Vous êtes sur la page 1sur 68

GEN Njlben ga

Xaaj bi jkk ci Tawreetu Musaa jm ci

Njlben ga

La Mission Baptiste du Sngal Tous droits rservs.


Dpt lgal : juin 2009. No 16725040609

Droit de reproduction 2009

Quiconque voudrait le reproduire devra inclure la dclaration de droit d'auteur ci-dessus. Pour la reproduction en plus de 250 exemplaires, veuillez crire l'adresse suivante: B.P. 1229 This, Sngal

Pour mieux lire ce livre Lalphabet officiel dont on se sert est facile lire. Les seuls symboles qui prsentent une certaine difficult sont les suivants : j c x se trouve dans et et et et et se trouve dans et se trouve dans se trouve dans se trouve dans se trouve dans la paix jmm (ji) mujj

dernier descendre tous refuser savoir lil la main demain seulement

le couscous cere (ji) wcc pp ba xam loxo (bi) bt (bi) llg do

la mchoire aam (wi)

Une diffrence existe entre a et baigner lencensoir sang and (bi) revtir accompagner nd sng

La voyelle est double pour indiquer la longueur valoir jar passer par chercher regarder rpandre tre propre le cur le nom set

jaar seet xool tuur

xol (bi) tur (wi)

La voyelle est accentue pour indiquer la fermeture souper jener reer woor tre perdu tre sr rer wor

Njlben ga
Ubbite gi
Njlben ga mooy tere bi jkk ci Mbind mu sell mi, te moo jiitu ci Tawreetu yonent Ylla Musaa. Tere bu mag, biy kddug Ylla gpp, jurom benn fukki tere laak jurom benn.

Ylla moo tnn ay yonent ak eneeni nit ci diiru junniy at ak juromi temer, xiir len ci bind kddoom. Yonent Ylla Musaa moo bind Tawreet. Mooy juromi tere yi jiitu ci Mbind mu sell mi.

Tereb Njlben ga moo tnk ndoortel lpp lu Ylla skk, muy asamaan ak suuf ak Tere bii nag wone na ni ddina mujj mel, ndax aawteefi nit, yi law ba sunu

gncax geek rab yi, ba ci nit; lpp di lu baax.

jonni Yllay tey. Gis nau ci Njlben ga ne nit dafa dale ca Aadama ak Awa

dggadil Ylla, di wuta moom boppam tey fippu, te loolu mooy bkkaaram. Mu jural ko lu bon, jural ko coonob ddina bu tar, tey gna tar, soreele kook Ylla. Booba la dee tmbale ci ddina. Nekkinu nit mujj na naqari lool, nekkinu suuf it noonu, wuuteek ba Ylla di skk lpp, ba mu baax. Nu gis ne Njlben ga dafa lkkaloo ak yeneen wll yi ci des ypp, di benn xibaar

buy dgtal nit alkandeem, gi sababoo ci bkkaaram, te di ko xamal mbaaxu Ylla aw yiwam.

eel kpp kuy doom Aadama. Waaye xibaar la it buy ygle tteb Ylla, eel i xalab Tere bi manees na koo sddale juromi pcc: a. Bi jiitu di biral ni Ylla skke asamaan ak suuf. (Saar 12) skk. (Saar 3) b. Pccub aareel bi di xamle bkkaaru Aadama ak Awa, ak saafara sa ca Ylla c. Pccub etteel bi moo nuy limal askanu Kayin ak askanu Set, ba ca jamonoy yonent Ylla Noyin ak mbnn, ma Ylla tase ddina ngir mbonu nit gu d. Pccub eenteel bi dale fa mbnn ma weesoo, te Ylla yeesal ddina, fas kllreek Noyin, ba fa doomi Aadama yi tabaxe taaxum Babel. Foofa Ylla tasaare waa ddina ndax nit eek seen pexe mu jubadi. (Saar 911.9) e. Pccub juromeel bi mooy nettali jaar-jaari Ibraayma, moo indi it na ko Ylla wooye. Moo xamle ba tey cosaanu Isaaxa, di kilifag giir, ak Yanqoba, di kilifag giir, ba ca janti Yuusufa. (Saar 11.1050) Jaar-jaari Yuusufa am na solo lool. Ylla sottal na ci moom la mu dige woon. Yuusufa jaar na ci ay nattu yu bare, waaye Ylla soppi na ko ay xewal ba askanu Ibraayma jggi dayo. (Saar 48)

mana mucc. Moo tax mu wax ca Njlben ga ne: Dgg la, fexeel ngeen ma lu bon, waaye Ylla walbati na ko, def ko lu baax, ba dogal li am tey jii, muy bakkan yu bare yi mucc. (50.20) Ci kaw loolu gis nanu ne, tereb Njlben ga lqul matadig nitoo nit, te yonenti

Ylla yi sax muccuu ci bkkaar. Ku ci nekk tere bii fsal na sag ndngte. Looloo tax du kenn ci yonent yi ku manoona sottal li Ylla tralal doom Aadama, ngir mu texeel. digoon Ibraayma, maami aji gm i, dig ko doomam Isaaxaak stam, Yanqoba, oom, doon barke bu xeeti ddina ypp di taasu. Bu loolu weesoo, tereb Njlben ga leeral na ci saar 12, aaya 3 (12.3) ne, la Ylla mucc ci noteelu bkkaar, mucc ci snkute gi bkkaar jur, ba jot ci yiwu Ylla wi koy

moom Isaaxaak askanam oo ko jkkoona jagoo naam. Waaye dige la bu jaare ca Ibraayma wone na nu nit wara def, ba jot ci li Ylla dige. Nit daa wara gm dgg

te wolu Ylla ci lu wr. Ngm googu ak kolute googu ci Yllaak kddoom moo mana tax nit ku nekk mana taasu ci barke bi Ylla dig Ibraayma, doonte kenn yelloowu ko.

Pexe mi Ylla lalal nit ngir texeem te misaaloon ko xaat ci Njlben ga ci saar 3,

aaya 15 (3.15), ak barke boobu mu dig askanu Ibraayma, mu ngi sottee ci Almasi bi masula def bkkaar. Ndax Ylla kat woo na pp, xeetoo xeet, ngir u doon askanu Ibraayma ci wllu ngm, di mbooloom nit i ko gm, moom Almasi bi, gm ne jot na len fa Ylla, te seen jf taxul. Noonu la Ylla di ttee ne, nit oou jub nau, muy seen ug texe. Yen iy jng tere kddug Ylla gii, nu ngi leen di aanal ngeen barkeelu ci, ba dajeek yiwu Ylla.

Li nuy bgga lim lu nu tral la, bgg cee dggook bokki jngkat yu tedd yi, ngir dggin wi leer, ba deesu ko jaawatle. Nanu ree nanu ak nau Dees na wax: (Nun) war naoo dem, (n bi am maas bii: ~) Waaye danu koo taamoo binde nii: (Nun) war nanoo dem, ngir u ba koo jaawatleek: War naoo dem, (oom). naa ak na Bu loolu weesoo, dees na wax: (Moom) war naa dem. Waaye danu koo taamoo binde nii: (Moom) war na dem, ngir u ba koo jaawatleek: War naa dem, (man). leen ak len Te it dees na wax, Bgg nanu leen (oom). Waaye danu koo taamoo binde nii: Bgg nanu len (oom), (len am maas bii: ) ngir u ba koo jaawatleek: Bgg nanu leen (yen). Noonu: Yen i gm, Ylla musal na leen. oom i gemul, Ylla rbb na len. Boo gisee mndarga mii xamal ne kddu gee yeggul. Dafa dog, mbaa muy wax ju u junj rekk. Mbind yi u rale ak yi u dijjal, bokkul ci mbindum Ylla mu sell, mi u jukkee ci tere yu jkk ya. Boo gisee baat bu u tofal araf bu tuuti, seetal lu muy tekki ci suufu xt bi. Boo gisee tomb bii ci boppu baat, seetal lu muy tekki ci Leeral yi, fi tere biy waaja jeexe.

Xaaj bi jkk ci Tawreetu Musaa jm ci

Njlben ga
1

Ca njlben ga Ylla skk na asamaan ak suuf. 2 Suuf nag da ne woon maraas, ne wy, lndm muur ndox mu xot mi, lale ca kaw, xelum Ylla di wr, tiim ndox mi. 3 Noonu Ylla ne: Na leer nekk, leer daldi am. 4 Ylla gis ne, leer gi lu baax la, mu xjjale leer ak lndm. 5 Ylla tudde leer gi bccg, lndm gi guddi. Ngoon jot, suba dugg, muy bs ba jkk. 6 Ylla ne: Na aw dnd dox diggante ndox yi, ngir xjjale len, yii fii, yii fale. 7 Ylla nag skk dnd wi, xjjalee ko ndox yi fete dnd wi suuf ak yi ko fete kaw. Mu daldi nekk noona. 8 Ylla tudde dnd wi asamaan. Ngoon jot, suba dugg, muy bsub aareel ba. 9 Ylla ne: Na ndox, mi asamaan tiim, gndoo benn brab, ba joor gu wow fee. Mu daldi nekk noona. 10 Ylla tudde joor gu wow gi suuf, ndox mi gndoo, mu tudde ko gej. Ylla gis ne baax na. 11 Ylla ne: Na suuf sax ax, muy gncax gu nd ak jiwoom, ak garab yuy me tey jur seeni jiwu, lu ci nekk ak wirgoom ci kaw suuf. Mu daldi nekk noona. 12 Suuf nag sax ax, muy gncax gu nd ak wirgoy jiwoom, ak garab yuy me, tey jur seeni wirgoy jiwu. Ylla gis ne baax na. 13 Ngoon jot, suba dugg, muy bsub etteel ba. 14 Ylla ne: Na am ay leer ci asamaan, ngir xjjale guddi ak bccg, te doon ay tegtal, yuy rale jamono yi, tey takk bs yi ak at yi. 15 Nau nekk ay leer ci asamaan si, di leeral suuf. Mu daldi nekk noona. 16 Ylla skk aari leer yu mag, gi gna mag yilif bccg, gi gna ndaw yilif guddi; mu skk it biddiiw yi. 17 Ylla nag teg len ci asamaan, di ca leeral suuf, 18 uy yore guddi ak bccg, tey xjjale lndm ak leer. Ylla gis ne baax na. 19 Ngoon jot, suba dugg, muy bsub eenteel ba. 20 Ylla ne: Na ndox fees ak ay ndiiraani xeeti mbindeef, te ay picc tiim suuf, di naaw ci asamaan. 21 Noonu Ylla bind rabi gej yu mag yi ak mboolem mbindeef, muy fey tey ramm-rammi ci ndox mi, mu ci nekk ak wirgoom, teg ca lpp luy boroomi laaf, lu ci nekk ak wirgoom. Ylla gis ne baax na. 22 Ba mu ko defee Ylla barkeel len, daldi ne: Giirleen te bare, ba fees ndoxi gej. Mu neeti: Na picc yi bare ci kaw suuf. 23 Ngoon jot, suba dugg, muy bsub juromeel ba. 24 Ylla ne: Na suuf gnne ay mbindeef, mu ci nekk ak wirgoom: ag jur, luy raam ak i rabi ll, lu ci nekk ak wirgoom. Mu daldi nekk noona. 25 Ylla dafa bind rabi ll yi, lu ci nekk ak wirgoom, jur gu ci nekk ak wirgoom, ak lpp luy raam ci kaw suuf, lu ci nekk ak wirgoom. Ylla nag gis ne baax na. 26 Ylla ne: Nanu bind nit ci sunu melokaan, mu nirook nun, te na yilif jni gej ak picci asamaan ak jur gpp ak suuf spp ak lpp lu ciy raam. 27 Ylla dafa bind nit ci melokaanam; ci melokaanu boppam la Ylla bind nit, gor ak jigen la bind. 28 Ylla barkeel len ne len: Giirleen te bare, ba fees ddina, di ko saytu; te it yilifleen jni gej ak picci asamaan ak mboolem mbindeef muy yngu ci kaw suuf.
1
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

Ylla skk na ddina, fal ci nit

Njlben ga 1, 2
29
1

Ylla ne: Xool-leen, jox naa leen gpp gncax gu nd ak jiwoom ci kaw suuf spp ak gpp garab guy me tey jur jiwoom, muy seen dund. 30 Naka rabi ll ypp it, ook picci asamaan ypp ak lpp luy raam ci kaw suuf, te di boroom bakkan, jox naa len lpp luy ax mu tooy, oom itam, muy seen lekk. Mu daldi nekk noona. 31 Ylla nag gis li mu def lpp, fekk lpp baax lool. Ngoon jot, suba dugg, muy bsub jurom benneel ba. 1 Noonu asamaan ak suuf ak li u mb lpp mat. 2 Bsub jurom aareel ba fekk na Ylla matal liggeyam. Mu dal-lu nag ca bsub jurom aareel ba, gannaaw ba mu liggeyee loolu lpp. 3 Ylla daldi barkeel bsub jurom aareel ba, def ko bs bu sell, ndax da caa dal-lu woon gannaaw liggey, ba mu skke lpp.
1 1

Cosaanal asamaan ak suuf


Liy cosaanal asamaan ak suuf, ba u len di skk, mooy lii. Bs ba Ylla Aji Sax ji skkee suuf ak asamaan, 5 genn garab nekkagul woon ci kaw suuf, te genn gncax saxagul; ndaxte booba Ylla Aji Sax ji tawagul, te nit kuy bey amagul. 6 Waaye mbnn di balle ci suuf, di tooyal fpp. 7 Noonu Ylla Aji Sax ji mol nit ci pndu suuf, sol ngelawal dund ci paxi bakkanam, nit daldi doon boroom bakkan. 8 Naka noona Ylla Aji Sax ji jmbat tool ca biir jjana fa fete penku ba, tbbal ca nit ka mu bind. 9 Ylla Aji Sax ji nag saxal ci suuf lpp luy garab gu meeef ma rafet te neexa lekk; mu def it garab gay taxa dund ca digg tool ba, moom ak garab gay taxa xam lu baax ak lu bon. 10 Amoon na dex guy balle jjana, di suuxat tool ba, dale fa nag, sddalikoo, def eenti wal. 11 Turu menn wal ma di dexu Pison, moo wr rewum Awila mpp. Wurus a nga woon ca rew mooma, 12 di wurusu ngalam; te it ndbb lu neex xet a nga fa woon ak per yu jafe yu uy wax onigs. 13 aareelu dex ga di Giyon, wr rewu Kuus mpp; 14 turu etteelu dex ga di Idekel, fete rewum Asiri penku; eenteelu dex ga di Efraat. 15 Ylla Aji Sax ji nag jl nit ki, tbbal ko biir toolu jjana, mu di ko bey ak a smm. 16 Ylla Aji Sax ji sant nit ki, ne ko: Man ngaa lekk ci mboolem garabi tool bi, 17 waaye bul lekk ci garab giy taxa xam lu baax ak lu bon, ndaxte bs boo ci lekkee kat, li wr mooy fa ngay doxe dee. 18 Ylla Aji Sax ji daldi ne: Wet baaxul ci nit, kon dinaa ko bindal ku koy jpple te jekk ci doon wttalam. 19 Loolu fekk na Ylla Aji Sax ji skk ci suuf nja-ll ypp ak njanaaw ypp, daldi len indil nit, di seet nu len nit di tudde; te tur wu mu len jox, muy moom. 20 Ba mu ko defee nit kooku, di Aadama, tudd jur gpp ak picc ypp ak rabi ll ypp, waaye fekku ca ku koy jpple te jekk ci doon wttalam. 21 Bi loolu amee, Ylla Aji Sax ji nelawloo Aadama nelaw yu xot. Ba muy nelaw nag, mu rocci genn ciy faaram, fatte pax ma aw suux. 22 Ylla Aji Sax ji bind jigen ci faar, gi mu jle ci Aadama, indil ko ko. 23 Aadama ne tonet, daldi ne: Waaw kay nag, kii moo bokk ci samay yax ak sama suux! Dees na ko tudde jigen, ndaxte ci gor lees ko jlea. 24 Looloo tax gor di teqalikook ndeyam ak baayam, nd ak soxnaam, uy kenn. 25 Ku gor ki ak soxnaam, oom aar pp, yaramu neen lau defoon, te amuu ci woon genn kersa.
4
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

Ylla dugal na nit jjana, jox ko ndigal

2.23 Ni uy wooye gor ak ni uy wooye jigen daoo jegeyoo ci lkku ebr.

Njlben ga 3
3

3 Ylla dq na nit jjana

doomi genn garabu tool bi? 2 Jigen ja wax jaan ja, ne ko: Man nanoo lekk ci doomi garabi tool bi kay. 3 Waaye garab gi ci digg tool bi la Ylla ne: Buleen ci lekk, buleen ko laal sax, lu ko moy ngeen dee. 4 Jaan ja ne jigen ja: Dedet, dungeen dee! 5 Waaye Ylla xam na ne, bs bu ngeen ci lekkee, seeni bt dina ubbiku, ngeen mel ni Ylla, xam lu baax ak lu bon. 6 Jigen ja dafa gis ne, garab gi rafet na, niru na lu neex, te mata bgg ci kuy wuta am xel, mu witt ci doom yi, lekk; jox ci jkkram, ji mu ndal, moom it mu lekk. 7 Seeni bt daldi ubbiku, u xam ne, def nau yaramu neen. Ba mu ko defee u rbb xobi garabu figg, ngemboo. 8 Gannaaw loolu u dgg tnki Ylla Aji Sax ji, muy doxantu ca tool ba, fekk ker gi sedd, u daldi fexee lqu Ylla Aji Sax ji ci biir garabi tool bi. 9 Waaye Ylla Aji Sax ji ne Aadama: Ana nga? 10 Mu ne ko: Damaa dgg say tnk ci tool bi, tiit, ndax yaramu neen laa def, ma daldi lqu. 11 Ylla Aji Sax ji ne ko: Ku la xamal ne, dangaa def yaramu neen? Mbaa du dangaa lekk ca garab, ga ma la aaye, waay? 12 Aadama ne ko: Jigen, ji nga ma booleel de, moo ma jox ci garab gi, ma lekk. 13 Noonu Ylla Aji Sax ji ne jigen ja: Yaw, li nga def nii mooy lan? Jigen ja ne ko: Aa, jaan de moo ma nax, ba ma lekk ci. 14 Ylla Aji Sax ji nag ne jaan ja: Gannaaw def nga loolu, yaw rekk ay alku ci rabi kr ypp ak rabi ll ypp; dinga watu, di lekk pnd sa giiru dund gpp. 15 Dinaa def mbaeel sa digganteek jigen ji, ba dddale sa xeet ak xeetam, muy toj sa bopp, nga di ko mtt ci tstn. 16 Ylla teg ca ne jigen ja: Dinaa taral sa metitu mat, ci metit ngay wasin. Sa bgg-bggu bakkan dina la xiir ci sa jkkr, te moo lay teg tnk. 17 Mu tegaat ca ne Aadama: Gannaaw dgg nga sa waxu soxna, ba lekk ci garab gi ma la aaye, dinaa rbb suuf ndax yaw; coono bu metti nga ciy dunde sa giiru dund gpp. 18 Suuf dina la mealal ay dg ak i dagg, doo lekk te beyoo, 19 saw aq ngay dunde, ba kera ngay dellu ci suuf, si ma la jle; ndaxte pnd nga, te dinga dellu di pnd. 20 Aadama nag tudde soxnaam Awa (mu firi Dund), ndax mooy ndeyu kpp kuy dund. 21 Gannaaw gi Ylla Aji Sax ji skkal Aadama ak soxnaam ay yrey der, wodde len. 22 Ylla Aji Sax ji daldi ne: Legi nit mel na ni nun eey! xam lu baax ak lu bon eey! kon nag bumu tllal loxoom, di witt ci doomi garab giy taxa dund, di lekk, bay dund fww.
3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

3 Noonu jaan ja ne jigen ja: Ndax wor na ne, Yllaa ne: Buleen lekk ci
1
3

Booba jaan moo gnoona muus ci rabi ll, yi Ylla Aji Sax ji skk ypp.

Njlben ga 3, 4
23
3 3

Noonu Ylla Aji Sax ji gnne ko toolu jjana, muy bey suuf, si u ko skke. 24 Da koo dq, ba noppi teg ca penkub toolu jjana ba ay mbindeef yu tudd serubb, boole ca jaasi juy xuyy-xuyyi, tey dem ak a dikk, di wottu yoon, wa jm ca garab gay taxa dund.
4

Gannaaw loolu Aadama dkkoo na soxnaam Awa, mu mb, am Kayin, mu ne: c 2 Awa teg ca rakkam, Abel. d Abel di smm, Kayin di bey . 3 u dem ba mu ygg, Kayin skk ci mbeyam, jbbal ko Aji Sax ji, mggale ko ko. 4 Abel moom jbbal ko nebbonu jur, ga jkka juddu ca gttam. Aji Sax ji nangul Abel, 5 waaye nangulul Kayin. Kayin nag mer lool, ba ne f. 6 Aji Sax ji ne Kayin: Lu la taxa mer, ba ne f nii? 7 Soo defee lu baax, dees na la nangul; soo deful lu baax, bkkaar a ngi lay yeeru ci sa bunt, di la trook a wut, waaye yaa ko wara man. 8 Noonu Kayin sq ak rakkam Abel wax. Ba mu ko defee u dem ca ll ba, Kayin dal ci kaw Abel, bom ko. 9 Aji Sax ji ne Kayin: Ana sa rakk Abel? Mu ne ko: Gisuma ko de; xanaa maa wara smm sama rakk? 10 Ylla ne ko: Loo def? Sa deretu rakk jaa ngi yuuxoo ci suuf, ma di ci dgg. 11 Legi dinga alku, ba suuf dummoyu la, moom mi ubbi gmmiam, naan sa deretu rakk, ji nga tuur. 12 Boo beyee, dootul nangu. Dinga dkke da-da, di wreelu ci ddina. 13 Waaye Kayin wax Aji Sax ji ne ko: Sama mbugal diis na lool, ba ttanuma ko! 14 Ndegam tey jii danga maa dq, xa ma sa jataay, dinaa dkke da-da, di wreelu ci kaw suuf, te kon ku ma gis rey ma. 15 Aji Sax ji ne ko: Kon nag ku la rey, yaw Kayin, dina jot jurom aari yoon lu ko raw. Noonu mu skkal Kayin mndarga, ba ku ko gis du ko rey. 16 Kayin daldi byyikoo ca Aji Sax ji, dem dkki rewu Ndde, fa fete jjana penku.
1
4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

4 Am naa doom ju gor ci ndimbalu Aji Sax ji .

Kayin rey na Abel

Gannaaw loolu Kayin dkkoo na soxnaam, mu mb, am Enog. Ci biir loolu Kayin sanc ab dkk, dippee ko doomam ju gor Enog, 18 Enog jur Iraat; Iraat jur Mexuyayel; Mexuyayel jur Metusayel; Metusayel jur Lemeg. 19 Lemeg nag jl aari jabar, aawo bi tudd Ada, aareel bi di Silla. 20 Ada taawloo Yabal, miy cosaanu smm yiy mngaan, 21 teg ca Yubal, miy cosaanu i mane xalam ak toxoro. 22 Silla moom jur Tubal-Kayin miy tgg lpp luy jumtukaayu xnjar ak we. Tubal-Kayin am na jigen bu tudd Naama. 23 Noonu Lemeg ne ay soxnaam: Dgluleen maa, yen soxnay Lemeg, teeyluleen maa, yen Ada ak Silla. Nit a ma gaa, ma bom, goneg jmbaar dor ma, ma faat. 24 Kayin kay, lees di feyul jurom aari yoon, ne, bu dee Lemeg mii, muy jurom aar fukki yoon ak jurom aar. 25 Bi loolu wyee, Aadama dkkoo soxnaam, mu am doom ju gor; tudde ko Set (mu firi May), ndax da ne: Ylla may na ma weneen askan, mu wuutu Abel, mi
17
4 4 4 4 4 4 4 4 4

Askanu Kayin

3.24 serub: serub yi ay mbindeef lau yu teew fa Ylla. 4.1 Awa mu ngi dendale turu taawam Kayin ak baatu ebr biy tekki am. d 4.2 Kayin, Abel: am na u len gna xam ci turi Xabiil ak Abiil. e 4.16 Ndd baatu ebr la buy tekki ku dkkul fenn.
b c

Njlben ga 4, 5
4

Kayin rey. 26 Set it, am doom ju gor, tudde ko Enos. Fan yooya lau tmbalee tudd Aji Sax ji, di ko wormaal.
5

Ni tere indee askanu Aadama nii la. Ba Ylla di skk nit, da koo bind ci 2 gor ak jigen la skk, barkeel len, tudde len Nit, keroog ba mu len skkee. 3 Aadama dund temeri at ak fanweer (130), jur doom ju gor, mu bindoo melokaanam te nirook moom. Noonu mu tudde ko Set. 4 Set juddu na, Aadama dundaat jurom etti temeri at (800), amaat ay doom yu gor ak yu jigen. 5 Kon Aadama dund na jurom eenti temeri at ak fanweer (930) doora faatu. 6 Set moomee am na temeri at ak jurom (105), doora jur Enos. 7 Enos juddu na, Set dundaat jurom etti temeri at ak jurom aar (807), amaat doom yu gor ak yu jigen. 8 Kon Set dund na jurom eenti temeri at ak fukk ak aar (912), doora faatu. 9 Enos nag am na jurom eent fukki at (90), doora jur Kenan. 10 Kenan juddu na, Enos dundaat jurom etti temeri at ak fukk ak jurom (815), amaat doom yu gor ak yu jigen. 11 Kon Enos dund na jurom eenti temeri at ak jurom (905), doora faatu. 12 Kenan moomee am na jurom aar fukki at (70), doora jur Malaleel. 13 Malaleel juddu na, Kenan dundaat jurom etti temeri at ak eent fukk (840), amaat ay doom yu gor ak yu jigen. 14 Kon Kenan dund na jurom eenti temeri at ak fukk (910), doora faatu. 15 Malaleel nag am na jurom benn fukki at ak jurom (65), doora jur Yeredd. 16 Yeredd juddu na, Malaleel dundaat jurom etti temeri at ak fanweer (830), amaat ay doom yu gor ak yu jigen. 17 Kon Malaleel dund na jurom etti temeri at ak jurom eent fukk ak jurom (895), doora faatu. 18 Yeredd moomee am na temeri at ak jurom benn fukk ak aar (162), doora jur Enog. 19 Enog juddu na, Yeredd dundaat jurom etti temeri at (800), amaat ay doom yu gor ak yu jigen. 20 Kon Yeredd dund na jurom eenti temeri at ak jurom benn fukk ak aar (962), doora faatu. 21 Enog moomee, am na jurom benn fukki at ak jurom (65), doora jur Matusalem. 22 Matusalem juddu na, ba noppi Enog topp Ylla etti temeri at (300), amaat ay doom yu gor ak yu jigen. 23 Kon Enog dund na etti temeri at ak jurom benn fukk ak jurom (365). 24 Enog dafa topp Ylla, ba jekki-jekki giseesatu ko, ndaxte Yllaa ko yege fa moom. 25 Matusalem moomee am na temeri at ak jurom ett fukk ak jurom aar (187), doora jur Lemeg. 26 Lemeg juddu na, Matusalem dundaat jurom aar temeri at ak jurom ett fukk ak aar (782), amaat ay doom yu gor ak yu jigen. 27 Kon Matusalem dund na jurom eenti temeri at ak jurom benn fukk ak jurom eent (969), doora faatu. 28 Lemeg nag am na temeri at ak jurom ett fukk ak aar (182), doora jur doom ju gor. 29 Mu tudde ko Noyin (mu firi Noflaay) ndax dafa ne: Kii moo nuy taxa noyyiwaat, noppal nu ci liggey yu metti ak coonoy mbeyu suuf, si Aji Sax ji rbb. 30 Noyin juddu na, Lemeg dundaat juromi temeri at ak jurom eent fukk ak jurom (595), amaat ay doom yu gor ak yu jigen. 31 Kon Lemeg dund na jurom aar temeri at ak jurom aar fukk ak jurom aar (777), doora faatu. 32 Noyin moomee am na juromi temeri at (500), doora jur Sem ak Xam ak Yafet.
1
5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

5 melokaanam,

Askanu Aadama, ba ci Noyin

Njlben ga 6, 7
6

Bi nga xamee ne nit i tmbali naoo fulandiwu ci kaw suuf, te am ay doom 2 ay kngam yu bare doole gis jigen eek seen taarf, uy jl i u bgg ci oom, def len i jabar. 3 Aji Sax ji daldi wax ne: Manumaa byyi nit, muy wyee dunde noo, gi ma ko may, ndax nit du dara lu dul suuxi neen, kon dinaa len ppal diirub temeri at ak aar fukk (120). 4 Ca jamono yooya ak itam gannaaw ba kngam yu bare doole yooyu ndeek jigeni ddina, ba am ca ay doom, ay eyi xaree nekkoon ci ddina. ooy jmbaar ya woon te doonoon gor u amoon tur. 5 Aji Sax ji dafa gis ne, mbonu nit mgg na lool ci biir ddina, te fu mu mana tollu, lu bon rekk lay xnte ci xolam. 6 Noonu Aji Sax ji am tiis ci xolam, ba mititlu li mu doon skk nit ci kaw suuf. 7 Aji Sax ji daldi ne: Dinaa far ci kaw suuf doom aadama yi ma skk, nit ak jur, luy raam ak luy naaw, ndax mititlu naa li ma len skk. 8 Waaye fekk na Aji Sax ji xool Noyin bti yrmande.
1
6 6 6 6 6 6 6 6

6 yu jigen,

Ylla fas na yene tas ddina ndax mbonu nit

Askanu Noyin mooy lii. Noyin nit ku jub la woon, di ku mat ci biir nit i mu bokkal jamono, te di kuy topp Ylla. 10 Noyin nag amoon na etti doom yu gor: Sem, Xam ak Yafet. 11 Booba fekk na ddina yqu, te fees ak ay, Ylla teg ci btam. 12 Ylla gis ne, ddina yqu na, ndaxte jfi pp a bokk aaw fi kaw suuf. 13 Noonu Ylla ne Noyin: Dogal naa ne, dinaa boole faat mboolem boroom bakkan, ndaxte ayu nit dajal na kaw suuf. Dinaa len boole ak li ci ddina, faagaagal. 14 Yaw nag wutal dnku sippar, yettal ci sa bopp gaal gu mag; nga skk ci ay neg, te diw ko koltaar biir ak biti. 15 Ni nga koy defare nii la. Na guddaayu gaal gi di etti temeri xasab, yaatuwaay bi di jurom fukki xasab, taxawaay bi di fanweeri xasab. 16 Yettal mbaar, mu ko tiim, te nga ggale gaal gi, byyi lu tollook xasab diggante kmj yi ak mbaar mi. Skkal ko bunt ci wet gi, te sddale ko etti neg yu tegloo, benn ci suuf, benn ci digg bi ak benn ci kaw. 17 Maa ngi nii di indi mbnnu ndox ci kaw suuf, mu far lpp luy dund lu asamaan tiim; te lpp lu nekk ci kaw suuf dina dee. 18 Waaye dinaa fas kllre ak yaw, nga dugg ci gaal gi, yaak say doom ak sa soxna ak say soxnay doom. 19 Te xeeti rab ypp nanga ci dugal aar ci gaal gi, wu ci nekk, nga def ko gor ak jigen; su ko defee ngeen nd mucc. 20 Xeetu picc wu ci nekk ak xeetu byyima wu ci nekk ak wpp xeetu rab wuy raam ci suuf, dina def aar, w ci yaw, ba raw. 21 Skkal ci bpp xeetu dund, denc, ngeen bokk dunde. 22 Noonu la Noyin def. Lpp lu ko Ylla sant, def na ko.
9
6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 7

Askanu Noyin

Gannaaw ba loolu amee, Aji Sax ji dafa wax Noyin ne ko: Duggal ci gaal gu mag gi, yaak sa njaboot gpp, ndaxte niti jamono jii, yaw rekk laa ci gis, nga jub ni ma ko bgge. 2 Xeeti rab yu setg ypp ybbaale ci jurom aar yu gor ak jurom aar yu jigen, ak aar ci xeeti rab yi setul, te uy gor ak jigen. 3 Te it xeetu picc mu nekk ybbaale ci jurom aar yu gor ak jurom aar yu jigen, ngir seen xeet baa fey ci kaw suuf. 4 Ndax kat li feek jurom aari fan dinaa wcce taw
1
7 7 7 7

Ylla musal na Noyin ci mbnn mi

6.2 Manees na ko tekkee nii it: ay malaaka yu u folli gis jigeni ddina ak seen taar, 7.2 rab yi set oo di rab, yi Ylla nangu, u saraxal ko.

