Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
in
jÄœ ciuüš
m
co
10M« tF¥ò y t r
ï a kâ¥
«L
s.
Õ
R š
Æ ‰ áü
g
áw¥g«r§fŸ
vËikahfî« bfhL¡f¥g£LŸsd.
ok
òâa ghlüÈ‹go, ghl¥gFâfËš cŸs mid¤J Édh¡fS¡F« ÉilfŸ bjËthfî«
www.kalviexpress.in
mªjªj gFâfËš ò¤jf Édh v‹w jiy¥ã‹ Ñœ bfhL¡f¥g£LŸsd. ïit jÉu gyîŸ
bjÇf, FWÉdh, áWÉdh, beLÉdh¡fŸ TLjyhf ÉilfSl‹ cŸns ju¥g£LŸsd.
‰git f‰wã‹, bkhÊnahL ÉisahL, bkhÊia MŸnth«, bkhʤâw‹ gƉáfŸ M»a
f
ra
2022, muR bghJ¤ nj®î - nk 2022, cldo¤ nj®î - Mf°£ 2022 k‰W« PTA Édh¤jh£fŸ
.s
Ruh g¥Ënfõ‹°
br‹id
w
w
gâ¥gháÇa® ciu
f‰f frlw¡ f‰git f‰wã‹
Éf mj‰F¤ jf. - âUtŸSt®
m
v§fŸ thœ¤â‰FÇa
ïÅa khzt bršt§fns!
co
c§fis bt‰¿¥ ghijÆš miH¤J¢ bršY« tÊfh£o ‘RuhÉ‹ jÄœ ciuüš'
MF«. òâa ghlüÈ‹go cUth¡f¥g£LŸs RuhÉ‹ g¤jh« tF¥ã‰fhd jÄœ
ciuüš tÊfh£oia c§fËl« nr®¥gâš bgUikí« k»œ¢áí« mil»nwh«. nj®Éš
s.
Ú§fŸ mâf kâ¥bg©fŸ bgw rÇahd ÉilfSl‹, vËa KiwÆš ïªj tÊfh£o
jahÇ¡f¥g£LŸsJ.
kâ¥ÕL, bkhÊia MŸnth«, bkhÊnahL ÉisahL, f‰git f‰wã‹, ïy¡fz«,
ok
TLjš Édh ÉilfŸ, bkhʤâw‹ gƉáfŸ M»ait ju¥g£LŸsd.
MáÇa®fË‹ f‰W¤jU« gÂÆš cWJizahfî«, khzt®fŸ ghl§fis¡ f‰F«
Éj¤âš C¡f« jU« tifÆY« ekJ tÊfh£o âfG« vd e«ò»nwh«.
bo
www.kalviexpress.in
khzt®fsh»a Ú§fŸ mâf kâ¥bg©fŸ bg‰W rhjid òÇa nt©L« v‹w
caÇa neh¡f¤Jl‹ ïªj jÄœ ciuüš cUth¡f« bg‰WŸsJ.
ïiwaUis nt©L»nwh«!
ra
eynk Éisf! . . .
- gâ¥gf¤jh®
RghZ uh{, B.E., M.S.,
u
(Ruh gâ¥gf«)
khzt¢ bršt§fns...
.s
F¿¥ò:
ghl¥gFâia KGikahf¥ go¡fî«.
jiy¥ò, MáÇa® F¿¥ò, EiHí«K‹, brhšY« bghUS«, ghlÈ‹ bghUŸ,
w
(III)
bghUsl¡f«
kd¥ghl¢ brŒíŸ gFâ ....................... 1-4
m
* m‹id bkhÊna! (brŒíŸ)
bkhÊ
co
jÄœ¢brhš ts« (ciueil)
1. ïu£Lw bkhÊjš (brŒíŸ) 5-50 #]‹
mKjC‰W
ciueilÆ‹ mÂey‹fŸ (Jiz¥ghl«)
vG¤J, brhš (ïy¡fz«)
s.
ïa‰if, nf£»wjh v‹ Fuš! (ciueil)
R‰W¢NHš fh‰nw th! (brŒíŸ)
ok
2. * Kšiy¥gh£L (brŒíŸ) 51-96 #]‹
cÆÇ‹ Xir òaÈny xU njh (Jiz¥ghl«)
bjhifÃiy¤ bjhl®fŸ (ïy¡fz«)
bo
ÉUªJ ngh‰WJ«! (ciueil)
www.kalviexpress.in
g©ghL * fhá¡fh©l« (brŒíŸ)
kiygLflh« (brŒíŸ)
3. nfhgšyòu¤J k¡fŸ (Jiz¥ghl«) 97-152 #]iy
T£lhŠnrhW
ra
(Jiz¥ghl«)
ïy¡fz« - bghJ (ïy¡fz«)
bkhÊbga®¥ò¡ fšÉ (ciueil)
w
* Úâbt©gh (brŒíŸ)
fšÉ
* âUÉisahl‰ òuhz« (brŒíŸ)
5. 193-240 Mf°£
w
(IV)
m
* K¤J¡FkhurhÄ ãŸis¤jÄœ (brŒíŸ)
òJikfŸ
6. * f«guhkhaz« (brŒíŸ) 241-302 Mf°£
ghŒ¢rš (Jiz¥ghl«)
co
Ãyh K‰w«
mf¥bghUŸ ïy¡fz« (ïy¡fz«) fhyh©L¤nj®î
âU¡FwŸ ïaš - 1 Kjš 6 tiu
á‰wfš xË(j‹ tuyhW) (ciueil)
s.
V® òâjh? (brŒíŸ)
ehfÇf«, ehL, bkŒ¡Ñ®¤â (brŒíŸ)
7. r_f« 303-354 m¡nlhg®
* áy¥gâfhu« (brŒíŸ)
ok
Éijbeš k§ifauhŒ¥ ãw¥gj‰nf...(Jiz¥ghl«)
òw¥bghUŸ ïy¡fz« (ïy¡fz«)
r§f ïy¡»a¤âš mw« (ciueil)
bo
www.kalviexpress.in
mw«, j¤Jt«, Phd« (brŒíŸ)
8. áªjid * fhy¡fÂj« (brŒíŸ) 355-394 m¡nlhg®
bgUtÊ ïuhkhDr® (ehlf«) (Jiz¥ghl«) ïu©lh« ïil¤nj®î
ra
et«g®
9. * nj«ght (brŒíŸ) 395-432 or«g®
.s
bghJ¡ f£LiufŸ.
cldo¤ nj®î Mf°£ - 2022 Édh¤jhŸ ÉilfSl‹ ju¥g£LŸsd. 451-458
w
#dtÇ - Kjš âU¥òjš nj®î ïaš 1 - 6 / ã¥utÇ - ïu©lh« âU¥òjš nj®î ïaš 7 -9
kh®¢ - ïWâ âU¥òjš nj®î ïaš 1-9
(V)
kd¥ghl¢ brŒíŸ
m‹id bkhÊna
om
mHfh®ªj brªjÄnH!
fÅ¢rhW (bjhFâ-1)
ãoV-4, 6; miuah©L¤ nj®î 2019
m‹id bkhÊna! mHfh®ªj brªjÄnH!
ãoV-2, br¥.-2021,
K‹id¡F« K‹id K»œ¤j eW§fÅna! Kjš â.nj®î, nk-2022
.c
f‹Å¡ FkÇ¡ flšbfh©l eh£oilÆš
ïaš - 1
ks
ãoV-1
bj‹d‹ kfns! âU¡FwË‹ kh©òfnH!
Kjš â.nj®î 2022
ï‹dW« gh¥g¤nj! v©bjhifna! e‰fz¡nf!
k‹DŠ áy«ng! kÂnk fiytont!
K‹D« Ãidthš KojhH thœ¤Jtnk!
oo - ghtynuW bgUŠá¤âudh®
Kšiy¥gh£L
www.kalviexpress.in
ab
- e¥ójdh®
e‹d® e‹bkhÊ nf£ld«. - mo 12-17
fhá¡fh©l«
w
ãoV-2, 5
ÉUªâddhf xUt‹ tªJ vâÇ‹
w
âU¡FwŸ
4. v¥bghUŸ v¤j‹ik¤ jhÆD« m¥bghUŸ
bkŒ cz®jš(36) bkŒ¥bghUŸ fh©g j¿î. Kjš â.nj®î 2022
om
8. gšyh® gifbfhsÈ‹ g¤jL¤j Ôik¤nj
bgÇahiu¤ Jiz¡nfhlš(45) ešyh® bjhl®if Élš.
ãoV-4,5; br¥.-2021, Mf°£-2022
.c
14. mUik cil¤bj‹ wrhthik nt©L«
bgUik Ka‰á jU«.
ks
MŸÉid cilik(62) 16. Ka‰á âUÉid M¡F« Ka‰¿‹ik
ï‹ik òF¤â ÉL«.
fhyh©L¤ nj®î 2019, nk-2022
- âUtŸSt®
oo
bgUkhŸ âUbkhÊ
www.kalviexpress.in
ab
Úâbt©gh
.s
âUÉisahl‰òuhz«
k‹d‹, òytÇl« k‹Å¥ig nt©Ljš
w
ãoV-5; br¥.-2020
ò©Âa¥ òyå® ah‹ ï¥nghœJ ïil¡ fhldh®¡F¥
g©Âa F‰w« všyh« bghW¡f vd¥ guɤ jhœªjh‹
E©Âa nfŸÉ nahU« k‹dÚ Et‹w brhšyh« gh v© : 2644
j©Âa mKjhš v§fŸ nfhg¤Ô¤ jªjJ v‹dh. - guŠnrhâ KÅt®
kd¥ghl¥ gFâ
K¤J¡FkhurhÄ ãŸis¤jÄœ
MLf br§Ñiu !
ãoV-4
om
br«bgh do¢áW »§ »ÂnahL áy«ò fyªjhl¤
âUtiu aiuPh ziuk bahL bkhË âfHiu tlkhl¥
ïaš - 6
.c
f£oa NÊí K¢áí K¢á¡ fâ®K¤ bjhLkhl
br§Ñiu¥ gUt«,
t«gt s¤âU nkÅí khol MLf br§Ñiu gh.v©. 8
ks
Mâ tƤâa ehj òÇ¡Ff dhLf br§Ñiu. - FkuFUgu®
f«guhkhaz«
oo
ghyfh©l« - eh£L¥gly«
www.kalviexpress.in
br¥.-2021
j©liy kÆšf shl¤ jhkiu És¡fª jh§f¡,
ab
âU¡FwŸ
w
om
áy¥gâfhu«
kUñ®¥ gh¡f«
miuah©L¤ nj®î 2019; ãoV-1,6
.c
öR« J»U« MuK« m»Y«
Mf°£-2022
ïaš - 7
ks
ts«jiy ka§»a edªjiy kWF«;
ghštif bjǪj gF⥠g©lbkhL
ïªâuÉHh CbuL¤j fhij
Ty« Fɤj Ty åâí«; oo (mo 18-23) - ïs§nfhtofŸ
fhy¡fÂj«
www.kalviexpress.in
ãoV-3
kh‰w« vdJ khÅl¤ j¤Jt«;
ab
nj«ghtÂ
ïa‰if bfh©l gÇî
w
om
fU
ÃÃkHiyÆ‹ mHF ÄFªj áÇ¥igí«, rh‹nwh®fË‹ áwªj g£l¿ití«
bfh©ltŸ.
ï›îy»š cŸs všyh¥ bghUŸfisí«, j‹DŸ fÉijfshf cŸsl¡»atŸ.
ÃÃ
.c
ïW»a ïja¤ijí« ïÅ¡F« go brŒgtŸ. m¿ití« m‹igí«
ÃÃ
ts¥gL¤JgtŸ. ï¤jifa jÄœ m‹idÆ‹ bgUikia¥ ghtynuW bgUik
bgh§f¥ ghL»wh®.
MáÇa® F¿¥ò
ks
MáÇa® : ghtynuW bgUŠá¤âudh®
gh + tš + VW = ghtynuW
gh - ghlš, tš - tÈik Ä¡f VW - M© á§f«
(ghlš vGJtâš M© á§f¤ij¥ ngh‹wt®.)
oo
ïa‰bga® : Jiu. kh¡f« ( ïâš - jªijÆ‹ bgauh»a
JiurhÄ v‹gj‹ RU¡fnk Jiu)
bg‰nwh® : JiurhÄ - FŠr«khŸ
www.kalviexpress.in
fhy« : 10.03.1933 - 11.06.1995 (62)
ãwªj C® : nry« kht£l« - rK¤âu« v‹D« á‰ù®.
ab
brhšY« bghUS«
w
om
29. e‰fz¡F! - ešy fz¡F ï§F e‰fz¡F v‹gJ gâbd© Ñœ¡fz¡fhF«.
30. M®ªj - `Ãiwªj’ v‹w bghUËš xU bga®¢brhš (bgauil)
31. jŤjÄœ - ãw bkhÊ brh‰fË‹ fy¥glÄ‹¿ kuò rh®ªj ïy¡fz KiwfS¡F
c£g£L vGj¥gL«, ngr¥gL« jÄnH jŤjÄœ MF«.
ãǤbjGJf
.c
1. brªjÄœ - br«ik + jÄœ 6. br¥gÇa - br¥ò + mÇa
2. eW§fÅ - eWik + fÅ 7. cz®btG¥g - cz®î + vG¥g
3. eh£oilÆš - ehL + ïilÆš 8. nguuR - bgUik + muR
ks
4. k©Qyf« - k© + cyf« 9. vªjÄœ eh - v« + jÄœ + eh
5. e‰fz¡F - e‹ik + fz¡F 10. brªjhkiu - br«ik + jhkiu
ïy¡fz¡ F¿¥ò oo
1. brªjÄœ, eW§fÅ, brªjhkiu, nguuR g©ò¤bjhiffŸ
2. K»œ¤j, áwfh®ªj bgabu¢r§fŸ
www.kalviexpress.in
3. f‹Å¡FkÇ, k©Qyf« cUtf§fŸ
4. bj‹d‹ kfŸ ïu©lh« nt‰Wik¤ bjhif
ab
om
26. jÄœ K¤jÄHhŒ ts®ªjJ ïâš K¤jÄœ v‹git .................
m) É©nzhL«, K»nyhL« M) fâutndhL«, flnyhL«
ï) ïaš, ïir, ehlf« <) ïit mid¤J«
27. m¿it¥ bgU¡FgtŸ; m‹ig ta¥gL¤JgtŸ vd¡ fÉP® vij cUtf¥gL¤J»wh®?
m) cyf« M) ehL ï) flš <) bkhÊ
28. nguuR v‹gij¥ ãǤjhš ï›thW tU«.
.c
m) ng® + muR M) bgUik + muR ï) bgU + muR <) ngu + muR
29. gh©oa k‹dÅ‹ kfshf¥ ghtynuW vij¡ F¿¥ãL»wh®?
m) jÄiH M) eh£il ï) bkhÊia <) ïy¡»a¤ij
ks
ÉilfŸ: 1. m) Jiu.kh¡f« 2. ï) gh©oa‹ 3. M) áy¥gâfhu«
4. M) âU¡FwŸ bkŒ¥bghUSiu 5. m) ghtynuW bgUŠá¤âudh® 6. ï) br«ik + jÄœ
7. <) t©L 8. <) br«ik + jhkiu 9. m) âU¡FwŸ
10. ï) bj‹bkhÊ, jÄœ¢á£L 11.
oo m) jÄœ bkhÊ 12. M) jÄœ m‹id
13. ï) g©ò¤ bjhif 14. <) fÅ¢rhW 15. m) fÉij
16. ï) ïjœfŸ 17. ï) Kšiy¥ gh£L 18. <) gÇghlš
19. M) 4, 1, 2, 3 20. M) fŢrhW 21. <) 8
www.kalviexpress.in
22. M) 3, 1, 2, 4 23. M) Ó®nkhid,movJif 24. <) 10
25. 2) m, ï, < 26. ï) ïaš, ïir, ehlf« 27. <) bkhÊ
M) bgUik + muR m) jÄiH
ab
28. 29.
tisahgâ
TLjš Édh¡fŸ
1. bgUŠá¤âudh® vk¡FÆ® vd vjid¡ TW»wh®?
w
brªjhkiu¤ njid¡ Fo¤J¢ áwfir¤J¥ ghL« t©il¥ nghy eh« jÄiH¢ Rit¤J jÄÊ‹
bgUikia KH§Ftjhf MáÇa® F¿¥ãL»wh®.
3. m‹id bkhÊ¥ ghliy mHfh¡F« üšfŸ ahit?
w
10
om
(ii) flšbfh©l FkÇ¡f©l¤âš Ãiy¤J M£á brŒjJ.
