Vous êtes sur la page 1sur 6

!R ! T U U R U !

X U
! T ! ! T
Yvan Bubloz
U

Porphyre, le disciple et
biographe du philosophe
noplatonicien Plotin,
expose dans son trait
De abstinentia les
raisons philosophiques
et religieuses de son
vgtarisme. Lune
dentre elles est des plus
singulires : manger de
la viande quivaudrait
vouer un culte aux
mauvais dmons, ceuxci se nourrissant des
effluves du sang chaud
qui schappe de
lanimal au moment de
sa mise mort.
Le sacrifice sanglant en
lhonneur des dieux
serait donc impie.

! $! '()! (*! $! $(+-! -(00$! 4(50


$0! 0! '-'$! $0! 50! 0((0! '(-! 8
($0(++-! $! (! $0($! 5! -05!
+($0-00! (+0! (-0-0! ! 5455
$0-55!$0!5!-(!0-!4(-0!0
+$00!5!0-!($!!-''5-!)45!$40!+0
$($! ! ($0(++-! 5! -! 4$! $+5! +0!
+(-! ! )! (0-! 545+$($! -$! $
$! -$! $(+-! ! -0'($050! 00!
0(++!! ! -$! $+5!! $(0! (-0! $(0
$! -00$($0! $! 5'5! ! +$-! ! 5
$! -! $(0! $4($0! '50! ! 000-! -
+$!!54!!54$+5!!-$-!04
$0!0!500+$0!0')0!)4($!!'-
-!'5-!!5!'-'-!0!550!'(-!$!'0!(
)-!5!0$05!0!$0!$0!0! $
0 !!0(-!0!$+F!'0!)450!0!'+$
4+-($! $! 5-0! (+'$($0! (+0
)0!$(0!'(($0!5!($0-!'-!5!'-(5-

12

^R

($! 0! '0! $0! $0! 50! 05($0! !


(0!$(0!'-(-($0!5+$!50!+(-F!
$!$0!50!50!0!(-0!!5!'50!0(
$! ++! $0! 50! 0! ---0! 0! -$0
0-0!(*!54($!04(-!!(++-!(!-
!+00-!$!+55$!0!+(-F!0(0!55(
'$! $! )450! 0! '-0$$! 0(0! $! 0'
8$)!!)450!$4()$!-!5!0'-!
5!+(-!$0!$(0!0'-0!5!$!0!$!'-(
0- !$(0!'-(($0!)5)!'$!!5!-
-!($-+$!!54$+5!($!55!!!-
455-0! $(0! '--($0! $(--! (++$! $(0
00!'-$$$!$0!$(0!000!!'-!
$(0! 0$-! ('50! ! -$! (-$5-! )
$00$! $(0! 0! 5+$-0! 4($
F!('5$0!5!0!-$!)!0!$(0!$!($0
-0! ! -! ! ! '-! $(0++0! 50! $
+F!00'50!!$(0!(-$-!!5!$!5!8
-!'-+!$(0!$!!-$0

T U` R X R R R T U

R0! $$0! $! 5! +-! ! ($$-!


-!5!'-($$!!5!$!)450!($0(+
+$ ! 55! ! 00! 0! 0-0! )! $
-5-+$! 0! $! -! 0! F! '-(
-0! ! 5! ! (++! 545+$($! -$
(b$!0(5+$!!5!'-)!0-55
54F0$! 4(-0! '-($0! ! +'$05
!5!$!$4!0-!!5!'('5($!)4
5! 0! ! '-! 4$! +! 0-! U$! $
'(! '0! ($0(++-! 5! -! 4$! $+5! $
)4($!$!54!'0!($0-!F!F
)! $! 0! 0! ! ($0$! ! 5
(5$! $00-! ! 5! +0! ! +(-! 4$! $+5
'-!)45!!$!$!(-!(!54-!'(-!+$
0-!0!'!!54-!0!F!4000-!!54$
! 0! 0-0! 455-0! 54! ! 54$+5
$!04('-!'0!0$0!)5)!0$+$!!5'
5 ! $! ! -(-! 5! ('! 5! 5! +
! 8! ($0$-! 40! '(-)(! ($! 540'-
4$!'!4!0)4!!)455!0(!5!!$
0$!4''-(($!

1
! ! (-5(-+! ! ! ! !
! ! X55-! -0! 50! 550! R-0
!'!

