‫ا‬ ‫ا‬ ‫ " وا‬# ‫ ا‬$ % ‫دور ا‬

'( ‫(دي‬
* + ‫(رات ا‬- ‫(ت وا‬. /‫ ا ط‬1 ‫ا‬
- ( ‫ ﻧ‬- 2 ‫'(ر‬

:4 ‫ﻣ‬
‫ا‬ ‫أن ّ "دور ا‬ ‫ول ھ ه ا ر ا‬
‫ *) ط أ' ب‬+ ,-# ‫ ا‬. /$ ‫"؛‬ ! ‫" ا‬# ‫ ا‬$ ‫وا‬
*‫ورو‬5‫ ت ا‬7 ‫ ا‬+ 0 8 ‫ن‬9$ ، 0 1‫ا‬# 0'‫ و‬2 ‫ وا‬/ ‫ ص ا‬2 ‫ا‬
+‫ز‬B* 02+ C ‫ ا‬+ '?‫ * ت =;<;ة و‬/> + !< ? *#/ ‫ ا‬7 ‫ ا‬. ‫إ‬
," / ‫ظ‬ ‫ ب ا‬7 ‫ = م وا‬CFG* *#/ ‫ ا‬2 ‫وا‬ /‫ ا‬H ‫ا‬
CFG* K / 089$ *#/ ‫ ا‬H ‫ ا‬+‫ أز‬+‫ أ‬.‫ ص‬I CFG* ! ‫ا‬
#IB $ L /M ' '‫ < و ر<! و‬7 ‫د< و‬ ‫ = وا‬C+‫ ا‬/* ' '‫أ‬
‫ ز‬0M ‫ م أو ا‬0N ‫ و?دة ا‬O+ ‫;ه‬ +‫ا‬P < ‫ ا ي‬2"5‫ ا‬L * * 8‫ ر‬+ ,R‫دا‬
*#/ ‫ ا ) !;م ا‬C + . ) ‫ وا‬,'?‫اد ا‬# '‫; ا‬/* $ , L )< ‫ا ي‬
)S‫ أ‬$ ‫ادف‬# ‫ ا‬. ‫د< إ‬U+ ‫اب ا‬# V?‫ ا‬+ S W )< +
‫ ا? س‬. ‫ إ‬S ‫دي‬U< ‫ ا ي‬YN ‫اك ا‬# [?‫ ا‬. ‫ إ‬0R '‫ أ‬$‫ ال و‬S5‫ا‬
.C>‫ = ا ا‬$
"# ‫ ا‬،‫ ص‬I?‫ ت ا‬7 ، *#/ ‫ ا‬7 ‫ ا‬: 7( 8 ‫ (ت ا‬9 ‫ا‬
\ ‫ ا‬، ‫ ا \ ا‬، 2 ‫" ا‬# ‫ ا‬، / ‫" ا‬# ‫ ا‬، ! ‫ا‬
.C* ‫ ا‬،H ‫ا‬، ‫ا‬
Abstract:
This communication deals with the role of
documentary and technological research in the field of Arabic
for Specific Purpose. Indeed, facing the Arabic terminological
crisis and the scarcity, not to say absence of specialised
lexicons, the translator often has to innovate to find out the
strategy to adopt to fill this terminological gap and solve the
difficulties due to the synonymy and polysemy characteristic
of (the) Arabic terminology. Our experience in teaching
scientific and technical translation at the Department of

171 2015 ‫د‬- ،31 ‫ ا د‬، ‫ا‬

 '( ‫(دي‬

Islamic Studies at the National Institute of Oriental Studies

and Civilizations in Paris (INALCO) has enabled us to initiate
a line of thought on the focus learner translators need in
documentary and terminological research.
Keywords: Arabic, Languages for Special Purposes,
Specialised Translation, Technical Translation, Scientific
translation, Documentary research, Terminological research,
Term, Equivalent.
Résumé:
La présente communication traite le rôle de la
recherche documentaire et terminologique dans le domaine de
la traduction spécialisée en arabe. En effet, face à la crise
terminologique arabe et la rareté voire l’absence des lexiques
spécialisés, le traducteur est souvent amené à s’interroger sur
la meilleure stratégie à adopter pour combler ce vide
terminologique et résoudre les difficultés dues à la synonymie
et à la polysémie qui caractérisent la terminologie arabe. Notre
expérience d’enseignement de la traduction scientifique et
technique au Département d’Etudes Arabes à l’Institut des
Langues et Civilisations Orientales nous a permis d’ouvrir
quelques pistes de réflexion sur l’intérêt qu’un apprenti-
traducteur doit porter sur la recherche documentaire et
terminologique.
Mots-clés: Langue arabe, Langues de spécialité, Traduction
spécialisée, Traduction scientifique, Traduction technique,
Recherche documentaire, Recherche terminologique, Terme,
Équivalent.

: ‫ﻣ" ﻣ‬
/+ "‫ و‬# U ‫ ا‬Y2+ ‫ ا ) دة‬#F[‫ إ? أن أ‬2/)< ? <‫*;ا‬
,<#F ‫ ا‬# U ‫ * ! ‹ أ= ل ھ ا ا‬WR ‫ ا‬,0S‫ا‬# ‫ ا‬. = ‫ان‬#‫وھ‬
‫ * ?ھ م ا ي‬.Y < + ‫ درا‬8 Œ'• ‫ھ و‬5‫ < ا‬- $ ‫ ع‬V
L = .2 < ‫ أن‬F < ‫' س ا ي‬5‫ ا‬L8‫* = أ‬#/ ‫ ا‬2 /+ " $ L )<

