Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Introduction :
Les éléments secondaires sont des éléments qui ne contribuent pas directement au
contreventement, dont l’étude de ces éléments est indépendante de l’action sismique.
Les planchers sont des aires planes limitant les différents étages en assurant la double
fonction : résistance et isolation thermique et acoustique. Le calcul d’un plancher se résume
au calcul des poutrelles qui sont perpendiculaires aux poutres principales.
Pour notre projet, nous avons un seul type de planchers à corps creux, d’épaisseur 25cm dont :
Type 01: Plancher haut RDC + Plancher haut étage (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8) + Plancher terrasse
Type 06 : Plancher haut RDC + Plancher haut étage (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8) + Plancher terrasse
Type 07: Plancher haut RDC + Plancher haut étage (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8) + Plancher terrasse
Type 08: Plancher haut RDC + Plancher haut étage (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8) + Plancher terrasse
Pour l’étude des poutrelles, nous allons utiliser la méthode « des trois moments » car elle
convient à notre cas.
Nous allons calculer une poutrelle par la méthode des trois moments et nous avons utilisé le
SAP2000 pour les autres types.
qu×5,63
R1g= = 47.64 KN
24EI
qu×5.33
R1d= = 40.38 KN
24EI
• M(x= 0) = 0 KN.m
• M(x=5.6) = -24.24KN.m
M’(x) = 13.9 - 6.51x=0 → x= 2.135 m
Mmax = M (x=2.135) = 14.84 KN.m
T(x) = - R0 + qu x
T(x) = -13.9 + 6.51x
• T(x=0) = -13.9 KN
• T(x=5.6) = 22.556 KN
• M(x= 0) = 0 KN.m
• M(x=5.3) = -24.23KN.m
M’(x) =12.68-6.51x = 0 → x=1.95 m
Mmax = M (x=1.95) = 12.35KN.m
T(x) = R2 - qu x
T(x) = 12.68 - 6.51x
• T(x=0) = 12.68 KN
• T(x=5.3) = - 21.823 KN
Ci-dessous les diagrammes des moments fléchissant et les efforts tranchants :
Figure III.6: Diagramme des efforts tranchants de service trouvés par le SAP2000
qs×5,63
R1g = = 34.49 KN
24EI
qs×5.33
R1d = = 29.24 KN
24EI
• M(x= 0) = 0 KN.m
• M(x=5.6) = -17.53KN.m
M’(x) =10.07 - 4.713 x = 0 → x=2.135 m
Mmax = M (x= 2.135) = 10.76 KN.m
T(x) = - R0 + qs x
T(x) = -10.07 + 4.713 x
• T(x= 0)= -10.07 KN
• T(x= 5.6) = 16.323 KN
Travée 1-2: 0 ≤ x ≤ 5.3 m
• M(x= 0) = 0 KN.m
• M(x=5.3) = -17.53KN.m
M’(x) = 9.18 - 4.713 x = 0 → x=1.95 m
Mmax= M (x=1.95) = 8.94KN.m
T(x) = R2 - qs x
T(x) = 9.18 - 4.713 x
• T(x=0) = 9.18KN
• T(x=5.3) = -15.8 KN
Ci-dessous les diagrammes des moments fléchissant et les efforts tranchants :
Les résultats des moments et des efforts tranchants obtenus par le logiciel SAP2000 sont
représentés dans le tableau suivant :
Tableau III.2: Récapitulation des moments fléchissant et des efforts tranchants.
