B-ÇEVREDE GÜVENLİĞİ TEHDİT EDİCİ

UNSURLAR
Biyolojik Tehditler
• Biyolojik zararlılar, yapılan işin niteliğinden
kaynaklandığı gibi, işyerinde bulunan hasta
insanlardan da bulaşabilirler.
• Değişik iş alanlarında karşılaşılan biyolojik
zararlılar, işyerlerindeki olumsuz şartlardan
dolayı daha fazla etki gösterirler.

•1
• Biyolojik tehditler üç guruba ayrılır:
Mikroorganizmalar
(Gözle görülemeyecek kadar küçük olan ama insanları hasta eden canlılardır)

Vektörler,
(İnsanları hasta edici mikroorganizmaları taşıyan sivrisinek, sinek, böcek gibi canlılardır)

Hasta insan ve hayvanlar.

•2
 Kimyasal Tehditler
Tahriş edici kimyasal maddeler
• Tahriş edici maddeler arasında, en önemlileri, deriye
daha derin nüfuz ederek tehlike oluşturan sıvılardır.
Bunlar çoğunlukla, aşağıda örnek verilen kuvvetli asitler
ve bazlardır.
 Sodyum Hidroksit [Sudkostik] (NaOH),
 Nitrik Asit (HNO3),
 Hidroklorik Asit (HCl),
 Sulfirik Asit (H2SO4),
 Hidroflorik Asit (HF) v.b
•3
• Tahriş edici katı kimyasal maddeler* de uzun
süre aynı yerde kaldıklarında hücrelerin
salgıladıkları sıvılarla çözünerek tahriş etkisi
gösterirler. Bu
katı maddelere örnek olarak ta;
Hidroksitli Kireç (KOH),
Katı Sodyum Hidroksit [Südkostik] (NaOH),
Söndürülmemiş Kireç (CaO),
Toz halinde Kalsiyum Karpit (CaC2), vb.
gösterilebilir.

•4
 Boğucu kimyasal maddeler
• Boğucu gazlar solunum yoluyla vücuda girerler.
Nefes yolları ve akciğerleri tahrip etmek
suretiyle solunum sistemini etkilerler.
• Kanın ödemine neden olup, akciğerlerin sıvı ile
dolması ve oksijen yetersizliği nedeniyle ölüme
sebep olabilirler.
• Bu gruptaki maddeler; klor, fosgen, difosgen
ve klorpikrin gazlarıdır.

•5
• Çok uçucu olan bu gruptaki gazların, genellikle
renksiz ve yeni biçilmiş çayır, çürümüş saman ve mısır
püskülü kokusu gibi kokuları vardır.
• Fizyolojik Etkileri, göğüste darlık ve solunum güçlüğü,
öksürük ve gözlerde yaşarma, yorgunluk, dudaklarda
morarma, burun ve boğazlarda tahriş ve akıntı,
bulantı ve kusma şeklindedir.

•6
 Anestetik ve narkotik kimyasal maddeler

Genel olarak, uyuşukluk, ağrı dindirici, uyku ve

rehavet vericidirler. Bazıları şunlardır:
• Morfin türü ağrı kesiciler, acıyı dindirir, uyuşukluk
ve uyku verirler. Düzenli kullanımı daima korkunç
sonucu olan fiziksel bağımlılığa götürür.
• Alkol, depresan etki yapar. Adli açıdan sorun
oluşturmaz, ancak kişinin ne miktar alkol aldığı
bazı durumlarda önem kazanır.

•7
• Eroin, morfinin bazı kimyasal maddelerle
tepkimeye sokulmasıyla sentetik olarak elde
edilir. Suda kolay çözündüğünden damara
kolayca enjekte edilebilir. Ayrıca deri altına
verilebilir ve buruna çekilebilir. Yüksek
derecede psikolojik ve fizyolojik bağımlılık
yapar.
• Benzodiazepinler ve Barbitüratlar ise tedavi
amaçlı kullanılan anestezik ve narkotik
kimyasal maddelerdir.

•8
 Sistemik zehirler
• Canlı organizmaların ya da dokuların işlevini
bozmak suretiyle etkisini gösteren kimyasal
gazlara “sistemik zehirler” denir.
• Sistemik zehirlerin en yaygın olanları; Hidrojen
Siyanür ve Hidrojen Sülfür’dür.
Hidrojen Siyanür: Renksiz, hafif acı badem
kokulu ve alev alabilen bir gazdır. Kaynama
noktası: 26 0C olup, sudaki çözünürlüğü fazladır.

•9
Hidrojen Sülfür: Renksiz, havadan ağır, kendine
özgü çürük yumurta kokusu olan bir gazdır. Petrol
alanları, kanalizasyon ve kimyasal endüstri
alanlarında sıkça rastlanan, parlayıcı ve yanıcı bir
gazdır.
Endüstride karşılaşılan birçok maddenin buharı ve
bazı gazlar da sistemik zehir etkisi gösterirler.
Örnek olarak; benzen, cıva buharı, fosfor ve
bileşikleri, kurşun oksit buharı gösterilebilir.

•10
• Benzenle* uzun süreli karşılaşma, çalışanı kan
kanserine kadar götürebilir.
• Cıva da endüstride çok kullanılan bir
maddedir. Cıvayla fazla temas edilmesi
halinde, baş ağrısı, yorgunluk, psikolojik
bozukluklar vb. hastalıklara yakalanma
ihtimali artar.
• Fosfor ise, karaciğerde tahriş, kansızlık, kemik
iltihabı vb. hastalıklara yol açabilir.

•11
 Partiküler maddeler (tozlar)
• Havada asılı olarak kalabilen, ağırlığı nedeni ile çökme
eğilimi gösteren, katı parçacıklara “toz” denir.
• Maden tozu, kömür tozu, ağaç tozu, kıl, yün, vb.
tozların küçüldükçe yutulma ihtimali artacağından
tehlikesi de artar.
• Tozların başlıca sakıncaları şunlardır:
 Deride ve mukozda* tahriş yapar.
 Akciğerde iltihap yapar.
 Alerjik etki yapar.
 Akciğer kanserine neden olabilir.

•12