Fo muR

1929-2

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«

bjhFâ 9

bgÇah® âuhÉl® fHf«

29 ïjÊayhs® FoÆU¥ò
âUtŸSt® ef® - âUth‹Äô®
br‹id - 600 041
 üš És¡f« knyáahÉš RakÇahij ïa¡f«

üÈ‹ bga® : Fo muR 1929-2 bgÇah® knyáah gaz¤ij¤ bjhl§»dh®. fhyo it¥gj‰F
bghUŸ : bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R« K‹ng vâÇfŸ gu¥ãa bghŒ¥ãu¢rhu« gugu¥ig cUth¡» mJ
nt gaz¤ij bt‰¿ah¡»aJ. Úâ¡f£á bešÿÇš Toa kfheh£oš
bkhÊ : jÄœ gh®¥gd®fisí« f£áÆš nr®¡f Ka‹wij bgÇah® f©o¤jh®.
gâ¥ghs® : bfhs¤ö® jh.br.kÂ
“rhâKiw r_f¤âš Úo¤J ïU¡F« tiu Úâ¡f£áÆš
gâ¥ò : 2008 gh®¥gdiu¢ nr®¥gJ v‹gij¥ g‰¿ Ãid¥gnj gad‰w ntiy
cÇik : gâ¥ghsU¡F ahF«.”

jhŸ tif : ne¢Ruš nõ£ m‹W bgÇah® jªj v¢rÇ¡ifia ã‰fhy¤âš fh‰¿š gw¡f
É£l âuhÉl¡ f£áfŸ mj‰fhd Éiyfis¤ jªJbfh©oU¥gij
üš msî : 1 / 8 bl«Ä tuyhW cz®¤J»wJ. flîŸ, kj«, rhÞâu§fis¡ fh£o r_fkh‰w§
vG¤J msî : 11 òŸË fis¤ jL¤JÃW¤âa gh®¥gd®fŸ, mj‰F¥ ãwF gH¡f tH¡f§fŸ
( Customs and usages) v‹WT¿ K£L¡f£il nghLtij bgÇah® rÇah
g¡f§fŸ : 344
f¢ R£o¡fh£o v¢rǤjh®. mnj K£L¡ f£iljh‹ ãwF 1950 ïš
m£il totik¥ò : £uh£Þ» kUJ, cUthd muáaš r£l¤âš V‰w¥g£L mj‹ fhuzkhf gy K‰
br«g£o ïuhrh ngh¡F r£l§fŸ ï¡fhy« tiu Kl¡f¥ gLtij¡ fhz Ko»wJ.

fÂÅah¡f« : mRu‹ Clf«, â©L¡fš nfhit áiwÆÈUªj nghJ bgÇah® ïªJkj¤âÈUªJ btË
na¿at®fis Û©L« ïªJ kj¤â‰F¡ bfh©LtU« Ka‰áfis
Éiy : cU. 200 / -
nk‰bfhŸs ÉU«ãdh®. Mdhš btËtªj ãwF gh®¥gd®fË‹
btËpL : bgÇah® âuhÉl® fHf« elto¡iffis¡ f©L ïªJkj¤ij monahL xÊ¡f nt©L«
29 ïjÊayhs® FoÆU¥ò v‹w Koî¡F jh‹ tªJ É£ljhf TW»wh®. <nuhL ‘c©ik ehL
nth® r§f’¤âš bgÇahÇ‹ M‰¿a ciu ï¤jftiy¤ bjÇÉ¡»wJ.
âUtŸSt® ef® - âUth‹Äô®
“v‹Dila cÇikia¡ bfhL¡»whah mj‰fhf cÆ® Él£
br‹id - 600 041 Lkh v‹»w bfhŸifíila k¡fŸjh‹ v§F« bt‰¿ bg‰¿U¡
»wh®fŸ. ïªj¥go el¡»‹whah mšyJ b#ÆÈš ão¤J¥ nghl£
Lkh v‹W brhšY« murh§f«jh‹ Ó®âU¤j§fŸ brŒâU¡»wJ”
v‹w bgÇahÇ‹ f£Liu tÇfS« ï¤bjhFâÆš ïl«
bg‰WŸsd.
- gâ¥ghs®
 24. itâf®fË‹ ïw¡f« 89
25. flîS« kjK« ( 2 ) 92
26. xU ghÈa ÉjitÆ‹ gÇjhg«! 97
27. kJÉy¡F¥ ãurhu¡ fÄ£o 98
bghUsl¡f« 28. âU.eluh#‹ 102
29. kâ¥òiu - “Énkhrd«” 106
1. kufjtšÈ kz« 11 30. fh§»uR« - njáaK« 108
2. gh®¥gdušyhj khzt® go¥ã‹ fZlK« gh®¥gd 31. âU. kfkJ eã ãwªj ehŸ bfh©lh£l« 111
cgh¤âaha®fË‹ bfhLikí« 15 32. RakÇahij ïa¡f« 119
3. mDjhg« 19 33. njÓa ïa¡f« 128
4. âU. brh.KUf¥g® 20 34. “á¤jhªj«” MáÇaÇ‹ bfhLik 136
5. jÄH® r§f« 21 35. âUth§TÇš nfhõh Éy¡f« 139
6. tujuh#&Y¡F« xU f£á 23 36. ntjhu©a¤âš njáa (gh®¥gd®) kfhehL 140
7. âU. M®.v°. ehíLÉ‹ bgUªj‹ik 26 37. fj® òu£L 147
8. âUth§TÇš g¤kehg RthÄ uh{a« 30 38. gh®¥gd¥ òâa jªâu« cõh®! cõh®!! 150
9. jÄœehL khfhz kfhehL 34 39. ‘á¤jhªj«’ MáÇaÇ‹ N‹a Ãiy 156
10. <nuhL Mya¥ ãuntr« 36 40. RakÇahij¤ âUkz§fŸ 161
11. fh§»uá‹ nah¡»aij 41 41. Ia Édhî¡F Éil 162
12. njtÞjhd¡ fÄ£o 43 42. bešÿ® kfhehL 163
13. r«kj taJ fÄ£o 45 43. Û©L« gnlš 169
14. br‹id MââuhÉl® RakÇahij kfhehL 50 44. r®¡fhU¡F n#! 175
15. br‹id fh§»uÞ fÄ£o 56 45. ekJ khbgUªjiyt®fË‹ cUt¥gl¤ âw¥ò ÉHh 180
16. nfhÉš ãuntr« 57 46. RakÇahij 182
17. MââuhÉl® RakÇahij kfhehL 58 47. fj®òu£L 183
18. flîS« kjK« ( 1 ) 63 48. fhªâ #aªâ òu£L 188
19. tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« 68 49. bešÿ® kfhehL 191
20. br§f‰g£L ÍšyhÉš gh®¥gÜa kfhehL 72 50. vdJ njhšÉ 199
21. âU. j©lghÂÆ‹ bjhšiy 75 51. <nuhL c©ik ehLnth® r§f« 204
22. fhªâÆ‹ f© ÉÊ¥ò 79 52. gh®¥gdÇ‹ njÓa« 218
23. f©z¥g® thrf rhiy¤ âw¥ò ÉHh 80

Fo muR - 1929 ( 2 ) 4 5 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

53. fh®¥bghnuõ‹ nj®jš 223 81. “Ô©l¥glhjh®”fŸ Ãiyik 331
54. ÔghtË g©oif gh®¥gd Nø 225 82. nknah T‰W bkŒah- bghŒah? 336
55. ódhÉš Mya¥ãuntr« 226 83. Éthfu¤J 337
56. ïuh#nfhghyh¢rhÇÆ‹ njÓa« 234 84. âU.ntQnfhghš ehíLÉ‹ kuz« 341
57. Éjth Éthf« 238 85. mUŠbrhš bghUŸ 342
58. ïªâahÉš ÄõbdÇ cyf« 243
59. kj¥ã¤J 244
60. RakÇahij ïa¡f¤â‹ gy‹ 250
61. “ïuhkhaz¤â‹ Mghr«” 253
62. Éky nghj« 255
63. ï®É‹ ãur§f« 256
64. òâa rfh¥j« 263
65. ïªâa¡ flîŸfŸ 266
66. ïªâahÉ‹ ãuâÃâfŸ ah®? 270
67. ïuhkhazK« gh®¥gÜa jªâuK« 273
68. bg©fŸ ÉLjiy¡F n#! n#!! n#!!! 278
69. br‹id kªâÇfis ã‹ g‰Wjš 285
70. fh®¥bghnuõ‹ jiyt® nj®jš 287
71. kzKiwí« ònuh»jK« 289
72. âU¥gâ bt§»lhrygâÆ‹ e‹¿ bf£l j‹ik 291
73. ïuhkhazK« gh®¥gÜa jªâuK« 292
74. ïªâa uh#h¡fS« klhâgâfS« 298
75. âUtšÈ¡nfÂÆš aÔªâujhÞ
thrf rhiy âw¥ò ÉHh 306
76. Raey bt¿a®fŸ kfhehL 314
77. nrhkRªâu« br£oah® 320
78. ekJ kyhŒ eh£L É#a« 321
79. âU. FUrhÄ - FŠáj« âUkz« 325
80. J‹g¤âš JaUW« bg©fŸ
å£il É£L btËnaw nt©L« 327

Fo muR - 1929 ( 2 ) 6 7 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

Fo muR - 1929 ( 2 ) 8 9 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
 kufjtšÈ kz«
kWkzK« fy¥ò kzK« fyªj fhjš kz«

mUik kzk¡fns! ï§F ToíŸs rnfhjÇfns! rnfhju®

fns! ï§F eilbg‰w kz¤ij¥ gh®¤j ã‹ò Ó®âU¤j kzbk‹gJ
v¤jifaJ v‹gJ ï¥nghJ c§fS¡F e‹whŒ És§»ÆU¡F«.
g©il¡ fhy¤âY« e« eh£oš ï«KiwÆšjh‹ kz§fŸ eil
bg‰W tªjjhf MuhŒ¢áahs®fŸ TW»‹wh®fŸ. Mdhš ïilÆš
ï«Kiw v¥go kh¿‰W v‹gJjh‹ mârakhŒ ïU¡»‹wJ.
ï¥nghJ e« eh£oš eilbg‰WtU« kz§fŸ bgÇJ« kz¤â‹
c©ik¤ j¤Jtk‰wJ«, m®¤jk‰w btW« rl§ifna K¡»akhf
bfh©lJkhŒ eilbgW»‹wd.
kzk¡fŸ j§fS¡FŸ brŒJ bfh©l x¥gªj¤ij fh¥gh‰W
j‰F¥ gy® K‹ cWâ¥gL¤Jtj‰fhf V‰gL¤j¥g£l kz Kiw
ahdJ j‰fhy« btW« rl§Ffisí« m®¤jk‰w gH¡f tH¡f§
fisí« fh¥gh‰W« KiwahŒ¤ âfœ»‹wJ. kz¤â‹ y£áa«
KGtJ« rl§fhŒ V‰g£LÉ£lJ. ïa‰if vG¢áahY« cz®¢á
ahY« V‰glnt©oa kz« bra‰ifÆš ÃfH nt©oajhŒÉ£lJ.
mJ nghynt, ïa‰if¡ fhjY« ï‹gK«Tl bra‰if¡ fhjyhfî«
ï‹gkhfî« kh¿É£lJ. kzk¡fŸ xUtiu xUt® jh§fshfnt
bjǪJ vL¤J¡ bfhŸs nt©oaj‰F¥ gâyhf ntW xUt® bjǪ
bjL¤J kzk¡fis x¥ò¡ bfhŸs¢ brŒa nt©oajhÆU¡»‹wJ.
mnef kz§fËš kz« ÃfG«tiu, mjhtJ jhÈia¥ bg©
fG¤âš f£L« tiu M© ï‹dh®, ï¥go¥g£lt® v‹W bg©
Q¡F«, bg© ï‹dh®, ï¥go¥g£lt® v‹W MQ¡F« bjÇah
knyna ïU¡»‹wJ. áy kz§fËš jhÈ f£o áy ehŸ tiu Tl
bjÇtj‰»šyhkš ïU¡»‹wJ. xUtU¡bfhUt® K‹id¡ T£ona
bjÇant©lhkh v‹W ahuhtJ nf£lhš, “m‹W ãuk‹ ngh£l
Ko¢ir ïÅ mÉœ¤J ntW Ko¢R nghlth ngh»wh‹” v‹W
rkhjhd« brhšÈ ÉL»‹wh®fŸ.
v§fŸ g¡f§fËš fšahz¥ bg©fŸ ïu©L iffis¡
bfh©L« f©fis e‹whŒ bgh¤â¡ bfh©L« nj«ã¤ nj«ã mGJ
Fo muR - 1929 ( 2 ) 10 11 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
bfh©L« ïU¡f, k‰bwhU bg© ifia¥ ão¤J juju bt‹W
kztiw¡F ïG¤J¡ bfh©L tUtJ tH¡f«. jhÈ f£Ltj‰F¡
Tl iffis¥ ão¤J Éy¡»¤jh‹ f£l nt©L«. ah® jhÈ
f£odbj‹W bg©Q¡F bjÇant bjÇahJ. ï¥go mGJ
bfh©L« f©fis _o¡ bfh©L« ïU¡F« bg©fŸjh‹ ešy
c¤jk¥ bg©fŸ v‹W brhšYth®fŸ. bg©fS¡F fšahz«
v‹gJ j‹id k‰bwhU å£o‰F moikahŒ ɉgJ v‹gJ
m®¤jkhÆU¡»‹wnjbahÊa MQ« bg©Q« To thœtj‰F
brŒí« fhÇa« v‹gJ ï‹dK« mnef bg‰nwh®fS¡F¤ bjÇant
bjÇahJ.
fšahz¢ rl§F elªJ bg©iz kh¥ãŸis å£o‰F
mD¥ò« nghJ bg© å£lhU«, beU§»d R‰w¤jhU« mGJ
bfh©L«, bg©Q« nj«ã¤ nj«ã mGJ bfh©L« jh‹
mD¥g¥gL»‹wJ, “fš v‹whY« fzt‹, òš v‹whY« òUõ‹”
v‹W brhšÈ, òUõ‹ brh‹dgoí«, khÄ, khk‹, eh¤â, bfhGe‹
brh‹dgoí« el v‹W bg©fS¡F go¥ã¡f¥gL»‹wJ. ï«khâÇ
cgnjr¤âš f£L¥g£l bg©fŸ j§fis khÄÆ‹ ntiy¡fhÇfŸ
v‹W v©Â¡ bfhŸSth®fns jÉu ïa‰if ï‹g¤ij v¥go
mDgÉ¡f Koí« v‹gij Ú§fns nahá¤J¥ ghU§fŸ.
thœ¡if, kz«, ï‹g«, fhjš v‹gitfŸ x›bthU jÅ
kÅjÅ‹ cÇikahF«. m‹¿í« mit mtutÇ‹ jÅ ïZl¤ij¥
bghW¤jJkhF«. ït‰¿š m‹ÅaU¡F¢ r‰W« ïlÄšiy. Mdhš
ï¥nghJ ïit k‰wt®fSila âU¥â¡F« ïZl¤â‰F« V‰wgo
el¡»‹wJ. kzk¡fS¡F j§fŸ j§fŸ fhjÈ‹ nkš V‰gL«
kz«jh‹ thœ¡ifÆš ï‹g¤ij¡ bfhL¡f Koí«.
Mjyhš ï‹W elªj kzkhdJ c©ikahd Ó®âU¤j
kzkhF«. ï§F tªâU¡F« bgÇah®fisí« m‹g®fisí«
gh®¡F«nghJ ï«khâÇ kz¤â‰F ïJrka« eh£oš cŸs nguhjuî
e‹F És§F»‹wJ.
âU.KUf¥g® mt®fŸ eh£o‹ Ãiyiaí« njitiaí«
e‹f¿ªjt®. mtUila vG¤J« ng¢Rnk mtUila bjËit¡
fh£l nghJkhdjhF«. br‹w g¤J gâidªJ tUõ§fshf ït®
Ó®âU¤j¤ JiwÆš ciH¤J tUgt®. Ó®âU¤j Kiwia¢ brhšÈš
kh¤âukšyhkš braÈY« fh£oÉ£lh®. eh£L¡nfh£il efu¤jh®
fËš âU.KUf¥g® - âU.ã¢r¥gh R¥ãukÂa« KjÈat®fŸ
ÄFâí« ciH¤J tªâU¡»‹wh®fŸ. ï¥nghJ mªj r_f« všyh¤
JiwÆY« K‹ngh¡filªJ eh£L¡F tÊfh£oahŒ ïU¥gj‰F¥
bgÇJ« ït®fŸ ngh‹wt®fns bghW¥ghËfshth®fŸ. bghJ
Fo muR - 1929 ( 2 ) 12
thfnt eh£oš Ó®âU¤j¤â‰F mâf Mjuî V‰g£L tU»‹wJ.
ehS¡F ehŸ Ãiyik mDTy¥g£L¡ bfh©nl tU»‹wJ.
rhjhuzkhf br‹w tUõ¤ij Él ï›tUõ« v›tsnth bgÇa
kdkhWjš V‰g£L ïU¡»‹wJ.
br‹w ïu©L khj¤â‰F K‹ elªj âU.mUz»Ç âU.RªjÇ
âUkzK« ï«kd khWjY¡F cjhuzkhF«.
âU.kufjtšÈ m«khS« Äfî« ghuh£l‰FÇatuhth®.
mt®fis¥ g£L¡nfh£ilÆš rªâ¤j nghJ m›t«ikah® jkJ
mã¥ãuha¤ij áyÇl« bjÇɤjh®fŸ. eh« mij mt®fË‹
bg‰nwh®fS¡F¤ bjÇɤJ¡ bfhŸS«go brhšÈÉ£nlh«. mâš
mt®fS¡F mDTy« »il¡fhjjhš jhkhfnt Ka‰á vL¤J¡
bfh©lJ Äfî« ghuh£l¤j¡fjhF«. e«eh£L Éjit¤ j‹ikÆ‹
bfhLikia e‹whŒ mDgɤjt®fshdjhY«, “Fo muR” KjÈa
g¤âÇiffis gh®¤J tªjjdhY«, mt®fŸ ijÇakhŒ K‹tu
ne®ªjJ. k‰wgo cyf¤âš v¤jid bg©fŸ ï«khâÇ fZl¥g£L¡
bfh©L ïU¥gh®fŸ v‹gij Ãid¤jhš kd« gjW«. âU.fhªâ
mt®fis¢ áy “ÉjitfŸ” x‹W To j§fŸ fZl¤â‰F tÊ
v‹d v‹W nf£lnghJ, mt®fŸ “c§fŸ ïZl¤ij c§fŸ jhŒ
jf¥g‹khÇl« brhšÈ¥ gh®¤J mt®fŸ mj‰F VjhtJ gÇfhu«
brŒaÉšiyahdhš ijÇakhŒ btË¡»s«ã c§fS¡F V‰w
kzhsid Ú§fns bjǪbjL¤J¡ bfhŸS§fŸ” v‹W brh‹dh®.
mªj cgnjr¤ij Kiw¥go âU.kufjtšÈna Kj‹ KjyhŒ
Ãiwnt‰¿ ïU¡»‹wh®. mjhtJ, âU.kufjtšÈ¡F ïJ ïu©lh
tJ kzkhF«. Kjš kz¡ fzt‹ fhykhŒÉ£lh®. kWkz« brŒJ
bfhŸs Mir¥g£L ï‹W jkJ ï¢iria Ãiwnt‰¿¡ bfh©lh®.
ïJjh‹ ïa‰if¤ j¤Jt«. v¥go vÅš, xU òUõ‹ j‹ kidÉ
ïwªJ É£lhnyh mšyJ mJ jd¡F rÇ¥glhÉ£lhnyh clnd
kWkz« brŒJ bfhŸs V‰ghL brŒ»wh‹. kidÉ fhayhthŒ
ïU¡F«nghnj ãiH¡fhJ v‹W bjǪjhš ntW bg©iz kdâ
nyna njL»‹wh‹. kidÉ ïwªJ nghdîl‹ kW fšahz¤
ânyna ftiyahŒ ïU¡»‹wh‹. gªJ¡fËl« br‹W “mizªJ
nghd És¡if kWgoí« V‰¿it¡f nt©oaJ c§fŸ flik”,
v‹W brhšÈ bg© nf£»‹wh‹. tUõ¤â‰FŸ kW fšahz«
brŒJ bfhŸS»‹wh‹. m¥goÆU¡f, bg©fŸ kh¤âu« V‹
mªjkhâÇ brŒJ bfhŸs¡ TlhJ? Mfnt, âU.kufjtšÈ k‰w
bg©fS¡F xU tÊ fh£oahf JªJ kz« brŒJ bfh©lj‰F
eh‹ Äfî« ngh‰W»‹nw‹. kzk¡fŸ ïUtU« ešy fšÉí«
m¿î« cŸs j¡f #ijahdjhš ï‹W ï›itgt¤ij¡ f©L
13 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
Mdªâ¡f KoªjJ. m‹¿í« ï«kz itgt« Ml«guÄ‹¿í«
å© rl§FfË‹¿í« btF á¡fdkhfî« RU¡fkhfî« Koî
bg‰wJ Äfî« ngh‰w¤j¡fjhF«. ï«kzk¡fŸ ïÅí« ï›Éj
fhÇa§fS¡F tÊfh£oahŒ ïUªJ x¤j ï‹g¤Jl‹ thœªJ
cyf¤â‰F e‹ik brŒa nt©L« v‹gjhf Mir¥gL»‹nw‹.
F¿¥ò : 29.06.1929 M« ehŸ kJiuia mL¤j âU¥gu§F‹w¤âš gh®¥gdušyhj khzt® go¥ã‹
âU KUf¥g® mt®fS¡F« âU kufjtšÈ mt®fS¡F« eilbg‰w
âUkz¤âš kzk¡fis¥ ghuh£o brh‰bghÊî.
fZlK« gh®¥gd cgh¤âaha®fË‹ bfhLikí«

Fo muR - brh‰bghÊî - 07.07.1929 v§F gh®¤jnghâY« gh®¥gd cgh¤âaha®fË‹ bfhLik

ahdJ r»¡f Koahj msÉš bgU»¡bfh©nl tUtjhf âdK«
ek¡F¢ r§fâfŸ v£o¡ bfh©nl tU»‹wd. mt‰WŸ mnef«
btËÆlnt kd« TR»‹wJ. murh§f¡ fšÉ ïyhfh kªâÇ xU
gh®¥gdušyhjhuhÆUªJ« Þjy Þjhgd§fË‹ jiyt®fS«,
k‰W« jÅ¥g£l gŸË¡ Tl§fË‹ îthfÞj®fS« gh®¥gd
ušyhjhuuhfnt ïUªJ« gh®¥gdušyhj ãŸisfË‹ fZl«
r‰whtJ Ãt®¤âahdjhf¡ fh©gj‰»šiy. ïÅ Ó¡»u¤âš Ãt®¤â
ahtj‰F kh®¡f« V‰gL« v‹W« fUJtj‰»šiy. ïj‰F K¡»a
fhuz« v‹dbt‹W gh®¥nghkhdhš mnefkhŒ fšÉ ïyhfh
c¤ânahf§fËš bgÇJ« gh®¥gd®fns mâfhÇfshš ïUªJ
tUtJ«, gߣir mâfhÇfS« gh®¥gd®fshfnt ïUªJ tUtJ«
mt®fsJ rYif¡F¥ gh¤âukhd cgh¤âaha®fS« jiyik
cgh¤âaha®fS« gh®¥gd®fshfnt ïUªJ tUtJ« jÉu ntW
fhuz« brhštj‰»šiy v‹nw brhšYnth«. nah¡»akhfî«,
Ãahakhfî« ngRnthnkahdhš fšÉ ïyhfhÉš gh®¥gd®fŸ
v‹gt®fŸ f©o¥ghŒ, mâfhÇahfnth cgh¤âaha®fshfnth
ïU¡f¡ Tlhbj‹nw brhšYnth«.
gh®¥gd®fŸ _y« k¡fS¡F¡ fšÉ nghâ¡f v©Qtij
Él fšÉ¢rhiyfis mil¤JÉLtJ nkby‹W Tl¢ brhšy¤
JÂnth«. VbdÅš Kjyhtjhf ïªj eh£oš cŸs x›bthU
gh®¥gdD« j‹id ca®ªj rhâ v‹W«, mjhtJ tUzh¢áuk¥go
jh« ‘ãuhkz’bu‹W«, k‰wt® ‘N¤âu’bu‹W« v©Â¡ bfh©oU¥
gt®fŸ. vªj bfhŸif¥go j‹id ‘ãuhkzbu‹W«’ k‰wtid
‘N¤âu’bu‹W« v©Â¡bfh©oU¡»‹wh®fnsh, mnj bfhŸif
Æ‹go ãuhkz‹ ‘N¤âuid’¥ go¡f it¡f¡ Tlhbj‹W«,
‘N¤âu‹’ go¤jhš tUz j®k« bf£L¥ nghFbk‹W«, ãuhkz
D¡F Mg¤jhŒ Koíbk‹W« ‘N¤âuid’¥ go¡f it¤j¥
ãuhkz® ‘euf¤ij milth®’ v‹W« fU¤J¥gl Mjhu§fŸ
ïU¡»‹wd.

Fo muR - 1929 ( 2 ) 14 15 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

 ïªj¡ bfhŸifia kd¥ó®tkhf e«ãd gh®¥gd®fŸ
cgh¤âahauhÆUªjhš gh®¥gdušyhj ãŸisfis mt®fŸ go¡f
ÉLth®fsh? go¤jhY« ghrhf r«kâ¥gh®fsh? v‹gij thrf®fns
nahá¤J Koî f£o¡bfhŸs ÉU«ò»‹nwh«.
fšÉÆš ïU¡F« NJfŸ mnefkhf e«kt®fS¡F¤
bjÇahbj‹nw brhšyyh«. cjhuzkhf gh®¥gdušyhj ãŸisfŸ
ã.V.ghÞ brŒtbj‹whš ãŸisfS¡F 22, 23, 24 tUl§fsh»
ÉL»‹wd. Mdhš gh®¥gd¥ ãŸisfŸ 18, 19, 20 taâ‰FŸ ã.V.ghR
brŒJ ÉL»‹wd. ïj‰F¡ fhuz« v‹d? v‹gJ e«kt®fS¡F
bjÇíkh? ahiuahtJ fhuz« nf£lhš, “mJ ãuhkz¥ãŸis,.
mj‰F¥ go¥ò Ó¡»u« tU»‹wJ. e«k ãŸis buh«gî« kªj«,.
mjdhš Ó¡»u« tUtâšiy” v‹W xU th®¤ijahš gâš brhšÈ
ÉLth®fŸ. Mdhš e« ãŸisfS« xU tUlkhtJ jtwhkš
x›bthU tF¥ãY« ghR M»¡bfh©nl nghdhY« v¥goí« ã.V.
gߣir¡F¥ nghf 22 tajhŒ ÉL»‹wJ. x‹W mšyJ ïu©L
tUl« jt¿dhš ïUg¤J eh‹F tajhŒ ÉL»‹wJ. _‹W tUl«
jt¿dhš ïUg¤ijªjhŒ ÉL»‹wJ. ãwF r®¡fh® c¤ânahf¤â‰F
yha¡»šyhjt®fsh» ÉL»‹wh®fŸ.
Mdhš gh®¥gd¥ ãŸisfnsh x‹W ïu©L tUõ«
jt¿dhY« Tl 20, 21-š ã.V. go¤J Ko¤J ÉL»‹wh®fŸ. ïj‹
ufáa« v‹dbt‹whš e« ãŸisfis 7-tJ taâš gŸË¡
Tl¤â‰F mD¥ã mÇtÇ tF¥ãš nr®¡»‹nwh«. 7-tJ taâš
mÇtÇÆš nr®ªjhš, mt‹ jtwhkš ghR brŒjhšTl 22-šjh‹ ã.V.
gߣir¡F¥ nghf Koí«. Vbd‹whš mÇtÇ tF¥ò¡F« ã.V. ghR
brŒí« tF¥ò¡F« ïilÆš 15 tUõ« nt©oÆU¡»‹wJ.
mjhtJ mÇtÇÆš ïUªJ 4-tJ tF¥ò¡F IªJ tUlK«, 4-
tâÈUªJ vÞ.vÞ.vš.á. mšyJ 6-tJ ghu¤â‰F« 6 tUõ«.
mâÈUªJ ã.V.¡F 4 tUõ« Mfnt jtwhkš ghR brŒjhY« 15
tUõ rhtfhr« nt©oÆU¡»‹wd. Mdhš gh®¥gd®fnsh j§fŸ
FHªijfis 5-tJ Kjny å£oš bfhŠr« brhšÈ¡ bfhL¤J
MwhtJ taânyh mšyJ VHhtJ taânyh gŸË¡ Tl¤â‰F¡
bfh©LnghŒ Kjš ghu¤âš nr®¤J ÉL»‹wh®fŸ. jiyik
cgh¤âaha®fŸ gh®¥gd®fshdjhš fz¡»š rhjhuz 2 nfŸÉí«
炙äΚ ïu©L th®¤ij¡F m®¤j¤ijí« nf£LÉ£L “Kjš
ghu¤â‰F yha¡F” v‹W brhšÈ ÉL»‹wh®fŸ. ïâš mt®fS¡F
IªJ tUl¥ go¥ò« fhyK« bryî« Ûâah» ÉL»‹wd. 14 taJ¡F
Ñœg£l ãŸisfis vÞ.vÞ.vš.á. gߣir¡F vL¥gâšiy.
v‹»‹w ÃgªjidÆdhš gh®¥gd®fŸ j§fŸ ãŸisfis Kjš
Fo muR - 1929 ( 2 ) 16
ghu¤âš nr®¡»‹wh®fŸ. mªj Ãgªjidí« ïšyhâU¡Fkhdhš
_‹whtJ ghu¤âš Tl nr®¤J ÉLth®fŸ. jÉu 18, 19-š mt®fŸ
ã.V.ghR brŒJ ÉLtjhš 25-tJ taJ tiu¡F« 5 mšyJ 6 tUl
fhy« c¤ânahf« njl mt®fS¡F¢ rhtfhrÄU¡»‹wJ. Mfnt
mt®fŸ ã.V. go¤J É£lhš v¥goí« ahiuahtJ ão¤J v‹d
brŒjhtJ c¤ânahf« r«ghâ¤J¡bfhŸs nghâa brsfÇa«
ïU¡»‹wJ.
e«Kila ãŸisfnsh áW taâš gŸË¡ Tl¤â‰F
mD¥ãdhš jiyik cgh¤âahauhÆU¥gt®, “ït‹ buh«gî«
á‹d¥ iga‹. ï‹D« x‹W ïu©L tUl« bghW¤J m¥òw« T£o¡
bfh©L thU§fŸ” v‹W brhšYtJ«, “FHªijfŸ e‹whŒ Mo¥gho
Éisahl£Lnk, e‹whŒ v£L tUl« Md ã‹ò gŸËÆš it¤jhš
nghjhjh? V‹ ï¥go¡ FHªijfis tij¡»‹Ö®fŸ” v‹W “gÇjhg¥
g£L” âU¥ã mD¥ã ÉL»‹wh®fŸ. jÉu, eh« î¥gªj¥gL¤â
nr®¤jhY« mt‹ jFâiaÉl xU tF¥ò ÑHhfnt nr®¡»wh®fŸ.
m‹¿í« gŸË¡Tl gߣirfËš TLkhdtiu x›bthU tUlK«
mG¤â it¡fnt gh®¡»‹wh®fŸ.
ãwF gy tÊfËY« mjhtJ cd¡F go¥ò tuhJ, ntW
ntiy gh®¤J¡ bfhŸ, åzhŒ¥ gz« brytÊ¡fhnj, bgŠR¡F
thlif bfhL¡fhnj v‹W ngá ãŸisÆ‹ C¡f¤ijí« c‰rhf¤
ijí« bfL¥gânyna ftiy bfhŸS»‹wh®fŸ. iga‹fis¢
r®¡fh® gߣir¡F mD¥òtâY« cgh¤âaha®fS¡nf mªj cÇik
ïU¥gjhš r£l¤â‹ _y« v›tsnth jfuhW brŒJ gh®¤J«
Û¿dhš ntW tÊÆš jfuhW« brhšÈ ÃW¤âÉlnt gh®¡»‹wh®fŸ.
ï›tsî« jh©o¥ gߣir¡F nghŒ vGâdhY« gߣir gÇnrhjf®,
kh®¡F bfhL¥gt®, Koî brhštâš K¡»akhdt® M»at®fŸ vš
nyhU« gh®¥gd®fns. filáahf ghrhdhY« r®¡fh® c¤ânahf¤
â‰F nghtj‰F nt©oa taJ jh©oÉL»‹wJ. xU rka« Ûâ
ïUªjhY« xU tUl« mšyJ MW khjnk ïU¡Fkhjyhš. mtru¤
âš v§fhtJ nghŒ FÊÆš ÉGtJ nghš á¿a c¤ânahfªjh‹
r«ghâ¡f Ko»‹wJ. gߣirÆš jt¿¥nghdhnyh mnjh fâjh‹.
btË¥gilahŒ ï›tsî fZl« ek¡F ïU¥gJl‹ kiwKfkhŒ
brŒa¡ Toa bfhLikfŸ v›tsnth ïU¡»‹wd. vdnt ïªj
ÃiyÆš ekJ fšÉ rhjd« ïUªJ tU»‹wJ. Mjyhš
r£lrigÆš ïªj Éõa§fis És¡» ïj‰fhf xU fÄ£o V‰ghL
brŒJ ï¡fZl§fŸ c©lh, ïšiyah v‹W ÉrhǤJ¥ gh®¤J
c©ik v‹W g£lhš ïj‰F VjhtJ gÇfhu« brŒa nt©L« v‹W
#d¥ãuâÃâfŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸS« r£lrig m§f¤
17 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
âd®fis¡ nf£L¡ bfhŸS»‹nwh«. gh®¥gdušyhj khzt®fS«
ek¡F vGâ¡ bfh©oU¥gijÉl ïj‰fhf xU khzt® khfhehL
V‰ghL brŒJ j§fŸ Fiwfis mâš És¡»¡fh£o gÇfhu¤â‰F¢
áy Ô®khd§fŸ brŒJ mij mâfhÇfS¡F mD¥ã it¡f
nt©Lbk‹W nahrid brhšY»‹nwh«. k‰wgo ãŸisfS¡F
jÅ¥g£l KiwÆš ïUªJtU« bfhLikfis k‰bwhU rka« mDjhg«
És¡Fnth«.

Fo muR - jiya§f« - 07.07.1929 ehlh® kfh#d r§f¤J khÍ jiytU«, ãugy brštªjU«
gH« bgU§Ñ®¤â thŒªjtU« j‰nghJ ehlh® r§f¤J¤ jiyt®
âU.fdfrig ehlh® mt®fË‹ rnfhjuUkhd, bghiwah® ghyFU
rhÄ ehlh® 5-ª njâ btŸË¡»Hik ïuî jdJ 32-« taâš
fhyŠbr‹w Étu« m¿ªJ J¡fkiltJl‹ mtuJ FL«g¤jhU¡
F« rnfhjuU¡F« ekJ mEjhg¤ij¤ bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«.

( g.®. )
Fo muR - ïu§fš brŒâ - 07.07.1929

Fo muR - 1929 ( 2 ) 18 19 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

 âU. brh.KUf¥g®
ca®âU. brh.KUf¥g® mt®fS¡F« âU.kufjtšÈ¡F«
kz« elªj brŒâ k‰bwhU g¡f¤âš ãuRÇ¡f¥g£oU¡»‹wJ.
âU.KUf¥g® mt®fŸ ï«kz« brŒJ bfh©lj‹ _y«
bg©fŸ cyf¤â‰F X® bgÇa cgfhu« brŒjtuhth®. eh£oš cŸs
fZl§fis všyh«Él bg©fË‹ Éjit¤ j‹ikÆ‹
bfhLikia bgÇa fZl« v‹W brhšYnth«.
ekJ eh£L ehfÇf«, xG¡f«, rka¥ g‰W, flîŸ g‰W
v‹gitfŸ všyh« e‹ikahd fhÇa§fis¥ g‰¿ r‰W« ftiy
brŒahkš monahL my£áakhŒ Él¥g£oU¥gnjhL bfLjyh
dJ« Ãaha¤â‰F« kÅj¤ j‹ik¡F« ÉnuhjkhdJkhd
fhÇa§fis¡ bf£oahŒ¡ Fu§F¥ ãoahŒ ão¤J¡ bfh©oU¡
»‹wd. ïªÃiyÆš ïitfis¤ âU¤JtJ v‹gJ Ryg¤âš
Koa¡Toa fhÇakšy. m‹¿í« mâš ãuntá¥gt®fS¡F
V‰gL« fZl«, eZl«, gÊ¢brhš M»aitfS« bfhŠr eŠrkšy.
m¥go¥g£l fZlkhd fhÇa¤âš âU.KUf¥g® mt®fŸ
ãuntá¤J âU¤j K‰g£lJ bgU¤j âahf ò¤âí« åuKkhd
fhÇa« v‹Wjh‹ brhšy nt©L«. ïªj¡ fšahz V‰gh£L¢
r§fâia eh« Kj‹ Kjš nfŸÉ¥g£lîl‹ á¿J« e«gnt ïšiy.
cjhuzkhf vªj KUf¥g® v‹W bjÇtj‰F kh¤âu« eh« _‹W
eh‹F jªâfŸ âU¢á¡F«, kJiu¡F«, fhiu¡Fo¡F«,
br‹id¡Fkhf bfhL¤J ãwF e« KUf¥g® v‹W gâš jªâ
»il¤j ã‹òjh‹ e«ãndh« v‹whš k‰wgo mâš cŸs fZl§fŸ
v›tsî v‹gij eh« ãwU¡F vL¤J¡fh£l nt©oaâšiy.
ï›Éõa¤âš âU.ã¢r¥gh R¥gukÂa« mt®fŸ vL¤J¡ bfh©l
Ka‰á ÄFâí« ngh‰w¤j¡fjhF«. âU.KUf¥g® mt®fŸ
âU.kufjtšÈia¥ bg©fŸ ÉLjiy¡fhd tÊÆš ciH¡f
bgÇJ« Jiz òÇthuhf.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 07.07.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 20
jÄH® r§f«
br‹idÆš Ó®âU¤j¤â‰fhf¤ jÄH® r§f« v‹gij âU¤â
mik¡f¥g£L ïU¡»‹wJ. ï¢r§f¤ij MâÆš njh‰Wɤjt®
g¢ira¥g‹ fyhrhiy¤ jÄœ¥ g©oj®. âU.k âUehî¡fuR
KjÈah® Mth®. ït® irt rka¥g‰Wilat®. jÄœ¥ ghiõ, fiy
ïy¡»a, ïy¡fz« M»aitfËš tšyt® vÅD« rkaK«,
fiyí«, ghiõí« eh£o‰F« bghJk¡fS¡F« ga‹glhkš xU
áW Jiwah»a mJî« #hâ kj rka¤ Jiwiana K¡»akhŒ g‰¿¡
bfh©oU¥gjhš eh£oš mt®fË‹ ts®¢á F‹¿tUtij m¿ªJ,
mitfŸ c©ikÆš ts®¢á bgwî« eh£o‹ bghJ ey¤â‰F«
ga‹glî« V‰wthW brŒa v©Â m¢r§f¤ij K‹ F¿¥ã£lgo
r_f Ó®âU¤j¤ Jiw¡F¤ âU¤â mik¤J mj‰F j‰fhy njit¡
nf‰wgo bfhŸiffisí« tF¤J m¡bfhŸiffis¥
gu¥òtj‰nf‰w îthf rigiaí« mik¡f¥g£oU¡»‹wjhf
m¿ªJ Äfî« k»œ¢á mil»‹nwh«.
r§f¤â‹ K¡»a¡ bfhŸiffŸ Ô©lhik xÊ¥gJ, kJ
ghd¤ij Éy¡f¢ brŒtJ, Rfhjhu¤ij V‰gL¤JtJ, jÄœ bkhÊia
ts®¥gJ, thœ¡if Rg, mRg fhÇa§fËš nghÈ¢ rl§Ffis
xʤJ á¡fd KiwÆš el¤j¢ brŒtJ. fy¥ò kz«, kWkz«
M»aitfis MjÇ¥gJ KjÈa r_f Ó®âU¤j¡ fhÇa§fis¢
brŒtnj K¡»akhf¡ bfh©lJ.
îthfÞj®fŸ
âU.lh¡l® v«.kháyhk KjÈah® nghõfuhfî«. âU.kÂ
âUehî¡fuR KjÈah® jiytuhfî«, g©oj® vÞ.vÞ.Mdªj«.
cgjiytuhfî«, âUths®fŸ #fªehj¥ãŸis, g¡»ÇrhÄ br£o
ah® fhÇajÇáfshfî« k‰W« g¤J fdth‹fŸ îthf m§f¤âd
uhfî« bjǪbjL¡f¥g£oU¡»‹wd®.
“rka”¥ g‰¿š _œ», “gunyhf¤â‰F«” “gunyhf¡
flîS¡F«” ghLg£l bgÇah®fŸ ãu¤âa£r nyhf¤â‰F« ãu¤â
a£r flîŸfS¡F« ghLgl K‹ tªjij eh« kdjhu¥ ngh‰¿
21 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
tunt‰»‹nwh«. k‰W« M§fh§F rka¤â‹ nguhY«, #hâ
tF¥òfË‹ nguhY« mik¡f¥g£oU¡F« r§f§fŸ jÄH®
r§f¤ij¥ ã‹g‰¿ eh£o‰F¥ ga‹gl¤j¡ft©z« âU¤âaik¤
jhš mJ Äfî« ngh‰w¤j¡fjhF« v‹gij¤ bjÇɤJ¡
bfhŸS»‹nwh«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 07.07.1929 tujuh#&Y¡F« xU f£á
âU.ã.tujuh#&Y¡F jd¡F xU f£á ïU¡fnt©Lbk‹W
mt® bghJ thœÉš ïw§»dJ Kjš btFfhykhŒ ãua¤jd¥
g£L¡ bfh©LtU« Éõa« ahtU« m¿ªjnjahF«. ïj‰F V‰g
mtuhš mJ Kjš ïJtiu bg‰bwL¡f¥g£L rhf¡ bfhL¤j f£áfŸ
ï›tsbt‹W mtU¡nf PhgfÄšyhkš ïU¡fyh«. âU¥óÇY«,
nry¤âY«, br‹idÆY« k‰W« btËÆl§fËY« v¤jidnah
f£áfŸ mtuhš c‰g¤â brŒa¥g£L mGthu‰W mʪJnghdJ
fz¡F tH¡»yl§f¡ Toajšy. f£á V‰gL¤Jtj‰fhf âU.tuj
uh#&Ythš T£l¥gL« T£l§fS¡nf Íšyhî¡F ï¤jid
ng®jh‹ tunt©L« v‹W bghJthf g¤âÇifÆš És«gu¥
gL¤JtJ«, ‘jÄœ ehL’ MÕáš, MÕÞ á¥gªâfisí«, áy ãurhu¡
fhuiuí« it¤J T£l« el¤âdjhf V‰ghL brŒJ jh‹ jiyt
uhfî«, k‰W« áy® jdJ rfh îthf¡ T£l¤jh®fshfî« g¤âÇif
fS¡F¢ brŒâ mD¥ã ãuRÇ¡f¢ brŒtJ« jÉu, ïJtiu xU
f£áahtJ V‰g£lj‰F kWehŸ cÆUlÅUªJ vªj ntiy ahtJ
brŒjjhf mtuhnyna brhšy KoahJ. âU.tujuh#&Y f£á V‰ghL
brŒtJ« És«gu¥gL¤JtJ« K¡»akhŒ ntW xUt® brŒí«
fhÇa¤ij jil¥gL¤jî« mšyJ j‹id y£áa« brŒJ vªj¡
f£áahuhtJ tªJ T¥ãlî« fU¤J¡ bfh©nl brŒtjš yhkš,
ï‹d fhÇa« brŒtj‰bf‹nwh mšyJ ï‹d bfhŸif¡ bf‹nwh
xUehS« f£á V‰gL¤j mt® Ãid¤jJÄšiy; mªj¥go
V‰g£lJ« ïšiy.
br‹w tUlK« mnj jÄœehL MÕáš V‰ghL brŒj f£áÆš
áy gh®¥gd®fisí« nr®¤J¡ f£á aik¤jh® v‹whY« mJ
ãw¡F«nghnj ãurt ntjidahš br¤J ãwªjjhjyhš ãwªj
clndna òij¡f¥g£lhŒ É£lJ. ï¥nghija f£ánah f®¥g¤âš
ïU¡F«nghnj br¤JÉ£ljhš cŸS¡FŸ mG» jhŒ¡nf Mg¤J
tU«goahd ÃiyÆš î¥gªj¤âš Mgnuõ‹ brŒJ
btËah¡f¥g£oU¡»‹wJ. ïªj ãurt¤âš jhŒ ãiH¤jhny
nghJ« v‹»‹w ÃiyikÆš f£á br¤J mG» btË¥gL¤j¥
g£oU¡»‹wJ. Mjyhš òJ¡f£áÆ‹ ãw¥ò Ãiyikia¥ g‰¿ eh«

Fo muR - 1929 ( 2 ) 22 23 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

mâf« vGj nt©oaâšiy. âU.tujuh#&Y ï›tsî fZl¥g£L gh®¥gd®fis¢ nr®¡fyhkh ïšiyah v‹D« Éõa« ï‹dK«
c©lh¡»a f£áÆ‹ nah¡»aijia xU th®¤ijÆš bghJ #d§ Ô®khd« brŒJ bfhŸsÉšiy v‹gjhfî« bjÇa tU»‹wJ.
fS¡F bjÇÉ¡f nt©Lkhdhš m¡f£áÆ‹ îthfrig m§f¤â âU.tujuh#&Y Ãiy¡F mt® f£áÆš gh®¥gd®fis¢ nr®¤jhY«
d®fŸ fhÇajÇáfŸ M»at®fis¥ gh®¤jhny bjǪJÉL«. fZl«. VbdÅš nr®¡f x¥ò¡ bfh©lhš 3-tJ 4-tJ tF¥ò¥
âU.tujuh#&Y jiyt® mij¥g‰¿¡ F‰wÄšiy. VbdÅš mt® gh®¥gd®fŸ jh‹ ïtUl‹ tªJnru¡TL«. nr®¡fhÉ£lhY«
jiytuhf ïU¡fnt ï¡f£á c©lh¡f¥g£lJ. Mdhš, cg fZl«. VbdÅš gh®¥gd®fŸ btF Ryg¤âš ïtiu ó ó brŒJ
jiyt® nj®ªbjL¡fÉšiy v‹whY« mJ Ä¡f bfsutkhdjhF«. ÉLth®fŸ. Mjyhš mij ufáakhŒ it¤âU¡»‹wh® v‹whY«
k‰wgo fhÇajÇánah âU. FHªij. ït® mŒa§fh® áZauhÆUªJ v¥goahtJ xU 5-tJ tF¥ò gh®¥gdiuahtJ nr®¤J¤ jh‹
ï¥nghJ mtnuhL nfhã¤J¡ bfh©oU¡F« rka« bjǪJ Ôunt©otU«.
âU.tujuh#&Ythš miH¡f¥g£oU¥gjhŒ bjÇ»‹wJ. vªj òJ¡
ïªj y£rz¤âš âU.tujuh#&Y ïªj khâÇ f£á ngiu¢
føÆY« mtiu¡ T¥ã£lhš nghJ«, v‹whY« mŒa§fhÇ‹
brhšÈ¡ bfh©L br‹id¡ fh®¥bghnuõ‹ nj®jY¡F MŸfis
fh§»uR f£á¡F âU.gê® mfkJ«, âU.r¤âa_®¤âí« fhÇajÇá
ÃW¤j¥nghtjhŒ btËÆ£L ïU¥gJjh‹ Äfî« nto¡ifahd
fshf ïU¡F«nghJ âU.tujuh#&Y f£á¡F âU.FHªij fhÇa
Éõa«. “miu¡fháš fšahz« mâbyhU thz nto¡if” v‹gJ
jÇáahŒ ïU¥gâš mâf nkhr« x‹WÄšiy. k‰w bk«g®fnsh
nghš f£á¡nf ï‹D« rÇahdgo MŸfŸ nru¡ fhnzh«.
ek¡F ï‹dh® v‹nw bjÇaÉšiy. mJ k¤âukšyhkš thrf®fËš
mj‰FŸshf nj®jšfS¡F MŸfŸ ÃW¤Jtbj‹whš ïJ f£á¡F
mnefU¡F« bjǪâU¡fhbj‹nw Ãid¡»‹nwh«. mŒnah ght«!
MŸfis¢ nr®¡f cghank xÊa nj®jÈš bt‰¿ bgw nt©L«
ï«khâÇ ÃiyikÆš âU.tujuh#&Y, âU.mŒa§fhU¡F¥
v‹»‹w v©zÄšiy v‹Wjh‹ brhšy nt©L«. rÛg¤âš
ngh£oahŒ xU f£áia ÃaĤjjhf ng® brŒJ jiyt® g£l«
fh®¥bghnuõÅš 10 Þjhd« fhÈahf¥ ngh»‹wJ. ïtuJ f£áÆš
jh§f nt©oa mtáa« tªJÉ£lJjh‹ Ä¡f gÇjã¡f¤j¡f
ï¥nghJ jiyt® cŸgl IªJ fdth‹fŸjh‹ ïU¡»‹wh®fŸ.
jhdhY« btËÆl§fËš ïij És«gu« brŒa ãurhu¤â‰F
ï›itªJ ngU« nj®jY¡F ÉgjhdhY« IªJ Þjhd§fS¡F¤
âU.mŒa§fhiu¥ nghš gz« bryî brŒa nt©o ïU¥gj‰F
jh‹ ÃW¤jyh«. k‰w Iªij v‹d brŒth® v‹gJ És§fÉšiy.
v‹d kh®¡f« brŒthnuh bjÇaÉšiy. âU.mŒa§fh® v›tsî
Rauh{a« f£áahU« fh§»uÞfhuU« br‹id¡ fh®¥bghnuõ‹
bgÇa njÓathâahdhY«, fh§»uRthâahdhY«, óuz
nj®jšfËš ngh£o ngh£L¥ gh®¤J ris¤J¥nghd rka¤âš
Rna¢irthâahdhY« t¡Ñš ntiyÆš khj« 10,000 (g¤J MÆu«)
âU.tujuh#&Y #ÞoÞ f£áíl‹ ngh£o nghl¥ òw¥g£oU¥gJ
%ghŒ tU«go¡F¡ FiwÉšiy. ntW tifÆY« brhªj
bk¢r¤j¡fnjahF«.
brh¤âdhY« j¡f tU«go tU»‹wJ. v¥go âU.fhªâ mt®fS¡F
mt® tr« gzK«, rŠrhu¤âš tU«goí« ïU¡F«tiu vªj Fo muR - f£Liu - 07.07.1929
bfhŸifia¡ bfh©lhdhY« xU klK« áZa®fS« ïUªJjh‹
ÔUnkh mJnghš âU.mŒa§fhU¡F« t¡ÑÈš r«ghâ¤j gzK«
tU«goí« cŸstiu vªj¡ bfhŸifahdhY« xU f£áí«,
ã‹g‰Wtj‰F«, ãurhu¤â‰F« eh‹F MŸfS« ïUªJjh‹ ÔU«.
mJnghy âU.tujuh#&Y¡F« xU f£á ïU¡f nt©Lkhdhš
gz¤â‰F KjÈš tÊ brŒJ bfhŸs nt©L«. m~âšiyahdhš
f£á V‰g£l âd¤ânyna mJ ïwªJ nghdj‰fhf mt® mGJ
ïU¡f nt©L«.
Éf, m¡f£á¡F¡ bfhŸiffŸ v‹d v‹gij
m›És«gu¤âš îzÆ¡f KoaÉšiy. xU rka« ïÅí« mâš
nr®¡f¥gL« MrhÄfis¥ bghW¤J¡ bfhŸif V‰ghL brŒJ
bfhŸsyh« v‹W fUâ ïU¡fyh« v‹W Ãid¡»‹nwh«. jÉuî«

Fo muR - 1929 ( 2 ) 24 25 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

 bfhŸs mt®fis cgnah»¤J¡ bfhŸtJ« rhjhuzkhŒ vâ®gh®¡
f¡Toa fhÇank MF«. Mifahš ï¡fhuz§fshš âU. ehíL
mt®fS¡F Énuhjkhf m§F xU f£á ïUªJ bfh©L mtuJ
ešy îthf¤ â‰F K£L¡f£ilahf ïUªJ tUtJ ahtUk¿
th®fŸ. kJiu¥ g£lzkhdJ Rkh® 150000 #d¤ bjhifí« Rkh® 10,
15 - y£r UghŒ tU«goíKŸsJ« br‹id khfhz¤âš br‹
id¡F mL¤jgo #d¤bjhifÆY« tU«goÆY« ïu©lhtJ
âU. M®.v°. ehíLÉ‹ bgUªj‹ik. KÅághÈoí« MF«. m¥ng®¥g£l KÅághÈoia âwikahf
îthf« brŒJ j¡f msî¡F tU«goiaí« á¡fd bryití«
fh£o mj‹ gadhf k¡fS¡F mâfkhd brsfÇa¤ijí« brŒa¡
kJiu KÅágš nr®bk‹ âU.M®.v°. ehíL mt®fis¤
Toa xUtU¡F m¡f«g¡f¤âYŸs r«gs« bgW« nr®bkDila
jÄœeh£lt®fŸ e‹F m¿th®fŸ. mt® gH« bgU« Ñ®¤â thŒªj
î« KÅághÈo fSilaî« Ãiyiaí« j‹ikiaí« mDrǤJ
ehíL FL«g¤âš njh‹¿ nkš eh£L¡F¢ br‹W go¤J ghÇ°l®
mj‰F j¡fgo r«gs« bfhL¡f nt©oaJ« Äfî« mtáa«
gߣirÆš nj¿ kJiu ÍšyhÉš xU ãugy t¡Ñyhf ïUªjt®.
v‹gâš ahU¡F« M£nrgid ïU¡fhbj‹W Ãid¡»‹nwh«.
mtUila ehza¤ijí« bgUªj‹ikiaí« rhkh®¤âa¤ijí«,
m‹¿í« mtU¡F ï¥nghJ bfhL¡f¥g£L tU« khj« 1000 r«gs«
m¿ªj kJiutháfŸ mtiu kJiu efu KÅágš fî‹áY¡F¢
ekJ eh£o‹ bghJ Ãiyia gh®¤jhš xU¡ fhyK« Fiwªjjšy
r«gs« bgW« nr®bkdhf¤ bjǪbjL¤J mtÇl« KÅágš
bt‹W brhšYnth«. MdhY« k‰w KÅághÈofËš ïUªJ tU«
M£áia¥ x¥òɤjh®fŸ. mt® r‰W gh®¥gdušyhjh® cz®¢áí
r«gs« mnj kJiu KÅághÈoÆš âU ehíL mt®fË‹ Ñœ
ilatuhjyhš kJiu¥ gh®¥gd®fŸ mtU¡F gyÉj¤âY«
ntiygh®¡F« c¤â nahf°j®fSila r«gs« KjÈaitfis¥
bjhšiy ÉisɤJ tªJ« mjhtJ br‹id fh®¥gnuõÅš
gh®¡F«nghJ kJiu KÅághÈoÆ‹ nah¡»aij¡F jFªjgoí«
âU.b#. bt§»£l ehuhaz ehíL mt®fis¢ Rauh{Ía¡ f£áÆ‹
á¥gªâ r«gs¤ij Él v#khd r«gs« mâfkhÆU¡f nt©L«
bgauhš br‹id gh®¥gd®fŸ eR§F¢ nr£ilfŸ brŒJ tªjJ
v‹gijí« ahtU« x¥ò¡ bfh©Ljh‹ Mfnt©L«. r«gs«
nghš brŒJ tªjh®fŸ. âU.M®.v°. ehíL mt®fŸ m›tsití«
ïšyhj bfsut nr®bkdhf ÆUªjhš ïªj¡ fz¡F gh®¡f nt©oa
rkhˤJ ijÇakhŒ ËW nk‰go gh®¥gd®fSila Nœ¢á
âšiy. r«gs nr®bk‹ v‹W it¤j ãwF K¡»akhŒ mªj KÅá
fS¡F« Éõk§fS¡F« r‰W« ris¡fhkš xnu KfkhŒ ËW
ghÈ£oÆYŸs vªj á¥gªâÆDilaî« r«gs¤â‰F« Fiwahj
m«KÅághÈ£oia K‹ ïUªj Ãiyikia Él bghUŸ tU«
r«gs« jh‹ nr®bk Dila r«gskhf ïU¡f nt©L«. Éf, k‰w
goÆY«, ÃUthf f©o¥ãY«, Rfhjhu¤âY«, bryî á¡fd¤âY«,
r«gs« KÅághÈofË‹ nah¡»aijfisí«, r«gs¤ijí«
ï«khfhz¤âYŸs k‰w KÅághÈ£ofS¡F xU khlš KÅá
ftŤJ mªj É»jhrhu« jk¡F« »il¡f nt©L« v‹W vâ®
ghÈ£oahf mjhtJ, tÊfh£o KÅághÈ£oahf M¡» it¤jh®
gh®¡fî« âU ehíL mt®fS¡F cÇik c©L. VbdÅš mâf
v‹gij mtuJ ÉnuhâfS« x¥ò¡ bfh©lhfnt©L«. m‹¿í«,
r«gs« th§F« xU c¤ânahfÞjU¡F j«ik Él Fiwªj r«gs«
kJiuÆš cŸs vªj¥ gh®¥gduhtJ mt®fŸ tiyÆš á¡»a
th§F« nr®bkÅl« j¡f kâ¥ò« kd¥ó®tkhd Ñœ¥gojY« ïU¡
gh®¥gdušyhjhuhtJ âU. M®.v°. ehíL mt®fË‹ f©Âa¤ij¥
F« v‹W vâ®gh®¡f Ko ant KoahJ. xU rka« th®¤ij msÉš
g‰¿nah, ehza¤ij¥ g‰¿nah, ehsJ tiuÆš xU áW th®¤ij
nt©Lkhdhš j®¡f« ngryhnkbahÊa fhÇa¤âš mªjªj r«gs¤
Tl brh‹djhf eh« nfŸÉ¥g£lnj ïšiy. Mdhš âU. ehíL
â‰nf‰w ïa‰if¤ j‹ik khwnt khwhJ. ïij c¤njá¤nj kJiu
mt®fŸ MÕR îthf¤âš bgÇJ« gh®¥gdušyhjh®fS¡nf c¤â
KÅágš bk#hÇo fî‹áy®fŸ nr®bk‹ °jhd¤â‹ fîut¤ij
nahf« KjyhditfŸ tH§»tUtjhš, gh®¥gd®fŸ j§fŸ
fh¥gh‰w¡fUâ á¥gªâ r«gs¤ijÉl nr®nkD¡F mâf¢ r«gs«
gu«giu¡bfhŸif¥go mtiu fÉœ¡f Nœ¢á brŒa nt©oaJ«,
ïU¡f nt©L« v‹»‹w Ãahakhd v©z¤â‹ ÛJ rÛg¤âš
gh®¥gdušyhjh®fËY« brhªj m⮥âí« mã¥ãuhangjK«
nr®bkD¡F xU r«gs¤ â£l« KÅágš fî‹áš T£l¤ J¡F¡
V‰g£lt®fSl‹ nr®ªJ bfh©L j§fŸ fhÇa¤ij rhâ¤J¡

Fo muR - 1929 ( 2 ) 26 27 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

bfh©L tªjh®fŸ. Mdhš áy fî‹áy®fŸ gh®¥gd Nœ¢áahY« tÈíW¤jhkÈU¡f KoaÉšiy. Mjyhš kJiu KÅágš fî‹
áy fî‹áy®fŸ brhªj mã¥ãuhangj¤jhY« áy fî‹áy®fŸ áy®fŸ Éõk¡fhu®fË‹ å©T¢rY¡F¥ gaªJ bfhŸshkš Vjh
c©ikÆnyna KÅághÈ£oÆ‹ e‹ikia¡ nfhÇ v‹»‹w tJ xU kh®¡f¤ij Ó¡»u« brŒa nt©oaJ mtáakhd fhÇa
v©z¤â‹ ngÇY« ï¤ Ô®khd¤â‹ ÛJ mâU¥â bfh©L khF«.
j§fSila r«kjÄ‹ikia¡ fh£odh®fŸ. mªj¥go fh£o¡
bfhŸs mt®fS¡F jhuhskhŒ cÇikí©L. v‹whY« gh®¥gd® Fo muR - f£Liu - 07.07.1929
fŸ tH¡f«nghš ïªj r«gt¤ij¤ j§fS¡F mDTykhf bfh©L
ghku k¡fËl« Éõk¥ãurhu« brŒa Mu«ã¤J É£lh®fŸ.
v‹whY« Ãahaò¤âíŸs bk#hÇ£o fî‹áy®fŸ ïij¥g‰¿ Ôu
ftŤJ ï›Éõk¥ ãurhu¤â‰F á¿J« ga¥glhkš nr®bk‹
°jhd¤â‹ bgUikia¡ fh¥gh‰w nt©o VjhtJ á¿jhdhY«
r«gs¤ij ca®¤jnt©L« v‹»‹w Ô®khd¤Jl‹ jahuhŒ
tªâUªjh®fŸ. Mdhš ïij¢ nr®bk‹ âU. ehíL mt®fŸ
e‹whŒ¤ bjǪâUªJ« ah® v⮤jhY« ãnunugiz bgUÄj X£L
fshš ÃiwntW« v‹gij cz®ªâUªJ« jh« mij V‰W¡
bfhŸshkY« X£L¡F ÉlhkY« ijÇakhŒ bgUªj‹ik íl‹
vGªJ kW¤JÉ£lJl‹ Ô®khd« bfh©L tªjt®fisí« th¥ÕR
th§»¡bfhŸS«go nf£L¡ bfh©lh®. clnd m§FŸs t®fŸ
nr®bkDila bgUªj‹ikia¥ ghuh£o¡ funfhõ« brŒjh® fŸ.
Mdhš ïªj bgUªj‹ikahd fhÇa¤ij ghuh£lhkš áy gh®¥gd®
fS« mt®fsJ thYfS« k‰W« áy bghW¥g‰wt®fS« ïij¥
g‰¿ gÇfhr« brŒa¡TL«. mjhtJ “nr®bk‹ gaªJ bfh© lh®”
v‹W« fyf¡ fhu®fŸ “bghJ#d§fŸ bt‰¿bg‰W É£lh®fŸ”
v‹W« nah¡»a bghW¥g‰w KiwÆš ngrî« vGjî« TL«. Vbd
Åš ekJ eh£oš áyU¡F ïij¤jÉu ntW tÊÆš ãiH¥ò kh®¡f
Äšyhkš nghŒÉ£lJ. ahiuahtJ F¤âÉLtJ«, vtU¡fhtJ
nfhg« tu¢brŒtJ«, m¥go¢ brŒa¥g£lt®fŸ nfhg¤âš VjhtJ
brŒa kh£lh®fsh mij¥ ão¤J¡ bfh©L nkny nghfyhbk‹
gJ« M»aitfns ï¥nghJ ït®fshš brŒa¡TLkhd îkhz
fhÇa§ fshf ïU¡»‹wd. Mjyhš kJiu KÅágš fî‹áy®fŸ
m¥ bghW¥g‰wt®fË‹ vG¤ijí« ng¢irí« ãukhjkhf¡
fUj¡Tlh bj‹nw brhšYnth«. jÉu eh« nkny fh£oa r«gs
ɤâahr§fis¢ rÇgL¤â nr®bk‹ °jhd¤â‹ fîut¤ij¡
fh¥gh‰w kJiu KÅágš fî‹áy®fŸ x‹W To VjhtJ xU kh®¡
f« brŒjhf nt©L« v‹W« nt©o¡ bfhŸS»‹nwh«. ïj‰fhf¢
nr®bk‹ mt®fŸ r«gs¤ij ca®¤âna Mf nt©Lbk‹gjhfnt
eh« brhšy tuÉšiy. nr®bk‹ mt®fŸ r«gs¤ij ca®¤Jtij
Él á¥gªâ r«gs¤ij¡ Fiw¥gJ ešy fhÇakhF« v‹W« brhšY
nth«. mJ KoahÉ£lhš ca®¤â jh‹ Mfnt©L« v‹gijí«

Fo muR - 1929 ( 2 ) 28 29 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


âUth§TÇš g¤kehg RthÄ uh{a«
âUth§T® murh§f« tutu mrš uhkuh{akhf kh¿ Rauh{a
njrkh» tU»‹wJ. vdnt, ïÅ cyf¤âš ahU¡fhtJ uhkuh{a¤
âš tá¡fnth, Rauh{a¤âš tá¡fnth nt©Lbk‹»‹w Mir
ÆU¡Fkhdhš, mt®fŸ jaî brŒJ k‰w ïl§fis uhkuh{akh¡
fnth, Rauh{akh¡fnth Ka‰á¡fhkš bg©LãŸisfSl‹
âUth§T® uh{a¤â‰F nghŒ¡ FoÆUªJ bfhŸs nt©LkhŒ¡
nf£L¡ bfhŸS»‹nwh«. VbdÅš, âUth§T® rk¤jhd« uhk
uh{a¤âY« e«Kila giHa Rauh{Ía¤âY« ïUªjJ nghynt
rhâfis¡ fh¥gh‰w Ä¡f Ka‰á vL¤J¡ bfh©L tU»‹wJ.
âUth§T® uh{akhdJ ï‹iwa âd« “rh£rh¤ kfhÉZQ”Édhš
Ms¥g£L tU« uh{akhF«. v¥goba‹whš, âUth§T® uh{a«
g¤kehg rhÄ¡F¢ brhªjkhdJ. ï¥nghâU¡F« âUth§T® uh#hî«
uhÂfS« g¤kehg RthÄÆ‹ jhr®fshŒ (moikahŒ) mtU¡F¥
gâyhf MS« ãuâÃâfshth®fŸ. g¤kehk RthÄ v‹gnjh “kfh
ÉZQ”thF«. vdnt “kfhÉZQ”É‹ mtjhukh»a uhk uh{
a¤ijÉl kfhÉZQnt neuhf¤ jkJ jhr®fisí« jháfisí«
É£L murh£á brŒí« uh{akhdJ uhkuh{a¤ijÉl v›tsnth
g§F nkyhdJ«, mrš njÓa« Ãiwªj Rauh{akhdJkhF«.
mnjhL btŸis¡fhu M£á r«gªjÄšyhj óuz Rna¢ir
njrKkhF«. ïªj KiwÆš âUth§T® uh{a« g¤kehg RthÄ
Ms¤ bjhl§»a ã‹D« uhkuh{a¤ij¥ nghynt - njÓa
Rauh{a¤ij¥ nghynt Ms¤ bjhl§»a ã‹D« mªj uh{a¤â‰F
V‰g£o‰F« bgUik v‹dbt‹W gh®¥nghkhdhš mJ Ä¡f
mârÆ¡f¤j¡fjhfnt ïU¡F«. KjyhtJ cyf¤jhuhš âUth§T®
uh{a« bg‰¿U¡F« e‰rh£á¥ g¤âubk‹dbt‹whš “âUth§T®
uh{a« xU ig¤âa¡fhu MÞg¤âÇnghš ïU¡»‹wJ” v‹gjhF«.
ïu©lhtJ ïªâahÉYŸs »¿Þjt®fËš _‹¿š xU ghf«
jdJ eh£oš V‰gL¤â¡ bfh©l bgUikíilajhF«. mjhtJ 1881
M« tUõ¤âš Rkh® eh‹F y£r« »¿Þjt®fis íilajhÆUªj
âUth§T® rkÞjhd« ï¥nghJ 16.1/2 y£r« »¿ÞJt®fis
c©lh¡»ÆU¡»‹wJ. âUth§T® rkÞjhd« 40 y£r« #d¤bjhif
Fo muR - 1929 ( 2 ) 30
bfh©ljhF«. ïâš 16 1/2 y£r« »¿ÞJt®fS« Rkh® 4 y£r«
kfkâa®fS« ïU¡»‹wh®fŸ. gFâ¡F nkyhf g¤kehj rhÄia¥
gÇfhr« brŒí« #d§fshf ïU¡»‹wh®fŸ. ÛâíŸs 19 1/2 y£r«
#d§fËY« g¤J y£r¤â‰F nkyhfnt g¤kehg rhÄia¥ gh®¡fî«
g¤kehgrhÄ nfhÉÈ‹ âU kâiy¤ bjhlî« kâš bjUÉY«
“g¤kehg rhÄ vGªjUS«” bjUÉY« el¡f Koahjt®fshfî«
ïU¡»‹wh®fŸ.
ïÅ, mL¤j ïu©lhtJ mšyJ _‹whtJ #dfÂj¤â‰FŸ
(br‹rÞ fz¡F vL¡F« fhy¤â‰FŸ) ïªj g¤J y£r« #d§fS«
g¤kehgrhÄia¡ F«ãLtijna É£LÉ£L nk‰f©l 20 y£r«
»¿ÞJt®fŸ, kfkâa®fŸ M»at®fSl‹ nr®ªJ bfh©L ÉL
th®fŸ v‹gâš á¿J« rªnjfÄšiy. ïªj ÃiyÆš âUth§T®
uh{akhdJ ï¥nghJ jdJ rkÞjhd¤âš #hâia¡ fh¥gh‰¿¡
bfh©L tU»‹wJ. ïªj khâÇahd Rnjr njÓa rkÞjhd§fis
eh« it¤J¡ bfh©L Rauh{a« nf£gJ«, njÓa uh{a« nf£gJ«,
óuz Rna¢ir nf£gJ«, uhkuh{a« nt©L« v‹gJ« v›tsî
_l¤jdK« nah¡»a¥ bghW¥g‰wJkhd fhÇa bk‹gij thrf®
fns bjǪJbfhŸth®fŸ v‹W Ãid¡»‹nwh«.
ï¥bghGJ ekJ fh§»urhdJ mâY« áw¥ghf âUths®fŸ
fšahzRªju KjÈahU«. tujuh#&Yî« fh¥gh‰W« ekJ jÄœ
eh£L¡ fh§»urhdJ bgÇJ« uhkuh{a¤ijna mo¥gilahf¡
bfh©L, fh§»uÞ bjh©oš òuhz ãurhuK«, uhkhaz ghuj ãurhu
K«, mij MjhukhŒ¡ bfh©l rdhjd ïªJ j®k¥ ãurhuK«
nr®ªjbj‹W brhšÈ¤ j§fŸ j§fŸ g¤âÇifÆš vGJtJl‹ C®
Cuhf bršY« ïl§fËY« ïnj ãurhu« brŒJ« tU»‹wh®fŸ.
k‰wgo fh§»uÞ jiyt®fS«, óuz Rna¢ir¤ jiyt®fS«,
njÓa¥ g¤âÇiffS« ït‰iwna vGâí« tU»‹wd®.
ehisa âd« Rauh{a« tªJÉ£ljhfnth, mšyJ
btŸis¡fhu®fŸ bg©L ãŸis J¥gh¡» kUªJ KjÈait
fSl‹ Xo É£ljhfnth it¤J¡ bfhŸSnth«. mj‹ ãwF el¥
gJ vªj njÓa uh{a« v‹W jh‹ njÓa åu®fis¡ nf£»‹nwh«?
âUth§T® rk¤jhd¤ij¥ nghš rhâia¡ fh¥gh‰W«, rdhjd
j®kK«, uhkuh{aK« eilbgWtij¤ jÉu ntW tÊÆU¡»‹wjh
v‹Wjh‹ kWgoí« nf£»‹nwh«. mšyJ t¡Ñš uh{akhdhš mJ
gf‰bfhŸis uh{akšyth? v‹W nf£»‹nwh«. mšyJ ÉahghÇ
fŸ KjyhËfŸ uh{akhdhš mJ ï¥nghij¥ nghynt tÊ¥g¿¡
bfhŸis uh{akh mšyth v‹W nf£»‹nwh«. vªj¡ fhuz¤
31 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
jhyhtJ gh®¥gd uh{aK«, t¡Ñš uh{aK«, KjyhË uh{aK« jdJ eh£L¡FŸshfnt tu¡TlhJ v‹»‹wJ. vdnt ïªâahÉ‹
xÊí«goahd â£l« bfh©l Rauh{ankh, njÓa uh{ankh njrg¤â¡F«, Rauh{a¡ »s®¢á¡F«, njÓa cz®¢á¡F« ïijÉl
V‰gL¤j ï¥nghJ e« eh£oš VjhtJ ïa¡f« ïU¡»‹wjh? v‹W ntW v‹d cjhuz« nt©L«?
nf£»‹nwh«. gh®¥gd® nkh£r¤â‹ nguhY«, fhÈfŸ Mâ¡f¤â‹ Fo muR - jiya§f« - 14. 07.1929
nguhY«, t¡ÑšfŸ Úâ thj¤â‹ nguhY«, g©oj®fŸ rka¤â‹
nguhY« tÆW ts®¥gJnghš áy nghÈfS«, ngh¡f‰wt®fS«
ï¥nghJ Rauh{a¤â‹ nguhY«, njÓa¤â‹ nguhY«, Rna¢irÆ‹
nguhY« thH Ãid¤J¥ ghku k¡fis VŒ¤J¥ ãiH¥gjšyhkš
k‰wgo ït‰¿š fLfsthtJ c©ik ïU¡»‹wjh? v‹W
nf£»‹nwh«.
jhoÆš beU¥ò¥ ão¤J vÇí«nghJ mâš RU£L¥ g‰w
it¡f beU¥ò nf£F« bfhoa »uhjf®fis¥nghš ehL khdÄHªJ,
m¿ÉHªJ, brštÄHªJ, bjhÊÈHªJ, bfhL§nfh‹ikahš
mšy‰g£L eR§» rhf¡»l¡F« jUthÆš r‰whtJ <î, ïu¡f«,
khd«, bt£f«, kÅj¤j‹ik M»ait ïšyhJ rh© tƉW¥
ãiH¥igí« jkJ thœitínk ãujhdkhf v©Â¡ bfh©L
Rauh{a«, uhkuh{a«, njÓa«, òuhz«, rka«, fiyfŸ, M¤Ôf«
v‹»‹w bga®fshš k¡fis Vkh‰¿¥ ãiH¡f Ãid¥gJ xU
ãiH¥gh? v‹W nf£»‹nwh«. ï¥go¥g£l k¡fisíila ehL
khdKila ehL v‹W brhšÈ¡ bfhŸs Koíkh v‹W§
nf£»‹nwh«.
FHªijia¤ Juh¡»Uj¥ òz®¢á brŒa nt©lhbk‹whš
xU T£l« kj« ngh¢R v‹»‹wJ«, gz¤ij¥ ghHh¡fhnj,
nfhÆiy Égrhu ÉLâ M¡fhnj v‹whš k‰bwhU T£l« flîŸ
ngh¢R v‹»‹wJ«, bghŒí«, òSF«, #hâ kj¤JntõK« bfh©l
òÞjf§fis¥ goahnj v‹whš k‰bwhU T£l« fiy ngh¢R
v‹»‹wJ« gh®¥gd Mâ¡f¤â‰F¡ ifahshf ïU¡f nt©lh
bk‹whš ï‹bdhU T£l« njÓa« ngh¢RJ v‹»‹wJ«, ViH
fis¡ fh£o¡ bfhL¤J ViHfŸ tÆbwÇa tÇ tNÈ¡f cŸ csth
ÆUªJ khj« 1000, 2000, 5000 %gh c¤ânahf¤â‰F Mir¥glhnj
mJî« ãŸisF£ofns bfhŸis bfhŸs nt©Lbk‹W fUjhnj
v‹whš xU jÅ¡T£l« njr¤Jnuhfbk‹»‹wJ«, kÅjid
kÅj‹ bjh£lhš Ô£L, bjUÉš el¡f¡TlhJ, nfhÆY¡FŸ nghf¡
TlhJ, Fs¤âš ïw§f¡TlhJ, g¡f¤âš tu¡TlhJ v‹W
brhšYtJ m¡»uk«, khd¡nfL, bfhLik v‹W brh‹dhš mnj
T£l« #h⤠Jntõ«, tF¥ò¤ Jntõ«, ãuhkz¤ Jntõ«
v‹»‹wJkhÆU¡»‹wd. ï›tsî« nghjhkš ï¥nghJ âUth§
T® uh{a« #hâ ɤâahr¤ij xÊ¡f nt©Lbk‹ »‹wt®fis¤

Fo muR - 1929 ( 2 ) 32 33 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

 v›tsî öu« tF¥òthj« ïšiy v‹gJ« M»aitfis
kh¤âu« bghJ#d§fŸ ïÅí« m¿ªJ bfhŸs ïij xU
rªj®¥gkhf vL¤J¡ fh£L»‹nwh«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 14.07.1929

jÄœehL khfhz kfhehL

jÄœehL khfhz kfhehL ntjhu©a¤âš TLtjhf ïu©L
_‹W khjkhf g¤âÇiffËš bgU¤j És«gu§fS«,
Ml«gu§fS« eilbg‰wd. jÄœehL khfhz kfhehL br‹idÆš
1926-š, nfhfny AhÈš elªj ãwF 27Y« 28Y« eilbgw
Koahkny nghŒÉ£lJ thrf®fS¡F¤ bjÇí«. Mdhš ïªj
tUõ« nj®jš tu¡TL« v‹W fUâ, mJî« fd« âU.K¤ijah
KjÈah® mt®fis v¥goahtJ njh‰fo¡f nt©L« v‹»‹w
v©z¤â‹ ÛJ jÅahfnt gh®¥gd®fshš ntjhu©a¤âš kfhehL
V‰ghL brŒa¥g£lJ. ïj‰fhf TÈfis É£L« v›tsnth
ãurhuK« brŒa¥g£lJ v‹whY«, mªj kfheh£L¤ jiyik¥
gjÉia VjhtJ xU gh®¥gdušyhjh® jiyik t»¡f V‰g£L
É£lhš j§fŸ ÍšyhÉ‹ bgUik¡F AhÅ tªJÉL« v‹W«,
mt®fshš VjhtJ tF¥ò Éõk« òF¤j¥g£L ÉLbk‹W« fUâ
xU gh®¥gdiu¤ jiytuh¡f¡ fh§»uR MÕÞ á¥gªâfS«, fh§»uR
gh®¥gd¤ jiyt®fS« C® CuhŒ¢ br‹W Éõk¥ ãurhu« brŒJ
âU.r¤âa_®¤âia¤ nj®ªbjL¤jhŒ É£ljhf V‰ghL brŒjhŒ
É£lJ. Mdhš ïªj¢ brŒâia ï‹D« ïufáakhf it¤âU¡
»‹wh®fŸ. tuKoahj xUt® bgaiu KjÈš brhšÈ bghJ
#d§fis Vkh‰¿ ãwF âU._®¤âÆ‹ bgaiu btËÆL th®fŸ.
âU.tujuh#&Yit¤ bjǪbjL¡f áy gh®¥gdušyhj fh§»uÞ
bjh©l®fS« áy bghJ #d§fS« ghLg£lh®fŸ. Mdhš,
gh®¥gd®fS«, fh§»uÞ MÕRfS«, á¥gªâfS« nah¡»akhŒ
j§fŸ ãurhu¤ij¢ brŒâUªjhš âU.tujuh#&Ynt bjǪbjL¡
f¥g£oU¥gh®. Mdhš gh®¥gd Nœ¢áahš mt® bga® ïu©blhU
fÄ£o bjǪbjL¤J«, âU¥ã mD¥ã âU.r¤âa_®¤âia¤
bjǪbjL¡f¥gl nt©oajhƉW. ïj‹ gydhŒ kfheh£o‹ nghJ
bgU¤j fyfnk‰gL« nghš bjÇa tU»‹wJ. Mdhš ïUâw¤jhU«
fyf¤â‰F¡ fhuz« RakÇahij¡ f£áah®fŸ v‹W brh‹dhY«
brhšy¡TL«. mij¥g‰¿ ek¡F¡ ftiy ïšiy. ah® ngÇš
tªjhY« rÇ, v¥goí« fh§»uR¡F¤ jÄœ eh£oš cŸs nah¡»aij
v›tsî v‹gJ«, mâš cŸs ehza« v›tsî v‹gJ«, mâš

Fo muR - 1929 ( 2 ) 34 35 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


<nuhL Mya¥ ãuntr«
<nuhL r®¡»Ÿ njt°jhd¡ fÄ£oah® 30-3-29 š brŒj Ô®khd
khdJ ïJtiuÆš kh‰w¥glÉšiy. Mdhš “jÄœehL” g¤âÇ
ifahY«, mj‹ ÃUg®fshY« âU. tujuh#&YthY« ï›Éõa¤
âš j§fS¡F V‰g£l bghwhikahš v›tsî öu« nftykhd
KiwfËš nk‰go Ô®khd¤â‰F vâÇilahf Éõk« brŒa¥gl
Koínkh m›tsî« Élhkš brŒa¥g£L tU»‹wJ. Kjyhtjhf
ï¤Ô®khd« brŒa¥g£lbghGnj ïij¤ âǤJ¡T¿ jiya§f«
vGâ‰W. ãwF br‹w khj¤âš âU¥óÇš Tod njt°jhd T£l¤
âš ï¤Ô®khd« Ú¡f¥g£L É£lbj‹W«, RakÇahij¡fhu®fŸ
F£o¡fuz« ngh£LÉ£lh®fŸ v‹W« kdj¿ªj bghŒia nt©L
bk‹nw âU. uhkrhÄ ÛJ k¡fS¡F xUÉj btW¥ig c©lh¡f
ãurhu« brŒjJ. ïij eh« kW¤J vGâa ãwF«, mJ kÅj¤ j‹ik
KiwÆš eilbgW« g¤âÇifahÆU¡Fkhdhš mJ jdJ jtW
jY¡F tUªâÆU¡F«. m¥go¡»šyhkš nkY« mnj fhÇa¤ij
brŒí« JiwÆš KidªJ É»‹wJ. mjhtJ 8-7-29 š “jÄœehL”
g¤âÇifÆš “Mya¥ãuntr Ô®khd¤â‹ fâ” v‹w jiy¥ã£L
“giHa Ô®khd« u¤jhfyh« v‹W bjÇatU»‹wJ” v‹gjhf vGâ
ÆU¡»‹wJ.
ïâÈUªJ “jÄœehL” g¤âÇifí« mj‹ MáÇa® âU.
tujuh#Yî« M§fh§F ÃaÄ¡f¥g£LŸs mj‹ ÃUg®fŸ v‹gt®
fS« v›tsî öu« rkj®k¤â‰F«, r_f ÉLjiy¡F«, Ô©lhj
t®fŸ v‹gt®fË‹ e‹ik¡F« ciH¡»‹wh®fŸ v‹gij bghJ
#d§fŸ e‹whŒ m¿ªJ bfhŸsyh« v‹nw Ãid¡»‹nwh«.
muáaš ãiH¥ò¡fhu®fŸ ahuhÆUªjhY« mt®fS¡F¡
bfhŸifnah, ehzankh, nah¡»a¥bghW¥ngh x‹W« ïU¡f Ko
ahJ v‹gjhf eh« Rkh® MÆuªjlit ngáí«, vGâí« tªâU¡
»‹nwh«. mj‰»y¡fhf âU. tujuh#&Yî« âU. fšahzRªju
KjÈahU« jÄœeh£oš És§FtJ f©f©l fh£áahF«. .ït®
Fo muR - 1929 ( 2 ) 36
fsJ Éõk¥ãurhu¤jhš ï›Éj Ka‰áfS¡F xU áW
ïilôWTl ÉisɤJÉl KoahjhdhY«, r_f¤JiwÆš
j§fS¡F Vnjh Ä¡f ftiyÆU¥gJnghš k¡fis Vkh‰W«
ã¤jyh£l¤ij btË¥ gL¤jnt ïitfis vGJ»nwh«.
Éf, c©ikÆš <nuhL njt°jhd fÄ£oÆ‹ Ô®khd¤â‹
j‹ik v‹d v‹gij m¿a gy® MtyhÆU¥gh®fŸ. Mjyhš
mij¥g‰¿ á¿J És¡F»‹nwh«.
<nuhL njt°jhd¡ fÄ£oÆš âU.<.bt.uhkrhÄ 25 tUl
fhykhŒ m§f¤âduhfî« ‘fhÇajÇáahfî«’,áyfhy«
jiytuhfî« ïUªJ tUgt®. mt® fÄ£o bk«guhf tU«nghJ
m¡fÄ£o¡F ahbjhU _yjdK« »ilahJ. xG§fhd îthfK«
»ilahJ. r®¡fhÇlÄUªJ ou°ofŸ, j°âf (nkh»Å) bjhifia
th§FtJ« j§fË‹ ïZl¥go bryî brŒJ bfhŸStJ«
á¥gªâfS¡F brsfÇa¥g£lnghJ VjhtJ bfhL¤J r«gs«
Ô®ªjjhf ifbaG¤J th§»¡ bfhŸtJ« tH¡f«. (ï‹D« mnef
njt°jhd§fËš ï¥gona eilbgW»wJ). v¥gobaÅš
á¥gªâfS« rÇahf tu kh£lh®fŸ. óirfS« rÇtu el¡fhJ.
elªjjh ïšiyah v‹»‹w ftiyí« ou°o¡F ïU¡fhJ. ou°o
v‹gt®fŸ mnefkhf mªjªj »uhk bgÇajd¡fhu® mšyJ
bršth¡FŸs fyf¡fhu® M»at® fshfnt bgÇJ« ïU¥gh®fŸ.
Mjyhš ït®fis ahU« fz¡F tH¡F« nf£fKoahJ. fÄ£o
bk«g®fS¡F« ït®fis¡ f©o¡f mâfhu« »ilahJ.
nt©Lkhdhš VjhtJ ou°ofËl« g§F th§»¡ bfhŸs kh¤âu«
ïlK©L. ïªÃiyÆš âU.<.bt.uhkrhÄ <nuhL njt°jhd¡
fÄ£o¡F bk«guhdîl‹ njt°jhd¤â‰F giHa ou°ofŸ ïU¡f
k‰W« x›bthU njt°jhd¤â‰F x› bthU ou°oahf j§fS¡F
e«ã¡if cŸst®fis ÃaĤJ nkh»Å bjhiffis¢ r®¡fhÇš
th§» gh§»Æš t£o¡F¥ ngh£L É£L bfsutkhí« r«gskhí«
br¡»§ MÕr®fis it¤J ói# el¡fhj ehŸfisí« á¥gªâfŸ
nfhÉY¡F tuhj ehŸfisí« F¿¡f¢ brŒJ mt®fË‹
r«gs§fis ão¥gj‹ _yK« tUõ¤ â‰F ïu©L jlit
g£Lthlh brŒtj‹ _yK« gz¥ão¤jK« t£otuî« V‰g£L
x›bthU tUõ¤âš x‹W ïu©L nfhÆšfis 2000, 3000 UghŒ
åj« bryî brŒJ ãǤJ¡ fh£oaj‹ _yK« k‰W« gy
bryîfS« brŒjâš Rkh® y£r %ghŒfŸ tiu bryî« brŒJ É£L
Ûâ buh¡fkhfî«, gh§»Æš Rkh® 35 MÆu« %ghŒ tiu ïU¥ò«
nr®¤J it¤J ïUªjh®. ït‰¿‰bfšyh« j« Tl ïUªj fÄ£o
37 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
fdth‹fŸ Ä¡f ehzaKŸst®fS« bfsutKŸst® fSkhf
ïUªjJ« m›t¥nghJ tªj fby¡l®fS« ÇÉÅôngh®L
bk«g®fS« mETykhf ïUªjJnk fhuzkhF«. ïªj mDgt§
fis¡ bfh©Ljh‹ âU.<.bt.uhkrhÄí« njt°jhd knrhjhit
MjǤjJkhF«.
ãwF òâa r£l¥go fÄ£o ÃaÄ¡f¥g£lnghJ giHa bk«g®
fËš âU. <.bt.uhkrhÄiaí«, k‰W« ïu©blhUt®fisí«
kh¤âu« it¤J¡ bfh©L k‰wt®fis¥ òâjhf ÃaĤjh®fŸ.
mJrka« âU. uhkrhÄ jh‹ fÄ£oÆš ïU¡f ïZlÄšyhâUªJ«
ngh®L fÄõd® xUtÇ‹ ïZl¤â‹ ngÇš ïU¡f nt©oajhƉW.
ïj‹ nkš gy gh®¥gd®fŸ x‹W To âU.uhkrhÄ ói# c‰rt«
KjÈaitfS¡F Énuhâ v‹W« gh®¥gd¤ JntÎ v‹W« ïu©L
Kiw áiw¡F¥ nghdtbu‹W« vGâ MÆu¡fz¡fhd ifbaG¤J
th§» ngh®L¡F mD¥ãdh®fŸ. mJ fÄ£o¡F tªj nghJ âU.uhk
rhÄna jiytuhÆUªjjhš m«kf#Ç‹ ÛJ mâš f©l Éõa§
fis x¥ò¡ bfh©lnjhL nkš bfh©L« gh®¥gd®fS¡F kh¤âu«
JntÎ mšy k‰W« gh®¥gÜa¤ij MjÇ¡»‹wt®fS¡F«
JntÎ v‹W« ïUKiwkh¤âu« áiw¡F¥ nghfÉšiy. mj‰F
nkyhfî« nghÆU¡»wh® v‹W« vGâ ïÅí« mªj bfhŸifia¤
jh‹ mDrÇ¡f Koí« v‹W« F¿¥ã£L kf#® âU¥ã mD¥g¥
g£lJ. ãwF« mt® ÃaÄ¡f¥g£ljhš mt® fÄ£o¡F ntW j¡f
fd thid¤ jiytuhf it¤J nfhÆšfŸ r«gªjkhf jdJ v©z§
fis <nl‰¿¡ bfhŸs v©Â âU giHa nfh£il g£l¡fhu® mt®
fis mtuJ ïZl¤â‰F ÉnuhjkhŒ¡ f£lha¥gL¤â jiytuh¡»
ïJtiu x›bthU JiwÆY« v›tsî fhÇa§fŸ brŒa¡TLnkh
m›tsî öu« bfhŠr§ bfhŠrkhŒ brŒa¥g£L tU»wbj‹nw
brhšyyh«. k‰w fÄ£o fdth‹fS« Toatiu x¤JiH¤J tU
»‹wh®fŸ v‹nw brhšyyh«.
filáahf nfhÆš ãuntr¤Ô®khd« bfh©Lnghd fhy¤âš
ï¤Ô®khd¤ij Ãiwnt‰¿Élyh« v‹»‹w v©z¤â‹ Ûnj
bfh©L nghf¥g£ljhf¢ brhšÈÉl KoahJ. Ãiwnt‰¿dhY«
rÇ ÃiwntwhÉ£lhY« rÇ, Ãiwnt¿dhš fÄ£oÆš ïU¡fyh«,
ÃiwntwhÉ£lhš uhÍehkh brŒJÉlyh« v‹»‹w v©z¤â‹
Ûnj bfh©Ltu¥g£ljhF«. fÄ£oÆš ï¥nghJ« jiyt® cŸgl
bk#hÇ£o bk«g®fS¡F ï¤Ô®khd¤â‹ bfhŸifia¥ g‰¿
M£nrgiz ïšiy v‹nw brhšYnth«. ïj‰F Mjhu« ï¤
Ô®khz« thj¤â‰F tªj nghJ xUt® jÉu ntW ahU« tªJ
v⮡fhjJ« vªj Éj¤âY« j§fsJ M£nrgizfis¤ bjÇÉ¡
Fo muR - 1929 ( 2 ) 38
fhjJnk nghJkhdjhF«. Mdhš m¤Ô®khd¤ij mKY¡F
bfh©L tU« Éõa¤âš áy® bghW¥g‰w j‹ikahš mtru¥g£L
É£lJ«, mij Mjhukhf it¤J¡ bfh©L áy gh®¥gd® Nœ¢á
brŒjJ« mj‰nf‰wh®nghš r®¡fhU¡F« gh®¥gd®fS¡F M¡f«
bfhL¡F« KiwÆš xG§f‰w j‹ikÆš elªJ bfh©lJ«,
njt°jhd ngh®oÈUªJ« m¤Ô®khd¤ij kh‰¿ Élnt©L«
v‹gjhf xU F¿¥ò tªâU¥gJ« M»a fhÇa§fŸ ï¤Ô®khd¤ij
òduhnyhrid brŒa ïl« bfhL¤J É£lJ. r®¡fh® Ãahk‰w
elto¡iffS¡F«, mkY¡F bfh©Ltªjt®fË‹ bghW¥g‰w
j‹ik¡F«, ïu©blhU fÄ£o bk«g®fË‹ mâU¥â¡F« eh«
VjhtJ rkhjhd« brŒayh khdhY« njt°jhd ngh®oÈUªJ
tªâU¡F« mjhtJ “nfhÆš ãuntr¤âš tH¡f¤â‰F
ÉnuhjÄšyhkš ïU¡F«go Ô®khd¤ij kh‰wnt©L«” v‹»‹w
c¤juî¡F v‹d rkhjhd« brhšyKoí«? v‹Wjh‹ fÄ£o
fdth‹fËš áy® ï‹dK« nahá¤J¡ bfh©oU¡ »‹wh®fŸ.
v‹whY«, âU.<.bt.uhkrhÄah® fÄ£o bk«g® gjÉiaí«,
cgjiyt® gjÉiaí« ïuhÍehkh bfhL¤jhŒÉ£lJ. áy fÄ£o
bk«g®fŸ njt°jhd ngh®L¡F kWgoí« vGâ¡ nf£fyh« v‹g
jhfî« fUâÆU¡»wh®fŸ. vdnt “jÄœehL” g¤âÇif ïªj
ÃiyÆš nk‰f©l Ô®khd« ï‹d ÉjkhŒ¤ jh‹ Koí« v‹W
n#háa« brhšy K‹tªjJ mjÅ‹ nah¡»aijia Cuh® m¿a
nghJkhdjhf MƉnw mšyhkš mJ c©ik Ãiyikia
cz®ªj jhf V‰g£LÉlÉšiy.
xU rka« nk‰go Ô®khd« Ú¡f¥g£L ÉLnkahdhš x‹W«
KG»¥nghŒÉ£ljhfnth mšyJ gÇfhr« brŒí«goahfnth
x‹W« V‰g£LÉlhbj‹W« cWâ brhšYnth«. VbdÅš Mya¥
ãuntr Éõa« Ä¡f rhkh‹akhd fhÇakhdhY« m›tsî
Ryg¤âš Ãiwnt‰w¡Toa fhÇa« v‹W eh« Ãid¡fÉšiy. mJ
mnef bgÇa âahf§fis vâ®gh®¤J¡bfh©oU¡»‹wJ. mjhtJ
x‹wh r£l¤â‹ _y« Ô®khÅ¡f¥gl nt©L«. mšyJ tF¥ò
Jntõ§fŸ V‰g£L gyh¤fhu¤jhš k©il ciltj‹ _y« V‰gl
nt©L«. mšyJ MÆu¡fz¡fhd ng® r¤âah¡»uf¤â‹ nguhš
áiw bršYtj‹ _y« V‰gl nt©L«. ït‰WŸ gyh¤fhu¤ij¤
jÉ®¤J k‰w ïu©L Éâfisí« eh« ã‹g‰¿¤jhdhf nt©L«.
ïâš âU. tujuh#&Ynth, âU.fšahzRªju KjÈahnuh k‰W« ah®
FW¡nf ÉGªjnghâY« xU áW öáiaahtJ jL¤JÉlKo
ahbj‹nw ijÇakhŒ¡ TWnth«.
ï¥nghJ t§fhs¤âY« fhËnfhÆY¡FŸ Ô©lhjt®fŸ
39 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
vd¥g£lt®fŸ ãuntá¥gj‰fhf r¤âah¡»uf« Jt¡f¥g£oU¥
gjhŒ¤ bjÇatU»‹wJ. ïJtiu MWng®fŸ ifJ brŒa¥g£o
U¥gjhŒ¤ bjÇ»‹wJ. vdnt eh£o‹ gy ghf§fËY« ï›
îz®¢ánjh‹¿ ïU¡F« ïªj¢ rªj®¥g¤âš å© Éõk¥ ãurhu¤
âš ïij ml¡»Élyh« v‹gJ ig¤âa¡fhu¤jdkhFbk‹nw
brhšYnth«. fh§»uá‹ nah¡»aij
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 14.07.1929
ïªâa njÓa fh§»uá‹ nah¡»aij¡F« f£L¥gh£o‰F«
njr¤âš v›tsî kâ¥ò« bršth¡F« ã‹g‰Wgt®fS«
ïU¡»‹wh®fŸ v‹gj‰F¡ fh§»uÞ Ã®thf¡ fÄ£oÆDilaî«,
âU.fhªâat®fSilaî« Ô®khd§fË‹ fâí« ã‹g‰Wgt®fË‹
nah¡»aijí« gh®¤jhš És§fhk‰ nghfhJ. KjyhtJ r®t f£á
kfheh£L Ô®khd« v‹gij KÞä«fËš ü‰W¡F 97 ng® kW¤J«,
jhœ¤j¥g£l k¡fËš 100-¡F 99 K¡fhny _‹W år« ng® kW¤J«,
gh®¥gd®fËš 100-¡F 95 ngU¡F nkyhfnt itÔf®fŸ v‹gt®fS«
kW¤jnjhL k‰W« gh®¥gdušyhjt®fËY« ïªJ kfhrigÆ‹
_yK« gh®¥gdušyhjh® rigÆ‹ _yK« mJ kW¡f¥g£L É£lJ.
bghJthf¢ brhšy nt©Lkhdhš 33 nfho ïªâa®fËš muáaš
nguhš ãiH¡f ïU¡F« áyuh»a Éuš É£bl©z¤ j¡ft®fŸ jÉu
k‰wt®fŸ všnyhU« M£nrã¤JÉ£lh®fŸ v‹nw brhšy nt©L«.
mJî« vªj¡ fhuz¤jhš kW¤jh®fŸ v‹W gh®¥nghkhdhš mJ
všyht‰iwí« Él nto¡ifahd r§fâahfnt njh‹W«. c©ikÆš
muáaš â£l« v‹gjh»a Fona‰w eh£L Rjªâu¤â£l« v‹gij
ahtUnk kW¤jjhf¡ fhz¥glÉšiy. k‰bw‹dbt‹whnyh
tF¥òthj¤ij mo¥gilahf¡ bfh©nl r®tf£á kfheh£L¤
â£l¤â‰nf ï›tsî v⮥ò« kW¥ò« V‰g£L ïU¡»‹wJ. Mdhš
ekJ eh£L¥ bgÇa bgÇa njÓathâí«, fh§»uRthâí«,
gh®¥gdušyhjh®fŸ ãuâÃâfshf¡ fh§»uáš ïU¥gjhf¤
j§fshnyna brhšÈ¡ bfhŸs¥gL« âUths®fŸ tujuh#&Y,
fšahzRªju KjÈah®, gê® mfkJ iraJ rhaò, FHªij, #antY
M»a fdth‹fŸ kh¤âu« tF¥ò thj« TlhJ v‹W«, tF¥ò
thj¤â‰F eh£oš bršth¡»šiy ba‹W« tF¥òthâfŸ njr¤
Jnuh»fŸ v‹W« brhšÈ¡ bfh©L ïU¡»‹wh®fŸ. MdhY«
ï¥go¥g£l njÓathâfŸ Tl ï¥nghJ fh§»uÞ Ã®thf¡ fÄ£o¤
Ô®khd¤ijí«, âU.fhªâ Ô®khd¤ijí« x¥ò¡ bfhŸs KoahJ v‹W
brhšÈ fh§»uáš uhédhkh bfhL¤JÉ£L ntWntW f£á V‰gL¤j
Ô®khŤJÉ£lh®fŸ.
k‰W« ï¥nghJ c©ikahd #d¥ ãuâÃâfŸ v‹W

Fo muR - 1929 ( 2 ) 40 41 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

brhšy¥gL« khfhz r£lrig, ïªâa r£lrig, uh#h§f rig
m§f¤âd®fS« 100 -¡F 90 ng®fS¡F nkyhf fh§»uÞ fhÇa¡
fÄ£o¤ Ô®khd« x¥ò¡ bfhŸs Koahbj‹W«, fh§»u° Ô®khŤ
jhY« x¥ò¡bfhŸs KoahJ v‹W«, m¥go¤ Ô®khŤjhY«
fh§»uR¡ f£L¥gh£il Û¿ fyf« brŒnthbk‹W« brhšÈ
É£lh®fŸ. ïÅ fh§»uR¡F¡ f£L¥g£L el¥gt®fŸ ah® v‹W njtÞjhd¡ fÄ£o
gh®¥nghkhdhš fh§»uáÅl« gz«bg‰W ãurhu« brŒgt®fŸ
v‹W brhšyyhkhdhY«, mt®fS« mâf¡ TÈ bfhL¤jhš <.bt.uhkrhÄah® uhÍehkh
vijí« Û¿¡ fyf« brŒa¤ jahuhÆU¡»‹wh®fŸ.
“fh§»uRjh‹ njr kfh#d§fŸ rigahF«. mj‹ Ô®khd¤
â‰F ÉnuhjkhÆU¥gJ njÓa¤â‰F Jnuhf« brŒjjhF«” v‹W
âU. <nuhL r®¡»Ÿ njtÞjhd¡ fÄ£o ãuábl©L mt®fS¡F«,
“$Kf« mD¥ãa bgÇnah®fŸ” ïÅ v‹d brhšYth®fŸ?
bk«g® fdth‹fŸ mt®fS¡F«, nk‰go fÄ£o itÞ ãuábl©L
Fo muR - f£Liu - 14.07.1929 <.bt.uhkrhÄ tz¡fkhŒ vGâ¡ bfh©lJ:-

fdth‹fns! nk‰go fÄ£oÆ‹ bghJ Û£o§F¡F« Þbgõš

Û£o§F¡F« 4. 7. 29 « njâ nghl¥g£oU¡F« m#©lh neh£OÞ vd¡F
br‹idÆš »il¤jJ. nk‰go neh£OrhdJ v‹ if¡F¡ »il¥gj‰F
K‹ghfnt mªj njâÆš xU K¡»akhd fhÇa¤â‰fhf eh‹ br‹idÆš
ïU¡f nt©oajhŒ V‰gL¤â¡ bfh©LÉ£l goahš F¿¥ã£l
Û£o§FfS¡F M#uhf Koahjj‰F tUªJ»nw‹. Éf, nk‰go 4-ª
njâÆš V‰ghL brŒâU¡F« k‰bwhU Û£o§fhd Þbgõš Û£o§»š
F¿¥ã£l Ô®khdkhdJ r‰W K¡»akhdbj‹W«, xU jlit ïnj
fÄ£oahuhš brŒa¥g£l xU Ô®khd¤ij¡ fh‹rš brŒa¤j¡fjhŒ
ïU¥gjhš m¥go fh‹rš brŒa¥gLtjhdJ vdJ K¡»a bfhŸifia
ghâ¡f¡ Toabj‹W«, nkY« njr¤â‹ bghJey K‰ngh¡F¡F«,
kÅj¤j‹ikÆ‹ cÇik¡F« Úâ¡F« Énuhjkhdbj‹W« eh‹
mã¥ãuha¥gLtjhY« m¤Ô®khd« fÄ£oÆš xU rka« Ãiwnt¿
ÉL«g£r« v‹ ngh‹wt®fŸ fÄ£oÆÈUªJ Éy»¡ bfhŸtJ jÉu
ntW tÊÆšyhjjhY«, mJ fÄ£oÆš Éthj¤âÈU¡F« rka¤âš eh‹
M#uh» ïUªJ vdJ mã¥ãuha¤ij k‰w fÄ£o m§f¤jt®fŸ
K‹ÅiyÆš bjÇɤJ¡ bfhŸs nt©oaJ vdJ flikahF«. Mdhš
vâ®ghuhj r«gt§fshš mªj rªj®¥g« vd¡»šyhkš nghŒÉ£lJ.
Mjyhš, ïªj ÃiyÆš eh‹ ïªj¡ fÄ£oÆš v‹Dila bk«g® gjÉ
iaí«, itÞ ãuábl©L gjÉiaí« uhÍehkh bfhL¤J fÄ£oÆYŸs
vdJ bjhl®ig Ú¡»¡ bfhŸtJ jÉu ntW tÊÆšiy. vdnt
âU.ãuábl©L mt®fS«, fÄ£o bk«g® fdth‹fŸ mt®fS« jaî

Fo muR - 1929 ( 2 ) 42 43 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

brŒJ vdJ uhÍehkhit m§ÑfǤJ¡ bfhŸs ntQkhŒ jhœªj
tz¡f¤Jl‹ nf£L¡ bfhŸS»‹nw‹.
F¿¥ò : <nuhL njtÞjhd¡ fÄ£oÆš jh« t»¤J tªj
itÞãuábl©£ gjÉia uhÍdhkh brŒJ vGâa foj« .

Fo muR - m¿É¥ò - 14. 07. 1929 r«kj taJ fÄ£o

kjK« Ó®âU¤jK«

ïs§FHªijfË‹ fÈahz§fis¤ jL¥gj‰fhf ekJ

eh£oš btF fhykhfnt Ka‰áfŸ brŒa¥g£L tªjhY« mit
ga‹glhâU¡f vâ®Ka‰áfS« brŒa¥g£L fhy« fl¤âtU«
Éõa« jÄœ k¡fŸ m¿ªjjhF«. Mdhš rÛg fhy¤âš k‰w nkš
ehLfË‹ K‰ngh¡if¥ gh®¤j áy® ï¥nghJ ïJÉõakhŒ ÔÉu
»s®¢á brŒa Mu«ã¤jj‹ gydhfî«, njf j¤Jt rhÞâu¤â‹
Kiw¥goí«, it¤âa rhÞâu Kiw¥goí«, FHªij kz§fËD
ilaî«, FHªij¢ nr®¡iffËDilaî«, F‰w§fis k¡fŸ
m¿a¤ bjhl§»aj‹ gadhfî«, ghku k¡fS¡F¢ r‰W fšÉí«
cyf m¿î« v£Ltj‰F ïlnk‰g£lj‹ gydhfî«, FHªijfŸ
Éthf¤ij¤ jL¡f nt©Lbk‹»‹w Ka‰ánahL FHªijfË‹
nr®¡ifiaí« mjhtJ rÇahd gUt« miltj‰F K‹ M©
bg© nr®¡if TlhJ v‹gjhfî« fUj ïlnk‰g£L, mt‰iw¤
jL¡f r£l§fŸ brŒaî« K‰g£L, r£lrigfËš knrhjh¡fŸ
bfh©Ltu¥g£oU¡»‹wd. ekJ murh§f¤jh® v‹gt®fŸ e«
eh£il¥ bghW¤jtiu ekJ eh£L¥ gh®¥gd®fis¥ nghynt
Raey¡fhuU« bghW¥g‰wt®fSkhŒ ïU¡f nt©oat®fshŒ
É£ljhš mt®fŸ ï›Éõa¤âš kÅj¤ j‹ikíl‹ elªJ
r£l¤ij mKY¡F¡ bfh©L tU«go brŒahkš bghW¥g‰w
j‹ikÆš ï› Éõa§fËš bghJ#d mã¥ãuha¤â‰F¡
f£L¥g£L el¥gt®fŸnghy ntl« ngh£L ïj‰fhf xU fÄ£oia
ÃaĤJ m¡fÄ£oia bghJ#d§fis ÉrhǤJ m¿¡if¢
brŒí«go V‰ghL brŒJÉ£lh®fŸ. m¡fÄ£oí« khj¡ fz¡fhf
gy MÆu¡fz¡fhd %ghŒfis bryî brŒJ bghJ#d§fŸ
v‹gt®fis Érhuiz brŒJ Vnfhã¤J xU Koî¡F tªJ
fÈahz« brŒa bg©fS¡F 14 tajhf nt©Lbk‹W« clš
nr®¡if it¤J¡ bfhŸs fÈahzkhd bg©fS¡F 15 tajhf
nt©Lbk‹W« fÈahzkhfhj bg©fŸ Éõa¤âš clšnr®¡
if¡F 18 tajhf nt©Lbk‹W« m¿¡if¢ brŒâU¡»‹wh®fŸ.
ï›t¿¡ifÆš clš nr®¡if ÉõakhŒ brŒâU¡F« taJ

Fo muR - 1929 ( 2 ) 44 45 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

»ukkhdJ fÈahzkhd bg©Q¡F xUÉjkhfî«, fÈahzkhfhj rh¤âa¥glhjJ v‹gJ«, ïa‰if¡F Énuhjbk‹gJnk ekJ
bg©Q¡F xU Éjkhfî« F¿¥ãl¥g£oU¥gJ á¿J Éthj¤â‰ mã¥ãuha«. Mjyhš ek¡F¡ fÈahz tanj ãujhd« v‹»nwh«.
»lkhdjhÆUªjhY« fÈahz taJ 14 v‹W F¿¥ã£oU¥gJ« mâš fÄ£oah® 14 taJ v‹W Ô®khŤjJ xU rka« áy® nghjhJ
m›tsî nghJkhdjh ïšyhjjhŒ ïUªjhY«, xU msî¡F eh« v‹W fUâdhY« eh« mJnt nghJbk‹W brhšYnth« VbdÅš
ïªj m¿¡ifia tunt‰»‹nwh«. fÈahz taJ 10 v‹whY«, 13 v‹whY« x‹nwjh‹ v‹gJnghš 14
v‹whY« 18 v‹whY« x‹W jh‹ v‹gJ ekjã¥ãuha«. vdnt
Kjyhtjhf, fÈahzkhd bg©Q¡F« Mfhj bg©Q¡F«
ï§FŸs K¡»a Éõabk‹d bt‹whš bg©fŸ ãuÉilahF«
clš nr®¡if Éõa¤âš ɤâahr« f‰ã¡f¥gl nt©oa
K‹òjh‹ fÈahz« brŒa nt©L«. ïšyhÉ£lhš kj¤â‰F
mtáaÄšiy v‹gnj ekJ mã¥ãuha«. Mdhš gh®¥gd®fŸ
Énuhj«, ght«, euf« r«gÉ¡F« v‹»‹w ó¢rh©ofŸ bfhšy¥
mªj¡ fÄ£o K‹ rh£áa« bfhL¤jâš mnef® j§fŸ r_f¥
g£LÉ£lh®fŸ. Mjyhš ïªj¡ fÄ£o m¿¡ifÆš kj¢ r«gªjkhd
bg©fŸ g¡FtkhŒÉ£lhš gÇR¤jkhŒ ïU¡f Koahbj‹W«,
î¥gªjK« f£L¥ghL« xÊ¡f¥g£oU¥gJ bgU¤j mDTykhF«.
mt®fS¡F¡ fyÉ cz®¢á áW taânyna V‰g£L ÉL»‹w
g¡Ftkhdã‹ fÈahz« brŒtjhÆUªjhš bg© Éõa¤âš
bj‹W« mt®fis¡ fhtš fh¡f nt©oa bghW¥ò j§fŸ jiyÆš
ahU« mtru¥g£L¡ bfh©L fÈahz« brŒJÉl kh£lh®fŸ.
ÉGªJ ÉLbk‹W« VjhtJ á¿jsthtJ ng® bf£LÉ£lhš ãwF
brsfÇa¥go v⮥gh®¥gh®fŸ. bg©fS« jhuhskhŒ go¡fî«,
mj‹ thœ¡if fZlkh»ÉLbk‹W« brhšÈÆU¥gjhš mt®
cyf¤ij¤ bjǪJ bfhŸsî« rªj®¥gnk‰gL«. ãwF jf¥g‹
fË‹ Fiwfis¤ âU¥â brŒa nt©o fÈahzkhfhj bg©fis
brh‹d òUõid¤jh‹ f£o¡ bfhŸs nt©Lbk‹»‹w
18 taJ¡F K‹ ahuhtJ Todhš Tod M©fS¡F¤ j©lid
î¥gªjKÄU¡fhJ. jd¡F« òUõid¤ nj®ªbjL¡f¤j¡f
Éâ¥gj‰fhf ï«khâÇ Éâ¤âU¡»‹wjhf eh« fUJ»‹nwh«.
nah¡»aij c©lhŒ ÉL«. ãwF ehŸ nghf¥ nghf Ra«tuK« fhjš
Mdhš ï«khâÇ elto¡if¡F¡ f£L¥g£l bg©fS¡F¤
kzK« V‰gl ïlnk‰g£LÉL«. vdnt 14 taJ¡F nk‰g£L¤jh‹
j©lid x‹WÄšiy. jÉuî«, bg©fŸ ÛJ ntW v›Éj mgthj
fÈahz« brŒa¥gl nt©Lbk‹W brŒj m¿¡ifia¥ bg©fŸ
K« V‰glhkÈU¡fî« ïªj Éâ cgnahf¥glyhbk‹W fUâ
Éõa¤âš ftiyíŸst®fS«, Ó®âU¤j¤âš ftiyíŸst®
ÆU¡f¡ TLbk‹W« Ãid¡»‹nwh«. jÉu 14-š fÈahz« brŒJ
fS« tunt‰gh®fŸ v‹nw v©Q»‹nwh«. jÉuî«, ïªj xU
bfh©L 15 taJ tiuÆš mjhtJ xU tUl« tiu fh¤âU¡f
Éõa¤âš kj î¥gªj« Ú§»dhš k‰w Éõa§fËY« kÅj
Koíkh? v‹W«, V‹ fÈahz taijna 15- Mf Ô®khŤâU¡f¡
r_f¤â‹ ïa‰if¡F« m¿É‰F« Énuhjkhd fhÇa§fËYKŸs
Tlhbj‹W« áy® nf£fyh«. Vnfhã¤j mã¥ãuhakhf ïªj
kj î¥gªj§fŸ Éyfî« r‰W mDTykhÆU¡Fkhjyhš mªj
m¿¡if ïU¡f nt©L bk‹gij c¤njá¤J xU f£áah® ïâš
msî¡F eh« ïij x¥ò¡ bfhŸs nt©oat®fshÆU¡»‹nwh«.
xU tUl« É£L bfhL¤âU¡»‹wh®fŸ v‹gjhf¡ fUJ»‹nwh«.
cl‹f£il VW« ÉõaK« Ú¡f¥g£lnghJ, mJ kj¡f£L¥
mjhtJ fÈahz taij ãuÉilahtj‰F K‹dhfnt fÈahz«
gh£o‰F Énuhjbk‹Wjh‹ brhšÈ¡ bfhŸs¥g£ljhdhY«
brŒa¤j¡fjhŒ ïU¡F«go brŒa bk#hÇ£ofŸ ÉU«ãÆU¥
ijÇakhŒ r£l« brŒj ãwF K‹ òUõDl‹ f£ilÆš it¤J
gjhf¤ bjÇatU»‹wJ. m«khâÇ brŒJÉL« g£r¤âš nr®¡if
vÇ¡f¥gl nt©oa bg©fŸ ï¥nghJ òUõ‹ ïwªjãwF kWkz«
taJ ï‹D« FiwªjhY§ Fiwí«. Mdhš j§fŸ K¡»a
brŒJ bfhŸs mUfijíilat®fshf¢ brŒJ bfh©L«
bfhŸif¡F ÉnuhjÄšyhkš xU Vnfhã¤j m¿¡if mD¥g
thG»‹wh®fŸ. mJnghynt ï¥bghGJ ïªj msî¡F¢ r£l«
ïl§»il¤jhš jÅ¡F¿¥bgGj nt©oa mtáa« nt©oa
brŒJÉ£lhš ehis¡F c©ikÆnyna 18 taJ tiuÆš Tl
âšiy v‹gij c¤njá¤nj bk#hÇ£oahU« ïj‰F¢ r«kâ¤âU¡
fÈahz¤â‰F fh¤âU¡F« Ãiyik jhuhskhŒ V‰gL«. m‹¿í«
»‹wh®fŸ nghš fhz¥gL»‹wJ. mjhtJ ek¡F K¡»akhdJ
bg©fŸ gy® j§fS¡F fÈahznk nt©lh« v‹WTl brhšÈ¡
fÈahz tanj bahÊa nr®¡if tajšy. VbdÅš 8 taâY« 10
bfh©L bg© ãuk¢rhÇfS«, klhâgâfS«, rªÃaháfS«,
taâY« fÈahz« brŒJ bfhŸs mDkâ¤J É£L xUtU¡
RthÄfS« Mfî« Toa Ãiyik V‰g£lhY« V‰glyh«.
bfhUt® nru¡ TlhJ v‹W r£l« brŒJ xUtiubahUt® nruhkš
Mifahš ï¥nghJ Ó®âU¤j¡fhu®fŸ brŒa nt©oa ntiy v‹d
fhtš gh®¤J¡ bfh©oU¥gJ R¤j¥ ig¤âa¡fhu¤jd« v‹gJ«,
bt‹whš m¿¡ifia¥ g‰¿ Fznjhõ« ngrhkš m›t¿¡if

Fo muR - 1929 ( 2 ) 46 47 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

m¥gona ïªâah r£lrigÆš ÃiwntW«go brŒa nt©oanj mDTy nk‰gLkhjyhš M§fh§FŸs k¡fis¤ jaî brŒJ
K¡»a flikahF«. bghJ¡ T£l« T£o Éõa§fis És¡» m¿¡ifia MjÇ¥
gjhf¤ Ô®khd§fis¢ brŒjD¥ò«goahf kWgoí« nt©o¡
ï›t¿¡if r®¡fh® KiwÆš btËahtj‰F K‹ng gh®¥
bfhŸS»‹nwh«.
gd®fŸ ï›t¿¡if¡F ÉnuhjkhŒ kj¤â‹ nguhY«, tUzháuk
jUk¤â‹ nguhY« v⮥ãurhu« brŒa Mu«ã¤J É£lh®fŸ. Fo muR - jiya§f« - 21.07.1929
rhjhuzkhf ïªj m¿¡ifÆ‹ fU¤J btËahd ïªj 20, 25
ehŸfS¡FŸshf jÄœ eh£oY«, Mªâu eh£oY« âd« x‹W
ïu©L ïl§fËš T£l« nghl¥g£ljhf V‰ghL brŒJ m›t¿¡
ifia¢ r®¡fh® x¥ò¡ bfhŸs¥glhbj‹W«, r£lrig ãuâÃâfŸ
X£L bfhL¡f¥glhJ v‹W« Ô®khd§fŸ brŒjjhf ng® brŒJ
Ô®khd§fis¥ g¤âÇiffS¡F mD¥ã tU»‹wh®fŸ.
ekJ eh£L¥ gh®¥gd®fŸ x›bthU Ó®âU¤j¤â‹ nghJ«
ï¥gona T¢rš nghLtJ tH¡fkhdjhš eh« ït‰¿‰F¥ ga¥
glhkš bjÇa¥g£l x›bthU ïl¤âY« v⮡ T£l§fŸ ngh£L
m¿¡ifia MjǤJ Ô®khd§fŸ brŒJ Ô®khd§fis r®¡fhU¡
F« r£lrig m§f¤âd®fS¡F« jftš bfhL¡f nt©oaJ Äfî«
mtáakhF«.
njtÞjhd r£l¤â‹ nghJ« ïªj¥ gh®¥gd®fŸ ï«khâÇ
jh‹ T¢rš ngh£lh®fŸ. MdhY« r£l« Ãiwnt¿ É£lJ. Mdhš,
mªj¢ r£l¤âdhš ahU¡F« xUÉj gyD« ïJtiu V‰g£ljhf
brhštj‰»šyhkÈU¡»‹wJ. åzhf fÄ£ofS« c¤ânahf§fS«
V‰g£lJjh‹ Ûâna xÊa k‰wgo åzhŒ brythF« gz« xU fhR
Tl Ûâahtj‰F ïšyhkY«, ntW ešy tÊÆš bryÉLtj‰F
ïšyhkY« ïU¥gJl‹ K‹ rh¥ã£lt®fŸ, rh¥ã£L¡ bfh©L«,
K‹ nfhÆÈ‹nguhš ïÊîgL¤j¥g£lt®fS«, jhœªj rhâ M¡f¥
g£lt®fS« mnj ÃiyÆš jh‹ ïUªJ tU»‹wh®fŸ. X£L
_yK« r£lrig _yK« îthf« brŒí« murh§f« ekJ
Ãiy¡F¢ á¿JTl bghU¤jk‰wbj‹nw brhšy nt©o ïU¡»‹
wJ. ïJrka« ek¡F fkhš gh£rhîilaJ ngh‹w xU åu vnj¢ir
murh§fnk nt©o ïU¡»‹wJ. VbdÅš, nkš gjÉÆY«
K‹ÅiyÆY« Fiwt‰w j‹ikÆY« ïU¡»‹wt®fns mnef
khŒ X£l®fshfî« ãuâÃâfshfî« ïU¡»‹wh®fŸ. ït®fis
Mjhukhf¡ bfh©nl murh£á X£bl‹D« jªâu¤jhY« ãuâÃâ¤
Jt« v‹D« Nœ¢áahY« murhs¥g£L tU»‹wJ. ïªÃiyÆ
YŸs uh{aghu¤âš fZl¥gL»‹w X£LÇik ïšyhj k¡fS¡F
e‹ik »il¥gbj‹whš á¿J« vâ®gh®¡f¡ Toajšy v‹whY«,
xU bgÇa M‰iw¡ fl¥gJ ngh‹w ïªj m¿¡ifia xUthW
r£lkh¡»¡ bfh©lhš ã‹dhš ntiy brŒgt®fS¡F¢ r‰W

Fo muR - 1929 ( 2 ) 48 49 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


br‹id MââuhÉl®
RakÇahij kfhehL
rnfhju®fns!
MââuhÉl r_f¤â‹ nguhš RakÇahij kfhehL T£l¥
g£oU¥gij¡ f©L eh‹ ÄFâí« k»œ¢á mil»‹nw‹. áy®
RakÇahij v‹»‹w bga® j§fS¡F¥ ão¡fÉšiy v‹W«,
Mdhš mj‹ bfhŸiffŸ všyh« rÇba‹W« Ä¡f mtáakhd
bj‹W« brhšY»‹wh®fŸ. mj‰F¡ fhuz« v‹dbt‹whš mªj
bgaÇÈUªJ j§fS¡F¢ RakÇahij ïšiy v‹W m®¤j«
V‰gL»‹wjh«. ïj‰F eh‹ brh‹d gâš v‹d bt‹whš ek¡F¢
RakÇahij ïU¡»‹wjh ïšiyah? v‹gJ ntW Éõa« v‹W«
RakÇahij r§f« v‹W bgaÇLtjhnyna mâš nr®ªjt®fŸ
RakÇahij m‰wt®fŸ v‹»‹w mU¤jkhfhbj‹W« m¥goahdhš
ï¥nghJ gy® r‹kh®¡f r§f« v‹gjhf gy r§f§fŸ V‰gL¤J
»‹wh®fns m¢r§f§fËš m§f¤âd®fshÆU¥gt®fS¡F¢
r‹kh®¡fÄšiy ba‹gJ bghUsh? v‹W«, m¢r§f« V‰gL¤Jgt®
fŸ J‹kh®¡f®fsh? v‹W«jh‹ gâš nf£nl‹. jÉu c©ik
Ænyna ek¡F¢ RakÇahij cz®¢á ïU¡»‹wjh v‹gijí« r‰W
nahá¤J¥ ghU§fŸ. KjyhtJ c§fis¥ g‰¿na ngR»‹nw‹.
Ú§fŸ r_f¤âš kÅj®fshš Ñœ k¡fshŒ fUj¥g£L
Ô©l¤jfhjt®fshŒ xJ¡f¥g£oU¡»Ö®fŸ. c§fS¡F¡ nfhÆÈš
ãuntá¡f cÇikÆšiy.
mnef bjU¡fËš el¡fî« cÇik ïšiy. mnef Fs§fËš
F£ilfËš VÇ, MW, thŒ¡fhš, go¤JiwfËš j©Ù®
bkhŸsnth Fo¡fnth cÇik ïšiy. áy gŸËÆš nr®ªJ go¡f
cÇik ïšiy. á‰áy ïl§fËš Ú§fŸ kÅj®fË‹ »£l tunth,
mt®fË‹ f©fËš bj‹glnth Tlhjt®fshÆU¡»‹Ö®fŸ.
ïit KjÈa bfhLikfis kÅj®fË‹ ifgy¤jhš v‹W kh¤âu«
mšyhkš, flîŸ, kj«, r£l«, gH¡f«, tH¡f« v‹gitfË‹
nguhš mDgɤJ tU»‹Ö®fŸ. ïªÃiyÆš cŸs Ú§fŸ
Fo muR - 1929 ( 2 ) 50
RakÇahijíl‹ thG« r_f« v‹W brhšÈ¡ bfhŸs¡
Toat®fsh v‹W nf£»‹nw‹. c§fŸ Ãiy ï¥go v‹whš v§fŸ
Ãiyia¢ r‰W nahá¤J¥ ghU§fŸ.
kÅj r_f¤âš eh§fS« ïÊk¡fshf mjhtJ ãwÉ
moikahfî« k‰bwhUtD¡F¤ jhá kfdhfî« ïU¡f¤j¡fjhd
“N¤âu®” v‹D« bgauhš miH¡f¥g£L c§fis¥ nghynt
eh§fS« k‰bwhU T£l¤jhU¡F¤ Ô©l¥glhjt®fshfî«, áy
bghJ ïl§fS¡F¥ nghf¡ Tlhjt®fshfî«, áy¥ go¤JiwfËš
j©Ù® bkhŸs¡Tlhjt®fshfî«, áy gŸË¡ Tl§fËš go¡f¡
Tlhjt®fshfî«, bghJ¡ nfhÆÈY« áy ïl§fS¡F nghf¡
Tlhjt®fshfî«, bghJ X£lš KjÈaitfËY« cŸns nghŒ
rh¥ãl Koahjt®fshfî«, fUj¥g£L« mEgt¤âš m›ÉÊî
fisí«, bfhLikfisí«, mDgɤJ« tU»‹nwh«. Ú§fŸ
Ô©lhjt®fŸ, jhœªj #hâah®, fil¡Fy¤jh® v‹W brhšy¥g£
lhY« c§fS¡F xU jf¥g‹ c©L v‹W brhšÈ¡ bfhŸs cÇik
c©L. eh§fŸ c§fisÉl r‰W ca®ªjt®fŸ v‹W brhšÈ¡
bfhŸsyhnk jÉu, eh§fŸ V‰W¡ bfh©oU¡»‹w kj¥ ãufhu«
v§fS¡F V‰g£oU¡F« Fy j®k§fS¡F v§fS¡F¤ jf¥g‹
ïU¡f ÃahaÄšyhkš jh‹ ïU¡»‹wJ. Mdhš á‰áy ïl§fËš
ïJ mKÈÈšiy v‹W brhšyyhnkbahÊa bfhŸifÆY« kj
r£l Mjhu¤âY« ïšiy v‹W brhšÈÉl KoahJ. kiyahs¤âš
ca®ªj rhâ¡fhu®fŸ v‹gt®fS¡F ï‹dK« k‰bwhU tF¥gh®
ca®ªjh® v‹gtÇ‹ jhá kfdhŒ, it¥gh£o kfdhŒ ïU¥gJjh‹
milahskhf ïUªJ tU»‹wJ. Mfnt v§fŸ r_fkhdJ
RakÇahij cŸs r_f« v‹W brhšÈ¡ bfhŸs Koíkh v‹W
nf£»‹wd®.
jÉu, ï‹iwa âd« eh« všnyhU« v¥go r_f¤ JiwÆš
ïÊîgL¤j¥g£L fZl¥g£L¡ bfh©oU¡»‹nwhnkh, mj‰F ne®
ÉnuhjkhŒ ekJ eh£oš k‰bwhU tF¥ò r_f¤ JiwÆš jh§fŸ Ä¡f
ca®ªj #hâ v‹W brhšÈ¡ bfh©L nk‹ikahf¢ rªnjhõ¤Jl‹
nehfhkš thœªJ bfh©oU¡»‹wh®fŸ. m‹¿í«, eh« v¥go
ï«khâÇahd T£l§fŸ T£o e«ÛJ Rk¤j¥g£l ïÊití«
bfhLikiaí« Ú¡»¡ bfhŸs ï«khâÇ kfhehLfshš Ka‰á brŒJ
tU»‹nwhnkh mj‰F ne® ÉnuhjkhŒ k‰bwhU tF¥gh® ïªj
Ãiyikia v¥nghJ« Ãiy¤J ïU¡F«go brŒa t®zháuk
kfhehL, ãuhkz j®k kfhehL, MÇa j®k kfhehL KjÈa
kfhehLfË‹ nguhš gykhd Ka‰áfŸ brŒJ tU»‹wh®fŸ.
mnjhL kh¤âukšyhkš e«ÛJ kdj¿ªj bghŒ¡T‰Wfis
51 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
f‰ã¤J«, mgh©lkhd gÊfis¢ Rk¤âí«, ghkuk¡fËl« Éõk¥
ãurhu« brŒJ tU»‹wh®fŸ. e«kt®fËnyna áyiu¡ TÈahf
mk®¤â v⮥ãurhuKŠ brŒJ tU»‹wh®fŸ. ïitfis bašyh«
eh« á¿J« y£áa« brŒahkš ijÇakhfî« Élh Ka‰áahfî«
ïUªJ ntiy brŒjhšjh‹ ek¡FŸs bfhLikfS« ïÊîfS«
Ú§Fnk xÊa k‰wgo R«kh ïUªJ bfh©L eh« vL¤jj‰F všyh«
flîŸ braš mtd‹¿ XuQî« mirahJ v‹W nrh«ng¿ Phd«
ngá¡ bfh©oUªjhš xU fhÇaK« MfhJ v‹gij Phgf¤âš
ití§fŸ. cjhuzkhf “všyh« flîŸ gh®¤J¡ bfhŸSth®. ehkhf
VjhtJ brŒjhš flîŸ nfhã¤J¡ bfhŸth® ghg« tªJÉL«. euf«
r«gÉ¡F«” v‹W ngá¡ bfh©oU¡F« vªj rhJî«, j‹id xU
áW vW«ò fo¤jhY« clnd mªj vW«ig eR¡» É£L¤jh‹
tÈ¡fhf fZl¥gL»‹wh‹. mJ nghynt xU njŸ fo¤J É£lhš
clnd mij¡ bfh‹W É£L¤jh‹ ãwF mH Mu«ã¡»‹wh‹. fo¤j
njŸ bfhšy¥glÉšiyahdhš fog£ltD¡F tÈ mâfkhf¡
fhz¥gL»‹wJ. vdnt mitfS¡F¡ fZl« V‰gL«nghJ
vtD« flîŸ ÛJ ghu¤ij¥ ngh£LÉ£L R«kh ïU¥gjhf eh«
f©lnj ïšiy. k‰bwhUt‹ fZl¤â‰F« j‹dhš Koahj fhÇa¤
â‰F« k‰wt®fis Vkh‰Wtj‰F« jh‹ xUt‹ flîis ïG¡
»‹whnd jÉu fhÇa¤âš flîS¡fhf vtD« É£L¡ bfhL¥gnj
ïšiy. ekJ RakÇahij ïa¡f nk‰g£L 2, 3 tUl§fnsahdhY«
mJ ekJ eh£oš xUÉj cz®¢áia c©lh¡» ïU¡»‹wJ. mnef
Éõa§fËš fLikahd v⮥òfŸ kiwªJÉ£ld. rhÄiaí«
rh¤âu¤ijí« bjh£lj‰ bfšyh« K£L¡f£ilahf¡ bfh©L tªJ
ngh£L¡ bfh©oUªjt®fŸ ï¥nghJ mij xUÉj¤âš kiw¤J¡
bfh©L gH¡f« tH¡f« v‹W brhšy Mu«ã¤J É£lh®fŸ. rhÄ,
kj«, rh¤âu« v‹»‹w K£L¡f£ilfis ï‹dK« ijÇakhf
cil¤bj¿a¤ JªJ É£nlhnkahdhš gH¡f tH¡f K£L¡
f£ilfis gŠrhŒ gw¡f¢ brŒJÉlyh«.
ï«khâÇ gH¡f tH¡f« V‰gLtj‰F MjhukhŒ ïUªjitfŸ
rhÄí« kjKnkahF«. Mifahš Ú§fŸ brŒa nt©oa Kjš
ntiy v‹d bt‹whš c§fŸ K‹nd‰w Éõa¤âš r‰whtJ rhÄ,
kj«, rka«, g£l«, rh¤âu« M»a ó¢rh©ofS¡F¢ r‰W« ga¥gl¡
TlhJ. rhÄí« kjK« bghŒ v‹W brh‹dhšjh‹ rk¤Jt«
»il¡F« v‹gjhf¤ njh‹¿dhš ijÇakhf rhÄí« kjK« bghŒ,
eh§fŸ mij x¥ò¡ bfh©L Ñœ#hâahf ïU¡f¢ r«kâ¡fkh£nlh«
v‹W brhšY§fŸ. c©ikahd rhÄí« kjKkhÆUªjhš Ú§fS«
ehD« brhštj‰F¥ gaªJ bfh©L XoÉlhJ. xU rka« m¥go
Xo¥nghF« rhÄahY« rka¤jhY« ek¡F xU fhÇaKnk
Fo muR - 1929 ( 2 ) 52
M»ÉlhJ. ek¡F¡ flîŸ ngÇY« rka¤â‹ ngÇY« Énuhjnkh
ngh£onah á¿J« »ilahJ. Mdhš vªj¡ flîŸ nguhY« vªj
rka¤â‹ nguhY« Ú§fS« ehD« Ô©lhjt®fshfî«, fhz¥
glhjt®fshfî«, jhá k¡fshfî« brhšy¥gL»‹nwhnkh, mªj¢
rka¤ijí« flîisí« xʤjhf nt©L« v‹»‹nwh«. mjdhš
eufnk »il¥gjhdhY« ï¥nghnj rhtjhdhY« m¡fiuÆšiy
v‹W brhšY»‹nwnd mšyhkš k‰wgo nfhÆšfËYŸs
flîŸfis vL¤bj¿ªJ É£L mªj Þjhd¤âš eh‹ ïUªJ
bfhŸsyh« v‹»‹w v©zkšy.
nfhÉÈš cŸs rhÄfS¡F fLfsî RakÇahij Tl »il
ahJ v‹gJ vd¡F¤ bjÇí«. mJ ïuî« gfY« ó£o¡ »l¡»‹wJ.
órhÇ nrhWngh£lhš jh‹ c©L. ïšyhÉ£lhš g£oÅjh‹.
<nuhL rhÄfŸ 2 khj« g£oÅ»lªjJfŸ. ah® v‹d
brŒjhY« V‹ v‹W Tl nf£fhkš thia _o¡ bfh©L jh‹ ïU¡f
nt©L«. ïªj ÃiyÆš cŸs rhÄ¥g£l« vd¡F« nt©lh«
ï‹D« e«Kila vâÇfS¡F« nt©lh« v‹Wjh‹ brhšYnt‹.
Mifahš ï«khâÇ flîŸ ó¢rh©ofS¡F ga¥glhÔ®fŸ.
jÉu, ïªj kfheh£oš xU Ô®khd« bfh©Ltu¥ nghtjhf¡
F¿¥ã£L v‹Ål« bfhL¤J mj‹ ÛJ ngR«go jiyt®
f£lisÆ£L ïU¡»‹wh® mjhtJ :-
“Mwiu¡ nfho k¡fsl§»a v§fSila bgU« r_fkhdJ
ïªJ kj¤âš nr®¡f¥g£oU¥gj‹ ÃĤj« Ô©l¥glhjt®fsh
ÆU¥gjhY« m«kj¤âš rk¤Jt cÇik ïšyhâU¥gjhY« ïÅ,
mL¤J tU»‹w br‹rÞ fz¡»š v§fis ‘ïªJ¡fŸ’ v‹W
gâahkÈU¡F«go¡F« r®¡fhÇY« v§fis ïªJ¡fŸ v‹»‹w
gjÉÆÈUªJ Ú¡»ÉL«go¡F« brŒí«go r®¡fhiuí« rig
m§f¤âd®fisí« ï«kfhehL nt©o¡ bfhŸS»‹wJ” v‹w
Ô®khdkhF«. ï¤ Ô®khd¤ij eh‹ MjÇ¡»nw‹. eh‹ mnef
jlitfËš ïij¥ g‰¿ vGâí« ngáí« ïU¡»‹nw‹. rÛg¤âš
Tl vªj rka¤âš vªj¡ T£l¤âš k¡fS¡F rk¤Jt« mË¡f¥
gL»‹wnjh, mªj¡ T£l¤âš rk¤JtkË¡f¡ Tlhj k¡fis
bfh©L nghŒ nr®¡f Ka‰á brŒa¥ ngh»‹nw‹ v‹W vGâÆUª
nj‹. rk¤Jt« nt©Lbk‹»‹w kÅjD¡F¢ rk¤Jt« cŸs kj«
všyh« r«kjkhF«. rk¤JtÄšyhj kj« všyh« Mzt kjkhF«.
Mjyhš ïªj¡ bfhLikahd ïªJ kj¤âÈUªJ ãǪJ
bfhŸS»wt®fis eh‹ ÄFâí« ghuh£L»‹nw‹. KjyhtJ, ïªJ
kj« v‹gjhfnt xU jÅ kj« ïšynt ïšiy. áyÇ‹ Raey¤
â‰F« tƉW¥ ãiH¥ò¡Fkhd MjhuÄšyhkš nghÈahŒ
53 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
thasÉš brhšÈ¡ bfhŸs¥gLtnj jÉu kj«, rka« v‹»‹w e«Äl« gÈ¡fhJ v‹W brhšY»‹nwh«. ïjdhš eh§fŸ
Kiw¥go ïªJkj« v‹gjhf xU kj« ïšiy. ïij btËÆš njr¤Jnuh»ahtjhdhš Fõhyhf¢ r«kâ¡»‹nwh«.
vL¤J¢ brh‹dhš e«ik kj¤JntÎ njr¤Jnuh» ehÞâf‹ v‹W
ï¥nghJ ekJ eh£oš v§F gh®¤jhY« #d§fŸ tutu ïªJ
T¥ãl¢ brŒa TÈ bfhL¤J ãurhu« brŒÉ¡»‹wh®fŸ. e«ik¡
kj« v‹gijí«, ïªJ r_f« v‹gijí« É£L¥ ãǪJ nghfnt
bfh‹WÉLtjhŒ¥ gaKW¤â¡ foj« vGJ»‹wh®fŸ. m¥go
JÂî bfh©LtU»‹wh®fŸ.
mt®fŸ brŒtânyh, bfh‹WÉLtânyh mâra« x‹W« ïšiy.
ïJ xU T£l¤jhÇ‹ gu«giu¤ bjhÊnyahF«. ï«khâÇ rÛg¤âš âUth§TÇš Toa <Ht rKjha kfheh£oš âU
btFngiu¡ bfh‹W« ïU¡»‹wh®fŸ. ïjdhš ek¡F x‹W« khsÉah ïªJ kj¥ bgUikia¥ g‰¿ ngR«nghJ m¢rKjha¤jh®
KG»¥ nghŒÉlhJ. eh‹ br¤J¥nghtjhš mt®fSila Mâ ïªJ kj« nt©lh« mJ bjhiya£L« v‹W xnu mã¥ãuhakhf¢
nrõD¡F Tl¥ ghu« Fiwa¥ nghtâšiy. eh« kd¥ó®tkhf brhšÈÉ£lh®fŸ. m«kfh r§f¡ fhÇajÇá âU.nfhɪj‹ ã.V.
njr¤âDilaî« všyh r_f¤âDilaî« e‹ikia c¤njá¤nj ã.vš., khÍ Íšyh #£{ ïnjh ï§nf c£fhªâU¡»wh® ghU§fŸ
ï›Éa¡f« njh‰¿íŸnshkhifahš mj‰fhf - cÆ® Él neU mtiu eh‹ f©lîl‹ M¢rÇa¥g£L, jh§fŸ v§F tªÔ®fŸ v‹W
tij kd¥ó®tkhf tunt‰»‹nw‹. ï‹D« v‹id¥ nghy nf£lJ« mt® ehD« Ô©l¥glhjt‹ jhnd Mjyhš ïªj¡
mnef® ï›Éa¡f¤â‰F cÆ®Él¡ fh¤âU¡»‹wh®fŸ v‹nw T£l¤â‰F tªnj‹. v‹idí« MââuhÉlÇš nr®¤J¡
e«ò»nw‹. mª e«ã¡if ïšyhÉ£lhš eh‹ ï›tsî ÔÉukhf bfhŸS§fŸ v‹W brh‹dh®. vd¡F mJ¡nf£lJ« f©fËš
ïU¡f kh£nl‹. f©Ù® tªJÉ£lJ. mt® KÅÓ¥ghf ïUªJ Íšyh #£#h»
ehzaK« gÇR¤jK« cŸs Íšyh #£#& v‹W ng® bg‰W bg‹õ‹
RakÇahij ïa¡f« #d§fS¡F¢ brŒj bfLâ v‹d v‹W
th§»dt®. ï¥nghJ mtU« mnef bjU¡fËš el¡f KoahJ.
ahuhtJ brhšy Koíkh? kÅjid kÅj‹ ïÊîgL¤JtJ« ca®î
ãwF nfhÆiy¥ g‰¿ nf£fnt nt©oaâšiy. vdnt ï›tsî
jhœî f‰ã¥gJ« xÊa nt©Lbk‹gJ ehÞâfK« njr¤
bfhLikíŸs xU f£L¥gh£oÈUªJ Éy»¡ bfhŸs Ú§fŸ
JnuhfKkhdhš, mªj MÞÔfK« njrK« vj‰fhf cyf¤âš ïU¡f
Mir¥gLtJ Äfî« ÃahaK« mtáaKkhF«. Mdhš
nt©L«. rhâ ɤâahr« ïšyhj mªÃa M£áÆš eh« ïU¡F«
ÉlhKa‰áahŒ ntiy brŒa nt©L«. ïilÉ£lhš nkhr«
nghnj ekJ rk¤Jt¤â‰F ÉnuhjkhŒ e«Äš xU T£l« tUzh
nghŒÉL«.
áuk ãurhu« brŒJ ekJ rk¤Jt¤ij¡ bfL¡F« nghJ rhâ
ɤâahr« cŸst®fË‹ M£á tªJÉ£lhš e« fâ v‹dhtJ? F¿¥ò : 13.07.1929 M« ehŸ br‹id ne¥ãa® gh®¡»š (âšiy
“gRit t©oÆš f£odhš ght«; N¤âuidí« gŠrkidí« td¤âš) eilbg‰w br‹id Mâ âuhÉl kfh #d§fË‹ RakÇahij
t©oÆš f£o X£L” v‹W mšyth c¤juî nghLth®fŸ. ï›Éj kheh£oš brh‰bghÊî.
c¤juî ï¥nghJ g‹¿, ehŒ, fGij, kyt©o nghF« åâÆš
Fo muR - brh‰bghÊî - 21.07.1929
el¡f¡TlhJ v‹gj‰F«, gŸË¡Tl¤âš go¡f¡ TlhJ v‹gj‰F«,
»z‰¿š j©Ù® bkhŸs¡TlhJ v‹gj‰F«, rhÄia¡ f©L
F«ãl¡ TlhJ v‹gj‰F« fhÈš ÉGªJ F«ã£lhšjh‹, fhiy¡
fGÉ j©Ùiu¡ Fo¤jhšjh‹ nkh£r« v‹gj‰F« k‰W«
ïJngh‹W ï¥nghJ ïU¥gitfS¡F« r‰W« fodkhdbj‹W
eh‹ Ãid¡fÉšiy. k‰wgo njrhãkhÅfŸ v‹gt®fS¡F
btŸis¡fhu®fŸ M£á e« eh£ilÉ£L ehis¡F¥ nghŒÉl£L«
v‹whY« vd¡F ï‹nw nghŒÉLtJ r«kj«jh‹. Mdhš mj‰F¥
ãwF v§fŸ fâ v‹d v§fis v‹d brŒa¥ngh»‹Ö®fŸ! v¥go
el¤Jå®fŸ v‹gâšjh‹ ek¡F« njr g¡j®fS¡F« ïU¡F«
mã¥ãuha ngjnkbahÊa nt¿šiy. “KjÈš mt®fŸ btËÆš
nghf£L« ãwF gh®¤J¡ bfhŸSnth«” v‹whš mªj¡ fhÇa« ïÅ

Fo muR - 1929 ( 2 ) 54 55 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

 br‹id fh§»uÞ fÄ£o nfhÉš ãuntr«
ïªj tUõ« jÄœehL fh§»uÞ fÄ£o T£l§fŸ TLÄl§ t§fhs¤ij¢ nr®ªj FšdhfhË nfhÉY¡FŸ Ô©lhjh®
fËbyšyh« jfuhW ïšyhkš eilbgWtjhf¡ fhzÉšiy. ntjh vd¥gLnth® bršy nt©Lbk‹W r¤âah¡»uf« brŒJ tªjJ«,
u©a kfheh£L¤ jiyt® nj®jš Nœ¢áfŸ jÄœehL g¤âÇifÆš mjdhš áy® ifâahdJ« br‹w thu¥ g¤âÇifÆš bjǪâU¡
ïUªJ bjǪâU¡fyh«. fyh«. ï¥nghJ ïªJ¡fŸ v‹gt®fŸ všnyhU« Ô©lhjh®
vd¥gLnth® cŸgl jhuhskhŒ nfhÆY¡FŸ br‹W rhÄ jÇrd«
br‹id fh§»uÞ fÄ£o T£l« br‹id kî©£nuh£
brŒayh« v‹gjhf nkš #hâah® v‹gt®fŸ x¥ò¡ bfh©L uhÍ
kfh#d rig k©lg¤âš âU. ÓÅthrŒa§fh® fhÈfis¡ bfh©L
V‰g£L ifâah¡f¥g£lt®fisí« ÉLjiy brŒJÉ£lh®fŸ.
nghŒ it¤J¡ bfh©L T£l§T£oÆU¥gjhŒ¤ bjÇ»‹wJ. m¥go
ïUªJ« mŒa§fhU¡F Énuhjkhd T£lnk bk#hÇ£oahf tªJ Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 21.07.1929
ToÉ£lh®fŸ. âU.r¤âa_®¤â m¡»uhrd« t»¤J, ek¡F nt©oa
t®fŸ nghf, k‰wt®fŸ X£L¢ brŒahkÈU¡F«goahf jªâukhŒ
ï¤jidahª njâ¡Fnkš m§f¤âduhdt®fŸ jÉu k‰wt®fŸ
X£L¡ bfhL¡f¡ TlhJ v‹W %ȧ bfhL¤JÉ£lhuh«. mj‹
ngÇš âU.r¤âa_®¤â, âU. »UZzrhÄ¥ ghty® v‹gtiu
VÉÉ£L¡ T£l¤â‰F tªâUªjt®fis f‹dh ã‹dh v‹W ita¢
brh‹dhuh«. T£l« ijÇakhŒ vj‰F« jahuhÆUªJ v⮡fnt
âU.mŒa§fhU« mtuJ jhr®fS«, TÈfS« vGªJ Xo¥nghŒ
É£lh®fsh«. ãwF k‰wt®fŸ ïUªJ nj®jiy el¤â ïU¡»‹
wh®fŸ. tH¡f«nghš mŒa§fh® T£l« jÄœehL fh§»uÞ fÄ£o
îthf rigah® v‹»‹w KiwÆš m¤nj®jiy bršYgo m‰wJ
v‹W brhšy¥ ngh»‹wh®fŸ v‹gJ cWâ. vdnt fh§»uÞ v‹gJ
âU. ÓÅthrŒa§fhU¡F« mt®fË‹ jhr®fS¡F« TÈfS¡F«
kh¤âu«jh‹ brhªjnka‹¿ k‰wgo bghJ #d§fS¡F mâš
x‹W« r«gªj« ïšiy v‹gj‰F ïÅí« v‹d rh£á nt©L«.
Fo muR - f£Liu - 21.07.1929

