கறிவேப்பிலை புதினா மற்றும் மல்லி

Rôs : 6
£jR DQ®Vp
£jR DQ®Vp Jo @±ØLm
£ jR DQ®Vp £jR UÚjÕYj§u IÚ TÏ§VôÏm. £jR UÚjÕYm
DQÜLû[ @¥lTûPVôLd ùLôiÓ BVeÏm IÚ UÚjÕYØû\VôÏm.
@u\ôPm Sôm DiÔm DQÜlùTôÚhLÞPu, £X ê-ûLLs, úYoLs, ThûP
BYtû\ DhTÓj§ UÚkÕLs RVô¬jÕ DQûYlúTôp DiÔm Øû\úV £jR
UÚjÕYj§p ûLVô[lTÓ¡\Õ .
£X£jR UÚjÕYoLs FeLs UÚkÕLÞdÏl Tj§VªpûX. TdL
®û[ÜLÞªpûX Fuß ùNôpYôoLs. @Õ Øt±Ûm DiûUVpX. FkR IÚ
ùTôÚÞdÏm BÚ úYßThP ÏQeLs DiÓ. @[ÜdÏ @§LUô]ôp @ªoRØm
SgNôÏm.
F]úY NjRô] DQYô]ôÛm, ®ûXU§lTô] UÚkRôn BÚkRôÛm N¬, @YtßdÏ
®û] Utßm F§o®û] Li¥lTôn DiÓ. UÚkÕ Utßm DQûYj
úRokùRÓlT§pRôu SmØûPV AúWôd¡Vm ¨ûX ùLôs¡\Õ.
UÚkúR BpXôUp, NjRô] DQÜLû[d ùLôiÓ SXm ùT\ Li¥lTôn
Y¯ÙiÓ. @R]¥lTûP«p £jRoL[ôp @Ú[lThP @¬V ùTôd¡`úU £jR
DQ®VXôÏm. Sôm @u\ôPm DTúVô¡dÏm, Dl×, ª[Ï, UgNs, LÓÏ, éiÓ,
ùTÚeLôVm, LônL±Ls, TZeLs, ¸ûWLs, TÚl×Ls, FiùQnLs, @¬£, úLôÕûU
úTôu\ @û]jRl ùTôÚhLÞúU UÚjÕY ÏQjûR Ds[Pd¡VûYúV.
IÚ Ï±l©hP úSôndÏ UÚkÕLs Nôl©PôUp YÚPd LQd¡páP
YôrkÕ®PXôm. A]ôp DQúY BpXôUp SôhLQd¡p áP YôZ Ø¥VôÕ. AL
UÚkûR®P DQúY ©WRô]Uô]Õ FuT§p FkR HVlTôÓm BpûX.
£jRoL[ôp @Ú[lThP "TRôojR ÏQ £kRôU¦'«p ùNôpXlThP
DQÜYûLLû[ Sôm RY\ôUp N¬ ®¡R @¥lTûP«p DhùLôiÓ YkRôpáP,
UÚkÕLú[ BpXôUp AúWôd¡VUô] YôrdûL YôrkÕ®P BVÛm.
ºWLm, ª[Ï, Dl×, UgNs, LÓÏ, éiÓ, ùTÚeLôVm, ùYkRVm F] BlT¥
DQÜlùTôÚhLû[ úNodLôR £jR UÚkÕLs @éoYm F]Xôm. AL £jR DQ®Vp
FuTÕ £jR UÚjÕYj§u @eLm FuTûRÙm, £jR UÚjÕYØm, £jR DQ®VÛm
BûQkúR ùNVpTP úYiÓm Fu\ @Y£VØm ReLÞdÏ ×X]ôÏm Fuß
Sm×¡ú\u.
£jR DQ®Vp, Buû\V LôXLhPj§túLtT R²Vôn TôodLlTP úYi¥V
Iuß. AúWôd¡VUô] YôrdûL«-ÚkÕRôu Jo AúWôd¡VUô] NØRôVjûR
DÚYôdL BVÛm. @kR @¥lTûP«p £jR DQ®Vp Õû\ûV IÚ R²lThP
Õû\VôL Y[ojÕ, @WÑ UdL°u AúWôd¡Vj§tLôL TôÓTPúYiÓm.
ØWiThP DQÜLs, TRlTÓjRlThP DQÜLs. Õ¬R DQÜLs BYtû\
Ú£dLôL Nôl©ÓYûR ®hÓ®hÓ, AúWôd¡Vm Iuû\úV LÚj§tùLôiÓ, NjRô]
DQÜLû[ Sôm NûUjÕiQ úYiÓm.
£jR DQ®Vp Õû\ûV Ru]ôoY @¥lTûP«p Sôm Y[ojÕ NêLj§tÏ
@olT¦dL úYiÓm. £jR DQ®V-u @¥lTûPj RjÕYm, "YÚm Øu LôlúTôm'
FuTúRVôÏm.
£jR DQ®VûXf NôokÕ, Sôu FÝ§V BkR èp, £jR DQ®Vp Õû\
úUmTôh¥tLô] Jo @v§YôWúU. B² YÚm LôXeL°p £jR DQ®Vp IÚ
R²jÕû\VôL Y[Úm FuT§p FkR®R HVØªpûX.
+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 4

L±úYl©ûX, ×§]ô, Up-
DQúY UÚkÕ! UÚkúR DQÜ!
U²R²u @¥lTûP úRûYL°p DQúY ØRuûUVô]Õ. "Di¥ ØRtú\
DXÏ' Fu\ ØÕùUô¯ Yô«XôL DQ®u @Y£VjûR Sôm DQWXôm. DQ®]ôp
UhÓúU DPmûT Y[odL BVÛm. DPm©p D«o YôZ DQÜRôu êXm.
DPp SXØs[ IÚYàdÏ DQYôLl TVuTÓm "Lg£' úSôÙt\YàdÏ @ÕúY
UÚkRôLl TVuTÓ¡\Õ. ¿ûWÙm, Lôtû\Ùm, ã¬V I°ûVÙm DQYôLd ùLôiÓ
D«o YôÝm RuûU, ØdLôXØm DQokR Oô²Ls, £jRoLs, RYºXoLÞdúL ùNôkRm.
VRôojR DX¡p BVpTôn YôÝm Sm úTôu\ NôUôuVoLÞdÏ §P DQúY
DPp §Pm Rk§Óm. U²R D«oL°u YôrdûLl TôeÏ ùRôPokÕ SPk§P BVtûL
@°jR SuùLôûPRôu DQÜ.
Sôm £X úYû[L°p Bk¨LrûYd LiáPônl TôolTÕiÓ. Sôh¥p BWiÓ,
êuß AiÓLs ùRôPokÕ UûZY[m ùTônjÕ®hPôp, UdLs LÓm TgNj§tÏ
Ds[ô¡\ôoLs. @YoL°u êuß úYû[ DQ®u úRûY ¨û\úYßYúR ùT¬V
TôPô¡®Óm.
®YNôVjûRúV ùRô¯XôLd ùLôiÓs[ ¡WôU NêL UdLs ReLs @j§VôY£V
úRûYLû[ ¨û\úYtßm ùTôÚhÓ BPmùTVokÕ ReL[Õ YôrdûLf ãZûX
@ûUjÕd ùLôs¡u\]o.
TZeLôX U²R²u Xh£VúU DQûYj úR¥ ùTßYRôLjRôu BÚkRÕ. R²jR²
ÏÝdL[ôn YôrkR U²Ro DQ®tLôL IÚYúWôÓ IÚYo NiûP«hÓ UôiÓ
úTô] N¬j§WeLÞm BeÏ ¨û\V DiÓ.
AWmTj§p Lôn, L², ¸ûWLs, TfûN Bû\f£ A¡VYtû\úV DQYôLd
ùLôi¥ÚkR U²Ru LôXlúTôd¡p SôLÃLm Y[W, Y[W TpúYß YûLVô]
DQÜLû[ Ú£jÕ DiQd LtßdùLôiPôu. @dLôX U²RoL°u DQÜL°p
BVtûLj RuûU ùN¬k§ÚkR]. ©u]o LôXlúTôd¡p NûUVp Fu\ ùTV¬p
úYLûYlTÕm, FiùQn«hÓ YßlTÕm LôWNôWUôn DiTÕm BVpTô¡l úTô]Õ.
Buß Ú£dÏ @¥ûUVô¡®hP U²RàdÏ SôÞdùLôÚ ®Vô§Vôn YkÕ
ùLôi¥Úd¡\Õ.
IÚ U²Ru DiÔ¡u\ DQ®p @ßÑûYÙm BÚdL úYiÓm. @lT¥«ÚkRôp
UhÓúU DPÛdÏ úSôn YW Yônl©pûX. TgN éReL°u áhÓd LXûYVôp
DiPô] BkR DPm× DQ®u @ßÑûYVôp DPúXômTp ùNn¡\Õ.
@ßÑûYL[ô] ÕYol×, Lôol×, B²l×, DYol×, LNl×, ×°l× BYt±p FÕ
Ïû\kRôÛm ªÏkRôÛm DPm©p úSôn LôÔm Fuß DQÜ UÚjÕYm áß¡\Õ.

ÑûYLÞm DP-u BVdLØm
ÕYol× # DPÛdÏj úRûYVô] At\ûX RÚ¡\Õ.
Lôol× # At\ûXf ùNVpTÓÓjÕ¡\Õ.
B²l× # DPp Y[jûRl TôÕLôd¡\Õ.
DYol× # DPp Y[of£, ùR°Ü ¨ûXûV DiPôdÏ¡\Õ.
LNl× # DPmûT ùUuûUj RuûUÙPu LY²d¡\Õ.
×°l× # DP-uTm ùT\ BVeÏ¡\Õ.
AL, ÑûYùVuTÕ SôYôp Ú£jÕ DiTRtLpX. IqùYôÚ ÑûYÙm DPmTôp
Dh¡W¡dLlThÓ @RtÏ¬V RuûULs, ÑûY @¥lTûP«p DPm©p T§Yô¡u\].
ÕYol× :
ÕYol×f ÑûY«]ôp BWjR JhPm @§L¬dÏm. WjRm ùTÚÏm. SWm×Ls BßÏm.
U²R²u At\p @§L¬dÏm. ùSp-dL², YôûZlé A¡VYt±p ÕYol×f ÑûY
@§Lm LôQlTÓ¡\Õ.
DYol× :
WjRjûRj çnûU ùNnÙm RÏ§ DYol×dÏ DiÓ. @úR úSWj§p WjRj§p
@§L @[®p DYol× LXkRôp WjRm ùLhÓ®Óm RuûUÙm DiÓ.
Dl×, B[¿o, ùYs[¬l©gÑ A¡VYt±p DYol× LXkÕs[Õ.
LNl× :
LNlûT ®Úm×m U²RoL°u Fi¦dûL ªLÜm Ïû\Ü. TôLtLôn, TfûN
ÑiûPdLôn, @RXdLôn, úYlTmé, Fs, LÓÏ A¡VYt±p BfÑûY @§Lm. DP-u
ùUuûUûV TôÕLôdÏm RuûUûV Y[od¡\Õ.
×°l× :
DPm©p ×°l×f ÑûY @§L¬jRôp, £t±uT úYhûL @§L¬dÏm. £t±uTj§Ûm
ØÝûUVô] §Úl§«uûU úRôu± §ÚmTj §ÚmT £t±uT BfûN DiPôÏm. ×°,
FÛªfûN, ×°fúNôß, ×°dÏZm×Ls, Bû\f£, UÕTô]m A¡VûY ×°l×f ÑûYûV
ªÏ§Vôn ùLôiPûY. ×°l×# DP-uTm RkÕ DPûXd ùLÓdÏm. ùTÚmTôÛm
©gNd LônL±Ls, TZeL°p ×°l©u Nd§ @§Lm LôQlTÓm.
Lôol× (LôWm) :
DQÜl ùTôÚhLû[ F¬dÏm RuûU LôWj§tÏ DiÓ. @RôYÕ U²R At\ûXf
ùNVpTÓjÕm RuûUdÏ BhÓf ùNpYÕ, BkRd LôWfÑûYúVVôÏm. A]ôp, DQ®p
LôWj§u RuûU @§L¬jRôp úSôndLô] @±Ï±Ls ùRuTÓm. ª[Ï, ª[Lôn,
L¬NXôeLi¦, B[¿o A¡VYt±p LôWj§u áßLs @§LUôn Ds[].
B²l× :
@û]jÕYûL TZeLs, LÚm×f Nôß, úRu A¡VYt±p B²l×f ÑûY
LôQlTÓ¡\Õ. DPp Y[m @[Yô] B²lTôp DiPô¡\Õ. @ÕúY @[ÜdÏ
@§LUôn DiÔ¡\úTôÕ ¿¬¯Ü, @§êj§Wm úTôu\ úSônLû[ DiPôd¡
DPmûTf £ûRd¡\Õ.
¸rdLôÔm DQÜLs ÑûYL°u @¥lTûP«p Th¥V-PlThÓs[Õ. FkR
DQÜL°p FfÑûY @§Lm F]j ùR¬kÕ @fÑûY DQÜLû[ ¨û\V DiÓ YW
úSôn ¿eÏm @§NVm LôiÀo.
£jRoL°u DQúY UÚkÕ
DQÜl TZdL YZdLeLû[l Tt± @Lj§Vo, úRûWVo, §ÚêXo, §ÚYsÞYo
úTôuú\ôo TpúYß LÚjÕdLû[d á±Ùs[]o.
úSônLs Tt±V ®[dLm, @RtLô] LôWQeLs, @RtLô] UÚjÕYm, LûPl©¥dL
úYi¥V DQÜl TZdLeLs Fuß YûLlTôÓ ùNnÕs[]o.
DQÜ úYiÓm Fuß @±®lTÕ T£úVVôÏm. T£d¡u\ ùTôÝÕ LôXRôURªu±
DQYÚk§ DPp Y[jûRl úTQ úYiÓm.
§ÚYsÞYoáP "UÚkÕ' Fu\ @§LôWj§p DQúY £\kR UÚkÕ Fuß áß¡\ôo.
¸rdLôÔm Ï\sLû[Ùm @Ru ®[dLjûRÙm Dtß úSôdÏeLs.
"UôßTôÓ BpXôR Di¥ UßjÕi¦u
EßTôÓ BpûX D«odÏ.'
®[dLm :
DPm×dÏ Eß®û[®dLôYiQm, UôßTôÓ BpXôUp DQ®û] @[úYôÓ
DiÓYkRôp @YWÕ D«ÚdÏ úSô«]ôp ÕuTªpûX.
"ª¡àm Ïû\«àm úSôn ùNnÙm èúXôo
Y°ØRXô Fi¦V êuß.'
®[dLm :
YôRm (Y°), ©jRm (@Zp), LTm (HVm) Bmêuß ÏQeLÞm DQYôp ªÏkRôÛm
Ïû\kRôÛm DPm©p úSônLôÔm.
UÚkùR] úYiPôYôm VôdûLdÏ YÚk§VÕ
@t\Õ úTôt± D¦u.
®[dLm :
UdLs Rôm DiP DQÜ SuÏ ùN¬jÕ, DPm©u ARôW Nd§«p LXkR©u
ÁiÓm DiPôp DPm©tÏ UÚkÕ FlùTôÝÕm úRûY«pûX.
@t\ôp @[Y±kÕ DiL @KÕPm×
ùTt\ôu ùS¥ ÕndÏUôß.
®[dLm :
DPm©û]l ùTt\ AuUô (D«o) BuT, ÕuTeLû[l ùTtß @\m, ùTôÚs,
BuTm, ÅÓ úTß ùTßYRtÏ DPmúT êXUôÏm. @jRûLV DPmûT ùSÓSôs
DnÙUôß DPm©tÏj RÏkRôtúTôp @[Y±kÕ DiQ úYiÓm.

"@t\Õ @±kÕ LûPl©¥jÕ Uô\pX
ÕndL ÕYWl T£jÕ.'
®[dLm :
DPm©p úSôn YWô§ÚdL, DPm©p @ûPkR úYßTôÓLû[d LÚj§p ùLôiÓ,
RÏkR DQÜLû[ ùN¬l×j RuûUdÏ Gt\Yôß DQÜLû[d ùLôs[ úYiÓm.
"¾V[®u±j ùR¬Vôu ùT¬Õi¦u
úSôV[ ®u±l TÓm.'
®[dLm :
YVÕ êl©u LôWQUôn DPp ¨ûX ùLhÓ, T£j¾ Ïû\kÕ, ùN¬l×j RuûU
BZkR LôXj§Ûm, Øu× DiPÕ úTôp Ú£Vôn ùTÚk¾² ùLôiPôp DPm©p
úSôn ùTÚÏm.
"B¯Y±kÕ DiTôu LiBuTm úTôp¨tÏm
L¯úT ¬ûWVôu LiúSôn.'
®[dLm :
UdLs RjRUÕ DPp¨ûXûVd LÚj§p ùLôiÓ @RtúLtT DQûYj úRokÕ
DiPôp Bu×tß YôZXôm.
@qYô\u± @[Ytß LiPûR ªLd ùLôiPôp DPp, D«o À¥dLlThÓ
¿eLôj ÕuTm DiPôÏm.
""úSônSô¥ úSônØRp Sô¥ @Õ R¦dÏm
YônSô¥ YônlTf ùNVp.''
®[dLm
DPm©p úSôn À¥dL DQúY ØRp LôWQUôûLVôp, DQ®u Y¯Vôn DiPô]
YôRm, ©jRm, LTm A¡VYt±u ªÏRûXÙm, Ïû\RûXÙm N¬lTÓj§ úSôûVd
ÏQlTÓjR ØVpYúR UÚjÕYu ùNVp.
úUtLiP Ï\s Y¯d LÚjùRpXôm SUdÏ @±®lTÕ DQúY UÚkùRuTúRVôm.
@ßûYL°u @¥lTûP«p @ûUYúR DQYôÏm. FkùRkR ÑûYLs DPm©p
Fuù]u] ùNnûLLÞdÏl TVuTÓ¡\Õ FuTûR GtùL]úY @±kÕsú[ôm.
ÑûYL°u YûLL°Ûm Sh×f ÑûY, TûLf ÑûY F] BÚYûLLs DiÓ.

ÑûYLÞm @Ru Sh× ÑûYLÞm
1. ÕYol× :
"DYol×' Sh×f ÑûYVôÏm. ÕYol× ÏÚ§ûV DiPôdÏYÕm, Dl×f ÑûY
ÏÚ§ûVf ÑjRlTÓjÕYûRÙm LÚj§p ùLôsL.
2. Lôol× (LôWm) :
BRtÏ Sh×f ÑûY«pûX. @[Yôn DiPôp DQûYf ùN¬dÏm. @[Ytß
DiPôp DPûX F¬dÏm.
3. B²l× :
DYol×m, ×°l×m Sh×f ÑûYLs. @§L B²lûT DiTYoL°u DPp SXm
ùLPôUp BÚdL, DYol×# WjRjûR Ñj§ ùNn¡\Õ. ×°l×# B²lûT ®ûW®p
ùN¬dLf ùNn¡\Õ.
4. DYol× :
B²l×# Sh×f ÑûYVôÏm. DlûT @§L @[®p DPm©p ùNÛjÕTYoLÞdÏ,
B²lúT £±Õ LôXm úSô«-ÚkÕ LôjÕ, DPp Y[jûRl úTÔ¡\Õ.
5. LNl× :
4. LôWm# Sh×fÑûYVôÏm. LNl×f ÑûY DQÜLú[ôÓ, £±Õ LôWm LXkÕ
DiQ, LNl× Ú£dÏm. F°§p ùN¬jÕ, DPmûT ùUuûUVôn TôÕLôdÏm.
6. ×°l× :
B²l× # Sh×fÑûYVôÏm ×°l×QÜLû[ ®Úm© DiTYoLs B²lûT
BfûNÙPu DiTûRd LY]j§p ùLôsL.
ÑûYLÞm @Ru TûLf ÑûYLÞm
1. ÕYol× :
×°l×, LNl×, LôWm# TûLf ÑûYL[ôÏm. @W£V-p ¨WkRW SiTàm BpûX.
SôsTh TûLYàm BpûX FuTÕúTôp, ÑûYL°Ûm £X úYû[L°p TûLfÑûY
Sh×fÑûYL[ôn Uô± DPúXômTp ùNn¡\Õ.
2. Lôol× :
ÕYol×, B²l×, DYol×, LNl×, ×°l× BûYVû]jÕ TûLf ÑûYLú[. T£
UkRlThPYoLÞdÏ Lôol×Pu ×°l× Sh× ùLôsÞm BWjRm Ïû\kRYÚdÏ
ÕYol×Pu Sh×.

"Sh× Ïß¡V LôXm UhÓmRôu
@RtÏ úUÛm ¿¥jRôp DPp ùLÓm.'
3. B²l× :
LNl×m, Lôol×m TûL. NodLûW ®Vô§dÏ TôLtLôn UÚkRôYÕ úTôp, @§L
B²lTôp Bû[jR DPp úR\ Lôol×m UÚkRôÏm.
4. DYol× :
LNl× # TûLVôÏm. DPm©p Dl×fÑûY @§L¬jÕ WjRm ùLhÓ®hPôp NLX
@YVeLÞm Tô§dLlTÓm. @lùTôÝÕ TûLY]ôm LNlûT SiT]ôn Uôt±
(UÚkRôn) RÚYÕ UÚjÕYu LPûU.
5. LNl× :
ÕYol×, B²l×, DYol×, ×°l× TûLVôÏm. ùU-kR DP-p WjRm úRûYùVu\ôp
ÕYol×m; ùU-kR DPp úR\ B²l×m; WjRf Ñj§dÏ Dl×m ShTôYÕm DiÓ.
6. ×°l× :
ÕYol×, Lôol×, DYol×, Lôol× TûLVôÏm. A]ôp ãZp LÚ§ TûL ShTôÏm
LôXØiÓ. DPm©p ×°l× @§L¬jÕ L¯fNp (Dysentery) LiPôp, ÕYol×
ShTô¡ úT§ûV ¨ßjÕYûR DRôWQUôn ùLôsL.
F]úY FfÑûY Ïû\«àm, ª¡àm úSôn ùNnÙm FuTÕ FqY[Ü VRôojRUô]
DiûU.
D«oj RôÕdLû[ êu\ôLd ùLôsL. @ûY YôRm, ©jRm, LTm BûY êußm
DPm©p Ru²ûX Á\ôUp N¬Vôn BÚkRôp DPm×dÏl TÝ§pûX. Bmêuß
RôÕdL°p YôRm ªÏkRôÛm Ïû\kRôÛm úSôn ùNnÙm. ©jR, LT ªÏ§Ùm Ïû\Üm
DPm©p úSôVônd LôÔm.
D«oj RôÕdL[ô] YôRm, ©jRm, LTm êußm DQ®-ÚkúR ùT\lTÓ¡u\].
1. YôR RôÕ DQÜLs
2. ©jR RôÕ DQÜLs
3. LT RôÕ DQÜLs
F] DQÜLû[ D«oj RôÕdL°u @¥lTûP«úXúV ©¬dLXôm.

BYt±u ùNVpTôÓLs Tt± Ntß @±úYôm.
1. YôR RôÕ DQÜLs :
FkR YûL DQÜLs SWm×dÏ Dß§V°jÕ, FÛm× UiPXjûRf
ùNÝûUlTÓjÕ¡\úRô @ÕúY YôR YûL DQÜLs. R²U²R ùNVpTôÓLû[
EdÏ®lTÕ BjRûLV DQÜLú[VôÏm.
YôR úRô` DQÜLs :
FkR DQÜl ùTôÚ[ô]Õ DiQlThÓ @Õ ºWQUôÏm RÚQj§p DPm©p
ØßdLp, Y-, úYRû], ÏûPfNûX DiPôdÏ¡\úRô @ÕúY YôR úRô`
DQÜL[ôÏm.
2. ©jR RôÕ DQÜLs :
FkR YûL DQÜLs @[úYôÓ DiQlThÓ ËWQdLÚ®L°u úYûXûV
F°RôdÏ¡\úRô, FkR YûL DQÜLs UX, YôÙ DTôûRLû[ ¿dÏ¡\úRô @ÕúY
©jR RôÕ DQÜLs.
©jR úRô` DQÜLs :
FkR DQÜl ùTôÚ[ô]Õ DiQlThÓ ºWQUôÏm RÚQj§p Yôk§, UVdLm,
×j§l ©WhÓRp, úT§ úTôu\Ytû\ DiPôdÏ¡\úRô @ÕúY ©jR úRô`
DQÜL[ôÏm.
3. LT RôÕ DQÜLs :
FkR YûL DQÜLs @[úYôÓ DiQlThÓ ÑYôNjûR IÝeÏTÓjÕ¡\úRô,
L¯Ü ¿ûW F°§p ©¬jÕ, WjR ÑZt£ûV Øû\lTÓjÕ¡\úRô @ÕúY LT RôÕ
DQÜLs.
LTúRô` DQÜLs :
FkR DQÜl ùTôÚ[ô]Õ DiQlThÓ @Õ ºWQUôÏm RÚQj§p, úRLm
Ï°okÕ ®ÓRp, Ï°ùWÓjRp, ùRôiûPdLhÓ, RûXY-, RûXTôWm A¡VYtû\
DiPôdÏ¡\úRô @ÕúY LTúRô` DQÜL[ôÏm.
F]úY êuß RôÕdL°u Gt\ B\dLúU úSôVôn DÚùYÓd¡\Õ. BeÏm RôÕ
úRô`m DQYôúXúV @±VlTÓ¡\Õ. SUÕ Øuú]ôoLs BVt±V TZmùTÚm
Nôv§WeLs U²R²u ÏQjûR êu\ôLl ©¬jÕl Tôod¡\Õ. @kR êuß ÏQeLÞm
Nôl©Óm DQÜLÞdúLtT @ûUYRôn @YoLs Th¥V-Ó¡\ôoLs.
U²R²u ÏQeL°u @¥lTûP«úXúV @Y]Õ Bû\jRuûUÙm @ûUYRôn
Ï±lÀÓLs LôQlTÓ¡u\].

U²R ÏQeLs
1. NjÕY ÏQm (£Y¨ûX # F°ûU, RuûUV±Rp).

2. BWú_ô ÏQm (®xÔ¨ûX # @LeLôWm # SôLÃL úUôLm).
3. RúUô ÏQm (©WmU ¨ûX # úNômTp, LôUm, NgNXm).
BjRûLV ÏQeL°u DtTj§dÏ DiÔ¡u\ DQúY LôWQUô¡\Õ.

DQÜLû[Ùm ÏQeL°u @¥lTûP«p êuß YûLL[ôn Sôm LôQXôm.
1. NjÕY ÏQ DQÜLs (F°ûU, Ruû]V±kRYoLÞdÏ).
2. BWú_ô ÏQ DQÜLs (AûN, úLôTm, @LeLôWm, @§LôUm Ds[YoLÞdÏ).
3. RúUô ÏQ DQÜLs (@±®uûU, @§D\dLm, @§LôUm ùLôiPYÚdÏ).
1. NjÕY ÏQ DQÜLs :
DiQlThP ALôWj§u NjRô]Õ WjRl ùTÚdûL DiPôd¡ U]m, ×j§,
Bk§¬Vm A¡VYt±p ùR°Ü ¨ûXûV DiPôd¡, FlùTôÝÕm SpXûRúV FiQf
ùNnÕ ùNVpTP çiÓ¡\úRô @ÕúY NjÕY ÏQ DQÜL[ôm.
2. BWú_ô ÏQ DQÜLs :
DiQlThP ALôWj§u NjRô]Õ @§TXjûR DiPôd¡Ùm, ×j§, U]m
BYtû\d NgNXlTÓj§ úLôTm, @LeLôWm, @§LôUm, AûN A¡VYt±tÏ DhTÓj§
ÑLªu± YôZf ùNn¡\úRô @ÕúY BWú_ô ÏQ DQÜL[ôÏm.
3. RúUô ÏQ DQÜLs :
DiQlThP ALôWj§u NjRô]Õ @§TXjûR DiPôd¡Ùm, NgNXm,
@±®uûU, @§LôUm, YgN]m, @§D\dLm A¡VYtû\ DiPôdÏ¡\úRô @ÕúY
RúUô ÏQ DQÜL[ôÏm.
NjÕY ÏQ, BWú_ô ÏQ, RúUôNÏQ DQÜLû[ BeÏ YûLlTÓjRlThÓs[Õ.
¿eLs ®Úm©VT¥ DeLs ÏQeLÞdúLt\ DQÜLû[j úRokùRÓeLs. A]ôp
NjÕYÏQ DQúY DPÛdÏm At\ÛdÏm ùNVpTôÓLÞdÏm Gt\Õ.

NjÕY ÏQm ªÏkR (@¡mû^ ¨ûX) DQÜLs
1. @Yp, 2. ùTô¬, 3. TfûNl TVß, 4. DÞkÕ, 5. §û], 6. NmTôúLôÕûU, 7.
úLôÕûU, 8. NmTô @¬£ YûLLs, 9. Lôo @¬£, 10. TfûN @¬£, 11. Fs, 12. ÑdÏ, 13.
ª[Ï, 14. ºWLm, 15. ùYkRVm, 16. NodLûW, 17. º²f NodLûW, 18. LtLiÓ, 19. úRu,
20. §WôhûNlTZm, 21. úTÃfNmTZm, 22. úTÃfNeLôn, 23. Nô§dLôn, 24. Nô§lTj§¬, 25.
GX @¬£, 26. TfûNd LtéWm, 27. ÏeÏUlé, 28. YôÕûUl TÚl×, 29. ùLôl×ûWj
úReLôn, 30. SpX FiùQn, 31. BÛlûT FiùQn, 32. TÑm Tôp, 33. TNm R«o#
úUôo, 34. TÑm ùYiùQn, 35. TÑm ùSn, 36. LiPeLjR¬dLôn, 37. ùLôjRYûWeLôn,
38. TôLtLôn, 39. ùYs[¬dLôn, 40. ØsÞ LjR¬dLôn, 41. YôûZdLôn, 42. ®[ômTZm,
43. BXkûRdLôn, 44. UôeLôn, 45. UQjRdLô°dLôn, 46. ÑdLeLôn, 47, SôojReLôn,
48. ÑiûPdLôn, 49. úReLôn, 50. ùSp-dLôn, 51. úNlTe¡ZeÏ, 52. Ys°d¡ZeÏ,
53. ¸ûWjRiÓ, 54, YôûZjRiÓ, 55. ©WiûP, 56. LÚúYl©ûX, 57. çÕYû[
BûX. 58. ØÑhûP, 59. ùYkRVd¸ûW, 60. ùLôjRUp-, 61. Øû[d¸ûW, 62.
ùTôu]ôeLi¦, 63. UQjRdLô°d ¸ûW, 64. @Lj§d¸ûW, 65. @Lj§lé, 66.
úYlTmé, 67. YôûZ YûLLs, 68. úTVu YôûZlTZm, 69. UômTZm, 70. SôYtTZm,
71. ùLônVôlTZm, 72. B[¿o, 73. TuÉo, 74. TXôdLôn.
BWú_ô ÏQªÏkR (YuûU ¨ûX) DQÜLs
1. ª[Lôn, 2. ×°, 3. Ljç¬, 4. ùTÚeLôVm, 5. UgNs, 6. ¨XdLPûX, 7.
Øk§¬lTÚl×, 8. LPûX, 9. ÕYûW, 10. NqY¬£, 11. Dl× YûLLs, 12. LÓÏ, 13.
ùNeLÓÏ, 14. ùYiLÓÏ, 15. ùLôjRUp- ®ûR, 16. BXYeLm, 17. JUm, 18. LNLNô, 19.
TôdÏ, 20. £ßSôLlé, 21. ùYs[ôhÓ ùSn, 22. ùYs[ôhÓl Tôp, 23. ×PXeLôn, 24.
ùYiûPdLôn, 25. éN¦dLôn, 26. @j§dLôn, 27. ×°VeLôn, 28. FÛªfNmTZm, 29.
TfûNª[Lôn, 30 LÚûQd¡ZeÏ, 31. ùYt±ûX, 32. @ßd¸ûW, 33. YôûZlé, 34.
AYôWmé, 35. UôÕ[mTZm, 36. Uôu, 37. AÓ, 38. ØVp, 39. UôªNm, 40. Áu (LPp
ÁuLs), 41. £X T\ûYLs.
RúUô ÏQªÏkR (úNômTp ¨ûX) DQÜLs
1. Tû] ùYpXm, 2. ùLôsÞ, 3. TVß, 4. ùUôfûN, 5. ThPô¦, 6. úNô[m, 7. Lm×,
8. YWÏ, 9. úLrYWÏ, 10. ×ÝeLX¬£, 11. T]eLtLiÓ, 12. FÚûUlTôp, 13. FÚûUjR«o,
14. FÚûU ùYiùQn, 15. FÚûU ùSn, 16. Lj§¬dLôn, 17. @YûWdLôn, 18. ÀodLeLôn,
19. ØÚeûLd Lôn, 20. ÑûWdLôn, 21. DÚû[d¡ZeÏ, 22. Øs[e¡, 23. T]e¡ZeÏ,
24. ùYeLôVm, 25. éiÓ, 26. ØÚeûLd¸ûW, 27. £ß¸ûW, 28. ×°VôûW, 29.
úLô¯d¸ûW, 30. Lô£²d¸ûW, 31. Øk§¬lTZm, 32. AUQdùLiùQn, 33. T]eLs,
34. ùRu]eLs, 35. CfNeLs, 36. úTôûR ùTôÚhLs (LgNô, @©u), 37 F¬ ÁuLs,
38. Ut\ ®XeÏL°u UôªNm.
DeLs DQÜl TZdLm FlT¥...?
SUÕ DP-p D«ûW ¨ßj§, @¬V TX NôRû]Ls ùNnV DQúY LôWQUôn
Ds[Õ. DQYÚkÕmúTôÕ U]m IußTÓRp úYiÓm. @Õ IÚ úYûXVôL
¨û]dLd áPôÕ. @Õ IÚ LûX. SÅ] ÙLj§p Õ¬R DQÜLs (Fast Food)
TWYXôdLlThÓ, UdL°ûPúV Ú£ÙQoÜ çiPlùTtß ùTÚmTôÛm Õ¬R
DQÜLÞdÏ @¥ûUlThÓl úTô¡\ôoLs. BR]ôp, Õ¬R úSônLs F] £X
LôWQúU«u± YÚ¡u\].
DQûYj §Új§ D«ûW ¨ßjÕ! :
1. IqùYôÚYÚm N¬Vô] Øû\«p DQÜl TZdLjûR úUtùLôsÞRp ªLÜm
@Y£Vm. DQÜl ùTôÚhLû[ úYLûYdÏm ùTôÝÕ @Ru NjÕdLs @¯kÕ
úTôLôUp NûUjRp úYiÓm.
2. êuß úYû[Ùm NûUjR DQÜLû[úV DiÓ ùLôi¥ÚlTûR®P, §]Øm
IÚ úYû[ BVtûL DQÜLû[ DiÓ TZdLlTÓj§d ùLôs[ úYiÓm.
3. RdLô°, ØhûPdúLôv, úLWh, TôRômTÚl×, ùYeLôVm, TZ YûLLs ,
Øû[dLh¥V Rô²VeLs A¡VYtû\ BVtûL DQÜL[ôL @¥dL¥ DhùLôs[Xôm.
4. DP-u ùN¬l×j RuûUdÏ Gt\ DQÜLû[Ùm, LôX ¨ûXLÞdÏ Gt\
DQÜLû[Ùm úRokùRÓjÕ DiQ úYiÓm.
5. SiTLp DQ®p ùN¯lTô], FiùQn ªÏkR DQÜLû[d ùLôs[Xôm.
A]ôp BWÜ DQ®p ªLÜm F°ûU úYiÓm.
6. DPm©p úSônjRuûUdúLtT R®odÏm DQÜLû[ Øt±Ûm Õ\kÕ,
úRûYVô] DQÜLû[ ØÝYÕm Gtß DiQ úYiÓm.
7. ùSôßeLj §u\ôp èß YVÕ #DQûY SuÏ ùUuß Ú£jÕf Nôl©ÓeLs.
8. ùTÚk¾² FlùTôÝÕm úYiPôm.
"@[ÜdÏ ªg£]ôp @ªoRØm SgÑ'
"YôndÏ Ú£ Y«tßdÏd úLÓ'
Fu\ TZùUô¯Lû[ ¨û]®p ¨ßj§, LhÓlTôhÓPu DQÜ Øû\Lû[
úUtùLôsL.
9. @YWYo DPp RuûU, DûZl× Utßm ùN¬l×j §\àdÏ GtT DQûY
DhùLôsYÕ SpXÕ. "T£jÕl ×£' BpûXúVp "XeL]m (Th¥²) TWU I[`Rm'
BûRÙm U\dL úYiPôm.
10. êû[ DûZl× ùLôiúPôo, LôûX ALôWjûR Rs°Ùm, SiTLp, BWÜ
DQÜLû[f úNojÕm YÚRp @YoL°u DPp AúWôd¡Vj§tÏ ªLÜm SpXÕ.
L¥] DPÛûZl× ùLôiúPôo êuß úYû[Ùm ùN¯lTôn DiQXôm.

DQûYf NûUdÏmúTôÕ LY²dL úYi¥V
£X Y¯Øû\Ls :
1. LônL±Lû[ Yôe¡VÜPu YôPôUp ùN¯lTôL BÚdÏmúTôúR DTúVô¡dL
úYiÓm @pXÕ Ï°oNôR]l ùTh¥«p TôÕLôlTôL ûYdL úYiÓm. LônL±Ls
YôÓmúTôÕ, @Yt±p Ds[ ûYhPªu "£'ûV BZkÕ ®Ó¡u\].
2. TX LônL±L°p ûYhPªuL°u ùTÚmTÏ§ úRôÛdL¥«p Ds[Rôp
@Ytû\j úRôÛPu NûUlTÕ SpXÕ. úRôûXfºY úYi¥«ÚkRôp £±R[úY
úUXôLf ºÜYÕ SpXÕ. ¡ZeÏ YûLLû[ ØR-p LÝ®j úRôÛPú] úYL ûYjÕ
ùYkR©\Ï @Y£VUô]ôp ©u úRôûX ¿dLXôm.
3. LônL±Lû[ SßdÏYRtÏ Øu ÑjRUô] ¿¬]ôp LÝ®d ùLôs[ úYiÓm.
LôtßlTÓm Sßd¡V TWl×d Ïû\VÜm. ûYhPªuLs @¯VôUp BÚdLÜm ùT¬V
ùT¬V ÕiÓL[ôL SßdL úYiÓm.
5. ùLô§dÏm ¿¬p LônL±Lû[f úNojÕ úYL ûYdÏm úSWjûRd Ïû\dL
úYiÓm. @lúTôÕRôu LônL±Ls Ú£«Ûm, U]j§Ûm, ¨\j§Ûm SuÏ TdÏYUôL
BÚdÏm.
6. NûUdÏmúTôÕ úNôPô DlûTf úNolTÕ RYß. @Õ RVôªu úTôu\
D«ofNjÕdLû[ @¯jÕ®Óm. DQ®u ¨\jûRÙm ùLÓdÏm.
7. NûUlTRtÏ ªL Ïû\kR @[úY Ri½ûWl TVuTÓjR úYiÓm. @¬£
NôRjûR @[Yô] ¿¬p NûUdL úYiÓm. Lg£ûV Y¥dLd áPôÕ. @lT¥
Y¥jRôÛm NûUjR ¿ûWd ùLôhPôUp Ut\ DQÜ RVô¬l×LÞdÏ # @RôYÕ,
áhÓ, ÏZm×, WNm ØR-VYtßdÏl TVuTÓjR úYiÓm.
8. BVu\YûW Yôn @Lu\ Tôj§Wj§p NûUdLôUp Ïß¡V YôÙs[ Tôj§WjûR
ê¥ûYjÕ NûUjRp SpXÕ.
9. DQÜ úYÏmúTôÕ Tôj§WjûR @¥dL¥ §\lTúRô, DQûYd ¡[ßYúRô
áPôÕ. BR]ôp LôtßlThÓ ûYhPªuLs @¯kÕ®Ó¡u\].
10. NûUlTRtÏl ©jRû[, @Ûª²Vm úTôu\ DúXôLl Tôj§WeLÞdÏl T§p
UiNh¥Ls, LtNh¥Ls úTôu\Ytû\l TVuTÓjÕYÕ SpXÕ. DQ®p Ds[ Dl×,
@ªXeLs DúXôLeLÞPu úNokÕ DQ®u RuûUûVd ùLÓdÏm. ALúY CVm
éNôR ©jRû[l Tôj§WeL°p NûUlTÕ, ©jRû[ÙPu DQÜ LXdÏmúTôÕ SgNô¡
ATj§p Ø¥Ùm.
11. DQÜl ùTôÚhLû[ FiùQn, ùSn A¡VYt±p êr¡V YiQm ùYÏúSWm
YRdÏYÕm, úYLûYlTÕm áPôÕ.
12. DQ®Ûs[ £XYûLl ×WRf NjÕdLs @§L ùYlT ¨ûX«p ùLh¥Vô¡
Bß¡j RUÕ RuûUûV BZkÕ®Óm.
13. ùUôfûN úTôu\ TVß YûLLû[f NûUlTRtÏf £X U¦ úSWj§tÏ ØuúT
E\ ûYjÕ, E\ûYjR ¿¬úXúV NûUjRp úYiÓm. E\ ûYlTRôp @ûY
Su\ôL úYL Ø¥Ùm.
14. DQûYj RVô¬jR DPú]úV ªRUô] ùYlT¨ûX«p T¬Uô\ úYiÓm. IÚ
RPûY NûUjR DQûYf ãPôdÏm úTôÕ @§Ûs[ D«ofNjÕdLs @¯kÕ®Óm.
L±úYl©ûX, ×§]ô, Up-
L±úYl©ûX
£jRo TôPp :
Yô«]Ú£ Y«tßû[fN ÉÓLWm
TôÙ¡u\ ©jRØùUu TiÔeLôu# çV
UÚúYß LôkR[eûL UôúR! DX¡t
L±úYl ©ûXVÚk§d Lôi.
(@Lj§Vo ÏQTôPm)
ùTôÚs :
Ú£«uûU, Y«tßl ©Wf£û], LônfNp, ©jR úSônLs úTôu\ûY ¾Úm.
L±úYl©ûX«u RuûU :
DWUôd¡ # Tonic
T£jçi¥ # Stomachic
L±úYl©ûXRôú] Fuß ¨û]dLô¾oLs. L±úYl©ûX úNojR FkR DQÜm

DPÛdÏ ªLÜm SpXÕ. DPûX BÚm×úTôp YÛYôdLdá¥V Nd§ L±úYl©ûXdÏ
DiÓ.
L±úYl©ûX«p ûYhPªu # G, BÚm×f NjÕ BWiÓm ªL @§LUôL Ds[].
NodLûW úSôVô°LÞdÏ Ft\ "¸ûW' BÕ. YôÙd úLô[ôßLs, ËWQd Ïû\TôÓ,
LiTôoûYd úLô[ôßLs úTôu\Ytû\ ØÝûUVôL ¿dÏm Nd§ ùLôiPÕ.
L±úYl©ûXûV ûRXUôLj RVôo ùNnÕ RûXdÏj úRnjÕ YkRôp ©jR UVdLm,
RûXd ¡ß¡ßl× úTôu\ûY ÏQUôÏm.
L±úYl©ûX«u UÚjÕYl TVuLs :
1. L±úYl©ûXûV DXoj§j ç[ôd¡ §]Øm Nôl©hÓ YkRôp NodLûW úSôn

ÏQUôÏm.
2. L±úYl©ûX, L¬NXôeLi¦ BWiûPÙm NU @[Ü FÓjÕ DXoj§ ùTô¥
ùNnÕ, §]Øm LôûX, UôûX BÚ úYû[Ùm 5 ¡Wôm @[Ü (IÚ véu) Nôl©hPôp
RûXØ¥ LßûUVôLÜm @Poj§VôLÜm Y[Úm.
3. L±úYl©ûXûV DXoj§ Lôp ¡úXô @[Ü FÓjÕ ùTô¥Vôd¡, @§p 25
¡Wôm ùTÚeLôVjçs úNojÕ §]Øm DQÜdÏl ©\Ï 2 ¡Wôm @[Ü Nôl©hPôp
YôÙdúLô[ôßLs ¿eÏm.
4. DXokR L±úYl©ûX, DXokR ¨XôYûW BWiûPÙm NU @[Ü FÓjÕl
ùTô¥Vôd¡, §]Øm BWÜ DQÜdÏl ©\Ï IÚ véu @[ÜdÏf Nôl©hPôp
ùTÚY«ß Uû\Ùm. UXf£dLÛm ¾Úm.
5. DXokR L±úYl©ûX (Lôp ¡úXô), ÑdÏ, ª[Ï, ºWLm, Dl×# RXô 10 ¡Wôm
FÓjÕ ùTô¥ ùNnÕ ùLôs[Ü §]Øm BûR, ãPô] NôRj§p úTôhÓl ©ûNkÕ
Nôl©hPôp, UkRm, UXdLhÓ, NodLûW úSôn úTôu\ûY ÏQUôÏm.
6. L±úYl©ûXÙPu ÑhP ×°, YßjR Dl×, YßjR ª[Lôn A¡VYtû\f

úNojÕ ÕûYVp ùNnÕ Nôl©hPôp, ©jR Yôk§, ËWQd úLô[ôßLs úTôu\ûY
N¬VôÏm.
7. ûL @[Ü L±úYl©ûXûV êuß ª[Ï úNojÕ @ûWjÕf Nôl©hPôp SpX

T£ DiPôÏm.
8. L±úYl©ûX, SôYp UW BûX, ¸ZôùSp- êuû\Ùm ®ÝRôL @ûWjÕ

Tô-p LXd¡f Nôl©hÓ YkRôp, LpÄWp NôokR Tô§l×Ls ÏQUôÏm.
9. L±úYl©ûX, ÑdÏ, ùYkRVm, UgNs A¡VYtû\ SuÏ YßjÕ ùTô¥

ùNnÕ, §]Øm LôûX, UôûX BÚ úYû[Ùm DQÜdÏl ©\Ï 5 ¡Wôm @[ÜdÏf
Nôl©hPôp êhÓY-, YôR úSônLs ¿eÏm.
10. DXokR L±úYl©ûX, Øk§¬lTÚl×, ùSp-Øs° êuû\Ùm NU @[Ü

FÓjÕ @ûWjÕ Tô-p LXd¡d Ï¥jRôp, Bû[jR DPp ùTÚdÏm.
L±úYl©ûX«u ©\ TVuLs
DPÛdÏ EhPØm, Y-ûUÙm RWdá¥V NjÕLs L±úYl©ûX«p ¨û\V
Ds[]. DQ®p L±úYl©ûXûV @¥dL¥ úNojÕf Nôl©hPôp NodLûW úSôn
YWôUp RÓdLXôm.