4-!'-!($!'-0$!F!F!$!!($
54''-$!!--'-(5!40-!)455
$! ! -5-! $! +'-($! '80)
$! (-+! $! ! 0-! 5! '5
'-! )! 50! '--0! 0! 0($! ! 5! '-
0(5! ! 54(-$! )! 5! ! ($0-! F
F! ! 55! 0(-! )! F! $400$! -$!
-'-(-! F! (++0! (($0! 5-)! !
'-('(0 !
5!($$!)!5!!!0-!0(!'-!0$
!$!'(-!54+!(++!'(-!5!(-'0!$!
)! ($-$! 5! (-'0! 50! $0! 4$! 5! ! $
0($! '0! ! (! 50! ! 0-$-! )$!
54+!!++!)4($!54F+$!$!'-0$$!F
-F! ! 5! -$! ! F! 0$5-0! 0! '(F
0!!)!0!0!$+F!$48!($!'0!($
50!($0-!(++!$4$!'0!$!($$!($
($!!++!($!'$0!)!5!-!04'-(!'54!-(!!)!0($!+!$40!'0!$0!$!0
'(0($!($(-+!!5!$-!5(-0)!0(0!540'-
0($!55!-0!$0$05!!++(5

Quand la dmonologie fournit des arguments au vgtarisme

R kUT
! (000($! ! 5! '-! ! '(-! (-(55-
)! 5! +! $! 4-! ! '00! -$
)55+$!$0!50!'-0!0$0!)!-$!$4$
-!0($!'$(00+$!$-5!(-+0!5!0-
55$! $! ! $55$! 4$! '-!
54(5! +(55! ! -! $! ! (-! ! 50! '-
)0! ($+'(-$0! 45! (++$! $
!50!F!-$50!'!'-!0!F
$$! ! '$! 0-! 5-0! '0! ! 0! ! 5($$+$! '-(5($! 0! (($0! -5+$
(00!0!'(50!-)0!(!0!0!F0
$!5!'-!$!5!5!!545-(($
4! ! 0! +()-! (5+$! ! 5! $! 0
'00$0!0'--0!(!++!0++$!-
-! ! '-(()-! 5-! --! $! 0$! '-
0$0!-($!!54+'!5!'50!$0(5$
!'(-$!+5-!(!5!'$!)!50!$$0
0!($$$!'(-!-0'-!5!$!!54$+5
5(-0!!0!+0!!+(-!5!8!$!!)5)0$0!
(-0! ! 54$)! '(-! 045-! ($-! 5! '-
)!!0-!0$5$!

-!4$!+(($!!5!-5!
54!!0!-$0!$0!!0!!
--!!(0($!!
R!!0!+0!5($!!0(!$
-!$)!R0$$!

k R U U k R 4

Uk
!+!05!!$(-!-!(-'8-!'5(0('
$('5($$!!0'5!!5($!(+'5!$0
0($! -! ! 540$$! Per poxw
mcxvn! (0! 50! -+$0! '5(0(')0!
00! '-00-0! $! -! 4$! 5+$($
$($!-$!5!!5!-$-!$($!4$!-($
! ($0($! 0! -0! $-F! ! 5! -5($
)! )! -+($! ! 5$-! U-'! !
8(-
R!'-('(0!!!0$$ 0!!+($--!)
$!)455!'-o$!5!'-)!!0-!0$5$
5!-5($!)!-($$55!$!'!($$!'-0($$0!-0!'-!$!+(!!!'5(0(
')!R!$-!!54-+$($!-0!$0!5
+($(5(!)!(-'8-!5(''!$0!5!5-
!50!F!-50!$!-($!$!'50-!
!)4($!!0!$+F!$!5-!($$- !050
50!+($0!$!-5!0!-(00$!!0$!-0
0-!50!50!(-'8-!($(!5!-5($!(++
$!(!0'-55!)!(!'-+-!!54$
!0!00-!!5!-$0$$!!$ !5!$!-(
!'0!$0!50!-0!!0($!'()!50!($($0
(-50! ! $! 55! 5($! R4-! +$
05($!5!$!($$-!5!$!)!045!04(-
! 54+-! $! -$($$! ! 54+'-0! 0! '00($0

