Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
A
cy,nC
Y .r
vS~, 1~¢;
~I:~A~ ~v.p. ~~·
MiK«uis D'ALBON
CARTULAIRE GË1VËBAL
0
DK
L'ORDRE DU TEMPLE
1119? – 115O
PARIS
5, Quai 5
Mrlsijuafs,
I9i3
--Z~~J~~<~c/~
sn –?*–
CARTULAIRE GÉNÉRAL
DE
L'ORDRE DU TEMPLE
tivii
CBT OUVRAGE A ÉTÉ TIRÉ A DEUX CENTS EXEMPLAIRES
Exemplaire N* 18
MARQUIS D'ALBON
CARTULAIRE GÉNÉRAL
DE
L'ORDRE DU TEMPLE
1119? – 115O
PARIS
>p»3
La longue et cruelle maladie, puis la mort de mon père ont
retardé jusqu'à ce jour la publication du présent ouvrage. Ce
livre n'est qu'une petite partie d'une œuvre beaucoup plus consi-
dérable, à laquelle il travailla pendant douze années, les dernières
de sa vie, et que les mêmes circonstances ne lui ont pas permis
d'achever. Le « Cartulaire du Temple », dans sa pensée, devait
D'ALBON.
pelune.
r. L'acte publié sous le n» 3o3 est tiré du Cartulalre A de Douions. Les nM 635 et
536 sont lire» du Cgrlulaire de Roalx. En certains cas. l'indication du dépôt d'Archives •
été omise c'est «Insl qu'il faut ajouter, puur les n" 918, 354 et 366, Toulouse, Archives
Départementales pour le n» 188. l'crplgrun, Arch. Départementale» pour le no 378, Avi-
gnon, Bibliothèque Municipale pour le no 553, Madrid pour le n° 668. Paris, Hlblloth.
Nationale. – Lo no.n de l'Archivo HIMôrlcoNational de Madrid est souvent mal orthogra-
phié. Plusieurs fois ce dépôt est désigné sons te nom d'Arth. Gin. Parmi le» noms
défectueutement reproduits, nous citerons au»l l'Areh. da Torre do Tombo, A Lisbonne.
XM AYBftTtMBMttfT
J. BEYSSAC.
FRANCE
Avignon. - Archives
départementales C. N" clxix, clxx, clxixii, ccxxxvm, ccmi,
CCXC1H, CCCVIl, DXSVII.
– G. N° xxx.
Carpentraa. Bibliothèque municipale:
i Le» cbltTre» qui suivent la («lire 0 désignent les numéro) du Larlalaire. Ceux qui lui-
vent le lettre H désignent le» numéro* du BuUatre.
XIV USTB DKft AKCalVBS «T DBS XIBUOTBtQinEB
B. N» w.
Parii. – Archives Nationales G. N** nt, xvi, xxn, iran, xxix, un, m., ix, xcvm,
cxin, cxu, cxlvi, cxcn, ca, ccxxi-ccxxni, ccliixvi, cccv, cccxvn, cccxxxn,
CCOXC1, CCCCXIX, CGGCXX, CCCGXLVI, CCCCLI, CCCCLXV1, DX, DXI, DXXVI1, DXXXV,
Bibliothèque Nationale C. N" iv, vm. xn.xxxiv, xcvn, cnvin, cun, ctxix, eux,
cnxxn.cxcvi, ccxxiv.coxxv, coxxxn,ccxxx'vni1ccxxxix1ccuu,ccix,ccixxxv,
ccxcm, CGCxxn, cccxui, cccxcn, ccctxxxvii, cccclxxvih, ccccxci, dxli. dl-
Din, dlxvi, DLxvin, dixxxvi, DLXxxvn, Dxcn.
Toulouse. Archives départementales C. N" xvm, xx, xxxii, xxxvii, xlih, xtiv, u,
lu, lv-lvui, Lxnaxnr, lxvu, lxxui, txxvi, lxxvii, txxxi, lxxxiii, lxxxv, lxxxvi,
lxxxviii, lxxxix, xciu, xcv, a, CXVI, cxvii, cxxm, cxm, ctv, clvi.clix.clx,
CLXIl, CLXII1, CLXVl, CLXVH, CLXXXI, CXCI, CXC1H, CCUI, CCXU, CCIV, CCXXVin,
ccxxxin, ccxl, ccxu, ccxlv, ccxlvi, CCLI, ccliv, cclvh, cclviu, cclxui,
ALLEMAGNE
(Alanoe-X^orraine)
ANGLETERRE
Londres. – British Muséum C. N" exiv, cxxiv, ctvm, ctxxv, ccxvn-ccxx, ccxLvn,
CCXLVIU, CCtV, CCLVI, CGLXXI, CCLXXU1, CCC'ai.\lU-CCCCL CCCCLXXJUt-
CCCCLXXX1V.
USTK DM ABCH1VE9 BT DBS BIBLIOTHftQVKS XV
BELGIQUE
Mous. – Archives de FEtat C. N" vn, xvi, xvii, icvm, xcix, cxu, clxxxvj, ccv,
ccxxxi, ceux, cclxii, cclxxv, dlxix.
ESPAGNE
Barcelone. Archiva
general de la Corona de Aragon C. N" va. xxxm, xxxvni,
XL, Xtll, XLVI1, L1V, LXVI, LXX-LXX1I, LXXV1II-LXXX, LXXXII, XC. Cil. C1V, C», CVII,
CV1U, CXU, GXV, CXXV1, GXXVI1,CXXXII, CXXXIII, CXXXV, CXXXVII, CXLIV, CXLV,
CXL1X, CL. CLXXX, CXCVII, CC1I, CCtll, CCtXXXIH, CCLXXXIV, CCXC. CCXCIV, CCC,
ccciv, cccvi. cccxiv, cccxxxni, cccxli, cccxi.vhi, cccxlix.ccclxxxvi, cccicvn,
CCCCXVI. DT1I, DIX, DXVI, DXV1I1, DXIX, DLVII, DLXII. DLXIV, DLXXI. DXCVII.
Madrid. – Aichivo HistôricoC. N" xxv», xxxm. xxxix, txix, lxbxiv. xci,
Nacional:
XCIV, C, ClX-CXf, CXLHI, CXLV, CLIV, CLXXVII, CCXI, CCXXVII, CCXXJX, CCXXXVll,
CCLXVI, CCLXXX.CCLXXXIX.CCXCII, CCCXIX. CCCXXI, CCCXXXI.CCCXXXIV, CCCXXXVI,
CCCXXXVIII, CCCXL1V-CCCXLVII, CCCLXI. ncCLXVII-CCCtXIX, CCC1.XXXI1-CCCI.XXXIV,
CCCLXXXVI. CCGI.XXXIX. CCCXC, CCCXCV, CCCXCVIII, GCCCX, CCCCXIV-CCCCXVI,
CCCCXXI, CCCCXXtll, CCCCXXIV, CCCCXXXIV, CCCCXL. CCCCXLI, CCCCXLVIt, CCCCLV,
CCCCX'.lt-CCCCXOt. Dt, DU, DV, DVI, DXXXII, DXXXIV, DX1.1II-DXLVI, DXLIX, Dl.lll,
r^Ai-iE
Rome. – Biblioleca Apostolica Valicana C. N" cli, covi, ccxovui, cccixvnt, cccliii.
Turin. – Arch. du Magitlire de l'Ordre des SS. Maurice et Lazare G. N" dxu, dxci.
MALTE
PORTUGAL
B. Wxxj.
– Biblioteca National C N*' ixrv, dix.
ccccm,
B. N' xxi.
i
LISTE DES OUVRAGES CITÉS1
Albanés (J.-H).
Voy. Gallia christiana novissima.
Archives d'Anjou.
Voy. Marchegay (Paul).
Bini (Telesforo). Ragionamento islorico sin Tempieri in Lucca. (Dans Atii délia
reale Accademia Lucchese de scienze, lettere ed arli, t. X. Lucca, t84o, in-8°).
Bofarull y Mascarb (D. Prbspero de). Coleccion de documenios inéditos del A rchivo
general de la Corona de Aragon. Barcelone, 1847-1859, 17 vol. ln-8*. Tomes IV
et VI.
1. La partie bibliographique de ce trav«H devait faire l'objet d'une revision «p^ctaln qui
n'a pu tW«tt lim toi pré6mtob tt~t~· y if-91 élile..
Cjrtuliire du Temple II
xvm UTO DBS OUVRAGES Crtfe
Bourquelot (Félix). Notice sur le Cartulaire de» Templiers de Provins (mi* et xin* ».).
(Dana la Bibliothèque de FEcoie du Charles 19* année, t. IV, 4* série. Paris. i858.
in-8*).
Bréquigny. Table chronologique des diplômes, chartes, titres et actes imprimés con-
cernant rhisloire de France. Paris, 1769-1876, 8 vol. in-fol. T. 11.
Du Puy (Pierre). Histoire de tordre militaire des Templiers. depuis son établisse-
ment jusqu'à sa décadence et sa suppression. Bruxelles, i-j5i, in-4*.
Elucidario.
Voy. Santa Rosa de Viterbo (Fr. Joaquim de).
Figueiredo Ribeiro (José Anastasio de). Nova historia da militar ordem de Malta,
e dos senhores GrSos Priores delta cm Portugal. Lisbôa, 1800, 3 vol. in-fol.
Tomes 1 et H.
Gnllin Christitina
novissima Histoire (les archevêchés, évfahês et abbayes de France,
ti'uprh les documents authentiques recueillis. par J.-ll. A tbanés. {complétée,
annotée et publiée par le chanoine VI. Chevalier.]. MonlbiSlianl, Marseille,
Valence, 1899-1909, 4 vol. gr. in-4*. T. II.
1 Comme cet tmvmgo Mt peu connu, It no patall pss inutile de reproduire en entier te
titre do chacun des deux tomes pn'-us
Supplemcnto historico 0» Memortas enotleias da célèbre ordem dos Temptarioi.para a hittoria
da attmiravel orttem de Nosso Senhor Jetu Chrltto, dtdicndo a et rey P. Joao V. nosso tenhor.
Parle primrlra. tomo primeiro, etcrUo /.or Alexandre r'crrelra. Lisboa Occidental, n»of(l-
clna di Joseph Antonio da Sjl»», ImprcMordr Academta Real, M.DCO.XXXV. ln-&o.
Memorlns e notkiat hittorieat da célèbre ordem mltltar dot Têmptarlo» na Patettlna, para a
hitloria da admtravtl ordem de Notto Senhor Jeiu^ChrUto em l'artagal. Tomo stgundo da parte
prlmeira. Dtdlcaâa» a et rey nottotenhor D. Jdao V, tterita* peh doutor Akxandre Perreira.
Lisbua OccidcnUI, na oMclna de Joseph Antonio da Sjl»», iinpreMur da Ac«ikmîa Real.
M.DCC.MXV, in-4*.
XX USTI DBS OUVRAGES CIT<8
Kehr (P.). Paptlurkunden in Malla. (Dans Nachrich!?» i»n der Ktoigl. Gesellschafl
der Wissenschaflen zu Gotlingen. Philologisch-hislorisc'ie Masse. 1899, Ileft 1,
ln-8").
Luçay (C" de). Le Comté de Clcrmonl en Beauvoisis. éludes pour seri'ir à son his-
i»ir* Pari», 1878, ln-8*.
USTB Du OUVRAGBS CITfa XJU
Luchaire (Achille). Eludes sur les actes de Louis VU. Paris, i885. gr. in-4».
Malta Nova
Mirieus (Aub.). Opera diplomalica et historka, erl. ex recens. J. Fr. Foppens. Loti-
vain, 1733-1748, vol. in-fol. T. Il.
Moret (el P. Joseph de). Anales del reyno de Navarra. Pamplona [et VfanaJ,
1684-1716, 6 vol. in-fol. Tomes II et III.
Nova Malta •.
Prut* (Hans). MaUeter Urkunden und Itegette* tur Geschichtc der Tempclherren
und der Johanniler. Munchen, i883, in-8'.
Round (J.-H.). Geoffrey de Mandeville, a sludy 0) the anarchy. London. 1893, in-8
Tardif (Julté). Monumtnls historiques, cartons des rois. Paris, 1867, in-4'.
Teulet (Alexandre). Layettes du trésor des chartes. Paris, 1863-1866, a vol. in-4*. T. 1.
Trudon des Ormes (A.)- Etude sur les possessions de tordre du Temple en Picardie.
Paris. 1896, in-8*.
Vocandard (E.). Vie de saint Bernard, abbé de Clairvaax. Parle. 1895. a vol. in-8*.
T. Il.
Vie (Claude de) et Jos. Vairaete. Histoire générale de Languedoc, avec des notes et les
pièces justificatives, composée sur les auteurs et tes titres originaux. Paris- 1730*
1745, 5 vol. in-fol. T. II. Id., Edition accompagnée de dissertations et notes
nouvelles. Toulouse, 1873-1905, 16 vol. in-4*. T. V.
Il jii34). juillet.
Oriyinal Marseille. Arcli. «lûp., fonds de Saint-Victor.
Bitllê Guérord, Cartulairede Saint-Victor de Marteilte, II. p. 574-675. n" iloa. Cf. Alba-
nis. liaMo thrhliana novisslnm. Il, col. C5 M"de Blpert-Monlclor. Cartulaire de Richtrtncht8,
p. '.îxiti-iv.
(o) Baudouin, prince d'Antioche, 1*19, 98 juin– .5 oel. na6;llfut priwnntef le u (ou
t8)»triln»3_ î9*oûtn34;celteeh»rlee9ldoncoudeiii9.â8iuIn-ii(oui8)Mrihu3.oude
na4.a»ioût-i5ocl.iiae. ~(b)B4r#n9w,«»*«j.H.rt«.Ff(«jtw,,Og, |5jtrt!rîtt»3t. (c)Ray-
mond.éYéquedeMimilte.iiïi-nSi.-C^Mâlnfred.éïéqued'AnlIbw.ptriltiiio.iuS.iiai.
C*tl»KHf«
«9Tc«f}« I
9 CARTU1A1RE DU TMPLB
1H na5, ao octobre.
Editi Pêûll, Codex (Uplomaticut, 1.9; Delavllle Le Boulx, Cartulaire général. I. 68. Cf.
ROhricht. Reg., n* 1o6.
IV [c. na5.J
CopiM.-du »\i's.(ver» 1690), Paris, B. N.. lat. 13837, fol. 139 cldu*viifs.6M..BaluMg5,
fol. a36 (sans Indication de source).
Edité Souvenirs de in Flandre Wallonne, t. XIX, 1879, p. 118-119. où cette charte est datée
vers 1130.
Olivero, fllio Guidone de Sancto Albino cum Guallcro. Illio sue, Hugone de
ejus,
Si causa Dei factus es es comito miles, et pauper ex divite, in hoc profecio libi. ut
justum est. gratulamur et in te Deum glorificamus, scientes quia hec est mutatio
dextere Exceloi. Ceterum quod tua jucunda nobis ila nescio quo Dei est
presentia
sublrocla judicio, ut ne interdum quidem videre te valeamu». sine quo nunquam, si
fieri posset, esse vellemus. equinanimitcr. fatcor, non porlamu». Quid enim? Possu-
musne oblivisci amoris et benefleiorum
antiqui que donnii nostre tam largiter con-
tulisti ? Utinam ipse. pro cujus amore fecisli, in eternum non obHviscatur Deus Nam
nos.quanlum in nobis est, minime proraus memoriam abinidanlio
ingrali, suavilatis
tue mente relinemus, et, si liceret, opère monslrareinus. 0 quant libenti animo et
corpori !:io pariter et anime si datum fuisset
providissemus, ut simul fuissemujl 1
Quod quia non est. restai ut. quem presentem habere non possumus,
pro absente
semper oremus.
v*
[c. na6-n3o.J
Letcntur cçli et
exullct (nrra. jubilent monles qui stint justi respirent, et conHdont
peccatores et lapsi, ammirantes
opéra Xplsll. Rc vera. Spiritus ubi vull spiral, re vera,
cor regis est in manu et
Dei, quocumquo voluerlt, illutl iudulcal et convcvtit. Ecce A(l-
fonsus) (b), slrenuus et Rloriosus rox Aragonensis, slrenue sue militie
quant piurimus
eiccilus nd libitum fera explells, inspirante et cooperanle Spiritus sancti gratia, con-
(ci) Hugues, comte de Troyes avant io8g, pswa en Terre-Sainte en m3, un et iu5; en
1139 avant «plcmbre, et en n3o avant septembre. Il parait à Jérusalem
n" i3o«l iâ3>: «nwrt (Rohricht. Reg.,
eat Msu Is il ou ai Juin {?).- (6)
AlpLonse t. roi d'Aragon, i io4, J8»epl.
t 7»cpt. »t34.
4 CAUTUIAIBE DU TEMPLE
silio et auxilio vicecomitis Gastonis (a) ceterorumque bonorum prineipum, duxit fore
idoneum alque per omnia domino Deo placitum, quemadmodum ut Ierosolimis ordi-
nare et conatituere militiam Xpisti, per quam. rege duce, debellatis et superatis omnibus
de citra mare Sarracenis, iter aperire ad transfretandum lerosolimam, Xpisto previo,
disposait; ét qe (sic), de Darocba usque ad Valenciam.erantinviaet inculta et inabitalia
(sicjberemi loca, ediflcavit civitatem, quam vocavit Montem Regalem, id est regiscelestis
babitationem, in qua militia Dei propriam baberet sedem, et euntes et redeuntes neces-
saria invenirent et securam pausationem. Ad honorem autem Dei et sancte milicie sus-
tentationem, dedit rex medietatem redituum ipsius civitatie,et medietatem medietatis
suède Xeborc, et de Biniol, et de Conca, et de Molina, et de Burbaca, et de portu de
Caramana, de bis et de omnibus infrapositis usque ad Montem Regalem insuper, me-
dietatem omnium quintarum de ibero in antea per totam Ispaniam.et quintam partem
omnium proprietatum et regalium reddituum in omnibus etiam civitatibus et majo-
ribus castrisquesibi Deus donaverit, unum de nielioribus alodiis, militibus Dei con-
cessit preterea, uno quoque anno, in Jaca mille solidos, et totidem in Cesaraugusta, et
per quinquennium, singulis annis,
quingentos k(aficios) tritici et quingentos ordei.
Ad hoc et addidit rex, ut hec sancta
militia ad (sic) omni genere servitutis, et nomina-
tim a quinta ait libera et injenua, quemadmodo milicia confraternitatis Iherosolimi.
tana, et ut omnes ad hanc confraternitatem convenientes, tam amici quam inimici, et
ipsi et sua, in eundo, in morando, in redeundo, plenam habeant securitatem et secu-
ram tranquillitatem. Et quia ad hoc tanlum bonum omnis ordo ccclcsiasticus insu-
dare débet, conplacuit episcopis quod ipsi cum omnibus clericis suis essent fratres
et participes totiùs remunerationis, et ob hoc, semel in anno, quisqueepiscopus etom-
nes sacerdotes sui episcopatus, pro omnibus defunctis confraternitatis et omnibus
benefactoribussuis, singulas missascelebrarentet Deo sacrifleia offerent (sic), et in vita
tam confratres quam confratrum benefactores omnium ecclesiarum suarum essent
consortes. Sane, quicumque militum vel pedilum, ad serviendum Deo, huic sancte adhe-
serunt societali, omnibus eque victu communi comunicata et predicta restituentur et
adquisitorummedietasalacrilerconcedetuï. Simili ter, nos omnes episcopi regnidomini i
nostri gloriosi regis Adefonsus (sic), una cum abbalibus et clero sive omni populo,
pro divine opere et gratassima (sic) exortatione gratias refferimus Deo allissimo, atque
ipsum suosqne quicumque sunt fldeles Xpisti
adjuvantes, relictis peccatis et accepta
penitencia, dompni pape, predecessorum quoque suorum, insuper beatorum apostolo-
rum Petri et Pauli auctoritate, quemadmodum Iherosolimitanos, ab omnibus absolvi-
mus peccalis. Addimus etiam hoc quod nos omnes episcopi precipiemus, in consiliis
seu festivitatibus, clericis nostris, ut omnes pariter memoriam faciant régis et princi-
pum suorum, maxime pro illis qui in hac sunt sancta confraternité te. et hoc bis in
anno. singulas missas celebrando.
Ego, Guillelmus (6), Auxiensis archiepiscopus, facio me confratrem ipsius confrater-
nitatis, et absolulionem seu remissionem superius factam laudo et confirmo, et insu-
per absolvimus eos de sua penitentia, ita lamen ut quicumque per mensem unum
denarium dederit, habeant absolulos xr. dies de sua penitencia. Millimus vobis hune
nuncium, nomine Sancid Garcez. ad helemosinam recipere, et donate ad illum, sive
ad suos homines, quod Deus vobia misent in corde.
(a) Gaston IV, vicomte de Béarn, t oct. i i3o. – (6) Guillaume, archevêque d'Auch, 1 136 f
c. 1170.
CARTCIAIKE DU TEMPLE 5
Copie du xin* s. Mons, Arch. dA l'Etat, Cartutaire du Temple de* Flandres, fol. 10.
DE relrvhs.
[E]go, Guillelmus (a), Dei gratia comes Flandrie, concedo et in perpetuum dono Deo
et sanctissimo Temploejus et ejus servientibus, omnia teîevamenta terrarura mortuo-
rum mee terre Flan(dreusis), consilio meorum baronum, pro salute et remedio mee
anime meorumque antecessorum et ipsorum mortuorum.Testes hujus doni sunt Flan-
drenses isti Osto.filius castellani sancti Audomari Ghislebertus, ca3tellanu8 de Ber-
gis, Hugho, frater ejus, Cono de Fadreslors, Theodericus de Dichesinuta, Lambertus
de Wingines, Lambertus de Ridefort. Folchardus deTheniset alii multi de Norman-
nis, isti Guillelmus de Querceto, Guillelmus de Snulleto, Robertus de Rokefort, Simon
de Corceio, Rainaldus de Angervilla, Phillipus de Querceto, Nicholaus do Capetual,
Helias de Sancto Sidonio et fllii ejus. Guillelmus et Matheus, et multi alii.
Co/)ifsduxvin«s. Paris. 1). N..Touralne, lV,n° i489. fol. aJ8. d'après un vidimus de l'officlal
de Tours, du i3 février i.3t),ox Arch. de Montbason.Jnv., fol. iio ibid., n° j^gt, fol. 249,
d'après un vidimus du même, ex Arch. prtorau.s do Gre*su.
(o) Guillaume, comte de Flandre, na7, a3 mars + 37 mai 1138. – (b) Foulque, comte
d'Anjou. 1 tog. couronné roi dn MniMlem, n3r. il septembre! i3 novembre 11M. (e)Brem-
burge épouse Foulque vers 1107 t 36 février ua6.
(d) iiao.
Voriantn Bruneseiacum. Reginaudo. 3. successoribus eorum. 4. unto. 5. ipw.–
in manque. 7. nutlbus. 8. el. g. MeBln«cum. io.Ctpell«nl.- u. M«rch«8lum. .j.Join-
nl». – i3. Hj«rotollm«m. – u. joanne. i5. pnxIWli» rmh.
6
CARTDU,λR DU tlWU
Non multo deniquetemporis spatio evolupto «.cum secunda vice (c) lerosoHmatn ire
disposuissem, GolTredus (/). filius meos, rogalu meo et religiosornm pcticione viro-
rum, donum istud ct concessionem quam ego et materejus, sicut prescriptum est, fece-
ramus, diligenter annuit et inconcussam teneri decrevit, audienJibus his Quorum
nomina subscripta snnt de
Guilelmo{^' Bure, Gaufrido de Ramoforle, Raginaudo
Fremaudi.
[|la7] 3o octobre.
In nomine sancte
et individuo Trinitatis, Patris et Filii et Spiritus sanell. Notum
sit omnibus sancte ecclesie Dei fldelibus, tam presentibus quam futuris. quatinus ego,
Bletensir cornes, nominn Thcc-baldus Deo
{h). miJilibnsqtie Templi Salomotiis. jure
hereditario, domnm vidfilicei, granchiam et prahini, habeo ad
quod Barbunnam.
inter Sezenam et Canter.icrlum, terram uni caruce,
atque karilalive cocedo (sic)
Deinde vero quod barones mei snpradictis mililibibus (sic) celcriquc homines mei
dederint de meo feodo, nnde rervicitim meum non amilam, pro salute anime mec
omniumque parentum meorum, eis concedo. Hoc autem dedi aJquc concessi, anno
octevo abistiluliontîprenominatorum conmilitonum Xpisti, in vigilïa omnium Sanc-
torum, ad Pruvinum.
(a) Geoffroy, évêque de Chartres. 1116 f ai janvier 11I9. (6) Geoffroy, abbé do la
Trinité de Vendôme. io93 f ii3ï. (c) Pêtronlllo do Chemillé, première abhessc de Fon-
tevrault. iii5 t 11% (d) Hildebert. do fours.
archevêque us5 f n33. (e) ni9
(f) Geoffroy, comte d'Anjou. ua9 + 7 septembre n5i. – (g) Guillaume do Bures, seigneur
de TibérUde (dès Tan Uî3,mcnHonné encore le 3 fév. n4i), vint en France chercher Foui-
que, c- d'Anjou, et souscrivit avec celui-ci une charte à Acre en nat> (Hôhricht.
n "V- R«.i
(h) Thibaud, comto de Blois, 1 ioa t 8 Janvier 1 i5a.
Variante* 1. «dquleUrc. Oofredus .Oofredus abbas. i. Frcm.udl eu omis. 4. snstio
Ismporii evoluio. 6. cogiUlu. 6. bis omit. 7. Oulllclmo de ButU.
CAHTVLATnB DU TEMVLE 7
X na8. 19 mars.
Copie* du av* »., Lisbonne, Arcb. da Torre do Tombo, Libro dos tttttradot, fol. txn" du
xvi' a. (de don Alvarez), Ibid., reg. a3S, fol. oxxn. – Cf. ilalla Naova, p. 25.
In Dei nomine, ego regina Tarasia (a) facio isla cartula testament) Deo et militi-
bus Tcmpli Salomonis, pro remedium animarum mearum et reoiissionem peccato-
rum meorum.de castelto1 scilicet, quod Saurium vocatur. Damusillud castellum Deo
et supradiclis militibus Templi per suos termines anticos, cum aquis et pascuis, ter-
renii cultis vel incultis. cum omnibus suis directis ad supranominatum castellum
perlinenlibus, id est, cum omnibus que michi do aupradicto opido vel loco, solito
more, erant reddenda, ad milites Templi Salomonis deinceps reddantur, itaque cum
quanto lune in eo' aprcstitum est vel fuerit, dono et concedo. Est igitur opidum
illud in terretorio Colinbricnsi, discurrente aqua Mondego. Si quis ergo hoc factum
vel scriptum irrumpere voluerit, anathema sit. Et ego comité Fernandus (6) ipso
dono que michi fecit regina donna Tarcsa ibi. ego dono et concedo Deo et Templum.
Facta cartula testament!, xmi kalendas aprilie, era millesima C.LX'Vl" Nos supra-
dictoshunctestamentum propriis manibusrobora>£tt£oî<musT,qui présentes fuerunt:
Aldefonsus (c) Legiononsis rex conflrmo.
Cornes Rodrigus Gallicianus confirmo.
Pelagius Suarides conflrmo.
Egas Gensendiz confirmo.
Gunsalvus Didaz, alcaiad Colinbr(ie) ">, confirmo.
Pelaglo Nudiz, alcaiad de Montemajore, confirmo.
Randulfus testis.
Zalaraa testis.
Zoleima testis.
Mtnendus proprie curie notarius scripssit
Et hanc cartam fuit roborata in manu donni Raymundi Bernard!, in civitale Bra-
cara, tali modo et tali pacto ut si illud castellum ante mortem nostrara ls dede-
rimus, nullis de nostris inimicis in co recipiant, et si ibi intraverit, mittant cum foras,
sic qui nulla contraria inde nobis exeant
XI 1138, 29 mars.
Copie flgurée Lisbonne. Arch. da Torre do Tombo, g««eU 7; du *vi« ».. ibid.. Libro do,
MettradoB. fol. txv autre, de don Aharez, ibid.. reg, j3i. fol. ci*i"-h.
(o) Thérèse, flile d'Alphonse VI, roi de Castllle, femme do Henri, comte de Portugal, t
1" no». n3o. (h) Fernand, comte de Porto et de Coïmbre. èecond mari Je Thérèse.
(c) Alphonse Vil. roi do Csstllte et Léon, 1 1 a6 t 11 août 1 157.
menti Deo et militibus Templi, pro remedio anime mee et remîssione pecoatorum meo-
rum, de castello scilicet quod Saurium vocatur. Do istud castellum Deo et supradictis
mililibu» Templi, per sues terminos et
antiquos novos, scilicet quomodo dividit per
portum de Arias et deinde per fontem de Monte
Mouri.etpeJa barriada de Comeiros,
pela serra de Agoya, aguas vertentes a Ssaygono et deinde a acabeça de Furrio, et per
portum de cabeça de Benero pela serra de Barca et
perSancti Philipo usquead portum
de Arias, quomodo descendunt vertentes istorum
aque terminorum ad Mondecum
Do vobis castellum iUud cum islisterminis.cultisotincultis.cum
omnibus suis diicc-
tis ad supranominatum castellum et cum omnibus
pertinentibus, que michi de supra-
dicto opido vêt loco, solilo more, erant reddenda, ad milites Templi Salomonis dein-
ceps reddantur cum quanto nunc in eo aprestitum est vel fuerit.dono vobis et concedo.
Est igitur castellum illud in territorio Columberiensi. Si quis vero hoc factum meum
vel scriptum irrumpere voiuerit, anathema sit, quod fleri minime credo, et vobis fra-
tnbus vel illi qui vocem vestram illud caslrum
pulsaverit, pariat in quadrnplum et
regie potestati, quomodo liber Judicum Et
precipit. ego cornes Ffernandus, donum
quod domina mea regina militibus Templi donat, laudo et concedo. Facla carta testa-
menti et conHrmalionis un kalendas apvilis sub era M.C.LX.VI. Ego supradicta regina
hanc kartam propriis manibus roboro et confirme
Por tu
gai
8" 11
Qui présentes f.iernnl cornes RodcriciisGallicianus conflrmo PelagiusSoamcon-
firmo Egas Gosendis confirme Pelngius Gotcrm deSilva confirme Venc-
Ktmigio
gas connrmo Zaalama; Bcrnardus(a) Ciolimbriensis episcopus conflrmo; Ermigius
Monis curie dapifer conflrmo; Moniz
Egas confinno Mcncndiis Monis confirmo-
Pelrus Pai conflrmo Hamlulfus confîrmo Tanalama conflrmo; Zulcima confirmo!
Et hec carta fuit roborata in manu Hctmondi Bcrnaldi in civitatc Bracarie.
Accobd r>THE Hvoues. SKioMEfn ij'Amboisk, r.T t»;s AH8K et nr.t.Mietx iir. MtnMotTiuts.
Licct in curia Ktilconi», Andrgavorun» comitls. (Jirrtnîo (6). Kngolismcnsi
prescille
episcopo, nc snnclro Hotnnn.-u Ecclcsim Irgalo. necnon Turoncnsi
lldcbcrlo(c). archic-
piscopo, (îuldono ('/), Ccnoinaimciisi. Ufgorio (ej, Anrfcgnvcnsi, llamclino (/). ricdo-
nensi epi*copis, ordinis \enerabHil«i»
|ihtritnisquc uttiusquo pemmi», Hugo do Am-
tia«la ftivcrsls locis et tcrmlnls do ijucrclis quas adversus cum pro consucliidinlbus.
quas in trvrn nostra immlscra». habcbaintm, jiistlllani c»ci|iil soblcrrugloscl. quo.l nd
memotlain poslerorum scrihi ^itnntti laincn fnsliiiil
potiiissol, gralia hoc solum me-
morlmsllli ofTlcio coinmcndaro taiulctn
slaluimus.tiuod Dei
se nobis plurima dampna injuste intuiissc et injurias fecissn pcnitnH et consucttirilnes
et exactiones, quas in terra noslra et homlnlbus nostris violenter Immiserat. dlmisit.
(a) Bernird, «tèquo de Colmbre. uiS t ««47. (b) Girard, évequo d'AngOuletlle. 1101
t 1" ni«r« i?36. (c) Htldeberl. archevêque de Tours. tia5 t (c. février– avril) n33.
(d) Gui. é»lquedu Mans. iu5 f fév. c. ti35. (e)Ulger, évêque d'Anger». iu5-f i6octo-
br* ttij. (f) Hamstfn, «vfqttg cîe P.enn«. m, } a K,ricr n\i.
CAMTULAIRB DU T1MPLB
(J
t_ __em_ -1:- _6_
Nam ut, cetera omillentes, hoc in primis memorie posterorum quam paucla com.
mendemut, cum Turonus conlra praefaturo Hugonem in curia plenaria comitia, pre-
sente legato Sanct» Romanm ccclcsias, Girardo, et Ildoberto, Turonenai archiepiscopo,
in capitulum Beati Martini placitaremus, inter ceteros qui hoc ipstim probare vole-
bant, doronus Rainaldua de Castello duello diratiocinari paratus fuit, et comiti gua-
dium suum inde obtulit, quod neque Hugo de Ambazia neque pater ejui has consue-
tudines quas in terra Beati Martini et hominibus ejus exigebat, aliquatenus babue-
rani. Sed hanc probationem Hugo de Ambazia recusavit. Poat multa denique collo-
quia et, ut prœlibatum est, plures placili termirsos nobis et illi a comité posilos, prœ-
fatus Hugo, ad asccnsionom Dominicain (a), jussione comitis, Cenomannis venil. Ad
eandem quippe civitalem maxima cleri pioccrnmque curia convenerat, quia cornes
Andegavensis, Icrusalem profecturus, crucem ibidem accipere debebat. Ipsa igitur die
fcslivitnlis, nos curim prsscntavimus; cumquc par domnum Hugonem do Pagano,
magistro (sic) Tempfi, do concordia faclenda inter nos et domnum Hugonem do Am-
bazia, ut consuctudines videlicet quas in terra et hominibua Beati Martini violenter
et injuste immiserat, et exaeliones quas in ea faciebat Ambazla} dominus, quia cas
nullatenus diratiocinari potcral.dimilterel.antequam crucem cornes accepissel.sermo
exorsus essot, pnelalus Hugo respondit se. quod
diu tenuerat et de feuo comilisSM
habero dicobat, nullatenus dimitlero %clle. Tmn cornes, visus aliqiianlulum Inflignnri,
libera exeelsaque voce dixit quod lias con»uctudines quns. lit seepins dictunt esl, in
terra Beati Mnrtini csigcbnt de fcuo sno idem Hugo prorsus non h.ibcbat quippe qui
hoc ipsum in curia sua inillonmito dirntiocinnri valcbat. tociensquo hoc in curLi sn,i
probare volons justiliam excqui scinpcr siiblcrfugicbal. Quid plnra ? Consilio tandem
domni Hugonis. niflgislrl Templi, Dcii|iic mlseraliono se recog-
respcclus.culpabilcm
novit, consuctudinesquequas in tcrm nostra et hominibus nostris exegerat, se injuste
fecisse palain confessus est. \cnlnmquo pctcns in inanii lldobcrli. Tiironcnsis nrchie-
piscopi, domnique Gnidonis, Cenomnnnensis cpisco|ii. UlKcrii, Andpgn\rn»is epis-
coporum. domniquo Odonia abbatis noslri, cas ex integto guerpivit. et quicquirl
noliis forisfecOMl, gundlnvil. Doninus varo comitis et vcncrabilium utrius-
nbbas.precc
que personarum (jtuo aderant consilioque frairum etionim, qui cum co ibidem rrint,
quod nobis forlsfcccrat dimisit. Testes inde snnl Fnlco, comcs Andcgavnisis. cl fllius
cjus.G.iufrcdiis, Itdcbertus, nrcliiepipcopns, cnm pncTalis episcopir., Hugo de l'agano,
magister Templi. Willelmus de Burls, Conanus (b) coines cl imiter ejus (r), Juhannes
de Monto Basouls et nlii plures • de inonnebis. doninus Oilo abbas, Mcholaus et
Willelmus do l'aciaco, Laurcntins bajulus, llugohospitalnrius.
Aliqunntis cliam evoltilis dicbus.jatn cruce nccepln, ipiin lerusatem proferluru»
ernt, prirfalus Hugo do Ambazia in capiluliini nostrum enil.cldo lits quru nobis
forisfecerat, veniam hitiniliter polivil, ol, slcul Ccnomnnnis fcccral. rccogiiovil quod
consuctndinesqiins in terra nostro rctpiislcr.it, injuste et violenter ca» imiuisorat. N'oa
Igilur quibus est proprium pro iniinicis or.uc quontuiu in nnhls fuit. qun<l iioliU
forisfccerol itcrumdimisimus. Utile récognition! cl ejus satisfaction! Inlerfiieninl l'oga-
nus de Camilinco, Odo do Konlanls. Malrcllus Halmoilcus do Boitent. Guldo. fllius
(a) 3t mai iij8. (6) Conan III, comte do Bretagne, un | 17 stptembre 1168. –
(c) Ermengsrde. seconde femme de Alain IV, comte de Bretagne.
ïerhntu 1. Odont. – 2. la (opit n" i5oo omet de mon»chli. hosplt»J»riul. 3. MttrtUm, n
plus 1,)jn, Uuido lillu» Hubfrll, Otudlntu H'irm. SenoMln», Ltudet major eont nmis rfinj le n> iSoo.
10 GimTvunuc do nmt
X|M
[c. 3i mai ua8.)
Copie de dom Maaet (iviii' ».), daprè» le carlulalre de Coudrie
disparu Polticr* Bibl
munteip,, CoUect. de dom Fonteneau. t. LU.
Edité Archiva hi»l. du Poitou, 1873, 11, page i55.
Ut in memoriam hominum futurorum
firmius teneretur, scripto comrnendavimus
quod Pelrus.dominusGanapic. pater hujus, dedit Dco et fraJribu» Templi, pro se et
pro Petro, filio auo, duas marchas argenli quas in portu Belveeri in perpetuum rcd-
depdas constHu»; et l'etrus, filius ejus, concessit et affirmavit. Hoc autem factum
fuit in mann tnagistri de Paganis.
Hugonil
**V 3i mai
[c. na8.]
,Copie de dom Mazet (ivni» 9.). d'aprê» le cartulaire de Coudtic
disparu l'oltter» Bibl
inunlclp., Goltai. de dom Fontenc«u, I. LU.
Edité Archiva hlttor. du Poitou, 1873. Il, p. i53-i5$.
Petrus do Gasnapla dedlt Deo et fratribus Tcmpli, pro rcdcmplione anime sue et
pro mil» suis. l'etrum (sic) et Gaufridum (sic), duas marchas argent! in portu Beel-
verii, et in finc cquos et arma, cis data in terra sua fucrint concedit,
clquccumque
tamen taKis sciviiii» et Pclnis concessil.
Salomonis, ego, Terricus (a), divin* gratia cornes Fltndrie, quoddam funeste munua
relicum Flandrie vocamus, cor.iililonibus Xpisli et Templi Saloraonis, pro
quod
salute anime avunculi mei, comitis Roberti (6), atque comitis Baudoini (c), fllii ejus,
necnoncomili8Karoli(d).in8«P«i"P«>redencioneanimemeeatquecomHi»Wi!lelmi(e),
necnon omnium antecessorum rr.eorum, do et jure hereditariu succcssoribus eorum
concedo, illis tanlum remotisqtii in servicio nioocumarmis obierint. Hoc donum animi
idus septembris, in presencia magistri Hugonis. ejusdem supranominate
puritate,
milicie, fralnimqiic cjuc. Godefrcdiet Pagani etaliorum, sicuti anleccssotcs mei habue-
rant, et ego tune habebam, liberum et quielum, in ecclesia sancti Petri de Cascllo. Ira-
didi et sub lestirociùo istorum subscriptonim ipsum magistrum Il(ugonem) \estivi
primtis quidem episcopus J(otmnnes) supra nominatus, qui stio sigillo in hoc scripto
et cos qui male de hujua elemosino colleccioiie traclaver-int, sub anatema
impresait
alliga\it; deinc ecclesie archidiaconus; alius Johanncs, abas sancti
Berlin! vero isti barones hoc stiRcantur (sic) donnus Willelinns de lp(ra).
postea
qui suom relicum dat nepos comitis, Ivanusdc Ganto.qui suum simililerconcedit;
Baudoinus de Lensc, similiter, dapifer; Gunemems, castcllanus de Ghanto, eodem
modo Hugo Campus de Avena hoc Icstincatur comes Lamberlus de Monte Acuto,
similiter; Hoberlus de Bctunia, similiter Rngcrius. castcllaniis de Insula, Daniel do
Teneromonte. Willclmus de Bunleris, Hoenricus. caslcllanus de Brobur, Terriens
de Reninigis, Girardus. fllitis ejus, caslellanus de Casello, (îervasius, castellnnus de
Copirs du «m* 9. Mon*. Arch. de l'Etat. Cnrluhire du Temple en Flandre, fol. 8a" et 83: et
fol. 3'* et 4 (celle-ci datée faussement de 117H). IX Dc\illcrs (Léopold). Invent, analyt.
des nrch. âti cotnmanti. Belges, p. t;n.
(o) Thierry, comto do Flandre, 1198. 37 mal f janvier 1168. –(6) Robert 11, iog3, |3 oct-
•t 4 décembre un. – (c) Baudouin Vil, m t. 4 dèecmbre t »7 juin 1119. – (d) Chtrie» t.
111g, 17 juin f » mars 1U7. – fe) Guillaume. Wiateinln do Snlnl-Omcr, 1117, a3 mare
t s? mal na8. (f) Bpttl. aâOalat., vj-10.
XV11~1
r r ~8. ~8 nov.
Copèe du:u~s.: Toulouse, Arch. dép., fondsdeltalte. CartutatreC deDouuns, charte 11, fol. ro.r
t.
Notum sit cunctis presentibus et faturis quia ego, Petrus Bernardi, et uxor mea,
Borrella, donamus Domino Deo et militibus
Templi Salomonis de Iherusalem,
modo iblsunt. el suC('.(!s50rihus eorum, qui
nosmetipsos, in ,-ita et in morte
anime, et omnem corporis et
noslrum honorem quem in presenti habemils vel ln
rere aliquo modo potuerimus, antea adqtii-
tam mobile quam inmobile et hoc donum
sine facimus
ulla retinentia, preter vicitim et veslitum. Et si nos
infantes, sirniliter stiprascriliti habucrirnus
fai-latit. et, si facere noluerint nec îtirc 5\1b mondamento niiiitilni
Templi Sitonienis nue facere Noluntateiii illorum. non halcant
tatem impcrpetuum potes-
ut possint partem habere (fol, Il) de honore nostro. Et si infantes llillenitis
et ipsi voluntatetti militum Tcmpli Salomonis fflecre \'olunl.
eis sicut de propriis ipsi milites fadanl de
suis infantibtis. Hoc donum, sicut superius
scriptum est, sic
laudallllts cI connrmaD1us. Aclo hoc 1111 kalendas
decembris. anno ab incarna-
t'sona Uomini 11^,(r°,~yllll, rege I..odo\ Ico regninte. Hoc autem doiiiiiii facimus in
presengla Guileliiii Casali et Jacobi et liaimundi
bu Stcl1hanl de Marcadil ct "crnardi
et l'ctri Ebrin',et multorum aliol1l1l1,lllIi hoc Ilonl1l11 vidertint facere in mani-
bus donni Iltigotii et liainiiitidi
lligalti 13ernardi, qui fratres erant tiiilittini Templi.
x1X
[co 1118-1" nov. t<3o.]
Copie de don AlvAI'I'l (%vil abonne, Arch. da Torre do Toinbe,
reg. 2H, fol. ctxir°.
Ego regina donna Tarasia (6) do Dcu el militibus Ternpü Saloiiiotiis villam que
socitant 1-'unie Arcadn in circa
Porlllgal, lleiiaiii Fideloin, cum tolis suis ternilnis
et 8uls bencticils. Inf'a anima.
pro
~gOCUnte9 l~ecnandus(c) do ihiSanctum f'elagiumde V<.8a.cn.n toto sno edmcnlo,
quantum michi portinet.
pro anima mea.
(n) Jesn, és~que de ?h~rounnne, roqg j,ny.3o. (b) Thérèse. reine de Porlugat
t ln nov. ,3o. (c) rernand, comte de Porto et de CoImbrc. ff. Xialla
A'uor·n, t, p. 2o. ~5.
1'srtoAtes r '1I«eo.m. s- t, ""¡'t1!ttm. 3. t~IlFfttl~. 1. t8 j",at. 3 Ie ~m,a<(1 ,l'obor.l écrit
M'G LXdVtlt, ma;~ ero;r (td t,(lncE. 5. Liidowico. 6. hlis. 7. l·o, p, S~man~.
CAItTULAIRE DO TEMPLE 13
Ego Pelagius Pelagii do ibi viltani quam dicunt Porta Lama, quantum michi perti-
net, pro anima mea.
Ego Elvira et meus filius Suarius Melendiz damus ibi Celerolos, quantum nobis
Ibl pertinet, pro nostris animabus.
Ego Pelagius Nuniz et Nuno Osoris et uxor mea Maria Nuniz damus ibi iilam par-
tem de villa quam dicunt Abonema, pro nostris animabus.
Ego Garcia Menendiz mando in Monte Longo, in villa de Quintanella, msdie'atem
de tota illa hereditate quam ibi habeo.
Ego cornes Gomez et uxor mea damus ibi nostram portionem de Genenstalozo,
quantum nobis ibi pertinet.
Ego Monio Rodertci do ibi uno casai in Aroca, in villa de Avia.
Ego Gondisalvo Moro do ibi unum casai in Cornade.
Petrus Pétri unum casai in Villa nova circa pontem de Ava.
Petrus Kernandi unum casai in vaerio de Soia.
Menendus Bcrnandi dat quantum habel in Crnciercs, in Pannonias.
Mcnendus Gomez dat unum casai in Campeludes, in Aguilar.
Johannes Raina dat medietatem de parade de Coinolos ci mediam de Vulpellaies.
quantum ibi habet.
Ego Monia Froilaz do ibi in terra de Saines casai de Lauretaz et medio de Sonorio.
Ego Petrus Egareiz et uxor mea Orodona damus ibi nostram porllonem de villa de
Amio do Pineros.
Ego cornes Guterius do ibi nionm portionem de villa de Sangorsa.
Ego Robinado dono ibi unam mediam curtem quam habeo in regione que est circa
curtem comiti-
Suarii.
Ego Vermundo Petriz et uxor mea damus ibi medietatem de palacio de Celtegos.
XX
,lia8-ii3a.]
Original Toulouse. Arch. dép., fonds de Malte. Toulouse, liasse 1. n' 45.
Edile en paVlle Du Bourg, Hisl. du grand prieuré de Touloiut. n' m.
preuves,
(a) Cf. sur ce personnage, qui parait à Jérusalem n3a, a5juio~-ii5a, tlebrlcbt,Wep.,n"3Q,
lét> toi. toi, «fi, 96S, 37!».
llt
C4KTULAIHE DU TEMPLE
Hugo Surdu», xit denarios et ad obitum suum equm et arma vel c solidos
Tol(osa-
nos) super totum suum honorem et peccuniam.
Berengariua Rara(un)du8> xu denarios et. ad obitum .norlis, equm et arma vel
c solidos Tol(osanos) in suo honore et peccunia.
Petrus W.,equm et arma vel csolidos ad mortem,
Tol(osanos) ad hcleclionera hos-
pitalarn, et in hoc medio xu denarios omni anno.
Bastardus, xn denarios omni anno et. ad suam mortem,
equm vel l* so'.idos
Hector de Galag, »u denarios et ad obitum suum equm et arma vel c solidos
Caturcencos.
Arnaldus G(i)labertus, vi denarios in toto suo honore et. ad
obitum, x solidos.
Petrus de Roais, vi denarios in festo sancti Ylarii, et, ad obitum, x solidos.
Domina uxor Arnaldi G(01aberli. camisia et
(sic) bracas omni anno et ad obitum
suum niantellum.
G. Gilabertus, m deuarios. et laudat illos
super casale.n Pétri Martini Espellilî et
ad obitum. x solidos, et laudat illos
super totum suum honorem.
R. Gilabertus, vi denarios et, ad obitum, x solidos.
Horritius, xu denarios et ad obitum suum meliorem equm et arma.etsi non habet
equm. xxx solidos.
Tosetus monelarius, nu denarios et. ad obitum. v solidos super suum honorem
Adalbertus. xu denarios cl. ad obitum, meliorein et arma vcl xxx solidos
equm
super totum suum honorem.
B Ram(un)dus. xu denarios et ad obitum suum meliorem equm et arma. et si
non habel equm et arma. 1. solidos.
( PilistortUs.xn denarios et ad obitum snum |me)lionir-
equm et arma vel f soli-
i»"s iol(osanos)
super totum snum honorem.
l Aroaldu» Episcopalis. 1 denarium et, ad obitum. xn denarios in toto suo [holnore
Akardus (a), prepositus Sancti Stephani. su denarios omni anno in vita sua.
Ram(un)dus Vasco. i denarium et, ad Bnem, vi denarios.
B. de Senadors,
(xju denarios in vila sua.
H Arnaldus, vi denarios et, post suum obHum, omni xn denarios de
suo honore, et, ad suum tempore
obituni, equm et arma. et si non habet equm. xx solidos
lol(osanos) super totum suum honotem.
Uxor HaiiKuiDdi Arnaldi. camisiam et bracas et ad obilum suum manlellum.
li«w Bernard) Ham(un)di, camisiant et bracas et ad obiluui suum meliotem
manlelluin.
mânSm0' Pi'(i9)l°rlil camisiam et bracas et ad obitum suum meliorem
mentelluro.
COMMENÇAT.
X3UU
[c. janvier iiag.]
XuwÎIm^.T'6 de H8lOn- é¥' de Tr°ïei Paris, AKb- S 4968' n* »r
(Coutoun, 21* ll&w, n° 1),
X*HI a6 février.
1139,
Origtnal abonne. Arch. da Torre do Tombo, 7. maço 9. n' 1; copie du 11\ s., iLi-
gaoeta
~m.~ibrodo!s<radoï.M.t,9.uutt!n.
Copie figurée Lisbonne, Torre do Tombo, gaveta 7, maço i3, n» 5 copie du *v« s., ibid..
Libro dos Meslrados, fol. n" et fol.uiv"; copiededon Alvarez (xvi's.), reg. a34, fol. chu";
autre copie du xvi* s., Bibl. de Lisbonne, ms. 736, fol. ccxix.
atque concedo illud castrum vobis, cum omnibus suis locis et terminis antiquis atque
cum omnibus suis foris que sunl ni fucrunt, ut Nos habeatis illud firmiter, et omnes
successores vestri post vos, perenniter. Et hoc facio ego. non gentis imperio nec sua-
dente articulo, sed pro amore Dei et pro remedio anime mee et parentum meorum, et
pro amore cordis mei quem erga vos habco, et quoniam in veslra fraternitate et bene-
ficio omni sum frater. Et si aliquis homo, tam de extrancis quam de propinquis, ad hoc
factum meum inrumpondum venerit. quod fleri minime credo, vobis fratribus vel qui
voeem vestram pulsaverit, illud castrum Saurium pariet in quadruplum et régie
(a) Alphonse Hrnriqu», comte 1138, 38 ma), puis roi de Portugal, u3g. ab Juillet
t 6 déc. 1185. – (6) Bernard, évtque de Coïmbre, 1138 3i
(après mars) t 1147.
Variant!) t. doinnut Alfonuus. 9. Vtpanla. 3. castolum
Ortulalr* du TVmple
18 CAIITULAIM DU TEMPLE
XXV
[iiag, i" avril– 4 jaov. u34.]
XXVI décembre.
1139, 17
In Dei nomine, ego, domnus Miro, dono fratribus lherosolimilani Templi totos
meos directos quales ego habeo vel babere debeo in ecclesia de Bochinenic, similiter
cum ecclesiam de Razazol, amore Dei. Facta carta xn kalendas
pro januarii inTutil-
len', era M^C'IA'IVJH (f), Adefonso in et Pampilona
regnante rege (g) Aragone et
Super Arbe, in Ripa Curcia et in Estremadura Ennecho, capellano régis episcopus
Stephanus (h) in Oscha Michael (1) in Tirassona Santius
episcopus episcopus ( j),
Calagorra. Testes magister 5-tephen et Duran, Galter de Gui Villa.
magister Epis-
copo Petro laudo et confirmo.Singnum
Raimundi.comes,qui hoc laudo et confirmo.
Et testes sunt Lop Lopez et Rodric Petrez, Artatdus, Paladinus, Raimundus de Poi
Ait, et Poncius scriptor Comiris.
(a) Herbert, abbé de Saint Pierre-le-Yif, 11 ai- 1147. (6) GeotTroy. évêque de Chartres.
1116 f a<J janvier 1149. (c) Burchard, é\cqucde Mcaux, naof/l janvier u34. (d) Nor-
l>ald, abbé de Vouluisant, 1139, 1" avril j- 17 août 1159. – (c) Cette pièce est très lacérée;
la trace du sceau a même disparu, mats au revers figure cette mention « Sig. nbballs
Sanclt Petri Vivi Herberti (/) 11 y a une déchirure enlevant le v j'ai rétabli la date
d'après la table qui est en tête du volume. – (g) Alphonse I, roi d'Aragon, no4, a8 sept.
t 7 sept 1 1 34. (h) Etienne, évêque de Huesca, nov. i
1099, f 1 3o {avant août). (i) Michel,
évêque deTarazona, 1 1 «9- u5i (J) S&nche,é\êque deCalahorra(Gams ne le connaît qu'en
11 4o).
CARTULAIRB DU TEMPLE
]£)
XXVII [ii39-ii32.]
XXVIII [1129]-1143.
Orig, jadis scellé Paris, Arch. Nat.. S 4g6S. n° n (Coulours, i" n° de la 31e liasse).
ln nomine sancte et individueTrinitatis. Ego, Hato (a), Dei gratia Trecorum episco-
pus, notum facio tam presentibus quam posteritati sequentium, quod Johannes dePlai-
tro dedit militibus Templi centum solidos singulis annis, in foro Plaiotri, laudante Blio
suo Manasse. Hujus rei Johannis testes Galterus de Cohairardo, Marcus de Plaiolro,
Berengerus de Baldimento. Testes vero mititum Dei Johannes de Creceio, Gillelmus
de Baldimento.
§ Roscelinu9 autem. fllius Radulfi, filii Berardi Sezanniensis, décimas Barboniç elpra-
tum unum dedit militibus Templi, fralribus suis laudantibus et concedentibus, scili-
cet partem suam quam in illis habebat.
§ F.ngermerus Rufus Sezanniç, Berardi nepos. suam partem. Hujus rei testes sunt
Erardus, Sezannie prepositus, et Albuinus Rufus.
§ Guarinus Malus Filiaster, suam partem. Hujus rei testes sunt Guiterus Barbonie
presbiter; Erardus, prepositus.
de Cantumerli et uxor ejus, suam partem.
§ Ansellus Hujus rei testes sunt Huber-
tus Buvfaldus et Odo Cloinus.
Hugo clericus et fratres ejus, partem suam, excepta annona.
Herbertus, decanus de Montibus. et Odo clericus de Cantumerli. Erardus. pre-
positus Sezannç. Vaslerus de Barbonia et uxor ejus et heredes ejus. suam partem,
excepta annona. Hujus rei testes sunt Guiterus de Barbonia, et Josbertus
presbiter,
major.
Soflcia et Pagana, soror ejus, suam partem. Hujus rei testes sunt Guiterus de Bar-
bonia, presbiter. et Gualo et Josbertus major.
et uxoi ejus. suam partem, excepta annona.
§ Guinandus Hujus rei testes sunt Hato
presbiter de ïunibis, Guiardus parmenlarius, de Baldimento.
§ Hoc laudavil Hato. Freherii fllius, el uxor ejus, de quibus omnes isli supradicti
decimam islam tenebant. Hujus rei testes sunt Theobaldus cornes et Erardus, Sezannç
preposilus. Huldierius, Hunaldi filius, Petrus de sancto Quinlino.
§ In eadem décima. Guillermus Cornez de Cantumerti dedit supradictis militibus
partem suam, excepta annona. Hoc laudavit Haimo, frater ejus, de quo ipse lenebal.
Hujus rei testes sunt Herbertus de Monlibus. decanus, et Odo clericus de Cantu-
merli, Odo Cloinus.
§ In eadem decima, Gualo de Barbonia dedit suam partem. Hujus rei testes sunt
Guiterus de Barbonia et Isembardus et Erardus, Sezannie prepositus.
Hoc laudavit Guillermus Cornez de Canlumerli, de quo Gualo tenebal. roi
Hujus
testes sunt Herbertus de Montibus et Odo clericus de Cantunierli et Erardus prepo-
situs.
In eadem décima,
Hugo Alesnels de Felitio Monte et Claricia, uxor ejus, dederunt
suam partem, excepta annona. Hujus rei testes sunt de Felicio Monte et
ltog^rus
Odo, filius ejus. Hoc laudavit llilderius I)eldunu(m), de quo Hugo tenebat. Hujus rei
testes sunt E\ ardus Sezanne. et Letericus de Sanciaco.
g Eodem tempore, Odo, Goslcni filius, dedit cisdem militibus et ccncessit quod
domus corum. quç est Villç Novç, non darel nioUuram in molendinis ali-
Espinceii,
quo in tempore. Concessit etiam eis décimas molendinorumet pisces et domumsuam
que fuerat domini Zachariç. rei testes sunt de Disderio Monte, Her-
Cujus Paganiis
bcrliis heremita et Osmundus, in quorum Odo prreepit ut hoc donum scri-
presentia.
beretur, et hoc laudante E mclina, uxore sua.
etiam Strabo dedit eisdem militibus habebat in loco
g Drogo quicquid qui dicitur
Mesnilcinm Sancti Lupi. landante Ermengardc, sua, cui post obilum suum con-
nepte
cesserat, et Theohaldo, filio suo, et duabus filiabus suis, et GautevoGamloct Hugone.
fratre suo. Hujus rei lestes sunt Girnrdus et Hiimbcrlns, sacenlotes, Richerus Acu-
leitis. Girardus, Bercngerus, Herbertus l'inguis, Poncius Tccelinus. Leterius,
Hugo
frater suus, et Comilissa. soror corum, habebanl in Masnilo Sancti
quicquid Lnpi,
prcdicte domni dcderunl.
§ Raduifus Crassus et uxor sua, Helena, unam domum quam Grangiam vocamus, ante
Trecas, et terram de Praeria a via [Cf. ci-dessus n° XXII].
§ Gundcsmuz. uxor Gualteri Garnli, dcdit Deo et militibus Templi pascue parlent,
inter Penniacum et Saverias, teste Sellario
aquis circumdatam, llugnnc et Barlh(olo-
meo), fratre suo.
terram suam et terragium et viros et feminas, ubicumque sint, excepte uno quem
concessitPetroBeeïdeSezannia.lsndanlefsicJFredericoBrecensi.decujuscasamento
iste tenebat et hoc concessit Simon, frater Frederici. Testes sunt comes Teobaudus,
Nicholaus Brecensis, Angelbertus magnus, Hermannus, medicus, Airardus, preses
Sezanniç, Albuinus Rufus, Malenulritus, Petrus Baez.
de Balchiseo dedit Deo et militibus Templi quicquid habebat in Festo.
§ Raculfus
Ilujus rei testes sunt Hatu, filius Freheri de Canlumerulç, Girardus Diabolus, Airar-
dus, preses Sezannie.
Facta sunt he,c anno ab incarnatione Domini millesimo C.XXXXHI, Lodovico rego
régnante, Hatnne Trecensi episcopante.
XXIX [i 139-1145.]
Copie du xiii" siècle Paris. Arcb. Net S 5i6> (Cartuhire de Provins, p. 38).
DE VINEIS ET TERRIS ET PIUTI9 DE &.EBLE8.
(o) Ce Gulterius ou Witherius dp B, éîsi». prMrfi. Cf. ci-dessus n° XX VHI. (b) Haton. évè-
qûê dé Tïojcj. nan-Jj. (c) Laugler. évèquo d'Avignon, mi-^a. (ri) Simon, éveque
de Noyon, na3 f à Seleude. févr. ni8.
3$ CVP.TDLUBB DU TEMPLK
Copie d>i xii' s. Toulouse. Arcb. dép., fonds de Malle. Cnrl. G de Pou:ens, cli. 1. fol. i.
(n) Geoffroy, év. de CharU«, m6 f ii janv. u4g. (6) Gui, abbé de Trols-Fonlaines,
1 157 ou il38, parslliu concile de Trojcj uag, janvier, et av. n38. (c)Galerond de Bande-
manl.nis d'André de B., sénéchal de Champagne, fut abbé dOurscamp. usa t ao mai n4».
1. Letcrlbt m-nil A'abord écrit «ligiosl.
CiBTDt.AlBE DU TEMPLE s5
tum Alibarderium, in manu Hugonis Rigaldi, servi et militi (tic) et fratris predictç
militie Iherosollmitani. ut omnipotens Deus nobis et parentibus nostris eit
Templi
de hoste maligno. Facla carta ista mii kal. Dominice junii, anno
adjutor et protector
incarnationis M» C" XXX, feria ni, regnante rege Lodovico. Hoc donnm nos supra-
Guilelmi
per fidem et sine inganno.
facimus in presentia Sa-(/o/. f'^lomonis,
scripti
Petri Sicardi, Bernardi de Corncliano, Raimundi et Petri Stephani del Portal,
Stephani
Guilelmi et Ermengaudi Aimerici. Petrus Raimundi, presbiter, scripsit.
Sigerii
du xm1 s., Barcelone. Arch. Cor. Arag., reg. 3io. foi. txxxiv; Un xiv» s.. Madrid.
Copies:
Arch. gen.. Cariai. XIII' siècle, fol. 37: du xiv's.. Barcelone. reg. 3og. fol. i8; du xiv's
San Gcrvaslo. de cnrlulalre non relié traduction romane du xin* 9.. sans date
fragment
ni signatures. Barcelone. Arch. Cor. Arag.. Cartulaire 4og. fol. 67.
isla ibi habeo vel habere debco, ut libère et sine iliminulionc et sine blandimrnlo
Noverint sancle Dei ecclesie fidèles, tam presentes quam posteri, quia Rainaudus (a),
consul Clorimontis, dominis et servienlfbus in Totnplo lerusalem xx" solidos de censu
sno Claromontensi singulis annis perpetuo dari concesserit et quendam hospitem,
Nicholautn videlicet de Hottdinvilario, non ipsius ultra polestati constilis aliqua solu-
tione reddituum obnoxium vel subjugatum, perhemniter in manu et potestate eorum-
dem tradiderit.
Quidam etiam Ctaromontenses domini, ad hujusmodi exemplum et
respicientes
sancti Templi lerusalem benefleiorum participes fieri ctipientes, ex bonis suis predic-
tis dominis et servieatibus per singulos annos se daturos constituerunt et, ut istud
perhenni momoria signarelur, nomina sua cum beneficiis in prescrit! caritila scribi
voliicrnnl
Ansouldus, modium vini in suo clauso et modiumfrumenti ad suum molcndinum,
ad Roncerolas
Simon de sanclo
Sansonc, modium vini in suo clauso de Hoslelcu
Petrtis de Gerborredo, modium frumenti
Balduinus, suus famulus, duas minas;
Anculfus de Lie, modium vini
Hugo do Anvelio, modium vini
Guerno de Crcdulio, modium vini
Gallerus de Nongentelîo, demimodium vini
fladtilfus Vcl .Jsiaus, modium vini
Bernerosde N'ongentollo, modium vini
Wato de Lnidcriis, modium vini
lohannr.i Hufus, demimodium vini
Iberlus major Clarimonlis, ditnimodiiim vini
naduifus Piirvus. HirnimoHinm vini
Albericus Kscolarl.quarlertnm >ini
Albertus Gralez, dimimodium vini
Simon de Brilolio, di-f/o/. îP-^mimodium vini
Guillelmus de Monnevilln, dimimodium vini
Albericus Camerarius, quarterium vini
Fulco de Monlogni, dimimodium vini.
L't autem hujus actionis certitude flrma rt inviolabili nodo stricla comprobetur ab
Ipso consule et hominnm qui afTuerunt testimonio, presens cartuta cum sigillo scribi
derornitur. Testes nfTueninl donnu» Theobaldus (6), Belvaccnsis nrcliidiaronus. et
plurcs alii qui fuerunt prf sentis datores benedeii.
Ego autem, UninaUliis, cornes CJaronionlensls.donnm illorum qui prcdicli» dominis
quod sitde nostro feododarevolucrint, ni-miim.libcnimelindissolubllcconcedoficri.
(a) Renaud, comte de Ctermont en Beauvolsls, c. no3 t n56 (ou 1167) (G" de Luçay.
L'ComlèdfCkrmonl.ii. i4). {b) Tlilbaud, grclildlacie de B«m»(il«, t«ifi, tfjc., tttS.tt\*r
'IHMuff itiJlUZUp TrnflTBi BnKrFfPaJalHIfTTwg *vf. vraw aM
_f wS:'
1 Vll t
?'ii.·Y.;·d~
~,l~b~~tE~
Edile Migne, Pafr. tôt CLXXXII, epist. cMxv. – Ct. Rithricht. Reg., n"238, qui date )t ~Q6.
Super milites TetnpH ponitc, queso, 0C11I03 \cstros. et tonte pietatis viscora tam stre-
nuis ecclesie propugnatoribus aperite. Hoc siquidem acceplum erit Deo et gratum
hominibus. si fovetis cos, qui suas animas pro fratribus posucrunt. De loco (6) autem
ad quem nos invitalis, frater Andrcas dicet vobis voluntalcm nostram.
Ego, Poncia. uxor Petro Vilelmi de Colnatis, soror Deodato Vilelmi de Alinano,
et soror mea, Poma, nos insimul, flde (sic) et sine omni
per inpedimento, pro redem-
cionem (sic) animarum nostrarum et pro animabus parentum nostrorum, donamus
Domino Deo et milit>bus de de lerusalem, unam faisam de terra
Templo laboriva,
propter alodem, que faisa vocitatur Et quamdiu
Familonga. ego Poncia vivam, laudo
et donc illis predictis totam medietatem de tasca et
propter tenorem, post mortem
meam, habeant predictam faisam totam et integram alodem. Et isla faisa
propter
infrontat de aquilone in via que discurrit a Torrenes; de allano infrontad in vineis de
Bernardo de Gabiano, que tenet de Sicardo de Alinano; de circio infrontad in alo-
dem Poncio de Roiano. Facta carta xui kalendas xx, regnante Ludovico
julii, epacta
rege. anni dominica M.C.XXX.I. $ Poncia Poma soror
atque ejus, qui istam cartam
scribere jusserunt et firmare rogaverunt. Petrus Gregorii. $ Petrus
Sig^sum B(er)ni.
Sig>J<num Jusolma. Sigi^mim Sicardus de Alinani. Mirone presbiter scripsit
Original Barcelone, Arch. Cor. Arag., ptrg. R. Bereng. 111, n" 3j6.
(a) Bérenger. évêque de Gérone ni4-?. (6) Aymeri 11, vicomte de Nflrbonne. no5 (61)
f 17 juillet »i34- – (c) Raymond Bérenger III, comte de Barcelone, iotj3,comto de Provence.
1 11 a â fév t 1 1 3s(aprfes lo 8 juillet) de Tarragone. 1 1 18 f mars
-(d) Oldegarlus, archevêque
1137.– (ci Raymond, évêque de Vich, tiog-?.
o.
Ad sanctum Sepulcrum Domini.
Ad cavalleriam Iherusalem. equm (sic) suum Danc, cum omni armatura sua.
Fuit factum prescriptum lestamentum vnt idus julii, anno XXHI regnante
rege
Ludovico. Firmatum fuit a supradicto conditore Raimundo, nomine suo. propria
manu conscripto, et a reliquis firmaloribus, scilicet filio ejus Raimnndo (a) comité et
Aimerico de Narbona et Guillelmo Raimundi, dapifero, et Raiamballode Basilia elGuil-
lelmo Gauzfredi de Cirviano et Raimundo Renardi et OHogario, archiepiscopo, et Be-
rengario, Dei gratia Gerundensis ecclesie episcopo, atque Bernardo de Bello Loco.
Scriptor Udalgci ius monachus.
Nos, supradicti testes, teslificamuret Deum
juramusper quod, sicut snperius dic-
lum est, ita a supra nominato lestatore Raimundo comite ordinatum est et firmatum,
nobis videntibus elaudienlibus, per extremam voluntatem suarum rerum.
Late condicioncs xim ki. septembris, anno XXIH regni Ludovici regis, infra pri-
mos sex inenses post obitum prescripti testatoris. Dei gratia Gerunden-
Berengarius.
sis çcclesiç
episcopus.
o. o.
Udalgerius monachus, qui has condiciones rogatus scripsit dieannoque preflxo»!».
Ermengaudus sac(erdos) et monachus, qui hoc translulit, cum literis rasis et emen-
datis in linea xx* a- et in xx* nu" vel in f un', sub die vt kl.
seplembris, anno XV111
regnante Ludovico rege junioris (sic).
Copie du xii1 s. Madrid, Arch. gen., Cortul. B B95, fol. 107", n° 386.
Dei et Andefonsi (a) régis, nostri boni aenioris et damus illam de Tutslt, sicut nos
tenemus illaro in Tutela et in Fontelas et in Morzano et in Castellone et in Soiset, cum
illo molino et cum iito nostro soto a per nome (sic) d'Alcaten, ut ait de illis nostris fra-
tribus militibusTempli et damus Deoet Sancte Marie de Bethléem illam quam habe-
mus in Tarazona, cum nostro molino et cum nostra tienda et cum illa de Conchelos.
Et hoc facimus sub auctoritâte Dei et regis nostri senioris Adefonsi. Et damus Deo et
fratribus canonicis de Sepulcro illara hereditatem quam habemus in Novellas et in
Cortes, sicut tenemus eam. Facta carta anno M.C. tricesimo I ab incarnatione Domini
(loi. iOS"), mense octobris, quando Garcia Kaxal obiit, quando rex cepit Migneza
et fuit a Fraga, et quando Kaxal divisit suum honorem suis nepotibus, a Lope
Enecones e a Sanc Enecones, Belforato e Granione, a Petro Taresa (6) Berroza. Et
quisquis banc ordinationem violare seu frangere voluerit, sit anathema et sit sieut
Judas in infernum et nunc et in perpetuum et per infinita secula seculorum. Amen.
Fiat. Fiat.
Copies de la fin du xti* s., Barcelone. Arch. Cor.. Arag., reg. i, fol. 5; du début du xrv* s.,
reg. 3og, fol. 5o*\ et reg. 3io, fol. ai.à
Edité Bofarull y Mascarô, Coleccion de documentos inéditos. IV, 11°11. p.
9; Delaville Le Roulx,
Carlutaire général. 1, n°g5, p. 85.
(a) Alphonse. roi d'Aragon et de Navarre, 1 «oi. de Castille et Léon, 1109 + 7 septembre » »3i.
(b) Pierre Taresa que certains ricombres voulurent faire couronner roi de Navarre et
d'Arngwt en tr31 f »t5j {}. de Jaurgain Vàicontè, H, p. 218-9).
CARTULAIHE DU TEMPLE 3l
Copie (ïiir-xiv* s.) Vpres. Arch. de la ville. Heijistrwn rubrum. fol. 30.
Edité Feys et Nelis, Les Cartulaires de la prévùté de Saint-Martin ù Ypres, t. II, p. g, n° to.
Copie du 6 décembre 1201 Barcelone. Arcb. Cor. Arag.. perg. R. Bereng. IV, n° 8.
(a) Raynaud, mehevéque de Rpiin. « ia8 t3 janvier 1 1 38. – (b) Milon, Mque Je
Thérouanne, nôi t iG juillet n5S. (c) Ce concile eut lieu le 15 or». i»3». "• (rt) S. Ber--
nard. abbé deClalrvaux.
^a CABTULA1IIE DU TEMPLE
io comitatu Barebinona, in panochia Sancti Petri Villa
Majori, in loco vocitato ipso
manso de ipsas Tortas; et ipsum de Lobera cum illorum
ipsa tenedones vel pertinen-
cils, sicut nos habemus et tenemus ad nostrum
propnum francum, sub eo modo ut nos,
prefati donatores, abeamus et teneamus et possideamus et nostra in perpe-
posterita
tuum, et donemus Domino Deo et ad ipsa cavaleria
jam dicta omnem tempus ipsam
lasebam de fructibus quem Deus dederit et 1 de galinas
parilio pet unum annum
nobis prefatis et successoribua nostris usque in 6nem seculi de
pane et vino. Que vero
hec prefata donatione de nostro potestate in poleslate Domino Deo, sicut superius est
scriptum, Et est manifestum. Si quis banc donacione
disrrumpere temptaverit, nul-
latenus valeat, sed hec omnia in un» duplo componat et cum Juda traditoro
flat in inferno. particebs
Insuper hec carta donatione flrma persistât in secula. Que est acta im"
idus januarii, anno a nolivilate Domini CXXXI post millesimum.
Siognim Guillelmi
Haimundi Sio^inom Arssendis femina, qui ista carta donacionis fecimuset firmamus
cum omni gaudio et testes firmarique rogamus. Siojuim Petri Guillelmi Sigjkwii
Bernardi Guillelmi SiG$tM.M Arnallus Raimundi. Arnallus laicus qui hoc scripsit
sub Çfr die et anno quod supra est.
In Dei eterni regis nomine. Ego, Guigo («) Delphinus. cornes, pro redemptione
anime mee, donno (sic) Guigone (6), comite Albionense, pâtre meo, et mea matre
Matildi comitissa, et uxore mea comitissa, sorore comitis Guilelmi (c) de Burgundia.
laudantibus, dono Deo omnipotenli et beate semper
virgini Mariç et sanctç militie
IherosohniilaneTcmpliSalomonisctipsis fratribus ibidem Deo in detensione Xptstiaoi-
latis militantibus, in manu domni Hugonis Higauldi, confratris eorum societatis et
successoribus eorum. in (fol. 8") territorio
Avalonis, mansum OlgeriideVillari Bene-
dicto, cum toto tenemento iliius mansi et cum hominibus mansi ejusdem, et conda-
nunam de Villari Hainerio et vineam de Villari Nenc (?), quam in dominico habeo, in
perpetuum possidendam. Hanc itaque voti mei oblationem si qua in crastinum cujus-
cumque dignilatis aut mediocrilatis violare
persona temptaverit, nisi cito correxerit.
deleatur nomen ejus de libro vite, et cum Anania et Saphira, voti sui fraudatoribus,
dampnationem incurrant. Actum est autem hoc m kalendas febroarii, anno mille-
sirno C. tricesimo primo.
Siî« Guigonis Delphini. qui hoc donum fecit et hanc cartam fleri jussil.
S^iGuigonis comitis patris, qui hoc donum flrmavit.
S tfr Matildis regine, matris Guigonis Delphini, qui hoc donum firmavil. Sfccorai-
lisse, uxoris Guigonis Delphini. Si^Gerauldi, confralris societatis Templi Salomoni».
(Jol. 9) Siosu^m Petri Vetuli. S Gaufredi de Morinco, Blii
S^Petrl Gaufredi,
ejus. S* Alemanni Pagani.S^. Pagani, dapiferi. S^Galterii Calnesii, fllii Guigonis
Calnesii, qui banc cartam scripsit.
Vidimus du *8 mars 1 188/9, d'après l'original Toulouse, Arcb. dép., fonds de Malte, CarcM-
sonne, ll»sse I. n' 1 autre copie (mi* s.), ibid., Cart. A de Douzens, cb. 170, fol. 119".
Edité Du Bouro. Hist. du grand prieuré de Toulouse, pièces juslif., n° csiv.
JY^ 1
nomine omnipolentis Dei, Patris et Filii et Spiritus sancti. Nos, fratres,
TJ^ 1 Rogerius de Biterris (a) et Raimundus Trenchavelli (6) ac' Bernardus
busque Ibidem Deo militantibus, presentibua atque futuris, per francum et liberum
alodium, donamus et laudamus atque omnimodis confirmamus, aine omni retentu
nostro et posteritati nostre, predictum hominem et uxorem et infantes ejus et omnem
ab eis exiluram*. cum predicto mansoet cum meliorationibus et aug-
posteritatem
eis Deus dederit in Carcasona l0 et in omnibus aliis locis
menlationibus quas
ubi manere voluerint, sic ad vealram cognicionem tradimus tibi, Ugoni Rigaldo,
fratri et conservo prefate milicie, et omnibus aliis fratribus, presenlibus atque futuris,
ibidem Deo servientibus.adhabendumetpossidendum veslramquc voluntalem facien-
dum ac disponendum, secundum inatitutionem ordinis milicie sue, in perpetuum.
Tali pacto ut nos, predicti fratres, Rogerius et Raimundus Trencavelli ac Ber-
nardus Atoni, aut posteritas nostra nec uliua vicarius noster vel aliquis bajulus
noster ln prescriptum hominem nec in posteritati (tic) sue nec in possessionibus
illorum, ullum scensum aut ullum usaticum aut ostem velcavalgada '• aut
nec fidantiam sive aliquod blandimenlum non habeamus in ipso sive in
justiciam
(0) Roger, vicomte do Carcassonne. tiag -|- u5o. – (6) Raymond Trcncavel. vicomte de
–
Ctrc«»sonne. 1 1E0 f i5 octobre 1 167. (c) Bernard Alton, vicomte de Mines, f c. 1 169.
(d) Cécile de Provence, avait épousé en to83 Bernard Atlon. vicomte de Carcassonne, f .–•
(e) Bernard Atton. vicomte de Carcassonne, 1083 f nag.
Copie (xiii'-jiiv 9.) Yprps, Arch. de la ville, tiegitlrnm rubrum. fol. ao.
Edile Fcys et Nelis, Carlalaires de la prévôté de Saint-Marlin à Ypres, II, p. 9. n° 1 1.
habito, definivit ac statuit michique etiam litteris suis mandavit, Dei auctoritate
et nostra capitulique Teramiensis, statua et confirmo ut milites in capella
Templi,
que sita est Ypre, in loco qui dicitur Obstal, nichil amplius habeant quam tres dies
rogationum et quinque dies continue sequentes, scilicet ut, hiis oclo diebus, divina
ibi celebrentur, et quicquid hiis diebus ibi oblatum fuerit. illorum sit. quod et ipsi
corara archiepiscopo ceterisque personis laudaverunt littcrisquo fratribus suis Ypre
directis sibi sufficero testati sunt. Ecclesia vero Yprensis libertatem suam antiquam,
absque aliqua diminulione, optineat. Si quis itaque hanc institutionem nostram
infringere presumpserit, excomunicationi subjaceat, donec resipiscat et eeelesie salis-
facial. Actum est hoc anno Dominico incarnationis M'CXXX'II*, indictione x', coram
hiis testibus Hartberto, arcllidiacono, Luca, archidiacono, Galtero, custode. Phitippo,
cantore, aliisque ejusdem ecclesie canonicis, Hugone, Casletcnsi decano, Thoma, Fur-
nensi decano, Balduino, decano de Helefelt, Balduino de Bavinchova multis.
aliisque
Original avec sceau pendant de cire rouge sur lacs de sole verte Cl>Mons-sur-MarnD, Arcb.
dép., fonds de Malte (La Neuville-au-Temple).
(a) D'flprè" cette pièce, 11 semble qu'il faut reporter au 8 octobre n3a la date de la mort
d'Blbert que \'on fait mourir en général le 8 octobre 1130.
36 CAHTDtAIRE DU TEMPLE
Original Barcelone. \rch. Cor. Arag.. pcrg. Il. Bcrcng. IV, n°7; copie ùu «in* s. ibid.
même cote.
In Dei eterniregis nomirm. Ego, Kimcngaudus (a). Del gralia hoctcnus Urgeitcnsis
cornes et marchio, dono cliam oinnipolanti Deo, redemptori meo, et sancle milicie lhe-
rosolimilatc (aie) Trinpli Snlnmnnis, cnm nssensn et eonflrm.itione cî cum laiidoinento
baronun) mcnruni.iinnanucjnsdem Ilobciiiis.dapircri.ctllugonis Rtguadi, confratris
socictatis eorum, quoddam munitissimum castrum, nomine Barberanno, in marchia
conlraSarraccnos.cum militibusipii ipsum castrum pcr me habent, etcum omnibus ad
idem castrum
perlinentilnis.cum lerminis et possesslonibus suis,et totam dominatio-
nem cum serviciis et usaticis nuis, sicul mclius ibi Deus dederit, vel ego babere debeo,
ut libcre et sine diminutione et sine blandimcnlo ulllus hominis présentes confratres
et succcssorcs eorum, Illis qui voncrinl et steterint cum armis in Graniana aut in nos-
Ira marchia ad dcfrnsinnem Xpislianiutis, secundum ad InaliliicloiiRin ordinismllicle
sue. hahcant hec omnia predicto miiicie
scriptum est. cum augmentationibus
quod
quas Doua ibi dederit, cl dlsponanl lit pcrpeluum. tterum donc hodie usquo ad finetn
seculi. in lolis îtieï» vuslris aut villas qui mei dominici ftdnl, ad jani dicte lïtlHcle
unum hominem cum censnm et nsaticntn quod in ejus homine pgo habeo, ut habeant
b 97e
je
'<
+?"J"a;u~1f~r:¥J"t..sr,
,r
.j!
é.: ~}.U''J-f'
peccata et oflensiones meas clementer dimittat. Hanc itaque voti mei oblaclonem si
Edité Alarl, Carlulaire Roussillonnais. n" eu, dans la Semaine religieuse du diocèse de Perpi-
gnan (i88i), p. 761.
In Xpisti nominc. Ego, Bernardus Pclri, dono Domino Deoclnd miliciam Templi
Iherosolimitani. Arnaldo cum sno manso nbi ille habitat, qui vocatur Contrnst,
cum suis pertinenciis, et 11 campos qtiem cmi rin Petro Haymundi de Bruiano,
cum illisafTrontacionibus et mansiim prenominaturn est in adjacencia Sancti Andrée
de Baniolis et prrscriptos campos sunt in parrochia Sanclo Marie de Dnnano et affi-
niant juxla Serra Partida. Similiter dono Domino Deo et prescripte milicie ipsam
bnjiiliam quod soror nica michi dimisit in honore Bernardi Raimundi, nepotis
mei. Hoc donum facio pro remissione animo mee et anime et patris ac matris
mec et omnium tncoruin. ut Doininus nnalcr
dimitat nobis Ihcsus
parentmn Xpistus
omnia pcr.cala noslr.i, et pro nnima nxorismpp.Saurc. Sicut supniins est scriptum, sic
dono Domino Deo et prescripte milicie. sine 11II0 rctcnlu ri nbsque ullo inaîo ingenio
et sine blanriimenlo iillius hominis vcl feminc. El est mnnifeslum. Quod si nllus
homo \el fuinina hanc scripluram donacionis voluerit dissrrnmpcrc, in duplo com-
ponat. cum sua inelior.icione, et in antea flrtu.i nt sl.iljilis permanrat omni Icmpnre
et non sit
dfsruptn. Kl qui de hoc donum ullam rem infregerit, sit separatus
do amore Dei et de sua gloria, usque veuiat ad rmendacionem.
Hoc donum fario in presencia Rolberli Rcnfscnlcli et Uguoni Rigalli. Aclnni est
hoc v° nonas octobris. anno ab iiiivirnacionc Domini M'G'XXX'II", régnante Loduico
rege. XXIII' anno.
Sio4<mu» Bernardi Pétri, qui ist.-t carta tionacionis fie H jussll, (innavit et testes
firmare rog.ivit.
Sioi}<Nt'M Dcusdcdi de Solario. Sio^nim Bcrnardi Raymundi de Camclcs. Sio^^tsi
Pelvi de Raniolis. Stoiï«suM Bcrnardi, fratris ejus. Sio^num llcvengorii Mancel.
Sio>ï<si)M Sauro, uxoris Bcrnardi l'elri. •!« Pclius, monacus cl sacerdos, rogatus, scrip-
sitdie et anno quo supra.
88
CAKTl'lMHK Du TEMPLI!
Original jadis **C"é = Ch4!onvsur-Marne- Arch. dép.. fonds de Malte (La NeuvIlle-au-Temple.
ttaeae 9-16).
L le 8 octobre)–
[n33 (après a8 mai i ifo.J
ln in (sic) nomine patris et Filirsic)et Spiritus sancli, amen. Ego, Gaufridus (a), Dei
gratia humilia m.nisler, Cathalanensis episcopus, notum facio omnibus presentibuset
(0) Geoffroy. êvêque de Chàlons, t «3a (après le 8 ocl.) t a7/8 mai u4a.
CAKTUUURE DU TEMPLS
3g
futuris, quod dominus Witlo Tortus de Busscio dedit militibus Salomonis
Tompli
qucmdam sedom molendini, inter Bol et Pontreol, et vivarium ad piscandum, et cnm
lold ulilitate molondini et vivarii, si ibi edificati fuerint, scilicet in viis et de omnibus
aliiii rébus ad molcmlinum et ad vivarium,
que pertinent pro anima sua et successo-
rum suornm, concedonte fratre stio, Boso. et Ulrico, gonerc suo. de Dusseio, ot
(sic)
concedcnle Cometissa, lilia sua.
$ liodonis, arohidiaconi. $ Gaufridi, nrcltidiaconi. $ Garneri, cantoris. $ Johanni
(sic), presbiteri. $ Gucrmundi de Husscio. $ Kulonis do Ilusscio. $ Jolmnnis RuITl,
qui lune eral magislcr domus do Nova Villa. $ fratri (sic) Rohardi. $ fratri (sic)
Teberdi. $ Johannis Parvi. $ Albrici. $ Batholomci (sic).
Auctum ab incarnotionc 1)omini nostri Ihesu M*C* (sic).
Xpisti
M [i i3a], a8 décembre.
Co/iie du mi' s. Tmilmiso, Arch. d£p.a fonds de Malle, Cnrt. Cdel)on;eiis,c\i. 9, fol.i).
Copie du xir s. Tuulousc. Arcli.dcp., fonds de Malte, lUirl. C de Ooutens, ch. 10, fol.9*io.
(0) Armand, abbé de Scgurel, connupar des actes de 1108 (9?), nOa. (6) Humbert,
évêque du Puy, 11 38, archevêque de Vienne, c. u45f ao novembre 1167. (c) Guigues VII,
rnmte rt'Atbon.
*°
e*»Tl'LM»« DU TKMPtC
de ~MriléNla
aa
Gradibus dam
rinm trarw!
teneret,
we.w..s.
conatus w
est J: dicere quod n ex vinea illa non
deberet Wad
annuum raddere.Sed, coram pradentibui bominibu»habito placito in inu villa PodB
T ÏZ>Mt Ah: omnibus et ab ipso Guigone
««W*»»». quoniam, aboque uUa
contradicttone, vinea illa debebat Ulud annuum «olverc. Unde eUam,
ipwGutaone
conwmt ente, posite aunt croces ln tancionem ejusdem vinee, quatinus a cunefit
^nïf quod «uicumqueexnuncetdeincep, vineam illain tenuerit, simul etiam
n S! 1 annuum reddere debebit. Huic pIadl° intw**™» milites Templi
?*°?^.?«q? T^î Templi fuW8t' et Hugo Rigauldi. Tc8le8 autem fuerunt =
(fol. iù') Bertrand,» de Chaman, Petrus Andrée. Wilelraus Andrée. Stephanus Ber-
tranni, Pont.ua Ainardi, frater ejus. Wilelmus Veren, Pontius Airandi. Liidovicus.
Wilelmus de Castello Novo. et
ipse Guigo et duo fllii ejus.
LIn
[n3a– n5i.]
Copie du »»• a. s Patl», Arch. Nat., S 5.53
(Villedleu-la-Monlagne, ,• n' de la ,•> |IaMe).
Original. Barcelone, Arch. Cor. Arag., perg. R. Bereng. IV. n> 16.
Copie du «n* ». Toulouse, Arcli. dép.. fonds de Malte. Car/. C de Dou:en$, ch. 5. fol. 6*»-7.
In nomine Domini. Ego, G ni Ici musdo Aleniano, pro anima patris et matris mco ot
redemptione peccatorum meorum, dono Domino Deo et sancto Scpulchro Iherusa-
lem et ad ipsam cavallariam Templi Salomonis, qui ibi sunt et in antea erunt, et in
manu domni Hugonis Rigauldi, in villa de Pauliniano, Potrum Olo, cum casalis (sic)
et filiis et fratribus suis et perlinencils eorum. Sic dono vobis, sine inganno et mato
ratinemento, ita ut ncquo ego nequo ullus ex progenie mca. ibi quicqunii) ultorius
non requirat, sic dono vobis per nlodcm in pcrpeluuin. Hoc autem factum est in
monasterio Sancte Marie Hclccli et in presonlia Raimundi(a),abbalis ejusdem loci, et
Hoggerii de Bcders (b) et Pclri Uaimtindi do Tornabax et Hnimundi Cordani «t Pclri
Amolii de Torrellas et Bornardi de Blanca Fort et Poncii do Baris et Bernardi Salo-
monis, qui hec sciipsil, anno ab incarnatione Xpisti M* (fol. 7) C'XXX°IU°, régnante
Lodovico rcge. in feria prima.
Copie du xii* s. Toulouse. Arch. dép., fonds de Mnllo. Cari. C de Douiens. ch. 6. fol. 7.
(a) Raymond, abbé d'Aletb, connu par des actes de moi, 1119,1136. – (6) Hoger. vicomte
de Carcâswnne, – (e) Hernard. abbé de Saint-Hilaire de Carcwionne,
nag f "60. parait
encore en 11 46.
4> CARTCL1I»! ÙV TtHPtB
Copie du «n* a. Toulouse. Arch. dép., fonds de Malle, Cari. C de Douzens. ch. 7. fol. 7"-8.
Original jadis scellé de a sceaux Paris. Arch. Nnt., S 4n68,n° i3 (Coulours. i"n*dcla a V liasse);
copie du xiii* s. ibtd.(Cnrl. de Provins, fol. 3;).
In nnminc Patris et Filii et Spirilus sancli, amen. Noltun sit omnibus liominibus,
lam fuluris i|ii.ini prcsentibus. quod donuus Letliericus de Hnldimenlo, Dei nmorc et
pro anime sue sainte et pro nniiiinbiis omnium antecessorum snonim, Dco et mili-
libus Templi dedit quidquid I1nl1ob.1t npud H.ildimcnluiii et i|iiidquid babebat a
Cantunieral.'i ad Daldimenlum, (le fcodo domini
usque Andrcç (a) scncsoilci.
Dedil cliam quandam mulicrcm quam bnbebal Alnclum villnni. Hoc donum
npud
laudavit et concessit Lconius. filius et Kuslacbius. fllius Hoc donum
ejus, ejus.
iterutn iandavil dontinus Andréas, n quo tcncbal. Et quando donnus Lclericus Wil-
Iclnio Fnlconi boc donum concessit. a mililibus cent uni Iibrn9 habuit et vil-
Templi
lam unam, scilicct Dolgall, quç crat de clcmosinn domini fuit
Andrcç. Paclumquc
quod Euslhachius, fllius Lclhcrici, illam villatn baberot, et, si morcrelnr sine legi-
tiino herede, terra ad milites reverteretnr. Testes sunt
Templi hujus roi, ex parte
mllitum Willclmus Folco, qui bclcmosinns militum extra marc in cuslodin
Templi
habebal, Willilelmus (sic) t\a Haldimcnto.Johanne? Rufus, Roberlusd'Orivol.Marcus
et Philipus do l'loirro ex parlo Lelhorici lestes «uni Hecellnus de Cantarana. Wilc-
rus do Baldimcnlo, Gonlcrus et Vivinnus de Virlnlibus, Hecelinn» de Anglaura. facla
sunt hec anno ab incarnationo Domini inillcsinio ccnteaimo XXXIII, l.udoviro rpgn
regnsnlo, Alone (6) Trecis cpiscopanln.Tcobaldo (c) comilc superstitc.
(a) André de Baudement. sénéchal do Thibaud, comte do Champagne et de Ulols. (b) lia-
ton, évêquo de Troyei, ua3-it{5. (c) Thibaud, comle de et de Champagne,
Blois, iioj,
c. ma •}• 8 janvier uba.
44 Cfc«T<ItA»K Du YIMM.B
In nomine sancle et individue TrinitatJs. Ego, Laureta, quo fui Mit» (tic).
limens futurum dicm, scilicet diem juditii ubi crit redemptor mens sedons in sedo
majcstalis1 «uç et retribtiens nniciiiqno prout gessoril. pro redemptione animo mee
necnon parcntnm mcornni, ut, miseran'.e Averni penas ovadero possimus,
rcdcniploro,
aliquid do herediUilo4 mea que ni'ïhi ex paire men prefalo acddil, militibus Iliero-
solimilanis et in Templo Salom.mis • nnanimilcr convcrsnnlibus et contra inopinatos
Sarracenos, qui legem Dei it lldeles l>co servientes destruorc et colidio
conantitr,
adversus impiissimos Isios, secundum ovongclinm, \irilitcr bellnntibus «,ppr fldein et
sine inganno' et eum hac carta dono et laudo et in perpetuum, sino mea meo-
rumquo succossoruni aliqua inqnioliidino', Irado inilitihus nunccl in porpcluuni in
Templo Dei coinmoranlibus in manu Hugonis Higauldi '•, qui procura lor mililum
predictorum est, vidcliccl toliim illud qnnd habebam in terminio ville que voratur
Doiencs, sive sint homines sive feminç (fol. ,r>") sivo usalici. lotiini illud quod liabe-
bam infra villutn prcfalam vel infra lerminum villç siniililcrduascondaminasquas
habebam in terminio caslri quod vocatur Blumal. Similiter ego, Guitelmus de
Piniano. vir predicte Laurcte, pro redemptiono anime nico et parontum meorum,
donum quod uxor mea cum hac carta donavit, «lono et laudo et in pcrpeliium trado
nillitibus prefalis cum hac caria, in manu Hugonis predicti. Actum anno ab incar-
natione Domini M'C'XXX'III", feria nu. Hujus donationis et solutionis testis sum
ego. Hcrnardus de l'ort, canonicua Sancli Pelri. hanc cartam
qui seripsi, et ego,
Wilelnius do YiIIa l'de l' u. et ego Bernardus de Pignano, frater Gullelmi, et ego
Petrus Sicfrez de Bizan. et ego. Ponliolus" de Bizan, filins Petri
suprascripli et
ego Berengariu» de Turreves junior, et ego Pelrus do Surcgio.
Copie du »ii« ». Toulouse, Arch. dép., fonde de Malle, (tort. A de Doutent, ch. ni, fol. 8788.
DE Brucafom..
InnomineomnipolcntisDei.PatrisetFiliielSpiritussancli.Ego.RogeriugdeBiltetri.
cum consillo et voluntate domne malris mco, Cecilie. et fralruin
meorum, Raimundi
et, nisl cito resipneril et ail emendnlionem jKrvcncrit. cum hida Iradi-
separetur
tore et seqiiacibH» suis in infcrnum sejieHahir.
Actum est hoc in kalondi» apritis, <)io sabbnlî, anno C.XXX.HI. post miiteainium
Dominice incarne (sic rognnnlp Lodoyco rogo. Sijni doniiil Rogerii cl ffatnim qjus,
Raimundi seiliret atquo Bernardi. mntrisqun corum. Cecilie vicccomillisso (tic), qui
sic islam cartam et hoc donum oro et manibtis latid.ivcrunt ac conftrmnverunt et
subseriptos lestes flrmsre rogavenint. §*$<* Ikrnnrdide Caneto. S»J<*i Bcrnardi de Très
Mals. sij<M Iternardi Ponlii de Aqutt Vlva. S>J<m Wuilclml comilis. S>psi Wuilolmi
Uogciii do Aragono. S^«m fJol. 58^°) lietnateli Petaliol S~r Ariigliti Petapol. $ Petr!
VVuilelmi Mnncipii. S>J<m Gullclmi Adaulf). nolarii dnnini Rogerii predicti,
Pc!npol.'$
dieet nitno
qui hoc. jussiono ijisin», wripsil prenomin.ito.
Copie du m' s. TouloilM». Arcli <U(p., fonds iJc Mollo, Oirt. 0 rie Pou.vns.cli. a. fol. |<M«';
«ulrc copie du tu' s. (tncomplMe du d£tml) ibùl., Cnrl. de Doii.v/u. cli. i, fn). 1-3.
rigas, ntjnnA et lip.ui.is. vins vi.irnmipic duelus ntipic rcdilns, consns, usaticos et
militie totum
hoc quod habemus in Bernardo Hodul et in ipso honore quem tenet de
nobit ad feuum. Etdonamui eidsm militie ipsaro noatram partem de ip&is ortisquo»
lenent de nobis Ipte Bernardus Modul et Tapina ac filii ejus, Arnaudus et Bernardus,
ad ipsutn Content de Dozenca et nostram partem de ips* vinea quam tenet de nobis
fUia Poncii Amelii in loco quem vocant Ciaterna, et unum campum ad Podium Bis-
baleoi, qui alTronUt de altar.o in ter»
de Trebug. et de meridie in straU, et de circio
in honore de Pitita, et de aquilone in honore Berengarii, filii Poncii (fol. 3) Bernardi.
Et donamus eidem mililiç unam faîxam terre ad ipsam Lausani. que affrontât de
allano in honore ejusdem mililiç, de meridie in honore Derengarii predicti, de circio
in honore Bernardi Modnl, de aquilons in Rumine Aide.
Ego etiam, Wilelmua Manlilinu», dono ipssm meam medietatem unius vinee, que
fuit Raimundi Adalberti, in terminio de
Bu bars, ad ipsam Comam, et ipsa mea
incdietai) affrontât de altano in vinea
Boneti clerici. dG meridie in vincas meas et
fratrum meorum. de circio in alia medietate fratri* mei, Haimundi Manliltni1, de
aquilone in podio, in alodio nostro. Et dono cident militie, ipsam meam mcdielatem
et totum hoc quod habco in alia vinea quam tenent Gitilelmu§ Paulinus et frater
ejus. Petrus, de me et de fratre meo, Raimundo, ad ipsum collum de Dozencs, ad
ipsam Laueam.
Ego cliam, jam dictus Bernardus de Caneto.et uxor mea, Raina, donamus et conce-
dimus predictç* militie prenominatuni hominem nostrum, Bernardum Modul, cum
ipsis ortis quos tenet de nobis, rccogno<>ccnlcs (fol. 3") et manifestantes quia ipso
homo noster cràt ad faciendum nostram voluntatem, et tdeo donamus illum, cum
atio prenominnto honore. Deo et suprascripte mililiç.
Sicut superius scriptum est, sic ego, predictus Bernardus de Cancto, et uxor met.
Raina, acfiliua noster, Bernardus, et ego, supradictus Aimcricus et uxor mea, Galbur-
gia, ac filius noster, Aimericus, et fratres mei, Guilelmus Chatberli* et Raimundus et
Arnaudus0, et mater nostra, Beatriz, et ego. Petrus Raimundi predtctua, et uxor mea.
Mabilla, fraterque ejus, Arnaudus, et ego, predictus Guitelnius Manlilinus, nos
omnes predicli, nostra bona ac spontanra voluntate, totum auprascriptum hono-
rem. sine omni retinenlla nostra, per liberum et franchum atodium, Deo et
prenominate înilitiç el fratribus ibidem Deo militantibus, presentibus et futuris,
donamus, laudamus et omnimodis desemparomus, in manu domni predicti Hugonis
ac 10 fidclis servi
Rigauldi confratris predictorunt commilitonum Xpisti. cum
omnibus nicliorationibus et augmentationibus
quas ibi Deus dederit, ut ab hac die
in antea, nos aut aliquia de infantibua
4) nostris
(/o(. aut de heredibus nostris aut
ullus homo vel femina, per nos vel per nostram vocem aut per nostrum consillum,
ibi It ullum censum aut aliquod servitium aut ullum usaticum sive aliquam domi-
nationcm vel aliquod seniorivutn non rcquirninus neque habeamus in perpetuum,
sed totum sit libère et inlegcrrimo suprascripte militiç et confratrum ibidem Deo
mititantium. presentium et futurorum, ad hnbendum ac possedendum suamquo
voluntatem faciendum etiam et disponendum, secundum institutionera ordinis
t. Le texle da Cortulaire A commence Ici (Le» variante» qui suivent lonl cellt$ du CarJulair» A).- ». pre-
dicta. 3. Almlrlcus. 't. Xtlhcrti. – 5. Ici et plus loin, Ariuldus. C. tcllnencl». 7. francum.
– 8. milille. – g. Ugonls Rlgaldl. 10. bac. – n. eredibus. – 13. (fol I"). i3. presencium.
iV eciim.
c\f»ri;(.«u:« du TKvn.e
49
militiç suc. sine oinni nostro banditncnto (sic) el sine omni contradictions t
noslra.
Ego Aimiricus jam dictus, ile Barfciirano, et ego, Guifolmiis XMberli, frater
Aimirici jam dicti. dnnamus nosinct ipsos, corporis et anime (tic), in niorto sive in
vit». Domino Dro et prcplialo mililir, pro remissione peccalis (sic) nostris. et
quando derelinquerimus soculo (sic). habcat prefatc militie (sic) nottros cquo (sic) et
armas (sic), et, si non liobuimus equo vel armas, habcat pro unicuique (sic) de nobis
c solidos monete Carcass(onsis).
Hoc autent focimns propter remedium patrum et et absolutioncm animaruni
rnalrum ac parentum nostrorum, remissionem et pmpter
peccatorum eorum atque
nostrorum. Sane vero. quod minime crcdimus esse venturum. ri quis homo aut
femina banc donationis noslre oblalioncm frangere aut violaro presumpserit. nisi
cito rrsipucrit et ad emenriationem vencrit, a liminibus sanctç ecilesio* separetur et
cum Judatraditore et sequacibus ejus perpetim dnmpnctnr. Adum est hoc m idus
(fol. h") aprilis. feria m, anno C/XXX'HI post millcsimiim Dommice incarnationis
régnante Lodoico • rege. Sio^m IScrnardi de Ciinclo et uxoris eUis, Raine.ct fîlii ejus,
ltcrnirdi, et Aimrrici de B.irh.iirnno atque moris njns, Gallrirgis, et fratrum ejus,
Guilelmi Chatbcrli l0 et ltaimundi otqnc Arnaldi nintrisqu<. eorum, Heatricls, atque
l*o 1 Haimundi et uxoris ejus, Mabilie, fratrisque ejus, An-nudi ",et Guilelmi Man-
tilini qui omnes sic istud donum laudavcriint et liane carlam propriis manibus
nimavcrunt et subscriptos testes flrniaic rogaverunt. SiniJ-MPclri lioggerii de Barbai-
rano. Wilelmi u liolet.
Sir.t^m Sio»J«i Roggerii do Subranciaco. Stoifni Mata-
mnnr Sio^u Hcrcngnrii de Rnrbnirnno. Sio^m Ilugoiis de Barbairano. Sioi^im
Guilelmi AdaulH qui sic hanc carton) scripsit.jussion prcdictorum donatorum,dle
annoque prenominato.
Original llircclone, Arch. Cor. Arag.. perg. R. Bereng. IV. n' a3.
Copie du «n's. Toulouse, Arch. àôp., fonds de Malle. Csirt. A de Ooiw nj.ch. 36. fol. ag.
S<<
~<M~p~M~.y~w~,M~~n~~6M~ f~MM~
~~M~eeM~M~
<M~M<
tt~Mt~M~S
WlMCM~ttt~tK~M~Kt~MMW~
~P'<
~e~».~fas~as~e~s~t.pB,x~
j.,
~?y~M~
oui
~ti~ t~rL. C~
M-f 'Tif tiri rr fcf mA Mlrfn"»'iitfiBÉii'i itti
v~
TJVL
7 ` t
Copie du m» s. •. Madrid, Arch. lilst. naclonal, Carl. a 5c)5. fol. ia3, n« 3ag.
<rt) Alphonse I. roi d'Aragon et de Navarre, uoS. de C«Ulle et de l.éon, 1109 •{• 7 septem-
bre «34 – (bl Arnald Dodo,ciéque de Hueica, n3J. – (c) Ssuclie, ôtê-
n3o f i9 juillet
que de Calnhorra, ?-n4(). (d) Sanche, dvêque de Pampclune.tiïi – 11 septembre 11 il.
– (c) Michel, époque de Tardrona, 1119 f ii5i (/) Garda, évi^que de Sar»go».»e n3o-
ti3G.
CAKIULAMB DU TEMPLE 53
Original Barcelone, Arch. Cor. Arag., perg. n. Bercng. IV, n* 37 deux copies ibid.,
même cote.
Edité Borarull y Mascarô, CoUccUSn de documentât inidilot, IV, n* vi, ptge 18.
ïiaroniimmcorum.intnanncjusdrmArnnlIidollrdocsctlIugonisRiguadi.cumfrntris
societatiseorum.quoddnm knstrum, nomine Bnrberano, in nostra marchin contra Sar-
racenos, cum militibus qui ipsum knstrum per me hnbcnl et cum omnibus ad idem
chastrum pertinentibus et cuir terminis et possestonibus suis, et totam dominacio-
nem cum serviciis et usalicis suis.sicut melius ibi Dcus dederit vel ego haberodebco,
ut libere et sine diminuciono et sine blnndimento ullius hominis. presentes confra-
tres et successores eornm. quando illi vencrint et steterint cum armis in Granian.i aut
in prcdicla marebio ad defensionem Xpistinnitatis, sccundum inslilncionem ordinis
milicicsuejiabennt hecomnin prediclc milicic.qiinct
superiusscriptiim cst.cumatig-
mentarioniiins quos Deus ibi ilrdcrtl.plitisponant in perjviunm. Hec quippe omnia
dono pro anima patris mci rt matris tuer ri II1r3, ut nells o01nlpolell!! dlrlgnl ndns
nicos ci facial mevenircin sno servicio ad boniim finein, et pcrcala et offensiones
rlemcnlpr dimital. llnncilnque voli mri olilacionrm si qun in crastinnm cujnscum-
que dignilatis aut mnliorriJatis persona vlnlarr» tenipla\rril. nisi cilo sr rontraxcrit,
delratur nomrn cjus de libro vite el cum Annnin rt Safflra.
voti sui frnudntorihus,
dnmnnrionrm incurrat. S. »î» K.iiinundi cornes, qui hoc donum punctnlim firmavit
ccicrisqnr firninri roga\il. Aclun» est hnc m* nonas jnnunrii,anno Dominice incarnn-
cionis C Irirrsimn llll*pn.<st inillesimiini. nnno XXV régnante Leudovlcl régi. Rer-
niirdus\i(Tcomp. îSm»j4 Dei gralia Ausononsis rplscopus. Sio^sum
fiiiillrlmi Kniniundt.dnpifcri. Sk.^icm llriauibtiildi de Il.iselln. Sir.^iDM Rrrongtirii
de Kriaill. Sig^ii m Giiillelmo Nnimiuidi de l'ugalll. Sio^vum IVIri nrcliit(tvlle).
Original: Batcclone. Arch. Cor. Arng., lierg. H. Berong. IV, nm a8 copie du m» ». Ibtd..
m(me cote copie du xtu* ». S. (icrvnslo, I.Uhre Viril, fol. 33".
Edité llornmll y Mnscorù, Coleeciôn de documentât inidito», IV, n' xi, p. 39.
Original: Barcelone, Arch. Cor. Arag.. perg. R. Rereng. IV, n* 38 (au dos de l'acte du
t5 avril n3i)((i).
Haimundus (b), contes Barchinonensis, slabitin ipsa milfcia primo anno sub obe-
diencia magistri, et dabit ibi garnimenta ad x frntribus militihus, et dat ibi hono-
rem unde vivant x milites semper.
Promitit seGuilleimus Haimunrîi
senescalc.el fralerpjus.Olo.siarcin servicioDei,
in ipsa ravnlnria de Granagrana.uno anno, et dabit ibi gnrnimrntmn ad unum cava-
1er, scllicc! cavallum et armas, et tanluin de suo honore, undfi ibi possit starc iinns
cavallerius in perpctuum.
Jordanus stabit ibi uno anno cl dnbit ibi honorcm. unde slcl ihi unus miles in
pcrpcliium.
Halmundus Itcnardi vc) filiti» rjus slobil ibi anno. et in exitu dimitct ihi caval-
lum suuni cum armis.
Arnnllus Sanctl Martini. uno nno. et in exilu dabit ihi suuni cavnllum cum nrniis.
Poncius de H[.]cs, i anno. et in exilu dnbit ibi suam brsti.-im meliorem.
Aniallusde Monte Korrer, i anno. et in exilu reliqnet ibi cum armis.
cavfl|llumj
Miro de. Lucinno, similiter.
Gitelm de Castelar, similiter.
Pelrusde Galifa, simililcr.
Bcrnardus et fralrr, Haimundus de Barbcrano, nno anno. et in exilu rclinquct
unum cavallum cum nrntis.
Arbcrtus de Pelra, similiter.
Pelrus Arnaldus, i anno, et post nbitum suum cavallum [enin] armis.
Haimundus Fulconis, i anno. el in exilu ravallum rum armis.
Jofrcdus de Sancla Colomba, i anno, et post obilum cAvallum suum cum armis.
Petrus Arberli de Liciano, t anno, el dnbit ibi unum mansnm.
Gérai de lorba, i nnno. et donal ibi u mansos.
Petrus de feaiiC?. Kugenin, i anno.
Bernard de Sentefcs. i nnno.
Arnallus de Tamarlt, t anno.
Drusde, i anno. Cet <l(,n,il?j Ibi unum mansum in Callls.
Ramon de Casoles, i anno.
Petrus Berlrandi de Beîlo l.ccco, i anno.
Petrus Arnalli de Barchlnona, i anno stabit i anno, et donat ibi unum mansum
in Rosed.
(a) V, n' LXXt. – (6) Raymond Bittrmtt IV, comte de Barc«ton«. i i3i 4 .«fi ooi'jI » 16»
56 CARTUI.AIRE DU TEMPLE
(a) Oulllduine. archevêque à'Kvth, nrà t c. 1160-70. (b) Amolli», ftvêque de Tou-
touse, no6f n3g. (c) Bernard III. comte do Coinmlnge», c. iijo-i»6o.
VflrinntMM.n»3flft:AU9ltoml».-».«rchto^i<lnItflijnl</n'î; -S.n'a.-ïorJjnU.-J.B'S.-Vordinu».
-5.n'4:friler8uiu.– e.n*4; inlIlUc. – 7 n"3«4:Salomonl». S.n'3: namcl; n'4: Anmcl –g n-t,:
«ccle»lMHco.-io.n-3f»4/loUm.-ii.n»3rt4:h»bcLaiil._i,.n"3rt4:|.>rlini.-i.1.n<3.-Vord»iil»-.
iJ.i»»»;trpenU. iS. n-3»l 4 ïclo. iO. n"3rt 4: nbcnltr. 1;. n'3. te «frite ai-oil frril Vtliclo.
L'tuiti *ij0V – 18.»- 3*1 4; ïordjnl». 19.1.-3.- çcrto.l». – jo. n" 9 ,1 f,, }»tob\ >• »•• 3 el 1 Vto
rtdtmpllone »nlm«mm suarum el omnium n'
|>»reiitoruii) «uornm. – jj. à Contouarum. – »3.
n"9tl 4. feroirdt. – ij. U»n"3tl 4 omtllenl de. »5 n"3 et 4 Ulllam. itt. l*> n"3tl 4 onifllfnr te»
rf<»i mal:– 17. n"3ei &t et uiilUitiua Tcui|ill Satuiiionis. – 18. Ceidix mots (Kl.. suonimi manquent
b*x n" 3(1»,- 15. n" 3 tt 4 Signum Bornardo Bamuo. – 3o. n' 4 tcleOe. 3i. n" 3 «» 4
Mlchtell». – Si. n" 3 tl 4 Casl«lo. – S3. n' 3: mlliclç 1 «• 4 mlllclo. – Js. n" 3 el 4 Salomonit –
15. t>(n"3«l 4 QmtUentioxétno. – il. n"3«C4 Ittimundnt.
C»RTDI.*l»E DU TIMPLB ^7
ter predicte militic hoc totum quod habebant in hoc predicto honore et casa-
lem et malolem que' est aub ccclesia habent ad feuum de militibus Templi,
tali modo quod omni anno reddant indo censum unam candelam çcclesiç pre-
dicte Sancte Marie. Teste Bernardo Jordano et Bernardo Barrauo.
Totum hoc quod habebant iti hoc predicto honore Geraldus Engilbertus • et
Bruna, uxor sua, et Ramundtis Il Sarraccnus, dederunt comodo mtlitiç
predicte
Ilberaliter. Teste'» Bencdicto'»Macrcforlc»et Berr.ardo Barrauo. Et justum quod ibi
habebat Sibilia, uxor Ranuindi '• Samccni, dedit co modo predictc militie. Teste
Daidc Sarraceno '».
Il Rnterius,
Totum quod ibi linhcb.it Ramundus dedit co mndo, teste Bernardo
Barrauo.
Tolum justum quod in hoc predicto honore habebat Berlrannus Estroubcra •
dedit libère predicle niililic Teste Arnaldo Hogcrto et Ramundo Il Sarraccno et
Vitale scriba".
Totum quod habebat Bornardus do Turrc in hoc predicto honore, dedit libere
Deo et predicte militic Teste Bernardo Jordano et Bernardo Barrauo et Arnaldo
Selvanno.
Toti
homines qui habcbnnt «nos oisales in hoc predicto" honore, dedernnl illos
frnncoâ Deo et. miliiie Tentirli. Et ibi prcdictl homines ceperunt ad feuum medieta-
ton» tiornin casalorum de militions Tcmjili; et quisquis débet indc reddere ccnsum
omni anno un denarlos militibtis Trmpli. Kt hoc fecoiunt in manu dominorum
suorum.
Hugo de l'omarcta et Snntins, suus flliu». et Arunldtis de Oavanlinln dr.denint
hoc loluin qnod in hoc predicto honore habckuit, iihcralilrr Dro et mililie predicli
Tompll. Teste Bernarclo Jordnno.
Toti dotnlni predicli et Rnimundus dr Sniws liaient Dco et militlo prediutc
rlfltiim. quoi! si homines predicto lllontm
lionorc. stabant in hoc non capiant illos
lier rorum pffiininin.donrr dlranl lllo domino qui hune prrdiclum honnrrin tcnuc-
ril.H fi liominrs \olrhant risj\islnm fncerr. juMicin Illins ilomini cnpinnt si fnerre
nolnrtinl. lllo dominus liaheal illos rjrrlus forns villain cum su.i prreunin, mnbilin,
nd rapiid mriisis «juod rlninorent haburril reroplum n domlnis illonini.
Teslrs sunt (sti predicli lestes. Vitalis scripsit anno millr.sInioCXXXIHI.
Hoc donum fccerunl in mnnii GernJdl de Nocura, fralro Tenipli Snlomonls.
InnomtnePatrisctFMHelSpJritussancli.amcn.MiHtesTempHsancledvitatisIeru-
salem, summi atque padflci régis militiam solatium quan-
professons (tic), quantum
tamqiue tutelam indigenis et peregrinis et omnibus
pauperihus sepulchrum Domini
adire volentibus, prcbeant, charitate fldcllum non credimus esse ignotum. Expedit
Igilur ut tam venerabilis locus, cum bonis et personis suis, «anto attentius diiigalur
et honoretur quanto pro salute unWcrsorumdevota assidue impendit obscquia.Siqui-
dem ad recompessandum tante bonitatis amuentiam, fratribus predicti loci non
solum nostra largiri, verum etiam bcneflci ceterorum fldelium iivsis collata, pro
modo nostre possibilitatis conservare et memorie commcndare jure debemus. Quo-
circamanifeslumsitomnibus,larnprcscnlisquamrutiiri9.quodcgo,Gaufridus(a),Dci
gratis Calhalauncnsis fipfscopus. do et concedo totam calciriam civitatis
pannorum
CaJhalaunensis mllllibus Tcmpli. pro satute anime mec et successorum meorum.
ad habendum et possidcndum libère et quicte in perpetuum. et sub sigilli nostri
testlinonin adsignarl feci, ut quod temporibus noslrls pia obtulit devotio. successo-
rum nullatenus possil detestenda
infringere prcsumpHo. Quiciimque autem tam
sancluinel ralionabilc donum vencrit ad inrumpendum. anathema sit, quia justum
non est ut qnod ab a sucfessorc suo 11H0 modo
episcopo juste llgalur Infringnlur.
Sio!iijm O(loni!>f $ Gnufridi. archidiconi $
(sic). Jonnnis, presbiteri. $ BonichanJi. monn-
chi. $ Varneri. cantoris. $ Acatin). $ Gnuberti. $ Nicolai, prcjwslli. $ Odonis do
Foro. $ Rogeri de Malleil. Adam Brebier. Actum ab incirnalionc Domini no.Mri
Ihcsu Christi millcshno centesirno trigesimo quarto, epacta vlgcsima terlia, concur-
rente sexto. Galterus, mncrllnrius, et
scripsit subscripsll.
(a) Gwflroy, évêque deCbâlon». n33.iprisle 8 oct. t a8 mai m4i. (6) Elbert, iitqw
de CMloni. 1137 t 8 octobre n3a. V. n' itfî.
(c)
CUJRTOUIM DU TIMPtt
$g
nensium eplscopus. idem :alia .rem.
concessi, ut, si aliquando o_
fines predicti terrltorii, mu-
niflcenlia viclnorum, sic in manum ipsius ut de tabore
Templi venirent, et cultura
ruslicorum consuetumcantuarinum prcsbitcro non posset, minis-
parrichialifitejsolvî
tri et fratres Templi de ipso cantuario persolverent et archidia-
quantum episcopi
coni consilium et dispcnsatio ordinarot, in quorum tutclact ptotectiono post Dcum
domus rjusdem ordinal! sunt servientes. Preterea, et fratribus Deo ibi-
ipsi Templi
dem servientibus unum hominem nostrum, Hugonem Calculum nominc. concessi
et obtuli. Fratrum quoque et casatorum nostrorum nomina
militumque et redditus
quos obtulcrint sub sigilli nostri teslimonio assignari feci, ut quod temporibus nos-
tris pia ndclium oplulit devotio. sucesorum nullatcnus |)ossot inflrmarc detestanda
prcsumptio.
Canonici Bcati Stcphoni promiscrunt et drbent annis xx solidos in octa-
singulis
via Kpy]>hnnic.
Kustachius, vicedominus noster, xm solidos. apud Logins. in Pasclin.
Dominus Walbcrlus, v solidos cl vin nummos, in villa que dicitur Vidna. xx* die
nntnlis Domini et decimnm vini et annonc de terra sua, npud Rcccium.
Milo doCeinonc. x solidos in vigilin natnlis Domini, apud Condalum.