1. L±úYl©ûX LôWd ÏZm×
úRûYVô] ùTôÚhLs :
L±úYl©ûX # 2 ûLl©¥
×° # FÛªfûN @[Ü
SpùXiùQn # 2 véu
ª[Lôn Yt\p # 5
DÞjRm TÚl× # 2 véu
ÕYWm TÚl× # 2 véu
LPûXl TÚl× # 2 véu
ùTÚeLôVjçs # £±R[Ü
éiÓ # 6 Tp
ùNnØû\ :
YôQ-«p FiùQn ®hÓd LônkR©u, ÕYWm TÚl×, LPûXlTÚl×, DÞjRm
TÚl×, éiÓ, ª[Lôn, ùTÚeLôVm A¡VYtû\ YßjÕd ùLôs[Üm. @RàPu
×°, L±úYl©ûX, Dl× A¡VYtû\f úNojÕ Su\ôL @ûWjÕdùLôs[Üm.
2. L±úYl©ûX ùRôdÏ
L±úYl©ûX # @ûW ¡úXô
ª[Lôn Yt\p # 50 ¡Wôm
LÓÏ # IÚ véu
DÞjRm TÚl× # 50 ¡Wôm
ùTÚeLôVm # 5 ¡Wôm
SpùXiùQn # 50 ª.-.
×° # FÛªfûN @[Ü
Dl× # úRûYVô] @[Ü
ùNnØû\ :
L±úYl©ûXûV YôQ-«p úTôhÓ ùUôßùUôßlTôL YßjÕd ùLôs[Üm.
©\Ï £±Õ FiùQn ®hÓ, LÓÏ, DÞjRm TÚl×, ùTÚeLôVm, ª[Lôn Yt\p
A¡VYtû\Ùm YßjÕdùLôs[Üm. @û]jûRÙm DW-p úTôhÓ Dl×, ×°,
ùTÚeLôVm úNojÕ B¥jÕdùLôs[Üm. BÕ ©jRjûR R¦jÕ T£ûVj çiÓm
@t×RUô] DQYôÏm.
3. L±úYl©ûX ùTô¥
R²Vô # 2 véu
úReLôn # @ûW ê¥
FiùQn # 5 véu
ª[Lôn Yt\p # 12
LPûXl TÚl× # 100 ¡Wôm
ùNnØû\ :
úReLôûVj ÕÚ®, YôQ-«p FiùQn ®PôUp £YkR ¨ßj§p

YßjÕdùLôs[Üm. ©\Ï, R²VôûY IÚ YôQ-«p úTôhÓ Su\ôL UQm YÚm
YûW £YdL YßjÕdùLôs[Üm.
@ÓjÕ, YôQ-«p FiùQn®hÓ ØR-p ª[LôûV £YdL YßjÕdùLôs[Üm.

©\Ï L±úYl©ûX, LPûXlTÚl×, DÞjRmTÚl×, Dl× A¡VYtû\l ùTôu²\UôL
YßjÕdùLôiÓ, @û]jûRÙm Iu\ôLf úNojÕ ùTô¥ ùNnÕùLôs[Üm.

L±úYl©ûX @ûP
L±úYl©ûX # @ûW ¡úXô
×ÝeLp @¬£ # @ûW ¡úXô
úNôm× # 15 ¡Wôm
ThûP # 15 ¡Wôm
LPûXlTÚl× # 100 ¡Wôm
ÕYWm TÚl× # 100 ¡Wôm
ª[Lôn # 10 Fi¦dûL
éiÓ # 20 Tp
£u] ùYeLôVm # 150 ¡Wôm
(@¬kRÕ)
úReLônj ÕÚYp # 100 ¡Wôm.
Dl× # úRûYVô] @[Ü.
ùNnØû\ :
@¬£, ÕYWm TÚl×, LPûXl TÚl× êuû\Ùm Ri½¬p úTôhÓ IÚ U¦
úSWm E\ ûYdLÜm. ©\Ï, @Ytú\ôÓ ª[Lôn úNojÕ @ûWdLÜm. Dl×, úNôm×,
ThûP A¡VYtû\Ùm úTôhÓ Su\ôL @ûWdLÜm. LûP£«p L±úYl©ûXûVÙm
úNojÕ @ûWjÕd ùLôs[Üm.
©\Ï, Sßd¡V ùYeLôVm, éiÓ, úReLônj ÕÚYp A¡VYtû\ Uô®p úNojÕ
SuÏ LXd¡ @ûPúTôp ùNnÕ Nôl©PÜm.
100 ¡Wôm L±úYl©ûX«p Ds[ NjÕLs
¿ofNjÕ # 85.8 NRÅRm
×WRm # 0.4 NRÅRm
ùLôÝl× # 0.6 NRÅRm
RôÕl ùTôÚs # 2.5 NRÅRm
UôÜfNjÕ # 9.5 NRÅRm
SôofNjÕ # 1.2 NRÅRm
TôvTWv # 70 ª.¡.
Lôp£Vm # 185 ª.¡.
BÚm× # 1.85 ª.¡.
©#Lôml[dv # 6.9 ª.¡.
ûYhPªu#£ # 15 ª.¡.
LúXô¬j§\u # 45 LúXô¬

×§]ô
(Mertha Arvensis)
£jRo TôPp :
@Ú£ ùVôÓYôk§ Vd¡² UkRe
ÏÚ§ VÝdÏUXd ª££hP ®¬Vj
Õ§VRuß úNô±\eÏj ùRôpÛX¡p SôÞm
×§VQp ê® ×Lp.
(@Lj§Vo ÏQTôPm)
ùTôÚs :
Ú£«uûU, Yôk§ Utßm DxQ úSônLû[ ¿eÏm. WjRjûRj çnûUlTÓjÕm,
YôÙl ©WfN]ûVj ¾olTÕPu, UXf£dLûXÙm úTôdÏm.
×§]ô ¸ûW«u RuûU :

£ß¿olùTÚd¡ # Divtetic
ùYlTm DiPôd¡ # Stimulant
@LhÓYôn @Lt± # Carminative
B£Ü @Lt± # Anti sparmodic
¿olTôeLô] BPeL°p ªLf ùN¯lTôL Y[Wdá¥V ×§]ôûY @û]jÕ®RUô]

NûUVÛdÏm TVuTÓjRXôm. BRu BûXLû[ A® Øû\«p Y¥jùRÓjÕl
ùT\lTÓm ùUjRôp (Menthol) , Y- ŸôW¦L°p Ød¡Vl ùTôÚ[ôLf
úNodLlTÓ¡\Õ.
×§]ô®p ×WRm, ùLôÝl×, SôofNjÕ, UôÜfNjÕ, ûYhPªu £, © Lôml[dv,
TôvTWv, BÚm× úTôu\ NjÕl ùTôÚhLs ªÏ§VôL Ds[]. ×§]ôûY DQYôLf
ùNnÕ Nôl©hÓ YkRôp WjRm ÑjRUôÏm. Yôk§, ËWQd úLô[ôßLs ¾Úm.
RûXY-Vôp @Y§lTÓTYoLs BkRl ×§]ôûYj ùRôPokÕ Nôl©hÓ YkRôp
£\kR TXû]l ùT\Xôm.

×§]ô®u UÚjÕY TVuLs
1. ×§]ô BûXfNôß, FÛªfûNf Nôß BWiûPÙm RXô 100 ª.-. @[®p
FÓjÕ, Lôp ¡úXô úRàPu úNojÕd Lônf£ B\d¡dùLôs[Üm. B§p LôûX,
UôûX BÚ úYû[Ùm 15 ª.-. @[ÜdÏf Nôl©hPôp Su\ôLl T£ FÓdÏm.
2. ×§]ô BûXûV IÚ ¼véu LÓÏ úNojÕ FiùQn ®hÓ YRd¡ Dl×

úNodLôUp Nôl©hPôp SuÏ £ß¿o ©¬Ùm.
3. ×§]ô BûX Utßm úYl©ûX BWiûPÙm NU @[Ü úNojÕ @ûWjÕ

§]Øm LôûX«p ùYßm Y«t±p Nôl©hÓ YkRôp WjRm çnûUVôÏm.
4. ×§]ô BûXfNôß, AWgÑ TZfNôß BWiûPÙm NU @[Ü LXkÕ Nôl©hPôp,

Yôk§, ÑûY«uûU, Ú£«uûU úTôu\ ©Wf£û]Ls ÏQUôÏm.
5. IÚ ûLl©¥ @[ÜdÏl ×§]ô BûX, ª[Ï (3 Fi¦dûL) BWiûPÙm

®ÝRôL @ûWjÕ LôûX ùYßm Y«t±p Nôl©hPôp BÚUp, ÖûWÂWp úLô[ôßLs
¿eÏm.
6. ×§]ô BûXûV (50 ¡Wôm) L`ôVUôLf ùNnÕ §]Øm 30 ª.-. ØRp 50 ª.-.
YûW Ï¥jÕ YkRôp LÓûUVô] LônfNÛm ÏQUôÏm.
7. DXokR ×§]ô BûX«p L`ôVm ùNnÕ Ï¥jRôp UgNs LôUôûX, ®dLp,

Y«tßY- úTôu\ûY ¾Úm.
8. DXokR ×§]ô BûXúVôÓ IÚ véu Lßl× Fs úNojÕ L`ôVUôLf ùNnÕ

Nôl©hPôp UôR®XdÏd úLô[ôßLs ÏQUôÏm.
9. ×§]ô BûXûV DXoj§, £±Õ Dl× LXkÕ, ùRôPokÕ Tp ÕXd¡ YkRôp

TpY-, TpáfNm, Tp CßL°p WjRm Y¥Rp úTôu\ Tô§l×Ls ¾Úm.
10. RûXY-dÏ ×§]ô®-ÚkÕ FÓdLlTÓm "ùTlTo ªih ûRXm' DP]¥

ŸôWQØm, DPÛdÏl ×jÕQof£Ùm RÚm.
×§]ô®u ©\ TVuLs
×§]ôûY YôWjÕdÏ BWiÓ Øû\VôYÕ DQ®p úNojÕdùLôiPôp ªLÜm
SpXÕ. ×§]ô ãl @pXÕ ×§]ô ùTô¥ûV ùRôPokÕ TVuTÓj§]ôp TX SpX
TXuLs ¡ûPdÏm.

1. ×§]ô Nh²
×§]ô # 2 ûLl©¥
TfûN ª[Lôn # 4
úReLônj ÕÚYp # 100 ¡Wôm
DûPjRLPûX # 2 véu
FiùQn # 2 véu
LÓÏ, DÞjRmTÚl× # IÚ véu
FÛªfûNf Nôß # IÚ véu
ùNnØû\ :
ÑjRm ùNnÕ AnkR ×§]ô BûX, TfûN ª[Lôn, úReLônjÕÚYp,
DûPjRLPûX A¡VYtû\ Iu\ôLf úNojÕ ùLh¥VôL @ûWjÕdùLôs[Üm.
YôQ-«p FiùQn ®hÓd LônkRÕm, LÓÏ, DÞjRm TÚl×, L±úYl©ûX
A¡VYtû\l úTôhÓj Rô°jÕ, @ûWjÕ ûYjÕs[ Nh²ûVÙm ùLôh¥d ¡[±,
FÛªfûN Nôß, Dl×, Ri½o A¡VYtû\j úRûYVô] @[®p LXkÕ ¡[±
B\dLÜm. BûR Nôl©P SuÏ T£ DiPôÏm.
2. ×§]ô ãl
×§]ô # IÚ ûLl©¥
ùLôjRUp- # IÚ ûLl©¥
RdLô° # 2
ùYeLôVm # 2
ª[Ïj çs # IÚ véu
ùYiùQn # 50 ¡Wôm
ûURô # 3 véu
Tôp # @ûW Pm[o
ºWLm # £±R[Ü
úNôm× # £±R[Ü

ùNnØû\ :
×§]ô, ùLôjRUp- BWiûPÙm ÑjRm ùNnÕ AnkÕ ùLôs[Üm. ùYeLôVjûR
Sßd¡dùLôs[Üm. RdLô°ûVl ©ûNkÕ ùLôs[Üm.
ØR-p Tôj§WjûR @Ól©p ûYjÕ, êuß Pm[o Ri½o ®hÓ ùLô§dL®PÜm.
ùLô§jR ©\Ï, ùYeLôVm, RdLô°ûVl úTôhÓ ê¥ ûYdLÜm. 20 ¨ªPm ùLô§jR
©\Ï, ºWLm, ª[Ïjçs, úNôm×, ùLôjRUp-, ×§]ô A¡VYtû\Ùm úNojÕ £ß
¾«p ÑUôo 20 ¨ªPm ùLô§dL®hÓ B\dLÜm.
Tôj§WjûR @Ól©p ûYjÕ, @§p ùYiùQn úTôhÓ DÚd¡V ©\Ï
ûURôûYd LXkÕ, NtßYRd¡ @§p IÚ Pm[o Ri½o LXkÕ B\d¡®PÜm.
UßT¥Ùm Tôj§WjûR @Ól©p ûYjÕ Tôp úNojÕ, ùUp-V ¾«p ùLô§dL ®PÜm.
BRàPu, GtùL]úY ùLô§dL ûYjÕ B\d¡VûR Y¥Lh¥ úNodLÜm. úRûYdÏ
Dl× úNojÕd ùLôs[Üm. BR]ôp ©jRm R¦Ùm.
3. ×§]ô NôRm
TôvU§ @¬£ # @ûW ¡úXô
×§]ô # 100 ¡Wôm
TfûN ª[Lôn # 6
FiùQn # 100 ª.-.
ºWLm # IÚ véu
ùYeLôVm # 2
ùNnØû\ :
ØR-p TôvU§ @¬£ûV Su\ôLd LÝ® IÚ U¦ úSWm E\ ûYdLÜm. ©\Ï,
@§p IußdÏ Iuú] ØdLôp TeÏ Ri½o ûYjÕ, £±Õ Dl×, BWiÓ véu
ùSn úNojÕ, ÏdL¬p úYL ûYjÕ B\d¡, IÚ ùT¬V Rh¥p ùLôh¥ A\®PÜm.
@ÓjÕ, AnkÕ @X£V ×§]ô, TfûN ª[Lôn A¡VYtû\ ®ÝRôL
@ûWjÕdùLôs[Üm. Tôj§Wj§p £±Õ FiùQn ®hÓ, ºWLm, Sßd¡V ùYeLôVm,
Dl× A¡VYtû\f úNojÕ YRd¡, @ûWjÕ ûYjÕs[ ¸ûWûVÙm @úRôÓ úNojÕ
SuÏ YRd¡ 2 véu FÛªfûN Nôß LXkÕ, NôRj§p ùLôh¥d ¡[±, Dl× úNojÕ
B\dLÜm. BR]ôp ùN¬UôQd úLô[ôßLs ¾Úm.
×§]ô ùTô¥
×§]ô BûX (DXokRÕ) # 150 ¡Wôm
ª[Ï # 15 ¡Wôm
ºWLm # 15 ¡Wôm
UgNs # 10 ¡Wôm
ùNnØû\ :
@û]jÕl ùTôÚhLû[Ùm Iu\ôLf úNojÕ ç[ôd¡d ùLôs[Üm. BûR §]Øm
LôûX, UôûX BÚ úYû[Ùm 5 ¡Wôm @[Ü (IÚ véu) Nôl©hPôp T£«uûU,
Ú£«uûU, ËWQd úLô[ôßLs, Y«tßY-, YôÙdúLô[ôßLs úTôu\ @û]jÕm
¾Úm.
100 ¡Wôm ×§]ô®p Ds[ NjÕLs :
¿ofNjÕ # 84.5 NRÅRm
×WRm # 4.9 NRÅRm
RôÕlùTôÚs # 2 NRÅRm
SôofNjÕ # 2 NRÅRm
ûYhPªu#£ # 27 ª.¡.
Lôp£Vm # 205 ª.¡.
TôvTWv # 60 ª.¡.
BÚm× # 16 ª.¡.
©. Lôml[dv # £±R[Ü
ûYhPªu#¥ Utßm B # £±R[Ü

ùLôjRUp-
Coriandrum Sativum
£jRo TôPp :
ùLôÓjÕUp- ùYlTm Ï°oLônfNp ©jRUkRg
Noj§®dLp RôLùUôÚ RôÕShPm #Lj§ùVÝm
YôR ®LôoUPo YuLojR ©®WQm
éRXj§p XôRÑtßm úTôtß
ùLôjÕUp-d ¸ûWÙi¦p úLôWY úSôNLmúTôm

©jRùUpXôm úYÚPú] úTÚeLôu# NjÕYUôm
ùYfùN]úY úTôLm ®û[Ùg ÑWk¾Úe
LfÑØûX UôúR! ¿ Lôi.
(@Lj§Vo ÏQTôPm)
ùTôÚs :
DPp ãÓ, Ï°odLônfNp, ©jR úSônLs, ®dLp, RôLm, YôR úSônLs, ×iLs
úTôu\ûY ÏQUôÏm.
ùLôjRUp-d ¸ûW«u RuûU

@LhÓYôn @Lt± # Carminative
£ß¿olùTÚd¡ # Divretic
ùLôjRUp-ûV DQ®p úNojÕdùLôs[ôRYoLú[ BpûX Fuß ùNôpXXôm.
@û]jÕ®RUô] ÏZm×Lû[Ùm, Ut\ DQÜ YûLLû[Ùm SßUQjÕPu
ÑûYûVd áh¥j RÚYÕ LûP£VôLf úNodLlTÓm ùLôjRUp-Rôu. ùLôjRUp-«p
ûYhPªu G, © Utßm £ NjÕLs ¨û\V Ds[]. ÑiQôm×f NjÕm, BÚm×f
NjÕmáP @§LUôL Ds[].
ùLôjRUp-ûV DQ®p §]Øm úNojÕdùLôiPôp, SWm×, FÛm× RûN
UiPeL°p DiPôÏm Tô§l×Lû[j R®odLXôm. ùLôjRUp-Vôp SuÏ T£ GtTÓm.
YôÙ Su\ôLl ©¬Ùm. LôN úSônLs, £ß¿WL úSônLs ÏQUôÏm. BWÜ DQ®p
úNojÕdùLôiPôp Su\ôL çdLm YÚm.
ùLôjRUp-«u UÚjÕYl TVuLs
1. ùLôjRUp-ûV IÚ ûLl©¥ @[Ü FÓjÕ SuÏ ùUuß §u\ôp DPp ãÓ

Ïû\Ùm. SuÏ T£ FÓdÏm.
2. ùLôjRUp-úVôÓ £±Õ UgNs, ª[Ï úNojÕ L`ôVUôLf ùNnÕ Nôl©hPôp
Ï°odLônfNp.
3. ùLôjRUp-ÙPu £±Õ UgNs, ª[Ï úNojÕ L`ôVUôLf ùNnÕ Nôl©hPôp
©jR úSônLs ¾Úm.
4. ùLôjRUp- Nô±p ºWLjûR E\ ûYjÕ DXoj§l ùTô¥Vôd¡, §]Øm LôûX,
UôûX BÚ úYû[Ùm 2 ¡Wôm @[ÜdÏf Nôl©hPôp, ùLôÝl× Ïû\Ùm. WjR
@ÝjRØm ºWôÏm.
5. ùLôjRUp- Nô±p LÚgºWLjûR E\ ûYjÕ DXoj§l ùTô¥Vôd¡, §]Øm
IÚ ¡Wôm @[ÜdÏj úR²p ÏûZjÕf Nôl©hPôp UôR®XdÏd úLô[ôßLs
ÏQUôÏm.
6. ùLôjRUp-f Nô±p ùTÚgºWLm, JUm BWiûPÙm E\ ûYjÕ, DXoj§l
ùTô¥Vôd¡, §]Øm DQÜdÏ Øu 2 ¡Wôm @[ÜdÏf Nôl©hPôp SuÏ T£ FÓdÏm.
ËWQ Nd§Ùm @§L¬dÏm.
7. ùLôjRUp-úVôÓ DlûTd ùLôgNm áÓRXôLf úNojÕ L`ôVm ùNnÕ
Nôl©hPôp Yôk§ GtThÓ, @§LlT¥Vô] LTm ùY°úVßm.
8. ùLôjRUp-f Nôß, éiÓf Nôß, ùYeLôVf Nôß êuû\Ùm NU @[®p
FÓjÕ, úRu úNojÕ ùLô§dL ûYjÕ B\d¡, §]Øm LôûX, UôûX BÚúYû[Ùm
30 ª.-. @[ÜdÏf Nôl©hPôp BRV úSônLs ÏQUôÏm.
9. ùLôjRUp-ûV, SpùXiùQn úNojÕ YRd¡, ÅdLm Utßm Lh¥Ls ÁÕ
Lh¥]ôp, @ûY ºd¡Wm LûWkÕúTôÏm @pXÕ TÝjÕ, DûPkÕ, ×i F°§p
A±®Óm.
10. ùLôjRUp-f Nô±p ÑdûL BûZjÕ ùSt±«p TtßlúTôhPôp RûXTôWm,
RûXY- ÏQUôÏm. ùLôjRUp-f Nô±p NkR]l ùTô¥ ÏûZjÕ Ttßl úTôhPôp
©jRjRôp GtTÓm RûXY- N¬VôÏm. ùLôjRUp-úVôÓ NkR]m, ùSp-Yt\p úNojÕ
Ri½¬p E\ ûYjÕd Ï¥jRôp RûXfÑt\p ÏQUôÏm.

ùLôjRUp-«u ©\ TVuLs
1. ùLôjRUp- ãl
ùLôjRUp- # IÚ LhÓ
ª[Ï, ºWLm # RXô IÚ véu
RdLô° # 2
éiÓ # 10 Tp
FÛªfûN # IÚ Tô§
SpùXiùQn # 2 véu
TfûN ª[Lôn # 2
ùNnØû\ :
ùLôjRUp-d ¸ûWûV @X£, AnkÕ ùTô¥VôL Sßd¡d ùLôs[Üm. TfûN
ª[LôûV BWiPôLd ¸±, @jÕPu éiÓ, ª[Ï, RdLô° A¡VYtû\j Rh¥l
úTôhÓ 4 Pm[o Ri½o ®hÓ ùLô§dL ûYdLÜm. IÚ ùLô§ YkR ©\Ï Dl×l
úTôhÓ, FÛªfûNf Nôß ©¯kÕ, ùLôjRUp-ûVf úNojÕ ê¥®PÜm. êuß ¨ªPm
L¯jÕ, ãlûT @Ól©p BÚkÕ B\d¡®PÜm. BkR ãl, T£ûVj çiPdá¥VÕ.
ËWQ Nd§ûVÙm @§L¬dÏm. TX®RUô] úSônL°p BÚkÕ DPûXd
LôlTôt\dá¥VÕ.
2. ùLôjRUp- NôRm
ùLôjRUp- # 100 ¡Wôm
TfûN ª[Lôn # 6
ùYeLôVm # 100 ¡Wôm
Øk§¬lTÚl× # 10
TôvU§ @¬£ # @ûW ¡úXô
FiùQn # 100 ª.-.
LÓÏ, DÞjRm TÚl× # úRûYVô] @[Ü

ùNnØû\ :
ÑjRm ùNnVlThP ùLôjRUp-, TfûN ª[Lôn BWiûPÙm úNojÕ
@ûWjÕd ùLôs[Üm. ùYeLôVjûR ¿[Yôd¡p Sßd¡dùLôs[Üm. Øk§¬l
TÚl×Lû[ DûPjÕdùLôs[Üm TôvU§ @¬£ûV IÚ U¦ úSWm E\ ûYjÕ
FÓjÕdùLôs[Üm.
@ÓlTp ÏdLûW ûYjÕ FiùQn ®hÓd LônkRÕm, LÓÏ, DÞjRm

TÚl×, IÚ ûL @[Ü LPûXlTÚl×, Øk§¬l TÚl× A¡VYtû\ YßjÕ,
Sßd¡V ùYeLôVjûRf úNojÕ, @ûWjR ùLôjRUp-ûVÙm úNojÕ YRd¡, 2
véu FÛªfûNf Nôß úNodLÜm. ©\Ï, ÏdL¬p úRûYVô] Ri½o Et±,
@¬£ûVl úTôhÓ, úRûYVô] @[Ü Dl× úNojÕ HkÕ ®£p ûYjÕ B\dLÜm.
3. ùLôjRUp- Nh²
ùLôjRUp- # 2 ûLl©¥
TfûN ª[Lôn # 5
LÓÏ, DÞjRm TÚl× # IÚ véu
ùNnØû\ :
ùLôjRUp-ûVf ÑjRm ùNnÕ, úReLônj ÕÚYp, TfûN ª[Lôn úNojÕ
@ûWjÕd ùLôs[Üm. ©\Ï, YôQ-«p £±Õ FiùQn®hÓ LÓÏ, DÞjRm
TÚl×, L±úYl©ûX úTôhÓj Rô°jÕ, £±Õ ùTÚeLôVm úNojÕ, @ûWjR ®ÝûRÙm
úNojÕ, ¡[± B\dLÜm. úRûYVô] @[ÜdÏ Dl×, Ri½o úNojÕd ùLôs[Üm.

4. ùLôjRUp- TfN¥
ùLôjRUp- # IÚ LhÓ
R«o # IÚ Ll
Bg£ # IÚ ÕiÓ
RdLô° # 4
LÓÏ # IÚ véu
FiùQn # IÚ véu
ùYsû[ Fs # 2 véu
TfûN ª[Lôn # 2
DÚû[d¡ZeÏ # 2
£u] ùYeLôVm # 50 ¡Wôm
ùTÚeLôVm, Dl× # úRûYVô] @[Ü
ùNnØû\ :
ùLôjRUp-ûV @X£, AnkÕ ùLô¥VôL Sßd¡d ùLôs[Üm. DÚû[d¡ZeûLf
º®, RdLô°úVôÓ úNojÕ ªd³«p @ûWjÕdùLôs[Üm. ª[LôûV Sßd¡, £u]
ùYeLôVjûR ùLô¥VôL Sßd¡f úNojÕ Bg£, Dl×, ùTÚeLôVm Utßm R«o
A¡VYtû\Ùm úNojÕ SuÏ LûPkÕùLôs[Üm. GtùL]úY @ûWjÕ ûYjÕs[
DÚû[d¡ZeÏ# RdLô° ®ÝûR úXNôL FiùQn ®hÓ YRd¡, R«od LXûYÙPu
úNodLÜm. ©\Ï Sßd¡V ùLôjRUp-ûVf úNojÕ, Fsû[ úXNôL YßjÕ, TfN¥«p
ç® T¬Uô\Üm. TX úSônLû[d ÏQlTÓjRdá¥V BûR, LôûX DQYôLf
Nôl©hPôp, DPp TÚUû]j RÓjÕ®PXôm.
100 ¡Wôm ùLôjRUp-«p Ds[ NjÕLs
¿ofNjÕ # 64 NRÅRm
×WRm # 3 NRÅRm
RôÕlùTôÚs # 3.9 NRÅRm
SôofNjÕ # 1.6 NRÅRm
Lôp£Vm # 234 ª.¡.
TôvTWv # 61 ª.¡.

Botanical Name Famil name Commerical part
Murraya Koneigil Rutaceae Leaf (L) Sprengel
Indian Names :
Assamese : Narsinghs, Bisharhari
Hindi : Kathnim, Mitha neem, Curry or kurry patta,
Gandhela, Bareanga
Bengali : Barsanga, Kariphulli
Gujarati : Goranimb, Kadhilimbdo
Kannada : Karibevu
Malayalam : Karriveppilei
Marathi : Karhinimo, Poospala, Gandla, Jhirang
Oriya : Barsan, Basango, Bhuraunga
Punjabi : Curry patta
Sanskrit : Krishna nimba
Tamil : Karivempu, Karuveppilei
Telugu : Karepaku
Botanical Name Family name Commericial part
Coriandrum Sativam L. L Apiaceae Leaf and
Seed

Indian Names :
Hindi : Dhania or Dhanya
Bengali : Dhana, Dhania
Gujarati : Kothmiri, Libdhaba
Kannada : Kothambri, Kothamiri bija
Kashmiri : Deaniwal, Kothambalari
Malayalam : Kothumpalari bija
Marathi : Dhana
Oriya : Dhania
Punjabi : Dhania
Sanskrit : Dhanyaka
Tamil : Kothamalli
Telugu : Dhaniyalu
Name in international languages :

Spanish : Culantro
French : Corriandre
Germen : Koriander
Swedish : Koriander
Arabic : Kuzhbare
Dutch : Koriander
Portuguese : Coentro
Russian : Koriandr
Japanese : Koendoro
chinese : Hu-sui

Coriander seeds
Parameters Value
Moisture 11.200 gm
Protein 14.100 gm
Fat 16.100 gm
Minerals 4.400 gm
Fibre 32.600 gm
Carbohydrates 21.600 gm
Energy 288.000 K cal
Calcium 630.000 mg
Phosphorus 393.000 mg
iron 7.100 mg
Vitamins
Carotene 942.000
Thiamine 0.220 mg
Riboflavin 0.350 mg
Niacin 1,100 mg
Folic Acid (Free) 27,400 mg
Folic Acid (Total) 32,000 mg
Choline 1077.00 mg
Minerals & Trace Elements

Magnesium 239.000 mg
Sodium 32.000 mg
Potassium 990.000 mg
Copper 1.010 mg
Maganese 1.670 mg
Zinc 3.260 mg
Chiromium 0.050 mg
Phytin Phosphorus 320.000 mg

Curry leaves
Moisture 63.000 gm
Protein 6.100 gm
Fat 1.000 gm
Minerals 4.000 gm
Fibre 6.400 gm
Calcium 830.000 mg
Phosphorus 57,000 mg
iron 0,930 mg
Vitamins
Carotene 7560/000 ug
Thiamine 0/080 mg
Riboflavin 0/210 mg
Niacin 2.300 mg
Folic Acid (Free) 23.500 gg
Folic Acide (Total) 93.900 ug
Vitamin C 4.000 mg

Magnesium 44.000 mg
Copper 0.100 mg
Margarese 0.150 mg
Zinc 0.200 mg
Chromium 0.006 mg
S 81.000 mg
CI 198.000 mg
Oxalic Acid 132.000 mg
Phytin Phosphorus 35.000 mg
LÚúYl©ûX _þv
LÚúYl©ûX # IÚ ûLl©¥
úYlTeùLôÝkÕ # 10 Fi¦dûL
SôYp Õ°o # 10 Fi¦dûL
ùLôjRUp- BûX # 2 ûLl©¥
FÛªfûN Nôß # 2 úRdLWi¥
ùNnØû\ :
@û]jûRÙm úRûYVô] @[Ü Ri½o úNojÕ @ûWjÕ Y¥Lh¥ Nôl©PÜm.
TVuLs :
¿¬¯Ü úSôûVd LhÓlTÓjÕm. Y«tß DTôûRLs ¾Úm. ©jRm ¿eÏm.
Ø¥ùLôhÓRp, ùTôÓÏj ùRôpûXLs ¿eÏm. ÏPp éf£Ls ¿eÏm. ËWQ Nd§
@§L¬dÏm. ¿¬¯Ü úSô«p §]N¬ Nôl©P IlTt\ TXu ùT\Xôm.
L±úYl©ûX
(Murraya Koengil)
1. L±úYl©ûXÙPu ª[Ï, ºWLm, éiÓ, ùTÚeLôVm, UgNs çs úNojÕ ãl
ùNnÕ @Úk§P DPp TÚUu Ïû\Ùm.
2. L±úYl©ûXÙPu Bg£, FÛªfûN Nôß LXkÕ ®ÝRôn @ûWjÕ Nôl©hÓ
YW DPp TÚUu ¾Úm.
3. L±úYl©ûXÙPu ºWLm úNojÕ, @ûWjÕ úRôûN UôÜPu LXkÕ úRôûN
YôojÕ Nôl©P DPp TÚUu ¾Úm.
4. L±úYl©ûX # Lôp ¡úXô
×§]ô BûX # Lôp ¡úXô
Up- BûX # Lôp ¡úXô
JUm # 25 ¡Wôm
BkÕl× # 25 ¡Wôm
@û]jûRÙm LXkÕ ç[ôd¡, §]N¬ Nôl©hÓ YW ùLôÝl× LûWkÕ DPp
TÚUu, ùRôlûT ¿eÏm.

L±úYl©ûXj ÕûYVp
L±úYl©ûX # 100 ¡Wôm
Up- (R²V) # 5 ¡Wôm
ÕYWmTÚl× # 5 ¡Wôm
×° # 20 ¡Wôm
ª[Lôn Yt\p # 5 Fi¦dûL
éiÓ # 3 Tp
ùNnØû\ :
L±úYl©ûXûV ÑjRm ùNnÕ, £±Õ SpùXiùQn ®hÓ YRdLÜm. ©u]o
Up-, ÕYWm TÚlûT úNojÕ YRdLÜm ©u]o Up- ÕYWm TÚlûT úNojÕ
YRdLÜm. ©u]o BYtßPu ×°, éiÓ, ª[Lôn, Dl× úNojÕ @ûWjÕ ûYdLÜm.
TVuLs :
NodLûW úSô«p, DQ®p BRû]f úNojÕd ùLôsYÕ SpXÕ. AvÕUô®p
GtTÓm êf£ûWl× ÏQUôÏm. ©jR úSônLs, B[SûW ¿dÏm. £\kR DQYôÏm.
×§]ôj ÕûYVp
×§]ô BûX # 100 ¡Wôm
úReLôn # IÚ TjûR
FÛªfNmTZfNôß # 20 ª.-.
TfûN ª[Lôn # 3 Fi¦dûL
ùNnØû\ :
×§]ô BûXûVd LÝ® ÑjRm ùNnÕ Dl×, ª[Lôn, úReLôn, FÛªfNmTZfNôß
úNojÕ ®ÝRôn @ûWdLÜm. BûRj Rô°dLôUp @lT¥úV DTúVô¡dLXôm.
TVuLs :
ËWQ Nd§dÏ SpXÕ. YôÙ®]ôp DiPôÏm êhÓY-Ls ¾Úm. ùLôÝlûT
LûWdÏm. DPtTÚUu Ïû\V £¡fûN FÓjÕdùLôsTYoLs ùRôPokÕ BRû]
DQúYôÓ úNojÕdùLôs[Xôm.

ùLôjRUp- ÕûYVp
ùLôjRUp- BûX # 100 ¡Wôm
ª[Lôn BûX # 3 Fi¦dûL
FiùQn # 10 ª.-.
éiÓ # 3 Tp
ùTÚeLôVm, ×°,
L±úYl©ûX, Dl×, LÓÏ# úRûYVô] @[Ü
ùNnØû\ :
ØR-p Up-jRûZûV ÑjRm ùNnÕ YôQ-«p BPÜm. ©u]o £±Õ FiùQ«p
ùTÚeLôVm, DÞjRmTÚl×, Yt\p úNojÕ ùTô±jÕ @Rû] Up- BûXÙPu
úNojÕ YRdLÜm. ©u]o éiÓ, ×°, Dl× úNojÕ ®ÝRôn @ûWdLÜm. ÁiÓm
YôQ-«p BhÓ Lh¥VôÏm YûW YRd¡ Gt\ ¸¯dLÜm.
TVuLs :
©jR úSônLÞdÏf £\kRÕ. ÏPt×i, YôÙúLô[ôßLs ¾Úm. NlTôj§, é¬ úTôu\
DQÜLÞdÏ ùRôhÓdùLôs[ BRû]l TVuTÓjRXôm. F°§p ËWQUôÏm. BW®p
LôXm RôrkÕ DiTYoLÞdÏ Gt\ DQYôÏm.
DPp TÚUu ùRôlûT LûWV ê-ûL UÚkÕLs

ùLôjRUp-
Coriandrum Sativum
ùLôjRUp- BûXûV ãlTôLf ùNnÕ @Úk§]ôp DPp TÚUu ¾Úm.
1. ùLôjRUp- BûX # 2 ûLl©¥ @[Ü
2. ùT¬V ùYeLôVm # 50 ¡Wôm
@¬kRÕ
3. £±Rôn Sßd¡V éiÓ# 3 Tp
4. ùYs[¬j ÕiÓLs # 50 ¡Wôm
5. ùYsû[ ª[Ï # úRûYVô] @[Ü
6. R«o # IÚ Ll
7. Dl× # úRûYVô] @[Ü
BûYVû]jûRÙm Iu\ôLd LXkÕ LôûX @pXÕ U§V DQYôL ùLôs[Üm.
DPp TÚUû]d Ïû\dÏm BVtûL DQYôÏm.

(3) úLWh ÕÚYp # 50 ¡Wôm
ùLôjRUp- BûX (@¬kRÕ) # 50 ¡Wôm
ùYsû[ ª[Ï # úRûYVô] @[Ü
IÚ Ll R«¬p BYtû\d LXkÕ BVtûL DQYôL ùLôs[ DPp TÚUu ¾Úm.
×§]ô Õ[£ Ï°oTô]m

1. ×§]ô BûX # 50 ¡Wôm
2. Õ[£ BûX # 25 ¡Wôm
3. FÛªfûNf Nôß # 20 ª.-.
4. TuÉo # 100 ª.-.
5. Ri½o # 100 ª.-.
6. Dl× # úRûYVô] @[Ü
7. ùYpXm # 50 ¡Wôm
1. ØR-p Ri½¬p ùYpXjûR LûWjÕ Y¥LhPÜm.
2. ©u]o BkR ùYpXm LXkR NoTjÕPu ×§]ô, Õ[£ BûXLû[ LXkÕ
ªd³«p @ûWjÕ Y¥LhPÜm.
3. ©u]o FÛªfûNf Nôß, TuÉo, Dl× BûYLû[d LXkÕ Ï°o NôR]l
ùTh¥«p IÚ U¦ úSWm Tj§WlTÓjRÜm.
4. ÑûYVôL @ÚkRÜm DPp TÚUû]d Ïû\dL £\kR DQYôÏm.
×§]ô éiÓ Ï°oTô]m
1. ×§]ô BûX # 50 ¡Wôm
2. úYL ûYjR éiÓ # 20 ¡Wôm
3. FÛªfûN Nôß # 50 ª.-.
4. Bg£jÕiÓ # 5 ¡Wôm
5. GXdLôn # 3 FiQdûL
6. Ri½o # 200 ª.-.
@û]jûRÙm Iuß úNojÕ ªd³«p @ûWjÕ Y¥Lh¥, 4 úRdLWi¥ úRu
úNojÕ ÑûYVôL @ÚkRÜm. BRû] LôûX @pXÕ U§V DQ®u BûQ DQYôLd
ùLôiPôp DPp TÚUu, YôÙdúLô[ôßLs, UXf£dLp, BRV úSônLs ¿eÏm.
R²Vô
ÏZm×l TRôojRj§tÏ Ød¡VUô] R²VôûYd ùLôjRUp- Fußm DÚs @¬£
Fußm ùNôpÛYôoLs. BÕ Lôol×f ÑûYÙûPVÕ. BÕ T£ûVj çiÓm FuTRôp
_PWôd² YojR¨ (Stomachic) Fußm @LhÓYôn @Lt± FuTRôp LolTYôR aWLô¬
Fußm ùYlTØiPôd¡ FuTRôp DxQLô¬ (Stimulant) Fußm, £ß¿oùTÚd¡
FuTRôp êjWYojR¨ (StimulantDivretic) Fußm ùNôpXlTÓ¡\Õ.
ùLôjRUp-Vôp DhãÓ, Ï°ofÑWm, ûTj§Vm, @ËWQm, Yôk§, ®dLp, SôY\h£,
ÎQÑd¡Xm, ùTÚmGlTm, LojR©®WQm A¡VûY ¿eÏm.
ùLôjRUp-ûV Yô«p úTôhÓ ùUu\ôp Yôn Sôt\m ¿eÏm.
BRV úSôn ¿eL L±úYl©ûX

@§L DPp FûP ùLôiúPôo, WjR @ÝjRm ªÏkúRôo, BRV YôpÜL°p
ùLôÝl×l T¥Uô]m GtThÓ @YvûRlTÓTYoLÞdÏ L±úYl©ûX ªLf £\kR
UÚkÕ.
L±úYl©ûXÙPu úRûYVô] @[®p Dl×, ×°, ª[Lôn, Bg£ úNojÕ
ÕûYVXôLúYô @pXÕ Nh²VôLúYô úNojÕdùLôs[ úYiÓm.
Bg£ # 1 ûLl©¥
ùTÚeLôVm # 5 £h¥ûL
JUm # 5 ¡Wôm
úNôm× # 5 ¡Wôm
BûYLû[ 1 -hPo Ri½¬-hÓ @ûW -hPWôL ÑiPdLônf£ L`ôVUôL
DPp FûP Ïû\Ùm. BWjR @ÝjRm B.P. ÏQUôÏm. BRVm ºWôn BVeÏm.

Õ[£ Up- L`ôVm
TgûN Õ[£ # 100 ¡Wôm
ÑdÏ # 20 ¡Wôm
ª[Ï # @ûW véu
GXdLôn # 5
R²Vô (Up-) # 20 ¡Wôm
Tû] ùYpXm # úRûYVô] @[Ü
ùNnØû\ :
Õ[£, ÑdÏ, ª[Ï, GXdLôn, Up- A¡VYtû\ Iu±WiPôL Rh¥ úRûYVô]
@[Ü Ri½o BhÓd ùLô§dL ûYdLÜm. ©u]o Y¥Lh¥ Tû]ùYpXm @pXÕ
T]eLtLiÓ úNojÕ TÚLÜm.
N°, BÚUp AvÕUô, ÕmUp, êdLûPl×, NÚU ®Vô§Ls, ÖûWÂWp ®Vô§Ls
@û]jÕm ¾Úm.
L±úYl©ûX
(Murraya Koengil)
1. L±úYl©ûX # 100 ¡Wôm

2. ÑdÏ # 10 ¡Wôm
3. ª[Ï # 10 ¡Wôm
4. §l©- # 10 ¡Wôm
5. LÚl× Fs # 50 ¡Wôm
6. DÞkÕ # 50 ¡Wôm
7. ùTÚeLôVm # 20 ¡Wôm
BûYVû]jûRÙm Iuß LXkÕ ç[ôd¡, IÚ véu @[®p NôRjÕPu LXkÕ
Nôl©P, @pXÕ Bh- úRôûNdÏ TÚl×l ùTô¥ úTôp DTúVô¡dLXôm. AvÕUô
úSôVô°LÞdÏ BVpTôLd LôQlTÓm Y«tß Dl×Nm, ËWQdúLô[ôßLs, UXTkRm
DPú] ¾Úm.

GXm, ThûP, ¡Wôm×
GXdLôn
ùRu²k§Vô®u éoÅL ®û[ùTôÚhL°p GXØm Iuß. cXeLô, _ôYô
ØR-V ¡ZdÏl TÏ§L°p GXdLôÙm £±Õ T«WôYRôLj ùR¬¡\Õ. A«àm
ùRu²k§VôúY BRu Ød¡VUô] ®û[®Pm. Lô®¬, ùTiûQ ØR-V
AßLs UûX«²ußm GXdLôûV Yô¬dùLôiÓ YÚYRôL Rªrl TôdL°p
YoQûQLû[d LôQXôm. YPdúL ÏPÏ UûX«-ÚkÕ ùRtúL ùTô§ûL
YûW«Ûm GXm BVtûLVôÜm ®û[¡\Õ. T«o ùNnVlThÓm YÚ¡\Õ. Gû]V
UûXl©WúRNeL°p BqúY[ôiûU BpûX. Gù]²p GXlT«o ®û[V
úYiÓUô]ôp BVtûL Y[eLs TX IÚeúL úNokÕ NôRLUô«ÚjRp úYiÓm.
@qYôß NôRLUô] BVtûL Y[eLs
1. LPp UhPj§tÏ úUp 2500 ØRp 500 @¥ DVWm
2. Ai¥tÏ ÑUôo 100 @eÏX UûZ
3. Tu²ùWiÓ UôReL°Ûm ¨Zp RÚm úNôûX UW ¨Z-pRôu GXm
®û[Ùm.
4. Lôtß @§Lm BpXôR @PdLUô] UûXfNôWp
5. D§ofNÚÏLs ¨Xj§p L]UôL«ÚjRp FuT]Yôm. BqÜ§of NÚÏLs
ØR-p CWjûR LôjÕl ©u× @Ý¡ DWUôÏm. úUtLiP Y[eL°p GúRàm
Iuß Ïû\«àm GXm Su\ôL DiPôLôÕ. ØtLôXj§p UûXL°p YôrkR
UdLs @eÏs[ úNôûXL°p BVtûLVôL Y[okR GXf ùN¥L°-ÚkÕ
LônLû[l T±jÕ YkÕ NUùY° UdL°Pm TiPUôtßf ùNnYÕ UW×. T«o
ùNnÕ TX]ûPÙm YZdLm ©tLôXj§p YkRÕ.
úTô-Ls _ôd¡WûR
@Np GXjûRj R®W £X úTô- GXeLÞm YZe¡ YÚ¡u\].
_ôYô®-ÚkÕ YÚm DÚiûPVô] úTô- GXm @úUôUm LôTúXw (Amomam
Kapalage) Lôn ùT¬VRôLÜm, ¨\m £YlTôLÜm, ®ûR GX YôNû]ÙûPVRôLÜm
Ds[ úLôWÃUô (Korarima) GXm, LtéW UQm Ds[ YeLô[ GXm, Lôn Øs
Ds[RôÙm, ®ûR úYß UQm Ds[RôÙm BÚdÏm. ºVm (RônXôkÕ) GXm
A¡V BkR SôÛ úTô- GXeL°p Ød¡VUô]ûY.
ùUôjR ®û[fN-p ÑUôo TjÕ NR®¡R GXmRôu Bk§Vô®p TVuTÓ¡\Õ.
Á§ SôoúY, ù_oU², ©Wôuv, @ùU¬dLô ØR-V @VpSôÓLÞdÏ

GtßU§Vô¡u\Õ. Bk§Vô®p DQ®Ûm, SôhÓ ûYj§V UÚkÕL°Ûm GXm
TVuTÓ¡\Õ. @k¨VSôÓL°p TXLôWeL°p ÑûYdLôLf úNodLlTÓ¡u\Õ.
úUpSôhÓ UÚjÕYoLs GX ®ûR«-ÚkÕ ûRXm, ¥eNo B[d¡. @ûR TX
UÚkÕL°Ûm LXkÕùLôs¡u\]o. DPp Y[jûRÙm, RôÕ ®Új§ûVÙm
DiPôdÏm ÏQm GXjÕdÏ DiÓ.
GX FiùQn ªL £\kR ÏQeLû[ÙûPVÕ.
¨\m úXNô] UgNs. YôNû] @ÚûUVô]Õ. ÑûYÙm ªLÜm úUXô]Õ.
BkR FiùQn Lôt±p A®VôL Uô\dá¥VÕ.
GXj§u R² ÏQm
YôûZ, UgNs, Bg£, @WjûR GXm ØR-V] IÚ ÏÓmTjûRf NôokRûY.
GXd¡Ze¡p BÚkÕ RhûPLs ùY¥jÕ úUúX Y[Úm. BjRhûPLs @¥«p
ùLôgNm lÚj§ÚdÏm. BkR TÚjR @¥lTôLj§-ÚkÕ LXl× éeùLôjÕ
DiPôÏm. ùN¥«p @¥lTôLj§p UXoYÕ GXj§u R² ÏQm. éeùLôjÕ
Iu±p TX £ß éeùLôjÕLs DiÓ. IqùYôÚ £ß ùLôj§Ûm 10 ØRp 20
édLs DiÓ. Lôn DÚiûPVôLúYô, ¿[UôLúYô BÚdÏm. RhûP F]lTÓm
¡û[ BWiÓ êuß AiÓLs A]Õm ThÓlúTôÏm. @Ru ØuúT @Ru
@¥«-ÚkÕ ×§V RhûPLs úRôu± YôûZV¥ YôûZVôL GXlT«o
¿¥j§ÚdÏm.
GXj§p TX YûLLs DiÓ. @ûYL°p SôuÏ ©WRô]Uô]ûY.
1. UûXVô[ GXm
BRu ùN¥ SÓjRWUô] T¬QôUm Ds[Õ. éeùLôjÕLs RûW«p TPokÕ
ùNpÛm. Lôn DÚiûP @pXÕ ùLôgNm ¿i¥ÚdÏm. BûX«u @¥lTdLj§p
Öi¦V DúWôUeLs DiÓ.
2. ûUão GXm
BÕ Ntß ùT¬V ùN¥. éeùLôjÕ úSúW úUpúSôd¡ Y[Úm. Lôn ¿iP
DÚiûP, BûX BÚ×\Øm YÝYÝlTôL BÚdÏm.