2015 ‫د‬- ،31 ‫ ا د‬، ‫ا‬ 172

 ‫ا‬ ‫ا‬ ‫‪ $ %‬ا ‪ " #‬وا‬ ‫دور ا‬

‫<‪ 2 7 #‬ا ‪ *#/‬و= ‪ . G* 2+‬أ‪ 8‬ا=‪ 0‬و‪ V + : 0 S‬ع ‪ 7‬ت‬

‫‪.‬‬ ‫ا?‪ I‬ص وا ‪ "#‬ا !‬
‫"دور ا‬ ‫أ‪;+ +‬ا‪ I‬أ‪ +‬م ‪#•S‬ا ‪ )$ ,F‬ول أن‬
‫" ‪ . /$‬ا ‪+ ,-#‬‬ ‫‪ $‬ا ‪ "#‬ا !‬ ‫وا‬ ‫ا‬
‫‪#‬ا‪9$ 0 1‬ن ‪0 8‬‬ ‫وا ‪ 2‬و'‪0‬‬ ‫*) ط أ' ب ا ‪ 2‬ص ا ‪/‬‬
‫‪ +‬ا ‪ 7‬ت ا‪5‬ورو* إ ‪ .‬ا ‪ 7‬ا ‪ * /> + !< ? *#/‬ت =;<;ة‬
‫‪ H‬ا ‪ /‬وا ‪ 2‬ا ‪CFG* *#/‬‬ ‫و?' ‪ +‬ا ‪B* 02+ C‬ز‪ +‬ا‬
‫*‪ I CFG‬ص‪ .‬أ‪ +‬أز‪+‬‬ ‫ظ ‪ ," /‬ا !‬ ‫= م وا ‪ 7‬ب ا‬
‫د<‬ ‫وا‬ ‫‪ H‬ا ‪ CFG* K / 089$ *#/‬أ' ' *‪ /‬ا‪= C+‬‬ ‫ا‬
‫و ‪ < 7‬و ر<! و' ' ‪ #IB $ L /M‬دا‪ + ,R‬ر‪ L * * 8‬ا‪2"5‬‬
‫;ه ‪ O+‬و?دة ا ‪ 0N‬م أو ا ‪ 0M‬ز ا ي <) ‪$ , L‬‬ ‫ا ي < ‪P‬ا‪+‬‬
‫*‪ ;/‬ا' ‪#‬اد ا?'‪ ,‬وا ) ‪ C + .‬ا ) !;م ا ‪S W )< + *#/‬‬
‫‪U+‬د< إ ‪ .‬ا ‪#‬ادف ‪ $‬أ‪ )S‬ا‪ S5‬ال‬ ‫‪ +‬ا?‪# V‬اب ا‬
‫و‪ $‬أ' ‪ 0R‬إ ‪ .‬ا?[ ‪#‬اك ا ‪ YN‬ا ي <‪U‬دي ‪ S‬إ ‪ .‬ا? س ‪$‬‬
‫و" د ‪ 0‬ا ا‪/V‬‬ ‫ا ‪ ," /‬ا !‬ ‫ا ا>‪ 1.C‬أ‪+‬‬ ‫=‬
‫ا ‪ =;+ ”8 1 + -‬ة “‪ 8‬د ?‪ $‬رھ ‪ ’/* $‬ا‪ S5‬ن •'•‬
‫ا ;<\‪ 0$ ،‬أ<•‬ ‫ا ‪ /‬رف = ‪ $ 0‬ا ‪ C /‬ا‬ ‫ا‪/‬‬
‫‪$‬‬ ‫;ر<• ا ‪ "#‬ا !‬ ‫= أ‪#I‬ى ‪#N‬ض = ‪= .‬‬
‫ا‪ /* I5‬ا?= ر ھ ا ا ‪#N‬اغ‬ ‫ا ‪ /+ M‬ت ا ‪ *#/‬وا‪2"5‬‬
‫‪;= •/+ C‬م ‪ #$‬أو =;م‬ ‫وإ<‪ M‬د ا ) ‪ C‬ا ‪NF‬‬ ‫ا‬
‫‪2‬‬
‫‪ H‬ا‪. 2"5‬‬ ‫‪ R“+‬ا *‪C‬‬
‫ھ ه ' ف أ ‪#‬ق إ ‪ .‬أھ‪ ,‬ا ‪ * /‬ت ا‬ ‫‪;+ $‬ا‪I‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪ H‬ا ‪ *#/‬ا *‪C‬‬ ‫ا‪ I‬ر ا‬ ‫ا"‪ L‬ا ‪; ,"#‬ى =‬
‫ا‪ 2"5‬وا ‪ = - M 2‬ظ ھ‪ #‬ا ‪#‬ادف وا?[ ‪#‬اك ا ‪YN‬‬
‫وأ‪;= = 8 S‬م ا‪“ +‬ك ا ‪ *#/‬ا *‪ C‬ا “‪ ,R‬و‪K / < $ > I‬‬
‫‪ $ ;/* 0‬ا ‪ ," /‬ا ‪ . *#/‬ا‪+ “ 8‬‬ ‫‪,< ,‬‬ ‫* ;< ‪ 02+‬ا‬
‫)ا ‪ F‬ء وا ‪ ›N2‬وا ‪$ (W‬‬ ‫‪; $ *#M‬ر<• ا ‪ "#‬ا !‬
‫ا ‪ ;0/‬ا ط‪ 7 2‬ت وا • رات ا ‪ * #G‬ر<• “ب ا ' ‪#‬‬
‫‪ /[ $‬ا ‪ 7‬ا ‪ SB' ، *#/‬ول ا' ‪#/‬اض أھ ا \ ا‬