Castcllann Vilreaccnsis, niolrndinum unum apudSanctuni Stcphaniim super Vole.
Domina Hersentlis, nssensii lilii stii. Giicsinuiuli, Dro rt Templo totam terram
obtulit, in qua omninedificin fralnim rirrnmqtiaqup ardent, insnprr xxx jornalia terrç
et queciimqup ndquisierint. liboro et ab.'oliile nb omnl banno rljuslicin.
Tcoderlcus de Moule Moranrrfo. trreiam parlem molendini apud Copeellam.
Milo de Kuste, dimidium inodium annone in molendinis velels. ad festnm sancti
Hcmigii.
Hogpnis dnpifer, vu solidos pi vntidonnrios clcorlo que est in via Receii.
naduirusdcMoiilcMoraitceio,tisoo1idos(«tc>adcurinniAu$orum, in natali Domini.
Hogerus de Malleis. terrain quam habcbnl jnxt.i ïeinplnni.
l^udomirus, .xii denarios censtialrs ad fumum Snncli Qninlini.
Scolus, \ndrnnrios nd censum sur dnmus, in natali Domini.
riiilipus de Sanclo Meninio. xx denarios census in domo Alnulfi, est Inler
que
Menmium et Curccllas.
Rogcms. lUIus Isamberli, terram quam liabpjj.il inGrevia ».
$ Gaufridi $ Guidonis. archidiaconorum. $ Jobanni (sic), c.ipcllnni. $ Uosonis.
$ Aearini. $ Gauherli. $ Hndnlfl de l'nisnircs. $ Ilocol. Amio nb incariiationc Domini
M'C'XXXilll*. epacla ssm, concurrente adhuc scxlo.
Copte du %n> s. Toutousp, Arct). dt!p., fonds do Molle, Cari. A de Uouirns, ch. 38. fol. 3o
(o).
Copte du tw ». Toulouie, Arch. dép., fonds de Malte. Cari. A de Doattns. ch. 18J (6).
Copie du un» ». Barcelone. Arch. Cor. Arag., registre coté Inventarlo. fol. 7.
(a) Bêymond, abbé d'Ateth, connu par des actes de 1101, m 19, itt6. – (b) Cf. n* LTO.
(e) l)«rn«rd. »bM dé Sa!nt-Hllalr« de Carc«Monne, parait encore en 11 46.
CAHTULAIMT DO TIMM.B 6,
regisquoFranchorumLeduiciXXVi.S*MBerengariideClierallo;S*MPonciiUgonis.
nos qui hanc donationis cartam scribere jussimus, laudamus, flrmamus et testes
flrmare rogamus. S* Raimundi (a) cornes. S* Raimundi de Fraxlno.
Bcrengarii
Ollegnrius (6) nrchiepiscopus. S*m Pc'r! Bernardi. S*m Bertrandi de Bello Loco.
S*m Raimundi Rcnardi. S «m Petri Poncii; S^m Poncii; S^h Raimundi isti trel
sunt fllli prescripti Pontii Ugonis, qui hoc laudant et firmant. S^.m Petri de Hedres.
SifrM Pctri presbiter. qui hoc scripsit die et anno quo supra.
(n) B»ymond Bérenger IV. comte de Barcelone, i i3i f aO août nGa. – (6) Oldegarlu». arche-
vêque de Tarrtgone, nt8 f 6 mars ti3?.
f/a
CâlTCLAIM DU TXWLB
Originat Toutouse, Arch. dip., fonds de Malte, Pétenu. liam 9, n' 7 (Uattng).
In nomine Domini. Ego, Pontius Betiani, et u»or mea, Vilelma, cum œnsilio et
voluDtate Bernardo Raimundo de Castro Novo, nos simul in unum,
per fldera et sine
inganno et cum bona voluntate, cum hac carta, donamus Domino Deo et milites de
Templo Salomonis, presentibus et futuris, totum honorem quod abemus in terminio
Pezanacii, videlicet unum campum ad Stagnum, et confrontat ex parte circi in via
que currit de Pedanatio ad claram de Stagno. et ex parte meridie in
campo Gormundi,
in loco qui vocatur Roquela et in alio loco qui vocatur Plania, alium campum. et
confrontat ex parte circi in condamina vicecomitis, et ex parte aquilonis et meridie
in onore Bernardi Pontii. Et hunc donum fuit factum in manu Raimundi Pastoriset
Ugo Betiani, duorum militum istius Templi jamdicti, in Uli vero ratione ut ista
donatio et ista carta firma ait et stabilis omni tempore. Johannes, jussus et rogatus a
Pontio Betiano te Bernardo Raimundo. banc cartam,
scripsit vi idus mai anno ab
incarnatione Domini M.C.XXXII1I. Ho (îic) fuit factum in
presenHa et in videalia
Guiraldi Raimundi hac Rainardi Garncrii.
atque
qui in ipsa ftierit salvitate, et ti ipse michi de eo directum facere non posset, peractis
in proximisdlebus, eiceret hominem illum cum omnibus suis rébus ab ipsa salvi-
tate usque ad aecuram locum. sine timor« quem de ma vel de meis non haberet. Si
quis autem hoc violare pre3upserilf>icj,nichil proficiat.set iram Dei incurrat et post-
modum bec donacio inconvtilsa permaneat omni tempore. Actum est hoc in presen-
cia Guilelmi bajuli et Petri clerici de ipsa Ramelo et Garsie Raimundi, in manu
dompni Arnaiii, fratris milicieTempli, et Geralli de Nocura, ïtn nonas junii, anno XXVI
regni Ludovici régis, ab incarnacione Domini miilesimo centcsimo XXX"*HH'
Si^wini Baronis, qui banc donacionem fecit, ftrmavit ftrmariquo rogavit. S^.ium filii
>ui. St^mo* filii sui. i Poncii, notarii comitis, qui hoc scripsit, emendatis literis
in Unea u.
Copie du m* a. Madrid, Arcb. blst. Nocional, Cart. ti 5g5. n» 167, fol. g3"-4.
In Dei nomine.
Ego, Lop Kaixal (a), in mea vita et ln meo satute. nscenso et dono
meum corpus et meam animam ad illam cavallarlam de Templo de Iherusaiem, et
dono illam meam casam de Tutela, cum tota sua hereditate cremaot populata, illam
dico quam dedit michi Kaixal, meus tius, ad illam cavallariam de Templo Salomo-
nis, ut annuatim habeant de ca, in tota mea vita, unum morebitinum. et, ad meum
obitum, meum cavallum et meas armas.
Hoc factum et dictum, obiit Lop Kaixni in illa batala de Fraga (b) per manus Sar-
raccnorum, inimicorum Dei, et remansit illuc cavallus et armas in manus corum.
Et iterum, Lop Kaixal habuitdcillos
fratresde Templo, inAlagone, nonaDta kafi-
ces de cevera, xxx" de tiïco et v», et siaperplus fuit de orgio, et levavit ista cevera ad
Mont- (fol. 9U) rclfi!. et Koixal intravit (îdinlor, et, pcr inandatode Kaixal, dederunt
fratres de Templo ad Joanes Dicz \xv et vin" morabetinos, per unam partem de ista
hereditate quam tenebat in pignora, et ad Banzo Moro sexsaginla solidos, per tres
vineasquas tenebatln pignora.
Placuit Deo et ed senlorem Kaixal et cd suam rnulicrem quod, pro isto cavailo et
pro ista9 armas et pro Isla cevera et pro istos marobelisio» et pro istos denarios
et
pro isto ordinamcnlo sui ncjvoiis et pro sua anima et pro anima sue mulieris
et pro anima sui nopolls, dedit islas casas et islam hereditatem suprascriplarn ad
illa ovnltnrin de Templo Salonionis. Testes Sau* Forlunones.justlcia, Bovcs, Robert
de Torie, Fortin Bones, Petrus Salamon. Arnaldus scripsit.
Copie Ju su* ». Toulouse, Arch. dép fonds de Malte, Ont. A de Doate.u, ch. 44. fol. 33.
Copte du m» ».: Toulouse, Areh. dép., fonds de Mille, Cari. A de Doutent, eb. 171, fol.
1*7.
(a) Cécile, veuve de Bernard Alton, vkontl» d« <>rr*woi>t»{t • tfa) – (b) Rog«r I.Tfrotnte
de Circissonne et d'Albi. n3o t nfio. (c) Rtjmond Trtncswl I, vicomte de Bitiett
etd'Agde.pulidoCircâisonne, u6of »5 ocl. 1167. (d) Bernard Alton, vlcomle de ÎWme».
Ctrtuljlr» du Itmple. 5
c*Btut*niB DU rnrptc
(0) Alphonse Jourdain, comte de Toulouse, un t (c. 15 avril) 11 48. – (b) Corr. Hum-
berlo. Humberl, éveque du Puy. »ia8, archevêque de Vienne c n45 | ao nov. 1147. –
(c) Raymond Bérenger IV, comte de Barcelone, ii3i. roi d'Aragon, n37 f 36 «oui 116»
(d) Guillaume VI, selgw-ur de Montpellier. 1 m -n49 f moine, «16». (e) Rouer I. vicomte
de C«c«»sonnc, n3o f 1 i5o. (f) Anicllu», étôquo de Toulouse, 110O t • i3o.
(o) Aicard,
prévôt do SMnt-KUenne. t 20 septembre n35.
t. l.e n' ï offre queiqsftitithinm. ». t.» n»9nt «mmmttnl «ftwl Kgo, Am«llB», Tohnm Héi»
«plicopu». S. n- « .• «tclMle. 4. n» 4 te Usle. mandat (3 rt 4). – 9. millet» Templl Silomo-
nh «».. (3 et »). 7. t «blUlorlbm. 8. S et 4 1 a,.pelltnUm. – 9. 3 tccl«l» 4 eectale –
to.Srt omettent et mot. 11. 3 tl 4 périmer – i>. 3 ,1 4 omcitoit et mou is. Et inauimut
mtt^tnt nx n" 3 tt 4. 14. 3 « 4 el toU> lerrat que mnl. >5. Togli omit (* «I 4). 16. a.iftjn.
qulrau»! 4-: «ff»nqulmui. – ij.3 »Mlrç. – 18. 3 «14 piriam bo>lt.
ClBTiil.%IRE OU TtMPI.E
(j~
XC u34, 19 septembre.
Original: Barcelone, Arcb. Cor. Arag., perg. R. Bereng. IV, n«39 («).
In Dci nomine. Pattat homlnlliu» cunctis. prcsentlbus alqu« tuturis, qualiter ego.
Haimuncliis Adnlljerli de Jufnno, et uxor ejus, nomine Stcphani.i.clfllius ojus, nomine
Raimundus, obpeccatorum tioslrorumctparen[lum.jimpclrandam elvliani
çtcrnum consequendam, donamus et oflcrinuis omuipotenti Deo et miliclç Templi
Ilierosollmllani et mililibus ibi eummo regi servknlibus.presenlibus et futuris, omno
nostrum [ ]ct baberc dobemusin siculi
Ipso locoquivocalurMugent,
Arberlus mellus habcl et tenet per nos, cum omnibus
pcvlinenliis que ad ipsum alo-
dium perlinenl. Est mitem ( in co]mi!atu Barchtnoiiensi, infi» tcrrnlnos
pafrochle Sancti Saturnin! de collo de Sabadel ndvenil quoque nnbis voce genito-
rum noMrorum vcl aliis quibuslibcl modis ne vocibus. | } nb orlente lu
olodio" Bcrnordi de Brugeres, a nicridie in alodia deBolucfo, ab occasu iu slodlo de
(a) Cécile, veuve de Bernard Atlon, vicomte de tercusonne (t «l3°) ('j) Roger I.
vicomte de Carauonne et d'Albl, n3of 1160. – (c) Raymond TrcncJivel 1. tlcorale de
Billet» et d'Agde. puis de Carciswutïé (n5o) f i5 octobre (d) Bernard Alton,
:,vj.
vicomte de Mme». – («) La On de* lignes manque.
t. 3 » 9 «frtKqulmti*. – ». 3tt i «Illain. – î. 3 e I & t miliclç. – t>. 3 et « . sjnodum. –
6. S si i hlbl. 6, 9 et iejilhembrit. 7. 5 «( 4 Lodokp. – 8. 3: Aflfoso; 4: Antonio. –
9. 3 tt 4 B«mm iordt. 10. 3 et «; Betmtl Birttu. – 11. l-uu» «1 =x 39 tepUmbct ttii, mai»
e'M m $êm*4l. – » j. Ce niel « M UtrJ #1 ttmp\tei for feue. `
6* CâaniuuBa DU tvmmjc
ÇT* Dei
|« noinincctcjusdivinndcmcnlia.PotrisetFiliietSpIritussancti.amen
T 1 fgo, Rcinimirus (a), Dei gratia rex, placuit michi libenti animo et sponta-
reabona volunlalc, quod dono vobis. cavalcatores de Zaragosa,que exisliJmihi recol-
lire, dia quo veni ad /arngoza sancti Hlehacl.
per Venit ln voluiitate pro hoc quaro
itis super Moros ad defensionem Chrfsllanorun. et ad confusionem Paganorum. Des-
true! illos Dominus. amen. Dono vobis et concedo Grisenich.
qui es in rivo de Exa-
lone, cum parapos et villa nova. cum suos termlnos et cum suos Moros horros,
quod
Iwbftalls hoc supiasr.riplum. ad veslras proprias heredltates, vos et omnis generatio
vcsUa. pet facete indo tolam vcMram volunlalcs salva mea fideiilate
per secula. et
omni mea potcslnle per secub. amen. S. Raimundi cornes (b). Siosum «gis llde-
fonsi (c). fllius Barchinonenslum comills, laudo et ronfli-mo hoc suprascriplum
Sic^tM Aldefonsi (d), imperaîor Lconensis. Faclo carta
poslremo die de septembri et
cra M'C'LXX'II'. me Dei gratia régnante in
Aragone et Suparbi et in Ripacurra et in
supradicla Ccsaraugusla, et rpisropus Garcis le) ibi. Et nuditores de ista dona-
cione senior Lope Sanzc de
Botgil et Per Homeu. senior Lope Garcez Heilalic et
Hodric Pexe/. Arlalle. et Garcia Gaxcez de Hosclia.
Swsum Adelbusl. imperatoris
Leonensis. Ego, Rcinimirus, Dei grotia rex, hanc cartam confirma et laudo et manu
meo hoc sigsum (/) faclo.
Ueidknt Compendio del P. Litiniano Sati, t. XXV1I1, foî. tt Moret. Anale* de Navarra, 11,
p. 30» (qui date de u*i).
I)it VïttÀ
D« Vntà ViciruLA.
VBTDIA.
ln Dei nomine et
ejus gratia. Ego, infans Garsias, rex Navarre (a), dono et concedo
vobis omnibus hominibus qui populatis atque exindo populaverint in illam meam
Vlllam Vetulam, quam dedi fratribus milicie Templi Sslomonis, talem forum et laies
usatias, quemadmodum habent homines de Stella et de Ponte Regine, in omni judicio
et foro; verumptamen illï pcr9olvendo prcdictis fratribus milicie Saloraonls. unoquo-
que anno, prodomibusquas lenent in censu, Quod non liospltcnl peregrinos do nocte
pro denariis. sed vendant pannem et vinum in laberna, et in omni regno meo vendant et
comparent secure, sicut omnes hommes mei regni.ct illud quod coniparaverint, pos-
sideant francum et ingcnuum, salva mea fldclitnto et de omni mea posteritate.
Verumptaraen, super hocmandoetconflrmoquodaUus judes non judicetcosproali-
qua calompnia, nisi judex de Stellavel de Ponte Regine, et hoc in omni judicio et foro.
Et hoc flat per infinita secula. Facta carta et precepto in ecclesia Sancti Jacobi de
Ponte Regine, era M.CL1X (6).
Et sunt Ieste9 Robert lo Frances, Bernard Gnlmnr, suus francus; don Armant,don
Arnalt lo Rey. Pere Gordon, Pere Runicu. Orli Enqucrm lo Sayon, Lope del Palacb,
Sameno Barba. Garcia de la Cambra.
Ego, rex Garsias, istam cartam jussi facere et mca manu hoc stostM feci
Originil ou copie du «i» a. Toulouse. Arch. dép.. fonds de Malte, Larramct. Hsss* I. n» 5;
copie du «ii1 ou du début du nu* 8. t!»id., même Hassu. n* 6.
Edité tin Bourg, HUl. du grand priturêde Toulouse, pltce» JuiHf.. W «v.
ln nomine Domini nostri, lhesu Xpisti. Sclcndum est quod Raimundus de Salses
et A. nnni(Mii;<!u.s\ lllius «uns, pro remedio niiluinrum suarum et omnium parentnm
forum, dedorunt libère
quadraginta et vi casalcs et un perticas Domino Deo et
militibns Templi Salomonîs, presentibus et futuris. sine • ulln retentione. cum tipis
mollinorum, infra Togem et Alsnvum, ad crcsccndam villam et hedifleandam, que
vocatur Rnmcd, et dederanl eo modo dominatlonem do toto illo honore quem Baro-
nua ibi dederit set in hac predietn villa, rclinuerunt Ramudus de Salgeset Arnal-
dus Ramtindus, suus fllhi», un casales, de quibus dpfaunt censum un denorios et
dccimam et primitinm et justlclnm, ni altcri casalcs. lhij'.is rci sunt testes: Bcrnar-
dua Jordanis et Vitalis de tsclo et Arnnldus de Podio Sibrano et Bernardu» Rarrauus.
Ego, Baron»» de Quarlcrpodio », et filU mei, laudamus et concedimus hoc donum
(a) Garcia, roi de Navarre. sept. u3J f i\ nov. ttbo. (b) La date est sûrement fauue.
>• L* ligne abthialif moniji* dant U n' 6. – i. «lns a été omd dans te n1 6. – 3. Le
«Ijiw airftiall/
manque: le n' 6 donne tUtmunâtu ici et iWojloin, 5. n*6: ptimicUm. – t. n" 6: Qutl«f podlo.
7° c*»TX7tunB b« rtmtt
sopndictum, quod R.imundus de S*iws> «t Aroaldu» filius tuus. fece-
Ramuiidu»,
ront et, potlporita omni » occasione, damus libere Deo et elsdem mffltibu»
comilio Templi.
RamundideSalses et A(rnaWi)Ramundi,8ui ittos
Blii.prope predicto. casa.
lea.«llero» n8 et vi casaleset uu perticas in termino quod supra dWrous.inter utras-
que aquas, cum ripi» moliînonim. Set in hoc predicto honore, retfouenmt ,m casa-
les Baronus et «ui flHi, de quibus facient hospitio Templi censu. et usus, ut alteri
casales. Huju» rei aunt testes Rarniindas. prior Sancte Marie Deaurate», et Ber-
nardus Jordanis et Petrus de Brolio.
Facta donatio hujus cartule, monse octobris, feria a-, luna mviii (a), regnante
Udoko..•rancornm rege, et lldcfonso, Tolosano et
comité, Amelio episcopo. anno
ab incarnalione Domini mHlesimoC.XXX.IIH. (a)
Notum (b) sit quod ego, Baimundus, prior Sancte Marie, confilio conventus cjus-
dem loci, dono et concedo libere et sine et
enganno (sic) militibus in Templo servien-
tibus, presentibus et futuris, decimam et primiciam et dominationem quam ecclesia
Sancte Marie Dcauralc habebat vel habere delwbît in ilio honore quem Raimundus
deSaiscset Baronus de Qtiarterpodio et filii eorum cisdeni militibus dederunt et
totum justum quod ecclcsia predicta habebat in mollinarc, similiter dono prcdiclis
militibus Templi; de quo predicto honore milites prodicli Templi dederunt mi-
chi.Raimundo, priori.et conventui Sancte Marie Deanrate, if.i «.«aies, quodquod de
quatuor perlicas, tali convenenlia quod de casalc reddamus
unoquoquc Deo, mili-
libui. quoqiic anno, unum dennrium et decimam et prirnitlnm et omnes usalico».
sicuti alii habitatorcs ville de Bamcd forint et dcdwunt nobis unum locum prope
ccclcsiam, ad facimdam domum, de reddamus anno t dcnarium
(sic)omni cenaum
Hujus rel sunt testes Bornatdus Jordanis et l'etrus de Brolio et Maurinus de Lega-
vino.
ln (6)illa donationc quam fecit Bernardus Jordani et Viialls de Isc et prior Sancti
Michaclis de Castel. Deo rt militibus de Templo Domini, de Bameto, illud pignus
quotl Bernardus Rnimundi babtizatus h->bcbat in supradicto honore de Hamcto
donat Deo et militibus de Templo Domini in pcrpetuum.
(a) II y a erreur dans cette date. Le a8« jaur do la tune est !o ao octobre, mais c'est un
samedi. Peut-être t'acte est-tt du lundi » octobre >-
(b) «.'originat de ta charto du prieur de
ta Dowlo est dans la même Ilowe. pkVo au n' si.
Jointe (c) i:rct est écrit dans le n' 6. dune
encre plus noire. – (d) Garcia. évequede Sarâ«o&», n3o n36.
XC5VII (ii34-n4i.l
Copieâu nnn. Paris. t).N.,Moreau, Ml. n< ^o.^flprèsrorlginalscelléduchinrierdeSalnt-
Fuscien.
In noir me Patris et Filll et sancti, amen. Dei gratta Ambia-
Spiritus Guarlnus<6).
nensis episcopus, sancte ccclcsio Olils et fuluris,
presenlibus salulem ln Domino. ln
ymenut août* reçu wt co«>p©*itio inter roooKhw eccfesîe Sancti FuscUni et milites
HfciwoUmKanl TempH super alUur» et décima de Nova Villa, quod de jure ejusdem
wctate Sancli Fusdanî erat, quodque ipei milites reclamabant ita sdlfcet nt, cum
in eadero >î»Ja vei in.parochîa curiam onom ipsi milites hahuerinl. ab omnl dedma,
tam ovlum quant ceteroruin animalium sua
que propria erant, libéra erit; deci-
mam quoque annonarum habebunt. quas in terra ejusdem parochie per laborem
duaram carrucarum de proprio seminabunt. Et ut hoc in postenim firmitertenealur,
hoc cyrographum inde fieri maivdavimus
noslriquc sigilli munimine et personwram
quarum nomina suscribuniur testimonio confirmamm. Siokuh domini Guarini
Ambîanensisepiscopi. Siosimabbalis Sancti Fuscianî, Eustachii (a), et monachorum
ejus. •{• Hcberli, Adclclmi.
prioris. îngelranni.prcpttsiU, Johannis.supprioris. Siosum
ûiiIeberU de Druisencort et Soihcri. militum HJerosolimltanl Templi
Xr\rlll
l«»34-n47.)
Original JtdU «collé V»t\ A. N.. S 5j.i. pièce cotée S 53O9. n« ta (H»-Avesn<u, \Uue 60
n« i5) copie du «tu* ». Mon», Asch. de l'Eut. Cnrt. da Temple m Flandre.M.
4g.
Analytt Dc»illlen. op. cit., p. 17» (qui date 11 98-1 168).
in nomincPatiis et Filll
cl Splrilussansli. Ego. Tli(erricus)(6), Dei gratia Flanflrtf
comc.«. «na cum uioro mca. Sibilln (c).
ntlcndons i>cr religions pcrsonas quml Icgl-
lur « Si cjuitl Dco dnltir. si subtil! considerolione pcnsnlur, non est donum sed
mututim. quia, fructu mtillipllcato, ad dnnlcm rcvcrlllur ». mililitms de Tnnplo
tocius terrç mcç relie/ et m Kcillccl >) mansa in Insulc
Haga cls nsslgnnta. cum uno
prato juxla Ypram slto, impcrpt-luum conccssl. Quwl ut ratum et inconviilsum stan»
pcrpctucliir.prcscntis assUpulationc pagine
(tic) et sigilli nostri impressions in tpsli-
monium.scntcnsmfiîcjevcummunicationis, ,ic) innf lentes itl infringerc nb episcopo
Morincnsium nliisque magne religioni» >iris prolnln conflrmalum est. Testes lii
cornes Lainbertus (d) et filins, C0110, Iwanus et frater rjus. Rntlnirus, caslcllanu.<i Hru-
gensis, Glsltberlus Bcrgcnsls, Anschiius de Baliol. frnler rju? Baldulnus. Mlchael
confMablcs. Willrlnnis Audomarcnsls, Hobcvlus Hcnrlcus
Insulcnsis, Brohurgonsls
aliique quorum nominn non sunt scriplu in libro hoc.
XMX
'ti34 – ti47-3
(*pf« du «M» ». Mon». Arch. do l'Etal. Oirl. du Temple en Flandre, fol. tO*\
Analyte: Devlller». op. cit.. p. aoi <quldale ta.)
Db nsLCviis GASTB1.LAM1 bb Bbugis.
In nomincPatris et FiliietSpirilus
sancH.Ego.lvnusfticJ', et fralcv meus. Raitul-
phu», caslcllanus Brugcnsis. tam prcsenlibus quam poslcris, nolum facimus qnod
(a) EusUche, «bbé do Salut-Futclcn, panli. n3', -.iii. «,) Thterr,. comte de Flun-
dre, iijS T (c. 6) Janvier 116S. (e) Sibylle, neuve do
Guillaume Clilon. eponso Thlcm
n3*iibb«««d«S.lnM,»«f*«n!!s!-m. ni-, f »sfl3,"}.-{.f> t.SmW, comte Jo Mon.
Mgu, no5 f 1147.
«. Ce moi, en ptrtit totrlft, umiU le Urt
ptuteir aiml. CI. » Inimii ». rfanj h thurt» prtttétntt.
CAKtDtAïaB on -noms
73
rocms terre nosire tn spe future
renés, ralrU>uttoDl&f inilitibusTerapli in perpetuum
concesstmu», et ne per nos vel per aliquem successorum nostrorum infrillgi poasit.
hoc sigillum in testimonium proferatur. Teste» h» cornes Flandrie (a); cornes Lam-
bertus (6); Theodericus, camerarius castellanus
Radulphus, Brugensis; Anselmus
de Baltiolo.
original. Madrid, Archivo Hist. Naclonal, ord. de S. Joh. lej. 338 -4a.
Copie du »n« s. Toulnutc. Arch. dép., fonds do Mille, Cari. A dcOouuns, ch. ai. fol. ao.
ln nomine Domini. Kgo. Raimundus MnnHIlini, et uxor mea, donalores sumus Dco
cl militie Tcmpli Salomonls Ihcnisalein et tibi, Ugo Rigallo. et Petro (sic) Bernardo
Perpcnlano, quia in manu foclum csl, donnmu» vobis i vinca in comilalu Carcas-
sensi. in terminio de Bubarlis, in loco tocalo Olivciio, et affronta de allano in ipsa
noslra honor. tic meridie in vinea Stephani n circio etnquilonc
Canioll, in ipsa ere-
dilntc. Sicul sujhtIus est. sic donamus
scriptum vobis, fratribus. et inllltie prcfnle.
sine omni inganno et absque ulln rrlincitcln et rcservatlone nostri in perpcluum. Et
cgo.Ugomguallus.olPplrusHernardus.donamusUbl.RnimundoManlIHno.etuxori
•ne unum cnvallum Et rgo. Rnimun
per compra. Mantllinl.cl uxor niea.donamus et
(<i>Thierry, mml^ d* Flandre. t,sS f (c. 6) Jamier. 1168. (b) Lambert, comte de Mon-
talgu. no5 f u47. -(c) Garcia. roi de Nawrc, «cpt. n3J f 3, nov. 1160. \é) Ssnciie.
e-vêquo de Pampclunc, lui f n septembre nj». (e) Michel, évèque de Tarwon», miq
t noi. (/j Sanche, éteque do Najer», ? – ul(.)
74 CASTinJUKE DV TOUtM
ykUmm(tie) vobis prédicUin vinearo, sicutsuperhis acriplum eat, et erimus vobis gui-
renti aine inguanno. Facta carta donationis et vendilioois t kalendas februarii. anno
M.C.XXX.llll. ab incarnatione Domini, régnante Lodovico rege. StGiiiM Raimundi
Mantcllinietuxoris ejus.qui sic istam cartam scribere feceruot et testes flrmarc Mga-
Ycrunt. Sic** Gilclmi Mantelini, qui hoc laudavit. Sus** Bernardi Moduli. Sio jm
Berenguarii Poncii. Sio^im Gilelmi Tribucci. Raimundus scripsit.
ln Dei nomine. Ego, Petrus Arnalli, prompto animo et bona voluntate, diftlnio et
evacuo Domino Deo et miliciç lhcrosolimllani et militibus ibi D«» servienti-
Templi
bus. in manu Raimundi Gauceberti et Raimundi Arnalli, fratrum ejusdem miliciç.
mansum cum suis pcrlinenHis et alodia culla et heruma quç frater meus, Arnallus
Gaucerandl, eidem miliciç Templi dimisit, sicut in sho testatnento continetur scrip-
turn. Est autem predictus mansus cum suis perlinentiis et prephata alodia, in comi-
tatu Barchinonne, in Vallenso, in parrochia Sancla Porpetuç de Mogoda. Sicut mellus
habetur et continctur, ut melius dici vel inlclligi potest, de meo jure in jus et domi-
nium lherosolimitanç miliciç et fratrum ihi dcgentium. trado ad quod volucrint
faciendum. sine ulla voce a me vol a mois ibi retenta. Si quis hoc violare presump-
serit, stiprascripta omnia in duplo compotiai et ut reus sacrilegii ubique Iiabcniur,
donec ad salisfaclioncni veniat, et insuper hçc prosens pagina perhcnnitfir maneat
firma. Aclumcsl hoc n nonas marcii, anno nb incarnatione Dominica C.XXX.IIII post
millesimiim, regisque Francorum Leduici XXVII.
S* Potri Arnalli, qui hanc difllnitionisctevacuationis cartam scribere jussi.laudo.
Hrmo et testes firmare rogo. S* Raimundi Rcnardi. 8$ Bcroardi dcChastello Uduli.
S* Carbonelli. S^inom Petri, presbiteri, qui hoc scripsit die et anno quo supra.
Original Lisbonne, Torrc do Tonibo. gflv. -“ maç. g, n" 7 copie du iv« ». ibid., Libro dos
Metlrados. fol. i;»xxvn. Cf. Nuuva Mnlto, II, p- 3g.
,x.Ct
o.
tt0t1`
Original; Baroelone. Arch. Cor. Arag., perg. R. Bereng. tV, n" 47.
CV »i35, a aonl.
Original Hurceîonp, Arch. Cor. Ar»g., perg. 11. liereng. IV, n' 48.
Original Barcelone, AtcI». Cor. Ar«g., perg. R. Bercng. IV, n< 49.
Sit notum cunclis fuluris,
presenlibus ntquc quoniniii ego, l'etrus Bcrcngaril. et
uxor mea.Guilin, et filius noster, l'clrus de Sancla Eugcnia. damus et vcndJinns Hic-
rosolimilane miliciç ïempli Salomonis et militibus ibidem Deo scrvicnlibuti, in
manu Rnimundi Gauccberli, ejusdem miliciç fralris et bajali. campum onum nos
trum proprium, qui nobis conligil jure ftuali, qucm tenemus ad feuum per lleren-
garmm Gnilnbcrli de Snlfores, qui jamdiclç miliciç per scripluram hnbclcum datum
ad proprium alodium. Est nutem jamdiclus campus in comitatu Darchinonensi, in
lerritorio VMlenri. in parrochia Sancti Salurnini de collo Sabalelli. subit» ecclesiam
Sancti MArtini de ipsa Strata. Tcrniinatur vero a boren et n meridie in flumino
Mngent, ab oocasu in nlodio Amolli Pauli ejusque heredum cl ln fcualf alodio
Gcralll Guillelmi do l'alacio, i circlo in strata publfca
que pergit ubique locorutn.
Sicul nb his terntinis concltitHtiir et termhialur et nobis ndvenit par omnes voce»
sic dainns et vendimn» Dco et
oinnipotcnli predictç miliciç cl mUiUbiis ibidem Uco
milllanlihus, predielum alodium con) ingicssibus et egressibns suis Inlcgritcr ci
nqnarum mcatibns, ut melius dici vcl inle)liBi nd coriitn uiilitalcni,
potest, ul Deus
omnipolcns proplciclur peccatis et negligencits nostris ne de noslrojuroinjns et
dotninium et polcslatcm jamdiclç miliciç irmlimus, in manu Haimundi Gauceberli
cjusdein miliciç ffnlris et Iwjuli, ol aliorum frai m m ipsius sanctç miliciç Dco scr-
vicnllum. trwlimus m\ proprium. llberiim
plenisMiinnn, alodium. securo et qiilete
powilcnduin. nd proprium libitum, ad quodeumque cxlndc faccro volucrint. sine
«mus contrarlctftlis obstaculo. Accepimus quoque. pro bac donatlono et venditionc.
de manu Haimundi de bonis jain.liclç
prcscnpH Gauceberli, miliciç, x« moaberll-
«X
[,,35.]
Copie du m* a. Midrid, Archivo Hist. Nacional, Cart. B 595. fol. a4«, n« 60.
CX
!n35.j
copie du *u« s. M«drid, Atchivo Hist. N«clonat, Cart. B 595, n' %-“ rot. aî'«-a4.
(0) Raymond IWrenger IV. comte de Barcelone. u3t t ae août 116». (6) Garcia roi
ïi'u lï 'iî U *?ïé'"h'* itr°- U rot GMd(i *<âil recou"ê P'^1»*' *>»'*»"•
*^eU« date, tut dans celte sllle une entrevue m«c
t'empereur Alphonse (Moret.Anate*
lib. S'III, cap. 1).
CA»Tt)t*ll»B nu tKUVIM 79
etiam placali de pretio et.ds aliala. Est inde fld(cs) de salvetate, ad forum terre, Per
Bernard. Et sunt testes, visores et audilores don Apparilio et Domingo Lespig.
Facta carta in manu fratris Rigald Vigor. qui plaecavil nobis, et fratris Richard et
fratres ceteri alii. Facto hoc anno quando recuperavit rex G(arsias) (a) Pratella.
Copie du xv* s. Madrid. Archivo Hist. National, Carlalarlo magno II, n° 307, Toi. lixsxviui.
In Dei nomine. Hec est carta quem facio ego, Petro Desdc, et uxor mea,
donationis
Elisabe. Venit nobis in voluntate et damus Deo et illa cavalleria do Templum Salo-
monis, illa nostra lieroditate quod habebamus in Çnragoçn. casas, terras et vineam
et ortos et omnia que ibi habeinns. Et dedcrunl nobis inde illos seuiorcs de Templo
Salomonis, per carilale, t morabitinos, per facere nostra romeria ad sancti Sepulcri,
et tali convençione quod, si aliquis de nobis se lornaveril de ista romeria ad Çara-
goça, et vol uïit) vivere in ista heredilatc. quod mittant nobis in conpoto hoc quod
haberant presn de nostra hercdilalc, et inssupra quod compleamus illis suos l mo-
rabitinos, et vivamus in illa hereditate, et post nostros dies. quod sedeat libera de
Templum Salomonis per secula. l'acta cnrta iu mensse octobri, era M'C'LXX'III',
anno quo inlravil rex Adeflfonssus (6), impsrator. in Çaragoça. Testes de hoc Lutai
de Bonloe et Farlet et Sanclo Sangez de Ahuero el Sancio Enecons de illa Alcandara
et dompnus Guillermus, prior Sancto Marie.
[a) Garda, roi dé Nâ»ane. n34 t u5o. Voj. la note précédente. – (6) Alphonse, roi
de Galice, m». deCullllo et de Léon, ns6, empereur d'Etptgne, 11 35, a6 mtr*, t 11 tout
itSt.
80
C-'aTUU1aa DU rt~rLa
~'e~ pres~t~usp~eriat.
yel ~ust~reriat. nullo modo agere ~~r~ ..1. _At
Iraleamus vel vaieaat aeei hec scriptura
tionis et quod hl ea continetur. dona.
Drma peniatere valeat la perpctuum.
'fUl lulçndaa Actum est hoc
decem~s, anno XXVIII regnante
rege Lodovlco. StG+l'IVII
SrO+ftllll Raimul7.ti; Sto+NU't Ermengardis.
Arnalli, ftUorum ejus. SJO+!tttil Guifieimi BradUa;
Sro+ftUII Marie,C(lnJua 'palu.. &O+ftllll Martini;
qui banc donatlontm fecimul et Ormamus Sioq4iquuBernardi,Qlle,urnillorum,
Drmarique telles rogamlle. Fla$eau~ Beren-
«4ril Petri. StO+lttJll Guillelmi de Bass. Sicq4,.qun
Derengarit de Sau, G.. (iuillelmus,
saaerdos. qui hoc acripait, cum tttteria
supra
[1J35-lIb.)
OrÏgÚlor c'yroar.phe,
autre ortginaf Jadis ace1l6 Arcb. Nat.. s 4967. n" 11 (Coutoun. w 1 de la 1" liasse)
jadü scellé: Auiterre, Arcb. d~p., H
~o, ne 16.
MM QuanUn, Cnrta4rire gEnfruf de fYonne, l,
p. 347. n' 208.
II8 CO~COMM. Lnaa D8 L'ut 8T D89 1101111188 D8 S8laT HByf ins $8p=,
du teate dm .trehtoes de
1. quI autem Infirmf. J. preoollta pOtlelllo.
CtfttDlAIBE OV TSMPI.E 8lt
Copie du xv* s. Londres, BrltUb Muséum. Cottoa., Ms. Nero E VI. fol. 62.
DEDIT templarh9.
Barcelone, Arch. Cor. Arag., perg. II. Jtereng. IV, n' 5a; copie du xin' s. Md.
Original
Deo et Ilieroso-
ln Dei nomine. Ego, Pelrtis vocitalus dcTerracia.dono
onmipotenli
limitane miticie. ob renicdîum anime
mccctparcntum mcorum.ut Deusomnipolcns
et nrglpgenciis meis, alodiiirn meum proprium, 8cilic«l ipsum
propicietnr pecenlis
mansum que linbeo in Matliamnln, cum suis pertinenciis totis, ubi slal Seinofrc linmon.
Est aulem predictus mansus in comilalu Ausoncnse, in parrochia Sancti Ilarii de ipsa
Calme. Prcdictum mansum, cum domibiis, soJis et supraposllis, cum terris et
quoque
et alîrontacionibus suis et cum omnibus suis
vincis, cullis et incultis, cum terininis
et aiboribus et pascuis et nquis et nque ductibns et cum ingressibus ot
pertinenciis
suis intcgriler, sieut mclius teneo et possideo, ut melius dici vcl inlel-
egressibus
dono Domino Dco et predicto milicio Iherusalcm, bac do meo jure
ligi potcsl.
in jus suuin et potestatem liado cum omnibus scrviciisctcxplcliscldominaclonibus,
in tnaim domni Haimundus Jocbcrli, cjusdem inillcic bajuli, et «uccessorum ejus, ad
alodium jam dicte milicie, securo et quicto bnc plcnissime possldendum
proprium
obslaculo.Kl est manifcsIum.Si quaulriusquo
omni Iempore.9inou1liusconlrarielalis
scxuspcrsonnquehancmccdonacioniscnrlamdisnimpercprcsnnipscril.nilvaleal.scl
ausu supradicla liierosolimilanc milicie in consimili toco canno-
pro suo lemerario
nice componat, et poslmodum hec presens pagina perlienniler maneat flrma omni
tempore.
Aclum est hoc m nonns,janunrti, anno XXVItl regni Ledovici regis.
Sio^siiji Petrus do Tciracia, qui hnne «lonacionctn, pro anima mea et parentum
meorum, feci scribere et llrmo flrmariquo rogo Sioij<xtiM Gicllmus, fratri suo;
suo; Sioi^Nt»! Geiallus. ncpoll suo; SiniJnuM Ermrssendi».
8ioiï«tJM Arberlus, fratri
mater sua. SigiJwum Oerallus Ponci. Sio^-ium Bcrengarius de Huvirn.
Ponrlu» presbiter, qui hoc scripsft die ct anno ffr quo supia.
Cirtulllr* du S
T«mpl».
8iÉ
OMTCUiaS DU YSKriS
r.=
ÇXV1 it 35/6, samedi a5 janvier.
Stephani de Gaure, juxta vestra terra que vocatur campo de Baconi, et afTronU de
allano in pmliclo campo de Bacho, a meridie in alia terra vestra, de cercio in terra
nostra, de aquilone in terra publica. Quantum infraistas affrontationes nos babemus
ei habci« debemus, donamua et excamblamus vobis ad alodium, sine omni nostra
retinencia, ad vestram voluntatem
perpetim faciendum. Et si homo aut femme pre-
dictam terram vobis
amparaverit, nos eriraus inde vobis leguales guirenti, sine
inguanno. Verum est enim quia, propter predictam terram, donastis nobis et excam-
biastia aliam terram vestram, in terminio do Pomar, sicut in carta nostra scriptum
est. Do hoc sunt testes Guilolmu» Mancip de Carcassona et Poncius Ferrol et
Arnaldus Fforol et Johannes Lombard et Gullelmus Miro. Guilelmus scripsit, jus-
sioue predicti Pontii de Pomar, anno niiiiesiiiio C.XXXVI incarnationis Dominico,
vi katendas februarii, feria n, rognante Lodovico rego. $ Pontii de Pomar et uxoris
ejus atque infantum illorum, qui sic islam cartam Ormaverunt.
Copie du un* s.: Perpignan, Arch.dép., Car/, du Mas-Dca, n* ag5, fol. 174 v'.
Bdilê MarltCarlulaire lioussillonnais, dans ta Semaine rellg.da dioc.de Perpignan, iS8f>. p. -jSi.
Copie Avignon, Rlbllolîi. munlclp Cnrl. de Mclierenchrt. cb. xiv, fol. i5.
_a _at. _r. _A e_
nonter Ihesus Xpistus nobis et parentibus nostris peccata nostra remittat et insuper
vitam eternam concédât, volunta'e et prettbus domini nostri epiacopi Ponrîi (a) de
Sancto Paulo, donamus et perpétua laudatione dimilimus hoc totum quod habemu8
vel per aliquam rationem vel jusliciam habero debemus in toto territorio de Rica-
renchis, sicut exit aqua de stagno de Granoleto et vadit in rivum de Aisone. Facta
donatione ista in manu Arnaudi de Bedotio, magislri militio Templi Salomonis. pre-
sentibus fratribus de Templo Ugone de Panacio et l'gone do Bolbotonc videntibus
et audientibus aliis hominibus Poncio de Griltone, episcopo Sancti Pauli, Petro Ugo-
nis do Avisano, Ugone do Monte Securo, Bcrlrannus Bolbotone, Ripordo Folradio de
Avisano. Vidit etiam et audivit is!am et laudavit
donationem Uarbarinus, clerieus
de Monte Securo. qui totum istum f>
honorentsupradictis liom[i]oibus (fol. 27") a
pignore habebatet, pro animç suç saluto, totum pignus Deo et fratribus do Tcnipto
in perpetuum reliquiti et relinquendo concessit partem suam, si rcdcmtum pignus
esset, quantum pertincret ad illud quod. infra hoc territorium, homines isti habc-
bant.
Edité Mu de Blpert-Monclar, op. cil., p. 3-5, n" 1 (qui date n36, 19 mars-io novembre).
(a) Mathilde. femme de Btlenne. roi d-Anglelcrre. + 3 mai n5a. (6) Eustache 111,
comte de Boulogne, c. tog3 f na5.
CAXTOLAUUSDU TCMPLt
m
g-
omnibus secularibu8 servies, consuetudinibus et exacdonibus. in bosco et piano in
pratis et in pascuis, in semitis et in viis, in aquis et extra
aquas. in olendinis et
diviais et in omnibus locis et rebus, cum soca et saca et tboll' et
them' et in infan-
gent et in omnibus consuetudinibus et libertalibus manerio illi adjacenlibus. Et ut
bec mea donacio et concessio firma et inconcussa predictis fratribus
Salomonis in sempïtemum milicle Templi
persévère», a Deo michi collata illam conflrmo
potestate.
et sigillim ei inpressione et subscriptorum •
subnolacione consigne», hiis testibus
lobanne (a), episcopo LuKoviensi, et Ouduno (6), Ebroicensi,et lobanne (c), Sagiensi,
et Radnlfo, cancellario meo, et Willelmo Monacho, dapifcro, et Thuberto. camera-
rio, Ostone de Bolonia. Apud Ebroicas, anno incarnacionis Domini millesimo C tri-
cesimo sexto, Stephani (d) vero, viri mei, anno (sic).
(o) Jean, évêque ,Ie Lisieux, ,,07 f =8 mai “$,. (b) O.ien. evêque d'Evreui, 1113
t 2 juillet u3g. (c) Jean. (Svequo de Séez, liai t >'«
(d) Etienne de Blois, comte de
Mortdn avant iia5. roi d'Angleterre, n35 f aô octobre 1164. (e) Saint Mathieu, XVI, «4.
if) Robert, grand tnaltra du Temple, succède à
Hugues de Paens, f ai mal n36
88 ' C*»TIJLAUIE 00 TBMni
Copie du m«* s. Perpignan, Arch. dép., Cart. duMiu-Dtu, n* 180, fol. n5.
Edité Atari. Cartntûire RoasslUonnaU, dans la Semaine relig. du dioc. de Perpignan, i885.
P- 79-
Copt* de i46o, insérée dans une transaction entre le commandeur de Pamfers et les consuls
de cette ville Toulouse, Arch. dép.. fonds de Malte, Paralers, liasse I, n« t.
Edité d'aprto l'orignal aujourd'hui perdu Histoire de Languedoc, édll. orig.. H. col. 481
éd. Prhrat. V, col. 1030 édité d'après la Du Bourg, Htit. du grand prieuré de
copte
Toulorue, pièce* justtf.. n» ïxxvi.
In nomine [Domini nostri Ihesu XpisliJ quod dominus Rogerius' (a), comea Foien-
»is, ego », Ensena » (A),conjux ipsius, per nos et per infantes nostros.donaraus {“ per.
petuum pro remi$«ione peccatorum nottrorum fet parentum noslronim), Domino
Deo et sanrle Marie et militie 6 lerosolimitàine, et vobis, Arnaldo de Bedos, et Rai-
mundo de Gaures», fralribus roililie, totum
predicto nostrum honorom de Nnga-
rela per francum alodium, salvitatem et villam
[ad constniendarn] et ad tolam
vestram voluntatem faciendam, que villa amodoVilla Oel vocabitur, ita videlicct que.
madmodum {îsle] predictus honor est vobis » monstratus et conterminntus, et per
manus Amdli (c),Tolosanen»i9 in saJvitate
episcopis (sic) Dei iwsilu» et flrmalus
alque crucibus consignalus de ncmoiis Silvo Curie '•
liindos(?) intus usquo ad
iluvium Arcgie quod oppcllalur Arcgia.
lterum.concedimus [cldonanms] '• Domino Deocl sancle Marie et fralribus predicto
mililic, presentibtis et futuris, et hominibus •• in hac salvliato ut habcant
manentibu».
quantum ipsis necesao fuerit, usum et proficuum aqnnrum, nemorum et pascuarnm
totius mei honoris absquo usalico et «crvitio et ut ipsi et eorum homines [cl
peccunio) llberum cxilum et reditum » [habcanl] et tam • in caminis quam in mer-
calibus ad nos pertinentibus. nec eorum
ipsi peennio (nec omines eorum vel eorum
peccunioj non dent" leudam nec passalicum »•
ncque aliquid usaticum.
fteni, huîc dono adjicimus ln villa de Anogato casalcm Guillclmi Tolosani, cum
hominibus" et fomlnl8 et omnibus in villa deeornm"~tc~ca9a.
sibtpcrtinentibus.et
lem Augerii, cum hominibus et feminis et omnibus sibi pcrlinentibus.
Supra memoralumhonorcmtotumintcgrilcr, sinolngnnno cl sinoomnirelcnlione",
donamus nos prefnti, ego. Rogcriiis predichis comcs, et » Essena. conjux ipsius,
Domino Dco fil sancte Mario et
pauperibus mililibus Templi Salomonis lerosolimltani
Dco 8ervienlib«s, presentibus et fuluris, francum
per alodium, per jus perpeluum,
(a) Roger Ilt, comte de Fois. na5 f c m49. (6) Uilmène. fille de Bérenger, comte
de Barcelone. épouse Roger. c. 1118.
(c) Amriius, cvcqite .le Toulouse. 1106 f »i39.
Variantesde ta copie Ht» mol» entre eroehelt sont
tupptiês iïaprH ta copie): i. Ego. Rogeflu». et
ego. S.ByêS»mon». – J. La Jonne –
copie toujours mlliclc. 6. G»uro. – 0. toUm noilr«m.
7. ftogtrel». 8. a nobit moslrstm. 9. Anicllus. 10. erlscopl. 11. do hlnde». – 11. Torte.
«3. In. ij. nu.liim quod «Pr«ll»lur Aregia. th. omnibus (ici et plus bas;. 16. p«»cuorum
17. onorl». 1*. senlclo.- ,g. om\nt>. jo.reddlliim -»i.j»m !“ camlnl* nec in merc«llbu»
it. ptctunle. – «3. donent ltdd»in. – »i. «llquod. »&A»«««r. – .B. nmlnll.it. ». C"t
18. retlolmento. >g. et ego Eli«»m«n«.
CAMmjMM nu ts~si.s
91
ut aemper Ipsum honorem ~ts~4nt
habeant wf w~aatdauw!
«J possideant f.e~~ ~J3~t~ -i--
fralres predicte militie, sine blandi- t*
Copie du »n» s. Avignon. Hlbliolh. munidp ««• de Hiehertnchts. fol 7, ch. vnn.
In nomino Domini. Ego, Titburgis (a), domina Anrcngio civitali». pro romissiono
peccatorum meorum et nnimo mço sainte, dono omnipotent) Dco et beato Mario et
militibus pauperibus Tcmpli Ihcrosolimitani, et fuluris. in prcdicta
presenlibus villa
Aurcngin. in molcnrlino do Ulmo, v solidos nnnos do censu, in perpe
per singulcs
«uiini et in ipsn eadem villa. dono prcdiclis frali ibus (jol. 7") qucdaiii (sic) homincm,
TitbaudunidoTolosa nomino. cum ipso eslate in quo visus est manerc. et cum omni-
bus possessionlbns suis et Icniiiienlis
et cum omni progenio sua et dono qunrtum
et dominium et totum quicquid habco vel liabcre debco in ipsa vinea
quam tenet do
me llaliembaldus Lcsdniz in clanso comilali. Un videliect dono cgo.ïitbnrgis jam
dicla, predictum lionorcm Deoomnipotenli cl bealc Marie prediclisquefralribusTem-
pli, ut ipsum habeant r.l jure perpetuo possidcanl ad totam suam voluntalem facien-
dam. Sijf Titburgis supra.liclç, donum istius honoris bona mca voluntate
que feci et
manibus mels lirmavi et testes flrninrc Geraîdus de Aurengia.
rogavi Wiltelmus do
Claustro, Willclmus Poncii. $. l\oduin. cambiatoris. Petrus Durlaran. In prescntia
prcdictorum teslium et miillorum aliorum. fccil islnm
donum donna Tilburgis, in ipsa
villa Aurengia. Scripta fuit hec carta vu» idus novembris. feria vii". regnanlo Lodoico
rege, anno Dominico M'C'XXX'VI*. Petrus scripsil jusslono predictç domine Titbur-
gis. Sit eciam manifestum, quod ego, Tilburgis prenominala, nomino manumissio-
pro
nis et penitencie, dono et laxo post mortom meam prediclis fralribus Templi mille
solidos Melgoricnses, tali convcnicncia ut ipso vel ipsa cui meus honor
post mortem
uicam remanserit, hos m solidos fratribus reddat.
Templi Sirnilller, ipsa Tilburgis
fecit istam manumissionem coram jam dictis lesllbus,
jussitque eam in hanccarlam
scribere.
Ospitia tw ». Avignon, Bibltoth. munldp.. Cart. de Richerenchts, fol. »s". eh. mot.
Bdiii M* de Rlpert-Monclsr, op. cit.. p. <o-4 1, n* 38.
MOBIMOM.
ragni autem Lodoyd XXVIIII. Sig»Jwij»i Peltl de Sancto Minalo, qui hoc donum feci
et banc carlam scribere jussi, laudando firmavi el testes firmare rogavi. Sio^.iim
Derengarii, fratris sui.. Sig^îiuji Guilelmi. fratrie sui. S^mum de ipsa
Berengarii
Hovira. Sgmtni Petri do ipsa Rovira.
COOOOV ttt36-tt3~
Ego, Arnaldus de Cmto, concedo et trado Domino Deo et genitrici ejus et fratribus
Templi Salomonis, tam presentibus quam fuluris, hominem illum qui vocatur Petrus
Bruni, in villa de Cresl, cum domo eua et cum omnibus rebus quas nunc (fol. 26")
possidere videtur. Hoc donum facio ego, Arnaldus, bona voluntate et sine dolo et
aine fraude, in presentia et tcslimonio Ymberli de Castro Novo et Arnaldo de Cabriano
et Odiloni et Poncii Fulcberii et Brun» Fabri. îgitur, ego, Petrus Bruni, reddo de
censo annuali Deo et fratribus de Templo xn'1* Valencianos. Hec dacio fit in manus
Arnaldi de Bedocio, présente fralre Petro Bosone, et bis supradictis et nominatis pre-
sentibus. Ipsemet Arnaldus supranominalus dator ore suo osculum tenotis Arnaldo
de Bedocto dedit.
In domo
hujus aupradicti hominis, videlicet Petri Bruni, habebat Guillelmus
Renco et ejus uxor 11" solidos de cenau. quos domina illa Deo et fratribus Templi
dedit, quando hujus seculi vitam finivit, cum consilio et laudacione ambabus filia-
bus suis et Armanno Ranconis. Gaufrcdus de Barre et ejus uxor dederunt Deo et fra-
tribus Templi xn'1™ denarios. quos liabcbanl super Petium Cacholam de Crest
In Dei nomine. Ego, Bernardus Bertrandi,qui vocorde Bcllo Loco, ut Deus propi-
cietur peccatis et negligenliis mcis et parentum meorum, votive et potenclaliter dono
Domino Dco et lberosolimilnnç miliciç Templi Saîomoni», in manu Arnalli de Bido-
ciis. b.ijulic 1 fratris ejusdem miliciç. ad usns niilituni ejusdem miliciç, mansum unum
meum propriuni.cum lerrisclvincis culllsel heromis, cumarboribu9 divers! gencris,
in quo habitat Guillelmus luschafredi, cum omnibus sibi pertinentibus vel perlincre
debcnlibuB nbiqui* locorum, advenientem michi per vorcm genitorum meorum vel
aliis quibuslibcl modis ac vocibus. Est nulcm prescriptus rnansus cum suis pcrlinen-
tiis in territorio Barchinonç, in parrochia Sancti Andree doPalumbarfo.juxta collum
de Fc ncstrelcs. Terminatur autem ab oriente in flumine Bisocii, a meridie in alodio
Sancti Cucuphatis, ab occasu in slrata publica qua itur ad Barchinonam, a circlo in
collo de Fenestrekset ln strata publica. Sicut ab istis terminis concludiltir et termi-
natur, sic dono Domino Deo et jnmdicte miliciç, votive et potentitililer, ut dici vel
inlclligi potest melius, cum Ingresslbus et cgressibus suis lntegriter, ac de ineo jure
in jus et dominium jamdictç miliciç Templi Salomonis et militutn ibi omnipotenti
Deo servientium, trado ad proprium plcnissimum alodium, seenre et quiète perpetuo
possidendum, ad quid inde faccro voluerint fialres et bajuli jamdlctç miliciç, sine
ullluB contiarietails obstaculu. Si qua persons contra hanc meç donationis scriptu-
ram ad Infrlngendum ventre temptaveril, in colisinilli loco supradicta omnia in qua-
druplum componat, et insuper hçc presens meç donatlonis pagina perhenniter maneat
OJATULA1KX BU TONWJS
g5
firma. Que est acte h noms januarii, .1-1'
anno «b incarnalione Dominica C«XXX»VI* pott
milleaimum. régis autem Leduici XXVIIII.
Sio^mini Bernardi Bertrandi, qui banc donationem feci, laudando flrmo et teste*
firmare rogo. Sn^su* Petri Bertrandi, fratris soi, qui hoc laudo et confirmo.
&«ïwijM Petri, fllii ejusdem Pétri Bertrandi. Sisijenji» Arnaiii de Sancto Ylario. Sifi
Ramundi comea. Sgi Poncii, scripioriscomitts.
S^om Berengarii Raimundi, vioaui
Barchinonç. Sio^oidm Pelri, presbiteri, qui hoc scripsit die et anno quo supra, cum
Htleris suproposilis in iinea m*.
Copie du mi* ». Barcelone. Arch. Cor. Arag.. rég. coté Inocntario. foi. 9.
Original. Chaumont. Arch. dép., Rueli. Hasse 9 copie de itfi, ibld., liasse 8.
(a) Geoffroy, évêque de ChMon». »i3af 37ouî8miil u4». – (b) Wlthler. comte de Relbel.
na4 | n58. – (cj Rslnsud, «rchevêque de Reims, 108 f i3 janvier n38.
CAHTU1.»J»E BU T8MPIE
q.
CXXX1X
ii37, a4mai.
Copie du Mit* ». Perpignan, Arch. dép., Cari, da Ma* Deo. n* 188. fot.
nS«-n9.
BdUi Alan. Cartat. RounMonnaU. dans la Semaine rdty du dioc. de Perpignan. i885. p n7.
Sub trino eluno Dei
omnipotentis nominc\Hocteslamenturaquod jussitatquftios-
tituit fleri in vita
sua Ermengaudus de Sono. Certum quidem est atque manifestum
quoniam elegit sibi ydoncos testes. elemoslnarios atquo dispensatores, me, Bernar-
dum Sancto Fidis. et me, Petrnm de Milflrs. et me, Petrum Durani,
ttasmundum
qualinus rei ejus atque honoris essemus sicut ex ejus ore audivimus,
dispensatores,
sicuti et racimus ut in subsequenter est resonandum. Primum comisit animam suam
Dominoquidediteam.CorpusverosuiimdeditmiliciebealoMarioqucestinlherusalem,
in honore Dei, servicio, congregala, u t esset ibi serviens Deo. si
vitafticjei Deusconcessis-
set. Si autem ejus excessum in hac terra ovcnoril. jussit
corpus auum defferri ad ipsum
Mansum Dei, quem de ipsa cavaHeria est, utest factum. Et jamdiclamfff^cavalleriam
Dei. que, ut dictum est, est congregalain honore Dei
vocant Templum in Iherusalcm.inipsodotnoquem
Saïomonis. dimisit ipsum suum alodem proprium, quod habebat et
habere debebat infra Unes et terminos duarum villamra; una earum dicitur Borrad,
altéra Sent Ernitcli, et sunt in comitatu et in appendiciono
Fenoloti, vel in parrochia
Sancti Slephani de DercJio. l'rrdicliitn alodium, quo.1 habebal jamdiclus Ermengau-
dus infra fines et terminos villarum et jamdicte
predictar.ini parrochie. dimisit ad
jamdiclam cavaileviam, ni, sicu» ille habebat vel habere debebat in proprio alode. ita
ipsa habeat proprio alode. seenre et in pace et sine conlradicto ullius persone. Et
dimisit ad ipsam cavalleriam omne mobile suum quod habebat, blad, vinum, boves,
>acas,
guarnlment
Ipsum mansum quem tenet Bcrnardus GuilMmns Rubrus. qui est de supradicto
alode de Sent Ernacb. fuit condam de Pere Ysarn. post mortem
qui Rernardi Gui-
elmi. devenlal ad ipsam cavalleriom.
Et ipsam cavalleriam (sir; quam tenet pro me
iste Bernardus Guilchni, cum omni alio honore, qui nd me perlinot. ex parte palris
moi, dimito inquid ad ipsum Bernai-dnm fralrem meam cum ipsos i.s soi.
quos habeo
pro pignore in ipso molino et ipsos olivarios de Arnaldo Guilclmo do Trinalo- ti soli.
d..9 quos debebat ei viceconvs de Fenolel pro ipsa mnla. dimisit ad ipsam cavallc-
riam. Et est lerminum dore ad ipsam primam flram que venit de Sancto Icucsb Et
sunt Ode (sic) et hostntgrs Petrus de Hasigercs et Arnaldus de Cerced; insuper vice-
cornes ipse. «des et dator. Si quis teslamenlum hoc lemptaro conaverit dirumpere,
non voleal peragere set ln duplocomponai.'lestameninm hoc moneat firmum et 8 labile.
Quod est factum viur kalendas junli. anno Dominice incarnacionis M'.C'.XXX» Vil-
XphUInoraaclonhm^.XX.VllI* Lodoycl (fol. U9) regis. 810 jnmi Ermengaudl,
hoc teslamentum qui
jussll flcl et nonien suum ibi jussit scrlbereel flrmaro lestlbws.
Sio^jruM Bernardi Sancte Fidis Pero
Siogiauy Raimun Sho^miiH Père Duran, qui
hoc scribere juaslmus, sicut ex ore hujus deffuncti
audivimus, et peribemus lestimo-
nium verilaHg.el si oporleal sumus.
jurarc parali Sio^um Arlaldi. qui hoc laudo.
Arnaldua de C(cr)lra»t (sic) boc recepil. Arnaldus, scrlbà, levila, scripsit tesUmen-
tum hoc, die et anno
^( quo supra.
Copie du idi* t. Perpignan, Arch. dép.. Cari, du Mat-Deu, n« 189, fol. 119.
Bditi:\UH,Carlaini)UuillannaU.dtai)»SemaUierelig.dudioc.dePerpignan,iSSb,p.iii-itt.
Original scellé (a) de plomb Paris, Arch. Nat., K t3. n- »» (dans le Musée des Arch. N»t. AK<*
i*6; précédemment, S 4g85. d* 2; anciennement, n" i de ta i" liasse, Scllpe).
Copie du
«h* s. Mons, Arch. de l'Etat. Cartal. de la Comrnnnderie da
Temple en Planire, fol. 43*\
Analyse. -Tuait, Cariant des Rois, n# 434 anatyte avec description et eitr&lU Uasie des Arch
Nat., n- 146 autre* analyte* RohricM. fleg.. n» 173 Devlllers, op. cit.,
p. 170.
DB Sclipbs it DE Lbffisgbs.
(a) Pour )« dff»u, voy. Douei d'Areq, Cùttetltoa dé Setaux, w G»8i. (6) Ôormond. pa-
trUvche de «ruiatem..118-1.28. (c) Guillaume de Meuinn. patriarche de Jéruwlem,
1 180-1 ii&, f i-) sept. ii85.
OO CARTU1AIRE DU TEMPLE
Copie du ro«». Toulouse, fonde de Malte. Arcta. dép., Car». de Doazens.ch. 180, fol. i3i«-i3a.
CXLIII novembre.
1137, 17
Copie du *n« s. Madrid, Arch. Hist. Nacional. Cari. B 595, n" a83, fol. ioV-io5.
(a) Raymond II. évêque de Carcassonne. n3i f 1» juin ii4i. (6) Bernard, évêque de
Saragosse, 1137-1161.
CAHTDLA1BB DU TEMPLE 101
Copie notariée du n octobre is5o Barcelone, Arch. Cor. Arag., perg. fi. Boreng. IV, n° 79.
Sub Trinitatis nomine facio, ego, Arnaldus de Bidociis, servuset bayulus et magie-
ter milicie Templi Salomonis, cum asensu et voluntate fratrum noslrorum, vobis,
Petro Guillelmi de ipsa Lobera et uxori tue, Perele, et filiis tuis qui de te in illa pro-
creati fuerint, alodium nostrum quod habemus contra ecclesiam Sancti Martini de
ipsa Stradam, in parrochia sancti Saturnini de colo de Sabadel.lnli tenore ut de omni
alodio quod habemus super stratam donetis nobis et nostrisque successoribus semper
fideliter v'° partem de illo vero alodio quod habemus sublus strnlam donetis nobis
et nostris semper fideliter ipsam tascham et pro hoedono subteriori te xx
accepimusa
moabilinos in auro. Si autem contingerit nnbis vel successoribus noslris reddere
vobis prefatos moabalinos, lune deinceps donetis nubis v'° partem de ipso alodio sub-
leriori sicut de superiori. Sub tali etiam con\cnicnlia, hoc donum vobis fascimus, ut
semper tu cum uxore tua et fumili.i ibi mancas in pace et sine gerra, et donptis nobis
pro censu propter ipsas domos parilium ununi cnponum in natale Doiuini; et non
liceat vobis ibi alium seniorem facere vcl proclamare ad nostrum dampnum nisi
tantum nos et successores noslros. Si aulcm, quod absit, vos sine infante legitimo ab
hoc seculo discesseris, omnis adqisisio ipiani de nobis facitis cum omnibus edifïciis
et melioralionibus quas ibi facturi eslis. remaneat milicie 'l'empli et paupe-
prephate
ribus ibi Deo servienlibus. In prescripto nostro alodio siiis stantes in pace et
semper
sine gerra ad scmciiim nostrum cl ))ci. Quod si inde gcrram feceritis et ibi vos vel
filii vestri non stabilis in pace. secuic et libere, absque ulla conlrariclate, \obis et ves-
tris in egressibus prescriptum alodium reverlalnr ad nos vel ad nostros successores,
ad noslram voluntatcrn. Si
quid ex utraque parle hoc alteri fugerit et habeat inde
dantpnnm 1. mor.ibalinornm et insupcr hoc donum semper maneat firmum.
Actum est hoc sexlo knlcndas januarii, nnno ah incnrnalionc Dominica C.XXX. VII
(a) Raymond Bérenger IV, comlode Barcelone. ii3i f 6août nOa. (6) Alphonse 1, roi
de Navarre et d'Awgo», uoi d«r,MHHn pi Iotw, ,,05 f 7 »«.p(çmhre ,ia$. (e) Cette
donotlonesl du 3 janvier n34. Cf. n" hXX.
C3ULVI
[ii37-m57.]
Edité Trudon des Ormes, Etude sur les possessions de tordre du Temple en Picardie, 'f p.
date: a,,
(qui entre ii3; et 1180).
Notum sit vobis, !am presentibus quam futuris, quod ego, Snstnnus de Fenis dono
in elemosina et concedo
pro amorc Dei l'emplariis quendam terram, sicut metata est,
mparrochia Sancli Romani; et quia sigillum non habro. sigillo domini Gaufridi do
Danzeo (a) donum islud confirme. Hoc voluit et concessil uxor mea. Solia et Gosceli-
nus, fllius meus, et Gaudricus et llcnandus Tunica Bura et Sustanus et Stephanus et
BerJa et Maencia et ilelibsenz et Maria et Aunes el Giiillcrmus Brccn et Florencia, uxor
sua.et Mathcus. fllius snus.llnjtis rei testis est Girardus
Obaudus.preposilus Sustani
qui terrain mcnsuiavit. et Bcrnardus et l'aganus dAgona et HelTredus do Duviono et
Nicholaus BaMricos. Hoc donum duditSusIaniisDcoct TeniploetSiinoniGalIodo Vallo
qui lune temporis erat dominns domus. F&ctum hoc fuit Ludovido
rage regnante.
Hoc donum confirmât dominus Gaufridiis Donceii et Hcrveus, filius suus, sigillis
suis propter est in aliis
pactum quod sigillis.
CXLVII mars.
n37/8.
Edité VI. Chevalier, Carlulaire des Hospitaliers et du Temple, p. 6» (qui date 26 février
1137).
quod frater meus ex me, Karbonello, nomine Dorcha, dimisit predicto Ospitali et pre-
fatemilirie. EtcstincomitaluBarchinonensi, inparrohechiaSanclePerpeluedeMogoda,
in loco vocitato Ruvira, et afTrontat a oriente in alodio Sancti Cucufatis, a moridie in
alodio predicte miliciç, ab occidente in rio Kalidis, a circio in alodio Carbo-
predicti
uelli. Quanto iste affrontaciones includiint, sic difinimus, nnctoridanius nominatum
atodium predicto Ospilali et prefate milicie, ut abeant in perpetuum ad faciendi suas
voluntales. Et accepimus propter banc diflnicioncm n" moabitinos. Si quis violare pre-
sumpseril, nil valeat setinduploconponat.et post hoc sillîrmum.Qupestacla va idus
marci, anno 1" regni Ludovic) regis jnnioris, ab incarnaciono Xpisti C'XXX'VII* post
miliesimum.
SioiJmiM Carbonclli; Sig^num Arscndis; SioJm'M Arsendis, filie eorum, nos qui
hoc laudamus, flrm.imus Icstcsquo subscriptos firmarcrcganins. Sig^nom Berengarii
deCollo. Sig^ovm Bernardi Gnillclmi. SioJvsum Arnalli Baimnndi. SioJoum Bornardi
Guadalli. Gnillclmus, sacerdos, qui hue scripsit die et .inno quo sn^pra.
CL 1137/8, 17 mars.
Original Barcelone, Arch. Cor. Arog., perg. H. Hcreng. IV, n" 83.
«affieaimum. Rodlandi
Sig^rum Guiriberti, qui banc donationem laudavi, feci et fir-
mavi et testes flnnare
rogav!. S*no»i (sic) uxoris Rodlandi, qui hoc laudavi et
Bnnavi. Sig*num Berengaril Rairaundi, vicharii Barcbiuonc, qui hoc laudo et finno.
S* Pétri Bernardi. Arnaldus, presbiler, qui hoc scripsit cnm literas superius positas
in linea uni, die et anno
quo>î< supra.
Proinde, ego, Rodericus Pétri, licet indignus, terre, vicina est ecclesie
que Beati Jacobi
colnes.
Copie du xiii* s. Angers, Arcl). dép., L'art, d'argent de S. Florent de Saumiir. fol. 86 copie
du xviii* s. Paris. Il. N., Tourainc iv, n' 1C06, fol. 3i7".
Origfnnlou copie contemporaine Madrid, Arch. Hlsl. î^aclonal, or«i de S. Joh. loj. 338-ia;
copte du xii' s. Ibidem, Cari. B 5g5, n* ab, fol. g.
(o) Hftmelln, érêquc de Rennes, 1117 f 3 fév. nii. (6) Raymond IWrcngcrIV, comte de
Barcelone, • t3i -J- 6 aodt «1G1.
Vttrtnnln du Carlalaire t. Ego, Rslmundus Bercng«rlu», cornu B»rct)lnon8D»iutn et prlnwps Art-
gon(fBsium). Pl»cull mlchi bona lolunlm donare militibus Dominici Tcmpli Silomonl» quod eil In
ihgrosoKmli, Rtçtçol.
I0*'
OA»njiAn« du tsmfi,«
CIjV 6 mai.J(c)
[n38,
Copie do m- ». Toulome, Arch. dép.. fonds de Malle, ûirt. de Domem. ch. m», fol..«»-
14f1°°.
Copie du xn' s. Toulouse, Arch. dép., fonds de M«5 te, Car/1 A de Douuns, cb. soi, fol. i45"
à i46".
ln Dei nomine. Ego, Ermessendis, et vir meus, Raimundus de Sancto Martine cum
consilio et voluntate et auctori[ta]te predictorum fratrum meorum, Guiraldi scilicet et
Arnaldi atque Haimundi, et predicte sorori (sir) mee, Saixe, ac viri ejus, Raimundi Cer-
dani.nostrisgratuitisanimisnostraquobonaac&ponlaneavoluntaledonainusatquecon-
cedimus istasprenominatas terras omnipolenti Deo et boalissinievirgini Marie et sancle
ir'(f //5T*)lilic Tetnpli Salomonis Iherosolimitaniet vobis, ejusdem mllitio mini8tr[isj.
Arnaldo dcBcdocio et Ugoni de Beciano et Raimundode Gaure, ecterisque coniratribus
veslrisin ipsamilitia Deo servientibus.prescntibtis atque futuris; cteodem modo dona-
mui vobis in predicto tenninioct lcc~ ..nam faxinm terre quod pater meus et fratres moi
dederunt michi, Ermesendi, in
liercditato, in terminio et in loco qui est scriptus in
peciolas t[erre ]
pad. et de Bernardoend [ J
cellano juxla ipsiim regj Jsolidoaugo-
nencos. et in codem [ ] de Poncio Petri
Amelli [ <!)!. 801ld08 ugonencoa et [
t. moi riptlè.
Iro
cabtdl&im: dd tsmplx
0 u- ei 1 tes et auctores t i
ejus et Bernardus de [ ] tes el auctcres [ ]' frater ejus," Raimun-
"t"8 j et Raimundi [ ] nint présentes [
3 et Raimundi [ ]
Cerdani, et car]tarn firraavcrunt et âpre [ ] (Jol. t'toy ['
< car]tam firmaverunt et apre 1
[ ]
tobotariroguaveruntl
] Guilelmus Adulfi,
annoM'c;l [ 1)1 nonas mai, feriav,
regnante [ »
j
Copie du xm- ». Perpignan. Arch. dép., Cort. du Mas-Dea, n» 314, fol. i33.
Edité Alart. Carlulaire dans la S.tm. Retig. du
RouttillonnaU:, aa/J.
dioc.de Perpignan. I885.p.
In Dei nomine. M«nifestum
sit quod ego. Mnlseinadct de Tacione, et fllii mei. Petrus
Guilelmi et Berengarius et Bernardus, insimul, donamus et concedimus Domino Deo
et milicie Domin: do
Templi lherusalem, 8pontanei et grotuita volunla (sic) remedio
animarum noslrarum et remissione peccatorum nostrorum, omnem honorem
ipsum
quem habemus in parrochin Sancti Andrec de Banuls et in ejus terminis; et omnem
ipsum honorem quem habomus in Sancti
parrochia Salurnini de Tresserra et in ejus
terminia et omnem honorem habemus
ipsnni quem in parrochia Sancti luliani de
illn Mulacha et in ejus terminis. Sicut vcrostiperiiis resonat, sine ullo vinculo et ullius
peraone inquleludine, siciiti unqunm habuimus niclius
et habere debuimus, ila de
nostro jure, libère et quiclc, tradimus in poteslale Dei et milicie
TempH Domini de
Iherusalem, ut l.abemus et tenemus nos vel aliqui» per nos. in omnibus locis supra-
diclis, ubicumque sint. Hanc vero donacionem facimus in (sic) Pétri Rogerii et Arnaldi
de Contraste. Et est manifestum. Et hab.iimus propter hanc donacionem, de ipsis
mililibusiemj»! x solidos. Si vero contra hanc scripluram
quis donacionis venerit
ad irninipcnduni, non hoc valcat
vedicare(*ic;quo<l requiral, set in duplocomponal
et postea flrnium et stnbilc omni
permaneat lemporc. Fnclum est hoc vm« idus mai,
anno MM/.XXX.MII*. régnante Lodoyco rej/e in Francia. Sio^hum Malseinada
Sio^ixiim l'eiri Guilelmi Sio^nwi Bcrcngarii Sioftai)» Bprnardi, qui hanc carlam
jussimus Hei-i, laudavimus et flrmavimus Riniare
testesqnc rogavimus. Sio«num
Arnalli de lurre. Sio^sdm Guilelmi Berengarii de Ermolans. Sio^Ntii Mironis de
Helna; Sio^num Olibe, fratris ejus. Guilelmus. saceidos, rogatus, scripsit Hec die et
anno quo supra.
CL Vin i,
[,,38, mai– juillet 1147.)
Copie du »v s. Londres. British Muséum. Cotton Ms. Nero E VI, fol. aG5«.
Cahta «usdbm Willblmi DE xi. soudi» ih Lbwes.
Wlllelmus (u). cornes de Warren, omnibus vlcccon.itibus et preposilis et omnibui
tninisttis suis et omnibus batonibus et hominibus suis Francis el Anglicis. qui »«nl
et futuri sunt. salutem. Sciatis quod ego, Willelmua.comes de Warren, dedi fralrîbus
milicie Templi Salomoais, unoquoque anno, quadraginta meo censu de soUdos de
Lowiis, pro sa lu le anime meo et antecessorum meorum. Hos quadraginta solidos mando
et precipio ut semper ad festum sancti Michaelis habeant sine impedimento et sine
occacione in perpetuum. Testibus Radulfo de Warren et Jordano de Blosevils et
Radulfo de Baxwol et Henrico Delhas et Philippo de Quorceto et Hugone de Petra-
ponteet Edmundo de StotWilla et Henrico capellano. Hec carta fuit Lewiis, in pre-
sencia Pagani de Mundesonero et fratris Acelyni Rotomagi.
Copie du xii' s. Toulouse, Arch.dép., fonds de Malte, Cari. A de Douzens ch.is3. fol.gi"-g6tt.
In nomine Domini.
Ego, Bernardus Ali 10, et ego. GilelmusMiro, frater ejus, et uxo-
res nostre, atque infantes nostre derelinquimus et laxanius atque omnimodis dcsam-
que omnibus soliis et confratribus vestris in eadom militia Dco scrvicntibus, pre-
sentibus atque l'uturis, ipsam ministralinm et badlinm quam habebamus et teneba-
mus per seniorem fjol. 95) nostrum, liogerium de Bilcrri (a), in villa de Burcafols
et in suis terminiis. ut ab ac die in antea nos aut infantes nostri nnt aliquis de
heredibns noslris aut per nos vel per nostrani
homo vel femina vocem, ipsam minis-
traliam cl ipsam badliam et toluni quod ibi rcqnircbamtis jam nmplins non habpanius
vet amparemus nec ullo modo in pcrpeluum requiramus. Vcrum est enim quia, prop-
ter liane dilTiniliiiiern, domnus predielus Rogerius fecit nobis emendacionem, duos
sciliccl mansos nd feimm in i|>sn sua fenagine, sublns porlam Tolosanam. Et nos,
bono animo et bona volunlatc, fnrinius prediclntn detinitionem sine inguanno.
De oc sunt testes ipsernet domnns Rogcrius predictus et Bernardus de Caneto et
Bernavdus dcTremals et Raimundus de l'nlainnn etGiiileimus Mancip et Pontins Fer-
rol. in quorum presencia lice difllnilio facto fuit in manu Arnolilidc Bedociepredicli.
Uillolmus scripsit jussiono ambornm predictorum fralrnm, Bernardi Mironis scilicet
et Guilelmi Mironis, anno millesimo C. XXX. VIII incarnationis Dominicc.xv kalendas
Copie du \w s. Toulouse, Arch. dép.. fonds de Milite. Cari. A de Douîens.ch. 199, fol. i53"-i44.
In nomine Domini nostri lliesi) Xpisti. Ego, llnimundus de Sancto Martino, et uor
mea. Ermessendis, ut
propitietur Deus
peccatis et negligenciis nostris. donamus et
offerimus Domino Deoel béate Mario et militic Templi Salomonis et militibus presenli-
buset futuris in militia Deo servientibus, ipsumnostrum mnnsnni quem habemua in
castello de Punciano, et columbarium et vineam illam que est subtua eundem colum-
barium.
Et ego, Gerallus, et uxor mea, Alamanda, et fratres met, scilicet Arnallus de Mer-
relliflno atque Raimnndus. donamus et oflcflnuts Domino Deo et fraUibus Tvtnpli
quicquid abebamus vel habere debebamus (Jol. ÎUU) ln supradicta vinea.
Et
ego, Petrus Falchetus, et uxor mea, Aladaiz, et omnes infantes mei, eimiliter
donamus Deo et fratribus Templi quicquid habebamus vel habere debebaraus in jam-
dicte vinea.
Et ego, Arnallus de Sipiano, et nepotes mei. filii Guilelmi de Sipiano, Bernardus
videlicet et Guilelmus, donarans et laudamus Domino Deo et fratribus Templi quic-
quid habebamus vel demandabamus in supradicta vinea.
Et ego, Borrellusde Punciano et fratres mei, Guilelmus et Bernardus et omnes infan-
tes nostri. donamus et diffinimus Domino Deo et militibus Templi unum localem in
Poial, sicut est determinatua et cum crucibus significatus.
Et ego, Udalgerius de Punciano, et omnes infantes mei, et ego, Bernardus de Pun-
ciano, frater Udalgerii et uxor mca et omnes infantes mei, donamus et offerimus Deo
et Iherosolitnitane dicte totum
militie jam ipsum feudum quem Raimundus de Sancto
Martino de nobis tenet, ubicumque sit.
Et ego, Bernardus de Blanca Fort. et uxor mea, Fabrissa. cadem conveniencia dona-
mus et offerimus Deo et fratriUns Templi de nobis tenebat
quicquid pro feudo Rai-
mundus de Sancto Martino.
Et ego, Raimundus de Duno, et Guiletma, uxor mea, et omnes infantes nostri,
similiter donamus et offerimus et ab integro tradimus Domino Deo et militibus Tem-
pli totum ipsum feudum quem Raimundus de Sancto Martino tenet de nobis, ubicum-
que sit.
Et ego. Pontius de Duno, similiter dono et offero Domino Deo et
fratribus Templi
totum ipsum feudum Raimundus de Sancto Marlino
quem de me lenebat.
Et ego, Arnallus de Blaca Fort et ego. Raimundus, frater ejus. eodem modo dona-
mus Deo et militibus (fol. totum
ihlf) Templi ipsum feudum quem Raimundus
de Sancto Martino lenel de nobis.
Supradicium honorem donamus et offerimus Domino Deo et militie
Iherosolimi-
tane et fratribus ibidemDeo servienlibtis, et
presentibus futuris. nos omnes supra-
scripti donatores, et hoc facimus in manu Arnaldi de Bedoz et Raimundi de Gaure.
militum ejusdem militie, ita videlicet ut ab hodierno die et tempore in antea ipsum
honorem fratres Templi habennt et jure perpeluo et quicquid
possideant inde facere
voluerint, liberajn et plcnariatn semper habcant potestatem.
llujus donationis snnl testes et \idcntes lirrnardus de Villa Nova et Arnallus de
Villa Nova et Raimundus de Villa Nova et Otto de Cadarona
atque Petrus do Villari.
Scripta fuit hec carta vm kalendas jnnii. m feria. regnante Lodovico rege, anno
Dominico M.C.XXX.V1II. Ab omnibus donatoribus Pelrus scripsi».
supraditis rogatus.
Copie du xu» 9. Avignon. Bibl. munkip.. Car», de Mcherenchei, ch. 11, fol. i"-a.
Edité M" de Riperl-Monclar, Op. cit., n' a, p. 4-5.
DONOM AB t)GOΫE DE BoLBOTOJiB ET liions SUA, MabCHISIA, ET F1HO EIUS, NlCOLAO, PACTOM
FRATWBUS DE TeMPLO IeROSOMMITANO A SaLOMOME RBOB COADITO.
In Christi
nomine.Ego,Ugo de Burbulone.el Marchesa.uxor ejus, atque Nicholau»,
filius eorum, et filin. et Berlrandus. nepos ejus supradicti et Ripertus Folraz
Ugonis,
et Peltu» Ugonis et Willelmus fgonia.de etWillelmus
Avisano, Atnulfl, de Mitabel,
CAtmJLMRB DV TEVPLC (|3
Copie du »ne s. Toulouse, Arcli. dép., fonds de Mnlte. Cort. A de Dou:ens, cb. 5G, fol. 3g.
£aTiul3ire An ïcmpïe. 9
'«4 CARTULAIRE DO TEMPLE
Copie du xh« s. îoulouse, Arch. dép., fonds de Malte. Cart. A de Douzens, cta. i;4, fol. isg.
In nomine Domini. Ego, Raimundus de Gaure, et ego. Arnaldus, frater ejus, dona-
tores sumus Deo et sancte militie Salomonislherosolimitani et vobis, Arnaldo
Templi
de Bedoz, et socio vestro, Ugoni de Beciano, confratribus vestris in eadem
ceterisque
militia Deo servientibus, donamus
prcscntibus atque fuluris, itaque atque laudamus
predicte militie et vobis, prenominatis fratribus, nos ipsos et cunctum honorem nos-
trum. homines scilicet et feminas, mansos et mansiones, terras el vineas, ortos et
ortales, prata, pascua. aquas et riparias, census, usaticos, alodes et feuuos, et
acaptes
adempramentos, et omnia jura nostra cum exitibus et reditibus illorum, sicut melius
habemus et habere debemus, in villa scilicet de Gaure el in suis omnibus terminus,
et in villa de Pomar et in suis terminiis ad habcndum hec
omnibus, omnia et possc-
dendum inde voluntalem sine omni contradiccione
vestramque perpetim faciendum.
Verum est enim quia, jam transactis hoc idem
quatuor annis, (fol. i2Ù") donum ego,
Rairuundus predictus, feci atque laudavi,et vos, prenominati fiatres, magnam partem
suprascripti honoris vestro avère dominio rcdemistis deliberastis de ipsis qui-
atque
bus occupabatur pignoribus, ut sic ista carta cum isto dono firma et stabilis perma-
ncat omni tempore. Que facta est xi feria îii.annomillesimo
kalendas julii, C.XXXV111
incarnationis Dominice, régnante Lodovico rege, sedem Carcassensem domino Rai-
mundo(a) episcopo, in cujus manu hoc factum fuit, et sic islam cartam firmavit.
$ domni Rogerii (b) de Bitterri, cujus consilio hoc factum est. et sic islam cartam
firmavit. De hoc sunt testes: Bernardus de Tres Mais, vicarius Carcassone, el Bernar-
dus de Caneto et Guilelmus et Raimundus de Sancto Martino et Arnaldus
Mancip de
Sipiano. $ Raimundi do Gaure et Arnaldi, fratris ejus, qui sic istam cartam firmave-
runtet prediclos testes eam firmare rogaverunt et quorum jussionecam scripsil Pelrus
de Magalaz, dicannoqueprenoininato.
Copie du xn° s. Avignon. Bibl. municip., Carl. de Richerenches, n° mu. fol. 10".
Edilé M" de Ripert Montclar, Op. cil. n° i5, p. date 1 142 P i3 sept
19 (qui ).
Item, Guillelmus Malamanus ET mater eius dedehunt DEO ET mritibus Templi PARTEM
DEClMAlllIM QtJAM li NEMOItlmjS ET TERRIS HABEBAST.
Omnibus notum sil quod ego, Willelmus et ego, Ortrisa.
Malemanus, mater ejus.
et ego. Galiaina, uxor ejus. bono intelleclu et bona sine dolo
voluntate, cl obsque
fraude, ad remissionem peccatorum nostrorum et ad medelam animarum nostrarum
et omnis parentelo nostre, Domino lhesu et beate Marie,
Xpisto genitrici ejus, et fra-
tribus Templi, presentibus et futuris, donamus et offerimus illam partem decimarum
quam habebamus vel habere pnlabamus in lerras vel in nemoribus de quibus domus
Dei et fralribus modo vestitur et ommodo Dei adjutorio
Templi augenda crit, licet
sint vineç, sint terre, sint campi, sint prata, sint nemora, necnon nbicnmqne domini-
cus laboratus illhis domus Dciaugcalur. Hoc donum fecimus, ego, Willelmus Malema-
Edité M" de Rtpert-Monclar. Op. «7., n° 4i. p. 43-« (qui dale lundi aG septembre u38).
GllLl.El.MIJS RiCHAVI ET HEI1EDLS SU! DtDEBD.NT DEO ET MILITIDD9 XplSTI QUOU HADEBANT
13 HCD1FICIO DE AniNIS. IX IHVITATE AUIUSICA.
In Dei, eterni
régis, nomine. Nos omnes parilcr beredes, ego pritnum, Gillelmus
Richavi, et Petrus, consobrinus noster, et omnes fratres sui. Raimundus et Gillelmus
Poncius de Sanclo et
atqne Martino, ego Raiimiiulus Goirandi, assensu frolrum meo-
rum et laudamento Gillelmi Geraldi scilicetet Bcrnardi Goirandi; Bertrandus Rascaz,
cun))aud.)n)cntofratf))mmeonnn,)snnrdietSt<'p))n))i. ut Dfos et Dominos nosterdeticta
nostra et parenlum nostrorum rcmitlat et vitnm eternam concédât, donamus Deo et
gloriose milicieTempliSalonionis.lhcrosolimisconstitulç. in manu Arnaldi de Bedoz,
magislri ejusdem milicie. tolum et ex inlegro, sine omni retiuimcnlo, babe-
quicquid
mus in antiquo edificio cui vocabulum est Arenas, cum et regressu, sicut
ingressn
antiquitus cognoscitur idem ediOcinm Imbuissc. Hanc autem donationem facimus in
presencia domni Gillelmi (b), Aurasicensis episcopi. et aliornm mnlloriim clericorum
et laicorum. videlicet Pelri de Wntoirolio et Ugonis Arclatensis
Amelii, canonici; et
laicorum, Roslagni Milonis
et (fui. 24") Giraldi de Cedro. Pelri Villclmi. Arnulfi.
Raimundi Villclmi.
Gillelmi Poncii et Gaufrcdi, fratri (sic) sui, Giraldi Berlrandi. Pétri
de Paludc, Pétri do Aurasica, lladnlli Cnnibitoris, Pelri Pétri Burlaran.
Guers, Facta
donacio ista in mense amio ab incarnato Salvatore
septembris, M-^WX-VIII" feria H",
luna xii". Arnaldus sacrista.
scripsit
rilis. Et ut vos et successore* vestri sitis recti et fidèles aroicl predicte Sancte Marie
et clencis ibidem manentibus et clerlcis
SancU
prodicli atque Stephani, prosentibus
futuris, de aliis omnibus rectitudinibus suis, sine inganno.
$ domni (jol. t5") Raimundi, et predictoruxn
Carcass(ensis) episcopi, canonicorum,
qui sic islam cartam scribi jusserunt et firmaverunt. De hoc aunt testes Guilelmus
Mancip et Bernardus de Podio Subrano et Guilelmus, cujus jussione et eo dictante
hanc cartam scripsit Petrus, anno millesimo C.XXX.VIII incarnationis Domiaice,
v kalendas octobris, feria ui, régnante Lodovico rege.
Item, UGO DE Bolbotone ET Nicolaus paies eius, ET ccteri bebedes eius dederuht
DEO ET MIUTIBUS XpiSTI TOTOM QUOD H ABEBANT I» BoLBOTOSB.
In nomine sancte et individuo Trinitatis. MamTcsInm sit omnibus hec scire desido
rantibus, quod ego, Ripertus Folradi, et ego, Ugo de Bolbotono, et filius meus, Nicho-
laus et ego, Berlrandnsdc Bolbotono et ego, Pctrus Ugo de Avisano, et ego. Willelmus
Arnulf], et ego. Pelrus Willelmus, fraterejus, et dcTorna-
Berlrandus.ctego.Geraldus
fort, etego, Petrus de Mirabcl.et ego, Geraldus de Monte Sccuro, fraterejiis.omncs pari-
terbonafidef/o/.4™;clsineenganno, pro rcdcmplionoanimarumnostrarum et anima-
rum parentum nostrorum, donamus et offerimus et tradimus in
perpetuum, pro alo-
dio franco, domino Deo lliesu
et miliciç Icrosolimilanc Salomonis
Xpisto Tem|)li rt
vobis, Arnaldo de Bcdocio, Geraldo de Monte Pelroso, Bcrnardo Rollandi, pjusdem
milicio fratribus, et confralribus vestris in prefata milicia Deo servienlibus, preseiiii-
bus et futuris, toluni qaicqnid liabonms et baberc debrmus in ipso lerrilorio sive in
bosclio est intor caminum
quod qui vadil de Valriaz ad Sanctum Amancium, et flu-
vium de Aisone. Etdeterminatur hoc lenitorium sive ripaticum ab ipsa ecclesia Sancli
Amnnlii in terra Bodicus et fratris
usque Ugonis ejus serus predictum flnviiim, sicut
est crucibns demonslratum. Hcc omnia damus et concedimus
jam snpramcmorala
Deo et militibus ipsis supradictis el de nostro in corum Iradimus dominium ad
jure
habendum et possidendam suamquc voluntatem perpelim fnciendum, absque nostra
nostroruniquc succcssorum aliqua Oonationis testes sunt isti
inquietudine. hujus
Pelrus de Cadarossa el Guillelmus de Cadarossa, Uerliandus de Sancto Mauricio et
Calvoira Arelatensis.Rodberlus de Montilio Ymberltis de Sallcto.
junior atquc Scripla
fuit bec carta anno Doniinicç incarnalionis millesimo m" idus octobris
C/XXX^VIII»,
feria v. Pclnis Magalalensis, jussione die et anno
supradirtoium donatorum, quo
supra, conscripsil.
Edile III. Chevalier, Cartulaire des Hospitaliers et des Temolicrs en Dauphinê. p. 69 (qui dntc
1 i3q i3 octobre).
C0pi« du xii* s. B. N., Lat. iioSa. Carl. de Roaix. fol. 38" Avignon, Arch. dép. Car/ de
Roaix. fol. 5o.
Divinis necnon et hnmanis sancliluni est Icgimus (sic) ut quisqnis rem siiain in
alterius Iransfundero \olueril, lilkrariini
potcslalo inscriplionc hoc faciat, ruatinus
scquentium successio evidenler agnoscat et fuluris ralum
Icmporibus illiba'ltunquo
permaneat. Ilis inslruclus, Milonis. cmn filiis
ilaquc ego, Roslognus mois, Pclro, Guil-
»
lelmo Rostagno Milone, et, ego, de Clauslro cl ego. Pclrus
Roslognus Vannélla, et
ego.lsnardus.fralcieorum.nosoinncs.bonandenlqiicbonavolunlalp.propeccaloii'im
nostrorum rcniissioneet animarum n
noslrarum parcnlum saltilc, donamus et ofTcri-
mus in perpctuum totum et ex integro in tcrrilorio de Hoais habemus
quicquid vel
habere dcbenuis, sine omni relincmcnlo • Deo et domino nostro Ihcsu Xpisto et beatç
Marie et milicic Tcmpli Salomonis et fratribus in cadem milicia Dco servienlibus,
prcsenlibns et fuluris, in manu Arnaldi de Bcdo^, jamdicte miliciç fratris et minislri,
sine ulln nostra nostrorum
succcssorumi|uc inquiclalionc '» et niolcslia. ad habendum
et possidcndiun volunlalein indc
suainqno pcrjielim facicnduiiî, sine 1)1.inflimenin
ctinctorunivivenliitin lioniinum.ll!jjusdonalinni8ll)elconlaudalioni3JI Icslcsviden-
tes et audientes sunt Petrus liabinelli, U.iimundus Hoslagnus Betonis, l'clrus Burla-
randi". Pelrus Ylaris de Claustro. l-'ucla carta isla in mense novembrio, feria ni",
Inna n, nnno ab incarnalo Salvalnrc XXVC"VIII* initlcsiniiin
post Arnaldus,
saciiïla Aurasiccnsis, rogatus ab liis die et anno
supradictis, mio supra cons-
cripsit
Copte duxm' s. Perpignan, Arch. dép. H (Temple), Vilamolaca, ancien parchemin du Tem-
ple, n° 1386.
Edité Alart, Cariai. Roiissillonnait, dans la Semaine relig. da dioe. de Perpignan, i885, p. »55.
Cf. Henry, Hist. du Roussillon, I, p. 301.
J% ls
Dei omnipotentis nomino. Ego, Guilclmus de Villa Mulacha, et ego. uxor
rJk*
et
I ejus, nomine Orgolosa,
donamus
bona ficl<? et sine dolo, ut Deus propicietur peccatis
negligentiis noslris, et oflerimns in pcrpctuum domino Deo et beato
Marie et mililiç Ihcrosolimitani Salomonisel fratribus ibidem Deo scrvicnli-
Templi
et ftituris, decimam
bus, presentihus ipsam quam ego. Guilclmus jamdiclus, habc-
bam et demandabam in ipso campo in quo est jam edifleatus et conslrnctus mansus
supradicto militie Ihcrosolimitano.
qui appellatur a multis Mansio Dei. Terniinalur
autem prcdiclus campus, ab oriente
in prato ejusdein mililio do circio in terra
Xpisli,
Bertrandi de Villa Mulacha, ab occidente lerniinnltir in terra meus, Ber-
quam pater
nardus Guilclmi. dedit Dco et jamdirlo militie, et a meridie terminatur in terra
Bernardi decimam islius et mansi
Adalberti. Snprascriptam prcnominati campi <|ui in
eo est (undntus et cclificnlus. totnni integriter de omnibus substanliis. scilicet de
omnibus laboranliis et orlaliciis et do besliis. Domino Dco cl militibus Templi dona-
inus, ego, Wilelmus prcdiclii9, et ego. uxor ejus. Orgollosa, et do, nnstra polostatc in
corum Irnrliinns jus otdominiuni, ad habcmluni et possiricnriiim sccnrilcr suamquu
volunlnlcm perpeliin faciindiitn. absque noslra succcssoriim
eioslroi iJincjnc aliqua
inquicludinc. Si quis igitur contra hanc ilonalionctn a nobis libernliter factam. ad
infringondmn venerit. non valent vendicarc sed canidem donationcm
que
pecierit,
et tnelioralam
duptom mililiç Xpisti componat. et in anloa bec presens nostre dona-
tionis scriplnr.i prrbrnni ter mancat lirina. Que est acta xmi kalendas januarii,
reriaii.KnnoDominiccIncnrnalinnis inillfsinioC'XXX'VHI*, regni vero l-odoyci régis
anno Il. $ Guilelmi de Vj||i Mulacha prcdicti; $ Orgollose, uxoris nos qui banc.
cjus,
donalionem faciinus et banc cartnm ficri jussimus et manibus nostris firmavimus et
testes firmare
rogavimus. $ Drodali de Sola rio. $ Petri de Tolngas. $ Ber-
Ucrcngarii
nardi Itaiimindi de Bannis. $ Rcrengarii Arnaldi. $ Girbcrli, canonici; $ Ugonis,
socii ejus. $ Pclri, qui scripsit die et anno quo supra. Fuit autem bec donatio facta in
manu fratris Arnaldi de Bcdoz.
CLXXII [n38-ii3g.] J
Edité M" de Rlperl Monclar. op. cil-, n" 55, p. 56 (qui dato soit en n38 soit pendant les
années n3gct début do nio).
GEnAi.m>9 bf. Monte Secuho ET uxon eids DEnfinusT Dro ET mii.itidus Templi totlm
QUOD 1IABEBAST I» BotCOTOSE CT tt tSVS TEntUTOntO.
eiiXXIO
[ i i38-i i/13. J
Copie du xn'9. Avignon, Blb). municlp.. Cari, de Hichertnehet, fol. 109".
Edité 81" de Rlpcrl-Mondar. op. cil., n« 181. p. t58 (qui date c. n35 4g).
Odo de Giuisna.
tLXXIV y
!ii38-ii47.1
Copie lin xn' s. A\lgnon, liiljl. nuinlcip Carl. de Hiclierenches, fol. 37"-a8.
I-Âiti: M1- de Hlpcrl-Monclar, op. cil., :v> 48. p iirbo (qui dalc opres n38).
De QiïAniMo.iiA Petiii un Uo.so et QtociicDtti ras.
Copie du XV s. Londres, Brltlsh Muséum. Ms. Cotton Nero E vi, fol. f35".
Capag".
pptuam elrniuMruni, pro Deo et snlutc anime mco et anlcccssorutn meorum et herc-
dum. unam virgnlam terre ia Middilton(a), militibus fratribus de Templo lerusaïeni,
ila solidatu et i|uiel;iin ot liberam de me et heredibus mris et successoribus, sicut
exigatur ab illo qui tenucrit lerram illam de illis set penilus terrain illam nctjuicla-
bimus in pcrpctuuni versus rcgcm et versus omncs niiindnnos. Qunro voto et statuo
CliXXVII 1
rr3g (r" janvier-3r décembre;.
Original: Madrid. Arch. Hfal. Naclonal, ord. de S. J-. lej. 171-4 deux copia
ne» contemporal.
ibidem.
Copie du xin' s. Oxford, Bodleian ma. Wood (empt. 10) Toi. ij.S.
Copie du xiii' ». Barcelone, Arch. Cor. Arag. Hcglslro coté: lnventario, fol. C.
CLXXXII février.
1188/9,(1-37)
Copies du xn« s. Paris, B. N., Cart. de Roaix, fol. 33 Arcb. Cari, de Hoaix,
Avignon, dép.
fol. ig.
Edité Al>bé Chevalier, op. ci* p. 6a-$.
1" Dei omnipotentis nomino. Notum sit omnibus hçc sciro volentibus
™^1
£fj
Petrus
ego Gotolcndis femina et nos
qui sumusejus liberi. Raimundus
quod
do
Podio,
Arnulfi, Bcrtrandus Elisiarii. Vilclmus de Podio, Oalricus atquo Rostagnus,
cl ego Rahembaldus • de Vasione et pgo Mirabla uxor et filii
ejus nostri Bertrandus
Rahembaldi Vilclmus Pagani atquc alii infantes nostri. et ego Haimundus Asta
Nova et fratres mei scilicet Vilclmus • Olivnrii, retins de Vcnloirol, Ademarus atque
Bertrandus AslaNova, nos omnes bona fide atqnc bona vnlunlatc, pro remissione
peccatorum noslrorum', et pro salnlc oniin.iruni parcnluin uoslronim, donnnius et
olïerirous in {iri-|iclmun pro alodio franc domino Deo lhe.su
(fol..73"; Xpisto cl
beatc Mariç et milicic ihciosoliniilanç .Salomonis et fratribus in endrm
Templi mi-
licia degenlibus, preseiilibns et fut mis, in inanus «le le Arnnldu de Bcdolio8 mititis
et bajuli predicln miliciç. vidrlial alodii noslri
quaiidnin pailcm quod liabetnus
et babere dcbenui.* in lenninio" de Uoaisso10. ila sciliccl qurmadmodum nos ipsum
alodium deterniinaviums et ciiin cnicibn.s desuper iniposilis significavimus cl
monslra\inms tihi Arnaldo de H.'<lolio", presenlibuiejusdem miliciçrraliibus.vide-
licel Lgone de Beliano Bernaido Itolnudo
IVIro de Sanclo Joliaiine alque Rosla-
gnode Monlnnigiiis ",de camino puplico usejue in leiminiode lloissonolî,sicnl cru-
ces superpositc ipsum alodium jam déterminant et delerniinabunt undique. Totum
quicquid iufra hoc lerniinium supra nirinoratum liabeinus et pcrullas voceshaberc
debemus. totuinDcocl supratlîclis \pisli mililibusdoti.iiniisctcoiiccdiniuï, sincomni
relensione et absque ulla iuquicludinc scilicel terras, boschos et prata
aquas, et
pascua et ingressus, egressus et reditus ad se et ad omnrs eorum bestias in hoc vide-
licct honore et in toto alio nustro tenilorio, ut cant et rcdcant et ulanlur
pnscant.
omnibus sine bî.indiinenlo cuntoruiii honiimun cum Uci gralia cl benedictione Si
>ero in blo lerrilorio sivo Irnniuio de Hoaisso \el de Itovorio nliijuis liomovcl
remina habet feuduni de nobiscl ipsiini feudnin vobis dare >olueiit,donamus nos"
et concedimus Dco et vobis frudum
ipsum pro alodio.
la ego Vilelinus Arnaldi de Sancto Verauo riotio dco cl supradiclis Xpisti militi-
bus quicquid habcbain vel demaudabam infra hoc loi ritorium
siiprascriptum.
El ego Pelrus Alialdiet filii nui Hacnibaldus", Vilclmus de Vasione, l'araldus!let
Pelrns donaimis et concedimus Deo il jamdictis mililibus nostrain
Xpisti ipsam
comlaminaiii pro alodio franc, quç est subtus caniiuuni ad qucicum pcdiculosam,
quam çlinm tenebanus pcr fcudiim de supradiclis dominis.
F.t ego Vilelmus Alclierius de Podio slmilltcr dono Deo et supradiclis mi-
Xplsii
lilibus quicquid habebam in ipsa condotnina elego Ponlius" Mcraldi similiter.
Copic du xiii* s. Avignon, Biblioth. municip., Cariai, de Rkherenches, fol. i3" et p. mi.
Edile M" do Rlpert-Monclar, op. «7.. n- 33, p. a5-a6 (qui date mars 1 138).
(a) Bérenger, (!vec|ur de Vaison. m3-n73. tb; Celle dernière nhrase n'est pas dans le
ms. de Parit.
CLXXXIV mars.
u38/9> (i"-3i)
Copie du xiu* s. Avignon. Bibliolh. municip.. Cartul. de Richerenches, n* xxn, fol. i4.
Edité Mil do Rlpcrl-Monclar, op. cit., p. 26-aL n° 34 (qui date mars n38).
UGO DE Al.ON ET UXOR EIUB DEDEnUNT Di:O ET MILIT1DUS XpiSTI RlPKnTUM DE CaHROCOUS
ET OMNRM 8UBSTANTIAM EU'?, SWK OMNI BCT1SIMENTO ET I.1DERE.
In Dei nomine.
oinnipotenlis Ego, Ugo de Aton et Petronilla, uxor inca, et filii
nostri, videlicet Petrus, Bipertus et Willclinus R.timundiis, 1103 omnes, bona
atque
fide et voluntalo, pro icmissiono. omnium nostrorum et pro salute
prcralornm ani-
marum (fol. th i>°) parcntuni iioslroruni, donamus et oferimus in pcrpctmim pro
alodio franc domino Dco lhcsu et beale Marie et
Xpisto mililibusTempli Sjlomonis,
presentibus et futuris, ipsum homiiicin de Cliarouols et uxorcm
iliperluni ejus et
infantes eorum et omnem eorum substouciam cum
alque pcccuni.1111, omuibus
tenementis et possessionibus de nobis tcncnt et possident, census
quas videliect et
quicquid in ipsis juste vel injuste hnhcbnmus et dcmandabainus, ita sciticet ut ab
hodierno die et Icmpore in niitca fiatres milicie therosulimilano liabeant et possi-
deanl supradiclns liomincs et omnes corum nos predicti
postcritalcs, quemadmodum
douatorcs hactenus ipsos habiiimnsrl et multo nieliiis etiam
possedinius ipsi neque
coruin progenies nobis scu nostris nlluin ceusuni sive
poslei it;itibus servîcium, proho-
menischnm vel pernaturalitatem non faciant. Hanc autem donacioncm facimus nos
predicti donatores in manu Arnaldi de Bedocio, militis et bajuli milicie Ilierosoli-
milane, et Willelmi de Riallarlio, ejusdem milicie fratria. Testes et gnirente9 hujus
donacionis sunt isti Poncius Rcmusalus. Willelinus de Alon, Poncius Frogerius,
Willelnms Glandiiz et Rpdbprtus do Gilonio fuit bec caria anno Domi-
junior. Scripta
nice iucarnalionis millcsiino C'.XX.V.VHI* in niciisc marcio. Douant autem per sin-
gulos annos de censu jamdicli homines un" solidos el inr et n" scxlarics
cnponos
ordei vel civatç. Petrus scripsit.
Copfedusm's.: Avignon. Bibllolh. muntclp., Cnrlnlaire tte likherenches. n° xxm. fol iV-151».
Bditè M" de Hlpcrt-Monclar. op. cit., n" a5. p. 37-8 (qui Uolo n38).
(a) llumbeil, évéque du Puy, mS, sicheviaup de Vienne. c. >i.(5 f >n nnrrmhrt ui*.
Ia8 CltTULABRK OU TfJMtE
Ripertum, Uli videlicet facto ut quirodiu viierint. serviant Deo et fratribus Templi.
ubicumque iptis Xpiiti mililibus placuerit. Donamus etiam cum flliis nostris eis-
dem Dei militibus vineam unam ad Caslellum iiovum. quam tenemus do Oalmadio
Odano, et decimam totam agnorum omnium nostrarum ovium.quam dccimam sem-
per ego, Ripertus superius nominalus Dço et fratribus Templi annuatim reddam.
Facimus autem donationom Islam in manus Arnaldi de Bedocio. militis Xpisti.
Signum Domini ÎSicholai (6), Cameracensis episcopi, qui huic traditioni interfuit
et cjus perturbatores analhcmalis vinculo innodavit.
S. Adelardi, Thcodcrici, item Theoderici, archidiaconorum. S. Simonis deOisy.
S. Hugonis de Aingen. S. Itazonis de Gavera. S. Baldrlci de Roisin. S. lsenbardi.
S. Gossuini. S. Thcodcrici de Lingue. S. Evani. S. Gerardi camorari'
Actum Monlibus, anno incarnali Verbi, millcsimo cenlesimo Irigcsiino nono,
indictione secunda.
Sciant presentes et futuri, qud ego, Petrus (c), abbas monaslerii Sancti Kgidii,
consilio et volunlale Rnimundi, prioris, et cctcromni fratrum hujus monaslerii.
dono. laudo (fol. 2") et concedo flde et sine inganno domui Tcmpli el tibi, Rolbcrto,
quod nostri videlicet erat juris, lali scilicet pacto ut nunquam alienum ibi bladum
vel farinam vendetis, bladum vestrum vero et farinam vendetis sine sestaralatico.
Factuni est hoc anno ab incarnatioue Domini M°.C°.\X\1X°, in presenlia istorum
Geraldi gramatici, Holberli sncrislo, Raimundi Balilran, Petri de Crest, Bernardi
Isnelii, Petri Francise, Petri Guersil, Guillelmi Hubiloli.Guiscardl, Bernardi Bocardi.
(a) Baudoin (IV), comte de liainaut, 1130 f 8 novembro 1171. – (b) Mcholas, évêque do
Cambrai, 1137 f 1" Juillet 1167. – (c) Pierre, abbé de Saint-Gilles, c. iiî4> archevêque de
ÎS'arbonne, 1160– nG5.
CAI\Tll.\IRE DU TEMPIE
,,«
CJLXXXVIII a5 mei.
,l39i
Original Jadis sc*II6 Arch. dép., B. & (ancien parchemin du Tempte coté n» ma),
fttftf Alirl, Cartul. Romsiltonnait, dan&la Stmaim relig. dadioc. de Perpignan, i885. p. a7i.
In nomine Domini. VcnerabiH Dei gracia G(aufredo) comiti Russilionensis omni-
bus atque probis ojusdom Wilelmus
oppidi Gairardus nt Arnaldus suus humili
fratres Templi Salomonis salutem cum servicio devolo et oraciones ln Xpisto. Ex
partelconventi» tocius militum Dei et frotnim bonitati
Templi, vestro notiflearmw
nos perpcluo jure concessisse Dco et fratribus nostris Templi hcrcditatem matris
nostro. de qua campum et vincam sub
quemdam Alberlo, cognato nostro. in ping-
nus posuimus, pro c.xxx. soli. de tali condictone
Rossell. quod si moneta illa
dejusteretur. cum reabere res nostras vellemits. sezenos
nielgirrienses illi reddere-
mus. Quore vos in ut terram
Xpisto precamur prenominatam ad opus pauperum
Xpisti militum bénigne mannlenealiB. In vestrn enim karitato et gratuita
piotatocon.
ndmius. Valcto. Est autem prefata omnis honor in comitalu
Russilionens.. infra ttnes
et terminos de villa Pcrpininni. in ajacencia sancli Iohannis. Et ego.Gaurredus.laudo
etconcedo banc donationem Deo et predictis
fratribus Templi, presentibus alque fulu-
ris, salvo meo quarlo; qua lamlnlionc ego. Gauf:-edus, cornes, dimiscrunl michi fra-
Ires Templi XL sol), quos illis debebani. Et Bcrcngarius do Guardia. vicarius, laudat
et confirmât similitcr et recipit de supradictis fratribus xxsoll.. Et est manifcsluni
Quicquid lioc «lirrunipere voluerit, in duplo componat, et ultra flrmiler mancat in
eternuni. Actum est hoc vm. kalendns annis
juni. Domini MCXXXV11I1, anno n,
régnante Ledoico rege in Francie. Wilclmus Gairnrdi.
Sio^.sum Sig»J«nu»i fratcr suus
Arnallns, qui islam cartam donationis scribere
jussimus manibusquo nrmavimus et
teslibus flrmare rogavinius. R.
Sig^um Stcplwni. Sio^sum Petri Ermengaiidi
Sioiî«nuh Bernardi de Redes. Sio^num lacobi.
Bernardus scripsit rogatus atque ȣ<jussus.
Bdilê M" de Blpert-Monclar. op. cil n° 3. p. 5-7 (qui date du mercredi i5 ou plus proba-
blement jeudi iC juin n38).
DE BotnOTONE.
ln Dei nomine. Ego, Ugo de Bolbolone, audiens lanla precepta Domini in omnibus
adimplenda que narrantur in evangelio dicento sic Si quis vull post me venire, abne-
gel semelipsum et toltat crucem tuam elsequatwme festinanter(a),dcîenaionem anime
meç observans, in bis prospexi viam securilatis. Ob hoc veraciter abne-(Jol. 2'»;gen3
Xpislo et fratribus Templi omni jure et sine fraude atque ullo impedimento.
Igitur et nos, bona fide, ego, Bcrlrandus de Burbitone, et ego, Ripertus (fol. 3)
Folraz, quicquid inter hos terminos habebamus, pro salute animarum nostrarum,
domino Deo et fratribus supradictis donamus, prêter decimain quam adhuc habere
volumus, quantum ad nos pertinel, cxccplo laboralu domus Dei et fratmm, sct tamen
banc decimani post morlem concedimus et antea, si Deo placet. Hoc donum fece-
runt Bertranduset Ripertus in manus Geraldi de Monte Petroso, videntibus fratribus
Pelro de Sancto loliannc, Rostagno capellani, Bertrando de Balmis, Rotberto de Mon-
lilio ac Ugone Burbutoni.
Inde vero, cum ego, Ugo de Ilurbulonc, reliqui uxorem, sed melius omnia dicam,
in mauus episcopi Geraldi (a) Tricastrinensis et in presencia aliorum proborum, lune
totum arodium meum et totam terram meani domino Deo et fratribus Templi, tam
futuris quam prcsentibus, tradidi. ut exindcquiscumquccam babucrit.uxor aut fllia,
vel filius, jI) eis fratribus feuum cognoscat et quando uxor ab hoc seculo transmi-
graverit, aut fllius, aut fllia, terram illam Domino et fratribus in perpetuum largo, ut
amplius habeant et in capeione et in testimonio rei veritatis, cum supradiclis donis
Bdtii If" de Rlpert-Moncltr, op. cit., n* 89, p. 88-91 (qui date du Jeudi iO Juin 1 1S8).
Ugo.ii de Borboto*.
i. Cvrrigtr XXXVllfl toalts les outres indication) chronologique» te rappçrttnt d l'oniie $139,
CAKTVLAMS OU TKMM-I t33
(Fol. il). ln nominc Domini. Ego, Pclrus Ugo, et uxor mea, Stefan!», alque infan- °
tes nostri. donatores sumus Deo et sancto inillllo Tompli Salomonis Iheruutem, et
vobis. Pctro do Rocria, et Ugoni de Bctiano et Raimundo de Gauro ecterisque ipslu»
militie ministris et confratribus, presentibus atque futuris. Donamua itaquo vobis et
vendimus ipsum noatrum mansum quem habemus juxtn cedesiam sancto Mario dn
Curies, cum ipso orto et cum ipsa ferragino et cum hoc quod est ultra ipsam reg, id
est cuin ipso virecto et cum ipsa nrea et cum ipso palcario, usquo ad (fol. il") ipsum
boscum de altano affronta in ipso boseho. de meridin in codent vestro honore, di
circio in honore Sancli Stcplimii, de nqiiilnnc in codem honora vestro. Item, dona
mus et vendimus vobis ipsam nostrnm pnrlcm do ipso onnipo do Itelno, sicut illam
ibi habemus et habcrc debennis. Sicut suporins scriptmn est, sic. sino omni nostra
l'ctinrntin et sine vestro inganno, tolum qunntum nos prcilicli et frater mois, Gui-
Iclrius Ugo. in prrdiclo honore biibriuus il liabcrc debrmus, donamus et vendimus
vobis x\ solidos ugonencos oclenos «jnos nobis dcdislis et nos hobuimus cos do
vobis, ut ipsum lionorcm tencatis rt imbcalis vcslrnmqiio voliinlalcm de co perpe-
tim falialis. Et si homo vel fcmiiiu ipsum honoicm vobis amparaverit. nos crimus
inde vobis lcgnlrs guircnti, sine ingnnno. Si vero Gilchnus, frater meus, redierit et
ipsutn linnorcm vubis nmpar.ivorit. nos erinuis indo vobis léguâtes guirenti. Ha si
esse non polcrinius, Imbcalis rctoviuim in toto olio noslro (Jol. 18) honore, quem in
terminio de Cm les et de Alini ionis habcnius et habere debemus, sine vestro inganno.
!Sii;>ï<M l'olri l'gonis et uxoris fjus nlquo infnntum illorum qui sic islam cirlam
(Irniavcrunl S. Gilclmi Coiiiitis. S. (ïiiilr)mi Mancip. S. lohaiinis l/)mbardi. S. Pontii
Ferrol. Wilclmus scripsil, présente cl jubente predicto Pctro l'gone, onno miltesimo
CXXX.VIIII. incarnationis Dominice, vi. kalcndns julii, feria 11,rcgnanto Lodovico rege.
Original jadis scellé Paris, Arch. Nat. S 4908» n» 4 (»• de la 50* Hbjso do Saint- Ellonno de
Rcnnavilte).
DE Moueiito No vi Bimoi.
(a) Robert do Ncufbourg.f «oui 1 168(9?); cf. Round, Geof. de Msndevlltcp. Si-– (6)R*o il,
frère de Geoffroy de M«ndc«ille. – (c) Hoirou, 6\t que d'Evreux, ii3(»(cprè*3 iulllct)– iiôi.
834 CUTULAIRE lie TEM~m
i~.siru~tfnninn! w
SWomonis et laudamus ei atque donamus totum honorem i1
(Jol 7) [
est te l in [
BMlrum. nonnes
i
qui affronta de dido in m [
] JaJii» parti-
bus in vils, et ipsum ortum noslrum qucm haÇemus io} ipso terrôiniode Doïenc» et
affronta de attano in ipso fonte sive in via, a mcridie in ipso tonte, a circio in orto
Sachet, de aquilonc in orto cjusdero militic; et medietatem do ipsa ferragine,
quam
habemus cum nostra consubrina ad ipsum fonlem et quinquo pecias terre de atodio
in eodem terminio una pecia est ad ipsa landa et affronta de altano
in terra Bernardi
de Trendano.a meridie in honore Raimundi
Krmcngaudi.a circio in honore Guillelmi
de Angulis, de aquilone in terra Sachet; alla est ad guat fîalincr et affronta de altano
in terra Berengarii Poncii. a merldio in terra militie, a circio in terra Ponlio consu-
brine noslre, de aquilono in terra Arnaldi de Barbairano tercia terra est ad collum
de Cabnoc et affronta do aitano in terra Sancti
Vincencii, de meridie in terra Bernard!