Fo muR - 1929 ( 2 ) 56 57 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


MââuhÉl® RakÇahij kfhehL
br‹id neãa® gh®¡»š (âšiy td¤âš) Mâ âuhÉl
RakÇahij kfhehL Toa Égu« k‰w g¡f¤âš btËahÆU¡
»‹wJ. mâš xU K¡»a¤ Ô®khd« Ãiwnt‰w¥g£lJ F¿¤J eh«
k»œ¢áail»‹nwh«. mjhtJ:-
“Mwiu¡ nfho k¡fŸ ml§»a v§fSila bgU«
r_fkhdJ ïªJ kj¤âš nr®¡f¥g£oU¥gj‹ ÃĤj«
Ô©l¥glhjt®fshÆU¥gjhY«, m«kj¤âš rk¤Jt cÇik
ïšyhâU¥gjhY« ïÅ mL¤J tU»‹w br‹rÞ fz¡»š
v§fis ïªJ¡fŸ v‹W gâahkÈU¡F«goí«, r®¡fh®
jÞjhnt#&fËY« v§fis ïªJ¡fŸ v‹»‹w gjÉÆÈUªJ
Ú¡»ÉL«go¡F« brŒí«go r®¡fhiuí«, r£lrig
m§f¤âd®fisí« ï«kfhehL nt©o¡ bfhŸS»‹wJ.”
v‹gjhf Ô®khŤâU¡»‹wJ. âUth§T® uh{a¤âY« Rkh®
3 tUl§fS¡F K‹ghf KJFs¤ö® v‹»‹w ïl¤âš Toa xU
vÞ.v‹.o.ã. nahf¤âš mjhtJ <Ht rKjha kfheh£oš ïij
mErǤJ xU Ô®khd« bfh©L tu¥g£lJ. mjhtJ “ïªJ kj¤âš
kÅj Rjªâu« ïšyhjjhš ï«kj¤ij É£L ntW kj¤â‰F
nghŒÉl nt©L«” v‹gjhF«.
ï¤Ô®khd« x‹W tu¥nghtjhf¤ bjǪJ áy »¿Þjt¥
ghâÇfS«, MÇa rkhÍfS«, ò¤jkj ãuKf®fS« m¡T£l¤â‰F
tªâUªJ j§fŸ j§fŸ kj¤â‹ bgUikia vL¤J¢ brh‹dh®fŸ.
âU. <.bt.uhkrhÄí«, m«kfheh£o‰F nghÆUªjh®. mªj
rka¤âš âU.uhkrhÄ m¤Ô®khd¤ij MjǤJ¥ ngáanghJ
ïJrka« ntW kj¤â‰F¥ nghf nt©oaâšiy v‹W«, ïÅí«
á¿J fhy« gh®¡fyh« v‹W«, m¥go kjkhWtjhÆUªjhš kfkâa
kj¤â‰F¥ nghtJ ešybj‹W«, VbdÅš, kj¤â‹ nguhš k¡fŸ
ï¥nghJ kfkâa kj¤ij¡ f©lhšjh‹ ga¥gL»‹wh®fŸ v‹W«,
mâš bg©fŸ Éõa« jÉu k‰w tÊfËš c©ikahd r®t
RjªâuK« ïU¡»‹wbj‹W«, ekJ eh£oYŸs »¿Þjt kj« tu
tu gh®¥gd kj« khâÇah» tU»‹wbj‹W«, mâY« #hâ ca®î
Fo muR - 1929 ( 2 ) 58
ghuh£l¥gL»‹wbj‹W«, MÇa rkh#« v‹gJ gh®¥gd kj¤â‹
ntW xU %gnk xÊa nt¿šiy v‹W«, bgs¤j bfhŸiffŸ
ï¥nghJŸs k‰wbašyh kj§fË‹ bfhŸiffisÉl nkyhdJ
v‹gâš á¿J« rªnjfÄšiy v‹W«, MdhY« gh®¥gd kj¤ij
ml¡» ekJ eh£o‰F c©ikahd ÉLjiy njo¡ bfhL¡f
nt©Lkhdhš ïJ rka« kfkâa kj¤jhš jh‹ Koí« v‹W«
ngádh®. ãwF mt® brh‹dgona. ï¥nghJ kj« khw nt©oa
âšiy v‹W Ô®khÅ¡f¥g£lJ. ï¥nghJ MââuhÉl kfheh£oY«
rÇahf mnjnghš ïšyhÉ£lhY«, ïªJ kj¤âÈUªJ Éy»¡
bfhŸStJ v‹W Ô®khÅ¡f¥g£oU¡»‹wJ. m¥goahdhš
ïÅnkš mt®fŸ v‹d bgauhš miH¡f¥gLtJ v‹W áy® nf£
fyh«. xU bgauhY« miH¡f nt©oaâšiy v‹W«, mtáakh
dhš ïªâa‹ v‹W miH¡fyh« v‹W« brhšYnth«. nkY«
r®¡fhÇš F¿¡f VjhtJ xU bga® nt©lhkh v‹whš mj‰fhf
ï¥nghJ ïªâahÉš cŸs 20 nfho ïªJ¡fŸ v‹gt®fis v¥go
muáaš KiwÆš kfkâaušyhjt®fŸ v‹W miH¡f¥gL»‹wnjh
mJnghš 61/2 nfho Ô©l¥glhj k¡fŸ v‹gt®fis ïªJ¡fsš
yhjt®fŸ v‹W miH¡fyh« v‹W brhšYnth«.
gh®¥gdušyhjt®fS«, kfkâaušyhjt®fS« ïU¡F«
nghJ ïªJ¡fsšyhjt®fŸ v‹W xU T£l« ïU¥gjhš x‹W«
KG»¥ nghŒÉlhbj‹W«, mjdhš v›Éj ïÊî« V‰g£L Élh
bj‹W« brhšYnth«. m¥go xU ïÊî V‰gLtjhÆUªjhY«
ïªJ¡fŸ v‹»‹w bgaiu it¤J¡ bfh©oU¥gj‹ _y« V‰g£o
U¡F« ïÊitÉl mâfkhd ïÊthŒ Élhbj‹gnj ekJ mã¥
ãuha«. ïªJ kj« v‹gjhf xU kjnk ïšyhj ÃiyÆš mj‹ ngÇš
k¡fŸ miH¡f¥gLtij Äfî« m¡»ukkhd brŒifahF«. m¥go
ïU¡f mj‹ nguhš kÅjÅ‹ cÇikfis kW¤J nfhÆš, Fs«,
bjU, gŸË¡Tl« KjÈaitfË‹ cÇikfis kW¥gJ všyht‰
iwí«Él m¡»ukK« mnah¡»a¤jdKkhF«.
rhjhuzkhf ïªJ kj« v‹gjhf xU kj« ïšiy v‹gij
g‰¿ ehnk jŤJ brhšYtjhfî«, mij¥ g‰¿a go¥ò á¿J«
ïšiy v‹W«, mJî« gh®¥gd®fŸ ÛJŸs Jntõ¤jhš
brhšYtjhí« áy® brhšY»‹wh®fŸ.
Mdhš ï¥nghJ ekJ eh£oš M§»y¤âY« jÄÊY«
tšyt® v‹W«, rka MuhŒ¢áÆš nj®ªjt® v‹W«, Ä¡f E©Âa
m¿îilatbu‹W« gšnyhuhš kâ¡f¥gL« ca®âUths® âUbeš
ntÈ fh.R¥ãukÂa ãŸis v«.V.v«.vš., mt®fŸ Rkh® 7, 8
tUl§fS¡F K‹ brªjÄœ¢bršÉ v‹D« ò¤jf¤âš vGâ
59 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ïU¥gij ï§F m¥gona vGJ»‹nwh«. ïªJ kj« v‹D« giHa nfh£il m§nf á¿J ï§nf á¿jhf
v›thW xG§FgL¤â K£L¡bfhL¤J gGJgh®¤jhY« ga‹glhJ.
“Kjš Kjš k¡fŸ cŸs¤nj gâ¡f nt©oaJ
jaî jh£r©ÂaÄ‹¿ bt£o¤jŸË xJ¡»É£L Mâ
ahbjÅš ïªJ kj« v‹w xU rka« c©ikÆš »ilahJ
mo¥gilfË‹ ÛJ ekJ j‰fhy mtáa¤â‰F« cgnahf¤â‰F«
v‹gJ« ïªJkj« v‹gJ ïªâa eh£oYŸs k¡fË‹ rka«
V‰wjhf¢ rhjhuzkhd òJ¡ f£ol« x‹W f£Ltnj c¤jk« v‹W
v‹W bfhŸs¥gL« áªJ eâ¡ fiuÆš cŸst®fis¡ F¿¡F«
njh‹W»‹wJ” v‹W vGâ ïU¡»‹wh®.
ϪJ v‹w ghuÓf brhšiy »nu¡f® “ïªJ” vd tH§f
mt®fis ã‹g‰¿ nkiy njr¤jh® ahtU« ïªeh£oYŸ ï‹D« mnef bgÇnah®fS«, MuhŒ¢áahs®fS«
shiu ïªJ¡fŸ vdî« ïªeh£il ïªâah vdî« tH§f ïnj mã¥ãuha« bfh©oU¡»‹wh®fŸ. ïªÃiyÆš FHªij
yhÆd®. ïªJ v‹w brhš ï¥bghUËš MÇa«, jÄœ vd kz¤ij¤ jL¡fî« k¡fŸ bjUÉš el¡fî«, rhÄfË‹ nguhš
g©ila ïU bkhÊ üšfËY« »ilahJ. nfhÆšfËš el¡F« ÉgrhǤjd¤ij¤ jL¡fî«, áW FHªij
fis¥ gL¡if miwÆš jŸStij xÊ¡fî« brŒa¥gL« Ka‰á
ïªeh£ony rka§fis¥ g‰¿ á¿J« m¿ahjt®fŸ
fis ï«khâÇ xU bghŒ kj« jL¥gij¥ gh®¤J¡ bfh©oU¡F«
j§fŸ kj¤ij ïªJkj« v‹W TWth®fŸ.... Inuh¥ãa«,
k¡fŸ vªj Éj¤âš khdK«, åuK«, nah¡»aK« cilat®fŸ
mbkÇ¡f«, M§»y« v‹w brh‰fŸ thÆyhf m‹ndhuJ
v‹W brhšÈ¡bfhŸs Koí«.
brh‰fS« ehfÇf§fS« F¿¡f¥gLtnj ašyhJ rka«
F¿¡f¥glhik nghy ïªJ v‹w brhšY« ïka« Kjš FkÇ vdnt, MââuhÉl k¡fŸ j§fis v¥go ïªJ¡fŸ
tiuÆYŸs k¡fË‹ ehfÇf¤ij¡ F¿¥gnja‹¿ rka¤ij¡ v‹»‹w gâ¥ãš gâa¡TlhJ v‹»‹wh®fnsh mJnghynt ehK«
F¿¥gj‹W. ï¡fU¤ij RthÄ ÉntfhdªjU« jkJ brhšy nt©oat®fsh ÆU¡»‹nwh«. VbdÅš ïªJ¡fŸ v‹»‹w
brh‰bghÊî gyt‰¿š R£oíŸsh®..... xU rka¤â‰F¥ bga® gâ¥ãš e«ik gâªJ bfhŸs eh« r«kâ¥gjdhš ek¡F Mââuh
mj‹ flîis it¤jhjš, jiyik MáÇaiu it¤jhjš, Él®fis Él ÑHhd Ãiyahd “N¤âu‹” v‹»‹w gjÉjh‹
mUŸ üiy it¤jjhš vGJtJ Kiw..... »¿¤JkjK« »il¡»‹wJ. mij Ú¡»¡ bfhŸs ïJtiu vªj Ó®âU¤j¡fhunuh,
kf«kâa kjK« j§fŸ jiytuJ bgaiu¤ jk¡F¥ bgauhf¡ r£lrig ãuâÃânah, ntW vªj r_f¤ jiytnuh ïJtiu
bfh©LŸsd. m›thnw ò¤j kjK« MUfjKkh«. Mdhš Ka‰á¤jjhf¤ bjÇaÉšiy. “MÞâf« ngh¢R” “flîŸ ngh¢R”
‘ïªJ’ v‹w brhšnyh rka¡fU¤J ahbjh‹iwí« “kj« ngh¢R” “rka« ngh¢R” “òuhz« ngh¢R” “fiy ngh¢R” v‹W
F¿¤âšiy.” T¥ghL ngh£L TÈbgw ekJ eh£oš MŸfŸ kȪJ »l¡»‹wnj
ašyhkš khd« ngh¢R, kÅj cÇik ngh¢R, ÄUf¤âY« ÑHh¢R
ï¡F¿¥ãš âU. ãŸis mt®fŸ RthÄ ÉntfheªjU« ïnj
v‹W brhšÈ kÅj¤ j‹ikbgw ahiuí« fhnzh«. vdnt ehK«
mã¥ãuha« bfh©ljhf¡ T¿ ïU¡»‹wh®. vdnt ï¥go xU
MââuhÉl rnfhju®fŸ nghynt e«ikí« ïªJ v‹D« jiyÆš
m®¤jnk ïšyhj th®¤ijÆ‹ nguhš kj« v‹W x‹iw¡ f‰ã¤J¡
ïUªJ ãǤJ ÉLv‹W nf£F« ehŸ Ó¡»u¤âš tU« v‹nw
bfh©L rka¤â‰nf‰wgo bašyh« j§fŸ j§fŸ Raey¤â‰nf‰wgo
fUJ»‹nwh«.
bašyh« bfhŸiffis¢ brhšÈ¡bfh©L 20 nfho k¡fisí«, gy
ts¥gKŸs xU bgÇa njr¤ijí« ghHh¡» tUtij ïÅí« Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 21.07.1929
v¤jid fhy¤â‰F k¡fŸ bghW¤J¡bfh©oU¥gJ v‹gJ És§f
Éšiy.
ïij¥g‰¿ k‰bwhU rka« lh¡l® vÞ. R¥ãukÂa mŒauhd
xU gh®¥gd® mt®fis “ fhk‹åš” v‹w g¤âÇifÆš vGâ
ïU¥gjhtJ :-
“ ïªJ¡fË‹ j‰fhy Ãiyikia¡ ftŤJ¥ gh®¤jhš
jhWkhwhf Ó®FiyªJ my§nfhy¥g£L ïoªJ ghHhf¡ »l¡F«

Fo muR - 1929 ( 2 ) 60 61 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

 flîS« kjK«
(1)
ï›thu¤âa jiya§f« flîS« kjK« v‹W jiy¥ bga®
bfhL¤J vGj¥òFªjj‹ K¡»a neh¡f« v‹dbtÅš, RakÇahij
ïa¡f« eh£oš gut Mu«ã¤jãwF mâY« m›Éa¡f« eh£oš
r‰W bršth¡F¥ bgw¤ bjhl§»a ã‹ò k¡fS¡FŸ jhdhfnt
xUÉj FH¥g cz®¢á njh‹¿ÆU¥gij cz®»‹nwhkhj
Èdhnyah«. mnjhLTl gh®¥gd®fS« gh®¥gdušyhjh®fËš
muáaš, njÓa« M»aitfË‹ nguhš ãiH¡F« ãiH¥ò¡fhu®
fS«, rka«, òuhz«, ãur§f« M»aitfË‹ nguhš ãiH¡F«
ãiH¥ò¡fhu®fS« ï›Éa¡f¤ij v⮡f¡ flîisí« kj¤ij
í« g‰¿a bghJ k¡fË‹ FH¥g¤ij¤ j§fS¡F MjhukhŒ
it¤J¡ bfh©L«, k‰W« âǤJ¡ T¿¡ bfh©L« Éõk¥ ãurhu«
brŒJ tUtjhdhY«, ekJ ïa¡f¤âš c©ikahd g‰W¡ bfh©l
c©ik e©g®fËš áy® ï›Éõk¥ ãurhu¤ij¡ f©L ga¥
gLtjhf¤ bjÇtjhY«, k‰W« áy bgÇnah®fS«, rka r«gªjkhf
kd¤ Jo¥ò¡ bfhŸtjhY« ekJ Ãiyiaí«, flîŸ kj« v‹gJ
g‰¿ eh« bfh©LŸs fU¤â‹ Ãiyiaí« r‰W És¡»Él
nt©Lbk‹gjhf¡ fUâ ïªj¤ jiy¥ò¡ bfhL¤J vGj¥ òFªnjh«.
ïitfis¥ g‰¿ ïj‰F K‹D« gyjlit vGâíŸnsh«.
MÆD« mitfisí«Él ïJ r‰W¤ bjËthf ïU¡fyh«
v‹»‹w v©z¤â‹ Ûnj ïij vGJ»‹nwh«. thrf®fŸ jaî
brŒJ ïij¢ r‰W Ãjhdkhfî« ftdkhfî« go¤J¥gh®¡F«go
nt©L»‹nwh«. ï¡f£LiuahdJ ïnj jiy¥ã‹ Ñœ âUbeš
ntÈ Íšyh ïu©lhtJ RakÇahij kfheh£o‹ KoîiuÆ‹nghJ
e«khš vL¤J¢ brhšy¥g£lij mDrǤJ«, áy e©g®fŸ mij
És¡»¤ jiya§fkhf vGJ« go brh‹dij mDrǤJ«
vGj¥g£ljhF«.
Kjyhtjhf, ek¡F¡ flîis¥ g‰¿ahtJ, kj¤ij¥ g‰¿ah
tJ á¿J« ftiy ïšiy v‹gjhfî«, fZl¥gL« k¡fË‹ J‹g«
Ú§» mt®fS¡F m¿î, M‰wš, ï‹g« M»aitfËš cŸs

Fo muR - 1929 ( 2 ) 62 63 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

f£L¥gh£il cil¤J ÉLjiyia c©lh¡f nt©L« v‹gnj
K¡»a ftiy v‹gjhfî« mnef jlitfËš btËÆ£oU¡
»‹nwh«. mJî« gy® e«Kila ï«Ka‰áÆš flîisí«
kj¤ijí« bfh©LtªJ FW¡nf ngh£LÉ£ljhš jh‹ eh« mij¥
g‰¿ ftiyÆšiy v‹W brhšy nt©oajhƉnw bahÊa
c©ikÆš flîisí« kj¤ijí« g‰¿ ngr nt©L« v‹»‹w
mtáa¤ijnah, Mirianah bfh©L eh« mâš ãuntá¡f
Éšiy. mJ nghynt jh‹ irt rka¤ij¥ g‰¿í« eh« ngr
nt©oa mtáa« V‰g£lJ« v‹ngh«. v¥go vÅš âU.É.
fÈahzRªju KjÈah® ek¡F vâuhf¤ j«khš Toa Nœ¢áfŸ
všyh« brŒJ gh®¤J« x‹¿Y« ga‹ bgwhjjhš filáahf¢
rkabk‹W«, rka¥ bgÇah® v‹W« T¿¡ bfh©L m›th®¤ij
fisna jkJ Míjkhfî«, rka r«gªjkhd áy ig¤âa¡
fhu®fis¤ jk¡F¥ gilahfî« it¤J¡ bfh©L mt®fis¤
bjUÉš ïG¤J e«ÛJ cR¥gL¤âÉ£L¢ Nœ¢á¥ ngh® bjhL¡f
Mu«ã¤jj‹ gydhŒ irtrka« v‹gJ« rkah¢rhÇah®fŸ
v‹gt®fS« rªâ¡f tunt©oat®fshdnjhL irt¥ bgÇah®fŸ
v‹gt®fË‹ rhaK« btS¡f nt©oajhŒ É£lJ. vdnt
ï‹iwa âd« bgÇaòuhz«, âUÉisahlš òuhz«, uhkhaz«,
ghuj« M»aitfËYŸs fijfis e«ã K¡»a fjhehaf®fis¡
flîŸfshf kâ¤J tz¡f«, ói#, c‰rt« brŒa vtbdt‹
r«kâ¡»‹whndh mt‹ kh¤âunk flîŸ e«ã¡ifí« rka¥ g‰W«
bfh©lt‹ v‹W«, k‰wt®fŸ eh¤âf®fŸ, rka¤ Jnuh»fbsdî«
Ô®khÅ¡f¥g£L mJnt Koªj Kothfî« brhšy¥g£LÉ£lJ.
ïJ v¥go ïUªjnghâY«, flîŸ kj« v‹gJ v‹dbt‹gJ
g‰¿í«, ïit v¥go c©lhƉW v‹gJ g‰¿í« ït‰iw
c©lh¡»at®fŸ bf£l v©z¤njhL c©lh¡»dh®fsh? mšyJ
ešy v©z¤njhL c©lh¡»dh®fsh? mšyJ m¿ahikÆdhY©
lh¡»dh®fsh? v‹gitfis¥ g‰¿í« ït‰¿š ekJ mjhtJ
k¡fŸ flik v‹d v‹gJg‰¿í« r‰W Mnyhá¤J gh®¡f¡ flik¥
g£oU¡»‹nwh«.
Kjyhtjhf, ï§F Fz«, cUt«, bgau‰w j‹ikíila
flîŸ v‹gij¥ g‰¿í«, k¡fË‹ thœ¡if ey¤â‰fhf V‰gL¤j¥
g£l bfhŸiffŸjh‹ kj« v‹W brhšy¥gL« kj¤ij¥ g‰¿ínk,
ï§F ÉtÇ¡f fUâíŸnshnk jÉu k‰w¥go gy flîŸfË‹
j‹ikiaí«, kj¥ ãÇîfshd »¿ÞJ, kfkâa«, i#d«, bgs¤j
Ó¡»a, irt, itzt, ÃߢRthj, cyfhíj, rh¡»a, thk KjÈa gy
cŸ kj§fis¥ g‰¿í« eh« ï§F jÅjÅahf¥ ãuÞjhã¡f
c¤njrÄšiy. VbdÅš, mt‰¿‰F V‰fdnt kW¥òfŸ jhuhskhŒ
Fo muR - 1929 ( 2 ) 64
btË¥g£L xUtU¡bfhUt® gâš brhšy Koahkš j¤Jth®¤j«
v‹»‹wj‰FŸ mil¡fy« òFªJ« e«ã¤jh‹ Mfnt©L«
v‹»‹w îgªj¤â‰FŸ òFªJnk jh‹ x›bthUt®fS«
mtut®fŸ flîisnah, flîŸ öj®fisnah, mtjhu§fisnah,
rka§fisnah, rkah¢rhÇfisnah fh¥gh‰¿¡ bfhŸs Koªjnj
xÊa m¿É‹ Ûnjh, MuhŒ¢áÆ‹ Ûnjh, Ãaha¤â‹ Ûnjh, Ãiy
ÃW¤j Koahkš nghŒÉ£l Éõa« cyfk¿ªjjhF«. Mjyhš
ï¤jiya§f¤âš eh« mt‰¿š ãuntá¡fÉšiy.
KjyhtJ k¡fS¡F¡ flîŸ v¥bghGJ v¥go V‰g£lJ
v‹gij¥ g‰¿ MuhŒnth«. kÅj‹ ãwªJ ts®ªJ Ãid¡f¥g£l
ãwFjh‹ flîŸ v‹»‹w xU tÞJ âra« V‰g£L ïU¡f
nt©L«. mij ahU« kW¡fKoahJ. VbdÅš ï¥nghJ Tl
k¡fS¡F¥ ãw® brhšÈ¡ bfhL¤j ãwFjh‹ flîŸ v‹»‹w ng¢R«
Ãid¥ò« V‰gL»‹wnj jÉu jhdhf V‰gLtâšiy. v¥go vÅš,
áW FHªijfis eh« f£f¤âš ïW¡»¡ bfh©L xU cUt¤ijnah,
tÞJitnah fh£o, rhÄ v‹W«, mij¡ if¡T¥ã F«ãL v‹W«
brhšÈ¡ bfhL¤j ãwnf FHªij rhÄiaí« F«ãlî« m¿»‹wJ.
mJnghy MâÆY« kÅj‹ ãwªj ãwFjh‹ mt‹ kdâ‰F flîŸ
Ãid¥ò njh‹¿ÆU¡fnt©L«. mJ v¥go v‹W«, v¥nghbj‹W«
gh®¥nghkhdhš rhjhuzkhf kÅjD¡F m¿î ts®¢áí« MuhŒ¢á
ts®¢áí« ïšyhj fhy¤âš jh‹ flîŸ Ãid¥ò njh‹¿ ïU¡f
nt©L«. flîŸ v‹gJ - flîŸ, bjŒt«, mšyh, fh£, v‹w jÄœ,
rkÞ»Uj«, JY¡F, M§»y« KjÈa gy ghiõfËš gy brh‰
fshf ïUªjhY« F¿Æš m®¤j¤âš cyf¤ njh‰w¤â‰F«, el¥
ã‰F«, mÊɉF« fhuzkh»a xU r¡âiana F¿¥ãLtjhfî«
mjhtJ áyuhš ïa‰if v‹W brhšy¥gLkhdhš m›Éa‰ifÆ‹
ïa§FjY¡F«, gŠrój¡ T£L v‹W brhšy¥gLkhdhš m¡T£o‹
nr®¡if¡F« VjhtJ xU r¡â ïUªJjhnd Mf nt©L«
v‹gJî«, mªj r¡âjh‹ flîŸ, všyh« tšy M©lt‹ - mšyh,
fh£ v‹W brhšy¥gL»‹wbj‹W brhštjhdhY«, mªj r¡â
v‹D« flîns v¥go k¡fŸ kd¤â‰F tªjh® v‹gJjh‹ ï§F
ÉrhÇ¡f¤j¡fjh ÆU¡»‹wJ. Mfnt mªj r¡â kÅjD¡F¤
njh‹¿a fhy« vJ v‹gjhfî«, mJ e« eh£il¥ bghW¤jtiu
v¥goÆUªjJ v‹gjhfî« gh®¡f nt©Lkhdhš, e« eh£oYŸs
flîŸfis¡ bfh©Ljh‹ mij¤ jhuhskhŒ czu Koí«. mjhtJ
ï¥nghJ ekJ eh£oYŸs flîŸfŸ vit ba‹whš óÄ, kiy,
fh‰W, beU¥ò, eâ, NÇa‹, rªâu‹, e£r¤âu«, kiH, ïo, Ä‹dš,
nkf«, nehŒfŸ, mit Ô®¡f nt©oaitfŸ KjÈa mnef
Éõa§fŸ flîshf¡ fUj¥gL»‹wJ, ïitfbsšyh« ït‰¿‹
65 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
c©ikia m¿a M‰wš ïšyhj fhy¤âš flîbs‹W x¥ò¡
bfhŸs¥g£litfŸ, mâY« ïka kiyna ifiya§»Çahfî«,
mJî« btŸËkiyahfî« m§F flîŸ ïU¥gjhfî«, m§»UªJ
tU« Ú® m«kiyÆYŸs flîË‹ jiyÆÈUªJ tUtjhfî«,
fUj¥g£L ïkakiy¡F m¥ghš xU ehL« f©Lão¡f
KoahâUªjJ«, nkš eh£il nkš nyhfbk‹W«, Ñœeh£il ghjhs
nyhf«, eufnyhf« v‹W« ï¥go gythwhf¡ flîŸ j‹ikia¢
brh‹dj‰F¡ fhuzbk‹dbt‹W gh®¡F« nghJ mt‰¿‹
c©ikia m¿a Koahjjhnyna mit flîbs‹W«, mt‰¿‹
ïa§Fjš flîŸ r¡â v‹W« brhšy nt©oa mtáa« jhdhf V‰
g£lJ. ï¥nghJ« kÅjid j‹dhš KoªjitfŸ nghf Koahj
itfS¡nf flîŸ r¡â v‹W brhšÈ ÉL»‹wh‹. cjhuzkhf, áW
FHªijfŸ xU #hy nto¡if¡fhu Dila brŒifia kªâu r¡â
v‹W«, bjŒtr¡â v‹W«, cghrdh¢ r¡â v‹W« F£o¢ rh¤jh‹
r¡â v‹W« fUJ»wh®fŸ. m¥igadhÆUªJ m¥gona fUâÆUªj
eh« ï¥nghJ m¿î ts®¢á bg‰w ã‹ mªj #hy nto¡iffis
kªâu r¡â v‹W v©zhkš jªâu«, if¤âw« v‹W« brhšY»‹
nwh«. k‰W« mªj #hy nto¡if¡fhu‹ brŒí« #hy¤â‹ tÊ
ï‹dbj‹W ek¡F¤ bjÇahÉ£lhY« Tl eh« mt‰iw xU
fhyK« kªâu r¡â v‹nwh, bjŒt r¡â v‹nwh brhšyhkš “ïJ
Vnjh jªâu« jhnd xÊa nt¿šiy. Mdhš mJ ï‹dJ v‹W
f©Lão¡f KoaÉšiy” v‹W brhšÈ ÉL»‹nwh«. vdnt, xnu
fhÇa« ek¡nf xU fhy¤âš kªâukhfî«, bjŒt r¡âahfî«
njh‹¿aJ. ãwF mJ jªâu« v‹W njh‹w¡ fhuz« v‹d bt‹whš
mJ m¿î ts®¢áí«, MuhŒ¢á¥ gyDnkah«. mJ nghynt ek¡F
ï¥nghJ bjŒtr¡â, flîŸ r¡â v‹W njh‹W»‹w fhÇabkšyh«
nkš eh£lhU¡F flîŸ r¡âahf¤ njh‹Wtâšiy. cjhuzkhf
NÇa rªâu»ufz« ï‹dJ v‹W f©Lão¡f Koahj fhy¤âš eh«
mitfS¡F xU bjŒt r¡âia¡ f©Lão¤J NÇa‹ v‹»‹w
bjŒt¤ij uhF v‹»‹w gh«ò ão¥gjhfî«, mJ NÇa‹ v‹»‹w
flîS¡F V‰g£l rhg« v‹W« brhšÈ m¢rhg« Ôu eh« kªâu§fŸ
b#ã¤J m¤njhõ« Ôu ÞehdK« brŒJ tU»‹nwh«. ïJ
thdrhÞâu« bjÇahj fhy¤âš V‰gL¤â¡ bfh©l fU¤jhF«.
ï¥nghJ thdrhÞâu« bjǪjt®fŸ óÄ, NÇa‹, ït‰¿‹ ïa§F
jš mj‹ fhy msî M»aitfis¡ f©L ão¤j ã‹ NÇaid¥
gh«ò fo¥gâšiy v‹gijí« xUthW e‹whŒ czU»‹nwh«; mJ
nghynt v§»UªJ v¥go j©Ù® tU»‹wbj‹gJ bjǪjîl‹
eâ¡ flîS«, nkf¡ flîS«, t®z gfthD« á¿J á¿jhf
e«kdâš kiwa¤ bjhl§» É£ld. mJ nghynt ÉahâfŸ v¥go
Fo muR - 1929 ( 2 ) 66
tU»‹wd v‹»‹wjhd Rfhjhu MuhŒ¢áí«, cl‰TW MuhŒ¢áí«
ek¡F bjÇa¥ òw¥g£l ã‹ò ngâ, khÇ m«ik KjÈa bjŒt§
fË‹ cz®¢áí« kâ¥ò« á¿J á¿jhf kiwa¤ jiy¥g£ld.
ïJnghynt fh‰W, fU¥ò, ngŒ KjÈaitfS« kiwªJ tU»‹wd.
ïªj KiwÆš ïÅí« ek¡FŸ Ûâ ïU¡F« flîŸ cz®¢áfŸ
vit v‹W gh®¥nghkhdhš fhuz fhÇa« KjÈa Étu§fŸ
f©Lão¡f Koahjitfisna flîŸ braby‹W«, flîŸ r¡â
v‹W« brhšÈ tU»‹nwh«. ïitfS« ehS¡F ehŸ kÅj‹ m¿î
ts®¢áí« MuhŒ¢áí« Kâu Kâu kiwªJ bfh©nl jh‹ tU«.
nkY« ï¥nghJ xUtU¡F¡ flîŸ r¡â v‹W njh‹w¥gL«
fhÇa§fŸ k‰bwhUtU¡F¡ flîŸ r¡â v‹W njh‹w¥glhk
ÈU¥gijí« gh®¡»‹nwh«. mJ m›ÉUtUila m¿î MuhŒ¢á
M»at‰¿‹ ɤâahrnkahF«.
ï¥nghJ« e« kd¤â‰F v£lhj, fhÇa§fis nkdh£lh®
brŒí« nghJ eh« mâra¥g£lhY« mij kªâu r¡â v‹W eh«
brhšy¤ JÂtâšiy. ïªj msî¡F eh« ijÇakhf tªJ
É£nlhbk‹whY« ek¡F¥ óuz m¿î« MuhŒ¢á Koî« V‰gL«
tiu flîŸ cz®¢á e«ik É£L Éyf KoahJ. m‹¿í« thœ¡
ifÆ‹ g¡Ftkilahjt®fS¡F¡ flîŸ cz®¢á ïUªnj Ôu
nt©oajhíÄU¡»‹wJ. mjhtJ fZl¥g£L Vkh‰w kilªj
tD¡F« <L brŒa Koahj eZlkilªjtD¡F« flîŸ braš
v‹gij¢ brhšÈ¤jh‹ MWjiyí« âU¥gâiaí« mila¢ brŒa
nt©oÆU¡»‹wJ. ešy m¿î« MuhŒ¢áí« cilat®fS«
j§fS¡F fhuz fhÇa« v£lhj ïl¤âY«, <L brŒa Koahj
ïl¤âY« flîŸ braš v‹gij¡bfh©Ljh‹ âU¥â mil»‹
wh®fŸ. m¥nghJ j§fŸ m¿î¡F nkš x‹W ïU¥gij v©Â¤
Ôu nt©oat®fshf ïU¡»‹wh®fŸ. Mdhš cWâahd g¡Ft
kilªjt®fŸ vªj Éõa¤â‰F« j§fS¡F¤ bjǪj fhuz¤ij¡
bfh©L rkhjhdkiltJ« bjÇahjjhÆUªjhš ek¡F v£lÉšiy
v‹nwh mšyJ ïJjh‹ ïa‰if v‹nwh fUâ âU¥âailtJkhŒ
ïU¡»‹wh®fŸ. vdnt rhjhuz k¡fŸ flîS¡F«, r‰W m¿î
ila k¡fŸ flîS¡F«, MuhŒ¢á¡fhu®fŸ flîS¡F«, g¡Ft
kilªjt®fŸ v©z¤â‰F« mnef ɤâahrK©L. xUbthU¡
bfhUt® flîŸ tz¡f¤âY«, flîŸÛJ Rk¤J« bghW¥ãY«
mnef ɤâahrK©L.
(k‰w Étu« flîS« kjK« v‹D« ïu©lhtJ Éahr¤âš
tU«.)
Fo muR - jiya§f« - 28.07.1929
67 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt«
ekJ ïªâa ehlhdJ RjªâuK« RakÇahijí« bgw
nt©Lkhdhš KjyhtJ ïªâa k¡fS¡FŸ x‰Wikí« guÞgu
e«ã¡ifí« V‰gl nt©L« v‹gJ«, m›Éj x‰Wikí« guÞgu
e«ã¡ifí« V‰gLtj‰F ïlÄšyhkÈU¡F«goahd msî¡F
ïªâahthdJ gšntW kj§fshfî«, njr¤jh®fshfî«, #hâ
fshfî«, mt‰WŸ mst‰w tF¥òfshfî« ãǪâU¡»‹wJ
v‹gJ« ahtUnk m¿ªj ÉõakhF«. ï›É¤âahr§fis xÊ¥g
j‰bf‹W btF fhykhfnt mnef bgÇah®fŸ muáaÈš nguhY«,
r_f ïaÈ‹ nguhY« v›tsnth ghLg£L¥ gh®¤J« á¿J«
ga‹glhkš ehS¡FehŸ òâJ òâjhf kj§fS« #hâfS«, tF¥ò
fS« ts®ªJ bfh©L nghtjšyhkš FiwªJ tªjjhfnth, mšyJ
Fiwtj‰FŸs F¿fŸ fhz¥gLtjhfnth brhšYtj‰»šyhkY«
ïUªJ tU»‹wJ. ïitfis ahU« kiw¤J¥ ngr Koahbj‹gnj
ekJ mã¥ãuha«. mâY« v‹W Kjš murh§f¤jhÇl« ïªâa®fŸ
muáaš Rjªju« nf£gbj‹W«, murh§f¤jh® ek¡F¢ á¿J á¿jhŒ¢
bfhL¥gbj‹W« V‰g£lnjh, m‹W Kjš m¥go¡ bfhL¥g
bj‹gJ« bgU¤j gztUthíŸs c¤ânahf§fshfî«, gjÉfsh
fî« V‰g£lnjhL mitfŸ jªâu¤âY« Nœ¢áÆY« tY¤jt
D¡F kh¤âu« »il¡f¡ ToajhŒ nghŒÉ£ljhš ïÅ Ryg¤âš
e«ã¡ifí« x‰Wikí« V‰gLbk‹W vâ®gh®¥gj‰»šyhkny
nghŒÉ£lJ. ït‰iw cz®ªnj c©ikÆnyna eh£oÅl« g‰W¡
bfh©l gy bgÇat®fS« bjh©l®fS« eh£o‹ K‹nd‰w¤
â‰F¥ guÞgu e«ã¡ifí« x‰Wikínk ãujhdbkd¡ fUâ guÞgu
e«ã¡if V‰gLtj‰F x›bthUt® kdâYŸs ntWghlhd
mã¥ãuha ngj¤ij Éy¡f¢ r_f¤JiwÆY« _le«ã¡if¤ Jiw
ÆY« všyh tF¥ghU¡FŸS« x‰Wik V‰gLtj‰F¡ TLkhd
tiu všnyhU¡F« rkrªj®¥gK« rk cÇikí« »il¡F« goahf
muáaš JiwÆY« ghLg£L tªâU¡»wh®fŸ. Mdhš ïij¥ gy®
bjǪnjh bjÇahknyh mšyJ j§fŸ Raey« fhuz khfnth
mšyJ vâÇfË‹ TÈfshfnth gytÊfËY« ï«Ka‰áia
v⮤J tªâU¡»‹wh®fŸ v‹gJ« kW¡f¡ Toajšy. MdhY«
v‹d v⮤J« ï¥nghJ m›bt⮥òfŸ monahL á¿JTl
Fo muR - 1929 ( 2 ) 68
ïšyhkš gad‰W¥ nghdJl‹ X® msî¡F K‹ brhšy¥g£l
m¥bgÇah®fË‹ Ka‰á ï›tsî v⮥ò¡fisí« jh©o gy‹
bfhL¤J tU»‹wbj‹nw brhšyyh«.
cjhuzkhf, r_f Ó®âU¤j§fS¡F¢ r£l§fŸ brŒa¡
Tlhbj‹W« rk cÇik¡F« rk rªj®¥g¤â‰F« tF¥òthÇ¥
ãuâÃâ¤Jt§fŸ Tlhbj‹W« gy® brhšÈí« v⮥ ãurhuK«
brŒJ tªjJ« ahtU« m¿ªjnjahF«.
ï¥nghJ r_f r«gªjkhd všyh¢ Ó®âU¤j§fS¡F« r£l§
fŸ V‰gL¤j Ka‰á brŒJtUtJ« gy r£l§fŸ V‰g£LÉ£lJ«
ãu¤âa£r¤âš gh®¤J tU»‹nwh«. mJ kh¤âukšyhkš rhÞâÇ
fS« itÔf®fS« tUzháuk¡fhuU« kfhehLfŸ T£o r_f¢
Ó®âU¤j¤â‰F¢ r£l§fŸ nt©Lbk‹W Ô®khÅ¥gJî« gh®¤J
tU»‹nwh«. Éf tF¥òthÇ cÇik - ãuâÃâ¤Jt« M»a Éõa§
fËš r£lrig KjÈa Þjhgd§fS¡F tF¥ò thÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¡
bfhŸif nj®jšfËY« r®¡fh® Ãakd§fËY« r£l¥go V‰glh»
tªâU¥gJl‹ mitfŸ mDnghf¤âY« gadˤJ nkY« mij¥
ã‹g‰w cWâ brŒJ« M»É£lJ. k‰wgo r®¡fh® c¤ânahf§f
ËY« tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt¡ bfhŸif r®¡fhuhY« #d¥ãuâÃâ
fŸ bgU«gh‹ikahuhY« x¥ò¡ bfhŸs¥g£L mKY¡F tU«
goahf c¤juî« nghl¥g£L ï¥nghJ mit mKÈY« tªJ
É£ld. ïªj¤ â£l« rÇahdjh? rÇÆšyhjjh? v‹»‹w M£nr
gid áyU¡F ïUªjhY« bfhŸiffŸ ekJ eh£oš x¥ò¡ bfhŸs¥
g£L tunt‰f¥g£LkhŒ É£lJ.
c©ikÆš bghJ ey¤â‰fhf ciH¤J tªjt®fŸ murh§f
c¤ânahf§fŸ Éõa¤âš v«khâÇahd tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt«
nt©Lbk‹W nf£L tªjh®fnsh mJ nghynt r®¡fh® x¥ò¡
bfh©LÉ£lh®fŸ. mjhtJ ï¥nghJ ekJ eh£il¥ bghW¤j k£oš
tF¥òfŸ v‹gâš bgU«gh‹ikahd ɤâahr§fŸ mjhtJ
xUtU¡bfhUt® r_f thœÉš y£áa¤âš x‰Wik¥glhj tF¥ò
fŸ rhjhuzkhf 5 ãÇÉidfŸ bfh©lbj‹nw brhšyyh«. v‹d
btÅš, ϪJ, KÞä«, »¿Þjt« v‹»‹w _‹W kj¥ãÇî«,
ïªJ¡fËš gh®¥gd®, gh®¥gdušyhjh®, jhœ¤j¥g£l tF¥ig¢
nr®ªjt® v‹»‹w _‹W ãÇî« ãÇ¡f¥g£L ïªâaušyhjh® v‹»‹w
_‹W ãÇîfSkhf IªJ ãÇîfshf¥ ãǤJ m›itªJ¡F«
tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« xJ¡f¥g£lhŒ É£lJ. Étu« v¥gobaÅš
bkh¤j¤âš r®¡fhU¡F 12 c¤ânahfÞj®fŸ njitÆUªjhš mt‰WŸ
gh®¥gdušyhj ïªJ¡fŸ v‹gt®fS¡F 5-«, gh®¥gd®fS¡F 2-«,
jhœ¤j¥g£lt®fS¡F 1-« KÞÈ«fS¡F 2-«, »¿Þjt®fS¡F 2-«
69 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
v‹»‹w åjkhfî«, KiwÆš KjyhtJ gh®¥gdušyhjh®, ïu©lhtJ bfhŸshkš ïU¡f KoaÉšiy. Kothf bghJ #d§fS¡F eh«
KÞä«, _‹whtJ gh®¥gdušyhjh®, eh‹fhtJ »¿Þjt®, IªjhtJ bjÇɤJ¡ bfhŸtJ v‹dbt‹whš cWâílD«, ãothj¤JlD«
gh®¥gd®, MwhtJ gh®¥gdušyhjh®, VHhtJ jhœ¤j¥g£lt®, v£lhtJ xnu bfhŸifíl‹ ntiy brŒjhš k¤âÆš ï›tsî ïilôW«
gh®¥gdušyhjh®, x‹gjhtJ KÞä«, g¤jhtJ gh®¥gdušyhjh®, fZlK« V‰g£lhY« KoÉš bt‰¿ bgwyh« v‹gnjahF«.
gândhuhtJ »¿Þjt®. g‹Åbu©lhtJ gh®¥gd® v‹»‹w Kiw¥go Fo muR - jiya§f« - 004.08.1929
4.08.1929
c¤ânahf§fŸ bfhL¤J tUtbj‹W Ô®khÅ¡f¥g£oU¡»‹wJ. xU
rka« nj®jš ãuâÃâ¤Jt« Éõakhf bghJ #d§fËl« ãurhu«
brŒtj‹ _y« ãuâÃâ¤Jt« cÇik bgwyh« v‹W brhšYt
jhdhY« r®¡fh® c¤ânahf Éõa¤âš f©o¥ghf r®¡fh® r£l« _ykhf
m‹¿ ntW Éjkhf¥ bg‰W Él¡TL« v‹W brhšYtJ Rygkhd
fhÇakšy. Mifahš m¥ng®¥g£l xU bgÇa fhÇa¤ij gyÉj¤
âY« mjhtJ Nœ¢áÆY« Éõk¥ ãurhu¤âY« TÈÆYkhf¥
gh®¥gd®fŸ brŒJ tªj gykhd v⮥òfis¤ jf®¤J ï«Koit¥
bghJ k¡fŸ milªjj‰F K¡»a fhuzÞjuhíŸst® ekJ Rfhjhu
kªâÇah»a fd« âU.K¤ijah KjÈahnuahth®. mt® KjÈš jkJ
M£á¡F¡ f£L¥g£l c¤ânahf§fËš ï«khâÇ Kiwia¡
ifahs¢ brsfÇa« brŒJ bfh©L ãwF mijna r®¡fh® c¤â
nahf« všyht‰¿‰F« v‹W r£l« brŒjh®. ïj‰F ekJ Kjš kªâÇ
fd« R¥guha‹ mt®fS«, K‰ngh¡F kªâÇfd«, nrJ u¤âdkŒa®
mt®fS« ÄFâí« ghuh£l¡ Toat®fnsahth®fŸ. Mdhš, všyh
t‰iwí« Él ekJ khfhz ft®d® nk‹ik j§»a fd« kh®Z
gh§Þ Jiuí« eh« bgÇJ« ghuh£Ltj‰F«, e‹¿ brY¤Jtj‰F«
cÇat® v‹gij eh« kw¡f KoahJ. VbdÅš, btŸis¡fhu®fŸ
bgU«ghY« ek¡FŸ x‰WikÆšyhkš ïU¥gj‰F Mjhukhd
fhÇa§fis¢ brŒtânyna fU¤JŸst®fŸ. VbdÅš ekJ
x‰Wik <d¤âdhnynajh‹ mt®fŸ ï§F thH¡TLnk xÊa ntW
nah¡»akhd fhÇa§fshš thH KoahJ v‹W Ãid¡»‹wt®fŸ.
mt®fS¡F mt®fË‹ FHªij¥ gUt¤ânyna ïªâa®fis¥ ãǤJ
it¤jhšjh‹ btŸis¡fhu®fŸ thH Koí« v‹»‹w th®¤ijfis¡
fiu¤J¥ ghYl‹ nr®¤J ghš bg£oÆš C‰¿ ghš bfhL¤J
ts®¡f¥gL»‹wh®fŸ. Mdhš ekJ nk‹ik j§»a kh®Zgh§Þ Jiu
KGJ« mªj¥ ghny Fo¤jt® mšy®. mt® v‹djh‹ Inuh¥ã
auhdhY« ïªâah Éõa¤âš k‰w bgU«gh‹ik btŸis¡
fhu®fis¥nghš m›tsî fš beŠr« gil¤jtušy®. Mjyhš
mt® brŒj fhÇa¤â‰F¤ jFªj msthtJ e‹¿ brY¤j¡ flik¥
g£oU¡»‹nwh«. vdnt, ekJ y£áa« xUthW bt‰¿ bg‰W
É£ljhš ït‰¿‰F ÉnuhjÄšyhj muáaÈš eh« fyªJiH¡f¡
flik¥g£oU¡»‹nwhkhdhY« c©ikíl‹ x¤JiH¡fî«,
nghÈíl‹ ngh® brŒaî« flik¥g£oU¥gij í« bjÇɤJ¡

Fo muR - 1929 ( 2 ) 70 71 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


br§f‰g£L ÍšyhÉš gh®¥gÜa
kfhehL
br§f‰g£oš khfhz RakÇahij khehL elªj ãwF áy
gh®¥gd jhr®fS¡F monahL bršth¡F¥ nghŒÉ£lgoahš
mij kWgoí« r«ghâ¥gj‰bf‹W rÛg¤âš fh§»uá‹ nguhš xU
kfhehL T£odh®fŸ. m«kfhehL T£Ltj‰F áy ehis¡F
K‹ãUªnj âU.ïuh#nfhghyh¢rhÇahiu¡bfh©L mt® jdJ
jhr®fSl‹ m¢ášyhÉš gy ghf§fËY« kJÉy¡»‹ nguhš
RakÇahij ïa¡f¤ijí« #°o° f£áiaí« Ãid¤jgo¡bfš
yh« öΤJ« gÊ Rk¤âí« Éõk¥ãurhu« brŒJ« gh®¤jh®fŸ.
v‹dbrŒJ« tÊtÊahf tªj gh®¥gdjhr®fis¤ jÉu ntWahU«
m«kfheh£o‰F bršyÉšiy v‹nw bjÇa tU»‹wJ.
br‹idÆš ïUªJ âU. v°. ÓÅthrŒa§fh® kh¤âu« j‹ brhªj
bryÉš xU TÈ¥gilia¤ âu£o¡ bfh©L nghdh®. k‰wgo
m«kfheh£oš elªj ãur§f§fS« Ô®khd§fS« bgÇJ« #°o°
f£áiaí« RakÇahij ïa¡f¤ijí« br§f‰g£L Íšyh ngh®L
ãuábl©£ âU. uh›gfö® v«.nf. bu£oiaí« mŒa§fh®
bk¢R«go itjij¤ jÉu ntW x‹W« brŒjjhf mt®fshnyna
brhšy KoahJ v‹W Ãid¡»‹nwh«.
gÇR¤j gh®¥gd jhruh»a âU.K¤Ju§f KjÈah® RakÇahij
kfheh£il¥g‰¿ ü‰W¡fz¡fhd nfŸÉfŸ r£l rigÆš nf£L
ešy ešy óir th§»¤njhË‹ nkš ngh£L¡ bfh©lJ ahtU¡F«
bjÇí«. njhË‹ nkš bjh©ûW mo mo¤jhY« Jil¤JÉ£lhš
x‹WÄšiy v‹»‹w gHbkhÊ¡F ïz§f m›tsití«
kwªJÉ£L kWgoí« mnjghl« go¤J ïU¡ »‹wh®.
âU. K¤Ju§f KjÈahU¡F ïªj cyf¤âš Mf nt©oa
fhÇabkšyh« x‹nw x‹W v‹W jh‹ brhšy nt©L«. mJnt
jh‹ mtuJ nkhBK« Rauh{aK« óuzRna¢iríkhF«. mJ
v‹dbt‹whš v¥goahtJ âU.v«.nf. bu£oahU¡F Íšyhngh®L
ãuábl©L gjÉ ïšyhkš brŒJ ahuhtJ xU gh®¥gd jhrU¡F¡
Fo muR - 1929 ( 2 ) 72
»il¡F«go mij brŒÉ¤J mtU¡F ït® áZauhŒ ïUªJ ghj
Ô®¤j« rh¥ã£lhš mJnt nghJkhdjhF«. Inah ght« xU jhÿfh
ngh®L bk«g® °jhd« bgWtj‰F¡ Tl¢r¡âÆšyhkš nghd
m›tsî ‘bršth¡F’ila ï¥bgÇah® nk‰f©l fhÇa¤ij¤ jkJ
Kothd yøakhŒ it¤âU¥gâš x‹W« mâraÄšiy v‹nw
brhšYnth«. Mdhš, mj‰F Mf âU. bu£oah® ÛJ brhšY«
òfh®fŸ v‹dbt‹W gh®¥nghkhdhš mJî« xnu fhÇa« jh‹.
mbj‹dbt‹whš âU.v«.nf. bu£oah® M£ávšiyÆš cŸs xU
M‰¿‰F mjhtJ C¤J¡nfh£il M‰¿‰F ghy« f£oaâš mJ
f£o Koªj áy eh£fËš gGjhŒ¥ nghŒÉ£ljh«. ïjdhš mndf
%ghŒfŸ eZlkhŒ É£ljh«. ïJ nt©bk‹nw brŒí« Éõk¥
ãurhu« v‹W« m¥ghy« gGJg£lj‰F âU. bu£oahnuh mtuJ
Íšyh ngh®lhnuh bghW¥ghËfŸ mšybt‹W« r®¡fhnu mj‰F
bghW¥ghËfŸ v‹W« gy jlit vL¤J¡ fh£l¥ g£oU¡»‹wJ.
m¥go ïU¡f mij¢r‰W« ftÅ¡fhkš âU«g¤ âU«g mijna
brhšYtjhš âU. bu£oah® ÛJ Rk¤Jtj‰F c©ikahd F‰w«
ntW x‹W« ïšiy v‹gJ e‹whŒ És§F«.
ïªj ghy« gGJg£lj‰Fah® bghW¥ghË v‹gij btËÆl
r®¡fh® ï‹dK« ÉÊ¥gij¥gh®¤jhny mj‹ c©ik És§»
ÉL«. ãu°jhg ghy« f£Ltj‰fhf Íšyh ngh®lhuhš nghl¥g£l
xU ãshidí« v°onk£ilí« r®¡fhuh® m¥gona x¥ò¡ bfhŸ
shkš ãshid¤âU¤âaJl‹ v°onk£oY« Rkh® 35000 %. tiu
Fiw¤J É£lh®fŸ. ïij¥g‰¿ Íšyh ngh®lh® v›tsî thjhoí«
r®¡fh® ïŠáÜ® ïyh¡fhjhu®fŸ ãothjkhŒ ïUªJ É£ljhš
r®¡fh® c¤âuî¥go f£l nt©oajhƉW. m¥go¡ f£oa ghy«
vâ®ghuhj btŸs« tªJ É£ljhš á¿J gGjhf nt©oa jhŒ
É£lJ. ït‰¿‰F¤j¡f Mjhu§fŸ r®¡fhÇY« Íšyh ngh® oY«
ïU¡»‹wd. ï¥nghJ nt©LkhdhY« c©ik czu nt©L
bk‹»‹w nah¡»akhd v©zKilat®fŸ ahU« nghŒ¥ gh®¤J¤
bjǪJbfhŸsyh«. Íšyh ngh®lhUila giHa ãsh‹ goí«
v°onk£o‹goí« ï¥nghJ« ntiy brŒa brsfÇaÄU¡»‹wJ.
mªj¥go brŒaî« Ô®khÅ¡f¥g£L ïU¡»wjhf bjÇa tU»‹wJ.
òâjhf f£Ltâš giHa f£ol¤ijí« monahL cgnah»¤J
bfhŸsyh«. vdnt m¥go¢brŒtâš vªj¡ fhuz¤ij K‹Å£L«
ïu©L bryî« nr®ªJ K‹ida v°onk£ bryî¡F cŸshfnt
jh‹ ntiy Kotila¡TL«. Mfnt, mªj¥ ghy ÉõakhŒ¥
gz« ngh¢R, gz« ngh¢R v‹W ÚÈ¡f©Ù® ÉLtbjšyh« ghkh
k¡fis Vkh‰w¢brŒí« Nœ¢ána mšyhkš mâš VJ« ehza¥
bghW¥ò ïU¥gjhŒ¢ brhštj‰»šiy.
73 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
 br‹w tUõ¤âY« ïnjkhâahfnt xU mgh©lkhd
gÊia ï¡ T£l¤jh®fns âU.v«.nf. bu£oah® ÛJ Rk¤â
Éõk¥ãurhu« brŒjh®fŸ. mjhtJ xU nkh£lh® g°[hdJ k‰w
xU M‰W¥ghy¤â‹ ÛJ bršYifÆš jt¿ M‰¿š ÉGªJ
É£lj‰F mªj ghy¤â‰F¢ rÇahdgo mil¥ò mil¡fÉšiy
v‹W« mj‰F #th¥jhÇ âU. bu£o ahbu‹W« ïªJ RnjrĤâu‹ âU. j©lghÂÆ‹ bjhšiy
KjÈa gh®¥gd¥ g¤âÇiffS« gh®¥gd jhr®fS« nghÈ¡
T¢rÈ£lh®fŸ. ãwF c©ikia ÉrhǤj nghJ mªj¥ ghyK«,
nuh£L« Íšyh ngh®o‰F r«kªj¥ g£ljšybt‹W« mj‰F
br‹id, Mf°L, 2
br§f‰g£L Íšyh ngh®£L« á¿J« bghW¥ghËfŸ mšybt‹W«
V‰g£LÉ£lJl‹. vâÇfŸ bt£f¥ gL«goahfî« M»É£lJ.
Mfnt, ï¡T£l¤jh®fŸ ïJ nghynt âU.bu£oah® ÛJ ï« ‘âuhÉl‹’ g¤âÇif¡F És«gu« ão¤J¡bfhL¡F«
khâÇahfnt å©gÊ Rk¤â mtiu xÊ¡f nt©Lbk‹gâš ftiy V#©lhÆUªj âU.v‹. j©lghÂãŸis âuhÉl‹ g¤âÇif¡F
vL¤J¡ bfhŸS»‹wh®fns jÉu k‰W bghJ#d§fS¡F VjhtJ És«gu« ão¤J¡bfhL¤jj‹ r«gªjkhf jk¡F fÄõdhfî« j«
e‹ik brŒJ mt®fËš bršth¡F¥ bgW« Éõa¤âš r‰W« V#©Ìia ÃW¤â¤ j«ik Ú¡»aj‹ r«gªjkhf¤ jk¡F _‹W
ftiy vL¤J¡bfhŸtnj »ilahJ. tUl eZl <lhfî« bkh¤j¤âš g‹ÜuhÆu¤J¢ brh¢r« %ghŒ nru
nt©Lbk‹W Infh®£oš âU.<.bt.uhk rhÄah® ÛJ mrš ju¥ãš
ïªj KiwÆnyna gh®¥gd®fŸ ïJ tiu e« ghku #d§fis
bfh©L tªJŸs tH¡F r«gªjkhŒ âU. uhkrhÄah® âU.Ì.b#auh«
Vkh‰¿¡bfh©L tªâU¥gjhš ïÅí« ïJ nghynt el¤jyh«
ehíLî¡F 13 MÆu« %ghŒ fl‹ bfhL¡f nt©Lbk‹W gythW
v‹»‹w MirÆ‹ ngÇš ï«khâÇ j§fŸ jhr®fisÉ£L Éõk¥
òfh® brhšÈ m›tH¡»š Ô®¥ò brhšYK‹ âuhÉl‹ MÕ°
ãurhu« brŒ»‹wh®fŸ. Mdhš ïÅ mªj ɤij gÈ¡F« v‹W
brh¤J¡fis cl‹ #¥â brŒJ it¡f c¤juthf nt©Lbk‹W«,
vâ®gh®¥gJ å©fdntahF«. Éf, âU.v«.nf. bu£oah® Íšyh
ïšyhÉ£lhš brh¤J¡fis guhÔd« brŒJ É£L CiuÉ£L Xo
ngh®L îthf Éõa¤âš ï«khfhz °jy °jhgd îthf¤â‰F
ÉLthbu‹W« âU. j©lgh ngh£o Uªj kD Úâgâ g©lny
xU tÊfh£oahf ïU¥gJ nghš »uhk Ó®âU¤j§fS«, ghij
K‹ Érhuiz¡F vL¤J¡ bfhŸs¥g£lJ.
ngh¡F tuî rhjd« KjÈa Ó®âU¤j§fS« k‰W« Íšyh
e‹ikia c¤njá¤J r®¡fhÇl« k‰w Íšyh ngh®LfisÉl ïj‹ r«gªjkhf br§fšg£L Íšyh ngh®L cgjiytuhd
mâfkhd cjɤ bjhif bg‰W mnef K‹nd‰w trâfS« âU.Ì.b#auh« ehíL mt®fŸ nfh®£oš jh¡fš brŒj ãukhz
brŒâU¥gJl‹ nkš eh£L Kiwfis mDrǤJ °jy°jhgd th¡F _ybkh‹¿š, âU. j©lgh ãŸis jkJ tH¡»š Ô®¥ò
îth»fŸ r§f« x‹W V‰gL¤j nt©oa Ka‰á vL¤J ghLg£L brhšy¥gLK‹ #¥â¡F c¤juthf nt©Lbk‹W bfhL¤âUªj
tUtJ ahtU« m¿ªj bjh‹whF«. filáahf âU. v«.nf. bu£o kDÉš f©l Éõa§fŸ jk¡F go¤J¡fh£l¥g£ljhí«, mâš
khfhz RakÇahij kfhehL T£o mij ïJ tiu ïªj khfhz¤âš jk¡F âU.<.bt. uhkrhÄah® 13MÆu« %ghŒ fl‹ bfhL¡f nt©o
vªj kfhehL« ïJ nghš el¤j¥g£lâšiy v‹W brhšY« goahd ÆU¥gjhŒ¤ âU. j©lgh F¿¥ã£oU¥gJ rÇašy bt‹W«
khâÇÆš bt‰¿ bgw el¤âdâdhš gh®¥gd®fS¡F V‰g£l jk¡F« âU. uhkrhÄahU¡F« âuhÉl‹ r«gªjkhŒ v¤jifa
bghwhikahdJ mtU ila e‹ikfisbašyh« nt©Lbk‹nw bfhL¡fš th§fšfS« »ilahbj‹W«, âU. uhkrhÄah® jk¡F¡
kiw¤JÉ£L j¥ghd fhÇa§fis¡ f‰gid brŒJ j§fŸ jhr®fis fl‹ x‹W« bfhL¡f nt©oaâšiy v‹W«, âU. j©lghÂÆ‹
ão¤J ï«khâÇ Éõk¥ ãurhu« brŒa nt©oajhŒ É£lJ. òfh® bghŒ v‹W« F¿¥ã£oUªjh®.
v‹whY« bghJ k¡fŸ ïªj òu£Lfis m¿ªJ bfhŸth®fŸ v‹nw
k‰W« âU. j©lgh jkJ #¥â kDî¡F MjuthŒ âU.uhk
brhšYnth«. rhÄah® âuhÉl‹ brh¤J¡fis RakÇahij¢ r§f¤â‰F kh‰w¥
nghtjhŒ òfh® brhšÈÆUªjj‹ r«gªjkhŒ “âuhÉl‹” fhÇah
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 04.08.1929

Fo muR - 1929 ( 2 ) 74 75 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

ya¤ijí« brh¤J¡fisí« âU.<.bt. uhkrhÄÆl« x¥òɤJ, fz¡F¥ngh£oU¥gj‰F eh‹ c¤juthjkšy v‹W«, mtUila
g¤âÇifia¢ áw¥òl‹ el¤J«go ÉL¤JŸs bj‹ ïªâa k¡fŸ òfh®fŸ FW«ò¤jdkhf v‹id k‰wt®fŸ K‹ÅiyÆš nfty¥
r§f¤J¡ fhÇajÇá âth‹gfö® o.tujuh#&Y ehíL mt®fŸ gL¤âÉlyh« v‹»‹w neh¡f¤njhLjh‹ brŒa¥g£lJ v‹W«
Infh®£oš jh¡fš brŒj k‰bwhU ãukhz g¤âu¤âš nk‰go bjÇɤJ¡ bfhŸs ÉU«ò»‹nw‹.
r§f¤J 8-7-27 š Toa ilbu¡l®fŸ T£lbkh‹¿š Ãiwnt‰w¥
eh‹ xU rka¤âš <nuhL K‹ágš nr®kdhÆUªâU¡»nw‹.
g£l Ô®khd¥go âU.<.bt. uhkrhÄÆl« r§f¤â‹ jÄœ âdrÇ¥
v‹ ngU¡nf Rkh® xU y£r %ghŒ bgWkhd brh¤J¡fËU¥gnjhL,
g¤âÇifahd ‘âuhÉl‹’ g¤âÇifia m¤Ô®khd¤âš f©l
nfha«ò¤öÇY«, nry« ÍšyhÉY« v‹ jªij¡F¢ brhªjkhd Rkh®
ÃgªjidfË‹go _‹wh©LfS¡F el¤â tUtj‰fhf mj‹
10 y£r %ghŒ bgWkhdKŸs brh¤J¡fËU¡»‹wd. eh‹ tUlthÇ
fhÇahya¢ brh¤J¡fŸ ïaªâu§fŸ KjÈat‰nwhL x¥òÉ¡f¥
ruhrÇÆš 2500 %ghŒ å£LtÇí«, 700 %ghŒ ÃytÇí«, 300 %ghŒ
g£ljhí« âuhÉl‹ g¤âÇif r«gªjkhd ïaªâu§fŸ, m¢R, ku¢
tUkhd tÇí« brY¤â tU»‹nw‹. eh‹ uhéa, rKjha¤ JiwÆY
rhkh‹fŸ KjÈa rfy brh¤J¡fS« nk‰go r§f¤â‰F¢ brhªj
iH¤J tU« bghJ CÊa‹. m‹¿í« 9000 rªjhjhu®fisíila “Fo
khditjh‹ v‹W«, mt‰iw¡ bfh©L g¤âÇifia¢ áw¥ghŒ
muR” v‹D« jÄœ thu¥ g¤âÇif¡F«, “Çnthš£” v‹D« k‰bwhU
el¤J« cÇikia¤ jÉu k‰wgo âU.uhkrhÄahU¡F mt‰¿‹ ÛJ
M§»y thu¥ g¤âÇif¡F« MáÇadhíÄUªJ tU»‹nw‹.
°thÔd cÇikbah‹W« »ilahbj‹W« vL¤J¡ fh£oÆUªjh®.
âU.j©lgh ãŸis eh‹ flÅš _œ»ÆU¥gjhŒ¢
âU.uhkrhÄahÇ‹ vâ®kD brhšÈÆU¥gij¥ gykhŒ¡ f©o¤J kW¥gnjhL Ì.b#auh« ehíL
c£gl eh‹ ahU¡F« v¤jifa flD« bfhL¡f nt©oaâšiy
âU.j©lgh ãŸisÆ‹ kDÉš v‹id¡ F¿¤j¿É¡f¥
v‹W« bjÇÉ¡f ÉU«ò»‹nw‹. thâ vd¡F¡ fl‹ bfhL¤jjhŒ¢
g£LŸs òfh®fsid¤J« bghŒahí« Mjhuk‰wjhí« ïU¥gnjhL
brhšYtj‰F¥ gâyhf eh‹ thâÆ‹ bfsut¤ij¡ fh¥gh‰Wtj‰F«
mit rKjha, uhéa¤JiwfËYŸs vdJ ÉnuhâfË‹ ö©L
mtUila fZlfhy¤âY« gyjlitfËš gz cjÉ
jyhš bghJ ciH¥ghËah»a v‹ÛJ ï¡nfh®£lhU¡F«, bghJ
brŒâU¡»‹nw‹ v‹gijí« bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nw‹.
#d§fS¡F« xUÉj J® mã¥ãuha nk‰gl¢ brŒí« bf£l
neh¡f¤njhL nt©Lbk‹nw Éõk¤jdkhŒ brhšy¥g£lit. fl‹ bfhL¤jt®fis nkhr« brŒí« fU¤Jl‹ eh‹
br‹idÆYŸs v‹ brh¤J¡fis všyh« RakÇahij¢ r§f¤â‰F
eh‹ 8-7-27-š bj‹Åªâa k¡fŸ r§f¤J ilbu¡l®fŸ
vGâ it¡f¥ nghtjhŒ brhšy¥g£oU¥gJ KG nkhrkhd bghŒ.
T£lbkh‹¿š Ãiwnt‰w¥g£LŸs Ô®khd¤â‹go âuhÉl‹
m¤jifa Mnyhrid VjhtâUªjjhŒ it¤J¡ bfh©lhY«, mJ
g¤âÇifia _‹W tUl§fS¡F el¤J« bghW¥ng‰W el¤J
“âuhÉl‹”, “Fo muR” g¤âÇiffË‹ bršth¡if ÄFâ¥gL¤â
»‹nw‹. m¥g¤âÇif r«gªjkhd ïaªâu« Kjyhd rfy brh¤J¡
áw¥òl‹ el¤âit¥gj‹ bghU£L bršth¡F« brštKKŸs áy
fS« m¢r§f¤ij¢ nr®ªjitahÆD« m¤Ô®khd¥go g¤âÇifia
bfsutÞj®fshd ilbu¡l®fsl§»a fÄ£oahÇl« g¤âÇfis
el¤J« brsfÇa¤ij K‹Å£L v‹Ål« x¥gil¡f¥g£L
el¤j¥gLtj‰F x¥òÉ¥gjhd fU¤nj xÊa v‹ brh¤J¡fË‹
ïU¡»‹wdnta‹¿ mt‰¿‹ ÛJ vd¡F v¤jifa ÞthÔd
cÇikia kh‰Wtjhfnth, mšyJ rhkh‹fis mt®fS¡F¡
cÇikíÄšiy.
bfhL¤J ÉLtjhfnth v¤jifa c¤njrKÄUªjâšiy.
k‰wgo 5-4-28-š vd¡F« j©lgh ãŸis¡F«
thâ jkJ òfh®fbsšyh« R¤j¥bghŒ v‹gij cz®ªâUªJ«
V‰g£ljhŒ¢ brhšy¥gL« x¥gªj¤â‹ r«gªjkhfî«, mtiu
v‹ bghJ CÊa¤ij¡ nfty¥gL¤j nt©L« v‹gâš C¡fKŸs
Vb#‹ÌÆÈUªJ Ú¡»aj‹ r«gªjkhí« mt®nfhU« eZl <L
Énuhâfshš ö©l¥g£L v‹ÛJ ï¤jifa Mjhuk‰w tH¡F¡
KjÈa Étfhu§fis¡ F¿¤jk£oš rªj®¥g« V‰gL«nghJ eh‹
bfh©L tªjnjhL, vdJ brh¤J¡fis cl‹ #¥â brŒa #¥â
mj‰F¢ rkhjhd« brhšy¤ jahuhÆU¡»nw‹. MÆD« j‰nghJ
kDî« jh¡fš brŒa¤ ö©l¥g£oU¡»‹wh® v‹gijí«
mt® jk¡F¢ nru nt©Lbkd¢ brhšY« bjhifia¡ bfhL¡f eh‹
bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nw‹.
flik¥g£oU¡fÉšiy v‹W«, mt® Vnjh MjhuÄ‹¿ f©lgo

Fo muR - 1929 ( 2 ) 76 77 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

 ï¤jifa bghŒahd Nœ¢á fhuzkhd kD¥ ngh£oU¥gjdhš
v‹ÛJ bghJ #d§fËl¤âYŸs kâ¥ò ghâ¡f¥g£oU¥gjhš, ïj‹
r«gªjkhf eh‹ ã‹dhš j¡f gÇfhu¤ij¤ njo¡ bfhŸS»nw‹.
F¿¥ò : Úâgâ g©lny K‹ Érhuiz¡F vL¤J¡ bfhŸs¥g£L
âU. j©lgh ãŸisÆ‹ kDit Mjhuk‰wJ vd¡ F¿¥ã£L Úâgâ
bryî¤ bjhifíl‹ jŸËÉ£lh®. fhªâÆ‹ f© ÉÊ¥ò

Fo muR - Úâk‹w kD - 04.08.1929 fj® Éõa¤âš ï¥nghJ ïU¡F« â£l« ga‹glhbj‹W«, ïJ

xU bg©k¡F xU k neu« ntiy brŒjhš xU ig åj« jh‹
TÈ »il¡f¡ ToajhŒ ïU¡»‹wbj‹W«, mJî« m¡fj®¤ JÂia
th§» f£L»‹w k¡fŸ x‹W¡F ïu©lhfnth _‹whfnth mâf¥
gz« bfhL¤J th§»dhš jh‹ Koíbk‹W« k‰wgo Äš JÂ
fSlD« btËeh£L¤ JÂfSlD« ngh£o nghLtjhÆUªjhš
ü‰»‹w bg©kÂfŸ j§fŸ ü‰ò¡ TÈiaí« É£L nkš bfh©L
k¡F xU ig åj« ifÆÈUªJ fhR bfhL¤jhš jh‹ f£Lbk‹W«
brhšÈ tªjij¢ áy® fjÇ‹ ÛJŸs _l¥g¡âahš e«ÛJ M¤âu§
bfhŸs¤ bjhl§»dh®fŸ. áy® e«ÛJ bghJ k¡fS¡F¤ Jntõ«
c©lh¡f¡ fUâ j§fŸ Éõk¥ ãurhu¤â‰F ïij xU Míjkhfî«
cgnah»¤jh®fŸ. eh« vj‰F« ã‹ th§fhJ c©ikia ijÇakhŒ
vL¤J¢ brhšÈ fjÇ‹ gad‰w j‹ikia vL¤J¡ fh£oa ãwF
ï¥nghJjh‹ âU.fhªâ mt®fŸ f©ÉʤJ ïj‰F VjhtJ ntW V‰ghL
brŒayhkh? v‹W nahá¡f¤ bjhl§» ïU¡»‹wh®. mjhtJ
r‹dkhdJ« mâf ÚskhdJkhd üš ü‰F«goahd òâa ifaª
âu§fis f©Lão¥gt®fS¡F r‹khd§fŸ brŒtj‰F Mf xU yB
%ghŒ xJ¡» it¤âU¥gjhf btËÆ£oU¡»wh®. ïJ ga‹g£lhY«
ga‹glhÉ£lhY« v¥goahtJ ï¥nghija fj® Ãiy ï¥gona jh‹
ïU¡f nt©L« v‹W«, ïjdhnyna jh‹ Rauh{a« »il¡Fnk xÊa
ntbwh‹¿dhY« KoahJ v‹W« brhšÈ¡ bfh©oUªj Ku£L¥
ãothj« r‰W mirî bfhL¡f ne®ªjnjhL “ru¡F ãujhdnk xÊa
br£o ãujhdkšy” v‹»‹w gHbkhÊ¥go fhÇa¤â‹ gyid¤ jh‹
bghJ #d§fŸ ftÅ¥gh®fns xÊa “kfh¤kh brhšY»‹wh®” v‹whš
f©iz _o¡ bfh©L ã‹g‰W« fhy« kiyna¿É£lbj‹gijí«
ï¡f©ÉÊ¥ò e‹whŒ vL¤J¡ fh£L»‹wJ. jÉu ï¥nghJŸs fj®
â£l¤âš f© _o e«ã¡if cŸst®fŸ j§fË‹ FU£L¥ ãothj¤ij
É£LÉ£L mâš cŸs mDgt¤â‰F« ïa‰if¡F« x¤Jtuhj
j‹ikfis kh‰w Ka‰á¥gnjhL âU.fhªâ mt®fË‹ ïªj¥ ãua¤
jd¤â‰F r‰W cjÉ brŒth®fshf.
Fo muR - f£Liu - 11.08.19
11.08.1929
1929

Fo muR - 1929 ( 2 ) 78 79 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


f©z¥g® thrf rhiy¤ âw¥ò ÉHh
neu« ÄFâah» É£ljhš eh‹ c§fis mâfkhf¡ fh¤âU¡
f¢ brŒa ÉU«gÉšiy. vÅD«, Ú§fŸ v‹id K¡»akhŒ
ngR«go t‰òW¤â¡ nf£L¡ bfh©lij K‹Å£L c§fS¡F
x‹iw k£L« F¿¥ghf vL¤J¡fh£o¥ ngr ÉU«ò»‹nw‹. Mâ
âuhÉl k¡fsh»a Ú§fS« kÅj®fnsahÆD« r_f thœ¡ifÆš
ÄUf§fisÉl¡ nftykhf¤jh‹ el¤j¥gL»‹Ö®fŸ v‹gij
Ú§fns X¥ò¡ bfhŸå®fbs‹W e«ò»‹nw‹. c§fSŸ áy® uh›
gfö®fshí«, uh›rh»¥fshí«, nkh£lh® thfd§fËY«, nfh¢R
fËY« bršy¤j¡f gz¡fhu®fshíÄU¡fyh«. k‰W« c§fSŸ
PhdKŸs m¿thËfS«, go¥ghËfSÄU¡fyh«. v›th¿Uª
jhY« m¤jifat®fisí« ãwªj #hâia bah£o¤ jhœikahf¤
jh‹ fUj¥g£L tU»‹wbj‹gij Ú§fŸ kW¡fkh£O®fŸ. mj‰F
xnu xU fhuzªjh‹ ïU¡»wbj‹W brhšy nt©L«. mJ #hâ
ɤâahr¡ bfhLikna ahF«. MââuhÉl®fŸ v‹whš nfhÆyU
»Y« tu¡Tlhbj‹»wh®fŸ. mt®fS« ïªJ¡fŸ jhbkd x¥ò¡
bfhŸs¥g£lnghâY« mt®fis ïÊîgL¤â¡ bfhLik brŒtâš
xU á¿J« ã‹ th§Ftâšiy. ïªJ bt‹W brhšy¥gL« âU.
KÅrhÄ v‹D« MââuhÉlU« kÅj®jh‹. mt® Mya¤jU»š
tªjhš Mya« Ô£L¥g£L rhÄ br¤J¥ nghFkh«. Mdhš, ãwÉÆš
ÄUfkhŒ¥ ãwªjJ« #hâÆš ehŒ v‹W miH¡f¥gLtJkhd ky«
c©Q« nftykhd #ªJití« jhuhskhf É£L ÉL«nghJ
Mw¿îŸs kÅjdhŒ¥ ãwªJ ïªJbt‹W« brhšÈ¡ bfhŸS«
MââuhÉl® vd¥gL« KÅrhÄia mt® ãw¥ã‹ fhuzkhf
uÞjhÉY« Él kW¡f¥gLtJ v‹d bfhLik? ï¡ bfhLikia¤
jL¤J¡ nf£lhš mt®fŸ ïªJ¡fshŒ¥ ãwªJ É£lh®fŸ,
mt®fis¡ F¿¤J kDj®k rhÞâu¤âš ï¥go¢ brhšY»wJ,
ntj¤â‹ f®k fh©l¤âš m¥go¢ brhšY»‹wJ v‹W rhÞâu¡
F¥igfË‹ ÛJ gÊia¥ nghLtnjhL, kj¤ijí« j§fŸ
bfhLikfS¡F Mjuth¡»¡ bfhŸS»‹wh®fŸ. ï›thW kj¤â‹
nguhY« rkaüšfŸ, rhÞâu§fŸ, òuhz§fË‹ nguhY«,
brŒa¥gL« bfhLikfS¡F msÉšiy. k‰W« “bgÇat®fŸ
Fo muR - 1929 ( 2 ) 80
brhšÈ É£lh®fŸ: flîshš ntj§fËY« rhÞâu§fËY« vGâ
it¡f¥g£LÉ£lJ. mij¥ g‰¿ mâfkhŒ¡ nf£fhÔ®fŸ” v‹W
bfhLikfS¡F¢ rh¡F brhšÈ¡ bfh©L«, MÆu¡fz¡fhd
tUl§fshŒ k¡fËš áy rh®ghiu¥ bgU« bfhLik¡FŸsh¡
f¥g£L« tU»‹wJ. MÆu¡fz¡fhd tUl§fshŒ kj¤â‹
bgauhY«, rhÞâu òuhz§fË‹ bgauhY« xU bgÇa r_f«
bfhLik¡F£gL¤j¥g£L tU»‹wJ. MââuhÉl®fsh»a
c§fisÉl r‰W ca®ªj #hâah® vd¥gL« v§fisí« nfty¥
gL¤jhkš É£lh®fsh? mJîÄšiy. v§fisÉl ca®ªj #hâah®
v‹gt®fŸ nghFÄl¤â‰F v§fis Él¡Tlhbj‹w V‰ghošyhkš
nghfÉšiy. c§fis¤ bjh£lhš Ô£L¥g£LÉL«, FË¡f
nt©L« v‹gJ nghy¤jh‹ v§fis¤ bjh£lhY« FË¡f nt©L
bk‹»wh®fŸ. mnjhL v§fis¢ N¤âu®fŸ, ntá k¡fŸ, gh®¥gd
D¡F moik brŒa¥ ãwªjt®fbs‹w ïÊ bga®fSÄ£liH¡
»wh®fŸ. ï¡nfty¢ braY¡F¡ flîshš vGâ it¡f¥g£l
rhÞâu« Mjhubk‹»wh®fŸ. e« k¡fSŸ mnef® vt® v¥go¢
brŒjhby‹d? e« étd¤J¡F tÊia¤ njLnthbk‹W ïÊití«
r»¤J¡ bfh©L cz®¢áÆšyh thœ¡ifÆš <Lg£oU¥gjdhšjh‹
MÆu¡fz¡fhd tUl§fshŒ ï¡bfhLikfŸ xÊa tÊÆš
yhâUªJ tªâU¡»‹wJ. ïj‰F K‹dhš gy bgÇat®fŸ njh‹¿
#hâ¡ bfhLikfisí«, ɤâahr§fisí« xÊ¡f¥ ghLg£l
nghâY« mt®fS« kj¤â‹ bgauhY« ntW Nœ¢á fshY«
ml¡»¤ J‹òW¤j¥g£LÄU¡»‹wd®. x›bthUtU« ek¡bf‹d?
e«étd¤J¡F tÊia¥ gh®¥nghbk‹w ïÊî¡»l§bfhL¤J¡
bfh©L nghF«tiu r_f« xU fhy¤âY« K‹ndwhJ. #hâ¡
bfhLikfŸ xU nghJ« xÊa kh®¡fnk‰glhJ v‹gJ â©z«.
nfS§fŸ! (funfhõ«) #hâ¡ bfhLikfis xʤJ¢ rk¤Jt¤ij
Ãiyeh£L« bghU£L¤jh‹ bj‹dh£oš RakÇahij ïa¡f«
njh‹¿aJ. (funfhõ«) RakÇahij ïa¡f¤ij¡ F¿¤J ekJ Énuhâ
fŸ v‹d brhšY»‹wh®fŸ v‹gij¡ F¿¤J ekJ e©g® ghy
FUát« á¿J neu¤â‰F K‹ bjËthŒ vL¤J¢ brhšÈ ÆU¡»wh®.
mt® ï›Éa¡f¤âš k¡fS¡F nahá¤J¥ gh®¡F« j‹ikahtJ
tªâU¡»‹wbjd¡ T¿aJ K¡»akhŒ¡ F¿¥ãl¤ j¡fJ. Ra
kÇahij¡fhu®fŸ nfhÆš, Fs«, rhÄ ïšiy v‹»wh®fŸ; kjÄšiy
v‹»wh®fŸ; ït®fŸ ehÞâf®fŸ; ït®fshš nkš#hâ, Ñœ#hâ v‹w
f£L¥ghL nghŒ ÉL« nghÈU¡»wJ, RthÄ nghŒ ÉL« nghÈU¡
»‹wJ v‹W gythW e« ÉnuhâfŸ my¿¡ T¡FuÈL»‹wh®fŸ.
gy® »s«ã TÈfS¡F« fhÈfS¡F« gz« bfhL¤J« ek¡F
ÉnuhjkhŒ Éõk¥ ãurhu« brŒtj‰fhf¤ ö©oÉ£LÄU¡
81 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
»wh®fŸ. mt®fŸ Nœ¢áfisí« TÈ¥ ãurhu nkhr¤ijíKzuhJ
mt®fŸ ãj‰wšfis e«ã ekJ ghku k¡fŸ Vkh¿ mt®fŸ
brhšYtJ nghy áy® RakÇahij ïa¡f« flîŸ ïšiy v‹D«
ïa¡fbkdî« brhšY»wh®fŸ. RakÇahij ïa¡f« ehÞâf®fŸ
ïa¡fbk‹W brhštJ m‰g¤jdkhd brŒif v‹gij m¿îW¤J
»‹nw‹. c©ikÆš MÞâf ehÞâf« v‹gitfis¥ g‰¿ eh«
ftiy¥gLtâšiy. cyf¤âš mt‹ ca®ªjt‹, ït‹ jhœªjt‹
v‹W gªja« ngh£L¡ bfh©L #hâ ɤâahr¡ bfhLik fis Ãiy
eh£o r_f K‹nd‰w¤â‰F« ÉLjiy¡F« jilah ÆU¡F« vªj
rhÞâu, òuhz§fisí« R£blÇ¡f¢ RakÇahij¡ fhu®fsh»a
eh§fŸ jahuhÆU¡»nwh«, (funfhõ«) k¡fŸ K‹nd‰w¤âš kj«
tªJ jil brŒjhš mJ vªj kjkhŒ ïUªjhY« mjid xʤJ¤
jhdhfnt©L«. (nfS§fŸ) flîŸ c‹id¥ giwadhŒ¥ gil¤
jh®; RthÄ v‹id¢ N¤âudhŒ¥ gil¤jh®? mtid gh®¥gddhŒ¥
gil¤jh® v‹W flîŸ nkš gÊngh£L¡ bfhLikfŸ Ãiy¡f¢
brŒtij É£L¡ bfhL¤J¡ bfh©L m¡bfhLikfS¡F Mjuth
í« m¡»uk§fS¡F mDTykhíÄU¡F« flîis¤jh‹ xÊ¡f
nt©Lbk‹»nwh«. R«kh »l¡F« flîisí«, kj¤ijí«, rhÞâu¤
ijí« eh§fŸ x‹W« brhšyÉšiy. (bgU¤j funfhõ«) bfhLik
brŒí« kj¤ijí« rhÞâu¤ijí« flîisí« xÊ¥gj‰F gaªnjh
khdhš eh« ÃuªjukhŒ¥ giwadhí«, N¤âudhí«, jhœªjtdhí«
gy bfhLikfS¡F£g£L¡ nftykhf¤ jhÅUªjhf nt©L«.
e«ik ï¤jifa nftykhd Ãiyik¡F¡ bfh©Ltªj flîS«
kjK« nghf nt©oaJjh‹. ïij xˤJ¥ ngRtâš gaÅšiy.
(funfhõ«) rÛg¤âš ne¥ãa® gh®¡»š Toa MââuhÉl® Ra
kÇahij kfheh£oš ïªJ¡fŸ vd¢ brhšÈ¡ bfhŸs¥gL« 6 nfho
k¡fsh»a MââuhÉl®fis #hâ¡ bfhLikahš Mya cÇik
Æ‹¿ bfhLik¥gL¤j¥gLtjhš ïªJ kj¤âš mt®fS¡F¢ rk
cÇikÆšyhÉ£lhš ntW kj¤âš nrUtJjh‹ cájbk‹W«
Ô®khÅ¡f¥g£oU¡»wJ. rk cÇikÆšyhâU¥gij Él rhtnj nkš
v‹W Ãid¥gt®fË‹ Rjªâu¤â‰F x‹W« jilahÆU¡f KoahJ.
mj‰F¤ jilahÆU¡F« flîS«, kjK«, nkh£rK«, eufK«
mt®fS¡F m¡fiuÆšiy. #hâ¡ bfhLikfis xÊ¡f ekJ
bgÇnah®fŸ v›tsnth ghLg£L tªjh®fŸ. Rkh® ïu©lhÆu«
tUl§fS¡F K‹ÅUªj fãy® fhy¤âY«, âUtŸSt® fhy¤
âY«, mj‰F¥ ã‹dU« #hâÆšiy. xG¡f¤âdhšjh‹ ca®î
jhœî v‹W v›tsnth t‰òW¤j¥g£L tªJ« #hâ¡ bfhLik¥
ngŒfŸ xʪjghošiy. uhkhD#® #hâÆšiy v‹W«, rk¤Jt¤
â‰fhfî« ghLg£lh®. njthu« ghoat®fS« #hâÆšiy v‹gij
Fo muR - 1929 ( 2 ) 82
És¡»dh®fŸ v‹W brhškh¤âu¤âš É»‹wnja‹¿ c©ikÆš
m¡bfhLikfŸ xÊtj‰F kh®¡fÄšyhkš jhÅU¡»‹wJ. ekJ
bgÇah®fŸ brhšÈait MÆu¡fz¡fhf¥ ãwuhš thasÉš
ghuhaz« brŒa¥gL»‹wdnta‹¿ brŒifÆš mjdhš xU gyD
nk‰g£ljhŒ¤ bjÇaÉšiy. ï‹iw¡F« #hâ¡ bfhLikÆdhš,
ït‹ ïªj¤ bjUÉš tªjhš Ô£L¥g£LÉL«; mªj¤ bjUÉš
nghdhš rhÄ br¤JÉLbk‹w mÃaha§fŸjh‹ jiyÉǤjhL
»‹wd. ïj‰F¢ rhÞâu« ï¥go¢ brhšY»‹wJ; kj« m¥go kW¡
»‹wbj‹W rh¡F¢ brhšÈ¡ bfh©oU¥gij v›tsî fhy¤â‰F¤
jh‹ É£L¡ bfh©oU¡f Koí«? xUt®, Mâ âuhÉl®fis ïÊî
gL¤j¥gL»wjh? ïšiy, ïšiy. eªjdhiu eh§fŸ mWg¤J _‹W
eha‹kh®fSŸ xUtuhŒ óá¤J« tuÉšiyah? v‹W thŒ ntjhª
j« ngR»‹wh®. giwadhŒ ïUªj eªjdh® âUehis¥ nghthuh»
ÉlÉšiyah? m¥goÆU¡f òuhz¤ij V‹ F‰w« brhšy
nt©L« v‹»wh® mªj m¿thË. mªj eªjDila ã‹ rªjâ
ahuh»a ngu¥ ãŸisfis mªj âUehis¥ nghthuh»a eªjÅU¡
FÄl¤ij¡ Tl¥nghŒ V‹ gh®¡f ÉLtâšiy? v‹Wjh‹ nf£»‹
nwh«. (funfhõ«) m¥go¡ nf£lhš mªj eªj‹ ntW b#‹k«,
ït®fŸ ntW v‹W gy òuhz¥òu£LfŸ ngR»‹wh®fŸ. (eif¥ò)
ïJnghynt jhœªj tF¥ig¢ nr®ªj âU¥ghzhœth® Mœthuhf
Éšiyahbt‹W itzt®fŸ rh¡F¢ brhšY»‹wd®. mt®fisí«
mªj MœthÇ‹ ã‹ rªjâahiu mt® ïU¡FÄl¤ijahtJ nghŒ
gh®¡f Vidah ÉlÉšiy v‹W nf£lhš, mt®fŸ m¥nghJjh‹
f© ÉʤJ¡ bfh©L mªj Mœth® ntW ït®fŸ #hâ ntW v‹W
kj¥òu£LfŸ ngR»wh®fŸ. Mjyhš, ï¤jifa òuhz¥ òu£LfS«
kj¥òu£LfS« tƉW¥ ãiH¥ò mnah¡»a®fshš V‰gL¤â¡
bfhŸs¥g£lbj‹gâš v‹d rªnjf«? v‹id¡ nf£lhš ï›
îy»š gy kj¡ bfhLikfS¡F #hâ ɤâahr ïÊî¡F K£g£L
nftykhd ÄUf¤âY« ïÊthf¡ fUj¥g£L ã‹dhš nkh£rkil
tijÉl¢ rk¤Jt« bgWtJjh‹ ãujhdbk‹W brhšYnt‹.
(bgU¤j funfhõ«) #hâ¡ bfhLikia xʤJ ï§F rk¤Jt¤ij¡
bfhL¡fhj rhÄ m§F nkh£r¤ijí«, u«ig, C®tá eld¤ijí«,
j§f bk¤ijiaí«, Rfnghf¤ijí« bfhL¡»w bj‹whš mij
e«ò»wj‰F kiladhbt‹Wjh‹ nf£»‹nw‹. (bgU¤j funfhõ«)
c©ikahfnt m¥go rhâ¥gjhÆUªjhY« ï§F ïÊití«
bfhLikfisí« bghW¤J¡ bfh©oUªJ ïwªj ã‹ mªj¢ Rf§
fis¥ bgwyhbk‹W ahU« brhšy kh£lh®fŸ v‹gJ â©z«.
Mya§fË‹ bgauhš brŒa¥gL« m¡»uk§fS¡F« bfhLik
fS¡F« všiyÆšiy. cjhuzkhŒ kJiu Ûdh£ánfhÆiy
83 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
vL¤J¡ bfhŸSnth«. m¡nfhÆÈ‹ xU nfhòu thrÈÈUªJ
k‰bwhU nfhòu thrY¡F¡ FiwªjJ miu ikY¡F mâfkhd
öuÄU¡F«. ï›tÊ rhjhuz uÞjhitÉl mf‹W t©ofŸ
jhuhskhŒ¥ nghŒtu¤ j¡fjhÆU¡»‹wJ. ï›tÊahŒ¥ ãw kj¤âd
uhd KÞä«fS« »¿Þjt®fS« Äâao ngh£L¡bfh©L«, Õo
ão¤J¡ bfh©L«, Jt#Þj«g« tiuÆY« jhuhskhf¥ nghf
mDkâ¡f¥gL»wJ. Mdhš, ïªJ¡fsh»a ehlh®fŸ v‹D«
tF¥ghU«, k‰iwa jhœ¤j¥g£l tF¥ghU« k£L« mªj nfhÆš
kâšRt® mU»š tªjhY« rhÄ br¤J¥ nghFbk‹»wh®fŸ. (eif¥ò)
mJ rhÄah? ngh¡»Ç¤jdkhbt‹W eh‹ nf£»‹nw‹. (funfhõ«)
e«Kila cjÉ nt©L«nghJ ïªJ kj¤ij¢ nr®ªjt®fbs‹W
e«ikí« nr®¤J¥ ngRtJ«, ekJ Rjªâu¤ijí« cÇikiaí«
nf£lhš rhÄ br¤J¥ nghFbk‹gJ« v‹d mnah¡»a¤jdkhdJ
v‹Wjh‹ nf£»nw‹. Ô©l¥glhjh®, jhœªjt®fŸ v‹W bfhLik
ahf xJ¡» xL¡f¥g£L J‹òW« k¡fS¡F« ca®ªj #hâah® flîŸ
Kf¤âš ãwªjt®fbs‹W brhšÈ¡ bfhŸgt®fS¡F« Fz¤â
dhY«, cUt¤âdhY«, m¿ÉdhY«, VjhtJ ɤâahrÄU¡»‹wjh
bt‹W nf£»nw‹. ï›th¿U¡f, k¡fËš bgU«gh‹iknahiu
#hâ¡ bfhLikfS¡F« ïÊî¡F«c£gL¤â it¡f kj¥òu£LfS«
òuhz¥ òu£LfS« jh‹ MjhukhÆU¡»‹wd. k¡fŸ Rjªâu¤â‰F«
K‹nd‰w¤â‰F« bgUªjilahÆU¡F« ï«kj¤ijí« òuhz§
fisí« xÊ¡fhkš ã‹ v‹d brŒtJ?
xUt® jhœ¤j¥g£l k¡fŸ 7 nfhoahƉnw ït®fS¡F kj«
nt©lhkhbt‹W« nf£lh®. ït®fŸ thœÉ‰F« K‹nd‰w¤â‰
F« Rjªju¤â‰F« kj« mtáakhdhš ït®fŸ ïªJ¡fsšyh
jt®fŸ v‹w kj¤ij it¤J¡ bfhŸs£Lbk‹W brhšY»nw‹. ïJ
v›thW bghUªJ« v‹W« nf£fyh«. j‰nghJ muáaš JiwÆš
bfhLikfis xʤJ¢ Rjªju« bgWtj‰F¥ gh®¥gdušyhjh® v‹w
bgaUl‹ bgÇa r_f« ntiy brŒJ gy e‹ikfis¥ bgw
Éšiyah? v‹W jh‹ nf£»nw‹. m›th¿U¡f, rKjha¡ bfhLik
fis xÊ¡f¥ gÇfhu« njLtj‰F« RjªjuK« K‹nd‰wKkil
tj‰F« kj« mtáabkd¤ njh‹¿dhš m¥nghJ ïªJ¡fsšyh
jt®fŸ v‹w bga® it¤J¡ bfhŸtJ« K‰W« bghU¤j«jh‹.
m‹¿í« r£lrig¡F¤ nj®jšfËš ËW r£lrig bk«g®fshd
ÓÅthr mŒa§fh®fS«, tUzháuk M¢rhÇfS«, itÔf ïªJ¡
fS«, kfkâa® mšyh¤ bjhFâÆ‹ bgauhš ËW r£lrig
fS¡FŸ br‹wh®fnsa‹¿ k‰wgo KÞä«fŸ, »¿Þjt®fŸ
Kjyhdt®fis¥ nghy ïªJ¡fŸ v‹W r£lrig¡FŸ bršy
Éšiy v‹gijí« K¡»akhŒ vL¤J¡fh£l ÉU«ò»‹nw‹.
Fo muR - 1929 ( 2 ) 84
ïªJ¡fŸ v‹W brhšÈ¡ bfh©L v¤jifa RjªâuKÄšyh
âU¥gijÉl ïªJ¡fsšyhjhuhf nfhÆY¡FŸ nghF« cÇikí«,
Fs¤âš FË¡F« RjªâuK« ïU¥gJ v›tsnth nkby‹W jh‹
brhšYnt‹ (funfhõ«) eh‹ rhtj‰F¢ áy ÃÄõÄU¡F«
tiuÆY« ïªj #hâ kj òuhz¥ òu£Lfis xÊ¡f¥ nghuho¢ rhFª
jUz¤âš KÞäkhf¤jh‹ rhnt‹. (funfhõ«) Vbd‹whš, eh‹
br¤j ãwF v‹ brh¤J¡fis v‹id nkh£r¤â‰F mD¥òtjhd
òu£Lfshš v‹ rªjâahiu Vkh‰¿ g¿¡f¥ glhkY« mt®fŸ
_le«ã¡ifÆäLglhkÈU¡f¢ brŒaî« jh‹ eh‹ m›thW
brŒa¤ Ô®khŤâU¡»‹nw‹. (funfhõ«)
eh‹ br¤j ãwF v‹ rªjâah® v‹id nkh£r¤â‰fD¥g¥
gLbk‹w _l e«ã¡ifÆdhš gh®¥gd‹ fhiy¡fGÉ¢ rh¡fil¤
j©Ùiu¡ Fo¡fhkÈU¡f¢ brŒa nt©Lbk‹gj‰fhfî«jh‹
eh‹ KÞäkhf¢ rhnt‹ v‹»nw‹. (bgU¤j funfhõ«) Rkh® 20
tUõ§fS¡F K‹ btŸis¡fhu®fŸ Ô©l¥glhjh®, mt®fis¤
bjh£lhš FË¡f nt©Lbk‹w xU #hâah® ï‹W mt®fis¥
nghy ãŸisfis¥ bg‰whš nghJ bk‹»‹wh®fŸ. (bgU¤j
eif¥ò) kj« òuhz« KjÈa òu£LfS¡F Msh» K£lhŸjd¤
âY« moik¤jd¤âY« MœªâU¥gt® ahbu‹whš ïªJ¡fŸjh‹
v‹W brhšy nt©L«. mâY« ïªeh£oš ïÊîgL¤j¥gL« k¡fŸ
ahbu‹whš eh«jh‹. ãwkj§fËš gy ghuh£l¤j¡f Ó®âU¤j§f
ns‰g£L mt®fŸ ehS¡F ehŸ K‹nd¿ tU»‹wd®. »¿ÞJ
kj¤âš mt®fSila »¿ÞJit¤ ö¡»¥ ngh£L É£L Rjªju¤
â‰F tÊahd ÉŠPhd MuhŒ¢áÆÈw§»ÆU¡»wh®fŸ. kj¤ijí«
flîisí« e«ã ïUªjJ nghJbk‹W mt®fŸ RaKa‰áÆY«
MuhŒ¢áÆY« ïw§»ÆU¥gjdhš jh‹ Mfhr¤ jªâfisí«
ïwªjt®fis vG¥ã MW k neu« elkhl it¥gJkhd gy
m‰òj§fis¡ f©Lão¤J tU»wh®fŸ. mt®fŸ j‰nghJ flîŸ
brayh»a kÅj áUZoiaí« brŒa¤j¡f tšyik cilat®
fshÆU¥gJ mt®fS¡»Uªj kjòuhz _l¡ bfhŸiffis xʤJ
MuhŒ¢á¤ JiwÆÈw§»aâdhyšyth? (funfhõ«) mJnghynt
kfkâa®fS« ïªJ¡fis Él gy tifÆY« nkyhdt®fshf¤
jhÅU¡»‹wh®fŸ. KÞä«fSŸ #hâ ɤâahrK« kÅjD¡F
kÅj‹ ca®î jhœbt‹w nfty cz®¢áí« fhz¥glÉšiy.
Mya¤âš murdhÆD« rhjhuz kÅjdhÆD« rk¤Jtkhf¤
jhÅUªJ bjhG»‹wh®fŸ. mtDila kj« mtD¡F x‰Wik
iaí« åu¤ijí« bfhL¥gjhÆU¡»‹wJ. bj‹dh£il¡
F¿¤jk£oš kiyahs¤âš jh‹ #hâ¡bfhLik r»¡f Koahj
jhÆU¡»‹wJ. m§F k‰w ca®ªj tF¥gh® ïU¡F« ïl¤â‰F miu
85 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ikš öu¤â‰F m¥ghšjh‹ jhœªj tF¥gh® vd¥gLnthU«,
Ô©lhjhU« ïU¡f nt©L«. mt®fS¡F¢ r®¡fh® uÞjhÉš
el¡F« RjªjKuÄšiy. mt®fŸ fHÅfËš ÉGªJjh‹ nghf
nt©L«. kiyahs¤âYŸs 40 y£r« #d§fËš 20 y£r« ng® ntW
kj¤âduhÆU¡»‹wd®. k‰w 20 y£r¤âš FiwªjJ 13 y£r« jhœ¤j¥
g£l tF¥gh®jh‹. m§F MW VG y£r« ng® ïUªJ bfh©L
j§fisÉl ïUkl§F #d¤ bjhifíŸs r_f¤â‰F kj«, òuhz«,
gH¡f tH¡fbk‹gj‹ bgauhš brŒJ tU« bfhLikf S¡F
všiyÆšiy. âUth§TÇš ïªJ¡fis Él mâfkhŒ go¤jt®fŸ
»¿Þjt®fshÆU¡»wh®fŸ. »¿Þjt ghâÇkh®fŸ #hâ kj¡
bfhLikfS¡F c£g£L J‹gkilªJ tªj jhœ¤j¥g£l tF¥ã
diu M§F »¿Þjt®fsh¡» fšÉaˤJ Énrõ K‹nd‰w
kila¢ brŒJÉ£ld®. mt®fŸ nghy v‹iw¡F« ïªJ¡ fŸ v‹W
brhšÈ¡ bfh©oUªjt®fS«, ï‹iw¡F« ïªJ¡f bs‹W Ãid¤
J¡ bfh©LŸst®fSkhd ViH k¡fnsh kj¤â‹ bgauhY«,
ï‹D« gy bfhLikfS¡F£g£L¡ bfh©L« uÞjh¡fËš tUtj‰
F« cÇikÆ‹¿ ÄUf§fËY« nftykhŒ el¤j¥g£L tU»‹wd®.
âUth§TÇš ïªJ uh{aÄU¥gjhf¢ brhšy¥g£lhY« M§F
bgU«gh‹iknah® »¿Þjt®fŸjh‹. mj‰F¡ fhuz« #hâ¡
bfhLikí« rka¥ òu£LfS« jh‹. ï‹D« bfhŠr fhy¤âš
âUth§TU« »¿ÞJt uh{akh»ÉLbk‹gJ â©z«. JU¡»Æš
kj¤ijí« òuhz¤ijí« _£il f£o flÈš ngh£LÉ£l ã‹
j‰nghJ v›tsî K‹nd‰w nk‰g£oU¡»w bj‹gij¢ brhšy
nt©oaâšiy. kj¤ij e«ã »yhg¤ gh£L¥ gho¡ bfh©oUªj
nghJ btŸis¡fhu‹ J¥gh¡» Kid¡F¥ gaªâUªj JU¡»
j‰nghJ btŸisaiuí« eL§f¢ brŒí« Ãiyik¡F tªâU¥gj‹
fhuzbk‹d? ï§F KÞä«fŸ ï‹D« kj¥ã¤J ão¤J x‹wiu
m§Fy jho nt©Lkh, mšyJ ïu©l§ Fykhbt‹W msî gh®¤J
jhoia¡ f¤jǤJ¡ bfh©oU¡F«nghJ JU¡»Æš KÞÈ«fŸ
kG§f áiw¤J Élnt©Lbk‹W«, ïšyhÉ£lhš j©o¡f¥gL
bk‹W« brhšy¥gL»‹wJ. ï§F vªj t®z Y§» f£LtJ, v¥go
FšyhŒ nghLtJ v‹W Éthâ¤J¡ bfh©oUªjhY«, m§F
btŸis¡fhu®fis¥ nghy ciljÇ¡fh É£lhš mguhj« Éâ¡f¥
gL»‹wJ. ï§F nfhõh KiwÆ‹ bfhLik ÄFâ¥g£L âiuia¡
fdkhf¥ nghL«nghJ JU¡»Æš j§f É¡uf« ngh‹w bg©fis¤
jŤJ Inuh¥ghî¡F¥ go¡f mD¥ã tU»wh®fŸ.(funfhõ«) Ra
uh{a¥ ng¢R tU«nghJ k£L« x‰Wik rk¤Jt« KjÈa všyh«
tU»wJ. Mdhš mJ bgU« ã¤jyh£lbk‹gJ bjUÉš el¡f
cÇikÆU¡f nt©Lbk‹D« nghJ bt£l btË¢rkh»ÉL»wJ.
Fo muR - 1929 ( 2 ) 86
ÄUf§fËY« Äf ïÊthd #ªJ¡fS¡F ïU¡F« cÇikíÄ‹¿
kÅj®fSŸ xU rhuhU¡F m«ÄUf§fis¥ nghy bjU¡fËš
nghF« cÇikÆU¡f¡ Tlhjhbt‹whš kjÉõa¤âš ãuntá¥
gjhd ã¤jyh£l¤ij v‹d mnah¡»a¤jdbk‹W brhšYtJ?
ã¤jyh£lkhd kj¤âš á¡» ïjdhš gy ïÊî¡F« J‹g¤â‰F«
bfhLik¡F« c£gLtij Élm«kj¤ij xÊ¥gnj nkyhF«.
kj¤ij mÊ¡f¢ RakÇahij ïa¡f« tªjjh v‹W áy® nf£fyh«.
#hâ¡ bfhLikfisí« Égßj ɤâahr§fisí« Ãiyeh£Ltjh
ÆUªjhš mªj kj¤ij xÊ¡f¤ jh‹ RakÇahij ïa¡f« ïU¡»‹w
bj‹Wjh‹ brhšYnt‹. (funfhõ«) c©ikÆš RakÇahij
cz®¢á c§fS¡F ïU¡Fkhdhš c§fŸ K‹nd‰w¤â‰F« Rjªâ
u¤â‰F« jilahÆU¡F« kj¡ f£L¥ghLfisí« RthÄ ójbk‹g
jidí« cil¤bj¿a¥ ã‹th§f kh£O®fbs‹gJ â©z«.
(funfhõ«) ÄUf¤âY« nftykhd thœ¡ifÆÈUªJ ÉLg£L
Ú§fS« kÅjnuhL kÅjuhd rk¤Jt thœtilªJ k‰iwnahiu¥
nghy RjªjuK« RfKkila nt©Lbk‹w cz®¢á c§fS¡F
ïU¡FkhÆ‹ Ú§fŸ c§fŸ K‹nd‰w¤ jilfshÆU¡F« vjid
í« jf®bj¿a¤ ja§f¡ TlhJ. c§fŸ Rjªju¤â‰F vJ jilah
ÆUªjhY« mjid xÊ¡f K‰gLå®fshdhš Ô©lhik v‹gJ
miu ÃÄõ¤âš jhdhŒ gwªJÉLbk‹gJ â©z«. (funfhõ«)
tleh£oš kj« xʪjhY« k‰bw‹d xʪjhY« xÊa£L«, Rjªju«
jh‹ bgÇbjd¥ nghuhl K‰g£ljdhšjh‹ ne‰WTl xU Mya¤
âš rfy tF¥ghU« jhuhskhf¢ br‹W flîis tÊgLtj‰F¡
fjîfŸ âwªJÉl¥ g£ld. c§fS¡F¡ nfhÆY¡FŸ bršY«
cÇikí«, Fs§fËš FË¡F« cÇikí« »il¤J É£lhš mjD
l‹ Ú§fŸ âU¥âailªJÉlî« KoahJ. Ú§fŸ Rjªâukila
ÉU«òtJ nghynt c§fŸ bg©fS¡F« RjªjukË¡f Ú§fŸ
jahuhf K‹tu nt©L«. m¥nghJjh‹ c§fSŸ c©ikahd
K‹nd‰wnk‰gL«. c§fŸ bg©fSŸ kWkz¤ij ÉU«ò«
ÉjitfS¡bfšyh« kWkz« brŒa nt©L«. ï›tH¡f«
c§fSŸ ïšyhâU¡f Éšiy. mW¤J¡f£L« #hâ ïʪj #hâ v‹W
brhšy¥g£l nghâY« mW¤J¡ f£Ltjhš mW¤J¡f£lhj ca®ªj
#hâÆš el¡F« gy nftykhd áR¡ bfhiyfS«, fG¤ij¤ âU»¡
fŸËÆš nghLtjhd bfhLikfËšyhâU¥gJ v›tsnth cájkš
yth? (funfhõ«) xG¡f¤âY« go¥ãY« K‹nd‰wkilªâUªjhš
c§fŸ bg©fis eh§fŸ bg‰W¡bfh©L, FzK«, go¥ò«, xG¡f
KKŸs c§fŸ ãŸisfS¡F v§fŸ bg©fis¡ bfhL¡fî«
ã‹th§f kh£nlh«. ï¤jifa fy¥ò kz¤â‹ _ykhf¤jh‹ rhâ
ɤâahr¥ ngŒ Ó¡»u¤âš xÊí«. (funfhõ«) M©fŸ v¥goÆUª
87 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
jhY« m¡fiwÆšiy. bg©fS¡F¤ jh‹ všyh¡ f£L¥ghLfS
ÄU¡f nt©L bk‹w _l m¿ådkhd bfhŸiffËU¡F«
tiuÆY« Ú§fŸ K‹ndw KoahJ. rh¥ã£L¡ if fGÉdJ«,
fjit¢ rh¤â¡ bfhŸbs‹W fzt‹ btËna br‹whš, rh¥ãL«
nghnj nkh® ÉLtj‰F ntiy¡fhÇia¡ T¥ã£L, mŒahî¡F nkh®
ÉL, eh‹ nghŒÉ£L tU»‹nw‹ v‹W kidÉ brhšÈÉ£L
btËna¿dhšjh‹ M©fS¡F m¿î tU«. (eif¥ò« funfhõ«)
M©fŸ v¥go nt©LkhdhY« ïU¡fyh«. bg©fS¡F¤ jh‹
gâÉuj¤ j‹ik mtáabk‹w gy m®¤jk‰w bfhŸiffËdhšjh‹
M©fS¡FŸ xG§Ñd§fŸ ehS¡F ehŸ mâfÇ¡fî« ïlnk‰
gL»‹wJ. kj¤â‹ bgauhY«, k‰wj‹ bgauhY« brŒa¥gL«
mÚâfisí«, m¡»uk§fisí« xÊ¥gâš m«kj§fisna xÊ¡f
nt©LtJ mtáakhdhY« mj‰F« ja§f¡TlhJ. k¡fŸ
RjªjukilªJ RfkhŒ thœtj‰F tÊ v‹dbt‹W vd¡F¤
njh‹¿aij¥ ãw® òfœ¢á¡F« ïfœ¢á¡F« mŠrhJ c©ikia
vL¤J¢ brh‹nd‹. v‹ cz®¢á¡F£g£lij¢ brh‹ndnd jÉu,
ït® mtU¡F¢ brh‹dh®, mt® vd¡F¢ brh‹dh®, Ú§fŸ mj‹go
el¡fhÉ£lhš ght«, euf¤â‰F¥ nghå®fbs‹w f£L¥ghL x‹W«
brhšyÉšiy. eh‹ brh‹dt‰iw Ú§fŸ MuhŒªJ rÇ vd¥gL
tij¡ bfh©L, rÇ ïšyhjij xJ¡» v‹ ÛJ mDjhg§fh£L«go
eh‹ nf£L¡ bfhŸ»nw‹. (funfhõ«)
(F¿¥ò : 3.8.1929 M« ehŸ ïuhaòu¤âš f©z¥g® thrf rhiy¤
âw¥òÉHh - brh‰bghÊî..
Fo muR - brh‰bghÊî - 11.08.1929
Fo muR - 1929 ( 2 )
itâf®fË‹ ïw¡f«
bg©fS¡F¡ fšÉ f‰ã¡f¡TlhJ. xU bg© jdJ fzt
idna bjŒtkhf kâ¤J¡ Ñœ¥goªJ el¡fnt©L«. mt®fS¡F¢
Rjªjunk »ilahJ v‹W rdhjd jUk¤â‹ nguhY«, rhÞâu¤â‹
nguhY«, flîË‹ nguhY« ïJtiu f©_o¤jdkhf¡ T¢rš
ngh£Ltªj itâf®fS¡F ï¥nghJjh‹ á¿J á¿jhf¥ ò¤â cja«
M» tUtjhf¤ bjÇ»wJ. ekJ RakÇahij ïa¡f¤ij¥ gh®¥gd®
fS« mt®fSila TÈfS«, “ehÞâf” ïa¡f« v‹W T¿ ghku
k¡fis Vkh‰¿ tªjhY«, ekJ bfhŸiffS«, Ô®khd§fS«,
ãurhuK« mt®fis ne® tÊÆš el¡F«go î¥gªâ¤J tU»‹wd
v‹g≠rªnjfÄšiy. eh« x›bthU T£l¤âY« kfheh£oY«
bg© k¡fË‹ bghUshjhu cÇik, ghÈa Éthf« xʤjš, Éjth
Éthf« brŒjš KjÈa Ãahakhd cÇikf£fhf ngáí« Ô®khd§
fŸ brŒJ« nghuho tUtJ všyhU¡F« bjÇí«. áy eh£fS¡F
K‹d® âUtšÈ¡nfÂÆš bgÇa bgÇa rhÞâÇfŸ v‹gt®fS«
g©oj® v‹gt®fS« x‹W To bg©k¡fŸ K‹nd‰w¤â‰fhd áy
Ô®khd§fŸ brŒâU¡»‹wd®. mitahtd :-
1. mÉg¡jkhfnth, Ég¡jkhfnth cŸs ekJ ϪJ¡ FL«
g§fËš rhÞâÇakhf Éthf« brŒa¥g£l bg©fS¡F Éthf
rka¤âÈUªJ òUõdJ FL«g¢ brh¤âY« mtdJ [«ghjd¤
âY« m¥gona ÞâÇfË‹ brh¤âY« mt®fË‹ r«ghjd¤âY«
òUõ®fS¡F rkghfK«, V‰gL¤Jtj‰F nt©oa Kiwia ekJ
MÇa®fŸ ahtU« r_f¡ f£L¥gh£o‹ _y« V‰gL¤â¡
bfhŸStJ mtáa«.
2. rhÞâßakhf Éthf« brŒJ bfh©l bg©iz¤ jFªj
fhuzÄ‹¿¤ jŸËÉ£L kW Éthf« brŒgtiu¢ r_f¥ g»Zfhu«
brŒtj‰F nt©oa f£L¥gh£il mik¤J¡ bfhŸStJ mtáa«.
3. xU FL«g¤âš òUõ®fS¡F¥ nghynt ÞâÇfS¡F«
FL«g¢ brh¤âš ghf« »il¡FkhW tÊ njl nt©L«.
4. xU FL«g¤âš xU ãjhî¡F xU MQ« bg©Qkhf
ïu©L FHªijfŸ ãwªJ bg©Q¡F¡ fšahzkh»¥ ò¤âuD¡F
88 89 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
fšahzkhtj‰FŸ ãjh KjÈnah® ïwªj áy ehis¡bfšyh« mªj
M©ãŸis ïw¥ghdhdhš ãjh _y« »il¤j mtdJ brh¤J«
Þth®Íj brh¤J« mtdJ jhahâfŸ miltJ v‹w bf£l
Kiwia kh‰¿ mtdJ rnfhjÇí«, mtsJ FHªijfS« mD
gÉ¡F«go¡fhd Kiwia V‰gL¤â mij mDgt¤âš bfh©L
tu nt©L«.
Mfnt ï›tÊia MÇa® ahtU« r_f¡ f£L¥ghL _y«
V‰gL¤â¡ bfhŸs¤ jt¿dhš mj‹ _y« ÞâßfS¡F neU«
fZl§fis¥ ngh¡f nt©o ekJ fhU©a¡ ft®‹bk©lhiu
m›tÊÆš fLikahd r£lÄa‰¿ mij clnd mDZlhd¤
J¡F¡ bfh©LtªJ Þâßfis¡ fh¡F«go nf£L¡ bfhŸs
nt©L« v‹w Ô®khd§fnsahF«.
FW»a fhy msÉš ï›tsî öu« bg© k¡fŸ Éõa¤âš
itâf®fË‹ Élh¥ãoia¤ jsu¢ brŒj ekJ RakÇahij ïa¡f«
ï‹D« Toa ÉiuÉš ghÈa Éthf« xʤjš, Éjth Éthf«
brŒjš KjÈat‰¿‰F« v›Éj v⮥ò« eh£oš ïšyhk‰ brŒJ
j¡f Mjuî njoÉL« v‹W cWâ TW»‹nwh«.
Fo muR - f£Liu - 11.08.1929

Fo muR - 1929 ( 2 ) 90 91 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


flîS« kjK«
(2)
ï¤jiy¥ò¡ bfh©l KjyhtJ Éahr¤âš flîis¥ g‰¿
mjhtJ flîŸ v‹»‹w cz®¢á k¡fS¡F v¥nghJ v¥go
c©lhƉW v‹gij¥g‰¿í«, m›îz®¢á k¡fS¡F vJtiuÆš
ïU¡f Koí« v‹gij¥g‰¿í« RU¡fkhf¢ á¿J vGâ ïUªnjh«.
mjhtJ kÅj‹ cyf¤ njh‰w¤â‰F« el¥ã‰F« r«gt§fS¡F«
fhuz« f©Lão¡f Koahj ÃiyÆš flîŸ r¡â v‹W«, flîŸ
braš v‹W« Ãid¤J¡ bfhŸStJ«, cjhuzkhf mt‰¿‰F¡
fhuz fhÇa« njh‹¿a ã‹ò mªÃid¥ò bfhŠr« bfhŠrkhf kh¿
ÉLtJ« rf#« v‹gjhf F¿¥ã£L ïUªnjh«. ïªj KiwÆnyna
bfhŠr fhy¤â‰F K‹ mnef Éõa§fŸ flîŸ braš v‹W
v©ÂÆUªj k¡fŸ ÉŠPhd (ira‹Þ) MuhŒ¢á V‰g£l ãwF
m›bt©z¤ij kh‰¿¡ bfh©L mnef Éõa§fis kÅj‹
braš v‹W brhšy ijÇa« bfh©LÉ£lh®fŸ. cjhuzkhf,
f«ãÆšyh¤ jªâ Éõa¤ij vL¤J¡ bfhŸSnth«. f«ãÆšyh¤
jªâ V‰gL¤â ïU¡F« ÉõaK«, mJ v¥go¢ brŒa¥gLtJ
v‹»‹w ira‹Þ cz®¢áí« ek¡F¤ bjÇahkš ïU¡Fkhdhš eh«
ï‹dK« mij “xU bjŒåf r¡â” v‹W« giHa fhy¤J ÇÎfŸ
ngá¡ bfh©oUªjjhŒ brhšy¥gL« “Phd âUZo r«ghõiz”
v‹Wnk brhšÈ¤ ÔUnth«. Mjyhš k¡fS¡F m¿î« MuhŒ¢á
í« tsu tsu flîŸ cz®¢áÆ‹ msî FiwªJ bfh©nl nghF«
v‹gJ â©z«. mJnghynt m¿î« MuhŒ¢áí« Fiwa¡ Fiwa
flîŸ cz®¢á ts®ªJ bfh©nl tU« v‹gJ« x¥ò¡ bfh©lhf
nt©L«. ï¥nghJ« gF¤j¿î Fiwªj k¡fËlnk jh‹ mnefkhf
bjh£lj‰bfšyh« flîS«, mt®j« brašfS« jh©ltkhL
tij¥ gh®¡»‹nwh«. mt®fŸ nknyna “flîŸ tUtij”¡Tl¥
gh®¡»‹nwh«. fh£LÄuh©o¥ g¡FtKilat®fËlnk mnefkhf
flîis¥ g‰¿a fijfŸ v‹gitfS«, òuhz§fŸ v‹gitfS«
kâ¥ò¥ bg‰W ïU¥g ijí« gh®¡»‹nwh«.
bfhŠr fhy¤â‰F K‹ m¡fijfis m¥gona mjhtJ
Fo muR - 1929 ( 2 ) 92
flîŸ r¡âÆš eilbg‰wJ v‹W e«ã¡ bfh©oUªjt®fŸTl
ï¥nghJ m¥gona e«òtj‰F bt£f¥g£L¡bfh©L j§fS¡FŸs
m¿î ts®¢áÆšyh¤ j‹ikia kiw¤J¡ bfh©L ira‹á‹ _y«
m¡fijfis bkŒ¥ã¡f Ka‰á vL¤J¡ bfh©L fZl¥
gL»‹wh®fŸ.
ïâÈUªJ v‹d V‰gL»‹wbj‹whš, k¡fŸ tutu ï¥nghJ
ira‹[&¡F bghU¤jÄšyhjij V‰f kW¡f¡Toa Ãiyik¡F
tªJ bfh©oU¡»‹wh®fŸ v‹gJ És§F»‹wJ. kiHia tu¢
brŒtJ«, br¤jtid kWgoí« ãiH¡f¢ brŒtJ«, ng¢Rfisí«,
eh£oa§fisí« aªâu§fËš ão¤J¡ fh£LtJ« ngh‹w fhÇa§
fŸ kÅjdhš brŒa¡TL« v‹»‹w Ãiy V‰g£l ãwF Ä¡f ghku
#d§fS¡F¡Tl ïitbašyh« flîŸ braš v‹»‹w FU£L
e«ã¡if kiwªJ tUtâš M¢rÇabkh‹WÄšiy. vdnt xU
fhy¤âš m¿î ts®¢áí« MuhŒ¢á¡ ftiyí« ïšyhjnghJ
V‰g£l flîŸ r«gªjkhd v©z§fŸ ïÅí« ïUªJjh‹ Ôu
nt©Lkh v‹whš, v¥goí« mJ xU msî¡fhtJ ïUªJjh‹
ÔU« v‹nw brhšYnth«.
VbdÅš, kÅj‹jh‹ všyh« m¿ªjt‹ v‹»‹w
Mzt¤ij cilatdhjyhš j‹ ò¤â¡F v£lhjij¤ jd¡F¤
bjÇaÉšiy v‹W f©ÂakhŒ x¥ò¡ bfhŸs Ryg¤âš r«kâ¡f
ïZl¥glkh£lhdhifahš, m§F mjhtJ jd¡F m¿î f£il
aha¥ nghdnghJ mtD¡F flîŸ e«ã¡ifí« flîŸ braY«
tªJjh‹ ÔU«. ïij kh‰WtJ Rygkhd fhÇakšy. óuz m¿î
ts®¢á bg‰whšjh‹ Koí«. m‹¿í« áy® c©ik m¿ªâUª
jhY« Raeynkh, _l¥ãothjnkh fhuzkhf j§fS¡nf òÇahj
t‰iw¥ ngá ghku k¡fis ka¡»¡ bfh©L« ïU¥gh®fŸ. VbdÅš
k¡fS¡F flîŸ e«ã¡if ïU¥gjhnyna mt®fŸ ãiH¡f¡
Toat®fshŒ ïU¥gjhšjh‹. vJ v¥go ïUªj nghâY« cyf¤âš
flîŸ r«gªjkhd FU£L e«ã¡if¡F ïUªj kâ¥ò FiwªJ
É£ljhš flîŸ cz®¢áí« v¥goí« k¡fS¡F tutu FiwªJ
bfh©L jh‹ nghF« v‹gâš rªnjfÄšiy. mj‰fhf tU¤j¥
gLtânyh, ah® ÛjhtJ F‰w« brhšYtânyh gaÅšiy Mdhš,
m›Éj FU£L e«ã¡ifí« _l¥ãothjK« xʪj fhy¤âš jh‹
cyf¤âš xG¡fK« rk¤JtK« ÃiybgW« v‹gJ kh¤âu« cWâ.
kj«
kj« v‹D« ÉõaK« Muha¤ jFªjnjahF«. kÅj t®¡f«
Éy§Ffis¥nghš jŤjÅna fhLfËš thrŠbrŒJ tªj Ãiyik
93 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
kh¿ Foir¡f£o¡ To¡ FyÉ thH Mu«ã¤jnghnj mt‰¿‰F áy
bfhŸiffŸ njitah»É£lJ. v¥gobaÅš, v¥go jÅna ïU¡F«
k¡fŸ VjhtJ xU bghJ e‹ikia c¤njá¤J j§fS¡bf‹W xU
r§f¤ij ÃWÉdhš clnd mj‰F¡ bfhŸiffŸ îzÆ¡f nt©oa
mtáa« V‰g£LÉL»‹wnjh mnjnghš kÅj®fË‹ T£L thœ¡
if¡F bfhŸiffis îzÆ¡f nt©oajh»É£lJ. m¡bfhŸiffŸ
jh‹ ï¥nghJ kj« vd¥gLtjhf ïU¡»wJ. m«khâÇahd bfhŸif
îza§fis Ûw¡ TlhJ v‹gj‰F ÃgªjidfŸ V‰gL¤â
mªÃgªjidfis Û¿ el¥gt®fis¤ j©o¡f Koahj ÃiyÆnyh,
mšyJ j©o¡f nt©lh« v‹W njh‹¿a rka¤ânyh, mšyJ áyÇ‹
Raey¤â‰fhfnth, ntW Éj¤âš Vkh‰¿¥ ãiH¥gj‰fhfnth nt©o
m¡bfhŸiffis¡ flîŸ v‹gJl‹ r«gªj¥gLtjdhšjh‹ k¡fŸ
VkhWth®fŸ v‹»‹w v©z« bfh©L mt‰iw¡ “flîŸ c©lh¡
»dh®” v‹W« mt‰¿‰F Û¿ elªjhš “flîŸ j©o¥gh®” v‹W« brhšy
nt©oajhŒÉ£lJ. (ïªj ïl«jh‹ Kj‹Kjyhf kÅj‹ jtW brŒj
ïlkhF«.) Mdhš ï¡bfhŸiffŸ îza« brŒa¥g£lJ v¥go? vªj
Mjhu§fis¡ bfh©L? v‹W gh®¥nghnkahdhš, mJ mªj¡ fhy¤âa
Ãiyik, ÓnjhZz Þââ, k¡fË‹ m¿î Ãiy, mjhtJ ghku k¡fË‹
m¿åd«, áyÇ‹ Nœ¢á¤âw« Kjyh»a ÃiyÆš mjhtJ fhynjr
t®¤jkhd¤â‰F V‰g¢ brŒa¥g£litfŸ v‹nw brhšy nt©L«.
nkY« xU F¿¥ã£l bfhŸif ã‰fhy njr t®¤jkhd¤â‰nfh áyÇ‹
Raey¤â‰nfh, V‰wjhÆšyhÉ£lhš ahuhtJ m¿P® mšyJ jªâu¡fhu®
mijkh‰w Ãid¡F«nghJ ghku k¡fŸ _le«ã¡ifÆ‹ gydhŒ j§fŸ
ãothj§fh£o kh‰w r«kâ¡fhj fhy¤âš ãǪJ nghŒ òâa bfhŸiffŸ
tF¤J mjhtJ K‹idaij âU¤ânah, mšyJ áy kh‰¿nah, mšyJ
áy òâaJfis¢ nr®¤njh brŒa neÇL«nghJ mJ xU òâa kjkhf
V‰g£L ÉL»‹wJ« c©L. ïjdhš ghku k¡fŸ mjhtJ FU£L¥
ãothjKŸst®fŸ “v‹ kj« bgÇJ” “c‹ kj« á¿J” v‹»‹w kj
r©il¡F Msh»Élî« neÇ£L ÉL»‹wJ.
ïªj¢ r©ilÆšyhkš âU¤j¥ghL brŒayhkh v‹W
Ãid¤j bgÇat®fŸ bfhŸiffis kh‰whkš giHa bfhŸif
fS¡nf òâa Éah¡»ahd§fis¢ brŒJ âU¥â brŒa Ka‰á¤J«
ïU¡»‹wh®fŸ. MdhY« m«Ka‰áfË‹ gyD« KoÉš
c£rka§fshfî« rh®ò¢ rkakhfî« kh¿‰nwbahÊa bfhŸif
fË‹ K¡»a§fis m¿a Koahknyna nghŒÉ£lJ. ï¥gona
jh‹ kj§fŸ btFfhykhŒ kh¿kh¿í« âǪJ âǪJ« bgU»¡
bfh©L« tªjjdhnyna kj§fË‹ c©ik¤ j¤JtK« mtáa
K« m¿tj‰»šyhk‰ nghdnjhL mij xU rl§fhfnt bfhŸs
nt©oajh»í« É£lJ. ï‹iwa âd« vªj kj¡fhuidahtJ
Fo muR - 1929 ( 2 ) 94
f©L c‹ kjbk‹d? mj‹ j¤Jtbk‹d? v‹whš áy rl§ifí«
F¿fisí« kh¤âu« jh‹ brhšYthnd xÊa mj‹ c©ik¤
j¤Jt«, mjhtJ vªj¡ fU¤ij¡ bfh©L MâÆš kj¤ij
c©lh¡»dh®fnsh mªj¡ fU¤J r‰W« m¿ªâU¡f kh£lh‹.
mnjhL mj‰F ne® Énuhjkhf m¿ahikí« xG¡fpd§fS«
V‰g£LÉ£lJ. m‹¿í« áy® ït‰iw¤ j§fŸ Raey¤â‰F cg
nahf¥gL¤â¡ bfhŸsî« fUÉahŒÉ£lJ. áw¥ghf ï¥ngh ija
K¡»a kj§fŸ v‹W brhšy¥gLgitfŸ všyh« ghku k¡fis
Vkh‰¿ bfhLik¥gL¤â gz« g¿¤J ònuh»j¡ T£lK«
murh§fK« brštªjD« ãiH¡f kh®¡f§fshf ïU¡»‹wdnt
a‹¿ bghJthf kÅj t®¡f¤â‰F v›Éj gyD« ïšyhk‰
nghŒÉ£lJ. k‰W« kj¤âdhš V‰g£LtU« bfLâfŸ v‹d v‹W
gh®¥nghkhdhš KjyhtJ kj« kÅjÅ‹ m¿itna monahL
bfL¤J ÉL»‹wJ. v¥gobaÅš, x›bthU kj¡fhuD« jdJ
kj¥go xU flîŸ c©L v‹W Ãid¥gnjhL jdJ kj¤ijí«
flîŸ c©lh¡»dh® v‹W e«òtjhf¡ fhz¥g£lhY« k‰bwhU
kj¡fhuD« m¥go¤jhnd brhšY»wh‹. Mjyhš mt®fS¡F ntW
kj¤ijí« ek¡F ntW kj¤ijí« flîŸ brŒâU¥gh® v‹W
á¿jhtJ nahá¡fnth, mšyJ e« kj¤ij ití«gonah m‹¿
V‰fhjgonah mt® k‰bwhU kj¤ij c©lh¡» ïU¥ghuh? m¥go
ahdhš ïJ x‹W¡bfh‹W Ku©ghlšyth? v‹W vtUnk
Ãid¥gâšiy vtUnk v‹whš kj M¢rhÇah®fŸ, kj mãkhÅ
fŸ v‹gt®fŸ. Kjyhf vtUnk fUJtâšiy.
ïªj xU fhuz¤jhnyna kj« k¡fË‹ m¿it v›tsî
öu« bfL¤âU¡»‹wJ v‹gJ És§F« ïu©lhtJ, kÅj®fË‹
x‰Wik¡F¥ gâyhf kÅjid kÅj‹ ãǤJ¡fh£lnt kj«
cjwJ. _‹whtJ, kjkhdJ kÅjid ntl¤ânyna âU¥â
aila¢ brŒ»‹wnjbahÊa xG¡f¤âš á¿J« ftiy brY¤j
î¥gªâ¥gâšiy. eh‹fhtJ, vªj kj¤âY« gF¤j¿É‰F¢ á¿J«
ïlÄšiy. Vbd‹whš, v›tsî ešy kjkhdhY« KjÈš Vjht
bjh‹iwahtJ ekJ ò¤â¡F« m¿É‰F« f©Q¡F« glhjij¡
FU£L¤jdkhŒ e«ã¤ jhdhf nt©Lbk‹W brhšyhkÈU¥g
âšiy. m¥goahdhš m«KiwÆš x‹iw e«ãÉ£L mnjngh‹w
k‰bwh‹iw e«ghkÈU¥gj‰F¡ fhuzK« ïšiy. IªjhtJ
kjkhdJ flîS¡F« ek¡FÄilÆš juf®fis c©lh¡», m¤
juf®fË‹ elto¡ifiaí«, th®¤ijiaí« mJ v›tsî mr«gh
ÉjkhdhY« ekJ brhªj m¿itÉl, ãu¤âa£r mDgt¤ ijÉl
nkyhdjhf Ãid¡f¢ brŒ»‹wJ. m‹¿í« kjkhdJ gz« bryî
brŒí« msî¡F nkh£rK« ght k‹Å¥ò« ïU¥gjhfî«, v›Éj
95 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
m¡»uk§fS¡F« tz¡f¤â‹ _y« k‹Å¥ò ïU¥gjhfî« e«g¢
brŒtjhš kÅjid m¡»uk« brŒaî«, brŒtj‹ _y« gz«
r«ghâ¡fî« ö©L»‹wJ. nrh«ng¿¥ ãiH¥ò¡F¤ jhuhskhŒ kj«
ïl« bfhL¡»‹wJ. k¡fis¡ nfhiHfsh¡F»‹wJ. kj¤âdhš
ï›tsî mÚâfŸ V‰g£L« cyf r«gt§fË‹ c©ik¡ fhuz
fhÇa§fŸ czUtj‰»šyhkš îgªjkhŒ k¡fŸ kj¤âdhš xU ghÈa ÉjitÆ‹ gÇjhg«!
jL¡f¥gL»‹wh®fŸ. ï›tsî« jÉu xUtDila ciH¥ãš k‰W«
xUtid rh¥ãl¢ brŒ»‹wJ. Éf, c©ik¢ irt‹ v‹gt‹ xUt‹ “ϪJ jUk¤â‹ k»ik”
v›tsî mnah¡»adhdhY« xU JË rh«gš mt‹ nkny g£L
É£lhš clnd mtDila rfy ghgK« Ô®ªJ nenu “ifya§»Ç¡F”¥
nghŒÉlyh« v‹»‹wh‹. RU¡fkhf¢ brh‹dhš t¡Ñš bjhÊš 17.7.29 ª njâ myfhgh¤ iAnfh®£oš ÚâgâfŸ v§, bgd£
brŒgtD« bghŒ¥òuhz¥ ãur§f« brŒgtD« Éóâ óá¡ bfhŸS»w M»a ïUt® K‹ÅiyÆY« xU m¥Õš tH¡F thâ¡f¥g£lJ.
fhuz¤jhnyna j‹id xU irt‹ v‹W v©Â¡ bfh©oU¡»wh‹. ÔJthÅ »uhk« ehuhazá§f® kfŸ ïUg¤âu©L taJŸs
ãwU« m¥gona v©z nt©Lbk‹W Mir¥gL»‹wh‹ v‹whš Õãah v‹D« xU bg©Q¡F 5-tJ taânyna kz« Ko¡f¥
irtÅ‹ nah¡»a¤â‰F« irt rka¤â‹ bgUik¡F« ntW rh£áa« g£lJ. mL¤J M©oš òUõ‹ ïwªJ nghdh‹. ïtSila
njitah? mJ nghynt xU c©ik itzt‹ v‹gtD« xU jlit #hâÆš ÉjthÉthf mEkâ ïšyhikahš Õãah kuz gÇaªj«
uhkh v‹W brhšÈÉ£llhš rfy ghgK« Ô®ªJÉ£lJ v‹»‹wh‹. Éjitahfnt fhy« fÊ¡F«go neÇ£lJ. mtŸ j‹Dila
uhkid Él cy»š ntW bjŒtÄšiy v‹»‹wh‹. mJnghynt xU òUõ‹ FL«g¤ânyna thœªJ tªjhŸ. br‹w M©oš fU¤jǤJ
c©ik¡ »¿Þjt‹ v‹»wtD« VRit milªjhš rfy ghgK« É£lhŸ. ïtŸ khL nkŒ¤J¡ bfh©oU¡F« nghJ ãurt ntjid
Ô®ªJÉL« v‹»‹wh‹. m‹¿í« VRÉ‹ _y« mšyhkš f©L FHªijia¥ bg‰W¡ FÊ njh©o¥ òij¤JÉ£lhŸ. khL
ghtk‹Å¥ò v‹gJ »ilant »ilahbj‹»‹wh‹. mJnghynt xU nkŒ¥gt®fŸ _y« guÉd brŒâ nghärhU¡F m¿É¡f¥g£lJ«
Kf«kâaD« Fuh‹ th¡bfšyh« flîŸ th¡F, mJ vªj njr¤â‰F« mt®fŸ Õãahit áR¡ bfhiy brŒjjhf Úâgâ K‹ghf ÃW¤â
vªj¡ fhy¤â‰F« bghUªâaJ, mâš cŸs xU áW nflhtJ kh¿dhš dh®fŸ.
ïÞyh« kjnk nghŒÉ£lJ v‹»‹wh‹. ï¥gona x›bthU kj¤â‰F
Õãahî¡F ÚâgâfŸ Ôthªâu á£ir Éâ¤J khfhz murh§
x›bthU bgUikí« mJntjh‹ c©ikahd kj«, Kiwna-flîŸ
f¤jh® fUiz¡F« ágh®R brŒâU¡»‹wd®. ïªJ jUk¤â‹
mtjhu«, flîŸ Fkhu‹, flîŸ öj‹ M»at®fshš V‰g£lJ v‹W«
k»ikna k»ik!
brhšY»‹wh®fŸ. k‰wJ ã‹ Éahr¤âš.
Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 11.08.1929
Fo muR - jiya§f« - 11.08.1929

Fo muR - 1929 ( 2 ) 96 97 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


kJÉy¡F¥ ãurhu¡ fÄ£o
br‹id khfhz¤âš kJÉy¡F¥ ãurhu« brŒt‰F¢
br‹id murh§f¤jhiu¢ r«kâ¡F«goahd Ãiyik¡F¡ bfh©L
tªj bgUik ekJ fyhš kªâÇ fd« vÞ.K¤ijah KjÈah®
mt®fS¡nf cÇajhF«. mJnghynt. m¥ãurhu â£l¤â‰F
nt©Lbk‹nw J® v©z« f‰ã¤J kJÉy¡F¥ ãurhu« brŒjhš
kJghd« mâfkhFbk‹W brhšÈ mij Ãiwntwhkš brŒa
Ka‰á¤j “ò©Âa if§f®a”¤â‹ bgUik fh§»uÞ Rauh{a
f£á¡F« njÓa¡ f£á¡Fnk KGtJ« nghŒ¢nru nt©oajhF«.
mJ nghynt ï›Éõk Ka‰áia bt‰¿bgw bth£lhJ
jiyÆyo¤J xʤJ, kªâÇÆ‹ â£l¤ij Ãiwnt‰¿a bgUik
#ÞoÞ f£áahU¡nf cǤjhdjhF«.
fyhš kªâÇ fd« âU.K¤ijah KjÈah® mt®fŸ kJ
Éy¡F¥ ãurhu¤â‰fhf eh‹F y£r %ghŒ xJ¡» it¤J m¥
ãurhu¤â‰bf‹W k¤âa fÄ£oia¤ jhkhfnt V‰gL¤âÆUªjhY«
m¡fÄ£o Ãakd¤âš Ä¡f ftiyílD« bghW¥òlD«
eLÃiyik t»¤J c©ikahd bghW¥òŸs fdth‹fshfî«,
bghJey¤â‰FiH¡F« rfy Þjhgd§fS¡F« tF¥òfS¡F«
ãuâÃâ¤Jt« cŸsjhfî«, ahuhY« vtiu g‰¿í« M£nrgid
brhšy Koahjjhfî« gh®¤J ÃaĤjîl‹ mt®fŸ tr¤ânyna
óuh¥ gz¤ijí« rfy mâfhu¤ijí« x¥òɤJÉ£lh®. k‰W«
fd« kªâÇÆ‹ ešy v©z¤â‰F« khfhz îthf fÄ£oÆ‹
ne®ik¡F« cjhuz« brhšy nt©Lkhdhš ï¡fÄ£oÆdhš
ÃaÄ¡f¥g£l Íšyh fÄ£ofËš ï¤â£l¤ij monahL v⮤jt®
fS« ï¤â£l¤â‰F J® v©z« f‰ã¤jt®fSkhd Rauh{a¡
f£á¡fhuU«, Rna¢ir¡ f£á¡fhuU«, rfy Éj njÓa¡ f£á¡fhuU«,
x¤JiHahjhU« m§f« bgw Mir¥g£lJ«, Ãakd¤ij V‰W,
fÄ£oÆ‹ j¤Jt¤ij Ãiwnt‰w ntiy brŒa r«kâ¤âU¥
gJkhd fhÇa« x‹nw nghJkhdjhF«. khfhz kJÉy¡F ãurhu
ngh®oY« mj‹ îthf rigÆY« m§f« bg‰w âth‹gfö®
v«.uhk¢rªâuuh› v«.vš.V. mt®fŸ všyh ïªâa kJÉy¡F fÄ£o
fhÇajÇá Mth®. mJ kh¤âukšyhkš všyh ïªâa fh§»uÞ
Fo muR - 1929 ( 2 ) 98
kJÉy¡F fÄ£oÆY« m§f¤âduhth®. k‰W« âUths®fŸ
nf.M®. bt§»£luhkŒa® v«.vš.á, NÇaehuhaz uh› k‰W«
ïu©L _‹W gh®¥gd®fS« mjhtJ tUzh¢áuk j®k«, gh®¥gd
Mâ¡f«, Ó®âU¤j« M»a rigfË‹ ãuâÃâfŸ v‹nw brhšy
nt©L« v‹whY«, ï¥go¥g£lt®fshfnt fÄ£oÆš 100-¡F 20
åj¤â‰F Fiwahkš gh®¥gd ãuâÃâ¤Jt« bfhL¤nj fÄ£o
ÃaÄ¡f¥g£oU¥gijí«, mJî« rÇahd gh®¥gd Mâ¡f¤âš
ftiyíŸst®fshfnt ÄFâí« ÃaÄ¡f¥g£oU¥gJ« fhzyh«.
k‰wgo Íšyh ãurhu¡ fÄ£o Ãakd Éõa¤âY« fd« kªâÇ jh«
v›Éj vnj¢râfhuK« vL¤J¡ bfhŸshkš mijí« xU r¥
fÄ£o¡F É£L m¡fÄ£oÆY« âU.v«. uhkrªâuuh› cŸgl gh®¥
gd® ïu©L ngU«, gh®¥gd®fS¡F mETykhd mjhtJ
gh®¥gÜa¤âš ÄFªj¥ g‰W« gh®¥gd® mšyhjh® f£á¡F Égßj
khd kd¥gh‹ikí« bfh©l âU.btŸËa§»Ç¡ fî©l® mt®
fisí« âU.FHªijntš KjÈah® mt®fisí« #ÞoÞ f£á
rh®ghf fh§»uÞfhuuhd âU.KDrhÄ ehíL mt®fisí« nr®¤J
ï›itªJ fdth‹fŸ trnkÉ£L mt®fshš bghW¡» vL¤J
ágh®R brŒa¥g£l fdth‹fisna Äf¢ á¿a âU¤j¤Jl‹ Ãa
kd« brŒa¢ brŒâU¡»wh®.
ïªÃakd§fËY« Ä¡f #h¡»uijahŒ Toa tiuÆš xU
gh®¥gd®, xU »¿Þjt®, xU kfkâa®, xU jhœ¤j¥g£lt®, xU r®¡
fh® c¤ânahfÞj® (ït® bgU«ghY« gh®¥gdnu) ïU¡»wh®fsh?
vd¥ gh®¤JÉ£L ãwF jh‹ Ûâ eh‹F ng®fns gh®¥gd® mšyhj
t®fŸ v‹D« tF¥ò ãuâÃâ¤JtK« x›bthU fÄ£oÆY« fø
ãuâÃââ¤JtK« K¡»a¡ bfhŸifahŒ it¤J¡ ftŤnj nghl¥
g£L ïU¡»wjh? v‹gijí« ftŤJ ïU¡»wh®. ïªj¥go ágh®R
brŒa¥g£l fdth‹fË‹ bga®fŸ všyh« X£L vL¡fhkš
VfkdjhŒ bjǪJ vL¡f¥g£lnjbahÊa khfhz« KGik¡F«
x£L bkh¤j« Rkh® 300 fdth‹fŸ ÃaÄ¡f¥g£lâš x‹W, ïu©L
fdth‹fŸ bga®Tl X£L¡F É£oU¡f¥g£oU¡fhJ v‹W cWâ
Twyh«. jÉu Íšyh fÄ£ofËš Rauh{a f£áah® bga®fŸ Ãakd«
brŒa¥g£lij¥ gh®¤j fdth‹ xUt® mªj¥ bga®fis vL¤J
Él nt©L« v‹W«, mt®fŸ ïªj¤ â£l¤â‰F Énuhjkhd kd¥
gh‹ikia¡ fh£odt®fŸ v‹W«, mt®fis ÃaĤjhš x¥ò¡
bfhŸskh£lh®fŸ v‹W«, x¥ò¡ bfh©l nghâY« â£l¤â‹
njhšÉ¡F cjÉia¡ fUJth®fns xÊa bt‰¿¡F cjÉ brŒa
kh£lh®fŸ v‹W« vL¤J¢ brh‹d fhiyÆš r¥fÄ£oÆš ïUªj
xU K¡»akhd gh®¥gd m§f¤âd® Rauh{a¡fhu®fŸ ï¡fÄ£o
Æš ïU¡f Mir¥g£ljhfî« jh‹ ïu©blhUtUl‹ fyªJ
99 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ngáaâš mt®fŸ ï¡fÄ£oíl‹ x¤JiH¤J ï¤â£l¤ij
Ãiwnt‰w¢ r«kâ¤jjhfî« th¡F bfhL¤J m¡fdth‹fË‹
bga®fis¡ fÄ£oÆš ïU¡f¢ brŒjjhf bjÇ»‹wJ. filáahf
x¤JiHahjh® v‹gtU« všyh ïªâa¡ fh§»uÞ kJ Éy¡F
r§f¤â‹ jiytUkhd âU.á.uh#nfhghyh¢rhÇahUila bgaiu
Íšyh fÄ£oÆš ãnunuã¤j nghJ« És«gu¡ fÄ£oÆš ãnunu
ã¤jnghJ« ïnjnghš nfŸÉfŸ nf£f¥g£lâš mtU« r«kâ¤â
U¥gjhf¢ brh‹dâ‹ ngÇnyna És«gu¡ fÄ£oÆš mt®fis¥
nghl fÄ£o r«kâ¤âU¥gjhf¤ bjÇ»‹wJ. Mfnt, kJ ïyh¡fh
kªâÇ kJÉy¡F Éõa¤âš brŒâU¡F« ntiyahdJ ïªâahÉš
ïJtiu vªj r®¡fhU« kªâÇí« brŒahj xU bgÇa fhÇa¤ij¢
brŒjh® v‹nw brhšy nt©L«.
ïtuJ M£áÆš r®¡fh® c¤ânahf¤âš tF¥òthÇ ãuâÃâ¤
Jt c¤âuî« r®¡fhÇ‹ kJÉy¡F ãurhu¤ â£lK« br‹id
khfhz muáaš rǤâu¤âš xU K¡»akhd ghf¤ij¥ bgw
nt©oaitfŸ v‹nw brhšYnth«.
Íšyh fÄ£o¡F xU É©z¥g«
ï¤â£l¤ij V‰ghL brŒj fd« kªâÇ mt®fS«, ït®fshš
ÃaÄ¡f¥g£l bghJ¡ fÄ£oí« ToatiuÆš mt®fsJ flikia¢
brŒJÉ£lh®fbs‹nw brhšyyh«. MdhY« ï¤â£l¤â‹ bt‰¿í«,
gyD« ïÅ Íšyh ãurhu¡ fÄ£oÆl«jh‹ mâfkhŒ ïU¡»wbj‹W
brhšYnth«. v‹dbt‹whš, ï¤â£l¤â‰F xJ¡» it¤j gz«
bgU«ghf« Íšyh fÄ£oahÇl« x¥gil¡f¥gl¥ ngh»‹wJ. Mjyhš
mt®fŸjh‹ j¡fgo mij¢ bryî brŒJ ãurhu« brŒa¡ flik¥
g£oU¡»‹wh®fŸ. ïj‰F¡ fÄ£oÆš m§f¤âd®fŸ T£Lwîl‹
rÇahd ãurhuf®fis ÃaĤJ xG§fhd KiwÆš ãurhu« brŒa
nt©oat®fshf ïU¡»‹wh®fbs‹gJ ÄifahfhJ. ãurhuf®fis
KjÈš j¡fgo fÄ£oah® j®¥Õ¤ brŒant©L«. ãurhu¤â‹ nghJ
th®¤ijfis msªJ ngR«goí«, Fo¥gt®fisnah fil¡fhu®
fisnah kJghd ÉahghÇfisnah, ku« it¤âU¥gt®fisnah
mâ¡»uk th®¤ijfshš ngrhkÈU¡F«goí« â£l« brŒa nt©L«.
k¿aš brŒa nt©oa Éõa« áy rka§fËš mtáakhdhY«
KjÈnyna mjhtJ vL¤j vL¥ãnyna mij Mu«ã¤JÉlhkš
gh®¤J¡ bfhŸs nt©L«. KjÈš fŸ rhuha¡filfŸ r®¡fh® r£l¥go
eilbgW»‹wjh? fhyh fhy§fËš âw¡f¥g£L« _l¥g£L« ïU¡
»‹wjh? v‹gij¡ ftŤJ¥ gh®¤J m¥nghij¡f¥nghJ r«gªj¥g£l
mâfhÇfS¡F«, khfhz ãurhu fhÇahya¤â‰F« m¿¡if brŒa
Fo muR - 1929 ( 2 ) 100
nt©L« k‰W« cÇik ïšyhj ïl§fËš ɉf¥gL»‹wjh? v‹gij¡
ftŤJ¥ gh®¡f nt©L«. cÇik ïšyhkš c‰g¤â brŒa¥gL
»‹wjh? v‹gijí« gh®¡f nt©L«. ïitfËdhš kJÉy¡F
y£áa¤â‰F mâf e‹ikí©L v‹gJ ekJ mã¥ãuha«. ïit
rÇtu ftŤJ¥ ãurhu« brŒj ãwnf k¿aš brŒant©L«. jÉu
î« kJ Éy¡F¡fhf KGJ« r«gs¥ ãurhuf®fshfnt ïšyhkš
bfsut ãurhuf®fisí« ÃaĤJ mt®fS¡F¢ bryî kh¤âu«
bfhL¥gjhf V‰ghL brŒa nt©L«.
ï¥ãurhu¤âš bg©fis mâfkhf¡ bfsut¥ ãurhuf®fshf
ÃaÄ¡f nt©L«. KÅághÈo, jhÿfh ngh®L M»aitfËYŸs
bg© cgh¤âaha®fis rÅ, PhƉW »HikfŸ njhW« ãurhu«
brŒa nf£L¡ bfh©L »uhk§fS¡F mD¥ã mt®fS¡F tÊ¢
bryî bfhL¤J¥ ãurhu« brŒa V‰ghL brŒa nt©L«. kJ ïyhfh
mâfhÇfshš VjhtJ ïilôW neÇLkhdhš ãurhuf®fŸ mt®
fËl« neÇš v›Éj t®¤jkhd§fS« it¤J¡ bfhŸshkš rh£á
fSl‹ Íšyh fÄ£o _y« khfhz rig fhÇahya¤â‰F mD¥ã
Él nt©L«.
Íšyh fÄ£oah®fS« j§fŸ ãurhuf®fŸ bga®fis¢ r«gª
j¥g£l nghäÞ mâfhÇfS¡F« kJ ïyhfh mâfhÇfS¡F«
mD¥ãÉl nt©L«. Mfnt, ïit Kjyh»a mnef Éõa§fŸ
ãurhu¡ fÄ£oah® ftÅ¡f nt©oat®fshf ïU¡»‹wh®fŸ. ïªj
KiwÆš xU IªJ tUõ§fS¡F¡ f£L¥ghlhfî«, f£á¥ ãuâ
f£á ïšyhkY« kJÉy¡F¥ ãurhu« eilbgWkhdhš br‹id
khfhz¤âš kJghd¤âš xU gFâ ghf¤ijahtJ xʤJ Élyh
bk‹»‹w e«ã¡if ïU¡»‹wJ. Mfnt, Íšyh fÄ£o ah®fS«,
bghJ#d§fS« ekJ kªâÇ fd« K¤ijah KjÈahut®fË‹
ï›tÇa Ka‰á¡F¤ j¡f cjÉ brŒth®fshf.
Fo muR - jiya§f« - 18.08.1929
101 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