Njlben ga 7, 8

ci kaw suuf diirub eent fukki guddi ak eent fukki bccg, ba far ci ddina mboolem mbindeef mu ma skk. 5 Noonu Noyin def la ko Aji Sax ji sant lpp. 6 Bi mbnn miy w ci ddina, booba fekk na Noyin am jurom benni temeri at. 7 Noyin dugg na ca gaal ga, nd ak ay doomam ak soxnaam ak soxnay doomam ya, ngir mucc ca ndoxu mbnn ma. 8 Rab yu set yi ak yi setul ak picc yi ak yiy raam 9 nd nau ak Noyin, dugg ca gaal ga, def aar-aar, gor ak jigen, ni ko Ylla sante Noyin. 10 Ba jurom aari fan wyee nag, ndoxu mbnn ma agsi ci kaw suuf. 11 At ma Noyin amee jurom benni temeri at, ca fukki fan ya ak jurom aar ca aareelu weer wa, kera la bti ndox ya ne jyy, jge xotey gej, bunti ndoxi asamaan ne kulbt, mu ne yureet, 12 taw biy sottiku ci suuf diirub eent fukki guddi ak eent fukki bccg. 13 Keroog bs boobu la Noyin nd ak i doomam yu gor, Sem ak Xam ak Yafet, ak soxnaam ak etti soxnay doomam yooyu, u dugg ca gaal ga, 14 ndandook rabu ll ypp, lu ci nekk ak wirgoom, ak jur gpp, lu ci nekk ak wirgoom, ak lpp luy raam ci kaw suuf, lu ci nekk ak wirgoom, ak lpp luy naaw, lu ci nekk ak wirgoom, muy picc mbaa boroomi laaf. 15 Lpp luy boroom bakkan def na aar-aar, nd ak Noyin, dugg ca gaal ga, 16 mboolem xeetu mbindeef rekk, di gor ak jigen, ni ko ko Ylla sante. Ci kaw loolu Aji Sax ji ne rpp buntu gaal gi, gannaaw bi Noyin duggee. 17 Mbnn ma nag di wal ci ddina diirub eent fukki fan. Ndox ya di yokku, gaal gay jg, ba tmb, tiim suuf lu sore. 18 Ma ngay gn di yokku, tey baawaan ci kaw suuf, ba gaal ga tmb, di dem ca kaw ndox ma. 19 Ndox ma di walangaan, ba mdd tund yu kawe ya fpp fu asamaan tiim. 20 Muy yokku, di yokku, ba gna kawe tund ya lu mat fukki xasab ak jurom. 21 Mboolem mbindeef mu daan dox ci kaw suuf dee na ca. Picc yi ak jur gi ak rabi ll yi ak lpp luy raam ci kaw suuf dee na, oom ak nit pp. 22 Mboolem mbindeef muy boroom bakkan ci kaw suuf a bokk dee. 23 Luy dund ci ddina daldi snku, ba nit ak jur ak luy raam ak luy naaw lpp la Aji Sax ji raafal ci ddina. Noyin rekk a des, moom ak a ndoon ak moom ca gaal ga. 24 Noonu ndox miy wal-wali ci kaw suuf diirub temeri fan ak jurom fukk.
7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 8

Ci biir loolu Ylla xalaat na Noyin ak li mu nekkal ci gaal gi, di rabi ll yi ak 2 Bti ndox 3 ya ca xote ya dafa taxaw, bunti ndoxi asamaan tju, taw bi dal. Noonu ndox mi taa ci suuf di wiku. Bi temeri fan yi ak jurom fukk matee nag, ndox ma gna new. 4 Ba jurom aareelu weer wa amee fukki fan ak jurom aar, gaal gaa nga teereji tundi Araraat. 5 Ndox may wiku rekk ba ca fukkeelu weer wa. Keroog ba fukkeelu weer wa teroo, ca la njobbaxtali tund ya tmbalee fee. 6 Teg nau ca eent fukki fan, Noyin doora ubbi poroxndoll, ba mu skkaloon gaal ga, 7 daldi yebal ab baaxo, muy naaw, di dem ak a dikk, ba ndox mi fendi ci kaw suuf. 8 Mu teg ca yebal pitax, ba xam ndax ndox mi ci suuf fer na. 9 Waaye pitax ma gisul fenn fu mu tag, ndax ndox mi muur na suuf spp. Mu dellusi nag fa moom ca gaal ga. Noyin tllal loxoom, jpp ko dugal ci biir fi wetam. 10 Ngandiku na jurom aari fan, doora yebalaat pitax ma. 11 Ba mu dellusee ca ngoon, indaalewul lu moy xobu oliw wu tooy wu keppe ca sll wa. Noonu Noyin xam ne, ndox, mi taa woon ci suuf, fer na. 12 Mu ngati jurom aari fan, byyiwaat pitax ma, waaye bii yoon dellusiwaatul ca moom. 13 At ma Noyin amee jurom benni temeri at ak benn, keroog benn fanu weer wa jkk, ndox ma taa woon ca suuf daldi fendi. Noyin ubbi kuber ga, xool, ba gis
1
8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8

8 jur gi. Ylla daldi yebal ngelaw, mu wol kaw suuf, ba ndox yi wcc.

Noyin gnn na gaal gu mag ga

Njlben ga 8, 9
8

ne kaw suuf spp wow na. 14 Keroog aar fukki fan ak jurom aar ca aareelu weer wa, ca la suuf si doora wow ko. 15 Ba loolu amee Ylla ne Noyin: 16 Gnnal gaal gi, yaak sa soxna ak say doom ak say soxnay doom. 17 Gnnewaaleel lpp luy xeetu mbindeef mu ngeen ndal: picc yi ak byyima yi ak luy raam, u fulandiwu ci kaw suuf, daldi giir te bare. 18 Noonu Noyin gnn, moom ak i doomam ak soxnaam ak soxnay doomam ya. 19 Rabi ll yi ak luy raam ak luy naaw ak luy dox ci kaw suuf lpp gnne ca gaal ga, lu ci nekk ak wirgoom. 20 Naka la Noyin gnn, daldi skkal Aji Sax ji saraxalukaay, mggale ko ko. Mu skk nag ci mboolem rab wu set ak mboolem picc mu set, jbbal Ylla ca saraxalukaay ba, muy sarax su uy lakk, mu jeex. 21 Noonu xet gu neex, ga gillee ca sarax sa, yeg fa Aji Sax ja. Booba la wax ci xolam ne: Dootuma rbb suuf mukk ndax nit, doonte ba muy ndaw lay dale xnte lu aaw ci xolam. Dootuma boole fdd mukk lpp luy dund, nii ma ko defe. 22 Li feek suuf di suuf, dootu njiwooy dakk mbaa ngob, te du sedd ak u tngoor, du nawet it mbaa noor, mbaa guddeek bccg.
8 8 8 8 8 8 8 8 9

Noonu Ylla barkeel Noyin ak i doomam ne len: Giirleen te bare, ba fees ddina. 2 Mboolem rabi ll yi ak picci asamaan ak mbindeef yiy raam ci suuf, ak jni gej ypp, dinau leen ragal lool. Teg naa len ci seeni loxo. 3 Man ngeena dunde boroom bakkan yooyu ypp. Jagleel naa leen mbindeef yooyu ypp, ni ma leen jagleele woon gncax. 4 Waaye buleen lekk ypp wu nd ak deret, ndaxte dund a ngi ci deret. 5 Seen dundu nit itam, mu ngi ci seen deret, kon kat, kpp ku tuur seen deret dinaa ko ko topp. Te it mala mu ci rey nit dinaa ko ko topp, ni may toppe nit. Dinaa topp ku nekk deretu moroomam. 6 Ku tuur deretu nit, na nit tuur deretam, ngir melokaanu boppam la Ylla skke nit. 7 Yen nag, giirleen te bare, fulandiwu ci kaw suuf te fees ko. 8 Noonu Ylla wax Noyin ak doomam, yi mu ndal, ne len: 9 Bs niki tey fasal naa sama bopp kllre sama diggante ak yen ak seen askan, 10 fas ko it sama diggante ak mboolem mbindeef mu ngeen ndal, muy picc ak ug jur mbaa rabi ll lpp daal lu gnnandoo ak yen ci gaal gi, di lpp luy dund ci kaw suuf. 11 Ni may faseek yen kllre nii la: Deesatul boole mbindeef ypp, faat ci mbnn mukk. Du menn mbnn mu deeti faagaagal ddina. 12 Ylla neeti: Kllre gi may fas ak yen ak mboolem mbindeef mu nd ak yen, day sax ba fww te liy mndargaam mooy lii: 13 def naa sama xon ci niir yi, muy mndargaal kllre, gi dox sama diggante ak ddina. 14 Saa su ma dajalee niir yi ci jaww ji, ba xon gi fee ci niir yi, 15 damay daldi xalaataat kllre, gi ma fas sama digganteek yen ak mboolem xeeti mbindeef, su ko defee ndox dootul sabab mbnn muy faagaagal lpp luy dund. 16 Xon gi day nekk ci biir niir yi, ma di ko gis, di xalaat kllre, gi ma fas fww, sama diggante, man Ylla, ak mboolem xeetu mbindeef mu nekk ci kaw suuf. 17 Ci kaw loolu Ylla ne
1
9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9

Ylla fas na kllre ak Noyin

Njlben ga 9, 10

Noyin: Loolu mooy mndargaal sama kllre, gi ma fas ak mboolem mbindeef mu nekk ci kaw suuf. Doomi Noyin yu gor, yi gnne ci gaal gi, ooy: Sem, Xam ak Yafet; Xam mooy baayu Kanaan. 19 oou ooy etti doomi Noyin yu gor, te ci oom la ddina spp soqikoo. 20 Noyin nag beykat la woon. Noonu mu jublu ci njmbatum rese. 21 Mu am bs mu naan bii, ba mndi, tdd ci xaymaam, daldi sgganu. 22 Ba loolu amee Xam, baayu Kanaan, gis cri baayam, gnn waxi ko Sem ak Yafet ca biti. 23 Noonu Sem ak Yafet nd, jl malaan, teg ko ci seeni mbagg, doxe gannaaw ba agsi, doora sng seen cri baay. Daoo dummoyu, ba gisuu seen cri baay. 24 Mndite ma giif, Noyin yewwu, daldi yg ni xale bi def ak moom. 25 Ba mu ko defee mu ne: Yal na Kanaan torox, bay jaamu jaami doomi ndeyam. 26 Mu dellu ne: Cant eel na Aji Sax ji, Yllay Sem, yal na Kanaan dib jaamam. 27 Yal na Ylla lawal askanu Yafet, dl ko ci xaymay Sem, te Kanaan di seen jaam. 28 Gannaaw ba mbnn ma wyee, Noyin dundaat na etti temeri at ak jurom fukk (350). 29 Noyin dund na jurom eenti temeri at ak jurom fukk (950), doora faatu.
18
9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 10

Mbirum Noyin ma ak i doomam

Askanu doomi Noyin

10 Xam ak Yafet am nau ay doom.


1
10

Askanu doomi Noyin mooy lii. Gannaaw ba mbnn ma wyee, Sem ak

Xeet yi sosoo ci doomi Noyin

Doomi Yafet yu gor ii la: Gomeer ak Magog ak Mady ak Yawaan ak Tubal ak Meseg ak Tiraas. 3 Doomi Gomeer yu gor di Askenas, Rifaat ak Togarma. 4 Doomi Yawaan yu gor di Elisa ak Tarsis ak Kitim ak Dodanim. 5 i sosoo ci oom oo law ca wllaa gej, me nag ay xeet ci seeni suuf, xeet wu ci nekk ak lkkam, def it ay lng ci seen biiri xeet.
2
10 10 10 10

Li jm ci askanu Yafet

Doomi Xam yu gor oo di ii: Kuus ak Misrayim ak Puut ak Kanaan. 7 Doomi Kuus yu gor di Seba ak Awila ak Sabta ak Rayema ak Sabteka. Doomi Rayema yu gor di Seba ak Dedaan. 8 Kuus moom itam jur Namrot, ki jkk di jmbaar ju siiw ci kaw suuf, 9 mu doonoon rbbkat bu mag-a-mag. Looloo waral u naan: Mbete Namrot, rbbkat bu mag-a-mag ba. 10 Dkk yiy peyi nguuram oo di: Babel ak Ereg ak Akdd ak Kalne, gi ci rewu Sineyaar. 11-12 Ca rew mooma la Namrot jge dem Asur, sanc dkk bu mag boobee di Niniw, ak dkk yooyee di Reyobot-Ir ak Kala, ba Resen, gi ci diggante Niniw ak Kala.
6
10 10 10 10 10 10

Li jm ci askanu Xam

Njlben ga 10, 11
13
10

10

Misrayim nag mooy maami Luddeen i ak Anameen i ak Leyabeen i ak Naftuyeen i 14 ak Pataruseen i ak Kasluyeen, ooee waa Filisti byyikoo ca seen rew; ak it Kaftoreen i. 15 Kanaan moo taawloo Sidon, teg ca Ett, 16 te mooy maami Yebuseen i ak Amoreen i ak Girgaseen i 17 ak Eween i ak Arkeen i ak Sineen i, 18 ak Arwddeen i ak Semareen i ak Amateen i. La ca tegu lngi Kanaan tasaaroo. 19 Digu suufas Kanaaneen a mu ngi tmbalee Sidon, jaar weti Gerar, dem ba Gasa, wuti Sodom ak Gomor ak Atma ak Seboyim, daldi teeri Lesa. 20 oou ooy askani Xam, askan wu ci nekk ak lngam ak lkkam, di ay xeet ci seeni rew.
10 10 10 10 10 10 10

Sem, miy magu Yafet, jur na moom itam ay doom yu gor. Mooy maami Eber ak askanam. 22 Doomi Sem yu gor ii la: Elam ak Asur ak Arpagsdd ak Ludd ak Aram. 23 Gor i Aram jur ii la: Uus ak Xuul ak Geter ak Maas. 24 Arpagsdd jur Sela, Sela jur Eber; 25 Eber moom, jur aari doom yu gor, kenn ki tudd Peleg (mu firi Sddalikoo), ndaxte ci jamonoom ddina dafa sddalikoo woon. Rakki Peleg mooy Yogtaan. 26 Yogtaan a jur Alamoddd ak Selef ak Asarmawet ak Yera 27 ak Adoram ak Usal ak Digla 28 ak Obal ak Abimayel ak Seba 29 ak Ofir ak Awila ak Yobab. oou pp di doomi Yogtaan yu gor. 30 a nga dkkoon ca wllu Mesa, ga wuti Sefar, di diiwaanu tund ya ca penku ba. 31 oooo askanoo ci Sem, askan wu ci nekk ak lngam ak lkkam, di ay xeet ci seeni rew. 32 Lngi doomi Noyin yu gor a ngoogu, lng gu nekk ak askanam, u diy xeet. Ci oom la xeet ypp jge tasaaroo ci kaw suuf, gannaaw ba mbnn ma wyee.
21
10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 11

Li jm ci askanu Sem

Ci biir loolu nag waa ddina spp a bokkoon wenn lkk, seeni wax di 2 Bi nit i toxoo, jm penku, daoo gis ag joor ci rewu Sineyaar, u 3 sanc fa. u ne: Ayca, nu defar ay mol yu u lakk cib taal, ba mu or. Noonu u def mol ya doji tabax, taqalee ko koltaar, 4 daldi ne: Ayca, nu tabax ab dkk bu taax ma btt asamaan; kon dinanu am woy, te dunu tasaaroo ci kaw suuf. 5 Waaye Aji Sax ji wcc, xoolsi dkk bi ak taax, mi doom aadama yi tabax. 6 Aji Sax ji da ne: Su u tmbalee nii, di menn mbooloo te bokk wenn lkk, kon dara dootu len t. 7 Ayca, nu wcc, safaan seen lkk, ba dootuu dggoo. 8 Ba loolu amee Aji Sax ji jle len foofa, tasaare len ci kaw suuf spp, u yemale fa dkk ba u doon tabax. 9 Looloo tax u tudde dkk ba Babel (mu firi Safaan), ndax foofa la Aji Sax ji safaane lkku ddina spp, mu jaxasoo, te fa la len tasaaree ci kaw suuf spp.
1
11 11 11 11 11 11 11 11 11

11 benn.

Ylla safaan na lkku ddina, mu jaxasoo

Askanu Sem mooy lii. Sem am na temeri at, doora jur Arpagsdd, fekk na mbnn ma weesu, ba mu am aari at. 11 Arpagsdd juddu na, Sem dundaat juromi temeri at (500), juraat ay doom yu gor ak yu jigen. 12 Arpagsdd am fanweeri at ak jurom, jur Sela. 13 Sela juddu na, Arpagsdd dundaat eenti temeri at ak ett (403), juraat ay doom yu gor ak yu jigen. 14 Sela am fanweeri at, jur Eber. 15 Eber juddu na, Sela dundaat eenti temeri at ak ett (403), juraat ay doom yu gor ak yu jigen. 16 Eber am fanweeri at ak eent, jur Peleg. 17 Peleg juddu na, Eber dundaat eenti temeri at ak fanweer (430), juraat ay doom yu gor ak yu jigen.
10
11 11 11 11 11 11 11 11

Askanu Sem, maamu Ibraam

Njlben ga 11, 12
18
11 11

11

Peleg am fanweeri at, jur Rew. 19 Rew juddu na, Peleg dundaat aar temeri at ak jurom eent (209), juraat ay doom yu gor ak yu jigen. 20 Rew am fanweeri at ak aar, jur Serug. 21 Serug juddu na, Rew dundaat aar temeri at ak jurom aar (207), juraat ay doom yu gor ak yu jigen. 22 Serug am fanweeri at, jur Naxor. 23 Naxor juddu na, Serug dundaat aar temeri at, juraat ay doom yu gor ak yu jigen. 24 Naxor am aar fukki at ak jurom eent, jur Teraa. 25 Teraa gane na ddina, Naxor dundaat temeri at ak fukk ak jurom eent (119), juraat ay doom yu gor ak yu jigen. 26 Gannaaw ba Teraa amee jurom aar fukki at, am na Ibraam ak Naxor ak Aran.
11 11 11 11 11 11 11

Askanu Teraa mooy lii. Teraa mooy baayu Ibraamh ak Naxor ak Aran. Aran mooy baayu Lot. 28 Gannaaw loolu Aran faatu na lu jiitu faatug baayam Teraa, ca rew ma mu juddoo, di Uri, dkku Kaldeen a. 29 Ibraam ak Naxor jl nau ay soxna; soxnas Ibraam tudd Sarayi, soxnas Naxor di Milka. Milka moomu, moom ak rakkam ju jigen Yiska, Aran ay seen baay. 30 Sarayi moomu masuloona am doom te it manu ko woona am. 31 Mu am bs Teraa nd ak doomam Ibraam ak stam Lot, mi Aran di baayam, ak Sarayi, soxnas Ibraam. u bokk jge Ur gu Kaldeen a, jm rewu Kanaan. Ba u demee ba Karan, daldi fay sanc. 32 Teraa dund na aar temeri at ak jurom (205), doora gnn ddina, u denc ko Karan.
27
11 11 11 11 11 11 12

Askanu Teraa, baayu Ibraam

ma def la ngay cosaanal xeet wu yaa, barkeel la, mggal sa tur, ngay buntu barke; 3 ku la aanal barke, ma barkeel, ku la molu it, ma alag, te xeeti ddina spp xala taasu ci sa barke. 4 Noonu Ibraam dem, na ko ko Aji Sax ji waxe woon, Lot topp ca. Ba Ibraam di jge Karan, booba am na jurom aar fukki at ak jurom (75). 5 Ibraam nd ak soxnaam Sarayi ak Lot, mi muy baay bu ndaw ci moom. Mu ybbaale nag alal, ja mu dajale jpp, ak jaam, ya mu jnde Karan. u jge fa, jublu rewu Kanaan. 6 Ba u agsee Kanaan, Ibraam dafa jll ca biir rew ma, ba gg brab bu sell, ba fete ak Sisem, ca garabj gu mag, ga uy wooye More. Booba fekk na waa Kanaan a nga woon ca rew ma. 7 Naka noonu Aji Sax ji feeu Ibraam ne ko: i soqikoo ci yaw laay jox rew mii. Ibraam nag daldi tabaxal Aji Sax, ji ko feeu, ab saraxalukaay. 8 Gannaaw loolu mu jge fa, jm tund, wi fete Betel penku, samp fa xaymaam; Betel fete ko sowu, Ayi fete ko penku. Foofa itam Ibraam tabaxal na fa Aji Sax ji
2
12 12 12 12 12 12 12

12 bokk ak sa kr baay, te w ci rew mi ma lay won,


1
12

Amoon na bs Aji Sax ji wax Ibraam, ne ko: Dddul sa rew, dddu say

Ylla sant na Ibraam, mu gddaay

11.27 Ibraam mii: Ylla dina ko mujja tudde Ibraayma. Seetal ci 17.5. 11.28 Ur: dkk bu yggoon la, te bokkoon ci rew, mi u tudde Iraag legi. j 12.6 Xeetu garab la gu uy wax terebent.
h i

Njlben ga 12, 13
saraxalukaay, tudd fa Aji Sax ji, wormaal ko. 9 Ibraam byyikooti fa, aw yoonam, jublu llu Negewk.
12

12

Ca jamono jooja xiif a amoon ca rew ma, ba tax Ibraam dem rewu Misra, toogi fa, ndax xiif bu metti la woon. 11 Naka lay jub Misra, daldi ne soxnaam Sarayi: Dglu ma, xam naa ne, ku rafet nga. 12 Bu la waa Misra gisee, dinau ne, sama soxna nga. Te dinau ma rey, nga des. 13 Kon nag ngalla waxal ne, sama jigen nga, ba tax ma am jmm; su ko defee dees na ma byyi, ma dund, te di la ko grme. 14 Ba Ibraam ggee Misra, waa Misra gis ne, jigen ji mu ndal rafet na lool. 15 Jaraafi Firawna itam gis ko, di ko ka ca Firawna ndax taar ba, u daldi ko ybbu ca kr Firawna. 16 Firawna nag topptoo Ibraam bu baax ndax moom, u may ko ay gtt ak ay nag, ay mbaam yu gor, ak ay jaam yu gor ak yu jigen, ak ay mbaam yu jigen ak i gilem. 17 Waaye Aji Sax ji wcce ca Firawna ak waa kram jngoro yu metti ndax Sarayi, soxnas Ibraam. 18 Noonu Firawna woolu Ibraam ne ko: Li nga ma def nag? Lu tax waxoo ma ne, kii sa soxna la? 19 Lu tax nga ne sa jigen la, ba tax ma jl ko, bgg koo def sama jabar? Ayca, sa jabar a ngoog, fabal te ne mott! 20 Naka la Firawna wax loolu ba noppi, daldi sant ay dagam, u gnne Ibraam rew ma, moom ak soxnaam ak alalam jpp.
10
12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 13

Ibraam dem na rewu Misra

Bi loolu amee, Ibraam dafa jge Misra, moom ak soxnaam, ybbaale 2 Ibraam nag amoon 3 alal ju bare diggante jur, xaalis ak wurus. Gannaaw loolu mu awati yoonam, jge llu Negew, jm dkk ba u naa Betel, dem ba gg ca brab, ba mu jkkoona samp xaymaam, ci diggante Betel ak Ayi. 4 Foofa it tabaxoon na fa saraxalukaay. Noonu Ibraam tudd fa Aji Sax ji, wormaal ko. 5 Waaye Lot, mi mu ndal, moom it yor jur gu gudd ak gu gtt ak i xayma, 6 ba tax xajatuu ca rew ma, ndax seen alal dafa bare, ba manatuu faa bokk dkk. 7 Loolu tax smmi Ibraam ak smmi Lot di jote. Rax-ci-dolli Kanaaneen i ak Periseen i a nga woon ca rew ma. 8 Ba loolu amee Ibraam da ne Lot: Waay waay, bu xuloo am sama digganteek yaw mbaa say smm ak samay smm. Xanaa dunuy bokk nag? 9 Xanaa ll bi newul ymbla ngay gis? Nan teqalikoo, kay; boo demee cmmo, ma dem ndijoor; boo demee ndijoor, ma dem cmmo. 10 Ba mu waxee ba noppi, Lot dafa xool, gis joor, gi wr dexu Yurdan gpp, mndi ndox. Ndax laata Aji Sax jiy tas dkk yu uy wax Sodom ak Gomor, ll bi jm Sowar dafa naatoon, ni rewu Misra naate, ba faf mel ni toolu Aji Sax jal. 11 Ba mu ko defee Lot tnn jooru Yurdan gpp, daldi toxu jm penku. Noonu lau teqalikoo. 12 Ibraam dkke rewu Kanaan, Lot sance dkk ya ca jooru Yurdan, daldi toxal xaymaam, samp ko Sodom. 13 Waaye waa Sodom u bon lau woon, te mana moy Aji Sax ji lool.
1
13 13 13 13 13 13 13 13 13 13 13 13 13

13 alalam jpp, daldi dem ca llu Negew, Lot topp ca.

Ibraam ak Lot teqalikoo nau

Gannaaw ba Lot teqalikook Ibraam, Aji Sax ji wax na Ibraam ne ko: Tenal foofu nga taxaw, te senu bj-gnnaar ak bj-saalum ak penkook sowu, 15 ndaxte
14
13 13

Digeb Aji Sax ja ak Ibraam

12.9 llu Negew: mu nga fete Kanaan bj-saalum, nekk ca yoonu Misra. Li muy tekki mooy wowaay. l 13.10 Tool booba mooy jjana, fa Ylla jkkoona dkkal Aadama ak Awa.
k

Njlben ga 13, 14
13

13

rew, mi ngay gis mpp, yaw laa koy may ba fww, yaak i askanoo ci yaw. 16 Dinaa leen yokk, ba u tollu ni feppi suuf, ba feppi suuf gna neexa wa sa askan. 17 Jgal wr rew mi mpp, ba mu daj, ndax yaw laa koy may. 18 Noonu Ibraam sempi xaymaam, w dal Ebron ca garab yu mag ya ca toolu Mamre, daldi fay tabaxal Aji Sax ji saraxalukaay.
13 13 14

Ca jamonoy Amrafel buuru Sineyaar, ak Ariyog buuru Elasaar, Kedorlamer buuru Elam, ak Tideyal buuru Goyim, 2 nd nau, dal ci kaw oom Bera, buuru Sodom, ak Birsa buuru Gomor, ak Sineyab, buuru Atma, ak Semeber buuru Seboyim, ak it buuru dkk ba uy wax Bela, mooy Sowar ba tey. 3 oooo booloo woon ca xuru Sidim, mooy Geju xorom gi legi. 4 Fekk na diiru fukki at ak aar Kedorlamer moo len yilifoon, waaye ca fukkeelu at ma ak ett u daldi fippu. 5 Noonu ca dwn sa Kedorlamer ak buur ya faroon ak moom, dem dq Refayeen a ca sterot-Karnayim, ak Suseen a ca Am, ak Emeen a ca jooru Kirsatayim, 6 ak Oriyeen a ca seen tund wa uy wax Seyir. Da lena dq ba ca garabu Paran gu mag ga ca wetu mndi ma. 7 u jge fa nag, waiku, dem En-Mispat, di Kades ba tey, daldi teg mboolem rewum Amalegeen a tnk, boole ca song Amoreen a dkk Asason-Tamar. 8 Noonu buuru Sodom gnn, mook buuru Gomor ak buuru Atma ak buuru Seboyim ak buuru Bela, di Sowar ba tey, oom pp daldi lng, nara xare ca xuru Sidim, 9 di sot oom Kedorlamer, buuru Elam, ak Tideyal buuru Goyim, ak Amrafel buuru Sineyaar, ak Ariyog buuru Elasaar. eenti buur di xareek jurom. 10 Waaye xuru Sidim woowu dafa feesoon dell ak i pax ak i kmbi koltaar. Ba mu ko defee buuri Sodom ak Gomor di daw, far daanu ca kmb ya. a ca des daw ba ca tund ya. 11 a len dq nag, jl alalu Sodom ak Gomor ypp, nanguwaale seen dund bpp boole ca, daldi dem seen yoon. 12 Booba lau ybbu Lot ma dkk Sodom, te Ibraam di baayam bu ndaw. Ci biir loolu u ybbaale li mu amoon lpp, dem. 13 Ba loolu xewee, kenn ci i u jppoon rcc, w ci Ibraam miy ab Ebr, wax ko ko. Fekk na mu dkk ca wetu garab yu mag ya woon ca toolu Mamre, ma dib Amoreen, di mbokk mu jege ci Eskol ak Aner, oom i doon wllrey Ibraam. 14 Ba Ibraam dggee ne jpp nau Lot ma muy baayam bu ndaw, fa saa sa daa dajale dagam, yi juddoo kram te tollu ci etti temer ak fukk ak jurom ett (318), u dq buur ya ba dkk ba uy wax Dan. 15 Noonu Ibraam xjjale mbooloom, dal ci kaw buur ya guddi, dq len, topp ci oom ba Koba, ca bj-gnnaaru Damaas. 16 Ibraam nag delloosi alal ja jpp, nangu Lot, mook alalam, ak jigen a ak eneen, a u jppoon.
1
14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14

14

Ibraam wallu na Lot

Gannaaw ba Ibraam dqee Kedorlamer ak buur ya ndoon ak moom, ba dellusi, buuru Sodom dafa gnn, gatandu ko ca xur wa uy wax Sawe, u di ko wooye xuru Buur ba tey. 18 Ci kaw loolu Melkisedegm, buuru Salem, mi doon saraxalkatu Ylla Aji Kawe ji, daldi w, indi mburu ak bii. 19 Noonu mu aanal Ibraam ne ko: Yaw Ibraam, Ylla na la Ylla Aji Kawe ji barkeel, moom mi skk asamaan ak suuf! 20 Waaye jaaraamaa Ylla Aji Kawe ji, moom mi la dumaal say noon! Ba loolu amee Ibraam skk fukkeelu la mu ll lpp, jox ko.
17
14 14 14 14

Melkisedeg aanal na Ibraam barke

14.18 Melkisedeg mu ngi tekki buuru njubte.

Njlben ga 14-16
21
14

14

Gannaaw loolu buuru Sodom wax Ibraam ne ko: Jox ma nit, i nga jpp, te nga fab alal ji. 22 Waaye Ibraam wax buuru Sodom ne ko: Man ykkati naa sama loxo, Ylla Aji Sax ju kawe ji seede, moom mi skk asamaan ak suuf, 23 nee naa: duma jl ci yaw dara, du puso, bi gna tuut sax, su ko defee doo mana wax ne, yaa ma taxa am alal. 24 Duma jl dara, lu weesu li sama nit i lekk ba noppi ak sama wllu farandoo yi, di Aner ak Eskol ak Mamre, oom it, nau jot seen wll.
14 14 14 15

yool dina mgg lool. 2 Ibraam ne ko: Boroom bi, yaw Aji Sax ji, ana loo may may nag? Man awma doom sax, te ki wara donn sama alal moo di Eliyeser, miy waa Damaas. 3 Ibraam teg ca ne: Mayoo ma giir, te it jaam bu juddoo sama kr moo may donn. 4 Noonu kddug Aji Sax ji dikke ko wax jii, mu ne ko: Du moom moo lay donn, waaye ku sosoo ci sa geo moo lay donn. 5 Loolu weesu Aji Sax ji ybbu ko ci biti ne ko: Xoolal asamaan, te wa biddiiw yi, ndegam man nga ko, mu dellu ne ko: Noonu la sa askan di tollu. 6 Ibraam nag gm na Aji Sax ji, ba tax Aji Sax ji tte ne jub na. 7 Gannaaw loolu Aji Sax ji wax ko ne ko: Man maay Aji Sax, ji la gnnee Ur, ga ca Kaldeen a, ngir may la rew mii, nga moom ko. 8 Waaye Ibraam ne ko: Yaw Aji Sax ji sama Boroom, nan la may wore ne, maa koy moom? 9 Aji Sax ji ne ko: Jlal wlluw etti at ak byu etti at ak kuuyu etti at, boole ci pitaxu ll ak xati mu ndaw. 10 Noonu Ibraam boole yooyu ypp, rey, lu ci nekk mu dagg ko ci digg bi, dog bu nekk janook moroom ma, waaye daggul picc ya. 11 Ba mu ko defee ay tan jge ca, dal ca kaw ypp wa, waaye Ibraam dq len. 12 Ba jant bay so, ngmment lu ry a ko jpp, tiitaange ju mag, nd ak lndm gu ne kruus, ne milib ci kawam. 13 Aji Sax ji wax Ibraam ne ko: Dglul bu baax li ma lay wax: sa askan dinau nekk ay doxandem ci rew mu u moomul, u def len i jaam, sonal len diirub eenti temeri at. 14 Waaye waa rew moomu len di def i jaam, dinaa len tte. Gannaaw loolu sa askan dina ca gnn, nd ak alal ju bare. 15 Yaw nag dinga gudd fan lool, doora nelaw, u denc la, nga fekki say maam ci jmm. 16 Say st-staat ay dellusi fii bu seen jamono jotee, ndaxte bkkaaru Amoreen in jggeegul dayo. 17 Ba jant sowee, ba guddi jot, njaq luy saxar, nd ak jum buy tkk, daldi jaar ci diggante dogi ypp yooyu. 18 Keroog Aji Sax ji fas na kllre digganteem ak Ibraam, ne ko: i soqikoo ci yaw laa jox rew mii dale ci dexu Misra, ba ca dex gu mag googee di Efraat, 19 mooy rewu Keneen i ak Keniseen i ak Kadmoneen i 20 ak Etteen i ak Periseen i ak Refayeen i, 21 boole ci rewum Amoreen i ak Kanaaneen i ak Girgaseen i ak Yebuseen i.
15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 16

15 peeu, mu ne ko: Yaw Ibraam, bul ragal dara; man maay sa kiiraay, te sa
1
15

Gannaaw ba loolu wyee, kddug Aji Sax ji dikke na Ibraam wax jii ci

Ylla fas na ak Ibraam kllre

Sarayi amul woon doom ak boroom kram Ibraam. Waaye fekk na mu am 2 Sarayi ne Ibraam: Li am mooy Aji Sax ji deful ma am doom. Kon ngalla waay, dkkool sama jaam bi, ndax Ylla def, mu amal ma doom ju gor. Ibraam nag dgg la Sarayi wax. 3 Looloo ngi am, gannaaw ba Ibraam dkkee fukki at ca rewu Kanaan. Sarayi daldi jl Ajara, jaamam bi juddoo Misra, jox ko jkkram Ibraam, ngir mu dkkoo ko. 4 Loolu weesu
1
16 16 16 16

16 jaam bu juddoo Misra te tudd Ajara.