3. BXeûL GXm
BÕ ùT¬V ùN¥VôLÜm úUúXôe¡Ùm Y[Úm. éeùLôjÕs[RôLÜm BÚdÏm.
éeùLôj§p Ds[ LônLs, Gû]V YûLL°p Ds[ÕúTôp ùSÚe¡«pXôUp
®X¡«ÚdÏm. BûX BÚ×\Øm YÝYÝlTôL BÚdÏm. Lôn ¿[Uô]Õ.
4. UgNôWôTôj GXm
BRu ùN¥ ÏhûPVôL BÚdÏm. éeùLôjÕ RûW«p TPokÕ ùNpÛm.
LônLs ùSÚe¡ DÚiûPVôL BÚdÏm. BûXLs UûXVô[ GXjûRl úTôp
¸rl×\m Öi¦V DúWôUm Ds[ûYVôL BÚdÏm.
5. GX NôÏT¥
GXlT«o ùNnY§p BWiÓ Øû\Ls ûLVô[lThÓ YÚ¡u\]. Sôtß
®hÓ SÓYÕ IÚ Øû\. TûZV GX ùN¥Lû[ ùTVojùRÓjÕ @Yt±u
¡ZeÏLû[j Õi¥jÕ SÓYÕ IÚ Øû\. ®ûR«-ÚkÕ GXm T«oùNnV
úYiÓUô]ôp ØR-p Sôt\ôeLô-p SôtßLs IÚ YÚPm Y[WúYiÓm. Jo
Ai¥p SôtßLs ÑUôo 8 ØRp 10 @eÏX DVWmRôu Y[Úm. ©\Ï @Ytû\l
ùTVojùRÓjÕ BWiPôYÕ Sôt\eLô-p TWYXôL SPúYiÓm. @eúL @ûY
UtßúUôo AiÓ Y[WúYiÓm. ÑUôo Iu\ûW @¥ Y[okRÜPu Lôh¥p
Ø¥YôL SPXôm. ¡Ze¡-ÚkÕ GXm T«o ùNnÙm Øû\ ùLôgNm F°Õ.
¡ZeÏ ¡ûPjRôp @ûRúV Ød¡VUôLd ûLVôsYÕ YZdLm. ¡ZeÏj ÕiÓ
IqùYôu±Ûm Iuß @pXÕ BWiÓ RhûPLs úNok§ÚlT]YôLl ©¬jÕ
úSWôLd Lôh¥p ¨ûXVôL ShÓ®PXôm. Bq®WiÓ Øû\L°Ûm £X ÏQe
L°Ûm £X Ïû\LÞm DiÓ.
Lôh¥p GXm SPúYiÓUô]ôp ØRXôYRôL úNôûX«p Ds[ ùN¥, ùLô¥
Lû[ @¯jÕ ÑjRm ùNnÕùLôs[ úYiÓm. UWeLû[ @§LUôL ùYh¥®Pd
áPôÕ. GXj§tÏ ¨Zp @Y£Vm. A]ôp UWeLs ªL @Poj§VôL Ds[
BPe¡p ùLôgNm LûXjÕ ®hÓdùLôs[ úYiÓm. BqYôß ¨ZûX N¬lTÓjR
@àTYm @§Lm úRûY. ©u× ùYh¥V £X UWeLû[Ùm, ùN¥, ùLô¥
ØR-V]ûYLû[Ùm Lôh¥úX úTôhÓ UûX«p UiûQ LûXjÕdùLôiÓ
úTôLôUp RÓdLl TVuTÓj§dùLôs[ úYiÓm. @Ru©u SÓYRtÏ Ï¯Ls
úRôiPúYiÓm. IqùYôÚ Ï¯Ùm 2 @¥ ¿[m, 2 @¥ @LXm 1 @¥ AZm
BÚjRp SXm. BlT¥ Ï¯Ls BWiÓ YNj§Ûm 6 ØRp 10 @¥dÏ Iuß RVôo
ùNnVúYiÓm. BqYôß RVôo ùNnR Ï¯Lû[ IÚ UôRúUàm A\lúTôP
úYiÓm. ©u× úRôi¥V Ui¦p úUp UiûQÙm Ï¯ûVÙm Ñt±Ùs[
úUp UiûQÙm Ï¯dÏs Rs°, Ï¯ûV £±Õ AZj§tÏ ê¥®P úYiÓm.
Sôtß SÓYRôn BÚkRôp úUXôL ¡ZeûL Ï¯«u SÓ®p ûYjÕ RhûPûV
úUÓs[ TdLUôLf Nôj§, UiûQ ùLôgNUôLl úTôhÓ ¡ZeûL êP úYiÓm.
¡ZeûL AZUôLl ×ûRjÕ®Pd áPôÕ. Ï¯ûV ê¥ ©uTdLeL°Ûs[ D§okR
NÚÏLû[l úTôhÓ Ï¯«u úUp Su\ôLl TWlT úYiÓm. BkR NÚÏLs CWm
LôlTRtÏ DRÜm. Ud¡ DWUôLÜm Uôßm. Sôtß ShPôÛm N¬, ¡ZeÏ ShPôÛm
N¬, Lôh¥p ShP êu\ôYÕ Ai¥p TXàdÏ YÚm. ØRp Lônl× Lu²d
Lônl× F]lTÓm. ULãp ÑÚdLUôLjRôu BÚdÏm. BWiPôYÕ AiÓ ULãp
éoj§VôÏm. @RôYÕ ShP HkRôYÕ Ai¥pRôu ØÝ TXu ¡ûPdÏm. GXm
ShP©u 40 ØRp 50 AiÓLs YûW«Ûm áP YôûZV¥ YôûZVôL Y[okÕ
TXu RÚm. A]ôp 20 AiÓLÞdÏl ©u TXu Ïu\ AWm©dÏm. ALúY
ùTôÕYôL GXjûR 20 AiÓLÞdÏ IÚØû\ SÓRp SXm.
TfûN GXjûR DXojÕm Øû\

GXdLôûV AY¦ UôRm ØRp TeÏ¦ UôRm YûW UôRm IÚØû\
T±dùLôi¥ÚdL úYiÓm. IqùYôÚ Øû\Ùm TÝjR TZeLû[d LY²jÕl
T±dL úYiÓm. AiÓdÏ 7#8 RPûY @ßYûP SPdÏm.
TfûN GXdLônLû[ DXojÕYÕ UûXL°p ªLÜm L¥]m. @ßYûPdLôXm
UûZdLôXUô]Rôp ùY«p Su\ôL DûWdLôÕ. ARXôp GXdLônLû[
DXojÕYRtÏd Lh¥PeLs Lh¥ @Ytßs @ÓdÏj RhÓLs ûYj§ÚlTôoLs.
BkRj RhÓdL°p LônLû[ úXNôL TWl© ûYlTôoLs. Lh¥Pj§u BÚ
TdLeLÞm ùT¬V @Ól×Ls ûYjÕj ¾«hÓ @R]ôp DiPô] ùYiûUVô]
Lôtû\d ÏZônL°u Lh¥Pj§tÏs ùNÛj§ ãÓ DiPôd¡, GXdLônLû[
2#3 SôhL°p ùNqûYVôL DXoj§®ÓYôoLs.
YN§«pXôR £±V ®YNô«Ls LônLû[ @¥YôWj§tÏd ùLôiÓ YkÕ
ùY«-p DXoj§dùLôsYôoLs.
IÚ RPûY ShÓ úYo©¥jRd ùLôiPôp GXjÕdÏ ùNnV úYi¥V
TdÏYeLs @§LªpûX. ØRp BWiÓ AiÓLÞdÏ, Ai¥tÏ 2#3 RPûY
Lû[ FÓdL úYiÓm. ©\Ï AiÓdÏ IÚØû\ Lû[ FÓjRôp úTôÕm.
FÓjR Lû[ûV Ñt±lúTôhÓ DWUôLf ùNnVúYiÓm. Ui @¥jÕd ùLôiÓ
úTôYRôp ¡ZeÏLs ùY°úV ùR¬YRô«ÚkRôp @lT¥ DiPô] ùN¥LÞdÏf
Ñt±Ùs[ BPj§-ÚkÕ UiùQÓjÕ ¡ZeûL Su\ôL ê¥ NÚÏLû[
@RuúUp TWl© ûYdL úYiÓm. IÚ RhûP BWiÓ AiÓLs BÚdÏm.
©u× LônkÕ®Óm. @lT¥ LônkR RhûPLû[ ©Óe¡ FÓjÕ®P úYiÓm.
@lT¥f ùNnRôpRôu ×Õ RhûPLs ¡Ze¡-ÚkÕ DtTj§VôÏm.

GXj§tÏ @g£, úLôWeLm, Õ¥ Fuàm ùTVoLÞm DiÓ.
GXm Lôol×f ÑûYÙûPVÕ.
ùYlTm DiPôdÏm ùNVûXf ùNnYRôp BÕ DxQLô¬ (Stimulant)
Fußm, @LhÓYônYLt± FuTRôp DRWYôRaWL¬ (Carminatine) Fußm, T£
çi¥ FuTRôp _PWôd²YojR¡ (Stomachic) Fußm YZeLlTÓ¡u\Õ.
ÑWd¡]m, ©jR ØL TôLm, RôÞ TôLm, ©jR £dYô LiPLm, NÚU ¸WLm,
úT§, @ûWVôl×d Lh¥, ¡ÚfNôWm, Yô«p DZûX, Nd§, £Xk§ ®`m, ìhûN,
®RôLm BÚUp, úNôUúWôLm, Ñd¡X SôNm, Y«t±p LT ¨û\Ü, ùSg£p úLôûZ,
DjR ©jRm A¡VûYLû[ ¿dÏm ÏQm GXj§tÏ DiÓ.
£tú\Xm
GXj§p £tú\Xm Fuß IÚYûL DiÓ. BÕÜm Lôol×f ÑûYÙûPVÕ.
ùYlTm DiPôÏRp (Stimulant and also aromatic) @LhÓYônYLtßRp
(Carminatine) A¡V ùNVpLû[f ùNnÙm £tú\Xm £ß¿olùTÚd¡ FuTRôp
êj§WYojR² (Diuretic) F]lTÓ¡\Õ.
UXôYojRYôRm, Y«tßd ùLô§l× (@d²UkRm ùTôÚUp, Y-) Yô«p ¿o
EßRp, Yôn B²l×, RôLm, ºR úT§, ®VoûYÙPu á¥V RûXY-, ªÏkR
Y\h£, LTm A¡VYtû\ úTôdÏm ÏQm £tú\Xj§tÏ DiÓ.
LôhÓ GXm
TiTÓjRlTPôR ¨XeL°p LôhÓ GXm ÑúVhûNVôL Y[Úm. BÕ Lôol×,
ÕYol×f ÑûYÙûPVÕ.
BÕ ÕYol© FuTRôp êúLôN]Lô¬ (Astringent) Fußm, T£j¾ çi¥
FuTRôp, _PWôd²YojR² (Stomachic) Fußm, LôUm ùTÚd¡ FuTRôp
LôUYojR² (Aphrodisiac) Fußm YZeLlTÓ¡\Õ.
¿eLôfNoj¾, LTm, úT§, @úWôNLm, ûTj§Vm A¡VûY LôhÓ GXj§]ôp
¿eÏm.
UûX GXm
UûX GXm LôÓL°Ûm, UûXL°Ûm Y[Úm. BÕ Lôol×f ÑûYÙûPVÕ.
SôY\h£, Y\hÑWm, ©jRfùNô¬, ¿ofÑÚdÏ, §¬úRôP Y\h£Vôp ©\kR @Ú£
A¡VYtû\ UûX GXm úTôd¡Óm.

Tû] ÖeÏ TôVNm
úRûYVô] ùTôÚhLs
úRôp ¿d¡V ÖeÏ # 1/4 ¡úXô
YßjR úNªVô # 50 ¡Wôm
Øk§¬l TÚl× # 50 ¡Wôm
§WôhûN # 50 ¡Wôm
GXdLôn # 10 ¡Wôm
NodLûW # 100 ¡Wôm
ùNnØû\
ØR-p Øk§¬, §WôhûN, GXdLôn úTôu\Ytû\ ùSn«p YßjÕ £±R[Ü
Ri½o ®hÓ ùLô§dL ®PÜm. £±R[Ü ÑP ûYjÕ A\ûYjR TôûXÙm
úNojÕ ùLô§dL ®PÜm. ©u]o úNªVô £ß ÕiÓL[ôdLlThP Tû] ÖeÏ
úTôu\Ytû\f úNojÕ, NodLûW úNojÕ SuÏ ¡[± TôVNm úTôp ùNnVÜm.
úRûYdÏ ¿o @pXÕ Tôp úNojÕdùLôs[Üm.
BkR TôVNjûR §]N¬ Nôl©hÓl TôÚeLs, ûRWônÓ úSôn LhÓlTÓm.
WjR úNôûL ¾Úm. DPp Y-Ü ùTßm. AiûU ùTôe¡l ùTÚÏm.
úRjRôu ùLôhûP Lô©

úRjRôu ùLôhûP # 100 ¡Wôm
Rôu±dLôn # 100 ¡Wôm
GXdLôn # 10 ¡Wôm
ùNnØû\
3 NWdÏLû[Ùm R²jR²úV çs ùNnÕ Iu\ôLd LXkÕùLôs[Üm. IÚ
véu ùTô¥ûV BWiÓ véu Ri½¬p ùLô§dL ûYjÕ Y¥Lh¥ Tôp úNojÕ
ÑûYVôL Nôl©PÜm.
úRjRôu ùLôhûP Lô©«]ôp DPp úRßm. WjRm ùTÚÏm. êXm ÏQUôÏm.
Y-Yô], Y[Uô] DPp ùT\ úRjRôu Lô© Nôl©ÓeLs.

@u]ô£lé WNm
@u]ô£lé # 50 ¡Wôm
éiÓ # 10 ¡Wôm
Bg£ # 10 ¡Wôm
Up- BûX # IÚ ûLl©¥
ºWLm # 10 ¡Wôm
ª[Ï # 10 ¡Wôm
ùTÚeLôVm # IÚ ÕiÓ (2 ¡Wôm)
UgNs, Dl×, # úRûYVô] @[Ü
FiùQn
RdLô° # 7
ùNnØû\
ØR-p RdLô°ûV £u]RôL @¬kÕ £±Õ Ri½o Et± SuÏ ©ûNkÕ
LûWNXôd¡ ûYdLÜm. ©u]o @u]ô£lé, éiÓ, Bg£, Up-, ºWLm,
ùTÚeLôVm A¡VYtû\ SpùXiùQn ®hÓ SuÏ YRd¡ ®ÝRôL
@ûWjÕdùLôs[Üm. B² RdLô°d LûWNûX @¥l©úXt± UgNs, Dl×
úRûYVô] @[Ü úNojÕ @ûWjÕ ûYjÕs[ ®Ý§û]Ùm úNodLÜm. SuÏ
ãPô]Õm, ùLô§lTRtÏ ØuTôLúY B\d¡®PÜm. BkR WNj§]ôp SuÏ
ùN¬Uô]m DiPôÏm. DPm©p Ds[ @§LlT¥Vô] ùLôÝl× LûWÙm.
ÖûWÂWp NôokR úSônLs ÏQUôÏm.

¡Wôm×
¡Wôm× SpX UQm, LôWm, ®ß®ßl×s[RôÙm, ¡s°]ôp
ûRXlTûNÙs[RôÙm BÚdÏm.
BRu ÑûY LôWm. ®ß®ßl×. BÕ B£YLtßm F]úY @eLôLo`Q Sô£²
(Antispasmoric) F]lTÓm @LhÓYôn @Lt± FuTRôp DRWYôRaô¬
(Carminatine) Fußm, T£ûVj çiÓYRôp _PWôd²YojR² (Stomachic)
Fußm YZeLlTÓ¡\Õ. ¡Wôm× L± UNôXô®p úNÚm.
©jR UVdLm, úT§,Yôk§, WjRd LÓl× ¡Wô¦, AN]l ©ÓeLp, Ñd¡X
ShPm, ùN® úSôn, £YkR UfNm, LÚjR UfNm, ®YôRm Nm®ÜoRm Fu¡\
YôReLs, Li¦p é, TûP A¡VûYLû[ BÕ ¿dÏm. A]ôp UXjûRd
LhÓm.
¡WômûT ¿o®hÓ ûU úTôp @ûWjÕ ùSt±«Ûm êd¡u ÁÕm Tt±hPôp
RûXTôWm, ¿úWt\m ÏQUôÏm.
¡WômûT @]-p YRd¡ Yô«-hÓf ÑûYjRôp ùRôiûPl ×i Aßm.
TtL°u Cß ùLh¥lTÓm.
BXYeLlThûP
I ÚYûLXYeLlThûP ùN¥«u BûXdÏ BXYeLlTj§¬ Fuß ùTVo.
BÕ Bk§Vô®p BUVUûXl TÏ§«Ûm, ToUô®Ûm T«Wô¡u\Õ.
LÚYôlThûP«u ÏQØm YôNû]Ùm BRtÏ DiÓ. BRu ThûP ®ûX
DVokR cXeLô LÚYôlThûPdÏl T§p DTúVôLlTÓ¡\Õ.
BXYeLl Tj§¬ ùYlTm DiPôdÏm. ALúY BÕ DxQLô¬ (Stimulant) .
BÕ @LhÓYôn @LtßYRôp DRWYôRaWLô¬ (Carminatine) Fußm, T£ûVj
çiÓYRôp _PWôd²YojR² (Stomachic) Fußm,®VoûYûVl ùTÚdÏYRôp
vúYRLô¬ (Diaphonetic) Fußm á\lTÓ¡\Õ.
úUL_ýWm, ºR_ýWm, ùYhûP, ÑYôNm, LôNm, RôLm, ©jRm, Yôk§, Yônl×i,
úULdLh¥, RôÕ ShPm, ûLl×, @Ú£ BûYLû[l úTôdÏm At\p
BXYeLlThûPdÏ DiÓ.

JUm (Trachyapermumammi)
JUm, LÓdLôn NU @[Ü FÓjÕ @ûWjÕ IÚ ¡Wôm ÅRm ùRôPokÕ

Nôl©P DPp TÚUu Ïû\Ùm.
ÑdÏ # 50 ¡Wôm
§l©- # 50 ¡Wôm
JUm # 50 ¡Wôm
LÚúYl©ûX # 50 ¡Wôm
BXYeLlTj§¬ # 50 ¡Wôm
GXdLôn # 50 ¡Wôm
BYtû\ IußLXkÕ ç[ôd¡d ùLôs[Üm. B§p IÚ úRdLWi¥ @[Ü
LôûX, U§Vm, BWÜ DQÜdÏl©u ùRôPokÕ Nôl©P... DPp TÚUu Ïû\Ùm.
JUm # 50 ¡Wôm
ºWLm # 50 ¡Wôm
FÛªfûNf Nôß # 150 ª.-.

FÛªfûNf Nôt±p êuû\Ùm E\ûYjÕ, LônkR ©u ç[ôd¡ LôûX,
UôûX DQÜdÏl ©u IÚ úRdLWi¥ @[Ü Nôl©hÓ YW... DPp TÚUu
Ïû\Ùm.

Cardamom
Parameters Value
Moisture 20.000 g
Protein 10.200 g
Fat 2.200 g
Minerals 5.400 g
Fibre 20.100 g
Carbohydrates 42.100 g
Energy 229.000 L
Calcium 130.000 L
Phosphorus 160.000 L
Iron 4.600 L
Vitamins
Thiamine 0.220 L
Riboflavin 0.170 L
Niacin 0.800 L
Choline 1550.000 L

Magnesium 173.000 L
Copper 0.470 L
Manganese 8.920 L
Zinc 2.810 L
Chromium 0.

Cardamom
Parameters Value
Moisture 25.200 gm
Protein 5.200 gm
Fat 8.900gm
Minerals 5.200 gm
Fibre 9.500 gm
Energy 286.000 kcal
Calcium 740.000 mg
Iron 11.700 mg
Vitamins
Carotene 253.000 ug
Thiamine 0.080 mg
Riboflavin 0.130 mg

Magnesium 130.000 mg
Copper 1.010 mg
Manganese 4.750 mg
Zinc 1.470 mg
Chromium 0.056 mg

Cloves Green
Parameters Value
Moisture 65.500 gm
Protein 2.300 gm
Fat 5.900gm
Minerals 2.200 gm
Energy 159.000 L
Calcium 310.000 L
Phosphorus 40.000 L
Iron 2.100 L
Vitamins
Carotene 72.000 L

Botanical Name Family Name Commercial part
Apium graveolens L.Apiaceae Dried Fruit
Indian Names
Hindi : Shalari, Ajmud, Randhuni
Bengali : Bandhuri, Chanur
Gujarati : Bodiajmoda
Malayalam : Ayamodakam
Marathi : Ajmoda
Panchabi : Kernauli
Sanskrit : Ajmoda
Tamil : Ajmoda
Name in International Languages

Spanish : Aipo
French : Celery
German : Sellerie
Swedish : Selleri
Arabic : Karafs
Dutch : Selderij
Italian : Sedano
Portuguese: Apio
Russian : Syel'derey
Japanese : Seroii
Chinese : Chin

Trachyspermum Amoni (L) L.Apiaceae Fruit
Hindi : Ajowan
Bengali : Jowan or joan
Gujarati : Yavan
Kannada : Oma
Kashmiri : Jawind
Malayalam : Omum
Marathi : Onva
Punjabi : Ajmoda, Avanika
Sanskrit : Ajmoda, Avanika
Tamil : Omum
Telugu : Vamu
Urdu : Ajowain

Latin : Trachy spermum Ammi
Persian : Zinian, Nankhwah
Arabic : Kamme Muluki

Crocus Sativus L.Iridaceae Stigma
Indian Names
Hindi : Zaffran
Bengali : Jafarn
Gujarati : Keshar
Kannada : Kumnkuma Kesari
Kashmiri : Kong
Malayalam : kunkumapoove
Marathi : Keshar Kesara
Punjabi : Keshar, Zafran
Sanskrit : Keshara, Kunkuma, Aruna, Asara, Asrika
Tamil : Kungumapoo

Spanish : Azafran
French : Safran
German : Safran
Swedish : Saffran
Arabic : Zafran
Dutch : Saffraan
Italian : Zafferano
Portuguese : Acofrao
Russian : Shafran
Japanese : Safuran
Chinese : Fan-hung-hua
Cinnamomumverum Lauraceae Barkleaf
Indian Names
Hindi : Dalchini, Darchini
Bengali : Dalchini
Gujarati : Lavangapattai
Malayalam : Karuvapatta
Marathi : Dalchini
Oriya : Dalchini
Panchabi : Dalchini
Sanskrit : Darushla
Tamil : Karuvapattai, Sannalavangapattai
Urdu : Dalchini

LLLicium Verum LLLiciaceae Dried Fruit
Indian Names
Hindi : Anasphal
Malayalam : Takkolam
Marathi : Badian
Tamil : Anashuppu
Telugu : Anaspuvu

Elettaria Cardamomum Zingiberaceae Fruit (Capsule)
Indian Names
Hindi : Chhoti elaichi
Bengali : Chhoti elaichi
Gujarati : Elaychi
Kannada : Yelakki
Kashmiri : Aa'lbuduaa'l
Malayalam : Eladhari
Marathi : Velchil
Oriya : Alaichi
Punjabi : Elaychi
Sanskrit : Ela
Tamil : Yelakkai or Elakkai
Telugu : Yealak # Kayulu or Elakkaayi
Urdu : LLaychi

Spanish : Cardamomo
French : Cardamome
German : Kardamom
Swedish : Kardamumma
Arabic : Hal
Dutch : Kardemom
Italian : Cardamomo
Portuguese : Cardamomo
Russian : Kardamon
Japanese : Karudamon
RôméXm
Tô dÏ, ùYt±ûX, ÑiQôm× BûYLÞPu GXm, ¡Wôm×, YôpªZÏ,
Nô§dLôn, Nô§lTj§¬, ÑdÏ, Lônf£d Lh¥ BûYL° £X úNojÕm, £X
úNodLôUÛm DTúVô¡lTúR RôméXm F]lTÓm. BRû] ®§lT¥ DTúVô¡dL...
¡Úª, LTm, RôLm, Tp úSôn BûY ¿eÏm. T£, ùTiLs D\Ü, SôfÑûY,
UXÑj§, ÖiQ±Ü, Ñd¡X®Új§, RÚU ÏQm BûYLs DiPôÏm.
RdúLôXk ÕYÚûWl× LôRWUôUf
NôWe LPôVU§t £X úRôPm úTôm
¨tLôÕ ¡ÚªûV Vk RôLm Tuú]ôn
¨û\ T£Vô UôRôÏZô ùSÚeÏ úUÛm
ªdLô] ÑûYÙRWg Ñj§VôÏm
®Pôn ¿eÏ U±ùYô°ÚkRôÕØiúPô
ùUdLôÛ RÚU ùUnÕe LûXÙgúNÚ
ùUdLÚ UeLhÏ ªKÕ RÜe Lôi.
TôdÏ
ùLôhûPl TôdûL DTúVô¡dL, úLôûZ, UXdLhÓ, ¡Úª BûY ¿eÏm.
B[m©gÑ, @§ Ø§of£, ªLl×§Õ, ×ÝYôPp úNôÚRp A¡V ÏQeLÞdÏs[
TôdÏLû[ DTúVô¡dLd áPôÕ. L°lTôdûLj §u], ùSg£t úLôûZ úNÚm.
úT§VôÏm. A]ôp ©jR @Ú£ I¯Ùm. UXTkRØs[YoLs BRû] @§L
@[®p DTúVô¡dLXôm. ùNôjûRl TôdÏLû[ B¥jÕ ÑjR ¿¬p IÚSôs E\
ûYjÕ èß Øû\ LÝ® DXoj§ B¥jÕ, YôpªZÏ ØR-V YôNû]j
§W®VeL°u ãWQjûRd LXkÕ RôméXjúRôÓ DTúVô¡dL, @d¡² UkRm,
§¬úRôPm ¿eÏm. I°Ùm @ZÏm DiPôÏm. TôdûL UhÓm DTúVô¡dL úNôûL
DiPôÏm. AûLVôp @ûR R²VôL DTúVô¡dLd áPôÕ.
ùYt±ûX
LmUôß ùYt±ûX ªdL NôWm Ds[Õ. BR]ôp ÏPtLmUp, Y«tßY-,
Dl©Nm úTôm. NôRôWQ ùYt±ûX«]ôp LôQôdLô¥, ØjúRôP úLôTm ØR-V]
¿eÏm. Yô«p IÚ®R SßUQm DiPôÏm.

ÑiQôm×
LtÑiQômûT DTúVô¡dL @u]g ËWQUôÏm. ÏP-p ©¥jR ùSVf£dLp,
úT§, éWôuL¥ ØR-V ®PeLs ¿eÏm. Ñd¡Xj§tÏ TXØm, TtLÞdÏ Dß§Ùm
RÚm.
ØjÕfÑiQjûR DTúVô¡dL ¿¥jR úT§, LTdLhÓ, UXd¡Úª, Y«tß
úSôn, YôR @úWôNLm ¿eÏm. Ut\ ÑiQeLû[ DTúVô¡dLdáPôÕ.
LônfÑd Lh¥
BRû] DTúVô¡dL @ûNÜt\ TtLÞm BßÏm. UXd¡ÚªLs @¯Ùm.
ÑdÏ, ¡Wôm×
BûYLû[ DTúVô¡dL ØLd L°m×iPôLm. @ËWQm ØR-V úSônLs
¿eÏm.
RôméXm R¬dÏm ®§
YZdLUôL ØR-p TôdûL Yô«-hÓ Lôm×, SWm×, Ö² BûYLû[ ¿d¡]
ùYt±ûX«u ©u ÑiQômûTj RP® Yô«-hÓ ùUuß ÑûYd¡uú\ôm.
BqYôß TôdûL ØR-p ÑûYjRôp £X ùLÓ§Ls DiPô¡u\]. TôdÏ
ÕYolTôûLVôp Öi¦V ÕYôWeLû[f ÑÚd¡ Ff£p E\ôUp ùNnÕ Y\h£ûV
DiPôdÏm. TôdÏL°p Ït\eLs BÚl©u Uôo©p @ûPdÏm.
BdLôWQeL°]ôp ØR-p TôdûL TôdûL DTúVô¡dLXôLôÕ. ùYt±ûXûV
ùUuß ©\Ï úUtá±VYôß TôdûLÙm, ÑiQôm× RP®V ùYt±ûXûVÙm
Øû\úV DTúVô¡dLXôm.
ùYt±ûXdÏ Øu]m ùYßm TôdûL
Yô«hPôt Ït\ ØßØ\úYôo áhPmúTôm
ùYt±ûXûV
Øu²hÓ TôdLÚkÕ ØR±úYôo RmUôo©u
Uu²hÓ YôÝmé UôÕ.
¿t±ûXÙm êdÏ ùS¥V SWm×Pú]
¾tßm ×\Ü¬Ùk §u\d Lôi # Uôt\XûW
ùYpXlúTôo ùNnÙm aù]ÓUô Xô«¥àg
ùNpXl úTôn ¨tÏk §Ú.
FlT¥ RôméXm R¬dL úYiÓùUuTûR Bq®Ú ùNnÙsLÞm SuÏ
®[dÏ¡u\].
RôméXjûR ùUpÛeLôp ØR-p Eßm ¿o SgNôÏm. BWiPôYÕ Eßm
¿o ûTj§VUôÏm. êu\ôYÕ Eßm ¿o @ªoRUôÏm. SôuLôYÕ Eßm ¿o
@§«²lTôn SuûU TVdÏm. HkRôYÕ, A\ôYÕ Eßm ¿o TVuTPôÕ. ©jR
úRôPm, @d¡² UkRm, TôiÓ úSôn BûYLû[ DiPôdÏm. AûLVôp
SÓ®p Eßm BWiÓ ¿odû[Ùm ®Ýe¡ Ut\ûYLû[j ÕlT, @±ÜdÏm
®¯dÏm SXm DiPôÏm. Utßm TX SuûULû[l TVdÏùUuTûR ¸rYÚm
ùNnÙ[ôp @±L.
YôÙ UkRm ÀSNgÑ YôNLô NUÚ£
úVôÓRW úRôPªûY úTôd¡Úk # çÙPPtÏd
Lôk§ RÚm ×j§dÏe LhÏSXg ùNnÙUQg
NôokRRôm éX WNm.
@§LôûX«p RôméXm R¬dÏm TZdLØûPVYoLs TôdûL @§LUôL
DTúVô¡dLXôm. BR]ôp UXf£dLp Ÿoj§VôÏm. Uj§Vô]j§p Nôl©hP ©\Ï
ÑiQômûU £±Õ @§LUôL RôméXjÕPu úNojÕd ùLôs[Xôm. BR]ôp
@u]m ºd¡Wm ËWQUôÏm. Buàm @§L @[®p ÑiQômûT DTúVô¡jRôp
Yô«p ×i DiPôÏm. BW®p ùYt±ûXûV @§LUôL DTúVô¡dL... Yô«p
SßUQm GtTÓm. Yô«p ÕoSôt\m BWôÕ.
LôûX ©[YR¡e LhÓf£ ¿\§Lm
UôûX «ûXV§L UUôVÚj§p #úYp®¯úV
LôûX UXeL¯Ùe LhÓf£ ¾T]Uô
UôûX UQeÏXÜm Yôn.
RôméXm R¬dLd áPôRYoLs
WjR LôNm, WjR ©jRm, Y\iP LiLs (Ï`úSk§Wm), LiLs Åe¡l
úTôRp (DjÏlR úSj§Wm) Bq®R úSônL[ôp YÚkÕTYÚm... ®`m, êofûN,
ùY±, Nk¨TôRm, RôTfÑWm @§ÑxL úWôLm, £W úSôn BYt\ôp ÕuTlTÓTYÚm
RôméXm R¬lTÕ Su\uß F] £X èpLs áß¡u\].
URêofNô úWôL ULo Nk¿ TôR
U§ìhûN ÑhLú[ô Vô]ô # Ø§o ®PeLs
©jRe LVg£W úSôn úTÑ ªûYd LôLôÕ
ÑjRkRôm éXùU]f ùNôp.
F] TRôojR ÏQ £kRôU¦ ùNl×¡\Õ.

ùTÚeLôVm, ùYkRVm
ùTÚeLôVm
Y[¬Vp× : £ßùN¥
RôYW ®[dLm :
ªLlùT¬V LôWh Y¥Yj§Xô] úYoLû[d ùLôiP DVWUô] AiÓ ØÝYÕm
LôQlTÓm RôYWm. BûXLs BÚ YûLVô]ûY. ¸rlTÏ§ BûXLs, Itû\VôL
30#60 ùN.Á. @[®p ¿sYhP Y¥Yj§p LôQlTÓm. úUtTÏ§ BûXLs, @§LUô]
©¬ÜLÞPu LôQlTÓm. R°o BûX Ls @Poj§Vô] U«¬ûZLÞPu LôQlTÓm.
édLs £±VûYVôLÜm, UgNs ¨\j§Ûm, Ø¥®p ùT¬V ùLôjRôLÜm LôQlTÓm.
TZeLs 8 ª.Á. ¿[j§Ûm 4 ª.Á. ÏßdL[®Ûm LôQlTÓm. ©£u Tôp UgNs
¨\Uô]Õ. ùS¥Ùs[ UQØûPVÕ BÕ. G\dÏû\V ùYsû[léi¥u ùS¥ûV
Ij§ÚdÏm. ùTÚeLôVm LôxÁ¬p @§LUôL ®û[¡u\Õ. ùTÚeLôVf ùN¥«u
úYoLû[úVô, úYo ØiÓLû[úVô Sßd¡]ôp @R-ÚkÕ ¿¬p LûWVdá¥V
YôNû]Ùs[ Tôp ¡ûPd¡u\Õ. BÕúY ùTÚeLôVm F]lTÓYRôÏm. @j§Vô¡WLm,
BeÏ, BWQm, Lk§, LôVm, éR SôLm, Yp-Lm A¡V Ød¡VUô] Uôtßl ùTVoLÞm
BRtÏ DiÓ. U°ûL Utßm SôhÓ UÚkÕd LûPL°p ùTÚeLôVm LônkR ¨ûX«p
¡ûPdÏm.
UÚjÕYl TVuLs Utßm UÚkÕ Øû\Ls

FfN¬dûL : ùTÚeLôVjûR @§L @[®p ùRôPof£ VôLf Nôl©hÓ YkRôp
ùRôiûPl×i, L¯fNp, Y«ß Dl×Nm, £ß¿o F¬fNp úTôu\Ytû\ DiPôdÏm.
Ds UÚkRôL ùTÚeLôVjûR DTúVô¡dÏmúTôÕ ùTô¬jÕ DTúVô¡lTúR £\kRÕ.
ùTÚeLôVm :
TgNôl, ùT`ôYo, AlLô²vRô]m, LôxÁo, CWôu, ÕÚd¡ ØR-V BPeL°p
®û[Üm £ß ©£u BÕ. BÚ _ô§Ls DiÓ. LÚl×, ùYsû[ F] ¨\Øs[§Ûm,
LÚg £Yl× ¨\Øs[ _ô§ DiÓ. ùYsû[ ¨\ UWj§-ÚkÕ ¡ûPlTÕ ÍWô¶ed
Fuß á\lTÓm. Tôp ùTÚeLôVm, ú^ôU]ô§LôVm Fußm YZeÏYÕiÓ. SpX
UQØm NÕWTXfûNlúTôX ¨\Øm vT¥LeLs @ûUkRÕUô] BkR LôVúU
ªLf£\kRÕ. SpX LÚ¨\Øs[Õ. ùY¥lTô] RuûUÙPu BÚdÏm. @Õ Gt\RpX.
SUdÏ DQÜlùTôÚ[ôLd ¡ûPdÏm PlTô ùTÚeLôVj§p ùTÚeLôVØm DiÓ.
@RtÏl ùTVúW LXl×l ùTÚeLôVmRôu. @§Ûs[ ùTÚeLôV ®¡Rj§túLtT

UQØm ÏQØªÚdÏm. BkRd LXl× ùTÚeLôVjûR @lT¥úV _Xj§p úTôhPôp
LûWVôR úLôkÕl TÏ§ LôÔm. F¬jRôp L¬ ¨tLm. @Np ùTÚeLôVjûR _Xj§p
LûWjRôp _Xm Tôp ¨\UûPÙm. ØÝYÕm LûWkÕ®Óm. ùTÚeLôVj§u úUp
ùSÚl×d Ïf£d ¡¯jÕl Tt\ûYjRôp ØÝYÕm LtéWm úTôp F¬kÕ®Óm. Sôd¡p
LÓm DûWlûT B§p DQW Ø¥Ùm. B§p 17 NR®¡Rm YûW A®VôÏm FiùQn
DiÓ.
LôWfÑûYÙm DxQ Å¬Vm Ds[Õ. BÕ F°§p Rôàm ËWQUô¡, Ut\ûRÙm
ËWQUôLf ùNnÙm. ºd¡Wm DP-p TW® ¾xQUôL úYûX ùNnÙm. úRô-u
úUp RP®]ôÛm DhùNpÛm. SpX T£ûVj çiÓm. BR]ôp Y«ßm DPÛm
ÑßÑßlTôL úYûX ùNnÙm. YôndÏ Ú£Ùm DiPôÏm. YôÙ Y«t±p ReLôUp
ùY°VôLf ùNnÙm. ãÓm ¾xQØØs[Rô]ôp Y«t±p ReÏm UXm ×°lTRôÛm
YôÙ ReÏYRôÛm GtTÓm ¡ÚªLs, Y«tß Y-, Y«tß Dl×Nm úTôu\Ytû\
¿dÏm.
Y«t±p YôÙYôúXô, UlTôúXô L]m GtTPôUp Y«ß ùUÕYôL, úXNôL
BÚdL DRÜYRôÛm ËWQm ºd¡Wm SPdL DRÜYRôÛm Y«t±u úUt×\ ®¬lTôL
Uaô lWôºWjRûN (PVôKlWm) Ru ¨ûX«-ÚkÕ BRVØm ÑYôNd úLôNØm SuÏ
®¬kÕ ÑÚeL BPU°dÏm. Y«t±p YôÙúYô, UlúTô ªÏkR Dl×Nm LôQlThPôp
Uaô lWôºûW úUp FÝm© BRVØm ÑYô^ úLôNØm BVeL BP ùSÚdL úUtThÓj
RûPTÓm. ùTÚeLôVm Bj RûPûVl úTôdÏYRôp SpX BRVm, BRVj§tÏ
¶RUô]RôL A¡\Õ. úNôoYLt\ ÑßÑßlûTj RÚYRôÛm SpX BRVUô¡\Õ.
Tôp ùTÚeLôVUô]ôÛm £Ll×l ùTÚeLôVUô]ôÛm BûRf NûUV-p
ùTô¬jÕRôu úNolTÕ YZdLm. ùTô¬jÕ DTúVô¡lTúR SpXÕ. ùTô¬dLôR
ùTÚeLôVm SpX ¾xQ Nd§ ùTt±ÚlTRôÛm ÏPûX @§LUôLj çiÓm.
R²jÕj §u\ôÛm úNojÕj §u\ôÛm Yô«p Dªr¿ûWl ùTÚd¡ Y«tû\d
LXd¡ DUhPûX GtTÓjÕm. ALúY DQYôL DTúVôLlTÓjÕm úTôÕm ÏPp
Y«tß úSôndLôL UÚkRôL DTúVôLlTÓjÕm úTôÕm, ÏPp Y«tß úSôndLô]
UÚkRôL DTúVôLlTÓjÕmúTôÕm, BûR ùSn«p @pXÕ FiùQn«p ùTô¬júR
DT úVô¡lTÕ YZdLm. A]ôp ùTÚeLôVj§u BkR ¾xQ ÏQjûRÙm, LhûP
DûPdÏm ÏQjûRÙm Uôo©p LTm Lh¥Ùs[ úSônLÞdÏl TVuTÓj§d ùLôs[
BûRl TfûNVôLúY DTúVô¡lTÕ YZdLm. ùRôiûP, Uôo©p Ds[ N°dLhûP
B[d¡ ùY°dùLôQoY§p ùTÚe LôVm SuÏ DRÜ¡\Õ.
£ß ÏZkûRLÞdÏm ùT¬úVôoLÞdÏm Y«t±p Ul× YôÙ úNokÕ Y«tß
Y-, Dl×Nm ¿oUXm Re¡d ÏjÕ Y- GtTÓmúTôÕ BûR _Xm ®hPûWjÕ
úXNôn ÑPûYjÕ Y«t±p NkR]múTôp ùUp-V éfNôLj RP® ®ÓYÕ DiÓ.

@úR Uô§¬ N° ¨û\V Uôo©p Lh¥«ÚdÏmúTôÕ ®Xôl©¥l×, ùUu²l ©¥l×
A¡VûYL°Ûm BûR Ae LôeÏ TjÕl úTôÓYÕiÓ. LolTôNVj§tÏf ÑßÑßl
éh¥ @ûRj çi¥®ÓUô]RôL ùR¬kRÜPu RôndÏ BûRl ùTô¬jÕl éiÓ,
Tû]ùYpXm, RNêXô¬xPm, Bg£ vYW^m BûYLÞPu ùLôÓlTÕ DiÓ.
BûRl ùTô¬jÕ ûYjÕdLôiÓ RNØXô¬xPm, ®pYô§ úX¡Vm, ËWL®pYô§
úX¡Vm BYt±p GRôYÕ IußPu @ûW ÏkÕU¦ @[Ü úNojÕ DQ®tÏl
©u Nôl©P, Y«t±p @ËoQm, @ËoQúT§, ÏPúXôhPm, T£«uûU, ËWQ
Nd§d Ïû\Ü BûY ¿eÏm.
BÕ úNokR UÚkÕL°p ¶edYxPL ãoQm Fàm NxP ãoQØm ùTÚeLôV
úX¡VØm, ¶eÏLoéW úVôLØm IqùYôÚ ÏÓmTj§Ûm BÚdLjRdLûY.
¶eÏ LoéWô§úVôLm :
Tôp ùTÚeLôVm ùTô¬dLôRÕ 10 ¡Wôm, TfûNd LtéW 10 ¡Wôm, BkR BWiûPÙm

SuÏ @ûWjÕl Tôh¥-p Tj§WlTÓj§d ùLôs[Üm. B§p 1#2@¬£ FûP úR²p
ÏûZjÕd ùLôÓdL Uôo©p Ds[ N° DPu B[¡ ùY° VôÏm. £XÚdÏ Uôo©p
N° @ûPjÕ ¨ûXÏj§j §dÏ ØdLôÓmúTôÕ BûY SpX ÏQm RÚm. ûL,
LôpLs £p-Ó YûRj RÓdÏm.
ùTÚeLôVm, ûLl×, LWLWl×f ÑûYLs ùLôiPÕ. ùYlTj RuûUVô]Õ.
@ËWQjûRÙm, DPp Y-ûVÙm LhÓlTÓjÕm. DQÜdÏZ-p GtTÓm LÓûUVô]
Y-ûVd LhÓlTÓj§ ÑYôNm, SWm× UiPXm A¡VYtû\j çiÓm. ¨úUô²Vô,
ÏZkûRLÞdÏ GtTÓm êfÑdÏZp @Zt£ A¡VûYLû[ ¿dÏm.
Y«tßl ùTôÚUp, Y«tß Y- ÏQUôL :
@ûW ¡Wôm ùTô¬jR ùTÚeLôVjûRf £±R[Ü Tû] ùYpXjÕPu úNojÕf

Nôl©hÓ YW úYiÓm.
LôÕY- ÏQUôL :
BWiÓ ¡Wôm ùTÚeLôVjûR 20 ª.-. SpùXiùQn«p BhÓd LônjÕ

Y¥Lh¥ IÚÕ° @[Ü Lô§p ®PúYiÓm.
úRsùLôhÓ N¬VôL :
ùTÚeLôVjûR ùYk¿¬p DûWjÕ, ùLôh¥V BPj§p éN úYiÓm.

ÏP-u BVdLjûR @§LUôdL, ¿¬p DûWjÕ TûNVôdLlThP ùTÚeLôVm
Y«t±uÁÕ RPYl TÓ¡u\Õ. BRu DQof£ûVj çiÓm RuûU BRV
T¬úNôRû]Ls êXUôL ¨ì©dLlThÓs[Õ.

ùTÚeLôVj§u UÚjÕY ÏQeLs
♦ùTÚeLôVm IÚ TeÏ, @ØdLWô ¡ZeÏ TjÕ TeÏ FÓjÕ BWiûPÙm
úNojÕ @ûWjÕd ùLôs[Üm. ©\Ï, B§p HkÕ¡Wôm FÓjÕ TôÛPu LXkÕ
Nôl©hPôp DPÛ\Ü BfûN @§L¬dÏm.
♦ùTÚeLôVjÕPu ¿o úNojÕ @ûWjÕ, ÏZkûRL°u ùSg£p RP®]ôp,
LdÏYôu BÚUp ÏQUôÏm.
♦ùTÚeLôVm, ¡Wôm× BWiûPÙm úTôhÓd ùLô§dL ûYjR Ri½¬p Yôn
ùLôlT°jRôp Tp Y- ÏQUôÏm.
♦ùTÚeLôVjûRl ùTô¬jÕ éiÓ Utßm Tû] ùYpXjúRôÓ úNojÕ §]Øm
LôûX«p Nôl©hPôp, ©WNYjÕdÏl ©\Ï LolTl ûT«p Ds[ @ÝdÏ
ùY°úVßm.
♦ùTÚeLôVm IÚ TeÏ, ùYkRVm TjÕ TeÏ FÓjÕ BWiûPÙm YßjÕl
ùTô¥ ùNnÕ, Lôp véu ùTô¥ûV úUô¬p LXkÕ Ï¥jRôp LÓûUVô] Y«tß
Y- DPú] ÏQUôÏm.
♦ùTÚeLôVm, ª[Ï BWiûPÙm RXô @ûW ¡Wôm FÓjÕ ùYk¿¬p úTôhÓd
Ï¥jRôp RûXY- ÏQUôÏm.
♦ùTÚeLôVjÕPu úLô¯ ØhûP«u UgNs LÚûYd LXkÕ Nôl©hPôp,
Y\hÓ BÚUp ¾Úm.
♦ùTÚeLôVjûR
SpùXiùQn«p úTôhÓd Lônf£ A±V ©\Ï @kR
FiùQn«p BWiÓ Õ°Lû[d Lô§p ®hPôp LôÕ Y- ÏQUôÏm.
♦ùTÚeLôVm,DÞkÕ BWiûPÙm NU @[Ü FÓjÕ ùTô¥Vôd¡ ùSÚl©p
úTôP úYiÓm. @lúTôÕ GtTÓm ×ûLûV ØLokRôp BûWl× úSôn, Y«tß
Dl×Nm A¡VûY ¾Úm.
♦ ùTÚeLôVm, YôúXk§W úTô[m, ª[Ï êuû\Ùm NU @[Ü LXkÕ
ùTô¥Vôd¡, §]Øm Lôp véu @[Ü Nôl©hPôp UôR®XdÏl ©Wf£û]Ls
¾Úm.
♦ ùTÚeLôVjûR
@[úYôÓ Nôl©hPôp ÏPt×i ÏQUôÏm. ÏPt×i
@±Ï±Ls @Rû]j RÓdL £X Y¯Øû\Lû[ BeÏ LôiúTôm.