‫‪173‬‬ ‫‪2015‬‬ ‫‪-‬د‬ ‫‪ ،‬ا د ‪،31‬‬ ‫ا‬

 ‫(دي ('‬

‫وط‪ = * L #‬ره ا ;‪ CI‬ا ي ?*; ‪ + , + # - ,"# + CF L2+‬ا ‪S 2‬‬

‫‪ ‹2‬ا ‪ ,"#‬و‪ I‬ة أ' ' ‪< F $‬‬ ‫ا ‪ M * $#/‬ل ا ‪/‬‬
‫‪ M‬ل ا ! ‹‪ .‬و‪B' , +‬درس ‪ M02+‬ت‬ ‫ا ‪ + Y2‬ا‬
‫‪;/ +‬دة ا ‪ 7‬ت ا‬ ‫* ?' ‪ 2‬د إ ‪ .‬ا ‪# I‬ة ا ‪2‬‬ ‫ا \ا‬
‫‪ 0$ .‬ه ا ‪# I‬ة ‪F‬‬ ‫" ‪ 0/‬ا ‪ S#+ $ ,"#‬ا \ ا‬
‫ت ‪ M+‬ل ا ! ‹‪،‬‬ ‫ا ‪ $ V• * ،,"#‬إ ‪ .‬ا• م *‪+ O M‬‬
‫‪,0$‬‬ ‫ت‪ ،‬و*‬ ‫‪ +‬ا•‪ S‬ط * ) ق ا ي ) !;م ‪ 0 $‬ھ ه ا‬
‫‪ L ž * $‬ا ‪ /‬أي‬ ‫‪ H‬ود?? ‪“I + L‬ل ا' ‪ L ? /‬ا‬ ‫ا‬
‫‪3‬‬
‫ا ‪Cabré # / W) * ‹2‬‬
‫ا‪O‬ط(ر ا (م‪:‬‬
‫“ب ا )‪ 2‬ا ‪8‬‬ ‫<;رس ‪# +‬ر ا ‪ "#‬ا !‬
‫‪ 7‬ت وا • رات ا ‪#G‬‬ ‫‪ 0G‬دة ا ' ‪ $ #‬ا ‪ ;0/‬ا ط‪2‬‬
‫“ب ا ‪ 0[ . = <PR‬دة ا ) ‪ $ •8‬ا ‪ 7‬ا ‪ + *#/‬ا ‪ /+ M‬ت‬
‫ا ‪ )8#N‬أو ا ) ‪ $ •8‬ا ‪ 7‬ا ‪ + )8#N‬ا ‪ /+ M‬ت ا ‪ *#/‬أو‬
‫ا ‪#‬ا‪ N1 #< * -‬ءا ‪ M+ $ ,0‬ل ا ‪ = CFG* "#‬م وا ‪"#‬‬
‫‪02+‬‬ ‫* ! ‪ 0 ? M+ Œ‬و?' ا ‪ "#‬ا ‪ 2‬وا ‪/‬‬ ‫ا !‬
‫*‪ I CFG‬ص‪ .‬أ‪;= +‬د ا “ب ا )‪ $ M‬ھ ا ا ‪#‬ر‪ N $ ،‬وت *‬
‫‪ 0‬ا ا ‪#‬ر‬ ‫‪ 15‬و‪ 20‬ط و< ‪;= C‬د ا ) = ت ا ;را' ا !‬
‫إ ‪; = ' 40 .‬ر<) ‪;' . = ) +‬ا' وا‪ ;S‬و •‬
‫‪ ،‬وذ ‪;/ * ¤‬ل “ث‬ ‫ا ‪#V‬ات وا‪ =5‬ل ا " ‪ 0‬وا‬
‫“ب‪،‬‬ ‫' = ت ‪ $‬ا‪ '5‬ع‪ .‬إن ا ‪ N‬وت ‪ $‬ا ‪ NF‬ءات ا ‪< 7‬‬
‫‪ ,0•/ $‬ا ‪ *#/‬ھ ا ‪ 7‬ا‪5‬م وا ‪ ، <#I¦ )8#N‬و ‪ 2‬ع ‪ )+‬رھ‪,‬‬
‫‪0M /‬‬ ‫ا ‪ /+ M‬وأ‪ 8 S‬ا‪;/8‬ام ‪P!+‬و‪ ,08‬ا ‪ $ $#/‬ا ‪? M‬ت ا‬
‫ا ‪ 2‬ص ا ا"‪ W < 0 "# W‬ا ‪ M‬ء إ ‪ .‬ا' ‪#‬ا ‪ M‬ت ‪;+‬رو'‬
‫‪ /* IB‬ا?= ر ھ ه ا ‪ /‬ت و ‪ ; /‬ا ‪ M‬ء إ ‪ + .‬ر* ت‬
‫* ;ا‪ W' 2 " -‬وا ‪ 0‬رات ا <‪ WM‬أن < ‪ 02‬ا ‪< 08 $ , /‬‬
‫ا );ا' ‪ .‬ذ ‪ =; )< ¤‬ا ر وا ‪ $ /‬ا‪ I‬ر ا ‪ 2‬ص ا ' ‪,‬‬
‫‪ 0 "#‬و< "‪ L‬ا ;رس * ‪ < N= <#‬إ ‪ .‬ا ;ء * ا‪ O V‬أ‪# 1‬‬
‫‪ W‬و‪ L S‬ا ‪ • +‬رة ‪ L •$‬و ‪;/‬م‬ ‫ا ? * ‪ ž‬ا ‪<#‬‬

‫‪2015‬‬ ‫‪-‬د‬ ‫‪ ،‬ا د ‪،31‬‬ ‫ا‬ ‫‪174‬‬

 ‫ا‬ ‫ا‬ ‫‪ $ %‬ا ‪ " #‬وا‬ ‫دور ا‬

‫<‪ C‬ا ‪#‬ر إ ‪;0< <# .‬ف إ ‪ .‬ا ‪ 7 + C 2‬إ ‪ .‬أ‪#I‬ى‬

‫‪ + /‬ت ‪ * ›*# ? <;<#M‬ا ‪ O‬ا ) س‪ .‬و ‪U< *#‬دي ذ ‪¤‬‬
‫دورا ‪ $‬إزا ا "‪ P‬ا ‪ )N2‬ا ‪;= = § 2‬م ر‪ -‬ا ‪$ , /‬‬
‫ا ! ض ‪ C0M< ;<;" C S $‬أ')‪ > I L‬وأن أ‪ F$‬را ‪)+‬‬
‫‪ Œ2‬ا ‪ 7‬ت ا?‪ R $ > I‬ا ل ا ‪ $#/‬ا ‪. )8 /‬‬
‫‪ ،W‬و ‪ [ C1 C‬ء‪ ،‬ا ;رة = ‪.‬‬ ‫‪ "# $‬ا?‪> I‬‬
‫وا ‪ $ -#‬ا ! ض ‪0 $‬‬ ‫ا?‪ N8‬ح = ‪ .‬ا ‪? M‬ت ا ‪ 2‬وا ‪/‬‬
‫*‪ ’7‬ا ‪ )+ = #Y2‬ى ا ‪ ,"#‬ا ‪ $ $#/‬ا?‪ I‬ص ا ي‬
‫< ‪ .L $ ,"#‬و* •‪ $ V‬إ ‪ .‬ذ ‪ + ;* “$ ¤‬ا ;ء * ‪ Œ<#/‬ا ‪7 * W‬‬
‫ا?‪ > I‬و‪P < +‬ھ = ا ‪ 7‬ا‪5‬د* ‪ .‬أ‪ +‬ا‪# I5‬ة ‪ 0$‬ذات‬
‫‪ = # /‬ر‪ -‬ت ا ‪#N‬د و ! “ ‪ L‬وا‪ L ? /N8‬و ‪› #‬‬ ‫وظ ‪" N‬‬
‫* ات ا ‪ W F‬وا•ط ر ا ر<! ا ي أ‪P + ،L $ ”M 8‬ة * ‪= ¤‬‬
‫أو ‪ ، <#Y8‬وا‬ ‫ا ‪ 7‬ا?‪ > I‬ذات ا ظ ‪ N‬ا ‪= ، 2‬‬
‫‪ = V * Œ‬وا ; وا ) ط وا ‪ V‬ح وا•<‪ M‬ز‪.‬‬
‫و?*; ‪ +‬ا•[ رة إ ‪ .‬أن ا ‪;0‬ف ‪ +‬ھ ا ا ‪#‬ر ھ إ= ء‬
‫ا ‪ C1 W‬ا ‪ NF‬ءات ا “ز‪ + +‬أ"‪ C‬ا ‪ . = W 7‬ا ‪ * /‬ت ا‬
‫وا ‪ 2‬إ ‪ .‬ا ‪ 7‬ا ‪ *#/‬ا‪+ “ 8‬‬ ‫ا"‪ ,"# + L‬ا ‪ 2‬ص ا ‪/‬‬
‫‪ 8‬ص * ‪ 7‬ا ‪ . )8#N‬إن ھ ا ا ! ر < [‪ O+ .‬وا ‪ O‬ا ‪C /‬‬
‫ا ‪ + . Y/‬ا ‪ 2‬ص ا ‪0 "#‬‬ ‫؛ ‪ \S‬ا‪7‬‬ ‫ا ‪ "#‬ا‬
‫ا ‪ 7‬ت ا‪5‬ورو* ‪; + 7 1‬ر وا ‪ 7 1 *#/‬ھ;ف‪ 2 $ .‬ص‬
‫‪ 7 * W F +‬ت ا ‪ ، *#7‬و*‪ I CFG‬ص‬ ‫وا ‪- 2‬‬ ‫ا‪/‬‬
‫وا ‪ $ 2‬ا ‪#7‬ب‪$ .‬‬ ‫;م ا ‪/‬‬ ‫ا ‪ )8#N‬وا•‪M 8 ، <P M8‬‬
‫و> ل ا ‪ /‬م وا ‪ 2‬ت إ ‪ .‬ا ‪ , /‬ا ‪9$ *#/‬ن ا ‪"#‬‬
‫<‪ 2‬ن ھ ا ا•‪ 8‬ج إ ‪ .‬ا ‪ 7‬ا ‪ *#7‬و‪ +‬ا ‪ 2‬در أن < ‪,‬‬ ‫وا !‬
‫ا ‪ M ? * C 2‬ه ا ‪ ،•1 /‬أي ‪ +‬ا ‪ *#/‬إ ‪ .‬ا ‪ 7‬ت ا ‪#Y8 ، *#7‬ا‬
‫ا ‪ *#/‬وا ‪#7‬ب‪.‬‬ ‫‪ $‬ا ‪M‬لا‪ * /‬ا‪/‬‬ ‫‪ MN‬ة ا ‪/‬‬
‫ا"‪ ,"# + L‬ھ ا ا ‪ 2‬ع ‪+‬‬ ‫و ‪ F‬ا ‪ FG‬ا‪ ' '5‬ا‬
‫‪CFG‬‬ ‫ص إ ‪ .‬ا ‪ *#/‬ھ ‪ -‬ب ا ‪ ," /‬ا?‪ > I‬ا‬ ‫ا‪2‬‬

