Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
PROBLÈMES DE
DÉVELOPPEMENTS LIMITÉS
(CORRECTION)
PROBLEME 1
√
∗ 0 sin x
1 ... 2 ∀x ∈ I , f (x) = − √ .
2 x
3 En utilisant un DL de cos en 0 à l’ordre 2n, on obtient
x x2 x3 (−1)n x n
f (x) = 1 − + − +···+ + o (xn ) .
2! 4! 6! (2n)! x →0
1
4 f 0 (0) = − .
2
x x x2
5 L’équation de la tangente en 0 est y = 1 − et on a f ( x ) − 1 − ∼ > 0.
2 2 x→0 24
Donc la courbe est au-dessus de la tangente en 0 au voisinage de 0.
1
6 f est de classe C 1 sur I ∗ . De plus, f est dérivable en 0 et lim f 0 ( x ) = − = f 0 (0).
x →0 2
Donc f est C 1 sur I.
√ √ √
0 00 sin x − x cos x 1
7 f est continue sur I et f ( x ) = √ −→ (par DL). Donc, d’après
4x x x →0 12
1
le théorème de la limite de la dérivée, f 0 est dérivable en 0 et f 00 (0) = et f 00 est
12
continue en 0.
1 1
8 a Par récurrence P1 = 0 et Q1 = − et Pn+1 = (1 − n) Pn + XPn0 + Qn et
2 2
1 1
Qn+1 = − XPn − n − Qn + XQ0n .
2 2
√
n −1 ( n )
√ sin( x )
b x f ( x ) = cos( x ) Pn ( x ) + √ Q n ( x ).
x
√ x x2 (−1)n−1 x n−1
On a cos( x ) = 1 − + +···+ + o ( x n −1 )
2! 4! (2n − 1)! x →0
√ 2 n − 1 n − 1
sin( x ) x x (−1) x
et √ = 1− + + + o ( x n −1 ).
x 3! 5! (2n − 1)! x →0
Donc xn−1 f (n) ( x ) admet un DLn−1 (0).
an a
9 a On pose g( x ) = f (n) ( x ) +
n − 1
+ · · · + 2 − a1 ln( x ). Alors g est C 1 sur I ∗
( n − 1) x x
an a
et g0 ( x ) = f (n+1) ( x ) − n − · · · − 1 . Donc le DA de f (n+1) en 0 on a lim g0 ( x ) =
x x x →0
a0 . Donc g admet une limite finie ` en 0 i.e. g( x ) = ` + o (1). D’où le résultat.
x →0
(n)
b Si f admet une limite finie en 0 alors a1 = a2 = · · · = an = 0.
Par suite f (n+1) ( x ) = a0 + o (1). Ainsi, f (n+1) admet une limite finie en 0.
x →0
(−1)n n!
10 Par récurrence. 11 f ( n ) (0) = .
(2n)!
1
PROBLEME 2
Z x
1
1 T f1 ( x) = a dt = a ln(1 + x ).
0 1+t
Z x
ln(1 + t)
1 2
2 T f1 ( x) = dt =
ln (1 + x ).
0 1+t 2
1 1 2
3 a F1 = − + + .
X + 1 X + 2 ( X + 2)2
Z x Z x
t 1 1 2
b T f3 ( x) = dt = − + + dt
0 (t + 1)(t + 2)2 0 t + 1 t + 2 ( t + 2)2
2 x
t+2
= ln −
t+1 t+2 0
x+2 2
= ln − − ln 2 + 1.
x+1 x+2
h2 1
c ln(1 + h) = h − + o( h2 ) et = 1 − h + h2 + o( h2 ).
2 1+h
1
d On pose h = . Alors,
x
1
+2 2
T f3 ( x ) = ln h − 1 − ln 2 + 1
1
+1 +2
h h
1 + 2h 2h
= ln − − ln 2 + 1
1+h 1 + 2h
1
= ln(1 + 2h) − ln(1 + h) + − ln 2
1 + 2h
h2
= 2h − 2h + o(h ) − h − + o(h ) + 1 − 2h + 4h2 + o(h2 ) − ln 2
2 2 2
2
5 2 2 1 5 1
= 1 − ln 2 − h + h + o(h ) = 1 − ln 2 − + 2 + o .
2 x 2x x2
1 1−X X−1
4 a F2 = + + .
4( X + 1) 4( X + 1) 2( X 2 + 1)2
2
x x t2 + 1 − 1
Z
= 2 +2 2 2
dt
x +1 0 ( t + 1)
Z x Z x
x dt dt
= 2 +2 2
− 2 2 2
x +1 0 t +1 0 ( t + 1)
x
= 2 + 2J1 ( x ) − 2J2 ( x ).
x +1
x
D’où, 2J2 ( x ) = J1 ( x ) + 2 .
x +1
2
t2
Z x
c T f4 ( x) = dt
2 2
0 (1 + t )( t + 1)
Z x
1−t t−1
1
= + + dt
0 4( t + 1) 4( t2 + 1) 2( t2 + 1)2
1 x dt 1 1 x 2t 1 x 2t 1
Z Z Z
= + J1 ( x ) − dt + − J2 ( x )
4 0 1+t 4 8 0 t2 + 1 4 0 ( t2 + 1)2 2
1 1 1 2 1 1 1 x
= ln(1 + x ) + arctan x − ln( x + 1) − + − + arctan x
4 4 8 4( x 2 + 1) 4 4 x 2 + 1
1 1 1 1 x
= ln(1 + x ) − ln( x2 + 1) − 2
+ − 2
4 8 4( x + 1) 4 4( x + 1)
1 1 1 x+1
= + ln(1 + x ) − ln( x2 + 1) − .
