Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
JESUCRISTOÕNOA
El Nuevo Testamento
de nuestro Señor Jesucristo
en el idioma yaminahua
El Nuevo Testamento
de nuestro Señor Jesucristo
en el idioma yaminahua
Publicado por
© La Liga Bíblica 2008
1
1 Ẽ mato yoinõ a taeyoi ipaonifo extofori kainifo.
Jesucristo ãfe xinifo. Jesucristo ãfe 12 Nãskata Babilonia anoax fake
xini David. Nã David ãfe xini Abraham. fetsafori kainifo. Jeconías ãfe fake
Nãfo Jesucristo ãfe xinifo taeyoi Salatiel ini. Salatiel ãfe fake Zorobabel
iyopaonifo. ini. 13 Zorobabel ãfe fake Abiud ini.
2 Nã Abraham ãfe fake Isaaca ini. Abiud ãfe fake Eliaquim ini. Eliaquim
Isaaca ãfe fake Jacobo ini. Jacobo fake ãfe fake Azor ini. 14 Azor ãfe fake Sadoc
Judá ini. Ãfe extofori ini. 3 Judapa fake ini. Sadoc ãfe fake Aquim ini. Aquim ãfe
Fares fe Zara ini. Ãto afa Tamar ini. fake Eliud ini. 15 Eliud ãfe fake Eleazar
Fares ãfe fake Esrom ini. Esrom ãfe fake ini. Eleazar ãfe fake Matán ini. Matán
Aram ini. 4 Aram ãfe fake Aminadab ini. ãfe fake Jacobo ini. 16 Jacobo ãfe fake
Aminadab ãfe fake Naasón ini. Naasón José ini. Nã José ãfe ãfi ini, María. Nã
ãfe fake Salmón ini. 5 Salmón fake Booz María fake ini, Jesús. Jesús ãfe ane fetsa
ini. Booz ãfe afa Rahab ini. Booz ãfe Cristo ini.
fake Obed ini. Obed ãfe afa Rut ini. 17 Abraham ãfe fenafo ichapa ini, nã
Obed ãfe fake Isaí ini. 6 Isaí ãfe fake David kainitĩa catorce inifo Abraham
xanĩfo David ini. Xanĩfo David ãfe fake ãfe fenafo. Askatari nã David ãfe fenafo
Salomón ini. Salomón ãfe ãfa fene ichapa ini. Nãskano David ãfe kaifo
fetsaya iyopaoni, Urías. yora fetsafãfe Babilonia ano ato iyonifo
7 Salomón ãfe fake Roboam ini. ato yonomaxikakĩ. Babilonia ano ikanax
Roboam ãfe fake Abías ini. Abías ãfe David ãfe fenafo catorce inifo. Askatari
fake Asa ini. 8 Asa ãfe fake Josafat ini. David ãfe fenafo Babilonia anoax anã
Josafat ãfe fake Joram ini. Joram ãfe fenifo ãto mai ano. Mã fenixakakĩ David
fake Ozías ini. 9 Ozías ãfe fake Jotam ini. ãfe fena fetsafori kainifo catorce inifo.
Jotam ãfe fake Acaz ini. Acaz ãfe fake Askatari Cristo kaini.
Ezequías ini. 10 Ezequías ãfe fake
María Jesucristo kãini
Manasés ini. Manasés ãfe fake Amón ini.
(Lc. 2.1-7)
Amón ãfe fake Josías ini. 11 Josías ãfe
fake Jeconías ini; ãfe extofori ini. Mã 18 Ẽmato yoinõ ea nikakapo afeskax
Jeconías rama xanĩfo ikaino, Babilonia Jesucristo kãinimakĩ. José fe María
anoxõ xanĩfãfe ãfe sorarofo nĩchini yoinãyonifo fianãxikakĩ. Fianãyofafomano
israelifo ato ifitanõfo anã ato Niospa Yõshi Sharapa María fake
5
MATEO 1, 2 6
nanemani. 19 José Nios Ifofasharakõiax kĩfixomis ãfe xanĩfofo fenõfo ato yõkaxiki.
sharakõi ini. Nãskaxõ José María Askatari a Moisés yoikĩ kirika keneni
yõapainima yorafãfe ferotaifi. keskara ato tãpimamisfo ato kenamani ato
Fomãxopaoni. Nãskaxõ tsoa yoixoma José yõkaxiki. “¿Fanĩax Cristo kãixiimẽ?” ato
María enepaini. 20 Nãskano José ãfe faito kemanifo iskafakakĩ: “Belén anoax iki,
namapa õini Niospa ãfe ãjirinĩ yoiaito. Judea mai anoax,” fanifo. “Niospa meka
Yoikĩ iskafani: “José, rateyamafe María fe yoimisto nãnori kirika keneyoni a
fianãxiki. Na fake nanea Niospa Yõshi inõpokoai yoikĩ Niospa shinãmanaino.
Sharaõxõ akaki. 21 María fake feronãfake fii Iskafakĩ keneni:
kiki. Mĩ anekĩ Jesús faxikai. Nãato ato 6 Belén, Judá mai anoax pishtakõi.
ifipakenakaki. Nãskaxõ afe yorafo ãto Akka pexe rasi fetsafo efapakõifo.
chaka soaxoxii kiki ato nimapakexakĩ,” ixõ Askafiax Belén sharafinakõia ixii
ãjirinĩ José yoini. mãmãi israelifo ãto xanĩfo finakõia
22-23 Chanĩmakõi nãskakõi nã Nios kãixiaino Belén anoax. Nãskakẽ ãfe
yoimisto yoini keskarakõi. Iskafakĩ inakõifo israelifo ãto xanĩfokõi ixii,
kirika keneyoni Niospa shinãmanaino: ixõ kirikaki keneni Niospa meka
Kẽro xotofake feronãfake fe yoimisto Niospa shinãmanaino,” fanifo.
imisma fake onixii. Fake feronãfake 7 Nãskakẽ Herodes a fishi tãpimisfo
2
1 Herodes xanĩfo ikano Jesús kãini fichinifo afa María yafi. Mã fichikaxõ
Belén pexe rasi anoax, Judea mai ratokonõ mai chachipakefofãnifo, a
anoax. Nãskano a xini oaikirinoax mai fakeki inimakakĩ. Nãskakaxõ ãto kafo
fetsa anoax feronãfakefo fishi tãpikõimisfo fẽpekaxõ afama mĩshti sharakõifo Jesús
fenifo Jerusalén ano. 2 Nokotoshikaxõ inãnifo. Oro minikãta, pirofomãri
yõkanifo: “¿Fanĩmẽ a rama kãia judeofãfe mininifo a nõ koofatiro pirofomã nakas
ãto xanĩfo ikai? Mã nõ õia ãfe fishi oaito. sharakõi. Askatari pirofomã fetsari ãfe
Nãskakẽ nõ oa Jerusalén ano xanĩfo õiyoi. ane mĩra inãnifo. 12 Nãskakẽ namakẽ
Nõ akiki inimai nõ oa, ‘Mĩ nõko xanĩfokõi,’ Niospa ato yoiano anã Herodes ano
ixõ yoipaikĩ,” fanifo. fonifoma. Fai fẽtsa fonifo ãto mai ari.
3 Askafaifono fetsafãfe yoiaito nikakĩ
María feta José Jesús
Herodes shinãchakakõini xanĩfo iki kiki
ichokinifo Egipto mai ari
ixõ. Askatari keyokõi Jerusalén anoafãferi
shinãchakakõinifo. 4-5 Akka Herodes judeo 13 Askata
a fishi tãpimisfo mã foaifono,
inima. Nãskaxõ ato kenamani a ato Nios José namakẽ, Niospa ãfe ãjirinĩ yoini:
7 MATEO 2, 3
“Moinãkafafe. Mĩ ãfi feta mĩ fake yome Israel ano anã fonifo. 22 Mã fõkakĩ
ichokitãfe Egipto mai ari. Nãri ikiyoxiki nikanifo ato yoiaifono Herodes fake
nã ẽ mato yoiaino mã anã onõ. Herodes Arquelao mã xanĩfokẽ Judea anoax.
na fake yome fenai kiki retepaikĩ,” Nikai José rateni Judea ano kapai.
Niospa ãjirinĩ José fani namakẽ. Nãskaito anã ãjirinĩ José yoini namakẽ
14 Nãskata moinãkafata, nã fakishi iskafakĩ: “Galilea mai ano katãfe,” fani.
fonifo María fe José ãto fake Jesús iyoi Nãskafaino fonifo Galilea ano ãfe ãfi fe
fokani Egipto ano. 15 Egipto ano José fe Jesús iyokani. 23 Nãskax nokonifo
María ipaonifo mã Herodes naano Nazarete pexe rasi ano. Nãno inifo.
fexixakakĩ. Nãskakẽ Egipto ano Nãnori taeyoikõi Niospa meka
iyopaonifo. Niospa meka yoimisto yoimisfãfe yoiyonifo, “Cristo Nazarete
nãnorikõi kirika keneyoni Niospa ano imis,” fakakĩ, a inõpokoai yoikakĩ.
shinãmanaino iskafakĩ: “Ẽfe fake ẽ kena Nãskakõini.
Egipto anoa,” ixõ Niospa meka yoimisto
kirika keneni. Juan Maotista tsõa istomaxõ ato yoini
(Mr. 1.1-8; Lc. 3.1-9, 15-17; Jn. 1.19-28)
Fakefo retenõfo Herodes ato manamani
3
1 Jesús Nazarete ano ikano Juan ato
16 Fishi
tãpimisfo Herodes fomãkani. maotisafapani tsõa istoma ixõ
Fai fẽtsa foafono nikai, Herodes Judea mai anoxõ. Nãnoxõ Niospa meka
õitifishkikõini. Fishi tãpimisfãfe taeyoi ato yoipaoni. 2 Nãnoxõ ato yoipaoni
Herodes yoiyonifo ato yõkaito iskafakĩ: “Yorafãfe, anã Nios shinãkãfe.
iskafakakĩ: “Afetĩama nõ nã fishi õikĩ Mãto chaka xatekõikãfe, a mã
taefati, mã xini rafe aka,” fanifo. chakafamis shinãmakikãfe. Niospa meka
Nãskakẽ Herodes sorarofo ato nikakõikãfe. Mã chaima nõko Ifo Nios oi
manamani fake feronãfake xini rafe kiki nõko xanĩfo finakõia ixii kiki,” ixõ
akafo, yome mĩshtifoya ato retenõfo, Juan ato yoipaoni fãsikõi.
Belén anoafo retekãta, a Belén pasotai 3 Isaías kirika kenekĩ yoiyoni a
Askara shinãyamafi Satanás fisti ifofafiai. nikani iskafaito: “Mĩ ẽfe Fakekõi ẽ mia
10 Akka fana fimiyamaito ifãfe reratiro. Ãfe noikõi. Ẽ mikiki inimasharakõi,” ikaito
tapori tsekaxõ koofatiro anã niyamanõ. nikanifo.
Nãskarifakĩ mã Nios nikakaspaito a
omiskõipakenakafo mẽra Niospa mato Satanás chakata Jesús afara
potaxii mã chaka xateaxma mã chakafamapaini
isharayamaito. 11 Nãskakẽ ẽ mato (Mr. 1.12-13; Lc. 4.1-13)
4
maotisafai mãto chaka mã xatepaiyaito 1 Nãskaino Niospa Yõshi Sharapa
ea yoiai keskara ẽ akima. A nõ piai fisti mẽra ikimana nikata Jesús Galilea mai
nõ shinãima nipaikĩ. Akka Epa Niospa ano anã oni. 13 Nazarete anoax
ãfe meka fisti shara nõ shinãtiro. Capernaúm ano nokoni ano ixiki. Nã
Nãskara Niospa meka yoimisto keneni,” Galilea ĩa kesemẽ Capernaúm ini.
Jesús fani. Nãnori yora fetsafori osia ini.
5 Jesús askafaino Satanás iyoni Zabulonõfo fe Neftalifo ano ikafo ini.
Jerusalén ano a Nios kĩfiti pexefã 14-16 Isaías kirika kenekĩ yoini keskakõi
mãmãkĩa. 6 Nãnoxõ yoini iskafakĩ: “Mĩ Jesús nãno ipaoni. Isaías kirika kenekĩ
Niospa Fakekõiaxroko mĩ niriax iskafani:
ichopakekafanikai. Mĩ ichopakekafanax Zabulonõfo fe Neftalifo ãto mai
mĩ afeskaimakai. Nã Niospa meka ano ikafo ĩa Galilea ano. Faka Jordán
kirikaki keneaki iskai: ‘Niospa ãfe ãjirifo okiri chai poketa nãno judeofoma
yoixii mia kexenõfo.’ Askatari kirika fakish mẽra ika keskara, Niospa meka
keneano iskaki: ‘Mĩ ãto mifiki pakeaito nikakatsaxakakima. Fakish mẽra ika
mia achixikani kiki mĩ tokiriki keskara ifiakaxõ, oa koshi penai
pakenõma,’ kirika kenea iskaki,” keskara õixikani. Fakish mẽra
Satanás Jesús fani. ipafikeranaxakakĩ atoki penarisatani,
7 Askafaito anã Jesús kemani: “Akka ixõ Isaías a inõpokoai yoikĩ Jesúsnoa
na kirika keneano yoinifo iskafakĩ keneni. Nãskarifiai omiskõipakenakafo
Niospa meka: ‘Nõa nõ meka fetsafaxõ mẽra ikeranafo. Askafikeranafono atoki
nõ yoitiroma: “Ẽ afara afeskarafaito, ea Jesús nokoaitĩa nã Ifofaafo tii ato
Niospa kexei,” ixõ nõ shinãtiroma. nimapakenaka.
Akka, “Niospa ea amapaiyai keskara nã 17 Anoxõ Jesús ato yoikĩ taefakĩ
fisti ẽ atiroki Niospa ea kexenõ,” ixõ iskafani: “Mã chaima nõko Ifo Nios
shinãkãfe,’ ikaki na kirika keneano,” xanĩfo finakõia oi kiki. Nãskakẽ
Jesús fani. shinãmitsayanã mãto chaka xatekãfe.