âU.eluh#‹
jŠir âU. j.eh. eluh#id¤ jÄœ cyf« e‹f¿ªâU¡F«.
mt® “vdJ âl«” v‹D« jiy¥ã‹ Ñœ “ne®tÊf©lJ” v‹w
cŸ jiy¥ã£L vGâÆU¡F« xU g»u§f mã¥ãuha¤ij k‰bwhU
g¡f« btËÆ£oU¥gij¥ gh®¤jhš, mtuJ njr bjh©o‹
M®tK«, bghJey¤ âahfK« e‹whŒ bjÇatU«. Rkh® 20
tUlfhykhŒ bghJthœ¡ifÆš <Lg£LiH¤âU¡F« mt®, k‰w
ïa¡f§fnshL fyªJ ïUªJ x›bth‹iwí« ftŤJ¥ gh®¤J¡
filáahf RakÇahij ïa¡f¤âš xUthW g‰W¡ bfh©L m¡
bfhŸiffËš gyt‰iwí« V‰W¡ bfh©L mt‰¿‰fhf jdJ
thzhis cgnah»¡f¤ Ô®khd« brŒJ bfh©oU¡»‹wh® v‹gJ
És§F«. ï›Éj cWâ bfh©l k¡fisna ïJnghJ cyf«
áw¥ghf ekJ ehL vâ®gh®¥gJl‹ y£áa« ifTL«tiu xnu
cWâíl‹ ËW mj‰fhf rfyÉjkhd âahf¤ijí« v⮥gh®¡
»‹wJ. Éf mtuJ foj¤âš RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸiffËš
tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt¤ijí«, muáaš bfhŸifiaí« j«khš
x¥ò¡ bfhŸs KoaÉšiy v‹»‹w F¿¥ò« fhz¥gL»‹wJ.
vÅD« mt® kdâš cŸsij xË¡fhkš btËÆ£lj‰F eh«
mtiu¥ ghuh£LtJl‹, mj‰F¢ rkhjhdK« brhšy¡ flik
g£oU¡»‹nwh«, bghJthf ïªâahthdJ vªj¡ fhuz¤jhnyh
ahUila Nœ¢áahnyh gy kj¡fhu®fshfî«, gy #hâ tF¥gh®
fshfî« cŸs k¡fis¡ bfh©l njrkhf ïU¡»‹wJ v‹gij
ahtU« kW¡fkh£lh®fŸ. m‹¿í« gy kjK« gy tF¥ò« x‹W¡
bfh‹W kfh bfh^ukhd V‰w¤jhœî, Jntõ«, btW¥ò M»a
cz®¢ánahL ïU¡»‹wd. gy kjK« gy#hâ tF¥ò«, JntõK«
btW¥ò«, ca®î jhœî« xʪJ x‹whf nt©L« v‹gJ
RakÇahij ïa¡f¤â‹ K¡»a bfhŸifahdhY« - mJtiuÆY«
ïªj kj¥ ãÇî¡F« #hâ tF¥ò¥ ãÇî¡F« VjhtJ xU V‰ghL
nt©oaJ mtáakh mšyJ mtut®fŸ j‹ j‹ ifahyhdgo
elªJ bfhŸs xUtU¡bfhUt® Jntõ¤JlD« btW¥òlD«
k©ilia cil¤J¡ bfhŸs nt©oaJjhdh v‹gnj ekJ K¡»a
nfŸÉ.
Fo muR - 1929 ( 2 ) 102
ifÆš tY¤jt‹ gh®¤J¡ bfhŸs nt©oaJjh‹ v‹W
mt® brhšy tUthuhdhš ek¡F ï¥nghija M£á Kiwna
nkyhdJ v‹Wjh‹ brhšYnth«. m¥go¡»šyhkš tY¤jtid
í« ïis¤jtidí« x‹Wnghš ghÉ¡f¥gl nt©Lkhdhš
xUtid xUt‹ nkhr« brŒahkš mtdt‹ g§if mtdt‹
mila xU V‰ghL brŒJjh‹ Mfnt©L« v‹ngh«. ïªj
tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« ek¡F e‹ikah mšyJ ïªj M£á¡F«
gh®¥gdU¡F« e‹ikah v‹gj‰F xnu xU gߣir brhšnth«.
v‹dbt‹whš, muáaÈš vªbjªj fhÇa« gh®¥gdD« btŸis¡
fhuD« TlhJ v‹»‹wh®fnsh mitbašyh« ek¡F Ä¡f mtáa
khdJ v‹gJ bghJthf všyh¥ bgÇnah®fS« x¥ò¡ bfhŸs¥gl
nt©oa ÉõakhF«. VbdÅš, ïªj eh£o‹ ÛJ ï¥nghJŸs
bfhLikahd M£á Kiw¡F ïªj ïU T£l¤jh®fns mt®fsJ
Raey« fhuzkhf bghU£lhdt®fshth®fŸ. Mfnt mt®fŸ xU
bfhŸifia nt©lh« v‹W brhšth®fshdhš mJ mt®fS¡F
ÉnuhjK« ek¡F e«ikí« v‹Wjh‹ m¿îŸst®fŸ fUJth®fŸ.
ïâš ahU¡F« rªnjf« nt©oaâšiy. ïJjh‹ nghf£L«,
v‹whY« âU. #tA®yhš neUit¥ ã‹g‰Wtjhf¢ brhšY«
âU.eluh#‹ tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« ão¡fÉšiy v‹W brhštJ
Äfî« mârakhŒ ïU¡»‹wJ. VbdÅš âU.#tA®yhš mt®fŸ
eh£oš ViH gz¡fhu‹ v‹»‹w ɤâahr§Tl ïU¡f¡TlhJ
v‹W« gz¡fhuDila óÄfis ViHfS¡F¥ g§»£L bfhL¡f
nt©L« v‹W« Tl fUâ ïU¥gjhf #hilfh£oÆU¡»‹wh®.
m¥go xU rka« g§»L« rªj®¥g« tªjhš mt® všnyhU¡F«
É»jh¢rhu¥go g§»£L bfhL¥ghuh? mšyJ ifÆš tY¤jt‹
gh®¤J¡ bfhŸs£L« v‹W r©il ngh£L k©il cil¤J¡
bfhŸs ÉLthuh? v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«. mtdt‹ cÇik
mtdt‹ tF¥òÇik - mtdt‹ kj cÇik - mtdt‹ eh£LÇik
- mtdt‹ njr cÇik v‹»‹w Kiw¥go tªjhšjh‹ cyf«
c©ikahd cÇikia fhz Koínk xÊa k‰w¥go jiyÑHhŒ
nghtjhŒ xU cÇikí« bgw Koahbj‹W cWâahŒ¢ brhšYnth«.
VbdÅš j‹DÇik bgw Koahjt‹ j‹ tF¥òÇik bgw KoahJ.
j‹ tF¥òÇik bgw Koahjt‹ j‹ kj cÇik bgw KoahJ. j‹
kj cÇik bgw Koahjt‹ j‹ eh£LÇik bgw KoahJ. j‹
eh£LÇik bgwKoahjt‹ j‹ njr cÇik bgw KoahJ. ïJnt
ekJ Koªj Koî. Mjyhš jh‹ ekJ RakÇahij ïa¡f« KjÈš
j‹ cÇik¡F« ãwF jdJ tF¥òÇik¡F« ghLgL»‹wij K¡»a
bfhŸifahŒ bfh©oU¡»‹wJ. xUtD¡F Kjš Kjyhf jh‹
103 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
v‹gJ« ãwF jdJ tF¥ò v‹gJ« ãwF jdJ ehL v‹gJ« ãwF KjÈaitfŸ všyh« kÅjÅ‹ RakÇahijia xʤJ
jdJ njr« v‹gJ« go¥goahf kiwªJ filáahf všyh« x‹W v¥goahtJ moik¥gL¤Jtj‰F VJ¡fshditfns xÊa mit
v‹»‹w rk neh¡FtU« fhy¤âš jh‹ bghJ cyf cÇikia ehl xU Éj¤âY« Rjªju« mË¥gitfsšy. m‹¿í« nk‰f©l
Ka‰á¡f Koí«. m¥go¡»šyhjnghJ jiyí« ïšyhkš thY« _‹W« mnah¡»a¤jd« xG¡fåd« Vkh‰wš M»a fš, k©, ku«
ïšyhkš v§nfnah eLÉš òFªJ bfh©L j‹ cÇik nt©lh« KjÈaitfshš f£l¥g£l nfh£ilfshF«. mj‰FŸ mf¥g£l
jdJ tF¥ò cÇik nt©lh« jdJ eh£L cÇik nt©lh« v‹W t‹ Rjªjukhf ïU¡fnt KoahJ. Mfnt m«_‹iwí« ïo¤J
brhšÈÉ£L njr cÇikna bgÇJ v‹whš ïâš VjhtJ v¿tâš RakÇahij ïa¡f¤â‰F M£nrgiz ïU¡f Ãaha
m®¤jK©lh? v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«. Äšiy. Mdhš “ïªj¡ flîŸ nt©lh« mªj¡ flîŸ nt©L«.
ïªj uh#h nt©lh« mªj uh#h nt©L« v‹gJ ngh‹w th®¤ijfŸ
cyf¤âš k‰w kÅjiu¥ nghš âU.eluh#D« xU kÅjuhŒ
kh¤âu« m¿t‰wJ« gad‰wJnkahF«” v‹W Ra kÇahij ïa¡f«
ïU¡F« nghJ cyf¤âš k‰w njr§fis¥ nghš ïªâahî« xU
brhšY»‹wJ. mur M£áia monahL Éy¡f Koahj ÃiyÆš
njrkhŒ ïU¡F«nghJ, ïªâah njr cÇikia¥ g‰¿ kh¤âu«
eh« ïU¡»‹nwh« v‹gij x¥ò¡bfhŸS tjhdhš btŸis¡fhu
ïtU¡F v‹d ï›tsî m¡fiu v‹W nf£lhš mj‰F mt® v‹d
murh£á nt©lh« v‹W xU Ãw¤â‹ nguhš M£nrã¥gâš m®¤
gâš brhšy¡ TL«? “ïªâahbt‹W«, 炙yhªJ v‹W« JU¡»
jnk ïšiy v‹W jh‹ brhšYnth«. Mjyhš muáaš Éõa§
v‹W« V‹ ghFgL¤j nt©L«? njrthÇ cÇik v‹gJ cyf¤â‹
fis mt®fŸ Ä¡f #h¡»uijnahL« E£g¤njhL« ftŤJ¥
x‰Wikia¡ bfL¡fhjh? cyf K‹nd‰w¤â‰F¤ njrthÇ x‰Wik
gh®¡f nt©L«. âU. eluh#ndh mšyJ k‰w e©g®fnsh ïªj
K£L¡ f£ilašyth?” v‹W ahuhtJ nf£lhš ïj‰F njáathâ
KiwÆš gh®¤J ãwF ekJ muáaš bfhŸifÆš v‹d j¥ò ïU¡
fË‹ gâš v‹d v‹W nf£»‹nwh«.
»‹wJ? v‹gij ek¡F És¡Fth® fshdhš mtáa« eh« rkhjh
“jÅ xUtD¡F czÉšiy vÅš b#f¤âid mʤâL d« brhšy Ka‰á¥ngh«. k‰wgo âU.eluh#id kdkhu tu
nth«” v‹W ghuâ brh‹dhnu mJnghynt jÅ xU tF¥ò¡F nt‰»nwh«.
cÇik ïšiy v‹whš v›Éj njÓa¤ijí« mʤâLnth« v‹gnj
Fo muR - f£Liu - 18.08.1929
RakÇahij ïa¡f¤â‹ j¤JtkhF«.
tF¥òÇik »il¤jîl‹ ïÅ »il¡fnt©oa cÇik v‹d
v‹gJ go¥goahf RakÇahij ïa¡f¤â‰F¤ bjÇí« v‹nw
brhšYnth«. Mjyhš eh£o‹ eykhdJ tF¥òÇikÆš bf£L¥
nghfhbj‹W« mâšyhÉ£lhš jh‹ ifÆš tY¤jt‹ ghL v‹g
jhdhš jh‹ bf£L¥nghF« v‹W« âU.eluh#D¡F¢ brhšY
»‹nwh«.
jÉu muáaš bfhŸif ão¡fÉšiy v‹»‹wh®. muáaš
v‹whš ï‹dJ v‹gij czuhj fhuz¤jhnyna ï›Éj« brhšy
neÇL»‹wnj xÊa nt¿šiy. âU.eluh#‹ kh¤âukšyhkš k‰W«
mnef thÈg®fŸ ï¥go¢ brhšYtij¡ nf£»‹nwh«. btŸis¡
fhu M£á¡F« ek¡F« cŸs mã¥ãuha ngj« ï‹dJ v‹gij
KjÈš eh« És§»¡ bfhŸs nt©L«. ïªj ïl¤âš âU.eluh
#Å‹ mã¥ãuha« btŸis¡fhu®fË‹ M£á TlhJ v‹gJ
mã¥ãuhakh? mšyJ cyf¤â‰F xU murh£ána njitÆšiy
v‹gJ mã¥ãuhakh? v‹gJ KjÈš És§f nt©L«. cyf¤â‰F
murh£ána nt©lh« v‹W brhštjhdhš RakÇahij ïa¡f«
mij xU Éj¤âš V‰W¡ bfhŸs¡ TL«. VbdÅš kj« flîŸ muR

Fo muR - 1929 ( 2 ) 104 105 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

 kJÉy¡F¥ ãurhu« brŒí«go r«kâ¡f¢ brŒâU¥ gij k¡fËl«
âǤJ¡ T¿, mJ eilbgwhkš brŒa jªâu« brŒJ bfh©L,
k‰bwhU òw¤âš j§fŸ ïd¤jh®fS¡nf kJÉy¡F¥ ãurhu¥
bgUik V‰g£L mjdhš mt®fŸ X£L r«ghâ¡f nt©L bk‹W
fh§»uá‹ nguhš Nœ¢á brŒtJ« gh®¤J tU»‹nwh«. v¥go
kâ¥òiu - “Énkhrd«” ïUªjnghâY« ÄÞ nknahÉ‹ ò¤jf¤ij my£áaŠ brŒahkš,
mij th§»¥ go¤J mªj«ikÆ‹ v©z¤ij¥ g‰¿¢ á¿J§
ftiy¥glhkš mªj«khshš vL¤J¡ fh£l¥g£oU¡F«. e«
âU.uh#nfhghyh¢rhÇat®fshš òâjhf btËÆl¥gL« eh£oil cŸs F‰w§fis xÊ¡f eh« v¥go Ka‰á brŒ»‹
“Énkhrd«” v‹D« khj btËp£L Kj‰gFâ x‹W ekJ nwhnkh, mJnghynt âU. á.uh#nfhghyh¢rhÇah® vªj v©z¤ij¡
gh®it¡F tªâU¡»wJ. mij¥ g‰¿ “âuhÉl‹” vGâÆU¡F« bfh©L “Énkhrd«” v‹D« g¤âÇifia ngh£lhY« mtÇ‹
jiya§fnk “Énkhrd”¤ij¥ g‰¿a kâ¥òiuahf¡ bfh©L ÑnH v©z¤ij¥ g‰¿ eh« á¿J« ftiy¥glhkš m¥ g¤âÇifia
vL¤J¡ fh£L»‹nwh«. ( g-® ) x›bthUtU« th§» mt® TW« F‰w§fŸ xÊa ghLgl
âU.á.uh#nfhghyh¢rhÇah® mt®fŸ fhªâ M¢áuk¤âš nt©oaJ mtáa«.
ïUªJ “Énkhrd«” v‹D« xU khj¥ g¤âÇifia Mu«ã¤âU¡
Fo muR - kâ¥òiu - 18.08.1929
»wh®. mj‹ ï¥nghija c¤njr« kJÉy¡ifna cWâ bfh©ljhŒ
fhz¥gL»‹wJ. MdhY« ÄÞ nknah m«ikah® ïªâa¤jhŒ
v‹D« ò¤jf¤ij vGâÆU¥gâš mâš cŸs Éõa§fŸ v›tsî
rÇahÆUªjhY«, ïªâahÉ‹ ÛJ btËeh£lh® j¥g®¤j« bfhŸs
î«, ïªâah “Rauh{Ía¤â‰F” mUfij ïšiy v‹W ãw® Ãid¡
fî« fUâ vGj¥g£ljhŒ v¥go brhšy¥ gL»‹wnjh, m¥go¥
nghynt, âU.M¢rhÇahÇ‹ “Énkhrd«” v‹D« g¤âÇifiaí«
mâš cŸs Éõa§fis všyh« rÇ v‹nw it¤J¡ bfhŸtjh
dhY« - mJ gh®¥gdušyhjh® á¿jsthtJ ï¥nghJ muáaÈš
bg‰W ïU¡F« Mâ¡f¤ij monahL xʤJ kWgoí« óuz
gh®¥gd Mâ¡f¤ij ÃiyÃW¤J« neh¡f¤ Jlndna ghku #d§
fis Vkh‰w xU Míjkhf cgnah»¥gj‰fhf¢ brŒa¥gL« Ka‰á
v‹Wjh‹ brhšy nt©L«.
VbdÅš, Fofhu®fshdhY«, fŸ c‰g¤â brŒ»‹wt®fsh
dhY« mt®fŸ gh®¥gd®fshÆUªjhš mt®fS¡F X£L th§»¡
bfhL¡f Ka‰á brŒtJ«, mt®fis murh§f Mâ¡f¤âš it¡f
Ka‰á¥gJkhd fhÇa§fŸ brŒtJ«, nkY« r£lrig nj®jš
beU§F»‹w fhy§fËš kh¤âu« kJÉy¡F v‹W T¢rš ngh£L
mj‹ _y« gh®¥gdušyhj kªâÇfË‹ M£áia¥ g‰¿ Éõk¥
ãurhu« brŒJ nj®jšfËš njhšÉ c©lh¡f¥gh®¥gJ«, nj®jšfŸ
Koªjîl‹ á¿J« ftiya‰W ntWtÊÆš bjhšiy ÉisÉ¥
gJ« bfhŠr fhykhf ekJ âU.M¢rhÇahÇl« gh®¤J tU»‹nwh«.
jÉu, ï¥nghJ xU gh®¥gdušyhj kªâÇÆdhš r®¡fhiuna

Fo muR - 1929 ( 2 ) 106 107 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


fh§»uR« - njáaK«
br‹id khfhz¤âš fh§»uá‹ nah¡»aijí«, njáa¤â‹
nah¡»aijí« v›tsî öu« btËah»É£lJ v‹gJ« mij
bghJ#d§fŸ v›tsî öu« kâ¡»‹wh®fŸ v‹gJ« rÛg fhykhf
br‹id efÇY« btËÆl§fËY« elªJtU« elto¡if fËÈ
UªJ e‹whŒ m¿ayh«. cjhuzkhf “fh§»uá‹ K¡»a bfhŸiffŸ
všyh Þjy Þjhgd§fis¡ if¥g‰WtJjh‹” v‹gjhf ïUªJ«
k‰W« všyh¡ f£áfS« mjhtJ Rauh{Ía¡ f£á, Rah£á f£á,
njr¥ ãujhd¡ f£á, c¤ânahf¥ ãujhd¡ f£á, njáa¡ f£á,
Rna¢ir f£á v‹»‹w ï¤jid f£áfS« Tl ïijna mjhtJ
nj®jš Þjhgd§fis if¥g‰w nt©oanj K¡»a flik v‹gjhf
ïUªJ« Tl ï›tsî f£áfS« nr®ªJ xnu moahŒ #ÞoÞ
f£áia mÊ¡f nt©L« v‹W« mj‹ Mâ¡f¤ij xÊ¡fnt©L«
v‹W« ïuî gfyhŒ vGâí« bjh©il »Êa f¤âí« nghjh¡
Fiw¡F TÈ M£fisí« fhÈ M£fisí« É£L f¤J«go
brŒJ« fyf« brŒí«go brŒJ« k‰W« v›tsnth Nœ¢áfŸ
brŒJ« mjhtJ #ÞoÞ f£á RakÇahij¡ f£áÆš ml§»É£lJ
v‹W« RakÇahij¡ f£á ehÞâf« gu¥ã eh£il¡ bfL¡»‹wJ
v‹W« ïit ïu©L« nr®ªJ rhÄ¡F¥ gz« bryî brŒa nt©
lh« v‹W« #hâ ïšiy v‹W« nfhÆš f£l nt©lh« v‹W«
filáahf rhÄna ïšiy v‹W brhšY»‹w bj‹W« k‰W« v›
tsnth Éõk¥ ãurhu« brŒJ« filáahf nj®jšfŸ tU«
rka§fËš fh§»uÞ monahL kiwªJ bfhŸStJ« nghärhiu
it¤J¡ bfh©L bghJ¡ T£l« el¤JtJ«, fhÈfis it¤J¡
bfh©L fÄ£o¡ T£l« el¤JtJkhd Ãiyik¡F tªJÉ£lij
m¿ahjhÇšiy, cjhuzkhf br‹idÆš kfh#d rig k©lg¤âš
elªj khfhz¡ fÄ£o T£lK« Íšyh fh§»uÞ fÄ£o T£lK«
el¤j¥g£l itgt§fŸ “jÄœehL” “RnjrĤâu‹” KjÈa njÓa¥
g¤âÇiffŸ v‹gdt‰¿ÈUªJ m¿ªJ bfhŸsyh«. ï‹dK«
bjËthŒ ahU¡fhtJ mt‰¿‹ nah¡»aijfŸ bjÇa nt©Lkh
dhš m¡fÄ£ofËY« k‰W« btËÆl§fËš cŸs fÄ£ofË
YKŸs m§f¤âd®fis¥ g‰¿ m¿tj‹ _yK« bjǪJ bfhŸs
Fo muR - 1929 ( 2 ) 108
yh«. m‹¿í« ïªj xU tUõ fhykhf v§fhtJ fh§»uÞ fÄ£o
vªj nj®jY¡fhtJ mng£rf®fis ÃW¤â ïU¡»‹wjh v‹gj‹
_ykhfî« ÃW¤â v§fhtJ bt‰¿ bg‰¿U¡»‹wjh v‹gj‹
_ykhfî« e‹whŒ¤ bjǪJ bfhŸsyh«.
rÛg¤âš br‹id efÇš fhykhd fh§»uÞ f£á r£lrig
m§f¤âd® âU.g¡jt¢ry« mt®fS¡F gâyhf xU mng£rfiu
ÃW¤j fh§»uÞ f£á KjÈaitfŸ j§fshš TLkhd tiu ghL
g£L¥ gh®¤J« m¡f£á¤ jiyt®fŸ bryî¡F¥ gz« bfhL¥gjhŒ
brhšÈí« xUeg® Tl »il¡fhkš nghŒÉ£lJ« ãwF Mªâu
fh§»uÞ fÄ£oÆ‹ nguhš ÃW¤j¥ ghLg£L¥ gh®¤J, mj‰F«
M£fŸ »il¡fhkš nghŒÉ£lJ«, filáahf #ÞoÞ f£á
M£fËyhtJ xUtiu¥ ão¤J j§fŸ f£á nguhš ÃW¤j Ka‰á¤J
v›tsnth Nœ¢á brŒJ gh®¤J« x‹W« Koahkš filáahf
uh›gfö® á.enlr KjÈah® mt®fis¥ nghŒ “Ú§fŸ #ÞoÞ
f£áÆ‹ nguhš ÉfhÔ®fŸ. jÅna ÚY§fŸ eh§fŸ cjÉ
brŒ»‹nwh«” v‹W brhšÈ¥ gh®¤J« x‹W« ãunahrd¥ glhkš
K¡fhL ngh£L _iyÆš c£fh®ªJ bfh©lh®fŸ. MdhY«
áyU¡F #ÞoÞ f£áÆš VjhtJ ãsî V‰g£L m¡f£áÆ‹ nguhš
ahiuí« ÃW¤jhkš nghdhš mij xU rh¡fhf it¤J¡ bfh©L
k‰wgo ntW ah® ËwhY« mt®fis j§fŸ f£á¡fhu® v‹W
brhšÈ¡ bfhŸsyhkh v‹W« gh®¤jh®fŸ. ïªj Ka‰áÆš âU.tuj
uh#&Y btF ghLg£L gh®¤jh®. âU. uhkrhÄ KjÈah® å£L¡F
l#‹ fz¡fhd Kiw elªJ« gh®¤jh®. filáahf âU.enlr KjÈ
ah® jh« #ÞoÞ f£á mng£rfuhŒ Égjhf btË¥gL¤âdîlD«
#ÞoÞ f£áahU« j§fŸ f£á¡fhf âU.enlr KjÈahiu x¥ò¡
bfh©L âU.uhkrhÄ KjÈahuhš ãnunuã¡f¥g£l Ãakd¢ Ó£il
jh¡fš brŒjîlD« k‰w všyh¡ f£áfhu®fS¡F« Rthr« ml§»
É£lJ. âU.enlr KjÈah® mt®fS« ngh£oa‹ÅÆš br‹id
efu¤ bjhFâ¡F r£lrig m§f¤âduhf¤ bjǪbjL¡f¥g£lhŒ
É£lJ.
fh§»uÞfhu®fŸ #ÞoÞ f£áia xÊ¥gj‰bf‹W ntW
kh®¡f¤âš Mu«ã¡f¥g£l MÞâf r§f¤â‹ nguhš brŒí«
Éõk¥ ãurhu¡ T£l¤â‰F âU.enlr KjÈahiu jiyik t»¡f¢
brŒJ gh®¤J«Tl, âU. KjÈah® filáahf mj‹ nah¡»aij
iaí«, Nœ¢áiaí« bjǪJ mt® Kf¤âš fÇia¥ óáÉ£lJ
Äfî« ghuh£l¤j¡fjhF«. v‹whY« kWgoí« fh§»uÞfhu®fS«
mt®fsJ c£f£áfhu®fS« j§fS¡F eh£oš bršth¡F ïšiy
v‹gijí« j§fËl« eh£o‹ e‹ik¡F V‰w v›Éj bfhŸifí«
109 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ïšiy v‹gijí« e‹whŒ m¿ªâUªjhY« ïÅí« mt®fS¡F
á¿jhtJ e«ã¡if vjdhš ïU¡»‹wJ v‹W gh®¥nghkhdhš xnu
xU Éõa« jh‹ v‹W cWâahŒ¢ brhšYnth«. mbj‹dbtÅš
#ÞoÞ f£áahU¡F« RakÇahij¢ r§f¤jhU¡F« VjhtJ kdÞ
jhg« tªjjh v‹gâY« mšyJ #ÞoÞ f£á¡fhu®fS¡ FŸshfnth
VjhtJ ãÇÉid V‰g£ljh v‹»‹w e«ã¡ifÆYnk mt®fŸ cÆ®
it¤âU¡»‹wh®fŸ.
Rkh® IªJ khj fhykhf br‹id ef® KGtJ« MÞâf¥
ãurhu« brŒJ flîŸfisí« òuhz§fisí« bjU¤ bjUthŒ,
â©iz â©izahŒ¡ fh¥gh‰¿í« fh§»uá‹ nah¡»aijí«
njáa¤â‹ nah¡»aijí« mj‹ jiyt®fË‹ nah¡»aijí«
Inah ght«! mGthu‰w ãzkhŒ nghdij¤ jÉu ntbwh‹W
Äšiy. ïÅí« gh®¥ngh«.
Fo muR - f£Liu - 25.08.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 110
âU. kfkJ eã ãwªj ehŸ
bfh©lh£l«
vdJ m‹gh®ªj ïªJ KÞä« rnfhju®fns! ï‹iwa
âdkhdJ xU bgÇa kfhÅ‹ ãwªj âdkhf¡ bfh©lhl¥gL«
âdkhF«. Mdhš, m«kfh‹ Kfkâa®fS¡F kh¤âu« brhªj
khdt® v‹W«, Mjyhš mt®fŸ kh¤âu«jh‹ m«kfhÅ‹ ãwªj
ehŸ bfh©lhl cÇikíilat®fbs‹W« e«Äš gy® Ãid¤J¡
bfh©oU¡fyh«. m›tsnthL kh¤âukšyhkš m¡T£l¤âš xU
ïªJ v‹gtdh»a eh‹ v¥go¤ jiyik t»¡f¡ TLbk‹WTl gy®
fUjyh«. nkY« ït‰¿‰F eh‹ rkhjhd« TW«nghJ vdJ ïªJ
rnfhju®fŸ v‹gt®fŸ gy® v‹ ÛJ« rªnjf¥g£L eh‹ kfkâa®
fS¡nfh, kfkâa kj¤â‰nfh t¡fhy¤J th§»¥ ngRtjhfî«
fUjyh« v‹whY« ïªJ¡fŸ v‹gt®fŸ v‹id¥ g‰¿ v¥go¡
fUJ»wh®fŸ v‹gij¥ g‰¿ eh‹ r‰W« ftiy¥glhkš vdJ
kfkâa rnfhju®fŸ v‹id ï›ÉHhÉš fyªJ bfhŸs rªj®¥g
kˤjJl‹, Äf¥bgUikahd ï›ÉHhɉF¤ jiyik t»¡F«
bfsut¤ijí« vd¡fˤjj‰F Kj‹ Kjyhf eh‹ v‹ kd¥ó®t
khd e‹¿a¿jiy vdJ KÞä« rnfhju®fS¡F¤ bjÇɤJ¡
bfhŸS»nw‹.
kj«
rnfhju®fns! eh‹ kj§fŸ v‹gitfis bašyh« k¡fË‹
ï›îyf thœ¡if ey¤â‰F«, ï‹g mDgt¤â‰F« mDTykhf
ïU¡f nt©L« v‹D« v©z¤njhL m›t¡fhy¤âa m¿P®
fshš V‰gL¤j¥g£l bfhŸiffŸ v‹Wjh‹ fUJ»‹wtndaš
yhkš, mt‰iw xU “M¤kh®¤j rhjd«” v‹nwh, “bjŒåf¤ j‹ik”
íila bj‹nwh, ï›îyf thœ¡if¡F nk‰g£l Vnjh xU fâ¡F
kh®¡fbk‹nwh eh‹ á¿J« fUJtJ« ïšiy; mij¥ g‰¿ eh‹
á¿J« ftiy bfhŸStJÄšiy. m¥go ntW ahuhtJ fUJtjhŒ
ïUªjhY« Tl ï›îyf thœ¡ifÆ‹ mDgt¤ij¥ bghW¤J¤jh‹
m¤ “bjŒåf fâfŸ” v‹gitfË‹ gy‹fS« ïU¡f¡ TLnk
111 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
xÊa mj‰F ÉgßjkhŒ ïU¡f KoahJ. Mjyhš mj‰bf‹W ntW
Ka‰áfŸ nt©lh« v‹nw m¥go¥g£lt®fS¡F eh‹ brhšYtJ
tH¡f«. k‰W« mJ nghynt jh‹ vªj kj¡ bfhŸiffisí« xU
flîŸ c©lh¡»dh® v‹nwh mJ v¥nghij¡F« bghU¤jkhd
bj‹nwh, mt‰¿š xU á¿J Tl fhy njr t®¤jkhd¤ij mDrǤJ
kh‰w¡TlhjJ v‹nwh eh‹ xUnghJ« x¥ò¡ bfhŸStJÄšiy.
mJ nghynt všyh kj¤ jiyt®fŸ v‹gt®fis¥ g‰¿í« Tl
eh‹ mt®fis xU bghJey nrit¡fhu® v‹W«, k¡fËl« m‹ò«
ïu¡fK« bfh©l bgÇah® v‹W« cyf e‹ik¡fhf j‹dy«
ÉL¤J ãw® ey¤â‰fhfnt ciH¤j c¤jk¤ âah»fŸ v‹W«jh‹
eh‹ fUJtnj jÉu, kj¤ jiyt®fis všyh« flîŸ v‹gt®
v‹nwh, flîshš mD¥g¥g£lt® v‹nwh, flîŸ mtjhu« v‹nwh,
eh‹ á¿J« fUJtâšiy. VbdÅš, cy»š gy kj§fS«, gy kj¡
bfhŸiffS« x‹W¡bfh‹W Kuzhfî«, xUtU¡bfhUt® x¥ò¡
bfhŸs KoahkÈU¡F«nghJ xnu flîŸ ï¤jid kj§fisí«
c©lh¡» ïU¥ghbu‹W v¥go x¥ò¡ bfhŸs Koíbk‹W njh‹W
tjhnynajh‹, ïJ xUòwÄUªjhY«, k‰bwhU òw¤âš ïªJkj¤
jiyt®fŸ kh¤âu« flîshnyna mD¥g¥g£lt®fbs‹W
fUJ»‹wt®fS¡F ntW rkhjhd« v‹d bt‹whš, “všyh
gil¥ò« všyh njh‰wK« všyh k¡fS« flîshš c©lh¡f¥
g£lJ” v‹W brhšy¥gLifÆš xU áyU¡F kh¤âu« flîŸ
mtjhu«, flîshš mD¥g¥g£lt®fŸ v‹»‹w ng® v¥go¥
bghUªJ« v‹gnj ekJ gâyhF«. ï¥go ïU¡f xU áyiu kh¤âu«
k¡fŸ bjŒt¤j‹ik bghUªâat®fŸ v‹W«, mtjhuòUõ®fŸ
v‹W«, flîshš mD¥ãat®fŸ v‹W« V‹ brhšY»‹wh®fŸ
v‹W gh®¥nghkhdhš, mj‰F« xU rkhjhd« ïU¡»‹wbj‹gnj
ekJ mã¥ãuha«. v‹dbtÅš eh« bghJthf k¡fË‹ r¡âí«
FzK« ï›tsîjh‹ v‹W xU msî¡F£gL¤â îza« brŒJ
it¤âU¡»‹nwh«. mªj msî¡F nk‰g£l r¡âiaí« Fz¤ij
í« v§fhtJ f©L mJ kÅj¤j‹ik¡F Û¿aJ v‹gjhf eh« Koî
brŒí«nghJ, rhjhuzkhf ekJ thœÉš kÅj¤j‹ik¡F
Û¿djhf¡ fUJ« vijí« eh« ‘bjŒt¤j‹ik’ v‹W fUJ»‹w
tH¡fkhŒ É£ljhš ïijí« “bjŒt¤j‹ik” v‹W brhšy
nt©oat®fsh»ÉL»‹nwh«. v¥goahdhY« m¥go¥g£lt®fŸ
bgÇah®fŸ v‹gâY«, ghuh£l¥glî«, bfh©lhlî«, kÇahij
brŒa¥glî« cÇat®fŸ v‹gâY« á¿J« rªnjfÄšiy. Mdhš
mt®fis¡ bfh©lhLtJ v‹gJ mt®fis¥ ngh‹w cUt¤ij
C®ty« brŒtj‰nfh, ói#, mãnlf«, c‰rt« brŒtj‰nfh,
mt®fŸ ÛJ gh£L, g#id ghLtj‰nfh, bfh©lh£l« brŒtJ
Fo muR - 1929 ( 2 ) 112
v‹gJ ig¤âa¡fhu¤jd« v‹gnj ekJ mã¥ãuha«. k‰wgo ntW
vj‰F v‹nghkhdhš eh« bgÇah® v‹W«, kÅj¤j‹ik¡F Û¿dt®
v‹W« x¥ò¡bfh©l xUtiu ã‹g‰wî«, mtuJ cgnjr¥go
el¡fî« k‰W« mªj¥go k¡fis el¥ã¡f¢ brŒa Ka‰á¡fîkhd
fhÇa§fS¡nfjh‹ m›Éj bgÇahÇ‹ bfh©lh£l§fis cgnah
»¡f nt©L« v‹ng‹.
vdnt, ï‹W eh« bfh©lhL« âU.kfkJ eã mt®fË‹
ãwªj ehŸ bfh©lh£lkhdJ eh‹ K‹brh‹d KiwÆš bfh©
lhl¤j¡f xU x¥g‰w bgÇahÇ‹ bfh©lh£l« v‹nw brhšYnt‹.
ï‹dK« És¡fkhf¢ brhštjhdhš ï¥nghJ e«khš kj¤jiyt®
fŸ v‹W brhšy¥gL« bgÇah®fËš všyh« âU.kfkJ eã mt®fŸ
nkyhdt®fŸ v‹W«, všyh k¡fS« bghJthf¥ bgÇJ« mtiu¥
ã‹g‰w cÇah® v‹W« Tl ijÇakhŒ¢ brhšYnt‹. VbdÅš
âU.kfkJ eã mt®fË‹ kjnk (bfhŸiffns) k‰w všyh
kj¤ijÉl ãªâaJ« rÛgkhdJkhd kjkhF«. Mjyhš mJ k‰w
kj§fËš cŸs F‰w« Fiwfis všyh« Ú¡»¢ r‰nww¡Fiwa
všnyhuhY« x¥ò¡bfhŸs¡ Toa msî Ó®âU¤jKilabj‹W«
brhšYnt‹. v¥gobaÅš Rkh® ïu©L _‹W MÆu M©Lf
S¡F K‹ò cyf¤âš v§F« ïªJ kj¡ bfhŸiffŸ, mjhtJ, MÇa
kj¡ bfhŸiffns guÉ tªâUªjjhf¤ bjÇa tU»‹wJ. mJ
v¥gobaÅš, gy bjŒt tz¡fK«, É¡»uf tz¡fK«, étgÈ
ÆLtJ« Kjyhd fhÇa§fns xU fhy¤âš cyf¤âš kj¡ bfhŸif
ahŒ ïUªJ tªâU¡»‹wJ. mâÈUªJ xUòw« ò¤jU« k‰bwhU
òw« »¿ÞJî«, k‰W« gy bgÇahU« Ó®âU¤j« brŒa¥ òw¥g£L
Äf¡ fZl¤Jl‹ Ka‰á vL¤J tªâU¡»‹wh®fŸ.
mt®fŸ Ka‰áahdJ mªj¡ fhy¤â‰F¥ òâajhŒ¤ njh‹¿a
jhnyna mt®fŸ eh¤âf®fŸ v‹W gÊ¡f¥glî«, J‹g¤â‰fhsh
fî« ne®ªjJl‹, »¿ÞJ ehj®, rh¡fuOÞ KjÈat®fŸ bfhšyî«
g£lh®fŸ. mj‰F« btFfhy¤â‰F¥ ãwF m¡bfhŸiffËÈUªJ«
Ó®âU¤j« brŒa¥ òw¥g£ltnu ekJ âU.kfkJ eã mt®fsh
th®fŸ. vdnt, eã mt®fŸ caÇa òJ¡bfhŸiffis, mjhtJ
Ä¡f kÅj¤j‹ik thŒªjjhfî«, kÅj t®¡f¤â‰F V‰wJ«,
mtáakhdJ«, bgÇJ« m¿É‰F¥ bghUªâajhfî« f©Lão¤J¥
gu¥ãdh®. ï›Éj caÇa bfhŸiffŸ mtU¡F kh¤âu« v¥go
njh‹¿‰W v‹nghkhdhš, mt® k‰w kj§fË‹ Fznjhõ§fis
všyh« e‹F m¿ªJ filáÆš ãªâa fhy¤âš V‰gL¤âd
kjkhjyhš mJ TLkhdtiu âU¤j¤Jl‹ brŒa KoªjJ. Mdhš
m¥bghGJ« giHa bfhŸif¡fhu®fŸ âU.eã mt®fisí«
113 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ehÞâf® v‹W«, flîŸ Jnuh» v‹W« brhšÈ gyÉj¤âY«
J‹òW¤â ïU¡»‹wh®fŸ; bfhšyî« Ka‰á¤âU¡»‹wh®fŸ.
v‹whY«, âU.eã mt®fŸ vj‰F« mŠrhkš cWâíl‹ ËW jkJ
bfhŸifia k¡fËl« e‹whŒ gâí«go brŒâU¡»wh®. vdnt,
mtiu m¡fhy¤â‰nf‰w xU bgÇa Ó®âU¤j¡fhu® v‹W«, j‹dy
k‰w bgÇa âah» v‹W«, Ô®¡fjÇá v‹W« brhšÈahf nt©L«.
eh‹ ï¥go¢ brhšYtj‰F Mjhukhf ï‹iwaâd« m¥bgÇahÇ‹
bfhŸiffË‹ bgUikfis¥ g‰¿í«, mt‰¿‰F« ekJ ïªJ kj¡
bfhŸiffŸ v‹gt‰¿‰F KŸs jhuj«Äa¤ij¥ g‰¿í« j§fŸK‹
vd¡F¤ njh‹¿aij vL¤J¢ brhštâš Ú§fŸ r‰W ftd« brY¤â
eL ÃiyikÆš ïUªJ nf£f nt©L« v‹W ïªJ KÞä«
rnfhju®fis¡ nf£L¡ bfhŸS»nw‹.
j¤Jth®¤jK« ãu¤âa£r mDgtK«
rnfhju®fns! eh‹ mªj¥go brhšYtâš FuhÅš v‹d
brhšÈÆU¡»‹wJ v‹gij¥ g‰¿nah, ïªJ ntj« v‹gjh»a
eh‹F ntj§fËš v‹d brhšÈ ïU¡»‹wJ v‹gij¥ g‰¿nah
brhšy¥ òw¥g£L m›t«kj Mjhu§fshd ò¤jf§fËš vGj¥
g£litfis¥ g‰¿ eh‹ x‹W« brhšy¥ nghtâšiy. VbdÅš,
eh‹ mitfis všyh« go¤jtdšy; m‹¿í« ò¤jf§fËš
ïU¥gjhf¢ brhšY« bgUikfŸ ek¡F xU gyidí« juKoahJ.
xU fh»j¤âš r®¡fiu v‹W vGâ¡ bfh©L e¡»dhš ïÅ¡Fkh?
m‹¿í« mt‰¿‰F v¥go nt©LkhdhY« “j¤Jth®¤j«”
brŒa¡TL«. Mjyhš mij¥g‰¿ ãuÞjhã¡fhkš, ïu©L kj¤â‹
nguhY«, ãu¤âa£r¤âš eh« fhQ« Éla§fis¥ g‰¿í« m›t«
kj¡fhu®fŸ mDgÉ¡F« gyid¥ g‰¿í« vL¤J¥ngR»‹nw‹.
VbdÅš, vªj kj¤â‹ bfhŸifÆ‹ bgUikí« mªjªj kj¤ij¥
ã‹g‰W»‹w k¡fS¡F eh£o‰F c©lh¡» ïU¡F« gy‹fis¡
bfh©Ljh‹ ârÆ¡f nt©Lnkašyhkš, mJ xU fhy¤âš
brŒjjhf¢ brhšy¥gL« fijfis¡ bfh©nlh, m«kj¤ jiyt®fŸ,
xU fhy¤âš brŒjjhf brhšy¥gL« m‰òj§fis¡ bfh©nlh,
Éah¡»ahd« brŒtjhš V‰gL« mH»a fU¤J¡fis¡ bfh©nlh
ârƤJ ÉlKoahJ. m¥go ârÆ¥gjhš cyf¤â‰F xU gyD«
V‰g£L ÉlhJ. Mjyhnyna jh‹ ãu¤âa£r mDgt¤ij¢
brhšY»‹nw‹:-
kfkâa kj« v‹gJ xU njÓa kjkhF«. m«kj¤â‹ K¡»a
j¤Jt« v‹dbt‹whš, m«kj¤ij¥ ã‹g‰W« r_f« bfh©l
njr§fis m¢r_f e‹ik¡nf‰wjhd, M£á¡FŸ ïU¡f¢
Fo muR - 1929 ( 2 ) 114
brŒtbj‹gJ K¡»akhdjhF«. m‹¿í« m«khâÇahd M£á
e‹ik¡nf kj¤ij¡ fh¥gJkhF«. nkY« mJ xU rk¤Jt¡
bfhŸif¡ bfh©l kjkhF«. mjhtJ kfkâa kj¤âš k¡fS¡FŸ
ãwÉÆš ca®î jhœî v‹gJ »ilant »ilahJ. gz¡fhu‹,
ViH, go¤jt‹ goahjt‹; ïis¤jt‹ gyrhÈ v‹»‹w ɤâahr
Äšyhkš rfyU¡F« thœÉš rfy cÇikí« mË¡»‹wJ. nkY«
kfkâa kj« x‰Wikiana mâfkhŒ¡ bfh©oU¡»wJ. mjhtJ
mªj kj¤ij¢ nr®ªj xU jÅ kÅjD¡F xU áW Ô§F mªÃadhš
brŒa¥g£lhY«, clnd mt®fŸ všnyhU« x‹W To, j§fS¡F
tªjJnghš fUâ mtD¡F cjÉ brŒa mtrukhŒ KªJ»‹wh®fŸ.
m‹¿í«, mJ m‹igí« rnfhju¤Jt¤ijí«, mo¥gilahf¡
bfh©l kjkhF«. v‹dbt‹whš, C®ng® bjÇahjt®fshdhY«,
kfkâa® v‹W bjǪjhš, xnu ïiyÆš rh¥ãL«goahd m‹ò«
rnfhju¤JtK« bfh©oU¡»wJ. mJ “r©lhs®fisí«” u£á¡F«
rkakhF«. VbdÅš e«khš r©lhs®fŸ v‹W xJ¡»¤ jŸs¥g£l
k¡fis¤ j§fŸ rka¤âš nr®¤J mt®fS¡F¢ rfy cÇikiaí«
bfhL¡»‹wh®fŸ. k‰W« kfkâa kjkhdJ åu¤ijí« M©ik
iaí« bfhL¡F« kjkhF«. v¥gobaÅš mt®fS¡F k‰wt®
fisÉl JÂî mâf«; mt®fis¡ f©lhš k‰wt®fŸ ga¥gL
»‹wh®fns xÊa mt®fŸ ahU¡F« ga¥gLtâšiy.
kfkâa kj¤âš bg©fS¡F cÇik ïU¡»‹wJ. mjhtJ
bg©fS¡F¢ brh¤JÇik c©L; Éjth Éthf« c©L; fztD«
kidÉí« x¤J¡ bfhŸshÉ£lhš Éy»¡ bfhŸs¢ Rjªju« c©L;
go¡f¢ Rjªju« c©L; Mdhš nfhõh Kiwia¥ g‰¿ F‰w«
brhšyyh«. MdhY« tutu mJî« Éy¡f¥gL»‹wJ. cjhuzkhf
JU¡»Æš bg©fŸ c¤ânahf« t»¥gJ«, M¥fh‹ njr¤âÈUªJ
bg©fis btËeh£o‰F¥ go¡f mD¥ã ïU¥gJ«, iAjuhgh¤,
ierh« mt®fŸ, jdJ ò¤âÇfSl‹ jhuhskhŒ¢ br‹idÆš
cyÉdJkhd fhÇa§fis¡ ftŤjhš mJî« Ó¡»u¤âš kh‰w
kila¡ TL«. kf«kâa kj« bjŒt tz¡f¤âš Ä¡f f©o¥
igí« bryî RU¡f¤ijí« cilajhF«. mjhtJ, xnu flîŸ
v‹gJ« mJî« ehk«, %g«, Fz«, F¿ KjÈaitfŸ m‰wJ
v‹gJ«, mj‰F ÉnuhjkhŒ¥ gy flîŸfis brhšYtnjh, mšyJ
flîS¡F %g«, bg©L, ãŸis, it¥gh£ofis V‰gL¤Jtnjh,
óir, c‰rt« KjÈaitfËš bryî brŒtnjh Ä¡fnjhõ« v‹W«
m¥go fUJ»‹wt®fisí« brŒ»‹wt®fisí« j§fŸ vâÇfŸ
v‹W« fUJ«go f‰ã¡»‹wJ. kf«kâa kj« j®k Éõa¤âš Ä¡f
ãunah#dkhd fhÇa¤ij¢ brŒÉ¡»wJ. mjhtJ xU KÞÈ« jdJ
brh¤âš, mšyJ jdJ tU«goÆš ï‹d ghf« j®k¤â‰F¡
115 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
bfhL¡fnt©L« v‹W ïU¥gJ mKÈš ïšyhÉ£lhY«,
bfhL¡F« gz¤ij ViHfS¡F« fZl¥g£L r«ghâ¤J rh¥ãl
Koahjt®fS¡F« mehij¥ ãŸisfis¡ fh¥gh‰¿, fšÉ, bjhÊš
f‰W¡ bfhL¥gj‰F« cgnahf¥gL¤j¥ gL»‹wnj xÊa j®k¤â‹
nguhš nrh«ng¿fis c‰g¤â brŒtâšiy. kfkâa kj« k‰w
kj§fis Él, Äfî« ehfÇf« bfh©lJ v‹WTl brhšyyh«.
mjhtJ kfkâa®fŸ czÉš r¤JŸs czî bfhŸS»‹wh®fŸ.
xnu tif rh¥ghL Uá, gy«, r¤J, âU¥â M»aitfis¡ bfhL¡
F«, ešy ešy gH t®¡f§fS«, r¤JŸs Éij t®¡f§fS« bgÇJ«
mt®fshnyna ekJ eh£L¡F¡ bfh©L tu¥g£lJ. it¤âa¤âš
Ä¡f nk‹ikahd Kiwiaíilat®fŸ. mšth ÉY« r®¥g¤â
Ynk v«khâÇahd Éahâ¡F« kUªJ c©L. r§Ñjnkh k‰w r§Ñ
j¤ij Él nk‹ikahdJ. f£ol§fŸ f£Ltânyh k‰wt®fisÉl
my§fhukhf á¤âu ntiyfsikª jjhfî« f£Lth®fŸ. thrid¤
âuÉa§fËš k‰wt®fis Él áwªjt®fŸ. muáaš M£áKiwÆš
mt®fŸ Ä¡f PhdKila t®fŸ; Úâ cilat®fŸ v‹W« brhšy
yh«. v¥go vÅš, muáaš mâfhu§fS¡F mnefkhŒ kfkâa
bga®fns ï¥nghJ« tH§F »‹wJ. m‹¿í« mt®fSila
_®j©Âakhd Mâfhy¤âY« ïªâahÉ‹ bršt¤ij mªÃa
eh£o‰F¢ Rw©o¡ bfh©L nghfÉšiy. mªÃa® bfh©L nghf
ïl« bfhL¡fî« ïšiy. k‰wgo VjhtJ ïu©blhU Éõa§fŸ
khWg£ljhf¡ fhz¥gl yhkhÆ‹, mitfŸ kfkâa bfhŸiffŸ
V‰gL¤j¥g£l mªj¡ fhy¤â‰F« ïl¤â‰F« ï¥nghija Ãiy
ik¡F« cŸs jhu j«Äa¤ij¥ bghW¤âU¡fyhnk xÊa nt¿šiy.
k‰W« Kšyh¡fshš VjhtJ áy _l e«ã¡iffis¥ òF¤âÆU¡
fyh«. MdhY« mJ mt®fŸ njÓa¤ijahtJ thœ¡if¢ Rjªj
u¤ij ahtJ bfL¡f¡Toa m›tsî nflhdjhf ïšiy. m‹¿í«,
mJ ï¥nghija Ãiyik¡F fhynjrt®¤jkhd¤â‰F V‰wgo
Ó®âU¤j« brŒJ kh‰¿¡ bfhŸs¤ JªJ« ïU¡»‹wJ. cjhuz
khf, JU¡» Ó®âU¤jK« M¥fh‹Þjh‹ Ó®âU¤jK«, m¢Ó®âU¤j«
brŒj m›turh§f§fis ïªâa kfkâa®fŸ MjÇ¥gJ«, M»a
itfis¡ ftŤjhš mj‹ bgUik És§F«.
nkY« kfkâa kj« Ä¡f RakÇahij cz®¢áíilaJ
v‹W« brhšYnth«. v¥go v‹whš, mJ ïÅ cyf¤â‰F flîŸ
mtjhu§fnsh, eãkh®fnsh, Ô®¡fjÇáfnsh tu¡TL« v‹gij
xU¡fhY« x¥ò¡ bfhŸStâšiy. kÅjid kÅj‹ tz§F
tijnah, mt‹ fhÈš ÉGtijnah, mJá¿J« r«kâ¥gâšiy.
ïÅí« ïj‹ bgUikfŸ mdªj« c©L. ï›tsî bgUik
fS¡F« fhuz« v‹dbt‹whš, K‹ brh‹dgo ïJ rÛgfhy
Fo muR - 1929 ( 2 ) 116
Ó®âU¤j kjkhdjhY«, kfkJ eã mt®fŸ ešy mDgt K«,
PhdK«, Ô®¡f jÇrdK«, cWâí« bfh©ltuhdjhY«, cyf¤âš
cŸs kj§fËš všyh« áwªj kj« v‹W brhšy¤j¡f jhÆU¡
»‹wJ. ïj‰F ne® Énuhjkhf ekJ kj« v‹gâš cŸs Fiwfis
vL¤J¢brhšy ïªj¢ rªj®¥g¤ij cgnah»¤J¡ bfhŸs vd¡F
ïZlÄšyhjjhš mt‰iw k‰bwhU rka« brhšyyh« v‹W
ïU¡»‹nw‹. filáahf, eh‹ ïªJ kf«kâa rnfhju®fS¡F¢
brhšYtbj‹dbt‹whš, kj¤â‹ fhuzkhf ïªJ KÞä«fS¡F¤
Jntõ« á¿J« ïU¡f¡ TlhJ v‹gnjahF«. v¡fhuz¤ij
K‹Å£nlh, kj§fŸ v‹whny KjyhtJ, k‰bwhU kj¤âÅl¤âš
Jntõ« bfhŸStnj K¡»a flikahÆU¡»‹wJ. cjhuzkhf
ïªJ¡fŸ v‹gt® kfkâa®fis btF ïÊthŒ¡ fUJtJ vd¡F¤
bjÇí«. mjhtJ kfkâaid¤ bjh£l msî¡F rßu¤âYŸs
jiria mW¤bj¿a nt©L« v‹W ïªJ¡fŸ brhšÈ¡ bfh©o
UªjJ vd¡F¤ bjÇí«. ï¥nghJ« JY¡f® v‹whš Äny¢r® v‹W
rkÞ»Uj§fËY« mij¢ rh®ªj jÄœ mfuhâfËY« m®¤j«
vGj¥g£oU¡»‹wJ. JY¡f ghiõia¡ Tl jÄœ ghiõia¥
gh®¥gd®fŸ brhšYtij¥ nghynt Äny¢rghiõ v‹nw gh®¥gd
Ãf©LfËY« mfuhâfËY« ï‹dK« ïU¡»‹wJ. ï›Éj
Jntõ cz®¢á cŸst®fËl« kfkâa®fŸ v¥go x‰WikahŒ
ïU¡f Koí«? Mjyhš ïªJ¡fŸ jh‹ Kj‹ Kjyhf kfkâa®
fËl« rnfhjught« fh£o mt®fË‹ e«ã¡if¡F¥ gh¤âukhf
nt©L«. T£l¤âš x‹whŒ c£fhªâU¥gjhnyna x‰Wik ïU¡
»‹wJ v‹W Ãid¤JÉl¡ TlhJ. ïªeh£oš cŸs 8 nfho kfkâa®
fis my£áa« brŒnjh, mt®fŸ T£LwÉšyhknyh, ekJ
eh£o‰F ešyurh£áia c©lh¡»Élnth âU¥âfukhd thœ¡
ifia V‰gL¤jnth Koant Koahbj‹nw brhšYnt‹. m‹¿í«
mt®fis ïUªj eh£ilÉ£L¤ Ju¤â Él Koahbj‹W«
brhšYnt‹. ïªj eh£oYŸs 8 nfho kfkâa®fË‹ gykhdJ 16
nfho ïªJ¡fË‹ gy¤â‰F¢ rkhdkhdbj‹WTl brhšYnt‹.
v¥goba‹whš, ïªJ¡fËl¤âš kf«kâa®fS¡F mte«ã¡if
ïšyhkÈUªâUªjhš ïªâahî¡F #th¥jhÇahd M£á btF
fhy¤â‰F K‹ng V‰g£L mDgɤJ¡ bfh©oU¡Fbk‹gâš
á¿J« vd¡F¢ rªnjfÄšiy.
ï¥bghGJ« ekJ eh£oš Ô©lhjt®fŸ v‹D« Mwiu¡
nfho jhœ¤j¥g£l k¡fŸ ehis¡F kfkâa®fsh»É£lhš kWehns
ïªâahÉ‹ e‹ik¡nf‰w murh§f« V‰g£LÉL« v‹W cWâahŒ¢
brhšYnt‹. Éf, ïªâahî¡F VjhtJ xU fhy¤âš bghW¥gh£á
V‰gl nah¡»aij c©lh»É£lJ v‹W brhšy¥gL« fhy«
117 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
tUkhdhš, mªj¡ fhy¤âš ïªâahÉš 15 nfho kf«kâa®fshtJ
ïU¥gh®fŸ. VbdÅš, mªj¥go 15 nfho kf«kâa®fŸ ïUªjhš
jh‹ ïªâahî¡F« bghW¥gh£á mila nah¡»aij tu¡TL«
v‹gjhfî« brhšYnt‹. VbdÅš bghW¥gh£á miltj‰F
Énuhjkhd bfhŸiffŸ kfkâa kj¤âš »ilant »ilahJ
v‹gJjh‹ eh‹ ï›tsî öu« vL¤J¢ brh‹dj‹ j¤JtkhF«.
mJ nghynt kfkâa®fS« ftÅ¡f nt©oa ÉlaK« c©L.
kfkâa®fŸ ïÅ ïªâahit É£L btËna¿Élyh« v‹nwh,
mšyJ ïªJ¡fis ïªâahÉš ïšyhkš ïU¡F«go brŒayh«
v‹nwh fUj Koant KoahJ. v¥goahdhY« ïªj eh£oš
ïUt®fS« ïUªJjh‹ Mf nt©L«. bghJthf ïªâahî¡F
V‰g£l yhg eZl¤âš ïUt®fS¡F« g§F c©nl jÉu kf«kâ
a®fŸ v›Éj¤âY« Éy¡f¥g£lt®fŸ mšy. eh£o‹ e‹ikia¡
fUâ ïªJ¡fSl‹ x¤JiH¤J¤ Ôu nt©oa mtáa« mt®fS¡
F« c©L. Toa Ó¡»u¤âš ïªJ¡fŸ v‹gt®fS¡FŸ ïU¡F«
mnef FiwghLfŸ Éy»Él¡TL« v‹nw Ãid¡»‹nw‹.
m¥bghGJ ïªJ¡fŸ KÞä«fŸ v‹»‹w ɤâahr« ï›tsî
fhz¥glkh£lhJ. ïªJ ah®? KÞä« ah®? v‹W Ryg¤âš ãǤJ¡
fhz Koahj msî x‰Wik V‰gl¥ ngh»‹wJ v‹gâš vd¡F
Ä¡f e«ã¡if ïU¡»‹wJ. kj¤â‹ nguhš cŸs btË ntl§fŸ
všyh« kiwªJ kÅjt®¡f¤â‹ e‹ik¡F V‰w mtáakhd
xG¡f§fSl‹ k¡fŸ všnyhU« xnu khâÇahŒ¡ fhz¥gL« fhy«
mâf öu¤âš ïšiy v‹nw Ãid¤J¡ bfh©oU¡»‹nw‹.
Mjyhš kf«kâa rnfhju®fŸ kj¤ijÉl, njr¤ijÉl KjyhtJ
eh« všnyhU« kÅj®fŸ v‹gij Phgf¤âš it¤J¡ bfh©L
kÅj r_f¤â‹ e‹ik¡F V‰w kh®¡f¤âš x‹Wg£LiH¡f
nt©L« v‹W nf£L¡ bfhŸS»‹nw‹. _l¥gH¡ftH¡f§
fisí« m¿É‰F« MuhŒ¢á¡F« Énuhjkhditfisí« cj¿¤
jŸs kÅj®fŸ v‹gt®fŸ všyh« jahuhÆU¡f nt©L«. bfhŸif
fŸjh‹ kjnk xÊa, rl§FfŸ, ntl§fŸ kj« mšy v‹»‹w
cz®¢á jhuhskhŒ x›bthUtU¡F« V‰glnt©L«. ïitfns
ï¥nghJ vd¡F¤ njh‹¿a fU¤J¡fshF«. ït‰iw xË¡fhkš
c§fŸ K‹ÅiyÆš brhšÈÉ£nl‹. VjhtJ jtWjšfŸ ïUªjhš
mij jŸËÉ£L j§fS¡F rÇ v‹W g£lij kh¤âu« V‰W¡
bfhŸS§fŸ v‹W nf£L¡ bfhŸS»‹nw‹.
F¿¥ò : 18.08.1929 M« ehŸ r¤âak§fy¤âš eilbg‰w kfkJ eã
ãwªjehŸ ÉHh brh‰bghÊî.
Fo muR - brh‰bghÊî - 25.08.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 118
RakÇahij ïa¡f«
RakÇahij ïa¡fkhdJ muáašfË‹ nguhš ekJ eh£o
YŸs gy f£áfis¥ nghyšyhkš m‹Åa®fËl« ïUªJ
ahbjhUÉjkhd áW Éõa¤ijí« vâ®ghuhkš k¡fË‹ m¿it
És¡» mtut®fË‹ kd¥gh‹ikia kh‰Wtj‹ _ynk c©ik
ahd ÉLjiyiaí«, rk¤Jt¤ijí« j‹ kâ¥igí« c©lh¡f¡
Toajhd xU ïa¡fkhF«. ï›Éa¡f¤â‹ K¡»a bfhŸif
bašyh« f£L¥g£L mil¥g£oU¡F« m¿î¡F ÉLjiyia
c©lh¡FtnjahF«. Mjyhš RakÇahij ïa¡f« v‹gij m¿î
ÉLjiy ïa¡f« v‹nw brhšyyh«. ïj‹ c©ik És§f
nt©Lkhdhš, xU ne®ikahd kÅj‹ jdJ m¿î¡F« MuhŒ¢á¡
F« cŸs f£L¥gh£ilí« Ã®¥gªj¤ijí« Ãid¤J¥ gh®¥ghnd
ahdhš ï›Éa¡f¤â‹ bgUik jhdhf És§F«. rhjhuzkhf
ï›Éa¡f« njh‹¿ _‹W eh‹F tUl§fS¡FŸshf k¡fS¡F
mJ c©lh¡» ïU¡F« cz®¢áia¥ gh®¤jhY« Tl, ï›Éa¡f«
m¿î ÉLjiy ïa¡fkh mšyth v‹gJ e‹whŒ És§F«. Éf,
j§fSila brhªj m¿ÉdhY« M‰wÈdhY« ãiH¡f
Koahkš m‹Åa®fË‹ K£lhŸ jd¤ânyna ãiH¤J¡ bfh©o
Uªjt®fshd muáaš njÓa¡ T£l¤jh®fŸ v‹gt®fS« rka
ïašãš itÔf¥ g©oj¡ T£l¤jh®fŸ v‹gt®fS«, ï›Éa¡f¤
jhš j§fSila thœÉ‰F« bgUik¡F« Mg¤J tªJÉ£ljhŒ¡
fUâ ï›Éa¡f¤ij¥ ghku k¡fS¡F¤ âǤJ¡ T¿, mjhtJ
RakÇahij ïa¡f« njr¤Jnuhf ïa¡f« v‹W«, rka¤ Jnuhf
ïa¡f« v‹W«, eh¤âf ïa¡fbk‹W«, brhšÈ¡ bfh©L, v›t
snth Ka‰áí« f£L¥ghLkhd Nœ¢áfŸ brŒJ§Tl, ï›tsî¡
F« RakÇahij ïa¡f« xU á¿J« ã‹dilahkš mo¡f mo¡f
gªJ vG«òtJnghš, Éõk¥ ãurhu« brŒa¢ brŒa ï¥nghJ
ïªâah njr KGtJ« gŠáš beU¥ò ão¥gJ nghš k¡fËl«
guÉ¡ bfh©nl ngh»‹wJ.
ï›Éa¡f« Mu«ã¤j fhy« Kjš ïj‰F vâÇilahf ekJ
eh£oš ntiy brŒj g¤âÇiffŸ v›tsî v‹gJ ahtU¡F«
119 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
bjÇí«. mjhtJ mªj¡ fhy¤âš eh£oš bršth¡fhÆUªj ‘Rnjr
Ĥâu‹’, ‘ïªJ’, ‘Rauh{ah’, ‘jÄœehL’, ‘etr¡â’, ‘nyhnfhgfhÇ’,
‘CÊa‹’ KjÈa njÓa¥ g¤âÇiffŸ v‹git fS«, k‰W« gy
F£o¥ g¤âÇiffS«, TÈ¥ g¤âÇiffS« kdjhu elªjitfis¤
âǤJ¡ TWtJ«, fU¤J¡fis kh‰¿¡ TWtJ«, bghJk¡fS¡F¤
JntõK« btW¥ò« c©lhF«go vGJtJkhd fhÇa§fËš
btF K«Kukhf <Lg£oUªjd. k‰W« ãurhu« brŒtâY«, njÓa¤
jiyt®fŸ, ãurhuf®fŸ v‹gt®fŸ všnyhU« xnu KfkhŒ
âUths®fŸ ÓÅthrŒa§fh®, r¤âa_®¤â, uh#nfhghyh¢rhÇah®,
fÈahzRªju KjÈah®, tujuh#&Y, FHªij, õhã Kf«kJ,
m©zhkiy, F¥òrhÄ, ghty® v‹gt®fS« k‰W« njÓa«
v‹gj‹ nguhš eh£oš ghku k¡fËl« bršth¡FŸs midtU«
monahL gh®¥gd¡ T£lK«, fh¥ã¡fil jhá åL tiuÆš, r£l
rig Kjš rªJ bghªJfŸ všyh« br‹W RakÇahij ïa¡f« njr¤
Jnuhf ïa¡fbk‹W«, eh¤âf ïa¡fbk‹W« ïij¡ bfhštj‰F
“M©lt‹ mUŸ bfh©L” JªJ É£nlh« v‹W«, “flîŸ
Jiz bfh©L ïw§»É£nlh«” v‹W«, “»UZz gfthnd
Jiz” v‹W« f®á¤J¡bfh©L bjh©il »Êa¥ ngáí«, gh®¤jh®
fŸ. mt®fS¡FŸ t®zháuk kfhehL, irt kfhehL KjÈa kfh
ehLfŸ T£o Ô®khŤJ« gh®¤jh®fŸ. k‰W« òuhz¥ g©oj®fŸ,
ò¤jf¡ fil¡fhu®fŸ, órhÇfŸ, FU¡fŸ, klhâgâfŸ KjÈa T£l¤
jh®fS« njÓa nkilÆY«, rka nkilÆY« “RakÇahij ïa¡f«
rka¤ij¥ ghœg©Â tU»‹wJ, ïij xÊ¡f nt©L«” v‹W
T£l§fŸ ngh£L¡ TÉ¥gh®¤jh®fŸ.
ï›tsî« nghjhkš btËehLfËÈUªJ âUths®fŸ fhªâ,
khsÉah, _Šnr M»at®fis¡ bfh©LtªJ ïj‰F vâÇilahf¥
ãurhu« brŒJ« gh®¤jh®fŸ. ïÅí« ïufáakhf¢ brŒj ïÊjif¥
ãurhu¤â‰F msnt ïšiy. v‹dbtÅš, e«Kila jÅ¥g£l
ehza¤ij¥ g‰¿í«, elto¡iffis¥ g‰¿í«, xG¡f§fis¥
g‰¿í«, v›tsnth nftykhf¥ ngáí« TÈ bfhL¤J fhÈfis
VÉÉ£L ngr¢ brŒJ«, brŒa¥g£l ïÊ ãurhu¤â‰F« msnt
ïšiy. ï›tsî« nghjhkš e«ik¡ bfh‹WÉLtjhfî«, F¤â
ÉLtjhfî«, R£LÉLtjhfî«, k‰W« gyÉjkhŒ mtkhd¥
gL¤Jtjhfî«, f©L vGâa mehknja¡ foj§fS¡F«, bghŒ¡
ifbaG¤â£l foj§fS¡F« fz¡nf ïšiy. k‰W« ek¡FŸ
ïUªj bjh©l®fis¡ bfh©L brŒÉ¤j FW«òfS¡F« msnt
ïšiy. ï›tsî bjhšiyfisí« r§fl§fisí« jh©o ï›
Éa¡f« ï‹iwaâd« xUthW jÄœ eh£oš cŸs bghJ
nkilfis všyh« if¥g‰¿, njÓa¤ jiyt®fŸ v‹gt®fis
Fo muR - 1929 ( 2 ) 120
všyh« K¡fho£L _iyÆš c£fhu it¤J« bgÇa bgÇa
g©oj®fŸ, rhÞâÇfŸ, rkathâfŸ, rka¤ jiyt®fŸ, r©l¥
ãur©lthâfŸ v‹gt®fis všyh« btËÆš jiyfh£Ltj‰
»šyhkš brŒJ« É£lJl‹, #hâ ïWkh¥igí«, rka ïWkh¥
igí«, g©oj ïWkh¥igí« frfrbt‹W eR¡»¡ bfh©L tU»‹
wJ. ï‹iwa âd« jÄœeh£oš ekJ ïa¡f¤â‰F Énuhjkhf Vjh
tJ xU muáaš f£á v‹gj‰F¢ bršth¡F fLfsthtJ ïU¡
»‹wjh v‹W ahuhtJ gߣir gh®¡f ÉU«ãdhš ï¥nghJ eh£oš
elªJ tU« nj®jšfisí«, mt‰¿‹ Koîfisí« ftŤJ¥
gh®¤jhny nghJkhdjhf ïU¡F«.
cjhuzkhf, rÛg¤âš br‹idÆš elªj nj®jšfŸ bgÇJ«
“njÓa¤â‰F«” “MÞâf¤â‰F«” ešy njhšÉia¡ bfhL¤J,
“njr¤Jnuhf¤â‰F«” “eh°âf¤â‰F«” ešy bt‰¿ia¡ bfhL¤
âU¥gjhdJ ahtU« m¿ªjjhF«. mJ kh¤âukšyhkš, njÓa¤â‹
nguhY« MÞâf¤â‹ nguhY« nj®jšfS¡F Éf MŸfns
»il¡fhk‰ nghdJ. “ehÞâf¤â‹” bršth¡F¡F« bt‰¿¡F« xU
gߣirahF«. “fh§»unr bgÇJ” v‹w fh§»uÞ jiyt® âU.
mŒa§fh® nj®jiy¥ g‰¿¤jh‹ x‹Wnk ftÅ¡f¥ nghtâšiy
v‹W brhšÈÉ£lh®. “njrnk bgÇJ” v‹w f£á¤ jiyt®, ntiy
nghd âU.bt§»£luhk rhÞâÇah®, ntiy nghd kªâÇfŸ
M»at®fŸ ïU¡FÄlnk bjÇaÉšiy. c¤ânahfnk bgÇJ v‹W
ã‹g‰Wnth® ïšyhj F£o njÓa¡ f£á ÞjhgfU« jhnd jiytU
khd âU.tujuh#&Y, fh§»uÞ njhšÉí‰w rªnjhõ¤âY« mŒa§
fh® _iyÆš ml§»a rªnjhõ¤âY« _œ»¡»l¡»‹whnu
mšyhkš, j‹id¥ g‰¿ Ãid¡fnth, cyf« v‹d ngá¡ bfhŸS
»‹wJ v‹gij¡ nf£fnth, eh£oš jdJ Ãiyik v‹d v‹gij
gh®¡fnth, jdJ f£áÆ‹ nah¡»aij v‹d v‹gij¥ g‰¿
ftÅ¡fnth, á¿J« neuÄšyhkš ïU¡»‹wh®. k‰W« “irt rkank
ãujhd«, rka M¢rhÇfns jdJ cÆ® v‹w âU.fšahz Rªju
KjÈah® #ÞoÞ f£á¡fhu®fËl« br‹W RakÇahij¡ f£áÆš
nr®ªjhš c§fS¡F X£L »il¡fhJ v‹W Äu£LtJ« #ÞoÞ
f£á¡F ÉnuhjkhŒ X£l®fŸ å£L¡F ïufáakhŒ elªJ “ehÞâf¡
f£á¡F X£L¢ brŒahÔ®fŸ” v‹W brhšÈ gh®¥gd® fS¡F áy
X£Lfis th§»¡bfhL¤JÉ£lJl‹ mt® ntiy KoªJÉ£ljhf
Ãid¤J¡ bfh©oU¡»‹wh®. k‰wgo MÞâf¡ TÈfnsh th§»d
gz« rÇtu éuzkhƉwh ïšiyah v‹gij¡ Tl ftÅ¡fhkš
ïÅí«, gz« gz« v‹W TÉ¡bfh©L bfhL¡»‹whah mšyJ
v⮡f£áÆš nr®ªJ bfhŸs£Lkh v‹W âU.Ia§fhiu Äu£o¡
bfh©oU¡»‹wh®fŸ. vdnt ïªj ÃiyÆš ï‹iwa âd« ekJ
121 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
eh£oš RakÇahij ïa¡fK« mj‹ v⮥òfS« ïªÃiyÆš
ïUªJ tUtJ xU òwÄUªjhY«, m› Éa¡f¤â‹ c©ikahd
bfhŸiffŸjh‹ v‹d v‹gij¥ g‰¿¢ r‰W ftÅ¥ngh«. Ra
kÇahij ïa¡f« muáaÈš ã‰ngh¡fhŒ ïU¡»‹wJ, k‰wgo r_f
Ó®âU¤j¤ JiwÆš všyh« rÇ v‹W gh®¥gdušyhj njÓathâfŸ
v‹gt®fs gy® ek¡F vGâÆU¡ »‹wh®fŸ. mjhtJ, muáaÈš
irk‹ fÄõid g»ZfÇ¡fhjJ«, r£lrigÆš x¤JiH¥gJ«
muáaY¡F Énuhj« v‹gJ mt®fŸ fU¤J. Mdhš ï¥nghJ
irk‹ fÄõid g»ZfǤjJ ig¤âa¡ fhu¤jd« v‹W mt®
fS¡nf njh‹¿É£lij¥ gh®¤jhš RakÇahij ïa¡f« v›tsî
Ô®¡f jÇrdKŸsJ v‹gJ És§F«. mjhtJ fh§»uir¢ rh®ªj
âU.M®.nf.õ©Kf« v«.vš.V., mt®fS«, Rah£á r§f¤ij¢ rh®ªj
lh¡l® bgr©£ m«ik mt®fS«, ekJ Fiwfis gh®Èbk©L
K‹ghf vL¤J¢ brhšy nt©Lbk‹W« gh®Èbk©il e«g
nt©Lbk‹W«, mij¥ g»ZfÇ¡f¡ Tlhbj‹W« brhšÈ É£lh®
fŸ. ïij vªj fh§»uÞthâí«, Rah£áthâí«, njÓathâí«
ehËJtiu M£nrã¡fÉšiy. jÉu, fh§»uÞfhu®fS« ï›tU
õ¤âa fh§»uÞ jiyt®fis nj®ªbjL¥gâš Óik¡F¥ nghŒ
gh®Èbk©lhÇl« ekJ Fiwfis vL¤J¢ brhšÈ thj« brŒJ
mt®fËl« Rauh{Ía« bgw¤ jFâíilat®fisna nj®ªbjL¡f
nt©Lbk‹W« ngá ïU¡»‹wh®fŸ. ïijí« vªj g»Zfhu
thâí« ïJtiu M£nrã¡fnt ïšiy. vdnt, gh®Èbk©ol«
ekJ f£áianah Fiwfisnah brhšÈ¡ bfhŸs ek¡F ïZl«
ïU¡F«nghJ, Óik¡F¢ br‹W gh®Èbk©ol« nghf¢ brsfÇaK«
r¡âí« ïšyhj #d§fŸ gh®Èbk©lhuhš ÃaÄ¡f¥g£L ï›Él¤
â‰F mD¥ã ïU¡F« gh®Èbk©L ãuâÃâfËl« ekJ f£á
ianah, Fiwfisnah vL¤J¢ brh‹dâš njÓa¤â‰nfh, njÓa
RakÇahij¡nfh v‹d bfLâ ne®ªJÉ£lJ v‹W nf£»‹nwh«.
mL¤jh‰nghš r®¡fhnuhL x¤JiH¥gjhf¢ brhšYtâš VjhtJ
m®¤j« ïU¡»‹wjh v‹W gh®¥ngh«. KjyhtJ, ï¥nghJ x¤JiH
ahik v‹gJ v›Éj njÓa¤ â£l¤âY« ïšynt ïšiy. r£l
rigÆš VjhtJ brŒtj‰F ïlÄU¥gjhf¢ brh‹dhY« mJî«
X£l®fis Vkh‰Wtj‰F kh¤âu« jh‹ brhšÈ bfhŸs Koínk
xÊa k‰wgo r£lrig¡FŸ òFªJÉ£lhš vªj Éj¤âY« x¤JiH
ahiknah, K£L¡ f£ilnah á¿J« brŒa Koahj ÃiyÆš
ïU¡»‹nwh«. VbdÅš r£lrig¡F¥ nghdt®fS¡F áy Ãgªj
idfŸ ïU¡»‹wd. mªÃgªjid¥ go mt®fŸ f©o¥ghŒ ïU¡f
nt©oat®fshÆU¡F«nghJ m§F v›Éj¤âš x¤JiHahik
brŒa Koí«? ek¡F nt©oa v›Éj muáaš r£l§fS«, r_f
Fo muR - 1929 ( 2 ) 122
Ó®âU¤j¢ r£l§fS«, rk¤Jt r£l§fS« r£lrigfË‹ _y«
jh‹ brŒJ Ãiwnt‰¿¡ bfhŸs nt©oÆU¡»‹wJ. m¥nghJ
r®¡fhÇl« nghfhÉ£lhš, r®¡fh® r«kjÄšyhÉ£lhš v¥go
r£l§fŸ brŒJ mitfis mKY¡F¡ bfh©L tuKoí«?
m‹¿í«, r®¡fhuhš brŒa¥g£oU¡F« r£l§fS¡F¡ f£L¥g£L
r®¡fh® jait v⮥gh®¥gj‰F¤ jFªj go elªJ bfhŸshkš
ïU¡f¢ r£lrigÆš v¥ng®¥g£l njÓa mÄjthâ¡F« á¿J«
ïlnk ïšiy. ï¥nghJ« âU.neU c£gl x›bthU njÓathâí«
m¥go¤jh‹ elªJ bfhŸS»‹wh®fŸ. cjhuzkhf, ï¥nghJ
r®¡fh® brŒí« kJÉy¡F¥ ãurhu¤âš fh§»uÞ r£lrig¡ f£á¤
jiyt® âUths®fŸ rhÄ. bt§flhry« br£oah®, bt§»lgâuh#&,
ehnfÞtuuh› gªJY M»at®fbsš yh« r®¡fh® Ãakd« bg‰W¢
r®¡fhUl‹ x¤JiH¤J¡ bfh©Ljh‹ tU»‹wh®fŸ. br‹id
khfhz x¤JiHahik jiyt® v‹gt®, mjhtJ fhªâah®
f©Q¡F ïªâah KGtj‰F« x¤JiHahik j¤Jt¤ij cŸsgo
cz®ªj xnu xU c©ik x¤JiHahjhuhf¤ njh‹W« âU.á.uh#
nfhghyh¢rhÇahU«, kJÉy¡F¥ ãurhu« r«gªj khŒ r®¡fh®
Ãakd¤ij¥ bg‰W r®¡fhUl‹ x¤JiH¡f r«k⤠âU¡»‹wh®.
vdnt, ïÅ ah® v›Éj¤âš r®¡fhiu g»ZfǤâU¡ »‹wh®fŸ
v‹gJ És§fÉšiy. nt©Lkhdhš, âU.r¤âa_®¤â ngh‹wt®
fŸ, Fofhu®, bt¿fhu®nghš fhȤjdkhŒ r£lrig gh®¥gdušyhj
m§f¤âd®fisí«, kªâÇfisí«, îthfrig m§f¤âd®fisí«
itJÉ£L k‹Å¥ò¡ nf£L¡ bfhŸsyh«. Mfnt, ï›Éj
ÃiyikÆš g»Zfhu¤â‰F« x¤JiHahik¡F« v‹d m®¤j«
v‹gJ És§fhjt®fnsh, mšyJ nt©L« v‹nw ghku k¡fis
Vkh‰w nt©Lbk‹gt®fnshjh‹ RakÇahij ïa¡f« muáaÈš
ã‰ngh¡fhdbj‹nwh, njÓa¤â‰F Énuhjkhd bj‹nwh r®¡fhUl‹
x¤JiH¡»‹wbj‹nwh brhšÈ¡ bfhŸs Koínk jÉu, k‰wgo
m¿P®fS« nah¡»a®fS« xU¡fhY« brhšy KoahJ v‹W cWâ
ahŒ¢ brhšYnth«. mL¤jh¥nghš RakÇahij ïa¡f« njÓa¤
â£l« v‹D« neU â£l¤ij V‰W¡ bfhŸshjJ xU bgÇa
fh§»uÞ Jnuhf« v‹W ahuhtJ brhšy tuyh«. Mdhš neU â£l
khdJ ïJnghJ ïªâahÉš mGthu‰w ãzkhŒ mG» eh¿¡
»l¥gij ahnu kW¡ftšyh®. mj‹ eh‰w« ïªâah kh¤âukšyhkš
炙yhªâY« ehWtJ«, btŸisa®fŸ ïªj eh‰w« bghW¡f
kh£lhkš _¡if¥ ão¤J¡ bfh©L ïªâah it¥ g‰¿ Ãid¥gJ«
ïufáakh v‹W nf£»‹nwh«. neU â£l¤ â‰F mij M£nrã¡F«
ÉnuhâfŸ ah® ah® v‹W v©Qtij Él, mij MjÇ¡F«
mDTykhdt®fŸ ah® v‹W v©Qtnj RU¡fkhd ntiy
123 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
v‹ngh«. VbdÅš mij m¥gona x¥ò¡ bfhŸS»‹w f£ánah,
kjnkh, tF¥ngh vJ v‹W gh®¤jhš xU R©LÉuiy kl¡Ftj‰F¡
Tl x‹iwí« fhznt KoaÉšiy. ïªJ kfhrig, KÞä« rig,
»¿Þjt rig M»a kj rigfŸ Ô©l¥glhjh® KjÈat®fŸ
v‹»‹w r_f rigfŸ M»a všyh« Mâ KjÈÈUªnj M£nrã¤
J¡ bfh©oU¡»‹wd. ïªJ¡fŸ v‹gt®fS¡FŸ gh®¥gd
r_frig, gh®¥gdušyhj r_f rig M»aitfS« v⮡»‹wd.
vdnt, neU â£l Éõa¤âY« RakÇahij ïa¡f¤â‹ ÛJ gÊ
Rk¤j VjhtJ ïlÄU¡»‹wjh? v‹W nf£»‹nwh«. mJnghynt
rka r_f Éõa§fËY« RakÇahij ïa¡f« vªj Éj¤âš
eh¤âfK« r_f¡ f£L¥gh£o‰F Énuhjkhdbj‹gJ mL¤jh¥
nghš nahá¡f nt©oa ÉõakhF«. RakÇahij ïa¡f¤â‹ rka
r_f Éõakhd bfhŸiffŸ v‹d v‹gj‰F br§f‰g£oš Toa
KjyhtJ khfhz RakÇahij kfheh£oš brŒj Ô®khd§fns
nghâa m¤jh£áahF«. mij¡ bfh©nljh‹ njÓathâfŸ, kj
thâfŸ v‹gt®fS« T£l« ngh£L ngátU»‹wh®fŸ. Mfnt
mij¥ g‰¿ á¿J nahá¥ngh«.
1.br§f‰g£L Ô®khd§fŸ v‹dbt‹W gh®¥nghkhdhš
mitfËš k¡fŸ ãwÉÆš rhângj« »ilahJ v‹gJ.
2. rhâ ngj« f‰ã¡F« kj«, ntj«, rh¤âu«, òuhz«
KjÈaitfis¥ ã‹g‰w¡ TlhJ v‹gJ.
3. tUzh¢áuk¥ ãÇî¥go ãuhkz®, B¤âÇa®,
itáa®, N¤âu®, gŠrk® v‹»‹w ãÇîfis V‰W¡ bfhŸs¡
TlhJ v‹gJ.
4. k¡fS¡FŸ Ô©lhik v‹gij xʤJ bghJ¡Fs«,
»zW, ghlrhiy, r¤âu«, bjUî, nfhÆš KjÈaitfËš
bghJ #d§fS¡F¢ rk cÇik ïU¡f nt©L« v‹gJ.
5. ïit ãurhu¤jhš Ãiwnt‰¿it¡f Koahjgo áy
Raey¡ T£l¤jh® jil brŒtjhš r®¡fh® _y« r£l« brŒJ,
m¢r£l¤â‹ _y« mKÈš Ãiwnt‰w Ka‰á¡f nt©L«
v‹gJ,
6.#hâkj ɤâahr§fshš k¡fË‹ x‰Wikí« bghJ
e‹ik cz®¢áí« ghâ¡f¥gLtjhš mij c¤njá¤J rhâkj
ɤâahr¤ij¡ fh£L« g£l«, F¿ KjÈaitfis cgnah»¡
fhkÈU¡f k¡fis¡ nf£L¡ bfhŸS»‹wJ v‹gJ,
7. bg©fŸ Éõa¤âš bg©fŸ fÈahz taJ 16-¡F
Fo muR - 1929 ( 2 ) 124
nkš ïU¡f nt©L«, kidÉ¡F« òUlD¡F« x‰WikÆ‹
nwš ãǪJ bfhŸs cÇik nt©L«. ÉjitfŸ kWÉthf«
brŒJ bfhŸs nt©L«. fy¥ò kz« brŒJ bfhŸsyh«.
M© bg© jh§fns xUtiu xUt® bjǪbjL¤J¡ bfhŸs
yh« v‹gJ.
8. rl§FfŸ Éõa¤âš fÈahz« KjÈa rl§FfŸ
RU¡fkhfî«, mâf bryÉšyhkY«, xnu ehŸ rhtfhr¤â‰F
nk‰glhkY«, xU ÉUªJ¡F nk‰glhkY« brŒa nt©L«
v‹gJ.
9. nfhÆš óir Éõa¤âš nfhÉšfË‹ rhÄ¡bf‹W«
óir¡bf‹W« åzhf¡ fhir¢ brytÊ¡f¡ TlhJ. rhÄ¡F«
kÅjD¡F« k¤âÆš jufdhtJ bkhÊ bga®¥ghsdhtJ
TlhJ.
òâjhf¡ nfhÉš f£Ltâš gz¤ij¢ brytÊ¡f¡
TlhJ. nfhÉY¡F« r¤âu¤â‰F« ntj« go¥gj‰F v‹W
É£oU¡F« Vuhskhd brh¤J¡fis fšÉ MuhŒ¢á if¤
bjhÊš f‰W¡ bfhL¤jš Kjyh»a fhÇa§fS¡F brytÊ¡f
Ka‰á brŒí«go nf£L¡ bfhŸStJ.
c‰rt§fËš brytÊ¡f¥gL« gz¤ijí«, neu¤ij
í« m¿î ts®¢á, Rfhjhu cz®¢á, bghUshjhu cz®¢á
M»aitfS¡F cgnahfkhF«goahd f£á, bghU£fh£á
M»aitfËš bryÉl nt©L« v‹W nf£L¡ bfhŸStJ
v‹gJ.
10. _l¥ gH¡ftH¡f§fis xÊ¥gJ; mj‰F Énuhj
khd ò¤jf«, cgh¤âaha® M»at®fis gÏZfÇ¥gJ
v‹gJ.
11. bg© cÇik Éõa¤âš bg©fS¡F¢ brh¤JÇik
mË¥gJ; c¤ânahf cÇik mË¥gJ; cgh¤âaha® ntiy
KGJ« mt®fS¡nf »il¡F«go gh®¥gJ v‹gJ.
12.“Ô©l¥glhjh®” Éõa¤âš, “Ô©l¥glhjt®”
fS¡F c©o, cil, ò¤jf« M»aitfis¡ bfhL¤J fšÉ
f‰ã¥gJ; j®¡fhÞJ Ãy§fis mt®fS¡nf bfhL¥gJ
v‹gJ.
13. gh®¥gdušyhj ïisP®fS¡F fšÉ Éõa¤âš
ïU¡F« fZl§fisí«, jilfisí« Ú¡f V‰ghL brŒtJ
v‹gJ.
125 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
 14. fšÉ Éõa¤âš jhŒ ghiõ, murh§f ghiõ M»a khd§fS« M»at‰iwí« ïitfS¡F vâÇilahŒ ïU¡F«
ïu©il¤ jÉu k‰w fšÉ¡F¥ bghJ¥ gz¤ij bryÉl¡ f£áfSila, T£l§fSila, Ô®khd§fSila, mâÈU¡F«
TlhJ. mJî«, Mu«g¡ fšÉ¡F kh¤âu« bghJ Ãâia k¡fŸfSila nah¡»aijfisí«, Ãiyikfisí« ftŤJ
brytʤJ f£lhakhŒ f‰ã¡f nt©L«. ca®ju¡ fšÉ¡F eLÃiyÆÈUªJ Ó®ö¡»¥ gh®¤jhš vJ kâ¡f¥gL»‹w bj‹gij¢
bghJ Ãâ á¿J« brytÊ¡f¡ TlhJ. r®¡fh® fhÇa¤â‰F áW FHªijí« m¿a Koí«.
njit ïUªjhš tF¥ò¥ ãÇî¥go khzh¡f®fis bjǪ
Éf, j‰nghJ cyf¤âš K‹nd¿tU« vªj njr¤âyhtJ
bjL¤J go¥ã¡f nt©Lbk‹gJ.
nkny F¿¥ã£l bfhŸiffŸ ïšyhkš ïU¡»‹wjh? ahuhtJ
15. á‰W©o X£lš KjÈa ïl§fËš ɤâahr« TlhJ brhšy Koíkh? m‹¿í« nk‰f©l bfhŸiffŸ ekJ eh£oš
v‹gitfshF«. ïj‰F K‹ gy bgÇah®fshY« Ó®âU¤j¡fhu®fshY« brhšy¥
g£L«, cgnjr« brŒa¥g£L« tªjJ jhdh, mšyJ e«khš kh¤âu«
nkY« ïitfS« mnefkhf ágh®R brŒtJ, nf£L¡
ï¥nghJ òâjhŒ brhšy¥gLtjh v‹W« nf£»‹nwh«. bghJthf
bfhŸStJ, Ka‰á¡f nt©oaJ v‹»‹w msÉš Ô®khÅ¡f¥
ï¥nghJ òâjhf cŸs ɤâahrbkšyh« K‹DŸst®fŸ thÆdhš
g£oU¡»‹wnj mšyhkš âObu‹W î¥gªjkhŒ Ô®khÅ¡f¥
brh‹dh®fŸ; ò¤jf§fËš vGâdh®fŸ. Mdhš, eh« ï¥nghJ
glÉšiy. vdnt, ït‰WŸ vit vit eh¤âf« v‹W«, vit vit
mitfis¡ fhÇa¤âš bfh©L tu Ka‰á¡»‹nwh«. e«Kila
mªÃa r®¡fhiu MjÇ¥gJ v‹W« vit vit njÓa¤â‰F«, fh§»u
MíËnyna ïitfŸ KGtJ« mKÈš eilbgw nt©Lbk‹W
á‰F« Énuhjkhdit v‹W« vªj nah¡»akhd njÓathânah,
ciH¡»‹nwh«. mt‰WŸ á¿J ghfkhtJ eilKiwÆš fhz¥
mšyJ M¤âfthânah, åu¤Jl‹ btËtu£L« v‹Wjh‹ miw
gL»‹wJ. ïitfis¤ jÉu ntW v›Éj ɤâahr§fŸ brhšy¡
TÉ miH¡»‹nwh«. c©ik Éõa§fis¢ brhšyhkš bghJ¥gl
TL« v‹W nf£»‹nwh«. Mfnt, bghJ #d§fŸ jaî brŒJ
Raey¥gh®¥gd®fŸ brhšÈ¡ bfhL¤jgo »Ë¥ãŸisia¥ nghY«
ïitfis všyh« e‹whŒ ftŤJ, j§fŸ j§fŸ gF¤j¿it¡
ãwÉ moikia¥ nghY«, T¥ghL nghLtjdhnyna RakÇahij
bfh©L MuhŒªJ gh®¤J, ïj‹ Fznjhõ§fis cz®ªJ, xU
ïa¡f¤â‹ v⮥ò nfhiH¤ j‹ik cilaJ v‹W«, RaeyK«
Koî¡F tunt©Lkhí«, tªj Koit fhyªjhœ¤jhkš mKY¡F¡
TȤ j‹ikí« bfh©l ïÊjifikaJ v‹W« m¿Éd®¡F
bfh©L tu nt©Lkhí« Mir¥gL»‹nwh«.
bj‰bwd És§fÉšiyah v‹W nf£»‹nwh«. vJ v¥go ïUªj
nghâY« Éjit kz«, fy¥ò kz«, fšahz u¤J, j¡ftaJ kz«, Fo muR - jiya§f« - 25.08.1929
g£l« F¿ÉLjš, bg© fšÉ, Ô©lhik Éy¡fš, RU¡f¡ fšahz«,
tF¥ò cÇik, _l¥gH¡f§fŸ xÊjš, nfhÉš f£Ltijí«
c‰rt§fŸ brŒtijí« ÃW¤â mªj¥ gz¤ij fšÉ¡F« xG¡
f¤â‰F« bryÉLjš Kjyh»a fhÇa§fŸ RakÇahij ïa¡f¤â‹
gydhŒ rÛg fhy¤â‰FŸ v›tsî öu« fhÇa¤âš guÉ tªâU¡
»‹wJ, tU»‹wJ v‹gJ«, ï›Éõa§fËš bghJk¡fS¡F
v›tsî öu« kd« khWjš rÛg fhy¤âš V‰g£oU¡»‹wJ v‹g
J«; ïitfS¡F V‰g£l v⮥òfŸ v›tsî öu« jhdhfnt
mʪJg£L tU»‹wJ v‹gJ« bghJ thœ¡ifia¡ ftŤJ
tUgt®fS¡F eh« vL¤J¢ brhšyhkny És§»tU»‹wJ.
m‹¿í« ï›Éa¡f¤â‰F« bfhŸiffS¡F« eh£oš ïU¡F«
Mjuit gߣá¥gj‰F« ï›Éa¡f r«gªjkhd g¤âÇiffŸ
ts®¢áiaí«, Íšyh¡fŸ njhW« jhÿ¡fh¡fŸ njhW« eilbgW«
kfhehLfS«, m§F TL« T£l§fS«, m¡T£l§fS¡F tU«
k¡fË‹ nah¡»aijfS«, mt‰¿š VfkdjhŒ ÃiwntW« Ô®

Fo muR - 1929 ( 2 ) 126 127 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


njÓa ïa¡f«
br‹w thu« RakÇahij ïa¡f« v‹D« jiy¥ò¡bfhL¤J,
m›Éa¡f¤â‹ bfhŸiffis¥ g‰¿í«, â£l§fis¥ g‰¿í«,
mj‹ Ãiyia¥ g‰¿í«, bršth¡if¥ g‰¿í«, ïJtiu mJ
brŒâU¡F« ntiyia¥ g‰¿í« xUthW F¿¥ã£oUªnjh«.
ï›thu« njÓa ïa¡f« v‹D« jiy¥ò¥ bga® bfhL¤J mj‹
bfhŸif, â£l«, Ãiyik, bršth¡F, mJ ïJtiu brŒâU¡F«
ntiy M»aitfis¥ g‰¿í« xUthW ÉtÇ¥ngh«.
mj‹ bghUŸ
rhjhuzkhf nahá¤J¥ gh®¤njhkhdhš ïªâahÉš njÓa«
v‹»‹w gjnk j¥ghd tÊÆš k¡fis Vkh‰¿ ãiH¡f xU T£l¤
jh®, mjhtJ nkš #hâah® v‹W brhšÈ¡ bfhŸS« gh®¥gd®fshš
f‰gid brŒa¥g£L, mt®fS¡F¤ jhr®fshf ïUªjhšjh‹
ãiH¡f Koí« v‹W fUâa áy gh®¥gdušyhj go¤jt®fŸ
v‹gt®fshš MjÇ¡f¥g£L, ï›ÉU T£l¤jhÇ‹ N£áahY«
ghku k¡fis Vkh‰¿ áy® ãiH¡f cgnahf¥g£L tU« xU ghjf
K« mghafuKkhd m®¤jk‰w xU th®¤ijahF«.
ï‹D« És¡fkhf brhšy nt©Lkhdhš njÓa« v‹gJ
k¡fË‹ ‘M¤kh®¤j - ïaš’ v‹gâš flîŸ, nkh£r«, euf«
v‹»‹w th®¤ijfŸ v¥go m®¤jk‰wjhfî« ònuh»j¡ T£lK«,
ghâÇ¡ T£lK«, Kšyh¡ T£lK«, r‹ahá¡ T£lK«, ghku
k¡fËl« rka¤â‰F xU m®¤jK« rªj®¥g¤â‰F xU fU¤JkhŒ¢
brhšÈ mt®fis Vkh‰¿ ãL§»¤â‹W nrh«ng¿fshŒ ïUªJ
nehfhkš thœtj‰fhf¢ brŒJ bfh©oU¡f cgnah»¡f¥g£L
tU»‹wnjh, mnjnghš njÓabk‹D« gjK« rßu¥ ãuahir xU
á¿J« vL¤J¡ bfhŸs ïZlÄšyhkš beŠr¤âš mG¡F¥ glhkš
ghku®fis Vkh‰¿¥ ãiH¡fî« Ñ®¤â bgwî« f©L ão¡f¥g£l
rhjfkhF«.
ïªj¥ gjkhdJ M§»y ghiõÆš “neõdš” v‹»‹w
gj¤â‹ bkhÊ bga®¥ò v‹»‹w KiwÆš V‰g£lnj jÉu k‰wgo
Fo muR - 1929 ( 2 ) 128
mJ ïªâahÉ‹ ntW vªj ghiõÆY« vªj fU¤âY« ïUªjjšy
bt‹nw brhšyyh«.
m‹¿í« xU rka« gj m®¤j cz®¢áahdJ njr¤â‹
bghJthd e‹ikfis c¤njá¤jjhf¡ fhz¥gLtjhÆUªjhY«
m¥gj¤â‹ nguhš eilbg‰W tU« Ka‰áfŸ KGtJ« muáaš
r«gªjkhd JiwÆš áy c¤ânahf§fisí«, mâfhu§fisí«
kh¤âu« fUâ mitfis murh§f¤jhÇlÄUªJ miltj‰fhf
brŒí« Ka‰áfshfnt ïUªJ tU»‹wnjašyhkš nt¿šiy.
cjhuzkhf njáa« (mjhtJ ïªâa njáa¡ fh§»uÞ) V‰g£L
ï‹iw¡F¡ »£l¤j£l 50, 60 M©Lfsh», mJ ï‹iwa âd«
brŒâU¡F« ntiy v‹d bt‹W gh®¤jhš, murh§f r«gªjkhd
c¤ânahf§fis x‹W¡F 10 Mf¥ bgU¡» m›î¤ânahf§fS¡
bfšyh« rjh ntiy ïU¡F«goahf mnef òâa òâa mâfhu§
fis c©lh¡» m›î¤ânahf§fS« mâfhu§fS« k¡fS¡F rjh
njitahŒ ïU¡F«goahf, kÅj thœ¡ifiaí« Fz§fisí«,
xG¡f§fisí« âU¥ã ïj‹ gadhŒ K‹ brhšy¥g£l ca®ªj
#hâah® v‹D« všyh¥ gh®¥gd®fS« go¤jt®fŸ v‹W«
gh®¥gdušyhjhU« ngh£o ngh£L thG« goahf V‰g£ljšyhkš,
eh£o‰nfh, eh£L¥ bgU«gh‹ikahd k¡fS¡nfh VjhtJ e‹ik
V‰g£oU¡»‹wjh v‹gij á¿jhtJ ftŤjhš eh« TWtâš
c©ik e‹whf És§F«. m‹¿í« ï‹iwa âdK« njáa«
v‹gâ‹ nguhš cŸs fh§»uÞ v‹D« T£l¤â‰nfh ïa¡f¤
â‰nfh njáa« v‹D« njr r«gªjkhd e‹ikfis¥ bghW¤j
bfhŸiffŸ v‹d v‹W gh®¥nghkhdhš Tl mit bgÇJ« c¤â
nahf§fisí«, mâfhu§fisí« bghW¤jjhfnt ïU¡»‹wnj
jÉu, ntW v‹d v‹W gh®¤jhš mj‹ _yK« c©ik És§F«.
xU njr¤â‹ njáa« K¡»akhŒ vij¥ bghW¤âU¡f nt©L«
v‹W gh®¥nghkhdhš Fiwªj gB« xU njr k¡fŸ j§fsJ
kd¤ijí« kdrhøiaí« É‰fhkY« É£L¡ bfhL¡fhkY«
tÆW ts®¡F«goahfthtJ ïU¡f nt©L«. <j‹¿ mj‰F
nk‰g£l njáa§fŸ v›tsnth ïU¡»‹wd. m¿î ts®¢á
nt©L«, fšÉ nt©L«, MuhŒ¢á nt©L«, f©Âakhd¤
bjhÊš nt©L«, rk¤Jt« nt©L«, x‰Wik nt©L«, j‹ Ka‰á
nt©L«, c©ik cz®î nt©L«, xUtiu xUt® Vkh‰¿¥
ãiH¡fhkÈU¡f nt©L«, nrh«ng¿fŸ ïU¡f¡TlhJ, moikfŸ
ïU¡f¡ TlhJ, Ô©lhjt®fŸ bjUÉš el¡f¡ Tlhjt®fŸ KjÈa
t®fŸ ïU¡f¡TlhJ, ïÅí« ïJ ngh‹w v›tsnth fhÇa§fŸ
brŒa¥gl nt©L«.
129 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
njáa« brŒjbj‹d?
Mdhš ïitfËš vjidnaD« ïªj I«gJ tUõ¤âa
njáa« brŒâU¡»‹wjh? v‹W bghJ njáa¤ jiyt®fisí«,
jŤjÅ njáa¡ f£á¤ jiyt®fisí« ïitfËš, r«gªj¥g£l
njr g¡j®fisí«, njr¤ bjh©l®fisí« nf£»‹nwh«. ïªj
I«gJ tUõ fhykhf c¤ânahf¥ bgU¡F¡F«, mâfhu¥ bgU¡F¡
F« mt‰¿‰F V‰g£l nah¡»ajh g£r bgU¡F¡F«, r«gs¥
bgU¡F¡F« V‰gL¤â¡ bfh©oU¡F« ü‰W¡fz¡fhd â£l§fŸ
bfh©l r£l§fŸ njáa¤â‹ nguhš, Ãiwnt‰w¥ g£oU¥gJ nghš,
c©ikahfnt njr e‹ik¡nf‰wjhd nkny F¿¥ã£litfŸ
Éõa¤âš VjhtJ r£l« brŒa ïªj njáa ïa¡fnkh, njáa¤
jiyt®fnsh, xU á¿J Ka‰áahtJ brŒJ r£l« brŒjh®fsh?
brŒa K‰g£lh®fsh? v‹W nf£gJl‹, m›Éj r£l« brŒa K‹
tªj ntW fdth‹fŸ Ka‰á¡fhtJ K£L¡f£il nghlhkÈUªjh®
fsh? v‹W nf£»‹nwh«. g£od§fËš cŸs bghJ¡»zWfËš
r¡fut®¤âÆ‹ FofS«, ïªeh£L¥ gH§FofS«, bghJk¡fË‹
thœ¡if¡F Ä¡f mtáakhd r_fKkhd Mâ¤âuhÉl k¡fŸ
v‹ngh® jhf¤â‰F¤ j©Ù® bkhŸStj‰F ïªj eh£oš ïÅí«
r£l« brŒJjh‹ mKÈš bfh©Ltu nt©oÆU¥gJl‹ m›Éj
r£l« ïJtiu vªj njáathâahY« bfh©L tu¥glhkš ïU¥g
Jl‹ njáathâ mšyhjt® v‹gtuhš (âU.åiua‹ mt®fshš)
bfh©Ltu¥g£l r£l¤â‰F njáathâfË‹ v⮥ãšyhkY«
ïU¡f KoaÉšiy. br‹w khj¤âY« br‹id r£lrigÆš »uhk¥
bghJ¡ »zWfËš bghJk¡fŸ ahtU¡F« jhf¤â‰F j©Ù®
bkh©L Fo¡f cÇik nt©Lbk‹W xU njáathâ mšyhjh®
v‹»‹wtuhšjh‹ r£l« bfh©Ltu Koªjnj jÉu nt¿šiy.
m¥goÆUªJ« mªj r£l¤ijí« njáathâfŸ v⮡fhkÈU¡f
Éšiy. njáathâfŸ jathš kªâÇah» njr k¡fŸ gz¤âš njr
k¡fŸ nguhš khj« x‹W¡F 5000 %ghŒ r«gs« th§»dtU«,
Rah£á r§f¤ij¢ nr®ªjtU«, #hâ ɤâahrnk ïšyhjJ« “âd«
âd« flîŸ fSlD« kfh¤kh¡fSlD« r«ghõid brŒJ
bfh©oU¡F«” r§fkh»a ãu«kPhd¢ r§f¤ij¢ nr®ªjtUkhd
âU.u§fehj KjÈahuhš M£nrã¡f¥g£lJl‹, m›th£nrg
id¡F mt® brh‹d fhuz« v‹dbt‹whš ïªj¢ r£l« Ãiw
nt¿dhš njr¤âš mojo bfhiyfŸ KjÈaitfŸ V‰g£LÉL«,
Mjyhš TlhJ v‹W brh‹dhuh«. ïij¤ âUths® r¤âa_®¤â
KjÈa g¢ir¤ “njáathâfŸ” MjǤjh®fsh«. njáa ïa¡f
nah¡»aij¡F ntW v‹d m¤jh£á nt©L« v‹Wjh‹
nf£»‹nwh«. jÉuî«, FHªijfŸ Éthf§fisí«, FHªijfis¥
Fo muR - 1929 ( 2 ) 130
òz®¢á brŒtijí« jL¡f ïJtiu vªj njáathâí« r£l«
brŒant ïšiy. njáathâ “mšyhjtuhš”jh‹ ïj‰F« r£l«
bfh©L tu¥g£oU¡»‹wJ. m¥goÆUªJ« mªj r£l¤ijí«
v⮡f g¢ir¤ njáathâfshd âUths®fŸ r¤âa_®¤â, ÓÅthr
mŒa§fh®, bt§»£lukzŒa§fh®, nrõŒa§fh®, v«.nf.M¢rhÇ
ah®, JiurhÄ mŒa§fh® Kjyh»a “ïªâa njáa ãuâÃâfns”
ï‹W f¢ir tǪJ f£o¡ bfh©L K‹dÂÆš É»‹wh®fŸ. k¡fŸ
#h⥠ngj¤ijí«, kj ngj¤ijí« xÊ¡f njáathâfŸ
ftÅ¡fhkÈU¥gJ kh¤âukšyhkš mt‰iw Ãiy ÃW¤jî«
tY¥gL¤jî« Ka‰á¡fhkÈU¥gâšiy. ï‹iwa njáa thœÉš
njtÞjhd knrhjhit v⮤jt®fŸ ah®? rhÄfŸ nguhš bg©
k¡fŸ Égrhu¤ij¤ jilòÇí« knrhjhit v⮤jt®fŸ ah®?
k¡fŸ všnyhU¡F« rk¥ ãuâÃ⤠j¤JtK« rkrªj®¥gK«
mË¡fnt©L« v‹D« bfhŸiffis v⮥gt® ah®? ïitfis
Kªâat®fŸ ah®? v‹w Étu§fis¡ ftÅ¥nghkhdhš
“njr¤Jnuh»”fŸ v‹gt®fshš knrhjh¡fŸ bfh©L tu¥gLtJ«,
“njáathâfŸ” v‹gt®fshš v⮡f¥gLtJkhÆU¡»‹wnj
ašyhkš ntW v‹dbt‹Wjh‹ nf£»‹nwh«.
‘njáa«’ X® K£L¡f£ilna
filáahf br§f‰g£L kfheh£oš Ãiwnt‰¿a Ô®khd§fŸ
ahuhš bfh©Ltu¥g£lJ? ï¥nghJ mitfŸ ahuhš v⮡f¥
gL»‹wJ? v‹W gh®¤jhš m›tsî« njáathâfŸ v‹gt®fsh
nyna v⮡f¥gLtij¡ fhzyh«. ïitfŸjh‹ nghf£Lbk‹W
gh®¤jhY« ïªâa njáa K‹nd‰w¤â‰F x¤JiHahikia¤ jÉu
ntW tÊÆšiy v‹W âU.fhªâahš brhšy¥g£L ïªâa njÓa
ïa¡f§fS«, x¥ò¡ bfhŸs¥g£L eilKiwÆš bfh©LtªJ gy
MÆu¡fz¡fhdt®fŸ b#ÆY¡F« nghŒ j§fŸ cliyí«, bghUis
í«, MÉiaí« Él¤jahuhÆUªj fhy¤âš mij¥ ghœgL¤âdt®fŸ
ah®? v‹W nf£»‹nwh«.
ï‹iwa âd« njáa¤ jiyt®fshÆU¡F« âUths®fŸ
nkhâyhš neU, #tf®yhš neU KjÈa ïªâa¤ jiyt®fS«
br‹id njáa¤ jiyt®fŸ v‹D« âUths®fŸ ÓÅthrŒa§fh®,
r¤âa_®¤â, u§frhÄ mŒa§fh®, fÈahzRªjuKjÈah®, tuj
uh#&Y Kjyh»at®fS«, x¤JiHahik r£l Énuhjbk‹W«
x¤JiHahik mr£L¤jdbk‹W« ïuh£ilia¢ RH‰¿dhš
Rauh¢áa« tªJÉlhbj‹W«, tF¥ò ɤâahrKŸs ïl¤âš x¤J
iHahik gÈahbj‹W«, fhªâ¡F _isÆšiy, fhªâ njáa¤â‰F
131 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
yha¡»šiyba‹W« brhšÈ¡ bfh©L, x¤JiHahikia
mÊ¥gj‰bf‹nw njh‰WÉ¡f¥g£l Rauh{a¡ f£áia MjǤJ,
mâš áy® âU£L¤jdkhŒ nr®ªJ bfh©L, áy® if¡TÈ th§»¡
bfh©L MjǤJ x¤JiHahikia xʤJÉlÉšiyah v‹W
nf£»‹nwh«.
ï¥go¥g£l nah¡»at®fŸ jhnd ï‹W e«ikí« Ra
kÇahij ïa¡f¤ijí« r®¡fhUl‹ x¤JiH¥gtbu‹W« njáa¤
â‰F Énuhjkhd f£ába‹W«, brhšY»‹wh®fnsbahÊa ntW
c©ikahd nah¡»a®fŸ ahuhtJ brhšY»‹wh®fsh? m‹¿ í«
ïkakiy Kjš f‹ÅahFkÇ tiuÆš njr¤â‹ nguhš njÓa¤ â‹
nguhš VjhtJ xU x¤j nah¡»akhd jiyt® ïU¡»‹whuh? v‹W
nf£»‹nwh«.
jiyt®fË‹ ‘bgUik’
âU.fhªâÆ‹ Ãiyiknah mt®jhnd j‹id kd¥ó®tkhf
nah¡»a® v‹W brhšÈ¡ bfhŸs Koant KoahJ. njáa« v‹gâ‹
nguhš mt® ngh£l F£o¡fuz§fŸ v©Â¤ bjhiyahJ. mtUila
Éah¡»ahd ɤâahr§fŸ fz¡»yl§fhJ. ï‹iwa¤ âd« vªj
Éjkhd mnah¡»a¤j‹ikí« ehza k‰wJkhd Ô®khd§fis¡
fh§»uáY«, k‰w T£l§fËY« Ãiwnt‰w nt©LkhdhY« njáa¤
jiyt®fS¡F âU.fhªâia¤jh‹ cgnahf¥gL¤â¡ bfhŸs Ko»‹wJ.
Mdhš, mt® ng¢irí« nf£f M£fis¡ fhnzh«. âU.nkhâyhš
neUnth muáaiy Njh£l« v‹nw fUâ ïU¥gnjhL r£lrigfËš
fhÈfisÉl nkhrkhŒ elªJ bfhŸS»‹wt®. vªj¡ fhÇa«
brŒtjhdhY« mtU¡F c¤ânahf¤âY« mâfhu¤âY«, f£á¤
jiyikÆY« f©nz jÉu eh£o‹ e‹ik¡nf‰w â£l« ï‹dJ
v‹gij mt® njáa¤âš »ilahJ. mt® Fkhu® #tf®yhš neUnth
thasÉš óuz Rna¢ir, fhÇa msÉš fh§»uÞ jiyik, k‰wgo
eilKiw¡F mtÇl« ahbjhU bfhŸifí« »ilahJ. g«ghŒ
khfhz¤J¤ jiyt®fshd kuh£oa¥ gh®¥gd®fŸ r§fâ ahtU¡F«
bjǪjnjahF«. fšf¤jh khfhz¤J¤ jiyt®fŸ âUths®fŸ
br‹F¥jh, nghÞ KjÈat®fŸ e« eh£L¤ âU. MâehuhazŠ
br£oahiu njh‰fo¡f¡ Toa njáathâfshth®fŸ. gŠrh¥ khfhz¤
jiyt®fŸ nah¡»aij fh§»uÞ tunt‰ò¡ T£l¤âš jiyt®
nj®jÈš elªJ bfh©l khâÇÆnyna mt®fŸ nah¡»aijí«
mt®fS¡F m§»U¡F« kâ¥ò« e‹whŒ És§F«. k‰W« br‹id
khfhz¤ njáa¤ jiyt®fŸ nah¡»aij brhšynt nt©oaâšiy.
tF¥òthÇahf jiyt®fŸ ïUªjhY« mjhtJ gh®¥gdÇš;
Fo muR - 1929 ( 2 ) 132
mŒa§fhU¡F ãuâÃâ âUths®fŸ vÞ.ÓÅthrŒa§fh®, V.u§frhÄ
mŒa§fh®, mŒaU¡F âU.vÞ.r¤âa_®¤â; gh®¥gdušyhjhU¡F
âUths®fŸ âU.É. fÈahzRªju KjÈah®, X.fªjrhÄ br£oah®,
ã.tujuh#&Y, K¤Ju§f KjÈah®, kÆiy u¤âdrghgâ KjÈah®;
kfkâa®fËš #dh¥fŸ mĤfh‹ rhaò, õhã kfkJ rhaò; »¿ÞJ
t®fS¡F âU. FHªij, Ô©lhjt®fŸ v‹gt®fS¡F âU.#antY
M»a ï›tsî ng®fSlndna br‹id njáa¤ jiyik
ml§»É£l nghâY« ït®fŸ x›bthUt®fË‹ nah¡»aijí«
Ãiyikí« eh« brhšYtijÉl mt®fŸ xUtU¡ bfhUt®
brhšÈ¡ bfhŸtij¡ bfh©L m¿tnj TLkhdtiu c©ik
ahfî« Ryg¤âš m¿ªJ bfhŸs¡ Toajhfî« ïU¡Fbk‹nw fUâ
É£L ÉL»‹nwh«. ït®fsJ bfhŸiffnsh, âU.ÓÅthrŒa§
fhU¡F¥ óuz Rna¢ir; mj‰FŸ c¤ânahf« nt©lhbk‹gj‰F
xU f£áí«, c¤ânahf§fŸ všyht‰iwí« if¥g‰w xU f£áí«
nt©L«. Mdhš jhD« j‹ kfD« t¡Ñš ntiyÆš khj« 15,000
%ghŒ¡F¡ Fiwahkš r«ghâ¤J¡ bfh©LÄU¡f nt©L«.
âU.V.bu§frhÄ mŒa§fhU¡nfh neU â£l¤ij MjÇ¥gJ v‹gJ
thŒ th®¤ijÆš; v¥goahtJ gh®¥gdušyhjh® Mâ¡f« bjhiya
nt©Lbk‹gJ; cŸ v©z¤âš ‘ïªJ’ g¤âÇifí« ‘RnjrĤâu‹’
g¤âÇifí« njáa¤â‹ nguhš, gh®¥gd¥ ãurhuK« brŒJ khj«
1-¡F IahÆu«, MwhÆu« %ghŒ r«ghâ¥gJl‹, j§fŸ ãŸisF£o,
m©z‹, j«ã, khk‹, kUkf‹, všnyhU¡F« bgÇa bgÇa
c¤ânahf« r«ghâ¤J¡ bfhL¥gJ M»aitfŸ fhÇa¤âš.
âU.r¤âa_®¤â¡nfh âU.ÓÅthrŒa§fh® brh‰go MWkhj«,
âU.u§frhÄ mŒa§fh® brh‰go MW khj«; XŒî eh£fËš
gh®¥gÜa¤â‰F¡ bfLâ ïšyhkš gh®¤J¡ bfh©L k‰wgo gz«
bfhL¥gt®fŸ brh‰gobašyh« el¥gnjahF«. k‰W« gz¤â‹
msî¡F¤ jFªjgo ahiuí« fhȤjdkhf itJÉ£L mo¡fo
k‹Å¥ò¡ nf£L bfhŸtJ« M»aitfis¤jÉu ntbwh‹W«
»ilahJ.
âU.fÈahzRªju KjÈahU¡F thÆš fhªâaofŸ â£l«,
kdâš òuhz òÞjf ɉgid, fhÇa¤âš gh®¥gdušyhjhU¡F
ïilôwhf gh®¥gdU¡F ãurhu ntiy brŒtJnkahF«.
âU.tujuh#&Yî¡nfh thÆš (F¿¥ã£l bfhŸifÆšyhj)
njáa« v‹»‹w T¢rY« mj‰F rfy c¤ânahf¤ijí«, if¥g‰w
nt©L« v‹»‹w â£lK« kdâš jh‹ xU kªâÇahf nt©L«
v‹»‹w fdî«, fhÇa¤âš g¤âÇifí«, Ä‹rhu ur« ɉgidÆš
gz« njLtJnkahF«. k‰wt®fS¡nfh brhªj¤âš xU mã¥ãuha
133 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
KÄšyhkš âU.mŒa§fh® åáa fšiy vL¤J¡ bfh©L tªJ el¥gij¥ gh®¤J¡ bfh©oUªJ« âU.fhªânah 1929 tUõ« or«g®
bfhL¤J¡ bfh©nl ïU¥gJ. ït®fŸ ï¤jid ng®fS« jŤjÅ khj« 31 ª njâ ïuî g‹Åbu©L k xU ÃÄõ¤â‰F kWgoí«
ahfnth nr®ªnjh RakÇahij ïa¡f¤ijí«, Ó®âU¤j¤ijí« x¤JiHahik Mu«ã¡f¥ nghtjhf¢ brhšY»‹wh® !!!
v⮤J bghJÉš gh®¥gd ãurhu« brŒtâš kh¤âu« mã¥ãuha
vdnt, ïªj Étu§fS¡F nkš njáa¤âDila, njáa
ngjnk »ilahJ v‹W brhšyyh«. k‰wgo eh£oš njáa¤â‰F
ïa¡f¤âDila, njáa¤ jiyt®fSila Ãiyik bršth¡F
nah¡»aijnah; m»y ïªâa fh§»uR¡F jiyt® nj®jšfËš
M»aitfËDila nah¡»aijia m¿a nt©Lbk‹W ahuhtJ
V‰g£l r«gt§fS«, jiyt® nj®ªbjL¡f¥glhjt®fŸ nah¡»a
Mir¥g£lhš mitfis kWgoí« xU Kiw vGJnth«.
ijí« mt®fŸ kW¥gJ« M»aitfnshL âU.fhªâ jiyik¥
gjÉ nt©lh« v‹gj‰F¢ brhšY« fhuz§fS«, M»aitfis¡ Fo muR - jiya§f« - 01.0
01.099.1929
ftŤjhš mj‹ nah¡»aij És§fhkš nghfhJ. âU.fhªâat®fŸ
fh§»uR nah¡»akhd ÃiyÆš ïšiy v‹W«, jh‹ brhštij
ahU« nf£f kh£lh®fŸ v‹W«, fh§»uR Éisah£L¥ ãŸisfŸ
T£lkhfî« elto¡ifahfî« nghŒÉ£lbj‹W«, jh‹ jiyik
t»¥gjhš ahbjhU gyD« V‰glhbj‹W« brhšÈ ïU¡»wh®. k‰wgo
âU.fhªâahš ágh®R brŒa¥gL« jiyt® âU.#tf®yhnyh _‹wh
tjhf Fiwªj X£Lfshš nj®ªbjL¡f¥g£lt®. m‹¿í« k‰bwhU
fh§»uá‰F jiyik t»¤jtU«, br‹id¡ fh§»uÞ fÄ£o¤
jiytU«, všyh ïªâa¤ jiyt®fËš xUtUkhd âU.ÓÅthr
mŒa§fhuhš K£lhŸ v‹W«, mâf¥ ãur§» v‹W« g£l« bg‰wt®.
mL¤jh¥nghy khfhz fh§»uÞ kfhehLfis¥ g‰¿nah bt‹whš,
jÄœehL fh§»uÞ kfhehL _‹W tUl§fshŒ T£l¥gL»‹wJ.
ï‹D« Koªjghošiy. ïªj tUl« el¤JtâY« mj‰F ïªj
khfhz¤âš jiyt® »il¡fÉšiy. r£l¤â‰F Énuhjkhf btË
khfhz¤âÈUªJ bfh©Ltu¥gl nt©oajh» É£lbj‹whY«
mj‰F« MŸ »il¡fhkš âU.á.uh#nfhghyh¢rhÇ N£áÆ‹ ngÇš,
âU.fhªâÆ‹ ãua¤jd¤â‹ ngÇš âU.g£nlš mD¥g¥g£oU¡
»‹wh® v‹whY« mtU« x¥ò¡ bfhŸStâšiy v‹W kW¤JÉ£l
ãwF j§fsJ brhªj bfsut« nghŒÉLnk v‹W jÅ¥g£l KiwÆš
áy® bfŠá T¤jho miH¤J tªâU¡»wh®. Mdhš, kfheh£o‰F k‰w
“njáa¤ jiyt®fŸ” nghtâšiy v‹W ï¥nghnj brhšÈÉ£lh®fŸ.
m¥goÆUªJ« jiyt®fŸ tªjhš j¡f kÇahij »il¡Fnk v‹W
“njáa¤ bjh©l®fŸ” v¢rÇ¡ifí« brŒJ Äu£oÆU¡»‹wh®fŸ.
fh§»uR¡F¤ jiyik t»¡f âU.fhªâahš ãnunuã¡f¥g£l
âU.#tA®yhÈ‹ bfhŸifahd óuz f£á¤ Ô®khd¤ij jÄœehL
njáa kfheh£oš ahU« ãnunuã¡f¡ TlhJ v‹W jiyt® âU.gnlš
th¡F¤j¤j« th§»¡ bfh©L ãwFjh‹ tªâU¡»‹wh®. ïjdhš
âU.ÓÅthrŒa§fh® kfheh£L¡F tUtâšiy v‹W brhšÈÉ£lh®.
âU.tujuh#&Y Mjyhš ehD« tUtâšiy v‹W brhšÈÉ£lh®. ïªj
ÃiyikÆšjh‹ ï‹iwa jÄœ khfhz« ïU¡»‹wJ. ï›tsî«

Fo muR - 1929 ( 2 ) 134 135 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