ÏPt×i @±Ï±Ls :
Y«t±u úUpTÏ§ @RôYÕ, ùSg£u Uj§Vl TÏ§«p Y-, úYRû] @pXÕ
IÚ®R @ùN[L¬VUô] RuûU ùRuTÓm.
DQYÚkÕm ØuTôL Y«tß F¬fNp @pXÕ Y«t±p GúRô @ÝjÕYÕ

úTôu\ Y- LôQlThPôp @Õ Duodenal Ulcer#dÏm D¬V @±Ï±VôÏm.
BRVj§u úUtTÏ§«p F¬fNp, Yôk§, DPp FûP §¼ùW] Ïû\kÕ úTôRp

úTôu\ûYÙm ÏPt×i (Ulcer)
UXm @¥dL¥ L¯jRÛm, UXm §WY ¨ûX«p (Semi Solid) L¯jRÛm, UXm
Lßl× ¨\j§p ùY°úVßRp ÏPt×iÔdLô] @±Ï±VôÏm.
IÚ£XÚdÏ BWjR úNôûL (Anemia) Øt±V ¨ûX«p WjR Yôk§ DiPô¡

ÏPt×i¦p Øt±V ¨ûXûV (Bleeding Ulcer) LôhÓm.
ÏPt×iûQ ÏQlTÓjR UÚkÕLû[®P DQÜLú[ £\kRÕ. DQ®p

GtTÓjÕm ºo§ÚjRúU úSôûV ®WhÓm. F]úY úRokR DQÜLú[ £\kR
UÚkRôÏm.
VôÚdùLpXôm ÏPt×i YWXôm :

ÏPt×iQôp LÓûUVôL Tô§dLlThP ùTtú\ôo L°u NkR§LÞdÏm ÏPt×i
YWXôm.
ÏPt×i ùRô¯p NôokR ¨ûX«p Ï±lTôL PôdPo Ls @¥dL¥ ©WVôQm

úUtùLôsTYoLs êuß úYû[Ùm JhP-p Nôl©Óm ¨ûXdÏj Rs[l
ThPYoLs, @¥dL¥ Th¥² ¡PlTYoLs, êû[ NôokR úYûX«p
CÓTh¥ÚlúTôoLÞdÏd Li¥lTôL ÏPt×i YWXôm.
@¥dL¥ DQof£YNlTÓTYoLs, úLôTlTÓTYoLs, Xh£VYô§Ls, GUôt\m,

LYûX, U] @ÝjRm úTôu\ LôW¦LÞdÏ DhTÓTYoLÞdÏ Y«t±p @§L
@[®p @ªXf ÑWl× (Secretion of acid) DiPô¡ ÏPt×i YWXôm.
¼, Lô©, UNôX DQÜLs, ×ûL«ûX, úTôûR RÚm Tô]eLs, v¼WônÓLs

LXkR UÚkÕLs, Analgesics UÚkÕLs úTôu\Ytû\ @§L @[®p FÓjÕd
ùLôsúYôÚdÏm ÏPt×i YWXôm.

DQ®û] úSWm RY± Nôl©ÓRp, @YNWUôL DQYÚkÕRp, BûYL[ôÛm
ÏPt×i DiPôLXôm.
Helicobacter pylori # Fu\ ùRôt±]ôÛm YôÙ DTj§Wm DiPô¡ Gastric

Ulcer DiPôLXôm.
ÏPt×i (Ulcer) ÏQUôL :
DQ®û] IúW RPûY«p Y«ß ×ûPdL DiTûR ®P £ß £ß @[®p

@¥dL¥ úRûYdúLtT DiQXôm.
DQ®û] SuÏ ùUuß, Ú£jÕ, TRhPªu± Nôl©ÓeLs.
F°§p ËW¦dLdá¥V Tôp, ØhûP«u ùYsû[dLÚ, ùYiùQn

úTôu\Ytû\j úRûYVô] @[Ü DQ®p úNojÕdùLôsÞeLs.
Lô©, ¼, úLôd, UÕ, ×ûL, úTôûR RÚm Tô]eLs Li¥lTôL R®ojÕ ®ÓeLs.
@§L LôWUô] (Spices) DQÜLû[ FiùQ«p ùTô¬jR (Oily Foied)

DQÜLû[Ùm ¿d¡®ÓeLs.
@§L SôofNjÕ Ds[ DQÜLs, ØÝ Rô²V DQÜLû[ Li¥lTôLj

R®ojÕ®ÓeLs.
Av©¬u (Aspirin) úTôu\ ÏPûXl ×iQôdÏm SÅ] UÚkÕLû[ (Mod-

ern Medicine) R®ojÕ®ÓeLs. ùLôÝl× ¨û\kR DQÜLs, Bû\f£ (Meat)
áPôÕ.
FiùQn YßYp (Fried Food) ALôÕ.
FÛªfûN, AWgÑ, RdLô° úTôu\ £h¬d (Citric) @§Lm Ds[ DQÜLs

áPôÕ.

ùTÚeLôV úX¡Vm ùNnÙm Øû\Ùm DTúVôLØm
ùYsû[léiÓ # 50 ¡Wôm
LÓÏ # 50 ¡Wôm
ÑdÏ # 50 ¡Wôm
ª[Ï # 50 ¡Wôm
§l©- # 50 ¡Wôm
JUm # 50 ¡Wôm
ºWLm # 50 ¡Wôm
@§UÕWm # 50 ¡Wôm
úLôxPm # 50 ¡Wôm
ùSn # 200 ¡Wôm
ùNnØû\ :
úRûYVô] ùTÚeLôVjûR FÓjÕdùLôiÓ IÚ Õ¦«p Ø¥kÕ BRû]
IÚ Tôû]«p úTôhÓ SôuÏ -hPo Ri½ûW Et± @Ól©p ûYjÕ @ûW
-hPo YÚmYûW Lônf£ BRû] Y¥Lh¥ IÚ Nh¥«p Et±j úRûYVô]
@[Ü º²ûVl úTôhÓl TôÏ úTôp Lônf£ úUp Ï±dLlTh¥ÚdÏm LûPf
NWdÏLû[ @¥jÕj çs ùNnÕ Y¥Lh¥d ùLôiÓ BkRf ãWQjûR úUtT¥
TôÏ Nh¥«p úTôhÓd ¡i¥ ùUÝÏ TRm YkRÜPu B\d¡ A±V ©\Ï ùSnûV
Et±l ©ûNkÕ IÚ Tôh¥-p ûYjÕd ùLôs[Üm.
DhùLôsÞm @[Ü :
§]m IÚ úYû[dÏ 10 ¡Wôm FûP ÅRm Nôl©PÜm.
DhùLôsÞm LôXm :
24 SôhLs Nôl©PÜm
¾Úm ®Vô§Ls :
@û]jÕ YônÜ NmTkRlThP ®Vô§LÞm ¾Úm.
Tj§Vm :
YônÜ DQÜ YûLLû[ ¿dLÜm.
úNojÕdùLôs[ úYi¥V DQÜLs :
ª[ÏWNm, @ûWd¸ûW, Tôp, ùSn úTôu\Ytû\ úNojÕd ùLôs[Xôm.

ùTÚeLôV ãWQm
ºWLm # 10 ¡Wôm (BúXNôL YßdLÜm)
JUm # 10 ¡Wôm
SôndLÓÏ # 10 ¡Wôm
ÑdÏ # 10 ¡Wôm
LÚgºWLm # 10 ¡Wôm
ª[Ï # 10 ¡Wôm
§l©- # 10 ¡Wôm
BkÕl× # 10 ¡Wôm (YßjÕl ùTô¬jÕdùLôs[Üm)
éiÓ # 10 ¡Wôm (ùSn«p YßjÕdùLôs[Üm)
ùTÚeLôVm # 10 ¡Wôm (ùTô¬dLÜm)
ùNnØû\ :
úUtT¥ TjÕ NWdÏLû[Ùm B¥jÕf Nu]Uôd¡f N-jÕ IußúNojÕ

ûYjÕdùLôs[Üm.
ùYk¿o @pXÕ ÑdÏd LNôVj§p Iuß ØRp BWiÓ ¡Wôm @[Ü Nôl©hÓ
YW YôÙdLs ¿eÏm.

êhÓ Y- ¾W
ØPdLjRôu # 50 ¡Wôm
YôRSôWôVQô # 50 ¡Wôm
@ÚLm×p # 50 ¡Wôm
.ÏlûTúU² # 25 ¡Wôm
©WiûP # 50 ¡Wôm
¨XôYûW # 25 ¡Wôm
£jRWjûR # 50 ¡Wôm
ÑdÏ # 25 ¡Wôm
LÓdLôn # 50 ¡Wôm
úRjRôuùLôhûP # 35 ¡Wôm
ùSôf£ # 25 ¡Wôm
@ØdLWô ¡ZeÏ # 20 ¡Wôm
ª[Ï # 20 ¡Wôm
§l©- # 20 ¡Wôm
JUm # 20 ¡Wôm
Yôn®[eLm # 20 ¡Wôm
úUô¥dÏf£ # 20 ¡Wôm
T\e¡f NdûL # 20 ¡Wôm
LÓÏúWô¡¦ # 20 ¡Wôm
Rô°NTjR¬ # 20 ¡Wôm
NôWûQúYo # 20 ¡Wôm
£j§WêXúYolThûP # 20 ¡Wôm
ùYsû[d LÓÏ # 20 ¡Wôm
NRÏlûT # 20 ¡Wôm
ùNnØû\ :
úUúX ùNôu] @û]jÕl ùTôÚsLû[Ùm Iu\ôLd LXkÕ ùTô¥ ùNnÕ
ùLôs[Üm. BûR §]Øm LôûX, UôûX BÚúYû[Ùm BWiÓ ¡Wôm @[ÜdÏj
úRú]ôÓ LXkÕ Nôl©hÓ YkRôp, êhÓ @Zt£, êhÓf £ûRÜ, êhÓ YôRm,
£ßYoLû[j RôdÏm êhÓ YôRm, ¸r YôRm, FÛm× ùU-Rp úTôu\ ©Wf£û]Ls
¾Úm.

Botanical Name Family Name
Ferula asafoetida Apiaceae
Commercial Part
Oleogum resin extracted from rhizome and thickened root
Indian Names
Hindi : Hing
Bengali : Hing
Gujarati : Hing
Kannada : Hinger
Kashmiri : Yang, Sap
Malayalam : Kayam
Marathi : Hing
Oriya : Hengu
Punjabi : Hing
Sanskrit : Badhika, Agudagandhu
Tamil : Perungayam
Telugu : Inguva, Ingumo
Urdu : Hing
Name in International languages :

Persian : Angustha - Gandha
French : Ferule Asafoetida
German : Stinkendes Steckenkraut
Arabic : Tyib, Haltheeth
Sindhi : Vaghakkyani, Vagharni
Hindi : Hing
Asafoetida

Parameters Value
Moisture 16.000 gm
Protein 4.000 gm
Fat 1.100 gm
Minerals 7.000 gm
Fibre 4.100 gm
Calcium 690.000 mg
Iron 39.400 mg
Vitamins
Carotene 4.000 ug
Riboflavin 0.040 mg
Niacin 0.300 mg

Magnesium 80.000 mg
Copper 0.430 mg
Manganess 1.120 mg
Zinc 0.830 mg
Chromium 0.079 mg

ùYkRVm
RôYW ®[dLm :
úSWôL Y[Úm RôYWm. 40 ùN.Á. YûW DVWUô]ûY. BûXLs êuß
£t±ûXVô]ûY. £t±ûXLs RûX¸r ØhûP Y¥Ym @pXÕ Ch¥ Y¥®Xô]ûY.
UXoLs, UgNs úRônkR ùYiûU ¨\Uô]ûY. L² ¿iÓ DÚiPÕ. IÚ L²«p
20 ®ûRLs YûW LôQlTÓm. DQÜ Utßm UÚjÕY DTúVôLeLÞdLôL BÕ
AiÓ ØÝYÕm ùTÚU[ ®p T«¬PlTÓ¡\Õ. ùUk§Vm, úU§, ùYkûR, ùYkRVd
¸ûW A¡V Uôtßl ùTVoLÞm DiÓ. ùYkRVd¡ûWûVj ùRôh¥L°Ûm Y[ojÕl
TVu ùT\Xôm. ùYkRVm LônkR ¨ûX«p SôhÓ UÚkÕdLûPL°p ¡ûPdÏm.
RôYW®Vp ùTVo : (Trigonella foenum - graceum)
NUv¡ÚRm # úU§, úU§Lô
ùRÛeÏ # ùUkRÛ, ùUk§áWô
Lu]Pm # ùUu§, ùUkjVô
UûXVô[m # DÛYô
Ï±l× :
BkRl TÏ§«p ùYkRVm F]d Ï±l©PlTÓYÕ @û]jÕm @Ru LônkR
®ûRLû[úV Ï±dÏm.
ùYkRVm (¸ûW # ®ûR)
ùYkRVm ©W£jRUô] DQÜl ùTôÚs. ¸ûW B]jûRf úNokRÕ. BRu BûXLs
¸ûWVôLf Ñi¥Ùm, LûPkÕm DQYô¡\Õ. ®ûR«û] E\ûYjÕ @ûWjÕd
LXkÕm, Rô°jÕl úTôhÓm L±Ls ØR-VYt±p úNod ¡\ôoLs. @¬£ÙPu úNojÕ
@ûWjÕ úRôûNVôd¡Ùm, @lT¥úV EW ûYjÕj R«o ®hÓd LXd¡Ùm Nôl©Ó
¡\ôoLs.
¸ûWûV úYLûYjÕ, ùYkR ÕYWmTÚl×Pu úNojÕd LûPkÕ Dl× Rô°Rm
úNojÕ DTúVô¡lTo. ×° úNojÕ úYLûYjÕd áhPôd¡d ùLôsYo. ÏZm©Ûm
úNojÕd ùLôsYÕiÓ. LNlûTd Ïû\dLl ×°Ùm, Dl×m DRÜm. Y«t±p GtTÓm
@Zt£ LôWQUôL UXm Bß¡ £ß Y-ÙPu ùLôgNm ùLôgNUôL UXm
ùY°úVßYÕm Dû[f NÛm F¬fNÛm BÚdÏmúTôÕ @pXÕ, UXjûR B[d¡
ùY°úVtßm. ×iûQ Atßm. ÏZÏZl× LôWQUôL ùYkR ÏP-p GtTÓm
LÓl× Y-ûVd Ïû\dÏm. BÓl©tÏ Y-ûYj RÚm. @§L úSWm BÓl×j R¬jÕ
DhLôkÕ úYûX ùNnV Ø¥VôRYoLs BRû]j úReLônj ÕÚYÛPu úNojÕ
úYLûYjÕf Nôl©ÓYÕiÓ. BûYLû[ ùSn«p YRd¡f Nôl©ÓYÕ ªL SpXÕ.
¸ûWûV úYL ûYjÕ FiùQn úTôhÓ YRd¡f Nôl©P... ©jR ¡ß¡ßl×,
Y«tß Dl©Nm, T£«uûU ¿eÏm. LôeûL, YWh¥ÚUp BYtû\j ¾odÏm. úYL
ûYjÕj úRu ®hÓd LûPkÕ LôûX úYû[L°p Nôl©hÓ YW UXª[¡l
úTôÏm. ÏPp Ñj§VôÏm. Uôo× Y-, BÚUp, êXúWôLm, ÏPt×i ØR-V úSôn
L°ÚdÏmúTôÕ Gt\ DQÜ. YRd¡ @jÕPu YôÕûUd TÚl×, LNLNô, úLôÕûU
A¡VYtû\ Tô-p @ûWjÕd LXd¡f úNojÕd Lônf£ ùSn ®hÓd ¡i¥
DhùLôs[, úRLm ×x¥VôÏm. BÓl× Y- ¾Úm. @ûWjÕf ÑPûYjÕ úUp éN
®dLm R¦Ùm. ÑhP ×iÔm Aßm. BjÕPu ºûU @j§lTZm úNojÕ @ûWjÕd
Lh¥L°u úUp Ttßl úTôP @ûY TÝjÕf ºd¡Wm DûPÙm.
®ûR ùTôÕYôL DP-tÏm, R²jÕ SWm×LÞdÏm SpX TXU°dLd á¥VÕ.
RôÕ ×x¥, T£ DiPôdL YpXÕ. §]N¬ NûUV-p LÓÏ úTôuß Rô°Rj§p
úNWdá¥VÕ. £Xo NômTôo ùTô¥dLô] ª[Ï, UgNs, TÚl× Up- BûYLÞPu
BûRÙm úNojÕ ûYjÕdùLôsYo. A]ôp ÏZÏZl×m LNl×m LôWQUôL BûR
NômTôo ùNnÙm ùTôÚsLÞPu úNodLôUp R²jÕj Rô°RUôLf úNolTÕ ØiÓ.
BRu ÏZÏZl×m ùSnl×m ÏPp úYdLô[jûRÙm TWTWlûTÙm Ïû\dL
DRÜ¡u\]. ¸ûWûVl úTôp @pXôUp ®ûR, UXjûR BßdL DRYdá¥VÕ.
LÓl×Pu ºRØm WjRØm UXjÕPú]ô, UXªpXôUúXô úTôÏmúTôÕ ®ûRûV
YßjÕ L`ôVUôd¡j úRàPu ùLôÓlTÕiÓ. ÏPúXôhPØs[YoLs §]Øm
BW®p R«¬p BûR E\ûYjÕ UßSôs LôûX«p £±Õ úRu úNojúRô, NodLûW
úNojúRô @lT¥úVúYô Nôl©ÓYÕiÓ. Y«tßlúTôdÏ @Zt£Ùs[YoLs
@¬£ÙPu BûRf úNojÕ AhÓdLp-p Ah¥ UßSôs (UôÜ ×°jRÕm ùYkRVj§p
LNl× Ïû\kÕ®Óm) úRôûNVôL YôojÕf Nôl©ÓYÕiÓ. DÞkÕ úNolTÕm DiÓ.
ùYkRVm, LÓÏ, ùTÚeLôVm, L±UgNs, BkÕl× BûYLû[f NU TôLUôL
FÓjÕ ùSn®hÓ YßjÕl ùTô¥ ùNnÕ NôRjÕPu LXkÕ, ©ûNkÕ Nôl©hÓ YW
Y«ß Y-, ùTôÚUp, CWpL°p ÅdLm A¡VûY ÏQlTÓm.
ùYkRVm IÚ TeÏ, úLôÕûU 8 TeÏ BûYLû[ úXNôL YßjÕ B¥jÕf
NodLûW úNojÕ XhÓ RVô¬jÕd ùLôiÓ §]Øm Nôl©hÓ YW SpX T£ FÓdÏm.
UX Ñj§ VôÏm. R²jÕ ùYkRVjûR Uôj§Wm YßjÕl ùTô¥ ùNnÕ SôuÏ TeÏ
NodLûW úNojÕ XhÓ RVô¬jÕf Nôl©hPôÛm, ùYkRVd L`ôVjûRf Nôl©hPôÛm
UôR®Pôn D¬V LôXj§p GtTÓm. UôR®Pôn LôXj§p GtTÓm Y«tß Y-,
BÓl× Y- Ïû\Ùm. £±V £ÑdLÞdÏl Tôp ×°jÕ Y«tú\ôhPm GtThPôÛm
§¬ §¬VôL UXm ùY°VôÏmúTôÕm, ÏPp úYdLô[jûR DQojÕm YûL«p
UXm ªÏkR ÕoSôt\jÕPàm ºRjÕPàm úTôÏmúTôÕm ùYkRVjûR YßjÕd
L`ôVUôd¡d ùLôÓdL DPu Y- úYdLô[m Ïû\Ùm. UXØm BßÏm.

UÚjÕYl TVuLs Utßm UÚkÕ Øû\Ls :
ùYkRVm ûLl×f ÑûYÙm Ï°of£j RuûUÙm ùLôiPÕ. BÕ Ï°of£ûV
DiPôdÏm. LônfNp, ºRd L¯fNp, ùYsû[TÓRp, DPp F¬fNp, Bû[l×úSôn
A¡VYtû\d ÏQUôdÏm. UXª[dÏm. úUÛm LpÄWp úSônLs, Y«tß Dl×Nm,
UkRm, ÏPp YôÙ úTôu\ Ytû\Ùm ÏQUôdÏm. AiûUûVÙm ùTÚdÏm.
ùYsû[TÓRp ÏQUôL :
ùYkRVjûR çs ùNnÕ ûYjÕdùLôiÓ, IÚ úRdLWi¥ @[Ü LôûX,
UôûX úYû[L°p 10 SôhLs YûW ùYk¿Úm DhùLôs[ úYiÓm.
RônlTôp ùTÚL :
HkÕ ¡Wôm ùYkRVjûR SuÏ úYLûYjÕ LûPkÕ, @jÕPu IÚ úRdLWi¥
@[Ü úRu LXkÕ Nôl©hÓ YW úYiÓm. IqùYôÚ úYû[ DQÜdÏl ©u]Úm
ùNnVXôm.
Y«tßlúTôdÏ LhÓlTP :
10 ¡Wôm ùYkRVjûR ùSn«p YßjÕ @ûW úRdLWi¥ @[Ü ùTÚgºWLØm
£±R[Ü Dl×m úNojÕ @ûWjÕ, úUô¬p LXkÕ Nôl©P úYiÓm.
RûXU«o LÚjÕ Y[W :
ùYkRVjûR E\ûYjÕ @ûWjÕ, TûNVôd¡ RûX«p úRnjÕ IÚU¦ úSWm
E\ûYjÕ, ©u]o B[gãPô] ¿¬p RûX Ï°dL úYiÓm.
¾l×i ÏQUôL :
ùYkRVjûR @ûWjÕ ¾lThP BPeL°p RP® F¬fNp R¦kÕ Aßm.
ÏQUôÏm YûW £¡fûNûVj ùRôPWXôm.
ùYkRVjûR ùTôu ØßYXôL YßjÕ ùTô¥jÕ, N-jÕ §]Øm LôûX,
UôûX IÚ úRdLWi¥ ÅRm Yô«p úTôhÓ Ri½o Ï¥jÕ YW ¿¬¯Ü úSôn
LhÓlTÓm.
ùYkRVjûR úRôûN UôÜ RVô¬dÏmúTôÕ úNojÕ @ûWjÕ DTúVôLlTÓj§
YW (ùYkRV úRôûN) DPp TXm ùTßm. ùYkRVjûRd ùLôiÓ ùUpTô ùWôh¥
Fu¡\ DQÜ F¡lÕ Sôh¥p RVô¬dLlTÓ¡u\Õ. BR IÚ TôWm T¬VUô], NjÕ
¨û\kR DQYôL F¡lÕ Uu]oLs LôXj§-ÚkúR BÚkÕ YkÕs[Õ.
T«oùNnÙm Øû\ :
FlúTôÕm ùYkRVjûRl T«o ùNnVXôm. £u]f £u] Tôj§VôL ÅhÓ
úRôhPj§p @ûUjÕ BVtûL DWm LXkR ¿o ®hÓl TVuTÓjRXôm. BPm
Ïû\YôL Ds[YoLs ùT¬V ùRôh¥L°p BVtûL DWm LXkR UiûQ ¨Wl©
BW®p E\ûYjR ùYkRVjûR LôûX«p Ui¦u ÁÕ çY úYiÓm. IÚ
YôWj§p 3 BûXLs ®hPÕm úYú\ôÓ ©Óe¡ NûUV-p NômTôo, ÕûYVp,
ÕYhPp, LûPNp, áhÓdL±, Tôp L±, R«olTfN¥, LûPNp ¸ûW«p úRôûN,
@ûP... Buàm TX NûUVp ùNnÕ TVu ùT\Xôm.
ùYkRVj§u UÚjÕY ÏQeLs
ùYkRVd ¸ûWÙPu éiÓ, Dl× BWiûPÙm úNojÕ @ûWjÕf Nôl©hPôp

DPp ãÓ Ïû\Ùm.
ùYkRVd ¸ûWÙPu TfûN ª[Lôn, ùLôjRUp- BWiûPÙm úNojÕ

@ûWjÕ Nh²VôLf ùNnÕ Nôl ©hPôp UXf£dLp ¾Úm.
ùYkRVd ¸ûWÙPu ºWLm (£±R[Ü) úNojÕ L`ôVm ûYjÕd Ï¥jRôp

¿odLÓl× ¾Úm.
ùYkRVd ¸ûWÙPu YôûZlé, ª[Ï BWiûPÙm úNojÕd L`ôVm ûYjÕd

Ï¥jRôp WjRm çnûUVôÏm.
ùYkRVd ¸ûWÙPu ÏûP ª[Lôn, LNLNô, éiÓ A¡VYtû\f úNojÕd

L`ôVm ûYjÕd Ï¥jRôp LôU DQoÜ @§L¬dÏm.
ùYkRVd ¸ûWÙPu DÞkûR (£±R[Ü) Rh¥l úTôhÓ L`ôVm ûYjÕd

Ï¥jRôp ÏPp ×i ÏQUôÏm.
ùYkRVd ¸ûWÙPu JUm (£±R[Ü) úNojÕ @ûWjÕf Nôl©hPôp YôÙd

úLô[ôßLs ¿eÏm.
ùYkRVd ¸ûW, UôÕû[ JÓ, ®pY JÓ êuû\Ùm NU @[Ü FÓjÕ

@ûWjÕd LôVûYjÕl ùTô¥ ùNnÕ ùLôs[Üm. B§p BWiÓ ¡Wôm ùTô¥ûV
§]Øm LôûX, UôûX BÚ úYû[Ùm Nôl©hPôp SpX DPp Y-ûU DiPôÏm.
ùYkRVd ¸ûWÙPu DXokR §WôhûN (10), £WLm (BWiÓ úRdLWi¥)

A¡VYtû\f úNojÕ L`ôVm ûYjÕd Ï¥jRôp BÚUp ÏQUôÏm.
ùYkRVd ¸ûW, ¨XôYûW BûX BWiûPÙm NU @[Ü FÓjÕ, JUm

(£±R[Ü) úNojÕ @ûWjÕ BW®p Nôl©hPôp Y«ß Dl©Nm R¦Ùm.
ùYkRVd ¸ûWûV @¥dL¥ NûUjÕf Nôl©hPôp BÚUp ÏQUôÏm.
ùYkRVd ¸ûWûV @ûWjÕl Ttßl úTôhPôp ÅdLm Utßm ¾dLôVeLs

ÏQUôÏm.

ùYkRVd ¸ûWûV @¥dL¥ DQ®p úNojÕd ùLôiPôp UXf£dLp ¾Úm.
£ß¿o RôWô[UôL ùY°úVßm.
ùYkRVd ¸ûWûV NûUjÕf Nôl©hPôp YôÙj ùRôpûX ¿e¡, DPp

YÛlùTßm.
ùYkRVd ¸ûWûV @ûWjÕ SpùXiùQn«p LXkÕ Lônf£ ûRX TRjRp

B\d¡, RûX«p úRnjÕ YkRôp úTu, ùTôÓÏj ùRôpûX ¾Úm. Ø¥Ùm
LßLßùYuß SuÏ ùN¯jÕ Y[Úm.
TfN¬£ (100 ¡Wôm), úReLônl Tôp (100 ¡Wôm), ùYkRVm (20 ¡Wôm), UgNs
£±R[Ü) @û]jûRÙm Iu\ôLf úNojÕ Lg£d Lônf£d Ï¥jRôp ÏPp ×iLs
®ûW®p Aßm.
ùYkRVjûR (10 ¡Wôm), BWÜ DQÜdÏl ©\Ï Uôj§ûW ®ÝeÏYÕúTôp

®Ýe¡ Ri½oÏ¥jÕ YkRôp, UXf£dLp Øt±Ûm ÏQUôÏm.
ùYkRVm, LNLNô BWiûPÙm NU @[Ü FÓjÕ @ûWjÕ, R«¬p LXkÕ

Nôl©hPôp ºRúT§, úT§ DPú] ¾Úm.
ùYkRVjÕPu NU @[Ü ùSp- Yt\p úNojÕ @ûWjÕf Nôl©hPôp

Yôk§, Ú£«uûU ¾Úm.
ùYkRVjÕPu NU @[Ü R²Vô úNojÕ @ûWjÕf Nôl©hPôp £ß¿WL

úSônLs ÏQUôÏm.
ùYkRVm, ÑdÏ, JUm, SôYp ùLôhûP, ùSp-, UgNs # RXô 100 ¡Wôm
FÓjÕ ùTô¥ ùNnÕ ùLôs[Üm. BûR LôûX, UôûX BÚ úYû[Ùm Nôl©hÓ
YkRôp NodLûW úSôn LhÓlTÓm.
ùYkRVm, ÑiûPdLôn Yt\p, ª[Ï # RXô 50 ¡Wôm FÓjÕ YßjÕl

ùTô¥ ùNnÕ, §]Øm ùYßm Y«t±p Nôl©hPôp DPp FûP Ïû\Ùm.
ùYkRVjûRl ùTô¥ ùNnÕ úLô¯ ØhûP«u ùYsû[d LÚÜPu úNojÕf

Nôl©hÓ YkRôp BÓl× Y-Ls ÏQUôÏm.
ùYkRVjûR úYLûYjÕ LûPkÕ, úRu úNojÕf Nôl©hPôp UXf£dLp

Uû\Ùm, ùSgÑ Y-, êX úSônLs, ×iLs A¡VûYÙm ÏQUôÏm.
ùYkRVjÕPu ºûU @j§lTZm úNojÕ @ûWjÕ Lh¥Ls ÁÕ
TtßlúTôhPôp, @ûY DPú] DûPkÕ ÏQUôÏm.
ùYkRVjûR BWÜ ØÝYÕm E\ ûYjÕ, úYlT BûXûVf úNojÕ

@ûWjÕd Ï°jRôp úTu, ùTôÓÏj ùRôpûX ¿eÏm.
ùYkRVm ¸ûW YûLûVf úNokRÕ. ùUk§Vm, úU§ ùYkûR Fuàm

ùTVoLÞm ùYkRVjûRd Ï±dÏm. ûLl×f ÑûYÙûPV ùYkRVm £ß¿ol ùTÚdÏm.
@Ru LôWQUôL êjWYojR² (Diuretic) Fuß ùNôpXlTÓ¡\Õ. BÕ Ds[ZôXôtßm
FuTRôp @kRov ¨dRLô¬ (Demulcent) Fußm, ÚÕÜiPôd¡ FuTRôp ÚÕYojR
(Emmenagogue) Fußm ùNôpXlTÓ¡\Õ.
SWm×Lû[Ùm NÃW RôÕdLû[Ùm ÑÚd¡ D§Wm, ºr ØR-VYtû\ ¨ßjÕm

ÏQm ùYkRVj§tÏ DiÓ. ALúY BÕ ÕYol© @pXÕ êúLôN]Lô¬
(Aphordisiac) Fußm, @LhÓYôVôLt± FuTRôp DRWYôRaWLô¬ (Carminative)
Fußm, DWUôd¡ FuTRôp TXLô¬ (Tonic) Fußm ùNôpXlTÓ¡\Õ.
©sû[dLQd LônfNp, úT§, ºRdL¯Np, ©WúULm, DPtãÓ, WjR ©jRm,

LQúWôLeLs, @j§ÑWm, RôLm, ùLô¥V BÚUp, NVm A¡VYtû\l úTôdLYpXÕ.
ùYkRVm BÕ úTôLjûR ®û[®dÏm.
TfN¬£ÙPu £±Õ ùYkRVm úTôhÓl ùTôe¡VÜPu, Dl×l úTôhÓf

Nôl©hÓ YkRôp WjR ®Új§ DiPôÏm. ùYkRVjûRd Lg£«p úNojÕd Lônf£d
ùLôÓjÕ YkRôp Tôp ÑWdÏm. ùYkRVjûR @ûWjÕj RûX«p TWl© E\
ûYjÕ RûX ØÝ¡ YkRôp Ø¥ Y[Úm. U«o D§oYÕ üßúTôÏm.
NodLûW úSôûV ùYkRVm ºd¡Wj§p LhÓTÓj§®Óm. NodLûW úSô«u

Nôo× úSônLû[ ªL F°§p ÏQlTÓjÕm.

ùYkRVd ÏZm×
×° # ùSp-dLôn @[Ü
FiùQn # 2 úRdLWi¥
Yt\p # 4
Up- # IÚ úRdLWi¥ (YßjÕ @ûWdLÜm)
ºWLm # 3 úRdLWi¥
éiÓ # 200 ¡Wôm
ª[Lôn # 3 (¿[UôL ùYh¥)
UgNs çs # IÚ £h¥ûL
Rô°dL # LÓÏ, DÞjRmTÚl×, ùYkRVm.
ùNnØû\ :
éiûP D¬jÕ ûYdLÜm. ùYkRVjûR ¿[UôL ùYh¥dùLôs[Üm. ×°ûVd
LûWjÕ @§p @ûWjÕ UNôXô, Dl×, UgNs çs úNojÕ FÓjÕ ûYdLÜm.
Tôj§Wj§p FiùQn ®hÓ, LônkRÕm LÓÏ, DÞjRm TÚl×, ùYkRVm úTôhÓj
Rô°dLÜm. ©u ùYeLôVm, ª[Lôn, L±úYl©ûX úNojÕ YRe¡VÜPu
×°dLûWNp, éiÓ úNojÕd ÏZmûT úYL®PÜm. ùYkRÜPu FiùQn ùR°jR
©u B\dLÜm. Ïû\YôLl úTôPúYiÓm.
ùYkRVd ¸ûW
ùYkRVjûRl úTôXúY ùYkRVd ¸ûWÙm Sm DPûX ÏÞûUÙPu ûYjÕ
úSô«-ÚkÕ TôÕLôlT°d¡\Õ. SUÕ DP--ÚkÕ £ß¿ûW ©¬jÕ ùY°úVtßY§p
£\l× ùTt\Õ. DPp DxQjûRd Ïû\jÕ, LôU çi¥VôLÜm ùNVp×¬Ùm.
BRu ÏQjûR @Lj§Vo,
ùTôÚUpUk RmYôÙ LTm úTôWôÓ¡u\
BÚUp @Ú£«ûY GÏk RûW«p
¾Õ ÛVoSUû]f ºßm ®¯VQeúL
úLô§p ùYkRVd ¸ûW ùLôs
Fuß ùTÚûUVôLd áß¡\ôo. ùYkRVd ¸ûWûV §]Øm NûUjR DiÓ
YÚYRôp ùTôÚUp, UôkRm, YôÙ, LTm, (N°), LÓûUVô] BÚUp, @Ú£ BûYLs
¾ÚYúRôÓ, FUû]úV F§ojÕl úTôWôÓ¡u\ ÏQjûRl ùTtßs[Õ.
ùYkRVd¸ûW LûPNp
BWiÓ Ll ùYkRVd¸ûW, éiÓ Aß Tp, ùYeLôVm IÚ ûLl©¥ ùTô¥VôL
@¬kRÕ, úReLônj ÕÚYp IÚ ê¥, ª[Ïjçs IÚ úRdLWi¥, úRûYVô]
Dl×.
ùNnØû\ :
¸ûWûV @X£, ¿ûW Y¥V ®PÜm. éiûP úRôp D¬jÕ @mª«p IÚ RhÓ
Rh¥lúTôPÜm. @Ól©p ûYjÕ úYL®PÜm. ùYeLôVm úTôPÜm. ¸ûW ùYkRÕm
B\d¡ ûYjÕ Dl× úTôhÓ UjRôp LûPVÜm. úReLôûVd LNd¡l Tôp FÓjÕ
¸ûW«p Et\Üm. ª[Ïjçû[l úTôhÓ T¬Uô\Üm. BkR LûPNûX NôRj§p
©ûNkÕ Nôl©PXôm.
BRu TVu :
ùTiLÞdÏ Gt\ "@W£' ¸ûW. ùTiL°u UôR®PôûV ºWôdÏm. Ï°of£.
SuÏ ËWQUûPÙm. RûXØ¥ Y[Úm.
ùYkRVd¸ûW ÕûYVp
IÚ Ll ùYkRVd ¸ûW, LônkR ª[Lôn SôuÏ, Dl× úRûYVô] @[Ü, ×°
FÛªfûN (£±V) @[Ü, ùTÚeLôVm IÚ ÕiÓ, DÞjRm TÚl× 5 úRdLWi¥,
RdLô° BWiÓ, LÓÏ IÚ úRdLWi¥, TÑ ùSn 10 ¡Wôm, LPûXl TÚl× êuß
@pXÕ HkÕ úRdLWi¥, £u] ùYeLôVm 50 ¡Wôm.
ùNnØû\ :
YôQ-«p FiùQn Et± ª[Lôn, ùTÚeLôVm, DÞkÕ Bmêuû\Ùm
R²jR²úV YßdLÜm. ùYkRVd¸ûWûVÙm R²úV YRdLÜm. ×°ûV D§¬VôL
DRojÕ IÚ ×WhÓ ×Wh¥ FÓdLÜm. @mª«p ª[Lôn, Dl×, ×° BûYLû[
Ri½ûW £±Õ £±RôL ùR°jÕ @ûWdLÜm.
BjÕPu ùYkRVd¸ûWûV ùSn«p YRd¡VûRÙm ûYjÕ @ûWdLÜm.
YôQ-«p FiùQn Et±, LPûXl TÚlûTl úTôhÓ £YkRÕm, LÓûLl úTôhÓ
ùY¥jRÕm, RdLô°ûVl ùTô¥VôL @¬kÕ úTôPÜm. ùYeLôVm ùTô¥VôL @¬kÕ
úTôhÓ ÕûYVûXj Rô°dLÜm. BqYôß Rô°jÕ, RVô¬jR ùYkRVj ÕûYVûX
@¥dL¥ Nôl©hPôp SpXÕ.
BRu TVu :
Y«tßl ùTôÚUp, Y«tßd úLô[ôßLs, Y«ß Dl©Nm ÏQUôÏm. SpX
ËWQ Nd§ DiPôÏm. ÏPp Ñj§ ùTÚÏm.

ùYkRVd¸ûW ÕYhPp
IÚ Ll ùYkRVd ¸ûW, úReLôn ÕÚYp IÚ ê¥ ÕÚ®VÕ, ÕYWm TÚl× 100
¡Wôm, £u] ùYeLôVm ùTô¥VôL @¬kRÕ IÚ ûLl©¥, LônkR ª[Lôn BWiÓ
úNôm× IÚ úRdLWi¥, ùTô¬V¬£ IÚ ûLl©¥, Dl× úRûYVô] @[Ü.
ùNnØû\ :
ÕYWm TÚlûT úYL®PÜm. úReLôn ÕÚYûX R²úV ûYdLÜm. YôQ-ûV
@Ól©p ûYjÕ FiùQn Et± ùYeLôVm úTôhÓ, LônkR ª[LôûVd ¡s°l
úTôhÓ, YRd¡ ¸ûWûV @X£ ¿ûW Y¥V®hÓ úYL®PÜm. £±Õ Ri½o
ùR°dLÜm. úNôm×, ùTô¬ @¬£ BYtû\l ùTô¥ ùNnVÜm. ¸ûW ùYkRÕm B\d¡
ûYjÕ, úReLônj ÕÚYûXl úTôPÜm. ÕYWl TÚl× ùYkRûR úTôPÜm. úNôm×,
ùTô¬ @¬£ ùTô¥Lû[l úTôPÜm. DlûTj çsùNnÕ úTôPÜm. U§V DQ®p
úNojÕ Nôl©PÜm. UôR®Pôn SôhL°p 6 SôhLs BqYôß Nôl©PÜm.
BRu TVu :
ùTiLÞdÏ UôR®Pôn úLô[ôßLs ºWôÏm. Y«tß Y- ÏQUôÏm. BÚm×f
NjÕ DiPôÏm. DPp Ï°of£ @ûPÙm. ùTiL°u RûXØ¥ Y[WÜm BkR
ùYkRVd¸ûW ªLÜm TVuTÓ¡\Õ.
ùYkRVd¸ûW @ûP
BWiÓ Ll ùYkRVd ¸ûW, £u] ùYeLôVm ùTô¥ VôL @¬kRÕ @ûW
ûLl, éiÓ ùTô¥VôL @¬kRÕ IÚ ûLl©¥, úReLônj ÕÚYp BWiÓ ê¥,
úNôm× êuß úRdLWi¥, RdLô° HkÕ ùTô¥VôL @¬kRÕ, ÕYWm TÚl× 100
¡Wôm, LPûXl TÚl× 100 ¡Wôm, Bg£ IÚ ùT¬V ÕiÓ, ThûP ùT¬V ÕiÓ,
LônkR ª[Lôn 10, ×ÝeLp @¬£ @ûWl T¥, Dl× úRûYVô] @[Ü.
ùNnØû\ :
@¬£ûVd Lû[kÕ E\ûYdLÜm. BjÕPu LPûXl TÚl×, ÕYWm TÚl×
BûYLû[ E\ ûYdLÜm. ¡ûWiP¬p E\ ûYjR @¬£, TÚl×Lû[l úTôPÜm.
ØR-p ª[LôûV £±VRôLd ¡s° ¡ûWiPo Ï¯«p úTôPÜm. ¡ûWiPûW
JP®PÜm. UôÜ @ûWThÓdùLôi¥ÚdÏm úTôÕ UôÜ ØdLôp TRm YkRÕm
ThûP, úNôm×, Bg£ûV úRôp ¿d¡ ùTô¥VôL @¬kÕl úTôhÓ @ûWdL Üm.
DlûTl úTôPÜm. BqYôß @ûWdÏm UôûY WûYl TRj§p Y¯jÕ ûYdLÜm.
úReLônj ÕÚYp, éiÓ ùTô¥ VôL @¬kRÕ, ùYeLôVm ùTô¥VôL @¬kRÕ,
RdLô° ùTô¥VôL @¬kRÕ, ùYkRVd ¸ûW BûYLs @û]jûRÙm úTôhÓ Su\ôLd
¡[±®PÜm. úRôûNd Lp-p ùSn RP® UôûY IÚ LWi¥ Et± úYL®hÓ,
Uß×\m ×Wh¥l úTôhÓ, BÚ×\Øm ùSnûV Et± FÓjÕf Nôl©PÜm. BqYôß
ùNnR ùYkRV @ûP Su\ôL Ú£VôLÜm, UQUôL Üm BÚdÏm. F°§p ËWQØm
AÏm.

BRu TVu :
DPt ãÓ, ÏPt×i, Yônl×i, Y«tßdúLô[ôß BûYLs VôÜm ÏQUôÏm.
RôWô[UôL UXm úTôÏm. DPp Ï°of£VûPÙm. LiLs Ï°oùTßm. DPm×dÏ
BÚm×f NjÕm ¡ûPdÏm. ùTiL°u RûXØ¥ Y[W Bd¸ûW DRÜm. Bd¸ûW
IÚ Pô²d.
ùYkRVd¸ûW NômTôo
ÕYWm TÚl× 100 ¡Wôm, FÛªfNmTZm ùT¬VÕ Iuß, RdLô° êuß, £u]
ùYeLôVm ùTô¥VôL @¬kRÕ IÚ ûLl©¥, ª[Ïjçs @ûW úRdLWi¥, Dl×
úRûYVô] @[Ü, LônkR ª[Lôn êuß, LPûXlTÚl× SôuÏ úRdLWi¥,
LÓÏ IÚ úRdLWi¥, TÑ ùSn SôuûLkÕ úRdLWi¥, UgNs ùTô¥ úRûYVô]
@[Ü, Up-j çs IÚ úRdLWi¥, úReLônj ÕÚYp @ûW ê¥, úNôm× IÚ
úRdLWi¥.
ùNnØû\ :
ÕYWm TÚlûT UgNs ùTô¥ÙPu úYL®PÜm. Su\ôL ùYkRÕm Up-jçû[l
úTôPÜm. DlûTl úTôPÜm. Su\ôLd ùLô§dL®hÓ úReLônj ÕÚYp, úNôm×
BYtû\ @ûWjÕ Et± ùLô§dL®PÜm. YôQ- «p FiùQn ®hÓ,
LPûXlTÚlûTl úTôhÓf £YkRÕm, LÓûLl úTôhÓ ùY¥jRÕm, RdLô° ¿[j§p
@¬kRÕ, £u] ùYeLôVm ùTô¥VôL @¬kRÕ BûYLû[Ùm úTôhÓ YRd¡
ÏZmûTj Rô°dLÜm. ¸ûWûV @X£ ¿ûW Y¥V ®hÓ úYL®PÜm. ÏZmûT
B\d¡ ûYjÕ FÛªfûNf Nôû\ ©¯kÕ Et± Su\ôLd ¡i¥®PÜm. BqYôß
RVô¬jR ùYkRVd¸ûW NômTôWôp DPm×dÏ FkR®R úLô[ôßLÞm ®û[VôÕ.
Tj§Vm BpûX. Tj§V TVm BÚkRôp ×°ûVf ÑhÓf úNojÕdùLôs[Üm. BpûX
ùV²p FÛªfûNf Nôtû\Ùm, RdLô°ûVÙm úNojÕd ùLôs[Üm. BqYôß
¸ûWL°p ùYkRVd¸ûWûVÙm NômTôo ùNnÕ Nôl©hÓ TVuùTßúYôUôL.
BRu TVu :
Yônl×i, Y«tßl×i, ÏPt×i A¡VûY ¿eÏm. UXf£dLp ÏQUôÏm.
ÏPp ÑjRUûPÙm. DPp ãhûPj R¦dÏm. SpX BÚm×fNjÕm áP.

