Vous êtes sur la page 1sur 9

Bibliotheca Classica Selecta - Itinera Electronica - Précis grammatical (Plan) - Page

précédente - Page suivante

MORPHOLOGIE
VERBES REGULIERS [50-70]

Sommaire

Modes personnels - Voix active [50] Modes personnels - Voix passive [58]
Temps formés sur l'infectum [51] Temps formés sur l'infectum [59]
Indicatif [52] Indicatif [60]
Subjonctif [53] Subjonctif [61]
Impératif [54] Impératif [62]

Temps formés sur le perfectum [55] Temps formés sur le supin [63]
Indicatif [56] Indicatif [64]
Subjonctif [57] Subjonctif [65]

Modes impersonnels - Actif et passif [66]


Infinitif [67]
Participe [68]
Gérondif [69]
Adjectif verbal [70]

Conjugaisons régulières
50. Modes personnels - Voix active

51. Temps formés sur le radical du présent (infectum)

52. Indicatif
I. amāre II. monēre III. agĕre IV. audīre IVbis. capĕre
(Rad. amā) (Rad. monē) (Rad. ag) (Rad. audī) (Rad. capĭ)
Présent (Rad. + désinence) "j'aime, j'avertis, je mène, j'entends, je prends"
amo moneo ago audio capio
amas mones agis audis capis
amat monet agit audit capit
amamus monemus agimus audimus capimus
amatis monetis agitis auditis capitis
amant monent agunt audiunt capiunt
Imparfait (Rad. + ba (I., II.) / eba (III., IV., IVbis.) + désinence) "j'aimais, j'avertissais,..."
amabam monebam agebam audiebam capiebam
amabas monebas agebas audiebas capiebas
amabat monebat agebat audiebat capiebat
amabamus monebamus agebamus audiebamus capiebamus
amabatis monebatis agebatis audiebatis capiebatis
amabant monebant agebant audiebant capiebant
Futur (Rad. + bi (I. , II.) / a, e (III., IV., IVbis.) + désinence) "j'aimerai, j'avertirai..."
amabo monebo agam audiam capiam
amabis monebis ages audies capies
amabit monebit aget audiet capiet
amabimus monebimus agemus audiemus capiemus
amabitis monebitis agetis audietis capietis
amabunt monebunt agent audient capient

53. Subjonctif

I. II. III. IV. IVbis.


Présent (Rad. + e (I) / a (II, III, IV, IVbis) + désinence) "alors que j'aime; ..."
amem moneam agam audiam capiam
ames moneas agas audias capias
amet moneat agat audiat capiat
amemus moneamus agamus audiamus capiamus
ametis moneatis agatis audiatis capiatis
ament moneant agant audiant capiant
Imparfait (Rad. + (e)re + désinence) "alors que j'aimais; ..."
amarem monerem agerem audirem caperem
amares moneres ageres audires caperes
amaret moneret ageret audiret caperet
amaremus moneremus ageremus audiremus caperemus
amaretis moneretis ageretis audiretis caperetis
amarent monerent agerent audirent caperent

54. Impératif

I. II. III. IV. IVbis.


Présent (Rad. + désinence) "aime; avertis; ..."
2sg. ama mone age audi cape
2pl. amate monete agite audite capite
Futur (Rad. + to + désinence) "aime; avertis; ..."
2sg. amato moneto agito audito capito
2pl. amatote monetote agitote auditote capitote

N.B.

Dicere, ducere, facere font à l'impératif présent, 2e sg. : dic, duc, fac.

L'impératif futur est rare en latin classique, mais scire et memini à l'impératif font
toujours scito, scitote et memento, mementote.

55. Temps formés sur le radical du parfait (perfectum)

56. Indicatif

I. II. III. IV. IVbis.


Parfait "J'ai aimé / j'aimai; j'ai averti/j'avertis; j'ai mené/je menai; ..."
amaui monui egi audiui cepi
amauisti monuisti egisti audiuisti cepisti
amauit monuit egit audiuit cepit
amauimus monuimus egimus audiuimus cepimus
amauistis monuistis egistis audiuistis cepistis
amauerunt/ere monuerunt/ere egerunt/ere audiuerunt/ere ceperunt/ere
Plus-que-parfait "j'avais aimé; ..."
amaueram monueram egeram audiueram ceperam
amaueras monueras egeras audiueras ceperas
amauerat monuerat egerat audiuerat ceperat
amaueramus monueramus egeramus audiueramus ceperamus
amaueratis monueratis egeratis audiueratis ceperatis
amauerant monuerant egerant audiuerant ceperant
:
Futur antérieur "j'aurai aimé; ..."
amauero monuero egero audiuero cepero
amaueris monueris egeris audiueris ceperis
amauerit monuerit egerit audiuerit ceperit
amauerimus monuerimus egerimus audiuerimus ceperimus
amaueritis monueritis egeritis audiueritis ceperitis
amauerint monuerint egerint audiuerint ceperint

N.B.
1. Les terminaisons particulières de l'indicatif parfait.

