Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
NRC20449
Hiver 2015
Mode d'enseignement : distance
Temps consacr : 3-1-5
Crdit(s) : 3
Systmesd'quationslinaires,formulationmatricielle,formechelon,
existenceetunicitdessolutions,inverse,mthodedeGauss-Jordan,
factorisation,dterminant.Introductionauxespacesvectoriels:
indpendancelinaire,base,dimension,sous-espace,applicationsaux
systmes,produitsscalaire,projection.Transformationslinaires:noyau,
image,changementdebase,thormedurang,matricessymtriques,
orthogonales,dfiniespositives,aspectgomtrique.Orthogonalit,mthode
desmoindrescarrs.Valeursetvecteurspropres:diagonalisation,
interprtationgomtrique,applications.
NOTEIMPORTANTE:Veuillezvousassurer,pourchaquecoursdonn
distance,quilnexisteaucunconflitdhoraireentrevosexamens,aucun
accommodementneseraaccordencasdeconflitdhoraire.
Plage horaire :
Classe virtuelle synchrone
lundi 15h3017h20
Du12janv.2015au24avr.2015
jeudi 16h3018h20
Du12janv.2015au24avr.2015
Coordonnes et disponibilits
Sad EL MORCHID
Charg de cours
Vachon,3215
Said.elmorchid@mat.ulaval.ca
4186562131poste3057
418656-2817
Disponibilits :
mercredi 16h3017h30 Vachon3215
vendredi 10h4511h45 Vachon3215
Soutien technique :
Du21janv.2015au22avr.2015
Du16janv.2015au24avr.2015
Pourrecevoirdusoutientechniquerelatifl'utilisationduPortaildesCours,
contactez:
Comptoir LiberT(FSG)
PavillonAdrien-Pouliot,Local3709
aide@fsg.ulaval.ca
418-656-2131poste4651
Toutes sessions (du 1 janvier au 31 dcembre)
Lundi
08h0018h45
Mardi
Universit Laval
08h0018h45
Mis jour le 8 janv. 2015 11:57
Page 1 de 10
Mardi
Mercredi
Jeudi
Vendredi
Universit Laval
08h0018h45
08h0018h45
08h0018h45
08h0016h45
Page 2 de 10
Sommaire
Description du cours ......................................................................................................................... 4
Objectifs .......................................................................................................................................4
Objectifsspcifiques .......................................................................................................................4
Approchepdagogique....................................................................................................................4
Contenu ........................................................................................................................................4
Contenu et activits .......................................................................................................................... 5
valuations et rsultats .................................................................................................................... 5
Consignessurlesexamens ..............................................................................................................5
Consignessurlestravaux................................................................................................................6
Modalitsd'valuation.....................................................................................................................6
Informationsdtaillessurlesvaluationssommatives .......................................................................7
Devoir1: .................................................................................................................................7
Devoir2: .................................................................................................................................7
Examen1 .................................................................................................................................7
Examen2 .................................................................................................................................7
Test1 ......................................................................................................................................7
Test2 ......................................................................................................................................7
Dtailssurlesmodalitsd'valuation................................................................................................7
Politiquesurlesexamens ................................................................................................................8
chelledescotes............................................................................................................................8
Politiquesurl'utilisationd'appareilslectroniques ...............................................................................8
Politiquesurleplagiatetlafraudeacadmique ..................................................................................8
tudiantsayantunhandicap,untroubledapprentissageouuntroublemental.......................................9
Matriel didactique ........................................................................................................................... 9
Matrielobligatoire.........................................................................................................................9
Matrielcomplmentaire .................................................................................................................9
Bibliographie .................................................................................................................................9
Logiciels ......................................................................................................................................10
Mdiagraphie et annexes ................................................................................................................ 10
Universit Laval
Page 3 de 10
Description du cours
Objectifs
Fournirlestechniqueslmentairesd'algbrelinairedanstroisdomainescruciauxpourlesapplications:
lessystmesd'quationslinaires,lestransformationslinaires,lesvecteursetvaleurspropres.
Fournirlesnotionsetrsultatsfondamentauxdel'algbrelinairencessairespourlamodlisationdes
problmesrencontrsdansd'autrescoursoudansl'activitprofessionnelle.