“á¤jhªj«”
MáÇaÇ‹ bfhLik
br‹id kzÈ ÉLâÆš elªj m¡»uk« e« kd¤ij¥
ò©gL¤J»‹wJ. ï›ÉLâÆYŸs xU gh®¥gdušyhj khzt‹
j‹id m¿ahkš xU gh®¥gd khzt‹ rh¥gh£L¥ ngiHia (og‹
gh¡Þ)¤ bjh£LÉ£lh‹, clnd gh®¥gdušyhjh® jUk¤âÈUªJ
bj©l¢ nrhW rh¥ãL« m¥gh®¥gd khztD¡F nfhg« tªJÉ£lJ.
v‹ rh¥gh£il¤ bjhlth ne®ªjJ v‹W gythW mu‰¿ rh¥gh£il
ÑnH bfh£oÉ£L, ãuhkz N¥gÇ‹bl©bl©ol« nghŒ Kiw
Æ£lh‹. mt® gh®¥gdušyhj khztid¥ gh®¥gd¢ rh¥gh£il¤
bjh£l F‰w¤â‰fhf thahš tir òuhz« gho mD¥ãÉ£lh®.
Mdhš, ïJ m¥gh®¥gd khztD¡F x¥gÉšiy. j‹ rh¥gh£il¤
bjh£l gh®¥gdušyhj khztD¡F btW« tir òuhz« k£Lkh v‹W
M¤âu« mtD¡F ml§fhJ »s«ãÉ£lJ. Mifahš m¥ gh®¥gd
N¥gÇ‹bl©bl©L¡F nkš mâfhÇahŒ cŸs “á¤jhªj«”
MáÇaU« xU t¡ÑYkhd âU “ghyR¥uk©a«” mt®fËl« br‹W
KiwÆ£lh‹, KiwÆ£lJjh‹ jhkj«. e« gh®¥gd KjÈahuha
âU.ghyR¥ãukÂa¤â‰F bgU« Ó‰w« c©lhŒÉ£lJ. mtUila
bgU¤j bfhG¤j cl«ò Jo¤jJ. “bfh©Lth gh®¥gd khztÅ‹
rh¥gh£L¥ ngiHia¤ bjh£l gh®¥gdušyhj khztid” v‹wh®.
giHa fhy¤J mnah¤â uhk‹ fh£oš jt« brŒj N¤âuid v›thW
bfh‹whndh, m›thnw á¤jhªj¥ gh®¥gd KjÈahU« gh®¥gd
khzt‹ rh¥gh£il¤ bjh£l gh®¥gdušyhj khztid¡ foªJ
btU£o MW mo mo¤jhuh«. ght« ViH¥ gh®¥gdušyhj khzt‹
v‹d brŒth‹? mo bghW¤J¡ bfh©lh‹; nfh®£o‰F¢ br‹W
á¤jhªj MáÇa® nkš »ÇÄdš tH¡F¤ bjhL¡fyh bk‹whnyh,
tƉW rh¥gh£oš ïo ÉGªJÉL«, ifÆnyh gz« ïšiy,
Mifahš á¤jhªj MáÇa® j¥ã¤J¡ bfh©lh®. ïšyhkš nghdhš
xU if gh®¤J Élyh«.
á¤jhªj MáÇa® ã.V.ã.vš. go¤âUªJ«, jÄÊš bgÇa òyt®
v‹W brhšÈ¡ bfh©L ïUªJ« v‹d ga‹? á¿jhtJ
Fo muR - 1929 ( 2 ) 136
RakÇahijahtJ, cz®¢áahtJ m‹¿ gF¤j¿thtJ ïUªjhš
ï›t©z« brŒthuh? xU gh®¥gdušyhj khzt‹ gh®¥gh‹
rh¥gh£L¥ ngiHia¤ bjh£lhš v‹d Ô£L tªJ É£lJ? ïij
MŒªJ neh¡»dhuh? á¤jhªj MáÇa® rÇahd gh®¥gdušyhjhuhŒ
ïUªjhš m¥gh®¥gdušyhj khztD¡F ne®ªj mtkhd« jd¡F«
j‹ tF¥ghU¡F« ne®ªjbj‹W fUj nt©lhkh? ï¤jifa
RakÇahija‰w m¿îbf£l gh®¥gdušyh ghyR¥ãukÂa§fŸ
ïUªjhš V‹ gh®¥gd®fŸ tUzh¢áuk¡ bfhG¥ò ão¤jhl
kh£lh®fŸ? v‹W jh‹ ïtU¡F RakÇahij cz®¢á c©lhFnkh?
m‹Wjh‹ ïtiu eh« mrš gh®¥gdušyhjh® v‹W fUJnth«.
ïÅ kzÈ ÉLâÆš k£Lkšy. v§F« gh®¥gdušyhj
khzt®fŸ ï›thWjh‹ J‹òW»‹wh®fŸ. ït®f£F v¥bghGJjh‹
ÉLjiy ãw¡Fnkh? e« RakÇahij murh§f« tªjhš ÉLjiy!
ÉLjiy!! v‹W âuhÉl‹ 28. 8. 29 btËp£o‰ Tw¥g£LŸsJ.
gh®¥gdÅ‹ nrh‰iw¤ Ô©oa gh®¥gdušyhj khzt®
ïªehfÇf fhy¤âš irtá¤jhªj¥ nguháÇa® r£lJuªju® âUÉyh¥
ghyR¥ãukÂa¤â‹ firao¡»y¡fhÆdh®. ïtuJ á¤jhªjK«,
r£l¥gƉáí«, xU khztiu ï¢braš bghU£L¡ firbfh©lo¡
F« Koit¥ g‰¿abjÅš, mªnjh, ïtuJ irtá¤jhªj¤â‰F eh«
Äfî« ïw§F»‹nwh«. kh£L ky¤ij c©L, kh£L¢ áWÚ® gU»,
kh£L ky¤ij¢ rh«guh¡» m§f« KGJ« óá, bfh£ilaªJ,
ȧf¤â‰F¥ óir òÇí« ï¢á¤jhªj MáÇaÇl«, tƉW¡F¢ nrh¿‹¿
ï›ÉLâÆš mga« òFªj xU khzt® ÛJ, fUizÆidí«,
ÚâÆidí« eh« vâ®gh®¥gJ Äfî« klikna. óûš jǤj
gh®¥gdÅY«, óûš jÇah ï¥gh®¥gdid eh« fšby‹nghkh,
kubk‹nghkh, ïU«bg‹nghkh, mšyJ fhL thœ Éy§bf‹nghkh?
v‹bd‹ngh«? kjbt¿bfh©l á¤jhªâfËl« eh« fUizia
vâ®gh®¡fÉšiy. MÆ‹ r£l« gÆ‹w X® kÅjÇl«, M©ãŸis
ÆÅl«, e‰FL«g¤âš câ¤jhÇl« eLÃiyikia vâ®gh®¡»‹nwh«.
eLÃiyika‰W, M© j‹ika‰W j‹ gƉábašyh« ïu©L
vG¤J¡fŸ v‹D« Koɉnf x¥gil¤JÉ£lj‹ gadhŒ, guÉa
v©z« m‰W, gh®¥gÅa¤ijí«, mjid¥ ghJfh¡f¡ fir
moiaí« if¡bfh©l, ‘á¤jhªj«’ MáÇa® ïÅnaD« j«
_isÆš á¿J m¿î«, kdâš fUizí« ãw¡FkhW ït® j‹ tÊgL
flîsh»a ȧf¤ij tz§»¤ Jâ¥ghuhf. gh®¥gdušyhj xU khzt®
firaona‰w xU bfhLikia Vid¥ gh®¥gdušyhj khzt®fŸ
f©L« thshÉUªâU¡»‹wd®. bghWik flÈD« bgÇbj‹g®.
MÆD« RakÇahij ï›t©l¤âD« bgÇJ; á¤jhªj¤âY«
137 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
g‹kl§F bgÇJ; ï›tháÇa® m¿ÉY« xG¡f¤âY« XuhÆu« kl§F
bgÇJ v‹gij eh« e« tF¥ò khzt®f£F Ãidñ£l¡ flik¥
g£oU¡»‹nwh«.
ï¡bfhLikia v©QªbjhW« v©QªbjhW«, eh«
mikâia ïH¥ngh« v‹wŠRtjdhš, ïij¥ g‰¿ ÉǤJiu
tiuahJ ÉL¡»‹nwh«. gh®¥gdušyhjh®fŸ ï¤jifa brašfis¡
f©L«, nf£L« v¤Jiz eh£fŸjh« R«khÉU¡f¥ ngh»‹wd® v‹W
nf£»‹nwh«.
( g - ®, )
Fo muR - g¤âuhâg® F¿¥ò - 01.09.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 138
âUth§TÇš nfhõh Éy¡f«
itÔf¢ brU¡F«. gh®¥gÜa¡ bfhLikí« ïuhkuh¢áa
gÇghydK« jiyÉǤjhL« âUth§TÇš, Kj‰wu¥ gh®¥gd®fsh»a
e«óâÇfË‹ bg©o® gLjhit¡ flªJ btËna¿ ïU¡»‹wd®.
gLjh v‹gJ xU r_f¤â‹ klik¡F« m« klik¡F mo¥gilahŒ
cŸs kj¡ nfh£ghLfŸ, r_f¡ f£L¥ghLfŸ, gH¡f tH¡f§fŸ
ïitfË‹ m¿F¿ahŒ ÃywJ. MLkhLfS« btË¢ bršY«
cÇik bg‰¿U¡ifÆš khDl¥ bg©fŸ j« bfhGe®j« åLfËš
áw»yh¥ gwitfis¥nghš mil¡f¥g£L tU»‹wd®. ïjid¡
flªJ btË¢ brštbj‹whš, klikna cUtkhf És§F« xU
r_f¤âš vËanjh® bray‹W. e« ïa¡f¤â‹ e‰gadhf e« jiyt®
mo¡fo mªeh£L¡F¢ br‹W rk¤Jt¡ bfhoia gw¡f¢ brŒJtU«
mU«bgU« m¿îiu khÇfË‹ gadhf e«óâÇ¥ bg©fË‹
r_f¤âš Rna¢irí«, rk¤JtK« fh£L¤ Ô¥nghš g‰¿¡ bfh©lJ.
e«Äa¡f¡ fâbuhËahš m¿ahik¥gÅ m¡fznk mf‹W
tU»‹wJ. Vid¥ bg©oU« ïjid¤ jk¡nfh® tÊ fh£o vd kâ¤J
K‹tUkhW«, Mlt®fŸ jilòÇÆD«, mj‰»l« bfhlhkš jkJ
RakÇahijia Ãiyeh£LkhW« eh« k»œîl‹ vâ®gh®¡»‹nwh«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.09.1929
139 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

ntjhu©a¤âš
njáa (gh®¥gd®) kfhehL
âU. g£nlÈ‹ nah¡»aij
flªj _‹W tUl fhykhf ekJ gh®¥gd®fŸ Élh Ka‰áíl‹
ãua¤jd¥g£L tªj jÄœ khfhz¤ njáa kfhehL br‹w khj« 31-ª
njâ ntjhu©a« v‹D« X® »uhk¤âš To¡ fiyªjjhf ng® brŒJ
És«guK« brŒjhŒÉ£lJ.
MdhY« m«kfhehL eilbg‰wj‹ nah¡»aijjh‹ v‹d
v‹W gh®¥nghkhdhš, RU§f¡ TWÄl¤J gh®¥gdušyhjh®
gz¤ijna ïu©L gh®¥gd¤ jiyt®fŸ bryî brŒJ, gh®¥gd
ušyhjhU¡F ÉnuhjkhŒ ïUtU« gil âu£o¡ bfh©L nghŒ
xUtU¡bfhUt® j§fŸ rhk®¤âa¤ij btËah¡»¡ bfh©lJjh‹
ntjhu©a kfheh£o‹ j¤Jt« v‹W brhšy nt©L«. mjhtJ
jÄœehL fh§»uÞ fÄ£o¤jiyt® âU.vÞ.ÓÅthrŒa§fh® mt®fŸ
fh§»uá‹ nguhš bghJ¥ gz¤ij mŸË¡ bfhL¤J¢ nr®¤J
it¤âU¡F« gilfshd âUths®fŸ gHÅah©o g©lhu«, rhÄehj
br£oah®, m©zhkiy ãŸis, r¤âa_®¤â, »UZz rhÄ¥ ghty®
KjÈa njÓa¤ bjh©l®fsh»a âU.mŒa§fh® gilfŸ xUòwK«;
fjÇ‹ nguhš gh®¥gdušyhjh® bfhL¤j¥ bghJ¥gz¤ ijna
gh®¥gd®fS¡nf mŸË¡ bfhL¤J nr®¤J it¤âU¡F« gilfshd
âUths®fŸ rªjhd«, v‹.vÞ.tujh¢rhÇ KjÈa ‘fj® bjh©l®’fshd
âU.á. uh#nfhghyh¢rhÇahÇ‹ gilfŸ xUòwK« ïUªJ ngh® brŒJ
KoÉš âU.á.uh#nfhghyh¢rhÇah® bt‰¿ khiy No ï¥nghâ¡F
É#aK« brŒJ tU»wh®. âU. mŒa§fhiu Él âU. M¢rhÇah®
Nœ¢áÆš nj®ªjt® v‹gij mŒa§fh® bjǪâUªJ« jdJ
gz¤âÄ¿dhY« nguhirÆdhY« Mzt« bfh©L ntjhu©a¤âš
M¢rhÇahÇl« ešy mog£L¤ âU«ãÉ£lh®. ïJ xU òwÄU¡f,
jÄœehL v‹D« 14 Íšyh¡fË‹ nguhš _‹W tUl« bghW¤J¡
T£l¥g£l ïªj khfhz kfheh£o‰F¢ br‹¿Uªj ãuâÃâfŸ
v¤Jiz ng®fŸ v‹W gh®¥nghkhdhš Rkh® üW ng®fnsjh‹
ïU¡f¡TL« v‹W bjÇ»‹wJ. mjhtJ óuz Rna¢ir Ô®khd«
Fo muR - 1929 ( 2 ) 140
r«gªjkhŒ ïu©L f£áÆY« ÔÉu¥ ãurhu« brŒJ nrfǤj
X£L¡fË‹ v©Â¡if 240 v‹gjhf Ĥâu‹ g¤âÇifÆš bjÇa
tU»‹wJ. ïâš tunt‰ò¡ fHf m§f¤âd®fS« X£L bfhL¤âU¥
gjhí«, mt®fS¡F« X£LÇik mË¡f¥g£ljhí« f©oU¡»‹wJ.
ïâš tunt‰ò¡ fHf¤âd® üW fdth‹fS¡F nkyhfnt ïUªâU¡
»wh®fŸ. ãwF jŠir Íšyh ãuâÃâfŸ v‹W Rkh® 50, 60 fdth‹f
S¡F nkyhfnt mªj Íšyh¡fhu®fŸ ïUªâU¡»wh®fŸ. ïitnghf.
btË Íšyh¡fËš ïUªJ tªâUªj ãuâÃâfŸ Rkh® 70, 80 ng®fns
ïUªâU¡f¡ TL« v‹gjhf e‹f¿ayhF«. mªj 70, 80 ng®fS«
mŒa§fh® j‹ gzK« fh§»uR gzK« ngh£L o¡f£ th§»¡
bfhL¤J, rh¥ghL« ngh£L miH¤J¡ bfh©L nghd T£l« K¡fhš
gFâí« M¢rhÇahuhš fj® gz¤ij¢ bryî brŒJ o¡f£ th§»¡
bfhL¤J miH¤J¡ bfh©L nghf¥g£l âU. M¢rhÇa® T£l« fhš
gFâí« nr®ªjjhf¤jhÅU¡f Koí«.
<j‹¿¤ jÅ¥g£l KiwÆš kfheh£o‰F (nto¡if gh®¡f
thtJ) jdJ brhªj¥ gz¤ij¢ bryî brŒJ nghÆUªjt®fŸ Rkh®
5,6 ng®fshtJ ïU¡f Koíkh? v‹W Ô®khÅ¥gJTl fZlkh
ÆU¡»‹wJ. vdnt, ïªj¡ T£l«jh‹ ï¥nghija jÄœehL njáa
thâfŸ T£lbk‹W« mâY« óuz Rna¢ir¡ T£lbk‹W«,
x¤JiHahjh® T£lbk‹W« brhšÈ¡ bfhŸs¥gLtjhF«. Éf;
fh§»uR¡fhf ciH¡fnt cliy ÉLnt‹ v‹W brhšY«
fh§»uÞ g¡j® âU.É.fÈahzRªju KjÈahUilaî« njáa¤â‰
fhfnt clš, bghUŸ, MÉ _‹iwí« ÉLnt‹ v‹W brhšY«
“njáa åuU«, njáa¡ f£á¤ jiytU”khd âU.tujuh#&Y cilaî«
mt®fis¥ ã‹g‰Wgt®fŸ (ïUªjhš) mt®fSilaî« thridna
“kfheh£oš” ïUªjjhf¤ bjÇaÉšiy. VbdÅš, fhŠáòu« kfheh£
oš nk‰f©l ïUfdth‹fS« mŒa§fhU¡F«, M¢rhÇahU¡F«
ešy ãŸisfshf xUtU¡bfhUt® ngh£o ngh£L tF¥òthÇ
cÇik¤ Ô®khd¤ij bfh©Ltu bth£lhkš brŒj “ò©Âa fhÇa¤
â‰F”¥ ãwF ïUfdth‹fisí« vªj khfhz kfheh£lhU« kâ¤j
jhfthtJ ït®fshf m§F nghdjhfthtJ bjÇaÉšiyahjyhš
ï›ÉU fdth‹fis¥ bghW¤jtiu, khfhz kfheh£il¥ bghW¤j
msî¡F mtut®fŸ “fUk¤â‹ gyid” mtut®fŸ milªJ
É£lh®fŸ v‹nw brhšy nt©L«. kfheh£L¤ jiyik¡F jÄœ khfh
z¤âš gh®¥gd® gh®¥gdušyhjh® v‹»‹w ngh£oÆš âUths®fŸ
r¤âa _®¤âí«, tujuh#&Yî« M»a ïUt®fS« jh§fŸ jh§fŸ
tu nt©L« v‹W ïU f£áfS¡F« gy N£á ãurhu« brŒJ«
filáahf xUtU« tu Koahkš nghdnjhL tleh£oÈUªJ xU
141 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
bgh«ikia¡ bfh©L tªJ M£oit¤J, mj‹ _y« tH¡f« nghš
gh®¥gd¥ ãurhu« brŒa cgnahf¥gL¤â¡ bfhŸs¥g£lJ. ïJ
v¥bghGJ« ïªj khfhz¥ gh®¥gd®fŸ brŒJ bfh©L tU« tÊtÊ¢
N£ánaahF«. mjhtJ, jÄœeh£oš gh®¥gd N£áfŸ btËah»
mt®fSila nah¡»aij FiwªJÉ£lhš btË khfhz¤âš ïUªJ
xU gh®¥gdušyhjhiu¡ T£o tªJ mt® thŒ _y« gh®¥gd¥
ãurhu« brŒtjhF«. btËÆš ïUªJtU« gh®¥gdušyhjhU«
mnefkhŒ gh®¥gd® if¡FHªijfshfnt ïUªJ mt®fŸ brhšÈ¡
bfhL¤jij m¥gona »uhk ngh‹ Ä΋ khâÇ x¥òɤJÉ£L
mt®fŸ M£od go gahÞnfh¥ Ä΋ nghš MoÉ£L nghŒ
ÉLtJ tH¡f«. mJnghynt ï¥nghJ« âU.g£nliy¡ T£o tªJ
M£L»‹wh®fŸ.
âU. g£nlš gh®¥gd jhruhŒ ïUªJ ghodh®, Modh® v‹g
j‰F eh« mâfkhf¡ fZl¥g£L Mjhu« njl nt©oaâšiy. mt®
ntjhu©a¤âš gh®¥gdušyhjhiu¥ g‰¿¥ ngá ïU¡F« ng¢R¡
fis¥ gh®¤jhny bjÇatU«. mjhtJ, ï§F ‘ãuhkz tF¥ò¡nf
ÉnuhjkhŒ¥ ãurhu« brŒa¥g£L tU»‹wJ. ïªj¥ ãurhukhdJ
ãuhkz®fis¤ jh¡Ftjhf kh¤âukšyhkš e«Kila MÇa ehfÇf¤
âš áwªj t‰iwbašyh« jh¡Ftjhf ïU¡»‹wJ. ãuhkzušyhjhÇš
xU áy® Raey¤âdhš m¿ahj #d§fis¡ F¤âÉ£L Fnuhj¤ij
c©lh¡» c¤ânahf nt£ilahf ïªj ïa¡f¤ij brŒJÉ£lh®fŸ.
fj® ïa¡f¤â‹nkY« ãuhkz ïa¡fbk‹W njhõ« Tw¥gL»wJ.
khr‰wtU« gh®¥gÜa¥ ã‰ngh¡»š vJî« j«Äl« fhz¥glhjtU«,
ãuhkzušyhjhU¡F CÊa« brŒabt‹nw jkJ MíŸfhy« KGt
ijí« m®¥gz« brŒJÉ£ltUkhd xU ãuhkziu (âU.uh#nfhgh
yh¢rhÇahiu) ‘ir¤jh‹ brh%g«’ v‹W xU rhuh® öΡ»‹wh®fŸ.
ïJ njáa j‰bfhiyna ahF«. tF¥ò Jntõ¤ij v⮤J ãurhu«
brŒtij¡ fh£oY« áwªj njáa ntiy ntW »ilahJ” v‹gjhF«,
k‰W« mt® jdJ KoîiuÆš,
“ïªj khfhz¤âš Rauh{a¡ f£áÆdU¡F mt®fŸ
nfhU« cjÉia brŒJtU«go khWjš nt©lhjt®fis eh‹
nf£L¡ bfhŸS»nw‹”
v‹W«, k‰W« óuz Rna¢ir¤ Ô®khd¤ij jh‹ v⮤J¥ ngR
ifÆš,
“eh‹ itÔf x¤JiHahjhuhÆD« ïªj khfhz¤â‹
Ãiyia¡ ftÅ¡F«nghJ mâfhu¤ij¡ bfhL¡f¡ Toa
všyh¥ gjÉfisí« (Rauh{Ía f£áah®) if¥g‰¿¡ bfhŸtJ
rh¤âakhF«go ï§F xU jÅ tÊia¥ ã‹g‰w nt©L«
Fo muR - 1929 ( 2 ) 142
v‹gij eh‹ x¥ò¡ bfhŸS»nw‹. mj‰F khwhf Ú§fŸ
brhštJ j‰bfhiy¡F x¥ghF«”
v‹W« brhšÈ ïU¡»wh®. ã‹ò ÄuhRjh® kfheh£oš ngR«nghJ,
“c§fSila muáaš ãuáidfŸ vd¡F¥ òÇaÉšiy.
ï§F ãuhkz® ãuhkzušyhjh® jfuhW¡F fhuz« v‹d
bt‹W ï‹D« eh‹ ÉrhǤJ¡ bfh©oU¡»nw‹”
v‹W brhšÈ ïU¡»wh®. ïitfËÈUªJ âU.g£nlš »uhkngh‹
ÄÎdhÆUªâU¡»‹whuh ïšiyah? v‹gij nahá¤J¥ gh®¡F«go
thrf®fis nt©L»nwh«.
Kjyhtjhf, ï§F ãuhkz®fS¡F Énuhjkhf ãurhu« brŒa¥
g£L tUtjhf¢ brhšÈ tUtj‰F âU.g£nlš jdJ ãur§f¤âš
v‹d Mjhu« T¿ÆU¡»wh®? mšyJ v‹d Mjhu« Tw¡TL«?
v‹gij nahá¤jhš ïJ gh®¥gd®fË‹ ng¢ir¡ nf£L¡ bfh©L
gh®¥gdušyhjh®ÛJ Rk¤J« nahrida‰wJ« m¡»ukKkhdJkhd
å© gÊ mšyth? v‹W nf£»‹nwh«. m‹¿í« gh®¥gd®fŸ ÛJŸs
Jntõ¤jhš MÇa ehfÇf¤âš vJ vJ áwªjnjh mij všyh«
gh®¥gdušyhjh® jh¡Ftjhf brhšÈ ïU¡»wh®. ïâš vªj áwªj MÇa
j®kkhdJ jh¡f¥gL»wJ v‹gj‰F xU cjhuz¤ijahtJ âU.
g£nlš vL¤J¡ fh£oÆU¡»whuh? mšyJ fh£l¡TLkh? âU.g£nlš
vij¢ áwªj MÇa j®k« v‹W Ãid¤J¡ bfh©oU¡»wh® v‹gJ«
ek¡F á¿J« És§fÉšiy. âU.uh#nfhghyh¢rhÇÆ‹ óüiyí«,
c¢á¡ FLÄiaí«, bfh©o ehk¤ijí«, áwªj MÇa j®kbk‹W
Ãid¤J¡bfh©oU¡»whuh? mšyJ òuhz§fisí«, ïâfhr§fis
í« kEj®k rhÞâu«, guhru ÞÄUâfisí« mt‰¿dhš V‰g£l
nfhÆšfisí« c‰rt§fisí«, gh®¥gd órhÇfisí«, áwªj MÇa
j®kbk‹W Ãid¤J¡ bfh©oU¡»whuh? mšyJ É¡»uf§fisí«
mj‹ ói# c‰rt§fS¡fhf gy nfho %ghŒfŸ bryî brŒa¥
gLgitfisí« áwªj MÇa j®kbk‹W fUâ¡ bfh©oU¡»whuh?
mšyJ t®zh¢áuk j®k¤ijí«, rkÞ»Uj ghiõ “ca®ití«” áwªj
MÇa j®k« v‹W Ãid¤J¡ bfh©oU¡»whuh? v‹gJ ek¡F
És§fÉšiy. âuhÉl njr¤J¡F tªj ïtU¡F MÇa j®k¤ij¥
g‰¿a ãurhu¤âš ftiy vj‰fhf V‰glnt©L«? âuhÉl j®k«
ï‹dJ v‹W ït® m¿ªjhuh? âuhÉl®fS¡F« MÇa®fS¡F« cŸs
nt‰Wik v‹d? MÇa®fŸ âuhÉl®fis v›Éj« kâ¤âU¡
»wh®fŸ, v›Éj« el¤J»wh®fŸ v‹gJ ïtU¡F¤ bjÇíkh? MÇa
ãurhu« v‹gJ muáaš j®k¤Jl‹ nr®ªjjh? gh®¥gd j®k¤Jl‹
nr®ªjjh? v‹gijahtJ ït® cz®ªjhuh? ïªj eh£oš V‰g£oU¡f
nt©oa Ó®¤âU¤j§f£F všyh« ïJtiuÆš K£L¡ f£ilahf
143 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ïUªJ tªâU¥gJ MÇa ãurhukh? mšyJ “gh®¥gd¤ Jntõ”
ãurhukh? KjyhtJ ïªj eh£oYŸs gh®¥gdušyhjh® nah¡»aijí«,
mªjÞJ«, ï‹dJ v‹gJ ïtU¡F¤ bjÇíkh? gh®¥gd®fËš
âUths®fŸ á.uh#nfhghyh¢rhÇ, ÓÅthrŒa§fh®, rªjhd«, r¤âa
_®¤â, tujh¢rhÇ, V.bu§frhÄ Ia§fh®, v«.nf.M¢rhÇah® KjÈnah®
fSila nah¡»aij âU.g£nlY¡F¤ bjǪjJ rÇahÆU¡Fkh?
mšyJ âU.uhkdhj‹, âU.uhkrhÄ KjÈnah®fS¡F¤ bjǪjJ
rÇahÆU¡Fkh? njrhãkhd« v‹gJ«, njáabk‹gJ« bj‹dh£L¥
gh®¥gdU¡F«, tleh£L¥ gh®¥gdušyhjh®fS¡F k£L« jh‹
brhªjkh? mšyJ âU.g£nlY¡F¤ bjǪj bj‹dh£L¥ gh®¥gduš
yhjh® ahU¡F« brhªjkhÆU¡f Koahjh? bj‹dh£oš tªJ
âU.g£nlš gh®¥gdušyhjhiu¥g‰¿ ngRtj‰F K‹ò, vªj
gh®¥gdušyhjhÇl¤âyhtJ ngá vªj Éõa¤ijahtJ bjǪJ
bfh©lhuh? x‹WÄšyhkš m§»UªJ jljl v‹W tªjîl‹
nks¤ijí«, jhs¤ijí«, gh©ilí«, khiyiaí« gh®¤jJ«
âObu‹W gh®¥gd®fŸ kfh c¤jk®fŸ, gh®¥gdušyhjh®fŸ Raey¡
fhu®fŸ, Jntõ¡fhu®fŸ v‹W brhšÈ ÉLtbj‹whš ïJ xU
nah¡»a¥ bghW¥òila jiytU¡F V‰wjhFkh? ït® r¤âah¡
»ufnkh, tÇbfhlh ïa¡fnkh Mu«ã¤jhš ïtiu e«ã vªj gh®¥gd
ušyhjhuhtJ ã‹g‰w Koíkh? jÉu, gh®¥gdušyhjh® ïa¡f«
Raey¡fhu®fŸ brŒí« c¤ânahf nt£il ïa¡fbk‹W brhšÈ
ïU¡»wh®. ïJ nah¡»akhd ng¢rhFkh? ïªj khfhz¤âš bgU«
gh‹ikahd c¤ânahf¤âš ïU¥gt®fŸ ah® v‹W« gu«giuahf
c¤ânahf nt£ilaho¡ bfh©oU¥gJ ah® v‹W« fLfsthtJ
ò¤âiaí« neu¤ijí« bryî brŒJ gh®¤âU¥ghuhdhš, ï«khâÇ
brhšÈ ïU¡f Koíkh? ïâÈUªjhtJ tlnjr¤âYŸs muáaš
jiyt®fbs‹gt®fŸ v›tsî öu« ò¤âÆY«, bghW¥ãY«
f£ilahdt®fŸ v‹gJ És§fÉšiyah? m‹¿í«, k‰nwh®
ïl¤âš ïªj eh£o‹ muáaš ãu¢áid jd¡F¥ òÇaÉšiy v‹W«,
ï§F ãuhkz® ãuhkzušyhjhU¡F ïilÆYŸs jfuhW¡F _y
fhuz« ï‹dbj‹W jd¡F ï‹D« bjÇaÉšiy v‹W« brhšÈ
ïU¡»wh®. m¥go ïU¡ifÆš ït® v¥go gh®¥gdušyhjhiu
c¤ânahf nt£il¡fhu®fŸ v‹W brhštJl‹ gh®¥gdušyhjh®
ïa¡f¤ij v⮤J¥ ãurhu« brŒa nt©oaJ mtáa« v‹W
brhšy¡TL«? ïâÈUªjhtJ ït® nt©Lbk‹nw ïªj eh£L¡F
gh®¥gd® ng¢ir¡ nf£L¡bfh©L gh®¥gd ãurhu« brŒa tªjtnu
ašyhkš ntwšybt‹gJ És§fÉšiyah? jÉu, ïªj khfhz¤âš
Rauh{a¡ f£áahU¡F nt©oa cjÉ všyh« brŒa nt©Lbk‹W«,
Fo muR - 1929 ( 2 ) 144
ïªj khfhz¤J Ãiyikia bghW¤jtiuÆš, mâfhu«, gjÉfŸ
M»aitfisbašyh« Rauh{a¡ f£áahnu if¥g‰W«go xU jÅ
tÊ V‰gL¤â¡bfhŸs nt©Lbk‹W«, m¥go¢ brŒahÉ£lhš mJ
njr¤ Jnuhf« v‹W« brhšÈ ïU¥gJ v›tsî öu« gh®¥gd®
khŒifÆš á¡», mt®fshš C£l¥g£lij m¥gona f¡» ïU¡»wh®
v‹gJ thrf®fS¡F És§fÉšiyah. ïj‰FK‹ âUths®fŸ
vÞ.ÓÅthr Ia§fh®, r¤âa_®¤â, uh#nfhghyh¢rhÇah® M»at®fŸ
nr®ªJ “#ÞoÞ f£áia xÊ¥gj‰”fhf kªâÇ gjÉia if¥g‰wnth
mšyJ MjÇ¡fnth nt©o ïU¡»wJ v‹W brhšÈ, xU (ãdhÄ)
kªâÇ rigia c‰g¤â brŒJ, mij ït®fŸ Raey¤â‰F M£o
it¤J¡bfh©oUªjij¢ rÇ v‹W x¥ò¡bfhŸtnjhL, ïÅí«
m¥gona brŒant©L« v‹gj‰F ït® xU ö©L nfhyh mšyth?
thÆš itÔf x¤JiHahjh® v‹W ng® brhšÈ¡ bfh©L fhÇa¤âš
r®¡fh® mâfhu§fisí«, gjÉfisí« if¥g‰w nt©oaJ mtáa«
v‹W brhšY»w x¤JiHahjh®fŸ âU.fhªâí£gl v›tsî nah¡»a®
fshf ïU¡f¡TLbk‹gJ« x¤JiHahik njh‰W¥ nghdj‰F¡
fhuzbk‹d bt‹gJ« jhuhskhf ïâÈUªJ És§fÉšiyah v‹W
nf£»nwh«. ïªj khfhz¤âš Rauh{a¡f£á v‹gJ« #ÞoÞ f£á
v‹gJ« gh®¥gd® gh®¥gdušyhjh® f£ána jÉu ntwšy v‹W
MÆu« jlit âU.fhªâí£gl tleh£L¤ jiyt®fŸ v‹gt®fS¡
bfšyh« gyKiw És¡f¥g£oUªJ«, kWgoí« Rauh{a¡
f£á¡fhu®fS¡F x¤JiHahjh®fŸ c¤ânahf« r«ghâ¤J¡
bfhL¥gj‰F cjÉ brŒa nt©oaJ njáa j®kbk‹W brhšytªjhš,
x¤JiHahik¡ f£áia gh®¥gd¡ TÈ¡f£á v‹W brhšyhkš ntW
v‹dbt‹Wjh‹ brhšYtJ? ïitfËÈUªJ muáaÈ‹nguhš,
vªj¡f£á V‰g£lhY«, vªj¡ fdth‹ òw¥g£lhY«, mit mnah¡»a
f£á v‹W«, mnah¡»a®fË‹ T£lbk‹W«, ïj‰F K‹ brhšÈ¡
bfh©L tªjt®fbsšyh« bgÇa Ô®¡fjÇáfŸ v‹W«, mEgtrhÈfŸ
v‹W« x¥ò¡ bfhŸs nt©oÆU¡»wJ. Kothf, âU.g£nlš
mt®fË‹ bj‹dh£L É#a« MÇa j®k ãurhuK«, Rauh{af£á
ãurhuK« gh®¥gd Mâ¡f ãurhuK« M»aitfŸ jh‹ v‹gnjhL
Koîf£l nt©oa î¥gªj¤âÈU¡»nwh«. br‹w M©oš âU.fhªâ
bj‹dh£L¡F tªj ãwF “t®zh¢ áuk«” ïU¡f nt©L« v‹W«,
ãwÉÆnyna “ãuhkz®fŸ” “N¤âu®fŸ” c©bl‹W«, kEj®k
rhÞâu¥go mtut®fŸ mtut®fS¡nf‰g£l ntiyia brŒa
nt©Lbk‹W«, ãurhu« brŒJÉ£L¥ nghdh®. mj‰F¥ ãwF âU.
khsÉah tªJ, #hâ ïU¡fnt©Lbk‹W«, nfhÆÈš mªjªj
#hâ¡F¤ jFªj ïl« ãÇ¡f nt©Lbk‹W«, brhšÈ “uhkhaz
ãur§f«” brŒJ É£L¥nghdh®. ï¥bghGJ âU.g£nlnyh tªjt®
145 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
fisbašyh« Él xU mo K‹dhš tªJ gh®¥gdušyhjh®
Raey¡fhu®fŸ v‹W«, mt®fsJ f£á c¤ânahf nt£il¡ f£á
v‹W« brh‹dnjhL, gh®¥gd® f£áah»a Rauh{a¡f£á¡F c¤ânah
f§fS« mâfhu§fS« gjÉfS« »il¡F«go brŒa nt©oanj
njáa ntiy v‹W brhšÈ MÇa j®k ãurhu« brŒJÉ£L¥ ngh»wh®.
vdnt, vªj¡ fhuz¤ij K‹Å£L«, bj‹dh£L¥ gh®¥gdušyhjh®
“Rauh{a«” “njÓa«”, “fh§»uÞ”, “x¤JiHahik” M»a gh®¥gÜa
Éõa§fËš fyªJ bfhŸs¡ Tlhbj‹W«, m¥go¡ fyªJ bfhŸtJ
gh®¥gdušyhj r_f K‹nd‰w¤â‹ j‰bfhiyí«, gh®¥gdušyhj
r_f¤ JnuhfK« MFbk‹W«jh‹ eh« Tw nt©o ïU¡»‹wnj jÉu
ntbwh‹W« brhšy KoaÉšiy.
Fo muR - jiya§f« - 08.09.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 146
fj® òu£L
ïuh£o‹ ïufáa«
fj® ïa¡f« v‹gJ gh®¥gd®fŸ j§fŸ ãiH¥ò¡F«
Mâ¡f¤â‰F« nkh£r« v‹W«, Rauh{Íabk‹W«, njáa« v‹W«
ghku k¡fis Vkh‰¿ tÆW ts®¤J thœªJ tUtJ nghynt,
ViHfS¡F bkh¤j cjÉ brŒ»‹wt®fŸ nghš ntõ« ngh£L¡ fj®
v‹D« bgauhš ghkuk¡fis Vkh‰¿ tU»‹wj‰F cgnahf¥
gl¡Toanj jÉu mjdhš c©ikahd gy‹ x‹W« »il¡fhbj‹W
gyjlit òŸË Étu§fSl‹ vGâí« ngáí«, bkŒ¥ã¤J«
tªâU¡»‹nwh«. Mdhš gh®¥gdušyhjh®fËnyna gy® eh« vGâ
tªjij¢ rÇtu gF¤j¿it cgnah»¤J¡ ftŤJ¥ gh®¡fhkš nkyhf
EÅ¥ òšiy nkŒtJnghš my£áakhŒ ïUªJ bfh©L gh®¥gd®
fS« mt®fsJ g¤âÇiffS« brhšYtijna »Ë¥ãŸisnghš
âU¥ã¢ brhšÈ¡ bfh©L Ä¡f bghJey¡ ftiy ïU¥gt®fŸnghš
ntõ« ngh£L e«ik¡ f©o¤J tªjh®fŸ. ï¥bghGJ ntjhu©a«
kfheh£oš âU.uh#nfhghyh¢rhÇah® fj® f©fh£áia âwªJ it¡F«
nghJ mt® brŒj ãur§f¤âš ekJ mã¥ãuha« KGâidí«
jhuhskhŒ x¥ò¡ bfh©LÉ£lh®. mjhtJ “ïuh£odhš »il¥gJ
âd« xU mzh TÈjh‹” “ïâš »il¡F« tUkhd« brh‰g«jh‹”.
“xU mzhTl r«ghâ¡f Koahjt®fŸ ïªj ntiy brŒa£L«;
nk‰bfh©L r«ghâ¡f¡ Toat®fŸ ntW ntiy brŒa£L«; ntW
ntiyÆš mâf¡TÈ »il¡F« tiu ïij¢ brŒnth«” v‹W
brhšÈ ïU¡»‹wh®. ïâÈUªJ “ïuh£odnk Rauh{a« r«ghâ¤J¡
bfhL¡f¡ ToaJ, mij jh‹ všnyhU« brŒa nt©oaJ.
Rauh{Ía¤â‰F kh®¡f« uh£od« R‰w nt©oaJ v‹W brhšÈ¡
bfh©oUªj “mUŸth¡F” ï¥nghJ âU.uh#nfhghyh¢rhÇah®
brhštâÈUªnj kUŸth¡fhŒ É£lij e‹whŒ czuyh«. jÉuî«,
fj® r«gªjkhd òŸË Égu§fŸ fh£o mjdhš bghJ#d§fS¡F
V‰g£l e‹ikia vL¤J¢ brhšÈ ïU¥gâš 1928« tUõ¤âš 60
y£r« rJubf#« fj® J c‰g¤â brŒJ Rkh® 25 y£r %ghŒ¡F
ɉgid brŒâU¥gjhf vL¤J¡fh£o Ä¡f bgUik ghuh£o¡
bfh©oU¡»‹wh®.
147 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
 ïj‹ nah¡»aijia r‰W ftÅ¥ngh«. 60 y£r« r. f#« nf£»‹nwh«. m‹¿í« ekJ »uhk¤J¥ bg©k xUt® xU k¡F
25 y£r %ghŒ Mdhš xU rJu f#¤ J 0-6-8. xU r. f#« 0-6- xU igrh TÈ »il¡F«go ïuî« gfY« ntiy brŒJ bkh¤j¤âš
8ig. Mdhš x‹wiu f# mfyKŸs J f#« x‹W¡F 0-10-0 tUl¤â‰F MW %. r«ghâ¡F«, ïa¡f¤âš <Lg£oU¡F« “c¤jk¥
mzh M»‹wJ. vdnt ïªj mWgJ y£r« rJuf#« J¡F¥ ãuhkz®fŸ” khj« %ghŒ 250 Kjš 50 %ghŒ tiuÆš Fiwªj
gâyhf ïªâahÉš ïªâa¡ TÈfis¡ bfh©L aªâu¤âš r«gs¤â‰F <Lg£oUªJ bfh©L, e«ik v‹d nf£»‹wh®fŸ
ü‰f¥g£l üyhš beŒj Äš JÂia th§»dhš, f#« x‹W¡F v‹whš, “ïªj k¡F xU igrh TÈahtJ »il¡F«go ntW ntiy
0-3-4 ig åj« »il¡F«. mjhtJ x‹wiu f# mfyKŸs Äš fh£L gh®¥ngh«” v‹W nf£»‹wh®fŸ. m¥goahtJ c©ikÆnyna
J fjiuÉl ešy ieR« bf£oí« cŸs J f#« x‹W¡F ïªj¤ bjh©oš k¡F xU igrhthtJ »il¡»‹wjh v‹W
0-5-0 mzhî¡F »il¡F«. ïj‰F¡ »iua« 12 1/2 y£r« %. jh‹ gh®¥ngh«. ü‰ò¡fhu®fŸ ïªj¡ fjiu th§» f£o É£lh®fnsahdhš
M»wJ. vdnt, 1928 tUõ« c‰g¤â brŒj 60 y£r« r. f#« fj®¤ mt®fŸ bfhL¤j mâf Éiy¡F« mt®fS¡F¡ »il¤j TÈ¡F«
JÂia bghJ #d§fŸ th§»dâ‹ gadhŒ xU tUl¤âš rÇahŒ ngh»‹wJ. k‰W« å£oYŸst®fS¡F th§»¡ bfhL¤J
g‹Åu©liu y£r« %. eZkilªâU¡»‹wh®fŸ v‹gij âU. É£lhš ntiy brŒj gzK« nghŒ nkš bfh©L« ifÆÈUªj
uh#nfhghyh¢rhÇahU« âU.fhªâí« k‰W« “fj® bjh©l®fS« gzK« nghŒ ÉL»‹wJ. Mdhš ïªj¤ bjh©oš <Lg£l “âah»
m‹g®fS«” vªj¡ fhuz¤ij¡ bfh©L M£nrã¡f KoahJ. fshd” c¤jk¥ ãuhkz®fS¡F khj« 250 Kjš 50 %ghŒ tiu Ûâah
tâš vªjÉj M£nrgidí« ïšiy. vdnt áy “c¤jk¥ ãuhkz®
Mdhš mªj eZl¥g£l %ghŒ ViHfS¡F¥ nghŒ nr®ªjJ
fË‹” tƉW¥ ãiH¥ò¡fhf v¤jid ViH k¡fŸ eZlkiltJ
v‹W xU rkhjhd« brhšy tUth®fŸ. mj‹ nah¡»aijiaí«
v‹W nf£»‹nwh«. xUtÅl« njr bk‹W«, ViH v‹W«, j®k«
r‰W ftÅ¥ngh«. mij ãur§f¤âš âU.uh#nfhghyh¢rhÇah®
v‹W« brhšÈ kdjhw Vkh‰¿ mo¤J¥ ãL§» k‰bwhUtÅl«
1928-« tUl¤âš fj® üš ü‰wj‰F TÈahf 98000 ngU¡F 6 yB«
e‹whŒ ntiy th§»¡ bfh©L miu¡TÈ bfhL¥gbj‹whš, ïâš
%ghŒ ü‰ò¡ TÈ bfhL¤jjhf brhšÈ ïU¡»‹wh®. ïâš berî¡
njáankh, if¤bjhÊš yhgnkh v‹d ïU¡»‹wJ v‹Wjh‹ nf£»‹
fhu®fis¥ g‰¿ eh« ftÅ¡f nt©oaâšiy. VbdÅš, berî¡
nwh«. ïj‰fhf ntiy th§fhkš ïªj¡ TÈbfhL¥gjhÆUªjhšTl
fhu®fŸ fj® beŒtjhš rÇahd TÈ »il¥gâšiy v‹W« Äš
bghJ #d§fS¡F ï›tsî eZl« c©lhfhbj‹nw brhšYnth«.
üÈdhš mâf¡TÈ¡ »il¡»‹wbj‹W« brhšY»‹wh®fŸ.
ïªj¥ bgÇa j®k if§fÇa¤â‰F M¢áuk« nt©oaâšiy;
mt®fS¡F v¥goí« ntiy »il¤J¤jh‹ ÔU«. Mjyhš mt®
kfh¤kh¡fŸ nt©oaâšiy; c¤jk¥ ãuhkz¤ bjh©l®fS«
fŸ Éõa¤ij É£LÉ£L ü‰ò¡fhu® Éõa¤ij¡ ftÅ¥
nt©oaâšiy v‹gnjhL ïJ fil¤ nj§fhia vL¤J tÊ¥
nghkhdhš 98000 mšyJ xU y£r« ng® xU tUl¤â‰F MW
ãŸisahU¡F cil¡F« ntiyiaÉl nkhrkhdjh ïšiyah?
y£r« %ghŒ¡ TÈ r«gh¤âa¤â‰fhf mJî« âd« x‹W¡F xU
ïªj¡ fhÇa« v‹Wjh‹ bghJ #d§fis nf£»‹nwh«. Mfnt fj®
mzh - xU k¡F xU igrh åj« r«gh¤âa¤â‰fhf bghJ
ïa¡fbk‹gJ áy® j§fS¡F Mâ¡fK«, áy® j§fS¡F tƉW¥
#d§fËlÄUªJ mâf¡ »ua« 12 1/2 y£r %ghí«, ï›Éa¡f¤ij
ãiH¥ò« ïU¡f£L« v‹W fU⥠bghJ #d§fŸ gz¤âš
el¤j¥ bghJ #d§fË‹ tNš gz« Rkh® x‹wiu y£r« %ghí«,
mDgÉ¡F« xU gjÉna jÉu, mjdhš c©ikahd tUkhdnkh,
Mf bkh¤j« 14 y£r %ghí« bryî brŒJ, nkš bfh©L ïªj
j®knkh x‹W« ïšiy v‹W«, jÄœ eh£il¥ bghW¤jtiu gh®¥gd
bjh©L¡fhf “kfh¤kh” fhªâ “c¤jk¥ ãuhkz®” uh#nfhghyh¢rhÇ
ušyhjhU¡F¤ bjhšiy ÉisÉ¡f¥ gh®¥gd®fshš cgnahf¥
k‰W« r®jh® g£nlš KjÈa “kfh‹fS«” khj« 150, 200, 250 åj«
gL¤j¥gL« xU rhjdbk‹W« ijÇakhŒ¢ brhšY»nwh«.
“Fiwªjbjhif” th§»¡ bfh©L ntiy brŒí« gy “c¤jk¥
ãuhkz®” fj® bjh©l®fS« tUlbkšyh« âahf« brŒjhf Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 08.09.1929
nt©oÆU¡»wJ v‹whš, fjÇdhš ïªâahî¡F V‰g£l yhg« v‹d
v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«. nkY« fj® ïa¡f« ïÅí« r‰W bt‰¿ bg‰W
ï‹D« xU y£r« ngU¡F ï‹D« xU MW y£r %ghŒ xU
tUl¤â‰F¡ »il¡f nt©Lkhdhš, bghJ #d§fŸ ïÅí«
nk‰bfh©L xU 121/2 y£r« %ghŒ bryî brŒa nt©lhkh v‹W«

Fo muR - 1929 ( 2 ) 148 149 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


gh®¥gd¥ òâa jªâu«
cõh®! cõh®!!
gh®¥gd®fŸ bghJ #d§fis Vkh‰¿ j§fŸ Mâ¡f¤ij Ãiy
ÃW¤â¡ bfhŸtj‰fhf bghJ #d e‹ik¡F¥ ghLgL»‹wt®fŸ nghš
ntõ« ngh£L, bghJk¡fS¡F¥ ga‹glhj m‰g fhÇa§fis
ãukhj¥gL¤â¥ ngá, mJnt kfh K¡»akhdbj‹W e«ò«go brŒJ,
mJ j§fshšjh‹ Koínk jÉu k‰wt®fshš Koahbj‹W«, flîŸ
j§fis mj‰fhfnt gil¤âU¡»whbu‹W« brhšÈ¡ bfh©L, mªj
“bghJ¤ bjh©L” bjhÊiyna j§fŸ étd¤â‰F« Mâ¡f¤â‰F«
cgnahf¥gL¤â¡bfh©L, ef¤âš á¿JTl mG¡F¥ glhkš brs¡»
akhÆUªJ thœªJ tUtJ ahtU« m¿ªj ÉõakhF«. nkY«,
ï«khâÇahd Vkh‰W« ãiH¥ig ahuhtJ bjǪJ mij btË¥gL¤â
xÊ¡f Ka‰á vL¤J¡ bfh©lhš clnd ekJ gh®¥gd®fŸ mt®fŸ
ÛJ r‰W« <î ïu¡fÄšyhkš ghŒªJ fLikahd gÊfis¢ Rk¤â
mt®fis ïuh£rjbu‹W«, eh¤âfbu‹W«, njr¤Jnuh» v‹W«
brhšÈ, bghJk¡fËl« mt®fŸ ÛJ btW¥ò©lhF«go brŒJ v¥
ghL g£lhtJ mt®fsJ bršth¡ifí« xʤJ¤ j§fŸ Mâ¡f¤ij
ÃiyÃW¤â¡ bfhŸStJ gu«giu tH¡fkhf ïUªJtUtij RUâ
_ykhfî« mDgt _ykhfî« âdK« gh®¤J tU»‹nwh«.
cjhuzkhf, flîis ï‹d ï‹d khâÇ ï‹d ï‹d
gjh®¤j§fshš ói# brŒjhš ï‹d ï‹d ò©Âa« v‹W«; Mdhš,
mªj¥ ói# j§fŸ _Èakhf¤jh‹ brŒJ Ôunt©L« v‹W«; ï‹d
ï‹d Fs¤âš, eâÆš, Fˤjhš ò©Âa« v‹W«; Mdhš, ïªj
FË¥ò« j§fŸ _ykhf Fˤjhšjh‹ ò©Âa« v‹W«; ïwªjt®f
S¡F v‹W ï‹d ï‹dJ brŒjhš, bfhL¤jhš, mt®fS¡F nkh£r«
»il¡Fbk‹W«; Mdhš mitfŸ KGtJ« j§fS¡F¢ brŒjhš,
bfhL¤jhš jh‹ mªj nkh£r« »il¡F« v‹W«; fšahz«, ãŸis¥
ngW thœî, nehî, rhî M»aitfS¡F ï‹d ï‹d rl§FfŸ
brŒjhš jh‹ mitfŸ bršYgoí« gyD« e‹ikí« c©lhF«
v‹W«; Mdhš mitfŸ KGtJ« j§fis¡ bfh©L brŒjhš jh‹
gÈ¡Fbk‹W« brhšÈ btFfhykhf Vkh‰¿ tUtJl‹, ït‰iwí«
x‹W g¤J üW MÆukhf, mjhtJ, MÆu¡fz¡fhd flîŸfS«
Fo muR - 1929 ( 2 ) 150
MÆu¡fz¡fhd Ô®¤j§fS«, gy cyf§fS«, rl§FfS«, gy‹
fS«, gjÉfS« f‰ã¤J mitfis m¥gona e«ò«goí« brŒa,
ntjbk‹W«, RUâ v‹W«, rhÞâubk‹W«, òuhzbk‹W«, ïâfhr
bk‹W« vGâ, mitfis vGâat®fŸ ÇÎfbs‹W«, KÅt®f
bs‹W«, njt®fbs‹W«, flîŸfbs‹W« brhšÈí«; mitfis
m¥gona e«ã ã‹g‰¿ elªJ mnef® K¡â bg‰wjhfî« fijfŸ
f£o, m¥go K¡â bg‰wt®fŸ Mœth®fŸ v‹W«, eha‹kh®fŸ
v‹W«, áuŠÓÉfŸ v‹W« brhšÈ, mt‰¿‰F« fijfŸ vGâ,
ïitfS¡F M¤kh®¤j« v‹W bgaU« bfhL¤J ghkuk¡fis e«g¢
brŒJ mj‹ nguhY« j§fS¡F tU«goí« thœî« V‰gL¤â
it¤J¡ bfh©oU¥gijí«, ïitfisbašyh« ï‹iwa âdK«
“kfh¤kh¡fŸ” c£gl nfho¡fz¡fhd k¡fŸ _l¤jdkhŒ e«ã mit
fS¡F¡ f£L¥g£L elªJ tUtnjhL mt‰iw gy gh®¥gdušyh
jh®fS« ãurhu« brŒJ tUtijí« gh®¤J tU»‹nwh«.
M¤kh®¤j«, gunyhf rhjd« v‹gitfsh»a, mjhtJ, ek¡F
ãu¤âa£r¤âš bjÇa¡ Tlhj Éõa§fËšjh‹ ïªj¥go _l¤jdkhf
eh« Vkh‰w¥g£L tU»‹nwh« v‹gJ xU g¡f« ïUªjhY«, bysÑf«
v‹gjhf, mjhtJ, ïªj cyf¤ânyna eh« ãu¤âa£rkhf mDgÉ¥gJ
v‹gjhf brhšÈ¡ bfh©L n#háa«, ngŒ, ãrhR, kªâu«, NÅa«,
ãuha¢á¤j«, rhªâ, Xk«, ï‹D« gšntWg£l v¤jidnah Éõa§
fis¡ f‰ã¤J k¡fS¡F¥ nguhiriaí©lh¡» mitfŸ _ykhf
î« Vkh‰¿¥ ãiH¤J tUtijí« gh®¤J tU»‹nwh«.
ï›tsî« nghjhkš muáaš v‹W«, Rauh¢áa« v‹W«,
njáa« v‹W«, x¤JiHahik v‹W«, ï«khâÇ gy m®¤jk‰w
th®¤ijfis¢ brhšÈ, mt‰¿‹ _yK« j§fnshL áy gh®¥gduš
yhjh®fisí« nr®¤J¡ bfh©L, bghJ#d§fis Vkh‰¿¥ ãiH¤J
tUtijí« neÇš gh®¤J tU»‹nwh«. ïitfŸ jÉu, nk‰bfh©L
ïnj T£l¤jh®fŸ njr nrit brŒ»‹nwh« v‹gjhf¢ brhšÈ¡
bfh©L fj® v‹W«, kJÉy¡F v‹W«, Ô©lhik xʤjš v‹W«,
#d§fS¡F¥ ão¤jkhd áy fhÇa§fË‹ bga®fis¢ brhšÈ¡
bfh©L mj‹ _yK« ghku k¡fis j§fŸ ta¥gL¤â¡ bfhŸtj‹
_yK« j§fS¡F nt©oa fhÇa§fis Ãiy ÃW¤â¡ bfhŸsyh«
v‹gjhf¡ fUâ, òâa òâa N£áfŸ brŒJ bfh©L tUtijí«
gh®¡»‹nwh«. Mdhš, ï›tsî òu£LfS«, N£áfS«, jªâu§fS«
rÛg¤âš ekJ eh£oš V‰g£l RakÇahij ïa¡f¤jhY« k‰W« gy
fhuz§fshY« ekJ eh£oš V‰g£l f©ÉÊ¥ghš xUthW btËahf
ne®ªJÉ£ljhš ïÅ ïâÈUªJ rkhË¡f ï¥nghJ òâjhf xU jªâu«
f©L ão¤J mij¡ bfh©L fiunaw¥ gh®¡»‹wh®fŸ. mJjh‹
“Ãy¤Ô®it Fiw¤jš” v‹D« xU bgU« Nœ¢á! ïªj¥ òâa N£áia
151 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ï›Él¤J¥ gh®¥gd®fnsh mšyJ mt®fSila thšfnsh
TÈfnsh if¡bfh©lhš bršYgoahtJ Koahj fhÇa« vd¤
Ô®khŤJ, ïj‰F tH¡f«nghš tleh£oÈUªJ xU MrhÄia¥
ão¤J¡ bfh©LtªJ mt® _y« ãurhu« brŒÉ¡f¡ fUâ, R‰W¥
ãuahzK« brŒ»‹wh®fŸ. mªj tleh£L MrhÄ ah® v‹whš mt®
jh‹ âU. tšytghŒ gnlš v‹gt®. ït® âU.fhªâÆ‹ mªju§f rig
áZa®fËš xUt®. âU.fhªâia¥ nghynt ïtU« Rauh{Ía¤â‰F
x›bthU tUõ thŒjh nghLgt®. Mdhš âU.fhªâ uh£od¤âš
Rauh{a« v‹whš ït® Ãy¤Ô®itÆš Rauh{a« v‹gt®. uh£od¤âš
Rauh{a« v‹gâ‹ nah¡»aij ekJ eh£oš btËah» ï¥nghJ
uh£od¤â‰F« éteho ml§»É£ljhš ïÅ uh£od¥ òu£lhš
ahiuí« Vkh‰w KoahJ v‹W ekJ gh®¥gd®fŸ fUâ, “uh£od
åuiu” É£LÉ£L òâa jªâukh»a ÃytÇÆš Rauh{a« v‹»‹w
òu£lhš e«ik Vkh‰w ï¥nghJ “Ãy¤Ô®it åuiu” T£o tªâU¡
»‹wh®fŸ. ïªj Ãy¤Ô®it åu® bj‹dh£oš fhš it¤jJ Kjš MÇa
j®k¤ij¡ fh¥gh‰w nt©oa ãurhu¤ijí«, RakÇahij ïa¡f¤ij
mÊ¡fnt©oa ãurhu¤ijí« gh®¥gdušyhjh® ïa¡f¤ ij¡
FiwTW« ãurhu¤ijí« jh‹ br‹w ïlbkšyh« brŒJ tU»‹ wh®.
ïnj khâÇ ïtU¡F K‹dhš tªj âU.khsÉahî« ïnj nghš
gh®¥gdušyhjh® ïa¡f¤ijí«, RakÇahij ïa¡f¤ijí« e‹whŒ
itJÉ£L, #hâ ïU¡f nt©L« v‹W« brhšÈÉ£L, uhkhaz¥
ãurhu« brŒJ uhkU¡F n# nghL«go brhšÈÉ£L¥ nghdh®. mj‰F
K‹ tªj âU.fhªânah fjÇ‹ nguhš gh®¥gdušyhjhiu itJÉ£L,
tUzh¢áuk ãurhu« brŒJÉ£L, tUzh¢áuk¤ij¡ fh¥gh‰W«
Ñijia všnyhU« go¡f nt©Lbk‹W« brhšÈÉ£L¥ nghdh®.
Mdhš filáahf tªj âU.gnlš Kªâat®fisbašyh« Él xU
go jh©o RakÇahij ïa¡f« mtkÇahij ïa¡f« v‹W«, gh®¥gd
ušyhjh® ïa¡f« c¤ânahf nt£il ïa¡f« v‹W« brh‹dnjhL,
âU.khsÉahit¥nghš uhkhaz¥ ãurhu« brŒahkY«, âU.fhªâia
nghš Ñij ãurhu« brŒahkY«, ït® xnu moahŒ MÇa j®k¥ ãurhu
K«, âUths®fŸ uh#nfhghyh¢rhÇ, ÓÅthrŒa§fh®, ÓÅthr rhÞâÇ
M»at®fis bgÇah®fŸ v‹W«, c¤jk¥ ãuhkz®fŸ v‹W«, bgÇa
Ó®âU¤j¡fhu®fŸ v‹W«, âah»fŸ v‹W« brhšÈ gh®¥gd®fŸ
ãurhunk brŒJ tU»wh®. ïªj¡ fdth‹fis¥ g‰¿ bj‹ ïªâahÉš
uhkehjòu¤âY«, ty§ifkhÅY«, nry¤âY« ãwªj ïªj¥ gh®¥gd®
fË‹ nah¡»aijia g«ghŒ khfhz¤âÈUªJ ntjhu©a¤â‰F tªj
xUt® mJî« bj‹ ïªâa k¡fS¡F vL¤J¢ brhšYtbj‹whš
brhšy¥ òw¥g£ltÇ‹ ò¤ârhȤ jd¤ij T£o¡ bfh©L tªjt®fŸ
jh‹ bk¢á¡ bfhŸsnt©L«. ïj‰F vij x¥ãlyhbk‹whš j‹
jf¥g‹ å£L¥ bgUikia¥ g‰¿ m©zD¡F j§if vL¤J¢
Fo muR - 1929 ( 2 ) 152
brhšytUtJ v›tsî ò¤ârhȤjdKilanjh mJnghynt
rhÞâÇfisí«, mŒa§fh®fisí«, M¢rhÇah®fisí« g‰¿
âU.gnlš brhštJ v‹W Tw nt©oÆU¡»wJ. ïâY« k‰bwhU
Énrõ« v‹dbt‹whš, âU.gnlš “RakÇahijiaÉl ÃytÇ
K¡»akhdJ” v‹W brhšYtnjahF«. vdnt, ïJ v›tsî
ig¤âa¡fhu¤jdkhd thrf« v‹gij thrf®fŸjh‹ Koî brŒJ
bfhŸs nt©L«. ïªj khfhz¤âš MÆu¡fz¡fhd gâdhÆu¡
fz¡fhd V¡f® óÄfŸ it¤J¡ bfh©L, gâdhÆu¡fz¡fhf y£r¡
fz¡fhf %ghŒfŸ ÃytÇ bfhL¤J¡ bfh©oU¡»‹wt®fisÉl
âU.gnlš ÃytÇia g‰¿d fZl« mâf« mDgÉ¥gt®nghš
f©Ù® ÉL»‹wh®. Mdhš mt® mªj¥go vj‰fhf f©Ù® ÉL»‹
wh® v‹whš, xU tUõ¤â‰F RakÇahij ïa¡f¤ij _£il¡ f£o
xU å£oš ngh£L¥ ó£o it¤JÉl nt©Lkh«. m¥go¢ brŒjhš
xU tUõ¤âš ÃytÇ FiwªJÉLkh«. ãwF ïJnt Rauh¢áakhŒ
ÉLkh«! v‹nd âU.gnlÈ‹ ò¤ârhȤjd«! rhjhuzkhŒ ekJ eh£oš
gh®¥gd®¡fË¡F« tÇfËš g¤âš xU g§FTl ïU¡fhJ ekJ
ÃytÇ¡bfhLik v‹W nfhòu¤â‹ ÛâUªJ Tînth«. m‹¿í« ïªj
gh®¥gd¥ òu£oY«, gh®¥gd¡ bfhLikÆY« gâdhÆu¤âš xU
g§FTl ïU¡fhJ ïªj murh§f¥ òu£L« bfhLikí« v‹W M§
fh§F vGâ bt‰¿ Þj«g« e£L it¡f e«khš Koíbk‹W cWâ
TWnth«. nkY« ïªj¥ gh®¥gd®fshš ek¡F âdK« V‰gL« RakÇ
ahij¡ FiwîfËš y£r¤âbyhU g§FTl btŸis¡fhu®fshš
ek¡F RakÇahij¡ Fiwî ïšiyba‹W ö¡FnkilÆÈUªJ
bfh©L« brhšYnth«. btŸis¡fhu murh£áahš tÇ¥gSî«,
òu£L«, bfhLikí«, kÇahij¡ Fiwî« c©bl‹gij eh«
kW¡fÉšiyahdhY« ïitfS¡F« fhuz« ïªj¥ gh®¥gd®fË‹
RaeyK« njr¤ JnuhfKbk‹Wjh‹ brhšYnth«. v‹whY«, ïitfŸ
gh®¥gd®fshš V‰gL« tÇ¥gSî, òu£L, bfhLik, kÇahij¡ Fiwî,
ïÊî M»a ïitfS¡F ciu nghl¡Tl f£lhJ v‹W brhšY
nth«. v¥goahdhY« xU kÅj‹ murh§f¤â‰F tÇ¡bfhL¤njahf
nt©L«. Mdhš, xU rka« murh§f« tNš brŒí« tÇ mâfbk‹W
brhšyyh«. Mdhš, mªj mâftÇ v¥go, ahuhš ca®ªjJ v‹gij¡
ftŤjhš ïnj gh®¥gd®fŸ j§fS¡F µ 1 ¡F 5,500 %ghŒ r«gs«
nt©L« v‹W nf£lâdhšjh‹ r®¡fh® Foahdt®fŸ jiyÆš
ifiait¤J ÃytÇ KjÈaitfis ca®¤â tNš brŒJ
gh®¥gd®fS¡F mGJ tªjh®fŸ. Mdhš, ï¥nghJ mªj¥ gz«
KGtJ« gh®¥gd®fŸ if¡F¥ nghfhkš ïU¡F«goahd kh®¡f¤ij
gh®¥gdušyhjh® ïa¡f« brŒa¥ òw¥g£l clnd, gh®¥gd®fS¡F
“Ãy tÇ¥ gSî” mâfkhŒ¥ nghŒÉ£lJl‹ gh®¥gdušyhjh®
ïa¡f« c¤ânahf nt£il ïa¡fkhfî« nghŒ É£lJ. âUths®fŸ
153 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
É.»UZzrhÄ mŒaU«, átrhÄ mŒaU«, uh#nfhghyh¢rhÇí«, bfh©L ïU¥gJnghš murh§f« e«Äl« tÇ tNÈ¥gâš m›tsî
á.ã.uhkrhÄ mŒaU«, bt§»£luhk rhÞâÇí«, ã.v‹. r®khî« khj« bfhLikahí« tNȤj gz« m›tsití« Raeykhí«
5,500, 6,500 %ghŒfŸ åjK«, ghZa« mŒa§fhU«, k mŒaU«, cgnah»¤J¡ bfhŸS»‹wh®fsh v‹W« nf£»‹nwh«. Mfnt
rjhát mŒaU«, RªâukŒaU«, FkhurhÄ rhÞâÇahU« M»a mŒa®, KjÈš eh« vªj tÇ¥gSit¡ Fiw¡f nt©L« v‹W«,
mŒa§fh®, rhÞâÇ, r®kh¡ T£l§fŸ khj« 1-¡F 4,000, 5,000 %ghŒfŸ vªj¥òu£il xÊ¡f nt©L« v‹W«, vªj mt kÇahijÆš ïUªJ
åj« th§»¡ bfh©oUªjnghJ ïªj “Ãy tÇ¥ gSî” v§F nghÆUª Ûs nt©Lbk‹W« âU.gnliy nf£»‹nwh«.
jJ v‹W nf£»‹nwh«. m‹¿í«, âU.fhªâia muh#fbu‹W«, mtiu
filáahf, ek¡F RakÇahij bgÇnj xÊa, nkh£r uh¢áa«,
b#ÆÈš ão¡fhÉ£lhš ïªâah KG»¥ nghŒÉLbk‹W« brhšÈ
Rauh¢áa« M»aitfŸ bgÇjšybt‹W«; gh®¥gd¥òu£L«,
b#ÆÈš mil¡f cjÉ brŒJ kfhfd« g£l« th§»a âU.ÓÅthr
gh®¥gd¡ bfhLikí«, gh®¥gd tÇí« xÊa nt©oaijÉl
rhÞâÇ ïªj¥ gnlš f©fS¡F c¤jk¥ãuhkzuhí«, âahf
murh§f¥òu£L«, murh§f¡ bfhLikí«, murh§f tÇí« xÊa
òUõuhí« fhz¥gL»‹wh®! m‹¿í«, âU.fhªâ¡F _is ïšiy
nt©oaJ m›tsî mtrukšybt‹W« âU. gnlY¡F btË¥
v‹W«, x¤JiHahik r£lÉnuhjbk‹W«, âU.#tfÇyhš K£lhŸ,
gilahí«, ijÇakhí« brhšYtnjhL, vªj¡ fhuz¤ij K‹Å£lh
mâf¥ãur§» v‹W« brh‹d âU.ÓÅthrŒa§fh® ïªj âU. gnlš
tJ ÃytÇ¥ òu£il jÄœeh£o‰FŸ fhšit¡f ïl« bfhL¤JÉl¡
f©fS¡F c¤jk¥ãuhkzuhfî«, âahf¥ òUõuhfî« fhz¥
TlhJ v‹W gh®¥gdušyhj k¡fS¡F v¢rÇ¡ifí« brŒ»nwh«.
gL»‹wh®! filáahf k¡fŸ ãwÉÆš ca®î jhœî ïšiyba‹W xU
gh®¥gÜa¤ij xʤJ, gh®¥gd¡ bfhLikÆÈUªJ Û©L, RakÇ
Ô®khd« khfhz¡ fh§»uÞ fÄ£oÆš Ãiwnt¿aîl‹ jdJ bk«g®
ahij bgWtj‰F eh« cÆ®, bghUŸ, MÉ, njr«, “njáa«”,
Þjhd¤ij uhÍehkh bfhL¤jnjhL âUths®fŸ rªjhd«, tujh¢rhÇ,
“Rauh¢áa«”, “Ãy¤Ô®it” M»a vijí« bfhL¡f¤ jahuhf
lh¡l® uh#‹ M»at®fisí« fÄ£oÆÈUªJ uhÍehkh brŒa¢
ïU¡»‹nwh«. cjhuzkhf ïnj murh§f« e«Äl« tªJ “ ïÅí«
brŒjJl‹, ïJ rÇah v‹W âU. fhªâ nf£lj‰F, mJ v‹ brhªj
mâfkhf V¡fuhî¡F, g¤J %ghŒ mâftÇ bfhL¡»‹whah mšyJ
mã¥ãuha« v‹W brh‹dtU«, k‰W« gh®¥gdušyhjhU¡F........
gh®¥gh‹ fhÈš ÉGtij¥ g‰¿ ftiy¥glhkš ïU¡»‹whah” v‹W
v›tsnth nkhrkhŒ elªJ bfh©ltUkhd âU.uh#nfhghyh¢rhÇah®
nf£lhš mâf tÇahtJ bfhL¥nghnk xÊa, ïÅ gh®¥gh‹ fhÈš
âU.gnlš f©Q¡F c¤jnkh¤jk ãuhkzuhí«, bgÇa âah»ahí«,
ÉGtij¥ bghW¤J¡ bfh©oU¡fkh£nlh« v‹Wjh‹ brhšYnth«.
ãuhkzušyhjhU¡nf ciH¡f¥ ãwªjtuhí« fhz¥gL»‹wh® v‹whš,
ïjdhš e«ik ah® v‹d brh‹dhY« eh« ga¥glkh£nlh«. vÅš,
ekJ âU.gnlÈ‹ f©fŸ v›tsî gÇR¤jkhdit v‹gj‰F ntW
ïj‰F¥ bga®jh‹ RakÇahijna xÊa, ã¢ir¡fhu¥ gh®¥gh‹ fhÈš
v‹d m¤jh£á nt©L« v‹W eh« nf£»‹nwh«. Éf, ï¥nghJ
ÉGªJ F«ã£L mtDila mG¡F¥ ão¤j fhiy¡ fGÉa
v¥goahtJ ek¡F xU mur‹ ïUªJjh‹ Mf nt©L«, mtD¡F
j©Ùiu¤ jiyÆš bjˤJ¡ Fo¤J nkh£r¤â‰F¥ nghtnjh,
eh« tÇbfhL¤J¤jh‹ Mfnt©L« v‹gâš ahU¡F«
Rauh¢áa« bgWtnjh, ÃytÇ Fiwî gLtnjh RakÇahij mšy
M£nrgÄU¡fhJ. Mdhš, gh®¥gÜa« ï¥nghJ ek¡F mtáakh?
bt‹W kWKiwí« mG¤j« âU¤jkhf¢ brhšY»‹nwh«. Vbd‹whš
mj‰F eh« tÇ¡bfhL¡f nt©oaJ mtáakh v‹W âU.gnliy
c©ikahd RakÇahijia milªnjhkhdhš Rauh¢áaK«, Ãy
nf£»‹nwh«. m‹¿í«, MÇa j®k¤âYŸs VjhtJ xU òu£L¡F«,
tÇ¡Fiwî« jhdhf V‰g£LÉL« v‹»‹w cWâ ek¡F ïU¡»‹wJ.
kD j®k¤âYŸs VjhtJ xU òu£L¡F« rkhdkhf murh§f¥ òu£oš
vdnt âU.gnlš mt®fŸ ÃytÇ Fiwtj‰fhf RakÇahij
vijahtJ brhšy Koíkhbt‹W« âU.gnliy¡ nf£»‹nwh«.
ïa¡f¤ij f£oit¡F« go brhšYtJ “òUõid¥ gÈ bfhL¤jhš
nkY« gh®¥gh‹ j‹id ónjt‹ v‹W«, e«ik mtdJ moik,
ãŸistu« »il¡F«” v‹»‹w gHbkhÊnghš ïU¡»‹wJ.
jhákf‹, N¤âu‹ v‹W« brhšYtJ nghš v§fhtJ murh§f¤jh®fŸ
Mifahš ïªj ÃytÇ¥òu£L¡F ahU« VkhªJ Él¡TlhJ v‹W«,
brhšY»‹wh®fsh? mšyJ vGâit¤âU¡»‹wh®fsh v‹W
ïJ ekJ eh£L¥ gh®¥gd®fSila xU òâa N£á v‹W« brhšÈ
âU.gnliy¡ nf£»‹nwh«. jÉu, gh®¥gd®fŸ ek¡F ahbjhU
kWgoí« cõh®¥ gL¤J»‹nwh«.
cgfhuK« brŒahkš e«ik ïÊî gL¤â, j§fŸ fhÈY« e«ik¥
bg©L ãŸisfSl‹ ÉH¢ brŒJ e«Äl« bfhŸisí« mo¤J Fo muR - jiya§f« - 15.09
09..19
15.09 29
1929
mjdhš ek¡F ahbjhU ãunahrdK« brŒahkš ïÊîgL¤â¡

Fo muR - 1929 ( 2 ) 154 155 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


‘á¤jhªj«’
MáÇaÇ‹ N‹a Ãiy
kzÈ ÉLâÆš jUk¢ nrhW c©Q« xU gh®¥gdušyhj
khzt® F‰w« brŒjjhf¡ fUâ, m¤jifa F‰w¤â‰F¡ fir bfh©L
jh¡»a irt« gG¤j ‘á¤jhªj«’ MáÇadh® ghyR¥uàk©a«
“irt¡ FW«ò” v‹D« jiy¥bghL j« mH»a ‘á¤jhªj«’ v‹D«
kháifÆš X® f£Liu tiuªâU¡»‹wh®.
ï›tháÇadh® ku¡f¿ â‹W kfhnjtid¤ âd« ïiwŠá
ÉF« X® irt« gG¤j âUnkÅíilah®. ÓtfhU©a tŸsš. ãwiu
j‹tÊ¥gL¤j mUbd¿Æš j©lid òÇtâš á¿J« ã‹dilah®.
r£l« f‰wt®; ã.V.ã.vš,. g£l« bg‰wt®; ku¡f¿ c©L clš gU¤jt®;
mw¢rhiyia nkš gh®¤J«, cŸgh®¤J« tUgt®. ït® f£Liuia
MuhŒnth«:-
(1) ‘‘ ‘âuhÉl‹’ ‘Fo muR’ g¤âÇiffËš btËtU«.............
bghUªjhik bghŒik KjÈat‰iw MuhŒªJ eh« (á¤jhªj«)
btËÆl¤ bjhl§»a ehŸbjh£L ekJ g¤âÇif jÄœ
eh£L¡F¢ brŒJtU« gÂia¥ ngh‰¿ ü‰W¡fz¡fhd
rªjhjhu®fŸ ekJ g¤âÇifia th§f¤ bjhl§» Mju
tˤJ tU»‹wd®
tU»‹wd®’’
vd tiu»‹wh®.
Muh¢áÆš tÈik Ä¡f MáÇa® T‰iw eh« nk«ngh¡fhf
neh¡FtJ ne®ikašy. vdnt, ïjid¤ JUÉna MuhŒnth«:-
âuhÉlD«, FomuR«, bghUªjhikí« bghŒ«ikí« Toa
f£Liufis btËÆL»‹wd. ïj‰F¢ rh‹W, ï¥bghŒikÆ‹ikí«
bghUªjhikÆ‹ikí« bjŸs¤ bjËa k¡f£F És¡»¡ fh£L«
ngu¿îW¤J»‹w ‘á¤jhªj«’ g¤âÇifia ü‰W¡fz¡fhd
rªjhjhu®fŸ th§» MjÇ¡»‹wh®fŸ v‹gnj. eh« btËÆL«
f£LiufŸ bkŒikia¥ g‰¿ É»‹wdthfnt eh« ï‰iw¡F«
fUJ»‹nwh«. ekJ bghŒia És¡» bkŒia Ãiyeh£o m¿î¢ Rl®
bfhS¤J« ‘á¤jhªj«’ g¤âÇif¡F v¤jid rªjhjhu®fŸ cŸsd®
Fo muR - 1929 ( 2 )
v‹gij ï›tháÇa® ek¡F« bghJ rd§f£F« mUŸ T®ªJ
vL¤Jiu¤jš nt©L«. br§f‰g£L kfheh£L Ãfœ¢áÆ‹ ã‹d®,
ï›tháÇa® T‰W¥go ‘á¤jhªj«’ ï›thWkhj fhy¤nj Fiwªj
bjhifÆš 500 rªjhjhu®fshš ÄFªJ« guÉ ïa§Fjš nt©L«. 500
V‹? “j‹ g¤âÇif¡F xU á¿a üW rªjhjhu®fshÆD« nr®ªâU¡
»‹wduh v‹gij ï›tháÇa®, ït® ehŸnjhW« tz§»na¤J«
kfhnjt‹ ÛJ MizÆ£L bkŒ¥ã¡f K‹ tU»‹wduh” v‹W
nf£»‹nwh«. nkY« ï¥g¤âÇif¡F xU bjhŸshÆu« rªjhjhuU«
bkh¤j¤âš csnuh? ah® bghŒa®? bghŒ«ik ïU¡F« ïlK«
bkŒ«ik ïU¡F« ïlK« ït® TW«ÉilÆš ïÅJ òydhF«.
(2) ehÞâf¤ijí« c©ik¢ irt¤ijí« gu¥ò
tj‰fhf Vida caÇa g¤âÇiffnshL« MáÇa‹ khnuhL«
eh« x¤JiH¡f¤ jiy¥g£l ehŸ Kjš.......... mG¡fhW
c©lhƉW.
eh¤âf¤ijí« c©ik¢ irt¤ijí« gu¥ò« Vida caÇa
g¤âÇiffŸ ahit? eh¤âfK« c©ik¢ irtK« x‹nw v‹W
Ãiyeh£l ‘á¤jhªj«’ nguháÇa® K‹ tªjik Éa¤j‰ ghynj! ït®
eh, ehbt‹W eh¤ jlkh¿ ‘Mit’, ‘ehthf¤’ j« g¤âÇifÆš btËÆl
ït® eh¤âf¤ âahd¤ jo¥ò v¤Jiz Ãiw bg‰W É»‹wJ v‹gij
ït® e«ik¤ ö‰w¥òw¥g£l f£Liuna e‹bfL¤J¡ fh£L»‹wJ.
Foa‹ ka¡bfŒJth‹; bt¿a‹ ka¡bfŒJth‹; ‘irt¤’
âUnkÅfŸ ï›thW ka§»¤ âÇtiljš Vida caÇa g¤âÇiffŸ
j« thridÆ‹ gy‹ nghY«! m‰w‹W; ád« bgh§» mj‹ ta¥g£L
eh« fU¤jʪnjh« v‹gnuš, ï¤jifa Ó® Fiyit ïtuJ kfhnjt
tÊghL fh¥gh‰wÉšiyna v‹W eh« tUªJ»‹nwh«. âuhÉlidí«,
Foauirí« MuhŒ¢ába‹w X® braÈ‹ ngÇš go¤J¥ bghUik
gil¤J¤ j£lʪj ïtiu eh« v‹bd‹ngh«? mH»a, mÇa m¿É‹
Éid K‰¿a MuhŒ¢á¡F eh¤âf¤ijí« c©ik¢ irt¤ijí«
gu¥g K‰g£l ï›tháÇa® FG ï¤jÄzhL v§fQ« kÈf!
(3) “Fo muR” “âuhÉl‹” g¤âÇiffis¥ go¥gâ‹
gadhf m›ÉLâÆš cŸs gh®¥gdušyhj khzt®fŸ gh®¥gd
khzt®fis¥ bgÇJ« cg¤âut¥gL¤J»‹wh®fŸ.
FoauR«, âuhÉlD« gh®¥gd khzt®fŸ ÛJ gh®¥gdušyhj
khzt®fS¡F¥ gifik Éis¡»‹wJ v‹gjh«. ï›ÉLâÆYŸs
gh®¥gdušyhj khzt®fŸ všnyhUkhfnt ï¤jifa gifik¥ ga‹
e« g¤âÇiffis¥ go¤J¡ fh©»‹wduh«! ï›tháÇa® áy khzt®
fŸ v‹whÆD« gy khzt®fŸ v‹whÆD« TwhJ ÉLâÆYŸs
gh®¥gdušyhj khzt®fŸ (midtUnk) v‹wh®. m›ÉLâÆš
156 157 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
gh®¥gdušyhj ï«nk‰gh®itahsU« gh®¥gdušyhj khzt®fS«
jh« gh®¥gdušyhjh®. ï›tF¥ò khzt® midtU« FoauR¤
âuhÉldhš ntWg£ld® v‹gJ KG¥ bghŒahf ïU¤jš nt©L«.
ïšiynaš ekJ g¤âÇiffË‹ áw¥ig ït® j‹d¿É‹¿na x¥ò¡
bfhŸS»‹wh®. ï›ÉLâÆš 40 gh®¥gdušyhj khzt®fŸ ïU¥g
nuš mt®fŸ midtU« xU§nf FoauR âuhÉl‹ ta¥g£ld®
vÅš ah« vŒJ« ctif m«k«k! Äf¥ bgÇnj!! ï›î©ik
m¿îilat® aht® v‹gij És¡»¡fh£o FoauR, âuhÉlÅ‹
e‰gÂia Ãiyeh£o¥ nghjU»‹wJ. gifik v‹gJ Ôaj‹nwh
vÅ‹? ehÞâf« gG¤j irt¥ nguháÇa® f©fËš cÇik ehlš
gifikahf¤ njh‰W»‹wJ nghY«!
(4) “gh®¥gd khzt®fisí« gh®¥gdušyhj
khzt®fisí« eh« j©o¤j J©L” v‹wd®.
FW«òfŸ brŒjik¡F ‘lr‹’ fz¡»š ãu«ò bfh©oU¡F«
ï¡fUzhfutŸsš, âUPhd r«gªj‹ fGnt‰¿a braiy e«
kd¤njh‰w¤â‰F K‹ bfh©L tU»‹wdnu a‹¿ ã¿bjh‹¿šiy.
rkziuí«, cyifí«, eštÊ¥gL¤j K‹tªj mŠ Phdr«gªjid
cghrdh_®¤âahf¡ bfh©l ït® kzÈ ÉLâÆš j« MáÇaiu¥
ã‹g‰¿¢ bršy¤ JªâU¡»‹wh®. ïj‹ bfhLik Éy§FfËl¤J«
fh©gjÇJ v‹W eh« K‹dnuna És¡»¡ T¿íŸnsh«. vÅD«
á¤jhªj¤â‹ ngh¡if¥g‰¿ Û©L« T®ªJ neh¡Fjš <©L
fldhƋwJ.
(5) “ï¤jifa bghŒ¥ ãurhu¥ gydh‰wh‹ RakÇahij¤
jiyt® ãwªJ ts®ªj <nuh£il É£L ‘jUk ÄF’ br‹idÆš
jŠr« òFªjd® nghY«! jÄœ ehbl§fQ« ngᤠâǪjt® xU
_iyÆš c£fhu ne®ªjJ nghY«!”
v‹wd®.
‘jUkÄF br‹id’ v‹D« gj§fis vL¤jhs ït® beŠR«
JÂî bfh©lnj; k©f£o x‹W áijªjik nf£L _®¢irailth‹
xUt‹ vtndh mtnd ÓtfhU©a« gG¤jh‹ v‹W T¿a
ÓtfhU©a tŸsš v¢áiyí« Efu mUfuhf á¤jhªj MáÇa® tlÿ®
ïuhkȧf RthÄfË‹ gj¥ãunahf¤ij¡ bfh©L j« f£Liu¡F
tÈik C£l¤ Jªjh®. tlÿuh® j‹ ïs«ãuha¤nj, khzt®f£F¡
fšÉ gƉ¿a fhy¤J mt®fis¢ áyfhš mo¤jik¥g‰¿¥
ã‰fhy¤nj mGjGJ f©Ù® cF¤âU¡»‹wh®. á¤jhªj MáÇa®
jdJ jo¤j cliyí« jo¤j kdijí§bfh©L áW ãŸisfis
nrh‰W¡F¤ jŠr« v‹W mil¡fy« òFªj ãŸisfis; mga« TwhJ
Fo muR - 1929 ( 2 )
fir bfh©L jh¡» ‘Vk’ j©lid mË¡»‹wh®. nk‰òšiy¡fo¡F«
ïtuJ MuhŒ¢áí« nk‰nfhS« ïÅâÅnj!
Éf, <nuhL v‹w bgU« g£od¤ijÉ£L RakÇahij¤ jiyt®
br‹idbaD« X® _iyÆš V‹ tªjh® v‹gJ flh. ït® ónfhs
rh¤âu¤ijí« á¿J gÆYjš nt©L«. ï¤jifa kâÆyh®¡F kâ
bfhL¡F« bghU£nl RakÇahij¤ jiyt® jÄzh£L¤ jiyik¥
g£od¤âš 剿UªJ RakÇahij v‹D« rkur r‹kh®¡f jÅ¢
br§nfhš x¢R»‹wh®. nt‰Wik¤ J‹kh®¡f á¤jhªâfŸ eL¡F¿‹
eh« v‹d brŒnth«?
nkY« kªâÇfS« kâ¡F« bgUik¤J e« g¤âÇif v‹gij
ït® x¥ò¡bfhŸ»‹wh®. ehK« ct¡»‹nwh«.
( 6 ) “khÄr¤ij c©L kªâÇ tÊghL brŒí« RakÇahij
åu®fŸ ku¡f¿ c©L kfhnjtid tÊgL« irt®f£F (?) ïu¡f
Äšiy v‹gJ vŸËeifahLj‰nf cÇaJ” v‹wh® :-
eifaho ïtU« X® âÇòu« vÇ¡F« ÉÇril¡ flîshÆ‹
MFf. Mdhš khÄr¤ij c©L kªâÇ tÊghL brŒtJ« ku¡f¿
c©L kfhnjt óir brŒtJ« v‹gd g‰¿ á¿J neh¡Fth«. òyhš
czî nk‹ikia¥ g‰¿í«, ku¡f¿ czî nk‹ikia¥ g‰¿í«, eh«
ï¡f£LiuÆš Ó® ö¡»¥ gh®¡f¥ nghtâšiy v‹whY« ï¢
‘á¤jhªj«’ g¤âÇif btËÆl¥gL« foj§fis f©Lão¤jt®;
mj‰FÇa ik, m¢áaªâu« KjÈaitfis¡ f©L ão¤jt®;
ïtU¡F ã.V.ã.Vš. g£lkˤjt® midtU« òyhš c©lt®fns!
nkY« Mfha Ékhd«, Mfha¤ jªâ, Mfha uÆš KjÈadî«;
cyf¤âš cŸs gy mÇa ÉŠPhd c©ikfŸ gyî« òyhš c©gt®
fshnyna f©Lão¡f¥ bg‰W É»‹wd. RthÄ Éntfheªj®,
uhk»UZz® KjÈat®fbsšyh« òyhš òá¤âU¡»‹wd®. ït®
tz§F« kfhnjt‹ òá¤j òyhš kiyadbtd¥ òuhz§fŸ
TW»‹wd. vdnt òyhš c©gJ ïG¡bf‹gJ ït® thŒ¥ãw¥ãš
m¿îW¤J« ju¤j‹W. g‹¿ X® ku¡f¿, ku¡f¿ÆY« ca®ªjbj‹d¡
fUj¥ bg‰w fªj _y§fŸ c©L. cÆ® thœtJ. ku¡f¿ c©Qtjhš,
òyhiyna òá¡F« á§f«, òÈ KjÈa mH»a, åu« thŒªj, bgUª
j‹ik cŸs Éy§»d§fis¥ gh®¡»Y« g‹¿ ca®îgLtâ‹nw!
ï¥òyhš òá¡fhj âUÉyh¢ R¥uàk©a« ï«bkŒ«ikia C‹¿¢
áªâ¥ghuhf. g‹¿í« âUÉyh¢ R¥uàk©a« ngh‹w X® á¤jhªj
irt¥ bgÇah® nghY«! ïtiu eh« c©ik¢ irt® v‹nw x¥ò¡
bfhŸsÉšiy.
nkY« ï«khÄr ã©l« khÄr¤ij c©zhkš khÄrnk
158 159 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
czthŒ Éy§FfËY« bfhLikia¢ brŒa¤ JÂínkš, òyhš
c©zhik¡F¢ áw¥ò csnjš, m¢áw¥ò ït® X«òjÈdhnyna ït®
k£oš Ó®Fiy»‹wJ v‹gJ â©z«. kfhnjtid tÊg£L, eh«
ï¡f£LiuÆš És¡»a msÉš ït® m¿ÉHªJ, MuhŒ¢á ïHªJ,
c©ik ïHªJ, bghWik ïHªJ ÉghuhÆ‹, kfhnjt tÊ¥gh£oD«
kªâÇ (kâÆ‹ Ä¡fh®) tÊghL g‹kl§F áw¥òilaj‹nw!
kfhnjtid tÊg£L tÊg£L N‹a ÃiyailªjhuhÆ‹, ïÅ
m¿îilikÆš ca®î bghUªâa FoauR, âuhÉlÅ‹ ts®¢áÆš
mG¡fhW bfh©L Fobt¿Æš òy«òtJ nghš XyÄLtJ á¤jhª
j¤â‹ ÓÇa braš nghY«!
Éf. ït® RakÇahij ïa¡f« K¡fh‰g§F xL§»É£lJ v‹W
TW»‹wh®; vŠáa fh‰g§ifí« Jif¡f¡ f§fz« òida R‰w«
nr®¡»‹wh®. ï¢RakÇahij ïa¡f« NÇak©ly¤ij k£L« v£l
Éšiy; ïtuJ ï¢á¤jhªj¥ nguháÇauJ kâ k©ly¤ijí« (m¿î
k©ly«) v£o, m§F nfty ïUns fhz¥gLtjhš m«k©ly¤
ijí« Jis¤J¢ br‹W m§F« m¿î¢Rl® bfhS¤J»‹wJ!
bfhS¤J»‹wJ!! bfhS¤J»‹wJ!!! m¡bfhS¤JjÈš ït®
m¿ahikí«, nghÈ¢ irtK« ‘ãu¥g« gH«’ óirahš ït® M‰W«
kfhȧf tÊghL« foâš mÊí«! mÊí«!! mÊí«!!!
ït® f£LiuÆ‹ bghUªjh¡ T‰iw m¿Éyh¡ T‰iw eh«
nk‰bfh©L« És¡f ÉÇtŠá ÉL¡»‹nwh«.
Fo muR - f£Liu - 15.09.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 160
RakÇahij¤ âUkz§fŸ
rÛg fhy¤âš v§F« RakÇahij¤ âUkz§fŸ ü‰W¡fz¡
fhŒ elªjjhf brŒâfŸ tªJ bfh©oU¥gij¥ gh®¡f Äfî«
k»œ¢á ail»‹nwh«. mitfis¥ óuzkhŒ¥ ãuRÇ¡fKoah
ik¡F« tUªJtJl‹ mndf âUkz§fS¡F¥ nghfKoahik¡
F« ÉrÅ¡»‹nwh«. x›bthU âUkz¤â‰F« e«ik miH¤j
j‰fhf eh« e‹¿ brY¤j¡ flik¥g£oUªjhY« m›tsî¡F«
e«khš nghf¡ToaJ rh¤âaÄ‹ikahš, tuhik¡F k‹Å¡F«go
í« nf£L¡bfhŸS»‹nwh«. ï›Éa¡f« njh‹¿a ï›tsî
Ó¡»u¤âš gh®¥gd®fis Ú¡»a âUkz§fS«, _l¢rl§if Ú¡»a
brŒiffS« rªnjhõkila¤j¡f msî elªJ tªjhY«, Éjth
Éthf«, fy¥ò kz« KjÈaitfŸ eh« vâ®gh®¤j msî¡F
100 ‰F 1 - g§F Tl el¤j¥g£ljhŒ brhštj‰»šiy. Mjyhš, ekJ
e©g®fŸ M§fh§F Ka‰á¤J ÉjitfS¡F kz« brŒÉ¡f
Ka‰á vL¤J¡bfhŸs nt©o¡bfhŸS»‹nwh«. kzk¡fS¡F
c¤ânahf§fŸ r«ghâ¤J¡bfhL¡f¡ Tl gy e©g®fŸ K‹tªâ
U¡»‹wh®fŸ. RakÇahij¤ bjh©lh®fŸ ïªjh©oš r‰W ftiy
brY¤j ÉU«ò»‹nwh«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 15.09.1929
161 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
 Ia Édhî¡F Éil
nkh£r«, euf« v‹gd ahit?
$bu§fehjòu« m.bt.R¥igah mt®fŸ nkh£r« euf§fis¥
g‰¿¡ TWtâ‹ c©ikia m¿a ÉU«ò»‹wh®. nkh£r« v‹gJ
ï‹g åL«, euf« v‹gJ J‹g åLkh«. ïitfis ï›îyf¤âš
ï›thœ¡ifÆš eh« v‹W« mEgÉ¡»‹nwh«. ïj‰F khWghlhf
v§fhÆD« nkh£r« euf« csnthÆ‹, mitfis mEgÉ¡f
ÉU«ògt®f£F« ek¡F« ahbjhU bjhl®ò« ïšiy. ehis »uf«
v‹W x‹WŸsJ v‹W xU üÈš eh« fh©nghkhÆ‹, mJ v§FŸsJ
v‹W njl¥ òw¥gLtJ, »uf« v‹w x‹iw òF¤âa m¿Éyh¢
braÈY« njl¥òw¥gLnth® brašÄ¡f m¿ÉyhjjhF«.
( g-®.)
Fo muR - g¤âuhâg® F¿¥ò - 15.09.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 162
bešÿ® kfhehL
bj‹ ïªâa ey cÇik¢ r§f, mjhtJ #ÞoÞ f£á khfhz
kfhehL mL¤j khj« Kjš thu¤âš (m¡nlhg® khj« 5,6 njâfËš
rÅ, PhÆW »HikfËš) bešÿÇš el¤j¥gl¥ngh»‹wJ. ï«kfh
ehlhdJ 1927-« tUõ« #dtÇ khj¤âš kJiuÆš T£l¥g£l ãwF«,
mnj tUõ« k¤âÆš nfhaK¤öÇš Énrõ kfhehlhf¡ T£l¥g£l
ãwF«, Rkh® ïu©L tUõ« fʤJ ï¥nghJ T£l¥gL»‹w
bj‹whY«, ï›Éa¡f¤jiyt® âU.gdfš mur® fhykh» Rkh® 9
khj¤â‰F¥ ãwF jiyt® nj®jiyna K¡»a¡ fhÇakhŒ¡ bfh©L
T£l¥gL»‹wjhF«. bj‹ ïªâa ey cÇik¢ r§f« v‹D« #ÞoÞ
ïa¡fkhdJ MâÆš k¡fË‹ všyh r_f rk¤Jt¤ijí«, rk
cÇikiaí« rk rªj®¥g¤ijí« mo¥gilahf¡ bfh©L
Jt¡f¥g£lJ v‹gJ ahtU¡F« bjÇí«. vÅD« ï›Éa¡f« bt‰¿
bg‰whš ïªâahÉš r_f¤JiwÆY«, muáaš JiwÆY« ca®î
bg‰W Vfnghf Mâ¡f« brY¤â tU« gh®¥gd Mâ¡f¤â‰F Mg¤J
tªJ ÉLnk v‹w M¤âu¤jhš gh®¥gd®fŸ všnyhU« x‹W nr®ªJ
ï›Éa¡f¤â‹ bfhŸiffis âǤJ¡ T¿, ï›Éa¡f¤âÅl« ghku
k¡fS¡F JntõK« btW¥ò« c©lhF«go brŒJ ï›Éa¡f¤
jiyt®fS¡F« gyÉj Ô§FfŸ brŒJ Ä¡f¤ bjhšiy ÉisɤJ
tªjh®fŸ; tU»wh®fŸ. Md nghâY« ï›Éa¡f¤ jiyt®fŸ vj‰
F« ga¥glhkš cWâíl‹ ËW ïa¡f¤ij mÊaÉlhkš fh¥gh‰¿
tªjJl‹ mj‹ _y« k¡fS¡F RakÇahij cz®¢áiaí«
C£otªjh®fŸ v‹gij ahU« kW¡f KoahJ. ï›Éa¡f« btW«
murh§f c¤ânahf¤ij kh¤âu« if¥g‰Wtj‰fhf V‰g£l c¤ânahf
nt£il ïa¡f« v‹W«. njr¤ Jnuhf ïa¡f« v‹W«, r®¡fh® jhr®fŸ
ïa¡f« v‹W« v›tsnth ö‰w¥g£L« bj‹ÅªâahÉYŸs ghku
k¡fËDilaî« k‰W« bghJ #d§fSilaî« bršth¡ifí«
kâ¥igí« ã‹g‰Wjiyí« bg‰W És§» tU»‹wJ. ïj‰F
cjhuz« nt©Lkhdhš bj‹dh£oš r£lrig kªâÇfŸ Kjš °jy
Þjhgd m§f¤âd®fŸ jiyt®fŸ M»at®fS«, »uhk gŠrha¤J
T£Lwî KjÈa rhjhuz Þjhgd§fS« ï›Éa¡f« V‰gL¤j¥
gLtj‰F K‹ všyh« gh®¥gd kakhfnt ïUªjjhdJ, ï¥nghJ
163 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ï›Éa¡f¤â‰F¥ ãwF gh®¥gdušyhjh®fŸ mjhtJ kfkâa®fŸ eh£o‰F« âU¥â c©lhF«go mitfis el¤â¡fh£o nk‰
»¿ÞJt®fŸ MââuhÉl®fŸ M»a všnyhU« mtut®fŸ #d¤ bfh©L« Rjªâu« nf£gâY« ïªâahÉš ntW vªj khfhz¤â‰F«
bjhif É»jh¢rhu¥go¡F ïšiyahdhY« r‰nww¡ FiwathtJ g§F r_f¤â‰F«, ïa¡f¤â‰F« ï›Éa¡f« vªj Éj¤âY« ã‰g£l
bg‰W Mâ¡f« bg‰¿U¥gnj nghJkhdjhF«. ïâÈUªJ murh§f jšybt‹nw brhšYnth«. k‰W« btŸis¡fhu murh§f nk‰g£L
jaÉnyna ïªj ïa¡f« ïU¥gjhf ekJ vâÇfŸ brhšYtJ v›tsî 150 tUõ fhy¤âš ekJ gh®¥gdušyhj k¡fËš v›tsî ng®
òu£L v‹gJ ïÅJ És§F«. go¤âUªjh®fnsh mªj v©Â¡ifia xU g¤J tUõ¤âš ekJ
ïa¡f« ïu£o¥gh¡» ïU¡»‹wJ. bg©fŸ Éõa¤âY« mJ
v¥gobaÅš, murh§f¤ jathš murh§f c¤ânahf« kh¤âu«
nghynt fšÉ Éõa¤âš g‹kl§F mâfkh¡» ïU¡»‹wJ.
jh‹ »il¡Fnk xÊa nj®jÈš bghJ #d X£L¡fŸ bg‰W milí«
ïitfŸ k‰bwšyht‰iwí« Él K¡»akhdjhF«. ï›Éa¡fkhdJ
goahd gjÉfŸ bgw xU¡fhyK« Koant KoahJ. m‹¿í«
V‰g£L 10 tUõ fhy¤â‰FŸ ï›tsî gyidí« rfy¤ JiwfËY«
ïitfŸ jhuhskhd bghJ#d Mjuî« mDjhgK« ïUªjhš jh‹
K‹nd‰w¤ijí« bfhL¤J v›Éj¤âY« mir¡f Koahkš nk‰
»il¡F«. vdnt ï›Éa¡f« ï¥go¥g£l bghJ#d nj®jš
nghŒ¡ bfh©oU¥gj‰F v›tsnth fhuz§fŸ ïUªjhY« k‰w
Þjhgd§fis¥ bg‰W mªj Þjhgd§fisbašyh« if¥g‰¿
fhuz§fŸ všyht‰iwí« Él xnu xU fhuz« jh‹ ÄfÄf K¡»a
ïU¥gâÈUªnj bghJ #d Mjuî KGtJ« ï›Éa¡f¤â‰F
khdjhF« v‹ngh«. mbj‹dbtÅš ï›Éa¡f« njh‰WÉ¡f¥g£l
ïU¥gJ jhdhf És§F«. Mfnt #ÞoÞ ïa¡f« mj‹ vâÇfŸ
fhy« Kjš ïJtiu gh®¥gd®fis ï›Éa¡f¤âš nru Élhkš btF
brhštJnghš r®¡fh® jhr® ïa¡fkhÆUªjhš ï›Éj bghJ#d
#h¡»uijahf ftŤJ¥ ghJfh¤J¡ bfh©L tªjJ« gh®¥gd®fis
Mjuî »il¤âU¡Fkh v‹gijí« ï›tsî bghJ Þjhgd§fis¡
nr®¤J¡ bfhŸs¡TlhJ v‹W ï›Éa¡f ÉâfËš xU Éâia K¡»a
if¥g‰¿ ïU¡Fkh v‹gijí« nahá¤jhš m¿thËfS« nah¡»a®
Éâahf V‰gL¤â¡ bfh©oU¥gJnkahF«. ï›Éa¡f« njh‰Wɤj
fS« ïij r®¡fh® jhr® ïa¡f« v‹W brhšy xU nghJ« K‹
jiyt®fis ï›Éa¡f r«gªjkhf vj‰fhf¥ ngh‰w nt©Lbk‹
tukh£lh®fŸ. br‹id khfhz¤J 25 Íšyh ngh®LfËš cŸs 25
whš ï›Éa¡f« Mu«ã¤jnghnj gh®¥gd®fis ïâš nr®¡f¡ Tlh
Íšyh ngh®L ãuábl©LfS« ïJ rka« gh®¥gdušyhjh® fshfnt
bj‹W fUâaj‰F« vªj¡ fhuz¤ij K‹Å£L« nr®¤J¡ bfhŸsh
ïU¡»‹wh®fŸ. ü‰W¡F¤bjh©ûW jhÿ¡fh ngh®L ãuábl©L
âU¡F«go r£l« brŒjj‰F« jh‹ K¡»akhŒ ngh‰¿¥ ghuh£l
fS« ü‰W¡F¤ bjh©ûW KÅágš nr®bk‹fS« ü‰W¡F¤
nt©L«. ï¥go¥g£l mUikahd xU fhÇa« ï¥nghJ áy jiy
bjh©ûW nkš f©l Þjhgd m§f¤âd®fS« gh®¥gduš
t®fŸ v‹gt®fshš kh‰w¥gl¥ nghtjhf¤ bjÇa tUtij¡ f©L
yh®fshfnt ïU¡»‹wh®fŸ.
eh« Äfî« tUªJ»‹nwh«.
gh®¥gdušyhjh® v‹gâY« ï›Éa¡f¤â‹ bfhŸif¥go
ï›tsî fhy« ï›tsî v⮥igí« rkhˤJ Ãiy¤J
ïªJ¡fŸ, »¿ÞJt®fŸ, Kfkâa®fŸ MââuhÉl®fŸ, Inuh¥ãa®fŸ
ï›tsî c¢r Þjhd« bg‰W K‰ngh¡filªJ tU« ï›Éa¡f¤â‰F
M»a všyh kjtF¥ò¥ ãÇîfS« r‰W Vw¡Fiwa všyht‰¿Y«
ï¥nghJ gh®¥gd®fis¢ nr®¤J¡ bfhŸsnt©oa mtáa« v‹d
ãuâÃâ¤Jt« bg‰W« ïU¡»‹wh®fŸ. ï›Éa¡f¤â‰F¥ ãwF
tªjJ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. ïªj¤ jiyt®fŸ v‹gt®fŸ
MââuhÉl®fS« k‰W« ã‰g£l tF¥gh®fS« F¿¥ãl¤ jFªj
ntW vªj¡ fhuz¤ij¡ bfh©L gh®¥gd®fis nr®¤J¡ bfhŸs
msî muáaÈY« rKjha¤âY« K‹ tªâU¥gijí« ahuhY« kW¡f
nt©L« v‹gjhf brhšy tªjhY«, gh®¥gd®fis bj‹ ïªâa ey
KoahJ. k‰W« ï›Éa¡f« njh‹¿ gh®¥gdušyhj k¡fis¤ j£o
cÇik¢ r§f¤âš nr®¤J¡ bfhŸStJ v‹»‹w Koî¡F tªjhš
vG¥ã mt®fsJ RakÇahij cz®¢áia »s¥ãÉ£oU¡fhâUª
m‹nw ïªj ïa¡f« njhšÉ milªJÉ£lJ. br¤J nghŒ É£lJ
jhš, rk¤Jt¤â‰F« K‹nd‰w¤â‰F« k¡fis C¡f¥gL¤jhkš
v‹gij kh¤âu« x›bthUtU« f©o¥ghŒ Phgf¤âš it¤J¡
ïUªjhš, ï‹iwa âd« br‹id iAnfh®£L #£ÍfËš eh‹F
bfhŸs nt©L«. ekJ eh£L¥ gh®¥gdušyhj k¡fS¡F ï¥nghJ
fdth‹fS« br‹id r®¡fh® îthf rigÆš ïu©L fdth‹fS«,
ïªj kfheh£oš jiyt® ah® v‹gij¥ g‰¿a ftiy á¿J« nt©oa
kªâÇfËš ïu©L fdth‹fS«, buÉÅô ngh®£ bk«g®fËš xU
âšiy v‹gnj ekJ mã¥ãuha«, VbdÅš vªj¤ jiyt® tªjhY«
fdthD« ïl« bg‰W ïU¡f Koíkh v‹gij nahá¤jhš ï›Éa¡f¤
bghJ #d§fis Û¿ mt®fŸ ïZl¤â‰F ÉnuhjkhŒ x‹iwí«
â‹ gy‹ ïÅJ És§F«. nkY« ï›Éa¡fkhdJ r®¡fhÇl« muáaš
brŒJ ÉlKoahJ. Mjyhš mij¥ g‰¿ mâf¡ ftiy¥gl
Rjªâu« nf£gâY« mj‹ _y« »il¤jij¥ bg‰W, murh§f¤â‰F«

Fo muR - 1929 ( 2 ) 164 165 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

nt©oaâšiy.
Mdhš, gh®¥gd®fis nr®¤J¡ bfhŸStJ v‹»‹w Éõa«
Ãiwntwhkš gh®¤J¡ bfhŸs nt©oaJjh‹ Äfî« K¡»akhd
jhF«. ïªj Mg¤jhd ãu¢rid tU»‹w K¡»akhd fhy¤âš
ï«kfhehL bjY§F eh£oš TLtJ ek¡F Ä¡f gyådbk‹nw
njh‹W»‹wJ. VbdÅš bjY§F eh£L k¡fS¡F ï›Éõa«
m›tsî öu« ftiy¥gl¤j¡fjhf ïšiy. mt®fS¡F ï‹D«
rÇahdgo gh®¥gd® - gh®¥gdušyhjh® v‹»‹w Éõa« m®¤jkhd
jhfnt brhštj‰»šiy. ïj‰F K¡»a cjhuz« v‹dbt‹whš.
Mªâunjr¤âš ï‹D« fh§»uR¡F kâ¥ò« Mjuî« ïU¥gnjahF«.
fhy« br‹w jiyt® gdfš mur® kJiu kfheh£oš gh®¥gd®fis
nr®¤J¡ bfhŸs nt©L« v‹w Ô®khd« bfh©L tªjJ« nfha«
ò¤ö® kfheh£oš gh®¥gdušyhjh® fh§»uáš nrunt©L« v‹»‹w
Ô®khd« bfh©L tªjJ« gh®¥gd® - gh®¥gdušyhjh® Éõa¤â‹
c©ik¤ j¤Jt¤ij czuhjnjahF«. fhuz«, v‹dbtÅš, kj
r«gªjkhd tiyÆš á¡»ÆUªjJl‹ òuhz§fËY«, _l¥gH¡f
tH¡f« M»aitfËY« mtU¡F FU£L e«ã¡if ïUªJ
tªjnjahF«. m‹¿í« mt® j‹id B¤âÇa® v‹W e«ã¡
bfh©oUªjt®! Mdhš mt® RakÇahij ïa¡f¤â‹ j¤Jt¤ij
cz®ªj ãwF« gh®¥gdušyhj thÈg® ïa¡f¤â‹ j¤Jt¤ij
cz®ªj ãwFnkjh‹ gh®¥gd gh®¥gdušyhj ɤâahr¤ijí«
m¿ªjJl‹ gh®¥gd®fis ï›Éa¡f¤âš V‹ nr®¤J¡ bfhŸs¡
TlhJ v‹gj‰F j¡f fhuz§fŸ ïU¥gijí« xUthW cz®ªjh®.
Mªâu njr¤J gh®¥gdušyhjh®fŸ ïÅí« kjr«gªjkhd òuhz§
fËY« FU£L e«ã¡iffËY« <Lg£lt®fshth®fŸ. v›tsî¡
bf›tsî FU£L e«ã¡ifÆY« òSF¥ òuhz§fËY« <Lg£oU¡
»‹wh®fnsh; m›tsî¡ f›tsî mt®fis nkjhÉfŸ v‹W«
bgÇat®fŸ v‹W« Ãid¤J¡ bfh©oU¥gt®fŸ kjr«gªjkhŒ
v¥go mt®fŸ FU£L e«ã¡ifÆš <Lg£L gh®¥gd®fisí«
mt®fsJ f£L¥ghlhd N£á ïa¡f§fisí« tÊfh£oahfî«
Mjhu§fshfî« bfh©L ã‹g‰W»‹wh®fnsh; mnjnghš muáaš
Éõa¤âY« FU£L e«ã¡if cilat®fsh» mt®fsJ f£L¥
ghlhd bfhŸiffËY« Nœ¢á ïa¡f§fËY« e«ã¡if it¤J
mt®fis tÊfh£oahf V‰W¡ f©_o¤jdkhf¥ ã‹g‰¿ tU»‹wh®
fŸ. vdnt _le«ã¡iffËÈUªJ«, f©_o ã‹g‰W« FU£L
elto¡iffËÈUªJ« v‹W Mªâu njr¤jh®fŸ ÉLjiy bgW»‹
wh®fnsh m‹Wjh‹ mt®fŸ gh®¥gd® fË‹ kj¥òu£LfËÈUªJ«
muáaš òu£LfËÈUªJ« ÉLjiya ilaKoí«. Mjyhš mJ
Fo muR - 1929 ( 2 ) 166
tiuÆš eh« vªj tifÆY« Mªâu njr¤jh®fis ã‹g‰WtJ
kWgoí« FÊÆš nghŒÉGtijna x¡F«.
g¤J¥ g‹Åu©L tUõkhf v›tsnth Mg¤J¡fËÅil
ÆY« bjhšiyfËÅilÆY« fh¥gh‰w¥g£l ïªj mUikahdJ«,
x¥g‰wjhdJ« ï‹¿aikahjjhdJkhd ïa¡f¤ij bešÿÇš
rhto¡fhkš fh¥gh‰wnt©oaJ jÄœeh£L¥ gh®¥gdušyhj k¡fË‹
K¡»a flikahF«. ïªj g¤J tUõfhykhŒ ï›Éa¡f¤ij
njh‰WɤJ mânyna ïuî« gfY« ciH¤J tªj #ÞoÞ f£á¤
jiyt®fisÉl ïªj eh‹ifªJ tUõkhf ï›Éa¡f¤âš nkš
ÄD¡»ahŒ fyªJ bfh©oU¡F« xUtU¡F v¥go mâfkhf¤ bjÇa¡
TL« v‹W« v¥go cgnjr« brŒa nah¡»aij c©lhF« v‹W«
áy e©g® e«ik nfŸÉ nf£fyh«. mJ rÇahd nfŸÉnaahF«.
MdhY«, mij¥ g‰¿ eh« ï§F mâf« ÉtÇ¡F« ntiyÆš
<Lglhkš ek¡F¢ á¿jsthtJ gh¤âaK©L v‹W bghJthf
brhšÈ¡ bfhŸtJl‹, vªj¡fhuz¤ij K‹Å£L« gh®¥gd®fis
ï›Éa¡f¤âš nr®¤jhš ï›Éa¡f« m‹nw nj‹ T£oš beU¥ò
it¡f¥g£lJnghš ïa¡f« br¤J gh®¥gd Mâ¡f¤â‰F k‰bwhU
rhjdkhŒ kh¿ÉL« v‹gij k£L« mG¤j« âU¤jkhf cWâahŒ¢
brhšYnth«. gh®¥gdušyhj jiyt®fËš áy® ï›Éa¡f¤âš
gh®¥gd®fis nr®¤J¡ bfhŸs nt©oaj‰F gy Éjkhd muáaš
fhuz§fis¢ brhšÈ e«ik tr¥gL¤j Ka‰á¡f¡ TL«. muáaš
fhuz§fns ek¡F K¡»akšy. m‹¿í« gh®¥gd®fS¡FŸs
muáaš g§if nkhr« brŒa nt©L« v‹W« eh« brhštâšiy. ekJ
bfhŸif¡F« e‹ik¡F« ÉnuhjÄšyhj gh®¥gd®fS¡F mt®fsJ
g§if¡ bfhL¡f eh« jahuhfnt ïU¡»‹nwh«. muáaÈš e‹ikahd
fhÇa§fS¡F mt®fSl‹ x¤JiH¡fî« mt®fsJ x¤JiH¥ig
V‰W¡ bfhŸsî« jahuhÆU¡»‹nwh«. vªj¡ fhuz¤ij¡ bfh©L«
ekâa¡f¤âš gh®¥gd®fis nr®¤J¡ bfhŸshjjhnyna muáaš
j¤Jt« bf£L¥ nghtjhÆUªjhš ek¡F mij¥ g‰¿ á¿J«
ftiyÆšiy. mt®fŸ ïšyhkš muáaiy¡ if¥g‰w Koíkh
Koahjh v‹gij xU if gh®¤JÉlyh«.
btŸis¡fhu‹ ïšyhkš mt®fSila r«gªjnk ïšyhkš
murh§f¤ij el¤jyh«, el¤j nt©L« v‹»‹w bfhŸif cilajhd
fh§»uáš nru nt©L« v‹W fUJ»‹w gh®¥gdušyhj jiyt®fŸ,
gh®¥gd®fŸ ïšyhkš mt®fis¢ nr®¡fhkš muáaiy el¤j
KoahJ. muáaiy¡ if¥g‰w KoahJ v‹W brhšy tUth®fshdhš
mij eh« v¥go e«gnth V‰fnth Koí« v‹W nf£»‹nwh«. m‹¿
í« 12 tUõ fhykhf ïªj¡ bfhŸifílndna ïªj khfhz¤âš v›t
167 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
nsh v⮥ò¡»ilÆš muáaiy rÇtu el¤âahŒ É£lJ. m‹¿í«
ïªj khfhz¤ij¥ nghš ïªâahÉš ntW vªj khfhzK« muáaiy
el¤jÉšiy v‹»‹w bgUikí« bg‰whŒÉ£lJ. ïj‰F ÉnuhjkhŒ
ïUªj ïa¡f§fË‹ r_f§fË‹ Mâ¡f§fisbašyh« ml¡»íkhŒ
É£lJ.
ï‹ÅiyÆš ïÅ tu¥nghF« fhy¤âš ïj‰F nk‰bfh©l
vâÇí« N£áí« ahuhyhtJ brŒa Koí« v‹W Ãid¥gj‰»šyhj
khâÇahd v⮥ig mDgɤJ nj®¢áí« bg‰whŒ É£lJ. vdnt
ïÅ vj‰fhf ga¥glnt©L« v‹gJ ek¡F òydhfÉšiy. Mif
ahš ïJ Éõa¤âš ïÅ Éthâ¤J¡ bfh©oU¥gâš gaÅšiy.
jÄœeh£L k¡fŸ bešÿ® kfheh£L¡F ãuâÃâfshf jhuhskhŒ
MÆu¡fz¡fhŒ bršy nt©oaJ«, m§F br‹W ï›Éõa¤ij
jiyfh£lhkš xnu moahŒ mo¡f nt©oaJ« jÉu ntW v›Éj
nahridí« brŒa nt©oaâšiy v‹nw bjÇɤJ¡ bfhŸS
»‹nwh«.
ï¥nghJ my£áakhŒ VkhªJ ïUªJÉ£L ãwF ftiy¥gL
tânynah, m¥go Û¿¤ Ô®khÅ¡f¥g£L É£lhš ïa¡f¤âÈUªJ
ãǪJ nghŒÉlyh« v‹W v©Â¡ bfh©oU¥gânynah v›Éj
ò¤ârhȤjdK« V‰g£LÉlhJ. VbdÅš, ï¥nghnj mªj¤ bjhšiy
V‰glhkš jL¡f rîfÇakhd tÊ ïU¡F«nghJ mijÉ£L ehis¡F
xUtÊia¡ f©Lão¤J¡ bfhŸsyh« v‹W fUJtJ Ä¡f
kâpdkhd fhÇakhF«.
filáahf eh« x‹W brhšY»‹nwh«. mjhtJ gh®¥gdušyh
jh® ïa¡f¤âš gh®¥gd®fisí« nr®¤J¡ bfhŸsyh« v‹W Ô®khÅ¡
f¥g£LÉ£lhš mJ bj‹ ïªâa eyîÇik¢ r§f¤ij kh¤âu«
ghâ¥gbj‹gjšyhkš RakÇahij ïa¡f¤ijí« gh®¥gdušyhj
thÈg® ïa¡f¤ijí« á¿jhtJ ghâ¡fhkš nghfhJ v‹gnj.
nk‰f©l ï›Éu©L ïa¡f§fËY« g‰WŸst®fS« bešÿ®
kfheh£L¡F¢ br‹W gh®¥gd®fis nr®¡fhkš gh®¤J¡ bfhŸStJ
l‹ nk‰f©l ïu©L ïa¡f¡ bfhŸiffisí« mjhtJ RakÇahij
ïa¡f¡ bfhŸiffisí« thÈg ïa¡f bfhŸiffisí« ïâš
Ãiwnt‰w Ka‰á¡f nt©oaJ K¡»a flikahF«.
bešÿ® kfheh£oš Íšyh thÇahf X£L vL¡f¥gLkhjyhš
x›bthU ÍšyhÉY« ü‰W¡fz¡fhd m§f¤âd®fŸ ï¥bghGnj
j§fis m§f¤âd®fshf gâî brŒJ bfh©L T£l« T£lkhf tu
nt©oaJ mtáa¤âY« mtáank.
Fo muR - jiya§f« - 22.09.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 168
Û©L« gnlš
âU.gnlš mt®fŸ jÄœeh£o‰FŸ tªJ brŒJtªj gh®¥gd¥
ãurhu¤ij¥ g‰¿ ‘#ÞoÞ’ ‘âuhÉl‹’ ‘Fo muR’ ‘Fku‹’ ‘jÄœehL’
‘jÄH‹’ ‘br‹id t®¤jkhÅ’ ‘ehlh® FyĤâu‹’ KjÈa gy
g¤âÇiffŸ f©o¤bjGâ ïUªjJ thrf®fS¡F¤ bjǪj Éõa
khF«. Vw¡Fiwa ïitfbsšyh« ekJ gh®¥gd®fŸ âU.gnlš
jftY¡F¡ bfh©L nghf¥glhkš Nœ¢áfŸ brŒâUªjhY«
M§fh§F br‹w ïl§fËbyšyh« nf£f¥g£l nfŸÉfshY«
M§fh§F ïtU¡F ÉÃnah»¡f¥g£l g¤âÇiffshY« xUthW
m¿ªJjh‹ ïU¡f Koíbk‹W brhšYnth«. v¥gobaÅš âU.gnlš
nk‰f©l g¤âÇiffŸ ÛJ ghŒªJ jdJ KG Éõ¤ijí« f¡»
mitfis ahU« go¡f¡ Tlhbj‹W brhšÈ tUtjhš mt‰¿YŸ
sJ ï‹dJ v‹gij czuhkš ï¥go¢ brhšÈÆU¥ghbu‹W
Ãid¥gj‰»šiy. jÉuî« jÄœeh£oš gy ïl§fËš nf£f¥g£l
nfŸÉfS¡F rkhjhd« brhšy Koahkš fZl¥g£L jdJ tU¤
j¤ij bjÇa¥gL¤âÆU¥gjhY« xUthW Éõa§fŸ bjǪâU¡fyh«.
jÉuî« kJiuÆš RakÇahij ïa¡f¤ij¢ nr®ªj gy e©g®fis¡
f©L r«ghΤâU¥gJl‹, RakÇahij ïa¡f¤â‹ M§»y¥
g¤âÇifah»a “Çnthš£” g¤âÇifÆ‹ ãuâfËš 10, 15 thu¥ ãuâ
fisí« th§»¥ gh®¤jjhfî« bjÇatU»wJ. ï›tsî« bjǪj
ãwF jÄœeh£ilÉ£L btËna¿ ikN® uh{a¤â‰F¢ br‹wJ«
bg§fqÇš xU bgÇa T£l¤âš giHagona ngáÆU¡»‹wh®.
“jhœ¤j¥g£lt®fË‹ e‹ik¡F ciH¥gjhf¢ brhš
È¡ bfh©L xU áy®, RakÇahij ïa¡f« v‹gjhf x‹iw
Mu«ã¤J ïªâa eh£o‰F¥ òÅjkhditfis mÊ¥ gJ«,
ÞâßfË‹ nk‹ik¡F¥ g§f« ÉisÉ¥gJ« ïªJ kj¤ij¤
jh¡FtJ«, nfho¡ fz¡fhd k¡fshš óÍ¡f¥gL« ïuhkid
í« Óijiaí« F‰w« brhšYtJ«, ãuhkz r_f¤â‹ÛJ
Jntõ« c©L g©QtJkhd fhÇa§fis¢ brŒJ tU»wh®
fŸ. ïij nah¡»akhd murh§f« bghW¤J¡ bfh©oU¡f¡
TlhJ.”
169 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
v‹W«,
“ãuhkz® k‰W« ãuhkzušyhjh® ãsîfis r®¡
fhnu c©lh¡» nah¡»aijí« r¡âík‰wt®fŸ jiyÆš
Rauh¢áa¥ bghW¥ò bgWkhW brŒJ j§fŸ Mâ¡f¤ij Ãiy
ÃW¤â¡ bfhŸs¥ gh®¡»‹wh®fŸ”
v‹W«,
“j‰nghJ bj‹ÅªâahÉš V‰g£oU¡F« ãuhkz -
ãuhkzušyhj r¢ruî¡F nk‰f©l ïU r_f¤jhiu¢ nr®ªj
t®fË‹ mâfhu¥ gjÉ ngh£ona _y fhuz«”
v‹W«,
“#d¤ bjhifÆš áWgh‹ikahd ãuhkz®fis¡
bfh©L bgU«gh‹ik #d¤ bjhifahsuhd ãuhkzušyh
jh® m¢r¥gLtJ mtkhd«”
v‹W«,
“ãuhkzušyhjh® ïa¡f« bj‹ ïªâahÉš Kjš Kjš
ikNÇšjh‹ V‰g£ljhf¢ brhšy¥gL»‹wJ”
v‹W«,
“r®¡fh® CÊa« RakÇahij¡F V‰wjšy”
v‹W«,
“nah¡»aijí«, âwikíKilat®fŸ r®¡fh® c¤â
nahf« bgwnt©L«”
v‹W«, k‰W« Vnjnjh cs¿ÆU¡»‹wh®. ïitfŸ mnefkhf
âU.gnlš jÄœ eh£oš ïU¡F«nghnj brh‹d th®¤ijfns jÉu,
bg§fSU¡F¢ br‹w ãwF òâjhf¢ brh‹ditfsšy. ïitfS¡
bfšyh« K‹dnkna gâš brhšy¥g£oU¥gij âU.gnlš
á¿jhtJ ftŤJ mj‰F v›Éj rkhjhdK« brhšyhkš âU¥ã¤
âU¥ã mijna brhšÈ¡ bfh©oU¥gJ nah¡»a¥ bghW¥òila
brŒifahFkh? v‹gij¡ ftŤJ brŒa¡Toa Koit thrf®
fS¡nf É£LÉL»‹nwh«.
RakÇahij ïa¡f¤â‹ bfhŸiffŸ ï‹dJ v‹gJ br§f‰
g£L kfheh£oš Ô®khÅ¡f¥g£l Ô®khd§fshY«, M§F îzÆ¡f¥
g£L všnyhuhY« x¥ò¡ bfhŸs¥g£l bfhŸiffËdhY« ahtU«
bjËthf cz®ªâU¡fyh«. m¥goÆU¡F«nghJ RakÇahij ïa¡f¤
âYŸs F‰w« ï‹dJ v‹gjhf VjhtJ x‹iw âU. gnlš F¿¥ã£L¡
Fo muR - 1929 ( 2 ) 170
fh£o öΤJ tªâU¡»‹whuh? v‹W nf£»‹nwh«.
ï›Éa¡f« ïJtiu jhœ¤j¥g£lt®fŸ Éõa¤âš v›Éj
ftiyí« vL¤J¡ bfhŸsÉšiyah? v‹W nf£»‹nwh«. ïij
âU.gnlš m¿a Koahk‰nghdhY« jhœ¤j¥g£l k¡fŸ cz®ªâU¥
gh®fbs‹gJ kh¤âu« cWâ. mjhtJ bj‹dh£oYŸs jhœ¤j¥g£l
k¡fŸ ïJ rka« j§fis ïªJ¡fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸs kW¤J
Ô®khd§fŸ Ãiwnt‰¿¡ bfh©oU¥gJ«, ntW kj¤âš nru
nt©Lbk‹gjhf Ô®khŤJ¡ bfh©oU¥gJ« RakÇahij
ïa¡f¤âdhyšyth? v‹gij¥ bghJ #d§fns áªâ¤J¥ gh®¡f£L«.
k‰W« ïªJ kj¤ijí«, ïªâa eh£o‰F¥ òÅjkhdit
fisí«, ÞâßfË‹ nk‹ikfisí«, ïuhkidí« Óijiaí«
jh¡Ftjhf mt® brhšYtj‰F xU Mjhu¤ijí« mt® vL¤J¡
fh£lnt ïšiy.
‘ïªJ kj« v‹whš v‹d?’
‘ïªJ kj« v‹whš v‹d?’
‘ïªJ kj« v‹whš v‹d?’
v‹W K«Kiw âU. gnliy¡ nf£»‹nwh«. ïj‰F âU.gnlš
gâš brh‹dhY« rÇ mšyJ mt® jiyt® âU.fhªâ gâš brh‹dhY«
rÇ, ïij¥ g‰¿ âU.fhªâiana bg§fqÇš neÇš nf£lj‰F, “ïªJ
kj« v‹gjhf F¿¥ã£L¢ brhštj‰F x‹W« ïšiyahdhY«,
ïªJkj« v‹W brhšÈ¡ bfh©L ek¡F nt©oago Ó®âU¤j§fŸ
brŒtj‰F trâ ïU¥gjhš m¥go x‹iw thasÉš brhšÈ¡
bfhŸtJ ešyJ” v‹W mtnu gâš brh‹dh®. ïij¢ brhšY«nghJ
âU.vÞ.ïuhkehj‹ mt®fS« g¡f¤âš ïUªjJl‹ âU.fhªâ
M§»y¤âš brh‹dij âU.uhkdhj‹jh‹ jÄÊš bkhÊ bga®¤J¢
brh‹dh®. m¥bghGnj eh«, m¥goahdhš ïªJkj« v‹gjhf xU
nghÈ bgaiu¢ brhšÈ¡ bfh©L âU.fhªâ xU Ó®âU¤j¤ij¢ brŒt
J«, bfhŠrehŸ bghW¤J mnj ïªJ kj« v‹gjhf¢ brhšÈ¡ bfh©L,
âUths®fŸ r¤âa_®¤â, v«.nf.M¢rhÇ ngh‹wt®fŸ k‰bwhU
“Ó®âU¤j¤ij¢ brŒtJkhÆUªjhš, k¡fS¡F v‹iw¡F¤jh‹
c©ik¢ Ó®âU¤j« V‰gLtJ? Mjyhš ïªJ kj« v‹W brhšÈ¡
bfh©L ahU« v›Éj òu£L« brŒahkÈU¡f¢ brŒtj‰fhf ïªJkj¥
òu£ilna btËah¡» mij monahL xʤJÉl nt©L«” v‹gjhf
gâš brh‹d fhy¤âš âU.fhªâat®fŸ x‹W« kWbkhÊ ngrhkš
“kWgoí« rªâ¤J¥ ngryh«” v‹W brh‹dh®. ïij clnd m§nfna
âU.á. ïuh#nfhghyh¢rhÇahÇl« brhšÈÉ£L btËtªjJl‹ ïÅí«
ïij¥ g‰¿ âU.fhªâíl‹ ngRtâš gaÅšiy v‹W âU.vÞ.ïuhk
171 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
dhjÅlK« brhšÈ É£L <nuh£o‰F¤ âU«ã É£nlh«. mt®fis
ï‹W« vGâ¡ nf£L¡ bfhŸsyh«. Mfnt, m‹W Kjš ï‹W tiu
âU.fhªâ Kjš ntW ahU« gâš brhšyhkny ïUªJÉ£L
“RakÇahij ïa¡f« ïªJ kj¤ij jh¡F»‹wJ” v‹W brhštâš
fLfsthtJ nah¡»a¥ bghW¥ngh ehzankh ïU¡f Koíkh? v‹W
nf£»‹nwh«. k‰W« “ïªâahî¡F òÅjkhd” vij eh« fh¥gh‰w
Ka‰á¡»‹nwh« v‹gij¥ g‰¿ahtJ âU.gnlš Mjhu« vL¤J¡
fh£oatušy. âU.fhªâ ïªâahî¡F tªjnghJ tUzháuk j®k«
ïªâahî¡F¥ òÅjkhdJ v‹wh®. âU.khsÉah #hâ ɤâahrK«,
mj‰nf‰w ïl ɤâahrK« ïªâahɉF¥ òÅjkhdJ v‹wh®.
lh¡l® _Šá “it¤âa rhÞâu¥go 18 taâšjh‹ bg©fS¡F¡
fÈahz« brŒa nt©oaJ mtáakhdhY« bg©fis 12 taâš
fÈahz« brŒtJjh‹ ïªâahî¡F¥ òÅjkhdJ” v‹wh®.
âUths®fŸ v«.nf. M¢rhÇahU« á.uh#nfhghyh¢rhÇahU«
‘kDj®k rh°âunk ïªâahî¡F¥ òÅjkhdJ’ v‹wh®fŸ.
“âU.vÞ.r¤âa_®¤â rhÞâÇnah guhru ÞÄUâí«, bg©f
S¡F bgh£Lf£o rhÄfŸ nguhš Égrhu¤â‰F É£L mj‹ juF _y«
nfhÆš FU¡fŸ tÆW ts®¥gJjh‹ ïªâahî¡F òÅjkhdJ” v‹wh®.
vdnt ïitfËš âU.gnlY¡F¤ bjǪjtiuÆš ïªâahî¡F¥
òÅjkhdJ v‹d v‹W nf£»‹nwh«.
âUths®fŸ vÞ.ÓÅthrŒa§fh® kfhfd« ÓÅthrrhÞâÇ,
á.uh#nfhghyh¢rhÇ M»a _t®fS« ïªâahî¡F òÅjkhdJ v‹gij
cyf« x¥ò¡ bfhŸs nt©Lbk‹»whuh? v‹W nf£»‹nwh«.
ïªj¥ òÅj§fis¤ jÉu ntW vªj¥ òÅj¤ij RakÇahij
ïa¡f« jh¡»‰W; mšyJ jf®¡F»‹wJ v‹W âU.gnlš ijÇakhŒ
btËÆbyL¤J¢ brhšthuhdhš mtU¡F âU.fhªâahš mË¡f¥
g£ljhf¢ brhšy¥gL« r®jh® g£l¤â‰F c©ikahd nah¡»aij
c©L v‹W brhšYnth«. jÉu ïuhkidí« Óijiaí« RakÇahij
ïa¡f« ïʤJ¢ brhšY»‹wJ v‹W âU.gnlš brhšÈ ïU¡»‹wh®.
vªj ïuhkidí« Óijiaí« v‹W âU.gnlš brhšÈ ïUªjhš
nah¡»akhf ïUªâU¡F«. gh®¥gd‹ fhÈš ÉGªj uhkidah -
khÄr« rh¥ã£l uhkidah - bfhiy brŒj uhkidah -gh®¥gdušyh
jtdh»a “r«óf‹ v‹D« N¤âu‹” flîis njh¤âu« - jgR
brŒjj‰fhf¡ bfh‹w ïuhkidah? Raey¤â‰fhf j«ã ng¢ir¡
nf£L¡ bfh©L Ãaha mÅaha« gh®¡fhkš ghug£rkhŒ m©zid¡
bfh‹w uhkidah? tUzháuk¤ij MjǤj uhkidah? j‹ bg©
#hâia xU ghku‹ ng¢ir¡ nf£L f®¥g¤Jl‹ fh£oš bfh©LnghŒ
Fo muR - 1929 ( 2 ) 172
É£L É£Ltªj uhkidah? filáahf bg© #hâ elto¡if ÛJ
rªnjf¥g£L beU¥ãY«, FÊÆY« ïw¡»a ïuhkidah? vªj
uhkid? vªj uhkid? v‹W âU.gnliy¡ nf£»‹nwh«. âU.fhªâ xU
rka¤âš nk‰f©l uhk‹fisbašyh« x¥ò¡ bfhŸStâšiy
v‹W« j‹Dila uhk‹ ntW v‹W« brh‹dh®. Mdhš âU.gnlš
brhšY« uhk‹ nkš f©l uhkhaz uhkdh mšyJ âU.fhªâ brhšY«
ntW uhkdh? v‹W brhšÈÉ£lhuhdhš uhkid¥ g‰¿a jfuhW xU
th®¤ijÆš xʪJ nghF«. mJnghynt eh« F‰w« brhšY« Óijí«
uhkhaz Óijah? mšyJ âU.fhªâíila “ntW Óijah” v‹gijí«
brhšÈ É£lhš Óij ÉõaK« xU tÇÆš Ô®ªJ nghF«. mJ tiu
uhk® ïÊî« Óij F‰wK« _oit¡f Koahbj‹W f©o¥ghŒ¢
brhšYnth«. ïij¢ brhšÈ¥ ghku k¡fis »s¥ã ÉLtj‰fhf
RakÇahij ïa¡f« á¿J« ga¥glhJ v‹W« brhšYnth«.
RakÇahij ïa¡f« nfhÆšfis ïo¡fnt©Lbk‹W brhštjhf xU
ïl¤âš brh‹djhf¤ bjÇ»‹wJ. vªj¡ nfhÆiy RakÇahij ïa¡f«
ïo¡f nt©Lbk‹»‹wJ v‹gij¢ brh‹dhuh? âU.fhªâna
nfhÆšfis ÉgrhÇfŸ åLfŸ v‹W brhšÈÆU¡»wh®. âU.fhªâahš
ngh‰w¥gL« ïnaRehj® nfhÆšfis fŸs® Fif v‹W brh‹djhf
brhšY»wh®fŸ. k‰W« kfkJ eã É¡»uf§fŸ it¤J tz§F«
nfhÆšfis ïo¤jhš ò©ÂaK©L v‹W brhšÈ ïU¡»whuh«.
ï‹D« v¤jidnah bgÇnah®fŸ á¤j®fŸ PhÅfŸ v‹gt®
fŸ nfhÆšfis¥ g‰¿ v›tsnth f©o¤âU¡»‹wh®fŸ. m¥go
ÆU¡f âU.gnlš fh¥gh‰w Mir¥gL« nfhÆš vJ? RakÇahij
ïa¡f¤jhš ïo¡F« nfhÆš vJ? v‹W brh‹dhš eykhÆU¡F«. Éf,
r®jh® gnlš RakÇahij ïa¡f¤ij mÊ¡f r®¡fhiu jŠrkil»wh®.
r®jh® gnlÈ‹ åunk åu«! ït® r®jh® gnlyh mšyJ nfhiH, ngo
gnlyh v‹gij Koî brŒí« bghW¥ig mtiu ï§F miH¤J tªj
gh®¥gd®fS¡nf É£LÉL»‹nwh«. ïJ K‹ xU rka« ïnj khâÇ
ngáa âUths®fŸ r¤âa_®¤â, ÓÅthrŒa§fh® M»at®fË‹
brŒif¡F xU cjÉ gnlÈ‹ brŒifahƉnw xÊa k‰wgo ïâš
r®jh®jd« v§nf v‹W nf£»‹nwh«. jÉu, xU ïl¤âš gh®¥gd® -
gh®¥gdušyhjh® r©il¡F ïU tF¥ghÇDilaî« c¤ânahf¥
ngh£ona fhuz« v‹W brhšÈÉ£L k‰bwhU ïl¤âš gh®¥gd
ušyhjh® Raey¤âdhš V‰g£l ïa¡f« v‹W«, k‰bwhU ïl¤âš
r®¡fhuhš gh®¥gdušyhjhiu ö©oÉ£L V‰gL¤j¥g£l ïa¡f
bk‹W«, K‹D¡F¥ ã‹ ÉnuhjkhŒ cs¿¡ bfh£o ïU¡»wh®. ïâÈ
UªJ ï›Éa¡f¤ij¥ g‰¿ âU. gnlš v›tsî öu« bjǪJ
bfh©oU¡»‹wh® v‹gJ És§F»‹wJ. filáahf âU.gnlš
j‹id, gh®¥gdušyhjh® v‹W brhšÈ¡ bfh©L gh®¥gdušyhjh®
173 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
muáaiy el¤jî«, c¤ânahf« bgwî« nah¡»aij ïšiyba‹W
brhšÈÉ£lJl‹ ïªj khfhz¤âš gh®¥gdušyhjh® c¤ânahf«
gh®¡fhkY« muáaiy el¤j ÉlhkY« jh§fŸ gh®¤J¡ bfhŸtjhŒ
gªja« TW»wh®. ïâÈUªJ mtuJ gh®¥gdušyhjh® j‹ikí«
mtU¡F ïU¡F« gh®¥gdušyhjh® tF¥ò m¡fiuí« jhdhfnt
És§F«. ïJnt tleh£L¤ jiyt®fË‹ nah¡»aijia jhuhskhŒ r®¡fhU¡F n#!
És¡F»‹wJ.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 22.
22.009.19
9.1929
1929
Ó®âU¤j« thœf! gh®¥gÜa« åœf!

ïªâa eh£oš r‰nww¡ Fiwa I«gJ tUl fhykhf Ó®âU¤j¡

fhu®fŸ cŸs¤âš bfhâ¤J¡ bfh©oUªjJ« mªÃa eh£L k¡fshš
ïªâa r_f¤ijna Vsd« brŒJbfh©oU¡f ïl« jªJ
bfh©oUªjJkhd “FHªij kz«” v‹D« efU« bgh«ik¡
fÈahz¡ bfhLikahdJ filáahf ïªâahit “Vf nghfkhŒ M£á
òÇí« mªÃa murh§fkh»a” ãÇ£oZ murh§f cjÉahnyna
mJî« r£l¤â‹ _y« ÃWt¥g£L É£lj‰F ãÇ£oZ r®¡fhU¡F
rªnjhõ¤njhL kd¥ó®tkhŒ n#! brhšÈ¤ Ôu nt©oa ÃiyikÆš
ïU¡»‹nwh«. vdnt ïªâa r®¡fh® Ú^Ê thH ÉU«ò»‹nwh«.
r®¡fhÇ‹ x¤JiH¥ò« mt®fsJ kd¥ó®tkhd Mjuî« cjÉí«
ïšyhâU¡Fkhdhš rhujh knrhjhthdJ f©o¥ghŒ Ãiwnt¿
ïU¡fhJ v‹W cWâahŒ¢ brhšYnth«. Mdhš áy® njáa«
Rauh¢áa« v‹gitfË‹ nguhš r®¡fhUl‹ x¤JiH¡f¡TlhJ
v‹W«; r®¡fh® jait vâ®gh®¡f¡ TlhJ v‹W«; Ó®¤âU¤j§fS¡F
r£l« brŒa¡ TlhJ v‹W«; btFRygkhŒ ngá k¡fis Vkh‰¿
åu®fŸ M»Élyh« Mdhš, ïªj rhujh knrhjh Éõa¤âš r®¡fh®
jaî, r®¡fh® x¤JiH¥ò, r®¡fhuhš ifahs¥gl nt©oa r£l«
M»aitfŸ ïšyhkš VjhtJ xU á¿a Éõa¤ijahtJ mKY¡F¡
bfh©Ltu¢ brŒa Koíkh v‹W nf£»‹nwh«.
Rauh¢áa« bg‰w ãwF ek¡F nt©oa Ó®âU¤j§fis
bašyh« brŒJ bfhŸsyhbk‹W«, ï¥nghJ ïªj r®¡fhUl‹
x¤JiH¤J Ó®¤âU¤j« bgWtJ mtkhdbk‹W« brhšY« fh§»uÞ
jiyt®fŸ ïªj knrhjh Éõa¤âš v¥go elªJ bfh©lh®fbs‹
gij nahá¤J¥gh®¤jhš ïªj r®¡fh® ïU¡F«nghJ Ó®¤âU¤jkila
Koíkh? mšyJ ïJ “xʪj”ãwF mila Koíkh? v‹gJ És§fh
k‰ nghfhJ. cjhuzkhf ïªj¡ FHªijkz¤ jL¥ò ÉõakhdJ Rkh®
20 tUl¤â‰F K‹ãUªJ r£lrigfËš ãuÞjhã¤J tªâU¥gJ
ahtU¡F« bjÇí«. Mdhš x›bthU rka¤âY« itÔf®fŸ
v‹gt®fS«, ïªJ kj¤ij¥ ã‹g‰W»‹wt®fŸ v‹gt®fS«

Fo muR - 1929 ( 2 ) 174 175 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

njáathâfŸ v‹gt®fS«, M£nrgid brŒJ bfh©nljh‹
tªâU¡»‹wh®fŸ. ïªj rka¤âY« njáathâfns bgU« K£L¡
f£ilahŒ ËW v›tsnth N£áfSl‹ M£nrã¤J¥ gh®¤âU¡
»‹wh®fŸ.
“gG¤j njrhãkhÅfS« ãugy njáa¤ jiyt®”fSkh»a
âUths®fŸ khsÉah, nfšfh®, _Šá, v«.nf.M¢rhÇah®, nf.É.u§f
rhÄ Ia§fh®, V.bu§frhÄ Ia§fh®, nkhâyhš neU M»at®fŸ
všnyhUnk ïªj ïUgjhtJ ü‰wh©oš ïilôwhÆUªâU¡
»‹wh®fŸ v‹whš, ïÅ vªj njáathâÆ‹ Mjuit vªj¡ fhy¤â
yhtJ vâ®gh®¡f¡TLkh v‹gJjh‹ nfŸÉ. ïâš k‰bwhU Éõa
bk‹dbt‹whš, nkš T¿a všyh njáathâfS« knrhjhÉ‹
j¤Jt¤ij x¥ò¡ bfhŸtjhf¢ brhšÈ¡ bfh©nl M£nrã¤âU¡»‹
wh®fbs‹whš ïÅ x¥ò¡ bfhŸs Koahj Éõa¤âš ït®fŸ
M£nrgid v¥goÆU¡F« v‹gij nahá¤J¥ gh®¤jhš És§fhkš
nghfhJ.
âU.khsÉah mt®fŸ jdJ M£nrgid¡F brhšy¥g£l
fhuzbk‹d bt‹whš “14-taJ¡F nk‰g£L fšahz« brŒtJ
ešyJ jh‹. MdhY«, uhÍia K‹Å£L 12 tajhf ïU¡f nt©L«”
v‹wh®. âU._Šnr brh‹d M£nrgidia¡ ftÅ¥ngh«. ït®
gh®¥gd® - gh®¥gd khzt®fis khÄr« rh¥ãlnt©Lbk‹W
brhšgt® - it¤âa® - ï¤Jl‹ it¤âa rhÞâu¥goí« cl‰TW
rhÞâu¥goí« bg©fS¡F 18 taJ¡F K‹ Éthf« brŒtJ bfLâ
v‹»‹w mã¥ãuha« bfh©lt®. m¥go ïUªJ« ïªj knrhjh
Éõa¤âš 12 taJ¡F nkš fÈahz taJ ïU¡f¡TlhJ v‹W thj«
brŒjt®. âU.nkh¤âyhš neU vªj khÄrK« rh¥ãLth®, vªj¥
ghdK« brŒth®, 20 taJ¡F K‹dhš j§fŸ FHªijfS¡F
fšahz« brŒtâšiy v‹W« brh‹dh®. m¥go ïUªJ« mªj
knrhjhÉ‹ étehoia ãL§» Él¡fUâ N£á brŒjt®. mjhtJ
mtáaÄU¡»‹wt®fŸ 14 taJ¡FŸshfî« fšahz« brŒa
mDkâ¡f nt©L« v‹W« xU âU¤j« bfh©L tªJ knrhjhit
monahL fÉœ¤J Él¥gh®¤jh®. âU.nfšf®, âU.âyfÇ‹ Þjhd¤J¡F
tªjt®. mtnuh knrhjhÉ‹ j¤Jt¤ij x¥ò¡bfhŸStjhŒ¢ brhšÈ,
Mdhš itÔf®fŸ ïZl¤â‰F ÉnuhjkhŒ r£l« brŒa¡TlhJ
v‹wd®. ïÅ br‹id¤ “jiyt®fis¥” g‰¿ eh« brhšy nt©oa
mtáaÄU¡fhbj‹nw Ãid¡»‹nwh«. vÅD« âUths®fŸ
nrõŒa§fh®, nf.É.u§frhÄ mŒa§fh®, v«.nf. M¢rhÇah®, v.u§frhÄ
Ia§fh® ngh‹w “gu«giu njáathâ”fË‹ nah¡»aij ï«knrhjh
Éõa¤âš v¥go elªJ bfh©lh®fŸ v‹gij¡ T®ikahŒ ftŤJ
Fo muR - 1929 ( 2 ) 176
tªjt®fS¡F És§fhkš nghfhJ. vdnt, ekJ eh£o‰bf‹nwh
r_f¤â‰bf‹nwh v›Éj âU¤j« bfh©L tªjhY« ïªj¡
T£l¤jt®fns mjhtJ gh®¥gd®fns xUòw« njáa¤â‹ nguhY«,
k‰bwhU òw« kj¤â‹ nguhY«, k‰bwhU òw« rhÞâu¤â‹ nguhY«,
k‰bwhU òw« kd¢rh£áÆ‹ nguhY« bjhšiy ÉisɤJ tUtij
btFfhykhf gh®¤J tU»‹nwh«. rhjhuzkhŒ Édht¿ah¡
FHªijfis flîŸ nguhš bgh£L¡f£o ÉgrhÇfsh¡Ftijí«,
k¡fis Égrhu¤ bjhÊyhš étd« brŒa¡Tlhbj‹W« fUâ bfh©L
tu¥g£l r£l§fŸ Tl kj¤â‹ nguhY«, rhÞâu§fË‹ nguhY«,
rhÄfË‹ nguhY« M£nrã¡f¥gLkhdhš, mJî« óuz Rna¢ir
ÉU«ò« r§f fhÇajÇáí« f‰w g©oj®fshš bjǪbjL¡f¥g£l
tUkhd âU.r¤âa_®¤â¥ gh®¥gduhnyna v⮡f¥gLkhdhš, ïÅ
rhjhuz gh®¥gd®fshY« mt®fŸ fyªj ïa¡f§fshY« eh« vªj
Éjkhd Ó®âU¤j¤ij Rauh{a¤âš, uhk uh¢a¤âš vâ®gh®¡f¡
TLbk‹gJ ek¡F És§fÉšiy. bghJthf ïªj gh®¥gd®fŸ
r®¡fhU¡F Énuhjkhfî« r®¡fhUl‹ x¤JiH¡f¡TlhJ; r®¡fhiu
xÊ¡f nt©Lbk‹W brhšYtâ‹ ïufáa« všyh«, vªj¡
fhuz¤ij¡ bfh©L« ïªj r®¡fh® gh®¥gdušyhj k¡fS¡F trkhf¡
Tlhbj‹W«, gh®¥gdušyhj k¡fS¡F mDTykhf VjhtJ
e‹iknah Ó®âU¤jnkh brŒa ïl« bfhL¤J Él¡TlhJ v‹gJkhd
bf£l v©znk jÉu k‰wgo r®¡fhnuhL x¤JiH¡f¡ TlhJ v‹gâš
VjhtJ nah¡»a¥ bghW¥ngh, njáankh, ehzankh ïU¡»‹wjh?
v‹W nf£»‹nwh«.
x¤JiHahik v‹gj‰F«, r®¡fh® jaî v‹gj‰F« VjhtJ xU
F¿¥ã£lJ« ÃiyahdJkhd bfhŸiffis V‰gL¤â¡ bfh©L ãwF
mij nah¡»akhŒ mDZlhd¤J¡F¡ bfh©L tUtjhdhš, mij¥
g‰¿ nahá¡f nt©oaJ mtáakhF«. m¥go¡»šyhkš j§fS¡F
ïZlkhdJ«. njitahdJkhd fhÇabkšyh« x¤JiHahikÆš
nr®ªjbj‹W« njáa¤âš nr®ªjJ v‹W« brhšYtJ« ekJ k¡f
S¡F ïZlkhdJ«, njitahdJkhd fhÇa§fŸ všyh« r®¡fh®
jathdJ« njrJnuhfkhdJkhd fhÇa§fŸ v‹W brhšy¥gLtJkh
dhš m«khâÇ njáa¤ij eh« v¥go x¥ò¡bfhŸs Koí«?
njáa¤â‰F« x¤JiHahik¡F« r®¡fh® jaî¡F« ïªj cyf¤âš
gh®¥gd®fŸ kh¤âu« jh‹, ghZa f®¤jh¡fsh, k‰bwhUtU¡F«
ït‰¿š cÇik ïšiyah? v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«.
K‹ fhy¤âš mjhtJ ‘ïªJ’ (_l) uh#h¡fŸ murh§f¤âY«
ï¥gona brŒJÉ£L ï¥bghGJ btŸis¡fhu (m¿thËfŸ)
murh§f¤âY« ï¥gona brŒJ ekJ r_f¤ij Äâ¤Jit¤J¡
177 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
bfh©oU¡f fUJtij ïÅ miu ÃÄõK« e«khš r»¤âU¡f ÉõaK« mt®fsJ flikíkhF«. Mdhš FHªij kznk
KoahJ v‹gij btË¥gilahí« cWâahí« brhšÈ¤ Ôu nt©o RakÇahijia bghW¤jjhF«. jÉu gh®¥gd®fS«, r«kj taij¥
ïU¡»‹wJ. mj‰fhfnt r®¡fhU¡F n# v‹W«, gh®¥gÜa« åœf
åœf! g‰¿ j§fS¡F mâf ftiy ïšiyba‹W brhšÈÉ£lh®fshjyhš
v‹W« brhšY»‹nwh«. mJ v¡fâia nt©LkhdhY« mila£Lbk‹nw brhšYnth«.
m‹¿í« mJ xU ïa‰if cz®¢áahF«. mij v¥go el¤Jtbj‹W
vªjÉjkhd muáaš fZl§fis bghW¤J¡ bfh©lhdhY«
kndhj¤Jt MuhŒ¢áia nr®ªj ÉõaKkhF«. mij it¤âa®fS«
ekJ eh£oš gh®¥gÜa« monahL xÊík£L« ïªj ãÇ£oZ
murh§fK« ftŤJ xG¡f¤â‰F« RakÇahij¡F« c©ikahd
r®¡fhU¡F “m‹Åa” r®¡fhU¡F gF¤j¿î ts®¢áí«, MuhŒ¢á
Rjªâu¤â‰F« khWghošyhj tifÆš v¥go¢ brŒJ bfh©lhY«
m¿î ts®¢áí« bg‰w “ehÞâf” r®¡fhU¡F “n#” brhšÈ¤ ÔUnth«.
ek¡F M£nrgid ïšiy.
ïjdhš eh« njr¤Jnuh»ahdhY« rÇ, áYitÆY« miwa¥g£lhY«
rÇ, fGÉš V‰w¥g£lhY« rÇ mt‰¿‰F á¿J« fy§f kh£nlh« ïÅ mL¤jh‰nghš r£l« brŒa nt©oa Éõa« ãwÉÆš
v‹gijí« ijÇakhŒ¢ brhšY»nwh«. m~njhL ïªj r®¡fh® vªj M© bg©, M»a gy ɤâahr«, ca®î, jhœî M»a #hâ ɤâahr§
ÃiyikÆš vªj¡ fhy¤âš v¥goahdhš vªj KiwÆš v⮥gJ fisí« xÊ¥gj‰F nt©oa r£l« V‰gL¤j nt©oanjahF«.
v‹gJî« ek¡nf bjÇí« v‹W cWâ TWnth«. Éf. ïij všyht‰¿‰F« K‹ghfnt brŒâU¡f nt©oajhdhY«
ïj‰F« kjK« rhÞâuK«, flîSnk K£L¡ f£ilahŒ ïUªJ
rhujh knrhjhthdJ ï¥nghJ ïªâa r£lrigÆš Ãiwnt¿
tUtjhš VjhtJ xUtifÆš nk‰f©l K£Lf£il xʪjhš
É£ljhnyna ïªâahî¡F nt©oa Ó®¤âU¤j§fŸ všyh«
k‰witfS¡F« mitfis xÊ¥gJ Rygkh» ÉLkhjyhš mijí«
KoªJÉ£lJ v‹gjhf¡ fUâ eh« k»œ¢á¥ bgU¡filtjhf ahU«
xUÉj¤âš e‹ikahfnt bfhŸsyh«. bg©fS¡F thœ¡ifÆY«
Ãid¤J Él¡TlhJ v‹W« nf£L¡ bfhŸS»nwh«. k‰bw‹d
brh¤J¡fŸ mDgt¤âY« rk cÇik tH§f¥gl nt©oaJ m¿î«
bt‹whš vªj Éjkhd Ó®âU¤j¤â‰F« tH¡fkhŒ K£L¡f£ilahŒ
kÅj¤j‹ikíKŸs k¡fS¡F Äfî« nah¡»akhd fhÇakhF«.
cgnah»¤J tªj kj«, rhÞâu«, flîŸ, nfhg« v‹»‹w òu£LfS«
Mifahš mij clnd ftÅ¡f nt©Lkhí« Ô©lhikia¥ g‰¿¡
ó¢rh©ofS« ï«knrhjh Éõa¤âš F¥ig¤ bjh£o¡F¥ nghf
ftÅ¡f nt©Lkhí« ïªâa r£lrig m§f¤âd®fis¡ nf£L¡
ne®ªjijna v©Â v©Â k»œ¢á¥ bgU¡fil»‹nwh«. VbdÅš
bfhŸtJl‹ r®¡fhiuí« rhujh knrhjhî¡F mDTy« brŒjJ
ïj‹ _y« ïªj¥ gh®¥gd®fŸ nk‰f©l kj¥ó¢rh©o¡F« rhÞâu¥
nghynt ešy bga® th§f nt©Lkhfî« nf£L¡ bfhŸS»nwh«.
òu£L¡F« v›tsî kÇahij it¤âU¡»‹wh®fŸ v‹gijí«
ïitfis¡ fh¥gh‰w v‹d âahfnkh åunkh fh£l¥ngh»‹wh®fŸ Fo muR - jiya§f« - 29.09.1929
v‹gijí« gh®¡f¥ ngh»‹nwh«.
jÉu, áy gh®¥gd®fŸ ïªj r£l« Ãiwnt¿É£lhš r¤âah¡
»uf« brŒJ r£l¤ij Û¿¤ j©lid milªJ ïªj r£l¤ij xÊ¡f¥
ngh»‹wh®fsh«. ïªj brŒâia¡ nf£l kh¤âu¤âš, ïªj r£l«
Ãiwnt¿a nrâia¡ nf£l kh¤âu¤âš v›tsî k»œ¢á
milªnjhnkh mijÉl v©kl§fâfkhd k»œ¢áia milªnjh«.
Vbd‹whš mt®fsJ r¤âah¡»uf¤ijí« âahf¤ijí« gh®¤J
mit bt‰¿ bg‰whš e«Kila njitfS¡fhf ehK« mJnghynt
elªJ bt‰¿ bgwyh« v‹W«, mªjgo mt®fŸ bt‰¿ bgwhÉ£lhš
ï¥nghij¥ nghynt r®¡fhU¡F “n#” ngh£L mj‹_y« bt‰¿
bgwyh« v‹W« fUâna k»œ¢áail»‹nwh«.
Éf; ïÅ r«kj taij¥ g‰¿a Éõa« x‹W©L, Mdhš
ek¡F mij¥ g‰¿ m›tsî ftiyÆšiy. mJ tƤâa®fSila

Fo muR - 1929 ( 2 ) 178 179 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

 k¡fË‹ K‹nd‰w¤âY«, eh£o‹ eyÅYnk mt® j‹ fhy¤ij¡
fl¤âdh®. vtU« jk¡F tU« ãuâígfhu§fis xJ¡»¤ jŸStJ
btF fod«; Mdhš, mt® m¤jifa ãuâígfhu§fis¤ jŸË
mijí« j« e©g®f£nf mˤJ tªjh®. ãuâígfhu§fis
my£áa« brŒtJ« âahf ò¤ânaahF«. bj‹dh£L k¡fS¡bfd
vL¤j Ka‰áÆš mtiu¥ ngh‹wt®fŸ vtUnkÆšiy. m¤jifa
bgÇahÇ‹ cUt¥ gl¤ij¤ âwªJ it¡f¡ fhuz« v‹d? f‰óu
ekJ khbgUªjiyt®fË‹ Ôg« fh£o ói# brŒtj‰fhfthfnth, mtÇ‹ e‹ik¡bfd
ãuh®¤jid fŸ brŒtj‰fhfthnth m‹W. mijí« _l gH¡f
cUt¥gl¤ âw¥ò ÉHh tH¡f« v‹nw eh‹ fUJ»nw‹. m¥goÆU¡f ï›ÉHh V‹? mtiu
Ãid¥gj‰ F«, mtiu¥ gh®¤J eh« K‹ndwî«, mtÇ‹
bgUªbjh©Lfis Phgf¤â‰F¡ bfhz®ªJ mtiu¥ ã‹g‰¿
gh¡» É£l ntiyfis¢ brŒtj‰F nkahF«. vdnt m¤jifa
âahfuha® Phgf¡ f£ol¤âš bgU§T£l« bgUªâah»Æ‹ gl¤ij âwªJ it¡»‹nw‹.

F¿¥ò:- 24.09.1929 M« ehŸ âahfuha® Phgf¡ f£ol¤âš K¥bgUª

jiytut®fns! rnfhju®fns! bgÇnah®fË‹ f£lisia
jiyt®fsh»a r®.âahfuha®, gdfhš mur®, eha® bgUkh‹ M»at®fË‹
V‰W bfsutkila kd« Mir¥gL»wJ. r®. âahfuhaUl‹ eh‹ cUt¥gl¤ âw¥òÉHhÉš r®.âahfuha® gl¤ij¤ âwªJ it¤J M‰¿a
e£ò ghuh£oÆU¡fÉšiy. MÆD« mtiuna j¡f bgÇah® vd¡ ciu.
bfh©L mt®ghš g¡â bfh©LŸns‹. mtiu c©ik¤ âah», åu®
v‹nw TWjš bghUªJ«. c©ikahd jiyt® v‹W xUtiu Fo muR - brh‰bghÊî - 29.09.1929
F¿¡fnt©Lkhdhš mJ br£oahiuna F¿¡F« v‹W eh‹
brhšYnt‹. c©ik¤ âah», njr¤ bjh©l®, jiyt® v‹W
TWtj‰F v‹d milahs« v‹whš, rhg§fisí«, itjšfisí«,
ïÊîiufisí« gh®¤J ga¥glhkY« j§fŸ bfhŸiffis thgÞ
th§fhkY« ijÇa¤Jl‹ j§fŸ fhÇa§fis el¤Jgt®fns
c©ik¤ jiyt®fŸ. r®. âahfuhaiu ï§F jÄœeh£L ‘la®’ v‹W
Tl vâÇfshš Tw¥g£lJ. mtiu njr¤Jnuh» v‹bwšyh« T¿d®.
mtÇ‹ åL òFªJ« mo¡f¤ jiy¥g£ld®. ï›tsî fZl§fis
í« mt® neÇš mDgɤjd®. njr¤Jnuh», la® v‹w ïÊîiu
f£F«, mo¤jš ngh‹witf£F« r®. âahfuha® ga¥glhkš, ã‹
th§fhkš, áǤJ¡ bfh©nl j« fhÇahâfis el¤â¡ bfh©L
nghdh®. ï›Éj jiyt® njh‹WtJ mÇJ. Mdhš ï¥goÆšyhkš
rka¤J¡nf‰wgo el¡F« jiyt®fS« c©L. mt®fŸ njh‹WtJ
rhjhuz ïa‰if. mt®fŸ trî tªj fhy¤âš xËtJ«, òfGiu
tªj fhy¤âš jiyia air¤jir¤J mEgÉ¥gJ« rhjhuz
ïa‰ifna. ït®fË‹ ng® ït®fŸ fhykhdj‰FŸ fh‰nwhL
fh‰wh» ÉL«. Mdhš, nk‰f©lgo vj‰F« ga¥glhkš jh‹
bfh©l fUk¤ij Ko¡F« brayhdJ ïwªj ã‹d® Tl ï¤jifa
âw¥ò ÉHh ngh‹w Phgfh®¤ j¡ fhÇa§fis¢ brŒa¤ ö©L»wJ.