(iii) gh©oa k‹dÅ‹ kfshf ts®ªjJ.
(iv) âU¡FwË‹ bgUik¡F cÇajhŒ És§F»wJ.
(v) g¤J¥gh£L, v£L¤bjhif, gâbd©Ñœ¡fz¡F üšfshf mikªJŸsJ.
(vi) Ãiy¤J ÉF« áy¥gâfhukhfî«, mHfhd kÂnkfiyahfî« És§F»wJ.
.c
TLjš Édh
1. gâbd© Ñœ¡fz¡F üšfŸ ahit?
gâbd© Ñœ¡fz¡F üšfŸ - 18
ks
1 ehyoah® 7 Iªâiz I«gJ 13 Mrhu¡ nfhit
2 eh‹k¡ foif 8 Iªâiz vGgJ 14 gHbkhÊ eh}W
3 ï‹dh eh‰gJ 9 âizbkhÊ I«gJ 15 áWgŠr _y«
4 ïÅait eh‰gJ 10 âizkhiy ü‰iw«gJ
oo 16 KJbkhÊ¡ fhŠá
5 fh® eh‰gJ 11 âU¡FwŸ 17 Vyhâ
6 fstÊ eh‰gJ 12 âÇfLf« 18 ifªÃiy
www.kalviexpress.in
âw‹ m¿nth« - ò¤jf Édh
ab
F¿¥ò¢r£lf«
ur
1. K‹Diu
2. bg.Rªjudh® jÄœ¤jhŒ thœ¤J
3. ghtynuW jÄœ thœ¤J
4. Koîiu
.s
K‹Diu:
jÄœ v§fŸ ca®î¡F th‹ - ï‹g¤
jÄœ v§fŸ mrâ¡F Rl®jªj nj‹!
w
ÃÃ
Ãà m¥bg©Â‹ be‰¿ÆÈ£l âyf« kz« åRtjhf TW»wh®.
Ãà cy»‰F ghuj ehL Kfkhf¤ âfœtjhf¡ TW»wh®.
Ãà ïªâa eh£o‰F, bj‹dhL« mâY« áwªj jÄH®fË‹ ešy âUehlhfî« jÄœehL És§F»wJ v‹»wh®.
Ãà mªj¤ âyf¤âš ïUªJtU« thridnghy mid¤J cyfK« ï‹g« bgW« tifÆš
všyh¤âirÆY« òfœ kz¡F«go ïU¡»‹w bgUik Ä¡fJ jÄœ¥bg©nd v‹W bjŒt¤â‰F
ïizahf¥ ngh‰W»wh®.
ÃÃ ï‹W« ïsikahf ïU¡»‹w c‹ áw¥ghd¤ âwikia ÉaªJ v§fŸ braiy kwªJ
thœ¤J»‹nwh« v‹»wh® kndh‹kÙa« Rªjudh®.
11
om
Ãà ïWâahf, Éa¡f¤j¡f msÉyhd Ú©l fhy« Ãiy¤J ËW všnyhU« òfG«goahf ïU¡»wJ
jÄœ. mij¡ nf£F« nghJ kyÇš njid¡ Fo¤JÉ£L áwfir¤J¥ghL« t©oid¥ nghš
c‹idí« Rit¡»nw‹ v‹»wh®.
Ãà mjdhš v§fŸ cŸs¤âš ï‹g¤Ô bgh§»vH c‹ áw¥òfis všyh¤âirfËY« KH§F»‹nwh«
v‹W ghoíŸsh®.
.c
åWila br«bkhÊ jÄœbkhÊ
cyf« nt%‹¿a ehŸ Kjš ca®bkhÊ! - bgUŠá¤âudh®.
Koîiu:
ks
njkJu¤ jÄnHhir cyfbkšyh«
guî« tif brŒjš nt©L«.
ï›thW jÄÊ‹ bgUik, gHik, áw¥ò, Éa¥ò vd všyht‰iwí« kndh‹kÙa« bg.Rªjudh®
mt®fS« bgUŠá¤âudh® mt®fS« jÄÊ‹ bgUikia¥ ngh‰¿ thœ¤J»‹wd®.
oo
e‹¿. tz¡f«.
TLjš Édh
www.kalviexpress.in
1. bgUŠá¤âudh® jÄiH v›thbwšyh« ngh‰W»wh®?
F¿¥ò¢r£lf«
ab
1. K‹Diu
2. mHfh®ªj brªjÄnH!
3. jÄÊ‹ bgUik
4. Koîiu
ur
fhzyh«.
mHfh®ªj brªjÄnH!
Ãà v‹ jhŒ¡F Ãfuhd bkhÊ
w
miH¡»wh®.
jÄÊ‹ bgUik:
Ãà brGikahdJ jÄœ
ÃÃ vk¡FŸ thG« cÆ® ngh‹wJ jÄœbkhÊ
Ãà ÉÇthf¡ TwKoahj msɉF bgU« bgUikfis cila bkhÊ
ÃÃ ïy¡»a ts¤JlD«, Ú©l fhy Ãiy¥ò j‹ikí«, všnyhU« òfG« áw¥ò« cilaJ.
12
om
muR nj®î Édh¡fŸ
1. “m‹id bkhÊna” fÉij ïl« bgW« üš fhyh©L¤ nj®î 2019
m) üwháÇa« M) fÅ¢rhW
ï) v©Rit <) ghÉa¡bfh¤J Éil M) fÅ¢rhW
Kjš â.nj®î 2022
.c
2. ‘bj‹d‹ kfns! âU¡FwË‹ kh©òfnH!’.
ghlš moÆš bj‹d‹’ v‹W F¿¥ãl¥gL« k‹d‹ :
m) nru k‹d‹ M) gh©oa k‹d‹
ï) nrhH k‹d‹ <) gšyt k‹d‹ Éil M) gh©oa k‹d‹
ks
3. “rhF« nghJ« jÄœgo¤J¢ rhf nt©L« - v‹w‹ rh«gY« jÄœ kzªJ ntfnt©L«” - v‹W KH§»at®?
Mf°£-2022
m) bgUŠá¤âudh® M) f. r¢ájhdªj‹ ï) ghthz® <) f. m¥gh¤Jiuah®
Éil M) f. r¢ájhdªj‹
FWÉdh
1. “k‹Å muáUªj k©Qyf¥ nguunr!
oo m.kh.É 2019
bj‹d‹ kfns! âU¡FwË‹ kh©òfnH!”
www.kalviexpress.in
k©Qyf¥ nguuR ....... bj‹d‹ kfŸ ....... âU¡FwË‹ kh©òfœ ......... _‹W ïl§fS¡Fkhd xnu
Éil v‹d? ghlÈ‹ MáÇa® ah®?
ab
3. ghtynuW bgUŠá¤âudh® gil¤j üšfSŸ vitnaD« ïu©o‹ bga®fis vGJf. Kjš â.nj®î 2022
bgUŠá¤âudh® ïa‰¿a üšfŸ: cy»aš üW, ghÉa¡bfh¤J, üwháÇa«, fÅ¢rhW, Iia
v©Rit v©gJ, kfòFtŠá, gŸË¥ gwitfŸ KjÈad.
.s
13
f‰git f‰wã‹
1. ‘‘e‰¿iz ešy FWªbjhif I§FWüW
om
x¤j gâ‰W¥g¤J X§F gÇghlš
f‰w¿ªjh® V¤J« fÈnahL mf«òw« v‹W
ï¤âw¤j v£L¤bjhif’’
ï¢brŒíËš ïl«bg‰WŸs v£L¤ bjhif üšfis¥ bga®¡fhuz¤Jl‹ vL¤J¡fh£Lf.
(i) e‰¿iz : eš + âiz / e‹ik + âiz. `eš' v‹D« milbkhÊí« mf¥bghUŸ xG¡f¤ij¢
.c
R£L« `âiz' v‹D« bgaU« nr®ªJ `e‰¿iz' v‹D« bga® bg‰wJ.
(ii) FWªbjhif : FWik + bjhif. Fiwªj mofŸ bfh©l ghlšfË‹ bjhF¥ghf ïU¥gjhš
FWªbjhif vd¥ bga®bg‰wJ.
(iii) I§FWüW : IªJ + FWik + üW = I§FWüW. F¿Šá, Kšiy, kUj«, beŒjš, ghiy vd
ks
Itif¤ âiz F¿¤j FW»a üW ghlšfshf¤ bjhF¡f¥g£ljhš `I§FWüW' vd¥ bga® bg‰wJ.
(iv) gâ‰W¥g¤J : nru k‹d®fŸ gâ‹kiu¥ g‰¿¥ g¤J¥ òyt®fŸ ghoa bjhF¥ò üyhF«. xU
k‹dU¡F¥ g¤J¥ ghlšfŸ v‹D« KiwÆš üW ghlšfis¡ bfh©LŸsjhš `gâ‰W¥g¤J'
vd¥ bga® bg‰wJ.
(v) gÇghlš : bt©gh, MáÇa¥gh, fÈ¥gh, tŠá¥gh M»a ehštif¥ gh¡fS¡F«, gy tif
oo
mofS¡F« gǪJ ïl§bfhL¤J gǪJ bršY« Xiriaíila gÇ gh£LfË‹ bjhF¥ghf
És§Ftjhš ïJ `gÇghlš' v‹W miH¡f¥gL»wJ.
(vi) fȤbjhif : Xir ïÅikí«, juî, jhÊir, jÅ¢brhš, RÇjf« v‹D« áw¥ghd
www.kalviexpress.in
mik¥òfisí«, bfh©l fÈ¥gh¡fshš mikªj üyhjyhš fȤbjhif vd¥ bga®
bg‰WŸsJ.
ab
(vii) mfeh}W : mf« + eh‹F + üW - mfeh}W. mf¥bghUŸ g‰¿a eh}W ghlšfis¡ bfh©l
üš v‹gjhš `mfeh}W' vd¥ bga® bg‰wJ.
(viii)
òweh}W : òw« + eh‹F + üW - òweh}W. ïJ òw¥bghUŸ g‰¿a eh}W ghlšfis¡
bfh©l üš v‹gjhš `òweh}W' vd¥ bga® bg‰wJ.
ur
2. ‘‘vªjÄœeh Ë bgUik vL¤nj ciuÉÇ¡F«’’ v‹w ghlyoia¡ bfh©L tF¥giwÆš IªJ ÃÄl ciu
Ãfœ¤Jf. Kjš â.nj®î 2022
jÄœ bkhÊ.
jÄœbkhÊ bjh‹ik, vËik, x©ik, ïsik, tsik, jhŒik, öŒik, br«ik, bgUik, ïa‹ik,
Éa‹ik vd¥ gytif bgUikfis xU§nfíilaJ v‹»wh® Ph.njtnea¥ ghthz®.
w
cy»‹ _¤j bkhÊ jÄœbkhÊ. _¤j¡Fo ts®¤j bkhÊah« jÄœbkhÊ k‰w bkhÊfis¡ fh£oY«
ïÅikí«, bgUikí« gšntW ïy¡»a bjh‹ikfisí« ïaš, ïir, ehlf« v‹W K¤jÄœ bfh©l
bkhÊah« e« jÄœ bkhÊ, jÄœbkhÊ¡F <L ïiz ï›îy»š vªj bkhÊí« ïšiybad bgUikahf
vL¤Jiu¥ng‹. vªj‹ jÄÊ‹ bgUikia cyf mu§F KG¡f vL¤Jiu¥ng‹ mJnt eh‹ brŒj
gh¡»a« v‹W gyU« TW»‹wd®.
14
myF¤ nj®î
neu« : 60 ÃÄl§fŸ kâ¥bg©fŸ : 25
I. cÇa Éilia¤ nj®ªbjL¤J vGJf. (4 × 1 =4 )
1. ‘bk¤j tÂfy‹’ v‹D« bjhlÇš jÄHHfdh® F¿¥ãLtJ-
om
m) tÂf¡ f¥gšfS« I«bgU« fh¥ãa§fS«
M) bgU« tÂfK« bgU« fy‹fS«
ï) I«bgU« fh¥ãa§fS« mÂfy‹fS«
<) tÂf¡ f¥gšfS« mÂfy‹fS«
.c
2. vªjÄœeh v‹gij¥ ãǤjhš ï›thW tU«
m) vª + jÄœ + eh M) vªj + jÄœ + eh
ï) v« + jÄœ + eh <) vªj« + jÄœ + eh
3.
ks
`fhŒªj ïiyí« fhŒªj njhifí« Ãy¤J¡F ešy cu§fŸ, ï¤bjhlÇš mo¡nfho£l gFâ F¿¥ãLtJ -
m) ïiyí« rUF« M) njhifí« r©L«
ï) jhS« Xiyí« <) rUF« r©L«
4. `nf£lt® k»H¥ ghoa ghlš ïJ’ - bjhlÇš ïl«bg‰WŸs bjhʉbgaU« Éidahyizí« bgaU« Kiwna-
oo
m) ghoa ; nf£lt® M) ghlš ; ghoa
ï) nf£lt® ; ghoa <) ghlš ; nf£lt®
www.kalviexpress.in
II. vitnaD« ïu©L Édh¡fS¡F _‹W tÇfËš ÉilaË¡f. (2 × 2 = 4)
5. ‘nt§if’ v‹gij¤ bjhl®bkhÊahfî« bghJbkhÊahfî« ntWgL¤â¡ fh£Lf.
ab
14. jÄÊ‹ brhšts« g‰¿í« òâa brhšyh¡f¤â‰fhd njit F¿¤J« jÄœ k‹w¤âš ngRtj‰fhd ciu¡
F¿¥òfis vGJf.
50
om
bt£o v¿ahkš e£L ts®¥ngh«’ - ïJngh‹W cyf¡ fh‰W ehŸ ÉÊ¥òz®î¡fhd ïu©L
KH¡f¤bjhl®fis vGJf. m.kh.É 2019; ãoV-1
(i) ku§fis ts®¤âL! fh‰bwD« tu¥ãurhj« bg‰¿L!
(ii) fh‰W khir xʤâLnth«!
öa fh‰iw¢ Rthá¤âLnth«!
neha‰w thœî thœªâLnth«!
.c
TLjš Édh¡fŸ
1. cÆÇd§fË‹ Kj‹ik¤ njitfŸ ahit?
ks
_¢R¡F¡ fh‰W, jhf¤â‰F Ú®, ciwtj‰F Ãy«, xË¡F¡ fâut‹ ngh‹wit cÆÇd§fË‹
Kj‹ik¤ njitfŸ MF«.
2. fh‰¿‹ j‹ik ahJ?
(i) fh‰iw¡ f©fshš fhz KoahJ. oo (ii) bkŒÆdhš czuKoí«.
(iii) fh‰W cÆ®fË‹ cÆ® _¢rhF«. (iv) fh‰¿dhš kiH tU«; gUt kh‰w§fŸ V‰gL«.
3. ã‰fhy xsitah® fh‰iw v›thW áw¥ã¤JŸsh®?
ã‰fhy xsitah® j« FwËš thíjhuiz v‹D« mâfhu¤âš,
www.kalviexpress.in
“thí tH¡f« m¿ªJ br¿ªjl§»š
MíŸ bgU¡f« c© lh«”
ab
gH§fhy¤âš fh‰¿‹ cjÉahš ghŒku¡ f¥gšfŸ _y« flš flªJ gaz§fŸ nk‰bfhŸs¥g£ld.
“eËïU KªÚ® ehthŒ X£o
tËbjhÊš M©l cunth‹ kUf!
fËïaš ahid¡ fÇfhš tst” (òw«)
w
vd¡ fÇfhš bgUts¤jhid¥ òfœªJ ghoa r§ffhy¥ bg© òyt® bt©Â¡Fa¤âah® `tË' vd¡
F¿¥ã£L¢ áw¥ò¢ brŒâU¡»wh®.
7. òÉÆ‹ cÆ®¢ r§»È¤ bjhl® mWglhâU¡f fh‰W v›thW cjî»wJ?
w
55
om
(ii) tw©l Ãy¥gFâÆš ïUªJ åRtjhš bt¥g¡fh‰W v‹W« miH¡f¥gL»wJ.
11. tl¡F mšyJ thil¡ fh‰W - F¿¤J vGJf.
(i) tl¡»ÈUªJ åRtJ thil¡fh‰W.
(ii) gÅ¥gFâÆÈUªJ åRtjhš Äfî« FË®¢áahd Cij¡fh‰W v‹W« miH¡f¥gL»wJ.
12. fh‰¿‹ ntf« F¿¤J òweh}W TWtJ ahJ?
(i) fh‰¿‹ M‰wiy tË Ä»‹ tÈ ïšiy (òw« 51) v‹W Iô® Kltdh® áw¥ã¤JŸsh®.