Familiariserl'tudiantaveclesoutilsmodernesdecalculsurordinateurs:Maple.
Objectifs spcifiques
lafinducours,l'tudiantdevraitpouvoir
discuterl'existencedessolutionsd'unsystmed'quationslinaireset,lecaschant,lescalculer;
trouverlafactorisationLUd'unematrice;
appliquerGram-Schmidtunefamilledevecteurs;
calculerundterminantparlamthodedupivot;
calculerlamatriceassocieunetransformationlinairedansunebasequelconque;
trouverlavaleurpropredominanteetunvecteurpropreassoci;
diagonaliserunematricesymtriqueettrouverunematricedepassageorthogonale;
traduireentermesmathmatiquesdesproblmesconcretsstandard;
identifierdanslescasconcretslesnotionsessentiellesd'algbrelinairetellesquel'indpendance
linaire,base,rang,etc.
Approche pdagogique
Cours(3heuresparsemaine):Prsentationdelathorieetexemplesd'applications;
Sanced'exrcices(1heureparsemaine):lejeudide17h3018h20.
UtilisationdulogicielMaple:Desexercicesdemandantl'usagedeMapleserontpropossavecindication
descommandesrequises.2devoirsexigeantl'utilisationdecelogicielferontpartiedel'valuation.
Encadrement au CDA: Le centre de dpannage et d'apprentissage (CDA) est situ au local 2576 du
PavillonPouliot.Ondoits'yprsenterselonl'horairehebdomadaire.Consulterlesite webduCDApour
connatrelesheuresdedisponibilitpourlecoursMAT-1200.
Contenu
Systmes d'quations linaires et matrices(5semaines)
Reprsentationmatriciellesdessystmesd'quationslinaires.Misesousformechelon,existenceet
unicitdessolutions.Algbredesmatrices,matriceinverse,mthodedeGauss-Jordan,factorisation.
Espace vectoriel rel (Rn)(3semaines)
Sous-espaces,indpendancelinaire,base,dimension.Applicationauxmatrices,rang.
Notionsgomtrique:produitscalaire,vectoriel,projection,procddeGram-Schmidt.
Solutiond'unsystmeinconsistantparlamthodedesmoindrescarrs.
Les dterminants(1semaine)
Dfinition,mineurs,cofacteurs,matriceadjointe,inversedunematrice,formuledeCramer.
Transformations linaires:(2semaines)
Imageetnoyau.Matriceassocieunetransformationlinaire.Changementdebase.
Thormedurang.Classesdetransformations:orthogonales,symtriques,dfiniespositives.
Applicationsgomtriques.
Vecteurs propres et valeurs propres:(2semaines)
Universit Laval
Page 4 de 10
Contenu et activits
Letableauci-dessousprsentelessemainesd'activitsprvuesdanslecadreducours.
Titre
Date
Semaine1:Prsentationduplandecoursetcommencerlechapitre1surlesmatrices
12janv.2015
Semaine2:terminerlechapitre1surlesmatrices.
19janv.2015
Semaine3:Dbuterlechapitre2surlessystmeslinaires.
26janv.2015
Semaine4:Chapitre2(suite).Sujetdudevoir1(10%).
2fvr.2015
Semaine5:Dbuterlechapitre3surlesespacesvectoriels(partie1).Test1(5%)
9fvr.2015
Semaine6:Chapitre3(partie1suite)etdbuterlapartie2.
16fvr.2015
Semaine7:Rvisionpourl'examen1.Examen1(35%).Chapitre3:Partie2etdbut
partie3.
23fvr.2015
Semaine8-SEMAINEDELECTUREdu2marsau8mars2014
2mars2015
Semaine9:Chapitre3(partie3).Partie4duchapitre3.Remisedudevoir1.
9mars2015
Semaine10:Partie4chapitre3.Chapitre4:lesdterminants.Sujetdudevoir2.
16mars2015
Semaine11:Finirlechapitre4.Dbuterlechapitre5surlesapplicationslinaires.
PublicationduTest2(5%)
23mars2015
Semaine12:Chapitre5.