ùYkRVd¸ûW áhÓdL±
úRûYVô] ùYkRVd¸ûW, Tô£lT«ß 100 ¡Wôm, Up-j çs BWiÓ úRdLWi¥,

ª[Lônj çs Lôp úRdLWi¥ «p Tô§, LônkR ª[Lôn BWiÓ, L± YPôLm IÚ
úRdLWi¥, úReLônj ÕÚYp @ûW ê¥, úNôm× IÚ úRdLWi¥, ª[Ïj çs,
ºWLjçs @ûW úRdLWi¥, UgNs çs @ûW úRdLWi¥, £u] ùYeLôVm
ùTô¥VôL @¬kRÕ IÚ ûLl©¥, RdLô° BWiÓ, Dl× úRûYVô] @[Ü Rô°dL
SpùXiùQn êuß úRdLWi¥.
ùNnØû\ :
YôQ-«p UgNs ùTô¥, Tô£lT«ß BYtû\ úYL ®PÜm. SuÏ ÏûZV

ùYkRÕm, úReLônj ÕÚYp, úNôm× BYtû\ @ûWjÕ Et\Üm. Up-jçs,
ª[Lônj çs BYtû\Ùm úTôhÓ Dl×l úTôhÓ Su\ôLd ùLô§dL ®PÜm.
UNôXôjçs YôNû] úTô]Õm, YôQ-«p FiùQnûV ®hP L± YPLm úTôhÓ
£YkRÕm ùYe LôVm, RdLô° BûYLû[ ¿[j§p @¬kÕ úTôhÓ YRd¡, UNôXôj
çs úTôhP ÏZmûTj Rô°dLÜm. LûP£VôL ª[Ïj çs, ºWLj çs BYtû\l
úTôhÓ, ùYkRl Tô£l T«tû\l úTôhÓ Su\ôLd ¡[±®PÜm. ¸ûWûV áh¥j
Rô°jRÕm úTôhÓ úYL ®hÓ B\dLÜm. BkR ùYkRVd ¸ûW áhÓdL±ûV,
Bh-, úRôûN, é¬, NlTôj§ BûY LÞdÏj ùRôhÓf Nôl©PXôm. ãPô] NôRj§Ûm
úTôhÓ ©ûNkÕ Nôl©PXôm. BqYôß @¥dL¥ Nôl©hÓ YWÜm.
BRu TVu :
ùTiL°u ùYsû[ úSôndÏm, UôR®Pôn úLô[ôßdÏm, Y«tßl ×iÔdÏm,

Yônl×iÔdÏm SpXÕ. Y«ß NmTkRUô] úLô[ôßLÞdÏm, Y«tß Dl©
Nj§tÏm, Y«tßl ùTôÚUÛdÏm, Yônl×iÔdÏm, ÏPt ×i BYtßdÏm SpXÕ.
ùTiL°u RûXØ¥ Y[WÜm ùYkRVd¸ûW ªLÜm DLkRÕ. DPÛdÏ SpX
Ï°of£ûVj RWdá¥VÕ.

ùYkRVd¸ûW TfN¥
ùYkRVd ¸ûW @ûW Ll, ùLh¥j R«o @ûW Ll, £u] ùYeLôVm ùTô¥VôL
@¬kRÕ SôuÏ @pXÕ HkÕ ûLl©¥, LônkR ª[Lôn êuß, LÓÏ IÚ úRdLWi¥,
ùYeLôVm IÚ ÕiÓ, Rô°dL TÑ ùSn 10 ¡Wôm, úReLônj ÕÚYp Lôp ê¥«p
Tô§, ºWLm @ûW úRdLWi¥, Dl× úRûYVô] @[ÜdÏ.
ùNnØû\ :
ùYkRVd ¸ûW, úReLôVj ÕÚYp, ºWLm BYtû\ ªd³«p úTôhÓ @¥dLÜm.
BjÕPu BWiÓ úRdLWi¥ TfN¬£ûV E\ ûYjÕ úNojÕ @ûWjÕd ùLôs[Üm.
YôQ-«p ùSn®hÓ LÓÏ, ùTÚeLôVm, ç[ôLl úTôhÓ ùTô¬kRÕm ùYeLôVm
ùTô¥VôL @¬kRûRl úTôhÓ, ª[LôûV ¡s°lúTôhÓ, YRd¡ YôQ-ûV B\d¡
ûYjÕ HkÕ ¨ªPm L¯jÕ R«ûWÙm ùYkRVm, ºWLm, úReLônj ÕÚYp @ûWjR
®ÝûRÙm Iu\ôLd LXkÕ Rô°dLÜm.
BRu TVu : ùTiL°u UôR®PôndÏm, DPp Ï°of£dÏm Gt\Õ.
ùYkRVd¸ûW Rô°Rm
úRûYVô] ùTôÚs :
ùYkRVd ¸ûW IÚ Ll, Tô£lT«ß 100 ¡Wôm, RdLô° SôuÏ, FÛªfNmTZm
ê¥ êuß, LônkR ª[Lôn êuß, LÓÏ IÚ úRdLWi¥, LPûXlTÚl× IÚ
úRdLWi¥, DÞjRmTÚl× êuß úRdLWi¥, £u] ùYeLôVm ùTô¥VôL @¬kRÕ
IÚ ûLl©¥, TÑ ùSn 15 ¡Wôm, UgNs ùTô¥ IÚ úRdLWi¥, Dl× úRûYVô]
@[Ü, ª[Ï @ûW úRdLWi¥, ºWLm @ûW úRdLWi¥.
ùNnØû\ :
Tô£lT«û\ UgNs ùTô¥ÙPu úYL ®PÜm. SuÏ ÏûZV ùYkRÕm
B\d¡®PÜm. ùYkRVd ¸ûW, BWiÓ RdLô°, YßjR ª[Lôn BWiÓ, FÛªfûNf
Nôß, YßjR DÞjRm TÚl×, ª[Ï, ºWLm YßjRÕ BûYLs @û]jûRÙm
ªd³«p úTôhÓ Su\ôL áZôL @¥dLÜm. DlûTj ç[ôd¡l úTôPÜm. YôQ-«p
FiùQn Et± ª[Lôn ¡s°l úTôhÓ, LPûXl TÚlûTÙm úTôhÓ YßjÕ,
LÓûLl úTôhÓ ùY¥dL ®hÓ, ùYeLôVm, RdLô°, BûYLû[ ùTô¥VôL Sßd¡l
úTôhÓ YRd¡, áZôd¡V ùYkRVd ¸ûW LXûYûV Rô°jÕ B\dLÜm. BkR
ùYkRVd¸ûW Rô°j RûR U§V NôlTôh¥p ©ûNkÕ Nôl©PÜm. BqYôß @¥dL¥
Nôl©hÓ YWÜm.
BRu TVu :
SôolùTôÚs DPÛdÏl úTô§V @[Ü ¡ûPdÏm. Uô§®Pôn úLô[ôßLs
VôÜm ¾Úm. DPp Ï°of£ @ûPÙm. BÚm×f NjÕ ¡ûPdÏm. Y«tßl ùTôÚUp,
UkRm, YôÙ, BÚUp, Y«tßY- , êXm, DxQm, BÓl× Y-, Uôo× Y-, êX
úWôLm, Dh×i, LolTlûT ×i, NodLûW ®Vô§, SWm× NmTkRUô] úSônLs,
Yônl×i, ºRúT§, ×°úVlTm, ÏUhPp, Y«tß F¬fNp, Y«tß úSôn BûYLs
@û]jÕm ÏQUôÏm FuTÕ Sôm LôQlúTôÏm DiûUVô] @àTYm.
(BkR ùYkRVd ¸ûW Rô°jRûR NôlTôh¥p ©ûNkÕ Nôl©ÓmúTôÕ úRûYVô]
TÑ ùSnÙm úNojÕ ©ûNkÕ Nôl©P úYiÓm.)

ùYkRVd¸ûW TôpL±
Iu\ûW Ll ùYkRVd¸ûW, úReLônj ÕÚYp Øt±VÕ Iu\ûW ê¥, úNôm×
Iuß úRdLWi¥, £u] ùYeLôVm ùTô¥VôL @¬kRÕ IÚ ûLd©¥, RdLô°
BWiÓ, LônkR ª[Lôn BWiÓ, UgNs ùTô¥ @ûW úRdLWi¥, ThûP IÚ
ÕiÓ, éiÓ êuß Tp, Bg£ £ß ÕiÓ, Up-j çs IÚ úRdLWi¥, Dl×
úRûYVô] @[Ü.
ùNnØû\ :
ØR-p úReLôn, úNôm× ûYjÕ @ûWjÕd ùLôs[Üm. YôQ-«p FiùQn
Et± ThûP, úNôm× BYtû\j çs ùNnÕ úTôPÜm. £YkRÕm Bg£ûVj úRôp
¿d¡, éiûP úRôp ¿d¡, ØR-p Bg£ûV LW LWlTôL @ûWjÕ, éiûP ç[ôLj
Rh¥, BWiûPÙm úTôhÓ YRd¡ ThûP, úNôm×j çs úTôÓØu ª[LôûV
¡s°l úTôhÓ £YkR ©\Ï ThûP, úNôm×, Bg£ éiûP úTôPúYiÓm.
ùYeLôVm, RdLô° BYtû\ @¬kÕ úTôhÓ YRd¡, Up-jçs, UgNs çs
Bq®WiûPÙm ¿¬p (@[Yô] Ri½¬p) LûWjÕ Et\ úYiÓm. Up- YôNû]
úTôÏm YûW ùLô§dL ®PÜm.
©\Ï úReLôn, úNôm× @ûWjR ®ÝûRd LûWjÕ Et\Üm. IÚ ê¥ûV
UhÓm @ûWjÕ Et\ úYiÓm. Su\ôL ùLô§dL ®hÓ ùYkRVd ¸ûWûV
@X£, ¿ûW Y¥V ®hÓ úYL®PÜm. IÚ ùLô§ YkÕ ¸ûW Y\iÓ úTôLôUp
B\d¡®PÜm. SuÏ ¡[±®PÜm. úReLônj ÕÚYp Á§Ùs[ûR Tôp ©¯kÕ
SuÏ ¡[± ®PÜm.
BkR ùYkRVd ¸ûW TôpL± ùNnÙm úTôÕ úReLônl TôûX @§Lm Ri½o
Et\ôUp §dLô] TôXôL FÓdL úYiÓm. BkR ùYkRVd ¸ûW Tôp L±ûV
NôRj§p úTôhÓ ©ûNkÕm Nôl©PXôm. U§V NôlTôh¥p ÏZm×Pu úUp L±LÞPu
Buù]ôÚ L±VôLÜm ûYjÕ T¬Uô\Xôm.
BRu TVu :
UXfÑj§VôÏm, ÏPp Ñj§VôÏm, Uôo× Y-, BÚUp, êXúWôLm, Dh×i BûYLs
@û]jûRÙm úTôdLdá¥V YpXûU ùLôiPÕ BkR ùYkRVd ¸ûW TôpL±.

ùYkRVd¸ûW ØhûPl ùTô¬Vp
úRûYVô] ùTôÚsLs :
IÚ Ll ùYkRVd ¸ûW, SôuÏ SôhÓ úLô¯ØhûP, úReLônlTôp §dLô]Õ
£±V Ll @[Ü, TÑ ùSn 25 ¡Wôm, úRûYdúLtT Dl×.
ùNnØû\ :
ùYkRVd ¸ûWûV Ri½o ®hÓ @X£, Y¥Lh¥, úYL®PÜm. ØhûPûV
DûPjÕ Et± SuÏ ¡[± ØhûP ùYkRÕm B\d¡®PÜm. DlûTj çs ùNnÕ
úTôPÜm. úReLônl TôûX ¸ûWûV B\d¡ ûYjÕ Et± Su\ôL ¡[± ûYjÕ,
U§V DQÜPu §]kúRôßm Nôl©hÓ YWÜm.
BRu TVu :
BqYôß ùYkRVd ¸ûW ØhûP LûPNûX, UôR®Pôn YÚmúTôÕ BÓl× Y-
YkRôp, BqYôß ùTô¬Vp ùNnÕ Nôl©P SpX ÏQm RÚm FuTÕ DiûUúV.
ùYkRVd¸ûW U£Vp
ùYkRVd ¸ûW IÚ Ll, Tô£lT«ß 100 ¡Wôm, RdLô° SôuÏ, Dl×j úRûYVô]
@[Ü, éiÓ Aß Tp.
ùNnØû\ :
ùYkRVd ¸ûWûV ¿¬p @X£ ¿ûW Y¥V®PÜm. YôQ-«p Tô£lTÚlûT
úYL ®PÜm. TÚl× ùYkRÕm ¸ûWûV úYL ®PÜm. éiûP úRôp D¬jÕ
@mª«p ûYjÕ Rh¥l úTôPÜm. RdLô°ûV @¬kÕ úTôPÜm. BÚ ×\Øm ¸ûWûV
×Wh¥ ûYjÕ ùYkRÕm B\d¡ ûYjÕ DlûTl úTôhÓ Uj§]ôp LûPkÕ U§Vf
NôlTôh¥p úTôhÓ ©ûNkÕ Nôl©PÜm.
BRu TVu :
Y«tßl ùTôÚUp, UkRm, YôÙ, BÚUp, UôR®Pônj ùRôpûX, Y«tß Y-,
êXm, DxQm BûYLs VôÜm ÏQUôÏm FuTÕ LiLiP DiûUúV. F]úY
DX¡p Ds[ ùTiLs @û]YÚm UôR®Pôn úLô[ôß BpXôR YoLÞm BqYôß
ùYkRVd¸ûW LûPNûXf Nôl©hÓ UôR®Pôn úLô[ôßLû[ YWôUp RÓdLXôm.
YkRûRÙm ®XdLXôm.

ùYkRV BûX ¸o
ùYkRVd ¸ûW BWiÓ Ll, úReLôn ÕÚYp SôuÏ ê¥, ùYpXm BÚèß
¡Wôm, úRu BÚèß ¡Wôm, úTÃhûNl TZm BÚèß ¡Wôm, Øk§¬ TÚl× èß
¡Wôm, TôRôm TÚl× èß ¡Wôm, ¡vªv TZm èß ¡Wôm, TfûNd LtéWm IÚ
£h¥ûL, GXdLôn ùTô¥ BWiÓ véu, AúWôdVô TôdùLh Tôp Lôp -hPo,
SôhÓf NodLûW (@pXÕ) LÚlTh¥ Lôp ¡úXô, (LÚlTh¥Rôu £\kRÕ) LônkR
§WôhûN 100 ¡.
ùNnØû\ :
IÚ Tôj§Wj§p ùYpXm, LÚlTh¥ BûYLû[l úTôhÓ IÚ Pm[o Et±
ãÓ A±VÕm úReLôûV LNd¡ UôÜ N-dÏm NpXûP«p Et± Y¥Lh¥ FÓjÕ
ûYdLÜm. TôÏ ãÓ A±VÕm, úReLônl TôûX SuÏ LXkÕ ùLôs[Üm. TôûXd
Lônf£ ãÓ A±VÕm Tô¡p Et\Üm. ùYkRVd ¸ûWûV ùLôgNm úReLônl
TôûX R²VôL FÓjÕ ûYj§ÚkÕ @kRl TôûX Et± ùYkRVd ¸ûWûV @X£
¿ûW Y¥V ®hÓ @ûWdLÜm. BûR ùYpXlTôÏ, úReLônl Tôp, LÚlTh¥
BYtú\ôÓ LXdL úYiÓm. Øk§¬, §WôhûN BYtû\ ùSn«p YßjÕl úTôPÜm.
¡vªv TZm úTôPÜm. úTÃfNm TZjûR ùLôhûPûV ¿d¡®hÓ, @kR NûRLû[Ùm
úTôPÜm.
TfûNd LtéWm ç[ôd¡VÕm úTôPÜm. TôdùLh TôûX Et±VÜPu Øk§¬,
§WôhûN BYtû\l úTôPÜm. LûP£VôL úRû] Et\Üm. FpXôm úTôhÓ SuÏ
LXd¡V Õm GXlùTô¥ ç®, SuÏ ¡i¥ ©¬w´p £ß £ß Ll×L°p Et±
LôûX«p ûYjÕ U§Vm, UôûX«p FÓjÕ TÚ¡ YWÜm. ©¬w´p ûYdLôUÛm
DTúVôLlTÓjRXôm.
BRu TVu :
DPÛm, ÏPÛm Ï°of£VûP¡\Õ. BÚm×f NjÕ DiPô¡\Õ. ùTiL°u
UôR®Pô«uúTôÕ DiPôÏm TX úLô[ôßLû[ N¬ ùNn¡u\Õ. BkR ùYkRVd
¸ûWûV Ut\l ùTôÚÞPu úNojÕ ¸o ùNnÕ Nôl©ÓmúTôÕ Ï°of£ûVÙm,
RôWô[UôL UXm úTôRÛm, BÚm×f NjÕ LÞm, Li I°Ùm, DPp TXm, WjR
®Új§Ùm DiPô¡u\]. ûL, Lôp, BÓl× Y-ûVÙm ÏQlTÓjÕ¡\Õ. DiûU«p
ùYkRVd ¸ûW ùTiL°u UôR®Pôn, LolTlûT úLô[ôß BYtßdÏ ªL £\kR
UÚkÕ. @Y£Vm ùTi L[ô¡V Sôm @û]YÚm ùYkRVd¸ûW, Øû[d Lh¥V
ùYkRVl ùTô¥, Ï°Vp ùTô¥VôL ùYkRVm... BlT¥l TX YûLL°p TVuTÓj§
SmØûPV DPmûTÙm LolTlûTÙm, RûXØ¥ûVÙm, Sm ØL @ZûLÙm BVtûL
Øû\«p TôÕLôjÕd ùLôs[XôúU.
ùTiLÞdLô] Ï°Vp ùTô¥
UÚRô¦ BûX, L±úYl©ûX, TfûNl TVß Øû[ Lh¥VÕ, LPûXl TÚl×,

®W- UgNs, Lvç¬ UgNs, ºVdLôn, Uô£dLôn, LÓdLôn, LôV ûYjR FÛªfûNj
úRôp, LôV ûYjR AWgÑj úRôp, LôV ûYjR SôojReLônj úRôp, BÛlûT
ºVdLôn, ÏlûTúU² BûX BûYLs @û]jûRÙm SuÏ LôV ûYjÕ, @Wl×
@ûWd Ïm ùUµ²p @ûWjÕ ÑjRUôLd LÝ®V ©[ôv¥d PlTô®p ûYdLÜm.
@§p IÚ ©[ôv¥d véû] úTôhÓ ûYdLÜm. Ï°dÏmúTôÕ BkRl ùTô¥«p
Sm DPm×dÏj úRûYVô] @[Ü FÓjÕ, FÛªfûNf Nôß ©¯kÕ BWiÓ ê¥
Et± §dLô] TôûXd Lônf£, @Ru GÓ... @RôYÕ TôXôûPûVÙm FÓjÕ ÏûZjÕ
Sm ØLm, DPùXeÏm é£ SuÏ úRnjÕ 10 ¨ªPm @pXÕ Lôp U¦ úSWm Sm
DPm©u SXàdÏ RÏkRT¥ ûYj§ÚkÕ Ï°dLÜm.
BRu TVu :
BqYôß (ùRôPokÕ) Ï°jÕ YÚYRôp DPp, ØLm T[T[lTô¡\Õ. ¡ÚªLs
J¥®Óm. TÚ YWôÕ. LWlTôu, @¬l×, LÚm×s°Ls, TûP, ®`dL¥ @¬l×,
úRUp, £ß éf£d L¥, Lô]ô L¥, DxQd Lh¥, ùLôl×[m, úYodÏÚ, úRûY«pXôR
Ø¥... BûYLs SmûU ®hÓl úTôÏm. SmªPm úUúX á±Ùs[ûYLs ùSÚeLôÕ.
úUúX á±Ùs[T¥ ê-ûLl ùTô¥ ùLôiÓ Ï°jÕ YkRôp @ZÏ NôR]eL[ô¡V
ùNVtûL NôR]eLs FÕÜm úRûY«pûX. BkR BVtûL Ï°Vp ùTô¥«]ôp
ùTiL[ô¡V Sôm @û]YÚm @ZÏ úRYûRL[ôLj §LZXôm. BÕ Uô§¬ Ï°Vp
ùTô¥Lû[ @Y£Vm ùNnÕ TôÚeLú[u. @Xh£Vm úYiPôm. @Ûl× úYiPôm.
ØL @ZÏ, DPp @ZÏ @û]jÕm @Y£Vm A¡\Õ. Sôm @û]YÚm BVtûL

Øû\lT¥ Ï°Vp ùTô¥ RVôo ùNnÕ ûYjÕdùLôiÓ úRYûRL[ôLj §LrúYôm.

ùYkRV BûX úRôûN
ùYkRVd ¸ûW IÚ Ll, ùYkRVm IÚ ¡úXô, NmTô úLôÕûU IÚ ¡úXô,
TfN¬£ IÚ ¡úXô, úReLôn Øt±VÕ 2, ùYpXm IÚ ¡úXô (@pXÕ) SôhÓf
NodLûW , GXdLôn 10, úNôPôl× (TXLôW) IÚ £h¥ûL, Dl× úRûYVô] @[Ü.
ùNnØû\ :
ùYkRVd ¸ûWûV ùTô¥VôL @¬VÜm. ùYkRVjûRd Lp, Ui ¿d¡ ÑjRm
ùNnÕ IÚSôs ØÝYÕm E\ ûYdLÔm. UßSôs BßdLUôL Õ¦«p Ø¥kÕ
ûYj§ÚkÕ ùY«-p LôVlúTôPÜm. NmTô úLôÕûUûV Lp, Ui, ç£ ¿d¡ LôV
ûYdLÜm. TfN¬ûVÙm Lp ¿d¡, @¬£ûVd LÝ® Y¥Lh¥ LôV ûYdLÜm. SuÏ
LônkRÕm GXdLôûVÙm LôV ûYjÕ ùUµ²p @ûWjÕ ûYdLÜm. úRûYVô]
UôûY, UôÜ NpXûP«p N-jÕ, úReLôn Iuû\j ÕÚ® Tôp FÓjÕ Y¥Lh¥
Uô®p Et\Üm. NodLûWûV TôÏ Lônf£ Et\Üm. GXdLôn Aß ùTô¥ ùNnÕ
úTôPÜm, úNôPôl× úTôPÜm. @§LôûX«p @pXÕ ØRp Sôs BWÜ Dl×Pu
LûWjÕ ûYj§ÚkÕ ùYkRV BûXûVl úTôhÓl ©ûNVÜm. UßSôs úReLônl
Tôp §dLô]Õ Et± GXlùTô¥, úNôPôl×, NodLûWj çs úTôhÓ SuÏ ¡i¥
úRôûNd Lp-p Et± ê¥ ûYj§ÚkÕ ùYkRÕm FÓjÕf Nôl©PÜm.
@§LôûX 4 U¦ @pXÕ 5 U¦ @[®p úRûYVô] Uô®p Dl×, úReLônl
Tôp, NodLûWl TôÏ, úNôPôl× úTôhÓ LûWjÕ Et± FÓjÕf Nôl©PÜm.
BRu TVu :
TX ùTiLÞdÏ TÚYm FnRôûU, N¬VôL UôR®Pôn ùNpXôûU, @§L
WjRlúTôdÏ, ©\l×ßl× ©Wf£û]Ls, ùYsû[lTÓRp BûYLÞdÏ SpX TVuRÚm
UÚkÕ. BkR ùYkRVj§p BÚm×f NjÕm ¡ûPd¡\Õ. ùYkR ÏPp, Y«tß Y-,
ÏPp ×i, @ÉªVô, êXm úTôu\ûYLs ÏQUô¡\Õ. ¸¬léf£ ùY°úVß¡\Õ,
B\d¡\Õ. DPp TXm @ûP¡\Õ. AiLÞdÏ RôÕ ®Új§ @ûP¡\Õ. SWm×Ls
Y-ûU @ûP¡\Õ. (NmTô úLôÕûUûV UhÓm R²úV @ûWjÕ, N-jÕf úNodLÜm.
ùYkRVjûRf N-dLdáPôÕ. Øû[Lh¥ LônkR ùYkRVjûR YßdLd áPôÕ.
TVu BÚdLôÕ.)
DPp LûQf ãÓ, êX ®Vô§, ùYhûPf ãÓ, TôRf ãÓ, TôR F¬fNp, ¸p
YôRm, UgNsLôUôûX, WjR úNôûL, IÝeLt\ UôR®Pôn, @§L Ï¥lTZdLjRôp
ÏPp ùYkRYoLÞdÏ BkR Øû[Lh¥V ùYkRVm DP]¥ ŸôWQm. LôXùUpXôm
LWlTôu, ùNô¬, £WeÏLs, TûP, WjR @ÝjRm, NodLûW ®Vô§, ùLôXvhWôp,
ùSgÑ F¬fNp BûY @û]jÕm... ÏQUô¡\Õ FuTÕ ètßdÏ èß DiûU.
Buàm DRÓ ùY¥l×, Yônl×i, ùRôiûPl ×i BYtû\ BWiÓ SôhL°p
N¬ ùNn¡\Õ. úRUp, ØLlùTô-®uûU, ùTôÓÏ ®XL Ï°Vp Øû\«p
TVuTÓjRXôm. ùTÚeÏPp úYdLôÓ, AN]l ©[Ü, @§L @ªXj RuûU, FûP
áÓRp, ØLlTÚ, ùTiL°u Ïû\Yô] UôR®Pôn, ãRL YôÙ, IÝeLt\ UôR®Pôn,
ùYsû[lTÓRp, ùTiÔßl× @¬l×, ØûXdLôm× úSônLs, ©\ LolTlûT
®Vô§Ls... @û]jÕdÏm @ÚûUVô] ¾oÜ RÚm ULô Uk§W DQÜ. Øû[
Lh¥V ùYkRVjRôp Uôj§ûW BpXôUp YôZXôm.
ùYkRVl ùTô¥«p Lôl©
YßjR ùYkRVm 50 ¡Wôm, YßjR ºWLm 25 ¡Wôm, ©[kR UôeùLôhûPl
TÚl× 25 ¡Wôm, ÑdÏ BÚTÕ ¡Wôm, LônkR Up- 25 ¡Wôm, GXdLôn TjÕ,
×°VeùLôhûP 50 ¡Wôm.
ùNnØû\ :
×°VeùLôhûP, YßjR ùYkRVm, ºWLm, Uôe ùLôhûP, YßjR ÑdÏ BûYLs
@û]jûRÙm Su\ôLl ùTô¥ ùNnÕ, LônkR Up-ûVÙm, GXdLôûVÙm LôV
ûYjÕ Su\ôLl ùTô¥ ùNnÕ, IÚ Tôh¥-p @ûPjÕ Tj§WlTÓjRÜm. BkR
ùYkRVl ùTô¥«p BWiÓ úRdLWi¥ FÓjÕdùLôs[ úYiÓm. @ûW Pm[o
Ri½ûW ùLô§dL®PÜm. BkRj çû[l úTôhÓ ùLô§dL ùYhÓ Y¥LhPÜm.
TL-p Tôp BWiÓ Pm[o FÓjÕd Lônf£ @§p NodLûW úTôhÓ úNojÕd
Lônf£, ØR-p Lônf£ Y¥Lh¥V ¥Lô`û] Et± TÚ¡ YWXôm.
Ï±l× :
ùYkRVl ùTô¥ Lôl©j çû[ BqYôß Lôl© RVô¬jÕ LôûX, U§Vm, BWÜ
DQÜdÏ Iu\ûW U¦ úSWjÕdÏ Øu× TÚ¡ YWúYiÓm. §]kúRôßm ©\Ï
IÚ Pm[o Ri½o @ÚkR úYiÓm.
BRu TVu :
Yônl×i, Y«tß úSôn, Y«tß F¬fNp, ÏUhPp, ×°úVlTm, ºRúT§, êXm,
¿odLÓl×, DPp DxQm, ©jRm BûYLs VôÜm ÏQUôÏm FuTÕ Sôm
@û]YÚm LôQlúTôÏm DiûUúV. Su\ôL T£Ùm FÓdÏm. Su\ôLf Nôl©P
ûYdÏm. Nôl©hP ©u SuÏ ËWQUôÏm.
ùYkRVl ùTô¥«p B²l× DÚiûP

Øû[Lh¥ ùTô¥ ùNnR ùYkRVl ùTô¥ 250 ¡Wôm, YôÕûU TÚl×l ùTô¥
ùNnRÕ 250 ¡Wôm, NmTô úLôÕûU ùSôn 250 ¡Wôm, LNLNô 250 ¡Wôm, TÑ ùSn
200 ¡Wôm, TÑ®u Tôp 300 ¡Wôm, SôhÓf NodLûW @ûW ¡úXô, GXdLôn ùTô¥
úRûYVô] @[Ü, úRu 300 ¡Wôm.
ùNnØû\ :
úUúX á±Ùs[ ùTôÚsLs @û]jûRÙm ùTô¥ ùNnÕ, BjÕPu Tôp Et±,
NodLûWûVd ùLôh¥ SuÏ ¡iP úYiÓm. SuÏ ÑÚiÓ YkRÕm úRu Et±
¡iPÜm. TÑ ùSnûVÙm Et± Su\ôLd ¡iP úYiÓm. GXdLônl ùTô¥«û]j

ç® SuÏ ¡[± B\d¡, ãÓ A±VÕm ùSnûV ûL«p RP®dùLôiúP £ß £ß
DÚiûPL[ôL DÚh¥ Tôh¥pL°p ûYdLÜm. BqYôß ùNnR ùYkRVl ùTô¥
DÚiûPL[ôL DÚh¥ Tôh¥pL°p ûYdLÜm. BqYôß ùNnR ùYkRVl ùTô¥
DÚiûPûV LôûX ùYßm Y«t±p IÚ DÚiûPûVl úTôhÓ IÚ Pm[o
Tôp @ÚkR úYiÓm. BWÜ TÓdLl úTôÏmúTôÕ IÚ DÚiûPûVl úTôhÓd
ùLôiÓ IÚ Pm[o Tôp @ÚkR úYiÓm. BqYôß §]m Ø¥kR @[Ü Nôl©hÓ
YWÜm.
BRu TVu :
×x¥Ùm YuûUÙm DiPôÏm. BÓl× Y- ¾Úm.
ùYkRVl ùTô¥ Lg£

E\ ûYjR Øû[ Lh¥V ùYkRVm @ûW ¡úXô, LÚlTh¥ @ûW ¡úXô,
GXdLôn IuTÕ, Lg£ ûYdÏm úTôÕ úRûYVô] Tôp Lôp -hPo (@) úReLônl
Tôp Lôp -hPo , SôhÓf NodLûW èß (@pXÕ) Lg£dÏj RÏkR @[Ü NodLûW,
Dl× úPvÓdÏ GtT IÚ £h¥ûL.
ùNnØû\ :
ùYkRVjûR LôûX«-ÚkÕ BWÜ YûW E\ ûYjÕ, TÓdLlúTôÏm NUVm
¿ûW Y¥Lh¥ IÚ Tôj§Wj§p ùLôh¥ SuÏ ùY«hPô] ê¥«û]lúTôhÓ ê¥
@Ru úUp IÚ LpûX ûYdLÜm. BpûXùV²p, IÚ Õ¦«p ùLôh¥ BßdLUôL
L«t\ôp Lh¥, DjRWj§p Uôh¥ ®PÜm. UßSôs LôûX«p FÓjÕl TôojRôp
Øû[ Li¥ÚdÏm. BkR Øû[Lh¥V ùYkRVjûR ùYn«-p Su\ôL LôVûYjÕ
ªµ²p (@) ªd³«p ç[ôLl ùTô¥ ùNnVÜm. BkR ùYkRVl ùTô¥«p
LÚlTh¥ûVj ç[ôd¡l úTôPúYiÓm. ùYkRVl ùTô¥ RVô¬dÏm úTôÕ
GXdLôûVÙm úTôhÓ ùTô¥dLÜm. BqYôß RVôo ùNnR ùTô¥«p IÚ ÏZm×
LWi¥ @[Ü FÓjÕ BWiÓ Pm[o Ri½o LûWjÕ ùLô§dL ®PÜm.
BjÕPu NodLûWûV úRûYVô] @[Ü úTôPÜm. Dl×jçs úTôPÜm.
TÑmTôp Lôp -hPo Et± Su\ôL IÚ ùLô§ YkRÕm B\d¡®PÜm. YôQ-«p
ùSn êuß úRdLWi¥ ®hÓ úRûYVô]ôp Øk§¬ BÚTÕ ¡Wôm, LônkR §WôhûN
BÚTÕ ¡Wôm, TôRôm TÚl× BûYLû[ YßjÕ Iu±WiPôL TÚl×Lû[ ùTô¥jÕl
úTôhÓ SuÏ B\d¡®PÜm. BqYôß §]Øm Ï¥jÕ YkRôp SpX TVu ¡hÓm.
BRu TVu :
NodLûW ®Vô§ ÏQUôÏm Utßm SWm× NmTkRUô] TX úSônLs ÏQUôÏm
FuTÕ Sôm @û]YÚm @±Vl úTôÏm DiûUúV.

ùYkRVd¸ûW ×hÓ
ùYkRVd ¸ûW # êuß LhÓ, TfûNl TVß # IÚ ûLl©¥, ùLôjÕdLPûX #
IÚ ûLl©¥, úNôVô # IÚ ûLl©¥, @Yp # IÚ ûLl©¥, YßjÕl Tô§VôL
DûPjR úYodLPûX # @ûW Ll, £u] ùYeLôVm # 15, ª[Lôn Yt\p # FhÓ,
Bg£ # IÚ £±V RiÓ, LÓÏ, L±úYl©ûX # Rô°dL, Dl× úRûYVô] @[Ü,
FiùQn # BWiÓ úRdLWi¥, ùLôjÕUp- # IÚ ûLl©¥.
ùNnØû\ :
TVß YûLLû[ Aß U¦ úSWm E\ ûYjÕ Bg£, ª[Lôn Yt\p úNojÕ
ùLôWùLôWlTôL, YûPdÏ @ûWdÏm TRj§p ¿o úNodLôUp @ûWjùRÓjÕ
@RàPu @YûXf úNojÕ ×Wh¥ 10 ¨ªPeLs ûYdLÜm. @RtÏs @ûWjR
Uô®Ûs[ CWlTûNûV @Yp BÝjÕdùLôsÞm. BRàPu ÑjRm ùNnR
ùYkRVd¸ûW, úRûYVô] Dl×, (úRûYVô]ôp úReLônj ÕÚYp úNojÕd
ùLôs[Xôm) FpXôYtû\Ùm LXkÕ Bh-j Rh¥u Ï¯«p @s° ûYjÕ
úYLûYjÕ FÓjÕ Su\ôL A\®hÓ, D§ojÕd Lh¥L°pXôUp ùNnV úYiÓm.
YôQ-«p BWiÓ úRdLWi¥ FiùQn ûYjÕ LônkRÕm LÓÏ, L±úYl©ûX
Rô°jÕ, £u]ùYeLôVjûRl ùTô¥VôL Sßd¡l úTôhÓ YRe¡VÕPu D§ojÕ
ûYjRûRl úTôhÓ, Su\ôLd LXdLÜm. úYodLPûX úNodLÜm. £ß ¾«p HkÕ
¨ªPeLs YûW Su\ôLl ×Wh¥ úXNôL ùLôjÕUp-ûVj ç® T¬ Uô\Üm. BWiÓ
úRdLWi¥ FiùQn UhÓúU TVu TÓjÕYRôp, ùLôÝl×f Nj§pXôR A]ôp
×WRf NjÕ ¨û\kR UôûX úSW £tßi¥ BÕ. (ª[Lôn, Bg£, L± úYl©ûX,
LÓÏ, FiùQn, ùYeLôVm BYtßdÏ T§p ùYpXm çs ùNnÕ úTôhÓ, ùYkR
×h¥p # ùYpXjçs, GXdLônl ùTô¥, úReLônj ÕÚYp, Øk§¬l TÚl×, LônkR
§WôhûN, TÑùSn (@) ùYiùQn úNojÕ ×hÓ ùNnRôp Nôl©Pl ©¥dLôR
ÏZkûRLs ®Úm©f Nôl©ÓYôoLs. SpX ÑûYÙPàm NjÕ ¨û\kRÕUô] DQÜ.)
BRu TVu :
ùTiL°u UôR®PôûV N¬ùNnÙm. TVß YûLLû[ Øû[Lh¥ ×hÓ ùNnRôp,
ÏZkûRL°u TtLs YÛYûPÙm. CßLs YÛYôÏm. LiLs Ï°of£VûPÙm.
DPp TXm ùTßm. Y[WôR ÏZkûRLsRôu SuÏ Y[Ú YôoLs. ùYkRVd ¸ûW«p
×WRf NjÕ ªÏkÕm, RôÕ Dl× LÞm, D«of NjÕLÞm @§LØs[Õ. SôhThP
BÚUp, T£«uûU, Y«tßd LÓl×, WjR êXm ÏQUôÏm. 100 ¡Wôm ¸ûW«p 4.4.
¡Wôm ×WRm, ùTôhPô£Vm 510 ª.¡., ùUdÉ£Vm 67 ª.¡. TôvTWv 51 ª.¡ Utßm
@ú]L D«of NjÕdLs @Pe¡Ùs[].

ÏZkûRLs LûQj ûRXm
ÏZkûRLÞdÏ GtTÓ¡u\ LûQ IÚ LÓûUVô] ©¦. £X NUVm Y-l×,

BÝl× Fu\ @[ÜdÏ Øt±l ùTÚkùRôpûX ùLôÓjÕ®Óm.
¸rdLôÔUôß ûRXm RVôo ùNnÕ TVuTÓj§d ÏQm LôQXôm.
®[dùLiùQn # @ûW -hPo
úRôÛ¬jR ØÝ ùYeLôVm # 100 ¡Wôm
ùYkRVm (ØÝRôL) # 100 ¡Wôm
ùNnØû\ :
NWdÏLû[ FiùQ«-hÓ LônfN úYiÓm, FiùQûVd LXd¡dùLôiúP
BÚdL úYiÓm. ùYeLôVm ªRdÏmúTôÕ L±úYl©ûXl úTôhÓ NPNPl×
@Pe¡VÕm B\d¡ Y¥jÕdùLôs[ úYiÓm.
TÑmTô-p IÚ úRdLWi¥ FiùQn LXkÕ 20 SôhLs LôûX, UôûX

ùLôÓdLÜm.

Botanical Name Family Name
Trigonella Foenum -graecum L. Fabaceae
Indian Names :
Hindi : Methe
Bengali : Methe
Gujarati : Methe
Kannada : Menthya
Malayalam : Ventayam, Uluva
Marathi : Methe
Oriya : Methe
Punjabi : Methe
Sanskrit : Methe
Tamil : Venthayam Or Venthiyam
Telugu : Metulu or Menthuu
Urdu : Methe
Spanish : Alholva
French : Fenugrec
German : Bockshorklee
Swedish : Bockshornklee
Arabic : Hulba
Dutch : Fenegriek
Italian : Fleno Greco
Portuguese : Alforva
Russian : Pazhitnik
Japanese : Koroha
Chinese : Ku-Tou

Fenugreek Seed
Parameters Value
Moisture 13.700
Protein 26.200
Fat 5.800
Minerals 3.000
Fibre 7.200
Carbohydrates 44.100
Energy 333.000
Calcium 160.000
Phosphorus 370.000
Iron 6.500
Vitamins
Carotene 96.000
Thiamine 0.340
Riboflavin 0.290
Niacin 1.100
Folic Acid (free) 14.500
Folic Acid (Total) 84.500

Magnesium 124.000
Sodium 19.000
Potassium 530.000
Copper 0.710
Manganess 1.030
Zinc 3.080
Chromium 0.064
Phytin Phosphorus 151.000

ºWLm, úNôm×, LÚgºWLm
ºWLm
ºWLm A§«p Uj§V RûWdLPp ©WúRNeL°Ûm F¡l§Ûm T«Wô]RôLf
ùNôpXlTÓ¡\Õ. Uj§V RûWdLPp ©WúRNeL°Ûm Bk§Vô®Ûs[ TX Uô¨Xe
L°Ûm ¡Zd¡k§V ¾ÜL°Ûm BÕ BlúTôÕ T«Wô¡\Õ. ùRu²k§Vô®p £±R[úY
T«Wô¡\Õ. ºWLj§tÏ ùNn úSoj§, Bû\ûYl TôN]m ØR-VûY £\k§ÚdL
úYiÓ UôûLVôp, ®YNô«Ls Ïû\kR ¨XlTWl©pRôu BûR T«o ùNn¡\ôoLs.
BÕ ®ûRjÕ GÝ YôWj§p é FÓdÏm. éeùLôjÕLs ùN¥dÏ úUXôL ÏûPúTôp
®¬kÕ TôoûYdÏ @ZLô«ÚdÏm. éeùLôjÕ UXokR êuß YôWj§p ®ûR Ø¡r¡\Õ.
@ßYûPdÏ RVôWô¡\Õ. ùN¥Lû[l ©Óe¡ L[j§p TWl©, LûYd Lm©]ôp ¡[±d
ùLôÓjÕ LôV ûYlTôoLs. ùN¥Ls LônkR©u @Ytû\ Iuß úNojÕ L¯L°]ôp
Rh¥Ùm LôXôp ª§jÕm ®ûRLû[ ©¬jÕd Lôt±p çt± ÑjRm ùNnYôoLs.
ºWLm Ød¡VUôL A£V SôÓL°p L±dÏ DRÜm TiPm. Bk§Vô®p UNôûX
RVôo ùNnÙmúTôÕ ùLôjR Up-ÙPu ºWLjûRÙm úNojÕdùLôsYôoLs.
ºWLj§p êuß ØRp SôuÏ NR®¡Rm Ds[ ûRX Nj§]ôp @§p R²lThP
IÚ UQm BÚd¡u\Õ. ºWLm DPm×f ãhûPj R¦dL YpXÕ. ËWQ Nd§ûV
@§LlTÓjÕm.
@ûNº¬, DXÏmT ÀNm, Sgº¬, ÕjRNômTXm, ©¬j§®Lô, ©jRSô£²,

,úTô_]ÏPô¬, úUj§Vm FuT] ºWLj§u úYß ùTVoLs.
ºWLj§u ÑûY Lôol×m B²l×m AÏm.
ºWLm @LhÓYônYLtßm. F]úY DRWYôRaWLô¬ (Carminative) Fuß

ùNôpYo. ùYlTØiPôd¡ FuTRôp DxQLô¬ (Stimulant) Fußm, T£jçiPp
FuTRôp _PWôd²YojR¡ (Stomachic) Fußm, ÕYol× FuTRôp êúLôN]Lô¬
(Astringent) Fußm BRû]f ùNôpYo.
ºWLj§]ôp ©jR Nôk§ AÏm. @úWôNLm, Y«tß Y-, Yôn úWôLm,

©-LúSôn, ÑYôNm, LôNm, LpXûPl×, ºR WjRd¡WL¦, LmUp, YôR§dLm, ÀN
úSôn, ûTj§Vm A¡VûY ®XÏm. DPÛdÏ YÛûYj RkÕ Ï°of£ûV DiÓ
TiÔm.
ºWLjûRÙm DlûTÙm Su\ôLd LNd¡ ùTôhÓ ¿d¡ Yô«-hÓf ÑûYjÕ
§l©ûVj Õl©®PÜm. BR]ôp @ËWQm, @ËWQ úT§, Y«t±p F¬fNp
A¡VûY ¿e¡ T£ÙiPôÏm.
ºWLjûR YôNû]dLôLÜm, ËWQ Nd§ DiPôYRt LôLÜm, DQÜ

TRôojReLú[ôÓ úNolTÕ YZdLm.
DPp TÚUu ¾W ºWL ãWQm :
ºWLm # 200 ¡Wôm. BRû] ¸rdLiP NôßL°p Iu\u©u Iu\ôL

E\ûYjÕ, ¨Z-p DXoj§l ©u]o çs ùNnVXôm.
1. FÛªfNmTZf Nôß # 50 ª.-.
2. LÚm×f Nôß # 50 ª.-.
3. ØÑØÑdûL Nôß # 50 ª.-.
4. ùSp-dLôn Nôß # 50 ª.-.
5. çÕYû[ BûXf Nôß # 50 ª.-.
6. úYlTm ThûPf Nôß # 50 ª.-.
7. ÕmûT BûXf Nôß # 50 ª.-.
©u]o ºWLjÕPu 100 NodLûWûVj çsùNnÕ Tj§WlTÓjRÜm. §]Øm

BÚ úYû[ Iuß úRdLWi¥ ùRôPokÕ Nôl©hÓ YW DPp TÚUu, DPp
TÚU]ôp DiPôÏm WjR @ÝjRm, LpÄWp úLô[ôßLs A¡V] ¾Úm.

Cuminum Cyminum L.Aplaceae Fruit
Indian Names :
Hindi : Jira, Jeera, Zira Or Safaid jeera Or Zeera
Bengali : Safaid jira or Zeera
Gujarati : Jiru Or Jeera
Kannada : Jeeriege
Kashmiri : Zyur
Malayalam : Jeerakam
Marathi : Jeregire
Oriya : Jira, Jeera
Sindhi : Zero
Sanskrit : Jiraka, Jira
Tamil : Ziragum Or Jeeragam
Telugu : Jidakara, Jikaka

Spanish : Comino
French : Cumin
German : Romischer Kummel
Swedish : Spiskummin
Arabic : Kammun
Dutch : Komijn
Italian : Comino
Portuguese : Cominho
Russian : Kmin
Chinese : Machin

LÚgºWLm : (Nigella Stativa)
L ÚgºWLmBk§Vô®p FpXô TôLj§Ûm T«Wô¡\Õ. BÕ £±V DÚYØm,

ØdúLôQ Y¥YØm, LÚ ¨\Øm DûPVÕ. BRtÏ @WQm, DTÏgûN Fuàm
úYß ùTVo Ls Ds[].
LÚgºWLm ûLl× ÑûYÙûPVÕ. BÕ @LhÓ YônYLtß FuTRôp
DRWYôRYûWLô¬ (Carminative) Fußm £ß¿o ùTÚd¡ FuTRôp êjWYojR¨
(Diuretic) Fußm, ÚÕÜiPôd¡ FuTRôp ÚÕYojR¨ (Emmenagogwe) Fußm,
Tôs ùTÚd¡ FuTRôp ·WYojR¨ (Galactagogwe) Fußm, ×ÝdùLôp-
FuTRôp ¡Úª SôN² (Anthelmintic) Fußm, T£j¾ çi¥ FuTRôp _PWôd²
YojR¡ (Stomachic) Fußm, çdÏ¦l ×ÝdùLôp- FuTRôp dÚªd¨
(Parasiticide) Fußm, Y\h£ @Lt± FuTRôp v¨dRLô¬ (Emallient) Fußm
YZeLlTÓ¡u\Õ.
UiûPd LWlTôu, ®WQm, £WônlÀSNm, DhãÓ, RûX úSôn, Li úSôn
BûYLÞm £WeÏ, Y«tßl ùTôÚUp, ÏuUm, Uôo× Y-, BÚUp, Yôk§,
IdLô[m, ÅdLm, LôUôûX A¡VûYLÞm LÚgºWLjRôp ¿eÏm.
BRV YÛÜdÏ LÚgºWLm :

LÚgºWLm DP-p FeLôYÕ WjRf ÑZt£«p RûP BÚkRôÛm DPú]
¿dÏ¡\Õ. ùLôÝl©û] LûWdÏm BRV YôpÜL°p DiPôÏm @ûPl©û]
¿dÏm.
ºWLm # 100 ¡Wôm
ùTÚgºWLm # 100 ¡Wôm
LôhÓfºWLm # 50 ¡Wôm
©[l×fºWLm # 50 ¡Wôm
FÛªfNm TZm # 10 Fi¦dûL
ØR-p ºWLm @û]jûRÙm Iu\ôLd LXkÕ Tôj§Wj§p BhÓ
FÛªfNmTZjûRf Nôß ©¯kÕ Tôj§Wj§p úNojÕ ùYn«-p LôV ûYdLÜm.
SuÏ LônkR ©u çs ùNnÕ ùLôsL.
B§p LôûX#UôûX IÚ úRdLWi¥ (HkÕ ¡Wôm) @[Ü Nôl©hÓ YW WjR
@ÝjRm, BRV ÅdLm, YônÜd úLô[ôß Ls @û]jÕm ¿eÏm.