Mora, de circio in terra Bercnguarii Comto, do aquilone in strata quarta terra est
medietas de ipsa faha do et affronta de alla (sic) in terris
Galangau Berenguarii
Comte et Bernardi Modol et Amclii de Vindranis et Oto, a meridie in terra Sancti Vin-
cenen. a circio in terra militie, de aquilone in etrala quinta terra est in Mivunbr.isel
affronta do allano in aqua de Rivobras, a meridio in terra de Sachet a circio et aqui-
lone in terra inililie et quinque vineas in loco quem vocant Vilar in codem ler-
rn.mo predicto una vinea affronta de altano in vinea Amelii de Vindrano et Rai-
mundi Ermcngau. a meridie in via, a circio in terra militle, de aquilono in vinea Rai-
mundi Ermengon alla vinea affronta de altano in vinea Sancti Vincencii et in vinea
Bernordi, niii Raimundi, ac do meridio in
6tmila(fol.7")\ l ;ardi
afflrontn de altano in vinea Sacho[t.
vinea [ .] n morjidio in
similiter de aquilone, in vinea Bernardi, fllii Raimundi At quarta
vinea est nd ipsam Costam, et affronta de altano in vinea Amclii Anes, a meridie
in semita, a circio in vinca Guilelmi •
Angles, de aquilone in vinen Petri de Caslilon
quinta vinea est in terminio do Cane Snspensoad
Vcrgeriis et affronta de allano in
terra Sancli Michaclis, a meridie in campo Berengarii de Aquaviva. de circlo in vinea
Petri Seguint, de nquilone in via; clin eodem terminio. in loco vocaloEscogola unam
terram que affronta de allano in terra Bernardi de Trenciano. a meridie in stratn,
de aquilono in pralo de ipsa Lacuna, n circio in lenn Arnaldi
l'elicer et ad M<»f.iia
Marina, medictatem unius terre que affronta de allano in pralo de
Lncuna z meri-
die in terra Petri do Vindranis. n circio in terra Bernardi
Hoimundi, de dquilono in
terra Comlnli. Et donamus cldcm mililie lotuni olium noslrum
illum habemus l.onorem..iblcumqiic
vel habere debemus. I>c ipso nulem honore quem dabimus sorori
nostro. «mmundo, ordinamus ut sic fiai si illa acccpcril virutu. donenl prcdiclo
mililie agrarium de ipsis terris et de vineis
ipsis quartum. et propter ipsom man-
sioncm cum ipsi» cogis n. solidos Norboiicnsis vel Meltforicnslum)
per qucniquc
annuni. ad Natale Domtni et si de en desicrit sine Infanle legilimi
ipse honor ad
prcdiclam militiam romançai. Si nutcm vinim non
acceporit. tencal prediclum hono-
wm quem ci daluri sumus in vila Bna, Cl do
ipsis terris donet unam cminam do blad
predicto militio in ipso anno quo blad ibi et pro ipsa vinea unam
(Jol 8) lmbueril,
saumatam vindemie, et pro censu manslonis. duos guallinas per quemque annum.
I. Ùkhlrgret.
CAKTDMIME DU TBM»l.t l35
Copies du ivnr s.. l'oUlers, Dibl. de la Ville. Fontcnrau, XXV, f. 387 Ibld., XXVII ter.,
p. 3>7-8 (d'apnx5 un vldlmus de 1467, aux archives do la commnndcrlc du Temple do
la Bochclle.)
Edité Cliampollion l'igoac Doc. Nistor. inid., 11. a4-:5, d'après le t. Si, P 3ao, de la Coll.
Dupuy (ms. de ticsly) Arch. Histor. de la Sainlonge et l'Aunis, I, p. 21 (Chartes do la
commanderle maghtralo du Temple de la Rochelle, n3f)-iaO8).
In nomino sancte et individuc Trinitatis. Amen. Ego lielienordis. Dei gratia regina
Francorum ctducissa Aquitnnorum, notum fier! voliimus cunclis fidelibtis tam futu-
ris quam presentibus, quud nos, pro rcntcdio (mime noslrc et anlecessorum noslro-
rum, et pro remedio animarum antecessorum Ludovici, regis Francorum et ducis
Templi donavimus et eoncessimus, ut omnis • rcs proprio ipiorum militum, per totam
Variant» 1. t«llll». –
r. ». onines.
136
C*»TCL*1»E DO TtMH.
terram nostno), Meure et libère, sinsoroni consueludine et sine omni exactione, sive
per terrain, sive per aquam, vadanl et veniant. ut
Quod perpetuum ttabilitaUs oblineat
munimentura, tcripto commendavimus et sigilli nostri auctoritate et nomini» nostri
caracleresubJectofirmaTÏmus. Actum publiée Lorriaco. miUesJrooccntesimotrigesIrao
nono. anno incarnationlaDomini, regni nosiri tertio. Aslanlibu» in palatio nostro, quo-
rum nomina subtitulata sunt et signa. Sioaim
Radulphi Viremandorum comitis «t
dapiferi nostri. Sio.idm Guillelmi buticularii. Siojom Mathei camerarii S. Mathei
constabularit.
c*cv août.
n3o, (1-31)
Or^l:MubOT' A" Torre do Tombo, «av- 3. n- 1 r
7. maço copie du «• a. =
ibidem, Libres dos Mcjlradoj, fol. xxxvi".
Copies du xvn' ». Paris, Bibl. Nat. Dupuy. vol. 84«, fol. aao ( Extraits des Titres de Notre-
Dame du Temple de la Rochelle) du svm» ». Poitiers, Kontcncau, t. XXV, p. a8p" (d'après
un vidimus de 1W7) et ibld. XXVII ter.. p 335-336.
Edité Cliampollion-Figcac, Documents hislor. inédits. II, p a.'i-a5. Cf. Luchnire, Etudes sur
les actes de Louis VII, n° 35.
l'IIrÎQnlr' dari% Fonlcllca.. 1. \cm\J()rlu8.- i Plclavcml8 lonchal. .3, qI108. liabent.- 1.Idl'II
Infra.
infra, – 5.dans
lallU Koulcncin
et. – G. Monte. – 7. cl hominum
1. Yscmborlus.– naolrnrntn. icDChal
j. Plclavonsls Çnrrty* –3.
m quo). lubcnl. – ncitrom.
el hcmlnlum V l<) al
8. donsvlnm» propter ipsorum mlllimn por lolam lorrain noslram. – g, servira. 10. cl libero.
11. ïxlenl et icnlcnl. sa. •uclorilale. – i3. caractero. – i4.nilllo«lnio conlcslrao Irlgcslmo nono.
Copie du *n* ». Avignon, Bibllolh. municip.. Cnrl. de Hiclierenches, mi, fol. 3" cl 1".
Edité M" de Hiperl-Monclar. p. 7-8. n" 5 (qui d.ile mercredi i» ou plu* probablement jeudi
i3 octobre 1138).
'*&
[n3g– sept. n4a.]
Copte du «m- s. Oxford Bodlelan m». Wood (empt. 10) fol. 34.
Roberlus de Olleo (a) Alexandro(b) Lincolnonsi et omnibus
episcopo ecclesiastiris
viventibus et qui venturi sunt et omnibus baronibus tocius consulatus Oxenford' et
omnibus hominibus meissalutem. Setalis quod Deo et
mililibusTcmpliSalomonisde
lerusalem, in presentia fratris Pagaoi de Mundidesiderio, dedi lerram de Oxeneford"
ubi fuerunt horrea mei et mca et
patris pro anima patris mei et matris mco et pro
animabus anteccssorum meorum etmea, concedente Edilh uxoro mca et Hcnrico Ûlio
meo et aliis pucris; testante Wallcro orcliidiacono et Fromundo capellano et Futeono
de Ollco, et Roberto filio Wydon et Radulpho et
cler(ico?) Hugone do Tivvc, liberam
et quietam ab omnibus moribus in eternutn. Teste Johanne de sancto Hoe
CCI [ii39-ii65.] ]
Original jadis scellé sur simple queue de clre terte déficit. Copie du s. Paris. Arch.
Nat., S. itjCg (n* de la i" liasse de Daugy, fol. t").
(a) Robert d'OllIy sept. nia. (b) Alwtandre.éïfque de Uncoîn, ita3 aa]uil. – jo Juil-
let n48. – (c) Rotrou, évêque d'Evreux. nSg-it65.
1. Sie. eorr. Johlnn».
C»KniUW8
OU TEMM.S ,^f
solidos vi denariorutu h_t_ _A. &
placibile inonete Barchinononsium, et est msnifestum quod
si nos vendilorcs aut ullusqno homo vel femina liane kartam vindicionem infringero
temptaverit nullo modo faccro posait set quiquis fecorit, in duplo vobis componat et
jam dicta vindicio omni temporo Ornaa persistât. Actum est hoc xvi kalendas mardi,
annouiLeduvichoregojuveno.SiGiJwuMGuilie.Sio^OMBercngarii.SiG^^uiiJohani.
SiojîwtiM Guilie; nos qui hanc kartam vindicionem scribero fecimus. Sio^wum Petri
Guilabcrti.SiciîiMUM Joliani Bernardi. SkhJwum Arnalli Bernardi. Ermengaudus sacer-
dos qui hoc scripsit cum literas superpositas in linca l' et sub ij< prefatc die el anno.
Original jadis sortie sur bande de petu ChUons-surMarne, Arcb. dép., H. 781. VMimat
du ia juin t4{8, ibii., H. 78».
Quoniam hominum vita brevis est labilisque memoria, res gestas custodiç com-
mendare litterarum decrevit antiquitas. Ego itaque, Goslenus (a), Dei patîentln Sues-
aorum vocatus episcopus, hune morem approbans, notum Ben volo tam presentibus
quam futuris, concordiam quam inter abbatem Sancti Petri de Monte Callialaunensi
et milites Templi composuimus. Altare de Arseio cum appenditlis suis, doanus
Lisiardus (b), predecessor noster bonç meraoriç, monasterio Sancti Petri de Monte
Cathalaunensi dederat (c) et confirmaverat. Verum magnam partem ad altare perti-
nentium Petrus de Brana laicali occupatione usurpabat sicut ab anteressoribus auls
hereditario jure ad ipsum descenderat. Tempore autem pontiflcatits nostri divino
taclus spiritu idem Petrus dédit pet manum nostram militibus Templi magnam deci-
mam quam habebat in parrochia Arscii et ea quç de perlinenlibus ad idem allare
usurpaverat cum quibusdam allis. Cçteruni cum monachi id rescissent in presentia
nostra conquesti tfuod jus corum alteri religioai
sunt contulisset altare enim cum
perlinenliis suis per priviiegium suum donnue Liaiardua illis flrmaverat, quod pre
manibus habebant, unde convocatis militibus Templi et Petro simul cum mo-
nachis, statulmus ut allaro integrum raonacliis remaneret, et tercia pars magne,
decimç. Verum cum aliquanto post de intersepibus et tractu u décime, terclo anno
monachi quererentur, ad banc concordiam cos deduiimus ut tota magna décima
annonç cum tractibus suis duobus annis militum Templi esset, tercio veto anno
intègre cum tractu suo ad monachos
pertineret, ita ut nec duobus annin monachi
partirentur cum militibus, nec tercio milites cum monachis de intersepibus vero
nulla amplius esset controversia, verum universa annona ad mngnam decimam per-
lincrel décima vero vini de vineis exiens quç mansionibus hospitum illius territoril
conllguç sunt
per médium inter monachos et milites dividerclur, reliquam vero vini
decimam seu de remolis vineis seu de allis que ex tunc circa mansiones liospiguiii
plantarentur exiens, ila divideretur ut due partes ad milites, tercla ad monachos per-
tincret. Et ut hçc ooncordla invlolnbllc robur obtineal. presentem carlam sigillo nostro
munir) precepimus. Si qua vero ecclesiaslica secularisve persona presentis pacis con-
cordiam temerario ausu immutare seu irritare presumpsérit, secundo terciovo nmmo-
nita, nisi digne satisfaecerit, divine ullioni snbjacenl.
Huic coiicordiç interfuerunt ettaudaverunt Ludovicus, abbas Sancti Petri de Monte
Catbalaunenai monachi
ejusdem cçnobii Johannes, Dudo, Stepbanus milites Tem-
pli Rohardus, Johannes Rufus de personis nostris, Ansculfus, archidiaconus, Radul-
fus, archidiaconus, Gualterus archidiaconus, Petrus de Brana.
Actum est hoc M'C'XL* Domlnlcç incarnallonis anno, regnante Ludovico. Ludovici
fillo, anno 111°, Ponliflcnlus nostri anno XV*.
(a) Jocelln, étCque de Soltsons, naO f 3ii octobre 1 163. (6) Ltsltrd, évêque de SolJWtn,
1108 f 18 octobre iu6. (c) Cette donation est de nti et te trouve dtnt la mtmcUuw.
CAKTVLAIU DU THWLB t43
Arun Scupis.
In nomine Patris et Filil et Spiritus Sancti. Symon (a). Dei gralia Tornacensis
episcopus, venerabill fralri Roberto magistro militum Templi Ihcrosolimilani celeria-
que fratribus ejusdem loci, presentibus et succassuris in perpetuum. Honorum viro-
rum desideriis et religiosorum petitionibus, by lare ni et fucilctn aasensutn accommo-
dare debemus. Tue Igitur, dilecte frater Roberle, fratrum
tuorumquo pettUoni
annuentes, altarc de Sclipis cum omnibus appendictis suis, quod Guillclmus vldtli-
cet castellanus de Sancto Audomaro.filiisojus.Ostono.cum fratribus suis, conccdcnti-
bus, in nostram manum reddidit sancto domui Tompli lhcrosolimitani et tibi luisque
auccessorihus cum omni inlogrilalo, ob salutein anime noslro, damus et concedimus
atqtie assensu Thcoderici (6), venerabilis Flandrio comitis, Stheptiano (c) quoquo
comite Bolo-f/b/. il'^nienso concedente, de quorum feodo illud allare erat, sub per-
petua libertate delnceps possidendum presentis pagine munimento firmamus. Ut
hoc itaque donum ratum et lnconcussum iiermaneat, tam sigillo nostro quam tes-
tium eubassignatorum testimonio corrobornmus, et no ab aliquo uttcrlus violetur,
episcopali auctoritale et subanalhemathe prohibemus.
$ Symonis, Tornacensis episcopi. $ Iliighonis, cnncellatii. $ fratris Osloni» do
Sancto Audomaro. $ fratris Roberli de Furnis. $ fratris Heinrici Alrebatonsis, mHi-
tum Templi.
Actum est Noviomi, anno M'G'XL* ab inemnatione Domini.
Copie. du m' a. Rome, Vatican, Fonds Vatican, n° 73I1. fol. 77"; et n* /ig'17, fol. go".
Faclum est autem hoc privilcgium onno incarnntl Del Verbi MCXL, imllclione ut,
menso apritis, f|tjotlo quoque onno princlpatus domini Raimundi Anllochcni princi-
pis invictissimi. Testes subsciipli
Illilielinus Iltaclielus et Ainierictis atquo
Wllletmus Pictaviensis capeilani ecilicet palalii et Goisberlus
Drogo
Templi milites
Data Antiochio per manum Odonls cancellarii 1111 kalendas mail.
(a) Simon, évf que de Tournai et de Noyon, ui3 {• rivr. tt4S. – (6) Thierry, tomtods
KUndre, na8 (c. 6) janvier 11C8. (c) Ettenne, comte de Boulogne, c. na5, rot d'Angle-
terre, Il55 f a5 octobre n5i.
i44 ciAtuunt ou nvu
Original Rodet Arch. dep., H.. fond* de Malte (St Gcorgt» de Luietrçon. n* i).
Imprimé dans in Confèrenctt cccUtiatUqatt <ta dioehe de Rode:, année 1903 (Histoire weM-
ttaillque. t. II, p. 184. Pièca jmt{jUalivei, n* IV); – ilèmoirtt de la Société des Leltret,
Sciences tt Arts de i'Aveyron. t. XIII. p. 179.
Copie du mu* s. Ozford Bodteisn, m». Wood (empt.) 10, fol. 1$.
(a) Adémur, évéque de Rodei. 1099 t «vtril itlii. (6) Le 10» Etienne êt*U « Hereford
en ma) ou Juin njo.
CAmTULAUK DU TBWLX |$5
Copie du ui» t. Avignon, Blb). munidp.. Carlalaire de RUhtrtnehe$, eh. XXXVII, foi, »»"-
»S~.
(fol.93) In nomine Doralni noslri Ihesu Xpisti. Ego, Peregrina, peccatrix femina,
et ego, Pelru» Riperti. et ego, Rodulfus, ambo fllii fllius, domino Ihcsu Xpisto et
beate Marie, genitrici ejus, et miliiibus pauperibus Iherosoiomttani, tam
Templi
futur)» quam presentibus, propter indulgenciam deîictorum noslrorum ol salvacio-
nem animarum nostrarum et patentum nostrorum, sine dolo et sine fraude, sed cum
omni bona voluntato cordis et corporls noslri, donamus et offerimus ln opido Saucli
Martini unum hominem, liect nomlno Poncium Novclll, cum nu" flllis suis et cum
omnibus rébus suis, pro alodio francco, sicut et nos pariter habebamus vel babere
putabamus, sine omni retinimento in pcrpetuum Dco iasamus, ut ultra nec nos nec
posteri nostri nec nullus nostro jussu, sine Illorura grnlo, oliquid roboremur, «ce*
amici Dei et amiclcia eorumdem militum semper consistere Et est census
cupimus.
horum hominum n"8olidos. Hoc donum, quod suprudichim est, in mnnus Ugonis
de Burbutono et in presencla illius milicic
Hoslagno, Xpisti capellano. ego. Pcre-
grina, et ego, Petrus, et ego. nodulfus, facimus, in tcatimonto Petto Imberti. Pctro
Roslagni, Bernardo ««cerdotis. Willclmo do Sancto Desiderio, Willetmo Raimundi,
Riperto Cbarrofoli, Imberto tld Morer, l'onclo Joannis. Atmando Lau-f/bf. 23")
toardi, Elsiardo Laupic. Petro de Ponto, Bernardo Gelafredi, Willelmo Rodtitn,
Poncio Zabatarlo.
Hec fit datio mense junio x'm*. kalcndas julii, ferla un*. !una xtx., nnno M'C'XL*.
A suprascriptis jussu RosUgnns capctlanus scripsit.
In Xpisti nominc. Ego, Bona Sonri«, facio teslnmcntum Deo et frntribus Tcmpli
Salomonis do quanta heredilnte quotn habul cum meo viro In villa que vocatur Avlda,
do et conflrmo Indo terciam partem suprodiclis fratribus l'empli pro remedio pecca-
torum mcorum et Insupcr concedo iltam domum cum suis quinlanis, et do hodie die
de noslro jure stt ablata et ln dominio ittorum sit Iradita otquo connrmata. Et si ali»
quis homo ausus fucrit et hoc meum scrtplitin frangoro volucrlt, non ait ci llciltim
set pro sala tcmplaclone sll matcdlctus et c*communtcatus et cum ludn Doniini Ira*
ditore liabeat }wrcionem et quantum inquisierit tantum ln duplo et insupcr
parlât
nomper hoc scriplttm semper illetitini robur obtlncat. Fdcta cari» leslamcnti ment»
jolil, era M.C.LXX.VHI. Bona
Ego, supradlcln Soarii, cum propria manu mca roboro.
CttluUIf» du T«mfl#. |0
I S6 OAKTOLAIKB DO TKMPt*
CepUàu sn* ». Madrid, Areh. Nac. Cart. B. 69S, n* ao4, foi. nt-g3.
^JA Tu De! nomin» et ejua divins démentit, Patris et Filii et Sptritu» sancti
^T Amen. Eco quldem, Dei gratia, rex Garcia (a). Placuit ffcl. Wrj michi.
libenti animo et sponianea volumptate, facio hanc cartam donationis et conflrmacio-
nii. Dono ad Deo et ad honorem Templi Domini de Iherusalem et ad illa cavalleria,
una peça qui eat in villam qui dicilur Funes, et est ln Illo termino Inlrambai aquti.
Et hoc donativo qui est suprascripto, laudo et concedo. simul uior mea regina Mar-
gclina (b) taudamua hoc donativo, propler animabus parentum nottrarum. Et qui
banc cartam voluerit dlsrumpcrc vel disrumperit. sedeal .nateOictus, et cum Dallan
et Abiron habeat in inforaum, parlicipationem, hic et in futuro in scculum seculi
Amen. tfa Facta carta in mense juilo, in era M'G'LXX'VHl', régnante rex Garcia in
Pampilona et in Tutela, episcopus Sancins (c) in Orunia, don Gonçalbo in Funet,
Ro-f/b/. 93}dr!coRodrikec, RedmirPetriç, Petro Bermundec inerino.etdonGonçalbo
Alkade, et Sanclo Dominkeç et Fortungo Pasclial; hec aunt testes, viaorea et audi-
tore*.
(n) Garda, roi de Navarre, n31 t ai novembre 11&0. – (b) Margellne. fille de Gilbert, set-
gntttr de Lalgle, f c. t*43. – (c)S«nclie. d»ê<4U8 dé Pàirtjielune. liai r it octobre ni ».
CA.KTDLAIRC Du VKWPSJt
i^n
CCXm n4o,s6»oût.
OopU du *»• ». de don AWuret Utbonne, Arcb. da Torre do Tombo, reg. »«. fol. cutw.
Jn Xpisti nomine. Ego Domintcus, una cum frattibu» meis Egas Menendli et
Mareco. faclmos kartaw donacionl» et firmllatis vobls, milltl de Templo Domini,
Petro Froilai. ecterisque milillbus, tam présentons quam successoribus, «le heredl-
tate nnsirea propria, quam liabemus In villa Malados, pro remedio animarum noslra-
rum et parenlnm nostrorum. Damus itaquo vobls ipsam heredllatem
Inqna moratur
Otmwlvus Ordoni* do Matados, cum omnibus »n(s reditlbus et eum suia dlrecturls,
et eum suis CJtlumntts, rauso, omicidlo. furto. et ceterls. Quiconque igitur contra hoc
factum noslrum venerit nd Irrumpendum, vobis
componal ipsam hereditatem Induplo
et insuper ail malnllctus etcxcomunlcalus. Facta kurln leslamenli et firme donactonis.
iv ksîendnj octobris. era MT/LXX'VIH'. Koa «uperlus nomlnati Dominiez. Egas,
el Mareco Menendiz banc ksrtam proprii» manibus Petrus
roboramus ij«. leslls, Sue-
rlui letllu, Menemlus Itslls. Ego Siicrlus Gun.»fl1*h tonflrmo: Mc'nendus UumaivU
conflrmo. l'ettus Sf.jua notull.
t4s Cfc*TlXUSB DD TBMTU
CCXVn
[u4o-u4a.]
Copte du «• «. Londres, Brittih Muséum Cotton. Nero B VI, fol. 1*8.
CCXVI1I [n/io-ii^ï.J
Copie du iv's. Londres. Brlllsh Muséum Cotton Nero E. VI, fol. i48.
Cepit du iw' t. British llweum Hariey. m». 1708 (Outrtekuy ofRtadlng AbbeyJ, fol. w~.
A(delizia) (a). Dei gracia regina, A(leiandro) (6) episcopo Lincolniensi», amico «no
kariMimo salutom et amicitias. Sciat dilectio vestra quod manerium meum de Stan.
ton partim divisi et concessi aanete Marie et cvmvenlui de Radinge, pro anima regis
Hcnrici, domini met; et partim concessi fratrlbus de Templo de Iherusalem, et par-
lim concessi Mltcseiidi, cognato mec, uxori Roberti Marmion, et partim concessi
Willelmo de Harefluclu pro servitio tuo. Attamen omni tempore ecdeiiam de Stan-
ton' et omnia que episcopus (c) Sarum, avunculus, in Slanton' de me tenebat, in
manu mea detinui. Et nunc Kialit me concettitse beneficia cjuidemccclesie de Stan-
ton' conventui de Radinge, in elemosina, pro anima Henrici régis, domini mei, et pro
animabus omnium fldelium defunctorum et reprcscnlo vobis domiium abbatem de
Radingo cum monachts suis, ut pro amoro Dei et meo, benlgno eoa recipiatisetquod
vulruni est ela voluntarie faciali». Teste. (sic).
(a) Adélaïde) de Louvain. tcute d'Henri l", remariée dfcs ti38a Guillaume d'Albtgny, comte
d'Arundel. (6) Aleiandre. Wquc de Lincoln, aa juillet iij3f »o|ulllcl nà8- – (c)fiogcr.
é»èquc de 8«llsbury. i3 avril no3 f 4 aie. tiSg. (d) QcolTroy de M«lndo»llle, créé comte
d'Essci niof 14 «pi. 114.V- (e) Ln fondation (te Waldcn est de n36. (/) Gilbert de Clare,
comte da Pambrok, n38 t 14 *opt. u48. (g) «ohesc, Mlle d'Aubrj de Vere, femme de
«eoffroj dt Mslndcvllle.
CJRTUl.URB DC ItUPLK |5|
CCXXI [ii4o~-ii5i.]
Dowfa Anoti»i)Dii.
CCXXH [ii4o-ii53>]
Orlghialictiîé Pari». Arch. Ntt-, S. Si86, n* a« (ia* n* de la io* Ittue, de Cholsy-le-T«nple).
Ego Manaases (a) secundus, Dei gratia, Meldensls apitcopui, notum fleri volo tam
futuris quam prewnllbus quod Simon, Orphinus cognominatui, et uxoreju», vocata
Puella, et Herbertus do Percbeio, de cujus feodo res est, et uxor ejus Beatrix, con-
cesserunt domino Hugoni de Soslaco et fratribus Ibidem Deo tervientibus, roedieta-
tem nemoria quod habebant apud Carniacutn, ita quod ibi neque villam neque pies-
satum sed granchiam tantum facero possent,et Ii partem «uam ln venallbus predicti
domini Simon videlicet et Herberius exponerent, si fratres de Templo tantum dare
vdlent quantum et alius, nllcrl vendere non possent. Ubi interfuerunt Teobaudns,
archidiaconus, Ascio (6) decanu», Bercugcrlus sacerdos, Lambsrtus aacerdoa, Berne-
rus sacerdos. Alermus, sacerdos. Isembardus cterlcus archidiaconi, Guarinus de
Compcns, Bauduinus sacerdos; de militibus Andreas de Compens, Robertus, filius
ejus, Petrus, frater cju«, Roricus do Fresua, Morinus, Potrus Pomellus, Manatsos de
Curterlo, Johannes de Ctoia, Durandus.
Ego, Ludovicus, Dci grntia Francorum Rex et AquiVmorum dux. Notum fie (lie)
volumus tam futuris qu.'im et iiuUinlibus, quod nos domum quandam quam habont
milites Templi apud Laudunum cls llbcram ab omni consiietudino perpeluo conec-
dimus. Ccnsum quem nobis doimis predicla drbebat cis in perpelutim donamus et
concedimus; ttniversisque ministcn'ntibus nostris precipimus no requirant. Quod no
voleat obliviono delerl, scrlpto coniirmari et sigilli nostri auclorilatc corroborai! pre-
cepimus.
Actum l'avlsltu pupllco, anno incarnali Verbi M'.C'.X'L regni nostri vin*.
(a) M»nass& Il. 6»êquo de Meaua, 1 i3i f i3 avril 1 iBS. – (6) Aiclo ne Ogure p« dans la
liste dci (io;cn»;de Meaux {GalUa Christ.. VIII, col. i663>. faut-il distinguer le dojen Hugo
ii.Sodo Hugo dojcii en 11 53 et mctlro le dojei» Ascla rnlro ti4o~iiS3> y
(IAKTDLtIH eu TmrLC l5i
dédit milllibus Templi apud Betvacum terram que vocalur Mansum epiacopi, quod
et nos conccssimus; et ut ratum et inviotabite permaneat illud donum, sigilli nostri
auctoritate corroboramus. Actum est hoc anno incaroationis Dominir- M*C*XL* regn!
nostri octavo. Astanlibus in palatio nostro quorum nomina et signa aubscribuntnr.
$ Radulfl dapiteri. ( Guillelmi Bulicularii.$ Mathei camerarii. $ Matheiconatabularii.
Data per manum Natalia cancellarii.
CVXXV [iifti-u/».)
Copie du ii**§. Ptrii, Blbl. N»t. Lat.. 9973, fol. &Net g".
In nomine Palria et Filil et Spiritus Sancti. Ego Odo (a) «ecundut Dei gratia Bel-
vacansis episcopus
(Jol. 0")
Huic concessioni facto apud Britolium interfucrunt hli teites Serlo (6) abbaa lancti
Luciani, Galterus (c) abbas sancti Symphoriani milites do Templo Otto et Gislober-
lu»
'u. (d). (d).
CCXXVI (11S1-1147.J
Siili Martène. Ampllw. collrello 1, col. 76a Van Drivât, Le Cart. de Salnl-Vaatt. par Gui-
mtnn, p. aB3-4.
Galtcrtis(«)Dci gratta abbas cenobli beat! VcdnMi Atrcbatcnsi», cum frairlbus sibi
conimissis omnibus hec Icgcnlibus vel agnoscentibus tcmporalibus uti sed
quidem
eternis frui. Quoniam vita morte, memoria obiiviono, veritas impugnatur falsttate.
nos contra hec tria impedimenta, utentes presciilium lilterarum nnnotaliono, slgnlfl-
camus tain futuris quam presentibus, quoniam cum fratribus nostris, nillitibus Tcm-
pli lerosolimitanl eteorum eubditis qui videliect neqiin(]uam, mundo abrenunliato.
mililaro Deo soli devoveriint, spccialctn sociclatcm omnium «pirituallum bonorum
habemus, dnlls benigno et humilitcr susccplis vicissini mutuia petilionibus, ut in
augmentum corporis domini nostri Icju Christi
rratcrnoquoquo nuxllio niagis magis-
que proflclamus. Illud ctiam
deindo notillcamus quoninm ililem fralres milites,
cum in fundo terre noslre, scilicet vlllo lladcnsis, curtcm unam conMituerc dispone-
rent, id oUam a nobis expellerunt ut capcllam sibi liceret inibi constituera, in qua
ipsi et sibi subjecti videlicet qui seculo abrenunliassent, tam in morte vol aepultura
quam ln vila, perciperent divina, salvo in omnibus atiisjuro nottre Hadcnsls parro-
chio. Hoc igitur co afïcclu et tenoro quo postulnvcrunl, causa Dei. atcut frairibus
conccsslnni» et chyrographo donum roborantoa slgillo quoquo nostro munivimua.
(a) Odon II, é*éque de Beauwfs, ti33 f tt4V {b) Serlon. sbMdo 8. tuden, 1139 f »t<
ifplfmbrc 1M7. (c) Gautier, abbé de Saliil-Syinphorici;,iiâi f 6 avril 1166. –(d) Cf. ibi-
dem. fol. 0" Ego Dcrardu» do Britollo
Signum Scrlonls abbalis sinctl Lud*ni; SIgnuro Qalleri abbalIsMnctt 8ymphorlanl; Slg-
nuin fratrt» Andrée Signum mllltum de Templo Olhonl» et Gltlcbtrtl
– («) Gautier, abbé de Silnt-Vâiil,
itii-tii;.
154 CUTVUIII DU tBOU
J^ T> Dei aomineet ejus rfivina clementia, videlicel Patris et Filit et Spiritas
T I wncti. Hec e«it «rla quam fado ego Garcias(o), Dei nuto, Pampilonensiura
rei. vobla Bonet. Placuit michi libenti animo, obtimo corde et sponlanea voluntate,
et propter servidum quod michi fecislis et fecietis in anlea, Deo volente; dono vobis
Eiterquel in hereditatc, hoc quod regale est et mei juris est. Dono ergo ad vo». Bonet,
istam supradictam heredlutcm, videlicet cum terris cuWs et incuUU
Etterquel,
(fol. #I2~; et suis termina et cum regressibus et introitibns et cum tuo soto et cum
sua aqua. et cum omnibus pertinenliis suis, que ad illam hereditalem pertinent vol
pertinere debent, ubicumquo Invonirc polorilis, dono et concedo vobis, ut ab isto dte
in antea, jure hereditario, vos et fliii vestri et omnis vesira
gencratio possideatis,
loWa mea fidelitato et cuncte posteritalis mçç, per secula cnncla. Siosum rrgls
Garcio.
Ego Bonet islam supradictam bereditatem dono et concedo Deo et Templo de Ihe-
rusalem et hoc signo roboravi cam »J». Testes islius donativi ad Templum de parte
Bonet don Boves, et Fortun Enecones do Barelas, et Garsion do Bdforat, et Remun
de Cortes et Rettro fllius don Boves. Facta caria in era in primo domi-
M'C'LXXVIIH'.
nico de tnlran-f/o/. in villa
I i3)\t febrero, quo dicitur Tutela, rcgnnnte rego Garcia
in Navarra et in Vallo Oscelle, et in supradicta ubi fuit scripla et fada ista
Tutcla,
carta. Episcopus Sancius (6) in Pampllonn, Martin Sanz in Logrunio. Rodric do Zafra
in Valterra, et Gonzalvo suo fratre in Fîmes, Martin do Leet in Miracle, Udla Latro ln
Aivar, Guilielm Accnariç in Sangossa, Semcn Forluniones in Sos. Ego Egidins, jusiu
domini moi régis, hanc cartam «cripsi, et do manu mca roboravi >£ eam.
In nomine Domini. Ego, Ouillelmus Paulus, donator sum tibi Adlardi uxori mec;
dono tibipro tuo sponsalitio totum honorem meum habco vol habero
ubicumquo
debco. ilium mansum scilicet ac terras, et vineas et ortum et aliud totum, ad haben-
dum scilicet ac possedendum nos et infantes nostri qui do nobis ambobus
procrea-
buntur. Et si tu, Aldiardis, luporviseris me, Guillelmuin, vimin tencas et
tuum,
habeas donationem istain in omni vila tua post obitum tuum. si lune infans de
nobis ambobus appoiibilis procrealus non fucrit. donatio ad inillciam 'l'em-
prcdicla
pli Salomoni» et ad mlnislros cjus remaneal ac icverlalur. S. Otiillclml Pauli qui sic
islam cartam flrmavil (fol. M). S. de Doîciics, niii Poncll Ucrnardi.
Bcrcnguorii
S. Guillclml do Angles. S. Bcrnsrdi Modol. S. domni Bcrenguarll do Rovelra bajuli
honoris millUoprcdlclo, et Guilleltni consilio hoc factum
Catnlani, quorum est. et sic
Islam cartam flrm»verunl et quorum jussiono eam scrlpslt Gillelmu» Aduin, anno
mill* C.XL. Incarne Domlnico, «ni. kaUndas mardi, ferla 11, régnante l^dovlco
r«§«.
Gopiu du m* ». Madrid, Arch. Nie., (Xvl. B., SgS, n* J*« J6«mi, n* «tt.
De Petko Atheusu.
In nomino Patris et Filli et Spiritus sancti, amen. Hec est carta testamenti et firtni-
tudinia quam ego Petrua Taresla 1 et mater mea facimus Deo et raiiittbus Templi
Salomonis, do illo castcllo Ambel, cum omnibus auia terminis cultis et incuUls, cum
aquis et pascuis. Damus et conccditnus castcllum illud supradfclisTompli mililibu»
presenlibiis et • futuris pro remedio animarum nostrarum totum ait condonatum
illfs qui in Tcmplo Salomonis fuerint conversât!. Si quis autem hoc noilrum donatt-
vum scriptum in aliquo frangere tcmpUvcrit.non sit licitum,set pro sola tomplationo
slt malediclus et excornunicalus,
et a corpore Xpisli separatus et cum luda, Domini
traditorc, parlicipadonem habeet, et insuper hoc scriptum semper plénum robur
obtincat. Facta «"aria donationis' et flrmiludinis, mense marclo, in era M.C.LXXVIIH.
Nos prenominati qui hanc cartam scriboro jussimus, cum propriis manibus, coram
testibus roboramus et hec signa »Ji 1J1 facimus. Ego frater Ralmundus Pernardus
recipio hoc munus ad • servitium' Doi'et* salutcm'animarum* vestrarum*. Eterat
ibi teste Galler'de Segur, et lIugus Dalverge, illo cornes Raimundus Belengarius
regnante ln Arngoni et in Ccsat&ugusta, episcopus Bcrnardus (a) ln eadem civitate,
episcopus Michael (b) in Tyrassona, rcx Garciaa in Pampitonia. Ego* Pelrus* Tare.
ila» in1 Borge*.
Copie du xu' s. Avignon, lilblioth. munlclp. Carlul. de Mcherencht$.cb. XII, fol. g-io".
RODULFL'S GuiTBEtlTI ET F1LII SUI DEDEntlNT OMNIM RETllOOECIMAH TOCIUS BU1 LABORI»
ET UWAM TCRRAM Dk.O Et MI1,1VII)DS l'EMPM IeROSOUMITANI.
(Fol. 3"). In notntno Domini nostri Ihcsu Xpisti. Ego, Hodulfus Guitberti, et nos,
Petrus Rodutn, et Nicholaus. sacerdos, lllilrjus, pro amore Dei et remlsslono délie*
torum noslroniTi) et salutn animatum nostrarum et gcncrnclonis nostro, domino Deo
et beato Mario
gcnilijci (Jus, et inililibtm Templi Iherosolimilani, quod dicitur Sato»
tnonis, et domui do Hlcharcnsis, que cilifieatur pro illis, et sustcnlacione illorum,
donamus et ofTcrimus omncm rclrodcciniam tocius nostri laboralu», nunc et semper
in perpetuum, e; illam paucissimatn terram quitin claudlt latex que est slagnoGra-
nolnH imiltoclcns procedero videtur et tibicumqim nos res noetras habeamua, lllam
domum Uoi crcsccre cl laiato -imililcr ciipimu». Hanc facimus elomoiinam bono
affechi cordis nostri el sino fraudo domino Doo et fealribus Templi supradictis et
(n) Bernard. cYJque de Ssragowe, oôp 116». – (b) Mtdic!, éitçu» de Tirttont, mg
t iiBi.
Apud Sclifes.
il
(a) Thierry, comte de Flandre, 1168.
1138 + (c. 6) janvier (b) Etienne de BtoJs. comte v
de Boulogne avant tia5, roi d'Angleterre. tiâ5 t »5 octobre it5J. – (c) Mathilde, comtesse n
de Boulogne, reine d'Angleterre, n35 + 3 msi n53. (d) Alvb, évêque d'Arru, u3i f11W.
(«) Mllon, évêquo de Térouane, it3i f 16 juillet 1168.
GABfULlME 00 TBMVU 167
berg». Michaelis cunestabuli.
buli. i Gisleberti,
Gisleberti. Bergcmis castellani.
cistellani. $ Heinrici,
Heinrici, Bro-
burgensis castellani. $ Rodulphi, Burgensis castellani. $ Rogeri, cattelUni deCur-
traco.
Actum Dominice Incarnationia M*C*XL*1I*, indictione un*, epacta xi\ concurrente
u*. Datum par manus Ogeri cancellarii.
Original: jadis à Poltler», Arch. dép., H», liasse 764. a disparu. Copies du ai février i4o8,
scellée, signée P. Leclere ibtd.. H», 1. 764; du 1" novembre i453 (vidimus du duc Pierre
de Brelagne), Paris, Blbl. nat.,Nouv. acq. fr. n« 6908; du 3o août 1666. signée Oulchird
Poitiers, ibid. collalionnêe do 164» ibid., H>, 3oo informe du «m* a. ibid., H« 764.
Bditi Dom Morice, Mémoires pour servir de preuves à l'Histoire de Brelagne. I. p. 68Î-4
J. Gcslin do Bourgogno et A. de Barthélémy. Bvâehis anciens de Bretagne. VI, p. iaa-3.
(n) Conan III, duc do Bretagne, ma f »7 seplcmbre n48. (6) Alain VI Ferment, duc
de Uretagnc, to84 f i3 oetob. ing. – femme
(c) Brmcngarde, répudiée de Guillaume IX,
duc d'Aquitaine, dp. (iug3) Alain VI Fergent.
Varlentu de rfom Morlte t t. lira. – t. Armani.
•&8 CAAYCLAJM BU TBMTUI
Original Toulouse. Arcb. d<p.. Fonds de Malle, Hotnps. liane i3 (PedUban, n* 3).
Co{>te du »m» ». Perpignan, Arch. dép., Carlulaire du Mat-fleu. n» i»o. fol. 7G" et •}•)-.
Bdité Alart, Cariai RoattlUonnal* dans ta Semaine reUg. da dioe. de Perpignan, i885, p. ({8.
In nomine Domini. Ego. Uzatgarius (6), vicecoraes et flliï mci, Petrus et Arnallus,
nos insimul donatores et difllnitorcs sumus domino Dm et militibus Templi Domini.
ln manu Pelri magistri de Ruira et Ugonis de Betano. ownesvoccs quas habemuain
Gillelmum Raimundi et suos infantes et censum et
atqueposteritatei.sciticctntbergns
omne. usaticoa et Iraces et toltas et forces et omnes nos
odempraments, quantum
habulmus vel accepimus in illis et quesivimus etiam in suis honoribus, totum sine
engan et sine ulîo rctentu, prorcmedio animarum nostrarum. Sicnt dictum est supe-
rius, donamus cldifflnimus domino Deo et predictis Dei militibus. lia ut neque nos
neque posterilas nostra audeat aliquid requirere in predictum Gillelmum de Corbos
et suis postcrilatibus nec in tuum totum honorem in quantum ipse dedli domino
Deo et Templo suoet suis militibus. Si quis hoc irrupere non valcat, sed
lemptaverit,
couponat aut conponant ad Templum et suis iniitUbus Dci in duplo et in antea hoc
flrmum ait modo omnique tempore.
Actum est hoc vin idus aprilis anno M'.C'.XLM ab incarnatione
Xpisti, régnante
Ludovico rege in Frantia.
Stolon Uîalgarii vicecomltis. Petri.
Sic^sjjm Sich^sum
Arnalli, nos qui hanc donationem vel difnniliouem fleri scripsimus, flrmamus tesli-
butque firmarc rogamus. Sto^suu Bcrcngarii. arebidiaconi. Sia^suii Ponlii, capel-
lani de Valle. Sio^oum Gillelmi de Pnracols. Qillelmi
Sio^um nrchidiaconi de
Folliano. Sig^sim Raimundi de Prads. Sio^mum Arnalli de Sorniani. Gau-
Sio^slh
ccllmi de Viver. Raimundus Monachus, qui hoc scripsit ij«.
Galtimus BT wio» srci et Fitn sui dsdbrost omxem bbthodicwam scobum cultpijm
ln nomine Domini nostti lhesu Xpisti. Ego, Gauterius de Monte Securo, et ego,
Agnes, uxor sua, et nos, fllii ojns, Poncius et Geraudus atque Willelmus, pariter, relrl-
bucione alque medela animarum noslrarum et amplexibus sempiternls omniumque
genaracionum noslrarum, domino Deo et beale Mario, genitrlci ejus, et fratribus
Tcmpli de Iherusalem, quod dicltur esso Satomonis, tam futuris quam preienlibut,
retrodecimam totam nostrorum culluum, vldclicct pnnis et vini, nunc et semper pre-
bemus in pcrpctuum. Hanc lnxacioncm
et hoc donum facimus ln presencla Dei et in
manus supradiclis fratribus Templi, qui sic nominantur Ugon'.s de Burbutooe et
Rostagni capellani et Bernardi clavigeris et liobcrli de Montilio Petrtque Montis Pal-
cri et Annonis.
Fuit hec daclo facta in domo Dei et miliclo Xpisti, menso malo, in die Pentecosten,
in teatimonio et in auditu Geraldo de Monte Securo et Nlchotaî de Bulbutone et Poncio
Cavaierii et Petro Bernard!, nepotia Gautcrii supradicti, et fratris
Ugonis de L-imarcha
et fratris Uodulll de Sancto Cervasio et fratrie Imberti de Sauzoet Nicholai (foi. 23"),
iacerdotis de Monte Sccuro et Willelmi Macnfrcdi et plurimorum bec audiencium,
quos Deus nobiscumad vitam ctcrnaiu perducat, ferla r, lune viui'.auno M'.C'.XL'l'
ab incaroato Domini Filio.
Original Perpignan, Arch.dép., fonds de Malte (ancien psreliemln du Temple, coté n! sogi).
Publié AUrt, Cari. liouttUhnnais dans la Sem. Rclig. du dfoe. de Perpignan, i885. p. 463-j.
Copte* du «n* 1. Madrid, ArchUo Nsclonsi, Cari. B.. 60. n« n8î, fol. io8"ioq: ibidem,
n* 355. fol. 137-137".
Copia du xii' ». Paris, 6IM. Nal.. Carlulalre du Temple de Iloaix, fol. 36" et 35 Avignon
Areh. dép.. Cartulalte du Temple de ttoaix, fol. 61.
Ëditi III. Chevalier, Carlulaire de» UotpUalitrt et da TempUtrt, p. 71, qui date 10? juin.
BERMOABltJ» VaSIOHKKS!» EP1SCOPUS ET CASOSIC1 K1US DEDERtNT DlO ET MIL1T1BU9
XPISTI H.tA^ 1>ID1.AM UB1 EST MOttiDISUM,
S(anct)o"Verano,Raimundu»ForûUî*l.RostognusdcCarpentrat,PctrusGauleriusMde
CarpcnlMit, Pontius
Berengirll",PelrusBur!orflni,lohannes4*Bubiilct)sdeSegiirit".
Propter hoc ego Berengnrltis Vasioncnsls episcopiis de fratrihua Templi habul, sci-
licet de Gaufrcdo et Rostagno c solidos de veteribus et integris
Mclgoriells et pro
alii» o. •• iolidis "unam mulam et unam rocinum Il hoc cum consillo Elmeratls
de Podio et Ugonis Rolgerii ego et fratres milicie fecimus et ipsi laudaverunl et secu-
ritatem fratrlbus promiserunt. Scripta fuit hec carla anno M'.C'.XL'»'. un nonaa '•
junii feria m Roitagnus scripsll mandato et fralribua
episcopi supradicli
(a) AlphonM, comt» deToulou», né 1 io3 f Cétttie (c. t6)»vtil it48.~ étè-
(6) lUymond.
que de Toulouse. 11 do t "7 avril »»C3.
1^4 1,1. CAKTVUIU Du TIMM.B
fPJmnibos etc.
Milo (a) cornes Hereford(ie) latutem. Sciatis medediue pro anima
Henrici régit et Waltcti, patri» mei, et Berte, matrit mee. et alioram predecessoram
meorum, et pro ulule corporis et anime mee et liberorum meorum et aliorum meo-
rom amtcotum. Tempto lerusalem et militibus ibidem Deo servienllbus, duas hidaa
terre quas tenui in capite, Henrico rege, in ita libéras et quletas ab omni
Lokeruga,
serildo et exaccione. sicul eas habui in meo dmninio, cum mansura que fuit Rlcardi
de Sancto Quintino tniliti* mci, qui hoc concessit, et cui excamblum dedi, pro eadam
terra, ad suam voluntatom. Set et decima terre in omnibus
ejusdem reddetur, sin-
gulls annis, wclesie sancle Marie de Gloc(estcr) et canonicit de Lanthonio ibidem
regularUerTiventibuj, sicut in dedicatione ejusdem ecclesie mea donationo et e spé-
cial! autoritate eis confirmais fucrit, sub onathemate omnium qui eis Inde injuriant
facetent.Hanc donationem libentius feci ex cognicione et amore Hic(ardi) de Harecort.
Testibus Rogero de Gloc«-ster) fllio mco et Woltero fllio Rtc(ardi).
Copia du «if». Avignon. Bibl. municipale, Carlul. de Rlchtrtnchtt, eh. ixvm, fol. 16":
fol. 69 (BJ et fol. 64 (Cj.
SltVIUS ET «XO!» K1U» tT WMtS EORVH DKDEMURT VXVH CAMP CM lit TEMinoUtO
DE BbCUPTO
(o) Raymond V. flltde Alphon.V) comte do Toulouse, tuccèdek wn père, n48 f 1190.
Variante» ».C: de cjsMlod» Bolbolone. – ». f) et C: «Iloncs.– S Bj h»ii<J, Ci aul. – 1. C: tnaco.
5. C 1 domllonotn cl ttnlloncm. – 0. C letre. – 7. B: comllllonum. – a. B fgrwui et regreiu».
C egroisu» el rogresus. -9B1 1 11011060). .0. il lucroo. es. et. B et C t dalio.
C s ltçc.
i3. Ci In mense Idu» «lobf I». iS. C M'.C.XXX.f. iS. C domllonem. 16. C Hugo de finit
(fol. et}. – 17. B r ttwpll corn Imberto SttM et cum RoiUgn» MpitUao. C tum Humberlo
Siutell«l cum Ho»Ugno ajxllino «ecepll. ra. B: In eademque Urti C: CUlwu tlin«idnn>
terri. 13. B«t C 1 presenllt. – 10. B et C txjtitorum. – »i. D 0. Cr«i»c. »i. B TtUtt lual
BoiUgau» de Slbii Iblane), niiui ejn». »3. B 1 Pt. Ugo. C P. Hugo. – »*. C Wllletmui Hugo.
»&. B Tribut. C t Tribuc». – «8. B 1 lrab«rlui Ttïctnt, Pont ArchlmberU. C Humberlui
T»*»rn», Ponllui Arehlmtwrll. 87. B t IUm fuit Pt. C Intctfali P«ltu» PtpatU. – «8. 1 GdIi-
chinidl. i). G 1 mllIU».
1-
rcxLvn
[txt»>)
Copie du *• ». Londres, Brlllsh Muséum Cotton. M». Ncro B VI fol. lîj.
Co^FmUATlOWOSDBM
BKOIstSTEriUNlJim M0EI1TATIBU8COSCESSI» ADTBHBAM DKDtSHEStB.
Copie du Vf a. Londres, BriUsh Maieom Cotton. M». Nero. B. VI, fol. tS3*v
Copie du mi» t. Oxford Itodlelan. M». Wood (empt.) 10, fol. ici".
[TJurgisius de Arbincis (a) regis constabularius omnibus etc. ealutera. Notum tit
omnibus quia dedi et concessi in perpeluam elemosinam Deoet fralrlbu» militibus de
Templo lcnisnkm totum vnstum de x libratls terre quas rex Stephanus michi dedit
in manerio de Hensinton' et desuper plus in codem rnancrio quod bene valtat xl. sol.
Quaro volo quod benc et in pace et quiète et llbero et honorifico teneant. Testibus
comité Gaufr(ido) (b) et Willelmo Mart(cl) et Bald(uino) niio G!s!(cberti).
Cop(«du un* t. Oxford. BodleUn. M). Wood (empl) 10, fol. toi".
(a) Turglilu» d'Avranches te rétoltt contre le Rot en n45 (Gesta Stepbanl, p. tts). –
(b) Geoffroy da MandevtUe. comte d'Buei, nlo f 14 sept. iU*. – (c) Gilbert de Cltre,
comte de P«mbroke, Ii38 t 14 tept. »i48.
»•* ''oitnunt »« rtmnM
* lundi
{"4», 19 Janvier.]
Deux orlglnaax: charte parUe: Barcelone, Arch. Cor. Arag.. R. Bereng. per*. t3i.
Sit notum cunctis quod «go, Pelrus de Ruvira, servus Dei et milicie
Templi Jhero-
«olirnitani cum fratribus meis, Raimundo Gauïbcrti et Raimundo Arnalli de Bidoclo
et Poncio sacerdoll, cum aliis fratribus nostrls, comendamus tibi, Petro Vei «ilicet
illaolodia que tu dcdisli domino Dco et predicte milicie, que sunt in comitalu Bar-
cWnonensi in parrohecMa sancti Slcphani de Brcda que nominantur parictes. Prc-
dicta alodia que tibi comendamus et nunc eciam tenemus in potestate nostra Uli
modo tibi comendamus ut donea nobis annuatim et nostris successoribus de fructu
quod indeonicrit quatterarn t tritici in fcslvim sancti Fclici», invita
tua, et post obilum
tuum rovcrlantuf prcdicta alodia securc et quieto domino Deo et prcdicle milicie. Si
quis violare presumpseril, nil vateal set in duplo cui fraudem fecerit componat et
post hoc sit fltmum. Que est acta vin kalendas februar». anno ab incavnaciono
Xpisti C'XL'l» post millcsimiim.
Siohum Petri
dcnuvlra.Si.i)î«înjiitlaimundiGaubcrti.5io^MiRaimundi Arnalli
do Bidocio. Sio^t^M Poncii sacerdolis. Etmongaudi Guillctmi sacerdoti»
bio^suM Berengarii do Salrano. nos qui hoc laudamus, firmamus testesquo «itb-
scriptos firmaro rogamus. Sio^ntM Raimundi Renardi. Sio^sum Pelri berirandi de
Pulcto Loco. $n<m Sancie, «xoris cjus. grognon Pelri Arberli do Lieano
SiGi^im Guillelnri Ralmmidl do campo Senteies. Siohum Petro Lcla. SioiTwum
Stephani do Rlparorll. Arnnlll Pclri de
Sio^-ium Ulico. Siohum ArLerti de Vallo
Romena. S^« Raimundi cornes (a). Guillelnius, sacerdos, qui hoc scripslt die et anno
quo suivra.
Copies du xif t. Parts, Blbl. Nat., Cartalaire du Tenptt d* Roeix, fol. 35 Areh.
Atlcneo.
dép., CariaMre da Temple de Raaix. fol. 5»».
ln nomine Domini. Ego Petrus Allauz, bomo peccator et miles de civitate Vaslo-
nc mis et nos filii cjus Haimbaudus et Wilielmus et Faraldus et Pelrus bona flde
et absque fraude, pro indulgentia nostrorum, domino Ihesu Xpisto et
pcccatorum
gAnitrid ejus sanclç Marlç et militibus Xpisii et domui de Roais donamus Inper-
pctuum et tradimu» illam terram habebam
quam 1 juxta terram nostri episcopi,
quam et ipsi fratres ïempli ab episcopo B(erengario) et canonicis suis adquics*-
runt (a) hec est insula et terra in qua fratres edifleavemnt molinum, cui
Templi
venit aqua per banc nostram terram quam donamus. Hoc donum nos supriscripti
datores fuimus in manibus Gaufrcdi miiitî» Xpiiti et fratris Rostagni et auditu
Imberti de Sauieto et Petri capellano de Roais. Hoc donum ego Berlrandus Artt.
liars et nos filii sul Ugo atque Berlrandus, quorum Petrus Allauz et Mil sui
habebant videlicet ad feudum Deo et milicie nunc et semper laudamus.
Tompli
Hanc supradictam donationem fecit Pelrus Ailau« ' et fllii «ut mense februario
ia auditu et testimonio Ugoleni, Petri Marin), Willelmi Marini, Raimundi Marini,
Petri Banrandi, WilUluii Gastaut Bcianzoni, Willelmi filii Petri Ponlii W.
Rainois. Pontii Deraldi.
ln nomine Domini.
Ego, Petrua Bernardi, et uxor rnea, vinditores sumus Deo et
millliç Templi iherosolimiJani et vobis. mlnlstris ejus, Petro do Roeria, et Ugoni da
Beclano et Dcrcngarlo do Roeria ecterisquo confratribus vestris presenlibus atque
futuris. Vindimus vobia Ipsum mansum nostrum quem habemus In villa do Doiencs,
qui afrontat do altano in manso Odonis, de merUlio in airale Berengarii, do circio in
via, do aquilono in kava. Quantum infra islas afrontationes habomus et habere debe-
mus totum sino onini rclincnll» noslra vindimus et dimittimus ac desemparamus
vobis proplnr m. solidos Ugonencosquos nobis dedlst'j, ad habendum illum ac pos-
gedendum veslramquo votuntatcm perpetim faciendum. $ Petri Bernardi et uxoris
ejus, qui sic islam cartam flrmaveninl. $ Guilelmi Mancip. $ Ramundi Lobados.
$ Ramundi do Mont Long. Willelmus scripsit, prosonto et jubcntepredlcto Petro Ber.
nardl, anno millesinro C'X'Ll. incarnalionis dominice, n. idus februarli, ferla v.
régnante Lodovico rego.
Copie du xu« s. Toulouse, Arch. dép., Cartul. Ade Douzens. ch. na, fol. gi"-9i«.
In nomine Domini. Ego,Guillolmus Sicfredi do Burcafols.et fratres mei. (fol. W)
Bemardus et Arnaldus, laxamus et absolvimus ac difinimus Deo et militie Tcmpli et
vobis, ministris ipsius, Petro de Roeria, et Ugoni de Betiano et Berengario de Roc-
(o) Robert succèdo comme chancelier a Philippe d'Harcourt. c. mars n4». (6) Gilbert,
comte.de Pembroke.n38f 14 sept. n48.-(c) Geoffroy, comte d'Bsjex.uiof
– (d) Simon, comte de i4»ept 1144
Northampton, 1 137t «oùt 1 153.
CABTOLAIM DD TUOU 171
teneat, nos ipsam vobis concedimus et laudamus atque in perpetuum flrmam et sta-
bilem permanero decernimus. fuit hec caria anno Dominico incarnationis mil-
Scripta
lesimo G.XL.I1., xvi. kalendas madii, feria 1111,régnante Lodoico rege. Pétri do Auria-
et cartam scribere et testes
cho et uxoris cjus, Adalmurs, qui hoc donum fecimus,
firmaro $ Arnaldi do Solatge. $ latmari de Auriaco. $ Raimundi Amelii.
rogavimus.
l Berengarii do Novellis. lordanis scripsit.
Ego, Theodericus, Det gratia Flondrensls cornes. Utititati et paci eccteslarum pro
bona volunlate
prosptciens
venerabilis Igitur abbatis Clarevallensis domni Bernard! merito su! per secula
commendandi piis poslulationibus devote et benivolo occurrens annuero
volui.
et ln perpetuum conlradidi, ut per totam terram mcam
abbatia Clarevallenjis et omnes abbatie do Clarovallo egresse vel uW
rius exiture. ln eundo et redeundo, a tbeloneo et passagio oint omni.
modis libere
Testes huju» concessionis
Rogerus, prepositus Brugensis; Willelmni. castelanus
SanctiAudomarcnsIs; Rodulfus, castellanus Brngcnsis Gisleberlus, castcllanus Ber-
gens!»; Batduinus do Baliul; Anselmus <Io Baliul Theodericus, camcvarlus Waltc-
rus Gouda; Hugo do Forsclos; Robcrlus, abbas do Uunis; frater Osto et frater
Robertus, milites Templi.
Actum anno incarnationis Dominice M'C'XLH', indictione V, concunens m
epacta sxn.
Ego MathHdis (6) Dei gratin Anglorum regina et Botonio comltissa et Eustachius (c)
filius meus, utilllmum comerclum arbitrantes lerrenis coelcslia et transltorils eterna
compaiare pro rcdempllono nnimarum nosli&rum et predecessorum nostrorum fra-
tribus in CUromarcscb Dco «ervlenlibus totam terram cum nomore suo que ut Inter
domum Malgerl et domum Raimundi Tolsath sicul via que est in n«moré dividit et
vU Presblteti
(a) Wchola». évêque de CmbM», n37 t 1» juillet ..67. (6) Mathilde, cômlwse de
Boulogne, «p. ni» IHenne de Bloi», comte de Mort&ln, reine
4' Angleterre, n35 + 3 mai
ii»3. (c)Ku»Uchc, comlo de Boulogne, t \o (11 >) aoùtt i53.
CAKTOLAXM OC TKMPLt
1^3
Actum «nnoDominte* tncarnalionis
M.C.XL1I, indiction© v, UtMbuaBeraardo abtato
CJarevallis. Walenmno «bbate Unicampi, Henrico abbate d. VakeiUs, Theoderico
abbate de Capella, Milone archidiccono, Iobanne abbate Béate Marie, et Petro abbate
Sancti WJmari militibus de Templo: Gilleberto de Drusencurth, Ostone de Sancto
Audomaro, Widone de Merem Feramus, Carembatdo do Hechot, Symone de Gerardi
Molendino, Dragone de Sperloke, Thoma de Marescb, Willelmo monacho.
Original scellé (fragment du sceau équestre du duc Godcfrold) Mont, Arcb. de l'Etat, Chan-
trtine, n* 731.
BMi Miroeus, Op. dlpl. Il, p. 1 i6i cf. Wautcri. Il, p. »35 (a. 1 14») Devlller», Inventaire
analytique. n* 73s, p. »S7.
Notum eit omnibus Xpisti et univcrsç sanctç Ecclesiç et mcis fldelibus, tam futuria
quam existentibus, quia ego, Godefridus (a), Dei grolia, dux Lotharingie et comea
Brabanliç, communi consilio et benivolo assensu mcorum baronum, nobilium, libe-
rorum et cçterorum meorum mcliorum Dei et in remissione
hominum, pro dileclione
omnium peccatorum meorum, et ad aahitem animarum patris mei. Godcfritii (6), et
matris meç, IdO (c) et fratris mei, comitis Hetnrici (d), et omnium
parentum meo-
runi, tam precessorum quam successorum, militibus sub obedientia
et XplsU prome-
renda gratta Dco in Ilserosolimitano noclo ac die, ut decet, in
Templo, militantibut,
comltalu meo, «cilicot ln Brabanlia.competcntcm et commodum
herediUrioque jure,
in ssmpitcrno retinendum atlribui relevium, sed slcdiscrelum et ad deviundas lites
determinatum si quis vct atiqua curiç meç plénum debuerit raievium, videlicet de
fçodo suo recipiendo, v marcas, antequam eo donetur, veto et lido prefati Tompli
militivel nuntio, duas marcas largiatur. Si vero fçodus non lanlum.scd minus, vide-
llcel tin" vel ut marcas valucrit, unam marcam successor prefato nuntio, antequam
co donetur persolvcrit. SI autem minus tribus marcls vel infra valuerit, secundum
ejus valorem. ejn« sibi assumai dlmidiclalem.
Actum est hoc nnno ob Incarnaliono bomini M"* etntesimo XL"' 11, papa Innocen-
tlo ii* rcgnanlo Cunrado, et sub
testimonio nobilium mcorum. Waltcri Bcrtoidi.
Leonis, fieinrici do Lupun, Arnaldi do Askc, Willelmi de Dunhclberge el Heintic»,
fratris sui. et Wfllclmi do Birbcche, et Wslleri do Craliehem et ceterorum quam plu-
rium baronum mcorum.
(o) (îodefroj VI, duc de la Basse-lorraine, 1 lio f n43. (6) Godeftoy V.duc de U Bawe-
Lomlnff, t!c6 f «5 Janvier n,îo. (e) fj9. fille d'Arbcrl comte da ^amuv. (d) Henri,
moine en uAof 37 sept. ti/J..
1. Kejaulitn imtrllfiu.
374 ''<ÏMt1MttAtM<Mt<ttMJt
~~W~F~<* M~-–––– 'tjM~
Stknmit nteotoHniteni, «t tt»*« et Pondo
Vg*A de B«*ci.no, de V«»e. ekwden
mtUUn ftalrftn». et tnemuorilmi vwlri» in militi* Deo lervienUbt», tn noatrt .lodio
de Binmato, cabedax ad pweriata v«îrorum molendinonira qnot jam in fluvlo Aude
oontnnUHa sire edificasli* in ip»o loco in quo ad (fol t&) per presens ipai moleodini
vel ipw paieria tunt sive deinceps fratres in quolibet
Templi loto, in ipso nwtro
alodio mutare volaerint. Similîter kudamus et annuimus
quoqae dourous. voblt
iptwacaptea quos jam de ipsit cabedax live donatione, sive conpmlione deipsb
bomiuibu» qui predictum alodium de noble tenent per feudum. predictam dtmalio-
nem fitio ego, Pelrm de Auriacho et uxor me*, Adalmuw.
predidu», per noi et per
nostrot, ut ab iito die in antea fratres habeant et posiideant
Templi absque nostro
nosliorumquo iucc«»orum atiqua inquieludine. fuit bec carta »n kalend».
Scripta
julii, ferla ni, regnante Lodoico rege, anno Dominico M.C.XL.ll. $ Petri do Auriaco
et uxorit ejus, Adalmuti, aie islam cartam
qui et donum fecarunt, firmaverunt.
9 latberlt de Auriaco. $ Araaldide Sol«l«e. $ Rainardi de Novellis. $ Guillelmi de
Ruflano. Petrus rogitui
acripsit.
Copie du mi»». Perptgnan, Arth. dép., Cartul. du Mat-Dta, n' t»$, foi. iî".
ln Del nomine, vidclicet Patris et Flii Sacrique Klaminis. Notum «il cuncl!» homt-
nibus quod ego UdMgorin» (a) proconsul Fcnollotensis, cum flllo meo.
Pclroatqiie
Arnallo, dono atque laudo domino Deo Temploque Iherosoilmilane (fol. 78")
millcle et fralrlbus illic presentlbusatque venturis onincm boschum do Main Perusta
per alodium. cum omnibus que ibi habeo vel habere debeo vel que pro me homo vel
femina illic tenct, videlicet lascarn. leudam, foresterîam, glandcam.introUum et eii-
tum. Et aflronlat ab oriente ln loi-rente do Proveencher. de meridie vero ln termino
de Ponl». ab occidente In fluminodc Adadig, ab oqulloneln via quo pergit do Arcluno
ad Pleit Lubi et ad Aguoibam. Sicul istc »n» orrrontacioncs includnnt, sic dono ac
laudo domino Deo et millcle Hierusalcm simil stiprascrlbilur. ob rcmedimn anime
mee et parcnlorum mfotnm. in manu Pelri de nuira. servi servornm Dei, et Ugons
de Bclsno, et Arnaldi de
Sorgniano, absque fraude et dcxepdone. tt propter boc, oed-
pio ab Ulis Mnum nnildtn et unum mansum Oausbcrll de Prugnanes, cum omnibus
perlinencli», et unam vineam. Si quis banc catlam nimpcre voluerit, in duplo com-
ponat et cum luda traditore socictur. Que fncl« est m' kalendas
juill. anno ab incar-
naclone Domlni M'C'Xfll*. regnnnln Leodovico anno v. Skh^su* Udolgarii »!ce-
comili». SmiîwuM Petri. filii rjus. Sio^xom Aruald), mil eju». qui hoc parller Orma-
vcrunl et testes Ilrmare percepcmiH. do Prats. Sio*soa
Sto^suu Haymundl Oullelmi
do Paracollis. Sio^tn Gaucciral de Viver. Sio^sum BercDgarli de Sorgniano Ego,
Bernarduj, rogatua «oipji die et anno quo ifi supra.
f/o/. 20»;. la Domine Domini. Ego. Petrua Bernardi de Casais, et uxor met, Cer-
dan», et fllii nostri, Bcrnardus atque Rogeriui, donatores et vindilores aumus Deo et
militie Templi Salomonia lherosolimitani et vobis. minïslri» ejua, Petri de Roveria et
Ugoni de Betiano et Berengario de Roveria celerisque confratribus eju» ln ipw militia
Deo famulantibus, presenlibut futuris.
atque Donamus, vindimus et omnimodis
desamparamus vobis, sine omni retinenlia nostra, tolum tpsum honorem quam habe.
mua et haberc debcmua in villa do Curtcsel in suis terminils et in terminiodeAliario-
nis. raansiones seilicet et casales et terraa et orlales et prata atque pascua et totum
aliut quantum ibi liabemus ci habere dcbemus, tolum sine nostra rcservatione et
omni nostra ratinentla et sine inguanno, donamus, vindimus atque dimittimus vobî»
ad habendum scilicetac posaedendum voluntatem
vestraque perpetim faliendum. Et
»i omo vel femina ibi vobis
(fol. 21) quicquam amparaverit, nos erimus inde vobla
legales guirenti sine inganno. Hoc autem facimus propter aniorem Dei adipiscendum
et propter remissionem nostrorum et propter t solidos Ugonencos
peccatorum octunos,
quos vos predicti milites. nobis dedisti; ut sic isla carta cum isto dono Orma et sta-
bills pcrmaneat omni tcmporc. Pétri Bernardi de Casals et uxori»
ejus, flliorumquo
illorum, Bernardi atque Rogcrii. qui sic islam carlam flrmaverunl. $CalvelideCasala
et flliorum ejus. Gilelmt et Raimundi et Bcrcngaril atque Danielis, qui istam cartam
cum predlcta vimlitlone taudavcruntct nrmavcrunt. ^Gilelmi Mmidpii. Raimundi
de Palaiano. %< liaimundi Lobados. Pontii Ferrol.
>î« Willelmus scrlpsit, presentibus
cl jubentibus Pclro de Casais et «Ho suo, Bernardo, anno millesimo C.XL.II. incar.
nationis Dominicc, vi {dits julli. feria va, regnante Lodovico rege.
Copie du m»». Madrid, ArcbWo National. CartuMre D. 5g5, n' 337, fol. ia4".
(a) Bajmond B#r»ng«r. comte de Barcelone, n3i t 0 août it6». – (6) Garclt, rot d,
Nirant. t*S* t n5o. (e) llimlre 11, rold'Awgon, ii34-ii37 t 1147 18 loût. – (cOMIcbd
éTique de Tlaâl*on» inpf ti5i.
'7* CMTOLAUUI au TBM»Mt'
eo,v da SI" 1. TO«114. Arch. cWp., fonda de Itatk. ~.f. «. poarenr. cb. 80S, ft)I.
14"" et .4,.
Ort~tnnt Toulouse, Arch. fonds de "1I1It', L~rromet. 118ste 1. "'<' 0 (coté ancienne-
ment 7).
*<0) "Jf/ erreur dans la date corr. V* lllus- <6> B»»mond, «,iqW de Toulou». Mo
T '7 **nJ nos.
Grtriurv i~
!5
a ~8 f:At1'tC9.~t~k Du "»ILI
CCLXXI j6 sept-sept.
ln49) 1143.]
Copie du «• . Londres. BritUh Museum. Nero B VI. M. i33«.
C*»t* Stkpbani «tau Asotns de quad»aoista ssohdatis tbkm in mahmio
DE DTRlIESLBy.
Copie du xv a. Lisbonne. Arch. da Torre do Tombo, lib. dos Meilf.doj. fol. 86».
Sub Xpisti nomine. et ejus mijcrioordla. ego Goda, ignorant dicm morlis mee. et
tamen scienl illum imminere.
placult michi. spontanea voluntale..ma cnm fillo meo
Guia» et uxoro sua Ermcscnda
PeJaiZ. facero cartam testamenti a<l n.ilfciom
u"° |crre«° Tcmpli
proprio quod hnbuiraus in subnrblo Monlis Majoris. in collacione
sancli Mlchael.» in loco qui vocatur Emfesta. Sunt autem termint de una parte
casa de Pelag.o Mentndi*. ejus
et do alla parie almunla de Godino Paddo. et d» alla p.ule
via que ducit ad civitatem, et illud est in inmedium. Damus et concedimus illud ad
rnilic am Templi Ierusalcm. nniraabus nostri»
pro atqueparentum nostrortim. Scd si
aliquis homo ex nostri. propinquis vel extraneis venerit, qui hoc nostrum factum pro
sua mala audacitate, in aliquo infringere
teinplaverit. non sit ai llcltum per ullam asser-
Uonem, sed pro sola temptalione ait maJedictu» et excomunlealus, et ab ecclesla
catholica altenatus, et cum luda,
Domini Iradictore. condempnatus. et insuper, quan-
tum quesierit f/o/. a?) tantum in duplum compnnat. F.c.a carta mense Lmbto
era M.C.LXXX. Ego supradiclaGoda.que hanecanam una cum fllils me!» juisi lacère
cum manibua nosltia. ooram Lis teslibu» roboravlmus. qui preentes fuerunt Pela-
gius presbiter teille, Gundisalvu» Godinl» teslis, Petrus
Rodrfguiï lestis. Ermlgius
leslit, Petrus notuit.
(d) l GDbCrl.comte de Cl.re té. (avant No«l)t i.63. (6) Roberi. chmceller. “?.
{<•)Simon. comlediNoMthimplon. n37t août m53.
180 '"«' CASTDUIU OU TSHÏIK
In nomino Dotnini. Ego Florcntia et ego. Aladaic, fllia ejus. et vir meus. Raimun-
dus Lupados. donamus Deo et sancte
milicio Templi Salomonislhcrosolimitanl, unam
vineam nostram in honore Bcrnnrdi de Caneto ad ipsam celatam. ln tennlnlo Sancli
Vlnccnlii Carcassonne; et ipsa vinea affronla do allano in vinea infantum Mor ^cBoo
a meridie in via, de circio in terra Ssncln Marie et in terra
Bernardi do Villaldicm -«o
aquilone in vinea Pont» Bels et infra istas «ffrontallones
nepotum ejus. Quantum nos
habemus et habere debemus, lolitm sine omni rolincnlla nostra Deo et sancte pre-
(fol. fOS™;dlcte mililie et vobis, mlnistii» ejus, Petro de Rueria et Ugoni de Beciano
et Berenguario de Rueria confralrlbus vestris.
cclcrisqiif presentibus atqua fuluris,
don3mus et laudamtis conccdimHâ, ad habendum ac po*ê6dênduru
f.mnimodisqao
veslramque voluntatem pcrpetim faciendum, et ut quartum Indo predlctl seniori
donelis sicut nos facere solemus, et sic ista carte flrma et stabilis permaneatomnJ tem-
pore, sine inguanno.
•8> wd TBvnt
V'àurmâna
$ Betnardi de
Canefo, cnji» «onsilio hec vloea data est, et aie UUm cartam Brraa-
vit atque laudavit. ( Florencie et fllte ejus, Adalaic, et viri ejvw, Baimundi Lobadot,
qui sic istam cartam firmaverant. $ Pontii Ferrol. $ Raîmundi de Sorewno, diaconi.
$ Osmundi diaconi. Bernardus scripsit vice domini sui, GuUlelmi AdaulB, islam cartam
dktantis, cui predicte Florencio et Aladaic et Bernardus de Caneto sic isUm cartam
scribere jusseront, anno mille&imo C.XL1I. incarne dominice, sv kalendas decembris,
feriaiu, regaaole Lodovico rege.
G(nutn>us) Piqmacb.
In nomine Domini. Ego, Giraudus Pigmaus, et ego, Marchesa, uxor ejus, propter
Dei timorem et remissionem peccatorum nostrorum, domino Ihcgu Xpiato et beate
Marie, genitrici ejus, et fratribus ïempli Salomonis, presentibus et futuris, et domui
de Richarenchis, et tibi. Hugoni de Panaz. et fratribus in ea nunc et semper degenti-
bus, donamus nostram partem de tasca et decimam de Brento, sicut laboratus domus
supradicte et donum habere videtur et intelligitur. Hoc facimus et donamus aine
fraude et aicut liabcmus vel habero per ullam vocem aut rallonem Hoc
intclligimus.
vere prebemus in manus tuas, Hugo de Panaz, et super textum evangelii, sicut tu
intelligis et intelligere putas, et fratres qui tecum degent in eadem supradicta domo.
Ad hujus décime et tasce donationem et laxationem interfuerunt Rotbetlus loves de
Monlilio, qui etiam propter hanc donationem xv. solidos dedit nobis kariutive, et alii
plures de fratribus Templi. qui sic nominantur, de Villa Nova, W(lllelmus)
Berengarius
Francigena, Rostagnus capellanus et frater Nicolaus presbiter, Bernardus de Boazono,
qui claviger et bajulus erat domus supradicte, Imbertus de Sauzeto et frater Rodutlus
et frater Lambertus et frater Geraldus de Monte Securo, Poncius Berenguerii, Girauz
DalmaïdeSancto Reslituto. anno M'.C'.XL.II., menae novembris, feria v. luna v.
Original: Rodez, Arch. dep. H., fonds do Malte (La Clau, Texte en langue
n« t). vulgaire
(lofa., n* a).
hujus
donalionia sunl Ialberflus] de Auriaco et Raimundut Amelli et Arnaldus de
Solatge et Raimundus de Solaige et Rainardue de Novellis.
Scripta fuit hec carta anno Dominice M.C.XL.11, v idua decerabris, feria rai,
régnante Lodolco rege. A Petro de Auriaco mandatus, Petrus scripait.
1 V> nom «Mit MUiui tUnc, poil a Ui étrit fin» autre trure.
'
188 ; ' câ»twunui bd nwrtK
s.a. -Ï", ~~J..
ÏÏF? ..TTS l "f0*" supradicta on"»*. ««» on»»i •»» melioraKon*
pwralç milice et fwWbos in quadruplum et insuper
componat hec presens nostra
donatlonia 6mni
«riptur* tempore maneat flrœ«. Que est acta in Barchinona v. kalen-
dasjanuaniar.no VI rfrgni
Lodoycijunlori?.Sio^«OM Berengarii Fonoiar S* Petri
de “: Poncii d* Fonoiari nos hoc laudando Ormunt» firmarique roga-
mus. S^. Poncii de Fonoiar, cusini eorum. S# Guillolmi Berengarii de Fonoiar
s* Raimundi Bermund» de Lupicato OlMari
S* de Tugurifs; Stfc Dalmacil de
uaiona; S& Ermcswmdis, matris predictorum fratrum de Fonoiar, que hoc laudal et
confirmai Sio^m Guillelmi, wcerdolis Sic*&» Petri presbiteri, qui hoc scripsit, die
et anno quo auprt.
CCLXXXV
|i i4a-ii63.]
CopU du a«tu> ». Parts, Blbl. Nat., dom Grenier, sol. «55, fol. au.
BdUè Duchesne. Girtiahgie de Guines, preuves. p. 94.
"al8"er/- Les eharUt de S»™ Berlin. 1. 1. “• ,oS (d'après le Grand Oirlablre
de D. Dewllte. t. l, n* 191. p. 379). arec ta date u5a environ.
In nomine l'atris et FiHiel Spirit,,» sancli. amen. Ego, Arnulfus. Dei grali.1 Gisncn-
sium comes, domni 1 ï^-onii. Sancti Bctlini vcnerabiliaabbalis.
roverentia nrovocatu»
et dilecti nostri domini
Noilonis. ïemplnrii, consilio cohortntus •, pro nmore Dei et
salute anime mee. homioes sancti Bcrlini in romitnlu
mcoapud Scaletcomlilutot tali
lego liberos esse decrevi, ut sciliect pro fressenga duos solido» et sex denario»
solvant, et deinceps por-
ab onmi eiacllone liberi pcnanneanl. litautem hoc inconvuNutn
pcraïslat. et ncqunc|uam abnliquo successorum incotum infringi vokat. donalionem
meam scnpto confirniavi
cl subsctiplarum pertonorutii tcslimonin insigniri feci Sio-
num domni' Lconii, nbbatis. Siojium l!o»lonis. SmstJi Arnuin «de Ardes. Sioiuh Uni-
nyerl, elemosinarii». Sigsum Auiilii, monachorum'.eloliorurn quamplurium vener»
bilium virorum.
CCLXXXVI
|ii4a-n64.]
Copie du »V ». Pari». Areb. Nat.. S 4969. “• ,9. c. “• de la 1» li»3jc. de Uaugr et Corval,
fol. 1.
In nomme Dominl. Ego, Ponclus Tellanus cum laudamento matris mee per me et
per meos, per fidem et sine enganno et cum voluntate bona, vendo In castro Marcel-
liano, in manso quod fuit Poncii Deodati, domum unam cum omnibus perlinencils
suis et cum introytu et exitu suo. et eam venditam soho et guirpio sine toto reteni-
incntoDcoelmlliciuTompH Iherosolimltamilanif.r<c),cunctis scilicet confratribus qui
ln congrégations sive convcntu milicie predicte modo sunt vel adhuc erunt, ad alo-
dium et per alodium, totan) videlicet domum integritcr sicut michi per patrem meum
pertinct. totomque td quod in nianso predicto habeo vel habere debeo. Et hanc ven-
dicionem solutlonem
atque predictam ego Poncius Tellanus sic facio et aflrmo quod
ullus homo vel femina protimus vel alienus nullo modo posait eam engannare
nec contradiccre ln perpetuum. Vcndicio autem et soîucio hec predicta facta fuit
in manu Ugonls.le
Becyano.quidohclemosinisdomus caritative milicie predicte Tem-
pli dedit Poncio Tellano xxxÉ solidos Oitcr(rensium). Solucio vero et vendicio hec pre-
dicta facta et laudata fuit in prcscntia Poncii Andree presbiteri, et Guillelmi de Maiano
presbiteri et Bernard! capellani et Raimundi Bec et Haimundi de MarceUiano, anno
Domini M'C'X'LH* pacla m'.rnensejanuarii, lussu Poncil Tellani Bar-
rege Udoyco.
tolomeua teripsit.
ln nomine Palri» et Filii et Spiritus sancti, atquo indivlduo sancle Trinitatis. Ego
Mcnendus Moni?. et c oxor mea Disalvi?., precogitantes extremum dicm obtins noslri,
senclentes pondus peccatorum nostrorum, gratis liroirernissioneicorutil. ne pro salute
animarum nostr.iriun, damus paiipcribus militibus militie Tcmpli Dct et
Salo[monis
constitutif ln Iherusalctn pro defensione sancti SepulcrJ Ibesu Xpisti. noslri redemp-
torls. nique concedimus mediaro pnr[tem nostro licredjitalisque nonilnatur Ordinis.
ila ut habcant potestatetn faciondi ex ea volucrint
quiquid ita ut nullus prcdecesjsor
vel hercs ln ca interrogare posait, sed flrmiter milites habeant et posai.
suprndicti
deanl; [el Lulius hjoino. propinqus noslcr vel extroneus, hoc faclum noslro donallo-
nis vel conOrmalionis inrumpere sil malcdicljus
tctnpta[veril, atque excomuntcatua
cum tuda proditoto ln profundnm inferni et habeant
permaneat; ipsi heiedila|tem
supradijetam cum suis focis, terminis novis et anllqui», Et
longinqulsel propinquis.
ut hec clemosina nostra et carta rata et slabiflis in) perpetuum cum signo
permaneat.
cruels do nostris manibu» propriis connrniamuB, et ln manus tuas, frater Ugo de
Martonio, eam tradimus; et quando finis mee pro nutu Del advenerit, dare
jubeo
fralribus [Tjempli eqiiuin unum et loricam et alla arma que décent militi, excepto
ea que debeo regi. Era Pro testes Didacus Gundisalvlt
M'C'L'XXX'I'iJ* leslis
Arnaldo Destoleà (eslis Ega» Osun'z (eslis.
190 QASTtrLAnji do nmn.it
Copie du xtff. Madrid, Arch. hat. Cariai B. 595. rot. 95, n« 169.
Bec est carta quam fado Petro aacerdos a Deo et ad illo Templo. Venit votuptas
mea, et sic vendoad vobia. fratres de illo Templo. medio kasalin Funes, qui est Palar
et per irea solidos de dineros. Xicho, fllio de lohans Molinero, fidanza don Enecho,
illio de don Franco, testimonia, Petro Belio testimonia, Talaferr, Fertunio fllio Domin-
cos, toanes Ortii. ierno de don Sancio. Perlun Paschal. Xemen Paschal. auo frater,
testes eunt istos. Facta ista caria in era M'C'LXXX'l', regnante rci Garcia (a) in Pam-
plions et ln Totela, Sancio Rodricho avarcha in Fune».
Original: Lisbonne, Arch. da Torre do Tombe, gar. 7, maço «a. n* 1 Copie du «• a. tbi
dtm, M»ro dos Mestrados, fol. cvm.
In Dei nomine. Ego, Aldefonsu Venegas et uxor mea Eldara Petrici, nobis
placuit
per bona pacis et volunta» et propria nostra voluntate, ut faceremus testamentum ad
militem Templi Salomonts. de propria nostra hereditate quem hubemus in villa quoi
vocitant Kanelas, dlscuronta rivulo Pavie, terretorio Alvatenia, quo modo ex parte
Copie du *ii» s. Madrid, Arcblfo Nadonal, Cart. B 5g5. fol. 3a"-i37, »* g3-
(a) Uemsrd, <vêque .le Coïmbre. itiS f 1147. (b) Raymond Béreng«r. comte de Bar-
celone. n3i f 6 août ti6». (c) Bernard. éTtqua de Siragoue. ii39-ii5j. (d) Garda,
roi A* N»*»rn>, »»34 f »i novembre »»So.
*•• «awreuLiB» fo vnmM
»Wi .• Ul.Cbwsller. Cortal. da HotpltaUen et dt$ Ttmplitn, p. 65. ti> 107, qui date ta fé-
vrier 1137.
Hec «ct c**ta. si P(bt&o) Vahblla 1.
Notum ait omnibus bominibusUm presentibua quant futuris quoniam nos pariter,
eco Petrus Vinella et Isnardus, frater meus, pro sainte animarum noslrarum et paren-
tum noatrorum, bona voluntate et devoto animo concedimua et. sine omni reteni-
mento, perpetuo laudamus quicquid jurie habemus in eo quod milites Templi Salo. |1
monUinterritorioacaptBveruntV/o'.38">d«»Ro»«».»icutcoheredeaiio»tiiconce8aerunt
illis. ita et noa concedimua si autem •
aliquis de progenie noatra hanc donationem
irrumpere temptaverit. niai ab incepto teasaverit divinam ullioncm aentiat' •
protinus
et ab omni noatra hereditate alieniis fiai, et factum nostrum inconcuaaum semper
remaneat. Hanc donationem et laudationem facimus in manu Pétri de Roveria. raagis-
tri miliciç Templi. in presentia Bernardi (a) episcopi Aurasicensia, et abbatis Sancti
Ruti Fulcherii, Petri de Ventoirolio, Pontius Lconardi, Bertrandus de Gavaldano
milea Templi, Giraldu» scriplor eorum, Petrus Alacris frater' eorum. Facta quarta' •
(au mente februarii feria v luna xvi » per manum Arnaldi Aurasicensia aacriBtç
qui buie donationi interfuit in claustro beatç Marie..
Copie du »ni* t. Perpignan, Atcb. dép., Carlul du Mat-Dev, n' j36. fol. 146".
ln nomino Domini.
Ego, Arnaldus do Sorniano, cnplens pervenire ad gaudia para-
disi, trado corpus meum et animam meam domino Deo et beate Marie et fralribus
Iherosolimitane milicie Templi Salamonis, in manu Pétri de Roveria et
magistri
Ugonis de Beciano, cum decima quam Guilclmus Raymundi de Corbos tenebat per
me, scilicet decimam que mihi contigit de univeran nutrimcnto et lsbore domus
f J de Corbos, cum meieria de oleo, quam habe-
bam in honore predictorum fratrum Tcmpti in l'ediliano?. Et pro isla décima, quam
jam dederam Arnaldo, fllio meo. dono ci in emondacbne unum mansum qui est in
villa de Sorniano, in capite prali, cum lotis suis pertinenciis. Facla est hujus dona-
clonisscripturakalendas marcil, ferin n*. anno M'.C'.XLMK «b incarnaciono Domini.
régnante Lodovico Rege. Sioiî«um Arnaldi. qui hanc cartam flrmavit et flrrnari
rogavit. SioifrauM Guitclmi de Sorniano et Sig^um Bcrongaiii elSio jnuu Arnaldiet
Sio^um Uguonis, flliorum
ejus. Siojmim Udalgarii vlcecomilis. Sjo^.ium Petri do
Radegucria. SigiJ«scm Guilclmi de Pavacol». Sio^t-M Arnaldi de Tercet. Stoifrausi ^<
Uguonia canonici, qui hoc scripsit.
Coprtdu xn* i. Avignon, Bibl. muntclp.. Cart. de Richtrenches, n»«n. fol. 1*.
Copie du xn's. Atignon. Bibl. munldp.. Cariai, de Rtehtrenehtt, XVIII. foi. t»~.
Biiiè W de Riptrt-Montctar, op. ett., n* ta. p. 0.3.
Uao BniwoAiin bt «ui fiutres bedbhtot Dbo ET ua.nav» Tawu QticQBro
HABKBANT n GaDKIOA MaL4.
Omnibu» hec legentibusetaudlcntibus
agnicio pateat quoniam quidem Ugo Berjn-
gerii et Willelmus, Poncius, fratres, amicl nostri et benefactores domus nostre. vide-
llcet domus de Richarensis que cdiflcatur.ad edificacionem et suslentatlonem milicie
que est in Templo ïerosolimilani constituta, nunc et m perpetuum dederunt quod
habebant in Gariga Mala, sicut crucibus terminatur, domino Deo et beate Marie et
fratribus Templi et gubernatoribus ejusdem domus, qui nomine fucre Ugo de Panaz.
Geraldus de Montç Petroso, Bernardus Rollendi, Rostagnus capelknu», Ugo de Bul-
butone. Hoc fecit et dedit Ugo et fratres ln testimonto de
ejus Geraldo de Vairiaco
et Willelmo de Grilione et Riperto do Gharrouolo et Nicholao de Bulbutone. Pre-
terea, caritative, Bernardua Roltandi unum tune
equum qui pulltis vocabatur,
Ugoni Berengario et fratribus suis, Willelmo et Poncio dcdit. Propterea vero. propter
aliam laxacioncin terminorum de
ejusdem domus, Ugo Panaz dédit alium. Hii duo
equi fuerunt precio veraeiler de xxx' solidis. tempore. (fol. 13) quo ipsi habuerunt.
Aliam laxacionern Ugo et fralrca Pondus et
ejus, Willelmus in lerrilorio de Bremlc
Ugoni de Panacio et fratribus Templi fecerunt, hoc totum quod subler viam habe-
bant, juxta terram qunm Aalais de Sabra et Blii ejus, R(oslagnus), et domui
Willelmus.
milicie dederant(a), et quaniobrem alium pullum de Panaz
Ugo et fratres domus de
Ricbaroncis dederunt Ugoni Berengerli et fratribus suis. Hoc fecit Ugo et fratres
ejus,
sicut Ugo de Panaz et alii fratrei ulla
inlçllexerunt, absque fraude, idus marcii
feria na, luna xx'.vi*.
Originel Perpignan, Areb. dep.. Fonds du Temple, S. FtUce et CorneUt la Rivière. (Ane.
parchemin du Temple, n' 194a).
Original Barcelone, Arcb. Cor. Arag.. Riim. Bertnger IV, perg. 16Î.
Sit notum cunctis quod ego Arbertus de Petra, pro remissione pecatis mels et paren-
tum meorum, dono domino Deo et milicie Templi Iherosolimitani ortum unum de
meo proprio alodio quod est in comitatu Barcbinonensi in parroechia Sancti Stephani
do Castelaro prope Riopullo.in loco nopilnnto Selveln.et affrontat ab oriente intus in
Riopullo, a meridie et ab occidento in alodio de me donatore, a parte vero circll in
torrente de ipsa Selvela. Quantum iste 1111affrontadones includunt, sic donc- domino
Deo et milicie Templi ipsum ortum integriter \a manu Berengarii de Rovira et Petri
de Arczacho, simul cum ipta aqua ad rigandum ortum
ipsum qusntumcurnquc
voluerint, et ipsa aqua venit per ipsam Selvelam et si voluerint ipsum ortum mello-
rare licitum ait ei», aie voluerint vel potuerint. Si qult lnfringere nil
temptaverit
valeat set in duplo els componat et post bec ait flrma que est acta xrn kalendas may
'9* OàSTOumiX
WJTENfU
anno
«MtivitateXpistiC'Xl/IH'ptMtniiUMimum. regisquefrancorum viannoLudo-
vici junioria. Sio^moii Arberti de Petra qui hoc donum libenter facio et eponte fimo
tetesque «ulwcriptos supUdter* Bnnatc rogo. Sio^im Guillelmi Sancti Martini.
S**»* Arnalli Girberti. St^mm Pelet. Sio^cm Raimundi. SigÀm Arberli de Terra-
cia. Sio£im Guillelmi. Bertrand!.
Sio^m
Pondu» preabiter qui hoc scripsit die et anno quo tjf supra.
Copie du »n« Toulouse, Arch. dép., fond» de Malle, Cartel. de Douztns, ch. 39.
In nomine Domini. Ego, Arnaldus de Barbairano, donator su m Deo et sancte
militie Templi Salomonis lherusalem et confratribus atque militibus in ipsa militia
Deo ubicumque famulantibus. presentibus atque futuris. Dono eis totum honorem
meum quem habeo vel habere debeo in villa de Dozencs
et in villa de Berriacho et in
omnibus terminiis illarum, terras scilicet ac vineas, mansos et monsiones, ortos et
ortales, nnuas et riparias, homines et feminas. census, usaticos, servitia et terre
merita, et 'otum aliud quod in villis et in terminlis
predictis earum habeo et habere
debeo. aut homo vel femina ibi tenent et tenere debent de me sive per feuum sive
allo modo, totum militie et vrtiii,
predicte ministris eius, Petro (fol. 25) de Roeria
et Ugoni de Beciano el Bcrenguario de Rueria et aliis confratribus vestris. in ipsa
militia Deo servientibus, et futuris.
presentibus meis gratuitis animis bona
bac spontanea meaque
voluntate, dono atque concedo et potestati vestre trado sine inguano,
ad habendum scilicet ac possedendum
vejtramque voluntatem perpetim fatiendum.
Et hoc donum fatio vobis propter amorcm Dei et remissionem pecoatovum
et propter meorum,
remedium anime mee et vitam obtinendom eternam, amen. Totum alium
meum honorem. ilium habeo et habere
ubicumque debeo, aut homo vel femina
tenent de me sive per feuum sive alio modo. dono et laudo
neptibus meis, lordane
et Peitavine.
que fuerunt illie Mabilie, sororis mee, et infanlibus illarum et ai de
illis desierit sine infante Guillelmus Faber de Barbairano et uxor ejus
illorum cum omnibus infantesque
perllnenlibut tlHs et campus de Insula remaneat hac reverta-
tur ad aupradictam militiam, sine omni conlradiccione. Verum est autem
dictus honor de Birriaclio quia pre-
venit ad meam partem; et pro coequatione
ipsius, predicta
soror mea, Mabilia. etvir ejus, Petrus
Raimundi, habuerunt ipsum honorem de Bar-
bairano. Predictus veto honor de Dozencs venit ad meam
partem, et pro coequatione
ipsius predicta soror mea et vir ejus lmbuen.nl
ipsum honorem de ipsa Valle et de
Gantiono. Sio^ih Arnaldi predicti et Pétri Raimundi. cognati ejus, qui sic istam car-
tam nrmavcrunt. De hoc sunt testes domnus Poncius de Rivo. prlor Sancte
et Guillelmus Marie-
de Cauchos; et Guillelmus de
cappellanus Agro Folio; el Guillehnus
Mancip (fol 2S>") et Pondus Ferrai et Arnaldus.fHius et Guillelmus
Guille; Adaulfl
qui sic istam scripsit. et jubentibus
presentibus predictis Ar.ialdo et Petro Raimundi,
anno millesinio C.XL.1H. incarnatlonls Dominice, nu kalcndas jtilii. feria ti. regnante
Lodovico rege. De hoc sunt lestes dorom» Bernât*» de Caneto et tUigerh» de
Subfandacho et Petrus Rogerius de Bubairano.
OARTDtAMB DO Tlin>LB
197
Original: Perpignan, Arch. dép fonds du Temple, Cérit et V Eclate (ancien parch. du Tem-
ple, n* 1879). Copie du un* s. Carlul. du Vat-Dea, n* j4i, fol. i48w.
In nomine Domini. Ego, Petrus Filiolus, et sorores mee. Orfeita et Maria, et ego,
Petrus Bruni, et mater mea, Trutgarz, et heredes nostri, donamus domino Deo et
fratribus milicie Templi Salomonis, presentibus atquo futuris, in Petri de
potestate
Roueria, magistri, et Uguonis de Bcciano, omnom nostrum atodtum quod babemus
vol habere debemus in villa que vocatur Ccrct et in finibus ejus, cum consilio Rai-
mundi de Contrasto et frai ru m ejus. Est autem istud alodium mansum do Concha
cum suis perlinenliis, in casis et casalibus, in heremo et cultu totum ab Inlogro
donamus predictis fratribus milicie Xpisti, ad faciendum omnes suas voluntates.
Et ego, Raimundus de Contrasto, et moi fratres, scilicet Guilelmus Poncius et
Gilelmus Bernardus et Bernardus clericus et Arnallus, laudamus et conflrmamus
hanc donationom, bona flde et sine enganno, snpranominatis fratribus ut
Templi.
libere et quiète perpetuo possideant et nos ncquealiquis posteritatis nostre ammodo
non requiramus neque habeamus ullum censum vel usalicum in prediclo honore.
Et pro hac laudatione et diffinitione quam facimus. accepimus nb ipsis donatoribu?.
scilicet a Petro Filiolo et Petro Bruni, xvi. soli dos. Fncla est ista carta hujus dona-
tionis anno M'.C'.X'L.III", kalendas julii, feria v, legnanlc Lodoico rego. Sig^num
Petri Filioli et sororum suarum et Sio^xusi Petri Bruni, qui hanc carlam flrmavc-
runt et flrinari rogaverunt. Sigi^mcm Raimundi de Contralto et Guitelmi Poncii et
Guilelmi Bernardi et Bernardi clcrici et Arnalli. fratrum ejus. bernardi
Sig>J«um
Tcimiindi; Sioi^num Petri TcimundiîSia^uM Marie; Sig^num Stéphanie; Sioi^nuu
locfrcdi de Cerct;Sioiî(suii Berengarii, fratris ejus: Sio^muji Guilelmi Miri. Sio^.ium
Guitelmi. qui hanc cartam rogatus scripsit, die et anno quo supra.
Copte du m" s. Toulouse. Arch. dép., Cari, de Domem, ch. 67, fol. 39",
infante, predictus ortus remaneat ac revertatur predicte militie et fratribui ibi manen.
tibus sine omni contradiccione. salvamentum anime vestre. Veimn est autem
propter
quia propteracapte ipsius orti dedistis nobis mi sol. melgoriensium et eic istam cartam
nos vobis cum isto dono laudamus atque firmamus sine inganno. $ domni Petri de
Laurano et nepotis ejus, Rogerii, quorum jussu et consilio hoc factum est et sic iatam
cartam firraaverunt. $ Beraardi de Rocha Corba. $ Guillelmi de Laurano.
Siguerii
$ Ermengaudi de Palaz. Guillelmus Adaulfl, scripsit jussione domni Ugoni de Beciano
et Berenguarii de Roveria et Guillelmi Catalani, anno millesimo C.XL.III. incarna-
tionis Dominice. vi. nouas julii, ferla vi. regnante Lodovico rege.
Copie notariée du i" juillet ia6a Barcelone, Arch. Cor. Arag.. R. Bereng. IV. perg. 167.
Sit notum presentibus atque futuris quoniam, ego, Rafart de Corniliano, et uxor
Engelsia, prompto animo et bona voluntate sine inganno reddimus, diffinimus atque
evacuamus omnipotenti Deo et sancto hospitali de Iherusalem et tnilicia Templi
quoddam mansum quod injuste diu tenebamus, quod dimisit Petro Arnalli in suo
testamento jam dicto hospitali et Templi milicia, illud videlicet in quo habitat Andrea.
Est autem jam dictus mansus in territorio in parrochia Sancli Baudilii
Barch(inone)
intus in lanera predictus mansus cum suis pertinentiis, sicut melius jam dictus testa-
torcujus fuit alodium, tenuit ethabuil ethaberedebuit.simul cum terminis et affron-
lationibus suis et cum ingressibus et regressibus simul cum predicto
ejus integriter
labolatore (sic) êtres suas et natis tradimus et deliberamus et suis
jam dicto hospitali
bajulis et prescripte milicie per medietatem; tali modo ut ego prefatus Rafart et lilius
meus Bernardo teneamus et habeamus propter vos receptores jam dictus mansus cum
suis tenedonibus tantum in vita nostra et habeatis vos propter vestram dominacionem
et lenedonem annuatim mengeram 1 ordei; et post obitum nostrum revortantur hec
omnia sineulla diminutione jam dicto hospitali et predicte milicie, ac de nostro jure in
jusetdominium omnipotentis Dei tradimus, etiam dicto hospitali et predicte milicie in
manum Poncii de hospitali bajuli. Quisquis hoc fiegerit nil valeat set in quadruplum
componat hec omnia cum sua melloratione; et hoc scriptum inviolabilis semperper-
maneat. Actum est hoc nn° nonas julii, anno vi* regni régis Ledoyci junioris.
S^sum
Rafart Sig^wum Engilsia. nos qui hoc scribere jussimus, firmamus et testes flrmare
rogamus. Sig^sum Bernardi, filins noater Sig^num R(aimund)i fllius noster. nos
qui hoc laudamus et cor.flrmamus. Sigi^m R(aimund)i Renardi de Rocha. SigiJ<m
R(aimund)i de Subirads. Sijoi P(etr)i Gron. S>I«! G(tiillelm)i P(etr)i. Raimundi
S^«
presbiteri qui hoc scripsit die et anno quo supra.
Orig. scellé du «ceau royal Paris, Arch. Nat. J. 4aa (obligations. Il, n» »).
Edité Garlalalre général de Parit, n» 3o3.
Original Barcelone, Arch. Cor. Arag.. R. Bereng. IV, perg., n' t58.
Hec est legalis ordinacio sive publica manifestacio ultime voluntatis viri
cujusdam
defuncti nomine Raimundi de ipsa Ruvira, qui instante periculo infirmitatis unde
mortuus est, conscribi non potuit set verbis ejus, dum adhuc vivente testibus pro-
mulgate potuit et suis manumissoribus, videlicet Bernardo de Bello Loco et Arberto
de ipsa Petra et Petro qui dicitur de ipsa Ruvira precepit atque instituit, ut ipsi tali-
ter res suas et facultates distribuissent, sicut scriptum est subterius. Notum est igitur
quod nos testes, scilicet Bernardus de Bello Loco et Berengarius de Mogoda et
lohannes, vidimus et audivimus et rogati ab ipso conditore extitimus, quandojam
dictus Raimundus. in lecto vulneratus jacens in do Monte Pessulano. nos
expedicione
rogavit et nobis videntibus et audientibus manumissoribus suis
injuncsit predictis
qualiter res et facultates suas distribute fuissent hocordine. Concessit Ihcro-
hospitali
solimitani ipsam suam mulam que Petrus de Terracia abebat,etdimisit Guillermode
Mogoda t niuliim concessit ad opera Sancte Perpetue i asinum et ut milites de ipsa
milicia Mabilissent inibi unum hominem qv\ laboraret in ipso operc cum ipso asino
annum Dimisit ad ipsam miliciam Templi ipsum suum aisbergum.etexomni alio suo
mobile concessit ad matrem suam ipsam medietatem, aliam medietatem ad prephotam
kavallcriam [ Jet laudavit et ouctoriznvit testamentum patris suiquod
ipsejam habuerat laudalum ac firmatum. ut stetisset omni tempore Hrmum et incon-
vulsum. Et similiterconcessit { cavajllcriam ipsam Ruvirara cum suis aiodiis
que ad modum pater ejus predicte milicie in prephato testamento abebat dimissum
atque concessum, ut aberet se J et ut milites de ipsa kovalleria
solverent sua debita Concessit predicto Bernardo in prephato testamento omnes feuos
quos per eum abebat cum illorum cxpl| dicjlus auctor hec omnia
ordinavit in mense augusti, anno vu regni regis Ludovici junioris, aliter voluntatem
suam non
mutavit, sel sic slare mandavit | volunlate dicessit
ab hoc seculo eodem mense et eodem anno.
Omnibus homlnibus hoc verbum noscaliir quod ego. Willelmus Malamanus, et ego,
(fol. 6) Orfrisa, mater ejus. et ego, Goliaina, uxor Willelmi Malemanus. propter in-
dulgcnclam peccatorum nostrorum et medelam animarum nostrarum et parentum
*°S C*»IXl*l«t BO TMVtB
«abonna, donamus domino Deo et ejus genilrici bette Marie et fratribus milfcie
TeropU Xpiiti et domui de Rlcharenala et elsdem fratribus degentibut, prasentibus
atque fuiuria, et libi, Petrode Roveria, et minister es ejusdem
qui bajulus miltciç,
et tibi, Ugo de Panax, dedraam illam quam habemus seu habere deberemus in ter-
ritorio quod clauditur aqua que vocalur Oleita. Taliter facimus hoc ut, anno illo quo
altéra para decimç vobit conceditur et contigit in eodem, totam capiatitet passideatis,
et hoc addito ut dominicus laboratus
ubicumque domus miliciç Templi fueret aut
ctwcat, semper totam, si nobis contigerlt, eciam concedimus. Hinc vero, cum bis
supradictis donis adjungimus unam molleiram de prato. que est juxta fluvium qui
v«ctlurEltonu»etclaudlteam ab occldente, et ab oriente clauditur de prato quod
tenere et habere videturGeraldua do Valriacco, et a meridie de pratis novellis, et a
v^ptentrione unura quid parum de prato quod et Ugonis
Berengeril et fratribua suis.
Pro hil et aliis beneflcii*. Petrua de Roveria et Ugo de Panaz caritative Willelmo
dederunt unum pullum de duobus annis. Testes hujus donacionis
equarum sunt et
quidem fuerunt Nicolaus sacerdos, Bernardus de Bulzedone, Rodulfus, Giscbardus.
Petrus Papardi, Petrus de Belmon*. et cgo, frater Rostagous.
qui ab Ugone de Panaz
et Willelmo Malcmanu ju»sus hanc cartam scripsi, interfui. Hec dacio fuit data
(fol. 6") mens» novimbrio, anno M°OXL*1H\
Gun.lKl.MCS AlDlBEMl ET FJUÏ8R BJOS ET MATER SUA OTDEMJST imuM H0WK1H mHTI-
BUS XpiSTl.
Aladaic, infantumque iUorum, qui sic islo carta flrœavenint. Sig^tom Bernardi,
cappelUnl de Doiencs. Sionum Guilelmi de Angles: Sicwom Raimundi Guilelmi. Guil-
lelmui Adaulfi (Jol.35) anno
acripsil jussione predicti Bernardi Gauchirai, miliesimo
C.XL.1II. incarnationis Dominice, v. kalendaB die sabbati,
decembris, regnante Lodo-
vico rege.
Divine lnspirationis gracia et pis!?!»» ratio monet fllios ecclesie summa intencione
providere saluti animarum ac libertati catolice ecclesio. Raimundus
Eapropter. ego,
BereDgatiut, comes Barchinonensis, etDei gratia regnt dominatorAragonensis, virtute
Spiritus sancti commoti-s in celestis militie ad defendendam occidenta!em
potentia
ecclesiamque est in Iipaniis, ad et debellandam et expellendam
doprimendam gcntom
Mauromm, ad exaltandam sancte cristianitatis fidem et religionem.ad mili-
exemplum
cie Templi Salomonis in Ihcrusalem que orientalem défendit ccclcsiam in subjertione
et obedientia illius, secundum regutam et ejusdem milicie instituta beatc obed:encie
rniliciam constituere decrovi quod jamdiu«ninmo et bone mentis dosideriodesidera-
veram et ad hoc venerabilem Rodbertum cxccllcnlic
magne magistrum lherosolimi-
tane milicie et ceterorum fralnim conventuni per literas et inlermincins mcos sepo et
diligcnter inviiaveram. Huic autem desiderio mco ac poticioni Rodbertus
prephatus
magister et omnium fratrum convcnlus in fratrum milicie in Ilienisalcm
capitulo
Dei gratia adquievcrunt et unanimili-r concesserunt
et per literas ac flaires ejnsdcin
'l'empli bonc voluntatis eorum
decretum consilium de constitutione mili-
atque Xpisti
tic in Ispaniis adversus Mail ros miscricorditer renunciaverunt. Idcirco od cxatlandnm
Xpisti ecclesiam, ad excrcendnm offleimn milicie in regione Ispanie contra Sarrace-
nos, in rcmissionc pcccalorum mcorum. nd honorem Dei qui honorât honoiantcs se.
ad salutem anime palri» mei qui fuit miles ac frater sancle in enjus
jamdicte milicie,
regula et habitu glotiose vitam finivit, tibi. Rodberto. milicie venerande
prephato
magister, et successoribus ac fralribus luis omnibus dono atquo concedo et in manum
vestram per hanc présentent «cripluram poteulialiler trado castrum totum «iuod dici-
tur Monszo et castrum totum dicitur ut per aiodUim
quod Mongnuili. proprium ca
teneatis et habeatis vos ri om nos voslri
ne jure porpetuo possidealis successores per
«ecuia cuncta, ciim omnibus teniloriis et perlinentiis ac lerminis eorum vel infra
exisientibus et cum omnibus nsalicis ac consueludinibus suis, cum omnibus leddis
et passaticis, cum omnibus cullis vel incultis, cum et montaneis. cum
planis pratis
el pascuis ot omnibus ad predicla ln omnibus sieut
caslrn pcrtincntibus.omnia melius
et ulilius ad honorem Dei ac supradiclc milicie ulililaletn intelligi valeal, sine ullo
retentu quein aliqua persona ibi non iiabcal. Eo modo dono vobis castrum
quoque
quod dicitur Xalamera et Uarbcranum, cum lerritorils ne perlinentiis et lerminis
eorum et cum omnibus, ad jamdicta castra sino tillo relenlu
perlinenlibu», alicujus
pertone, et honorem Lup Sancii de BeWid. sicut ex hoc cum predicto Lup Sancio
conveniro poteritis, et castrum totum dicitur Remulinis. cum omnibus
quod sibi
perlinenlibiis, cum divina clemencin illud in meam tradiderit et totum
potestatem,
quod habere debco in castro Curbinis, cum Dcus lllud michi fuerit
dignatus reddere.
ciarci Lirai du tiupli ao5
Predicto etiom modo addo vobisomne decimum totius terre mee. videlicet omnium
redditunm et censuum meorum, tam de expletis quam de omnibus consuetudinibus
rectis et de justiciis, de quibus decimum accipero volueritis, et mille solidos in Cesa-
raugusta quotannis. In omnibus vero calvacatis vel cipedicionibus bpanie de vestris
scilicet hominibus, quintas vobis perpetuum dimitto et dono. Si forte aliquid de
honore meodare.vendere vel impignorare michi contigerit, decimum vestrum salvum
et liberum vobis remaneat. De omnibus «iquidem que, Deo juvantfl, juste conquirere
potero, decimum quieto et libere vobis concedo. Et de conquisitione terre Sarraceno-
rum quintam partem vobis concedo, et decimum totum ex his que parti nue perti-
neant. Quod si castellum aut fortiludinem contra Mauros edtScarc aut construere
volueritis, opem et consilium meum per omnia vobil diligenter attribuam. Convenio
iterum vobis et dono in potentia colesti et fortitudine Xpisti me ulterius pacem non
facturum cum Mauris, nisi vestro consilio. Prenominata siquidem omnia devoto
animo ac spontanea volunlate. cumomni intcgritale, omnipotent) Deo et vobis predicte
milicie R(oberto) magistro et fratribus, tam presentibus quam futuris, dono atque
concedo et de meo jure in vestram ea trado potestatem atque dominium, régi Deo
gratias redden?. qui vos ad defcnsiouein ecclesie sue elegit, ac nostris precibus
annuere fecit. Dono vobis iterum atque concedo quod de vestra causa per
propria
totam terram meam nulla ledda. nulla consueludo, nullum Si
passaticum accipiatur.
qua autem laica secularisve persona présentent donationis scripturam in aliquo vel in
toto dimovere tcmplaverit, et iram Omnipolentis incuir.it et tnndiu excommunicatio-
nis vinculo innodetur, donec digno de tanti rcatus excessu satisfaciat. Quod est actum
v Lalendas decembris apud Gerundam, dompno Guidone, Romano ecclesie cardinali
diaconoet légale, célébrante conventum.in prcsrnlin omnium subscriptorum testium,
nnno Dominice incarnationis millésime centesimo tercio. Notum
quadragesimo
autem sit quod hec presens donalio fuit facta in manu dompni Ebnrdi, magistri Gal-
lie, et in manu venerabilis Petri de Rovcria, magistri Provincie et cujusdam partis
Ispanie. et in manu fratiïs Otlonis Sancti Odnierii et fratris Ugonis de Bezaniz ac
fratris Petri de Arzachocl fratris B(erengarii) de Ceguiiiole ac fralris Arnale de Forcia.
Quod autem do decimis superius slalutum est. ita etiam firmamus sicut superius
legilur, salva in omnibus donationo que ecclesiis facta est. SigiJ<™m Raimundi
cornes. Sig^u.m Bcrnardi, Cesarauguatani episcopi. Sigi^sl-m Dodonis, Oscensis epis-
copi.Sm>ï<NtM Raimundus Dci gralia Ausonensisepiscopus.SiG^stiMGuillelrni Roten-
sis clecli. Sioi^mum Guillelmi preposili RivipoHcnsi9. Sioi^num Gregorii, electi Terra-
conensis archiepiscopi. Berengarius, Gerundensls ecclesie episcopus. Guillelmus
Cesaraugustensis. SigiJoum sacrista. Petrus Rivipollensii abbas salvo jure Sancle
Marie. t^i Renalli magistri Gcrundonsis ccclcsie. sancti Feticis
abbas.
Bcrongarius
Sm»î<!«iJi Pelri HnicliinoMciisis nichllevitn Petrus sacrisla Barchinonentis. StotJwuM
Guillelmi sacrir !o liotensis. SioiJoum Arnalli Mironis comitis Palarensls. Stoncn
Artalli comilis l'alarensis. Sio^om Uernardi de Comingo comitis. Sio^num Petri
comilis Bigorre. Sio^nvm Guillelmi Rainiundidapifcri. Sm^uMGaucerandidePinas.
Siwî4»um Bernardl de Ilello l.oco. Stni^.iuM Petri Bertrandi de Bello Loco. Stoi^ntm
Raimundi de Podio Alto. Sto^^tsi Guillelmi de Cervera. Sio^hum Raimundi deTor-
roja. Sio^.itM Raimundi Berengarii de Ager. Sioi^xiiMBernardiGuillelmideLuciano.
Sioi^nvm Raimundi de Vila de Muls. Sto^i>tH Berengarii deTorroja. abba-
Sig^^um
tis Fortuny Montis Aragonis.Sio^UM PonciiclericiB«rchinonensis,jcriptori» comitis
Bavchinonensis, qui hoc ecripiit.
afi* cà«TUiAii« ci! niipit
Copie du *u« s. Toutous. Arch. dép.. fonds de Malte. Cartalaire A de Doaun$, charte 45
fol. 33" et 34».
(a) Le telte est te même que celui de la charte MXCH1 nous n'Indiquons que In vtrltntet.
1. /Vol ripHt.
C\KTULAIM OU nWLI
307
CCCXV11 [1143-1147.]
Charte originale partie à gauche, jadis scellée de trois sceaux Paris, Arcn. Net., K»34 n" 6'
(i" n' de ta 1" lî.iMe de Colours) autre original (muni encore de deui sceaux) Auxerre.
Arch. dép., H. 675.
Copie dn xitt* a. (insérée dans acte du 4 février iaoa/3) Paris, Arch. Nat.. S. 4967. n* 6.
Edile1 Quentin, Cartulaire général de l'Yonne, 1, p. 461.
ClUOGNAFllM.
CCCXVI11 [ii43-itg}.]
Orlytnat Toulouse. Arcb. dép., Peienas, I. a-j, n* »6 (M«galas).
Si vero placet domine mee, Ermengardi, vicecomilisae Narbono, dono ego, Pon-
dus Ymberti, domui milicie de Templo Iherusalem totum hoc quod habeo vol
(a) S. Berntrd, abbé de (JUlmui. 1116 f 10 août ti63 (6) Norptldus, «bbé de Vtulul-
stut, 1" avril 1129 f 17 août n5g.
a°8 C*»TUltm» DU TEMPLB
habere
llJltwiNI debeo
rljkfuU^ in
î« IaIa «Mitai
toto e#mi IUaVah.
Ihobannla
ft^t.»^
Paschalis
de Octobiano,
• J1 w
et in domo ÎUnnindis
Fornerie, quod totum teneo ad feudnm de
ipsa domina mea, Ennenjatda. in cas-
tellode Magalato. Set. si ipsa domina mea, Ermenjardis, noluerit quod domus jam
dicta de Templo hoc habeat, et
conquirat gadagnet hoc de ea, pro amore Dei. vel
pro avère. Et totum hoc prefatum dono et trado domui milicie Templi Iherusalem in
perpetuum.
Ego, domina Ennenjatdi» (a), vicecomitissa Narbone, per me et per omnea meo»
laudo et confirmo cum hac carta illud testamenlum
quod Poncius Ymberlus in sua
ultima voluntate condidit. Et etiam laudo et confirmo ea que in ipso ttstamento con.
linentur, omni tempore valitura
In Dei nomine, hec est carta donatio- In Dei nomino. hec est carta de donatione
nis et confirmationis, quem feci ego que dono ego donna Sançin. mulierdeSan
Sanza, uxor Sanz Sanz de Galur. Dono Sanç de Galur qui fuit. a Deo et ad ipsos
et concedo Deo et fratres Templi Salo. seniores (le Templo, lo molinar de Agon,
monis illo molinar de Agon qui fuit île [lui fuit de ipsa hereditata de San Sanç et
créditai de Sanz Sanz. meo tiro. et suo facio Imc donativum
filio Martin Sanz. saha, pro redemptione
ingenu et libera, anime de mco marito et
hoc quod inde habebam, pro mea anima.
pro anima mea Et ego Martin Sanç. fil de San
vel aninw Sanz Sanz de me et Sanç et de
posteri- dona Sançia, laudo isluin donativum su-
tate, per secula cuncta. Sunt testes For- et
prascriptum, totas moas germanes insi.
tunio Necones et don Bonet. mul. Et sunt
Apparicio. testes Forlun Enecons, et
Facta carta donationis in manu frahis don Apariçi et Bonet. Hoc donativum re-
Ralmundi Bernardi, inera cepit don Raimon Bernad et alios fratres
qui ibi erant in presentia, era M'C'LXXX'H*.
ln Dei nomine. Hec est carta do destina- In Dei nominc. Hec est carta
que fa-
mento que fatio ego Petrus Berengarius tio ego Perer Belenger facio a Deo et a
eunucus vobis, seniores milites los seniores del Templo dono les toto
Templi
Salomonis, in vita et in morte dono Deo quanto in Novellas, casas
que egohabeo
et vobis, fratribus presentibus et futuris, et casales et piezas et vineas, foras lo
totum quantum in Novellas habeo et me maiolo delanto villa in illa
que planto
ipsum,(7b/. 20"^tam vineas et terras quam via de Ebro in tal interdiclum que fa-
casas et casales, extra illo magolo quam cia. in mea vita, mea volunlalp, foras
plantavi in via de Ebro; in taie interdictu non las venda, non las done, non las
ut faciam mcam voluntatem dum vivam. Fuit facta ista carta in manu
inpegnar.
extra vendere et inpignare et darc, dante de magister Remon et fue-
Bernarde
michi viclum et vestitum. Facta carta in runt ihi frater Ucho de Tors, et Rigal
manu fratris Raimund et fratris
Bernard, Viger, et don Ricarde, et Guiralt Calvet.
Ugo de Tors, et fratris Rigald Viger.et fra- Et sunt auditores don Aparicio, et
tris Richard, et Girald Caveth. Testes Arnal Ponz, et Peiro Bernarde. et toto
don Apparitio, Arnalt Ponç. Petro Bcr- concilio de Novellas. Era M'C'LXXX'll*.
fini- ri tnlAiiiiA ,nn« ^Ilin <JA 11 t^
nard, totoque concilio de Novellas. Era
M.C.LXXX.ll.