ELU ELS
Niveau Types M appui M travée T M appui M travée T
(KN.m) (KN.m) (KN) (KN.m) (KN.m) (KN)
Type 01 17.70 9.45 18.81 12.82 6.84 13.62
Type 02 9.72 7.33 14.42 7.04 5.30 10.44
Type 03 15.68 10.89 18.60 11.35 7.89 13.47
Etages
Type 04 15.62 10.83 18.56 11.31 7.84 13.44
courants
Type 05 19.23 16.80 21.66 13.93 12.16 15.68
Type 06 17.79 9.42 18.83 12.88 6.82 13.63
Type 07 21.84 15.71 22.13 15.81 11.37 16.02
Type 08 24.24 14.84 22.556 17.53 10.76 16.323
Type 01 17.76 9.48 18.87 12.96 6.91 13.77
Type 06 17.85 9.44 18.89 13.02 6.89 13.78
Terrasse Type 07 21.91 15.76 22.20 15.99 11.50 16.20
inaccessible
Type 08 24.24 14.79 22.61 17.69 10.79 16.50
Type 09 15.82 11.04 18.74 11.54 8.06 13.67
Type 10 19.01 16.96 21.68 13.87 12.38 15.82
• En travée:
Mu max = 14.84 KN.m = 0.0.1484 MN.m
- Calcul de Mt :
𝐡𝐨
Mt = b × h0 × fbc × (d - )
𝟐
Mt = 0.10309 MN.m
Mu < Mt → Donc l’axe neutre est dans la table et le calcul se fait en flexion simple avec
une section rectangulaire (65× 25) cm2
- Moment réduit :
Mu max 0.1484
𝜇u= = 0.65 ×(0.225)²×15.86 = 0.0284 < 𝜇𝑅 (𝜇𝑅 = 0.392)
b × d²× fbc
→ α = 0.036
- Bras de levier :
Z = d × (1- 0.4× α)
→ Z = 0.222 m
Mu 14.84×10−3
𝐴𝑠𝑡 = = 400 = 1.92×10-4m2
z×σst 0.222×
1.15
D’après le R.P.A :
𝑓 2.28
Ast ≥ 0.23 × b × d × ( 𝑡28 ) = 0.23 × 1 × 0.225× ( 400 )
𝑓 𝑒
• En appui :
Mu max = 24.24 KN.m = 0.02424 MN.m
- Moment réduit :
Mu max 0.02424
𝜇u= = 0.65 ×(0.225)²×15.86 = 0.0464 < 𝜇𝑅 (𝜇𝑅 = 0.392)
b × d²× fbc
→ α = 0.059
- Bras de levier :
Z = d × (1- 0.4× α)
→ Z = 0.22 m
Mu 24.24 ×10−3
𝐴𝑠𝑡 = = 400 = 3.17×10-4m2
z×σst 0.22×
1.15
D’après le R.P.A :
𝑓 2.28
Ast ≥ 0.23 × b × d × ( 𝑡28 ) = 0.23 × 1 × 0.225 × ( 400 )
𝑓 𝑒
ELS:
• En travée :
b × x2
+η×Asc×(x-d′) - η×Ast× (d-x) = 0
2
n × Ast 2 b (dAst )
x= (√1 + -1) avec: n=15 ; Asc = 0
b n(Ast )2
15×3.39 2×65×22.5×3.39
x= (√1 + -1)
65 15×3.39 2
x = 5.2 cm
- Moment d’inertie :
b×x3
I= +n×Ast (d − x)2
3
0.65×0.0523
I= +15×3.39×10-4× (0.225-0.052)2
3
I = 1.83×10-4 m4
Ms × x 10.76×10−3 ×5.2×10−2
Béton : σbc = = = 3.06 MPa
I 1.83×10−4
σ̅ 𝑠𝑡 = 210.1MPa
- Vérification :
• En appui:
b×x2
+η×Asc×(x-d′) – η×Ast× (d-x) = 0
2
n×𝐴𝑠𝑡 2 𝑏 (𝑑𝐴𝑠𝑡 )
x= (√1 + -1) avec: n=15 ;𝐴𝑠𝑐 = 0
𝑏 𝑛(𝐴𝑠𝑡 )2
15×3.39 2×65×22.5×3.39
x= (√1 + -1)
