Vous êtes sur la page 1sur 3

Corrigé

 problème  9  
 

 
n n
1. Si   Q ( x ) = ∑ ak x k = an ∏ ( x − xk )  avec   an ≠ 0 ,  alors  la  somme  des  racines  est  
k =0 k =1
n
an −1
∑x k =−  
k =1 an
 
⎤ π ⎡
2.   t ∈ ⎥ 0, ⎢ ⇒ sin t > 0  
⎦ 2 ⎣
( 2 n +1)it
e sin ( 2n + 1) t
Im 2 n +1 =  
sin t sin 2 n +1 t
 
2 n +1
2 n +1 2 n +1− k k k
( cos t + i sin t ) = ∑ C2kn +1 ( cos t ) i (sin t )  
k =0
p
k   pair      et   i 2 p+1 = ( −1) i donc  
n
2 n +1 p 2 n +1−( 2 p +1) 2 p +1
Im ( cos t + i sin t ) = ∑ ( −1) C22np++11 ( cos t ) (sin t )  
p =0
n
p 2( n − p ) 2 p +1
                       = ∑ ( −1) C22np++11 ( cos t ) (sin t )  
p =0
2 n− p) 2 p +1 2 n− p)

   
n
p
                   = ∑ ( −1) C 2 p +1 ( cos t ) ( (sin t ) (sin t ) (  
2 n +1 2 n− p
p =0 (sin t ) ( )
n
p (n− p ) 2 n +1
    (
                   = ∑ ( −1) C22np++11 cot an2t ) (sin t )  et  finalement  
p =0
2 n +1

Im
( cos t + i sin t ) = Pn ( cot an 2t )  
2 n +1
sin t
 
Deux  nombres  complexes  égaux  ayant  leurs  parties  imaginaires  égales  on  a  :  
⎤ π ⎡ sin ( 2n + 1) t
∀t ∈ ⎥ 0, ⎢ , Pn cot an2t =
⎦ 2 ⎣
(sin 2 n+1 t
  )
 
sin ( 2n + 1) t
(
3.   Pn cot an2t = 0 ⇔ )
sin 2 n+1 t
= 0 ⇔ sin ( 2n + 1) t = 0  

 
 
⎤ π ⎡
or   t ∈ ⎥ 0, ⎢ ⇒ 1 ≤ k ≤ n  
⎦ 2 ⎣

Problème d’ATS Huguette Klein 2013


⎧ kπ ⎫
donc   Pn  a   n  racines  distinctes  qui  sont   ⎨cot an 2 ,1 ≤ k ≤ n ⎬ (les  racines  sont  distinctes  
⎩ 2n + 1 ⎭
⎤ π ⎡
car  la  fonction  cotangente  établit  une  bijection  de   ⎥ 0, ⎢ sur    
⎦ 2 ⎣
 
n
4.  D’après  la  question  1,   ∑ cot an 2
kπ C3
= 21n +1 =
( 2n + 1)( 2n )( 2n − 1) = n ( 2n − 1)  
k =1 2n + 1 C2 n +1 6 ( 2n + 1) 3
 
 
 
5.      
n
1 n
⎛ kπ ⎞ n
kπ n ( 2n − 1) 2n ( n + 1)
donc   ∑ = ∑ ⎜1 + cot an2 ⎟ = n + ∑ cot an2 = n+ =  
kπ k =1 ⎝ 2n + 1 ⎠ 2n + 1 3 3
k =1
sin 2 k =1
2n + 1
 
n
1 2n ( n + 1)
soit   ∑ =  
kπ 3
k =1
sin 2
2n + 1
 
⎤ π ⎡
6.  On  sait  que   ∀t ∈ ⎥ 0, ⎢ ,sin t ≤ t .  
⎦ 2 ⎣
⎤ π ⎡
Montrons  que   ∀t ∈ ⎥ 0, ⎢ , t ≤ tan t  :  soit   ϕ (t ) = tan t − t ,  alors   ϕ ' (t ) = tan 2 t > 0, donc   ϕ  est  
⎦ 2 ⎣
⎡ π ⎡ ⎤ π ⎡
croissante  sur   ⎢0, ⎢ , ϕ ( 0 ) = 0  et   ∀t ∈ ⎥ 0, ⎢ , ϕ ( t ) ≥ 0  
⎣ 2 ⎣ ⎦ 2 ⎣
⎤ π ⎡
En  résumé  :   ∀t ∈ ⎥ 0, ⎢ , 0 < sin t ≤ t ≤ tan t  donc  en  passant  aux  inverses  :  
⎦ 2 ⎣
⎤ π ⎡ 1 1
∀t ∈ ⎥ 0, ⎢ , cot an t ≤ ≤  
⎦ 2 ⎣ t sin t
⎤ π ⎡ 1 1
Et  enfin  la  fonction  carré  étant  croissante  sur   ,  on  a   ∀t ∈ ⎥ 0, ⎢ , cot an 2 t ≤ 2 ≤  
⎦ 2 ⎣ t sin 2 t
 

7.  En  appliquant  cette  double  inégalité  pour   t = ,1 ≤ k ≤ n ,on  obtient  
2n + 1
kπ 1 1
∀k ∈ {1,..., n} , cot an 2 ≤ ≤  
2 kπ
2
2n + 1 ⎛ kπ ⎞ sin
⎜ ⎟ 2n + 1
⎝ 2n + 1 ⎠
2

soit   ∀k ∈ {1,..., n} , cot an




( 2n + 1) ≤
2 1
 
2 kπ
2 2
2n + 1 kπ sin
2n + 1

Problème d’ATS Huguette Klein 2013


π2 kπ 1 π2 1
ou  encore   ∀k ∈ {1,..., n} , cot an 2
≤ 2≤  
( 2n + 1) sin 2 kπ
2 2
( 2n + 1) 2n + 1 k
2n + 1
2 n n 2 n
π kπ 1 π 1
donc   2 ∑
cot an2 ≤∑ 2 ≤ 2 ∑
 
( 2n + 1) k =1 2n + 1 k =1 k ( 2n + 1) k =1 sin 2 kπ
2n + 1
En  utilisant  les  résultats  des  questions  4  et  5,  on  obtient  :  
π 2 n ( 2n − 1) n 1 2π 2 n ( n + 1)
An = 2
≤∑ 2 ≤ 2
= Bn  
3 ( 2n + 1) k =1 k 3 ( 2n + 1)
 
π2
8.    donc   lim An =  
n →+∞ 6
π2
 donc   lim Bn =  
n →+∞ 6
⎛ n 1 ⎞
On  en  déduit  que  la  suite  des  sommes  partielles   ⎜ ∑ 2 ⎟ converge,  c’est  à  dire  que  la  série  
⎝ k =1 k ⎠
de  
1 +∞
1 π
terme  général   2  converge  et   ∑ 2 =  
k k =1 k 6

Problème d’ATS Huguette Klein 2013

Vous aimerez peut-être aussi