CCCXXII M43/4, samedi t5 janvier.
(o) Alphonse, comte, 11 ta, puis roi de Portugal, a5 juillet u39 f 6 décembre n85.
(6) Le i5 janvier est un samedi, mai» le y jour de la lune.
CuUltit* du Tow»)«a
t{
210 GAwrounus DU tehplb
Copia du «u» a. Avignon, Blbl. munlclp. Carlul. de Richerenchet. A. fol. 57 B. roi. 6'«.
Edité Mu de Rlpert-Monclâr. op. cil., n" 9 et 82. p. ta et 84.
DE DOîtATIONlBUS QUAS FECBBTOT PETRtiS Uoo ET CXOH ETD8 ET P1U1 8V1
Copies du sn« i. Avignon, Btblioth. municlp. Cartul. de Richerenches, XII. fol. 8".
Edité M" de Ripert-Mondar. op. cil., a' la, p. 16.
Sit notum cunctis, tam presentibus quam futuris. quod ego, Geraldus de Torna-
forl, et uxor mea, Agnes, et filius meus,
Berengarius, nos aimul bono animo et bona
voluntate, donamus omnipotenti Dco et beate Marie, pro remissione
peccatorum nos-
trorum et omnium alodium
paeentutu, per franc, et milicie Templi Salomonis et
fralribus omnibus, tam presentibus quam futuris, medietatem condamine de Sancto
Albano, que est in territorio de Bolboto, et faisam unam. que est in eodem lenitorlo
inter terram ejusdem milicie et terram Petri Ugonis et donamua dominium et direc-
tum tolum quod habemus vel habere
(fol. 9) debemus in terra de Cnlchameroz et
simililer donamus et concedimus domui et fratribus omnibus,
ubicumque illi ampli-
ficare et laborare sive mcliorare adquirere poterint modo et deinceps. Nos.supradicli
donatores. donamus hec omnia supradicta Deo et domui et fralribus.
presentibus et
futuris, omnibus, sicut tneliu. dici vel intelligi polest, ad voluntatem eorum per alo-
dium franccum et chiti omni tempore. Factum est hoc in manu Petri de
Roveria,
(n) Pour que te 7 février soit le 3o« de la lune. Il faut l'.nnée • t44 donc la charte est de
woei ou de l, Circoncision.
(Jol. 8.) Sit notum cunctis presentibus atque futuris quod ego, Bertrandus de Bol-
boto, bono animo et bona voluntate, dono et offero omnipotenti Deo et beate Marie et
militibus Templi Salomonis et fratribus universis, tam presentibus quam futuris,
decimam et totum quantum habeo vel habere debeo infra Urtidez et Elso et Alera et
Riusech, plene et integriter per alodium franccum dono hoc totum quod habeo vel
habere debeo infra istas nu". alTrontaciones
supradictas, preter solummodo tantum
quantum habeo in manso de Lauter, quod in vita mea retineo, et post obitum meum
revertatur totum similiter domui et fratribus universis per alodium franc. Kt dono
unam peciam terre, quam habeo in territorio de Bolboto, et affrontât ab oriente in
terra Nicholai, nepotis Ugonis de Bolboto, a meridie in terra Petri Willelmi de Balmis,
ab occidente in terra de Gauter sene, a circio in Elso. Et dono aliam peciam terre
que est in eodem territorio, ibi habeo vel habere
quantum debeo, que affrontât
ab oriente in terra ejusdem milicie, a meridie in strata publica, ab occiduo in terra
Nicholai, nepotis Willelmi de Borboto, a circio in Elso, quam ego tenebo in vita
mea, et post obitum meum revertatur domui et fratribus universis, per alodium franc.
Omnia hec supradicta dono et confirmo Bertrandus de
ego, Bolboto, per alodium
franc Deo et militibus universisque fratribus milicie Templi, presentibus et futuris,
sicut melius dici vel intelligi potest, ad voluntatem eorum omni tempore hoc donum
facio pro remissione peccatorum meorum et parentum in manu
omnium, Petri
de Roveira, supradictç milicie fratris (fol. 8") et ministri, in presentia tratrum qui
aderant in domo de Richarensis videlicet fratris Ugonis de Panaz, et fratris Nicholai
capellani, et frairis Willelmi de Riellacho, et fratris de Borboto, et fratris
Ugonis
Bertrand!, et fratris RadulB, et fratris Petri de Bellomonte. Videntes et audientes fuerunt
hujus donacionis Nicholaus.presbiter de Monte Securo, et Geraldus de Monte Securo,
et Geraldus de Tornafort, et Willelmus Cornabroc, et Petrus Ugo de Avisa, et Ugo,
CARTDtAIRE t>V TEMPLE j|3
(a) Quoique lo mois ne soit pas Indiqué, Il semble bien que cette charte a été donnée le
même jour que la précédente.
1 Je croit qu'il faut supprimer et el lire a Ouillelmus
F»uco, et Gaufridus Fulcherlus > ces deui-cl
étaient chevaliers du Temple.
a>4 CABTULA1RI OU TÏMPL1
Arbiricue Pigneriu» et uxor ejus dederunt Deo «tdomui Templi quidquid habebant
a rivo Gutte usque ad fines Cnrticampi. Rainaudo de Cuiseio, Petro de Dardenaco,
Rodulfo filio Humberti Largi lestibus.
Dodo dedit quidquid habebat a rivo Gutte usque ad fines Testes
Curticampi.
Gosbertus, Gaufridus, Bartbolomeus notarius.
Arlebaudus dedit quidquid habebat a rivo Gutte ad flnes
usque Curticampi.
excepta medietate unius campi quam retinuit in suo dominio. Testes Girardus de
Chavannis, Aedefina prepositissa. Humbertus sacerdos, Wido Martha.
Lanbertus et frater ejus, et nepotes et ulores et fllii dederunt
quidquid habebant a
rivo Gutte, usque ad fines
Curticampi, preter unum campum quem relinuerunt. Tes-
tes Gosbertus miles, Iohannes, Odo major.
Aubertua dedit quidquid a rivo Gutlç usque ad fines
habe[ba]t Curticampi et in
maretibus et in aalicetis, et in alodio desupor Testes Wido do
Curtumcampum.
Durtis, Aimo presbiter, [ChJristianus. Hoc donum laudavit uxor Auberti et mater
ejus. Testes de Auberto Gislebertus, Petrus Peregrinus, Alermus prepositns.
Virricus Charves dedit quidquid habebat a rivo Gultc usque ad fines Curticampi.
Testes Pontius, frater Leobaudi, Nocherius pauper, Gosbertus Dissummo.
Gislebertus iterum dédit partem sui alodii quod est desuper Curtumaimpiim.
Testes Iohannes de Curtocampo, ttninnntlus de Cusc, Petrus de Moracens.
Hugo de Bellmonle et Hugo. fllius ejus, dederunt quidquid habebant infra divisio.
nem istam a rivo Gutte usque ad fines et chavannias,
Curticampi. quas dominus Odo
Boccus tenebat ab eo. Testes Ricardus do Fritis. Wido Ilavinellus. Gosberlus de
Firmitate laudavit hoc donum, vidente et audienlo Gosberto de Divionc. TuxorGos-
berti concessit, teste Ainiono Bucca.
Aelardus de Meorna dedit quidquid habebat in mareto et in saliceto. Testes Hun-
berlus de Orreto, et filius Aelardi.
Milodc et filius ejus dederunt
Bigorno habebant in marolo et in saliceto.
quidquid
Odo Boceu9 quidquid habebat in mareto et in saliceto, dedit Deo et mililibus
Templi.
Milo de Secuneio dedit quidquid habebat infra divisioncm islam a rivo Gutte usque
ad flnes Curticampi et in mareto et in saticeto. Rainaudus de Cuseio, Gosbertus Dis.
summo testes Milonis de Birgono et Odonis Bocei.
Aelluinus, Rainaudus, Aelennus prepositus, et Girardus Extraens gladium dederunt
pratum quod erat in Painis, et quidquid habebant in mareto et in salicclo. Uior[.i 1,
et mater ejus et Philippus, frater ejus et filius laudaverunt. Testes Odo Boccius,
Rainaudus de Cuseio, Ocdrus.
Ricardus d[ ] dedit quidquid habebat in saliceto. Teste
Gosberto.
Ricardus do Chanlinto et domina de Perceio dederunl habcbanl ?
qnid[quid
in marejto et in saliceto. Testibus Gosberto et Odone.
Et Odo dedit quidquid habebat, teste Gosberto.
Gosbertus pres~b in maJreto et in saliceto.
Testes sunt Iohannes
de Curtocampo et uxor et Alœbaudus frater ucerdot [is
de Riis, Vaudrico de Perceio [W ? ea]cerdos. videnlibus istis Hugono de Villa, Hugono rivum
de Riis. Vaudrico de Perceio [W rivum
!) 1 infra
Guttç et fines Curticampi. Hoc laudavit uxor ejus. Testes »unt [
310 C»»TUL4m« DU TNfll
Copies: du m* a. Madrid. Arch. Nadonale, Carlul. B 5g5. n' a8o, fol. ioj"-io3; et n* 34g,
Col. i33-$ du xv* s. ibidem, Carlul. Magno, III, n* 391.
In Dei nomine et ejus gratis. Pater et lïlius et Spiriltissnnclus. liée est donativoque
fecit donna Taresa per anima de Lop Lopeç ad illos fraircs de illo Templo. une
molino que habet in Zarachoça, in termino qucdiciturCaschallo, et habet afrontacio-
nes de una parte illa via publicha, de alin parle uno molino de senior LopSançde Bel-
git, et donat illis franenm et liberum ad propriam heredilaleni. per sccula cuncla
amen. Et qui hanc cartam vel isto donativo (fol. 103) infregerit, fiat malcdiclus et
cum luda traditoro in inferno dnmnalns. Kt sont visores et auditores Garcia Orli<;el
Lop de Kastelazol. et Lop Tortunoncs de Ricta, et Gaiçia Dominiç. Facta carta in
(a) Innocent H, «4 février «i3o f s4 septembre ii43. Erreur du scribe: le pape Inno-
cent lit était mort te ai septembre «»43; tt faudrait on Celeslino (Céleslin 11 + S mar» n54)
ou Lucio (Luce II, t» raits ti(i f i5 février ji45) ou Eugenio (Eugèno 111. i5 février tt45
+ 8 Juillet tt53. (6) Autre erreur du sctlbé, conlgct •. Luilovico. – (c) Godefroy, éTèque
de L»ngr«,c. ulo f 8 novembre 1164. (d) Odon H, duc de Bourgogne n5> f septem-
bre 1161.
CÀ&ÏDIMWB DU T1H»LI
3ln
mensse aprilis, quando chomes Barchinonenris.
R«imundus(a), tornavit de ilia hoste
d. Montpestler (6). et Taralona de Portolee
conquesivit et Soa de rex Garcia (c)
regnante R(aimundo) comes Barchinonensis in Bauelona et in Aragon, rex Garçia in
Pampelona, Aldefonsus (d) imperator in CasteUa, Bernardus
episcopus (e) in Cesa-
raugusta, episcopus Micahçl (/) in Tarazona, Petro (g) Taresa in Boria, domna Taresa
Nia comes Rodric in Ricla, Artat in
Alagon, Garçia Ortiç in Fontes et in Pinna, senior
Lop Sanç in Belgit, Rodric Petrcç in Epila era M'CLXXX"II\ et hoc gt fecit.
Facta carta in era MCLXXXII, in mense madio, in castro qui nomiaalur Mon tison..
episcopus Michael in Tarazona. dompno Petro
doza Ruera in jamdicto Montson magistor.
Copie du m* a. Madrid, Arcbivo Nactonal, Carlataire B. 5g5, n' Î79, fol. 10a.
R(MMut<Di) DE B&ssmnoES.
Copie du in» s. Toulouse, Arctiiv. départ. Cart. A de Douzent.ch. 145. fol. io6«.
In nomine Domini. Ego. Pontius Rogerii de Villalerio, et ego, Guiraldus Adrig,
consubrinus donamus unam terram nostram de alodio nostro,
cjus, quam habemus
insimul, domino Deo et sancte mililip Templi Salomonis Iherosolimitani et est ipsa
terra in terminio do Villalerio, ad pontem de Olvei et affronta de alldno in terra Rai-
mundi Petri, a meridie in numen Ohei, a circi in terra ejusdem militio, de aquilone
in via et in honore ipsius militie. Quantum infra istas affrontationes habemus et ha-
liere debemus, totum donamus per alodium Deo et predicie militie ot ministris ejus.
Petro de Rueriacl Pontio do Luancione et Arnaldo de Barbairano confratri-
ceterisque
bus in ipsa militia Deo servientibus. ad habendum illam
presentibus atquo futuris.
ac posscdenduni «uamquo voluntatetr. perpetim fatiendum, sine omni contradicciono
ac sine nostra retinentia et sine inguanno. Et si homo aut femina illam eis anparave-
rit, nos erimus tndo cis legualcs guirenti sine inguanno. Hoc autem facimus propter
amorem Dei et propter xx solidos Ugonencos octenos et dimidium modium frumenti
et un sextatiuin ordei, que habuimus de predictis minislris militie, ut sic ista carta
flrnia et stabilis permanent omni tomporo. $ Pontil Rogerii et Guiraldi predicti. qui
eio )M»m carlam firninverunl. $ Raimundi Pétri. $ Rogerii, fralris Guiraldi predicti.
$ Guillelmi Mancip. $ Arnaldi filli Guille. Guilielmus Adaulphi scripsit jussione pre-
dictorum Pontii Rogerii et Guiraldi,anno millRglmon.XMin, inctrnallonis Dominice.
svi katendas julii, feria vi, regnante Lodovico rege.
(a) Dod. évêqua de Hucsca, ii3'i-ii6o. (6) Btrnard, év#que de 8sr«gos«e. 1137-1 161.
Sa°
C»«TOL»1»I Dn TBW>ï&
Coj,eiudusrr· a. Madrid,
lej. 38-~3;ibld., Curtufaire
B 195. fol. 136-141. no 35â. du un·
S. GeJ'V881o"(e Ubre vert del a.:
.fmad deu 1) fol. 68: du xv4;
Magno, IV, Madrid, Arch. ~'=-
Nae., carlawio
p. b7. n' 43:1. et 1. n' s03. roI. 96.
BàidJ: J. IUiret y Sans,
page Is.14. Garden)' J Barbenl (8arcelona. 1899),
lnDeiDomine
etejus divinaclementia, scilicet Patris et
Filiiet8plritue sancti amen.
~g~n vicecomitissa Tatesa, jnssu domni mei vicecomitis
domino Deo et militibus Gaston (a), dono et concedo
Templi Iherosolimilani omnem meam
habeo in çaragoça et in terminis hereditatem. quam
ejus et in Supratel
libenti animo et similiter, tomm ad integrum
spontanea voluntate dono illam eis. cum consilio et
Petri (b) vicecomitis et nepoUs mei, consensu domini
pro anima domini lOci Gaston
cam adquisivit cum sBnguinis vicecomiUs, qui
elfusione et gloria et
liter et remissione triumphali, pro anima mea si mi-
omnium peccatorum Ilostrorurn et cuntorum
rurit, ut habeant fidelium Apiqtiano-
et possideant cam jure hereditario,
salvam ellibernm et
per secula cunta, amen. Testes sunt ingerram
hujus dr,nalionis et cod1rmalionis Artal
Guilem de laças, Sanx Auger,
Parra, Arnal do Gornes, Peix
OIdeger le Oloron, Vital de Ste-
ven, Arnal Galicion, Galician. Ponz Estoven. Calvet, Bernard Andreu, et 11111mnlti
probi homines de lacha. Domine Talese
et domini Petri '-icecomitis.
i·acium esloulem hoc donatium in lacha VI idus julii. era millesirna
comito Barchinonensi (;'LXXX'n.,
Raimundo Borengarli (c) regnante in Aragon
01 çaragoça. et Suprarbi et
Ripacurta Dodo (d) in Osca,
episcopus Bernardus
goça. episcopus episcopus (e) in Çara-
Vilelmus Petri in Rola (f),
mes Petrus in episcopus llicaei (g) in Tirossona. viceco-
Bcarno. episcopus Hamon in
rei Garsia ( j) in Lascar(h),episcopus Espagol in Oloron(i).
Pampilonia et episcopus
Lupus (/i), imperator Illefonstis (l) in Cas-
tella, archiepiscopus Gilleimus in Auxi (m).
~D~~
1144, 4 septembre.
00})1($ du xiiie a. Perpignan, Arch. dép., Cartul.
~fQ.-Deu, n° 69. fol. 43.
~dit~ Allart, Cordulaire ïtouaaltlonnaia dans la Semaine
,S8(;, p. "9-30. religieuse du dlocèse do Perpignan.
Sicut
superius scriptum mando Raimundo Monacho et Bertrando de Petra Lata. ut
sit adimpletum pro anima mea.
Actum est hoc ir* nonas aeptembris, anno M'C'XL.IHI* a nativitate Xpisti. Sio^wm
R(aymundi) qui istum testamentum scribere jussi, firmo et laudo. testibus flrmare
rogo. SigiJwum Bernardi do Petra Lata. Sig^num de Aleiano.
Berengaril Sioiîwom
Raymundi de Vclle Bona.SioiJoiuM Armentera. Raymundus Monachus, qui hoc scrip-
sit >£.
(0) Mcllsslnde gouverne le royaume de Iprusalem depuis son veuvage (i3 nov. tit,) jui-
qu'cnti&a.
«««rntâiw B« imm.*
1ft prelencla fratrum ridelicet p,etri do Areaag. Raimundi Bernardi. Adtun est boc
~MMd..JMMdi. anno ab ¡nœm.cione Dominica M'C'XL.Hn.. SI*t.lM Ermea.
undis. que hoc dono firmo et lestes firaiare
rogo. Sto~" Raimundi presbiteri.
81. Dalmacil. Bloq4m Geraldi JJarcbinonenal., qui hoc scripsit die et
.upra. anno quo
CCU1CLI1
f..44-55.1
Copttt du mr· a. dana un Cortatcire dt 1s TrtnitE dr. Vend6me, appartenant
~r–
(communiquée par M. Ad. Roserot), fol. Il*-8; du xvns 9..
vol. 8.~ M..3?~<.6~W. BlbUotb. 1laL, ClOU.Dupuy.
S. Trütttatü
Vtndoctnensis).
Bdüi Champollton-Plauc, Documents hütoriqtm inidL4. t. Il texte des documents.
,6-
EUIlAtTl D'U!'I Accon ttrru BOIll1\T, AeH~ as ra TlIlI'II'ri DB VUDÔ1IfB £1'
EStES
Dit MALO LMM.
Copie du ni* t. Madrid. Archive Nidonal, Cartataire B. 696. fol. »», a* 49.
ln Dei nomine. Ego Martinus Petreç, cum uiore mea et filiis et filiabus meis, vobis
Raimundus Bernard et aliis fralribus, successores Yestros, milites Templi Salomonis,
venditores sumus de ipsas casas quem habemus intus castrum de Novellas, propter
precium. una equa cum suo filio et i moraber et i k(aflçadam ?) tri. Sunt fldança de
salvetp.te, ad forum terre, Petro Leapig, lohannea de lohannes Talegeç. Sunt hujus rei
testes Apparitio, Martin Sanç, Orti Oriç, Iobanncs deObelas.et omnes vicinoseadem
vil'.a. Ego Marlino Petreç sum placatus de precio et aliala. Era M.C.LXXX.III.
Copie du m' a. Madrid, Arcblvo Nadonal, Cartulaire B.. 5g5, fol. 100-100'», n. 375.
In Dei nominc et ejus divina clementia, Palris et Filii et Spiritu» sancti amen. Ego
Raimundus de Cortes, et uzor mea dona Urracha.donalores sumus domino Deo et ad
illos milites de Templo Salomonis, pro redemptione animç nostre et pro redemptiono
parentum nostrorum, duodecim kafiçadas de terra et duas arrovas de aqua et media
et una vinea et una casa, ut sit donativum istum francum et liberum et iiigenuum.
Et ai aliqttid donaverlmus eis in antea ait in hereditato (fol. iOO"). Et sunt testes
Willclmus prior de Cortes, don Aimes, don Petrus Guillelmua, don Ferran, don Petrus
Abbat, don Stewo. Era M'C'LXXX'III*.
Copies du m1 a. Madrid, Arcblvo Naclonal. Cartalaire B., 6g5, fol. lai", n« 335 et
fol. tg>, n° 433.
In Dei nomine. Ego donnaSanzadeGa- tn Dei nominc. Ego dona Sancia de Ga-
lur, uxor Sanç Sanz, donator sum Deo et lur. mulier de Sali Sanç qui fuit, dono
fratres suprascriptos, ilîa peça de Sanz Deo et ad ipsa Kavalaria de Iherusalem.
Sanz, qui se tenet cum illo molino de la pccia de San Sanç qui se tenet cum ipso
Agon, pro anima mea, et pro anima de inolino de Agon, et dono iata
pecia pro
Sanz Sanz, meo marito, in manu fratris anime de
redemptione SanSançet pro mea
Rigald Viger. Laudo et confirmo ego et anima. Frater Rigal Viger qui est magister.
Martin Sanz, do;i Urraca, dona Maria,
recepit hoc donativum pro Deo et pro alita
dona Ossoa, et omnis generatio nostra, fratres. Et laudat istum donativum Martin
per secula cuncta. Amen. Testes don fil de dona Sancla et de San Sanç et
Sanç,
Apparitio, Sanç Navarro, anno quo totas suas germanes, dona Urracha etdona
obiit Caisal et Hodrigo Petreç. Maria et Ossoa. Et sunt testes: don Apiricl,
et Sanxo Navarr et hoc fuit factum
ipso
anno quo obiit Kaxal et Roricho Petriç,
era M'C'LXXX'IH*.
aa* C*HTOIAI«E DU TEMPI.K
Ultime voluntatis cujusdam viri defuncti nomine Peho Berengarii, edite per suum
testamentum, cujus ordo actus est infra sex mensium
spacium coram Berengarius
presbiter, unde nos manumissores PetroBonfilii etBerengario suo cognato et conjux
sua. Bechet, testes et juratores sumus. luramus et tesllficamus per Deum vivum et
verum et per altare sancti Michelis
quod cernitur esse constructum subtus kastrum
Otine, quia nos vidimus et audivimus quando predictus Petrus fecit scribere suum
testamentum. quod ore proprio dlctavit etconlaudavit et manu sua
puntatim flrma-
vit. Manumissores et distributores rerum suarum, id sunt Petro Bonifllii et Berenra-
rio et Bechet, taliter res suas ordinare
ln primis jussit solutos suos debitos in comune, et concessit ad Kavalleriam pro
redemptione peccatis suis equa t cum suo et lancea t
alsberg et spada 1 et suo cor.
pus et anima, et si non potest ei ducere ipsos de Kavalleria, mandavit que fuisset
sepultum ad Sancti Petri Otine et dimisit ad
opera ejusdem Sancti Petri morabatino 1
et médium, et ad suis clericis morabatino et medium. pro anima sua per misses et
dimisit ad Sancta Maria de dîners et ad suumpresbiterxit
Aqualadaxii diners per mes-
ses et ad confradria sedis sancti Petri Vico xn anima et
pro sua. ad opera Sancti Ja-
cobi xn; etconcessit ad fllio suoBerengeret fllia sua Pereta totis suis directis de omnia
sua alodia que abebat et abere debobat intra terminum kastri Otino sive in Claro
Monte, simili modo totis suis directis que abebat et abere debebat c Granoiersde alau-
dium et de vincas et de kasas et de in tale conventu
molendinos ut jamdicla omnia
teneat et possideat predicla conjux sua in diebus vite sue et post hobitum
ejus ad jam-
dictum Blium et Hliam remaneat; similiter et concessil duos
partes de bestias majores
vel minores sive de pane et vino ad
conjux sua et ad jamdictum fllium et flliam et pre-
dicta lexa de anima sua exeat de tercia
parte de pane et vino et de bestias majores vel
minores;etdimisit ad Kavalleriam
quatteres xvi frumenti que debet ei Bernard de Bel-
log et relinquid in bajulia domino Deo et Kavalleria totis suis directis
que abebat intra
terminum kastri Oline sive in Claro Monte, in tali modo ut
de ipsum fructum que
abebant conjux sua et fllium suum et flliam, donent eis omni
tempore per unum-
quemque annum decimum de pane et vino. Simili modo, concessit in bajulia do-
mino Deo et Ospilalem Ihcrosolimis totis suis directis que abebat in Granoiers et a
Malamarges.utde ipsum fructum que liobebnnt conjux sua et fllium suum et fllia
omni tempore donent ad Ospitalem decimum de pane et vino. Et si obierit fllium
suum sine infante legitimo, dimisit suum directum ad Perela. et si illa non abebat
liberos, post obitum mater sua, concessit totis suis direclis ad Kavalleriam et Ospi-
tatem pro anima sua. Postquam auctor hec omnia ordinavit,
predictus aliter volun-
tatem suam non mutavlt nobls scientibus sed in stare mandavit. Deinde ingraves-
cente discessit ab hoc seculo in menso septembris. Actum est hoc m idus februarli,
annovm regni régis Lodoycl junioris. Sig^um PelroBonifllii; Sio^sum Berengarii'
SioiïmiiM Bechel. non sumus hujus rei testes et juralorcs. Gillelmus, sacristoset lator
juris. hoc confirmo legbu» Berengarius presbiter qui hoc «cripsit et subdie et
anno quo supra.
CàRTUIAIRB DU TEMM.E js5
Copie notariée du mii* ». Barcelone, Arcb. de la Cour. d'Aragon. Ralm. Ber. IV perg. 186.
Edité Bofarull, Collection de doc. ined. t. IV, p. io5.
lo Dei nomine. Hec est carta et memoria de donativo facto cum conveniis et de ger-
manitate, tali modo quod ego D. Perdiguero et D. Almoraveth et G. de Griavol et Fer-
rer de Benavar damus Deo et domui milicie Templi et fratribus ibi Deo servientibus,
viôalicet fratri Randulfo et fratri R. et fratri B.. Damus vobis de nostra hereditate de
Alfocçya et de suo termino de heremo et poputato.de aquis et de erbis et dolignis, de
monte et de piano, et de soto, toto quanto nobis pertinet vel pertinere débet, sicut domi-
nis in sua propria hereditate, sic damus et concedimus Deo et vobis quintam partem
et retinemus nobis quatuor partes, scilicet unusquisque suam partent, et colligimus
vos et fratres vestros in quintam partem quam vobis damus, sub tali videlicet condi-
tione quod adjuetis nos in omnibus et protegatis et delTendatis nos et nostra, videlicet
uxores et fllios et filias, famules et anciîlos.ovesctbovcs.jumentactpeccora, et omnia
nostra tanquam vestra propria, pro posse vestro sine fraude, lia videlicet quod si ali-
qu;s nostrum vel de nostris tam de ominibus quam de jumentis captum fuerit a Xpis-
tianis in Aragone sive in Navarra vol in Castella, vos fratres l'empli demandons et abs-
trahatis tanquam vestram propriam causam. Unde nos conveniinusDeo et vobis fratri-
bus milicie Templi quod non ferimus ultra arma »uper nllos Xpistianos ucc camus in
exercitu, nisi super paganos in oxercitu regali vobisctim. Simililcr e.«t convenio inter
nos quod si aliquis ex populatoribus nostris de Alffoceya furtum fecerit et probalum
inde fueril, quod
perdat totum quantum liabct et exeat de villam Inmqiinm latro et
proditor atque malus et unus de nobis vel de nostris quod sit calmcdina et judex
qui judicet causas secundum forum Ccsarauguslc, ad enjus forum suntpnpulali. et qui
accipint calonlas et dividat unicuique parlem suam tribuens. Si forte nliquis homo
reus adgravatum se tenuerit de judicio calmedine de Alffoçcya, potest se clamore et
nlçare nd fratres milicie Templi et non ad alinm judiçem. et ipsi Iralrcs, audita causa
et judicio dato, si justum fuerit, judicium concédant illud fratres et faciant tenere
atque complere. Si vero judicium subversum fuerit aliquo modo, faciant fratres dis-
cernere ac juste judic«ro secundum forum Osaraugusto et ultra non querat alium
judieem, quod si quesierit, pectet et donet lx solidos de calonin et exeat de villa et
nunquam magis linblfel ibi. Simililcr est convenio inter nos quinque fratres qui
snnius in isla germanitale, quod si aliquis nostrum tolam suom partem de sua here-
dilate vel aliquaro pattom beredilalis s«e vendere voluorit, prius faciat scire nd suo9
grrmanos, et Bi aliquis eorum relinerc \olucril et potorit, habeat sicut inter se con-
venerint fratres vero roilicie Templi habeant unum soli<!um scilicet xiitlw denorios
de unoquoque numéro x"° solidorum minus quam aller alius propler dominium et
mercedem ai vi:ro nuilus eorum emere poterit aut nolucrit, vendat vicinis suis vel
alilB prêter allorn religionern not milites secundum consuetudinem fralrum milicio
TempH. Sicut fgitur nos pttdictl videlicet D. Perdiguero et D. Alnioravcl cl 0. deOria-
vol et F. de Benovar collegitnus ad vos fratres domus miticie Tcmpli prcdictosetves-
Iro» in qiiinlam partem de nostra proprio hercditàto de AtlTogeya in socictate et ger-
manitate, sic cliam milimm in vestia protectione ac deffenslone omnes poptilafores
que sunt et erunt in Alflbceva. Et volumus et n.dndamusquod unusquisque ex popu-
latoribbs per se et donnini suam et familiam tribuat semper nnnualim vobis predie-
Ciilulaliô ùj Ttmpl». is
9S^ C»»tllt»lllB DU IEMH.E
ti» fratribus damas miilcSe Templi et vwiris unam rrov«m frumenti et aliatn ordei, Deo
aatern et eue wncle «ciesle decimas et primicia» fldeSiter tribuant et persolwnt. Quin
etiam nos quatuor supradicti laudamus et confirmamus istum donativum, sicut supra-
scriplum est, Deo et vobis dictis fratribus domu. milicic et cuntis
Templi fralribua
vestris prcsenttbus atque faturis. nos et nosîros
pcr présentes et posleros per secula
cunta amen. Similiter nos fratres Randulfus et fraler R. et frater B.,
per nos et fratres
nostros présentes et posteros, recepimus vos tanquam rratres in proleccione et tuidone
Dei et domus nostre et fratrum nostroninj, vos et v"tra, .8ciUcet vestras perasonas et
uïores et filios et fflias et poputatores modoibi sunt et inantea
qui ibi erunt, et omnia
vestra, quod protegamus et daKcndamus vos et vestra tanquam nostram propriam
causam semper et ubique pro posse nostro sine fraude per secula cunta amen. Testes
sunt de isto predictodoaalivo et de conveniiset de societateet
degermanilateex utra-
que parte: Ê ? sacrista Sancti Salvaloris. et Gabinus, et Bernardus abbasde Pina et Galin
Garces Grinon.etGalin Açnaret de Fontes. Facla carta in mense febroarii, in festivitale
sancte Mathie, cra millcsimo C'LXX\*HI\ régnante rege Garcia in Navarra, R(ai-
mundo) Rerengaiii, comes Barchinoneimia. dominante in Cesaraugusta et in Aragone,
Bernardus (a) episcopus in Cesarauguslo, Ato Sanç justiçia, Artal in Alagone, L«p
Sanç in lielchit. P. scriptor rogatu predictorum haac cartam scripsit et per alfabelum
divisit die et anno quo supra.
voluerit, et non actorizare Toluerim ego vobls, quicumque voluerit hano kariam dis-
ill mattdictus et eicotnmnnioatus, traditore et cum
in inferno
luda ait mis-
rumpere.
sus. et insuper aufcrrc volucril, in duplo componat. Ego Alfonsua habeo
quantum
illam in vit* mea post mortem vero meam. illam totam habeatis. Facta karta tnense
junii posito. era M*C'L'XXXIII*. Ego vero Alfonsus qui hanc kariam vobis fratribua
juasi facere. cum manibus nteia rwjfljdjoro. Ego Alfonsus (a) rcx confirtno. Fornan-
dus testis. Alvarus Altérez testis. Mcnondua Alfonsus testis. Egeas Munit
Captivus
testit. Vilelmus Segioi testis.
Copie du ziii* 9. Perpignan, Arcb. dép., Cnrlul. du Alns.ncu, n' 283. fol. t68".
(o) Alphonse l", comte 1 1 < a. roi de l'orlugnl o5 Juillet i i3g f 6 décembre 1 185,
'*° CAMTKLAIIIB DV TtUTU
pariter donagares sumus domino Deo et militibus Templi Salomonli. quod est in
lheruMlem, honorem nostrum habemus et habere
quem debemus tu comitatu Rwsi-
lionensi, infra fines et termines ville Bruiani et ln ajacencia Béate Marie. in locum qui
vocatur ad Cenium Deilres. Affrontai autem prescriptus honor, de una parte, in via
que discurrit do Bages apud Banuls, de alia patte in camino Franceschi, de m* parte
in viaque cxiilde et pergit
Bage. apud Candcllum.deiui. parte in comba de Darnach.
Quantum includunt jamdicte un- affrontaciones predicti honoris, sic donamus
domino Deo et militibus Templi Salomonis, presentibus et futuris, cnm exitibus et
regressibus et cum suis terminis et curaiomnia in se habencia. sine omni enganno et
absque ullo rclcntu. propter amorem Dci et remissione omnium peccatomm nostro-
mm. Et insuper elemosinis
accepimusde Dei et militum Templi predicti solidos cce.
et unum mulum solidosc*
pcrc.t. moncta Rossclla. quos dédit nobis Bcrnardus de
Petra Ia\h, per mandalum Petri de Huyra magistri, et Berongarii, fratris et
ejus,
Arnalli Soreiani, qui sunt servi et ministri militibus Xpisti Et
suprascripti Templi.
est manirestum. Si quia contra islam cartam donacionis venerit ad irrumpendura non
hoc valeat set
vendicare quod requirit. componat in duplo cum sua melioracione. Et
in antea firme et stabilis perrraneal semper.
Actum est hoc vi« idus junii. anno ab incarnacione Domini M'.O.XL V* régnante
Ludovic© rege, vu- anno. Petri
Sir,,$m.M Raymnndi de Bruiano; SraiSwuii Gerdane
nxor.s ejus Gnilelmi
Sio^iiii C-,rdani Sic*»!» flliotum
Bercngarii. ejus qui
islam cartam donacionis lier» jusscrunt. nrmavernnt et testes (fnl. 16'J") flnmrc
rogavcrunl. Vidiani de Alcninno.
Sir.^i» qui hoc Inudavit et finnavit. SmA-ii;»
Guilclmi de BnKC9.SiG.JmM Bcrnardi.lc Bagcs. Sig^mlm Olibe de Candello. Sio*m*i
Petri Olibe de Dainuls. H Guilcln.i
SI0^i Calvacii. Sig^h-m Pctri Poncii de Brniano
»i« Pclrus, monachus et sacerdos rogatus. die cl anno
scripsit, quo supra.
Copies du »»• s. Lisbonne. Archiv. da Torre do Tombo; don Alvarez. a3i. fol. cttu du
svi's. \Ud.. Bibi. Niiclon.. ms. 736. fol. cclixivi.
Copie du in» i. Avignon. Biblloth. munie., Car/11/, de Richerenches, un, fol. 3»".
Copies du m' s. Madrid. ArchlvoNaclonnl.CrtWii/. ft. 5g5. fol. 90. n» aOa, el fol. io5*n«384.
Cakta DE Otabdo.
ln Dei nominc. Ego don Olardo facio per niPa anima et dono ad Deo et ad Illa
kavalleria del Templi Siilniimnis. r.orpu» uiptim pi quimam et omnia mea quç ego
habeo in vita el in morte in primis illas incâs casas de Gnlalaiub, cl illapeza qui est
Copie du xv ». Lisbonne. Arch. da Torre do Tombo, don AJvare», »3J. roi. cuviif-n.
«'•CCLJÈiV
,i6> (,.3,) aolH
» • «* »
CCOLXVIl novembre.
1145.
Copit* du «f ». Madrid, ArchWo National, Cartulalre H 595. n' »tf, roi. 09.100, et n« iU.
roi. 81-».
In Dei nomine «t ejus divina clemenliaet Fflti etSpitUu»Patris uncll. Hcccsl carta
de convenientiaquam fecorunt
fratres do Teuiplo1 Raimundus Bernante et* Rigal-
dusel1 Richardu», cum omnes do
populatores Novell** almlUtsr Ratmundus de
Cortes cum omnes vfeinos do Cortes. de aqua de ipsa fonte de Cortes. ut de Coites
appréhendant aquam Win" diebus cum noctibns, et do Novell** n*- diehus cum
nocllbiu ln tali pacto lit do Cortes et do Novollas ut captant aq.mm in Alrnaç«m sol
oriente, et veniat aqua per ipsom molinum,
quantum potuorint figaro do ipso rego,
et quando non potuerint de ipso rego rigaro. millonl' aquam pcr ipso rego do Oliva
et donent ipsi de Novclas* ad bibenduin ad ipsos de Cortes illfs duobus diebus et noc-
tibus et laxaent aqua a '• sol oriente. Si ullus homo do Corlcs
aquam Islam, die» illos
qua currerit ad Novellas. furabitur, pectet i%' solidos. mediotatom ad (fol. OS", Rai-
mundus de Cortes et aliani mediclatem ad illos fratres do Novellas. Si de Novellaa
aliquis homo. illis diebus qua currerit ad Corles, furabitur. pectet ix solides •»,
medietatem ad fralres de Novellas Il. et aliam mediclatcm ad Raimundus de Cortes.
Et hec conveniontia fuit facta in prescntia Bernardi
Ccsarnugu8tanillepiscopi qui
fuit in hccu convenieiilia et omnes illos
scparavit asociclaleangelonim qui islam '•
cartam condcn.pnarant. Et sunt llda<.W ox parle fratrum,
qui modosunl et in antea
enint Garsion do Hcirornt, don
Aparicio". «militer sunl lidaiiçaseï militibus et
pedos Martin l'edriç» Melcndo; et ex parle Haiimmdus do Cortes. sunl fld.inçaa
don Fcrrando". don Alhmcs et de se et de alios seniores
que in antea ovencrint
et de populatorcs Xpi&tianos et Moros snnl lldanças don Steven, Girardus Guillcl-
mus".
Era M'C'LXXX'lil' facta
vi idu»r/o/. carta in anno(a)
MO) novembris. quando
cornes Barchinonensis déditMontson fratribus Et sunt
Tcmpli. testes Bcrnardna
archidiachonus », Haimundus nepos cjus, Bernardus fnter cjus. Steven de Saphis,
Sanco Aliç" de Ses. Fortun Exemcnos de Tudcla, don Bovos, don l'orçilon don
Coincs, don Adam, don Osmon de |iouvilcr",don Uohcrtus do Kalalaiu". Rainai do
Epila. Bcrnardns scripsit cum prunus cultor amori».
Copie du »«• $. Madrid. Archive National. Cnrtulaire 0. 5fl5, fol. iu-j. n« ar,i.
In Dei nomino. Ego M(ichaol). Tynwtoncntw çcclcsie episcopus, fario h«nc
clonatfoneni el hujus donationis tibi R(aiinundo)Ueni(onloicl
scriplun, fralribna tllis
militibus Templi Ihcrosolimoruin. tam presentibus quam fuiuris. Dono ilaquc tibi et
Templo Domini et fralribus luis, ecclesiam «le Ribaforata cum decimis. primiciis et
oblationibut. q.mscnmqne fidèles, vivcnlcs seu inorlcnles. ibidem Dcn.|iro«niniabiit
suis dedennt. Concedo tibi
insuper quarlam partent decimaruu» que i.rnnru- ad ,“,“
epuchoporom ubiquc tcrrarumccdcro vidcnmt.ulhabeasctpossideasillam, (u ctsuc-
oettoret lui. in perpctuum intactam alque illibalam, ut neque nunc nniue in fotuto
qintpiam episcopus vol clericus cam tibi auferre ect a te extre
presumat. Dono çliani
tibi ecclesiam de Ambel cum omni
jure suo, et successoribus luis (loi /•; inper-
petuum. excepta cena et quarto cpiscopnli michi et
quod posteris mei» rctineo Uns
duaa «odetin. sicut suprascripla pagina nolat. ad inlcgrum cum omnibus
suis, bono animo et libera volunlolc appendiciis
et cum consens., omnium T>ra9sonenSisecclesiç
cleneoinm. donn tibi et successoribus luis, mililibus Tcmpli.nt hnbcalis ctpossidc.i-
|<t eat ad servicium Dei et militum Templi salva lamen. in omnibus, ouc-
lorilale et reverentia. cpischoi.ali
Si quis (o^ cra M'C'LXXX'HI*.
foi
sé- 4p. 9w
~f~t~j!
Cartulairb B D8
595 Mam.d
(««-xh»),
chnac^
C*nTlU.MHE DD TEMU.K
,Jy
d'Unient, prioris Rredelaccmis, Raimundi etiam Sanciiet nepotissul Bentatdi Amelii.
Copie du *u« «. Avignon, Bibl. înunidp., fartataire de RUhtrenehes, VI, fol. 4"-5".
Edité M" de Rlpert-Montclar, op. cit., W -j, p. 9-10.
(fol. r>) Ego, Nicolaus do Borboton. tam prcsenlium quam futurorum hominum
memorie trnderc volui quod pâte- meus. Ugo, noniinc de Bolboton. cum coiwilio
parentum nostrorum et episcopi nostri, Poncli, atque mullurutn nobilium virorum,
quorum nomina tongum est enumerare, lerosolimitani militie tradidit
Templi seip-
aum et uxorcra suam et me, Nicolaum, niium suiim. et totum
bonorem quem nostro-
rum ordine possidebat parentum atque alla cuncta queipsis diebuspossiderovideba-
tur, sic tupradiclis fratribus Templi ad possidendum et faciendum
quodcumque
voluetint conci :.sit. Mater mea denique que in codem honore, consilio Rotberli, merno-
ratç miiiciç magistri, et allorum fratrum Tenipli, remanserat, non post multum tem-
pus, consilio Petri do Roveira et aliorum qui cum eo crant fratrum, monachalcm su-
mens nbitMtn.codcm modo quo pater meus honorem concesscrat
supradiclis milllibus
concessil. Nuncautcm veritati que dicit: reminciaverit omnibus que possidet,
nisiquis
non potest meus esse di&cipuhu (6), votons
obtcmperaie. ego Nicbolaus reddo et red-
dendo ad possidendum trado Potro de Rovera, prefatç miiiciç magistro, et aliis tam
presentibusqn.ini futuris ejusdem milicicrralribus.patcrnumetmalernum honorem,
loturn et obinlcgrum, cultuni et incultuni, terras, vineas, prata. nemora. pascua, cum
cuuctorum egressibus et ingressibus, aquos cl aquatia et molinos et ubicumque possint
flevilocaiia, domos(/oJ. 5'°) et casas et
ccrumomncmsuppettcctitem, equos et equas,
boves et asinos, vinum et annonas, rusticos omnes et rusticas, cum omnibus infanli-
bus eorum et cum omnibus tenenciis suis, et ad ultimum omnem meam possesslo.
nem sine inganno, ad possidendum in perpetuum, mcmorali Templi fratribus trado.
cîiccpli» inde ovibus quasomnes matri mççmiserlcordlter
deretinquo; meipsumvero
sorvum ad sen icndum et fratrem quamvis omnibus
indignum mçç vitç dlebus eidem
milicle Dei et Templi reddo, ut peccatorum meorum ventam et cum olectts bereditate
merear ln eternum.
Hoc enim totum faclo, faciensquo conflrmo in presentia et in manu Petri de Rovera.
milicio ejusdem magislri.et fratris Ugonls do Borboto.patris met, et hatrls Bercngarlî
de Cegunoiis. et fratris Arnardi de Contrasl, et fralris Arnsldi et
Auriol, fratris Petri
do Bahnluc, et fratris Arnaldi de Bles.cl fratris OuiUrdi videnltbus quoque et audien-
(a) Rajinouii de Laulrec, évêque de Toutouw, • 1 5o f 17 «vrtl • i63. (b) Luc, XIV, 33.
»M CâDtCtAIRB Du TSMFLS
Copte du xm* t. Oxford Bodldan. H*. Wood (empl. 10), fol. 78.
Copie du xm« t. Oufora Bodldan, Mi. Wood (empl. 10). fo! 78.
Co''nM<ttto l;lUbi7tfl.
(OJmnibui etc. Nigellus de Voile Roilli salutem. Notum ait vobis me donasse et con-
cessiise fratribus milllio de Templo Salomonis villam meam quam tenui do Hoberto
flllo WiHdmi, que est do feudo comltis de Ferrer», scllieot SpcrcshoH", quam llenri-
cus Ho&e els prius donavit. liane itaque villnm volo et precipio ut suprndictl frnlrcs
Tcmpllin twrpctUBin elemosinam teno.intct habcatilet potsideanl cum omnibus per-
linenliis suit.liberam ctquictam ab omnibus cxacltonibua et consupludinibus. llujus
namqucdonnlioniscl concessionis sunt lestes Tliomn» (b), prior sancli Dartliolomci,
Petrus «ubprlor, Simon segrestanus et Bcrer.gerus.
Cople du «m» ». Oxford. Bodlelan, ms. Wood (empt »o), fol. 78.
CoïuintMTtO.
[CJunti» etc. Roberlus. filius Willelmi, salutem. Notum ait vobls me coneassisse et
carta mea confirmasso iltam donationem quam Nigellutdo Vnlle Rollll dédit fratribus
tnlHlle Templi Salomonis. «clllcel villam de Spcresholf quam de me lenuil et est de
feudo comitis comitli de Ferrer», in perpetuant elemosinatn. volo et preci-
Eapropter
pio ulipsi supradictl fraires supradictam clcinosinam, cum omnibus pcrllnenciis auls.
habeant et teneant et p*issldcanl libéra ,n et quietam ab omnl scculari eiaclionc et
consueludlncsicut libérant cicmoslnam. Mils lestibus prloro Thotna de sancto Bar-
tholomeo et ceteri qui in prescripla carta.
Orlg. « scellé d'un sceau où parolsl un homme a cheval tenant d'une main l'ejpèe nue. de
l'autre un escuuon sans armoiries ». jadis au» Archives de S'-Bertta.
Publié p. A. Du Chesne, Hisi. génial. des Haltan* de Gaina.. Paris, i63i, Infol., Preuves,
pp. g3-g4 (Du Chesne donne une reproduction gravée du sceau).
Ego, ErnolduB, Dei gratia cornes Gisnensis Notum facio quoniam pro anima
mea. ecclesie beati Pertini conccsserim, ut quoliensctimquecujuslibcl utilitatia gra-
tia in Angliam inelterc decrcverit, misM ejus ab omni Iravcrso in comitatu Gisnensi
iibcri pcrtranscant. Hoc igitur lum pro smorc Dci, twm precibus domni Leonii,
abbatis ejusdem loci, et hortatu domini Ostonls de S.nclo Audomaro, annui.
Testes Ernoldu», cornes Gisnensis, frater Oslo de Sancto Audomaro, Waltcrus (a),
castelianus do Sancto Audomaro, Ernoldus, doniinua de Arda. Simon, fralersjus,
Guido de Etembona
Copie du *m* s. Oxford Bodlelin. Ml. Wood (empt. 10), Col. 78.
COHFinMATtO.
|R]obcrtus (6),cornes de Ferrers, omnibus etc. salutcm. Notum facto omnibus tam
lirosciililms quam etc., me concessiase terram Finchi de Sperisholl' Dco > »ancto Marie
et inililllnis de Templo Salotnonis, quam llcnricus Iloso ois dederat. Et volo ut cam
Icncant, ex conccsolone inca, in rktnosinnni soliilam et quidam et liberam ab omni-
bus exnccionibua et consucliulinibug. llujus concessionis «uni lestes Hugo do Fer-
rers, Anketillus dopifer. Had(ulplnis) de Scllla, Ganfridus do Canlz, Ptiganus clericus
de Cesterteld'ct aliis.
Copie du xni* ». Oxford Uodlclan, Ms. Wood (empt. 10). fol. "}9.
Original j»dl» welté Lyon, Arch. dép., fonds de Malin, comiunndertc de Lormeteaui,
chtp. tu, n> 1.
Copie» du iv* ». Lisbonne, Arch. da Terre drtembo.dnn AIV&VU s34. M. cun; du l'II" 1.
ibidem, Bibliot. Nicton., ms. 736, fol. ccicvi.
Copf* du «n's. Miidrld, Archiva Nallon»), Corlntaire B. 5ij5. fol. 3». n* 88.
In nomine Domini noslrilhfsn Xplslinmen. Ego loh«nu«s Scriba facio hanc carlam,
cnm bono corde et optimo, Deo et Templo Salomonl» et frnlri et magtslro Rlgalt) Viger
et fralri tkmafoset illc cavaltctlcilo Templo, et plncuit mtehl Itbentianlmoel spontanca
voluntate.propteramorem Deictanimas parcntiim nieorum.quia.sl ego moriero sino
Illlo aut sinn flllâ que non hnbCiim, totâ mea ercilllale, scilicet calas et lola filin ère-
Ctrtultlr» du Ttmpl» tt
*4* C*»TDtiim« DO TBMHB
as.s.
dilate ait p\Deo ~t) 'p~t~ ~-j<t- -t ftt
et Templo *dliceî«t ad iUa cavalleria, et toto nwoaver. Si autant abuero
flllum »ut aiiam, Mas casas que sunt ad de Temple,
portam sêndç Mariç aintproprie
cum iila vinea que se tanat cum iHa de Petro in iltoi Algaroeres.
Xplalual Si veto
flliu» vel aiia marient, quod non habeat fllium vel flliara, tôt* iHa ereditate loraet ad
illa cavalleria de Tempïo. cum tali convenio, quod illos seniores de Templo donent
ad mea mulier post meam mortem, si aine Hlio vel nlia moriero, xxx morbetinos, et
in sua vita de mulierc donent ei fratres de Templo lilas casas, que se tenent cum illas
de don Sebastian; illa mulier dona lohanna donando ad illos fratres de illa cavalleria
v aolidos do censu unoquoque anno. Similiter et ego lobannes Scriba donem illos
v solidos in mea vila cum dona lohanna mea mulier.ad sancto Micael.et post mortem
nostram lit tota libéra de Templo et si fllium habuero, medieUs de meo aver ait Dco
et Templo et atU medieUs de niio. Testes sunt qui videront et audierunt Garsion de
Bilforad, don Algriu, Robert de Torieg, Gilelm de Lopont, Aliaiar. Petro
Domingo
Muceravi, W. do sancta Xpistina, et don Oaueolin suo compsiero. Facla carta era
M'C'LXXXMUf.
In Dei nomine. Ego Rcx Taf.ii-, r.omino Mclendo. et uxor mea et Htlis et (lliabus
mels, et Domingo Siephauo, meogencro, et uxor «jus et flliis et (lliabus eorum.om-
nes, vos. nostros cmplorcs, fratres et scniorcsïempli Solomonis, et futuris,
presentibus
vemlltores sumusdo ipsas casas, intus castrum NovcH(nrum). qucm Ibl habebamus,
propter pretium piacibile v morab(iiinos) mcrclicrs. El habent iysas casas adfronta-
ciones, ex una pars murtim ipeios caslrum, ex lilln ensns Arnald Ponç, e» tcrcla
parc
casas de Pclro Martino. Quantum ho omnes infrorilationcs includunt, sic vendimus
vobis, cum exils et foris, sino ullo rotenlu, ut habeatis et possideatis, vos et ornais
posteritas vestra per cuncta stuila anifii. Est Inde tld(ança) <to salvetate ad forum terre
Petro de Lcspig. per omues pronominales
supra, et Marlino Petrcç nd(ança) similiter.
Sunt namque testes don Apparitio, et Vitatls Çabater, Johnns de Dnnahitfa et fuit
dato pretium do manu ad manu, et fuimus omnes do pretio et alinin. Facta
placatos
cafta in manu fratris Kigald
Vcger qui nos placavit, et fratris Hicbard et omnes alioa
eorum fratribus. anno quo obiit Kaxfl! et
Rodrig Pclreç. era M.C.LXXX.HII. llaque.
fratres et vieinos, natum «II vobis, presentibus et futuris, quod Pelrus Rcx Ta fur fuit
rencurantdeista supradicla vendilione. selpostea faclaconcorsintcrpalrcm et fllium,
et laudavit et conllrmavil islam vendilionem quam pater ejus fuerat facta. et dédit
ûdançautunquammaglsclaniassclnccrciicuramfaceret.fld(ança)VViIclmumAlbernaç.
Original Toulouse, Archives dépulementtlM, H. fonds de M«Ue. Mllliu. Hisse 4< fn«
7 747-*du
Carlutaire de M. l'abbé VerUguel).
In nomine Domini
nostri Ihesu XpisH. Ego Berlrandusde Favairolas damus suum
corpus et sua anima ad Domino Dco et a sancla Maria et a la Cavallaria de Iherusa-
lem, et ego Bcrtrnndus et suis infantis damus
ipso manso Laubardesco pro atode vel
feue vel vegaria, vel medietatem de Calmetann d'aco que obet Froterlus de Favairolas
pro alode vel feue vel vcgarlo vel deelmo. Aquestdo fa Berttandus et suis infantispro
emoro Dei et pro anima sua
et pro nnimabus parentum suorum a Domino Dco et n la
Cnvallaria. D'aquesl do dovo essor guirenz Ugo Froterius et Bertranc auo fratri. et
Berner* Froterius. Autor Utgo de Ferrailolas. $ Ugo Ouillem. $ liernart Frolir.
$ Iscafre. Slgnum Engetrnn. Aqticst do fo fai« ab cossel Petro de ta Rovura o fo fai* c
ma Guillom d'Albies oden Petro Guinl, suo fratri. Facta sit karla ta
mensejanuari»,
sub dlo feria 11et lune v. Bcrengarlus me fecit.
(a) Garcia, roi de Navarre11SA f 11G0. (6) Raymond ttranger IV uSi f 6 «oui ii8j.
(riHernard.OrêquedeSsrtgoueitSB uîs.-
(rf)M[cftft.«v^ueileTli8Ji«uiia myf n5t.
*44 CâMVLAuim ni) notriM
In nomine domlni noilri Ifaesu Xpisli. Ego Gardas (a), Dei gratia Pampilonensium
rex, facio hanc cartam donationis et confirmationis Deo et sancta Maria (fol. 113*) et
ad Templum Domini et ad milites qui permanent ibi et in antea. Deo volente, mane-
bunt. placuit michi libenti animo et
«pontanea voluntatc, propter amorem Dei et
animas parentum meorum dono
et concedo illa almunia que veratur Almazare cum
toto auoeremo et populato. eicut unquam fuit nie! lus, ita habeatis et possfdcalls vos
et postérité» vestra ad faccre Inde homnem vestram votunlatem per secula cuncta,
salva mea fldelitateeldeomni mea posteritato, per secula cuncta. liocdonativum quod
ego facio, fuit in presentia da fratre Pelro de la Rroera et in presenlia de don Higal
Viger et ln presentla fratre Berengario. Sigsum regis ~£< Garcie.
Farta carta era M'C'LXXX'lIll", in villa que vocatur Tutcln, regoante me Dei
(Jol. gratia rex in Pampilona
iitê) et in Alaba cl in Bizcaia et in Puçca episcopus
Lupus (b) in Pampilona, episcopas Michael (c) in Torazona, Rodrigo de Azafra in
Estela, Semen Aznarezin Tnfalla, Gilclm Aznnrcz in Sangossa, Martin do l^cet in Petra
Alta, Rodrigo Avarca in Funes et in Ballerra. Sunt testes qui audierunt et viderunt
hoc donum facere Rodrlcus Avara, Fcrluncconcsdc Bariellas.GarMon de Bilforato,
Alnman de Luna. Rodcricu» Garcez. Ricard de Knorz, Abolfazau. Joau scribano de
Tutela qui hanc cartam scripsit sub jussione domini sui régis.
Copte du sv* 9. Lisbonne, Arch. da Torre do Tonibo, don Alvarej a3}, fol. i6g.
(a) Gard», roi de Naiirre. i »3J f nBo. – (6) Lope. évêque de P»mp«lune, i i*»-i 169.
(c) Michel, <vêqus de Tirtuon», 1 1 19•{- 1 i5i
CJkKTmjOM DO TKfMJ: 94g
qui banc cartam scribere jussimus, coram testibns ydonel», cum propriit îmmlbu*
nosiris roboraroui^i. Qui présentes fuorunt Hodtrtopresbiterteatis, Guruatvo Rami-
res teslis, Pelagio Xpistoforus, Potrus de Gratal testes. 8<tvator notavit.
Copie du un1 s. Perpignan, \rchlr. dép., Cari, du Mai-beu, n» 16, fol. 8W et 7".
in nomlno Domini. Ego. Gaufrcdus(a). comes, dono et laudo domino Deo et mili-
cie Templi Salomonis et militibus il» habitanlibus, presentibus et futuris duos molen-
dinos quos milicia émit de Petro Vincciicii. Sicnli file vendidit
jamdicle milicie. sic
dono et laudo. sinoomni enganno. ipsos duos (fol. 7"") rnolendinos, fuo-
ubicumque
rint mutatos ipsos monnars in quosiint jarndlcli molcndini, salvo mon censu. scili-
cet kit. den. Rosscll(snsiuin). jnmdicto inilicic. propter amorein Dei et pro rcmlssiono
omnium peccatorum meorum. Et per istum donum accepi ego, Gaufredus cornes.
xxx. solidosex demriisRosselHensium). quosmichi dedit Bernardus do Petra Lata, qui
est servus prefato milicio. Et est manifeslum. Si quis contra Islam carlam donacionis
vcnerlt ad irrumpendum, non hoc valcal vendicere set componnt in
quod rcqulrit
duplo cum sua mcUoraciono el in anlea Brma et slahilis permaneat.
Actum est hoc vi idus febroarii, annoab incarnarionc Domini M*C*XL*VI\, reg-
nante Lodoyco icgc, vuu anno. Sioi^mum Gaufrait comilis. <|«i islam cartam dona-
cionis et Inudacionis fleri jussit, flrninvitot tcslos flrmarc rognvit. Sig^mum Bcrcngurii
vicarii. Sig^sum Poncii de Cocolibcrl. Sw^um Scarboli. Rernardi Amal-
Sio^mj»
vini. 8ir.»î<suM Raimundi Guilelmi do Curia. »î» Pctrus monacus et sacerdos, rogatus,
scripsit cum literis rasis in 1*. linca, die et anno quo supra.
In Dei nomine. Bgo Gnrcia Axivrl, cl mater rt uxor mca vobis, emptores nostros,
frnliosflc Teniplo S.ilomunis, plncuit nobis; optimo corde vendimus vobi» (lia vinra
(jnl rsl In frnntntioncs vinca de Haltes, ex ;ilin illn qui fuit Sançio Nnvorro. que dcdit
pro animn rjus, lit rrqulcm I1abr.1t, ml iltos fralres. Kl vcndlmus \obistotum ablntc-
grutn. qtianluin Isins ndfronl.ilioncs inchidiint. cum exils et regressis; vcndimiis
vobi» proptrr prcciuin xv solld(ns) ïutclanc monclo.do iiianii in manu.el stimus ma-
nife«tum lie prelium et njiala placntum. l-'ncla in era M.C.IAXXMIII*. menso marcio,
regnanto ici G(ar8in)in l'nnpiloniaclin Tiilcla.como» Barch(inoncnsiunt) in Aragoni,
PelK»T«r«»a In B»rg»>. Est inde (1cl(«nç«)de snpçrtorl vendiliont'. ad forum «errei Balle»
cl lohcn Munioç. Testes sunt Apparillo, Marllno l'elrcv, tolo concillo de Novelt».
Copit du iv* t. Madrid, Arehira Nadonat. Catialark, Magno. 11. fol. cet. n* 483.
nomine Patris et FUii et Spiritus sancti amen. Ego Baidonus cum uxore
J+ ïn
^P 1 mando et concedo lllam hereditatom de Fontes militibus Templi. cum totis
usibus suis cl pertinences suis, pro animabus nottris et parentum nostrorum, et unum
assericum de sarnsgna nomine AvilaneS donamuseteoncedimus similiter, ut requiem
sempiternam in futuro habeamus. Ita facimus et concedimus bono animoet spontanea
votuntale, ut habeant hoc donativum sujmacriptam, liberum et francum perpetue,
pro aua hereditate, per vendere et faeere Inde auam propriam voluntatem per secula
cuneta amen. Etsi quishoo auprascripto contradicerecl^eatrucre volucrit.in eitrerao
judicto racionem in Dei preaenlta reddat. De hoc suprascripto conttanativo sunt tes-
tas Raymundus de Cortis, et Cono frater eju*. et Gimers et Bertrandus frater ejus
et Rlcardus de Caoyr, et Portellon, et magister Hoberlus, et lohanns frater Tebaldi
de Stella, et magister Petrus arebidiaconus episcopi Naylcre qui scripsit hanc cartam
et hoc «ignum manu propria scripsil^.
Facta vero hec carta cra millesima C'LXXX'HII*, ab incarnatione Domini mille^imo
C'XL'Vi*. regnante rege Garsia
(a) in Panpulona et in Stella et in Tudella. et comite
lsarchinonesi (6) in Aragonc.ct AdcfTonsus (c) imperatoro in Cartella, et Fortuno Ace-
narent in Tcracona, et Michael (d) episcopus, frater ejus, in eadem civitalc, et epis-
copus Luppus (e) in Panpulona, et Petrus deOsia in casIroTudelc. manu regisGarsie,
et Rodricus de Zigra in castcilo Stolle, et Johanna Diec in Cailanc. Hoc aupra-
scriptum fuit factum in Cicrunda, quando rex Garsias misslt (lliain suam (/) ad
rogem (g) Seclllle, in (oinpore quo solobat tenere Petrus dn llovera, magister Pro-
vincie. Monsonem et Corbinum, et frater Gaufridus Fulcherii, et frater Ugo de Pauat.
et frater Brunus, et frater Olivcro magister Yspannic, olalil mulli quos longum est
enumerare. Isli magistri et fratri suprascripli receperunt hoc donum a Bardone et
uxote sua Major.
nu Pa»s:sl.
(n) Gsrclt, roi de N»varr«, u34 t n5o. – (b) Raymond Bérenger IV. comte de Barcelone
u3if6»oûl 1161. (e\ Alphonse, empereur cJ"K»p»gne al) mal ttib\ »i aniil 1167.
(d) Miche), Atgque de Tirtttona, mgf m5i (e) Lo|)e.6»Êu,uo de l'aiiitxluiie, ii4j-ii5().
(fi MltgUérltê, qui êpouu CallUume, duc de Waptes. detenti f n 1 i5î roi dc Slcllr. (yj Ho
ger 1. comte «110, roi de Sicile 1U9 f »6 février u5S. (h) Simon de Vermarulol», évéquo
de Nojon, iisS f février 11 48.
CARTTJtiUM BD TEMP1.B
3^
Untibus, ad «ustenUtionem eorum, altare deTrachi cum decima et hospitibnt, quod
post mortem Haganonis cantoris in manum meam venit Ulam quoque partem alla-
ris de Passel quam de manu Guidonis militis liberavi, necnon et rellquam partem
quam laici tenant, ai forte auxilianto Domino poterunt militibus con-
adipisci, eisdem
cessi, et juri eorum Ubere et quiète in perpetmtvn a
possidcnda rntncipavi. Neigitur
quoquam auau temerario ullo utnquam tempore hec nostra datto portutbetur, sub
exconmunicalione prohibemus et invasorcs hujus doni ex nostri ministerii auctori-
tate anathemalizamus et presentem nostro sigillo conmunimua. rei
paginam Hujua
testes sunt subpositi Hugo canccllarius, Durandus, laici, corne»
maglster clerici
Mcllenlinus Guaterandus (a), lohanncs do Pctrçfontc.
Actum Parisius in Templo, presente magistro et conventu militum, anno ab incar-
nationo Domini M'OXL'Vl*. Ego, Hugo cancellarius, subscripsi.
Copie du xviii» ». Paris, Blb. Nat., fond» latin 1 iQaO, fol. i56", « e» veteri chartularlo «bbi-
lls Mncll tudoci ».
In nomine summe Trinilali». Notum sit omnibus fidclibus ecclesie flliis. tam pre-
sentibus quant fnturis, me Thcobaldum nbbatem ccclesie Sancti ludoci, commun!
assensu totius capiluli noslri, concessisse decimam cujusdam lerrc cuttute
quatuor
dicrum, sciliccl in parrochia Comitisvillp, fratribus qui. in Templo Iliorosolimilano,
Dco descrviunl, ad eorum mansioncm ibidem faciendam, co tenoro, ut ei villa ibi
ficri contigerit, vol hospites sub so in predicta lerra consliluerunt, nostra orit medie-
tas decimo omnhim in prcdlcla parrochia degentium. excepta propriclnto pccorum
suorum et paslorum ibi servlenUum, nisi forte lalls sit pastor,qui uxorcm domumvo
liabcnt. Actam est hec cotivenlio anno millesimo cenlcsimo quadragesimo «exto, in
capilulo. apud sanctum iudocum.
Copie.: du mi'».. Lisbonne, Arch. de Torrc doTombo. g«v. 7, maço 11, n* », charte i/i:
du x>* s., ibidem, Ubro dos Mcslf ados. foi. ïlvij".
Original (mutilé) Lisbonne, Areh. da Torw do Tombo. gav. 7. m»ço 10. n* a5.
Copies du xii* ». Madrid, Archivo National Carlul. B. Sg5, fol. r4"-i:>5, n. 336 Ibidem,
fol. 193-199", n. &3j.
DE ALLA ptç/i DE Aoon quam ve^didit PASCAL.
ln Dei nomine et ejus gratia. EgoGar. ln Doi domino r.t cjus divina clcmentia,
sia Ilaschai et uxor nica Pcironela et tctlicet Patrlset Jo'11li ctSpiritussancli. Ego
filius et Illiabus mois omnes vendltorcs Garsia l'nschal et uxor mea Peronela et in-
sumus fantibus nostris, nos omncs Insimiil vendi-
vobis, frnliibus Templi Salomo-
torcs sumus ad domum Templi et ad ipsos
nis, scilicel Rigald Vigcr et ad alios fra-
(Jol. 192") seniores qui ibi serviunt Deo.
tres, successores vestros, una peça de
vel in antca sorvicrunt, una prçia do terra
terra in Agon cum aqua su», quod est
in Agon cum aqua «un et cstjuxtadoipsa
juxta de illa peça que se tenet cum illo
pcçia de Teniplo, que est juxta de ipso nto-
motino.quo ad illos fralresdcdit dompna lino: proplo.r prcciuni placibilo x solidos.
Sanga do Galur, per precium x solld(o- vendent isla peciaprescriptn vemlilorcs su-
rnm). Elsunlfldançasdcsalvelatc.ad fo- proscriptos. Mngislcr Higal Vigcr dédit isto
rum terre Galin Açanarçdo Frescano, et a»erecuin ntiis rratvibtis, scilicel l'r.ilci Gui-
Galin Blasco de Brugncn. Toatcs sunt tard et frater Ilicard sncerdos. Ktsunt fidan-
don Apparitio, et Petrelon de Frcsc(ano), t.as de snlvetalc a fur de terrn Galin Açc-
nniiç de Frcschano et Galin Bcl.ischo de
PcrroldeFresc(ano).Placatodopretiocl
Brunicn. Et sunt testes don Apariçi et
allala. Facta carla In Frcscano, mense
l'elr-clon do Freschano, et don Perrot de
aprili (fol. 12Gj cra M.C.LXXX.HII. Frcschano. Et fuit alifala x dîners, tohan-
nes Garccç et suas germanas, Urracha et
Tota, landanl IsU vends insimul. Fuit facta
ièta carta in Fre*chano ln mensno nprlIU,
in ipso anno quo primus correc Raimun-
due Berengarius cornes Barchinone ad Va-
lencia, era M'C'LXXX IHI'.
cuvroiAnB ne tant
9£a
Notum ait omnibus fidelibus, abbate Bernardo Clare Vallis predicante exercitum
Xplsti, Conrado existente imperatoro, contigisse fratres Bosaniville videlicet Gerardum
fratremquo suum Guarinum. allodium Rispe necnon Bosaniville commendasie
Domino militibusque Templi domus lierusalem. Si autem redierit unus vel ambo ad
alodium redire certum ait; si autem non redierit aliquis eorum vol ambo. certifiée-
turdono dedisse, testantibus illis qui ibi prosentes fuerunt, videlicet Meherua (a) dux,
Hugo (6)comes Vuadammontis cnm IHiis suis Gerardotc)et Gualterus
Ilugone, Spi-
nolensis, etniius suus Gualterus. Rodulfus et Illii sui. Albcrtus Prelcsilis, Theodaricus
Nonevilloat Urricusfrolorsuus.et Ricardus Chamcconsis, Vuiardus Raborvillo, Renal-
dus Eniberlicurie, Renardus do Firmitato et (Hius suus Guillormus, Uricus de Tilio,
Arnulfus do Sancto Firmino.
In alodio Rispo sunt xxx" quarterii terre, quisquo nu nummos
quarterus debet
maio medianto in julio debent omnes qui morantur in alodio illo, pro posse »uo, ter in
anno aratrum ad arandum. et dominus débet panem et horream domini
araniibus,
debent omnes preparare prcler ligna. Fa quisquo falcem dcbot et conducere
quarterus
feniim in horrco et omncsalii furcarn et falcîra ad segclcm. Ad fesliim 8ancli Remi-
gii quisquo quarterus dobet modiur, specle ad fcslum sancti Martini modium
annone.ct vinum conduccre si fuerit: si nulcm vinum non fuerlt, nlchil dnbunt. Ad
nativitalcm Domini. in feslivilalo sancti Steptiani. qilisquo quarterus debet porcum et nu
placentas et nummuin, vel duoilncim nummos quod dominus voluerit et hoc in eadem
villa et dominns corntn débet convivium. ln alotiio Uosaneville sunt quarterii xm et
qui possidenl illos nrnlra debent ad arandum ter in anno pro posso suo, et dominus
panent et falcem fiircam vel minimum, in maio michil, et cetera ut in alodio
Rispc.
ln fcstivitate sancti Remigii quisquo debet modium in
quarterus specte, festivitale
sancli Marlini modium annone, et vinum couduccre vel duos nunnos aul obolum.
lnnalivitaleDoiiilni.inreslivilntefancliStepliani.porcumctiinplacenlasetnunimum,
vel xii nummos quod dominus voluerit. Ad Pascha quisquo orlnsgallinam et quinque
ova. et si porci currunl glandini communilcr, annalis
quisque porcus dobet duos
nummos et mnreensis obolum, do oxlranois In ecclesia tracturum
quariam partom.
et de alodio suo habent duas parles do ricciinia et sacordos
lerciam partem. lionilnes
Sancti Petri Clinci» sunl in custodio horum duorum frnlrum et eorum quibus cuin-
mandanturhecomniaBupradicta, et ituas parles do dcdmishabontcumcelcris in alodio
Bosaniville. Quicumquo de familia horum sit in quocumque loco exlirpaverlt, debot
uinnipulum do deccin.
(o) Mathlou duc do Lorraine 19 avril M39 f 13 avril 1^6. -(b) Iliigué. comte de Vâude-
mont « 108 (>nao) -1147?. – (c) Gérard, comte do Vgudemont
(après son père) f 1190.
»5O CàXTUUjai DU TCMMJI
Copie* du xu1 a. Madrid, Archivo National, Cartel. B. 5g5. fol. g5">-g6, n' 3-.0 et fol 12a"
n* 3a8.
ln Dei nomine et ejus divina clementia a In Xpisti nomine. Ego Garcie Ortiç
Patris et FiliietSpiritus sancti. Ego Garcia donator sum Deo et militie fratres Ihe-
Ortiç donator sum Deo et ad illa cavallaria rosolimitanorum il-
Templi Salamonis,
de Templo quod est lherosolimig, illas ca- las casas que habeo in Borga
quod est
sas quem habeo in Borja, ad illam portam ad illam portam, unde exeunl ad eccle-
unde exeunlad ecclesiam sancti Michaclis, siam sancti Michaelis juxta murum. sci-
juxta murum, scilicel casas etcasales, ere- licet casas et casales, heremum et popu-
luiun et populatum, ut habeant casas pre- latum, ut habeant salvas et liberas et
dictas salvas et liberas et franchas et inge- francas. Ego Petro Ortiç et ego Atto
nuas per sccula cuncta amen. Ego Petro Aurelia laudamus et conflrmnmus hoc
Ortiç et ego Ato Aurela îirmamus et Inu- donativum similiter
suprascriptuni, et
damus hoc donnlivurn quod frater noster ego Garcie de Alcala cum
uxore mca
facit et ego Garcia de Alkala. cum uxore laudo et couflrmo hec supra. Kacta carte
mea, similiter laudo et confirrno. Factum donationis in manu fratri Rigaldo Vica-
hoc donativum in mense aprilis, kalcn- rio et don Aiz de Aiquaroça, mense apri-
das mai. era M'C'LXXX'llll', in anno quo lis, x kalendas mal, era M.C.LXXXIIII,
Raimundus cornes Barchinonenais fuit ad annoquandocomesR(aimundu8)Bellen-
Vaientiam et idem reversas fuit. Factum garius, princeps Aragoni, fuit ad Vnlen-
fuit hoedonativum in prcsentiadedompno tia cum exercitu suo. Testes Petto de
Petro deCaslelaçol et de don Garcia Romeu. Castelaçol, Garcie Romeu.
Hoc do-(Jol. yejnativum fuit factum Hi.
galdo Vigero qui erat magister in Novellis,
et dom Aiç de Alquaroça.
CAmnoAiu du tsvnji ,5|
scripait.
Tompli, de circio et aura Narbonensl affrontat in stagno. Et est ista leira in honore
Trcnchavclii 0«) vieccomiti» BHcrrcnsi», ctdonat illiquarlnm. Et cstvcrum quod *os.
fratres Templi, dedislis michi. Petro Lautardi, et uxori mec. pro compara-
predicti
Uone jamdictç terrç xx.solidos Biterrenses percurribiles, quos a vobis ita bene et ple-
niter habuimu», quod nichil apud vos in debito rcmanait. Quaproptcr ipsam terram
domus Templi et fratros ibidem Deo Borvicnlcs habeant et possideant, eicnti ego.
Petrus Lnulardi, pro meo IscncHcio cam hactenus possedi. Hoc fuit factum cum con-
silioet laudamento Stephani Gcncsii. bajuli domni Trcnchavclii predicli, qui hnnr
vendilloncm. prodomino «uoet pro sp, fratribus Templi supradictis Inudnvil.ct habuit
Inde de forlschapio, Intcr ambas partes, 111. solidos cl m. denarios Biteircnsium. De
hoc sunl testes et videntes Bcrnardus Borrillonus, Uurnnlus de Margonchu, Petrus
de Narbona, Geraldus de blairoieso atquc Stcptianus Cotalnnus.
in menso fcria m\
Scrlilta fuit hec carta, anno Dominico M'.G'.XI/.VJ". mndlo,
Lodoyco i-ege. A Pelro Lautardo cl uxore snn et SlcphanoGencsioclnb omni-
regnante
bus supradlclls leslibus mandalus, Petrns Vilnlls scrlpsil.
In nomine Domini. Quonlam ego, Arnaldus Petri de Pidilano. dono domino Deo,
Ihesu Xpisto, et milicie Templi lherosolimitani meum corpus atque meipsum et
omnom meum alaudem quem habeo et habere debeo in predicta villa PJdilano, et in
lerminfs ejus et ln lerminis de Pralis, profatum alaudem et mclpsum dono Deo et
jamdicte milicio Templi Salomonis et frnlribus ibi
ejusdem loci, Deo servlentlbu»
Ilrcsentibus et futuris. ad factenda» omnes voluntates corum per omnia et do meo jure
in Buorum trado illum dominio, in prcsenlia
Borcngarii de Ruyra magistri et Bernardi
de Funuleto et Poncii de VoUe et Scgarii fratrum et Guilelmi Grossi. Si quis hoc dit-
rumpere voluerll, agere non valeat sel in duplo conponat et hoc donum firmum et
stabile permaneat.
Actum est ho- idus julii, anno ab incarnatione Domini M\G\XL*.VK, anno X*
regni Ludvici. Str.gnuM Arnatdi Pclri. qui hoc flrmo et firmari rogo.
Sio»S«un UdaÙ
garii vicccomitis.Sto^uH Polri.lc Fonolel.
Sio^um BerengariideSorniano. Sio^ts.
Petri de Pidilano. Sia%Mm Arnaldi de Sorniano.
junioris fohannes qtti hoc
die et if» anno quo supra. scripsit
In Dei nomine. Ego Ermesenda Vcnogas et filius meus Gunsalvu», facimus carlam
testament) et vendilionis do hercdilalc nostra quam Jiabemus vel hebere debemus in
territorio Sanctc Marie civitalis. scilicet in Palatiotoet inUundufe, hoc est do quarta
parle que accidit inlcr nos et germanum noslrum l'elnim Venegas, ex parle avi nos-
lii, OsoreiSabi.îici. lllnn» hcrcrlilalem supranoininalatn damus et concedimusDcoel
mililibu» Templi Salomoni», ubi cam invenire polucrint, in agris, in nionllbu». in
fonlibus. in rivis, ln pascuis, pro renicdio onimarum nostrariim. et pro pretio quod
ab cis accepimus xv morabitinos, et in dobito nlchil remansit. Ab hac ilaque die ait
illa hercdilas in vestro dontinio tradita et do nostro jure abrasa. llabealis votillam
flrmiler et fncinlis de ca quod vobis
placuerit. Quod si nos vel aliquis. tam propin-
quus noster quam oxtrancus, contra hoc factum nostrum ad irrurapendum vcuorit,
et nos in judicin vobis auclori/aro nolucrtmi» vcl non polucrimus,
pariamus vobis
ilfam heredilalem dupJalnni, cum quanto fuerit meliorala, et domino terre quod leaes
precipiunt. !-acla carta Icslanienti sivo vendilionis.
mcn»eaugu»lo.craM'C*LXXVIIIl'
Nos pronominal! qui aom Herl JuulmuB. conm idoneis Jestibus robor»î«*amus'
qui présentes fucnmtel vldorunt Ounsalvus Odorlcl testls, Ounsalvus Suarlci tcstis,
l'etrus lesli», Pelagius leslls. Ego Rodericu» presWler nolavit.
'• "
iM cutTtnuru ou watnM
PlJKRT Da tA RsrlU.
In Dei nomine et ejus gratis. Ego Garni»» (a) Dei gratis, facio cariam vobis Grison
et omnibus neaioribus Templi Domini, de illa populatione vetul. de Ponte Régine,
quam ego dedi vobis spontané» voluntate, pro annimabus patris et mairis mee. ut
habeant partem in vestrisorationibus etclemosini»; facio vobis donativum, quod ullus
bomo de illa populatione non pectent in homlcldium neque in calompniam neque
ln virinitate pro nullam hereditatem vel radicem, quam habeant foras suos termines
et do vobis et concedo simlliter ut vendalis panem et vinum, ut non detia ospitium
alicui pauperi borroso vel reddatia propter nullum precium denarlorum, nisi propter
amorem Dei. Et qui islam ingenuationem voluerit frangere, pectet senioribus Templi
et michi sexaginta solidos.
Faclam cartam in Estella, in domum Cancelini monctarii, in carta ebdomada
augutti. in illa bora quando rei abuit junta cum Semen Enneguiz super Lerin. bomi-
nus Ferrande de Artanegui teste. Ochoa teste. Guillrlmu» de Vcâmo teste, Cancella-
rius monelariuj teste. Ego lohannes, jussu domini Regis, hanc cartam scripii et hoc
SiGKtiM feci *& Era M.C.XLVI <.
Ego Sancius (b), Dei gratta Pampilonenslum rex. laudo et confirme banc cartam et
hoc Sigku* feci 4f-
(Jol. 21"). Divinis et httmanis slalulum est Icgibus, ut qufsfjiifs (cm sua m in alte-
rius trnnsfundcre desiderai potcslate. scriptura (wslcris studeat osslgnarc. En prop-
ter. ego, Petrus de Albagnnno, ut Deus et dominus noster. Ihcsus Xpislus mihi et
omni progenitoribus mets peccaln et oITriuas mens rcniillat, immo vitam clcrnam
concédât, dono et perpétua concessione laudo totum et el integro quicqoid lencrc vel
(n) Gard», roi de Navarre, u34 f 1160. (6) Sanche (IV), roi de Navarra. n6o| »•}
Juin i<g.i.
i. Sent avtun doute trt M mit Ici ta lk» de anno.
CAfttvMnu: du tkmi>u j&$
«oni et Itudittoni racle Petro Albannanode et more sua et filiii sui», interfuewinl
Beroardus, claviger domus
de Richarenchis, et Petrus et Raimundus de
Capellanus
Narbona. WHIelnuiaCastelIamis, Pondus de Negano. Taurocius. Laugerinsde BatmU,
Petrus Wlllelmi. Giraldua de Balmis, Willelrnus de Balmis, Willelmus Corna Brocos,
Stophanus Malamauros, Rainaldns. Petrus deCabreriis, Riperlâs, Berlrandas (fol. 22)
Grossus, Raimundus de Tudeleta, Laugerius Fornerius.
Facta carta ista in civitate Aurasica, in monse septembrio, feria in', luna i. anno ab
incarnato Salvatore M'OXfVI*, per manum Arnaldi, sacriste Aurasicensis.
ln Dei demi l.cgi* nomine. Ego, Bertrandua d3 Boibolone, dono raeiptum animo
votenti et corde puro et olTero corpus et animam meam ad servicium et defensionem
Xpistiane fidci in socictatem militum et confralnim ut Deus et
Templi Salomonis,
dominus noster Ihesus Xpistus n-.ihi et parentibus mets peocala et offensas nostras
indulgent et celestis patrlç choeredes efficiat. Prcdiclo cllam confratrum tauddblli
socictati trado et in iisiisetncccji^'ales corum perpetuo laudo, si me sine legillmo
herede mort contingerit, totam meam heredilatem. et insuper dono eis totum illunt
lionorcmqucrnNicliolaus consobrinus meus vel paiercJus.UgodoBolbotone.tenebat.
dnm in seculo essent. Et ut liée omnia in antea habcant in integrum. dono eis in pre«
senti pro invcstitura medictalcm slngni do Uo\-(lol. et unam peclaiu de
34'Vbolone,
terra culta qua habebam juxta condaminam et aiteram
predicti Nicholai, peciam
juïla condaminam apud Sanctum Albanum. Hcc omnin, sicut suprascripta sunt.
laudo et confirme» prcdlcli3
fratribua Templi. et ut mea donacio isla sive laudacio sta-
bilisctflrma perpetuo eos pcrseverel. ab Ugone de Bolbotono,
apud qui hoc donum
rcceplt.caballui'.i bonum cc"solirlos vatenlem hnbui.
Facla donncionnisla prf sentibu» snbscriplis Nicholao
personi» Brertiardo) clavigero,
de Monte Securo et l'oncio Willelmo Brunelo. G. do sancto l'(nuloj,
capcllnno, Petro
de Porto. S. Pcllipario, Nicholao Provincial! Facla carta ista ln
pincorna, armigero.
civUaie Auraslca, nienso seplembrio, feria un', luna n«, anno Dominieo Incarnnclo-
nis, M'C'L'XVI*. Per manum Arnaldi, Aurasicensis sacristo.
Copte du un* i. Perpignan, Arch. dép., Carlul. Uat-Deo. n*s85, fol. i6g.
Copie du mii* ». Perpignan. Arch. dép.. Car/ni da Mat-Deu, n' »84, fol
ln Dei nomine. M/viifcalum ait quod. ego, Arnailus, dono domino Deo et milicie
Templi Salomonis unam porcionem de meo atodio, pro remedio anime mee et paren-
torum meorum, scilicet medietatem vinee de Denubto et medietatem ipsh» fex
terre que affrontât in via que vadit de Bagis ad Etnam et mcdieUtem ipsius fexe
terre que affrontât in honore Dalmacii de Ortaphano et, a parte orienHs. in honore
Sancte EutaUe et medietalem ipsius terre queest ad podium Bernardi PonciideOrU-
fano et medielatem est et
campiqui inlocoapeltato Figuera; mcdictatcm ipsius fexe
terre quo est prope de isto et medielatem
campo ipsius terre que est in roco apellato
ad Oestres et medietatem toclua honoris quem habeo. et ego et Petrus in Canues et
in Tuluges. Et insuper dono efdem predicte milicie omne aliud alode unde maritavi
filiam meam. si ipsa fllia mea, Miria, obierit sine infante i!a quod oit pro-
legitimo,
prium alodium prescripte miticie: et unum mansum in villa de Bagis, qui affrontât.
a parte oricntis et a tueridie, in atodio predicte tnilide. Et hoc totuin. ut superius
resonat, abstraho de mea potestato et mito in poteslato et in jus prefate miltcle, in
menu Petri do Ruyra et Bcrengarif, fratrie ejus. magistri milicie quem citra msreest.
Et est manifestum. Si quis contra hoc vencrit ad irrumpendum, non vaieet set ln
duplo componat, et postea flrmitcr permaneat.
factum est hoc xv. kalendas novembris. anno M'.C'.XL*. Vf. Xplsti. régnante Ledo-
vico rege in Francia. SioiJcsdm Arnalli, hoc fleri
qui jussi, laudo. flrmo et lestes
flrmare rogo. Sio^u» Petri, nepolis met. Sio^««m Mirie, fille mee. Sio^wuMPoflcii,
gener mei. Sioi^chum Guillmi militts de Bagis. SioiJciuii Raimundi, capellani.
Guillmua sacerdos, rogitus, hoc die et anno quo supra.
qui scripsit.
SWj Ii» 1
nomine
mea
Domini. Ego Adefonsus (a) imperator Hispanle, une cum uïore
T impératrice Berengaria fô). fllioquemcoSancio(c). grato animo.volnn*
tate sponlanca, quandam meam desertam villam nomine Villam Slccam, existentem
Inter Soriam et Almanar. vobis fratri Petro de la Roera, mngistro militum Templi et
xobis fratti Melendo, militi Templi, pro saluto anime mçç et parentum meontm, et
peccatorum meorum remlssione, et ut Inde milites 1111 qui Deo in Templo serviunt,
nllquod sustenlamenlum at adjutorium habeant, jure hwdltarlo dono cum omnibus
vldelicet ejus terminl»,quanllcumqHe*inl, et cum omnibus ejus perlinenlii*. lerris et
aquia, tnontibus et vallibus, eiilibus et ingressibus. omni-
pascuis.arboribus.etcum
(o) Alphonx, couronné empereur d'Bjpsgne.aOmai i«33| si Mût ttS). (6) Wréngèré,
veuve de Bernard (Illj, comle de B«*lu. (f un), «p. iu8 3 février ti48.
Alphonse, t
(c) Sanche (111). roi de Csslllle. 11C7 f 3i tout 1168.
Cirtullira du Temple. n
*^8 c*«TtiAi«a du Tutrut
bus aliii caatSs ad eam, quecuraque tint, pertinentlbus. (fol. 97") Item dono vobis in
Almanar unum Maurutn pro asserich, cum tua casa et cum omni ejul heredttate, qui,
quati veatri alti homlnes, vester proprius erit, vobis aolis et successorihus vestris scr-
viet et nulll* aliis hominibus. Predlclam villam tali modo vobi» fratri Petro et fralri
Meleado, Templi militibus, dono. quatenus omni tempore Ierosotimftano Templo
senriat, et ait super ejus hereditas, et ut vos et qui post vos venerint Hbore et quiçte
semper eam possïdeant et habeant. Simili modo de prenominato Mauro concedo,
quem vobis dono pro asserich in Almanar villa auperiua nominala. Si quis vero in
posteront de meo vol alieno gcncro hanc meam donacionem vol inconlrarius
dirupere
venerit, ait a Deo maldlclus et in Inferno cum luda proditore nisi digne
dampnatua.
emcndaverlt.et pectct regiç parti mille morabetinos (Joi. 98)el reddat Templo heredi-
tatem duplatam. Facta carta Sancto Stephano, ibi comité
piesentibus Barchinoncnsi
et rege Garsia. qui ad curiam imperatoria vénérant, pro pacc Inter se per manum
ejus lirmanda.mcnscnovembri.craM'C'LXXX'HICpredictoimperatoro imperante In
Tolelo, Legione, Saragocia, Nalara, Cnstella. Galccia. Ego Aderonsu» hanc
imperator
cartam quam jussi fieri, conflrmo et maru mco roboro..Sio!ioM imperatoris »J«. San
dus filius imperatoris connrmat, cornes Fernandusde Galccfa confirmât cornes Pon-
ciusC/o/.9S'Vmajordomusimperatori» confirmât cornes Amalricus confirmai comes
Urgolli Ermcngaudus(a) confirmât Uaimundus(6) Tolctanus archiepiscopua confir-
mat Petrus (c) Secobiensis episcopus confirmai; Ocrnardus (rf) Sagonlinus episcopus
confirmât Stcphanus (e> Exomensls episcopus confirmât; Guler Fernandcz tenens
Soriam confirmai; Micliacl Munio2olahcdnsdeSoria confirmât; Martlnus Fernandcz
de Fita Nuno Pedro alferiz imperatori» confirmât. GcralJus scriptor fm|>erator(s per
manum magistri Hugonls canccliarii scripsit tfc.
In Xplall nomino. Ego, Bernardus Bovi, et uxor mca, Ricardo. et nila mea. Tilborgi,
et omnci alii infantes nostri, cum consilio clomtnorum. scllicct Pelri do Allinacho, et
de Imberto de Monte Sallchono, sine Ingano.
Ver fldetn, cum bono animn et bona
vohmtâtê. veudimus domino Deo et milicie lerosolimHanl. et tlbi, Ugoni rio pMcnw,
et luis confralribus, totum unum liorluni
qucm abonnis et abere debe mus in «ermi-
ntn de Pcjcnaz et quantum ad Ipsum liuiluni et pertinere
perlinet débet, el afronUt
ex aura Narbonensis in via que cunit de castro Pctanazi ad eclealam Sincli Petri, et
a®° CAUTULAIEB btt TtSKB
_8. Il v w .r
Copie* du ui' ». Madrid, Arcblvo National Cariai, B, 5g5, fol. 33, n* gs du xv» s. ibidtm,
Carialario Migno, m, ne 1a.
DB IlLA PARD1SA QUE VEfIDIDIT SANC1U3 BT UIOS EIDS 1K Ç.UUGOÇA l!l BARRI SaKCTB
MARIE.
JXj Dei nomine et ejus gratia. Ego, In Dei nomino et ejus gratia. EgoSanç
1"
r2>? quidam Sanit et usor mea Maria et uxor mca Maria simul filiis vestris per
sitnul cum filiis mcls, par hanc scripturam hanc scripturam venditiotils nostre ven-
venditionis noslro, vcnditores sumusnobis ditores siimus vobis entoribus noslris
emptoribus nostris. fralresTcmpHSalomo- fratrosde itla cavallcria. Vendimus una
nis. Vendimus vobis una pardinn que ha- noslra pardina que habonuis in civitate
bemus in civitate Çesaraugusln in barrio in barrio Sancta Maria et
Çosaraugusln
Sancta Maria, et habet infronlacioncs, illns habcl infrontaciones illns usas do illo
casas do illo abbate de Pina.ct ex alia pars nbbate dc l'inn, et do alia parte casas de
casas do Sang Lopiçetnosmctipsosvuidito- Snnc Lopcz et de nlia parte casas de nos
resex alia etniia via publiât vendimus sic venditorcs ex nlia et in fronto via pu-
exyuacumquepars, cum exiis et foris. Ksi blica. Quantas islas alYnntndonrs indu-
indoprctiumadplauibilcintcrnosctvosxim dunt. sic vendimus cum oxiis et rc-
folirli Inccnsis monde mi" drnarioriim, grossis cMniincliii prccinplacabilcipiod
datos in manu semper. et est manlfcslum, intcr nos et vos convcninins quod pla-
et titillas casas quod ibihabiicrilis.hnbca- ciiil nobis. id est xim solidi et mrdio,
lis finlvum, ingenuum et quiclum, ad ves- moneta laajucsn do quatuor denariis,
tram propriam volunlutcni facere in se- et est istoprecio dato in manu semper.
cula. vos et omnis
postcritns vestra. Est et est monifcslum. Sic vendimus iMas
Indo (Id(nnça) do salvclatc.nd forum terre. ensas, quod habentis illa salva et quicta
lohnnncs (le Aziroii marito. Alinln xvdenn- per vendcrccl dnre et perfardoilla ves-
rii. Sunt Icsles. visorcs et nudilorcs, Ira voluntat >os et filios vestros per
Rnimon de Lttna, Gilelm gencro de Bcnc- scculn cuncta amen. Et est fidanca a
deil. Kacta carta mense deeembri, cra fuero de Caragoca de totos homines fo-
M. C.LXXX.IIII. rcgnanlcmo cornes Barchi- ris irgem.dc solvctale nd forum terre
nfunensinin) Hainiundus Ik-lcngnrlns in lolimis de AzlroniDorilo.El sunl testes i-
Aragon; in Çarogosça, snb me. Garcia Orliç sores el nudilorcs HaimondoLunn.Guil-
et cplscopus Bornordds ex grntin l)ci, Ato Ici» grnero de Ikncdct.Fncta istncorln.
Sanc justilla ibidem. Arlald in Alagon, mense deeembri era M.C.LXXX.IIII.co-
in liigla mulier comilis de Palares, comité mes Hnrebin(onensium) et princeps Ara-
Lupus in Cntatniub. Sançio Nccones in Ta- gon et per manu illius senior in Cnra-
roca, senior Lop Sanç in Hclclilt. gnea Garcia Orllçct justilin ln Caragoça
At S?.nc, episcopus Hcrnardtis in Cnra-
gocaet Alagon, Arlald in Alagon; lu Arri-
cln comité da i'nllars et in Cslalalaiub
contre don Lop, in Daroca SancioNcgo-
ncs, in Uelchit senior Lop Sanc. Ego
Miro scripait isla carta et do manu mea
hoc ^< ff cil. Kt sua allgala est » xndeners.
,6, CjmTOLjUMt Du xrerp~.s
Copie* du su' ». Madrid, AxchNo National, Cariai. B 5g5, roi. i4ort-3$, n' 365 m» s. Bar-
celone, San Gemrio, liwe Yert. fol. j3" du xv s. Madrid, Cariai, Slagno, II. fol. umvii.
n' «81.
Caata DB Samacsms.
Copie du xni« ». Barcelone, Arch. Cor. Arag. reg. 3io, fol. clxvhi.
Copie du m» s. Toulouse, Arch. dép.. Carlul. A de Douuiu, ch. il<3, fol. i3i" et i34fa.
In nomine Domini. Ego, Guarsendis. et infantes mci, Pctrus et Pondus atque Bcr-
nardus, et Illia mea Rossa, vindilorcs sumiisvobis. militibus de militia Templi Ihe-
rosolimitani, Petri scilicet de Hucria, el fratri vestro, Berenguario, con-
ceterisque
fratribus vcstrls in predicta milicia Deo «crvicnlibus, futuris.
presenlibus atqtie
Vindimus vobis unam vincam nostram quam tcncbnmus de vobis ad qitarlutn in
terminio de Gaurc, ad ipstim Castelarc, et alTronta de allnno in vinea Pclri Oliba, do
meridie in via, a circi in vinea emperia, an aquilone in vinea Bornardi, fllii Pontii
Arnatdi. Quantum infra istas atîYontationcs hnbcmtis et haberc debemus, vindimus et
deHlnquimiis vobis, sine omni noslia retinencin et sine veslro inguanno, iti
propter
sestarlos et cmina ordei et 111eminas frumenli, quos nobis dedistis in precio de v sol.
Ugonencos octenos. ad habendum et possedondum vestramquo voiuntatom prrpclim
faciendum. et sic islam cartam laudamus alquc flrmamus sine inguanno.
$ Bornardi, fflil Poncii Avnaldi. $ Pétri Oliba. $ Bernard!, fllii Stophani Adalborli.
Arnaldu8 scripiil vice magistri sui Gulllclmi Adaulli islam cartam dictant!» jussione
predlc-cyo/. t3b)\s Guarsendis, quo predictam vinrani habuit per eredilalom polri»
sui, quando maritata fuit. Facla caria anno millesimo C.XL.VI. incarnallonls Domi-
nice, idus deccmbrlï, feria vi, régnante Lodovico rege.
a64 CARTULA1KS DU TEMPUS
ccccxvin [«.46-1147.J
Original: Lincoln, Arch. de la Cathédrale D. fi. 86. 3
DE PBSBBHDA DE ScABUt.
Nos fratres canonici Sancte Marie Lincolniensis ecclesie preaenti scripto nos recor-
dari significamus, qualiter reclamatio Nicholai sacerdotis, fratris et concanonici nos-
tri. adversus cpiscopum nostrum Alexandrum (a), in presentia nostra, terminata
fuerit Testes advocati sunt, quorum nomina subscri-
buntur Jordanus (b) thesaurarius
Ricardus Halban miles Templi, et Adam miles Templi
CC€CXIX [11/I6-1178.]
Original, sceau équestre Paris, Arch, nat,. S. 4g5j, n" i3 (a de la 1" liasse Maupas).
Guermundus tam presentibus quam futuris. Innotescat vobis quod ego Guermun-
dus pro animabus patris et matris mec et fratris mei, Renaldi, militibus de Templo
modium unum frumenti singulis annis reddendum apud Messimiacum villam meam
in elemosina concessi. Et ne aliquis de hoc cis erogato bénéficie» quicquam detrahere
attemptet, sciatis hanc cis largitam elemosinam in presentia excellents comitis Suessio-
nensis Yvonis (c), his una in testimonio astantibus, fratre Helya dispositore domus
Suessionensis, Evrardo sororio Guermundi, lacobo, lerberto, Petro, Godefrido.
CCCCXX [ii46-ii85.]
Original partie en haut jadis scellé Paris, Archives Nationales S. 5oi i 10 (dans le carton
S. 5ou (1" de la 3i* liasse. commanderle d'Orléans).
[CtjnOORAPBUM.
[Fi]rma et stabilis
persévérât testimonio littera [cujm pactio deputataz. Inde est
quia ego Manasses (d), Dei gratia, Aurelianensis episcopus, notum esse volum[us]
tam fuluris quam instantibus, quia fratres Templi Aurelianensis tenent ab Andréa,
cantore Aurelianensi, duo arpenta vinearum ad censum. que sunt juxla vineas nos-
tras apud ecclesiam sancti Marchi. Predicti autem fratres super censiva illa Galterium
Rembodijamdicto cantori vicarium conf[irmave]runt' ?P
(a) Alexandre, évèque de Lincoln. sa juillet ita3. f ao juillet n48, quitta l'Angleterre au
printemps de it47 et n'y retourna plus. (b) Jordan n'était pu encore trésorier de Lin-
coln au début de 1 iWfSole du Rév. H. Salter. auquel je doit communication de ce document).
(e) Ytes. comte de Sotssons u46 1178. (d) Minasses évèque d'Orléans n$6f c. 11 85.
t. Ce mol laiisi tu blanc dans le <;arlulairc.
CA1ITCLAUU5 DU TSMPU a65
CCCCXXI (i-
i i47l janvier– 3i décembre).
Copte du «tf a. Madrid. ArctaWo National, CarMoire B. 595, fol. •
tt»*°, n> 36i- du xv t
ibidem, Cartalario Magno, m. n» 14.
DB ILLAS CASAS QCB VBSDID1T MULIBR DE MAUX EMBHOSBS.
ln Dei nomine. Ego Monio Cavaleiro facto carta vobis, militibus Tompli Salomonia
de meo corpore et de mec habere. post meum obitum in mea vite veslrum ohediens
post meum obitum, omnia mea bona tota, si non habuoro sciucu; et si habuero
semen, habeat duas partes, rnililibus tertiam partem, et dent nd meam eccleslam
iinum tnor«bitinum, «lium ad meum abbate. Ego Moniu Cavnlclro, qui liac calia
jussi facerecum manu mea roboro, era millesima octuagesima quinta. Qui viderunt,
hi sunt teste* Salvatus Eriz teslis, Oundltsalvus testis, Petro Sarlia testis.
'$* cmtduiu wi nmn»
In Dei nomine et
cjns gratia. Hcçcst carta de cambio quam fecerunt fr.ilribus
Templi niililiç Salomonis. magister Higolt Viger, et frater Hclias Focale! et fralor
Richard et fraler Gillelm et frater Vital aliis fratribus de Novellis.cum
etcçteris Bel-
Ma. mulier qui fuit de Gon/.nlvo. Dcdil Belliln suas casas, que habebat juxtn illas
casaa do Martin l'uslor, ad frntribus, illas
per qui fuerunt do Andcrcz et t k. do tri, et
ut habeant fratribus illa casa de Bcliita salva et franca
per secula cuncta. et dédit Bel-
liland(anciam)salviiali9adfralribti8PcicLcspic,etfMlribusdedcruntfld(anclam)sal-
vilatis ad Bellila Arnalt Ponz. Suni ttstes, visores, auditores hoc suprascripto don
Apparicio. Martin Calbo. Stephcn de Cortes, Vallcs, Martin Pastor, Sanz do Oblilas.
Arnalt Ponz, lohen Gascon, Pcrc Derenger. Facta carta era M'C'LXXX'V'.
CCCCXX%TI vendredi
n47, 7 février.
Original MàrMIIé. Arch. d(îp. fonds de Malle H» (commandr rie de Mti) se trouve écrit à U
tuile de l'scte n° 4»5.
Ego Vincenliusct uxor nica Gaudia. ln nomino Domini, pro anlmabus nostris ipso
Deocommendandis, donamus In perpetuum et vendimus militibus e
presenlibus
CAHTOtAIBB DU TR«M.K
167
Copie du xii* ». Toulouse. Arcti. dép., Cor lui, A. de Douztnt, cb. 138, fol. 97.
InnomlneDomini.Ego,StofanusdoBurœfol9,etcgo,Rogerhis(yo/.97".),fratercjus,
et uxorraca ntquo infantes nostri. vinditoressumus Dco et ssmelo militio Tompli Ihc-
rosolimitani, et vobis, Pclro do Hueri.i, et Bcrcngariodo Hucria ecterisquo confratri-
bus vestris, in ipsa militin Deo servientibus. tam presentibtis quam futuris vindi-
mus ilaquc et nbsolvitmis ac rlcfllninuis vobia unam peliam terre quam tenemus in
condnmlnn vestra, in terminiode Burcafols, in riparin Aldc.proptcr mi solidos Ugo-
iicnros octenos qnos nobis drdislls. ail bnbendum illam ne possedendum vestramquo
volunlatrm perpetim fatiendutn. sinn omnl retinentin noslrnct sine vestro ingunniin.
Ips.i petia terre nfTronta de ,1 lia noin ipsa terra qunm hodtc laboral Kaimundus de
Burcafols, a rneridic et de circi
in prcdicle condamina vcstra.de aquilonc in ipso orto
qucm ego. Hogerius, accepi cum nnore mca. $ Slephani et fratrie rjus. llogcrii, et iuo-
ris illius. qui sic islnm cirlnni llrinnvcrunt. $ Arn.-ilrli, fllii Guille. $ Pontll cappcl-
lani de Ourcafols H.iltvmndi de Torcnn. Arnaldus do Magriano scripsit vice magis-
tri sut, Gitelmi Adnulfl. islnin cnrlam diclanli», jussiono prcdlctl Slepliani et fratris
sui. Rogcrii, anno mlllcsimo CXLVI. incarnntionis Dominicc, m idus februntïi,
feria tu, régnante Lodovico rege.
Original TouIouh-. Arch. dép. II. (Malle) Coiin I.. n-, copie du xu> ». tbtdem.Wul. «
de itouifns, en. 3.
tmperius dicta sunt vol melius ad veslrum bonum dici possunl, sine vestro inganno.
ad habendum scilieel ac possedondunr veslrarnque voluutalcm perpetim faciendum.
Quod si bomo aul femina
ibiquicquam robia amparaverit vel banc diffltionis
dona-
lionem inquietare vol rumpere voluerit, nos. predicti et infantes nostri et postérités
nostra. eriraiis indo vobis légales guirenti ac tenere et habore vobis fecerimus
omni tempore, sine inganno. Islam vcro donationis diffînitinnem facimus vobis nos-
tro bono animo noslraqus bona voluutate. propter amorem Dei et remissionem pec-
catorum noslrorum
et propter remedium et absolutionem anime prefati genitoris
mei, Ugonis de Rive; ut sic ista caria, cum bac difflnilione. (Irma et stabllis perma-
neat omni tempore, sine inganno. $ Englcsa predicta et viri sui. Bernardi de Monte
Irato, qui sic islam carlam flrmaveruntet testes flrmarc rogaverunt. Testes verosnnt:
domnus Pondus Guillelmus.capcllanus de Mantsilia.etl'onciwsde Mansilia.ct Arnal-
dus Giiitfide Corcassona, et Petrus dericus do Mnnsilin, et Arnaldus clcrlcug do
Badcnxs, <jt Petrus, clericus do Badcnxs, et Bernardus. frater Guiltlmi Ugonis, qui
fuit. Bernurdus scripsit, vice domini sui, Guilelrni Adaull), presentibus et jubenlibtis
predicla Engles.i et viro suo, Bernardo de Montirato. etpresenlibus etjubentibuspre-
diclis omnibus lestibus, anno millcsimo CXI.VI incarnationis Dominice, xv kalendas
mardi, die sabbati, régnante Lodovico rege.
Hec est cria pacti et concordie inter fratres Templi et inter Radulfum de Seneugia
et omnem progenlem suam. Petrus de Boveris, magister fratrum Templi. pro se et
pro omnibus Ternpli (rétribua, comendavit in Cervera domus et vineas suas Radulfo
de Seneugia et Bernardo. fiiio ejus, omnique illorum subsequenti progeniei in tali
vero conventione quod omnibus annia quarta pars de expletis vinearum etxx" solidi
pro cenau domorum annuatim.in festo sancti Michaelia, Templi fratribua reddantur
e predicto vol a aua progeniofldditeret,
Radulfo cum votuerint fratres Templi in ipais
domibus, habeant hospitari et manere. Et a possidentibus ipsas casas eis diligenter
serviatur. Si vero in future Radulfi genus absque legali herede flnierit, revertentur
vineo et domus non pejoralç fratribus militiç Templi. Ob hoc ergo Radulfus et
sui vineas et caaas debent tenere condreitas et in eis manentes legaliter amici et fidè-
les omnium fratrum Templi semper çsse debent.
Facta carta est anno Xpisli M'.C°.XL'.VI°, Lodovici minoris regis Franciç regnante
x anno, v kalcndas marcii, feria un*. Sioi£ni Bcrcngerius deOraiana nota.
Copie du m* s. Toulouse. Arch. dép. Carlut. A de Douiens, ch. \ht, fol. ioi.
In nomine Domini. Ego, Petrus de Vitraco, et uxor mea atque Infantes nostri,
donatores sumus Deo et sancte militie Templi lherosolimitanl et vobls, Pctro de Roc-
ria et Benengario de Rucria ceterisque confratribus vestris. in ipsa mililla Dec famu-
lantibus, prescntibus atque futuris. Donamus vobis unam terram do alodio nostro in
terminio de Camon. in riparla de Olvegio.et affronta de altano in terra Potil Aicredi
a meridie snrsnm in podio, in terra Sancti lohannis; de circio in terra Pontii Roge-
rii deaquilone, usque ultra flumen de Olvegio, in alio nostro honore, in quo 8clli-
cet honore donamus vobis cabedag et pascrias atque ribagges cl lotum quod necessa-
rium vobis fnerit ad opus molendlnornm vcslrorum, ut hoc totum habeatis ubicum-
quo in predicto nostro honore necessarium fuerit, ad opus molinoium vestrofum.
sine omni contradiccione, omni tempore. Sicut superius scriptum est. sic donamus
vobis sine omui nostra relinentia et sine vestro inguanno, ad habendum ac posseden-
dum veslramque voluntatem perpetim fatiendum.Et si omo aut (emlna ibi quicquam
vobis anparaverit, nos erimus inde vobis léguâtes guirenti et tenere et habero hoc fece-
rimus vobis sine omni contradicclone et sine vesiro inguanno. Hoc autom donum
focimus vobis propter amoTem Doi adipiscendum ot remltsione peccatorum nostro-
rum et salutem animarum nnstrarum (fol. MU") et quia de etemosinis predicte mill-
tie habuimus xv solidos Mclgorenslum bonos, ut sic istam cartam (Irma et stabilis
Copie du m» ». Madrid, Arcblvo Nv.ional, Carlul. b. 5g5. n> 65. fol. a5"-»0.
DE Dosa Ss.isuda
In nomme Domini. Ego Piclavlna, et vir meus, Poncius Geraldi. et infantes nottrl,
Pondus Goraldl et Bernardus Gross et Guilelmus de Sancto Fellco, nos itrnul
solvimus et relinquimus ac evacuamus et donnnius domino Dco et mllltlo Templl
Iheïusalem, scilicet domno maglslro Berengario do Ruera et Arnaldo de Sornan et
Hnlmundo d. Bancto Martino et omnibus confratribus militie Templi, tam pretenti-
bus quam futurie, solvimus et diflnimiu -1 donamus omnem totius honoris
partem
37' ClftTULAI»B DU TIMPLt
quem vos habetis et teneUs cl homines lenentde vobi», in Punebuo vel In suis ter-
minis. qui fuit B-.imutidi de Blancafort, patris mei, et ipsam partcm quam nos vobis
accSarnamuï' c apellarous ire Amelio Borstella et in uxore «jus et in fratribus
auv in filiis eorum et omni sua tenentia ejus
totum hoc quod nos vobis vel
amparamus
amparare possurous, juste vel injuste, totum hoc prescriptum vobis solvimuset relin-
quimusatque donaroussine veslro lnganno, alcut vos et probi homines melius possitis
inte1llgere et inquirere ut nos. nec ullus noster hères nec ulla nostra
posleritas in
talis predictes rcbus, nullam causam vobis amparemns. Sicnl superius scriptum est.
» donamus et relinquimus domino Deo et mitiliç
Templi et omnibus fratribus mili-
tie eju», propter remedium anime patrea mei, Raimundi de Blancafort et propter
redemptionein animarum nostrarwni et parentum ut Deus donet
nostrorum, eis
requiem sempitcrnam. Verum est et manifestum hoc donum
quod. piopter et difl-
nitionem. domnus magister Berengarius de Ruera et Arnaldus de Sornan et Ralinun-
dus deSancto Martino dederunt nobis, ex elemosinis Dei et milUieTompii.xxin. soli-
dos Ugonencos octcnos, bonos. exibiles et malibiles. SI ullus homo aut femina in
predicto dono vel difinltione atiquid vobis aniparavctit. nos legales guirenti vobis cri-
mua et ista carta douationts et evacuationis firma et stabilis pormaneat omni tem-
pore, que facla est n idus marci.feria vi, regnante Udoyco rege. Sigiïim Pictavlna et
Poncii Geraldi. viri sui. et infantum suorum. Poncli Geraldi, et Bernardi Gross et
Guilelmi do Sancto Felice, qui sic istatn cartam scribi jusserunt et testes (Irmarc
rogaverunt. $ Guilelmi Fomer, capellani. S Bernard! do Lupiano. $ Petri de Castro
Hosen. $ Rogerli de Vilar, mancip. $ Arnaldi de Villa Nova. Bernardus de Alayraco
scripsit jussione Pictavine et Poncli Geralrti.viri sui.anno millesimo centesimo XLVI
incarnationis Dominlcç.
Et in une loco emendavit Amclio.
In nomine Domini. Ego Willma Cabazuda et bona voïuntate dono Templi militibus
presentibus et futuris, cum lande conjugia mei, Petri Fclgerria. in Gellis quandom
peciam de terra que per alondnm tieredilario jure mlclii pcrtinel ac sine occasionc
poîssidcoillnm. cl csl jiuta tetrns ipsomm et tenct o loco que dicitur
Claperiis usque
ad vincatc, quicquid mei juris est et mcam parler» vincali», totum dono et dimitto in
manu Guilielnii Riallncabsque rctencione. sicut ipse isitelligit, rectesine inganno.ila
dono et concedo milicie Templi pro salu anime meeet parentorum meorum, cteï'jo
consanguincoriim meorum progeniem. Terram islam dono Deo et mille
supradictam
Templi absquc omni retenciono et sine omni calumnia. ut deinceps faciant de terra
quod voluerint. Donnclonis htijns et carte sunt testes Petrus de Bcriaz, Raymnndus
prasblter Bcrrlaï, Petrus Cabazutus, Petrus do 'fol. Petrus ÏUbalta, Poncius Brugaz.
Willelmus Mongroa, Wiilclmus Durandus. Facta est hec scribcto mense mnrcii feria vi,).
luna 1 (a), regnante et[ ]no cruels encrcitusXpisll commonento Lodoy[co] rege,cnm
soclo principe ac duce Anfos (G) comité eeneti E({idt!. annoab incarnato Dei fillo mit-
lesimo C.XL. VII. Pelrus de Ben un n Guilklinn Scvllslt.
togualiis
(o) II y a erreur d'un jour dans la lune torr luni it. (6) Alphonse, comte de Toulouse
m* •}•(c. i5 avril) 11 48.
CJkRTUUIKK Du YSMPLC
a?3
EgoquidemGonselmnsdeNavasdono Deoel militibus Templi post obitum mcum
equum et arma mea et si equum non aborem, centum solidos Merguriensium super
mansem de Fonte, ['et in supradicto manao annuatim
xu denarios].
Et ego Pontius de Vilar similiter dono equum et arma mea vel centum
soldat.
Copie du mi» ». TouIoum», Arch, ûèp., Cariai. A deDouztm. cb. i38, fo! ioi"-ioa«.
Ctrtulnr» du Temp!«. lt
374 CAHTUUUSe DU TKMPI.C
Copie* du xV ». Lisbonne. Arcb. Nat. ltoro dos Mesiradoa. toi. t«"-n et fol. nu-u", d'après
deux originaux non scellés « îlgnura continentes rotundurn cum quibusdam circunfe-
rentiis».
Cople$ du in* ». Madrid, Archivo Mtclonat, Cartulnire B, 695, M. 11. n* 29 et fol. 63",
n* 196.
DB OSMOTIT.
in Dei nomine. Ego Osmont de Bono In Dei nomine. Ego Osrnont de Bono
Viltr de TuUla. plenus memnrla. el ss- Viler do Tutela plênusomni bono mcmorl»
nui, et alacer, falio banc cartam dona- et aanus et alicer fatio hanc cartam dona-
tion!» et conBrmationis vobis, fralribus tionis. Placuit michi, bono corde et benivolo
Iheroiolimi» Templi Salomonis, pro- animo, et pro anima mea et pro omnibus
aminâmeavel parentum meorum.Dono animabus pareatum meorum. Dono ad
illam hereditatem quod habeo i Raçaçol, sanctum Domini de Iherusalem
Templum
Iotam ab integram, scilicet heremum et et ad fratribus iJlius Templi, illam meam
populatum, cum suo puteo et aquis suis hereditatem de Razazol, herema et popu-
et pascuis, introitibus et exitibus, ut lala, cum suo puteo et cum suis aquis et
habetis salvum, et liberum et francum cum suis pasculs et cum suis inlroitibus
de mea genaratione per secula cuncta. et exitibus. Hoc donativum, sicut
supe-
Et dono fidança de salvetate, de ipsa rius est scriptum, dono et connrmo, ut
auprascripta hereditate, sicut est forum habeant illud fralribus francum et
Templi
de donativum, don Roger de Botrin. ingenuum et iiberum de me et de omni
Testesqui viderunt et audierunt et inter- geueratione vel posteritate mea, persécuta
fuerunt don Boves, don Gassion de cuncta amen. Et dono fidanzam de salve-
Bielforal. Gilelm Sanç de Castro, don late ad
fratribus, sicut est consuetudo de
Martin Miega, don Porcel de Argedas, don Roger de Bexin. Sunt testes
donativo,
Michael de la Regina. Facta cartain era ,lui viderunt et audierunt et fuerunt in loco
M.C.LXXX.V, in menae apri1ls. Gilei- ubi fuil istud donativum datum et ipsa
mus scripsit. carta don Boves, don Garssia de
scripta
Beirorat, Gillelm Sanz de Castro, Mieia don
Martin, don Porcetde Argucdas, Michael de
Regina. Facl« cartain era M'C'LXXX'V',
in mense aprilis. Gillelmus scripsit
Copie du xii* ». Madrid. Archivo Naclonal, Ourlai. B, 5g3, fol. i«5. tv ag5.
ln Deo nomine. Ego don Garsia de Belfornl, cum consensu flliorum meorum. facto
banc carian) donationis ad fratribus Templi Salomonis. Placuit rntebi. libenti animo
et spontanea voluntate dono, pro anima mea et pro animabus meorum,
parentum
ad Deo et ad fratribus Templi, totum illum sotho do Mora, ab integro, cum suis
intratis et exilibus, quantum habuit ibi mco cxaricho nomine et sicut
Aberhaçini,
michi fecit donativum rex Adefonsus. Hoc donativum contirmo et dono et concedo.
plenus omni bonitate et memoria et tota sanitate, ut ibi habeant salvum etsecururo,
Hrmum et ingenuum. sine mata voce, per secula cuncta amen. Et nos fllii de. don
Garcia, Acenar et Albaro, aulorgamus et afnrmnmus hoc donativum, sieut superius
est scriptum. Testes visores don lohanndeSocbovia, et don Gillelm de Sancla Xjpls-
tina, et Stephanus Pelriz Aireker. "acta carta in cra M'C'LXXX'V, mense aprilis. in
villa que dicitur Tuiela.
CIMCLAIM DU TBMTLt 3/7
(3 -a4) avril
CCCCXJLII « «47. jeudi
CCCCXLV 3o avril-septembre.
11^7,
Copie du xmf s. Saint-Omer. Bihl. municip., Grand Cartufatre de l'abbaye deSaint-Bertin,
1. n' 188, p. 274.
(a) Toutes les indications chronologiques se rapportent à 1147 d'ailleurs. Henaud. comte
de Bourgogne, mourut le 20 Janvier n48. (6) Barthélemy. évéque de L«on, in3-n5i
–
(c) Enguerand (il), s' de Coucy, n3o f c. 1147.
CAftTULAMB DU TEMPLE 3^9
qui hoc donum fecit. $ Widonis, castellani $ Adonis de Gone $ Iterii, fratris ejus
$ Bonefacii prepositi $ Simonis fllii ejus $ Philippi Gossot $ Hemelini $ Rai-
nerii de Ortiis.
Actum Lauduni, annoincarnati VerbiM~C-XL-VH-. Angoluscancellarius recog-
novit, scripsit et subcripsit.