65 15×3.39 2
x = 5.2 cm
- Moment d’inertie :
b×𝑥 3
I= + n ×𝐴𝑠𝑡 (𝑑 − 𝑥)2
3
0.65×0.0523
I= + 15 × 3.39×10-4 × (0.225 - 0.052)2
3
I = 1.83×10-4m4
Ms × x 10.76×10−3×5.2×10−2
Béton : σbc = = = 3.06 MPa
I 1.83×10−4
σ̅ 𝑠𝑡 = 210.1MPa
- Vérification :
Tu max = 22.556 KN
Tu 22.556 ×10−3
τu = b × d = = 0.154 MPa
0.65 × 0.225
0.15×fc28
τu
̅̅̅ = min ( γb
; 4Mpa) = min (2.8 ; 4MPa) = 2.8 MPa ……….. (Fissuration préjudiciable)
Mu
Tu max - ≤0 Avec : (Mu=24.24 KN.m et Tu max=22.556 KN)
0.9×d
24.24
22.556 - ≤0 → - 97.15 ≤ 0 → C.V
0.9×0.225
f ≤ fadm
Lmax = 5.60 m
Lmax 560
fadm = = 500 = 1.12 cm
500
𝐌𝐬×𝐋𝟐
fi = 𝟏𝟎×𝐄𝐢 ×𝐈𝐟𝐢
3
Ei = 11000 3√fc28 =11000√28 = 33402.48 MPa
1.1×I
IFi = (1+λ ×0μ )
i i
Avec:
bh3 h 0.65 ×0.253 0.25
I0 = + n ×Ast (2 − d′)2 = +15×3.39×10-4× ( - 0.025)2
3 3 2
I0 = 3.436×10-3 m4
Ast 3.39×10−4
e=b = 0.12 × 0.225 = 0.0125
0 ×d
2 2
λv = 5 λi = 5× 3.57 = 1.428
1.1×I 1.1×3.436×10−3
IFi = (1+λ ×0μ ) = (1+3.57× 0.797) = 9.829×10-4 m4
i i
Pour les dimensions des marches "g" et contre marches "h", on utilise généralement la
formule de BLONDEL
59 cm ≤ 2h’+ g ≤ 66 cm
On prend : h=17 cm
59 ≤ 2×17 + g ≤ 66
59-2×17 ≤ g ≤ 66-2×17
Donc : on prend g = 30 cm
• Le nombre de contremarche :
H 323
n= = = 19
h’ 17
• Le nombre de marche :
n’ = n – 1 = 19 – 1 = 18 marche
L = g (n - 1)
Tableau III .4 : La longueur de la ligne de foulée
Volée g n n-1 L
1 30 6 5 150
2 30 7 6 180
3 30 6 5 150
• L’inclinaison de la paillasse :
𝟏𝟕 × 𝐧
tan α =
𝐋
• La longueur de la paillasse :
𝟏𝟕 × 𝐧
l=
𝐬𝐢𝐧 𝛂
Volée n α l (cm)
1 6 34.21 181.42
2 7 33.47 215.77
3 6 34.21 181.42
Palier :
Les charges :
Tableau III.11: Les charges des escaliers
Types (N° Volées) Gpaillasse(KN/m2) Qpaillasse(KN/m2) Gpalier(KN/m2) Qpalier (KN/m2)
Volée 1 7.963 2.5 5.15 2.5
Volée 2 8.022 2.5 5.15 2.5
Volée 3 7.963 2.5 5.15 2.5
ELU:
M (0) = 0 KN.m
M (1.5) =14.1825 KN.m
T(x) = RA - qUV x
T(x) = 20.33 – 14.5 x
T(0) = 20.33 KN
T(1.5) = - 1.42 KN
x2
M(x) = RB.x - qUP. 2
x2
M(x) = 17.474.x - 10.7025. 2
M(0) = 0 KN.m
M(1.5) =14.171 KN.m
T(x) = RB - qUP x
T(0) = 17.474 KN
T(1.5) = 1.42 KN
Figure III.20 : Diagrammes des moments fléchissant et efforts tranchant à ELU
ELS:
x2
M(x) = RA.x - qSV. 2
x2
M(x) = 14.64.x - 10.463. 2
M(0) = 0 KN.m
M(1.5) = 10.19 KN.m
