Vous êtes sur la page 1sur 7

CHAPITRE$3$$

LES$DIFFÉRENTES$SOURCES$DE$FINANCEMENT$EXTERNES$
$
$
• 2$types$de$financements.$:$
$
Financement$interne$:$$ !$fonds$résultant$de$l’activité$de$l’entreprise$
$ !Fonds$provenant$de$la$cession$d’actifs$
$
Financement$externe$:$ $!$fonds$propres$
$ !$Fonds$de$tiers$
$
• Les$6$types$de$financements$:$
1. le$crédit$fournisseur$
2. l’escompte$d’effets$
3. le$crédit$bancaire$
4. le$leasing$
5. le$factoring$
6. l’emprunt$par$obligations$
$
• Le$principe$d’équilibre$financier$
$
Le$cycle$d’exploitation$est$financé$par$les$exigibles$à$court$terme.$
$
Les$investissements$sont$financés$par$les$capitaux$permanents.$
$
" Voir$schéma$chap.3$slide$4$
$
1. Le$crédit$fournisseur$
$
Délai$de$paiement$accordé$par$le$fournisseur$
Cout$=$coût$d’opportunité$
$
Comptabilisation$:$
Dettes$fournisseurs$$ $
Achat$marchandises$ Ou$ 500$ 500$
Dettes$résultants$d’achat$
$
$
2. L’escompte$d’effet$(slide$6)$pas$dans$l’exa$
$
$
$
3. Les$crédits$bancaires$
$
Prêt$de$la$banque$qui$dépend$de$l’actif$acquis$
Coût=$intérêt$
$
Comptabilisation$:$
$

HEG$ Elise$Friedli$ 1er$semestre$


Banque$ Dette$bancaires$
Intérêt$débiteurs$$ Banque$
$
4$différents$crédits$bancaires$:$
− Crédit$d’exploitation$
− Crédit$d’exportation$
− Crédit$d’investissement$
− Crédit$hypothécaire$
$
" Voir$schéma$chap.3$slide$9$
$
4. Le$Leasing$(crédit_bail)$
$
C’est$une$sorte$de$location,$le$locataire$n’est$pas$propriétaire$du$bien.$Il$y$a$souvent$un$acompte$
demandé$à$la$signature$du$contrat,$il$n’est$cependant$pas$obligatoire.$$
$
En$fin$de$contrat,$il$y$a$différentes$possibilités$;$
− La$restitution$du$bien$loué$(pmt$des$éventuels$dommages)$
− Acquisition$du$bien$au$paiement$de$sa$valeur$résiduelle.$
$
Coût$=$INTERET$+$AMORTISSEMENT$+$FRAIS/ASSURANCES$
$
" 2$catégories$de$contrats$de$leasing$:$
$
Le$leasing$d’exploitation$(petit$leasing)$:$$
Leasing$à$court$terme,$en$général$pour$2$ou$3$ans$max.$On$l’utilise$pour$la$location$de$biens$
d’équipements,$ordinateurs,$photocopieuses,$véhicules$etc.$
$
Comptabilisation$(art$959)$:$
Dans$le$P&P$en$tant$que$charge,$pas$d’actif$porté$au$bilan.$
Les$dettes$(montant$+$durée)$des$contrats$de$leasing$doivent$apparaître$dans$l’annexe$du$bilan.$
$
Le$leasing$financier$(gros$leasing)$:$
C’est$un$leasing$utilisé$pour$du$long$terme.$En$général,$la$durée$de$vie$du$leasing$=$à$la$durée$de$
vie$économique$du$bien.$Les$valeurs$des$versements$sont$souvent$égal$à$la$valeur$d’achat$du$
bien.$
A$la$fin$du$leasing,$la$valeur$résiduelle$est$très$petite$et$le$preneur$en$devient$souvent$
propriétaire.$
$
On$le$reconnait$donc$grâce$à$3$points$:$$
− la$valeur$résiduelle$
− La$durée$de$vie$
− La$propriété$
$
Comptabilisation$:$
Contrairement$au$leasing$d’exploitation,$il$apparaît$au$bilan$en$tant$qu’actif$«$immobilisation$du$
leasing$»$et$de$passif$«$engagement$de$financement$par$leasing$».$
$
En$résumer$:$
$