‫‪175‬‬ ‫‪2015‬‬ ‫‪-‬د‬ ‫‪ ،‬ا د ‪،31‬‬ ‫ا‬

 ‫(دي ('‬

‫ا ‪ O"#‬ا‪ C = $ ' '5‬ا ‪ I? ,"#‬ر ا *‪ C‬ا ‪ *#/‬ا‪C•$5‬‬

‫‪ WM< H‬أن <‪#‬ا= ‪+ = M+‬‬ ‫‪ H‬ا‪ . M=5‬ھ ا ا‬
‫‪H‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ا ‪#G‬وط و‪ +‬أھ ‪ 0‬أن <‪ F‬ن ‪ 0N+ CF‬م أو [ ء =‬
‫‪ ) H‬أ‪ 0N+ + # 1‬م أو [ ء‬ ‫وا‪ ;S‬وأن ? <) !;م ‪ •N8‬ا‬
‫‪ ) H‬أ‪+ # 1‬‬ ‫‪ H‬وا‪ ;S‬وأن ? <) !;م ‪ •N8‬ا‬ ‫‪+‬‬ ‫=‬
‫‪4‬‬
‫‪, = $ 2/‬‬ ‫‪ 0N+‬م أو [ ء = ‪ .‬و ‪;/ F‬د ا ‪ )'U‬ت ا‬
‫‪ H‬و ز=‪; * $ 0‬ان =‪ . [ *#‬وا‪;/8‬ام ا ‪* K )2‬‬ ‫ا‬
‫‪ H‬ا ‪ 2‬وا ‪ /‬ا ‪*#/‬‬ ‫ا ‪#/‬ب‪ ،‬أدى إ ‪ P .‬ا‬ ‫ا‬
‫وھ‬ ‫ا=; ا‬ ‫‪+‬‬ ‫و‪)1 /+‬‬ ‫‪# I‬‬ ‫*‪ Y‬ھ‪#‬‬
‫ا ‪#‬ادف وا?[ ‪#‬اك ا ‪ F$ . YN‬ل = ‪ .‬ا ‪#‬ادف < ‪ 2F‬أن ‪#1 8‬‬
‫‪ H‬ا ‪ « énergie » )8#N‬ا ي ا ! ‪L *#= C* 1‬‬ ‫ا‬
‫‪; " H‬رة" ‪ # + $‬و"ط " ‪ ' $‬ر< أ‪ 1 +‬ل = ‪.‬‬ ‫ا‬
‫‪ 1" H‬ء" ا ي <) !;م ‪S‬‬ ‫ا?[ ‪#‬اك ا ‪ 22F $ YN‬ذ‪ #1‬ا‬
‫ا ‪$#/‬‬ ‫‪M+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪N !+‬‬ ‫‪M+‬‬ ‫‪= # /‬‬
‫‪ H‬ا ‪"K[" *#/‬‬ ‫وھ ‪ Chimie »:‬و» ‪ « Alchimie‬أو ا‬
‫» ‪« radical‬‬ ‫وھ‬ ‫‪)+‬‬ ‫‪+ 0N+‬‬ ‫ھ‪,‬‬ ‫‪# /‬‬
‫و» ‪.« groupe fonctionnel‬‬
‫و ‪ F‬ا ‪ WM< ,"#‬أن <‪ ;M‬ا ‪ C‬ا ‪ . = W 7 W' 2‬ھ ا‬
‫‪ H‬ا‪ WM< R“+ # 15‬أن < ‪ 2* ,‬ء‬ ‫ا ;ي وا ! ر ا‪W)85‬‬
‫وا \‬ ‫= ‪ .‬درا' ‪; /+ /+‬ة *‪ CFG‬أ' ' = ‪ .‬ا \ ا‬
‫‪.‬‬ ‫ا‬
‫ا ‪Q‬ا ‪: "#‬‬
‫‪ O M‬ا ‪ 2‬ص ا ‪ * F‬أو‬ ‫=‬ ‫‪\ *; 8‬ا‬
‫‪ C * K /‬ا ‪ $#/‬ا ي <‪ LM /‬ا ‪‹2‬‬ ‫إن و";ت‪ ،‬وا‬ ‫ا ‪2‬‬
‫ا ‪#‬اد ‪ L 8‬إ ‪ .‬ا ‪ <P! , + *#/‬ھ ه ا ‪ KR‬و ‪ . 0 #‬و ;ى‬
‫<‪ WM‬ا‪ /* I5‬ا?= ر ا ) ى ا ‪/‬‬ ‫ا \ ا‬ ‫=‬
‫‪ 2‬ص ا ! رة‪ C ' . /$ .‬ا ل‪ ،‬إذا ‪ 1‬ن ا ‪ ‹2‬ا ‪#‬اد ‪L "#‬‬
‫‪ 1 + "#! )+‬ب ‪;+‬ر' ‪ $ ، )8#$‬ا ‪ C•N‬ا م * ‪O M‬‬
‫‪ 8‬ص ‪;+ W 1 + "#! )+‬ر' =‪ < F *#‬ا‪ K$‬ا ) ى‬