8 Askata Satanás Jesús iyoni mãchifã Afaa chakafatamaroko Niospa meka
mãnãnẽ. Arixõ õimani nã maifo tii nikakõikãfe,” ixõ Jesús ato yoini.
sharafinakõia. 9 “Õipo. Mĩ ea ratokonõ
mai chachixõ, ‘Mĩ ẽfe ifoki,’ mĩ ea faito Jesús cuatro feronãfake kenani
na maitio keyokõi ẽ mia inãtiro mĩ ãfe tarafanãfãnẽ foe fimisfono ãfe
ifo inõ,” fani. inakõi inõfo
10 Askafaito Jesús kemani: “Satanás. (Mr. 1.16-20; Lc. 5.1-11)
Emakinoax katãfe. Ẽ mia ifofaimakai. 18 Ato yoita Jesús Galilea ĩa kesemẽ
Na kirika kenea ano Niospa meka kani. Kakĩ fichini Simón yafi onefetsa
yoimisto iskafani: ‘Nã nõko Ifo Nios fisti Andrés. Simón ãfe ane fetsa Pedro
nõ ratokonõ mai chachixõ nõ yoitirokĩ, ipaoni. Nã rafeta tarafanãfãnẽ fimisfo
nã fistimãi nõko Ifokẽ,’ ” fani. inifo, ãto tarafanãfã faka naki
MATEO 4, 5 10
poteaifãfe. 19 “Efe fokãfe. Mãfi 3 “Fẽtsa ãto shinã mẽraxõ shinãkĩ iskafax:
tarafanãfãnẽ fimiskĩ. Mã foe ichapa rasi ‘Ẽakai ẽ isharatiroma. Ẽ Nios yopakõi,’
tarafanãfãnẽ fiai keskari fakĩ iskaratĩari ikaito Niospa inimamaxii mãmãi Nios Ifo
mã ekeki yora ichapa efexii ẽ ãto Ifo sharafaino ãfe fakekõi inõ.
inõ,” ixõ Jesús ato yoini. 20 Ato 4 “Fetsa shinãmitsakõifiaino chipo
fake raferi fichini, Santiago yafi Juan. inimamasharaxii. ‘Keyokõi maitio atonã
Nã rafeta ãto apa feta kanõa nakixõ ixii,’ ixõ Niospa yoiyoni keskara atonãri
tarafanãfã itipinĩ fanifo, kishifakãkĩ. Nã ixii.
raferi, “Efe fokãfe,” Jesús ato fani. 22 Ato 6 “Fẽtsa Niospa meka noikõikĩ Niospa
askafaino ãto apa kanõa ano nĩchifainifo ato imapaiyai keskara shara ipaikõikani,
Jesús fe fokakĩ. nã keskarafo Niospa ato inimamaxii.
7 “Fẽtsa fetsafori noikĩ ato sharafaito
Jesús yora ichapafo tãpimani Niospa tãpia. Nãskakẽ ari Niospa noikĩ
(Lc. 6.17-19) axosharapakenaka inimamakĩ.
23 Mã askafaxõ afe foafono nã Galilea 8 “Fẽtsa Nios shinãsharakĩ, ãfe õiti mẽra
anoafo kafãsakĩ Niospa meka ato yoini. afaa chaka shinãtama Nios fisti shinãkĩ
Judeofãfe ichanãti pexe mẽraxõ Jesús chipo Nios õixii. Nãskax inimakõixii.
ato Niospa meka shara yoisharakĩ 9 “Akka noikaspa faatanãifono
iskafani: “Itipinĩsharakãfe. Nios nonoax fẽtsafãfe ato raenã faano, nãfo Niospa
mãto xanĩfo ipai kikĩ,” ixõ ato ato yoikĩ iskafaxii: ‘Mã ẽfe fakefo,’ ixõ
yoifofãsafani. Askatari a isinĩ ikaifo ato yoiaino inimakõixikani.
fetsa fetsatapafo ato sharafãpani. 10 “Fẽtsa Nios Ifofasharapaiyaino,
24 Askafaano nikakaxõ Siria mai anoafo fetsafãfe ato omiskõimafiaifono, Epa
isinĩ ikaifo akiki efenifo ato Niospa kexesharakõiano nãskakẽ
sharafapanõ. Isinĩ ikaifo fetsa inimakõixii.
fetsatapafo akiki efenifo. A yõshi chaka 11-12 “Mã ea Ifofakẽ fetsafãfe mato
Machi mãnãnẽxõ Jesús ato yoini “Mã tashi keskarata askatari mã pena
(Lc. 6.20-23) keskara,” ixõ a Ifofaafo Jesús ato yoini
(Mr. 9.50; Lc. 14.34-35)
5
1-2 Yorafãrasi akiki feaifono õi Jesús
ato paxafãini kaax, machi pochinĩ 13 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Mãfi
tsaoni. Tsaoano ãfe meka tãpipaimisfo nono mai anoax tashi keskaraki.
akiki fenifo. Ãfe meka nikai fekani. Akiki Nãskakẽ shinãkãfe. Tashi sharakẽ nõ
feafono ato yoikĩ iskafani: meetiro. Akka tashi sharayamakekai nõ
11 MATEO 5
25 “Mã fetsa nimiano matoki oxõ mato ãfe ãfi potaxikĩ a potayoxoma iskafatiro
iskafatiro: ‘Mĩ ea nimia. ¿Afetĩa mĩ ea kirika kenexõ: “Ẽ anã mia fipaima. Ẽ
kopifaimẽ? Mĩ ea kopifayamaito ẽ mia mia eneikai,” ixõ kenexotiro,’ ixõ
xanĩfo ano iyoikai,’ mato faito, xanĩfo ano Moisés ato yoini. 32 Akka anori Moisés
kayoxoma koshi raefakãfe. Akka mã yoifinikẽ anã meka fetsari ẽ mato yoinõ.
askafayamaino xanĩfo ano mato iyotiro. Mã Tsõa ãfe ãfi chotayamafiano, feronãfake
mato iyoano xanĩfãfe policia yoitiro iskafakĩ: ãfe ãfi eneano nã kẽro feronãfãke fetsa
‘Na feronãfãke fetsa nimiakĩ kopifaamaki, fe chotanãi chakanai. Askatari
karaxa mẽra ikimafe,’ fatiro. 26 Ẽ mato feronãfake fẽtsa nã kẽro fĩax chakanai
paraima. Fẽtsa mato karaxa mẽra ikimanano ãfe ãfikõima chotai,” ixõ Jesús ato
mã fena tseketiroma. Akka nã mã nimia yoini.
kopifatĩa mã tseketiro,” ixõ Jesús ato yoini.
“A mã yoiyomis keskara akãfe,”
“Mãto ãfikõima chotapaiyamakãfe,” ixõ Jesús ato yoini
Jesús ato fani 33 Askata anã Jesús ato yoini: “Mã mã
27 Anã Jesús ato yoini: “Mã mã nikamis a nikamis a Moisés nõko xinifo yoini
nõko xini Moisés yoini keskara. Iskafakĩ ato keskara. Ato iskafakĩ yoipaoni: ‘A mã Nios
yoini: ‘Mãto ãfima chotayamakãfe. Askatari yoiyomis keskara axosharakãfe. A mã
kẽromãri mãto fenema chotamayamakãfe,’ yoiyomis keskara Epa Niospa mã nikakĩ
ixõ ato yoini. 28 Nãskara chanĩma. Nãskakẽ akka mã ayamano nã chakakõi itiro,’ ixõ
ẽri mato yoi, fẽtsa ãfe ãfima õikĩ ãfe shinã Moisés nõko xinifo yoini. 34 Akka nãnori
mẽraxõ shinãi: ‘Ẽ na kẽro chotapai,’ ixõ ato yoifinikẽ, ẽri mato yoisharanõ.
shinãkĩ ãfe shinã mẽraxõ chotai. Nikakapo. Mã fetsafo yoiyomis keskara
29 “Akka mãto fẽro õikĩ mã chakafatiro. axosharakãfe. Iskafakĩ yoiyamakãfe: ‘A ẽ
Nãskakẽ afara chaka õiyamakãfe afara mato yoiyoa keskara ẽ axii. Ẽ mato yoiyoa
chakafaxikakima, nã nõko fero tsekaxõ nõ keskara ẽ ayamaino Epa Niospa ea
õitiroma keskafakĩ. Mã mãto chaka omiskõimatiro,’ ixõ yoiyamakãfe. Askatari,
xateyamax omiskõipakenakafo mẽra mã ‘A ẽ mato yoia keskara ẽ akẽma keyokõi
katiro. Akka mã mãto chaka xateax mã Nios nai mẽraxõ ea omiskõimatiro,’ ixõ
ika ari kaax mã afe ipaxatiro. Askara shara. yoiyamakãfe. Akka nai mẽranoax Epa Nios
30 Nãskarifakĩ mãto mẽke kayakai aõxori xanĩfo finakõia iki. Nãskakẽ anori nõ
mato afara chakafamakẽ, mextemekãfe. Mã yoitiroma. 35 Askatari, ‘A ẽ mato yoiyoa
askafax shara mã itiroki. Nãskarifakĩ mãto keskara ẽ ayamaino nono mai anoafãfe ea
chaka xatekãfe nã mã mextemea keskaraxõ. omiskõimatiro,’ ixõ anori yoiyamakãfe.
Akka mã mãto chaka xateyamax, nã Keyokõi mai ano Epa Niosnã. Askatari, ‘A ẽ
omiskõipakenakafo mẽra mã katiro. Akka mato yoiyoa keskara ẽ ayamaino a
mã mãto chaka xateax, Nios ari mã kaax afe Jerusalén anoafãfe ea omiskõimatirofo,’
mã ipaxatiro. Askara shara,” ixõ Jesús ato ixõ anori yoiyamakãfe. Nã Jerusalén nõko
yoini. xanĩfo finakõi Niosnã. 36 Askatari, ‘A ẽ
mato yoiyoa keskara ẽ ayamaino ẽfe mãpo
Feronãfake ãfe ãfi fe ea omiskõimatiro,’ ixõ yoiyamakãfe. Akka
enẽnãtirofoõnoa Jesús ato yoini nõa nõko mãpo shinãxõ nõko foo nõ
(Mt. 19.9; Mr. 10.11-12; Lc. 16.18) fetsafatiroma oxo inõ, askatari fiso inõ.
31 AnãJesús ato yoini: “Nãskatari Epa Nios fistichi askafatiro. 37 Akka fetsafo
Moisés nõko xinifo yoini iskafakĩ: ‘Fẽtsa parayamakãfe. ‘Ẽ mia axõikai,’ ixõ axokãfe.
13 MATEO 5, 6
Askatari, ‘Ẽ mia axõima,’ ixõ axoyamakãfe. fake ikikai. 46 Akka a mato noiaifos mã ato
‘A ẽ yoiyoa keskara ẽ ayamaino afaa ranã noia fetsafo noiyamata askarakai sharama.
ea omiskõimatiro,’ ixõ anori yoiyamakãfe. Akka yora chakafo a ato paraxõ kori
Mã askara yoikĩ mã chakafai,” ato fani. ichapa ato fĩamisfori aska famis. Mã
askaino Nios matoki inimaima. 47 Mato fe
“Tsoa kopiyamakãfe,” Jesús ato fani yorafos mã noia askarakai afaama. Akka a
(Lc. 6.29-30) Nios Ifofaafomari nãskarifiakani aa ranãri
38 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Mã mã noinãkani. 48 Nãskakẽ Epa Nios nai mẽraxõ
nikamiski a nõko xinifo Moisés yoini. yorafo noiai keskafakĩ mãri yorafo keyokõi
Iskafakĩ ato yoini: ‘Fẽtsa mato fero tsẽkaito, noikãfe. A Epa Niospa shinãsharamis
kopikiri mã fero tsẽkatiro. Askatari mato keskafakĩ mãri askafakãfe,” ixõ Jesús ato
piti tẽkeaito, pitiri mã tẽketiro,’ ixõ Moisés yoini.
yoini. 39 Akka nõko xinifo anori
yoifinifono, ẽ mato meka fetsa yoinõ. Ea “Afaamaisfori ato noikĩ afara ato
nikakapo ẽ mato yoinõ. Fẽtsa mato inãsharakãfe,” Jesús ato fani
6
chakafayanã mato tapasaito, ‘Takai fetsari 1 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Mã
ea afe,’ fakãfe mato tãpinõfo mã ato fetsafo sharafaino, ‘Nã feronãfake
kopiyamaito. 40 Fẽtsa mia xanĩfo ano iyoxõ sharakõi ea fanõfora,’ ixõ anori
mia rapati fĩapaiyaito, inãfe fotanõ. Mĩ shinãyamakãfe yorafãfe ferotaifi. Mã
chõpari inãfe. 41 Xanĩfo iyamakĩ soraronõ, askaino yorafãfe, ‘Sharara,’ mato
‘Ea pisha chaima foxõikafe,’ mato fafiaito, fafiaifono, akka Epa Nioskai matoki
mã chai foxotiro. 42 Akka fẽtsa mato inimatiroma. Nãskaxõ mato afaa
afarafo yõkaito inãkãfe. ‘Ea inãyope,’ mato inãtiroma. 2 Nã ãa keparanãmisfo keskara
faito inãfe fĩshkoyamakãfe,” ixõ Jesús ato iyamakãfe. Afãfe nõko kaifãfe ichanãti
fani. pexe mẽraxõ afaamaisfo afara ato
inãmisfo, ‘Sharara noko fanõfora,’ ikaxõ.