4 4 8 4( x 2 + 1)
Z x n +1
+ tn x n +1
Z x
t
5 a Tgn+1 ( x ) + Tgn ( x ) = dt = tn dt = .
0 1+t 0 n+1
n n k
kx
b On a ∑ (−1) k
( Tgk ( x ) + Tgk−1 ( x )) = ∑ (−1) k
.
k =1 k =1
n n
(− x )k
Donc, ∑ (−1)k Tgk ( x ) − (−1)k−1 Tgk−1 ( x ) = ∑ k .
k =1 k =1
n
(−1)k
Par télescopage, (−1)n Tgn (x) ( x ) − T0 ( x ) = ∑ k .
k =1
n
(−1)k
D’où, Tgn ( x ) = (−1)n ln(1 + x ) + (−1)n ∑ k .
k =1
d g ∈ Im T ⇒ ∃ f ∈ E, g = T f ⇒ ∃ f ∈ E, g0 = ( T f )0 et g(0) = 0
f (x)
⇒ ∃ f ∈ E, ∀ x ∈ I, g0 ( x ) = et g(0) = 0 ⇒ g ∈ C 1 ( I ) et g(0) = 0.
1+x
Réciproquement, si g ∈ C 1 ( I ) et g(0) = 0, on pose ∀ x ∈ I, f ( x ) = (1 + x ) g0 ( x ).
3
Alors f ∈ E et ∀ x ∈ I,
Z x Z x ix
f (t) 0
h
Tf (x) = dt = g (t) dt = g(t) = g ( x ) − g (0) = g ( x ).
0 1+t 0 0
Tf (x)
alors lim = 0. D’où, Tf (x) = o (ln x ).
x →+∞ ln x x →+∞
4
Z x Z x
et x et x 1
Z Z
2 2 t x
10 a On a Fn ( x ) = dt + dt 6 e dt + e dt.
n x n x (1 + t ) n
0 (1 + t ) 2
(1 + t ) 0 2
ex
x 1 1
Donc, Fn ( x ) 6 e 2 − 1 + − . Par suite,
1 − n (1 + x ) n −1 x n −1
1+
2
x n − 2 x n − 2 x n − 2 1
x n − 2 x n −2
Fn ( x ) 6 x − x + n −1
− n−1 x−→ 0.
ex e 2 e 1 − n ( 1 + x ) x →+∞
1+
2
1 − n
b On pose u(t) = , u0 (t) = , v0 (t) = et , v(t) = et .
(1 + t ) n (1 + t ) n +1
x
et et ex
Z x
Alors, Fn ( x ) = + n dt = − 1 + nFn+1 ( x ) (∗).
(1 + t ) n 0 0 (1 + t ) n +1 (1 + x ) n
x
e
D’après la question précédente, Fn+1 ( x ) = o .
x →+∞ x −1 n
ex
x
e
De plus, −1 = o car
(1 + x ) n x →+∞ x −1 n
x n −1 ex x n −1 x n −1
−1 = − x −→ 0.
ex (1 + x ) n (1 + x ) n e x→+∞
x
e
Donc, Fn ( x ) = o .
x →+∞ x −1 n
ex
c D’après (∗), on a Fn ( x ) = − 1 + nFn+1 ( x ).
(1 + x ) n
ex ex 1
De plus, − 1 = × n − 1
(1 + x ) n xn 1
1+
x
ex
n n ( n + 1) 1
= n 1− + + o −1
x x 2x2 x →+∞ x2
ex ne x n ( n + 1) e x ex
− = + + o
xn x n +1 2x n+2 x →+∞ x n +2
x
e
On a éliminé le terme −1 car −1 = o .
x →+∞ x +2 n
ex ne x n ( n + 1) e x ex
Donc, Fn ( x ) = n − n+1 + + nFn+1 ( x ) + o .
x x 2x n+2 x →+∞ x n +2
ex ex ex
x
e
En particulier, T f ( x ) = F1 ( x ) = − 2 + 3 + F2 ( x ) + o
x x x x →+∞ x 3
ex ex ex ex ex ex
= − 2 + 3 + 2 − 2 3 + 2F3 ( x ) + o
x x x x x x →+∞ x3
ex ex ex ex
= − 3 + 2 3 + 6F4 ( x ) + o
x x x x →+∞ x 3
ex ex ex
= + 3+ o .
x x x →+∞ x 3