+'(00!!54+!'-!5!(-'0!!$!'-)$!50
-0! ! 5-! '50! ! $ ! 40! +$-! )
4-+-!00-!50!F!!0!0($0!
0$ !$!$!0!$+F!$!0!!5
($!$!0!$!!)!0!'-('-!(00$!(!($
!!5!0(-!'-!$!(5!$(-$!!5!-
5!$-!0!F!!0(0!54$5$!!5!'50
$0!0!0'-0($0
kUk
(-'8-! $! ($0! '0! )! 5! 0-! $! 0(
($0!5!($+$!++!!5!'!T0!5
-$!!('-0!($!5!!($++$
5! Per Esebeaw ! 5-! ! ! 0($! -!
540$$!)!50!(++0!0!-(+'$!'-(($
+$! )$! 50! -($! -$-! (++! F
F!$!$!+00+$!0!$+F!$!
('-0! 54550-! 000-! 4-0(! ! 5
! ! R8! ! +0! $! $! )! 5! -$
+(-! ! 5! '('5($! 0! 0! -0! 00
+$!'-0!)!'-!)4550!($!-!
0($!($!5F00!50!(-$0!4(-$!$+
5! 0($! 550! )! 50! F! '--$! 0-(! 0
550!0($!'-0$0!0(0!5!(-+!!$0)0
(+0!T0!0!(++0!)!0!5$!-0
'F!!5!(5($!0!F!$(-$!$!

13

Chronozones 4/1998

2 !'-!(-'8-!$0!5! !0$$
! ! ! ! ! (-! -0! 50
550!R-0!!'!

Materia

)4$!0($$!5!5+!!0-!0$5$
50!0!($$!0-!5-!'-('-!55!!5-0 !50
F!$!-($!$!'50-!!!)4($!(-
0!(0!$!5-!($$-!!0!0!'-!00$
! $0! u! ! 50! F! ($! 54$0! $! (-
-- u!-!5!-(!!$!-!5!$!)!5!0!5
'50!- !0!!$!(-!5!0!$($5!)
50!F!'5$!5!($-!(++!5!'5'-!0
(++0!$0!5!(00$!4$!-$!)$
! -000! +-550! '0)4$! -0($! ! 5$-! $$+$! 0'--! 50! $4($! 0($!
-$!!0($!(00$0!R!($$+$!0
F! F'5)! ('-0! $! (--0'($! '0!
!)4$!+$!5!+5 !
R0!F!+$!50!(-$0!'!(00!!

!540$$!!!!-!!'!

!!!!!!!-!!'!

$!!!!!!-!!'!

$!!!!!!-!!'!

!!!!!-!!'!

XUR

X U
('-0!!(-'8-!04$0-$!$0!5!-(
5$!!54!-)!)!5($!!'-o$!0
0!0!('$($0!!'50!-$!$(+-!(-!F
5! (5! ! $! ($'($! $b+$! $-('(
+(-')!!5!$-!0!F !55!0!50!-'-
0$! (++! 8$! 50! ++0! '00($0! )! 5
(++$!0!+(-50!$0!$!'50!!5!5(($
$-! 55! 5-! -! ! +($0-F! 5$0!
(5-!)!0-$!0(0$!!54(-$!!(0!50
+5-0!0-!--!4(*!5!$00!'(-!50!0
4-! -5-+$! 0! 0-0! F'
(-0!$0!5!!!5+-!50!F!!!(-
$-! 50! $550! 0-('0! )450! '(--$
'-(()-!T0!(-'8-!04(''(0!!-!
0!('$($0!$(--0!!
5!!-!$++$!'-0!)!5!($!$40
+0!$05!!)!5!+0!$40!+0!5
!!54($!+4(--!)!5!'50!0!!(!'$-!40!5!$ !0$($!5!$!0-!'0!$ !
! '(-! ('-0! ! ! ! -$
$0!(5!$!y!00!($(8$0
$! +$5! 0'-00! )! '-(($+$
-50 !!550!0!0-!5!$!0($!5!
4(++0!)! ($!540'-!'--0!'5o!)!0
F! '--0! '0)450! ($0-$! 50! F
(++!0!-0!+0!!$0!!(!0'
-(-!$-55!0-!$(0
T RU R
($!5!0!$!-$!$(+-!4(++0!)!'-$
$! )! 50! F! 0($! ($+$5+$! (5
-)0!!)!05!5!+!0!$0!-550!'
$!50!(-!('-0!-+-)!)4$!!50