Fo muR - 1929 ( 2 ) 180 181 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

 RakÇahij
uhkdhjòu« Íšyh mU¥ò¡nfh£ilÆš ehlh® rnfhju®fË‹
îthf¤âY« mt®fsJ bghJ¥ gz¤âY«, btF fhykhf xU ca®ju¥
ghlrhiy elªJtU« Égu« mndfU¡F¤ bjǪâU¡fyh«. Mdhš
m¥gŸËÆš ïJtiu MââuhÉl® ãŸisfis¢ nr®¥gâšiy v‹w
î¥gªj« ïUªJ tªjJl‹ mªj¥ go¡nf nr®¡fhkY« ïUªJtªjh®
fŸ. áy khj§fS¡F K‹ò âU. brsªâugh©oa‹ mt®fS¡F Íšyh
ngh®£ jiyt® gjÉ »il¤jj‰fhf mU¥ò¡nfh£il kfh#d§fS«
k‰W« gy jŤ jÅ tF¥ghU« mtiu ghuh£Ltj‰fhf V‰ghL
brŒa¥g£oUªjâš mU¥ò¡ nfh£il ehlh® r_f¤jhU« xU jÅahd
ÉUªJ« ghuh£L¡ T£lK« brŒJ cgrhu¥ g¤âu§fŸ thá¤J¡
bfhL¤jh®fŸ. m› îgrhu¥ g¤âu§fS¡F âU.brsªâugh©oa‹
gâyË¡ifÆš kÅj r_f¤âš áy tF¥ghiu¤ jhœ¤â
bfhLik¥gL¤â tu¥gLtij monahL xÊ¡f nt©oanj ïJ rka«
kÅjÅ‹ Kjš flik v‹W« mªj ntiy¡nf bgÇJ« jdJ všyh¥
gjÉfisí« cgnah»¡f¥ nghtjhí«, Mdhš mâš jd¡F áy
fZl§fŸ ehlh® r_f¤jhuhnyna ïU¥gjhfî« brhšÈ, cjhuzkhf
mU¥ò¡ nfh£ilÆš cŸs ehlh® iAÞTÈš MââuhÉl¥ ãŸis
fis¢ nr®¤J¡ bfhŸStâšiy v‹»‹w î¥gªjÄU¥gnjjh‹
K¡»akhd jilba‹W« T¿, mjdhš jh‹ ÄFâí« bt£fk
iltjhí« j‹Dila r_f¤ânyna ï›Éj bfhLikÆUªjhš
j‹Dila c¤ânahf XjhÉš k‰w r_f¤jhU¡FŸ ïU¡F« bfhLik
fis Ú¡F« go brhšy jd¡F v¥go ijÇa K©lhFbk‹W«, Mfnt
v›tsî¡ bf›tsî Ó¡»u¤âš ï›tU¥ò¡nfh£il gŸË¡Tl¤âš
ï¡bfhLik Ú¡f¥gL»‹wnjh m›tsî¡F m›tsî jdJ ntiy
RygkhF bk‹W« mtáa« brŒant©L« v‹W jdJ r_f¤ jiy
tiu mogªJ nf£L¡ bfhŸStjhfî« brh‹dh®. mj‰»ira
m‹W m¥gŸË¡Tl îth»fŸ m›Éj î¥gªj¤ij Ú¡»É£L Mâ
âuhÉl k¡fis mªj¥ gŸË¡Tl¤âš nr®¤J¡ bfh©lh®fŸ . ïJ
ekJ eh£oš cŸs Ô©lhikí« ca®îjhœî« xÊa xU bgÇa
m¿F¿ahF« v‹nw brhšy nt©L«. ï›Éj mÇa fhÇa¤ij¢ brŒj
mU¥ò¡ nfh£il ehlh® jiyt®fis kdkhu¥ ghuh£L»nwh«.
Fo muR - f£Liu - 29.09.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 182
fj® òu£L
fj® JÂÆ‹ Éiy Éõakhfî«, fj® ngh®lh® mâf Éiy
it¤J¡ bfhŸis yhg« r«ghâ¥gâ‹ _ykhfî« ‘jÄœehL’
g¤âÇifÆš xU fj® bjh©lU¡F«, âU.Ì.uh#nfhghyh¢rhÇ¡F«
thj« elªJ tUtij, xU e©g® ek¡F mD¥ã ekJ mã¥ãuha¤ij
nf£oU¡»‹wh®. ek¡F¤ bjǪj tiuÆš nk‰go ïU fdth‹fŸ
fz¡»Y« ãrF ïU¡»‹wbj‹gnj ekJ mã¥ãuha«. mjhtJ
ïu©L ng®fS¡F« c©ikahd mrY¡F nkš mâf¥gL¤â fz¡F
nghl¥g£oU¡»‹wJ. mjhtJ gŠR üš ü‰gj‰F uh¤jš x‹W¡F 5
mzh jh‹ TÈ bfhL¡f¥g£L tU»‹wJ. áy ïl§fËš 4 mzhî«
bfhL¡f¥g£L tU»‹wJ. beŒtj‰F« 54 ïŠR¡F bf#« x‹W¡F
2 3/4 Kjš 3 mzhnt bfhL¡f¥g£L tU»‹wJ. bf#¤â‰F 21/2
mzhî« bfhL¡f¥g£L tU»‹wJ. 21/2 mzh mšyJ 2 3/4 mzh
åj« bfhL¥gjhÆUªjhš ï¥bghGJ <nuh£il¢ R‰¿Y« nfhãia¢
R‰¿Y« Rkh® 1000, 2000 jÇfŸ, jÇ x‹W¡F 5 %ghŒ åj« m£th‹Þ
f£oÉ£L tUõ¡fz¡fhf beŒJ bfhL¡f x¥gªj« ngá¡ bfhŸs
fh¤âU¡»‹wh®fŸ. ïªj¥go¡nf Rkh® ïu©L tUõ« beŒJ
bfh©L« tªjh®fŸ.
f%U¡F g¡f¤âš áy »uhk§fËš uh¤jš x‹W¡F 4-mzh åj«
ü‰W¡ bfhL¤J¡ bfh©L« ïU¡»wh®fŸ. yhg« mâfkhŒ tUtij
c¤njá¤J berî¡F¡ TÈ mâfkhŒ bfhL¤J tU»‹wh®fŸ.
rhjhuzkhf 54 ïŠR fj® 10 bf#« bfh©l ÕR mâf fŠá ïšyhkš
f©o¥ghŒ 4 uh¤jš ïil¡Fnkš ïU¡fnt ïU¡fhJ. ïj‰F Mjhu
khf goô® òËa«g£o, C¤J¡FË KjÈa ïl§fËš beŒa¥gL«
JÂfis ï‹W« gh®¡fyh«.
ï‹W fU§f©Â rhjhuz gŠR Éiy mjhtJ âU¥ó® fj®
ÉahghÇfŸ th§F« Éiy 520 uh¤jš ghu« 1-¡F, 215, 220-¡F nkš
nghtnj ïšiy. m¥goahdhš uh¤jš x‹W¡F %. Éiy 0-6-81/4
ml¡fkhF«.
vdnt 54 ïŠR 10 bf#« ÕR x‹W¡F gŠR nrjhu« cŸgl
uh¤jš 41/4 ¡F¡ »ua« %. 1-12-6 nkšgo üY¡F ü‰ò¡TÈ uh¤jš
183 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
x‹W¡F 5 mzh %. åj« 1-5-3. berî¡TÈ bf#« 1-¡F 2 3/4 1-11-6 mzh
åj« Mf %.4-13-3. bf#« 1-¡F 3mzh TÈ åjkhdhš 1-14-0. vdnt
54 ïŠR mfy« 10 bf#« ÕR x‹W¡F %. 4-13-3 mšyJ %. 4-15-9
mryhF«. xU rka« MŸ TÈ, fz¡F¥ãŸis¡ TÈ k‰W« ášyiu
bryî ngh£lhY« f©o¥ghŒ ÕR x‹W¡F %. 5-4-0 nkš ml§Ftj‰F
Ãahank »ilahJ. %ghŒ¡F xU mzhåj« bryî ngh£L btË
C®fËš ɉgjhdhY« %.5-9-0 mšyJ mâf yhg« it¤jhY« %. 5-
12-0¡F nkš ɉf nt©oa mtáank ïšiy. Mdhš br‹w thu¤âš
eh« <nuh£oš fj® ïšyhkš nry¤â‰F brhšÈaD¥ã fj® th§»¡
bfh©L tªjâš 54 ïŠR mfy« 5 bf#« xU #ij ntZo¡F nry«
fh§»uÞ fj® o¥nghÉš %.3-11-0 bfhL¤J th§»tu nt©oajhƉW
m¥goahdhš 10 bf#¤â‰F %.7-6-0 åj« ɉ»‹w Éiyah»‹wJ. %.5-
12-0¡F ɉf nt©oa ntZo %. 7-6-0 åj« ɉwhš xU ÕR¡F %. 1-
10-0¡F nkš kdjhu mâf yhg« bfhL¡f nt©oajhf ïU¡»‹wJ.
V‰fdnt Äš J 54 ïŠR bf#« 5 mzhî¡F« 6 mzhî¡F«
jhuhskhŒ »il¡F« nghJ« ïªj¥go ɉW« ïªâa Äš ÉahghÇfŸ
j§fŸ KjY¡F 100-¡F 20, 25 åj« yhg« r«ghâ¡F« nghJ« fjU¡F
Cuh® gz§fis 10, 20 y£r¡fz¡fhf tNš brŒJ mt‰¿‰F
t£oÆšyhkY« mrÈY« fj® ïyhfh îthf¤â‰bf‹W tUõ« xU
y£r« 50 MÆu« %ghŒfŸ v‹W ifKjš eZlKkilªJ bfh©L
k¡fis bf#« x‹W¡F 11 mzh 12 mzh åj« »ua« ngh£L th§»¡
f£L«go brhštbj‹whš ïâš VjhtJ gF¤j¿î ïU¡»‹wjh
v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«. ü‰»‹wt®fS¡F TÈ f£lÉšiy v‹W
%ã¤jhš, m¥nghJ “TÈ¡F ü‰gJtšy fj® â£l«. x›bthUtU«
XŒªj neu¤âš brhªj¤âš ü‰f nt©L« v‹W« mªj m®¤j¤âšjh‹
fjÇš Rauh¢áa« ïU¡»‹wJ” v‹W« brhšYtJ«, brhªj¤âš ü‰f
Kotâšiy v‹W %ã¤jhš “xU mzh TÈahtJ »il¥gj‰F ntW
ntiyÆšiy. Mifahš elªjtiu el¡f£L«” v‹gJ«, ï«khâÇ
rka¤â‰nf‰w Éjkhf¥ ngá k¡fis Vkh‰WtjhÆU¡»‹wnj xÊa
nt¿šiy. m‹¿í« âU.fhªâí« âU.g#h#&« bj‹ ïªâahɉF
tªâUªj bghGJ áy nrh«ng¿¥ gh®¥gd®fis rhÞâÇfŸ v‹D«
nguhš x‹W nr®¤J¡ T£o âU.fhªâ K‹ c£fhuit¤J mt®fS¡F
rhÞâÇ v‹W«, fdghofŸ v‹W« bga® brhšÈ ifÆdhš JilÆš
üš âǤJ¡ fh£o “rhÞâÇfŸ všyh« fhªâÆ‹ fj® â£l¤ij¥
ã‹g‰W»‹wh®fŸ” v‹W âU.fhªâiaí« g#hi#í« Ãid¡F«go
brŒJ tNyhd bjhiffis ï§nfna j£o¥ ãL§»¡ bfh©ljš
yhkš, ntW VjhtJ mDnghf rh¤âakhd fhÇankh í¤â¡F bghU¤j
khd fU¤njh ïâš ïU¡»‹wjh v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«. jÉu âU.
fhªâat®fŸ ïÅí« jd¡F fjÇY« uh£od¤âY« e«ã¡if
Fo muR - 1929 ( 2 ) 184
ïU¡»‹wJ. mj‹ _y«jh‹ Rauh¢áa« tU« v‹W brhšÈ¡
bfh©nl ïU¥gij¥ gh®¤jhš ïÅí« ïªj khâÇ v¤jid ehS¡F
k¡fŸ 5 mzh J¡F 12 mzh Éiy bfhL¤J th§»¡ f£o¡ bfh©L
ïU¥gJ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. njáa neuK«, njáa gzK«,
njáa C¡fK« ïªj¡ fj® â£l¤âdhš ghHhŒ¥nghŒ¡ bfh©oU¥
gij ïÅí« v¤jid ehis¡F gh®¤J¡ bfh©oU¥gJ v‹gJî«
ek¡F És§fÉšiy. ÉiyÆš 5 mzh J¡F 11 mzhî« JÂ
ea¤âš 40 be«gU¡F gâš 10 be«gU« cgnahf¤âš 5 khj« tUt
j‰F gâš 3 khj¤âš »Êí« khâÇahfî«, RikÆš x‹W¡F _‹whf
î«, ãuahz¤â‰F bgU¤j mbrsfÇa khfî« ïU¥gij MjÇ¥gJ
jh‹ njáa« v‹whš âU.fhªâia¥ nghY«, âU.uh#nfhghyh¢rhÇia¥
nghY« cŸs ‘kfh¤kh¡fS«, kfh‹fS«’ jÉu k‰wgo ntW
ahuhyhtJ ïªj njáa¤ij ã‹g‰w Koíkh v‹W« nf£»‹nwh«.
e«ik¥ bghU¤jtiu gH¡f¤âdhY« ca®ªj ntZo th§F«go
neÇLtâš V‰gL« bryÉdhY« fjiu ÉlKoahj ÃiyikÆš
ïU¡»‹nwh«. MdhY« e«ik¥ ngh‹w k‰w eL¤ju k¡fS¡F«
_‹whªju k¡fS¡F« ïJ rh¤âakhFkh? v‹gij nahá¤J¥ gh®¡f
ÉU«ò»‹nwh«. ïâš cŸs bghUshjhu¤ â£lK«, ntiyÆšyhj
t®fS¡F ntiy »il¡»‹wbj‹gJ« ïªj ïyhfh îthf¤âš
fyªâU¡F« MrhÄfS¡F bghUshjhu tuî« ntiyÆšyhj
gh®¥gd®fS¡F ntiy »il¤J¤ â‹W bfhG¥gJ kšyhkš ntW
x‹W« ïšiy v‹gJ ekJ cWâahd mã¥ãuhakhF«. vdnt
âU.fhªâ mt®fS« mtuJ ãujk áZa nfhofS« f©ÂakhŒ
ïªj khâÇ fj® ïyh¡fhit _oÉ£L ïªj¥ gz¢ bryit¡ bfh©L«
neu¢ bryit¡ bfh©L« ntW VjhtJ bghJ k¡fS¡F eZlÄšyhj
if¤ bjhÊš ts®¢áÆš <Lglnth mšyJ Ô©lhik xÊî,
ÉjitfŸ Jau« xÊî v‹gJ ngh‹w JiwfËš <Lglnth brŒjhš
eh£o‰F«, kÅj r_f¤â‰F«, ehza¤â‰F« ešy gaid mË¡F«.
m¥go¡»šyhkš všyh F‰wK«, gyådK«, eZlK« kdjhu¤
bjǪJ« nk‰bfh©L« mijna brŒJ bfh©L ïU¥gbj‹whš
ï›Éa¡f¤ij nt©Lbk‹nw brŒí« btW« òu£L v‹W brhšY
tJl‹ fj® ïa¡f« v‹gij r§fuh¢rhÇ kl« g©lhu r‹dâ kl«
v‹W« nrh«ngÇ kl§fŸ ngh‹w âU.fhªâ kl« v‹Wjh‹ brhšy
nt©L« v‹W brhšYtj‰F tUªJ»‹nwh«. VbdÅš 1922 Kjš 1925
Koî tiuÆš fjÇš KGe«ã¡if it¤J âU.fhªâ brh‹dit
fisbašyh« m¥gona e«ã ehK« br‹w Él§fS¡bfšyh«
uh£od¤ij¤ ö¡»¡ bfh©L ïuî« gfYkhŒ ü‰wJl‹ gL¡if¡F¥
g¡f¤âš ïuh£od¤ijí« bkGF âÇ És¡ifí« it¤J¡ bfh©L
k¤âÆš ÉÊ¥ghdhš kWgoí« ö¡f« tU«tiu ü‰wJl‹ üš
185 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
rªjhití« jtwhkš mD¥ãtªjnjhL mâfkhf ü‰wjhš ifÆš
ïu¤j X£l« bf£L tÈbaL¤J mj‰fhf âU.fhªâat®fS¡bfGâ,
2, 3 khj¤â‰F e«ik üš rªjh bk«gÇÈUªJ ÉâÉy¡F brŒí«go
nf£L mªj¥gona ÉâÉy¡F« th§» br‹id¡F¢ br‹W lh¡l®
FUrhÄÆl« it¤âa« brŒJ kWgoí« Cbušyh« R‰¿ r®¡fh®
r§f§fŸ V‰gL¤â fj® filfS« V‰gL¤â c‰g¤â br‹l®fS«
f©Lão¤J V‰gL¤â, âU¥ó® fh§»uÞ fhâ tÞâuhya¤ijí« ehnk
c©lh¡» neÇš nk‰gh®it gh®¤J k‰W« òJ¥ghisa« fhªâ
M¢áuk¤ijí« ekJ ifahnyna âwªJ it¤J mj‰F nt©oa
cjÉiaí« TLkhd msî brŒJ, k‰W« jÅ¥g£l eg®fS¡fhf gy
fj® Þjhgd§fisí« fj® filfisí« âwªJ it¤J, #ÞoÞ
f£á¡fhu®fis všyh« mjhtJ gdfš mur®, uhkrhÄ KjÈah®, v«.o.
R¥ãukÂa KjÈah® KjÈat®fisbašyh« fj® f£l¢ brŒJ k‰W«
ïJ ngh‹w gy fhÇa§fis fjU¡fhfbt‹nw brŒJ fj® Éõa
ãurhu¤jhš 124 V KjÈa ãÇîfŸgo r®¡fhuhš tH¡F« bjhlu¥g£L
k‰W« v›tsnth Éj¤âš kdjhu ciH¤J¥ gh®¤j ãwnf mâYŸs
gyd‰w j‹ikiaí« áy® j§fŸ Ra ey¤â‰fhf mªj Þjhgd¤ij
cgnah»¤J¡ bfh©oU¥gJl‹ bghJÉš gh®¥gdušyhj r_f¤â‰F
ne® Énuhjkhf mªj Þjhgd¤ij cgnahf¥gL¤j¥g£L tUtijí«,
ï›tsɉF« bgU«ghY« gh®¥gdušyhjh® gznk åzhtijí«
kdjhu¥ gh®¤j ãwnf fj® òu£il¥ g‰¿ btËÆš ijÇakhŒ vL¤J¢
brhšy¤ Jªnjhnk jÉu, k‰wgo x‹W« m¿ahknyh, ãw®
brhštij¡ nf£L¡ bfh©nlh mDgtÄšyhknyh, x‹W« brhšy
tuÉšiy v‹gijí« bghJ#d§fS¡F bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«.
Mdhš ïij¥ gh®¤jîl‹ gh®¥gdušyhj áy »Ë¥ãŸis
njáathâfŸ M¤âu« bgh§» e«ÛJ ghŒªjhY« ghŒth®fŸ v‹gJ
ek¡F¤ bjÇí«. MdhY« m¥go¥g£lt®fŸ j§fŸ Raò¤âia
bfh©L eLÃiyikÆÈUªJ nahá¤J¥ gh®¡F« rªj®¥g¤ij
milí«nghJ eh« brh‹dJ rÇ K‰W« rÇ v‹gij cz®th®fŸ
v‹»‹w ijÇa« ek¡F c©L. v¥go vÅš Kj‹Kjš x¤JiH
ahikia mÊ¡f Mu«ã¤j - Rauh{a¡ f£áiaí« mj‰fhf gh®¥gd®
ifahshf ïUªj âU.á.M®.jhirí« k‰W« áy gh®¥gd®fisí« eh«
jh¡F«nghJ gyU¡F btF M¤âu« tªjjhdhY« xU tUõ«
bghW¤J nah¡»a® všnyhU« eh« brh‹dJ K‰¿Y« rÇba‹W
cz®ªjh®fŸ. ãwF bgšfh« fh§»uáš x¤JiHahikia fh§»uÞ
ifÉ£lâÈUªJ fh§»uir jh¡f Mu«ã¤j nghJ« “fh§»uÞ
ïU¥gjh? ïw¥gjh?” v‹W bgÇa vG¤âš És«gu« brŒJ gh®¥gd®
fŸ e« ÛJ ghku k¡fis VÉ É£lJ« ãwF xU tUõ¤â‰FŸ
K¡»akhd kÅjbušyh« eh« brh‹dJ rÇba‹W x¥ò¡bfh©L
Fo muR - 1929 ( 2 ) 186
fh§»uir É£L XoÉ£lh®fŸ. k‰W« #ÞoÞ f£áia eh« MjÇ¡f¤
bjhl§»a nghJ« ïnj khâÇ e«ik ‘#ÞoÞ’ f£áÆš njr¤ Jnuhf
f£áÆš nr®ªJÉ£ljhf¤ ö‰¿ filáahf âUths®fŸ fÈahzRªju
KjÈ ah®, tujuh#&Y, áj«gu« ãŸis ngh‹wt®fŸ všyh« #ÞoÞ
f£áÆš nr®ªJ É£ljhf bghJ¡ T£l¤âš brh‹dJ« k‰W« mnef®
glš glyhŒ nr®ªJ tUtJ« k‰W« âU.fhªâ bj‹dh£oš tUzh¢
áuk¥ ãurhu« brŒj fhy¤âš mtiu¤ jh¡»d fhy¤âY« ïnj khâÇ
e«ÛJ gy® F‰w« brhšÈaJ« ï¥nghJ btFng® eh« brh‹dij
x¥ò¡bfh©lnjhL jh§fS« mij¥ nghy brhšÈ tUtJ«
filáahf kjÉõa¤âY« ïªJ kj« v‹gâ‹ òu£ilí« mJ
r«gªjkhd rhÞâu«, òuhz«, ïâfhr« M»a òu£Lfisí« btËah¡
»dnghJ« flîŸ ngh¢R, flîis¡ f©lt® ngh¢R, kj« ngh¢R, kj
M¢rhÇfŸ ngh¢R, rka« ngh¢R, rka M¢rhÇfŸ ngh¢R v‹W T¥ghL
ngh£lt®fŸ ï¥nghJ thŒ âwthkš _iyÆš gJ§» ÆU¥gJ«,
y£r¡fz¡fhd k¡fŸ mijna brhšYtJ tF¥òthÇ ãuâÃâ¤J
t¤ij¥ g‰¿ brh‹d fhy¤âY«, njr« ngh¢RJ, njáa« ngh¢RJ,
x‰Wik ngh¢RJ v‹W f¤âdt®fŸ, ï¥nghJ tF¥ò thǤ bjhFâ
fËš nj®jY¡F Éf Mir¥gLtJ«, c¤ânahf¤âY«, tF¥ò É»j
Rjªâu¤âš c¤ânahf« bgWtJ« mJnt r®¡fh® bfhŸifahÆU¥g
J« k‰W« br§fšg£L kfheh£il¡ f©L gaªjt®fŸ m« kfheh£L¤
Ô®khd§fËš gyt‰iw j§fŸ j§fŸ brhªj fhÇa§fËš el¤â it¡f
Ka‰á¥gJ«, áyt‰iw ãurhu« brŒtJ« áy Rnjr murh§f§fŸ
mt‰¿‰fhf r£l« brŒa nt©L« v‹W vâ® gh®¥gJ« brŒjij¥
gh®¤J ghuh£Ltijí« gh®¤J tU»‹nwh«.
vdnt, ïJtiu eh« brhšÈtªj vt‰iwí« Mu«g¤âš
j¥ghŒ fUâÆU¡fyhkhdhY« bkh¤j¤âš bghJ k¡fŸ M£nrã¤
jjhfnth jŸËÉ£ljhfnth vâ®ãurhu« brŒJ k¡fËil e«ÛJ
btW¥ig c©lh¡Ftâš bt‰¿ bg‰wjhfnth brhštj‰»šyhkš
ïUªJ tªâU¡»‹nwh«. Mfnt ïnj KiwÆš Toa Ó¡»u¤âš ïªj
fj® òu£ilí« k¡fŸ kdkhu m¿ªJ eh« brhšYtij x¥ò¡
bfhŸStJl‹ ïJtiu jh§fŸ VkhªJ ïUªjj‰F« tUªJth®
fbs‹nw Ãid¡»‹nwh«.
Fo muR - jiya§f« - 06.10.1929
187 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

fhªâ #aªâ òu£L
ï›thu« 2-10-29 njâ òj‹»Hik jÄœeh£oš gy ïl§fËš
âU.fhªâÆ‹ rZ£o ó®¤â âd âUÉHh v‹D« fhªâ #aªâ òu£L
x‹W gh®¥gd®fshš btF m¡fiu cŸst®fŸ nghš bfh©lhl¥
g£lJ. mitfis x‹W¡F ïu©L g¤J åj« g¤âÇiffËš
És«guK« brŒa¥g£L ïU¡»‹wJ. ïj‹ ïufáa« v‹d bt‹W
gh®¤jhš fLfsî m¿îŸst®fS¡F« c©ik És§fhkš nghfhJ.
mjhtJ ïªj¥ gh®¥gd®fŸ fhªâ #aªâia âU.fhªâ ÛJŸs
m‹ò¡F« g¡â¡F« kÇahij¡F« m¿F¿ahf bfh©lhodh®fsh
mšyJ âU.fhªâÆ‹ bgaiu¢ brhšÈ¡ bfh©L j§fŸ Mâ¡f¤â‰F
Mjhukhf gh®¥gd Éõa¤ij ghuh£l¡ bfh©lhodh®fsh? v‹gJ
És§fhkš nghfhJ. bj‹dh£L¥ gh®¥gd®fS¡F v¥nghjhtJ
âU.fhªâÆl« kÇahijnah g¡ânah ïUªjjhf ahuhtJ brhšy
Koíkh? vªj¥ gh®¥gd® âU. fhªâia¥ ão¤J áiwÆš mil¡F«
go¡F« mªj¥go mil¡fhÉ£lhš muh#f« bgU» ehL« r®¡fhU«
mʪJnghF« v‹W r®¡fhU¡F¢ brhšÈ r®¡fhÇl« kfh¥g£l«
th§»dhnuh, mªj¥ gh®¥gduh»a âU.ÓÅthr rhÞâÇahU«, vªj¥
gh®¥gd® fhªâ muáaY¡F yha¡»šiy v‹W brh‹dhnuh mªj¥
gh®¥gduh»a âU.r¤âa_®¤âí«, vªj¥ gh®¥gd® âU.fhªâia
gƤâa¡fhu® v‹W brh‹dnjhL mtuJ ïa¡f« r£lÉnuhjkhdJ
v‹W r®¡fhU¡F nahrid brh‹dhnuh mªj¥ gh®¥gduh»a âU.ÓÅ
thrŒa§fhÇ‹ c©ik áZauh»a âU. K¤Ju§fK«, âU.fhªâÆ‹
bfhŸifia xÊ¡f¥ òw¥g£l vâÇfS¡F moikahÆUªjtU«
âU.fhªâ¡F k©ilÆš _isÆšiy v‹W brh‹dtUkhd âU.tuj
uh#&Yî« k‰W« ït®fsJ áZanfhZofS« K¡»akhÆUªJ fhªâ
#aªâia br‹idÆš bfh©lho ïU¥gJl‹ btËÆl§fËY«
nkšf©l T£l¤ij¢ nr®ªj t¡Ñš gh®¥gd®fS« mt®fsJ
FkhÞjh¡fŸ f£á¡fhu®fSnk K¡»akhÆUªâU¡»‹wh®fŸ. ïªj
T£l¤â‰F ï¥nghJ âU.fhªâÆl« V‰g£l mãkhd¤â‰F«
g¡â¡F« fhuz« v‹d v‹gJ nto¡if ÉõakhF«.
ït®fŸ x‹whŒ âU.fhªâ bršth¡»š ïUªj fhy¤âš
mt®fis c©ikÆš ã‹g‰¿dt®fshfthtJ ïUªâUªjhY«
Fo muR - 1929 ( 2 ) 188
mšyJ mt® ï¥nghJ _iyÆš ml§»É£lhY« mtUila
m¥nghija bfhŸifiaahtJ mšyJ ï¥nghija bfhŸifia
ahtJ ã‹g‰W»‹wt®fshfthtJ ïUªjhY« xU Éj¤âš fhªâ
#aªâ bfh©lhl nah¡»aij cilat®fŸ v‹W brhšyyh«.
m¥nghJ« Ñœ¥goahkš, ï¥nghJ« V‰W¡ bfhŸshkš
_iyÆš c£fhu it¤J #aªâ bfh©lhLtJ vj‰F rkhd« v‹W
gh®¡f¥ nghdhš ò¤jiu ehÞâf® v‹W gÊ Rk¤â mt® bfhŸifia
monahL mʤJ eh£oš bršth¡»šyhkš brŒJÉ£L ò¤j® ‘kfh
ÉZQ’É‹ g¤jhtJ mtjhu« v‹W òuhz§fŸ vGâit¤J
tz§» tªjij¤jh‹ rkhdkhf¢ brhšyyh«. ïªj¤ jÄœ eh£oš xU
gh®¥gduhtJ âU.fhªâ mã¥ãuha¤ij x¥ò¡bfhŸS»‹wh® v‹W
ahuhtJ brhšy Koíkh v‹W nf£»‹nwh«. cjhuzkhf rhujh
knrhjhî¡F Mjutˤjâš bg©fS¡F 18 taJ« M©fS¡F 24
taJ« fšahz tajhÆU¡f nt©L« v‹W brh‹dij vªj¥
gh®¥gd® x¥ò¡ bfh©lh® v‹W nf£»‹nwh«. Ô©lhik xʪjh
yšyhJ ek¡F Rauh¢áa« »il¡fhbj‹W«, Ô©lhikia monahL
xÊ¡fhÉ£lhš eh« Rauh¢áa¤â‰F mUfušybt‹W« brh‹dij
vªj¥ gh®¥gduhtJ x¥ò¡bfh©L Ô©lhikia xÊ¡f Ka‰á¤jhuh?
Ka‰á¡»whuh? Ka‰á¡f¥ngh»whuh? v‹W nf£»‹nwh«. nfhÉš
fËš Ô©l¥glhjhiu ÉlhÉ£lhš mJ Äfî« m¡»uk« v‹W
brh‹dhnu, mij vªj¥ gh®¥gduhtJ x¥ò¡ bfh©L nfhÆY¡FŸ
É£lh®fsh v‹W nf£»‹nwh«. ÉjitfS¡F kWkz« brŒí§fŸ
v‹W« kWkz« brŒa¥glhj ÉjitfŸ å£ilÉ£L Xo¥nghŒ
ahiuahtJ fšahz« brŒJ bfhŸS§fŸ v‹W« brh‹dij vªj¥
gh®¥gduhtJ nf£lh®fsh v‹W nf£»‹nwh«.
k‰W« fh§»uÞ Éisah£L¥ ãŸisfŸ T£l« v‹W«, óuz
Rna¢ir v‹gJ gƤâa¡fhu¤jdbk‹W« brh‹dij ahuhtJ vªj¥
gh®¥gduhtJ kâ¤jh®fsh? m‹¿í« nfhÆšfËš flîŸfŸ ïšiy
v‹W«, nfhÆšfŸ Égrhu ÉLâfŸ v‹W« brh‹dij ahuhtJ kâ¤J
vªj¡ nfhÆšfis ahuhtJ ïo¤jh®fsh mšyJ mil¤jh®fsh v‹W
nf£»‹nwh«. m‹¿í« yhT® fh§»uáš xU fhÇaK« Mf¥
nghtâšiy; fh§»uáa¡fK« xG§fhÆšiy; Mjyhš eh‹ fh§»uÞ
jiyik x¥ò¡ bfhŸskh£nl‹ v‹W brh‹dj‰F ahuhtJ gâš
brhšynth mšyJ fh§»uir É£L btËtunth mšyJ fh§»uá‹
bfhŸiffis¤ âU¤jnth x¥ò¡ bfh©lh®fsh v‹W nf£»‹nwh«.
filáahf âU.fhªâ ï‹dK« jd¡F x¤JiHahikÆšjh‹ e«ã¡if
ïU¡»‹wJ v‹W mo¡fo brhšÈ tU»‹whnu! ïijahtJ vªj¥
gh®¥gduhtJ nf£L c¤ânahf¤ij Élnth r£lrigia Élnth,
189 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
g£l¤ij Élnth, gŸËia Élnth, t¡Ñš ntiyia Élnth,
r«kâ¤jh®fsh v‹W« nf£»‹nwh«. âU.fhªâ brhštâš x‹iw¡Tl
nf£fhkš mtiu gƤâa¡fhubu‹W«, K£lhŸ v‹W«, _is ïšiy
v‹W«, muáaY¡F yha¡»šiy v‹W«, muh#f‹ v‹W«, r£l
Énuhâ v‹W« k‰W« mnah¡»a‹, kila‹, ngh¡»Ç (F«gnfhz«
g«ghŒ KjÈa ïl§fËš) v‹W« brhšÈÉ£L mJî« br‹w bešÿ® kfhehL
thu¤âš brhšÈÉ£L ïªj thu¤âš mnj gh®¥gd®fS« mt®fsJ
moikfS« TÈfS« nr®ªJ fhªâ #aªâ bfh©lhLtbj‹whš,
ïij¥ ngh‹w tŠrfK« N£áí« ntW c©lh v‹Wjh‹ nf£ ï«khj« 5, 6-ª njâfËš rÅ, PhƉW¡ »HikfËš bešÿÇš
»‹nwh«. gh®¥gdušyhjh® kfhehL v‹D« bj‹ ïªâa ey cÇik¢r§f
ïa¡f¤â‹ 11-tJ khfhz kfhehL, To¡fiyªJ É£lJ. ïªj
xU fhÇa¤â‰fhf fhªâ #aªâ bfh©lhl¥g£lJ v‹whš, mij
kfhehlhdJ 1927tJ tUl« #dtÇÆš kJiuÆš Toa 10-tJ
eh« x¥ò¡bfhŸs nt©oaJ jh‹. mjhtJ bj‹ÅªâahÉš
kfheh£L¡F¥ ãwF«, mijaL¤J nfhaK¤öÇš Toa khfhz
tUzh¢áuk¥ ãurhu« brŒjj‰F« ïªj b#‹k¤âš “N¤âu‹” jdJ
Énrõ kfheh£o‰F ãwF«, ïu©L tUõ fhy« bghW¤J bešÿÇš
tUz j®k¤ij¢ brŒjhš mL¤j #‹k¤âš “itáadhf”, mL¤j
T£l¥g£ljhF« v‹whY« ïªj ïu©L tUõ« bghW¤jhtJ
#‹k¤âš “B¤âÇadhf”, mL¤j #‹k¤âš “ãuhkz”dhfyh« v‹W
ï«kfhehL ï¥nghJ T£l nt©oa mtáa nk‰g£lâ‹ fhuz«
brh‹dj‰F«, k‰W« uhkhaz, ghuj ãurhu« brŒjj‰F« fjÇ‹ nguhš
K¡»akhf ïu©L Éõa¤ij¥ bghW¤jjhF«. mjhtJ x‹W;
y£r¡fz¡fhf gz« ãL§» gh®¥gdhâ¡f¤â‰F bryî brŒa
gh®¥gdušyhjh®fS¡FŸ ãǪJ ÉF« f£áfŸ všyh« x‹W nr®ªJ
gh®¥gd®f£F ïl« bfhL¤JÉ£L¥ nghdj‰F« nt©Lkhdhš
x‰Wikia V‰gL¤j nt©L« v‹»‹w fU¤J¡ bfh©L kªâÇ
gh®¥gd®fŸ fhªâ #aªâ bfh©lhlyh« v‹gij eh« x¥ò¡ bfhŸS
f£áahuh»a ï‹obg©bl©L v‹D« Rna¢ir¡ f£áiaí«,
»‹nwh«. Mdhš RakÇahij cŸs gh®¥gdušyhjh®fŸ mâš fyªJ
fh‹ÞooôõÅÈÞ£ v‹D« lh¡l® enlr‹ f£áahiuí« x‹W
bfh©lj‰F eh« bt£f¥glhkÈU¡f KoaÉšiy. ï‹iwa âdK«
nr®¡fî«; ïu©lhtjhf:- f£á¡F¤ jiytuhŒ ïUªj gdfhš mur®
ekJ eh£oš el¡F« mndf #aªâfS« g©oiffS« âUeB¤
ïwªJ nghŒÉ£ljhš mtU¡F gâyhf xU jFâahd jiytiu
âu§fS« c‰rt§fS« gh®¥gdhâ¡f¤â‰F« gh®¥gdušyhjh®
V‰gL¤jî« fUâ kfhehL T£l¥glî« nt©oajhƉW. nkY«
ïÊî¡F« m¿F¿ahf el¤j¥gL»‹wJ v‹gij gy® m¿ªJ«
gdfhš mur® fhykhdJ«, f£áÆ‹ jiyt® fhykhŒÉ£ljhš ïÅ
m›Éj g©oiffisí« c‰rt§fisí« ï‹dK« m¿î« cz®¢á
f£á¡ bfhŸifia x¥ò¡ bfhŸS« gh®¥gdušyhjh® všnyhU«
ík‰w gh®¥gdušyhjh®fŸ brŒJ bfh©Ljh‹ tU»‹wh®fŸ. mJ
j§fS¡FŸ ïU¡F« mã¥ãuha ngj§fis kwªJ xUtU¡bfhUt®
nghynt fhªâ #aªâí« bfh©lhl¥g£lJ v‹Wjh‹ eh« tU¤j¤
r‰W É£L¡bfhL¤J (mjhtJ j§fSila K¡»a bfhŸif¡F
Jl‹ brhšy nt©oÆU¡»‹wJ. vdnt ïÅahtJ gF¤j¿î«
ÉnuhjÄšyhkš) x‹W nru nt©L« v‹W fUâ kªâÇ f£áahiuí«,
RakÇahij cz®¢áí« cŸs gh®¥gdušyhjh®fŸ ï«khâÇahd
âU.enlr‹ f£áahiuí« T¥ã£L ngRtJ v‹»‹w v©z¤â‹ ÛJ
gh®¥gd N£áÆY« tŠrf¤âY« ÉHhkÈU¡f v¢rÇ¡if
âahfuha Phgf¡ f£ol¤âš všyh¡ f£áahU« bfh©l xU bghJ¡
brŒ»‹nwh«.
T£l« T£o mtut®fŸ f£á¡ bfhŸifisí« Fiwfisí«
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 06.10.1929 m¿aî«, mt‰¿‰F gÇfhu«njo Çngh®£L brŒaî« v‹W f£á
x‹W¡F _‹W ng®fŸ åj« _‹W f£á¡F x‹gJ ng®fis¤
bjǪbjL¥gbj‹W«, mt®fŸ ÉrhǤJ m¿¡if brŒa xU khj«
thŒjh bfhL¥gbj‹W« Ô®khŤJ 3 f£áÆ‹ rh®ghf xU fÄ£oí«
ÃaÄ¡f¥g£lJ. mªj¡ fÄ£o mtut®fŸ f£á¡Fiwfis
ÉrhǤj¿ªJ xU Koî¡F tªjâ‹ ngÇš Rna¢ir¡ f£áah® v‹D«,
kªâÇ¡f£áah® e«Kl‹ nr®tjhdhš gh®¥gd®fis ekJ f£áÆš

Fo muR - 1929 ( 2 ) 190 191 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

nr®¤J¡ bfhŸs nt©L« v‹W«, mJ KoahÉ£lhš Fiwªj msî
ï¥nghJ mt®fSl‹ Tl ïU¡F« gh®¥gd kªâÇah»a fd« nrJ
u¤âdkŒa®, jh§fŸ kªâÇahŒ ïU¡F«tiu j§fSl‹ kªâÇ
ahÆU¥gj‰ fDTykhfthtJ V‰ghL brŒa nt©L« v‹W«, mjh
tJ r£lrig elto¡iffis¥ bghW¤jtiu gh®¥gd®fSl‹ fyªJ
ïU¡F« goahd khâÇÆš, r£lrig¡ f£áÆš nr®¤J¡ bfhŸS«go
ïl« bfhL¡f nt©L« v‹W«, âU.enlr‹ f£áah® e«Kl‹
ïU¥gjhdhš mt®fŸ mã¥ãuha¤â‰F kâ¥ò ïU¡F«goahf îthf
rigÆš nghâa ãuâÃâ¤Jt« mt®fS¡F¡ bfhL¡f nt©L«
v‹W« brhšy¥g£L mt‰iw bj‹ ïªâa ey cÇik îthf rig
To ftŤJ r£lrig¡ f£áÆš kh¤âu« gh®¥gd®fis¢ nr®¤J¡
bfhŸs r«kâ¥gjhŒ x¥ò¡bfh©L mj‰fhf îthf rigÆš Vf
kdjhf xU Ô®khdK« brŒÉ¤J mij kªâÇ f£áahU¡F bjÇɤJ,
mij mL¤j kfhehL T£o Ãiwnt‰¿¡ bfhL¥gjhí« x¥ò¡bfhŸs¥
g£lJ. ïij e«ãna kªâÇfS« bj‹ ïªâa ey cÇik¢ r§f¤âš
üW üW %ghŒ bfhL¤J MíŸ bk«guhfî« nr®ªjh®fŸ. ïªj
ÃiyÆš ïªj kfheh£il bešÿÇš nghl¥g£lJ. Mdhš r£lrig¤
nj®jš x¤â¥ nghŒÉ£ljhY«, ntW Vnjnjh fhuz§fshY«
kfhehL« x¤â¥ ngh£L¡ bfh©nl tu¥g£lJ. v‹whY« filáahf
CuhÇ‹ gÊ¥ò¡F gaªJ kfheh£il el¤âna fh£l¥g£LÉl
nt©oajhƉW.
kfheh£L¤ jiyt®
kfheh£L¤ jiytuhŒ bjǪbjL¡f¥g£l âU.KÅrhÄ ehíL
mt®fŸ fh§»uÞ cz®¢á cŸst® v‹gijí«, gh®¥gd®fis bj‹
ïªâa ey cÇik¢ r§f¤âš nr®¤J¡ bfhŸs nt©L« v‹»‹w
kd¥gh‹ik bfh©lt® v‹gijí« jÉu k‰w vªj Éj¤âY«
jFâahdtU« gdfhš mur® fhykhdîl‹ ïtnu mL¤jgoahf
jiytuhfyh« v‹W gyuhš brhšy¥g£ltUkhth®. Mdhš, mt®
á¤öÇÈU¥gjdhY«, “bgßa gz¡fhuuhf ïšiy” v‹gjdhY«
t¡Ñš bjhÊÈš ïU¡»wgoahY«, f£á¡F¤ jiytuhÆU¡f kW¤J
ÉLth® v‹W áy® ngá¡bfh©lJ« c©L. mJ v¥go ïUªj
nghâY« âU. KÅrhÄ ehíL mt®fË‹ kfheh£L m¡»uhrd¥
ãur§fkhdJ bghJ #d§fŸ Ãid¤jJ nghynt gh®¥gÜa fh§»uR
rh®ghfî«, gh®¥gd®fis bj‹ ïªâa ey cÇik¡ f£áÆš nr®¤J¡
bfhŸs nt©L« v‹gijna óuhthf¡ bfh©ljhfî« jh‹ ïUªjnj
jÉu gh®¥gdušyhjh® ïa¡f¤â‹ j¤Jt¤ij mDrǤnjh mšyJ
ï¥nghJ cyfbk§F« bfhGªJÉ£blÇí« rk¤Jt cz®¢áiaí«
Fo muR - 1929 ( 2 ) 192
Ó®âU¤j j¤Jt¤ijí« mDrǤnjh xUth®¤ijí« fhz¡»il¡fhj
jhÆU¥gj‰F vtU« tUªjhkš ïU¡f KoahJ. cg‹ahr¡ filá
g¡f¤âš xU tÇÆš aÔªjujhÞ kuz¤â‰F mDjhg«, »uhk
òdU¤jhuz«, fj®, Ãy¤Ô®it, kJÉy¡F v‹»‹w fh§»uÞfhu®fË‹
gÇghiõ¥ òu£L th®¤ijfŸ kh¤âu« fhz¥gL»‹wnj jÉu,
ït‰¿‰fhd ntiy¤â£l KiwfŸ x‹WTl brhšy¥glnt ïšiy.
m‹¿í« Ô©lhik Éy¡F, #hâ ɤâahr« Éy¡F, Mya¥ãuntr«,
bg©k¡fŸ bfhLik Ú¡f«, bjhÊyhs® fZl«, Ãthuz« Kjyh»a
K¡»a Ó®âU¤j Éõa§fshd vJî« gh®¥gdušyhjh® ïa¡f¤â‰nf
cÆuhŒ cŸs bfhŸiffis¥ g‰¿ xU á¿J« F¿¥ãlnt ïšiy.
vdnt ï›tsî nkhrkhd mã¥ãuha§ bfh©l jiyik¥ ngUiu
bj‹ ïªâa ey cÇik¢ r§f« njh‹¿a ehŸ Kjš ïJtiu vªj
kfhehL« tH§» ïU¡fhbj‹nw ijÇakhŒ¢ brhšyyh«. ïªj¡
fhuz¤ij¡ bfh©Ljh‹, ‘ïªJ’, ‘RnjrĤâu‹’ ‘Rauh{Íah’ KjÈa
gh®¥gd¥ g¤âÇiffŸ jiyt® ãur§f¤ij thdksht¥ òfœªâU¡
»‹wbj‹gnj ekJ Koî. MÆD« âU. KÅrhÄ ehíL mt®fŸ
bgUªj‹ikí«, nah¡»a¥ bghW¥ò« cilat® v‹gâš vtU¡F«
M£nrgid ïU¡fhJ v‹nw brhšYnth«. Mjyhš ïtuJ jiyik¥
gjÉ fhy¤âš v¥goahtJ Ô©lhik Éy¡F, Mya¥ ãuntr«,
bg©QÇik, bjhÊyhs® fZl«, Ãthuz«, _l¥gH¡f tH¡f§fŸ
xÊjš M»aitfS¡F mDTy« V‰glnt©L« v‹»‹w
MirÆ‹ ngÇY« e«ã¡ifÆ‹ ngÇY« kd¥ó®tkhŒ ã‹g‰wî«
x¤JiH¡fî« jahuhÆU¡»‹nwh«. Mdhš vªj¡ fhuz¤ij¡
bfh©lhtJ gh®¥gd®fis¡ bfh©LtªJ ï¢r§f¤âš nr®¤J
Élyh« v‹»‹w v©z¤ij kh¤âu« monahL kwªJ ÉL«goí«
mj‰fhf jiyik¥ gjÉia cgnah»¡f¡ TlhJ v‹gijí« gykhf
v¢rÇ¡if brŒ»‹nwh«.
tunt‰ò¤ jiyt®
âU. uhk¢rªâu bu£oat®fŸ j‹dhš Toatiu ãuahir vL¤J
kfheh£L¥ ãuâÃâfS¡F nt©oa rîfÇa« brŒJ bfhL¤jJl‹
kfheh£il¥ bgUikahŒ el¤âa bgUikí« mtU¡nf cÇajhF«.
mtuJ tunt‰ò cg‹ahr« RU¡fkhÆUªjhY« f£á¡ bfhŸifia
ijÇakhf e‹whf És¡»¡ fh£o gy ïl§fËš c©ikia vL¤J¡
fh£o ïU¡»‹wj‰F eh« mtiu¥ ghuh£l nt©L«. mjhtJ:-
“ïªâahÉš všyh r_fK« r_f Éõa¤âY« muáaÈY«
rk¤Jt« bgwnt©L«. muáaš Mâ¡f¤ij neuhŒ ghku k¡fS¡F
ãL§»¡ bfhL¡fnt©L«. mj‰nf‰w cz®¢áiaí« m¿ití«
193 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
mt®fS¡F c©lh¡f nt©L«. VfnghfkhŒ všyh mâfhu¤ijí«
mDgÉ¡F« T£l¤jhÇ‹ Mâ¡f¤ij monahL mʤJ, všnyhiu
í« rkkh¡f nt©L«. M»a ïitfns gh®¥gdušyhjh® ïa¡f¤â‹
bfhŸiffŸ” v‹W«, “rKjha Ó®âU¤j¤âš g«ghÆš âU.n#hâ
uh›óny V‰gL¤âa r¤âa nrhjf ïa¡f¡ bfhŸiffS«, br‹idÆš
âU.<.bt.uhkrhÄ V‰gL¤âa RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸiffS«
áyU¡F mã¥ãuha ngjnk‰gl ïlªjªj nghâY« m›ÉU
ïa¡f§fËY« k¡fS¡FŸ m‹ig c©lh¡» ïU¡»‹wd” v‹W«,
“tF¥ò Ãaha« nf£gjhY« thœ¡ifÆš xU gh®¥gdD¡F
cŸs cÇik xU gh®¥gdušyhjhU¡F« ïU¡fnt©L« v‹W
brhštjhY« Rauh¢áa« xU¡fhY« jilg£L ÉlhJ. mâY«
gh®¥gdušyhjh® j§fŸ kÅj cÇikia¡ nf£gJ Tl njáa¤â‰F
Énuhjbk‹whš m›Éj njáa¤â‹ j‹ikia v‹dhš m¿a
Éšiy” v‹W« ngáÆU¡»‹wh®.
ï›th®¤ijfŸ bgh‹nd nghš ngh‰w¤j¡fjhF«.
Ô®khd§fŸ
bj‹Åªâa eycÇik¢ r§f¤âš gh®¥gd®fis¢ nr®¤J¡
bfhŸs nt©L« v‹W r®.gh¤nuh bfh©Ltªj Ô®khdkhdJ,
âU.M®.nf.õ©Kf¤jhY«, âU.<.bt.uhkrhÄahY« v⮤J¡ ‘fr
fr’bt‹W eR¡»¡ bfhšy¥g£LÉ£ljhdJ, Äfî« ghuh£l¡Toa
jhF«. gh®¥gd®fis bj‹Åªâa ey cÇik¢ r§f¤âš nr®¡f¥
ngh»‹wh®fŸ v‹»‹w Éõa« gu¥g¥g£ljhnyna kfheh£o‰F
jÄœeh£oÈUªJ ï›tsî ãuâÃâfŸ tªJ nru ne®ªjnj xÊa
k‰wgo kfheh£il c¤njá¤njh, jiyt® nj®jiy c¤njá¤njh
bgU«ghf« mjhtJ ü‰W¡F vGg¤ijªJ ng®fŸ tuÉšiy v‹nw
brhšyyh«. âU.gh¤nuh mt®fŸ gh®¥gd®fis¢ nr®¤J¡ bfhŸsyh«
v‹»‹w Ô®khd¤ij 炙äΚ ãnunuã¤J, bjY§»š xUtiu
Mnkhâ¡f¢ brŒJ ã‹ò jÄÊš MjÇ¡f xU jÄHiu m¡»uh
rdhâgâ T¥ã£lbghGJ xU jÄHuhtJ vGªJ tuntÆšiy. ïªj¢
rh£áahdJ kfheh£oš ïUªj všnyhU¡F« btF M¢rÇakhfnt
ïUªjJ. Mfnt ïâÈUªJ gh®¥gd®fis gh®¥gdušyhjh® f£áÆš
m§f¤âd®fshŒ nr®¤J¡ bfhŸtJ v‹»‹w ng¢R ïÅbtF
fhy¤â‰F _¢R fh£l Koahbj‹w cWâ V‰g£LÉ£lJ.
mL¤j Ô®khd«
âU.gh¤nuh mt®fË‹ Ô®khd« milªj fâÆdhš #d§
fS¡F V‰g£l c‰rhfkhdJ mL¤j¤ Ô®khdkh»a KjÈš brhšy¥
Fo muR - 1929 ( 2 ) 194
g£l uhͤ Ô®khdkhdJ mjhtJ îthf rigÆš Vfkdjhf x¥ò¡
bfhŸs¥g£l Ô®khdK«, fhÇa¤âš v›Éj FªjfÄšyhjJ«,
ï¥nghJ« mKÈš ïU¥gJ« ïj‰F K‹D« jÅ #ÞoÞ fø
kªâÇfŸ mâfhu¤âš ïUªj fhy¤âš mKÈš ïUªjJkhd
Ô®khdK«, k‰W« gh®¥gdušyhj jiyt®fŸ, ãuKf®fŸ M»a
všnyhuhY« x¥ò¡ bfhŸs¥g£L th¡F¡ bfhL¤âUªj #ÞoÞ
g¤âÇifÆš fy« fykhŒ MjǤJ vGâtªj Ô®khdK« M»a
“gh®¥gd®fis r£lrig¡ føÆš nr®¤J¡ bfhŸtJ” v‹»‹w
Ô®khd¤ij nahá¤J¥ gh®¤J Koî brhštj‰»šyhkš brŒJÉ£l
Jl‹, msî¡F Û¿d c‰rhf« áy rka§fËš m¿it kG§f¢ brŒJ
ÉL»‹wJ v‹gj‰F« cjhuzkhÆUªjJ. m‹¿í« ï¤Ô®khd«
njh‰W¥nghdjhdJ bj‹Åªâa ey cÇik¢ r§f îthf bk«g®fË‹
ÛJ xU e«ã¡ifÆšyh¤ Ô®khd« Ãiwnt‰¿ajhf V‰g£L É£l
njhL bghJthf jiyt®fŸ v‹gt®fË‹ ehza¥ bghW¥igna
monahL ghâ¤JÉ£lJ. v¥gobaÅš, r§f¤â‹ m§f¤âd®fshš
bjǪbjL¡f¥g£l îthf rigahuhš r§f¤â‹ e‹ikia¡nfhÇ
r§f¤â‹ ãuâÃâfshf k‰w¡ f£á¤ jiyt®fSl‹ x¥gªj« brŒJ
r§f bk«g®fË‹ Mnkhâ¥ig vâ®gh®¤J mKÈš bfh©L
tªJÉ£l xU Ô®khd¤ij r§f m§f¤âd®fshš x¥ò¡ bfhŸs
kW¤JÉLtbj‹gJ îthf¢ rigÆ‹ ÛJ m§f¤âd®fS¡F
e«ã¡ifÆšiy v‹gnjahF«. nkY« k‰w¡ f£áahUl‹ uhÍ ngá
th¡F¡ bfhL¤J mt®fis¢ nr®¤J¡ bfh©l jiyt®fŸ uhÍ
Ãgªjidia Ãiwnt‰¿¡ bfhL¡f Koahkš nghdJ«, mj‰F mD
TykhÆšyhkš nghdJ«, ï›tsî« nghjhkš vâÇilahŒ ãurhu«
brŒjJkhd fhÇa§fŸ mt®fsJ ehza¤ijna ghâ¡f¤j¡fjhF«.
Éf, eh« V‹ ãuâÃâfË‹ m¿î kG§»nghŒ É£lJ v‹W
nkny brh‹ndh« v‹whš, ãuÞjhg¤ Ô®khd¤âš cŸs bfLâ v‹d
v‹gijnah ekJ c©ikahd bfhŸif¡F« elªJtU« mDgt¤â‰
F« ïjdhš Énuhj« v‹d v‹gijnah ahU« czu Koahk‰
nghdnjahF«. v¥gobaÅš, gh®¥gd®fis fî‹áš gh®£oÆš
nr®¤J¡ bfhŸStJ v‹gâš cŸs ÃgªjidfŸ v‹d ba‹gij¥
g‰¿ btË¥gilahfî« És¡fkhfî« kfheh£oY« btËÆY«
e‹whf vL¤J¢ brhšy¥g£lJ, v¥goba‹whš, gh®¥gd® fis¢
r§f¤âš m§f¤âduhf¢ nr®¡f¡ TlhJ v‹gJ x‹W; gh®¥gd®fis¢
r§f¤â‹ rh®ghf r£lrig¡F ÃW¤j¡ TlhJ v‹gJ ïu©L; gh®¥gd®
fis r§f¤â‹ rh®ghf r£lrig nj®jÈš MjÇ¡fî« TlhJ v‹gJ
_‹W M»a ï«_‹W ÃgªjidfS¡F ml§»aJ v‹W« brhšy¥
g£lJ. nkY«. ï¥nghJ âU.nrJu¤âdikŒa® kªâÇahŒ ïU¥gij
195 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
#ÞoÞ f£á r£lrig m§f¤âd®fŸ x‹wiu tUõ fhykhŒ
MjǤJ tUtJnghyî« Kjš MW tUõ« #ÞoÞ kªâÇfns KG
Mâ¡fkhÆUªJ tªj fhy¤âš âU.o.v«. euá«kh¢rhÇah®,
âU.o.á.njáfh¢rhÇah® KjÈa gh®¥gd®fis¤ j§fSl‹ nr®¤J
X£L th§»¡ bfh©L mtU¡F« Íšyh ngh®L ãuábl©L KjÈa
gjÉfŸ bfhL¤J¡ bfh©L« tªjJ nghyî« ïU¡Fbk‹W«,
ï¥nghJ ïUªJ tªj ÃiyikiaÉl ntW vªj Éj¤âY«
kh‰wKilajšy v‹W« vL¤J¢ brhšy¥g£lJ. ï‹D« bjËthŒ
És¡Fnthkhdhš xU gh®¥gd® jdJ jÅ nAhjhÉš r£lrig¡F
ËW ehK« mtU¡F vâuhf xUtiu ÃW¤â mtUl‹ ngh£oí«
ngh£L mj‰fhf mt® nt©oa gz« j‹ brhªj¤âš brytʤJ ekJ
ngh£oiaí« rkhˤJ bt‰¿ bg‰W r£lrig¡F tªjãwF r£lrig
Æš x¤JiH¥gjhfnth ek¡F¥ ã‹dhÈUªJ ifö¡Ftjhfnth mªj
gh®¥gd® brhšYtjhf ïUªjhš mij x¥ò¡ bfhŸtâš ekJ
bfhŸif¡nfh, f£á¡nfh mšyJ ekJ Éuj¤â‰nfh V‰g£l mšyJ
V‰gL« g§f« v‹d v‹gJjh‹. ïij V‹ eh« ï›tsî És¡»
vGJ»‹nwh« v‹whš, kfhehL KoªJ eh« br‹id¡F tªjîl‹
“v‹d mŒah! Ú® gh®¥gd®fis¡ f£áÆš nr®¡f¡ TlhJ v‹W
g¤âÇifÆš fy« fykhŒ vGâÉ£L, nkilÆš thŒtÈ¡Fk£L«
r©l¥ãur©lkhŒ ngáÉ£L bešÿU¡F¥ nghŒ¥ gh®¥gd®fis¢
nr®¤J¡ bfhŸs nt©LkhŒ¥ ngáÜ®fshnk! ïJ rÇah? ïj‹
ïufáa« v‹d?” v‹W nf£gJl‹ ekJ kÇahij¡F« g¡â¡F«
cÇatUkhd bgÇah® xUt® tªJ e«ÛJ nfhã¤J¡ bfh©ljhY«,
ïij¥ bghJ #d§fŸ m¿a nt©o És¡f nt©oajhƉW.
filáahf eh« ïJ Éõa¤âš brhštbj‹dbt‹whš,
ï›tsî r§fâí« bjǪJ vªj Éj¤âY« gh®¥gd® r§fh¤jnk
TlhJ v‹gjhf¡ fUâ ahuhtJ vâÇilahf X£L¡ bfhL¤âU¥gh®
fshdhš, mt®fisbašyh«, eh« ghuh£LtJl‹, ï›Éj cz®¢á¥
bgU» ïU¥gj‰F eh« k»œ¢áailtnjhL m›îz®¢á m›tsî
öu« guÉ ïU¥gj‰F c©lhd bgUikÆš ek¡F« xU áW g§fhtJ
ïU¡f£L« v‹W bgUikí« mil»‹nwh«. Mdhš, m®¤j«
bjÇahkY« nf£gh® ng¢ir¡ nf£L¡ bfh©L« my£áa«, mNia,
bghwhik KjÈa ntW fhuz§fis¡ bfh©L« nt©Lbk‹nw
njh‰fo¡f¥ g£ljhÆUªjhš mJ Érd¥gl nt©oa fhÇankahF«.
jiyt® nj®jš
ïªj ïa¡f¤â‰F xU jiytiu nj®ªbjL¡f nt©L« v‹W
kfheh£oš bfh©L tu¥g£l Ô®khd¤â‰F ïa¡f¤ij el¤j xU
Fo muR - 1929 ( 2 ) 196
fÄ£o ÃaÄ¡f nt©L« v‹W bfh©L tu¥g£l âU¤jkhdJ
fhyÃiyikia cz®ªJ V‰fdnt Koî brŒJ bfh©L tu¥g£l
jhF«. VbdÅš, jiyt® nj®jÈš ahiuí« VfkdjhŒ bjǪbjL¡f
Koant Koahj ÃiyikÆš ïUªjnjhL, ah® bjǪbjL¡f¥g£o
UªjhY« áy® jiyt® nj®jš fhuz¤ij¢ brhšÈ¡ bfh©nl f£áia
É£L btËna¿ f£á¡F¡ bfLâ brŒa¡fh¤J¡ bfh©oUªjh®fŸ
v‹gJ« eh« e‹whŒ m¿ªâUªjnjhL, jiyt® nj®jY¡F Mir¥
g£lt®fËš bgU«gh‹iknah® j§fS¡F jiyik¥ gjÉ »il¡fh
É£lhY«, ntW xUtU¡F Mf¡TlhJ v‹gânyna mâf¡ ftiy
it¤âUªjt®fshfî« fhz¥g£lh®fŸ. ïitfisbašyh«
c¤njá¤nj fÄ£oia tÈíW¤j¥gl nt©oa jhƉW. Mdhš,
âU.ã.o.uh#‹ mt®fŸ jiyt® Þjhd¤â‰F mng£rfuhŒ jh‹
Égâšiy v‹W«, kfheh£L¤ jiyt® v‹»‹w KiwÆš âU.KÅrhÄ
ehíLit jiytuhŒ ïU¡f£L« v‹W« Ä¡f bgUªj‹iknahL«,
f£áÆ‹ e‹ikÆš ftiy bfh©L« brhšy K‹ tªjnj jiyt®
nj®jš r«gªjkhf V‰gl¡TL« v‹W vâ®gh®¤j fZl§fŸ všyh«
âObud kiwªjj‰F K¡»a fhuzkhF«. mªj Éõa¤âš âU.uh#‹
mt®fis ahU« ghuh£ona Mf nt©L«. ãwF lh¡l®. R¥guha‹
Kjš bfh©L k‰w jiyt®fS« mªj Koit x¥ò¡ bfh©lJ«
ngh‰w¡ ToanjahF«. ït‰whš kfheh£L¤ jiyt® f£á¤ jiytuhf
nj®ªbjL¡f¥g£lâdhY« všyh¤ jiyt®fS« x¥ò¡ bfh©ljhY«
ãuâÃâfŸ všnyhU« ïij VfkdjhŒ x¥ò¡ bfh©L Ô®khŤj
jhY«, bešÿ® kfheh£o‹ Koî vâ®ghuhj bt‰¿ia¡ bfhL¤jnjhL,
bešÿ® kfheh£oš V‰gl¥ nghF« ãsÉdhš jkJ fhÇa¤ij¢
rhâ¤J¡ bfhŸsyh« v‹W fUâ vâ®gh®¤J¡ bfh©L ïUªj ekJ
ïa¡f vâÇfS¡F« Raey¡fhu®fS¡F« ét eho xL§»¥ nghŒ
É£lJl‹ ï‹dJ brŒtJ v‹W njh‹whkš Þj«ã¤J nghF«go
neÇ£LÉ£lJ. vdnt bešÿ® kfhehlhdJ gh®¥gdušyhjh®
ïa¡f¤â‰F¥ gy Éj¤âY« xU bgÇa bt‰¿¡ F¿naahF«.
všyht‰iwí« Él ekJ f£á¡F xU bgÇa fîut«
v‹dbt‹whš, ïJtiu ekJ f£áia¥ g‰¿ Fiw T¿ #ÞoÞ f£á
njr¤Jnuhf f£ába‹W« mij v¥nghJ« v⮤jhf nt©L« v‹W«
v¥goahtJ xʤjhf nt©L« v‹W vGâ tªj ‘njáa g¤âÇif’
fsh»a gh®¥gd¥ g¤âÇiffS« “njáa åu®fsh»a” gh®¥gd®fS«
k‰W« mt®fŸ thšfS« ï‹W ekJ f£áÆš gh®¥gd®fis¢
nr®¤J¡ bfhŸs t¡fhy¤J¥ ngRtJ« f£áÆ‹ bfhŸiffis¥ g‰¿
ng¢R _¢R¡ fh£lhkÈU¥gJ« f£áÆ‹ bt‰¿ahF«. xU rka«
gh®¥gd®fËš áy® “vªj¥ gh®¥gd‹ #°o° f£áÆš nru¥
ngh»wh‹. ït®fŸ T¥ã£lhšjh‹ ah® tu¥ngh»wh®fŸ” v‹W
197 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
brhšy¡TL«. m¥goahdhš ïªJ g¤âÇif Kjš âU.r¤âa_®¤â
tiu gh®¥gd®fis ï¡f£áÆš nr®¤J¡ bfhŸshjj‰F tU¤j¥
gLthnd‹? k‰w “njÓa¥ g¤âÇif”fS« jiyt®fS« gh®¥gd®
fS¡F t¡fhy¤J¥ ngRthnd‹? v‹gJjh‹ ek¡F És§fÉšiy.
Fo m uR - jiya§f« - 13.10.1929
muR
vdJ njhšÉ
bešÿ® kfheh£oš gh®¥gd®fis r£lrig¡f£áÆš nr®¤J¡
bfhŸs¥glnt©L« v‹»‹w Ô®khd« bj‹ ïªâa ey cÇik¢r§f
îthf rigÆ‹ nguhš ãnunuã¡f¥g£L v‹dhš Mnkhâ¡f¥g£L
mJ Éõahnyhrid¡fÄ£oÆš xU X£oš njhšÉailªJÉ£lJ.
xU X£oš njhšÉailªjhY« mJ rÇahd njhšÉna v‹gâš
ahbjhU M£nrgidíÄšiy. X£L nrfǤj Kiw v›tsî
xG§f‰wbj‹W brhšYtjhdhY« Koit kh‰¿¡ bfhŸtj‰F mªj
rkhjhd« á¿J« ga‹glhjhifahš mJ cgnahfk‰w rkhjhdkhF«.
m‹¿í«, xU f£áah® kh¤âu« jh‹ X£L nrfÇ¡F« KiwÆš rÇahf
el¡fÉšiy v‹W brhšyî« KoahJ. Ô®khd« xU rka« bt‰¿
bg‰¿UªjhY« njhšÉí‰wt®fS« ïnj rkhjhd¤ij¤jh‹
brhšy¡TL«; Mjyhš njhšÉ¡F rÇahd rkhjhd« brhšy
nt©oaJ vkJ flikahF«.
KjyhtJ ïªj¤ Ô®khdkhdJ mtáaÄšyhjJ« m®¤j
k‰wJkhd Ô®khdkhF«. v¥gobaÅš ï¤Ô®khd« Ãiwnt¿dhY«
ÃiwntwhÉ£lhY« Ô®khd¤â‹ c©ikahd j¤Jt« mKÈš
jhdhfnt elªJjh‹ ÔU«. mjhtJ, ïJ Ãiwnt¿dhšjh‹ gh®¥gd®
r£lrigÆš e«Kl‹ ïU¡f¡ TLbk‹nwh ÃiwntwhÉ£lhš
e«Kl‹ ïU¡f Koahkš nghFbk‹nwh brhšÈÉl KoahJ.
kªâÇrigia ehkhfnt el¤â¡ bfh©L nghf Koí« v‹»‹w
cWâahd gy« bfh©l Ãiyik ek¡F tU«nghJ gh®¥gd®fis eh«
nr®¡fnt kh£nlh«. ek¡F gyÄšiy v‹W bjÇí«nghJ gh®¥gd®
fis nr®¤J¡ bfhŸsî« mt®fS¡F c¤ânahf« bfhL¡fî«, á¿J«
ã‹ th§fî« kh£nlh«. áy rka¤âš ek¡F¥ gyK« f£L¥ghL«
ïUªjhY« ijÇa¡Fiwî V‰g£lhš gh®¥gd®fis ehkhfnt njo¡
bfh©L« ngh»‹nwh«. ïJjh‹ #ÞoÞ f£áÆ‹ mDgtKkhF«.
cjhuzkhf, v¤jidnah gh®¥gd®fŸ njtÞjhd r£l¤ij
v⮤J« k‰W« v›tsnth Nœ¢áfŸ brŒJ« mJ Ãiwnt¿a ã‹
#ÞoÞ f£á kªâÇfŸ njtÞjhd ngh®L jiyik¥gjÉia xU
gh®¥gdU¡F« njtÞjhd¡ fÄõd® gjÉfËš x‹iw xU

Fo muR - 1929 ( 2 ) 198 199 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

gh®¥gdU¡F« tÈa bfh©LnghŒ bfhL¤jh®fŸ. ïj‹ fhuz«
v‹dbt‹whš mªj¥ go brŒâU¡fhj g£r« mJrka« fø îthf«
fZlkhdjhÆUªâU¡F« v‹gJjh‹. Mdhš #ÞoÞ f£á
njhšÉailªJ gh®¥gd¡ f£á kªâÇ mâfhu¤â‰F tªj rka¤âš
mnj ngh®L jiyt® gjÉ fhÈahdJ« gh®¥gd¡ fø kªâÇfsh
nyna mij xU gh®¥gdušyhjhU¡F¡ bfhL¡f¥g£lJ. ïij¡
F¿¤J xU gh®¥gduhtJ r¤j« nghlnt ïšiy. ïj‹ fhuz« v‹d?
ïªj¥go brŒâU¡fÉšiyahdhš mªj kªâÇfË‹ îthfkhdJ
m¥nghJ r‰W fZlkhdjhÆUªâU¡F«. jÉu, fh§»uá‹ rh®ghf
gh®¥gdušyhj kªâÇkh®fns _t® ïUªj fhy¤âš jh‹ #ÞoÞ f£á
mªj kªâÇfis fÉœ¡f Ka‰á brŒjJ. fhuzbk‹dbt‹whš, mªj
kªâÇfË‹ îthfkhdJ gh®¥gdušyhjh® f£á¡F fZl¤ij
c©lh¡F« v‹gJjh‹. jÉu, mªj gh®¥gdušyhj kªâÇ rigia
fÉœ¤j gh®¥gdušyhjh® f£áahdJ xU gh®¥gdušyhj kªâÇia
xʤJ mªj Þjhd¤âš xU gh®¥gd kªâÇia it¤J MjǤJ
mj‰F v›Éj Mg¤J« neÇlhkš ï‹W« fh¥gh‰¿¡ bfh©Ljh‹
tU»‹wJ. ïj‹ fhuzbk‹dbt‹whš ïªj¥go brŒahÉ£lhš
gh®¥gdušyhjh® f£á¡F nghâa mDTy« »il¡fhJ v‹»‹w
ftiyjhnd xÊa, fd« nrJu¤âd« mŒaiu¡ fh¥gh‰whÉ£lhš
gh®¥gdušyhjh® f£ána monahL mʪJ nghF« v‹»‹w ga«
mšynt mšy. m‹¿í« br‹id murh§f îthf rigÆš bk«guh
ÆUªj âU.nf.ÓÅthrŒa§fh® fhy« br‹wJ« mªj Þjhd¤â‰F¤
âUths®fŸ vÞ.ÓÅthrŒa§fhU«, r®.á.ã.uhkrhÄ mŒaU« r®.âahf
uha® å£o‰F elªjâš r®.âahfuha®, r®.á.ã. mŒaiuna r®¡fhU¡F
ágh®R brŒjh®. mªj¡ fhy¤âš, r®.âahfuha® bršth¡F m›tsî
gykhÆUªJ« V‹ xU gh®¥gdiu ágh®R brŒjh® v‹whš, mªj
fhy¤âš mJ xU gh®¥gdU¡F¡ bfhL¤J¤jh‹ Ôu nt©oa ÃiyÆš
r®¡fh® ïUªjJjh‹. mnj ntiy kWgoí« fhÈahdJ« gh®¥gd
ušyhjh® f£á mã¥ãuha¤ij vâ®ghuhkny xU tUzh¢áuk
rhÞâÇ¡F¡ bfhL¡f¥gLthnd‹? mt® nfhã¤J nt©lh« v‹w
ãwFTl mªj ntiy gh®¥gdušyhjh® f£áia¤ njo¡ bfh©L tªJ
ru© òFthnd‹? m‹¿í« mªj rka« gh®¥gdušyhjh® f£á¡F
m›tsî gyÄUªJ« fd« nrJu¤âdkh»a xU gh®¥gdU¡F kªâÇ
gjÉia bfhL¥ghnd‹? e«Äš MŸfŸ ïšiyah? mšyJ ahU«
Mir¥glÉšiyah? vdnt, nk‰f©l ïªj elto¡iffis
bašyh« ftŤJ¥ gh®¤jhš nkny brhšy¥g£l Ô®khd¤â‹ j¤Jt«
v‹d? v‹gJ xU rhjhuz kÅjU¡F« És§fhkš nghfhJ. Éf,
ïj‰fhf eh‹ V‹ ïªj¤ Ô®khd¤âš ï›tsî ftiy bfh©L Mnkh
â¤nj‹? eh‹ V‹ Ãiwnt‰w nt©L« v‹W« Mir¥g£nl‹? v‹W
Fo muR - 1929 ( 2 ) 200
bghJ#d§fŸ m¿a Mtš bfhŸth®fshdjhš mj‰F« gâš
brhšÈahf nt©oatdhf ïU¡»‹nw‹. mjhtJ gdfhš mur®
ïwªj fhy¤âš kªâÇ f£áah® e«Kl‹ nru nt©Lbk‹W Mir¥
g£lj‰F mt®fŸ e«ik¡ nf£L¡ bfh©l Fiwªj Ãgªjid ïJthf
ïUªjJ«, mjhtJ r£lrig¡ f£áÆš gh®¥gd®fis¢ nr®¤J¡
bfhŸsyh« v‹gJ«, ïªj¡ Fiwªj Ãgªjidí«, mJ rka« bj‹
ïªâa ey cÇik¢ r§f ãuKf®fS« monaid¡ nf£nl Koî
brhšy nt©oÆU¥gjhf brh‹djhY«, kªâÇ f£áahU« mona‹
x¥ò¡ bfhŸS« ijÇa¤jhnyna e«ã r«kâ¡f¥ nghtjhf
brh‹djhY«, monaD« x¥ò¡bfh©L r«kjK« th¡F¤j¤jK«
brŒa nt©oajhŒÉ£ljhš mij Ãiwnt‰¿¡ bfhL¡f nt©oa
bghW¥ò vdJ jiyÆY« á¿J ÉGªJÉ£lJ. vâ®ghuhj fZl
r«gt«. ïU f£áÆ‹ jŤjÅ e‹iknah mšyJ ïUf£áÆš
cŸst®fË‹ jŤjÅ e‹iknah bešÿ® kfheh£oš ïªj
ÃgªjidÆ‹ Koit¥ bghW¤nj ïU¥gjhf ïU f£áahU« bjÇah
kš Ãid¤J¡ bfh©ljhš ï¤Ô®khd¤ij Ãiwnt‰w xU f£áí«,
njh‰fo¡f xU f£áí« KidªJ Ka‰á brŒa nt©oajhŒ V‰g£L
É£lJ. Mifahš KÅágš nj®jšfËš X£L nrfÇ¥gJ nghynt
nrfÇ¡f nt©oa mtáa« V‰glLÉ£lJ v‹whY« ïªj ÃiyÆš
vdJ flik v‹d v‹gij bghJ #d§fŸ nahá¤J¥ gh®¡f
nt©LkhŒ Mir¥gL»‹nw‹. eL Ãiyik t»¡f Koahj fZl¤âš
á¡»¡ bfh©ljhš VjhtJ xU f£áÆ‹ ÃZ^u¤ij r«ghâ¤J¡
bfhŸs nt©oajhŒ¥ nghŒÉ£lâš vªj¥go elªjhš ÃZ^u«
tªjhY« ehza¤ij¥ ghâ¡fhJ v‹W Ãid¤njndh, mªj¥go brŒa
nt©oa bjh©oš ïw§f Koî brŒJÉ£nl‹. m‹¿í« ïªj
KothdJ v‹id e‹whŒ m¿ªj vdJ e©g®fË‹ fU¤J¡F
ÉnuhjkhÆUªjhY« v‹id m‹ÅadhŒ¡ bfh©L ïUªJ ãwF
JªJ e«ãat®fS¡F jh§fŸ e«ãd egÇl¤âš nkhrÄšiy v‹W
fUJ« goahfî« ïUªjjhš Ãiwnt‰¿ it¡f kdjhu Ka‰á
brŒnj‹. Mdhš Ka‰á gÈ¡fÉšiy; njhšÉna milªnj‹.
v‹whY« ïªj njhšÉ vdJ ehza¤ijahtJ eh‹ brŒj
KoitahtJ á¿J« ghâ¡fÉšiy. V‹ njhšÉ milªnj‹ v‹whš
KjyhtJ kfheh£L¤ jiyt® xG§fhŒ fhÇa§fis el¤jÉšiy.
Éõahnyhrid¡ fÄ£o Ãakd Éâia mo¡fo kh‰¿¡ bfh©lh®.
mt® th¡F¡ bfhL¤jJ nghš el¡f Koahkš FH¥g« V‰g£LÉ£lJ.
Mjyhš jiytU¡F kd cWâ nghŒÉ£lJ. m¥go ïUªjhY« ïªj¤
Ô®khd« Éõahnyhrid¡ fÄ£oÆš xU X£oš njh‰W¥
nghÆUªJ« mªj Koit kfheh£o‰F¡ bfh©L tu fhiyÆš
r«kâ¤jt®, ãwF bfh©L tuÉšiy. m‹¿í« ï¤ Ô®khd¤ij¥
201 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
g‰¿í« X£L¢ nrfǤjt®fŸ brŒÉ¤j¡ FH¥g§fshš V‰g£l¡ bfh©l mã¥ãuha« ek¡F« eh‹ bfh©l mã¥ãuha« mt®fS¡
FH¥g§fisí« És¡f rªj®¥g« bfhL¥gjhŒ th¡F¡ bfhL¤J F« e‹whŒ bjǪjJ«, ãwF filáahf ïUtU¡FŸS« V‰g£l
mj‰fhfnt fÄ£oia x¤â¥ngh£lt®. kWgoí« fÄ£o¡ TodJ« Koî«, eLÃiyikÆš cŸs ahtU¡F« ïj‰FŸ kwªJ nghÆU¡fhJ.
m¡FH¥g¤Jlndna X£L vL¤J É£lh®. ïitfŸ xUòwÄU¡f, Vnjh rka rªj®¥g¤ âdhš ï«khâÇ el¡f KoªjJ v‹W«, ï›Éj
ï¤Ô®khd Éõa¤âš vd¡F cŸ v©z« f‰ã¤J ãurhu« brŒjJ« Koî V‰gl nt©oÆUªjbj‹W« c©ikia x¥ò¡bfh©L ïU¥g
v‹id ‘FU’ v‹W« ‘jiyt®’ v‹W« brhšÈ¡ bfh©oUªjt®fns t®fis¥ g‰¿ v›Éj¤âY« ek¡F«, e«ik¥ g‰¿ mt®fS¡F«.
ï›Éj¥ ãurhu¤âš gykhf <Lg£oUªjJ«, mâY« áyU¡F fLfsî mã¥ãuha ngjK« V‰gl Ãaha« »ilahJ v‹gJ«; ï›
Ô®khd¤ij¥ g‰¿¡ ftiyna ïšyhkš vd¡F ÉnuhjkhŒ Ka‰á Éj« xU r«gt« elªjjhfnt xUtU¡ bfhUt® kWgoí« Phgf¤
brŒtij j§fS¡F xU bgÇa c‰rhfkhŒ¡ bfh©lJ« M»a â‰nf bfh©Ltu nt©oaâšiy v‹gJ« Kothd fhÇakhF«.
fhÇa§fŸ vdJ e«ã¡if¡F Énuhjkhd gyid¡ bfhL¡f Mdhš ïªj Éõa¤ij bghW¥g‰w áy®fŸ Míjkhf it¤J¡
ne®ªJÉ£lJ. ïªj¤Ô®khd¤âš jÄœ Íšyh¡fŸ 13-š 10 Íšyh¡fŸ bfh©L TÈ¥ãurhu« brŒtjhf bjÇa tUtjhš ghku k¡fS¡F
vd¡F Énuhjkhf X£L brŒjJ«, mDTykhf X£L brŒj 3 ïij És¡fhkš ïU¡f KoaÉšiy. Mjyhš, ïij ï›tsî öu«
Íšyh¡fËš ïu©L Íšyh ekJ r«gªjÄšyhkš v⮡f£á¥ vG⤠Ôu nt©oÆUªjj‰F ehnd tUªJ»‹nw‹. k‰wgo eh‹ V‹
ãurhu¤jhš X£L¢ brŒjJ«, xnu xU Íšyh mJî« nfhaK¤ö® bj‹ ïªâa ey cÇik¢ r§f¤â‰F xU jiytiu ÃaÄ¥gj‰F¥
Íšyh kh¤âu« vd¡F mDTykhŒ vdJ brhªj jh£r©a¤â‰fhf gâyhf fÄ£o ÃaÄ¡fnt©Lbk‹W Ô®khd« bfh©L tªnj‹
X£L brŒjJkhd elto¡ifia¥ gh®¡F« nghJ vd¡F¤ jÄœeh£oš v‹gj‰F cŸs fhuz¤ij ã‹dhš bjÇɤJ¡ bfhŸS»nw‹.
cŸs bršth¡F v›tsî v‹gJ« vdJ “jiyik” Þjhd¤â‹ <.bt.uh
nah¡»aij v›tsî v‹gJ« FUlD¡F« És§fhkš nghjhJ.
nkY«, “Fâiu ÑnH ö¡»¥ ngh£lJ k£Lkšyhkš òij¥gj‰F¡ Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.10.1929
FÊí« g¿¤jJ” v‹»w gHbkhÊnghš, ekJ Ô®khd¤ijí« ÉU¥g¤
ijí« ï¡bfâah¡»aJkšyhkš “<.bt.uhkrhÄí«, f©z¥gU«
kªâÇfSl‹ nr®ªJ bfh©L gh®¥gd®fis bj‹Åªâa eyîÇik¢
r§f¤âš nr®¤J¡ bfhŸs bešÿ® kfh eh£oš Ka‰á brŒjh®fŸ.
eh§fŸ xnu moahŒ mo¤J É£nlh«” v‹W« k‰W« áy f‰gid
fis¡ bfh©L« â©iz¥ ãurhuK« brŒtâš áy® C¡fkhf
ïU¥gij¥ gh®¤jhš, mt®fis¥ g‰¿ xU òw« nto¡ifí« k‰bwhU
òw« gÇjhgK« glnt©oÆU¡»‹wJ. VbdÅš f£áÆ‹ ey¤ij¤
jÉu ntW vªj¡ fhÇa¤ij c¤njá¤J« gh®¥gd®fŸ r«gªj« ek¡F
nt©oaâšiy v‹W«, mjdhš vdJ brhªj¤â‰F v›tsî bfLâ
V‰gLtjhÆUªjhY« ek¡F« ftiy ïšiy v‹W« Ãid¤J¡
bfh©oU¡F« eh‹, gh®¥gd®fis¤ bj‹Åªâa eycÇik¡ f£áÆš
nr®¡f nt©Lbk‹W Ãid¤J É£lhš, f£áÆ‹ e‹ik Ôikfis¥
g‰¿ ftiy ïšyhkš jkJ brhªj e‹ik Ôikia c¤njá¤nj
nr®¤J¡ bfhŸs nt©Lbk‹W fUâ¡ bfh©oU¡F« jiyt®fS«
ã‹g‰Wgt®fS« bgU«gh‹ikahŒ cŸs f£áÆš mJ v¥go
Ãiwntwhkš nghF« v‹gJ gÇfhrkhÆU¥gJl‹, ï«Ka‰áÆš
v›Éj« bt‰¿ milth®fŸ v‹gâš gÇjhgkhíÄU¡»‹wJ. ehD«
âU.uh#‹ mt®fS« jÄœ Íšyh¡fËš rÛg¤âš R‰W¥ ãuahz«
brŒj fhy¤âš x›bthU Íšyh¡fhu®fS« ï›Éõa¤âš mt®fŸ

Fo muR - 1929 ( 2 ) 202 203 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


<nuhL c©ik ehLnth® r§f«
kj« khWjš ruÞtâ ói#
jiytut®fns! rnfhju®fns! ï‹W _‹W Éõa§fis¥ g‰¿
ngr eh‹ jiytuhš f£lis ïl¥g£oU¡»‹nw‹. x‹W Óiya«
g£oÆš 69 ng®fŸ kf«kâauhdJ, ïu©L ruÞtâ ói#, _‹W
bešÿ® kfhehL.
KjyhtJ Éõakh»a MââuhÉl®fŸ kj« kh¿ kf«kâauhd
Éõa¤ij¥ g‰¿ áy th®¤ijfŸ brhšy ÉU«ò»‹nw‹.
KjÈš kj r«gªjkhd v‹Dila mã¥ãuha« v‹dbt‹whš,
vªj kjkhdhY« mj‹ bfhŸiffŸ v›tsî khWg£l mã¥ãuha
KilaitahdhY« m« kjK« bfhŸiffS« kÅjDila ï›îyf
thœ¡if¡F mtDila ãu¤âa£r mDgt¤â‰fhf tF¡f¥g£l
bfhŸiffSilaitfŸ v‹whš mij¥g‰¿ nahá¡f eh‹ v¥nghJ«
jahuhÆU¡»‹nw‹. m¥go¡»‹¿ kjK« mj‹ bfhŸiffS« “nkš
nyhf¤ânyh” mšyJ “Ñœ nyhf¤ânyh” mšyJ br¤j ãwF “N£Rk”
rßu¤Jlndnah mDgÉ¡F« mDgt¤â‰fhfnt V‰gL¤j¥g£lJ
v‹whš, mJ v¥go¥g£l kjkhdhY« ah® brŒjjhdhY« mj‰F
v‹d Mjhu« brhšYtjhdhY« mjdhš v‹d ÉistjhdhY«
eh‹ mij¡ fod neu« Tl¤ âU«ã¥ gh®¡fkh£nl‹. ïJ Éõa¤âš
v‹id¥ g‰¿ ah® v¥go Ãid¤J¡ bfh©lhY« vd¡F mij¥ g‰¿
ftiyÆšiy, VbdÅš ïªj¥go Ãid¥gj‰F vd¡F¥ óuz
Rjªâu« ïU¡»‹wJ v‹W Ãid¤âU»nw‹. mnjhL vªj
nyhf¤âyhdhY« ïªj cyfthœ¡if mDgt¤â‰F Égßjkhd gy‹
ïU¡f Koahbj‹W§ fUJ»‹nw‹. ïij mDrǤnj jh‹
ï›thu¤âš Óiya«g£oÆš 69 ng®fŸ kfkâauhd Éõa¤ij¥ g‰¿
vdJ k»œ¢áia bjÇÉ¡f áy th®¤ijfŸ ngr¥ ngh»‹nw‹,
rnfhju®fns! 69 MââuhÉl®fŸ kf«kâa®fsh» É£ljhš mt®f
Sila ght§fbsšyh« k‹Å¡f¥g£L É£lbj‹nwh, mt®fS¡F
“nkh£rnyhf«” T¥ãL« öu¤â‰F tªJÉ£lbj‹nwh “flînshL
fyªJÉ£lh®fŸ” v‹nwh fUâ eh‹ k»œ¢á milaÉšiy.
ïitfis eh‹ V‰W¡ bfhŸStJ« ïšiy. k‰wt®fŸ e«ò«go
Fo muR - 1929 ( 2 ) 204
brhštJ« ïšiy. m‹¿í« xU kÅj‹ kj« khWtjhš mtDila
brŒif¡F«, v©z¤â‰F« jFªj gy‹ milt⚠ɤâahr
K©bl‹gij eh‹ x¥ò¡ bfhŸtâšiy. vªj kj¡fhudhÆUªjhY«
jdJ brŒif¡F¤ jFªj gy‹ x‹whfntjh‹ ïU¡F«. ïªJthÆUªJ
gRit¡ bfh‹whš ght« v‹W« kf«kâadhÆUªJ gRit¡ bfh‹W
â‹whš ghtÄšiy v‹W« kj¤â‹ fhuzkhf¡ fUJtJ _le«ã¡
ifna xÊa ïu©LÉj mã¥ãuha¤âY« m®¤jnk ïšiy. cyf¤âš
cŸs rfy kj§fS« _le«ã¡ifÆ‹ Ûnj f£l¥g£oU¡»‹wJ.
Mifahš ghtò©Âa¤ijí« nkh£r euf¤ijí« MjhukhŒ
it¤J« eh‹ k»œ¢áailaÉšiy k‰bw‹dbt‹W nf£Õ®fnsah
dhš ïªJ kj« v‹gâÈUªJ kj« kh¿djhf brhšy¥gL« 69-
MââuhÉl®fS« ãwÉÆ‹ fhuzkhf mt®fS¡FŸs ïÊÉÈUªJ
ÉLjiy milªjnjhL ghku¤j‹ikí« fh£LÄuh©o¤jdKkhd
ÄUf¥ ãuha¤âÈUªJ« m¿ahikÆÈUªJ« á¿J ÉLjiy
milªjt®fshdh®fŸ v‹gj‰fhfnt k»œ¢áail»‹nw‹.
mjhtJ, nk‰f©l 69 ng®fS¡F« Ô©lhik v‹gJ
nghŒÉ£lJ. ïÅ xUt‹ mt®fis giwa‹, r¡»È, r©lhs‹ v‹W
ïÊthŒ¡ TwKoahJ. mt®fS« k‰wt®fis ‘rhÄ’ ‘rhÄ’ ‘ò¤â’
v‹W T¥ã£L¡ bfh©L öu v£o Éf nt©oaâšiy. k‰w
kÅj®fË‹ fhÈš ÉGªJ F«ãl nt©oaâšiy. Ciu É£L
btËÆš Fo ïU¡f nt©oaâšiy. FË¡f¤ j©ÙÇšyhkš Fo¡f
j©ÙÇšyhkš â©lhl nt©oaâšiy. t©zh‹ ehÉj‹ ïšyhkš
mG¡F¤ JÂílD« fuo nghš kÆ® ts®¤J¡ bfh©L«
gh®¥gt®fS¡F má§fkhf¤ njh‹W«go thH nt©oaâšiy. ïÅ
vªj bghJ bjUÉY« el¡fyh«; vªj ntiy¡F« nghfyh«; ahUlD«
ngh£o nghlyh«; muáaÈš rkg§F bgwyh«; kjr«gªjkhfî« ïÅ
mt®fŸ j§fŸ nfhÆY¡FŸ nghf¤ jhuhs cÇik c©L; ntj« go¡f
cÇikí©L.
ï›tsití« Él, ïÅ mt® fšiyí«, br«igí«, Til
iaí«, Kw¤ijí«; És¡Fkh‰iwí« flîŸ v‹W tz§f
nt©oaâšiy.
k‰W«, mt®fŸ ghLg£L¢ r«ghâ¤j á¿J gz¤ijí« flîS¡
bf‹W«, fšY¡bf‹W« fUkhâ¡bf‹W« bryî brŒant©oa
âšiy. vdnt, ït®fŸ bghUshjhu¡ fZl¤âY« m¿î ts®¢á¤
jilÆY« r_f ïÊÉY« RakÇahij¡ FiwÉY«, muáaš g§F
FiwÉÈUªJ xUthW ÉLjiy milªJÉ£lh®fŸ v‹gJ ngh‹w
itfis Ãid¡F«nghJ k»œ¢áailahkÈU¡f KoaÉšiy.
VbdÅš, Ô©lhik beU§fhik, gh®¡fhik, ngrhik Kjyh»a r»¡f
205 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
Koahj bfhLikfŸ Kjyhtjhf kj¤â‹ nguhš, ntj rhÞâu§fË‹
nguhš, flîŸfË‹ nguhš cŸsitfŸ všyh« monahL Ú§f
nt©L« v‹»‹w ÔÉu Mirna ï«khâÇ Ãid¡f¢ brŒ»‹wJ.
ï«khâÇ Rkh® MÆu« tUõ§fshf Ãid¤J¡fhÇa¤âš elªj
bgÇat®fŸjh‹ ï‹iwa âd« ïªâahÉš 8 nfho kfkâa®fshfî«
xU nfho »¿Þjt®fshfî« ïU¡»‹wh®fŸ. ïšyhÉ£lhš
ïªâahÉš ï›tsî kf«kâa®fS« »¿Þjt®fS« v§»UªJ
tªjh®fŸ? ïªj v©Â¡ifia gh®¤J gaªnj ehD« âUths®fŸ,
j§fbgUkhŸ, <Þtu‹, khÇa¥g‹ KjÈat®fS« nfha«ò¤ö®
b#ÆÈÈU¡F« nghnj b#ÆÈš ïUªJ ÉLjiyahdJ«
Ô©lhikia monahL xʤJ ÉLtJl‹ ïªJ kj¤âÈUªJ
»¿Þjt kj¤â‰F¥ nghdt®fis všyh« âU«gî« ïªJ¡fsh¡F«
Ka‰áÆš ntiy brŒtJ v‹W Koîf£o¡ bfh©L tªnjh«.
eh§fŸ btËtªjJ« âU.fhªâ ifJ brŒa¥g£L áiwbr‹W
É£ljhš ïªj rka¤âš x¤JiHahik É£L¥ nghf¡ TlhJ v‹W
áy gh®¥gd¤ “jiyt®fŸ” nf£L¡ bfh©ljhš kWgoí« fh§»uÞ
ntiyia brŒnjh«. ãwF “FUFy elto¡ifiaí« mJ r«gªjkhf
gh®¥gd¤ jiyt®fŸ kd¥gh‹ikiaí« mt®fsJ cŸ v©z¤
ijí« bjǪj ãwF “ïªJ” kjnk monahL mÊ¡f¥glnt©L«
v‹»‹w Koî¡F tªJÉl ne®ªjJ. mj‹ ngÇš ïªJ kj¤ij
É£lhY« ãwF j§fS¡F VjhtJ xU kj« ïUªJjh‹ Ôu nt©L
bk‹W fUJ« k¡fS¡F¡ »¿ÞJt kj¤ij ágh®R brŒayhkh?
kf«kâa kj¤ij¢ ágh®R brŒayhkh v‹W fUâ nahá¤J gh®¤nj‹.
filáahf »¿Þjt kjK« ekJ eh£oš eh‹ gh®¤jtiu mJî«
k‰bwhU gh®¥gÜa kjkhfnt fhz¥g£lJ. »¿ÞJt kj¥ ãurhu¤â‹
fU¤bjšyh« muáaš Éõa¤ij mo¥gilahfî«, mªju§f y£áa
khfî« bfh©L brŒa¥gL»‹wnj xÊa k¡fŸ rk¤Jt¤ijnah
x‰Wikianah bfh©ljhf¤ bjÇaÉšiy v‹»‹w KoɉF
tunt©oajhƉW. v¥goba‹whš ï‹iwa âdK« »¿ÞJt
kj¤âš, ‘gw¡ »¿Þjt‹’, ‘r¡»È¡ »¿Þjt‹’, ‘ntshs¡ »¿Þjt‹,
‘cilah® »¿Þjt‹’, ‘ehíL »¿Þjt‹’, ‘ehlh® »¿Þjt‹’,
‘gh®¥gd¡ »¿Þjt‹’ v‹»‹w ghFghLfS« FoÆU¥ò trâ
ɤâahr§fS« r®¢R KjÈa ãuh®¤jid ïl§fŸ ɤâahr«
fhz¥gLtij¥ gh®¤jhš e‹whŒ bjÇatU«. Mifahš kf«kâa
kj¤ij jGîtâdhš jh‹ Ô©lhjt®fS¡F ïJrka« Ó¡»u¤âš
clndna r_f rk¤Jt¤ij mË¡f Koí« v‹W fUJ»nw‹. ïªj
Ãiy ek¡F V‰glhkš ïU¡f nt©L« v‹gj‰fhf eh‹ v›tsnth
ghLg£L gh®¤nj‹.
Fo muR - 1929 ( 2 ) 206
<nuhL njtÞjhd¤âš rfy ïªJ¡fS¡F« nfhÆš EiHî
Ô®khd« Ãiwnt‰w¥g£lâ‹ ngÇš áy nkš #hâ¡fhu®fŸ v‹gt®
fS«, btŸis¡fhu mâfhÇfS« gh®¥gd mâfhÇfS« bfh©l
khâÇahdJ vd¡F¤ Ô©l¥glhj k¡fS¡F rk¤Jt« bfhL¥gj‰F
mtrukhŒ ïijÉl ntW tÊÆšiy v‹»‹w Koî V‰gL¤j¢
brŒJÉ£lJ. ekJ eh£oš #hâ ɤâahr« xÊaî« rk¤Jt«
V‰glî« btŸis¡fhu®fS« áw¥ghf ghâÇkh®fS« Ryg¤âš
r«kâ¡fkh£lh®fŸ.
Mifahš Ô©lhik KjÈa bfhLik xÊa nt©L« v‹»‹w
fU¤JŸst®fS¡F« x‰Wikia vâ®gh®¡F« fU¤J cŸst®fS¡
F« k¡fS¡F RakÇahij cz®¢áia C£l nt©L« v‹D« fU¤J
cŸst®fS¡F« ekJ eh£oš ï¥nghJ cŸs K¡»a ntiy KjÈš
Ô©l¥glhjt®fŸ kf«kâahuhtij MnBãahâU¥gnjahF«
v‹gJ vdJ jhœikahdJ« f©ÂakhdJkhd mã¥ãuha«. Éf,
áy® kf«kâa kj« Ku£L¢ Rght¤ij c©lh¡F»‹wJ v‹W vd¡F
vGâ ÆU¡»wh®fŸ. mJ thÞjtkhdhš Ô©l¥glhjt®fS¡F
mt®fsJ Ô©lhik xÊa kfkâa kj¤ij ágh®R brŒtj‰F mJnt
xU ešy fhuz« v‹W fUJ»nw‹.
ï¥bghGJ ekJ Ô©l¥glhjt®fŸ j§fŸ Ô©lhik Ãiy
ÉF«go jh§fshfnt msî¡F Û¿ xL§F»wh®fŸ. fhÈš ÉGªJ
F«ãL»wh®fŸ. mo¡f mo¡f XL»wh®fŸ. Ñœ¥goant j§fis
flîŸ ãw¥ã¤âU¥gjhŒ fUJ»wh®fŸ; v›tsî â£odhY«
nuhõ¥gLtnj ïšiy; nfhã¥gnjÆšiy; “Ku£L Rght« ïšyhj
ïªJkj«” ït®fis ï¥go¢ brŒJÉ£ljhš j§fis¥ ãw®
ïÊîgL¤JtJ j§fS¡F¤ bjÇtâšiy.
Mjyhš, kf«kâa kj« Ku£L Rght¤ij c©lh¡FtJ
c©ikahdhš mâš nr®ªj ït®fŸ ïÅnkyhtJ ï›tsî jhœik
ahf elªJ bfhŸs kh£lh®fŸ mšyth? k‰wt®fS« mt®fsJ
Ku£L Rght¤ij¡ f©L gaªJ kÇahijahŒ elªJ bfhŸs ïlnk‰
gL« mšyth? m‹¿í«, kf«kâa®fis¥ g‰¿ ïªJ kj¤â‹ rh®ghŒ
ïªJ¡fŸ Ãid¤J¡ bfh©oUªjbj‹dbt‹whš, JU¡»a®
Äny¢rbu‹W« Ä¡f jhœªjt®fŸ v‹W« fUâ¡ bfh©oUªjh®fŸ.
mj‰F MjhukhŒ ï¥nghJ« ïªJ rhÞâuK« Ãf©L« ïU¡»wJ.
Mdhš, Ô©l¥glhjt®fis¥ nghynt kf«kâa®fS« xL§»
ïUªâU¥gh®fshdhš ïªâahÉš ïªâa Ô©l¥glhjh® 6 nfhoí«,
kf«kâa® Ô©l¥glhjh® 8 nfhoí« v‹W brhšy nt©oajhŒ ïUª
âU¡F«. ï¥nghJ mªj Ãiy kh¿ÆU¥gj‰F kf«kâa®fË‹ Ku£L
Rght« v‹W brhšy¡ TlhjhdhY«, xL§f Koahj, jhœikiaí«
207 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ïÊití« x¥ò¡ bfhŸs ïZlÄšyhj ijÇa Rght« v‹whtJ
brhšÈahf nt©L«. mªj Rght« ï¥nghJŸs Ô©l¥glhjt®fŸ
v‹gt®fS¡F tªJÉ£lhš Tl¥ nghJkhdJ v‹W«, kj« khw
nt©oa mtáaÄšiy v‹W« brhšyyh«. Mdhš mt®fŸ
ïªJ¡fshf ïU¡F« tiu Ryg¤âš mt®fS¡F mªj Rght« tuhJ
v‹gnjhL nkš tF¥ò¡fhu®fŸ v‹gt®fŸ Ryg¤âš tu Élkh£lh®
fŸ v‹nw brhšYnt‹.
Mifahš ïªJ r_f¤âš c©ikahd rk¤JtK« x‰Wikí«
V‰gL« tiu Ô©l¥glhjt®fŸ F«gš F«gyhŒ kf«kâa® Mtij
jÉu ntW kh®¡fÄšiyahjyhš eh« mij MnBã¡f Koahjt®
fshŒ ïU¡»‹nwh«. jÉuî«, kj¤âÅl¤ânyh, ïªJ r_f¤âÅl¤
ânyh ftiyíŸst®fS¡F ïjdhš VjhtJ r§fl« ïU¥gjh
ÆUªjhš mt®fŸ jhuhskhŒ btË¡»s«ã tªJ Ô©l¥glhj
k¡fS¡»U¡F« bfhLikiaí« ïÊití« Ú¡f K‹ tu£L«:
mt®fnshL« v¥nghJ« x¤JiH¡f¤ jahuhÆU¡»nw‹. k‰wgo å©
nrh«ng¿ Phd« ngá¡ bfh©oU¥gjdhš, ïÅ ahbjhU e‹ikí«
mila KoahJ. mªj¡ fhy« kiyna¿É£lJ. Mjyhš ‘c©ik
ehLnth® r§f¤’â‹ ï‹iwa T£lkhdJ Óiya«g£oÆš ïªJ¡fËš
ca®ªj tF¥gh® v‹gt®fË‹ bfhLikia¢ r»¡f kh£lhkš,
kf«kâa kj¤ij jGÉdâ‹ _y« j§fŸ ïÊÉÈUªJ Éy»a 69
MââuhÉl®fis kdkhu¥ ghuh£L»‹wJ v‹»‹w Ô®khd¤ij eh‹
ãnunuã¡»‹nw‹.
ãwF âUkâ. ïy£RÄ m«khŸ mt®fŸ kfkâa kj¤âš
bg©fS¡F cŸs bgUikiaí« Rjªâu¤ijí« vL¤J¢ brhšÈ
Mnkhâ¤jh®fŸ. k¤âÆš xUt® kf«kâa kj¤âš cŸs nfhõh
Kiwia¥ g‰¿ c§fŸ mã¥ãuha« v‹d v‹W xU Ó£L vGâ
mD¥ãdh®fŸ. mj‰F âU.<.bt. uhkrhÄ jh‹ gâš mË¥gjhf K‹
tªJ “nfhõh Kiwia jh‹ x¥ò¡ bfhŸStâšiy v‹W« áy go¤j
kf«kâa fdth‹fŸ nfhõh Kiw FuhÅš ïšiy v‹W brh‹dh®
fŸ v‹W«, jh‹ ï§F Fuhid¥ g‰¿ xU th®¤ijí« ngrtuÉšiy
v‹W«, jd¡F mij¥ g‰¿ bjÇahJ v‹W«, ïªj eh£oš nfhõh
ïšyhj kf«kâa bg©fŸ mnef® ïU¡»wh®fŸ v‹W«,
kiyahs¤âš 100-¡F 75 kf«kâa bg©fS¡F nfhõh ïšiy v‹W«,
jŠir, âU¢á, âUbešntÈ, uhkehjòu« ïªj g¡f§fËš fhLfËš
ntiy brŒtij¥ gh®¤jjhfî« jd¡F¤ bjǪjtiu nfhõh xU
mªjÞjhf fUj¥gL»‹wnj jÉu KGJ« kj¡ f£lisahf¡
fUJtjhf¢ brhšy KoahJ v‹W«, ï¥bghGJ mªj kj¤âš nr®ªj
bg©fŸ nfhõhthÆšyhÉ£lhš jŸËÉl kh£lh®fŸ v‹W«,
Fo muR - 1929 ( 2 ) 208
ÉjthÉthf«, fšahzu¤J, bg©fŸ go¥ò, brh¤JÇik M»aitfŸ
bg©fS¡F mªj kj¤âš ïU¥gjhš nfhõh xU rka« ïUªjhY«
mªj fZl¤ij Él gy g§F nkšg£l mâf yhgÄU¡»‹wJ v‹W«,
m‹¿í«, JU¡»ia¥ nghY« M¥fhÅÞjhd¤ij¥ nghY« ï§F«
rÛg¤âš Ó®âU¤j« V‰glyh« v‹»‹w e«ã¡if ïU¡»‹wbj‹W«
brh‹dh®. funfhõ¤âÅilna Ô®khd« Ãiwnt¿aJ.
ruÞtâ óir
ruÞtâ ói# v‹gJ xU m®¤jk‰w ói#, fšÉiaí«,
bjhÊiyí«, xU bg© bjŒtkh¡» mj‰F ruÞtâ v‹W bga®
bfhL¤J mij ói# brŒjhš fšÉ tU«, ɤij tU« v‹W« brhšÈ
e«ik ekJ gh®¥gd®fŸ Vkh‰¿ fšÉ f‰f brhªj Ka‰á ïšyhkš
rhÄiana e«ã¡bfh©L ïU¡F«go brŒJÉ£L eh« mªj rhÄ
ói#Æ‹ nguhš bfhL¡F« gz¤ij¡ bfh©nl mt®fŸ go¤J¥
bgÇa go¥ghËfsh»¡ bfh©L e«ik go¥ò tuKoah k¡FfŸ v‹W
brhšÈ¡ bfh©L ïU¡»wh®fŸ. KjyhtJ ruÞtâ v‹D« rhÄÆ‹
brhªj nah¡»aijia ftŤjhš mJ gh®¥gd®fŸ òuhz¡
fijfË‹gona Ä¡f MghrkhdjhF«. mjhtJ ruÞtâ v‹»w xU
bg© ãu«kDila rßu¤âš ïUªJ c©lh¡f¥g£l ãwF mtSila
mHif¡ f©L mªj ãu«kdhnyna nkh»¡f¥g£L mtis¥ òzu
miH¡ifÆš, mtŸ ãu«kid¤ jf¥g‹ v‹W fUâ, mj‰F
cl‹glhkš bg©kh‹ cU vL¤J Xlî«, ãuk‹ jhD« xU M©
kh‹ cUbtL¤J mtis¥ ã‹ bjhl®ªJ Xlî«, át‹ ntl
cUbtL¤J M© khid¡ bfhšyî«, ãwF ruÞtâ mGJ át
ãuhdhš kWgoí« cÆ®¥ã¡f¢ brŒJ, ãu«kD¡F kidÉahf r«kâ¤
jjhf ruÞtâ c‰gt¡ fij brhšY»wJ. mjhtJ j‹id¥ bg‰bwL¤j
j‹ jf¥gidna kzªJ bfh©ltŸ v‹W M»wJ. k‰bwhU Éj¤âš
ãu«khî¡F ng¤â v‹W brhšy¥gL»‹wJ. mjhtJ, ãu«kh xU
fhy¤âš C®táÆ‹ ÛJ Mir¥g£lnghJ btËahd ïªâÇa¤ij
xU Fl¤âš É£Lit¡f m¡Fl¤âÈUªJ mf¤âa‹ btËahf
m›tf¤âa‹ ruÞtâia¥ bg‰wh‹ v‹W brhšy¥gL»‹wJ. ïjdhš
ãu«kD¡F ruÞtâ kf‹ tƉW ng¤â M»whŸ. vdnt ruÞtâÆ‹
ãw¥ò« ts®¥ò« elto¡ifí« ³ gh®¥gd¥ òuhz¥go bk¤j
MghrK« xG¡f <dKkhdjhF«.
Éf, ïªj nah¡»aijíila m«khis vj‰fhf k¡fŸ óir
brŒ»wh®fŸ v‹gJ ïijÉl Äfî« nto¡ifahd ÉõakhF«.
mjhtJ ruÞtâ ɤij¡F mâgâahd bjŒtkhjyhš ɤijÆ‹
ga‹ bjhÊby‹W«, bjhÊY¡F MjhukhdJ Míj§fŸ v‹W« fUâ¡
209 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
bfh©L, ruÞtâ ói# v‹W«, Míj ói# v‹W« xU ehis¡
F¿¤J¡ bfh©L mªj ehis ÉLKiwah¡» òÞjf§fisí«
Míj§fisí« it¤J óir brŒ»wh®fŸ. ïªj¥ óirÆš mur‹
jdJ Míj§fisí«, ÉahghÇ jdJ fz¡F¥ ò¤jf§fŸ, âuhR,
go¡fš, msî ku¡fhšgo, cH¡F, bg£o KjÈaitfisí« bjhÊ
yhËfŸ j§fŸ bjhÊš Míj§fisí« ïaªâu¢ rhiy¡fhu®fŸ
ïaªâu§fisí«, khzh¡f®fŸ ò¤jf§fisí«, FHªijfŸ bgh«ik
fisí«, jháfŸ j§fŸ uÉ¡iffisí«, Óiyfisí«, eiffisí«,
th¤âa¡fhu®fŸ th¤âa¡fUÉfisí« k‰W« ïJnghynt x›bthU
t®fS« mtut®fŸ y£áa¤â‰F Mjhukhf it¤âU¡F« rhkh‹
fis it¤J ói# brŒ»‹wh®fŸ. ïjdhš mªj âd¤âš bjhÊš ËW
mjdhš tU« tU«gofS« nghŒ ói# xŒî KjÈa Ml«gu§
fS¡fhf j§fŸ ifÆš ïU¡F« gz¤âY« xU ghf¤ij bryî
brŒJ« nghuhÉ£lhš fl‹ th§»í« bryî brŒtijÉl ahbjhU
e‹ikí« V‰gLtjhf brhšYtj‰nf ïšyhkš ïU¡»‹wJ. Mí
j¤ij it¤J óir brŒJ tªj tU»‹w mur®fŸ všyh« ï‹iwa
âd« ekJ eh£oš Míj¤ij it¤J ói# brŒahj btŸis¡fhu
murDila J¥gh¡» KidÆš k©o ngh£L ryh« brŒJ bfh©L
ïÞng£ uh#h¡fshf ïUªJ tU»‹wh®fns xÊa xU murdhtJ
ruÞtâ ói#, Míj ói# M»a ói#Æ‹ gy¤jhš j‹ fhyhš jh‹
ijÇakhŒ Égt®fis fhnzh«.
ruÞtâ ói# brŒí« ÉahghÇfËš xU ÉahghÇahtJ
ruÞtâ¡F gaªJ bghŒfz¡F vGjhknyh, j¥ò Ãiw ÃU¡fhknyh
Fiw msî ms¡fhknyh ïU¡»wh®fŸ v‹W brhšy KoahJ.
mJnghynt if¤bjhÊyhËfS« j§fŸ Míj§fËl¤âš btF
g¡âahŒ mitfis¡ fGÉ Éóâ rªjd« F§Fk¥ bgh£L
KjÈaitfŸ ngh£L ÉGªJ F«ãLth®fns jÉu xUtuhtJ ehza
khŒ elªJ bfhŸ»‹wh®fŸ v‹whtJ mšyJ mt®fS¡F¤ jhuhskhŒ
bjhÊš »il¡»‹wJ v‹whtJ brhšYtj‰F ïšyhkny ïU¡»‹
wh®fŸ. mJnghynt òÞjf§fisí« bg‹áiyí« »Êªj fh»j¡
F¥igfisí« rªjd¥ bgh£L¥ ngh£L óir brŒ»‹wh®fns
mšyhkš fhnyh ifnah g£LÉ£lhš bjh£L¡ f©Âš x¤â¡ F«ãL
»‹wh®fns mšyhkš ekJ eh£oš go¤j k¡fŸ 100¡F 5 ng®fS¡
FŸshfnt ïUªJ tU»‹wh®fŸ. ï›tsî Míj ói# brŒJ«,
ruÞtâ ói# brŒJ« ï›tsî Éuj§fŸ ïUªJ«, ekJ mur®fŸ
moikfshf ïU¡»‹wh®fŸ. ekJ ÉahghÇfŸ eZlkilªJ bfh©L
tU»wh®fŸ. ekJ bjhÊyhs®fŸ bjhÊÈšyhkš ãiH¥ig¡ fUâ
ntW eh£o‰F Fongh»‹wh®fŸ. ekJ k¡fŸ ü‰W¡F IªJ ngnu
go¤âU¡»wh®fŸ. ruÞtâÆ‹ #hâia¢ nr®ªj bg©fŸ MÆu¤â‰F
Fo muR - 1929 ( 2 ) 210
x‹gJ ngnu go¤âU¡»wh®fŸ.
ïj‹ fhuz« v‹d?
eh« brŒí« óirfis ruÞtâ bjŒt« m§ÑfÇ¡f Éšiyah?
mšyJ ruÞtâ bjŒt¤â‰F« ïªj Éõa§fS¡F« x‹W« r«gªj
Äšiyah? mšyJ ruÞtâ v‹»‹w xU bjŒtnk bghŒf‰gidah?
v‹gitah»a ï«_‹¿š xU fhuzkhf¤jh‹ ïU¡fnt©L«.
v‹id¥ bghW¤jtiuÆš ïitfŸ R¤j K£lhŸjdkhd
bfhŸif v‹gnj vdJ mã¥ãuha«.
btŸis¡fhu njr¤âš ruÞtâ v‹»‹w ng¢nrh fšÉ bjŒt«
v‹»‹w v©znkh R¤jkhŒ »ilahJ.
m‹¿í« eh« fh»j¤ijí« vG¤ijí« ruÞtâahŒ¡ fUâ¤
bjh£L f©Âš x¤â¡ bfh©L«, ek¡F¡ fšÉ ïšiy. Mdhš
btŸis¡fhu‹ ky cghij¡F¥ nghdhš ruÞtâia¡ bfh©nl ky«
Jil¤J«, mt®fËš ü‰W¡F üW M©fS« ü‰W¡F mWgJ
bg©fS« go¤âU¡»wh®fŸ. c©ikÆnyna ruÞtâ v‹w xU
bjŒtÄU¡Fkhdhš óir brŒgt®fis j‰F¿fshfî« j‹id¡
bfh©L ky« Jil¥gt®fis mghu r¡â thŒªj m¿thËfshfî«.
fšÉ th‹fshfî« brŒíkh v‹gij jaî brŒJ nahá¤J¥ ghU§fŸ.
c©ikÆnyna í¤j Míj«, if¤ bjhÊš Míj«, Éahghu
Míj« M»aitfŸ c©ikÆnyna ruÞtâ v‹D« bjŒt
m«rkhÆU¡Fkhdhš mij óir brŒí« ïªj ehL moik¥g£L«
bjhÊy‰W« Éahghuk‰W«, fZl¥g£L¡ bfh©oU¡fî«, ruÞtâia
fdÉY« fUjhjJ« ruÞtâ óir brŒ»‹wt®fis¥ gh®¤J
K£lhŸfŸ, m¿ÉÈfŸ, fh£LÄuh©ofŸ v‹W brhšÈ¡ bfh©oU¡
F« ehL Rjªâu¤JlD«, ÉahghÇfŸ murhøílD« bjhÊyhs®
Mâ¡f¤JlD« ïU¡f Koíkh v‹gijí« nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïªj
ói#Æ‹ _y« ekJ K£lhŸjd« v›tsî btËah»‹wJ ghU§fŸ.
uh#h¡fŸ bfhYÉU¥gJ, bgh«ikfŸ bfhYÉU¥gJ, rhÄfŸ
bfhYÉU¥gJ. ïj‰fhf #d§fŸ gz« bryî brŒtJ, neu« bryî
brŒtJ, m¿î bryî brŒtJ, g¤J y£r¡fz¡fhd %ghŒfS¡F
bgh«ikfŸ rªjd«, F§Fk«, f‰óu«, rh«ãuh fliy bghÇ R©lš
til nksth¤âa« thiH¡ f«g«, gh®¥gd®fS¡F j£riz, rkhuh
jid, C®É£L C®nghf uÆš rh®#& M»a ïitfŸ v›tsî bryth
»‹wJ v‹gij v©Â¥ghU§fŸ. ïitfŸ všyh« ah® å£L¥ gz«?
njr¤â‹ brštkšyth v‹W jh‹ nfœ¡»‹nw‹. xU tUõ¤âš ïªj
xU ói#Æš ïªj eh£oš brythF« gzK« neuK« v¤jid nfho
211 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
%ghŒ bgWkhdJ v‹W fz¡F¥ gh®¤jhš k‰w g©oif, c‰rt«,
ò©Âaâd«, m®¤jk‰w rl§F v‹gitfË‹ _y« brythF«
bjhif Ryg¤âš És§»ÉL«. ïij vªj bghUshjhu ïªâa njáa
Ãòz®fS« fz¡F¥ gh®¥gnj ïšiy.
òu£lhá rÅ¡»Hik
ïÅ mL¤jh‰nghš tU« òu£lhá rÅ¡»Hik c‰rt§fS«,
âU¥gâ KjÈa ü‰W¡fz¡fhd rÅ¡»Hik¥ bgUkhŸfŸ cŸs
C®fË‹ c‰rt§fS«, rÅ¡»Hik ão¥gj‹ _y« mtut®fŸ
å£oš VuhskhŒ rik¤J¡bfh©L nrh«ng¿fisí« mnah¡»a®
fisí« bkd¡f£L¤ njo¥ ão¤J tªJ mt®fS¡F tÆW Ãiwaî«
ngh£L k‰W« _£il f£o¡ bfh©L« nghf¡Toa msî nkš
bfh©L« ngh£L fŠrhî¡nfh fŸS¡nfh Njhlnth ifÆš gzK«
bfhL¤J, ï›tsî« nghuhkš mªj ehbsšyh« g£oÅ »lªJ mªj
nrh«ng¿fË‹ fhÈY« ÉGªJ khiy 3 k 4 k RkhU¡F rh¥ãL«
g©oifÆnyh Éuj¤ânyh fLfsî m¿î ïU¡»‹wjh v‹W
nfœ¡»‹nw‹. òu£lhá rÅ¡»Hik tªjhš v¤jid ng®fŸ
j§fS¡F« g£il ehk« ngh£L¡ bfh©L brh«ò¡F« ehk¤ij
FiH¤J ngh£L¡ bfh©L, Jsáia muË¥óití« mªj brh«ò¡F
R¤â¡ bfh©L “bt§»lhrygâ nfhɪjh” v‹W« “ehuhazh
nfhɪjh” v‹W« T¥ghL ngh£L mÇánah fhnrh th§»¡ bfh©L
nghtâš VjhtJ gyD©lh v‹Wjh‹ nf£»‹nw‹.
k‰W« âU¥gâ¡F¥ ngh»nw‹ v‹W brhšÈ¡ bfh©L jiy
kÆU« jho kÆU« ts®¤J btU« kŠrŸ eid¤j J¡f£o¡
bfhŸStJ« nks« it¤J¡ bfhŸtJ« bg©LãŸisfŸ R‰w¤jh®
fis miH¤J¡ bfhŸtJ« tUõbkšyh« gz« ngh£L bkh¤jkhŒ
gz« nr®¥gJ« mšyJ nt©LjiyÆ‹ nkš ï›tsî gz« v‹W
fl‹ th§»ahtJ vL¤J¡ bfhŸtJ« mšyJ Éahghu¤ânyh ntW
tU« goÆnyh yhg¤âš ï¤jid g§F v‹W fz¡F it¤J nr®¤J
vL¤J¡ bfhŸtJ« Md gz_£il if f£o¡bfh©L filthÆY«
eh¡»Y« btŸË f«ãia F¤â¡ bfh©L nghjh¡Fiw¡F bjUÉš
T£lkhŒ “nfhɪjh” “nfhɪjh” “nfhɪjh” v‹W T¥ghL
ngh£LÉ£L å£L å£L¡F, filfil¡F fhR gz« th§»
xUgFâia uÆY¡F bfhL¤J âU¥gâ nghtJ«, m§F KH§fhš
K¿a kiynaWtJ« M©fS« bg©fS« jiybkh£il mo¤J¡
bfhŸtJ« mªj kiy¢Rid¤ j©ÙÇš FË¥gJ« mªj g£il ehk«
ngh£L¡ bfhŸtJ« bfh©Lnghd gz¤ij flhu¤âš fh¡ifahf
bfh£LtJ«, M©fS« bg©fS« beU¡foÆš ïLgLtJ«,
Fo muR - 1929 ( 2 ) 212
ãogLtJ« btªjJ« ntfhjJkhd nrh‰iw â‹gJ« k‰W« gy
nrh«ng¿fS¡F« nkf Éahâfhu®fS¡F« ntf it¤njh Éiy¡F
th§»nah nghLtJ« ÉwF f£ilÆY« nt®fËY« brŒj kukÂ
khiyfis th§» fG¤âš ngh£L¡ bfhŸtJ«. kiy¡fhŒ¢rnyhL
kiyiaÉ£L ïw§» tUtJ« å£L¡F tªJ knfÞtuóir “ãuhkz
rkh®¤jid” brŒtJ« jÉu k‰wgo ïitfshš VjhtJ brŒj
tD¡nfh, Tl¥nghd k¡fS¡nfh, eh£L¡nfh, xG¡f¤â‰nfh, kj¤
â‰nfh fLfsî e‹ik c©lhF»‹wjh v‹W nf£»‹nw‹.
âU¥gâ¡F nghŒ tªj ãwfhtJ ahuhtJ j§fŸ J®¡Fz§
fisnah bf£l brŒiffisnah É£LÉ£ljhfthtJ mšyJ
âU¥gâ ah¤âiuahdJ ï«khâÇ Fz§fis ÉL«go brŒjjhf
thtJ e«Äš ahuhtJ gh®¤âU¡»‹nwhkh v‹W nf£gJl‹ ï«khâÇ
m¿ådkhd fhÇa¤â‰fhf ekJ eh£oš tUõ¤â‰F v¤jid nfho
%ghŒ bryth»‹wJ v‹gij vªj¥ bghUshjhu ïªâa njÓa
ÃòzuhtJ fz¡F¥ ngh£lh®fsh v‹W nf£»‹nw‹.
ÔghtË
ïÅ mL¤j khj« ÔghtË g©oif v‹W fZlK« eZlK«
bfhL¡f¤j¡f g©oifbah‹W tu¥ngh»‹wJ. mâY« VjhtJ,
m¿îilik c©lh v‹W nf£»‹nw‹. ÔghtË g©oifÆ‹
fijí« Ä¡f MghrkhdJ«, ïÊthdJ«, fh£LÄuh©o¤jdkhdJ
khF«, mjhtJ ÉZQ v‹D« flîŸ g‹¿ cU¡bfh©L óÄia¥
òz®ªjj‹ _y« bgw¥g£ltdhd eufhNu‹ v‹gt‹ tUzDila
Filia¥ãL§»¡ bfh©ljhš ÉZQ flîŸ »UZzhtjhu¤âš
bfh‹whuh«. mªj âd¤ij¡ bfh©lhLtj‰F m¿F¿ahf ÔghtË
g©oif bfh©lhLtjh«.
rnfhjÇ rnfhju®fns! ïâš VjhtJ ò¤ânah kÅj¤ j‹iknah
ïU¡»‹wjh v‹W ghU§fŸ. ÉZQ v‹D« flîŸ óÄia òzUtJ
v‹whš v‹d v‹whtJ, mJ v¥go v‹whtJ, eufhNu‹ v‹whš
v‹d? tUz‹ v‹whš v‹d? tUz‹ Fil v‹whš v‹d?
v‹gjhtJ, m¥go x‹W ïU¡f Koíkh v‹whtJ, ïitfŸ
c©ikah? v‹whtJ fU⥠ghU§fŸ! ï¥go bghŒahdJ«
m®¤jk‰wJkhd g©oifÆdhš v›tsî fZl«? v›tsî %gh
eZl«? v›tsî fl‹? v›tsî kdÞjhg«? v›tsî ãuahz¢
bryî? v‹gitfis xU á¿JTl ekJ k¡fŸ ftÅ¥gâšiyna!
m¥g©oifia c¤njá¤J x›bthUtU« jdJ nah¡»aij¡F«
njit¡F« nk‰g£l gz« bryî brŒJ, JÂ th§f Mir¥gL»wh‹;
fl‹ v‹whš t£o mšyJ x‹W¡F x‹wiu g§F »iua«
213 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
V‰g£LÉL»‹wd. ïJjÉu khkdh® å£L bryî v›tsî. jÉu
R¤jK£lhŸ jdkhd g£lhR¡bfhS¤JtJ v›tsî? k‰W« ïjdhš
gyÉj beU¥ò cghij V‰g£L åL ntFjY«, JÂÆš beU¥ò ão¤J
cÆ® nghjY«, g£lhR RLtjhY« brŒtjhY« kUªJ bto¤J clš
fU» f©, _¡F, if, fhš, CikahtJkhd fhÇa§fŸ v›tsî
el¡»‹wJ? ï›tsî« mšyhkš ïªj g©oif bfh©lhLtj‰F
m¿F¿ahf v›tsî ng®fŸ fŸS rhuha« Fo¤J ka§» bjUÉš
ÉGªJ òu©L, khd« bfLtJ v›tsî? nkY« ïj‰fhf ‘ïdh«
ïdh«’ v‹W v¤jid ghku k¡fŸ ã¢ir vL¥gJ mšyJ bjhªjuî
bfhL¤J gz« tNš brŒtJ M»a ïªj¡ fhÇa§fshš v›tsî
gz«, v›tsî neu«, v›tsî C¡f«, v›tsî gz« bryth»‹wJ
v‹W fz¡F¥ ghU§fŸ. ïitfis všyh« vªj ïªâa bghUshjhu
njÓa Ãòz®fshtJ ftÅ¡»wh®fsh? v‹W nfœ¡»‹nw‹. JyhÞ
jhd« jÉuî« ïªJ kj¤ânyna mŒ¥gá JyhÞehdbk‹W òJ¤
j©Ù® fhy¤âš eâfËš nghŒ mG¡F¤ j©ÙÇš âd« âd«
fhiyÆš FË¥gJ«, òJ¤j©Ù® x¤J¡ bfhŸshkš fZl¥gLtJ«
ïj‰fhf CiuÉ£LÉ£L C® gz« bryî brŒJ bfh©L nghŒ
fZl¥gLtJ«. x‹W ïu©L j©Ù® ïG¤J bfh©L nghf¥gLtJ«,
FˤJ KG»É£L eâ¡fiuÆš ïU¡F« gh®¥gd®fS¡F mÇá
gU¥ò gz« fhR bfhL¤J mt‹ fhÈš ÉGtJkhd fhÇa§fŸ
brŒtJ«, MâKjš mªj« tiu m¤jidí« bghŒí« MghrKkhd
fhÉÇ¥òuhz« go¡f nf£gJ« mj‰fhf mªj bghŒiaí« nf£L
É£L gh®¥ghD¡F Óiy ntZo rhkh‹ gz« bfhL¤J fhÈš ÉGtJ
khd fhÇa« brŒ»‹nwh«. fhntÇia bg© bjŒtbk‹gJ« mâš
M©fŸ FË¥gJkhd fhÇa« Mghrkšyth?
fh®¤âif Ôg«
ïÅ mj‰F mL¤j khjkh»a fh®¤âif khj« tªjhš
fh®¤âif¥ g©oif v‹W åzhf MÆu¡fz¡fhd Ôg« bfhS¤Jt
â‹ _y« v©bziaí«, beŒiaí« ghHh¡» òif¥gJ«, kiyfË‹
ngÇš f£ilfisí« ÉwFfisí« nghuhŒ FɤJ mâš beŒiaí«
bt©bziaí« o‹D o‹dhŒ, Fl« FlkhŒ bfh£o bfhS¤JtJ«,
ïªj nto¡if gh®¡f âUt©zhkiy, âU¢br§nfhL KjÈa kiy¡
nfhÆš cŸs C®fS¡F #d§fŸ y£r y£rkhŒ gz« bryîbrŒJ
uÆš rh®{ bfhL¤J beU¡foÆš á¡»¡ fZl¥g£L f©l Mfhu¤ij
òá¤J tƉiw¡ bfL¤J¡ bfh©L C® tªJ nrUtJ« És¡F
beU¥ãš gy bg© FHªijfŸ JÂÆš beU¥ò¥ ão¤J clš btªJ
rhtJ« M»a fhÇa§fŸ ïšyhkš mitfshš ntW VjhtJ gy‹
c©lh v‹W nfœ¡»‹nw‹. K‹ nghynt ïªj¥ g©oif _yK«
Fo muR - 1929 ( 2 ) 214
tUõ« x‹W¡F ïªj eh£oš v›tsî %ghŒfŸ bryth»wJ v‹W«
v›tsî neuK« mâY« bryth»‹wJ v‹W« vªj ïªâa njÓa
bghUshjhu Ãòz®fshtJ fz¡F¥ gh®¤jh®fsh? v‹W nfœ¡
»‹nw‹.
itF©l Vfhjá ór«
ïÅ mj‰F mL¤j kh®fÊ khj« tªjhš itF©l Vfhjá v‹W
T£l« T£lkhŒ Óu§f« KjÈa C®fS¡F¥ gz« bryî brŒJ
bfh©L nghtJ«, ij khj« tªjhš ór« v‹W fhtofis¤ ö¡»¡
bfh©L gHÅ KjÈa kiyfS¡F¥ nghtJ«, bghŒiaí« òSif
í« fhto¡ fijahŒ¢ brhštJ«, mW¤J¢ rik¤j gh«ò« ÛD«
nfhÊí« cÆ® bg‰WÉ£lJ v‹gJ«, k©Q r®¡fiuah» É£lJ
v‹gJ«, bt£o¤ J©lh¡f¥g£l FHªij cÆ® bg‰W vGªJÉ£l
bj‹gJ«, ï‹D« ïJnghy gy bghŒfis bt£fÄšyhkš brhšYt
J«, mG¡F Fs§fËš FˤJ mG¡F j©Ùiu rh¥ã£L
gŠrhÄ®j« v‹D« xU má§fkhd tÞJit f©lgo rh¥ã£L
tƉW¥ ngh¡bfL¤J fhyuh V‰g£L âU«ã¥ nghF« nghJ tÊÆš
rhtJ«, áy® mªj fhšuhit j§fŸ j§fŸ CU¡F¡ bfh©LnghŒ
gutÉ£L m§FŸst®fis bfhšYtJ«, mt®fŸ eâ thŒ¡fhš
Xu§fËš Fo ïUªjhš mªj fhšuh má§f« thŒ¡fhšfËš fyªJ
fiu Xu§fËš ïU¡F« C®fËbyšyh« guÉ k¡fŸ ü‰W¡fz¡fhf
rhtJkhd fhÇa§fŸ tUõªnjhW« eilbgW»‹wJ. rhjhuzkhf
Óu§f« itF©l Vfhjá c‰rt¤âY« gHÅ ij¥ór c‰rt¤âYnk
V‰g£l Rfhjhu¡ bfLâahš x›bthU tUõK« Kjš Kjš m§F
fhšuh c‰g¤âah» ãwF ïu©L _‹W khj« bj‹dhblšyh« guÉ
´ 1¡F ïu©L, _‹W MÆu« ngU¡F FiwÉšyhkš bfhŸis
bfh©L ngh»‹wJ. ïj‹ c©ikia xUtU« m¿ahkš ‘ngâahÆ’
‘khÇahÆ’ ‘X§fhËahÆ’ CU¡F xUFl« v©bzŒ bfh©L tªJ
MS¡F miu fu©o bfhL¤JÉ£lhŸ v‹W brhšÈ CÇYŸs
k¡fËš áy ghf« br¤J fhšuh jhdhf xL§»aã‹ X§fhËÆ‹
bgh§fY« fhË óirí« brŒJ ngâia ÃW¤âÉ£ljhf bt£fÄš
yhkš ngá¡ bfhŸtJ«, m‹¿í«,
»uhk njtij
»uhk§fËbyšyh« kh®fÊ, ij khj§fËnyna khÇa«k‹
g©oif bfh©lho btªJ« ntfhj¥ bgh§fY«, g¢irkhî«, rÇahŒ
R¤j« brŒahj ntfhj khÄrK« f©lgo òá¥gjhš méuz«, fhšuh
KjÈa ÉahâfŸ c©lhtijí« gh®¡»‹nwh«. bghJthfnt ekJ
215 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
eh£oš T£l« nr®ªjhny mR¤j« c©lh» ÉahâfŸ V‰gLtij fî« bfhŸis¡fhu®fS« _®¡f®fSkhÆUªjt®fns mur®fshfî«
mDgt¤âš gh®¤J tU»‹nwh«. V‰g£L ïU¡»wh®fŸ.
ï›ÉUt®fS« #d§fis VŒ¤J Mâ¡f« brY¤j tif
átuh¤âÇ
f©L ão¡fnt©oa mtáaKilat®fŸ.
ïÅ mj‰fL¤j khá khj« tªjhš átuh¤âÇ v‹W f©lgo
mªj¥go k¡fŸ ÛJ Mâ¡f« brY¤â thH nt©Lkhdhš,
»H§F tiffisí«, jhÅatiffisí«, gyfhu tiffisí« xnu
mªj k¡fis m¿ÉdhY« bršt¤âdhY« jhœik¥gL¤â
ehËš brŒJ msî¡F nkš â‹W FHªijfisí« â‹d¢ brŒJ
it¤âUªjhšjh‹ Koí«. xU kÅj‹ m¿îilatdh ÆU¥ghdh
méuz¤ijí« tƉW tÈiaí« c©lh¡»¡ bfhŸtnjhL ïjdhš
dhš ònuh»jD¡F Vkhw kh£lh‹. brštÄU¡Fkhdhš murD¡F
V‰gL« bryî v›tsî v‹gij ahuhtJ nahá¤J¥ gh®¡»‹wh®fsh?
ga¥glkh£lh‹. Mifahš m¿î« brštK« ïšyhkš brŒtj‰nf
v‹W nfœ¡»‹nwh«. ï¥gona x›bthU khjK« c‰rtK« g©oif
nfhÆš c‰rt« g©oif rl§F M»ajhd bryî¡F V‰wtÊfis
fS«, Éuj§fS«, rl§FfS« V‰g£L bkh¤j¤âš tUõ¤ âš
V‰gL¤â ïU¡»wh®fŸ. k¡fŸ r«ghâ¡F« gz§fËš fz¡F¥
v›tsî nfho %ghŒfŸ bryî, v›tsî ÉahâfŸ tuî, v›t sî
gh®¤jhš bgU«ghfK« ïitfS¡nf bryî brŒí« goahfî«
cÆ®fŸ ngh¡F v‹gitfis ah® ftÅ¡»‹wh®fŸ. ïªj¥ gz«
nkšbfh©L Ûâ Mtbjšyh« ït®fŸ r_f¤â‰nf ga‹gL«go
všyh« njÓa gzkšyth? ViHnjr«, jǤâu njr«, mo¡fo gŠr«
ahfî« k‰W« nkšbfh©L x›bthU FL«gK« mjhtJ ü‰W¡F
tU« njr«, ntiyÆšyhkš bjhÊÈšyhkš TÈ¡fhu®fŸ F«gš
bjh©ûW FL«g§fŸ ïitfË‹ gadhŒ fl‹fhu®fshf
F«gyhŒ g£oÅ »lªJ kotJl‹ bg©L ãŸis FHªijfSl‹
ïU¡fînk ïUªJ tu¥gL»‹wJ. vdnt, ekJ ehL v‹iw¡fhtJ
btËeh£o‰F TÈ¡fhf f¥gnyW« njr« v‹W brhšÈ bfh©oU¡
m¿îŸs ehlhfî«, brštKŸs ehlhfî«, RakÇahij cŸs
»‹w eh«, v¤jid eh£fis, v¤jid %ghŒfis, v¤jid C¡f§fis
ehlhfî« ïU¡fnt©Lkhdhš KjÈš c‰rt«, g©oif, rl§F,
ïªj¥ ghG« m®¤jk‰w bghŒahd xU fhR¡F« cjthjjhd ek¡F
nfhÆš, óir M»aitfŸ xʪjhf nt©L«. ïitfis it¤J¡
ïÊití« mtkhd¤ijí« jUtjhd g©oif¡F« c‰rt¤â‰F«
bfh©L kiyfis všyh« j§fK« ituKkhf M¡»dhY« rK¤âu§
óir¡F« rl§F¡Fkhf x›bthUtU« bryî brŒ»‹nwh« v‹gij
fisbašyh« ghY« beŒí« njDkhf M¡»dhY« nkš f©l
ftŤjhš ïªj ehL gzÄšyhj ehlh mšyJ ò¤â ïšyhj ehlh
c‰rt« rl§F nfhÉš óir g©oif M»aitfns rh¥ã£L ÉL«.
v‹gJ e‹whŒ És§F«.
Mjyhš ïÅ nkyhtJ ï«khâÇahd fhÇa§fS¡F moikah» å©
bryî brŒa¡ TlhJ v‹gnj vdJ Mir.
ïJ ah® N£á
F¿¥ò : <nuhL c©ik ehLnth® r§f¤âY« tisa¡fhu¤ bjU
vdnt, ï¥go¡bfšyh« brhštij¥ gh®¤jhš ïªj g©oif gh®¥gdušyhjh® thrf rhiyÆY« eilbg‰w thuhªju¡ T£l¤âš
fisí« c‰rt« KjÈaitfisí« V‰gL¤âat®fŸ všnyhU« brh‰bghÊî.
m¿Éšyhjt®fsh v‹»‹w nfŸÉ ãw¡fyh«. eh‹ mt®fis
m¿Éšyhjt® v‹W brhšy ïZl¥glkh£nl‹. k‰w¥gonah, v‹whš Fo muR - brh‰bghÊî - 20.10.1929
bgU«ghY« mt®fŸ Raey¡fhu®fS«, jªâu¡fhu®fS« mâfhu
Mir cilat®fSkhÆU¡f nt©Lbk‹nw brhšYnt‹.
v‹ ò¤â¡F£g£l tiuÆš ïªj g©oif c‰rt« KjÈait
fŸ všyh« ònuh»j®fshd gh®¥gd®fS« Mø¡fhu®fshd mur®
fS« fyªJ f©Lão¤J brŒj jªâubk‹gnj vdJ mã¥ãuha«.
cyf¤âš k¡fS¡F V‰g£oU¡F« m¿ahik¡F« bfhLik¡F«
ònuh»j®fS« mur®fSnk nr®ªJ T£L¥ bghW¥ghs®fshth®fŸ.
rhjhuzkhf cyf rǤâu¤âš bfhLik¡fhu®fS« Nø¡fhu®
fSkhŒ ïUªjt®fns ònuh»j®fŸ v‹»‹w ca®ªj #hâ¡fhu®fsh