.c
(ii) kJiu ïsehfdhU« fL§fh‰W kziy¡ bfh©LtªJ nr®¡»wJ v‹W fh‰¿‹ ntf« g‰¿
F¿¥ã£LŸsh®.
13. gUt¡ fh‰¿‹ tiffis vGJf.
gUt¡fh‰W ïu©L tif¥gL«. bj‹nk‰F¥ gUt¡fh‰W, tl»H¡F¥ gUt¡fh‰W
ks
14. fh‰W khádhš V‰gL« nehŒfŸ ahit?
(i) f© vÇ¢rš (ii) jiytÈ (iii) bjh©il¡ f£L
(iv) fhŒ¢rš (v) Eiupuš ò‰WnehŒ (vi) ïis¥ò nehŒ
15. Xnrh‹ gly X£ilÆdhš V‰gL« ÉisîfŸ ahit?
oo
(i) Xnrh‹ gly« X£ilahtjhš NÇaÅlÄUªJ tU« òw Cjh fâ®fŸ neuoahf kÅj‹ Kjyhd
cÆ®fis¤ jh¡F»wJ.
(ii) ïjdhš f©fŸ k‰W« njhY« ghâ¥gil»‹wd.
www.kalviexpress.in
16. Fnshnuh ònshnuh fh®g‹ F¿¤J vGJ.
(i) FË®¥gjd¥ bg£o Kjyhd ïaªâu§fŸ ïªj e¢R¡ fh‰iw btËÆL»‹wd.
ab
1. cÆuhf eh‹, gy bga®fËš eh‹, eh‹F âirÆY« eh‹, ïy¡»a¤âš eh‹, KªÚ® ehthŒ X£oahf eh‹...
KjÈa jiy¥òfËš fh‰W j‹id¥ g‰¿¥ ngR»wJ. ï›thW ‘Ú®’ j‹id¥ g‰¿¥ ngádhš... c§fSila
.s
(iii) v‹id¥ ngh‰W« tŸSt®, v‹id¥ ghlhj òytÇšiy, fh£il¤âU¤â v‹id¤ nj¡»dh‹.
(iv) ïy¡»a§fËš eh‹, v‹id¤ nj¡» it¤j jÄH‹.
(v) ghrd¤â‰F eh‹, nrÄ¥ò« njit á¡fdK« njit. mjdhš v‹id khRgL¤jhÔ®.
w
TLjš Édh¡fŸ
1. fh‰¿‹ ntW bga®fŸ ahit? fh‰W gUtÃiy NHš, åR« ntf« ïjid¥ bghU¤J miH¡f¥gL« gšntW
bga®fis¡ TWf.
w
56
om
gÅ¥gFâÆÈUªJ åRtjhš Äfî« FË®¢áahd Cij¡fh‰W v‹w bgaÇY« miH¡f¥gL»wJ.
(iv) bj‰F : bj‰»ÈUªJ åR« fh‰W bj‹wš vd¥gL«. ïJ ku«, bro, bfho, MW, kiy, gŸs¤jh¡F
vd¥ gy jilfis¤ jh©o tUtjhš ntf« FiwªJ ïjkhd fh‰whf åR»wJ.
3. fh‰W ïy¡»a§fËš v›thW ifahs¥gL»wJ?
(i) bj‹wyhf¥ gyÉj ky®fË‹ eWkz¤ij mŸË tU«nghJ Tlnt t©Lfisí« miH¤J
.c
tUtjhš ïs§nfhtofŸ fh‰iw “t©blhL ò¡f kzthŒ¤ bj‹wš” v‹W j« áy¥gâfhu¤âš
eakhf¡ TW»wh®.
(ii) gyg£lil¢ brh¡fehj¥ òyt® vGâa g¤k»Çehj® `bj‹wš ÉLöJ' v‹D« ቿy¡»a¤âš
“eªjÄG« j©bghUie e‹dâí« nr® bghU¥ã‰
ks
brªjÄÊ‹ ã‹Dâ¤j bj‹wny”
vd¥ bg©bzhU¤â öJ bršy fh‰iw m‹nghL miH¥gjhf¥ ghl¥g£LŸsJ.
``eâÆš Éisaho¡ bfhoÆš jiy ÓÉ elªj ïsªbj‹wny.''
vd¥ gythwhf ï‹wsî« ïy¡»a¥ gil¥òfËY« âiuÆir¥ ghlšfËY« fh‰W ïl«
oo
ão¤JŸsJ.
4. fh‰W khRghL - F¿¤J vGJf.
(i) cyf cÆ®fË‹ MÂnt® fh‰W. eh« fh‰iw x›bthU Éehoí« khRgL¤â¡ bfh©oU¡»nwh«.
www.kalviexpress.in
(ii) F¥igfŸ, be»Ê¥ igfŸ, bkJ cUisfŸ ngh‹wt‰iw vÇ¥gJ, FË®rhjd¥bg£o,
FË%£l¥g£l miw M»at‰iw ÄFâahf¥ ga‹gL¤Jtjhš fh‰W khril»wJ.
ab
(iii) g£lhR bto¥gJ, òif tof£o ïšyhkš bjhʉrhiy ïa¡FtJ, jÅkÅj C®â¥ga‹ghL,
th}®âfË‹ òif, vd mid¤J¢ brašghLfshY« fh‰W khRgL»wJ.
(iv) ïjdhš gyÉjkhd nehŒfS« cÆÇH¥òfS« V‰gL»‹wd.
âw‹ m¿nth« - ò¤jf Édh
ur
fÉij ea« :
(i) FHªij ö¡f¤âÈUªJ ÉÊ¡F«nghnjh, ö§Ftj‰F K‹ngh, ghâ f©fis¤ âwªJ«
_oí« ïU¡F« Ãiy¡F¥ óî« mšyhkš bkh£L« mšyhkš ïU¡F« kyiu
ctikah¡F»‹wh®.
(ii) mL¤j tÇÆš ÉoªJ« Éoahj v‹W ghoíŸsh®. ïâš bghGJ ÉotJ v‹gJ Éoªj ã‹
midtuhY« m¿a Koí«. ïUŸ Éy» btË¢r« tU« mªj behoia¡ FHªij¡F ctik
ah¡»íŸsh®.
57
om
TLjš Édh
1. 'fh‰¿‹ ga‹fŸ' v‹D« jiy¥ãš nf£»wjh v‹Fuš v‹w ciueil gFâ tÊ Ã‹W ÃWîf.
K‹Diu: fh‰nw cy»‹ M‰wš
cÆÇd thœÉ‹ mo¥gil ïa‰if! ïa‰ifÆ‹ TWfËš fh‰¿‹ g§F TLjyhdJ. fh‰nw
.c
v§F« ÃiwªâU¡»wJ. czÉ‹¿ IªJthu« cÆ®thH Koí«. ÚÇ‹¿ IªJ ehŸ cÆ® thH Koí«.
Mdhš fh‰¿‹¿ IªJ ÃÄl« Tl cÆ®thH KoahJ. ï¤jifa fh‰¿‹ ga‹fŸ F¿¤J¡ fh©ngh«.
gUt¡fh‰W:
(i) gUt¡fh‰W fhy§fËš nkf¤ij¡ bfh©LtªJ kiHahf¤ jU»wJ.
ks
(ii) bj‹nk‰F, tl»H¡F¥ gUt¡fh‰whf cyh tªJ nkf¤ij¡ FˮɤJ kiHahf¥ bghÊ»wJ.
(iii) fâutÅ‹ bt¥g¤jhš Nlh», ml®¤â FiwªJ nkny bršY« fh‰W bt‰¿l¤ij Ãu¥ãí«
gUt¡fh‰whf khW»wJ.
(iv) #]‹ Kjš br¥l«g® tiu bj‹nk‰F¥ gUt¡fh‰whfî« m¡nlhg® Kjš or«g® tiu
oo
tl»H¡F¥ gUt¡fh‰whfî« åR»wJ.
(v) ïªâahɉF¤ njitahd vGgJ ÉG¡fhL kiHasÉid¤ bj‹nk‰F¥ gUt¡fh‰W
tH§F»wJ.
www.kalviexpress.in
ïy¡»a¤âš fh‰W:
(i) ``tË Ä»‹ tÈ ïšiy'' v‹W òweh}‰¿š 51tJ ghlÈš Iô® Kltdh® áw¥ã¤JŸsh®.
ab
(ii) òweh}‰¿š 55tJ ghlÈš fL§fh‰W kziy¡ bfh©LtªJ nr®¡»wJ v‹W kJiu
ïsehfdh® fh‰¿‹ ntf¤ij¥ g‰¿ F¿¥ã£LŸsh®.
fh‰¿‹ M‰wš:
(i) cÆ®tË jªJ cÆiu¡ fh¡»wJ.
ur
(vi) òJ¥ã¡f¡ Toa M‰wyhf És§F« fh‰iw¥ ga‹gL¤â Ä‹dh‰wiy cUth¡f Ko»wJ.
(vii) ïjdhš Ãy¡fÇÆ‹ njit FiwªJ fÅk ts§fŸ ghJfh¡f¥gl¡ fhuzkh»wJ.
Koîiu:
w
x›bthU ehS« eh« bfh©lhl nt©L«. eh« x›bthUtU« fh‰iw khRgL¤jhkš, öŒikahf
it¤J cy»‹ vâ®fhy eyD¡F ɤâLnth«.
Éil¡nf‰w Édh¡fŸ mik¡f :
w
1. Éil: âU_y® j« âUkªâu¤âš _¢R¥ gƉána cliy¥ ghJfh¤J thœehis Úo¡F« v‹W T¿íŸsh®.
Édh: âU_y® j« âUkªâu¤âš ahJ T¿íŸsh®?
2. Éil: nk‰»ÈUªJ åR« fh‰W 'nfhil' vd¥gL»wJ.
Édh: nk‰»ÈUªJ åR« fh‰¿‹ bga® v‹d?
3. Éil: gyg£lil¢ brh¡fehj¥òyt® ïa‰¿a üš g¤k»Çehj® bj‹wš ÉLöJ MF«.
Édh: g¤k»Çehj® bj‹wš ÉLöJ üiy ïa‰¿at® ah®?
58
om
1. kfhfÉ R¥ãukÂa ghuâah® ÚLJÆš Ú¡f¥ ghotªj Ãyh áªJ¡F¤ jªij v‹bwšyh« ghuh£l¥ bg‰wt®
kfhfÉ R¥ãukÂa ghuâah®, `ÚLJÆš Ú¡f¥ ghotªj Ãyh,’ `áªJ¡F¤ jªij’ v‹bwšyh« ghuh£l¥
bg‰wt®.
2. Xo thU§fŸ ï§nf Xo thU§fŸ v‹wh‹ gh©oa‹
“Xo thU§fŸ! ï§nf Xo thU§fŸ”! v‹wh‹ gh©oa‹.
.c
3. tË bj‹wš òaš NwhtË vd¥ gšntW bga®fshš fh‰W miH¡f¥gL»wJ
tË, bj‹wš, òaš, NwhtË vd¥ gšntW bga®fshš fh‰W miH¡f¥gL»wJ.
tšÈd x‰iw ï£L« Ú¡»í« vGJf :
ks
1. tl¡F gUt fh‰whf cyh tªJ nkf¤ij FˮɤJ kiHahf bghÊ»‹nw‹.
tl¡F¥ gUt¡fh‰whf cyh tªJ nkf¤ij¡ FˮɤJ kiHahf¥ bghÊ»‹nw‹.
2. mâ¡fhiy vGªJ¥ ã‹ cl‰gƉáia¡ nk‰bfh©lhš clš ey« bgW«.
mâ fhiy vGªJ ã‹ cl‰gƉáia nk‰bfh©lhš clš ey« bgW«.
3.
oo
kdJ¤ bjhl®ghd fšÉia gƉWÉ¥gJ vâ®fhy rKjha¤ij fh¡f ga‹gL«.
kdJ bjhl®ghd fšÉia¥ gƉWÉ¥gJ vâ®fhy¢ rKjha¤ij¡ fh¡f ga‹gL«.
www.kalviexpress.in
4. ïa‰ifia g‰¿a ÉÊ¥òz®î v‹gJ kÅj®fS¡F ga‹gLtJ k£LÄ‹¿ ãw cÆ®fS¡F« ga‹gL«.
ïa‰ifia¥ g‰¿a ÉÊ¥òz®î v‹gJ kÅj®fS¡F¥ ga‹gLtJ k£LÄ‹¿¥ ãw cÆ®fS¡F«
ab
ga‹gL«.
ãoV k‰W« muR nj®î Édh - ÉilfŸ
gyîŸ bjÇf.
1. cyf« I«ój§fshš MdJ v‹wt® fhyh©L¤ nj®î 2019
ur
m) âU_y® M) mf¤âa®
ï) tŸSt® <) bjhšfh¥ãa® Éil <) bjhšfh¥ãa®
2. "fh‰WŸs nghnj ö‰¿¡ bfhŸ" ãoV-6; miuah©L¤ nj®î 2019
- ï¥gHbkhÊ cz®¤J« bghUŸ
.s
m)
fhy« tUbk‹W fh¤âUªjhš braš bf£LÉL«.
M) cÇa fhy¤âš xU braiy KGikahf¢ brŒJÉl nt©L«.
ï)
fhy« tU« tiu Ka‹W bfh©nl ïU¡f nt©L«.
<)
cÇa fhy¤ij cz®ªJ cÇa braiy¤ njl nt©L«.
w
“fL§fh‰W kziy¡ bfh©L tªJ nr®¡»wJ” v‹W fh‰¿‹ ntf¤ij¥ g‰¿¡ F¿¥ã£LŸsh®.
2. Ï¥ghy° gUt¡fh‰W F¿¤J vGJf. ãoV-5
(i) ».ã.(bgh.M) Kjš ü‰wh©oš Ï¥ghy° v‹D« bga®bfh©l »nu¡f khYÄ, gUt¡ fh‰¿‹
cjÉÆdhš eL¡flš tÊahf Kῤ JiwKf¤â‰F nenu ÉiuÉš gaz« brŒí« òâa
tÊia¡ f©Lão¤jh®.
(ii) mJKjš, atd¡ f¥gšfŸ Éiuthfî« mâfkhfî« nrueh£L Kῤ JiwKf¤J¡F tªJ
br‹wd. mªj¥ gUt¡ fh‰W¡F atd®, mij¡ f©Lão¤jt® bgauh»a Ï¥ghy° v‹gijna
N£odh®fŸ. Ï¥ghy° gUt¡fh‰¿‹ tÊÆš atd¡ flš tÂf« bgU»‰W.
59
ïaš Kšiy¥gh£L
2 fÉij¥ngiH
- e¥ójdh®
om
fU
.c
ïUªjJ. jiytÅ‹ ãÇthš thL« jiyÉia M‰Wɤjš v‹w ca®ªj
g©ò áwªâUªjJ.
ks
MáÇa® F¿¥ò
ÃÃ r§ffhy¥ òyt®fËš xUt® Mth®.
Ãà g¤J¥gh£L¤ bjhF¥ãš ïl« bg‰WŸs Kšiy¥ gh£L v‹W« üiy¥ ghoat® ït®.
Ãà ešójdh® v‹gnj e¥ójdh® vd kUÉíŸsJ.
fhÉÇ¥ó« g£od« v‹D« CÇš bgh‹tÂf‹ xUtÇ‹ kf‹ e¥ójdh®.
ÃÃ
ü‰F¿¥ò
oo
www.kalviexpress.in
Ãà r§f¤ jÄœ ïy¡»a¤âš g¤J¥gh£L vd miH¡f¥gL« bjhFâÆš ïl« bg‰w xU üny
Kšiy¥gh£L.
ÃÃ g¤J¥gh£L üšfSŸ Fiwªj mofis cila á¿a üš ïJnt.
ab
brhšY« bghUS«
ÃÃ edªjiy cyf« tisï - mf‹w cyf¤ij tis¤J
w
ÃÃ neÄbahL - r¡fu¤njhL
Ãà ty«òÇ bgh¿¤j - ty«òÇ r§»id¥ bgh¿¤j
ÃÃ khjh§F jl¡if - âUkfis miz¤j bgÇa iffis cila âUkhš
Ú® bry, ÃÄ®ªj khmš nghy - (khtÈ v‹D« k‹d‹) Ú® th®¤J mË¡f k©Q« É©Q«
w
ÃÃ
mshî« go beLkhyhf ca®ªj âUkhš
Ãà ghLïÄœ gÅ¡flš gU» - miynahir KH§F« fË®ªJ flš Úiu¡ Fo¤J
ÃÃ ty‹ V®ò - tykhf vGªJ
Ãà nfhL bfh©L vGªj - ca®ªj kiyfis¢ Nœªj
ÃÃ bfhLŠbryî vÊÈ - ÉiuªJ bršY« nkfkhdJ
Ãà bgU«bgaš bghʪj - bgUkiHia¥ bghʪj
70
brhšY« bghUS«
ÃÃ áWjh«ò bjhL¤j - áW fÆwhš f£l¥g£l
Ãà griy¡ f‹¿‹ - g¢ás§ f‹¿‹
ÃÃ cWJa® mykuš neh¡» - gáahš tUªJtij¡ f©l
ÃÃ MŒkfŸ - ïila® Fy¥bg©
om
Ãà eL§F Rtš mir¤j ifaŸ - FËuhš eL§»a j‹ njhŸfis¡ iffshš f£oago ËwtŸ
ÃÃ ifa bfhL§nfh‰ nfhty® - tisªj nfhiy¡ ifÆš bfh©l ïila®fŸ
Ãà ã‹Ã‹W cŒ¤ju - ã‹g¡f« ËW brY¤âtu
Ãà ï‹nd tUFt®, jha® - c‹Dila jhah® nkŒ¢riy Ko¤J¡bfh©L ï¥bghGnj
tªJÉLt®.