‫‪2015‬‬ ‫‪-‬د‬ ‫‪ ،‬ا د ‪،31‬‬ ‫ا‬ ‫‪176‬‬

 ‫ا‬ ‫ا‬ ‫‪ $ %‬ا ‪ " #‬وا‬ ‫دور ا‬

‫‪ ‹2‬ھ ا * ‪ 7‬ا ;ر وا ‪;0‬ف‪ 1 .‬أن ھ ا ا?‪ I‬ر ذو‬ ‫ا‪/‬‬

‫أھ ‪#/ * ,"# H )< L85 > I‬ف = ‪ .‬ا‪ '5‬ب ا•‪$ R G8‬‬
‫‪ F< F‬ن ا ‪ ‹2‬ا ‪ ،,"#‬أ ‪#‬ب ‪ F < +‬إ ‪+ .‬‬ ‫ا ‪7‬‬ ‫ھ‬
‫ا ‪ S 2‬ا‪ ، * '5‬إ ‪ .‬ا ‪ KR‬ا‪; < “$ >5‬و رئ أ‪‹8 L8‬‬
‫‪ ,"# +‬وإ‪ 8‬و أ> ‪ 7 * ” 1‬ا ‪;0‬ف و‪ +‬دون ا ‪#‬ور * ‪7‬‬
‫‪5‬‬
‫‪. 8‬‬
‫‪ . = W" < 1‬ا ‪ ,"#‬أن <‪ 2‬ع ھ ه ا ‪ W) * KR‬ا ;‬
‫ا ‪ /* I• L $ "#‬ا?= ر‬ ‫ا ‪ *#/‬ا ي ' ‪ ,‬ا' !;ام ا‬
‫ت ‪ F‬ن أ‪; # 1‬او? ‪+ /+ *#= ; * $‬‬ ‫أن *‪ ’/‬ا‬
‫ت أ‪#I‬ى ) !;م ‪ * $‬ا ;ان‪ ،‬وذ ‪FG+ W )* ¤‬‬ ‫‪+‬‬
‫ا ‪#‬ادف وا?[ ‪#‬اك ا ‪ YN‬ا ? <‪ C ' . /$ . 08 )8 WM‬ا ل‪،‬‬
‫‪ " H‬ي" ‪S $‬‬ ‫<) !;م ‪ 1‬ب ا ‪ F‬ء ا ;ر' ا ) ري ‪+‬‬
‫‪ H‬ا ‪)8#N‬‬ ‫‪;= " H‬ي" ‪C* 1‬‬ ‫<) !;م ‪# Y8‬ه ا ‪+ *#7‬‬
‫» ‪ .« base‬ھ ا <) ‪ ,"# H‬أ<• * ‪#/‬ف = ‪ ’/* .‬ا ! ‪‹R‬‬
‫; ا ي <) !;م ‪ L $‬ا ‪ = ;/* ‹2‬ا ‪. "#‬‬ ‫ا ‪$‬‬
‫ھ أ<• ا ‪<#‬‬ ‫و‪ +‬ا ‪ ,0‬ا ‪ . = ; 1B‬أن ا \ ا‬
‫ي‬ ‫‪H‬؛ ‪ ," / $‬ا?‪; > I‬‬ ‫‪ K‬ا‬ ‫ا ‪; S‬ة ا‬
‫‪ F< ? ; H‬ن‬ ‫‪ H‬ا‪ M=5‬و ‪ F‬ھ ا ا‬ ‫‪ H‬ا *‪C‬‬ ‫ا‬
‫‪ $ +;! )+‬ا ‪ KR‬ا ‪ 7 * * F‬ا ‪ $ *#/‬ا ‪ 2‬در أن < م‬
‫‪H‬‬ ‫ا ‪# * ,"#‬ا"‪ O " /‬ا ‪ C ," /‬أن < ‪#‬ر و<! ر ا‬
‫‪L ' $H‬‬ ‫ا‪ 1 .W)85‬أن ا ‪ $ ;= )< ‹2‬ا ف = ‪ .‬ا‬
‫ا ‪ 7‬ي وا ‪ “* ;= )< + ، = V‬أد‪ ;<; . = ¤[ .8‬ا ‪ 0N‬م‬
‫‪ WM< 1 .H‬أن ? ‪ .)28‬أن ا \‬ ‫ا ي <‪ L2= # /‬ذ ‪ ¤‬ا‬
‫ى‬ ‫‪ F‬ا ‪ + ,"#‬ا ‪#/‬ف = ‪ .‬ا‬ ‫ھ ا‪5‬داة ا ‪/" 2‬‬ ‫ا‬
‫ا ‪#‬اد ‪ 0 "#‬و?' وأن ا‪ ) 1‬ب ا دئ ا‪' '5‬‬ ‫ا‪/‬‬
‫‪ /‬م ا ‪ ‹2‬ا ‪ ,"#‬ھ ا ! ة ا‪5‬و ‪ .‬ا <‪ WM‬أن < ‪02+ F‬‬
‫ا ‪.,"#‬‬
‫‪ ,"# $‬ا ي ? < ‪ $#/+ ¤‬و ‪; + ”8 1‬ودة ‪ $‬ا ‪ M‬ل‬
‫ا ي < ‪U ' ،L $ ,"#‬دي *‪ ;1U+ L [ CFG‬إ ‪V#+ # - M 8 .‬‬