DPp TÚUu ¾W LÚgºWL úX¡Vm :
LÚgºWLm # Lôp ¡úXô

ÑdÏ # 25 ¡Wôm
ª[Ï # 25 ¡Wôm
§l©- # 25 ¡Wôm
ùSp-dL² # 50 ¡Wôm
@Ü¬ # 100 ¡Wôm
AÓ§u]ôTôûZ # 100 ¡Wôm
ùYs[ÚÏ # 100 ¡Wôm
ØR-p LÚgºWLjûR YßjÕ, ©\ NWdÏLû[Ùm úNojÕ çs ùNnÕ

ùLôs[Üm.
Tû] ùYpXm # @ûW ¡úXô

úRu # @ûW ¡úXô
ùSn # 100 ¡Wôm
©u]o, Tû] ùYpXjÕPu, £±Õ Ri½o úNojÕ TôÏ ùNnÕ, @jÕPu
úRû]Ùm LXkÕ, TôÏTRm YkR ©\Ï Øu]o çs ùNnÕ ûYjÕs[ NWdÏLû[
LXkÕ SuÏ ¡iPÜm. úX¡Vm ãÓ A±V ©u×, ùSnûV DÚd¡ ÁiÓm
¡[± Tj§WlTÓjRÜm.
BkR úX¡VjûR §]N¬ LôûX#BWÜ DQÜdÏl©u HkÕ ¡Wôm @[Ü
Nôl©hÓ YW TÚUu, ùRôlûT, @§Ld ùLôÝl×, ùTiLÞdÏ Øû\VôL
UôR®Pôn ùY° úV\ôUp DiPôÏm DPp TÚUu, úRô-p LôQlTÓm
ùLôÝl×d Lh¥Ls, úRôp ®Vô§Ls A¡V @û]jÕm ¾Úm. FUÕ ûLLiP
@àTY UÚkÕ.

ùYkRVm # 50 ¡Wôm
ØÚeûL BûX # 50 ¡Wôm
(LônkRÕ)
úYlTmé # 50 ¡Wôm
ÑdÏ # 25 ¡Wôm
ª[Ï # 25 ¡Wôm
§l©- # 25 ¡Wôm
GXdLôn # 25 ¡Wôm
úRu # 3/4 ¡úXô

ØR-p úRu R®W Ut\ NWdÏLû[ Iu\ôd¡, çs ùNnÕ ùLôs[Üm.
©u]o úRû] Tôj§Wj§-hÓ ãÓ ùNnÕ ÖûW ¿dLÜm. ©u ùTô¥jÕ
ûYjÕs[ çû[ £±RôLd ùLôh¥ SuÏ ¡i¥ B\dLÜm. ãÓ A±V ©\Ï
ùSn 50 ¡Wôm DÚd¡ LXkÕ úX¡VjûRl Tj§WlTÓjRÜm.
B§p úYû[dÏ BWiÓ ¡Wôm ÅRm ùRôPokÕ Nôl©hÓ YW, DPp TÚUu,
ùRôlûT ¾Úm. ùTiLÞdÏ UôR®Pôn RûPúVtThÓ DiPôÏm DPp TÚUu
¾Úm. UôR®Pôn ÑZt£ûV IÝeÏTÓjÕm.

ÑdÏ # 100 ¡Wôm
APôúRôPô # 50 ¡Wôm
LiPeLj§¬ # 50 ¡Wôm
BûY @û]jûRÙm Iuß LXkÕ @ûWjÕ çs ùNnVÜm. B§p LôûX,
UôûX IÚ úRdLWi¥ @[Ü Nôl©P IqYôûUVôp GtTÓm N° LhÓlTÓm.
Y«tß úSôn, ÏPp TXÅ]m ¾Úm.

LôhÓf ºWLm :
LôhÓf ºWLm £ß ùN¥, Bk§Vô®p T«Wô¡\Õ. BRu BûX, ®ûR, úYo
A¡VûY TVuTÓm. BÕ ûLl× ÑûYÙûPVÕ.
LôhÓf ºWLm ×ÝdùLôp- FuTRôp ¡Úª Sô£² Fußm (Anthelmintic)
Fußm T£j¾ çi¥ FuTRôp _PWôd²YojR¡ (Stomachic) Fußm, DWUôd¡
FuTRôp TXLô¬ (Tonic) Fußm, £ß¿ol ùTÚd¡ FuTRôp êjW YojR¨
(Diuretic) Fußm, Øû\ ùYlTLt± FuTRôp Øû\ ®Vô§úWô§ (Antiperiodic)
Fußm DPpúRt± FuTRôp qVRôúTRLô¬ (Alterative) Fußm YZeLlTÓ¡\Õ.
LôhÓf ºWLjRôp Ds[eûL LÚl×l ×s°, ©WúULm, ûTj§Vm, YôRÏuUm
A¡VûY ¿eÏm. Ï°of£ DiPôdÏm.
ùTÚgºWLm :
ùTÚgºWLm éiÓ YÏlûTf úNokRÕ. BRu ®jÕ ùYi¦\jÕPu
LXkR £±Õ TfûN ¨\ØûPVÕ. UQØs[Õ. Bk§Vô®p FeÏm T«Wô¡u\Õ.
YP Bk§Vô, TôWºLm, HúWôlTô®u Uj§V TôLm, ùRuTôLm A¡V BPeL°p
GWô[UôLl T«¬PlTÓ¡u\Õ.
úNôm×, ùYiºWLm Fu\ úYß ùTVoLÞm DiÓ.
YôNû]ÙPu á¥V LôoT×m BRu ÑûYVôÏm. BÕ @LhÓYôn YLt±
FuTRôp DRWYôRaWL¬ (Carminative) Fußm, T£j¾ çi¥ FuTRôp
_PWôd²YojR¨ (Stomachic ) Fußm YZeLlTÓ¡\Õ.
Yôª²úVô² úWôLm, Y«tß Y-, ÑWm, @ËWQm, Y«tßl©Nm, ÖûWjR
LT BÚUp, À-Lm, ÑYôNm, C]j ùRô² YôRm, ÀSôNm A¡VYtû\l ùTÚgºWLm
¿dÏm. úUÛm LÚl× YôÙûYÙm ùTÚgºWLm Li¥dÏm.

Botanical Name Family Name Commercial Part
Foeniculum vulgare Miller Apiaceae Fruit
Indian Names :
Hindi : Saunf, Sonf
Bengali : Pan, Muhiri, Mauri
Gujarati : Variari
Kannada : Badi - Sopu
Malayalam : Perum Jeerakam
Marathi : Badishep
Punjab : Saunf
Sanskrit : Madhurika
Tamil : Shombei
Telugu : Sopu, Pedda - Jilakara
Name in International languages

Spanish : Hinojo
French : Fenouil
German : Fenchel
Swedish : Fankal
Arabic : Shamar
Dutch : Venkel
Italian : Finocchio
Portuguese : Funcho
Russian : Fyenkhel
Japanese : Uikyo
Chinese : Hui - Hsiang

ºûUf úNôm×
º ûUfúNôm× TX TÚYm @pXÕ BÚ TÚYm YôÝm £ß ùN¥ Iuß ØRp
êuß @¥ DVWm Y[Úm. úYo R¥jR ¡ZeLôL BÚdÏm. BûX áh¥ûXd
Ïß¡ ¿iP £t±ûXLs Ds[Õ. édLs £±VûY, ùYiûUVô]ûY. L²
BWiÓ ©[ÜL[ôLl ©¬Ùm. ©[ÜLs êuß ØRp GÝ ª.Á. ¿[Øm, 1.5#2 ª.Á.
®hPØm Ds[ûY. BûY SßUQm Ds[ûY. ¿s NÕWUô]ûY. BÕ YP
BUVl TÏ§«p LôhÓf ùN¥VôL Y[o¡\Õ. YPdÏ HúWôlTô®Ûm Uj§V
A£Vô®Ûm BûRl T«o ùNn¡u\]o. Bk§Vô®p ®tÏm ºûUf úNôm×
ùTÚmTôÛm ùY°Sôh¥-ÚkÕ YÚm NWdÏ £± R[úY Bk§Vô®p NUùY°L°p
Ï°oLôXl T«WôLÜm, LôxÁo ÏUôúYôu, LôoYôp, NmTô ØR-V ©WúRNeL°p
9,000 ØRp 12 A«Wm @¥ DVWØs[ UûXL°p úLôûPl T«WôLÜm
®û[¡\Õ.
L² Ø§oYRtÏ ØuúT @ûR ùLônYo. Ø§okRYtû\ Ùm T²Vôp
Sû]k§ÚdÏm ûYLû\«p @ßlTÕiÓ. ùN¥ûV DXoj§d L²ûV,
@¥jùRÓjÕl ×ûPjÕl ûTL°p úNªlTôoLs.
ºûUf úNômûT NûUV-p NmTôWUôLl TVuTÓjÕYo. ùWôh¥, ©vúLôjÕ,
úLd, TôpLh¥ A¡VYtßdÏ SßUQm RWÜm BûRl úTôÓYôoLs.
ºûUf úNôm× Lôl×f ÑûYÙûPVÕ. BÕ T£ûV DiPôdÏm. ALúY,
_PWôd² YojR¨ (Stomachic) Fuß áßYÕ YZdLm. @LhÓ YôÙûY
@LtßRp, ùYlT ØiPôdÏRp BRu ÏQeL[ôÏm.
ºûUf úNôm©]ôp Y«tßl ùTôÚUp, Y«tß Y-, @d² UkRm úTôÏm.
BRû] UÚkÕLÞdÏ YôNû]d LôLÜm, UûXf NôUôuLú[ôÓ úNojÕm
DTúVô¡lTÕ YZdLm.
úLdÏ ®ûR, LôWúY, µVô, ´Wô A¡VûY BRu úYß ùTVoL[ôÏm.
ºûUf úNôm©-ÚkÕ FÓdÏm ûRXjûR UÚkRôLÜm ùLôÓlTôoLs.
ºûUf úNôm©p LXlTPm ùNnÕ®ÓYÕiÓ. ûRXm FÓjÕ®hP
®ûRûVÙm, BfùN¥«u Ïf£ ºWLm ØR-V Ytû\Ùm LXdÏ¡u\]o.
ºûUf úNôm×j ûRXm ®ûR«-ÚkÕ TôûX Y¥jÕ FÓlTÕ, BÕ
¨\ªpXôUp @pXÕ Ntß ùYÞlTô] UgNs ¨\UôL BÚdÏm. B§p Ds[
LôoúYôu Fuàm ùTôÚs ùLôd¡l×Ý UÚkRôL TVuTÓ¡\Õ.
ºûUf ºWLm :
ºûUf ºWLjûRl ©[l×f ºWLm Fußm ùNôpYo. Lôol×m B²l×m BRu
ÑûYVôÏm. BÕ @LhÓYôÙ @Lt± FuTRôp DRWYôRaWLô¬ (Carminative)
Fußm, £ß¿ol ùTÚd¡ FuTRôp êjRWYojR¨ (Diuretic) Fußm ÚÕÜiPôd¡
FuTRôp ÚÕYojR¨ (Emmenajogwe ) Fußm á\lTÓ¡\Õ.
¿eLôl ©jRØm YôR úLôTØm ºûUf ºWLj§]ôp ¿eÏm.
ºWLm # 50 ¡Wôm
LôhÓf ºWLm # 50 ¡Wôm
©[l×f ºWLm # 50 ¡Wôm
BûYLû[f ÑjRm ùNnÕ IÚ Tôj§Wj§p úTôhÓ TjÕ FÛªfûNl TZjûR
@ßjÕ Nôù\ÓjÕ, ºWLjÕPu úNojÕ ùYn«-p SuÏ DXojRÜm. Nôß
Ñi¥V©u ºWLjûRj çs ùNnÕ Tj§WlTÓjRÜm.
B§p LôûX # UôûX @ûW úRdLWi¥ (êuß ¡Wôm) @[Ü Nôl©hÓ
ùYk¿o @ÚkR BRVl TPTPl×, ùSgÑY-, ùSgûN BßdÏ¡u\ DQoÜ,
WjR @ÝjRm (B.P.) UVdLm, úNôoÜ A¡V] ¾Úm.
@xPYodL DQÜlùTô¥ :
úRûYVô] ùTôÚsLs :
ÑdÏ # 50 ¡Wôm
ª[Ï # 50 ¡Wôm
§l©- # 50 ¡Wôm
JUm # 50 ¡Wôm
ºWLm # 50 ¡Wôm
BkÕl× # 50 ¡Wôm
ùNnØû\ :
BkÕl×, ùTÚeLôVm ¿eLXôL Ut\ NWdÏLs @û]jûRÙm B[YßlTôn
YßjÕd ùLôs[Üm. ©u]o BYtû\j ç[ôd¡ BkÕl×, ùTÚeLôVm
BYtû\Ùm çs ùNnÕ Iu\ôLd LXkÕùLôs[Üm.
TVuLs :
ÏPt×i, YôÙd úLô[ôßLs, T£«uûU, ùN¬VôûU, A¡VûY ¾Úm. BkRl
ùTô¥«p £±Õ SpùXiùQn úNojÕ NôRj§p LXkÕ Nôl©P ªdL T£ûV
DiPôdÏm. BÕ IqùYôÚ Åh¥Ûm BÚdL úYi¥V DQÜl ùTô¥VôÏm.
BÕ @xPãWQm Fu\ ùTV¬p @û]jÕ SôhÓ UÚkÕd LûPL°Ûm
¡ûPd¡\Õ.
Cumin Seeds
Parameters Value
Moisture 11.900
Protein 18.700
Fat 15.000
Minerals 5.800
Fibre 12.000
Carbohydrates 36.600
Energy 356.000
Calcium 1080.000
Phosphorus 511.000
Iron 11.700
Vitamins
Carotene 522.000
Thiamine 0.550
Riboflavin 0.360
Niacin 2.600
Vitamin C 3.000
Choline 1065.000

Magnesium 475.000
Sodium 126.000
Potassium 980.000
Copper 0.710
Manganese 1.020
Zinc 2.660
Phytin Phosphorus 153.000

éiÓ
ùYsû[l éiÓ
ùYeLôVjûR®P éi¥p @§Ld LôWm BÚdÏm. BÕ Lôol×f
ÑûYÙûPVÕ. BXL]m, Ds°, LôVm, éiÓ ùYeLôVm Fuàm ùTVoLÞm
ùYsû[léiÓdÏ DiÓ. ùYsû[léiÓ @LhÓYônYLt± FuTRôp, DRW
YôWaWLô¬ (Carminative) Fuàm T£ûV @§L¬dÏm FuTRôp HPWôd²YojR²
(Stomachic) Fußm, DWUôd¡ FuTRôp TXLô¬ (Tonic) Fußm ùNôpXlTÓ¡\Õ.
DPp Øtßm Tt±VôYÕ @pXÕ Jo DßlûTl Tt±VôYÕ DiPô¡u\
úSôûV Øû\ûUúVôÓ úTôd¡, DPûX Su²ûXdÏ ùLôiÓYÚm ÏQm
ùYsû[l éiÓdÏ DiÓ. ALúY BRu DPú\t @pXÕ YVRôúTRLô¬
(Alternative) Fußm ùNôpYôoLs.
ùYsû[léiÓ ùYlTØiPôd¡ FuTRôp DxQLô¬ (Stimulant) Fußm,
úLôûZVLt± FuTRôp LTaWLô¬ (Expectorant) Fußm £ß¿ol ùTÚd¡
FuTRôp êj§WYojR¨ (Diuretic) Fußm, ×ÝdùLôp- FuTRôp ¡Úª Sô£²
(Anthelmintic) Fußm ùNôpXlTÓ¡\Õ.
£±V Lh¥Ls, ùN®Ó, SôsThP BÚUp, ÑYôNm, UXd ¡Úª A¡VYtû\l
úTôdÏm ÏQm ùYsû[léiÓdÏ DiÓ. úUÛm _u², YôRúWôLeLs,
£úXjÕUj RûXY-, YônúSôn, ¿úWt\m, ºRúT§, êXm A¡VYtû\ BÕ
ÏQlTÓjÕm.
RôYW ®[dLm :
Ïªr úTôu\ TÚjR RiÓLû[d ùLôiP RôYWm. BûXLs RhûPVô]ûY.
¿iÓ ùU-kRûY. BûX«u @¥lTÏ§ Dû\ úTôuß LôQlTÓm. é, Tôû[
úTôu\ YhP @ûUl©p ùRôÏlTôLd LôQlTÓm. é BRrL°u Ö²YôpúTôp
¿i¥ÚdÏm. ULWkRd Lm©Ls é BRrLÞdÏs IÓe¡«ÚdÏm. IÚ L²«p
Aß ®ûRLs YûW LôQlTÓm. úY¬u ¸¯-ÚkÕ Y[Úm UXodùLôjÕ R¥jRÕ,
ùLh¥Vô]Õ. Uj§V A£Vô ØÝYÕm DQÜ DTúVôLeLÞdLôL éiÓ
T«¬PlTÓ¡\Õ. ùYsû[l éiÓ, Ds°, ùYsÞs°, ùYs ùYeLôVm, LôVm
úTôu\ Uôtßl ùTVoLÞm DiÓ. LônkR éiÓ U°ûLdLûP, SôhÓUÚkÕd
LûPL°p FlúTôÕm ¡ûPdÏm.

RôYW®Vp ùTVo : (Allium Sativum)
NUv¡ÚRm : Xã], WúNôu
ùRÛeÏ : ùYsÞs°, ùRs[LhPô
Lu]Pm : ùTpÛs°
UûXVô[m : ùYsÞs°
UÚjÕYl TVuLs Utßm UÚjÕY Øû\Ls

éiÓ #£ß Lh¥Ls, LôÕ UkRm, SôsThP BÚUp, BûWl×, Y«tßl
×ÝdLs, YôR úSônLs, YônÜj ùRôpûX, RûXY-, _XúRô`m, Yôn úSôn,
ºRd L¯fNp úTôu\Ytû\d ÏQUôdÏm
LôÕY- ÏQUôL :
éiûP SÑd¡ ©¯kR Nôß BWiÓ Õ° @[Ü Lô§p ®PúYiÓm. IÚ
Sôû[dÏ BWiÓ Øû\Ls, êuß SôhLsYûW ùNnVXôm.
Y«tß Dl×Nm N¬VôL :
éiÓ, ª[Ï, L¬NôûX BûXLs BkR êußm NU FûPVôL FÓjÕdùLôiÓ
@ûWjÕ, TûNVôd¡ FÛªfNm TZ @[Ü IqùYôÚ úYû[ DQÜdÏl ©u]o
Nôl©P úYiÓm.
YôR úSônLs ÏQUôL :
100 ¡Wôm YßjR éiûP SÑd¡, Iu\ûW -hPo úReLôn FiùQ«p
BhÓ Lônf£, Y¥Lh¥ ûYjÕd ùLôiÓ @kR FiùQVôp Y-Ùs[ BPj§p
úRnjÕ YWúYiÓm.
Y«tßl ×ÝdLs ùY°VôL :
éiÓf Nôß 10 Õ°Ls @[Ü BWÜ DQÜdÏl ©u]o Nôl©P úYiÓm.
éiÓ TX UÚjÕYl TVuLû[ DûPVÕ. UÚkÕLû[®P DQ®p @§LUôL
úNo¡u\Õ. éiûP DQ®p Øû\VôL úNojÕ YW YôR úSônLs, ºRúT§,
YônÜj ùRôpûX, ÏuUm úTôu\ûY ÏQUôÏm. úUÛm BRV úSôn YWôUp
LôdÏm. éiÓ FiùQn, LdÏYôu, ÏPp×i, UúX¬Vô, Vôû]dLôp, AvÕUô
A¡VYtû\d LhÓlTÓjÕm §\u ùLôiPÕ. úUÛm BÕ WjR @ÝjR úSôûVÙm
ÏQl TÓjÕm. ¸p ©¥l×dLô] éÑ UÚkRôLÜm TVuTÓm. éiÓm, éiÓ
FiùQnÙm TX úUpSôhÓ UÚkÕL°Ûm, úX¡VeL°Ûm, Uôj§ûWL°Ûm
úNodLlTÓ¡u\].
ùYsû[léiÓ úX¡Vm
ùYsû[léiÓ FuTÕ Åh¥p @û]YÚm DTúVô¡dÏm DQÜ YûLûVf
NôokRÕ. ùTÚmTôÛm @dLôXj§p ÑY¥L°Ûm, TX èpL°Ûm, Åh¥p
@§LUôLl TVuTÓj§«Úd¡\ôoLs FuTûR Sôm úLs®l Th¥Úd¡ú\ôm.
BkRl éi¥u ÏQm WjRj§p BÚdÏm ùLôÝlûT ¿dÏ¡\Õ. DP-p YôÙj
ùRôkRWÜLû[Ùm, ËWQj ùRôkRWÜLû[Ùm ¿dÏ¡\Õ. BÚl©àm ÏZkûR
©\kR RônUôoLÞdÏ SôhÓd LôVm Fu\ UÚk§p BkRl éi¥û]jRôu
@§LUôLl TVuTÓj§ UÚkÕ ùNn§Úd¡\ôoLs.
BkRl éiÓ @§LUôL BÚd¡u\ LôWQj§]ôp Y«tßl ùTôÚUp, D§Wf
£dLp, DPp L]m, WjRf ºWûUl× BûYLÞdÏ ªL Gt\RôÏm.
Sôm DiÔm DQ®p YôWj§tÏ BWiÓ Øû\ éiÓ WNjûR ûYjÕ
Nôl©hÓ YkRôp DP-p ÏPp YôÙ, ReL Yônl©pûX. BjRûLV Nd§ YônkR
éiûP úX¡VUôLf ùNnÙm Øû\ ¸úZ ªL ®¬YôLÜm, ®[dLUôLÜm
ùLôÓdLlThÓs[Õ.
éiÓ # 200 ¡Wôm
ÑdÏ # 200 ¡Wôm
Yôpª[Ï # 200 ¡Wôm
BkÕl× # 200 ¡Wôm
JUm # 200 ¡Wôm
GXm # 200 ¡Wôm
§l©- # 200 ¡Wôm
ª[Ï # 200 ¡Wôm
ºWLm # 200 ¡Wôm
§¬TôûX # 200 ¡Wôm
ùYtTôûX @¬£ # 200 ¡Wôm
@§®PVm # 200 ¡Wôm

ùNnØû\ :
ùYsû[léiûP Ï±jR @[ÜlT¥ FÓjÕdùLôiÓ Su\ôL B¥jÕ IÚ
Tôû]«p úTôhÓ, SôuÏ -hPo Ri½o Et± @Ól©p ûYjÕ, 500 ª.-
@[Ü YÚmYûW ÑiPd Lônf£ BRû] Y¥Lh¥d ùLôiÓ BjÕPu
úRûYVô] @[ÜdÏ º²ûVd LXkÕ Lônf£, TôÏ ùNnÕ ùLôiÓ úUtT¥
LûP NWdÏLû[ B¥jÕj çs ùNnÕ, Õ¦ ùLôiÓ Y¥Lh¥ BkR ãWQjûR
úUtT¥ Tô¡p úTôhÓ Su\ôLd ¡i¥ ùUÝÏ TRm YkRÜPu ùSnûV Et±
SuÏ ¡i¥ A±V ©u Tôh¥-p ûYjÕd ùLôs[Üm.
DhùLôsÞm @[Ü :
§]m úYû[dÏ 10 ¡Wôm ÅRm BWiÓ úYû[ Nôl©PÜm.
DhùLôsÞm LôXm :
48 SôhLs IÚ UiPXm Nôl©PÜm.
Tj§Vm :
LôWUô] DQÜ YûLLû[Ùm, YônÜ DQÜ YûLLû[ ¿dLÜm.
¾Úm ®Vô§Ls :
YônÜLs, ÏuUm FhÓ, T£«uûU BûYLs Ÿoj§VôÏm.
ùYsû[léiÓ úUÛm £X RLYpLs

ùYsÞs° # Ds°l éiÓ (¡ZeÏ)
@ßÑûYL°p ×°l× R®W Ut\ûY DiÓ (W^#E]m)
Wú^ô]m # XÑ]m FuTÕ úRLdLpTf NWdÏ
ÑûY«p LôWØm B²l×m úUmThPÕ. Dl×, ÕYol×f ÑûYÙm DiÓ.
R²jÕf Nôl©ÓmúTôÕ LôWm @§Lm ùR¬Ùm. ùYkRôp B²l× @§Lm ùR¬Ùm.
Tô-p ùYkRôp LÓUQØm Ïû\Ùm. ùSnl×m ãÓm Ds[Õ. Ut\ûYLû[
F°§p ËWQUôdÏm. BÕRôu ËWQUôLj RôURUôÏm. TXm, ×x¥, úUûR,
ùRôiûP«u B²ûU Y-Ü, Li TôoûYd áoûU RWYpXÕ. FÛm×Ls
I¥kRôp ºd¡Wm úNodÏm. FÛm×LÞdÏ Y-Ü RÚm. ùRôiûP, úUp Y«ß,
ÏPp ØR-V BPeL°p YônÜ LTm úNWôUp RÓdÏm. SôsThP _ýWm,
DhLôeûL, Y«tß Y-, Y«t±p YôÙ, UX êj§WeLs N¬VôL ùY°VôLôUp
RûP GtTÓm. Bßd Lm, @u]j ÕúYNm, T£«uûU, êXm, ùTÚêfÑ, Y«t±p
TXRWlThP ¡ÚªLs, LÓûUVô] úRôp úSônLs, Uôo× Y- BûYL°p SpX
ÏQm RÚm.
B§p A®VôL Uô\dá¥V Jo FiùQnl TûN DiÓ. BkR FiùQnûV
Nôl©ÓmúTôÕ úRô-Ûs[ ®VoûYd úLô[eLs êXØm, ÑYôNd úLôNeLs
êXØm ùY°VôÏm. @R]ôpRôu éiÓ Nôl©hPYoL°u ®VoûY êfÑd
Lôtß, £ß¿o BûYL°p éi¥u Sôt\m ×XlTÓm. ùYeLôVØm BjRûLVúR.
ÑYôNd úLôNeL°p @Pe¡d ¡PdÏm LTjûR B[d¡ ùY°dùLôQoY§Ûm,
LTj§u Sôt\jûRl úTôdÏY§Ûm @eÏs[ ¡ÚªLû[l úTôdÏY§Ûm BÕ
¨LWt\Õ. BkR ÏQeLs BÚlTRôpRôu IÚ éiûPl úTôhÓ AUQdÏ
FiùQn, úYlùTiùQn Lônf£ @sÞUôkRm ØR-V ÑYô^ôNV LT
úSônL°p £ÑdLÞdÏd ùLôÓlTÕ YZdLm.
SWm× UiPXj§p Bju Nd§ ºd¡WUôLl TWÜm. SWm× UiPXjûRj çi¥
YÛlTÓjÕm. AûLVôp BÓl×l ©¥l×, ¡ÚjWÊ (^Vô¥Lô) ØLT`YôRm,
TdLYôRm, ùRôiûPj §ªo, ¸p YôÙ ØR-V úWôLeL°p éiûP Tô-p
úYL ûYjÕ Nôl©ÓYûRúV Ød¡V £¡fûNVôLd Ï±l©ÓYÕiÓ. Y-
@§LUôL Ds[ BPeL°p BûRúV @ûWjÕl éÑYÕiÓ. úRô-p ùUuûU
@§Lm Ds[YoLs BRu éfûN 1#2#3 U¦ úSWj§tÏl ©u @Lt±®P
úYiÓm. @§L úSWm BÚkRôp £XÚdÏ ùLôl×°jÕ ®Óm.
@¥ Y«t±p YôÙ @ûPjÕ UX êj§Wd LhÓPu F§ojÕ BRVj§p
@ÝjÕYRôp Uôo× Y- @§LUôL BÚdÏmúTôÕ BRu Nôtû\f Nôl©hÓ
úUÛdÏl éÑYRôp Y«tß Dl×Nm Ïû\kÕ UX êj§Wj RûP ®Ó ThÓ,
BÚRV @ÝjRm Ïû\kÕ, Y- Ïû\kÕ BRVØm YÛlùTßm.
UiûPf N° LiÓ, N° TÝdLôUp ùY°úV\ôUp BÚdÏm ¨ûX«p
GtTÓm RûXY-«p BûR @ûWjÕ ùSt±«Ûm, Lô§u úUt×\j§Ûm Ttßl
úTôP, N° TÝl× ùY°Vô¡ RûXY- Ïû\Ùm. @¥dL¥ BkR YûL RûX
Y-Vôp £WUlTÓTYo BRû]l úTôhÓd Lônf£, Sp ùXiùQn úRnjÕ
vSô]m ùNnYo. ¿úWt\m, LôÕ UkRm, ùUu²«p RûN BßdLm GtThÓ
YÚm SWm×j RûXY- úTôu\ûYÙm ÏQUôÏm.
BûR @ûWjÕ £±V Lh¥L°uúUp úTôP, @ûY LûWkÕ Uû\Ùm. BRu
Nôtû\l ©¯kÕ Lô§p®P... LôÕ Y- Ïû\Ùm. ùN®Ó ¿eÏm. LôÕ SWm×
YÛlTÓm. éi¥u IÚ TÚlûT E£«p Ïj§d ùLôiÓ SpùXiùQn«p
Sû]jÕ, @]-p Yôh¥ B[gãPôL BÚdÏmúTôúR Lô§p @ûR @Ýj§l
©¯V FiùQn LXkR BRu Nôß Lô§p ®Ým. Y- DPú] Ïû\Ùm. BûRd
LNd¡ Nôß ©¯kÕ ª[ÏjçÞPu úNojúRô, úNodLôUúXô Ds Sôd¡p TÓmT¥
RPY... DsSôdÏ @Zt£ ÅdLm, ùRôeÏRp ÏQUôÏm. Ds°l éi¥u Nôß
IÚ @Üuv, úRu @ûW @Üuv úNojÕ IÚ Tôh¥-p ûYjÕdùLôiÓ
§]m 3,4 RPûY RP® YWXôm. IÚ YôWj§tÏ úUp ûYj§ÚdLd áPôÕ.
Tô-p úYL ûYjúRô, L`ôVUôd¡úVô, Nôß ©¯kúRô §]Øm Nôl©hÓ YW...
SôsThP BÚUp, N°, UXd¡Úª, C£ú]ô©p³p YÚm YWhÓ BÚUp, LôeûL,
BÝl× úTôu\ûY ÏQUôÏm.
LÓÏ FiùQn @pXÕ úReLôn FiùQn«p éiûPl úTôhÓd Lônf£
@kR FiùQnûV SWm× Y- Ds[ BPeL°p RP®l ©¥jÕ®P Y- Ïû\Ùm.
ùNô¬ £WeÏ, LôÕ Y- BûYL°Ûm DTúVô¡dLXôm.
éiûP Dl×Pu SÑd¡f Nôß ©¯kÕ RPY ÑÞdÏ, úUp úRôs N¬kÕ
©¥l× úTôu\ûYLs ÏQUôÏm. LÓûUVô] ºRúT§«p ÏPp Y\h£
ªÏk§ÚkRôp BûR úYLûYjÕ ùSn, NodLûW úNojÕl ©ûNkÕ Nôl©P
LÓl× DPu Ïû\Ùm. ©jR úRLYôÏs[Yo £XÚdÏm TfûN VôLúYô, úYL
ûYjúRô Nôl©ÓmúTôÕ IjÕd ùLôs[ôUp Y«tßf NeLPeLs GtTPXôm.
@YoLs Tô-p úYLûYjÕf NodLûW úNojÕf Nôl©ÓYÕ SpXÕ.
ùLôÝl©]ôp GtTÓm ùLÓRpLs

ùLôÝl× @§LUô¡\úTôÕ WjRjûRd ùLh¥l TÓjÕm. WjRj§u ùN±ûY
@§LlTÓjÕm. WjRSô[f ÑYoL°p Ih¥dùLôiÓ Sô[eL°u ÏZônLû[
ÑÚd¡ ®Óm. BRVj§p WjRm @ûPÙm TôûRVô] £û\ Lû[Ùm, BRVj§-ÚkR
WjR ùY°úVßm RU²Lû[Ùm @ûPjÕd ùLôsÞm. YVÕ á¥]ôúX DP-p
ùLôÝl×f NjÕ @§LUôÏm.
@kR Yônl× Rô]ôLúY YÚm. BlT¥VôL úSôVt\ YoLsáP ùLôÝl×l
TiPeLû[d Ïû\jÕ DiQl TZ¡ YWúYiÓm. ùLôÝl×f NjÕ @§Lm
DP-p úNÚ¡\ úTôÕ ªÏkR £WUjûRúV DiÓTiÔm. DPp TÚUu GtTÓm;
ÑßÑßlTôL BVeL Ø¥VôÕ.
ÖûWÂWp, LpÄRp, BRVm, ¡h² úTôu\ Ds Þßl×L°p @§LUôL ùLôÝl×
úRe¡ BVdLj RûPLû[ GtTÓjÕm. ùTÚmTôÛm WjR @ÝjRj§tùL] Dh
ùLôsÞm Uôj§ûWL°u ùTÚm Tô§l× BÚdLôÕ, Fu\ôÛm ùTôÕYôLúY
FkR UÚkÕLÞm F§o ®û[ÜLû[ Ds[Pd¡V UÚkÕLsRôu.
SôUôLúY úSô«u @[ûYl Tt±j ùR¬VôÕ Á± TVu TÓjRd áPôÕ.
FdLôWQm ùLôiÓm UÚjÕY¬u AúXô Nû]ûV Á\dáPôÕ. @§Ûm
DlûTÙm, ¿ûWÙm ùY° úVtßm UÚkÕLû[ Jo @[®tÏúUp ¨fNVm
TVuTÓjRd áPôÕ. Ï±lTôL Øu× Ï±l©hPÕúTôp WjR @ÝjR
úSôVô°LÞdÏ UXf£dLp FuTÕ BÚdLdáPôÕ.
FlT¥Vô]ôÛm UÚjÕYoL°u AúXôNû]lT¥ UÚkÕLû[Ùm Gtß
úSô«u Å¬Vm NU¨ûXûV @ûPkR ©u Utû\V Y¯Lû[l Tt± £k§dL
úYiÓm.
DQÜL°p êuß YûL DiÓ
1. LôoúTô ûahúWh (Carbohydrate) :

UôÜfNjÕ, @¬£, úLôÕûU, úNô[m, úLrYWÏ, úNªVô úTôu\Yt±Ûm BÕ
@§Lm. IÚ ¡Wôm LôoúTôûahúWh, SôuÏ LúXô¬ Nd§ RWYpXÕ. ªL F°§p
ùN¬Uô]m ALdá¥VÕ. BYtû\ F°V (Simple ) @ûUl× DûPVÕ Fußm,
£dLXô] (Complex) @ûUl× DûPVÕ Fußm ©¬d¡ú\ôm. ÏÞdúLôv,
NodLûW, (ÑdúWôv) Tô-Ûs[ úXdúPôv úTôu\ûY F°V @ûUl×
DûPVûY. Nôl©hP ÜPu ªL ®ûW®p DQÜd ÏZô«-ÚkÕ WjRm ùNuß
@ûPkÕ SUdÏ Nd§ûVd ùLôÓdÏm.
A]ôp BûY ""ùYtß Nd§Ls''; Gù]u\ôp BYt±p Nd§ÙPu ûYhPªu,
RôÕlùTôÚs, NdûL NjÕ úTôu\ DTúVôLUô] ùTôÚsLs úNojÕ YÚY§pûX.
Utù\ôÚ ®RUô], £dLXô] @ûUl×s[ (Complex) LôoúTô ûahúWh (Rô²Vm
Utßm úYo DQÜLs) Rôu DPÛdÏ SpXÕ. NdûL NjÕ DiÓ; ûYhPªuLÞm
RôÕl ùTôÚs LÞm DiÓ; @[ÜdL[Ü, F°V UôÜlùTôÚsLû[®P BYt±p
LúXô¬Ls Ïû\Ü; DÚû[, LôWh, ÀhÚh, NodLûWYs°, LWûQ úTôu\ úYo
DQÜLs SUdÏ SuûU RWdá¥VûYúV. NodLûW ®Vô§ Ds[YoLÞm, DPp
TÚU]ôL Ds[YoLÞm BYtû\ @§Lm Nôl©PdáPôÕ. Ut\YoLÞm Bq®R
úYo DQÜLû[j RÏkR Øû\«p (úYL ûYjÕ @§Lm FiùQn úNodLôUp)
RVô¬jÕ Sm úRûYdúLtT DiQúYiÓm.
2. ùLôÝl×f NjÕ (Fat) :

BÕ SUdÏ Ú£ûVd ùLôÓlTÕPu G, ¥, B.úL. (A, D, E & K) úTôu\
ûYhPªuLû[Ùm RkÕ Sm úRôûX ùUÚÏ Pàm ûYd¡\Õ. A]ôp Ï±l©hP
@[ûYj Rôi¥ ®hPôp DPp FûP @§LUôYÕPu ùLôXvh Wôp @§L¬jÕ
UôWûPl× úSôn YWYûZdLÜm ùNnÕ ®Ó¡u\].
LiÔdÏj ùR¬VôR ùLôÝl× ªLf £±R[Ü (<1%) Rô²VeL°Ûm JW[Ü
TÚl× Utßm ®ûR (Seeds) Utßm ùLôhûP (Nuts) DQÜL°Ûm DiÓ.
LiÔdÏj ùR¬kR ùLôÝl× FiùQnL°Ûm, UôªNj§Ûm, Tô-Ûm, Tôp
ùTôÚhL°Ûm BÚd¡\Õ. ùLôÝl×Qo®u F¬Nd§ ªL @§Lm 1 ¡Wôm 9
LúXô¬ ùLôÓdLYpXÕ.
ùLôÝl×f NjÕQûY, é¬Rd ùLôÏl× (Saturated fat) Fußm é¬RUt\
ùLôÝl× (Unsaturated fat) Fußm ©¬dL Xôm. é¬Rd ùLôÝl×Rôu DPÛdÏ
ªLj ¾ûUV°dLd á¥VÕ. é¬Rd ùLôÝl× @§Lm DiPôp Sm LpÄW-p
DtTj§VôÏm ùLôXvhWô-u @[Üm @Ru êXm WjRj§Ûs[ ùLôXvhWô-u

@[Üm á¥®Óm. Sm WjRj§ Ûs[ ùLôXvhWô-u £ß TÏ§Rôu DQ®
-ÚkÕ (ØhûP UgNs LÚ, Tôp, Tôp NôokR ùTôÚhLs Utßm UôªNm)
úS¬ûPVôLd ¡ûPd¡\Õ.
ùTÚmTÏ§ LpÄW-pRôu DtTj§Vô¡\Õ. BkR DtTj§ûV @§LlTÓjÕYÕ
é¬Rd ùLôÝlúT. úUÛm é¬Rd ùLôÝl× WjRm Dû\Ùm RuûUûV @§LlTÓjÕ
¡\Õ. é¬Rd ùLôÝl× @§Lm LôQlTÓYÕ UôªNm (Ød¡VUôL £Yl× UôªNm
(Red Meat) ØhûP UgNs LÚ, Utßm Tôp, TôXôûP, TôpúLôYô, ùSn,
ùYiùQn úTôu\Yt±pRôu. FkùRkR DQ®p é¬Rd ùLôÝl× @§LúUô,
@kR DQ®p ùLôXvhWôp @[Üm @§LUôL BÚdÏm.
UôªNeL°p AhÓdL±, Tu±dL±, UôhÓdL± úTôu\ Yt±p é¬Rd
ùLôÝl×m, ùLôXvhWôp @[Üm @§Lm. @ÕúTôX, Dßl× UôªNeL°Ûm
(¡h², -Yo, êû[dL±, FÛm×dL±) BkR YûLd ùLôÝl× @§Lm.
úLô¯, YôuúLô¯ úTôu\Yt±p é¬Rd ùLôÝl× Ïû\Ü. BYtû\
DTúVôLlTÓjÕmúTôÕ, úRôûX AZUôL D¬jÕ ®PúYiÓm. Dßl×Ls Utßm
LÝjÕ, Uôo×l TÏ§L°p ùLôÝl× @[Ü @§Lm FuTRôp @Ytû\ ®Xd¡®P
úYiÓm. úLô¯ûV®P YôjÕdL±«p ùLôÝl× @§Lm.
N¬Vô] UôªNjûRj úRokùRÓlTûR®P @ûR FlT¥j RVô¬d¡ú\ôm
FuTÕ Ød¡Vm. FiùQ«p YßlTÕ, Tôp, ØhûP, UôÜ úNojÕ ©ûNkR
LXûY«p úRônjÕ (Batters) YßlTÕ úTôu\ûY SUdÏ ¾eÏ ®û[ ®dÏm.
ÏZm©p úTôhÓjRôu NûUjÕf Nôl©P úYiÓm. ÏZm©p úReLôn @ûWjÕ
Et±®Pd áPôÕ. ¿oYôr UôªNeL°p Áu, UôªNm SpXÕ. SiÓ, £l©, Áu,
B\ôp BYtû\j R®odLúYiÓm.
BûRl T¥jRÜPu UôªN DQÜ DiQôR ùY´ úP¬VuLs
NkúRô`lThÓ®PdáPôÕ. Gù]u\ôp Tôp Utßm Tôp NmTkRUô] ùTôÚsL°p
UôªNd ùLôÝlûT ªgÑm @[ÜdÏ é¬Rd ùLôÝl× DiÓ. úUÛm úReLôn
FiùQn Utßm TôUô«Ûm é¬Rd ùLôÝl× @§Lm.
é¬RUt\ ùLôÝlûT, IÚûU YûL (Monounsaturated ) Fußm TuûU
(Polyunsaturated) YûL Fußm ©¬dLXôm. BWiÓ YûLLÞm, WjRd
ùLôXvhWôp @[ûY @§Ll TÓjÕY§pûX. DQ®p é¬Rd ùLôÝlûT ¿d¡,
BkRl é¬RUt\ ùLôÝlûTf úNojRôp (LDL) ùLôXvhWôp Ïû\Ùm. A]ôp
SUdÏ SuûU ùNn¡\ (HDL) DVo @Poj§ ùLôXvhWôûX, TuûU YûL
é¬RUt\ ùLôÝl× ùYÏ YôLd Ïû\jÕ®Óm. IÚûU YûL é¬RUt\ ùLôÝl×
HDL ùLôXvhWôûXd Ïû\dLôÕ. @kR YûL«p IÚûU YûL é¬RUt\
ùLôÝlúT £\kRÕ.
TuûU YûL é¬RUt\ ùLôÝl©p, IúULô Aß Fußm IúULô êuß
Fußm ©¬ÜLs Ds[]. IúULô êuß YûL DQÜLs UôWûPlûTj RÓdL
ùYÏYôL DRÜ¡u\]. IúULô êuß YûL ùLôÝl× TÚU]ô] ÁuL°Ûm,
A-q, úNôVôÀuv, ùLú]ôXô, A°®ûR, @dúWôhÓd Lôn ùLôhûP
(Walnut) FiùQnL°Ûm ¡ûPd¡\Õ.
3. ×WRf NjÕ (Protein) :
IÚ ¡Wôm ×úWôh¼u SôuÏ LúXô¬Ls RÚm. BûY Ød¡VUôL RûN SôoLs

Utßm WjRj§Ûs[ ×úWôh¼u Ls DÚYôL DTúVôLUô¡u\]. BûY UôªN
DQ®Ûm, Tôp, TÚl×, ®ûR Utßm ùLôhûP DQÜL°-ÚkÕm ¡ûPd¡\Õ.
ØhûP ùYsû[d LÚ IÚ DVokR ×úWôh¼u. UôªNm Nôl©PôRYoLÞdÏ
£X Ød¡V ×úWôh¼uLs ¡ûPlT§pûX. BkR BZlûT TX®R TÚl×
DQÜLû[ Uôt± Uôt± @pXÕ úNojÕ DiÔmúTôÕ N¬ ùNnÕ ®PXôm.
DQ®p FpXôd ùLôÝlûTÙm IúWV¥VôLd Ïû\dLXôUô?

WjRj§p Ds[ ùLôXvhWôûXd Ïû\dL ùLôÝl× DQ®u Ød¡VUôL
é¬Rd ùLôÝl× DQ®u @[ûYd Ïû\dL úYiÓm. @R]ôp GtTÓm LúXô¬
Nd§ BZlûT CÓLhP LôoúTôûahúWh (UôÜ) DQûY @§Ll TÓjRXôm.
BqYôß LôoúTôûahúWh DQ®u Nd§ 60#70#dÏm úUp ¡ûPdÏUôß
DiPôp, WjRj§p Ds[ ùLôXvhWôp @[Ü Ïû\Ùm. A]ôp HDL
ùLôXvhWôp Ïû\Ùm, úUÛm ¥ûW¡°NûWh @[Ü á¥®Óm. Y«tû\f Ñt±
¨û\V ùLôÝl× úNokÕ®Óm. BÕúTôX Uôt\eLs GtTPôUp BÚdL Y¯,
é¬Rd ùLôÝlûTd Ïû\lTRôp GtTÓm LúXô¬ Nd§ BZlûT, ×KTô Utßm
ØKTôd ùLôÝl× DQûY (ùTÚmTôÛm RôYW FiùQnLs êXm)
@§LlTÓjRXôm. BR]ôp LDL ùLôXvhWôÛm Ïû\Ùm; HDL #m Ïû\VôÕ,
¥ûW¡°NûWÓm @§LUôLôÕ.
BûYLs @pXôUp, UÕÜm @§Lm LúXô¬Ls ùLôÓdLYpX DQúY. IÚ
¡Wôm 7 LúXô¬Ls RÚm. F]úY UÕ @§Lm @Úk§]ôp DPp ùTÚdÏm.
Y«tû\f Ñt± NûRÙm úTôÓm. UÕ @ÚkÕmúTôÕ ùTÚmTôÛm UôªN
DQÜLÞm, FiùQ«p YßjRûYLÞm, Øk§¬ TÚl×LÞm, DÚû[
YßYpLÞm RôWô[UôL DTúVôLUô¡u\]. UÕ®u ¾ûUûV®P BkRl TdL
DQ®u (Side Dish) ¾ûULs ªL @§Lm.