HEG$ Elise$Friedli$ 1er$semestre$


En$charge$si$le$leasing$est$un$leasing$d’exploitation.$
En$Immobilisation$si$le$leasing$est$un$leasing$financier.$
$
5. Le$factoring$
$
C’est$une$avance$de$fonds$par$une$société$annexes$qui$s’occupe$du$recouvrement$des$factures$à$
l’échéance,$de$la$gestion$des$débiteurs$et$de$la$garantie$contre$le$risque$de$non_paiement.$
$
Coût$=$commission$de$factoring$et$intérêts$débiteurs$
$
Prestation$prises$en$charge$par$le$factor$(selon$la$nature$du$contrat)$
$
− Les$opérations$de$facturation$et$de$recouvrement$
− Les$risques$de$change$et$de$transfert$
− La$comptabilité$des$créances$clients$et$les$statistiques$
− Les$avances$de$fonds$
− La$prise$en$charge$du$risque$de$ducroire$
$
Ses$avantages$:$
$
− Amélioration$des$liquidités$
− Décharges$de$l’administration$des$créances$clients$
− Compétitivité$en$accordant$un$crédit$fournisseur$aux$clients$
− Meilleur$gestion$:$
# Accélération$de$la$rotation$des$créances$clients$
(impact$sur$le$bilan$&$la$trésorerie)$
# Diminution$des$pertes$sur$créances$clients$
(impact$sur$le$comptes$de$résultat)$
$
Comptabilisation$:$
$
L’enregistrement$comptable$se$fait$grâce$à$un$compte$courant$(Factor$c/c)$qui$enregistre$les$
contreparties$des$opérations.$
Nos$créances$clients$apparaîtront$au$bilan$comme$«$créances$clients$factorées$».$
$
Voici$quelques$exemples$:$
Bob$est$une$entreprise$qui$a$demandée$à$Jim$(factor$de$s’occuper$de$ses$créances.$
$
$ Bob$cède$des$créances$à$Jim$pour$15'000._$
Cr.$Cl.$Factorée$ Cr.$Client$ $ 15’000$ 15’000$
$
$
$ Bob$demande$une$avance$de$fond$de$3'000._$
Banque$c/c$ Factor$c/c$ $ 3000$ 3000$
$
$ Jim$encaisse$1'500$auprès$des$clients$
Factor$c/c$ Cr.$Factorées$ $ 1500$ 1500$
$
$ Jim$porte$en$compte$un$intérêt$débiteur$de$150._$

HEG$ Elise$Friedli$ 1er$semestre$


Int.$Charges$sur$ Factor$c/c$ $ 150$ 150$
factoring$
$
$ Jim$reçoit$un$acte$de$défaut$de$bien$d$2'400,$il$n’avait$pas$de$garantie$sur$cette$créance.$
Pertes$s/cr$ Cr.$Factorées$ $ 2400$ 2400$
$
$ Jim$envoie$une$facture$de$1200._$pour$sa$commission$
Commission$de$ Factor$c/c$ $ 1200$ 1200$
Factoring$
$
$
6. L’emprunt$par$obligation$
$
Une$obligation$n’est$pas$une$action$!$
Oblligations+ Actions+
− Droit$de$créance$ − Droit$de$propriété$
− Emission$par$l’Etat,$une$E$publique$ou$E$privé$ − Emission$par$une$SA$
− Intérêt$annuel$fixe$ − Dividende$annuel$variable$
− Aucun$droit$de$vote$ − Droit$de$vote$
− Remboursement$à$la$valeur$nominale$à$ − Pas$de$remboursement$(sauf$en$faillite$à$la$
l’échéance$ou$conversion$en$action$ valeur$de$liquidation)$
$
Caractéristique$d’une$obligation$:$
$
− Utile$pour$financer$des$investissements$à$long$terme$
− Nécessite$une$bonne$réputation$de$l’entreprise$émettrice$(rating)$
− Article$dans$le$co$1156$à$1186$et$652$
$
Les$comptes$:$
Agio=$ce$qui$dépasse$la$valeur$nominale$de$la$société.$
$
Réserve$légale$issue$du$capital$
" Agio$(prime$à$l’émission)$