‫‪177‬‬ ‫‪2015‬‬ ‫‪-‬د‬ ‫‪ ،‬ا د ‪،31‬‬ ‫ا‬

 ‫(دي ('‬

‫دة‬ ‫‪#-‬ا‬ ‫; *‪ ’/‬ا‪ I5‬ء ا ‪/‬‬ ‫ور* <‪ F‬ن ذ ‪$ ' ¤‬‬
‫ا ‪#! ' $ . $ F‬اج ‪+ ‹8 .2/+‬‬ ‫وا ‪;= = M 2‬م ا ‪ $#/‬ا ‪/‬‬
‫‪ $#/+ W < L 8 F‬و '‬ ‫وا ‪ N‬ظ = ‪ .‬ا ‪ “/‬ت ا ‪2‬‬
‫‪;= O+ ‹2‬م ‪ )8‬ن أن ا ‪ ‹2‬ا ;ر ; <‪ F‬ن * ‪7‬‬ ‫‪M‬لا‪/‬‬
‫‪ ;<P< + ,"#‬ا ‪; / ,0N‬ا‪.‬‬ ‫ا ‪8‬‬
‫و ‪ 0‬ا ا ) ‪ ;M8 W‬أن ‪# < Vandaele‬ح *;ا< " ‪ L‬ا ‪W‬‬
‫‪#‬اءة ‪ 8‬ص * ‪ 7‬ا‪5‬م ‪ § /‬ا ‪ C‬ا ي ‪ ,‬ا ‪< F L $ "#‬‬
‫‪ C‬وأ<• و*‪ •N2‬ا ” ‪,0$‬‬ ‫‪#F$‬ة وا‪ = V‬ا ‪ N‬ھ ‪ ,‬ا‪' '5‬‬
‫‪6‬‬
‫ت ‪ $‬ھ ه ا ‪ C ' . /$ . 7‬ا ل‪،‬‬ ‫; ا‬ ‫ط‪<#‬‬
‫ت ا ‪ R F‬ا ‪# 1 ; / )8#N‬ا = ‪" .‬ا ‪ "” 2‬ا ي‬ ‫ا‬
‫<) !;م ‪ $‬ا ‪ 7‬ا ‪ *#/‬ور‪ ,-‬ا' !;ا‪ L+‬أ‪? . < ? L89$ 8 S‬‬
‫‪ '5‬ب ‪#/ 8‬ض ‪#1‬ھ‬ ‫‪ $ $ 1‬أو' ط ا ‪ < 7‬وا‬
‫‪ $‬ھ ه ا ;ا‪ I‬و ‪ C/‬ا ‪ +#‬ز )‪ $ CI; ; (les sigles‬ھ ه ا ‪+ žN‬‬
‫ت‪.‬‬ ‫ا‬
‫* •‪ $ V‬إ ‪ .‬ا ‪ 2‬ط ا ‪ 2‬أ=“ه ‪ . = ; 1B * W-#8‬أن‬
‫<‪ WM‬أن ? <‪ /* IB‬ا?= ر إ? ا ‪ KR‬ا ‪ 0G‬د‬ ‫ا \ا‬
‫‪C + ” 1‬‬ ‫‪ “ + O )8 “$ . 0‬أن ‪ ; /8‬و‬ ‫*‪ 0 /‬و*‬
‫* و‪#G8‬ت = ‪ .‬ا?‪1 ”8# 8‬‬ ‫ا‬ ‫? < ‪ ¤‬ا‪5‬ھ ا ‪/‬‬
‫< ‪ F‬ا ق *‪ 0$ . 0‬ا ا ‪ 2‬ع ‪ +‬ا ‪ , F O•!< ? KR‬و ‪+ K‬‬
‫‪ . 0‬أ‪ +‬ا ‪ F‬ب‬ ‫=‬ ‫‪“$‬‬ ‫و*‬ ‫‪# I C‬اء ‪ $‬ا ‪ M‬ل ا ‪/‬‬
‫ا ;ر' أو ‪ +‬ل ‪ G2+‬ر = ‪ O + .‬ا?‪C + 2 /+ /+ M ”8# 8‬‬
‫;م‬ ‫‪ F < W 1‬ا ‪ + K‬ھ < ‪ L‬و‪ N1‬ءا ‪ F $ L‬ا= ده ‪1‬‬
‫‪ H‬وا ) ق ا ي <) !;م ‪.L $‬‬ ‫‪#F$‬ة ‪;+ = $ 1‬ى ا' !;ام ا‬
‫‪ KR‬ذات‬ ‫ھ " ‪O‬ا‬ ‫‪ #+5 $‬ا‪5‬ھ‪ S#+ $ ,‬ا \ ا‬
‫‪.‬‬ ‫و‪ , +‬ا?‪ 8‬ل إ ‪ .‬ا \ ا‬ ‫در ا‬ ‫ا‬
‫‪:‬‬ ‫‪Q‬ا‬ ‫ا‬
‫ت‪+‬‬ ‫ا' !‪#‬اج ا‬ ‫=‬ ‫;* \ا‬ ‫‪8‬‬
‫‪;0* 0 # ,‬ف ا \ = ا *‪C‬‬ ‫‪ 0/ " ,‬و‪+‬‬ ‫‪ KR‬ا‬ ‫ا‬

