Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Exerecice 1:
p
3
f (x) = (x + 2) e(x+1) , g (x) = x2 + 2x + 1 ln (x + 2) , h (x) = sin x2 + 3x + 1 f (x) = x2 + 2x + 5
f (x, y, z) = x2 + 2y + z 3 e(x+y+z)
∂f (x,y,z) ∂
2 3 3
∂x = ∂x x yz + 2yxz + xyz = 2xyz + 2yz + yz
∂f (x,y,z) ∂ 2 3 = x2 z + 2xz + xz 3
∂y = ∂y x yz + 2yxz + xyz
∂f (x,y,z) ∂
2 3 = x2 y + 2yx + 3xyz 2
∂z = ∂z x yz + 2yxz + xyz
Exerecice 2:
Calculer les intégrales suivantes :
Z 1 Z 2
1
x
[ex ]10 1
dx = [x]21 +[lnx]21 = (2 − 1)+(ln2 − ln1) = 1+ln2,
I1 = e dx = = e − 1 , I2 = 1+
0 1 x
Pour calculer I3 , on remarque que 0 ≤ x ≤ 1 0 ≤ y ≤ x ,danc y depend de x. On integre y puis x.
Z 1Z x Z 1 Z x Z 1 Z 1
2 2 1 3 x 1 4 1 5 1 1
I3 = xy dx dy = x y dy dx, = x y 0 dx = x dx = x 0= .
0 0 0 0 0 3 0 3 15 15
2
Z 1Z 2Z 3 Z 1 Z 2 Z 3 2 3
1 2 1 3
x 2 x 2
[ex ]10 = 18 e1 − 1 .
I4 = e y z dx dy dz = e dx y dy z dz = y z
0 0 0 0 0 0 2 0 3 0
Z RZ π Z 2π Z R Z π Z 2π R
1 2
I5 = r sinθ dr dθ dϕ = r dr sinθ dθ dϕ = r [−cosθ]π0 [ϕ]2π
0 = 2πR
2
0 0 0 0 0 0 2 0
Exerecice 3:
ψ (r, θ, z) = 2 z r2 sinθ.
Ona,
−−→ ∂ψ (r, θ, z) →
− 1 ∂ψ (r, θ, z) →
− ∂ψ (r, θ, z) →
−
gradψ (r, θ, z) = er+ eθ+ ez
∂r r ∂θ ∂z
−−→
gradψ (r, θ, z) = (4 z r sinθ) →
−
e r + (2 z r cosθ) →
−
e θ + 2 r2 sinθ →
−
ez
−−→
gradψ (r, θ, z) = 2→
−
eθ
(1,0,1)
2) Soit, le champ scalaire ψ (r) qui est exprimé en coordonnées sphériques ψ (r) = Kr , ou K = cte
Calculer, en coordonnées cartésiennes
p le gradient au point M (1, 1, 1).
En coordonnées sphériques r = x2 + y 2 + z 2 , Danc du champ scalaire ψ (r) qui est exprimé:
K K
ψ (r) = =p .
r x + y2 + z2
2
−−→ K h →
− →
− →
−i K →− →
− →
− K−
gradψ (x, y, z) = − 3 x i + y j + z k = − 3 x i + y j + z k = − 3→
r.
(x2 + y 2 + z 2 )
2 r r
−−→ K →
− →− → −
gradψ (x, y, z) = − √ i + j + k .
3 3
Exerecice 4:
→
− →
− →
− →
−
f (x, y, z) = 2x2 yz i + (xz ey ) j + (xy lnz) k
→
− − →
→ − ∂fx ∂fy ∂fz
div ∗ f (x, y, z) = ∇ ∗ f (x, y, z) = + +
∂x ∂y ∂z
− →
→ − xy
∇ ∗ f (x, y, z) = 4xyz + xz ey + .
z
pour le deuxieme champ:
→
− →
−
φ (r, θ, z) = 2r2 sinθ →
−
e r + 2r2 cosθ →
−
e θ + (r sinθ z) k
→
− − →
→ − 1 ∂ (rfr ) 1 ∂fθ ∂fz
div φ (r, θ) = ∇ ∗ φ (r, θ) = + +
r ∂r r ∂θ ∂z
− →
→ −
∇ ∗ φ (r, θ) = 6 r sinθ − 2 r sinθ + r sinθ = 5r sinθ
→
− →
− →
− →
−
f (x, y, z) = (xyz) i + xz 2 ey j + xy 2 z k
→
− →
−
φ (r, θ, z) = r2 sinθ →
−
e r + r2 cosθ →
−
e θ + r sinθ z 2 k
→ − →
− → −
i j k
−−→→
− − →
→ − ∂ ∂ ∂ ∂fz ∂fy →
− ∂fz ∂fx →− ∂fy ∂fx →−
Rot f (x, y, z) = ∇∧ f (x, y, z) = ∂x ∂y ∂z
= − i− − j+ − k
∂y ∂z ∂x ∂z ∂x ∂y
fx fy fz
− →
→ − →
− →
− →
−
∇ ∧ f (x, y, z) = (2xz − 2xz ey ) i − y 2 z − xy j + z 2 ey − x z k
4
−−→→
− − →
→ − 1 ∂φz ∂φθ →
− ∂φz ∂φr →
− 1 ∂ (rφθ ) ∂φr →
−
Rot φ (r, θ, z) = ∇ ∧ φ (r, θ, z) = − er− − eθ+ − k
r ∂θ ∂z ∂r ∂z r ∂r ∂θ
! ! !
1 ∂ r sinθ z 2 ∂ r2 cosθ ∂ r sinθ z 2 ∂ r2 sinθ ∂ r3 cosθ ∂ r2 sinθ
− →
→ − →
− →
− 1 →
−
∇∧ φ = − e r− − e θ+ −
r ∂θ ∂z ∂r ∂z r ∂r ∂θ
− →
→ − →
−
∇ ∧ φ = cosθ z 2 →
−
e r − sinθ z 2 →
−
e θ + 2rcosθ k
Exerecice 5:
→
−
Calculer le Laplacien de champs scalaire U (x, y, z) et de champs vectorielle V (x, y, z) suivant :
U (x, y, z) = x2 ey+z
→
− →
− →
− →
−
V (x, y, z) = x2 yz i + (xz ey ) j + (xy lnz) k
→
− →
− →
− →
−
∆ V (x, y, z) = ∆ Vx i + Vy j + Vz k
2
∂ 2 Vy ∂ 2 Vy →
2
∂ Vx ∂ 2 Vx ∂ 2 Vx →
2
∂ 2 Vz ∂ 2 Vz →
→
− − ∂ Vy − ∂ Vz −
∆ V (x, y, z) = + + i + + + j + + + k
∂x2 ∂y 2 ∂z 2 ∂x2 ∂y 2 ∂z 2 ∂x2 ∂y 2 ∂z 2
→
− →
− →
− xy →
−
∆ V (x, y, z) = 2yz i + xz ey j − 2 k
z