“Mato noikaspafiaifono mãroko ato Askatari fofãsakakĩ afaamaisfo ato afara
noikãfe,” Jesús ato fani inãfofãsafamisfo, ‘Noko yoisharanõfora,’
(Lc. 6.27-28, 32-36) ikaxõ. Akka askafiaifono Niospa ato afaa
43 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Askatari inãxima. 3 A afara yopaifo mã afara inãkĩ
mã mã nikamis a nõko xinifo yoipaonifo tsoa yoiyamakãfe tsõa tãpiyamanõ. 4 Akka
keskara. Iskafakĩ ato yoipaonifo: ‘Mãto tsõa õiyamaino a afaamaisfo mã ato inãino
kaifo noikãfe. Akka a mato noikaspaifo ato Epa Nios matoki inimani. Nãskaxõ mato
kopikiri noikaspakãfe,’ ixõ nõko xinifo afara axosharatiro,” ixõ Jesús ato yoini.
yoipaonifo. 44 Anori yoifinifono, akka ẽ
mato yoi a mato noikaspaifo ato kopikima “Epa Nios kĩfikĩ iskafakãfe,”
ato noikãfe. Askatari ato axosharakãfe. ixõ Jesús ato fani
Askatari a mato omiskõimamisfo Epa Nios (Lc. 11.2-4)
ato kĩfixokãfe. 45 Mã askafai Niospa fake 5 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Mã Epa
mã iki. Akka Niospa xini onifani yora Nios kĩfiaitĩa a chanĩmisfãfe kĩfimisfo
chakafoya, yora sharafo ato chaxanõ. keskara iyamakãfe. Akka afãfe nõko
Askatari oiri imani nã yora sharafoya a kaifãfe ichanãti pexe mẽraxõ yorafãfe
yora chakafori ato onifaxoni. Nãskakẽ mãri ferotaifi Epa Nios kĩfimisfo: ‘Noko
a mato chakafaifoya a mato sharafaifo õinõfora,’ ikaxõ. Epa Nios shinãtamaroko
keyokõi ato noikãfe. Nãskax mã Niospa ato õimapaikani. Yorafãfe ato õiaifono
MATEO 6 14
askamisfo. Akka Epa Nios atoki inimaima. ikani yorafãfe ato õikani. Askatari
Nãskakẽ ato afara shara inãxiima. 6 Akka foaromekanima yorafãfe ato õinõfo.
mãri ato keskara iyamakãfe. Mã Nios kĩfikĩ Nãskakẽ Epa Niosnoa shinãkanima.
tsõa mato õiyamaino nãnoxõ Epa Nios Askaifono Epa Nios atoki inimaima.
kĩfikãfe. Mãto pexe kene mẽra ikixõ tsõa Nãskakẽ ato afaa inãima. Akka mãri foni
mato õiyamaino nãnoxõ Epa Nios kĩfikãfe. tenei ato keskara iyamakãfe. 17-18 Akka mã
Akka yorafãfe mato õiyamafiaino Epa Nios foni tenei mã Nios shinãyanã mã
fistichi mato nikatiro. Nãskakẽ matoki fechokometiro. Askatari fõxti mã
inimai. Nãskaxõ afara shara mato inãxii. foaromesharatiro. Nãskakẽ Epa Nios
7 “Akka a Nios chanĩmara faafãfema fistichi tãpitiro yorafãfe tãpiafomano. Mã
kĩfimisfo keskayamakãfe. Nãfãfe askaito yorafãfe tãpitirofoma mã foni
mẽxotaima nã meka fisti yoiri famisfo. ‘Nõ teneaito. Akka Epa Nios fistichi tãpitiro.
na meka fisti yoirifaito noko Epa Niospa Nãskakẽ Epa Nios matoki inimatiro.
nikai,’ ixõ shinãmisfo. Askafiaifonokai Askatari mato afara shara inãxii,” ixõ Jesús
Niospa a keskara meka nikapaima. 8 Akka ato yoini.
mãri ato keskara iyamakãfe. Mã Epa
Niospa tãpiakĩ mã afara yopaito, mã “Epa Nios ika anoxõ afara sharakõifo
yõkayoamano. 9 Akka mã kĩfikĩ iskafatiro: mato mekexona,” ixõ Jesús ato yoini
Epa Niosi, mĩ fisti sharafinakõia. Mĩ (Lc. 12.33-34)
nai mẽra ika. Nõ mia noikõi. 10 Nai mẽra 19 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Nono
mefe ikafo mĩ ato yoiaito mia mai anoxõ afama mĩshti ichapa
nikakõimisfo. Akka nono mai anoxori nã mekeyamakãfe. Mato nakaxa pĩaino mã
mĩ noko amapaiyai keskara nõ atiro. Na fenotiroki. Askatari chakanai fetsetiro.
nono mai ano ikafãfe keyokõichi mia Askatari yometsofo mãto pexe mẽra
Ifofanõfo. 11 Nã pena tii a nõ piai noko ikixõ mãto afama mĩshtifo keyokõi mato
inãfafãife nõ afaa yopayamanõ. 12 Nõ fĩano mã fenotiro. 20 Akka afama mĩshti
afara chakafaito nõko chaka noko noitama Nios noikãfe. Nã mato yoini
soaxõfe nã noko chakafaifãfe nõ ato keskara akãfe. Mã akiki nokoaito nã
raefai keskafakĩ. 13 Nokoki Satanás chaka mato afara sharakõi mekexona mato
omayamafe, askakimaroko nomakinoa inãxii. Akka ono nai mẽraxõ afama
põtafe nõ nikayamanõ, mĩshti mato mekexona, a nakaxa mato
ixõ kĩfikĩ iskafakãfe. pĩatiroma. Askatari chakanaima.
14 “Akka fetsafãfe mato chakafaifono Askatari anã mãto pexe mẽra ikiax tsoa
mã ato raefai keskafakĩ Epa Nios nai yometsotiroma. 21 Akka mãto afama
mẽranoato mã fetsafo raefai keskafakĩ mĩshtifo noikĩ mã shinãfafãini. Nã mãto
matori chaka soaxotiro. 15 Akka mã afama mĩshtifo mã shinãfafãinai
fetsafo raefayamaito Epa Niospari mato keskafakĩ Niosri shinãfafãikãfe, a noikĩ
chaka soaxotiroma,” ixõ Jesús ato yoini. yonoxosharakãfe,” ixõ Jesús ato yoini.
7
ato pimamis. Akka Niospa mato noikĩ 1 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ:
Niospa matori afaa ichapa inãxima, mã ¿mã tokiri inãtiromẽ? Maa. Mãkai mãto
ato afara inãsharakõikẽma. 3 ¿Afeskakĩ fake mã askafatiroma. 10 Askatari, ¿mãto
ifi pasta pishta fetsa feronaki ikano mã fãke mato foe yõkaito mã rono
õimẽ, mãroko ifi pasta efapa inãtiromẽ? Maa. Mãkai mãto fake mã
feostamefixõ? 4 Akka, ¿mã shinãimamẽ askafatiroma. 11 Akka mã chakafixõ
a mã ifi pasta efapa feostamea? Akka, mãto fakefo kexesharaxõ afara sharafo
¿afeskakĩ mã fetsa iskafaimẽ?: ‘Yamã, ẽ mã ato inãtiro. Nãskarifakĩ Epa Nios nai
mia fixonõ a mĩ ifi pasta pishta fero mẽranoato mã afara yõkaito mato
naki ika,’ fakĩ, mãkõi mã kakamepaimis. kexesharakatsaxakĩ afara sharafo mato
Mãkai afaa tãpiama. 5 Nãskax mã inãsharaxii nã nai mẽraxõ mato
chanĩkõi mã ato parapaimis. Akka ẽ mekexona.
mato yoinõ ea nikakapo. Akka mãto 12 “Nã mã fichipaiyai keskafakĩ
yoipaiyamakãfe,” ixõ Jesús ato yoini. fekax. Nã fai Nios ano nokoa nã fai atsõ
pishtakõi. Nãskakẽ ichapama aõ
“Nõ Epa Nios afara yõkaito noko inãtiro,” fomisfo,” ixõ Jesús ato yoini.
ixõ Jesús ato yoini
(Lc. 6.31; 11.9-13) Ifi ãfe fimioxõ nõ tãpitiro afe keskaramãkĩ
7-8 AnãJesús ato yoini iskafakĩ: (Lc. 6.43-44)
“Nãskakẽ ẽ mato yoi, afara fichipaikĩ 15 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ:
Epa Nios yõkakãfe mato inãi kiki. Fena “Õisharakãfe, a chanĩaifãfe mato
fena kakĩma manakãfe nã Epa Niospa paratirofokĩ: ‘Nõ Niospa meka yoimis,’
17 MATEO 7, 8
ixõ mato paratirofo. Afãfe Niospa meka ato pãramiski. Afara chaka fisti mã
yoimisfomaki. Akka afofi ovejafo famiski. Emakinoax fotakãfe,’ ẽ ato
keskarafo fikanax akka ãto shinã mẽra faxii,” ixõ Jesús ato yoini.
poomã põfefo keskarakõifo. Nãskakẽ ato
fishtayamakãfe. 16 Akka mã tãpitiro afaa Pexe rafeõnoa Jesús ato yoini
afeskafakanimãkai. Akka ifi ãfe fimioxõ (Mr. 1.22; Lc. 6.47-49)
nõ tãpitiro afe keskaramãkĩ. Xopa foaikĩ 24 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Akka
moxayakẽ. 17 Akka ifi shara fimi sharaya faitiro. Askatari nẽfefakĩ pexe
itiro. Akka ifi chaka fimi chakaya itiro. afeskafatiroma. Nãskakẽ pexe
18 Nãskakẽ Ifi shara fimi chakaya paketiroma mã mai teikõikimãi pexe
itiroma. Ifi chakari fimi sharaya itiroma. kishi niano. 26 Akka nã ẽ yoiaito ea
19 Akka ififo fimi sharaya iyamaito ifãfe nikafikĩ a ẽ yoiai keskara nikaima,
reraxõ koofatiro. 20 Nãskakẽ a ato askara yora nã yora tatimato pexe fakĩ
tãpimamisfoõnoa mã ato tãpitiro mashi ano pexe fatiro keskarakõi.
sharafo iyamakani chakafo itirofo,” ixõ 27 Akka oi ikaino faka faitiro. Askatari
8
nã onifanifo tii keyokõi Niospa 1 Askata Jesús ato yoikĩ xateta
“Mĩ tsoa yoiki. Akka nã ato Nios faino a mia yonoxomis mã sharaki,”
kĩfixomis ispatãfe. Nãskaxõ ovejanã fake fani.
foxõ inãfe mia retexonõ Moisés yoini
keskafakĩ. Nãskaxõ keyokõichi tãpinõfo Jesús Pedro rayos sharafani
a mĩ isinĩ imis mã mĩ sharano,” ixõ (Mr. 1.29-31; Lc. 4.38-39)
Jesús yoini. 14 Askata Jesús Pedro pexe ano kani.
fetsafo keskarama. Akka Israel anoafãfe ea feaifãfe. Askaifono aõxõ tãpimisfo yoini
iskafamisfoma chanĩmara fakakĩ. 11 Ẽ mato iskafakĩ: “Okiri nõ ĩamãfã pokefainõ
xafakĩa yoinõ. Na maitio ano ikafo Nios fokãfe,” ato fani. 19 Akka Jesús
chanĩmara fakanax nõko xinifo kayoamano a Moisés yoikĩ kirika keneni
Abrahamnõ Isaacanõ Jacobonõ keskara ato tãpimamis akiki oxõ yoikĩ
ichanãxikani Nios yorafo ixikakĩ. 12 Akka iskafani: “Maestro, ẽri mefe kapai nã mĩ
atiri nõko kaifo nã israelifo Niospa afe kai ari ẽri mefe kafãsaxiki,” faito,
yorafo ato imapaifiaino chanĩmara 20 Jesús kemani: “Akka maxoteneroa
fakanima. Nãskakanax Nios ika ano kiniya, peyafori naayafo akka ẽkai pexe
nokotirofoma. Niospa ato fakishifã mẽra yama,” fani.
potaxii. Anoax eaiyanã fasi omiskõixikani,” 21 Askatari a afe kafãsamis fẽtsa
nefeyanã ĩamãfã poo ini. Kanõanãfã ichonifo. Mã pexefo tii ano nokokaxõ
faka fospikõini. 25 Askaino aõxõ ato yoinifo: “Nã feronãfake rafe nã
tãpimisfãfe mõinifo iskafayanã: “¡Ifo, niafaka naneafo rafe mã Jesús ato
mã nõ ãsaikai! ¡Nõ ãsayamanõ moife!” makinoa niafaka põta. Askatari nõko
fanifo. kochifo mẽra ikimanano keyokõi nãfoya
26 Askafaifono, Jesús ato yoini: nõko kochifo ĩamãfã mẽra keyopakeax
“¿Afeskai mã rateimẽ? Mã ea chanĩmara ãsai fetsea,” ato fanifo. 34 Ato yoiaifono
fasharama. Nãskakẽ mã ratei,” ato fani. nikakanax keyokõi nã pexefo tii anoax
Ato askafata, fininãkafãta fãsikõi, Jesúski fenifo. Akiki nokokaxõ yoinifo:
“¡Nẽfe, nishpafe!” fata, “¡Ĩamã, “Na nõko mai anoax katãfe,” fanifo.
nishpafe!” fani. Askafaino anã ĩamãfã
feroinima. 27 Askafaito õikani yoinãnifo: Jesús yora finimisma sharafani
“¡Kee! ¿Na feronãfake afe keskaramẽ na (Mr. 2.1-12; Lc. 5.17-26)
9
nefe feta ĩamãfãnẽ ato yoiaito nikaifo?” 1 Askata Jesús kanõanãfã mẽra
*
9.9 Mateo ane rafeya ipaoni. Ãfe ane fetsa Leví.
21 MATEO 9
Akka nã mãto xinifãfe mato yoimisfo pexe mẽra ikikaini. Anoxõ Jesús õia
keskara fe nã ẽ mato yoiai keskara yorafãfe ãto xãiti manenifo, yora fetsafo
õsinãtiroma. Nã ẽ mato yoiai keskara oiakani sheesaifono. 24 Askaifono Jesús
Niospa meka sharakõi. Akka a mãto ato iskafani: “Nonoax fõtakãfe. Na
xinifãfe mato yoimisfo anori shinãx mã fakekai naamaki. Oxaki,” ato faito Jesús
isharatiroma. Niospa mekaya meka õsanifo. 25 Ato kãimata xotofake
chaka õsinãtiroma. Nãskakẽ mã mẽtsoinĩfofãnaino koshikõi fininãkafani.
nikapaifi mã shinãsharatiroma. 26 Nãskata Jesús nã xotofake naa otoakẽ
Nãskarifakĩ tsõa mãmã fata koiro pisha nikakanax pexefo tii chanifofãsanifo.
xini mẽra nanetiroma nã mãmãnõ
faraxakaino toxamãiyanõ. Nãskakẽ nã Fẽxo rafe Jesús sharafani
mãmã fata fe koiro pisha chakanatirofo. 27 Nãskata Jesús xanĩfãfe pexe anoax
Akka nã mãto xinifãfe mato yoimisfo kaino fẽxo rafetari chĩfafainifo
keskara fe nã ẽ mato yoiai keskara iskafayanã fãsikõi: “Mĩ nõko xini David
õsinãtiroma. Nã ẽ mato yoiai keskara fenaki, noko noife,” fanifo.