2. Les formes syncopées ou contractes : chute possible de -u- / -ui- / -ue-, donnant lieu
à des formes abrégées, aisément reconnaissables : audii, audisti, amarunt...

57. Subjonctif

I. II. III. IV. IVbis.


Parfait "alors que j'ai aimé; ..."
amauerim monuerim egerim audiuerim ceperim
amaueris monueris egeris audiueris ceperis
amauerit monuerit egerit audiuerit ceperit
amauerimus monuerimus egerimus audiuerimus ceperimus
amaueritis monueritis egeritis audiueritis ceperitis
amauerint monuerint egerint audiuerint ceperint
Plus-que-parfait "alors que j'avais aimé; ..."
amauissem monuissem egissem audiuissem cepissem
amauisses monuisses egisses audiuisses cepisses
amauisset monuisset egisset audiuisset cepisset
amauissemus monuissemus egissemus audiuissemus cepissemus
amauissetis monuissetis egissetis audiuissetis cepissetis
amauissent monuissent egissent audiuissent cepissent

58. Modes personnels - Voix passive


59. Temps formés sur le radical du présent (Infectum)

60. Indicatif
:
I. II. III. IV. IVbis.
Présent (Rad. + désinence) "je suis aimé; je suis averti; ..."
amor moneor agor audior capior
amaris/re moneris/re ageris/re audiris/re caperis/re
amatur monetur agitur auditur capitur
amamur monemur agimur audimur capimur
amamini monemini agimini audimini capimini
amantur monentur aguntur audiuntur capiuntur
Imparfait (Rad. + ba (I., II.) / eba (III., IV., IVbis.) + désinence) "j'étais aimé; ..."
amabar monebar agebar audiebar capiebar
amabaris/re monebaris/re agebaris/re audiebaris/re capiebaris/re
amabatur monebatur agebatur audiebatur capiebatur
amabamur monebamur agebamur audiebamur capiebamur
amabamini monebamini agebamini audiebamini capiebamini
amabantur monebantur agebantur audiebantur capiebantur
Futur (Rad. + bi (I. , II.) / a, e (III., IV., IVbis.) + désinence) "je serai aimé;..."
amabor monebor agar audiar capiar
amaberis/re moneberis/re ageris/re audieris/re capieris/re
amabitur monebitur agetur audietur capietur
amabimur monebimur agemur audiemur capiemur
amabimini monebimini agemini audiemini capiemini
amabuntur monebuntur agentur audientur capientur

61. Subjonctif

I. II. III. IV. IVbis.


Présent (Rad. + e (I.) / a (II., III., IV., IVbis.) + désinence) "alors que je suis aimé; ..."
amer monear agar audiar capiar
ameris/re monearis/re agaris/re audiaris/re capiaris/re
ametur moneatur agatur audiatur capiatur
amemur moneamur agamur audiamur capiamur
amemini moneamini agamini audiamini capiamini
amentur moneantur agantur audiantur capiantur
Imparfait (Rad. + (e)re + désinence) "alors que j'étais aimé; ..."
amarer monerer agerer audirer caperer
amareris/re monereris/re agereris/re audireris/re capereris/re
amaretur moneretur ageretur audiretur caperetur
amaremur moneremur ageremur audiremur caperemur
amaremini moneremini ageremini audiremini caperemini
amarentur monerentur agerentur audirentur caperentur
:
62. Impératif

I. II. III. IV. IVbis.


Présent (Rad. + désinence) "Sois aimé, averti..."
amare monere agere audire capere
amamini monemini agimini audimini capimini

