Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
I MD scholar
Roga Nidana Dpt.
Dhatu pathology can be of 2 types
i) vridhi
ii) kshaya
General pathology:
SÉåwÉÈmÉëMÑüÌmÉiÉÉå kÉÉiÉÔlÉç
¤ÉmÉrÉirÉÉiqÉiÉåeÉxÉÉ
C®: xuÉiÉåeÉxÉÉ uÉÌ»ûÂZÉÉaÉiÉÍqÉuÉÉåSMüqÉç| (s.su
15/36)
Rasa
Nidana
aÉÑ vÉÏiÉqÉÌiÉÎxlÉakÉqÉÌiÉqÉɦÉÇ xÉqÉvÉlÉiÉÉqÉç
xÉuÉÉÌWûÌlÉ SÒwrÉÎliÉ ÍcÉlirÉÉlÉÉÇ cÉÉÌiÉÍcÉliÉlÉÉiÉç I C
Rasa vridhi lakshana: Charaka Susrutha
mÉëxÉåMüÉUÉåcÉMüÉx
Jwara, Hridayotkl
rÉuÉæUxrÉ WØûssÉÉxÉ Thandra, e-da.
xÉëÉåiÉÉåUÉåkÉ Pandu,
xuÉÉSÒ²åwÉ Klaibya,
karsyam,
AÇaÉqÉSÉïÌSÍpÉUlrÉæ¶ aniyatha
É vsÉåwqÉ ÌuÉMüÉU
mÉëÉrÉæUïxÉ:|
kala vali &
A.S.su 19/21
palitha.
Rasa kshaya lakshana:
Nidana-
iuÉaÉëÉæ¤rÉÉqsÉ vÉÏiÉÉÍpÉsÉÉwÉ
ÍxÉUÉvÉæÍjÉsÉæUxÉØ
ÍxÉUÉvÉæÍjÉsÉæU Müç I
A.S.su 19/36
Ex:
Vata raktha-
ÌuÉSɽ³ÉÇ ÌuÉ娂 cÉ iÉiÉç
iÉccÉÉxÉØMmÉëSÕwÉhÉÇ…
..AÍpÉbÉÉiÉÉSvÉÑ®å¶É lÉëÑhÉÉqÉxÉØÎeÉ SÌÕwÉiÉå
uÉÉiÉsÉævÉÏïiÉsÉæuÉÉïrÉÑuÉØï®: ¢Ñü®Éå
ÌuÉqÉÉaÉïaÉ:
iÉÉSØvÉålÉÉxÉØeÉÉ Âü®:mÉëÉMiÉSåuÉ
mÉëSÕwÉrÉåiÉç I A.H.ni 16/1
Vidradhi-
… ÌuÉëSìÌkÉ mÉÑlÉ: mÉcrÉiÉå vÉÏbÉëqÉirÉjÉÇï
SÒwOûU£üÉvÉërÉiuÉiÉ:I
A.H.ni 11/56
Mamsa:
Nidana-
Arsas-
AvÉÉåï AÍkÉqÉÉÇxÉÌuÉMüÉUÉ:| Ch
Meda :
Nidana-
AurÉÉrÉÉqÉÉiÉç ÌSuÉÉxuÉmlÉÉiÉç
qÉåSçrÉÉlÉÉÇ cÉÉÌiÉxÉåuÉlÉÉiÉç
qÉåSÉåuÉÉÌWûÌlÉ SÒwrÉÎliÉ
uÉæaÉÑhrÉÉiÉç mÉÉuÉMüxrÉ cÉ | ch vi
5/17
Medo vridhi lakshana :
Accd. To Vagbhata
alpa cheshta leads to
swasa.
Medo kshaya lakshana:
Nidana
urÉÉrÉÉqÉÉiÉÌiÉxÉǤÉüÉåpÉÉSÎxjÉlÉ
ÉqÉÌiÉÌuÉbÉOèOèlÉÉiÉç
AÎxjÉuÉÉÌWûÌlÉ SÒwrÉÎliÉ
uÉÉiÉsÉÉlÉÉÇ cÉÉÌiÉxÉåuÉlÉÉiÉç I
ch.vi 5/16
Asthi vridhi lakshana :
AkrÉÎxjÉUÌkÉSliÉæ¶ÉÉÎxjÉ I
A.S.su19/25
Asthi kshaya lakshana:
Nidana-
EimÉåwÉÉSirÉÍpÉwrÉlSÉiÉç
AÍpÉbÉÉiÉÉiÉç mÉëmÉÏRlÉÉiÉççç
qÉeeÉÉuÉÉÌWûÌlÉ SÒwrÉÎliÉ
ÌuÉÂkÉÉlÉÇ cÉ xÉåuÉlÉÉiÉç I
Ch.Vi 5/15
Majja vridhi lakshana:
CHARAKA SUSRUTHA
Nidana-
AMüÉsÉrÉÉåÌlÉaÉqÉlÉÉiÉç
ÌlÉaÉëWûÉSÌiÉqÉæjÉÑlÉÉiÉç
vÉÑ¢üuÉÉÌWûÌlÉ SÒwrÉÎliÉ
vÉxiÉë¤ÉÉUÉÎalÉÍpÉxiÉjÉÉ I ch vi 5/19
Shukra vridhi lakshana :
AÌiÉxiÉëÏMüÉqÉiÉÉ vÉÑ¢üÉvqÉUÏ
xÉÇpÉuÉÉprÉÉÇ vÉÑYsÉqÉç I
A s su 19/27
CHARAKA
Aharshana, alpaayu,
Garbhanutpatti, garbhasrava, sa daara &
apatya badhana.
Shukra kshaya lakshana:
General features :
xÉëÉåiÉÉåUÉåkÉÉå
oÉsÉpÉëÇvÉaÉÉæUuÉÉÌlÉsÉqÉÔRiÉÉ
AÉsÉxrÉÉmÉÌ£üÌlɸÏuÉ qÉsÉxÉÇaÉÉÂÍcÉYsÉqÉÉ
I A H su 13/23
Dhatus & kriyakala :
4th Kriyakala – sthana samsraya
SÉåwÉxrÉ SÕwrÉxrÉ
cÉåirÉÑpÉrÉÉÌvÉëiÉÉ IDalhana on S.su21/32
LuÉÇ mÉëMÑüÌmÉiÉÉiÉÉÇxiÉÉlÉç
vÉUÏUmÉëSåvÉÉlÉÉaÉqrÉ iÉÉÇxiÉÉlÉç
urÉÉkÉÏlÉç eÉlÉrÉÎliÉ I S.su 21/33
Dosha dushti in different Dhatus:
AÎxjÉaÉiÉÉ
ÌuÉSìkrÉlÉÑvÉrÉÏmÉëpÉØiÉÏlÉç I
Dhatus lakshanas
Rakta ’’
Mamsa ’’
Medas granthi, apachi, arbuda,
galaganda, alaji, etc.