‫‪2015‬‬ ‫‪-‬د‬ ‫‪ ،‬ا د ‪،31‬‬ ‫ا‬ ‫‪178‬‬

 ‫ا‬ ‫ا‬ ‫‪ $ %‬ا ‪ " #‬وا‬ ‫دور ا‬

‫‪ $ + H‬ا ‪ 7‬ا ‪;0‬ف‪ S $ .‬ل ا " إ ‪,M/+ O " .‬‬ ‫ا‪W)85‬‬

‫ت ‪ = C S‬أو ‪WM $ /+ 2‬‬ ‫<‪ /* IB‬ا?= ر " ‪+ O‬‬
‫[ ‪;= # 15 “+‬د ‪ +‬ا ‪ . 7 * KR‬و‪+‬‬ ‫أن <‪ F‬ن ا \ ا‬
‫‪F < + C1 O M‬‬ ‫‪ WM< ,‬إ=;اد ‪ I‬رط ا ‪ N‬ھ ‪ 0 ,‬ا ا ‪ C‬وا‬
‫تا‬ ‫ا' !“ص ‪ C1‬ا‬ ‫‪ $#/‬و*‬ ‫‪ N+ +‬ھ ‪8 F+ ,‬‬
‫‪7‬‬
‫) !;م ‪ $‬ا ‪ C‬ا ;روس و ‪ F‬ھ ا ا ‪ 2‬ع ‪ +‬ا ‪ F < ? C /‬ا م‬
‫*‪#N2+ CFG* C /< ,"# L‬د وإ‪ < 8‬ج ‪ + = M‬ا ‪"#‬‬
‫‪.‬‬ ‫و*‪;= $#‬د ‪ +‬ا !‬
‫‪ $‬ا ‪;0/‬‬ ‫‪ 1 +‬ن <‪# + $ 2 0‬ر ا ‪ "#‬ا !‬
‫ا ط‪ 7 2‬ت وا • رات ا ‪ #G‬ھ ا ‪ 8 "# . = C /‬ص‬
‫‪#‬ة ‪ + "#! )+‬ا ‪ W F‬ا ;ر' ا ‪? M+ $ )8#N‬ت ا ‪ F‬ء‬
‫ت ا ‪*#/‬‬ ‫‪9$‬ن ا \ = ا‬ ‫‪ ،‬و*‬ ‫وا ‪ ›N2‬وا ‪ /‬م ا‬
‫ا * ‪# Y2‬ا ‪ 0‬ا ‪ 1 )8#N‬ن ? <) "‪ W‬ا ‪ M‬ء إ ‪ .‬إ=;اد ‪ I‬رط‬
‫ل ا ;رو' ‪ C* ،‬ا?‪ N 1‬ء * \ = ‪“* +‬ت ‪= M‬‬ ‫‪ N+‬ھ ‪,‬‬
‫ا ‪)8#N‬‬ ‫ء ا ‪7 * KR‬‬ ‫ت = ط‪ K<#‬ا'‬ ‫‪ +‬ا‬
‫‪H‬‬ ‫وا ‪ . *#/‬ا ‪;0‬ف ‪ +‬ھ ا ا \ ھ إ<‪ M‬د ‪ C* +‬و‪; S‬‬
‫‪ )8#$‬أو ا‪ I‬ر ‪;= * + C* +‬ة ‪“* +‬ت وذ ‪;= = * "• * ¤‬د‬
‫‪ +‬ا‪ + : ž'5‬ذا <‪ 2/‬س؟‪ )8 Œ 1‬ا ‪ 0N‬م أو ا ‪ G‬ء س؟‪Œ 1‬‬
‫‪ 8‬ل س ‪ $‬ا ‪ C‬ا ‪ $#/‬ع؟ ا•" * = ھ ا ا‪- 7 * ž'5‬‬
‫‪S#+ $ 22F $‬‬ ‫ب‪ .‬و*‬ ‫‪H‬ا‬ ‫‪ . = ;= ) +‬ا‪ I‬ر ا‬
‫‪ H)+ , H‬أو ا' !“ص ‪ Œ<#/‬ا ‪ 0N‬م وا ‪C‬‬ ‫أو ‪ ;<; .‬ا‬
‫ا ‪ /‬م وا ! ص وا ‪ žN‬ا ‪ < 7‬ا‬ ‫إ ‪ L‬و ;<; ا )‬ ‫ا ي <‪2‬‬
‫‪ + = 7 ) H‬أم ا‪ ( > I‬و ;<; '‪ CM‬ا ‪7‬‬ ‫إ ‪ 0‬ا‬ ‫<‪2‬‬
‫‪ H‬و‪ +‬و ‪ $#/+‬ا ‪#‬اد‪ $‬ت ا < ‪F‬‬ ‫وا?‪ 8‬ء ا ‪#7M‬ا‪$‬‬
‫أن ‪ = # /‬ھ ا ا ‪ 0N‬م أو ا ‪ G‬ء‪ # G8 .‬ھ‪ 2‬إ ‪ .‬أن ھ ه ا•' ‪#‬ا ‪M‬‬
‫? ! ‪# 1 Œ‬ا = < ‪ LS#‬ا ‪;2F‬ي ‪LN U+ $ Guy Rondeau‬‬
‫‪8‬‬
‫' م *ـ‪Introduction à la terminologie :‬‬ ‫ا‬
‫ا ' ‪ CR‬ا ‪ + 0‬ا < ‪ F‬ا= دھ ا= دا ‪ S‬را‬ ‫و‪* +‬‬
‫در‬ ‫‪ + 2 ;*? ،‬أن ‪ #1 8‬ا= د‪ . = 8‬ا‬ ‫‪ $‬ا \ا‬

‫‪179‬‬ ‫‪2015‬‬ ‫‪-‬د‬ ‫‪ ،‬ا د ‪،31‬‬ ‫ا‬

 ‫(دي ('‬

‫ا• ‪# F‬و‪ 8‬ا < ‪#$‬ھ ا?‪ ”8# 8‬وا < ‪ F‬أن ) =; ا ‪1 W‬‬
‫تا‬ ‫ا ‪ $ ,"#‬ا ‪ /‬ر = ‪ .‬ا *“ت ا ‪ ’/ *#/‬ا‬
‫‪HN‬‬ ‫ا?' ‪ /‬ل‪ “ $ .‬ا ‪ O‬ا• ‪# F‬و‪" 8‬ا ‪ " 8 /‬أو ‪ ,"# +‬ا‬
‫"" "‪ +; < "C‬ن ‪ ’/* $‬ا ?ت ‪“* +‬ت =‪V#+ *#‬‬
‫ت ا ‪2‬‬ ‫أن ‪ +‬س ا‬ ‫‪1‬‬ ‫ت ا‪2"5‬‬
‫‪ *#‬وا ‪$‬‬ ‫;ره ا ‪ Y2‬ا ‪*#/‬‬ ‫)‪ (ARABTERM‬ا ي‬
‫دي وا ‪2‬‬ ‫وا ‪ /‬م * ?[ ‪#‬اك ‪ O+‬ا زارة ا? د< ‪ /‬ون ا?‬
‫ت‪$‬‬ ‫‪ 0 " $‬ر< أ ‪ 8‬ا? د< <‪; + # /‬را ‪+‬‬
‫ت ا ‪;M‬دة وا ‪ ';20‬ا ‪ R *#0F‬و‪# -‬ھ‬ ‫‪? M+‬ت ھ‪ ';2‬ا ه وا‬
‫‪ +‬ا ‪ /‬م ا ;< ‪.‬‬
‫و‪ +‬ا ‪ L 2 ; N‬ا ‪ W‬ا ي < ‪ + ,"#‬ا ‪ )8#N‬إ ‪ .‬ا ‪*#/‬‬
‫‪#• * 2/< ? )8#$ H‬ورة =;م‬ ‫أن ‪ -‬ب ا *‪ C‬ا ‪*#/‬‬
‫‪ H‬ا ‪ *#/‬وأ‪ + L8‬ا •‪#‬وري ا ‪#‬ور ‪ +‬ا ‪ )8#N‬إ ‪.‬‬ ‫و" د ا‬
‫‪ $‬ا ‪ , /‬ا ‪*#/‬‬ ‫ا•‪ <P F8‬و‪ , +‬ا ‪ W -B$ *#/‬ا ‪#‬ا"‪ O‬ا ‪/‬‬
‫و? ' ا ;< ‪ + ,"# 02+‬ا•‪ <P M8‬إ ‪ .‬ا ‪ ، *#/‬و*‬
‫‪ H‬إ‪P F8‬ي ھ أ= ‪. )8 .‬‬ ‫‪ Y $‬ظ ‪ #$‬ا *‪ C‬ا ‪*#/‬‬
‫? <‪#• * •N‬ورة إ ‪ .‬إ<‪ M‬د‬ ‫و‪ F‬ا \ ا‬
‫‪+ ,"#‬‬ ‫?*;‬ ‫‪ H‬أ"‪ 2‬و‪ $‬ھ ه ا‬ ‫ا *‪ C‬ا ‪*#/‬‬
‫‪ = # /‬ا ‪ 0N‬م أو ا ‪ G‬ء ا ي ? ‪C* +‬‬ ‫‪*#= H‬‬ ‫ا ‪#‬اح ‪+‬‬
‫وا‪V‬‬ ‫‪ .L‬وھ‪9$ 2‬ن ط‪#‬ق ا ; ?*; أن ‪ + ; /‬ر* ت =‬
‫و‪ /" 8‬و? ' ا‪ /* I5‬ا?= ر > ت ‪ O+ M+‬ا ‪ 7‬ا ‪*#/‬‬
‫‪. /$ .‬‬ ‫‪ H‬وا‬ ‫‪* .2/‬‬ ‫وا ‪ )'U‬ت وا ‪ Y2‬ت ا‬
‫' ‪ C‬ا ل‪ C •N WM< ،‬ا?[ ق‪ ،‬و‪ , +‬ا?' ‪ 2‬ط‪ ،‬و*‪;/‬ه ا ‪” 2‬‬
‫‪9‬‬
‫‪.;<;" H‬‬ ‫و‪ $‬ا ‪ < 02‬ا ‪; W<#/‬ى ا ‪#‬اح ‪+‬‬
‫ا ‪: TU‬‬
‫‪ < 08 $‬ا );ا' ط ‪ + W‬ا “ب ا ‪ G‬ر‪ $ 1‬ا ‪#‬ر‬
‫)‪ 16‬ط ( ا ;م * ‪ N> + #<#‬وا‪;S‬ة <‪ S#G‬ن ‪CFG* L $‬‬
‫‪ "#‬ا ‪ 2‬ص‬ ‫وا"‪“I ,0 0‬ل =‬ ‫‪ # !+‬ا ‪ * /‬ت ا‬