Niospa meka sharakõi. Akka a mãto 28 Askafaifono Jesús pexe fetsa mẽra
xinifãfe mato yoimisfo anori shinãx mã ikikaini. Nãno afe ikiafono Jesús ato
isharatiroma. Niospa mekaya meka yõkani: “¿Mã chanĩmara faimẽ a ẽ mato
chaka õsinãtiroma. Nãskakẽ mã sharafatiro?” ato faito, “Ẽje, Ifo, nõ mia
nikapaifi mã shinãsharatiroma,” ixõ chanĩmara fai,” fanifo. 29 Nãskata ato
Jesús ato yoini. fero ramãkayanã ato yoini: “Ea
chanĩmara faaxfi mã sharaikai,” ato
Jairo fake xotofake mã nakẽ Jesús fani. 30 Ato askafaino õisharanifo.
otofani. Askatari kẽromãri Jesús rapati Nãskakẽ Jesús ato yoisharani: “Ea
mẽeax sharani nikakapo. A ẽ mato sharafaa tsoa
(Mr. 5.21-43; Lc. 8.40-56) yoiyamakãfe,” ato fani. 31 Akka ato
18 Nãnori Jesús ato yoiaino judeofãfe anori yoifekẽ nã Jesús sharafaa nã ano
xanĩfo nokoni. Jesúski nokoxõ xanĩfãfe ikafo ato yoifofãsafanifo nã rafeta.
a nãmã ratokonõ mai chachipakefofã
yoini: “Ẽfe fake xotofake rama naa. Feronãfake mekamisma Jesús sharafani
Akka mĩ kaxõ mĩ mẽkemã mĩ ramãino 32 Nã fẽxo rafe imisfo pexe mẽranoax
anã ototiro,” xanĩfãfe Jesús fani. tsekefainaifono fetsafãfe feronãfake
19 Askafaino Jesús fininãfata aõxõ mekamisma Jesúski efenifo Jesús
tãpimisfo fe kani xanĩfo acho. 20 Askatari sharafanõ. Niafaka chaka a mẽra
nãnori kẽro imi nesemisma ini, doce naneano mekamisma ini. 33 Jesús mã
MATEO 9, 10 22
Israel anoxõ Jesús akai keskara tsõa romanõfo potapaini anã israelifo
õimisma,” ikanax yoinãnifo. yonomayamanõfo. Askatari Judas
34 Askafaifono fariseofãfe yoinifo: “Nato Iscarioteri ifini, nãato Jesús chakafakĩ
nĩafaka xanĩfoõxõ niafaka potai,” ikanax ato achimani Jesús retenõfo. Nã tii
yoinãnifo chakafakĩ mekafakani. Jesús ifini aõxõ tãpimiskõi inõfo.
10
1 Askata Jesús aõxõ tãpimisfo mãto forosa foyamata, mãto mẽsteti
kenani: “Ekeki fekãfe,” ato foyamata fakãki, eõxõ ẽfe meka mã ato
faino, akiki foaifono ato yoini aõxõ tãpimani kaikai. Nãskakẽ mã afara
yorafo sharafanõfo, a niafaka chakafo yopaito mato inãtirofo mã pinõ a mato
yorafo mẽra nanea ato makinoa nikamisfãfe.
potanõfo, a isinĩ ikaifo fetsa fetsatapafo 11 “Mã pexe rasi ano nokoxõ nã
Niospa meka yoimiski. Nãskakẽ ẽ ãfe afeskaxõ Epa Niospa noko ifitiromakĩ.”
meka nikasharai,’ ixõ yoitiro. Akka nã 6 Nãskaxõ ato yoini: “Akka a ea
Niospa meka yoimis afara shara inãi chanĩmara fasharakõia afara fetsa
keskafakĩ ari Niospa inãsharaxii. shinãtama ekeki inimakõitiro,” Jesús
Nãskakẽ fẽtsari shinãkĩ iskafatiro: ‘Nã ato fani, Juan ina rafe.
feronãfake sharaki Niospa meka
nikasharamiski. Nãskakẽ ãfe meka ẽ Jesús ato yoini Juanoa
nikakõi,’ ixõ shinãino, nã Niospa meka 7 Nã a Juan ato nĩchia rafe mã
yoimis afara shara inãi keskafakĩ ari foaifono Jesús yorafo yoikĩ taefani
afara shara inãsharaxii. 42 Fẽtsa ea Juanoa. “¿Afeskakĩ tsõa istoma anoa
chanĩmara faxõ ea Ifofakĩ, aato shinãi Juan õifokani fonifomẽ? Juankai nã
iskatiro: ‘Ẽ Jesús Ifofamis. Nãskakẽ nẽfe tafa pei taka taka akai keskarama.
afara shara ẽ axõi,’ ixõ shinãkĩ afara Nãskarifiakĩ mã mã tãpia Juankai õiti
shara axotiro. Nãskakẽ ẽ yoinõ, ea ranãyama. 8 Akka, ¿tsoa õikai mã
nikakapo. Faka pishta mã fetsa ayamakẽ kamismẽ? Õitsai, feronãfake rapati
Niospa matori afara shara inãsharaxii,” sharakõi safekẽ õikai mã kamisraka.
ixõ Jesús ato yoini. Akka mã mã tãpia a rapati sharakõi
safemisfo xanĩfofofãfe ãto pexe anoxõ
Juan aõxõ tãpimisfo Jesúski nĩchini rapati sharakõi safetirofo. 9 Akka, ¿tsoa
(Lc. 7.18-35) õikai mã kamismẽ? Nã Niospa meka
11
1 Askata Jesús aõxõ tãpimisfo yoimis õikai mã kamisraka. Akka
doce ato tãpimaxõ ato nĩchini chanĩma, nã Juan Niospa meka yoimis
yorafo Niospa meka shara ato finakõia, fetsafo keskarama. 10 Akka nã
tãpimatanõfo. Jesús mã ato yoikĩ Juanoa yoikĩ Isaías kirika keneni
keyoax ari kani, fetsafo tãpimanikai a iskafakĩ:
pexe rasi chaimashta ikafo ano. Mĩ nai ariax mai ano oyoamano,
2-3 Askatari Juan Maotista karaxa mẽra nã ẽfe meka yoimis ẽ nĩchi taefakĩ
ixõ nikani Jesús Apa Niosxõ yorafo mĩonoa ato yoiaino itipinĩ sharakaxõ
sharafaito. Nãskakẽ tãpisharapaini. mia nikakõinõfo,
Nãskaxõ karaxa mẽraxõ aõxõ tãpimisfo ixõ keneni. 11 Akka ẽ mato yoi ẽ mato
nĩchini Jesús ano. Mã ato nĩchia fõkaxõ paraima. Tsõakai Juan finõama. Juan
yõkanifo: “¿Mĩmẽ Cristo nã Epa Niospa yoimis keskara meka shara noko tsõa
nokoki nĩchiai, askayamai fetsa nokoki yoimisma. Juanki Nios inimakõimis.
oiraka nã nõ manai?” ixõ yõkatanõfo Akka fetsafãferi afaayamafikaxõ ea
Juan ato nĩchini. Ifofaifono Nios atoki inimakõirikai.
4-5 Mã Jesús ano nokokaxõ yõkanifo. Nãskakẽ Juan Maotista finakõifiano
Askafaifono Jesús ato kemani: “Fokaxõ fetsafãfe finõkõiafo Niospa ato õimis.
Juan yoitakãfe a mã õiyanã a mã 12 “Nã Juan ato matotisa fapanitĩa
yoimisfo feta Moisésri keneni iskafakĩ: “Ooa, Corazin anoafãfe Betsaida anoafo
‘Nã noko ifimis nõko Xanĩfo fe, mã omiskõi finakõixii. Akka Tiro
finasharakõi oxii,’ ixõ kenenifo. Akka nã anoxõ Sidón anoxori nã ẽ mato õimana
Niospa meka yoimisfãfe kenenifo keskara, ẽ ato õimanano ãto chaka
keskara nãnorikõi Juan ato yoini. xatekaxõ Epa Nios Ifofakeranafo. ‘Ooa,
14 Niospa meka yoimisto keneni iskafakĩ: nõ afara chakafamiskĩ iskaratĩa nõ anã
‘Ẽ matoki Elías nĩchixii,’ ixõ Niospa Nios Ifofai,’ iyanã rãfikaxõ ãto rapati
yoini. Akka mã ãfe meka chanĩmara chapo safekaxõ chii mãpo raish
fapaikĩ mã tãpitiro nã Juan Elías akeranafo fetsafãfe ato õinõfo. 22 Akka
keskarari. 15 Mã ea nikatirokĩ ea Niospa Tiro anoafo yafi Sidón anoafori
nikakãfe. Ẽfe meka mãto shinã mẽra ato omiskõimafiakĩ ato
nanekãfe,” ato fani. omiskõimasharaima, akka matoroko
16 Nãskaxõ anã ato yoini: “Iskaratĩa na omiskõimakĩ finakõixii. 23 Akka, ¿nõ
niyoafo afe keskarafomãki ẽ mato yoinõ Capernaúm anoax nõ nai mẽra kai Epa
mã tãpinõ. Nã fakefo ãto kaxeti anoax Nios ari ixõ mã shinãimẽ? Maa. Nã
kaxekakĩ ãto yamafo kenatirofo tai tai omiskõipakenakafo mẽra ẽ mato potaxii.
iyanã. Akka mã ãto yamafo nokokanax Akka yõra atiroma keskara afara shara ẽ
a ato yamafãfe fichipaiyaifo keskai tsoa mato ispafiano mãto chaka mãkai
kaxesharayamaino ato yoitirofo xateama. Akka nã ẽ mato õimana
iskafakakĩ: 17 ‘Nõ nõko xãiti maneaino keskara Sodoma anoafo ẽ ato
akka mã mairamisma. Askatari õimamiskẽ ãto chaka xatekeranafo.
shinãmitsayanã nõ fanãikaino mã Nãskakẽ keyokeranafoma. Askatari ãto
oiamisma,’ ixõ ato yoitirofo. Akka mãri pexefã rasi keyokeranama. 24 Ẽ mato
nãskariai mã tsoaki inimamisma. yoinõ. Afetĩara Epa Niospa nã
18-19 Nãskafakĩri Juan yafi ea mã chanĩmara faafoma ato omiskõimani.
mekafai. Juankai pikĩ finapaimisma nã Nã Sodoma ano ipaonifo omiskõixikani.
õiai pishta pimis, askatari fimi ene pae Akka mãfi omiskõi finakõixii,” ixõ Jesús
pishta ayamisma. Nãskakẽ aõnoa mã ato yoini.
yoia iskafakĩ: ‘Nã Juan niafaka yõshi
chakaya,’ mã famis. Akka ẽ yorakõi ẽ “Ekeki fekãfe ẽ mato shinãmasharanõ,”
Niospa Fakekõi piyanã ẽ ayasharamis. ixõ Jesús ato yoini
Akka mã ea iskafakĩ yoimis: ‘Jesús (Lc. 10.21-22)
ichapakõi piimis, askatari pae ayamis,’ 25 Ato askafata Jesús Apa kĩfini iskafakĩ:
mã ea famis. ‘Nãskax yora chakafo fe “Epa, ẽ mia aicho fai. Keyokõi nai
rafemis, a romanõ xanĩfo kori fixomisfo mẽranoafoya nono mai anoafo mĩ ãto Ifo.
feri rafemis,’ mã ea famis. Akka ẽ shara Mĩ sharafinakõi. Akka atirifãfe kirika kene
imis ea Niospa ea shinãmanaino. Juanri tãpifikaxõ mia Ifofakaxoma. Iskafakĩ
shara imis Niospa shinãmanaino. shinãmisfo: ‘Tsoa fetsakai noko keskarama.
Yorafãfe noko õikĩ tãpitirofo,” ixõ Jesús Nõ tãpikõia,’ ixõ shinãmisfo. Akka nãfo mĩ
ato yoini. meka mĩ ato tãpimanima. Akka nã kirika
kene tãpikaxoma, mia Ifofaifono nãfo mĩ
Pexe rasi anoxõ Jesús nikakaspanifo meka shara mĩ ato tãpimani, 26 nã mĩ
(Lc. 10.13-15) fichipaiyai keskafakĩ,” ixõ Jesús yoini.
20-21 Askata
anori ato yoita Jesús nã 27 Askata anã Jesús ato yoini iskafakĩ:
pexe rasi anoafo ato yõani iskafakĩ: “Epa Niospa a tãpia keskara eari
27 MATEO 11, 12
keyokõi tãpimani, ẽmãi ãfe Fakekẽ. Iskafakĩ yoini: ‘Nios kĩfiti pexefã mẽra a
Akka tsõakai ea tãpiama, ẽfe Epa ato Nios kĩfixomisfãfe yonotirofo nã
fistichi ea tãpikõia. Nãskarifakĩ tsõa ẽfe pena tenetitĩa. Nãskakẽ afaa
Epa tãpiama, akka eres fisti ẽ tãpikõia. chakafakanima,’ ixõ Moisés keneni.
Akka nã fetsafori ẽ ato tãpimanaino 6 Nios kĩfiti pexefã sharafiano akka ẽ na
pitiroma ini. Nãnori Niospa Moisés Jesús yoini iskafakĩ: “Mẽshafe,” faino,
yoifinino akka fonãikõikĩ David pini a nã feronãfake mẽke yõshiya
afe rafeafo feta. 5 Akka, ¿a Moisés mẽshatanaino ãfe mẽke sharatani. Nã
keneni keskarari mã tãpiamamẽ? takai fetsa keskara shara ini. 14 Nãskata
MATEO 12 28
fariseofo mã tsekekanax yoinãnifo: Akka, ¿namẽ David ãfe fena nã Epa Niospa
“¿Afeskaxõ nõ Jesús ato achimatiromẽ katoni, nãmẽ na nõ manai?” ikax
retenõfo?” ikanax yoinãnifo. yoinãnifo.