Charges$financières$
" Charges$financières$sur$obligation$
$
Dettes$à$court$terme$portant$intérêt$
" Obligations$remboursables$
$
Dettes$à$l.t$portant$intérêt$
" Emprunts$obligataires$
$
Autres$dettes$à$c.t.$envers$des$tiers$
" Obligations$remboursables$/$échues$
$
Comptabilisation$:$
$
6$actions$de$comptabilisation$:$

HEG$ Elise$Friedli$ 1er$semestre$


− Souscription$$
− Libération$
− Paiement$des$coupons/$intérêts$
− Intérêts$couru$(lors$de$la$clôture$des$comptes)$
− Amortissement$=$Agio$ou$Disagio$
− Remboursement$
$
Lors$de$l’émission$de$l’emprunt$par$obligations$:$
$
Au$pair$:$$ $ à$la$valeur$nominale$
Au$dessus$du$pair$:$ $Prime$à$l’émission$/$Agio$
Au$dessous$du$pair$:$$ perte$à$l’émission$/$disagio$
$
$
Résumer$en$schéma$!$$
$
$
À$l’émission$ $ à$l’échéance$annuelle$ chaque$clôture$ échéance$finale$
$
$
$
Emission$ Int.$Annuel$ Int.$Couru$ Remb.$Au$pair$
Au$pair=100%$ s/valeur$nominale$ s/$valeur$nominale$ si$</>$que$le$pair$
>100%$ Impôt+Ant.+35%+!!+ CAP+ =>$agio$/$disagio$
<100%$ $ Amort.$Agio/disagio$
Frais$d’émission$
$
$ A$l’émission$:$
$
$ 1'000'000$CHF$à$100%,$taux$3%,$échéance$31$août.$Frais$d’émission$de$15'000$CHF$
remboursable$en$bloc$en$10$ans.$AU+PAIR$
$
Obligations$ Emprunt$oblig.$ SOUSCRIPTION$ 1'000’000$ 1'000’000$
Banque$ Obligations$ LIBERATION$ 1'000’000$ 1'000’000$
Frais$d’émission$ Banque$ PMT$FRAIS$ 15’000$ 15’000$
$
$ 1'000'000$CHF$à$102%,$taux$3%,$échéance$31$août.$Frais$d’émission$de$15'000$CHF$
remboursable$en$bloc$en$10$ans.$AU+DESSUS+DU+PAIR+
$
_$ Emprunt$Oblig.$ SOUSRCIPTION$ _$ 1'000’000$
_$ Agio/$Prime$à$l’e.$ 2%s/$1$moi$ _$ 20’000$
Obligations$ _$ SOUSCRIPTION$ 1'020’000$ _$
Banque$c/c$ Obligations$ LIBERATION$ 1'020’000$ 1'020’000$
Frais$d’emission$ Banque$ PMT$FRAIS$ 15’000$ 15’000$
Agio/Prime$à$l’e.$ Frais$d’émission$ ABSORPTION$ 15’000$ 15’000$
$
$
$ 1'000'000$CHF$à$99%,$taux$3%,$échéance$31$août.$Frais$d’émission$de$15'000$CHF$
remboursable$en$bloc$en$10$ans.$EN+DESSOUS+DU+PAIR+
+
_$ Emprunt$oblig.$ EMISSION$ _$ 1'000’000$