Copie du mi» s. Madrid, Archive» Nacional, Cartulaire B, 695, fol, ag, n' 77.
In Dei nomine. Hec est carta de memoria quam faciunt fratres Templi Salomonis,
scilicet frater Rigald Viger, cum consensu aliorum fratrum de Novellas, tam presen-
tibus quam et futuris faecerunt camio cum illa justicia do Borja, nomine Sant For-
tuniones et uxor sua, nomine Urraca, et flliis et flliabus suis vel omnis postérités sua,
de illas casas de Novellas quas habebant intus castellum. Dederunt fratres ad illa jus-
ticia, propter illas suas casas. illa casa que erat ectesia Sancti lohannis, que est ad
illam portam, et pro illas casas que fuerunt de Bernard Tixedor et de Per Bcrcnger,
ut habeant et possideant in secula, unusquisque ad suam voluntatem facere. Sunt
inde fides de salvelate. ad forum terre, sine ulla mala voce, ex parte de Sanz Fortino-
et de sua posteritate contra illos fratres, don Gassion de Bilforado et
nesjusticia
Gilelm Alberniaz. Simililcr sunt fides de salvelate. ad forum terre ex parte de iltos
fratres contra Sanz Ferlinones. don Gassion de Bilforado et don Apparicio. Sunt tes-
tes, visores et auditores Sanz Fertunioncs de Calcetas et de ïutcla, Fertunius fllius
Ferluno Fertunones alcalde de Tulela. Gilelm de Burdel etdoTutela, Garcia Garcez
de Argaedas et de Tutela similiter totoque conventu et concilio de Novellas, anno,
regnante domino lhesu Xpisto in celis et in terra, rege G(arsia) in Panpilona, comes
Dei ecclesie flliis. Bernardus de Ballolio, salutem in Domino. Volo nolum Beri omni-
bus tam futuris presenlibus, quod. pro dilectione Dei et salute anime mee
quam
meorum, fratribus militibus de Templo Salomonis xv"" librateis
entecessorumque
terre mee quam in Anglia possideo, perpetuo in elemoslnam et absque ulla consuetu-
dinededi et concessi, Wedelee nominatim que est membrum de Hichen' «ma aspera
et plana cum nemore fluvios. Quod si predicta terra suffleienter xv"» Ubras non
»8O CiWTtiLAlflK OU TEMPIB
valuerit, juxta contneludtnem tempori» régi» Henrici de me» pmkntore illi ptedicte
numerum »*•'• libmurn complet», fllio meo Ingelranno concèdent» et attendante.
Hocdonum in capitolio quod in octavis Pasche Paririus fuit, feci, domno apoito-
lico Eogenio présente, et ipso rege Francie.etarchiepiscopoSenn'et BardeU'etRotho-
magi et Drascumne. et fratribus militibus
Templi alba clamide induti» cu" et m"
presentibus.Eurardo de Bretuil.TheodoricoWaleran', et Baldutno Calderun* testions.
Preter istos testes sunt Wido, comes Pontini' et Johannes, frater «jus, Geroldus de
Stalun' Maisnll, Andreas de Manniot Uzler, Hugo de Arenis.Robertusde Hannercurt
et Wilelmut d'Arecurt.
Copie du *v* ». Londres, Britlsh Muséum, Cotton. rns. Nero, B, VI. loi. i3j.
(0) dervats de Blol. succède comme abbé de Westminster i Herbcrtn» (j- sept. 1 t4o) et
meurt 31 août 1160. (b) Eustache comte de Boulogne, 11&7 V 10(11 ?) aofil 11 53.
CAMPlAUlt nu TtWLB ag,
CCGeLI
[«i*7. «vril~9 juin.) 1
Original «*Ué du Me>o ro^l un* conlwseeau P.ri». Arch. Net. K .3», n« i54 («nd.nn«.
ment 8., 0077, no a.)
Edité Cf il. de
Li*leyiie,Cartulairegénéral<UParit, n»a,o(qui date 1 1!,7 i«*oat-g Juin 1 ij7).
IÎEC EST CAUTA OOMCIB CiEKTA DE MOLBSDWO MAGMI KWTI8.
ln nomine ac individu?
sanctç Trinifatis. Sequimur morem
antiquum. et seam
dum statata priorum, que staUli volumus memorla
retineri. perhenni liUerarum
testimonto communimus. Notum fatio
ilaque ego. nomine Genta. fidelibus uni-
versi». et presentibus pariter et futuris. quod. pro remedio anime meç. predeees-
sorumque meorutn, et pro anima nobilissimi Francorum regis, vener.ndçqu» me-
monç. Ludovici (a), qui me benignitate
regia enutrivit. motendinum quenJam Pari-
sius sub magno ponte, quem ab Archerio, fllio Savatici, comparaveram. inililibus
Templi lerosolimitani, ipso Archerio et uxore sua in manu
concedontibus,
fcbrardide Barris. postder.cssum meurn. libcrumprorsusabomni
calnmpnia,perpctno
jore.donavt.Vcrumautom.tt, site etiam adhuc évente.
collati beneflcii iionntilla rogiii-
menta perciperent. singuli.- annis.quamditi inolendiniini ilium ipsa lenucro. modium
nniim frumenti predictis me failribu» rcddituram institui qii.ilcnus et in presenti
par. et pnst dccessiim meiini totiim. vel eliam a ntcj. si michi forwm ita quando-
que plai-iicril, in eoruni jnr.i com-cdal. Quod ut raliini in poslormn inconr.iissuin.nie
permanent. tcsJtum qui afTuerunt. fort enumerallone
subscript.i flrmari. AITuenint
igitur testes gloriosissinius rcx Krancorunj et dux Aquilanorum. Ltidovicus. et
mater ipsius Adelaydis regina. et post lios, Guillelinus bmicularins, Terriens (61
Galcranni. Aubcrlus de Avo. Attguimis.
Ubi vero Arclierii conjunji donum istud conccssit, testes inlcrfuenint Tcrricus
Galeranni, Gisloberlus Kngania, Kredericns do Dompnione. et servientes ipsius Ter-
rici, Hitduinus et Hugo.
Et egonaimundusdo locuiulnz
cl filins meus, Berlrnndus, ad exemp!iiiijsupr«dic-
tarum hominum, Isarni videlicet
et fr.ilris sui, Willclmi luarni, ut Dous et dominus
nostev peccata nostra nobls et
parenlibus noslris dimittat et insuper vitAm eternan)
concédât, donamus ci on integro sine ullo retinimento laudamus et in manu Willelmi
Aldcbcrtl, fratris miticiç TempH Salomunis, et Bornardi do Bovedono. perpétue dimit-
(.») tout» Vl^-j 1» août n37. – (b)ïerricu» UâlerannJ (qu'en n63 et 1171, nous Irouvon»
cheviller du Temple) p*ro1t dm» detu diplôme» royaux en
1147 (ao *vril-4 Juin) et le
»8 Avril 1*47 (Carttilalr* gintral de Parlt, n"33i et 33*).
a8s eux cuxxt nu 'i'rturLM
timus hoc totum quod habemus vel habere debemus in castullo de Bolbotone et in
ejus territorio, in terris videlicet cultis et hentmis, in pratis et rivis. aquis aqua-
rumque decurslbus, arboribus frucluosts et infructuosis, in boachia et silvis et in
omnibus insuper ad prenominatum castellunt perlinentibus. De his omnibus, sicut
scriptum est, et homo aut femina intelligere sine enganno melius potest, nos dein-
vettitnus et fratres de Templo investimus et in plenam possesionera mitimus. Ut
autem bec noslra donacio stabililatero et securam semper habeat flrraitatem, ab
Ugone de Bolboto, qui domum de Richarensis regebat, et ceteris fratribus (fol. 32)
accepimus septuaginta solidos veterum denariorum Melgoriemium.
Factum fuit donum istud in domo domine Titburgis apud Curtedonem, in ejus
presencia et aliorum multorum, Bernard! videlicet de Misono, Arnulfi de Cedro.
Willelmi Lautaldi, Raimundi Isnsrdi de Curtedone, Willelmi Aldoberti et Bernardi
de Bovadone. Facta caria Ista per m ami m Arnaldi, aacriato Aurasicensis, in civitate
Auraaica, mense maio, feria VU', anno ab incarnato Salvatoro. M'C'XL'VII*. Titbur-
gis et £11 sui honorem istum suscipiunt in defensionom et custodiam.
Copie du xv a. Lisbonne. Arch. da Torre do 'fombo. don Alvarez. j34. fol. cuviit.
In Dei nomine.
Ego Pelagio Verrnulci el uxori mec Dona Suarici, pl.icuit nobis
per bone pacis et voluntos, sano animo et bona volnntate, ut faceremus a vobis,
frayres de Templo Salomonis, kartula flrmitinlinls, pro remedio animas nostras et
que defendatis nos cum facullatibus noMrl» aut benciiciis nostrls. Damus a vobis mc-
dictate intégra de ipsa hereditate que coinparamus do Didagus Truilisendi et do 6lils
suis Godinus et Maria, pro que nos derendatis et benelicifilis et nos ibi moreremus et
progenie nostre. et ad vobis cum illa hereditate serviamus et non habcamus licen-
tiam vendere, nisi a vobis pro precio justo, nostra inedietate sit nobis placuerit.
Damus a vobis ipsa heredilate, cum quantumeumque in «c obtinel, et apreslilum
hominis est, per ubi ilta polueritis invenire, per suis locis et terminis, novissimis et
anliquis. Et lu, aut mulier aut filiis tuis, de nostra medietate semper obediens, et si
scandalizaverlt inde aliquid emendet nobis, ot si non Inset nostram hereditate, et post
obitum nostruni dent ei radiga et non mercndal. Et ipsa hereditate hibet jacentia in
vlla que vocitant Mazada, sub monte Craetorecarei, discurrente rivulo Peias, prope
civitas Marie, territorio
sancle Porlugalensi. Et de hodie die sit ipsa heredilale de juri
nostro abrasa, et in vestro dominio sit Iradita atquc conflrmala habeatis vos illa fir-
miler et omnes gucccssoios vestri in perpctuum. Et. si aliquis homo veneril vel vene-
rimus, tam mois propinquis quam de extrancis, qui hanc karlam ad irrumpendum
quesierit. et nos in concilio noluerimus acloritare vel devendicare, que parie a
vobis ti modios et vos cum illo deffendatis una pariter. vn idus kalcndas junii cra
M'C'LXXX'V*. Nos autem
stipradiclus scilicct Pelagio Vermulci et uxori mec Bona
Suarici, qui hanc kartam jussimus facore, coram ydoneis testibus. cum proprias
manus nostras robornmus, et signa hec facimus. Qui présentes fucrnnt nomln.itl
Suarius, Petrus testes; Ferdinandus tcslis. Oundisaivus presbiter notavil.
CAETinjum ou raim 383
Sub divins clementin, scilicel palris et Filii et Spiritus Sancli. Ego Pere Romeo, et
uxor mca et filii mei. primus Garcia Romeo, Petro Komeo. Belasco Romeo. Xirnlno
Romeo, et dona ^ania, soror connu. dono et concedo illa ainitinia «te Annicsse, omnia
que ibi possideo. heremoet populalo. pw anime mçç vol animabus patris et matris mco
\elparenlummconirn. ad ilîosspninresfrBtribusdcl Templo totoqiieconvontiicoruni,
iilhabcanl et possidennl.per main voce.
innDilasrcula.illacavnlIariadcITempIn.sinr
Et est isla olmunia de viso Exein. et fuit dato isto donnlivo in manu de don Rtgalt
Vignr, fraler et miles 'f empli, in Artnsono, die sancli loluinnis.anno régnante cornes
R(nimundiis) Barcliinonia in Aragon In illo anno fuit prisa Untiguena,
episcopus
Dodo (6) Oscha. cra MT/LXXX'V. Sunt testes, hujtis rcy nuditorcs Lop Accnarz.
Gaîin in Garcez. lohan de Montagnana, Garcia Orliz.
Copie du m*». Madrid, Archive Naelonal. Carlulaire n 695, fol. 3o"-3i, n' 8a.
in Dri nominc. Kgo Martin Chico et usor mea dono et concedo totam illam eredi-
tatem quam hnbemusin Frcscano, ad illo» fratrps milicie Tompli Salomonis
présen-
te» et futures, ut habeanl et possideant rrancam cl ingenuain do me et de mea poste
rilale per infinila secula, pro anima mea et uxoris mec et parcnlum tneorum. Ksi
inde nd(ancia) de snlvelate ad foro terre don Gnislon do Bilforalo similller dedit
fld(ancinm) de salvetatc Robert de Matnlon. intus in I-'iocano.qui dominabatur Fies-
cano. Sunl testes Garclalln* do Melcuorno, et Ferlun Xrmenones Beuvino, Symon
presbiter, filtusdo Bonajola, Gitelm do sanctâ Xplslldâ. Facto tsto donativo in manu
fralris et magislri Raimundi Bernard) et fralris Rigald comito Bar-
Vigor, rcgnanlo
(n) Geoffroy. évêque de Lingres, «i4o-ti63, partit »»ec Louis VII pour la crolwde 1«
u Juin 1147. (6) Dod, évèque de Mueia. ti34-n6o.
»84 ciktoutu M tWmi
ehtaoa* ia Ar«fon,episcopo Dodo (a) in 0 w» et in I*e», rege G(«nia) in Ptnptlon» et
Tutel, episoopo Micthele (6) in Tirauon» et in TnteSà, anno quo (fol. 31) fuit capta
Untiguena, ocUbis uncti Iohannis, era M'C'LXXX'V.
Copte dnutr t. Perpignan. Arch. d*p Cartul. du Mot-Dru, n* 17, fol. y».
ln nomine Domini.
Ego, Petrua Rotberti, et iohannes Rotberti, frater meus, et
uxore nostras Bereogera et Blanca, nos pariter vcndïtores sumus domino Deo et mili-
cie Templi Salomonis, confratribus Ibl manentibus, presentibus et futuris, dimidium
molendinum. sicuti habemus vel habere debemus in accapite, quod fecerunt Ray-
roundus VincencH et ArnaJdus Petri. Est autem prescriptum molendinum unde ven-
dimus nostram medietatem, de oriente in Sxaguadnr, de meridie in motendino pres-
cripte milicie. de occidente in cabedago. de circil in molendino Petri Vincencli.
Quantum includunt jamdicte nu. aiTronlaciones prescripli motendini. sic vendimus
prescripte milicie et confratribus ibi adslantibus. presentibus et futuris. nostram
medietatem quam in eo habemus. cum exitibus et regressibus et cum suis terminia
et cum omnia in sc habencia et perlinencia, propter solidos ce, ex denariis Rossel-
l(ioncnsium) quos accepimus de manibus Bernardide Pelra Lata.quicst servuset con-
fraterprescripte milicie. Estautem supradictum molendinnm.undo vendimus nostram
medietatem in comitatu Rossellionensi, infra fines et terminus ville Perpiniani et
in adjacencla Sancti Iohannis. Et est manifeatum. Si quia contra istam cartem ven-
dicionls venerit
ad irrumpendum, non hoc valeat vendicare quod requirit set com-
ponat in duplo cum sua melioracione; et in antea firma et stabilis permaneat semper.
Actum est hoc vi". nonas julli. anno ab incarnatione Domini M".C*.XL*.VII\,
regnante Ludvico rege, vnn°. anno.
Sig^mum tohannis Rotberti, qui istam cartam ven-
dicionis ficri jusserunt, firmavorunt et lestes firmare rogaverunt. Sio^um Beren-
gere SioV^niusi Blance. uxorum corum. Sio^wuh Petri Vincencii. Sio^sum Ber-
nardi Amalvini. Sio^sum Petri de Sancla Maria. Petrus monachus et sacerdos,
rogatus, scripsit dio et anno quo supra.
Copte Hu xii4». Toulouse. Arch. dép.. Carlul. A de Ooutens, ch. 78, fol. $8".
(n) bod, évéquè d'Hune*. ii31-ii6o. – (b) Michel, évtqu* de Tlrmion», 1119 t "5|-
G&KtDUJXB DU TUPLl ag5
$ Petri de Doxenco et Bernardi fratris ejus, qui banc cartam laudaverunt et testas
flrtuare rogavenmt. $ Berenguarii de Dozenco. $ Bernard! Modol. a Hotonis Facta
carta regnante Lodovico rege, anno M.C.XL.VH. incarne Dominice, mense julii
feria VI. Guillelmua
soripait.
CCCCLX ,5 juillet.
,,47.
Copies du m1 9. Madrid, Archlvo National, Cartul. 8. 595. fol. a6"-7, n° 71 et fol. 3. n- 6.
DE co»vbî«i4 kpiscopi B{briia«di) (a) Cïsabauqlsta.
ln nomine Domini.
Hec est convenientia que facla est interdompnum' Bernardum
Cesaraugustanum episcopum et milites Templi », scllicet magislrum ejusdem militie,
Pelrum de Roeria, et fratrem Raimundum Dernarde 8, et fratrem Rigaldum, etfratrem
Raimundum de Castello Novo. laudamonto et assensu Fortonis prepositi et Gilelm
sacristc4 et Bernardi archidiachoni et aliorum canonicorum sancli Salvatoris. ln
Copie du m* ». Toulouie. Arch. dép.. Cariai, A de Douzent, ch. a6, toi. 9t"3".
1. &rr. *s.
CARTOLAIRB «JU TEMPLE
,87
In nomine Dominî nostri lhesu XpisH. p^at cunctis hoc audientibus, quod ego,
Rogerius (a) Riterrenais. ut Deus omnipotens dimittat michi omnia peccata mea et
misereatur anime domini patrie met. Rernardi et domine
(6) Atonis. Ceclliç, matris
mee. cum consilio et voluntate ipslus matris mee et fratrum meorum. scilicet Bai-
mundi (c) TronchavolH atque Bernard! (d) Attoni». dono et offero domino Deo et
mHiliç Templi Salomonis lerosolimitani et fratribus ibidem Deo servientibus tam
presentibus quam futuris, totam ipsam villam meam que appellatur Campania, que
est in comitatu Reddensi sita super fluvii qui nominatur
ripam Auden. sicuî ipse
lluviusdividil eam transeundo
per médium et est ipsa villa in
utramque ripam, cis
ipsum flumen et citra. Dono eandem villam domino Deo cum omnibus hominibus
et -sminls ibidem modo sive deincehs inhabitantibus et cum omnieorum projenie
succçdente, scilicet cum mansia et mansionibm. eum censlbus et usatlcis, cum con-
dnminls et laborantils, cum pratis el pascuis. eum boschis et garriccis et cum omni-
bus cullis et heremis, cum aquis et aque ductibua, cum omnibus molendlnis et mo-
tendinaribus et pischatoriis, cun. eïilibus et redilibus suis et eum omnibus ad ipsam
villam perlinenl.bus et perlincre debenlibus. videlicet cum omnibus Mis que ibidem
ego habeo sive homo vel femina in ipsa villa
pro me Imbel vel habere vldetur.
Iteium, dono domino Deo et predictç in valle de Vindranls,
mililie Templi. in
villa que dicitur Arborbel, casales Bernardi
ipsos Columbe et Haiinundi Columbç.
nepolis sui, cum ipsis hominibus et corum posteritalibus et cum omnibus lllis que
ad ipsos casales pertinent et perlinere debent. sive homines illi de mo ftenent et]
habent et in villa de Kelgairacb est lu
quç Narbonensi archiepiscopatu, dono
domino Deo et predicte militie mortem
Templi. post domine matris mee. quen-
dam hominem nomine Berl[randumJ Engelbeili, cum omni projenie sua et cum
manso ubi visus est manere et cum omnibus
quç ad ipsum mansum pertinent
et pertinere debeul sive homo ille de me tenet et habet et in
|cndemj villa de Fel-
gairac, alios duos homines. scilicet Amelium Deodati et Bernardum Deodati, fra-
trem ejus, cum iufanlibus eorum. et omnibus corum posieritatibus, et cum manso
ubi manere sunt et
v(lsi cum omnibus Ipsi manso perlinenUbus, atquo cum omni-
bus aliis que homines illi de me habent
et tenent.
Insuper, donu et concedo domino Deo et domui l'empli et ïratribus ut in manso
eorum de Car[cassona) habeant furnum ubi coquant miwn panem proprium et non
flllorum hominum.
Et donoquod jam in toi» terra mea fratres Templi de >uo doiuliiio. avere sive de
rebus propriis domuseorum non donent leddam neque uiaHcam nec pedaticum vel
(a) Roger ^leomte de Cireuwnne. nag f n6o. (6) Bernard Atton, vicomte de ferai.
sonne ,o83 t .g. (c) R»,mond Trencave), vicomte de Crmwnne..160+ 16 octo-
bre .167. (W, Bernard Atlon, vicomte de Nîmes f c 1169
CàfttWfc*»» C« TSMPLI
passaticum michi nec meis neqntt ajicaî ex genere meo. Similiter. in predicta villa
Cimptnia neque in atio honoreras»
«gofratribus Templi et eorum domui dono, ut
jam auperiusdtctum eat, nullus es propinquis meia vel ex successoribus met* nec
aliquis vichariu» sive bajulm mena vel saccessorum meorum nunquam accipiat ibi
juatidam aliqusm neque faciat ibi forciam vel violentiara neque aliquod adempra-
mentum, nec homines lltius honoris predicti non eant in exercitum
jam vel in cha-
valptam neque aliquam expeditionem aed aecum serviant
permanentes Deo et
domui Templi et fratribus in perpetuum.
Hçc omnfa jam supra mcmorata sicut ego ipse prenominatus vel Ber-
Rogerius
nardus AU», pater meus, stve homo val femina de toto
génère meo, melius unquam
et liberius usque tn hodiernum diem habdimux et possedimus, nos, sive homo vel
femina pro nobis, ita dono et trado cum hac carta domino Deo et domui Templi et
fratribus ibidem Deo servienlibus, et futuris, sicut melius dici vel intel-
presenlibus
ligi potest sine inganno, ad honorem Dei et ad salutom anime mec et animarum
patris mei et matris mee, ad habendum semper et possidendum per franchum alo-
diumetperjus perpetuum ad totatn voluntatem suam plenarie faciendam. absque
mea meorumque auccessorum Si vero aliquis vel aliquaex
allqua inquietudine. pro-
pinquis mets vel extraneus ex adverse aliunde veniens ita oblilus domini Creatoris
sul, hanc meam donationem Deo et liberaliter et misericorditer
domui Templi a me
faclam in aliq[uo dilrumpere vrl annullare ab omni meo honore
volueril, privatus
et exheredatus, cum diabolo et sequacibti» in inferno capiat heredita-
ejus perpetuam
lem, et hec mea donatio perpeluis temporibus maneat 8rma et stabilis conservetui-.
Hoc autem sempei scire opoilet qnod quando villam istam de
Campanla dedi Deo
et domui Templi. tenebat cam in pignote Bernardus Sirmundi de Albeduno per
m' milia solidos Ugonenses de qulbus eam fralrcs Templi redimerunt.
Scripta fuit hec carta anno Dotninke incarnalionis raill» C XL* VII*. xim» kalen-
das augusti. feria n' regnante Lodoyco, rege Franchorum.
SiogiauM dompni Rogeril Bilerrentis aupramemorati, qui donalionem istam in
manu Petri de Rovcria, militiç Templi fratris et ministri, fecit, et hanc cartam scri-
bere jussit et cum esset aput Agaten. ad portum scilicet de Turreta, lerosolimam
pergere volens. conflrmavit et corroborait candem donatioiiem cum hac caria in
manu Berenguarii de Roveria, fratrls nillitie Templi, videntibus et aiidlenlibus fra-
tribus ejusdem militiç, scilicel Poncio de Lmendone et Pondo de Alon, Willelmo
de Montegato, et Peregrino, Aimerico de TurrolH». et Ugone Adalardi, et Raimundo
de Gurgite Petra. et Brunone, atque Bernardo de Alcsto.
Siq^wum Roimundi Trenchavelli et Bernardi Atonis supradictornm fratrum
Rogerii 13iterrenais, qui donalionero Islam cum hac carta Deo et domui lau-
Templi
daverunt et suis proprils manibus confirtnaverunt.
SioiJj.ijm Willelmt de Sancto Felice, vicharil Carchassensis; Sio^wum Aimerici
deBarbairano; Sio^wdm Bernardi ÏH\h Pullum Sio^um Berlrandi de Avallaz
Siq^um Ermeugaldi Dalricchi. Albieasi» Sioi^sum Calveti de Mata Felquaria
Sjo^um Poncii Geraldl, fralris sui Sig^um Willelmi de Chauchs
dompni pre«bi-
leri, qui omnes aunt teste» et videntes et islius donationta
atque presentis cartç.
Mandalo dompni Rogerii jam supra tnemorali et omnium lupradiclorum testium.
Petrue Vilalis d, MagaUt banc cartam die et anno quo aupra.
«crîpsli,
». Cerr. m\
C*RTL'L\WE DU TBHPI.S
jg^
Copie du m,» ». Toulouse, Arch. dép Cortutaïre A de Dousen:, charte 50, fol. 40".
ln nomine Dominé Ego. Berenguarius de Prato donator sum Deoet railitie
Salomonls T.mpli
lherosolimitani et vobis roinislris ejus Petro de Roeira et Berenguario cete-
risque confratribus vestriain predicta militia Deo servientibus, presenlibus atque futu-
m. Dono vobis quintam de
partem ipsa moîerla quam habeo cum fratribus roeis in
teimidioSancli Germani, in loco vocato Rocha Rubia. Sicut in
ipsa moleria meam
quintam partem habeo (fol. Ut) et habere debeo. sic illam vobis dono
ad habendum
et possedendum vesttamquovoluntaïem perpetim faciendum sine inguanno, nullam-
que ibi rotinenciam faclo, niai tantummodo quod, si molinos fe«.ro in predtcto ter-
minio m ipsa riparia Aude. faciam inde excidi molas ad opus ipsorum meorum
molinorum. Hoc autem facio propter amorem Dei et remiasionem peccatorum mco-
rum, adiptsccndamque vitam eternam, amen. $ Berenguarii de Prato qui sic istam
cartam nrmavit. $ Guillelmi $ Airaldi fllii Guila. $ Guiraldi et Raimundi
Mondp. fra-
trum predicti Beronguar». Arnaldus de Magtiano scripsit vice mogistri m\ Guillelmi
Adaulphi Islam cartam dictanlis, jnssione de
predicti Berenguarii Prato, anno mille-
simo CAL. VU. incarnationis Dominice, vn kalendas augusti. feria n refînante
Lodovico rege.
Copfe du mi» s. Toulouse, Arch. dép., Cartuloire A dt Dou:ena, chule 3~. fol. 98".
ln Dei nomine, manifestum sit quod ego. Raimundus
Amellus, et Arnaldus, frater
meus, nos pariler vindimus tibi, Berenguario. magislto mililiorom. et omnibus mi-
litibusTempii. presentibus et futuris. duabus peciis vince quos habemus in terri-
tono Dozenrhi. in loco ubi voconl pralum,
propter x. bono-
rum et pemimbillorum solidosMelgforienslutn)
quos nos vobis manions nostris accephnu». et niciiil
apud vos de predictis solidis icmansit. Et affronta ex aitano et a iiieridie et circi in
vinea Templi, de aqnilono in vinca Odoni. Alinm
prctliclnn. pedam vlnra affronta ex
omnibus parllbua in honore Templi. Quanlnminfra islasaffrontationcsinciudunl sic
nos jamdicti vindlmus tibi, Bercngario, magislro militiorum, et omnibus mlliti-
bus Templi, presentibus et futuris, nos ibi
quantum habemus et ulla voce habere
debemus, integriter sine inguanno, propler pretliclo» solidos. tali tenore ut habealis
et tenealis cas vos et vestri? vcl ille cui dare, vindere vel inpignorare volucritis in
perpetuum. Si vero aliquis cas vobis amparaverit. crlinus vobis et vcslris de ens
semper leguales guaritores.
Facta carta va. kalendas augusti. anno ab incarnationc Uomini M C X! VII
regnanto rege Loioo. Susom Raimundi Amclii et fratris mei, Arnaldi,
qui han'c carlam
scrlbi juMimua et (irmavimns
Hrmarique rognvl.nus. $ Bcruaitii Uodoti. Sw>k*m
Beren«uarli Poncll. Sio^um Otlonl. Bornardus Guitardus scripsit.
i Corr. mi.
Cartullir» du Temple.
iv
a9O OABTVLAIMt DU IUHI
Original et vWmat de 1*67. par l'offlcW de Cfallons: Arcb. de la Marne, Fonds de la Neu-
»Ule-Ie»-Chàloni (je n'ai pu pu les retrouver).
M g. de B«rthé!emyf Viocète ancien de Chdlont, p. %7.
j4nabri4: A. Luchire, Btadet tar tes Aetet de Lotti* VU, p. 166, ne aïo.
Chartrede touis VII, dit le jeune, Roy de France, portant confirmation du don que
Robert de Montaigu avoit fait aux freres de la Chevalerie du Temple, des hostes, du
cens et du vinage qu'il tenoit dud.
Seigneur Roy pour en jouir par lesd. freres paisi-
blement a toujours; et en même temps led. seigneur Roy declare qu'il affranchit et
exempte de tout droit led. don. Lad. charte donnée à Paris en l'on
1 147. le n* de son
règne et a été scellée sur double queue.
Copie du m* s. Toulouse, Arch. dép.. Carlulaire A de ttotueni. cb. i44. Toi. io5" et ioGM.
(a) Garcia, roi de Navarre i.3i f n5o. (6) lUjtnwnd BércngertV, comte de Barcelone,
ii3i f 6 »oût 1163.
39a CARTGLAUkE DU TEMPLE
bit. Qua propter his moribus nos pariter instructi, ego videlicet Paganus, Raimundi
Bellonis filius, et Bertrandus Falco, cognatus meus, et uxor ejus nomine Antevena,
et Willelmus de Rossacio, et soror mea, uxor illius, nomine Nicola, ut Deus et domi-
nus noster lhesus Xpistus nobis et parentibus peccata nostris
et offensas nostras
remittat et Insuper (fol. 35) vitam eternam concedat, donamus, tradimus et laudando
perpetuo Deo etgloriose beatç virgini Marie et fratribus de Templo Salomonis, tam
presentibus quam futuris, concedimus et super altare ecclesie beate Marie de Rica-
rensis, absque omni retinirnento, fratribus ejusdem domus dimittimus in
quicquid
castello de Bolbotone et in ejus territorio, in terris scilicet cultis et incultis, vineis et
ortis, pratis et silvis, garricis, aquis aquarumque decursibus, habemus vel habere
debemus, sive vir, sive mulier per nos, totum et ex integro bona voluntate relin-
quentes, vos fratres
sic sequentes, sic
présentes, et domum de Ricarenchis investi-
mus et in plenariam possessionem mitlimus, et nos ipsos et omnes de stirpe nostra
perpetuo deinvestimus. Preterea, quoniam donacionem istam liberam et quietam
apud memoratos fratres nunc et semper, absque dolo et fraude, permanere desidera-
mus, ego, Paganus, et cognatus meus, Bertrandus, de fratre meo, qui ultra mare
creditur çssç, talem convencionem vobis facimus quod si jamdictus frater ad nos
reversus fuerit et impedire haut revocare temptaverit, nos duo de rebus propriis vel
honoribus nostris tantum ei donare
promittimus, usquequo supradictam donacio-
nem eum laudare faciamus. Hec omnia, sicut suprascripta sunt, ita tenebimus, ila
custodicmus et super 1111" evangelia ut sic observemus dextris
quisque nostrum pro-
priis jurejurando, in presencia multorum, (fol 35™) per sacramentum et Rdem nos-
tram firmamuset subscriptos homines, sicut melius ullus homo inlelligere potest,
in firmam securitatem damus. Sane, ut memorata donacio sive nostra tradicio et
hujus honoris dimissio secura et quiata in usus fratrum domus Richa-
prescriptede
renchis ad habendum. tenendum, utendum et possidendum et sicut de rebus suis
aliis vduerinl, faciendum perpetim remaneat, ccc. solidos probate monete Valenciane
ab Ugone de Bolbolone, servo militutn de Templo, et amministr.ilioneni
qui curam
domus de Richarensis habebat, accipimus. His itadisposilis et consilin virorum prn-
dencium et sapiencium ordinatis, manifestum omnibus Mcri volumus Irecen-
quod
tos istos solidos Ugo de Bolbolone et Bertrandus Falco, Willelmus de Rossa-
quoque
cio, ad
profectum et utilitatem flliorum Raimundi Bellonis, in honoribus quos
impignoravit, mittere consilio amicorum suorum promittiinus et présent scripto
denunciareac manifestare volumus de istis denariis quales vel quantos honores redi-
mendo recuperemus et in illorum usus converlamusetin incrementum deducamus
Willelmo Dodoni reddidimus. c. solidos pro campo et orto et ouxia et Lam-
stagia
berti Audesenna Willelmo Berergario septuaginta et v. solidos pro campo ad vineam
de Damianis et medietatem de ouxia Willelmi Quintini et vineam de Podio Valle-
riaco et stagiam Benedicti Auran et
stagiam de Lauprandis (fol. 36) Riperlo Pelle-
grino quinquagenta solidos pro ouxia de Forn Decorona Willelmo Dodoni Balchiano
nonsolumipsesetomnishomoipsiuspreceptoflrmanciasistaspignorarepoterit.Ros.
tagnus Dalmacii et Willelmus Dodo de Valriaco firmant. Willelmus Raterli, Petrus
Willelmi de Balmis firmant. Geraldus de Balmis, Gego Graneti firmant. Willelmus
de Rossacio, Wlllelmus Beraldi flrmant. Willelmus Malas Manus, Ugo Berengariua
armant. Rodulfus Acculei, Bertrandua Pellicerii firmant. Laugerius de Balmis, Ber-
trandus de Bolbotone firmant. Raimundus Acculei. Willelma, uxor Bertrandi de Tau-
Hniano, et fllii sui, Poncius Gontardi et Pitestort laudando firmaverunt. Elisiarlus
Dalmacii et Poncius Dalmacii et Ugo Dalmacii firmant. Bertrandus de Tauliniano,
Raimundus de Monte Albano firmando laudaverunt.
Sane, si quis, nos ipsi vel aliquis de parentela sive vir, sive ( fol 36") femina
nostra.
donacionem istam forte, quod non obtamus, turbare vel inquietare temptaverit, non
valeat impetrarc quod male sed
querit, omnipotentisDei, Patris et Filii et Sancti Spiri-
tus, iram et maledictionem incurrat. et si in incepta malicia perdurare voluerit, ab
omni nostre hereditatis alienus fiat et in extremo
participacione Xpisti examine con-
fususetdampnatusappareat. et memorata donacio secura et inviolala apud fratres
de Richarenchis et nullus do
semper permaneat cetero inmuttare presumat.
Facta sunt autem hec in ecclesia beate Marie de Richarenchis, iir idus septembris,
presentibus episcopis, presbiteris, diaconibus et fratribus ejusdem domus, militibus
quoque et aliis bonis hominibus. Geraldus (a),ccclesie Tricaslrine episcopus et Beren-
garius (6), Vasionensis episcopus, huic facto présentes fuerunt et laudando confirma-
vernnt. Bertrandus de do Podioleno
quoque Mornacio, prior et de Sancto Pantalio
Stephanus, caput scole de Sancto Paulo; Petrus Gicardi, canonicus de Sancto Paulo
Gillelmus Gaucelmi, clcricus de Sancto Paulo Gillelmus Berergerii. clericus Vasio-
nensis hii omnes clerici lestes fuerunt et testimonium perhibent. Gillelmus de Sancto
Paulo, Gilielmiis Malianus, Stephanus Armandus, Petrus de Valle Aurea, Stephanus
de Castellone. naimundusdeTurribus, Petrus Dodo do Valriaco. Huic donacioni inter-
fnertint fralics dcTemplo camdem domum inhabitantes (fol. 37) Ugo de Bolbotone,
qui hoc donum in manu sua. in persona omnium fratrum suscepit Rostagnus, pres-
biter. caprilnnus ejnsdem domus de Hicharenchis: Raimundus de Cruccolis, Bernar-
<lus de Bovedonc, de Aurasicn,
Stephanus Stephanus Pellicerii, Gillelmus Bruneti,
Nicolauscellaiarins.isti fratresdn Tcmplo. Interfuit etiam Arnaldus, Aurasicensis sa-
crista, per cujus manus conscripta est carta ista. Anno ab incarnate salvatore
MrC°XI/VII°. quando videlicet Ludovicus. rcx Francorum gloriosus, lerusolimam
tendons, ad confntandoscrucis inimicos.innumeros
Xpisti peregre proHciscendo com-
movil populos.
Copie du xn« s. Avignon. Blbliolh. munie. Cnrlul. de Mchercnches, n" xxvm, fol. t;*°.
Edile M" de Rlpert-Monclar, op. cit.. n° 31, p. 33. 4.
tum fieri volumus, quod ego, Willelraa. Bertrandi de Talilioiano que fui uxor, et mei
filii. Poncius, GontardusetPelestorz, nospariter, sincerocorde et bonevoluntatisaflectu,
pro redemcione aniraarurn nostrarum et parentum nostrorum, ut Deus et dominus
noster Ihesus Xpistus, anlmabus nostris celestis regni januas aperiat, Deo et gloriosç
bealç virginis Marie et fratribus Templi Salomonis, presentibus (fol. 18) et futuris et
domui de Richarensis, quartam partem de decima quam habebamus in terra i)!a quam
nominant Brente, donamus, concedimus et perpetuo sine ullo retinimento tradimus
ad habendum et possidendum et quicquid voluerint, sicut de rebus suis aliis. facien-
dum liberam in omnibus habeant facultatem. Hoc autem omnibus manifestum est
volumus quod terram istam Adalais de Sabrano et filii sui, Rostagnus et Emes et
Willelmus, proanimabus suis et parentum suorum, dederunt domui de Richarenchls
et fratribus ibi Deo servientibus, attamen medietatem de ista décima, scilicet hujus
quarte, partis partem habemus de widimonio, de qua quidem sic dicimus quod si
redempta fuerit, nos confestim xx" solidos Valencianorum bonos supradicte domui et
fratribus pro certo reddemus. Hanc autem donacionem nos supradicti donatores
facimus in manu Ugonis de Bolbotone, qui frater et bajulus est domus supradicte.
his fratribus presentibus Rostagno presbitero, Raimundo de Cruceolis, Bernardo de
Bovedone, Stepbano de Aurasica. Willelino Bruneto, Stephano l'ellipario. Et ut bec
res stabilis et firma nunc et in eternum sic permaneat, lldcjussores sunt Geraddus de
Balmis, bftrandus de Bolbetorie, Willelmus de Alon, Ugolcnus de Vasione. Petrus
de Sancto Laurencio. Bertrandus Falco de Valriaco.
Propterea namque ego, Ugo de Bolbotone, et fralres milicie supradicti. dedimus
domne Willclme et fîliis suis (Jol. i8") Poncio Gontardi et Pelestorz, unum equum
juvenem elobtimum, beno valentem Lx. solidos Valentianorum.
Hoc autem donum factum est tompore et anno quo rex Francorum cum exercitu
suoetalii plures apud Ihcrusaletn porrexerunt, Facla carta ista mense septembrio,
feria nu*, luna svhh, per manum Arnaldi, sacriste Aurasicensis, qui huic dona.
tîoni interfuil et vidit et audivit quando hoc donum ante januas ecclesie beate Marie
de Richarcncliis factum fuit, presentibus memoratis personis, tain clericisquamlaicis.
PlTM» LADTBRU DB COLOSZKU.» DUUSTT TBHBA8 8DAS DBO 8T HItITIBDS TEMPLI SALO-
MOHIS lEltOSOLIMITAM, HABEBAT JL1TA
QDA8 GltAlTOUTUM.
In Dei eterni regis nomine, omnibus notum flat fidelibus, tam presentibus quam
futuris, quod ego, Petrus Lauterii de Colonzellis. ut Deus et dominus noster lhesus
Xpistus peccata mea et parentum meorum nobis remittat, et insuper regni celestis par-
ticipes faciat, Deo et domui béate Marie de RicarenBis et fratribus de Templo Salomo-
nis, dimitto terras meas quas habeo juxta slagnum
quod nominant Granoielum ver-
sus aquilonem tali videlicct convcntencia dimitto illis terras istas, ut memorata
domus et fratres in ea habitantes quietc et paciflee, sine omni motestia nostri vel ali-
cujus de parentela mea, teneant et possideant usque ad continuos xw1"
sequentes
annos, et illis completis. ego, Potrus. vel filius meus. suprascriptas terras, sivolueri-
mus illas recuporare, sine molestia et conlradicclonDillorum facere extunc valeamus.
Si autem post istos subséquentes xv"" annos mortui nos duo
fuerimus, jamdictas
terras istas libere
et quicto perpétua possession© habeat cas et teneat domus de Rica-
renchis et fratrum ibi Deo fatrulancium universitas. Hnjus dimissionis sive lau-
(fol. 12) dacionis vel eciam Impignoracionis testes sunt qui viderunt, audierunt, et
clerici et laici, Petrus Clementis, presbiter do Colonlellis. Bermundus castellanus,
Pontius et frater ejus, Bernardus, decanus de Colonzellis et qui noptem ejus habet
uxorem.
Facta carta in civitate Aurasica,
septembrio, mense
feria VI', anno Dominice incar-
nacionis M'.C'.XI/.VIK. quando Lodovicus. rex Francorum, lerosolimam tendens,
inn\imerum secum duxit exercitum. l'er inanum Arnaldi, Aurasicensis sacriste,
vi*. kalendas octobris.
Copie du xn« s. Madrid, Archivo Nactonal, Cartulaire B. 595, fol. 11, n" 3o.
Copie du in* ». Toulouse. Arch, dép.. Car/. B de Dament, fol. ai. n* 18.
ln nomine omnipotentis Dei, Patris et Filii et Spiritu sancti. Ego, Petrus de Mota, et
uxor mea atque infantes nostri, donatores sumus Deo et militie Templi Salomonis
lherosolimitani, et vobis ministris ejus, Petro de Roeria et Berengario con-
ceterisque
fratribus vcslris in ipsa militie Deo servientibus, presentibus atque futuris. Donamus
itaque vobis et lasamus ac defllnimus ipsum honorem habemus in villa de
quem
Curtes et in suis terminiis et in terminio de Aliaros: hominessciliceletfeminas.man-
sos et masiones, terras et ortos, prata, pascua, boscos et garrigas, aquas et riparlas,
(Jol. 24") census et usaticos cum exitibua et redditibus lllorum et totum aliud
quantum in predictis locis habemus vol habere debemns aut homo vel femina per
nos totum sine omni retinentia nostra et sine omni nostra reservatione, donamus,
laxamus ntque omnimodis deffinimus omnipotenti Deo et gloriose virgini Marie et
prenominalc militie et vobis predictis atque confratribus vcslris, presontibus atque
futuris. ad habendum scilicet ac possedendum vestramque voluntatem perpetim
fatiendum. Et si omo aut femina istud donum vobis atnparaverit et istam diffliiitio-
nem frangere vcl rumperc voluerit. nos erimus inde >obis légale guirenti et tenere et
habere hoc vobis feccrimus omni tempore sine in^tnno. Hoc autem fatimus propter
amorcm Dei adipicendum et pro salute animarinn nostrarum ac parentum nostro-
rum, et ut omnipotens Deus consedat nobis et illis vilain elcrnam ac remissionem
peccatorum nostrorum amen. Verum est autem quia propter (fol. 25) hocaccopimus,
deelemosinis predicte mililio, xx solidos Ugonencos oclcnos, ut sic ista carta firma et
stabilis permanent omni lempore, quam laudamus et conflrmamus et a subdictis
testibus conlirmari rogamus, sine inganno. De hoc sont lestes Osmitndus sacerdos,
et Gilelmus Mancip. et Lodovicua de
l'nlaiano, ac fllius cjus, Alcgre, et Peints de
Argenes, et Arnaldus Gila, et Wilelmus do Cavanaco. Arnaldus de Magriano seripsit,
vice magistri sui, Gilelmi Adaulli. islam carlam diclanlis, jusMone predicti Petri de
Mota. anno millesimo C. XL. VII incarnationis Dominice, \n kalendas novembris,
feria ut, regnanle Loduvico rege.
(a) Bernard, éveque d'Urgel, c.63. (b) RAimond hérênger. comte de Barcelone.
(?ï t 6 août o6t. (c) Alphonse. 26 mai t)35 t 2t «oui
empereur d'Etptgne. n5~.
998 GAftTULATM Du TIMM.B
Domino et patri suo. Eugenio, Dei gratia, summopontifici, suus H(ugo) Rothoma-
gensis archiepiscopus débite subjectionis obedienciam. Ex precepto vestre auctoritatis
milites Templi Ric(ardum) et Henr(icum)cnmmonuirnus.utab ville que
usurpatione
dicitur Raimberthome. quam de jure ecctesie sue abbas Troarnensis asserit esse,
désisteront, aut super hoc aucloritati compositionis gratia antenos venirent. Ipsi vern,
nostrum licet ex parte nostra contempnentes mandatum, nec ab ea usurpatione des-
titerunt, nec ad diem, sicut eis condiximus, venire volucrunt, pat' (?) autem obser-
valionem; et comitem ipsum Pontinorum, de cujus manu predictam villam recepe-
runt. ante nos evocavimus, set non venit, quoniam sea comite Andegavensi proibilum
esse. ne veniret prétendit. Mis igitur vestre sanclitati notifleatis, ipsum abbatem
Troarnenscm ad vos remittimus. si audemus, e»orante9, ut libertas ecclesle, vestra
auctoritato illibala conservetur. Ipse vero abbas de jure suo super eadem possessio-
nem V" testes idoncos ante nos produxit, etcartam ad ipsum conlkmantcmostendit,
karissime pater et domine.
lo) Hugues. arrhp»f(iniMlp Boin-n n3o j 11 nov. n6'i. (6) (îtilllnunie, romle Jo Pon-
thleu, 1147 f 39 Jtiln 117».
CARTUIAIRB DU TEJIFLB
ïgg
CCCCLXXIX 1147.
Copie du xii* s. Madrid. Archho National, Cartulaire B. 5g5, fol. 37", n° 108.
In Dei noniinc. Hec est carta de cambio quç fecerunt fratribus frater
Templi,
Remon Bernard cum consilio et voluntatc de aliormn fia tri bu de Novellas. lam
presentibus qu.im futuris. Drdcrunl frntribus illas casas qui fucrunt de Martin
l'elrez, ad don Garcia Garcez de Uugniol,
par illns suas casas, qui so tenent cum illo
inuro. Etes! inde lid(ancia) salvitatis
forum ad
terrç, ex parte de fralribus, don Appa-
ricio et est fld(ancia) ex parte don Garcia Garcez. Pcre Lespic. Sunt testes, visores et
audiloresde isto cambio Xemcv)Garc?i de Oyon. Domingo Lespic, lohen de lohen
Tarcchez, Haza, Malet de Lusia, Ennecho Sanz. t'acta carta annoquando capta fuit
Untignena (b), cra M'C'LXXX'V*, régnante rex G(arsias) in Pampilona et in Tuleln
cornes Barchinona in Aragonc et in Saraguza.
CCCCLXXX 1147.
Copie du xii* s. Madrid. Archho Nnclonal, Vnrtul. B. ôgâ, fol. 3o-3o", n* Go.
ln Dei nomine. Hec est carta de illa peça de terra quam conparaverunt fratres mi-
licie Templi Salomonis, scificet frater Rigald Viger, cum nliis
preienlibus fralribus,
etfuluris, do Petro Magrelo et uxoro sua, nomine Gratia, vel de eorum posteritate,
salva et libéra, por cuncta secula; et dedimus tbi, inter precium et atifarra, vm soli-
(n) La bulle est datée de ïrève» 18 décembre I11A7). (b) l^a date «acte de la prise de
celle ville nous est Inconnue.
3<X>
CABTDLMM HV ?EM*tS
dos Tutelane monete. Est illa pece, in Navasa, inter Racezolet Novellas, ex una parte
don Gaision de Bilforato, ex alia parte Martin Albohatea (fol. 30"). Est Inde fld(anda)
de ealvetate. a foro terre, Arnal Ponz. Testes sunt don Apparicio, Martin Calvo,
Martin de illos Pastors, lohan de Madona, San? anno
d'Oblitas, quo cepit rez Garcia
Taust (o) era M'C'LXXX'V.
CCCCLXXXI 1,67.
Copie du wi« s. Madrid, Archlvo National, Carlul. B. 5g5, n" 6a, fol. a5.
(n) Hllbert do Clore comte de l'embroke 1 .38. f ti septembre 1 18. (6) BusUche. comte
de UoulognR. 1147 t 10(11) août n53 (c) Gilbert, comte» «le Herlford. n4i (av.nl
Noèl), fn5a.
3o* CARTUtAISB BU TEMPLI
CCCCLXXXVII
Li 147-1 i5o.]
Original jadis au ch*te»u de Fol». Cartul., Cofase 6.
Sditè Hi$t. du Languedoc, édit. Prit»», t. V, c. 1 107.
(a) Roger. vicomte de Carcawonne. hsq t n5o. (b) Bernard Alton, vicomie de Cnrcas-
Konne, io83 f naq. (c) Cécile de Provence êp. io83 Bernard Alton, f avant juillet
n47.
(d) Raymond Trencavel. vicomte .le Carcassonne, 1160 f i5 octobre 1107. (e) Bernard
Atton, vicomte de Nîmes. + c. 1169. </) Barthélemy. évêque de Châlons, 1147 + 3t>lb
décembre u5i.
CAKtVhIMK DO TEMPU 3q3
ln nomine et individu?
sanctç TrinitaHs.B(artholomeus) (a) Cathalaunensis episco-
pus. Noverint presentes et posteriquod homines nomina
quidam, quorum subscripta
sunt, temerario ausu infregerunl portas, salicesque aniputaveruni, atque viridarium
in terra fratrum de Templo videlicet
eradicaverunt, Radulfus Hanricug. Teodoricua
de Belran Droco Ricous, Ebroinus Iohannes fllius. filius Guinerdi. Augerus, Petrùs
de Vado. Pulcher parvulus, Hanricus de Wasno. Rainaldus de Wasno, Robertus
Hugo frater ejus, Petrus de Buxiaco, Tebaudns de Wasno. Walbertua frater oins
Bertrannus Niger, Wiardus de Sanclo Hitario, Teodericus de Contau, Durannus,
Hugo Lupus, Odo de Buxiaco. Albertus de Vilors, Alexis de Vasno. Facla vero satis-
factione tantç o1Tensç, hçc inter eos compositio facta est. ut per terram
predielcruili
fratrum, sub censu x*' quinquo denariorum, viam habeant.laliludinis decem pedum
usque ad aquam. Hi autem denarii singuli a singulis hominibus in
viginti quinque
festo sancti Remigii Si
persoiventur. quis vero eorum. vel decessn vel aliquo modo ab
usu atque se subtraxeril. et nummiim
participatione solvere noluerit, portio quç ad
eum pertinebat in manu fratrum de Templo remanebit. ut quotquot voluerint in
eadem portione substituant. rei testes sunt
Hujus Haimo. Mannus archidiaconi,
Achannus, Petrus fllius Bauduini,
Guido dapifer. Rogerus prepositus, Petrus buticu-
larius, Hugo Calculus. lacobus de Canterana. Helvidis.
Prçdiciain vere terram per quam prefatis hominibus liçc via concessa est, dedit
Hugo Calculus in elemosinam fratribus de Templo. laude et assensu uxoris et filio-
rum ejus. Actum per manum Mnnni canccllarii.
(o) Harlhélemy. éteque d.- ChAlons, ni7 f 34/6 décembre 1 .5,. (&) Crlte donation est
de n3a– h4j, ch. XLIX.
1. Rajouté en interligne.
*°* C»«Tltt*I»« au TEMPLE
tionc comprehendlmus. ai* in liberam
possessionem concess», eo m»
f; soli in parte excepto
£"wœ «Harvavlt. rei testes
Hujus £,, fi>
Mannus archidiaconi, Acharinus, Adam Brehers, Thomas et uxor ejus. tmmauncu»
EromluTu,
de Gadenos, ConïtantiuB de Conpelleio.
CCCCXCI
[m47?-««54.}
Copie du xu« s. Bibl. Nat.. nouv. acq. !at.. 1934. fol. 33.
Sub divina clcmcnlia, scHicet Patris et Filii etSpirilus sancli amen. Ego, Fcrtunio
Lopeçde Alfar et uxor mea ex parte Dci
dompna Sanga, omnipolcntis et pro coquod.
ad obitum nostrum, in adjutorium et redemlitionem nostrorum vincula peccatoruni,
damus illo niolinode Busto Mediano ad illos seniores milites Deo et Tempium Salo-
monis, et lit mereamur fieri in bencntlum
participes corum. in vilain et
eternan.
lilios mcos vel flliasetomnis posterilas nostra pcrcunctaseculn. Siniililer l.upns n'os-
ter filius, et consanguineus l'ardus istum
ejus «lonnlivnm douant ri aiictoriMiit Snnt
testps hujus rei Galin Sanç de Navosco*. CaJvcl de Ortoselln, lohannes Michael do
Agroda et Xemcn Sanz filin de Munada. Monio. Facto isto donativo in manu fralris
Rigald Viger et fratris Helins Folcald. Daln in Alfaro, quando episcopus Michael fuit
ad concilium (6) in Francia.
(a) Dod. évêque de Hucsce. i .34 1 160. (b) Sans doute le concile de Reims
le a» mess 1148. qulcommcnc»
– (c) Ciarcin. roi de ÎSa*ovre. n3.'i f n5o.
Csrlulâire du îcinptr
tu
3o6 CABTULAUIE OD TEMPLE
(o) Alphonse, roi d'Aragon et deNavarre 1104, de Castllle et de Léon 1109, f 7 septem-
bre itU. (b) Alphonse, empereur »6 mai n35 f ai août 1167.
d'Espagne, (c) Loup,
év*o,ue de Pampelune, n4a-ii5g. (d) Michel, de
évèque Tir/iMona 1119 f ii5i
CARTULAUB DU TEMPLE
30-
DE CAMIO FECEMJNT
QUOD FRATRES CUM GARCIA ARCES DE BlTOHOL.
(o) Bernard, évéque de .Sa»agoMc. ii37-ii6s. (6) Raymond Berenger IV. comte de
Barcelone, n3i f 6 tout u6a (c) Gard», roi de Navarre, is3& t t>5o.
3o8 CABTUI.AIRE DU TEMPLE
In Dei
nomine. Hec est carta de illas lnnominedomini nostrilhesu Xpisti.
de intus castello de Novellas, Hec est cartj de illas casas quam vendi-
casas, que
vendidit Domingo fllius de Bonafilia ad dit Domingo filius de Bonafilia ad fra-
trem magistraum et alios
fratrem magistrum Rigald Viger et alios Rigald Viger
fratres per ni morabers. Est fid(ancia) de fratres per m morbers, illas scilicet
salvelate Martin Alboharez. Testes don casas que sunt in castello de Novellas.
Arnald Ponz. Facta carta cra Est fides de salvetate a foro terre Martin
Aparicio,
M'C'LXXX'VI. Albahares. Testes don Aparicio. Arnalt
Ponç. Facta carta era M'C'LXXX'Vl.
D 11 48, a janvier.
vinea de Verte. lo verdier de la Cumba, el Icnemcnl Petri Uernardi de quo dat vi.
denarios, la terra de la Hoveira, quam facit Petrus Ugo, la terra de la Fleisa, lo tene-
ment de Pétri liertrandi et de uxore sua, vm. d. sensals et una emina d'ordi
pueribus
Hoc totum debet
elduabusgallinis el duos panes ni unnni cnitnllum vini puri. çssç
datum a kalendas. La terra de juxta Senonis, in qua habent sextam partem ftlii Petri
Romeu et debent lllam tencre de fratribus Templi. et de hoc quod abebant ad Avi-
et las galgerias habet frater suus ab eo, si
san ipse et frater ejus las Ires parles quas
illi redimere voluerint, et hoc vadimonium est cc. solidi Valenlinensis. et totum quod
el mat l'eiro Remuea de hoc quod est ad Avisa, quod ei dedit
habeY/b'-25jbat
Willelmus Bermundi. ejus. Testes sunt Poncius Humbertus presbiter,
consanguineus
Giraldus Pastor, Petrus Marlinus. Testes sunt hujus carte Nicholaus de Monte
t. Cf. ch. CCCIXVH. – a. Cf. cli. DV o codeni anno ucnMlGardo Orlli ad Corbins» c'est pour-
quoi Doua datons cette charte de *i^3-
CABTUlAinE DU TEMPI.S
309
Securo. sacerdos. frater Bernardus deBoazo. frater Coslanlinus Sancto de
Paulo,
frater Petrus
del Pont, conversus Prati Boioni, Radtilfus Acullo et Raimundue, frater
ejus. Willelmus de Barre et filius Willelmus Bertrannus de Barre, Poncius lmbertus
sacerdos, Poncius Iterius sacerdos, Arnaldus Petrus
sacerdos, Umherlus, Geraldus
Pastor, Petrus Martinus, Ricardus Guillafredus, Slephanus Guillafredns, Willelmus
Geraudus.
Hanc cartam fecit faccro Poncius Girandus ad
Aquabella, in
presencia Arnulfo,
priori ejusdem loci, et Renaldi Arveu et Gillelmo ceUarario, monachis ojusdem loci,
et Eustorgii, illam 1111°. nonas
qui scripsit januarii, anno ab incarnacione Domini
M*. C°. XL. VIII' rex Francie,
quando Lodoicns, Iherosoliniam ivit.
Copies du xu« s. Madrid. Archives National. Icj. 38-i3ctB. 5q5, fol. ia7";du xv s. ex aria
Cartal Magno. Il, fol. ixsuvn", n° 185.
JTj In Xpisti nomine. Notum esse cupio omnibus presentibus ct fuluris quod
T ego, l'elrus (n\ comes
Higorritnnns, et uxor mea, Beatrix (6), comilissa
atquc Contiilliis (c), filins nostor. bono animo et sponianen volunlate nostra. pro nos-
trorum et parentum noslrorum remissione Dco et beate
peccatoriim. Marie et omni-
bus presenlibus et futuris Ilicrosolimitani
Tenipli mititic' fralribus donamus et con-
ccdimus et ad possidendum semper voluutate sua tradimus
pro nostrum dominium
et alodiuiu noslrum et liercdilalem nostram cl iminia nostra jura et ab integro totum
illud quod babemns licrcditario vol alio
jure aliquo modo in tilla que vocatur Bor-
deras et eliarn in tola P'ius sciliect terras cultas
parrochia. et incnllas, et aqua-
aquas
ria, paschua el nemora. piscationcs et Nonationes ot omnes introitus et exitus sine
aliquo retentu alicujus personi;. Ilec omnia de imslra manu et de nostro dominio
in manu et in dominio (minium fratrum militie predictiim Irailimus nt ipsi fratrcs
militie omnes, présentes et fnliiri, de hoc lionore et in hoc honore, secure et libere
voluntalcm suam falianl6 per omnia et in omnibus in secula
semper seculorumamen.
Siniiliter, nos predicti donalores l'elrus sciticr) et ttenlria cnmitissa et Centullus 9.
filius noster, donamus militic » fralribus
predictç presentibus et futuris quicquid
habemus vel habere debemus in domibus suis et in
Ccsarniigiistç honore qui ipsis
casis casas
pertincl. ipsas et omnem illum honorem solvimus predictis fratribus ad
pohsiilendum seenre in perpcltium.
t'acta est carta ista et hec donalio ln Lurida cnsteHo, anno ab incarnationo Xpisti
M'C'XI/MIl", vu idus febroarii. sabbalo. Kxistcntibus atquc jubentibus Petro comite
et comitissa Beatrice cum Ccnlullo, corum (ilio –
– imponere et sic scribore.
co m
ln Dei nomine. Ego Michael (a). Tyrasonensis Dei gratia episcopus, cum consilio
clericorum ecclesie mee, facio hoc slabllitatis
scriptum perpétue vobis Rigald Viger et
Elias Folcald, militibus lerosolimitani et celeris fratribus
Templi vestris. tam presen-
tibus quam futuris, amore Dei et
pro ejus gratia obtinenda, et pro remissione pecca
torum meorum, et pro animabus meorum. Donaveram
parentum vobis ecclesiam de
Ambel, retenta siquidcni quarla parte decimarum, quo provenit episcopis ubique
tarrarum. Hanc autem illam quarlam michi
partem, quam retinueram. vobis dono
et concedo, ad integrum, ut habealis et possideatis cam libere et secure ad serviciuni
domus vestre, per inilnita secula. amen. Et ne quis hujusce voluntarie donationis
temerariua vel presumpluosus deslructor seu anullator ex parte
accédât, Dei et ex
ordine nobis injuncto. precipimus et, ut fit ma ait et in perpetuum stabilis. sub aucto-
ritate Dei et ccclesie noslre censemus. donationis lestes
Hujus sont omnes lam Tyra-
sonensis quam Tutelane ecelesie clerici Vitalis Calvet sacrista.
prior, Arnaldus
Travers, lohanes de Crisen. et alius lohanes, Bertran et Sanctius do clericis
Tutele Reimundus prior de Coves, et alius Reimundus prior. Bernard del Corb, et
Espainnol et omnes alii. Facta carta v" idus februarli, era M'C'LXXXVI.
Copie du m- ». Toulouse, Arch. dép.. Carlul. de Douent, ch. ao5, fol. 149 (folio «taché
et déchiré).
DV 18 février.
n48,
Copie du xn' s. Madrid, Archtvo Nactonal. Cartat. B B95. fol. ia9-3o. n" 3434.
De Mezai.mazoii Latsa.
Et laxo ad meo mca pars deipsa
fllioill.i hcrcdiUilc. qnocomparavi ,1c Garcia Lopin
Orella, que est in Mezalmanzor, et ipsa de Çcicsuas.
DVI 8 a mars.
1 148,
In Dei nomine. Ego. Petrus de Sanct» Leiro, memuria plena et loquela perfccta.
facio meum testamentum. Prinmni. dimito meum
corpus milicie
Templi; et dimilo eidem milicie de mei honoris habeo indiviaum
parlo quem cum
fralrenieo, Bernardo. mansutn unum. et dimitto predictc miliciç Templi
campum de Clota. quem lenet Guillelmus Itaimundi et soror mea, lia ut prediclus
Guillelmus et proj^niesejus leneat omni tempore prediclum campum ad laborandum
et donet agrarlum nominate milicie
Actum est hoc 11 nonas aprilis. anno m regni régis Ludovici junlorii
(a) Pierre, évêquede Vlch. 11*7 t et 4 septembre u85. (6)Krmeng«ud VI, comte d'Ur-
gel 1103 f a? juin uBi.
CUTCLAIRS
DD TIWPLB J,Ja
1MK »i48, (ii avril –a avril 1149).
Copie du 11V s. Péris, Arch. Nat.. S. 5oio. CarMatre de la commandent a' uni.
dOrUaru,
fol. uni.
LïTTRB DE 6A DISUE DE PoUPRY.
Ego Menasses) (<j). Dei gracia Aurelianensls ecclesle humills minister, notum fieri
volumus instantibua et futurisquod Mauricius Latroche, sanctarum scripturarum as-
serdonibus cotnmonitus.in manu nostra dimisit quicquidhabedat in décima de Pur-
piriaco, Henrico filio suo concedenteet volente. Nos autem subvenire volontés paupe-
ribus et humilibus, in remissione peccatorum nostrorum, railitibus Templi, illud
habendum concessimus et sigilli noalri auctoritate confirmavimus, Ad hoc vero do-
num interfuerunt abbas sancti Flnrontini Bono Vallis, et prior ejusdem ecclesie, duo
monachi de Curia Dei, Raduirus et Giraudus, Renaudus sancti Eismundi. Ranaudus
do Piers: in tempore Archenbaudi hoc factura,
Vulpis qui tunc temporis magister
eratet res Templi cusfodicbal ot manulmicbat. Actiim publiée Aurelianis, anno incar-
naclonis Dominice M'.C'.XL.VIH. ordinatia in ecclesia sancteCrucis majoribus per-
sonis. decano nullo. Zacharia cantore.
siihdiaconnMIiigonc Data per manum Algrini
cancellarii.
Noluni sit omnibus tam futuris quam presentibus quod Rogerius Bacon dedit
Dco ot pauperibus militibus elemosinam do
Xpisli Bauge, scilicel terram quo infra
viain que venit de Balare atl Planchere ad terram
usque Willelmi de Balge ad sinis-
tram. et totam lerram est inter ncmus et aquam de Rihous et nemus
que de Balge,
sicul nqua parvi Ridons dividitel via Baiocensis, et terram et londam a via Rogcrii
(llii Folcheri usque ad Icrrani Gofredi de Casteillon, et flagani que est ante portas
domus, cnm nemore sicul fossrlum dividit in Rihous. et septem accras terroque sunt
juxta landam ex Baiocensl
parte et juxta eas decem accras terre quas dedit in dedi-
catione basilice de Balge. el leudum sacerdotis et molendinum
Quintini quitum. qui-
lum, et sextum vivarii et insulam est inter bedum et
que matrem aquam. et homi-
nem qui ibi manserit quitum. et advenientes ad molendinum quilos, ot herbagium in
bosco et in piano quilnm in terra sua. et passagium porcorum suorum quilum. et
igneni quitum. et ligna ad domos conslruendas sufflcient<ir. Eodemque Rogerio
c.ncodenle. Gaufridus Malaticrba dedit cisdem militibus mansuram Uadulphi fllU
Yvouis; et Willdmus dedit apud Brichesart dimidiatn accram terre quitam quam
Hello tenct. et mansuram do Moleto quitam de herbagio et de igné et de pasnagio
et de omnibus aliis rébus, et cccleslam de Saon cum omnibus elemosinls eidem per-
linentibus concessit. Et loannes de Magnavilla Saon
apud dedit tres virgas terre
quitns, concedente Rogerio Bacon. Et »n dedicatione ecclesïe de Balge, MaWUuis
mater Rogerli Bacon, donavit sextarium frumenli in molendino de Baaieio, ipso
1. Cerr «uM«c«no
CA»T»iArai du remxK
Copte du mi* a. Turin, aux archives du magistère de l'Ordre de SS. Maurice et Lazare.
Texte M. l'ftbbê
communiqué par Verlaguet m* 5 de son Carlulaire).
Anno nb
incarnatlonc Domini CXLV1II. sia a totï ornes «
post M. Conoguda causa
que eu, Arnalz del Molnar, do et ab aquesta présent caHa linrac a beu et a le,
Elias de Mnnhni el ah cavaliers » del Temple. ad « oquclz que ara i sso ni adeiir.nl
Original Hodez. Arch. dép.. H. fonds de Malle. (Le Bès. parch., coté n° a).
(a) Plerrenbbéà VabrM poroit n40. n48, u5i. (6) Cf. cb.CCOLX.
l'ariantes 1. rclcncmcnli. – a. b«rlr«ns. – S.Berlrtni. – 4. Uetr.jli. – 6. nalmoiif – 0. fiaimont.
3l8 CARTl'UME DU TEMPLI
ln Dei eterni nomine.Ego. Raimundus Bernardi de Gurb, simul cum uxore mea,
Saurina et cum filii» nostris. Bernardo Raimundo atque Berengario.donatores sumus
Deo et milicie Iherosolimitanepro remedioanimarum nostrarum et parentum nostro-
rum. honorem abemus in comitatu Ausone, in parroechia Sancti Stephani
quem
Granolers, videlicet feia una que est ad ipsas Doins ? quem habet Bernardus pro
nobis. et advenit noble predicta fexa per voces parentorum nostrorum sive per qna-
voces. Abet
autem prelibala fexa afTronlationes a parte orientis in honore
licumque
a meridie in feragenal de Guillelmi Comba a parte occidentis in ho-
ipsius milicie,
nore jam dicte milicie, a parte vero circi in rego de Doins qui diacurrit a prato et in
ibi requirebamus, simili
ipsa tenedo quem tenet Guillelmi Comba bajuliam quam
modo, difinimus milicie pro remedio animarum nostrarum et parentum
sepedicte
nostrorum. Et pro hoc dono accipimua ab ipsis militibus unum alsbergot bonum et
unas bradoneras, et nos semper erimus adjutores et defensores et taciemus illis gua-
rentiam contra cunctos homines.
Actum est hoc vi kalendas mai, anno xi regnante rege Ledovico juniore. Si quis hoc
Copie du un* s., Perpignan. Arch. dép., Cartulaire da Mat-Dea, n* 338, fol. igS'
Actum est hoc n*. nonas (a) junii, anno M\C*.XL.VIII* ab incsrnscione Xpisti,
regnante Lodovici regis.
SkdJisdm Guilelmi StoiJctcM Bcrnardi, frater ejus Signes» Geraida, nos
pariterqui hancscripturam diffinicionis fieri fecimus, firmavimus et testes firmare
rogaviraus. Sio^sum Raymundi Raffard. Sig^sdm Guilelmi de Agnils. Sio»iwoii
Petri Stephani. Gaucbertus, presbiter, rogatus, scripsit. cum I itéra rasas, in m*
linea et lileras suppositas in duobus locis, sub die et anno »J< quo supra.
ln Xpisti nomine. Ego Guillelmus do Balaniano et conj ux mea, Dulcia. propter Deum
et remedium animarum nostrarum ac parentum nostrorum damus domino Deo et
milicie Iherosolimitaneunatn peciam alodii franchiquam habemusin comitatu Ausone
et parroechia Sancti Fructuosi de Balaniano. el affrontât ab oriente in alodio sancle
Marie Stagni.de meridie in alodio sancti Petri vici. de occideo in alodio de ipsa alber-
geria. de circi in alodio Guillelmi de Passarcllo et Bernardi de Ricra quantum habe-
mus et habere debemus infra istis afronlationibiis, totum presentialiter prenominate
dnmus militie et de nostro jure in potestate illius mittimus ad illorum voluntatcm
faciendam a modo et in evum. Et si qnis hoc dunum disrumperevolueritracere, nullo
modo possit set priniittis ira Dei incurrat et iluinnibiia sancte Dei ecclesie segrega-
tus siibanalheniamaneat donec predicte mansioniot ejus militibus satis utsacrilegus
faciat et coactus in triplo illis componat et in anlea hoc donum oinni ma-
tempore
neat 11 un uni. Ai Inm est hoc v kalendas junii anno xi regni regis Ludovici
junioris.
Sioiî'sum Guillelmi, Sio^num Dulcie, qui hoc donum fecimus et (innavimus et fir-
mari fecimus. Sio^num Guillelmi. Sioi{(MtM Bernard!. Sio^num Pelri. SiajJtNfM Rai-
mundi.SiG^NUM Poncii. Sio^num Erniesindc.Sio^NLM Guillelme.nosniii etliliepre-
dictorum datorum qui hoc laudamusct Himanms. Sig^num Petri de Aquilar.Sio^UM
Guillelmi de Edris, Sio^num Pelri Berengarii Sancti Eugni. scriba qui
Derengarlus
hoc scripsit cum litteris supra positis in un linea die et anno quo supra.
Original: Barcelone. Arch. i:or. Areg B. Bereng. IV. perg. ao4 charte partie par le haut.
Sciant cuncli presenter atque futuri quod ego Petrus de ip?a Ruira et Berengarlus
Sancti Vincentii milites militie Templi Iherosolimilani. consilio et voluntate fratrum
nostrorum excomutamus tibi Guillclmc de Balaninno et conjugi tue Dulcie et tote
vestre projentei ipsum mansum qui est ln perdita parroechia Sancti Fructuosi quem
vos usque nunc tenuistis in pignore, ex quorum manu nos redemimus quem vobis
nunc excomulamus cum omnibus suis terminisclaflroutalionibus et cum ingressibus
et regressibus suis, propter ipsam condatninam quam habetis in parroechia predicta
Sancti Fructuosi secus l'odiolrig et affrontat ab oriente ln lorrenlem Vallis Orsaria
qui descendit de praloStevanellode meridie Instrata perqua pergiturdo l'odlolrig ad
S»nrl»m Colnmbnm, de occideo intus in rivum do ipsa Nod qui doscendlt per ipsa
barboti, do circi in alode qui fuit Mironis Rigualli et suorum heredum. Quantum iste
Copie. du tv* s. Lisbonne, Arch. ila Torre do Tombo, don Alvarez a31. fol. cm du xvi's.
ibidem. ilibl. nat.. ins. 736, fol. o:xcvm">-ix.
C opie du m» 9. Toulouse, Arch. dép., Cariai. de Douzens, ch. i3g, fol, ioa*»-io3ro.
Templi lberosolimitani militie et vobis, Beronguario de ipsa Rueria, servo atque mi-
nislro militie predicti Templi, et vobis, Arnaldo de Surniano et Arnaldo de Barbai-
GiRTl'tJMRK DU TtMPLI 3j| 1
Copie du un' ». Perpignan. Arch. dép., Carlulaire du Mat-Dca, n° 346. fol. 197"
Cartulaire du Temple II
3j» c*BTDta.»t ou nwii
Ramun del Soler, a sa 6. dona la ohnor de Grargas a Deu et a sancta "Maria et aïs
cafalers del Temple de lerusalem la onor que li ala deupteno. et aquesla ohnor laisa
ppr Deu, e per s'anima, c per sua parentos. E Ramun del Soler, a sa fi. fo recebuts
per Croire del Temple; e Stefena. la sua sor. e sei ofains laudo c la dono per be e
per fe, senes tola retenecuda, e fe o a veucendad'en PonscodclCaslar. Siqmum Ramun
Gui. $ Peire Bernât Rula. $ Guilem lo fil Ponco del Caslar. Peire del Riu la vi far.
BernatRamun de Curvalala vi far. Aqnesta carta fe far Ramuns Peire c Guilem del
Pog, sos fraire, e Poe de Ludenco, luna quinta in mense julii, octavo kalendas au-
gusti.
in predicto terminio, ln tpsa riparia Aude, faliaro Inde excidi molts ad opus ipso-
rum meorum molinorum. Hoc autem fatto propter amorem Dei et remissionem pec-
catorum meorum adipiscendtmque vitam eternam, amen.
$ Berenguarii de Prato, qui sic islam caria m firmavil. $ Guillelmi Maocip a Arnaldi
fllii Gulla S Guiraldi et Raimundi. fratrum predicti Berenguarii. Arnaldus de
Magriano scripsit vice magislri sui, Guillolini Adaulpbi istam cartam diclantis, jus-
sione predicti Berenguarii de Prato, anno millosimo C. XL. Vil incarnationis Domi-
nice, vii kalendas augusti (a), feria u, régnante Lodovico rege.
Original Toulouse, Arch. dép.. fonds do Malte, l'éienas. llasso 19. n* 7 (Tourbes).
btterrentei boootet percurribitet, dequo precio nichil aput vos remanait ln debito.
Et hoefacimus cum oontilio Halmundi Matfredi, fratris noitri, qui hanc venditionem
noslramvoluit et laudavltfratributmililie Templi. Predlcla terram habeant semper
et posaldeint fratres TempU ad faciendam toUm voluntslem suam.
Seripta fuit hçc carta nu iduaaugusti, feria m' (a) regnante Lodoyco rege. Hujus rei
aunt testes et videntes Ponclus Vitalis, et Willeimus Faber de Porta
atque Geraldua
VcntoM. A predictia venditoribus mandatus, Petrus Vittli» acripsil.
Copte» du m'i. Paris. Bibl. Nat., Cariai, des Tempt. de Roaix, latin 11082. fol. W-lç*
mis. d'Avignon, fol. 55.
Bdlti Abbé U. Chevalier. Cartel. dea Hospitaliers et det Templien. p. 68. n* 1 10.
(a) En 1Û7, la 10 biût est un dimanche. (b) Bérenger évéque de Valson iii3 f
117».
Copie du »ti« •. Avignon. BIblloth. munldp. CflMu/. de nicher tnchti. XXX, roi. 18 «.
tisquc ad Petram Brunnni. Sirut istis tcrminis hec terra cnncluditur, sic illam vobis.
fratres de Richarcnchis. liberr, sine umni rclininicntn, cnnccdimus et in manus Ugo-
nis de Ilolbotono, magistridomus de Kicbarcncbis, doiiainiis et laudamus; et in ipsa
terra, muftis udenlibu» et circuinstanlibus, ego. Armandus. in plenariam possessio-
ncm mitlo et de caballo nicu dcsccmlcns. me et oiiincin meam progenicm deinvestio
cl vos, L'goncm de Bolbotonc et Haiinbaudiiiu do liuais, plenarie invoslio. et in ipsa
terra pro configcndo lenuino manibus fndere meis volo. l't autem liccnostraet eter-
nalis laudacio apud vos et vestros rcniancat perpetuo, cquum oblimum precio C1" soli-
dorum a te, Ugono magistro, accipio.
Feci autem donacionem istam in ipsa terra de llrcmle, supradiclis fratribus prescn-
libus et conlaudanlibu9. llclisiarius de Avisano. Upccus, Poncius de Ulmo do Avi-
sano. Ademarus Arnaldusde Bordeilis, BcrtrnndusdoUolbolonc, Geraldusde Avisnno,
Gaiiccrandns de Avisano, Ysoardus de Avisano, Ugo Dasl de Avisano. Nicholaus de
Gusanz cl armiger sniis, ltniinu|n/liis, Poncius do Burgo, aiinigcr Ugonis de Bol-
linlonc, venientes (foi. 19") autem ad ecclesiam beate Mario do Hicharenchis, coram
iinmTxis frnlribi's rjnsdcm doTims.clcricis et laicis, super nllare bcale virginis Marie
tlrxleram propriam ponens, hoc doniiin iterum laudando Orniavi. Testes hujiisdoiui-
rionis in ccrlcsia facto isti sunt presbiter frater Petrus, capcllanus do Roais, prcsbi-
ler Pelrus, rnpellanus de Bichnrcncbis, et Willelmus presbiler Diensls et cappclla-
nus. frater Gillclnms Bruneti, frater Ymbertus de Sallcrto, dater Slcphanus Pellice-
riiis, frater Pctrus do Dcllomotitc. fraler Anno.
Facta dunociont; ista anno ab inenrnato Salvatore M'.C'.XI/.VIII', nienso augusto.
feria vti'.prcsentoArnaldo.AuraBlccnsi sacrista.qui hanc cartam scripsit in ipsa cccle-
sia, rogàtusâ fratribus ejusdem domus.
'*6 cjatclaire 00 rtmnx
D» AjUUJDO DE BOIDBUO.
In nomine Domini. Ego. Armannus. et frater meus, Geraldu» de Vivariis. cum volun
tate Willelme. amite mee de Taolinlano et illiurum eju», B(ertrandi). Pontii Gontardi
et Peleatorti.donamus Deo et béate Marie et fratribus de Teroplo et domul de Rlcha-
renchi», quaodam peciam de terra pratali, in tenitorlo de Bremte. Terminatur hec
terra ab occidente de illa via que exit de silva et ex tendit
uaquead Molars et ad Molars
usque ad terram Rostagni de Sabrano. versus mcridiem; ab oriente autcm a terra
Hoslagwi de Sabrano usque ad Petram Brunam. Sicut istis terminis hec terra conclu-
dituret tcrminalur. sic illam vobis, fratrea de Richarenchls. sine omni retenimento.
concedimua et in manus Hugonis de Borboto donamus et laudamus, et in ipsa terra,
multis videntibus. ego Armannus in plenam posacasionem mito, et de caballo meo
descendens, me et omnem ocam progeniem deinvestio, et vos, Hugonem de Borbo-
tone et Raimbaudum de Roais, plenarie invcslio; et in ipsa terra pro conBgendo ter-
mino manibus fodere meis vola. Ut autem hec donatio flrma permaneat, equumobti-
mum precio c»" solidorum a te Hugone Feci autem
accipio. donationcm islam in
ipsa terra de Bremtn, supradictis fratribns presentibus et conlaudantibur,. Elisiarus,
Upecus de Avisano, Pons de Ulmo, Ademarus Arnaldus de BordcU, B(ertrandue) de
Borboto, G(eraldus) d'A visa, laucerannus d'Avisa. Isoardus d'Avisa, Ugo Bastd'Avisa,
N(icoJ?.U8)deGuzan»et armiger suus, Raimundus l'ons de Burgo. armiger VJgonis
de Borbot». venientes autem ad ccclesiam beate Marie de Richarenchis coram uni
versis fratribus ejusdem domus, dericiset laicis. super allare beate Mario dexteram
propriam manum ponens. hoc donum iterum laudando firmavi.
Testes sunt pi-es-f/b/. 63;biler frater Pe(trus) de Roais prcsbiter,
capellanùs Pelrus.
capellanus de Richarenchis, et W(illelmus) Diensis et capcllanus.
presbiter frater W(il-
101 mus) Drunell, frater finbertlis do Sa lie 10, frator Stephanus frater Pclrus
Pelliparius,
de BelloraonU, anno Domini M. C. XL. VIII, presenti
A(rnaldo) Aurasicansi sacrista,
qui hanc cartam compusuit in ipsa ecclosia, fratribut
rogatusa ejusdem domus. Hoc
fuit factuminmenseaugusto. feria vu*.
DE BalMIB.
'Mf~MM~t~
~MMt~ ~<
~g~MMtMM'M~M <~Wt~M<(t<~<tt<rv<tt<Mn
Copie du m* s. Toulouse, Arcb. dép., Girlnl. B de Douzens. ch. 10, fol. i5"-i7M.
In nomine Domini nostri, Ilicsn Xpisti. ego. domina Maleldis, et ego, Arnaldus
Kcrrandi, filius ojns, et Alissendis, soror mea, ne («irbcrtiis, nepos meus. damus et
dimiltimusiitqueiliulnintus domino Deo ctonrstissiinumililic Templi Ilierosolimitaiii,
et vobis, ministris ejusdem Templi, Pctro videlicet de Rocira et Rerengariocctcrisquc
confratribusvestris, in ipsa militia Deo servienlibus, presentibus atquo fuluris.dona-
mus itaquo vobis et laxanius hac dilBnimus tolum ipsum honorcm quom habomus et
habere dcbomiis vol juste aut injuste requirebamus in villa de Curtes et in terminiis
ipslii8Ctintermi-(/o/. /6'VniisdcAliairons,hominesvidclicctelfeminas, mansoselnian-
sioncs, terras et ortos. prata, pascua ac terre mérita, boscoset guarriguas,aquasacripa-
rias, cum cxilibuselrcditibuscorum, consus et usaticos ot bajuliasatquealberx totimi-
que eliut quantum in predictis lerminils vel locis habenius et habere debemus vol
requirebamus aut homo vel femina per nos; totum nbsquc omni rctlncntla nostra et
sine ulla reservatione nostra, damus, laxamus atquo omnibus modisdifflnimus onini-
potenti Deo et béate Mario cl jamdicte nilliclo Templi et vobis
predictis atque confratri-
bus vestris prcscntibus atquc futuris.ad habendum sciliccl ac possidendum vostram-
quo volnntatom in perpetuum faliendum. Et si omo aut femina istud donum vobis
Copie du un' a. Madrid. Archivo Nadonaï, Cartal. fl.663, pages 74-5. n" 18a.
In Dei nomine. Hcc est carta donationis
quam facio ego Pont ad obitum mortis,
ad illos seniores do Templo Domini de Iherusalem. Et erant présentes in Osca, de
illis senioribus.dompnus R(aimundus)doCa8tclnovo et dompnusBernardusdeSslvi.
Libenti animo et bona voluntatc doni e.i concedo et conlirmo, cum consilio et amore
de mea matrc.ad illos seniores te tanica parte que michi pcrtinet de illo campo,quam
nos habemus in Osca, et est ad illas Eras, déferas «lias portas, prope illo algafir de
Alquibla.
Et ego dompna Giralda mulier lohannesdf. Montpcsller, cui sit requies. dono et
concedo. pro mea anima et de meo bono senior don lohannes, et anima de meo filio
don Ponz, cui ait requies, et anime parentum (page 75) meorum, illa mea parie de
isto crmpo supradicto ad illos seniores do Tomplo.
Similiter ego dompna Boneta. fllia dompnus Ichannes, dono et confirmo Iota mea
parte quam michi pertinet de isto campo supranominato, ad illo» seniores do illo
Templo, et accepi inde precium un" kl. ordei majores.
Et habet aiTrontationcs do orienlo de Garcia San! do Oros. de occidente
campo
campo de Quadrate, de meridie
iIIa Mquiaqucvadit ad illas Fras et ad illo campo de
rege. do septcnlrione
illo algaOret illo muro de terra. Et omnes vos, seniores de hoc
Tetuplo aupranominalo.haboatlscl possideatis hoc predicto campo. saho etingenuo.
libero et franco, ad vestram propriam hereditatem, per secula ctinct?. Sunt testes et
auditores et visores de hoc G» Becaire. don Arnal Gaîin, don Perron do Morlans,
frater Zelebrun, et Arnaldus scriba. Focla caria era M'C'LXXX'Vl*. mense octobris.
anno quando comite noslro Barch(inonie)orat inobsidionecum tienuos super Torto.
sam.
Oopte du m» §. Toulouse, Arch. dép., Cariai, j». de Doutent, ch. 18», fol. M- et i3S~.
In nomine Domini. Ego. Pontius de Pomar, et ego, Aiwlena, uxor ejus, infante»-
que nostri. damus et excamblamus domino Deo et honesUsblme militte Templi et
vobi», Benengiiario de ipsa Rueria et Arnaldo deSurniano, ministris ac servis jam.
dicte militie, et omnibus aliis fratribus, lam presenlibus quam futuris, ibi Doo ser-
vienllbus, m trea terras nostras do alodio noatro in terminio de Oauro una quatum
affronta de altano et a meridio in viis, de cerdo in honora meo et in onoro
ot aquilone
infantum Petri do Sepiano. Altero torra est super candem viam. et affronta de altano
in atia terr» nostra, a moridio in via, a cercii in terra Infantum Petri Arnaldi, de
aquilone in honore Arnaldi do Gaure. Tords terra affronta de altano in faxe infan-
tum lordans.a raeridic in rogo de Gmtot a cercio et aquilone in honore nostro. Sicut
jam diclo terre « prenominalis affrontationibus inctuduntur, sic ilUs damus vobis et
omnibus fratribus, presontibus atquo futuris, in prenominata militia Templi manon-
tibus, sine inguanno et absque ulla retf nonda nostra et nostro ad habon.
posteritatis,
das et tenendas et ad totam voluntalom vestram, pro veslro proprio alodlo po»sidcn-
da», propter unam terram vestram, quam nobis donatis et excambiatis, in terminio
de Pomar. Et si homo aut femina in terris vobis
prafatia aliquid anparaverit, nos ac
Iota posteritas crimus indo vobis guirenli sine vestro inguanno.
J. Poniii do Pomar et Aisalena, uxoris illius, inrantumquo corum, qui hoc donum
et excombialionem ila feccrunt et i fol. 133") istam cartam laudaverunt. Do oc snnl
testes Raimundus de Palaiano et Arnaldus Gaufrcdi et Sicfredus, fllius Paiesa, et
Pontius, filins Petri Arnaldi de Pomar, qui rogali hanc cartam flrmavertint. Arnaldus
de Clairano hoc scripsit jussione Pontii do Pomat et Aisalenc. illius iiïoris. jiissuqtio
prcdicloruin testium jii feria, ni nonas octubris. régnante Lodovico anno
rego,
rnillosimoC.XL.VIII incarnate Dominice.
Copies du iu« s. Madrid. Arcblvo Naclonal. Carlulaire B, 5g5. fol. i39"-iâo, n* 363 du
iv« ». ibidem, Carletario Magno IV, p. 17g, n' 137.
C'LXXX'VI*. luna nu, in ipso anno quando fuit Torlou comite Barchinonen-
capta
sium et principe Aragonen» Raimon Berengario, donne Bernardo de San-
episcopo
goça, et Garci Ortix senior de Seragoçe, lo conte de Palan in Regla, Petre Caatelluor
en Catateu, Artau en Alagon. Et fuit alihala un solidos et duos dinero».
Copie du mi» siècle Pari». Bibliothèque Nationale, latin 11083, fol. ai".
Bdité Abbé Ul. Chevalier. Carlalaire des Hotpitaliert et des Templier*, p. 85.
Notum sit omnibus hominibus, tam presentibus vel futuris, quod ego Petrus Clerici
et uior sua et filii gui, domos suas,
quod habet Per Patri, in castello Segureli, dona-
vimus et laudamus. per centum solidos veterum denariorum Melgoriensis monete,
usque ad tempus, quod de suo reddere potuerit ad fratres Templi vel a quibus illls
mandavit. Factum fuit in presentia Raimbaudi domus
magister Roaisii, et frater
Raimundus de Laval, et frater Giraldus Faber. et frater Petrus de Ponti.
Original Rodez, Arch. dép.. H. fonds de Malte (l.n Clati, parch., n* 3).
Teste communiqué par M. l'abbé Verlaguet (n° 7 de son cartulalre).
Edité <Incorrectement) Du Bourg. Hitl. du grand de Toulouse, p. J, n' c»m (date
prieuré
vers 1147)-
Conoguda causa sia a toz ornes, quod ego Virgilis de Veain, «juanl volo anar in
lhcrusalnm, donei c fit o donar a Bego, mo froire. a Deu et alla maiso de)
Temple,
lo mas de Fronllnel per alo, el dernan que foziam en Asenciras ni far i podiam per nos
o per Bermon de Veiteiias, nostre cosi. Aquest do feïem dal lai guisa eu
Vergilts
CàftTCLàlAB DU TIMTLK 33 1
e Beg, moa fraire, nos
ne despolem e raveatim ne la maiso del Temple ellas mat
d'Elias de Monbro, sas
toi retenemen* al seu entendement. A Sancto Leoncio el
gimel de sancto Petro. Hnjus rei testes sunt Deusde, capellanus Sancti Leoncli, e
Peire de Melars, e Deusde VergUlis, et Uc de Morets, e Peire Bernarz de Vezin,
Guillem Bertrant, e' n Guiral Gaucelm.
Original Rodei. Arch. dép., H. fonds de Malte (Saint- Georges de Luiençon. parch. coté n* »).
Texte communiqué par M. l'abbé Verlaguet (no 6 de son Cartutaire).
DXXXIX [c..i48-5/,]
Original: Rodez, Arch. dt'p.. 11., fonds de Mallo (Salntc-Eulalle, parch. coté. no ).
Eu. R., abbas de Sant Guilem, ab cosel c1 ab voluntntdol prior o del cellarer e del
l'abat do Lodcva o de R. Pclet c do P. da Ganiarz e do G. da Radas c d'en Sicart o
toit aquest ero morgode 8. Guilcm, dnnci la mcilatdcl dc/mo do Masscnal a Deu et a
S. Maria et alz fraircs del Temple de ihcrusnlcm, ad aquelz que aras i so ni adenant i
scrau. Et aizo fo fait e la ma d'Elias de Montbru al l'ont de S. Guilcm a la çcc)[csia]
de Sant loan.
$ G. Rosé, e B. Paliot. e P. do Monpestlcr, o P. Cap d'Estopas.
Philippin (d) Dei gratia Baiocen»is opiscopus, omnibus sancto cedesio filiis tam
presenlibua quam futuris salutem. Notum vobia fie ri votumus quatinus nos, preco et
peticione Hogeri Bacon, fratribusTempIi.ccclesiam dcScon, cum decimis et omnibus
pcrtinenciis suis, in perpetuam rlcmoslnam dedimus; oiulctn fratribus
insiijKir
prescntacionem sacerdotum in cadem ccclcsia, sicut Hogerus Bacon habebat. conces-
limus. Saccrdos vero qui in cadom ecclesla, nostro concessu posilus fuctit, benelicia
fillari» plenarie, et do blatllo tlccime octo sextaria,
per niannm fratrum. sicut in pre-
sencla nostra definitum est, possidebit. Quod. quia latum llcri volumus. sigilll nostri
niunicione roberamus. Unie donacioni fucrunt Ricardu»
prescnles Succn Robcr-
tus canunicus de PI". Wuillermu» de Acrel, Ilicardusde Lambcrvilla, Ricardus Rufus
dapifer Rogeri Bacon, Hartolomeus de Torvcriis. Wuillcrmus Illius dapiferi, lohan-
ne* de Magnoville. Vuillcrmus Velget, Matilda, mater Rogeri Bacon.
I»XL1I (? n/i8-i.65.J
(n) (Mon Il. duc de Bourgogne, niti f septembre 118». (6) Henri. évéque «VAutun.
n48 t trio (1 »).- (r) Godefroj, évenuedo Lingrw. c. ii4o-n63.-
{d) Philippe, étêque de
Bijfin, ii4j f 7 février 116*.
CAKtUUUlB t>U TUH>UI 353
pratis et pasturis, tam libere et quleto qd»m melius in lempore Waiteri ratrit mei et
mei tomporis illi tenuerunt. Testibus Mis Wallero de Bolebec. Willel.no Pipard.
Ricardo de Vernun?, Roberto da Gaufrido
Gray, fllio Sastay?. Roberto de Clere,
Ricardo prcsbiter de Calverlon* et aliis.
UXL1I1
,49> (, _3,) janvier.
Copie du m« ». Madrid, Archtvo National, d'artutaire B. 6g5. fol. 7»-7ii". n' *>o.
Copie du su* t. Madrid, Archlvo National, Cartelaire B. Sç5, fol. 28", n* 76.
Db icgusu de Amu.
Copit du m* ». Madrid, Archlvo Nttlontt, Carlulatre B. 6g5, tel. 18, n' 7$.
Copie du xin* ». Perpignan, Arch. dép.. Carlul. du MatDea, ne 110, fol. 70",
Bditi: Allirt. Carlut. HouttlUonnah, d»n» USemainerellçi.dadtoc.dePerpignan, iSSO.p.ïvto.
In Dfi noniinp. sit notum cunctis quod ego, Gobcrlu» Gutmar, cum fratre mco,
Raymundo Gutmar et cum uxore mca, Marin, insimtii nos omnes donamus Domino
Dco et fratribu» millcle Templi Salomonis, de nostro alodlo. duaa pecias de terra,
propter redepcionem animarum nostrarum et nostrorum. Sunt autem pecfe
parentum
de terra in termino Sancti Petri de Paciano. ad locum qui vocatur Coma do Touo,
cum uno ortcllo et arborlbu» que ibidem sunt. Affrontant vcro orienlis In eadem
Cumma. a meridie in \!a que ducil de Paciano ad Sanctum ab oeddente
Slcplianum.
in terra Petri irimbalH, ab aquilono tn via quo oxlt do Paciano nd Turdera». Quan-
tum infraislas Birronlacloncs inctuditur. totum, sino ulloretenlu.abslrsimu»denoslro
Jure et poteilatecl mitimus lu jus et potcalatem fratrum millcio Tompli prescripto.
sine enganno.
Et ego, Arnallus vocatusdo Sancto Cipriauo, cum consillo Ruberli et «liorum ami-
corum meorum, fratrum preJlbato milido, donamus vobis preîibatis soli-
scptuaginla
dos Hosscllos, pro caritate.
Et ego, Bernardui do Paciano, canonîcus Sancte Eulaïle, dono domino »eo et fra.
tribus prefato ni'.liclc, de meo alodio, unam peclam de terra, pro redennjcioiie anime
mee. Est autem pecia predicla de terra in termino Sancti Petri de Paciano, in ioco qui
336 càM'HtME» du tamis
vocatur Cumma de Totto. Affrontât vers a parle orientis in eadem Cumma, a meri-
die in vj* que vadit de Paciano ad Saoclutn Stephanum, ab occidente in terra tram-
balli, abaquitone in via que eslt de Pacione ad Turderai. Quantum infra isUs affron-
taciooea includUur. totum, sine ulki retentu, abitrao de meo jure et poteatate et mito
in jut et potestatem fratrum prelmate mUicie sine ullo enganno.
Et ego, Arnaidus prescriptua. ira!*r tuus, cum consilio fratrum, prémisse milicie,
donamus libi, prescripto Bernardo, xi. solidos pro cantate. Et ego. predictua Amal-
lui, cum Ruberto et aliit nostris fratribui, donamus et excambiamua domino Deo
et Béate Marie de Campo et tibi, Ponclo, priori ejuadem loci, et tuis aucceMoribut
et omnibu» clerids et convertis, ibidem servientibus Deo, prescriptas islaa tre* de
terra cum predicto ortello et arboribuset cum su!» exllibua et regressibus et affmata-
cionibus ad proprium aiodium, pro uno quam Pondus, prior Sancla Marie, cum
clericlt ejusdem loci. donaa et excambiaa nobi«, fratribus milicie Et abstrai-
Templl.
mus ipsaa tres pecias de terra de noslro jure et et mit» mu» in potestatem
potestate
veitram sine ullo engauno et sine retentu.
Et ego, prescriptus Poncius, prior Sancte Marie, cum clerici» loci, dona-
ejuadem
mus et excambiamu» tibi, Arnallo prehto. et fratribu» milicie Templi Perpiniani?
ipsum campum qui est prope celluiarn veslram ad proprium alodium, pro prelibatis
tribua peciis de terra. AITronUt autom predictus a ln via que
campus pare orientis,
vadit ad cavalterlam ad Pontellanum, a raeridie in terra vestra, ab aquilone slmiliter,
e ab oeddente in terra non Ira. Quantum infra islas afTronlaclonc» inclndilur. totum,
sine ulto retentu, abstralmuj de nostra pôles lato et mitimns in vestram potestatem,
sine ullo enganno. Et est manifesUim. Si quis contra banc scripturam ad irrumpen-
dum veneril, non vatcat vendicare quod requirat set in duplo cum sua
componat
melioraclone.
Factum est hoc 11. kalendas
mardi, anno Xplsti. M*.C'.XL*.VIII* regnante
Lodovico Rege in Francia. SigiJuum Guotherti Gutmar, Sio^ium Raymundi Sio^rium
Marie, qui hoc jussimus fier!, laudamus et testes tirmare rogamus. Sioi^nuM
Bernard!, canonici Sancte Eulalie, qui hoc jussi flcrl, laudavi et lestes firmare
rogavi. Sio^sum Arnalli de Sanclo Cipriano Sio^sum Rotbcrti, qui hoc jussimus
fleri, laudavimusct testes flrmaro rogavimus. Sio^um Poncli, prloris Sancte Marie,
qui, cum clericls ejusdem loci, hoc fleri laudavimus, testes firmare rogavlmus.
g< Arlallus (a). Elenensis episcopus. Sioiîwtjii Bercngarii de Caneto, archidiachoni
Elcnensis. Siot^^UM Guilelmi de Biges. (fol. 70") Arnattus, presbiter. rogatus,
scripslt aub die ct^i Anno quo supra.
Copie du ni* ». Madrid, Arthlvo Nation»), Carlutalre B. 69&, fol. i3g". n« 36i.
In Dei
nomine et eju» gratta. Ego, Bernardus Abbate de Pina et donna Maria
mulier que fui de Guilge de Biliela, vendimus ad vos, magister Rigall Viger et ad
vos, magister Arnulfo de Çaragoça, et ad iitos eentore» de illa cabilforia, utias noilraa
9u~lNr t pttttt
C*nTL'L*IBE OU TCMVLB
33,
~a_ J"t_
casas quod habemus in clvit.te Çaragffl qui se tenont cum itias casas veatras, et
habent rronlaliones, de oriente via pulitica et de oocidente nos couparatores, de aqui.
loue pardint de lohaone de Meçalfonate,
quomodo istas fMnt.cionM<nctudunt..io
vendimus vobla cum silo et regressibus eoruni de bon. voluntate extra nulla mala
voce et extra oulla destrictione de persone neque de famen, sel sotta mente tend:mus
vobis per ad veslra ereditate
propria in precio quod plactilt inter nos et
vos, per u so-
lidos laccensis monela de nu dineros, et dedistis nobis semper totos ira manu, et est
manlfestum. Etdono vobis fidancla 8ernardus de
ego illamedtetatodo salvelate Sango
Lopiç qui se tonet costa vestras casas, ad ruero de Saragoçe; et similiter dono vobis
fidanclu de illa alio medietate,
ego Maria do salvetate Guilgem joncro de Benedet
Cupero, ad fuero de Saragoçe. Allala v 8011111, SunBesle8:
DominicoEsperatot Domi.
nico Calho et Galindo,
nepoto de Sango Gattç repostero.
Facto carta ln clvllate Çaragoce, ora ~XX.V)t..
jovis 1111. de fcbroario, Cornes
Harchlnonensl. (0) princeps regni Aragonensis. et ipso anno habebat
presofortosi.
Episcopo Bernardo (6) ct Garcloili in çaragoça, comito Arnal Mir in Biela,
ne.1Ihol. Comte in
Gathemente in Belglt, Artei in patadn ln Gatur. Pere de
Alagon. Capella
Kriptit et hoc SJOllulI1!4 feclt.
DL i6 ma«.
«lût».
Hkbihommk
(a) RâJmond Bfrengtr IV, cumU da Barodoiw. u3i f 6 août nfl,. (6) Btrn.rd été-
que de Sarralotte. ,r3g-,r6x, (e) lltigues, archeitqtie de ROllen, a o3o t Il a novembre
tl54. (If, Ilrdrmi, lw,reta,wrl'kv,n~ rfx~vf8f~ (e) Philipp.0. iheque de 8!J!!ut. n~2
t 7 «trttr H6|. (/) Guillaume, comte de Ponlhleo et d'Alençon,
m7 f tB juin ,171.
Ctrtulili» ta
T«mpl«
338 CAftTUtAIMI DU T1MM»
viderator, ut dicebat, quod defectus tam comilis railituin sut jurit csset plena
quam
confessio, Umen obtulit sufficienli teslitnonio suam invesltluram. Nos igi-
probate
lar, super hoc negocio habentes preceptum Pape, tam viva voce quam lilteris de
plonajuilicia facienda, et de comité et de militibus eausarudiu agitatam, lalisen-
lencia in medium decldimua
prolata scillcet, quia milites Templi possession! de
Ramberii Ulmo renunelaverant et comes. qui possessionem dcderal. a guarancia defi-
debat, adjudicavimus abbati Troarnensi invostiluram de Ramberti Ulmo et, cum
vice domini Pape cujus legacione in hoc negocio in conspectu tocius
fungebamur,
convantus, manu propria inveslivimus, et lamcn, ne c-ccasione investiture •
aliqiïa
ilta videretur inicium babuisse ante ipsam investtluram, probalionem, quam abbas
obtuteral, per manus tam ctericorum quam laicorum. sufflcientcm Ut
susccpitnus.
autem auctoriUle flrma nitalur imperpetuum, eam «igilli nostri firma
impressione
vimus, ac venerabilium personarum que présentes aftuerant volumus
subscripcîone
robornre. Présentes autpm et testes fucrunt judicii oi investiture dominus
primo
Baiocensi» Phi(lippus) nobiscum cooperator judicii, ahbas sancti Wandr[eglsilli]
domnus Walterus, abbas Cadom(cnsis) domnus Alanus, abbas de Fonteneio dom.
nus Robertus; de clericis, decanus cantor Baincenais
Rothomngensis Gaufridus,
iierbertua, archidiaconus Dalocensis Rogerus. magister Hunfredus, nrchidiaco-
nus Lexoviensis Normannus. canonici Rolhomagenscs Rainaldus, Ivo, Eraldus; de
clericie Ebroic(ensibus) Willeimu» decnnus, Ricardus nrebidiaconus, lierbertus et
Daniel canonici do monachls do 8anclo Wandr(cgisillo) Lambertus et Willclmus de
sancto Sicpbano de Cadomo, Nigcllns. Hobcrtus, ticrotdus. Testes autem qui jnrave-
runt fuerunt hi Vinc(cnltu9)nionncliiisdcïroarno, liefredus comitis
capclianus («)
Ebrolc(cnsis). Lambertus Fabor.Ansclictilius fllius Acardi. Aclumcst hoc opud i-exo-
vium publiée, anno ab incamacione Domini M°C*XLiX*. Eugcnii pape anno V«.
nu kalendas aprilis, principante ln Normannia duce Gaufredo (fe).
(n) Simon de Monlfotl. comte d'Kvrcui. »«&o-c. u8t. – (6) Geoffroy, comte d'Anjou,
duc de Normandie, janvier i«i$ f 7 teplembre 1161. – (c) »6 mort 11*9.
lHustricomitiGuilielmo(a)karissimodiicctoguo, H(ugo)(6)Roth(omagensis)archie-
piscopus salnlem, giatiam et benivolenciam. Visis litteris vestris, remandamus vobis
quia, antequam iretls lerosolimam. vobis ex parle domini pape mandavimus. sicnl et
Templi wilitibus. ut. pro Ilaimbarti Ulmo. ex domini Pape precepto, tam vos quam
et {psi. ante nos slarelis. Placuit vobis non venirc; allamcii. pro reverencia veslra,
dislulimuset vestrum, Deo annuento, rcdllum, ferc contra àiminl Pape preceptum,
expectavimus. Den gralias tandem vcnislis. Hequisierunl vos milites Templi. Denîque
data die super Haimbetti Ulmo ngendi. a Rothomago Lexovium (c), pro ramoncit
vestra obviam vobis et Tcmpli rnililibiis, causa
quorum intercat, processimus. Set
milites Templi qui Raimberti Ulmom tenebant. in possessionem illam abdicaverunt
et causam dimlscrunl. et nos et et autontici
Eaproptcr cpijcopl juri. niorû sedia apos.
tolice, sentenciam dedrrunt, qua ecclesia Troarnensis de possession© habuit
prefata
revestiri.
BcandM propriai casas; ici, antequam ln ilto solo de Rabit incidant fusta, fntres
HospiUlis reniant ad illum fratrem de Novellas, et eorum consilio operentur in illo
midera, ut diclum et constilutum est, et frater de Novellas nullo habeat poteatatem
contradicendi. Fecerunt quoquo convenlenliam, inter se, milites Templi et fratres
lioapitalis predicti, in hoc modo quod nullus ipsorum in honore alterius terrain emat,
neque in pignore occipial, sine consilio et assensu cjus qui potestatem terre tenuerit.
Anno ab incaroationo Domini M'C'XL'VIIII*. Petrus Sancti Adriini hanc cartam
scripsit et hoc tignum »Jt fecit.
Original Jadis scellé P«tls. Arch. N»t.. S. Hç)',S, ne 60 (a' do la 1" llawe de itoncourt»)
ln nomine sancte et Indivlduo Trintlalls. Ego DarOiolomcus (a), Dci gratta, Laudu-
nensis eedesio minlslcr Intllguus. Milites in Tcnipto sacrosanetc civitatis summialque
pacidei regis militlam proressi, quantum solatium quantamqtio tulctam indigents,
peregrinis paitpcribus et omnibus
sepulchrum Domini adhirc volentibus prebeant,
cnrilati fldelium non crcdinuis esso ignoium. Expcdit igilur ut tnm vencrabills locus,
cum bonis et personls suis, tnnto attendus dillgalnr et honoretur, quanta pro saluto
univcr»orum dcvola assidue impendit obsrquia. Siqnldeni, ad recompensandam tanto
bûnltnlls nrHurnlInnt, fratribu^ prrdirli loci non soliini noslra largiri. verum etiam
bcncfllla ecterorum lldeliuni Ipsls t-ollsla, pro modo noslro posslbilitatls conservareet
memoriç comnr'ndur* jure debemus.
Quoclrca notum fleri volumus tam presentibus quam futuris, quod canonlcl nostri
recepit.
Addidit etiam bis supradictis Wiardus de Rumeis im" campos in tcrritoriodeMaln-
becurtc, conccdonlo atque testante Rainaldo, Wiscardi filio, do cujus erant feodo, tes-
tanlibus etiam nepotibus suis, Elberto «l llarduino qui hoc donum ratum flerf con-
cessertint.
vi modios vini et dimidium et
Clarcmbaudus quoque Vaircl dedit eisdem fratribus
vu denarios de censu, annuente fllio lccclini.de
Ilugono. cujus erant feodo; inde tes-
tes eunt Hcrnulfus clericus et Willermus
Buca.
Domina Gila et Aitor, fllius suus, fralribus Tcmpli niedietatem do Pulcolls, in terris.
pratis, pascuis. nemoribus, forefactis. Juslicta, cum feodo et alodio, annuento Guil-
lclmo do Apia. ad cujus feodum jam dicta pars pertinobat, fralribus 'fempli. in pre-
sentla nostra. dovoto contiilcrunl; hujus deniquodoni sunt testes Barlboloincus the-
saurariu», Arnulfus clericus, Willelimis do Apia, Arnulfu» do Sancto Goberto.
ln eadem etiam villa, Odo de Abbatia torrom, quam Hugo, (llius Baldulni, in feodo
abeo tonnerai, doqtiarliam idem lliigoconjtigem suam Emniclinam dotaveral, ipsa
Tcmpli xs" solidos recipiente. loci
conccdentcct pro concessioneo fralribus predicti
fratribus, sub leslimonio Nlcliolai et Hcctoiis, dono perpeluo conlulll candemquo
donolioncin Bcrlreda, tixorOdonis, nsscnsn lillonim siionim, inconvulsam perni8nere
conccstll, tcslante Balduino do Goncssa.toslanlo etiam HugoiicquiSuscognominalur.
fralribus Wido, castellanus do Coclaco, duos jugiter aslnos
Eisdemque quoquo
liabero conccssil, quibus ligna de nemore snl olodii sine precio adducant. Addidit
cli«m noslro assonsu, in presenlia lngclrar.nl (a) de Maria et Adonis do Goni xx" soli-
dos Provcnlentliim. qui do feodo noslro descendunt, annucnlo uxore sua, annuenll-
bus etl«m flliis suis. Nostro autem conccssionls et hujus doni sunl testes Birlholo-
meut theMurarius elNicholaus caslellanus.
(a) Huguw, comte de Roucy. c. 110} fc. 1160 – (6) Henri, comte de Gr«nd-Prf, c. 110*
t c. »i6o.
CAM.TVIAWL OV TtMKK 343
contuleroot. Huju» doni testes sunt Iohannes preposilu», Godescalcus de Rowto.
Gadefddus de Petreponte, Albericus Ii Hungres.
NichoFaus flllus Petri prepositi et sui participes memorati loci ftatribus liederunt
molondinum de Hastoi inde sunt testes Willclmus do Aci et Robeitu* Crtuus
atque Laurentius Slrebo.
Albericus quoque Ii Ungres et Rainaldus, nepos suus, fratribus Templi campum
unum dederunt, testante Gualchero do Salci, testante etiam Gerardo qci cognomina-
tur Infans,
ln luvinicurtc dédit Ingelrannus his fratribus, concedente uxore sua Romelia,
xviii denarios bonç moncte hujus rei testes sunt Marlinus saoerdo», Rlchardus et
Roardus.
Eisdem vero fratribus dedit Gerardus Infans »«•' nummos bone monete super
molendinum ad Aisellam, testante Guilielmo de Aci ctTeodorico Trosel.
Dédit etiam eis Guillelmus Bucha duos snlidos apud Novam Villam undo sunt
testes Hernulfus clericus et Clarembaudus Vaire*.
Similiter Beloth. assensu uxori
suc et filionim suorum, domurn suam que est ad
portarn morluorum, sub testimonio Raduin do Turrc, et Herbcrli Bordel, eis donavit.
Ingelrannus (a) quoque do Maria quatuor mnrcas argent! in Blorencurtc, vel sex
libras bone monete, annuatim persolvendes, cis assignavit. Inde sunt testes Widocas-
tellanus, Ada de Goni et llcriis.
Pretorea miles Xpisti Roardus dedit fralribus Templi illam partem prat! Racendis,
que tanlum herbam producit.
Dediletiam eisdem fratribus
Ugo Sus pratum, quod dicitur Uominicum, uxoro sua
Bcrla et filiissuisconccdcntibus. Inde testes 8>>ûî Odo de Abbalia et Sy nions acerdos.
Dédit etiam prefali» fratibus Hobcrtus do Monte Acuto quicquid tenebatapud Lau-
dunum et in Lauduncnsi de fcodo regis. Inde testes sunl cornes Tcobaudus (b), et
Bliardus de Monte Acuto. Willclmus de Apia.
Notum faclmus etiam quod fralrcs Templi par manum Roardi,justo contraclraclu
emptionis, obtinucrunt quicquid tencbsl. in Icrrilorio de Puteotis Willelmus de
Coreos; hnc conceserunl mater W(illelmi) cl fralrcs sui et omnes hereditarii hoc
concessit Gila de Pvlrcponlc et Olii ejus, do cujus feodo erat. Inde testes sunt Odo
ds Abbalin et tîoschointis tM8tcll">ms.
Emerunt etiam a Gerardo Lcscbant et ab co juete obtinuerunt predicti fratres quic-
quid Ipsc tcncbal in territorio de Puteolis hoc concessit Bcrta et fllii ejus et fille, de
cujus fcodo erat. Inde testes sunt Odo de Abbalia et Robcrtus do Chaumacho.
Guido de Vntlibns dedil fratribus Templi quicquid de feodo caslellani Laud(unen-
sis) apud Brai possldcba!, et domos quas habcbnl in Vallibus. Inde sunt testes Odo
de Abbatia et Iosbertus.
Lctoldus Frumago et uxor ejus fratribus Templi conccssorunl terram que est ln
territorio de Rogiscurto, ad nonam gcrbnm, que est juxta viam Romanam ex parte
territoril de Noiigento. Idem dédit fratribus Templi campum unum ibidem, et cultu-
tnm. cl cnslcllariutn undo tesles sunt Guibcrtus et Franco.
Dcdit cliam
Lcloldiis Frumâge fratribus predictis campum unurn apud Chovrisla»
cum et pro fraieriiiinte ibidem curtilltim iiiu'iu.ct ti[nui Huglsciirlcm c<iii)puni unum;
undô sunt testes (blanc).
(n) Cf. ch. CCC0XLV1 (6) Ttilliaucl. comte de iJiampnguo, c. i ta5 f 8 Janvier lia».
344 CAKTDLAniK bU T8KKB
h_v s v.
Dédit etiam idem Letoldus fratribus unum apud Rogiscurtem.
Templi campum et
cùrtiUum apud Chivrisiacum. Hujus donationis testes sunt et Francho.
Rogerus
Dédit etiam idem campum unum fratribus hoc concea-
Templi apud Chivriaiacum
ait Bliardus, de cujus feodo campum touchât. doni testes «uni Galterus de
Hujus
Maoco et Heverardug Biguet.
Amauricui de Brenordio m ipsum fratribus dédit et Bretinimontem, et
Templi
quicquid ad .Bretioimontem pertinebat, concedente Guiscardo pâtre suo et Gerardo
fratre ejus hoc concessit Everardus ejus avunculus et Gerardus ejus fllius hoc con-
cesserunt Bucardus de Gusia et uxor ejus et Clarembaudus de Fastis et fratres ejus,
de quorum feodo erat unde sunt testes ipsi.
Clarembaudus et ejus uxor fratribus Templi dederunt minutam decimam quam ibi
habebant unde sunt testes (blanc).
Hescotus. filius Hescoti de Vendolio dédit prafatis fratribus terram pertinentem ad
mansum de Mabecurte que est in territorio de Bcrezicurte. ad nonam et pro
gerbam
hoc fratres Templi xx" v. solidos ei dederunt. doni testes sunt
Hujus Galterus de
Maocho et Franco.
Guido Cattus dedit eisdem fratribus habebat in territorio de Berezicurte;
quicquid
undo fratres Templi duos modios frumenti ad mensuram de la Ferto ei dederunt et
duos acomodaverunt hoc concesait uxor Guidonis. Undo testes sunt Hemelinus et
Aubortus de Mabecurte.
Everardus Biguet dédit fratribus decimam
Templi cujusdam culture que fratrum
crat, eisdem fratribus in elemosinam unde fratres ci dederunt novem galetos fru-
menti, ad mensuram de la Ferte. Unde testes sunt Galterus de Maoco et frater
Dominicus.
Dédit etiam fralribus Guiscardus de
Templi Oriniaco, rogatu fllii sui, pratum
unum apud Gusiam, et sedem molendini de Til hoc concessit Kvcrardus de Ori-
niaco et Gerardus, ejus fllius hoc concessit Bucardus do Gusia et uxor ejus, Adelei-
dis.de cujus feodo descendebat. Unde testes sunt Clarembaudus de Fastis et Galle-
rus Dosccl I*
Preterea Nicliolatis castellanus molendinum de Poili eisdem fratribus in elemosi-
nom contulit, concedente Beatrice, uxore sua et flliis suis Radulpho et Guidone, et
flliobus suis. Hujus donationis testes sunt Bartholomeus thesaurarlus, Ernulphus cle-
ricus, Rodbertus de Tiriniaco. Nicholaus de Hispania, Odo de Abbatia, loibertus de
Abbatia.
Notum etiam fleri volumus
quod Nicliolans de Hispania se ipsum fratribus Tem-
pli reddidil et quicquid habebat apud Calleviacum, nostro assensu, eis contulit.
Burdinus de Valle Lauurcniaca eis ibidem vincam unam dédit.
Nos etiam possessionem Hoberti de Alneto, que in manu nostra
crat, eisdem fratri-
bus ex integro perpetuo pnssidendam et Malberga,
concessimus, mor Roberti, se
ipruim et sua es eisdem donavit.
integro Hujus rei testes sunt Bartholomeus thesau-
rarius. Hernulfus clericu8. Robertus do Tiriniacho, Haitor vicedominus, Willormus
scutarius.
Hoc autem, no possit oblivlone deleri et a postcris inflrmari, sigilli nostri impres-
sione muniri fecimus. Actum Lnuduni, annis diversis sed conpletum anno incarnati
Verbi M'C'.XLWIIU.
Angotus cancellarlus relegit, scripsit et subscripsit.
CAHTCLAIU DU niCKJt
345
I» nomine Domini nostri lhesu Xpisti. notum Bat omnibus hominibus, tam
J^
T 1 presenlibus quam futuris, quoniam ego, Guillelmus AmulB de Mirabello,
et uxor mea, Aibellina, et filii nostri. Petrus de Palude et alii, ut Deus et domlnus
noster nobis et pareniibus nostris peccata nostra dimittat et insuper vitam elernam
concedat, dimittimus et omnino relinquimus totum et ex integro Deo et beate vir-
gini Marie et fratribus Templi Salomonis. in manu Ugonis de Bolbotone. magistri
domusdeRicarencis.quicquidrequirebamusvelhaberedebebamussivenos.sivehomo,
sive femina, per nos, in toto territorio castelli do Bolbotone, in Iiermîs et cullis, bos-
chis et pratis,aquis aquarumque decursibus. et in omnibus ad illum territorium per-
tinentibus, quod neque (fol. 28") nos nequo allquis de nostra
parentata jam in
antea aliquid rcquirere possit vel audeat aliqua ratione in isto territorio. Ut autem
isla nostra dimissio et libera desomparatio secura et arma
semper remaneat omni
tempore apud memoratos fratres de Templo, abeodem Ugone, magistro, &*•" solidos
bonç monete Valentinensis et unam saumatam do frumento caritatis
accipimus.
nomine. Facta dimissione ista in castellum de Mirabello, ln domo Guillelmi Arnulfl.
presentibus ac videntibus Berlrando Lcgeto. confratro nostro, et Aibellina supradicta
et lîlio suo, Potro de Palude, menso mail, feria va'.