24 Askafaifãfe nikakaxõ fariseofãfe yoinifo:
Epa Niospa shinãmanaino Isaías keneni “Maa. Natokai Epa Niosxõ niafaka chaka
Jesúsnoa a inõpokoai yoikĩ potatiroma. Akka nã niafaka chakafãfe ãto
15 Jesús nãnoax kani mã tãpiax xanĩfo nã Beelzebúxõ ato makinoa niafaka
retepaiyaifono. Nãskakẽ anoax kaino chaka potai,” ikax yoinãnifo.
yorafã rasichi chĩfafainifo. Akka a isinĩ 25 Askafaifono Jesús tãpini a shinãifo
ikaifo Jesús ato sharafapani. 16 Akka ato keskara. Nãskaxõ ato yoini: “Yorafo
sharafaxõ ato yoini: “Ẽ Niospa Fakekĩ tsoa paxkanãkanax ãa ranã retenãi keyotirofo.
yoiyamakãfe,” ato fani. 17 Nãskarakõi Isaías Askatari pexe rasi anoax ãa ranã retenãi
kirika keneni Niospa shinãmanaino keyotirofo. Nãskax isharatirofoma ãa ranã
Jesúsnoa. 18 Iskafakĩ keneni: retenãtirofo. 26 Nãskarifiakĩ Satanás ãfe
Õikapo. Nakĩa ea yonoxomis ẽ niafaka chakafo potaxõ anã afaa afeska
katoni. Ẽ aõ noikõi. Ẽ akiki inimakõi. Ẽfe fatiroma. 27 Akka mã ea iskafai: ‘Nato
Yõshi Shara ẽ afe rafemamis. Nã niafaka xanĩfoõxõ niafaka chakafo ato
maifotio ano ikafãfe ãfe meka makinoa potai,’ mã ea fai. Akka ea
nikasharaifono ẽ ãto chaka soaxotiro efe yoikapo, ¿tsõaõxõ mãto inafãfe niafaka
yora inõfo. 19 Nakai yora fetsafo fe chakafo potafomakĩ? Akka, ‘Niosxõ nõko
feratenãxima. Meka mitsisipato ato inafãfe niafaka chakafo potafo,’ ixõ mã ea
yoima. 20 Akka tafa kerexma ẽ xatexima. yoitiro. Nãskakẽ mã tãpitiro ẽri Niosxõ
Askatari chii ketesharayamaito ẽ niafaka chakafo potaino. 28 Akka ẽ niafaka
nokafaxima. Askatamaroko ẽ ketefaxii. chakafo Niospa Yõshi Sharaõxõ ato
Nãskarifakĩ yorafãfe ẽfe meka makinoa potaino mã tãpitiro a Niospa
nikapaifikakĩ nikasharayamaifono ẽ ato matoki nĩchiai mã nokoano. Nãskakẽ
potaima. Ato potatamaroko ẽ ato yorafãfe ea Ifo sharafaxii.
axosharai ea Ifo sharafanõfo. 21 Nãskakẽ 29 “Ẽ anã mato yoinõ, nikasharakãfe. Akka,
chaka naneano Jesús sharafanõ akiki fetsafo chakafakẽ Niospa ãfe chaka
efenifo. Nãskakẽ Jesús a fẽxo õimasharani, soaxotiro. Askatari fẽtsa afara chaka
askatari mekamasharani anã mekanõ. yoiaino Niospa ãfe chaka soaxotiro. Akka
23 Askafaito õikani yoinãnifo: “¡Kee! ẽfe Yõshi Shara chakafakĩ mekafaito,
Õikapo. Jesús afama mĩshti shara fatiro. Niospa ãfe chaka soaxonakama. Ãto chaka
29 MATEO 12
neepakenaka. 32 Askatari fẽtsa Niospa Fake Jesús iskafanifo: “Maestro, nõ õipai tsõa
yorakõi chakafaino Epa Niospa ãfe chaka atiroma keskara mĩ faito,” ixõ yoinifo.
soaxotiro. Akka fẽtsa Epa Niospa Yõshi 39 Askafaifono Jesús ato kemani: “Mãfi
Shara mekafakĩ chakafaino, Epa Niospa ãfe afara chaka shinãyanã mã Nios kachikiri
chaka soaxonakama. Ãto chaka famis. Nãskakẽ, ‘A tsõa atiroma keskara
neepakenaka. Nã naitĩari ãfe chaka aõ noko ispafe,’ mã ea fai. Akka nã Jonás
neepakenaka,” ixõ Jesús ato yoini. ini keskara nã fisti mã õixii. 40 Akka nã
Jonás ini keskai ẽri askai. Jonás fafĩnõa
Ifi ãfe fimioxõ nõ tãpitiro afe keskaramãkĩ xaki mẽra tres nia ini. Nãskarifiai ẽri
(Lc. 6.43-45) mai mẽra maiax tres nia ixii. 41 Akka
33 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Akka fatora penata nã Niospa yorafo keyokõi
shinãkapo. Ifi shara ãfe fimi sharakõi ichanãfaitĩa ato yoixii fatofãfe
itiro. Akka ifi chaka ãfe fimiri chaka chanĩmara faafomakĩ, akka fatofãferi
itiro. Ififo ãfe fimioxõ nõ tãpitiro afe nikakaspakanimãkai. Nãskakẽ nã Nínive
keskaramãkĩ. 34 Akka mãfi keyokõi anoafãfe mato yoixikani iskafakakĩ:
chakakõi, nã rono pae keskarakõi mã. ‘Jonáspa noko Niospa meka yoiaito
Nãskaxõ meka shara mã yoitiroma nikaxõ nõko chaka xatexõ nõ Niospa
mãmãi chakakõixõ. Nã mãto shinãmã meka chanĩmara fani. Akka mã Niospa
mã shinãi keskafakĩ chakai mã Fake nikafikĩ mãto chaka mã
mekamis. 35 Nãskarifakĩ yora sharapa xatemisma,’ ixõ mato yoixikani. Akka ẽ
meka shara yoitiro, ãfe õiti mẽraxomãi Jonás finõfekẽkai mã ea nikapaimisma.
shara shinãkĩ. Akka yora chakapari 42 Askatari okirinoax nã nafa kẽro ãto
meka chaka yoitiro, ãfe õiti mẽraxomãi xanĩfo ipaoni nõko xanĩfo Salomón
chaka shinãkĩ. Nãskaxõ nã ãfe õiti õipai chai inoaxkõi oni. Afara sharafo
mẽraxõ shinãi keskara yoitiro. 36 Akka ẽ tãpikõia nikaferani oni. ‘Afara shara ea
mato yoinõ. Fatora penata keyokõi tãpimanõ,’ ikax akiki oni. Akka ẽ nã
Niospa ato ichanãfai tãpikõixõ ato Salomón ẽ finõfekẽ, mãkai ea
yoixiki fatofãfe chanĩmara faafomãkĩ, nikapaima. Akka keyokõi mã mai
akka fatofãferi nikakaspakanimakĩ. keyoano Niospa noko yoixii fatofomãkĩ
Nãskatari nã shinãtama chaka sharafo fatoforimãkĩ nikayospafo.
yoimisfori Niospa ato shinãmaxii kiki. Askatari nã kẽromã mato yoixii iskafakĩ:
37 Akka mã mãto mekaoxõ mã Nios ‘Mãfi chakakõifokĩ. ¿Afeskakĩ mã
ispatiro mã isharamãkĩ, askayamai mã Niospa Fake nikakaspamismẽ? Mãto
isharamamãkĩ. Nãskax isharax mã afe xanĩfo Salomón tãpikõia keskafakĩ nãato
nipanaka. Askatari mã meka chaka keyokõi tãpikõifiano. Akka ẽ Salomón
yoimisno nã omiskõipakenakafo mẽra nikaikai chaikõi ẽ kani. Akka mãkai nã
mato potaxii. Mãto mekapa mato Jesús mato fe ifiakẽ mã nikakaspamis
omiskõimaxii,” ixõ Jesús ato yoini. nãato tãpikõifekẽ,’ ixõ mato yoixii,” ixõ
Jesús ato yoini.
Yora chakafãfe, “Tsõa atiroma keskara
noko ispafe nõ mia chanĩmara fanõ,” Anã niafaka chaka yoraki nanetiro
ixõ yõkanifo (Lc. 11.24-26)
(Mr. 8.12; Lc. 11.29-32) 43-44 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Ẽ
38 Askatafariseofo feta a Moisés yoikĩ mato yoinõ meka fetsafaxõ. Niafaka
kirika keneni keskara ato tãpimamisfãfe chaka feronãfake makinoax tsekeax
MATEO 12, 13 30
exto keskarafori ẽ ato õi. 50 Akka nã ẽfe afeskaxõ Epa Niospa afe yorafo ĩkinãmakĩ
Epa nai mẽra ikato ato amapaiyai ẽ mato fisti tãpimanõ. 12 Akka nã Niospa
keskara akaifo nãfofi ẽfe extofo ẽfe meka nikasharakõiaifo ãfe Yõshi Shara ãto
chikofori ẽfe efafori,” ixõ Jesús ato mẽra naneano nãato ato tãpimasharakõixii
yoini. kiki. Nãskaxõ mã tãpikĩ finasharakõi. Akka
nã nikasharayamaifãfe tãpisharakanamax
Jesús ato yoini meka fetsafaxõ nãfo fenokõixikani. 13 Nãskakẽ meka
fimi exe saamisnoa fetsafaxõ ẽ ato yoi. Akka õifikakĩ
(Mr. 4.1-9; Lc. 8.4-8) tãpikanima. Askatari nikafikakĩ
inimayotiro. Akka afara chaka nokoaino ‘Nã noko noikaspamisfãfe fanafo rakikĩa,’
anã inimatiroma, anã Nios Ifofayamaino ato faito ãfe inafãfe yoinifo: ‘¿Na fana
Niospa meka anã ãfe shinã mẽra chaka nõ tsekatiromẽ?’ fanifo. 29 Akka a
nanetiroma. 22 Akka atiri fimi exe tare ifãfe ato yoini iskafakĩ: ‘Maa, fana
moxafo mẽranoax foaikax yosinima. chaka tsekapaikĩ fana sharari mã tsekatiro.
Nãskari fakĩ fẽtsa Niospa meka 30 Nãskanõki. Nã fana sharafoya yosiyonõ
nikasharamax, nãskaxõ afara fetsa nã fana shara ãfe fimi topiaifotĩa, ẽ mato
shinãkĩ, ãfe shinã mẽraxõ yoixinõ iskafakĩ: “Na fana chakafo
shinãchakakõitiro. Nãskaxõ kori xatekãfe. Xatexõ mextexõ koaxikaki.
ichapakõi noikĩ, ‘Ẽ kori ichapayax ẽ Nãskata nã fana sharafos ẽfe tapas mẽra ea
inimatiro,’ ixõ shinãkĩ Niospa meka anã faxoxikakĩ,” ’ ixõ a tare ifãfe ato yoitiro
shinãima. Nãskakẽ Niospa meka nikafikĩ keskafakĩ, nãskarifakĩ Epa Niospa mato
afara fetsafo shinãino, afaa Niospa paxkanãfaxii ea Ifofaafo ẽ ato ifixii. Akka
axotiroma. 23 Akka atiri fimi exe mai ea Ifofayamafo chiifã mẽra ẽ ato nĩchixii,”
shara anoax foaikax mã yosiax fimi Jesús ato fani.
ichapaya ini, ãfe fimi cien ini, fetsari ãfe
fimi sesenta ini, fetsari ãfe fimi treinta Mostaza exeõnoa yoikĩ meka
ini. Nãskafakĩri fẽtsa Niospa meka fetsafaxõ Jesús ato tãpimani
nikakõikĩ Niospa meka nanexõ (Mr. 4.30-32; Lc. 13.18-19)
nikasharakõitiro. Akka fẽtsa Niospa 31-32 Askataanã Jesús meka fetsafaxõ
meka nikakõisharakĩ nã fimi exe cien ato yoini iskafakĩ: “Afe keskaramãkĩ
MATEO 13 32
Nios xanĩfãfe noko ĩkinã ẽ mato yoinõ. noko yoia nã fana chakaõnoa nõ
Nã fimi exe mostaza yõra ãfe tarepa tãpiama. Anã noko xafakĩa yoife nõ
fanatiro. Akka nã mostaza exe pishtakõi. tãpisharanõ,” ixõ yoinifo.
Akka mã yosiax efapakõi itiro fana 37 Askafaifono Jesús ato kemani: “A fana
fetsafo keskarama. Nãskakẽ peyafãfe ãfe shara fanamisfo keskara ẽkĩa,” ato fani.
teshpafo ano naa faxõ too fatiro. 38 “Akka a tare ẽ yoiai mã tãpitiro nã
Nãskari fakĩ taefakĩ pishta mã Epa Nios maitio ẽ yoi. Akka nã fimi exe shara ẽ
Ifofayotiro. Nãskaxõ fisti rasichi mã yoiai nã Nios Ifofamisfo ẽ yoi. Akka nã
Ifofayotiro. Akka chipo ichapakõichi fana chakafo ẽ yoiai nã Satanás ifofamisfo
atirofo Nios Ifofakakĩ,” ixõ ato yoini. ẽ yoi. 39 Akka nã noko noikaspamisto fimi
chakafana ẽ yoiai, a Satanás ẽ yoi. Akka nã
Meka fetsafaxõ pãa faraxika fimi exe topiaifo ẽ yoiaito mã nikai, mã
keskaraõnoa Jesús ato yoini mai keyoaino ẽ yoi. Akka a fimi exe
(Lc. 13.20-21) topimisfo ẽ yoiaito mã nikai, nã Niospa ãfe
33 Askata anã Jesús meka fetsafaxõ ato ãjirifo ẽ yoi. 40 Nã fana chakafo xatekaxõ
yoini iskafakĩ: “Afe keskaramãkĩ Nios chĩi koatirofo keskai, nãskarifiaxikani nã
xanĩfãfe noko ĩkinã ẽ mato yoinõ. Nã omiskõiai nokoaitĩa omiskõixikani mã mai
kẽromã pãa fakĩ levaduraya arinã osixõ keyoaino. 41-42 Nãskarifakĩ ẽfe ãjirifo ẽ
kamosakano faraxitiro keskara. nĩchixii a afara ato chakafamamisfoya a
Nãskarifiakĩ nõ õitiroma. Yorafãfe afara chaka tãpimisfori ato chii xoisai mẽra
Niospa meka ãto shinã mẽra naneano ato potanõfo anoax oiayanã
nõ õiyamafiaino ãto õiti fetsafakanax omiskõipakexanõfo. 43 Akka nã Niospa
Nios keskara shara itirofo,” ixõ Jesús meka nikasharakõiaifo, Epa Nios ika anoax
ato yoini. nã xinĩ chaxai keskara shara ixikani. Mã
pachoyakĩ ẽfe meka nikasharakĩ mãto
Afama mĩshtikiri yoikĩ meka fetsafaxõ shinã mẽra nanekãfe,” ato fani.