ùYsû[l éi¥u UÚjÕYd ÏQeLs
ùYsû[l éiÓ, ª[Ï, Tû]ùYpXm # RXô BWiÓ ¡Wôm FÓjÕ
@ûWjÕf Nôl©hPôp YôÙd úLô[ôßLs ¾Úm.
ùYsû[l éiÓPu (2 Tp), £±Õ YôRSôWôVQu BûXûVf úNojÕ
@ûWjÕf Nôl©hPôp, êhÓ YôRm Utßm BRV úSônLs ÏQUôÏm.
ùYsû[l éiÓ (2 Tp), ª[Ï (3), L¬NXôeLi¦ (£±R[Ü) # êuû\Ùm
Iu\ôLd úNojÕ @ûWjÕ §]Øm LôûX«p Nôl©hÓ YkRôp IúW UôRj§p
ùTÚY«ß LûWÙm.
ùYsû[l éiÓf Nô±p @dWLôWjûR (100 ¡Wôm), ®ÝRôL @ûWjÕ
úRu úNojÕd LônfNÜm. B§p LôûX, UôûX IÚ véu @[ÜdÏf Nôl©hPôp,
êuß UôRj§p §dÏYôn ÏQUôÏm.
ùYsû[l éiÓ (3 Tp), LÓÏ (Lôp úRdLWi¥) #BWiûPÙm £±Õ
úReLôn FiùQn úNojÕd Lônf£ Y¥Lh¥, @ûR ùSgÑl TÏ§«p úRnjRôp
Uôo×f N° LûWÙm.
SpùXiùQn«p £±Õ éiÓ úNojÕd Lônf£ Y¥Lh¥d ùLôs[Üm.
B§p BWiÓ ùNôhÓLû[d Lô§p ®hPôp LôÕ Y-, LôÕ UkRm, LôÕ BûWfNp
úTôu\ûY ¾Úm.
éiÓ, £±Õ Dl× BWiûPÙm ãÓTÓj§, éiûP B¥jÕf Nôß FÓjÕ,
@ûR ÑÞdÏ GtThP BPj§p RP®]ôp, ÑÞdÏ DPú] ÏQUôÏm.
éiûP Su\ôL @ûWjÕd Lh¥LsÁÕ ûYjÕd Lh¥]ôp, @ûY DPú]
DûPkÕ ÏQUôÏm.
éiÓ (2 Tp), JUm (Lôp úRdLWi¥), ª[Ï (3), êuû\Ùm Iu\ôLf
úNojÕ @ûWjÕ LôûX«p ùYßm Y«t±p Nôl©hÓ YkRôp, Y«tßl ×Ý
NôÏm; ùLôÝl× LûWÙm; DPp TÚUu ¾Úm.
éiÓ, ºWLm, Bg£ RXô HkÕ ¡Wôm FÓjÕ B¥jÕ Tû]ùYpXm
úNojÕ L`ôVm Lônf£d Ï¥jRôp RûXY-, RûX TôWm, êdLûPl× A¡VûY
¾Úm.
éiÓl TtLû[ Tô-p úTôhÓ úYLûYjÕf Nôl©hPôp YôÙj
ùRôpûXLs ¾Úm.
éiÓ, LtéWm, FÛªfNm TZfNôß #êuû\Ùm úNojÕ @ûWjÕ RûX«p
úRnjÕd Ï°jÕ YkRôp úTu ùRôpûX ¾Úm.

éiÓ, ÑiQôm× #BWiûPÙm úNojÕ @ûWjÕ SLfÑj§ ÁÕ é£]ôp
SLfÑj§ ÏQUôÏm.
éiÓ, ùYeLôVm #BWiûPÙm ùSn«p YRd¡f Nôl©hÓ YkRôp DP-p
úSôn F§ol× Nd§ @§L¬dÏm.
éiûP ùYs[ôhÓl Tô-p úYLûYjÕf Nôl©hPôp ºRúT§, ¿odLÓl×
BWiÓm ÏQUôÏm.
éiÓf Nôß FÓjÕ @§p ùYpXm LXkÕ Ï¥jRôp N°, BÚUp ÏQUôÏm.
éiûPl Tô-p úYLûYjÕ @ûWjÕ, Lh¥Ls ÁÕ RP®]ôp Lh¥Ls
DûPkÕ Aßm.
éiÓ (2 Tp), ª[Ï (2 UhÓm) #BWiûPÙm úNojÕ @ûWjÕ ùSt±«p
Ttßl úTôhPôp RûXY- ÏQUôÏm.
éiûP @ûWjÕ ØLl TÚdLsÁÕ RP® YkRôp @ûY ®ûW®p
Uû\Ùm.
éiÓf Nôß, FÛªfNm TZfNôß #BWiûPÙm NU @[Ü FÓjÕ TûP,
£WeÏÁÕ RP®]ôp @ûY ®ûW®p ÏQUôÏm.
YôR úSônLs ¾W :
ùYs[ôhÓl Tôp # 1 -hPo
TfûN ØÚeûL BûX # 100 ¡Wôm
éiÓ # 10 ¡Wôm
ùYkRVm # 10 ¡Wôm
LÓÏ # 10 ¡Wôm
ØR-p TôûX Su\ôLd Lônf£V ©\Ï, @§p Ut\ @û]jÕl

ùTôÚhLû[Ùm úTôhÓ, ÁiÓm Lônf£ Y¥Lh¥d ùLôs[Üm. B§p BÚkÕ
§]Øm 200 ª.-. @[ÜdÏf Nôl©hÓ YkRôp @û]jÕ®RUô] YôR úSônLÞm
ÏQUôÏm.

BÓl× Y- ¾W :
L¬VúTô[m # 30 ¡Wôm
§l©- êXm # 30 ¡Wôm
SßdÏ êXm # 30 ¡Wôm
éiÓ # 30 ¡Wôm
úUtLiP @û]jûRÙm ùSn«p YßjÕj ç[ôd¡d ùLôs[Üm. ©\Ï
BRàPu 300 ¡Wôm ùYpXjûRl TôÏ ùNnÕ úNojÕd ¡[± úX¡Vm ùNnVÜm.
B§p, FÛªfNm TZm @[ÜdÏ FÓjÕ §]Øm LôûX #UôûX BÚúYû[Ùm
Nôl©hÓ YkRôp BÓl× Y- Uû\Ùm.
BkR UÚkûR Nôl©ÓmúTôÕ ×°l× Utßm LNl× DQÜLû[j R®odL
úYiÓm.
ØPdÏ YôRm ¾W :
ùSôf£ BûX (@¬kRÕ) # 1 ûLl©¥
úReLôVj ÕÚYp # 1 ê¥
×ÝeLX¬£ UôÜ # 100 ¡Wôm
éiÓ # 10 Tp
BkR SôuÏ ùTôÚsLû[Ùm Iu\ôLd LXkÕ Õ¦«p ×hÓ @®lTÕúTôp
@®dL úYiÓm. ©\Ï, @§p Tô§ûV DsÞdÏf Nôl©PÜm. ÁRØs[ûR
ûYjÕ Y- Ds[ BPj§p IjRPm ùLôÓjRôp, êuú\ Sô°p ØPdÏ YôRm
¾Úm.
LÝjÕ Y- ÏQUôL :
BWiÓ -hPo TÑmTôûX Sôu¡p IÚ TeLôLd ÑiPd LônfNÜm. ©\Ï
@§p...
ùYpXm # 200 ¡Wôm
DÞkÕl ùTô¥ # 200 ¡Wôm
éiÓ # 20 ¡Wôm
A¡VYtû\f úNojÕ L°úTôp ¡[\Üm. BÕRôu DÞjReL°. B§p
FÛªfNm TZm @[ÜdÏf Nôl©hÓ UpXôkÕ TÓjRôp, BÓl©p GtTÓm ©¥l×,
LÓl× úTôu\ ©Wf£û]Ls ¾Úm.

ãRL úSôn ŸôW¦j ûRXm
ùTiL°p £XÚdÏ UôR®Pôn LôXj§p Y«tß Y- úTôu\ ùRôpûXLs
GtTÓm. £XÚdÏ D§Wm @§LUôLl TÓm. £XÚdÏj úRûYVô] @[Ü TPôÕ.
BmUô§¬ Ïû\TôÓLs ®XÏYRtÏ BkRj ûRXm SpX YûLVôLl TVuTÓm.
úRûYVô] NWdÏLÞm @[Üm :
£t\ôUQdÏ FiùQn # 500 ¡Wôm
ùYsû[l éiÓ # 50 ¡Wôm
TÑ®u Tôp # 300 ª.-.
ùYsû[l éi¥u úUp úRôûX ¿d¡, £±RôL @¬kÕ ºWLjûR FiùQn
®hÓ @ûWjÕ, @û]jûRÙm Iu\ôLd LXkÕ @Ól©úXt±d LônfN úYiÓm.
ùUÝÏ TRUôL YÚmúTôÕ B\d¡ Y¥jÕdùLôs[ úYiÓm.
UôR®XdÏ ùRôPeÏm Sô°-ÚkÕ úYû[dÏ IÚ úRdLWi¥ ÅRm IÚ
Sôû[dÏ BWiÓ úRdLWi¥ ùLôÓdL úYiÓm.
UÚkÕ Nôl©ÓmúTôÕ ×°, LôWm ®XdL úYi¥VÕ Ød¡Vm.
YpXôûWj ÕûYVp :
YpXôûW BûX # 100 ¡Wôm
TfûN ª[Lôn # 2
£u] ùYeLôVm # 1
ª[Ï # 10 Fi¦dûL
éiÓ # 5 Tp
ùTÚeLôVm # úRûYVô] @[Ü
UgNs # 5 £h¥ûL
SpùXiùQn # úRûYVô] @[Ü
ùTÚeLôVm, UgNs, Dl× R®W Ut\ @û]jÕl ùTôÚhLû[Ùm
SpùXiùQn ®hÓ YRd¡, @YtßPu Ut\ ùTôÚhLû[Ùm úNojÕ Su\ôL
@ûWjÕ ÕûYVp ùNnVÜm. BkRj ÕûYVûX YôWm êuß Øû\VôYÕ
Y[Úm ÏZkûRLÞdÏd ùLôÓdLÜm. BR]ôp @YoL°u êû[j§\u
@§L¬dÏm.
£X ÏZkûRLs @§L ÑßÑßlTôL (Hyper Active) BÚlTôoLs. BYoLû[
IÚ BPj§p ùRôPokÕ ©¥jÕ ûYdL Ø¥VôÕ. FûRVôYÕ úRûY«pXôUp
úTÑYÕ, úLôTUûPYÕ, NiûP«ÓYÕ, LôWQªu± @ÝYÕ úTôu\
Ïû\TôÓLs ¾Úm.
Õj§ BûXj ûRXm

ûYã¬ F]lTÓm @mûU úSôndÏ BkRj ûRXm SpX UÚkÕ.
Ñtßl×\j§p ûYã¬ TW®«ÚkRôp RÓl× UÚkRôL BûR DhùLôs[Xôm.
@mûU úSôn Tt± ®hPôp BkRj ûRXjûR DhùLôsYRu êXm @Ru
úYLjûRj R¦jÕd ùLôs[Xôm. Õj§ BûXûV BWiÓ ûLl©¥ @[Ü
úNL¬jÕdùLôs[ úYiÓm.
SpùXiùQn IÚ -hPo úRûYlTÓm.
Utßm
UgNs çs # 30 ¡Wôm
ª[Ïj çs # 30 ¡Wôm
FÓjÕd ùLôs[úYiÓm. FpXôf NWdÏLû[Ùm Iu\ôLf úNojÕd
LônfNúYiÓm.
§WYm ùLô§¨ûX @ûPkÕ Õj§ BûX LÚÏm NUVj§p B\d¡ Y¥Lh¥
ûYjÕdùLôs[ úYiÓm.
NôRôWQUôL @ûWj úRdLWi¥ ØRp IÚ úRdLWi¥ YûW Tô-p LXkÕ
ùLôÓdLúYiÓm.
IÚ Sôû[dÏ BWiÓ úYû[ ùLôÓjRôp úTôÕm. úSô«u RuûUdÏ
GtT £X NUVm êuß úRdLWi¥Ùm ùLôÓdLXôm.

Botanical Name Family Name Commercial Part
Allium Sativum Liliaceae Bulb
Indian Names
Assamese : Naharu
Hindi : Lasu, Lessan, Lahsun
Bengali : Rashun
Gujarati : Lasan
Kannada : Bellulli
Kashmiri : Ruhan
Malayalam : Velulli
Marathi : Lusson
Oriya : Rasuna
Punjabi : Lassan, Lasun
Sanskrit : Lashuna
Tamil : Ullipoondu. Vellaippundu
Telugu : Velluri
Urdu : Lassun, Leshun
Name in International languages

Spanish : Ajo
French : Ail
German : Knoblanch
Swedish : Vitlok
Arabic : Thum
Dutch : Knoflook
Italian : Agilio
Portuguese : Alho
Russian : Chesnok
Japanese : Ninniku
Chinese : Suan
Garlic Dry
Parameters Value
Moisture 62.000 gm
Protein 6.300 gm
Fat 0.100 gm
Minerals 1.000 gm
Fibre 0.800 gm
Energy 145.000 gm
Calcium 30.000 gm
Phosphorus 310.000 gm
Iron 1.200 gm
Vitamins
Thiamine 0.230 mg
Riboflavin 0.290 mg
Niacin 0.400 mg
Vitamin C 13.000 mg

Magnesium 71.000 mg
Copper 0.630 mg
Manganess 0.860 mg
Zinc 1.930 mg
Chromium 0.020 mg

Bg£
Y[¬Vp× :
ùN¥Ls BÚ AiÓLs YôrTûY.
RôYW ®[dLm :
UQØs[ ¡ZeÏLû[ DûPV £ß ùN¥. RªZLùUeÏm TWYXôLl T«o
ùNnVlTÓ¡\Õ. ¡ZeÏ Lú[ ùTôÕYôL Bg£ F]lTÓTûY. BûY, UÚjÕYl
Ti×m, DQÜ DTúVôLØm Ds[ûY. YôNû]dLôLÜm, LôWj§tLôLÜm BÕ
DQ®p úNodLlTÓ¡u\Õ. BÕ, T£ûVj çiÓm, Dªr¨ûWl ùTÚdÏm.
DPXdÏ ùYlTjûR @°jÕ ÏP-Ûs[ YôÙûY ¿dÏm. UQtTôe Lô]
¨XeL°p Bg£ GWô[UôL T«Wô¡u\Õ. RªZLm, TgNôl Uô¨XeL°Ûm YeLô[
úRNj§Ûm @§LUôL ®û[¡u\Õ. Su\ôLd LôVûYjÕl TRlTÓjRlhP
Bg£«u ¡ZeÏLú[ ÑdÏ F]lTÓTûY. Bg£«u FpXô UÚjÕYd ÏQeLÞm
BRtÏm DiÓ. ÑdÏ, SôhÓ UÚkÕd LûPL°p ¡ûPdÏm.
UÚjÕYl TVuLs Utßm UÚkÕ Øû\Ls

Bg£d ¡ZeÏLs Lôol×f ÑûYÙm, ùYlTj RuûU Ùm ùLôiPûY. BûY,
®VoûY Utßm Dªr¿ol ùTÚd¡ VôLÜm T£jçi¥VôLÜm, YôÙûY @Ltßm
UÚkRôLÜm ùNVpTÓm. LôNm, LTm, ©jRm, YôRÑWm A¡VYtû\Ùm úTôdÏm.
T£«uûU, Y«tßl ùTôÚUp ¾W :
Øt±V TÑûUVô] Bg£«u úUp úRôûXf º® ¿dLÜm. ©u]o £ß
ÕiÓL[ôL Sßd¡ ÑjRUô] úR²p Bg£j ÕiÓLs êr¡«ÚdÏUôß
E\ûYdL úYiÓm. SuÏ E±V ©u]o, §]Øm BWiÓ ÕiÓLs ÅRm,
DQ®tÏ Øu]o ùUuß Nôl©P úYiÓm.
ÏZkûRLÞdÏ GtTÓm @ËWQeLÞdÏ :
Bg£f Nôtû\ ùRôl×û[f Ñt±l TtßlúTôP úYiÓm.
Y«tß Y- Utßm Y«ß L]UUôL BÚjRp ÏQUôL :
Bg£f Nôß FÓjÕ, IÚ úRdLWi¥ NôßPu £± R[Ü úRu LXkÕ BWiÓ
@pXÕ êuß SôhLÞdÏj §]Øm êuß úYû[Ls Ï¥dLúYiÓm.

N°ÙPu á¥V BÚUp LhÓlTP :
Bg£ûV B¥jÕf Nôß FÓdLÜm. IÚ úRdLWi¥ @[Ü NôßPu £±R[Ü
úRu LXkÕ §]Øm êuß úYû[Ls GÝ SôhLÞdÏl TÚLÜm.
B[ûU ¨ûXj§ÚdL :
Bg£ûVj úRôp ¿d¡, £ß ÕiÓL[ôL Sßd¡, úR²p 48 SôhLs E\ûYdL
úYiÓm. §]kúRôßm LôûX«p, IÚ ÕiÓ ÅRm Nôl©hÓYW úYiÓm.
¿iP SôhLs ùRôPokÕ BqYôß ùNnÕYW SûW, §ûW, êl× @ÔLôÕ. úRLm
@ZÏ ùTßm. U]m TXlTÓm.
Bg£«u UÚjÕY TXuLs

Bg£ûV B¥jÕf Nôß FÓjÕ, LôûX«p ùYßm Y«t±p TjÕ ªp-
@[ÜdÏf Nôl©hÓ, DPú] BWiÓ véu úRu Ï¥jRôp ÏPt×i, Yônl×i,
Yôn úYdLôÓ úTôu\ûY DPú] ÏQUôÏm.
Bg£ÙPu GXdLôûVf úNojÕ @ûWjÕ ®Ý Rôd¡, ÑiûPdLôn @[Ü

§]Øm Nôl©hÓ YkRôp SdÏ T£ FÓdÏm.
Bg£f Nôß FÓjÕ @§p úRu LXkÕ Ï¥jRôp Tp Y- ÏQUôÏm.
Bg£f Nô±p NU @[Ü FÛªfûNf Nôß LXkÕ £±Õ Dl×f úNojÕd

Ï¥jRôp @ËWQd úLô[ôßLs ÏQUôÏm.
Bg£f Nôß, Õ[£f Nôß, úRu #êuû\Ùm NU @[Ü LXkÕ Ï¥jRôp

N°, BÚUp, ùSgÑf N° úTôu \ûY ÏQUôÏm.
Bg£f Nôß, ùYeLôVf Nôß #BWiûPÙm RXô TjÕ ªp- FÓjÕ

Iu\ôLd LXkÕ Ï¥jRôp, Yôk§ DPú] ¨tÏm.
Bg£f Nô±p ºWLjûR E\ûYjÕd LôVûYjÕ FÓjÕ, §]Øm BWiÓ

¡Wôm @[ÜdÏf Nôl©hPôp WjR @ÝjRm ÏQUôÏm.
Bg£f Nô±p SôYpùLôhûPl TÚlûT E\ ûYjÕd LôVûYjÕl ùTô¥

ùNnÕùLôs[Üm. B§p LôûX #BWÜ DQÜdÏl ©\Ï HkÕ ¡Wôm @[ÜdÏf
Nôl©hÓ YkRôp, NodLûW úSôn ÏQUôÏm.

Bg£f Nôß, UôÕ[m TZf Nôß, úRu #êuû\Ùm NU @[Ü LXkÕ
LôûX# UôûX BÚúYû[Ùm ØlTÕ ªp- @[ÜdÏf Nôl©hÓ YkRôp, LôN
úSôn, Y\hÓ BÚUp A¡VûY ¾Úm.
Bg£f Nô±p ¨XôYûW BûXûVf úNojÕ @ûWjÕ, TjÕ ¡Wôm @[ÜdÏ

BWÜ DQÜdÏl ©\Ï Nôl©hÓ YkRôp, IúW Sô°p UXf£dLp ÏQUôÏm.
Bg£f Nô±p LÓdLôn ùTô¥ûVd LXkÕ, §]Øm LôûX# UôûX

BÚúYû[Ùm TjÕ ¡Wôm @[ÜdÏf Nôl©hPôp êX úSônLs ÏQUôÏm.
Bg£f Nôß FÓjÕ @§p úRu LXkÕ §]Øm LôûX# UôûX

BÚúYû[Ùm Ï¥jÕ YkRôp WjRd ùLô§l× ÏQUôÏm.
Bg£f Nôû\ (50 ª.-.) ùLô§dL ûYjÕ B\d¡, @§p úRu (50 ªp-)
LXkÕ A\ûYjÕ, §]Øm LôûX Utßm BWÜ DQÜdÏl ©\Ï Ï¥jRôp
ùTÚjR Y«ß Ïû\Ùm.
Bg£, Dl×, ºWLm êuû\Ùm Iu\ôLd LXkÕ @ûWjÕf Nôl©hÓ

ÑÓ¿o Ï¥jRôp Y«ß Dl×Nm ÏQ UôÏm.
Bg£, UôeLôn #BWiûPÙm úNojÕf Nôl©hPôp BÝl×, LônfNp,

®dLp A¡VûY ÏQUôÏm.
Bg£ûV úRôp ¿d¡ úRu LXkÕ YRd¡, Ri½o (50 ªp-) ®hÓd
ùLô§dL ûYjÕ §]Øm IÚ véu @[ÜdÏf Nôl©hPôp SôsThP RûXY-
ÏQUôÏm.
Bg£ûVd LôVûYjÕl ùTô¥ ùNnÕ Ri½¬p ÏûZjÕ ùSt±«p

RP®]ôp RûXTôWm, _XúRô`m úTôu\ûY ÏQUôÏm.
Bg£f Nô±p SpùXiùQn LXkÕ Lônf£ RûXdÏj úRnjÕ YkRôp

RûXY- ÏQUôÏm.
Bg£lúTôhÓd ùLô§dL ûYjR Ri½¬p Ï°jRôp DP-p GtThP

ùLôl×[eLs DûPkÕ ÏQm ¡ûPdÏm.
Bg£ûVj úRôp ¿d¡, DlûTj ùRôhÓf Nôl ©hPôp @ËWQd

úLô[ôßLs ÏQUôÏm.
Bg£f Nô±p úRu LXkÕ Ï¥jÕ YkRôp Y«tß Y- ÏQUôÏm.

Bg£f Nô±p FÛªfNm TZfNôß Utßm Dl× úNojÕd Ï¥jÕ YkRôp
@ËWQd úLô[ôßLs ÏQUôÏm.
Bg£f Nôß, ùYeLôVf Nôß #BWiûPÙm LXkÕ Ï¥jRôp Yôk§

¨tÏm.
Bg£f Nôß, Õ[£f Nôß #BWiûPÙm LXkÕ Ï¥jÕ YkRôp Y«tß

Y- ÏQUôÏm.
Bg£ÙPu úReLôn Utßm ùYpXjûRf úNojÕf Nôl©hPôp @ËWQd

úLô[ôßLs ÏQUôÏm.
Bg£f Nô±p ùTÚeLôVl ùTô¥ûVd ÏûZjÕ Y«t±uÁÕ RP®]ôp

Y«ß Dl©Nm ÏQUôÏm.
Bg£f Nô±p ùYeLôVjûR @ûWjÕ ùSt±«p TtßlúTôhPôp RûXY-

ÏQUôÏm.
×§]ôÜPu Bg£ úNojÕ ÕûYVp ùNnÕ Nôl©hÓ YkRôp ©jRm,

@ËWQm ÏQUôÏm.
Bg£ (HkÕ ¡Wôm), ùYsû[l éiÓ (TjÕ ¡Wôm) BWiûPÙm Ri½¬p

úTôhÓd ùLô§dL ûYjÕf Nôl ©hPôp Uôo× Y- ÏQUôÏm.
Bg£ÙPu úRu, XYeLlThûP, Õ[£ êuû\Ùm úNojÕd ùLô§dL

ûYjÕd Ï¥jRôp ùRôiûPd LWLWl× ¿eÏm.
Bg£f Nôû\ Tô-p LXkÕ Ï¥jRôp Y«ß ùRôPoTô] Tô§l×Ls

¾Úm. DPÛm Bû[dÏm.
Bg£f NôßPu FÛªfNm TZfNôß, úRu BWiûPÙm LXkÕ Ï¥jRôp

N°jùRôpûX ¿eÏm.
Bg£ûVj ÕûYVp Utßm TfN¥ ùNnÕ Nôl©hÓ YkRôp UXf£dLp

¿eÏm.
Bg£j ÕiÓPu R²Vô úNojÕ @ûWjÕ, úRu Utßm FÛªfNm TZf

Nôß LXkÕ ùYßm Y«t±p Nôl ©hPôp ×°jR GlTm Uû\Ùm. T£Ùm FÓdÏm.

Bg£f Nô±p úRu LXkÕ LôûX«p ùYßm Y«t±p Ï¥jRôp SWm×j
R[of£ ÏQUôÏm.
Bg£ (IÚ ÕiÓ), úLôûWd ¡ZeÏ (IÚ ÕiÓ) BWiûPÙm úNojÕ

@ûWjÕ úRu LXkÕ Nôl©hÓ YkRôp ÏPp éf£Ls I¯Ùm.
Bg£f Nô±p ùYpXjûRd LXkÕ Ï¥jRôp YôRd úLô[ôßLs ¾Úm.
Bg£ûV ùLôjRUp- úNojÕ, ÕûYVp ùNnÕ Nôl©hPôp Y«ß

BûWfNp ÏQUôÏm.
Bg£f Nô±p úRu LXkÕ ãPôd¡ LôûX«p ùYßm Y«t±p Ï¥jRôp

ùRôk§ LûWÙm.
Bg£f Nôß, FÛªfNm TZf Nôß #BWiûPÙm LXkÕ Ï¥jRôp Su\ôLl

T£ FÓdÏm.
Bg£f Nô±p ª[Ïj çs úNojÕd Ï¥jRôp @ËWQd Ïû\TôÓ ¿eÏm.
Bg£ÙPu úRu úNojÕ YRd¡f Nôl©hÓ YkRôp Y«tß Y- ÏQUôÏm.
Bg£ÙPu FÛªfNm TZfNôß, ºWLm #BWiûPÙm úNojÕ Nôl©hPôp

©jRm R¦Ùm.
Bg£f Nôß, Õ[£f Nôß #BWiûPÙm Iu\ôLd LXkÕ Ï¥jRôp YôÙj

ùRôpûX ¾Úm.
Bg£f Nôß, ùYeLôVf Nôß #BWiûPÙm úNojÕ IÚ YôWm ùRôPokÕ

Ï¥jRôp ¿¬¯Ü ÏQUôÏm.
Bg£ûVj úRôp ¿d¡, Ri½¬p úTôhÓ Lônf£ @§p Tôp (BWiÓ

Ll), GXdLôn ùTô¥, ÏeÏUlé, LtLiÓ A¡VYtû\d LXkÕ Ï¥jRôp DPp
Y]l× ùTßm. B[ûU §Úm×m.

DPp TÚUu ùRôlûT LûWV ê-ûL UÚkÕLs
(i) Bg£, úWô_ôlé, NU @[Ü @ûWjÕf Nôl©P DPp TÚUu ¾Úm.
(ii) Bg£f Nôß, FÛªfûNf Nôß, ùLôjRUp- BûXf Nôß NU @[Ü

LXkÕ Nôl©P DPp TÚUu, ùRôlûT, ©jR úSônLs ¾Úm.
(iii) Bg£ûV ®ÝRôn @ûWjÕ @§p ©ûNÙm @[ÜdÏ ºWLm úNojÕl

©ûNkÕ, ùY«-p LôV ûYdL Üm. SuÏ LônkR©u ç[ôd¡ LôûX# UôûX
DQÜdÏl ©u BWiÓ ¡Wôm @[®p ùRôPokÕ Nôl©P DPp TÚUu, ùRôlûT
Ïû\Ùm.
(iv) Bg£, GXdLôn, Up-®ûR (R²Vô) êuû\Ùm NUUôn FÓjÕ,

Tû]ùYpXm úNojÕ L`ôVªhÓ ùRôPokÕ @Úk§ YW DPp TÚUu ¾Úm.
Bg£l TfN¥
Bg£ # 100 ¡Wôm
×° # IÚ TôdÏ @[Ü
FÛªfûN # 4 Fi¦dûL
ùT¬V ùYeLôVm # 2 Fi¦dûL

ùNnØû\ :
ØR-p Bg£ûVj úRôp ¿d¡l ×°ÙPu úNojÕ Su\ôL @ûWjÕd
ùLôs[Üm. ©u ùYeLôVjûR Sßd¡f úNojÕ FÛªfûNûVl ©¯kÕ Nôù\ÓjÕ
úNojÕ SuÏ LXdLÜm. úRûYdÏ Dl× úNodLÜm. Bg£ TfN¥ RVôo.
TVuLs :
©jRm R¦Ùm. N°, BÚUp ¾Úm. SpX T£ûV DiPôdÏm. êhÓY-
Ds[YoLs NlTôj§, úRôûNdÏj ÕûQ DQYôLf úNojÕdùLôs[Xôm.

Bg£ úX¡Vm
ÑjRUô] Bg£ # 3/4 ¡úXô

®ûR ¿d¡V úTÃfNm TZm # 1 1/2 ¡úXô
ùYsû[f NodLûW # 1 1/2 ¡úXô
TÑ ùSn # 1/4 ¡úXô
GX¬£j çs # 20 ¡Wôm
ÑjRUô] úRu # 1 1/2 ¡úXô
ØR-p Bg£ûVj úRôp º®, êuß T¥ Ri½o ®hÓ ¿o ÑiPd Lônf£,

Su\ôn ùYkR©u B\d¡, A±V ©\Ï ûUúTôp @ûWjÕ FÓjÕdùLôs[Üm.
©u]o Bg£, úTÃfNm TZm, ùYsû[f NodLûW BûYLû[ SuÏ ¡[\Üm.
ùSnûV DÚd¡f úNodLÜm. BkR úX¡Vj§p BWiÓ ØRp HkÕ ¡Wôm YûW
LôûX # UôûX BÚúYû[ ùRôPokÕ Nôl©hÓ YW, T£«uûU, Y«tß Dl×Nm,
LTm, LôNm ÏQUôÏm.
AvÕUô®tÏ Gt\ Bg£j ÕûYVp

Bg£ # 25 ¡Wôm
ØÝléiÓ # 2 Fi¦dûL
úReLôn # 10 ¡Wôm (ÕÚYXôL)
Bg£ûVd LÝ® úRôp ¿d¡ £ß ÕiÓL[ôL @¬kÕ ùLôs[Üm. Bg£,
éiÓ, DÞjRm TÚl×, úReLônj ÕÚYp, £±Õ L±úYl©ûX A¡V
@û]jûRÙm SpùXiùQ«p BhÓ TfûN YôNm úTôÏmYûW SuÏ ¡iPÜm.
©u]o £±Õ Dl×f úNojÕ ®ÝRôn @ûWjÕ FÓdLÜm.
Bj ÕûYVûX úRôûN, NlTôj§, B¥VôlTm úTôu\ ûYLÞPu BûQjÕf
Nôl©P ËWQm Øû\Vôn SûP ùTßm. ©jRm R¦dÏm. AvÕUô úSôVô°Ls
@¥dL¥ Bg£j ÕûYVp @Y£Vm úNojÕdùLôs[ úYiÓm.

Bg£ úX¡Vm
YôÙ, ©jRd úLô[ôßLû[ BkR úX¡Vm Õ¬RUôL ÏQlTÓjÕm. Y«tßl
ùTôÚUp, Yôk§, @ËWQm, A¡VYtû\Ùm BÕ NU]lTÓjÕm. ãûX úSôn,
ÏuUm, Y-l× úSôn úTôu\Ytû\Ùm BÕ ÏQlTÓjÕm.
BkR úX¡Vj RVô¬l×dÏ Ød¡VUô] £X Tf£ûX ê-ûLL°u Nôß
úRûYlTÓm.
Bg£f Nôß # 250 ª.-.
FÛªfNm TZfNôß # 250 ª.-.
LiPeLj§¬f Nôß # 250 ª.-.
ùSÚg£p Nôß # 250 ª.-.
Øs[e¡f Nôß # 250 ª.-.
¸rdLiP LûPf NWdÏLÞm úRûYlTÓm :

ÑdÏ # 10 ¡Wôm
ª[Ï # 10 ¡Wôm
§l©- # 10 ¡Wôm
ºWLm # 10 ¡Wôm
GXm # 10 ¡Wôm
Yôn®PeLm # 10 ¡Wôm
XYeLm # 10 ¡Wôm
Rô°Nm # 10 ¡Wôm
Utßm
úRu # 100 ¡Wôm
TÑ®u ùSn # 100 ¡Wôm
TÑ®u Tôp # 500 ª.-.
Tû]ùYpXm # 300 ¡Wôm
UÚkÕf NWdÏLû[ B¥jÕl ùTô¥jÕ N-jÕ ûYjÕd ùLôs[Üm. NôßLs
@û]jûRÙm TôÛPu Su\ôLd LXkÕùLôs[ úYiÓm. @RàPu Tû]
ùYpXjûRf úNojÕ LûWjÕ Y¥Lh¥ ©u @Ól©-hÓ ùLô§dLf
ùNnVúYiÓm.
ÑdÏ
Ñd¡u UÚjÕYd ÏQeLs :
♦ ÑdûLRônlTôp úNojÕ @ûWjÕ Y«t±p RP®]ôp, ÏZkûRLÞdÏ
GtTÓm Y«ß Dl×Nm ¿eÏm.
♦ ÑdûL Ri½o úNojÕ @ûWjÕ ùSt±«p Ttßl úTôhPôp RûXY-
ÏQUôÏm.
♦ ÑdÏl ùTô¥ÙPu éiÓf Nôß úNojÕf Nôl©hÓ YkRôp LÓûUVô]
Y«tß Y- (ãûX úSôn) ÏQUôÏm.
♦ ÑdÏl ùTô¥«p R«o Utßm ùYpXm LXkÕ Nôl©hPôp ©jRm R¦Ùm.
♦ ÑdÏ, R²Vô BWiûPÙm ùTô¥ ùNnÕ Tô-p LXkÕ Ï¥jÕ YkRôp
DP-p Ds[ ùLhP ¿o ùY°úVßm. Eû[f NûR GtTPôÕ.
♦ ÑdÏ, ª[Ï, §l©-, @§UÕWm NU @[Ü FÓjÕ çs ùNnÕ L`ôVUôd¡
Ï¥jRôp LônfNp, Yônl×i, Ui½Wp ÅdLm, @ËWQm úTôu\ûY ÏQUôÏm.
♦ ÑdûL @¥dL¥ L`ôVm ûYjÕd Ï¥jRôp RûXY-, RûXfÑt\p
úTôu\ûY YWôÕ.
♦ ÑdÏj ÕiûP úRôp ¿dLôUp Yô«p úTôhÓ ùUu\ôp TpY- Ïû\Ùm.
úRôp ¿d¡V ÑdûL (BWiÓ ¡Wôm) TÑmTô-p (BWiÓ -hPo) úTôhÓd
ùLô§dL ûYjÕ ùYßm Y«t±p Ï¥jÕ YkRôp êhÓ Y-, YôÙjùRôpûX,
DPp @N§ úTôu\ûY ÏQUôÏm.
♦ ÑdûLlùTô¥ ùNnÕ úR²p ÏûZjÕf Nôl ©hPôp SôY\h£ ÏQUôÏm.
♦ ÑdÏl ùTô¥ûV úR²p ÏûZjÕ êuß úYû[ DQÜdÏØu Nôl©hPôp
ùRôiûPdLhÓ ÏQUôÏm.
ÑdÏj ûRXm
DPpY-, úXNô] ÅdLm, UkR DQof£ úTôu\ Ïû\ TôÓLs
BÚdÏmúTôÕ BkRj ûRXjûR DP-p SuÏ úRnjÕ®P DPu SpX TXu
¡ûPdÏm.
RûXY-Ùm, êdÏj ùRôPoTô] ©¦LÞm BÚl ©u £X Õ°Ls
êd¡-ÓYRu êXm Ÿoj§ ùNnÕ ùLôs[Xôm. Yôn Utßm TtLs ùRôPoTô]
Ïû\TôÓ LÞdÏ BkRj ûRXjûR Yô«-hÓd ùLôlT°dL SpX TXu ¡hÓm.
LôÕLs ùRôPoTô] ©¦LÞdÏ Tô§dLlThP Lô§p £X Õ°Ls
®PúYiÓm.
BkRj ûRXjûR ùTôÕYôL vSô]m ùNnYRu êXm TpúYß YûLVô]
Ïû\TôÓLû[, Ød¡VUôL £WÑ ùRôPoTô] FpXô úWôLeLû[Ùm ÏQUôd¡
®PXôm.
BkRj ûRXj RVô¬l×dLô] Ød¡VUô] êXl ùTôÚs ÑdÏ. SpX RWUô]
NûRl©¥l×s[ ÑdLôL 300 ¡Wôm FÓjÕdùLôs[Üm. Utßm Tôp IÚ -hPo,
SpùXiùQn IÚ -hPo, Ri½o SôuÏ -hPo úNLWm ùNnÕùLôs[
úYiÓm.
¸rdLôÔm UÚkÕf NWdÏLû[ YûLdÏ 10 ¡Wôm ÅRm úNL¬jÕd ùLôs[
úYiÓm :
1. ÑdÏ
2. ª[Ï
3. §l©-
4. £t\WjûR
5. NkR]m
6. úRYRôÚ
7. ùLô¥úY- úYo
8. úLôxPm
9. LÓÏúWô¡¦
10. FÚd¡u úYo
11. @¡p LhûP
12. úLôûWd ¡ZeÏ
13. UgNh¥
14. LÓdLôn
15. ùSp- Yt\p
16. Rôu±dLôn
17. Ri½o®hPôu ¡ZeÏ
18. BkÕl×
19. §WôhûN
20. úTÃfNeLôn
21. ùYsû[ úXôj§Wl ThûP
22. AUQdÏ úYo
23. ùNq®Vm
24. ùYsû[d Ïe¡-Vm
♦ ÑdûL B¥jÕj Ri½¬p úTôhÓ Fh¥p IÚ TeLôLf ÑiPd Lônf£d
ùLôs[úYiÓm. @jÕPu TÑ®u TôûXÙm SpùXiùQûVÙm
úNojÕdùLôs[ úYiÓm.
♦ UÚkÕf NWdÏLû[ ùTô¥jÕ, RVôo ùNnÕ ûYj §ÚdÏm §WYjÕPu
LXkÕ @Ól©-hÓd LônfN úYiÓm. ûRX TRj§p B\dLÜm.
♦ ùTôÕYôL BkRj ûRXjûR YZdLUô] FiùQn vSô]m úTôuß
ùRôPokÕ vSô]m ùNnÕ YÚRôp TX SuûULû[l ùT\Ø¥Ùm.
©¦LÞdÏ ùRôPdLj§p ùNôpXlThÓs[ DTúVôL Øû\ûVùVôh¥l
TVuTÓj§]ôp ©¦ DPu @Luß SpX ÏQm ùR¬Ùm.
Itû\j RûXY-dÏ (ûUdúWu)

Itû\j RûXY- ÏQUôL ØR-p úSôVô°dÏ U] Dß§ûV GtTÓjR
úYiÓm. LiPûR ¨û]jÕ TVlTÓm Uú]ôTôYjûR Uôt\ úYiÓm.
F§oUû\ FiQm U] §p GtTPôRT¥ TôojÕd ùLôs[úYiÓm. Itû\j
RûXY-dÏ U]ÕRôu Ød¡V LôWQm. @RtÏ @ÓjR LôWQeLs DPp
TXÅ]m, WjRd Ïû\Ü, IqYôûU úTôu\ûY.
Itû\j RûXY-dLô] UÚkÕLs BúRô :
UÚkÕ # 1
ÑdÏ # 5 ¡Wôm
@ØdLôWô # 5 ¡Wôm
§l©- # 5 ¡Wôm
NRôY¬ # 5 ¡Wôm
RôUûWlé # 5 ¡Wôm
ª[Ï # 5 ¡Wôm
@d¡Wô # 5 ¡Wôm
úUtLiP @û]jÕl ùTôÚsLû[Ùm ùTô¥Vôd¡ @ûW -hPo Ri½¬p
LûWjÕ, @úRôÓ úRûYVô] @[Ü Tû] ùYpXjûRf úNojÕd ùLô§dL
ûYdLÕ L`ôVm RVô¬jÕ LôûX # UôûX BÚúYû[Ùm Nôl©hÓ YkRôp
Itû\j RûXY- ØÝûUVôLd ÏQUûPÙm.

UÚkÕ#2
ÑdÏ # 20 ¡Wôm
BkÕl× # 20 ¡Wôm
YNm× # 20 ¡Wôm
§l©- êXm # 20 ¡Wôm
FÚdLm TÝl× # 100 ¡Wôm

BûY @û]jûRÙm SuÏ SÑd¡, IÚ -hPo ùSpùXiùQn úTôhÓ
SuÏ LônfNÛm, ûRXm TjR§p B\d¡ YhLh¥ ûYjÕdùLôs[Üm.
BjûRXjûR, RûXdÏj úRnjÕ Ï°jÕ YkRôp, RûXY-, Itû\j RûXY-
@ûUjÕm ¾Úm.
§l©- ãWQm
(BÚUp ¾W F°V ãWQm)
@¬£ §l©- # 10 ¡Wôm
LÓdLôn úRôp # 10 ¡Wôm
ÑdÏ # 10 ¡Wôm
úUtT¥ êuß NWdÏLû[ B¥jÕ Nu]UôL N-jÕ ûYjÕdùLôiÓ BÚUp
LôÔm NUVm YVÕdÏ Gt\Yôß BWiÓ £h¥ûL ØRp Iuß ¡Wôm @[Ü
YûW LôûX, UôûX BWiÓ úYû[VôL.
¾Úm úSôn:
úRu LXkÕ ùLôÓjÕ YW BÚUp, YWhÓ BÚUp ÏQUôÏm.

JU ãWQm
(@ËWQm ¿eL F°V Øû\)
ÑdÏ # 10 ¡Wôm
ª[Ï # 10 ¡Wôm
JUm # 10 ¡Wôm
©WiûPûV B¥jÕf Nôß ©¯kÕ @§p Iuß Sôs úUtT¥ NWdÏLû[
E\®hP©u ùY«-p DXo§ SuÏ DXokR©u B¥jÕ ãW¦jÕ
ûYjÕdùLôs[Xôm.
@[Ü @àUô]m :
Iuß ¡Wôm @[Ü ùSn @pXÕ úR²p Nôl©PÜm.
¾Úm úSôn :
DQÜ ùN¬VôûU, T£«uûU, @ËWQm ¿eÏm.
¨XôYûW ãWQm
úWô_ô ùUôdÏ # 50 ¡Wôm (DXokRÕ)
LÓdLôn ©gÑ # 50 ¡Wôm
ÑdÏ # 25 ¡Wôm
BûYLû[ B¥jÕ N-jÕ Iuß LXkÕ ûYjÕd ùLôs[Üm. LôûX FÝkÕ
ùYßm Y«t±p BWiÓ ØRp HkÕ ¡Wôm @[Ü ùYk¿¬p Nôl©P SuÏ UXm
L¯Ùm. úT§ BWiÓ @pXÕ êuß Øû\ AÏm.

BkÕl× ãWQm
DPp TÚUu FuTÕ RtLôX SôLÃL DX¡p ªLÜm RoUNeLPjûR GtTÓj§

YÚm £dLXô] ®`Vm AÏm.
ùTôÕYôL TÚUû]d Ïû\dL ºWQUôYRtÏ Ntß L¥]Uô]Õm, NÃWjûR
ùU-Vf ùNnV ALôWeL[m, UÚkÕLÞm SXm RÚm. ùLôÝlûT Ïû\dLd
á¥VÕm, A]ôp TXjûRd Ïû\dLôRÕUô] úLôÕûU, Tôo-, TZ¡V NmUô
@¬£, úRu ØR-VûY DiTRtÏ Gt\ RôÏm. DPûXj RÏkR FiùQn
ùLôiÓ úRnjÕ YôWm BWiÓ @pXÕ êuß Øû\ úRnjÕ DPûXl ©¥jÕ
®Pp ùNnÕ (UNôw) Ï°jRp ªdL SXm RÚm. RôLj §tÏj Ri½o, Ï¥dÏm
NUVeL°p Ri½o, úRu LXkÕ Nôl©ÓRp SXm RÚm.
LÓdLôn úRôp # 50 ¡Wôm
Rôu±dLôn úRôp # 50 ¡Wôm
ùSp-Yt\p úRôp # 50 ¡Wôm
ÑdÏ # 50 ¡Wôm
@¬£ §l©- # 50 ¡Wôm
BkÕl× # 50 ¡Wôm
úUtLiP Aß NWdÏLû[Ùm @[ÜlT¥ ¨ßjÕ FÓjÕ BYtû\

R²jR²úV YôQ-«p YßjÕ B¥jÕ Nu]UôL N-jÕ Iuß LXkÕ ûYjÕd
ùLôs[Üm.
@[Ü, @àTô]m :
§]m BWiÓ úYû[ DQÜdÏl©u BWiÓ Øû\.
¾Úm úSôn :
@§ êj§W úWôLm F]lTÓm £ß¿od LhÓd LPeLôUp @¥dL¥ úTôYûR
LhÓlTÓjÕm. úRLm YuûUVôL BÚdÏm.

®pYúYo ãWQm
®pY úYo # 30 ¡Wôm
Õ[£lé # 30 ¡Wôm
×eLu TÚl× # 30 ¡Wôm
¡Wk§ RLWm # 30 ¡Wôm
úRYRôÚ # 30 ¡Wôm
ùSp-dLôn # 30 ¡Wôm
ÑdÏ # 30 ¡Wôm
ª[Ï # 30 ¡Wôm
§l©- # 30 ¡Wôm
UgNs # 30 ¡Wôm
UWUgNs # 30 ¡Wôm
úUtT¥ NWdÏLû[ SuÏ DXoj§ ©u ùTô¥jÕ Nu]UôL N-jÕd ùLôs[Üm
(Yv§WLôVm F]lTÓm).
@[Ü @àTô]m :
Iuß ¡Wôm ØRp BWiÓ ¡Wôm @[Ü YûW ¨ûXûUûV @àN¬jÕ
BWiÓ ØRp SôuÏ úYû[Ls úRu @pXÕ Ri½¬p @ÚkRXôm.
¾Úm úSôn :
®`dL¥LÞdÏ TVuTÓm. úRs, £Xk§, £XYûL Tôm×dL¥ ®èLû[
Ø±dÏm.

@§UÕW ãWQm
(ùRôiûP NûR Y[of£, Pôu£v ÏQUûPV)
£ßYo, £ßªVo TXo RtúTôÕ ùRôiûP«p NûR Y[of£ @ûPkÕ @R]ôp

ÕuTm @ûPYûRd Li áPôLd LiÓ YÚ¡ú\ôm. BlT¥lTh ©Wf£û]«p
BÚkÕ ùRôiûP NûR Y[of£ûV @ßûY £¡fûN BpXôUp ÏQlTÓjR
TX @àTY £jRUô] UÚkÕLs Ds[]. TX YÚPeLs BûRl Tô§dLlThPYo
LÞdÏ ùLôÓjÕ @àTY £jRUô] Øû\ ¸úZ ®Y¬dLlTh Ós[Õ.
@d¡WLôWm # 60 ¡Wôm
ÑdÏ # 30 ¡Wôm
@¬£§l©- # 30 ¡Wôm
TfûNd LtéWm # 3 ¡Wôm
úUtÏ±l©hP NWdÏL°p TfûNd LtéWm R®W ©\ NWdÏLû[ R²jR²úV

ùY«-p DXoj§ R²úV B¥jÕ N-jÕ ãW¦dLÜm. Bß§«p TfûNd
LtéWjûR SuÏ ùTô¥ ùNnÕ Øu LXûY«p Iuß úNodLÜm.
©\Ï ùYt±ûXûV B¥jÕ Nôß ©¯kÕ @kRf Nôß ùLôiÓ @pXÕ
Õ[£ BûXûV B¥jÕl ©¯kR Nô±p úUpT¥ LXûYûV LXkÕ IÚSôs
ùY«-p ûYjÕ ©u DXokR ©u B¥jÕj çs ùNnÕ ûYjÕdùLôs[Üm.
B§p YVÕdÏ RdLT¥ BWiÓ £h¥ûL ØRp Iuß ¡Wôm @[Ü YûW
LôûX # BWÜ BWiÓúYû[ DQÜdÏl©u úRu LXkÕ ùLôÓjÕ YW ùRôiûP
NûR Y[of£ ÏQm AÏm.