‫‪2015‬‬ ‫‪-‬د‬ ‫‪ ،‬ا د ‪،31‬‬ ‫ا‬ ‫‪180‬‬

 ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ " وا‬# ‫ ا‬$ % ‫دور ا‬

7 ‫ن ا‬9$ O < ‫ ن‬1 + •F= . =‫* ط ا );ا' و‬ ‫ا‬

، < 7 ‫ ا‬S 2 ‫ ا‬+ "# ‫ ا‬$ * /> ‫;وا‬M< , ‫ ا “ب‬+ . Y/ ‫ا‬
‹2 ‫ ا‬+ 0' # 1‫ أ‬2 ‫وا‬ / ‫‹ ا‬2 ‫ و";وا أن ا‬,08‫ إ‬C*
‫وا‬ ‫ ا \ ا‬S#+ $ ”8 1 * / ‫ وأن ا‬، *‫د‬5‫ا‬
‫ادف‬# ‫ ع ا‬V + ‫ أن‬1 .C / ‫ ا‬+ C< ‫ و ” ط‬. ‫ ج إ‬S‫ا ي ا‬
* /> ” F[ *#/ ‫ ص ا‬2 ‫ ا‬,/ ‫ا‬ ‫ ا‬.V N ‫وا‬
‫ =;د‬. = ‫ل‬ ‫ * ا‬/> . ‫ إ‬$ V• * S# ‫ ھ ه ا‬$ $ V‫إ‬
. 2 ‫ وا‬/ ‫ ?ت ا‬M ‫ ا‬$ *#/ ‫ ا‬7 * KR ‫ ا‬+ ‫ ف‬1
:V‫ھ اﻣ‬
F+ ، /‫ ا‬L ‫< و‬#Y2 ‫ ا‬L)'‫ أ‬،H ‫ ا‬, = ، ' ‫ = ا‬-1
.203-193‫ ص ص‬،2008 ،‫وت‬# * ،‫ون‬#[ 8 ‫ ن‬2
\ ‫ ا‬$ :# / ‫* و ;< ت ا‬#/ ‫ ا‬7 ‫ ا‬،H > ‫ ا ج‬S# ‫ = ; ا‬-2
،#R‫ا‬PM ‫ ا‬، *#/ ‫ ا‬7 . =5‫ • ا‬M ‫ رات ا‬G2+ ،‫ ت‬7 ‫ ا‬# ‫ ي و‬7 ‫ا‬
.25-24‫ ص ص‬،2001
3- CABRÉ M-T, La terminologie, Théorie, méthode et
application, traduit du catalan et adapté par CORMIER M &
HUMBLEY j, Armand Colin & les Presses d’Université
d’Ottawa, 1998, p: 196.
4- REY A, La terminologie : noms et notions, Que Sais-Je?
PUF, Paris, 1979.
5- LETHUILIER J, « L’enseignement des langues de
spécialité comme préparation à la traduction spécialisée »
Meta : journal des traducteurs, vol.48, n°3, 2003, pp: 379-392.
6- VANDAELE S. et al, « les défis de la pédagogie de la
traduction spécialisée : mise en œuvre d’un site de référence
en biomédecine », TTR: Traduction, Terminologie, Rédaction,
vol.21, n°2, 2008, pp: 63-94.
7- LELUBRE X, La terminologie arabe contemporaine de
l’optique: faits-théorie-évolution, Université Lyon2, 1992, p:
196.
8- RONDEAU G, Introduction à la terminologie, 2e éd, Gaëtan
Morin, Québec, 1984, p: 67.

181 2015 ‫د‬- ،31 ‫ ا د‬، ‫ا‬

 ‫(دي ('‬

‫‪،‬‬ ‫‪ /‬ا‬ ‫‪ $‬ا ;<‪ ,‬وا ;<\‪ ،‬ا‬ ‫‪ H‬ا‪/‬‬ ‫‪ .N + -9‬ا ‪ ، * 0G‬ا‬
‫دار > در‪# * ،‬وت‪.1995 ،‬‬

‫‪2015‬‬ ‫‪-‬د‬ ‫‪ ،‬ا د ‪،31‬‬ ‫ا‬ ‫‪182‬‬