Jesús ato yoipaoni
(Mr. 4.33-34) Afara sharakõi oneaõnoa yoikĩ meka
34 Askatari fetsafaxõ Jesús ato tãpimani
Jesús nã yorafã rasi yoini
meka fetsafaxõ afara fetsa ato tãpimaxii. 44 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Ẽ mato
Akka meka fetsafaxõ Jesús mẽxotaima yoinõ nã Nios xanĩfokõi ika anoax afe
ato yoipaoni. 35 Akka nã Niospa meka keskara ixikanimãkai. Feronãfãke tare ano
yoimisto a inõpokoai yoikĩ kirika kenekĩ yonokĩ orokĩ afara sharafinakõia fichixõ
keskakõifakĩ Jesús nãskakõi fani. nã fichia ano anã oneni. Nãskaxõ ãfe
Iskafakĩ keneni Jesúsnoa yoikĩ: afama mĩshti keyokõi ato minixõ mã kori
Ẽ ato meka fetsafaxõ yoixii. fixõ nã mai fini nã afara sharakõi ãfenã
Niospa keyokõi onifanitĩa nãskatari a inõ. Nãskarifiakĩ mã Nios Ifokõifapaikĩ mã
nikamisfoma ẽ ato tãpimaxii, fichikõipaitiro,” ixõ Jesús ato yoini.
ixõ Jesúsnoa yoikĩ keneni.
Makex oxo fakkai fakkaisai
Jesús nã fana chakafoõnoa ato tãpimani keskaraõnoa ãfe ane perlaõnoa,
36 Askata yorafã rasi makinoax Jesús meka fetsafaxõ Jesús ato tãpimani
pexe mẽra ikikaini. Mã pexe mẽra 45-46 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Ẽ
kaano, aõxõ tãpimisfãfe anã yõkanifo mato yoinõ nã Nios xanĩfokõi ika anoax
ato yoisharanõ. “Ifo, meka fetsafaxõ mĩ afe keskara ixikanimãkai. Yora fistichi
33 MATEO 13, 14
fenafofãfofãimis perla ato inãxii. Akka ãfe mai anokõi nokoni. A judeofãfe ãto
nã perla sharafinakõia mã fichixõ ãfe ichanãti pexe mẽraxõ ato yoikĩ taefani
afama mĩshti keyokõi ato minixõ kori ano. Nãnoxõ yorafãfe iskafanifo: “¡Kee,
fixõ nã perla sharakõi fini. Nãskarifiakĩ nikakapo! ¿Fanĩxõ iskara tãpixõ yoimẽ
nõ Epa Nios Ifofasharapaikĩ nõko afama askatari nã tsõa atiroma keskara fai?
mĩshtifo nõ shinãmakitiro Epa Niosmãi ¿Fanĩxõ iskara tãpiamẽ?” fanifo. 55 “Nã
sharafinakõikẽ,” ixõ Jesús ato yoini. mĩsa famisto fakeki. Ãfe afa María. Ãfe
extofo mã nõ õimis. Santiago ikaino,
Anã meka fetsafaxõ riniõnoa José ikaino, Simón ikaino, Judas ikaino,
Jesús ato tãpimani nãfo ãfe extofo,” fanifo. 56 “Ãfe poifori
47 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Ẽ nofe imisfo. Nõfi Jesús tãpia. Nãkai
mato yoinõ nã Nios xanĩfokõi ika anoax afama. Akka, ¿afeskaxõ afama mĩshti
afe keskara ixikanimãkai. Nã rini faka fatiromẽ?” ikax yoinãnifo.
mẽra potexõ foe fetsa fetsatapafo 57 Nãskakẽ nikakaspanifo. Akka Jesús
fitirofo keskara ixikani. 48 Akka nã rini ato yoini iskafakĩ: “Keyokõi nã maitio
mã foe fospikõiano, nã rinipa fimisfãfe anoxõ Niospa meka yoimis nikatirofo.
faka ketokonõ rini ninifotirofo. Faka Akka nã ãfe maikõi anoxõ
ketokonõ tsaoxõ foefo katotirofo. Nã nikapaitirofoma. Nãskakẽ mã ea
sharafo fẽta mẽra nanekaxõ nã chakafo nikakaspamis,” ixõ ato yoini.
potatirofo. 49 Nãskarifiaxii nõko mai 58 Nãskakẽ anoxõ afama mĩshti ato
14
omiskõipakenakafo,” ato fani. 1-2 Nãskatari Galilea anoa nã
xanĩfo Herodes ini. A Jesús
Afara fena sharakõi yafi afara shara afama mĩshti faito nikaxõ ãfe inafo
xiniõnoa Jesús ato yoini yoini iskafakĩ: “Akka nã Juan Maotista ẽ
51 Nãskaxõ Jesús ato yõkani: “¿Nã ẽ ato textemayamea mã anã otoa. Mã
mato yoiai keskara mã mã nikaimẽ?” otoxõ tsõa atiroma keskara afama
ato faito, “Ẽje, a mĩ noko yoiai nõ mĩshtifo fai,” ixõ shinãni.
nikai,” faifono anã Jesús ato yoini: 3-4 Akka Herodes Juan reteyoamano
52 “Akka pexe ifãfe pexe xaki mẽra ãfe Juan yõani iskafakĩ: “Xanĩfo Herodes,
afara shara onekatsaxakĩ nã fena yafi nã mĩ exto Felipe mĩ ãfe ãfi Herodías mĩ
xini ato ispatiro. Nãskarifiakĩ a Moisés fĩa. Askara chakakõi,” nãskafani.
yoikĩ kirika keneni keskara ato Nãskakẽ Herodes akiki õitifishkini.
tãpimamisfãfe mã Nios Ifokõi faifono, Nãskaxõ ãfe sorarofo achimani karaxa
Nios xanĩfoõnoa ato yoitirofo. Akka mẽra ikimaxii.
meka xiniõxõ meka fena sharari mã 5 Akka Herodes Juan retepaifi yorafoki
Ichanãfono nã Herodías fake xomaya ato faito, 17 kemanifo: “Nõ nono cinco
ares mairani yorafãfe ferotaifi ato pãaya, askatari foe rafes,” fanifo.
inimamai. Nãskakẽ Herodes yoikĩ 18 Askafaifono Jesús ato yoini: “Ea
ẽ mia inãnõ,” ixõ yoini. 8 Nãskakẽ nã tsaonõfo. Askata foe rafe yafi cinco pãa
kẽro xomayato ãfe afa ano kaxõ yõkani tsomaxõ nai foisinĩfofã Apa Nios kĩfini
iskafakĩ: “¿Ẽ afaa Herodes yõkatiromẽ?” iskafakĩ: “Aicho, Epa, mĩõxõ ẽ ato
faito ãfa yoini iskafakĩ: “Juan Maotista pimai. Mĩ sharakõi,” fata, pãa kaxketa
ãfe mapo textexõ ea sapaki rataxõ ea foe rafeya osixõ aõxõ tãpimisfo inãni a
fexõfe fafe,” fani. yorafo ato inãketsanõfo. 20 Nãskax
9 Askafaito nikai xanĩfo Herodes pikanax mãyakõinifo. Akka nã
shinãmitsani. Shinãmitsayanã ãfe shinã chetefaafo doce fẽta fospini. 21 Nã piaifo
mẽraxõ shinãni iskafakĩ: “¡Ooa! Ẽ Juan cinco mil feronãfakefos ini. Kẽrofãferi
ato textemapaima. Akka yorafãfe fakefo feta pinifo.
nikaifono mẽ na kẽro xomaya yoia.
Nãskakẽ ẽ Juan ato textemapaiyamafikĩ Jesús ĩamãfã femãkĩa kani
ẽ ato textemani,” ixõ shinãni. 10 Nãskaxõ (Mr. 6.45-52; Jn. 6.16-21)
xanĩfãfe ãfe sorarofo yoini: “Juan 22 Mã cinco mil yorafo pimata Jesús
shinãkõini. Nãskaxõ a isinĩ ikaifo ato mĩmãkĩ eari kenafe ẽri ĩamãfã femãkĩa
sharafapani. kanõ mia ari,” Pedro fani.
15 Mã yãtapakeaino aõxõ tãpimisfo akiki 29 “Ofe,” Jesús fani. Nãskakẽ Pedro
31 Askaito Jesús koshikõi ãfe mẽke Niospa yoini. 5-6 Nãnori Niospa yoifinikẽ
achixõ yoini: “Mĩkai ea chanĩmara mãfi ato mẽstekõi nofe yorafo mã ato
fasharama. ¿Afeskakĩ mĩa chanĩmara tãpimamismaki. Akka mã ato yoimis
faimamẽ?” ixõ Jesús yoini. iskafakĩ: ‘Mãto epa yafi mãto efa mã
32 Askata nã rafe kanõanãfã mẽra yoikĩ iskafatiro: “Epa, na kori ẽ mia
naneinĩfofanaifono nefe nishpatani. inãkerana. Nãskafixõ mẽ kori keyoa ẽ
33 Nãskakẽ nã kanõanãfã mẽra naneafãfe Nios inãkĩ. Nãskakẽ ẽ mia anã afaa
Jesús nãmã ratokonõ mai inãtiroma,” ixõ mã ato yoitiro. Nãskaxõ
chachipakefofã yoinifo: “Chanĩma, mĩfi mãto epafo mã shinãmakĩa keskara mã
Niospa Fakeki,” ixõ yoinifo. itiro,’ ixõ mã ato yoimis parakĩ.
Askafixõ mã ato tãpimasharamisma. A
Jesús Genesaret anoafo a isinĩ kirikaki yoikĩ Niospa meka kenenifo
ikaifo ato sharafani anori mã yoimisma. Nã mãto xinifo
(Mr. 6.53-56) ipaonifo keskara fisti mã tanamis. A
34 Akka ĩamãfã pokefaikani Genesaret Niospa yoini keskara mã akima. 7 Mãfi
mai ano nokonifo. 35 Nãskata nã ano keparanãmiski. Matoõnoa yoikĩ Niospa
ikafãfe yorafãfe Jesús tãpirisafanifo. meka yoimisto Isaías kirika keneni
Nãskakẽ nã chai ikafori ato yoinifo chanĩmakõi iskafakĩ:
akairi tãpinõfo. Nãskakẽ a isinĩ ikaifo 8 Nã yorafãfe eõnoa yoisharafikakĩ
õima. Akka yorafãfe ãa shinãkaxõ afara imisfo akiki efenifo Jesús ato sharafanõ.
chakafatirofo. Nãskakẽ Epa Niospa ato Fetsa chãto ini, fetsari fẽxo ini, fetsari
õi choshta keskara,” ixõ Jesús ato yoini. mifi yõshia ini, fetsari mekamisma ini.
Nãskakẽ fetsa fetsatapafo a isinĩ ikaifo
Xotofake judeoyamafixõ Jesús Jesús keyokõi ato sharafani. 31 Ato
chanĩmara fakõini sharafaino õikani yorafo yoinãnifo:
(Mr. 7.24-30) “¡Kee! Õikapo. Iskarakai nõ õimisma.
21 Askata Jesús aõxõ tãpimisfo fe kani Nã mekamisfoma mã mekakani. A mifi
nã pexe rasi Tiro fe Sidón chaimashta yõshiafori mã sharafo. Nã chatofori mã
ano. 22 Askata kẽro fisti Canaán mai ano nisharakani. Nã fẽxofãferi mã
ikatsaxakĩ judeo kaifoma Jesús ano õisharakani. Jesús afama mĩshti fatiro.
kani. Kaxõ fãsikõi yoikĩ kenani iskafakĩ: Akka nõfi israelifokĩ nõko Nios fãsi
“Ifo, mĩ David fenaki, ea shinãfe. Ẽfe sharakõi,” ikanax yoinãnifo.
fake xotofakeshta niafaka chakata
omiskõimamiski,” ixõ yoini. Jesús cuatro mil feronãfakefo pimani
23 Askafaito nikafikĩ Jesús kemanima. (Mr. 8.1-10)
Nãskakẽ ãfe inafãfe fõkaxõ yoinifo: “Ifo, na 32 Askata Jesús aõxõ tãpimisfo kenaxõ
kẽro yoife katanõ. Nocho okĩ noko yoini: “Ẽ na yorafo shinãkõi, nono tres
fekaxtefafei kiki. Fãsikõi fiisiki kiki,” fanifo. nia mã efe ikafono, nonoxori afaa
24 Askafaifono Jesús ato yoini: “Ẽfe pikanima. A piaifo mã keyoa. Akka afaa
Epa Niospa ea nĩchini judeofos ano, pimaxoma ãto pexe ano ẽ ato nĩchiano
37 MATEO 15, 16
fonãikani afaa pikanaxma fai nẽxpakĩa Nai foiskĩ mã tãpitiro oi feyamai feima
paketirofo,” ixõ Jesús ato yoini. rakikĩa mã fatiro. Askafixokai nã Niospa
33 Akka ato askafaino aõxõ tãpimisfãfe mato yoiai keskara mã chanĩmara
kemanifo: “Akka, ¿afeskaxõ a nõ piai nõ faima. Nãskakẽ mã ea tsõa atiroma
fichitiromẽ na yorafo ato pimaxikĩ nono keskara fafe, nõ õinõ mã ea famis. Akka,
tsoa ikama?” fanifo. ¿afeskakĩ mã tãpiamamẽ Epa Niospa
34 Askafaifono Jesús ato yõkani: “¿Afe noko ikĩfiano?” ato askafani yoikĩ. 4 “Na
tii mã pãayamẽ?” ato faito, “Siete pãa yora chakafãfe ea chanĩmara faafãfema
pishta, foe ichapamashtari,” fanifo. õipaikani ẽ Niosxõ afara shara ẽ ato
35 Nãskata nã yorafo nãmã tsaonõfo ispanõ. Akka ẽ ato õimanima. Akka
Jesús aõxõ tãpimisfo ato yoini. Jonás fafĩnõfãnẽ xeaitano fafĩnõfãnẽ
36 Nãskata Jesús siete pãa yafi foeri xaki mẽra tres nia ini. Nãskakẽ Niospa
tsomaxõ Apa Nios kĩfini: “Aicho Epa, Jonás kãimani fafĩnõfãnẽ xãki mẽranoax
mĩõxõ ẽ ato pimaikai. Mĩ fãsi tsekeinõ. Nãskakẽ a tsõa atiroma
sharafinakõiaki,” fata, pãa kaxketa, keskara ẽ mato ispaima,” ato fata ato
foeri tekenãfaxõ aõxõ tãpimisfo ato makinoax Jesús kani.
inãni nã yorafã rasi ato miniketsanõfo.