Ismayla juddu na

15.16 Amoreen i: oo jkkoona moom rewu Kanaan.

Njlben ga 16, 17

15

Ibraam dkkoo Ajara, mu daldi mb. Ajara yg ne, mb na, indi nag yabeel digganteem ak sangam Sarayi. 5 Noonu Sarayi wax Ibraam ne ko: Too gi ma Ajara di too, yaa ma ko ybbe! Maa la jox sama jaam, ngir nga dkkoo ko, naam, waaye moom, naka la yg ne, mb na rekk, daldi indi yabeel sama digganteek moom. Kon yal na ma Aji Sax ji tteek yaw! 6 Ibraam wax Sarayi ne ko: Sa jaam a ngoog ci say loxo, def ko lu la neex. Sarayi nag di toroxal Ajara, ba mu daw, ba soreek moom. 7 Ba mu dawee, malaakam Aji Sax ja gis ko fu dend ak ub btu ndox ca mndi ma, mooy btu ndox, ba ca yoonu Sur. 8 Mu ne ko: Yaw Ajara, jaamu Sarayi bi, foo byyikoo nii? Ak foo jm? Mu ne ko: Damay daw ba fu soreek sama sang Sarayi. 9 Malaakam Aji Sax ja ne ko: Dellul ca sa sang, te nga yem ciy loxoom. 10 Mu teg ca ne ko: Dinaa yokk sa askan lool, ba kenn du len mana wa, 11 tegaat ca ne ko: Legi jigenu wrul nga, te dinga am doom ju gor; nanga ko tudde Ismayla (mu firi Ylla dgg na), ndax Aji Sax ji yg na sa naqar. 12 Ismaylaay tiie, ni mbaam sf mu deesul not, di noonoo pp, pp noonoo ko. Mooy sanc fu muy jkkaarlook bokkam ypp. 13 Ajara nag tudde Aji Sax ji wax ak moom, Ata-El-Roy (mu firi Yaa di Ylla jiy gis), ndaxte da ne: Moo man! Moona gis naa Ylla, moom it mu gisal ma boppam de! 14 Loolu moo tax u tudde teen booba teenu Laxay-Roy (mu firi teenu Aji Dund ji may gis); mu nga nekk diggante Kades ak Beredd. 15 Ba loolu weesoo Ajara amal Ibraam doom ju gor. Ibraam tudde doom ji Ismayla. 16 Ba Ajaray am Ismayla, Ibraam a ngi tollu woon ci jurom ett fukki at ak jurom benn (86).
16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 17

Dinaa feddali sama kllre ak yaw, yokk la bu baax. 3 Ibraam dgg loola, daldi sujjot. Ylla wax ak moom ne ko: 4 Man ci sama wllu bopp, kllre gi ma fas ak yaw mooy lii. Dinga nekk maamu xeet yu baree-bare. 5 Te tuddatuloo Ibraam; legi yaa di Ibraayma (mu firi Maamu u bare), ndax def naa la, ngay maamu xeet yu baree-bare. 6 Dinaa la defal njaboot gu ne xas, ay xeet sosoo ci yaw, ba ay buur soqikoo ci yaw. 7 Te dinaa feddali sama kllre, gi ci sama diggante ak yaw, yaak sa askan, muy kllre guy sax maasoo maas ba fww. Dinaa doon sa Ylla, yaak sa askan. 8 Te rew mi nga doon ab doxandem legi, muy rewu Kanaan mpp, jox naa la ko, yaak sa askan, ngeen moom ko fww. Te dinaa doon seen Ylla.
2
17 17 17 17 17 17 17

17 Sax ji feeu ko ne ko: Man maay Ylla Aji Man ji. Topp ma te mat skk.
1
17

Ba Ibraam amee jurom eent fukki at ak jurom eent (99), am na bs Aji

Ylla soppi na turu Ibraam

Gannaaw loolu Ylla waxaat na Ibraayma ne ko: Yaw nag, smmal sama kllre, yaak sa askan ak say st ak say staat. 10 Kllre gi ma fas ak yaw, te nga war koo smm, yaak sa askan, li mu laaj mooy lii: gor gu nekk ci yen, war na xaraf. 11 Xaraf mooy mndargaal kllre googu ma fas ak yen. 12 Xale bu gor bu am jurom etti fan war na xaraf, muy jaam bu juddoo sa kr, mbaa ku u jnd ci sa xaalis, te bokkul ci sa xeet. 13 Jaam bu juddoo sa kr ak boo jnd, oom aar pp, dees len wara xarafal. Xaraf ay mndargaal sama kllre ci seen yaram, muy kllre gu sax fww. 14 Gor gu xaraful, ndax nanguwula xaraf, dees na ko beddee ci biir xeetam, gnne ko, ndax smmul sama kllre.
9
17 17 17 17 17 17

Xaraf mndargaal na kllreg Ylla

Njlben ga 17, 18
15
17

16

Ba loolu weesoo Ylla waxaat na Ibraayma, ne ko: Sa soxna tuddatul Sarayi; legi moo di Saaratao. 16 Dinaa ko barkeel, may la ak moom doom ju gor; dinaa ko barkeel moos, ba mu jaboote xeet yu bare, te ay buuri xeet sax dinau soqikoo ci moom. 17 Bi Ibraayma dggee loolu, daa sujjot, ree. Booba ma nga naan ci xelam: Goru temeri at, ndax dina mana am doom waay? Te Saarata, mi am jurom eent fukki at (90) sax, manati na am doom a? 18 Ibraayma ne Ylla: Moo, tee ngaa saxal Ismayla rekk te nd ak moom? 19 Ylla ne ko: Waaw, waaye du tere sa soxna Saarata amal la doom ju gor, nga tudde ko nag Isaaxa. Dinaa fas ak moom sama kllre, mu wy ba ciy stam ba fww. 20 Bu dee ci wllu Ismayla, nangul naa la ba tey. Ndax kat dinaa ko barkeel, jox ko njaboot gu yaa, yokk ko bu baax. Dina jur fukki kilifa ak aar yu mag, te dinaa ko defal mu sos xeet wu yaa. 21 Waaye sama kllre nag, Isaaxa laa koy fasanteel, moom Isaaxa, mi Saarata di am, ngni dwn. 22 Loola la Ylla wax Ibraayma, daldi fay byyikoo. 23 Noonu Ibraayma boole doomam Ismayla, ak jaam, yi juddoo kram ypp, ak i mu jndoon ci xaalisam pp, uy gori waa kram pp, xarafal len ca bs ba, muy la ko Ylla waxoon. 24 Ibraayma amoon na jurom eent fukki at ak jurom eent (99), bi muy xaraf; 25 doomam Ismayla am fukki at ak ett, bi u koy xarafal. 26 Bsub keroog la Ibraayma xaraf, moom ak doomam Ismayla 27 ak mboolem gori kram, muy jaam ya fa juddoo mbaa u mu jnd ci ay doxandem, oom pp a nd ak moom xaraf.
17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 18

Am na bs, Aji Sax ji feeu Ibraayma ca garabi Mamre yu mag ya. Booba 2 Naka la siggi, gis etti nit, u ne jimeet ci kanamam. Ibraayma gaawtu, gatandu len, sujjotal len. 3 Mu daldi ne: Sang bi, siyaare naa la. Ngalla waay, bu ma romb. 4 Xaarleen, u indil leen tuuti ndox, ngeen jngu te noppalu ci ker garab gi. 5 Maa ngi leen di indil dogu mburu mu ngeen dgrloo, ba mana topp seen yoon, gannaaw nangu ngeena toog, ma siyaare leen. u ne ko: Waaw, baax na. 6 Ibraayma daldi gaaw, dugg biir xayma ba, ne Saarata: Gaawal, jl etti ndabi sunguf su nooy, not ko, def ko mburu yu ndaw. 7 Ibraayma nag daw ca gtt ga, skk fa sllu wu duuf te baax, w jox ko jaamam, mu gaaw togg ko. 8 Noonu Ibraayma taajal len ndawal, la u togg, ba mu sotti, indaaleel len soow ak meew mu bees. Ma nga taxaw ca seen wet ca ker garab ga, uy lekk. 9 u daldi ko laaj ne ko: Ana sa soxna Saarata? Mu ne len: Mu ngi ci biir. 10 Kooka ne ko: Ngni sii dwn dy, dinaa fi dellusiwaat, te sa soxna Saarata dina am doom ju gor moos. Bi muy wax loolu, Saarataa ngi ci buntu xayma bi ci gannaawam, di dglu. 11 Booba fekk na Ibraayma ak Saarata doon mag, ba mggat lool sax, te Saarata weesu njurum doom. 12 Noonu Saarata ree ci suuf, te naan: Man mu or xomm mii, ndax man naa amati boobu bnneex, te sama boroom kr it di mag? 13 Aji Sax ji daldi wax Ibraayma ne ko: Lu Saarata di ree, te naan: Man mu mggat mii, deeti naa am doom moos? 14 Ndax am na dara lu t Aji Sax ji? Bu u ca ggee ngni dwn dy, dinaa fi dellusiwaat, te Saarata dina am doom ju gor. 15 Saarata dgg loolu, daldi tiit, miim ko ne: Reetaanuma de. Waaye Aji Sax ji ne ko: Ree nga kay!
1
18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18

18 ma nga toogoon ca buntu xaymaam diggu njolloor.

Ibraayma ak ganam a

17.15 Sarayi, Saarata neexoo na ak baatu ebr biy tekki lingeer, doomu buur.

Njlben ga 18, 19
16

17 Ibraayma tinul na waa Sodom

Gannaaw loolu gan a jge foofa, tiim Sodom, di ko sentu. Ibraayma nd ak oom, di len gunge. 17 Booba Aji Sax jaa ngi wax naan: Xanaa duma nbb Ibraayma li ma nar? 18 Ndax kat Ibraayma dina sos xeet wu mag te am doole, te xeeti ddina ypp di taasu ci barkeem. 19 Moo tax ma tnn ko, ngir mu sant ay doomam ak waa kram, uy dggal Aji Sax ji, di jfe yoon ak njub. Noonu laay defale Ibraayma li ma ko digoon. 20 Aji Sax ji nag ddu ne: Bkkaari Sodom ak Gomor bare na lool, ba may dgg yuux, yi sababoo ci seen moy. 21 Dinaa wcc, seede ko, ba mu wor ne, oo def lpp li sabab yuux yi, am det. 22 Gan a nag dem, jublu Sodom, waaye Ibraayma taxaw ba tey fi kanam Aji Sax ji. 23 Naka la Ibraayma jegesi, ne ko: Mbaa doo boole ku jub ak ku jubadi, rey len? 24 Su jurom fukk rekk jubee ca dkk bi, mbaa doo tas dkk bi ba tey, tee nga lena jggal rekk ngir jurom fukk u jub a ca nekk? 25 Rikk bul yemale ku jub ak ku jubadi, ba boole len rey, loolu jomb na la moos! Yaw miy tte ddina spp kay, lu jub rekk ngay def! 26 Aji Sax ji ne ko: Su ma gisee ci Sodom jurom fukk u jub, dinaa jggal waa dkk bi ypp ngir oom. 27 Ibraayma dellu ne: Ma emee wax ak yaw, Boroom bi, te duma dara ba dara booloo jeex. 28 Waaye jurom fukk oou jub, su yesee jurom rekk nag? Mbaa doo tas dkk bi ndax jurom i ci yes? Aji Sax ji ne ko: Su ma fa gisee eent fukk ak jurom u jub, duma ko tas. 29 Ibraayma dellu wax ne: Su fa eent fukk u jub rekk amee nag? Aji Sax ji ne ko: Duma def dara ngir eent fukk oou. 30 Ibraayma dellooti ne: Rikk Boroom bi, bu ma mere. Dinaa ci teg lii. Su fa fanweer u jub rekk amee nag? Aji Sax ji ne ko: Su fa fanweer u jub amee, kon duma def dara. 31 Ibraayma neeti: Legi ma emeeti wax ak yaw boog, Boroom bi! Su u doon aar fukk rekk nag? Aji Sax ji ne ko: Kon duma ko tas ngir aar fukk oou. 32 Ibraayma dellu neeti: Ngalla Boroom bi, bul mer, ma wax bii yoon rekk te noppi. Legi su u dee fukk do nag? Aji Sax ji ne ko: Kon duma tas dkk bi, ndax fukk oou jub. 33 Loolu la Aji Sax ji wax ak Ibraayma, daldi dddu. Ibraayma it ibbi kram.
18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 19

len: Dgluleen ma, ngalla sang yi, siyaare naa leen, tee ngeena dal ak man, su ko defee ngeen jngu, fanaan ba suba, ngeen xy topp seen yoon? Waaye u ne ko: Byyil, nu fanaan ci mbedd mi. 3 Lot nag so len, ba u dal kram, mu ganale len. Lot da lena berndeel, lakkal len mburu mu amul lawiir, u lekk. 4 Waaye bala oo tdd, gori Sodom, mag ak ndaw, daldi jge gox bu nekk, w yew kr ga. 5 u daldi woo Lot ne ko: Ana gor i fi w tey ci guddi? Gnneel nu len fii, ndax nu mana gg ci oom. 6 Lot gnn, fekk len ca buntu kr ga ca biti, daldi tj bunt ba. 7 Noonu mu ne len: Bokk yi, ngalla buleen def lu bon loolu waay! 8 Dgluleen, ma wax leen; man, am naa aari doom yu jigen, te xamuu gor. Mayleen ma, ma yt leen len, ngeen def len lu leen neex. Rikk buleen def gor ii dara, ndaxte samay gan lau. 9 u ne ko: Toppal fale! te naan: Waay! Waa jii dal ci sunu dkk bi rekk, bgg di fi tte! Legi nag dinanu la def lu raw li nu bggoona def say gan. u song Lot, ba nara djji bunt ba. 10 Waaye gan a yoor
2
19 19 19 19 19 19 19 19 19

19 buntu dkk ba . Lot sen len, jg gatandu len, daldi len sujjotal, ne
1
19

Ba loolu amee aari malaaka ya dikk Sodom ca ngoon, fekk Lot toog ca
p

Bkkaari waa Sodom

19.1 Ca buntu dkk ba la pnc ma nekkoon, booy duggsi.

Njlben ga 19
seeni loxo, oddi Lot ba ci biir, tj bunt ba. 11 Ba loolu amee u gumbaal nit a nekkoon ca buntu kr ga, mag ak ndaw, uy lmbatu bunt ba, ba sonn, byyi.
19

18

Ba loolu wyee gan a wax Lot ne ko: Boo amee mbokk ci dkk bi, muy sa doom ju gor mbaa ju jigen, mbaa kuy denc sa doom koo fi am, gnne ko fi, 13 ndax dinanu ko tas de. Aji Sax ji dgg na jooytu yu ry, yi niti dkk bi sabab, ba tax mu ynni nu, ngir nu tas-si ko. 14 Lot daldi gnn, wax ak goroom, ya naroona takk ay doomam yu jigen, ne len: Gaawleen gaaw, gnn dkk bi, ndaxte Aji Sax ji dina ko tas. Waaye u defe ne, day kaf. 15 Fajar a ngay xar, malaaka ya fuug Lot ne ko: Gaawal gaaw, nd ak sa soxna ak sa aari doom yu jigen yii, ba bu Ylla tasee dkk bi, dungeen snku. 16 Lot di tendeefal, gan a jpp ci loxo bi, booleek soxnaam ak aari doomam gnne, lq len ca gannaaw dkk ba, ndax yrmande ju Aji Sax ji am ci Lot. 17 Ba u len gnnee, kenn ci oom ne Lot: Dawal sa xlu bakkan, bul geestu, bul taxaw fenn ci joor gi. Dawal ca tund ya, bala ngaa dee. 18 Waaye Lot ne ko: Det, sang bi! 19 Defal nga ma yiw, yrm ma lool, ba musal ma. Waaye bala maa daw, ba gg ca tund ya, musiba mii man na dal ci sama kaw, ma dee. 20 Gisuloo dkk bale; jege na, te dkk bu tuut la, am det? Ma daw, lquji fa boog, ba mucc? 21 Malaaka ma ne ko: Waaw baax na ba tey, duma tas dkk boobu ngay wax. 22 Nanga gaaw nag, lquji fa, ndax duma mana def dara te gguloo ca. Loolu moo tax u tudde dkk boobu Sowar (mu firi Bu tuut).
12
19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19

Lot gnn na Sodom

Ba jant bay fenk, Lot dugg na Sowar. 24 Noonu Aji Sax ji yuree ca asamaan tamarax buy tkk, muy taw ci kaw Sodom ak Gomor, na ko Aji Sax ji dogale. 25 Mu daldi tas mboolem dkki joor ga, boole ca nit a ak gncax gpp. 26 Waaye naka la soxnas Lot ne gees, jmm ja far soppaliku xorom. 27 Ca llg sa Ibraayma dafa teela jg, dem fa mu taxawoon jkkaarlook Aji Sax ji. 28 Naka la sentu Sodom ak Gomor ak joor ga ba fa mu yem, gis nag saxar suy gillee ci suuf, mel ni saxaru taalu ban. 29 Ndaxam bi Yllay tas dkki joor ga, xalaat na Ibraayma, ba musal Lot ca dogalam boobee, keroog ba mu tasee dkk, ya Lot daloon.
23
19 19 19 19 19 19 19

Ylla tas na dkk yooyu di Sodom ak Gomor

Gannaaw loolu Lot dafa ragala dkk Sowar, ba toxoo fa, nd ak aari doomam yu jigen, sanci ca tund ya. Mu dkk ci xuntim xeer, moom ak aari doomam yu jigen. 31 Mu am bs, taaw bi wax rakk ji, ne ko: Sunu baay a ngii mggat, te fii fpp amul gor gu nu mana sqal ci wllu sy, ni ko waa ddina ypp baaxoo defe. 32 Kon nanu def nii: danuy nndal sunu baay bii, tdd ak moom, ngir sunu xeetu baay du fey. 33 Ca guddi ga u nndal seen baay bii, taaw ba dugg, tdd ak baayam, te Lot ygul ba fa doom jay tdd ak ba muy jg. 34 Ca llg sa taaw ba wax rakk ji, ne ko: Man tdd naa ak sama baay biig; guddig tey it, danu koy nndalaat bii, su ko defee nga dugg tdd ak moom, ndax sunu xeetu baay du fey. 35 Guddi jot, u nndalaat seen baay bii, rakk ja dem tdd ak baayam, te Lot ygul ba fa doom jay tdd ak ba muy jg. 36 Noonu la aari doomi Lot def ak seen baay, daldi cay doxe mb. 37 Taaw ba am ca doom ju gor, tudde ko Mowab (mu firi Jge ci baay). Mowab moo sos Mowabeen i. 38 Rakk ja moom it am doom ju gor, tudde ko Ben-Ami (mu firi Sama doomu mbokk). Ben-Ami moo sos Amoneen, i fi nekk ba tey.
30
19 19 19 19 19 19 19 19 19

Mbirum Lot ak doomam yu jigen ya

Njlben ga 20, 21
20

19 Lu jm ci Ibraayma ak Abimeleg

Ba loolu amee Ibraayma dafa jge fa mu nekkoon, jublu llu Negew, sanci 2 Ba Ibraayma ggee nag, wax na ne, soxnaam Saarata ab jigenam la. Abimeleg buuru Gerar daldi ynnee jlsi Saarata. 3 Waaye genn guddi Ylla feeu Abimeleg ci gnt, ne ko: Yaw dee nga ba noppi, ndax jigen, ji nga nangu, soxnas jaambur la. 4 Loolu fekkul Abimeleg dkkoo Saarata. Mu wax Ylla ne ko: Sama Boroom, mbaa doo bom rew mi ci mbir mu u doonul dara? 5 Du gor gi da maa waxoon ne, kii jigenam la? Du jigen ji it da maa waxoon ne, kooku cmmiam la? Fexewuma dara lu aaw te di ko tey de! 6 Ylla ne ko ca gnt ga: Waaw, xam naa ne, li nga def du sa teyeef. Moo tax man it mayuma la nga laal ko, di ma too. 7 Legi nag dellool gor gi soxnaam, ab yonent la de, te dina la aanal, nga raw. Waaye soo ko deful, na la bir ne, dinga dee, yaak sa waa kr ypp. 8 Noonu Abimeleg jg suba teel, woolu ay dagam ypp, nettali len loolu lpp, u tiit lool. 9 Gannaaw loolu Abimeleg woolu Ibraayma ne ko: Li nga nu def nag? Ndax dama laa too, ba nga ybbe ma too gu rye nii, man ak sama rew mi mpp? Lii nga ma def de, waroo ko woona def. 10 Abimeleg teg ca ne ko: Te li nga def sax, lu la ci xiir? 11 Ibraayma ne ko: Da di dama noon, amul kenn ci rew mii ku ragal Ylla, te dees na ma rey ndax sama soxna. 12 Te moona dgg la sax, sama jigen a, ndaxte danoo bokk baay te bokkunu yaay, ma jl ko. 13 Te bs, ba ma Ylla gnnee sama kr baay, may wndeelu, dama koo waxoon ne ko: Dglul, li ngay def soo ma bggee xettali, mooy lii: fpp fu nu dem, nanga wax ne, sa cmmi laa. 14 Ba mu waxee ba noppi, Abimeleg jl ay xar ak i nag ak ay jaam yu gor ak yu jigen, jox ko Ibraayma, daldi ko delloo soxnaam Saarata. 15 Abimeleg ne ko: Sama rew mpp a ngi noonu, dkkal fu la neex. 16 Gannaaw loolu wax na Saarata ne ko: Dglu ma fii, jox naa sa cmmi limu junniy donji xaalisq. Loolu dama koo def, ngir setal sa der ci kanam i nga dkkal pp. Legi nag pp xam nau ne, set nga wecc. 17-18 Fekk na Aji Sax ji um jigeni waa kr Abimeleg, ba kenn du ci am doom, du soxnaam, du ay jaamam, te li ko waral di Saarata soxnas Ibraayma. Ibraayma nag aan Ylla; Ylla def u wr, ba mana am doom.
1
20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 21

20 diggante Kades ak Sur, ba noppi ganeji ay fan ca dkk ba u naa Gerar.

Gannaaw loolu Aji Sax ji ywne na Saarata, ni mu ko waxe woon, defal 2 Noonu Saarata mb, amal Ibraayma doom ju gor ci jamono, ji ko Ylla waxoon, te fekk gor gi di mggat. 3 Ibraayma tudde doomu Saarata jaak moom, Isaaxa. 4 Ba bs ba dellusee, Ibraayma xarafal doomam Isaaxa, ni ko ko Ylla digale woon. 5 Ba Isaaxa di juddu, booba Ibraaymaa ngi woon ci temeri atam. 6 Saarata ne: Yllaaka maa bgal, may ree, nd ak ku yg, nuy reer. 7 Mu neeti: y, ku noon Ibraayma, Saarataa ngay nmpal! Teewul ma jural ko gor, te muy mag.
1
21 21 21 21 21 21 21

21 ko li mu ko digoon.

Juddub Isaaxa

q r

20.16 junniy donji xaalis tolloon na ci fukki kiloy xaalis. 21.6 Isaaxa mu ngi tekki ree ci lkku ebr.

Njlben ga 21, 22
8

20 Saarata jote na ak Ismayla ak Ajara

Ba loolu amee doom ja mgg, ba bs, ba u ko feralee. Keroog Ibraayma def na bernde ju mag. 9 Saarata nag gis doomu Ajaram Misra, jaak Ibraayma, muy kkkalee. 10 Saarata ne Ibraayma: Dqal jaam bii, mook doomam, ndax doomu jaam bii du bokk ak sama doom ndono. 11 Loolu Saarata wax naqari Ibraayma lool ndax li Ismayla di doomam, moom it. 12 Waaye Ylla ne Ibraayma: Bu la dara naqari ci xale bu gor bii, mook sa jaam bi. Defalal Saarata li mu la wax rekk, ndaxte sa askan, ci Isaaxa lay jaar. 13 Doomu jaam bi it, dinaa ci lawale aw xeet nag, ndaxte yaa ko jur. 14 Ca llg sa Ibraayma jg suba teel, skk mburu, booleek mbuusu ndox, jox Ajara, mu gddu, daldi ko dnk Ismayla, yebal ko, mu dem. Noonu muy wndeelu ca mndiu Beerseba. 15 Ba u demee, ba ndox ma jeex, Ajara daa byyi xale bu gor bi ci taatu ngarab su ndaw, 16 dox, ba dnd ko lu tollook saanu fitt, toog nag jkkaarlook moom te naa ci xelam: Duma fekke mukk sama deewu doom. Naka la toog foofa janook moom, ne yikkt jooy. 17 Ba mu ko defee Ylla dgg baatu xale bu gor ba. Malaakam Ylla ma ddoo asamaan, ne Ajara: Ajara, lan la? Bul ragal dara, ndaxte Ylla dgg na sa baatu doom ci diggante bii mu tollu. 18 Demal ykkati ko, may ko loxo, mu jg. Dinaa def mu law, ba doon xeet wu yaa. 19 Ci kaw loolu Ylla muri ay btam, mu gis ab seyaan, daldi cay dem, duy mbuusam, ba mu fees, jox ca doomam, mu naan. 20 Noonu Ylla nd ak Ismayla, muy mgg, dkk ca mndi ma, di fittkat. 21 Ca llu Paran la dkkoon, yaayam wutali ko soxna ca rewu Misra.
21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21

Jamono yooyu Abimeleg ndoon na ak Pikol kilifay xarekatam, dem ci Ibraayma ne ko: Gis naa ne, Ylla nd na ak yaw, di ntal li ngay def lpp. 23 Legi nag waatal ma fii ci Ylla ne, doo ma wor mukk, man ak samay doom, ba ci samay st. Waatal ma ne, noonee ma rafetoo woon ak yaw, ni ngay rafetoo ak man, maak waa rew, mi nga dal. 24 Ibraayma ne ko: Waat naa ko. 25 Ci kaw loolu Ibraayma tawat Abimeleg teen bu surgay Abimeleg nangu woon ci moom, aakimoo ko. 26 Waaye Abimeleg ne ko: Xawma ku la def jooju jf de, ndax yaw waxoo ma ci dara; gulet ma dgg ko tey. 27 Noonu Ibraayma jl ay gtt ak i nag, may ko Abimeleg, u fasante kllre oom aar. 28 Fekk na Ibraayma ber jurom aari xar yu jigen. 29 Abimeleg nag ne Ibraayma: Lu tax nga ber jurom aari xar yooyu? 30 Ibraayma ne ko: Jlal xar yii ci sama loxo, muy firnde ne, man maa gas teen bii. 31 Looloo tax u tudde teen boobu Beerseba (mu firi Teenu waat ga)s, ndaxte fa lau waatoo woon oom aar. 32 Naka lau fasante kllre ca Beerseba, Abimeleg jg nd ak Pikol kilifay xarekatam, u ibbi rewu Filisti. 33 Ibraayma nag jmbat na garabu daqaar foofa ca Beerseba, tudd fa Aji Sax ji Ylla, ji nekk ba fww. 34 Ibraayma gane na rewu Filisti lu ygg.
22
21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 22

Ibraayma waatoo na ak Abimeleg

Gannaaw loolu am na bs Ylla di nattu Ibraayma ne ko: Ibraayma! Mu 2 Ylla ne ko: Ngalla jlal sa jenn doom jii di Isaaxa, muy koo bgg, nga dem ca rewu Morisa ca tund wa ma lay wax, joxe ko fa, mu nekk sarax su uy lakk, mu jeex.
1
22 22

22 ne ko: Naam.