ÃÃ v‹nghŸ - v‹W T¿dhŸ
e‹d® e‹bkhÊ nf£ld« - ešy brhš vd¡ bfh©L `e‰brhšiy eh§fŸ nf£nlh«' v‹wd®.
.c
ÃÃ
bghUSiu
á¿a fƉwhš f£l¥g£l ïs§f‹W gáahš tho¡ bfh©oUªjJ. mj‹ tU¤j¤ij¡ f©l X®
ïilkfŸ, FË® jh§fhkš iffis¡ f£oago Ëw mtŸ, ``òšiy nkŒªJ c‹ jhah® tisªj
ks
nfhiy cila v« ïila® X£otu ï¥bghGnj tªJÉLt®, tUªjhnj'' v‹whŸ. ïJ ešy brhš vd¡
bfh©L KJbg©fŸ jiyÉÆl« `e‰brhšiy eh§fŸ nf£nlh«' v‹W T¿d®.
ÉÇthd És¡f«
jiytid¥ ãǪJ tUªâÆUªj jiyÉÆ‹ Ãiy f©L ÉÇ¢á nf£gj‰fhf br‹w KJbg©fŸ
oo
m§F gáahš thoa f‹¿l« ïilkfŸ xU¤â ``tUªj nt©lh« c‹ jhah® ï¥bghGJ tªJ ÉLth®''
v‹W T¿aij¡ nf£L, mijna e‰brhšyhf, ešy rFdkhf vL¤J¡ bfh©ld®. jiyÉÆl« tªJ,
www.kalviexpress.in
``eh§fŸ e‰brhšiy¡ nf£nlh«. kd¤ jLkh‰w« bfhŸshnj. c‹Dila jiyt‹ ÉiuÉš tªJ
ÉLth‹'' v‹W T¿d®.
ab
bghUŸ jUf
1. edªjiy cyf« - mf‹w cyf« 12. ghL - Xir
2. tis ï - tis¤J 13. ïÄš - xÈ
3. neÄ - r¡fu« 14. V®ò - vGªJ
ur
ïy¡fz¡ F¿¥ò
1. _ö®, e‹bkhÊ. bfhL§nfhš bgU«bgaš - g©ò¤bjhiffŸ
2. cWJa® - Éid¤bjhif
w
72
om
m - bgabu¢r ÉFâ m - bgabu¢r ÉFâ m - bgabu¢r ÉFâ
bjhL¤j - bjhL + ¤ + ¤ + m neh¡» - neh¡F + ï vGªj - vG + ¤ (ª) + ¤ + m
bjhL - gFâ neh¡F - gFâ vG - gFâ
¤ - rªâ ï - Éidba¢r ÉFâ ¤ - rªâ `ª' - MdJ Éfhu«
¤ - ïwªjfhy ïilÃiy ¤ - ïwªjfhy ïilÃiy
.c
m - bgabu¢r ÉFâ m - bgabu¢r ÉFâ
âw‹ m¿nth« - ò¤jf Édh
ks
gyîŸ bjÇf. nfŸÉ v©: 3 ò¤jf g¡f« v©: 43
3. ‘‘ghLïÄœ gÅ¡flš gU»’’ v‹D« Kšiy¥gh£L mo cz®¤J« m¿Éaš brŒâ ahJ? ãoV-6
www.kalviexpress.in
1. Kšiy¥gh£L Ñœ¡f©l vªj üšfSŸ x‹whF«?
m) v£L¤bjhif M) g¤J¥gh£L ï) gâbd© Ñœ¡fz¡F <) ቿy¡»a«
ab
M) vÊÈ - 2. njhŸ
ï) Rtš - 3. nkf«
<) nfhL - 4. vG¤J
m) 4, 3, 2, 1 M) 3, 2, 1, 4 ï) 2, 1, 4, 3 <) 1, 4, 3, 2
.s
4 bg‰nwh® ntiyÆÈUªJ âU«g¤ jhkjkhF«nghJ mG« j«ã¡F Ú§fŸ TW« MWjš brh‰fis vGJf.
mG»‹w j«ã¡F eh‹ TW« MWjš : ãoV-4
om
KjÈš mtD¡F¥ ghš k‰W« behW¡F¤ ÔÅ bfhL¤J rh¥ãl¢ brŒnt‹. ãwF mtÅl« `m«kh
tUtj‰F¤ jhkjkhF«, Ú mHhnj, cd¡F¤ njitahdij v‹Ål« TW, m«khit¥ nghš c‹id
eh‹ gh®¤J¡ bfhŸ»nw‹. mHhkš ïU' v‹W TWnt‹.
5. khmš - bghUS« ïy¡fz¡ F¿¥ò« jUf.
khmš : (i) bghUŸ : âUkhš
(ii) ïy¡fz¡ F¿¥ò : ïirÃiwasbgil.
.c
TLjš Édh¡fŸ
1. ÉÇ¢á - És¡Ff.
(i) VnjD« xU braš e‹whf Koínkh? Koahnjh? vd Ia« bfh©l bg©fŸ k¡fŸ elkh£l«
ks
Fiwthd C®¥g¡f¤âš nghŒ bjŒt¤ij¤ bjhGJ ËW mayh® ngR« brhšiy¡ T®ªJ
nf£g®.
(ii) mt®fŸ ešy brhšiy¡ T¿‹ j« braš e‹ikÆš Koí« v‹W« Ôa bkhÊ T¿‹ ÔjhŒ
Koí« v‹W« bfhŸt®.
2. Kšiy¥gh£L F¿¥ò vGJf.
(i)
(ii) Kšiy¥gh£L 103 mofis¡ bfh©lJ.
oo
Kšiy¥gh£L g¤J¥gh£L üšfSŸ x‹W. ï¥ghliy ïa‰¿at® e¥ójdh®.
(iii) MáÇa¥ghthš ïa‰w¥g£lJ. Kšiy Ãy¤ij¥ g‰¿¥ ghl¥g£lJ. g¤J¥gh£oš Fiwªj mofis
www.kalviexpress.in
cila üš.
ab
btËÆš tªJ gh®¤jnghJ kdK« clY« ášby‹W ïUªjJ. ku§fËš cŸs ïiyfŸ j§fË‹
k»œ¢áia¢ brh£L« ÚÇš fh£oaJ. brh£L« ÚUl‹ åR« fh‰W bkŒÆid bkJthf tUoanghJ
áYáYbt‹W bkŒ áÈ®¤jJ. ïjkhd FË® c©lhƉW. kiHÚ® gŸsKŸs ïlbk§F« nj§»¡
w
F£ilfshŒ¡ fh£áaË¡»wJ. F£ilfËš FHªijfŸ `rs¥ js'¥ v‹W Fâ¤J Éisaho k»œ»‹wd®.
mt®fŸ m§F« ï§F« Xo k»œ¢áíl‹ ÉisahLtij¡ fhQ«nghJ mªj¡ fh£á e« ïsik¥
gUt¤ij ÃidɉF¡ bfh©L tU»wJ.
rhiyÆš XL« ÚÇš fh»j¡ f¥gš brŒJ É£L mJ ÚÇš _œf¡ Tlhnj v‹w JoJo¥òl‹ f¥gš
bršY« tÊna mt®fS« ã‹dhnyna xU rhjidahs®fshf¢ brš»‹wd®. xUt® ``ão ão''
v‹gJ«, xUt® ``mllh rhŒ»wnj'' v‹W tUªJtJ«, xUt® ``m¥ghlh v‹ f¥gš ÚÇš _œfhkš
brš»wJ'' v‹W bgUÄj¤Jl‹ TWtJ« fhz¡ »il¡fhj fh£áfŸ.
75
TLjš Édh¡fŸ
1. Kšiy¥ gh£oš bgUkiH v›thW bghÊ»wJ?
(i) mf‹w cyf¤ij tis¤J¥ bgUkiH bghÊ»wJ. ty«òÇ¢r§F bgh¿¤j iffisíila
âUkhš, FW»a tot« bfh©L khtÈ k‹d‹ Ú® th®¤J¤ jªjh‹.
(ii) m¥bghGJ k©Q¡F« É©Q¡Fkhf¥ ngUUt« vL¤J ca®ªJ ÉgJ nghy kiHnkf«
om
ËwJ. m«nkf«, xÈ¡F« flÈ‹ FË®ªj Úiu¥ gU»¥ bgÇa njh‰w« bfh©L tykhŒ vGªJ
kiyia¢ NœªJ Éiuªj ntf¤Jl‹ bgUkiHia¥ bghÊ»wJ.
2. e‰brhšiy eh§fŸ nf£nlh« v‹W KJbg©o® jiyÉ¡F¡ T¿aJ ahJ?
(i) á¿a fÆwhš f£l¥g£l g¢ás§f‹W gáahš tho¡ bfh©oUªjJ.
(ii) mj‹ tU¤j¤ij X® ïila® Fy¥bg© f©lhŸ.
(iii) FËuhš eL§»a j‹ iffshš f£oago Ëw mtŸ,
.c
(iv) òšiy nkŒªJ c‹ jhŒkh® tisªj f¤âíl‹ Toa f«ig¡ bfh©l v« ïila® X£otu
ï¥nghJ tªJÉLt®, tUªjhnj v‹whŸ.
(v) ï¤jifa `ešy brhšiy eh§fŸ nf£nlh«' v‹W jiyt‹ tUif F¿¤J, KJbg©o® ÉÇ¢á
nf£L Ëwd®.
ks
3. Kšiy¥ gh£oš KJbg©o® bjŒt¤ij v›thW bjhGjd®?
(i) J‹g« brŒ»‹w khiy¥bghGâš Kâa bg©fŸ ÄFªj fhtiyíila C®¥g¡f« br‹wd®.
(ii) ahÊir ngh‹W t©LfŸ kz« åR« mU«òfis¢ NœªJ xȤJ¡ bfh©oUªjd.
(iii) mªj ky®ªj Kšiy¥ ó¡fnshL ehÊÆš bfh©L tªj bešiyí« nr®¤J¤ bjŒt¤â‹ K‹
oo
öÉd®. ãwF bjŒt¤ij¤ tz§», jiyÉ¡fhf ešy brhšiy nf£L Ëwd®.
4. ‘‘mU«ò mÉœ myÇ öcŒ, ifbjhGJ bgUKJ bg©o®, ÉÇ¢á Ég’’ - ïlŠR£o¥ bghUŸ És¡f« jUf.
ïl« : e¥ójdh® ïa‰¿a, g¤J¥gh£L üšfSŸ x‹whd Kšiy¥ gh£oš 10-11 M« ghlš
www.kalviexpress.in
moahf ïl« bg‰WŸsJ.
bghUŸ : mU«òfisí« öÉ tz§» taJ K⮪j bg©fŸ, e‰brhšiy vâ®gh®¤J Ëwd®.
ab
És¡f« : (i) J‹g¤ij¢ brŒ»‹w m«khiy¥ bghGâš, taJ K⮪j bg©fŸ ÄFªj fhtiy
cila C®¥g¡f« br‹wd®.
(ii) ahÊir ngh‹W t©LfŸ mU«òfis¢ NœªJ xȤJ¡ bfh©oUªjd.
(iii) mªj Kšiy¥ ó¡fis ehÊÆš bfh©L tªj bešnyhL nr®¤J öÉ, bjŒt¤ij
ur
kiH¥ bghÊî: nkfkhdJ, xÈ¡F« flÈ‹ FË®ªj Úiu¥ gU», bgÇa njh‰w« bfh©L, ty¥g¡fkhf
vGªJ, kiyia¢ NœªJ, Éiuªj ntf¤Jl‹ bgUkiHia¥ bghÊ»wJ.
Kâa bg©fŸ tÊghL: J‹g« jU« khiyÆš, Kâa bg©fŸ ÄFªj fhtiyíl‹ C®¥g¡f«
br‹wd®. ahÊir ngh‹W xÈ¡F« t©LfŸ Nœªj Kšiy kyiuí«, ehÊÆš bfh©L tªj
bešiyí« nr®¤J¤ bjŒt¤â‹ K‹ öÉd®. ãwF bjŒt¤ij¤ bjhGjd®. ãwF jiyÉ¡fhf
e‰brhš nf£L Ëwd®.
76
om
m) flš Ú® MÉah» nkfkhjš M) flš Ú® FË®¢á miljš
ï) flš Ú® xȤjš <) flš Ú® bfhªjˤjš
2. ‘cd¡F¥ gh£LfŸ ghL»nwh«
cd¡F¥ òfœ¢áfŸ TW»nwh«’ - ghuâÆ‹ ï›tofËš ïl«bg‰WŸs ea§fŸ ahit?
m) cUtf«, vJif M) nkhid, vJif
.c
ï) Ku©, ïiaò <) ctik, vJif
3. ‘bgÇa Ûir’ áǤjh® - t©z¢ brhšY¡fhd bjhifÆ‹ tif vJ?
m) g©ò¤bjhif M) ctik¤bjhif
ks
ï) m‹bkhʤbjhif <) c«ik¤bjhif
4. bghUªJ« Éil tÇiria¤ nj®ªbjL¡f.
m) bfh©lš - 1. nk‰F
M) nfhil - 2. bj‰F oo
ï) thil - 3. »H¡F
<) bj‹wš - 4. tl¡F
www.kalviexpress.in
m) 1, 2, 3, 4 M) 3, 1, 4, 2 ï) 4,3, 2, 1 <) 3, 4, 1, 2
II. vitnaD« ïu©L Édh¡fS¡F _‹W tÇfËš ÉilaË¡f. (2 × 2 = 4)
ab
11.
njh£l¤âš kšÈif¥ó g¿¤j ó§bfho, tU«tÊÆš MLkhLfS¡F¤ j©Ù®¤ bjh£oÆš FoÚ®
Ãu¥ãdhŸ. å£oDŸ tªjtŸ Rt®¡fofhu¤âš k gh®¤jhŸ.
ï¥g¤âÆš cŸs bjhifÃiy¤ bjhl®fË‹ tiffis¡ F¿¥ã£L ÉǤJ vGJf.
w
13. òaÈny xU njh fijÆš ïl«bg‰WŸs tUzidfS« mL¡F¤ bjhl®fS« xÈ¡ F¿¥ò¢ brh‰fS«
òaÈš, njh gL«gh£il v›thW ÉtÇ¡»‹wd?
14. khÃy msÉš eilbg‰w `ku« ïa‰ifÆ‹ tu«' vD« jiy¥ãyhd f£Liu¥ ngh£oÆš bt‰¿ bg‰W
w
96
TLjš Édh¡fŸ
gyîŸ bjÇf.