Fecit item Guillelmus
dimissionom Islam apud Ricarenchas, videntibus tstis
Petrus Bonus homo, capellanus, et aller Pelrus, presbiter. do Templo,
capcllanus
Ymbertus de Satlelo, Guillelmus Bruneli, Stcfanus Pollicerii, Nicolaus isti
Bajulus,
omnes fratres de Templo, et Pontius Trucus, Riperlus Folradus, de Gra-
Riportus
dignano, Guillelmus do Scudia, Petrus
do Bcllomonto, Bertrandus de Solorino et
filii aui.Ripertus et Laugerius, fratres suus. Facla carta ista po[r] manum Arnaldi,
sacriste Aurasiconsis, eodom mense, feria m*, anno ab incarnalione Domini millesimo
C'XL-V11II% luna vi«.
Copies du xni" ». Barcelonp, Arch Cor. Arsg., tig. 3io. fol. 16, (incomplète du début)
Madrid, Archivo Nacfonal, Ordre do SWe«n de Jérusalem, lej. 3s3-4 (fragment de
certulaire).
PRIMA compositio efiscopi ii.ERDE.fsis cum raATRittus Temhi sons» ecglksia sancti
IoHANKIS DE MoKTESOMO.
Quecumque a Hdelibus viria et ecclesiarum Dei rectoribus, slatutn sunt vel diffl-
nita, in sua debent stabililate manero, ne in malorum hominum valcant refractiono
turbarf et unde cuntos tam presentes quam futures scire volumus dlmnilionem et
conconcordiam. que factam est inlor dominum Quillermum, Rolensem cpiscopum.ct
canonlcos Rotenses ot Pelrum de Rosira, msgi.Mri mllicie Templi lerosolimitant et
fratres ejusdem mihtie, de ecclesia sancti lohannis de Montso et honore ejut. Volun-
tarie siquidem et gratulto dominus epiicopus, cum clerlcis et fratribus suis, Roten-
eâxnrcAiMt no tvmkb
MBasscUKxtctooflici!, pro t» «nisque tuccestoribus. ecclen'im
supradicitm sancti
Ioh.nnis.cum omnibus periioendis suis et possessionibus fratribu»
sni», et domni
omni controvents pospotila dimiasit et imperpeluuro conccuii. exceptera quadam
ipsini i honoris parte, ecclosiis videlicet omnibus de Tamaril et quadam hereditatem
supradicteeccIesioquowtapudOwîam.quesponUnea voluntate supradictus ma.
gister Pelriw, cum fratribus suis, pro se suisquo successoribus. predicto Rotensis
episcopo et ejusdera eccl«*ie clerids. tam presentibus quam futaris, «cmper paciflco
poMïdenda tradidit et requirit simul cum ca»lello et ecclesia de Fona. cum omnibui
•uis pertinenciis servata ejusdem episcopi omniumque suceewornm ejas episcopali
auctorilateeldlgnitate. in ecclesia eanctt lohannis et in ecclcsiis ad cjus ditionem perli-
ncntlbu», consccracionibus videlicet basilicaram. et ordinationibu» clericorum. et
obedienlia eorum atque canonica corectione et emendatione eorumdem, sine census
exactiono; aorvata etiam vel alnodorum celebrationn, crismatecliam et babliamo. Prc-
tcrea, pro maxima quam inbonitate corum habcnt.flducin,
supradtclu» episcopus et
ejus canonici conceaserunt domui et fralrib.is milicio ikcimum laboris
propii de
Tamarit et gonad ejusdem. Hec diffinitio ve! concordin fncta est in presencia Uni-
mundi,coniitisBarchinoncn«isclprincipisfdgniAragoni8,inobsisionollei(le,8iirsun
in podio de Gardeyn, presenlibus etiam subscriplis viris. lam clcricis quam laycis.
Anno ab lncarnatione Iïomini M'C-XL'l.V.inMdus junii. Sicgncs* Haymundi comes.
Ego Guillermus (a) Dei gratia Rotensis laudo m conflrmo
episcopus hanc cartam et
hocSio^uM pono. Sig^^um Pétri,prioris eancti Martini. Sioi^um Bernard!, prioris
Colbensis. Siomum Odonis. Sio^sum Bernard Amclii archidinconi.
SigAjivm Ber-
nardll6)Tarraconcn8l9nrdiiepi8TOpi. Sio^nim Pelri de Rovlra magistri. Sio^um
Ugonis de J'anaz. Siomum Arnal! do Slopnia. Sig^mjm Gnillcrmi Hoynuin-ii
dapiferi. Sm.iim tfr Porcgrini. Sio^mom de Podfo Alto. Sio^^um
Raymundi Be.
nardi(e? Urgcllensi» episcopi. Siomum BoniHcii prioris Rolensis.
Sio^.ium Nocholav
prior clauslri. Sio^^um Gnillcrmi «ncriste. Kraudi cellarii.
Sig^sum Sicjm.M Pelri
hclemosinarii. Sio^hum Ucrcngarii camnrii. Smfau» Slupl.ani canioriis. SteXav»
Frevol. Siomum Dcodali. Sic^sim Poncii de llaloger. ^G^m Polri de Cnrlein
Sig^um Guillermi do Abbcias nos simul francs hoc firmamus.
Siomum Gnillcrmi sacerdolis, Torraconunsis archiepiscopi cappellani. nui hoc
scripsi cum litteris suppraposilis in linca v, dio et anno
quo supra.
Hec carta fuil flrmala in in
pretensi capitiiio. prcsentia rcllamii ? cappituli mililuin
sancti rempli et Examen Gare* de
justicia Molson et do B.ubsslro. qui cam receperit.
DLVMI
n49. (i"-3i) juillet.
Copie du »n« 9. Madrid. ArehWo Nadonal. Carlutatrt R 595, fol. îg-Jg", n' ;8.
De IttAS CA8A8 |)B SA!1Ç DE TllieT.
In Dei noniiuc. Ego fralor ac inngisler Higald Viger. cum aiiis fratribus Tompli
Salomonis qui sunt (fol. ?3'Vin Novcllas. scilicct fralro Ricardo cl fratre Vilnl et alils
fralnbus, presentibua et futuris, utius casas do Sanxo de TrUl ni sua
comparamua
muliere et fllii» et fillabus suis, et do don Renaît suo socro et utore sua et Dlii, ot
Copie du xii* a. Madrid. Arehiro tfedonal, Cariul. B, 5n5, fol. 47. n» 168.
ln Dci nomino. Kgo don Robert do Frcscano et uxor mea domna Albira facimiis
hoc donativum ad Deo et fralribus Tcmplo, magistcr Kigali Viger ot ad çcleri» fra-
tribus.qnod ego nec ullus homo do frcscano ncquo Xpistianu» neque sarracenus non
abatet nec crci»cl illa cequia desuper illo mollno do Brugncn, si illi homines de Brug-
nen illam non crepant. Sunt testes don Pajan, Lop Navnrr,
Domingo Pescalor, Sanio
Garccz. Dernard Abbal. Pcrrol. Facto hoc donativo, mense Julio, annn quando fuit
capta Tortosa. cra M'C'IAX X'VH'.
De (îomik Godim.
ln Dci nomine. Kgo don Gomiz Godin et uxor mca, dona Maria, donamus Deo et
fratribns Tenipli. in manu fratcv et magister Rignlt Viger, quod ntillus homo dcBmg-
nen, neque Xpislianus nccjnc Sarfiicriins, ncqim Mortu». crep.mlcl illa çofjtiia de super
illo molino, nisi Inntum prr illos 1res canipos rignrr. quod fncianl ibi 1111a fila. Tcslrs
qui vidcrnnl et nndlcrunl Zahci Alhoiscm.Znlicl AbcnzalcmcMn/.a Zndioria». quwl
sic est foro et mos. Facto hoc donnlito. illo anno qno fuit prisa Tortosa.
mensejulio.
cra M'C'LXXVVU*.
/J^ nolum cuncils quod nos utrlquo fralrcs Potrus et Bercngarius atque
S'T
"JP O Pondus de Foneiarbononnimo et vohintate damus vcndlmus atque Ira-
dimus Deo et milicle Templi Ilierosolimitani et Iratribus unhersls Sonorcm nostrum
quem tmbemus in episcopatu Barchfnonenai vtdclicet in parrochla îwncll Vlncenclldo
(o) GiUJfred, rnmto de HouMlHon, ti»3f »i février n83. (6) Guln«rd, comte de Moui-
slllon, tt69f 1173. (e) Arltud, étèque d'Blne, 1*48-1199.
3*> CAKTOLAUtt »p TEKrtX
toochcm et in episeopatu Ausooensi in taco qui vocatur Riu de Pères. Qnantum in
auprtdfeti» locis inbemus et habere debemus cultum et incultum cum termlnis et
afronUckmibus cum ingressfbus et egnsaibus suis Iradlmus vohis per alodium fran-
churo licut roeliu» dici vel intelligi polest aine enganad utilisalem domus et fratrum.
Advenit autem nobis per donacionem Poncli de toncheres nostri et est
consanguine!
roanifestum. Et convenimus vobis ut si aliqua persona contra hoc venerit ad pertur-
bandum, nos simus vobis adjutores et defensores secundum posse nostrum. Factum
ett hoc in manu Petri de Roveria ejusdem
miliciç fratris et ministri et in presenda fra-
trum qui in obsidione Dertose convenerunt, videlicet Petri de Ripa Altaet Ugonis de
Venu et Bertrandi d'Alost atque Arnalli de Stopaia et aliorain fratrum. Si quis hoc
fregerit, in duplo conponat et postes hec caria flrma pertnaneal que est facta xv kalen-
das novembria anno M*C*XL*IX* Dominico incarnacionis. Petri de Foneiar,
Sio^um
Sio>ïni Berengarli fratris ejus. Siaiïmiii Poncii deFonear qui hoc Iradtmus, flrniamus
et lestes flrmarc mgamus. Sia%M Guillelmi Bernardi
Berengarii, Sio^s* fllii ejus.
Shm^w Berengarii de Graiana. Manifestum cst quod nos aupradicti
venditoresaccopi-
mus propter hoc t equum xv morabetinorum a fratribus. Et hoc supradictum damus
et etlam totum quantum est in Vallensl et in Ausona ait de honore ipso
ubicumque
qui fuit Poncii de loncheres nostri consanguinei. SioiJim Geralli sacerdotis Barchino-
nensit episcopi capcllani qui hoc scripsit.
IILXVI [ti%i5o.} ¡
Copie* du w*>. Paris, Blbt. Nat., lai.. noe3. roi. 8'»; du xvn' ». (ei original!) ibldemM.,
548i. fol. ioî du iviu* s. ibidem, Moretu, 64 fol.
Ego Goslenus (a) Dei gratin Camolensia episcopùs.ogregii militis Raginaldi scilicet
de Orrevilla devotioncm attendons, rcligtosum desiderium et quo
ejus approbavi
debui favore aum prosequulus. Reliquias enim quas de Constnntinopoli remeanl
secum attulerat, ecclesic beali Martini de Orrevilla collatas assignavit.
Que ut in posterum inconvulsa pcrmancint. sigillo nostro flrmavtmua et corum qui
inlerfuerunt nomina subscripsimn» Garinu9{6} abbas Sancli lolianni» de Valcia,
Fulchcrius (c) abbas Sancto Mario C;istridtn»i, liadulfus capiccrius.GuilIcImus camo-
raiius, Mito presbiter, Odo de Monliniaco. Gcrvasius milrs Tcmpli UicrusoIfiTiitatii,
Galalinus miles Templi Tlicobaiidns nbbas Sancti Tcardus
(d) Carauni, prior Sancti
Inhnnnis, Mildcbrannus, Albinus canonicus Sancti Carauni.
HLXV1I |i i49-ii55.)
Original jadis scellé f«ris. Arch. nal.. S. 5oo5. n' 9 (C" do Sours et Arvlllo, 97' liasse, n* «)•
I1LXVIII M/tr,-l.0l.
Copie du un* s. N. acq. lat., ig34, fol. 4.
DE kodem.
In nonilno sancte et individus Trinitalis Amen. divins mlseratione
Egollenricus (/)
Bclvaccnsi» episcopus tam futuris quam presentibus impcrpctuum. Milites Templi
llierosolimitoni cum dislrlctc Uco tum pcriculoslssirne proximo servlunt qui propril
sanguinis vilil.o lelis se obiciunt et
conccplo paganornm pro ecclesîs defensanda
lucem Islam conlcmpncre, onimasque suas ponero non reformidant, cam
imptentes
qua majorem Dominu» esse negat in hominibus ctiritatem. Qmo ergo sanctius et uti-
(a) GoJlcn. cvcquD da Chartres, lujgf 3 f*r- *>&S. (fr) Osrln. «bb* de 8alnMf«n-e«-
Valléc-les-Charlres, u30n6o. (rt Foucliler. abbé do la Madeleine de C!i»le*udtin,
• i48.ii6a. (d) Thibaut, abbé do Silnt-Cbéron. HS9-H78. (e) GeolTroy, étéquede Cher-
Um. 1116 f ai janvier n/Sg. – </) Henri, éréque de B«*ut«l», 1149 f U janvier 116a.
DLXIX [u^-uG!]
Apud Scupes.
G(etArdus) (d) Dci gratiaTorr.acensIs episcopus omnibus ad quos littere iste perve-
t
ncrlnts.ilutcm.lntcrfratres Templi HicrosolimilnnlctsacerdotesdcLinphinghe'et de*
appendicMs ipsius toclus erroris et controvorsie fomitem amputare volontés, utriquo
parti jus suum scrIplonostrostibnolarcdccrovinius.Oblalioncs siquidem quo ad ma-
nuum sacedotis in rnissarcgularicum candolit vet sine candelis perveniunt ad jus
fraltum de Templo speclare dinoscuntur. Que veto in missa pto defuncils celebrata
cum candelis vol line candelis saccrdolibus ofTeruntur, ad jus sactrdolum pertinera
prediciorum fratrum tcslimonio didiclmus. Sed, quia Inlioncslum nobis videtur
ut ante nilssam rcgnlarcm sacerdotes ad mtssam pro defuncils parrochlanos sol-
licitent et ut ante Hnem misse regularis ad nllatia collatcralia mlssnm pro defunclis
incipianl, ne id dcinccps fiat modis omnibus prohibemus. Tcstimonio cUam • cotum-
dem fralrurn ncccpimiis duos partes oblalionum que in dlc Animarum in missn pro
defunctis otTcrnnlnr, ad jus 1 fratrum Templariurn absoJulo pertinere, terciam vero
juris • saoerdolum • esse. Et ut hoc firmumet" Inconvulsurn permaneal" prcscnli
pagina slgillonoslro signala cnnflrmavimua (e).
(a) Samton. «rchevtque de Reims, nlo f 31 septembre 1161. – (6) Baudoin, évéque
de Nojon, n45 + 4 mM «167. (c) lv«, cotnle de Soiwon» n48 + c. 1178. – (d) Gérard,
évtque de Tourn»y, ndg f 1166. (e) Le même «rlulilro donne fol. 69 la même charte
émanée de Y. bel gratin Brugentii decanut les quelques variantes sont Indiquées en note.
C« doyen Y. ut Inconnu, II était rempttee en 11fi* ftar Aketut.
Cirtulèlf» du T(»ipl»
M
954 cuivuiax no mtnx
CopU du m* ». Toulouse, Arch. dép., Lartutafre Ade Doa:eru, ch. 5~ fat. 38'
Copie contemporaine Mirante, Arcb. dép., H. ?3. Jalh, coté no t,Berrlat ;fi"char'e.)
In nomine Domini nostri ihesu Xpisti, annonb incarnatione ejusdem M'C'L*. Ego,
Petrus Capaçulu» et ego, Guillclmus, frater cjus, donamus cl vcndtmus Deo et mi-
llllo Templi Sâlomoni» dmis fascias terro et una qttodra <|uc sunt positas in terri-
lorlo Rubédoi ox una parte oonslnl(nl) («rnnsoncm, ex nlln parte habent ipsi milite!,
ex m* parte Stephanus do Labreira et ex un* habet Aiçclina cum suis flliis; et hec est
designatio unitts petiç.
Alfa peria liabet ex uno la(cro Vatatum, ex alio latera Brua, ex m* latere terram
S<tephnnl) Bsbilll, et ex un" lnlere terra Ponlii Ubaldl. Quadra vero Ititer corum terra.
llassupradictas pellaa cia donamus et concedimus sino fraude per nos nostrosque
heredes in pcrpcluum, oi ipsi habeflnt polestntcm donandi, vendendl et quicquid tibi
velint faciendi, et si caltininfati ab oliquu uiuquam fuerinl, nos itofenaats eis Jure pro-
niilllmus, et si hoc non feccrimus noalrum alodtim quod in (orriiorto sancti Albani
habemus cis possidere tilbulinus, Ainci a c^tumnlatorllun ens liberemus et propter
hoc Guilelmua do Rialacha et Geratdus do Larçacca dederunt nobls lu." soidos
Podieiisium et unum equum propter xxa" soidos ejuidem monete.
GASTCLAUB DU TIXPLS 355
Hec carta facta est in ecclesia sancle Marie virginis, que sila est in Çalese, in feria
n*, vun"" kalendas aprilis, iuna xx*m\ regnante Lodoico rex Franlle.
Testes sunt Petrus de Ribalta et Petrus Serviente.Pclrus
Novellus, Petrus Arditus,
Pontiusde Ruvora, Guilelmus de Guilelmus
Casaleda», Augerius, Pontius de Çam-
bella, Petrus de Piano, Pontius de Casaledas. Ego, Tebertus Ravenatis ecclesie toga-
tus scripsi. Nam et no» supradicli testes, videlicet Petrus de Rcbalta et Petrus Ser-
viente, Petrus Noellus et ego insuper Petrus de Tullo aumus de ac supradicta
firmança
vendilionc etdonalione.sicul superius scriplum est; et si ipsi suprascripti venditore»
nollent defensare suprascriptam terram, nos firmamua lllis do superdictis militibus
alodum corum quod ipsi habent in territorio sancti Albani quousquo eas ab omni
calumnia liberareni.
Copie contemporaine Marseille, Arch. dép., Il. 73. JaUt. coté n' i, Berrlat (3« charte).
In nomine Domini nostri Ihesu Xpisti. ab anno incarnatione ojusdem M.C. (blanc),
regnanto Lodoico rex Francorum. in foria vi1. vim»» knlendas luna xx'm'
aprilis,
(blanc). Nos quidem, in Dei nomine, Petrus de Ribalta et Petrus Serviente et Petrus
Noelhu et ulor ejus, nomine Petronilla, donamus militibus Templi Salomonis, pro
animabus nostris nostrorum, sine
parcntimiquc fraude, quicquid nostri jure queri-
moniam fnecro possumus in toto territorio quod terminât a via que movet a
pclrcria
usquo ad cornu vince ipsorum mililum, quod est ad orientera et sicut territorium
corum terminai usquo ad mansosqul veniunt ab Beriaço. Et liane rcfutaclonem faci-
mus in manu Guilclml do Rialach clin manu Gerardi do
Larçacca. Testes sunt Gui-
lelmus Capaîulusel Petrus, fraierejus, elBernardus deAuçola. Ego. Tebertus Raven-
natis ecciesie eacerdoa rogatus scripsi.
Copie contemporaine Marseille. Arch. dép.. H 1. 73 Mi* coté, n* i, Berrlat (»• charte).
Copie du m» s. Toulouse. Arch. dép., Cari. A de Douzent, ch. 177, fol. i3o"el iJr.
In nomine Domini. Ego, AmelHa CasteJa, et fllia mna, Sibilla, Insimul vendilore*
similis Dco et mililie Templi Iherosolimilaniet fjol. i3l") Bcngario de Rueria. ma-
Pctro. fratri hujus l'empli, et omnibus alil» fralrlbus, lam pre-
gistri. et Guillelmo
vendimus vobis una vinea quam babemus a Podli Dadmir,
senlibus quam fuluris
lotum hocquod habemus et hsbere deWmi», vendimu» domus Templi prefati et
per n solldo* Ugonenco* et s emina ordei per vin d(enarïos). Sicut superius acriptum
eat ita laudamus vobis sine inguanno et absqueuUa retinencia nostra, sineinguanno,
et si homo vel femina aliquid in ipsa vinea vobis anparaverit, erimus Deo et mitilie
prefate guirenles sine omni inguanno.
Testes et firmatores hujus rei aunt Homo Dei et Guillelmus de Gaure et Rogerius
de Gaure. Arnaldus cappellanus scripsit jussione Amt l'a et fi lie ejus, Sibilia, in
feria vi, vu idus aprilis, anno millesimo C.L. incarnai'onis Dominice, régnante
Lodovico rege.
Copie du su* t. Toulouse, Arcb. dép.. Car lui. A de Doutent, cb. fj8, fol. i3i>* et i3i™.
In nomine Domini. Ego. Stephanus de Coma, et uxor mea, nomine Aurcta, et om-
nes infantes nostri, Bernardua et GuilHmus et omncs alii, nos omnns insimul ven-
dilores sumus Deo et militioTompli Salomonis Ihcrosolimilani et tibi, Benengariodo
Rucfia magistri etGuillelmo Petro, fratri ujus Tempti et omnibus aliis fratribus prc-
sentibus atque futuris vendimus vobis hoc quod habomus in illa vinea quani habc-
mus cum Bernardo, fratre meo, ad Podio Dadmir. Sicut superius scriptum est, sic
vendimus hoc quod ibi habemus et habere debemus, propter precium quod inter nos
et vos convenit. hoc est una emina ordei, propter vm denarios Ugonencos: et si omo
(Jol. t3ï°) aut femina aliqtiid in ipsa venditio emparavrrit, crimus guirenti domui
prcdicli Tcmpli et fratribus sine inguanno. Et de prcdicla venditiono sunt testes et
flrmatorcs Homo Dei et Guillelmus do Ganrc et Rogerii de Gaure. Arnaldus cap-
pellantis hoc scripsit in feria vi, vit idus aprilis, anno millesimo C.L. incarnationis
Dominice, regnante Lodoyco rege.
Copie du tu' s. Toutouae. Arch. dép., Cariai. A de boutent, ch. 17g, fol. i3r*.
In nomine Domini. Ego, Arnaldus de Monte Irato, et uxor mca. Bcncfacta, atque
omnes infantes nostri venditores sumus Deo et milicie Tcmpli Salomonis Ihcrosoli-
mitani et tibi, Benengario deRueria ctGillclmo Petro, fratri hujus mililic et omnibus
aliis fratribus, presentibus et futuris vendimus vobis omne hoc quod habomus et
habere debomus in una vinea ad Podio Dadmir. Sicut mipcrius scriptum est, sic
vendimus vobis propter precium de ti sestariis frumenti et de una emina do ordei,
hoc sunt 1111" solidos Ugonencos et vn denarios. Et si homo aut femina aliquid in
predicta vindiclone anparaverit, erimus Deo et militie prefate guirentes sine
inguanno.
Testes et Hrmatores rei sunt
hujus Homo Dei et Guillelmus de Gaure et Hogerll
de Gaure. Arnaldus cappellanus hoc scripsit in feria vt, vu idus aprilis, anno mille-
slmoCL. incarnalionis Dominice, regnante Lodovico rego.
Copie du m* ». Toulouic, Arch. dép., Carlal. A de Doutent, cb. 176, fol. i3o.
Original jadis scellé Chàlons-sur-Marnc. Arch. dép., Fonds de la Neuville au Temple, liasse 3i.
Edité Ed. de Barthélémy, Diocèse ancien de Chdlons, chartes de la Neuvllle, n° g, pp. 397-8
Original: BodP2, Arcb. dép.. H. Fonds de Malte, Le Viala du Pas-de-Jaiu. parch.. coté n" 6
et 30.
B(EtmAnz) ESCODACA.
Conoguda causa sia a totz homes que eu. Bernarz Escodacas. do a Domini Deu et a
S. Maria et alz cavalleirs del Temple de Iherusatem, ad aquelz que aras i sso ni ade-
Original Rodez, Arch. dép., H. Fonds de Malte, Sainte Eulalle, parch. coté n» i3.
Fraisihbl.
Omnes noverint homines hanc cartam audiontes, quod anno Dominice incarnatio»
nis C*L* post millesimum, eu Ademars d'A[u]riac et eu Berengueirs, sos fllz, et eu
Ponza, sa moilleir, nos tug esems per bona fe o sas ongnn per amor do Deu o par
redemtio de nostras animas, donam
et ab aquesla présent caria liuram a Deu et a
sancta Maria et a sancta Eulalia et alz cavalleirs dei Temple de lherusalem ad aquelz
que aras i sso ni adenant i serau, e per nom a te Elias do Monbru que es maistre de
la maiso de ftodengue, totas aquellas dreituras et aquellas rados que aviam ni aver
podiam el mas del Fraisel, aizo cs l'alos cl feus cl benoBdis ol dezmes; e se re mais i
aviam ni aver
i podiam tôt vos o donam e us o desanparam sas rctcncmcnt que non
i fam de re; lot aquest mas sobredig ab los apertenement que i so ab los erms et ab
los vestit?. vos o desanparam o us o deguirpem per aras e per iase et avem ne auut e
receuput per nom de venda 1 caval de cc sols o se plus valia donam vos o per amor
de Deu e per redemtio do nostres peccatz e qui re vos i amparava a vos ni alz vostres
devem vos n'esser devendor o guirent a dreg. Hujus rei testes sunt Raimunz Bcr-
nartz de Ludenzo, Raimonz de Fabregas, Peire de Ludenzo, Bermonz, sos fraire.
Original Rodez, Arch. dcp., H. fondsde Malte, Millau, parch. coté no 19.
Anno ab lncarnatione Domini M°C°L\ régnante Lodoyco rege. Ego Deodalus Petri
et ego Petrus Frotardi, nos ambo fratres honorem, quem a nobis possidebat Guitcl-
mus Cara Vetuln, in territorio de Serra Mejana, totum vendimus tibi Pclro de Monte
Lauro ceterisque rnilitibus Templi llterosolimitani, presentibus et futuris, pro centum
decem solidis Melgorlensis monetç, atque donamus alodium ut si non valeret jure
venditionis, saliim vateat donationis Et hoc facimus cum bona fldeet sine fraude et
absque omni retentione. Et sunt termini supradicli honoris: ex parle circiisicutaqua
dfscurrit de Fonte follosa usque tn aquam Vearni, et ex allano a Fontccano usque in
Petram Ficadam, et a Petra Ficada usque in Boispetos, et à Buxopotos usquo in stra*
1. M>. vêndltlonlt.
3€o cautcuuh: do mm*
Copie du m* a. Paris, B. N.. lat. 1 108». Carlulatre du Temple de Roatt, fol. 3g".
Copie du mi'». l'iris. Blbl. Nat., n. acq. tal. ig3j, fol. 97".
In nomino Patris et Filli et Spirilus sancti amen. Ego, Theodericus, Dot gratin
Amb(iancnsls) (a) episcopus tam prcscnlibusquam futuris in porpeluum. Ordinem rei
geslelillcrisatinolarenonincongruiimditilmus.quatintisquodbônosludloordinatuin
est per nialumdlscordio non turbelur. et verilas posteras non latcalct omnlsdcln-
ceps controversin suporn hoc quiescat. Noverint igitur tam presentcs quam futur)
quod Balduinus do Sancto Claro et Hoberlits
nepos cjus dederunt mililibus do Tom-
plodimtdiam partem décime quant habebant
in tcrrilorit(orio) (tic) de Soumcreus et
oliam dtmidiem partem altaris, et hoc conccsslone uxorls sue Agnelis et Batctuini fllii
sut. SlmllltoretCiaroquartam partom decinio et altflds quam in cadom villa habebat
Original: HnnelUe, Arch. ûip.. H», 1. 73 Mes coté, ne 11, lier r lai.
(a) Gauler, abbé de 8«lineourt, u3t t »8 avril 116». – (fc) Raoul, comte de Vermindoti,
1117 t «i octobre iiSi.
3€» CA«TmLtnE vm rïïmnM
«sono Dutnunui, P<mtk> de Rubeda, ut »i ego hoc ei. noîle obwrvare, ipsi firmatont
debant otwwvare.
De hoc sont leste» Pontius de Rubeda et Araaidu* de Caaaledas et Geraldua.
auo frotte, et Pontius eorumdem frater, Petrus de Ça!re*ct, Pontiua de Monte, Petrus
de Uuldone, Stepbanus de Casaledas.
Hoc donum fuit factum in manu Geraldi de Larçaca et Dalmacii et Geraldi de Petra
Gora. Ego, Tebertus Ravennatls eccleaie aacerdos rogatus ecripai.
Original MeUe* Pari». Arcb. Nil.. K. a3, n* 16'». anciennement S. ai5o, n* 7a.
Notum fleri volumus tam presentibus quam fuluri, quod ego frater Evrardus, mili-
tie Xpînti de Templo magislerdiclus. communi fratrum nostrorum favoro.quamdatn
domum, cum prato eidem domui contigun, quam Robcrtus Parvua et fratres ejus
Lambcrlus et Guntrannus, sub annuo censu ab ccclesla beati Dyonisii.in villa ipsius
quodicilur Aunis. in pago Lcodiccnsi tenebant, quamque, cum ad Deo serviendum
in Templo se reddidissent, donaverant nobis, concessione vercrabilis abbatis Sancti
Dyonisti Sugerii, cum quedam de nostris. orientais ccclcsic oppressiono conpnlsi,
venderemus, denominate ecclesie vencrando abbati dono conecasimus, indignum
judicantes hoc alteri vendere, qui villam et homines Sancli Dyonisii Inde quoquo-
modo infcslarc,
possent prcscrlim cum idem vonnr.ibliis nbbas nos et nostra pluri-
mum et augmentaret,
diligcrol et in negotiis nostris, sicul si sua propria essent, nos
tUidiose juvarel. Quoddonum ut in scmppitcrnum ratnm |>crmancat. seriplomandari
et sigllto nostro cotroborori fecimus, et ut illud frnlrcs nostri ab omni catumpnia
pro tolo posse stio défendant, precipimui*.
Aclun) Parislus communi capilitlo, pridie idus maii, anno Verbi incarnat! mille-
simo cenlcsimo quinqtiagcsimo.
Bdité M do DIperUMontcIar, op. cit., n* 61. p. 63-5 (dato du i juin qui c«t le jour de ta
PenlecAte).
Bditi Arch. de l'Orient latin Il. B. p. »a8; cf. nehrlcht, liegettn, n» j5S.
Extraits d'une charte de Baudoin, roi de Jérusalem, pour Ita frères de S. Lame,
1 1
Ego Itaque Bafdewlnu», Doiordinanle pieîate, lerosolimorum rex quarlua.
testes eunt
Hugo de Bethsan fraler 'rempli. Datom \tton x Îi»t6nd«â
julii, anno ab lncarnatione Domlnl M'C'L'. indicllono un, domini Fulchcrli patriar-
chatus anno quarto.
3*4 CMTtnjUM »C TKMFLE
Copie du m* •. Toulon», Areb. dép., Cariakire A de 0o««w, ch. tW, fol. 101.
Anno millesimo C.L. incarnationis Dominice. Ego, domina Dias, et ego. Pontius
Calvei, ejusdem Dias maritus, ac infantes nostri, damus vobis, Derengario scilicet de
ipsa Rueria et Arnaldo de Sumiano, fratribus et servis militie Templi Iherosoliroitani,
omnibusque aliis fratribus, tam presentibus quam futuris, in cadem militia Deo ser-
vietibus. nn" locales ad ediflcandum ibi domos sive ad omnem voluntatem vestram
in els faciendam, in condamina nostra, in burgo Beati Vincencii Carcassone. Et
affrontant de aitano et a meridie et de aquilono in vils, de circio in manso Guillelmi
Gula. Sicut itle nflronlalioncs ipsos nu locales includunt. sic co» damus vobis, sine
vestroinguanno.sub tali convenicncia ut locales prcdicloscumillorum
exitibusatque
roditibus ubicumque in viis jamdictis cos faccro volucrilis. habcatis et teneatis totam.
que voluntatem vestram ibi fatiatis et per quemquo annum ad Pasca. pro censu
loulium predictorum nobls et nostitî posteritati un" solidos monete per-
Ugonencos
curribilis in Carcassona donotis sicque omni tempore locales jamdiclos possideatis.
Si vero ipsos vel aliquid do eis darc. venders sive inpignorarc volucritis, cum con-
silio nostri fatiendi ticenciam habcalis, demus vobis illud consilium
nosquo absque
ulla occasione mala, aecundum Carcassono si de
conslilulioncs. Tamen, prefatis loca-
libus aliquid alicui ad edifleandum dcdcrilis. in quoeensuni illo census sit
rcllnealis,
vester, sed de accopte quod Inde habobitis. nobis niedietatem dotis, sicque ipsum
donum laudemus. Si autem homo aut famina locales vobis
prciJiclos nnparavcrit, eri-
mus deinde (Jot. 101") vobi» sino ingiianno.
leguales gmrcnli Vcrum est autem qnod
propter accapte localium predictorum, dedislis nobis x* solidos Ugononcos. ut ista
carta atque donum llrmum ac etabile permanent in perpetuum.
$ Dias et Pontii Calvel,.qui hoc donum ila fecerunt, et isam cartam taudaverunt.
$ Raimundi de Alairnco. islins honoris bajuli. $ Goillclnii Rogerii Signerii et Hoge-
rii. Mit ejus, et Pontii de Cavallo. et Petri, III il cjus. et Bernardi de Campania ac
Bernardi Bosom. Arnaldus do Clairano hoc scripsit jussione Pontii Cnlvot et Hai-
mundi de Alairaco et omnium firmatorum januiietorum ni feria, xi kalcndas sep-
tembris, régnante Lodovico rego.
ln nomino Domini nostri Ihesu Xpisti. Nolttm ait omnibus tam pro-
hominibus.
scnllbii8 quam fulurls, quod ego, Hainaudus Franccsc, et uxor nomino
ego Ilaiinaudi,
Gulgona, et ego, fllius eorum nomino Francosc, ut Deus et dominus noster condonet
omnia pfccaia nostra et absotvat animas parentum noslrorum, donamuset relinqul-
mus, sine dolo et sine fraudo et sine omni relenemenlo, liabebamus vel nos
quicquid
habere ciedebauius juste vel injuste in castcllo de Boibotone et in lerritorio ejus et
quicquld Berengaiius Baucliaus et Uge de Bolbolono, filins ejus et omnes choeredes
eorum, vel ullus homo aud ulla femigi per nos vel pcr cos, ut nos cogilabamus.
CAHTUL1UK DU TXMFL8 365
habebat vel possidebat, tam in domibus quam in terris, cultis et incultis, pasculs,
silvis, aquis aquarumve decunibus. domino Deo et béate Marie et militibus Templi
Salomonis Ierosolimitani, tam presentibus quam futuris, taU modo ut exinde pleno
jure et in allodio liber et quiete habeant et possideant et quodeumque voluerint inde
faciant. Sane, si ego aud ullus homo vel femina de projenie nostra vel aliorum, huio
donationi ullo modo contraire voluerit, non valeat vendica-f/b/. 30)n quod repetit, set
iram Dei cum Iuda proditore incurrat e! ab hereditate et beneflcio nostro omnino ait
expers.
Facta est hec donacio et guirpicio in castello quod Savazeu dicitur, in domo cujus-
dam mllitis, scilicet nomine Raterii, in manu Ugonis de Bolbotone, militis Templi
et bajuli domus de Richarenchas. et Guiscardi, fratris militis Templi. a quibus cari-
tative de lemosinis Templi ncccpiinu» ccc solidos Valentinensis moneto.
Et est facta hec laudacioin mense oclobrio, feria n, luna xxviiii, (a)anno ab incar-
naciono Domini M'C'L.
Testes hujus donacionis et guirpicionis sunt Silvio do Claircu. qui interlocutor
qui hanc donacioncm laudavit et con-
hujua cause fuit Willclmus Ugo de Montilio.
flrinavit, et Wi.'lclinus Agullos, qui similiter placitator fuit. Et ego FuIclicrUis de
Carpcnlraz vidi et audivi et tali Ici- subscribendo testimonium peribeo. >J« lordans
dn Petra Lapta. Petrus de Serinna. Berengarius do Sancto Paulo. Petrus de Laia.
Peints de Mirmanda. Ugodc la Balasla. prior de Sancto Marcello. Poncius Gontardi.
Copte du xn* 8. Toutouse, Archlv. dép., Carlul. A. de Doutent, ch. 17», fol. i»7~ et i»8".
omnipotentis Dei, Patris et Filil otSpirltus sancti, mea bona ac sponlanea voluntato,
donator sum Deo et bcato Marie et honestissime ac sancte militio Templi Salomonis
de Ihcrusalcm, et vobis, Bcrcngariode Hueria, minislroynimocl servo mililio Tomplt
cunctisquo allis confratribus vestris, in cadem milicin Dco famulantibus,
prefati,
presentibus alque fuluris dono vobis et ouctorlio mo ipsum per confratrent veslrum
in militia predicta Dco serviturum. Et abaque ulla m«ia occasions dono et conwdo
(0) 11 y a erreur d'un jour sur la lune te «3 octobre élâlt te «8* jour de ta lune.
*66 ouToumw tbkflb
vobis totum honowin roeutn quem habeo et habere debeo in villa de Gaure et in
omnibus illiui termtoils, terras videiicet et vincaa. homines et feminas, maosos et
mansionea, exitus et regrraus, ortos. ortalea, aquas, riparias, prata, pascua ac terra
merita, census, UMlir^, eremum et condlreclotn toluraque aliud quod in villa jam
dicta iV, Gaure ft in o anibus ipsius terroiniis babeoel habere debeo, totum, me sciente.
juste et libero et absçue ulla moi resemltone. excepta eciesla de Gaure quam teneo
ad fetidum de Petro d* Pomar; totum aliat dono cum Deo et sancte Marie
memetipso
ac Templi predicti militie, ad babendum hac possedenduni sua m que voluntatem
absque mea conlradiccione, in perpetuum faliendum. Et ut hoc donum non possim
infringere. dono atque conce (sic) dom\num moum R(aimundum) Dei
Trencavellum,
gratta vicecomitem Biterrensem, fldejuswrem et justum mili-
de-f/o/. fSffjfensorcra
lie prefate. Hoc autem fello amore Dei et meorum
peccatorum remlssione, in manu
scllicet et auctoritale domni Ponlii (a), Carcassonensia et d<,mnl R(aimundi)
episcopi,
Trencavelli (b) et Guilleimi Ferrol. archidiaconi, et Raimundi de Villasicca et Roge-
rii de Cavanaco ac Petri do Quasilaco, et in presencla Guillelmi de Sancto Felice,
vicarii Carcassone. et Guillelmi Xatberti de Barbairano et Petri do Podio, fllii Regine,
et Gillelmi Petaptilli atquo Bernardi, illius fratris, qui omnes ujus rei
rogo sint tes-
les. Et est verum quod fralres jamdicte de suis bonis in honore
milltleeïpensaverunt
mco predicto ad iilum deliberandum ccc.xxnu «olidos et nonaginta
Ugonencos soli-
dos Mclg(oriensium) et itt modios ordei et imum modium et v sexlaria frumenti.
Habeo autem duos filios seilicet privignos fratribus mililic dono atque
quo» predicte
dimitto ut ibi victum et vcslilum habeant dum secundum seiiBiim et voluntatem
jamdicte mililio fratrum se juste habere volucrinl.
Arnaldus de Clairano hoc scripsit jussione Arnaldi de Gaure qui sic Islam cartam
ita laudavit. jussuque domni Trencavelli ac Poncii episcopi
R(aimundi) omniumque
leslium predictorum, un feria, vm kalendas novimbris, Lodo rege.
régnante
(o) Ponce, évèque de C«rc«Mone, u4a •} février n5B. (b) Raymond Trencate), vlcomU
de Circiwone, 1160 t «6 octobre 1167.
C4MTULA1KS DU T£*PLB
3fij
Cùpltt du iu« ». Avignon, Blb). munie. Carlulaire de Mehertnchet, fol. 4otl Si ibtd fol.
ui"el m.
(fol. 4ô")ln • nomino Domini nostri Ihesu Xpisti. Nolum ait omnibus bominibus, tam
presentibus quam futuris, quod ego, Geraldus do Monto Securo et ego, uxor Geratdi,
nomine Oaliona », pro anima nostra et omnium nostrorum ulule
parentum », dona-
mus et relinquimus sine dolo et sine fraude et sine omni relincmcnto • habe-
quiquid
bamus vcl nos habere credebamus, juste vcl in castcllo do Bolbotone et in
injuste.
terratorio ejus. scilicet ln domibus, in terris cullis el incultis. pascuis, sllvis, aquia
aquarumve decureibus, vol ullus homo aud* ulla femina per nos. Et huic donacioni
adjungimus paitcm Petri do Mirabel, fratris moi Gcraldi". et quiquid abemus" vel
habere debemus in tcrrntorils que terminantur cum fluvio do Lez et fluvio Elsonis et
aqua Oleira quiquid infra os terminos nos habemus vcl habere deberemus neque
l'etrus habuit in vila sua vcl habero tJcbucraJ, vcl ullus homo aud nlla femina per
nos, donamus et conoedimus domino Dcocl beato Il Marie gcnitrici Dci, et militibus
Templi Salomonis Gcrosolimitani Il. tam presentibus futuris, lali modo ut
quam
exinde plcnojuroc! in alodio liber cl quiète Imbca ni et possideanl cl qiiodcumquo
voluerlnt inde raclant. Sane. si ullus homo aud "(fol. M) ulla femina ex progonle"
noslra, ullohmodo '• huic donacioni Il contraire volueril, ira Dei omnipotentis super
cum incurrat et ab ereditate f0 hac benellcio nostro omnino ait expers.
Facto hec donacio in domo de Richarcnchis, in manu Ugonis do Bolbotone,
qui
tunc ministeretbajulus" Ipsiuspredictedonniserat.in mense novimbrlo ferlai",
luna duodecima anno ab Incarnationc Domini M'.C'.L.
Testes hujus donatlonls sunt fralcr Dalmatius do la Roca, frater Nlcholaus cJa-
viger, frater Pftrus de Relmunt frater Stephanus Pcllicarius, frater Gilolmus Bru-
neli", frater Giroudus Dalmacii Pctnis Engclulni, Petrus de Port, lohannos diaco-
nus frntcr Imberlus10 do Saliccto. Willclmus Andrec, Pelrus Ugonis do Avisann et
Willclmus Giraudi, Wjlîelmus de Roca Talada Il. U'illclmus do Snlicoto, Petrus Pro-
vincialls. Petrus do Castro Duplo, Pondu»" de la Moto. Et ego, frater Mcholaus,
vtdi et audivi et jussu »» prcdicli Giratdi de Monte Securo, scriplumdictavi et scribere
feci et manu mra scribendo oc signurn feci tfr. Et WIHelmus Cornabrocs, qui in
hoc" terratorio a Giratdo de Monto Securo feudum tcnebat et jus supradtcK
Geratdi pro minibus fratrum feudum recognovit.
ln Xpfsti nomine. Notum sit cunclis quod ego Raimtmdus Bernardus de Gurb, et
conjux m«t Saurina, una cum fllii» no»lri» Bernardo vldelicet Raimundoatque Beren-
gtrio, retinquimus et gerptmus ac deflnimus libenti anima ac spontanea voluntate
absque doloin manu Petri de Roveria magistri Provincleet ln manu Berlrandi de Olost
et ln manu Borengarii de Sancto Vincentio omnel voce* et rectudines quaa noa aut
projenies no» Ira habemu» velhaboredebernus vel possumusin iltoalodio quod Petrui
Velui in die obitu» sut mansioni Templi redemptione anime aue reliquit, quod est in
parroebi» Sancli Stepbani de Parielibus, scilicet fralribus Templi lampresentibusquam
futuri», ut habeant et possideant in perpetuum lleut melius et utilius ad utilitatem
mansioni» Templi intelligi valeat hoc etiam addito quod nos neque projenies nostra
aut alïquie homo propter nos aliquam molestiam vel contrarietatem eis inferamus.
Pro hac autem difinilioneaccepimusa fralribusTempli scilicet a Petro de Rovera et
Bertrando de Olosl ce solidos monele Barchinonc. Facta caria in anno Sncarr.alionis
Domini M'C'L', apud Barcliinonam in millclc domo v katendas
decembris in presen-
cia subscriptorum teslium. Si quis autem hanc diflnilloncm scu gerpitionem infrin-
gero atlcmplovcrit. nil ei valeat sel sitprascripta omnia in duplo componat. Sio^m Rai-
inuudus Bcrnardnsct Gnrb. SmiJ<M Saurlnn conjux cjus.Sio^ijm Bernard! filii cjus,
Sio^.ii'K Aneniifo conjugis ejus, Stoi^ni Haimundi (1111cjus, Sta^fH Borengarii fllii,
Sio^M Laurcte fllie ejus, Sio^tu Guilielme filic ejus, Sioi{mum Bealricls, Stoi^tM Ermci-
scndls fille ejus, Sioi^m Petri do Villa Gdans viri ejus nos qui hanc cartam dcflni-
Uonisseu gcrpitionfsscribcre jussimus cl flrmamus atquc subscriptos testes flrmare
rogamus. Sig^m Guillelmi Raimundi dapiferi. Sio^Im Otonis dapiteri. Sio^mum
Bercngarii de Cherait. Stotgni Mironls de Lucin. Sig^h Bcrnardi de Salfors. Sw%m
Bertrandi de Villa Grannta. Sii^m Petri Bertrandi do Belloco. Sm^tM Petri do Sancto
Minate.
Raimundus ejusdem nilllcie sacerdos jussionc Bernardi de Gurb scribsit ^« die
anno prescripto.
Edité M* de Rlpert Mondtr, op. cil., n' 187, pp. i6j-i66 (date aprè» 18 Jam' tiSt et avant
18 juin).
Notum omnibus Mat homlnibus, ta m presentibus quam futuris quod ego, Ugo de
Bolbotono, pro salute aniniç meç et peccatorum meorum rémission© et lotius proge-
nici mcç. rcllqui iceuhim et reddidi melpsum et uxorem meam et flllo» et omnia que-
cumque habebam, lam mobilia quam Innwblll» Deo et fratribus de Templo, et hoc
feci consilto et preccplo Glraldl, tnei episcopi, et clerlcorurn suorum et parentum et
amicoirum meorum.
Nunc autem vitç mcç termlnum approplnquare videns, volo, in ea varitato que Deui
eil, et ln illa fide qua vivimua, totum terminare territorium de Bolbotone, et in qui.
CARTULAIU DU TIM»U
3g~
bus partibus ab antique» dNsum »it. sicut à paire meo midiv! et vidi. manifesta» et
post patrem moum tentri et possedi îomjo Hoc
iempore. vero ideo ftelo ne «liquis
aalus homo. post mortem meam, fratres de Templo, de jamdicli territoriS divisioni-
bus et acaptacionibus, audeat.
perturbare Primum in verbo veritatis sub twlimonio
fidei. contester quod œedietalem totius territorii de Bolbotone et oranero decimam
aupradicti lerritorii pater meus Berenguarius. et ego. cum ipso et
postlllum cum hero-
dibus suis, videlicel cum Geratdo de Bolbotone, avunculo meo, et cum Odoino de
Monte Securo et fralre suoOlono. tenuimus et habuirous cum omni JiberJale pro allo-
dio franco, ita quod nuili homini, nulli femine convenientiam
unquam fecimus nec
bominium, nec avus nec atavus meu».
Posi mortem vero Geraldi de Bolbotone,
flliusejus, Bertrannus de Bolbolone dona-
tionem quam ego feceram fralribus do Templo et domui de Ricarenchis laudavit et
confirrmvit, et propter hoc Bertrannus donavit ot laudavit Dco et fratribus Tompli,
totam partem suam quam habet in
aupradiclo terrilorio. et corpus et animam auam!
(jol. tl2") Ritberlus Folradius consobrinua meus germanus. post aliquantutn
lernpua.proparteheredtlfllissuc.miBitmeinplacilum.etconsiliobonommhominum
rclinu. ««m in sexlam partem motendini de Bolbotone. et in sextant partem tociua
decime et tasche tociua territoril de Bolbolone.
«pse vero Ritbertue, quando domus de Ricorenchis totum
cepit hedifleari, Deo et
fratribus de Templo condonavil ibi
quod retinuit, et, quod nunquam de laboro illo-
rum decimum vel tascam rccipcrct. de
promiait. tota lei rilorio de Bolbotone et Gra-
noleto in flne suo dimisit.
Sit preterca manifestum omnibus hominibus quod ecclesie Sancti Amant» tantum
habet in islis (miloriis, videlicel quendam pratum quod est juila fluvlum Elsonis
et laicain de terra que laborabanl Gnilardi deBalmis.ct tuscarndo la faissa quam labo-
robant li En.cnbert de Balmis, et lascam de campo Laulerio quod est super alagnum
de Granolieto. in quo accipiunt vi nummos anno quando liabet blila Et ad Hnem
auum.patcr meus misit cis in vadimoniurn unam laisam terre, quam Bernardus
Hicharrti laborat, proxv solidis.
Sit omnibus nolum hominibus quod Petrus Wiiclmi do Bolmis babcl, ln terrilorio
de Bolbotone u condaniinas
pro fralribus Templi. unam ad HoboromGrossam.alle-
ram ad crucem Paslorissam. In illa de cruce Pastorisa.i Imbemus doinlniiim et lascam
el decimam, in altera decimnm. Piedich» antem Petrus Wilelmi, fidelis
nuamdiu
am eus fratribus Templi et domui illorum fuerit, et res illorum et possessiones ama-
veril et défendent, condaminas Istas. per inanum corum teneat, et in
paco habeat si
vero, quod nunqtism credimus.inquiolnrcvel vel
porturbnieeos ressuaspresumerel
jam dictas condaminas non debet habero. sed perdero ista ralione. In verllate dico
quod condamtoam de RoboreGrossa Radulfus Laulgerli. pater Petri Witelmi (fol. H3)
acaptavit a paire meo Berengario, contra voluntatem matris mcçet ultra vcHtuin suum
et illam convenenliam
quam nromisii. non obsorvavil. De illa vero de cruce Pasto-
rissa, quam elmiliter pater Petri WilelmJ, contra voluntatem dominorum, quorum
crat, acaplavit, et ultra consilium corum. nec convenientiam quam bajulo eorum,
Bernardo Richerio, Icccrat, ncquaquam obscrvavlt.
Prelereadlco ln veritate qued fllii Odoini.PeUrusJdeMirabelIoelGeralduadcMonte
Securo.donaverunt Deo et rralrlbusdo
Templo, prosolute animarum suarum et remis.
atone peccatorum suorum, hoc totum quod vel
Ipsl. homo vel femina per illos. habe-
bant In tota territorio de Bolbotone
Ctfttttar* 4» 1–HH*.
N
OâkrntAiM ad vmn*
37o
PMtea filios Odonii, Ge(ralda») «cilicet de Tomefort, dedit similiter nnam partent
rum).
in*" habebat Raimundus do locundatio et fllius ejus Bertrannus, et
Item aliam
dederunt illam Deo et fratribus Templi. in prcsenlia Titburgis et aliorum multorum,
Copia du xu* s. Paris, Bibliothèque Nationale, n. acq. lat. 1560. fol. 4 et foi. 307.
ne [co uSo.]
Original charte psrtle en bas Jadis scellé Paris, Archives Nationales S &g5o* ( 4» de la
37* liasse de PuIsleux-souj-Laon).
Jf^ sit tam presentibus quam futurit quod eccetesia sancte Bénédicte Ore-
1Y[OTt)M
*4- 11 niacensis terrain, quam hnbet in Bohcrliu et inTierrlzet in Muni Falcun,
domui deTcmploSalomonislhcrupalem in perpctuum tenendam concessit etdonavit,
eo scilicet tenore quod domus predicta ecclesio Oreniacensi decimam garbam pro ter-
ragio persolvet. letut autem ut inconcussum et inrnotuni permaneat, testium adhibe-
mus notnlna Sio^om Margarelçnbballssç. Sto^t/M Lcvildis thesaurarip. Sio^vm
Malildie. Sioi^ntM Hnwildis. $ Helvidis.
$ Geltrudis. Aelidis. S omnia convcnlus.
$ clericorum. $ Rodeati presbiteri. Pagani. $ Malhei. $ Thome. (Monfs. $ mititum.
$ Wtecardi de Bernort. $ Ilccelini de Oriniaco. $ Xpietiani. $ Hugonis majorls.
$ Auberti decani. $ Rsdulfl dec^n), $ Wob^rii d'Agnum.
BULLAIRE DU TEMPLE
I [ii33-ii37]ai février,Pise.
Copie du xnr» a. Yprea, Heglstrum Rubram, fol. aa
BdUi Feys et Nell», Carlutaire de la prévoie de Saint Martin dYpret, II, n- la. p. 10. cf. Jaflé,
n* 781a.
COMnRUATIO PAPK 8UPBB CAPBLIA DB OBSTAl.
Innocentius episcopns servus servorum Dei. Venerabili fratri Miloni, Morinensi epis-
copo, salutem et apostolicam benedictionem.Statuta fratrum
noatrorum, sicutinjusta
et irrationabilia, nos convenit apostolica aucloritate ita nichilominus debe-
corrigere,
mus bcnegesta firmare. Ideoque. frater in Christo karissime, Milo episcope. tuis poslu-
lationibus impertimurassensum, et quod a venerabilibus fratribus nostris Boinaldo.
Remensi archicpiscopo, Guosleno Suessionensi, Gaufrido Carnotensi. Bartholomeo
Laudunensi, Gaufrido Cathalaunensi, Alviso Atrebatensi episcopiaet multis religiosis
viris qui convenerant de ïprensi in loco
capella. qui Obstal dicitur, sita. rationabili.
ter statutum est (a), presentis scripli pagina confirmamus ulvidelicet. singulisan-
nis, tribus diebus rogationum et quinque nliis diebua continue b.-quenlibus, in eadem
capella missarum sollempuia celebrentur, et quicquid in illis octo diebus ibidem
oblatum fuerit, militurn Templi Icrosolimltani usibus cedat alio vero tempore
nequaquam inibi divina officia celebrentur, nisi per canonicos beati Martini Yprensis.
Preterea libertates, consuetudines ac possessiones juste por beate memorio Pascha-
leni papam, predecessorem nostrum. et lohannem bone rccordationU Morinenscm
episcopnm, eidem ecclesie conflrmate, presentis decreti maneant auctoritate subnile.
Datum Pisis, sexto kalendas martii.
Innoc(entiu8)epi8copus8ervusservoruniDei.(Caris9imoinXpislo]fllioA(lphonso)(6)
regi et dilectis flliis principibus per Yspaniam constitutis salutem et aposlo1[icatn
benedictionem. Quantum!1] sint ad ecclesie Orientaliset peregrinorum liberalionem
necessarii qui sepulchrum [ ] fama alii perceper(unt). Accepimus autem quo-
niam A(lphonsus) (c) rel Aragonensium terciam pa[rtem «uos
]m principes
feciljuramenlo flrmare. ldeoque universitati vestre manfdamus ut] remissionem [
qjuatenus ad hoc, quod eis a prefato rege A(lphonso) collatum est, acqui-
rendum et retinendf um ] et consillum unanimiler et devote prestelis. Datum
Pisis nu idusjunii.
(a) Cf. cb. xtv. (b) Alphonse VIII roJde Gallco ma, de Cr dUe et de Léon ns6. wu-
ronné empereur d'Espagne a6 mal u35 t ai août 1167. – (c) Alphonse I, roi d'Aragon,
t 7 «plembre n34.
374 lOtLAUU DU TIMYLS
Edité Feys et Nells. Carlulaire de la privâli de Saint-Martin tSYpret. Il, n' 13. p. 10. Cf.
Jaflé. n' -7957.
TEUPtAHtOS.
Innocentiu» episcopus servus servorum Dei. Diîecto filio Aelmaro. abbati Yprensia
ecclesie. que in Morincnsi episcopatu sita est. «jusque surxessoribus sub-
regularlter
«tituendis imperpetuum. Pio poslulalio voluntalis debet cflcctuprosequcntecomplcri,
ut devotionis sinceritas laudabililer enitescat et utilités postulat*! vires indubitanter
nssumnl. Per hoc nosler famulalus Domino gratus et puritas
imponditur rcligionis
ex carilalis radicc procedens honeste conversnndi universis Ideo-
prebet cxcmplum.
quc.dilccto in Domino fili Aelmare abbas.luis ralionabilibus poxlulalionibns clemen-
ter annuimu» et Yprensem ecclesiam cui. auctoro Domino, sedis
présides, apostoHce
privilegio cominiinimus. Slatuimus enim, ut quascuniquo iiosscsslones, quecumque
bona cadem ecclesia inpresentiarum et aul in fiitiirum con-
juste légitime possldet.
cessione ponlidcum, llberalitate vel principum, seti allis
regum oblntlonefldelium,
juslis morlis, auxillante Domino, poterit adipisci, firma tibi tuisquo succossoribus et
illibala pormnueant. In quibus hec propriis nominibus duxiraus annotanda omnes
parochlas Yprenses. altatla beall Martini et saiicli Petri et «anctl lacobl, altarô de
Boeslnghe et ca que ecclesia Yprensis in eadem villa potsidet, allare de Zutscolen
cum hiis que in esdem villa ccclcaia vestro possidot, terram ico possessionem a YYal*
tero. fratre Horberli archidiaconi, et Hugone Fisceo eidem ecclesle tradltam, terram
quam veatra ecclesia a Gualtero Ranolphi fllio emlt, terram de Market quam frater
mrmtBB on tncims
375
vida I~1~11~L_t_ w wv
vetter
Zigurdus vobfo contai», terrain do Passchendaî* quam frater rester Relogeras
vobis contulit. Obeunte vero ta, nuno «ùusdem ecdesîe vel loci abbate, vel tuorum
quolibet auccessorum, nullus inibi qualibet subrepiionis astucia, vel vlolenlia pre-
ponatur, niai quam fratres. communi consensu vol pars consilii aanioris aecundum
Dei timorem et beati Auguslinl regulam, de eodem aive de atio, ai quod
collegio
quidamabsit, in eadem ydoneu» repertus non fuerit, providerit Eleclus
eligendum,
autem a diocesano episcopo absque pravitato benedicatur. ettam
aliqua Adjicimus
pro communi parochio tnterdiclo ecclesia ipsa a divinis non vacet omciis, sed januia
clausis et excluais eicommunicali» et interdiclis, submissa voco omnipotent! Domino
officia persolvanlur. Preterea quod a venerabilibus fratribus nostris Reinaldo
Remensi arebiepiscopo, Guœateno Suessionensl. Gaufrido Carnotensi, Battho-
lomeo Laudunensi, Gaufrido Calhataunensi, Alviso Alrobatensi et
episcopli,
multis rcligiosts viris qui convencrant de Yprensi in loco qui dicitur
capella
Obslal sita, rationabiliter statutum est, presentis «cripU pagina conflrmamu»,
ut videlicet singulis annis, Iribus diebus rogationum et quinquo aliis diebua
continue sequenUbus, In cadem capella mîssarum celebrentur, et
sollempnia
quicquid in iilis octo tant'jnunodo diebua oblatum fucrit, milituni lerosoli-
Templi
mitnni usibus cedat. Alio vero (empore. no quaquam inibi divina officia eclobrentur,
niai per canonicos beali Marlini Yprmsis. Ad hec libertates, consuetudines ac posses-
8ionc»ju8tc per béate memorie Pasclialem papam,predecessnrom nostrum. et lohan-
ncm bone memorie et recordationis, Morincnscm episcopum. cidem ccclcsie conOr-
mate presentis decreti mancant auctoritatc «ubniic. Nulli crgo omnlno hominum
fassilcanulcm ecclcsiam temero pcrturbaro.aut possessiones auferro, vel nblatas reti-
nerc. mînuerc aut aliqulbus vexationibus sed omnia
faligare, integra conserventur
vestris ne paupcriim tisibus profutnra. Si qua igitur ln futurum ccctesinstica accula-
risve persona lianr nostre conslitutionis paglnam scions contra cam lemercaltcnipta-
verit. secundo terJfovc commoiiita si non congruo satisfeccril, poteatalia honorisquo
sui dignitatc carcat. reamque so divino judicio cxlslero de pcrpclrata iniquitato cog-
noscal et n sacr.ilissimo corpore ne sanguine Dei et domini redemptoris nostri Ihesu
Chrisli aliéna fiai, et iu extremo examino districto ultioni subjaceal. Cunclis autom
eid«m loco sua juMScrvantibussIl pax domini nostri Ihcsu Chrisli, qnatenus et hic
fructum bouc ncllonis pcrcijilant etnpucl distrlctumjtidicem premiaeterne pacis inve-
ninnt. Amen. Datum Litcrani, per manum Anierici. sancte Homano cccleslo dyaconi
cardinalis et canccllarii, »* kalend.is aprilis, indictione h*, incarnalioni» Dominice
anno M'OXXX'VIll", pontificats domini lnnocentii pape secundi anno decimo.
Innocenlius episcopus, scrvns servorum Dei. Dilcclis flliis Roberto magistro reli-
glose militic quod Ihcrosolimi»
Templi situm osl, ojiisquo successoribus et fratribus
tam presentibus quam fultuis in perpolutim. Omno flnlinn oplimum et omno donum
perfeclum dcsnrsum est, dcs«endens a patro luminum, apud quem non est transmit-
tacio nec vicisslludinis obtimbraclo. Provido. dllectl in
Bomino fllii, de vobis et pro
vobis, omnipolentem bomlnutn collaudamus, quoniam ln universo mundo vestra
tellgio et vencranda ineliluJio uuntialur. Cum enim »alura esselis Olli Irç et seculi
3?^ »DLL*IM Dt TmriE
_1 .M
voluptaWbos dediti, «une. per aspiranlem gratiam, evangelli non aurdi auditore*
eftectl, wlfotis pompis secularibus et rebu» propriis, dlmissa etiam tfa que
spatlosa
dudt ad mordra, anlaum iter quod ducit ad vitam, humitiler elegistit, atque ad
coraprobandum quod in Dei militia computemini, lignum vivifiée cruell tn vesbo
pectore assidue circumferlfs. Accedit ad hoc quod tanquam veri Israélite atque in»-
tructissimi divini prelii bellatore», vere karitatis flamma succenai.dtctum
evangellum
operibus adimpletis quod dicitur majorem hac ditectionem nemo habet quam ut
animam suam ponat quis pro animis suit unde etiam, juif» summi Pastoris vocera,
animas veslras pro fratribus ab incuraibus
ponere eosque paganorum defensare.
minime formidalis et, cum nomine censeamini milites conatituti
Templi, estis a
Domino catholice ecclesle defensores et inimicorum Licetautem
Xphli icnpugnatores.
vestrum studium et taudanda devolio in tam ucro opere, toto corde et tota mente
desudel. Nicliilominus tamen universitatem vcslram exorlamur in Domino, atque. in
peccatomm remissionem, auctoritate Dei et beaU Petri. aposlolorum principis, tam
vobis quant servitoribus vestris injungimus, ut, pro tuenda calholica et ea
ecclesia,
que est sub paganorum lyrannido, de cruonda.
ipsorum spurcitia cxpiignandos ini-
micos enicis, invocato Xpisli nomine, laborctis. Ea etiam
intrépide que do eorum
spoliis ceperilis, fldenlcr in usus vestros convertatis. et, ne de his, contra velle ves-
trum, portionetn alicuidarc cogamini, prohibemus. Slatucntes ni domus seu Tem-
plum. in quo estis, ad Dei latidem et gjoriam. atque defensionem suorum fldelium,
et nbcrnndani Dct ecclcsiam. cum omnibus
congregalt, possessionibus et bonis sui»,
que inprcsentiarum légitime habere cognoscitur. aut, in futurum, concessione jron-
lifleum. libcralltato rognm vcl principum. oblatlone fidelium, seu aliis Justis modis,
preslanto Domino, poterit adipisci, pcrpetuls future tcmporlbiis, sub Aposlolice Sedis
tutela et protectiono consittat. l'resenli decreto aanclimtis. ùt vit.i roligiosa
quoque
que in vestra domo est, divina inspiranto ibidem inviolabililerobser-
gratin, institutn,
vclnr. et fratres inibi omnipotenti Domino servientes. caslc et sino proprio vivant, et.
profrssioncm suam diclis et moribus comprobantes. suo nul quibus
msgislro ip*e
prcrrpnrit. in omnibus et per nmnia, existant. Prclctca
subjcclictobcdicntcs quemad»
ini«liiin domus ipsa linjus sacre vestre instilulionis et ordinis fons et origo esse pro-
rneruit, (ta nicltitominus omnium locornm ad ram pcrlincnlmm in
caput et inagislra
prrprtuum habcatur. Ad hec adjicientes, precipimus ul, obeunto te. ditecte in
Domino OU noberte, vel luoruin quolibet siicccssoruni. niillus tjiistlcni dnnius fratri
bus proponntur, niai mllilaiis et rcliglosa persona, que »c*tre convevsationis habiluin
sil professa, nec ab nliis. nisi nb omnibus fralribus insimul vcl a saniori ac puriori
eorum parte qui proponendus fucrit, cligalur. l'orroconsttetudincs, ail vestro tcligio-
nis et oflicil obscrvanliam, et fratrilrus communiter
n magistro institulas. nulli cecle-
«iaslice secuîarivo persone infringere vcl minuerc sit liciliim. Knsdem con-
quoque
sucludines n vobis iiliiiiiarito tempore obscrvalas, ri non nisi ab eo
«cripto flrmnlas,
qui tuagister est. conscnlicnlo lamen saninri parle rnpiluli. lirc.tl imninlnri. l'rohi-
bemus autein et uiniiiinodis interdiciinus nt lUIelitales. liominia sive jurameiita, vol
rcliquas scctiiilntcs. que a srctilaribus frcqurnlanlur. nulla ccclcsiasllco scnulnrisvo
persona, a magislio et frnlrllms domus atidwit. llhid autem
ejusdem exigere scltoto
quoniam. slcul vcslra sacra inolilulioet religiosa mllitia, divina est providenlia slnbi
lita, itâ tiicbiîuiniiuis nullius vite teligiosloris obtentu ad locum alium vos convenit
lr«nsvolare Deus enim qui est incomulabilis et eternus, tnutabilia corda non appro-
BDUAI»B OU TEWUe $yj
bat, wd pocius stcrure propostturo seine! inceptum perduci vult uaque in finem débite
«ocionis. Quoi et quanti sub militari ctngulo et ctimyde terreni imperii Domino
placuerunt, aibique memorfate perpetuum reliquerunt ? Quotet quand, in armis bot.
ftcis constituti, pro tsatamento Dei et patorr.aruro legum defensione, suis lemporibus,
fortiter dimicaront, atque manus suas in sanguins infirîelium Domino consacrantes,
post beliicos sudores, eterne vite braviu>n aunt adepti ? Videte ilaquo vucationem
vestram, fratres, tam milites quam servientes, atque juxta apostolum, uausquisque
vcslrum, in qua vocaliono vocatus est, in ea permaneat ideoque fratres vestros,
semel devotos atque in sacro collegio receptos, post factam in vestra mililia profesaio-
ncm. et habitum religionisassumplum, revertendi ad scculum nullam habere preci-
pimus facullatom. Nec alicui corum Tas sil. post factam professioncm, semol assump-
tam crucem Dominicain et habitum vestro profcsslonis obicoro, vel ad alium locum
scu ctiam mcinaslcrium, tnajoris sive miuoris rcligionls obtentu. invitis sou inconsui-
tis fratribus out eo qui magister extiterit. liccat transmigrare; nullique ccclcsiaslice
secularivo aut retinendi licenlia pateat. Etquonfam
persono ipsos suscipiendi qui aunt
defensorcs ccclcstc, de bonis ccctesio debent vivero ac sustenlari, do rébus tnobilibus
vclso moventibus scu de qtiibusiibetque ad vestram venorabileia domum pertinent,
a vobis décimas exigi, conlra voluntatem vestram, Cetcrum
omnimodis profibemus.
décimas qiias, consilio et consensn oplscopomm do manu clcri(xirum vel ldicorum,
studio vestro cjlrnlicrc [wteritis, illas ctiam quas, consenlionlibus episcopis et eorum
clcricis, ncquiretis, vobisnuctorilateapostoHca confirmnmus. Ut autem ad plenitudi-
ncm salutis et curain animarum vestrartim nichil vobis desit. et eccleslaslica sacra-
menta et divina olllcla vestro sacro collegio commodius exhibcanlur, simili modo
siinciiniis, ut liccat vobis hnnestos clericos et sacerdotes, scctindum Deurn, quantum
ad vestram scientiarn, ortiin.ilos, undecumque ad vos voiiientes. suscipero, et tam in
principal! domo vestra
quant etiam in obcdientils et locis sibi subdilis, vobis babero.
Duininoilo ai c vicino «uni. cos n propriis episcopis expetatta, fdomquo nulli alii pro-
fessioni vel ordini teneanlur obnoxii. Quod si eplscopi r.osdcm vobis concedero forte
noliicrinl, nicliiiominus tamen cos suscipiendi ot relinendi nuclorilntessiicloHoinnnc
ecclesie hnbentis. Si vero aliqui liorutn. post factam professionem, turbatores religio-
nis vestre aut dormis, vel cliam inutiles apparuerinl, liceal vobis eos, cum saniori
parte capiluli amovere, cisquo transcundi ad alium ordinern. ubi, Bectindum Deum
vivere volucrinl, licenliam dure et loco ipsorum olios idoncos subslltuero qui otiam
imiu» nnni in vesir» sociclate spatio probenlur, quo peracto. si rnotes corum hoc
cxrgcrinl. et ad vcslrum servilium utiles inventi fnorlnl tune demum professionem
facinnt rcgularitcr vivendi et mngislro suo obediendi. itn ut eundern viclum cl ves-
tllum vohisciiiii hnbennt nccnon lectisternia, excepto eo quod clama veslimenta por-
Ifibmil. Sed nrc ipsis liceat de capitulo vel cura domus oestre se temere ititromittere,
nisi quantum a vubisci.s fucrit injunctum curam quoquo animarum tantum tiabeant
quantum a vobis fuerint rcipilsili proterca nulli persone oitra «estrum capitulurn
sinl subjeuli tibique, dilcclo in Domino flii Robertc, tutsque succcMor)b«» lanquam
mngislro et pretalo suo, in omnibus et per omnia obcdlcntiain déférant. Precipimus
insuper ut ordlnaliones eoruindem clericorum qui ad sacro» oidioeâ foerint promo-
vendi a quacumque vohicrilis. catliolico iuscipiali» episcopo, siquidem ctlbolicus
tuerit et graiiani aposlollco «edi» tiabuetll, qui nlmlrum aostra fa Ht» stjc!otit«te
quod posluialur itidulgcal. Eosdem autem pro pecunia predicsre aut lucro, vonqite
37S mruLàna m> tcmpu
Copie du xni's. Barcelone, Arch. de la Cour. d'Aragon. 3io, Toi. xvt". Traduction romane
du xiii* siècle, Ibidem 409, Toi. i^cl .Madrid, Carlutaire li. 697, p. 80. (Los cavalors del
Temple de Iherusalem quant ni quai profil donen e fan a la Oriental).
(a) Concile de Pite, 3o tûal-8 Juin >i36. – (bl Concile de latrau. 4 a«fll n3g. – (fi) La
date e»t d'une autre encre que la bulle.
S80 MWUXàt Ctt TR«ï"tB
>Ji Ego Hubaldus presbiter cardinalis lituli sanctorum lohannis el Pauli as.
enLUrns nu TtMPU: Mt
^t Ego Gregorius, diaconus catdinalis sanctomm Sergii et B«ohl ss.
~£« Ego Guido diaconus cardinalis sanctorum Cosme et Damiani ss.
>ï« Ego Octavianus diaconus cardinalis sancti Ntcalai in carcei» ss.
>fr Ego Guido Sancte Romane ecclesie diaconua cardinalis as.
•î» Ego Gregorius Lucius sanclç Romane çcclesie indignus diaconus sa.
>J| EftC «uido, sanctç Romane ecclesie indignus diaconua ss.
Datum Lat(eran)i per manum Gerardi, sancte Romane ecclesio presbiteri cardinalis
et bibliothecarii. u idus januarii, indictione V, anno M'C*XL'1\ pontificatus vero
domni Innocent!! pape u anno xn*.
Copie de i4&4 (inconiptite). Mille, vol. nag (nu), bullsrlum teeundum rtifxum, fol. i<6.
Traduction romane, Barcelone, 409, foi. 16; et Madrid, Cartulatas B. 697, p. ni (ta cavale-
ria de Oeu que el dita de Temple).
episcopis, epitcopis, abbatibus ciericis et laicis Dei fldellbus ad quoa iste pervenerint,
salutcm et apoilolicam bencdictlonem. Milicia Dei que didtur Teropli, quam ait Orien-
tati ecelesiecornmoda, merille digna. Deo graU, unWersitatem vestram credimua non
latere. Exhortaturigitur charités
nos fraterna ut, in quantum possumus, ci optata
solalia ministremus, et. quoniam religiose vivunt et divinie interesse affectuose curant
olïlcils, liberam facultatem eis concedimus undecumque idoneos preabiteros ad suum
servitium assumere, qui beno sint ordinati et licentiam proprii eplscopi babeant. Ad
hec dsdem fratribus eommodius prospicere cupientes, nullius tamen vestrum jus pa-
rochiale volentes
minuere, decimas aive oblationes aut sépultures auferre. in locis sibi
collatie, ubi videlicet eua faroilia habitat, oratorio conttruere ipsis licentiam dedimus,
in quibus divina audiant officia, et ibidem si quis de fratribus aut servientibus mor-
tuus fuerit lumuletur indecona enim est et animarum pcriculo proximum religiosos
fratres, adeunde occasione ecclesie, so vlrorum lurbis et mulierum frequenUitionibus
immfdccre. Hujus rei gratia fralcrnitaU vestre mandamus atque precipimus ut cum ab
eisdero fratribus requisiti fueritis, cadem oratoria absquo pravilate aliqua consecretis
atque pro «epultura ejusdem famille sue in prefatis locis cimiterla benedicatis, près-
biteroa quoque exhibendo sibi divino servitio sociaverint permittatis in
quos ipst pro
pace manere. Ad hoc igitur cotriplendum vestra fraternitas opem et consilium atque
assensum prebeat, neque eos ad oratoria construenda impediat aut impedire permittat.
Datum apud civitatem Cantelianam vu idus aprills.
Bditê: Pruti, MaUtier Vrkunden. p. 37, n* t (cf. p. a6) cf. Kebr.Paptlurkunden in Wa?/a,p. 37»
Delavllle le Houlx, Document! n* t.
Edité (fautivement) Wlugt-Hurlturif, Aeta. I, 181 cf. Pruli, Mallnen Urkanden, p. 37.
XV 18 décembre, Trêve».
[1147],
E(ugenius) episcopua servus servorum Dei. Dilecto fllio suo, nobili viro G(ui-
doni) ta) comiti Pontivorum salutem et apoatolicam bonedictionem. Troarnensis ab-
batia et fratrum suorum ad nos quercla pervenit, quod quandam villam que Raim-
berli tllmuscis a paire tuo (b) violentes abbatam, Injuste detineas, quam eciam.
cisdcm monnehis ;ontradicentibus, Templi militibus tradidlsti. Noverit autem nobi-
litas vestra tua. quod ccetesiarum possesslones diripere saciritegium est, et peccatum
(a) 11 ne s'agit pus Ici de Guillaume III, comte de Ponthieu, comme t'a cru le D' Lôwen-
feld, p. a6>-3. mais de son Bis Guy U qui suivit louis VU à la croisade et mourut à Bpbèse.
u48(P. Anselme, 111 p. 3oo). – (6) Guillaume III, comte de Pontbleu, f 39Julu 117a.
BULlAIftK OU TEMPLE
355
XVIII Reims.
[,i/i8], 9 mare,
Bditi Feys et Nélls, Cartulaire de ta prév6U de Saint-Martin d Ypret. Il. n* 18, p <4 cf.
Jaffé. 11*9193.
Eugenius episcopus servus servorum Dei. Dilecto fllio Hilmaro, abbate Sancti
Martini Yprensis. salutem et apostolicam benedictionem. Apostolicc sedis, cul divina
largiente gratin presidemus, nos auctoritas admonet pro singularum ecclesiarum
statu esse sollicitos, et cotuni utililati auctoritatis nostre solatium oxhibere. Ea prop-
ter, dilecte in Domino flli Hilmarc obbas, tuis juslis postulalionibusclementerannui-
niU3, et ne beneflcia que prefaleSancli Martini rcclesieconcessa aunt, pravorum molig-
nitate turbentur, scriptorum nostrorum volumus flrmitate muniri. Ex litteris siqui-
dem vonerabilis fratris nostri Alvisi Attrebatcnsis episcopi, ejusdem sigillo munitis,
perpendimus quod idem episcopus altare de Calona libere tibi tuisque successoribus
canonice subsliluendis pro anime sue et predecessorum suorum salute concewil,
salvo tamen jure Atrebatensis et ministrorum concessionem nos
episcopi ejus. Quam
apostolice sedis auctoritate flrmamus et ratam manere decernimus. Preterea. quod a
vnnerabilibus fratribus nostris Reinaldo Remensi archiepiscopo, GoslenoSucssionensi,
Gaufrido Carnoten9i, Ilartholomeo Laudunensi, Gaufrido Catalaunensi, Alviso Atre-
batensi episcopis et multis religiosis viris qui in unum convenerunt, do Yprensi
capella in loco qui Absthal dicitur sita, rationabiliter statutum est, et 0 predecessore
nuslro beate memorie Innocenlio papa postmodum conflrmntum. nos presenti sciipio
nîchilominus roboramus, ut videlicet annis. tribus diebus et
singulis rogationum
quinque alils diebus continue in eadem capella misaarum
sequentibus sollempnia
celebrenlur, et quicquid in illis octo diebus ibidem oblatum fucrit militum Templi
lerosolimitani usibus cedat alio vero temporo nequaquam ibi divina officia cele-
brentur nisi per canonicos beati Martini Yprensis. Libertates et juste consue-
quoque
tudlnes ac possessiones per beate memorie Paschalem nos-
papam predecessorem
trum, et Iohanncm bone recordationis. Morincnoein episcopum, ralionabiliter eldem
ecclesie conflrmate. presenti decreti maneant auctoritate subnixe. Si quis autem
hujus nostre conflnnalionis paginain sciais contra cam temerc Veuire tcmplaverit,
indignationem omnipotentie Dei et beatorum Pctri et l'aiill epostolorum ejus se nove-
rit incursurum. Datum Remis vit* (dus mardi.
Ctrtalilrs du T«npl« M
386 BULLAIRE DU TEMPLE
Original avec bulle, lacs de sole verte Madrid, Archiva gênerai. Orden de San Juan do Jeru-
salen, lej. yas-h (la liasse 724 est cotée à tort 7t4).
aprilis (a).
Copies du xv1 s. Lisbonne, Arch. de Turre do Tombo autres de don Alvarez, fol. xm"-xiv
du xvi» s., ibidem. Bibliothèque Nationale, ms. 738, fol. xxv'.
Edité: Ferreira, Memorias. dos Templarios. II, pp. 765-7; cf. JafTé. o,ao.ia; Prulz, Entwick-
lung., regestum. n* 3. p.
Copies du xm' s. San Gervaslo, a3arm. comuns A, sacl. A,n°g7; duxv's. Madrid, Carlula-
rio Magno, VI, p. 189-190, n' 300.
(a) Grégoire, archevêque de Tarragone. t a5 mars it46. – (6) Bernard, évêque de Ssra-
gosse. ii39-u6a. – (c) Dod. évique d'Huesca, ti34-ti6o. – (d) Raimond, évêque de Vich.
– (e) Bérenger, évêquo de Girone,
t a6 novembre i>46. 1147-1160. – (/) Gulllaume.
évêque deJRoda, 1143-1176. (g) Corr. Tbcodewlnu». – (h) Corr. Paparo. (i)Corr.
Prenettlnus – (f) Corr. Aitaldui.
388 BULtAWK DU TEMPLE
Original avec bulle de plomb (soles jaunes) Paris, Archives Nationales, L. 328, n* 16. Cf.
Papttarkanden, p. 38 Jaffé, no g385.
pli lerosolimitani, novi [ut Célestin Il, 9 janvier 114/i] pormittatis. Datum
Laterani vtm kalendas mali (c).
Edité Trudon des Ormes, Elude sur lesposse-sions de l'Ordre du Temple en Picardie, pp. s83-3.
Copie du xiv* s.. Barcelone, Arcli. de ta Cour d'Aragon, rég. 3oy, fol. 1. traduction romane
m* s.. Ibidem, n° 4og, fol. iO. (La professlo delà cavalers del Temple).
(o) Corr. Hubaldus. – (6) Corr. Marlnlanl. (c) La date est d'une autre écriture
que le reste de la bulle.
BU.U.AIHE DD TCMPf.B 38g
Copies du xiii* s. Madrid. Arch. gen. San Juan de Jérusalem, lpj.3a3-4, no 9 duxiv's. Bar-
celone, Arch. de la Cour d'Aragon, 3ofl. fol. 1 du xvi« s. Madrid, Arch. gen.. Carlutario 0
Magno, fol. m.
Kugpnius episcoptis servus scrvornni Dei. Dilecto flllo Euraldo 1 magistro militio
Templi Doinini ejusque fralribus tarn presenlibus qunm futuris regularrm vitam pro-
fr?sis in pcrpchitim Que' a fralribus nostris cpiscopis. devolionis inluitti elralionabili
Aquilar (Pet ras de). Arelate. Arelatensb (CaWeira). Artuldus eapellanuj, scriba,
Aquis (Herbertus de). Atenburgis, coraitissa, 5. 357, 358.
Aquis Vlvls (de), ao6, 307. Arène, in civl laie Aurasica, 1 1 5. – ciericus de Btdenu, 169.
dudsM= Helio- Arenls (Hugo de). – cterfcusTyr«Monensi»,a36.
Aqullanorura
nordis; – dus = Lu- Argedas, Arguedas(Porcel de) cognomento Gasco. mo-
dovlcus. Argaedas (de). 379. nachus S. Victorts. 1.
Bezano = Bedano (de). Blerencort, Blerencurte, 178. i65, ao3, au, 913.13g,
Bettnxomis, 343. 33i. 355, 360, 381,383,
169.
Bicent (don), a66. Ble» (Arnaldus do). 39t. agi, 345, 35o, 36o.
Bidai = VIUUs Ulcsensljcomes=Tbcobaldu9. 3Sa. 363, 364, 367, 368,
de Bonluc, 3ia. Bliardus de Monte Acuto.343. 36g, 370.
Bolceneb
Bidodo.Bldodla (de) = Bedo- de Sopelo, 34i. (Nocberius de).
do. Ulimoî, Blismoda, uxor WU- Boldol, 3g.
Didono (Pondus Cf. Bi- lelmi Rfcavi, i3a, 339, Bolebec, Botebek (Hugo, Wal-
de).
doclo. 370. terus de).
Cebater, Çabater (Bldal, Vi- Cenriano, Onriano, 39. Chevresj, Chivrlîiacum, 34i.
talis). Cervlnel fons, 96. 344.
Gectlia,comlU*M, 33. Cerilo, 3i3. Chlco (Martin).
Cccill», TicecomitSsM. mater Cenaz (Rlpertus de). Chlningewrcb.canonîcus de =
Rogeiii de Rilterri, 33, Cesaree dominus= Calterhis. Henricus.
45, 46. 47. 65. 67, 387. Cesaraugusta, 6. 68. 103, io3, Chlvel (Garcia).
3oa. 108, i83, 335, 33O. 333, Christianus. 3, ai 5.
Cedro (Arnulfus, Glraldus de). a6i, 363,365, 3o§, 3is. Christina Gunsolviz, 74.
Ceguinnle, Ocgonlolas, Cegu- 333, 387; Osai-au- Churoldus de Wlntona, 1&8.
nolis, CigugnoUs (Be- gustani canonlcl. to» – Clceslrla, consul de = Willel-
rengariusde). eplscopu9= Bernardus, mus.
Cclma (Iohannes). Gardas. Cf. Saragofa. Cicilla, uior Baldulni de So-
Celans (Bertrannus de). Ccspunola= Zaspunola, pelo, 34 1.
Celata, 108. Oilerfeld' (de), 93g. Cidiz (Gundlsslvus).
Celerolos. i3. Costria (Bicardus de). Cigonellus (Araericus).
Celeslinus [II], papa. 38t. 38a, Chaarossa (Bertrandus de). Cinca, i63.
383. 386. 388. Chabbertl = Xatberti. Cinzane (de), 351
Ccllarcs, Celloril Aurci, n3. Chais (Petrus, Wlllelmus). Clrach (Petrus de)
133,371. Chalancho, Chalanco (Petni9, Cirlliacum, 18.
Celtegos. i3. Raimundus de). Cirllll (de), 307.
CcndonU (Diagu, lohannes). ( '.halanclaco.ChnlancIo (<> utdo, Cirlol (W.).
Ccnomanni, 9; – Ccnoina- WIHermus de). Cirsano, 5i.
nensis = Chalmisiaco Ciscerclensls ordo, 371.
episcopus (GcrvAsius de).
Guido. Chalverla = Calvoria. Clsterna, 48.
Ccnlernago, io3. Chamarz (Bertrannus de). Citdcstrcs, 356.
Centullus (cornes Higorriln- Chaniecensl3 (Ricardus). Claeles, Clecles. 23.
nusl, 3og. Chaînes. ai6. Clairano (Arnaldus de).
Centum Dexlres, a3o. C.handel (Wollcrus). Claireu, Clcireu (Silcerius.
Ccnlumputcis (de). 36i – Chanlinto (Rlcardus de). Silvio de).
(Guido, Hugo de). Charrofoli, Corrofoli (IUper- Clamos, flumen de, 373.
Centura. 338. lus). Clanz (Roiniundus des).
Cerced (Arnaldus de). Charrouolls, Carrouolis, <^r- Claperils (in), 373.
Cerchie parroclita, 43. rouols.Charouols.Char- Clarcinbaldus. Carembaldus.
Cerdana, aag, a3o. rouli.i,Charrouolo(Ei)s Clarembaudii!>, 96.
uxor Petri Bernard), tachlus, tle) – de Faslls,
175. niporlns 344-
Frangoliano (Koreugarla de). – nllus Martini, iC. Galeg, Galag, Galego (Hector,
Fraïino. Freiano, Kreieino – precentor, 36i. Martin. Petrus).
(de), 61, io5; -Fraxino re\ Icrusnlein, 3i4 Galeranni (Tcrricus)
Fulconl9. Fulchoni Galfrwius. Galfridus = Gau-
(Reginaldus. Rogcrus Fulco, (Pe-
de). triu, Raimundus). fridus.
uior Willelmi
Maie-
Fredelacensis prlor = Petrus Funes, villa. i.'ifi, \h! 190, GuUalna,
d'Unzcnt. a4i. 365. 3o6. 335. manUH, 11 4, aoi. 202.
Gcraldl de
Fredericus Ureccn«K s3. Funuleto (de) = Fenolet. Gallana. uxor
de Dompnione. 281 Furclils (Ue), a5y. Monte Sccuro, 3U7
Frcherus, 31.
1. Funiensls dccanus= Thomas Gallç = Galln.
Fremaudi Furnls, Fnrno (Odo, Rober- Galicien (Arnal).
(Raginaudus).
Frescano (de). a83. 391. 347. tus de). Galira. Galllfa.Ca; (Petru»
Frcscano, Freschan, Freschano Furrio, 8. de).
Petrelon, Ro- F'usle (Milo de). Galin, Gallç. Galind.Gallndec,
(Perrot,
bert Fuxensls comes = Rogerius; Galinz. (îollz (Arnal,
de).
Fresna (Rortcus dfN. ccclcsla. s36. Encç. Folcald, Fortu-
GalHpenM, Galfpemo. Gilll- Galterin», Garului. ai, si. Gardu, BmlnoiM*. a65.
– Gouda.
pento, 73, 3o6, 334. 171. episeopus <>»»r»ugusla-
GaUtn (Simon). 366. nus, 63. 68. ;o.
loBloy,
Galmar – Miltraver*, 3oi. Ullui FertunlonU.
(Beroird). ag.
Gftlntchla(Petruide). – Garcex, 366.
– MalvMlet, 19,44
Galo= Guilo. – palerMIlonls, comltlsHe- – Garceide Argaedti. 179.
Galterli. Gauterii. Gualteril refordie. 164. Garcex de Uugnlol, 299.
(Guttelmus.Petrui, Rai- – Pulechel, 17a. GarcetdeH0Mb».68,aig.
mundus). – R^mbodi,
vlcarius. a64. 3o4.
Gallerius, Gaiter. Galterus, – senei, i3i. Infans, rei Navarre, 6g.
Gauterius, Gauterus, – Spinolensls, a4g. Kaxal, 30.
Gualterus. Vautherlus, – Vclull. 363. 3n.
– LopiçOrcll».
Walterius.WaJterus.aa, Galur (de), ao8, 379, «98, 333, – Menendix, i3.
aib. 337 – (Sanza de). – Necones de Cercsa. 333.
abbas U. Vedasti Atrcba- Gamarz (p. da). – Orllç.
igi, ai6, 317, a5o.
tensis, i53. 166. Ganapie. Gasnaplo domlnus aGi,aG5, a83 3o8, 3ia.
abbasde Sellncort,36t. = Petrus. 330. 333.
– abbasS.Symphoriani.i53. GanganeU, 3i8. Pascbal, 348.
abbas S. Wandregcsllll. Ganganus de Tauniaco, i35, – aali.
Pelelï,
338. .37. – Ralmundi. 04, 177.
– archtdiaconua, i4o. 143. Gant, Ganto (Gilbertus, Iva rcx Navarre, 133. 146, loi.
– archidiaconu» nus de).
Morinensls. 317. 336. ai3, a54, a65.
11. Gantelmusde AIvcrnegue,3>7. 307. 334. 353.
– Bertoldl, Gantiano
173. (de), 196. tex Pampilonie, 73. 78,
–
Burgiurdonslo, 375. Garcof, (îarccç. Garcclz, Gar- i54, i55, 175, 190. 191,
Calncsll. 3a. çes.liarclez.Garsle.Gars- 330. a44. a45. a46. a58.
– cancellarius. 58. 96. sla,f;arssie, Gaxcez (Ace- 384. 391. 398.
371.279.
– castellanus de S. Audo- nar. Ecsemen, Exinlno, 399. 3oo. 3o5, 3o6, 334.
maro, a3g. Fertunio,Galin. Garcia, Romeu (don).
– 319, a5o,
Cbandel, a4o. Iohannrs. Lope, Orloi. a83.
– custos, 35. PctrMs.Ralmlr.Ralmun – Sanz de Oros, 3a8.
– de Bayllcol, a4o. dus. Rodericus. Sanclo, Semenones, senior de S.
de Bolebek, 332. 333. Xemen). Filippo. 3j9. 334. Cf.
– de Coliairardo. ao. Gardas. Garceç,Garci, Garcia, Emtnones.
– de Crahehem, 173. Garsla.
Garcia. Garsias, Xemenes, senior ln Arro-
– de Gui Villa. 18. Garslon, (iosslon. tellor. a6a.
– de Gunoncurlo,3'i2. – Arcez. (iarcla Arces. Gar- Garclallnz do Mclcuerno. 383.
– de Horccort, 1G4. 3oo, Garclnl
clarçcç, 175, 307. (Gullelmus).
– de Languln, 3. 308. Garcioliz, 337.
– de Maoco. 344. – Axlvel, a45. Garda (de). 84. 130, i38.
da Monte Securo. – Blasa, 318.
169. Garda. Gardia. Guardla (Be-
– de Nongentello. 36. Uilïd, 307. rengarlus, Odllus, Trit-
– dcScllpcs, 180. du Alcala, a5o. n.ondus de).
de Segur. i65. de Barchao, a65. Gardein, Gardeyn. 63, 346.
– de S. Alblno, a. do Barcobo. 334. Garda, abbas de. 36 1,
– de Wahell, 170, 179. de Delforat, 73, i64, a35. Garez = Garces.
domlnus Cessree, «7. a4a, a44. 376, 379, a83, Garlni (Petrus)
Doscct>344 3oo, 336. Gartnus = Guatinus.
– flllu» IUnolp'ul, 374. de la Cambra, 69. Garnerli (Ugo).
– flllus Willclml. –
i58. d'Olarda, 191. Garncrlus, Garner, Oarr.erus,
– frater Herbertl arcbldla- – deRada, 33i, 333. Guarnerus, Varneriui,
cont, 374. Dominlç, a 16. Warnerlus.
Varnerus,
TAtUt DU XOMS DE PCRSOSHK»ET DI L1ED1 &1?
Garnerus. 11. 63. Gaudricus, io3. Gaufrldus Kulcberil (T.), »i3.
canonlcut Sepulchri Do- Gaufre Ribad, 3i3. J40.
ralnl. 99. Gaufridl, Gaufredl (Arnaldus, junior, cornet Andacavo-
Cantor, 3g, 68. Bemardus, Petrus). rum, >i4.
de Age. 33a. GauWdu», Galfradus. (ialfrl- dus Normandie, ai 4.
de Creclaco. ti. dus. GaufiHdus. Gau- magtstcr, (3.
de Flure. 33a. fre*. Gofftediu. Gotre- Malaherba. 3i5.
de Sombornon. 19. dus, Gofrldut, liuolfri- prior TempU Domtnl, gg.
de Templo (T.), 73. 33 1, dus. Guofridus. aacerdos. 6.
(iaufrldus, s 16. vicecomes Cislrldunensli,
339.
de Senccourt, – abbas Vindoclnensls, 6. V-
major 47.
– abbas Tcmpll, ai3. Gaulencs (Ysarnius do).
nepos Richard! de Vianna,
358. – arcbidlaconus. 36. 39, 89, Gaure, Gaurc9(Arna!diu, Guil-
CatWViii* du tesiplo
4l8 TABLE CE» SOMS Dt: rBKKKTSES ET OK Lîït'ï
Iherundensis = Gerundensls.
18S. Hnmeto, Humez (Philippus
– Garuli, Ildebertus, archiepUcoptis Tu-
ai. de).
Humfridus, Hunfredus (T.). ronensis. 6. 8, g.
– Gelrtldl(UgGu!rali).i84.
– GulUermi, lldefonsus = Alfonsus.
168, 186. a{3. 307, 3oi.
– HomM, a38. de Boun, ia3. Ilerda, Lerida. Lerila. 333,
– msglster. 338. 34o. 345, 346, 389;
hospltalarius, g.
303. Bunaldus. 30. Ilerdensi» eplscoput =
– Lepus.
– LeterU.ai. Hune (Rogerius). Guillelmus.
levita, scriba, i63, 36o. Hungres (Albericus M). lllas (Ugo dellas).
Lierles. ai6. Hurslo de Postengi, 31 Ilzlno, campus de. i33.
Lobetz, 365. Mynniacum – Hinnlachum. Imbertl. Imbcrz. Ymbcrll (lo-
= bannes, Petrus, Pon-
magliter Tyrassonensls Hyspanie Hlspanli.
i36 dus).
Imbertus, Imben. Ymbertus.
major, 871. 1
Marcaniensls (T.). – de Argcns, 337.
376.
– Planceil, aa. laca. lâcha, 4. io3. 330, 363, de Castro Novo, gi.
– 305. de) Morer. 145.
Rlgaldl, ta, s5, 37, 3s, 33,
36, 37, 3g, ko, &i, 4a. laças, laccha (Guilem, Stablet – de Monte Salichone. a5g.
45, 46, 47, 48. 5o, 5i. de). 360.
53. 53, 60. 73. 83. lacobu», ta, 129. a6i. – de Sauzc Cf. Umberlus
– – de Canterana, 3o3. de Sauze.
Rogeril, 117.161.
– Sellarius, sa. – de Perplntano. 5a. fflius Micbaclls. 33o.
– i4- tamba vinea, 3g. Tavcrna, i65.
Surdus,
(T.). a3. lanta (Herbertus de). Imertcus = Amcrkus.
– Troseh, 34s. larento de Monte Agut. 39. lmpuritanenslscomcs= Pon-
– 363. -• de S. Romano, clus Ugonls.
Ugonls, 137.
Htigonls. Ugonlt. Ugo. Uguo latberlus de Aurtaco, 187. Infans (Gerardus)
(Kernardus.Berlrandus, Iatmarusde Auriaco. 171, 17V Ingeflod, dotnus de. (T ). 3oi
laucerannus, 3i6. Cf. Gauce- 380.
Ceratdus.Glraudus.Glr- Ingclrannus [de Balllolo],
bertus, Petrus, Poncius. randua de i;occlo. 278. 379.
Halmundus. Robertus. = Gausbcrli. de Maria, 34». 343.
laudcpcrli
Ugo. Wlllelmus). Ibertus, major Clnrlmont)»,2l>. preposItusS. Fusciani,73.
Hulderlus, flllus Hunaldi, 30. Iberus, 4. Ingramnus de Scllpes. 180.
Huldrianos, 74. Icterius, wnonlctH. 3g. Ingullelmus de Mcdcnls, 35g.
Huldulnus Vendovrlt, 93. Ida, uxor Gode'rldi IV, duel» Inbcre Venegas, 333.
Humbertl, Umberll (Pontlus. Lotharingie], 173. Innocenllus papa Il. 173, 316.
Idelfonsus = Alfonsus. 373. 374. 375. 378, 379.
W.).).
Humbertus, Humbert. Hun- Icbelinus, «38. 38o, 38i, 385.
bertus.Umbertus.44,3i4. lecellnus, 34 1. Inovella Villa = Nova Villa.
– de Cornuda, 397. terbettus. aO.'i. Insuta. campus de, ig6
– de Fosato. 44. lerosollma, Hlcrusalem, lero- caslfllanus de » Hoge-
– de Lisse, 314. solymae, Ierusalem. te- rlu»; -(Bermundusde).
– de Orreto, ai 5. rusolima. Ihcrosollma, Insulensls jRobcrtus).
de 8auie (T.). 87, 93. Iherusalem, 4.ig. f<h. 64, locbcrtl = Gausberll.
107.
u3, 117, 1B9, 161, i65. 65. a83, a88. ap3, sp5, locelinus r.athalaunensl». 06.
169, i8s, t83. igi, 3j5, j 3og, 3ifl, 336, 33o,348; locermus, vllllcus, 44.
3s6. 345, 3So, 363. – Hlcrosolymltani pa* Iocrredusdc <;eret, 197.
367.
TABMt DU NOMS DB PIBSOKJÏS ET DS UBUI
A,jg
tocho, io5. Iobtnoes de M«f n»*ll!», 3iB. lobanoes Panrt, 39.
locundatto (de), «3», 3;o 33a. PascbtU» de OctobJano,
Iocundatlo, locundaz de Mcçalfontts. 108.
337.
(Berlrandus. Raimun- de Montagnan», i83. Sa.
Pecegrini,
dus). de Monte Basonts –
9. prepodttM, 313.
Iofredus, loffridus. axcbtdtaco- de Monte S. fohannls, 33a. – preiblter, 39. 58. 353.
nus, Sot. de Aiontpestler, 3a8. – Raina, i3, 17.
– de JovlIJa. 96. de Nant, 366. – RottKrtl, a84.
– de
S. Columba, 65. de Obela», aa3. – HuQ (T.). »8, 39. 43, 98,
lobanna, mulier lohannts – d'Oblttat. 307. i4i, 3oa.
Scribe. a4a. dels Pastora, 366. – Rufl de Baldiraento, aa.
uxorGeraldlUgouis, 36i. de Petrefonte. 347. scribe, 63. 117, ait. »4a,
tohannaclo (Stepbanus de), de Plaltro, ao. 363. 954. 3o5, 3o6, 335,
lobannet. toan, Ioanes. loan- de Ramlo. 34o. 366.
nes. loban, lohant. lo- – do Socbovia. 176. secrelarlus. 6.
lionn, lohonns, lobons, – de Stella. a46. supprior 8. Fwcltn!, 7a.
loben, lohn. – de 8 Oruce. lai. (T.). 16, u3, 3ao.
tohannw, 36, tgg. de S. Hllario, a4i. Tirant, 106.
abbas S. BerUni, u. de S. Hoc, tio. Tarechez, ja3, «99. 3oo.
– abbas I). Mario,
173. do Tutela, scrlba, a44. lohannl» (Arnstdus, Ebrolnu»,
– Abinmenna. 34o. de Zohere, 334. Kortunluj, Galin. Pe-
Algoba, 307. – Dlai, 5a. 04, 73, a46. 334. trus, Pondus),
archleplscopus Bracaren- – dlaconus. 137, 363. 367. (oibertus, 161.
lolâbertu».
9ls, a3i. i33. a'n. – dfaconus cardinal^. 387. de Abbatl», 344.
– Arts, 106. – diaconus de Trerfs (T.). lona», canonicua Redonensls,
– Bernard), i4». 35o. i58.
– BubulcusdoSi0urit, 161. – (dompnus). 3a8. loncheres, luncheres, 35o –
– Camerarlus.
167. – epi!copusl,uxovlci)sln.87. loncherlis (Wlllelmus
– capellanus, 43. 5g. – eplwopui Morlnenais, io, do).
– (îelma Pelés. aa6. 11, ta, 373. 375,385. lorba (Gen de).
– Cendonlt. 16. –
eplscopus Saglensis, 87. lordana, filla Mabille, 196.
– clerlcusTyrawnensls,3io. – Eslacbere), 4o – mor Berengarli de Gar-
–
Compte. 34o. – nilusGiulle. i4o, 141. dla. 95.
– de Alfas, »i8. frater Widonis, comltls – uxor Hcrnardt Berengaril.
– de Atlron, aOi. l'onllni. 280. 89.
de Barris (T.). 3i6. – Garccç. a48. – uior Petri Almlrid, 3io,
– de Cadavlslrla. – 266.
390. Gascon. 3ai.s.
– de «.aldlnfaco, 33a. – Gondljalviz. aaO, 3oG. lordanl, lordanU (Arntldus,
– de Chaudadrla. 38. – 36o.
Irabertl, Bcrnardus. Guilelmu»,
– de Olola, i5a. – l^inbardl, 83, i33. a6g, lordanus, Isarnus).
– doContelo. 36i. a74. lordanus, tordan, fordinls,
de Crecelo. ao. – maritus Adde, aij. j Jordans, 54, 65. 98. gO.
de Crisen, 3io. – Medicl, tgi. 171.
de Curtocampo, ar4, ai5. – Mlcbael do 3o5. – de Illoserlle,
Agrcda, m.
de Divione, 33a. – Midi», 209. – de Castello Novo. 37.
– de Dona Lutta, aaa, a4a, – Mollnero. 190. – de Fillna». 366.
87<- – monachus S. Pétri de – de Inter duas »epe*, 38o.
de Hospltto, 10. Monte Cttbatuunenti. – de PelralaU. 83. 365.
de la çêrla, i65. • Sa. – Kmlnonei, a65.
– de Laclte, 3ag. – 66.
– Munlfi, ai 5, 307. lordin!»,
– delà Çud*, 33 î. – llùldïlu», – thessursritu
«Sj. Unrolnles-
de Madona, aO6, 3oo. – Ortl»,
190. ti», 364.
tjum* mm nous :m nHORiis rt oi mat
430
ho. canonlcu* Rotbomagen- Ul« (Pelru* de).
kMlwttut, 343.
». sj», 3J8. Ukteriii (Walo de).
major.
cornes Sueatloneniia, a8<, La LauM, 3oS.
– vteecooM*. 19-
353. Lamarcha {Vga de).
lotrilo (de), t*}.
– de Fonte. Lambtrti (Pondus).
iOYillt(tonYidu», Rogerusde). 37.
– cardinal!», 38o. Lambertus, Lanbertus, aiS.
lozbertl « Gauiberti. presbller
35, 7». 180; – luuanu»,Ivanu»,IwanU9>Yuua- Audeienna, iga.
Ipra, Ypra,
nus, 7». 17a. cornes de Monte Acuto,
Yprenils capella, 3t
– ptrochia, 374- Ip» de Alo*t, i56. 11, 7». 73.
Wlllelmus – de Ganto. 11. de FonUnI», 96.
(Gllbertus.
– de Rldefort. 5.
de).I. 180.
3o6. K deRInlgeJ».
Ipwchu», Ypuxca,
de Wlnglne». 6.
Ittrot (Raimundu*. Willet-
Kabsrej, a68. Faber, 338.
mu»).
– Fatsardus, H.
harnl tqu*, 35g. lUdlme, 3i8.
KaUat -•= Kaxal. – monachus S. WanJregl-
[wrnui, Ysarnlu», n3. i3»,
Kalataiu (Robertui de). «II II, 338.
360. 370.
3j8. Kalldl», ri«u», 10S. – l'ami», 363.
de Gautenca,
– de PruUno, 60. Kaliga Vetula (Bertrandun). - MC«rdo»(T.), i5j(i8j,i83.
56. KtllftJ. 140. Lambervllta (Rlcardus de).
forrfanl,
Iscifrt. 168, 343. Kalvertonla « Catverton. La Mota (t'ontius de).
Itafre,
lido. lie. Yido (ViUlls de). Ktmon = Camon. Lanblsco(l'elrusile).
iwmbertut. f«*mbartu». Item- Kanela», vilta, 190. Lançant iPelrut).
Landes, inonRslerlum de. 37 t.
bardus, 90, 36, 69, 138. Kaon Ctoyr.
– dericuaarcbtdlaconl.iSs. Karboncllu» » Oarbonellus. Langeforde. Langfordc. 170.
de Cnlro lulll. >35. 1J7 Karolu», corne». 1». •79
de Montlbu».
173. Kaitelaiol (Lop de) Languln (Uustteru» de).
NtUUi, eartcellarlui, i5î. NichoUus ptneern*, aS5. '9*. *99< 3oo, 5o8. 313,
Natarra, »a5 Navarre re- preposllut. S8. 339, 34o, 346.
gina = – – csardinalit, 388. NoveUi. NoTellta (Berens«riut,
Margelina presblter
rex » Ganlas. pre&biteriwtMceFdosfT.), Ponclus. Rainarttu»,
Navarrl, Na»arr. Navarro, Nt- 65. 155. 18a, 183, 301, WiUelmus de).
varron (Gabinus, Lop, 119, 3>7. Novelluj, NoeUuâ(Pelrus).
Ortl, Sandui). prtor dauslri, 346. Novloraum, ai, i43; No-
313. – Seisnnle, ai. vlomensla archidiaco-
Navarron,
N«.v:», Na»asa. Navascos, 300. Nlcola Beltonis, 370. nus=Hugo; – decanus
305, 307, 33g – Na- = Baldutnua;
Nie){R3lmundus). – eplsco-
vaa (GonKtmui de). Nlgelle décima, ai pus => lUlduinui, Sy-
Naveg, »a8. MgellusdeBalods, 188. $ mon; thetaurariu»
do Ville Roltli, s38. = Theodericu».
Na;tereeplscopus,a46=>NaIara.
Nimenus = Ber- – flllui Almar, 33a.
eptscopus Novoburgo (Roberlu» de).
nardus. – monachus Cadamensis, Novo Castello (Gllio de).
Neconea, = Eneco- 338. Nudlz Nunlt.
Negones
nes. Niger. ai4;– (Uertrannus). Nugsreta, go.
Nfgano (Ponclus do). Mmursiina do Lu nia, 106. Nunlz (Dldacus, Bntilglu», Ma-
Nerlu. 358. Mvnrdus, cognonilno i'aganus ria, Pelaglu»).
Nevelo, Nevllo, archldiaconus, dcMoiid!sderlo{T.),a4. Nunus, Nuno Mcncndlï, 137.
43. Mwebela, 167. a5t.
de l'elrafonte, 35a. Nocherius de Botcencls. 44. – Owrls, i3.
Mblanum. 4a. – ai5. –
pauper, Pcdre,airerl2lmperatoris,
Mchotmis. Mchotslu». Nico- Nocura, Nochura (Ccraldus a5S.
laus, g, 36, 3/ii. de).
B«julu»(T.). 345, 363. Nod,3io- O
– Daldricu», i«3. Noe. 358.
– Bcrnchu», Noellus = Novcllus. Oalricus, nilus Gotolendli,i i5.
lig.
– Hrcccnsb. »3. Nonrs (Adam. Obaudl ((ilrardui).
Wlllelmusdc).
•– canonlcus Mncolnlcntti, i4i- Obatlncnso
Nogarlo(do), monast«rlum,37i.
as5. Nomam, a3o. Obcia» (lohannw do).
– capcllanus
(T.), i3>, an. NoiiGville (Thcodcrtcus). Oblllns (Snnx.lohcn. Sanz d').
au, 365. Nongcnto (de), 353. Obslal.capcll» de,3i, 35, 373,
– nerne-
caslcllanus, i5i,3'it, 344. Nongentcllo ((ialtcrus, 375, 385.
– CaltJ, 341. rus de). Ochoa, a54.
– cellsrarliH Normannt, – Norman- Oclavlanus, dlaconuscardlna»
(T.). ag3. i4g;
– davfgcr, 35o. nia dux Uaufrldu». Ils. 381,387.
– de Avlsano. 35o, 363. Norniaimus archldiaconus Ocloblano (de), aoS.
– de Uulbutonc. us, 13g, l,Cïovlcnsij, 338. Otl de Talabulx » Oto de Ta-
– do Cumbl.i, labolt.
i5g, igli, 111. 30, 3i3, i/ig.
237, a38. a55, ï6o, 817. Norpaldus, Norpaudui. abba» Odbrlcb, i48.
de GapcUtal, 5. Valll! l.uccnllj. 18. J07. Oddo «= Odo.
– do Gus«ni, 3a5, 3j6. Nova Kcclcsln (Gosccllnus de). Odericl, Odorl. Odorll, Choris,
– de Hlspanlt, 3iV Nova Villa, 58. 73, 343; – Ojotlf. (Kgas, tiunul-
– do HoudtnvilArto, afi. doinus de, 39. vu*. Nuno. l'olru»).
– de Monte Sccuro, «accr- Novetla prala, ig3. Odil, Odlts, Odlluide llalmls,
do»(T,), i5g, »n, su, Novella Villa. 35, tîo. i3s. 35S.
iS5, 3o8. – de (Jarda, 355.
Novdlaj, NoïrtajjNovelM.No
– de Tornuforl, 310. «elle, Noïelle*, 3o. 70, Odllonus, gi.
– CamcraccnsU. aaa, Odo. tlodo, Odda. ai, 58, 90,
episcopus 73, 78. 100, aog,
138, 17», aa3, s35, a43, a43, i45, 38g, Soa, 340. 37*.
– abbag, g.
– fillu» P«lr» pr*po»lll, 343. 250, 366, 371, 37g, agi
433 Tjjrts es» ao*» m me»«owiis ht db tnn
PelrusGauteril deCarpentrai, Petrus Hag*Ial«nsis, u4, 117, Petru Pondi, 61. 169, 150.
161. 118, i3g, i4o, 166, 176, Poncil de Brutano, i3o.
Gavaldani, i6o, 397. 177, 186, joo, 307, 359, Pond! de Filet. 190.
Geraldi, clericus. 318. 388. prepodtus, 343.
de S. –
Gfcardi, canonicus Mage), 353. preibiter.capellanu» (T.).
Paulo, – 345.
ag3. Magrell. 399
– Gllabert), 360. – Mjledoctus, cardinalla,
i4i, 317. pretbiter 378,
– Gilelm, – Harini,io4. 118, 136, 161, 38o.
176.
– Giraldi, 1G8. 3o3. scriba, 61 61,
169, 3*4. presblter,
– Gonbert de Espcrazano, – MaroBl, ZSo. 74. 76, 77.88. go. 91.
4i. – Martini (T.), 338. ai», 9». 93, gS. 96, .01, io4,
– Gordon. 69. sg4. 308, 3og. 366. 107, m, n3, 119,
– Gouvtaz, – Marltnu» de Kscatrone, ia4. 136, 137. i44<>77.
347.
– 38. i83.
Gregorll, 17g, 187, 188, 190, ig3,
– Gron, 133, 198. – Marllnus i4. a5o, a85.
KapelHtuî,
– Guers. n5, 138. – Mcdalla, a63. Primlcherl, 88. 353.
– Gulllelini de Balmis, 313, – Mlcahells, 333. Bracarenslj, a33,
prior
– Mllonls. 118. 3jo.
393, 365, 369.
– Guillelmi de Lobera, 101. – monachus, 37, 333, 373. prior Domlnlcl Sepulchri,
– Guillelmi, de Trenclano, 374. 99. ai3.
134. – monachusetsacerdos, 60. prior S. Martini, 346.
Guillelmi (don), aa3. 53, 83, 33o, a45, 284. prior S. Mtchaells, à5g.
flllus Dulclane. –
Gutlelmi, 333. prior Vimarensis. 375.
04.
– Mondciro, 16. Provincialis, 363, 367.
Montl» Pulcrl –
Gu!lelml,fillusTaIselnade (T.), 169. puer, 317.
de Taclone, 110. Moiaravl, 343, 3i3. – RablnelU, 118
– Ralmundi
Guillelmi, presbller. aS, Murte, 3g. (T.). 37, 4i.43,
41. i55, – Arnaldi do les Por- 47. «8. 4g. 61,73, 83.
317. nepos
– Gulllelml (T.), i4. a8, 3î. tes, 98. u3, 196, 333, 358, 390,
46. 56, 67, 78.113, n5, – notarlus, as8. agi. 33g, 36o.
– Novelll, 355.
3o, i3i, 163, 175, ji3, Ralmundldoli«rbalra,6o.
338, 337. – Odori, archtdiaconu» Brê – Katmunùl de Blumato.
– Gulerris, charensls. 333, 3ao. 334.
jog
– helemoslnarlus Rolensl», OHbe. a3o, a63. Ralmundi do Brulsno,
346. Olivarll. 37. 33g, a3o.
– Imbcrll, – – Ralmundi
i45. Olo, 4i- deConglngni».
– lohannls. io4, 136, 354.
t5g, – Paba, 177.
a47, 3o4. 33o. – Pal, 8, 17. Ralmundi de
Mllars, 97.
– Irimballl, 335. – Ralmundi de Petred. 54.
Papardi (T.), 85, i65. ig4.
– i63. 3Oa, 311, 213, 3|3 – Ralmundi de Podlt Tirlcl,
Lan(ani,
– – Palrl. 33o. 934-
Laugerlt, i33. 370.
– 353 – Paulin!. 48 – Reimundi de Ravad, 60.
Laulardl, a5i,
– Lauterli, – Pelait, 16. Ralmundi de Taradello,
93, 3g5.
– 4a. 3io.
Leodegarii, 339. – Pelapol, 47, 60, 65,
– Lesplg. 3s3, 366, 100. Ralmun de Vll»riollo,8>.
398,
–
399, 300. Pelllter, 3o4- Ralmundi, presbller, a5.
UU. 168. – Penedo, 16. Ramon. senior in Eitada.
– – 318. 36», 263.
levlla, scriba, 93, i38,3f;, Peregrlnl, »i6.
318, 338. – 363. – Ralnaldl,
PetgerU, 337.
– Lupus, s, 3o6. – Pelrl. j3. – Ralnardl, f
Luscbus, 93. – Pictavin, 3o4- – Regtna, 3»».
– Lut. 33a. – Pomellus, i5a. – Remut», 3o8.
444 't*m* b«s noua xm rauxxnri* n> wt uorox-
Pttrai Im Ta/ur, 1(9. Pttra* Tome», 317. Pigman, Wgmaw (Gaacel-
"– RldMnii 260. –
UgonbdeAvbano.8S.1o7, ma»,
Ginadu*}.
– Npwti. i«&. tu, n3. 116, 117, lao, Pignano, Ptaiano(Beraaidua,
– S.Ma-
RMpoUenab.abbaa 126, i3o. i3i, t33, i65, GuUJdmus de).
rie, *>5. aïo.aii, aïs, »i3, i3i, Pigneril (Arbiricus).
– Rodriguli, 17g. a5g, 3o8, 36>, 367. 370. Piguene (Remon).
– Rodulfl, i55. – Ugonb de Valriaco, lao, Pikpulll, PillapuUi, Pilla Put-
– Kogeril, 110, ia4, ao6, 23l, 3Q3. lum s Pelapoi.
107. – 118.
Vanelia, 193. Pileti (Bernardnt.Bremnndua,
– de Barbairano.
Roggerii – Vassal de Casai Revira.71. Ralmundua).
*9> '96. – Vel, 168. Pillitorlu*. Peleslorlui, Peles-
– Rolltodl, i3o, i3a. Venegaa, a53. lors, Piles tort. Pllestor-
– Romeu, 68. 6g, 119, i83. – Vermel, i5. lu», 14, 56. ag3, ag4.
308. Velulus, 3a. 3j5, 3s6.
–
RosUgnl, flllu» Bealrlcls, vIcecomesBearneiub.aao. Pins. abbas de Bernardus.
10 h, i45. – Vlncencll, a45, s8.J. Plnas, Plnos (Gaucerandus
– –
RotUgnl. tcrlba, 354. VlUlls, i48. s53, 3a4- de).
363. –
Xrlstuai, 34». Plnelano = Pundano (de).
– a84. – Ylarii de Cfaustro,
Rotberll, 118, Pinconlo (Girardus de).
Roxiua, arcblditconus 310. Pingui» (Herbertus).
233. – Ysarn, 97. Pinlano^1 Pignano (de).
Bufl, 337. –
Yapaniensls (T.). 106. Pinna, 317.
Mcerdos = Pelrus prejbl- Pevrel.Peverelll (Vuillermus). Pinnol (Gerâldus).
ter. Pciei iRodric). pinoa = Pinis.
aacerdos de S. Geneslo. l'cicnai, l'Mana/l. l'uana- Plnto (GondiwJvo).
355. cium, 63. (48, a5i, Pipard (Wlllelmus).
– Sâchetl de liodenc», 166. –
»59. »77 Pczcna?, Pirlacho (de), ni. – l'ei-
McrisU BarchlnoncntU, Pcienato(llugo,Pctrus riaco (Arnaldiu de).
jo5. de). Cf. Pedcnaz. Plue, :– Pisana slnodus,
373
– 64.
Salamon, l'eiugio (Stephanus). 3"9-
– Stndus. i», si3. :'htlippus,archidiaconus Mori- Pitita. 48.
– jj6.
S»ndis, norum, i56. 180. PI', c&nonkti»âc – Robertu».
– a65. – cantor, –
Sartla, 35. Plalotrum, 30 l'Ialolro,
–• SaurnUni, a56. – de Uraosla,
prcsblter, 149. Plalrro, Plaltro, Pleur-
– Sebencbl, – de
la1}. Ilsrccourt, decanus t« (loliarmps. Manasscs,
– i34.