HEG$ Elise$Friedli$ 1er$semestre$


Disagio/$perte$e.$ _$ 1%$s/1$mio$ 10’000$ _$
Obligations$ _$ SOUSCRIPTION$ 999’000$ _$
Banques$$ Obligation$ LIBERATION$ 999’000$ 999’000$
Frais$d’émission$ Banque$ PMT$FRAIS$ 15’000$ 15’000$
+
$
$ L’intérêt$annuel$:$
$
1. A$l’échéance,$intérêt$annuel$est$de$3$%$s/$1'000'000.$$$
ATTENTION$:$NE$PAS$OUBLIER$L’IMPOT$ANTICIPE$!!$
$
Charge$fin$s/obli.$ _$ Coupons$bruts$ 30’000$ _$
_$ IA$à$payer$ 35%$s/$30’000$ _$ 10’500$
_$ Coupon$n°x$ Int.$Dus$s/$ _$ 19’500$
couponx$n°x$
$
2. Au$fur$et$à$mesure$des$versements$:$paiement$de$5$coupons.$
$
Coupons$n°x$ Banque$$ (5000*3%)*65%$ 97.5$ 97.5$
$
$
$ A$la$clôture$des$comptes$:$
$
$ Calculer$l’intérêt$courus$:$1'000'000$à$3%,$échéance$31$août.$
$
Ch.$Fin$s/$oblig.$ CAP$ 1mio*3%*4/12$ 10’000$ 10’000$
$
$ Amortissement$de$l’agio$:$première$année$
A"faire"dans"le"cas"n°2,"si"l’émission"des"obligations"a"été"émise"au8dessus"du"pair."Dans"ce"cas,"il"
nous"reste"un"agio"de"5'000"car"les"15'000"ont"été"amortis"par"les"frais"d’émission."
"
Agio/$prime$à$l’e.$ Ch.$Fin$s/$oblig.$ 5’000*4/10*12$ 166.65$ 166.65$
$
$ Amortissement$du$disagio$:$première$année$
A"faire"dans"le"cas"n°3,"si"l’émission"des"obligations"a"été"émise"en"dessous"du"pair."Dans"ce"cas,"
nous"avons"un"disagio"de"10'000"à"amortir."
"
Ch.$Fin$s/$oblig.$ Disagio$/$perte$e.$ 10’000*4/10*12$ 333.30$ 333.30$
"
"
$ Remboursement$:$
$
$ Emprunt$de$1'000'000$CHF$émis$AU+PAIR$remboursé$au$bloc$au$31$août$N+10.$$
$
Emprunt$oblig.$ Oblig.$Rembours.$ dénonciation$ 1'000’000$ 1'000’000$
$
$ Comptabilisation$du$paiement$de$60$obligations$à$1'000$CHF$
$
Oblig.$Rembours.$ Banque$ remboursement$ 60’000$ 60’000$
$

HEG$ Elise$Friedli$ 1er$semestre$


$ Emprunt$de$1'000'000$CHF$émis$à$102$%$remboursé$en$bloc$au$31$août$N+10.$EN+DESSUS+
DU+PAIR$
$
Emprunt$oblig.$ Oblig$rembours.$ Dénonciation$ 1'000’000$ 1'000’000$
Agio/$prime$à$l’e$ Ch.$Fin.$s/oblig.$ 5000*8/10*12$ 333.30$ 333.30$
$
$ Comptabilisation$du$paiement$de$60$obligations$à$1'000$CHF$
$
Oblig.$Remb.$ Banque$ Remboursement$ 60’000$ 60’000$
$
$ Emprunt$de$1'000'000$CHF$émis$à$99$%$remboursé$en$bloc$au$31$août$N+10.$EN+DESSOUS+
DU+PAIR+
+
Emprunt$obblig.$ Oblig$Rembours.$ Dénonciation$ 1'000’000$ 1'000’000$
Ch.$Fin.$s/$oblig$ Disagio$ 10’000*8/10*12$ 667.65$ 667.65$
+
$ Comptabilisation$du$paiement$de$60$obligations$à$1'000$CHF$
$
Oblig.$Remb.$ Banque$ Remboursement$ 60’000$ 60’000$
+
+
+
$
$

HEG$ Elise$Friedli$ 1er$semestre$

Vous aimerez peut-être aussi