1. ».uh. É‹ rh»¤âa mfhbjÄ ÉUJ bg‰w üš .................
m) »il M) ãŠRfŸ ï) nfhgšyòu¤J k¡fŸ <) nfhgšy »uhk«
2. ».uh ãwªj kht£l« .................
om
m) âUbešntÈ M) ö¤J¡Fo ï) kJiu <) jŠrhñ®
3. nfhgšy »uhk« v‹D« òâd¤ij¤ bjhl®ªJ vGj¥g£l fij .................
m) nfhgšyòu¤J k¡fŸM) khakh‹ ï) mªjkh‹ eha¡f® <) fÇrš fh£L¡ fLjhá
4. bghU¤Jf.
m) kFË - 1. gh¤â
.c
M) mY¡f« - 2. ftdkhf
ï) gjd« - 3. mG¤j«
<) gh¢rš - 4. nrh‰W¡ fŠá
m) 4, 3, 2, 1 M) 4, 3, 1, 2 ï) 3, 1, 4, 2 <) 4, 3, 2, 1
ks
5. `fw§F ïir ÉHÉ‹ ciwªj’ - ï›to fhz¥gL« üš .................
m) mfeh}W M) e‰¿iz ï) òweh}W <) fȤbjhif
6. ».uh mt®fŸ rh»¤âa mfhbjÄ gÇR bg‰w M©L .................
m) 1991 M) 1999 ï) 1992 <) 1997
7.
oo
nfhgšyòu¤J k¡fŸ fijÆ‹ MáÇa® ................ vG¤jhs® ».uh#ehuhaz‹ Mth®.
m) kuò M) tuyh‰W ï) vJÄšiy <) fÇrš
www.kalviexpress.in
8. ».uh#ehuhaz‹ cUth¡»a mfuhâ .................
m) jÄœ - M§»y« M) rJufuhâ
ab
M) tu¤J¡fhu‹ - 2. bjhiyÉš
ï) ril¤J òˤJ - 3. òâat‹
<) bjhyt£ilÆš - 4. nkšfŠá
w
m) 4, 3, 2, 1 M) 4, 3, 1, 2 ï) 3, 4, 2, 1 <) 2, 4, 1, 3
14. ï¡fijÆš j«ã bfhŠr« Fo¡f¤ j©Â »il¡Fkh? v‹W nf£lt® ah®?
m) m‹dkŒah M) R¥igah ï) gunk°tu‹ <) ahUÄšiy
w
125
om
âw‹ m¿nth« - ò¤jf Édh
beLÉdh nfŸÉ v©: 2 ò¤jf g¡f« v©: 66
2. m‹dkŒah v‹D« bgaU¡F« mtÇ‹ braY¡F« cŸs bghU¤j¥gh£oid¡ nfhgšyòu¤J k¡fŸ fij¥gFâ
m.kh.É 2019; ãoV-4, 5; miuah©L¤ nj®î 2019; br¥. 2021; nk-2022
.c
bfh©L ÉtÇ¡f.
(mšyJ)
òâjhf tªj kÅjÅl« m‹dkŒah ner¤Jl‹ elªJ bfh©lijí« mtU¡F cztˤJ k»œªjijí«
ÉÇthf vGJf. Kjš â.nj®î 2022
ks
K‹Diu:
c¥ã£ltiu cŸssî« Ãid
»uhk¤J k¡fË‹ ÉUªnjh«gš kdâ‰FŸ v¥nghJ« gRikahf ïU¡F«. mt®fsJ ïašghd
oo
tunt‰ò« vËikahd czî« ekJ kdâ‹ fis¥igí« clÈ‹ fis¥igí« kw¡fo¡f¢ brŒí«.
ï¡fijÆš ïU¥gij g»®ªJ bfhL¡»w ner« m‹dkŒahÉl« fhz¥gL»wJ. mtÇ‹ bgaU¡F«
mtÇ‹ braY¡F« cŸs bghU¤j¥gh£oid ï¡fijÆš fh©ngh«.
www.kalviexpress.in
m‹dkŒahîl‹ tªj thÈg‹ :
ab
ÄlW bjh©il tÊahf ïw§Ftj‹ Rf¤ij Kf« brhšÈaJ. ``c£fh®ªJ Fo§f'' v‹W cgrǤjh‹.
mt‹ fŠáia¡ Fo¤JÉ£L nt¥gku¤J ÃHÈš cw§»dh‹. tªjtÅ‹ kdÃiwî¡F nkyhd xU
Ãiwî m‹dkŒahî¡F V‰g£lJ. ghš Fo¤J¡ bfh©oU¡F« FHªijia¥ gh®¥gJ nghy mtid
w
c§fŸ bgabu‹d v‹W nf£lj‰F ït® ``m‹dkŒah'' v‹W Tw, tªjt‹ mªj¥ ngiu kdJ¡FŸ
âU¥ã¤ âU¥ã¢ brhšÈ¥ gh®¤J¡ bfh©lh‹. v›tsî bghU¤j« v‹W Ãid¤J¡ bfh©lh‹. vd¡F
ï‹W Ú ïL« m‹d« jh‹ ï‹W v‹ cÆiu¡ fh¥gh‰¿aJ v‹W mªj thÈg‹ kdJ¡FŸ brhšÈ¡
w
bfh©lh‹.
Koîiu :
jhd¤âš áwªjJ m‹djhd«
fÇrš ïy¡»a¤â‹ jªij vd¥ ghuh£l¥g£l ».uh#ehuhaz‹ vGâa ï¡fijÆš, m‹dkŒah
v‹w bgaU¡F« mtÇ‹ braY¡F« áwªj bghU¤jkhf mikªJŸsJ v‹gJ c©ik, ehK«
m‹dkŒahit¥ nghy¥ gáahš thLnth®¡F gáia¥ ngh¡f cjînth«.
126
f‰git f‰wã‹
1. gá¤jtU¡F czÉLjš v‹w mw¢braiyí« ÉUªâdU¡F czÉLjš v‹w g©gh£L¢ braiyí«
Kjš â.nj®î 2022
x¥ã£L¥ ngRf.
gá¤jtU¡F czÉLjš mw¢braš ÉUªâdU¡F czÉLjš g©ghL
om
(i) gá¤jt®fS¡F czî mˤjhš mt®fSila ÉUªâdU¡F czî mˤjhš cwî nk«gL«.
gáia Ô®¡f Koí«.
(ii) k‰wt®fË‹ cÆ® ÛJ« m‹ò brY¤j¥gL«. xUt® ÛJ xUt® m‹ò gÇkh‰w« ïU¡F«.
rKjha« nknyh§F«. cjÉ brŒí« ešygoahd cwî ÃiyfŸ ïU¡F«.
kd¥gh‹ik ïU¡F«.
(iii)
.c
gá¤jtU¡F czÉL«nghJ rKjha¤âš ÉUªâd®fŸ(cwÉd®fŸ) midtU« e«ik
mt®fis ešyt®fŸ vd òfœªJ TWth®fŸ. òfœªJ ngRth®fŸ, cgrÇ¥gh®fŸ.
(iv) mw¢brašfŸ brŒgt®fS¡F rKjha¤âš gy® cwÉd®fŸ cjÉfŸ »il¡F« cwÉd®fŸ
cjÉ brŒth®fŸ. kâ¥ò kÇahij nknyh§F«. k¤âÆš kâ¥ò kÇahij¡ »il¡F«.
ks
(v) bkhÊ, g©ghL, fyh¢rhu¤â‰F ïlÄšyhkš fU¤J ntWghLfŸ fisªJ cwÉd®fŸ
cÆ®fŸ ÛJ kâ¥ò¡TL«. k¤âÆš k»œ¢á¥ bgh§F«.
(vi) c©o bfhL¤njh® cÆ® bfhL¤njhnu v‹w cwîKiwfŸ nk«gLtnjhL xUtU¡F xUt®
gHbkhÊ¡F V‰g xUt® gáia¥ngh¡FtnjhL
oo cjÉ brŒth®fŸ cwÉd®fË‹ kdJ¡F
cÆiu¡ fh¡F«. k»œ¢áia¤ jU«.
2. c§fŸ f‰gidia ïiz¤J Ãfœit¡ fijah¡Ff.
www.kalviexpress.in
m¥ghî¡F« m«khî¡F« ïilna á‹dŠáW r¢ruîfŸ V‰g£L, ïu©L ngUnk Kf¤ij¤
ö¡» it¤J¡ bfh©L MS¡bfhU _iyÆš c£fh®ªâU¡F«nghJ, ÉUªâd® tUif mt®fis
ab
ÉUªjhË tu¥nghwh§fsh v‹d?'' ``V§f... fhiyÆnyUªJ nt¥g ku¤Jy fh¡fh Élhk f¤â¡»£nl
ïU¡nf gh®¡fÈah? âra« ahnuh ÉUªjhË tu¥ nghwh§f ghU§f.'' ``mlnl, Mkh« fh¡fh f¤JJ.
ahU tu¥ nghwh? ïJ gyh¥gH¢ Ór‹ M¢nr. c‹ j«ãjh‹ tUth‹. gyh¥gH¤ij¤ ö¡»¡»£L''
.s
- eh§fŸ Xo¥nghŒ bjUÉš gh®¥ngh«. m¥gh brh‹dJ« rÇ, fh¡fh f¤âaJ« rÇ. öu¤âš bjU
KidÆš mwªjh§» khkh jiyÆš gyh¥gH¤Jl‹ tªJ bfh©oU¥gh®. m«khî¡F¡ fh¡if bkhÊ
bjÇí«! - jŠrhñ®¡ fÉuha®
Éil
w
å£oš m¥ghî¡F« m«khî¡F« ïilna á‹dŠáW r©il¢ r¢ruîfŸ V‰gL«. mjdhš ïu©L
ngU« nfhg« bfh©L Kf¤ij¤ ö¡» it¤J¡ bfh©oU¥gh®fŸ. ïUtU« ngrhkš MS¡bfhU
_iyÆš c£fh®ªâU¥gh®fŸ. mªj rka« å£o‰F ÉUªâd®fŸ tU«nghJ r©il¥ ngh£l m¥ghî«
w
127
TLjš Édh¡fŸ
gyîŸ bjÇf.
1. ãwU¡F cjîjš v‹w ca®ªj Ãiyia milgt®fŸ ........................
m) xG¡f« cilat® M) bkŒ¥bghUŸ fh©gt®
ï) bgÇahiu¤ Jizahf¡ bfhŸgt® <) ÉlhKa‰á cilat®
om
2. âUtŸSt® ahiu¥ ghJfh¥g‰w k‹d‹ v‹W TW»wh®?
m) áwªj gilgy« ïšyhjt‹
M) áwªj mik¢r® FG ïšyhjt‹
ï) ïo¤J¡ TW« bgÇahiu¤ Jizahf¡ bfhŸshjt‹
<) áwªj Fok¡fis¥ bgwhjt‹
.c
3. ‘e¢Rku« gG¤j‰W’ v‹w bjhl® Ñœ¡f©l vj‰F ctikahf¡ Tw¥g£LŸsJ?
m) ÉU«g¥glhjt‹ bršt«
M) m¿a nt©oat‰iw m¿ªJ Ka‰á brŒahjt‹
ks
ï) ïu¡fÄšyhj f©fŸ <) bgÇnah® Jizia¡ ifÉLjš
4. Ñœ¡f©l vij/vt‰iw mʤjhš J‹gK« mÊí«?
m) fhk« M) btFË ï) ka¡f« <) ï«_‹W«
5. fšÉ f‰W« m¿Éyhjtuhf âUtŸSt® ahiu¡ F¿¥ãL»wh®?oo
m) bkŒ¥bghUŸ fhzhjt® M) e‰g©ò cilatÇ‹ e£ig¡ ifÉ£lt®
ï) cyf¤njhL x¤J thHhjt® <) ïu¡f« ïšyhjt®
6. “v¥bghUŸ v¤j‹ik¤ jhÆD« m¥bghUŸ
www.kalviexpress.in
bkŒ¥bghUŸ fh©g j¿î” - v‹w FwŸ ïl«bg‰WŸs mâfhu«
m) bkŒ cz®jš M) bgÇahiu¤ Jiz¡nfhlš
ab
om
ïu¡f« ïšyhj f© gyf‰W« fšyh® m¿Éyhjh®
Éil :
f‰whuhÆD« m¿î ïšyhjt® gyf‰W« fšyh® m¿Éyhjh®
M£áaâfhu¤ij¡ bfh©L tÇÉâ¥gJ nfhnyhL Ëwh‹ ïuî
.c
ïu¡f« ïšyhj f© f©nzh£l« ïšyhj f©.
12. âUtŸSt® TW« gad‰witfŸ ahit?
ghlnyhL bghUªjhj ïirahš gaÅšiy. ïu¡f« ïšyhj f©fshš gaÅšiy. ãwU¡F
ks
bfhL¤J cjthkY«, jhD« mDgÉ¡fhkY« it¤âU¡F« bršt¤jhš gaÅšiy.
13. ‘bkŒ cz®jš’ v‹w mâfhu¤â‹ _ykhf tŸSt® TW« m¿îiufis¤ bjhF¤J vGJf.
vªj¥ bghUŸ vªj ïašãdjhf¤ njh‹¿dhY« mªj¥ bghUË‹ c©ik¤ j‹ikia¡
oo
fh©gnj m¿thF«. Mir, ád«, m¿ahik _‹W« mʪjhš mt‰whš tU« J‹gK« mÊí«.
14. ‘bfhL§nfh‹ik’ v‹w mâfhu¤â‹ _y« xU eh£o‹ k‹dD¡F tŸSt® TW« m¿îiufŸ ahit?
www.kalviexpress.in
M£á mâfhu¤ij¡ bfh©LŸs mur‹ j‹ mâfhu¤ij¡ bfh©L tÇÉâ¥gJ, ntšngh‹w
Míj§fis¡ fh£o tÊ¥g¿ brŒtj‰F ÃfuhdjhF«. j‹ eh£oš ÃfG« e‹ik Ôikfis x›bthU
ab
(i) xU braiy Ko¥gj‰F ïayhJ v‹W v©Â nrh®tilahkš ïU¡f nt©L«. mjid
Ka‰áíl‹ Ko¥gJ bgUik jU«.
(ii) ÉlhKa‰á v‹w ca®ªj g©ò bfh©lt®fshf¤jh‹ ãwU¡F cjîjš v‹w ca®ªj Ãiyia
mila Koí«.
.s
(iii) Ka‰á brŒjhš xUt®¡F bršt« bgUF«. Ka‰á ïšyhÉ£lhš mtU¡F tWikna tªJ
nrU«.
(iv) I«òy‹fËš VnjD« Fiw ïU¥ãD« mJ ïÊt‹W. m¿a nt©oat‰iw m¿ªJ Ka‰á
w
xG¡fKilik:
xG¡fkhdJ
cÆiuÉl nkyhdJ : midtU¡F« áw¥ig¤ jUtjhš, m›bthG¡f¤ij
cÆÇD« nkyhdjhf¥ ng¡ fh¡f nt©L«.
nk‹ikí« gÊí« : xG¡fkhf thG« midtU« nk‹ik milt®. xG¡f¤ij É£L
Ú§Fgt®fŸ mila¡ Tlhj gÊfis milt®.
m¿Éyhjh® : cyf¤njhL bghUªâ thH¤ bjÇahjt®fŸ üšfŸ gy f‰whuhÆD« m¿î
ïšyhjtuhfnt fUj¥gLt®.
150
myF¤ nj®î
neu« : 60 ÃÄl§fŸ kâ¥bg©fŸ : 25
I. cÇa Éilia¤ nj®ªbjL¤J vGJf. (4 × 1 = 4)
1.
om
‘‘áy«ò milªâUªj gh¡f« vŒâ’’ v‹D« moÆš `gh¡f«' v‹gJ -
m) ò¤ö® M) _ö® ï) ng%® <) á‰ù®
2. ã‹tUdt‰WŸ Kiwahd bjhl® -
m) jÄH® g©gh£oš jŤj thiH ïiy¡F ïlK©L.
M) jÄH® thiH ïiy¡F¥ g©gh£oš jŤj ïlK©L.
.c
ï) jÄH® g©gh£oš thiH ïiy¡F¤ jŤj ïlK©L.
<) jÄH® thiH g©gh£oš jŤj ïiy¡F ïlK©L.
3. fhá¡fh©l« v‹gJ -
ks
m) fhá efu¤â‹ tuyh‰iw¥ ghL« üš M) fhá efu¤ij¡ F¿¡F« kWbga®
ï) fhá efu¤â‹ bgUikia¥ ghL« üš <) fhá efu¤â‰F tÊ¥gL¤J« üš
4. m¿PU¡F üš, m¿PuJ üš M»a brh‰bwhl®fËš bghUis ntWgL¤j¡ fhuzkhf miktJ -
m) nt‰Wik cUò M) vGthŒ
oo ï) ctk cUò <) cÇ¢brhš
II. vitnaD« ïu©L Édh¡fS¡F _‹W tÇfËš ÉilaË¡f. (2 × 2 = 4)
5. ÉUªâdiu k»œÉ¤J¡ TW« Kfk‹ brh‰fis vGJf.
www.kalviexpress.in
6. g©il¤ jÄHÇ‹ tÊaD¥ò« Kiw g‰¿ vGJf.
ab
13. zî ÉLâbah‹¿š tH§f¥g£l czî juk‰wjhfî« ÉiyTLjyhfî« ïUªjJ F¿¤J cÇa rh‹WfSl‹
c
czî¥ ghJfh¥ò MizaU¡F¡ foj« vGJf.
14. c§fŸ
w
w
152
om
fU
ÃÃbkhÊfS¡F ïilna cŸs nt‰Wikfis x‰Wik¥gL¤j cjîtJ
bkhÊ bga®¥ò. xU bkhÊÆš cŸs m¿î, cz®î mid¤J bkhÊfËY«
gutnt©L« mj‰F cWJizahf ïU¥gJ bkhÊ bga®¥ò.