30mars2015
Semaine13:Lundi6avrilcong.Finchapitre5.Chapitre6:Lesvaleursetvecteurs
propres
6avr.2015
Semaine14:Chapitre6(suite).
13avr.2015
Semaine15:Rvisionpourl'examen2.Remisedudevoir2.
20avr.2015
Semaine16:Examen2(35%)le27avril2015.
27avr.2015
Note:VeuillezvousrfrerlasectionContenu et activitsdevotresitedecourspourdeplusamplesdtails.
valuations et rsultats
Consignes sur les examens
Inscription au lieu d'examen
Lestudiantsrsidant,durantleurstudes,plusde100kmdelavilledeQubecdoiventsinscrireau
lieudexamensoussurveillance,etce,auplustardle27 janvier 2015enpassantparladresse
http://www.distance.ulaval.ca/cms/site/distance/etudiants-actuels/examens-surveillance.
NotezqueleBureaudelaformationdistanceneproduitplusdavisdeconvocationpourlesexamens
soussurveillancedescoursdistance.Lesinformationsrelativeslatenuedesexamenssont
disponiblesdansledossierdexamensdechacundestudiants.
Universit Laval
Page 5 de 10
Identification:
Lorsd'unexamen,lacarted'identitavecphotodoitobligatoirementtredposesurlecoindelatable.
Matriel autoris:
LeseulmatrielautorisauxexamensestlacalculatriceautorissparlaFSG,
unaide-mmoireconfectionnparl'tudiantsur,auplus,deuxfeuillesdeformatstandard(81/2X11)
rectoverso.
change de matriel :
Aucunchangedematriel,dequelquetypequecesoit,neseratolrdurantlesexamens.Les
personnesimpliquesdansunchangeverrontleurexamenannul.
Aucun appareil lectronique:
lecteurCD,tlavertisseur,tlphonecellulaireetc,neseratolrdanslasalled'examen.Quelqu'unqui
enutiliseundanscettesalle,ycomprispendantquel'examenestdistribuouavantqu'ilnesoit
compltementramass,severraattribuerlanote0.
Note de trimestre :
Lesdeuxexamenscontribueront70%delanotefinale,
lesdeuxdevoirspour20%,
les2testspour10%.
Modalits d'valuation
Sommatives
Titre
Date
Mode de travail
Pondration
20%
Dle10mars201516h00
Individuel
10%
Devoir2:
Dle22avr.201516h00
Individuel
10%
Examen1
Le25fvr.2015de18h3020h20
Individuel
35%
Examen2
Le27avr.2015de18h3020h20
Individuel
35%
10%
Tests (Sommedesvaluationsdeceregroupement)
Test1
dterminer
Individuel
5%
Test2
dterminer
Individuel
5%
Formatives
Universit Laval
Page 6 de 10
Formatives
Titre
Date
Mode de travail
Cettelistenecontientaucunlment.
10mars201516h00
Individuel
10%
Botededpot
Ledevoir1seradisponiblesurlesitedanslasemainedu02fvrier2015.
Devoir 2:
Date de remise :
Mode de travail :
Pondration :
Remise de l'valuation :
22avr.201516h00
Individuel
10%
Botededpot
Ledevoir2seradisponiblesurlesitedanslasemainedu15mars2015.
Examen 1
Date :
Mode de travail :
Pondration :
Le25fvr.2015de18h3020h20
Individuel
35%
Examen 2
Date :
Mode de travail :
Pondration :
Le27avr.2015de18h3020h20
Individuel
35%
Test 1
Titre du questionnaire :
Priode de disponibilit :
Tentatives :
Mode de travail :
Pondration :
Test1
dterminer
1tentativepermise
Individuel
5%
Directives :
Letestseradisponiblesurlesitepartirdu8fvrier201512hjusqu'au14fvrier201523h59.
Test 2
Titre du questionnaire :
Priode de disponibilit :
Tentatives :
Mode de travail :
Pondration :
Test2
dterminer
1tentativepermise
Individuel
5%
Directives :
Letestseradisponibledu22mars201512hjusqu'au31mars201523h59.