Fo muR - 1929 ( 2 ) 216 217 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


gh®¥gdÇ‹ njÓa«
FHªij Éthf¤ij jil¥gL¤J« rhujh knrhjh ïªâa
r£lrig¡F tªjJ Kjš mJ ÃiwntW« tiu ekJ gh®¥gd®fŸ
brŒj jilfS« Nœ¢áfS« bfhŠr eŠrkšy v‹gJ ahtU«
m¿ªjjhF«. ï›tsî jilfisí« rkhˤJ r®¡fh® jaÉdhnyna
mJ Ãiwnt‰w¥g£L uh#¥ ãuâÃâ mDkâí« bg‰W r£lkhd ãwF
kWgoí« ekJ gh®¥gd®fŸ C® CuhŒ T£l§ To m¢r£l¤ij¡
f©o¤J T£l« ngh£L ngá tU»‹wh®fŸ. ü‰W¡F bjh©ûW
gh®¥gd®fS¡F ïÅnkš jh§fŸ ï›Éõa¤âš x‹W« brŒa
KoahJ v‹gJ bjǪâUªJ« Tl mL¤j nj®jÈš gh®¥gd®fŸ x‹W
nr®tj‰F« nj®jš »s®¢á¡F xU tÊf©Lão¥gj‰F« ïij
cgnah»¤J¡ bfhŸsyhkh v‹»‹w Nœ¢áÆ‹ ngÇnyna ïªj rhujh
knrhjh f©ld« v‹D« br¤j gh«ig M£o tU»‹wh®fŸ. j§f
S¡F cjÉahf kfkâa®fisí« »s¥ãÉ£L mL¤j nj®jY¡F
mt®fis j§fSl‹ nr®¤J¡ bfhŸsyhkh v‹W« Nœ¢á brŒ»‹
wh®fŸ. ïJfiláahf »yhg¤J fÄ£oÆdhš gh®¥gd®fŸ v›tsî
yhg« milªjh®fnsh. mJnghyî«, mJ »yhg¤â‰F v›tsî
gadˤjnjh mJnghyî« jh‹ Koínk xÊa, #h¡»uijí« K‹
nahridí« cŸs kfkâa k¡fŸ ïâdhbyšyh« VkhªJ nghf
kh£lh®fŸ. ït®fshfnt nt©Lkhdhš T£l§fŸ To thdksht¥
ngáajhfî«, mã¥ãuha§fŸ bfhL¤jjhfî«, r¤âah¡»u§fŸ
brŒtjhf Ô®khŤjjhfî« g¤âÇifÆš vGâ¡ bfhŸsyhnk jÉu,
k‰w¥go ït®fS¡F fhÇa¤âš xU fhÇaK« brŒa nah¡»aij
ïšiy v‹gJ ek¡F e‹whŒ¤ bjÇí«. Vbd‹whš, ïªj¡ T£l¤jh®
fS« âU.r¤âa_®¤â KjÈa rhÞâÇfS« _‹W tUl¤â‰F K‹
ïªJ njtÞjhd r£l« brŒa¥gL«bghGJ “kj¤â‰F Mg¤J
tªJÉ£lJ” “kj¤âš r®¡fh® ãuntá¤JÉ£lh®fŸ” “ïªj r®¡fhiu
xʤJÉl nt©L«” Mjyhš “v§fS¡F X£L¡ bfhL§fŸ” v‹W
T¡Fuš ngh£L, mªj r£l¤â‰F Énuhjkhf ghku k¡fË‹ ifba
G¤J th§» mD¥ò«go m¢R¥ ghu§fis gh®¥gd¥ g¤âÇiffŸ
_y« C® CuhŒ mD¥ã, bghŒ¡ ifbaG¤JfŸ y£r¡fz¡fhŒ
ngh£L itáuhÆ¡fD¥ã klhâgâfŸ gz¤ijí« y£r¡fz¡fhŒ
Fo muR - 1929 ( 2 ) 218
bfhŸisao¤J tÆW bto¡f¤ â‹WÉ£L nkil ÛJ V¿ v›tsnth
åu« ngáa T£l¤jh®, ï¥nghJ mªj r£l¤â‰F« mªj ïyh¡fh
î¡F« Fyh«fshŒ ïU¥gnjhL á¿J« khd bt£fÄšyhkš ne‰iwa
r£lrig T£l¤âš âU.r¤âa_®¤â rhÞâÇahnu ‘njtÞjhd¡
fÄ£o¡F V‹ gh®¥gd®fis ÃaÄ¡fÉšiy” v‹W mªj ïyh¡fh
kªâÇia nfŸÉ nf£L, jFªj nah¡»aijíila gh®¥gd®fŸ
»il¡fÉšiy v‹W kªâÇ gâY« brhšÈ, ïªj¡ nfŸÉ tF¥òthÇ¥
ãuâÃâ¤Jt j¤Jt¤ij¡ bfh©L nf£f¥gL»‹wjh? v‹W
nf£lj‰F« gâš brhšyhkš kªâÇia¡ bfh©L M« v‹W brhšy¢
brŒj åuuh»a âU.r¤âa_®¤â mt®fŸ kWgoí« rhujh knrhjhit¥
g‰¿ br‹idÆš ngáÆU¥gij¥ gh®¡F«nghJ ehis¡F ïtnu V‹
mJ r«gªjkhd c¤ânahf§fŸ j§fŸ T£l¤jhU¡F bfhLglÉšiy
v‹W nf£gâš rªnjf¥gl ïlK©lh? v‹W nf£»‹nwh«. vdnt,
ï¥bghGJ ït® v‹d ngáÆUªj nghâY« ïªj r¤âa_®¤â
T£l¤jhnu M©, bg© ml§fY« ehis¡F ïªj r£l¤ij mKÈš
bfh©LtU« c¤ânahf§fS¡F gšiy¡ bfŠr¥ ngh»wh®fŸ
v‹gâY« ït®fns r£l¤ij rÇtu el¤âit¡f¥ ngh»wh®fŸ
v‹gâY« ek¡F á¿J« rªnjfÄšiy.
Éf. âU.r¤âa_®¤â rhujh knrhjh Éõakhf¥ ngáÆU¥git
fis ftÅ¥ngh«.
mjhtJ. r®¡fh® r_f r«gªjkhd r£l« brŒa¡ Tlhbj‹W«,
gh®¥gd®fË‹ x¤JiH¥ig r®¡fh® ïHªJÉl¡TL« v‹W«, gh®¥gd®
fŸ ï¢r£l¤â‰F gªJ Élhkš Û¿ r¤âah¡»uf« brŒant©L«
v‹W« ngá ïU¡»‹wh®. ïªj¥ ng¢R¡F jiyik t»¤jt® br‹id
khfhz tUzháuk fÄ£o jiyt® âU.o .M®. uhk¢rªâu mŒa® Mth®.
âU.r¤âa_®¤ânah óuz Rna¢ir¡f£á fhÇajÇáaht®. vdnt, óuz
Rna¢ir¡F« tUzháuk jUk¤â‰FKŸs ïufáa r«gªjK« Nœ¢áí«
ïªj¡ T£Lwthš e‹F És§F«. jÉuî« âU. r¤âa_®¤â ngR«bghGJ
mJî« xU f£ol¤â‰FŸ ngR«bghGJ T£l¤âš FH¥g« V‰g£L
nghäR¡F brhšÈ mD¥ã ïu©L nghäÞ nrtf®fis¤ jUɤJ
it¤J¡bfh©L ngá ïU¡»wh®. ïâÈUªJ ïtUila rKf Ó®¤âU¤
jK« njáaK« Rauh¢áaK« btŸis¡fhu® Ú§»a Rna¢irí« v›t
sî åuKŸsJ v‹gij thrf®fns cz®ªJ bfhŸsyh«.
ÄUf¥ òz®¢áiaÉl Äf¡ nftykhd FHªij òz®¢áia¤
jL¡f ït®fshY«, ït®fŸ kj¤jhY«, ït®fŸ fh§»urhY«
njáa¤jhY«, óuz Rna¢ir¥ ãurhu¤jhY«, MÆu¡fz¡fhd
tUõ§fshf brŒJtU« Ó®âU¤j¤jhY«, Koahj xU fhÇa¤ij
r®¡fh® brŒjhš, r®¡fh® brŒa¡ Tlhbj‹W«, mj‰F k¡fŸ Ñœ¥goa¡
219 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
Tlhbj‹W«, mªj¢ r£l¤ij Ûw nt©L« v‹W«, r®¡fhnuhL gh®¥g
d®fŸ x¤JiH¡f¡ Tlhbj‹W« brhšY« ïtÇ‹ x¤JiHahikí«
njáaK« v‹d fU¤J¡ bfh©lJ v‹gij thrf®fisna nahá¤J¥
gh®¡fnt©LkhŒ¡ nf£L¡ bfhŸS»‹nwh«.
ïªj¡ T£l¤jhÇ‹ njáa¤â‹ ÑG« fh§»uá‹ ÑG« ïªâa
k¡fŸ v‹iw¡fhtJ kÅj¤ j‹ikia mila Koíkh v‹gijí«
nahá¤J¥ gh®¡F«go nt©L»nwh«.
njtÞjhd knrhjh kj Énuhj«, njtjháfis xÊ¡F« knrhjh
kjÉnuhj«, ÉgrhÇfis xÊ¡F« knrhjh kjÉnuhj«, g¢ir¡
FHªijfis¥ òzU« bfhLikia xÊ¡F« knrhjh kj Énuhj«
v‹gjhdhš m¥go¥g£l mnah¡»a xG¡f <dkhd ïÊthd kj§
fis ïªj ãÇ£oZ r®¡fh® jaÉšyhkš mÊ¡fnth xÊ¡fnth
Koíkh v‹Wjh‹ njÓa åu®fisí«, fh§»uÞ g¡j®fisí«, x¤JiH
ahik âah»fisí«, Ó®âU¤j kfh¤kh¡fisí« nf£»‹nwh«.
cyf« nghŒ bfh©oU¡»‹w ntf¤âš mjhtJ Mfha¤âš
gw¥gj‰F r£lK«, j©ÙU¡FŸ gw¥gj‰F r£lK« brŒJ bfh©o
U¡»‹w fhy¤âš, kÅjidí« Fâiufisí« aªâu¤âdhš brŒJ
bfh©oU¡F« fhy¤âš, xU mî‹R vil Nuz¤âdhY« xU mî‹R
vil âuhtf¤âdhY« gâdhÆu¡fz¡fhd k¡fis bfhšy tÊ f©L
ão¤âU¡»‹w fhy¤âš, gâdh‹fhÆu« ikÆY¡F m¥ghš ïUªJ
k¤âÆš f«ã ïšyhkš ngrî« f«ãÆšyhkš És¡F vÇa it¡fî«
ntiy brŒJ bfh©oU¡F« fhy¤âš, Miz bg©zh¡», bg©iz
Mzh¡» gßiB gh®¡»‹w fhy¤âš, ekJ eh£oš FHªijfis
òzu¡TlhJ v‹W r£l« brŒí« ntiyÆš xU T£l« <Lglî«,
mij Û¿ el¡f xU T£l« åu®fŸ mJî« “njÓa åu®fŸ”
x¤JiHahik¡F¤ jahuhfî« ïUªjhš ekJ eh£o‹ bgUikia
v‹d v‹W brhšYtJ? v‹gJ ek¡nf És§fÉšiy! ïªj åu®fis
v¥go kâ¥gJ? v¥go ã‹g‰WtJ v‹gJ« ek¡F És§fÉšiy.
e«ik¥ bghW¤jtiu ïªj khâÇ åu®fis¥ g‰¿ ftiy ïšiyah
dhY« “RakÇahij ïa¡f¤â‹ všyh¡ bfhŸiffisí« x¥ò¡
bfhŸS»nw‹. Mdhš r®¡fhnuhL x¤JiH¥gjhf kh¤âu« x¥ò¡
bfhŸs KoaÉšiy” v‹W brhšY« x¤JiHahik âah»fS
ilaî«,
“RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸifbašyh« rÇjh‹ ; Mdhš mâš
njáaÄšiy’ v‹»‹w njÓa åu®fSilaî«,
“RakÇahij ïa¡f« eh£L¡F ešyJjh‹; Mdhš, mJ
kj¤ij v⮡»‹wJ” v‹»‹w kj¥ g¡j®fSilaî«,
Fo muR - 1929 ( 2 ) 220
“RakÇahij ïa¡f« nt©oaJjh‹; Mdhš mJ jdJ
bfhŸifia Ãiwnt‰w r®¡fh® jait v⮥gh®¡»‹wJ” v‹»‹w
njÓa Ó®¤âU¤j kfh‹fisí« cila m¿ití« nah¡»aijiaí«
v©z¤ijí« Ãid¡F«nghJ jh‹ ekJ eh£o‹ mnah¡»a¤jdK«
btËahtnjhL, ïªj khâÇahd T£l¤jhiu Él âUths®fŸ
r¤âa_®¤â, v«.nf.M¢rhÇ, V.u§frhÄ mŒa§fh®. á.ïuh#nfhghyh¢
rhÇ, o.M®. uhk¢rªâuŒa® KjÈat®fŸ nah¡»a®fŸ v‹nw njh‹W
»‹wJ. VbdÅš r®¡fh® ïšyhkš r£l« brŒa Koíkh? r£lÄšyh
kš fhÇa« el¡Fkh? fhÇa« el¡F«nghJ kj§fisí« kDj®k
rhÞâu§fisí« guhru ÞÄUâfisí« bfh©L tªJ FW¡nf
ngh£lhš vL¤J v¿ahkš R«kh ïUªjhš mDgt¤âš el¤j Koíkh
v‹W nf£»‹nwh«. mJ kh¤âu« mšyhkš âU.r¤âa_®¤â mt®fŸ
ïªj r£l« bfh©L tªj rhujh mt®fis flîŸ jh‹ fh¥gh‰w
nt©L« v‹W ngá ïU¡»wh®. vdnt âU.rhujh mt®fŸ âU.r¤âa
_®¤âÆ‹ flîS¡F gaªJ ïUªjhš ïªj r£l« KoªJ ïU¡Fkh
v‹W« nf£»‹nwh«. Éf,
ïJ Éõa¤âš “g¢ir njáa” g¤âÇifah»a mjhtJ r®¡
fhiu f©zhš gh®¤jhš f©iz nyhõ‹ ngh£L fGt nt©L«
v‹W«, r®¡fhiu¥ g‰¿ fhâš nf£lhš fhâš òUiõ É£L¤ Jil¡f
nt©L« v‹W« kdâš Ãid¤jhš kdij És¡Fkh‰whš njŒ¤J
fGt nt©L« v‹W« fUâ¡ bfh©L ïU¡F« njÓa g¤âÇifah»a
jÄœehL g¤âÇif âU.r¤âa_®¤âÆ‹ ïªj njÓa¥ ãur§f¤ij g‰¿
vGJtjhtJ:-
“r_f§fS¡F V‰g£LŸs bfhLikfis Ú¡f r®¡fh®
r£lK« rî¡foí« ïšyhkš KoahJ.”
“ò¤jgfth‹ r®t¤ âahf§fŸ brŒJ ehbl§F« R‰¿¥
ãurhu« brŒJ« Koahkš nghd mnef fhÇa§fŸ r®¡fh®
r£l¤âdhnyna el¤j KoªJ ïU¡»wJ.”
“Éjitfis cÆUl‹ beU¥ãÈ£L¡ bfhS¤âaJ«,
cÆ® ïU¡F«nghnj f§ifÆš ö¡»¥ ngh£lJ«,
FHªijfisí«, f®¥ãÂfisí« nfhÆÈš eugÈÆ£lJ«, Ñœ
#hâahiu nkš #hâah® bfh‹whY« nfŸÉÆšiy v‹W ïUªj
rhÞâu Úâí« ãuhkzid¤ jÉu k‰wt‹ go¤jhš ghg« v‹W
ïUªj jilí« r®¡fh® r£l« brŒj ãwnf Ú§»d”.
“tH¡f§fËY« kj¡ bfhŸiffËY« r®¡fh® jiyÆl¡
TlhJ v‹W itÔf®fŸ thâ¥gJ K‰¿Y« jtwhF«.”
“ïªâah Rauh{Ía« mila nt©L« v‹gâš
221 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
 K‹ÅiyÆš ïU¡F« r¤âa_®¤â r_f j®k¤ij jL¡f
mo¡fo »s«ãÉLtJ M¢r®akhÆU¡»‹wJ”
v‹gjhf vGâ ïU¡»‹wJ. ïÅ k‰w njÓa åu®fS¡F« njrhã
khÅfS¡F« x¤JiHahik âah»fS¡F« v‹W ïªj khâÇ
ò¤âtUnkh bjÇaÉšiy. Kothf eh« x‹W brhšY»‹nwh«.
mnefkhf ïªj ãu¢áidiana xU rka« mL¤j nj®jš ãu¢áid
ahf¡ bfh©L tuyhkh v‹W ekJ gh®¥gd®fŸ fUâ¡bfh©L ïU¥g
jhf bjÇ»‹wJ. VbdÅš, ïJ rka« mt® iftr« v›Éj â£lK«
ïšyhkš nghŒÉ£lJ. mjhtJ fj® r§fâí«, Ô©lhik r§fâí«,
kJÉy¡F r§fâí« btW¤J¥ nghŒÉ£lJ. r®¡fhiu v⮥gJ«
c¤ânahf« V‰W¡bfhŸshjJ« K£L¡f£il nghLtJkhd r§fâ
fS« nghd nj®jš KoÉš mjhtJ kªâÇfis ÃaĤjâš btËahŒ
É£lJ.
irk‹ fÄõ‹ g»ZfhuK«, âUths®fŸ fhªâí«, neUî«,
všnyhiuí« r£lrigia É£L btËnaW«go nf£L« všyh ïªâa
fh§»uÞ fÄ£o Ô®khŤJ« ahU« btËnawhjâdhY« br‹idÆš
njÓa óir elªjâdhY«, mj‰F« nah¡»aij ïšyhkš nghŒ
É£lJ. k‰w¥go tF¥òthj¤ij¥ g‰¿¢ brhštj‰F« nah¡»aij
ïšyhkš nghŒÉ£lJ. VbdÅš, gh®¥gd®fns tF¥òthj« ngr
nt©o tªJÉ£ljhš mJî« nghŒÉ£lJ. filáahf RakÇahij
ïa¡f«, ehÞâf ïa¡f«, kj Jnuhf ïa¡f«, rhÞâu kW¥ò ïa¡f«
v‹W brhšÈ btËÆš òw¥glyh« v‹W TÈ bfhL¤J MÞâf r§f«
V‰gL¤â fh§»uÞ gz« ïu©L _‹W %ghí« bfhL¤J ãurhu«
brŒJ gh®¤J, mJî« eÇâ‹w nfhÊ T¥ãLtJ nghš M»É£lJ.
ïÅ mt®fS¡F ïij¤ jÉu ntW xU fâí« ïšiy.
Mifahš bghJ #d§fŸ #h¡»uijahŒ nj®jÈš ïªj T¥ghL
gÈ¡fhkš gh®¤J¡ bfhŸs nt©LkhŒ v¢rÇ¡if brŒ»‹nwh«.
Fo muR - jiya§f« - 20.10.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 222
fh®¥bghnuõ‹ nj®jš
#ÞoÞ f£á KÅágš fî‹áš gh®£oÆ‹ T£l« x‹W 16.10..29
njâ ïuî 8 k¡F âahfuha bknkhÇaš f£ol nkš khoÆš To‰W.
19 m§f¤âd®fŸ É#akhÆUªjh®fŸ. âUths®fŸ Í.ehuhaz rhÄ
br£oahU«, mt® FkhuU« k‰WÄu©blhUtU« tuÉšiy,
v‹gjhf¤ bjÇ»‹wJ. T£l¤âš ïufáakhŒ X£L vL¤jâš âU.uhk
rhÄ KjÈahU¡F 15 X£L«, lh¡l® enlr KjÈahU¡F 2 X£L«
»il¤jd. m¥go ïUªJ« ïUtU« nj®jiy ngh£onghl¥ nght
jhfnt Koî brŒJ bfh©L nghÆU¡»wh®fŸ. Vw¡Fiwa ïUtUnk
Rauh{Ía¡ f£á fî‹áy®fË‹ X£Lfis e«ã¡ bfh©oU¥gnjhL
Rauh{Ía¡ f£á fî‹áy®fŸ å£L¡F« jiyt®fŸ å£L¡F« ïU
mng£rf®fS« elªj t©zkhŒ ïU¡»‹wh®fŸ. btŸis¡fhu®fŸ
X£Lfisí« ïUtU« e«ã¡ bfh©oU¡»‹wh®fŸ. #ÞoÞ f£á
fî‹áy®fŸ X£L mnefkhŒ rÇrkkhŒ¥ ãÇahÉ£lhY« ïu©L
ngU¡Fkhf¤jh‹ ãÇa¡ TL« nghš bjÇ»‹wJ. Rauh{Ía¡ f£á
X£LfS« mnjkhâÇjh‹ ãÇí« nghš bjÇ»‹wJ. btŸis¡fhu®
fË‹ X£LfŸ ehÈš _‹W ghf« xUtU¡F« xU ghf« xUtU¡F
khf¥ ãÇayh«. k‰w X£LfS« rÇrkkhf¥ ãÇayh«. vdnt, nj®jÈš
ïUt® ngh£oí« gykhf ïU¡f¡ TL« e«ik¥ bghW¤jtiu
Koit¥ g‰¿ ftiyÆšyhÉ£lhY«, mj‹ gadhŒ V‰gl¡ Toa
fø¥ãsî gh®¥gdušyhjh® f£áiaí« m¡f£áÆ‹ mL¤j
br‹id r£lrig¤ nj®jšfisí« ghâ¡fhkš ïU¡f Koahbj‹nw
fUâ ftiy¥gL»‹nwh«. nj®jšfŸ tU«nghbjšyh« Ãiyikia
í« Ãaha¤ijí« cÇikiaí« á¿J« y£áa« brŒahkš gy¤ijí«
jªâu¤ijí« r©o¤jd¤ijí« Mjhukhf it¤nj Koî brŒtjh
ÆUªjhš, mªj¡f£á¡F vªj Éj¤âš nah¡»aijí« e«ã¡ifí«
ïU¡f Koí« v‹gJ ek¡F¥ òÇaÉšiy. mnefkhf 5, 6 khj¤â‰FŸ
r£lrig nj®jš tu¡TLkhjyhš âU.uhkrhÄ KjÈahiu¥ ngh‹wt®
fŸ fh®¥bghnuõ‹ jiytuhÆUªjhš fø nj®jY¡F mDTykh
ÆU¡f¡ TL« v‹D« fhuz« âU.uhkrhÄ KjÈahU¡F mDTykhf
brhšÈ¡ bfhŸs¥gL»wJ. lh¡l®. enlr KjÈah® ïªj f£áÆš nr®ªj
fhy« Kjš bfh©L fZl¥gL»‹wtuhdâdhY« x›bthU
223 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
rka¤âY« ï«khâÇ rh¡FfŸ tªnj mtUila cÇik eGt
Él¥gLtjhY« mtU« ïjdhnyna mo¡fo nfhã¤J¡ bfh©L
f£áÆš fyf« ÉisÉ¥gJ« btËÆš nghtJ« kWgo rkhjhdK«
Mirí« brhšÈ miH¡f¥gLtjhY«, VjhtJ xU jlit mtU¡F«
É£L¡ bfhL¡f nt©oaJ x‰Wikia c¤njá¤jhtJ mtáa«
v‹»‹w Éõa« lh¡l®. enlr KjÈahU¡F mDTykhd fhuzkhf ÔghtË g©oif gh®¥gd Nø
brhšÈ¡ bfhŸs¥gL»wJ. ïu©L fhuz§fS« rÇ v‹W it¤J¡
bfh©lhY« âU.enlr KjÈahU¡F É£L¡bfhL¥gJ ïªj¤ jlitah
mšyJ mL¤j jlitah v‹gij nt©Lkhdhš k‰w jiyt®fS« ÔghtË¥ g©oif v‹gJ m®¤jk‰wbj‹W«, mj‰F Mjhukhd
nr®ªJ nahrid brŒJ xU Koî f£l nt©oajhd Éõa«. fijfŸ bghŒí« òSF« MghrKkhdbj‹W«, mj‰fhf g©oif
m¥go¡»šyhkš v¥gonah nghf£L« v‹W k‰w jiyt®fS« bfh©lhLtJ gh®¥gdD¡F e«ik moik M¡fî« gh®¥gdÅ‹
ïa¡f¤ jiytU« myøakhÆU¥gJ« áy® ïUtU¡F« ešy Mâ¡f¤ij gy¥gL¤jî« V‰gL¤j¥g£lbj‹W brhšÈ tªâU¡»‹
ãŸisnghš elªJ bfhŸStJ« cŸS¡FŸ mt®fS¡F nwh«. m‹¿í« òuhz§fis bghŒba‹W« Mghrbk‹W«, gh®¥gd
ïZlkhdt®fS¡F ntiy brŒtJkhd fhÇa§fshdJ mt‰¿‹ Nø v‹W« Ô®khŤJÉ£l k¡fŸ kWgoí« mnj òuhz¡ fijah»a
gy‹ v¥goahdhY«, mit jiyt®fË‹ bghW¥g‰w j‹ikiaí« ÔghtË g©oifia bfh©lhLtbj‹gJ«, g£lhR th§» RLtbj‹
nfhiH¤ jd¤ijí« Raey¤ijí« fh£LtjhF«. bešÿ® kfheh£L gJ«, m¿ahikí« _l e«ã¡ifí«, RakÇahij¡ bfhŸiffS¡F
elto¡if xUthW ekJ ïa¡f¤âš cŸs f£áfŸ ï›tsî v‹g ÉnuhjKkhF«.
ij¡ fh£oÉ£lJ. Mdhš mL¤JtU« fh®¥bghnuõ‹ jiyt® cõh®! cõh®!! cõh®!!!
nj®jyhdJ m¡f£áfË‹ jŤjÅ ntiy Jt¡f¤ij fh£l¡
Toajh»ÉLnkh v‹nw ga¥gL»‹nwh«. Fo muR - m¿É¥ò - 20.10.1929
Mifahš #ÞoÞ f£á¤ jiyt® clnd xU T£l¤ij¡ T£o
ïUtiuí« jUɤJ ï‹dh®jh‹ Éf nt©L« v‹W Ô®khd« brŒa
nt©oaJ mtUila K¡»akhdJ« flikahdJkhd ntiyahF«.
m¥go¡»šyhkš my£áakhÆU¥gnjh mšyJ jdJ jiyt®
Þjhd« fîuÉ¡f¥glkh£lhJ v‹gnjh fhuz« bfh©L R«kh
ïU¥gjhdhš mtU« bghW¥ig czuhj jiyt® v‹Wjh‹ brhšÈ¤
Ôunt©oÆU¥gj‰F tUªJ»‹nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 20.10.1929

Fo muR - 1929 ( 2 ) 224 225 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


ódhÉš Mya¥ãuntr«
jÄœeh£oY« r¤âah¡»uf«
Jt¡f nahrid
rnfhju®fns! ekJ jÄœ eh£oš RakÇahij kfhehL elªJ 8, 9
khj§fŸ M»É£ld. mL¤j g«ghÆš RakÇahij kfhehL elªJ 3,
4 khjnk MÆd. Mdhš g«ghŒfhu®fŸ ïj‰FŸ r¤âah¡»uf«
Jt¡»É£lh®fŸ. r¤âah¡»uf« m‹¿í« tleh£oš ïšyhkY« gy
nfhÆšfŸ všnyhU¡F« âwªJ Él¥g£LÉ£ld. ehnkh k‰bwhUt®
brŒj r¤âah¡»uf¤ij¥ ghuh£Ltâš KidªâU¡»‹nwh«. ïij
Ãid¡F«nghJ e«ik eh« thŒ¥ng¢R åu®fŸ v‹nw brhšÈ¡
bfhŸs nt©L«. Éf, áy® e«ik “c§fS¡F¤ jh‹ ïªjkhâÇ
flîŸfËl¤âš e«ã¡ifna ïšiyna, m¥go ïU¡f vj‰fhf
nfhÆY¡FŸ nghf r¤âah¡»uf« brŒant©L«” v‹W nf£»‹wh®
fŸ. Mdhš rnfhju®fns! eh« kh¤âukšy; ï¥nghJ v§F gh®¤jhY«
MÞâf®fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸgt®fŸTl e«ik¥nghyntjh‹.
mjhtJ, nfhÆš ïU¥gJ fšY« br«ònk xÊa mit flîŸfŸ
mšybt‹gij jhuhskhŒ x¥ò¡ bfhŸS»‹wh®fŸ. Mdhš flîis
kÅj‹ Ãid¡f Phgf« tUtj‰fhfnt nfhÆY« mjDŸ ïU¡F«
fš, br«ò, fhiu, ku«, gl« KjÈa áiy cUt§fS«, bgÇnah®fshš
brŒJit¤j V‰ghLfshF« v‹W« ghku k¡fS¡F ïij¢ brh‹dhš
òÇahbj‹W«, mijna flîŸ åL v‹W«, cŸËU¥gitfns
flîŸfŸ v‹W« brhšy nt©oÆU¡»‹wJ v‹W brhšy¥gL»‹wJ
v‹gjhf j¤Jth®¤j« brhšY»‹wh®fŸ. ïªj j¤Jth®¤j«
brhšY»‹wt®fis¥ g‰¿ eh‹ v‹d Ãid¡»‹nw‹ v‹whš x‹W
ït®fŸ flîis Äf¡ nfty¥gL¤Jgt®fshÆU¡f nt©L«; mšyJ
flîŸ j‹ik ï‹dJ v‹gij m¿ahj _l®fshÆU¡f nt©L«.
ïªj ïu©L« ïšyhÉ£lhš bghJ#d§fis Vkh‰W«
mnah¡»a®fshÆU¡f nt©L« v‹gnjahF«.
VbdÅš, všyh« tšytU« v§F« ïU¥gtU«. r®t ïa§F
jY¡F« fhuzkhd flîŸ v‹gtiu Mw¿îŸs kÅjD¡F Phgf¥
gL¤j k‰bwhU kÅj‹ Ka‰á nt©Lbk‹whš, mJî« mj‰F xU
Fo muR - 1929 ( 2 ) 226
f£llK« fš cUtK« nt©Lbk‹W xUt‹ brhšthdhdhš. mt‹
flîŸ v‹gj‰F nkšf©l všyh« tšy r¡âí« v§F« cŸs r¡âí«
x¥ò¡ bfh©ltdhthdh v‹W nf£»‹nw‹. (áÇ¥ò« funfhõK«)
Mjyhš xU rka« nfhÆšfŸ _l®fshš f£l¥g£lJ v‹W brhšt
jhdhš ek¡F M£nrgid ïšiy. m¥go¡»šyhkš nfhÆšfŸ
m¿thËfshš f£l¥g£lJ v‹W brhštjhdhš f©o¥ghŒ mªj
m¿thË v‹gt®fŸ Nœ¢áí« tŠrfK« Ãiwªjt®fshf¤ jhÅU¡f
nt©L«. VbdÅš, mªj¡ nfhÆšfŸ ï¥nghJ mªj bgÇnah®fŸ
v‹gt®fË‹ Mjhu¥go (Mfk¥go) elªJ tUtjhfnt ïU¡»‹wJ.
mªj Mfk§fŸ v‹gitfns kÅj‹ mªj¡ nfhÆY¡FŸ nghfî«
m§FŸs rhÄia tz§fî« gy Ãgªjidfis¡ bfh©ljhf ïU¡
»‹wJ. mªj ÃgªjidfŸ kÅj¤ j‹ik¡F á¿J« bghU¤jÄšyhjjh
ÆU¡»‹wd.
mâš xU á¿J« xG¡f¤â‰F« g¡â¡F« MjhukhdJ« flîŸ
Phgf« tUtj‰F MjhukhdJkhd fhÇa§fŸ ïšynt ïšiy.
m§FŸs flîŸfis¥ gh®¤jhš flîŸ Phgf« tUbk‹whš
m§FŸs jháfis¥ gh®¤jhš jháfŸ Phgf« tuhjh v‹W nf£»‹
nw‹. k‰W« m§F flîis tz§f tU« k‰w bg©fis gh®¤jhš
bg©fŸ Phgf« tuhjh v‹W nf£»‹nw‹. cz®¢áa‰w FHÉ¡
fšiy gh®¤j kh¤âu¤âš flîŸ Phgf« tUtjhdhš, cÆUŸs
ét‹fŸ, bg©fŸ, j§fis ãw® gh®¡fnt©Lbk‹W my§fǤJ¡
bfh©LtªJ Ëwhš V‹ mªj Phgf« tuhJ? m‹¿í« m§F
flîS¡F el¡F« k‰w fhÇa§fisí« gh®¤jhš V‹ gh®¡»‹w
kÅjD¡F k‰w PhgfK« tuhJ v‹W nf£»‹nw‹. nfhÆiy¥ g‰¿
v‹Dila f©Âakhd mã¥ãuhabkšyh« nfhÆšfŸ f©o¥ghf
ghij¡F« xG¡f¤â‰F« V‰g£lJ mšybt‹W« k¡fis _l®fshf
moik¥gL¤jî« ca®ªj #hâ jhœªj #hâ v‹»‹w #hâ
ɤâahr¤ij Ãiy ÃW¤jî« xU T£l¤jh® ghLglhkš ïUªJ
bfh©L nrh«ng¿¤jdkhŒ tÆW ts®¡f nt©o bghJ#d§fŸ
ghLg£L r«ghâ¤j gz¤ij bfhŸis mo¡fî« trâ brŒJ
bfhŸtj‰fhfnt V‰g£ljhF«. K‹ fhy¤âš ïUªj mur®fŸ
_l®fS« mnah¡»at®fSkhÆUªjjhš ï«khâÇ nfhÆš Nœ¢á¡F
mt®fS« mDTykhÆUªJ tªâU¡»‹wh®fŸ. áy mur®fS¡F
ï«khâÇahd nfhÆš _ykhfnt Møí« mDTyK« V‰g£oU¡
»‹wJ. Mifahš nfhÆšfŸ v‹gJ nrh«ng¿¡ T£lK« mur®fS«
nr®ªJ j§fŸ Raey¤â‰fhf ghku k¡fis Vkh‰Wtj‰F brŒj Nœ¢á
naahF«. m›Éj Nœ¢áia xÊ¡fnt eh« všnyhU¡F« nfhÆš
ãuntr« nf£»‹nwh«. ï‹iwa #hâ ɤâahr¤â‰F MjhukhíŸs
nuhL, »zW, rhto, gŸË¡Tl« KjÈaitfŸ všyh« xU Éjkhf
227 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
kh‰w¥g£L tªJ bfh©oUªjhY« ïªj nfhÆšfŸjh‹ á¿J
kh‰Wtj‰F ïl« juhkš #hâ ɤâahr¤ij Ãiy ÃW¤j cgnahf¥
g£L tU»‹wJ. Mjyhšjh‹, eh‹ Ô©lhj k¡fŸ v‹ngh® f©o¥ghŒ
nfhÉY¡FŸ nghŒ¤ Ôu nt©Lbk‹»‹nwnd xÊa, g¡â¡fhfnth,
nkh£r¤â‰fhfnth, ght k‹Å¥ò¡fhfnth mšynt mšy. nfhÉÈš
rk¤JtkilªJ É£lhš k‰w fhÇa§fËš ɤâahr« ïU¡f Koant
KoahJ. nfhÉÈš ãuntá¡f eh« brŒí« x›bthU Ka‰áí« #hâ
ɤâahr¤ij xÊ¡f¢ brŒí« Ka‰ána xÊa nt¿šiy. ï‹iwa
âd« všnyhU« nfhÉY¡FŸ #hâ ɤâahrÄ‹¿ Él¥g£L
É£lh®fŸ v‹W V‰g£L É£lhš, ehisa âdnk eh‹ m§F vj‰fhf¥
ngh»‹Ö®fŸ? m§F v‹d ïU¡»‹wJ? m§F nghdjhš c§fS¡F
v‹d gy‹ V‰gL»‹wJ? V‹ c§fŸ gz¤ijí« neu¤ijí«
C¡f¤ijí« m¿ití« ghHh¡F»Ö®fŸ? v‹W brhšÈ jL¡fnt
Ka‰á¥ng‹. Vbd‹whš nfhÉÈš cŸs #hâ ɤâahr« fhuz
khfnt áy _l®fŸ nfhÆšfis òÅjkhd ïl« v‹W fUâ¡ bfh©L
j§fŸ gz¤ijí« ò¤âiaí« ghHh¡» tU»‹wh®fŸ. e« eh£o‹
tWik¡F« K£lhŸ jd¤â‰F« nfhÆš tÇí« ònuh»j®fŸ tÇí«
Mfk§fSnk fhuzkhF« v‹gJ vdJ cWâahd v©z«. jǤâu
K«, #hâ ɤâahrK« xʪJ ekJ eh£oš m¿î« brštK«, bgUf
nt©Lkhdhš ïªj¡ nfhÉšfS« ònuh»j®fS« monahL mÊ¡f¥
g£lhf nt©L«. vdnt, ï«Ka‰áfŸ gyh¤fhu¤â‹ _y« Jt¡FtJ
v‹gJ vd¡F xU á¿J« e«ã¡if ïšyhjJ« ão¡fhjJkhd
fhÇakhF«. VbdÅš, ü‰W¡F bjh©ûW kÅj®fŸ c©ikahfnt
Ô©lhikia e«ã¡ bfh©L M£nrã¡F«goahd ghku¤j‹ikÆš
ïU¡»‹wh®fŸ. mt®fËl« gyh¤fhu« brŒtJ Ãahak‰wJ«
ghjfkhdJkhF«. r¤âah¡»uf¤â‹ _y« ït®fS¡F jhdhfnt
Ô©lhik v‹gJ òu£L v‹W btË¥g£LÉL«. ãwF bghJ#d
mã¥ãuha« ek¡F mDTykhf âU«ãÉL«. m¥nghJjh‹ vâÇfŸ
gyh¤fhu nk‰g£LÉLnkh vd gaªJÉLth®fŸ. eh« ï¥nghJ
gyh¤fhukhu«ã¤jhš ghku k¡fŸ bjhšiyí« r®¡fh® bjhšiyí«
vâÇfŸ Nœ¢áí« e«ik njhšÉÆnyna bfh©LnghŒ É£LÉL«.
eh« r¤âah¡»uf« brŒtâš Tl Ä¡f #h¡»uijahf ïU¡fnt©L«.
VbdÅš eh« vªj¡ nfhÉÈyhtJ r¤âah¡»uf« Mu«ã¤jhš, mªj¡
nfhÆyhš bghW¡»¤ â‹D« goahd m®¢rf®fŸ nfhÆiy¥ ó£o
rhÉia¡ bfh©LnghŒ ekJ _l áfhkÂfsh»a j®kf®¤jh¡fËl«
bfhL¤J “c§fŸ bgÇat®fshš f£l¥g£L v›tsnth r¡âíl‹
ïUªJ tªj nfhÆÈ‹ bgUikia mÊ¡f tªJÉ£lh®fŸ; mij
Ú§fŸ jh‹ fh¥gh‰w nt©L«, ïšyhÉ£lhš cyfnk KG»¥nghF«”
v‹W brhšÈ mtD¡F« e‹whf rhÉ bfhL¤JÉ£L¥ nghŒ ÉL
Fo muR - 1929 ( 2 ) 228
th®fŸ, filáahf j®kf®¤jhthÆU¥gt‹ ghku k¡fis VÉÉLth‹.
mt®fŸ Ku£L¤ jdkhŒ gyh¤fhu¤âš ïw§F« M¤âu¤Jl‹
tUth®fŸ. mªj rka¤âš eh« #h¡»uijahŒ ïUªJ á¿J«
bghWikia ïH¡fhkš mt®fshš V‰gL« J‹g§fis r»¤J¡
bfh©L ïUªJÉ£nlhkhdhš eh« bt‰¿ milªJÉLnth« v‹gJ
cWâ. ešy ntisahŒ e«Äš xUt® ïUt® ghku k¡fŸ gyh¤fhu¤
jhš cÆ®Él ne®ªJÉ£lhš f©o¥ghŒ ek¡F bt‰¿ v‹gJ â©z«,
it¡f« r¤âah¡»uf bt‰¿¡F K¡»a fhuz« všyh« ekJ
bghWikí« r»¥ònkahF«. m§FŸs ghku k¡fŸ e«ik mo¤jh®fŸ,
f¤âahš F¤âdh®fŸ, f©fËš R©zh«ò óádh®fŸ, 2, 3 jlit
j©o¤jh®fŸ. ï›tsî¡F« r¤âah¡»u»fŸ bghWikahŒ ïUªJ
r»¤J¡ bfh©oUªjjhš eh« bt‰¿ailªnjh«. Mjyhš bghWikí«
r»¥ò« ïšyhj r¤âah¡»uf« bt‰¿ juhJ. eh« rh¤åf¤J¡F«
cWâílÅUªjhš r®¡fhU« e«ik x‹W« brŒJÉl KoahJ.
mt®fŸ v¤jid ng®fis b#ÆÈš it¡f Koí«? e«Äš xU MŸ
ghku k¡fshš mog£L ïwªjîl‹ r®¡fh® ü‰W¡fz¡fhd nghäÞ
fhu®fis¡ bfh©L tªJ ngh£L ek¡F mo ÉGfhkš fh¥gh‰w m§F
fhtš fh¥gh®fŸ. ïšyhÉ£lhš e«ik ifâ brŒth®fŸ. v¤jid
ngiujh‹ ifâ brŒa Koí« v‹gij gh®¤J Élyh«. Mifahš,
eh« rh¤åf¤Jl‹ r¤âah¡»uf« bjhl§»dhš ek¡F¥ gzK«
MŸfS« tªJ Fɪjt©zkhŒ ïU¡F«. âUths®fŸ rîªâu
gh©oa‹, átuh{, ghyFUát«, KÅrhÄ¥ãŸis KjÈat®fŸ
všyh« ïâš KidªJ Égjhf th¡F¡ bfhL¤âU¡ifÆš c§fS¡F
gz¤â‰fhtJ MŸfS¡fhtJ gŠr« ïU¡f Koíkh v‹W nahá¤J¥
ghU§fŸ. Mifahš g«ghŒ khfhz ekJ rnfhju® ódhÉš r¤âah¡
»uf« Mu«ã¤J e«ik¤ j£o vG¥ãaj‰fhf eh« mt®fS¡F
e«Kila e‹¿a¿jiy bjÇɤJ¡ bfhŸtJl‹ mt®fS¡F
C¡fK« ijÇaK« tU«go eh« mt®fis kdkhu ghuh£l¡ flik¥
g£oU¡»‹nwh« v‹W ngá Ko¤jh®. clnd Ô®khd« X£L¡F
Él¥g£L bgU¤j funfhõ¤Jl‹ Ãiwnt¿‰W. m¡»uh rd® ahU¡
fhtJ MnBgid c©lh v‹W¡ nf£lh®. xUt®Tl MnBã¡
fnt ïšiy.
ãwF m¡»uhrd® jdJ Koîiuahf áy th®¤ijfŸ rh¤åf¤
ij¥ g‰¿ ngádh®.
ãwF filáahf âU.rhÄ rf#heªj« jiytU¡F« cg‹ahr
f®fS¡F« tªjndhgrhu« brhšY»‹nw‹ v‹W vGªJ, r¤âah¡
»uf« ca®ªj rhâ ïªJ¡fshš brŒa nt©Lnk xÊa eh« brŒa
nt©oaâšiy v‹W«, b#ÆY¡F¥ nghdhš bg©L ãŸis
229 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
fS¡F ah® rh¥ghL nghLth®fŸ v‹W«, âU.uhkrhÄ gy jlit
b#ÆY¡F¥ nghŒ mDnghfÄU¥gjhY«, mtU¡F rh¥gh£o‰F
ïU¥gjhY«, mt® v¤jid jlit nt©LkhdhY« nghfyh«
v‹W«, it¡f« KjÈa r¤âah¡»uf¤âš b#ÆY¡F¥ nghdt®fŸ
ï‹dK« fŠá¡F miy»‹wh®fŸ v‹W«, eh« e‹whf¥ go¤j ãwF
jh‹ ï›Éj cÇik¡F nah¡»aij cilat®fshnth« v‹W«,
ït®fS¡F m¡fiu ïU¡Fkhdhš r£lrigÆš xU r£l« brŒa£
L« v‹W«, r£lrigÆš jd¡F¥ gh®¥gd®fS«, gh®¥gdušyhjh®
fS« MjuthÆšiy v‹W«, Mjyhš KjÈš gh®¥gd®fS¡F«
mšyhjt®fS¡F« nghŒ ãurhu« brŒa£L« v‹W« brh‹dh®.
m¡»uhrd® ïj‰F Éil mË¡F«go âU.<.bt.uhkrhÄia¡
T¥ã£lh®.
ïWâÆš ngáa rhÄ rf#heªj« mt®fS¡F« gâyË¡F«
tifÆš ngáaJ:-
“rnfhju®fns! rhÄ rf#heªj« ngá ïU¥gJ vd¡F M¢rÇa
khŒ ïU¡»wJ. c§fŸ r_f¤â‰F ïiH¡f¥g£oU¡F« ïÊit Ú¡f
ntW r_f¤jh®, mâY« c§fis bfhLik¥gL¤â mâdhš thG«
r_f¤jh® ghLgl nt©L« v‹W brhšYtJ gÇfá¡f¤j¡fjhF«.
mªj¥go Ú§fŸ vâ®gh®¥gJ« Ä¡f m¿ahiknaahF«. nkš
#hâ¡fhu® v‹gt® v¥nghJ« c§fS¡F e‹ik òÇa tukh£lh®fŸ.
m‹¿í« c§fŸ K‹nd‰w¤âš jil brŒahkš ïU¡fî« kh£lh®
fŸ. jÉuî« c§fŸ RakÇahij¡ Fiwî¡F Ú§fŸ ghLglhkš ntW
ah® ghLgLth®fŸ ?
jÉu, Ú§fŸ b#ÆY¡F¥ nghdhš c§fŸ bg©L ãŸisfis
ah® fh¥gh‰Wth®fŸ v‹W brhšYtJ nfhiH¤jdnk ahF«. jdJ
bg©L ãŸisia¡ fh¥gh‰wnt cyf¤âš ïU¡F« kÅj‹, xU
ehS« RakÇahij mila KoahJ. ekJ eh£L¥ bghJ moik¤
jd¤â‰nf ïJjh‹ fhuz«. “eh« br¤J¥ nghdhš ekJ bg©L
ãŸisfis ah® fh¥gh‰Wth®fŸ” v‹W v©QtJ moik¤jd¤â
byšyh« KjyhtJ moik¤jd«. Ú§fS« c§fŸ bg©L
ãŸisfS« thH nt©oaJ K¡»akh mšyJ c§fis <d#hâ
v‹W« brhšÈ fGijfS« ehŒfS« ky« â‹D« g‹¿fS«
el¡F« bjUÉš c§fis el¡f¡ Tlhbj‹W«, ky« fGî«
Fs§fËš j©Ù® vL¡f¡ Tlhbj‹W«, ky¤ij bjhLtijÉl
c§fis¤ bjhLtJ nftybk‹W« ãw® brhšYtâÈUªJ« mªj¥go
ï‹W« Ú§fŸ el¤j¥gLtâÈUªJ« ÛStJ K¡»akh v‹Wjh‹
c§fis¡ nf£»‹nw‹. nkšf©l ïÊit Ú¡»¡ bfhŸtj‰F cjthj
cÆU« m¿î« vj‰fhf c§fS¡F nt©L«? ïªj ÃiyÆš cŸs
Fo muR - 1929 ( 2 ) 230
c§fS¡F bg©LãŸisfŸjh‹ vj‰fhf nt©L«. Ú§fŸ x›bthU
tU« v‹d ïÊî« mtkhdK« c§fS¡F ïUªjhY« ïU¡f£L«.
c§fŸ bg©L ãŸisfŸ kh¤âu« rî¡»akhŒ ïUªjhš nghJ« v‹W
Ãid¤Ô®fshdhš v‹Wjh‹ Ú§fŸ kÅj®fshf¥ ngh»Ö®fŸ.
RakÇahij cz®¢á fLfsthtJ ïUªjhš bg©LãŸisfnshL
thH nt©L« v‹»‹w v©z« c§fS¡F¤ njh‹Wkh v‹W
nf£»‹nw‹. jÉu, b#ÆY¡F¥ ngh»‹wt®fË‹ bg©LãŸis
fS¡F ntW xUt‹ rh¥ghL nghLtjhÆUªjhš ï‹iwa âd« ekJ
eh£oš 100¡F bjh©ûW ng®fŸ b#ÆÈnyna tá¡f ÉU«òth®fŸ.
bg©L ãŸisfS¡F ntW xUtÇ‹ rh¥gh£il vâ®gh®¤J
b#ÆY¡F¥ nghtâš âahfbk‹d ïU¡»‹wJ v‹W nf£»‹nw‹.
jÉu, Ú§fŸ e‹whf¥ go¤j ãwFjh‹ ï›Éj cÇik¡F mUf®fsh
å®fŸ v‹W mt® brhšY»wh®. ïij¡ nf£f vd¡F Äfî« tU¤jkh
ÆU¡»‹wJ. ïªj eh£oš 100-¡F 90ng® bfhŠr« Tl go¡fhjt®fŸ,
m¥goahdhš mt®fŸ všyh« ehÆY« g‹¿ÆY« filahŒ ïU¡»‹
wh®fsh v‹W nf£»‹nw‹. ï‹iwa âd« c§fis bjUÉš el¡f
nt©lh« v‹W jL¤JÉ£L el¡F« k‰wt®fŸ všyh« go¤jt®fsh?
m‹¿í« c§fis¤ jÉu k‰wgo el¡F« ehŒ g‹¿fŸ go¤jitfsh
v‹W nf£»‹nw‹. jÉu c§fËš Ç¡õht©o ïG¥gt®fŸ Kjš
ky« vL¤J éÉ¡f î¥gªj¥g£oU¥gt®fŸ tiu vªj¡ fhy¤â‰F¥
go¤J KotJ? Ú§fŸ vªj fhy¤âš bjUÉš el¥gJ? nfhÆY¡FŸ
nghtJ? vªj¡ fhy¤â‰F ïÊit Éy¡»¡ bfhŸtJ v‹gJ vd¡F¢
á¿J« És§fÉšiy. jÉuî«, xUt‹, go¤jâdhnyna
nah¡»adhŒ ÉLthdh? nkš#hâahŒ ÉLthdh? v‹nw nf£»‹nw‹.
v‹id¥ bghW¤j tiuÆš eh‹ go¤jt®fËš mnefiu mnah¡»a®
fŸ v‹nw m¿»nw‹. bgÇa g©oj®fS« bgÇaɤth‹fS«
njthuãugªj« Mfk« rhÞâu« âU¡FwŸ KjÈaitfŸ go¤j kj¥
ã¤j®fS« mnah¡»a®fshfnt fhz¥gL»‹wh®fŸ. bgÇa bgÇa
M§»nya® g£l« bg‰wt®fŸ mijÉl nkhrkhÆU¡»wh®fŸ.
kj¥go¥ngh M§»y¥ go¥ngh rhÞâu¥ òuhz¥ go¥ngh go¤jt®
fËš ahuhtJ xU nah¡»a® ïU¡»wh® v‹W rhÄ rf#heªj« mt®fŸ
brhšYthuh v‹W tz¡fkhŒ¡ nf£»‹nw‹. go¥ò¡F« RakÇahij¡
F« v‹d r«gªj« v‹W nf£»‹nw‹. kÅj‹ RakÇahij bgWtj‰F
vij¥ go¡fnt©L« v‹W rhÄ rf#heªj« brhšY»‹wh® v‹gJ
vd¡F És§fÉšiy. ïªj ÃiyÆš fz¡F¥ nghlî« ifbaG¤J¥
nghlî« bjǪJÉ£lhš tÆW ts®¡f mJ xU tÊahFnk jÉu,
ïÊit xʤJ ÉLkh? RakÇahijÆš ftiyí« cz®¢áí«
ïUªjhš vªj¥ go¥ò ïšyhÉ£lhY« kÅjdhf ïU¡f Koí«.
mâšyhjt‹ vªj¥ go¥ò go¤jhY« eil¥ãzkhf¤jh‹ Raey¡
231 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
fhudhŒ¤jh‹ thH Koí«. ïâš x‹W« rªnjfÄšiy. v‹Dila
mDgt¤ijna eh‹ brhšY»‹nw‹. jÉu jk¡F m¡fiu ïU¡F
khdhš r£lrigÆš xU r£l« brŒa£Lnk v‹»wh®.
r£lrigÆ‹ nah¡»aijia m¿ªj ït® ï¥go¥ ngRtJ
vd¡F M¢rÇakhÆU¡»wJ. r£lrigÆš ah® ïU¡»wh®fŸ?
r®¡fhU¡F«, mâfhÇfS¡F« gh®¥gd®fS¡F«, e«ã¡if cŸs
moikahf vt® elªJ bfhŸS»‹wh®fnsh mt®fns bgÇJ«
Ãakd« bgW»wh®fŸ. 22 MÆu« 30 MÆu« 50 MÆu« %ghŒ vt®
bryî brŒ»‹wh®fnsh mt®fns bgÇJ« nj®ªbjL¡f¥gL»wh®fŸ.
ïªj¡ T£l¤â‰F Raò¤ânah, RakÇahij cz®¢ánah, bghJey
Mirnah ïU¡f Koíkh? v‹W nf£»‹nw‹. rhÄ rf#hdªj« ïªj¤
jlit xU r£l« bfh©L nghdhš mL¤j¤jlit ïtiu r®¡fhU«
gh®¥gd mâfhÇfS« gh®¥gdušyhj nkš #hâah® v‹D« mâfhÇ
fS« f©o¥ghŒ ÃaÄ¡f kh£lh®fŸ v‹gJ vd¡F¤ bjÇí«. ï›ts
ití« Û¿ ahuhtJ r£l« bfh©L nghtjhÆUªjhY« m¢r£l¤ij
r£lrig¡F¡ bfh©Ltu uh#¥ãuâÃâ mDkâ bfhL¥ghuh v‹»‹w
e«ã¡if vd¡F ïšiy. VbdÅš k¡fŸ gy #hâfshŒ ca®î
jhœthŒ xUtnuhL xUt® nghuho¡bfh©L ïUªjhšjh‹ ekJ r®¡fh®
ëkâahŒ ïU¡f Koí«. ïšyhÉ£lhš eh« všnyhU« x‹W nr®ªJ
r®¡fhÇ‹ ÛJ ghŒªJ ÉLnth« v‹»‹w ga« r®¡fhU¡F v¥nghJ«
c©L. Mifahš, Ryg¤âš r®¡fhuh® x¥ò¡ bfhŸskh£lh®fŸ. eh«
jFªj »s®¢á brŒJ, j¡f âahf« brŒtâ‹ _y« bghJ#d mã¥ãuh
a¤ij e« g¡f« âU¥ã¡ bfh©L bršth¡Fl‹ ïU¡»‹nwh« v‹whš
r®¡fh® xU rka« ïz§»tu¡ TL«. 25 tUõkhŒ Étfhu¤âš ïUªj
rhujh knrhjhî¡F ïJtiu rh¡F¥ ngh¡F brhšÈ tªj r®¡fh® ï‹W
ïz§»aâ‹ fU¤J e«Kila »s®¢ánaahF«. ÄÞ. nknah vGâd
òÞjfK« áth v‹»‹w òÞjfK« irk‹ fÄõid MjǤjj‰F
TÈí«, btË murh§f§fŸ ekJ murh§f¤ij¥ gh®¤J eif¡Fnk
v‹»‹w gaK« “ïÅnkš Ú§fŸ v§fS¡F ÉnuhjkhÆUªjhš
c§fŸ rhÞâu¤âš ïJtiu if it¡fhkš ïUªJ c§fS¡F
mDTy« brŒJ bfh©L tªjâÈUªJ Éy»¡ bfhŸnth«” v‹gij
gh®¥gd®fS¡F fh£o, mt®fis Äu£Ltj‰fhfînk r®¡fh®
mDTykhÆUªjh®fŸ v‹W Ãid¡»‹nw‹. Mifahš r£l«
brŒtJ v‹gJ Rygkhd ntiyašy. ï‹iwa r®¡fh® btŸis¡fhu®,
gh®¥gd®, gz¡fhu® M»a _t®fSila T£L ÉahghukhŒ eil
bgW»‹wJ. ï«_‹W T£lK« ViHfS¡F e‹ik brŒanth
Ô©lhikia Éy¡fnth Ryg¤âš r«kâ¡Fkh v‹W nf£»‹nw‹.
jÉuî« Ó®âU¤jK« RakÇahijí« r£l« bfh©LtªJ X£L th§»
Ãiwnt‰¿ bg‰WÉlyh« v‹W Ãid¥gJ xUehS« Koahj fhÇa«.
Fo muR - 1929 ( 2 ) 232
X£L v‹gJ T£L¡ bfhŸisna jÉu nt¿šiy. v‹Dila
cÇikia bfhL¡»‹whah mj‰fhf cÆ®Él£Lkh v‹»‹w
bfhŸifíila k¡fŸ jh‹ v§F« bt‰¿ bg‰¿U¡»‹wh®fŸ. ïªj¥
go el¡»‹whah? mšyJ b#ÆÈš ão¤J nghl£Lkh v‹W brhšY«
murh§f« jh‹ Ó®âU¤j§fŸ brŒâU¡»‹wJ. mij ÉL¤J ï«khâÇ
fhÇa§fS¡F X£L« r£lrigí« #hynto¡ifí« nto¡if
gh®¡F« Éisah£L¥ ãŸis Ãiya§fnsahF«.
jÉu, ï§F brŒí« ãurhu¤ij¥ gh®¥gd®fS¡F« mšyhjt®
fS¡F« nghŒ brŒa£L« v‹W brhšY»‹wh®. gh®¥gd®fŸ ekJ
ãurhu¤âdhš ò¤â âUªâ ÉLth®fŸ v‹W vâ®gh®¥gJ R¤j¥
gƤâa¡fhu¤jdkhF«. mt®fŸ bjÇahjt®fshŒ ïUªjhš Ãaha«
brhšyyh«. e‹whŒ bjǪnj v§F j§fŸ Mâ¡fK« nrh«ng¿¥
ãiH¥ò« nghŒ ÉL»‹wnjh v‹W Raey§fUâ Fu§F¥ ãothjkhŒ
ïU¥gt®fis eh« vªj¥ ãurhu¤jhš v¥go kh‰w¡ TL«? gh®¥gd
ušyhjt®fnsh K¡fhš thá¥ng® gh®¥gdiu¥ ã‹g‰Wgt®fshfî«
gh®¥gdU¡F jhákfdhÆUªjhY« rÇ eh« giwaD¡F nkyhÆUªjhš
nghJ« v‹W K£lhŸ jdkhŒ fUâ¡ bfh©oU¡»‹wt®fŸ v‹whY«
e«khš Toaij brŒJjh‹ tU»‹nwh«. vj‰F« c§fŸ Ka‰áí«
RakÇahij cz®¢áí« ïšyhÉ£lhš xU fhÇaK« elthJ. jÉuî«
ï¤Ô©lhik xÊtj‰F ïJ xnu xU kh®¡f« jh‹ v‹W eh‹
brhšytuÉšiy. Ô©lhik xÊa nt©Lkhdhš kj¤ijÉ£L
ÉL§fŸ, mšyJ VjhtJ xU kj« nt©Lkhdhš Ô©lhik ïšyhj
kj¤ij¤ jGtyh«. cjhuzkhf kfkâa kj¤âš kÅjÅš ca®î
jhœikí« Ô©lhikí« ïšiy. ïÅí« c§fS¡F¤ njh‹W»‹w
kj¤ij jGtyh«. Mfnt Ú§fŸ jaî brŒJ eh‹ brhšYtijí«
rhÄ rf#hdªj« brhšYtijí« bghUikílD« Ra ò¤âílD«
MuhŒ¢á brŒJ gh®¤J c§fS¡F rÇ v‹W njh‹¿ago elî§fŸ.
F¿¥ò : 22.10.1929 ïš br‹id ne¥ãa® ó§fhÉš eilbg‰w
bghJ¡T£l« - brh‰bghÊî.
Fo muR - brh‰bghÊî - 27.10.1929
233 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

ïuh#nfhghyh¢rhÇÆ‹ njÓa«
br‹w thu« gh®¥gd®fË‹ njáa« v‹W jiya§fÄ£L
âU.r¤âa_®¤â mŒa® KjÈa óuz Rna¢irthâfSilaî«,
fh§»uÞ thâfSilaî« njáa¤â‹ nah¡»aijia¥ g‰¿ vGâ
ïUªnjh«. ïªj thu« âU.á.ïuh#nfhghyh¢rhÇ ngh‹w “x¤JiHah
âah»fË‹” njáa¤ij¥ g‰¿ vGj nt©o neÇ£LÉ£lJ. mjhtJ,
$ÉšÈò¤ö® jhÿ¡fh fh§»uÞ kfheh£o‰F m¡»uhrd« t»¤j
âU.á.uh#nfhghyh¢rhÇah® jkJ jiyik cg‹ahr¤âš tH¡f« nghš
njáa¥ òu£L gÇghiõah»a Ô©lhik, fj®, kJÉy¡F M»a _‹W
th®¤ijfis cgnah»¤JÉ£L, gh®¥gd njáa Nœ¢á gÇghiõ
ah»a rh⤠Jntõ¤ij xÊ¡f nt©L« v‹D« th®¤ijia¢
brhšÈÉ£L RakÇahij ïa¡f« bjŒt§fisí«, mtjhu§fisí«,
ò©Âa Þjy§fisí«, bgÇnah® rhÞâu§fisí« Ãªâ¥gjhf¢
brhšÈ ghku k¡fis »s¥ãÉl¥ gh®¤J ïU¡»‹wh®. rÛg¤âš
ïtuhš tleh£oÈUªJ miH¤Jtu¥g£l âU.g£nlš mt®fS¡F
ït® vij¢ brhšÈ¡ bfhL¤J e«ikí« RakÇahij ïa¡f¤ijí«
ita¢ brh‹dhnuh mnj th®¤ijfis m¥gona, r‰W bkUF
bfhL¤J ï¥bghGJ ïtU« brhšÈ ïU¡»wh®. âU.uh#nfhghyh¢rhÇ
ah® Ô©lhik Éy¡F j¤Jt« eh« m¿ahjjšy. mtUl‹ eh« fh§»u
áY« x¤JiHahikÆY« ïU¡F«nghJ mtuJ Ô©lhik Éy¡if
neÇš f©oU¡»‹nwh«. mjhtJ, Ô©lhik xÊ¥gj‰bf‹W
fh§»uáš xJ¡»it¤j gz¤ij KGJ« j‹ngÇš ãǤJit¤J¡
bfh©L mjdhš xU fhÇaK« brŒahkš, brŒaî« Élhkš fh¥gh‰
¿a åuuhth®. brŒifjh‹ ï¥go v‹whnyh, fhÇa¤âš jÄœehL
fh§»uÞ fÄ£o T£l« ãwÉÆš #hâ ɤâahr« TlhJ v‹W
Ô®khŤj cl‹ uhÍdhkh vGâ¡ bfhL¤J jdJ ánd»j®fisí«
uhÍdhkh bfhL¡f¢ brŒjt®. fj® Éõa¤âš ït®fsJ ViHfis¡
fh¥gh‰W« ehzaK« fjuhš eh£o‰F nBkK©lhF« ehzaK«
fjÇ‹ nguhš gh®¥gdušyhjh®fËl¤âš g¤J y£r¡fz¡fhŒ %ghŒ
tNȤJ fj® â£l¤âš 100¡F 90ng® âU uh#nfhghyh¢rhÇÆ‹
#hâahnu c£fh®ªJ bfh©L tÆW ts®¥gJ«, jh§fŸ v‹d m¡»uk«
brŒjhY« j§fis Éy¡f KoahkY«, ahU« fz¡F nf£f
Fo muR - 1929 ( 2 ) 234
KoahkY« ïU¡F«go brŒJ bfh©l Nœ¢áí«, mâš el¡F«
m¡»uk§fis m‹Åa® vGâ¡ nf£lhš mj‰F mt®fŸ brhšY«
gâY« âU.uh#nfhghyh¢rhÇ¡F« âU.vÞ.uhkdhjD¡F« ïªj
xUthukhf el¡F« foj¥ ngh¡Ftu¤ij ftŤjt®fS¡nf e‹whŒ
És§F«. k‰wgo ïtuJ kJÉy¡F ftiyia¥g‰¿ bjÇa
nt©Lkhdhš, nj®jš tU«nghbjšyh« fŸS¡F ku« gâdhÆu¡
fz¡fhŒ É£L¡ bfh©oU¡F« âU.á.É. bt§»£l ukzŒa§fhU¡F
kJÉy¡F¥ ngiu¢ brhšÈ X£L th§»¡ bfhL¤jJ« jdJ ïZl¥go
ÃaÄ¡f¥g£l kªâÇfŸ ïU¡F« fhy¤âš kJit¥ g‰¿ xU
th®¤ijí« ngrhkš ïU¥gJ«, kWgoí« nj®jš tU«nghJ kh¤âu«
gh®¥gd®fS« mt®fsJ moikfS« kh¤âu« r£lrig¡F
tU«goahf¢ brŒtj‰F kJ Éy¡if xU Nœ¢áahf cgnah»¥gJ
khd jªâu§fis¥ gh®¤jhš És§fhkš nghfhJ. jÉu, #hâ¤
Jntõ¤ij xÊ¡f nt©L« v‹gJ.
“áwªj njr¤ bjh©l®fËš áy® r_f Ó®âU¤j« brŒa
Jntõ¤ij rhjdkhf¡ bfh©lJ njr¤â‹ Juâ®Zl«” v‹»‹wh®.
ïâš Ô©lhikia xÊ¡fnt©L« v‹gt®fËl¤âš #h⤠Jntõ«
ïU¡f¡ TLkh? Ô©lhik xÊ¡f ïz§fhjt®fËl¤âš #hâ¤
Jntõ« ïU¡f Koíkh v‹gij thrf®fŸ jh‹ czunt©L«.
Ô©lhikia xÊ¥gjhdhY« r_f¤âš VjhtJ Ó®âU¤j« brŒa
nt©LkhdhY« Ô©lhikÆdhš gy‹ mDgÉ¥gt®fS¡F« r_f¡
bfhLikÆdhš eykDgÉ¥g®fS¡F« eZlkhtJ kd¤jh§fyhtJ
ïšyhâU¡f Koíkh? v‹W nf£»‹nwh«. ïªj kd¤jh§fY¡F¥
gaªjhš xU áW fhÇa¤ijahtJ el¤j Koíkh v‹gij nahá¤J¥
gh®¡f ÉU«ò»‹nwh«. mnah¡»a®fisí« Raey¡fhu®fisí«
Nœ¢á¡fhu®fisí« k¡fŸ btW¥gJ«, mt®fŸ ÛJ k¡fS¡F
Jntõnk‰gLtJ«, cyf« mt®fis êâ¥gJ« ïa‰if
v‹gijí«, “ïa‰ifia btšy ahuhY« KoahJ” v‹W brhšY«
âU.ïuh#nfhghyh¢rhÇahnu czuhkš nghdJ “j‹ F‰w« jd¡F¤
bjÇahJ” v‹»‹w gHbkhÊ¡F ïU«ò¥ ó©ngh£lJ nghyh»‹wJ.
“Ó®âU¤j¡fhu®fŸ mªju§f R¤ânahL ntiy brŒjhš ahU¡F«
v›Éj Ôikí« ÉisahJ” v‹»‹wh®. ïJ gad‰w th®¤ij v‹nw
brhšYnth«. VbdÅš, v›tsî ešby©z¤njhlhdhY« xU
nf£il Éy¡f Ka‰á¤jhš m¡nf£odhš ãiH¥gtD¡F bfLâ
V‰g£L¤jh‹ ÔUnk xÊa mJ nf£il Éy¡FgtÅ‹ ešy
v©z¤âdhš kiwªJÉlhJ. xU rka« mªj¡ bfLâ mt‹
ÃahakhŒ mDgÉ¡f nt©oa bfLâjhdh? mšyJ mÃahakhŒ
mDgÉ¡F« bfLâah? v‹W nt©Lkhdhš nahá¡f¡ ToajhÆU¡
F«. mjhtJ, v›tsî ešby©z¤njhL fh¤âUªJ xU âUlid¥
235 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ão¤jhY« ãog£l âUl‹ e«ik F¤âÉ£L Xlnth, KoahÉ£lhš
tirghlnt brŒthnd xÊa ekJ ešby©z« mtid “v‹id¥
ão¤JÉ£lhna ò©Âathnd” v‹W òfH¢ brŒahJ v‹gij
cWâahŒ¢ brhšYnth«. jÉu “#h⤠Jntõ« xÊa nt©L« v‹W
všnyhU« âdªnjhW« flîis nt©o¡ bfhŸs nt©L«” v‹W
cgnjr« brŒ»‹wh®. âU.uh#nfhghyh¢rhÇ¡F cŸs flîŸ g¡âí«
mtUila ïUja R¤jK« ek¡F e‹whŒ¤ bjÇí«. Mjyhš, ïJ
Éõa¤âš mtU¡F eh« x‹W« brhšy tuÉšiy. Mdhš, mt®
ahiu¥ gh®¤J ï¥go¢ brh‹dhnuh mt®fis¥ gh®¤J x‹W
nf£»‹nwh«. mjhtJ flîshš Jntõ¤ij xÊ¡f¡ TL« v‹gâš
fLfsî e«ã¡ifahtJ âU.uh#nfhghyh¢rhÇah® KjÈa ahU¡fhtJ
ïU¡F khdhš âU.uh#nfhghyh¢rhÇah® vij Jntõ« v‹W fUâ
ïU¡»‹whnuh mJ á¿J Tl Jntõkšybt‹W«, m¿ahik
Ædhnyh jªâu¤â‰fhfnthjh‹ ïªj¥go brhšy¥gL»‹wbj‹W«,
c©ikahŒ - c©ikahŒ - c©ikahfnt brhšY»nwh«. VbdÅš
Jntõ¤ij mÊ¡f r¡âíŸs flîŸ m¿îilatuhŒ ïUªjhš
k¡fS¡F bfLâia¤ jU« Jntõ¤ij c‰g¤â brŒâU¡fnt
kh£lh®. mtÇšyhkš Jntõ« V‰glnt KoahJ v‹gJjh‹. jÉu
“kÅj‹ jd¡F všyh« bjǪJÉ£ljhf¡ fUâ mf«ght¥ gl¡
TlhJ”v‹»‹wh®. ïJ vj‰F Mf brhš»wh® v‹gJ xUòwÄUªjhY«
kÅj‹ jd¡F “x‹W« bjÇahJ” “všyht‰¿‰F« ntW fhuz
ÄU¡F«” v‹W fUJ»w fhuznk moik¤ jd¤â‹ éteho v‹gJ
ekJ mã¥ãuha«. m‹¿í« jd¡F všyh« bjÇí« v‹W Ãid¥gij
Él jd¡F x‹Wnk bjÇahJ v‹gâdhš mâf¡ bfLâna c©lhFnk
jÉu á¿J« e‹ik c©lhfhJ.
Mjyhš ïitfŸ všyh« btW« my§fhu th®¤ijfns jÉu
fhÇa¤â‰fhditfŸ mšy. jÉu bjŒt§fisí«, mtjhu
òUõ®fisí«, òÅj Þjy§fisí«, F‰w« TWtjhfî« mJ bgÇa
ngo¤jdbk‹W« brhšY»‹wh®.
ï§F thrf®fS¡F x‹W brhšY»‹nwh«. mjhtJ, vit
bjŒt§fŸ, mt‰WŸ vªj bjŒt§fis v‹d F‰w« brh‹ndh«?
ah® mtjhu òUõ®fŸ, mt®fË‹ vªj Fz¤ij F‰w« brh‹ndh«?
vJ òÅjÞjy«, mij v¥go F‰w« brh‹ndh«? v‹gij¥ g‰¿ xU
th®¤ijahtJ TwhkY« eh« brh‹djhf¢ brhšy¥gL« F‰w§fS¡F
xU rkhjhdK« brhšyhkY« R«kh ghku k¡fË‹ K£lhŸjd¤
ijí« bt¿iaí« jd¡F MjhukhŒ it¤J¡bfh©L jdJ kdjhu
NjhŒ ngá ghku k¡fis e«ÛJ VÉÉl Ka‰á¥gJ ngo¤jdkh?
mšyJ eh« cŸsij cŸsgo Ãid¤J Ãid¤jgo btËÆš Mjhu§
Fo muR - 1929 ( 2 ) 236
fSl‹ vL¤J¢brhšYtJ ngo¤jdkh v‹W nahá¤J¥ gh®¡F«go
nt©o¡ bfhŸS»‹nwh«. jÉu, “ãuhkz® - ãuhkzušyhjh® r©il
ïšyhÉ£lhš bj‹dh£L ãuhkz®fŸ ghÈa Éthf¤jil knrhjhit
v⮤âU¡f kh£lh®fŸ” v‹W brhšY»‹wh®. ïJ c©ikahŒ
ïU¡Fkhdhš, “ãuhkz®fŸ kd¥gh‹ikÆ‹ nah¡»aijia
m¿tj‰F ntW Mjhu« nt©Lkh” v‹W nf£»‹nwh«. mjhtJ,
ekJ eh£oš v‹d fhÇa¤â‰fhf gh®¥gd® gh®¥gdušyhjh® r©il
ïU¡»‹wnjh mj‰fhf¤jh‹ gh®¥gd®fSila Ó®âU¤j v⮥ò«
ïU¡»‹wJ v‹W brhšY»wh®. ehK« ïij¤jh‹ brhšY»‹nwh«.
gh®¥gdušyhjh® gh®¥gdUl‹ nghuhLtâ‹ K¡»a j¤Jt«
gh®¥gdušyhjhiu Él gh®¥gd‹ ãw¥ãdhš nkyhdt‹ v‹»‹w
Mâ¡f« ïU¡f¡TlhJ v‹gj‰fhfnt xÊa ntwšy. âU.uh#
nfhghyh¢rhÇah® brhšY»‹wgona gh®¥gd®fŸ j§fŸ Mâ¡f¤ij
ÃiyÃW¤jnt mjhtJ, gh®¥gdušyhjhU¡F Énuhj khfnt v›Éj
Ó®âU¤j§fisí« v⮡»wh®fŸ v‹wh»‹wJ. ïJ j‹id m¿ahkš
brh‹d c©ik v‹nw fUJ»nwh«. filáahf bghJ #d§fS¡F
x‹W brhšY»‹nwh«.
eh£oš vªj Ó®âU¤jnkh Ó®¤âU¤j ïa¡fnkh òw¥g£lhY«
gh®¥gd®fŸ mij ehÞâf« v‹W«, bjŒt êjid v‹W«, rhÞâu
êjid v‹W«, mtjhu êjid v‹W«, ò©ÂaÞjy êjid
v‹W«, njr¤Jnuhf« v‹W«, kj¤ Jntõ« v‹W«, #h⤠Jntõ«
v‹W« gÊfis¢ Rk¤â ghku k¡fis VŒ¤nj ïJtiu j§fŸ
Mâ¡f¤ij Ãiy ÃW¤â tªâU¡»‹wh®fŸ. mªjKiwiana ekJ
âU.uh#nfhghyh¢rhÇah® ã‹g‰¿aJ á¿J« mârakšy. VbdÅš
âU.uh#nfhghyh¢rhÇah® tUzháuk j®k¤âš Ä¡f e«ã¡if¡
bfh©lt®. bgÇat®fŸ brŒjbjšyh« e‹ikahdnj v‹W brhšY
gt®. _l®fS¡F _l¥ãŸisí«, ò¤ârhÈ¡F¥ ò¤ârhÈ¥ ãŸisí«,
nah¡»aD¡F nah¡»a¥ãŸisí«, mnah¡»aD¡F mnah¡»a
ãŸisí« jh‹ ãw¡F« v‹W« brhšÈ ïU¡»wh®. Mf jdJ
K‹ndh®fSila Fznk jd¡F ïU¥gjhfî«, Fznk Äfî«
nkyhdbj‹W« fUâ¡ bfh©oU¥gt®. ï¥gobašyh« brh‹dâš
M¢rÇabkh‹WÄšiy. Mdhš ït® brh‹dij bašyh« bghJ
#d§fŸ e«ã ÉLth®fsh v‹gJjh‹ eh« Koîfh£l nt©oa
ÉõakhF«. Kothf gh®¥gd®fŸ fh§»uR« njáaK« óuz Rna¢ir
í« x¤JiHahikí« v‹d j¤Jt¤ij¡ bfh©lJ v‹gij bghJ
k¡fŸ m¿a nt©ona ïij vGândh«.
Fo muR - jiya§f« - 27.10.1929
237 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

Éjth Éthf«
rnfhjÇfns! rnfhju®fns!! cyfkhdJ ï¥nghJ v«khâÇahd
K‹nd‰w¤âš nghŒ¡ bfh©oU¡»‹wbj‹gij eh« gh®¤J
tU»‹nwh«. kÅjdJ ò¤â¡F¥glhj m‰òj r¡âfbsšyh«
kÅjÅlÄUªJ btËah»¡ bfh©L tU»‹wJ. ira‹Þ mjhtJ
tÞJ j¤Jt rhÞâu MuhŒ¢áÆ‹ gadhf kfh mâra§fis bašyh«
kÅj‹ brŒ»‹wh‹. rÛg Ka‰á v‹dbt‹whš, rªâu k©ly¤â‰F¥
nghf Ka‰á¡f¤ bjhl§» br›thŒ k©ly¤âÈUªJ rkh¢rhu¥
ngh¡Ftu¤JfŸ el¤j¥g£L É£ld. k‰W« mL¤j 500 tUl¤âš
kÅj‹ mila¡Toa K‰ngh¡if ï¥nghnj îzÆ¡f¥gL»‹wJ.
vdnt, e«ik¢ R‰¿íŸs cyf« ïªÃiyÆÈU¡f ehnkh ekJ
MuhŒ¢á¡fhu®fshš 3000 tUõ¤â‰F K‹dhš eh« ïUªj Ãiyia
mila nt©Lbk‹W bjhšfh¥ãa MuhŒ¢á brŒa¥g£L bgUik¥
gL»‹nwh«. m¥go¥g£l bjhšfh¥ãa« 2000 tUõ¤â‰F Kªâajh
3000 tUõ¤â‰F Kªâajh v‹»‹w MuhŒ¢á ï‹dK« ek¡FŸ
KoaÉšiy. MuhŒ¢á¡fhu®fŸ nah¡»aij ï¥go v‹whš, ekJ
g©oj®fSila nah¡»aijnah rkz®fŸ fGntw¥g£lh®fsh
mšyJ jhdhf fGnt¿dh®fsh v‹gj‰F rka« nghš ngr Mjhu«
njo¡bfh©oU¡»‹wh®fŸ. ït®fËš njÓa¥ g©oj®fË‹
nah¡»aijnah njÓa nkilÆš V¿ jhia¥ òz®ªJ« jf¥gid¡
bfh‹W« nkh£r¤â‰F¥ nghd òuhz¤ijí« bg©#hâia¡ T£o¡
bfhL¤J nkh£r¤â‰F¥ nghd òuhz¤ijí« go¤jhš Rauh¢áa« tªJ
ÉLbk‹W njáa¥ ãurhu« brŒ»‹wh®fŸ.
ï›tsî« nghjhkš ïªj 20tJ ü‰wh©o‹ ï‹iwa âd¤âš
eh« T£l« To ÉjitfŸ fÈahz« brŒJ bfhŸsyhkh, nt©lhkh
v‹»‹wj‰F cŸs kj¤â‹ jil¡F« rhÞâu¤â‹ M£nrg¤â‰F«
gâš brhšy ï§F c£fh®ªâU¡»‹nwh«.
rnfhju®fns! ekJ eh£L Ãiyia¡ F¿¡f ek¡F ïijÉl ntW
nah¡»aij v‹dnt©L«.
ekJ MuhŒ¢áí«, m¿î«, C¡fK«, Ka‰áí« ekJ
fhybkšyh« ïªj khâÇ fhÇa§fS¡nf cgnah»¤J¡ bfh©oUª
Fo muR - 1929 ( 2 ) 238
njhkhdhš eh« v‹Wjh‹ kÅj®fshtJ?
ÉjitfS¡F Éthf« brŒayhkh v‹gj‰F« rhÞâu¤â‰F«
v‹d r«gªj« v‹gJ vd¡F És§fÉšiy. xU rka« Éthf« vªj
khâÇ brŒtJ v‹gij¥ g‰¿ nahá¥gJ v‹whY« rkhjhd«
brhšyyh«. m¥go¡»‹¿ Éthf« brŒayhkh? nt©lhkh? v‹gj‰nf
rkhjhd« brhšYtbj‹whš mJ R¤j K£lhŸjdbk‹W
njh‹wÉšiyah? v‹id¡ nf£lhš ïªj¡bfhoa eh£oš Éjitf
S¡F J‹g¤ij ïiH¤jt® ekJ uh#huh« nkhf‹uhŒ mt®fŸ v‹gnj
vdJ mã¥ãuha«. VbdÅš, mtuhšjh‹ ekJ ÉjitfŸ ïU¡fî«
fZl¥glî« V‰g£LÉ£lJ. v¥goba‹whš, uhŒ nkhf‹ mt®fŸ
cl‹f£il V‰W« tH¡f¤ij ÃW¤jhâUªâU¥ghuhdhš x›bthU
bg©L« òUõ‹ ïwªj clnd mtndhL Tlnt mt‹ g¡f¤âš
“kh§fša Þâß”ahfnt cÆUl‹ f£ilÆš it¤J Rl¥g£L “f‰ò
nyhf¤ij” milªJ “nkh£r¤â”ÈUªâU¥ghŸ. f‰ò nyhfK«
nkh£rK« v›tsî òu£lhÆUªjhY« x‹W kh¤âu« âra«. mjhtJ
cÆUl‹ Rl¥g£l bg©Q¡F xU k neuªjh‹ fZlÄUªâU¡
f¡TL«. Mdhš mªj¥go Rlhkš fh¥gh‰w¥g£l bg©Q¡F mj‹
MíŸ fhy KGtJ« m§Fy m§Fykhf á¤âutij brŒtJ ngh‹w
fZl¤ij ÉdhonjhW« mDgɤJ tu neÇL»‹wjh ïšiyah
v‹Wjh‹ nf£»‹nw‹. ï¥bghGJ« ÉjitfS¡F clnd kz«
brŒant©L«. kzÄšyhj bg© ïU¡f¡TlhJ v‹w î¥gªj«
bfhŠrfhy¤â‰fhtJ ïU¡f nt©L«. ïšiyahdhš c©ikahd
étfhU©a¤ij c¤njá¤J giHa cl‹f£il V‰W« tH¡f¤ij
ahtJ òJ¥ã¡fnt©L« v‹gJjh‹ vdJ mã¥ãuha«. VbdÅš,
Éjit¤ j‹ikia Ãid¤jhš tÆW g‰¿ vÇ»wJ; beŠr«
bfhâ¡»wJ. kÅjD¡F j‹ bg©#hâ rÛg¤âš ïšyhj fhy§fËš
nghf ï¢ir V‰g£lhš clnd nghf khj®fis bfh©L m›É¢ir
j¡f nt©oaJ«, ÄUf§fS¡F V‰gL« âdit Ô®¤J¡ bfhŸs
ikjhd btËÆš brhÇ fš e£L it¡f nt©oaJ«, 32 j®k§fËš
ïu©L j®kkhf¡ bfh©L nfhÆšfËš jháfis it¤J« »uhk§fŸ
njhW« e¤j§fËš brhÇ fš e£L it¤J« ïU¡»wh®fŸ. Mdhš,
ï¥ng®¥g£l étfhU©a m¿î ekJ bg© k¡fËl« kh¤âu« V‹
fh£lKoahkš nghŒÉ£lJ? v‹gij Ãid¡F«nghJ ÍtfhU©a
òu£L« 32 j®k§fË‹ òu£L« e‹whŒ És§F«.
mnjhL kh¤âukšyhkš m«khâÇ étfhU©a« TlhJ
v‹gj‰F rhÞâu« ïU¥gjhí«, mªj rhÞâu« flîshš brhšy¥g£l
jhfî« kÅj®fŸ v‹gt®fŸ brhšy tUth®fshdhš m¥go¥g£l
rhÞâu¤ijí« flîisí« kÅj®fisí« v‹d brŒtJ v‹gij
Ú§fŸjh‹ nahá¤J Koî f£lnt©L«.
239 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
 xU bg©#hâia ïHªj M©, fÈahz« brŒJ bfhŸsyhkh
nt©lhkh v‹gij¥ g‰¿ vªj¥ bg©zhtJ mã¥ãuha« brhšy
tU»wh®fsh? m¥go¡»U¡f òUõid ïHªjtŸ fÈahz« brŒJ
bfhŸsyhkh? nt©lhkh? v‹gij¥ g‰¿ mã¥ãuha« brhšy
òUõD¡F v‹d gh¤âa«? v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. eh£oš
áw¥ghf, ekJ r_f¤âš ÉjitfŸ f®¥gkilªJ f®¥g¤ij mÊ¥gJ«,
ãŸisfis¥bg‰W bfhiy brŒtJ«, åLfisÉ£L bg‰nwh®
m¿ahkš Ãid¤j òUl®fSl‹ XLtJ«, ãwF bghJ ÉgrhÇfsh»
F¢RfŸ khWtJ« Kjyhd fhÇa§fis âdK« f©zhš gh®¤J«
jh§fshfnt J‹g§fŸ milªJ« tU«nghJ Éjth Éthf« rhÞâu
r«gªjkh? #hâ tH¡fkh? v‹W gh®¡F« _l®fŸ kÅj t®¡f¤ij¢
nr®ªjt®fsh v‹W nf£»‹nw‹. rhÞâu¤âš ïl« ïUªjhš v‹d?
ïšyhÉ£lhš v‹d? #hâÆš tH¡f« ïUªjhš v‹d? ïšyhÉ£lhš
v‹d? mij¥g‰¿ ftÅ¥gâš gy‹ v‹d? òUõÅHªj bg©Q¡F
òUõ ï¢ir ïU¡Fkh? ïU¡fhjh? mtS¡F òUõ‹ nt©Lkh?
nt©lhkh? v‹gij¤ jhnd ftŤJ Koî f£l nt©L«.
mkhthirÆš ãwªj ãŸis âUL« v‹W n#háa¤âÈUªJ É£lhš
mªj ãŸis âUod âU£ilbašyh« n#háa« e«ò»wt‹
R«khÉ£L ÉLthdh? v‹W nf£»‹nw‹.
âd« òUõDl‹ thœªJ bfh©L òUõ‹ v‹gjhf jd¡F xU
v#kh‹ ïU¡»wh‹ v‹W Ãid¤J¡bfh©L moik¤jd¤âš ïUªJ
FHªij F£ofis¥ bg‰W bfh©L ïU¡F« kh§fÈa¥ bg©fË‹
nghf cz®¢áiaÉl nkšf©l ftiyÆšyhj bg©fË‹ cz®¢á
v¤jid kl§F mâfkhÆU¡F« v‹gij Ú§fns Ãid¤J¥
ghU§fŸ! xU étid g£oÅahf¥ ngh£L bfhšYtâY«, xU
bg©iz Éjitahf it¤J rhfhkš fh¥gh‰WtJ bfhLik mšyth?
v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ! xU bg© vj‰fhf ÉjitahŒ ïU¡f
nt©L« v‹gj‰F ïJtiu ahuhtJ fhuz« brh‹dh®fsh? mšyJ
vªj kjkhtJ, vªj #hâahtJ fhuz« brhšÈÆU¡»‹wjh?
fhuzÄšyhkš ï›Éj¡ bfhLikahd étÏ«iria brŒJ
bfh©oU¡F« r_f« tof£od K£lhŸjdKilaJ v‹gj‰F v‹d
M£nrgidfŸ brhšy¥ ngh»‹Ö®fŸ.
ÉjitfshÆU¥gJ flîŸ f£lis v‹W fUJå®fshdhš
ÉjitfS¡F¥ nghf cz®¢áí«, mjdhš V‰gL« ftiyí«, áy
rka§fËš f®¥gK©lh¡f¥gLtJ«, mJ mÊ¡f¥gLtJ«, bg‰w
FHªijia fG¤ij¤ âUFtJkhd fhÇa§fŸ eilbgwKoíkh?
v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ.
Fo muR - 1929 ( 2 ) 240
Éjit¤ j‹ik eh£oš ïU¥gjhnyna rhÞâu§fS« flîŸ
braš v‹gitfS«, nrhâl« v‹gitfS« bghŒ v‹gjhf
c§fS¡F És§F»‹wjh? ïšiyah? VbdÅš, e«Äš x›bthU
tD« fÈahz« brŒtJ flîis ó it¤njh, fUl jÇrdnkh, F¿nah
nf£L¤ âU¥â milªJ«, n#háa« bghU¤j« gh®¤J âU¥â
milªJ« rhÞâu Éâ¥goí« brŒ»wh‹. m¥goÆU¡f ïªj fâ
ne®ªjhš nk‰f©litfŸ Ã#khÆU¡f Koíkh? ïªj mÞâthu¥
òu£il eh« e«ã kj«, #hâ, tH¡f« v‹W brhšY»‹nwhnk? ek¡F
bt£fÄšiyah? mšyJ ò¤âÆšiyah? v‹W nf£»‹nw‹.
bgU«ghY« kj¥goí« #hâ tH¡f¥goí« el¡fhjt®fnsjh‹
kj« v‹W«, rhÞâubk‹W«, #hâ tH¡f« v‹W«
bjhšiygL¤J»wh®fŸ.
j§fis¥ bghW¤jtiu jh§fŸ e«ò« kj¡bfhŸif¥goí«
rhÞâu¥goí« el¡f Koahjt®fnsjh‹ eh« brŒí« fhÇa¤â‰F
ïilôwhf kj¤ijí« rhÞâu¤ijí« tH¡f¤ijí« bfh©L tªJ
nghL»wh®fŸ. ï¥go¥g£lt®fshš j§fS¡fhf bfh©L tªJ
nghl¥gL« kj¤â‰F« rhÞâu¤â‰F« fLfsî ò¤âíŸs vªj
kÅjdhtJ kâ¥ò bfhL¡f Koíkh? v‹W ghU§fŸ.
cjhuzkhf, rhujh knrhjhit vL¤J¡ bfhŸS§fŸ. bg©fŸ
gUtkilªjj‰F¥ ã‹dhš fšahz« brŒjhš rhÞâu« Énuhjkh«!
ghtkh«! euf« »il¡Fkh«! ïj‰fhf r¤âah¡»uf« brŒJ cÆ®Él
nt©Lkh«! Ú§fŸ ïªj åu®fis c©ikahdt®fŸ v‹W
e«ò»Ö®fsh?
ïªj åu®fË‹ M© bg© flîŸfS¡F« mt®fsJ brhªj
fhuU¡F« v¥nghJ fÈahz« elªjJ? fšahz« elªjij ït®fŸ
gh®¡fhÉ£lhY« v¥nghJ elªjjhf ït®fŸ rhÞâu« TW»‹wJ
v‹gij r‰W Ãid¤J¥ ghU§fŸ.
Óij¡F«, U¡Fk¡F«, r¤âaghik¡F«, gh®tâ¡F«
tŸËa«khS¡F«, bjŒtahid¡F«, Ûdh£á¡F«, M©lhS¡F«,
eh¢áahU¡F«, âbusgij¡F« v¥nghJ fšahz« elªjJ? ït®fŸ
gUtkilªj ãwfh? mj‰F Kªâah? v‹W nf£»‹nw‹. giHa
uh#h¡fŸ v‹gt®fŸ fhy¤âY« kjr«gªjkhd òuhz§fËY«
v§fhtJ ikd® bg©fisnah g¤J taJ¡F£g£l bg©fisnah
fÈahz« brŒJ bfhL¤jjhf ït®fŸ brhšy¡TLkh? v‹W
nf£»‹nw‹. jÉuî«, nk‰f©l M©bg© flîŸfŸ jh§fshfnt
fÈahz« brŒJ bfh©lh®fsh mšyJ mt®fË‹ jhŒ jf¥g‹kh®
f£L rhj _£ilia njhËš RkªJ âǪJ kh¥ãŸis njo rFz«,
241 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
F¿, nrhâl«, bghU¤j« KjÈait gh®¤J fÈahz« brŒJ
bfhL¤jh®fsh v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
ïªJ rhÞâu¤ij it¤J¡ bfh©oU¥gt®fŸ “rhÞâu¤âš
gUtkilªj ãwF fÈahz« brŒtj‰F ïlÄšiy” v‹W brhšy
tUth®fshdhš mâY« mj‰fhf ït®fŸ r¤âah¡»uf« brŒnt
bd‹W brhšth®fshdhš, ït®fŸ e«ik v›tsî K£lhŸfŸ v‹W
Ãid¤J¡ bfh©oU¡»‹wh®fŸ v‹gij Ãid¤J¥ ghU§fŸ. vdnt,
rnfhju®fns! c§fS¡F xU fhÇa« rÇ v‹W g£lhš mJ rhÞâu
r«kjkh? Énuhjkh v‹W v⮥gh®¥gJ m¿ahikí« moik¤jd
KkhF«. ïªj nyhf¤â‰F mtáakhd fhÇa«, nkš nyhf¤âš v‹d
gyid¤ jU« v‹gJ k‰bwhU moik¤jdkhF«.
ï›tsî« jÉu ï¥go¢ brŒjhš mt®fŸ v‹d ngRth®fŸ
ït®fŸ v‹d brhšYth®fŸ v‹W Ãid¥gJ všyht‰iwí« Él
Ra m¿î« Ra cz®¢áí« m‰w moik¤jdkhF«.
rnfhju®fns! filáahf c§fS¡F x‹W brhšY»‹nw‹.
mjhtJ vªj¡ fhy¤ânyh v§»Uªnjh ahuhnyh vj‰fhfnth ahU¡nfh
vGâa xU òÞjf¤ij ïªj¡ fhy¤â‰F ïªj ïl¤â‰F ekJ e‹ik¡
fhf ekJ e‹ikÆš ftiy bfh©lt®fshš vGj¥g£lbj‹W«,
mj‹go elªJ Ôu nt©Lbk‹W« fUJ»‹wt‹ kÅjdšy v‹gJ
jh‹ vdJ kh‰w Koahj cWâahd mã¥ãuhakhF«.
F¿¥ò : Éjth Éthf rfha rigÆ‹ MjuÉš br‹id ãu«k rkh#
f£ll¤âš 19.10.1929š elªj T£l¤âš M‰¿a jiyik¢ brh‰bghÊî
Fo muR - brh‰bghÊî - 227.10.1929
7.10.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 242
ïªâahÉš ÄõbdÇ cyf«
âUths® V.n#.m‹iga‹ mt®fshš btËÆl¥bg‰w
ïªâahÉš ‘ÄõbdÇ cyf«’ v‹D« bgaÇa übyh‹W v«
kâ¥òiu¡F mD¥g¥ bg‰nwh«.
Äf¥guªj neh¡f¤Jl‹ tiua¥ bg‰w ïªüÈ‹ f©, ïªâah
ÉYŸs nkdh£L¡ »¿ÞJt¥ ãurhuf®fË‹ Ãiyikia¥ g‰¿¤
bjŸs¤ bjËa vL¤J¡ fh£l¥g£LŸsJ. mt®fŸ brªbe¿Æš
bršyhJ, Ôbe¿ah« Nœ¢áÆY«, Raey¤âY«, ãǤjhS« tÊÆY
nkna bršY»‹wd® v‹W, ï«nkdh£L kj¥ ãurhuf®fË‹ òu£il
âU. m‹iga‹ ãw® kdâš vË≠gâíkhW T¿ÆU¡»‹wh®.
M§fh§nf všyh kÅj®fS« ntWgho‹¿ ghuh£l‰FÇa mÇa
c©ikfŸ ÄË®»‹wd.
xU c©ikia xU kj« v‹W bgaÇ£L tiuaW¡F« nghnj,
m«kj« bghJ kjkhŒ ïU¥gj‰FÇa ïy¡fz¤ij ïHªJ ÉLjyhš,
v«kj¤â‰F« ònuh»j¥òu£L nt©LtJ mtáakhÆU¡»‹wJ.
ïJnghynt tiuaW¡f¥g£l ï¡»¿ÞJt kj¤âY« ï¥ònuh»j®fŸ
brŒí« òu£il âU. m‹iga‹ btË¥gL¤Jtjdhš, ÄbõdÇ
fis¤ bjŒt§fŸ v‹W fUâ Vkh‰wkilí« mnef® eštÊ¥gLjš
TL« v‹W fUJ»‹nwh«.
‘e«Äl« bgUik, m¿ahik, j‹dy« v‹D« ÉahâfŸ
ïUªJ tU« tiu eh« rnfhju I¡»a« bgw KoahJ’ v‹W«,
‘»¿ÞJit¥ nghÈUªJ c‹idna K‰¿Y« m¿ªJ cyf¤J¡F¥
ga‹gL v‹D« c©ikia m¿ªâU¥gnuš nkdh£L¥ ghâÇfŸ
70,000 ng®fŸ ïUªJ« bgU« ngh® el¡f¢ R«khÆUªâU¥gnuh’ v‹W
âU. m‹iga‹ mt®fŸ »¿ÞJÉ‹ mo¥gilahd bfhŸiff£F¥
ghâÇfË‹ bfhŸiffŸ v›thW Ku©gL»‹wdbt‹gij vL¤J¡
fh£o¥nghjUtJ bgÇJ« ghuh£l‰FÇanj. ïªüiy¡ »¿ÞJt®fŸ
k£LÄ‹¿ všyh k¡fS« go¤J ï‹òw nt©L»‹nwh«. bghJey«
g‰¿¤ JÂîl‹ btËtªj âU.m‹igaD¡F ï¡»¿ÞJt cyf«
Äfî« e‹¿brY¤j¡ flik¥g£LŸsJ v‹gJ vkJ JÂò.
Fo muR - kâ¥òiu - 03.11.1929
243 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

kj¥ã¤J
ekJ eh£oš xU kÅjD¡F v¥go ãwÉÆ‹ fhuzkhfnt, #hâ
f‰ã¡f¥g£L, mªj #hâÆ‹ nguhš mt‹ miH¡fî« g£L mªj
kÅjD« mij x¥ò¡ bfh©L j‹id ï‹d #hâah‹ v‹W v©Â¡
bfhŸ»‹whndh, mJnghynt kjK« xU kÅjD¡F« ãwÉ
fhuzkhfnt f‰ã¡f¥g£L, mtD« mªj kj¤â‹ nguhš
miH¡f¥g£L jhD« mij x¥ò¡ bfh©L j‹id ï‹d kj¤jh‹
v‹nw v©Â¡bfh©L tU»‹wh‹.
Mdhš, #hâahdJ ãwÉÆ‹ fhuzkhf V‰gL»‹wbj‹W,
#hâia¡ f‰ã¡F« rhÞâu§fŸ v‹gitfshš brhšy¥g£L tUt
jhš, ãwÉÆ‹ fhuzkhf #hâ îzÆ¡»wt®fS¡F nkšf©l
Mjhu§fis brhšÈ¡ bfhŸs ïlK©L. Mdhš kjkhdJ ãwÉÆ‹
fhuzkhf V‰gLtjhf ï‹Wtiu vªj kjK« mJ r«gªj¥g£l
rhÞâuK« brhšynt ïšiy. kj« v‹gJ bfhŸif v‹W«, mªj¡
bfhŸifahdJ vªj kÅjdhY«, v¥bghGJ nt©LkhdhY« V‰W¡
bfhŸsî«, jŸsî« cÇikíilaJ v‹Wnk jh‹ brhšy¥g£L
tUtJl‹, mªj¥gona mnef kÅj®fŸ mo¡fo kj« kh¿¡
bfh©L« tU»wh®fŸ. mjhtJ ïªJ¡fŸ v‹gt®fŸ »¿Þjt®fsh
fnth, kfkâa®fshfnth, bgs¤j®fshfnth, ãu«k rkhÍfshfnth,
ehÞâfuhfnth khWtJ«; xU »¿Þjt® kfkâauhfnth, ïªJthfnth,
bgs¤juhfnth, ehÞâfuhfnth khWtJ«, xU kfkâa® »¿ÞJt
uhfnth, ïªJthfnth, bgs¤juhfnth, ehÞâfuhfnth khWtJ«, xU
bgs¤j® ïªJthfnth, kfkâauhfnth, »¿ÞJtuhfnth, ehÞâf
uhfnth khWtJ«; xU ehÞâf® ïªJthfnth, kfkâauhfnth, »¿ÞJ
tuhfnth, bgs¤juhfnth khWtJ« ït®fŸ mo¡fo cŸãÇî
kj¡fhu®fshf mjhtJ irt‹ itztdhfî«, ntshs‹ irt
dhfî«, irt‹ rkzdhfî«, rkz‹ irtdhfî«, k‰W« ïJ
nghynt mo¡fo khWtJ«, r®t rhjhuzkhf gh®¤J tU»‹
nwh«. ïªj KiwÆšjh‹ ï‹iwa âd«, cyf¤âš Rkh® 2000
tUõ¤â‰F K‹ V‰g£ljhd bgs¤jkj¤âš 55 nfho k¡fS«,
2000 tUõ¤â‰F K‹ V‰g£l »¿Þjt kj¤â‰F 50 nfho
k¡fS«, 1300 tUõ¤â‰F K‹ V‰g£l kfkâa kj¤â‰F 23 nfho
Fo muR - 1929 ( 2 ) 244
k¡fS« fhynk F¿¥ãl Koahjjhd m›tsî giHa ïªJ
kj¤â‰F 20 nfho k¡fS« bgs¤j, »¿Þjt, kfkâa M»a
kj§fS¡F K‹dhš ïUªJ tªj ôj kj¤â‰F xnu xU nfho
k¡fS«, kj« F¿¥ãl ïayhj k¡fŸ 17 nfhoíkhf ïUªJ
tU»‹wh®fŸ. ït®fŸ ïªj¥go v¥go c©lhÆU¡f Koí«? mnef
khf ï›tsî #d§fS« Vnjh xU kj¤âÈUªnjh, mšyJ kjnk
ïšyhjt®fshÆUªnjh jh‹ òâjhf V‰g£l kj¥ãurhu§fË‹ _ykhf,
mªjªj kj¤ij¢ nr®ªjt®fshf ï‹iwaâd« ïU¡fnt©L«. ïªj¡
bfhŸif¥go gh®¤jhny, k¡fS¡F kj« ãwÉÆ‹ fhuz« mšy
bt‹W«, mtut®fŸ kd¥gh‹ikí«, k‰wt®fŸ ãurhuK« fhuz
bk‹W« És§F«. m‹¿í« ïªj¡ bfhŸif¥gona ïÅí« cyf¤âš
v¤jid kj« nt©LkhdhY« c‰g¤âahfyh« v‹gJ« mit
fS¡bfšyh« ï¥nghâU¡F« k¡fns jh‹ bgU«gFâí« nghŒ
m¥òJ kj§fËš, nr®ªjhf nt©Lbk‹gJ« e‹whŒ És§F«.
vdnt, kj¤ijí« #hâiaí« ïu©ilí« gh®¡F« nghJ kj¤ijÉl
#hâna mâf gyKilajhF«. VbdÅš #hâ ãwÉÆš c©lhtJ,
mJ kh‰wKoahjJ v‹W brhšy¥gLtJ. Mdhš kjnkh bfhŸif
Æ‹ _y« V‰gLtJ; mJ kd cz®¢á¡F«, m¿î cz®¢á¡F«
j¡fgo mo¡fo kh‰¿¡ bfhŸs cÇik cilaJ v‹gjhF«. Mfnt,
ãwÉÆdhš V‰gL»‹wJ v‹W brhšY«goahd #hâia monahL
mʤJ všyh k¡fisí« x‹W nr®¤J, x‰Wikiaí« rnfhju¤
j‹ikiaí« c©lh¡f nt©Lbk‹gjhf¡ Tw¥gL« k¡fË‹
Ka‰áia x¥ò¡ bfh©L MjutË¡f¢ r«kâ¥gjhf¢ brhšY« k¡fŸ,
nfty« bfhŸifahY« m¿î cz®¢áahY« ïU¡F« kj¤ij
mʤJ, k¡fis x‹W nr®¡f Ka‰á¥gâš v‹d M£nrgiz
ïU¡f¡ TL« v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. kÅj‹ m¿î ts®¢áÆ‹
_yK« MuhŒ¢á¤ bjËÉ‹ _yK«, mbrsfÇa¤â‹ _yK«,
Raey¤â‹ _yK« mo¡fo kh‰¿¡ bfhŸs Rjªâu« ïU¡F«
kj¤ij¥ g‰¿ ãothj« fh£Ltj‰F ahU¡F cÇik c©L v‹gJ«
ek¡F És§fÉšiy. mnefkhf kj§fis ï‹iwa âd« tÈíW¤J
gt®fËš mnef® j§fŸ kj¤â‰F¢ brhšY« Mjhu§fŸ všyh«,
kj¤ij c©lh¡»d kj¤ jiyt® bgÇah® v‹W«, mt®fŸ mnef
m‰òj§fŸ brŒj bgÇah®fŸ v‹W«, j§fŸ j§fŸ kj« ï‹d ï‹d
gߣir¡F ËW bt‰¿bg‰wJ v‹W« brhštj‹ _y« mitfis¥
bgUik¥gL¤â¥ ngR»‹wh®fns m‹¿, mitfËš VjhtJ x‹W
ï‹iwa âd« eilbgwKoíkh? v‹gij¥ g‰¿ nf£nghkhdhš,
nfhã¤J¡ bfhŸS»‹wh®fns xÊa ntW rkhjhd« »ilahJ.
mJjh‹ nghf£L« v‹whnyh, m«kj¡ bfhŸiffis¥ g‰¿í« mnj
khâÇ kj¤â‰fhf bfhŸiffŸ v‹W brhšy¥gLtjšyhkš
245 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
bfhŸif¡fhf kjbk‹nwh, brsfÇa¤â‰fhf¡ bfhŸiffŸ v‹nwh,
gF¤j¿î¡F x¥ò»‹wjh v‹nwh xU¡fhyK« brhšy Koahjit
fshfnt ïU¡»‹wJ.
ïªj ÃiyÆš kj¤â‰fhf bfhiyfS«, bfhŸisfS«,
í¤j§fS«, cÆ®Él¤j¡f åu§fS«, eh£oš kȪJ »l¡»‹wd.
mJjh‹ nghf£Lbk‹whnyh, kj¤â‰fhf brythF« gz§fS«,
neu§fS«, m¿îfS«, C¡f§fS«, fz¡F¡fl§fhjitfshfnt
ïU¡»‹wd.
ïªJkj« v‹gij¥ bghW¤jtiu V‰gL« bryîfŸ r»¡f
KoahjjhÆU¥gnjhL mjdhš eh£o‰F V‰gL« bjhšiyfŸ
msÉlKoahjjhfî« ïU¡»‹wd.
k‰w kj¡fhu®fŸ všyh« kj¤â‹ nguhš gz§fis tNš
brŒJ, kj¤âš cŸs k¡fS¡F x‰Wik, fšÉ, bjhÊš, xG¡f«,
M»aitfis c©lh¡Ftj‰F«, nk‰bfh©L m‹Åa kj¤âš
ïU¡F« k¡fis j§fŸ kj¤âš nr®¥gj‰F« cgnahf¥gL¤J»‹wh®
fŸ. Mdhš ïªJ kj¡fhu®fŸ v‹gt®fnsh, k‰w kj¡fhu®fŸ
všnyhiuí« Él mâfkhd gz« r«ghâ¤J x‰WikÆšyhkY«,
fšÉÆšyhkY«, bjhÊš ïšyhkY«, xG¡fÄšyhkY« brŒJ
tªâU¥gJl‹, m‹Åa kj¤âš nghŒ nruî« jhuhskhŒ î¥gªjK«
ïlK« jªJ tªâU¡»wh®fŸ.
cjhuzkhf ï‹iw¡F 50 tUõ #dfÂj¥go ïªJ¡fŸ
50 tUõ¤â‰F K‹DŸs #d¤ bjhif¥go 100¡F 10 ng®fŸ åj«
#d¤ bjhifÆš FiwªâU¡»wh®fŸ. k‰w kj¡fhu®fnsh ü‰W¡F 25
Kjš 40 tiu ca®ªâU¡»wh®fŸ. ït®fŸ všnyhU« ahbu‹W
gh®¤jhš, “bjŒåf¤ j‹ik bghUªâaJ«, M¤kh®¤j« Ãu«ãaJ«,
bjŒt¤ j‹ik bghUªâa ÇÎfshY«, KÅt®fshY«, M¢rhÇ
a®fshY«, rka Fut®fshY«, mtjhu òUõ®fshY«, flîŸ
mtjhu§fshY« c©lh¡f¥g£l x¥òa®t‰w rdhjd ntj ïªJ
kj¤âÈUªJ ïju k¡fshš ïiH¡f¥g£l j§fSila bfhLik
fËÈUªJ j¥òÉ¥gj‰fhf v‹nw Xo¥ nghdt® fshth®fŸ”.
vªj kj M¢rhÇaD«, kj g¡jD«, ïJ Éõa¤ij¥ g‰¿
»Šá‰whtJ Mnyhá¤J fLfsî f©ÙuhtJ bfh£odt‹ ïšiy.
ï¥go¥g£l jhdhfnt njŒªJ nghŒ¡bfh©oU¡F« kj¤â‰fhf
V‰gL« bryîfisí«, nkÅ¡ nf£ilí«, m¿î¤ jiliaí«
Ú¡fnth, fLfsthtJ Fiw¡fnth vtD« btËtªjtDkšy.
Mdhš, ï¥go¥g£l, ïªJ kj¤âÈUªJ ï¥go¥ g£l ïªJ¡fË‹
fšbeŠr« gil¤j xG¡f <d§fËÈUªJ Éy»¡ bfhŸs¡ fUâ,
Fo muR - 1929 ( 2 ) 246
br‹w fhy¤âš áy® kfkâa®fsh» É£ljhY«, »¿Þjt®fsh»É£l
jhY« mt‰iw eh« ghuh£oajhY« áy e©g®fS¡F Ä¡f kd¤jh§fš
V‰g£L e« ÛJ fhŒªJ ÉGªJ Rkh® 15 -« foj« tiuÆš vGâÆU¡
»‹wh®fŸ. mitfŸ knyáah eh£o ÈUªJ«, g®kh njr¤âÈUªJ«,
bfhG«ò¢ ÓikÆÈUªJ«, ïªâa cŸeh£oÈUªJ« tªjitfshF«.
m¥go vGâÆU¥gt®fËš mnef« ng®, “Ú®jh‹ kj« nt©oa
âšiy v‹W ngrî« vGjî« brŒ»‹Önu? m¥goÆU¡f kfkâa
kj¤ij V‹ MjÇ¡»Ö®? mâš nghŒ¢ nr®ªjt®fis V‹
ghuh£L»Ö®?” v‹W vGâÆU¡»wh®fŸ. Mdhš ï¥go vGâat®fŸ
všnyhU« kjnk nt©lh« v‹»‹w bfhŸifia x¥ò¡ bfh©L,
ek¡F¥ ò¤âkâ T¿dt®fsh? mšyJ ïªJ kj¤ij É£L k¡fŸ ntW
kj¤â‰F¥ ngh»‹wh®fsh v‹»‹w kj¥ã¤J¡ bfh©L vGâdt®
fsh? v‹W gh®¥nghkhdhš Vw¡Fiwa mâf« ng® kj¥ ã¤J¡
bfh©L ïªJkj« nghŒÉLnk v‹nwh mšyJ kfkâa kj« kh¤âu«
v‹d ca®ªjkj« v‹nwh, fUâ¤jh‹ vGâÆU¡f nt©L«
v‹gjhfnt Ãid¡»‹nwh«.
mt®fS¡F xU gâš brhšy ÉU«ò»‹nwh«. mjhtJ ïªJ
kj¤ijÉl kfkâa kj« nkyhdnj. Vbd‹whš, mâš x‰Wik,
rk¤Jt«, É¡»uf Muhjid kW¥ò M»aitfŸ ïU¡»‹wJ. mªj
kj« ï‹W JU¡», M¥fhÅÞjhd«, <Í¥L KjÈa ehLfis M£á
bfh©L tU»‹wJ. JÂfukhd Ó®âU¤j¤â‰F KidªJ ËW bt‰¿
bg‰W tU»‹wJ. ïitfis všyh« xUòw« xJ¡»¤ jŸStjh
dhY«, ïªJthf ïU¥gâ‹ fhuz¤jhš Ô©l¥glhjtuhfî«, fhz¥
glhjtuhfî«, bjUÉš el¡f¥glhjtuhfî« “flîŸ r‹Åjhd¤âš”
Éf¥glhjtuhfî«, ïU¡»‹w Mw¿î gil¤J “M©ltD ila
öa âU¡nfhÆyhf cila” rßu¤ij¤ jh§» ÉF« xU kÅj‹ ïªJ
kj¤ijÉ£L kf«kâakj« òFªjhdhdhš m¥nghnj NÇaid¡
f©l FkÇ ïU£L¥ gwªnjhLtij¥ nghš kiwªJ ngh»‹w bj‹gJ
k£L« cWâ! cWâ!! cWâ!!!
ïij ahuhtJ kW¡»‹wh®fsh v‹W nf£»‹nwh«. k‰wgo
‘nkš nyhfK«’ ‘M©lt‹ r‹ÅjhdK«’, ‘ghtk‹Å¥ò«’ ïªJ
kj¤ijÉl, kfkâa kj¤âš Ä¡f rÛgbk‹nwh, Ä¡f Rygbk‹nwh
eh« xU á¿J« x¥ò¡bfhŸStâšiy. jÉu ïªJkj¤âÈU¡»‹w xU
‘r¡»Ènah’ ‘giwandh’ ‘gŸsndh’ ï‹iwa âd« ïªJ kj¤ij
É£LÉ£nl‹ v‹W brhšYthdhdhš mtid xU¡fhyK« bjh£L¡
bfhŸsnth, bjUÉš el¡fÉlnth, g¡f¤âš tu r«kâ¡fnth vtU«
x¥ò¡ bfhŸStâšiy. ïªj ÃiyÆš cŸs k¡fËl«
jhœ¤j¥g£lt®fŸ kj¤ijÉ£L ÉLtâdhš kh¤âu« v¥go Rjªju
247 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
kila¡ Toat®fsh» ÉLth®fŸ? Mdhš kfkâa®fshfnth, Éõk¥ ãurhu§fŸ, gÊRk¤jšfŸ, Äu£lšfŸ, Mg¤J¡fŸ, bkh£il¡
»¿Þjt®fshfnth M»Élhkš f©o¥ghf r£l¤âš M£nrgiz fh»j§fŸ Kjyh»a jilfË‹ g¡f¤âÈUªJ ftŤJ¥ gh®¡»‹wt®
ïšiy v‹gJl‹ áw¥ghf kfkâa®fsh»É£lhš r£l¤âš M£nr fS¡F¤ bjÇínk xÊa, öu¤âÈUªJ bfh©L g¤âÇiffis nkš
gid ïšyhjnjhL, mDgt¤âY« M£nrgiz ïšyhkš nghŒ thÇahŒ gh®¤J¡bfh©L F‰w« brhšy¥ òw¥gLgt®fS¡F m›tsî
ÉL»‹wJ. bghJthf ekJ y£áa« #hâkj, ɤâahr« M»a ïu©L« e‹whŒ c©ik KGtJ« SÉs§» Él Koahbj‹nw brhšYnth«.
xʪJ mitfshš V‰gL« _le«ã¡iffS« xÊa nt©Lbk‹ jÉu, filáahf x‹W brhšÈ ïij Ko¡»‹nwh«.
gjhF«. kj ɤâahr« xÊ»‹w tiuÆY«, #hâ ɤâahr« fh¤J¡
ïÅ rÛg fhy¤â‰FŸ, mjhtJ fhš ü‰wh©LfS¡F¥ ã‹,
bfh©oU¡f KoahJ. Mjyhš, kj ɤâahr« xÊa¥ ghLg£L¡
ï¥nghJ ïªJ¡fshÆU¡»‹wt®fŸ, f©o¥ghŒ ïªJ¡fshf ïU¡f
bfh©oU¥gJl‹, #hâ ɤâahr« xÊa¢ brŒa nt©oa fhÇa§f
Koant Koahbj‹gij x›bthUtU« kdâš Ô®khd« brŒJ
isí« Tl¢ brŒJ bfh©Ljh‹ ïU¡f nt©o ïU¡»‹wJ. Mfnt
bfhŸs nt©L«. nt©Lkhdhš Nœ¢á¡fhu®fS« nrh«ng¿fS«
m«Ka‰áÆbyh‹W jh‹, eh« ï¥nghJ kfkâa kj¤ij¤ jGÉat®
ïij x¥ò¡ bfhŸshkš btW« thŒ ntjhªj« ngr¡ TL«. mjhtJ
fis MjÇ¥gJ«, ghuh£LtJnk xÊa nt¿šiy. gh®¥gd®fŸ
“ò¤juhš mÊ¡f Koahj ïªJkj«, kfkâauhš mÊ¡f Koahj
rÛgfhykhŒ¢ brŒJtU« Nœ¢áfis cz®ªjt®fŸ, ïªJ kj¤â‰
ïªJkj«, btŸis¡fhu®fshš mÊ¡f Koahj ïªJkj«, v¤jidnah
fhfnth, ïªJ¡fŸ ãwkj« òFtj‰fhfnth, á¿J« mâU¥â mila
MÆu« tUl§fshf v¤jidnah Mg¤JfS¡F j¥ã tªj ïªJkj«
Koahbj‹gnj ekJ e«ã¡if.
ïÅjhdh mÊa¥ ngh»‹wJ?” v‹W gŠr f¢r¤ijí«, c¢á¡FLÄ
FHªij kz§fis¤ jL¡F« knrhjhɉF ïªJ kj¤â‹ nguhš iaí«, bjhªâ tƉiwí« bfh©l Cuh® ciH¥ãš tÆW ts®¡F«
M£nrgizí«, rhÞâu¤â‹ nguhš r¤âah¡»ufK« brŒtj‰F òâa nrh«ng¿fŸ, fhš nkš fhš ngh£L¡ bfh©L tƉiw¤ jlÉ¡
Þjhgd§fis V‰gL¤â¡ bfh©L, ãurhuK« g¤âÇifí« el¤j bfh©L ngryh«. Mdhš mâš á¿J« c©ik ïU¡f KoahJ.
gzK« nrfǤJ tU»‹wh®fŸ. VbdÅš mªj¡ fhy« ntW ïªj¡ fhy« ntW; v‹dbt‹whš
m¥nghija rîfÇa« ntW, ï¥nghija rîfÇa«ntW v‹gijí«,
ïJkh¤âukšyhkš ïªJ¡fS¡F áw¥ghf gh®¥gd®fS¡F(j§fŸ
mJ _le«ã¡if¡fhy« ïJ m¿î MuhŒ¢á¡fhy« v‹gijí«
Mâ¡f¤â‰F Mjhukhd ( g-®.) kj¤ij¡ fh¥gh‰w fh§»unr ešy rhjd«
ftŤjhš És§F«. m›tsɉF Tl eh« nghf nt©oaâšiy.
v‹W âU.vÞ.r¤âa_®¤â mŒaut®fŸ gh®¥gd®fS¡F¢ brŒâ ÉL¤J
e«Äš mnef® ï‹iw¡F IªJ tUõ§fS¡F K‹ 70, 50, 20
všnyhiuí« fh§»uáš nrU«go miH¡»wh®. mjhtJ, mt® r®¡fhiu
tUõ§fshf v‹d kd¥gh‹ikÆš ïUªnjh«: go¥goahf 5,6
kj r«gªjkhd fhÇa§fËš ãuntá¡f bth£lhkš brŒant©Lkhdhš
tUõ¤â‰FŸ ï‹iw¡F v‹d kd¥gh‹ikÆš ïU¡»‹nwh«? ïªj
fh§»uir¡, if¥g‰¿ahf nt©L« v‹W Éah¡»ahdK« brŒâU¡»wh®.
åjhrhu¤ij ï‹D« xU ïUg¤ijªJ taJ¡F¥ ã‹ t£oíl‹
ïâÈUªJ v‹d És§F»‹wJ v‹W gh®¤jhš kj¤â‹ nguhš cŸs
t£o¡F t£oíl‹ nr®¤J¥ g§»£L¡ bfhL¤jhš v‹d gy‹ V‰gL«
bfhLikfis xÊ¡f r_f¤ JiwÆY«, r«kâ¡f kh£nlh«; muáaš
v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. Mfnt kj¤ij ne®Kfkhf¡ f£o¡
JiwÆY« r«kâ¡f kh£nlh« v‹W gh®¥gd®fŸ itÔf nfhy¤JlD«,
bfh©lGjhY«, kiwKfkhf¡ f£o¡ bfh©lGjhY«, Éisí« gy‹
njÓa¡ nfhy¤JlD« brhšYtjhf V‰gL»‹wjh ïšiyah v‹W
x‹nw ahF«. ïj‰fhf ahU« ftiy¥gl nt©oaâšiy. ïj‹
nf£»‹nwh«.
ã‹dhš V‰gl¥nghF« yhg¤ij¥ gh®¡f¢ r«gs« thŒªjt®fŸ
jÉuî«, ehK« ïªj #hâ ɤâahr¤ij¥ ngh¡f ãwkj« òFtJ jh§fS« Ka‰á brŒahjj‰F tUªJth®fŸ v‹nw e«ò»nwh«.
v‹gijna ãujhdkhf¡ bfh©oU¡fÉšiy. m¥go¢ brŒgt®fis
MjÇ¥gJ xUg¡fK«, nfhÆš ãuntr« xU g¡fK«, nfh®£LfËš Fo muR - jiya§f« - 03.11.1929
Étfhu« ï‹bdhU g¡fK«, rkgªâ xUg¡fK«, fy¥ò kz«
k‰bwhUg¡fK«, ãurhu« ï‹bdhU g¡fK«, r£l« brŒa Ka‰á ïÅ xU
g¡fK«, jhœ¤j¥g£lt®fS¡F rkcÇikí«, rkrªj®¥gK« »il¡f
ntbwhU g¡fK« ï¥go¥ gy tÊfËY« Ka‰á vL¤J¡ bfh©Ljh‹
ïU¡»‹nwh«.ïitfS¡FïilôwhfV‰g£LŸsv⮥òfŸ,bjhšiyfŸ,

Fo muR - 1929 ( 2 ) 248 249 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


RakÇahij ïa¡f¤â‹ gy‹
RakÇahij ïa¡f« njh‹¿a ãwF gh®¥gd®fS« òuhz¥
g©oj®fS«, òÞjf¡ fil¡fhu®fS«, ònuh»j¡ T£l¤jh®fS«
v›tsîjh‹ gÊfŸ T¿ Éõk¥ ãurhu« brŒJ tªJ« eh£oš
njh‹¿ÆU¡F« cz®¢áfisí« mjdhš V‰g£oU¡F« gy‹fis
í« g‰¿, ïu©blhU Ãfœ¢áfis F¿¥ãL»‹nwh«.
gh®¥gd®fis vªj¡ fhuz§bfh©L« e«òtbj‹gnjh,
mt®fnshL x¤JiH¥gbj‹gnjh, mt®fŸ fyªJŸs T£l§fËš
nr®tbj‹gnjh, nj®jšfËš mt®fS¡F X£L¢ brŒtbj‹gnjh
Kjyh»a fhÇa§fŸ monahL kW¡f¥g£L tU»‹wJ. nfhÆšfŸ
r«gªjkhd Éõa§fËš ói#fŸ mãnõf§fŸ c‰rt§fŸ,
òJ¡nfhÆšfŸ f£Ljš M»a fhÇa§fËš myøa« fh£l¥g£L
tUtJl‹, gy nfhÆšfŸ miuFiw ntiyÆš ïUªjitfS«
ÃW¤j¥g£LÉ£ld.
g©oiffŸ, Éuj§fŸ, rl§FfŸ KjÈaitfŸ mnefkhf, áy
ïl§fËš monahL Él¥g£L«, áy ïl§fËš Ä¡f myøakhf
Vnjh îgªj¤â‰F el¤Jgitfshfî« fhz¥gL»‹wd.
ÉjitfŸ kz« v‹gJ«, fy¥ò kz« v‹gJ«, âd« âd«
el¡F« Éõa§fS«, el¤j¤ njit És«gu§fS« btËahd
t©zkhŒ ïUªJ tU»‹wd. #hâ ɤâahr« xʤjš, Ô©lhik
xʤjš KjÈa ɤâahr§fŸ F¿¥ãl¤ jFªj msî¡F¥
ga‹bfhL¤J tU»‹wd. mjhtJ âdK« k¡fŸ kfkâauhtJ«,
»¿ÞjtuhtJkhd brŒâfŸ btËah»‹wd. nfhÆš ãuntr« gy
ïl§fËš el¡»‹wd.
ònuh»j Éy¡F r§f§fŸ òâJ òâjhf V‰gL¤j¥gL»‹wd.
kj¤ij¥ g‰¿a òu£LfŸ btFjhuhskhŒ btË¥gL¤j¥
gLtnjhL kj¥ òu£l®fŸ všyh« _iyÆš K¡fho£L xL§» c£
fh®ªJ bfhŸs nt©oajh»É£ld. m‹¿í« mt®fË‹ c©ik
ahd njhšÉia¡ fh£l m¿F¿ v‹dbt‹whš jh§fŸ thŒ âw¡f
Fo muR - 1929 ( 2 ) 250
nah¡»aij m‰W¥nghŒ, ò¤âÆšyhj ghku k¡fis VÉÉl
Ka‰áÆš ïw§»ÆU¥gnjahF«.
ïªJkj¥ òu£L njrbkšyh« guÉ tUtJl‹, mL¤j
#df¤⚠x›bthUtU« ïªâa‹ mšyJ ïªJtšyhjt‹ v‹W
brhšy nt©L« v‹W«, vªj¡ fhuz« bfh©L« #hâiaí«, #hâ¥
g£l¤ijí« brhšy¡ Tlhbj‹W«, ü‰W¡fz¡fhd r§f§fS«
kfhehLfS«, Ô®khd§fŸ brŒjD¥òtJfSnkahF«.
tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt«, njr¤Jnuhf«, njáa¤â‰F Énuhj«
v‹W v›tsnth öu« gh®¥gd®fS« mt®fsJ thšfS«, f¤âí«
ï¥nghJ r£lrigÆY«, r®¡fh® c¤ânahf¤âY« V‰g£L Ãiy¤J
mDgt¤â‰F tªJÉ£lnjhL, gh®¥gd®fns j§fŸ tF¥ò¡FŸs
cÇikia bfŠá nf£fnt©oa msî¡F, ijÇakhŒ btËÆš tªJ
É£lh®fŸ. cjhuzkhf r®¡fh® kJÉy¡F¥ ãurhu Íšyh fÄ£ofŸ
x›bth‹W¡F« xU gh®¥gd® v‹»‹w fz¡F it¤J ÃaÄ¡f
nt©L« v‹W âth‹gfö® âU. uhk¢rªâuuhnt Ka‰á vL¤J¡
bfh©lnjhL njtÞjhd¡ fÄ£ofËš, gh®¥gd®fS¡F c©lhd
g§F V‹ bfhL¡fÉšiy? v‹W r£lrigÆš âU.r¤âa_®¤âna gy
nfŸÉfŸ nf£fî«, ïªj¡ nfŸÉia âU.r¤âa_®¤â tF¥òthÇ¥
ãuâÃâ¤Jt cÇikia x¥ò¡bfh©L nf£»‹whuh? v‹W âU.á.vÞ.
ïu¤âdrghgâ KjÈah® nf£fî« r®¡fhuh® M« v‹W gâš
brhšyîkhd Ãiyik¡F tªJÉ£lJ.
k‰W« uhnkÞtu« nfhÆš njtÞjhd r«gªjkhd xU
c¤ânahf m¿¡ifÆš “RakÇahij ïa¡f« njh‹¿a ãwF, nfhÆš
tU«go FiwªJ tU»‹wJ. Mjyhš K‹nghy ïÅ tU«go
vâ®gh®¡f KoahJ” v‹W fhz¥g£oU¡»‹wJ.
k‰W« ÇÍÞânuõ‹ ïyh¡fh tUõhªâu Çngh®£ x‹¿š
“ï¥nghJ ÇÍÞl® fšahz§fŸ mâf¥g£L tUtjhš, fÈahz§
fis ÇÍÞj® brŒa x›bthU ïl¤âY«, mâfkhd ÇÍÞou®fis
ÃaÄ¡f nt©L«” v‹W F¿¡f¥g£oU¡»‹wJ.
itÔf¡ FL¡iffS¡F« òuhz mG¡F _£ilfS¡F«
tUzh¢áuk òuhz§fS¡F« monahL bghJnkilfŸ ïšyhkš
brŒJÉ£lJ.
fhŠÓòu« r§fhuh¢rhÇ kl¤âš ïUªJ tªj gŸË¡ Tl¤âš
“Ô©l¥glhj”t®fis¢ nr®¤J¡ bfhŸshjj‰fhf »uh©L kW¡f¥g£L
gŸË¡Tl« _l¥g£L É£lJ.
br‹id g¢ira¥g‹ fhnyÍš ‘Ô©l¥glhjt®fis’ nr®¤J¡
251 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
bfhŸs¥g£LÉ£lJ. mU¥ò¡nfh£il ehlh® gŸË¡ Tl¤âY«
nr®¤J¡ bfhŸs¥g£lhŒÉ£lJ. âU¥gâ njtÞjhd rkÞ»Uj
gŸË¡Tl¤âš gh®¥gdušyhjh®fis nr®¤J¡ bfhŸs nt©LkhŒ
r®¡fh® c¤âuî ngh£L mªj¥go nr®¤J¡ bfh©L« MŒÉ£lJ.
bg©fS¡F _‹whtJ ghu« tiu r«gs« ïšyhkš brhšÈ¡
bfhL¥gjhf r®¡fh® x¥ò¡ bfh©L mªj¥ go mKÈY« tªJÉ£lJ.
bg©fS¡F¥ nghjdh Kiw ghlrhiyfŸ K¡»a jhÿ¡fh¡
fŸ njhW« V‰gL¤j V‰ghL brŒa¥g£L ntiy elªJ tU»‹wJ.
ÉjitfŸ M¢áuk« btË Íšyh¡fËš V‰gL¤j nahrid
fS« V‰ghLfS« brŒa¥gL»‹wJ.
ï›tsî« mšyhkš KÅághÈo¡F¢ r«gªj¥g£l bghJ¡
»zWfËš “Ô©l¥glhjh®” cŸgl všnyhU« j©Ù® vL¡fyh«
v‹W« ahuhtJ MnBã¤jhš MnBã¥gt®fS¡F 50 %ghŒ
mguhj« v‹W« r£l« brŒjh»É£lJ. Íšyh ngh®L, jhÿ¡fh ngh®L
r«gªj¥g£l »zWfS¡F« mnj khâÇ r£l« brŒa V‰ghL brŒa¥
g£L tU»‹wJ.
gâdhW taâ‰F£g£l bg©fS¡F fšahz« brŒa¡ TlhJ
v‹W« gâbd£L taJ¡F nk‰glhj fšahzÄšyhj bg©fis
òzu¡ TlhJ v‹W« r£l« brŒjh»É£lJ.
ÉjitfŸ brh¤JÇik¡F« bg©fŸ brh¤JÇik¡F«
r£l§fŸ bfh©L tu¥gl¥ ngh»‹wd.
rhÄnguhš bg©fS¡F¥ bgh£L¡ f£o ÉgrhÇfsh¡f¥
g£LtUtij ÃW¤j r£l§fŸ brŒa¥g£LÉ£ld. g£lz§fËš
Égrhu ÉLâfis xÊ¡f r£l« brŒa¥gL»‹wJ. ï¥goahf ï‹D«
mnef Éõa§fŸ ïªâah KGtJ« ò‰¿š ïUªJ <ršfŸ
òw¥gLtJnghš âd¤â‰Fâd« òâjhf ïªj ïu©L tUõ¤âš
V‰g£L¡ bfh©L tU»‹wij f©Âš gh®¤J¡ bfh©L tU»‹nwh«.
ï‹dK« mL¤j tUõ¤ Jt¡f¤âš, áy Éõa§fS¡F r¤âah¡
»uf« v‹gitfŸ jhuhskhŒ eilbgw¡ Toa Ãiyik¡F ehL tªJ
ÉL« v‹»‹w gykhd e«ã¡if ek¡F©L v‹gijí« ijÇakhŒ
btË¥gL¤J»‹nwh«. m‹¿í« mj‰FŸ gh®¥gd®fŸ rhujh
r£l¤ij Û¿ brŒa¥ nghtjhŒ¡ TW« r¤âah¡»uf« gh®¥gd®fŸ
ï¥nghJ brhšY»‹w go el¡Fkhdhš, mJî« ekJ RakÇahij
ïa¡f¤â‹ gy‹ v‹gnjhL mij e«kt®fŸ el¤j¥nghF«
r¤âah¡»uf¤â‰F mDTykhŒ njr¤âš cz®¢á c©lh¡fî« TL«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 003.11.1929
3.11.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 252
“ïuhkhaz¤â‹ Mghr«”
cyf¤âš, xU r_f¤ij k‰bwhU r_f« Mœ¤â it¥gj‰FÇa
rh‹WfŸ Mœ¤J« r_f¤â‰wh‹ fhz¥gLtJ tH¡f«. Mdhš jÄœ
k¡fis ÄUf§fŸ, Fu§FfŸ, ngŒfŸ, ïuh¡fj®fŸ, bfhoat®fŸ,
Fofhu®fŸ, nrhu« òÇgt®fŸ, bfhiy Ãfœ¤Jgt®fŸ, mehfÇf®fŸ,
tu‹Kiwa‰wt®fŸ, jhá k¡fŸ, moikfŸ, F%ãfŸ v‹w tifÆš
âǤJ¡ Tw MÇa®fŸ ïuhkhaz« v‹D« xU f£L¡ fijia
tiuªJ, mJ xU kâÆ‹Ä¡f MÇa KÅtdhš vGj¥g£lJ v‹W
mjid¥ ngh‰¿, m©lKfL K£L« tiuƉ òfœªJ, mj‰nfh®
bkhÊ bga®¥ò ngh‹w f«guhkhaz¤ijí« tiuªJ ï¤ bj‹Åªâ
ahÉš òJ¡»aJ«, ï¤bj‹Åªâa k¡fŸ j« ïÊitna mo¥gil
ahf¡ bfh©L tiua¥ bg‰w ïuhkhaz¤ij xU ïâfhr« vd V‰W
mjid bkŒ v‹W e«ã m›Éâfhr fjhehaf, eha»fis
bjŒt§fshf V‰wJ« tUªj¤j¡fnjh® c©ikahF«. m¿îila
âuhÉl k¡fŸ Nœ¢áÆš ÄFªj MÇa¡ fijah« ïuhkhaz¤ij e«ã
gh®¥gd® tiyƉ á¡»aj‰F¡ fhuz«, áªâ¡FªnjhW« áªâ¡F«
njhW« vËâš njh‰w¡ ToajhÆšiy.
v‹whY« bghUŸ fh¥ghs‹ m¿ÉY« tÈÉY« k‰W« cŸs
všyh¤ JiwfËY« ÄFªj M‰wš cilatdhŒ ïU¥ãD«,
m¿ÉY« Óy¤âY« F‹¿a X® fŸt‹, m¥bghUis Vfnjr« ft®ªJ
bršYtJ nghy, m¿îila e« âuhÉl k¡fŸ ï¥gh®¥gd Mghr¡
fijah»a ïuhkhaz¡ fijia V‰W kânkhr« nghÆd®. gh®¥gd®
Nœ¢áia g¤J nfho Kiw tÈíW¤âD« eh« Vkh‰w« milªjJ
milªjJjh‹.
vdnt, e«ik ï¥gh®¥gd®fŸ ï‰iw tiuÆš Mœ¤â mt®
ehfÇf¤ijí«, xG¡f¤ijí«, flîŸfisí« e«kit v‹W V‰W
el¡FkhW brŒjj‰F ï¤jifa fijfns ÓtehofshŒ ïU¡»‹wd.
gh®¥gd ntj§fisí« ntjhªj§fisí« gh®¥gdnu m¿ahj
t®fshŒ ïU¡f, e«kt®fŸ bgU«ghY« m¿tj‰F ïšiy. e«kt®fŸ
bjŒt§f£F«; r_f xG¡f§f£F«; k‰W« všyhÉjkhd ïašf£F«
ï¥bghGJ ek¡F MjhukhŒ cŸsit gh®¥gd¥ ò¤jf§fnsah«
253 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
v‹gâš jilísnjh? ïšiy.
vdnt, eh« e«Kila c©ik Ãiyikia m¿aî«,
gh®¥gd®fŸ e«ik jhœik¥gL¤j ï‹W tiu e«ik ml®ªjuR òÇí«
Nœ¢á Kiwia bjǪJ mjid f¤jǤJ RakÇahij cz®¢á¥
gil¡fî«, ïuhkhaz¤âš cŸs Mghr§fis “ïuhkhaz¤â‹
Mghr«” v‹D« üš ek¡F f©zË¡F« v‹gâš IaÄ‹W.
ïªüÈš e« m¿a Foauáš thuªbjhW« btË¥ nghªj
f£Liufns ÄË®tjdhš, f£Liu MáÇa® âU.rªâunrfu¥ ghtyÇ‹
MuhŒ¢á¡F, eh« xU MuhŒ¢á btËÆLjš ÄifahF«.
MjÈ‹ c©ik âuhÉl k¡fŸ bjhl®¢áahf e« gâ¥gf¤jhš
btËÆl¥gL« ‘ïuhkhaz¤â‹ Mghr«’ v‹D« mÇa MuhŒ¢á
üiy th§»¥ go¤J c©ik cz®ªJ vâÇf£F¤ j¡f M¥ãW¤JtJ
ï‹¿aikahjjhF«.
Fo muR - üš kâ¥òiu - 03.11.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 254
Éky nghj«
ÞthÄ Ékhy eªjh mt®fshš bjhF¡f¥bg‰w ‘Éky nghj«’
v‹D« übyh‹W »il¡f¥ bg‰nwh«. ïªüÈ‹f© á¤j kj¤ij
És¡» ciu¥gj‰F, üyháÇa® mt®fŸ mU«ghL g£oU¥g® v‹nw
ah« fUj nt©o ïU¡»‹wJ. ï≠fhaá¤â, kndhá¤â, m¿î á¤â
v‹D« _tif¢ á¤âÆ‹ j‹ikfisí« RakÇahij ïa¡f¤â‹
mo¥gil¡ bfhŸiffis x£oa gy MuhŒ¢áfisí« bjŸs¤
bjËa, kªj ju¤jhU« czU« t©z« MáÇaut®fŸ guªj
Éõa§fis RU§f És¡»ÆU¥gJ ghuh£l‰ghyjh«.
üȉ TW« c©ikfŸ c©ikfsh v‹gij¥ g‰¿ üiy
th§»¥ go¥gt®fns j§fl§fŸ m¿it¢ brY¤â¥ go¤J¤ JÂ
òWjš áw¥òilikahjyhš, ï›Éla¤ij¥ go¥gt®f£nf É£L
ÉL»‹nwh«.
üš Äf¤ bjËthf¥ gâ¡f¥ bg‰WŸsJ v‹W« üiy¥
gâ¥ã¡f MáÇa® vL¤J¡ bfh©l Ka‰á á¿j‹W v‹W«, ïj‹
Éiy mzh ïu©nl v‹W« k£L« thrf®f£F vL¤Jiu¡f ÉiH
»‹nwh«.
üš br‹id nfhšl‹ f«bgÅ m¢áaªâu rhiyÆš Äf
mHFgl¥ gâ¡f¥ bg‰WŸsJ.
Fo muR - üš kâ¥òiu - 03.11.1929
255 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