63. Temps formés avec le supin (formes composées)

64. Indicatif

I. II. III. IV. IVbis.


Parfait (part. parfait passif, accordé avec le sujet + indic. présent de esse)
amatus sum monitus sum actus sum auditus sum captus sum
amatus es monitus es actus es auditus es captus es
amatus est monitus est actus est auditus est captus est
amati sumus moniti sumus acti sumus auditi sumus capti sumus
amati estis moniti estis acti estis auditi estis capti estis
amati sunt moniti sunt acti sunt auditi sunt capti sunt
Plus-que-parfait (part. parfait passif, accordé avec le sujet + indic. imparfait de esse)
amatus eram monitus eram actus eram auditus eram captus eram
amatus eras monitus eras actus eras auditus eras captus eras
amatus erat monitus erat actus erat auditus erat captus erat
amati eramus moniti eramus acti eramus auditi eramus capti eramus
amati eratis moniti eratis acti eratis auditi eratis capti eratis
amati erant moniti erant acti erant auditi erant capti erant
Futur antérieur (part. parfait passif, accordé avec le sujet + indic. futur de esse)
amatus ero monitus ero actus ero auditus ero captus ero
amatus eris monitus eris actus eris auditus eris captus eris
amatus erit monitus erit actus erit auditus erit captus erit
amati erimus moniti erimus acti erimus auditi erimus capti erimus
amati eritis moniti eritis acti eritis auditi eritis capti eritis
amati erunt moniti erunt acti erunt auditi erunt capti erunt

65. Subjonctif

I. II. III. IV. IVbis.


:
Parfait (part. parfait passif, accordé avec le sujet + subj. présent de esse)
amatus sim monitus sim actus sim auditus sim captus sim
amatus sis monitus sis actus sis auditus sis captus sis
amatus sit monitus sit actus sit auditus sit captus sit
amati simus moniti simus acti simus auditi simus capti simus
amati sitis moniti sitis acti sitis auditi sitis capti sitis
amati sint moniti sint acti sint auditi sint capti sint
Plus-que-parfait (part. parfait passif, accordé avec le sujet + subj. imparfait de esse)
amatus essem monitus essem actus essem auditus essem captus essem
amatus esses monitus esses actus esses auditus esses captus esses
amatus esset monitus esset actus esset auditus esset captus esset
amati essemus moniti essemus acti essemus auditi essemus capti essemus
amati essetis moniti essetis acti essetis auditi essetis capti essetis
amati essent moniti essent acti essent auditi essent capti essent

66. Modes impersonnels - Actif et passif


67. Infinitif

Actif
Présent Parfait Futur
amare amauisse amaturus, a, um esse
monere monuisse moniturus, a, um esse
agere egisse acturus, a, um esse
audire audiuisse auditurus, a, um esse
capere cepisse capturus, a, um esse

Passif
Présent Parfait Futur
amari amatus, a, um esse amatum iri
moneri monitus, a, um esse monitum iri
agi actus, a, um esse actum iri
audiri auditus, a, um esse auditum iri
capi captus, a, um esse captum iri

Sens des différents infinitifs :


amare :"aimer"
amauisse : "avoir aimé"
:
amaturus, a, um esse: "être sur le point d'aimer; devoir aimer"

amari :"être aimé"


amatus, a, um esse: "avoir été aimé"
amatum iri ( emploi rare): "être sur le point d'être aimé; devoir aimer".

68. Participe

Présent Parfait Futur


Actif
amans, amantis amaturus, a, um
monens, monentis moniturus, a, um
agens, agentis acturus, a, um
audiens, audientis auditurus, a, um
capiens, capientis capturus, a, um
Passif
amatus, a, um
monitus, a, um
actus, a, um
auditus, a, um
captus, a, um

Le participe s'emploie comme un adjectif. Il importe de tenir compte du temps et de la


voix de ses différentes formes [302]:

amans, amantis : "aimant" (déclin. ingens, ingentis)


amaturus, a, um: "étant sur le point d'aimer; disposé à aimer" (déclin.
magnus)
amatus, a, um esse: "ayant été aimé" (déclin. magnus )

69. Gérondif

Génitif Accusatif Ablatif


amandi (ad) amandum amando
monendi (ad) monendum monendo
agendi (ad) agendum agendo
audiendi (ad) audiendum audiendo
capiendi (ad) capiendum capiendo
:
Les trois formes du gérondif sont invariables. C'est la déclinaison de l'infinitif, qui
fonctionne comme un nom [295]:

au génitif : ars amandi : "l'art d'aimer" (= l'art de l'amour)


à l'accusatif, il est toujours précédé d'une préposition (ad) et signifie le
but :
natus ad amandum : "né pour aimer" (= né pour l'amour)
à l'ablatif, parfois précédé de préposition, il signifie le moyen ou la
manière :
(in) amando : "en aimant" (= par l'amour)

70. Adjectif verbal

C'est une forme verbale qui s'emploie comme un adjectif (décl. magnus), avec un sens
généralement passif [308] :

amandus, amanda, amandum : "étant à aimer; devant être aimé"


monendus, monenda, monendum
agendus, agenda, agendum
audiendus, audienda, audiendum
capiendus, capienda, capiendum

Retour au plan initial

Contact
:

Vous aimerez peut-être aussi