Ylla nattu na Ibraayma

21.31 Beerseba man na tekki teenu jurom aar ba tey.

Njlben ga 22, 23
3
22

21

Ibraayma nag teela xy, takk mbaamam, nd ak aari surgaam ak doomam Isaaxa, daldi xar matt, mi muy lakke sarax bi. Ma nga jm fa ko Ylla wax. 4 Ca gannaaw llg sa, Ibraayma daa dawal btam, sen brab ba fu sore. 5 Mu ne surga ya: Ngleen fii, mbaam mi taxaw. Man ak xale bi nu dem ba fale, mggali Ylla te w. 6 Noonu Ibraayma jl mattum sarax sa uy lakk, yen ko doomam Isaaxa; moom mu bb la muy taale ak paaka ba ci loxoom, u nd oom aar. 7 Isaaxa ne baayam Ibraayma: Baay! Mu ne ko: Naam, doom sama. Isaaxa ne ko: Safara saa ngi, matt maa ngi, waaye ana gtt, bi nuy saraxal? 8 Ibraayma ne ko: Ylla moom ci boppam dina dikk ak gtt bi nuy def sarax, doom, u daldi nd dem, oom aar. 9 Ba u ggee fa ko Ylla wax, Ibraayma skk fa saraxalukaay, teg ca matt ma, yeew Isaaxa doomam, teg ko ca kaw matt ma ca saraxalukaay ba. 10 Ibraaymaa nga tllal loxoom, b paaka, ba muy rendee doom ja. 11 Waaye malaakam Aji Sax ja ddoo asamaan, ne ko: Ibraayma! Ibraayma! Mu ne ko: Naam. 12 Malaaka ma ne ko: Bu sa loxo laal xale bi; bu ko def dara, ndaxte legi xam naa ne, ragal nga Ylla, ndax gntalaloo ma sa jenn doom ji. 13 Naka la Ibraayma ne gees, yem ci kuuyu xar mu bjjn ya lonke ci as ngarab. Ibraayma dem, jl kuuy ma, rendi, mu wuutu doom ja, di sarax su uy lakk. 14 Noonu Ibraayma tudde brab boobu YaweYire (mu firi Aji Sax ji dina dikk). Moo tax uy wax ba tey, naan: Aji Sax jaa ngay dikke ca tundam. 15 Ci kaw loolu malaakam Ylla ma dellu ddoo asamaan, ne Ibraayma: 16 Dglul lii Aji Sax ji wax: Gi naa ci man mii, gannaaw yaa def lii, te gntalaloo ma sa jenn doom ji, 17 dinaa la barkeel, yokk sa askan, mu tollook biddiiwi asamaan, yem ak feppi suufi gej. Sa askan dina teg ay baam tnk, 18 te waa ddina spp dinau taasu ci sa barkey askan, ndax dggal nga ma. 19 Ba loolu wyee Ibraayma waiku, fekki surga ya, u daldi nd oom pp, jm Beerseba, ndax fa la Ibraayma dkkoon.
22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22

Gannaaw gi, daoo ygal Ibraayma ne ko: Milka kat am na ay doom moom it, moom ak sa mag Naxor. 21 Uus lau taawloo, teg ca Bus, teg ca Kemuwel, miy baayu Aram, 22 teg ca Keset ak Aso ak Pildas ak Yidlaf ak Betuwel. 23 Betuwel ay baayu Rebeka. oou ooy jurom etti doom yu gor, yi Milka am ak magu Ibraayma, Naxor. 24 Rewma it doon na ko denc te amuloon sa-sau soxna bu mat skk; doom ya mu ca am di Teba ak Gaxam ak Taxas ak Maaka.
20
22 22 22 22 22 23

Askanu Naxor

Saarata dund na, ba am temeri at ak aar fukk ak jurom aar (127), doora faatu ca Kiryaat-Arba, mooy Ebron, ca rewu Kanaan. Ibraayma nag dj Saarata, jooy ko lool. 3 Gannaaw loolu Ibraayma byyi fa new ba, dem ca Etteen at, ne len: 4 Dama di doxandem ci seen biir, tey gan; moo tax ma di leen aan, ngeen sdd ma bmmeelu bu ma suul sama new, ba mu lqu ma. 5 Kenn ci Etteen i wax Ibraayma ne ko: 6 Dglul rekk, kilifa gi. Kilifa gu mag nga ci sunu biir. Dangay tnn ci sunuy bmmeel, bi la neex, suul fa new bi; kenn ci nun du la tere, nga suul sa new ci bmmeelam.
1 2
23 23 23 23 23 23

23

Ibraayma jnd na suuf ca Kanaan

23.3 Etteen a: oooo nga bokk ci askanu Ett. oo moomoon diiwaanu Ebron ca jooja jamono. u 23.4 bmmeel: booba nit i daoo taamu di denc seeni new ci ay xuntiy xeer, mu di ay bmmeel yu u bare mana bokk.
t

Njlben ga 23, 24
7
23

22

Naka la Ibraayma dgg loolu, daldi jg sujjotal waa rew ma, maanaam Etteen a. 8 Mu ne len: Gannaaw nangu ngeen, ma suul fi sama new, ba mu lqu ma, dgluleen, ma wax leen li ngeen may aanal Efron, doomu Sowar. 9 Damaa bgg, mu byyee ma xuntim xeer, mi uy wax Magpela te muy boroom. Mu ngi ci catu toolam. Na ma ko jaay lu mat njgam skk, dinaa ko jnd, muy sama bmmeel ci seen biir. 10 Booba Efron a ngi teew ci biir Etteen i. Efron, miy Etteen nag, wax ak Ibraayma ci kanam bokkam yi sq pnc mi, ne ko: 11 Dglul, ma wax la, kilifa gi, fabal tool bi, booleek xuntim xeer, mi ci nekk far. Maa la ko jox ci sama kanami bokk; jlal, denc fa sa new. 12 Ba mu ko defee Ibraayma sujjotal waa rew ma, 13 daldi wax Efron ci seen kanam ne ko: Ngalla dglu ma, dama lay jox njgu tool bi, nga jl rekk, ndax ma man faa suul sama new. 14 Efron wax Ibraayma ne ko: 15 Dglu ma, kilifa gi, suuf suy jar eenti temeri donji xaalis dov du dara ci sama diggante ak yaw; tee nga faa denc sa new rekk? 16 Ibraayma dgg li ko Efron wax, daldi waal Efron limu xaalis, bi mu wax ci kanam Etteen i, maanaam eenti temeri donji xaalis yu dppook nattu jaaykat ya. 17-18 Noonu la Ibraayma jnde toolu Efron ba nekk ca Magpela te janook Mamre, muy moomeelam. Dafa jnd tool ba bpp, jndaale xuntim xeer ma ca biir, ak garab ya ca sax ypp, ba fa tool ba yem. Mboolem Etteen a sqoon pnc ma, seede nau ne, Ibraayma moo ko moom. 19 Ibraayma daldi suul soxnaam Saarata ca xuntim xeer ma ca biir toolu Magpela, booba janook Mamre, di Ebron legi, ca rewu Kanaan. 20 Nii la Etteen a dogalale Ibraayma njaayum tool ba ak xunti ma ca nekk, mu def ko bmmeel.
23 23 23 23 23 23 23 23 23 23 23 23 24

Ibraayma guddoon na fan, ba mggat lool, te Aji Sax ji barkeel ko ci lpp. 2 Mu am bs Ibraayma wax surgaam, bi gna ygg ci kram, tey saytu alalam jpp, ne ko: Dugalal sa loxo ci sama suufu luppw, 3 ma giloo la ci Aji Sax jiy Yllay asamaan ak suuf, ne doo jlal sama doom soxna ci biir jigeni waa Kanaan, gi ma dkk ci seen biir. 4 Waaye dinga dem sama rew, ma ma cosaanoo, jlal fa sama doom Isaaxa soxna. 5 Surga ba ne ko: Su ndaw sa nanguwula nd ak man ci rew mii nag? Ndax kon damaa wara ybbu sa doom ba ca rew ma nga jge? 6 Waaye Ibraayma ne ko: Bu fa ybbu sama doom mukk. 7 Aji Sax ji, Yllay asamaan, moom mi ma jle sama kr baay ak fa ma juddoo, te wax ak man, gial ma ne ma, dina jox sama askan rew mii, moom ci boppam dina yebal malaakaam, mu jiitu la. Foofa ngay jlale sama doom soxna. 8 Su la ndaw si bggula topp, kon wccoo nga ak man. Waaye rikk bul ybbu sama doom foofa. 9 Noonu surga ba dugal loxoom ca suufu luppu Ibraayma sangam ba, daldi gi ca loola. 10 Ba loolu amee surga ba jle fukki gilem ca gilemi sangam, dem, ybbaale li gn ci mboolem xeeti alalu sangam. Ma nga jm rewu Mesopotami, ga Naxor dkk. 11 Ba muy jub dkk ba, daa ysal gilem ya fu dend ak ub seyaan waxtuw ngoon, fekk jigen ay gnn di rootsi. 12 Mu daldi ne: Yaw Aji Sax ji, sama Yllay sang Ibraayma, ngalla nangul ma tey jii te laaye biir sama sang Ibraayma. 13 Maa ngi nii taxaw ci btu ndox mi, janqi dkk bi di rootsi. 14 Janq bu ma wax ne ko: Doo yenniku sa njaq, may ma, ma naan, mu ne ma: Naanal ba noppi ma wggal la say
1
24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24

24

Isaaxa jl na Rebeka soxna

23.15 Loolu tollu woon na ci eenti kiloy xaalis ak genn-wll. 24.2 Dugal loxo ci suufu lupp mooy li bnni Israyil daan dogale ngi.

Njlben ga 24

23

gilem, na kooka di ki nga jagleel sa jaam Isaaxa. Noonu laay xame ne, laaye nga biir sama sang. 15 Laata muy aan ba noppi sax, gis na Rebeka gddu njaqam, di w. Rebeka moomu di doomu Betuwel te di stu Milka ak Naxor, miy magu Ibraayma. 16 Ndaw su taaru la woon, di ab janq bu syagul. Naka la wcc ba ca seyaan ba, duy njaqam, yegaat. 17 Surga ba daw, daje ak moom ne ko: Doo ma may tuuti ci sa njaq li, ma naan. 18 Mu ne ko: Ahakay, sang bi, daldi gaaw, yenniku njaq la, may ko mu naan. 19 Ba ko ndaw si mayee, mu naan ba noppi, da ne ko: Xaaral, ma wggal la gilem yi, u naan ba noppi. 20 Noonu mu gaaw, sotti njaq la ca mbalka ma, dawaat rootali gilem yi ca seyaan ba. 21 Waa ja ne ko jkk, ne tekk, di seet, ba xam ndax Aji Sax ji ntal na yoonam am det. 22 Ba gilem ya naanee ba sottal, waa ji jl jaarob bakkan bu wurus bu tollook jurom benni garaam, ak aari lami wurus yu tollu ci temeri garaam, takkal ko. 23 Mu ne ko: Wax ma, kan moo la jur? ak itam Ndax man nanoo dal sa kr baay? 24 Mu ne ko: Betuwel a ma jur, doomu Naxor ak Milka, 25 teg ca ne ko: Waawaaw, ax maak ngoo maa nga fa, ne g, te it manees na faa dal. 26 Waa ji nag sujjot, sant Aji Sax ji, 27 daldi ne: Cant eel na Aji Sax ji, sama Yllay sang, Ibraayma, moom mi masula noppee laaye biir sama sang, te masu koo kke worma. Man it, Aji Sax ji wommat na ma ba sama kr bokki sang! 28 Janq bi nag daw dem, nettali waa kr yaayam la xew lpp. 29 Rebeka amoon na cmmi lu tudd Laban. Laban daldi gaawtu gnn, fekki waa ja ca seyaan ba. 30 Booba gis na jaaro ba ak lam, ya ca loxol jigenam Rebeka, te dgg na jigenam di nettali la ko waa ja wax. Loolu tax mu dem ca waa ja, fekk ko ca gilem ya ca seyaan ba. 31 Mu ne ko: Yaw mi Aji Sax ji barkeel, agsil boog! Looy toog ci ll bi; waajalal naa la ab dal, te gilem yi am nau fu u nekk. 32 Noonu waa ja daldi gg ca kr ga, u sippi gilem ya, may len ax ak ngoo, may waa ja ndox, mu jngu, moom ak i mu ndal, 33 ba noppi u taajal ko lu mu lekk. Waaye mu ne: Dedet, duma lekk mukk kay, te waxuma li ma taxa jg. Laban ne ko: Kon nag waxal. 34 Noonu mu ne: Man surgab Ibraayma laa. 35 Aji Sax ji dafa barkeel sama sang lool, ba muy boroom daraja. May na ko jur gu gtt ak gu gudd, xaalis ak wurus ak ay surga yu gor ak yu jigen ak ay gilem ak i mbaam. 36 Sama soxnas sang Saarata nag dem na ba mggat, doora amal sama sang doom ju gor. Doomam jooju la jox li mu moom lpp. 37 Sama sang nag giloo ma ne: Bul jlal mukk sama doom soxna ci biir jigeni waa rewu Kanaan, gi ma dkk. 38 Waaye demal ca sama kr baay, ca samay bokk, nga jlal fa sama doom soxna. 39 Ma ne sama sang: Bu ndaw sa nanguwula nd ak man nag? 40 Mu ne ma: Aji Sax, ji ma topp, dina ynni malaakaam, mu nd ak yaw, ba ntalal la sa yoon, nga jlal sama doom soxna ca sama kr baay, ca sama biiri bokk. 41 Boo demee ba ca samay bokk, wcc nga, ndax bu u la mayul soxna, wccoo nga ak man. 42 Ba ma agsee tey jii ca seyaan ba, damaa wax ne: Aji Sax ji, sama Yllay sang Ibraayma, ndegam nar ngaa ntal yoon wi may dox, ngalla may ma lii: 43 maa ngii taxaw ci seyaan bi; janq bay w rootsi, ma ne ko: Doo ma may tuuti ci sa njaq li, ma naan, 44 mu ne ma: Naanal ba noppi ma wggal la say gilem, kooku na di soxna, si Aji Sax ji jagleel sama doomu sang. 45 Bala maa naan ba noppi, Rebeka ne jimeet, gddu njaqam, wcc ca seyaan ba, di root. Ma ne ko: May ma, ma naan. 46 Mu gaaw yenniku njaq li, daldi ne ma: Naanal ba noppi ma wggal la say gilem. Ma naan ba noppi, mu wggal ma gilem yi. 47 Ma laaj ko ne ko: Kan moo la jur? Mu ne: Betuwel, doomu Naxor ak Milka. Ca laa ko takkal jaaro bi ci bakkanam, ak lam yi ciy loxoom. 48 Ba mu ko defee ma sujjotal Aji Sax ji, sant Aji Sax jiy sama Yllay sang Ibraayma, ndax jubal na sama yoon, ba ma jlal doomam soxna ciy bokkam. 49 Legi nag ndegam nar ngeena
24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24

Njlben ga 24, 25

24

rafetoo ak sama sang tey smm kllre, xamal-leen ma ko, ba mu leer. Su ngeen ko narul it, waxleen ma, ma xam nu may def. 50 Laban ak Betuwel ne ko: Mbir moomu de ci Aji Sax ji la jge, te amunu ci dara lu nuy wax. 51 Rebekaa ngoogu, jlal te dem, muy sa soxnas doomu sang, ni la ko Aji Sax ji tegtale. 52 Naka la surgab Ibraayma dgg yooyu kddu, daldi sujjotal Aji Sax ji. 53 Noonu surga ba gnne ay gnjari xaalis ak yu wurus booleek ay yre, jox Rebeka. Cmmi la ak yaay ja itam, mu may len alal ju takku. 54 Ba loolu weesoo mu doora lekk, daldi naan, moom ak i mu ndal. u fanaan fa keroog. Ba u yeewoo ca llg sa, surga ba ne: Byyileen ma nag, ma dellu ca sama sang. 55 Waaye cmmial ndaw sa ak yaay ja daldi ne ko: Xanaa kay janq bi dina toogaat ak nun ab diir boog, maanaam fii ak sibbir, doora dem. 56 Mu ne len: Gannaaw Aji Sax ji ntal na sama yoon, tee ngeen ma baa yeexal, te byyi ma rekk, ma dellu ca sama sang? 57 u ne ko: Kon nag nanu woo janq bi, laaj ko moom ci boppam. 58 Noonu u woo Rebeka ne ko: Ndax dangay nd ak waa ji legi? Mu ne: Waaw. 59 Ba loolu amee cmmi ya byyi seen jigen Rebeka, moom ak surga, bi ko yar te daan ko nmpal, u nd ak surgab Ibraayma ak i ko topp, u dem. 60 a ngay aanal Rebeka, mu barkeel, te naan: y jigen sunu! Giiral, ba sos ay junniy junni, te sa askan teg ay baam tnk. 61 Gannaaw loolu Rebeka nd ak xale yu jigen, yiy jaamam, u war ay gilem, topp waa ja. Noonu surga ba daldi dem, ybbu Rebeka. 62 Loolu fekk na Isaaxa dkk ca llu Negew. Mu demoon nag teenu Laxay-Roy, ba ibbsi. 63 Genn ngoon Isaaxa gnn, di doxantu ca ll ba. Naka la ne sigget xool, sen gilem yuy w. 64 Rebeka it ne sigget, gis Isaaxa. Mu ne cpp nag, wcc gilem ga, 65 daldi ne surga ba: Waa jee ci ll biy w, jm ci nun, kan a? Surga ba ne ko: Sama sang la de. Rebeka daldi jl muuraay ba, muuroo. 66 Noonu surga ba nettali Isaaxa li mu def lpp. 67 Ba loolu wyee Isaaxa ybbu Rebeka ca xaymab yaayam Saarata, muy soxnaam, di ku mu bgg, te di ko mue yaayam, ndax fekk na mu faatu.
24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 25

Ibraayma jlaat na soxna su tudd Ketura, 2 am ca Simran ak Yogsan ak Medan ak Majan ak Yisbag ak Suwa. 3 Yogsan jur Seba ak Dedaan. Askani Dedaan ooy Asureen i, Letuseen i ak Lewumeen i. 4 Doomi Majan di Efa ak Efer ak Anog ak Abida ak Elda. oou pp xeetu Ketura lau. 5 Noonu Ibraayma donale Isaaxa lpp lu mu moom. 6 Doom yu gor, ya mu am ca soxna ya ca des, mu may len alal ca ba muy dund, ba noppi yebal len penku, u sanci ca rewu penku, ba sore doomam Isaaxax. 7 Ati Ibraayma temer la ak jurom aar fukk ak jurom (175). 8 Ba loolu weesoo la bakkanu Ibraayma rot, mu nelaw, fekki ay maamam, gannaaw ba mu guddee fan, ba mggat lool te barkeel. 9 Isaaxa ak Ismayla, doomam yu gor ya, rob ko ca xuntim xeer ma ca Magpela te jkkaarloo ak Mamre, ca toolu Efron doomu Sowar, Etteen ba. 10 Tool ba Ibraayma jndoon ca Etteen a, foofa lau denc Ibraayma ak soxnaam Saarata. 11 Gannaaw ba Ibraayma nelawee, Ylla barkeel na doomam Isaaxa. Isaaxaa ngi dkkoon ca wetu teenu Laxay-Roy.
1
25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25

25

Ibraayma nelaw na

25.6 Ca yooya jamono, nit manoon na am ay soxna yu am cr bu mat skk, ak yeneen soxna, yu gna newle sa-sa, oom ak seeni doom.
x

Njlben ga 25
12

25

Ismayla moomee nag, doomu Ibraayma jaak Ajaram Misra, ma doon jaamub Saarata, askanam mooy lii. 13 Turi doomi Ismayla yu gor yaa di: Nebayot, taawub Ismayla, a ca topp di Kedar ak Adabeel ak Mibsam 14 ak Misma ak Duma ak Maasa 15 ak Addd ak Tema ak Yetur ak Nafis ak Kedama. 16 oou ooy doomi Ismayla yu gor, seeni tur a ngoog, uy fukki garmi ak aar yu jiite seeni mbooloo ci seeni sanc ak seeni dal. 17 Ati Ismayla temer la ak fanweer ak jurom aar (137). Gannaaw loolu la nelaw, fekki ay maamam. 18 a nga dkkoon diggante ba dale Awila ba Sur ga jkkaarlook Misra, booy jm Asur. Noonu la fa askanu Ismayla sance, jkkaarlook doomi baayam ypp.
25 25 25 25 25 25 25

Askanu Ismayla

Isaaxa, doomu Ibraayma ju gor ja, askanam mooy lii. Ibraaymaa jur Isaaxa. Isaaxa am eent fukki at, jl Rebeka, doomu Betuwel, Arameen, bi dkke diiwaanu Padan-Aram, dib jigenu Laban, Arameen ba. 21 Gannaaw ga soxnas Isaaxa amul doom, Isaaxa dagaanal ko Aji Sax ji, mu nangul ko, soxna si daldi mb. 22 Doom yi nag di buuxante ci biiram, ba mu naan: Ndegam nii la kay, jaru ko woon! Noonu mu dem, diis ko Aji Sax ji. 23 Aji Sax ji ne ko: aari giir nga mb, nara am aari xeet yuy xaajaloo, wenn wiy pp doole wi ci des, te mag jiy surgawu rakk jiy. 24 Ba mu demee ba wara mucc, amul lu moy ay sex. 25 Naka noona ka jkka gane ddina xonq, yaram wi sq lipp, mel ni mbubbum der mu ne syy ak i kawaram, u tudde ko Esawu (mu firi Ku jxm). 26 Gannaaw ga ka ca des topp ca, loxo ba jpp ca tstnu Esawu. u tudde ko Yanqoba (mu firi Jpp ci tstn)z. Ba len Rebeka di am, fekk na Isaaxa am jurom benn fukki at.
19
25 25

Askanu Isaaxa, doomu Ibraayma

20

25

25

25

25

25

25

Ba mu ko defee gone ya di mgg, Esawu di rbbkat bu aw, di ku bgg ll; Yanqoba moom di nit ku gttelua te bggoon toogaayu kr. 28 Isaaxa nag am cofeel ci Esawu ndax li muy lekk ci am rbbam, waaye Rebeka moom gna sopp Yanqoba. 29 Mu am bs Yanqoba di togg ndambel ebbe ju xonq, yemook Esawu jge ca tool ya, xiif ba ne edd. 30 Mu ne Yanqoba: Gaawe ma ci ndambe lee waay, ba ma duy sama biir ci sa ndambe lu xonq loolu, ndax xiif a ngi may rey. Loolu moo tax u tudde Esawu, Edom (mu firi Xonqe). 31 Yanqoba ne ko: Danga ma koy jkka wecci sa cru ndono bi nga yeyoo ndax li ngay taawb. 32 Esawu ne: Man miy waaja dee ak xiif, ana lu ma cru taaw di jari? 33 Yanqoba ne ko: Gial ma jkk. Esawu gial ko ko, mu jaay Yanqoba ndono, li mu yeyoo ndax li muy taaw. 34 Yanqoba jox Esawu mburu ak ndambe, mu lekk, naan, daldi jg dem yoonam. Noonu la Esawu sgganee cru taaw, bi mu yeyoo.
27
25 25 25 25 25 25 25 25

Esawu sggane na cram

25.23 Ci bnni Israyil, sex, bi jkka juddu, moo mag ki mujja juddu. 25.26 Jpp ci tstn mu ngi tekki ci waxin suufu nit, ba am loo nangu ci moom. a 25.27 gttelu gi ci Yanqoba moo waraloon xamul dara ci rbb. b 25.31 Ci bnni Israyil, taaw mooy mujj doon kilifag kr, te mooy pple ay rakkam ab cr ci ndono.
y z

Njlben ga 26
26

26 Isaaxa nbbu na waa Gerar ngir mucc

Foofa Aji Sax ji feeu ko fa ne ko: Bul dem Misra, waaye nanga toog ci rew mi ma lay wax. 3 Dalal ci rew mii; dinaa nd ak yaw, barkeel la. Yaak sa askan laay jox suuf sii spp, te dinaa smm li ma gialoon sa baay Ibraayma. 4 Dinaa ful sa askan ni biddiiwi asamaan te dinaa jox sa askan suuf sii spp, te it xeeti ddina spp dinau taasu ci sa barkey askan, 5 ndax Ibraayma dggal na ma, nangu na sama dogal te topp na samay ndigal, weg na samay tte it, te smm na samay yoon. 6 Isaaxa nag toog Gerar. 7 Gori foofa laaj ko ndaw si mu ndal, lu mu doon ci moom, mu ne: Sama jigen la. Dafa baoona wax ne, soxnaam la, ngir ragal waa foofa rey ko ndax taaru Rebeka. 8 Ba u fa toogee ba mu ygg, mu am bs Abimeleg buuru waa Filisti tollu ci palanteeram, gis len, fekk yo Isaaxaa ngay raay soxnaam Rebeka. 9 Abimeleg woolu Isaaxa ne ko: Kii kay ndeke sa soxna la! Noo mana waxe ne, sa jigen la? Isaaxa ne ko: Damaa waxe noonu, ngir u ba maa rey ndax moom. 10 Abimeleg ne ko: Li nga nu def nag? Xaw tuuti kenn ci nit i tdde sa soxna, te kon nga ybbe nu too. 11 Abimeleg daldi fay doxe artu waa rewam mpp ne len: Ku laal waa jii walla soxnaam, dees na ko rey.
2
26 26 26 26 26 26 26 26 26 26

26 jamonoy Ibraayma; Isaaxa nag dem Gerar ca Abimeleg, buuru waa Filisti.
1
26

Ba loolu wyee xiif am ca rew ma, muy xiif bu wuute ak ba woon ca

Gannaaw loolu Isaaxa bey ca rew ma, gob ca at ma lu tollook temeri yoon la mu ji woon, ndax Aji Sax ji da koo barkeel. 13 Alalam di yokku, muy gna barele, ba mujj am doole lool, 14 am gttu jur gu gudd ak gu gtt, ak ay surga yu bare, ba tax waa Filisti iaane ko, 15 bay sakk ak a skk mboolem teen, yi surgay baayam Ibraayma gasoon ca jamonoom. 16 Abimeleg daldi ne Isaaxa: Demal, ba sore nu, ndax danga noo pp doole lool. 17 Noonu Isaaxa jge foofa, dali ca xuru Gerar, sanc fa. 18 Ba loolu weesoo Isaaxa sikkli teen, yi u gasoon ca jamonoy baayam Ibraayma, te waa Filisti sakkoon len gannaaw ba Ibraayma nelawee. Ca la tudde teen yi tur, ya len baayam tudde woon. 19 Surgay Isaaxa gasaat ca xur wa, jot ndox mu neex. 20 Waaye smmi Gerar di soowook smmi Isaaxa naan: Nun noo moom ndox mi. Mu tudde teen ba Eseg (mu firi Coow), ndax li u soowoo ak moom. 21 u gasaat ab teen, xuloo amati ca, mu tudde ko Sitna (mu firi Xuloo). 22 Mu jge foofa, gasati teen, jmm ne oyy, mu tudde ko Reyobot (mu firi Fu yaatu), ndax da ne: Legi Aji Sax ji yaatal na nu, te dinanu woomle ci rew mi. 23 Ba mu fa jgee, dafa dellu Beerseba. 24 Guddi googu Aji Sax ji feeu ko ne ko: Maay Yllay Ibraayma sa baay; bul ragal dara, ndax maa ngi nd ak yaw. Dinaa la barkeel, ful sa askan ndax sama jaam Ibraayma. 25 Isaaxa nag skk fa saraxalukaay, tudd fa Aji Sax ji, wormaal ko, ba noppi samp fa xaymaam. Te itam ay surgaam bnn nau fa ab teen. 26 Ci diggante boobu Abimeleg dafa jge Gerar, dem fekki ko, nd ak Awusat, ma doon wllreem, ak Pikol, njiital xarekatam. 27 Isaaxa ne len: Lu waral ngeen fekksi ma fii, gannaaw dangeen maa ba, ba dq ma? 28 u ne ko: Gis nanu bu baax ne, Aji Sax ji nd na ak yaw; moo tax nu ne, ayca nu waatoo ci sunu digganteek yaw te fasanteek yaw kllre. 29 Su ko defee doo nu def dara lu bon, gannaaw defunu la dara lu bon, xanaa lu baax rekk, ba yebal la, nga dem ci jmm. Kon legi yal na la Aji Sax ji barkeel. 30 Isaaxa nag berndeel len, u bokk lekk, ba noppi naan. 31 Ca llg sa, u xy suba teel, daldi waatoo, Isaaxa door lena yiwi, u dem ci jmm.
12
26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26

Isaaxa fas na kllre ak Abimeleg

Njlben ga 26, 27
32
26

27

Ca bs booba ay surgay Isaaxa w nau, di ko wax lu jm ci teen, ba u doon gas, ne ko: Gis nanu ndox. 33 Isaaxa tudde teen ba Siba (mu firi Waatoo), moo tax turu dkk ba, ba fii nu tollu, di Beerseba (mu firi Teenu waat ga).
26

Esawu am na eent fukki at, jl na soxna ku uy wax Yudit, muy doomu Beeri, miy Etteen, jlaat Basmat, doomu Elon, miy Etteen. 35 Waaye jigen oou mu jl di naqar wu ry ci Isaaxa ak Rebeka.
34
26 26 27

Esawu jl na ay soxna

Ba Isaaxa mggatee, te bt yi naqari, ba gisatul, am na bs mu woo 2 Isaaxa ne ko: Dglul, 3 ma wax la. Mggat naa te xawma sama bsu dee. Kon legi jlal say gnnaay: say fitt ak sa xala, nga dem ca ll ba, rbbali ma. 4 Toggal ma ko, ba mu neex, ni ma ko bgge, indil ma, ma lekk, ndax ma aanal la lu ma tibbe ci sama xol, bala may dddu. 5 Fekk na Rebekaa ngi dglu, ba Isaaxay wax ak doomam Esawu. Noonu Esawu dem ca ll ba, rbbi lu mu toggsi. 6 Waaye Rebeka ne doomam Yanqoba: Dgg naa sa baay wax sa mag Esawu ne ko: 7 Demal rbbi, indil ma, toggal ma ko lu neex, ma lekk, ba aanal la, Aji Sax ji seede, bala may dddu. 8 Kon nag doom, defal lii ma lay wax. 9 Demal ca gtt ga, jpp aari tef yu duuf, ma defaral ko sa baay, ba mu neex, ni mu ko bgge, 10 nga ybbul ko, ngir mu aanal la, bala moo dee. 11 Yanqoba ne yaayam: Waaw, waaye sama mag Esawu dafa jxm, te man sama yaram rattax. 12 Xy na sama baay lmbatu ma de, te kon dina ne, njubla laa. Su ko defee ay molu laay ybbe sama bopp, waaye du barkeb aan. 13 Waaye yaayam ne ko: Bu la moloo, Ylla na ma topp, doom. Defal li ma la wax rekk te dem indil ma gtt yi. 14 Yanqoba dem, jl gtt yi, indil yaayam, mu defar ba mu neex, ni ko baayam bgge. 15 Rebeka daldi seet ca dencam la gn ca yrey Esawu taaw ba, solal Yanqoba doomam ju ndaw. 16 Ba mu noppee, daa skk ca deri gtt ya, snge loxo ya ak fi rattax ci doq gi, 17 doora boole mburu ma ak am wa mu togg, jox doomam Yanqoba. 18 Noonu mu w ci baayam ne ko: Baay. Mu ne ko: Naam doom, kooku? 19 Yanqoba ne baayam: Man a sa taaw Esawu. Def naa li nga ma wax. Jgal toog te lekk ci li ma la rbbal, ndax nga aanal ma ci sa xol. 20 Isaaxa ne doomam: Moo doom! Noo def, ba gaawa jpp nii? Yanqoba ne ko: Aji Sax jiy sa Ylla, moo ma ko jagleel. 21 Isaaxa ne Yanqoba: Jegesil, ma lmb la, ba mu wor ma ne, sama doom Esawoo. 22 Yanqoba nag jegesi, baayam Isaaxa lmbatu ko ne: Baat bi de baatu Yanqobaa, waaye loxo yi, loxoy Esawoo. 23 Waaye xmmiwu ko, ndax li loxo yi jxm ni yuy magam Esawu, ba tax mu aanal ko. 24 Isaaxa laaj ko ne ko: Mbaa wor na ne, yaw ay Esawu? Mu ne ko: Waawaaw. 25 Isaaxa ne ko: Jottali ma fii ma lekk ci sam rbb, doom, ba aanal la ci sama xol. Yanqoba jottali Isaaxa ndab li, mu lekk, daldi koy may bii, mu naan. 26 Noonu Isaaxa ne ko: Kaay fii, fon ma, doom. 27 Yanqoba jegesi, fon ko, xetu yre yi mu sol xee Isaaxa, mu door koo aanal ne ko: Sama xetu doom kay xetub tool la, bu Aji Sax ji barkeel. 28 Yal na la Ylla may layub asamaan ak ngneeli suuf,
1
27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27

27 taawam Esawu ne ko: Doom. Mu ne ko: Naam.

Yanqoba jkk na Esawu ci aanam

Njlben ga 27, 28

28

pepp ne g, bii walangaan. 29 Yal na la ay giir nangul, ay rew di la sujjotal, nga yilif say bokk, te say doomi ndey di la sujjotal. Ku la molooy alku, te ku la aanal barkeel. 30 Naka la Isaaxa noppee aanal Yanqoba, ba mu won baayam Isaaxa gannaaw rekk, Esawu, mag ji, rbbi ba w, ne jala. 31 Mu togg moom it, ba mu neex, indil baayam. Mu ne ko: Jgal baay, lekk ci sa rbbum doom, ndax nga aanal ma ci sa xol. 32 Waaye baayam Isaaxa ne ko: Kooku? Mu ne ko: Man la, sa taaw Esawu. 33 Isaaxaa ngay lox, bay rag-ragi, daldi ne ko: Kan? Ana ku rbbi woon nag, indil ma, ba ma lekk ba noppi? aanal naa ko bala ngaa w. Te dina barkeel moos. 34 Esawu dgg li baayam wax rekk, yuuxu yuux gu ry ndax naqar. Noonu mu ne baayam: Ngalla baay, aanal ma, man itam. 35 Isaaxa ne ko: Sa rakk w na, nax ma, ba ybbu sa aan. 36 Esawu ne: Moom kay moo yey tudd Yanqoba, ndax suufu na ma aari yoon. Sama cru taaw la jkka nangu, tey mu nangooti sama aanu baay. Mu teg ca ne: Ndax desalaloo ma ag aan? 37 Waaye Isaaxa ne Esawu: Mbaa am naa lu ma la aanalati, doom? Ndax kat xas naa ko def, muy sa kilifa, te bokkam ypp laa def uy surgaam, te pepp ak bii laa ko woomale it, ba mu ne g. 38 Esawu ne baayam: Baay, xanaa genn aan rekk nga am? Ngalla baay, aanal ma, man itam! Ca la Esawu ne yikkt jooy. 39 Baayam Isaaxa ne ko: Dglul, ma wax la, dinga dkk fu sore ngneeli suuf, mbaa fu la layub asamaan tiime. 40 Sa saamar ngay dunde, sa rakk di la yilif. Waaye bs a ngi w yaay sigiu, ba yenniku notaangeem.
27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27

Esawu nag ba Yanqoba ndax barke ba ko baayam aanal. Ma ngay wax ca xolam naan: Balaa ygg u dj sama baay, te bu boobaa dinaa rey sama rakk Yanqoba. 42 Naka lau nettali Rebeka la taawam Esawu wax, mu woolu Yanqoba, doomam ju ndaw ja, ne ko: Sa mag a ngi fexee feyu, di la wuta rey. 43 Kon doom, defal lii ma lay wax, demal lquji fa sama cmmi Laban ca Karan, 44 nga toog fa moom ay fan, ba kera sa meru mag giif. 45 Bu sa meru mag giifee, ba mu ftte li nga ko def, dinaa ynnee, u jlsi la. Duma seetaan mukk, ba boole leen kk, yen aar pp, ci benn bsc! 46 Noonu Rebeka ne Isaaxa: ddina soof na ma ndax jigeni Etteen i. Yanqoba de, bu jlee ci jigeni rew mi di Etteen u mel ni ii, sama dund gi, dee a koy gn! 1 Ci kaw loolu Isaaxa woo Yanqoba, aanal ko, jox ko ndigal lii, ne ko: Bul jl ci jigeni Kanaan, 2 waaye demal Padan-Aram ca sa kr maam-gor, ji jur sa yaay, nga jl fa jabar ca sa doomi nijaay Laban. 3 Yal na la Ylla Aji Man ji barkeel, nga jaboot lool te sa giir yokku, ba sos ay mboolooy askan. 4 Yal na la barkeb Ibraayma dal, yaak i askanoo ci yaw, ba nga moom rew mii ngay doxandem tey, te Ylla mayoon ko Ibraayma. 5 Isaaxa daldi yebal Yanqoba, mu
41
27 27 27 27 27 27

Yanqoba dem na ca nijaayam

28

28

28

28

28

28

28

27.45 Daoo yaakaar ne, bu Yanqoba dawuloon, Esawu dina ko rey, te kon dees na ko feyul, daldi rey Esawu.
c

Njlben ga 28, 29
dem Padan-Aram ca Laban, doomu Betuwel, Arameen bay cmmiu Rebeka, miy yaayu Yanqoba ak Esawu.