14

5!$!--!'50!!5!+$-!4-!!0-
$!)4!5!)$!!0-!
--! 0($! +! ! (0! 50! 0! ($! 55! 0
+5!40!0!(+'(--!!5!+$-!5!'50
-5!F!F!!$!+0!0-!5!0'(0
($! $--! ! 0-$! ! -+$! ! 00
+-)0! ! -00! (! ! '(0($! 0(5! $
'!++$!)!'5-!!$!-$!'
! 5! 0'-5! '5($$$! (++! (-'8-
)! 5-! $! (+'5+$! ! 54F'(0!
('-0 !
5!!'--!0!+$-!4-!$!455-!0-
-!!5!!)!0!(-$0!)!54($!'-0$
F!F!0!0$5$!'-!5!'-F!)!50!F!5$!!$($!'-!5!'-F!)4550!($

0$!!5!'-$!(5-!0!F!(++!4$
'-F!!0-!0$5$!R-!'-$'5!+(
($! --5! 40! 5! (00$! )450! -$
!5!($0(++($!0!$0!!5!+ !
! '-+! 50! $+F! ++0! )! 0($! $0
4-! 0-0! $(0! 0-($0! $($! '0! F! )
0($!-50!F!F!+0!$!'5o!F!)
5!0($!F!''0!0!(++0!!R!(00$
!0!54$)!+(5!!$(-!(0$($!!'-
)-!!50!0-0
-!545+$($!-$!05($!5!$40!'0!$
-55!F!(++0 !54+$!!'!!+$
-! ! 5! $! ! 0! 0! '-+-0! +$0
)455!!$-0!!($!5!!-$-!-!F
F!($55!!0($!50!'-(0!!5!--!40! 5! 5! '-$'5! +(8$! ! 000$! )450
$(0!(-$!!$($!5!-!0!$+F
R TU R4UT
(-'8-! -! (5+$! F! -)0!
('-0!)$!!--!0'-0F!!5
-5($! )! ! (+0) ! 5! 0-! 0$
5$! 0! $! $05! ! 54$)! $-! 0
F!'$$!5!$!$!'0!)!50!0-('0
)!0!'-(0$!0-!--!-05$!!54!
'00$0!0'--0!T0!5!$!50!$!'0
F! F! '0)45! 50! ($0-! (++! '(-
0!!'00($0!!($!!+$!+0!F
+($0! ! 0! 50! 0-0! '$! '-$-!
$-!!+5-0!40!$!'-!)450!00($
50!50!$$0!!0!-0!-(+'-0
($)!!0(!!5!'!0!-0!$!)4($
$!0-!$!-!$+!F!F!+0!)4($
5!!'(-!50!-0!50!+($0