Page 7 de 10
% minimum
% maximum
Cote
% minimum
% maximum
A+
90
100
C+
62
64,99
85
89,99
59
61,99
A-
80
84,99
C-
56
58,99
B+
75
79,99
D+
53
55,99
70
74,99
50
52,99
B-
65
69,99
49,99
Page 8 de 10
Rgles disciplinaires
TouttudiantquicommetuneinfractionauRglementdisciplinairel'intentiondestudiantsdel'Universit
Lavaldanslecadreduprsentcours,notammentenmatiredeplagiat,estpassibledessanctionsquisont
prvuesdanscerglement.Ilesttrsimportantpourtouttudiantdeprendreconnaissancedesarticles28
32duRglementdisciplinaire.Celui-cipeuttreconsultl'adressesuivante:
http://www.ulaval.ca/sg/reg/Reglements/Reglement_disciplinaire.pdf
Plagiat
Touttudiantesttenuderespecterlesrglesrelativesauplagiat.Constituenotammentduplagiatlefaitde:
i.copiertextuellementunouplusieurspassagesprovenantd'unouvragesousformatpapierou
lectroniquesansmettrecespassagesentreguillemetsetsansenmentionnerlasource;
ii.rsumerl'ideoriginaled'unauteurenl'exprimantdanssespropresmots(paraphraser)sansen
mentionnerlasource;
iii.traduirepartiellementoutotalementuntextesansenmentionnerlaprovenance;
iv.remettreuntravailcopid'unautretudiant(avecousansl'accorddecetautretudiant);
v.remettreuntravailtlchargd'unsited'achatoud'changedetravauxscolaires.
L'UniversitLavaltantabonneunservicededtectiondeplagiat,ilestpossiblequel'enseignantsoumette
vostravauxpouranalyse.
Matriel didactique
Matriel obligatoire
Algbre linaire et applications (4e dition)
Auteur :DavidC.Lay
diteur : Pearson
ISBN : 9782744075834
Matriel complmentaire
Logiciel Maple
LelogicielMapleversion13et
plus.
Bibliographie
Manuel obligatoire:
DavidC.Lay,Algbrelinaireetapplications,Edition4,Pearson.EnventechezZONE.
Notes de cours:
R.Pierre,Introductionl'algbrelinaire:
1.
Universit Laval
Chapitres1et2:vecteurs,matrices
Page 9 de 10
1.
Chapitres1et2:vecteurs,matrices
2.
Chapitre3:systmeslinaires
3.
chapitre4.1(partie1):espacesvectoriels(partie1)
4.
Chapitre4.2(partie2):espacesvectoriels(partie2)
5.
Chapitre5:Lesdterminants
6.
Chapitre6:Lestransformationslinaires
7.
Chapitre7:Lesvecteursetlesvaleurspropres.
Autres livres
P.Leroux,Algbrelinaire,UneapprocheMatricielle,enrfrencelabibliothque.
E.Kreysig,AdvancedEngineeringMathematics,Wiley,enrfrencelabibliothque.
S.J.Leon,LinearAlgebrawithApplications,PrenticeHall,enrfrencelabibliothque.
Logiciels
LelogicielMapleversion13etplus.
PouravoiruneversionpersonnelledulogicielMaple,vouspouvezadhrerauprogrammeLiberT,
consulterlesite:https://ti.fsg.ulaval.ca/libert/
Lestudaintsinscritslafacultdessciencesetgniespeuventutiliserlesordinateursdessalles2325,
2370,2983,2354,3778,3303,3305,3920et3928auPouliot,1069et0638Vachon.Pouryaccder,il
fautcreruncompte.Pourcela,consulterlesite:
https://ti.fsg.ulaval.ca/etudiants/compte_informatique_fsg/
Lestudiantsquisontinscritsdansd'autresfacults,peuventutiliserlelaboratoire1069dudpartement
demathmatiquesetdestatistique.Pourcreruncompte,ilfautfaireunedemandeMichelLapointe:
Michel.Lapointe@mat.ulaval.ca.
Besoin d'aide:
PavillonPouliot,local3708-Z,PavillonVachon,local2413
LeguichetdesupportinformatiquedelaFacult:aide@fsg.ulaval.ca
Mdiagraphie et annexes
Cettesectionnecontientaucuneinformation.
Universit Laval
Page 10 de 10