37 Nãskakẽ keyokõichi pikanax “Fariseofo feta saduceofãfe anorima
mãyakõinifo. A pikĩ chetefaafo siete fẽta yoimisfoki ato nikayamakãfe,”
fospikõia ini. 38 Akka nã pãa piafo Jesús ato fani
cuatro mil feronãfakefos inifo. (Mr. 8.14-21)
Kẽrofãferi fakefoyaxori ato feta pinifo. 5 Nãskano Jesúsxõ tãpimisfãfe okiri
39 Nãskata Jesús yorafo yoini fõtanõfo ĩamãfã pokefaini fõkakĩ a pii foaifo
ãto pexe ano. Nãskata Jesús kanõanãfã shinãmakifainifo. Nãskakaxõ shinãnifo:
mẽra naneinãkafani aõxõ tãpimisfo fe. “Kee, ¿nõ afaa piikaimẽ? A nõ piikai mã
Mã naneinãkafãta aõxõ tãpimisfo fe mai nõ shinãmakikerani,” ikanax yoinãnifo.
fetsa ano kani, Magdala ano. 6 Nãskakẽ Jesús ato yoini iskafakĩ: “Nã
16
1 Askata Magdala mai ano Jesús noko yoimẽ fariseofo feta saduceofãfe
nokoano fariseo fe saduceofo ãto pãa faraxati fiyamakãfe noko fai?
Jesús õifokani fonifo afara Akka nõ pãa feama. Nãskakẽ pãanoa
chakafamapaikani. Nãskakaxõ yoinifo: noko yoiraka,” ikax yoinãnifo.
“Mĩ Niospa Fakemãkĩ tsõa atiroma 8 Akka mã tãpixõ Jesús ato yoini:
feronãfakefo ẽ ato pimati? Akka, ¿afe tii yorafo ẽ ato imaxii. Nãskax
fẽta texefafo mã fitamẽ? 11 Akka, ¿mã ichanãxikani ea fanãkani ekeki
tãpiamamẽ pãanoa ẽ mato yoima? Nã inimakani. Yõshi chakafãfe Nios
fariseofoya saduceofoõnoa ẽ mato yoi,” noikaspakakĩ ato namapayanã ato
Jesús ato fani. xatemapaifiaifono tsoa xatetiroma. Nã
12 Nãskakẽ tãpinifo Jesús ato yoiaito. ea Ifofaafo xatenakafoma ea fanãkani.
Akka nã pãa faraxitiõnoa Jesús ato Tokiri efapanãfã pĩtsikiki tsõa
yoinima. Nã fariseofãfe saduceofo feta tararatiroma keskara ixikani. 19 Akka
ato anorima tãpimapaiyaito Jesús ato fẽtsa chamisi fepoti fẽpetiro yorafo pexe
yoini. mẽra ikimaxikĩ. Nãskarifiakĩ ẽ mia yoi
mĩ yorafo eõnoa mĩ ato tãpimaxii ea
“Mĩ Cristo mia Niospa ifini nokoki Ifofanõfo. Akka mĩ ato yoiaito
nĩchixii mĩ nõko xanĩfo finakõia inõ,” nikakõikanax efe yora itirofo Epa Nios
ixõ Pedro Jesús yoini fe ipaxakakĩ. Nãskai mĩ chamis keskara
(Mr. 8.27-30; Lc. 9.18-21) itiro. Nã mĩ õiai fato sharakõimãkĩ mĩ
13 Askata Jesús aõxõ tãpimisfo fe mai ato yoitiro: ‘Nã sharakõi mã atiro,’ ixõ
fetsa ari nokoni, Cesarea Filipo mai ano. mĩ ato yoitiro. Nã sharakõi mĩ õiai, Epa
Nãnoxõ aõxõ tãpimisfo yõkani iskafakĩ: Niospari sharakõi õi. Askatari mĩ õikai
“Yorafãfe, ¿afaa ea fakanimẽ ẽ tsoamẽ?” fato chakamakĩ, mĩ ato yoitiro: ‘Na
ato fani. chaka mã atiroma.’ Nãskara mĩ yoiaino,
14 Ato askafaito kemanifo iskafakakĩ: Epa Niospari nã chaka õitiro.”
“Fetsafãfe, ‘Juan Maotistara’ mia fakani. 20 Nãskata Jesús aõxõ tãpimisfo yoini:
anã yoikĩ iskafani: “Mĩ ea yoia: ‘Mĩ texkeakekafãni. Nãskaxõ iskafakĩ yoini:
Cristo, nã Nios nĩpanakato Fakekõi,’ mĩ “Satanás, emakinoax katãfe. Mĩ ea
ea faa. Nã mĩ yoia keskaraõxõ fetsafãfe xĩtipaikai a Niospa ea amapaiyai ẽ
arifi chanĩmara faxikani. Nãskaifãfe efe anõma. A Niospa shinãi anori mĩ
39 MATEO 16, 17
oax ẽ ãto xanĩfo finakõia ẽ ixii. Nãskakẽ yõkanifo iskafakakĩ: “A Moisés yoikĩ kirika
nã afara shara famisfo ẽ ato keneni keskara ato tãpimamisfãferi
inãsharakõixii ẽ atoki inimakõikĩ. Akka iskafakĩ yoinifo: ‘Cristo oyoamano Elías
nã afara chakafamisfo afara shara ẽ ato rekẽ oi taexii kiki,’ ixõ yoimisfo. Akka,
inãsharakõima. Ẽ ato omiskõimaxii. 28 Ẽ ¿afeskakĩ iskara yoimẽ?” fanifo.
mato yoi ẽ xanĩfo finakõia ixii. Akka mã 11 Askafaifãfe Jesús ato kemani:
17
1 Askata seis nia mã finõano 13 Nãskakẽ aõxõ tãpimisfãfe tãpinifo
Jesús aõxõ tãpimisfo tres iyoni. Juan Maotistaõnoa Jesús ato yoiaito.
Pedro iyota, Santiago iyota, Santiago
Jesús feronãfake naetapa
ãfe exto Juanri iyoni. Ranãri ato
niafaka chaka põtaxoni
nĩchifaini. Nãskaxõ mãchi keya
(Mr. 9.14-29; Lc. 9.37-43)
mãmãkĩa ato iyoini. 2 Nãnoax ãto
ferotaifi Jesús fetsa keskara ĩtani. Ãfe 14 AskataJesús a aõxõ tãpimisfo fe mã
femãnã fafekõini xini keskara. Ãfe mãchifã ariax fotoano yorafã rasi akiki
MATEO 17, 18 40
fenifo. Akka feronãfake fistichi ratokonõ pexefã anoxõ ato kori fĩamisfãfe Pedro
mai chachipakefofã Jesús yoini: 15 “Ifo, õifokaxõ yõkanifo: “¿Mĩ Ifãfe
ẽfe fake shinãfe. Ẽfe fake nĩsoi kopifaimamẽ na Nios kĩfiti pexefã nã
omiskõimiski. Nãskakẽ chii naki ato kori fixomisfãfe?” Pedro fanifo.
pakeyanã faka mẽra pakemiski. 16 Akka 25 “Ẽje, kopifai,” Pedro ato fani.
mĩ inafo ano ẽfe fake ẽ efefekẽ mĩ Askata Pedro pexe mẽra ikikainaito
inafãfe ẽfe fake ea sharafaxomisfoma,” Jesús yoini iskafakĩ: “Simón, ¿afe keskara
fani. mĩ shinãimẽ? ¿Xanifãfe nã maitio anoa ãfe
17 Askafaito Jesús kemani: “Ooa. kaifo kori fĩaimẽ, askayamakĩ yora fetsafo
Mãkai ea tãpisharama. Mã afara ato fĩairaka?” ixõ Jesús Pedro yõkani.
shinãmis. Akka afetĩakai ẽ matoki 26 Askafaito Pedro kemani: “Yora fetsafo
onima. ¿Afetĩakai mã ea tãpimẽ? Niri nã fĩatiro,” fani. “Ẽje, chanĩma,” Jesús ini.
fake efekãfe,” Jesús ato fani. “Akka ãfe kaifãfe kopifatiroma. 27 Akka
18 Nãskakẽ Jesús nã feronãfake nokoki õitifishkiyamanõfo ĩa ano kaxõ
naetapa makinoa niafaka chaka potani. mĩshkimãtãfe. Nã mĩ fafĩ mĩshkimãna ãfe
Nãskax sharakõi itani nã feronãfake axfa mẽranoa mĩ kori exe fichikai.
naetapa. Nãskakẽ nã Nios kĩfiti pexefã kori
19 Nãskaxõ aõxõ tãpimisfãfe Jesús fixomisfo nõ ato kopifaikai,” ixõ Jesús
yõkanifo: “Akka, ¿afeskakĩri nõ niafaka Pedro yoini.
yõshi chaka potatiromamẽ?” ixõ yõkanifo.
20 Askafaifono Jesús ato yoini: “Akka mã “Akka, ¿tsoakaimẽ sharafinakõia?” inifo
ea nikaima. Ẽ mato yoinõ, ea nikakapo. (Mr. 9.33-37; Lc. 9.46-48)
18
Akka mã ea pishta nikaxõ mã na machi, 1 Akka nãskatari aõxõ tãpimisfo
‘Nonoax tsekekainax mai fetsa ari katãfe,’ fõkaxõ Jesús yõkanifo: “Akka,
mã faino na machi tsekekaitiro. Ea nõ mia Ifofamiski, ¿fatomẽ finakõia?”
nikakõixõ nã mã apaiyai keskara mã atiro. ixõ yõkanifo.
21 Akka na keskara niafaka chaka mã foni 2 Askata Jesús fake yome kenaxõ ato
tenekĩ Nios shinãkĩ mã Epa Nios kĩfiyanã nẽxpakĩa nĩchini. 3 Nãskaxõ ato yoini: “Ẽ
mã potatiro,” ixõ Jesús ato yoini. mato pãraima. Iskara mã shinãtiroma: ‘Ẽ
keyokõi finõfakĩ,’ mã itiroma. Akka fake
Anã Jesús ato yoini:
yome kakapaitiroma. Akka mã shinã
“Chipo ea retexikani,” ixõ
fetsafaax na fake yome keskara mã itiro.
(Mr. 9.30-32; Lc. 9.43-45)
Mã askayamaxõ mã Nios Ifofatiroma.
22-23 Askata aõxõ tãpimisfo fe Galilea 4 Akka Nios Ifo sharakõi faax nã Nios
ano ichanãxõ ato yoini: “Ea achikaxõ nikakõiaifo fake yome keskarafo, askatari,
ãto xanĩfofo ano ea iyoxikani, afãfe ea ‘Nõ tsoama,’ ixõ shinãifo nãskarafo
retenõfo. Akka ea retefiafono tres nia sharafinakõiafo. 5 Akka fatora fẽtsa ẽfe
oxata ẽ anã otoxii,” ixõ Jesús ato yoini. aneõxõ na fake yome noikĩ nãatori ea
Ato askafaito nikakani aõxõ tãpimisfo noisharakõi,” ixõ Jesús ato yoini.
shinãmitsakõinifo.
Noko fẽtsa afara chakafamaino
Nã Nios kĩfiti pexefã ano ãfenã mesekõi itiro
yonomisfãfe ato kori yõkanifo (Mr. 9.42-48; Lc. 17.1-2)
24 Askata
Jesús aõxõ tãpimisfo fe 6 Jesúsanã yoini iskafakĩ: “Akka nã ea
Capernaúm ano nokoaino a Nios kĩfiti rama Ifofai fetsafãfe ato afara
41 MATEO 18
chakafamaino õikĩ, nã keskarafo ato Ẽ mato mẽstekõi yoinõ. Epa Niospa ãfe
achixõ tokirinĩfãya tenextifaxõ fakafã ãjirifãfe nã rama ea Ifofaafo ato
noa mẽra potatirofo ãsanõfo fetsafo anã kexesharafafãimis. Nã ãjirifo Epa Nios
ato afaa chakafamayamanõfo. Nã fe imisfo. Nãskakẽ ãfe fakefo
keskara shara ikerana,” ato fani. kexesharamis. 11 Akka nã yorafo fenoafo
7 Askafata Jesús aõxõ tãpimisfo yoini ẽ ãto chaka soaxoniyoi ẽ oni
iskafakĩ: “Mẽxotaima ea chanĩmara isharapakexanõfo.
faafãfema yorafo chakafamapaimisfo. 12 “Akka, ¿afaa mã shinãimẽ?