ï®É‹ ãur§f«
uh#¥ ãuâÃâah»a yh®£ ï®É‹ mt®fŸ Óik¡F¥ nghŒÉ£L
tªJ btËÆ£l muáaš m¿¡ifia ïªâahÉš cŸs všyh
muáaš thâfS« x¥ò¡bfh©L ghuh£o ïU¥gnjhL, gy® mj‰fhf
j§fSila e‹¿a¿jiyí« fh£oÉ£lh®fŸ; fh£o¡ bfh©L«
ïU¡»wh®fŸ v‹whY« ïâÈUªJ K¡»akhf ïu©L fhÇa§fŸ
ÃW¤j¥g£LÉL« v‹gJ cWâahd brŒâahF«. mjhtJ 1929 tJ
tUõ« or«g® khj« 31-ª njâ ïuî xU k¡F âU.fhªâahh®
kWgoí« Jt¡f¥gl¤ “jahuhÆUªâU¡F«” x¤JiHahikiaí«
mj‰bfhU _‹W ehis¡F K‹ mjhtJ or«g® 28-ª njâ yhT®
fh§»uáš âU.#tfÇyhš neUthš btË¥gL¤j ïU¡F« óuz
Rna¢ir És«guK« ÃW¤j¥g£L nghF« v‹gnjahF«. vdnt,
itáuhŒ m¿¡if m›ÉU fdth‹fS¡F« bgÇa ÉLjiyiaí«
bt‰¿iaí« bfhL¤jJ v‹gâš ek¡F vŸssî« rªnjfÄšiy.
k‰wgo m›t¿¡ifÆš cŸs Éõa« v‹dbt‹W ÃjhdkhŒ
eLÃiyÆÈUªJ gh®¥nghkhdhš, v›tsî áWf© cŸs ršyil
ia¥ ngh£L rȤJ¤ njo¥gh®¤jhY« r¤JŸs th®¤ij x‹WTl
mâš ïU¥gjhf ek¡F¥ òy¥glÉšiy.
mjhtJ, mâYŸs Éõa§fŸ v‹dbt‹W gh®¥nghkhdhš
“vªjÉj beU¡fo V‰g£lhY«, ah® v‹d T¥ghL ngh£lhY«,
ïªâahÉš uhÍa neh¡fÄšyhj uh#ÉRtháfŸ všyh tF¥ãY«,
všyh kj¤âY«, všyh f£áÆY« jhuhskhŒ ïU¡»wh®fŸ v‹gJ
vd¡F e‹whŒ bjÇí«. irk‹ fÄõ‹ Ãakd¤ij¥ g‰¿í« mjdhš
V‰g£l gyid¥ g‰¿í« ïÅ ngRtâš ahbjh‹W« ga‹glhJ.
irk‹ Érhuizí« KoªJ nghƉW. ïªâa fÄ£o Érhuizí«
KoªJ nghƉW. v›Éj¤âY« mt®fSila Çngh®£L gh®È
bk©L¡F tªJjh‹ ÔU«. mt®fŸ v‹d brhšth®fŸ v‹gij¥g‰¿
ï¥nghJ brhšYtJ rh¤âakšy. rh¤âakhdhY« eh§fŸ ï¥nghJ
brhšy kh£nlh«. gh®Èbk©lh® j§fŸ ïZl¥gojh‹ brŒth®fŸ.
k‰W« j¡f Mjhu¤JlD« mâfhu¤JlD« ïªâahÉ‹ mã¥ãuh
a¤ij vL¤J¢ brhšy nah¡»aijíilat®fË‹ x¤JiH¥ig V‰W¡
bfhŸs¤ jahuhÆU¡»nwh«. ïij¥g‰¿ ïªâa r£lrigÆš 8- khj¤
Fo muR - 1929 ( 2 ) 256
â‰F Kªâna ngáaij¤jh‹ ï¥nghJ« ngR»‹nw‹. ïªâahî¡F
Rauh{a« bfhL¥gij¥ g‰¿ gh®Èbk©£L¡F ïU¡F« Rna¢ir
mâfhu¤ij Ú§fŸ x¥ò¡ bfh©Ljh‹ Mfnt©L«. mij kW¥gJ
gad‰wjhF«. Mdhš, ïªâahÉ‹ mâfhu« bg‰w jiyt®fSila
mã¥ãuha¤ijí« bjÇa gh®Èbk©L Ka‰á brŒí«. go¥goahf
ïªâa Ó®âU¤j« bg‰W bghW¥gh£á bgw nt©Lbk‹gnj 1917
tUõ¤âa m¿¡ifÆ‹ fU¤jhF«. 1919 - « tUõ¤âa Ó®âU¤j¤â‹
bfhŸifna Fona‰w eh£L¥ bghW¥gh£á bgWtj‰F V‰wjhF«.
irk‹ fÄõ‹ tF¡F« â£l« jh‹ Fona‰w eh£L¥ bghW¥gh£á¡F
V‰wjhF« v‹W ãÇ£oZ murh§f¤âd®fŸ Ô®khŤâU¡»‹wh®fŸ.
irk‹ m¿¡ifí« ïªâa jiyik¡ fÄ£o m¿¡ifí« »il¤j ãwF
ïªâa r®¡fhiu Mnyhá¤J¡ bfh©L ïªâa ãuâÃâfis miH¤J
jÅahfnth nr®ªnjh Éthâ¡f xU kfhehL T£Lth®fŸ. mªj
Koití« gh®Èbk©L¡F mD¥òth®fŸ” v‹gJ ngh‹W ‘x£l¡
T¤j‹ gh£L¡F ïu£il¤ jh£ghŸ’ v‹»‹w gHbkhÊ¥go K‹
brh‹ditfisna r‰W bkUF bfhL¤j ghiõÆš ngá ïU¡»wh®.
vdnt, ïªj m¿¡ifÆÈUªJ ïªâa muáaš jiyt®fS«
x¤JiHahjhU« óuz Rna¢ir¡fhuU« Mdªj¡T¤jhl v‹d
m‰òj« ïU¡»‹wJ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. e‹whf ftŤJ
gh®¤jhš, yh®£ ï®É‹ K‹idÉl ï¥nghJ Ä¡f ÃÄ®ªJ ngá
ïU¡»‹wh® v‹Wjh‹ bfhŸsnt©LnkxÊant¿šiy. v‹d
bt‹whš, ïªâahÉ‹ bgU«ghf« k¡fŸ muáaš neh¡fbk‹gnj
ïšyhkš r®¡fhiuna e«ã¡ bfh©oU¥gt®fŸ v‹W« Ãgªjid
ïšyhj uh# ÉRtháfŸ v‹W« T¥ghL nghLgt®fŸ Ä¡f RU§»d
v©Â¡if cŸst®fŸ v‹W« brhšÈ, vL¤j vL¥ãš všyh
muáaš thâfisí« xnu moahŒ k©ilÆš mo¤J mtkhd¥
gL¤â ïU¡»wh®.
ïu©lhtjhf, irk‹ fÄõ‹ Ãakd¤ij¥g‰¿ x‹W«
ngr¡TlhJ; mij x¥ò¡bfh©Ljh‹ Mfnt©L« v‹»‹wh®.
_‹wtJ, ïªâahî¡F Ó®âU¤jnkh Rauh{ankh tH§f
gh®Èbk©L¡F¤jh‹ mâfhuK©L v‹gij x¥ò¡bfh©Ljh‹
Mfnt©L« v‹»‹wh®.
eh‹fhtjhf, irk‹ fÄõ‹ Ç¥ngh®£o‹ ÛJjh‹ gh®È
bk©L nahrid brŒí« v‹W« brhšÈÉ£lh®. nt©Lkhdhš
ïªâa jiyt®fis¡ T£o mt®fŸ mã¥ãuha« nf£f¥gL«
v‹W« xnu xU th®¤ij brhšÈ ïU¡»wh®. Mdhš, mJî«
Ãgªjid Ûnj brhšY»‹wh®. mjhtJ, ïªâahÉ‹ mâfhu« bg‰w
257 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ãuâÃâfshfî« j¡f Mjhu¤Jl‹ ngRgt®fshfî« ïU¡f
nt©L« v‹W brhšÈ ïU¡»wh®. ïâš jh‹ ét eho ïU¡»‹wJ.
ïªâahÉ‹ mâfhu« bg‰wt®fŸ ah® v‹gJ ekJ nfŸÉ. ïªâa
#d¤bjhifÆš »£l¤j£l rÇgFâ kfkâa®fS« Ô©l¥glhjt®
fS« Mth®fŸ. ït®fS¡F¥ ãuâÃâahf ah® nghf¡TL«? fh§»
uÞfhu®fS« ÄjthâfS« ït®fSila ãuâÃâfsh» ÉLth®
fsh? neU â£lkhdJ fh§»uR Äjthâ, x¤JiHahthâ, Rna¢ir
thâ, njáathâ M»a všyhthâfshY« x¥ò¡ bfhŸs¥g£lJ
v‹W v›tsnth giwao¤J« mij kW¤j ïa¡f« v¤jid?
tF¥ò v¤jid? kÅj® v¤jid? v‹gJ cyf« m¿ahjjh?
mšyJ r®¡fh® bjÇahjjh? v‹W nf£»‹nwh«.
Éf, irk‹ fÄõid g»Zfhu« g©Âdjhf nk‰f©l
ï¤jid f£áÆ‹ nguhY«, óid j‹ f©iz _o¡ bfh©L
ghiy¡ Fo¤jhš cyfnk ïU£lhf ïU¡F« v‹W Ãid¤J¡ bfh©
lJ nghš xnuaoahŒ ‘g»Zfhu«’, ‘g»Zfhu«’ v‹W f¤âdh®fns,
mj‰F ïªâa k¡fŸ v›tsî kâ¥ò bfhL¤jh®fŸ v‹gJ cyfk¿
ahjjh? mšyJ r®¡fh® bjÇahjjh? v‹W nf£»‹nwh«. m‹¿í«
fh§»uR jdJ nah¡»aijia ïHªJ É£lbj‹W«, mJ Éis
ah£L¥ ãŸisfŸ T£l« v‹W«, fh§»uR ïªâa bghJ#d¥
ãuâÃâ¤Jt Kilajšy bt‹W«, mJ jd¡nf FÊbt£o¡
bfh©lbj‹W« âU.fhªâ cŸgl, âU.bgr©l«ik cŸgl,
jiyt®fŸ v‹gt®fŸ všnyhU« brh‹dij ïj‰FŸ cyf«
kwªâU¡Fkh? v‹W nf£»‹ nwh«. ïªâahÉ‹ mâfhu« bg‰wJ
v‹gJ xU g¡fÄUªjhY« j¡f Mjhu¤Jl‹ tunt©L« v‹gj‰F
ïªâa¤ jiyt®fŸ vªj Mjhu¤ij¡ fh£l¡TL« v‹gJ ek¡F
És§fÉšiy. cjhuzkhf, irk‹ fÄõ‹ uh#h§f rig ãuâÃâ
fSlD« ïªâa r£lrig ãuâÃâfSlD«, khfhz r£lrig
ãuâÃâfSlD« ïªâahbtšyh« R‰¿¤ âǪJ ïªâa ãuKf®fŸ,
ãuâÃâfŸ v‹gt®fis všyh« ÉrhǤJ it¤J ïU¥gnjhL
mªjªj khfhz murh§f¤jh® _yK« khfhz k¡fË‹ ãuâÃâ
rigah»a r£lrigfË‹ _yK« Ãiwnt‰¿aJ« jŤJ vGâ¡
bfhL¤âU¥gJkhd Mjhu§fŸ x¥ò¡bfhŸs¡ Toajh? mšyJ
eh§fŸ jh‹ ãuâÃâfŸ v‹W brhšÈ¡ bfh©L j§fŸ fhiy¤
jh§fns bjh£L¡ F«ã£L¡ bfh©L v‹id¡ T¥ãL! c‹id¡
T¥ãL! v‹W bfŠá cŸnghF« ahnuh eh‹F bgaUila th®¤ij
fis j¡f Mjhu« v‹W x¥ò¡ bfhŸs¡ Toajh? v‹W nf£»‹
nwh«. jÉuî« ãÇ£oZ murh§f¤jh® j§fŸ gh®Èbk©lhš
ÃaÄ¡f¥g£l fÄ£o v‹W«, irk‹ fÄõ‹ _yK«, r£lrig ãuâ
ÃâfŸ _yK«, r®¡fh® °jhgd§fŸ _yK«, nrfǤJ it¤âU¡F«
Fo muR - 1929 ( 2 ) 258
c©ikfS¡F ÉnuhjkhŒ ï¥nghJ xU òâa “ïªâa¥ ãuâÃâfŸ”
tªJ VjhtJ x‹iw¢ brhšÈ, ïJjh‹ ïªâahÉ‹ mã¥ãuha«
v‹W âU.fhªâna brhštjhdhY«, r®¡fh® vij e«òth®fŸ v‹W
bghJ #d§fisna nahá¤J¥ gh®¡F«go nt©L»nwh«. m‹¿í«
xU rka« ïnj r®¡fhnu jh§fŸ ÉrhǤJ m¿ªj c©ikfS¡F
Énuhjkhfî« r£lrig¥ ãuâÃâfshš bjÇÉ¡f¥g£l c©ik
fS¡F Énuhjkhfî« Vnjh j§fshš miH¡f¥ gL»‹wt®fSil
anth mšyJ jh§fshfnt jiyt®fŸ v‹W tU»‹wt®fS
ilanth th®¤ijfis V‰W¡ bfhŸth®fns ahdhš, ïªj r®¡fhÇ
l¤âš ehisa âd«, bghJ #d§fS¡F v›tsî e«ã¡if ïU¡f¡
TL« v‹gijí« ehisí«, ã‹idí« ïªj r®¡fhU¡nfh, r£lrig
ãuâÃâfS¡nfh kâ¥ò ïU¡f Koíkh v‹gijí« nahá¤jhš vªj
mã¥ãuha« kâ¡f¥gL« v‹gJ ï¥bghGnj És§»ÉL«.
bghJthf irk‹ fÄõ‹ g»Zfhu« v‹gj‹ _ykhfî«,
neU m¿¡if v‹gj‹ _ykhfî«, ïªâa muáaš Þjhgd§fS
ilaî« mt‰¿‹ jiyt®fSilaî« nah¡»aijí« bršth¡F«
e‹whŒ És§»É£lJ. Vnjh jiyt®fSila khd¤ij¡ fh¥gh‰
¿¡ bfhŸs nt©o “ÑnH ÉGªjhY« ÛirÆš k© x£lÉšiy’
v‹W brhšÈ¡ bfhŸS« tÞjhânghš yh®£ ï®ÉÅ‹ m¿¡ifia
ïªj¤ jiyt®fŸ cgnah»¤J¡ bfhŸsyhnk jÉu, k‰wgo mjdhš
mt®fS¡F v›Éj nah¡»aijí« tªJÉlÉšiy v‹gnj ekJ
mã¥ãuha«.
jÉu ïªj m¿¡ifÆ‹ ÛJ jiyt®fŸ m¿¡if v‹W âU.fhªâ
mt®fshš áy ÃgªjidfŸ F¿¥ã£L xU m¿¡if jah® brŒa¥g£L
mâš “jiyt®fŸ” ifbah¥g« th§f¥g£L tU»‹wJ. ïJ Äfî«
nfÈ¡T¤njahF«. mitfËš 1. rkur neh¡f¤ij c©lh¡Ftj‰fhd
V‰ghLfŸ brŒa nt©L« v‹gJ. 2. muáaš F‰wthËfis ÉLjiy
brŒa nt©L« v‹gJ 3. K‰ngh¡fhd uhéa Þjhgd§fS¡bfšyh«
ãuâÃâ¤Jt« bfhL¡fnt©L«. F¿¥ghf fh§»uR¡F mâf Þjhd«
bfhL¡f nt©L« v‹gitfshF«. ït‰WŸ KjyhtJ Ãgªjid
ahdJ m®¤jk‰wjhF«. ïu©lhtJ Ãgªjid ãukhjkhd Ãgªjid
mšy. ïij r®¡fhnu V‰W¡ bfhŸsî« TL« mšyJ “jiyt®”fns
jŸËÉlî« TL«. ïjdhš ïyhgK« ïšiy; eZlK« ïšiy.
Vbd‹whš ïij vâ®gh®¤J vªj njr g¡jU« b#ÆY¡F¥ nghf
Éšiy. vdnt, ït‰WŸ _‹whtJ Ãgªjidjh‹ r‰W Éõk¤jd
khd ÃgªjidahF«. mjhtJ, K‰ngh¡fhd uhéaÞjhgd« v‹whš
v‹d v‹gJ«, fh§»uR¡F mâf ãuâÃâ¤Jt« nt©Lbk‹gJ
vj‰fhf v‹gJî« Nœ¢áia cŸsl¡»¡ bfh©oU¥gitfshF«.
259 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ekJ jÄœ eh£il¥ bghW¤jtiu gh®¤jhYnk fh§»uá‹ nah¡»aij
v‹d v‹gij eh« vL¤J¡ fh£lnt©Lkh v‹W nf£»‹nwh«.
mjhtJ jÄœeh£L¡ fh§»uÞ âUths®fŸ K¤Ju§f KjÈah®,
r¤âa_®¤â, FHªij, gê® mfkJ, V.u§frhÄ mŒa§fh®, #antY,
v«.nf. M¢rhÇah® ngh‹wt®fS¡FŸ ml§» É£ljhF«. ït®fS
ila ãw¥ò, ts®¥ò, thœ¡if m¿ªjt®fS¡F ïªâa k¡fËl«
vªjÉjkhd ftiy ït®fS¡F ïU¡f¡TL« v‹gJ«, ït®fŸ
v¥go jÄœeh£L ïu©liunfho k¡fS¡F ãuâÃâfshth®fŸ v‹g
ijí« eh« vL¤J¡ fh£lhkny bjǪJ bfhŸth®fŸ. Mfnt, ïij¡
ftŤjhš fh§»uÞ ãuâÃâ¤Jt¤â‹ nah¡»aij És§fhkš
nghfhJ. k‰wgo “njr« Kjš” f£á, “njáa« Kjš” f£á Kjyh»a
c¤ânahf« Kjš v‹»‹w j¤Jt« bfh©l f£áfË‹ nah¡»aij
ia¥ g‰¿ eh« á¿J« brhšy nt©oaâšiy v‹W Ãid¡»‹nwh«.
ï‹ÅiyÆš ïitfËÈUªnj vªj¡f£á c©ikahd ïªâa¥
ãuâÃâ¡ f£áahf ïU¡f Koí« v‹gijí« vªj¤ jiyt® c©ik
ahd ïªâa¤ jiytuhf ïU¡f Koí« v‹gijí« nahá¤jhš
És§fhkš nghfhJ.
bghJthf¥ gh®¡f¥ nghdhš yh®£ ï®É‹ m¿¡ifahdJ
âU.fhªâ¡F«, âU.#tf®yhš neU¡F« Mg¤â‹ beU¡foahd
rka¤âš vâ®ghuhj xU bgÇa cjÉ brŒjjhf kh¤âu« V‰g£lnj
mšyhkš k‰wgo ïªâah muáaš j‹ikÆ‹ jhœikia Éis¡f
V‰g£lJ v‹Wjh‹ brhšÈ Mfnt©L«. VbdÅš vªj Éj¤âY«
jiyt® kfhehL c©ikahd ãuâÃâ¤Jt« bg‰w Þjhgdnkh
jiyt®fisnah bfh©ljhf V‰gl¥ nghtâšiy v‹gJ« m¥go
ahtJ V‰g£ljhf it¤J¡ bfh©lhY« mij ïªâa bghJk¡fŸ
x¥ò¡ bfhŸs¥ nghtâšiy v‹gJ« cWâahd ÉõakhF«.
e«ik¥ bghW¤jtiu âU.fhªâ¡F¡ Tl ïªâahÉ‹ ãuÃâahf
ïU¡f nah¡»aij ïšiy v‹gnj ekJ mã¥ãuhakhF«. VbdÅš,
âU.fhªâ mt®fŸ, ãwÉÆnyna “ãuhkz‹, B¤âÇa‹, itáa‹,
N¤âu‹”v‹gjhd #hâfŸ c©L v‹»‹w tUzháuk j®k¤ij x¥ò¡
bfhŸStnjhL, mªjªj tUz¡fhu‹ mtdtD¡F rhÞâu¤âš
V‰g£l bjhÊiyna brŒant©L« v‹W brhšÈ ãurhuK« brŒJ
bfh©oU¥gt®. mJ kh¤âukšyhkš “ïªj #‹k¤âš N¤âudhŒ
ãwªjt‹ mtdJ #hâ¡ nf‰wjhd ãuhkz gÂÉil brŒtjhnyna
mL¤j #‹k¤âš go¥goahŒ nkyh» filáahf ãuhkzdhf¥
ãw¥gh‹” v‹W brhšYgt®. m‹¿í« uhkhazKk ghujK«
elªjjhfî«, mJnt nkyhd j®k rhÞâubk‹W«, mªj M£ána,
mjhtJ ïuhk uh{Íank nt©Lbk‹W« brhšYgt®. vdnt ï¥go¥
Fo muR - 1929 ( 2 ) 260
g£lt® ek¡F e« jÄœeh£L k¡fS¡F ãuâÃâahŒ ïU¡f Koíkh
v‹gij eh« vL¤J¡fh£l nt©oaâšiy v‹nw Ãid¡»‹nwh«.
jÉu ïªâa njr« ÉtrhÆfSilaî«, bjhÊyhËfSilaî«,
TÈ¡fhu®fSilaî« njrkhF«. VbdÅš, ü‰W¡F 95-k¡fŸ ïªj
ïd§fis¢ nr®ªjt®fns ahth®fŸ. m‹¿í« #hâÆdhY«
kj¤âdhY« bfhLik mDgÉ¡F« k¡fshth®fŸ. Mfnt,
ït®fS¡nf‰w ãuâÃâfŸ ï¥nghJ btËtªâU¡F« jiyt®fËš
ahuhtJ ïU¡»‹wh®fsh? v‹W nf£»‹nwh«.
âU.nkhâyhš neUî¡F«, âU.#tf®yhš neUî¡F«, âU.
Kfkjgh¤ uh#hî¡F«, âU.Í‹dhî¡F« ït®fŸ ngh‹w k‰wt®
fS¡F« ÉtrhÆfŸ v‹whš v‹d? ViHfŸ v‹whš v‹d?
bjhÊyhËfŸ v‹whš v‹d? v‹gJ bjÇíkh v‹W nf£»‹nwh«.
ït®fS¡FŸ bghJk¡fŸ fZl« ï‹dJ v‹gij cz®ªjt®fŸ
v¤jid ng® ïU¡f¡TL«?
bghJthf, ïªj¤ jiyt®fŸ všyh« r®¡fhÇlÄUªJ v‹d
c¤ânahf« bgwyh«? v‹d mâfhu¤ij ãL§» eh« mDgÉ¡fyh«?
v‹»‹w fU¤jšyhkš ïªj ViH k¡fS¡F v‹d brŒayh« v‹W
fUJ»‹wt®fŸ v¤jid ng®fŸ ïU¡f¡TL«? v‹W nf£»‹nwh«.
ï¥nghJ r®¡fh® T£L« ïªâa jiyt®fŸ kfhehL v‹gJ c©ik
Ænyna ãuâÃâ¤Jt« bghUªâa kfhehlhŒ ïU¡f nt©L« v‹W
r®¡fh® f©ÂakhŒ fUJth®fshdhš, Étrha«, Éahghu«, if¤
bjhÊš M»a _‹W r_f¤â‹ ãuâÃâfis kh¤âu« miH¤J mt®
fSl‹ fyªJ nahá¤J, ïitfS¡nf‰w Ó®âU¤j¤ijí«, r_f
Éõa¤âš jhœ¤j¥g£l bfhLik¥gL¤j¥g£l k¡fisí«, ãwÉ
moikahŒ fUJ« bg© k¡fisí«, fšÉÆš ã‰g£oU¡F«
k¡fisí« ftŤJ, mt®fSila c©ikahd ãuâÃâfisí«
miH¤J mt®fŸ Kiwfisí« nf£L mj‰nf‰w Ó®âU¤j¤ijí«
brŒa nt©oaJ mt®fSila flikahF«. ïu©L« ïšyhkš
ViHfŸ v‹whš mJ %ghŒ¡F v¤jid go v‹W nf£gt®fsh»a
khj« MÆu« g¤jhÆu« %gh åj« t¡Ñš ntiyÆš bfhŸis ao¤J
murnghf« mDgÉ¥gt®fisí«, r§fuh¢rhÇ nghš C® CU¡F
y£r¡fz¡fhŒ ViHfË‹ nguhš %ghŒ tNȤJ klhâgâfŸ nghš
RfkDgɤJ¡ bfh©oU¥gt®fisí«, bghJk¡fŸ nguhš, khj«
ehyhÆu«, IahÆu« r«gs« bg‰W Rfthœî thœªJ bfh©L« bešY
fhŒ¡»w ku« vJ v‹W nf£L¡ bfh©oU¥gt®fisí«, ntW
ntiyÆš âd« fhyzh Tl r«ghâ¡f nah¡»aijÆšyhkš njr«,
njáa«, Rauh{a« v‹W f¤â¡ bfh©L nk‰f©l T£l¤jhÇl« TÈ
th§»í« ghku k¡fis VŒ¤J« tÆ® ts®¤J¡ bfh©oU¥gt®
261 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
fisí« ïªâahÉ‹ 25 nfho ViH k¡fË‹ ãuâÃâahf miH¤J¥
ngRtbj‹whš ïJ c©ikahdJ« ehzakhdJkhd ãuâÃâ¤Jtkh
Fkh v‹W nf£gJl‹, ïjdhš Éisí« Ó®âU¤jnkh Rjªâunkh
Fona‰w eh£L mªjÞnjh bghJk¡fS¡F ga‹gl¡ ToajhÆU¡
Fkh v‹gijí« Ãid¤jhš r®¡fh® òu£L« jiyt®fŸ òu£L«
x‹W¡bfh‹W ïis¤jjšybt‹nw fUj nt©oajhÆU¡»‹wJ.
vªj¡ fhuz¤ij K‹Å£lhtJ 炙yhªJ btŸis¡fhu
murh§f¤ijÉl ïªâa gh®¥gd murh§fnkh, #Û‹jh® murh§fnkh,
KjyhË murh§fnkh, M§»y¥ go¥ò murh§fnkh vªj Éj¤âyhtJ
nkyhdjhf ïU¡F« v‹»‹w e«ã¡if ek¡F á¿JTlïšiyv‹gij
kh¤âu« ijÇakhŒ brhšY»‹nwh«. vdnt, vj‰F« ViH k¡fS«,
TÈ¡fhu®fS«,jhœ¤j¥g£lt®fS«,bg©k¡fS«vijí«jiyÑHhŒ¡
fÉœ¥gj‰F jahuhÆUªjh byhÊa mt®fŸ fZl« Ú§fhJ v‹gnj ekJ
Koî.
Fo muR - jiya§f« - 10.11.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 262
òâa rfh¥j«
âU.nfhfny, uhdnl, jhjhghŒ besnuhÍ KjÈa jiyt®fŸ e«
ïªâahÉš xU Rjªâu jhf¤ij c©Lg©ÂÉ£lh®fŸ v‹W
bghJthf ehk¿nth«. ïJ Kj‰bfh©Ljh‹ e« eh£oš Rjªâu
»s®¢áí« xU bghJ cz®¢áí« V‰g£lJ v‹gijí« kw¡fKoahJ.
Mdhš mJ bra‰if¡ »s®¢áahfî«, ïa‰if¡F khWghlhdjhfî«
ïUªjjdh‰wh‹, ïU¥gjdh‰wh‹ ï‹W tiuÆš ï›Éªâah Rjªâu«
milaKoahkš, bg®¡f‹ bA£ ãuòÉ‹ ïÊjifahd gÊ¢
brh‰f£F«, Mâ¡f bt¿¢ brhšY¡F« ïy¡fhŒ ïU¡»wJ.
VbdÅš, e«Äil ãurhu¤â‹ gadhŒ guîjš brŒa¥g£l
Rjªâu cz®¢áahdJ ‘njáa«’ v‹W Tw¥g£l nghâY«Tl xU Äf¡
FW»a tifÆš ïa¡f¥g£L tªjJ c©ikahdjhF«. v‹id?
ïJtiuÆš eilbg‰w »s®¢á, Rjªâu¥ nghuh£l«, x¤JiHahik,
tÇbfhlhik, g»Zfhu« ïitf£F všyh« mo¥gilahŒ ïUªjJ
Ãwnt‰Wik v‹gâš IaÄšiy.
v¥bghGJ btŸisa®fŸ e«ik mâf <dkhŒ
elh¤J»‹wh®fŸ v‹W eh« Ãid¡»‹nwhnkh, m¥bghGbjšyh« xU
»s®¢á brŒtJ«, ã‹d® ï¡»s®¢á XŒªJ ÉLtJ« tH¡fkhfnt
ïUªJ tªjnj bahÊa, Rjªâu¤jhf« ijy jhiuia¥ nghš
e«k¡fË‹ kd¤âš Ãytnt ïšiy.
ïJjh‹ ekJ ïªâahÉ‹ gÇjhã¡f¤j¡f Ãiyik; ïij kh‰¿
Ãid¤jhY« ÃidtsÉš V‰gL« Rjªâu¡ fdî Tl ÃytukhŒ
ïU¡fhJ v‹gJ« c©ik.
ïj‰F¡ fhuz«, e«k¡fË‹ m¿ahikna v‹W Tw nt©L«.
m¿î cjakhŒ, c¢r¤âš ãufhá¤J¡ bfh©oU¡»‹w nkdh£L k¡fŸ
ifÆš á¡F©oU¡F« eh«, mt®fËlÄUªJ ekJ eh£il mila
ek¡F¤ jiyikahf nt©oaJ m¿îilikna jÉu Rjªâu¤
jhfk‹W, m¿îila k¡f£F¢ Rjªâu¤ jhf« V‰g£oU¥ã‹ m¤jhf«
Ãytukhf xnuKiwahf X§»¥gl®ªJ brʤJ Rjªâu¡ fÅ
cjÉÆU¡F« v‹gâš IaÄšiy. m¿Éšyhj k¡fŸ ifÆš cŸs
Rjªâu¤ jhf«, ngo xUt‹ kzªj bg©izna x¡F«. ïjdh‰
263 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
gaÅšiy. mjdh‰wh‹ jhjhghŒ besnuhÍ fhy¤âš Jt¡f¥g£l ÔikfS¡F« m¿F¿ ï›ÉªâahÉ‹ moik¤ j‹ikjh‹; mij
ekJ Rjªâu¥nghuh£l« btŸisa®fË‹ eif¥ò¡F« nfÈ¡F« Ãid¡FªnjhW« c‹id V‹ ï‹nw fG¤ij K¿¤J¡ bfh‹W
Vkh‰W¥ ng¢R¡F« ïy¡fhƉnw jÉu, xU á¿a JiwÆY« bt‰¿ Él¡TlhJ v‹W eh§fŸ áªâ¤J¡ bfh©oU¡»‹nwh«. ïªj rka¤âš
mË¡fÉšiy. ï¢Rjªâu jhf« giHa _l itâf rfh¥j¤â‹ c‹id¡ fh¥gh‰WtjhtJ. bra‰if kuz« neÇLtj‰F K‹ghf
ïWâÆš vGªjJ. Úahfnt j‰bfhiy brŒJ bfhŸ” v‹»‹wJ. ïªÃiyÆš g©ila
rfh¥j¤â‹ ãuâÃâfsha fhá »UZzkh¢rhÇ, v«.nf, M¢rhÇ, r¤âa
Mdhš, ï¥giHa rfh¥j« mʪJÉ£lJ v‹nw brhšyyh«
_®¤â, nrõ mŒa§fh®, r§fuh¢rhÇfŸ Kjyhdt®fË‹ fâ v‹dhF«
ïÅnkšjh‹ ïªâahÉ‹ Rjªâu cz®¢á¡F bt‰¿ V‰gL« fhy«
v‹gijí«, c©ik¤ njáaK« ï¤njáa¤â‰F c©ik bt‰¿í«
mQ»É£lJ. ï¥bghGJjh‹ k¡fŸ kdâš g©ila _l¥gH¡f
ahuhš V‰gl¡TL« v‹gijí« e«k¡fns cz®ªJ bfhŸs¡flt®.
tH¡f§fS«, ca®î jhœî¡ f‰gidfS« jf®¡f¥gLjš mtáa
bk‹W«, gF¤j¿î¡F Kuzhf kj« tªJ v⮠ËwhY«, KjÈš mªj Fo muR - f£Liu - 10.11.1929
kj¤ij xʤJÉ£L kWntiy gh®¥gJ« v‹W« njh‹¿ É£lJ.
ïj‹ m¿F¿ahŒ bj‹ÅªâahÉš RakÇahij ïa¡f« v‹D«
bga®bfh©L xU m¿î ïa¡fK«, g«ghŒ khfhz¤âš ònuh»j
v⮥ò ïa¡f« v‹D« bga® bfh©L xU m¿î ïa¡fK«, gŠrh¥
khfhz¤âš í¡â thj r§f« v‹D« xU m¿î ïa¡fK« njh‹¿
ï¥bghGJ mªjªj khfhz§fËš ï› Éa¡f¡ bfhŸiffŸ fh£L¤Ô
nghš guÉ tU»‹wd. t§fhs¤âY« Kšyh¡fŸ v⮥ò¢ r§f« v‹W
x‹W ÃWt¥g£LŸsJ. ï›Éa¡f¤ jiyt®fbsšyh« gG¤j njáa
mÄjthâfshŒ ïU¥gJ« Äfî« F¿¥ãl‰ghyJ. cjhuzkhf ekJ
RakÇahij ïa¡f¤ jiyt®fË‹ njáa cz®¢áí« mt®fŸ
njáa¤â‰F M‰¿ tªj bjh©L« ï«khfhz« m¿í« - gh®¥gdu¿
ahÉoD« ïnjnghš g«ghÆš òâjhf¤ njh‹¿ ïU¡F«, ‘ònuh»j
v⮥ò¢’ r§f¤J¤ jiytuhf, âU.ehÇk‹ mt®fns ïUªJ tU»‹wh®.
k‰W« âU.la®á, m«ng¤fh® Kjyhd K⮪j m¿thËfS«
ï¢r§f¤âš rh®ò bfh©oU¥gJ« ftŤj‰ghyJ. vdnt, ï¥bghGJ
ïªâah KGJ« m¿î ïa¡f§fŸ njh‹¿ tUtJ«, ï›Éa¡f§fŸ
njr g¡â cila bgÇah®fisna jiyt®fshf¡ bfh©oU¥gJ«,
ï›Éa¡f§fŸ ÔÉuÄ¡f kd vG¢á gil¤j ïisP®fis¡ ft®ªJ
®¥gJî«, ïªâahÉš cjakhÆU¡F« xU òâa rfh¥j¤â‹ m¿F¿
fshfnt njh‹W»‹wd. ï¢rfh¥j¤âš ekJ k¡fË‹ Rjªâu¡
nfhÇ¡if <nlW« v‹gij eh« Û©L« vL¤J¡Tw nt©Lnkh?
Mdhš, giHa _l kâ òâjhf¤ njh‹¿a m¿î ïa¡f¤ij¥
gh®¤J, “eh‹ beLehshf, g‹}‰wh©Lfshf flîŸ, kj«, ònuh»j«,
rl§F, fiy ïitfË‹ nguhš ï›ÉªâahÉš ts®ªJ tªnjnd; Ú
njh‹¿aJ«; v‹ ÉU¤jh¥ãa âirÆš v‹id k¡fŸ ifÉ£L
É£ldnu; eh‹ ïwªJjh‹ nghnt‹; giHik bghU£L, »Ht‹ v‹W
v‹ÛJ kdÄu§» v‹id¡ fh¥gh‰w kh£lhah?” v‹»‹wJ. ekJ
m¿Éa¡f« “»H¥ãznk! Ú ïJ tiuÆš ïiH¤j bfhLikfS¡F«

Fo muR - 1929 ( 2 ) 264 265 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

 jÉu âU¥gâ njtÞjhd¤â‹ bkh¤j brh¤J¡fis fh£L«
#h¥jhÉš nk‰go njtÞjhd brh¤J bgWkhd«, VG nfhona
g¤bjh‹gJ y£r¤J v©g¤ijahÆu¤J bjhŸshÆu¤J v©gJ %ghŒ,
_‹W mzh, g¤Jigrh v‹W F¿¡f¥g£oU¡»‹wJ. ïªj 7,19,85,980
%ghŒ bgWkhd brh¤J¡fËš Mwiu¡nfho %ghŒ¡F f£ol§fS«
ïªâa¡ flîŸfŸ Ãy§fS« eiffŸ, JÂfŸ thfd§fSkhf 21 y£r %ghí«, ïU«ò
rhkh‹ KjÈait 4 y£r %ghí«, o¡»Ç bkh¤j« 9 y£r %ghí« fl‹
g¤âu§fŸ 33 y£r %ghí«, »Þâ gh¡» 7 1/2 y£r%ghí« k‰W« Vnjnjh
ïªj thu« mjhtJ et«g® khj« 11-« njâ btËahd ášyiu tifÆš ÛâíkhŒ, fz¡F¡ fh£l¥g£oU¡»‹wJ. ïªj xU
“RnjrĤâu”Å‹ gândhuhtJ g¡f¤âš “âU¥gâ bt§»lhrygâ” nfhÆš fz¡if kh¤âu« gh®¤jhš ekJ ehL jǤâukilªJ fšÉa‰W
v‹»‹w flîË‹ njtÞjhd tUõhªâu tuî bryî (ghy‹Þ ê£) Rjªâuk‰W moik¤jd¤âš MœªâU¥gj‰F¡ fhuz« btŸis¡fhu
fz¡F btË¥gL¤j¥ g£oU¡»‹wJ. mâš ïªj xU tUõ¤â‰F, murh§fkh mšyJ ekJ kjK« flîŸfSkh v‹gJ És§fhkš
mjhtJ, 1337« grÈ¡F nk‰go njtÞjhd¤â‰F x£L bkh¤j« nghfhJ. ïªj¡ nfhÆY¡F tU« tUõ tUkhd¤â‹ nk‰f©l g¤J
ïUg¤âu©nl K¡fhny miu¡fhš y£r %ghŒ tNyhÆU¡»‹wJ. y£r¡fz¡fhd %ghŒfŸ v¤jid k¡fŸ, v›tsî bjhiy öu§f
ïªj %.22,82,695 - 8-9 igrhî¡F« bryî« fh£l¥g£oU¡»‹w ËÈUªJ bfh©L tªJ bfhL¤J É£L¥ ngh»wh®fŸ v‹gijí«,
Étubk‹d bt‹whš, MW y£r¤J¢ ášyiw %ghŒ ÃYit bkh¤j« mt®fSila ngh¡Ftuî bryití« k‰w bryîfisí« nr®¤J¥
v‹W fh£l¥g£oU¥gJ nghf Ûâ gâdhW y£r¤J ášyiw %ghŒ¡F« gh®¤J, mJ v¤jid y£r %ghŒ MFbk‹gijí« thrf®fŸ fz¡F¥
fh£l¥g£oU¡F« bryîfis¥ gh®¤jhš, ïªJ kjK«, ïªJkj¡ ngh£L¥ gh®¤jhš, ïij¥ ngh‹W ï‹dK« g¤J¥ gâidªJ y£r
flîŸfS« ekJ ïu¤j¤ij v¥go c¿ŠR»‹wJ v‹gJ KG %ghŒ¡F¡ Fiwahbj‹nw brhšYnth«. m‹¿í« ïªj njtÞjhd
_l®fS¡F« vËâš És§F«. bkh¤j brh¤jh»a VG nfhona ïUgJ y£r %ghia buh¡fkh¡»
mjhtJ :- ü‰W¡F MW t£o¡F ngh£L fz¡F¥ gh®¤jhš tUõ¤â‰F t£o
kh¤âu« 43,20,000 %ghŒ M»‹wJ. ïªj eh‰g¤â _‹W y£r¤J
nfhÆšfS¡F¡ bfhL¤jJ %. 23,515 ïUgâdhÆu« %ghí« ah¤âiu¡fhu®fŸ fh¡if tU«goahd Rkh®
go¤ju rhkh‹ th§f %. 1,38,932 gâidªJ y£r%ghí« ïj‰fhf V‰g£l ah¤âiu¡ fhu®fË‹ uÆš
rh®{, tÊ¥gaz¢ bryî FiwªjJ %ghŒ g¤J y£rK« nr®¤jhš
gGJfŸ %. 4,55,701 bkh¤j« 65 mšyJ 70 y£r %ghŒ MF«. ïªj xU nfhÆš brh¤J«
rkÞ»Uj M§»y ɤahrhiy %. 1,07,941 tU«goí« ï›tsthdhš, ï‹D« ïJ ngh‹w $u§f«, kJiu,
ïuhnkÞtu«, âUth%®, mHf®kiy KjÈa nfhÆšfSila brh¤J«
á¥gªâfŸ %. 2,51,045
tU«goí« k‰W« ášyiu nfhÆšfŸ xU nfho Kjš I«gJ y£r«
vÞnl£ îthf bryî %. 3,57,229 tiu brh¤J¡fŸ cŸsitfS«, tUõ« gâdhÆu« Kjš xU y£r«
ïªj nfhÆšfS¡F f©oÇãôõ‹ %. 60,600 tU«go cŸsitfSkhd ü‰W¡fz¡fhd nfhÆšfË‹ tU«goí«
mj‰fhf k¡fS¡F V‰gL« bryîfS« fz¡F¥ ngh£lhš bj‹
v©nlhbk©£ ngh®L¡F %. 14,613 ïªâahÉš kh¤âu« e« ruhrÇ tUõ« FiwªjJ _‹W nfho %ghŒ
ïju ášyiu¢ bryî %. 1,21,360 fS¡F FiwahJ v‹nw brhšyyh«. ïªj _‹Wnfho %ghŒfS¡F
v¤jid r®t fyhrhiyfŸ, v¤jid MuhŒ¢á rhiyfŸ, v¤jid
ouÞ£ g©L bryî %. 3,527 bjhʉ rhiyfŸ V‰gL¤j¡TL«. ïªjkhâÇ xU ïUg¤ijªJ tUõ§
ïju ášyiu¢ bryî %. 70,838 fS¡F el¤âdhš ïªâahÉš ifbaG¤J¥ nghl¤ bjÇahj j‰F¿
fshtJ, ntiyÆšyhj xU bjhÊyhËahtJ TÈ »ilahkš f¥g
v‹wthW, gâdhW y£r %ghŒfS¡F¢ bryî fh£l¥g£oU¡
nyW« xU TÈahtJ bj‹dh£oš ïU¡f Koíkh v‹W nahá¤J¥
»‹wJ.
gh®¡F«go nt©L»‹nwh«.
Fo muR - 1929 ( 2 ) 266 267 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
 X! kj¥ã¤j®fns! ï¥bghGjhtJ nahá¤j¥ ghU§fŸ! v¥go¤jh‹ eh« k‰w eh£lhiu¥ nghš K‹D¡F tuKoí« v‹W
ïªâaiu _l®fsh¡»aJ ah®? jǤâu®fŸ M¡»aJ ah®? nf£»‹nwh«? kj¡bfhLikfisí«, flîŸ bfhŸifisí«
moikfsh¡»dJ ah®? m‹Åa M£á¡F cŸgL¤âaJ ah®? k¡fis gh®¡F«nghJ, fŸS¡filí«, rhuha¡filí«, jhá åLfS«, NjhL
bjhÊÈšyhkš m‹Åa eh£o‰F X£odJ ah®? ekJ kjK« Äl§fS«, fŸs® FiffS« ek¡F xU bfLâba‹nwh, fZlkhd
flîŸfS« mšyth v‹W nf£»‹nwh«. ek¡F v‹d Rauh{Ía« bj‹nwh á¿JTl njh‹Wtâšiy.
tªJjh‹ v‹d ga‹? ekJ bršt¤ijí« neu¤ijí« m¿ití«
xU nfhÆš xÊtj‹ _y« ïÅí« üW fŸS¡filfŸ
ïªj khâÇ kjK« flîŸfS« fiuah‹fŸ nghyî« Banuhf§fŸ
it¥gjhdhY«, jhuhskhŒ r«kâ¡fyh« v‹W«, xU c‰tr« xÊtâ‹
nghyî« ekJ eh£o‹ ïu¤j¤ijí« rijiaí« c¿Šá¡bfh©L
_y« üW jhá åLfŸ ïU¥gjhdhY«, jhuhskhŒ mDkâ¡fyh«
ïU¥gâÈUªJ Ûs tifa¿ahkš ïU¡F« ÃiyÆš ï‹iwa¤
v‹Wnk njh‹W»‹wJ. VbdÅš, ïªj¡ nfhÆšfS« c‰rt§fS«
âdnk btŸis¡fhu®fŸ XoÉ£lhY« eh« vªj tifÆš K‹D¡F
ekJ k¡fis m›tsî _l®fshfî«, jǤâu®fshfî« M¡»ÉL
tu¡TL«? br‹w thu¤âš Tod jÄœehL fh§»uÞ fÄ£o
»‹wd. e«Äš mnef® e« eh£ošjh‹ ï«khâÇ bgUªbjhif j®k§fŸ
bghJ¡T£l¤âš kj Éõa¤âš rh¡fh® ãuntá¡f¡ Tlhbj‹W«, mJ
eilbgW»‹wd; k‰w ehLfËš ïšiy v‹W fUJ»‹wh®fŸ.
kh¤âukšyhkš fh§»uR« ãuntá¡f¡ Tlhbj‹W« Ô®khd§fŸ
e«ikÉl v¤jidnah kl§F mâfkhd bjhiffis nkš eh£lh®fŸ
brŒa¥g£oU¡»‹wd. ïJ jÉu, óuz Rna¢ir ÉU«ò« âUths®fŸ
jUk« brŒ»‹wh®fŸ. Mdhš, ïªj khâÇ, bryî nf£fhkY« gz«
ÓÅthrŒa§fhU« r¤âa_®¤â rhÞâÇí« nr®ªnj kj¤âš r®¡fhU«
v‹d M»‹wJ v‹W nahá¡fhkY« rK¤âu¤âš bfh©L nghŒ
fh§»uR« ãuntá¡f¡ Tlhbj‹W«, ãuntá¤jJ j¥bg‹W« ngá
bfh£LtJ nghš _l¤jdkhŒ bryî brŒtJ »ilahJ. cjhuzkhf
Ko¤âU¡»‹wh®fŸ. thrf®fns! ïJ âU.r¤âa_®¤âÆ‹ jÅ
ïªj eh£oš ïU¡F« gy fhny#&fS«, gy kU¤Jt rhiyfS«
mã¥ãuhabk‹W fUJ»Ö®fsh? xU¡fhyK« fUj Koahjnj! mt®
k‰W« gy cgnahfKŸs MuhŒ¢á rhiyfS« nkš eh£lh®
br‹id khfhz fšÉahs®fË‹, mjhtJ, M§»y g©oj®fË‹
j®k¤jhnyna eilbgW»‹wij gh®¡»‹nwh«. ehK« mj‹ gaid
ãuâÃâ mšyth? âU.r¤âa_®¤âÆ‹ mã¥ãuha« jhnd mtuJ
mDgÉ¡»‹nwh«. Mdhš, ek¡F kh¤âu« á¿J Tl ïij¥ gh®¤j
bjhFâahs®fË‹ mã¥ãuhakhf ïU¡fnt©L«? vdnt ekJ eh£L
ã‹ò« ò¤â Ó®bgWtâšiy. rÛg¤âš btËahd xU g¤âÇifahš
fšÉahs®fS« óuz Rna¢ir ÉU«ò« muáaš jiyt®fSkh
mbkÇ¡fh njr¤âš xU fdth‹ Rkh® g¤J nfho gî‹fS¡F
ÆU¡»‹wt®fË‹ mã¥ãuhank, ï¥nghJ ek¡F ïUªJtU« kj¡
nkyhfnt, fšÉ¡fhfî«, ra‹R MuhŒ¢á¡fhfî«, kU¤Jt
bfhLikÆY« r_f¡ bfhLikÆY« flîŸfŸ bfhŸisfËY«
rhiy¡fhfî« j®k« brŒjjhf¡ F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wJ. Mdhš xU
ifit¡f¥glhJ v‹w Ô®khd« MÆ‹, ãwF ek¡F v§Fjh‹
fhrhtJ nfhÆš f£lnth, rhÄ¡F c‰rt« brŒanth, ói# brŒanth,
ÉLjiy ïU¡»‹wJ v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. vªj¡fhuz¤ij¡
mt® bfhL¡f Éšiy. ïjdhš nkš eh£lt®fŸ j®k v©z«
bfh©lhtJ ïªj¡ flîŸfË‹ bfhŸisfisí« kj¡fhu®fË‹
ïšyhjt®fŸ v‹W brhšÈÉl Koíkh? mšyJ nkš ehLfËš
bfhLikfisí« xÊ¡fhkš vªj Éj¤âY« ekJ eh£L¡F
“flîŸ flh£r«” ïšiy v‹whtJ brhšÈÉl Koíkh v‹W
ÉLjiyí« ÉnkhrdK« ïšiy v‹nw cWâ TWnth«.
nf£»‹nwh«. vdnt ekJ eh£oš ehL ÉLjiy mila nt©L«
Éf, ïªj Éj¤âš ekJ gz« bfhŸis nghtnjhL kj v‹W« c©ikahŒ¡ fUâ¡ bfh©oU¥gt®fS¡F K¡»akhd
r«ãujha¤â‹ _y« ekJ m¿î v›tsî bfhŸisngh»‹wJ ntiy všyh«, kj¡ bfhLikfisí« flîŸfŸ bfhŸisfisí«
v‹gij ahuhtJ ftÅ¡»‹wh®fsh? xU á¿J« ïšiyna? ekJ Fiw monahL xÊ¡f nt©oanj xÊa, óuz Rna¢irnah, Fona‰w
fS¡F« fZl§fS¡F« ekJ M¤âu§fŸ všyh« m®¤jÄšyhkš eh£L mªjÞnjh, khfhz Rah£ánah mšy v‹gjhf cWâ TW
fšÈš K£o¡bfhŸtJ nghš, btŸis¡fhu‹ nkš bršY»‹wnj »‹nwh«.
mšyhkš c©ik¡ fhuzkhÆU¡»‹w ònuh»j‹ Ûnjh, kj¢rhÇa®fŸ
Fo muR - jiya§f« - 17.11.1929
v‹gt®fŸ Ûnjh, kj rhÞâu òuhz§fË‹ Ûnjh ahU¡fhtJ ò¤â
bršY»‹wjh v‹W nf£»‹nwh«.
ïªj eh£L¡F ïªj flîŸfS« kj§fS« jhnd bgÇa
Mg¤jhŒ ïU¡»‹wbj‹gij xUtUnk czUtJ ïšiyba‹whš,

Fo muR - 1929 ( 2 ) 268 269 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


ïªâahÉ‹ ãuâÃâfŸ ah®?
nk‹ikj§»a uh#¥ãuâÃâah»a yh®£ ï®É‹ m¿¡if
ahdJ ïªâahî¡F Kj‹ Kjš brŒj e‹ik v‹dbt‹whš,
ïªâahÉ‹ c©ikahd ãuÃââ¤Jt« bghUªâa jiyt® ahU«
ïšiy v‹gij e‹whŒ btË¥gL¤â É£likna.
yh®£ ï®É‹ m¿¡if btËahfhâUªâU¡Fkhdhš, ïªâah
É‹ fîut«, (ïšiyahdhY«), r‰whtJ fh¥gh‰w¥g£oU¡fyh«.
Mdhš, mJ btËahd ãwF ï¥nghJ Äfî« nfty Ãiyik¡F
tªJÉ£lJ. m¿¡if btËahdîl‹ btF mtru mtrukhŒ
‘jiyt®’ x‹W To mij ghuh£Ltjhfî«, x¥ò¡ bfh©ljhfî«
Ô®khŤJ gy ‘jiyt®’fËl« mtru mtrukhf ifbaG¤J«
th§» MŒÉ£lJ. ï›t¿¡ifia y©lD¡F mD¥ã ïUªjhY«
mt®fS« F¥ig¤ bjh£oÆšjh‹ ngh£oU¥gh®fŸ. Mdhš, ešy
r«gtkhŒ, mJ ïªâa¡ F¥ig¤ bjh£o¡nf nghŒ¢ nrU«go M»
É£lJ. v‹dbt‹whš, tH¡f«nghš m¿¡if¡F ifbaG¤jhd
kW ehËÈUªnj x›bthU jiyt®fS« Éah¡»ahd« brŒa
Mu«ã¤J É£lh®fŸ. âU.fhªâ, eh‹ ï‹d fU¤â‹ nkšjh‹
m¿¡ifia jah® brŒnj‹ v‹W brhšÈ btËtªJÉ£lh®.
ifbaG¤J¥ ngh£lt®fnsh, ‘eh‹ ï‹d fU¤â‹ nkšjh‹
ifbaG¤J¥ ngh£nl‹’ v‹W brhšy tªJÉ£lh®fŸ. gy® thÕR
th§»¡ bfhŸsî« K‹tªJ É£lh®fŸ. gy® m¥gona ïU¡f
nt©L« v‹W brhšÈ Étfhu« ngR»wh®fŸ, ïªâah kªâÇnah
itáuhŒ m¿¡if¡F ïJjh‹ m®¤j« v‹W Éah¡»ahd« brhšÈ
É£lh®. r®. irkndh itáuhŒ m¿¡if¡F ah® v‹d m®¤j«
brh‹dhY« vd¡F m¡fiu ïšiy; eh‹jh‹ ïªâahî¡F ‘#hjf«’
vGj¥ngh»nw‹ v‹W brhšÈÉ£lh®. vdnt ïªâa muáaš
jiyt®fŸ v‹gt®fS« ãÇ£oZ gh®Èbk©£ bk«g® v‹gt®
fS¡F« ïªâahit¡ bfhŸisao¡F« T£L¡ bfhŸis¡fhu®fns
jÉu, ïªâahit¥ g‰¿d ftiyíŸst®fŸ v‹W á¿J« brhšy
Koahbj‹nw brhšYnth«. rhjuzkhf, ek¡F Édh bjǪjJ Kjš,
ïªâa fh§»uá‹ nah¡»aij, or«g® khj¤âš T£l« To VjhtJ
xU Ô®khd« brŒtJ«, #dtÇ Kjš mL¤j or«g® tiu
Fo muR - 1929 ( 2 ) 270
m¤Ô®khd¤â‰F Éah¡»ahd« brŒJ bfh©L MS¡bfhUÉj
khŒ j§fŸ j§fŸ e‹ik¡F V‰wÉjkhŒ elªJ bfhŸStJ«
tH¡fkhfnt tªâU¡»‹wJ. ïªâahÉš cŸs k‰w muáaš f£á
fŸ v‹gití« Vw¡Fiwa fh§»uirna ã‹g‰¿ tªâU¡»‹wd.
muáaš jiyt®fŸ v‹whš ehzak‰wt®fŸ v‹W«, Raey¡
fhu®fŸ v‹W«, mfuhâÆš vGâÉl nt©oa ÃiyÆš tªJ
É£lJ. V‰fdnt, muáaš v‹whš ã¤jyh£l« v‹W M§»y¤âš
brhšÈ¡ bfhŸs¥g£oUªjhY«, jÄÊš bjËthŒ ehzak‰wt®fŸ
v‹W«, RaeythâfŸ v‹W« bghJk¡fS¡F bjǪJÉlnt©oaJ
Äfî« K¡»akhd fhÇakhF«. ïªâahÉ‹ tl khfhz¤J muáaš
kfkâa®, kfkâaušyhjh® v‹»‹w Éõa¤ijí«, bj‹dhlhdJ
gh®¥gd®, gh®¥gdušyhjh® v‹»‹w Éõa¤ijínk mo¥gil
ahf¡ bfh©nl, mj‰nf‰w fhÇa§fis muáaš v‹D« ngh®it
ia¥ ngh£L¡bfh©L eilbgW»‹wnj mšyhkš, ntWfhÇa§fŸ
á¿jhtJ ïU¥gjhf ek¡F És§fÉšiy. ïªJ KÞÈ« jfuhW«
gh®¥gd® gh®¥gdušyhjh® jfuhW« ïªâaeh£L muáaš y£áakhf
ïšyhkÈUªâU¡Fkhdhš ï‹iwa âd« ïªâahÉ‹ Ãiyik
ntwhŒ ïU¡F« xU tF¥ig mG¤â mj‹ÛJ Mâ¡f« brY¤j
nt©L« v‹»‹w v©z¤â‹ Ûnj muáaš ngh® el¤JtJ«,
m›Éj« Mâ¡f« brY¤j K‰g£lt®fË‹ bfhLikÆš ïUªJ
j¥òtj‰F k‰w tF¥gh®fŸ mj‰F vâÇilahÆU¥gJ«, ï›
Éu©LÉj r«gt¤â‹ gadhŒ m‹Åa murh§f« jdJ Mâ¡
f¤ij ÃiyÃW¤â¡bfhŸStJ« ïªâahî¡F ïa‰ifahfnt
ïUªJtU»‹wJ.
ïªâahî¡F ïJtiu btËeh£oš ïUªJtªj gilvL¥ò
fS«, murh§f§fS« ïªj j¤Jt¤â‹ ÛJjh‹ tu¥g£lnj
mšyhkš k‰wgo ntWtÊÆš mšy v‹gJ rǤâu« go¤jhš
e‹whŒ És§ F«. ï‹iwa âd« muáaš ãu¢ridfshŒ ïU¡F«
neU Ç¥ngh®£L«, irk‹ Ç¥ngh®£L« vij MjhukhŒ¡
bfh©oU¡»‹wJ v‹gij¥ gh®¤jhny eh« brhšYtâ‹ c©ik
És§fhkš nghfhJ.
mjhtJ, neU Ç¥ngh®£il kfkâa®fS«, ‘Ô©lhjh®fS«’
e«eh£oš gh®¥gdušyjhU« M£nrã¥gj‹ fhuzK«, tleh£L
kfkâaušyhjhU« bj‹dh£L¥ gh®¥gd®fS« neU Ç¥ngh®£il
MjÇ¥gj‹ fhuzK«, tF¥ò ãu¢ridna mšyhkš k‰wgo ntW
v›Éj muáaš Éõakhd M£nrgidnah rkhjhdnkh ïJtiu
ahU« brhšynt ïšiy. mJnghynt, irk‹ fÄõid¥g‰¿í«
cŸs M£nrgidfŸ všyh« neU Ç¥ngh®£il m¥gona
271 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
x¥ò¡bfhŸshkš neU¡F neuhf bghJ k¡fis ÉrhǤJ mt®fS
ila fZl Rf§fis r®¡fh® m¿a rªj®¥g« V‰g£L É£lnj v‹
»‹w M¤âukšyhkš ntW rÇahd fhuz« vjhtJ brh‹dh®fsh
v‹W gh®¤jhš x‹Wnk ïšiy. jÉu, ïªâa eh£oš bgU«gh‹ik
ahd k¡fË‹ fZl¤â‰F« jǤâu¤â‰F« K¡»a fhuzkhŒ ïU¥
gJ kj¡bfhLikfS«, r_f¡bfhLikfSnkahF« v‹gJ ï¥
nghJ všyh m¿thËfshYnk x¥ò¡bfhŸs¥g£lhŒÉ£lJ.
Mdhš, mªj Éõa¤âš kh¤âu« ïªâa muáaš jiyÆLtbj‹
whš xnu ãothjkhf kW¤JtU»‹wh®fŸ. Mfnt, t£lnki#
kfhehnlh, jiyt®fŸ kfhehnlh TodhY« x‹Wjh‹; Tlhkš
irk‹ fÄõ‹ m¿¡if¥gona Ó®âU¤j« tªjhY« x‹Wjh‹. ïªj
ïu©oY« ïªâahÉ‹ c©ikahd njit¡F v›Éj kh®¡fK«
V‰glhbj‹gJ ekJ cWâahd KothF«.
Fo muR - f£Liu - 17.11.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 272
ïuhkhazK« gh®¥gÜa jªâuK«
ïuhkhaz« v‹D«, xU gh®¥gÜa¤â‰F Mjhukhd
òuhz¤ij gh®¥gd®fŸ r®t tšyikíŸs “flîsh»a” kfhÉZQ
v‹gtÇ‹ mtjhukh»a uhk‹ v‹D« xU flîË‹ rǤâubk‹W«,
mâš f©l Éõa§fŸ všyh« m¥gona ÃfœªjJ v‹W«, mªj
uhk‹ elªJ bfh©ljhf m¥òuhz¤âš brhšy¥g£l Éõa§fŸ
všyh« flîshš cyf e‹ikÆ‹ bghU£L JZl á»uf« áZl
gÇghyd¤â‰fhf el¤j¥g£l c©ikahd elto¡iffŸ v‹W«,
ïªâa k¡fS¡F¥ gh®¥gd®fshš nghâ¡f¥g£L giHa fhy¤âš, xU
gh®¥gdušyhj ɤJthid¡ bfh©L mªj òuhz¤ij mJnghynt,
mjhtJ uhk‹ flîŸ mtjhu« v‹w bfhŸif¥ gona, xU fhÉa«
ghl¢brŒJ, mij tH¡f¤âY«, äâa thœ¡ifÆY« ïuhkhaz«
go¥gJ« nf£gJ« “ò©Âa«” v‹W«, “nkh£r«” ju¤j¡fbj‹W«
brhšÈ Vkh‰¿, ïªâa k¡fis¤ â©izfŸnjhW« ïuhkhaz
fhy£nrgK«, Ójh fšahz c‰rtK«, g£lhãnõf c‰rtK« brŒa¢
brŒJ, mjdhš V‰gL« tUkhd« všyh« gh®¥gd¡ FâU¡nf nghŒ¢
nrU« goí« brŒJ¡bfh©L tªâU¥gJl‹, mªj ïuhkhaz¡
fijÆš brhšÈíŸsgona ïuhkhaz¤âš tU« uhkD¡F xU
MÆu« nfhÆšfS«, Óij¡F xU MÆu« nfhÆšfS«, y£Rkz‹,
guj‹, r¤JU¡f‹ M»at®fS¡F MS¡bfhU MÆukhÆu«
nfhÆšfS«, mDkhuh»a ‘Fu§F¡F’ xU gâdhÆu« nfhÆšfS«,
k‰W« ïitfS¡F eif v‹W«, thfd« v‹W«, k©lg«, r¥gu«,
nj® v‹W«, nks«, jhs«, jhá, óir c‰rt« v‹W«, k‰W« ïit
ngh‹w itfS¡F v‹W« Kjyh»aitfS¡F tUõ«
nfho¡fz¡fhd %ghŒfŸ bryî brŒtJ« ït‰¿š bgU«gFâ
gh®¥gd¤ bjhªâÆš ÉG«goahfî« brŒJ, k‰W« åLfŸ njhW«
uhk‹ glK«, Óij glK«, mDkh‹ glK«, Rt®fËš bjh§fÉ£L,
mj‰F òZg«, f®¥óu«, nj§fhŒ, gH« óirí« elªJ tU« goahfî«
brŒa¥g£L ï‹iwa âdK« tH¡f¤âš elªJ« tUtij vtU«
kW¡f KoahJ. ïJ kh¤âukšyhkš uhk‹ ãwªj C® v‹W«, mt‹
M©l M£áfŸ, j®k« v‹W«, mt‹ f£od ghybk‹W«, mt‹
F«ã£l rhÄ v‹W«, gy ïl§fisí« f‰gid brŒJ, mt‰¿‰F«
273 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
kf¤Jt« bfhL¤J k¡fŸ mQ»¢ brštJ«, mitfis¥ gh®¥gJ«
ò©Âa« v‹W« nkh£r« v‹W« ïZl á¤âahF« v‹W« brhšÈ
e«g¢ brŒJ, mj‹ _ykhfî«, k¡fS¡F nfho¡fz¡fhd %ghí«
bryî c©lh¡f¥ g£L tU»‹wijí« ahU« ïšiy v‹W brhšy
KoahJ. ïit kh¤âukšyhkš, uhk‹, y£Rkz‹, Óij KjÈat®
fS¡F gh®¥gd milahsK«, k‰w, mjhtJ ïuhtz‹, F«gf®z‹,
jhlif, N®¥ gdif KjÈat®fS¡F gh®¥gdušyhjh® milahsK«
bga®fS«, mJnghynt, mUtU¡f¤j¡fjhî« bf£l fU¤J¡fŸ
bfh©ljhfî« f‰ã¤J mt‰iw “njt®” “mRu®” v‹gJ nghyî«,
“ãuhkz®” “N¤âu®” v‹gJ nghyî« fU¤J¡fisí« V‰¿, mjhtJ
ï¥nghJ gh®¥gd®fŸ v‹gt®fŸ všyh« njt®fshf¡ fUJ« goí«,
ï¥nghJ mtbuhʪjt®fŸ mRu®fshf¡ fUJ«goí« Nœ¢á brŒJ,
mijí« k¡fŸ kd¤â‰F òF¤âÉ£lh®fŸ, vdnt ï¥ng®¥g£l
òu£Lfisí« mnah¡»a¤ jd§fisí« bgU«gh‹ikahd
e«k¡fS¡F V‰g£l ïÊití« xÊ¡f¡ fUâ, nk‰f©l khâÇahd
_le«ã¡ifÆY«, ghku¤ j‹ikÆY« <Lg£L eZlkilªJ
khdk‰W ÄUf§fËY« nftykhŒ ãiH¡F« k¡fË‹ klikia Ú¡f
nt©Lbk‹gjhŒ ïuhkhaz MuhŒ¢á v‹W«, ïuhkhaz¥òu£L
v‹W«, ïuhkhaz Mghrbk‹W«, ïuhkhaz ïufáabk‹W« k‰W«
gyÉj¤ jiy¥òfË‹ Ñœ m¥òu£Lfis RakÇahij cz®¢áíŸs
gy bgÇnah®fS« m¿P®fS« bfhŠrfhykhŒ btË¥gL¤â tU«
Éõa§fŸ ahtU« m¿ªjjhF«.
ï›Éj btËpLfS¡F eh£oš V‰g£l v⮥òfS«, jil
fS« bfhŠrkšybt‹gJ« bghJk¡fŸ cz®ªjnjahF«.
mt®fŸ ïJtiu ïuhkhaz¤âdhš Mâ¡f« bg‰W tÆW
ts®¤J tU« gh®¥gd®fS« mt®fsJ òšYUÉfS« TÈfS«
brŒJ tªj v⮥òfŸ v‹d v‹whš, “ïuhkhaz¤ij¡ F‰w«
brhšYtJ kfhghjf«” v‹W«, mJ “flîŸ Ãªjid” v‹W«
kj¤Jnuhf« v‹W«, ïuhkid flîshf tz§F« ïªJ¡fŸ kd«
ò©gL»‹wJ v‹W«, k‰W« gyÉjkhd jªâuth®¤ijfisí«,
kU£L th®¤ijfisí« brhšÈ ghku k¡fis Vkh‰¿tªjh®fŸ.
,ïªÃiyÆš mitfS¡F rkhjhd« brhšy nt©Lbk‹W fUâna
ïuhkhaz« elªj fij v‹W e«ògt®fS¡F m¥go elªâU¡f
KoahJ v‹gj‰FŸs gy fhuz§fisí«, ïuhk‹ flîŸ v‹W
e«ògt®fS¡F, mt‹ flîshÆU¡f KoahJ v‹gj‰F gy
fhuz§fisí«, ïuhkhaz«, njt®fŸ, mRu®fŸ r©il v‹W e«ò
»‹wt®fS¡F mJ njt®fŸ mRu®fŸ fij mšybt‹gj‰F gy
fhuz§fisí«, brhšÈ tUtnjhL, vj‰F« mirahkš, Fu§F¥
Fo muR - 1929 ( 2 ) 274
ãoahŒ ïuhk‹ flîŸ, ïuhtz‹ mRu‹ v‹W«, k‰W« mâš Tl
uhk‹ tlnjr¤ij¢ nr®ªjt‹ v‹W«, ïuhtz‹ bj‹njr¤J¡fhu‹
v‹W«, tl¡nf ïUªJ bj‰nf tªJ r©il ngh£lh‹ v‹W«, k‰W«
ïâÈUªJ tlnjr¤J MÇa®fŸ njt®fshÆU¡f¡TL« v‹W«,
bj‹njr¤J¤ âuhÉl®fŸ mRu®fshÆU¡f¡TL« v‹W«, e«ã¡
bfh©oU¥gt®fS¡F ešy¿î¢ Rl® bfhS¤â, mt®fsJ klik
ia¥ ngh¡f nt©o mj‰F¤ jFªjgo gy fhuz§fisí« fh£o¥
ngáí« vGâí« tu¥gL»‹wJ. m‹¿í«, uhkidí« mtid¢
nr®ªjt®fŸ v‹W brhšy¥gLgt®fisí« tl njr¤âauhfî«,
MÇauhfî« flîŸfË‹ jŤjÅ mtjhu§fshfî«, mt®fŸ
všyh« j®k¤ij¡ fh£ltªj j®k njtijfshfî« ngh‰w¥gl
nt©oat®fshf f‰ã¤J, ïuhtzidí« mtdJ nfhZoahiuí«
uh£rj®fshfî«, bj‹ njr¤âa®fshfî«, âuhÉl®fshfî«, mj®k«,
bfhLikínk cUthŒ tªjt®fshfî« mt®fŸ mÊ¡f¥gl nt©o
at®fshfî«, ïʤJ«, gÊ¡f¥gl nt©oat®fshfî« f‰ã¤J,
cy»š cŸs e‹ikfŸ ca® Fz§fŸ M»ait všyh« uhkDila
jhfî« mtdJ nfhZoahUilajhfî«, mt‰¿‰F všyh« mt®
fns cUtbk‹W«, ÔikfS«, Ô¡Fz§fS«, uhtzDilaJ«
mtdJ nfhZoahUilaJ« v‹W«, Ôik¡F«, Ô¡Fz¤â‰F« ït®
fns cUtbk‹W« f‰ã¤J ïU¡»‹wij monahL xÊ¥gj‰F,
mj‰F¤ jFªj gy fhuz§fŸ fh£oí« vGâí« ngáí« tu¥
gL»‹wJ. RU¡fkhf¢ brh‹dhš gh®¥gd®fŸ ïuhkhaz¤ij k¡f
S¡F vªj Éj¤âyhtJ òF¤â mj‹ gadhŒ j§fŸ Mâ¡f¤â‰F«
tƉW¥ ãiH¥ò¡F« Mjuî njo¡ bfh©L k‰wt®fis Vkh‰¿
ïÊîgL¤â tU»‹wh®fŸ v‹W fUâ mij vªj Éj¤âY« k¡fŸ
kâ¡fhkš ïU¡fnt©L« v‹»‹w v©z¤Jlndna ïuhkhaz«
ï¥nghJ ãuÞjhã¡f¥g£L tU»‹wJ v‹gnjahF«.
Mfnt, ïJ r«gªjkhd všyhÉj v⮥òfS¡F« mnefkhf
rkhjhd« brhšÈ, gh®¥gd®fË‹ thŒ¡F« òuhÙf®fŸ thŒ¡F«
xUthW M¥ò¡flhÉd ãwF ï¥nghJ áy gh®¥gd®fŸ njh‹¿ ntW
Éjkhd jªâu¤Jl‹ ïuhkhaz¤ij Ãiy¡fit¡f btË¥g£oU¡
»wh®fŸ. mjhtJ “ïuhkhaz« v‹gJ monahL bghŒ¡ fijah
Ɖnw. mij V‹ »s¿¡bfh©oU¡»Ö®fŸ? mâš cŸs gh¤âu mHF,
t®zid mHF, fÉ mHF M»aitfS¡F kh¤âu« kâ¥ò¡ bfhL¤J
vL¤J¡ bfhŸS§fŸ” v‹W«, k‰wgo mij ftÅ¡fhÔ®fŸ; m¥go
Û¿ ftÅ¥gJ klik _le«ã¡if v‹W«, RakÇahij m‰w
j‹ikfŸ v‹W« brhšÈ e«ik ntW tÊÆš VŒ¡f tªâU¡»wh®fŸ.
ïªj¡ T£l¤jh®fis eh« uhkidí« ïuhkhaz¤ijí« flîŸ
v‹W« flîŸ elto¡if v‹W« brhšY»‹wt®fisÉl _l®fŸ
275 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
v‹W«, ã¤jyh£l¡fhu®fŸ v‹Wnk jh‹ brhšY»nwh«. Vbd‹whš, F«ã£ljhfî«, mt®fS¡F bghUŸfŸ jhd§fŸ brŒjjhfî«,
uhkid flîŸ v‹W brhšY»‹wt®fŸ všyh« uhkid óͤJ¡ gh®¥gdU¡F ââ bfhL¤J jdJ jªijia nkh£r¤â‰F mD¥ãa
bfh©L e«ik¡ F‰w« brhšY»‹wh®fŸ. ï¥go¥g£lt®fËš jhfî« brhšy¥g£oU¡»‹wJ. mJ kh¤âukšyhkš, ‘N¤âu‹’ jt«
áyuhtJ c©ikÆš _le«ã¡ifÆš <Lg£l nah¡»a®fshf brŒjj‰fhf (flîis tz§»aj‰fhf) mt‹ uhkdhš bfhšy¥
ïUªjhY« ïU¡fyh«. Mdhš, uhk‹ flîŸ mšy; ïuhkhaz« g£ljhfî« brhšy¥ g£oU¡»‹wJ. mJ kh¤âukšyhkš, khÄr«
elªjjšy; v‹W brhšÈ¡ bfh©L e«ik¡ F‰w« brhšY»‹wt®fËš rh¥ãLgtD« Fofhu®fSila ner« bfh©ltDkhd uhk‹ brŒj
xUtuhtJ nah¡»a®fshf ïU¡f KoahJ v‹nw brhšYnth«. ïj‰F bf£l fhÇa§fisbašyh« Tl ešy fhÇa§fshfî« ntj« go¤J
v‹d fhuz« v‹whš, ït®fŸ c©ikÆnyna ïuhkhaz« elªj nfho¡fz¡fhd tUõ« jt« brŒJ, flîŸ mUŸ bg‰wtid vJ
fij mšy v‹W k‰w k¡fS¡F vL¤J¢ brhšÈ mij bkŒ¥ã¡»‹w brŒjhY« bf£ltdhfnt ghÉ¡f¥g£oU¡»‹wJ. ïitfËš vj‰F
t®fshÆUªjhš ït®fS¡F ï¥nghJ e«Äl¤âš á¿J« ntiy âU.M¢rhÇah® rkhjhd« brhšY»‹wh® v‹W nf£»‹nwh«.
ïšiy. k‰W ahÇl¤âš v‹whš, uhkid¡ flîshf it¤J F«ãL»‹w ( bjhlU« )
t®fËl¤âY«, óir c‰rt¤â‰F nfho¡fz¡fhd bghUŸfis
( bjhl®¢á 24.11.1929 Fo muR )
ghHh¡Fgt®fËl¤âY«, nfho¡fz¡fhd bghUŸfis¥ ghHh¡»
nfhÆšfis f£Lgt®fËl¤âY«, KjÈš nghŒ ït®fsJ ò¤ârhȤ Fo muR - f£Liu - 17.11.1929
jd¤ijí« MuhŒ¢á¤ âw¤ijí« _le«ã¡ifia xÊ¡F«
j‹ikiaí«, klikia Ú¡F« j‹ikiaí« RakÇahij cz®¢
áia C£L« ntf¤ijí«, fh£oÆU¡f nt©L«. m¥go ïšyhkš
ïuhkhaz¥ òu£il btËah¡FgtÇl¤âš tªJ K£o¡ bfhŸgtÇ
l¤âš fLfsthtJ c©iknah, nah¡»ankh ïU¡f Koíkh? v‹W
nf£»‹nwh«. cjhuzkhf eh£L¡ nfh£il br£o eh£oš cŸs xU
òuhz¥ ãurhu g¤âÇifÆš fhiu¡Fo Éehaf® k©lg¤â‹ ϪJkj
mãkhd r§f rh®ghŒ âU.ã. M¢rhÇah® v‹»‹w xU gh®¥gd®
“ïuhkhaz¤â‹ ïufáa«” v‹W xU ãur§f« brŒjjhf fhz¥
gL»‹wJ. mâš cŸs Éõa§fŸ ïªJkj mãkhd¤â‹ ÛJ brŒa¥
g£l ãur§fkhfnt it¤J¡ bfhŸs¥g£lhY«, ïuhkhaz¤ij¡
fh¥gh‰Wtj‰F âU£L¤ jdkhd KiwÆš jªâu« òÇ»‹wh® v‹W
jh‹ brhšy nt©o ïU¡»‹wJ. ï¥go brŒtJ gh®¥gd®fS¡F Fy
j®k« v‹W xUòw« brhšy¡ TLkhdhY« eh« mij mªj¥gona
Fyj®k« v‹W É£LÉl Koahjj‰F tUªJ»‹nwh«. VbdÅš, mJ
ghku k¡fis VŒ¡fnt ekJ Ka‰áfS¡F ïilôwhf brŒa¥gL«
Nœ¢á v‹W eh« fUJtjhš mj‹ òu£il btËah¡f nt©oaJ ekJ
flikah»‹wJ. mjhtJ, âU.M¢rhÇah® mâš ïuhkhaz« MÇa®
âuhÉl® v‹»‹w ghFgh£o‰F cilajšy v‹»‹wh®. Mdhš, f«g®
uhkid MÇa‹ v‹W« ïuhtzid bj‹dh£lt‹ v‹W« gy
ïl¤âš brhšÈ ïU¡»wh® v‹gj‰F«, thšÛ»í« tl¡F¥ g¡f¤âš
cŸst®fŸ njt®fŸ v‹W« bj‹ ghf¤âš cŸst®fis mu¡f®fŸ
v‹W« brhšÈ ïU¥gjhf bkhÊ bga®¥ò¡fËš ïU¡»‹wJ
v‹gj‰F«, ït® v‹d gâš brhšY»‹wh® v‹W nf£»‹nwh«.
mJkh¤âukšyhkš ïuhk‹ gh®¥gd®fË‹ fhÈš ÉGªJ

Fo muR - 1929 ( 2 ) 276 277 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


bg©fŸ ÉLjiy¡F
n#! n#!! n#!!!
gŠru¤âd«
cyf¤âš v§Fnk bg©fŸ jhœ¤j¥g£oU¡»‹wh®fŸ. ekJ
eh£oš mt®fŸ kÅj¥ ãwÉahÆUªJ« ÄUf§fËY« nftykhŒ
el¤j¥gLtJ« mt®fŸ M©fË‹ fhk ï¢ir j¡F« fUÉ
ahfî«, ãŸisbgW« aªâukhfî«, M©fSila brh¤J¡fËš
x‹whfî«, jf¥g‹ v‹gtdhY« rnfhju‹ v‹gtdhY« òUõ‹
v‹gtdhY« bg©fŸ ahU¡F nt©LkhdhY« bfhL¡fnth
ɉfnth thlif¡F Élnth jdJ Raey¤J¡fhf k‰wt®fS¡F¡
T£o¡ bfhL¡fnth Tl RthjªjÇaKŸs tÞJ¡fshfî« ghÉ¡f¥
g£L tU»‹wd®. mt®fis Éiy¡F th§»at®fŸ k‰wt®¡F
TÈ¡F Égrhu¤â‰F É£L gz« r«ghâ¡F« xU aªâukhfî«
cgnahf¥gL¤â tU»‹wd®. ï¤jifa bfhLikfŸ mnefkhŒ
kj¤â‹ nguhY« j®k rhÞâu¤â‹ nguhY« flîŸ nguhY« eil
bg‰WtUtJ« Äfî« ftÅ¡f¤j¡fjhF«. Mdhš ekJ eh£il¤ jÉu
nkš ehLfËš ï¡bfhLikfŸ tutu¡FiwªJ mt®fS¡F¢ Rjªâu«
ts®ªJ tU»‹wJ. cjhuzkhf mbkÇ¡f eh£oš bg©fŸ M©
fis¥nghynt nfho¡fz¡fhd %ghŒfŸ brh¤J¡fSlD« Rjªâu¤
JlD« MÆu¡fz¡fhf thœ»‹wh®fŸ. ïitfis m¿ªj ïªâa
eh£L bg©kÂfŸ j§fŸ Ra kÇahijia v©Â ï¥nghJ ÉLjiy
milªJ K‰ngh¡fila Ka‰á¤JÉ£lh®fŸ. cjhuzkhf br‹w
thu¤âš br‹idÆš Toa bg©fŸ K‹nd‰w kfheh£oš eilbg‰w
Éõa§fS« m§F brŒa¥g£l Ô®khd§fS« k‰bwhU g¡f¤âš
ãuRÇ¡f¥g£oU¡»‹wJ. mij gh®¡»‹wt®fŸ bg©fŸ ÉLjiy
Éõa¤âš fLfsî« ftiy cŸst®fshÆUªjhY« Mdªj¡ T¤jh
lhkš ïU¡f kh£lh®fŸ. V‹ v‹whš m«kfheh£L¤ Ô®khd§fËš
K¡»akhf mŒªJ Ô®khd§fŸ k»œ¢á¥ bgU¡Fl‹ ghuh£l¡
ToaitfshF«. m›itªijí« gŠru¤âd« v‹nw brhšy
nt©L«. mjhtJ. 1. bg©fS¡F Éthf Rjªâu«, 2. brh¤J Rjªâu«,
Fo muR - 1929 ( 2 ) 278
3. f©fŸ Rjªâu« (nfhõhKiw) 4. xG¡f Rjªâu«, 5. Éthf Éy¡F
Rjªâu« M»a IªJ Éõa§fis¥ bghW¤j Ô®khd§fnsahF«.
ï¥nghJ ekJ eh£L Éthf RjªâukhdJ ÄUf§fis cilatÅl«
br‹W Éiy¡F th§FtJ nghš bg© ãŸisfŸ cŸst®fËl«
br‹W “c‹Dila bg©iz vd¡F¡ bfhL¡»‹whah” v‹W
nf£gJ«, jf¥g‹ bg©Â‹ ifia¥ ão¤J¡ bfhL¡f òUõ‹
bg©Â‹ fG¤âš fÆW f£o miH¤J¡ bfh©L nghtJ
khÆU¡»‹wJ. nkY« òUõ‹ å£o‰F¥ nghF«nghJ bg©Q¡F¤
jhŒ jf¥g‹ brhšÈ mD¥ò« ò¤âkânah xU ÄUf¤â‰F¡ Tl
brhšÈaD¥g nah¡»aij ÆšyhjjhdjhF«. mjhtJ “X bg©nz!
ï‹W c‹id ï‹dhU¡F¡ bfhL¤J É£nl‹. Ú m§F nghŒ Ä¡f
Ñœ gojyhŒ elªJ bfhŸs nt©L«; khk‹, khÄ, eh¤â, ik¤Jd®
kh®fS¡F ml§» el¡fnt©L«. fš v‹whY« fzt‹ òš v‹whY«
òUõ‹ ; mt‹ mo¤jhY« cij¤jhY« g£oÅ ngh£L¡ bfh‹whY«
mtid bjŒt« nghš fUj nt©L«. òUõD¡F ÄŠáa bjŒt«
»ilahJ. Ú VjhtJ c‹ ï¢ir¥ go elªJ vd¡F bf£l bgaiu¡
bfh©L tªJ É£LÉlhnj; Mdhš c‹ òUõ‹ v‹d brh‹dhY«
»z‰¿š ÉG v‹whY« clnd ÉGªJÉlnt©L«. òUõ‹ v‹d
brh‹dhY« mªj¥go el¥gJ jh‹ f‰ò. mt‹ v‹d brŒjhY« Ú
mij¥g‰¿ x‹W« nf£fhnj” v‹W brhšÈ bg©Â‹ ifia¥
ão¤J òUõ‹ ifÆš bfhL¤J òUõid¥ gh®¤J “ï‹W Kjš ïJ
c‹Dila brh¤jhŒ É£lJ. Ú ïij v¥go nt©LkhdhY«
cgnah»¤J¡ bfhŸ; mj‰F jFªjgo všyh« ml§» el¥ghŸ” v‹W
x¥gil¡»‹wh‹. mnefkhf ïJnt fšahz kªâukhfî«,
rl§fhfî«, rhÞâu r«kjkhfî«, flîŸ Úâahfî« ïUªJtU»‹wJ.
m‹¿í« vªj¥ òUõD¡F j‹id¡ bfhL¡»‹wh®fŸ v‹»‹w
Éõa« bg©Q¡F fG¤âš fÆW f£L« tiu bjÇtnj »ilahJ.
m‹¿í« òUõ‹ j‹id jdJ cgnahf¤â‰F th§»¡ bfh©L
ngh»‹whdh k‰wt®fŸ cgnahf¤â‰F th§»¡ bfh©L ngh»‹whdh
v‹gJ Tl¤ bjÇahJ! ekJ eh£oš mnef ïl§fËš ï‹W«
bg©fis fšahz« brŒtJ v‹gJ òUõD¡F v‹w m®¤j«
ïUªjhY« kh¥ãŸisÆ‹ jf¥g‹ cgnahf¤â‰F« jika‹
cgnahf¤â‰Fnk bg© #hâahŒ ïU¡f fšahz§fŸ eilbgW
»‹wJ. k‰W« áy ïl§fËš òUõÅ‹ c¤ânahf¤â‰F« bjhÊš
ÉU¤â¡F« mªÃaU¡F cgnahf¥gL¤j v‹nw ftŤJ fšahz«
brŒa¥gL»‹wJ. bg© Ä¡f áW gUtKilajhjyhš mJî« ïJjh‹
fšahz¤â‹ j¤Jtnkh v‹W fUâ á¿J« nahrid Tl ïšyhkš
vj‰F« f£L¥g£L el¡»‹wJ. ïJnt jhŒ jf¥g‹ brŒÉ¡F«
fšahz¤âDilaî« ÞÄUâ RUâfËDilaî« bjŒåf¤âD
279 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ilaî« ca®ªj j¤Jt§fshŒ ïU¡»‹wd. ï‹D« áy ïl§fËš
fšahz¥ bg©iz Éiyngá jf¥gÅl« ÉiybfhL¤J fÆW f£o
ïG¤J nghtjhfî« ïU¡»‹wJ. ï‹D« áy ïl§fËš xnu
bg©iz kh‰¿ kh‰¿ ïu©L _‹W ngU¡F Éiy¡F¡ bfhL¤J
Vkh‰¿ gz« th§FtJkhí« ïU¡»wJ. k‰W« áy ïl§fËš
Égrhu¤â‹ _y« tÆW ts®¡fî« gz« r«ghâ¡fî«
cgnahf¥glînk bg©fis ts®¡f¥gL»wJ. vdnt, ïâÈUªJ
fšahz Éõa¤âš bg©fS¡F ï¥nghJ ïU¡F« tH¡f« nkyhdjh
mšyJ bg©fŸ Ó®âU¤j kfheh£oš bg©fS¡F fšahz
Éõa§fËš jh§fshfnt òUõ®fis bjǪbjL¤J¡ bfhŸs
nf£F« Rjªâu« nkyhdjh v‹gJ« ïJ bg©fŸ K‹nd‰w¤â‰F
ï‹¿aikahj Kjš goašyth v‹gJ« És§fhkš nghfhJ. fšahz
Éõa¤âš ï›Éj Rjªâu« mË¡f ekJ r_fnkh kjnkh rhÞâunkh
vªj¡ fhuz¤ij¡ bfh©lhtJ kW¡Fkhdhš ïÅ eh« f©o¥ghŒ
bg©fŸ fšahz« brŒJ bfhŸs¡ TlhJ v‹W« mªj¥go Û¿
bg‰nwh®fshš brŒa¥gLkhdhš m›Éj fšahz§fis Éy¡»¡
bfhŸs r£l¤âš ïlnk‰gL« tiu j§fis “jh§fŸ ïÅnkš
FL«g¥ bg©fŸ mšy” v‹whtJ És«gu¥gL¤â¡ bfh©L ÉLtJ
nkny‹Wnk brhšYkhW îgªj¥gLtj‰F Äfî« tUªJ»nwh«.
VbdÅš nkš f©l “bjŒåf” fšahz KiwahdJ ekJ eh£oš
cŸs ‘FL«g¥bg©’ mšyhjt®fSila ÃiyikiaÉl Ä¡f
nkhrkhdjhÆU¡»wJ v¥gobaÅš xU bg© fšahz« brŒJ
bfhŸtij Él “FL«g¥ bg© mšyhjtuhf” ïU¡f r«kâ¥gânyh
mšyJ ï«khâÇ fšahzkhd òUõÅlÄUªJ Éy» btË¥g£L¥
nghŒ jÅahf thœtânyh mâf RjªâuK« rîfÇaK« ïU¡»‹wij¥
gh®¡fyh«. mjhtJ xU bg© FL«g¥ bg© mšyhjtŸ M»
É£lhš mªj¥ bg©Q¡F xG¡fKl‹ thH cÇikí©L. ïZl¥
g£l fztid kh¤âu« nr®¤J¡ bfhŸs cÇikí©L. ïZlÄšyhj
nghJ vªj¡ fztidí« Éy¡fnth kW¡fnth Rjªâu« c©L. j‹
ïZl¥go bjhÊš brŒJ gz« r«ghâ¡f Rjªâu« c©L. mªj¥
gz¤ij j‹ ïZl¥go bryî brŒa cÇikí©L. ïa‰if
ï‹g§fis ïa‰if cz®¢á¡nf‰g mDgÉ¡f RjªâuK©L. jdJ
ãŸis¡F£ofis ïZl¥go ts®¡f RjªâuK©L. jd¡F nt©oa
msî kh¤âu« ãŸisfis¥ bg‰W¡ bfhŸs RjªâuK©L. jdJ
Ãahakhd ïZl¥go eiffŸ mÂaî« MilfŸ mÂaî« cÇik
c©L. Mdhš ekJ “bjŒåf fšahz¤âš” ïit x‹Wnk »ilahJ.
btW« rh¥gh£o‰F« J¡F« mJî« jdJ ïZl¤â‰F x¤jjhf
ïšyhj rh¥gh£o‰F« J¡F« kh¤âu« mt‹ (òUõ‹) MíŸ
msî« xU òUõÅ‹ fhk ï¢iria mtDila njit¡F«
rka¤â‰F« jFªjgo j¡f¡ Toa xU fUÉahŒ ïU¥gij¤ jÉu
Fo muR - 1929 ( 2 ) 280
ntW x‹Wnk ïšiy. xUbg© rßu rî¡»a¤âš, jh‹ vªj ÃiyÆš
ïUªjhY« v›tsî njit ïšyhj cz®¢áíl‹ ïUªjhY«
òUõD¡F ïZl¥g£l nghJ r«kâ¤J¤ jh‹ Mf nt©L«. mt‹
_ykhŒ mt‹ ntW v§bf§nf r«ghâ¤J¡ bfh©L tªj
Éahâfisí« jdJ rßu¤âš V‰Wkâ brŒJ bfhŸs nt©L«. Mdhš
bg©Q¡F ïZlnk‰g£l nghJ jdJ cz®¢áia btËÆš
fh£LtJ Tl “c¤jk¥ bg©fË‹ j®k¤â‰F” Énuhj khdjhF«.
ïJntjh‹ ï¥nghJ ïªâahÉš cŸs bg©kÂfËš ü‰W¡F 90
ng®fS¡F nk‰g£l ÃgªjidfË‹ ngÇš flîŸ f£lisahf
Rk¤j¥g£L tU»‹wJ. Mfnt ï›Éj bfhLikia xÊ¡f
Kj‰goahf bg©fŸ Ó®âU¤j kfheh£oš fšahz Rjªâu« nf£L
Ô®khŤâU¥gJ ešy m¿F¿na MF«.
ïu©lhtjhf brh¤JÇik, ïJ ï¥nghJ ïªâa eh£oš ïªJ
kj¤âš kh¤âu« ïšyhkÈU¡»‹wJ. ïªJ kj¥go bg©fŸ jh§fns
j§fS¡F¢ Rjªâukšyhjt®fŸ v‹W Ô®khÅ¡f¥g£l ãwF kj¤ij
it¤J¡ bfh©L mt®fS¡F¢ brh¤JÇik v‹W ngRtJ ãwÉ¡
FUl‹ á¤âubkGj¥ òw¥g£lJ nghyntahF«. v‹whY« ï›
Éõa¤âš JªJ¤ Ô®khd« brŒjJ ngh‰w‰FÇanj ahF«.
_‹whtjhf f©fŸ Rjªâu«, mjhtJ nfhõh Kiw Éy¡F. ïJ
ïªJ¡fŸ v‹gt®fS¡FŸ e« eh£oš ïšiyahdhY«, k‰wt®
fËlK« tlkhfhz¤âš gy tF¥ò ïªJ¡fS¡FŸS« ïU¡»‹wJ.
e« eh£oš nfhõh v‹gjhd bg©fS¡F¤ jiyaiz ciw nghy
monahL ciw ngh£L _£il khâÇ¡ f£oÉ£lhY«, mnef«
ng®fŸ nkšk¡fŸ v‹gt®fËš ü‰W¡F 90 ng®fS« go¤jt®fŸ
v‹gt®fËš ü‰W¡F 75 ng®fS« bg©fis btËÆš nghfhkY«
k‰w k¡fSl‹ gHf KoahkY«, åâ¡F¡ Tl tu KoahkYnk áiw
thr« nghš mil¤J it¤âU¡»‹wh®fŸ. Mfnt ïªj nfhõh
Kiwí« áiwthrK« bg©fË‹ RakÇahij¡F Äfî« nflhdJ
v‹gnj ekJ mã¥ãuha«. bg©fŸ jh§fshfnt j§fŸ òUõÅl
KŸs c©ik¡ fhjÈdhš òUõid¤ jÉu ntW vªj tÞJ¡fis¡
Tl¥ gh®¡f kh£nl‹ v‹W brhštjhdhY«, ek¡F mâš mâf ftiy
ïšiy. òUõ‹ î¥gªj¤â‰fhfî«, ga¤â‰fhfî« ciwngh£L¡
bfhŸtJ«, mt®fis mil¤J it¥gJ« kfh bfhLikahdJ v‹nw
brhšYnth«. ïj‰F ét ï«ir Ãthuz r£l¤âš xU âU¤j«
bfh©Ltu nt©oaJ Äfî« K¡»akhdjhF«. xU rka« eh«
ï¥go¢ brhštjhš gyU¡F tU¤jK©lhfyh«. mjhtJ, bg©fis
ÄUf« nghš, ML khLfŸ nghš, MQ« bg©Q« x‹whŒ¤ âÇa
ÉL«go brhštJ nah¡»akh v‹W«, Kiw Jiw tiuaiwÆšyhkš
ÄUf§fŸ nghš elªJ bfhŸs ÉLtJ rÇah v‹W« Tl nf£fyh«.
281 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
cyf Rght¤âš ü‰W¡F 80 bg©fS¡F nkyhfnt nfhõh ïšiy.
áiw mil¥ò« ïšiy v‹gijahU« kW¡f KoahJ. vdnt ïªj
ü‰W¡F 80 bg©fŸ ÄUf§fŸnghy el¡»‹wt®fsh mšyJ
el¤j¥gL»‹wt®fsh v‹W nf£gJl‹ nkš f©l 100-¡F 80 bg©
fSila fhjy®fS« ehaf‹kh®fS« jhŒ jªij rnfhju‹kh®fS«
ÄUf§fŸnghy el¡f r«kâ¡»wt®fŸ v‹nwh brhšy¡ TLkh v‹W«
nf£»‹nwh«. Mfnt nfhõh Kiwia Ú¡f kfheh£oš Ô®khŤjij
eh« ghuh£L»‹nwh«. mnjhL ïnj rka¤âš nfhõh Kiw cŸs
ehLfËY« m§FŸs murh§f¤jh® r£l ó®tkhí« Ú¡» ïU¥gijí«
nkY« Ú¡f Ka‰á¤J tUtijí« ï¢rka¤âš Phgf _£o¥
ghuh£L»‹nwh«.
eh‹fhtjhf, M©fS¡F« bg©fS¡F« rk xG¡f« Rjªâu«.
xG¡f« v‹D« nguhš bg©fis bfhLik¥gL¤JtJ kh¤âukšyh
kš, M©fËš ü‰W¡F bjh©ûWng®fŸ mnah¡»a®fshfî«
bfhLikahs®fshfî« V‰gl ïlnk‰ g£L¡ bfh©L tUtnj ï§F
Äfî« F¿¥ãl¤j¡fJ. mjhtJ kÅj thœ¡ifÆš xG¡f« v‹gnj
všyht‰¿Y« ca®î v‹w bfhŸif V‰gL¤j¥g£oUªjhY«
m›bthG¡f¤â‰F nghl¥g£oU¡F« â£l§fŸ Äfî« ïa‰if¡F«
m¿É‰F« Ãaha¤â‰F« ne® vâ® kiwahdbj‹nw brhšy nt©o
ÆU¡»‹wJ. cjhuzkhf M© bg©fË‹ kh‰w Koahj ïa‰if
cz®¢áÆš ãuntá¤J xG¡f« v‹gJ îgªj¤â‰F¡ f£L¥ g£l
fhjY« gytªj¤â‰F f£L¥g£lhY« m‹ò« bfh©lJ v‹W«,
mJî« òUõ®fS¡F xU Éj« bg©fS¡F xU Éj« v‹W
ghug£rkhfî« tH¡f¤âš òUõ‹ v›tsî xG¡f <dkhfî«
bfhLikahfî« elªJ bfh©lhY« bg©fŸ mij¥ g‰¿ á¿JTl
áªâ¡f¡ Tlhbj‹W«, mªj¥ go áªâ¡fhkš ïU¥gJ kh¤âukšyhkš
jh‹ xU á¿JTl m¥go¥g£l mtid¥ nghš el¡f v©z¡ TlhJ
v‹W«, mªj¥ go elªjhš ght« euf« mL¤j #‹k¤âš ïÊãw¥ò
v‹gitfnshL cyf¤âš ïÊî, mtkhd«, r_f gÏZfhu«, mo,
cij, ï«ir KjÈat‰¿‰F« f£L¥gl nt©Lbk‹W«
brhšy¥g£L« áy Éõa§fËš mj‹go brŒa¥g£L« tU»‹wJ.
ïªj â£l§fË‹ j‹ik v¥go¥g£lJ v‹gij¥ g‰¿ nahá¡F« K‹,
ïjdhš V‰gL« ga‹ v‹d v‹W gh®¤jhš ï›Éõa§fshš M©fŸ
xG¡f¤jtWjyhf elªJ Ôu nt©oaj‰F ïªj â£lnk fhuzkh
ÆU¡»‹wJ v‹W« brhšy nt©oÆU¡»‹wJ. VbdÅš xU M©,
jh‹ v‹d brŒjhY« F‰wÄšiy v‹W Ãid¤JÉl¢ brŒ»‹wJ.
mjdhš Égrhu¥ bg©fŸ V‰gl ïlK©lh»‹wJ. m‹¿í«
ï«khâÇ ijÇaKŸs òUõ®fË‹ î¥gªj¤jhš gyh¤fhu¤jhš
gybg©fŸ ÉgrhÇfshf nt©oneÇL»‹wJ. ï‹D« mnef
Fo muR - 1929 ( 2 ) 282
bfLâfŸ V‰gL»‹wJ. Mjyhš nkšf©l òUõD¡FŸs xG¡f
Rjªâu« nghynt bg©Q¡F« xG¡f Rjªâu« v‹W brhšÈ É£lhš
bg©fËš xG¡f <dkhf v¤jid ng® V‰g£LÉL« v‹W k¡fŸ
fUJ»‹wh®fnsh, mijÉl ïu£o¥ghd M©fŸ xG¡f <d«
v‹gâÈUªJ âUªJth®fŸ v‹gJ ekJ cWâahd Koî. Mjyhš
ïij¥ g‰¿ bghJ xG¡f« v‹gâš ftiyíŸs ahU« ga¥gl
nt©oaâšiy v‹nw brhšYtJl‹ ï¤Ô®khd« Ãiwnt‰w¥
g£lj‰F ghuh£L»‹nwh«.
filáahf fšahz u¤J¡F r£l« brŒa nt©L« v‹gjhF«.
ïJ všyhj Ô®khd¤ijÉl Äfî« K¡»akhdjhF«. VbdÅš,
fšahz¡ bfhLikia¥ g‰¿ K‹dnkna brhšÈ ïU¡»‹nwh«.
m‹¿í« bg©Â‹ bg‰nwhU« kh¥ãŸisÆ‹ bg‰nwhU« nr®ªJ
brŒJ bfh©l xU fhÇa¤â‰fhf ahbjhU jftYÄšyhj j«gâfŸ
v‹gt®fŸ j§fS¡F ïZlÄUªjhY« ïšyhÉ£lhY« xUtuhš
xUt® bfhLikgL¤j¥g£lhY«, ïÊîgL¤j¥g£lhY«, tij¡f¥
g£lhY« ãǪJ nghf kh®¡fÄšyhkš f£L¥g£L¡ fZl¥g£L¡
bfh©oU¡fnt©L« v‹gJ v‹d Ãaha« v‹W ek¡F És§f
Éšiy. fÈahz« v‹gij xU x¥gªjkhf¡ bfh©L ïUtU«
r«kâ¤J brŒJ bfh©ljhÆUªjhš x¥gªj¤ijí« f£L¥gh£ilí«
fh¥gh‰w nt©oaJ j«gâfË‹ rkkhd flikahF«. m¥go¡
»šyhkš ahnuh brŒj fhÇa¤â‰F ahnuh vj‰fhf f£L¥gLtJ v‹gJ
ek¡F És§fÉšiy. m‹¿í« xU òUõD¡F mtDila bg©#hâ
Éahâíilat®fshfnth, mH»šyhjtshfnth, ãŸis bgwhj
tshfnth, ïZlÄšyhjtshfnth nghŒÉ£lhš mtŸ bryî¡F
gz« bfhL¤JÉ£LÉlî«, mtis ÉgrhÇ v‹W nguh¡» m¢áyî
bfhL¥gâÈUªJ Tl j¥òɤJ¡ bfhŸsî« brŒJÉ£L, áy
rka§fËš áyî¡F gzK« bfhlhkš jŸËÉ£L, áy rka§fËš
mo¤J« cij¤J« ml¡» mil¤Jit¤J jdJ ïZl¥go kWgoí«
xU bg©lh£onah, gy bg©lh£ofnsh, mšyJ jháfnsh, it¥
gh£ofnsh it¤J¡ bfhŸs¤j¡f Éjkhf M©fS¡F fšahz
cÇik ïU¡F«nghJ; bg©fS¡F òUõ‹ bfhLik r»¡f ïZl
Äšiyahdhš, nrhW« nriyí« Tl nf£fhkš ntW xU òUõid¡
f£o¡ bfhŸsnth mšyJ mJTl ïšyhkš R«kh ïU¡fnth V‹
cÇik ïU¡f¡ TlhJ v‹W nf£»‹nwh«. c©ikahŒ fšahzkhd
bg©fËš ü‰W¡F I«g¤bjhU bg©fŸ gL« fZl¤ij¥ gh®¤jhš
Éjit¤ j‹ik nkby‹nw njh‹W»‹wJ. ÉjitfS¡F ï‹g
Ef®¢á¡F kh¤âu« ïlÄšyhkš nghfyhnk jÉu, mo cij M»a
bfhLikfŸ »ilahbj‹nw brhšyyh«. ïj‰F cjhuz§fŸ
MÆu¡fz¡fhf eh« gh®¤J tU»‹nwh«. xU eh£oš bg©fS¡F
283 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
vªj tÊÆyhtJ K‹nd‰w« v‹gJ á¿jhtJ V‰glnt©Lkhdhš
fšahz u¤J¡F kh®¡fÄUªjhšjh‹ Koínk xÊa nt¿šiy.
m‹¿í« c©ikahd m‹ò« fhjY« m¥bghGJ jh‹ ïU¡f Koí«.
m~âšyhkš “fšahz« brŒjhŒÉ£lJ Mjyhš rhF« tiu
xUtU¡bfhUt® f£o mGJjh‹ Ôunt©L«” v‹»‹w Ãiyik
m¿ådKŸs thœntahF«. ïa‰if ï‹g« xU¡fhY« br‹id kªâÇfis ã‹ g‰Wjš
f£L¥gh£odhY« îgªj¤âdhY« V‰glnt V‰glhJ. M© bg©
v‹gJ ïa‰if ï‹gEf®¢á¡nf xÊa òUõ‹ bg©#hâahŒ FL«g«
el¤j ãŸisfŸ bg‰W brh¤J¡fŸ r«ghâ¤J ãŸisfS¡F br‹id khfhz Rfhjhu kªâÇ âU.vÞ.K¤ijah KjÈah®
it¤JÉ£L nghtj‰F mšy v‹gij cz®ªjt®fns c©ik mt®fŸ kJÉy¡F ÉõakhŒ ft®‹bk©lhÇ‹ bfhŸifia
ï‹g« EfU»‹wt®fshth®fŸ. kÅj‹ ghLg£L r«ghâ¡f¥ ãwªjh‹ â£l¥gL¤jî« k¡fS¡F kJÉy¡»š mâf Ka‰á c©lh¡fî«
v‹W«, mªj r«ghjid¡F mâf brsfÇa« brŒa bg©fŸ ãwªjh® tUõ« x‹W¡F ehY y£r %ghŒ nghš bryî brŒJ eh£oš
fshjyhš brŒJ bfhL¡f xU bg© #hâ nt©Lbk‹W Ãid¤nj kJÉy¡F¥ ãurhu« brŒa V‰ghL brŒjJ ahtU¡F« bjǪjjhF«.
fšahz fhÇa§fŸ el¡»‹wd. k¡fŸ thœÉ‹ gaid ca®¤j mij ïªeh£L¥ gh®¥gd®fŸ f©L c©ikÆš ekJ eh£oš
nt©Lkhdhš ïªj v©z¤ijí« ïªj Kiwiaí« xʤnj Ôu kJÉy¡F V‰g£LÉ£lhš v§F mjdhš ãiH¡F« j§fsJ
nt©L«. Mifahš fšahz u¤J r£l« brŒj ï¤Ô®khdkhdJ c¤ânahf¤ bjhÊY« t¡Ñš bjhÊY« k‰W« kJghd¤â‹ gydhŒ
ÄfÄf ngh‰w‰FÇajhF«. V‰gL« gyÉj¤ bjhÊY« ËWÉLnkh vd¡fUâ gyÉj
jªâu¤jhY« kªâÇ fd« K¤ijah KjÈahU¡F¡ bf£l v©z«
ï¤Ô®khd§fŸ všyh« br‹w tUõ« Toa br§f‰g£L
f‰ã¤J«, ft®‹bk©il ö©o K¤ijah KjÈahÇ‹ bfhŸifia
RakÇahij kfheh£oš brŒa¥g£litfnsahF«. m‹¿í« Inuh¥gh,
x¥ò¡bfhŸshkš ïU¡f¢ brŒa Ka‰á¤J« ga‹glhkš nghŒ
mbkÇ¡fh, b#®kÅ KjÈa ehLfËš eilbgW« r£l§fS«
ï¥nghJ br‹id khfhz« KGtJ« kJÉy¡F ãurhu« eil
tH¡f§fSkhF«. ekJ ïªâahÉY« gnuhlh murh§f¤âš rÛg¤âš
bgWtJ« ahtU¡F« bjǪjjhF«. jÉu, fhªâ kl¤â‹ r£lh«
V‰gL¤j¥g£l r£lnkahF«. ekJ khfhz¤âY« mnef tF¥ò¡
ãŸisah»a âU. ïuh#nfhghyh¢rhÇah® âdK« ïªj¡ bfhŸif
fËY« kiyahs njr¤âš všnyhU¡FŸS« ïUªJtU« tH¡fnk
iaí« ãurhu¤ijí« ö‰¿¡ bfh©L tUtJ« ahtU¡F« bjÇí«.
ahF«. Mjyhš ïâš VJ« mâra« ïU¡f ÃahaÄšiy. Mdhš
kªâÇ fd« K¤ijah KjÈah® mt®fË‹ ïªj¡ bfhŸifia
br§fšg£L kfheh£oš ï¤Ô®khd« Ãiwnt¿aîl‹ gy® ïªj
ï¥nghJ ïªâahÉš gy ghf§fS« nkšehLfËš gy ghfK« ã‹g‰w
fhuz¤jhnyna kfheh£il¡ F‰w« brh‹dh®fŸ. RakÇahij ïa¡f¤
Jl§»É£ld. mjhtJ, I¡»a khfhzkh»a myfhgh¤ khfhz
ijí« F‰w« brh‹dh®fŸ. m¥go¢ brh‹ditfËš K¡»akhd
murh§f¤jhš ïªj¡ bfhŸifia¥ ã‹g‰¿ mªj khfhz« KGJ«
fhuz« ï¤Ô®khd¤ij bg©fŸ V‰W¡ bfhŸs kh£lh®fŸ v‹W«, ïJ
ï¥ãurhu« brŒa¤ Jl§»É£lh®fŸ. ikN® murh§f¤jhU«
bg©fS¡F Ä¡f Mg¤J v‹W« brh‹dh®fŸ. Mdhš ï¥bghGJ
ï¡bfhŸifia ã‹g‰¿ gy MÆu« %ghŒfŸ xJ¡»it¤J ãurhu«
bg©fns jh§fŸ kfheh£oš Ô®khŤJÉ£lh®fŸ. mJî« Ä¡f
Jt¡» É£lh®fŸ. mbkÇ¡fh murh§f¤jh® ïij¥ ã‹g‰¿ I«gjh
fšÉí« m¿î« MuhŒ¢áí« bghW¥òŸs c¤ânahf§fS« bg‰
Æu« lhy®fŸ xJ¡»it¤J ãurhu« Jt¡»É£lh®fŸ.
WŸs bg©kÂfŸ x‹W Toa T£l¤ânyna e‹whŒ vL¤J¥ ngá
Ãiwnt‰w¥g£oU¡»‹wJ. Mfnt, m«kfheh£oš ï¤Ô®khd§f£F Ãôáby©£ Ôî murh§f¤jhU« ïnj KiwÆš kJÉy¡F¥
Mjuthí« ïUªj bg©kÂfsh»a âUkâfŸ khyâ g£lt®¤jd ãurhu« Jt¡»É£lh®fŸ. ï›tsî ng®fŸ x¥ò¡ bfh©lhY« ekJ
m«khŸ, y£RÄ m«khŸ, U¡k yøÄgâ m«khŸ KjÈat®fis eh£L gh®¥gd®fS¡F«. mt®fŸ áZa®fS¡F«, fhªâ áZa®fS¡
eh« kdjhu¥ ghuh£L»‹nwh«. F« kh¤âu« ïJ ão¡fÉšiyah«. V‹? kJÉy¡F¥ ãurhu¤â‹ bga®
brhšÈ gh®¥gd®fS¡F« mt®fsJ TÈfS¡F« X£L th§»¡
Fo muR - jiya§f« - 24.11.1929
bfhL¡f Koahkš nghdJ« kJghd¤jhš ãiH¡F« gh®¥gd®fË‹
tƉ¿š k© ÉGtjhY« jh‹.

Fo muR - 1929 ( 2 ) 284 285 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

 Mfnt ïÅahtJ M§fh§FŸs gh®¥gdušyhj bghJ k¡fŸ
ïªj mUikahd rªj®¥g¤ij É£LÉlhkš kJÉy¡F¥ ãurhu¤ â‰F
tU« bjh©l®fS¡F nt©oa cjÉ òǪJ T£l« T£oí« k‰W«
gy Éj¤âY« ãurhu« brŒtj‰F nt©oa MjuîfsË¡f nt©Lt
Jl‹ Íšyh jhÿfh ngh®L jiyt®fS«, KÅágš nr®bk‹fS«,
uhkehjòu« Íšyh ngh®L jiyt® âU.brsªju gh©oa‹ mt®fis fh®¥bghnuõ‹ jiyt® nj®jš
ã‹g‰¿ j§fŸ Mâ¡f¤â‰FŸ cŸs mâfhÇfS« k‰W« r«gªj¥
g£l m§f¤âd®fS« ïªj ãurhu¤Jl‹ x¤JiH¤J Mjuî brŒJ
bfhL¡f nt©L»‹nwh«. br‹id fh®¥bghnuõD¡F ï«khj« 12-ª njâ elªj jiyt®
nj®jÈš âUths® V.ïuhkrhÄ KjÈah® mt®fŸ bgUthÇahd
Fo muR - brŒâ És¡f¡ F¿¥ò - 24.11.1929
X£Lfshš nj®ªbjL¡f¥g£lJ nf£L k»œ¢á mil»‹nwh«. br‹w
tUõ¤nj®jš nghynt ï›tUõK« #ÞoÞ f£á¡FŸshfnt ïU
fdth‹fŸ ngh£o ngh£L #ÞoÞ f£á¤ jiyt®fS¡FŸS«
ãÇÉid V‰g£L mt®fËš ïU f£á¡F ntiy brŒa¥g£L nj®jš
elªnj¿aij F¿¤J Érd¥glhkÈU¡f e«khš KoaÉšiy.
nj®jY¡F ïu©L thu¤â‰F K‹dhš eh« vGâaJ nghy #ÞoÞ
f£á¡F bešÿÇš òâajhŒ nj®ªbjL¡f¥g£l jiyt® ï›Éõa¤
âš á¿J jiyÆ£L ahuhtJ xUt® jh‹ Éf nt©Lbk‹gjhf Koî
brŒnjh mšyJ k‰w ãuKf®fisí« nr®¤J xU Koî brŒnjh
ïU¥ghuhdhš ï¢r«gt« ne®ªâU¡fhbj‹gJ ekJ JÂò. mng£rf®
fŸ ïUtU« jiytUila Ô®¥ig vâ®gh®¡fÉšiy v‹gj‰fhf
jiyt® jdJ Koit bjÇa¥gL¤jÉšiy v‹gjhf brhšy¥gL
tjhdhY« ï«khâÇahd K¡»a Éõa§fËš beU¡foahd Ãiyik
ia¡ fh¥gh‰w jiyt® jhdhfntD« Ka‰á¤âU¡f nt©oaJ
bghW¥òŸs jiyt® v‹gtÇ‹ flik v‹gij eh« brhšÈ¤
Ôunt©oÆU¥gj‰F tUªJ»‹nwh«. ï¤nj®jyhdJ mng£rf®
fS¡F« br‹idÆš cŸs áy jÅ¥g£lt®fS¡F« j§fŸ j§fŸ
jÅ¥g£l bt‰¿ njhšÉahf¡ fhz¥goD« br‹id¡F btËÆYŸ
st®fS¡F njhšÉiaÉl fZlkhd gyidí« tU¤j¤ijí« ju¡
ToaJ v‹gJ ekJ mã¥ãuha«.
VbdÅš, bt‰¿ njhšÉia Él mjdhš V‰gL« gyndjh‹
Äfî« ftÅ¡f¤j¡fjhF«. Mfnt, ï¤nj®jÈ‹ bt‰¿ njhšÉia¥
g‰¿ ftÅ¥ngÆšyhkš ïjdhš V‰g£l f£á¥ ãuâ¡f£áah® gynd
#ÞoÞ f£áÆš, òâjhf btË¥gilahŒ, nkY« mâfkhd ãsî
V‰g£L mJ btË Íšyh¡fŸ všyh« bjh¤J nehŒ nghš gut
Mu«ã¤JÉ£lJ. m‹¿í«, eh« nj®jY¡F K‹ vGâaJ nghynt
mjhtJ bešÿ® kfheh£L elto¡if xUthW ekJ ïa¡f¤âš cŸs
f£áfŸ ï›tsî v‹gij fh£o É£lJ. Mdhš “mL¤J tU«
fh®¥bghnuõ‹ jiyt® nj®jš m¡f£áÆ‹ jŤjÅ ntiy¤ Jt¡

Fo muR - 1929 ( 2 ) 286 287 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

f¤ij fh£oÉl¡ Toajh»ÉLnkh v‹W ga¥gL»‹nwh«” v‹W
vGâaJ nghynt V‰g£l f£áfË‹ ntiyfŸ Jt¡f¥g£LÉ£lJ.
cjhuzkhf mitfËš KjyhtJ ntiyahf âU.f©z¥g®, âahfuha
ÄnkhÇaš f£ol¤â‹ nkškhoÆš ïJtiu #hif it¤J¡ bfh©L
ïUªj xU áW miwia 30-ª njâ¡FŸshf fhÈ brŒí«go t¡Ñš
_ykhf neh£OÞ bfhL¡f¥g£lhŒÉ£lJ. (mJ k‰bwhU g¡f«
ãuRÇ¡f¥g£oU¡»wJ) ïâš ïu©L c©ikia eh« kiw¡f
KayÉšiy. mjhtJ âU.f©z¥g® (âU.f©z¥g® kW¥gjhdhY«
rÇ) fh®¥bghnuõ‹ nj®jÈš xU f£áÆš nr®ªjhnuh ïšiynah
v‹gâš M£nrgid ïUªjhY« âU.enlr KjÈahU¡F mDTykhf
ntiy brŒjh® v‹gijí« nj®jš elªj _‹wh« ehËnyna neÇš
xU th®¤ijTl brhšyhkš t¡Ñš _ykhf neh£OR bfhL¡f¥g£lJ
v‹gijí« eh« kiw¡f KayÉšiy. ïªj ÃiyikahdJ ï›Éa¡
f¤ij¢ nr®ªj 炙äZ, jÄœ g¤âÇiffisí« ghâ¡f¡ TL« v‹W«
njh‹W»‹wJ. ïj‰Fnkš el¡f¡ Toaitfis ehkhf Cf¤â‹ _y«
vGâa fhuz¤jhnyna mitfŸ c©ikahŒ el¡f ïl« bfhL¤J
É£lJ v‹W brhšy¥g£L ÉLnkh v‹»‹w v©z¤jhY«, mit
fis ïªj msÉny mjhtJ, btËÆš cŸs k‰wt®fS¡F bjÇah
jj‰F K‹dnk ml¡»it¡f Kayyhkh v‹»‹w v©z¤â‹ ÛJ«
btË¥gL¤jhkš É£LÉL»‹nwh«. Kothf eh« ïU f£á ahU¡F«
v¢rÇ¡if brŒtJ v‹dbt‹whš, K¡»akhf fh§»uá‹ CHšfŸ
btËahf neÇ£ljhyhnajh‹ #ÞoÞ f£á¡F k¡fË‹ Mjuî«
bršth¡F« »il¤JtªjJ. Mifahš ïJ nghynt #ÞoÞ f£áÆ‹
CHšfshš fh§»uR¡F« k‰W« mJ ngh‹w Þjhgd§fS¡F« ekJ
eh£oš k¡fË‹ bršth¡F« Mjuî« ïU¡F«go brŒJÉl¡
Tlhbj‹W v¢rÇ¡if brŒ»‹nwh«. filáahf âU.ïuhkrhÄ
KjÈah® mt®fŸ br‹w tUõ«nghynt ahU« v›Éj F‰wK«
brhštj‰»šyhkš fh®¥bghnuõ‹ ntiyÆš Äf beU¡foahd
rka§fËš TlÄ¡f bghWikahí« rhk®¤âakhí« elªJ bt‰¿
bg‰wJ nghynt ï›tUõK« fh®¥bghnuõ‹ ntiyÆš bghJ#d
bršth¡ifí« Mjuití« bgWth® v‹W cWâahŒ e«ò»‹nwh«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 24.11.1929
Fo muR - 1929 ( 2 )
kzKiwí« ònuh»jK«
M©bg© thœ¡if ï‹g¤â‰F ï›ÉUghyh®¡F« ïa‰if
x¥gªj« x‹W, v‹W kÅj r_f« c‰g¤âahdnjh m‹W Kjš
jhdhfnt ïUªJ tU»‹wJ. kÅj r_f« guÉ ÉǪJ beU¡fkhdJ«,
bg©fŸ fU¥gtâfshŒ ïU¡F« fhy¤J mt®f£F xU ghJfh¥ò
V‰glnt©L« v‹w KiwÆY«, kÅj r_f¤âš á¡fd beU¡fo
V‰g£L mjdhš nguhir, tŠrf«, nrh«ng¿¤jd« KjÈaitfŸ
c£òFªJÉ£likahY« bghJrd§fŸ m¿a ï›ÉUghy®¡F«
kzÉid V‰gLjš mtáakhƉW. ï‹nwš, bg©fŸ Vkh‰w¥
gLth®fŸ v‹gJ â©z«. nkY« FHªijfŸ râgâf£F« bghJ
thjyhš, FHªijfis¥ bghW¤jtiuÆyhtJ jªijÆ‹ bghW¥ò
És¡fkhf¤ bjÇa nt©oa msÉY« kzÉid bghJ rd§fŸ
m¿a Ãfœ¤j¥gl nt©oaJ mtáakhƉW. vdnt, cyf¤âš Äf¢
rhjhuzkhdJ« mnj rka¤âš Äf¥ bgÇaJkhd ï›th© bg©
ïz¡f« kz« v‹w bgaUlD«, bghJ Ãfœ¢á v‹w ÃgªjidílD«
ehfÇf« K⮪j r_f§fshš ifahs¥g£L tU»‹wd. Mâ¤jÄH®
fŸ j§fŸ kzÉidfis fhjš ta¥g£L elh¤âdh®fŸ. M© bg©
ïz¡f« V‰g£l ã‹dnuna jhŒ jªija®f£F« C®¤ jiyt®f£F«
bjÇa¥gL¤â ÉHh¢ brŒtJ tH¡fkhŒ ïUªjJ. ï›bth¥òa®t‰w
m¿îila kzKiwia¥ g‰¿ eh« ekJ r§f üšfËš gu¡f¡
fh©gJlÅ‹¿, ï‰iw¡F« g®kh njr¤âY«, ïªâahîl‹ xU
fhy¤âš x‹Wg£oUªj Rk¤uh, #hth, thÈ KjÈa ÔîfËY«
fhz¡TL«. MjÈ‹ kzKiw¡F¥ ònuh»jU¡F« ahbjhU r«gªjK
Äšiy. všyh Ãfœ¢áfËY« ònuh»j¤ij¥ òF¤âa, ãwªjJ Kjš
ïw¡F« tiuÆš gh®¥gdušyhj FL«g§fËš flîŸ bgaiu¢
brhšÈ¡ bfh©L mt®fŸ fhir¥ g¿¡f Nœ¢á brŒj gh®¥gd®fŸ
kzÉidÆidí« jkJ kfNÈš nr®¡fhkyhÆU¥gh®fŸ vdî«
jÄH® kzÉidÆY« gh®¥gd ònuh»j® òFªJ bfh©ld®. ïJ
brh‰g fhykhf mDrÇ¡f¥gL« xU tH¡fkhF«. Mdhš gh®¥gd
ònuh»jndh ntW vªj ònuh»jndh ïšyhkš kzÉid Ãfœ¤j¡
TLkh? m›thW Ãfœ¤âdhš, m¤jifa kz§fŸ r£l¥go
m§ÑfÇ¡f¡ TLkh? v‹gJ nfŸÉ. ï¤jifa nfŸÉ¡nf eh«
288 289 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
tUªJ»‹nwh«. ï¤jifa nfŸÉ V‰gL« xU Ãiyik¡F« eh«
Äfî« J¡»¡»‹nwh«. gh®¥gd® m®¤jk‰w, jd¡nf És§fhj
áyth®¤ijfis kªâu« v‹D« bgauhš c¢rǤJ; kzk¡fŸ Kf¤ij
R£L¥ bghR¡» f©fËÈUªJ Ú®toa¢ brŒJ m«Äia Äâ¥gJ«
mUªjâ gh®¥gJkhd _l¢ rl§FfŸ áyt‰iw¥ òÇɤJ, x›bthU
rl§»‰F« “Rt®z òZg«” bg‰W _£il f£o¡bfh©L nghdh‰wh‹ âU¥gâ bt§»lhrygâÆ‹
Éthf« Koªjjhf mU¤j« v‹W kâíŸst®fŸ TWth®fsh?
ïil¡fhy¤âš áy fhy« khWj‰nf‰g xU FU£L tH¡f« Õo¤jjh e‹¿ bf£l j‹ik
dhš ï›tH¡f¤ij ã‹g‰¿¤jh‹ Mf nt©L« v‹gJ xU
m¿îila îgªjkh? ïªj îgªj¤ij eh« V‹ m§ÑfÇ¡f nt©L«?
âU¥gâ bt§»lhrygâ v‹D« flîshš ekJ eh£o‰F cŸs
murh§f¢ r£l _ykhf gh®¥gdiu it¤J¤jh‹ Éthf« òǪJ
eZl¤ij¥ g‰¿ br‹w thu« bjÇa¥gL¤â ïUªnjh«. mjhtJ,
bfhŸs nt©L« v‹w tiuaiwia t‰òW¤JtJ, _l¢ rl§fh»a
k¡fS¡F tUõ¤âš Rkh® xU nfho %ghŒ nghš bryî Mtij¥
ònuh»j¤ij murh§fnk Mjuî brŒtjhF«. bgU«gh‹ikahd
g‰¿í« Rkh® 7,8 nfho %ghŒ brh¤J åzh»wJ v‹gJ g‰¿í« vGâ
jÄœk¡fŸ gh®¥gd®fisna it¤J Éthf« brŒJ bfhŸStJ
ïUªnjh«.
ïšiy. áy fhykhŒ eilbgW« Ó®âU¤j Éthf§fËY« gh®¥gd®
fS« gh®¥gÜaK« Ú¡f¥ bg‰WŸsJ. nkY« jÄH®fËš ãu«k njr¤J¡F ï›tsî ehr¤ij c©lh¡» ï›tsî óirí«,
rkh#« ngh‹w ïa¡f§fis¤ jGÉ Ã‰gt®fS« ònuh»j Kiwia c‰rt¤ijí«, eifiaí«, thfd§fisí«, óÄiaí«, f£ol§
mE£o¥gt®fs‹W. vªj Éj¤jhY« ònuh»j« v‹w xU Éyhr« fisí«, #Û‹fisí« mDgɤJ¡ bfh©oU¡F« flîŸ r‰whtJ
ïU¡f nt©Lbk‹gij eh« V‰W¡ bfhŸs KoaÉšiy. vdnt, nah¡»a¥ bghW¥ã‹¿í« e‹¿ m¿jÈ‹¿í« elªJ bfhŸtij¡
Éthf KiwÆš ònuh»j®fŸ FW¡»Ltij jÄœ k¡fŸ RakÇahij f©lhš mªj khâÇ¡ flîis ekJ eh£oš it¤âU¥gJ K£lhŸ
íl‹ Ú¡Fth®fshÆ‹, ï«KiwÆš Ãfœªj kz§fis ï›turh§f jdK« ngo¤jdK« MF« v‹gnj ekJ mã¥ãuha«. VbdÅš,
K« rÇ, v›turh§fkhÆD« rÇ m§Ñfhu« brŒJjh‹ Mf nt©L«. ï›tsî nghf, ngh¡»a¤ijí« mDgɤJ¡ bfh©L mªj¡
ïij xʤJ kyhŒ eh£oš gh®¥gdÇ‹¿ brŒj xU kz¤ij kzkhf flîË‹ ntiyia gh®¤J tUgtU«, flîS¡nf jªij v‹W«,
m§ÑfÇ¡f kW¤j braiy eh« t‹ikahŒ f©o¥gJlÅ‹¿ âU.vÞ. kf‹ v‹W« brhšy¤ jFªjtUkhd kfªJ v‹gtU¡F ig¤âa« ão¡
åuhrhÄ mt®fŸ nk‰T¿a KiwÆš jÄHÇ‹ kd¥gh‹ikia f¢ brŒJ mtUila áZa®fisí« b#ÆÈš mil¡f¢ brŒJ nghä
vL¤J¡ fh£o, jÄH® kz§f£F ònuh»j‹ mtáaÄšiy v‹W rhuhš kfªJit¥ ão¤J br‹id ig¤âa Ợir¡F gyh¤fhukhŒ
F¿¥ã£lijí«, eh« ghuh£L»‹nwh«. âU.vÞ.åuhrhÄ mt®fis¥ bfh©L nghF«go brŒâU¡»‹wbj‹whš bt§»lhrygâ flîË‹
ngh‹nw ekJ T‰iw MjǤJ ònuh»j¤ij¡ foªJ btËÆ£LŸs e‹¿bf£l j‹ik¡F ntW rh‹W v‹dnt©L«?
âU.R¥igah ehíLÉ‹ braiyí«, eh« K«Kiwí« ngh‰W»‹nwh«. Fo muR - f£Liu - 24.11.1929
ïªÃiyÆš kyhŒ eh£L¡F¢ br‹W jÄH® cjÉahš tÆW
ts®¡F« xU Ia§fh® g¤âÇifaha “jÄœner‹” ònuh»j¤ij
MjÇ¥gJ«, RakÇahij bfhŸif¡F vâuhf¥ ãurhu« òÇtJ«
Éa¥g‹nw.
Fo muR - f£Liu - 24.11.1929

Fo muR - 1929 ( 2 ) 290 291 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


ïuhkhazK« gh®¥gÜa jªâuK«
KjyhtJ âU.M¢rhÇah® ïuhkhaz¤ij xU kj r«gªjkhd
òÞjfkhŒ fUJ»‹whuh? mšyJ ïy¡»a r«gªjkhd xU bghJ fij
òÞjfkhŒ fUJ»‹whuh? v‹gnj ekJ nfŸÉ. xU rka« mt® mij
ïy¡»a üyhf¡ fUJtjhÆUªjhš mªj¥go f«guhkhaz¤ij
kh¤âu« fUJ»whuh? mšyJ thšÛ» ïuhkhaz¤ijí« nr®¤J
fUJ»whuh? mšyJ ïu©ilínk fUJ»‹whuh v‹gnj ïu©lhtJ
nfŸÉahF«. Éf, âU.M¢rhÇah® jdJ ãur§f¤âš “ïuhkhaz«
elªj fij mšy” v‹W x¥ò¡ bfh©LÉ£lh®. Mdhš mij¥ g‰¿
k‰wt®fŸ ÉtfÇ¥gJ j¥ò, _l¤jd« v‹»‹wh®. ïªj ò¤â
ït®fS¡F ï›tsî ehshf v§F nghƉW v‹W nf£»‹nwh«.
ïuhkhaz« bghŒ v‹W eh« brh‹d fhy¤âš e«ik ehÞâf®fŸ v‹W
brh‹d ïªj¡ T£l¤jh®fŸ ï¥nghJ jh§fshfnt ïuhkhaz« bghŒ,
mij¥g‰¿ x‹W« ngrhÔ®fŸ v‹W brhšy nt©oa mtáa«
ï¥nghJ ït®fS¡F V‹ tªjJ? v‹W gh®¥nghkhdhš. ïuhkhaz¡
fij óuhití« btËÆš ïG¤J, mj‹ t©lths¤ij btË¥gL¤j
ijÇa« bfh©ljhš ï¥nghJ “nghJ« nghJ« ïuhkhaz« elªjjšy
bghŒ” v‹W brhšy tªJÉ£lh®. V‹ m¥ò¤jf¤âš ïU¥gjhf eh«
btË¥gL¤â tªj Éõa§fËš xU th®¤ijia¡ Tl MnBã¡f
Koahkš nghŒÉ£lnjjh‹ v‹gij kh¤âu« ïÅ ahU« x¥ò¡
bfhŸs nt©oa ÉõakhŒÉ£lJ.
“fhyhÅ¡» ntÞnj _yhÅ¡» bthÞJU” v‹»‹w Mªâu¥
gHbkhÊ¥go (g¤J¡F mo¥ngh£lhš jh‹ mŒªJ¡fhtJ tUth®fŸ)
ïuhkhaz« MÇa® âuhÉl® rǤâu« v‹W MuhŒ¢á¡fhu®fŸ brhšy
tªj ãwnf jh‹ ïuhkhaz« bghŒ v‹W gh®¥gd®fŸ brhšÈ¤
Ôunt©oa mtáa¤â‰F tªJÉ£lh®fŸ. ïšyhÉ£lhš ïuhkhaz
MuhŒ¢áahš gh®¥gd¡bfhLik btËah» ÉL« v‹»‹w ga«
mt®fS¡F V‰g£LÉ£lJ. jÉuî« âU.M¢rhÇah® ‘uhkid
ngh‰W»‹wt®fis v¥go _l®fshf¡ bfhŸS»‹nwndh m›thnw
ïuhtzid ngh‰W»‹wt®fisí« _l®fshf fUJ»‹nw‹’ v‹W
brhšY»‹wh®. m¥goahdhš ïªj¥ ò¤âí« ïtU¡F ï¤jid ehshf
Fo muR - 1929 ( 2 ) 292
v§F nghŒ ïUªjJ v‹W nf£»‹nwh«. ïuhtzid ahU« flîŸ
v‹W brhšÈ¥ ngh‰Wtnj ïšiy. Mdhš, ïuhkid flîŸ mtjhu«
v‹W«, flîns v‹W« brhšÈngh‰¿ tz§F»‹wh®fŸ. mJî«
btFfhykhŒ m¥go¢ brŒJ tU»‹wh®fŸ. ïuhtzidnah v‹whš
ne‰W Kj‰bfh©Ljh‹ ngh‰w Mu«ã¤jh®fŸ. mJî« Vbd‹whš
uhk‹ flîŸ mtjhukšy v‹W brh‹dt®fis eh¤âf®fŸ v‹W«,
kj¤Jnuh»fŸ v‹W« âU.M¢rhÇah® T£l« brh‹djhš, “rÇ
m¥goahdhš ïuhkhaz¡ fij¥gona ïuhtz‹ nah¡»a‹, mt‹
ngh‰w¥ gl nt©oat‹. ïuhk‹ mnah¡»a‹, mt‹ ïʤJ¥
gÊ¡f¥gl nt©oat‹” v‹W bkŒ¥ã¡f k¡fŸ JªJ Mu«ã¤j
ãwnf ï¥nghJ âU .M¢rhÇah® “ã¢ir nghlhÉ£lhY« guthÆšiy
ehia ão¤J¡ f£L” v‹»‹w gHbkhÊ¥go ah® uhkid tz§fh
É£lhY« guthÆšiy uhtzid¥ ngh‰w nt©lh« v‹W brhšÈ¤
Ôunt©oa Ãiyik¡F tªJÉ£lh®. k‰W«, ïuhkD¡F«
ïuhtzD¡F« bgausÉš Éah¡»ahd« brŒtâš ïuhk‹ v‹»‹w
bgaiu Él ïuhtz‹ v‹»‹w bgaU¡F mâf kâ¥ò bfhL¡fî«
tªJÉ£lh®. Mdhš mij ã¤jyh£lkhd KiwÆš brhšY»‹wh®.
v‹dbt‹whš ïuhk‹ v‹gJ ïuh - k‹ = ïuhk‹ - ïšyhj mur‹
v‹W« ïuhtz‹ v‹gJ ïuhkÅ‹ m©z‹ v‹W« bghUŸgLtjhf
tlbkhÊia bj‹bkhÊÆš m®¤j¥gL¤â fh£o VŒ¡f¥gh®¡»wh®.
jÉuî« “ïuhkhaz« bghŒ¡fij Mifahš ïuhtz‹
bgUikia¥ g‰¿¥ ngRtJ _le«ã¡if” v‹»‹wh®.
c©ikÆnyna âU. M¢rhÇah® _l e«ã¡if¡fhf gÇjhg¥
gLgtuhdhš mtUila Kjš ntiy ïuhkhaz MuhŒ¢á¡fhuiu
í« ïuhkhaz ïufáa« btË¥gL¤Jgt®fisí« âU¤Jtjšy
v‹W«, k‰bw‹dbtÅš uhkhaz¤â‹ bgaiuí« uhk‹ bgaiuí«
brhšÈ¡ bfh©L br£oeh£oš bfhŸis mo¡F« nrh«ng¿
mnah¡»a®fisí«, ïuhkhaz¤ijí« uhkidí« c©ik v‹W
e«ã¡if bfh©L nk‰go mnah¡»a®fS¡F mŸË mŸË
bfhL¡F« KG _l®fisí« âU¤j nt©oanj Kjš ntiyahF«
v‹W kWgoí« âU. M¢rhÇahU¡F brhšY»nwh«. k‰wgo mªj
ntiyia É£LÉ£L “ïuhkD¡F bfhL¤jhš ïuhtzD¡F«
bfhL§fŸ” “ïuhk‹ nah¡»abd‹whš ïuhtz‹ mtid Él
nah¡»a‹” v‹W brhšY»wt®fËl« tªJ ït® gÇjhg¥gl
nt©oaâšiy v‹gnj ekJ fU¤J. jÉuî« “uhk‹ B¤âÇand
jÉu ãuhkz‹ mšy” v‹»‹wh®. ïuhk‹ ãuhkzdhdhY«,
B¤âÇadhdhY« jt« brŒjj‰fhf xU N¤âuid¡ bfh‹wh‹ v‹W
vGâÆU¥gjhš mt‹ ãuhkz¤ j‹ik bfh©ltD« ãuhkzid
293 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
Él mâfkhd mnah¡»aD« v‹W jh‹ bfhŸs nt©oanj jÉu
mâš x‹W« ÉâÉy¡F ïU¥gjhfî« ek¡F á¿J« njh‹wÉšiy.
ïÅ f«giu¥ g‰¿ âU. M¢rhÇah® Äf¥ òfœªJ mtU¡F
t¡fhy¤J ngR»wh®. âUtŸStiu jiyfh£lhkš mo¤j ïªj¥
gh®¥gd®fS¡F f«g® ÛJ ï›tsî fUiz tªjj‰F¡ fhuz«
v‹dbt‹W¥ gh®¤jhny f«g® nah¡»aij e‹whŒ És§F«. f«giu
nõ¡Þãa®, nAhk®, bõšÈ KjÈa nkšeh£L fÉfS¡F x¥ã£L
nõ¡Þãa® nt©Lkh? ïªâah nt©Lkh? v‹W xU
M§»nyaid¡ nf£lhš mt‹ nõ¡Þãa® nt©Lbk‹Wjh‹
brhšth‹ v‹W ïj‰F cjhuz§fh£o f«guhkhaz« v‹»‹w
fhÉa« ïªâa eh£il ÉláwªjJ v‹W brhšY»‹wh®. mjhtJ
ïªâahit ïHªjhtJ uhkhaz¤ij¡ fh¥gh‰w nt©L« v‹»wh®. ïJ
á¿jhtJ bghU¤jKŸs cjhuz« v‹nwh m¿îŸs cjhuz«
v‹nwh ahuhtJ brhšy Koíkh? v‹W nf£»‹nwh«.
nõ¡Þãaiuí« bõšÈiaí« M§»nya®fËš vªj K£lhS«
flîshf¡ F«ãLtâšiy v‹gijí« nõ¡ÞãaÇY« bõšÈÆY«,
tU« ehlf gh¤âu®fS¡F M§»nyaÇš vªj kilaD« nfhÆšf£o,
fšahz c‰rtK«, bj¥g c‰rtK«, itu¤âY« brf«ãY« ehkK«
eifí« nghLtâšiy v‹gijí« âU.M¢rhÇah® m¿ahuh? mšyJ
m¿ªnj VŒ¡»whuh? v‹W nf£»‹nwh«.
jÉuî« ek¡F ïuhkhaz¤âš cŸs jfuhbušyh« uhkidí«
Óijiaí« mEkhiuí« flîshf¡ F«ãLtânyna xÊa fÉ
ea¤âš mšy v‹gij âU.M¢rhÇah® bjǪJ bfhŸshjJ ÉrÅ¡f¤
jFªjnjahF«. jÉuî« âU M¢rhÇah® f«guhdt® cyf e‹ikia
nfhÇ bghUŸ, nghf«, ntf« M»aitfis k¡fS¡F C£Ltj‰fhf
xU åudJ fijia vGâajhf brhšY»‹wh®. ïªj ïl¤âš
âU.M¢rhÇahÇ‹ fU¤J f«guhkhazkhdJ k¡fŸ xG¡f¤â‰nf‰w
fij¢Rit cilaJ v‹gnjahF«. ï§Fjh‹ f«g ïuhkhaz¤â‰F«
ek¡F« jfuhW ïU¡»‹wJ v‹»‹nwh«. mjhtJ M¢rhÇah® fU¤âš
f«g® uhkid åudhf¡ bfh©L vGâdhuh mšyJ ïuhtzid
åudhf¡ bfh©L vGâdhuh v‹W« nf£gnjhL f«g® uhkid¤ jh‹
åudh¡f bfh©L vGâ ïU¥gh® v‹nw v©z nt©oÆU¡»‹wJ
v‹W« VbdÅš mj‰F bga® uhkhaz« v‹W V‰g£oU¥gjhš
ïuhtzid¡ bfh©lšy v‹gJ btŸËil kiyahF«. âU.
M¢rhÇahÇ‹ ïuhkhaz MuhŒ¢á m¿î¥go ïuhkhaz ïuhk‹
åudhthdh? v‹gnj ekJ nfŸÉ. rÇ f«g®jh‹ uhkhaz¤ij åu®
fijahf¡ bfh©blGâdh® v‹W it¤J¡ bfh©lhY« thšÛ» cyf
e‹ik¡fhf uhkhaz¤ij åu® fijahf vGâdhuh? mšyJ gh®¥gd®
Fo muR - 1929 ( 2 ) 294
fË‹ tƉW¥ ãiH¥ò fijahf vGâdhuh v‹W nf£»‹nwh«.
jÉu âU.M¢rhÇah® “nõ¡Þãa® M§»nyauhÆUªJ«
bl‹kh®¡Fmuriu¥ g‰¿ xU ehlf« vGâdJ nghš f«gU« ïuhk®
fijia vGJ Kiwah” v‹W brhš»‹wh®.
ïij vj‰fhf vL¤J¢ brh‹dh® v‹gj‰F Mjhu«
m¥ãur§f¤âš fhz¥glÉšiyahdhY« xU âuhÉl fÉ MÇa
(tleh£L) mur‹ fijia V‹ vGâdh® v‹gj‰F rkhjhd«
brhšynt ïij¢ brhšÈ ïU¡»‹wh®. Mfnt, m¡fij tleh£L
mur‹ fij v‹gJ âU.M¢rhÇahiu m¿ahkny btËahŒÉ£lJ
g‰¿ k»œ¢á xUòwÄUªjhY«, M¢rhÇah® Éõa¤âš gÇjhg¥
glhkYÄU¡f KoaÉšiy. f«g® xU åu‹ fij vGJtjhf fUâ
vGâÆU¥ghuhdhš ïªJ kj tUzh¢áuk j®k§fŸ mâš òFªâU¥
gj‰F v‹d fhuz« v‹gj‰F âU.M¢rhÇah® xU rkhjhdK«
brhšynt ïšiy. jÉu uhk‹ c©ik, e‹ik, mHF v‹»‹w _‹W
y£áa§fË‹ ãuâÃâ v‹W brhšY»‹wh®. Mdhš uhkÅl« v‹d
c©ik, v‹d e‹ik, v‹d mHF ïUªjJ v‹W kh¤âu« vL¤J¢
brhšyÉšiy. Mfnt, âU.M¢rhÇah® T£l¤âÅl« cŸs ïªj
kd¥gh‹ikÆ‹ nah¡»aijia btË¥gL¤j¤jh‹ ïuhkhaz
Mghr«, ïuhkhaz ïufáa«, ïuhkhaz MuhŒ¢á M»aitfŸ
btËahf nt©oÆU¡»‹wJ v‹gij bghJ #d§fS¡F vL¤J¡
fh£L»‹nwh«. jÉuî« uhk‹ v‹gj‰F k»œÉ¥gt‹ v‹W«
uhtz‹ v‹gj‰F mH¢ brŒgt‹ (fZl¥gL¤Jgt‹) v‹W« bghUŸ
TW»‹wh®. ïJ vªj mfuhâÆš ïU¡»‹wnjh bjÇaÉšiy. v¥go
ïUªjhY« ïuhkhaz¡ fij¥go ïuhk‹ ahiu k»œÉ¤jh‹?
ïuhtz‹ ahiu mH it¤jh‹? v‹gJ btËahf nt©lhkh v‹W
nf£»‹nwh«. jÉuî« ïuhtz uh{a¤âš bghUŸ brU¡F, fšÉ
brU¡F ïUªjjhf âU.M¢rhÇah® brhšY»‹wh®. ïj‰F Mjhu«
ïy§if 700 nahrid öuK« cy»š cŸs ca®ªj bghUŸfŸ všyh«
m§F ïUªjdth«. Mdhš uhkuh{a¤âš v‹d ïUªjJ v‹gnj ït®
fh£lnt ïšiy. m§»Uªj gh®¥gd brU¡ifí«, mWgJ MÆu«
bg©lh£oia f£o¡ bfh©L ãŸisÆšyhkš ahf« brŒJ ãŸis
bg‰w M©ika‰w gh®¥gÅa¢ brU¡ifí«, bg©lh£o ÛJ
rªnjf¥g£L f®¥g¤Jl‹ fh£oš bfh©L nghŒ É£LÉ£l m‰g ò¤â
brU¡ifí«, bfhLik¥ ò¤â¢ brU¡ifí« monahL kiw¤J É£lh®.
bkh¤j¤âš uhkhaz« elªj fijah? bghŒ¡fijah? v‹gJ ekJ
ftiyna mšy. Mdhš vªj¡ fhuz¤ij¡ bfh©lhtJ uhkhaz¡
fij kÅj¤ j‹ikí« xG¡fK« go¡f¤ jFªjJkhd fijah v‹gnj
ekJ nfŸÉ. ïj‰F xU th®¤ijÆš gâš brhšYtj‰ »šyhkš btW«
295 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
jªâuK« Nœ¢áí« ã¤jyh£lK« brŒtâš v‹d gy‹ tªjhY« ah® jt§»lªjhY« mJnt gh®¤J¡ bfhŸS«. filáahf,
mila¡TL« v‹W ïªj¡ T£l¤jh®fŸ Ãid¡»wh®fŸ v‹gJ ek¡F uhkhaz« v‹gJ vªj KiwÆY« vªj m®¤j¤âY« eh£L¡F kÅj¤
És§fÉšiy. j‹ik¡F V‰wjšy v‹gij vL¤J¡fh£lî« ïj‰F ÉnuhjkhŒ
»s«ò« v⮥òfS¡F rkhjhd« brhšyî«, ïªj ÉahrkhdJ
jÉu f«guhkhaz¤ij fÉ mHF¡fhf fh¥gh‰w nt©L«
ï›tsî Ú£o vGj¥g£lJ v‹gnjhL ïij Ko¡»‹nwh«.
v‹»‹wh®. m¥goahdhš thšÛ» uhkhaz¤ij v‹d mHF¡fhf
fh¥gh‰w nt©L« v‹nwh mšyJ mij xÊ¡f nt©Lbk‹nwh F¿¥ò :- 17.11.1929 Fo muR bjhl®¢á
âU.M¢rhÇah® xU th®¤ijTl brhšynt ïšiy. Fo muR - f£Liu - 24.11.1929
rhjhuzkhf ïªj¡ T£l¤jh® eh« thšÛ» uhkhaz¤ij¡ F‰wŠ
brhšY«nghJ f«g® “fÉ ea¤ij¡” bfh©L tªJ ngh£L¤ j¥ã¤J¡
bfhŸStJ« f«g® fÉea¤ij¡ F‰w« brhšY« nghJ thšÛ»
uhkhaz¤â‹ “j¤Jth®¤j¤ij”¢ brhšÈ¤ j¥ã¤J¡ bfhŸs¥
gh®¥gJ« Fyj®kkhf¥ nghŒÉ£lJ.
jÉu f«g uhkhaz¤ij c©ik¡ fij v‹W Ãid¤âUªjhš
thšÛ» vGâÆU¥gj‰F khWghlhf vGâ ïU¥ghuh v‹W âU.M¢rhÇ
ah® nf£»‹wh®. ehK« f«guhkhaz¤ij c©ik¡ fij v‹W
e«ãdh® v‹W brhšy tuÉšiy. Mdhš f«gU« gh®¥gd®fS«
nr®ªJ k‰w k¡fis uhkhaz« c©ik¡ fij v‹W« uhk‹ flîŸ
v‹W« e«g¢ brŒtj‰fhf brŒj Nœ¢á v‹W jh‹ brhš»‹nwh«.
jÉuî« f«gU¡F rkÞ»Uj« bjÇahJ v‹W«, thšÛ» uhkhaz¤ij
gh®¥gd® bkhÊ bga®¤J¢ brhšy mij mDrǤJ fÉ
c©lh¡»ajhfî«, Ãid¤jgo áyòu£LfŸ ïU¥gjhš f«gU¡F
thšÛ» uhkhaz¤âš ï‹dJ ïUªjJ v‹W bjÇíkh v‹W
Ãid¥gj‰»šyhkš ïU¡»‹wJ v‹W brhšÈ áy f«gjhr®fŸ
j¥ã¤J¡ bfhŸtijí« gh®¤âU¡»nwh«. jÉu âU.M¢rhÇah® flîŸ
c©lh ïšiyah v‹»‹w Étfhunk ïªJ kj¤âš ïšiy v‹W«
x›bthUtD« j‹id¤ jhnd flîŸ v‹W Ãid¤J¡ bfhŸtnj
ntj¤â‹ Kothd bfhŸif v‹W« x›bthUtUila ca®ªj
y£áa§fns flîŸ v‹W« brhšYtnjhL k‰W« mj‰F ne®
ÉnuhjkhŒ urhad MuhŒ¢áÆš flîŸ ïšiyba‹W«, thd rhÞâu
MuhŒ¢áÆš flîŸ ïšiyba‹W« ïij x¥ò¡ bfhŸshjt®fns
ehÞâf®fŸ v‹W« brhšY»‹wh®. ïJ flîŸ r«gªjkhf k¡fis
FH¥g¤â‰FŸsh¡Ftijí« rka« nghš ngr¤ j¡fgoahd
K‹D¡F¥ ã‹ Kuizí« fh£L»‹wJ. ïij¥ g‰¿ ek¡F ftiy
ïšiy. VbdÅš, ra‹R¡F« mjhtJ ÉŠPhd rhÞâu¤â‰F«
flîS¡F« r©il Jl§»ahŒ É£lJ.
flîis Ãiy ÃW¤j v›tsî bgÇa mtjhu§fŸ tªjhY«,
kj§fis Ãiy ÃW¤j v›tsî bgÇa flîŸ j‹ik thŒªjt®fŸ

Fo muR - 1929 ( 2 ) 296 297 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