Quand la dmonologie fournit des arguments au vgtarisme

!R ! ! !R !k U T T
R ! T U
!(-!!5-!!!!0$$!(-'8-!F'(0!$!+($(5(!)!5!$!!'-00-0!+(
'5($$0!50!)!++0!!5-)!5!5!0+5!$00-!!5!(++$)-!F!5-0!!0($!-
!$!)450!(+'-$$$!5!$00!!54$($!!0-!0$5$!$!!5!8!+($-!)!5!0$!-
50!+0!+($0!(++!5-!$5$!0!((-0!$0!5!0!-(++$!!50!-!!5!+(8$!5!'50
0-!48!'-$-!40!!'-)-!5!-0+!40$-!!$!!'(-!!!+$$-!54+!$0!$!
!'-!--'-(5!($($!$0'$05!!54''-(!0!-0!F
($--+$!F!F!50!+($0!-o$!0-!5!0-!!5!-- !50!+-$!(++!50!+$0!$0!5
-($!05$-!!54$-0!40-!5!y($!0!$!!!54(-!!5!5$!50!$4($!'0!5!++!-
-!+'005!)!50!F!-!50!0($!00!F!$+$0!'80)0!!!5!(--'($!R4!$($'-+$$!
5-!-!0!!(++!y!$(0!!5-!$-!(-'(-55!$!!$!)!$48$!'0!!(-'0!05!!0(5
!50!+($0!0($!'(-0!4$! 0''(-!'$+) !pnema!)!5-!+!$(-+!$!5!+'-+$!$!
-!(++!!5+$!0!+-5!5!0!'005!!(--'5!40-! )45!0!($$55+$!0!(
5+$0!!0!$-00+$0 !
U$!--(!5+$!y!5-)!54!)!50!+($0!'(00$!$!(-'0!4-!$0!)4F!F!050
50!0-0!F0!!--$0!)!0!0$!5!!54(-!5$-!($!0!(-'0!!!0!($'($0!-$
5-!(-$!!54'$(+0!5(!!5($!($!54$!0!($0!!-!0$!$0!54$-0!$)
5000!45+$0!($00!!5!+-!)!5+$!--0!$!(-!4-0!0')0 !50!0-0
0($!(-+0!!!50!+($0!4-!(!4-!50!+F!4!!50!(++0!$0!)!50!$+F!!50
'5$0!!--!R0!5($$0!($!-$!!'50!+F!0'5!!(-!)!50!+($0!0($!0!$-+
-0!$-!50!F!!50!(++0!!$)!!! !$!-+'500$!5!!)!0'-!5!--!!5!5$
50!'-+$!$!(++$($!$-!5!+($!0!+(-50!!5!0!++(-50!40-!)450!-$0+$
F!F!50!'--0!!50!0-0!0!(++0!!F!(++0!50!(-50!!50!($0!$0$0!0!F!$
$!)4$-+-0!50!+($0!0($!0!-0!+F0!(++!5!0(5$!5-)!)!-+!!!0!04'
'8-!0-!5($!8(-!$(-!!-80'' ! R0!+($0!0($!'50!(-0!)!50!(++0!!($!0!'(
(-0!'50!$0!)!F!!5!$-!+$!50!$4($!'(-$!'0!$!F!545+$!$!'-!!0$0!+5$
+0!$!!5!(0!!5!$-!!54+!!!5!0$05!(-'(-55!50)550!0($!00'50!!'50-!!'$!
!(0!50!($0!$-$0!!0!$+$0!!)!0!5!0!!'--($0!'50!(!+($0!-0 !50!+($0!($$00$!(++!40!5!0!'(-!50!(++0!(0!50!-0!!5!-!!!

(-'8-!!$!$$!-!!(0!50!($0-($0!!00!550-0!'-00-0!0-!50!+($0!(++
F!5!-($$!5-!+5$ !50!0($!0'--0!F!(++0!'-!)!!$-!'50!'00$!+0!$
--0!F!F!'-!)4$0!4$!'-!4--($5!$!!5-!(-'0!'$+)!0!5!0!!'00($0
(5$0!!5-!-0($!'-$!!50!+-0-!!0($!!($0!$0 !50!-+'500$!!y5!50!0!)!50
F!5-!($!00$0!!0(-!+$0--!54$-($$+$!0!(++0!$!-5$!50!'$(+$0!+(-(5(
)0!5!'-(($!0!-(50!!54-(00+$!!5 !50!$0'-$!5+$!F!--0!(!!)!-5
!!5-!-!(!!5-!$)!T0!0450!$!F!''50!!5-!($!--($$5!50!+($0!$$$!
+0!$0!!0+$!5!0(--!5!(*!50!-$!+$$-!54(-- !50!04+0$!!00-!(0!0(-0!
+5-0!50!)!0!'+0!0!+00!-(50!0!0-('0!$-550!0!0-000!$0!5!05
!4($-!0!(++0!$!(00$!5!($!0-!5!-$!!+$!0!'00$0!0'--0!50
0-'$!5!'5!-0-!F!F!$!0!0$!'00-!'(-!F!!50!F$!0!(++0!0!50!-(850
)!(+'(-$!(++!5!0(5!$(-!54+$!y!5-)! ('0!5+$($0!$0!50
'+0!!$$0!!5$ R-!+555$!50!'(00!!-'$-!!000!-+-0!!0!0!F
450!0!5-$!!0!00+$0!$0!)4!4-0!+0!0+550!40!'-!)450!5$!$(0!-!)5!-(!$(($!)!$(0!($0!0!F!!$(0!($--!!F !(0-!(-'8-!!5!4$0'--!!$(50
0!F!(++0!50!$5++$!5-0!''0!!'-(()$!'-!5++!--0!!($50!50!(-$!5!0'
5!!5!(5$!40!'(-)(!50!($!$(++$!$0-!5!-5!!0-!0$5$!(-'8-!-+-)
)450!'0$!!(-0!!!-+($!50!5+$0!'80)0!$0'$050!!54$-$!!5-!00$!(-
'(-55 ! !0($!F!)!'-$$$!'50-!F!5($0!!!54(-!0!$0!($!04$-00!5!'-!'$+
)!!(-'(-55!!5-!-!-!!'-!!0!'-0!!0!F50($0!4$!!-0!$(--!4
50!-0 0!55!-!0!(-!0!+0!)!+($$!!0$!!0!-0!-50 R0!+0!+($0!--
$!$!F0$!'5$!!0$0($0!(-0!50!0!5!-$00$!'-!5!-$(-+$!!545+$!0$05!!--
($$5!!5-!-!$!!'(-!-!54F'-$!0!(5'0!)4''(-$!5!(00$!!+($!0$05!5
!$-$-!54(-$!''-('-!54(-$!!5!0$05 !'(-!50!+($0!5!04!!(-'0!'$+)