29

Esawu nag yg ne, Isaaxa aanal na Yanqoba, ba noppi yebal ko Padan-Aram, ngir mu jl fa soxna. Te it ba mu koy aanal, digal na ko ne ko, bumu jl ca jigeni Kanaaneen a. 7 Mu yg ne, Yanqoba dggal na baayam ak yaayam, ba dem PadanAram. 8 Loolu won Esawu ne, jigeni Kanaan neexuu baayam. 9 Ba mu ko defee Esawu dem ca xeetu Ismayla, jl fa Maxalaat doomu Ismayla, miy doomu Ibraayma, te di jigenu Nebayot, mu bokk ciy soxnaam.
6
28 28 28 28

Esawu jl na yeneen soxna

Ba loolu wyee Yanqoba gnn Beerseba, wuti Karan. 11 Naka la dem, ba gg fu ko jant bi sowe, daldi fay fanaan. Mu jl ca doj ya fa ne woon, gegenoo. 12 Guddi googu Yanqoba dafa gnt, gis raas bu sampu ci suuf, te cat la sar asamaan, malaakay Ylla yi di ci yeg ak a wcc. 13 Ndeke Aji Sax jaa nga tollu ca wetam. Mu wax ak moom ne ko: Maay Aji Sax ji, di sa Yllay maam Ibraayma te di Yllay Isaaxa. Suuf si nga tdd dinaa la ko jox, yaak sa askan. 14 Saw askan dina ne g ni suuf. Dinga law penku ak sowu, ndijoor ak cmmo. Giir yi ci kaw suuf ypp dinau taasu ci sa barke, yaak sa askan. 15 Maa ngi nii nd ak yaw, di la smm fpp foo jm, te itam dinaa la delloosi ci rew mii. Duma la byyi mukk, waaye dinaa def li ma la wax lpp. 16 Ci kaw loolu Yanqoba yewwu ne: Ndekete Aji Sax ji mu ngi ci brab bii, te xawma ko woon. 17 Ma nga tiit nag te naan: Brab beeka raglu! Fii kay du fenn, fu dul kr Ylla; te mooy buntu asamaan. 18 Ca suba teel Yanqoba jg, jl doj, wi mu gegenoo woon, samp fa, muy xmmikaay, ba noppi sotti ci ag diw, sellale ko. 19 Ca la tudde brab ba Beteld, waaye ca njlben Lus la dkk ba tuddoon. 20 Gannaaw loolu Yanqoba dogu na ne: Su Ylla ndee ak man, di ma smm ci yoon wi may aw, di ma jox lu ma lekk ak lu ma sol, 21 ba kera may dellu sama kr baay ci jmm, su boobaa, Aji Sax ji dina doon sama Ylla. 22 Doj wii ma samp, muy xmmikaay, mooy doon kr Ylla, te lpp lu mu ma wrsgal, dinaa ko gnneel fukkeel ba moos.
10
28 28 28 28 28 28 28 28 28 28 28 28 28 29

Yanqoba srtoo na ak Ylla

Ba loolu xewee, Yanqoba awaat yoonam, ba agsi rewu waa penku. 2 Mu yem foofa ca ab teen ca ll ba, etti gtti gtt goor ca wet ga, ndax ca booba teen lau doon wgge gtt ya, waaye doj wu ry moo uboon teen ba. 3 Bu gtt ypp dajaloo foofa, smm yi doora ndandoo bra doj wa, mu moy buntu teen ba, u wgg, ba noppi delloo doj wa, mu ubaat teen ba. 4 Yanqoba ne len: Bokki fan? u ne ko: Karan. 5 Mu ne len: Ndax xam ngeen Laban, doomu Naxor? u ne ko: Xam nanu ko kay. 6 Mu dellu laaj len ne len: Mbaa mu ngi ci jmm? u ne ko: Jmm rekk kay. Xoolal ndaw see di w, mook gtt yi, mooy doomam Rasel. 7 Yanqoba ne len: Jant bi demagul fenn, ba ngeen di dajale jur gi. Wggleen gtt yi, smmi len kay! 8 u ne ko: Dunu ko man mbete gtt ypp daje, nu bra doj wi, ubbi teen bi, doora wgg gtt yi. 9 Na muy wax ak oom nag, Rasel agsi, indaale gtti baayam, ndaxte smm la woon. 10 Ba Yanqoba gisee Rasel, doomu nijaayam Laban, moom ak gtti nijaayam ya, dafa daagu ba ca teen ba, bra doj wa ko ub, daldi wgg gtti Laban. 11 Ba loolu amee Yanqoba fon Rasel, ne yikkt jooy. 12 Ca la Yanqoba wax Rasel ne ko:
1
29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29

29

Yanqoba daje na ak Rasel

28.19 Betel mu ngi tekki kr Ylla.

Njlben ga 29, 30

30

Maak sa baay a bokk, ndax maay sa doomu bjjan Rebeka. Rasel daw, ygal ko baayam. 13 Ba Laban dggee ne jarbaatam Yanqoba w na, dafa daw gatandu ko, taf ko ci boppam, fon ko, ybbu ko kr ga. Ba Yanqoba nettalee Laban lpp, 14 Laban da ne ko: Yaw kay sama jarbaat nga lenqe! Yanqoba toog na fa ak moom lu mat weer. 15 Gannaaw loolu Laban ne Yanqoba: Li ngay sama mbokk kat, taxul nga war maa liggeyal ci neen. Wax ma lan mooy sa peyoor. 16 Laban nag amoon na aari doom yu jigen, taaw ba di Leya, rakk ja di Rasel. 17 Waaye Leya di ku bt ya ynjuloon, te Rasel nekkoon ku jekk te neexa xool, 18 Yanqoba bgg Rasel lool, ba ne Laban: Dinaa la liggeyal jurom aari at ngir Rasel sa doom ju ndaw ji. 19 Laban ne ko: Ma may la ko de moo ma gnal may ko keneen. Kon toogal ci man. 20 Noonu Yanqoba liggeyal Laban diiru jurom aari at ngir Rasel, waaye mu mel ni ay fan rekk ci moom ndax mbggeel, gi mu am ci Rasel. 21 Loolu wy, Yanqoba ne Laban: Jox ma sama jabar, ma setal ko, ndax pp bi jot na. 22 Laban nangu, daldi togglu ay reer, woo ca waa gox ba bpp. 23 Timis jot Laban jl doomam Leya, jbbal ko Yanqoba, mu dkkoo ko. 24 Ci biir loolu Laban jl jaamam bu jigen bu uy wax Silpa, may ko doomam Leya, mu dib jaamam. 25 Ba bt setee, Yanqoba fekk muy Leya. Mu ne Laban: Waaw, li nga ma def nag? Du Rasel a taxoon ma liggeyal la? Lu tax nga wor ma? 26 Laban ne ko: Rakk jkka sy mag daal, du aada fii. 27 Setul ak kii, ba ayu-bsam mat, ma door laa jox ki ci des, soo ma dee liggeyaatal diiru jurom aari at. 28 Yanqoba nangu, daldi setu ak Leya ayu-bs, ba noppi Laban jbbal ko doomam Rasel. 29 Booba la Laban may Rasel jaamam bu jigen bu uy wax Bilaa, mu dib jaamam. 30 Yanqoba nag dkkoo Rasel, mi mu gnoona bgg Leya. Noonu mu liggeyaatal Laban jurom aari at.
29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29

Ba Aji Sax ji gisee ne Leya fonkeesu ko, mu may ko, mu taawlu. Waaye Rasel moom manula am doom. 32 Ba Leya mbee, am doom ju gor, da koo tudde Ruben (mu firi Gisleen, doom ju gor a ngi), ndaxte Leya da ne: Aji Sax ji gis na sama toroxte. Legi sama jkkr dina ma bgg. 33 Mu dellu mb, am doom ju gor. Mu ne: Aji Sax ji yg na ne, fonkeesu ma, looloo tax mu mayaat ma doom jii. Mu tudde ko Simeyon (mu firi Kiy dgg). 34 Mu delluwaat mb, am doom ju gor, ba noppi waxaat ne: Bii yoon sama jkkr dina am cofeel ci man, ndax jural naa ko etti doom yu gor, loolu tax mu tudde ko Lewi (mu firi Boroom cofeel). 35 Mu dellooti mb, am doom ju gor daldi ne: Bii yoon dinaa sant Aji Sax ji, loolu tax mu tudde ko Yuda (mu firi Cant). Gannaaw loolu njuram taxaw. 1 Ba Rasel gisee ne amalul Yanqoba doom, dafa ee magam, ba tax mu wax Yanqoba ne ko: Nanu am ay doom, mbaa ma dee. 2 Yanqoba mere ca Rasel, ne ko: Ndax maay Ylla, mi la teree am doom? 3 Mu ne ko: Xoolal, sama jaam Bilaa ngii; dkkoo ko, ndax mu amal ma doom, ba jabootal ma. 4 Noonu mu may ko jaamam Bilaa, muy soxnaam. Yanqoba dkkoo Bilaa, 5 mu mb, amal Yanqoba doom ju gor. 6 Bi loolu amee, Rasel ne: Ylla tte na ma; dgg na sama aan, ba may ma doom. Mu tudde ko nag Dan (mu firi Kiy tte). 7 Gannaaw ga Bilaa, jaamub Rasel, mbaat, dellu amal Yanqoba doom ju gor. 8 Rasel ne: Bre naa ak sama mag bre bu ry, ba daan, daldi ko tudde Neftali (mu firi Kiy bre). 9 Leya moom it xam ne, taxawaayam ygg na, mu fab jaamam Silpa, may ko Yanqoba. 10 Bi loolu amee, Silpa, jaamub Leya, amal Yanqoba doom ju gor. 11 Leya ne: Ndaw wrsg wu ry! daldi ko tudde Gdd (mu firi Wrsg). 12 Silpa jaamub Leya dellu, amal Yanqoba doom ju gor. 13 Leya ne: ey waay, maaka bg!
31
29 29 29 29 29

Lu jm ci njabootu Yanqoba

30

30

30

30

30

30

30

30

30

30

30

30

30

30

30

Njlben ga 30

31

Jeg ji dinau ma wooye boroom mbgte mi. Mu tudde ko nag Aser (mu firi Boroom mbgte). 14 Mu am bs uy gob bele, Ruben dem tool, skke ca gncax gu u naan mndaragoore, indil ko yaayam Leya. Rasel ne Leya: Ngalla may ma ci mndaragoor ji la sa doom indil. 15 Waaye mu ne ko: Ndax nangu sama jkkr rekk doyu la, ba nga bgg cee boole mndaragoor ji ma sama doom indil? Rasel ne ko: Kon jox ma ci mndaragoor ji sa doom indi, ma wecci la ko sama ayu tey boog. 16 Yanqobaa ngay jge tool ca ngoon, Leya gnn, gatandu ko, ne ko: Fi man nga wara aye tey, ndaxte jnde naa ay gi mndaragoor ji sama doom indi. Yanqoba daldi fete ca moom guddi googu. 17 Ylla nangul Leya, mu mb, am ak Yanqoba seen juromeelu doom ju gor. 18 Leya neeti: Ylla da maa fey, ndax damaa may sama jkkr sama jaam. Noonu mu tudde ko Isakaar (mu firi Boroom pey). 19 Gannaaw gi Leya mbaat, am ak Yanqoba seen jurom benneelu doom ju gor. 20 Booba la ne: Ylla defal na ma teraanga ju ry. Bii yoon sama jkkr dina ma teral, ndax amal naa ko jurom benni doom yu gor. Moo tax mu tudde ko Sabulon (mu firi Teraanga). 21 Gannaaw ga mu am doom ju jigen, tudde ko Diina. 22 Ba loolu amee Ylla geestu Rasel, nangul ko, may ko doom. 23 Mu mb, am doom ju gor, daldi ne: Ylla teggil na ma gcce. 24 Moo tax mu tudde ko Yuusufa (mu firi Yal na dolli), ndax dafa ne: Yal na ma Aji Sax ji dollil doom ju gor.
30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30

Ba Rasel amee doom ci Yuusufa, Yanqoba da ne Laban: Yiwi ma boog, ma dellu sama rew ca sama kr. 26 Su ko defee nga jox ma samay doom ak sama jabar yi taxoon ma di la liggeyal, te byyi ma, ma dem, ndax yaw ci sa bopp xam nga li ma la liggeyal. 27 Laban ne ko: Ngalla waay, dglu ma, ngir sama gisaane won na ma ne, Aji Sax ji barkeel na ma ndax yaw. 28 Wax ma loo may feyeeku rekk, dinaa la ko fey. 29 Yanqoba ne ko: Yaw ci sa bopp xam nga ni ma la liggeyale ak ni sa gtt mujj mel ndax man; 30 ndaxte lu new nga amoon laata may w, te yokku na, ba bare lool, ngir Aji Sax ji da laa barkeel ndax man. Waaye legi nag, liggeyal sama waa kr bopp jot na xanaa? 31 Laban dellu ne ko: Dama ne, aata laa lay fey? Yanqoba ne ko: Doo ma jox dara. Boo nangoo lii ma lay wax, dinaa smmaat say gtt, wottu ko. 32 Damay seet tey jii ci biir jur gu gtt gpp, gnne ci xar yu uul yppf, ak by, yi todde ak yi tippante ypp, u doon sama peyoorg. 33 llg ak i sibbir booy seetsi sama peyoor, sama njubtee may layool: lpp lu toddewul te tippantewul ci biir by yi ak lu uulul ci mburt yi, boo ko gisee ci man, ccc la. 34 Laban ne: Waaw, kon baax na. 35 Ca bs booba Laban dafa ber sikket, yi seereer te todde, ak by, yi tippante te todde, maanaam yi rax, ak xari menn melo yu uul yi, daldi len dnk ay doomam. 36 Gannaaw loolu mu doxale digganteem ak Yanqoba doxu etti fan. Yanqoba nag di smm li des ci gtti Laban. 37 Ci kaw loolu Yanqoba tnn etti garab yu uy wax ppalyee, gerte-tubaab ak palataan, gor ci bant yu tooy, xnc-xncee ko, ba mu def i rdd yu weex. 38 Mu yeb bant, ya mu xnc-xncee, ca naanukaay ya, mu janook jur ga, ca mbalka ya jur gay naane, ndax fa la jur ga daan tboo. 39 Loolu tax by yay tbu ca wetu car ya, di jur doom yu seereer, yu tippante ak yu todde. 40 Xar ya, Yanqoba da lena ber, tey fexe
25
30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30

Yanqoba woomle na

30.14 mndaragoor gncax la gu u yaakaar ne, day giiral jigen. 30.32 Ca yooyu jamono xar yi dau daan faral di weex, by yi farala uul te duu rax. g 30.32 Fii daoo topp tereb kddug Ylla gi ni u ko tekkee ci lmmiu gereg, te ci booba tere melow todde ak tippante by yi rekk a ko fetewoo.
e f

Njlben ga 30, 31

32

uy janook lpp lu seereer ak lu uul ci biir juru Laban. Noonu la skke juru boppam, ba koo boole ak juru Laban. 41 Saa yu jur gi pp doole dee tbu, Yanqoba yeb car yi ci naanukaay yi, tiimale ci jur gi, ngir bu uy tbu, ne ci jkk. 42 Bu jur gu xiibon gi dee tbu, mu ba lena tegal dara, ba jur gi xiibon di gu Laban, gi am doole di gu Yanqoba. 43 Waa ji mujj na barele lool, am gtt yu ne g ak ay jaam yu gor ak yu jigen ak ay gilem ak i mbaam-sf.
30 30 30 31

jooju jpp. 2 Naka la Yanqoba gis kanamu Laban, daldi xam ne melatul, na mu meloon ci moom. 3 Aji Sax ji wax Yanqoba ne ko: Dellul ca sa rewu maam ya, ca say bokk. Dinaa nd ak yaw. 4 Yanqoba woolu Rasel ak Leya ca tool ya, fa gttam ya nekk. 5 Mu ne len: Gis naa seen kanamu baay. Xam naa ne melatul, na mu meloon ci man. Waaye sama Yllay baay ay nd ak man. 6 Yen ci seen bopp xam ngeen ne, liggeyal naa seen baay sama kem kttan. 7 Teewul seen baay wor ma, soppi sama peyoor fukki yoon ak jurom, waaye Ylla seetaanu ko, mu di ma lor. 8 Bu nee: Yi tippanteey sa peyoor, jur gpp jur lu tippante; mbaa mu ne: Yi seereer ay sa peyoor, jur gpp jur lu seereer. 9 Nii la Ylla nangoo seen juru baay, jox ma. 10 Ba u demee ba jur giy wara tbu, damaa jeneer sikket yiy tb by yi ypp di lu seereer ak lu tippante mbaa u raxe. 11 Ca la ma malaakam Ylla ma wax ci biir gnt gi, ne ma: Yanqoba, ma ne ko: Naam. 12 Mu ne ma: Siggil, xool sikket yiy tb by yi ypp, yii daoo seereer, yee todde, yi ci des tippante, ndaxte gis naa li la Laban di def lpp. 13 Maay Ylla, ja la feeu woon Betel, fa nga samp doj, sotti ci diw, sellale ko, te dogu woon fa ci man. Legi nag jgal, gnn rew mii, dellu ca rew, ma nga juddoo. 14 Rasel ak Leya ne ko: Ndax amati nanu benn cr walla ndono sunu kr baay? 15 Doonunu lu moy ay doxandem ci moom de! Nde da noo jaay, lekk sunu njg, ba mu jeex tkk. 16 Te mboolem alal, ji Ylla nangoo ci sunu baay, noo ko moom, nun ak sunuy doom. Kon nag legi lu la Ylla wax rekk, def ko. 17 Yanqoba daldi dajale ay doomam ak ay soxnaam, waral len gilem, 18 u nd tegu ca yoon wa, ybbaale gttam gpp ak mboolem alal ju mu liggey. Mooy gtt, ga mu skkoo Padan-Aram. a ngay ibbi kr baayam Isaaxa ca rewu Kanaan. 19 Fekk na Laban dem wati ay xaramh. Ci biir loolu Rasel scc gllaaji kr yu baayam. 20 Noonu la Yanqoba nbboo Laban, Arameen ba, ba koo ygal ne, day dem. 21 Ba mu demee, dafa ybbaale la mu amoon lpp, jge fa, jll dexu Efraat, wuti tundi Galaat.
31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31

31 nangu na li seen baay amoon lpp, te ci seen alalu baay la skkoo alalam
1
31

Ba loolu amee mu am bs Yanqoba dgg doomi Laban ya naan, Yanqoba

Yanqoba toxu na, jm Kanaan

Yanqoba daw na, ba mu am etti fan, u soog koo ygal Laban. 23 Mu nd nag ak ay bokkam, topp ko jurom aari fan, door koo dab ca tundi Galaat. 24 Waaye Ylla feeu Laban, Arameen ba, ci gntu guddi ne ko: Moytula wax Yanqoba lenn lu koy gaar. 25 Ba Laban dabee Yanqoba, dafa fekk mu samp xaymaam ca tund wa. Laban it samp bosam ca kaw tundi Galaat, moom ak i bokkam. 26 Laban ne Yanqoba: Looy def nii, yaw, di ma nbbuy daw, ybbaale sama doom yu jigen, u mel ni u u lle xare? 27 Lu waral nga di ma nbbuy daw te ba maa tggu? Nde konoon jombul ma yiwi la ci xol bu sedd, bu nd ak i woy, boole ci xalam ak i sabar. 28 Mayoo ma sax, ma fon samay st ak samay doom yu jigen,
22
31 31 31 31 31 31 31

Laban dabi na Yanqoba

31.19 Xari waa penku dauy bare kawar gu uy wat ak a cc, di ci defar ag w.

Njlben ga 31, 32
31

33

tggtook oom; yfi dof de nga def nii! 29 Manoon naa laa def lu bon, waaye sa Yllay baay da maa feeu biig ne ma: Moytula wax Yanqoba lenn lu koy gaar. 30 Bu la neexee, nga namm sa kr baay, ba dogu caa dem, waaye lu tax nga scc sama gllaaji kr, teg ci? 31 Yanqoba tontu Laban ne ko: Xanaa ragaloon rekk ne, jombul dinga tye say doom yu jigen. 32 Waaye kpp koo gis mu yor sa gllaaji kr, boo yeboo reyal. Seetal fii ci sunu kanami bokk lpp lu ma fi yor, loo ci moom fabal, ybbu. Booba Yanqoba xamul woon ne, Rasel a ko jl. 33 Noonu Laban dugg ci xaymab Yanqoba, teg ca xaymab Leya ak yosi aari jaamam yu jigen ya, te gisul dara. Mu gnne xaymab Leya, dugg ci bu Rasel. 34 Fekk na Rasel fab gllaaji kr ya, lq ca ron tegu gilem ga, toog ca. Laban tcc, tcc ca biir xayma ba, gisul dara. 35 Rasel wax baayam ne ko: Baay, baal ma de, damaa manula jg ci sa kanam, ndaxte damaa nd ak mbaax. Laban seet na fu ne, waaye gisul gllaaji kram ya. 36 Yanqoba mer lool, daldi gdd Laban ne ko: Ndax damaa too walla damaa moy, ba nga sambal ma, di ma topp nii? 37 Bi nga jexee sama yf ypp ba noppi, ana loo gis lu bokk ci sa yfi kr? Teg ko fii ci sama kanami bokk ak say bokk, u tte nu. 38 Xanaa du aar fukki at a ngii ma nekk ak yaw? Say xar ak say by mbuu sax, mu yqu, te masumaa lekk sa kuuyi gtt. 39 Jur gu rab fdd sax ma fetewoo, waaye masuma la koo indil. Mboolem lu u scc guddi ak lu u scc bccg, danga ma ko daa feyu. 40 Naaj wi laa daan yendoo yenu bccg, di fanaanoo sedd guddi, mu xaw maa rey, ba duma gmm bt. 41 aar fukki at a ngii, ma di la jaamu ci kr gi, liggeyal naa la fukki at ak eent ngir sa aari doom yu jigen ii, teg ci jurom benni at yu ma la smmal say gtt, nga soppi sama peyoor fukki yoon ak jurom. 42 Su dul woon ak sama Yllay baay, ji nd ak man, di Yllay Ibraayma, ji Isaaxa wormaaloon, konoon nga dq ma tey, ma dem loxoy neen. Waaye sama toskare ak sama qu aq la Ylla gis, ba tax mu tte ma ak yaw biig. 43 Ba mu ko waxee loolu, Laban ne ko: Jigen ii samay doom lau, xale yii di samay st, te gtt gii sama gtt a; lu fi nekk maa ko moom. ii di sama doom yu jigen, nu ma len di def tey, oom ak seeni doom? 44 Legi wal rekk, u fasante kllre maak yaw, te seede dox sunu diggante maak yaw. 45 Noonu Yanqoba jl aw doj, samp ko, muy doju xmmikaay. 46 Yanqoba ne ay bokkam: Forleen ay doj. u for ay doj, def ko ab jal, daldi lekk foofa ca wetu jal ba. 47 Laban tudde brab ba Yegar-Saaduta; Yanqoba tudde ko Galeti. 48 Booba la Laban ne: Jal bii tey, mooy sunu seede sama diggante ak yaw. Moo tax u tudde ko Galet (mu firi Jalub seede). 49 u di ko tudde itam Mispa (mu firi Tatay wottukaay), ndax Laban da ne: Yal na Aji Sax ji wottu sunu diggante, keroog bu u soree. 50 Soo soxoree samay doom yu jigen, mbaa nga takk yeneen jabar, bu fa kenn nekkul sax, moytul, ndax Yllaa nuy seede. 51 Laban neeti Yanqoba: Xoolal ci jal bii ak doju xmmikaay, wi ci sama diggante ak yaw. 52 Jal bi seede la, doj wi di seede, ne duma jggi jal bi, jublu ci yaw, te yaw itam doo jggi jal bi mbaa doj wi, jublu ci man, te naraluloo ma jmm. 53 Yllay Ibraayma ak Yllay Naxor, oom ooee di seen Yllay baay, yal nau tte sunu diggante. Yanqoba daldi gi ci Ylla, ji baayam Isaaxa wormaaloon. 54 Gannaaw loolu Yanqoba skk sarax ca kaw tund wa, woo ay bokkam, u bokk lekk. Ba u lekkee ba noppi, fanaan ca tund wa. 1 Ca llg sa, Laban xy suba teel, tggoo ak i stam ak doomam yu jigen ya, aanal len, ba noppi waiku ibbi.
31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31 31

32

32

32

31.47 Galet bokk na lu mu tekki ak Yegar-Saaduta ci lkku Arameen a.

Njlben ga 32
2
32 32

34

Yanqoba moom topp yoonam, waaye ay malaakay Ylla feeu ko. 3 Ba len Yanqoba gisee, da ne dalub Yllaa ngii, ba tax mu tudde brab ba Maanayim (mu firi aari dal). Ba loolu amee Yanqoba dafa ynni ay ndaw, u jiitu ko ca magam Esawu, ca rewu Seyir, di diiwaanu Edom. 5 Mu sant len ne len: Bu ngeen demee ca sama sang Esawu, neleen ko: Sa surga Yanqoba nee na: Maa nga woon ca kr Laban bu ygg ba tey, 6 ma doora w, nd ak ay nag ak ay mbaam ak ay gtt ak ay jaam yu gor ak yu jigen; may ynnee nag ci yaw, di la siyaare tey skku nga dalal ma jmm. 7 Noonu ndaw ya dem ba dellusi ca Yanqoba ne ko: Dem nanu ca sa mag Esawu, waaye moom ci boppam mu ngi ci yoon wi di w, fekksi la fii, te ma nga nd ak eenti temeri gor. 8 Yanqoba dgg loolu, tiit lool te nd ak njqare, ba tax mu sddale mbooloo, ma mu ndal, gtt ya ak jur gu gudd ga ak gilem ya itam, mu xaaj len aar. 9 Booba mu ngi naan, bu Esawu songee benn dal bi, dal bi ci des mana raw. 10 Ci kaw loolu Yanqoba aan Ylla, ne ko: Yaw Aji Sax ji, sama Yllay maam Ibraayma, di sama Yllay baay Isaaxa itam, yaa ma ne woon: Dellul rew ma nga cosaanoo, ca say bokk; dinaa la baaxe. 11 Yelloowuma lu gna tuuti ci sa laabiir ak sa kllre, gi nga ma won, man sa jaam. Aw yet do laa bboon, ba ma jllee dexu Yurdan, te yokku naa tey, ba doon aari kureel. 12 Maa ngi lay aan, nga musal ma ci sama loxol mag Esawu, ndaxte ragal naa, mu w bom ma, bomaale jigen i ak seeni doom. 13 Te yaw yaa ma ne: Dinaa la baaxe moos, yokk saw askan, ba mu tollu ni suufas gej, si kenn manula lim ndax bare. 14 Yanqoba fanaan na fa guddig keroog, doora skk ca alalam, sdd magam Esawu, 15 lpp di aar temeri by ak aar fukki sikket ak aar temeri xar ak aar fukki kuuy 16 ak fanweeri gilem yu seeni doom di nmp, ak eent fukki nag ak fukki ykk ak aar fukki mbaam ak fukki mbaam yu gor. 17 Dafa ber gtt yi, gu ci nekk mu jox ay surgaam, ne len: Jiituleen ma, te na gtt yi dndante. 18 Noonu mu sant ki jiitu, ne ko: Boo dajeek sama mag, mu laaj la ne la: Kuy sa njaatige? ak Ku moom li nga jiital? ak Foo jm? 19 ne ko: Lii de sang bi, lu la Yanqoba may la, di la ko siyaaree, yaw Esawu, te moom ci boppam mu ngi topp ci sunu gannaaw. 20 Ndigal loolu la joxaat aareelu surga ba ak etteel ba ak mboolem a topp ca gtt ya, ku ci nekk mu wax ko ne ko, loolu lay wax Esawu, bu ko gisee, 21 tegati ca ne ko: Te nee ko itam: Sa surga Yanqobaa ngi topp ci sunu gannaaw. Booba Yanqobaa ngi naa ci xelam: Bu ma jiitalee li ma ko may, neexale ko ko, bala maa janook moom, jombul mu dalal ma jmm. 22 Neexal ba da koo jiitu, moom mu fanaan guddig keroog ca dal ba.
4
32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32

Yanqoba ragal na daje ak Esawu

Gannaaw loolu Yanqoba jg ca guddi ga, nd ak aari soxnaam, aari jaamam yu jigen ak fukki doomam yu gor ak benn, daldi jll dexu Yabog. 24 Yanqoba da lena jllale, jllewaale alalam jpp itam. 25 Mu des fa nag moom do. Kera la genn gor fanaana bre ak moom, ba bt set. 26 Ba nit ka xamee ne manalu ko dara, dafa dor Yanqoba ci mooco, mooco mi summikoo ca bre ba. 27 Nit ka ne ko: Byyi ma, ma dem, ndax bt a ngi bgga set. Waaye Yanqoba ne ko: Duma la byyi, nga dem, li feek aanaloo ma. 28 Nit ka ne ko: Na nga tudd? Mu ne ko: Yanqoba. 29 Nit ka ne ko: Tuddatuloo Yanqoba, legi Israyil
23
32 32 32 32 32 32 32

Lu jm ci breb Yanqoba ba

Njlben ga 32-34
32

35

nga tudd, ndaxte bre nga ak nit, bre ak Ylla, ba gnn ci ak jmmj. 30 Yanqoba ne ko: Waaw, yaw nag noo tudd? Mu wax ko ne ko: Loo may laaje sama tur? ba noppi barkeel ko foofa. 31 Noonu Yanqoba tudde brab ba Peniyel (mu firi Xar-kanamu Ylla), ndaxte da ne: Ne naa Ylla jkk, te maa ngi dund ba tey. 32 Ba jant bay fenk, Yanqobaa ngi soox tnk bi, di byyikoo Peniyelk. 33 Looloo tax ba tey jii bnni Israyil duu lekk suux, wi jpp ci tenqob mooco, ndax li moocob Yanqoba summikoo woon ca suuxu tenqo ba.
32 32 32 33

Gannaaw loolu Yanqoba sen Esawu di w, nd ak eenti temeri gor, 2 Dafa jiital jaam ya ak seeni doom, tofal ca Leya ak ay doomam, Rasel ak Yuusufa fete gannaaw. 3 Moom ci boppam nag, mu jiitu len, wutali magam, di dox tey sujjot, ba muy jurom aari yoon. 4 Waaye Esawu daw gatandu ko, taf ko ci boppam, langaamu ko, di ko fon. u daldi jooy! 5 Naka la Esawu siggi, gis jigen i ak xale yi, mu ne: ii nd ak yaw ooy an? Yanqoba ne ko: Xanaa njaboot, gi ma Ylla baaxe, sang bi. 6 Noonu jaam ya ak seeni doom jegesi, sujjotal ko. 7 Leya it topp ca, moom ak i doomam, jegesi oom itam, sujjot. Yuusufa ak Rasel doora jegesi sujjot. 8 Esawu ne ko: Waaw, dal bu ry bii ma dajeel, loo ci namm? Yanqoba ne ko: Xanaa di skku nga dalal ma jmm rekk, sang bi. 9 Esawu ne ko: Am naa ba biibal, sama rakk, fabal sa alal. 10 Yanqoba ne ko: Ngalla waay det, dimbali ma rekk te jl li ma la may. Ndaxte bi ma nee jkk ci sa kanam, gis naa ni nga ma laaye biir, ba mu mel ni Yllaa ma geestoo yrmandeem. 11 Kon jlal lii ma la may, ndax Ylla baaxe na ma, ba ma barele. Mu tinu ko, ba Esawu mujj nangu. 12 Gannaaw loolu Esawu ne: Tee noo nd dem boog, ma jiitu la? 13 Yanqoba ne ko: Sang bi, xam nga, xale yi daoo new doole, te it gtt yi ak nag yiy nmpal laay xalaat. Su nu len sqtalee benn bs rekk, gtt ypp dee. 14 Jiitu ma rekk, sang bi, man ma topp ndnk ci wewu jur gi, jiital len, te baa raw xale yi, ba kera ma lay fekksi Seyir. 15 Esawu ne ko: Xaaral ma byyee la enn ci gor, i ma ndal. Yanqoba ne ko: Matu ko. Boobu teraanga pp na, sang bi. Jmm ji nga ma dalal rekk doy na. 16 Booba la Esawu dellu, jubal yoonu Seyir. 17 Yanqoba moom jubal gox bu u naan Sukkot, tabax fa kr, mbaaral gttam, moo tax u tudde brab boobu Sukkot (mu firi Ay mbaar). 18 Gannaaw ga Yanqoba agsi Sisem, ga ca rewu Kanaan, ci jmm. Fekk na mu byyikoo PadanAram, ba dal fa jkkaarlook dkk ba. 19 Booba la jnde ci doomi Amor, baayu Sisem, pkk, ba mu sampoon xaymaam, ci temeri kesital. 20 Mu daldi fay skk saraxalukaay, tudde ko El-Elowe-Israyil (mu firi Yllay Israyil mooy Ylla).
1
33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 34

33 mu sddale xale yi, diggante Leya, Rasel ak aari jaam ya.