Segulni, Llncolnlo, i4g. Marcus.MarsImllla.Phl-
– Scrvlcute, 355. – deHumeto, tai, 3oi. llppu* de).
Slcardus, a5. – de Plalrro, 43. Planceli (Hugo).
– 8icfreï, 45. – deQuerceto, 6, m. r. Plancherc (ad), 3i5, 3 16.
i3o, – do 8. Memlo,
– Stpplianl, i3a, 3nj. 36. 69. Plancb. ï.
– Stcphanl del l'orlal, a5. – –
cplscopu» llaloccnsls, 188, Plant (de). m8 Piano (Pc-
subdlaconus. a38, a&o. 33a. 337. 338. lru> de).
–
subpriorfS.Barlholotnci), •– Goisot, 379. Planla, locua, 63.
338. – puer, Platen
417. (Wlllelmuî).
– 8. AdrJanl, 3io. – rcx Frande, aiD. Plcb« (In), 355.
– S. Genesli. a6o. «78. Plctavcnsl.o, Plclavln (t'cro, Plclt Lubi, 174
– S. Marie. 3aa. Wllolmus). Pleurr* Plaitro
– Taresa, 3o. 73. iaj. i65, Plclavensls cornes. 135. i3j. Poe = l'onllua.
f)b, ai7, a4ï. a43 a45, Pictavlna, 171, 37a. Podto (de), a5o; Podlenses
171, agi. 3f)5. 398. 366. PldlUno >= l'edllano (de). epltcopi «= Oulllelmus.
– Telinundl. io5. Cf. Peirola. –
197. Plerola, Mumbertu» Podlo
– Thon, 6». Pler» (Ranaudusde). (A)meradu»,F,lmeralui,
TAllt DIS NOMS Dl tWMOmm ET OB U»U1
ft$
PeUu«,R»tmundus,Ro*- Pond», uioi 0)«S!Jdml, ai8. Pondu*, conta, >58.
Ugnut, VIMmus de). 1 uior Pelrt Viltlmi, a8. – Dalmadj, jg3.
i'odloAlto, Pot AU, Pagalto PoncH. Ponç. Pontla. 36».
l'ond. Dtmunte,
1
(Guillermus, Rajmun- Pont (Arnald. Bercn- de Aton (T.), a88, 383.
dus de). garlus, B*rnsrdu», Gé- do Arna), »iè.
Podto Auro(ln), 33o. rai lu s, Petrus, Ralmun- de 55.
B.es,
Podltu Blsballs. 48. dus. de
WlUelmus). BaJager, a^, 346.
Podio Calvo, PodloCavo(G.. Ponciuj, Poe. l'onç. Ponco, de Balanta'no, 319, 3io.
WlUelmus de). Ponçono, Pons, Ponaco, de Balmii, a8o.
Podium Dadmlr, 356.
357. Pont, Pontlus, Pont, de Bannis. 3u.
Podio Gauterio (de). 3a3. Ponzo. de Baris. 41, 4», 60.
Podio Gofre (de). 33o. Pondus, ai. i4i, 3a8. – de Bcriaz, a68.
PodloOulgone (Bertrandui de) A. 63. de Bldono, i38.
PoUlolcno, de = Ber- – Adalbcrll de Taçlo,
prlor 5a, de Brugeria, 8a.
trandus de Mornado. i63. de nrulano. 83.
– Aicre, s'jo, »73, a85, –
Podlolrlg.3ig. 391 de Burgo, armiger, 3»5.
Podlo –
Luparlo (de). ao6. 307. Ainardl, 3(), 4"- 3j6.
Podta Selicone (de). sot – – Alraldi, 39, 4o, 365. de OaNIdone. 354.
(Gulraldus do). – 48.
Amolli, de Çambella, 355.
Podio Sibrano, Podio Subrano – Andrw, 87. – de Casaledas, 355. 36a.
(Arnnldus Dernardus – Andreu d'Elcit, 71. del Caslar, 3aa.
de). – Andree presbllcr,
189. deCavalto. 36V
Podium S. Marie, 3$. – arehldlnconus Llngonen- do Cura, 353.
l'odll Tirlcl(dc), 33/1. «I», 19. – de Duno. 112.
Podlo Vallcriaco – Archlmbcf*, i65.
(do), 39a. – de Faro. 78.
l'odjctnm. Pojrt, i("i,i85. – Arnaldl, as», a63. –
339. do Klllnls, 30o.
Podola» (Bernardus de). – Armiin, 3G3. – do Konolar. 187, «88, Igo.
Pog (dcl) = Podio (de). – Arltmanni, 350. 34g. 35o.
Pol(All) « Podio Alto (de). – Itels. 181. de Fontanls, ai4.
Poial, 11a. Hcraldl, loi. ia5. 13O. – de Oltvenu, 3g.
l'olans (Milo de). de Grilione.
i69. epIscopusTïi-
Polgoaut. –
87. Bcrcngaril, 4a, 161, ig3. castrlnus, 84, 86. 86,
PolH (tic), 346. '94. 87.
Poinarc = Pomar, villa. do foncheres.
– UcrcngucrH(T.),i8a. i83. 35o.
Pojel=Podjelum. – Bcrgonno, 365. – do In Mot», 367.
Polncardus, monochus. 38. – Henwrdl, – de Luzendonc
48,98. i54. j80. (Ponton
l'oma, femlna, 38. – Bcilan», 63. dcl Ludcmon) (T.).
Pomar, villa do, 4i.8j, 83, – Hodlci.86. • 80. aig.388, 3aa, 35g.
11 4. a 98,339; – Pomar – Bonus Homo, aag. – do Medenls, a58, a5g.
(Arnaldus, Bernardus. – Borreill, de Momotena,
prcsbller, 161, a34.
Palcsa, Pctrui, l'ontlus 163. de Monte, 3Ca.
de). – Hoschct, – de Monte
98. Rotundo. 353.
Pomarcta (Hugo di). – llrugM,
37a. (de Monte Securo), 169.
PomcHI(l'clrus). – Calvet, 364. de Monte Tornes, 353.
Homerliiî, a 14. – cantor, 36o. – de Negano, a55.
Ponchardus, t'oniardus, – capeltanua, 03, «58, a55, –
pre. Décriait, «89, aoo.
posltus, 343, 3O7. 991, – do Pnmar, 8», 83. 178,
Ponds, Ponlla, Pomii, – C»\aicrll,
»np, so3. a85. 3j8, 3îg.
– coriîobiïn» HalmttndlKr- – Ctiahcrl», aoo. – de l'ugnadoret*. 107.
l11"'r'ml. t~4. – 36t>. –
Wemenll», deQtKMjuolibsro.slS.Sig.
– uior Ademari –
d'Auriac, derieu» Barchlnonensls, – de Htvo, prior 8. Marie
35g. ao5. 9. SaWatorts. 116, 196.
446 Tàtut du nota m rnsomm vt db uni
novelra, Royera, Rove- 6?. 75. 76. 11. Sanda. Sança. Sançla. Sanga,
ria, Roïlra, Rovoria, Ro- Sabaterit (Bcrnardus). Sanie. Sanxa, Santa,
SabldJel 8*. 308.
Yiira, la Rovure, Rroera, (Owreus).
m Stbtnensts = Con- – dAsI. 366.
Rrover*, Ruera, eplscopu»
Ruera, la Rueira, radu». – de Ualur, ai3, 348.
ips*
Sableto – Ifans, a3o.
Rudra. Rueria, Rulra. (de). 3ji
Stbra. Sabran – mulier de Fortun Ace-
sa Ruira, Ruvlra, Ruyra Sabrann. (Ade-
(Berengarlus, Or«tdus, I lalc!a,B«r«nBariu>,Kme- n«rç, 333.
TASll DBS SOMS DE PERSOXirES t,X DE tlBDX 455
Sombernum,33a – Sombor-
Stepbanla. Stefania. Slefena, Stephanusde Petra Alt», 3ia.
non, Sumbernum (Gui- 197. de Riptfort, t68.
do, Warnerius –
de). mater Roserti, comiti» de Stella (T.), i64.
Sono (Ermengaudus Fuiensl?, a36. de S. Albano,
de). 16S.
Sonorio. i3. – uiop Arnaldi de Ainlls, – eplscopus EiomeasSs,368.
Sopelo(B8ldulnus. Bllardus de) 3ai, 3aa. episcopus In Oscht, 18.
Sopez (in), 366. – uior de Ramundel Soler, episcopusPrenestinu9,38o.
Soplratls (Gullelmusde). 3aa. Genesii. a5a.
Sopradel, Supratel, aao, 3». uxor Pétri Ugonis. i33. Guillafredi, 3og.
Sorden, abbas de. 371 – ne-
– uxorP.almundiAdalbertl, Li Manant, 16.
musde. 371. 67.68. Lislardi, to.
Sorelani (Arnallus). Stephanus. Stefanua. Stefla- – 18.
maglsler.
Sorezeno (Ralmundus de). nus. Steven, –
Stephen, Matamauros, a55.
Sorgniano. Sornan, Sornlanl, o3. 3oa. – monachusS.PetrldeMont»
Sorniano.Surniano (Ar- – Adalberti. a63. Cathalauncnsl, «4a.
nallus, Hercngarius, – aoo.
Aldeguaril, – Pelllceril (T.), a65, ag3.
GuUlelmus, Uguo). – archidiaconus.
317. 294. 3a5, 3a6, 347, 345.
Soria. 5a, 357. – arcbldlaconus Catbalau- 35o. 363. 367.
Sos, i5i, an, a35, 333. nensis, 96. – Petriz Arrcker,
a-j6.
Soslaco (llugo de). – Armandl. tao, ag3. – Pezugie,
84,85, 3g.
Soumcrcus. villa de. 360. – BablUl. 354. – presbller.
95.
Spaniol de Presbitero. 3o4. – Ilertranni, 4o. – puer, 317.
Sparnai (Hugo de). – – Rascaz,
lUlescnsis], 87, i56. nS.
Sparron (Hermundus de). Canloll, ;3. – rex Anglie. 81. isa, ia3,
Sperat, Espérât (Domlnlco). cantor Rolensls, 346. Jii, 166. 167, 170, 178.
Spercsbolf villa de, a38; – ai8.
capellanus, 17g. 23g. 280, 3oo, 3oi.
Spercsholf, Sperlsbolt' capellanus S. Micbaells, – Strabro. 34 a.
(Fvnke tic). a5g. – Tesaurlzatori, 339.
Spcrlckc (Dragode). Capitis Longl, u5. – 1.
Vllapei8.
Spina (P.). caput scole de S. Paulo, Stevancllo, 3tg.
Splnaccrla (Pondu» de). ag3. Steven = Stephani. Cf. Este-
.Splnolcnsis (Oualterus). Caraborda, i63. ven.
Srulnne (Ponlius de). –
Catalan), a6s, 360.377. »78- Steven de Cortes, 307.
Ssaygono. 8. – Clebano, 63 de Saphls. a35.
Ssoler = Soler. – cornes Uoloniensls, i43, (don), aa3. 235.
Stablet de laceba. 34o. i50. Stopangan. Stopala(Atna) de).
Stalun' Malsnll, Estaîonmals- – cornes Moritonll, i44. Stotlvilla (Edmundus de).
nil (Geroldus de). – de Aurastca a3t.
(T.).aag, Strabo. Strabro (Uovoue, Dro-
Stampe. 348; Stampensis 293. sg4. 337. go. Laurenlius, Stepha-
preposltua, 348. – de Bane, a66. nus. Theobaldus).
Stenclus. Statius, presbiter – de Bareria, a34. Straheles. décima de, aa.
cardinalis, 378, 38o. do Burcafola, 367. Strematura = Extiamadura.
Stannol (Rertrandus de). – de Capella. ni. Suarlci. Suer» (Coterri, Go-
Statbes (Ymsc de). de Casaledas, 36a. mizo, Gunsalvus).
Stella, villa. 69. a46. 3o6 – de Castellone, ag3. Suarlus. Sudarlo.Suerlus.aog,
(loh«nn«. Tebaldus, – de Coma, 367. a33, 28a.
Wtllclmu» de). de Cortex, 266. Godlntz. aa7-
Stenea, 166. – de tohannado, 363. GonsaMt, a3a.
Stephant, Stcfanl, Steven (Bor- – do tabfdra, 354. Mcnondlï. 13,17,1^, 301.
nardus, Domingo. Pe- – delà Rocha, 3i3. Subiano (de), i83.
trus. Ponclus, Ratmun- – de Monte Securo. i3a. Sublradls, Subirads (Ralmun-
due. Vital). – de Pabirano. 3a3. dus de).
CnHntmitm A» TM*inl«k m»
45* t&mji bu nota m tmàmmu m mi umux
v a a. a. n 6 ~rliJ~
de S. Deriderlo
Soblrana, 49. bo.
tomlna. S. Andree Gurbo. parro- (Wlllatmus de).
Subrandaco (Roggeritude). cbîa, 187. B. DyonUUabbt«= Sugeritu;
(Bernardus. GnUId- S. Andrée de Palumbario.par- – ecde»U,36i.
Subripa*
mus, Raimundus de). rochla. 94 S. Bgldlo (de). 4o; S. tgl-
dit abbas = Peirui –
Sucen (Rlcarduj). S. Andree terra, a$$.
Sudre(G.). S. Aodomarum.apud.i 1,180; cornes– Anfot; – prlor
S. Audomarl caitella- = Raimuodus; – 8.
Sue Midli, ao9.
Sueril = Suarid. nus, 5, s Gulllelmui, Egidll.de S. Bgidlo (Ber-
Suerlus = Sutrius. Walterus S. Audo- nardus. WlUelmui).
Suetrionensls cornes = ho – maro (de), S. Odmeril S. Elsmundl (Benaudua).
domus »84 – (Osto, WiUelmua). 8. Eugenla (Gullelmu* de).
Templi.
eplscopl = GoJlenus, 8. Bartoloraeide Nota Palalo 8. Bugnl. 31g.
Llslirdus. nUecclïsIa.i; S. Bar- 8. Kultlie alodlum. 356,
3S7,
abbas S. Dyontsli, tbolomel prlor Tho- 356. 359 – canonlca,
Sugerius,
36î. mas. 68; – canonlcus= Ber-
Suraarii 8. Baudllilparrochta,ig8,353; nardus de Padano.
(Gullelmus).
Sumbernum = Sombernum. S. Baudilil (Bertran- 8. Fellce (de). ig5 (Gull-
lelmus de). – 8. Feli-
Suparbi, Super Arbe. Super- dus).
arbe. Su- S. Bénédicte Orenlacemis ec- clsabbas= Ber«ngariui.
Superarbi,
Su- clesla, 8. Felice subleriore, villa de.
praarbe. Suprarbe, 371.
prarbl. 18, 5i, 68, sao, S. Benigni Dlvlonensls abbas 98 – S. Fellce Supe-
363, a63, a65. 3i3.333. = Petrus prior = riori. villa de. 195.
= Sopradel. Rajrnerlus. S. Fidls (liernardus).
Supratel
Surdu» S. Bercbarlus, 96. S. Flllppo(de). 339, 334
(Hugo).
de). S. Bertini abbates = toban- S. Firmlno (Arnulfusde).
Suregio (Petrus
Suriana. uior Geraldi Castri nw. Leonli's. 8. FlorenllISalmurensIseccle
Copie du svm' s. d'un translal de date inconnue, Jadis conservé » l'« Antin del Temple de
Perplnia de la encomanda de Bajolas del plech de attes dels tnolins». n* 46. Perpignan. Arcb
dép. B. 6.
Hommage vu
Avertissement il
Cartulaire du Temple 1
a été achevée
en Mai 1913.
~.L. ix ~°f
x i y.l~1 ~i.~f ~`a,
–7 A o -o
r
CARTULAiRE GÉNÉRAL
f>E
Ï/OHDRE DU TEMPLE
Marquis D'ALBON
CARTULAIRE GÉNÉRAL
DE
E
L'ORDRE DU TEMPLE
(1110 •? – 1150)
FASCICULE COMPLÉMENTAIRE
COKTKIIJINT
PARIS
5, Quai Multipliais, 5
îgaa
AVERTISSEMENT
Dans le recueil formé par le marqua d"\lbon et publié par lui sous le titre de Cartulaire
général de l'ordre du Temple (uigP-iiSo), les sommaires qu'il ut d'usage de placer entête
des actes font défaut el aucun nom propre de lieu n'est identifié. Cela s'explique par Les circons-
tances qui entravèrent l'achèvement du volume, paru seulement m 19t3, quelques mois après la
mort de l'auteur (8 décembre I9t2).
Le présent fascicule complémentaire eit publié pour remédier à cette double lacune. «
contient deux parties
La première est la table des sommaires des actes. Naturellement l'ordre suivi dans le
Cartulaire est conservé et chaque sommaire porte le même numéro d'ordre l'acte
que correspon-
dont. Le sommaire de l'acte ajouté en erratum est inséré à la place que cet acte aurait du"
occuper, sous un numéro bis deux doubles emplois du Cartulaire ne sont représentés par aucun
sommaire.
La seconde partie est la table alphabétique drs noms propres de lieux avec l'identification,
quand elk a pu itre faite. Contrairement à ce qui a été fait pour la labtr alphabétique des noms
propres contenue dans le volume paru en 1913, où les renvois sont faits aux pages du volume.
ils le sont ici aux numéros des actes. afin qu'un seul renvoi serve à la fois pour le texte de l'acte
el pour le sommaire.
Il conviendra donc, pour l'usage, de rétablir l'unité idéale du C.irlulalre de la manière sui-
vante pour chaque acte. le sommaire est dans le texte, l'indication
le fascicule romplêmentaire
des manuscrits et des éditions, et les notes /variantes, identifications de iiersonnes citées. éléments
de datation) dans te volume paru en 1913. l.a table des noms propres de iiersonnes et de lieux(non
identifiés) de ce volume est à compléter au moyen de la table des noms de lieux (avec identifica-
tion) du fascicule complémentaire.
Le volume para en 1913 contient plusicurs errata parliels p. XI. XV. XXI, XXII. et surtout
p. ùtf-tMS. où se trouve l'acte DLX bis. On frouuera ci contre un court supplément à ces errata.
Ce supplément est suivi de la table des Jacsimités de manuscrits contenus clans te volume.
Avril igaa.
SUPPLÉMENT AUX BRRATA DU CAHTVLA1UB GÉNÉRAL Dg L'ORDRE DU TBMPIB
IX, lire 8t*u lieu deîo. XVII, ajouter (e) après Qulllt Imns' Ure'au lieu de1 aprè* Guar-
ntttuno. XXVI, après fiaimundl, comM.ojouter (J) la noie Rainiond-Beren-
ajouter (t)
ger IV, comte de Barcelone. XLII, lire XL!I au lieu de LXJ1. XC1U, p. 30, dernier para-
graphe, lire (c) au lieu de (b). XC1V, t" ligne, lire (d) au lieu de (c). GVI, ligne 4, lire
nottrlt au lieu de vestriê. – CXVIH. lire p. 83a au Ueu de p. 583. CXXXV, après Ramandi,
corne», ajouter (a); ajouter la note (a) Haimand-Bérenger IV, comte de Barcelone. CCLI,
acte à supprimer: publié une seconde fois sous le n* CCCLXXXV. – CCCXLVH. lire CCCXLVII
au Ueu de CCCLXVH. CCCXLIX. lire 14 février au lieu de a 5 février. – CCCCLXXXVI,
avant-dernière ligne, après Gilberto. lire (a) au lieu de (c) la note (c). – DXX1V,
supprimer
acte à supprimer :déjè publié sousIen'CCCCLXllI- DLXf, corriger ta date en: n49(novein-
bre 1149-15 avril u5o); ef. Lucbaire, Eludes mr les actes de Louis VU. |885, p. 155. n* aie. –
DLXXXII, lire avril au lieu de 3 avril.
t (p. 36) CaHuloire 6' de Uouzens (arch. <lép. de la Haute-Oaronne, fonds de l'ordre de
Malte), fol. t (n' XXXII du Cnrtulaire général).
II (p. 36) Cartulaire du Mas-Deu (nrcli. dép. des Pyrénées-orientales), foi. 80 (n« XLVIII)
avec la fin d'un acte de ta33, 1" avril, et le commencement d'un autre non publiés dans
acte,
le Cartnlaire général.
III 50)
(p. CarlulaireA de Uuuzens (arcli. ilên. de la Haute-Garonne, fonds de l'urdre de
Malte), foi. 39 (n' LXVII).
•V(P- ?4): Carlulaire île lu rommnnderie du Temple en Flandre (arcli. de l'état, à Mon»),
fol. 16 v (n1 XC1X) avec ta fin d'uu acte de îwoa et un acte de iaii, non dans
tg avril, publics
le Ca> lalaire général.
V (p. a36) Cartutaire cote B 5j5 de l'Arthlvo hMùrho nacional de Madrid, fol ou
w
(n» CCCLXVU).
VI (p. 3aj) Caitulairc 11 de Douzciis (arcli ilcp. de la Haute-Garonue, fonds rie l'ordre de
Malte), fol. là (lin du n' CLXVI ut commeneemeul du n" UXXXl).
TABLE DES SOMMAIRES DES ACTES
CARTULAIRE
I [Entre a8 et nul), i5
1119, juin, octobre.]
IV jVcrs uuS.J ]
V (Vers iij.Vii3o.]
Saint Bernard félicite Hugues, comte de Champagne, d'ôtre entré dans l'ordre
du Temple.
VI [Vers na6-ii3o.J
Lettre notifiant la fondation Alfonse. roi Gaston, vicomte de
par d'Aragon,
Buiirn. t-l d'aulres princes, d'un ordre militaire à l'instar de celui du Jérumilein,
dt'stintî « cIiobsoi- les sarrasins et txrd de Terre Sainte, cl énu-
d'Espagne plus
mérant les biens et les rovenus affectes par le roi a la dotation de cet ordre
et les privilèges temporels et spirituels accordes le roi et les de
par cvêqurs
son royaume. Approbation Guillaume, d'Aurb, avec
par archevêque permis-
sion do quêter en faveur de cet ordre.
w
10 TABUE DKS SOMMAIRES DE» ACTS9
XX [Vers iia8-u3a.l
Donations diverses faites à l'ordre du Temple, à Toulouse.
Miro donne à l'ordre du Temple ses droits sur les églises de Boquifieni et de
Rasai.
XL ii3i. octobre. Au de
siège Bayonne.
Alfonse, roi d'Aragon et de Navarre, son au Saint-Sépulcre, a
lègue royaume
l'Hôpital et à l'ordre du Temple.
Renaud, archevêque de
Reims, annonce à Milon, de
évoque Thérouanne, que
le ment synode de Reims a attribué aux chevaliers du les
Temple offrandes
faites it la chapelle d'Obstal.h les des Rogations
Yprcs, durant trois jnurs et les
cinq jours suivants.
Guigue Dauphin, de l'aveu de son père Guigne, comte d'Albon. donne à l'ordre
du Temple des biens au territoire d'Ollmi.
LI a8 décembre.
[n3a,]
Achat par l'ordre du des Grottes
Temple d'Aiguilhe, près du Puy.
lj**
n34, 3 janvier.
1:1X1
u34, i5 avriL
11X11 i5
[Vers n34, avril.]
Engagements à servir pour un temps déterminé dans la milice du Temple,
accompagnés de donations par Raimond-Bérenger, comte de Barcelone et
d'autres.
LX;:IU avril
"34 (i5 u34-6 avril u35).
Donations à l'ordre du de
Temple l'église de Laramet et de terres situées
entre le Touch et l'Aussoue.
LXXIV avril
i,34 (15 u34-6 avril n35).
Geoffroi, «véqu.1 de Chùlons, concède à l'ordre du Temple le droit de foulage b
des à Châlons.
draps
LXXV avril
"34 (i5 nj^-f, avril n35).
Geoffroi. évêqiie de Châlons, coniirme In remise de la dtme faite son
par
prédécesseur Elbert aux de lu
templiers Neuville-au-Temple. Donations à
l'ordre par diverses personnes.
LXXVIII avril.
n34, »7
Bt.enger de Cheralto donne à l'ordre du Temple des maisons à Barcelone.
LXXIX a3
"34, avril.
Arnaud de Soler donne à l'ordre du Temple un domaine au comté de Vioh
dans la paroisse de San de
Hipôlito Voltregé.
XQ i>34, 19 septembre.
XGI
1134, 3o septembre.
Ramire, roi d'Aragon, donne à l'ordre du Temple Grisén, sur la rivière de
JaJÓn,
X0IM lundi
"34, (t-ag) octobre.
Donations à lordre du de
Temple biens entre le Touch et l'Aussoue, pour y
édifier la ville de Laramet, par Raimond de Seysses, le prieur de Notre-Dame-
la-Daurade, etc.
XCnr
n34. »3 octobre.
Garcie, évêque de concède à
Saragosse, l'ordre du ses droits
Temple épis-
copaux sur l'église de Novillas, sauf quelques droits réservés.
*CV
"34, novembre.
Guillaume vicomte, vend à Tordre
d'Alaigne, du la
Temple propriété pour
un tiers d'un homme nommé Piuriv Vassal, de Casnlrevin.
Xcvu
[Entre u34 et 1141.]
Garin, évêque d'Amiens, confirme par l'apposition de son sceau l'accord inter.
venu entre les moines de Saint-Fusrien et les chevaliers du Temple, touchant
les dîmes de Nova Villa.
XCVIII
[Entre 1134 et 1143.]
Thierri. comte de Flan.lre, et sa femme Sibille concèdent à l'ordre du
Temple les droits de relief de leur terre, deus domaines ù Haga Imule et
un pré à "\pres.
*CIX
[Entre n34 et 1145.;
Ivain et son frère Raoul. châtelain de Bruges, concèdent à l'ordre du
les Temple
droits de relief de leur terre.
CI u 35, 28 janvier.
CY 11 35, a août.
Bérenger Guilabert de
Salfores. sa femme et son fils donnent à l'ordre du
Temple une terre 11 Collsabadell.
C1X 11135] J
Belita. ses fils et ses filles vendent à l'ordre du Templo une terre à Novillas.
CX [n35.|
Arnaud Pons. sa femme et leurs enfants vendent deux de terre à
pièces
l'ordre du Temple.
Gontard Lautier de Colonzellc'» et son frère Pierre lèguent aux frères du Tem-
Jourdain concède à l'ordre du Temple ses droits sur la terre d'Amilal et sur
l'église Saint-Martin de Vila Condal, donnée à l'ordre par Raimond de Palacio.
CL n3H, 17 mars.
Rotand Guirbert fait profession dans t'ordre du Temple et donne à l'ordre
ses biens dans les paroisses de San Jaime et d'AHura, n la condition que sa
femme en conservera l'usufruit sa vie durant.
CLIII n38(3 avril n38-aa avril 1 13g). Rome, maison des chevaliers du Temple.
Hamelin, évêque de Rennes, règle un différend entre deux églises.
Guiraud de
Marceille, Arnaud, Raimond etSaixa. frères et sœur, et Raimond
Cerdanm, mari de Saixa, donnent à leur sœur Ermesende et a son mari Rai-
mond de Saint-Martin un champ provenant de leur père, au terroir de Mar-
ceille, au lieu dit ad ipsam Celatam. De plus, Saixa et son mari cèdent à
Ermesende et à son mari une terre audit lieu.
Raimond de Saint-Martin
et sa femme Ermesende donnent A l'ordre du
Temple un domaine, avec un colombier et une vigne. à Pieusse. Renonciation à
tout droit ou prétention sur ers biens et sur d'autres concessions par Géraud
de Marceillo et pnr d'autres.
Rostund Milon, ses fils et ses frères donnent à l'ordre du Temple leurs biens
au territoire de Roaix.
t
96 TABLE DES BO5IMAIRJÏS DES ACTES
Pierre Hoger se voue à l'ordre du Temple et lui donne ses terres de Villar-
Tinhol.
Golulende, ses enfants et d'autres domicnt ù l'firilre fin Temple )ine part de
la terre de Roaix. Autres donations par Guillaume Arnaud de Saint-Vérnn et
d'autres et par Bércnger, évoque de Vaison.
CLXXÏ1V mars.
1139,
CLXXXVHI a5 raai.
11 39.
Geoffroi. «ointe de HmissilU.n. confirme lu doimtio.i de terres ù tVrpiguan.
faite à l'ordre du Guillaume Gairard et
Temple pur Arnaud, frères.
CXC? août.
,139.
Bona Soarù et sa fille, à t'ordre du
lèguent Temple le cinquième de la ville
d'Ajada et la ville de Alanzaneira
CXCVII 1 lundi ig
1139, septembre.
Raimond de su femme et son fils
Subripas, concèdent à l'ordre du Temple
leur droit sur le domaine de Sargantanes.
CCI IKntre et
n39 n65.]
Guillaume Pevrel donne à l'ordre du Temple deux acres de terre de son
manoir de Sconeto.
CCIV nvril-3!
,,40 <: juillet).
Accord scellépar Gosselin, de
évêque Soissons, entre t'ordre du Temple et
l'abbaye de Saint-Pierre-du-Mont de au
Châlons, sujet des dtmes d'Arcy.
TABLE tlKS 8OMMA1RKS »SS ACTCS
39
CGXV1
[Vers iifa.)
Robert d'Ouilly et sa femme à leur donation à l'ordre
ajoutent précédente
du Temple une terre et une rente.
Louis VII, roi de France, cunflrme la donation d'un? terre dite Maimus Epis-
copi, à Beauvaif, faite it l'ordre dit Temple Eudes, de Branvais.
pnr évoque
Privilège accordé par Eudes, ëveque de Hoiuivnis. Parmi Ics témoins, deux
templiers.
TABLE DES SUMMAIKKS DES ACTKâ 3l
Gnrcie, roi de Navarre, doiuie a Bonot ses droits sur la terre d'Kstereuel, que
Bonct cède à son tour à l'ordre du Temple.
CC1XXIX
[u4i,juin.j
Pons Borel cède à la maison du de Roaix ses
Temple droits sur la terre
au hord de l'Ouvizc, de île Vaisnn
acquise l'éveque par cette maison.
CCXL
ii4i. aj juin.
Arnaud de Courbous et Pierre, fibres, vendent à l'ordre du Temple une
terre à Courbous.
Etienne Carahorde fait une donation 11 l'ordre de l'Hôpital. Parmi les témoins,
un templier.
CCXL1I vendredi
n4>. 4 juillet.
Bernard Adalhert de Cntnpo et ses fil* vendent h Tordre
Magno du Temple
leurs droits, sur un alleu mie à l'ordre la dtimr
par de lit Tour-de-Frann-, aux
territoires île Tcrrats ('?). Passa.
Villcmolaque. Tresserro. Caiidell. Xvls ni
Trouillas.
Pierre Ailimz. de Viii>i»n. ehevalier. el ses lils ilunnenl a l:i mnisun du Tem-
ple lie lionix une tn-rc \ni-y <lu nnxiliii .'ippai-tonnnt A i-ntte innisnn, sur l"()u-
vèze.
s
34 tABl£ !»HS fU>MMAI«K» II» ACTKS
CCLXX11 i.Kntre et
iiiju. septembre, it^u,.] Oxford.
Gowle" a'iIlIle à l>OPllrB
'1'Angleten<>' du ^o/one/
Temple près de
Cowley.
CCLXXI
II ;Kntrc \(i, u5a.'
septembre. ut Oxford. 1.
Ktienne. roi ,TAnKlete.e. confirme lu donation de IVgiinc <l«
faite a 1 ordre Lniurford
du lemple Simon de
par Watwll.. sn femme et son Uls.
CCLXXVU novembre.
1 14«. nmifli ij
I-iorenre, su fille et soi, mi.ri dunueiit.à Tordre du
Temple une au fan-
vigne
bourg Smnt- Vinrent .le CiinnssoniH-. au lieu dit I» (Mlade.
CCLXXVHI 26
n/ja, jeudi novembre.
Giraud Pigmmis et h. femme vendent à la maison du de
Templo Hicheren-
ebe» leur part de IR dlme et du cens de lirento.
CCLXXIX aG novembre.
1 14a. jeudi
Oancelrae Pigmaus. de Vahens. vend it la maison .lu d«. Richcran-
Temple
cbes sa part de la dlme et du cens de Brento.
CCLXXX 1"
«i4a. décembre.
Accord "H"
V? ill,Tcmi)le; •'«"« 1"»«- '» «™ moines de Sainte-Croix
de l«de)« etl.s i)h *• Subiano, d'antre v,,rt, le de
,WUr partie maisons et
de terres ou
ayant appartenu comte du Perche, a Saragos.se.
36 TAUtl.K DK) SOMMAIBE» DKS ACTES
Raoul Guillaume- ite Trossito donne à l'ordre du Temple des biens à Ségur
et en d'autres lieux en Rouergue.
CCLXXXVIII h. ',3.
CCLXXXIX "43.
Arbert de Pelra donne à l'ordre «lu Temple un jardin an lieu dit Selvela,
dans la paroisse de Castellar.
Pierre Filiol et ses sœurs, Pierre Bron et sa mère donnent à l'ordre du Tem-
ple leur «lieu a Céret. Confirmation Raimond de Contrast.
par
Coin position faite par les soins de Ucrinml, nbb(; de Cluirvaux, entre les
moines de Vauluisant et les chevnlier* du Temple de (îonlours, nu sujet de
leurs possessions H Ci rilly.
GCCXIX 1144.
Temple.
CCCXX 1144.
GGGXXI 1144.
Pierre Bërenger, eunuque, cède à l'ordre du Temple ses biens à Novillas, eii
s'en réservant l'usufruit sa vie durant.
40 TABUt DU SOMMAIRES DES ACTES
Privilège aeeordé pur Bauduuiii. roi de Jérusalem, l'nrnii les ti:iiinine. deux
templiers.
e
4> TABLS DKS SOMMAIRES DIS ACM
CCCXLIV ,,45.
Andereça, veuve de Loar, donne à l'ordre du ses biens de Novillaset.
Temple
après sa mort, tous ses meubles.
CCCXLV 1145.
CCCXLVI
,,45.
Raimond de Cortes et sa femme donnent à l'ordre du divers
Temple biens.
CCCXLVII ,,45.
Sancia de Gallur, veuve de Snnç Sanz, donne à t'ordre du Temple une
terre attenant au moulin d'Agôn.
Arnaud de Gaure lègue à l'ordre du Temple ses biens à Pomas et des terres
et redevances au territoire de Gaure.
CCGLV 1 145,juin.
Menendus Vermuiz concède à J'ordre du Temple sa part de la terre appelée
de Sancto Petro Farocis de Sindianes.
Réparation par Roger, comte de Koiï, dt?s escès commis par lui envers
l'église de Foix, faite d'apres le conseil de diverses personnes, dont un templier.
CCCLXXX! 1140.
Alftiiise, roi
de l'orlugnl. nvi-c l'usscntimunt de Jean. de lîiiigu,
concède à l'ordre du Temple liinspice de pèlerins fondd « Bragn pur l'urche»
CCCLXXX1I i)4(>.
Jean ii* Scribe promet à l'ordre du Temple un cens annuel, sa vie ilurnnt, et,
après sa mort, lègue à l'ordre ton1? ses biens, i'i la rdscrvo d'un droit d'usufruit
CCQLXXX1II i<40.
caoutxxtv u46.
Pierre Taresa et sa mère donnent l'ordre du Temple lo château d'Alberite.
46 ?A«UC DBS SOMMAIRE» OIS ÀCTtS
Goesteu Frojas et sa femme vendent à l'ordre du Temple leur terre & Mata-
ntira, près de Porto
~– –
CCCC iï4*>. mardi (j-a8) mai.
Pierre Lautard. sa femme et son fils vendent à l'ordre du Temple une terre au
territoire de Pêzenas. tenue en fief de Raimond Tivncnvel, vicomte de Béliers,
qui approuve la vente.
Arnaud Pierre de Plzilla se voue A Tordre du Temple et lui donne ses biens a
PltilU-riu-Conflent et à Prats.
CCGCXHI mardi
xiffi. 19 novembre. Oigondas.
lsarn et Guillnume Isain. frères, vendent à la maison du Temple de Riche.
renches leurs droits sur le oliatenu et le territoire de Bourbonton.
CCCGXX! 1147.
OCCCXÏII n47.
Monio Cavnleiro se donne il l'ordre du avec tous ses liicns, d'il n'nn
Temple,
pas d'enfants, ou un tiers seulement, s'il en «>.
ccccxxm u47.
1,'orilrn du Tcmpli1 «"elinnp1 nvrr 1rs lits vie Vin^o drs maisons h Nnvillas.
CCCCXXIV 114».
L'ordre dit Temple rrhnnge nver Hcllite. veuve de Gonzalvo, des maison» h
Kovillaa.
1
5o tabl« dm BoiouiiUM nu ACM
CCCCXXX1V 6 mare.
l(jj. jeu-li
Sensuda de Nfovillns donn,- h l'rdi<- une terre
du T.mple 6 Cnmpestre.
CCCCXXXV vendredi
n/jj, 14 mars.
Poitevine, son mari Pons Grr<ui<l <! l.>m\s enfnnts cèdent à tordre du Tomjde
leurs droits à Picnssu et renoncent n leur.» prétentions sur Atneil Borsrlln.
OCCOXL uC^-j,avril.
Osmont de liona Vitcr. de Tudrln. donne n I or.lrn du sa terre
Temple de
Ratai.
TABLI DX« S0MMAIRJ9 DSC ACT8» Si
CCCCXLVH avrjl.
,,4-j;
Echange de roaisou» n Novillas entre l'or.lre du Temple et Snmhe Fortu.
niones.
CCOCUII
utf), 3 juin.
CCCCLXXIX .i4;.
La maison du Temple de Novilla» échange de» maisons à Novillas avec Osr-
cie Garces de Bttgniol.
CCCOLXXX 1147.
L'ordre du Temple achète une terre à .\av«su.
CCCCLXXXI i>4;.
L'ordre du Temple échange avec Martin Périrez des maisons 4 Novillas.
CCCCLXXXV f Entre et
ii4j 1148. 14 septembre.] J
CCflOXCV ,t4H.
Bernard. évêqne de Sarngossp. donna à l'ordre du les de
Temple églises
R«siil et de floquinen).
56 TABLK DIS 8OMFMAJIUSSDM ACTM
CCCCXCVI 1148.
Baies. sa femme et leurs enfants vendent une à l'ordre du Temple.
vigne
CCCCXCV1Î 1148.
L'ordre du Temple échange avec Garcie Arces de Bufiol deux terres à Napa$
contre une vigne à Mae Areas.
CGGGXCVIII 1148.
Domingo vend à l'ordre du Temple des maisons à Novillas.
CCCCXGIX 1148.
DV 1148, 18 février.
Testaments d'Açenar Acenarc et de sa femme Belaschita à l'ordre du
legs
Temple de biens A Sobradicl et autres lieux.
DTO tt~M
»48, 5K ~<
mars.
Pierre de Villa Gelans. sa mère et ses frères avec l'ordre du
échangent
Temple un domaine dans la paroisse de Manllcu, au lieu dit Figeiras. contre un
autre dans la paroisse de Vilacetru.
Du
n48. juin.
Godinus Godiniz renonce en fr-->BP de la maison du Temple de Braea a ses
prétentions sur une terre à Bmteamala, sur l'Alcste.
DXXIIÎ a5 juillet.
|n48.J
Rnimoml del Solcr donne a l'ordre du Templi- le Hef de Grarfftis. Ktiennr. en
sernr et ses enfants confirment cette donation.
D*XXV \1
| Vers,, 48.]
l'i.-m- le Clen-. -^u fi-iniii- et ses lils vendent û lu maison
du Temple de Roais
leur* maison» n SCguret.
DXXXVI
(Vers «,48.1
l'ici-i-f Mamllus dunne à In maihoii du du
Temple Hoais sa inaison à Buis-
sson et des terres aux en\ irons.
DXL
Hntrcii/J8ol«iG3.;Unce.v-le-Fn.iic,Saint-Seine,SonibeinonetSames.
Gui de Sombcrnon et HaïUouih de Drêe donnent à lovdrc du Tomple ce
tjulls possèdent a Avokiiics. pour en jouir leur
opre» mort. Garnie»-
donne ce nu'll d'Agey
possède à Unee.v-K-l«Vane. Confirmation su femme
par
60 TABL. DIS SOMMAIRES DES AtiTKS
Hugues de Bolbec confirme la donation faite à l'ordre du Temple par son père
Gautier.
DXLIV 114».
Concession consentie par frère Higaud Viger, muttre de la maison du Temple
de Novillas, à Forlun Aceuarc,, à sa femme et à ses entants, moyennant un
cens imnuel.
DXLV 1149-
Guillaume Baliist
donne à la maison du i'cmplt* de Hiclirix-nche^ Guillaume
Herbier et ses enfants avec leurs tenures.
Temple deux terres au lieu dit Coma de Totto et ri l'uss.i. Bernard de l'ngsa. cba«
imine de .Snintc-Eulalic d'Elue, cèdu uiit; \e\-rc, nu ini?me lieu dit Coma de 7'ouo.
Ces terres sont écuangt'u s par l'ordre n\ pr le (irieur .le Notre-Datne-del-Cnrap,
contre un champ.
outDts
ii4g, »5 juillet.
Accord entre GeofFroi, cointo de Roussilion, et Guillaume du Château-Roussil-
ton. au sujet du canal des moulins des bourgeois de Perpignan et des templiers.
ltfquelt moulins ont appartenu à Arnaud Pierre et à Raimond Vincent les
hommes de Perpignan et ceux du Château-Rovtssillon user des canaux
pourront
dérivatiia de ce cana), à la condition que les moulins reçoivent toujours l'eau
suffisante.
DLXVI1I [Knirc et
n4«j ndi.J
Hetirl. Ovequi- de Buanvais, conflvm>, à l'ordre du Temple les annates des
pr^bendus de Nolif>>Daini> dp Monchy.
Grfraud Kufjues de Hnbcdn, sa femme et son fils donnent une terre a l'ordre
du Temple.
Acte de
Baudouin, roi de .Irruvalcm. pour les Irèrrs de Haint-Lozore. Parmi
Ite témoins, un templier.
TABM? nXS S0MMAI&IS DU ACTÏS 65
Dias, son mari Pons Calvet, et leurs enfants concèdent à l'ordre du Temple
un terrain au bourg de Saint-Vincent de Carcassonne, à charge d'un cens
annuel.
Rodrigue cède A l'ordre du Temple une vigne dite Alalgaga in Sope», pour
mettre fin a un procès entre sa mère et l'ordre.
•
\< \*t y 'vV..ï.
• MM «OMJMAISJS* DIS MT/W
-l'y, ïftfkMM
OC [Ver* ïi6o.l
L'église d'Origny-Sainte-Benolte donne à l'ordre du Temple des terres à
Bohtrlia, Tierrîs et Moatfiracon, en s'en réservant la dtme des gerbes.
TAHLK DES SOMMAIRES CÏS AOTBS
6j
BULLAÏRE
ai concédé à l'ordre à Àubigny, les églises et villes de Villa tab terra, Bare-iês-
Templlers, Brottes, Valleroy.
Eugène IU accorde aux templiers le droit d'avoir n leur usage propre des
oratoiroa et de s'y faire enterrer.
(Dm» cette table sont tout le» noms propre de lieu» contenu» dan» 1* texte des ictei do Ctrtuleirt et do
Unitaire, dm les sommaires et dans les notes du ba» des pages, a l'exception des litre» de» cardinaux,
qui ne te trouvent d'allleur» que dans les n" S, et »i du BtUalnt. Certains nom3 propres pour lesquels
on peut douter »'» sont de lieux ou de personnes ont été admis dans de tels cas l'admission de plu.
sieur» nom» aur lesquels il y a doute vaut mieux que des omissions. Parmi lm surnoms a élément
topographique il en est. comme de PodU), de Rico, de Captlla, par exemple, signifier l'Idée
qui peuvent
générale de montagne, de ruisseau ou de chapelle et contenir une allusion dont le sens précis ne peut être
retrouvé, aussi bien qu'indiquer un lieu d'origine déterminé ceux de la première sorte devraient étr»
exclus d'une table de nom» de lieux, t'il était possible de les distinguer de ceux de la seconde l'impos-
sibilité de faire cette distinction oblige aie» admettre tout. Pour les surnoms tirés de noms de lieux, 11
est très souvent impossible d'identifier ces lieux. Pour les lieux identifiés, c'est la forme du nom usitée
aujourd'hui. écrite en caractère» italiques, qui est mise en vedette et sert au classement. Un point d'inter-
rogation après uni forme de cette sorte signifie que l'identification est douteuse. En latin. les renvois
des formes anciennes aux modernes et les noms des lieux non Identifiés sont laiwés sous la forme des
cas auxquels ils sont dans les actes; pour la commodité du classement, dans les noms composes dont le
premier terme est un des mots mon*, rallia, 6ex:tua ou sonda), la désinence usuelle de ce premier terme
est supprimée. Dans les Identification» de lieux situés en France, le mot Franco est toujours otnli. Dans
le classement l'ordre alphabétique est suivi aussi rigoureusement quo possible. Les renvois sont faits
aux n" des actes les n" précédés de la lettre B lont ceux du Balloire. Liste dis ASmiviÂTtox»
emploie* obb. abbaje; sfil. affluent «ne. ancien arr. arrondissement arr. adm. arrondisse-
ment administratif; ayunt. ayuntsmlento c. commune; cent. canton en. château conc.
roncelho corr. corriges dép. département dépend. dépendances; détr. détruit dioc. t diocèse
distr. dlstrlcto égl. église «. fleuve fr. freguezia loc. localité n. I. non identifié par.
paroisse part. Jud. partldo judtcial pr. province, provincla rtv. rivière terr. territoire ver
variante.)
Agitro (Ispafne. pr. Bunca. Alagôn (Eipagne, pr. Zasa- Albuion. Ai-
AlbuaondVG1',
part, jud. Jaca). Sanrio gou, part. jud. la At- buççone)(Arn8ldu?. Gui-
Sanget de Abuero, m. munla de don* Godina). go de). »3S. &»}.
Agafar de Sooza (Portugal, ln Alagone, 8« Art al, Alcal», Alchale. Alkala (fla-
dtotr. Porto, conc. Pare. Lop Garceç ln Alagon,
Un Xemeno» in, Garcia
des). Agullar, 19. Alagone, Alaon, 6g. agi, de). 3p8. 416. «as.
votant 331. 349. 4(4. foi, 534.
Agulea (domus quam Alcandara
543. 549. (SanctoBnecona de
CroUide). Voir Aigallhe.
Alaia (Arnaldui 111»), m.
Ahuero. Voir AgOero. d'), 96.
Akdntara ? (Espagne, pr. Ci-
Aibar (Espagne, Alaiano (de). Voir Alaigne.
pr. Navarra, ceres). Annoqoo ceddit in
part Jud. Aoi*). Corn» Alaigne (Aude, arr. Limoux). tlla Alcantara.
aqua agi.
ln Albar, Aiwr, 4g4, 546 Guileltnu* de Alaiano,
Alcaten, lieu n. 1. en Sspagne,
UciULatroinAlw, a»7. Alenlano, 65, gS.
39.
Algaebelle (Drôme, tir. Mon- Alairac (Aude. arr. Carca*-
Alcbala. Voir Alcala.
télimar. cant. aonne, cent. Montréal).
Grignan.
c. Montjoyer). Ad Aqua Villa de Alairaco. 631 Alchezar. Voir Alqnitar.
Bella, 5oo abbas, mona- cappellanus de Alaitaco. Alcocea, Alcocefa, lieu n. i. en
chi. prlor Aque Belle. 371, 467 Bernardus de Aley- Espagne, agi.
5 00. raco, 435 Raimundus de
Alcyon (Vaucluse. arr. Orange.
Alairaco, Sgi.
AiguttVivet (Aude. arr. Car- canl. Valson, c. Salnte-
cauonne. cent. Peyriac- Mais (Gnrd). Cinonlcu» de Terrltoriuin de
Céclle).
Homines de Alesto, 36. Ardsone, Arcljono,
MlnervoU). 198.
Aqua Vlva. 181 Berenga- Alalgaga in Sopet (vlnea que Aide (flumen). 'Voir Aaâe.
rius. Bernardus Pontit. vocatur). lieu n. i. près
Aldebran (pradt. Voir Prato
Pondus Gutfre de Aqua de Borja (Espagne), 5g5. Aldebran (de).
Vlva. 63, 181. i93. Alaon. Voir Alagôn.
Aldenborg, Aldenborgh. Voir
Aigullhe (Haule-Lolre, arr. et Alava. pr. (Espagne). Rcx tn Audenbrotk.
cant. le Puy). De Crotls Ataba, 100. 386. 4g$. 546.
Aculet, 5i domus quam Aldigon, Andllgon (senior in),
vocant Crotas de Agulea, Aloyraco (de). Voir Alairae. lieu n. I. en Espagne. 4i£.
5a. Albagnano, Albannano (Pe- Alelano (de). Voir Alinya.
trus de). 4o5.
AlUy.U-Haut-Clochtr(Somme. Alembon (Pas-dc-Calali. arr.
arr. Abbetille). ou Ailty Albalate de Ginea (Espagne, cant.
Boulogne-sur-mer,
tar-Noye (Somme, arr. pr. Hucso», part. Jud. Guines). Guido de Elem-
ou Fraga). Villa atque cas- bonn, 375.
Montdldler), Ailty-sur-
Somme (Somme, arr. tellum que dicltur [sic]
56a. AUnçon (Orne). Comte d'Alen-
Amlens.cant. Plcquigny), Albsllat,
çon, 550.
Arnulius de Aillaco, 587. Albanla. Voir Aubaijne.
Alentano (de). Voir Alaiqnr,
Alngen. Voir Enghien. Albannano (de). Voir Alba- Alinya.
Alnlls. Voir Nyts. gnano (de).
Alinya (Pyrénées-orientales,
Albardl (caslrum). Albarid. arr. et cant. Perpignan}.
Alquaroça (Atz de). 3g8. Voir Alberite. ln Alelano, 33g Beren-
Alrel (Manche. arr. Saint-LA,
Albeduno(de). Voir Bétu(Lc). garlus, Vldlanus de Alela-
cant. Saint-Clair). Wnll-
lerraus de Acrel,
Albcnlaco (de). Voir Aubigny. no, Alenlano, 33g, 35R.
54 1.
Aibertte Alera. Voir OIHère.
Aitellam (Espagne, pr. Zara-
(ad). Voir AhelUt
goza, pari. jud. Borja). Aleile. riv.. atri. de l'Ave (Por-
AUne, riv.. affl. de l'Oise. Cnstellum de Alberit, en»- Atlste, 5ao
tugal) Ripa
(Marne, Ardennes. Alsno trum Albardl. villa de Alesto (de). Voir Alalt, AUX.
et Oise) Inter. et A*.> Albarid, 177,384.
nam, 655. AUl (Aude, arr. et cant. Ll-
Albero (Lupus de), 4ga.
Alvar. Voir Aibor. mous). ln inonasterio
Albi (Tarn). Vicomte d'AIbl. Sancte Marie He-
Elecll.
Attelle* (Alsno. arr. Laon.cant. 8C.ra;Ermengaldus Dal- lecti. abbas ejusdem locl.
Craonne). Molendinum ad rlcclil Alblens», 46a. 55. 50, 67. 7O. 77 Ber-
AlseUsm, 655. »5i. nardus de Alesto.
Mblc*(GullIemd'). 461
AJudn (villa que dtcltur Aju- Mbigny (Guillaume Pondus Andreud'Eteil,g5.
à'), 3-ta.
da, que vocatur. que f»(c ] Albon (Drame, arr. Valence, Atexano (da). Voir Allxan.
vocitint Avtda [cori*. Aju- canl. Saint'ValIlcr). Co- Tarw
da], loc. n. t. en Portugal, Affina (Esp»gnê. pr.
met Aiblontnslt, de Al-
gona. part. jud. Tortosa),
19S, no,36i. bion, 43i 61, tn Alfaro. Fertunlo Lopeç
Alaba. Voir Ahva.
A!brtncis(df;.Votr.<4i>r<Mche». de Altar, 4g3
TABLC ALPHABETIQUE DKS NOMS DE LIEUX
<fi
AnU». Voir NyU. h, 4o. 69, 87, ai, i46, ArgemfKnée, *tt. Narbonne,
Anjou, trente d'Anjou. Ande- •Si, 177, 319, s66, jo», cant. Ginesta»). Petrus de
aiforntn. Andtgevorum, Si4, 3éi. 33S, 338. 3L, ATgeiM»,474-
Atedegâveàliam, Andega- 38i. 38o, 390. 398, «07,
Argetij(Itnbertusde). 35a.
ventU cornes, 8. ta. a34, 4i4, 4i5. 4i6. 4ji. 434.
denaiil Ande- 44i. 455, 456. 466, 473. Argent. (Hugo de), a56, 371.
3*8, 477
gaverues, 53. 476. «79. «8». «94, 6o5, Arguedat (Espagne, pr. Na-
Annieae. Voir Anlessa. 534. 643. 649. b5;, Ba; varra, part. Jnd. Tudeia).
serra» mlllcie Templi at- Gard» Garcez de Argat-
Anogalo [var. Avesac] (Villa ln Aragone, Porcel de Arge-
quemagbter du 44?
de), loc. n. I. «a comté de servus et frater Ospitalis das, Argaedas, 44o.
Foix, «jg.
atque prior ln Aragone, AtWs (Petrus
,4n# (Belgique, de), iW.
pr., arr. adm. 553.
et cant. Liêgo). Villa que Aria» (portus de). lieu n. i. en
Aragon (Aude. arr. Carcat-
dictlur Portugal. 11.
Aunlt, 589. «onne, cant. AUonne).
Ariige, riv.. affl. de la Ga-
Antegol (tn rlperiam d'). 335. Guillermus Rogcril de
ronne (Ariège et Haute-
4ftfiiw>(Alpes-marlllme», arr. Aragono. 63. i4a, 370.
Garonna). Fluvium Are-
Grawe). Anlibolensls epls- Aralato(de). Voir A.ltt.
gie, quod appcltatur Are-
ropm, ». Voir Laramel.
Aramet. gta, 139.
AnlUtche (Terre Sainte). Data
ArMttTi(BodrigoPetrode),546. Arlet (Bouches-du-Rhône). ln
Antlochie, aoG;prlnceps Arblncts clvltatc ca-
Anllochle, Anllochcnus. (de). Voir Avranehet. Arelate, 35a
Arborbel pltulum Arelatensls a8i
Anltocotius, i, 87, 306 (villa que didlur),
lieu n. I. près de Caudeval ArcUtenslB canonicus.
palrlarcba ««dis Anlio- t65 Calvaria, Celveira,
chene. 106. (Aude), 46a.
Chalveifi, Chaherla Arc-
Antricait. Voir Bnlreckaux. Arcaj. Voir Arques. late, Ar«tatensis. «68, 190,
Anvello Voir Hanvoilt. Archano (via que de Petronillus Mi-
(de). pergit 108. iga;
Archano »d.), lieu n. I. mus de Aralato. 3Co.
Apia. Voir Sppet. au comté de Fenouiltedès.
Aprey vHaulc-Marne. arr. t.an- Arnay-le-Duc (Côle-d'Or. arr.
264.
Bcaune), ou Arnay-tout-
gres, cant. Longenu). So-
Archos (de illos). Voir Losar- Vitleaux arr.
ror de Asptlnco.Oi. (Côte-d'Or,
eot. Semur. cant.
Aqua (comba Vitttaux).
\corr. Combal Arclaono Pondus de Arnai, 33o.
de). Voir Coamedègae.
Arcisone, (de). Voir
Alcyon. Arauca (Portugal. distr. Avel-
Aqua Bella. Voir Atguebetle. Arcos (de Illos). Voir Losarcot. ro). Aroca, Arouka, 19,591
Aqualada. Voir Igualada.
Arcy -Sainte- Rtililue (Aisne. Arques (Aveyron. arr. Rodex.
Aqua Viva. Voir Atgun-Vivet. arr. cant. PonUlc-Salars). Pe-
Soissons. cant. Oul-
Aque Belle (priorj. Voir Al-i. chy-Ie-Château). Attarde trus de Arcar, 381.
gucbellc. Arsolo, parroebia, decima Arraçaçol. Voir Hâtai.
Aquilar (Petrus de). 5t8. 5ig. Arscll, 204. Arrada (Eiemenno de). 543.
Arcisclio, Araag, Arzacho,
Aquis (tterbertus de;, 611. Arras (Pas-de-Calais). Evèque
Awag (Pei rus de), 284, d'Arras.
Aqni» VWIs (icrrltoritim Atrebatensls, At-
Je). 3oo. 3i4. 34i. trebatensia
lieu n. t. ou* dépend, de eplscopua, 4.
Arda, Antes. Voir Ardret. 45. a3i, B t, B 4, B 18:
Puyloubier (6ouche$-du-
3i6. Ardon, faubourg de Laon Atrebatenais abbas, a3i
Bhône),
(Aisne). Apud Ardoncm. abbas Bratl Vedasil Atre-
Aquitaine. Duc d'Aquitaine.
331. batensls. aaO Helnrlrus
du», ducissa Aquitanie, Ardret Mr. Atrebatensls, 205.
Aquilanotum. igi, 196, (Pas-de-Calais,
ïj3. Salnt-Omer). Dotninusde Arraval. lieu n. I. en Aragon,
3«4. a3», 3o5, $1,
465, 491. 661. Arda, 375 Arnulfus de 605. 606.
ln Aragoue, Ardes, a85. Arrotellar. Arrontellar (Se-
Aragon. 34g roi
Are«s (de Illas), lieu n. I. en ntor In). lieu n. I. en Es-
d'Aragon, prinepps, re»
Espagne, 497. pagne. 4i5.
Aragon, Aragonenait.Ata-
gonenslum, de Aroeurt(Wllelmu» Awell (uairocbla). Arsdo (de).
Arago- d1), 448.
np, in Ar»fo. Aragon, Voir Voir Arcj'Snlnte-ltetmae.
Aregta. Artige.
Aragone, Aragoni. ,\r».
Ajrelale.Areiatcnsls.Voir^rte». Arlanegul (Ferrande de), 4o4.
gun. pttncfpj regnl Ara-
Ar«tt.i9. Voli* orangé. Arlaioiia(Eiu*got.nr. Huesca.
gonii, r«anl domtnator
part. jud Barbaslro.
Atagoneniu, corne* domi- Awnls (Hugo de), 448.
avunt.el Qradoi. In AtU-
nons, rpgnsnsln Aragon, Argaedas, Argedu Voir *ona, 455.
(de).
Aragon», Ar.-igonia, G. »C. Argueilui. Artew (Arrtmnn de), 473.
TABLE Du NOMS DE I.1XDX
ALPHABÉTIQUE j5
Arlieha (Dominico de), 554. Anbatine (Conèie, arr. Brive, Auriniaco (de). Voir Origny.
Arttgaet (Aude, arr. Uraoux. cant. Beynat). Obaiintnse Auslcensis, Ausi*n«ls. Voir
cant. Axât). Raimundus monuterium, 699. Aath.
de Artigas, 46a. Auberteili (tertninfum de). Ausona.Ausonenils.Voir Vich.
Arundel (Angleterre. Susses). lieu n. i. dans la région
Ausorum (ad curiam [corr.
Comted'Arundel. «19,37a. de P&enas (Hérault), n5.
Curiaml). Voir Courti-
Arzacho, Anag (de). Voir Aabigiy (Haute-Marne. arr. tol».
Arciacbo (de). Langret, cant. Prauthoy).
Aauoue. riv., atfl. de la Save
Arzens (Aude. arr. Carcas- PotesU»deAlbenlaco,B7. (Haute-Garonne et Gers).
sonne. cant. Montréal, c. Aath (Géra). Archlepl&copus Alsalium, (lumen Aliavi.
Arzens-et-Cornellle). Cap- Auslensis [var. Auslcen-
Alsavum, 73. 83, 88. g3.
pellanus de Anencs, 467 sis], Auxlenab, in Auxi, 6.
Aulignac(nèr»u\l. arr. Béliers,
milites de Arzenc*. 45g. 73. 338.
cant. Munrlel). Bernardus
Ascbatlz (heredlUs de), lieu Auçola (Bernardusde), 575. de Bal m». Deodalui. Pe-
n. i. en Portugal, io3. Aude, fl. (Pyrénées-orientales trus, Willelmus do Altl-
Ascnelras, loc. n. i. en Rouer- et Aude). In Aude. 85. nsc. Altlnacho, Altiniâcco,
gue, 537. 3i3 fluinen Alde. quod Allinlacho, AIUnlaco,3o8.
Asin (Espagne, vocatur AUx, (luvius 4oo, 4ta, 44a, 443.
pr. Zaragoza,
de los Aude, qui nominatur Au-
part. jud. Egea Autre (Haute- Saône, arr.
Oaballeros). Gard Arceç den, 64. 346. >58, a63, 367, Gray). Décima, clericus.
de Asin, 4gg. 38a, 3i3. 3i5, 46a ripa- de Alteri, 33o.
ria Aide, prcposltus
Aude. 63. 116.
Aske. Voir Asscht.
(56. 437. 433. 463. 5a4. A«/aa(Saônc-el-Lolre). Eduen-
Ainava [var. Aiuaaa], Gull- sis epljcopus, 540.
Audenbroek (Belgique, pr.
telmus de. 139.
Flandre orientale, arr. Auures (Guillelmus de), 1 44.
Asperoj(adlpsos).VoiM«pre«. adm. Audcnarde, cant. et \o\rAueh.
Auxi(in),Auxiensis.
<Upre«.««ant-nionUdes Albè- c. Renaît). Willelmus de Ava. Voir Ave.
res (Pyrénées-orientales). Aldcndorg [var. Alden-
Ad Ipsos Asperos, Avallni. Voir Boat-de-Per.
lio. borgh], 375.
.\sprlaco (de). Voir Aprey. Audomarensls Voir Saint Avalmedlna(SandoSangii se-
Aitehe (Belgique, Orner. nior), 4ga.
pr. Brabant.
arr. adm. llruiclles). Ar- AulnoU (Aisne, arr. et canl. Avalonls (terrilorium). Voir
naldus de AsVe, 363. Ollon.
Laon) Robertulde Alneto.
Asso (Tomeii 555. Ave, fl. (Portugal), *;irca pon-
d'), 544.
tem do Ava, ig.
Ast (Sania d'), 5g5. Aumencourl (Al«nc, arr. Laon.
canl. i.oucy-lo-ChâUMii.c. Avcnlono (do), Avenloncii.il»,
.l«/«flu«(Hautcs-Pyrcni!es,arr. Avennlcac
Au(Trlquo-el-NoKcnl; ou rlvitalis eccle-
et cant. Bagnères-ilc-BI-
cant. Crécy-sur-Scrre. c. sia. Voir A vir/non.
Korre). Petrus de Asluga,
Soi. (jouvron-ct-Auinencourl). Avère. Avero (Sanz Sanï de),
Apud Aumenclcurtcm, 534.
Astusella (Galin Garces do). 555.
4i6. Avcsac. Voir Anogato (de).
Aunis. Voir Ans.
Asuana. Voir Asnava. Avla.llcu n. I. en Portugal, ta.
Auraslca, Auraslcensi*. Voir
At (Eiemcn Avlda. Voir AJuda.
d'), 476. Orange.
Atax Voir Aude. Avignon (Vaucluse). Avento-
Aurelianls, Aurellanensis. Voir nensis ecclcsia. episcopus,
Alhlet (Pas-de-Calais, nrr. et Orléans cecleta Sancli Johannis
cant. Arras). Parrochla, Aurengln. Voir Orange. Banlislao Avennlcae civl-
villa liadensis. ai6.
Aurenlacum (ad). Voir Avri- lalls, 3o Gaulridu» de
Athonis Curie (de). Voir A Uan- Avenlone,
gny. 307.
rourl.
"Auriae (Aude. arr. Carcas- Auinyo (Espagne, pr. Barcc-
Atrebatensls. Voir Arras. sonne. cant. Moutliou- lun», part. jud. Mnnrtss)
Âttaneoart (Haute-Marne, arr. inci). talberliis.lattnarus. Bcruardus Petri do Avi-
et cant. Wbssj) Hato de Petrus do Aorlacco. Au- nione, 7g.
AlbonU Curtc, i38. Jlacho, Auvlxco, j38, aG3, Avha, Avlsan, Avlssno (de).
Atlrchatcnsls. Voir Arrat. 38», ,500. 40r. Si». 4J3. Voir VUan.
Aubagne (Boiicheo-dii-Hhrtnc. Aurlaô lAvejron. arr. Rode», Avo CAubcrlus de). 4Si.
arr. Marseille). Castellum cant. Cassagnes-Ddgo- vluoine(Cdte-d'Or. arr. Semur,
de Albsnla. Uerengarlus, nhès). Ademars d'Ahil- cent. Viltcaui). Villa que
Ralnmndu», Rotbaldutde rlsc. 584. A voulu m dlcllur, in villa
Albinl», 316. Aurlaslcensit. Voir Orange. Avonlo. 64o.
î§ TMtVK ÀtPHABfcriQUK 1ÏR8 KOM8 OB MKTjrx
BdioGo.BelIog.BeUo Loco (de). Herriae (Aude. arr. et. cant. Bestorre». Voir BfdarrUt».
Voir BeS-loeh. Carcassnnne). Ville de Betencort (Engemnus de),
Beilo Monte (de). Voir Beau- Berriacbo, bonor de Bir-
687.
riacho, 3ot.
mont. BeihUem (Terre 9alnte). Da-
Berria* (Ardèche. arr. Lar- mua Sancte Marie de Be-
Bello Ramo (Hugo de), 379.
gentière, cant. les Vans). thléem. 3g.
l!etmes(Willelmus de), 553. Ab Beriaeo, 676 Ray-
Belmunt. Beth». Voir Btut.
Belmont, Belmonr. mundus presbiter Ber-
Voir Beaumont. riu, 436 Petrus. Ponto Betbsan. Voir Btuan.
Belran (Teodoricusde), de Beriu, Berriaj, Ber- Péthunt (Pas-de-Calais). Ro-
489.
rlax, 4a5, 436. bertus de Betunla. t6.
Belud«(aIodlumde).Heun. i.
au comté de Barcelone.go. Berroia, loc. n. i. en Espa- Betiani(U.), Betlano(de). Voir r
gne, 3g. Btuan.
Belvacensia, Belvacum. Voir
Btrry-aa-Bac (Aisne, arr. Betunta. Voir Bilhune.
BeaavaU.
Laon, cant. Neufchâtel). Beuviter. VoirBono
Belveder (castellum de), ch. Viler(de).
Boirl, 555.
n. i. dans Il région de Ri- Bcxin [var. Botrln] (Roger
Dertaignemont (Aisne, arr.
cherenebes (Vaucluse). de), 440.
Vervins, cant. Sains, c.
593. Ber (mas dol), lieu n. t. en
Voir Beau- Landifay e I Bertalgnc
Belvecri (portus). Rouergue. 5iiJ.
mont). Bertheignimont,
voir-tur-mer. ad Bretinimontem, 555. Bezanis. Betano (de). Voir
Belxld. Voir flttchiU. 600. Betsan.
Bènae arr.
(Hautes-Pyrénées, Besalii (Kspagnc, pr. Gerona. lihier» illlrault). Camlnus
Tarbcs. cant. Ossun). Olol). Bistllu- vadit. Bilerrim.
part. jud. qui
Dodo deBenac. fiot. nenslsarchllevita.38; Bav- vlcecome» Bllcrrrn-
ai5
Benavar, Henevsr, Benovnr blstillitnensium cornes sls. 4o». 487, 594 Rogr-
comtede Rctalû, 71 4io. rlits Bltcrrensls.de B(der>.
(Ferrer de). 39». 359.
Bcncro (portus de cabeça dei. Besançon (Doubs). Bltunttna mterrl.BlUirls,/14,B5,5f.,
llcun. i. en Portugal, 11. Beall Protomarlyrls Slo- 76. 77. 86. 87. 8p.
57.
Voir Bena- phani ccctesla, 444. lis, 63.169. 103, 270, 462
Benevar, Bcnovor.
Biterrensls monfta, de-
var. Resçano, Bcsclano (de). Voir narll tliterreinses. «87.
liera. Voir Beire. Bettan.
308. 4oo. 4oi, BiG.
Herezicurte Voir lirai- Besocla. Voir Betonce.
(de). Bètu (Le) (AudP, arr. Mmoux,
cour/. Besos, riv. (Espagne, pr. Bar- cent. Qulllan, c. Sainl-
(de). Voir celona). Flumen Blsocll,
Bcrgfnsls, Bergis Just-et-leBétu). Bernar-
i35. de Albe-
Bergues. dus Slrmundl
llttoucc (Ganl. nrr. Mmea,
Bergna, Bergua (Fortunio de;. duno. 462.
cant. Margueriltps). Villa
33C. 4i6. Bldoelis. Bldodo (de). Voir r
que vocatur Bfsocla. 365
Bergues (Nord, arr. Dunkcr- Redoclo (de).
Caslpllanus Bergen- Bessa (lerminium Sancte [sic]
que). Bldono (de). Voir Bédouin.
sis, do Bcrgls. 7. >3i. Andrcc de). Voir Saint-
Gislebertus Ber- Riel (Espagne, pr. Zaragcua.
360. 275 ,\ndri-de-Fesles.
part. jud. ,So»).C»3tange in
gensls, g8. Bessan (Hérault, orr. Métiers, nid, 69.
Beria. Voir Beire-le-Châtel. rant. Agde). Hninardut
Bielforat. Voir Belforalo.
Bcrlaco (ab).B«i»z. Voir Ber- do Bcclano. 58 Ugo Ht-
llnii), de Beçan, Beclauu. Bknvllle (Haute-Marne, arr.
rias.
Beiano Wassy. cant. Chewillon).
Bemeford de), Bccyano. \corr.
(Remundus Finis Buiniville, i38.
Beciaiio], Besçano.Bncla-
485.
no, Belluan. Bellsno, Uc- Blerbeek (Belgique, pr. Bra-
Bernort. Voir Btrnol. wnls. Bctano. 81, g5, bant, arr. adm. et caot.
Btrnol (Aisne, arr. Vervins, ifiO, i6p, i63, 16O. 181, Louvain). Wlllelmus de
canl. Guise;. Amouricus, ipi, iq3. ao3, 333, i36, Blrbccbe. 96*.
Gulscardus de liernorl, aio, 24a. aifi, i'i6, s54.
Bigorno. Dirgono (Milo dp).
Brenordio. 665, Coo. a5î. 358. 363. atlj. a85. 330.
Bernois (Aude. orr. Ll- 367, J70, 37(1. 377. j8i.
(l*t) Com«, coniillssa lîf-
cant. Cbalabre, e. aS-j, 367, igb, 3ui, 3oi, Blaorre.
tnoui. 3i'i.
3uS. 3o- 3i.i. •rnrrc, BlfOtrlUnus.
Saint- Jeau • ile-Paiacol). 3o8, 3i3.
601.
Villa de V«rnox. 5o4 3i5, Agi.
Bllforad, Hilforado, Bllforaln.
Ralmundus Gulllelml de et canl. L1-
lUue (Aude, arr. Voir Belforato.
Vcrno», »oî. motiï. c. Ff»teset-Saint-
Berolt. Voir Verueta. André).VIIt3«]i'Beth5«.8(). Rllle la fOutlge de). M9.
80
TAKUS ALPHABÉTIQUE i>K> NOMS Dl
BUikH. VoIrSaW. Blumato, 3M Guiilel- Bonloc
Blrbeche. Voir Bierbeek. (LuU! de), tu.
mus, Petru» Rilmundl de liontnc (Btdal de). 5o5.
BIrgono (de). Voir Blgomo lilumad, Blumato. 366.
Bonnewtl (Rure-et-loir, »rr.
(de). Blosevile (Jordanus de), i58.
Blrriacho r.h4te»udun).Abb*»,prior
ide). Voir Berriac. Bluinad, Blumat, Blumato SancU Florentin! Bone
Bitillunenila. (de). Voir Blomae.
Voir BttalA. ValHi, 5io.
Bldenc (ripa). lieu n. I. dans fU>ata, Boazone, Bo»iono, Bino Viter.Bouvilerftxu-. :Beu-
la région de Doiizens (Bernardus de), 164, 173, viler] (Ofmont de), 367.
(Aude), 166. S78, »79, 196, 307, 357, Mo.
BImcU 36o. &00. 5i5. 530. D47
(flomen). Voir Besos. BoqaifUnt (Espagne, pr. Zara-
(Elhlarus de Boaso, Boa-
Bistorra, BUtorris, Bijluris. goza. part. jud. Borja).
Voir BèdarrUe*. zone). 190, igj). Boquientcb. 643; ecdeila
Boccenlc(B. de), 475. deBochlnenic.Buccunelc,
Bijuntina. Votr Besançon.
BomIo (Bobertut de). 317. a6. 4o5 frater Domingo
Biterrensis, Biterrls. Voir Bi-
Bochlncnlc. Voir qui tenebtt Boqulennlc,
ittrt. Boqulûenl, 343.
BUan. Boe. Voir Bouy.
Voir BUe.
BorL>oto,Borbotone,Borbotono
Blicata. Voir Vlzcaia. BcttingluiBtigiqM, pr. Flan-
dre occidentale, (de;. Voir Bourbonton.
BUe err.idm.
(Aude, arr. Narbonne, etcant. Bordeaux (Gironde). Arctale-
Ypres). AlUre de
cant. Glnesta»). PetrusSIc- tiiscopu.H Bardcil.
Borsinghe, B 4. [eorr.
rrez. Pontlolus de BIzan, 448.
Bobcrliu. lieu n. I. dans Durdegalensls).
6). la
Bordellis. Bordello. Bordelit
nVrfnn d'Orlgny-Salnle-
Blaca Bodlc. VoirBlacbaBodic. (de). Voir Boardtaux.
Uenolle (Aisne). Coo,
Blaca Fort. Voir Blanehtfort. Rordêret (Hautes-
Bol. Voir Bouy. Pyrénées,
Blacba Bodic (terra que \ou- orr. et cant.Tarbes). Vill»
Ilolri. Voir Derry-au-Bac.
tur), *d Blacbam Bodlch, que vocalurBordora.«, 5oi
Colson. Voir Buisson.
super Blaca Bodlc, Bia- Borgn. Borgo. Voir Borja.
cliflm Bolc, lieu n. 1. près Bolspctos (usque In Boispeto», Borh (ad porluin tlo). lieu n. I.
et a Bmopclos
de Valf<!a»(Vaucluse), ino, usque dans la région de Boalx
S96, 3a4. 5g8. In.). lieu n. i. en nouer-
(Vouclusc). 307.
Blanc* Fort. Voir Blancheforl. grie, 585.
florja (Espagne, pr. Zaragoia).
llolssnn. Uolssono (de). Voir
Blancba lieu ln ~6'. '77. ~5 in
(campu» de). Bulison.
n. I. dans la région d'Es- Illaobballa de (l'orge. s66;
Bolbec? (Seinc-inKrieure, arr. ln Itorga,
péroza (Aude). ao3. Borja, ad illam
le llnsre). Hugo, Wnlte- undc
ftlnnchefort, ch. ruiné porlam exeunt ad
(Aude. iu« do Bolcbcc.
orr. Umoui.cant.Cout2a, Bolebek, cccleslam Sancll Mtchaclis
54». juxtn murum.
c. Bennes-lcs-Bains). Ar- 3()8 Jus-
Boiboto.Uolbotone Bolbolono licla de Borg». Borja, 100.
nallus. Dernardus, Il.il-
mundu» de Blaca (de). Voir Bourbonton. IVj; Geratdus, Gtratdus
Fort,
Blanca Bolcenela. Voir Itouttenois. Herlrandus. t'erde Borga
Fort, 65, 60, 57.
76, 77, 160, 435. Boldol. Voir Boutols. Borjn. 177. 384, 407 Pe-
tru» Taresia ln
Bloton Dolea ( Espagne, pr. et pail. t. Uorga.
(Arnulpliua de), a5g. Borgac. Borgo, Borja, do-
BUraneourl jud. lluosca). Bamon de minons
(Aisne, arr. Laon, Horga, 17- 93,
cant. Coucy-le-Cliilleau). Bolela. 4*6. îGG. 3St. 384, 38q,a tf\
lilcrencort, ln Bleren- Bolebec. Bolebek. Voir HoWec. «08. \r>.
curte,448.655. Ilolcla. Voir Boita. Horrnd toc. n. I. en
(villa),
HlCi(Arnaldusde), 371.o. Bollent (llaimericusde), u. Fpnoullledè», i3g, 147.
Blnensls. Voir BMt. Bolonta, Boloniensls. Voir 1 Uosanevllle. Bossnlville (olo-
Btob Boulognc-sar-mer. dlumV Voir Houtnnville.
(Loir-et-Cher). Comte
de Blols. Blciensis cornes, BoUann (Espagne, Hues- Boschet (Gullbcrtu» de), 3j».
pr.
g. 38,60, 1 «3 Etienne do ca). Senior In Hollonuii, Bosco. Bosq (Peirus de), 174.
BloU. i>4. a3i, a6i. Bollanli. 4t6. Bo»wll. Voir liouiioit.
Dlomne (Aude, err. Carcas- Bon» Valle (Bs'iulfUs de), aoi. Bo«rin. Voir Bwln.
«onne, tant. Peyrlac-Ml- BoneVallis Voir Bon-
(nbbas).
neno!s). CéiUuhi ntMt. Bou»nttla(Gulllelmu»de).fi93.
quôd
vocalur Ulumat, Boutogneiur-mir (Pa"KJe-C«-
bonor, Bonlez (Belcique. pr. Brabant.
slodlum, tllla deBlumad, l»ls). Comte de Boulogne,
•rr. adm. Nftelle», cant
Blumato, corne», comlt|»s» Botonie,
6», »58, 263. WavrtO.WUIelmuadeBon-
sS», 3C6: capelUnus de Bolonfensls. liofcnicn-
lerl». iG. 1 siurn. n4. »o5. j3». ai)i.
TABU Dtfl NOM» DX t»UX 8l
ALPHABÉTIQUE
«9, 48*. 483, 484 Otïo 6t. 33o. 64o cornes Uur- ferlui de Subrandaco.
deBolonla, tti. gundle, de Burgundi», S, 3ot.
Bonn (Humfrldu» de). 17g. 43. Ui. Braow. Bra«la. '(Pbilippui.
(Pbllippm,
Bourbonton BotutenoU (CAte-d'Or, bit.
(Vaucluse, arr. Willelmui.de). 117. 318.
cant. Oijoo. cant. Selongey).
Orange, Valrèas, 1 Brayc (Aisne, arr. Soltson*.
c. Rlctawencbe»). Caslrl- NocheriusdeRoIceneis.Sr. i cant. ValUy). Brai, £55.
|
lum, currum, opidum de Boatsois (Nord, arr. Arcanes. Bratleourt arr.
(Mme, Uod.
Solboto, Bolboton. Bol- canl. Msubeuge). GiuM- cant. Marie, c. GrandJnp-
botoo*. Bolbotono 173, dus de BoMOii, 369. Territorium
et-Fay). de
3u, 357, 36o, 4(3. 463, Bemicurte. 655.
Boot-dA'Fer (Aude, arr. C«stel-
«89, 656, 5n3, 696 terri-
cant. et c. Fan- Brecenils. Voir Broya.
torium de Bolboto. Bol- naudary,
jeaux). Bertrandus de
botone, Borbotone, 100. Bremte, Brerato," Brempto,
javalla)zt 461,
Avallaz, Bt'rlrandua Brente, Brento
144. 3*5, 396, 317. 360. (dedma,
665. 5go, 698: territo- BouvHer.VoIr BonoVllerde). terra.' 'Urrltorium de).
rlum de c«tte)k> Sulbci- lieu n. I. eontlgti au terr.
Bouy (Marne. arr.Cliâloni-»ur-
tone. sii de du cb. de Bourbonton
sUgrmm Marne, cant. Sulppcs).
Bolbolone, 4o8 molen- Boe, lnter (Vaudose), i5î, iii, atf.
Apud 4go
dlnum de Bolbotone. 5g8; Bol et 60. 979, 996. Î97, 470, 598.
senlores cattrl Buibuto- 699.
BûBtanvlUe (Meurthe, arr.
iil». domfnido Castro Bul- Brenordlo (de). Voir Btrnol.
butone. 1 >3 Uertrandus Nancy, cant. H«rouf).
Alodlnm Bosaoevlll». Bo- Brente, Brento. Voir Bremtr.
de Oolboto. Bolbotone, snniville. frstre» BomuI- Brescia (Italie). Datum Brille.
Holbotonn, Borboto, Bor-
vllte, 3g6. B at.
botone, Bulbotonc, Bur-
bltone. us. i3i. flou:o(s (Haute-Loire, arr. et Bretagne. Comte de Hrt tn^n,
i»3,
161, 168, 174. t8p, tgo. cant. le Puy. c. Coubon\ 19; duïBrlIonnle, î3j.
Ratmundus Ponlli de Uol-
igg, 3>4. 3g5. 3>S, lot), Breteuil-sur-Ncyt (Oise, arr.
dol. 5i.
46g. 470, S16. 598, 639, Clcrmont). Apud Brllo-
530. 565, 5rjo. 098: Gi- Boredcine(Bemardusde). 45>. tium. jî5 Berardus, Si-
ratdusde Borbotone. 190,
de l'olbo.
46g.470. mon de Brltolto, 3' 995.
5g8 Mcholmis Boxadmt. *'olr tluizadorx. Bretinimontem (ad). VotoBer-
to. tlolbotone. Uorboto,
Brabani. Brabantla, dut lira- laignemont.
Horboton.Horbotonp.Bul- banlle. a6», Brette). VolrfîroK«.
butooe, 161, 199. 935,
UrâMin.Brncârif (clvllas), Bra- Bretult de). 448.
997, 394, 395, 396. 371. (Bvrardo
iob, 4i3, &3o; Ugo Bur- c«rcn«ls. Braebareasli. Breutt arr.
(Le) (Calvados.
butonl. de Bolbot.i, Bot- Voir Braga.
Bayei», cant. Trfvlères).
boton, Bolbotone. Ilolbo- Braga (Portugal). in clvllate HugodcBroHo.Su.
tono, Borboto. Borboton, Bracara, Hracartc, 10. 11 Voir Bralrne.
Brlanla.
Borbotone. Borbotono, qiiodsni dornu» vldflicet
Brlchesart. Voir Brlqumart.
llulbutone, Burbotone. linbllnculuni perpgrlno-
Hurbutone, Burbutono, rum. in metronolltana RHqaetsart (Calvados, »rr.
m. il», tat, ia&, >3i, urbequo vocalur Bracar*. Bajeux, cant. Cauinont).
iSa, 1O1, 164. 168, i7'i, 38i domus Tcmpll Brlcbcsorl. 611.a.
que
18a, 18g. 190, 199, aog. est In BracharenU i~W)tate, Brilannlsdui. Voir Bretagne.
a35, 391, 307. 312. 3a3, ûîo; terrltorlum Brnca-
BrItollo(de),BrlloHum(apud).
3j5. 39B. 397, 357. 36o. ronsli metropoll,35() nr- Voir Breteull-nr-Noye.
37t. 4o5, 4o6, 4t3, 45i, cblcplscopus Braciireiisls,
Brille. Voir Breteta.
46n, !r,o, 6i5, 617, 698. tn Bracara. 35g, 363,304,
BriiO (D. de). 335.
5ïd, 63o. 547, 558, 665. 38» Braotrense cdpltu-
686, 590. 5g3, 6g8, 598. Inm. Bracarrnaes «rctil- Brobur. Brobiirgsnsls. Voir
arr. Dun- dlnconi, canonlci. drius, Boarbowg.
liourbourg (Nota,
herquo). C§ste)lanu> Bro prcrenlor. prior. uethia, Brollo (Petro> de). g3.
de Brobur, 16, 363. 38i,5so.
burgf nsls. BroJlo (de). Voir Breull (Uj.
a3i lltnrlcu* Brobur- tirai. Voir Braye.
BrotUi (Haute-Marne, arr. et
genilj, 98. Braiine (Alir.e, «rr. Solison»). oint. Châtiment). BccIp-
Bourdtaex ? (Dromt.irr. Die). Furnuj In Brlanla, S55 sl* de Brettts, B 7.
Adetntrus ArnjJdus, Ar. Pclrus do Bratin, ao4.
Brouilla (Pyrénées-orientale».
mtndut de BordtlHs, Uor- Hrana. Voir Bralsne. arr. Perpignan, cant.
dello. Uordelt, 5*8, 5tg. Branttae, loc. détr. (Aude, (, 1 Tbulr). Parroclila Sanclp
Bourgogne. Duc de Bourgo- arr. C'iircassonne. cant. 1 Maris de Brujam». 48
gne, dui Uurgundl», 17, (Japendo. c. Monze). Ro- Infra termlnoi dr rllia
H
8» TABUE AMHABÉTIQIJK DUS NOMS ï» LIEUX
4f^ t _ fe 'Ê • jfc k ^d > h4
BruUn! et in «djacenci» flutw», loc. détr. (Aude, «rr. Baréta (Espagne, pr. Zara-
SanctoMarie, B«ate Marie. Carctssonne, cant. Ca. gOM, part. jud. Borja).
n8. 358; Bernardu^Gatt* pendu.c. Doutent). In ter- Ecsemen Garceli de Buro-
bertl, Petrus Ponell, Pe- miolo de Bubon, Buba- ta, 177.
trus Raymundi, Pondus rit», 64, 101, 167; in ter-
Sorgensls. Voir Bruges.
de Braiano, 48. 118, 358. minlo Sancti Martini de
Bubtrs, Burgo (Ponclus de). Sa8, 5ag.
Brojtt (Marne, arr. Kpernsy, 163, 167.
Burgundie cornes, dut. Voir
cant. Sét*nne). Nlcholau», Euccunetc. Voir BoqnUleni.
FrederJcus, domlnus Ilourgogne.
Sy- Buceio CGuerrlcu! de), a8.
mon Brectnsls, 18. Buriano (Fulco de), 35a.
Bugniol, Bugnol. Voir BuAael.
et Buriarnm (villa), BurlU, Buris
Brocafel (Aude, arr., cant. Hugo (In loco vodtato), lieu Voir Bare-let-Tem-
c. Carctuonne). De Bru- (de).
n. i. en Catalogne, 64.
cafoll, villa que vocatur ptiers.
tevml- Bulnlvllle (Bnfs). Voir Bien- Burota. Voir Baréta.
Burchafola. 63
villa de Burcafols, ville.
nium. Bujconem (ad), lieu n. 1. dans
Buires. Voir Bure-Ut-Tem-
1S9, 867. 870, 4s7. 433 la région de Jalez (Ardè-
capellanus de Hurcafols, plieri.
cbe). 688.
427 Bcmardus Arnaldi, Buition ( Vaucluse, arr. Orange. Buaseio (Iloso, Bulo, Guer-
Gulllrlnius Fabri. Guillel- cant.Valson).Bol»on,536; mundus, Ulricus. Wtdo
musSicfredl.Raiinundus, terminiuni de llolssono,
Tortus de), 60.
S tefanus de Uurcarols,a57, 183 Adomarus, Lauge-
4»7- 433. rlus de Boison, Moisson, Bussocy (Hugo de), 176.
Bruel (nemus quod vocatur). a33, 239. 630. Botty-le-Châleau (Marne. arr.
lieu n. i. en Picardie. 587. Baixadorx Chalon9 sur-Marne, cant.
(Espagne, pr. Bar-
Brucrlis ceiona. Sulppes). Odo, Petrus dp
(in), lieu n. i. près part. jud. tgua.
Kutiaco. 48g.
de Sainte-Croix lada, ayunt. Snlavinera).
(Aisne),
asti. Hatmundu» Wllielmt de liust Médiane, ltusto Mediano
lioïadois, 66. (mollno de), lieu n. i. au
Brugeira. Voir Brugeria.
Dulbutone dloc. de Tarragona (Espa-
Voir Bruges. (de). Voir Bout-
Brugensls. bonlon. gne). 493.
firugeres (liernardus de), go, Buxlaco (de). Voir Bmiy-le-
Hulllpot (Gaufrldusde). aS.
107. Château.
Brugcrla (Escolus de), itS. Bulzedonc(Bcrnardusdc),3io.
Muxopetos Voir Uolspetos.
Bunloi. Voir Dunutl.
Brugerla [var, Urugelra)
(Pontius de). 116. Bunlerls (de). Voir Jtonlet
llunnol
liruget (Belgique, pr. Flan- Voir BaAuel. a
dre occidentale;. Itrugcn- Bunol ? ( Espagne, pr. Valencla,
sis (Ipcainu, 569 |3K|jo- part. jud. Chiva). lilnlo),6.
Mtus Brugcnsis. aGu; cos- Cabaret, mont. et chateaui
Bunuel (Espagne. pr. Navarra, ruinés
tellanus Bur- (Aude. arr. Car-
lirugonsi». Garcia
part jud. Tudela). cassonne. cant. Mas-Cn-
gensls [«tel. de Urugl», iG.
Ar«2,Garcl.iOarcri!,Sango bardta, c. Lnjtour»). Gui-
98, 99, a3i, a6o. 375. Galinz de Bugniol. Du- Iclmus Bernardi de Ka-
Brugnen, Brunien (pars de, gnol. Hunlol, Uunnol, 109, barer. 4a8.
molino. homlncsdc). lieu J79. 48i, 597.
n.l.1. dans In région doKrés- Cabmont. Voir Caumont.
Burbaca.loc.n. 1. en Kspsgnr.fi.
cano (Espagne), 5o5, 65o. Cabrellono (de). Voir Chabril-
6C0 Bc- liurbitone. Burbotone (de). lan.
(Galln l)l«sco,
laicho de Brugnen, Bru- Voir Boarbonlon.
Cabreriis (Petrus de), 4o5.
nien), 3g5. Burburanum. Voir Barbard.
Cabriac (Aude. arr. Oarcas-
lirugolH(BerengaTlu*de), 139. Burbuto, Burbutone, Burbu. cant,
sonne, Capendu,
lono(de).Vo)rBour6onton. c. Douions). Collum de
Brulanl (villa). Brulano (de).
Voir Broultio. Burcafols. burchafole. Voir Cabriac. 193
Brunesslacum. Voir Bruses- lirucafel. Cabrlano(de).Volr Chabrlllan.
ntacum. Burdel (Gllcliu de;, M;. Cabrièret (Gard, arr. Nlines,
Brunlen. Voir Unigncn. Bure-let-TempHers (Côte-d'Or, cant. MarguerittcjV Villa
arr. Chatillon-sur-Selne, de Caprarla, 4>>-
Braspsnlacum \vm: Brunes- cent. Rfcev -sur- Ource). Voir Cadtronne.
Cadarona.
*l8cum](fore»laqiie\ulgo VllisDuitavum.Ri técclc-
nuncupatur). lieu n. 1. Caderossa. Voir Cadtrowe.
sla de Uulres, B 7 Gul-
entre Cormery et Atay-sur-
lolmus de Bure, liurls.8, CadaYistrla(lobannesde). 465.
Cher (Indre et-LoIre), 8.
t» Paganus de Dure», Gaderonne(\\ide, arr. Lfmoux,
Bruyano (de). Voir Brouilla. Buillj, t;, 61. cant. Qulllan.c. Lspéraia
OTS NOMS DK LÎRUX 83
TABLX AtPHABÉTIQCT!
Arnildus, Otto. Petrus de Calleviacum (»pud), lieu'n. i. 191, s65, 428. «3. 43o,
Castello Brientii (de). Voir Castridunensis, Cattrlduni (ah- mon, Karaon, (3a, 13-
Chdttaabriant. bas). Voir CMfeaaJan. 45g, 467, 5îi.
Ctstello Duplo. Voir Château- Ctstri 6»ucli, GaugU(E.).Voir Cauna (Arntldus de), 467.
double. Caiteljaa. Caunet? arr. Carcas-
(Aude,
CatUUoli (Espagne, pr. Bar- Castri Novi (Gosbertus. vice- sonne. cant. Peyriac-Hi-
celona, part. jud. Igua- comes). 399. nervols). Bernardus de
lada). Bernardus deChat- Castrl Novi (Ratmundus Ar- Caunis, 146.
tello Udull, 10a. art.
naldus), 616. Cauttenaijoult (Avevron,
Castellone (Stepbanus de), Castri RossIUonis Voir Saint-Affilque, cant. et c.
(6.).
46g. ChdUau-ftoattUlon Cornue). Caucenojoi, mas
(Le).
de Cauzunojol, 5i3.
Castellone (in). Voir Cattejôn Casiri Vetuli (6.). 33.
de Valdfjata Cauzunojol. Voir Cauttenuè-
Casiri Veiuli(Raimundus), 108.
Castello Novo (Willelmus de), jonls.
Castro (Gilelm Sanç de), 44o.
5a. Cavalerie (La (Arlège/ arr..
Castello Novo (de). Voir Cas-
Castro Duplo (de). Voir CM- cant.et c.Pamlera). [Ad vil-
teaadouble. lam construendam,]
lelnaa, Castro Novo (de). que
Castro Gaudl (de). Voir Cas- villa amodo Ville Pel vo-
Castello Veteri (de). Voir Cas-
tel VeU. te{fau. cabitur, tag.
Caitro ,'ulil (de). Voir Chdtel- Cavallo (Pontius de). 5gi.
Castellum Novum. Voir Châ-
Aillon. Cavanac (Aude, arr. et cant.
UaBneaJ-du-Rhânc.
Castro Novo. Castelnovo. Cas- Carcassonne). Rogerlus.
Castelnaa (Gard, arr. Alals.
tello Novo (Ratraundus Wllelmus de Cavanaco,
cant. Vézenobre). Jorda-
de). 4i5, 416. 460, 4ga. 86, 474. 5g4-
nus de Ctslello Novo, 36. 53a. 554. Cazilhac arr. et cant.
Cattelnau-de-Gurrt (Aude.
(Hérault. de
Castro Novo (Ymbcrtus de), Carcassonne). Petrus
arr. Béziers. cant. Floren-
•34. Quasilaco, 5g4.
sac). Bernardus Raimun-
dus de Castro Novo. 81. Castro Novo. Voir Castelnau-Ù'- Cedro (do). Voir Hideron.
Castelnon (Pyrénées-orientales, Guers. Castednou. Cegunolls. Cegut-
CegontoU».
arr. cant. Castro Rosen (de). Voir Cas- noie, Clgugnolis (Beren-
Perpignan,
Petrus Bernard) lelreng. garlusde), 308. 3i4. 371,
Tbuir).
de Castro Novo. i47- Castro Rossilinnis (de). Voir mi.
Castolnovo (de). Voir Castro Château- Romiillon (te). Célade (Im) (Aude. arr., cant.
Novo (de). Castro ChasUi Vc- et c. Carcassonne). Ad
Vetuto,
Ipsam Celstam, 377.
Castelo Gouges (de). Voir Cas- tult(Gullelmusde). 71, 78.
Catalaunensis, Cathainnensb, Cclans. Voir Seillant.
leljan.
Cathalaunensls. Calbala- Cclatam lieu n. i.
Castelono (in). Voir Casiillou. (ad ipsam),
nls,CatbaIaunis.Voir CM- au terr. de Marccllle
Castel Pcire (Berengcre de), lons-tur-tlarne. (Aude). i55. 166.
/ii G.
Catillon(K\me, arr. Laon.cant. Celatam Voir Ci-
(Aude. orr. et cant. (ad ipsam).
Castelreng c. Nou- lade (La).
Mmoux). Petrus de Cas- Crécy-sur-Serre,
vion-et-Cetillon). Walche- lieu n. i. en Portu-
tro Rosen. 435. Celerolos.
rus de Castelllone, 555.
Castel Veil (ort dal). Castello gal. «9-
Caturcenc. solidi. VoirCaAor*. Ccllarei Aurel. Cellares Au-
Veteri (ortus de), lieu n. I.
Voir Caussenué- reos(ad), lieu n. i. dans la
en Rouergue. 381. Caucenojol.
région de Ricberenchcs
CatlilU. ln Cartetla, 34g rex jouta.
(Vaucluse), 161, 190, 698.
ln Castella, roi de Cas- Cauchos. Chauchs (Gulllelmus
3oi, 46». Celtegos (tnedietas de palecio
tille, 10, tt, 3q. 69, gt. de),
de), lieu n. J. en Portugal,
111, i45. 4>o. 4g4, B a Caucoilberli (B.). Voir Col-
Imperator Castelle, in Uoure. »9-
Castella, 33 t. 338. 390. Caudeuat (Aude, arr. Limoux. Cempuis (Olso, arr. Beauval».
4io, 4g4. cant. GranâvilUera). Ne-
cant. Chalabre). In vatie
mus de Centum Putels,
Cai(iMon(Calvados,arr.llaycux, [eorr. Valle] de Vindra-
cent. Balleroy). Gofredus Pelius Hugo de Centum Pu tels,
nis, 4C> Amcllus,
deCastelllon. 611. do Vlndranis, de Vindra- 587.
no, 193. Cenoraannensis. Voir Mont
Catlillou (Aude, arr. Llmoui,
cant. Goutta, c. Luc-sur- Ctuls (Gaufrldus de), 3^6. (Le).
Aude). In Caslelono, 6o4. Cenlernago (in). Voir SaM-
Caumont(Aude, arr. Narbonne,
Caslllon (Petrus Ter- Ârnac.
de). tg3. cant. et c. Lfoignan).
Cailram Voir Chetltr. minium de Cabmont, Ca- Centum Deitres. lieu n. I. aui
(apud).
88 TASIJI VX» D*
JU-PRABÉTIQUIÎ KOM8 t«UX
de Brouilla
dépend, (Pr- Cespunola, ZtcponoUi (GiUel- Chantes. Voir Chaume.
rén6ee.orientaiea). 3S8. mu» de), 608.
Champagne. Comte de Cham-
Centam Pnteit (de). Voir Cem- Ceilerfeld. Voir ChetUrfield. pagne, comes Campanie,
paie. 5, 38. 60, n3. sé-
Ceslria. Voir Chuter. 555
Cêpie (Aude, arr. et cant. U- néchal de Champagne.
Guilel- Cbaarotaa (Berlrandus de), 3i.
mout). Arnaldus.
mus, Petrue de SepUno, a38.
ChampUUt (Haute-Saône, arr.
Sipitno 116, 160. i63, 533. ChabriUan (Drôtno, arr. Oln, Rlcardusde Chan-
Graj).
Cerba Mat* de la), lieu n. i. cant. Crest). Ainardus,Ar- llnto, 33o.
de Buisson naldus de Cabreliano, Ca-
p (Vauclu- Cbanllnto. Voir ChamplUie.
se), 536. briano, i34, i83.
ChantemerU (Marne, arc. Eper-
Cerced (Arnaldus de), i3g. Chatamera (Espagne, pr. cant.
nay, Etternay). in-
Cerches. Cerchie Huesca, part. jud. Fraga). ter. et Cantemerlum,
parrochit.
Voir Strehe$. Castrum quoddlciturXa- An-
g; aCantumerata,6o
lamera, Xalamncra, 314. selius. Guillermus Cor-
Cerdagne. Ceritanensium co- B. 33.
mes, 71. nez. Hato flllus Freherl,
Chalancey (Haute-Marne. arr. Odo clericus de Cantu
Ceresa (Garcia Necones de), Langres. cant. Prautboy). ). Jlerll, Cantu Merule, a8.
543. Guido de Cbalanciaco, 61 Charmoy (Aube. arr. Nogent-
Çeresuas, lieu n. i. en Aragon, Chalancon (Orome, arr. Die, sur-Seine, cent. Marcllly-
505.
cant. la Motte-Cbalan- le-Hayer). Terra Carme,
Cirtt (Pyrénées- orientales). Polrm flllus Rai- 38.
coo).
Villa que vocatur Cerel, mundl de Cbalancbo, 1 13 Charny (Seine-et-Marne, arr.
Jocfredus de Geret, 3oa. Chalmlsiaco (de). Voir Cher- Meaux.cant.Claye-Soutlly).
CirUly (Yonne, arr. Joigny, Apud Carniacum, 333.
mity.
cant. cerisiers). Villa Ci- Charots (Ortfme. arr. Monléii-
Chdloaa-aar-Alarne (Marne).
rillaci, a5 territorium Actum Calhalant9, Catha- mar, cant. Marsanne). Hi-
de ClrlUI, 317.
launli. 46. 7a, i38 cl- pertus Charrofoli, de Car-
Ceritanenslum cornes. Voir vitas Catbilaunensi), rouolls, Carrouoti. Cha-
74
Cerdagne. domus in vice [corr. rouols, Charroulis, Char-
rernon (Marne, arr, Chàtons- vico] qui dicltur Macella- rouolis, Charrounlo, i83.
sur-Marne, cant. Ecury- torum. sita non longe a 184. i85, 190, aog. 397.
sur-Coole). Apud Cerno- muro civitatis. 488 évo- Charrofoli (R.), Charroulis,
nium, 46 Milo de Cer- que de ChAtons, eplaco- Charrouolls. Gtiarrouolo
none. 46. 75. pus Galalauncnsls, Catha- (de). Voir Charols.
Certa (Johans de la), 4at. Îanen»l9, Gatbalaunemls, Charlret (Eure-et-Loir).Carno-
Voir Contrast. ratbalaunensium, 45, 46, tensis episcopus, Carno-
C(er]trast.
49. 5o. 74. 75, i38. 465. Icnslum presul, 8. »5, 3i.
Ceruscledo(locus que vocani), 4ci8, 489, 490. 58a, B 1, 45, 566. 567. B i, Bl,
lieu n. i. au terr. de Per- U 4, B 18 Cathalaunensis 11 18.
pignan (Pyrénées-orien. arcbldlaconus. i38 capi- Chostello Uduli. Voir CasleltoU.
lales), 336. tulum licati l'rolhotnar-
(.haslcr Pug (Baro il.), 83.
Cervarla (alodlum Sanctl Petri tyris Stephani, 75 cano-
de). Voir Sanct. Petri de nlci Sancli 46. Chastri Vetuli (G.V Voir Cas-
Stephani,
i.L'ivarla (alodlutn). abbas, monaste- tro Vetuto (de).
4g, 75
Cerveira (Guillems rium Sanctl Pclrl do Chdteaubriant (Loire-Info
de), 514.
Cervera. toc. n. I. en Espagne, Monte Cathala jncn$i,3o'i rieure). Goflredus de Cas-
Catbalaunensls inoneta tello Brlcntll. j3a.
43i.
490 forum Catbalau- Chdteaudoubte
Orvera (Drame, arr.
(Gulllclmus de), 3i4, nenso 405 iocelinus Ca- Valence. cant. Cbabeuil).
Cervia (Espagne. pr. Lérids, thelaunensl», i38. Petru» de Caslcllo Duplo,
parl.Jud.BorjasBlancas.ou Chamard (Haute-Loire, arr. Castro Duplo, 565, 5gt).
pr. et part. jud. Gerona). le Puy, tant.
uilleimus RoHgnac, Châteaudan (Surc-ct-Loir). Vi-
Gauzfredi de c. Salnl-Chrlstophe-sur- c«coincs Castrlduncnsis,
Cerviano, Clrvlano, 38.
Dolaison). Bcrlrnnnusde abbas Sancte Marie
Onrlncl 96
(font), lieu n. t. prè« Chamar», Chaman, 5i. 666.
de Gourion Castrldunl,
(Raule-Mar- ht.
ne), i38. Chdleanneaf-du-Rhôneit)tàme,
Chemecensis (Ricardut),
3g6. arr, et cant. Montéilmarj.
Cettaf (Rlpcrtus de). 3«a.
Chameroy (Haute-Marne, arr. Castellum Novura, 18a.
Cesgrauguste. Voir Zaragota. Langres, cant. Auberhe). Château- Rousiillon
Césarfe (Terre Salnto). Cesaree (Le) (Pyrô-
Robertus de Cameriaco, nécsorlenlalcK arr. cant.
dominus, 353. 6». et c. Perpignan). Homlnrs
TABLS A1PHABÊT1QUE DKS ROMS OS LIEUX 87
,evin t:1'- "v ~~t~e 1- s Itt_r_ au._
Cestri Roulllonls, Gull- cant. Anizï-Ie-Cbâteau). Clairon, toc. déte. (Aude, «rr.
lermus Caitri Rossillo- Apud Capriniacum. an. CarctMonne, cant. C«-
nls, de Castro Rossllionls, pendu, c. MonUrat). Ar-
Chevretit-Ut-Damu{Sisne,mr.
660 bit. cant. Rlbe- naldus de Clairano,62t,
Saint-Quentin,
Chdtel- A Won <Chtrente-infé- mont, c. la Ferlé-Cbevie- SSi, 533. 591. 594.
rieure, arr. et cant. la 9ls),ou Chevrestt-Monceaa Clalreu. Voir CUrteax.
Rochelle, c. Angoulins). (Aiane. arr. Saint-Quen-
de Castro Julil, Ctairma-al» (Pas -;de- Calai»,
Isembertus tin, cant. Ribemont). arr. et cant. 3«lnt-Oraer).
194, 196. Apud Cbevrlilacum. Chl- In Claro Maresch, »6t.
ChdMlon-*urSelne(C(Ae-ù'OT). vrislacum, quarta pan de
Abbas Chevresl, 555. Clairvaux (Aube, ars. et cant.
CasteUlonls. 454 i
Matheus de Castelllone, ChUhuler Sus- Bar-sur-Aube. c. Vllle-
(Angleterre.
C4o. sex). Willelmuj de Cl- sous-la-Ferté). Abbatia,
tnonuterfum Clarevallen-
GhâtUkn-îBr-Sèvre. Voir Uaa- cestrla, 373.
ais. dire Valllt, de Clt-
téon. Chlnlngewrch (canonlcus de), rovalte. 1. s6o Abbas
Chauchs. Voir Cauchos. toc. n. l. en Angleterre,
ai6. Clarevalletisls, Clsre Val.
Chaudadria (Johanneâ du), 4g. Ils, 3t, 41. 45. tôt, 360,
CbWrislacum (apud). Voir 381, 317. 33a. 3io, 3g6,
ChavLdjenay-lt-£hAttau ? (Côte- Chevretit.
arr. 454.
d'Or, Utsunc. cant.
Clceslrla. Voir Chlchcsler. Clamant, riv.. affl. de l'Orblel
Bllgny-*ur-Oucbe). Johan-
nes de Caldlniaco, 54o. Cigugnolls. Voir Cegoniolas. (Aude). Rlparlt de Cla-
Cinca. riv. (Espagne, mos, 437.
Chaumacbo (Robertus de), pr.Huw-
555. ca). Rippa de Cinci, 4t6. Clanr. Voir Eiclam (Let).
Chaume ((;ôte-d'Or,arr. Clnta (locus quem vacant), Claperlls (locus que diclluri.
Dijon.
cant. Uoscbus lieu n. I. auterr.de Pfcllla- lieu n. i. dans la région
Selongey).
de Cbame*, 330. du- Confient (Pyrfnées- deJalPï(Ardèchn). 436.
Chaun orientales), »ia. Clare
(Eustachius de). 378. (Angleterre, SuflbikV
Ontano (de). Voir Cinwn*. Gilbert. comte de Clarc,
Chautton (Haute-Loire, arr. et
cant. le Puy, c. Algullbe). Cinzens (Gard, arr. Nîmes, Gilbertus.comesdeClare,
cant. Sommières. c. Cal- Gilbert»» do Clsre, 330,
Cbausun, 5s.
vlsson). Petrus Gulllelml sSo. 373, 173. 48», 483,
Cliaumn. Voir Chaatson. de Cintano, 57a. 481, 486.
liavannis (de). Voir Échevan- Cirach. Voir Siraeh. Clarentac (Gard, arr. Nîmes,
n«s.
Cirlliacl (villa), (Hrllll. Voir cant. Saint- Mamert). Ber-
t:havas (de ipsas Chavas ad. j, nardus, Guillelrnus, Pe-
lieu 11. 1. près de Douzens Cérilly.
trus de'Clarenclaco, 67a.
04. Cirsano (locus quorn onrllont).
(Aude).
lleun. I. pW's de vlllemo- Clarevellensl». Ctare ValH>
Cha:alettes (Ardèche, arr. Lar-
laque (Pyiénées-orlcnta- (abbas). iVoIr Clalrvaux
genllère, cant. les Vans,
lcsi, G8. Clarl Mont)» (consul). Voir
c. Gravlèrcs). Arnoldus,
Cirviano (de). Voir Cervla. Cltrmont.
(îullelmus, Pontlus, Ste-
phanusde Casaledos, Clslerclcnsis. Voir Cileaux. Clarmonl. Voir CUrmonl-tur-
574,
588. CIMerna. Voir Citerne {La). Uiuqucl.
Clitmllli (Maine-et-Loire, arr. lieu n. I. près de ClaroMsresch(ln).Volr Clair-
Cltdrslres.
Cholet). PétronilledeChe- marais.
linges (Pyrénées-orlenta-
mllté, 8. Monte (In), toc. n. i. en
les). 4o8. Claro
Cberalt. Cheralto. Kerallt (Be- Cileaux (Côte-d'Or, 348.
arr. Beau- Catalogne,
rengaiius de), 38. 70. 71, ne. canl.. Nuit», c. Saint- 1 Claro Monte (de). Clarotnon
ï8.697. Nicolas-lez-r.iteaux). Cls- tensi». Voir Ctermonl.
Cherrnity (Aisne, arr. Laon. tfnlencis ordo. 699. Ctermont-snr-Lauqutt.
tant. Craonne). Gerva- Clterne(La) (Aude. arr. Carcas- Clarovalle (de). Voir Ctofrwiiia;.
rfus de Uhtlmtslaco, 655. tonne. cant. Capendu. c. Clausa (Albrlcusde), 4g.
Chery. Voir Qulêry-h-Motte. Doutcns). l.ocus quem C!»moromU«Ur<in),l!m n i
vocant Ctitema, 64.
eAwfr^AngleterrcCbesblrcl. au terr. d'Orange (Van-
Apud CnslMin. s55 Ri- Cilla dl Cattelh (Italie). Da- ctuw), 1Î0.
cardus de Cestria, 54a. tum apud CMlalem Cas-
ClmttfMiu (O»râ, «rr. Nlmrs,
Cht$iernîtA Ucr- tellauam, B 10.
'vAngl«terrc, cant. Aramon. c. Mey-
byanlre). Clericut de Cé>- Clvitalem Cutellanani (apud) nrs). Petrus. IlostaiignuK
terfeld.. 378. Voir Ciiia ui C.is!?1" Araelli de CItuionna,
ChsvTtghy (Aisne. an. Laon, Cloclcç. Voir Cltilcs (~att~riittS, 4:'
88 TABLK DIS NOM» DI UMVX.
AI.FHAB£tIQ1UI
CUwlro (Petrot Ylari», Roa- Coînoloa (parada de). lieu n. i. Coma (foc«* «toî Tocatur), lieu
tagnut de), 170, 3«3. en Portugal. 19. n. I. èm» U par. de Vlla-
ClauUro (Willrimnt de), tSo. CoiranoMe). cetrn (Espagne). 607.
VolrCojrral(Le).
Ciauaum (maloltura de Po- Coitard Coma (SU|tb»aa*
(Marne, arr. Kpernay, de), 57g.
dio Gaulerio quod vocant cant.Montmort.c.L'olurd- Coma de Touo. Cumma de
Clâuium),Heun.i.danf.Ia Joches). Jobannea de Touo(locus qui vocatur).
légion de Péienas (Hé- Cobalrardo, a 8. lieu n. i. aux dépend, de
rault). 5»5. Col (mantlo de Colto, malso Passa (Pyréo*e»-orienta-
ClaeUrt (Var. »rr. Dragui- dal Col), loc. n. i. en lea), 5J8.
gnan, cant. Callas). Boni- Rouergue, a8>. Comam (ad ipsaro), lieu n. i.
facius de dater, ».
Colacoriis.Colatorlo (de). Voir près de Bubas (Aude). 64.
Claye-Sonllty (Seine et-Marne, Contour». Comba. Voir Combe-Migire.
arr. Meaux). Johannes de
Colhenita. Voir Tolva. Comba de Aqua. Voir Coume-
dola, 139.
Collmbrle. Colinbrle (alcalad), digue.
deele». Voir CUsUt.
Collmbrlentls.CoiInbrien- Comba Lobeira
Cletreu. Voir ClirUax. (via qua Itur
sb. Voir Coimbra. lieu n. i. dans la ré-
ad).
Clere (Robertus de), 641. Collloure rPyrénées-orlenlalea, gion de Doulens (Aude).
ClérieaxfDiimt. arr. Valence. arr. Céret, cant. Argetès- 181.
cant. Romans). Silviusde sur-mer). Berengarius c. Dou-
Combe-Migèrt. rlv.,
Claireu Cleireu. a44, Bg3. Caucoliberil. de Quoquo- zens Ad
(Aude). ipsam
Ctermonl (Oise). tn Claro Mon- llbero. 56o bis, 563 Pon- Combam, ad Comba. in
te, consul, Clari clus de Cocoliberl, 388. loco que vocant
major Comba,
Monlls, Claromontcnses C0U0 (Rerengarlus de), i4g. i6a. 1S7.
domlnl, Claromontensis Coraeiros. Voir Cumieira.
Collo (mansio de). Voir Col.
comes. 34.
Clermonl-tar-fMcquel (Aude, ColUabadtll(Etp*gne. pr. Bar- Com\ngo(de).VolTCommlnges.
arr. Llmoux, cant. Saint- celons, nart ud. Granol- Comitis Ville (parrochia). Voir
Pe- lérs, ayunl. Llinis). Par- Conttvilte.
Hllalre). GulUdmui,
de Clar- rochla Sancti Saturninl
trus, Ralmundus Commlngu. anc. comté (Hau-
Claro do colo \eorr. Colo] de
monl, Monte, 86. te.Garonne, Ariège et
Sabadel. de collo tcorr.
«38. 43o. 438. Gers). Comes Covcnar uni.
Collo] de Sabadell. Saba-
Cle$lt$ (Marne, art. Epernay, deComingo, 73, 3i4.
tclli,9o, io5, 107, 108, 144.
canl. Anglure). Vinee, Compnnt (Seine-et-Marne, arr.
terra etpratumdeClaeles, Colna (villa, boscus de), lieu Meaux. cant. Claye-Soull-
Clecles, ag. n. i. en Rouergue, a8i Andreas, Guarlnus
ly).
Clineil (homines SanctiPclii). Colnatts (do). Voir Conas. de Compens, 31».
Voir Sanct. Petri CHncil Coloira. Voir Couleurs. Voir Comptyre.
Compelre.
(homines). Colomorio Voir Voir Compans.
(de). Coulont- Compens.
Cloia. Voir Claye-Souilly. miers.
Compeyre (Aveyron. arr. et
Clola (campus de). lieu n. i. Colonldrls, Voir cant.
ItolonielUt. Millau). Blgaldus
en Espagne. 60g. de Compelre,
Colomellet (Drome. arr. Mon- Comppdre,
Clusam (ad). Voir Écluse (L'). cant. 38t.
téllmar, Grlgnan).
Câa, rlv., affl. du Douro (Por- Territorium de Colonïd- Comtall (In terra). lieu n. i.
tugal). Fluvlus qui voc4- las. Cnlonzellia, dans la région deDouten-.
18g, 190,
tur Coa, 35g. |Q9. 3n, 3i4. 600. 6p8; (Aude). tf)3.
Coceto.Coclaco laboratores de Colonzellls, Comtovllle. Voir Conlevllte.
(de). VolrCoacy-
te-Château. 8g;decanusdo Colonzel-
ConalmlnsJ (locus vocltalus),
lh. &7» Guntardus Lau-
i:ocollberl (de). Voir Colitoure. lieu n. t. dans la par. de
terius. Mlchacl, Petrus
Cohalrardo (de). Voir Cotiard. Lauteril de Colonzellas,
Gurb (Espagne). i83.
Colmbra (Portugal). Jn terri. Colonzellls, t3i, tgo, 47a: Conam(na(GullteImus Srmen-
lorlo Collmbrlensl, Colin- Pel rus Clementl» prcsbltcr gaudi de), 607.
brlensl.Columberlensl, 10, de Colonielets, 47a. Conas (Hérault, arr. llér.lcre,
11, j4; évèque de Golm- cant. et c. Péicnas). Pe-
Col tras lo Caste) (terra del),
bre.eplscopus Collmbrlen- Ueu n. i. aux dépend. du trUS Vilelml de Cotnalls.
sis, 11, si, 391 comte de ch. dellarry (Drôme),8oo. 37.
CoJmbre, to. 19 alcalid
Cotumb<>rlfn<tii VnirCnlmbra, Conbls, Cumbls (Hugo. Nor-
Colinbrie [var. Collm-
mannua de), 317, ai8.
Me), 10. Coma (terrà do), lieu n. 1. aux
Coin (terra del). lieu n. I. près de naure(Audp). Conca. Voir Cutnea.
dépend,
de BulMon (Vauduse),536. 36r Concis (de). Voir Cenqut.
TABLE ALPHABÈrtQSJE SXS NOMS DK U1DX
Conebt (tnansai de). Heu n. I. Corbesun. Voiv Coarbwuon. 114m, flufiut BUooi», de
près de Cent (Pyrénées- Blion;.
CorblnUchum, Corbiniacum 161.189, 199, «6,
orientales), 3oî. 3lt,
(v»dU). Voir Corbéntf. 3>4, 5g6. hg/S fiu-
Conchabella (Bernardus de), vius Helsonls, jtuiU Bel-
Corbins (Espagne, pr. et part.
475. 5o8. sonetnrlTura. 113,565.
jud. Cérida). Castrum
Conchelos. Voir Cunchillos. Oorbinls, ln castro (;ur- Cortatâ (Petrus de), 4a 1.
Condabriac 'prior de), 6ii. blnis. 3i4, B si tempore Cor/« (Espagne. pr. Nav*rra,
Condé-sur-.Vorne arr. quo solebat tenere P. de psrt. jud. Tudela). Cortes.
(Marne,
et cant. Châlons-sur-Mar- Rovera Oorbinum, 3^o; 3g anno quando congre-
anno quo Garcia Ortiç gati sunt cornes et rti
ne). Apud Condalum, 46.
servivil Deo in Corbins, cum potestatlbus et prin-
75.
eodem anno servivit Gar- clplbus eorum et exerci-
Condeyo (Rogerus dei, 176. cie Ortlt ad Corbins, igo. tum inter Galur et Cortes,
Oonflta (almunia que dlcllur). 5o5; nugistermlUdeTem- fons de Cortea. 367
loc. n. i. sur le bord du Uj
pli in Corblnos. 58ï. prior de Cortes, 346 Kste-
Cinca (Espagne), 4i6. Corbons. Corbo». Voir Cour- ven.RalmundusdaCortes,
Consentit (Gard, arr. Nîmes. bous. Cortls. 100. aa7, 318, .I67.
cant. Sommières). Ber- Corcelo (Simon de), nor- 390. 4»4, 497-
mundus, Petrus Raimun. Cos. Voir Bteotte-
dl de Conglngnls.573. mand, •
2.