00!!U0-0!!!!!!-!!'!

! !!!-!!'!

10

! !!!-!!'!

11

!!!!!-!!'!

12

'$(+0!!!!!

13 00!!U0-0!!!!!!
!!X-(($!-0!50!550!R-0
!'!

15

Chronozones 4/1998

Materia

R
! 540$$! ! ! ! !
(-!-0!50!550!R-0!
'!

R4 k
R!+($(5(!$0$!F!'5(0('0!)!50
F!($(-0!'-!5!!$!0($!'0!!-50
F!5!0!$($5!'(-!$!'5(0('!'5
($$!!++!'(--($!-!'(-!50!'5(
0('0!!(0!50!-0!00!)!50!F!0
(+'50$!$0!5!(00$!0!(-$0!+
-550! )! 5-! 0($! '-('(00! $0! 50! 0-0
)! (-$! '5(0(')! ! 5(''! 0
'-('-! (5(! +0! (0! 04(-$! (4$! -$! $(+-! ! --0)0! '(-! 5
$!550!5!-$!$$++$!54++(-
5!54$(--'5!54+'005!5!0-$!5
'-+$$!5!05!54(00$!5!-
5-!!54$'$$!T+!50!'-$0!)
5!+(-!0!$$0!-(8$!'(-$!0
$!-$-$!'0!!50!
R4F+$!!5!$-!$!04!'-!5!$
($! ! (0! 50! '-('-0! ! 54$-0! $0
5)5!$(0!(5($0!'-!)!5!$!$!$
)4$! +$++$! 0'--! ''-$! '00$!!$!-!+$0($!!5!-5!
+$0($!50!+$0!!50!-'$0
54($! 5(50! '(-! 50! F! 050! u! 50! F
$5550!F!$4($!'0!!5!u!5!!54(-
!!5!5$ !50!50!0-0!0!+$!
-5-!!($0$ !40!5!+($!!5!0
5! ! ! 5! '-+$$! $! +($! $$+$
0'--! ! $(-! $-0! 0$05! --0! '54$05! ! 5! $-! $00$! R0! F! (
$!54-+($!!5-!F0$!!!)!5+!$40!5(-!4$!5+$!--($$5!
0$05 !5!now !$!F!0$0!$!(05
50! (00$! ! 54$($! '-! ! $! !
-!50!0($!5-0!!(0!50!0(0!)!'$
(0($$-!50!'00($0!!(-'0!$0!5-!
($! 0(-($$! -! $! 0(5+$! '-0
50! $4($! $+$! 0($! ! 5! +-! '(00--!5!'-00$!!5-!F0$

14

15

! !!!!!!-!!'!

16

! !!!-!!'!

U R 4 k U T T

X U now
F! 8F! 0! 5($$0! 5! $! -'-0$
545!-0!5)5!(!$-!!(0!00!(-0
(!'5(0('!)!0!-0'!!55!0(-!)45
'00!'--!!0!$!'!!54F0$!$
-0! ! ! $! 0'--! ! (-
400+5($!!$!'00!'-!$!5-($!0
$-0!)4+'(0$!!540'-!50!0-0!0$050
! (-'0! -! ! )! 54-! +$! ! $! (++$
!5!$!40!5!now!!'-!!54+!)
$($$! 50! -0! -$550! ! '--!
54+'-0!!5!+-!40!0!-!!(!
)!($-!!-(-!5!'((-!!5!0$05
! $0! $(-! '080+! ! -$(--! '-! ($-
('! 5! 0$! ! $(-! -0($! 5! '00! '-! $