Yanqoba ak Esawu daje nau ci jmm

Am na bs Diina, ku jigen ki Leya amal Yanqoba, gnn di seeti moroom ya ca dkk ba. 2 Noonu Sisem doomu Amor, miy Eween te di kilifa ca dkk ba, daldi koy gis, jpp ko, tdde ko, toroxal ko. 3 Waaye loolu terewul Sisem xemmemoon na Diina doomu Yanqoba lool te bgg ko, ba tax mu di ko naxtaan. 4 Loolu waral mu ne baayam Amor: aanal ma janq bi jabar.
1
34 34 34 34

34

Too nau Diina, doomu Yanqoba

32.29 aari kdduy ebr yu taqoo oo sos baatu Israyil. Li jiitu ci baat bi mu ngi tekki bre. Li ci topp di tekki Ylla. k 32.32 Penuwel mooy Peniyel ba tey. l 33.19 kesita xaalisu rew ma la woon.
j

Njlben ga 34, 35
5
34

36

Yanqoba nag dgg ne, Sisem toroxal na Diina, doomam ju jigen, fekk booba doomam yu gor yaa nga woon ca ll ba, fa jur ga nekk. Yanqoba ne cell, ba u ibbsi. 6 Ci diggante boobu Amor, baayu Sisem, w ci Yanqoba, ngir gise ak moom. 7 Ca la doomi Yanqoba agsi, jge ca tool ya. Ba u dggee la xew, daoo am naqar wu ry, mer lool ndax gcce, ga Sisem teg waa Israyil, ba mu tddee doomu Yanqoba ja, te loolu di lu defuwul. 8 Amor wax ak oom ne len: Sama doom Sisem dafa bgg seen jigen ci xolam. Dama leen di aan, ngeen may ko ko jabar. 9 Tee noo syante, ngeen may nu seeni janq, te jl ci sunuy janq? 10 Su ko defee ngeen dkk ak nun te rew mi di seen rew. Man ngeen fee sanc, dem fu leen neex, skku fi alal. 11 Sisem it wax ak baayu Diina ak cmmi ya, ne len: Su ngeen ma nangulee, lpp lu ngeen ma wax dinaa ko joxe. 12 Limal-leen ma warugar yi ak nu mu mana tollu, boole ci may gi; dinaa joxe lu ngeen ma sas; mayleen ma janq bi rekk. 13 Waaye doomi Yanqoba ya, ay nax lau tontoo Sisem ak baayam Amor, ndax li Sisem toroxal seen jigen Diina. 14 Dau ne len: Manunu loolu, ndax may sunu jigen gor gu xaraful, loolu gcce la ci nun. 15 Dunu leen mana nangul mbete ngeen melee ni nun ci kaw seeni gor pp xaraf. 16 Su ko defee dinanu leen may sunuy janq, te dinanu jl ci seeni janq, dkk ak yen, nuy ay bokk. 17 Waaye su ngeen nu dggalul, ba xarafuleen, danuy jl sunu jigen, dem. 18 Seen wax jooju neex Amor ak Sisem, doomu Amor. 19 Xale bu gor bi daldi gaawtu def li u ko sant ndax mbggeelam ca doomu Yanqoba. Booba Sisem lau gnoona weg ca waa kr baayam ypp. 20 Amor nag nd ak doomam Sisem, dem ba ca pnc ma, wax ak waa dkk ba, ne len: 21 ii sunuy am-di-jmm lau, te gannaaw rew maa ngi ne ymbla, byyileen len, u sanc te dem fu len neex. Man nanoo jl seen doomi janq te di len may sunuy doom. 22 Waaye li ci nekk mooy, seeni gor duu nangoo dkk ak nun, nuy ay bokk, ndare sunu gor pp xaraf ni oom. 23 Bu nu len nangulee, ba u dkk ci sunu biir, kon seeni jur ak seen alal ak seen mala ypp, ndax du nooy doon boroom? 24 Ba mu ko defee mboolem gori dkk ba dggal Amor ak doomam Sisem, ba oom pp xaraf. 25 Ca gannaaw llg sa u nd ak metit, aari doomi Yanqoba ya, Simeyon ak Lewi, cmmii Diina, jl seeni saamar, dugg ca dkk ba, bett len, rey gor pp. 26 Ca lau gor Amor ak doomam Sisem, u dee, u jle Diina kr Sisem, nd ak moom, dem. 27 La ca tegu doomi Yanqoba ya ca des futti new ya, llaale dkk ba, ndax li u toroxal seen jigen. 28 u daldi jl seen jur gu gtt ak gu gudd, seeni mbaam ak mboolem la ca biir dkk ba ak la ko wr. 29 Noonu lau jle seen alal jpp ak seeni doom ak seeni jabar, boole ca ll mboolem lu nekkoon ca biir kr ya. 30 Yanqoba nag wax ak Simeyon ak Lewi ne len: Indil ngeen ma musiba, ndax dingeen tax waa rew mpp sib ma, muy Kanaaneen i, di Periseen i. Te itam awma lu dul gor u new, te bu u booloo dal ci sama kaw, dau may booleek sama waa kr faagaagal. 31 u ne ko: Danuy seetaan sunu jigen daal, u di ko def ab gnc?
34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 34 35

Ba loolu wyee Ylla ne Yanqoba: Jgal dem Betel, toog fa te nga skkal fa saraxalukaay Ylla, ji la feeu, ba ngay daw sa mag Esawu. 2 Yanqoba wax ak waa kram ak i nd ak moom pp, ne len: Jleleen ci seen biir xrmi doxandem yi, te ngeen sangu-set te solu. 3 Danuy dem Betel, ma skkal fa saraxalukaay Ylla, ji ma wallu, ba ma nekkee ci njqare, te nd ak man fpp fu ma jaar. 4 u daldi jox Yanqoba mboolem xrmi doxandem, yi u yor, ak seen
1
35 35 35 35

35

Yanqoba sanc na Betel

Njlben ga 35

37

jaaroy nopp, Yanqoba boole suul ca taatu garabm gu mag ga nekkoon ca wetu dkk, ba u naan Sisem. 5 Gannaaw loolu u sqi, waaye Ylla wcce tiitaange ju ry ca kaw dkk, ya len wr, ba taluoo dabi doomi Yanqoba ya. 6 Noonu Yanqoba ak i mu ndal pp agsi Lus, di Betel ba tey, foofa ca rewu Kanaan. 7 Mu skk fa nag saraxalukaay, tudde brab ba El-Betel, ndax foofa la ko Ylla feeoo, bi muy daw magam. 8 Foofa itam la Debora, ma daa nmpal Rebeka, faatoo, u suul ko ca taatu garab gu mag ga ca wetu Betel. u tudde garab ga AlonBakut, (mu firi Garabu jooyoo). 9 Ba Yanqoba jgee Padan-Aram, Ylla feeuwaat na ko, barkeel ko 10 ne ko: Yaa di Yanqoba, waaye deesatu la wooye Yanqoba; legi yaa di Israyil. Mu tudde ko nag Israyil. 11 Ylla neeti ko: Man maay Ylla Aji Man ji. Giiral te yokku, ba aw askan ak mboolooy askan sosoo ci yaw, te ay buur askanoo ci sa geo. 12 Rew, mi ma sdd Ibraayma ak Isaaxa, yaw laa koy sdd, yaak i askanoo ci yaw. 13 Naka la Ylla wax ak Yanqoba loolu, daldi teqalikoo ak moom. 14 Yanqoba samp doju xmmikaay ca brab, ba Ylla waxe ak moom, tuural ko fa bii, sotti fa diw, sellale. 15 Yanqoba ma nga tudde brab, ba Ylla waxeek moom, Beteln.
35 35 35 35 35 35 35 35 35 35 35

Ba loolu wyee u jge Betel, dem bay bgga jub Efrata. Rasel tollu ciw mat, te mat wi metti. 17 Ba mu demee ba mat wa gna metti, rewlikat ba ne ko: Mual nag, ndax gor laati de! 18 Booba Rasel a ngi waaja faatu. Terewul bala bakkanam a rot tudde na xale bi Benoni (mu firi Sama doomu coono). Waaye baay bi tudde ko Beamin (mu firi Sama doomu njiglaay)o. 19 Noonu Rasel faatu, u denc ko ca yoonu Efrata, ga uy wax Betleyem ba tey. 20 Yanqoba nag samp aw doj ca bmmeel ba, te mooy xmmikaayu bmmeelu Rasel ba tey jii. 21 Ba mu ko defee Israyil jge fa, samp xaymaam ca gannaaw TatayEder.
16
35 35 35 35 35 35

Beamin juddu na, Rasel faatu

Ba Israyil dkkee ca rew ma, am na bs Ruben dem tdd ak Bilaa, soxnas baayam; Israyil yg ko. Doomi Yanqobap yu gor fukk lau ak aar. 23 Doomi Leya ooy: Ruben, taawub Yanqoba, ak Simeyon ak Lewi ak Yuda ak Isakaar ak Sabulon. 24 Doomi Rasel di Yuusufa ak Beamin. 25 Doomi Bilaa, jaamub Rasel, di Dan ak Neftali. 26 Doomi Silpa, jaamub Leya, di Gdd ak Aser. ooooy doomi Yanqoba, te mu am len ca Padan-Aram.
22
35 35 35 35 35

Doomi Yanqoba ya

Yanqoba dellu na kr baayam Isaaxa fa Mamre, ca Kiryaat-Arba, gay Ebron ba tey, fa Ibraayma ak Isaaxa daloon. 28 Isaaxa dund na temeri at ak jurom ett fukk (180). 29 Foofa la bakkanam rote, mu faatu, fekki ay maamam, gannaaw ba mu mggatee, ba or xomm. Noonu ay doomam Esawu ak Yanqoba rob ko.
27
35 35 35

Isaaxa nelaw na

35.4 Xeetu garab la gu uy wax terebent. 35.15 Seetal ci 28.19. o 35.18 Beamin mu ngi jge ci ben yamin, di tekki doomu ndijoor, waaye li tur wiy wund mooy doomu njiglaay. p 35.22 Yanqoba mooy Israyil.
m n

Njlben ga 36
36

38

Askanu Esawu, mi uy wax Edom, mooy lii. 2 Esawu jl na janqi Kanaaneen jabar. oooo di: Ada doomu Elon, Etteen ba, ak Olibama doomu Ana, miy doomu Sibeyon, Eween ba, 3 ak Basmat doomu Ismayla, di jigenub Nebayot. 4 Ada am ak Esawu Elifas; Basmat am ca Rewel. 5 Olibama am ca Yewus, Yalam ak Kora. oou ooy doomi Esawu, te mu am len ca rewu Kanaan. 6 Ba loolu amee Esawu nd ak i soxnaam, ak i doomam yu gor ak yu jigen, ak waa kram pp, jiital gttam ak juram gpp, ybbaale mboolem alal ju mu amoon ca rewu Kanaan, daldi sanci meneen rew ngir sore rakkam Yanqoba. 7 Li ko waral mooy, seen alal dafa bare woon lool, ba manuoo dkk oom aar, te rew, mi u daloon, ttanu len ndax seen gtt yu bare. 8 Esawu nag dkk ca tundu Seyir: Esawu moomu mooy Edom. 9 Askanu Esawu, di maami Edomeen a ca tundi Seyir, mooy lii. 10 Doomi Esawu yu gor ooy: Elifas, mi mu am ak soxnaam Ada ak Rewel, mi mu am ak Basmat. 11 Doomi Elifas yu gor yi di: Teman ak Omar ak Sefo ak Gatam ak Kenas. 12 Timna it Elifas doon na ko denc te amuloon sa-sau soxna bu mat skk. Mu am caak moom doom, muy Amaleg. oooo xeetoo ci Ada, soxnas Esawu. 13 Doomi Rewel yu gor yi oo di: Naxat ak Sera ak Sama ak Misa. oooo xeetoo ca Basmat, soxnas Esawu. 14 Soxnas Esawu, si u naa Olibama, tey doomu Ana miy doomu Sibeyon, moo am ak Esawu doom yu gor yii: Yewus, Yalam ak Kora. 15 Lngi doomi Esawu yu gor nag, ooy ii. i askanoo ci Elifas taawub Esawu, uy Teman ak Omar ak Sefo ak Kenas 16 ak Kora ak Gatam ak Amaleg, ku ci nekk ak lngam. Lngi Elifas, ya ca rewum Edom a ngi noonu; ooy sti Ada. 17 i askanoo ci Rewel doomu Esawu, ooy Naat ak Sera ak Sama ak Misa, ku ci nekk ak lngam. Lngi Rewel, ya ca rewum Edom a ngi noonu; ooy sti Basmat, soxnas Esawu. 18 i xeetoo ci Olibama soxnas Esawu, ooy Yewus, Yalam ak Kora, ku ci nekk ak lngam. ooooy lngi Olibama, soxnas Esawu siy doomu Ana. 19 ooooy doomi Esawu, mi uy wax Edom, ooooy doomam yu gor, ook seeni lng.
1
36 36 36 36 36 36 36 36 36 36 36 36 36 36 36 36 36 36 36

36

Askanu Esawu

Doomi Seyir, ya bokk ca waa Or te sancoon ca rew ma, ooy Lotan ak Sobal ak Sibeyon ak Ana 21 ak Dison ak Eser ak Disan. ooooy lngi waa Or, di sti Seyir ya ca rewum Edom. 22 Doomi Lotan yu gor ya nag ooy Ori ak Emam. Jigenub Lotan di Timna. 23 Doomi Sobal yu gor ya di Alwan ak Manaat ak Ebal ak Sefo ak Onam. 24 Doomi Sibeyon yu gor di Aya ak Ana. Te Ana moomu moo feeal bti ndox yu tng ya ca mndi ma, ba muy smm mbaami baayam Sibeyon. 25 Doomi Ana ooy Dison ak Olibama, doomam ju jigen. 26 Doomi Dison di Emdan ak Esban ak Yitran ak Keran. 27 Doomi Eser di Bilan, Saawan ak Akan. 28 Doomi Disan di Uus ak Aran.
20
36 36 36 36 36 36 36 36 36

Lu jm ci askanu Seyir

Lngi waa Or ooy i askanu ci Lotan ak Sobal ak Sibeyon ak Ana 30 ak Dison ak Eser ak Disan, ku ci nekk ak lngam. ooooy lngi waa Or, na u xjjalikoo kennkenn ca rewu Seyir. 31 Buur, yi falu ca rewum Edom, lu jiitu kenn ci waa Israyil di fa falu, ooy ii: 32 Bela doomu Beyor falu na ca Edom. Dinaba moo doon peyam. 33 Ba Bela faatoo, Yobab doomu Sera, ma dkk Bosra, wuutu ko. 34 Ba Yobab faatoo, Usam mu diiwaanu waa Teman wuutu ko. 35 Ba Usam faatoo, Addd, ma dqoon waa Majan ca rewu Mowab, tey doomu Beddd, moo falu, wuutu ko. Awit a doon peyam.
29
36 36 36 36 36 36 36

Lu jm ci buur ya jkka falu ca Edom

Njlben ga 36, 37
36
36 36

39

Ba Addd faatoo, Samla, ma dkk Masreka, falu, wuutu ko. 37 Ba Samla faatoo, Sawul ma woon ca Reyobot-Efraat, falu, wuutu ko. 38 Ba Sawul faatoo, Baal-Anan doomu Agbor falu, wuutu ko. 39 Ba Baal-Anan doomu Agbor faatoo, Adar falu, wuutu ko. Pawu moo doon peyam, soxnaam di Metabeel, mi Mataredd doomu MeSaab di yaayam. 40 Lng yi sosoo ci Esawu nag, lng gu ci nekk ak turam ak njaboot, ya mu mb, ak gox, ba mu dkke, oo di ii: i askanoo ci Timna ak Alwa ak Yetet 41 ak Olibama ak Ela ak Pinon 42 ak Kenas ak Teman ak Mibsar 43 ak Magdiyel ak Iram, ku ci nekk ak lngam. oou ooy lngi Edom, ma u naa Esawu, moom ma giir Edomeen i, lng gu ci nekk ak gox, ba nga dkke te moom ko.
36 36 36 36 36 36 37

Askanu Yanqoba
Yanqoba ma nga dkkoon rewu Kanaan, fa baayam daloon. 2 Askanu Yanqoba mooy lii. Yuusufa tollu na ci waxambaane, am fukki at ak jurom aar, di smmle jur gi doomi baayam, yi nga xam ne, soxnay baayam Bilaa ak Silpa oo len jur. Yuusufa nag di len boole ak seen baay. 3 Booba Yanqoba, Yuusufa la gna bgg ci ay doomam, ndax li mu mggat door koo am. Noonu mu rbblul ko mbubb mu ynj. 4 Mag ya gis ne, Yuusufa la seen baay gna bgg ci ay doomam. Loolu tax u ba ko, ba manuoo sq ak moom kddu gu rafet. 5 Mu am bs Yuusufa gnt, nettali ko ay magam, ba tax u gnati koo ba. 6 Da ne len: Dgluleen li ma gnt. 7 Danoo nekk ca tool ya, di gob. Ba nu takkee, sama takk jekki-jekki ne stt, taxaw, seen takk wr sama takk, di ko sujjotal. 8 Mag ya ne ko: Dangaa nara falu ci sunu kaw? Danga noo nara jiite? Noonu u gnati koo ba ndax gntam ya ak la mu len ca wax. 9 Gannaaw gi geneen gnt dikkal ko, mu nettali ko ay magam ne len: Dgluleen, gntaat naa. Gis naa jant bi ak weer wi ak fukki biddiiw ak benn di ma sujjotal. 10 Ba mu ko nettalee ay magam, ba nettali ko baayam, baayam da koo soow ne ko, Yaw, li nga gnt, lu mu doon? Xanaa du maak sa yaay ak say mag noo lay sujjotal? 11 Mag ya nag iaane ko, waaye baayam moom di byyi xel ci mbir moomu. 12 Mu am bs ay magam dem dkk ba uy wax Sisem, smmi seen juru baay. 13 Israyil ne Yuusufa: Xam nga ne, say mag smmi nau Sisem. Kaay, ma ynni la ci oom. Yuusufa ne ko: Waaw. 14 Yanqoba ne ko: Demal seeti say mag, ba xam ndax u ngi ci jmm, oom ak jur ga, te nga w, wax ma. Noonu mu yebal ko, mu jge xuru Ebron, jubal Sisem. 15 Naka la jenn waay dajeek moom foofa, fekk muy wreelu ca ll ba. Waa ja ne ko: Looy seet? 16 Yuusufa ne ko: Samay mag laay seet. Xamoo fu u tollu, di smm? 17 Waa ja ne ko: Jge nau fii de, ndax dgg naa u naan: Nanu dem Dotan. Yuusufa toppi magam ya ba Dotan, fekk len fa. 18 Naka la ko mag ya sen fu sore, daldi mnkoo bala moo agsi, ci pexem rey ko. 19 a nga naan: Boroom gnt gaa ngee di w! 20 Nanu ko rey gaaw, snni ko ca kmb yeeq, su ko defee danu naan, rabu ll a ko fdd. Nu seet ba xam fu muy mujj ak i gntam? 21 Waaye Ruben dgg ca, di ko fexee xettali. 22 Mu ne len: Bunu ko rey. Ruben teg ca ne len: Buleen tuur deret. Snnileen ko ca kmb gee ca ll ba, waaye bu ko
1
37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37

37

Yuusufa gnt na lu yeme

37.20 kmb yooyu loxo lau ko daan yette ca mndi ma, di ca denc ndox.

Njlben ga 37, 38

40

loxo dal. Booba ma ngay wut nu mu xettalee Yuusufa ci oom, ba delloo ko baayam. 23 Ba Yuusufa agsee ca magam ya, daoo futti mbubbam, mooy mbubb mu ynj, ma mu soloon. 24 u jpp ko, tbbal ca biir kmb ga, fekk mu dy, ba wow ko. 25 Loolu weesu u toog, di lekk. Nees tuut u siggi, sen am njggum gilem, muy ay Ismayleen, yu sf cuuraayu ndbb ak diwu yaram ak cuuraayu xasr, jle ko rewu Galaat, jme Misra. 26 Noonu Yuda ne doomu baayam ya: Bu nu reyee sunu rakk jii, nbb deret ji, lu nu ciy jle? 27 Tee nu koo jaay Ismayleen i, te ba koo skkal pexe nun ci sunu bopp?Ndax kat sunu rakk a, di sunu deret. Doomi baay ya dggal ko. 28 Julay Majan ya nag jaare fa, u yotu Yuusufa, gnne ko kmb ga, jaay ko Ismayleen a ci aar fukki donji xaalis. u ybbu Yuusufa Misra. 29 Ba mu ko defee Ruben dellu ca kmb ga, gis ne Yuusufa nekkatul ca biir, mu mititlu ko, ba xotti ay yreem. 30 Ba loolu amee mu jge ca, dem ca ay rakkam ne len: Xale ba nekkatu fa de! Te man xawma nu may def legi. 31 u jl nag mbubbu Yuusufa, rendi ab sikket, taqal mbubb ma ca deret ja. 32 Gannaaw loolu u yti seen baay mbubb ma, ne ko: Mbubb mii lanu gis de, mbaa du sa mbubbu doom? 33 Yanqoba xmmi ko, daldi ne: Sama mbubbu doom a moos! ey waay, rabu ll kay moo daggate Yuusufa, ypp ko! 34 Ci kaw loolu Yanqoba mititlu ko, ba xotti ay yreem, taraxlaayoo ab saaku, di jooy doomam ay fan. 35 Doomam ypp, gor ak jigen w, di ko dfal, waaye noppiwul, xanaa naan: Damay jooy, ba dem njaniiw, fekki sama doom. Noonu baayam di ko jooy. 36 Yuusufa nag moom, waa Majan ybbu ko Misra, jaay ko Potifaar, miy jawriu Firawna, te di jiite ay wottukatam.
37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 38

Ca jamono yooyu Yuda dafa teqalikoo ak ay doomu baayam, dal ca waa ju dkk Adulam te tudd Ira. 2 Foofa nag Yuda gis fa senn as ndaw, su doon doomu Kanaaneen bu tudd Suwa, mu jl ko soxna. 3 Mu mb, am doom ju gor, tudde ko Er. 4 Mu dellu mb, am doom ju gor, tudde ko Onan. 5 Mu amati doom ju gor, tudde ko Sela. Ba Sela di juddu, ca Kesib la fekk Yuda. 6 Gannaaw gi Yuda jlal taawam Er jabar ju tudd Tamar. 7 Waaye Er, taawub Yuda boobee, doonoon ku Aji Sax ji seede coxoram; Aji Sax ji rey ko. 8 Yuda ne Onan: Demal ci sa jabaru mag, donn ko, ndax nga giiral sa mag aw askan. 9 Waaye Onan xam ne, du doon askan wu muy moom, ba tax saa yuy dkkoo jabaru magam, bay wara gg rekk, tuur wasal wi ci suuf, ngir baa giiral magams. 10 Aji Sax ji aawlu li muy def, ba tax mu faat ko, moom itam. 11 Yuda daldi wax Tamar jabaru doomam ne ko: Demal sa kr baay, tnjeji fa, ba sama doom Sela mgg. Booba Yuda dafa ragal Sela faatu moom itam ni ay magam. Tamar nag dem, toog kr baayam. 12 Ba u demee ba mu ygg, doomu Suwa, soxnas Yuda faatu. Ba dj ba wyee, Yuda dem fekki watkati xaram ca Timna. Ira, xaritam bi dkk Adulam a nga nd ak moom. 13 u ygal Tamar ne ko: Sa goroo ngii jm Timna, di wati ay xaram. 14 Noonu mu summi yrey jtun ya, muuru, sngu, toog ca slebe yoon wa jm Enayim ca yoonu Timna, ndax booba gis na ne, Sela mgg na te mayuu ko ko, muy jabaram. 15 Yuda gis ko, yaakaar ne, gnc la, ndax li mu muurut. 16 Mu jdd, w ba ca moom, ne ko: May ma, ma nd ak yaw. Fekk na xamul woon ne goroom la. Mu ne ko: Loo may fey, ngir nd ak man? 17 Mu ne ko: Dinaa jl by wu ndaw ca
1
38 38 38 38 38 38 38 38 38 38 38 38 38 38 38 38 38

38

Lu jm ci askanu Yuda ak Tamar

37.25 cuuraay yooyu gom la woon ak boom ak miir. 38.9 Ci yooyu jamono, ku donn sa jabaru mag ci bnni Israyil, doom joo ca am, du bokk ci yaw waaye dau koy fetale sa mag ji faatu. t 38.15 Ci yooyu jamono gnc yi daan nau len xmmee seen muuraay.
r s

Njlben ga 38, 39

41

sama gtt, ynnee la. Waaye mu ne ko: Jox ma lenn looy tayle, ba kera ngay ynnee. 18 Mu ne ko: Lu ma lay tayle? Ndaw si ne ko: Xanaa sa jaarob mndargaal, ak buum, gi mu ndal ak yet, wi ci sa loxo. Mu jox ko nag, ba noppi nd ak moom. Fa la doxe mb. 19 Ndaw sa dem yoonam, dindi muuraay ba, solaat yrey jtun ya. 20 Ba loolu wyee Yuda yebal xaritam, ba dkk Adulam, mu yti ndaw sa by wu ndaw wa, ba mana jotaat la mu tayle woon ca ndaw sa, waaye gisu ko. 21 Mu laaj waa gox ba, ne len: Ana gnc biy toog Enayim ci yoon wi? u ne ko: Fii de ab gnc nekku fi. 22 Mu dellu ca Yuda ne ko: Gisuma ko de, te it waa gox ba nee nau, foofa gnc nekku fa. 23 Yuda ne ko: Nanu ko ko wacce, mu jl, lu ko moy u ree nu, gannaaw maa ngi nii ynnee by wu ndaw wii, te yaw gisoo ko kay. 24 Ba u ca tegee lu tollook etti weer, u xamal Yuda ne ko, Tamar goroom ba, da doon jaay boppam, ba jaare ca mb. Yuda ne: Nau ko ybbu, lakk ko, ba mu dee. 25 Naka lau koy ybbu, mu ybbante goroom ba ay kddu. Da koo wax ne ko: Ki moom lii moo ma mbal. Mu teg ca ne ko: Xoolal bu baax te wax ma ku moom jaarob mndargaal, bi nd ak buum gi, ak yet wi. 26 Yuda xmmi yf ya nag, ne: Moo ma gna nekk ci dgg de, gannaaw mayuma ko sama doom Sela. Gannaaw ba loolu wyee, ndatul ak moom. 27 Tamar dem, ba wara wasin, ndekete ay sex la mb. 28 Ba muy mucc, kenn ca doom ya daa tllal loxo ba, rewlikat ba jpp ca, takk ca w gu xonq curr. Noonu mu ne: Kii moo jkka gnn. 29 Waaye naka la delloo loxoom, sexam juddu, mu ne ko: Yaw foo btte, ba gnn? u daldi ko tudde Peres (mu firi Btt). 30 Nees tuut sex, bi w gi takke ci loxo li, door caa topp, u tudde ko Sera.
38 38 38 38 38 38 38 38 38 38 38 38 38 39

Ba u ybboo Yuusufa Misra, Potifaar, jawriu Firawnau, ma jiite ay wottukatam, da koo jnd ca Ismayleen, a ko fa indi. 2 Waaye Aji Sax ji nd ak Yuusufa, may ko ndam, mu dkk ca kr sangub waa Misraam ba. 3 Sang ba nag gis ne, Aji Sax jaa ngi nd ak Yuusufa, di ko may ndam ci lpp lu mu sabablu. 4 Sang ba am cofeel ci Yuusufa, def ko fara biir kram, dnk ko saytub kr ga, ba teg ciy loxoom lpp lu mu moom. 5 Boobee waayi Misra ja dnkee Yuusufa kram ak lpp lu mu moom, mu di ko saytu, ca la Aji Sax ji dale barkeel kram, barkeelaale mboolem lu mu moom, kr ak tool. 6 Noonu mu byyi lpp ci loxol Yuusufa, te li mu fa nekk tax ba topptootul dara ciy mbiram, lu moy li muy lekk rekk. Booba Yuusufa ku jekkoon bind la te gorayiw.
1
39 39 39 39 39 39

39

Jaay nau Yuusufa jawriu Firawna

Mu am bs nag soxnas sangub Yuusufa ba xemmem Yuusufa, daldi ne ko: Kaay tdd ak man. 8 Waaye Yuusufa ba, ne soxnas sang ba: Dglul, sama sang da maa jbbal lpp, ba topptootul dara ci kr gi. 9 pplewu ma sa-sa ci biir kr gi, te aayewu ma lenn xanaa yaw, ndax soxnaam nga. Kon legi nu may mana defe aawteef wu ry wu ni tollu, di moy Ylla? 10 Ba loolu amee bs bu Ylla skk mu di ko wax Yuusufa, waaye dgluwu ko te wetul ak moom sax, bay tdd ak moom. 11 Mu am bs Yuusufa dugg ca kr ga, di def liggeyam, te kenn ci surga yu gor ya nekku fa. 12 Ndaw si jpp ci mbubb mi, ne ko: Kaay tdd ak man. Waaye Yuusufa wacc mbubb ma cay loxoom, daw gnn kr ga. 13 Ndaw si gis mbubb, mi mu ko wacce, ba daw gnn, 14 mu woo surgay kr ga, ne len: Xool-leen, Ebr, sii sama jkkr indi ci kr gi, mu di nu yab. Dafa w, bgg maa tdde, ma yuuxu ca
7
39 39 39 39 39 39 39 39

Soxnas Potifaar fexeel na Yuusufa

39.1 Firawna tur la, wu buuri Misra daan tudd. Firawna mii wuute na ak Firawna, mi bokkoon ak Musaa jamono.
u

Njlben ga 39-41
kaw. 15 Naka laa yuuxu ca kaw, mu wacce ma mbubbam, daw gnn. 16 Ba mu ko defee ndaw si denc mbubb ma, ba sangub Yuusufa ba ibbsi, 17 mu nettalee ko ko noonu, ne ko: Jaamu ebr, bi nga indi ci kr gi de, da maa fekksi, di ma skku. 18 Naka laa yuuxu ca kaw, mu daw gnn, wacce ma mbubbam.
39 39 39 39

42

Sang bi dgg li ko soxnaam wax ne, moom la ko jaamam def, mu mer lool, 20 ba jpp Yuusufa, tj ko kaso, ba uy denc i buur jpp. Yuusufa nekk foofa ca kaso ba. 21 Waaye Aji Sax ji nd ak Yuusufa, laaye ko biir, daldi xiir wottukatu kaso ba ca moom, mu ywne ko. 22 Noonu mu may Yuusufa, mu yilif i u tj pp, te mboolem lu u fay def, mu di ko jiite. 23 Wottukat ba seetatuloon dara lu Yuusufa jiite, ndax Aji Sax jee nd ak moom, te lu mu sabablu, Aji Sax ji may ko ca ndam.
19
39 39 39 39 39 40

Tj nau Yuusufa kaso

Ba loolu wyee kiy topptoo naani buuru Misra ak lakk-katu mburoom 2 Firawna nag mere lool aari jawri yooya, kenn ka di kilifay ay topptoo naani buur, ka ca des di kilifay lakk-kati mburu ya, 3 ba tax mu tj len ca kr kilifag wottukat ba, ca kaso, ba u tj Yuusufa. 4 Kilifag wottukat ya teg len ca loxol Yuusufa, mu di len topptoo. Ba u nekkee ab diir ca kaso ba, 5 jawrii buuru Misra, ya u tj, muy aar a fetewoo naani buur ak mburoom, daoo gntandoo ci genn guddi, gnt gu ci nekk ak li muy firi. 6 Yuusufa xy, fekk len u jaaxle. 7 Mu laaj jawrii Firawna, yooyee u tjandoo woon ak moom ca kr sangam, ne len: Lu leen tax ne yogg tey? 8 u ne ko: Ay gnt daal a nu dikkal, te amunu ku nu koy firil. Yuusufa ne len: Xanaa du Yllaa moom piri? Nettalileen ma seeni gnt rekk kay. 9 Jawri bay topptoo naanu buur daldi nettali gntam Yuusufa, ne ko: Ci gnt gi, garabu rese laa gis ci sama kanam, 10 mu def etti car. Naka la focci rekk, gaawa tor, cgg ya me rese ju or. 11 Maa ngi tye nii kaasu Firawna ci sama loxo, jl rese ji nag, nal ko ci kaasu Firawna, ba noppi teg kaas bi ci loxol Firawna. 12 Yuusufa ne ko: Piri mi mooy lii. etti car yi, etti fan la. 13 Fii ak etti fan Firawna dina la siggiloo, delloo la sa liggey, ngay teg kaasu Firawna ci loxoom, ni nga ko daa defe naka jekk, ba nga yoree naanam. 14 Waaye ngalla boo delloo ca sa teraanga, nanga ma geestu te dimbali ma, waxal ma Firawna lu jm ci man, ba man maa gnne fii. 15 Ndax man kat dau maa scce ca rewum Ebr ya, te fii itam, defuma fi lu tax, u war maa tj. 16 Noonu kilifag lakk-kati mburu ya gis ne, piri mi neex na, mu ne Yuusufa: Man it sama gnt gi, xam nga lu ma ci gis? etti paey mburu mu weex laa yenu, 17 ba fete kaw a nga yeb mboolem xeeti mburu yu uy lakkal Firawna, picc yaa nga koy for ca pae, ba ma yenu. 18 Yuusufa ne ko: Piri mi mooy: etti pae yi, etti fan la. 19 Fii ak etti fan Firawna dina la siggiloo, ba noppi wkk la ci bant, picc yi w, di for sa ypp. 20 u teg ca etti fan, Firawna di mggal bsu juddoom, dajale jawriam ypp, di len berndeel, daldi cay seppee kilifa gay topptoo ay naanam, ak kilifag lakk-kati mburu ya, siggiloo len. 21 Mu delloo nag kilifa gay topptoo ay naanam ca liggeyam, mu teg kaas ba ca loxol Firawna. 22 Kilifag lakk-kati mburu ya moom, da koo wkk ci bant, na len ko Yuusufa firile woon. 23 Waaye kilifa, ga yore naani Firawna, xalaatul sax Yuusufa, da koo ftte.
1
40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 41

40 daoo too buuru Misra, seen sang.