T(x) = RA - qSV x
T(0) = 14.64 KN
T(1.5) = - 1.055 KN
x2
M(x) = RB.x - qSP. 2
x2
M(x) = 12.53.x - 7.65. 2
M(0) = 0 KN.m
M(1.5) = 10.19 KN.m
T(x) = RB – qSP x
T(x) = 12.53 – 7.65 x
T(0) = 12.53 KN
T(1.5) = 1.055 KN
E.L.U :
En travée :
Données :
Acier : HA Fe400
On à : Mmax = 14.252KN.m
M 12.1142×10−3
µu= b×d2U×f = 1×0.1352 ×15.86 = 0.042 < µR= 0.392
bc
→ α = 0.054
- Bras de levier :
Z = d × (1- 0.4× α)
→ Z = 0.132 m
Mu 12.1142 ×10−3
Ast = = 400 = 2.64×10-4 m2
z×σst 0.132×
1.15
On prend : Ast = 3T12 = 3.39 cm²/ml
D’après le R.P.A :
𝑓𝑡28 2.28
Ast ≥ 0.23 × b × d × = 0.23 × 1 × 0.135×
𝑓𝑒 400
- Armature de répartition:
Ast 7.92
Ar = = = 1.98 cm2
4 4
St = 20 cm
En appuis:
On à : Mmax = 14.252KN.m
M 7.126×10−3
µu= b×d2U×f = 1×0.1352 ×15.86 = 0.0247 < µR= 0.392
bc
→ α = 0.03
- Bras de levier:
Z = d × (1- 0.4× α)
→ Z = 0.133 m
Mu 7.126×10−3
Ast = = 400 = 1.54×10-4 m2
z×σst 0.133 × 1,15
Vérification à l’ELS :
En travée :
b×x2
+η×Asc×(x-d′) - η×Ast× (d-x) = 0
2
n𝐴𝑠𝑡 2 𝑏 (𝑑𝐴𝑠𝑡 )
x= (√1 + -1) avec: n=15 ; Asc = 0
𝑏 𝑛(𝐴𝑠𝑡 )2
15×7.92 2×100×13.5×7.92
x= (√1 + -1)
100 15×7.922
x = 4.60 cm
- Moment d’inertie :
b × X3
I= + n × Ast (d − X)2
3
1×0.0463
I= +15×7.92×10-4× (0.135- 0.046)2
3
I = 1.26 × 10-4 m4
Ms × X 8.704×10−3 ×4.6×10−2
Béton : σbc = = = 3.18 MPa
I 1.26×10−4
Béton : σ
̅bc= 0.6×fc28 = 0.6×28 =16.8 MPa
̅st = 210.1MPa
σ
- Vérification :
En appui:
b × x2
+η×Asc×(x-d′) - η×Ast× (d-x) = 0
2
nAst 2 b (dAst )
x= (√1 + -1) avec: n=15 ; 𝐴𝑠𝑐 = 0
b n(Ast )2
15×7.92 2×100×13.5×7.92
x= (√1 + -1)
100 15×7.922
x = 4.60 cm
- Moment d’inertie :
b × X3
I= + n×Ast (d − x)2
3
1 × 0.0463
I= +15×7.92×10-4× (0.135-0.046)2
3
I = 1.26×10-4 m4
Ms × X 5.12×10−3×4.6×10−2
Béton : σbc = = = 1.87 MPa
I 1.26×10−4
̅st = 210.1MPa
σ
- Vérification :
Tu max = 20.33 KN
Tu 20.33× 10−3
τu = b × d = = 0.15 MPa
1 × 0.135
0.15×fc28
τu
̅̅̅ = min ( ; 4Mpa) = min (2.8; 4MPa) = 2.8 MPa
γb
Ast calculé (cm2/ml) Ast choisie (cm2/ml) Ar calculé (cm2/ml) Ar choisie (cm2/ml)
(N° Volées) travée appui travée appui travée appui travée appui
1 2.64 1.54 7T12 7T12 1.98 1.98 4T10 4T10
7.92 7.92 3.14 3.14
2 5.44 3.13 7T12 7T12 1.98 1.98 4T10 4T10
7.92 7.92 3.14 3.14
3 2.64 1.54 7T12 7T12 1.98 1.98 4T10 4T10
7.92 7.92 3.14 3.14