16

+(! ! ! '-5-! )! +$! ! ! )4($


($-o5!0-+$!0($!5+$($!!00!
0!(++!5!0$5!(-'8- ! R!($!
+$! 0! 5! -05! 4$! +0! $! $! '-
+$$!U$!($!!$!$!(-$$
($0++$!0!'$0!-0!50!$5550!!$
040$$! 0! 0$0($0! )! 55$! 50! '0
0($0!-+!0!0$0($0!5!!-$-!550!)
0($!0!!5!$(--- R45+$($!-$
$!($$!'0!!5!!!'5(0('!'(-05
-!55!+'5)!-('!4$($!!5!!(-'(-55
4($! $(0! '-0$! ($! $! (++! )! 00
(0!50!(-0!'(0050!'(-!-!05($!54$55
!'(-!-!(-0!4$!0!$-$+$0!$0
0! '00($0! (-'(-550! ! )! ! (++! $(0
+($-!)!5!$(---!-$!0!'50!5!
0! '-(--! )! 50! '50! 0! ! -0! !
5+0! )! 0! '-'-($! -$! +($0! )! 55! 0! $-0! $$+0! u! 50)550! $
(0!0!$4F$!'0!50!0-0!4$!-o00-!u
)455!$!'-(-!$!'50-!0')!'-!-'
'(-!!5!$(---!$$+!)455!0!'50!5
-!!--!)!54-!)!$0!50!00+5($0
'-!5!(-'0!55!0!'50!-'!!00+5-!)!5
$(---!!0!!5+0!$$!)455!F
+($0! 50! ''0! ! ($-! +($0! ! 54+($
'($!!!5!-!!(-'0!)!5!-+!0$0
-!$+5!T0!'0!$!+$!'0!$!'5(
0('!'0!$!8+$0!$4!(0!-!5
XX R
R! -0! ! +$-! ! 5! $! +'5)! $0
54$)!5!--!!5!!0(5!!-50
-! 5! (++$! -($$! 50! 0$0! $0! F
)! '-'$! F! -+($0! 0-550! (
'! ! -0+! 0! +! (+)+$
$!+-!4$!55!0(!(-'8-!$!0!+
$++$! ($0$! '0)45! ($055! ! 00! 0
'50!!5!0!!0($!+-!5($!!0!--F++0! 0! -0! '5)0! $! ++
)!5!0(!$!50!8!($-$ !
-!0!)5)4$!'$0!-!'-+!54+$
! +'5-! 00! 0$0! 0! '00($0! )! 5-! 0($
'-('-0! (! $! -0$! 5++! +'005! 5
$!0!-$!'0!(+'!)45!040!5++!
)45!0!F!)!5!-($!-!5!$(-!)!5
-(0!0!'00($0!'$!!05!-0!!-0-$-!!5!(5
R!'5(0('!$!'!'0!'-'-!F!-0!!5
-5($!)!'-!)45!0!)45!$!04-00$
$!!)4F!+($0!5!$40!($!(-0!!-
-! $! +0--! -! 0($! +(! !
54+'-! 4-! 50! (-0! -5F
$(+$! ! 0! ($($! 5! 0! ($0! -$$0!5!