Corc«Hes. Corcellis (de). Voir Cossagna. Voir Cattayne.
Consingnis (dej. Voir Conge- Courceltes-le:l.*ns. Cost (Bertrannus, Petrus de),
nih
Càrdoba (Espagno). 338.
Imperator
Conpellelo (Constantin* de), ), de Confuba.570. Costa (mansus de), loc. n. i. en
igo.
Coreriis(do). Voir Coarrirres. Catalogne, 54.
Canqun (Aude. arr. Carcas-
arr. Costam (ad ipsam). lieu n. i.
sonnei. Petrus Aimlricus Cormery (Indre-et-Loire,
de Concas. 5j 1 Tour», cant. Montbazon). dans la région de Doutons
Inler Cormaricum 8. (Aude), io,3.
'"onstantlcnsis.VoIrCoti/nncfS.
Corneille (Aude, arr. f.avcas- 1 CostU (In), Heu n. i. près
CvisUintinopte. Rcliquir. qua» doBu!»son(Vauduse),53fl.
sonnp, omt. Montréal, c.
de Const.inlinonoli atlti-
Ariens ct-(^rnelllc). Ar- Colandn (honor), Cotande («r-
lerat. 5fifi.
naldin, Ilernardus. t'etru» cade de). Voir Cutanài.
Contait iTwdcriciis dp). ify. de Cornelann, Cornelano. Cnucy-le-ClitUeait (Aisne, arr.
'loiilrlo t>le). Voir Conty. l'nrnelfano. Corncllam. i t.aon). Castellanus de Co-
Conteville arr. •^orncllano. 3s, 56, 57, 6j. ctaco, seigneur de Coucy.
iPas-dc-OalaU,
et tant. 68. -,6.77. u8. 555 de Co-
Uoulognc-sur- Ingerannus
iner.ou ntr Saint- Pol-sur- Cornelln 1 Espagne, pr. Uarce- celo. 446.
Ternoise. cant lons, pari. jud. San Kelfu j Coulenz
,1
Heuchln). (Ugo. Wido de). 33o.
l'arrochla Comltls Villo. de Llobrepat). Rafarl de
dreima <Sclne-et-Marnc).
deComte^illc.395. Cornlliano. 3oJ. Prior de Coîomario, 451
1 "ornellam. <;orncllano (de). Coutommier*
rontrasUnian»usqulvoc,itiir). arr. Jolgny.
loc. n. i. rn Rousslllon. Voir 'Jornctlte. j Coatours (Yonne,
cant. Cerisiers). Do Cola-
'18. Arnaldiisdcf'onlrast. Cornello (in), lieu n. i.dam la corlls. manslo queditittir
t:onlraslo,C[erltr.ist [tic). légion de H\ci ( \rdcchc), Cololr», n3 milite» Tem-
u8. i36. t3n. 157. 37» 576. de Colatorio.
pli magli-
Ralmundus deConlrasto. tioralllano (de). Voir Carnellé. ter Colatorll. 317.
3oa.
Corn)o(de).VolrCornonlo(de). Coamedègue, rlv. (Pjrénéc»-
font// (Somme, arr. Amiens).
tornon (Gilclmtis de). 365. orientales, arr. Perpignan.
Hornundus. Johannrs de canl. Thulr, c. Vlllcmolo-
Conteio. B87 tornonlo. Cornlo (Tcllo de).
que). ln comba [ctrr.
Voir C«- ini.
Copedlam (apud). Comba] de Aqua, an.
Coronne, tlv.. affl. du l.rî.
perly. Courbous
nm-. nom Alson. Elson (PyrénécsoricnUlcs,
Cotb (Uernard de!), doj. arr. Prades.
'Vaiicluse. c3nt. Vahéas. cant. et c.
Corbn (vallfs de), lieu n. i. au et Drôrac). Sournia) Villa de Cor.
IIunIus, rlvus
terr. de Tarrasa (Espa- Ahoni», bon», 340 Arnallus, B«r-
de Alsonc. 121,
gne), i5o. 1O8, 190 Elsonc claudl- naxttis, Gulllelmus. Ciui-
arr. Laon. tur, m terra et prata lelmtts Raymundide Cor-
CorMnu (Aisne,
rant. Craonne). Duo vie de EHonls. 133 lnfra l)Os,Cotbons,»33,i»io,395.
quarum une. vadlt Cor- Elst>. 3s6 fluvlus Courbouton
qui (Selne-et-Msme,
bintachtim. altéra. Cor- vocatur Elsonu», tfli 3io arr. Provins, cant. Vllller»-
blnlar.mn dirigtl, 655. ad. lnfra fluvium Elso- c. Ceuria-
Salntfieorges,
tl
90 TABUE AtTHABiïIQtrjt b.«R NOMS DK Ll*0X
bolet, i3g, aM, ag6, igg, Pirmitate (Renarda» de), 3g6. aus dépend. de Pomu
4o» Udalgarlus de Fe- (Aude), 354.
Fila (Mtrtinus Fernande* de),
nota), ita Bernardu»
410. Pontaine-Franeaue (Cdte-d'Or,
de FeniolatensS. Foneite-
Plammtrècwirl (Haute -Marne, arr. Dijon). PonUus. Théo-
dea, Funulelo, 336, 34o. derkus de Fontanls, 33o.
arr. Wa»sy, cant. Poule-
4o».
vanl-leChâtcnu>. In Fia- Fontaine Marie ? (Eure-et-
{'enooiltet ( Pyrénées-orienta- i38.
inerci Curte, Loir, arr. Cbftteandun.
le», arr. Perpignan, cant. cant. c. Oouy).
Flandre. Cornes Flandremis, Cloye»,
Salut-Paul-de-FenoulUel). Ecclesla de Fonte C«We.
Petrus de Fonolet, Flandrie, Flandrenslurn,
403.
Flandra'um, 7, 16, 98. S67.
PerenUao (lUlle). Datum Fe-
ai). 3O5, sSl, 360, 376, Fontaine- fur -Marne (Haute-
rentini, B ï5, B 3S.
445 prindpanB in Flan- Marne, arr. Wa?sy, cant.
Ferrailola* (Bego de), 385. dria. 17 episcopans ln Territorlum
Cbevillon)
Ferrai* (Aude, air. Narbonne. Flandrid, 16 flandren- de Fontanis, Lambertus
cant. Wzignan). Ville de scs, 7 rtlovamenta ter- de Fontanis. i38.
• Ferrais, 461. rarum moituoruni terre Kontmls (Odo de). 13.
Flandrensis.relicum Flan-
Ferraria. Voir Ftrritrei. Fontanls
drie, 16 (de). Voir Fontaine-
7, Aylardus
Ferrerils (de). Ferrers. Voir Ir Françalse. Fontainc-sur-
Flftndreniis, 179.
Perrière-Suint-Hilaire. Marnt.
Fleisa (terra de la), lieu n. 1. i.
Ferrières (Manche, arr. Mor- Fontcouverle (Aude.arr.Oarcai-
aux dépend,
eux dépemi. du cb.
ch. de de
tain.cant leTalllcul) Hugo 600. »onne,cant. Peyriac-Miner-
Uarrj (Drôme), ^ois, c. Laure). Arnaldus
de Fcriarla, 53.
Flure (Warnerlua de), 54o. Raimundus de Fonte Cu-
Ferrlère-Saint-fiilaire (Eure,
nrr. Bèrnay.cant.Broglle). Fodeta (Deodatus de), 207. berta, 3o3.
Cornes de Ferrer», Fonte (ho de), 34.
373, Foltsac (Avcyron. arr. Ville-
374, 3;6 Hugo de Fer- Fonte (de;. Voir l'ons.
Irfranche de Rouergue,
rers. Robertus de Ferro- cant. A.«prières). Molendi- Fonte Arcada (Porlugal, distr
ril». 376. 377. de a8i.
num Koisac, Porto, conc. Penafleli
Ferlè-Chtvretlt (Aisne, arr. Villa que vocilant Fonte
cent Ri-
fofx (Ariège). Fuicnsls eeclp-
Saint-Quentin, Fuxensts corne», Arcada. 19.
sta, 370
bemeni). Mcnsure de la Voir Fon-
139, 370. Fonte Calve \do
Ferté. 555. taine -tarie.
Feuvi (terra de), lieu n. i. auxx Folgarolns (Kjpagne, pr. Bar-
crlona. pari. jud. Vlch). Kontecano iaj. lieu n. I. en
de Gaure (Aude),
dépend, Parrochio Sancte Marie Rouergue, 6S5.
354. 1.
de Forlgerolei, 54- Fontcclo mK>j Voir Fi-ntette.
Flgairolas (tcrrltorliun de),
lieu n. i. dans Follann ^Guilelmu*. Petrus l'onte l'.uberla'ilei. Voir Font-
P'gflrulai.
la région de Ricberenchei Arnaldi de;, 147. corner le.
iVaucluse). 189. Folllano (de). Voir Puttla Fonte Follosa (aqusdljeurrlt
Figelras (locus qui vocatur) Fon. Voir Font. do. lieu n. i. en Rouer-
lieu n. i. dans la par. de Fonear, Fonciar.VoirFo/iol/ar. guc. 585.
M milieu ( Espagne), 507. Fonlcllus ,\a-
Fonelledcs. Voir Fenouilledès. ^Espagne, pr.
ttgelrolas. VoirFigoirolas. vatra. part. jud. Tudelnj.
Fonoiar, Fouolaro (de). Voir ln t-ontclas,
Flguera, lieu n. I. près de Fonoltar. 3g.
liages ( Pyrénées-orienta- Fontenay-Ie-Marmion t, Calva-
Fonolet. Voir fenouil/
le*) 4o8, 409. dos, arr. Caen.cant. Hour-
Fonollar (Ktpagne, pr. Harcc- guobus). Abbas de Fonte-
figuercs (via de), lieu n. I. San Feliu
lona. part. jud. ueio, 550.
dans la région de Saint-
de Llobregat. »yunl. San
Féitu-d'Amont (Pyrénées- Fontes iheredltas de), loc. n
UaudlUo de Llobregat)-
orientnlrs), i4o. i. en Espagne, 3go.
Ueicngarius, Gullleimus
Filgcriemis. Voir Fougèret. Petrus. Pc- Fontes (Forlin 110,69.
Dcrengariuj,
Flllnas, Fillnis(do). Voir Féli- trus Btrtngarlu». Ponclui Fontes ilîullri Açnaret de), 3^9,
nes. de Fonear, Fonelsr, Fo- Fontes (Garch Ortlç In), 33*.
Fllmigons (locuni quod vo- nolsr, Fonolaro. aâi.ano, Fonlellc an-. Se
(Cole-d'Or,
lieu n 1. en Cîata- J9l, 604.
c»\ur), rnnr, tant. Vllleaux, c
iognp, 64. Pont ? lArdèctie, nrr. Privas, Barlholo-
Salht-Mesinln).
Fins (Somme, arr. Péronnc, cant Aubenas). Super incus de Fontecto. 54o.
tant. Roiscl). Sustanus de mameiii de Fonte, 436.
Fontevraull (Maine-et-Loire,
VmU, .11. Fons. Voir Font. nrr, et cent. Sauniur). Ah-
Firrnifate (Gosbertus de), 33o. Font (cnninut de), lieu n. I. batissa Fonlls Ebraudi, 8.
TABLE ALPHABÉTIQCB DES NOMS DE LIEUX
g5
1 -1 .JI.- _8- &
Fontibue (Vitelm dé), 94. règne de Louis VI ou de Frtdelaeensis. Voir Friztla*.
Fontla Ebraudi Louis Vil, rois dft France
(abbàllwa). Frilxa (Espagne, pi. Barce-
Voir Fontevraalt. (Ludovico régnante, rege Ions, part. jud. Igualada,
Fonz Krancornm. Francie, io
(Espagne, pr. Huttca, ayunt. Piera).In Frexeino,
part. jud. Tamarite de U- Franda,ioGaUia,etc.),i6, iso.
tera). Caslellum et eccle- 17, 18, »8. 3a, 36. 37, 38,
44. 48,5i,54,55.S6. Fr I/o* (Var.arr. Draguignan).
sia de Fons, 557 senior 57.5p.
60. 61, 63, 64. 65, 67. 68, EpfecopusForojuUensls,
in Eifon [eorr. in ri
Freloux ?
Fon(?);wir. :Al»5on],4i5. 70. 76. 77, 78. 80. 8a, 83. (Belgique, pr.
8.">.88,8g, 90. g3, gâ, roi, Liège, arr. adm. Waretn-
Fonzilione (de). Voir Fouzl-
os, roi, io5, 107, 108, me, cant. Hollogne-aui-
Ihon.
13, u5, 116. 117, 118, Pierres). Cono de Fadres-
Forci» (Arnale de), 3i4. 36, tn'j, 138, 139, i3o. lor», 7.
Forlgeroles. Voir Folgarolas. |33, t3a, i36, 139, 140, Frenierib(de') Voir Frameries.
Forn Deco'roca (ouxiade), lieu 4s. i46, 149, 167, 159, Pritcano (Espagne, pr. Zirn-
n. i. dans la région de 160. 183. i63, 166, 167. go», part. jud. Borja).
Richerenche-5 (Vnucluse), 171, 180. 181. 188. 191, ta Freseano, Freschano.
469. 193, 903, 3o3, 304. 307, 395. 456; hérédités de
Fornols (Vigo de). »4o. 3i5. 238. 333, 333, a3ti. Frcsctno, homo de
468
s4i. >43. 345, 346. 254. Fresc.ano. do-
Foro(Odode), t$. 669; qui
s57. 358, 363, 364, j65 ininabatur Frescano. do-
Forojulienais. Voir ''rêjiu. 367, 368. 369. 370, 376, mlnans Freschan. 456,
Fosato(Guido.Guillcrmua do), 277, 281. 282. 384. 387, 468 Arlent. et
61 Apsricl
390, 394, Sfl5. 399. 3oo. Pclrflon. Galin Açenaric.
ronai;r«(ll!e-el-Vllaiiic). Hcn- 3oi 3o3, 3o3. 3o4,3o0.3o". Raimundus Cas-
IVrrot,
iicu6Fllgericnsis, a3a. 3o8. 3i3, 3i5, 3js. 339. ronl, Robert de Frescan.
Fourques (Gard. orr. Mme», 33o. 335. 33- 348. 354. Frescano. Freschano, 3o5.
cant. Beaucalrcj. Ad Fur- 358. 365. 366, 370, 388. M. 468. 55q.
chas. Ralmundus Rernnr- 3g-, 4on, 401. 403, 407.
Frerni» (Seine-et-Marne. arr.
<ll do Furchis, 411. 4o8, 4og. 4n. 4u, 417, Meaux. cant. Clayc-Souil-
Foutilhon (Hérault, arr. Bé- 437- i>8. S»9. 43o. 43i.
433. 433. Mi.36, 438. ly). Roilcus de Fresn»,
zicre, cant. Roujaii). l;cr- 3J3.
nnrclu? Moreira. l'clriis 44a. 443. 437. 458. 45g.
4fii, 463. 463. 464. 467. Frttles (Haute-Marne, arr.
Micabelp de Fon/ilione,
46g. 470. 473, Langres, cant. FaylDII-
5jS. 474,479,
5oo. âaH, 5o4. 607. 5i5. lot). Rtcardu» de Fritis.
Fovcnna, lieu n. 1. en Cham- 330.
5i6. 517. 5i8, 619, 521.
pagne, aS. 5ïj. 5îi, 5s5. 5aè. 53i. Freiano ('parrochla Sanctl Ja-
Fruga (Espapnp, pr. Hne»-
i33 548.56ob«..S03. î^a. chobl de). Voir San Jalme.
ta). Fada csttn.. super 5-,3. 575. h;b, 576.77. FieiPino l\n). Voir Freixa.
Fraga, 6p ;(jiinndo rex.
luit n Frago. ln illa 578. 379, Mo. ftSi. 58; Freïalfï. Voir Frêtetas.
3ri 5s8. franci,
bataln 592. 5g4
de Fraga. in nbsi- Fréiefoi, a Pamiers
francisent, i58, 330, 347, prieuré
dione de Fraga. SI Prior Fredela-
a5o. -i60. 371, 4-t|0 ma- (Ariègoj.
nnno quo comrs Barrlil- censl», nernardus
gister Gnllle, mani^tor 370
nonensh pn nilidl! Frn- Otonis d'Estodal
fratruin de Trmplo qui \var.
ga. 543. ir. rrancia sunt,3i4, 317. deFrwalez]. iag.
Fraijfl. Voir Frayssincl.
Franccschi n. Frilts (dej. Voir Frettes.
(cainlnum),llru
Fralsenet (W. de). 335. i. près ilr Brouilla Frôla (fonsde). lieu n.i. 1. dans
(Pjré-
Fraisinel Voir Frayssmtt n&s-orienlnles). 358. In région de Soiire (Por-
l'rameriet (Belgique. pr. Hai- tugal). 35i.
l'rangouille (Hérault, arr. Ré-
naut. arr. adm. Mon», arr. Millau,
flcrs, cant Rédarleux, c Fronltnt \\tyron,
cant. Pâturages). Parro- cani. Vciins. c. Saint-
Boussagues). Parroquia
chi« de Fraiiierils, de ter- Lo mas de Frnn-
de SancUi \iarin de Fran- téons).
rltorlo Frcmerils. Gosali rie tinet. 537.
goliano. Bciingaria
nus de Frameriis. iSg.
Frangollano. 3as. Frontinet. Voir Frontin.
Frunee. In regno Galllo de-
Fraiino (Ralmumlus de>, 78. KudllB (Mlchael de la). 4»i.
gens, 1 conclllum in
Francis. rot d» Fiaiinn (Ungcius de). 48s. 484. Fuilta (Pjréniits-orlcntalsi.
4g3
France, rex Fran- arr. nvr. et cant. Prades). Ar-
regine, Prayssinct ? (A\eyron,
cle, Francorum, 194, Millau, cant. Nant, c. cbidlaconus do Foluano.
Saint-Jean-de El >33.
196, ai3, i3i. 3o5, 33s, Bruel).
»8. 45t. 454, 465. 466. mas dcl Krahcl, Fialslnc), Fanes (f.t pagne, pr. Navarra,
4gi, 56i actes datés du 58J. part. jud. Tafaita). Villa
96 TABLX AWHXBilIQTJE DÏS NOMS DE LIXUX
daoi la région d'Etpértu GltleberU cari». Volt Curt- Grand- Pré (AxdMMt, arr.
(Aude). 303. GWebertl. Comte de
Vouilert).
G«nova(IU)ie).Genua(boinlne> Gisnentis. Voir Gainet. Grund-Pr*. 655.
de), 4ga Genues, 53a. Gtaventu arr. et Oraftena pr. Lérida.
(Haute-Loire, (Espagne,
Genua, Genues. Voir Genova. part. jud. Cervera). Cu-
cant. Yssingeaux, c. Salnt-
Gérard! Molendfno, Girardi Jullcn-du-Pinet). Pontius trum nomine Grayana,
Molendino de Glavcns». 5i. 33 cavalaria de Grana-
(Simon de),
gram.73 eonfrulres [ml-
361, 371, 48i. Gloucester (Angleterre). MUo
de Glocesttla, ficle Templl], quando illi
Gerb. Voir Gerp. 179; Ro-
de venerint et ete;erint cum
gerus Glocester, a'i3
Gerberoy (Oise. arr. lieauvaif armls ln Granlana, 47,
eeclesla Sancte Marie de
cant. Songeons). Petrus 70; Berengatius.Berenga-
de Gerborredo. Glocester, 3 43.
34 rlus Bernadi de Gragana.
Gone. Voir Guny.
Gerborredo (de). Voir Gerbe- Graiana, Granlans, 47. 70.
roy. Gonette (Seine-et-Oise. arr. 137, 431. 507, 564.
Cernicourt arr. Laon. Pontote). Baldulnus de
(Aisne, Grangiam(domusqu»mGran-
Gonessa, sai, 555. an ta Tre-
cant. Neufchitel-sur-Ais glam vocamus.
ne). ln Gernicurte, 555. Gont. Voir Guny. M<).toc.n< prh de Troyes
Gtrona (Espagne). In Gerunda, Gorgatel (heremum et condi. (Aube), aa. 38.
apud Gerundam,3 1 4- 3go; rectum ubi voeant a), Heu Graniana. Voir Grafiena.
occlesta Sancte Marie sedH n. î. aux dépend. de Po- Granione, loc. n. i. en Espa-
.Ihcrunde, 38 Gerunden- mas (Aude). 354.
gne, 39
sis episcopus, 38. 71, 3i4. Gornacum (ad). Voir Gournay- Granoler». Voir Granollèri.
lt 32 Jherundcnels sa- tnr-Aronde.
Granoletum. Voir Granoleto
crlsta, 38: Gerundensls Gornes (Arnal de). 338. (de).
Arrhldlacomi!. 71 mngls-
ter ecclerie Gcrundenfi». Ooarnny-tur-Aronde?(Oise,»n. Granolers (parroechta Sancti
3i4 *iullleJmus Stimn Complègne. cant. Ressons- Stephani), Voir San Ette-
de Gerunda, a'u sur-Malz).'Ad Gornacum, ban de GranolUr».
rius(?)
3i.
Cerogolimilanu». Voir Jérusa- Granoleto, Gra oolleto (terri U>-
lem. Gourzon (Haute- .'lame. arr. rlumdeklleun.l près de
Wassy. cant. Cbevlllon). Colonzelles (Drdrae). 3j7,
Gerp (Espagne, pr. Lérida, Tciritorium Gu«on.i38.
1. 5g8: (stagnum Granoletl,
)'art jud.lialaguer.ayunt. de Granoleto, Granolleto.
Os de Balagucn Graçay (Chpr. arr. Bourges).
De Gcrb
Castrum Graciari. princes quod nominant Grânoie-
oppodo, 47^. tiim.
Graclaci, 38o. iuïl» Gr«noletum>.
Tierunda. Gerundensis Voir
Gradibus (Guigode'i. b». m.ii»,33o,3a6,47»>5{)8-
(•erona.
Gradiuano, Gra- GranoUén (Espagne, pr. Bar-
G«laç<5(Poitugal.dlslc. Porto, Gradlgnano.
dlnnano Voir Gri- colonai. (iranoiert, 318.
conc. BaiéO). Gencnsla- (de).
1020, IQ. gnan. Granolleto (de). Voir Granote-
Gragana. Graiana. Voir Gra- (o(de).
Gh into (de). Voir Gond.
fiena. fSramon. riv., afil. du Cbasse-
Gigondan (Drôme.arr. et cant. zac {Ardeche. arr. Lar-
Grainna. Voir Grignan.
Nyons. c. Mlrabcl). Castcl-
gentlère. cant. les Vans,
lum àr Gigundaz, 4i3 Qrais (Le Grand, ou Le Petit)
c. Bcrrin*). A fîranwnc,
1111 de Jocundntlo. iyj. (Indre-et-Lolre,arr.To«ri, 588.
5g8 Uei trannu» WUlelml, cant. Hléré. c. Aiaysur-
Gressum. 8, fïrsrgas (ohnor de). lieu n i.
lsarnus, Raimundus, Roj- Cher) en Rouergue. 5i3.
tagnus. Willelmus Dal- Gralal (Petrus de). 387.
mundi de Gigundat. Je- Orauves (Marnp. arr. Epernay
Grana (WHltlmus de). 161, cant. Avlie). Gravla Ore-
cundallo. Jocundoz, 161.
357. 38o. vla, 46. 75.
ipo, 4id. 4P 3. 5p8. Voir GraAcnu
Granagrana. Grava tArnatdu»
Gigrione (Robertus de). 169. de), t8i.
Orancty (Côte-d'Or. arr. Châ- Voir
Voir Gravia. Graaves.
Gtgundaz. Glgonilat. tlllon- sur -Seine, cant.
Gilton» (Drôme. arr. Velence. B»l Gray (flol>crtus.de), 54 J-
Montigny-sur-Aube).
cant. RoQinns. c. Cbàtll- nâtdus de Grancelo. 61. Grayana. Voir Orafiena.
lon-Salnt-Jean). Rodber- Gronde» (Aude, arr. Llmoux.
l.ogrs (Lts) (Marne. Grtffeil
tus de (jllonlo. i&4- cant. Saint-Hilaire).
nrr. ctcanl.Chèlon»-sur- Cap-
Glpeswlcnm (apud). Voir Ips- Marne). Apud Loglas. 46. pellftnu» do Agro Folio,
wich. Soi.
75.
Girirdi Molendluo (de). Voir Grand Crois [Le). Voir Grais Gressum. Voir Grais (Le
Gerardi Molendino (de). (Le Grand, ou Lt Petit). Grand, ou Lt Petit).
13
9^ TABIJt ALPHABÉTIQUE DES NOMS DE LIEUR
"I-
Grevi». Voir Crame». Gany (Aisne, arr. Laon, cant. tfMcftam(Angleterre.Norfolk).
Griavol (G. de). 34g. Coucy). Ado de Gone, Heicchen, Hichen.. 448,
arr. Monté- Gant, 446. 555. 449.
Grignan (Drame,
Gurb (Espagne, pr. Barcelone, Heba (Domingo
limar).OdodeGradinano. de), 496.
Grainna, i?3 Ripertus part. jud. vicb). Parroe- Hechot.VoirÉeauU.
de Gradignano, Gradinna- chia Sancti Andree de
Hedre» (Petrus de), 78.
no, 556, 390. Gutbo. a83 Aroedlus Pe-
tri. Raimundus Bernardi Heicchen. Voir Heacham.
GriUcn (Vaucluse.arr. Orange, de Gurb, Gurbo, 79, 5i6, Helrolas. Voir Byrole$.
cant. Valréas). Territo-
rium de GriHone, igg via 597. Helecti monasterium. Voir
de Grilione. Grilone, 190, Gurgite Petra (Raimundusde). Alet.
4oo, 4oi, 46a.
5g8 ;Geraldus, Laagerius, Helefelt. Voir Helfaut.
Ponctua. Ripertus. WiUe!- Gurzon. Voir Gourion.
Helenentis. Voir Elne.
mus, Willelmus Berbege- Gusanz, Guzans(Nicholausde),
rius de Grilio. Grilione. ffel/aul (Pas-de-Calais. arr.
538.52g. et cant. Saint-Omer). De-
Grillono. Grillone, Gri-
Gusia. Vou\ffa«e. canus de Helefelt. 45.
lone, tig, 120, 141, 132,
133, i35, 189, igo. Gutte. Gutte Putei (rivus), Helne. Voir Bine.
199.
230, 397, 36o, 53o. 5go. riv. n. i. près de Cour-
Helsonis fluvius. Voir Coronne.
champ (Cote-d'Or), 33o.
Gni in (Espagne, pr. Zaragoza.
Guzans. Voir Gusanz. Hemestendona. Voir Htnsing-
part. jud. la Almunia de
ton.
dona Godina). Grisenicb,
Hinin-Liétard (Pas-de-Calais,
9'-
H arr. Béthune. cant. Car-
Grudia (Raymundus Bernardi
vin). Prepositu» de Hen-
de). 407. nin. B. Brochet Hynnie-
Guadalli (Bernardus de), 197. Hadenais Voir Athies. censis. de Hinniacho. i.
Guandia (rivulus), riv. n. 1. Haga Insole, lieu n. i. au Hennin. Voir Hènin-Liélard.
en Portugat, 320. comté de Flandre. gS.
Gutrdia Hainaut. Hainoensium, Haio- Hensingfo/ifAngleterre.Oxford-
{La) (Espagne, pr.
Lérida, shire ) Hemestendona,
part. jud. Seode nensis comcs. 186. aôp.
ou Tremp). Rai- manerium. terra. villa de
Urgel. Ham (Somme, arr. Péronne). liensinton.. Hensintona,
roundusBprnardideGuar- Dormis Hasmenslq. Oddo
dia. 38. Hensjntone.iig, 360,378.
Hasmensis. B ai.
3-9-
Guardia. Voir Gardia.
Hannercurl (Robortusde), i48. Herejord
Gaêrande (Angleterre; Apud
(Loire-inférieure Honuoile arr. Beauvais. Hereford.
(Oise. 208 episcopus,
arr. Saint-Naraire;. Maino cant Songeons) Hugo de cantor de Hereford. 316;
de Guerrandia, j3j. Anvclio. 31. comte de Hereford, comcs
Geignicourt (Aisne. arr. Laon. Hareonrt (Eure. arr. Bernay. Herefordie. de Hertford
cant. Neufch&tel-sur-Ais- cant. Brionne'i. Philippus. 179. 343, 371.
ne). Galterns de Gunen- Ricardusde Harecorl.Ha. Herejordshire (Angleterre),
curte. 555.
recourt, ai7, ai8. aJ3. a55- lusticfarii. vJcecornitM.
Gninee (Pas-de-Calais. arr. etc de Hertford Hert-
Harefluclu (de). Voir Harfleur.
Boulogne-sur-mer).Comi- fordschir, Herfhfordschir.
tatus Giwiensis. Pfir/Ieur(Seine-inférieure.arr.
376; co- 1p Havre). 347. 3 18. 45p.
Wlllelmu3 de
rnes Gisnenslum. Gisncn-
Harefluctu, Hertford.. Hertfordschlr.
Ms, 385. aig.
3-5. Herthfordschir. Voir He-
Guipnicaa. Rex ln lpuschua. Harmignie» (Belgique, pr. Hai-
naut. arr. adm. Mons. reford, Herejnrdshire.
Puçca. Puïca, Puzcua.
cant. Pâturages) Y«nac Heschapeleia. Hejchapclin.
Ypulca. 100. 386, ipi, Voir Shepley.
de Harmingnl, 35g.
5a6.
Hasmenels Voir Ham. Hicben. Voir Heacham.
Gai*« (Aisne, arr Venins).
Gusiam. Burnrdus Hastoi Voir Hatloit. Hierosolimitanus, Hferosoly-
Apud
deGusia. 555. Hatloit, moulin dotr. (Aisne, mitanus. Hier usalem. Voir
Jérusalem
Gui VUla (GtUer nrr. \,aon. rant. Neufcba-
de). »6
tel-sur-Aisne. c. BoufB- Hinniacho (de). Voir Hinin-
Gundebalt (in valle). Voir
Crnx, molcn- Liitard.
VaU. Gundebalt (in). nncrcux).
èinumdeHastol. 555. Hif (HautivG»ronne,«rr.8»in»-
Gundufc, Ueu n. t. au terr de Gaudens, cant. Salles). Vi-
Haudivillert (O)sc, arr. Beau-
Porto (Portugal), Jo3. talis de Isc. Isclo. Yclo,
vais. cant. Nivillers). Ni-
Gunencurte (de). Voir Gai- chollus de Houdin\1lario. Ysclo, 73, 93.
gnleoarl. I- 31 Hispmla (Nichelaus de), 555.
TABLE ALPHABÉTIQUE DES NOMS DX L1SUS 99
de ftamed, g3 alodium, Lautrec (Tarn. arr. Castres), rnen Ermegult super Le-
honor do Ramoto. 83, Raymundus de Laulre tin. 4o4.
g3 salvelas de Ramet, S^o. Lerita. Voir Urida.
Sancte Marie de Rameto, arr. et
Lauwin-Planque (Nota Letcar (Bisses-Pyrénées, arr.
83. 88 casaiis de villa cant. Douai). Gatterus de
Pau). Eplsoopu» ln Las-
Rameto. 368 cortal de Lau-
Languin [corr. car. 338.
Hameto, 369 ecclesia
guln], i. tttcoutse. Voir Bicoise.
Sancto Marie de Ramed
Laval (Raimundus de),535.S36
li'ar. Ramet, Avamet]. Lctpinauière (Aude. art. Car-
Hamelo, ecclesia Sancte Lavedan. \'oir Leveda. cassonne, cant. PeyrUc-
Marie, ;3, 88. 3C9 l'e- Lavencherils (decima de), lieu Mlnervois). Ponclu» de
trus Paba. Wlllelmus de n. i. en Champagne, 38. Splnaceria, 303.
Ramed. Rameto 73. 368, Voir Lignane. Lovcda [var. (Rtl-
Lazignana. Lavedanl
369. Lecio (de). Voir Lez. mundus Garnie de). Sot
Lnrçaca. harçacca (Goraldus Lewes (Angleterre, Susses).
588. Leet. Lchet. Lafet(Martln de;,
de). 5^4. 575, Lowm, census de Lewll»,
too, ai-r 386. 494. 546.
Lardiires ? (Oiw, arr Beau- i58.
vais, cant. Méru). Walo t«ifiiia/ic{BclgiqUt>.pr.Flandre Lexovlun)
arr. (apud), Lexovlerul»
de Lalderlis, 34 occidentale, adm Voir Ltsieux.
Ostende, cant. GhUteilu).
Lascar. Voir Lescar. Lti, riv., âffl du Rhône
1 Tcrritorium de l.lfdtln-
Lateranen*l(!u sinodo). Late- (Drame). Aqua, flumen,
gas. a3i aliaria, capelle,
rani. Voir Rome. oblationcs et declme de fluvIusdeLeclo, Lez, tgo.
Latre (Acenar Acenarçde),5oô LefTinges iii; sacerdotes 90. 696. 698.
Laubardejco de Linphinghe [var. Lin- Lie. Voir Lili.
(ipso mnnso),
lieu 11. I. en Rouergue. pin ghe], 56q. Licano, l.idano, Lliana, Uia-
385. l.egavino (de\. Voir Ligaevin. no (Pere. Petrul Arber-
Laudono Lauduni. l.au- Voir tus de), ",», a5a. 4ja, 664.
(in). Legione(in), Legionensis.
dunum, Laudunensi iin). Léon. Liceij sur Vingeannt (Cote-
l.nudunensls Voir Lnon. arr. d"Or. arr. Diion, cant.
/.p'<;uetj(n(Houte-Garonne.
Laonnals Maurinus de Ponlalne-Françaiie). Hun-
Toulouse).
Voir Lauwin-Man- berlul de Lisxe, 33o.
Lauguin. Legavlno, g3.
Voir Licano(de).
que. Lehet. Voir Leet. | Uclauo(de).
I.ounay (Marne, arr
Epernay. Lens (Pas-deCalal». arr. liï- Llduano(licrenguiriuidej,36G.
cant. Anglure, c. Alle- llaudotnus de ln pago Leo-
thune). Liège (Belgique).
m.melic t,:<Un»y-Rl-Sojor;. iG. dicensi. 58g.
Lense,
Apud Alnelura villam, Oo.
Leodlccnsi (in pagoï \'olr /,i>n<i/(Ahne, arr. Lton.cant.
Laurauu uK". Voir Laure. Apud Lgreval-
Liège. craonno).
l.aui ala i\ lletiiiu» 3âa Ij lcm, aii.
\lv). Lion. Lrglonen^ls rex, roi de
Lame v Au.lp. arr. arcassonne, I. Léon, 10, 3g, O9. 111, i4», Llfdllnga» Voir l.fjjinyhe
tint, l'evrl.ic Minervols). 33i, '196, H a; imperator (créditas de 111a), Heu
Ligna
Terminluin de Laurano, Leonensis, in Legione, gr. n. 1. nu terr. de (taquinent
tnensura de Laurano. Ar- 410. lEtpngne). 543.
naldiis. Guillelmus Slguc- hconis(H., sacerdos ville). Voir arr. Mon-
Liijnane (Drame),
rll.PelrusdeLaurano.SoS. ViUxllions. télimar, cant. Saint-Paui-
Laurent (raifll de), lien n. I. Lerai (G. de), S38. rfols-Gh&ieaui, c. Sus.
en la-Rousse). Terrltorium
Lerda. Voir Lérida.
1
Portugal, 19.
de Lstlgnana, 4o5.
Lama (terra de la). Heu ti. i. Lerevallem (epud). Voir tier-
aux dépend, du ch. de val. /.i'9«f (Belgique, pr, Hainaut,
Barry (Brume). 5oo. arr adm. Tournai, cant.
Lérida (Hspogne). i<omet Bar-
Voir l.ause (Lo>. t.eute). Theodericus de
Lausa. chinoncnjls prendidit Le-
lieu 11. 1. crat In obsi- Litige, Lingne, 18S, ah%.
Luii'ani (ad ipsnm), rida, 543
sur la rhe de l'Audo dluue super Lerita. 554 Lille uNonJ,). Ceitellanu» de
près
de Doiiwns Ci ln obsldlone Dente, îiiâuîa. <G Roberlusin-
(Aude). 53j.
371, 3^3, 4i8 decanui Loponl. Voir Pont (lo). mus de Luancione, Lu-
Uncolnle, ïi-7, ai8 ca- dencione, Ludenço, Lu-
Lorraine. Duc de Lorraine,
nonicl Sancte Marie Un- denio, Ludenion, Luten-
dux Lotharingie, a6a,3g6.
colnlensl», 4>8. clone, 307, ï8i,337, 46a,
Lorrti (Loiret, arr. Montar- Sa3. 538, S83, 584.
Linge, Lingne. Voir Ligne.
Àctuni Lorriaco,
gis). Lusla (Eneco Fortunones, Pas-
Lingonenili Linguoneniis '94- cal de), 543.
Voli Langui.
£oiartoi(Espague,pr. Navarra, Lusia (Malet de), 479. 48i.
Linphinghe, Linpinghe. Voir
part. jud. Kstells). TermJ-
Ltjfînghe. de lllos Lussano (de). Voir Lucisno
num, populatores
Litboa (Portugal). Civltaj que Archo», Arcos, Domingo, (de).
dicitur Liïbont, episcopus Gocel de illo» Arcbos, Ar- Luxoviensb. Voir Lisieax.
Ulixboneniit, Hg. eot. Maria in illos Archoi, Lui(ncione(de).VolrZ.Uiffiçon.
Litituv (Calvados). Apud Lexo- 494.
vium, fi5o, Sti, 55a; epi9* Los». Voir Olosl.
copus Luilovien»!», ia4 Voir Lor-
Lotharingie (dux). M
arebidiaconus Lexovien- raine.
>1j. 55o.
Loupla (Aude. arr. et cant.
Llsje. \oir Llcey sur- Vingeame. Llraoui). Bernardus de Mabecurte (de). Voir Meibre-
LiU (Oi»e. arr. et cant. Cler- Lupiano, 435. court-Rich(co\irl.
mont). Ancultus de Llc,34. Lourde* (Hautw-Pyrénées.arr. Mac;da(Portugal,dislr.Aveiro,
Lixbona. Voir Litboa. Lurida castcl- conc. Ovar). Villa Mncada,
Argelis).
Lit ana, Litano (de). Voir Licano tum. 5oi. blaccada. que vocltant Ma-
(de). Louvain (Belgique. pr. Bra- zada.ai3, 453.
Lizei pratum, lieu n. i. en bant). Adélaïde de Lou. Macellatorum vicu» Voir Châ-
Champagne. t38. vain, 319. lons-sur-Uarne.
Liupia (Pyrénées -orientales, Luanclone (de). Voir Lusen- arr. Ro-
Maiignac (Aveyron.
arr. Perpignan, cent. çoh. dez cant. et c. Bozouis)
Thuir). Vflla de Loplano. LucI, Lucy (Rlcardus Villa de Madlgnaco. Ma-
de). 178,
ubi est fundata ecdcMa in j58. 373, 377. 44g, 48s, dignago. Madlnnag, 381.
honore Beatl Tfaomc apos- 48,S. Madona (Johen de). 43 3, 480.
toli, 128. Lucia. Luciano (Miro de), 73. Magalas «.Hérault, arr. lléilrrs.
Lubera (mansui de ipmj, lieu 597- cant. Roujan). In Maga-
n. i. au comté de Barce- lato. 5a5
Lueiano, l.ussano (Beniar- castellum de
tone, 4a. dus Gulllelml 3i8 t'clrus
de). 70, Magalato.
l.obera iPetrus Guillelmtis de 136. 3i4- Mag.ilatcnsis Magalati
Ipsa). M4. de Magala». Malgalado,
Luc). Voir Luc).
Lodéve (.Héiaull). Abat, cella- 163, iGS, l(ii|. 198. t yy
Ludencione (de^, Ludenço.
rer. prior de Lodeva, 63j; 34»'. 267. 369, a8i. 307.
Ludeozo.Ludenzon. Voir 3i6, 4 n. 573; Petrus Vi-
GuUlelmus de Lodeva.36ti. Luscnçon. talis de Magalaz. 463.
Logias (apud;. Voir Grandet Luna (Alantan de). 386, 4ga.
Loges (Let). Afagaltàii (Espagne, pr. Zsta-
Luna (Rairaon de), 4iA. goza, part. jud. Horja)
Logrono (Espagne). Martin
Lunia PetrusTartsa inMagalion,
Sanz in Logrunio, iNiniuranna de), i5i
337. 476.
lieu n. t. en An- Luplsno (de). Voir Loupia.
Lokcruga, Magu.ivill», Voir
Magnevlllo.
gleterre, a43. Lupicato (de). Voir San Feliu Mandeville.
London de Ltobr'aal.
( Angleterre ) Apud Magno l'rato(Roberlus de),»8.
Londonas. Londoiila;, 11 4 Luppebali .a de). lieu n.
1. en Angleterre, Magrie (Aude, arr. et cant
44g, 48a. 483, 484 eccle- a56.
ela Sancti Martini Limoui). Arnaldus de
Londo- Lupricate (de). Voir San Ke- Mtigrlono, 437, 461, 463,
nlcnsls, Û8a, 483 epis- lia de Llobregat.
J74. 503. 5o4. yaj.
copus Londonensh, 484
arebidiaconus Londonien- Lupun (Htinrlcus de), 36a. Mal8no(dej. Voir .\fajo.
sis, 330. Lurlda. Voir Lourda.
Stailly (Maine, air. Reimt,
SJonte (In), lieu n. t. Luttnçon (A?eTTon, arr. et canl. Verijr). Rogerus de
Longo
en Champagne, a8. r*nt. Mlll'uu. c. 8alnt- l>fallels. Mallell leorr.
•îtotges de- Lusençon ) Maileis], 46, 4«, 74. 7S.
Longroiva (Portugal, distr.
Castcllurnde Lujencione, Maltnono (in toco vocltalo ipjo
Guarda. conc. Meda). Cas-
ao" Bermunz, Pclre, Podlo de rivo). Voir Podio
tellum LoDgrovia. 349. i'oin.ius,Ralii)UDduj, fiai- de Rlvo Malmono(in Ioco
Lopiano (de). Voir Liupia. muni Bernartî, Willel- voctlato Ipso).
DES NOMS DE UÏUX I»3
TABLE ALPHABÉTIQUE
Voir
Matobecurte (de). Voir Mes- Manllea (Btptgne, pr. Baree- Margaritis (de). Margttt-
lona. ritles.
brteortrt-HUhttanrt put. jud. Vich).
Parocbta Sancte Marie de Jargon (Hérault, ar. B&Je»,
Maiorgat (Domingo de). 544.
Mesleu, 507. cant. Boujan). Durantu»
Mairoij. Mairotuo. Voir Ma-
Manniotuzler (Andreas de). deMargoncho. Mtrgonco,
roa.
448. 4oo, 4oi.
Haàièret-let-Joinuille (Haute-
Mans (Le) (Sarthe). Cenoman- Marguerittet ? (Gard. arr. NI-
Marne. arr. Wassy, cant. Willelmus Geraldi
nls, Cenomannensi» epis- mes).
Chevlllon). Hugo de Ma- de Margaritla,
copus. 19. Sgo.
seriis, :38. distr.
Mansilia. Voir MarteilMte. ilarialva (Portugal.
Majo. toc. dftr. (Aude, arr. Guarda. conc. Meda)
Carcassonne. cant. Pey- Manslo Dei Voir Mas-Dea (Le). Castellum quod dScHur
riac-Minerïois, c. Rieux- Manio (Bertrandus de), 5^6. Marialba, 35g
Minervoia). Guitlelmusde
Manso Dei 'de), Mansum Dei Markel (terra de). lieu n. I.
Malano. 387.
Voir Mai-Dta (Le). en Flandre. B 4.
(ad).
Mala Felquaria (Calveius de).
Marie (Aisne, arr. Laon) tn-
46i. Mansum Episcopi (terra que
lieu n. f. dans getretnnue de Mari». 555.
lieu n i. en Ca- vocatur).
Malamarges. de BeauvaU
la région Narmoutiers (Indre-et-Loire.
talogne, 348.
(Oise). »ii. arr. et canl. Tours, c.
Malauza (Uernardus de), 30. Abbé
Mantsilia. Voir Marseillette. Sainte-Radegonde).
Malboschet (terrlloiium de). et religieux de Martriou-
lieu n. i. dans U région Mamanelra, loe. n. i. en Por- nos-
tiers. In capitulum
de Saint-Paul-Trois-Cha- tugal, 193 trum venit. u.
teaiuc (Drome), n3. Maocho. Maoco. Voir Mayot. Marne, riv., affl. de la Seine.
Maten. Voir Malien. MaraUnn (K«pagne. pr. Na- Flumen Materne. i36-
Malgalacio(de). Voir Magaln. varra, part. jud. Kstella). Maroit (Hérault, arr. Montpel-
Ramir Sanz ln Maragnon. lier. cant. Salnt-MarHn-
Malleil(corr..Mallelsl,Mallci<i. Maranon, 494. 546. de-Londres. c. Causu-de-
Voir Maill'j 1
Zsra- Marca (var.: tamer- li»-SeHe).Gulraldus,Petrus
Malli'n (Espagne, pr. Marcha],
cha (Ugo de). a35, a38. de Malrols, Malrolsso. 3o8.
Boza. part jud. Uorja).
ioo, loi.
Villa Malien, frai 1 es de Marcadil (Ralmundus Stepha-
Malien, domus de Malen. ni de). 18. Martan. anc pays desenvirons
.153 Martin Sanz de de Mont-de-Marsan (Lan-
Marcaniensls (Ugoi, 4Si).
des). Vicomte do Marsan.
Malien. 476.
Marceille (Aude. arr.. cant et 5oi.
MAlloliJi'infraviasquarmnuna c. Limouxv Castrum de
vaditdeMa>lolt*arl..Alifii Marseille fBouchcs-du-RhônP).
Marcellano. 187 terrai-
ni dans la région de Per- Masslliensis eplscopu s, mo-
nium de Marcellano.
nachl Sancti Vfctoris Mas-
pignan (Pj-réntes-oHi-n- Sancte Marie de Marcella-
slliensis, >.
talps). 563 no. i55. i56; Arnaldus.
de Mrselllelte (Aude. arl. Car-
Malo(pcrr(Tolo),rlï n. I. près (tuirallus, Haimundas
i55, i56,i6o. cassonne. cant. Capendu)
d'Alvarenga (Portugal), Marcellano.
ln via de Man«llla. 1S1
j9t. J67. 387.
capellanus de Mantsllla.
Malo Leone (de). Voir Man- Marcellano (de). Voir MaretUle. cterlctis
Poncius, Petrus
léon. Marcha. Voir Marca de Mansilta, inj.
Ualom (G*rd, arr. Alai«, cent Lton.
Marchais (Aisne, arr. Marlel(Willelmusde),4l945o.
fiénolhac, c. Malonset-
canl. Slsjonne). ln Mar-
Parrochia de Ma- Martlnilnaz, lieu n. i. dans la
Blze). chais, »»i Adam de Mar-
lone, 36. région de fiieherenches
chais. 555.
Malra$ (Aude, arr. et cnnt. (Vaucluse).3iï.
Arnaldus de Marchait (Le) dndre-el-Lolie.
Limoux). Martonio (Ugo de). 388. 309.
arr Tours, cant Bléré,
Malrat. i5î. i56. Mas-Deu [Lei (Pyrénées-orien-
c. Azay-surCher). Mer-
Malvas (tcrmlnium de). lieu chaslum Sancti Johnnni» tales, arr. Perpignan, cant
n. I. près de Caumont Thuir. c. Troulllas). Jus-
Sancti
'Aude). »»i. [var.Mârchiislum sit corpus snom defenrl
Joannls). 8.
(Calvados, arr. ad Ipsum Mansum Pet.
.Vandcvllli Marclifls (in). Voir Marchat$.
cant. t3r>; dlmtto. Beate Ma-
Dayeux. Trévlères).
fiaufridus, .Toauiies, Ra- Murchelfo (Ugo de). Mt6. rie de Manso Dfl. 3ïa
de mansus militie ihoiosoU-
duluhua Magnavilla. Marelo ^de). Vnir Miry.
Mandavilta, mltane qui app«llatur
Magneville, Maresch 361.
(Thomas de). M*n»loDei, 171 »entor«
Mandcills, ig>. >ao, 34g,
ait. de Monte DtI, sgçl.
350. 171,511, 6}i. MargaTitis (Petrus de),
I04 TABUt AtPBABiTIQTJE DES NOMS DR LIEUX
MtMriii(de). Voir Haitiirei. ilafot (Aisne, »rr. Uon^caot. Mergorientl», Mcrguriensi».
U*JtÂnvUU. la Fère) Galteruscîe M»o- Voir Maagaio.
Miii«eo(Hodode), 61. eho. Maocc. 555.
Hiiy (Marne, arr. Reims,
tiatmolène (Gud,arr. et cant. MaMda. Voir MactJa. cant. ViJle-en-Tardenois.
VO», c. la Capeîle-eUMat- Maianelra, toc n. i. sur le c. Méry-et-Prémecy). Har-
moléne). Pondus de Me- bord de la mer dans la pinu» de Mareio. 38.
molena, 365. région de Porto (Portu- Hesbreconrt-Rlcheconrt (Aisne,
MmdJIo Sancti Lupi (in). Voir gal, 387. arr. Laon.eant. Crécy-sur-
Munil-SaitU-Loap. Mazaneto (Bernardus Balrnun- Serre). Mansus de Mabe-
Mas»en«l (dezrae de). lieu n. di de). 80. curie.territoriuradeMain-
i. en Rouergue. Meaux becurte. Aubertus de Ma-
53g. (Seine-et-Marne). Mel-
MwslUensis. Voir Mantille densis episcopus, becurte. 555.
a5, 333.
Matadot (tîUa. Gunsa!vus Or- Mesleu. Voir Manlleu.
Mt^tronatfl^ohiinn^.ide},?^
donlz de), loc. n. en Mesnll-Saint-Loap (Aube. arr.
Meçalmazor, Mezalmsiiior,
Portugal, ai4. Nogent-sur-Sclne. cant.
Mez«!mazov. lieu n. t. en
MiUlon (Robert de), 100, 456. Marc|lly-le-Huyer). Locns
Aragon, 505
Mata Pttrusta qui dldtur Mesnilcium
(boscbus de). Meceloha, lieu n. en Aragon. Sancti Lupi. in M.isnilo
lieu n. i. en FenouilledH 534. Sancti 38.
a64. Meden!s (de). Voir Meynts.
Lupi,
Meweml, apud Meislmiacum,
Materna. Voir Marne.
Médians Villa VtAr Henné-ville. lieu n. t. dans la région
Mathamala, lieu n. i. dans la de Soissons
Médina (Sanz de). 36i. (Aisne). 4 19.
par. de San Hilarlo Sa-
Meulan (Seine-el Oise. arr.
calm (Espagne). u5. Meginacum.Megnlacum. Voir
Capello Paissondli. Versailles). Cornes Mellcn-
Matba Mlrina. lieu n. i. dans linus. 39t.
la de Douzens Meian (Bcrlrandusdej, 36o.
région Meurival (Aisne. air. Laon,
(Aude). 193. Meitadenca. Melladcgca ivi- cant. NcufcliftlcI-sur-Ms-
Maagaio (Hérault, arr. Mont- nca). lieu n. I. en Houcr-
nc). In Murlvalle. 555.
pellier). Melgorlensis gue, a8i.
denarii Mêlac CAveyron. .Vcyncs(Garil.air .Mines, cant.
moneta, Mel- nrr et cant.
Ar«mon>. Castcllurn. val-
gorenses, Melgorienses, Saint-AHrlcp.?. c. Saint- lis de Mcdcnis. Rprlran-
Meigutenses. Mergorlen- nomcdc-Ccuioii). Cam- du». Ingullelimi!. p(in-
ses, Mergurienses, 5i, pus de Mclacco. canin df clu?. Pondus Ugonls. Vi-
67. 116, 193, ai6, 3j4, Mfilac, 181. Inlmus de Mpdpnis. >|pii-
325. 337. 366. 4o8. 4ts, Melars (Peive de. :.37. nis. in.
4i3. &3a. £36, 44a, 443.
45a. 458. 459, 46«. 464. Melciirrno(GarcU1in2dr<\45ri. Mczalmanzor, Mezalmazor.
Meldrnsls. Voir Menu.r. Voir Meçalmazor
573. S73, 585. 5g4, 5n8
tali condicione quod si Mplednnum. Mpzlnl» (dei. Aoir Aleynes.
oir Melun.
moneta llla (Rossellonen- Middelton»
Mel- 1 Gairrldusdpj.Mid-
sl8)deju»toretur,cum rea- Me)glrricniis,Mclaofenii9 rlillona. lieu n. i en An
bere rcs nostras vpllemus. goriensls. Mplgnrcnsis.
oir .Vauguii). glp.lcrrr. 176
Melglrrlensss seicnos Illf
Mignm oir itequinrnta.
redderemu», 188 dcnarll Mellcnlinus Voir Meulan.
Mllars. Voir Millns.
Mergorlense» verres, 5o8 Melsirge. Voir Mittfijre.
veteres denarfl Melgorfen- Mllprolcn.lii?ii n. i. prèideBa-
-l/f/ii/i (Spine-ct-Marnci bnpra
si» monete. 535 sollJI B^s (P.viTnérs-orirntale«i.
Meledunum. hfn.
de veterlbus Melgoriett» '10S
Menmium (interj. Voir Sninl-
\var. Melgolrensls], Mel Milhs(P>irndr-V3iif nlnlo^.arr.
Memmic.
gorlenslbus, i38. 35? Perpignan) Arlallns.Hay-
prebatn Mclgorlensis Menntvillc (Aisne, oir. Laon. imm.lm «le Milars. 139.
~ver. :Mt)go)fienib]. Mer. cant. Neufch.1tel-sui-ls- t4o.
goriensls vêtus moneta. ne). Mrdlana Villa, ô.i.s. Millau (.Ueyronj. Ralnonus
537, 586 denaril Mcrgo- Meortia. Voir \fornny. de Amilavl.Hainofl'Amcll-
rlcnsts no\i. Moigorlensl» Meqninenzn (E«|)nguc. pr. Za- lau. 38t.
nova moneta. 35s. 598.
ragoza. pari. jud. Cwpe;. Milly ? (Somme, an- canl. et
Caution, aujourd'hui Châlil- Quando rox crplt ^ll8np- 'c. Doullens). HoMniindns
lon-tttT'Shre (Den* 'Se- Î3, 3f) de Mllli. 687.
vres, arr. Bressulre). F.blo Mercbaslum Sancti Johannis.
de Malo l,cone, 34a. Mllsirgue. Voir AlIssègrc.
Voir Marchnis (Lt).
MaurlUnia Voir Mortagnc. Miniacco (alodlum de). lieu n.
Mereni Feramus (Wjdo do) i près de Toulouse
Maurus. Voir Sarratln. Haute-
361. Garonne). 83.
TABLE ALPHABÉTIQUE DES NOMS DE LIEUX io5
I*
»06 TABIE AUHABÉT1QUK DES NOMS DR LIEUX
Oiarda (Garda d), aga. Aurasio», Jn vllia Auren- Orrtt «rr. CbiUt-
(Côte-d'Or.
Oion. Ojon (Xemen Garcez gia, i3o, 3a3, 4o5, 406, ton-sur-Sdne, cant. Bal-
de). 479.481. 45a, 473, 690 Auras!- gneux-les-Joifs). Hunber
O'uy (Belgique, Namur, censlseplscopus, i65,jg3; tus deOrreto, 33o.
pr
arr. adm. Arnaldus. sacrista Aurasl-
Dinant. cant. Orrcrilla. Voir OnarviUe.
Simon de censis, i65, 170. 193, 3a3,
Gedinne). Oisi,
186. 4o5, 406, 452,469,470, 47a, Orlqffa (Pyrénées-orientale*,
Oisy, a5g. arr.
537, 5a8,5j9,53o, 656. 665, Perpignan. cant.
O/dro'es(Porlugal,di9lr. Porto, edlflcium Bernardus Pon-
5go antiquum Thuir).
codc. Penaflel). Heredilas clus, Dalmaclus
cul vocabulum est Aren»j, de Orla-
de Huldrianos, io3. hefflflctum de Arents in fano, Ortaphano, 409.
Oleira. Oleria. Voir O//i«re. civilate Aurasica, t65 Ortils (Rainerlus de). 446.
Olerone (res Sancti Georgii ciaustmni Béate Siarie,
Ortosella (Calvet de). 4g3.
de). Voir Saint-Georqes- 393 Tiburgis. domina
d'Oleron. Auraslccnsls. /Vurlaslccn- Orunla. Orunnia. Urunla,
sis. Aurengle cl»lUtls, i3o, lac. n. i. en Espagne, 177,
Oliva (rego de). lieu n. i. dans
la région de Cortes et de 357. 4i3, 098 Geraldus au, 384. S94-
de Aurengia, Petrus, Ste- Osa. Voir Huesa del Comun.
Novillas (Espagne). 367.
phanus de Aurasica, i3o, Osca. Voir Huesca.
Olivarius. lieu n. i. au terr.
iO5, 357, 360. 469, 470,
de Douzens (Aude). 85. Oscelle Voir Ossaa.
530. (In Valle).
Oliverio (in loco vocitato), lieu Ojcba. Voir
Orbiet, riv., sffl. de l'Aude (.Au- Osceneepiicopus.
n. I. au terr. de Bubas Huesca.
de). Aqua, flumen, pons,
(Aude). loi.
riparia de Olvegio. Olvei, Oselli. Voir Otselle.
Olivis (Raimundus Renardi 337,433.437,459,467.531. Osenele. Voir Osney.
de). 71.1. Ordem (Portugal. distr. Porto.
Olleo (de)- Voir Ouilly-le- li- Osta(Espagno,pr.Hue3cn,part.
conc. Oondomar). Here-
comte. jud. Jaca) Pclrus de Osla.
ditas que nominatur Or- 390.
Olliïre, riv., nffl. du Le/. dlnis, a88. Usma (Espagne, pr. Soria).
(Drônie). Alcra, oqua que Orenlncensi». Voir Oriyny- Exomensis eplscopus.iio.
dicitur Oleira. aqua, II11- Sainte- Henolte.
vius de Oleira. Oleria. Oincy (Angleterre, Oxfordshi-
Orenvilla. Voir Orainville.
Ollt'ri;). pasjusOlerie, i8q, re). Canonlcuj de Osenele,
Oriavita S43. 916.
9O1 1991 3io, 3n, 3i6, (Domingo de).
390. 5gb, 5g8. Oso (Pelro de). 546.
Origny-en-Thiérachc (Atone,
CMfon(Dn)me.arr..Vjrons.canf. arr. Vervlns, cant. Hir- Oësau, vallée (Basses-Pyrénées,
liuis-les-Beronnies). In ter son). ou Origny-Sainte- err. Oloron). Regnans in
rltoiio Avalonis, 43. Beiacite (Aisne, arr. Saint- Valle O&eelle, 327.
Quenlin. cant. Ribemont). Oittlle f (Doubs, arr. Besan-
Oloron (Basses- Pyrénées). Ejils-
Everardus,
copus in Oloron. Peix Ol- Guiscardud, çon, cant. Hou»slères). Wl-
de Oloron. 33S. Ilerbertus de Auriniaco, do Bonifias do Oselll. 33o.
deger
Oiinlaeo, 555.
Olosl (Espagne. pr. Harcelniia. OilaîReLnundus Ayanrtclde),
part. jud. Vicli> Bertran- Oriyny-Suinte- Benoîte 'Aisne, i5o.
ilus, Halmundus Bernai- arr. Soinl-Quentln, cant Utine (ad Sancti Petri Otine.
di d'Alost. de Lnst, Olust, Ribemonl). Ecclcsla Sanc- termlnum kastri Otlne.
79. 475. 50' iTl. te Bt-ncdicleOreoiacensIs, altar Sancti Michel!» ouod
Ollre3fra(i)ereng.iriti)de), 138. llecellnuadeOrlnlaEO,6oo. rernltur subtu3 kas-
Voir Or- Orlvol (Hoberlusd1). 60. trura Olinfi), ch. 11. i. en
Olvetio (de), Olvel.
liel. Aclum Aure- Catatognt, 348.
Orléans (Loiret).
OnliAtna (Espagne. linnls. 5<îi Aurellanls Ohifa,lieu ni. en Espagne. 2'3-j.
pr.HueiiM*.
ln illo ln ecclesia Sancte Cruels, Quantité arr.
part. jud Froga). (Eure-et-Loir,
anno fuit prisa, aniui quo 5io; ecclesia Sancll Mar~ Chattres. cant. Voves).
fuit capta Un- chl. -iso Aurollnncnsîn Eccîcsln Beal) Martini de
Untigena,
rplscopu», cantor. 4so. Orrerilla, de
tiguena [corr. Untigne- Raginaidua
5io frùtrcs Avi-
noj, anno quanio capta
Templl Oircvilla. £66.
fuit Unlignena, 455. 4aO. i citant iifi! 'r.io.
Oatlly-U-Vicomte ? (Calvado».
476. Itfg. 43t. Ornlls (ten-iloriuin de), lieu arr. et cant. Llilcui). Ful-
Orainville fAisne. arr. Laon, n. i. dans la région de co, Hoberli» do Oîleo,
cant. Ncufcliàtel). Oren- Meynes(Oard), 4n. r. Ojlll, 200. 316.
\llla, 555. Orol1taco (Batrnundus Psli'i Qarscampu (Oise, arr. Complè-
Qrcnge (Vaucleue). ln Auiasl- de). 306. gne, cant. Ribscoiirt, c.
ca. Auiaiice, iu clvitate Oros (Garda Sana de), 53a. Chtry-Ouricamps). Abbas
IIO TABtX ATVBABéTiqUB DBS NOMS DE LIEUX
Bovi, Petrus de Pedenai, Bernardus Abbas de Pina, Plean (Marne, arr. Bpernay,
Pezenaz, 58, 44a Ugo de 393. 34g, 4>4. 54g Gar- cant. Sézsnne). ln foro
Pedenaclo, Pedenu.Peze- cia Ortiç in Pina, Pinna, Platotri, i8 Johannes,
nato, Peienaz, ai S, 308, 39a, 33i. Marcus, Pbilippus de
400, 4oi, 4ia, 44a, 443. Plaiotro. Plairro. Plaitro,
Pinas. Voir Pin6s.
5î5, 6»6. Pleurra, a8, 60. 58a.
Pinciano (dft). Voir Pieusse.
««Wta-(fe-Ja~/Kiitè/-e(Pyrénées- Pleur (Ardèche, arr. Largen-
orientales, arr. Perpi- Pinconio (Girarardus de), 587. tière. cant. les Vans. c.
gnan, cant. Mlllas). Ray- Voir Beaulieu). Terra de Plebe,
Piniano(de). Pignan.
mundus Gullelmi de Villa in Plebe, 57$.
Plnna. Voir Pina.
Pedilano, t4o. Podii
Podiensts. (villa). Voir
(Pyrénées- l'inôs (Espagne, pr. Lérida.
PéîiUa-da-Confler.t Puy (Le).
orientales, arr. Piacies, part. jud. Solsona). Gau-
Podil Tirici (P).XoiTPuichêric.
cant. Sournia). In Pedi- cerandus de Pinas, Pinos,
38. 3i4. Podlo (Elmeratus, Rostagnus
liano, 995 villa de Pedi-
lano, Pidilano, lia, 4oa Piotene arr. et cant. de). 169. a38. a3g.
(Vaucluse,
Arnaldus Petri, Petrus do Prior de Podio- Podio (Petrus de), 5g5.
Orange).
Pedilano, Pidilano, a ta, leno. 46g. Podio (Raimundus de), 5a 1.
4o». Piriacho Voir
(de). Peyriac- Podio (Raimundus. Vilelmus.
Pictavemis, Pletaviensis. Voir Minervois. Vllelmus Alcherius de),
PoUoa. Datum 18a. 537.
Pisa (Italie). Pisis. B 1,
Pidilano. Voir Pêzilla-du-fson- B 3 in sinodo Pinani, Podio VoU- Puy
(de). (Lt).
fle.nl. B6. Podio Alto (Raymundus de).
Piégon (Drôme, arr. et cant. PI. (canonicus de). Voir Pies- 55".
Nyons). Bertrandus de sis-Grimoult (le). Podio Alto (de). Voir Pujall.
Podio Guigone, 636. Plaiotri (in foro). Plaiotro, Podio Auro (vinea lieu n.
In),
Pierola (Espagne, pr. Barce- Plairro, Plaitro (de). Voir i. près de Buisson (Vau-
lona. part. jud. Igualada). Pleurs.
cluse), 536.
Kastrum a Pierola, i5o.
Planceii(prata,H.).VoirP/onry. Podio Calvu. Cavo (Willeltnus
Pierrefonds (Oise. arr. Com- Pianchere. Voir Planquery. de),
190, 357. 5g8.
plègne, cant. Attichy). Plancis (in). Voir Planque. Podio Dadmir (nrt). lieu n. I.
Drogode Petrafonte, 568
Plancy ( Aube. arr. Arcis-sur- dans la région de D011-
Johanncs de Petrefonte,
Aube. cant. zens (Aude). 578. 57g. 080.
39». Méry-sur-
Seine). l'rata Planceli. Podlo de Rivo Maimono (in
Pierrelatte (Drôme. arr. Mon-
Hugo Planceii. a8. loco vocltato ipso'), lipu
télimar). IV) Ile! mu de
Planecs Pancti Sa- n. i. dans la par.dcCaMas
Petra Lata. 119; Jordins. (parrochia
turnini de). Voir Son Sa- de Mombùy (Espagne).
Baimundus de Petra Lap-
turnino de Osormort. 397
ia, 593.
Plani (ortus de), lieu n. i. aux pmiioG.iuterio(malolium de).
Pltrreponl-en-Laonnok (Aisne,
dépend, do GaurefAude). lieu n. i. dans la région de
arr Laon, cant. Marie).
354. Pèzenas (Hérault). 5a5.
Petrepentis capellanus
Gila. Godcfridus de l'être- PIanin(locus qui vocatur). Heu Podio Gofre (pars de), lieu n.
555. n. i. près de Pézenas (Hé- i. près dp Buisson (\'au-
ponte.
81. cluse). 536.
Piers (Ranaudus de), 5io. rault),
Piano (Petrus de), 674. Podio Guigone (de). Voir PU-
Pieusse (Aude, arr. et cant
arr. et cant qnn
Limoux). In Punciano, Planque (Nord.
rastellum de Pun- Douai, c. Lauwin-Plan- Podlolrno ;dei. Voir Piclmc.
435;
clano. 160 Bernardus, que). ln Plancis, i. Podioliig, lieu n. I. dans la
Borrellus, Udalgerius de arr. par. de Balenyh t!-?p.v
Phnquery (Calvados.
Pineiano, Punciano, i55, Bayeux. cant. Balleroy). gne). 019.
160, 367. Planebere. 61 1. Podio l.uparlo (de). Voir Puy-
Pignon (Hérault, arr. et cant Plebo (in). Voir Pieux. loubier.
Montpellier). Bernardus. Pleitlubi (via nue perglt Podio Salicone (de). Voir Puis-
ad).
Gulllelmus de Pignano. salieon.
lieu n. i. en Fenouilledès.
Piniano, 6a. m. l'oriio Sancte Mario (In). Voir
Pigny (Marne, arr. Eperaar, PlrttiS'GrimoilH fie) (C«lva- Puy (Le).
cant. Montmort. c. Lucy). do?, arr. Vite. cant. Aul- Podio Sibrano. Subrano (de).
In burgo Penniaci, Guido
nay-sur-Odon). Roberlus. Voir Pexiora.
dé Penniaco. 9$. canonicus de Plleseclo], Podio Valleriaco (vinea de).
Pina (Espagne, pr. Zaragozs). 1
54«. . lieu n. I dans la région
TABLE ALPHABÉTIQUE DBS NOMS DE LIEUX Il3
ecclesia rex.
3>7. 5go. 698 Ripicorcensium Ripa- Rixacbo (de). Voir Reixach.
Bealc. Sancte Marie de cona. Ripa Curda. Ri- Roals (Petrus de), ao.
Ricarencis. Ricarensis, Rl- pacurra.Ripacurta.Ripar- Roaix (Vaucluse, arr. Orange.
charenchas Rfcharencbis. curce. Voir Ribagorra.
cant Vaison).Terminium,
i5a, 469. 470, 5a8, 619, Ripa Foi li (Stepbnnusde), a5a. territorium de Roals,Roai-
S65 domus Richarencn-
rum, de Rlcarenchis, Ri- Ripa Migno (Aris?a Vorlch de), go, Roaisao, 170, 183, 393.
i5i. 537 molendinum de
carenela. Ricarensis, Rl-
Roals. Roaiso. 307 ec-
cbarencbas, Richarenchls, Ripas (fie). Voir Ribes.
clesia Beate Marie de
Richarencis. Richarensis, riv.. afO.
du Bfsos
Ripoll, (Es- Roais. 537. 586 domus
domus Beate Marie de Ri- Barcelona
pagne. pr. ).
carensis, 173, de Roais, 338,339,353,557.
174, 190, Riera Rivopolli, 384 pro- de
536. 586 capellanus
199, a3o, a44, 378, 379, 300.
pe Riopullo, Roals, 353, 537, 5a8. 53g.
390, 397, 3io, 3îi, 3a5,
Ripoll (Espagne, pr. Gerona, 536 magister domus
3a6. 337, 357. 3Go, .'ji3,
453. 460. 470, 473. 5i5. part. jud. Pnfgccrda). Di- Roaisli, de Roais, 535, 536
mlsll Sancte Marie Riupol- Raimbaudus de Rosi*,
517, 5a8. 639. 53o, 565. Innsi9 ccnobli 38 ab- 5a8. 539.
5go, 5g3, 696, 5o8; fra-
bas Riupolli, Rivipollen-
tres de Richarencliis, ia5. Robe homme( C a I v a d o s arr
sis. 38. 3i4 preposilus Caen, cant. Troarn). Re-
5a8, 639 magister do-
mus de Ricarencis, Ri- Rlvlpollonsis. 314. behominc, villa que dicl-
charcnrliis, Ricbarensis. Ripollel (Espagne, pr. Barce- turRaimbert Honie,Raim-
lona. paît jiid. Sabaddl). bcrtl Ulmus. Raiiiberti
174, 4i3, 538. 547, 556;
domus de Richa- Parroechia Sancti Stepha- IJImus, qui Raimberti Ul-
claviger
renchiq. 405. 4o6 ni de Ripollcto, 390, agi. inoni tenebanl. 477. 478,
capel-
lanu» Richarcruts. de Ri- Rippacurcla. Voir Ribagona. 550, 55 1. 55a, B i5, B 1O.
charenchas,Richarenchis, B 17. B 30.
Rispe (allodium). lieu 11. i. en
capellanus domus de Ri- Robera. Voir Roveria.
Lorraine, 3g6.
charenchis, a38, 307, 46g, Robon! Grossa
Riu (Pelre del), 5a3. (condamina
628, 5ag.
Hiu de l'eres. Voir Sait Mar- de),Roborem(iro!naniind), ¡.
Ricla (Espagne, pr. Zaragoza, lieu n. i dans la région
tin de Rluilrperas.
part. jnd. la Atmunia de de Richerenches (\auclu-
doua uodina). In Arricla Riupollensis, Riupolli. Voir
sp), 598
comite de Pallars. lo conte Ripoll.
Bora (l)almatius de la). 596.
de Palars In Régla. In Riu Sech Voir Rieussec.
mulier Roca Tnla>la|i'<ir RocbaTal-
Rigla comltts de Rimera Voir Roveria
Palares. 4i4. 534; domna ladaj (Willelmus de). 5flt'>.
Rlverla. Voir Rivicre-de-Corps Roccîi t".nluinbciTa,l!cun.i.BUx
Taresa, Arnal Mir, Lop
(La).
Lopeç in Rida, Rigla, 6<j. ilOprm). dcGaure(Aude).
33 649: Lop Fortuno- Riviére-ile-Corps (La) (Aube. 35',la
nes. V»al Pelai de Ricla, arv. el canl. Trojes). Via Hoceio
Roceiensh, (de;. Voir
331, 3fii. quediritur de Ri\erla. 33.
Ruiicy.
Ridefort Rivi Krigidi (Snnctus Johan-
(Latnbertus de), fla- Hocliiii Pondus der. 577.
mand, nes flninlnls). Voir Sancl.
7. Roclia (R. de la). i4S.1
.lolianiies Fluminis Rivi
Rlellacbo (de). Voir Hialncli. Rocha Bcuarili
Frif.'tdl. (R.iiiiuiudus
Riera (Bernardus de), 5i8. de). Soi.
Rivi l'etraruin (Petrus lie-
Hieustee, riv., affl. du l.ez rivl Rocha (Itainiiiii? de la). 5i3.
rengarius petrarum
(Drôme et Vnucluse). Riu Rivi Petrarunil),
[corr. Roch,nSloplianu9 de la). 5oli.
Sech, Hlvus Slccus, 100, a83. Rocha (Willelmus de). 5is.
3a6, 598. Voir
Rtvipollensis. Ripoll.
Rteux (Marne, arr. Epernay, Roclia Corha.VohRoquecourbe.
Rivo (Pondus de), 1C6, 3oi.
cant. Monlmlroll) Gos- Hoclinfort (Bernnrlï de), 514.
bertus de Rht, s8. Rlvo (Raimundus, Ugo, Xat- Rocha Rubla (locns vocatus),
bertus de), '128, 4ag.
Rigla. Voir fiicla licu n. i. au terr de Satnl-
Ribous (nemus et aqua K)vobras(aqua de). Rivunbras Germain (Aude), ',63.
de). riv. n.
lieu n. i. près de Baugy (in), t. dans la ré-
Hocha Tallada. VoirRoca Tala-
61t. gion de Doutens (Aude).
(Calvados), da.
193.
Rils (Hugo de). 33o. Roche Brune (mcnsura) Voir
Rivopolli. Voir Hipoll.
Rinigcls. Voir Henlnghekt. Roque6rune.
Hitunbras. Voir Bivobras.
Rochelle (La) (Charenle-infé-
HiopuJlo (de). Voir Ripolt. Rivus Siccu». Voir RUussec
rfcure). Apud Rochcllam,
Ripa Alla (Pclrus de), 553, 564. Rix. Voir Riewc. Rupeliam, igi, tgG, 34s.
TABLE DKS NOM» DB UKUX WJ
ALPHABÉTIQUE
SiWe Corte [eorr. :Torte], Sanct. Andree do Bessa(t«rmt- Sinet. Cruce de Tutela (de).
«9. nium). Voir Saint-Andri- Voir Tadela.
Salvi (Bernardus de). 53a, 554. de-Peites. Sanct Cruds Voir
(ecclesla).
Salvintaco Voir Sanct. Andree de Gurbo(par- Orléans.
(de). Savigny-
te-Temple. roechia). Voir Garb. Sanct. Cruels Sancteque Bula-
Sa! cet (Gard. arr. AJals, csnt. Sanct. Andree de Palumbarto lie (ecclesla). Voir Bnret-
Génolhac. c. Malons-el- (parrochia). Voîr San An- lona.
Elze). Mansus de Salzeto, dré* dePalomar. Sancl. Crux. Voir Sainte-ilroix.
36. Sanctaren. Voir Saiitarem. Sanct. Cucufati. Cucufati?,
Saheti. Ssiteto (de). Voir Sal- Sanct. Audemaro. Audomaro Cucuphalls (alodlum, ce
ut, Sastet. (de), Sanct. Auilomarl, nobium). Voir San Cugnt
•Simer(Pas-de-Ca!ai!i,arr. Bou- (casteltanus). Sanct. Au- del Vallès.
Abbas Sancli Wl- domarum (apud). Voir Sanct. Deslderio
logne). (YVillelmm
marl. 261. Saint-Omer.
de), 309.
San Andrês de Patomar Sanct. Bartholomrl (prlor). Sanct Voir
(Espa- Dyonisii (ecclesla).
Sanct. Bartbolomeo (tic).
gne. pr. et part. jud. Bar- .nint-Denis.
celona). Parrochla Sancti Voir Saint-Barlholomtw.
Sanct. Egidii(Bernardus), 5n.
Andree de Palumbarlo. Sanct. Baudilli (B.). Voir Saint-
i35. Sanct. Bgliiii (abbas, comes.
Baasèly.
San Baudilio \111a). Sanct- Egldlo (de).
de Llobregat (Ks- Stnct. Haudllii (parrochla). Sanct. Egidium (ad). Voir
p.igne.pr. CarcelonB.parl. Voir San Baudilio de IJo- Saint-Gilles. saint-Villes-
jud. San Feiiu de Llobre- bregat, ou de Ltusanès. du-Gard.
gat). ou San Baudilio de Sanct. Baudilio inlus ln lane-
l.lnsani» Sanct. Eismundi (Renaudus),
(Espagne, pr. ra (parrochla de). Voir S10.
Barcelona part. jud. San Baudilio de l.tusants.
Vieil). Parrochia Sancti Sanct Eugenia (de). Voir
Sanct. Benedicte Orcniaccnsls Santa Eu-
Baudilli. 57i.i. Sainte-Buginie.
Cccclesia). Voir Origny-
Son riamlUio de Uutanès (Es- nenia df Ilerga.
Salnte-Benoite.
pagne. pr. Harcelons, Sanct. Eugni (Petrus Beren-
Sanct. lîrnigni (domlnium). R18.
part. jud. \icb). Parro- gflilus).
Voir Dijon.
chia Sancti Baudtlil inlus Sanct. Kulalia. Voir Sainte-
in lanera Sanct. Bercliarlmn (adl. Voir
[$ic], 3o4. Rulalie-de-Lareac.
Monlier-en-Der.
San Celoni (Espagne, pr. Bor- Snnct.Eulalle(canonica.presbI-
celona. part Sonet. Berllni abbns. Voir
jud Arénys ter). Voir Elne, Santa Eula-
de Mar). Ferlunloncs de Saint- lier tin. lia de Rontann.
Sancto Celodomo. 6g. Sanct. Bonito (d>i. Voir Saint- Sanct. Kcllce(de). Sanct. Fcllce
Sanclaco (Leterlcus de). 38. flonnet. Sublcrlore. Superlori(de).
Sanct. 553. Sanct. Carnunl labbas). Voir Voir Snint-l'iliu-d'Âmont,
Adrianl (Petrus).
*aint-Chfron. Saint- Fêlin-d: Avait.
Sancl. Albanl (terrltorium). Sanct. Ccriliedc Mucons (par- Sanct. Felicls abbas. 3i4.
Sanct. AlbanoCde). Panel.
Albanum Voir roclila). Voir Santa Crcilia Sancl.
(apud). de Vollregti. Fldts (Bernordu»), i3g.
Sainl-Alban. Saint Alban- Sanct.
Sanct. Celodomo fdc). Voir l'ilipo. Flllppo [var.
«ous-.Vompron. Seme-
San Cetonl. l'hilippo] (Garcia
Sanct. Albino (de). Voir Saint- nones. Jolian Dlez de).
Aubin. Sonet. Cipriani (A.). Sanct. 534. 5U
Clprlano (de). Voir Saint-
Sanct. Amancii,Amanl1l(prior. Sanct. Flrnilno(de).VoirSofn»-
Sanct. A111,111- Cyprien.
monaclil), Finnin.
cium(ad;,Sancl. Amanclo Sonet. Claro (de). Voir Saint-
Clair. Sanct. riorcnlli Salmurtnsls
(de). Voir Saint- Amaivl.
(ecclesla). Vnlr Saumur.
Sancl. Andre(lcna). Uni n. I. Sanet. Clemente (de). Voir
Salnt-CUment. Sanct Floienllnl (decanusV
près de Blomac (Aude). Voir aaint-Plorenlin.
360. Sanct. Colomba (Jofrcdus de),
Sancl. Andrfa(Be>n(>rdusde). 7<- Simcl. Floroniiul Uonn Vallls
lO.i. Sanct. Columbam (slralo ^nbbas). Voir Bonneval.
per
Sanct. Andrce de Begls (alo- qua pergltur. ad), lieu Sanct. floicnlitnim
(apud).
dlum). Voir n. I. en Catalogne, dig. Voir Sainl-F'tuienUn.
linges.
Sanct. Andrce de Uanlolts, Sanct. Cruce (Johannes de). Sanct. Frucluosi (parroeclila),
Banul! (parrocbla. adja- 176. Sanct. Kructuosum (ad).
rentla). voir Banynh-des- Sanct. Cruce (Petrua. flllus Voir Balenyà, Saint-Pri-
Aspres. llBlmunci Arnalt de). 473. choux.
i»
1331 TABLE
Al,l>H.U)Ér|QUE DKS NOMS DE USDX
a.s w.r_~en_ 1
Sanct. Fuselant (ecclesia). Voir Saoct. Jobinne (Petru» Sanct.
Saint-Futcltn. de), Leonclo (•). Voir
183, 18g, igo, J67, Soi Saint-Lions.
Sanct. Go. (lerminium). Voir SiiDCt. Johanne (Ralmundus Sanct. Liceril (Oliver).
Saint-GenUs Sanct.
de). 48o. 5o6. Licerio (O. de). 107, 108.
Sanct. Genetii (Pctrus), 4u, Sanct. Johannes Fiv.mlnls Rlvi Sanct. Luclant
443* (abbas). Voir
Prlgldi, lieu r.. 1. tn Por- Saint-lneien.
Sanct. Genesîo(de). VoirSoint- tugal, 356.
Genest-dt-Bauzon. Sanct.Marcello(de). Voir Satnt-
Sancl. Jobannis (adjacencla Marcel, Saint- Marctl-de-
Sanct. Genovefe (ecclesia. vi- ecclesia. ter-a). Voir No- Saaset.
ctu). Voir Laon. villas, Perp.gnan, Saint- Sanct. Marchl (ecclejlaV Voir
Sanet. Georgli (ecclesia). Voir Jean. Saint -Paul- Trois
Orléans.
Châteaux.
Salnt-Georget-de-Luten- Sanct. Maria (i'etrus de). 467.
fùn. Sanc». JobannisBaptlstae Vven-
nlcae civitatis Sanct. Maria. Voir forto, Zara-
Sanct. Georgii de Olerone (ecclcsla).
(re«V Voir Saint-Georget- Voir Avignon. goza.
(fOleron. Sanct. Jobannis Castello (En- Sanct. Maria de Aqualada.
Sanct. neco \cenariç Voir Igualada.
Germant (terminium). de), 336.
Voir Saint-Germain. Sanct. Johannis de Monte So- Sanct. Maria de Cividade. Voir
Sanct. no, Montson, Porto.
Germano (Bertrandus Munzone,
de), 338. Voir Moncôn. Sanct. Maria de Frangoliano.
Sanet. Gervaslo(de).Voir Sanct. Jobannts de Valeia Voir Prangouille.
Saint-
Geruaii. (abbas). Voir Saint-Jean- Sanct. Maria de Uxua Voir
Sanct. Goberto en-Vallêe. Ujué.
(de). Voir
Saint-Gobert. Sanct. Johannfs Vallis Segue- Sanct. Marie (terra que \o-
Sanct. Helcrli rli (honor). Voir Monlo- entur). lieu n. i. dans la
<villa). Voir
lieu. région de la Nenville-au-
Satnt-UMrt.
Sanell Judocl (obhas), Sanct. Temple (Marne). Sg.
Sanct. Herene(ecclesiastlcum). Sanct.
Voir Santarem. Judocum (apud). Voir Marie (ad portam). ).
Saini-Josse. porte d'une loc. n. I.
Sanct. Hllario (Hugo. Johan-
Sanct. Jullanl d'Espagne. 38i
nw de), 38o. (adjacencia). L
Voir l'illemotaque Sanct. Marie (archidiaconus,
Sanc». Hilarlo (de). Voir Sainl.
Sanct Jullani de Allura, ipsa cfipcllanus. civitps, eccle-
ffitaire-OH-Temph. sia, prior. terre, i»i birrio).
Abtura (parroechia) Voir
Sanct. Hoe [sic) (Johannes de), Voir Lnramet. tfonns/ir-
SanMiin de Allara.
aoo. Notre- Dame-de-
Sanc». Julianl de Pomar (ter- del-Camp.
Sanct. Hylarii (abbas, cliala- F Abbaye. Porto. Hodei,
Voir minium). Voir l'ornas.
dia). Carcastonne, Xoragote.
Sanct Julisni de Villa Mula-
Saint-Hitaire-au-Tempte. Sanct. Marie CalMIs (parroe-
cha (parrochta). Voir Vil-
Sancllaudomarensi.v Voir chia). "oir CvtdostteSJom-
Saint-Omer. hmoiaque. biiy.
Sanct. Ilarli abbas. Sanct. Juliani de Villa Nova Sanct.
Voir Car. Marie CaMridnnl fab-
eaisonne. (terminale). Voir Saint- Voir çhdteaudun.
bas).
Julien.
Sanct llaril de ipsa Calme Sanct. MntleCivilatis(»errl»o-
Sanct. Juliani de Villa Torta
(parrocbia). Voir San Ilila- rium;. Voir Porto.
rio Sacalm. (parrochla). Voir Vita- Sanct Marie de Agnils (ter-
torta.
Sanct. JachobideFrexanofpar- minns). Voir rvyls.
Sanct. Jus» (villlcusj. Voir
rochla). Voir .'an Jaimt Sanct. Marie Dealbatc fcccle-
Snint-Jusl
Sgnct. Jacobi ccclesla. fgl. siaj. Voir Toulouse.
d'une toc n. i. du Lan- Sanct. Laurencli (terra), lieu
Sanct. Marie de Antiqua (par-
n. en Portugal, 3op.
guedoc, 73. Voir .Sonia .1/0-
rocchia).
Ssnct. Jacobi Sanct. Laurencio (Petru* de).
(optra, terra). ria Antiga. ou Sonttga.
Voir Santiago. tr,o. Sanct. Marie Deaurate (eccle.
Sonet. Lanrentio (Pctrus de),
Sanct. iacobl d<! Ponte Régine sia). Voir Touloute.
Po.
iccclwia). Voir Poenle ta Sanct. Marie de
Sanct. Uarberano
fttlna. Uurentlo (Raim-jndus
mû.
(parroechia). Voir Bar-
Sanct. Jacobl de Wsldena (mo-
de),
bard.
nasterium). Voir Saffron Sanct. La*«ri (inflrml). Voir Sanct. Marie de Bethléem (do-
WakUn. Jérusalem.
mua). Voir Bethléem.
5anct. Jhoanne (Raimund us S«m- ». Mro (Prlnn dé\, fing. S.inrt. Marie de Bruyfino(par-
de), 3i6. Sanct. Lconclt icapellanusj, j 1 roclila;. Voir brouille
TABLK DES SOM8 DE MEtJX
AÎ.VHABÉT1QBE ia3
Sanct. Marie de Campo (ho- n. i. dans la région de Sanct. Michaele (de). Voir
nor). Voir Monailir-del- Ricberenches Saint-Hichcl-d'Satet.
(Vaucluse),
Camp. aog. Sanct. Mlcbaeli (Odo). 488.
Sanct. Merle de Curtes (eecle- Sanct. Martini (in ipso vinea- Sanct. Micbaelis (terrn), lieu
sia). Voir Coar$ (ies). rio, in vinea). lieu n. i. n. i. dans la région de
Sanct. Marie de Forlgeroles dans la région dn Mas-
Deu (Pjrt5nees-orlentales), Douzens (Aude), ij3.
(parrochia). Voir Folga-
rolat. 4o. Sanct. Micbaells(collacio,prlor,
suburbium). Voir Careat-
Sanct. Marie de Glocester Sanct. Martini (Guillelmus), tonne. Montemôr o Vetho,
(ecclesia). Voir Gloacester. 137, 3oo. Saint-Michel-dHaeet.
Sanct. Marie de Marcellano Sanct Martini (prior, R.). Voir Sanct. Michaelis de Caatel
(Icrminlum). Voir Mar- Sanct. Martlno (de). San fprtor). Voir Saint-Miche'-
ceille. Martin.
Ferrèry, ou du-Touch.
Sanet. Marie de Mcsleu (paro- Sanct. Martini de Bubars (ter- Sanct. Micbaelis juxta murum
chia). Voir Slanlleu. minium). Voir Butai. (ecclesia). Voir liorja.
Sanct. Marie de Palacio Sala- Sanct. Martini de Gimellis Sanct. Micbelis Voir
(altar).
tane (parrobeebia). Voir (abbas). Voir Saint-Mar- Ottne.
Patausolitar. lin-aux-Jumeaur. Sanct. Minati (parrochla),
Sanct. Marie de Podio (curia). Sanct. Martini de ipsa Strata, Sanct. Minato (de). Voir
Voir l'uy (Le). de ipsa Strailam Senmanat.
(ecclesia).
Nanti. Marie de Ramed. de égl. n. I. près de Collsa. Sanct Nazaril (ecclesia). Voir
Rameto (ccclc9ia). Voir badolliEspngnc).to5, 107, Carcassonne.
Laramet. toS. \UU.
Sanct. Nlcholai de Novo Cas-
Sanct. Marie de Ricbarencbas Sanct. Martini de Spclunka. tello (in burgo). lieu n. i.
(ecclesin). Voir Richeren- lieu n. i. en Portugal. agi. dans la région de Laon
ches. (Aisne), 555.
Sanct. Martini de Vila Condal
sanct. Marie de Sorinn(corr. (ecclesia). lieu n. 1. en Sanct. NIcolao [var..Nlcholso]
Sornia] (parrocliia;. Voir Catalogne. 137. (in illo barrio), lieu n. i.
Soarnia. Sanet. Martini Lotronis 1.J0 prùsdeNovillaslEspagne),
Sanct. Marie de Vilasslva (re- 5.'t4.
bannes Arisdeterra), «5i.i.
llnquo). loc. n i. en Espa- Sanct. Sanct Odmerii (O.). Voir
Martini Londoniensis
gne. 83. Voir Londun. Saint-Omer.
(ecciesia).
Sanct. MnrlcEdrei terra;. Voir Sanct. Pnntallo (de). Voir
Sanct. Martini Yprensiâ (ab-
Notre-Dame-de-Lierre. Saint-Pantalêon.
bas). Voir Ypres.
Sanct. Marie Elcctl. Hclectl Sanct. Pauli Tricastrinensi
Sanct. Martinn (Poncius. Rai.
(in monesterlo). Voir/tM. (episcopus). Sanct. Paulo
mundus Gillelmus de).
Sanct. Marie Latine (abbas). i65. (de), Sanct. Paulum (ad).
Voir Jérusalem. Voir Saint-Paul-Trois-Châ-
Sanct. Martlnn (Raimundus leaux.
Sanct. Marie Lincolniensis(ca- de). Sanct. Martini (Ray-
Voir Lincoln. Sanct. Pelagiutn de Vcga (do),
nonUi). innnchis), 1^3, i55. i56,
lieu n. i. en Portugal, 19.
Sanct. Mario Noviomensis ca- 1C0. i63, 3i6. 370, 435.
nonicl. Voir Noyon. Sanct. Sanct. Perpetue, Sanct. Perpe-
Malhei (nlodium). lieu
tue de Mogodafpan ochia).
Sanct. Marie Palaionts (cccle- n. I. au comté de Barce-
108. Voir Santa Perpétua de
sla). Voit Paleyson. lone,
Sanct. Mogoda.
Sanct. Marie Rlupollcnsis ce- Mauriclo (de). Voir
Snint-Uaa' Sanct- Petri (canonicus), 6».
nobil (dlnilsll). Voir Hi- Saint-Ilaurice,
Sanct. Petri (Sanclus), 4g5.
poll. rice-sur-Vlgeanne.
Sanct Marie Sancti *.alvalo« Sanct. Memio, Mcnmio (de), Sanct. Petri (canonicus, eccle-
ris (prlorV Voir Carcas- Sanct. Mcinium. Men- sia). Voir Pàtenas, Vich.
somie. mlum (inter;. Voir Saint. Sanct. Petri (in valle). Voir
Memmle. VaU. Sancti Petri (in).
Sonet. Marie sedis Jlicrunde
(ecclesia). Voir Gerona. Ssnct. Mlcahells de Castcllo Sanct. Petri Clincii (homincs),
Sancl. MarieSlagnl(alodlum), (ccclcsla). Voir Saint-.Ili- loc. n. i. en Lorraine, 390.
lieu n. I. près de Ralenyâ chel-Ferrêry, ou da- Toach Sanct. Petri de Casello (eccle-
(Espagne;, 618. Sanct Michael de Parcdes. sia). Voir Cattel.
Voir Parede».
Sanct. Marie Virginla que sita Sanct. Petri de Cervaria (alo-
est ln Çalcse (ecdesla). Sanct.Mlcbaele(Petrusde),333. dlum),lieu n. au comté
Voir Çtlwe. Sanct. Mlchacle(Rodulfusdc), de Barcelone, i3j.
Sanct. Martini (opldum), lieu 33o. Sanct. Petri de Monte Gatht-
Ia4 TABLE DES
ALPHABÉTIQUE NOMS DE MKUX
a- 5~
launend (abbas, monule- Sanct. Salvador!» (ad). Heu Sanct. Stephani Granolera
rium). Voir Chitont-$ur- B. i. en Aragon, Bo5. Voir San
tlarne. (pajroechla).
Sanct. Salvalorls(Gabin), Biteban de Oranollérs.
Sanct. Petri Pario- 393.
dePaciano,
Sanct. Salvatoris Sanct. Stephano (facta carta
no (terminus). VolrPaMo. (canonid.
prior, saerista, Sancto Stephano), lieu
Sanct. Petri de Rixacho (par- altarlum).
n. t.en Espagne, 4io.
Voir Retxaeh. VoïcZaragosa.
roechia). Sanct.
Sanct. Sansone Voir Stephano de Cadomo
Sanct. Petri de Rodas («Ma- (de).
SoMSamson. (de). VolrCoen.
ria, ln alodio). Voir Saint-
Sanct. Sanct. Stephano de Derc (de).
Pierre-de-Rèdes. San Pe- Saturntni (alodium),
dro. lieu n. i. au comté Voir Sanct. Stephani de
de
Barcelone, 108. Dercho.
Sanct. Petri de Vico (confra-
Sanct. Sanct. Stephanum (ad). Voir
dria sedis). Voir Vich. Saturnini de Gollo de
SabadeU (parrochia). Saint-Estève.
Sanct. Pétri Otine (ad). Voir Voir
Otine. Colimbadell. Sanct. Stepbanum super Vee-
Sanet. Saturnini de Planees lam. Vêle (apud). Vcir
Sanct. Petri Redonensis(eccle-
(parrochia). Voir San Sa- Saint -Etienne-aU'Temple.
sia). Voir Rennes.
turnino de Otormorl. Sanct. Symphorianl (abbas).
Sanct. Petri Vicl (alodium). Voir
Voir Vich. Sanct. Saturnini de Tresserra Saint -Symphorlen.
(parrochia). Voir Très- Sanct. Urbano (de). Voir Saint.
Sanet. Petri Villa Majori (par- serre. Urbain.
rochia). Voir .Von Pedro
Sanct. Saturnino (Gaufredus Sanct. Verano(de). Voir Saint-
de Vilamajor.
fde]), 338. t'éran.
Sanct. Petri Vivi (abbas). Voir
Sanct. Fiequanum (apud). Voir Sanct. Victoris Massillensls
*'ens.
Saint-Seine. (raonachl). Voir Marteille.
Sanct. Petro Farocis de Sin-
Sanct. Sidonio (Helias de), Sanct. Vlncencll (tcrminlum).
dianes(hereditasde). Ueu
n. i. en Portugal, normand, 7. Voir Carcassonne.
355.
Sanct. Stephani (honor), lieu Sanct. Vincencio (Berencarius
Sanct. Phitipo. lieu n. i. dans n. iprèsdcsCours(Aude), de). Sanct. Vincentil (Be-
la région du ch. de Soure
n. «91. rengarius). 607, 5i6, 5jg.
(Portugal),
Sanct. Stephani lieu 597
Sanct.Phil)ppo(de).VoirSanct. (terra).
n. i. près de Blomtc Sancl. Vincentil (GalindoGar-
Fillpo (de).
(Audo), 366. ceç de), 336.
Sanct. Prtvati(P.). Voir Saint- Snnct. Stephani (canoni-i. cle- Sanct. Vlncentii de Joncheres.
Privai.
rici. ecclesia). Voir Car- Junchercs (parroechia).
Sanct. Quinidi abbas. Voir Voir Son Vicente de Jun-
caisanne,Châhns-sur-iîar-
raison. ne, Toulouse. queros
Sanct. Quintini (furnusj. Voir Sanct. Slepbanide Sanct Virgints Marieet Sanct.
Ureda(par-
Saint- Quentin- sur- Coole rohcchla). Voir l'arèt». Marsilll
[carr. MnurlIU)
Sanct. Qulntino(Bicordus Sanct de Castelaro. ccclcsli. Voir Angers.
de). Stephani
243. Caslellar (parrochia). Voir Sanct Walcrico tRrginaldus
Sancl. CaUellar. dei, a-,2, 379.
Qulntino (de). Voir
Saint-Quentin-les- Marais. Sanct. Stopbani de Dcrcho Sanrl. Wandregisllli (abbas;,
Sanct. (parrochia), Sanct. Ste- Sanct. Wnmli cglsillo (de).
R[aimund]i (canoni-
pbano de Derc (parrochia Voir Sainl-WandHUe-Ran-
cus). al 3.
de). lieu n. i. près de Con.
Sanct. Remigli (ccclesla). Voir Saint-Arnac Sanct.
(Pyrénées- Wlmarl (abbas). Voir
Toulouse. Samer.
orientales). i3g, 147.
Sanct. RemigiofRobertusde), Sanct. Stcphani doOaure Voir Sancl. Xplstina (Gilelm de),
a86. Gaure. · 33a. 4i», 460, 616.
Sanet. Resliluto (de). Voir Sanct. Stcphani de Parletibus Sanrt. Xpisline (prlor;. Voir
Saint-Reslilut. (parrochia). Voir Pareil. Santa Cristina.
Sanct. Romani Sanct. Stephant de Rlpolleto Sanct. Xpistofore (Gilclmus
(parrochia).
Voir Saint-Romain. (parroectils). Voir Ripol- de), 365.
let. Sanct.
Romano (Jarcnto Xplatoforo (Gulelmus
de). Sanct
Sanct. • 83. Stephani de Villa Setru- Pctri de), go. 108.
dis «jarochla). Voir Vila- Sanct. Ylarlo
Sanct. Romano (W. (Arnallus de).
de), a38. cetru. 35.
Sanet. Kufl (abbss). Voir Saint- Sanct. Stephani Divionensls Sanct.YpoHtl (pai rochla).Voir
Huf. abbas. Voir Dtfon. San Hipàlilo de Vollreaâ.
TABL8 ALPHABÉTIQUE DES NOMS DE LIEUX 195
San Cugatdel Vallès (Espagne, Son Pedro de Vilamajor (Rs- Vincentii de Juncberes.
pr. llarcelona, part. jud pagne.pr.Barcelona.part. Joncheras, 184, 564 Pon-
Sabadell).Cenobium Sanc- jud. Granollérs). P«rro- dus de Joncheres. 5fi4-
ti Cucuphatis. i33 alo- chia Sancti Petri Villa Saon arr.
(Calvados, Bayeux,
dium Sancti Cucufati.Cu- Majorl, A3. cant. Saon.
Trévières).
eufatis, Cucupbatis, i35, San Salarnino de Osormorl molendlnurn de Saon.
149, aoa.
(Espagne, pr. Barcelona. 611 ecclesia de Saon.
San Dorenz [uar. Doreoç] part. jud. Vich). Parro- Seon, 5u, 54i.
(Petro de). 544- chia Sancti Saturnin] de Saonts (de). Voir Saou.
San Eileban de Granollérs Planees. 54. Saon (Drame, arr. Die, cant.
(Espagne, pr. Barcelona. Santa Cecilia de Voltregà (Es- Abbas de Saonts,
Crest).
part. jud Vich, ayunt. pagne.pr. Barcelona, pa;t i48.
Gurb). Parroecbia Sancli jud. Vtch). Parrocbia
Granolers, S16. Sancte Cecilie do Mucons, Sapbls (Steven de). 367.
Stephani
San Pellu de Llobregat na. Saracuza, Saragoça, Saragoce.
(Espa- Sa-
Rai- Sonia Crittina, anc. monastère Saragocla, Saragosse.
gne, pr. Barcelona).
mundus Bermundi de Lu- ragoza, Saraguta.Voir2a
(Espagne, pr. Hucsca).
ragota.
picato \eorr. Luprlcato], l'rlorSanclcXpisline,495.
a84. a9> Soreburienais. Voir Salitbury.
Lupricato, Santa Eugenia de 6erga (Es-
Voir Zaragota.
Sangorsa (villa de), toc. n. i. pagne, pr. Barcelona, part, Saregoce.
en Portugal. 19. jud. Vich). Petrus,Petrus Saresbiria. Voir Salisbury.
Voir Berengaril de Sancta Eu- (locus quem vo-
Sangossa. Sangûesa. Sargantanes
gcnla.73. 107. 108. cant, mansus lieu n
Sangùesa (Espagne, pr. Navar- de).
ra, part Santa r.iilnlia de Ronsnna (Espa- i. aux de San
jud Aolz). Gi- dépend.
Iclm Arenarcz in San- gne. pr. Barceloila. part. Hipollto de Voltrcgi (Es-
100. 386. jud. Granolléra). Cannont- pagne). 113,197.
goss.i, 337. 4g'i.
546. ca Sancte Eulalie, go. Sarrasin. Maurus, morus, sar-
Santa Marin racenus. 6. 33. 4o, 47.
San Uilnrio Sacatm (Espagne, Anttga, ou San-
Gerona. jud. tiga (Esp.'ignp, pr. Barce- O3, 70. 84. ;)ii 3i4. 367.
pr. part.
Sanln Coloma dcFarnfs). lona, part. jud. Sababell, 4i5, 553, 659. B aa.
Pnrrnchia Sancti llarii de nyunl. Santa Perpétua de Sarri/ (Marne. arr. Chàlons-
ipsa Calme. 11 5. Moguda). Parroechia sur-Marne, cant.Mavson).
San liipotito de Vullregà Sancte Mario de Antiqua. Prcpositus de Sarrclo.ig.
(Es-
pagne, pr.Barcelona,part. 390, îgi. Sarum. Voir Salisbury.
jud. Vich). Parrochia Santa Perpétua de Moguda (Es- Sau (Berengarlusde), 11 a.
Sancti Ypoliti, ;g. pagne.pr.Barcelona.part. Sauci. Voir Sauky.
jud. Sabadell). Parrochia
San Jatme (Espagne. pr. Har- Sancte Perpetue de Mogo- Saudetis. Saudeto (de). Voir
celona. part. jud. Igua.
ila, loi. 133. lia, 390, .Sauret.
lada. ayunt. Piera). Par-
394 concessit ad opera Sauley, toc dclr. (Aisne, arr.
rochin Sancti Jachobi de
i5o. Sancte Perpétue. 306. Snlnl-Qurntin.cnnt. Saint-
Freiano,
Santarcm Castel- Simon, c. Dallon). Gual-
San Jordt. Voir Saint-GeoiyeS' (Portugal).
lum quod dlcltur Sancta- cherius de Salcl. Saucl.
de'Lusençon. 555.
ren, oinnc ecclesinstictim
San Jalian de A Uni a (Espa- Sancte Hercnn, 439. Saulx (Côte-d'Or, arr. Semur.
ne, | r. Barcelona, part. cant. c.
Parroechia Sant Ouileni (abbas. Pont de). Précy-sous-Thil,
jud. Tarrasa). Co-
Sanct) Juliani deipsa Ab- Voir Pont-tle- Saint-Gui- MarcIgny-sous-Thll).
mes de Sal, Sauz. 37, 61.
tura, de AJlura, 160. Ihem, Saint-Guilliem-le-
nèsert. Saumur (Malnc-cl Loire). Ec-
San Martin (Espagne, pr. clcsia Sauctl Klorentii Sal-
Huesca. part. jud. Bena- Santiago (Espagne, pr. laCo-
nuirensla. 1 53.
barre, ayunt. lloda).Prlor ruûa). Ecclesln Be.iil Ja-
Santti Martini, cobi. 161 dlntblt ad Saurl. Saurlum. Voir Soure.
657.
San Martin de Mudtperas opéra Sancti J.ncobl. 3!,8; Sauia (Gunsalvus do), 34.
(Es- Hclvllu Sanlzli de terra Sauz. Voir .SaHtr.
pagne, pr. Barcelona, part. Sancti Jacobi. tâi.
jud. Vlch). Locus qui vo- Sautel? (Diûme. arr. MontéH-
catur Riu de Pères, 5G4. San Joan (ecclesla del. Voir mat. cant. Mnrsnnnc). Im-
Pedro ? (Espagne. Pont-deSaintrGailhem. bertus Salzetl. Saudetis,
San pr.
Gerona, part. jud. Figue- San t'irentede Junnueras (Es- Sauzell, Sazetl, de Sallce-
ras. ayunt. Hosas). Inaïo- pr.B»rceJona,parl. to. Saldeto. Salletô. S»l-
pagne,
dio Sancti PetrldeHodas, jud Terras»). VilladeJun- lerto. Salteto, Saudeto,
i3s. cherei, parroechla SancU Saute, Sauieto, ia5, i3i.
IS§ TABLE !>KS XGMS DE UtUX
ALPHAfiéTIQVK
*S», i0i. 168, s3i, 3Î8, r«nt. VetSnt). MsnMose* Seo et {/roe4{Stp«fae,pr. L*.
344. *5S, »?S. sio, *e6, de Segur. 18 t. tiin). ComiUrat Urgstti.
5j8, 5jo. bis, Sé5. Sgo. 5o8 corne*
Segur (Oalfa>> de), 399, Urg«ÎIea»it.
596 WUtômus de Sill-
(VawSuw, arr. Oran- Urge)!», 47. 71. ito. ifj.
ceto, 50, Sêgarct
cant. Castel- 5o8 lifgriiensl» eplïco-
ge, Valson).
ikn-cme (Drôrae, arr. Monié- pus, I7&. 5&7 Urgelten-
lum Sîgisrcll, 535 Bu-
limar. caust Marianne). «ts eapelluiu», 475.
cherius, Johsnnes Bsîbul-
Caslrllum quod Stvusa Seon. Voir Scan.
eut de Seccureto, Segoret,
dicttur, Raterius de Ss-
Segvyoto, Scgurit, a38, SepUno (de). Voir Cipie
»»Jxa, îkj3.
5a7. S*pulchfl DomlBtci omonlcl.
Savièret (Aube, arr. Ards-imr- Siguret, ou 5oin.MfcA*<f /li- Se
Aube. cant, prier, Sepulchiuro,
Méry-sur- yui//ij? (Haute-Loire, arr. Doralni. Voir
Inter. pulcrum
Sclae). SaierUa. et caat. le Puy, c. Ai- Jèrutatem.
a8.
eulllie). Ahb«> de Seau Sc-jgote Voir Zaragot a.
SaDigny-le-Tempht (Seine-et- ret, 5i.
Marne. «rr. et cant. Me- Serapastor <B*lmundus. Pe-
Sellla (Rsdulphus de). 376. trus et Wlll*lnnn(!f>.iia.
luu). De Sblvinieco, villa
Seillam <Var. arr. Uragui-
que appettatur Savlnla- Strches (Aisne, arr. Soiwon».
cum supra gnan. cant Fayence). ou cant. Braisne)
Meicilunum, Parrocbla
56i. SillantiVar, arr. Brigno- courtil de Cer-
Cercble.
les, cant Tavernes,). Ber ches. 5g.
Savoie. MathlldcdeSavo;e,43g.
iraunus de Celans, a.
Saer. err. Sérignan (VnuJuse, arr. et
(Gnd. l'sés. cent.
Spint Rémi de Scnz Voir cant. Orange). Bertrandu$
ViUeueuYc!ès< Av/gnon) Sens. de Strinano. 198 Petrus
Petrusde Sado ?65.
Selineoarl (Somme, arr. de Rerlnno. 693.
Saieli (l.). Voir San.- H.
Amiens, cant. Mornoy). Semebruc Sernebrok Voir
Sctle Dei (abbas). Voir Escale- Abbas de ScHneort, 587. Siiarnbrook
dieu (L~).
SeUe!a(lotui nominatus. tor Serra {borderis tic;, lieu n. I.
Scales. Voir Bscalles. reiii de ipsa), lieu n. 1. dans la région d'Auba-
Scarle (Angleterre. Lincoln- dans la par de Castcllar zine (Corme). 599.
sbire).PrebendadeScarlc. i,Kspagne). 300. Serra (Bercngarius Arnallus
'8. Semilly (Manclic. arr. Saiot- de). a83.
Schotever (pastura de). Scbo- Ld.cant.Saint-Clair).Apu4 Serra (Enneco^anç, délai, 473.
lonor., lieu n. 1 dans Slmilllncuin, Vuillcrnius
386 Serra Mejana. lieu n. i en
l'Oxfordshlie (Angleter- de Similllsco.
Honergue, 585.
re), s3â. 37a. Senadors (B dp;, 90.
Schotoner VokSchotever. Serra Pattlda (juxtai. lieu n.
Senata, lieu n i. dans la par.
i. il.ins la par. de Brouilla
Scllpcj, Sclipie (de), Sclippes deCollsabadell (Espagne), Pyrénées-orientales). 48.
Voir Slype. go.
Seux < Somme arr. Amiens,
Sconelo (mancrium de), lieu Senecourt ^ise, arr. Clermont, cani. Molllens-VIdame).
n. i. en Normandie, 301 cent. Hancourt. c Bail-
Gilo do Seut. 587.
Scudla ^Guilletmus de). 556. levai). ApudSenccnurt,3i.
Sevci. cir Sevy.
Scneugia (Raiiulfus de). 43 1.
Seccurcto (de). Voir Ségaret.
Senfre (vinea de), lio. .sVi;<!roc(\vcyron,arr. Millau;
.secillle rex Voir Sicile. Ug.i de Ssovolrac. agi.
Senmunat (Espagne, pr. Bar-
Sccobicnsls. Voir Segovia. Sevy (Yonne.arr.Joigny.cant.
celana, part. jud. Snba-
Seciincio, Secuneo fde). Voir Bilenon. c. Veniïy;. Us-
ilcii). Pârrocbia S.incliMi-
ad
Saeqaenai/. que Scvei, 817.
nali, i3j; Petrus deSanc-
Sèderon (Drôme, arr. Nyono). to Minato, i3a. 397. Seyses i,Haute-Oaroniie, arr.
Arnulfus.Giraldus deCe- et tant Murrt,1, ou Sey$-
Senonis (juxta). Voir Juxta Se*
dro. it>6. 45a. se$-Savè» (Gers, arr Loin-
noiils.
Sèes (Orne, arr. Alençon). Sa hez, cant. Samalan).Re|.
Sens (Yonne). Arcbleplscopus mundus de Saises. 73,03.
glensis rplscopus, ij!i. Senonen-
Stnn[oiienal9). Sè:anne arr.
Segni (Italie, pr. Roma, dislr. sis. 1 1 3, 448 ebé et moln- (Marne. Eper-
Datum nay). Inter Sezenanxrt
Veltelri). Sigillé, nés de Selnt Reml de Ssnï,
B34. 9 ernsus S«annr. a3
abbas fralréjque B«âU Re-
Custol- !n prejiositus. prêtes Spzan-
Segorbe (Espagne, pr migll suburblo Sono
n», SM«r»ni«. *8, sg He-
Ion delà PJana). Xeborc.6. nen3l. u3; abbas Sancti
raniui Scutinnlcmis, En-
SccoWen- Petri Vivi. 95.
Segovia (Espagne). Rurus. Nicho-
germeras
sis pjiiscopus, /ito. SentcJei (Bernard de), 7». lausSuannle,t'etru9 Bœz
Sigur (Avejron, art. Millau, 8entEraacb.VolrSfl/nMrn«c. do Seîaniîla, 18.
TABLE At.PH.Vt»ÉTIQl!f DES NOMS »l L1RUX
I»J
SKarnbrvak (Angleterre, Bed- Soehovla (Johann de), 44 1. 8omeno(Rtlinunduide)tt76.
fordihlre). Scrnebroc.Ser- Sola (In v«erto de). lieu n. t. :1".
nfbrok, sS5. en Portugal. 19. (eU).Voir Sournia.
Sorgntnno
ShepUy (Angleterre, York- !'olset.lleun.1. i. an Espagne.S^. •Sorta (Espagne). Soria, Inter
sbire). Twra de llesch»-
Snittonit ln capitulo Sortant et. tenens So-
villa (Aisne).
pelfîa, Hcaehapelit, riam. 4io Fertun
de Shfplej, Bute Marie et Sanctorutn Lopeç
917. »i8.
Pro- ln Sorla, 69.
Sieilt. MartyruniGervnsiiet
Rex Sedllie. 3go. thasti. 59 Suesslonensis, Soriech (Hérault, arr. et cant.
Sièges (Let)(iann«, nrr.Seas, Suessorum eplicopus, ml- Montpellier, c. Latte»). Pe-
cant. Villeneuve-l'Arehe» nister 45. Aq. trus de Sureglo. 61.
indignus.
vtque). Ecctetta que e*t aoi. 568. B 1. 114. B 18: Soriua, Sornan, Sornlnno (dpi.
aput Eacbecfilai, u3. Sucwsionensls coine», 419. Voir Sournia.
Sigil!» (Baldrlcug de), ti». S68 dispositor domùs
Sot (Espagne. pr. Zaragoi»).
Voir Suetsloncnsis, 4ig.
Signio (datum). Stgni. Quando. chômes Bnrcbi-
pr. Gua- Soity (Seine-et-Marne. arr. nonensi»
Sigûtnsa (Espagne. conques! vit
Provint, cant. Bray-sur-
d«lnjara).SagontlnU5 épis- Sos. 33 1 Semcn Forlu-
410. Seine). Hugo de Sosiaco. nioncs ln Sos. 337 Arcefc,
ropui, aaa.
SUlant. Voir Seillans. SancoAlisdeSo». 367.543.
Solaned (locus vocitatus). lieu
Silvo Corte [corr. Sosiaco (doV Voir Soity.
Torte). n. i. dans la par. de San
Voir Salvttorte. Soulatge (Aude. arr. Carcas-
Esteban de Castcllar (Ks-
Simi.tna (Guinardus de), iii. sonne. cant. Moulhou-
pagne), i3a.
Simiiliaro Slmllliacum rnel). Arnaldus. Raimun-
(de). Solario (de). Voir Soler (l.e).
Voir Semilly. dus de Solntge. j58. i63.
(apud). Voir Sontatge.
Solatge. a8».
Mmlianes (bereditas de Sancto Soler (l.e) (Pyrénées-oricnta- Soumereus. Voir Sommereur.
Petro Faroci» de). Voir lee. arr. Perpignan, cant
Sanct. Petro Farocls de Soupir (Aisne, arr. Solssonn.
Mlllas). Dcusdeili de Snla- cant Balduinus
Slndianes iherpdita» de). Vnllly).
rio. 48. 171. de Sopelo, ait, 555.
Sinlon ieampm de), lieu n. i. Soler.SsolerfArnallusde.fiilel- .Vour* (Portugal. di»tr. Coitn-
dans la région de Villar- mus des). 79.
Tinhot (Aurle). 1K1 hra). Cnstellum quod vo-
Soler (Ramun del), 5a3. rattirSaurlum. 10. 11. ai;
Sipiano (do. Voir f.VpiV.
Solêrieur (Drônie. arr. Monté- terrltorliim Saurl. 35o.
àiroch (Pjrdnérs- orientales, 35i.
llm.ir. rnnt. S.iint-Paul-
arr. et cant. t'rades. c.
Trois-Châteaux). Castrum Sournia (Pyrénées orientales.
Ria Pclrus de Cirach,
qund vocatur Sôlorn, Si 5 arr. Prades). Villa de Sor-
407. Bertrand»» de Solorino. tilano, 3g5 pnrrochla
Sirrburna 'Alfredns dei, ai6. Solorivo. 161. itin. 3tio. Snncto Marie de Soriua
Slype (Belgique, pr. Flandre SS6. 5go. 598. \corr. Sornia], aio Ar-
occidentale, arr. adm. Os- nnldus. Gui-
Sf)inrlno.Solorivo(dcVSoloru. Bcrcngarius.
tende, canl. Ghislcllej). Voir Solêrieur. lelmus Sorcinni. Sornlanl,
Apud Sclipes. territoriiiin deSorgninno.Sornan.Sor-
Sombernoii (C^te-d'Or. arr.
de Sdipe». in SclipK al- nlano. Surniano.
Somber- »33. a6i,
tar«> de Sclipis.aHnrio.ca- Dijon). Apud
num. 54o; Wornerlusde %ah, koi. A35. 5o3. 60/1,
pelle. >bl«tiones et décime h~. 533. 573.
Sombornon. 87 Guidode
deSc'Ippes. i.'n.iob. a3i. Suinbernum, 54n. Sparnn). Voir Bpernay.
976, Sbq (lalleins, lier-
de Scll- Sommereux (Oise. arr. Benu- Sparron. Voir Btparron.
bcrtus.ingrnnintis
pes. »;b. vais, cant. Grandvilllcrs). Siiarsholl l'Angleterre, Berk-
Territorium de Soumo sbire). Spevcsholt.. Speri-
Snutlelo ((>u)llelniusde;. nor-
reus. 587. sholt.. 37a .373. 374. 376.
mand, 7.
Sono (Ermengaudus de). i3g. 377.
Sobrcdiel(E»pagnft. pr. cl part.
jud. Zaragoza). Sopr.idet. Sonorlo. lieu n. 1. en Portu- Spchmkn (S«nctl Martini de).
Supratcl, 338. 5o5. gal. 19. Voir Sanct. Martini de
Sobrirbr* buc. roygatne 8opelo (de). Voir Soupir. Spclunka
(Es-
pagne). Doinirtnns. ro- Speresholt.. Sperlsholt. Vcir
Soplrutis (d«). VoSï Subirait.
gnam, rcx ln Suparbl, Spanholt.
Sopradel. Voir Sobradiel.
Super Arbe, Super Arbl. Spei'Ifkc. Voir Bperlecqat».
Supraarbe, Suprarbe. Su- Sorde (Landes. arr. Dax. cant.
Splnacerla. Voir Letpinaulérê.
prorbl, 96, 6o. qi, 338. Peyrehorade). Nemus, ab.
4t&. 4i6. 43i. 5o5. 663. btsdeSorden, 699. Sptnolcmis. Voir Epinal.
Socca (Bertrannusde). »o. Soreiani (A.). Voir Sournia. Sruinnc (Pondu* de), 33o.
I3^ TABLE ALPHABF.TlQt'E mUOXI »K LIEUX