ÃÃe« bkhÊÆš jh‹ všyh« cŸsJ v‹w klikia xʤJ mf‹w
.c
gh®itia¤ jUtJ bkhÊ bga®¥ng.
ÃÃm¤jifa bkhÊ bga®¥ã‹ ï‹¿aikahikia ï›îiueil És¡F»wJ.
ks
gyîŸ bjÇf. nfŸÉ v©: 1 ò¤jf g¡f« v©: 121
1. ‘khghuj« jÄœ¥gL¤J« kJuhòÇ¢ r§f«it¤J«’ v‹D« á‹dk}®¢ br¥ng£L¡ F¿¥ò cz®¤J« brŒâ
m) r§f fhy¤âš bkhÊbga®¥ò ïUªjJ ãoV-2; br¥.-2020
M) fh¥ãa¡ fhy¤âš bkhÊbga®¥ò ïUªjJ
ï)
oo
g¡â ïy¡»a¡ fhy¤âš bkhÊbga®¥ò ïUªjJ
<) r§f« kUÉa fhy¤âš bkhÊbga®¥ò ïUªjJ Éil m) r§f fhy¤âš bkhÊbga®¥ò ïUªjJ
www.kalviexpress.in
TLjš Édh¡fŸ
ab
om
m) m, M k£L« M) m, M, ï k£L« ï) ï k£L« <) mid¤J«
40. ‘‘br‹¿Lå® v£L¤â¡F« - fiy¢ bršt§fŸ ahî« bfhz®ªâ§F nr®¥Õ®’’ - v‹W ghoat®...................
m) ghntªj® M) fÉauR f©zjhr‹
ï) kfhfÉ <) fÉ¥nguuR ituK¤J
41. ............... _y« xU eh£o‹ tuyh‰¿Y« ïy¡»a¤âY« g©gh£oY« tÈikahd jh¡f¤ij V‰gL¤j Koí«.
.c
m) üyf§fŸ M) ïy¡»a§fŸ ï) fšÉ <) bkhÊ¥bga®¥ò
42. ‘ÑjhŠrÈ’ - v‹w üiy ïa‰¿at® ...................
m) nõ¡°ãa® M) ghuâ ï) jhT® <) ghuâjhr‹
ks
43. nlÅZ »¿¤Jt ÃWtd¤jhš 1723 M« M©L ju§f« ghoÆš bkhÊ bga®¤J m¢RUth¡f« bg‰w jÄœ üš
vJ?
m) Phd¥gh£LfË‹ bghZjf« M) kh¡fthrf® ãŸis¤jÄœ
ï) òJ¢nrÇ m«k‹ ãŸis¤ jÄœ oo <) ruË¥ò¤jf«
44. ÑjhŠrÈia M§»y¤âš bkhÊ bga®¤jt®...................
m) fzK¤ijah M) ïuåªâueh¤ jhT® ï) K¤J Ûdh£á <) ôkh thR»
45. ÑjhŠrÈ v‹w j« üY¡fhf jhT® bg‰w gÇR ...................
www.kalviexpress.in
m) M°f® M) rh»¤âa mfhbjÄ ï) nehgš <) vJîÄšiy
46. xU eh£o‹ g©gh£ilí« m¿ití« kâ¥ãL« msî nfhš vJ?
ab
M)
ÉilfŸ : 1. kuãaš 2. ï) Éil ju mtfhr« nt©L« 3. m) uhFš rh§»U¤aha‹
M) 4. b#®k‹ 5. m) ga‹fiy 6. M) jÅehaf mofŸ
7. <) (m) k‰W« (M) 8. m) b#®k‹ 9. m) M§»y«
ï) ï)
w
10. m) ãuh‹R njáa ü‰Tl« 11. ãuh‹R njáa üyf« 12. ãuh‹R
13. <) Ûdh£á m«ik¥ ãŸis¤jÄœ14. M) jÅehaf mofŸ 15. M) ghuâah®
16. m) bkhÊbga®¥ò 17. ï) bkhÊbga®¥òfŸ 18. M) kzit K°jgh
19. ï) K.F #fªehj uh#h 20. M) bjhšfh¥ãa® 21. ï) á‹dk}®¢ br¥ngL
22. M) á‹dk}®¢ br¥ngL 23. m) m k‰W« M 24. m) bghU£fh£á
25. M) 2, 1, 4, 3 26. m) m, M, ï k‰W« < 27. ï) fzK¤ijah
28. <) 1949 29. ï) T‰W 1,2 rÇ 30. M) òu£á
31. ï) thšfhÉÈUªJ f§if tiu 32. <) MŒntL 33. m) 2, 3, 4, 1
196
om
TLjš Édh¡fŸ
FWÉdh
1. bkhÊ bga®¥ò ïšyhÉoš - És¡Ff.
(i) nõ¡°ãa®, f«g® - ïUªâU¡f KoahJ.
.c
(ii) ïuåªâueh¤ jhTU¡F nehgš gÇR »il¤âU¡fhJ.
2. bkhÊ bga®¥ò v‹whš v‹d?
v§nfh bjhiyöu¤âš thG« kÅj®fŸ j§fË‹ bkhÊÆš brh‹dt‰iw, vGâat‰iw
ks
ï‹bdhU bkhÊÆš jk¡F¤ bjǪj bkhÊÆš bkhÊ bga®¤J m¿ªJ bfhŸ»wh®fŸ. mJ jh‹
bkhÊ bga®¥ò.
3. bkhÊbga®¥ò v›tifÆš cjî»wJ?
bkhÊbga®¡f¥g£l üšfis¤ jÄœ ïy¡»a§fnshL x¥ò neh¡», áªjid, tot«, c¤â,
oo
ika¡fU, g©ghL ngh‹w gštif¡ TWfis vilnghlî« ts®¡fî« bkhÊbga®¥ò cjî»wJ.
4. ga‹fiy v‹whš v‹d?
www.kalviexpress.in
cyf¥ òfœbg‰w m¿Éaš f©Lão¥òfisí« ïy¡»a¥ gil¥òfisí« m¿tj‰F thŒ¥ò
V‰gL»wJ. fU¤J¥ g»®it¤ jUtjhš bkhÊbga®¥ig¥ ga‹fiy v‹W F¿¥ãLth®fŸ.
ab
197
om
fU¤J¥gÇkh‰w«, jftš g»®î, M‰wš m¿jš, ïy¡»a«, j¤Jt« v‹gd všyh« bkhÊbga®¥ò
tÊahf¤jh‹ r®tnjr¤j‹ik bgW»‹wd.
12. vªbjªj ehLfË‹ üšfŸ neuo bkhÊbga®¥ghf¡ »il¤jd?
ãbuŠR, b#®k‹, M¥ãÇ¡fh, y¤Ô‹, mbkÇ¡fh Kjyhd ehLfË‹ üšfŸ neuo bkhÊbga®¥ghf¡
»il¤jit.
13. bkhÊbga®¥òfŸ v›thW mikjš nt©L«?
.c
bkhÊbga®¥òfŸ fÊÉ‹¿, ájwÈ‹¿ _ybkhÊÆ‹ fU¤Jfis btË¥gL¤Jtjhf mika
nt©L«.
âw‹ m¿nth« - ò¤jf Édh
ks
áWÉdh nfŸÉ v©: 3 ò¤jf g¡f« v©: 122
3. I¡»a ehLfŸ mitÆš bkhÊbga®¥ò
I.eh. mitÆš xUt® ngádhš mtut® bkhÊfËš òǪJbfhŸtj‰F trâ brŒa¥g£oU¡»wJ.
bkhÊbga®¥ò (translation) v‹gJ vGj¥g£lij bkhÊbga®¥gJ: Mdhš xUt® ngR«nghnj
oo
bkhÊbga®¥gJ És¡FtJ (Interpreting) v‹nw brhšy¥gL»wJ. I.eh. mitÆš xUt® ngRtij
bkhÊbga®¡F« bkhÊbga®¥ghs® gh®itahs®fS¡F¤ bjÇahjgo ntW ïl¤âš ïU¥gh®. xUt®
www.kalviexpress.in
ngRtij¡ fhjÂnf£ãÆš (Headphone) nf£lgo áy behofËš bkhÊbga®¤J xÈth§» tÊna
ngRth®. mitÆš cŸs gh®itahs® j«K‹ cŸs fhjÂnf£ãia vL¤J¥ bghU¤â¡ bfh©L
mtuJ bkhÊÆš òǪJ bfhŸth®.
ab
TLjš Édh¡fŸ
1. bkhÊbga®¥ã‹ gÂfŸ ahit?
(i) ãwbkhÊ ïy¡»a§fis m¿ªJ bfhŸsî«, òâa gil¥òfis cUth¡fî« bkhÊbga®¥ò
w
cjî»wJ.
(ii) ïy¡»a« v‹gJ j‹ mDgt¤ij vGJtJ v‹whY« mJ fiy¢áw¥ghf ïU¡»wnghJ midtuJ
mDgtkhfî« bghJÃiy bgW»wJ. m¤jifa bghJÃiy bg‰w ïy¡»a¤ij bkhÊntÈ
áiwÆL»wJ.
w
198
om
âw‹ m¿nth« - ò¤jf Édh
gyîŸ bjÇf. nfŸÉ v©: 3 ò¤jf g¡f« v©: 121
3. ‘‘ï§F efu¥ ngUªJ ÉFkh?’’ v‹W tÊ¥ngh¡f® nf£lJ ..............Édh.
‘‘mnjh, m§nf ÉF«.’’ v‹W k‰bwhUt® T¿aJ ....... Éil m.kh.É, fhyh©L¤ nj®î 2019
.c
m) Ia Édh, Édh vâ® Édhjš M) m¿ Édh, kiw Éil
ï) m¿ah Édh, R£L Éil <) bfhsš Édh, ïdbkhÊ Éil
Éil ï) m¿ah Édh, R£L Éil
TLjš Édh¡fŸ
ks
1. Édh v¤jid tif¥gL«?
m) IªJ M) MW ï) VG <) v£L
2. khztÇl« `ïªj¡ fÉijÆ‹ bghUŸ ahJ?’ v‹W MáÇa® nf£gJ v›tif Édh?
m) m¿Édh M) m¿ahÉdh ï) IaÉdh <)
3.
oo
MáÇaÇl« `ïªj¡ fÉijÆ‹ bghUŸ ahJ?’ v‹W khzt® nf£gJ v›tif Édh?
Vtš Édh
www.kalviexpress.in
bfhsš Édh
4. `ï¢braiy¢ brŒjJ k§ifah? kÂnkfiyah?’ vd Édîjš
ab
vd Édîjš
m) bfhsš Édh M) bfhilÉdh ï) m¿ahÉdh <) IaÉdh
7. `Ú fil¡F¢ brš»whah?’ vd m¡fh j‹ j«ãÆl« nf£gJ
m) bfhsš Édh M) bfhilÉdh ï) VtšÉdh <) IaÉdh
.s
230
om
ï) 17. vâ®Ãuš Ãiw¥ bghUŸnfhŸ 18. <) bfh©LT£L¥ bghUŸnfhŸ 19. M) e‹}š
ï) 20. M‰W Ú® 21. <) Ãuš Ãiw 22. M) Vtš
23. ï) ïdbkhÊ Éil 24. m) ïªj¡ fÉijÆ‹ bghUŸ ahJ? - m¿ah Édh
25. m) R£L, kiw 26. M) ne® 27. <) ïdbkhÊ
.c
FWÉdh nfŸÉ v©: 5 ò¤jf g¡f« v©: 122
4. ïªj miw ïU£lhf ïU¡»wJ. Ä‹És¡»‹ brhL¡» vªj¥ g¡f« ïU¡»wJ? ãoV-3
ïnjh... ïU¡»wnj! brhL¡»ia¥ ngh£lhY« btË¢r« tuÉšiyna! Ä‹rhu« ïU¡»wjh, ïšiyah?
ks
nk‰f©l ciuahlÈš cŸs Édh¡fË‹ tiffis vL¤bjGJf.
(i) Ä‹És¡»‹ brhL¡» vªj¥ g¡f« ïU¡»wJ? - m¿ah Édh
(ii) brhL¡»ia¥ ngh£lhY« btË¢r« tuÉšiy, Ä‹rhu« ïU¡»wjh, ïšiyah? - Ia Édh
TLjš Édh¡fŸ
oo
1. Édh v¤jid tif¥gL«? mit ahit?
Édh MW tif¥gL« : mit - m¿ Édh, m¿ah Édh, Ia Édh, bfhsš Édh, bfhil Édh,
www.kalviexpress.in
Vtš Édh.
2. Éil v¤jid tif¥gL«? mit ahit?
ab
Éil v£L tif¥gL« : mit - R£L Éil, kiw Éil, ne® Éil, Vtš Éil, Édh vâ® Édhjš
Éil, c‰wJ ciu¤jš Éil, cWtJ Twš Éil, ïdbkhÊ Éil
3. F¿¥ò ÉilfŸ vit?
Vtš Éil, Édh vâ® Édhjš Éil, c‰wJ ciu¤jš Éil, cWtJ Twš Éil, ïdbkhÊ Éil
ur
7. kiwÉil - És¡Ff.
fil¡F¥ nghthah? v‹w nfŸÉ¡F¥ nghfkh£nl‹ vd kW¤J¡ TWtJ kiwÉilahF«.
8. ne®Éil v‹whš v‹d?
w
232
om
13. ïdbkhÊ Éil v‹whš v‹d?
cd¡F¡ fij vGj¤ bjÇíkh? v‹w ÉdhɉF¡ ``f£Liu vGj¤ bjÇí«'' v‹W ÉdhɉF Éilahf
ïdkhd k‰bwh‹iw Éilahf¡ TWjš ïdbkhÊ ÉilahF«.
14. m¿Édh v‹whš v‹d?
jh‹ Éil m¿ªâUªJ«, m›Éil ãwU¡F¤ bjÇíkh v‹gij m¿í« bghU£L ÉdîtJ m¿Édh
MF«. rh‹W : khztÇl« ïªj¡ fÉijÆ‹ bghUŸ ahJ? v‹W MáÇa® nf£lš.
.c
15. m¿ahÉdh v‹whš v‹d?
jh‹ m¿ahj x‹iw m¿ªJ bfhŸtj‰fhf ÉdîtJ m¿ahÉdh MF«.
rh‹W : MáÇaÇl«; ï¡fÉijÆ‹ bghUŸ ahJ? v‹W khzt® nf£lš.
ks
16. Ia Édh v‹whš v‹d?
Ia« Ú§»¤ bjËî bgWtj‰fhf¡ nf£f¥gLtJ IaÉdh MF«.
rh‹W : `ï¢braiy¢ brŒjJ bršÉah, nkhfdh? vd Édîjš.
17. bfhsš Édh - És¡Ff. oo
jh‹ xU bghUis th§»¡ bfhŸS« bghU£L ÉdîtJ bfhsš Édh MF«.
rh‹W : `ituK¤J¡ fÉijfŸ ïU¡»wjh? v‹W üyfÇl« nf£lš.
18. bfhil Édh - v‹whš v‹d?
www.kalviexpress.in
ãwU¡F xU bghUis¡ bfhL¤J cjî« bghU£L ÉdîtJ bfhil Édh MF«.
rh‹W : òytnu c«Äl« bghUŸ ïU¡»wjh? v‹W k‹d‹ bfhL¥gj‰fhf¥ òytÇl« nf£lš.
ab
bghUŸnfhŸ És¡f« : ghlÈ‹ bjhl¡f« Kjš Koî tiu neuhfnt bghUŸ bfhŸSkhW miktJ
M‰WÚ®¥ bghUŸnfhŸ.
bghU¤j« : Ka‰á xUtD¡F¢ bršt¤ij¥ bgUf brŒí«. Ka‰á ïšyhâU¤jš mtD¡F
w
tWikia¢ nr®¤JÉL«. Fw£gh bjhl¡f« Kjš Koî tiu neuhfnt bghUŸ bfhŸSkhW
mikªJŸsjhš M‰WÚ®¥ bghUŸnfhshƉW.
w
TLjš Édh¡fŸ
1. bghUŸnfhŸ v¤jid tif¥gL«? mit ahit?
bghUŸnfhŸ v£L tif¥gL«. mit
(i) M‰WÚ®¥ bghUŸnfhŸ (ii) bkhÊkh‰W¥ bghUŸnfhŸ
(iii) Ãuš Ãiw¥ bghUŸnfhŸ (iv) ɉó£L¥ bghUŸnfhŸ
(v) jh¥ãir¥ bghUŸnfhŸ (vi) misk¿gh¥ò¥ bghUŸnfhŸ
(vii) bfh©LT£L¥ bghUŸnfhŸ (viii) mok¿ kh‰W¥ bghUŸnfhŸ M»ad.