Rô°Nô§ ãWQm
GX¬£ # 35 ¡Wôm
XYeLlThûP # 35 ¡Wôm
Rô°NlTjR¬ # 70 ¡Wôm
ª[Ï # 140 ¡Wôm
ÑdÏ # 210 ¡Wôm
@¬£ §l©- # 270 ¡Wôm
êe¡p Dl× # 350 ¡Wôm
º]ô LtLiÓ # 2240 ¡Wôm

LtLiÓ R®W ©\ NWdÏLs IqùYôuû\Ùm @Ru FûPlT¥ ¨ßjÕ
FÓjÕ R²jR²úV SuÏ ùY«-p DXoj§ ©u R²jR²úV B¥jÕ Nu]UôL
N-jÕ, Bß§«p º]ô LtLiÓ B¥jÕ @û]jûRÙm IÚúNWd LXkÕ
Tj§WlTÓjRÜm.
@[Ü @àTô]m :
§]m BWiÓ úYû[ LôûX # BWÜ
¾Úm úSôn :
DQÜdÏl©u Iuß ¡Wôm ØRp BWiÓ ¡Wôm @[Ü Nôl©hÓ ùYk¿o
Ï¥dLÜm. N°, BÚUp ÏQUôÏm.

ûUd¡úWu (Migraine)
RûXY-dÏ UÚkÕ :
Itû\j RûXY- F]lTÓm ûUd¡úWu ÏQUûPV ØR-p úSôVô°dÏ

U] Dß§ûV úUmTPf ùNnV úYiÓm. LiPûR ¨û]jÕl TVlTÓm
Uú]ôTôYjûR Uôt\ úYiÓm. F§oUû\ FiQm U]§p úRôu\ôYiQm
TôojÕdùLôs[ úYiÓm. Itû\j RûXY-dÏl ùTÚmTôÛm LôWQm U]UôÏm.
J W [ Ü L ô W Q m D P p T X Å ] m , W j R d Ï û \ Ü , I q Y ô û U (Allergy)
A¡VûYVôÏm.
ÑdÏ # 5 ¡Wôm
@ØdLWô # 5 ¡Wôm
§l©- # 5 ¡Wôm
NRôY¬ # 5 ¡Wôm
RôUûWlé # 5 ¡Wôm
ª[Ï # 5 ¡Wôm
@d¡Wô # 5 ¡Wôm
£j§WjûR # 10 ¡Wôm
ùNnØû\ :
BYtû\l ùTô¥jÕ ç[ôd¡, @ûW -hPo Ri½¬-hÓj úRûYVô] @[Ü
Tû]ùYpXm úNojÕ, ùLô§dL ûYjÕd LNôVUôLj §]N¬ BÚúYû[ Nôl©P
Itû\j RûXY- ØÝûUVônd ÏQUûPÙm.

AvÕUô ¿eL A®l©¥jRp Øû\
BûWl× úSô«p LôQlTÓm êfÑj§Q\p, Uôo× BßdLm úTôu\
Ïû\LÞdÏ A® ©¥jRp ªLf£\kR Øû\VôÏm.
FÚdÏ BûX # 10 Fi¦dûL
EUjRm BûX # 3 Fi¦dûL
JUm # 25 ¡Wôm
ùNnØû\ :
BYtû\ IÚ -hPo Ri½¬p úTôhÓ ê¥ûYjÕ SuÏ ùLô§dL ûYdLÜm.
©u]o Tôj§WjûR B\d¡, @§p HkÕ ª.-. @[®p ¿X¡¬ ûRXm úNojÕ,
DPmûT ØÝYÕm úTôoûYVôp ê¥ A® ©¥dLÜm. TjÕ ¨ªPeLs ®PôÕ
©¥dL DPm©p ®VojÕd ùLôhÓm.
®VoûYûV SuÏ ÕûPjÕ®hÓ, ¸rdLiP LNôVjûR DP]¥VôLf
Nôl©PúYiÓm.
ÑdÏ # 50 ¡Wôm,
ª[Ï # 50 ¡Wôm,
§l©- # 50 ¡Wôm,
Yôpª[Ï # 50 ¡Wôm,
NRÏlûT # 50 ¡Wôm,
£jRWjûR # 50 ¡Wôm,
Up- (R²Vô) # 50 ¡Wôm,
_ô§dLôn # 50 ¡Wôm,
@dWLôWm # 50 ¡Wôm
BYtû\ Iu\ôd¡ @ûWjÕ çs ùNnÕ ûYjÕd ùLôs[Üm. B§p
úRûYVô] @[Ü ùTô¥ûV FÓjÕ, Tû]ùYpXm úNojÕ ùLô§dL ûYjÕ
LNôVUôLf Nôl©, LTm B[¡ ùY°lTÓm. AvÕUô ÏQlTÓm.
AvÕUô®u Nôo× úSônL°p Iu\ô] BÚUÛdÏm ûYj§Vm ùNôp¡ú\u.
Ï±jÕ ûYjÕd ùLôsÞeLs.

@xP YodL DQÜl ùTô¥
ÑdÏ # 50 ¡Wôm
ª[Ï # 50 ¡Wôm
§l©- # 50 ¡Wôm
JUm # 50 ¡Wôm
ºWLm # 50 ¡Wôm
BkÕl× # 50 ¡Wôm
ùNnØû\ :
BkÕl×, ùTÚeLôVm ¿eLXôL, ©\ NWdÏLs @û]jûRÙm B[YßlTôn
YßjÕd ùLôs[Üm. ©u]o BYtû\j ç[ôd¡ BkÕl×, ùTÚeLôVm,
BYtû\Ùm çs ùNnÕ Iu\ôLd LXkÕùLôs[Üm.
TVuLs :
ÏPt×i, YôÙd úLô[ôßLs, T£«uûU, ùN¬VôûU A¡V] ¿eÏm. BkRl
ùTô¥«p £±Õ SpùXiùQn úNojÕ NôRj§p LXkÕ Nôl©P ªdL T£ûV
DiPôdÏm. BÕ IqùYôÚ Åh¥Ûm BÚdL úYi¥V DQÜl ùTô¥VôÏm.
BÕ "@xP ãWQm' Fu\ ùTV¬p @û]jÕ SôhÓ UÚkÕd LûPL°Ûm
¡ûPd¡\Õ.

ÑdÏ # ª[Ï # §l©- UÚkÕ NôRm
ÑdÏ # IÚ ÕiÓ
ùYsû[ ª[Ï # 2 úRdLWi¥
§l©- # Lôp úRdLWi¥
L±úYl©ûX # IÚ ûLl©¥
(BûYVû]jûRÙm YßjÕ @ûWjÕd ùLôs[Üm.)
ùYsû[ ùYeLôVm # 2
éiÓ # 5 Tp
UgNs çs # @ûW úRdLWi¥
LWm UNôXô # @ûW úRdLWi¥
ùNnØû\ :
LPô«p FiùQn Et± ùYeLôVjûR YRd¡d ùLôs[Üm. @jÕPu
GtL]úY @ûWjÕ ûYj§ÚdÏm ùTô¥ûVf úNojÕ áPúY éiÓ úTôhÓ
Su\ôL YRd¡ Dl×, UgNs, LWm UNôXô úNojÕ UgNs YôNû]l úTôÏmYûW
FiùQ«p Ri½o ®PôUp YRd¡dùLôs[Üm. NôRjÕPu úNojÕ LXkÕ
T¬Uô\Üm.
TVuLs :
@ËWQdúLô[ôß Ds[YoLÞdÏ ªLÜm £\kRÕ. BûR YôWm IÚØû\
DhùLôiPôp @ËWQd úLô[ôßLs Øt±Ûm N¬VôÏm.

ùYkRVd ¸ûW TôpL±
1 1/2 Ll ùYkRVd¸ûW, úReLônj ÕÚYp Øt±VÕ 1 1/2 ê¥, úNôm× 1
úRdLWi¥, £u] ùYeLôVm ùTô¥VôL @¬kRÕ IÚ ûLd©¥, RdLô° 2,
LônkR ª[Lôn 2, UgNs ùTô¥ 1/2 úRdLWi¥, ThûP IÚ ÕiÓ, éiÓ 3
Tp, Bg£ £ß ÕiÓ, Up-j çs IÚ úRdLWi¥, Dl× úRûYVô] @[Ü.
ùNnØû\ :
ØR-p úReLôn, úNôm× ûYjÕ @ûWjÕd ùLôs[Üm. YôQ-«p
FiùQn Et± ThûP, úNôm× BYtû\j çs ùNnÕ úTôPÜm. £YkRÕm
Bg£ûVj úRôp ¿d¡, éiûP úRôp ¿d¡, ØR-p Bg£ûV LWLWlTôL
@ûWjÕ, éiûP ç[ôLj Rh¥, BWiûPÙm úTôhÓ YRd¡ ThûP, úNôm×j
çs úTôÓØu ª[LôûV ¡s°lúTôhÓ £YkR ©\Ï ThûP, úNôm×, Bg£
éiûP úTôPúYiÓm.
ùYeLôVm, RdLô° BYtû\ @¬kÕ úTôhÓ YRd¡, Up-jçs, UgNs
çs Bq®WiûPÙm ¿¬p (@[Yô] Ri½¬p) LûWjÕ Et\ úYiÓm. Up-
YôNû] úTôÏmYûW ùLô§dL ®PÜm.
©\Ï úReLôn, úNôm× @ûWjR ®ÝûRd LûWjÕ Et\Üm. IÚ ê¥ûV
UhÓm @ûWjÕ Et\úYiÓm. Su\ôL ùLô§dL®hÓ ùYkRVd ¸ûWûV @X£,
¿ûW Y¥V ®hÓ úYL®PÜm. IÚ ùLô§ YkÕ ¸ûW Y\iÓ úTôLUôUp
B\d¡®PÜm. SuÏ ¡[±®PÜm. úReLônj ÕÚYp Á§Ùs[ûR Tôp ©¯kÕ
SuÏ ¡[± ®PÜm.
BkR ùYkRVd ¸ûW TôpL± ùNnÙm úTôÕ úReLônl TôûX @§Lm Ri½o
Et\ôUp §dLô] TôXôL FÓdL úYiÓm. BkR ùYkRVd ¸ûW Tôp L±ûV
NôRj§p úTôhÓ ©ûNkÕm Nôl©PXôm. U§V NôlTôh¥p ÏZm×Pu úUp
L±LÞPu Buù]ôÚ L±VôLÜm ûYjÕ T¬Uô\Xôm.
BRu TVu :
UXfÑj§VôÏm, ÏPp Ñj§VôÏm, Uôo× Y-, BÚUp, êXúWôLm, Dh×i
BûYLs @û]jûRÙm úTôdLdá¥V YpXûU ùLôiPÕ BkR ùYkRVd
¸ûW TôpL±.

ùTÚeLôV úX¡Vm ùNnÙm Øû\Ùm DTúVôLØm
úRûYVô] UÚkÕL°u ®TWm :
ùYsû[léiÓ # 50 ¡Wôm
LÓÏ # 50 ¡Wôm
ÑdÏ # 50 ¡Wôm
ª[Ï # 50 ¡Wôm
§l©- # 50 ¡Wôm
JUm # 50 ¡Wôm
ºWLm # 50 ¡Wôm
úLôxPm # 50 ¡Wôm
ùSn # 200 ¡Wôm
úX¡Vm ùNnÙm Øû\ :
úRûYVô] ùTÚeLôVjûR FÓjÕdùLôiÓ IÚ Õ¦«p Ø¥kÕ BRû]
IÚ Tôû]«p úTôhÓ SôuÏ -hPo Ri½ûW Et± @Ól©p ûYjÕ @ûW
-hPo YÚmYûW Lônf£ BRû] Y¥Lh¥ IÚ Nh¥«p Et±j úRûYVô]
@[Ü º²ûVl úTôhÓl TôÏ úTôp Lônf£ úUp Ï±dLlTh¥ÚdÏm
LûPfNWdÏLû[ @¥jÕj çs ùNnÕ Y¥Lh¥d ùLôiÓ BkRf ãWQjûR
úUtT¥ TôÏ Nh¥«p úTôhÓd ¡i¥ ùUÝÏ TRm YkRÜPu B\d¡ A±V
©\Ï ùSnûV Et±l ©ûNkÕ IÚ Tôh¥-p ûYjÕd ùLôs[Üm.
DhùLôsÞm @[Ü :
§]m IÚ úYû[dÏ 10 ¡Wôm FûP ÅRm Nôl©PÜm.
DhùLôsÞm LôXm :
24 SôhLs Nôl©PÜm
¾Úm ®Vô§Ls :
@û]jÕ YônÜ NmTkRlThP ®Vô§LÞm ¾Úm.
Tj§Vm :
YônÜ DQÜ YûLLû[ ¿dLÜm.
úNojÕdùLôs[ úYi¥V DQÜLs :
ª[ÏWNm, @ûWd ¸ûW, Tôp, ùSn BûYLû[f úNojÕd ùLôs[Xôm.
êhÓ Y- ¾W
ØPdLjRôu # 50 ¡Wôm
YôRSôWôVQô # 50 ¡Wôm
@ÚLm×p # 50 ¡Wôm
.ÏlûTúU² # 50 ¡Wôm
©WiûP # 50 ¡Wôm
ÑdÏ # 25 ¡Wôm
úRjRôuùLôhûP # 35 ¡Wôm
ùSôf£ # 25 ¡Wôm
@ØdLWô ¡ZeÏ # 20 ¡Wôm
ª[Ï # 20 ¡Wôm
§l©- # 20 ¡Wôm
JUm # 20 ¡Wôm
úUô¥dÏf£ # 20 ¡Wôm
T\e¡f NdûL # 20 ¡Wôm
LÓÏúWô¡¦ # 20 ¡Wôm
Rô°NTjR¬ # 20 ¡Wôm
NôWûQúYo # 20 ¡Wôm
£j§WêXúYolThûP # 20 ¡Wôm
ùYsû[d LÓÏ # 20 ¡Wôm
NRÏlûT # 20 ¡Wôm
úUúX ùNôu] @û]jÕl ùTôÚsLû[Ùm Iu\ôLd LXkÕ ùTô¥ ùNnÕ
ùLôs[Üm. BûR §]Øm LôûX, UôûX BÚúYû[Ùm 2 ¡Wôm @[ÜdÏj
úRú]ôÓ LXkÕ Nôl©hÓ YkRôp, êhÓ @Zt£, êhÓf £ûRÜ, êhÓ YôRm,
£ßYoLû[j RôdÏm êhÓ YôRm, ¸r YôRm, FÛm× ùU-Rp úTôu\
©Wf£û]Ls ¾Úm.

TôLtLôn _þv
£±Rôn @¬kR
TôLtLôn ÕiÓLs # 2 úRdLWi¥
UôeLônjÕÚYp # IÚ úRdLWi¥
Bg£fNôß # IÚ úRdLWi¥
FÛªfûNfNôß # úRûYVô] @[Ü
Ri½o # úRûYVô] @[Ü
ùNnØû\ :
TôLtLônj ÕiÓLû[f £±Õ úSWm FÛªfûNf Nôt±p E\ûYdLÜm.
©u]o UôeLônj ÕÚYp, Bg£fNôß úNojÕ @ûWjÕ Y¥Lh¥ Dl× úNojÕ
Nôl©PÜm.
TVuLs :
¿¬¯Ü úSôVô°Ls YôWm êuß Øû\ Nôl©PXôm. Y«tßl éf£Ls
¾Úm DPtTÚUu Ïû\dL, ùRôiûP @Zt£ ¿dLl TVuTÓ¡\Õ.
Àhìh _þv
úRôpº®V Àhìh ÕÚYp # 50 ¡Wôm
Bg£fNôß # IÚ véu
FÛªfûNfNôß # IÚ véu
úRu # IÚ véu
NodLûW # 2 véu
Ri½o # 200 ª.-.
ùNnØû\ :
Àhìh ÕÚYÛPu Bg£, FÛªfûNNôß úNojÕ @ûWjÕ ©¯kÕ
Y¥LhPÜm @jÕPu úRu, NodLûW úRûYVô] @[Ü Ri½o úNojÕf
Nôl©PÜm.
TVuLs :
WjR DtTj§ @§L¬dÏm. RûXY- ÏQUôÏm. DPp TXÅ]m ¾Úm. úSôn
F§ol×j§\u @§L¬dÏm. TtL°u Dß§dÏ DßÕûQ ×¬¡\Õ.

ùYeLôVm (Allirm Capa- linn)
ùYeLôVm Sm NûUXû\«p UÚkRôn T¬U°dÏm Ød¡V DQYôÏm.

BûR D¬jÕl TôodÏm FjRûLV LpU]júRôûWÙm LûWVf ùNnÙm Du]R
DQÜl ùTôÚ[ôm ùYeLôVm.
ùYeLôVj§tÏ TX ùTVoLs DiÓ. CÚs°, Ds°, CWDs°, CWùYeLôVm,
LôVm, Ñd¡WkRm, ¨f£Vm, TXôiÓ úTôu\ TpúYß ùTVoLs ùYeLôVj§tÏ
ùNôkRUô]RôÏm.
ùYeLôVj§u ©\ ùUô¯l ùTVoLs :

Ae¡Xm # Onion
ùRÛeÏ # CW#LôPô (@) Ds° LôPô
UûXVô[m # CÚs°
Lu]Pm # ¿Ús°
NUv¡ÚRm # TXôiÓ
Bk§ # ©Vôx
ùYeLôVj§u ùTÚûU ùNôpÛm TôPp :

ùYlTê Xe¡Wk§ ÅàWjR ©jRØPu
ùNl×Sô @dLWk¾ WôjRôLm# ùYl×d
LÓl×ßUk RgNk§ LôNmY«t ßlTp
R¥lúTßm ùYeLôVjRôp

BRu ùTôÚs :
1. DPp DxQm R¦dÏm.
2. êXúSôn ÏQUôÏm.
3. £\eÏ úTôu\ úRôp úSônLs ÏQUôÏm.
4. WjR ©jRm, Yô«p YÚm @fNWm A¡V] ÏQUôÏm.
5. ¾WôjRôL úSôn, L¯fNp A¡V] ¾Úm.

ùYeLôVm #DQ®p @[Y±kÕ úNodL úYiÓm. ùYeLôVm ªÏ§Vôn
DiPôp UkRm, úNômTp, YôR, ©jR, LT úSônLs, BÚUp Utßm Y«tß
Dl©NØm DiPôÏm.
ùYeLôVm :
ùYeLôVj§u BRrRôs F]f ùNôpXlTÓ¡\Õ. RôsLÞm ¡ZeÏm TRôojR
YûLL°Ûm ÏZm©Ûm TVuTÓ¡u\].
ûLl×f ÑûYÙûPV ùYeLôVm ùYlTØiPôd¡ FuTRôp DxQLô-

Stimulant Fußm £ß¿ol ùTÚd¡ FuTRôp êjWYojR¡ Diuretic Fußm
úLôûWVLu± FuTRôp LTaWLô¬ Expectorant Fußm ÚÕÜiPôd¡ FuTRôp
ÚÕYojR¡ Emmenogogue Fußm R¥l×iPôd¡ FuTRôp ú`ôQLô¬
Rubedaciest Fuß Ds[éXôs° FuTRôp @kRov¨dRLô¬ Aphrodisiac Fußm
LôUm ùTÚdL FuTRôp LôUYojR¨ Demulcert Fußm ùNôpXlTÓ¡\Õ.
ùYeLôVjRôp úRL DxQm, êXm, £WeÏ, WjR ©jR úSôn, ©jR @dLWm,
®PôRôLm DxQúT§ A¡VûY ¿eÏm. A]ôp @d² UkRm, Nk¨TôRm
BÚUp, Y«tßl©Nm A¡VûY ®Új§ AÏm.
ùYeL[Vm Sô[ªpXô ÑWl©Ls NôokR úSônL[ô] ûRWônÓ, LûQVfÑWl©

úSônLs, @h¬]pÑWl© úSônLs, ©hëhP¬ÑWl© úSônLs úTôu\Ytû\
ØÝûUVôL ÏQlTÓjÕm RuûU ùLôiPÕ.

4. ùYeLôV NôXh
ùT¬V ùYeLôVm # 4 Fi¦dûL (Lôp ¡úXô)
RdLô° # 2 Fi¦dûL (100 ¡Wôm)
Bg£ # IÚ ÕiÓ (10 ¡Wôm)
ùLôjÕUp- BûX # IÚ ûLl©¥
Dl× # úRûYVô] @[Ü.
úUôo # Lôp -hPo
ùNnØû\ :
ØR-p ùT¬V ùYeLôVm, TfûN ª[Lôn, Bg£, RdLô° A¡VYtû\
£u]Rôn @¬kÕ, úUô¬p LXkÕ, Dl× úNojÕ Nôl©PÜm. TûZV NôRjÕPu
BûQjÕf Nôl©P ªdL ÑûYVôn BÚdÏm.
TVuLs :
ùRôtßúSônLû[j RÓdÏm. AiûU @§L¬dÏm. SWm×j R[of£ ¿eÏm.
WjR @ÝjRm ºWôÏm. úLôûPdÏ Gt\ F°V DQÜ.
ùYeLôVm
ùYeLôVjÕPu Õj§ BûX Utßm £ß TÚlûTf úNojÕ NûUjÕf
Nôl©hPôp UXf£dLp ÏQUôÏm. êXfãÓm R¦Ùm.
ùYeLôVjûRf ÑhÓf Nôl©hÓYRôp BÚUp, LTdLhÓ ¿eÏm.
ùYeLôVjûR úReLôn FiùQn«p úTôhÓd Lônf£ ×iLsÁÕ RP®]ôp
@ûY ®ûW®p Aßm.
ùYeLôVjûR DQ®p @§LUôLf úNojÕd ùLôiPôp Li, LôÕ
NmTkRlThP úSônLs YWôÕ.
ùYeLôVjûR YRd¡, @ûWjÕ ùLôl×[m, LôVeL°p RP®]ôp @ûY
®ûW®p ÏQUôÏm.
ùYeLôVf Nô±p LÓÏ FiùQn LXkÕ RP® YkRôp êhÓ Y- ¿eÏm.

ùYeLôVjÕPu Dl× úNojÕf Nôl©hPôp UXf£dLp ¿eÏm.
ùYeLôVjûRf £ß£ß ÕiÓL[ôL Sßd¡, @§p T]eLtLiûP úNojÕ,
Nh¥«p úTôhÓ £YdL YßjÕf Nôl©hPôp ùRôiûPd LWLWl× ¿eÏm.
ùYeLôVf Nô±p úRu LXkÕ Ï¥jÕ YkRô BÚUp, Uôo×f N° Ds°hP
Uôo× úSônLs ¿eÏm.
ùYeLôVjûR ®[dùLiùQn«p YRd¡ §]Øm Nôl©hÓ YkRôp Y«ß
ÑjRUôÏm. UXf£dLp YWôÕ.
ùYeLôVjûR @¥dL¥ DQ®p @§LUôLf úNojÕd ùLôiPôp Y«ß
Utßm LpÄWp ×iLs ÏQUôÏm.
ùYeLôVf Nôß, BO£f Nôß #BWiûPÙm NU @[Ü LXkÕ Ï¥jRôp
¿¬¯Ü úSôn Ïû\Ùm.
ùYsû[ ùYeLôVjûR ùSn«p YßjÕ, T]eLtLiÓ úNojÕ ÕûYVp
ùNnÕ, LôûX# UôûX BÚúYû[Ùm Nôl©hÓ YkRôp êX úSôn R¦Ùm.
ùYeLôVf Nôû\ ãPô] NôRj§p Et±l ©ûNkÕ Dl× úNojÕ SLfÑj§«p
ûYjÕ LhÓlúTôhPôp ®ûW®p ©Wf£û] ¾Úm.
£u] ùYeLôVjûR, ùYpXm Utßm ùSn úNojÕ YRd¡f Nôl©hPôp
©jRm Ïû\Ùm.
ùYeLôVjûR BWiÓ Tô§VôL Sßd¡, úRs ùLôh¥V BPj§p Su\ôLj
úRnjRôp Y- Ïû\Ùm. ®`Øm B\eÏm.
ùYeLôVm, YNm×, BÛlûTl ThûP, TôYhûP BûX RXô 60 ¡Wôm FÓjÕ
Ri½o Et± ÑiPdLônf£, §]Øm êuß úYû[Ùm Ï¥jRôp LWlTôu
Fu\ úRôp ©Wf£û] ¾Úm.
ùYeLôVjÕPu T¥LôWj çs úNojÕf Nôl©hPôp ºR úT§ ÏQUôÏm.
ùYeLôVjûRl Tô-p úYL ûYjÕ, Su\ôL @ûWjÕ TÚdLsÁÕ RP®]ôp
@ûY ®ûW®p Uû\Ùm.
ùYeLôVjûR £ß£ß ÕiÓL[ôL Sßd¡, T]eLtLiûPf úNojÕ YRd¡,
LôûX«p ùYßm Y«t±p Nôl©hÓ YkRôp SWm× R[of£ ÏQUôÏm.
ùYsû[ ùYeLôVjûR Nôß ©¯kÕ, BWiÓ LôÕL°p £X ùNôhÓLs
®hPôp LôdLôn Y-l× DPú] ¨tÏm.
ùYeLôVjûR Nôß ©¯kÕ, LiL°p ®hPôp BÝl× DPú] üß®Óm.

ùYeLôVjRôs
ùYeLôVjRôÞPu ºWLm, úNôm× BWiûPÙm úNojÕ @ûWjÕ L`ôVm

ûYjÕd Ï¥jRôp ¾WôR RôLm ¾Úm.
ùYeLôVjRôs, ùTôÓRûX, ùYkRVm #êuû\Ùm NU @[Ü FÓjÕ

@ûWjÕf Nôl©hPôp WjR êXm ÏQUôÏm.
ùYeLôVjRôû[ @ûWjÕ @§p ùYkRVjûR E\ ûYjÕ DXoj§l ùTô¥

ùNnÕ, §]Øm IÚ véu @[Ü Nôl©hPôp DPp ãÓ R¦Ùm.
ùYeLônjRôs, J¬Rr RôUûW #BWiûPÙm NU @[Ü FÓjÕ @ûWjÕf

Nôl©hPôp ®k§u ãÓ Ïû\Ùm.
ùYeLôVjRôÞPu Bg£ (£±R[Ü) úNojÕ @ûWjÕf Nôl©hPôp Su\ôLl

T£ FÓdÏm.
ùYeLôVjRôÞPu Tôo-ûVl (IÚ véu) ùTô¥Vôd¡f úNojÕ L`ôVm

ûYjÕd Ï¥jRôp ¿o F¬fNp ÏQUôÏm.
ùYeLôVjRôû[ @ûWjÕ, @§p Lßl× Fsû[Ùm LÚgºWLjûRÙm NU

@[Ü úNojÕ Su\ôLd LôV ûYjÕ @ûWjÕd ùLôs[Üm. UôR®XdÏ RûP
ThP NUVeL°p IÚ véu @[ÜdÏd LôûX# UôûX F] êuß SôsLÞdÏf
Nôl©hPôp UôR®XdÏ GtTÓm.
ùYeLôVjRôû[ @ûWjÕ, @§p §l©-ûVd LXkÕ LôVûYjÕl

ùTô¥Vôd¡, BWiÓ ¡Wôm ùTô¥ûV úR²p LXkÕ Nôl©hPôp N° ÏQUôÏm.
ùYeLôVjRôû[ @ûWjÕ, @§p _ô§dLôn (IÚ ¡Wôm) ùTô¥ûVd LXkÕ

Nôl©hPôp LôU DQoÜ @§L¬dÏm.
ùYeLôVjRôs, Õj§ BûX #BWiûPÙm NU @[Ü FÓjÕ @ûWjÕ, UgNs

çs (£±R[Ü) úNojÕf Nôl©hPôp ÏPp ×i ÏQUôÏm.

ùYeLôVjRôs
(Allium Cepa)
£jRo TôPp :
ùYlTê Xe¡Wk§ ÅßWjR ©jRØPu

ùNl×Sô @dLWk¾ WôjRôLm #ùYl×d
LÚlTßUk RgNk§ LôNmY«t ßlTp
R¥lúTßm ùYeLôVj Rôs
(@Lj§Vo ÏQTôPm)
ùTôÚs :
DPp ãÓ, êXdLÓl×, WjR êXm, ©jR úSônLs, Sôd¡p GtTÓm ×iLs,
¾WôR RôLm, Y«tßd LÓl×, UkRm, _u², LôNúSôn, Y«tß Dl×Nm, DP-p
DiPôÏm R¥l×, SûUfNp úTôu\ûY ¾Úm.
ùYeLôVj Rô°u RuûU :
£ß¿o ùTÚd¡ # Diuretic
úLôûZ @Lt± # Expectorant
ãRLm DiPôd¡ # Emmenagogue
LôUm ùTÚd¡ # Aphrodisiac
ùYeLôVj§u BûXRôu ùYeLôVjRôs Fuß @ûZdLlTÓ¡\Õ. DxQj

RuûUVôp, DPp TÚUû]d Ïû\lT§p Øuú]ô¥VôL Ds[Õ. £ß¿WL
úSônLs, UôR®XdÏd úLô[ôßLs, ÏPt×i úTôu\ ©Wf£û]Ls ¾Úm.
DQ®p ùYeLôVj Rôû[f úNojÕdùLôiPôp LôU DQoÜ @§L¬dÏm.
Sô[ªpXôf ÑWl©d úLô[ôßLû[f N¬ ùNnÙm. ûRWônÓ ©Wf£û] Ds[YoLs
BûR @¥dL¥ Nôl©hPôp SXm ùT\Xôm.

ùYeLôVj Rô°u UÚjÕYl TVuLs
1. ùYeLôVj RôÞPu ºWLm, úNôm× úNojÕ @ûWjÕ, L`ôVUôLf Nôl©hPôp

¾WôR RôLm ¾Úm.
2. ùYeLôVj Rôs, ùTôÓRûX, ùYkRVm êuû\Ùm NU @[Ü FÓjÕ

@ûWjÕf Nôl©hPôp WjR êXm, ùT[j§Wd Lh¥ úTôu\ûY ÏQUôÏm.
3. ùYeLôVj Rôû[ @ûWjÕ, @§p ùYkRVjûR E\ ûYjÕ DXoj§

ùTô¥ ùNnÕ, §]Øm IÚ véu @[Ü Nôl©hPôp DPp ãÓ Ïû\Ùm.
4. ùYeLôVj Rôs, J¬Rr RôUûW BWiûPÙm NU @[Ü FÓjÕ @ûWjÕf

Nôl©hPôp, ®k§u ãÓ Ïû\Ùm. DPÛ\®p ¿¥jR BuTm ¡ûPdÏm.
5. ùYeLôVj RôÞPu £±Õ Bg£ úNojÕ @ûWjÕf Nôl©hPôp SpX T£

DiPôÏm.
6. ùYeLôVj RôÞPu IÚ véu Tôo-ûVl ùTô¥Vôd¡f úNojÕ

L`ôVUôLf ùNnÕ Nôl©hPôp, ¿o F¬fNp, ¿WûPl× ¿e¡, £ß¿o RôWô[UôLl
©¬Ùm.
7. ùYeLôVj Rôs @ûWjÕ, @§p LÚl× Fs, LÚgºWLm BWiûPÙm NU

@[®p LXkÕ SuÏ LôV ûYjÕ @ûWjÕd ùLôs[Üm. UôR®XdÏ YWôR
NUVeL°p IÚ véu @[ÜdÏ LôûX# UôûX F] êuß SôhLs Nôl©hPôp
©Wf£û] ¾Úm. BûR, Lol©¦l ùTiLs Nôl©Pd áPôÕ.
8. ùYeLôVj Rôû[ @ûWjÕ, @§p §l©-ûVd LXkÕ LôVûYjÕl

ùTô¥VôdLÜm. B§p, @ûW ¡Wôm ª££¥ûV úR²p LXkÕ Nôl©hPôp N°,
BÚUp, AvÕUô úTôu\ûY ÏQUôÏm.
9. ùYeLôVj Rôû[ @ûWjÕ, @§p IÚ ¡Wôm _ô§dLôn ùTô¥ûVd

LXkÕ Nôl©hPôp LôU DQoÜ @§L¬dÏm.
10. ùYeLôVj Rôs, Õj§ BûX BWiûPÙm NU @[Ü FÓjÕ @ûWjÕ,

£±Õ UgNs çs úNojÕf Nôl©hPôp ÏPt×i Utßm Yônl×i ÏQUôÏm.

ùYeLôVj Rô°u ©\ TVuLs
1. ùYeLôVj Rôs Nh²

Sßd¡V ùYeLôVjRôs # 200 ¡Wôm
ª[Ï # @ûW véu
ºWLm # @ûW véu
ùTÚgºWLm # @ûW véu
TfûN ª[Lôn # 4
éiÓ # 10 Tp
úReLôVj ÕÚYp # 50 ¡Wôm
(ùLôjRUp-, ×§]ô, # IÚ ûLl©¥
L±úYl©ûX)
Bg£ # IÚ ÕiÓ
ùTÚeLôVm, UgNs # Lôp véu
FiùQn, Dl× # úRûYVô] @[Ü
RdLô° # 2
FÛªfûN # Tô§ @[Ü
ùNnØû\ :
YôQ-«p FiùQn®hÓ, ùYeLôVj Rôû[l úTôhÓ, FÛªfûNûVl
©¯kÕ®hÓ SuÏ YRdLÜm. ©\Ï ª[Ï, ºWLm, úNôm×, éiÓ, TfûN ª[Lôn,
ùLôjRUp-, ×§]ô, L±úYl©ûX, Bg£ A¡VYtû\ @ûWjÕ, ùYeLôVj
RôÞPu úNojÕ YRdLÜm. RdLô°ûV Sßd¡f úNojÕ YRd¡, Dl×, UgNs,
ùTÚeLôVm A¡VYtû\Ùm úNojÕ FÓjÕ, úXNôL U£jÕdùLôs[Üm. £±Õ
FiùQn«p LÓÏ, TÚl× úTôhÓj Rô°jÕ, U£VûYÙm úNojÕ, úXNôL
ùLô§dL ûYjÕ B\dLÜm.
BûRj ùRôPokÕ 21 SôhLs Nôl©hPôp DPp FûP ùYÏYôLd Ïû\Ùm.

2. ùYeLôVj Rôs ùSn
ùYeLôVj Rôs (Sßd¡VÕ) # 500 ¡Wôm
ÑjRUô] ùSn # IÚ ¡úXô
ùNnØû\ :
ùYeLôVj Rôû[ Sßd¡, £±Õ ¿o úNojÕ @ûWjÕ Nôß FÓjÕ Y¥Lh¥,
YôQ-«p Et±d LônfNÜm. Sôu¡p IÚ TeLôLf Ñi¥VÕm IÚ ¡úXô
ùSnûV @§p úNojÕd Lônf£ B\dLÜm. BûRj §]Øm DQ®p úNojÕd
ùLôs[Xôm. BR]ôp, DPp TÚUu @§Ld ùLôÝl× úTôu\ ©Wf£û] ¾Úm.
WjR @ÝjR úSôn, BRV úSôn Ds[YoLÞdÏ BkR ùSn ªLÜm SpXÕ.
3. ùYeLôVj Rôs TfN¥

ùYeLôVj Rôs # IÚ LhÓ
Bg£ # IÚ ÕiÓ
ùLôjRUp- # IÚ ûLl©¥
RdLô° Nôv # 5 véu
TfûN ª[Lôn # 3
R«o # IÚ Ll
ª[Ïj çs # @ûW véu

ùNnØû\ :
ùYeLôVj Rôû[Ùm, ùLôjRUp-ûVÙm NjRm ùNnÕ ùTô¥l ùTô¥VôL
Sßd¡d ùLôs[Üm. @ÓjÕ TfûN ª[Lôn Utßm Bg£ûV Sßd¡f úNojÕ,
R«ûWÙm LXkÕ úRûYVô] DlûTÙm úNojÕ, RdLô° Nôv LXkÕ Nôl©PXôm.
DPûX B[ûUVôL ûYj§ÚdL DRÜm TfN¥ BÕ.

4. ùYeLôVj Rôs ãl
ùYeLôVj Rôs # IÚ LhÓ
Bg£ # IÚ ÕiÓ
RdLô° # 4
úReLôn # IÚ ê¥
ÏûP ª[Lôn # Iuß
Dl×, ùSn # úRûYVô] @[Ü
ùNnØû\ :
ÏûP ª[Lôn, ùYeLôVj Rôs, ùLôjRUp- A¡VYtû\l ùTô¥l ùTô¥VôL
@¬kÕùLôs[Üm. @ÓjÕ, RdLô°ûV Sßd¡ Bg£ÙPu úNojÕ, ª[Ï ç®
@ûWjÕ Y¥Lh¥d ùLôs[Üm. úReLôûVj ÕÚ® Tôp FÓjÕ, BWiûPÙm
LXkÕ ùLô§dL ûYdLÜm. ©\Ï, ùSn úNojÕ @¬kÕ ûYjÕs[ûRÙm úNojÕd
ùLô§dL ûYjÕ, Dl×l úTôhÓ B\dLÜm. BkR ãl, NLX úSônLÞdÏm
ŸôWQm RWdá¥VÕ.
Øû[dLh¥V T«ß NôXh :

Øû[dLh¥V TfûNl TVß # 50 ¡Wôm
Øû[dLh¥V ùLôiûP LPûX # 50 ¡Wôm
£±RôL @¬kR ùYeLôVm # 25 ¡Wôm
£±RôL @¬kR RdLô° # 50 ¡Wôm
úReLônj ÕÚYp # IÚ úRdLWi¥
ùNnØû\ :
BûYVû]jûRÙm Su\ôLd LXkÕ, BjÕPu
FÛªfûNf Nôß # 2 úRdLWi¥
úRu # IÚ úRdLWi¥
ª[Ïjçs # IÚ úRdLWi¥
BûYLû[Ùm Iu\ôLd LXkÕ, LôûX DQYôLd ùLôs[Üm. DPÛdÏ
EhPm RÚm Ïû\kR LúXô¬j §\u ùLôiP DQYôÏm. B§p ùLôÝl×f
NjÕ BpûX. BûR §]N¬ IÚúYû[ DQYôLd ùLôiPôp, @§L DPp
FûP Ïû\kÕ ºWô], v-mUô] DPp FûPûVl ùT\Xôm.

ùYiéN¦ _þv
ùYsû[l éN¦ # 100 ¡Wôm
ùYs[¬ ®ûR # 10 ¡Wôm
NômTôo ùYeLôVm # 2 Fi¦dûL
ùYsû[ ª[Ï # 5 ¡Wôm
T]eLtLiÓ # 100 ¡Wôm
éiÓ # 2 Tp
ùNnØû\ :
BûY @û]jûRÙm Iu\ôd¡f Nôù\ÓjÕ LôûX, U§Vm, BWÜ êuß
úYû[Ùm 50 ª.-. @[®p Nôl©P, UôR®Pô«uúTôÕ GtTÓm Y«tß Y-
¾Úm.
úLôv ÕYhPp
úLôv # 1/4 ¡úXô
ùT¬V ùYeLôVm # 100 ¡Wôm
ºWLl ùTô¥ # 5 ¡Wôm
ª[ÏlùTô¥ # 5 ¡Wôm
FÛªfûNf Nôß # 30 ª.-.
UgNs ùTô¥ # 5 £h¥ûL
ùNnØû\ :
úLôû^ Su\ôLd LÝ®, úReLônj ÕÚYûX @RàPu úNodLÜm. ©u]o
ùYeLôVjûR ùTô¥VRôn Sßd¡f úNodLÜm. ºWLlùTô¥, ª[Ïl ùTô¥, UgNs,
FÛªfûN Nôß @û]jûRÙm Iu\ôn LXkÕ SuÏ ¡[± úRûYdÏ GtT
£±Õ Dl× úNodLÜm.
TVuLs :
úRôt\l ùTô-Ü RÚm. @¥dL¥ Nôl©hPôp úRô-p ÑÚdLm GtTPôÕ.
êhÓY- Ds[YoLs @¥dL¥ Nôl©PXôm. ÏPp NmTkRlThP úLô[ôßLs
¾Úm.

çÕYû[ ùLôÝdLhûP
çÕYû[ # IÚ ûLl©¥
TfN¬£ # 1/2 ¡úXô
ª[Ï # IÚ úRdLWi¥
ºWLm # 2 ûLl©¥
úReLônj ÕÚYp # 4 úRdLWi¥
Tû]ùYpXm # 300 ¡Wôm
ùNnØû\ :
@¬£ûV Su\ôL E\ûYjÕ ª[Ï, ºWLm úNojÕ UôYôL @ûWjÕd
ùLôs[Xôm. Tû]ùYpXjûRd Lônf£, Y¥Lh¥, @§p @¬£ UôûYf úNojÕ
©ûNÙÜm. ùYeLôVm, çÕYû[ A¡VYtû\ Su\ôLd LÝ®, Sßd¡d
ùLôs[Üm. úReLônj ÕÚYp, çÕYû[, ùYeLôVm A¡VYtû\ UôÜPu
LXkÕ ©ûNVÜm. £ß£ß DÚiûP L[ôL DÚh¥, Bh- Rh¥p ûYjÕ @®jÕ
FÓdLÜm. ÏZkûRLÞm BûR ®Úm©f Nôl©ÓYo.
TVuLs :
N° YWôUp RÓdÏm. AvÕUô úSôûVd ÏQlTÓjÕm. ùTôÕYôLúY FkR
úSôÙm @iPôÕ.

L±úYl©ûX NôRm
@¬£ # IÚ Ll
éiÓ # 7 TpÛ
£±V ùYeLôVm # £±R[Ü
RdLô° # 2
BXYeLm, ThûP # úRûYdúLtT
Dl× # úRûYdúLtT
FiùQn # £±R[Ü
@ûWjÕdùLôs[ :
éiÓ # 4 TpÛ
ª[Lôn Yt\p # 10
L±úYl©ûX # IÚ Ll
×° # £±R[Ü
ùTÚeLôVm # IÚ ¼véu
ùNnØû\ :
@¬£ûV úYLûYjÕ D§¬VôL A\ ûYdLÜm. ùYeLôVm, éiÓ, RdLô°
BYtû\f £±RôL SßdLÜm. YôQ-«p FiùQn ®hÓ ThûP,BXYeLm,
éiÓ, ùYeLôVm úNojÕ YRdLÜm. SuÏ YRd¡VÕm RdLô° úNojÕ SuÏ
YRdLÜm. ©u× @ûWjR UNôXôûY úNojÕ YôNm YÚm YûW YRdLÜm.

கறிவேப்பிலை புதினா மற்றும் மல்லி

Transféré par

Informations du document

Titre original

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

கறிவேப்பிலை புதினா மற்றும் மல்லி

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Rôs : 6

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 4

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 5

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 7

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 8

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 9

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 10

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 11

1. NjÕY ÏQm (£Y¨ûX # F°ûU, RuûUV±Rp).

BjRûLV ÏQeL°u DtTj§dÏ DiÔ¡u\ DQúY LôWQUô¡\Õ.

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 12

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 14

L±úYl©ûXRôú] Fuß ¨û]dLô¾oLs. L±úYl©ûX úNojR FkR DQÜm

L±úYl©ûX«u UÚjÕYl TVuLs :

1. L±úYl©ûXûV DXoj§j ç[ôd¡ §]Øm Nôl©hÓ YkRôp NodLûW úSôn

6. L±úYl©ûXÙPu ÑhP ×°, YßjR Dl×, YßjR ª[Lôn A¡VYtû\f

7. ûL @[Ü L±úYl©ûXûV êuß ª[Ï úNojÕ @ûWjÕf Nôl©hPôp SpX

8. L±úYl©ûX, SôYp UW BûX, ¸ZôùSp- êuû\Ùm ®ÝRôL @ûWjÕ

9. L±úYl©ûX, ÑdÏ, ùYkRVm, UgNs A¡VYtû\ SuÏ YßjÕ ùTô¥

10. DXokR L±úYl©ûX, Øk§¬lTÚl×, ùSp-Øs° êuû\Ùm NU @[Ü

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 17

úReLôûVj ÕÚ®, YôQ-«p FiùQn ®PôUp £YkR ¨ßj§p

@ÓjÕ, YôQ-«p FiùQn®hÓ ØR-p ª[LôûV £YdL YßjÕdùLôs[Üm.

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 19

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 20

×§]ô ¸ûW«u RuûU :

¿olTôeLô] BPeL°p ªLf ùN¯lTôL Y[Wdá¥V ×§]ôûY @û]jÕ®RUô]

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 21

2. ×§]ô BûXûV IÚ ¼véu LÓÏ úNojÕ FiùQn ®hÓ YRd¡ Dl×

3. ×§]ô BûX Utßm úYl©ûX BWiûPÙm NU @[Ü úNojÕ @ûWjÕ

4. ×§]ô BûXfNôß, AWgÑ TZfNôß BWiûPÙm NU @[Ü LXkÕ Nôl©hPôp,

5. IÚ ûLl©¥ @[ÜdÏl ×§]ô BûX, ª[Ï (3 Fi¦dûL) BWiûPÙm

7. DXokR ×§]ô BûX«p L`ôVm ùNnÕ Ï¥jRôp UgNs LôUôûX, ®dLp,

8. DXokR ×§]ô BûXúVôÓ IÚ véu Lßl× Fs úNojÕ L`ôVUôLf ùNnÕ

9. ×§]ô BûXûV DXoj§, £±Õ Dl× LXkÕ, ùRôPokÕ Tp ÕXd¡ YkRôp

10. RûXY-dÏ ×§]ô®-ÚkÕ FÓdLlTÓm "ùTlTo ªih ûRXm' DP]¥

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 22

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 23

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 25

ùLôjÕUp-d ¸ûWÙi¦p úLôWY úSôNLmúTôm

ùLôjRUp-d ¸ûW«u RuûU

1. ùLôjRUp-ûV IÚ ûLl©¥ @[Ü FÓjÕ SuÏ ùUuß §u\ôp DPp ãÓ

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 27

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 28

@ÓlTp ÏdLûW ûYjÕ FiùQn ®hÓd LônkRÕm, LÓÏ, DÞjRm

úReLônj ÕÚYp # 100 ¡Wôm

LÓÏ, DÞjRm TÚl× # IÚ véu

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 29

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 30

Assamese : Narsinghs, Bisharhari

Hindi : Kathnim, Mitha neem, Curry or kurry patta,

Bengali : Barsanga, Kariphulli

Gujarati : Goranimb, Kadhilimbdo

Marathi : Karhinimo, Poospala, Gandla, Jhirang

Oriya : Barsan, Basango, Bhuraunga

Punjabi : Curry patta

Sanskrit : Krishna nimba

Tamil : Karivempu, Karuveppilei

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 31

Name in international languages :

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 32

Minerals & Trace Elements

+ Published by Aadhavan Siddha Dietotheraphy Research Foundation, Chennai-24. Ph:044-23728599 33