ïªâa uh#h¡fS« klhâgâfS«
br‹w thu¤â‰F Kªâa thu¤âš “ïªâa¡ flîŸfŸ” v‹g
ij¤ jiya§f¥ bgauhf¡ bfh©L xU jiya§f« vGâÆUªnjh«.
mjhtJ ïªâahÉš cŸs gâdhÆu¡fz¡fhd nfhÆšfËš x‹wh»a
âU¥gâ nfhÆš v‹»‹w xU nfhÆY¡F kh¤âu« tUl« x‹W¡F 20
y£r %ghŒ¡F nk‰g£l tU«go cŸsbj‹W«, ïªj tUkhd«
bgÇJ« ah¤âiu¡fhu®fshš, mjhtJ, ïkakiy Kjš f‹ÅahFkÇ
tiuÆÈUªJ bryî brŒJ tU« ah¤âiu¡fhu®fshš, fh¡ifah
fî« nt©Ljiy v‹D« bgauhš, j§f«, btŸË, u¤âd§fŸ M»a
eiffŸ KjÈa mU« bghUŸfshfî« k‰W« gythwhŒ bfhL¡f¥
gL»‹wbj‹W«, nkY« âU¥gâ v‹»w ïªj xU ntjÞjhd¤â‰F
kh¤âu« f£ol«, eif, thfd«, rhkh‹, óÄ M»aitfËš VG nfho
%ghŒ¡F nkšg£L« kâ¥ãl¡Toa brh¤J¡fŸ Kl¡fkhŒ ïU¡»‹w
bj‹W«, ïitfshš bkh¤j¤âš »£l¤j£l M©L x‹W¡F xUnfho
%ghŒ nghš âU¥gâ bt§»lhrygâ rhÄahš kh¤âu« ViH ïªâa
njr¥gz« åzh»‹wbj‹W«, ï‹D« ïJnghš ïªâahÉš
v¤jidnah flîŸfS«, ò©ÂaÞjy§fS« ïU¡»‹wd bt‹W«
mitfS¡F« ïJ nghynt tuî bryî fz¡FfŸ ngh£L¥ gh®¤jhš
nk‰bfh©L« ï¤Jl‹ ïÅ v¤Jiznah nfho %ghŒfshF« v‹W«
mjhtJ ï¥nghJ eh« bfhLikahd murh§f« v‹W brhšY«
ãÇ£oZ murh§f¤jh® e«Äl« “Äf¡ bfhLikahŒ” tNÈ¡F«
tÇiaÉl Fiwahj bjhifahF« v‹W«, Mfnt ïªâahÉ‹
jǤâu¤ijí«, fšÉ, gF¤j¿î, bjhÊšâw«, MuhŒ¢á M»aitfŸ
ïšyhikiaí«, moik¤jd¤ijí« xÊ¡f nt©Lkhdhš,
KjyhtJ ï›Éj flîŸfS«, ò©ÂaÞjy§fS« óf«g¤â‹
_ynkh, òaš fh‰¿‹ _ynkh, rK¤âu« bgh§» tUjš, k©khÇ,
fškhÇ, ngÇo, vÇkiy¡ bfhªjË¥ò ïitfŸ _ynkh, monahL
mʪJ ghHh» k©_o¥ nghdhbyhÊa ntW kh®¡fÄšiy
v‹gjhfî« bghUŸgl vGâ ïUªnjh«.
Mdhš, mªj Éahr« vGâ vGJnfhiy ÑnHit¡F«
K‹dnuna, Éahr« vGâa vG¤J¡fË‹ 炙Ƌ <u«
òy®tj‰FŸshfnt, ïªâa klhâgâfŸ, mur®fŸ v‹D« jiy¥ò¥
Fo muR - 1929 ( 2 ) 298
bga®bfhL¤J xU jiya§f« vGj ne®ªjj‰F eh« Äfî« tUªJ
»‹nwh«. v‹id? âU¥gâ¡ flîS¡F mL¤jgoahf âUth§T®
murh§f« v‹gJ g‰¿í«, r§fuh¢rhÇfŸ v‹gJ g‰¿í« eh« vGj
ne®ªjjhš âUth§T® murh§f« v‹gJ Rnjr rkÞjhd§fŸ v‹W
ïªâa mur®fshš Ms¥gL« njr§fËš ïJ xU eL¤ju murh§f
khF«. ïªj murh§f¤â‹ všiy br‹id khfhz Íšyh¡fËš
ïu©L Íšyh¡fS¡F mjhtJ nry«, nfhaK¤ö® Íšyh¡fS¡F
rkhdkhdjhf ïU¡F«. ïj‹ rd¤bjhif Rkh® eh‰gJ y£rkhF«.
ïj‹ gu¥ò 7500 rJuikšfshF«. ïªj eh‰gJ y£r« rd¤bjhifÆš
Vw¡Fiwa rÇ gFâ rd§fŸ, mjhtJ ïUgJ y£r« ng®fŸ ïªJ¡
fŸ mšyhjt®fshd »¿ÞJt®fS«, kfkâa®fSnk ahth®fŸ.
vŠá cŸs ïUgJ y£r¤âY« Rkh® g‹Åu©L y£r«ng®fŸ
Ô©l¡Tlhjt®fŸ, bjUÉš el¡f¡Tlhjt®fŸ, f©Âš bj‹
gl¡Tlhjt®fŸ M»a ÄUf§fËY« ÑHhdt®fŸ Mth®fŸ.
ï¥goahf K¥g¤âÆu©L y£r« rd§fŸ nghf vŠáíŸs Rkh®
v£L y£r« ng®fns, “#hâ ïªJ¡fŸ” mjhtJ, kÅj cÇik
íilat®fŸ Mth®fŸ. ïâš 50,000 ng®fŸ gh®¥gd®fŸ. ï¥go
ahf 40 y£r« rd¤bjhif bfh©l ïªj murh§f¤â‰F tUõhªâu
(ÇÉÅô) tUkhd« Rkh® vGgJ y£r %ghahF«. vdnt, ïªj
ÃiyÆš cŸs nk‰go¤ âUth§T® uh¢áa¤âš njtÞjhd
r«gªjkhf bryî brŒí« bjhifnah gândG y£r %ghahF«. ïªj
17 y£r %. bjhifahdJ ïªJ kj r«gªjkhd njtÞjhd§fËš
bryî v‹W brhšy¥ g£lhY«, ïitfŸ Vw¡Fiwa, V‹ KGtJ«,
nkny fh£l¥g£l 50 MÆu« gh®¥gd®fS¡nf mt®fsJ rh¥gh£
o‰nf bryî brŒa¥g£L tU»‹ wJ. xnu mur‹ jdJ uh¢áa¤âš
cŸs všyh k¡fËl¤âÈUªJ« tÇtNȤJ xU ‘#hâ’¡F kh¤âu«
mJî« mnefkhf tÇ bfhL¡f¡ Tlhj #hâí«, fZl¥glhkš ãw®
ciH¥ãš njf« nehfhkš thœ »‹w #hâí«, j§fis¤ jÉu k‰w
k¡fbsšyh« Ñœ#hâ, ïÊFy¤jt® fŸ, j§fsJ it¥gh£o k¡fshŒ
ïU¡f¤ jFªjt®fŸ v‹W fUâ¡ bfh©oU¡F« #hâíkh»a
gh®¥gd®fS¡nf nghŒ nrU»‹wJ v‹whš, mªj uh¢áa¤â‹ Úâ¡
F« ò¤â¡F« ntW vij x¥ãLtJ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy.
mªj uh¢áa¤âš cŸs gh®¥gd®fŸ v¤jid ng®fshdhY« k‰W«
btË eh£oÈUªJ mªeh£L¡F¢ br‹W FonaW« gh®¥gd®fŸ
v¤jid ng®fshdhY« mt®fŸ m¤jid¥ ngU¡F« M©, bg©,
FHªij, F£ofŸ r»j« mt®fŸ vªj ntiyÆš v›tsî
r«ghâ¤jhY«, vªj c¤ânahf¤âš v›tsî r«gs« bg‰whY«,
vªj Éahghu¤âš v›tsî yhg« milªjhY«, mij¥ g‰¿ á¿J«
ftiyÆšyhkš gh®¥gd® v‹»‹w ngU¡F kh¤âu« âd« ïu©L
299 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ntis nfhÆÈY« C£L¥giu v‹D« rh¥gh£L r¤âu§fËY«
jhuhskhfî« Ãuªjukhí« rh¥ghL nghl¥g£L tU»‹wJ. ïJ Éf;
k‰wgo, “g©oif eh£fËY« “ò©ÂaehŸ”fŸ “ÉujehŸfŸ”
v‹gitfËY« áuh®¤j ehŸfËY« ÄFâí« Énrõkhd rh¥ghL«,
jÉu gzK« fhš, miu, x‹W v‹gjhf j£rizí« bfhL¡f¥g£L
tU»‹wJ. ïJjÉu, khj« jtwhkš c‰rt§fS¡F« ï¥gona
el¡»‹wJ. ïitfŸ jÉu mªj eh£L gh®¥gdušyhj ca®ªj
#hâbg©fŸ v‹gt®fŸ gh®¥gd®fis òzUtJ nkh£r rhjd«
v‹W« f‰ã¡f¥g£oU¡»‹wJ. ïij jÉu MW tUõ¤â‰F xU
Kiw #g« v‹D« bgauhš Rkh® v£L y£r %ghŒ bryÉš xU
rl§F« bfh©lhl¥gL»‹wJ. ï¢rl§fhdJ 56 ehŸfS¡F
bjhl®¢áahŒ el¤j¥gLtjhF«. ïªj I«g¤âahW ehŸfS¡F«
Rkh® gâidahÆu« gh®¥gd®fŸ tiu _‹W ntis czîfS«,
x›bthU ntis¡F« g¤J ïUgJ tif fhŒf¿fSl D«, 5, 6 tif
gyfhu§fSlD«, 2, 3 tif ghahr§fSlD«, 2, 3 tif m¥gs§
fSlD« ÉUªJfŸ el¡F«. ï›ÉUªJ brŒtj‰fhf rikaš
fhu®fŸ kh¤âu« âd« MŸ x‹W¡F ïu©L, _‹W %gh TÈÆš
600, 700 ng®fŸ mk®¤j¥gLth®fŸ. jÉuî« nk‰f©l gâid
ahÆu« ng®fS¡F« âd« ï›Éj ÉUªjË¥gJl‹ eg® x‹W¡F
ehyzh v£lzh xU %ghŒ åj« j£rizí« bfhL¥gh®fŸ. k‰W«
MÆu¡fz¡fhd gh®¥gdušyhjh® FHªijfis cl‹ T£o¡
bfh©L nghŒ mitfisí« gh®¥gd ãŸisfŸ v‹W fh£o
mitfS¡F« j£riz th§»¡ bfhŸSth®fŸ. m‹¿í« öu
njr§fËš ïUªJ tU« gâdhÆu¡fz¡fhd e«óâÇ gh®¥gd®f
S¡F nghf tu ãuahz¢ bryî« rh¥ghL, j£rizí« bfhL¤J
MŸ x‹W¡F x›bthU f£oš bk¤ij, ïu©L jiyaiz, rhšit
eh‹F, eh‹F n#ho ntZofŸ KjÈaitfS« bfhL¥gh®fŸ.
k‰W« ïit ngh‹w gy bryîfS¡fhf nk‰f©l v£L y£r
%ghí« 56 ehŸfËš gŠR gŠrhŒ¥ gwªJ bryth»ÉL«.
ï¥go bryî brŒJ el¤j¥g£L«. ïªj Kiw #gkhdJ
vj‰fhf v‹whš, Rkh® 200 tUõ¤â‰F K‹ ïUªj xU uh#h
mªeh£oš brŒj Vnjh xU á‰wur®fŸ í¤j¤âš áy gh®¥gd®fŸ
ïwªJ nghdjhš mªj¥ ght« Ô®ªJ j§fS¡F rªjâ É®¤âah
tj‰F ãuha¢á¤jkhf ï¥go ïªj ïUüW M©Lfshf MW
tUõ¤â‰F xUKiw v£L y£r %ghŒ (mjhtJ, mªj gh®¥gd®
fË‹ FL«g¤â‰F nghŒ nrU«go) bryî brŒJ Kiw #g«
brŒa¥g£L tU»‹wJ. ïªj khâÇahd K£lhŸjdkhd bfhŸif
fŸ cilat®fsh»a ïªJ mur®fshš ïªâah Ms¥g£L tªJ
ïUªjâdhšjh‹ ï‹iwa âd« ïªâah MÆu¡fz¡fhd
Fo muR - 1929 ( 2 ) 300
tUõ§fshf mªÃaeh£L e‹ikÆ‹ bghU£L m‹Åa®fshš
Ms¥gLtâš VjhtJ M¢rÇaÄU¡f Koíkh v‹W nf£»‹nwh«.
Éf ïªj¥go MW MW tUõ¤â‰F xUKiw v£L v£L y£r
%ghŒ bryî brŒJ Kiw b#g ãuhaá¤j« brŒJ tªJ«, mªj
uh#h§f¤â‰F rªjâ ïšyhkš mo¡fo Råfhu« brŒJjh‹
ãŸisfŸ c©lh¡» g£l« f£o Ms¥g£L tU»‹wJ. ïij mªj
uhÍa¤âYŸs x›bthU uh#h¡fS« M©L tªâUªJ«, ï«
khâÇahd _le«ã¡if ït®fis É£L¥ nghfÉšiyahdhš,
ït®fŸ xU eh£il Ms nah¡»aij cilat®fsh v‹W nf£»‹
nwh«. ekJ ïªJ flîŸfisÉl ïªJ uh#h¡fshš ïªâa eh£L
bršt§fŸ ï«khâÇ kj¤â‹ nguhY«, rl§»‹ nguhY« tUõ«
tUõ« gy nfho¡fz¡fhd %ghŒfshf ghœgL¤j¥ bgW»‹wd.
âUth§T® uh#h§f« tUõ« tUõ« ïªj¥go ï›tsî
y£r%ghŒfŸ kj r«gªjkhfî«, rl§F r«gªjkhfî« bryî brŒJ
tªJ« ï‹iwa âd« njh£l¤âš gFâ »zW v‹gJ nghš mªj
uh#h§f¤âš cŸs k¡fËš miuthá¥ng® »¿ÞJt®fS« kfkâa®
fSkhf ïU¡fî«, ÛâÆY« miuna miu¡fhš thá¥ng®
“r©lhs®” mjhtJ ÃHš Tl nkšgl¡Tlhjt®fshf ïU¡fî«, Md
ÃiyÆš ïU¡»‹wbj‹whš ïªj kjK« rl§F« xU fhjWªj
Cá¡fhtJ cgnahf¥g£oU¡»‹wjh v‹W jh‹ nf£»‹nwh«. flªj
xU MÆu tUõ fhyK« ïªâahÉ‹ k‰wghfK«, Rnjr mur®fshš
Ms¥gL« Rauh{Ía njrkhŒ, uhk uh{Ía njrkhŒ ïUªâU¡F
khdhš, ïªâahÉYŸs kiyfŸ všyh« cil¡f¥g£L nfhÆš
fshfî«, ghiwfŸ všyh« cil¡f¥g£L rhÄfshí«, brh¤J¡fŸ
všyh« mªj rhÄfŸ ngÇš vGâit¡f¥g£l khÅa§fshfî«,
bg©fËš miu thᥠngU¡F nkyhf mªj rhÄ¡F bgh£L¡f£o
Él¥g£L jháfshfî«, k‰W« miuthá¥ng® gh®¥gd®fis¥ òz®ª
jhš nkh£r« v‹W fUâ¡ bfh©oU¡»‹wt®fshfî«, ïU¥gnjhL,
ï‹iwa âd« fh¥ã¡filÆš v¢áš »©z« fGî« gh®¥gd® Kjš
jhᤠbjUÉš juF¡fil it¤âU¡F« gh®¥gd® tiu xUt® jtwh
kš, ÇÎfshfî«, KÅt®fshfî« r§fuh¢rhÇfshfî«, klhâgâ
fshfî«, éa®fshfî« FyFU¡fshfî«, kfªJfshfî« ïUªâU¥g
njhL gh®¥gd® jÉu k‰wt®fŸ všyh« mªj¥ gh®¥gd®fS¡F
bjh©L brŒJ bfh©L mt®fŸ v¢áiyÆš Ûâ É£lij¥ bghW¡»
rh¥ã£L bfh©L«, mt®fŸ f£o »Ê¤J bjUÉš v¿ªJ É£l
fªijfis f£o¡bfh©L gh®¥gd®fŸ å£L thÆšfËš nkš
ntZoÆšyhkš KH§fhY¡F¡ ÑHhf JÂ bjh§fhkš RU£o¡ f£o¡
bfh©L, ïlJifia kl¡» tyJ f¢r¤âš it¤J tyJ ifahš
thia¥ bgh¤â ËW bfh©oU¡f nt©o ïU¡Fkh? mšyth
301 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
v‹gij ï‹iwaâd« âUth§Tiu¥ gh®¤j vªj njáathâahtJ,
kj¤ij¡ fh¥g‰w jt« »l¡F« ÄjthâahtJ, rl§if¡ fh¥gh‰w
cÆiuÉL« MÞâfthâahtJ M£nrã¡f K‹tu¡ TLkh v‹W
nf£»‹nwh«. ïªj ïUgjhtJ ü‰wh©oš cyfnk ÉŠPhd rhÞâu
M£áÆš ïU¡F«nghJ ekJ, eh£il ï«khâÇ flîŸfS«, Rauh{a
mur®fS« ghHh¡Ftij¥ g‰¿í« ïÊî gL¤Jtij¥ g‰¿í«,
xUtU¡fhtJ tÆWg‰¿ vÇaÉšiyahdhš, beŠr« FKuÉšiyah
dhš, ïªeh£L¡F¤ njáa cz®¢ánah njáa¢ RakÇahijnah
fLfsthtJ ïU¡»‹wjh v‹W nf£»‹nwh«. njáa«, njáa« v‹W
flªj mŒ«gJ tUlfhykhŒ mo¥g£l ehŒfŸ j§fŸ å£L thr‰
goÆš ËW bfh©L Fiu¥gJ nghš, eh« všnyhU« jh‹ Fiu¤J
tU»‹nwh«. rªJ bghªJfËš všyh« njÓa cz®¢áia C£l
nt©L« v‹W thd¤J¡F« óÄ¡Fkhf JŸË¤ JŸË Fâ¤J ekJ
njÓaåu¤ij¡ fh£L»‹nwh«. óuzRna¢ir nt©Lbk‹»‹nwh«.
v¥go ïUªJ« ïªJ rhÄfË‹ bfhŸisfisí«, ïªJ mur®fË‹
K£lhŸ jd§fisí«, ïªJ kj¤â‹ mnah¡»a¤jd§fisí«, xU
kÆ®¡fhš Tl mir¡f e«khš KoaÉšiyna v‹whš, ï¥go¥g£l
e«khš ïÅ v¥go 20 ikš Õu§»iaí«, k¡F 500 ikš ntf«
nghF« Mfha¡f¥gš btoF©ilí«, Éõ¥òif¤ J¥gh¡»iaí«
á¿jhtJ mir¡f Koí« v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«.
ãÇ£oZ ïªâa murh§f¤J uhQt¢ bryit¥ g‰¿
ãukhjkhŒ¥ ngR»‹nwh«: bryî r‰W mâfbk‹gij eh« x¥ò¡
bfhŸS»‹nwh«. MdhY« mªj uhQt gy¤â‹ xU ghf¤jhšjh‹
ï‹W eh« ‘vkJ brh¤J’, ‘vkJ bgŠrhâ’, ‘vkJ mã¥ãuha«’ v‹W
brhšÈ¡ bfhŸs trâíilat®fshŒ ïU¡»‹nwh« v‹gijí«
x¥ò¡bfhŸs nt©o ïU¡»‹wJ. m‹¿í«, mJ ïšyhÉ£lhš
ï‹iwa âd«, ekJ #Û‹fS« ghisa§fS« k‰W« mJngh‹w
gh¢rh rh¡nfh¡fS« kDj®ÄfS« e«ik v‹d brŒâU¥gh®fŸ
v‹gJ ek¡F¤ bjÇí«. vdnt ï¥gona Æ‹¿aikahj bryit¡ Tl
monahL f©o¤J uhQtnk nt©oaâšiy v‹»‹w ekJ njáa«,
ïªj rhÄfŸ bfhŸisiaí« kj¤â‹ bfhŸisiaí«, ïªâa
mur®fŸ K£lhŸjd¡ bfhŸisiaí« á¿JTl f©o¡f K‹ tUt
âšiyna. m‹¿í« ït‰iw¥ g‰¿¥ ngRtJ njáakšy v‹gjhf
ekJ óuz Rna¢irthâfshš ntj¡f£lisí«, btË¥gL¤j¥g£
lhŒÉ£lJ. Éf; ï«khâÇ K£lhŸ murh§f¤ijí«, m¡»uk¤ijí«
mnah¡»a njáa¤ijí« ïÅí« it¤J¡ bfh©L btW«
gh®¥gd®fis kh¤âu« F‰w« brhštâš VjhtJ bghUŸ ïU¡f
Koíkh v‹W« nf£f nt©o ïU¥gj‰F tUªJ»‹nwh«. ï‹iwa
âd« âUth§T® gh®¥gd®fS¡F eh« v‹d ò¤âkâ TWtJ v‹gJ
Fo muR - 1929 ( 2 ) 302
ek¡F És§fÉšiy ïj‰fhf mt®fŸ ÛJ, v‹d F‰w« brhšYtJ
v‹W ek¡F¤ njh‹wÉšiy. cjhuzkhf, “X gh®¥gd®fns! v§fŸ
uh#h ig¤âa¡fhu® Mjyhš mt® VjhtJ gz«, f£oš, bk¤ij,
ntZofŸ bfhL¤jhš th§fhÔ®fŸ, rh¥ghL ngh£lhš rh¥ãlhÔ®fŸ,
v§fŸ bg©fŸ m¿Éšyhjt®fŸ Mjyhš mt®fŸ T¥ã£lhš
nghfhÔ®fŸ v‹W brhšy Koíkh” v‹W nf£»‹nwh«. m¥go¢
brhšYtjhdhY« mJ xUt‹ k‰bwhUtid¥ gh®¤J “X! mŒahnt!
v§fŸ å£L¥ bg© r‰W xU khâÇ elto¡if cŸs bg© Mjyhš
j§fŸ å£L¥ iga‹ v§fŸ å⥠g¡f« el¡fÉlhkš ml¡»
ití§fŸ” v‹W brhšYtJ nghšjh‹ ïU¡F«.
ï‹D« mnef gh®¥gd®fŸ e«ik ïnj nfŸÉfŸ jh‹
nf£»‹wh®fŸ. gy bkh£il¡ foj§fS« vGJ»‹wh®fŸ. mjhtJ!
“XŒ Fo muR uhkrhÄahnu! Ú® V§fhQ« gh®¥gd®fis åzhŒ
â£L»‹Ö®? c§fŸ #d§fŸ ò¤â ïšyhkš K£lhŸ jdkhŒ v§fŸ
åL njotªJ T¥ã£L¡ bfh©LnghŒ v§fŸ fhÈš ÉGªJ, gz«
fhR ntZo bfhL¤J nrhW« ngh£lhš mj‰F eh§fŸ v‹d
brŒnth«? Ú®jhdhf£L« ahuhtJ R«kh xU fhR bfhL¤jhš nt©lh«
v‹W brhšÈ ÉLåuh? m¥go ïU¡F«nghJ v§fŸ fhÈY« ÉGªJ
fhR« bfhL¤jhš nt©lh« v‹whš mJ v§fŸ K£lhŸjdkhfhjh”
v‹W vGâ ïU¡»wh®fŸ. âUth§T® ngh‹w murh§f¤ij it¤J¡
bfh©L ïj‰F v‹d gâš brhštJ v‹gJ ek¡F òydhfÉšiy. ekJ
eh£L ViHfŸ TÈfŸ Kjš brštth‹fŸ, f‰wt®fŸ, bgU« mâfhÇ
fŸ, mur®fŸ M»a všnyhUnk bgÇJ« ï¥go¥g£l _l®fsh
ÆU¥gnjhL “njÓa åu®fŸ” “óuz Rna¢ir¡fhu®fŸ” M»a “bghJ
ey¤ bjh©l®fŸ” v‹gt®fS« mt®fS¡F cjÉahŒ ïUªjhš ïªj
eh£L¡F v¥gojh‹, v‹Wjh‹ ÉLjiyí« RakÇahij í« c©lh¡f
Koí« v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. kÅj®fŸ gz« r«ghâ¡F«
nghJ v›tsî jªâukhŒ, v›tsî ò¤ârhȤjdkhŒ, v›tsî
rhk®¤âakhŒ, v›tsî f‹bdŠrkhŒ v›tsî òu£L ã¤jyh£l«,
mnah¡»a¤jd« M»aitfŸ brŒJ x‹W¡F ïu©L Éiy,
x‹W¡F ïu©L TÈ, x‹W¡F ïu©L r«gs«, x‹W¡F ïu©L t£o
M»a KiwÆš eh£L k¡fis¡ fr¡»¥ ãʪJ r«ghâ¤J mªj¥
bghUis á¿jhtJ ftiy ïšyhkY« m¿ÉšyhkY« MuhŒªJ
gh®¡fhkY« á¡fdÄšyhkY« f©iz _o¡ bfh©L Fofhu‹ jdJ
mâf nghijÆdhš ifÆÈUªJ« koÆÈUªJ« ÑnH ÉG« gz§
fis ftÅ¡fhkš mªj nghijia mDgÉ¥gJ nghš ïªj khâÇ
rhÄ v‹W« rl§F v‹W« ghHh¡FtjhÆUªjhš v¥go xU eh£o‹
gz« xU eh£o‹ ViHfË‹ e«ik¡F cgnahf¥gL« v‹gJ ek¡F
És§fnt ïšiy. ïªj eh£L¡F bjhÊyhËfŸ K‹ tunt©Lkhdhš
303 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ViHfË‹ fZl« Ú§f nt©Lkhdhš eh£o‹ jǤâu« bjhiya
nt©Lkhdhš - KjÈš ïªj eh£L gz¡fhu®fS« bgU« gz«
r«ghâ¡»‹w KjyhËfS« mâfhÇfS« mur®fS« nah¡»a®fshf
nt©L«. m¿thËfshf nt©L« ïšyhjtiu ït®fŸ monahL
KjÈš mÊ¡f¥glnt©L«. mªj¥go ït®fŸ nah¡»a®fshfnth
mÊ¡f¥glnth, nt©Lkhdhš KjÈš ïªj khâÇahd flîŸfS«,
kjK« xʪjhf nt©L«, m¥go¡»šyhkš vªj¥ nguhyhtJ vªj
khâÇÆyhtJ ï¥go flîŸfisí« kj§fisí« it¤J¡
bfh©oU¡»‹wtiuÆš v‹d njÓa« ngádhY« xU¡fhY« ekJ
ehL ehlhfhJ v‹Wjh‹ brhšYnth«. mjhtJ fhLnghš tY¤J
ïis¤jij MjhukhŒ¡ bfhŸS« ïlkhFbk‹Wjh‹ brhšY
nth«. Éf, ïÅ ïªâa klhâgâfŸ v‹W brhšÈ¡ bfh©L ïªâa
bršt§fis bfhŸis ao¤J ghHh¡F»‹wt®fŸ v¤jid ng®fŸ
v‹gij r‰W nahá¤J¥ gh®¡f nt©L»‹nwh«. r§fuh¢rhÇfŸ v‹W
xU VG v£L gh®¥gd®fŸ ïªâahɉFŸ âdK« »uhk« »uhkkhŒ
g£lz« g£lzkhŒ¢ R‰¿R‰¿ mo¡F« gf‰bfhŸis¡F VjhtJ
msî f©Lão¡f¡ Toajhf ïU¡»‹wjh? x›bthU r§fuh¢rhÇ
fS« mu©kid nghš klK«, ahid, Fâiu, gšy¡F, gilfŸ, eif
fŸ, T£l§fSlD« js§fSlD« R‰W¥ ãuhaz§fŸ el¥gij¥
gh®¤jhš kd« gij¡»‹wJ. ïu¤j§ bfhâ¡»‹wJ. ït®fS¡F
x›bthU C®fËY« cŸs gz¡fhu®fŸ gâdhÆu«, IahÆu«,
MÆu«, IªüW, ïUü‰iw« gJ %ghŒfŸ v‹»‹w fz¡F¥go
fh¡iffS« 108-1008 %ghŒfŸ v‹»‹w fz¡F¥go ghjóirfS«,
âd« xU ntis ã¢ir¡F v‹W 427-436 %ghŒfS« bfhL¡f¥g£L
tU»‹wJ. m¤njhL mt®fŸ fhÈY« ÉGªJ fhš fGÉd ghj Ô®¤j«
mUªj¥gL»‹wJ. ï¥goahf MÆu¡ fz¡fhd tUõ§fshf
ehbsšyh« elªJ tU»‹wJ. Mdhš ï¥go¥g£l r§fuh¢áahÇfis¥
g‰¿ gz« bfhL¡»‹wt®fËš vªj _l®fshtJ áªâ¤J¥ gh®¤J
gz« bfhL¡»‹wh®fsh! v‹W gh®¤jhš mJ xU á¿J« bj‹gLt
âšiyna. r§fuh¢rhÇ v‹whš v‹d? mt® ah®? ahU¡F FU? vj‰fhf
FU? mtuhš ahU¡F v‹d ãunah#d«? vj‰fhf gz« bfhL¡f
nt©L«? mªj¥ gz« v‹d M»‹wJ? v‹gJ ngh‹w Éõa§fËš
VjhtJ x‹iw¥ g‰¿ ftŤJ¥ gh®¤J ahuhtJ gz« bfhL¡»‹
wh®fsh? xU á¿J« ïšynt ïšiyna. mªnjh! mªnjh! btFgz«
åzhŒ¥ ngh»‹wnj. ïjdhš ekJ khdK«, kÅj¤ j‹ikí«
åzhŒ¥ ngh»‹wnj. cjhuzkhf vªj r§fuh¢rhÇí« Þehd«
brŒtj‰F K‹jh‹ e«ik¥ gh®¥gh®. VbdÅš e«ik gh®¤jhš
N¤âuid¥ gh®¤j njhõK«, ekJ ÃHš g£lhš r©lhs ÃHš
ÞgÇrK«, e«Kl‹ ngádhš Ú¢r ghiõ c¢rǤj ghjfK«, mtiu
Fo muR - 1929 ( 2 ) 304
NœªJ bfhŸS»‹wd. Mjyhš ït‰¿‰fhf mt® njhõ¥gÇfhu
ãuha¢á¤j« brŒant©o ïU¡»wJ. ïj‹ ÃĤj« mt® Þehd«
brŒtj‰F K‹ghfnt e«ik gh®¤J, e«Äl« ngá ek¡F Ô®¤j«
bfhL¤J, gz« bg‰W, mªj¥ gz¤ij¡ bfh©nl nkšf©l
ãuha¢á¤j§fS« brŒJÉ£L ãwF ói# brŒJ rh¥ãL »‹wh®.
jÉuî« ïªj¥ gz§fshš rikaš brŒJ MÆu¡fz¡fhd btW«
gh®¥gd®fS¡nf rh¥ghL nghL»‹wh®. vŠáaij CU¡F mD¥ò
»‹wh®. ïªj¥go ïÅí« F£o M¢rhÇfŸ kl« v¤jidnah? Mfnt
ï¥go¥g£l r§fuh¢rhÇfŸ bfhŸis v¤jid nfho v‹gij thrf®
fŸjh‹ fz¡F¥ngh£L¥ gh®¤J¡bfhŸsnt©L«. k‰wgo éa®fŸ,
g£l®fŸ, RthÄfŸ, FyFU¡fŸ v‹»‹w ášyiu¥ gh®¥gd¡FU¡fŸ
bfhŸisfŸ xU òwÄU¡f, ïÅ gh®¥gdušyhj g©lhu r‹dâfŸ
v‹w klhâgâfŸ bfhŸis¡F« fz¡F tH¡»šiy. rhjhuzkhŒ
jŠir ášyhÉš kh¤âu« cŸs ïu©L _‹W g©lhu r‹dâfË‹
tU«go M©L x‹W¡F 24 y£r %ghŒfS¡F FiwahJ v‹W
brhšyyh«. ïJ nghš k‰W« e« eh£oš v¤jidnah klhâgâfS«
g©lhu r‹dâfS« MÆu¡fz¡fhd ng®fŸ ekJ f©fS¡F
bj‹glhkš ïU¡»‹wh®fŸ. ït®fŸ brh¤J« tU«goí« v›tsî
MF«? mJ v‹d M»‹wJ? ahU¡F gy‹ bfhL¡»‹wJ?
ïitfshš eh£o‰F v‹d gy‹? v‹W ahuhtJ vªj njáathâ
fshtJ, kjthâfshtJ, MÞâfthâfshtJ ftÅ¡»‹wh® fsh v‹W
nf£»‹nwh«. vdnt, ekJ eh£o‹ njáaK« kjthjK« MÞâfK«
v›tsî òu£o‹ ngÇY« mnah¡»a¤jd¤â‹ ngÇY« f£l¥
g£oU¡»‹wd v‹gij ï¥nghœjhÆD« k¡fŸ czu Koªjjh v‹W
nf£»‹nwh«.
Fo muR - jiya§f« - 01.12.1929
305 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

âUtšÈ¡nfÂÆš aÔªâujhÞ thrf
rhiy âw¥ò ÉHh
jiytut®fns! m‹òŸs e©g® mt®fns! ï‹W âw¥ò ÉHh
bfh©lhL«go ïªj gy ghiõ brhšÈ¡ bfhL¡F« KjÈa fhÇa§fŸ
brŒí« thrf rhiyia eh‹ âwªJ it¡fnt©L« v‹W vdJ giHa
e©g®fŸ gy® nf£L¡ bfh©lij eh‹ xU bgUikahŒ¡ fUâ m¤
bjh©lh‰wnt ï§F tªJŸns‹. vÅD« ï¤âw¥ò¡ bfh©lh£
l¤ij eh‹ el¤Jtâ‹ _y« vd¡F¡ »il¤j bgUikiaÉl eh‹
ï§F tªJ vdJ giHa e©g®fis rªâ¤J mstsht rªj®¥g«
»il¤jnj vd¡F ÄFâí« bgUk»œ¢áia¡ bfhL¡f¤j¡fjhF«. ïªj
ÉHhɉF ï‹dh® tªJ brh‰bghÊth‰Wth®fŸ v‹W brh‹dîl‹,
ah‹ v›Éj nahridí« brŒahkš clnd tUtjhf x¥ò¡
bfh©nl‹. ïªj¥go xU rªj®¥g« »il¡f nt©Lnk v‹»‹w
Mir vd¡F btF ehshfnt ïUªJ tªjJ. v‹Dila Mirí«
m¡»uhrd® Mirí« ï›ÉHhî¡F K¡»aÞj®fshd âUths®fŸ
uhk¢rªâu r®kh, kJiu R¥ãukÂa mŒa® M»at®fŸ Mirí«
x‹Wg£L bt‰¿ bg‰¿U¥gij¥ gh®¡F« nghJ áU§fhu ur¤âš cŸs
xU ïl« vd¡F Phgf¤â‰F tU»‹wJ. mjhtJ xU eha»í«
ehafD« j§fsJ x¤j fhjÈ‹ bgU¡»dhš V‰g£l Clš ãÇit¢
r»¡fkh£lhkš xUtiu xUt® rkhjhd« brŒJ bfhŸs xUtU¡
bfhUt® Kªj bt£f¤âdhš jilg£oUªjt®fis rªâu cja« tªJ
ï‹dh®jh‹ KjÈš rkhjhd¤J¡F tªjh®fŸ v‹gij ïUt®fS«
m¿a Koahjgo T£oit¡F« ïl« x‹W c©L. mJnghynt njr¤
bjh©L ntf¢ brU¡fhš V‰g£l ClÈdhš ãǪJ ïUªjt®fis
ï¥nghJ eh£oš njh‹¿ ïU¡F« c©ik ÉLjiy mth cz®¢á
v‹D« rªâu cjakhdJ e«Äš ah® KjÈš rkhjhd¤â‰F Ka‰á¤jh®
fŸ v‹W brhšy Koahj khâÇÆš ï‹W ï§F To ïU¡»‹nwh«.
ïªj rªj®¥g¤ij eh‹ vdJ bjh©L¡F mDTykhf mij
V‰gL¤â¡ bfhŸs nt©L« v‹»w Mirahš ï›ÉHhÉš VjhtJ
mã¥ãuha¤â‰F ïl« V‰g£L xG§fhf eilbgw Koahkš nghtj‹
_y« mã¥ãuha ngj¤â‰F mâf ïl« V‰g£L ÉLnkh v‹»‹w
Fo muR - 1929 ( 2 ) 306
v©z« njh‹¿‰W. vÅD« »il¤j rªj®¥g¤ij eGt Élhkš
v¥goahtJ cgnah»¤J¡ bfhŸs¥ gh®¥ngh« v‹»‹w MirílD«
cWâílDnk v¥goahtJ cŸns EiHªJ bfhŸsyh« v‹W tªJ
É£nl‹.
e©g®fns! m¡»uhrdut®fns! eh‹ fh§»uir É£L Éy»
É£ljhf¤ njh‹¿dhY« eh‹ c©ikÆnyna ÉyfÉšiy v‹W
jh‹ Ãid¤âU¥gjhf¢ brh‹dh®. fh§»uir eh‹ ÉlÉšiy v‹gJ
c©ikna. Mdhš fh§»uR v‹idÉ£LÉ£lJ v‹gij eh‹
kiw¡f KayÉšiy. fh§»uR v‹gJ xU T£l« v‹»‹w m®¤jkh
dhš ï¥nghJ fh§»uá‹ nguhš TL« T£l« v‹id nr®¤J¡ bfhŸs
KoahJ. k‰wgo fh§»uR v‹gJ njáa K‰ngh¡F, njáa ÉLjiy,
njáa RakÇahij v‹whš mJ v‹id xU¡fhY« É£L¤ jŤâU¡f
Koant KoahJ. eh‹ v§F br‹whY« mJ v‹id bjhl®ªnj ÔU«.
vd¡F mªj ijÇaK« e«ã¡ifí« c©L.
eh‹ fh§»uir É£LÉ£ljhf¤ jiyt® Ãid¡fÉšiy
ahdhY« mnef®fŸ mªj¥gona Ãid¤J¡ bfh©oU¡»wh®fŸ.
bghJ thœÉš xUtU¡bfhUt® v›tsî mã¥ãuha ngjKila
bfhŸiffis cilat®fshÆUªjhY« m›tã¥uha ngjKilat®
fË‹ c£fU¤ij ftŤJ ï›Éj mã¥ãuha« mt®fŸ bfhŸs
fhuzbk‹d? ïjdhš mtU¡FŸs yhg« v‹d? vªj Raey¤â‰F
v⮥gh®¤J ï¥go brŒ»‹wh®? K‹ã‹ ïªj kÅjDila el
to¡if v‹d? v‹»‹w Éõa§fis¡ ftŤJ¥ gh®¤J ãwF xU
Éj mã¥ãuha« bfhŸStjhdhš c©ikahd bjh©l®fS¡FŸ
mã¥ãuha ngj« fhuzkhf ãÇÉidnah kdÞjhgnkh Énuhjnkh
xU¡fhyK« V‰glnt V‰glhJ.
v›tsî mã¥ãuha ngjÄUªjhY« ïUt®fS« x‹Wg£nl
ÔUth®fŸ.
ïªj¥go x‹Wgl Koahkš bghJ¤ bjh©l®fŸ v‹gt®
fS¡FŸ VjhtJ brhªj kdÞjhgÄU¡Fkhdhš mJ f©o¥ghŒ
mã¥ãuha ngj¤jhš V‰g£ljšybt‹W« njr¤bjh©L v‹D«
ngh®itia¥ ngh£L¡ bfh©L Raey¤bjh©L brŒ»‹wh®fŸ v‹W
fUâ mªeg®fŸ ÛJ V‰g£oU¡F« rªnjfK« mšyJ Ô®khdKnk
mšyhkš nt¿šiy v‹Wjh‹ brhšy nt©L«. vâÇÆ‹ ešy
v©z¤âš rªnjfÄšyhÉ£lhš btW« mã¥ãuha ngj¤â‰fhf
ahU« ãÇakh£lh®fŸ. brhªj kdÞjhgK« bfhŸskh£lh®fŸ v‹gJ
cWâ.
Mjyhš, eh« RaeyÄšyhjt®fshÆUªjhš ekJ mã¥ãuha§
307 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
fis¡ bfh£o fyªJ xUtU¡bfhUt® j§fŸ j§fŸ bfhŸif¡F¢
r‰WÉ£L¡ bfhL¤njh mšyJ ÉnuhjÄšyhjitfis V‰W¡
bfh©nlh mªj msî¡F ïUtU« fyªJ V‹ ntiy brŒa¡TlhJ?
Mjyhš x¤J tU»‹w bfhŸiffËš fyªJntiy brŒa xUtU¡
bfhUt® KªJtJ nkyhd FzkhF«. m›Éj Fz¤â‰F ï‹iwa
r«gt« xU m¿F¿ahf ïU¡Fbk‹W Ãid¡»‹nw‹.
e©g®fns! aÔªâujhÞ bgauhš ï‹iwa thrf rhiy âw¡f¥
gLtij eh‹ ghuh£L»‹nw‹. Mdhš, ïj‹ _y« eh« mtU¡F
bgUikí« kÇahijí« brŒ»‹nwh« v‹W fUâdhš ï¥ghuh£o‰F
m®¤jnk ïšiy; mšyJ ï›thrf rhiyÆš mtuJ gl¤ij it¤J
mj‰F nj§fhŒ gH« cil¤J f‰óu« bfhS¤â it¤J F«ãLt
bj‹whš mJ Äfî« _l¤jd« v‹W jh‹ brhšYnt‹. Mdhš
k‰bw‹d brŒtJ m¿îilikahdJ v‹W nf£Õ®fshdhš mt®
É£L¥nghd ntiyia¢ brŒtJ« mtuJ âahf¤ijí« bfhŸif
fisí« ã‹g‰w mo¡fo Phgf¥gL¤j mtuJ bgaiu cgnah»¥
gJ«jh‹. â£l¤âš mã¥ãuhangjÄU¡fyh«. thrf rhiyfŸ
ï¥nghJ v§F« mâfkhf V‰g£L¡ bfh©L tUtjhdJ . ekJ eh£o‹
m¿î ts®¢á¡F m¿F¿ v‹nw fUJ»‹nw‹. bfhŠr fhy¤â‰F
K‹ghf ekJ eh£oš thrf rhiyfŸ mâf« ïšiy. fhuz« v‹d
bt‹whš m¥nghJ k¡fS¡F vG¤J thrid »ilahJ. Mdhš
ï¥nghJ mâf« k¡fŸ go¤âU¥gjhš ï‹D« mâfkhf go¤J¡
bfh©L tUtjhš ehS¡F ehŸ thrf rhiyfŸ mâfÇ¡»‹wd.
ï«khâÇ thrf rhiyfŸ v§F« V‰ghL brŒtJ Äfî« nkyhd
njr¤bjh©lhF«. ïjdhš k¡fS¡F cyf mDgt« V‰gL«.
VbdÅš, cyf mDgt« jh‹ c©ikahd fšÉahF«. mJnt
m¿É‹ âwînfhyhF«. g©oj gߣirÆš njWtJ« kfhknfh
cgh¤âahauh»ÉLtJ« murh§f¤âš lh¡l® mjhtJ g©oj¥ g£l«
bgWtJ« uh#h¡fËl¤âš ɤth‹fshÆU¥gJ« c©ikahd fšÉ
M»ÉlhJ. VbdÅš brU¥ò¤ ij¤jš, Btu« brŒjš, ryit
brŒjš, á¤âu« vGJjš, Éahâ¡F kUªJ f©Lão¤jš, fÉghLjš,
fij vGJjš, xU gh£L¡F üW m®¤j« brhšYjš, xU Rnyhf¤â‰F
ïU}W j¤Jth®¤j« brŒjš, bgU« bgU« fz¡F¥ nghLjš,
cyf¤ij všyh« xU Fil¡Ñœ MSjš KjÈait všyh«
ɤijfshFnk jÉu nt¿šiy. mjhtJ x›bthU bjhÊÈš
x›bthUt® bf£o¡fhu®fŸ v‹W jh‹ brhšyyh«. vdnt K‹
brhšy¥g£l cyf mDgt¤â‰F K¡»a fšÉahf K‹ fhy¤âš Ô®¤j
ah¤âiuia trâahf ïUªjJ.
xU mur‹ mšyJ xU ãuò j‹ kfD¡F cgh¤âaha®fËl«
Fo muR - 1929 ( 2 ) 308
É£L “ehY ntj« MW rhÞâu«, gâbd©òuhz«, mWg¤â ehY
fiy¡ahd«, ahid V‰w«, Fâiu V‰w«, ɚɤij, f¤â Éisah£L
k‰W« TLÉ£L¡ TLghŒjš” v‹gdth»a ɤijfŸ všyh«
f‰ã¡f¥g£l ãwF Ô®¤j ah¤âiu¡F mD¥ã âU«ãtªj ãwFjh‹
m«k¡fËl« bghW¥ig x¥ã¤JÉLtJ tH¡f« v‹W brhšy¥
gLtij eh« gh®¡»nwh«. Mdhš Ô®¤j ah¤âiu v‹gJ òuhz§fËš
brhšy¥gL« Fs§fŸ eâfŸ M»a FHªij F£o, _£il Ko¢R
fSl‹ nghŒ mG¡F¥ ão¤j j©ÙÇš vUikkhL« jtisí«
KGFtJ nghš btW« KG¡F¥ ngh£L nehíl‹ å£L¡F¤ âU«ã
tUtjšy. k‰bw‹dbt‹whš cyfbkšyh« R‰¿ M§fh§F eil
bgW« Éõa§fisí« cŸs ïa‰if Fz§fisí« m¿ªJ tªJ
jdJ thœit mªj¥go el¤JtJjh‹. mjdhšjh‹ ï¡fU¤ijna
“cyf¤njhL x£l xGfš, gyf‰W« fšyh® m¿Éyhjh®” v‹W
âUtŸSt® brhšÈí« ïU¡»‹wh®. Mdhš ïJî« m¡fhy§fËš
ahnuh xU áyU¡F¤jh‹ rh¤âakhf ïUªjjhf gh®¡»‹nwh«. Mdhš
ï¥bghGnjh nkšf©l cyf mDgt« v‹gj‰F thrf rhiyfŸ
k‰bwšyh trâfisÉl nk‹ikahdjhf ïU¡»‹wd. ahtU¡F«
rh¤âakhdjhfî« cyf¤âš cŸs brŒâfisbašyh« g¤âÇiffŸ
bfh©L tªJ bfh£L»‹wd. gykÅj®fSl‹ jhuhskhŒ gH» mtu
t®fŸ Rght« m¿ayh«. Mjyhš thrf rhiy ÃUîjš Äfî« e‹ik
ahd bghJ j®k« v‹W brhšYnt‹. jÉu, ï§F gy ghiõfŸ
f‰ã¡f¥gL« v‹W« brhšy¥g£lJ. gy ghiõfŸ f‰gJ e‹ikjh‹.
Mdhš mJ x›bthUtUilaî« tƉW¥ ãiH¥ò¡fhf
f‰ã¡f¥gLtbj‹whš m›tsî Rygkhd fhÇabk‹W ek¡F¤
njh‹wÉšiy. Vbd‹whš xU ghiõna f‰fhj kÅj®fŸ ü‰W¡F
bjh©ûW ng®fŸ ïU¡F«nghJ mj‰FŸ eh« gy ghiõfŸ f‰W¡
bfhL¥gJ v‹gJ Ryg rh¤âakhdjšy. Mdhš bghJey¤ bjh©L
brŒgt®fS¡F ga‹gL« khâÇahf gšntW ghiõ ngR« njr¤J
r§fâfis m¿ªJ mij jh§fŸ bghJ ey¤â‰F cgnah»¤J¡
bfhŸtj‰fhf v‹whš m¥go¥g£lt®fS¡F¢ brhšÈ¡ bfhL¡f
Ka‰á¥gJ ešy fhÇakhF«. mªj KiwÆš eh‹ ïij¥
ghuh£L»‹nw‹.
njÓa«
jÉu, njáa¥ nghuh£l¤â‰F gy ghiõfŸ f‰gJ m¤âah
táa« v‹W jiyt® T¿dh®. ïªj ïl¤âš njáa« v‹gij¥ g‰¿
áy th®¤ijfŸ TWtJ bghU¤jk‰wjhfhJ v‹W v©Q»‹nw‹.
VbdÅš ï¥nghija bghJ¤ bjh©oš mnef bjh©l®fË‹
kdntWgh£o‰F« j¥gã¥ãuha¤â‰F« ïªj th®¤ijna K¡»a
309 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
fhuzkhÆU¡»‹wJ. KjÈš njÓa« v‹whš v‹d v‹gij
x›bthUtU« e‹Fzunt©L«. ïij¥ g‰¿ cŸs mã¥ãuha
ngj§fËš ï‹dJ rÇ ï‹dJ j¥ò v‹W eh‹ Koî f£ltuÉšiy.
Mdhš v‹ mã¥ãuha¤ij¢ brhšY»‹w KiwÆš brhšY»‹nw‹.
ï¥nghJ ÄFâí« C¡fKŸs bjh©l®fŸ gyÇ‹ kdâš muáaš
r«gªjkhd ng¢R¡fŸ jh‹ njáa ntiyahf fUj¥ gL»‹wJ. njÓa«
ntW, ï¥nghija muáaš ntW v‹gij eh« e‹whf Phgf¤âš
it¤J¡ bfhŸs nt©L«. ïªâahit xU njrkh¡f nt©oaJnt
ï¥nghija njrg¡j®fË‹ Kjš ntiyahF«. ï¥nghJ ïªâah gy
njrkhŒ ïU¡»‹wJ. mjhtJ gy ghiõ, gy kj«, gy M¢rhu«, gy
#hâ tF¥ò«, gy Éj ɤâahrK«, gy tF¥òfS¡F gyÉjkhd
jŤjÅ y£áa« M»aitfshf¥ ãǪJ, m‹Åa®fns, mjhtJ
ïªâahÉ‹ y£áa¤ij¡ fUjhjt®fŸ v‹D«goahd m‹Åa®fns
MStj‰F mDTykhd KiwÆš ïUªJ tU»‹wJ. Mjyhš Kjyh
tjhf eh« ekJ eh£il nkšf©l ãÇÉidfisí« É¤âahr§
fisí« jŤjÅ ïy£áa§fisí« ngh¡» x‹WgL¤â m‹Åa
M£á¡F fZlkhd khâÇÆš bfh©L tªJ É£LÉl nt©L«.
ãÇÉidfis¥ ngh¡f r‰W fZlkhÆUªjhY« jŤjÅ ïy£áa§
fis kh‰¿ xU y£áa¤â‰F x‹Wg£LiH¡F«go xUtU¡bfhUt®
e«ã¡ifiaí« T£L¥ bghW¥igí« V‰gL¤â¤ Ôunt©oanj
K¡»akhd ntiyahF«. K¡»akhf eh« ïªeh£L k¡fŸ v‹gt®
fS¡FŸshf v›tsî ɤâahr¤ijí« ca®î jhœití« e«ã¡if
Æ‹ikiaí«, x‰WikÆ‹ikiaí« gh®¡»‹nwh«. ïâš VjhtJ
mâf¥gL¤ânah T£onah Fiw¤njh brhštjhf Ú§fŸ Ãid¡
»‹Ö®fsh? ɤâahrK« ca®î jhœî« guÞgu e«ã¡if¡F« T£L¥
bghW¥ò¡F« v›tsî ïilôwhŒ ïU¡»‹wJ v‹gij r‰W
áªâ¤J¥ ghU§fŸ.
nk‰f©l FzKŸs ït®fŸ mjhtJ r_f thœÉš ca®ªj
t®fŸ v‹W brhšy¥gLgt®fS« jhœªjt®fŸ v‹W brhšy¥gLgt®
fS« x‹WgLtbj‹whš xUtU¡F¥ bgÇa eZlK« k‰wt®
fS¡F¥ bgÇa yhgKkhÆU¥gjhš Ryg¤âš uhÍ brŒaKoahkš
ïU¡»wJ. VbdÅš tF¥ò ca®î v‹gJ ahbjhU bghUS«
MjhuK« ïšyhkš j§fSila btW« Raey¤ijna MjhukhŒ¡
bfh©oU¥gjhš mjhtJ ãw® ciH¥ãš rh¥ã£L¡ bfh©L
RfkhÆU¡f mDTykhÆU¥gjhš v›Éj Úâí« j®kK« ï§F
ga‹gLtâšiy.
jhœî v‹gJ« v›Éj MjhuK« bghUS« ïšyhkš it¡F«
fZl¤ij mo¥gilahf¡ bfh©ljhÆU¥gjhš mjhtJ ghLgL
Fo muR - 1929 ( 2 ) 310
tij¡ flikna xÊa, m¥gh£o‹ gyid ntW xUt® mDgÉ¡f¡
ToajhŒ ïU¥gjhš m§F« v›Éj bghWikí« rkhjhdK« á¿J«
ga‹gLtâšiy. Mjyhš, ïij v›Éj muáayhŒ Ãid¡f Koí«?
vªjÉj e«ã¡if ÛJ ï«khâÇahf k¡fŸ ïUtU¡F« T£L¥
bghW¥ò V‰gL¤j Koí« v‹gij r‰W nahá¤J¥ ghU§fŸ.
k‰w ehLfËY« ï›Éj jŤjÅ y£áa« ïU¡f¡TL« v‹W
Ú§fŸ brhšy tuyh«.
Mdhš m§bfšyh« Vnjh xU bjhÊš Kiwia MjhukhŒ¡
bfh©L y£áa« ãÇ¡f¥gL»‹wnj jÉu #hâianah tF¥ignah
ãwÉianah bfh©L ãÇ¡f¥gLtâšiy. Mjyhš eh« KjÈš
ïªeh£L k¡fS¡F T£L¥ bghW¥ig V‰gL¤j nt©L«. mJjh‹
njÓa« v‹gJ. ï›ÉU tF¥ghiuí« rkÃiy¡F¡ bfh©Ltu
nt©oaJjh‹. ïJ Äf¡ fZlkhdJ v‹W ï¥bghGJ njh‹¿dhY«
k‰w ntiyfis f£o it¤JÉ£L njr¤ bjh©l®fŸ âahf¤â‰F
jahuhÆUªjhš btFÓ¡»u¤âš rÇ¥g£L¥ nghF«. mªj rka« jhdh
fnt m‹Åa M£á¡F¡ fZl« V‰g£L ÉL«. Mjyhš m¥ng®¥
g£l njáa¤â‰F¥ gy ghiõ f‰W it¥gJ mtáa« jh‹ v‹W
fUJ»nw‹.
üš ü‰wš
üš ü‰wš bjhÊY« ï§F f‰W¡ bfhL¡f¥gL« v‹W brhšy¥
g£lJ. ïJ k¡fS¡F mtáakhdnj. VbdÅš, mJ xU eh£L¡F
ï‹¿aikahj bjhÊyhF«. bjhÊÈšyhkš fZl¥g£L jǤâu¤âš
_œ» ïU¡F« k¡fS¡F étd¤â‰F kh®¡f¤ij¡ bfhL¡F«.
Mdhš mJ v‹iw¡F« všnyhU« ifuh£od¤jhš ü‰W¡
bfh©oU¥gj‰F v‹W brhšYtjhdhš mJ x¥ò¡ bfhŸs¡
Toajšy. VbdÅš ïijÉl jǤâu¤ij¥ ngh¡f ntW Éj fUÉ
fS« bjhÊšfS« Þjhd§fS« f©L ão¡f¥g£l fhy¤J« if
uh£od« R‰¿¤jh‹ Mf nt©L« v‹W brh‹dhš ïij ah® x¥ò¡
bfhŸSth®fŸ? kÅjDila v©z« ÉÇtilªJ K‹nd¿¡
bfh©Lnghtnj ïa‰ifahŒ ïU¥gjhš K‰ngh¡F¡F mtáakhd
kh®¡f§fis if¥g‰wî« f©L ão¡fî« Kaynt©L«.
njfh¥ãahr«
njfh¥ãahrK« ïªj thrf rhiyÆš f‰W¡ bfhL¡f¥gL« v‹W
brhšy¥g£lJ. ïJî« ešy fhÇa« jh‹. Mdhš njfh¥ãahr¤â‹
y£áa¤ij ï§F bjËîgL¤â¡ bfhŸs nt©L«. VbdÅš njfh¥
311 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ãahr« v‹gJ ngh® åu®fSl‹ r©il brŒJ njr¤ij¡ if¥g‰W _ykhf gâait¥gJ e‹ikahdjhF«. e‹whŒ Phgf¤âš ïU¡F«go
tj‰F v‹whš ïJ cjthJ. Vbd‹whš ï¥nghJ ekJ eh£il MS»w ï¥òÞjf« ïšyhj fhy¤âš gy g©oj®fŸ ïUªjj‰F¡ fhuz« gh£L
t®fŸ xU Õu§» F©L _y« 20 ikš öu¤âš cŸs Ciu¤ ösh¡f KiwnaahF«. vd¡F¡ Tl 40 tUl§fS¡F K‹ â©iz¥ gŸË¡
Koí«goahdt®fS« xU btoF©o‹ _y« xU bgÇa g£lz¤ij Tl¤âš go¤j nfhyh£l¥ gh£L ï‹D« PhgfÄU¡»‹wJ.
rh«gyh¡f Koí«goahdt®fS«, xU J¥gh¡» òifÆ‹ _y« m¥gh£oš xU th®¤ij Phgf¤â‰F tªjhš K‹ cŸsijí« ã‹
gâdhÆu¡fz¡fhd k¡fis¡bfh‹WÉl Koí«goahdt®fSkhŒ cŸsijí« jhdhf ïG¤J¡ bfh©L tªJ ÉL«. Mjyhš gh£L
ïU¡»‹wh®fŸ. ï‹D« nkY« nkY« ïJ Éõa¤âš m‰òj§fis¡ go¤J Phgf¤âš it¡F« Kiw Äfî« ešyjhF«.
f©L ão¤J¡ bfh©oU¡»‹wh®fŸ. ï¥ng®¥g£lt®fSl‹
Mfnt, ï¤âahâ fhÇa§fŸ bfh©l ïªj thrf rhiyia njr
r©ilnghl eh« btW« njf gy¤ij v›tsî V‰gL¤â¡ bfh©lh
K‹nd‰w¤ij¡ fUâ ï‹W Mu«ã¤jJ Äfî« ghuh£l¤ j¡fbj‹W«
Y« ïj‰F v‹d ga‹ Éisí«? ekJ njfh¥ãahr¤jhš xU
ïij eh‹ ïUªJ el¤j V‰g£l r«gt« vd¡F bgU k»œ¢áiaí«
ahidia ö¡» _‹W g®yh§F öu« åá v¿í« go brŒJ bfh©lh
bgUikiaí« bfhL¡f¡ ToaJ v‹W« bfhŸtnjhL thrf rhiyia
Y« gh¡» 19 kÆš 5 g®yh§F¡F eh« v‹dbrŒa Koí«? Mjyhš
V‰gL¤âat®fS¡F e‹¿a¿jiy bjÇɤJ ïªj thrf rhiyia¤
í¤j åu®fSl‹ ngh® òÇtj‰F v‹W fUJtJ m®¤jk‰wjhF«.
âwªJ it¡»nw‹.
Mdhš kÅjD¡F njfh¥ãahr¤jhš rßu Rf« V‰gL«, kd cWâ
V‰gL«, C¡f« Ka‰á KjÈaitfŸ V‰gL« v‹»‹w y£áa¤âš F¿¥ò : 21.11.1929 M« ehŸ br‹id âUtšÈ¡nf ig»uh¥£ rhiy
mJ gÆy¥gl nt©oanjahF«. m‹¿í« nkš f©l mâra gy« âU fLñ® JiurhÄ mŒa§fh® å£L nkš khoÆš aÔªâujhÞ ïyta
bghUªâa M£áÆ‹ bfhLikia xÊ¡f k¡fS¡F RakÇahij thrf rhiyia âwªJ it¤J brh‰bghÊî.
cz®¢áia C£o v›Éj âahf¤â‰F« jahuhF« goahd cgnjr§ Fo muR - brh‰bghÊî - 01.12.1929
fis¢ brŒa C® CuhŒ¢ R‰wî«, kd cWâí« j‹d«ã¡ifí«
bfhŸsî« njfgy« mtáakhdnj. cjhuzkhf, ü‰W¡fz¡fhd ehŸ
g£oÅ »l¡fî«, b#ÆÈš fZl¥glî« ntiy brŒaî« cjî«.
ekJ njr¤bjh©l®fŸ mnefU¡F _‹whtJ tF¥ãš ãuahz«
brŒa rßu¤âš gyÄšiy. if¥bg£oia¡ Tl ö¡f Kotâšiy. xU
ntis rh¥ghL r‰W neukhŒ É£lhš ãwF mªj g¡fnk nghtâšiy.
xU miu g®yh§F Tl el¡f Kotâšiy. Mdhš fhy m£ltiz¥
go ntiy brŒtjhf brhšÈ¡ bfhŸS»‹wh®fŸ. 6 k¡F vGª
âU¥gJ 6.30 k¡F gÞ» vL¥gJ, 7 k¡F el¥gJ, 7.30 k¡F
j©lhš vL¥gJ, 8 k¡F fh¥ã rh¥ãLtJ, 9 k¡F ãur§f« v‹W
m£ltiz ngh£L¡ bfhŸth®fŸ. ït®fSila m£ltiz
gÞ»ahdJ xU g®yh§F el¡f KoaÉšiyahdhš ïªj gÞ»í«
j©lhY« btŸis¡fhuÅl« v‹d brŒa Koí« v‹gij nahá¤J¥
ghU§fŸ. Mjyhš njfh¥ãahrkhdJ rßu fZl« gh®¡fhkš ciH¥g
j‰F« kndhâl¤â‰F« v‹»‹w y£áa¤â‹ ÛJ brŒa nt©L«
v‹W brhšY»‹nw‹.

ghuâ ghlš
ghuâah® gh£LfËš gy kdc‰rhf¤ijí« RakÇahij cz®¢á
iaí« K‰ngh¡fhd fU¤J¡fisí« bfh©ljhF«. Mjyhš mit
fis¥ go¥gJ Ä¡f e‹ikahF«. m‹¿í« xU bfhŸifia gh£L

Fo muR - 1929 ( 2 ) 312 313 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9


Raey bt¿a®fŸ kfhehL
br‹id x‰iwthil ehlf¡ bfh£lifÆš br‹w khj« 30-ª
njâa‹W rdhjd j®ÄfŸ kfhehL v‹gjhf Raey bt¿a®fŸ kfhehL
x‹W T£l¥g£l Éõa¤ij ahtU« bjǪâU¡fyh«. mâš K¡»a
khŒ kD j®k rhÞâu¤ij Ãiyeh£Ltijna ftiyahf¡ bfh©L
mj‰F nt©oa Ka‰áfS« brŒa¥g£L mij mDrǤj gy
Ô®khd§fS« brŒa¥g£oU¡»‹wd. ïij Ãid¡F« nghJ ï‹iwa
âd« eh« btŸis¡fhu®fSila murh£áÆY« mt®fSila
uhQt¡ fh¥ãY« ïU¥gj‰F e«ik ehnk ghuh£o¡ bfhŸs flik¥
g£lt®fŸ Mnth«. ïªj¥go eh« brhšYtij¥ g‰¿ bghW¥ò«
ftiyík‰w áy® e«ÛJ M¤âu¥g£lhY« gLth®fŸ. Mdhš,
c©ikÆnyna Jªjt®fŸ ahnuh áy bghW¥g‰wt®fSila
M¤âu¤J¡F¥ ga¥gLth®fnsahdhš mJ K‹D¡F¥ ã‹ Kuzhf¤
jh‹ Koí«. Mifahš, mij¥ g‰¿ ek¡F¡ ftiyÆšiy. Éf;
nk‰go kfheh£L¡F¤ jiyik t»¤j fšf¤jhÉYŸs xU
“njáathâ” ah»a âU.áah«rªâu r¡fut®¤â v‹D« xU t§fhs¤J¥
gh®¥gd® brŒâU¡F« m¡»uhrd¥ ãur§f¤ij¥ gh®¤jhš ïªâa¥
gh®¥gd®fSila nah¡»aijí«, mt®fsJ kjg¡â njáa«
v‹gjhd Raey bt¿í« jhuhskhŒ És§»ÉL«. Mjyhš mt‰iw
KjÈš RU¡fkhf vGâ ãwF Ô®khd RU¡f¤ijí« vGâ ãwF mij¥
g‰¿¡ ftÅ¥ngh«.
m¡»uhrd® cgªÃahrkhtJ
“kj« bf£L¥nghŒÉ£lJ! ekJ giHa rdhjd j®k¤ij
kWgoí« Ãiy ÃW¤j nt©L«. xU c©ikahd ϪJ v‹gtD¡F
milahs« rdhjd j®k¤ij e«òtnjahF«.
ntj¤ij e«ã mj‹go el¥gJjh‹ MÞâfD¡F
m¿F¿ahF«. ek¡F ntjnk MjhukhdJ.
ntj¤â‹ j¤JtK«, cŸbghUSnk kDj®k rhÞâukhF«.
kDj®k rhÞâu« gfthdhš brhšy¥g£ljhF«.
flîŸ c©lh¡»a r£l«jh‹ kDj®k rhÞâubk‹gJ.
Fo muR - 1929 ( 2 ) 314
ÉŠPhd rhÞâuK« ïaªâu r¡âfS« kÅj r_f¤â‰F Äfî«
nflhdJ. nkšeh£L bfhŸif ek¡F cjthJ.
rhujh r£l« nrhjid fhykhF«. mij xʤjhf nt©L«.
áW taâš fšahz« brŒjhš jh‹ bg©fŸ M©fS¡F
tz§»¡ f£L¥g£oU¥gh®fŸ.
mjdhšjh‹ rhÞâu§fËš ghÈa Éthf« t‰òW¤j¥
g£oU¡»wJ. bg©fŸ ó¥ò MdãwF mt®fŸ clnd fU¤jÇ¥gij
jL¤jhš mJ áR¡ bfhiy¡F rkhdkhF«” v‹W ngá ïU¡»wh®.
Ô®khd§fŸ
1. rhujh r£l¤ij xʤJÉl nt©L«.
2. mj‰fhf r¤âah¡»uf« brŒant©L«.
3. rdhjhd j®k¤â‰fhf xU g¤âÇif el¤j nt©L«.
4. kj¤âš murh§fkhtJ muáaš Þjhgd§fshtJ ãuntá¡f¡
TlhJ.
5. r£lrigÆš t®zh¢áuk j®k¤â‰F Énuhjkhfî« v›Éj
r£lK« brŒa¡ TlhJ.
6. kDj®k¤ij¡ fh¥gh‰W»wjhf th¡fË¥gt®fS¡nf r£l
rig¡F X£L¡ bfhL¡f nt©L«.
7. fy¥ò Éthf r£l¤ijí« r«kj taJ r£l¤ijí« f©o¥g
njhL r£l§fisí« kh‰¿Él nt©L«.
8. Éthf§fis u¤J brŒa¡ TlhJ.
v‹git ngh‹w Ô®khd§fŸ Ãiwnt‰w¥g£ld. ïªj kfh
eh£oš ïUªjt®fŸ âUths®fŸ vÞ.r¤âa_®¤â, nfhit á.É.bt§
f£lukzŒa§fh®, o. M®. uhkrªâu mŒa®, É.É. $ÅthrŒa§fh®
KjÈa “njáathâ”fshth®fŸ.
ïªj ïUgjhtJ ü‰wh©oš ïªâa njr¤âš kh¤âu« ïªâa
#d¤ bjhifÆš 100-¡F 3åj« #d¤ bjhifíŸs xU áW
T£l¤jhu®fŸ ï›tsî ijÇakhf Rkh® 2000 - tUl¤â‰F K‹
V‰gL¤j¥g£ljhf¢ brhšy¥gL« bfhŸiffis ï‹iwa âd«
òJ¥ã¤J k¡fË‹ ÛJ Rk¤â Mâ¡f« brY¤j nt©L« v‹W
Ãid¥gh®fnsahdhš mt®fsJ _l¤jd¤â‰F« nguhir¡F«
bt£f« bf£ljd¤â‰F« vij cjhuzkhŒ¢ brhšYtJ v‹gJ ek¡F
És§fÉšiy. nkšf©l ü‰W¡F _‹W ng® bfh©l gh®¥gd®fŸ
315 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
j§fŸ r_f¤â‰F kh¤âu« vªj Éjkhd bfhŸiffisnah
rh¤âu§fisnah kj§fisnah it¤J¡ bfhŸStjhdhš ek¡F
mij¥g‰¿ á¿J« ftiy ïšiy, m¥go¡»šyhkš v§nfh
ehnlhofshfî«, Äny¢r®fshfî« fh£L Äuh©ofshfî« kiy¢
rh®ãš tu‹ Kiw ïšyhkš, y«ghofŸ nghš âǪJ bfh©oUªj xU
áW T£l¤jh®fŸ tÆW ts®¥gj‰fhf ekJ eh£o‰FŸ tªJ Fona¿
ïªeh£L k¡fis Vkh‰¿ kj« v‹W«, ntj« v‹W«, rhÞâu« v‹W«,
j®k« v‹W«, j§fŸ Mâ¡f¤â‰F« nrh«ng¿ tƉW¥ ãiH¥ò¡F«
V‰wgo v‹d v‹dnkh V‰ghLfis brŒJ bfh©L mitfS¡
bfšyh« jh§fns mâfhÇfŸ v‹W«, j§fS¡F¤jh‹ m›Éj
nah¡»aij c©bl‹W«, Mjyhš jh§fŸ nk‹ikahd #hâah®fŸ
v‹W«, k‰wt®fŸ ïÊthd #hâah®fŸ v‹W«, j§fSila thœî¡
fhfnt cyf¤âš k‰wt®fŸ moikfshf áUZo¡f¥g£oU¡
»‹wh®fbs‹W«, ïit mid¤J« flîŸ f£lis, flîŸ braš
v‹W« brhšÈ¡ bfh©L thœªJ tªjjšyhkš, ïÅí« mªj¥gona
ïU¡f nt©L bk‹gjhfî« Ka‰á brŒtbj‹whš, fLfsî
RakÇahijnah, m¿nth cŸs k¡fŸ ïij r»¤J¡ bfh©oU¡f
Koíkhbt‹W nf£»‹nwh«. KjyhtJ, kj« v‹gâš ïªJ kj«
v‹whš v‹d v‹»‹w nfŸÉ¡F xU rdhjd j®ÄahtJ,
rhÞâÇahtJ gâš brh‹dt®fns mšy vdnt, mÞâthu¤ânyna
monahL btWikahŒ ïU¡»‹w kj¤ij¢ brhšÈ Vkh‰Wtjšyhkš
mªj kj¤â‰F Mjhu« ntj« v‹W xU Mghr¡ fsŠáa¤ij
brhšÈ¡ bfh©L mij mt®fis (mªj¥ gh®¥gd®fis) jÉu
k‰wt®fŸ gh®¡fnth, go¡fnth, nf£fnth Tlhbj‹W brhšÈ¡
bfh©L ïU¥gJl‹ mij vt‹ e«ò»‹whndh vt‹ x¥ò¡
bfhŸ»‹whndh mt‹jh‹ ïªJbt‹W«, m¥go¥g£l ïªJî¡F
V‰g£l bfhŸiffns rdhjd j®kbk‹W«, m¢rdhjd j®knk
kDj®k rhÞâubk‹W«, m«kDj®k rhÞâunk ntj¤â‹ j¤JtK«
cŸ bghUSkhF bk‹W« brhšÈ mj‰F 20 nfho k¡fis f£L¥
gL¤â mâš 6 nfho k¡fis f©Âš fhz¡Tlhjt®fŸ, bjUÉš
el¡f¡ Tlhjt®fŸ, Ô©lhjt®fŸ v‹»‹w bfhLik¡F cŸsh¡» Ûâ
14 nfhoÆš 13 nfho k¡fis N¤âu®fŸ v‹W mjhtJ, gh®¥ghÅ‹
jhá kf‹, gu«giu moik, go¡f¡ Tlhjt‹, brh¤J it¤âU¡f
Tlhjt‹. gh®¥gd®fË‹ v¢áiy rh¥ã£L¡ bfh©L mt‹ »Ê¤J
fʤj fªjiy f£o¡ bfh©oU¡f nt©oat‹ v‹gjhf ïÊî gL¤â
it¤J¡ bfh©L ïU¥gJl‹ ïªj¡ bfhŸifia Ãiy ÃW¤j
ï‹iwaâd« kfhehL T£o Ô®khd§fŸ Ãiwnt‰Wtbj‹whš ïªj
eh£oš fLfsî RakÇahij cilat®fŸ Tl xUtU« ïšiyba‹W
jhnd bghUsh»‹wJ. ï›tsî bfhLikíŸs k¡fŸ UÎah ngh‹w
Fo muR - 1929 ( 2 ) 316
eh£oš ïU¥gh®fnsahdhš rhiy ku§fËš fG¤J¡F RU¡F ngh£L
bjh§fÉ£L cÆUl‹ fGFfS« fh¡iffS« bfh¤â, bfh¤â
â‹D« goahf mšyth brŒa¥g£oU¥gh®fŸ v‹gâš á¿jhtJ
rªnjf« bfhŸs Koíkh? v‹W nf£»‹nwh«. kDj®k rhÞâu«jh‹
ntj« v‹W«, ntj« jh‹ ïªJ kj¤â‰F Mjhu« v‹W«, ï¥nghJ
ïªJ¡fŸ v‹W brhšy¥gL« 20 nfho k¡fËš j§fis¤ jÉu gh¡»
19 nfho k¡fS« kDj®k rhÞâu¥go¡F jh‹ el¡f nt©L« v‹W«
ïªj go¡nf r£lK« M£áí« ïU¡f nt©Lbk‹W« nfhU »‹w
xU T£l¤jh®fisÉl cy»š mnah¡»a®fS« bfhŸis¡
T£l¤jh®fS« bfhiyghjf®fS« ntW ahuhtJ ïU¡f Koíkh
v‹gij nahá¤jhš rdhjd kfheh£o‹ nah¡»aij ï‹dbj‹W
bjËthŒ És§F«. ïªJ kj¤â‹ mnah¡»a¤jdkhd bfhŸiffŸ
ï¥gh®¥gd®fshš ïªeh£oš mKšgL¤jhkš ïUªâU¡Fkhdhš
ïªJ¡fËš gh®¥gd®fËš kh¤âu« 100¡F 22 1/4 ng®fŸ M§»y ghiõ
f‰wt®fshfî«, gh®¥gdušyhjt®fËš 100¡F 3/4 ng®fŸ kh¤âu«
M§»y« f‰wt®fSkhf ïU¡f Koíkh v‹gij nahá¤J¥ gh®¡f
ÉU«ò»‹nwh«.
mJnghynt ïªJ kj« ïªâahÉš cŸs gh®¥gdušyhjh®fis
v›tsî ïÊî¤ j‹ikÆY« <d ÞââÆY« it¤âU¡»‹wJ
v‹gij k‰w ïªeh£L bghJ k¡fSl‹ e«ik x¥ã£L gh®¤jhš
És§fhkš nghfhJ. rdhjd j®k« mÊî¥g£lj‰F fhuz« ÉŠPhd
m¿î« (mjhtJ, ir‹Þ m¿î«) ïaªâu r¡â bjhÊYnk fhuz«
v‹W« mitfis tsu¢ brŒa¡ Tlhbj‹W«, jiyt® brhšYt
bj‹whš m¡T£l¤â‹ tŠrf jd¤â‰F« bfLjš ò¤â¡F« eh« ntW
vij x¥ãLtJ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. ÉŠPhd rhÞâuK«
ïaªâu r¡â bjhÊšKiwí« cŸs mbkÇ¡fh njr¤â YŸs #d§fŸ
ruhrÇ eg® x‹W¡F tUõ« x‹W¡F 2000 %ghŒ åj« tU«go
r«ghâ¡»‹wh®fŸ. mjhtJ, eg® x‹W¡F khj« x‹W¡F 166 %ghŒ
åj« r«ghâ¡»‹wh®fŸ. rdhjd j®k« njh‹¿a ïªj eh£oš tUõ«
x‹W¡F eg® x‹W¡F ruhrÇ 72 %ghŒ mjhtJ khj« x‹W¡F eg®
x‹W¡F 6 %ghŒ åj«jh‹ r«ghâ¡»‹wh®fŸ. k‰W« ca®ªj j¤Jt§
fS« gfthdhš ntj f£lisfS« kDj®k rhÞâu§fS« c©lhd
ïªj eh£oš 100-¡F 7 ng®fns go¤âU¡»‹wh®fŸ. Mdhš “Ú¢r
ehlh»a” nkš eh£oš ü‰W¡F üWngU« go¤J ekJ eh£oY« áy®
go¡f nkš eh£lh®¥ gzK« Ka‰áí« kjK« ntiy brŒ»‹ wJ.
m‹¿í«, m§F k¡fË‹ ruhrÇ éÉa taJ 52Mf ïU¡»‹wJ.
gfth‹ j®k¤ij neÇš tªJ cgnjá¤j ïªj eh£oš ruhrÇ éÉa taJ
25 Mf ïUªJ tU»‹wJ. vdnt, gfthÅ‹ rdhjd j®k« cŸs
ïªâa eh£o‰F« mâšyhj nkš eh£o‰F« fšÉÆY« bršt¤âY«
317 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
étthœÉY« kh¤âu« ï›tsî ɤâahrÄU¡Fkhdhš k‰wit eh« nks jhs¤Jl‹ tunt‰»‹nwh«. VbdÅš, eh« ïijjh‹ brhšÈ
fis¥ g‰¿ eh« brhšy nt©Lkh v‹W nf£»‹nwh«. Mfnt, ï›Éj tªâU¡»‹nwh«. mjhtJ, bg©fS¡F c©ikahd ÉLjiy V‰gl
ɤâahr¤â‰F ï¢rdhjd j®ÄfŸ v‹d fhuz« brhšY»‹wh®fŸ nt©Lkhdhš ghÈa Éthf« TlhJ v‹gJ«. bg©Q¡F« MQ¡
v‹gnj ekJ K¡»a nfŸÉahF«. F« mâf taJ ɤâahr« TlhJ v‹gJnkahF«. rdhjd j®k¤ij
eh« g¤J tUõ¤âš xÊ¥gjhdhš gh®¥gd®fŸ r¤âah¡»ufK«
xU gfthD« xU kjK« xU j®kK« m¥gfthidí«
g¤âÇifí«, el¤Jtâdhš rdhjd j®k« IªJ tUõ¤ânyna xʪJ
j®k¤ijí« kj¤ijí« nr®ªj všyh k¡fS¡F« x‹W ngh‹w
nghF« v‹»‹w ijÇa« ek¡F ïU¡»‹wJ. jÉu kDj®k rhÞâu¤ij
bfhŸifianah, Úâianah, gyidnah bfhL¡fÉšiyahdhš,
MjÇ¡»‹wjhf th¡F¡bfhL¡»‹wt®fS¡nf r£lrig X£L¡
m¥gfthD« kjK« j®kK« nah¡»akhdjh mšyJ mnah¡»a
bfhL¡f nt©Lbk‹»‹w Ô®khdK« ek¡F k»œ¢áiana bfhL¡
khdjh v‹gij¥ g‰¿ thrf®fns m¿ªJ bfhŸsÉ£L ÉL»‹nwh«.
»‹wJ. VbdÅš, Rauh{a« v‹gJ« njáa« v‹gJ« gh®¥gd uhÍa«
m‹¿í« m¥gfthidí«, kj¤ijí«, j®k¤ijí« monahL mÊ¡f
jh‹ v‹W«, mJî« kDj®k uhÍa«jh‹ v‹W« eh« brhšÈ tªjâ‹
nt©oajh mšyJ xUáW ntisahtJ É£Lit¡f nt©oajh
c©ik ïªj rdhjd kfheh£o‹ ïªj Ô®khd¤jhš btËahdj‰F
v‹gijí« Koî brŒí« bghW¥igí« thrf®fS¡nf É£LÉL
ahuhšjh‹ k»œ¢áailahkš ïU¡f Koí«? m‹¿í« ÔÉu njáa
»‹nwh«.
thâí« óuz Rna¢irthâí« “Rauh{Ía« vdJ ãw¥òÇik” v‹w
ïÅ m«kfh eh£oš Ãiwnt‰w¥g£l Ô®khd§fis g‰¿ á¿J bfhŸifíilatUkhd âU.r¤âa_®¤â mt®fË‹ Rauh{ÍaK«
ftÅ¥ngh«. njáaK« óuz Rna¢irí« ãw¥òÇikí« ï‹dJjh‹ v‹W«,
Kjyhtjhf rhujh r£l« xÊ¡f¥glnt©Lkh«. mjhtJ mtiu r£lrig¡F bjǪ bjL¤jD¥ò« nah¡»a®fË‹ fU¤J
bg©fŸ òUõ®fS¡F ml§» el¥gj‰fhfnt áWtaâš FHªij¥ ï‹dJjh‹ v‹W« e‹whŒ És§f rªj®¥g« »il¤JÉ£lJ.
gUt¤ânyna fšahz« brŒí« tH¡f¤ij bgÇnah®fŸ V‰gL¤â jÉuî«, kDj®kthj njÓathâfns r£lrig¡F nghF«
dh®fsh«. VbdÅš, bgÇa bg©fshd ãwF fšahz« brŒjhš goahd xU fhy« tUkhdhš mªj rªj®¥gkhdJ xU IªJ
òUõ®fS¡F ml§» el¡f kh£lh®fsh«. Mfnt bg©fis M© tUõ¤â‰FŸ e« eh£o‰F bghJ cilik¡ bfhŸifí« mngjthj¡
fŸ moik bfhŸsnt ï«khâÇahd rhÞâu§fis vGâ it¤J¡ bfhŸifiaí« rk brh¤J¡ bfhŸifiaí« bfh©L tªJ É£L
bfh©L mitfis “gfth‹ brh‹dh®” “ÇÎfŸ nf£L¡ bfh©oUª Élnth, mšyJ ïuhQt M£áia bfh©L tªJ Élnthjh‹
jh®fŸ” “ghuhr® gu¥ãdh®” v‹W brhšÈ ïJtiu k¡fis Vkh‰¿ brŒínk xÊa, xU¡fhyK« ekJ eh£oš kDj®k M£á xU IªJ
tªâU¡»wh®fŸ v‹gJ ï¥nghjhtJ k¡fS¡F És§» ïU¡F«. ïªj ÃÄl« Tl ïU¡f KoahJ v‹W ijÇakhŒ cWâ TWnth«.
Nij v¥gonah j‹id m¿ahkš jiyt® f¡»É£lh® v‹whY«
filáahf ekJ eh£o‰F RakÇahij ïa¡f« v›tsî mtá
ghÈaÉthf« TlhJ v‹gj‰F fhuzkhf jÉu bg©fŸ g¡Ftkhd
a« v‹gJ« ntj§fS«, kDj®k rhÞâu§fS« mitfis k¡fS¡
îl‹ òz®¢á¡F mDkâ¡fhÉ£lhš mjdhš mnef FHªijfŸ
F¡ bfhL¤j gfth‹fS« mʪJ Ôunt©oaJ v›tsî mtáa
c‰g¤âahtJ jL¡f¥g£L áR¡ bfhiyah»ÉLkh«. xU bg© 14
bk‹W« bghJk¡fŸ czu xU mUikahd rªj®¥g¤ij¡ bfhL¤j
taâš ó¥ò vŒâ 45 tJ taâš rhªâ KT®¤jkhtj‰FŸ FHªij
Raey bt¿a®fŸ kfhehlhd rdhjd jUk kfheh£o‰F ekJ e‹¿
ãw¥gJ jil¥gLtjhš áR¡ bfhiy V‰gLkhdhš 10 taJ Kjš 50
a¿jiy bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«.
taJ tiu cŸs ÉjitfŸ v‹D« nguhš g¤J y£r¡fz¡fhd
bg©fis f®¥gK©lhfhkš jL¥gjhY« j¥ã¤ jt¿ bjÇahkš Fo muR - jiya§f« - 08.12.1929
f®¥gK©lh» É£lhš xU khj« Kjš g¤J khj« tiu m¡f®¥g§
fis m¥bg©fS« jhŒ jf¥g‹kh®fS« mÊ¥gjhY« bg‰w
FHªijfis fG¤ij âUFtâdhY« v¤jid áR¡ bfhiy
V‰gL»‹wJ v‹gij cyf« m¿ahjh? v‹W nf£»‹nwh«. jÉu,
rdhjd j®k¤â‰F r¤âah¡»uf« brŒant©L« v‹W«, g¤âÇif
Mu«ã¡f nt©L« v‹W« Ô®khŤâU¡»‹wh®fŸ. ï›Éu©ilí«

Fo muR - 1929 ( 2 ) 318 319 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

 nrhkRªâu« br£oah®
nfhaK¤ö® fhËÞtu Äšiy V‰gL¤âdtU«, k‰W« gy
bgÇa ÄšYfisí« Ã®thf« brŒJ tªjtUkhd âUths® njt
nfh£il âth‹ gfö® ã.nrhkRªâu« br£oah® mt®fŸ âObu‹W
kuz kilªjij¡ nf£L eh« ÄFâí« Ja® cW»‹nwh«. âU.nrhk
Rªju« mt®fŸ bj‹ ïªâahÉš xU x¥g‰w kÅjuhth®. mtU¡
FŸs ÃUthf r¡â ntW xUtÇlK« fhzKoahJ. nkšeh£L ÃUthf
Ãòz®fis Él áwªjt® v‹nw brhšyyh«. xU ïªâa® v›tsî
bgÇa bjhÊš nt©LkhdhY« brŒa r¡â cŸst® v‹gij bj‹Åª
âahî¡F mtnu btË¥gL¤âdh®. Mfnt, mtuJ ãÇthš bj‹
ïªâah xU bgÇa Éahghu îthf Ãòziu ïHªjbj‹nw brhšy
nt©L«. mtuJ Fkhuuhd âU.rh¤j¥g br£oahU¡F ekJ Mœªj
J¡f¤ij¤ bjÇɤJ¡ bfhŸ»‹nwh«.
Fo muR - ïu§fš brŒâ - 08.12.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 320
ekJ kyhŒ eh£L É#a«
eh« ï›thu« kyhŒ ehL nghF« Éõa« g¤âÇiffŸ _y«
btËtªâU¥gij thrf®fŸ m¿ayh«. kyhŒ eh£oYŸs RakÇahij
ïa¡f¤âäLg£l m‹g®fS« bjh©l®fS« btF eh£fshf ÉU«
ãaj‰F« ehK« RakÇahij ïa¡f¤â‹ mo¥gilahd bfhŸiffŸ
cy»YŸs všyh k¡fËilÆY« guÉ e‹ik ga¡f nt©Lbkd
vâ®gh®¤âUªjj‰F« V‰g, eh« kyhŒ ehL brš»nwh«. eh« ï¥nghJ
m§nf nghtJ ekJ eh£oYŸs ntiyfisbašyh« eh« Ko¤J
É£nlh« v‹w fU¤âyšy. ã‹ v‹dbtÅš, ïªj 5, 6 M©Lfshf
RakÇahij ïa¡f¤â‹ _ykhŒ, k¡fËilÆÈU¡»‹w òu£L
fisí« _le«ã¡iffisí« v¥go ï§F vL¤Jiu¤njhnkh mnj
nghš, kyhŒ eh£oš Fona¿íŸs jÄœ k¡fËl¤âY« ekJ
ïa¡f¤â‹ bfhŸiffis neÇš vL¤J¢ brhšy nt©Lbk‹D«
MirÆdhšjh‹ eh« ï¥nghJ kyhŒ ehL brš»‹nwh«. jhŒ eh£o
ÈUªJ ïju ïl§fsh»a knyah, bj‹ M¥ãÇ¡fh Kjyhd maš
ehLfS¡F étd¤â‰fhf¡ Fona¿a ekJ ViH k¡fnshL Tlnt
gh®¥gÜaK« Fona¿ÆU¡»wJ v‹gij thrf®fŸ Phgf¤âš
it¡F«go nfhU»nwh«. njf ciH¥ãdhš ghLg£L r«ghâ¤J« ghku
k¡fSila Câa¤ij kj«, flîŸ, ntj«, rhÞâu«, òuhz« v‹w
bga®fËdhš bfhŸisao¤J ef¤âš mG¡F¥glhkš Vkh‰¿ tÆW
ts®¡f¡ Toa gh®¥gd®fŸ ekJ eh£oš v›tsî Ô§Ffis ïiH¤
âU¡»‹wh®fnsh mnjkhâÇ Vida ehLfËš Fona¿a k¡fisí«
K‹ndwÉlhkš mG¤â¡ bfh©oU¡»wh®fbs‹gij eh« e‹F
m¿nth«.
cjhuzkhf, eh« ï¥nghJ nghf¡Toa knyah ehLfËš
k¡fË‹ K‹nd‰w¤â‰F¤ jilahf gh®¥gd®fŸ brŒJtU« ïilŠ
ršfis eh« mo¡fo foj§fŸ _ykhfî«, g¤âÇiffŸ _ykhfî«
bjËthŒ m¿ªâU¡»nwh«. RakÇahij ïa¡f¤â‹ j¤Jt§fisí«
mj‹ K‰ngh¡fhd fU¤J¡fisí« k¡fŸ e‹Fz®ªJ mj‹ go
ešy¿î bg‰W _le«ã¡iffisí«, FU£L¤jdkhd gH¡f§
fisí« bfhŠr§bfhŠrkhŒ xʤJ rfy rhâ k¡fS« x‰Wik¥g£L
tUtij¥ bghwhj gh®¥gd®fS« mt®fsJ TÈfS« áy khj§fshf
321 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
jtwhd KiwfËbyšyh« RakÇahij ïa¡f¤ij v⮡f Mu«ã¤
âU¡»wh®fŸ. cjhuzkhf, gh®¥gÜaK« ònuh»jK«, m®¤jk‰w rl§F
fS« ïšyhkš RakÇahij ïa¡f¤â‹ Kiw¥go el¡F« v©Âwªj
âUkz§fŸ r£l¥go brhšyhjitfŸ v‹W UR¥gL¤Jtj‰F«
j§fSila Mâ¡f¤ij v¥nghJ« nghy k¡fËl¤âš Ãiy eh£L
tj‰F« gh®¥gd®fŸ brŒJtU« Ka‰áfŸ bfhŠrkšy; mt®f
Sila Ka‰áfŸ gy‹ bgwyh« v‹W vâ®gh®¤j eh£fbsšyh«
nghŒ k¡fS¡F¥ gF¤j¿î cz®¢á V‰g£oU¥gjhš, ï¤jifa
Nœ¢áfis k¡fns v⮤J¥ nghuho bt‹W ÉLth®fŸ v‹w óuz
e«ã¡if ek¡F©L. VbdÅš, btF eh£fshf Vkh‰¿¡ bfh©nl tªj
xUt‹, jh‹ Vkh‰w¥g£lij cz®ªj ã‹D§ Tl, nkY« Vkh¿¡
bfh©nl, ïU¥gj‰F mtdJ m¿î ïl§bfhlhJ v‹gJ ek¡F¤
bjÇí«.
ïªj khâÇ Nœ¢áfŸ xU g¡fÄU¡f, RakÇahij ïa¡f¤ij
mÊ¥gj‰bf‹nw áy “ïªJkj r§f§fŸ” vd¥gLgitfŸ V‰gL¤j¥
g£oU¡»‹wdbt‹whš RakÇahij ïa¡f« v›tsî öu« kyhŒ
eh£L¥ gh®¥gd®fisí« mt®fsJ TÈfisí« ghâ¤âU¡»wJ
v‹gij e‹F czuyh«. ïju jÄœ M§»y¥ g¤âÇiffis Él
Äfî« mâfkhf ekJ “FomuR” kyhŒ ehLfËš guÉÆUªjhY«Tl,
mJ kh¤âu« nghjhkš m›Él¤ânyna “K‹nd‰w«” ngh‹w
g¤âÇiffis ekJ m‹g®fŸ Mu«ã¤J, mitfS« V‰g£l áy
khj§fS¡FŸshfnt MÆu¡fz¡fhŒ gut Mu«ã¤âU¡»‹wd
bt‹whš, RakÇahij cz®¢á k¡fËl¤âš v›tsî öu« bryhtÂ
M»ÆU¡»wJ v‹gij thrf®fns C»¤J¡ bfhŸsyh«.
ekJ ïa¡f¤â‰F ï¤jifa v⮥òfŸ tUtjhš ek¡F r‰W«
ftiyÆšiy. mitfËDila fâ v‹dthF« v‹gJ ekJ eh£oš
br›thŒ¡»Hik jhÈf£o òjd‹W mW¤J¥ nghd “MÞâf
r§f¤”ij cz®ªjt®fS¡F e‹F bjÇí«. br§f‰g£oš Toa Kjyh
tJ RakÇahij kfheh£o‹ Ô®khd§fisí« mitfis eil
KiwÆš el¤â Mjutˤj v©Âwªj k¡fisí« gh®¤J¤ â»y
ilªj gh®¥gd®fŸ áy TÈfis¥ ão¤J “MÞâf r§f«” v‹gjhf
x‹W Þjhã¤J mt®fsJ iffŸ Xí« tiuí« e«ikí« ekJ
m‹g®fisí« f©lthbwšyh« öΤJ«, ö‰¿í« gh®¤J xUthwhf
ml§» xL§» mÄœªJÉ£lh®fŸ. “fl c©L v‹gij Þjhã¥g
j‰fhf V‰gL¤jg£l xU r§f¤â‹ Ãiyik ï›thW MÆU¡»wJ
v‹gij thrf®fŸ v¥nghJ« Phgf¤âš it¤âU¡FkhW ÉU«ò
»nwh«. ïnj khâÇahf¤jh‹ kyhŒ eh£oY« “ïªJ kj«” v‹gij¡
fh¥gh‰Wtj‰fhf V‰gL¤j¥g£oU¡F« r§f§fis¥ g‰¿nah
mitfË‹ f®¤jh¡fis¥ g‰¿nah ek¡F¢ r‰nwD« ftiyÆšiy.
VbdÅš, ‘ïªJkj«’ ahU¡fhf V‰g£lJ, ah® V‰gL¤âaJ,
v¥nghJ vªj¡ fU¤âdhš V‰gL¤j¥g£lbj‹gij ekJ k¡fŸ
bt£l btË¢rkhf m¿ªJ É£lh®fshjyhš, “kj« ngh¢R” v‹w
bghŒ¡ T¢rÈ‹ _ÈakhŒ ïÅ k¡fis Vkh‰wnth moik¥
gL¤jnth xUtuhY« KoahJ v‹w cWâahd e«ã¡if ek¡F©L.
guhru ÞÄUâ, kDÞÄUâ KjÈaitfËY« “ïªJ kj¤â‰F” Mjhu
khd ntj§fËY« j‰fhy¤â‰F VyhjJ«, kÅjdJ gF¤j¿î¡F
Ku©g£lJkhd fU¤J¡fns ml§» ÆU¡»‹wd v‹gij ârakhŒ
m¿ªJ bfh©l ekJ k¡fËl« “ïªJ kj«” v‹w ó¢rh©oia¡
fh©ã¤J ïÅí« Vkh‰wyh« v‹W ahuhtJ v©ÂÆU¥gh®fshdhš,
mt®fS¡fhf eh« bgÇJ« ïu§F»‹nwh«. “ïªJ kj«” v‹gj‰F
mo¥gilahf¢ brhšy¥gL»‹w ntj§fŸ, ÞÄUâfŸ ïitfË‹
Ãiyikna j¤jˤJ¡ bfh©oU¡F«nghJ, mitfË‹ nk‰f£ol
kh»a “ïªJ kj¤”â‹ fâ v‹dthFbk‹W eh« brhšy nt©oa
mtáaÄšiy. Mifahš ïªJ kj¤ij¡ fh¥gh‰Wtjhf¢ brhšÈ¡
bfh©L k¡fis Vkh‰¿ tÆW ts®¡f¥ òw¥g£oU¡F« T£l¤jh®fŸ
ïÅah»Y« fhynjr t®¤jkhd¤ij cz®ªJ, nah¡»akhd Kiw
fËš ciH¤J j§fŸ thœ¡ifia¥ gÇR¤jkhd tÊfËš el¤j¤
jtWth®fshdhš, k¡fS¡FŸ mdhtáakhd ntWghLfS« kj¥
óršfS« rh⢠r©ilfS« c©lh» mjdhš kÅj r_f¤â‹
K‹nd‰wK« jil¥gL« v‹W« v¢rÇ¡if brŒ»nwh«.
filáahf, ekJ kyhŒ eh£L¥ ãuahz¤ij¥ g‰¿a Éõk¥
ãurhu§fis¥ g‰¿í« á¿J cWâahŒ¡ Tw ÉU«ò»nwh«. eh« kyhŒ
ehL nghtjhY« m›Él¤âš ekJ ïa¡f¤â‹ bfhŸiffis vL¤J
k¡fS¡F¢ brhštjhY« áy Ra ey¡ T£l¤jhU¡F V‰gl¡ Toa
fZl eZl§fis cz®ªj áy® j§fSila Mâ¡f¤â‰F mÊî
fhy« »£oÉ£lbj‹W gaªJ e«ik m›Él« tu bth£lhJ jL¡f
nt©oa Ka‰áfis gy tÊfËY« brŒa¤ bjhl§»ÆU¥gjhfî«
m¿»nwh«. ïªj eh£oYŸsJ nghynt m§F« r®¡fhU¡F cŸ
csthÆU¡»‹w gh®¥gd®fŸ r®¡fh® _ykhf e«ik¥ g‰¿ bghŒí«
òu£L« brhšÈ e«ik jL¥gj‰F nt©oa Nœ¢áfbsšyh« brŒJ
tU»wh®fbs‹W« nfŸÉ¥gL»‹nwh«. ïitfbsšyh« c©ikah
ÆU¡FkhÆ‹, ï¤jifa å© Äu£lšfshš ekJ ïa¡f¤â‹
y£áa§fis eh« brhšyhknyh, mšyJ mj‹ e‹ikfis k¡fS¡F
És¡fhknyh ïU¡f nghtâšiy v‹gij kh¤âu« cWâahŒ¡
TWnth«. Mdhš, eh« btF eh£fshf¢ brhšÈtªjgo muáaiyÉl
r_f kj Éõa§fisna ãujhdkhf¡ bfh©L ekJ R‰W¥
ãuahz¤ij Ko¤J tUtjhf eh« c¤njá¤âU¡»nwh«. muáaš
r«gªjkhd ãu¢áidfis¥ g‰¿ ek¡F¤ j‰nghJ mâf¡
ftiyÆšiyahjyhš mJ r«gªjkhf eh« x‹W« ngr¥ nghtJ«
ïšiy. Mdhš r_f kj Ó®âU¤j§fŸ r«gªjkhf brŒa¥nghF« ekJ
ãurhu¤â‰F kh¤âu« gh®¥gd®fŸ ng¢ir¡ nf£L¡ bfh©L knyah
ft®‹bk©lh® VnjD« K£L¡f£ilahf ïU¡f KaYth®fnsah
dhš, mj‰fhf eh« ekJ ntiyÆš r‰nwD« ã‹th§f¥ nght
âšiyba‹gij kh¤âu« ârakhŒ¡ TWtnjhL mjdhš V‰gl¡
Toa v›Éj fZl eZl§fS¡F« eh« jauhfnt ïU¡»‹nwh«
v‹gijí« thrf®fS¡F tz¡fkhŒ¤ bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«.
Fo muR - jiya§f« - 15.12.1929
âU. FUrhÄ - FŠáj« âUkz«
br‹w PhƉW¡»Hik 8-« njâa‹W <nuh£oš vkJ ïšy¤âš
eilbg‰w ‘Çnthš£’ cjÉ MáÇa® âU.FUrhÄÆ‹ âUkz¤ij¥
g‰¿a KG Étu§fis k‰bwhU g¡f¤âš btËÆ£oU¡»nwh«. ïªj¤
âUkzkhdJ gy tÊfËY«, Vida âUkz§fisÉl áwªjJ
v‹gj‰F r‰W« rªnjfÄšiy. Kjyhtjhf ïJ xU fhjš kz«.
kzkfD« kzkfS« x¤j fšÉí«, x¤j m‹ò«, x¤j FzK«, x¤j
clš eyD« cilat®fshifahš m›ÉUtU« xUtiubahUt®
fhjȤJ brŒJ bfh©l âUkzkhifahš ïij¡ fhjš âUkz«
v‹nwh«. ïu©lhtjhf xU tF¥ãYŸs kzkf‹ k‰bwhU tF¥ig¢
rh®ªj kzkfis kzªJ bfh©ljhš ïJ xU fy¥ò kzkhF«. ïªj¢
Ó®âU¤j kz¤â‰F K¡»akhŒ kzkf‹ âU.FUrhÄ mt®fS¡F gy
ïilôWfŸ ne®ªjd. ïªj¤ âUkz¤ â‹ áw¥ig¡ TWK‹ kz
kfdJ rhâahuh»a “KjÈah®” vd¥gL nth®fŸ ï›Éj¡ fhjš kz§
fS¡F v›tsî ïilôwhf ïU¡»wh®fŸ v‹gij¥ g‰¿ á¿J
Twhkš ïU¡f KoaÉšiy. âUkz¤â‹ Kjš ehs‹W mtuJ
j§ifah® »z‰¿š ÉGªJ É£ljhfî«, ï‹D« ïJ ngh‹w
gythwhd bghŒ¤ jªâfisaD¥ãanjhL« rhâia É£L Éy¡»
ÉLtjhfî« gy gaKW¤jš foj§fisí« vGâdh®fbs‹whš, ïªj
Ó®âU¤j cyf¤âš ïªj tF¥ghuJ kd¥gh‹ik v›tsî öu« jhœªj
ÃiyÆÈU¡»wJ v‹gij thrf®fns nahá¤J¡ bfhŸS«go É£L
ÉL»‹nwh«. Mdhš, ïªj r_f¤âY§ Tl K‰ngh¡fhd mããuha§
fis¡ bfh©l áy ãuKf® fis¡ F¿¥ãl nt©oajhÆU¡»wJ.
cjhuzkhf, ïªj¤ âUkz¤ij MjǤJ thœ¤J¢ brŒâfsD¥ãa
âUths®fŸ Ó®fhÊ áj«guehj KjÈah®, ã.o, uh#‹, fd« kªâÇ
K¤ijah KjÈah®, âUbešntÈ áj«guehj KjÈah® ngh‹wt®
fË‹ MjuthdJ ek¡F bgÇa C¡f¤ij¡ bfhL¥gnjhL mªj
r_f¤â‰nf K‰ngh¡filí« goahd rªj®¥gK« »£oÆU¡»wJ
v‹W cWâahŒ¡ TWnth«.
ïu©lhtjhf, kzkfŸ bršÉ FŠáj« mt®fË‹ fšÉa
¿ití«, mt®fsJ Ó®âU¤j bfhŸiffisí«, mt®fŸ “Çnthšoš”
M§fh§F vGâ tªâU¡»‹w f£LiufËÈUªJ ïÅj¿ayh«.
 nkY« FŠáj« mt®fŸ âUkz¤j‹iwa âdnk khiyÆš
Toa xU bghJT£l¤âš nkilÆ‹ Ûnj Kj‹Kjyhf brŒj
M§»y¥ ãur§fnk v›tsî áw¥ghf ïUªjJ v‹gij neÇš gh®¤j
m‹g®fS¡F mt®fsJ ã‰fhy M‰wiy¥ g‰¿ eh« r‰W mâf
khfnt vâ®gh®¡f¡Toat®fshÆU¡»nwh«. nkY« kzkfŸ bjY§
»Y« brh‰bghÊth‰w¡Toa nj®¢á bg‰¿U¥gjhš ekJ RakÇahij
ïa¡f« bjY§F ehLfËY« gutnt©oa xU ešy rªj®¥g« ek¡F¡
»il¤J É£lj‰fhf eh« bgUk»œ¢áail»nwh«. ïªj rªj®¥g¤âš
bg© fšÉÆ‹ ca®it e‹Fz®ªJ kzkfis ca®ªj fšÉ
gƉWɤj mtuJ bg‰nwh®fis thœ¤jhkÈU¡f KoaÉšiy. ïju
jhŒ jªijkh®fS« ït®fis¥ ã‹g‰¿ j§fŸ bg©fisí« gy
JiwfËY« nj®¢ábgw¡ Toa fšÉfis¥ nghâ¥gh®fshdhš,
ï¤jifa fhjš kz§fŸ e« eh£oš bgUF« v‹gj‰F IaÄšiy.
kzkfD« kzkfS«, RakÇahij ïa¡f¤J¡F¤ j¡f C‹W nfhyhf
ïUªJ j§fsJ rªnjhõkhd thœ¡ifahY« el¤ijahY« ã‰
ngh¡FŸs k¡fS¡F xUtÊ fh£ofshf ïUªJ ï¤jifa âUkz§
fŸ ekJ eh£oš bgU» k¡fsJ m¿î« ts®¢á bg‰W, j§fis¥
nghynt ãwU« fy¡fk‰w thœ¡if thœtj‰F cjÉ òÇth®fbs‹W
e«ò»nwh«. ïisP® cyf¤J¡F xU ng%¡f« mË¡f¤j¡f braiy
j« kzÉidahš Ãfœ¤â¡ fh©ã¤j âU.FUrhÄ mt®fisí«
âUkâ. FŠáj« mt®fisí« eh« kdkhu¥ ghuh£L»nwh«.
Fo muR - thœ¤Jiu - 15.12.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 326
J‹g¤âš JaUW« bg©fŸ
å£il É£L btËnaw nt©L«
rnfhjÇfns! rnfhju®fns! Ó®âU¤j« v‹gJ g‰¿ ïj‰FK‹
e©g®fŸ ngádh®fŸ. mt®fŸ ãur§f¤âš c‰rhf ÄFâÆdhš
brh‹d Äf ca®ªj bghUŸfisbašyh« bgU«ghY« Ú§fŸ
Éisah£lhf v©z¡ TL«. ïJtiuÆš mt®fŸ ekâa¡f¤â‹ K‰
ngh¡»‹ bghU£L g£l fZl§fisí« vL¤J¡ bfh©l áuk§f
isí« mt®fŸ v©Â ï‹iwa Ó®âU¤j kz itgt¤â‹ c‰rhf¤
âš ngádh®fŸ. mt®fŸ x›bthUt® T¿a brh‰bghÊîfËY« Äf
ca®ªj bghUŸfŸ És§»aJ. ïitfis všyh« nf£l Ú§fŸ áy
khWjšfis mila¡TL«.
ïJtiuÆš gh®¥gdidí«, mt‹ bfhŸiffisí«, mtdJ
gH¡ftH¡f§fisí« f©o¤J tªnjh«. Ú§fS« gh®¥gdid
â£L»wt®fŸ v‹W v§fis v©Â ïUªÔ®fŸ. gh®¥gdid â£oa
fhy« kiyna¿ nghŒÉ£lJ. VbdÅš KjÈš gh®¥gdid â£oa
ã‹ng ò¤â brhšy¡ Toa ÃiyÆš ïUªÔ®fŸ. gh®¥gh‹ ï‹Å‹
dit brŒ»wh‹, mâš ÔJ ïitfŸ v‹gij vL¤J¡ fh£o ã‹ò
Ú§fŸ mtdJ Vkh‰w¤âš á¡f¡TlhJ v‹gij v¢rÇ¡if brŒa
nt©oa fhy« ï‹¿šyhkš nghŒÉ£lJ.
ïÅnkš c§fŸ K£lhŸ jd¤ij¥ g‰¿na ngrnt©L«.
ïJtiuÆš gh®¥gdid vL¤J¡fh£lhf vL¤J¡fh£o mj‹ _Èa
khŒ brh‹dâš cŸs c©ikahd c§fŸ Ãiyia Ú§fŸ e‹
Fz®ªJ É£O®fŸ. cz®ªjâ‰F cjhuzkhfnt ï‹W fhÇa¤âš
brŒa fhy« tªJÉ£lJ. ï‹Wtiu jkJ eh£ilí« e«ikí«
ghœgL¤â tªj gh®¥gdid¥ g‰¿ eh‹ T¿aj‰F, gh®¥gdid eh‹
â£Ltjhšjh‹ vd¡F ãŸis F£o ïšiy v‹W«, áy® ãŸis¡
F£o vJî« ïšiy, mtD¡F bghW¥ngJ, mjdhšjh‹ gh®¥ghid¤
â£L»wh‹, rhÄia gÊ¡»wh‹ v‹wt®fS«, eh£o‰F¡ bf£lfhy«
bghšyh fhy¤J¡F ãuhkz njhõK« Mfhj ntis¡F m‹d
JntõK« v‹W brhšÈ tªjt®fS« ï‹W ïJtiu e«khš
327 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
brhšy¥g£lJ ahî« rÇjh‹ v‹W x¥ò¡ bfh©lJ nghynt,
ï¤âUkz¤ij gh®¤j ã‹ò« ïJtiuÆš e©g®fŸ ngáaâ‹
mUikahd ciufis¡ nf£l ã‹ò«, áy c©ikfis cz®ªâU¡f
TL«. br‹idÆš ï¤âUkz¤ij el¤j KjÈš Koî brŒa¥
g£oUªjJ. Mdhš, ï¤jifa Ó®âU¤j kz« eilbgWtjhš c©lh
F« c‰rhf¤ij ï§F cgnahf¥gL¤â¡ bfhŸs¡ Toa msî
br‹idÆš ga‹glhJ nghF« v‹gjhnyna ï¤âUkz¤ij ï§F
el¤j ne®ªjJ.
m§F v¤jifa c©ik cz®¢áianah, c‰rhf¤ijnah,
fhzKoahJ. vJî« btW« btË ntõkhf¤jh‹ khw¡TL«. efu§
fËš vG« vªj C¡fK« k¡fS¡F c©ikia cz®¤j¡ Toa
jhfnth, ešy gyid c©lh¡f¡ Toajhfnth ïU¡f KoaÉšiy.
Mjyhš jh‹ fÈahz¤ij ï§F el¤ândh«.
fhiyÆš elªj âUkz¤â‰F 50, 60 - ¡F nk‰g£l jªâfS«,
150, 200¡F nk‰g£l foj§fS« thœ¤J¢ brŒâfŸ _ykhŒ »il¤jd.
ïij mD¥ãat®fŸ ntõ¡fhu®fsšy. bghW¥g‰wt®fS« rhjhuz
khdt®fSkšy. ekJ khfhz¤âš m¿thËfŸ v‹gt®fshY«,
bghW¥òŸst®fŸ v‹gt®fshY« m¢brŒâfŸ mD¥g¥g£lJ.
cjhuzkhf âth‹, kªâÇ, ït®fËlÄUªJ«, Íšyh ngh®L jiyt®
fŸ, f£á jiyt®fŸ ït®fËlÄUªJ«, ï‹iwa âUkz Kiwia
MjÇ¡F KiwÆš thœ¤J¢ brŒâfŸ »£oaJ. mitfŸ fhiy kz«
eilbgW« nghJ go¤J¡ fh£oaJ« c§fS¡F¤ bjÇí«. ikN®
âth‹ #dh¥ kfk¤ Ä®[h ïÞkhÆš, ekJ khfhz kªâÇfŸ fd«
vÞ.K¤ijah KjÈah®, lh¡l® R¥guha‹, ft®‹bk©L îthf bk«
g® bgÇah® #dh¥ [® KfkJ cÞkh‹, brsªâugh©oa‹
ït®fËlÄUªJ thœ¤J¤ jªâfŸ »il¤jJ. ïJ vij¡ fh£L»wJ?
ïJtiuÆš eh« brhšÈ tªj ekJ y£áa§fŸ fhÇa¤âY«
el¤j Mu«ã¤J É£ljhš Äf bgÇat®fŸ všyh« ïij MjÇ¡f
Mu«ã¤JÉ£lh®fŸ. br‹wthu« Fo muáš bg©fis¥ g‰¿a tiu
TW«nghJ r_f¡ f£lhš fZl¥gL« bg©fŸ j§fŸ fZl¤ij
Ãt®¤â¤J¡bfhŸs ÉU«ãdhš å£ilÉ£L Xo¥nghf nt©L
bk‹W T¿nd‹. x‹iw¥ g‰¿ e‹F áªâ¤J mj‹ yhg eZl§fis
mDgt KiwÆY« áªâ¤J ã‹ Koî brŒj ã‹ mij mDgt
KiwÆš brŒJ fh£l ã‹th§f¡ TlhJ. fhjš, fhjš v‹W ngr¥
gL»wJ, fhjiy¥ g‰¿í« mij ts®¥gij¥ g‰¿í« ekJ eh£oš
cŸs üšfŸ msî flªjjhF«. Mdhš fhjš v‹gâšiy. v‹id¥
bghW¤jsÉš TW»nw‹; fÈahzkh»a 5 - 6 tUl§fS¡F ã‹ng
vdJ kidÉíl‹ ÉgakhŒ v‹dhš ngr KoªjJ.
Fo muR - 1929 ( 2 ) 328
fÈahzbk‹gJ, ntZo njhŒ¥gJ nghyî«, FË¥gJ
nghyî«, gš És¡FtJ nghyî« ï‹W fUj¥g£LtU»wJ. Mdhš.
ïªj msî¡F mDgt¤âš fÈahz¤ij el¤Jgt®fŸ brŒí«
M®¥gh£l« Äf mâfkhF«. 10-18 bghU¤j§fS«, 1,8,9 -åL f£oa
#hjf§fS« ïitfS¡fhf gh®¥ghD¡F« #hjf¡fhuD¡F« bfhL¡
F« gz§fS«, ïitfS¡bfšyh« bryÉl¥gL« fhy«, m¿î
ïitfS« brhšy KoahjdntahF«. ï¤jifa kÅj¤ j‹ika‰w
kd¥gh‹ik bjhiya nt©L«.
FUrhÄ jdJ âUkz¤ij¥ g‰¿ ngR«nghJ fZlÄšiy
v‹W brh‹dh®. mJ jtW mtU¡F fy¥òkz« el¤j nt©L« v‹w
brŒâ btËtªjâÈUªJ tªj fZl§fŸ brhšy¡ Toajšy.
filáahf mt® kz¡fhy« beU§f Mu«ã¤jJ« mtuJ ouÞo
mtU¡F nru nt©oa ï›tUl beš ɉw gz« mD¥ghâU¡FkhW
mt® #hâah®fŸ jL¤jh®fŸ. mtU¡F beU§»a gªJ¡fËš M©
fS« bg©fS« gy® br‹id¡F tªJ mtU¡F ïÅna‰gl
ÉU¡F« fZl§fis T¿dh®fŸ. mtÇ‹ j§if »z‰¿ÈUªJ
ÉGªJ Äf mgha ÃiyÆš ïU¥gjhfî«, tªjhš KfjÇrd« »il¡
Fbk‹W« xU jªâ 7-njâ mtU¡F»£oaJ. ï‹D« btËÆš
brhštj‰»šyhj gy fZl§fS¡F ïilÆnyna mt® ï¤
âUkz¤ij el¤â¡ bfhŸs Koî brŒjh®.
mL¤jgoahf jd¡F jdJ r_f¤âš j¡fgo¥ò« x¤j taJ«
cŸs bg© »il¡fÉšiy v‹wh®. mJ jtW mtU¡F 50 MÆu
%ghŒ¡F nkš brh¤Jl‹ xU bg© »il¡f ïUªjJ. mij mt®
Éthf« brŒJ bfh©oU¡fyh«. gz¤Jl‹ X® bg© »£oÉ£lhš
ït® ã‹ x¤j taJ x¤j go¥ò ïitfS¡fhf fZl¥gl nt©oa
âšiy. ïj‰F v¤jidnah tÊfS©L, ï‹iwa #d r_f thœ¡if
Æš bgU« jdtªj®fËš gy® ïj‰F cjhuz òUl®fshfî« És§F
»wh®fŸ. xU ehL RãBK‰W thH nt©Lkhdhš mªeh£L k¡fŸ
xnu xG¡f KŸst®fshf ïU¤jš mtáa«. xG¡fbk‹gnjh,
f‰bg‹ gnjh, M© bg© ïUghyU¡F« brhªjkhdnja‹¿
bg©fS¡F k£Lkšy. ï‹iwa Ó®nflhd Ãiy¡F bg©k¡fŸ
ÄUf§fËY« nftykhf¡ fUj¥g£lJ«, mt®fŸ ãŸis bgW«
ïaªâu§fshf v©z¥g£lJ«, kÅj b#‹k¤J¡F« bg©fS¡F«
r«gªjnk ïšiybad M©fŸ kâ¤J tªjJ«, ïitfË‹
rîfÇa¤âdhš ït‹ xG¡f« v‹gijÉ£L ehsht£l¤âš btF
öu« Éy» mj‰F« ïtD¡F« r«gªjÄšyhJ ï‹W thœtnj
fhuzkhF«. ïitf£bfšyh« bjŒåf«, kj¡f£lis v‹w Éthf
KiwfŸ ïUªjnj fhuzkhF«. ï‹W elªj fÈahz¤âš giHa gH¡f
329 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
tH¡f§fŸ v‹gJ TLkhdtiuÆš mwnt Ú¡»na eilbg‰wJ.
ïâš bjŒåf¤J¡F ïlÄšiy. Mdhš, xG¡f¤â‰F« x¤j FL«g
thœ¡if¡F« ïâÈlK©L.
xU flîS«, mj‹ kjK« mj‹ nkš ã‹g‰W« k¡fis
rÇrkkhf ghÉ¡f Éšiyahdhš, m« kjK« m¡flîS« nah¡»a
Kilajhf ïU¥gj‰»šiy. mij¢ brhšÈ ãiH¥gt®fS«, mij
e«ã f£o mGgt®fS« Tl nah¡»a®fshf ïU¥gh®fsh? ïU¡f
Koíkh? v‹gij Ú§fns nahá¤J KoîbrŒí§fŸ. k‰W« fy¥ò
kz§fS«, Éjth kz§fS« eh£oš tutu Äf mâfkh» tUtJ
g‰¿í«, rhujh r£l¤â‹ mtáa¤ij e‹Fz®ªj gh®¥gd®fŸ, mJ
ešynjahdhY« mjdhš ïJtiuÆš rh¤âu¤â‹ nguhš Vkh‰¿a
kj¥òu£L¡F Mg¤J tªJÉLnk v‹w ga¤âdhšjh‹ mij
v⮡»wh®fŸ.
F¿¥ò : 08.12.1929 ïš <nuhL fhiuthŒ¡fhš fiuÆš eilbg‰w
FUrhÄ - FŠáj« âUkz Mjuî T£l« - brh‰bghÊî.
Fo muR - brh‰bghÊî - 22.12.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 330
“Ô©l¥glhjh®”fŸ Ãiyik
“ïªJ kj¤âš” Ô©l¥glhjt®fŸ v‹gt®fË‹ gÇjhgfukhd
Ãyikia¥ g‰¿ eh« mo¡fo vGâ tªâU¡»nwh«. ï‹iwa âd«
ekJ eh£oš jhœ¤j¥g£l k¡fŸ j§fsJ nftykhd Ãiyia cz®ªJ
jh§fŸ gh®¡f¡ Tlhjt®fshfî« beU§f¡ Tlhjt®fshfî«, bjhl¡
Tlhjt®fshfî« ïju “ïªâa” k¡fshš xJ¡»it¡f¥g£L«
bfhLik¥gL¤j¥g£L« tUtâÈUªJ j§fis Û£L¡ bfhŸs
nt©L« v‹w MirÆdhš »s®¢á brŒa Mu«ã¤âU¡»wh®fŸ.
rÛg¤âš ódhÉš nfhÆš ãuntr« r«gªjkhf r¤âah¡»uf«
eilbg‰W mj‹ ntf« ï‹D« Fiwahkš m›Él¤âa k¡fsJ
cz®¢áia¤ j£o baG¥ãÆU¡»wJ. tl ïªâahÉš fhá KjÈa gy
ïl§fËY« ïnj khâÇahf jhœ¤j¥g£lt®fË‹ »s®¢á mâfkhF«
milahs§fS« fhz¥gL»‹wd. bj‹ ïªâahÉš, mâY«
K¡»akhf jÄœ eh£oš ekJ RakÇahij ïa¡f« Mu«ã¤J nt%‹
¿a áy tUõ§fS¡FŸshfnt, á¿J fhykhf jhœ¤j¥g£l k¡fŸ
Éõa¤âš bghJ #d§fS¡F á¿J ftiy V‰g£oU¥gnjhL Tl
mt®fS¡F« j§fŸ nftykhd ÃiyikÆÈUªJ j§fis
ÉLɤJ¡ bfhŸs nt©Lbk‹w Mirí« c©lhÆU¡»wJ.
“Ô©lhjh®” Éõa¤âš irt®fŸ v‹ngh®fS« itZzt®
fŸ v‹ngh®fS« ïJfhW« k¡fis Vkh‰¿ eªjdh® fijiaí«,
âU¥ghzhœth® fijiaí« kh¤âu« fh©ã¤J É£L¤ j¥ã¤J¡
bfh©lJ nghš ïÅ brŒa Koahbj‹gijí« e‹F cz®ªJ
bfh©lh®fŸ. nkY« MââuhÉl®fS« Vida jhœ¤j¥g£l k¡fS«
mtut®fŸ r_f kfhehLfŸ To j§fsJ mãÉU¤â¡F nt©oa
v‰ghLfisí« brŒJbfh©nl tU»wh®fŸ. Mfnt, j‰nghJ jÄœ
eh£oY« áj«gu«, <nuhL, ÉG¥òu«, âU¢á ngh‹w ïl§fËš nfhÆš
EiHî r«gªjkhd »s®¢áfnsh, mšyJ cz®¢ánah ehS¡F ehŸ
mâfǤJ tUtjhfî« m¿»nwh«. âUth§T® rkÞjhd¤âY«
Ô©l¥glhjh® v‹W xJ¡» it¡f¥ g£oU¡F« y£r¡fz¡fhd
“<Gt®fS«” “òiya®fS«” nfhÆš EiHî r«gªjkhf Äf¥
ãothjkhd »s®¢áfŸ brŒJ bfh©L tUtjhfî« m¿»nwh«.
ït®fsJ »s®¢áfŸ KGJ« bt‰¿ bgWtJ« ïayhjJ« ntW
331 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ÉõakhdhY«, ït®fsJ Ka‰áÆ‹ j¤Jt¤ij T®ªJ
ftÅ¥nghU¡F ekJ “ïªJ kj¤â‰F” Koî fhy« îzÆ¡f¡ Toa
rªj®¥g« beU§»¡bfh©L tU»wJ v‹gij kh¤âu« ahU« kW¡f
KoahJ.
nfhÆš EiHî r«gªjkhf ekJ mã¥ãuha¤ij mo¡fo
bjÇɤâU¡»nwh«. “Ô©l¥glhjt®fŸ” nfhÆY¡FŸ nghŒ
ÉLtjhš clnd mt®fS¡F “nkh£rnkh” mšyJ “flîŸ mD¡
»ufnkh” »£oÉL« v‹gjšy. ã‹ v‹dbtÅš, nfhÉšfËš jhd
ekJ flîŸfŸ v‹gitfŸ tá¥gjhf “ïªJ kj«” TW»wJ. mnjjh‹
elto¡ifÆY« k¡fŸ brhšÈ¡ bfh©oU¥gijí« gh®¡»nwh«.
“Ô©l¥glhjt®fŸ” nfhÆY¡FŸ EiHtjhnyh, mšyJ “flîŸ
fË‹” áiyfË‹ g¡f¤âš nghtjhnyh, mªj¡ “flîŸfŸ” br¤J¥
nghFbk‹W«, mjdhš “ïªJ kj¤”â‰nf mÊî tªJ ÉLbk‹W«
T¡Fuš nghL»‹w rdhjd j®k¡ T£l¤jh®fS¡F«, irt¡ T£l¤
jh®fS¡F«, itZzt¡ T£l¤jh®fS¡F«, m›Éj« mJ c©ik
ahdhš m¤jifa nyrhd cÆiu it¤J¡ bfh©oU¡»w “flîŸfŸ”
ïU¥gijÉl xʪJ nghtnj ey« v‹gijí«, ïij¥ bghW¡f
Koahj “ïªJ kjK«” ïU¥gijÉl mÊtnj nkš vdî« Ã%ã¤J¡
fh©ã¡f nt©ona ïªj¡ nfhÆš EiHî ïa¡f« njh‹¿ÆU¡»wJ
v‹W brhšnth«. ïju bghJ ïl§fisÉl nfhÆšfis K¡»akhf
vL¤J¡ bfh©l fU¤â‹ c©ikia ïJ rka« btËÆ£L
Élnt©Lbk‹W Ãid¡»nwh«. jhœ¤j¥g£lt®fŸ, “ïªJ kj”¡
nfhÆšfS¡FŸ bršy c¤njá¥gJ “fl nkÈU¡F« g¡â¥
bgU¡»dhš mšy v‹gij eh« x¥ò¡ bfhŸS»nwh«. VbdÅš,
mtut®fis moik¥gL¤Jtj‰F«, mtut®fŸ gF¤j¿it
cgnahf¤âÈUªJ jL¥gj‰F« nghJkhd “flîŸfS«” juf®fS«,
órhÇfS«, mtut®fŸ r_f¤ânyna nghJkhdtiuÆš ïU¥gjhš
nkY« e«Kila “flîŸfS«” juf®fS« tªJjh‹ mt®fis
åzh¡f nt©L« v‹w mtáaÄšiy, mšyJ mt®fsJ “flîŸf
S¡F” ïU¡F« r¡âia Él ekJ “flîŸfS¡F” mâfkhf ïU¡
»wJ v‹w e«ã¡ifíkšy. ã‹ v‹d btÅš, nfhÆšfŸjh‹ ekJ
njr¤âš rhâ¥ãÇití« rka¥ ãÇití« c©lh¡Ftj‰F¡ fhuzkh
ÆUªjd bt‹gj‰F«, ï‹W« mitfŸ jh‹ fhuzkhÆU¡»‹wd
bt‹gj‰F« m¤jh£áfŸ njl nt©oa mtáaÄšiy. r®¡fhuhš
V‰gL¤j¥g£oU¡»‹w bghJ ïl§fsh»a jghš MÕÞ, uÆšnt
Þnlõ‹, nfh®£LfŸ KjyhditfŸ v¥go ‘Ô©l¥glhj’ k¡fis
x‹WgL¤j cgnahf¥g£L tU»‹wdnth mnjnghš ‘ïªJkj¤’
âdhš V‰gL¤j¥g£l nfhÆšfS«, r¤âu§fS« Ô®¤j§fS«,
Þjy§fS«jh‹ Ô©lhikia Ãiy ÃW¤jî« mâf¥gL¤jî«
Fo muR - 1929 ( 2 ) 332
cgnahf¥g£L tU»‹wd. Mjyhšjh‹ ïju bghJ ïl§fis Él
nfhÆšfËnyna Kj‹ Kjš jhœ¤j¥g£l k¡fŸ j§fsJ cÇikia
ÃiyÃW¤â¡bfhŸs nt©oaJ mtáa« v‹W fUJ»‹nwh«.
mJî‹¿, gh®¥gd¥ òu£il m¥gona f©Q¡bfâuhf¡
fh£l¡ ToaJ nfhÆšfns v‹gJ ekJ mã¥ãuha«. v¥gobaÅš,
v§nfh _iyÆš »l¡F« fšiy vL¤J tªJ cUtkh¡», mij e£L
it¤J, mj‰F kªâu« _ykhf cÆ® c©lh¡» btW« fšiy
“flîsh¡”f¡ Toa r¡âahdJ, Mw¿îila k¡fË‹ xU bgU«
gFâahiu, mt®fSila Ô©l¥glhj j‹ikÆÈUªJ Éy¡» ïju
k¡fnshL rkkhf¢ nr®¡f KoaÉšiyba‹whš, mªj r¡ânah,
mšyJ kªâunkh v›tsî öu« òu£L v‹gJ«, ïªj mnah¡»a¤
jdkhd òu£L v¤jid MÆu tUõ§fshf ekJ eh£oš nf£ghÇš
yhkš elªJ tªâU¡»wbj‹gJ« bghJ #d§fS¡F e‹F És§F«.
ï‹D« flîŸ v‹gj‰F«, mij tz§F»wtD¡F« k¤âÆš
juf®fŸ ïUªJ bfh©L ghku k¡fis Vkh‰¿¥ gz« g¿¤J
nrh«ng¿¤ jdkhf tÆW ts®¤JtU« T£l¤jhÇDila Nœ¢áfS«
nfhÆš EiHî _ÈakhŒ bghJ #d§fS¡F bt£l btË¢rkhf
És§»ÉL« v‹gJ« ekJ filá Koî. nkY« “ïªJ” kjkhdJ Mâ
Kjš ïJtiuÆš rh⥠ghFgh£o‹ Ûnj eilbg‰W tU»wJ
v‹gijí« Ã%ã¡f nt©oa fhyK« »£oÉ£lJ. rhâiaí«,
ášyiu rka¥ãÇîfisí« mo¥gilahf¡ bfh©l “ïªJ” kjkhdJ
rhântiuí«, gh®¥gÜa ntiuí« bt£l Mu«ã¤jîlndna
c¢áÆÈU¡F« ïiy, jiHfnshL mokuK« nr®ªJ M£l§fhz
Mu«ã¡F« fh£áiaí« k¡fŸ fhz nt©oa fhyK« »£oÉ£lJ.
ï‹D« “$uhkhD#® rfy #hâahiuí« x‹WgL¤âaJ« âU¥ghzhœ
thiu tz§f¡ ToaJkhd v§fŸ itZz kj¤âš Ô©lhik
ɤâahr« »ilahJ. mJ Äfî« ca®ªjJ” v‹W thŒ ntjhªj« ngá
j¥ã¤J¡ bfh©L tªj itZzt®fS«, “eªjdhU¡F nkh£r«
bfhL¤jJ« mtiuí« 63 eha‹kh®fSŸ xUtuhŒ tz§» tUtJ
kh»a v§fŸ irt kj¤âš Ô©lhik ɤâahr« »ilahJ” v‹W
å©thŒÄu£lš Äu£o Vkh‰¿ tªj irt®fS« ïÅ ïªj Éõa
khdJ eilKiwÆš tªjã‹ v›thW elªJ bfhŸs¥ngh»wh®fŸ
v‹gijí« neU¡F ne® gh®¡f nt©oa rªj®¥gK« »£oÉ£lJ.
nkY« fh§»uÞ v‹gâ‹ bgauhš Ô©lhik Éy¡F¡fhf nfho¡fz¡
fhd %ghŒfŸ tNȤJ ïJtiuÆš nkilÆ‹ ÛJ f®Í¤J tªj
T£l¤jh®fS« ‘Rauh{a«’, ‘Rauh{a«’ v‹W T¡Fuš nghL«
“njrg¡j®”fS« ïÅ ï›Éõa¤âš v›tsî öu« c©ikahf
elªJ bfhŸs¥ngh»wh®fŸ v‹gijí« bghJ k¡fŸ m¿ant©oa
Ãiyikí« V‰g£oU¡»wJ. ï‹D« Ô©lhjh® Éõa¤âš ghLgL
333 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
tjhf th¡fˤJ r£lrig KjÈa bghJ Þjhgd§fËš “Ô©lhjh v‹W ijÇakhŒ TWnth«. m›Éj mtáa« ne®ªJ mij¤ jÉu
Ç‹” ãuâÃâahf ïl« bg‰W« ï‹D« mnj fhuzkhf g£l§fŸ jhœ¤j¥g£l k¡fË‹ ÉLjiy¡F ntW kh®¡f« ïšiyba‹W
c¤ânahf§fŸ bg‰W« cŸst®fshŒ Ô©l¥glhjh®fS¡fhfnt KothŒ¡ fh©nghkhdhš eh« mij t‰òW¤â¡ T¿ahtJ mt®fsJ
g¤âÇiffŸ el¤â tUgt®fS« M»a ït®fbsšyh« ï¤jifa J‹g§fis ïªj Bdnk xÊ¡f nt©oa kh®¡f¤âš ïw§»Él
beU¡foahd ÃiyikÆš v›tsî öu« K‹dÂÆÈUªJ C¡f¤ nt©oajhf¤jh‹ tU«. ïâš x‹W« ïufáankh kiwbghUnsh
Jl‹ ntiy brŒa¥ ngh»wh®fŸ v‹gijí« gh®¡f nt©oa rªj®¥ »ilahJ. kÅjD¡F xU kjKnk mtáaÄšiy ba‹w bfhŸifia
g« »il¤âU¡»wJ. Mfnt, ï¥nghJ ekJ eh£oš åW bfh©blGª íilnahkhÆD« bfhLik¥g£L m¿ahikÆš mGªâ¡ »l¡F«
âU¡F« ï›îz®¢áahdJ - mj‹ bt‰¿ njhšÉ xU g¡fÄU¡f, nfho¡fz¡fhd k¡fS¡F iff©l gydhf ÉLjiyaË¡f¡ ToaJ
mj‰F c©ikÆš jilahf ïU¥gt®fŸ ah® ah® v‹gijí«, Kf«kâa kj« v‹w fU¤âšjh‹ brhš»nwhnk bahÊa ïju
v‹bd‹d fhuz§fËdhš Ô©l¥glhjt®fŸ Ãiyik nftykhŒ kj§fËš ïšyhj “nkh£rnkh” “ò©Âankh” Kf«kâa kj¤âš
ïU¡f ne®ªjJ v‹gijí«, m¡fhuz§fis vªbjªj tÊfËš xÊ¡f »il¤JÉL« v‹w v©z¤âdhš mšy. m¥go¢ brŒtjhš ãwF
nt©L« v‹gijí« #d§fŸ m¿ªJ bfhŸs nt©oa všnyhiuí« nr®¤J kj« v‹w nr‰¿ÈUªJ ÉLÉ¥gj‰F V‰gL«
rªj®¥g¤ijí« mˤâU¡»wJ. ïªj¡ nfhÆš EiHî ïa¡f¤â‰F fZl¤ijí« eh« czuhkÈšiy. Mdhš, “Ô©l¥glhjt®fŸ”
Mjhukhf mnef r«gt§fŸ ehS¡F ehŸ bgU»¡ bfh©L tU ÃiyikÆš ïju #hâ ïªJ¡fŸ vd¥gLnthU« ïUªjhš ïªj
tijí« eh« gh®¤J tU»‹nwh«. cjhuzkhf âU.b#af® mt®fŸ ÃiyÆš ntW v‹djh‹ brŒa¡ TL« v‹gij thrf®fŸ r‰W
Ô©lhikia xÊ¡f¡Toa xU Ô®khd¤ij g«ghŒ r£lrigÆš bghWiknahL nahá¤J¥ gh®¡F«go nfhU»nwh«. Mfnt, ï¤jifa
rÛg¤âš bfh©L tu¥ nghtjhfî« m¿ªJ k»œ»‹nwh«. mªj¤ Ãiyia ekJ eh£oš c©lh¡»Élhkš Ô©lhik¡ bfhLikia
Ô®khd¤â‰F lh¡l® m«ng¤fh® ngh‹w ãuKf®fŸ cjÉahÆUªJ clnd jhkjk‹ÅÆš xÊ¥gj‰F¥ bghJ #d§fŸ v›tsî
ntiy brŒth®fbsdî« bjÇ»wJ. flik¥g£oU¡»‹wh®fŸ v‹gij m¿îW¤J« bghU£nl ïij
vGândh«. Mjyhš nfhÆš EiHî Éõa¤âš bghJ k¡fŸ j§fŸ
ït®fSila Ka‰á bt‰¿bg‰W r£lK« brŒa¥gLnk
flikia¢ brŒtnjhL K¡»akhf RakÇahij ïa¡f¤âš <Lg£l
ahdhš, bg©fŸ r_f¤â‰F rhujh r£l« v›Éj gy¤ijaˤâU¡
m‹g®fŸ midtU« ÔÉukhf ntiy brŒa¡ flik¥g£oU¡
»wnjh mnj khâÇ, jhœ¤j¥g£l k¡fŸ Éõa¤âš ïªj r£lK« bgÇa
»‹wh®fŸ v‹gij Phgf¥gL¤J»nwh«.
gykhf ïU¡F« v‹gj‰F IaÄšiy. g«ghŒ khfhz¤ij¥
gh®¤jh»Y« ekJ khfhz r£lrigÆš cŸst®fŸ j§fŸ flikia¢ Fo muR - jiya§f« - 22.12.1929
á¿J Ãid¤J¥ gh®¡f Mu«ã¥gh®fsh v‹gJ ek¡F rªnjfkhfnt
ïU¡»wJ.
ïªj ÃiyikÆš, bghJ k¡fË‹ flik v‹d v‹gij kh¤âu«
eh« És¡f nt©oaJ mtáa« v‹W Ãid¡»‹nwh«.
‘ïªJ kj¤’ij¡ fh¥gh‰Wtjhf¢ brhšYgt®fbsšyh« ïªj
Éõa¤âš mâf áu¤ijbaL¤J j§fŸ flikia¢ brŒahÉoš
ehS¡F ehŸ MÆu¡fz¡fhd ‘Ô©l¥glhjt®fŸ’ KÞÈ«fshfî«
»¿ÞJt®fshfî« kh¿¡ bfh©oU¥gJ nkY«, nkY« bgU»¡
bfh©nl tU« v‹gj‰F¡ bfhŠrK« rªnjfÄšiy. bg©fŸ
ÉjitfshÆUªJ fZl¥gLtijÉl cl‹f£il VWtjhÆUªj
giHa tH¡f§Tl v›tsnth nkyhdJ v‹W brhšY»nwhnkh
mnjnghš, k¡fŸ Ô©l¥glhjt®fshÆUªJ, Fs«, uÞjh KjÈa
bghJ ïl§fË‹ brsfÇa¤ij mDgÉ¡f Koahkš fZl¥gLtij¥
gh®¡»Y«, Kf«kâa®fshfthtJ kh¿ kÅj®fshf thœtJ nkyhdJ

Fo muR - 1929 ( 2 ) 334 335 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

 nknah T‰W bkŒah- bghŒah?
nfhit âUths® m.mŒahK¤J mt®fshš ïa‰w¥ bg‰w
nk‰f©l üÈ‹ ãuâ x‹W tu¥ bg‰nwh«.
f‹Å nknah fU¤ij¥ g‰¿nah, mt® T¿aJ ï‹brhšyh
ò‹brhšyh v‹gJ g‰¿na ek¡F ftiyÆšiy. T¿a T‰W
bkŒ¡T‰wh bghŒ¡T‰wh v‹gij eh« m¿ªJ bfhŸs flik¥
g£oU¡»‹nwh«. áy® nknah Mâ¡f bt¿ bfh©l btŸisa®fshš
TÈ¡F ntiy brŒa tªj F¥ig¡fhÇ v‹»‹wd®. F¥ig¡fhÇ
v‹whš v‹d? nknahÉ‹ TilÆš F¥ig Ãiwªjjh? ïšiyah?
F¥ig âu£l tªJ btW§Tilíl‹ br‹whsh? btW§Tilíl‹
br‹Wjh‹ Ãiw Tilíl‹ ïªâahÉÈUªJ âU«ã tªjjhf¤ âǤJ¡
T¿dsh? v‹gd ekJ flh.
ï¡flhɉF, it¡f« åu®, khr‰w beŠRilah®, öa
thœ¡ifÆd®, JfËyh¥ bghJ neh¡Filah®, njr¤ bjh©oš âis¤j
â©ikÆdh®, m¤njr¤ bjh©il fj®bjh©oš <LgL¤â¤ âfG«
âUîilah®, âuhÉl‹, FoauR g¤âÇiffËš gHªjÄœ k¡fËil
ghu¿a bkŒŠPhd¡ f£LiufŸ tiuªj gƉá Ä¡fh®, nfhit
âUths® m. mŒahK¤J mt®fŸ “nknah T‰W bkŒah- bghŒah?”
v‹D« jiy¥nghL xU üiy btËÆ£L j¡f ÉilÆW¤J»‹wh®.
ïjid¥ go¡FªnjhW« ï¥ bgUªjifahÇ‹ kâE£gK« kd¤âY
â¤j fU¤ij câ¤jthW vL¤âa«ò« âwD«, eL Ãiyikí« ïÅa
brªjÄœ¢ RitnahL ghš, nj‹, gH« fyªjthW ïÅ¥g bj‹gâš
IaÄ‹W, c©ikia m¿a mth¡ bfh©lt®fŸ ïªüiy mtáa«
xU KiwnaD« go¤jš jifikahF«. ï¤jifa üiy btËÆ£l
m¿P®¡F ï¤jÄGyf« vŠPh‹W« e‹¿ brY¤j¡ flik¥
g£LŸsJ. Fku‹ m¢R Ãiya¤âš mHF bgw¥ gâ¥ã¡f¥ bg‰w
ïªüš Éiy mzh - 0-4-0
Fo muR - kâ¥òiu - 22.12.1929
Fo muR - 1929 ( 2 ) 336
Éthfu¤J
rÛg¤âš br‹idÆš elªj ÞâßfŸ kfheh£oš Ãiwnt‰w¥
g£l Ô®khd§fis thrf®fŸ m¿ªâU¡fyh«. mitfËš K¡»akhf
ïu©L Ô®khd§fŸ kh¤âu« mâfkhd Éthj¤â‰F¡ fhuzkhÆUª
jd. “M©fis¥ nghynt bg©fS¡F« rÇrkhdkhd xG¡f
KiwfŸ V‰gL¤j nt©L«” v‹gJ x‹W. “fÈahzkhd¥ bg©fŸ
jFªj fhuzÄU¥ã‹ j§fS¡»Zlkhd nghJ j§fŸ Éthf¤ij u¤J
brŒJ bfhŸsyh«” v‹gJ ïu©L. ïªj ïu©L Ô®khd§fS« bgÇa
go¤j kÅj®fŸ v‹gt®fisí« bg©fŸ ÉLjiy¡fhf¥ ghLgL»w
t®fŸ v‹gt®fisí« rÇahd gߣir gh®¤JÉ£lJ v‹nw brhš
nth«. ekJ bj‹ÅªâahÉYŸs g¤âÇiffŸ všyh« x‹WÉlhkš
“Éthfu¤J” Ô®khd¤ij f©o¤JÉ£ld.
ï¤Ô®khd« r«gªjkhf g¤âÇiffËš elªj th¡Fthj§fS«,
kW¥òfS«, f©ld§fS« mitfS¡F vGj¥g£l gâšfS« ekJ
thrf®fŸ e‹F m¿ªâU¥gh®fŸ. taJ br‹w ÞâßfŸ v‹W
brhšy¡Toat®fËš áy® Ô®khd¤â‹ c©ikia czuhkš ïij
v⮤j Éõa« ek¡F Äfî« M¢rÇakhfnt ïU¡»wJ.
ÞâßfŸ kfhehL eilbg‰w m‹iwa âdnk, ï›Éjkhd Ô®
khd§fŸ bfh©L tUtJ jd¡F ïZlÄšiyba‹W brhšÈ, m¡»
uhrd® $kâ ÓÅthrŒa§fh® mt®fŸ j‹Dila m¡»uhrd¥
gjÉia uhÍehkh brŒJÉ£lh®fŸ. ãwF ntW xUtUila m¡»uh
rd¤âš elto¡iffŸ bjhl§f¥g£L nk‰brh‹d Ô®khd§fS«
ï‹D« ïju Ô®khd§fS« Ãiwnt‰w¥g£ld. ãwF ïJ r«gªjkhf
ãugy ÞâßfŸ áyU¡FŸ mã¥ãuha ngj« V‰g£L g¤âÇiffŸ
_Èakhf ïU rhuh®fSila mã¥ãuha§fisí« btËÆ£L
tªjh®fŸ. ï‹D« m¤Ô®khd§fË‹ r«gªjkhd mã¥ãuha§fŸ
g¤âÇiffËš btËtªJ bfh©nl ïU¡»‹wd. Mjyhšjh‹ ïªj
K¡»akhd Éõa¤ij¥ g‰¿ ekJ mã¥ãuha¤ijí« btËÆl
ÉU«ò»nwh«. nkY« br‹id khfhz¤â‹ KjyhtJ RakÇahij
kfheh£oš Ãiwnt‰w¥g£l nk‰f©l ïnj ïu©L Ô®khd§
fS¡F ï¥nghâU¡F« v⮥ò¡fisÉl gykhd v⮥òfŸ
337 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
njh‹¿aJ« thrf®fS¡F PhgfÄU¡fyh«. mªj rªj®¥g¤âš
ïijÉl “ntfkhdJ«” “òu£áahdJ«” v‹W ãwuhš mehtáakhf
ö‰w¥g£l áy ïju Ô®khd§fis¥ g‰¿ eh« vGj nt©oajh
ÆUªjjhš, Þâßfis¥ g‰¿ nk‰f©l ïu©L Ô®khd§fis¥ g‰¿
mâfkhf ÉtǤJ vGj mtfhrÄšyhJ nghƉW. Mifahš ïªj
rªj®¥g¤âyhtJ ïJ r«gªjkhf ekJ fU¤ij És¡»Él nt©L
bk‹W v©Q»nwh«.
Kjyhtjhf, M©, bg©, ïUghyhU¡F« rkkhd xG¡f
KiwfŸ ïU¡f nt©Lbk‹gJ, ïJ Éõakhf mã¥ãuha ngjnk
ïU¡fhJ v‹W vâ®gh®¤njh«. Mdhš, ïâšTl go¤jt®fŸ v‹W
brhšÈ¡ bfhŸgt®fS« Tl khWghlhd mã¥ãuha¤ij¡ bfh©o
U¡»wh®fŸ v‹gij m¿ªjîl‹ ek¡F, bgÇa mârakhfnt
ïUªjJ. cjhuzkhf gh®¥gdušyhjhU¡fhf ciH¡F« “#ÞoÞ”
g¤âÇifÆš M©, bg©Q¡F rkkhd r£l« ïU¡f nt©L
bk‹W br‹id ÞâßfŸ kfheh£oš Ãiwnt‰w¥g£l Ô®khd¤ij¡
f©o¤J¤ jiya§f« vGâÆUªjij¥ gh®¤jJ« âL¡»£L¥
nghndh« ViH k¡fS¡fhfî«, Ãaha¤â‰fhfî«, rnfhju¤Jt¤â‰
fhfî«, rk¤Jt¤â‰fhfî« ciH¥gjhf¢ brhšY« “#ÞoÞ” g¤âÇ
ifahdJ rhÞâu§fis cjhuzkhf¡ fh£o ï¤Ô®khd¤ij f©o¤j
jhdJ eh« v‹W« vâ®ghuhjJ«, Vkh‰wKkhd ÉõankahF«.
gF¤j¿î¡F V‰wjhd fhuz§fis¢ brhšyhkš “#ÞoÞ”
g¤âÇifahdJ, “bghJthfnt bg©fŸ ïa¡f« rÇtu el¤j¥gLt
âšiy”v‹w bgU« F‰w¤ij¢ Rk¤J»wJ. ïªj mã¥ãuha«
c©ikah? ïšiyah v‹gij¥ g‰¿ ek¡F mâf¡ ftiyÆšiy.
Mdhš, ek¡F nt©oabjšyh« ïJ khâÇ Éõa§fËš bg©
ghyUila Kothd mã¥ãuha« v‹dbt‹gnj. VbdÅš, bg©
fŸ r«gªjkhd Éõa§fis¥ g‰¿ M©fŸ Koî brŒtij Él
bg©fsJ mã¥ãuha¤ijna ã‹g‰WtJjh‹ Kiwahd tÊahF«.
ï‹W ekJ eh£oY« ãw ehLfËY« bg©fŸ Ãiyik r‰W jhœik
ahfnt ïU¥gj‰F¡ fhuz« mt®fS¡F îzÆ¡f¥g£oU¡F«
ÉâfŸ r£lâ£l§fbsšyh« bg©k¡fŸ go¤âuhj fhy¤âš M©
k¡fshš V‰gL¤j¥g£ljhš jh‹. gh®¥gdušyhjh® go¡fhj fhy¤
âš v¥go e«ik¥ g‰¿ öΤJ e«ik ‘moikfŸ’ v‹gJ òuhz«
KjyhditfŸ vGâ it¤jh®fnsh mnj khâÇahf¤jh‹ M©
k¡fS« j§fS¡F V‰wthW ghug£rkhd r£l â£l§fis V‰gL¤â
dh®fŸ. cjhuzkhf òUõ‹ ïwªjhš kidÉ cl‹f£il Vw
nt©Lbk‹w f£lha¤â‰F bg©fŸ r«kâ¤âU¥gh®fsh v‹W
nahá¤J¥ ghU§fŸ. m¥go r«kâ¤âUªjhY« mnj khâÇ kidÉ
ïwªj òUõidí« cl‹f£il V‰w nt©L bk‹whtJ nf£oU¡f
Fo muR - 1929 ( 2 ) 338
kh£lh®fsh v‹gJ« r‰W nahá¤J¥ gh®¡f nt©oa ÉõakhF«.
Mfnt, ï«khâÇahf gytÊfËY« bg© k¡fis moik¥
gL¤â it¤âU¥gj‰F M©fSila Raeynk fhuz« v‹gJ
“#ÞoÞ” ngh‹w g¤âÇiffS¡F ï‹D« ïit bjÇahkyh
ïU¡»wJ v‹gJ ek¡F M¢rÇakhf ïU¡»wJ. M©fis¥
nghynt bg©fS¡F« brh¤JÇik, xG¡f« KjÈa Éõa§fËš
rkkhd r£l§fŸ ïU¤jny mtáa« v‹gij “#ÞoÞ” ngh‹w
g¤âÇiffŸ kiw¤jhY« mšyJ v⮤jhY« ekJ eh£L¥ bg©fŸ
MÆu¡ fz¡fhŒ¥ go¡f Mu«ã¤J É£l ï¡fhy¤âš M©
k¡fsJ Raey mã¥ãuha§fS¡F v›Éj bršth¡F« kâ¥ò«
ïU¡fhJ v‹gJ ek¡F e‹whf bjÇí«. Mfnt ïªj mo¥gilahd
K¡»a bfhŸifÆnyna ekJ rnfhju¥ g¤âÇifÆ‹ mã¥ãuh
a¤J¡F eh« khWgl nt©oÆU¡F« v‹W v⮥gh®¡fnt ïšiy.
ïu©lhtjhf cŸs “Éthfu¤J” Éõaªjh‹ r‰W T®ªJ
ftÅ¡fnt©oa ÉõakhF«. ïJ r«gªjkhf br§f‰g£L Ra
kÇahij kfheh£oY« br‹id ÞâßfŸ kfheh£oY« Ãiwnt‰w¥
g£l Ô®khdkhdJ bghW¥g‰wt®fshš brŒa¥g£ljšybt‹gJ
thrf®fS¡F¤ bjÇí«. M© k¡fns ü‰W¡F 95¡F nkš To
ÆUªj br§f‰g£L kfhehL«, bg©k¡fns ü‰W¡F üW ToÆUªj
br‹id ÞâßfŸ kfhehL« xnu Ô®khd¤ij Ãiwnt‰¿ÆU¡
»‹wdbt‹whš ïâš VjhtJ jtW ïU¥gj‰F kh®¡fÄU¡»wjh
v‹W nf£»‹nwh«.
ïij¥ g‰¿ MuhŒtj‰F K‹ò ïJ r«gªjkhf mnef j¥g
ã¥ãuha« bfh©LŸsh®fŸ v‹gij És¡f nt©oaJ mtáakh
»‹wJ. “Éthfu¤J” r£lkhdhš clnd všyh¥ bg©fS« j§fŸ
fzt®fis É£L Xo¥nghth®fŸ v‹W«, “f‰òÃiy” monahL
bf£L¥ nghFbk‹W« gy® v©Â¡ bfh©oU¡»wh®fŸ. ghJfh¥
ã‰F«, mtáa¤â‰F« xU r£l« brŒjhš #d§fŸ všnyhU«
mnj ntiyahÆU¥gh®fbs‹gnj Ãaâašy. mtáakhd rªj®¥
g§fËš kh¤âu«jh‹ #d§fŸ mjid¡ ifahSth®fŸ. VbdÅš,
mjdhš V‰gl¡Toa fZleZl§fS¡F jh§fns gh¤âa¥g£lt®
fŸ v‹gJ mEgt¤âdhš k¡fS¡F ehsilÉš És§»ÉL«.
Mfnt “Éthfu¤J” mDkâ¡f¥gLkhdhš Vnjh Mg¤J tªJÉL
bk‹W áy® Ãid¤J¡ bfh©oU¥gJ mt®fsJ Raey¤âdhš
V‰gl¡Toa ga« v‹Wjh‹ brhšYnth«.
“Éthfu¤J” r£lkhtJ bg©fŸ r_f¤â‰F xU ï‹¿aikahj
ghJfh¥ò¡fUÉ v‹gJ ekJ Kothd mã¥ãuha«. òUõD¡F«
kidÉ¡F« guÞgu m‹ò« rkkhd thœ¡ifí« V‰glnt©Lkhdhš
339 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9
ïUtU¡F« jŤjÅahf cÇikÆUªjhšjh‹ Koí«. ï¥nghâU¡F«
“ïªâa” r_f¤âYŸs kzthœ¡ifahdJ gy tÊfËY« bg©
k¡fS¡F ghjfkhd KiwÆnyna eilbg‰W tU»wJ. xU òUõ‹
jd¡F¤ njitÆšyhjnghJ jdJ kidÉ mˤâU¡F« ekJ
r£lkhdJ, bg©fS¡F mnj cÇikia¡ bfhL¡fhkÈU¥gJ
tUªj¤j¡f ÉõakhF«. ïªj cÇik kÅjD¡F ïU¥gjhš, všyh¥
òUõ®fS«, ïnj ntiyahfth ïU¡»wh®fŸ v‹W jh‹ nf£»
nwh«. Mfnt, ïnj cÇikia bg© k¡fS¡F« mË¡fnt©oaJ âU.ntQnfhghš ehíLÉ‹ kuz«
ÃahaK« rkK« MF« v‹gij ï‹D« V‹ M©k¡fËš áy®
m¿aÉšiy v‹gJjh‹ ek¡F És§fÉšiy. ïªj Éthfu¤J¤
g£L¡nfh£ilÆš âU, ntQnfhghš ehíL mt®fŸ ïwªJ
Ô®khd¤ij itÔf¥ g¤âÇiffŸ jh‹ f©o¤jdbt‹whš, ekJ
É£lh® v‹w brŒâia¡ nf£lJ« vkJ kd« Jo¤j Jo¥ig¢
“#dehaf”¤ âdrÇahd “#ÞoÞ” g¤âÇifí« f©o¤jJjh‹
brhšÈÉl KoahJ. áy ÃÄõ§fŸ tiu ëkâÆšyhkš kdJ
ek¡F És§fÉšiy. vJ v¥goahÆD«, ïªj¤ Ô®khd¤â‹ mt
j¤jˤJ¡ bfh©oUªjJ. ï¥nghJ« ï¢r«gt¤ij Ãid¡Fª
áa¤ij ekJ RakÇahij ïa¡f¤J m‹g®fŸ e‹F m¿th®
njhW« kd« âL¡»L»wJ. âU.ntQnfhghš ehíL mt®fŸ
fshifahš, ï«khâÇ rk¤Jtkhd neh¡fKila Éõa§fËš v›
gh®¥gÜa« Ãiwªj g£L¡nfh£ilÆš, ekJ k¡fS¡F, mJî«
tsî v⮥ò ïUªjhY«, mj‰fhf ehnkh mšyJ ekJ ïa¡f¤ij¢
K¡»akhf ïisP®fS¡F v›tsî Mjuthfî« cjÉahfî«
nr®ªjt®fnsh v§fŸ flikÆÅ‹W« ã‹th§f kh£nlh« v‹
ïUªjh®fŸ v‹gJ m›Él¤âš ï‹W ïisP®fŸ gL« Jau¤ij
gij kh¤âu« cWâ TW»nwh«. filáahf “#ÞoÞ” g¤âÇif¡F
neÇš gh®¥gt®fS¡F e‹F bjÇí«. khzt®fS¡F e‰ò¤â
x‹W Tw ÉU«ò»nwh«. bghJ k¡fË‹ cz®¢á¡fhf V‰gL¤j¥
òf£l¡Toa ãjhî«, ViHk¡fS¡F nt©Ltd mˤJ mtuJ
g£l m¥g¤âÇifahdJ ïÅah»Y« k¡fË‹ mã¥ãuha¤ij x£o
Ja®Ú¡» tªj m©zY«, gh®¥gÜaK« ònuh»j¥òu£L f©L
Ó®¤âU¤j¤âš K‹dÂÆš ËW jdJ giHa FU£L e«ã¡iffŸ
mŠR«goahd RakÇahij åuU«, t¡Ñš bjhÊÈš xU ãugyÞ
VnjD« ÄŠá ïU¡Fkhdhš mitfis clnd xʤJ r_f¤
jU«, bghJthf, gh®¥gdušyhjh®fS¡nf jŠir ÍšyhɉF xU
bjh©ilna ãujhdkhf¡bfh©L ntiy brŒí« v‹W vâ®gh®¡
jiytUkhf És§»a âU. ntQnfhghš mt®fis ïHªjJ ek¡F
»nwh«. k‰bwhU rªj®¥g¤âš ïJr«gªjkhf ï‹D« Étukhf
xU bgÇa eZl« v‹nw brhšnth«. mt®fsJ K‰ngh¡fhd bfhŸ
vGJnth«.
iffS«, j‹dyk‰w r_f¤bjh©L«, ijÇakhŒ jdJ mã¥ã
( rh.F.) uha¤ij ahÇl¤âY« vªj rªj®¥g¤âY« btËÆl¡Toa ijÇaK«
Fo muR - jiya§f« - 29.12.1929 ek¡F« ekJ ïa¡f¤â‰F« v›tsî g¡f gykhÆUªjJ v‹gij
Ãid¡FªnjhW« m‰bwhzh¤ Jau« nkÈL»wJ. ïÅ bghJthf
jŠir ÍšyhtháfS« F¿¥ghf g£L¡nfh£iltháfS« brŒa
nt©oaJ ahbjÅš, fhyŠbr‹w ekJ m‹g® âU.ntQnfhghš
mt®fis¥ ã‹g‰¿, mt®fŸ brŒJtªj ntiyia ehK« brŒt
njhL, mt®fsJ C¡fK« c‰rhfK« v‹W« ek¡F« ïU¡FkhW
ekJ r_f¤ bjh©il brŒtJjh‹. âU.ntQnfhghš mt®fË‹
FL«g¤jhU¡F«, ïju gh®¥gdušyhj r_f¤jh®fS¡F« ekJ
mDjhg¤ij¤ bjÇɤJ¡bfhŸ»nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 29.12.1929

Fo muR - 1929 ( 2 ) 340 341 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

 g£lhãnõf« - KoN£Ljš
gÇaªj« - všiy
ãuÉil - ó¥giljš
ãuÞjhã¤jš - brhšYjš, bjÇa¥gL¤Jjš
nghõf® - òuty®, fh¥ghs®
mUŠbrhš bghUŸ ÉU¤jh¥ãa« - KJik¡fhy«
Ég¡j« - ÄFªjJ ( jÅ¡FL«g« )
mâ¡»uk - be¿ jt¿a, tu«ò Û¿a #ij - ïiz, n#ho
mÉg¡j« - ãÇahjJ ( T£L¡FL«g« ) AhÅ - CW, nfL
mdªj« - mst‰wJ, všiya‰wJ Þj«g« - ö©
mDZlhd« - eilKiw, xG¡f«, tH¡f«
M¥ò¡flhÉd - M¥ò it¤jš, M¥ò mo¤jš
ïZl á¤â - ÉU«ãaJ ifTlš, v©Âa
t©z« eilbgwš
Xjh ( nAhjh ) - mikî, ïU¥ò, Ãiyik
FkÇ ïU£L - f‹Å ïU£L, Éoa‰F
K‹ cŸs ïUŸ
bf«ò - át¥ò ïu¤âd¡fš
r§fh¤j« - njhHik, ïz¡f«
á£ir - j©lid
áZl gÇghyd« - ešnyhiu¡ fh¤jš
ÓnjhZz Þââ - j£gbt¥g Ãiy
RthjªâÇa« - Rjªâu«, j‹ÉU¥g«,
ÉLjiy, ÉLghL
j§fl§fŸ - j§fŸ j§fŸ
j®¡fhÞJ - jÇR
jhuj«Äa« - V‰w¤ jhœî
j®¥Õ¤ - gƉá
Juh¡»Uj« - tšyhªj f‰gÊ¥ò, gyh¤fhu f‰gÊ¥ò
Jt# Þj«g« - bfho ku«
Juªju® - bghW¥ghË, jhshs®
JZl á»uf« - Ônahiu mʤjš
njrt®¤jkhd« - eh£L el¥ò
îgakhŒ - gaÄšyhkš
ÃZ^u« - bfhLik, btW¥ò

Fo muR - 1929 ( 2 ) 342 343 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 9

Fo muR - 1929 ( 2 ) 344