233
TLjš Édh¡fŸ
áWÉdh
1. F¿Šá Ãy¤â‰F cÇa Ãy«, bgU«bghGJ, áWbghGJ, fU¥bghUis És¡Ff.
F¿Šá Ãy¤â‰F cÇait :
(i) Ãy« kiyí« kiy rh®ªj ïlK«
om
(ii) bgU«bghGJ FË®fhy«, K‹gÅ¡ fhy«
(iii) áWbghGJ ahk«
F¿Šá Ãy¤â‹ fU¥bghUŸfŸ :
bjŒt« KUf‹ k¡fŸ bt‰g‹, Fwt‹, Fw¤âa®
czî kiy beš, âid Éy§F òÈ, fuo, á§f«
.c
ó F¿Šá, fhªjŸ ku« m»š, nt§if
gwit »Ë, kÆš C® áWFo
Ú® mUÉ Ú®, RidÚ® giw bjh©lf«
ks
ahœ F¿Šáahœ g© F¿Šá¥ g©
bjhÊš nj‹ vL¤jš, »H§F mfœjš
2. Itif¤ âizfS¡F« cÇa czîfis És¡Ff.
âiz czî oo
(i) F¿Šá kiybeš, âid
(ii) Kšiy tuF, rhik
(iii) kUj« brªbeš, bt©bzš
www.kalviexpress.in
(iv) beŒjš Û‹, c¥ò¡F¥ bg‰w bghUŸ
(v) ghiy Niwahlyhš tU« bghUŸ
ab
gyîŸ bjÇf.
1. fU¥bghUS¡nf‰w cÇ¥bghUis¥ bghU¤Jf. ãoV-4
m) F¿Šá - 1. c¥ò Éisɤjš M) Kšiy - 2. bešyÇjš
ï) kUj« - 3. ÃiunkŒ¤jš <) beŒjš - 4. njbdL¤jš
m) m - 4, M - 3, ï - 2, < - 1 M) m - 3, M - 2, ï - 4, < - 1
ï) m - 1, M - 3, ï - 2, < - 4 <) m - 4, M - 1, ï - 2, < - 3
Éil m) m - 4, M - 3, ï - 2, < - 1
281
om
ï) j§f¡ f£ofis <lhf <) j§f¡ f£ofis Kiwahf
Éil ï) j§f¡ f£ofis <lhf
4. kUj Ãy¥gFâ¡F mHF nr®¥gd : ïu©lh« â.nj®î 2022
m) òšbtËfŸ M) Éy§»d§fŸ
ï) Ú® ÃiyfŸ <) ku« brofŸ Éil ï) Ú® ÃiyfŸ
ïu©lh« â.nj®î 2022
.c
5. ïsntʼn fhy« v‹gJ :
m) á¤âiu, itfhá M) MÅ, Mo
ï) MtÂ, òu£lhá <) I¥gá, fh®¤âif Éil m) á¤âiu, itfhá
ks
f‰git f‰wã‹
1. g©il¤ jÄHÇ‹ âizÃiy thœ¡if Kiwiaí« ï‹iwa jÄHÇ‹ thœ¡if Kiwiaí« x¥ã£L
x›bthUt® fU¤ijí« gâî brŒJ bghJ¡ fU¤ij m¿f.
g©il¤ jÄHÇ‹ âizÃiy thœ¡if Kiw :oo
gH§fhy¤âš kÅj‹ fhL, kiy, taš, flš, kzš ngh‹w ïl§fËš thœªJ tªjh‹. mªjªj
Ãy¤â‰nf‰w bjhÊiy¢ brŒjh‹. mitna mtDila thœ¡ifahf kh¿aJ. kÅj‹ fšÉa¿î
www.kalviexpress.in
ïšyhkš ehfÇfk‰w thœî thœªJ tªjh‹.
jÄH®fŸ Ãy mik¥ig Iªjhf¥ ãǤJ ga‹gL¤âd®. mit F¿Šá, Kšiy, kUj«, beŒjš,
ghiy MF«. IªJ Ãy¤â‰F« vd¤ jŤjÅahd Kj‰bghUŸ, fU¥bghUŸ, cÇ¥bghUŸ bfh©L
ab
thœªJ tªjd®.
njÉ :F ¿Šá¤ âiz k¡fŸ, kiyí« kiyia¢ rh®ªj ïl¤âš tá¤jd®. ï§F thœªj k¡fŸ
Fwt®, Fw¤âa® v‹W miH¡f¥g£ld®. nj‹ vL¤jš, »H§F mfœjš M»a bjhÊšfis
brŒjd®.
ur
f©z‹ : K šiy¤ âiz k¡fŸ thœªj ïl« fhL« fhL rh®ªj gFâí« MF«. j‰nghJ fhLfŸ
bgU«ghY« mÊ¡f¥g£L efu§fŸ bgU»É£ld. Kaš, khÅd§fŸ FiwªJÉ£ld.
VWjGîjš, Ãiu nkŒ¤jš ï›Éu©L« Kšiy Ãy¤âš thœ»‹w Ma®fshš
Ãfœ¤j¥gL»wJ.
.s
rªâah : kUj¤ âiz k¡fŸ thœªj ïl« taY« taš rh®ªj ïlK« MF«. j‰nghJ tašfŸ
mÊ¡f¥g£L tU»‹wd. Éis Ãy§fŸ, Éiy Ãy§fshf M¡f¥gL»‹wd. cHî¤bjhÊš
mÇjh»É£lJ. ïa‰if kh‰w§fshš Ú® g‰wh¡Fiw, kiH bgŒahjJ vd¥ gy
w
om
bkhÊia MŸnth«
bkhÊbga®¡f ïu©lh« â.nj®î & Mf°£-2022
Koothu
Therukoothu is, as its name indicates, a popular form of theatre performed in the streets. It is performed by rural artists.
The stories are derived from epics like Ramayana, Mahabharatha and other ancient puranas. There are more songs in
the play with dialogues improvised by the artists on the spot. Fifteen to twenty actors with a small orchestra forms a
.c
koothu troupe. Though the orchestra has a singer, the artists sing in their own voices. Artists dress themselves with heavy
costumes and bright makeup. Koothu is very popular among rural areas.
Éil : T¤J
ks
»uhÄa fiyP®fshš bjUÉš ïir ehlf« nghš el¤j¥gLtnj bjU¡T¤J. ïâš ïuhkhaz«,
kfhghuj« ngh‹w ïâfhr§fËY« ï‹dãw gH§fhy òuhz§fËÈUªJ« fijfis, Ãiwa
ghlšfSl‹ ehlfkh¡f« brŒJ, NœÃiy¡nf‰g trd§fis nr®¤J fiyP®fŸ bkUnf‰¿
eo¥gh®fŸ. gâidªâÈUªJ ïUgJ fiyP®fŸ xU FGthf `T¤J FG' x‹iw mik¤J ïij
el¤Jth®fŸ. FGî¡bfd xU ghlf® ïUªjhY«, midtUnk j§fŸ FuÈš ghLth®fŸ. ïâš
oo
g§nf‰F« fiyP®fŸ Äf fdkhd cilfS«, Mguz§fS« mªJ fdkhf Kf¥ó¢R« mªJ
ïâš g§F bfhŸth®fŸ. ïªj T¤J¡ »uhk¥òw§fËš Äfî« ãugykhF«.
www.kalviexpress.in
bjhl®fis m¿nth«, bjhl®ªJ brŒnth«
xU jÅ¢brh‰bwhlÇš X® vGthnah gy vGthŒfnsh ïUªJ xU gaÅiyia¡ bfh©L mikí«.
ab
v.fh.
m) nkÇ ngUªâ‰fhf¡ fh¤âUªjh®.
M) nkÇí« fdfhî« ngUªâš V¿d®.
bjhl®brh‰bwhl®, x‹W¡F« nk‰g£l gaÅiyfis¡ bfh©oU¡F«.
ur
v.fh.
m) ïÅaÃyh ng¢R¥ngh£oÆš g§nf‰wh®; bt‰¿ bg‰wh®; gÇir¤ j£o¢ br‹wh®.
M) m‹t® mu§f¤â‰F tªJ, ehlf« gh®¤J, k»œ¢á milªjh®
fyit¢ brh‰bwhlÇš fU¤J KGik bg‰w xU Kj‹ik¤ bjhlU« fU¤J KGik bgwhj Jiz¤
.s
v.fh.
miH¥òk xȤjJ. fašÉÊ fjit¤ âwªjh®. ãoV-5; miuah©L¤ nj®î 2019
283
om
m) btËeh£L KjäLfŸ M) bg‰w Rjªâu¤ij¥ ng¡ fh¤jš
ï) m¿Éaš K‹nd‰w« <) muá‹ ey¤â£l§fis¢ brašgL¤Jjš
2. ó¡ifia¡ FɤJ¥ ónt òÇbthL fh¡f v‹W ............., .............. nt©odh®.
m) fUiza‹, vÈrbg¤J¡fhf M) vÈrbg¤, jk¡fhf
ï) fUiza‹, ó¡fS¡fhf <) vÈrbg¤, óÄ¡fhf
.c
3. ‘‘ïtŸ jiyÆš vGâanjh
f‰fhy«jh‹ v¥nghJ«...’’ - ï›tofËš f‰fhy« v‹gJ
m) jiyÉâ M) giHa fhy«
ks
ï) Vœik <) jiyÆš fš Rk¥gJ
4. thŒikna kiHÚuh» - ï¤bjhlÇš btË¥gL« mÂ
m) ctik M) j‰F¿¥ng‰w«
oo
ï) cUtf« <) Ôtf«
II. vitnaD« ïu©L Édh¡fS¡F _‹W tÇfËš ÉilaË¡f. (2 × 2 = 4)
www.kalviexpress.in
5. ‘thœÉš jiy¡fd«’, ‘jiy¡fdnk thœî’ v‹W ehT®%Ä ahUila thœit¡ F¿¤J¡ TW»wh®?
6. öa JwÉ g‰¿ vGJf.
ab
fÉjhŠrÈia ÉtÇ¡f.
14. mH»ÇrhÄÆ‹ `xUt‹ ïU¡»wh‹’ áWfijÆš kÅj¤ij btË¥gL¤J« fij khªj® F¿¤J vGJf.
w
432
bkhʤâw‹ gƉáfŸ
th¡»a¥ ãiHfis¤ âU¤Jf II. ÑGŸs kuò¤ bjhl®fis¢
1. brŒâfis thá¥gJ kzths‹. brh‰bwhlÇš mik¡f :
om
brŒâfis thá¥gt® kzths‹. 1. thiHao thiHahŒ : (gu«giuahŒ)
2. mtŸ FUo mšy. jÄH®fËl« ÉUªnjh«gš g©ò, thiHao
mtŸ FUo mšyŸ. thiHahŒ ts®ªJ tU»wJ.
3. mit ku§fŸ m‹W. 2. mL¥óJ« bg©fS¡F¥ go¥bgj‰F :
mit ku§fŸ mšy. (bg©fS¡F fšÉ mtáaÄšiy)
4. mL¥óJ« bg©fS¡F¥ go¥bgj‰F
.c
k¡fŸ thœ»wh®.
k¡fŸ thœ»‹wd®. v‹D« _l¥gH¡f« ï‹W kiyna¿É£lJ.
5. ky®ÉÊ ghš rh¥ã£lhŸ. 3. fÆW âǤjš : (ïšyhjij¢ brhš»wh‹)
ãoV-4
ky®ÉÊ ghš mUªâdhŸ.
ks
6. bj‹wš bkšy åád. thd¤âÈUªJ xË¥ãH«ghŒ¤ j£L toÉš
bj‹wš bkšy åáaJ. x‹W ïw§»ajhf xUt‹ fÆW âǤjh‹.
7. esbt©ghit vGâat® òfnHªâ MF«. 4. f©Jil¥ò : (nghÈahf¢ brašgLjš)
esbt©ghit vGâat® òfnHªâ Mth®. bg‰nwh® f©o¥gh®fns v‹W
f©Jil¥ghf¥ go¡»‹w khzt®fŸ
8. XÉa« tiuªjJ fªj‹.
XÉa« tiuªjt‹ fªj‹.
oo nj®Éš bt‰¿ bgw ïayhJ.
5. if X§»aJ : (nk‹ik¥g£lJ)
www.kalviexpress.in
9. ß! ftÃ! òu¥gL!
Ú! ftÅ! òw¥gL! gh»ÞjhndhL eilbg‰w »Ç¡bf£L ngh£oÆš
ïªâa mÂÆ‹ if X§»a nghJ,
10.
ab
433
om
5. tŸStiu midtU« m¿t® - Édh th¡»akhf kh‰Wf.
tŸStiu midtU« m¿tnuh?
ctik, cUtf kh‰w§fŸ
Ñœ¡fhQ« ctikfis cUtf§fshŒ kh‰Wf.
.c
ctik cUtf« ctik cUtf« ctik cUtf«
mKjbkhÊ bkhÊaKJ fašÉÊ ÉÊfaš fškd« kd¡fš
nj‹jÄœ jÄœ¤nj‹ óÉuš Éuš ó ghšÃyî Ãyî¥ ghš
ks
kâKf« Kfkâ kyuo moky® jhkiu¡f© f©jhkiu
K¤J¥gš gšK¤J ɉòUt« òUtÉš Fu§Fkd« kd¡Fu§F
ky®¥ghj« ghjky® ky®¡if ifky® kiy¢bršt« brštkiy
mKö‰W C‰wKJ nj‹bkhÊ
oo bkhʤnj‹ FKjthŒ thŒFKj«
fÅïjœ ïjœfÅ bgh‹ky® ky®¥bgh‹ jhkiuKf« Kf¤jhkiu
ntšÉÊ ÉÊntš flšüš ü‰flš fÅthŒ thŒ¡fÅ
vJif : brŒíË‹ mL¤jL¤j mofËš ïu©lh« vG¤J x‹¿ tUtJ vJif MF«.
nkhid : brŒíË‹ mL¤jL¤j mofËš KjbyG¤J x‹¿ tUtJ nkhid MF«.
Ku©bjhil : Ku©ghlhd fU¤JfŸ tªjhš mJ Ku©bjhilahF«.
ïiaò ea« : brŒíË‹ mL¤jL¤j mofËš ïWâ vG¤J x‹¿ tUtJ ïiaò eakhF«.
1. ãweh£L ešy¿P® rh¤âu§fŸ
ur
om
Ku©bjhil : nt‰Wik × xUik¥ghL; nehŒ × khkUªJ.
3. ghiytd« nrhiytdkhf nt©L«;
gR§»ËfŸ m§»UªJ ghl nt©L«;
rhiyfˉ gybjhÊY« bgUf nt©L«;
rigfËny jÄbHGªJ KH§f nt©L«;
Óiycil fjUilahŒ¤ âfH nt©L«;
.c
njrg¡â brGªnjh§» tsu nt©L«;
ntiyÆšyh¤ â©lh£l« xÊa nt©L«;
bt‰¿Æ‹nkš bt‰¿ vk¡bfŒj nt©L«; - fÉk njáf Éehaf« ãŸis
ks
âu©l fU¤J: ghiytd«, nrhiytdkhf khwnt©L«. m¢nrhiy td¤âny gR§»ËfŸ
bfhŠá¥ ghlnt©L«. eh« bršY« rhiyfËš všyh« gytifahd bjhʉrhiyfŸ bgUf nt©L«.
f‰w¿ªnjh® rigfËny j« thj¤âwikia vL¤âa«g nt©L«. Óiy cilfis jÉ®¤J fj®
cilfshf ïU¡f nt©L«. eh« eh£o‹ ntiyÆšyh â©lh£l« Ú§f nt©L«. e« ehL mid¤J¤
JiwfËY« K‹nd¿ všiyÆšyh¥ òfiH mila nt©L«. m¥go¥g£l òfœ bt‰¿ nk‹nkY«
oo
FÉa nt©L« vd j‹ fdit tsU« rKjha¤â‰F vL¤J¡ TW»wh® MáÇa®.
ika¡ fU¤J: e« ehL všyh tsK« bgw nt©L« k¡fS¡F njrg¡â tsu nt©L« v‹gnj
ï¥ghlÈ‹ ika¡fU¤jhF«.
www.kalviexpress.in
vJif : ghiytd«, nrhiytdkhf, rhiyfˉ, ntiyÆšyh, Óiy cil.
nkhid : g hiytd«, gR§»ËfŸ, rhiyfËš, rigfËny, ntiyÆšyh, bt‰¿Æ‹
ab
foj« vGJjš
ur
1. jlfs Éisah£L¥ ngh£oÆš fyªJ bfh©L gÇR bg‰w e©gid¥ ghuh£o¡ foj« vGJf.
br‹id,
16-03-20XX
ghrKŸs e©g‹ kÂkhwD¡F,
.s
ï§F eh‹, v‹ bg‰nwhUl‹ eykhf ïU¡»nw‹. m§F Úí«, bg‰nwhU« eyKl‹ thH
ïiwtid¥ ãuh®¤â¡»nw‹.
ne‰W btË tªj g¤âÇ¡iffŸ _ykhfî«, bjhiy¡fh£á _ykhfî« c‹ ïkhya bt‰¿ia
w
m¿ªJ bgUÄj« milªnj‹. ïªj M©L elªj khÃy msÉyhd jlfs¥ ngh£oÆš Kjš ïl«
bg‰W c‹ ïy£áa¤ij Ú bjh£LÉ£lhŒ. tU« M©L Kjš c‹Dila gƉá¡fhf MF« bryit
jÄHf muR V‰W¡ bfh©LŸsij¡ F¿¤J Mdªjkilªnj‹.
w
Ú ï¥bghGJ bg‰WŸs bt‰¿ nkY« nkY« gy áfu§fis¤ bjhl nt©L« v‹gJ v‹Dila
ÉU¥g« k£Lkšy; jÄœeh£L k¡fË‹ ÉU¥gK« mJjh‹. bt‰¿ ÉHht‹W Ú j§f¥gj¡f« th§f¥
nghtij¡ fhz eh‹ v‹ bg‰nwhUl‹ neÇš tªJ thœ¤J»nw‹.
thœf! ts®f! c‹ m‹ò e©g‹,
w
br. KuË
ciwnkš KftÇ (br. KuË)
bgWe® :
m.kÂkhw‹,
v©. 10, bj‰F btËåâ,
kJiu - 625 001.