Yuusufa firi na aari gnt

41

aari ati lmm weesu na gannaaw loolu, gnt dikkal Firawna, mu jeneer taxaw ca wetu dexu Niil. 2 Noonu mu gis jurom aari nag yu rafet te suur
1
41 41

Firawna gnt na

Njlben ga 41
41

43

gnne ca dex ga, di for baraxi tkk ga. 3 Mu dellu gis jurom aari nag yu aaw te yooy topp ca oom, gnne ca dex ga, lng ak oom ca tkk ga. 4 Nag yu aaw ya te yooy daldi lekk jurom aari nag yu rafet ya te suur. Firawna yewwu, 5 ba noppi nelawaat, dellu gnt, gis jurom aari gubv yu nangu te baax sax ci benn gittax. 6 Gannaaw ga jurom aari gub yu gooy yu ngelaw li lakk sax, tegu ca ya jiitu. 7 Ca la gub yu gooy ya wann jurom aari gub yu nangu ya te baax. Gannaaw loolu Firawna yewwu, xam ne gnt la woon. 8 Ba bt setee, Firawna jaaxle lool, ba woolu jibar ya ak boroom xam-xami Misra ypp, nettali len la mu gnt, waaye kenn manu koo firil Firawna. 9 Ba loolu amee kilifa gay topptoo naani Firawna ne ko: Man de too naa te dinaa la ko wax tey. 10 Sang bi, ba nga nu meree, yaw Firawna, ba tj ma kaso ca kr njiitu wottukat ya, man ak kilifag lakk-kati mburu ya, 11 genn guddi danoo gntandoo, man ak moom, gnt gu ci nekk ak la muy firi. 12 Fekk amoon na waxambaanew ebr wu fa nekkoon ak nun, te doonoon jaamub njiital wottukat ya. Noonu nu nettali ko sunuy gnt, mu firil nu ko, wax nu ku nekk la sa gnt di tekki. 13 Te na mu nu ko firile woon, na la ame: delloo nau ma sama liggey, ka ca des u wkk ko ci bant.
41 41 41 41 41 41 41 41 41 41

Ba Firawna dggee loolu, dafa woolu Yuusufa. u gaaw tijji ko, mu watu, solu, doora wuyuji Firawna. 15 Firawna ne Yuusufa: Damaa gnt, te kenn manu koo firi, te ma dgg uy wax ci yaw naan, gnt goo dgg rekk, xam ko, ba man koo firi. 16 Waaye Yuusufa ne ko: Du ci man de, waaye Ylla mooy baaxe Firawna pirim jmm. 17 Firawna ne Yuusufa: Damaa gnt, taxaw ci tkkal dexu Niil, 18 ma gis jurom aari nag yu suur te rafet gnne ca dex ga, di for baraxu tkk ga. 19 Ma dellu gis yeneen jurom aari nag yu rgg, aaw te yooy gnne ca dex ga, topp ci oom, di yu aaw, ba masumaa gis lu ni mel ci Misra. 20 Noonu yu yooy ya te aaw daldi lekk jurom aari nag, ya jkkoona fee te suur. 21 Waaye bi u len lekkee ba noppi, itam dafa mel ni lekkuu len, ndax terewuleena mel na woon. Booba laa yewwu, 22 ba noppi dellu gnt, gis jurom aari gub yu fees te baax sax ci benn gittax. 23 Gannaaw ga ma gis jurom aari gub yu gooy yu ngelaw li lakk, sax tegu ca ya jiitu. 24 Gub yu gooy ya nag wann jurom aari gub yu baax ya. Nettali naa ko samay jibar, waaye kenn ci oom manu ma koo firil. 25 Yuusufa ne Firawna: Sa aari gnt yi de, sang bi, oo bokk piri. Sang bi, Ylla da laa xamal li muy def llg. 26 Jurom aari nag yu baax yi, jurom aari at la. Te it jurom aari gub yu baax yi, jurom aari at la. Muy genn gnt gi. 27 Te itam jurom aari nag yu yooy, yi ci topp te aaw, jurom aari at la. Naka noonu jurom aari gub yu gooy, yi ngelaw li lakk, jurom aari ati xiif lay firi. 28 Mooy li ma la wax rekk, sang bu tedd bi: li Ylla di defi llg la la won. 29 Nu ngi dgml jurom aari ati naataange yu ry ci mboolem rewu Misra. 30 Te jurom aari ati xiif a ciy topp, ba u ftte naataange gu ry ga amoon rewu Misra. Xiif ba cay topp dina yq rew mi. 31 Xiif bi dina tax lenn luy nirook naataange dootul des ci rew mi, ndax dina metti lool. 32 Te nag, sang bi, gannaaw gnt nga ko aari yoon, kon Ylla dogal na mbir mi, te dina ko amal balaa ygg. 33 Yuusufa teg ca ne Firawna: Kon legi sang bi, wutal nit ku muus te rafet xel, jiital ko ci rewu Misra. 34 Te itam sang bi, dangay fal ay ndaw ci rew mi, uy skku juromi natt yu ne benn ci mboolem lu u gobe rewu Misra diiru jurom aari ati naataange yiy w. 35 oom nau dajale mboolem dundi at yu baax yi, te boole pepp mi ci sa ndigalu bopp, yaw Firawna, muy dund bu uy denc ci dkk yi.
14
41 41 41 41 41 41 41 41 41 41 41 41 41 41 41 41 41 41 41 41 41 41

Yuusufa firi na gnti Firawna

41.5 gub yi uy wax fii, bele la woon.

Njlben ga 41, 42
Dund boobooy doon squ rew mi diiru jurom aari ati xiif yiy dal ci rewu Misra; su ko defee waa rew mi duu loru ci xiif bi.
36
41

44

Pexe moomu nag doon lu Firawna ak i jawriam ypp njort ne, baax na. Firawna daldi ne jawri ya: Ndax masees na gis ku mel ni kii a waay, nit ku Ylla sol xelu boppam? 39 Firawna wax ak Yuusufa ne ko: Ndegam Ylla xamal na la lii lpp kay, leer na ne, amul kenn ku muus te rafet xel ni yaw. 40 Kon dinaa la may, nga jiite kr buur, te waa rew mpp ci sa waaw lauy wy; jal bi ma toog do laa lay sute. 41 Gannaaw loolu Firawna neeti Yuusufa: Bs niki tey, dnk naa la rewu Misra gpp, 42 noonu Firawna tekkee jaarob mndargaal ba ca loxoom, takkal ko Yuusufa, solal ko yrey tnneef, takkal ko caqu wurus, 43 ba noppi waral ko watiiru ku ss rkk ci moom Firawna, te fu mu ware u jiitu ko, di yene naan: Sujjotleenw! Noonu la ko Firawna fale, mu yilif Misra gpp. 44 Ci kaw loolu Firawna ne Yuusufa: Man maay Firawna, waaye gannaaw-si-tey mboolem waa rewu Misra, kenn du ci saatee ykkati loxo mbaa muy sqi jego, te ndoo ci. 45 Firawna nag tudde Yuusufa Safnat-Paneya, may ko jabar Asnat, doomu Potifera, ma doon saraxalkat ca dkk ba uy wax Onx. Yuusufa doxe ca tegoo kilifteefu Misra gpp. 46 Ba Yuusufay tmbalee liggeyal Firawna buuru Misra, mu ngi tollu ci fanweeri at. Yuusufa daldi byyikoo ca Firawna, wr rew ma mpp. 47 Diiru jurom aari ati naataange ya suuf sa nangu, ba meeef ma tuuru. 48 Mu dajale mboolem dundub rewu Misra diiru jurom aari at yooyee, dkk bu nekk mu denc fa dund, ba jge ca tool ya ko wr. 49 Fa la Yuusufa jaare dajale pepp, mu ne g, ni suufas gej, ba tyyeeti koo wa, ndax mujj na wees ab lim. 50 Laata ati xiif yay agsi, Yuusufa am na aari doom yu gor ak Asnat doomu Potifera, kilifag diine, ga ca On. 51 Yuusufa tudde taaw ba Manase (mu firi Ki ma taxa ftte), ndaxte da ne: Li ma sonn ak li ma sore sama kr baay lpp, Ylla ftteloo na ma ko. 52 Doomam ja ca topp mu tudde ko Efrayim (mu firi Giir), ndaxte da ne: Yllaa ma giiral ca rew, ma ma sonne. 53 Noonu jurom aari ati naataange ya jeex ca rewu Misra, 54 jurom aari ati xiif ya tmbali, na ko Yuusufa waxe woon. Rew ypp nag nekk ci xiif, waaye amul fu kk dund ca Misra. 55 Ba waa Misra xiifee, daoo dem jooytuji dund ca Firawna. Mu wax ak pp ne len: Demleen ca Yuusufa; lu mu leen wax, defleen ko. 56 Ba u demee, ba metitu xiif bi dajal rew mpp, Yuusufa dafa ubbi denc ypp, di jaay pepp mi waa Misra, 57 ba nit iy jge fu nekk ci ddina, di wutsi njl ci Yuusufa ndax xiif bu mettee fpp ca ddina.
37
41 41

Firawna fal na Yuusufa, mu jiite Misra gpp

38

41

41

41

41

41

41

41

41

41

41

41

41

41

41

41

41

41

41

41

42

Ba Yanqoba ygee ne pepp am na Misra, daa wax ay doomam yu gor, ne 2 Mu ne len: Dgg naa ne, pepp am na ca Misra. Demleen jndali nu ca, ndax nu mana dund, ba xiif ba noo rey kay! 3 Noonu fukki magi Yuusufa ya dem Misra, jndi pepp. 4 Waaye Yanqoba yebalul Beamin, rakku Yuusufa, ndax dafa ragal ne, musiba man na koo dab. 5 Doomi Israyil w nag ci biir iy jndsi pepp, ndax xiif bi lawoon na ba Kanaan. 6 Fekk
1
42 42 42 42 42 42

42 len: Lu ngeen di toog, di xoolante rekk?

Magi Yuusufa ya dem nau Misra

41.43 Baat bi u tekkee sujjotleen man na tekki itam moytuleen, walla xll-leen yoon wi. x 41.45 On moo doon peyu diiney iy jaamu jant ca Misra.
w

Njlben ga 42

45

booba Yuusufa mooy dogal ca rew ma, di jaay pepp waa rew mpp. Magi Yuusufa ya w, sujjotal Yuusufa. Naka la Yuusufa gis magam ya, xmmi len, waaye mu mel ni ku len xamul, di wax ak oom kddu yu dgr, ne len: Fu ngeen jge? u ne ko: Rewu Kanaan lau jge, di jndsi ab dund. 8 Yuusufa xmmi na ay magam, waaye oom xmmiwuu ko. 9 Xelum Yuusufa ne yarr ca la mu gntoon ca oom, daldi ne len: Yen ay yddukat ngeen, yuy nemmikusi mboti rew mi. 10 u ne ko: Mukk sang bi, danu lay siyaare, di wutsi ab dund rekk, 11 te nun pp a bokk baay, di nit u maandu; nun kay, sang bi, dunu ay yddukat. 12 Mu ne len: Ahakay, nemmikusi mboti rew mi moo leen taxa jg. 13 u ne ko: Nun ii di la siyaare de, fukki gor ak aar lanu woon, bokk sunu baay, ba ca Kanaan. Ka ca gn di xalee nga ca sunu baay, te ka ca des nekkatul. 14 Yuusufa ne len: Li ma leen wax moo am, ay yddukat do ngeen. 15 Waaye nii laa leen di seetloo: bu seen rakk wul, ak bakkanu Firawna, dungeen fi jge. 16 Na kenn ci yen jli seen rakk, u tj i ci des te topp seen wax, ba xam ndax yena ngi ci dgg. Su dul dgg, gi naa ci Firawna ne, ay yddukat do ngeen. 17 Noonu mu tj len etti fan. 18 Ca gannaaw llg sa Yuusufa ne len: Bu ngeen defee lii may wax, dingeen dund, ndax man ragal naa Ylla. 19 Ndegam u maandu ngeen, na leen kenn ci seen doomi baay wuutu fii, i ci des dem ybbul pepp seen waa kr, yi nekk ci xiif. 20 Waaye nangeen ma indil seen rakk, ba ma xam ne, li ngeen wax dgg la; su ko defee dungeen dee. u daldi ne: Waaw, 21 te naa ci seen biir: Cy su nu ygoon, sunu qu rakk a nu topp nii, ndax danu koo seetaanoon, mu nekk ci njqarey xol, di nu tinu, te faalewunu ko; looloo waral sunu njqarey tey jii. 22 Ruben nag ddu ne len: Ndax newuma leen woon, Buleen gddu bakkanu xale bi, waaye faalewuleen ma; tey rekk la nu Ylla doon xaare bakkanam, bi nu gddu. 23 Ba uy wax loolu, foogoon nau ne, Yuusufa dggul seen lkk, ndax lppto, ba doxoon seen diggante, di tekki. 24 Noonu mu dummoyu len, di jooy.
7
42 42 42 42 42 42 42 42 42 42 42 42 42 42 42 42 42 42

Yuusufa xupp na magam ya

Ba mu jooyee ba noppi, walbatiku, wax ak oom, doora jl Simeyon, jng ko ci seen kanam. 25 Gannaaw loolu Yuusufa joxe ndigal, u sol seeni saaku pepp, te ku nekk ca oom, u yebal ko xaalisam ca saakoom, ba noppi mayaale len lu u lekk ca yoon wa. u defal len noonu. 26 Ba mu ko defee u sf seeni mbaam pepp ma, daldi fay byyikoo. 27 Fa u dal ca guddi, kenn ci oom bgga xont mbaamam, ubbi saakoom rekk, ne pemm ci xaalisam. 28 Mu ne doomi baay ya: Delloo nau ma sama xaalis, mu ngi nii ci sama saaku. Seen fit ne trit, uy rag-ragi, ku ne xool sa moroom, naan: Lu nu Ylla nattoo nii? 29 Ba u yeggee ca seen baay Yanqoba ca rewu Kanaan, daldi koy nettali li len dal lpp, ne ko: 30 Waa ja yilif rew ma dafa noo rsti, foog ne danuy yddusi rew ma. 31 Nu ne ko: Nun ay nit u maandu lanu, dunu ay yddukat; 32 fukki gor ak aar lanu woon yu bokk sunu baay, waaye kenn ka nekkatul, te ka gn di xalee nga fa sunu baay, ba ca rewu Kanaan. 33 Waa ja yilif rew ma ne nu: Ni may xame ne, u maandu ngeen, nii la: dangeen may byyeek kenn ci yen, te dem ybbul dund seen waa kr, yi nekk ci xiif; 34 su ko defee ngeen indil ma seen rakk ju ndaw, kon dinaa xam ne, dungeen ay yddukat waaye nit u maandu ngeen, te dinaa leen delloo seen mbokk, ngeen mana dem fu leen neex ci rew mi.
42 42 42 42 42 42 42 42 42 42

Doomi Yanqoba ya dellu nau Kanaan

Njlben ga 42, 43
35
42

46

Naka la ku nekk sotti saakoom, ne jkk ca mbuusu xaalisam. Ba u gisee mbuusi xaalis ya, oom ak seen baay, daoo tiit. 36 Seen baay Yanqoba ne len: Xa ngeen ma ay doom: Yuusufa nekkatul, Simeyon nekkatul, legi ngeen bgga jl Beamin, ybbu. Loolu lpp ci sama kaw; ngalla man! 37 Ruben wax ak baayam ne ko: Su ma la ko delloosilul, boo yeboo reyal sama aari doom yu gor yi. Tegal Beamin ci sama loxo rekk, man dinaa la ko delloosil. 38 Waaye Yanqoba ne: Sama doom daal, du nd ak yen, ndax magam faatu na, te moom rekk a des. Su ko musiba dabee ci yoon wi ngeen jm, dingeen ma ybbe naqar wu may jpp, ba kera may nd ak sama bijjaaw, tbbi njaniiw.
42 42 42 43

Gannaaw loolu xiif bi metti ca rew ma. 2 Ba u lekkee pepp mi u jle woon Misra, ba mu jeex, seen baay ne len: Delluleen, wutali nu dund. 3 Waaye Yuda ne ko: Waa ja da noo artu woon de, wax na nu, ne nu: Dootuleen jkkaarlook man te nduleen ak seen rakk. 4 Boo byyee sunu rakk, mu nd ak nun nag, dinanu dem jndali la dund. 5 Waaye boo ko byyiwul kat, dunu dem, ndax waa ja waxoon na nu ne nu: Dungeen jkkaarlook man te seen rakk ndul ak yen. 6 Israyil ne len: Ana lu waral ngeen di ma lor, naan waa ja am ngeen jeneen rakk? 7 u ne ko: Waa ja kat da nu doon laaj ak a laajaat ci nun ak sunuy bokk, ba naa nu ndax sunu baay mu ngi dund ba tey, ak ndax am nanu rakk. Nun itam nu wax ko li mu nu laaj. Gntunu woon moos ne, dina nu sant, nu indil ko sunu rakk! 8 La ca tegu Yuda ne Israyil: Baay, tegal ngor si ci sama loxo, nu daldi dem, ndax nu dund, baa dee, nook yaw ak sunuy doom. 9 Dige naa sama bakkan; boo yeboo laaj ma ko. Bu ma la ko delloosilul, ba teg ko fi sa kanam, maa lay too sama giiru dund. 10 Bu nu yeexuloon ba legi, manoon nanoo dem ba dellusi aari yoon sax. 11 Noonu seen baay Israyil ne len: Ndegam manula kk, dangeen di def nii: skkleen ci ngneeli rew mi, yeb ci seeni saaku, ybbul waa ja lu mel ni tuuti diwu yaram ak lem ak cuuraayu xas ak cuuraayu ndbb ak ay xeeti saaly. 12 Te ngeen ybbaale ci xaalis lu tollook aar cay la ngeen jnde woon, ngir feyaale loola, ndax jombul njuumte la woon. 13 Su ko defee ngeen nd ak seen rakk, fabu dellu ca waa ja. 14 Yal na Ylla Aji Man ji def waa ja yrm leen, ba byyi seen doomu baay ba, moom ak Beamin itam. Man nag, su ma naree kk ay doom aa! Naa len kk rekk.
1
43 43 43 43 43 43 43 43 43 43 43 43 43 43

43

Magi Yuusufa ya ybbu nau Beamin

Gaa a jl nau sarica booba, ybbaale nau it aar cay xaalis ba, daldi nd ak Beamin, u dem Misra, teewi ca kanam Yuusufa. 16 Ba Yuusufa gisee Beamin nd ak oom, dafa wax fara biir kram, ne ko: Ybbul gaa i ca kr ga, te nga rey gtt, defar ko, ndax maak oom nooy bokk a tey. 17 Waa ja def la ko Yuusufa wax, ybbu gaa a kr Yuusufa. 18 Waaye u am tiitaange ndax li u len ybbu kr Yuusufa. a ngay xalaat naan: Boo demee, xaalis bi u yeboon ci sunuy saaku yoon wu jkk wa, moom lau bgga taafantoo, dugal nu fii, ba song nu, jpp nu jaam, nangu sunuy mbaam, boole ci. 19 Ba u demee ba ca buntu kr Yuusufa, wax nau ak fara biir kram. 20 u ne ko: Sang bi baal nu, nun de woon nanu fi lu jiitu ngir jndsi dund, 21 waaye ba nu dalee ca yoon wa, danoo ubbi sunuy saaku, ku nekk ci nun fekk xaalisam ca kaw, mu tollu na mu tollu woon, te indiwaat nanu ko. 22 Te it indaale nanu xaalis bu nu jnde dund. Waaye xamunu ku delloo xaalis ba ci sunuy saaku. 23 Mu ne len:
15
43 43 43 43 43 43 43 43 43

Magi Yuusufa ya dellu nau Misra

43.11 ay xeeti saal lau, yu uy wax pistaas ak amnd.

Njlben ga 43, 44

47

Jmm rekk la; buleen tiit, seen Ylla, jiy seen Yllay baay, moo leen defal alal ci seeni saaku. Seen xaalis jot naa ci. Noonu mu gnne Simeyon, indil len ko. 24 Waa ja dugal len kr Yuusufa, may len ndox u jngu, ba noppi xont seeni mbaam. 25 Ba mu ko defee u yebbi seeni sarica, bala Yuusufaa agsi ca digg-bccg, ndaxte dgg nau ne, foofa lauy ae. 26 Ba Yuusufa wccsee, u jbbal ko foofa ca biir kr ga sarica, ba u ko indaaleel, daldi koy sujjotal. 27 Mu nuyoo ak oom, ba noppi laaj len ne len: Seen baay bu mggat, ba ngeen doon wax, mbaa mu ngi dund? Mbaa mu ngi ci jmm? 28 u ne ko: Sunu baay mu ngi dund, sang bi, te mu ngi ci jmm. a nga koy sukkal tey sujjotati. 29 Naka la Yuusufa ne gees, gis Beamin rakku doomu ndeyam ja. Mu laaj len ne len: Ndax kii mooy seen rakk, ji ngeen ma doon wax? La ca tegu mu ne rakkam ja: Sama ngor si, yal na la Ylla defal yiw waay! 30 Ci kaw loolu Yuusufa gaaw gnn ndax yaram wu daw, te manatula tye ay rongooam ndax rakkam ja, mu dugg negu biiram, di jooy. 31 Ba mu noppee, slmu, gnn, doora nd ak sagoom, daldi joxe ndigal, ne: Taajleen a bi. 32 Loolu weesu u may Yuusufa moom rekk; ber doomi baayam ya. Waa Misra a fa doon lekke it, u beral len seen ndab, ngir waa Misra daawuu bokk ak Ebr yi lekk, ndax mba la fa woon. 33 a nga toog, na mu len ko sante, taaw ba fegge wet, ni ko ko cru taaw maye, u ssaloo, na u toppantee ciy at, ba ca caat ma. Gaa aa nga yemu, di xoolante. 34 Noonu mu skkal len ca ndabam, waaye Beamin pple ku ci nekk juromi yoon. u bokk nag naana naan, ba seen xol sedd.
43 43 43 43 43 43 43 43 43 43 43 44

saakoom. 2 Waaye sama kaasu xaalis boobee, yebal ko ki gn di xale ci saakoom, boole ko ak xaalisu peppam. Mu def la Yuusufa wax. 3 Ca llg sa, ba jant bay fenk, yiwi nau gaa a, u sf seeni mbaam, dem. 4 Naka lau gnn dkk ba, te soreeguu sax, Yuusufa sant fara biir kram, ne ko: Gaawal dab gaa a, te boo len dabee, wax len ne len: Lu tax u ji leen njekk, ngeen feye ngoreedi? 5 Ndax li ngeen jl du sama kaasu sang, bi muy naane, rawatina di ko gisaanee? Lu aaw ngeen def nii! 6 Noonu mu dab len, wax len loolu. 7 u ne ko: Kilifa gi, looy wax nii? Nun de, sang bi, jomb nanu loolu! 8 Xaalis bi nu fekkoon ci sunu bunti saaku sax, danoo ndaat ak moom, jge ba Kanaan, delloosil la ko, kon nan lanu mana scce sa kr sang xaalis mbaa wurus? 9 Ngalla kilifa gi, yaay sunu sang; koo ko fekke ci nun rekk, boo yeboo reyal, i des ci nun doxe fa, di say jaam. 10 Mu ne len: Li ngeen wax yoon la sax, waaye na ki ma ko fekke do di sama jaam, su ko defee i ci des wcc. 11 u gaaw nag, wcce seeni saaku ci suuf, ku nekk ubbi saakoom. 12 Ma ngay seet, tmbalee ca taaw ba, ba ca caat ma, doora fekk kaas ba ca saaku Beamin. 13 Ba loolu amee daoo torox, ba xotti seeni yre, ku nekk sfaat mbaamam, u dellu ca dkk ba.
44 44 44 44 44 44 44 44 44 44 44 44

44 u mana ttan, te nga delloo ku nekk xaalisam, tegal ko ko ca buntu


1
44

Ba loolu wyee mu sant fara biir kram, ne ko: Solal seeni saaku pepp lu

Yuusufa nattu na ay magam

Yuda ak i doomi baayam nag dellusi kr Yuusufa, fekk demagul. u daldi ne nrm, dpp seen j fi suuf. 15 Yuusufa ne len: Li ngeen def nag? Xanaa xamuleen ne, nit ku mel ni man day gisaane? 16 Yuda ne: Sang bi, lu nuy waxati? Lu nu mana lay, ba setal sunu bopp? Yllaa nu feeal, sang bi. Nanu bokk nun pp di say jaam, yem ci kepp ak ki u fekk kaas bi ci loxoom. 17 Mu ne len: Jomb naa loolu.
14
44 44 44 44

Yuda tinul na Beamin ca Yuusufa

Njlben ga 44, 45

48

Ki u fekk kaas bi ci loxoom mooy doon sama jaam; i ci des dellu ca seen baay ci jmm. 18 Yuda jegesi ne ko: Ngalla sang bi, ma eme laa diis lenn rekk, te sa xol baa tng ci man, doonte yaak Firawnaa tolloo. 19 Sang bi, danga noo laajoon ne nu: Ndax am ngeen baay walla rakk? 20 Ba mu ko defee nu ne la: Am nanu baay bu mggat. Sunu rakk, ji mu jur te fekk ko di mggat nag, moo ci gn di ndaw. Magam dafa dee, mu des moom do ci ndeyam, baayam sopp ko lool. 21 Nga waxoon nu ne nu: Indil-leen ma ko, ngir ma gisal ko sama bopp. 22 Noonu sang bi, nu wax la ne: Xale bu gor bi manula tggook baayam. Bu tggoo ak moom, kon baayam dina dee. 23 Nga wax nu ne nu: Bu seen rakk ndul ak yen, dungeen jkkaarlook man. 24 Booba lanu dem ca sunu baay, ba lay siyaare, daldi koy jottali say kddu. 25 Ba nu demee ba mu ygg, sunu baay ne: Delluleen, jndali nu tuuti dund. 26 Waaye nu ne: Dunu mana dem te sunu rakk ndul ak nun, ndaxte bu nu ndul ak moom, dunu gis kilifa ga. 27 Sunu baay, ba lay siyaare, ne nu: Xam ngeen ne, damaa amul ak sama soxna lu dul aari doom. 28 Kenn ki dem, wacc ma, ma ne, moom kay, aw rabu ll a ko daggate! Gisaatuma ko ba tey jii. 29 Te bu ngeen ma fi jlalee kii itam, ba musiba dab ko, dingeen ma ybbe naqar wu may jpp, ba kera may nd ak sama bijjaaw, tbbi njaniiw. 30 Legi nag, bu ma ibbee ca sama baay, ba lay siyaare, te ndunook xale bii muy noyyee, 31 bu gisul xale bu gor bi nd ak nun ibbsi aa! Kon de dina dee, te dinanu ybbe sunu baay naqar, wu koy topp, ba kera muy nd ak bijjaawam, tbbi njaniiw. 32 Gannaaw loolu it xasoon naa dige sama bakkan, ndax damaa waxoon ne: Bu ma la ko delloosilul, maa koy glloo ba kera may dee. 33 Kon ngalla sang bi, byyi ma man ma des fi di sa jaam, wuutu xale bi, te moom mu dellu nd ak i magam ibbi. 34 Ndax xawma nan laay delloo ca sama baay te nduma ak xale bi. Ylla bu ma fekke njekkar, wi ciy dal sama baay!
44 44 44 44 44 44 44 44 44 44 44 44 44 44 44 44 44 45

jaambur nekku fa, ba Yuusufa di xmmiku ay bokkam. 2 Mu ne yikkt, jooy jooy yu metti, waa Misra di ca dgg, ba ca kr Firawna sax. 3 Noonu Yuusufa ne magam ya: Man mii maay Yuusufa! Mbaa sama baay a ngi dund? Waaye magam ya manuu koo tontu, ndax booba njqare jpp na len. 4 Yuusufa dellu ne ay magam: Jegesileen. u jegesi. Mu ne len: Man maay Yuusufa, seen rakk, ji ngeen jaayoon, u indi ma Misra. 5 Waaye buleen jaaxle tey, mbaa ngeen di sikk seen bopp ndax li ngeen ma jaay, u indi ma fi. Rawale ay bakkan moo tax Ylla yebal ma fi, ma jiitusi leen. 6 aari at a ngii xiif baa ngi ci rew mi, te fii ak juromi at ci kanam kenn du bey, kenn du gob. 7 Ylla da maa yebal, ma jiitusi leen, ba rawale seen bakkan, dikke leen xettal gu mag, ba seen askan baa fey. 8 Kon nag du yena ma yebal fii, waaye Yllaa. Te moo ma jagleel, ma doon cslaayal Firawna, mel ni baay ci moom, jiite kram gpp, boole ci yilif mboolem rewu Misra. 9 Gaawleen dellu ci sama baay te ne ko: Sa doom Yuusufa nee na: Ylla fal na ma kilifag Misra gpp; wal fi man, nu mu gna gaawe. 10 Su ko defee nga dkksi diiwaanu Gosen, nekk ci sama wet, yaak say doom ak say st ak say gtt ak say gtt ak mboolem loo moom, 11 ndaxte des na juromi ati xiif. Waaye dinaa la fi yore, ba doo kk dara, yaak sa waa kr ak mboolem lu bokk ci yaw. 12 Yena gisal seen bopp, yen ak sama rakk Beamin, ne man Yuusufa mii, maay wax ak yen. 13 Nettalileen sama baay ndam li ma am ci Misra ak li ngeen gis lpp, te ngeen indi sama baay, nu mu gna gaawe. 14 Noonu mu laxasu Beamin rakkam, daldi jooy,
45 45 45 45 45 45 45 45 45 45 45 45 45

45 teew. Mu daldi ddu ne: Xiddileen ma, yen pp! pp dem, ba benn
1
45

Ba loolu amee Yuusufa manatula tye boppam, te surgaam ypp a nga

Yuusufa xmmiku na ay magam

Njlben ga 45, 46
45

49

Beamin it laxasu ko, jooy. 15 Magam a itam, mu fon len tey jooy. Booba la magi Yuusufa ya doora wax ak moom. Ba xibaar ba ggee kr Firawna, u naan magi Yuusufa w nau, doonoon na lu neex Firawna, moom ak i dagam. 17 Firawna ne Yuusufa: Waxal say mag, ne len: Ni ngeen di def mooy nii: sfleen seeni mbaam, te dem rewu Kanaan, 18 jli seen baay ak seeni njaboot, ngeen w fi sama wet. Dinaa leen jox suuf si gn ci rewu Misra, ngeen di lekk li fi gna duuf. 19 Firawna dellu ne Yuusufa: Am nga ndigal itam ci wax len ne len: Ni ngeen koy defe nii la: dangeen di jle ay watiir ci rew mi, dem yeb ci seeni doom ak seeni soxna, te nd ak seen baay, ngeen w. 20 Te buleen rccu alal, ji ngeen di byyi seen gannaaw, ndax li gn ci rewu Misra yena koy moom. 21 Ba loolu amee doomi Israyil def noona. Yuusufa jox len ay watiir ci ndigalu Firawna, ak lu u lekk ca yoon wa, 22 mayaale len ku ne mbubb mu rafet. Waaye Beamin moom, etti temeri donji xaalis la ko may, tegal ko ca juromi mbubb yu rafet. 23 Baayam nag, mu ybbante ko fukki mbaam yu gor yu sf lay tnneef ca Misra, ak fukki mbaam yu jigen yu sf pepp ak mburu, tegal ko ca lu mu dunde ca yoon wa, buy w. 24 Gannaaw loolu mu yiwi ay magam ne len: Ngalla buleen xuloo ci yoon wi. Noonu u dem. 25 Booba lau byyikoo Misra, dellu rewu Kanaan ca seen baay Yanqoba. 26 u wax ko ne ko: Ndekete Yuusufaa ngi dund! te sax mooy kilifag rewu Misra gpp. Ba Yanqoba dggee loolu, yaramam dafa dee goyy ca saa sa, ndaxte gmu len. 27 Waaye ba u nettalee seen baay Yanqoba li Yuusufa wax lpp, te mu gis watiir, yi Yuusufa ynnee, ngir jlsi ko, ca la xelam dellusi. 28 Israyil daldi ne: Moom kay na dund rekk! Sama doom Yuusufaa ngi dund. Man kay dinaa dem ba gis ko, bala ma fee jge.
16
45 45 45 45 45 45 45 45 45 45 45 45 45 46