Quand la dmonologie fournit des arguments au vgtarisme

}T

R k U T T
R! -0+! '-+! ! '5(0('! 4''F!000!0!+($0!+50$0!)!'-$$$
$!+5$!'50-!!F-!5!'-!--($$55!
54+!0!(++0!!+(8$!!-0!-$0!
'(0000($0!$('$0!(!4(-50!+$0($-0!R
-+!-$!(-0!$!54+!54''-($!
5! '-! $0'$05! ! 545($! ! $
R0!+0!+($0!$!!$!04)$!'0
! 54+! '-! '-! )455! 5-! 0! 00+
55!!0(5$!(-'8-!)!-+!'50!5($
5!$00!'(-!5!'5(0('! !'-$-!05!
05!!!0($!'-('-!!'-0!!!0$0!-
$! '-! $! 0(- R! (5($! 0! 0
4'0-!50!+($0!'-!!0-0!500!5!0
'5! ! 5($! (5+$! $-$! 5! -$
)! 0! $-0! (5+$! -$0! ! F
!-0!!00!($(8$0 !54)0($!!5!'-
0-($!0!-000!5!0+5!$!!($
-+$!5!$!(+'-0($!!$(5!(
)45! 0! '-('(0! ! 0(-! 5400+5($! !
(++! 5! -+-)! ! 000! $
(- R!'5(0('!0!5!'--!!
5! $40! '0! $! (8$ ! ! 0-! ! -$($-! 05! ! 05 ! $00! $! '(55+$
F-+! y! 5! '5(0('! )! $0! 0! -5($
!5!'-$'!0'-+!!(0!(00!$!(
-! $! '-! $! $--$! )455! $$
0! '-('-0! +(+$0! ! 0! 0$05! (!
F! 00! '-! 50! +0! +($0! 40! '(-
)(!(-'8-!'-o$!545($+$! !(!!)
0!(+'5!$0!5!+(-5!!5!+-5 !40
-!)45!!'--!0($!+!!(0!50!0-0
)!5!5$!!+($!F--!(!$!5!(-
$$!!!R!(!'(-!5!$!'-'!
0! +0! 0-0 ! $--! ! 5! -! $+5
$$! 54(++! ! 0$05! ! ($$! '-0!
-5+$!0!+0!+($0!50!5!!$(-!0$05!0!-$!$0!$(-!'080
+! '50! $(+-F! 0($! 50! '($0! 40! )
$(0!-''-($!!0!-0!+50$0

!($!$(0!$-!!!$(0!-$-!0+550
!5!!5!(--!$(-!'-('-!5($!(++!$
0-!0-!-!55!0!!5!(0!$(-!8+$!
$(-! 05! U-! ! 0-! 04(+'5! $0! 54+
'005!!54+!!5!($+'5($!!
R! -0+! -$! ! '5(0'! 5! 5
($!5!!0($!'(-!''-$-!50!(00!550
)4550!0($!$!(-0!0!($$($0!!0!'-
0! -0! ! 5! (5! R! -5! ! -+
-$!'-'-!!54)0($!!5!000 !5
(-'0!$!+($('(50!'50!0$0!--!54$($!
54+!'-!50!$(+-00!50!)45!-$($-
!--!00!('F!0$0!!54+!'!$$!0
(-$-!-0!54!0!-50!-$550!'(-!$
+-! 5! -5-! ! 5! ($0$! ($)
0-!'-(-!5!'-0$!5+$0!!'-$'
0'-+!(!(++$-!'-!-!-!00!''
0! 0$050 ! 5! '00! $00-+$! '-! 5
0''-$00!!(!'(-!5!$!5!)!5
0(! $(0! 54! -55+$! $5)! ((-'8-! )! $()! 5! +($!
('-0! 54(++! 0! $-55+$!
-$ !!0($!50!-($0!5-550!-0!!00
$-0!)!5!'--00$!5!-(!$!-00$
-5! '0! ! ! 5! +0-! ! $(0! -0
(-0! ! ! 05! ($! 5! '-$'5! 0(! $40
'50!5!0-!5+$-!+0!5!'-!!'(0

17

! !!!-!!'!

18

! !!!-!!'!

19 $!$-(($!!5-!!!-
540$$!'!R

20

! !!!-!!'!

22

! !!

21

! !!!!!-!!'!

0($0!050!(!5!-'0!F!$-0
85(-'! F-! ! -$! 5$
--!!(+'(0!0!--0!!-(80
$!!!0
(5$! 55$! 5! ($$-!
5!-0!

R
T+!045!54+'!!'-'-!F!-+($0
!5!)!5!-0+!$!!'0!!'
5(0('!$!!--0'F!0!-0!)!54($
(!F!F !$!!($--!5!545!!-
! '--!!!0'-+ !$!$!
-$! 5! '5(0('! +($-! 0($! (-! ! -0'-!'(-!'5-!!5!$!T0!)5!0-!($!5
5!!!!0'-+ !(-'8-!54F'5)!
5!+$-!0$ ! !!0'-+!!$(0
$4(--($0! -$! ! ! )! 0! 0$05! $! $! (5(
0!$!$!'-(5 ! (-!05!(++!0
$!05$!'-!!!'-0!'$00!5!($-$$!5

17

Vous aimerez peut-être aussi