435
om
bgWe® :
ca®âU Miza® mt®fŸ,
fhtšJiw, br‹id - 600 003.
bghUŸ : fhzhkš nghd k»Gªâid¡ f©Lão¤J¤ jUjš bjhl®ghf.
kâ¥ã‰FÇa Iah,
tz¡f«.
.c
v‹Dila å£o‹ K‹ cŸs bt‰¿l¤âš v‹ k»Gªâid ne‰W ïuî ÃW¤â it¤âUªnj‹.
ïuî g‹Åu©L k¡F eh‹ cw§Ftj‰fhf¢ br‹wnghJ Tl k»GªJ ïUªjJ. Mdhš fhiyÆš
vGªJ gh®¤jnghJ k»Gªâid¡ fhzÉšiy. vtnuh âUo¢ br‹WŸsd®.
ks
v‹Dila k»Gªâid f©Lão¤J jUkhW nt©L»nw‹.
k»Gªâ‹ Étu§fŸ :
bga® : Î¥£
v© : TN -10 - 1905 oo
t©z« : Úy«
th§»a M©L : 2015
e‹¿!
www.kalviexpress.in
ï¥go¡F,
ciwnkš KftÇ
j§fŸ c©ikíŸs,
br. nfhghy‹
ab
bgWe®
ca®âU Miza® mt®fŸ, (br. nfhghy‹)
fhtšJiw,
br‹id - 600 003.
3. c§fŸ CÇš rhiy / Ä‹És¡F trâ nt©o efuh£á MizaU¡F foj« vGJf.
ur
mD¥òe®: 30-11-20XX,
C®¥bghJk¡fŸ, btŸsh}®.
btŸsh}®, Mto, br‹id - 54.
bgWe®:
.s
FÊíkhŒ, nrW« rfâíkhŒ Äf nkhrkhd ÃiyÆš gGjilªJ cŸsd. ïjdhš mo¡fo Ég¤J¡fŸ
eilbgW»‹wd. ïjdhš gŸËfS¡F¢ bršY« khzt®fS«, kU¤JtkidfS¡F bršY«
nehahËfS« mâfkhf ghâ¡f¥g£LŸsd®. nkY« bjUÉs¡FfŸ rÇtu vÇahjjhš Kânah®fŸ,
bgÇat®fŸ, FHªijfŸ bjU¡fËš el¡f Koahkš mtâ¥gL»‹wd®. ïU£il¥ ga‹gL¤â tÊ¥g¿
w
436
om
MtyhŒ ïU¡»wJ. Ãiyik rÇahdJ« eh§fŸ midtU« m§F tU»nwh«. clnd gâš foj«
vGJ§fŸ.
ï¥go¡F
j§fŸ m‹òŸs
mmmm
ciwnkš KftÇ
.c
âU.áth
v©.30, ãŸisah® nfhÉš bjU,
bt£Lthd«, f©z» ef®, ntÿ®.
ks
bghJ¡ f£LiufŸ
1. F¿¥òfis¡ bfh©L f£Liu x‹W vG⤠c©gtÇ‹ ïl¥g¡f« thiHÆiyÆ‹
jiy¥ãLf. oo FWfyhd gFâí« ty¥g¡f« ïiyÆ‹ ÉǪj
F¿¥òfŸ : K‹Diu - jÄH® g©gh£oš ÉUªJ gFâí« tunt©L«. ïiyÆš ïlJ Xu¤âš c¥ò,
- jÄH® czîKiw - ÉUªnjh«gš jÄH® CWfhŒ, ïÅ¥ò Kjyhd, msÉš á¿a czî
g©gh£o‹ kFl« - Koîiu. tiffisí« tyJ Xu¤âš fhŒf¿, Ñiu, T£L
www.kalviexpress.in
jÄHÇ‹ ÉUªJ ngh‰W« be¿ Kjyhd, msÉš bgÇa czî tiffisí«
K‹Diu : ÉUªâdiu cskhu tunt‰W eLÉš nrhW« it¤J gÇkhWth®fŸ. c©gt®
ab
ÉUªjË¡F« jÄHÇ‹ Kiw F¿¤J r§f kdk¿ªJ, mt®fŸ ÉU«ã c©Q« czî
ïy¡»a§fŸ TW»‹wd. ÉUªnjh«gš v‹gJ tiffis¥ gÇkhWt®.
mt®fŸ gáia¤ Ô®¥gJ k£Lkšy; mt®fŸ mbkÇ¡fhÉ‹ Ädnrh£lh jÄœ¢ r§f«
kd« nfhzhkš elªJ bfhŸS« Kiwiaí« M©LnjhW« `thiHÆiy ÉUªJ ÉHh’it¡
bfh©lho tU»wJ. jÄHÇ‹ ghu«gÇa czî
cŸsl¡»ajhF«. m¤jifa jÄHÇ‹ be¿ g‰¿
tiffshd KU§if¡fhŒ rh«gh®, nkh®¡FH«ò,
ur
brŒí« bghU£nl v‹»wh®. Kf« ntWglhkš k»G«goahf¥ ngRjš, mt® mU»nyna mk®ªJ
Kfky®¢ánahL ÉUªâdiu tunt‰f nt©L« bfhŸSjš, mt® Éilbg‰W¢ bršY«nghJ thÆš
v‹gij ``nkh¥g¡ FiHí« mÅ¢r«’’ v‹w FwË‹ tiu ã‹bjhl®ªJ bršYjš, mtÇl« k»œ¢áahf
_y« vL¤Jiu¡»wh®. Kfk‹T¿ tÊaD¥òjš M»a x‹gJ« jÄHÇ‹
w
mˤj tufÇᢠnrhW, f¤jÇ¡fhŒ tj¡fš, mofŸ elªJ br‹W tÊaD¥ãd® v‹W
msthf¥ òˤj nkh® M»at‰W¡F <lhf ïªj bghUeuh‰W¥gil TW»wJ. gÇáš bgw¢ bršY«
T¤j®fŸ, e‹d‹ M£á brŒí« gFâÆYŸs
cyifna juyh« v‹W T¿íŸsh®. jÄH®
åLfS¡FŸ cÇikíl‹ cwÉd® nghynt
g©gh£oš thiHÆiy¡F¤ jŤj ïl« cŸsJ. br‹wijí«, mªj å£oÈUªnjh® ïÅa brh‰fŸ
jiythiH ïiyÆš ÉUªâd®¡F cztË¥gJ ngá, beŒÆš btªj khÄr¤â‹ bghÇaiyí«
jÄHÇ‹ kughf¡ fUj¥gL»wJ. thiHÆiyÆš âid¢ nrh‰iwí« czthf mˤjd® v‹W
cŸs kU¤Jt¥ ga‹fis jÄH®fŸ e‹F kiygLflh« TW»wJ.
m¿ªâUªjd®.
442
om
ï‹iwa jÄH®fsh»a ehK« ã‹g‰w nt©L«. v‹gt® vGâíŸs eh‹F üšfis¤ jÄÊš
bkhÊbga®¤JŸsh®.
bghJthœÉš öŒik - vËik :
ãoV k‰W« muR nj®î Édh - ÉilfŸ bghJ thœÉš öŒikia¡ filão¤jh®.
1. F¿¥òfis¡ bfh©L f£Liu vGâ, jiy¥ò tH¡f¿Puhf mt® ïUªjnghJ ViH k¡fŸ
x‹W jUf. K‹Diu - jÄHf« jªj jt¥òjšt® - ÛJ bfh©l mDjhg¤âdhš gyKiw gz«
th§fhkš thjho bt‰¿ bg‰WŸsh®. gz¤â‰fhf
.c
eh£L¥ g‰W - bkhÊ¥g‰W - bghJthœÉš öŒik
- vËik - k¡fŸ gÂna kf¤jhd g - Koîiu. thjhlhkš ViHfS¡fhfî« c©ik¡fhfî«
ãoV-1; nk- 2022
thjhodh®. mªÃa¤ JÂfis cL¤Jtj‰F
mDkâ¡fÉšiy.
K‹Diu : k¡fŸ gÂna kf¤jhd g :
ks
ïªâa ÉLjiy¡fhf¥ ghLg£l v©z‰w ghuj bjhÊyhs® eyD¡fhf ciH¤jh®. nfhuš
ikªj®fSŸ t.c.áj«gudh® Äf K¡»akhd Äš bjhÊyhs®fS¡F ãu¢rid V‰g£lnghJ,
MSik Mth®. mtiu¥ g‰¿ ï¡f£LiuÆš clÅUªJ ciH¤J mt®fS¡fhf¥ ghLg£lh®.
fh©ngh«. Ô©lhikia xÊ¡f¥ ghLg£lh®. fšÉa¿it¥
jÄHf« jªj jt¥òjšt® : oo bgw Koahj khzt®fS¡F cjÉ brŒJ mt®fŸ
v£ilaòu¤J¡F mU»YŸs x£l¥ãlhu« fšÉ f‰f cjÉ brŒJŸsh®. k¡fS¡F brŒí«
v‹w CÇš cyfehj ãŸis¡F« gukhÆ nritfŸ knfrD¡F brŒí« nritfŸ vd¡
m«ikahU¡F« 1872M« M©L kfdhf¤ fUâdh®.
www.kalviexpress.in
njh‹¿dh®. j‹ fšÿÇ¥ go¥ig Ko¤jîl‹ Koîiu :
vG¤juhf¥ gÂah‰¿dh®. ã‹d® âU¢á br‹W eh£o‰fhf, eh£L k¡fS¡fhf ciH¤j t.c.á
ab
om
m¢R¥gâÉš FiwÆU¥ã‹ miw¡ f©fhÂ¥ghsÇl« cldoahf¤ bjÇÉ¡fî«.
(2) Úy« mšyJ fU¥ò ikÆid k£Lnk vGJtj‰F«, mo¡nfhoLtj‰F« ga‹gL¤jî«
F¿¥òfŸ : (i) ï›Édh¤jhŸ IªJ gFâfis¡ bfh©lJ.
(ii) ÉilfŸ bjËthfî«, F¿¤j msÉdjhfî« brhªj eilÆY« mikjš nt©L«.
gFâ - I (kâ¥bg©fŸ : 15)
.c
F¿¥ò : (i) mid¤J Édh¡fS¡F« ÉilaË¡fî«.
(ii) bfhL¡f¥g£LŸs kh‰W ÉilfËš Äfî« V‰òila Éilia¤ nj®ªbjL¤J¡ F¿p£Ll‹
ÉilÆidí« nr®¤J vGjî«. [15 × 1 = 15]
ks
1. ‘fhŒªj ïiyí« fhŒªj njhifí«’ Ãy¤J¡F 9. `rhF« nghJ« jÄœ go¤J¢ rhf nt©L« - v‹w‹
ešy cu§fŸ. ï¤bjhlÇš mo¡nfho£l gFâ rh«gY« jÄœ kzªJ ntf nt©L«' - v‹W
F¿¥ãLtJ : T¿at®:
m) ïiyí« rUF« M) njhifí« r©L« m) âU.É.f
ï) jhS« Xiyí« <) rUF« r©L« M) f.r¢ájhdªj‹
2.
oo
`bgÇa Ûir' áǤjh® - nfho£l brhšY¡fhd
bjhifƋ tif vJ?
ï) e«ójdh®
<) jÅehaf mofŸ
www.kalviexpress.in
m) g©ò¤bjhif M) ctik¤ bjhif 10. `bkhÊ PhÆW' v‹wiH¡f¥gLgt® ah®?
ï) m‹bkhʤ bjhif <) c«ik¤ bjhif m) jÄHHfdh® M) f«g®
3. `cdjU gh®¥g‹ moand' - ahÇl« ah® T¿aJ?
ab
om
34. moãwHhkš vGJf.
17. ÉilfS¡nf‰w Édh¡fŸ mik¡fî« : m) ``thshš mW¤J¢' - vd¤ bjhl§F« Fynrfuhœth®
m) rjhtjhd« v‹D« fiyÆš áwªJ És§»at® ghlš.
brŒFj«ã¥ ghty®.
M) ``öR« J»U«'' vd¤ bjhl§F« áy¥gâfhu¥
M) guŠnrhâ KÅt® âUkiw¡ fh£oš ãwªjt®.
ghlš
18. nj«ght - F¿¥ò tiuf.
ãÇî - 3
19. j©Ù® Fo, jÆ®¡Fl« M»a bjhifÃiy¤
.c
bjhl®fis ÉǤJ vGJf; bjhlÇš mik¡fî«.
F¿¥ò : v
itnaD« ïu©L Édh¡fS¡F k£L«
20. ghrt®, thrt®, gšÃz ÉiyP®, ckz® - áy¥gâfhu« RU¡fkhf ÉilaË¡fî«. [2 × 3 = 6]
fh£L« ï›tÂf®fŸ aht®? 35. bghU¤jkhd ÃW¤j¡ F¿ÆLf.
21. nru®fË‹ g£l¥ bga®fËš bfhšÈ bt‰g‹
ks
`gšyh®' vd¤ bjhl§F« âU¡Fwis vGJf.
ãÇî - 2 kiyakh‹ ngh‹wit F¿¥ãl¤j¡fit bfhšÈ
kiyia bt‹wt‹ bfhšÈ bt‰g‹ vdî« ãw
F¿¥ò :v
itnaD« IªJ Édh¡fS¡F k£L«
kiy¥ gFâfis bt‹wt®fŸ kiyakh‹ vdî«
ÉilaË¡fî«. [5 × 2 = 10]
bga® N£o¡ bfh©ld® ïj‰F¢ r§f ïy¡»a¤âš
22. ghuâah® fÉP®, üyf« br‹wh®, mt® ah®? M»a oo rh‹WfŸ cŸsd.
bjhl®fËš vGthíl‹ gaÅiyfŸ ahit? 36. ``m‹ò« mwD« cil¤jhÆ‹ ïšthœ¡if
23. ``xȤJ'' gFgj cW¥ãy¡fz« jUf. g©ò« gaD« mJ'' - ï¡FwËš gÆ‹W tªJŸs
24. gHbkhÊfis Ãiwî brŒf.
www.kalviexpress.in
mÂÆ‹ ïy¡fz« ahJ?
m) c¥ãšyh¥ ........................ 37. cyf¤njh blh£l bthGfš gyf‰W«
M) xU ghid ....................... fšyh® m¿Éyh jh®.
ab
ÄFªJ br¿ªJ âu©L ï¥goahf elªj ïªj¥ bgÇa MizaU¡F¡ foj« vGJf.
cyf¤âš, cÆ®fŸ thœtj‰F V‰w NHyh»a 40. fh£áia f©L fÉDw vGJf.
cŸçL njh‹¿aJ.
m) g¤âÆš cŸs mL¡F¤bjhl®fis vL¤J
vGJf.
M) òÉ V‹ btŸs¤âš _œ»aJ?
ï) bgŒj kiH - ï¤bjhliu Éid¤bjhifahf
kh‰Wf.
31. b#afhªjÅ‹ âiu¥gl¥ gil¥òfis¡ TWf.