Firawna woo na Yanqoba Misra

Israyil nag dem, ybbaale mboolem lu bokk ci moom. Ba mu agsee 2 Ylla wax ak Israyil foofa ca guddi ci biir gnt ne ko: Yanqoba, Yanqoba! Israyil ne ko: Naam. 3 Ylla ne ko: Man maay Ylla, di sa Yllay baay. Bul ragala dem Misra, ndaxte askan wu ry laa fay sose ci yaw. 4 Man ci sama bopp maay nd ak yaw Misra, te na la wor ne, dinaa la delloosi, te it Yuusufa moo lay doggali. 5 Ba loolu amee Yanqoba jge Beerseba; doomi Israyil boole seen baay ak seeni doom ak seeni soxna, yeb len ci watiir, yi Firawna ynnee woon, ngir ybbu len. 6 a nga jiital seeni jur, daldi ybbaale seen alal, ja u ame rewu Kanaan. Noonu Yanqoba dem Misra nd ak njabootam gpp, 7 ybbaale doomam yu gor ya ak stam yu gor ya ak doomam yu jigen ya it, ook stam yu jigen ya, ak mboolem a askanoo ca moom.
1
46 46 46 46 46 46 46

46 Beerseba, dafa saraxal Yllay baayam Isaaxa.

Yanqoba dem na Misra

Waa kr Israyil, yi w Misra te di Yanqoba ak i doomam, seeni tur a di: Ruben, taawub Yanqoba. 9 Doomi Ruben yu gor di Anog ak Palu ak Esron ak Karmi. 10 Doomi Simeyon yu gor di Yemuwel ak Yamin ak Owdd ak Yakin ak Sowar ak Sawul, mi ndeyam di Kanaaneen. 11 Doomi Lewi yu gor di Gerson, Keyat ak Merari. 12 Doomi Yuda yu gor di Er ak Onan ak Sela ak Peres ak Sera, te Er ak Onan faatu ca rewu Kanaan. Doomi Peres yu gor di Esron ak Amul. 13 Doomi Isakaar yu gor di Tola ak Puwa ak Yasub ak Simron. 14 Doomi Sabulon yu gor di Seredd, Elon ak Yaleel. 15 Gor oooo xeetoo ci Leya, te askanoo ci Yanqoba ca
8
46 46 46 46 46 46 46 46

Njabootu Yanqoba, gi w Misra

Njlben ga 46, 47

50

Padan-Aram, gannaaw Diina miy doomam ju jigen. Boo boolee doomam ypp, gor ak jigen, uy fanweer ak ett. 16 Doomi Gdd yu gor oo di Sefon ak Agi ak Suni ak Esbon ak Eri ak Arodi ak Areeli. 17 Doomi Aser yu gor di Yimna ak Yiswa ak Yiswi ak Beriya, Sera di seen jigen. Doomi Beriya yu gor di Eber ak Malkiyel. 18 Gor oooo xeetoo ci Silpa, mi Laban may Leya, doomam ju jigen, te u askanoo ci Yanqoba, uy fukki bakkan ak jurom benn. 19 Doom yu gor yi Rasel, soxnas Yanqoba, am nag oo di Yuusufa ak Beamin. 20 Yuusufa itam am Manase ak Efrayim ca rewu Misra, seen yaay di Asnat doomu Potifera, may njiitu diine ca dkk ba u naan On. 21 Doomi Beamin yu gor oo di Bela ak Beker ak Asbel ak Gera ak Naaman ak Eyi ak Ros ak Muppim ak Uppim ak rd. 22 Gor oooo xeetoo ci Rasel, te askanoo ci Yanqoba, pp di fukki bakkan ak eent. 23 Doomu Dan ju gor di Usim. 24 Doomi Neftali yu gor di Yaseel ak Guni ak Yeser ak Silem. 25 Gor oooo xeetoo ci Bilaa, mi Laban may doomam Rasel, te u askanoo ci Yanqoba, oom pp di jurom aari bakkan. 26 Mboolem i nd ak Yanqoba, w Misra, muy i mu giir, te limaaleesul soxnay doomi Yanqoba ya, tollu nau ci jurom benn fukki bakkan ak jurom benn. 27 Doomi Yuusufa yu gor, ya mu am Misra, tollu ci aar. Kon mboolem a dem Misra te di waa kr Yanqoba, tollu nau ci jurom aar fukk.
46 46 46 46 46 46 46 46 46 46 46 46

Yanqoba dafa yebal Yuda, mu nd ak Yuusufa, jiituji ko diiwaanu Gosen, Yanqoba fekki len fa. Noonu u agsi Gosen. 29 Yuusufa nag waajal waruwaayam, dajeji ak baayam Israyil ca Gosen. Ba Yuusufa ggee ba ca moom, da koo laxasu, ne pp ci kawam, jooy lu ygg. 30 Israyil ne Yuusufa: Legi de, bu ma yeboo dee, gannaaw gisaat naa la, ngay dund. 31 Ba mu ko defee Yuusufa wax ak doomi baayam ya ak waa kr baayam, ne len: Maa ngi dellu ygali Firawna ne ko: Samay bokk ak sama waa kr baay, a nekkoon ca rewu Kanaan, w nau fi man. 32 Dafa di seeni gor ay smm lau, ag jur lau masa yar, te indaale nau seen jur gu gtt ak gu gudd ak mboolem lu u moom. 33 Kon bu leen Firawna woowee, ne leen: 34 Lan mooy seen liggey? ngeen ne ko: Nun de sang bi, ag jur lanu masa yar, ba nuy gone ba tey, te noonu la ko sunuy maam daan defe. Su boobaa, ngeen mana fetewoo diiwaanu Gosen, ndaxte waa Misra dauy xof smm.
28
46 46 46 46 46 46 46 47

Yanqoba gis na Yuusufa

Yuusufa daa dem ca Firawna, wax ko ne ko: Sama baay ak samay bokk, jge nau Kanaan, nd ak seen jur gu gtt ak gu gudd ak mboolem lu u moom. a nga legi ca diiwaanu Gosen. 2 Fekk na Yuusufa tnn jurom ciy doomi baayam. Noonu mu nuyoole len ak Firawna. 3 Firawna laaj doomi baay ya, ne len: Lan mooy seen liggey? u ne ko: Nun de sang bi, ay smm lanu naka jekk ca sunuy maam ba tey. 4 u teg ca ne ko: Danoo w ngir dal ci rew mi, ndaxte amalatunu sunu jur parlu, te xiif bi metti na ca rewu Kanaan. Moo tax sang bi, nu di la aan, nga may nu, nu dal foofa ca diiwaanu Gosen. 5 Firawna wax ak Yuusufa ne ko: Gannaaw sa baay ak say bokk w nau fi yaw, 6 rewu Misraa ngii ci sa kanam. Seetal fi gn ci rew mi, nga jox sa baay ak say bokk, u sanc. Byyi len, u sanc Gosen, te bu ci amee u xare ci oom, nga dnk len samay gtt. 7 Gannaaw loolu Yuusufa nd ak baayam ba fa Firawna, nuyoole ko ak moom. Yanqoba nuyu Firawna. 8 Firawna laaj Yanqoba ne ko: Aa, gor gi, xanaa war ngaa doon mag de! 9 Yanqoba wax Firawna ne ko: Samay ati mngaan, ba ma
1
47 47 47 47 47 47 47 47 47

47

Yuusufa nuyoole na ay bokkam Firawna

Njlben ga 47

51

ganee ddina ba tey de, mu ngi tollu ci temer ak fanweer, muy at yu gtt te naqari, te it demuma bay tolloo ay at ak samay maam, ba uy mngaan ci ddina. 10 Ba mu ko defee Yanqoba aanal Firawna, byyikoo fa, daldi dem. 11 Yuusufa nag dalal baayam ak i bokkam, dogal len suuf sa gn ca rewu Misra ca diiwaanu Ramses, ni ko ko Firawna sante woon. 12 Ba loolu amee Yuusufa di dundal baayam ak i bokkam, ak mboolem waa kr baayam, boole ca a bootu ca oom.
47 47 47

Ab dund amuloon fenn ca rew ma mpp, ndax xiif bu metti lool. Waa rewu Misra ak rewu Kanaan jeex tkk ndax xiif ba. 14 Noonu Yuusufa dajalee ca pepp, ma mu jaay waa Misra ak waa Kanaan, mboolem xaalisu aari rew ya, ybbu nag xaalis ba kr Firawna. 15 Ba u demee, ba xaalis amatul ca Misra ak ca Kanaan, waa Misra gpp w fa Yuusufa ne ko: Jox nu ab dund kay! Mbaa du danga nuy seetaan, nuy dee? Ndax xaalis amatul. 16 Yuusufa ne len: Indileen seeni jur, ma wecci leen ko dund, ndegam amatuleen xaalis. 17 Gannaaw loolu u indil Yuusufa seeni jur, Yuusufa jox len ko pepp, wecci len ko seeni fas ak seeni gtti jur gu gtt ak gu gudd ak seeni mbaam. At mooma jox na len ab dund, mu wecci seen gtt gpp. 18 Ba at ma jeexee, u waat ca moom ca dwn sa, ne ko: Sang bi, dunu la nbb ne, amatunu dara, ndax xaalis bi jeex na, te jur gaa ngi ci yaw, dara nekkatu fi lu nu la mana jox lu moy sunuy jmm ak sunuy tool. 19 Mbaa du danga nuy seetaan, nu bokk snku ci sa kanam, nook sunu suuf? Ngalla boole nu jnde ab dund, nun ak sunuy suuf. Su ko defee nuy moomeeli Firawna, nun ak sunuy suuf. Te nga jox nu pepp mu nu dunde, lu ko moy kat nun dinanu dee, suuf si it dina booy. 20 Yuusufa nag jndal Firawna suufas Misra gpp, ngir waa Misra ya jaay ku ci nekk sa tool ndax xiif, ba len jiital, ba Firawna mujj moom suuf si. 21 Waa rew ma oom, Yuusufa da lena def ay jaam ca Misra, gii wet ba gaa. 22 Byyiwul lu moy suufu njiiti diine ya, ndax Firawna jotoon na lena dogal ay cr, jagleel len. Moo tax jaayuu seeni suuf. 23 Yuusufa ne waa rew ma: Legi gannaaw jnd naa leen, ba Firawna moom leen, yen ak seeni suuf, jiwoo ngii, demleen jiwi. 24 Bu nu ggee ci ngob, jurom yu ngeen am dingeen ci jox Firawna benn, te fetewoo eenti cr yi des. Su ko defee ngeen gnne ci jiwuy tool yi, li ci des ngeen dunde, yen ak seen waa kr ak seeni doom. 25 u ne ko: Sang bi, rawale nga nu! Te gannaaw laaye nga nu biir, nangu nanoo doon jaami Firawna. 26 Noonu la Yuusufa trale loola, def ko dogalu yoon ca suufu Misra, te loolooy wy ba tey jii: juromi cri meeef mu ne, Firawnaay moom benn ba. Waaye suufi njiiti diine ya ca bokkul, Firawna amu ca dara.
13
47 47 47 47 47 47 47 47 47 47 47 47 47 47

Lu jm ci saytub Yuusufa

Bnni Israyil sanc nau rewu Misra ca diiwaanu Gosen. Am nau fa alal, giir fa, ba yokku lool. 28 Yanqoba nag nekk na fukki at ak jurom aar ca rewu Misra, ay atam ypp tollu ci temer ak eent fukk ak jurom aar (147). 29 Ba nga xamee ne ppu Israyil a ngay bgga mat, dafa woolu doomam Yuusufa ne ko: Ngalla waay dugalal sa loxo, mu ron sama luppz, muy ngi ci yaw ne, doo fecci sama kllre ak yaw: dama lay aan, bu ma denc Misra. 30 Bs bu ma fekkijee samay maam, nanga ma jle Misra, denci ma ca seen xabru. Yuusufa ne ko: Dinaa la defal li nga wax. 31 Mu ne ko: Gial ma ko. Yuusufa gi ko, Israyil doora am jmm, daldi weru ca bopp lal ba.
27
47 47 47 47 47

Yanqoba dnkaane na

47.29 Seetal ci 24.2-3.

Njlben ga 48, 49
48

52 Israyil aanal na Efrayim ak Manase


48

Ba loolu wyee u ne Yuusufa baayam dafa tawat, mu nd ak aari 2 Ba u ygalee Yanqoba ne doomam Yuusufaa koy seetsi, Israyil dafa dgrlu, toog ca lal ba. 3 Yanqoba ne Yuusufa: Ylla Buur bi feeu woon na ma ca Lus ca rewu Kanaan, barkeel ma, 4 te wax na ma ne ma: Dinaa la giiral, fulandi la, def la nga sos mbooloom xeet, te rew mii laay may i askanoo ci yaw, u moom ko fww. 5 Legi nag sa aari doom, yi nga am Misra, laata ma di la fekksi Misra, maa len sddoo. Maay sddoo Efrayim ak Manase, uy samay doom, ni ma jure Ruben ak Simeyon. 6 Waaye doom, yi nga am seen gannaaw yaa len di fetewoo, uy wuyoo seen turi mag ci wllu ndono. 7 Li tax ma def loolu mooy, bi ma jgee Padan di ibbi, Rasel dafa faatu ca yoon wa ci sama kanam, ba nuy tollu ca rewu Kanaan, booba nu ngay dem, bay jub Efrata. Ma suul ko foofa, ca yoonu Efrata. Efrata mooy Betleyem tey. 8 Noonu Israyil gis doomi Yuusufa ya. Mu ne: ii ooy an? 9 Yuusufa ne baayam: ii ooy sama doom, yi ma Ylla jox fii. Baayam ne ko: Nau jegesi, ma aanal len. 10 Booba bti Israyil dafa lndm, ba gisatul ndax li muy mag. Yuusufa jegeal len seen maam, mu fon len, taf len ci boppam. 11 Israyil nag ne Yuusufa: Yaakaaruma la woona gisati, ndeke Ylla dina ma may lu raw gis la, ndax gis naa say doom. 12 Ca la len Yuusufa wccee fi u uufu ci seen maam, daldi dpp jwam ci suuf, 13 ba noppi Yuusufa taxawal len oom aar, u sq ko janook Israyil, loxol ndijooram jpp ci Efrayim, mu fete ak cmmou Israyil, loxol cmmoam jpp ci Manase, mu fete ak ndijooru Israyil. u nd jegesi, 14 waaye Israyil jllawle ay loxoom, tllal ndijooram, teg ko ca kaw boppu Efrayim, mi gn di ndaw; cmmoam tege ca boppu Manase, doonte mooy taaw. 15 Ma ngay aanal Yuusufa. Mu ne: Ylla ji samay waajur Ibraayma ak Isaaxa toppoon, moom Ylla, ji ma smm, ba ma juddoo ba tey jii, 16 malaaka mi ma jot ci bpp loraange yal na barkeel xale yi, ba u saxal sama tur ak samay turi waajur, Ibraayma ak Isaaxa, te giir, ba ne g ci kaw suuf. 17 Ba Yuusufa gisee ne baayam ca boppu Efrayim la teg loxol ndijooram, mu naqari ko, mu daldi jpp loxol baayam, bgg koo jle ca boppu Efrayim, teg ko ca boppu Manase. 18 Yuusufa ne baayam: Det, baay, ndax kii moy taaw, tegal sa ndijoor ci boppam. 19 Waaye baayam ba, ne ko: Xam naa ko, doom, xam naa ko. Moom itam dina doon aw xeet tey doon ku mgg, waaye rakkam a koy sut, te askanam dina law, ba di ay xeet. 20 Gannaaw loolu mu aanal len keroog ne len: Yal na Israyil di aane seeni tur naan: Yal na la Ylla def ni Efrayim ak Manase. Noonu la jiitale Efrayim, door caa teg Manase. 21 Ba mu ko defee Israyil ne Yuusufa: Legi man dinaa dee, waaye Ylla dina nd ak yen, ba delloo leen ca seen rewu maam. 22 Man nag dinaa la may cr booy pple say doomi baay, muy suuf su ma nangoo sama saamar ak sama fitt ca Amoreen a.
1
48 48 48 48 48 48 48 48 48 48 48 48 48 48 48 48 48 48 48 48 48 49

48 doomam Manase ak Efrayim, seeti ko.

49

1
49

Gannaaw loolu Yanqoba woo ay doomam ne len: Bokkleen daje, ma xamal leen li leen di dikkal llg.

Yanqoba tggoo na

Njlben ga 49
Dajeleen te dglu ma, man Yanqoba seen baay; teewluleen seen baay Israyil.
2
49

53

Ruben, yaw mi ma taawloo, nga sosoo sama digg doole, sama ndoortel kttan, yaa jkke sut moos ci teraanga ak doole. 4 Yaa toogadi it ni ndox muy wal-wali, doo mujje sut, nde yaa tdd sa lalu baay, ba teddadi, kera ba nga ca tddee.
3
49 49

Simeyon ak Lewi oo duye yene, ooy nas pexey ay. 6 Ylla bu sama xol nd ci seeni pexe, mbaa sama xel di nangu seeni diisoo, ndax fu u mere, xal faa bome, te lggal ay ykk lauy foye. 7 Mbas ma seen xadar, gu tar, ak seen mer, mi dul meddi. Maa len di wasaare ci kr Yanqoba, tasaare len ci Israyil.
5
49 49 49

Yaw Yuda, mi say doomi baay di taggeji, ngay sqi sa ndoddi noon, sgal len, sa doomi baay a lay sujjotal. 9 Yuda yaa di gaynde gu ndaw, doom, doora jge nii ci pdd, tey yuug ak a goor ni gaynde sibi. Yaa di gaynde gu deesul yee. 10 Nguur gi du jge ci loxol Yuda, te yetu buur ay wye sampe ciy tnkam, li feek borooma di w, ba xeet yi dggal ko. 11 Mooy yeew mbaamam cig rese, cumbur ma feteek car, ba ca gn; muy fote ay yreem bii, di sumb mbubbam ci ndoxum rese. 12 Bt yaa ngay nes-nesi ndax bii, b ya weex furr ndax um soow.
8
49 49 49 49 49

Sabulon ay dkke tefesi gej, di teerub gaal yi, am rewam digalook Sidon.
13
49

Isakaar mbaam ngonk la, muy goor diggante aari sf. 15 Bu gisee ni mbaaram neexe, ak ni rew mi naate, day waaf, gddu ngaaxam,
14
49 49

49.10 Baat bi u tekkee boroom fii, bare na nu u koy tekkee.

Njlben ga 49
daldi fetewoo coonob njaam. Dan ay tteji xeetam, ni ko giiri Israyil baaxoo. 17 Waaye Dan ay jaan ju dog u yoon, mbaa cebi ciw all, mooy mtt tnki fas, gawar jullootu.
16
49 49

54

18
49

Cy Aji Sax ji, maa ngi sentu sa xettal!

Gdd la gngoor di gaw, waaye mu tqtal len, ba daan.


19
49

Aser ay boroom dund bu duun, mooy maye ngneeli ami buur.


20
49

Neftalee di kwl gu fx, te mooy jur doom yu taaru.


21
49

Yuusufaay bnqaasu garab, garab guy me, feggook btu ndox, car yaa nga law, tiim digu tool ba. 23 Ay fittkat a ko toal, di ko song ak a fitt. 24 Waaye xalaam ga di wye da, te la loxo yay dgrloo mooy loxoy Boroom Kttan, boobee di Yllay Yanqoba, kookooy Smm biy Doju cslaayal Israyil, 25 mooy sa Yllay baay, ji lay wallu, mooy Aji Man ji lay barkeele ca barkey asamaan, ya fa kaw, ak barke ya ne leww ca suuf xote ya, teg ca barkeb njur ak nmpal. 26 Sa aani baay ya romb xewali tund, ya sax fww, rombati ngneeli jnji cosaan ya, yal na dal ci boppu Yuusufa, ca kaw ndaal boppam, moom sangub doomi baayam ya.
22
49 49 49 49 49

Beamin ay till guy yeeroo, di xye ypp rbbam, tey gonloo sddale am llam. 28 oou oo sos mboolem giiri Israyil, u tollu ci fukk ak aar, te loolu la len seen baay wax, ba mu len di tggu. Ku ci nekk mu tggoo ko kdduy tggtoo, ya war ca moom.
27
49 49

Gannaaw loolu da lena dnk ne len: Maa ngi waaja fekki samay maam; dencleen ma fa samay maam ca xabru ba ca toolu Efron, Etteen ba. 30 Mooy xabru ba ca biir tool, ba ca Magpela, te jkkaarloo ak Mamre ca rewu Kanaan, di tool, ba
29
49 49

Yanqoba nelaw na

Njlben ga 49, 50
49

55

Ibraayma jndoon ca Efron, Etteen ba, ngir def ko bmmeel. 31 Foofa lau denc Ibraayma ak soxnaam Saarata, te foofa lau denc Isaaxa ak soxnaam Rebeka, te fa laa denc Leya it. 32 Tool ba ak xabru ba ca nekk a nga ko jnde ca Etteen a. 33 Naka la Yanqoba dnku doomam yu gor ya noona, daldi delloo ay tnkam ca lal ba, bakkan ba rot, mu fekki ay maamam.
49 49 50

Ba mu ko defee Yuusufa daanu ci kaw baayam. Ma ngay jooy te di ko fon. Ba loolu weesoo Yuusufa jox ay fajkatam ndigal, u waajal baayam. Fajkat ya waajal Israyilb. 3 Waaj ma am na eent fukki fan, ndaxte loolooy waajal bu mat skk cib new. Waa Misra nag djal ko jurom aar fukki fan. 4 Ba dj ba weesoo, Yuusufa dafa wax ak waa kr Firawna, aan len u dimbali ko, waxal ko Firawna ne ko, 5 baayam da ne woon, mu ngi waaja dee, waaye xabru ba mu yettaloon boppam ca rewu Kanaan, na ko gial ne, dina ko denc foofa. Mu ne kon, na ko Firawna may, mu robi baayam, ni mu ko ko giloo woon, te dellusi. 6 Firawna may ko, mu robi baayam, na mu ko ko giloo woon. 7 Yuusufaa ngay dem robi baayam, moom ak mboolem jawrii Firawna ak magi kram ak mboolem kngami Misra. 8 a nga nd ak waa kr Yuusufa gpp ak ay doomi baayam ak waa kr baayam, byyiwuu diiwaanu Gosen lu moy xale ya ak gtt ya ak jur gu gudd ga, 9 ay watiir ak i gawar topp ca, u def gngoor gu ry. 10 Ba u agsee ca dggay Ataat, ja ca wllaa dexu Yurdan, dau koo jooy jooy yu ry te metti. Yuusufa djal fa baayam diiru jurom aari fan. 11 Waa rewu Kanaan, gis dj ba ca dggay Ataat, naan: Dju waa Misra bii aka ry! Moo tax u tudde brab booba ca wllaa dexu Yurdan, Abel-Misra (mu firi Dju waa Misra). 12 Noonu doomi Yanqoba ya def la len seen baay dnkoon, 13 ybbu ko ca rewu Kanaan, daldi koy rob ca xabru ba ca toolu Magpela, te Ibraayma jndoon ko ca Efron, Etteen ba, ngir def ko bmmeel. Mooy tool, ba jkkaarloo ak Mamre. 14 Ba Yuusufa dencee baayam ba noppi, dafa dellu Misra, moom ak doomi baayam ya ak mboolem, a mu ndaloon ca robu baayam.
1 2
50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50

50

Yuusufa rob na Yanqoba rewu Kanaan

Magi Yuusufa ya xam nau ne, seen baay nelaw na. a ngay wax ca seen biir naan: Waaw, mbaa Yuusufa dencalu nu mer, nar noo fey sunu bor ndax lu bon li nu ko ji woon lpp? 16 Boobu lau ybbante Yuusufa kddu yii, di ko wax ne ko: Sa baay dafa noo dnkoon, bala moo nelaw, ne nu: 17 Waxleen Yuusufa ne ko, sa baay nee: Say mag def nau la lu bon moos, waaye ngalla baal len seeni too ak q, ji u la ameel. Kon rikk waay, baal nu q, ndax nun nook sa baay a bokk jenn Ylla ju nuy jaamu. Ba u waxee Yuusufa loolu, mu daldi jooy. 18 Ci kaw loolu magam ya wal seen bopp ba ca moom, sujjotal ko ne ko: Sang bi, nu ngi nii, di la siyaare. 19 Waaye Yuusufa ne len: Buleen am dara lu ngeen di ragal. Xanaa maay Ylla? 20 Dgg la, fexeel ngeen ma lu bon, waaye Ylla walbati na ko, def ko lu baax, ba dogal li am tey jii, muy bakkan yu bare yi mucc. 21 Kon nag buleen tiit, dinaa leen yor, yen ak seeni doom. Yooyu kddu la dalale seen xol, ba u am jmm.
15
50 50 50 50 50 50 50

Magi Yuusufa yaa ngi jgglu

Yuusufa dkk na Misra, moom ak waa kr baayam pp, ba tollu ci temeri atam ak fukk, 23 te gis na doomi Efrayim, ba gis sti Efrayim sax; rax-ca-dolli doomi Makir, mi Manase jur, fa kanamam lau juddoo.
22
50 50

Yuusufa nelaw na

50.2 Fajkati waa Misra ndbb lau daan waajale new, ba du yqu.

Njlben ga 50
24
50

56

Mu am bs Yuusufa ne ay bokkam: Sama waxtu jege na, waaye Ylla dina leen jlsi moos, ba jle leen ci rew mii, ybbu leen ca rew ma mu dige woon, ba gial ko Ibraayma, Isaaxa ak Yanqoba. 25 Booba la Yuusufa wax doomi Israyil, ne len: Gial-leen ma ne, bs bu leen Ylla jlsee, dingeen ybbaale samay yax, waaye dungeen ma fi byyi. 26 Noonu Yuusufa nelaw ci temeri atam ak fukk. u waajal new ba, ba du yqu, daldi koy yeb cib tdd, denc ko foofa ca Misra.
50 50

Leeral

58

LEERAL YI
Njlben ga Aji Sax j- : Turu Ylla la, mooy ki sax fww. Fi u gna gise tur woowu ci ayu-bs b- : Seetal: mggalu ayu-bsu Mburu mu amul lawiir. barax b- : Gncax la guy sax ci wetu dex. cumbur m- : Doomu mbaam la. dagg b- : Xeetu garab gu ndaw la, gu gna dgr xaaxaam. Ebr b- : Ebr, am na u koy wax Ibraan ba tey. Yonent Ylla Ibraayma Ebr la woon. Xeet wi soqikoo ci moom te stoo ci Yanqoba, moom lauy wooye Ebr. Seen lkk mooy ebr mbaa ibraan mbaa yawut. Wax nau ne, mu ngi jge ci seen turu maam Ebeer (10.21). faagaagal : Rey ay nit mbaa mala, ba u jeex tkk. Bu Tabaski jotee, xar ypp lauy faagaagal. far : Mooy jeexal tkk. f /ne/ : Ku mer lay doon, kanam ga lndm. Mooy fu ba tey. Xale boo door mu ne f. fulandiwu : Yokku, gna bare. Ci ful la jge, muy tekki yokk, gna sakkan. Nit i gm nau ne, kuy saraxe alalam day fulandiwu. gndoo : Jpploo, booloo. Bu tawee, ndox mpp ay wal, gndoo benn brab. geo g- : u bokke ci geo, oo bokk baay mbaa maam ju gor. giif : Soo meree, ba mer ma jeex, sa mer giif na. giir : Mooy barele ay doom ak i st. gooy : Gub gu gooy orul, te daanu na, amatul ndox. Dugub ju gooy du am am. jmmaarloo : Jnkoonte la, bu mana mujj ci xeex. jaww j- : Mooy diggante asamaan ak suuf. jtun b- : Ku jkkram faatu la. Mooy jtur ba tey. jxm : Ku bare kawar, ba yaram wi sq lau koy wax. joor g- : Suuf su wow, su amul ndox. Ndox du fa taa, day dem ca xur wa. Waa kngam b- : Kilifa la ci dkk. kmj g- : Mooy cat li. Bawol ay joor-joor lau. Amuu dex, amuu gej. biibal : Mooy barele, ba fees ak alal. Am na ci Senegaal u bare alal ba biibal. Tawreet, mooy ci biir jflante Yllaak nit. Aji Sax ji gmmul, nelawul.

Leeral

59

kllre g- : Digoo la bu mb ay dige. Man nau koo tral, mu dib digoo diggante nit ak moroom ma, mu mel ni la Ibraayma digoo woon ak Abimeleg (21.32) mbaa diggante Yllaak nit, mu mel ni la Ylla digoo woon ak ddina, jaare ko ci Noyin (6.18), mbaa diggante Yllaak Ibraayma (15.18), mbaa Yllaak Isaaxa (17.19). etti yoon yu mujj yooyu nu lim, Ylla rekk a dige; gm ko. Waaye Ibraaymaak Abimeleg daoo digoo, maanaam daoo kllre ak fasante kllre. moom ci wllu boppam moo fas kllre ak oou. oom defuu dara lu dul fasante kllre, ku nekk am lu ko war. Noonu lau dgge li xjjale fas koltaar b- : Sorewul ak godoro. Dinau ko fatte gaal. kulbt /ne/ : Mooy jekki-jekki ubbi. lng g- : Ni u sddalee xeeti ddina, ay xeet la woon, xeet wu nekk ak i lngam. ll : Ll sab noon, mooy xareek moom ba daan, nangu alalam. lenqe : Mbokk gu jege lay wone. Sa doomu jigen, sa jarbaat lenqe la. lupp b- : Mooy fi fete kaw ci pooj. mngaan : Mooy di farala toxu, di dal feneen. maraas /ne/ : Mooy maase, tlli, amul kmb, amul tund. Pkk bu kenn tabaxul laa fa fekk, mu ne maraas. mbnn m- : Mbnn mi man na doon btu ndox mbaa taa-taa ndox bu ry, ba daa na bare Ndar. mooco m- : Mooy boppu yaxu pooj, bi duggalanteek yaxu ndigg. mol : Dinau ko wax muul itam. all w- : Yoon wu sew la ci ll. ngaa jnd ndambe, reere. ndiiraan g- : Lu bare lay doon, lu nd di yngu, di dem. Xale yi def nau nebbon b- : Gerees la. ndiiraan, topp mndikat bi. ndambe l- : ebbe la, mbaa xeetu ebbe ju u togg. Ku fekkewul reer sa kr man jggi dayo. Man na jge it ci taw, mbaa muy ndox mu jge ci suuf. Mbnn

njgg m- : Gilem yu bare yu sf am njaay. parlu m- : ll la bu jur gi mana fore.

njobbaxtal l- : Ca kaw-a-kaw, ca coll ba. Mooy jombaxtal ba tey. raas b- : Xeetu yegukaay la. Mooy seel ba tey. ramm-rammi : Yu sew-sewaan lay doon, di yngu te sakkan lool. Yamb yaa ngi rbb : Mooy dddu gu nd ak moolu, di jur alknde. ramm-rammi ci garab gi.

Leeral saamar b- : Xeetu jaasi la, bu aari wetam aw. sqi : Mooy ndandoo dem.

60

sarax suy lakk ba jeex : Mooy tekki sarax su kenn dul lekk dara. Dau koy lakk seereer : Jur gu seereer day am ay rdd-rdd. sllu w- : Nag wu ndaw la. sqtal : Mooy sonal, loofal. Ku sqtal ag jur, ba koo noppal, dinga ko kk. muy saxar, ba jeex, jagleel lpp Ylla.

sikkli : Mooy gasaat teen bu sakkoon. tkk l- : Wetu dex la.

tamarax b- : Pndx bu mboq la, te boo ko lakkee day xasaw. tstn w- : Mooy catu gannaaw tnk ci ndggu li. aare futbalkat yi dinau teyee bal seen tstn. todde : Jur gu todde day am lu mel niy tomb mbaa ay gkk ci der bi. wasaare : Mooy dq, u tasaaroo. watu : Am na uy wax watatu. Jaan day watu. wgg : Mooy may ag jur ndox, u naan. wy /ne/ : Mooy fu wet, fu dara amul. Dara nekku fa. ll bu ne wy la. wirgo w- : Xeet la. Bisaab am na ci aari wirgo, bu xonq ak bu weex. xas /ne/ : Bare lool. Dkk baa ngi ne xas ak i mngo. xasab b- : Mooy guddaayu loxo, diggante catu baaraamu digg ak conco. xnte : Mooy xnte ba tey. xof : Mooy baa laal lenn, ndax sa mba lay doon. xotey gej, xote y- : Brab yu xot yi gej taaje. xunti m- : Doj la wu def pax, ba nit man cee dugg. noonool. yddukat b- : Rondkat lay doon, di seet ak a wut lu mu nettali nit ci ku mu

Vous aimerez peut-être aussi