Akka fẽtsa fetsafo chakafamax omiskõi Feronãfake fetsa cien ovejaya itiro.
finakõixikani. Nãskakẽ fisti a makinoax fenoano nã
8-9 “Akka mãto mẽkemã mato afara noventa y nueve anã kãimatiroma nã
chakafamatiro, askayamãkĩ mãto tãe fenoa fenakĩ. 13 Ẽ mato chanĩma yoinõ.
mato afara chakafamatiro, askayamãkĩ Mã oveja fisti fichiax inimaifinakõitiro.
mãto fẽro mato chakafamatiro. Akka nã fenoamafoki inimatama nã
Nãskaino mãto chaka xatekõitakãfe anã fenoitaki mã fichiax inimaifinakõitiro.
chakafayamaxii. Oa mãto mẽke xateta 14 Nãskarifiai Epa Nios nã nai mẽranoato
pota keskara itaxikakĩ, oa mãto tae nã rama Ifofaifo keyokõi ato noisharai
xateta pota keskara itaxikakĩ, oa mãto ato õikĩ. Askatari tsoa pishta fenopaima
fero fetoshimea keskarakõi itaxikakĩ ãfe fakefo,” ato fani.
afaa mã chakafayamanõ. Akka mã mã
mẽke fisti potax anã afaa chakafayamai Jesús chanĩmara faa fẽtsa
mã Epa Nios fe isharapakenakaki. Nã mia chakafaito mĩ raefatiro
keskara sharakõi. Nã mãto mẽke mã (Lc. 17.3)
xateama keskaraxõ mã aõ chakafaino, 15 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Akka
nã omiskõipakenakafo mẽra mã kanaka meka fetsa ẽ mato yoinõ. Ea chanĩmara
ari chiifã nokanakama mẽra. Nã mãtonã famis fẽtsa mia chakafakẽ mĩ yoitiro
chaka finakõia ixii. Nãskatari mãto tae iskafakĩ: ‘Yamã, mĩ ea chakafaa,’ ixõ mĩ
fisti xatea keskara mã sharafinakõia mã yoitiro. Mĩ askafaito mia nikaxõ, ‘Ẽje.
isharapakekõitiro. Nãskax, mã Ea mĩa chakafa. Ea anã raefafe,’ ixõ mia
askayamaino nã omiskõipakenakafo yoiaito mĩ afe rae faatanãtiro. 16 Nã mĩ
mẽra mã ipanakaki ari chiifã askafafiaito mia nikakaspaito feronãfake
nokanakama mẽra. Nãskatari mãto fẽro fisti kenafe, askayamakĩ rafe kenafe nã
chakafaino, mã fetoshimeax mã rafetari nikanõfo mia chanĩmara
isharapakenakaki. Mã askayamax fero faimãkai. 17 Nãskatari atori nikayamaito
rafeyax nã omiskõipakenakafo mẽra mã nã ea Ifofaafo ichanãfo anoxõ ato yoife
kaxii nã chiifã nokanakama mẽra,” ato mia tãpinõfo. Nã ichanãfo anoxõ mĩ
askafani. yoiaito mia nikayamaito mĩ iskafakĩ
yoitiro: ‘Na feronãfãke Epa Nios
Oveja fenoaõnoa Jesús meka Ifofafiax nã Nios Ifofaafoma keskara ika.
fetsafaxõ ato yoini Nãskatari nã ato pãraxõ ato kori
(Lc. 15.3-7) fĩamisfo keskarakõi,’ ixõ mĩ yoitiro.
10 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Nã 18 “Ẽ mato chanĩma yoi. Nã mã õiai
nõ atiroma,’ ixõ mã yoiaino, Epa kakĩ, ãfe yama fichini, nãato ichapama
Niospari nã chaka õitiro. pishta nimia ini. Nãskakẽ fichixõ
19 “Askatari fetsari ẽ mato yoinõ, ea testopa achixõ temo temosayanã yoini:
nikakõikapo. Fatora mã rafeta nono mai ‘Mĩ ea nimia ea kopifarisafãfe,’ fani. Mã
anoxõ mã shinãsharaxõ, mã Epa Nios eneano ratokonõ mai chachipafofã
afara yõkaiyanã mã kĩfiaito ẽfe Epa nai yoini, ‘Ea manayofe ẽ mia inãnõ,’ fani.
mẽranoato mato afara inãsharaxii. 30 Askafaito nikakaspakĩ karaxa mẽra
20 Akka rafe iyamakani tres yora ea ikimani a mẽraxõ kopifanõ. 31 Nãskakẽ
shinãkani eõnoax ichanãkaxikani ẽri ato ranãri shinãmitsakõikakĩ a õiaifo ãto
fe ichanãxii,” ixõ Jesús ato yoini. xanĩfo yoifokani fonifo. 32 Nãskakẽ
21 Askata Pedro akiki kaxõ Jesús yõkani: xanĩfãfe kenaxõ mã oano yoini: ‘Mĩ
“¿Ifo, oato ea noikaspakĩ ea chakafamis, chaka finakõia. Akka ẽ mia askafatima
afe tii fakĩ ẽ yoitiromẽ ẽ raefaxiki? ¿Siete mĩ ea nimifiano, “A ẽ mia nimia ẽ mia
fakĩ ẽ yoitiromẽ?” faito, 22 Jesús kemani: kopifanõ ea manayofe,” mĩ ea faito,
“Maa. Siete fakĩ mĩ yoitiroma. Mẽxotaima 33 akka mĩri mĩ yama mĩ shinãkerana nã
itirofo,” ’ ixõ Niospa yoinino Moisés “Ato enekãfe nã fakefo ekeki fenõfo. Ato
keneni. Nãskakẽ anã yora rafema, yora nẽtefayamakãfe. Ẽfe Epa Nios xanĩfo ika
fisti keskara ikani ãfe ãfi fe. Nãskakẽ ari na fakefo keskarakõifoki,” ixõ ato
feronãfãke ãfe ãfi enetiroma Niospamãi yoini. 15 Nãskaxõ fakefo mãmãpaketa
ato fianãmano,” ixõ Jesús ato yoini. Jesús nãnoax kani.
7 Ato askafaino yõkanifo: “Akka, ¿afeskakĩ
Moisés yoinimẽ iskafakĩ? ‘Feronãfãke ãfe ãfi Feronãfake naetapa kori ichapayax
eneyoxoma kirika kenexõ yoitiro iskafakĩ: “Ẽ Jesús fe mekani
anã mia fipaima. Ẽ mia enei,” ’ ixõ yoitiro (Mr. 10.17-31; Lc. 18.18-30)
Moisés fani,” fariseofãfe Jesús fanifo. 16 Feronãfake naetapa fistichi Jesús
8 Askafaifono Jesús ato yoini: “Akka mãri õikaxõ yõkani: “Maestro, mĩ sharaki, ea
mãto xinifo keskara mã Niospa meka yoife afaa shara ẽ afeska fatiromakĩ Nios
nikakaspamis. Akka Moisés yoini nõ kẽro xanĩfo fe ipaxaki,” ixõ yõkaito, 17 Jesús
enetiro. Akka Niospa taefakĩ anori kemani: “¿Afeskakĩ sharara mĩ ea faimẽ?
shinãnima. 9 Ẽ mato yoinõ. Akka fẽtsa ãfe ãfi Akka Nios fisti sharafinakõia. Nios xanĩfo
enetiroma fetsa fe chotanãyamafiano. Akka fe mĩ ipaxapaikĩ a Moisés yoini keskara mĩ
fẽtsa ãfe ãfi enexõ kẽro fetsa fia askara nikasharakõitiro,” faito, 18 “¿Fatomẽ ẽ
sharama, chakafai. Askatari a kẽro fenẽ enea nikanõ?” faito, Jesús yoini iskafakĩ: “Nã
fẽtsa fia askarari sharama, chakafai,” ixõ Moisés yoini keskarakõi mĩ nikakõitiro.
Jesús ato yoini. Iskafakĩ yoini: ‘Ato reteyamakãfe. Askatari
10 Askara nikakakĩ Jesús a aõxõ mãto ãfima chotayamakãfe. Askatari atoki
tãpimisfãfe yoinifo: “Akka nã mĩ noko yometsoyamakãfe. Askatari chanĩ
yoiai keskara nikakanax, fianãfoma yoiyamakãfe. Askatari kaxpa ato
askara shara itirofo,” ikaxõ yoinifo. parayamakãfe. 19 Askatari mãto epa yafi
11 Askafaifono Jesús ato kemani: “Na ẽ mãto efa nikasharakõikãfe, ato sharafakãfe.
yoiai keskara atirifãfe nikasharatirofoma. Askatari a mã chaima nikari
Akka nã Niospa ato shinãmanai tiitos noisharakõikãfe a mã mã noimeai
shinãkanax nãfo shara itirofo fianãkanamax. keskafakĩ,’ ” ixõ Jesús yoini.
12 Akka yõshikõi kãiax mã yosiax 20 Askafaito a kori ichapayato kemakĩ
ãfiyatiroma. Akka fetsafori ato oxkofĩxotirofo iskafani: “Nã mĩa yoiai keskara mẽ
ãfiyanõfoma. Akka fetsafãferi Epa Nios fisti nikakõimis. Akka, ¿afaa fetsari ẽ
nikakõipaikakĩ, nã fisti nikakõitirofo. nikamamẽ?” faito, 21 Jesús kemani: “Mĩ
Nãskakẽ afo ãfiyapakenakafoma,” ixõ Jesús isharakõipaikĩ, mĩ afama mĩshtifo ato
ato yoini. minitãfe. Kori fixõ nã afaamaisfo ato
inãketsatãfe. Nãskakẽ nai mẽranoax
Jesús fakefo chishtoxõ ato mãmãyanã afama mĩshtifoya mĩ ixikai. Mã mĩ kori
Epa Nios kĩfixopakeni ato inãketsata anã oxõ ea Ifofasharafe,”
(Mr. 10.13-16; Lc. 18.15-17) ixõ Jesús yoini.
13 Atoaskafaino yorafãfe ãto fakefo 22 Askafaito nikai nã feronãfãke
keskara sharakõi ẽ ikaito. Akka mãmãi ea kaxõ õia nãnoa ranãri ato fichitoshini
Ifofasharakatsaxakĩ nai mẽranoax mã efe yonopaiyaifãfe. Nãskaxõ ato yõkani:
xanĩfofo ixii. Mã nõko kaifo israelifãfe ãto ‘¿Afaa nonoxõ mã afeskafaimẽ
xanĩfori mã ixii. Nã doce nofe yorafo israelifo yonokima?’ ato faito kemanifo, 7 ‘Tsõa
mã ato ĩkipakenakakĩ. 29 Akka yora fẽtsa noko yonomayamaino nõ iki,’ fanifo.
eõxõ ẽfe meka sharaõnoa ato yoikakĩ ãfe Askafaifono ato yoini: ‘Mãri ẽfe tare ano
pexe õifaini, askatari ãfe onefetsafori õifaini, yonotakãfe,’ ato fani.
ãfe poifori õifaini, ãfe apari õifaini, ãfe afari 8 “Nãskata mã fakishano nã tare ifãfe afe
õifaini, ãfe ãfiri õifaini, ãfe fakefori õifaini, xanĩfo yoini iskafakĩ: ‘Ea yonoxonaifo ato
ãfe tareri õifaini, akka nãato afama mĩshtifo kenafe ato kopifanõ. Nã rama ikiafo ato
fixii. Nãskatari mã naax Nios fe ipanaka. kopifakĩ taefafe. Askata nã iki taeafo chipo
30 Akka iskaratĩa yora ichapafãfe ato ato kopifaxiki,’ fani. 9 Akka yãtapishtakõi
finõpaikani, nõ finakõiara ikaxõ, akka chipo ikikaxõ yonoafo nãfo ato kopifani nã pena
fenotirofo. Akka a ato finõpaiyamaifo fisti yonoafo kopifamis keskafakĩ. 10 Akka
iskaratĩa Niospa ato finakõia imaino Nios fe nã yonoi iki taeafãfe shinãnifo: ‘Nõ kori
ipanakafo,” ixõ ato yoini. ichapa fira,’ ikaxõ, askafikaxõ nã fetsafãfe
fiaitiri finifo. 11 Nãskakẽ mã ato kopifaino,
A yonomisfokiri yoikĩ meka fetsafaxõ nã tare ifo mekafakakĩ yõachẽpenifo.
Jesús ato yoini 12 Iskafakĩ yoinifo: ‘Akka nã rama fẽkaxõ
20
1 Anã Jesús ato yoini: “Afe yonoafo mã ato kopifaa nã mã noko
keskaramãkĩ Epa Niospa kopifaa keskafakĩ. Akka nõ xini pae
keyokõi ato ĩkinã mã Ifosharafaino, ẽ meeyanã nõ yonoa nĩskayanã nã pena tii,’
45 MATEO 20
fanifo. 13 Akka nã tare ifãfe fisti kemani: yõkapaikĩ. 21 Askafaito Jesús yõkani:
‘Efe yorashta, ẽ mia chakafakĩ mekafaama. “¿Afaa mĩ fichipaimẽ ẽ mia axonõ?”
Akka mẽ mia kopifaa nã mĩ pena fisti faito, nã kẽromã yoini: “Ifo, nã mĩ
yonoa. Nã pena fisti ẽ ato kopifamis tii ẽ xanĩfo finakõia ikaitĩa ẽfe fake raferi
mato kopifai ẽ mato faaki. Nã sharaki mã mefe xanĩfo inõfo ato xanĩfo imafe. Nã
ea faaki,’ fani. 14 ‘Akka ẽ mia kopifanõ, xanĩfãfe tsaoti ano mĩ tsaoano ẽfe fake
nakĩa mĩ kori. Katãfe mĩ pexe ano. Akka rafe takairafe mefe ketaxamei tsaonõfo,”
nã rama ikikaxõ yonoafo nã ẽ mia inãi fani.
keskafakĩ atori ẽ inãi. 15 Nã ẽ inãpaiyai 22 Askafaito Jesús nã kẽromã fake rafe
keska fakĩ ẽ ato inãtiro, ẽfe korimãiyakẽ. yoini: “Mã tãpiama a mã ea yõkai
Akka, ¿afeskai mĩ ekeki õitifishkikimẽ ẽ keskara. ¿A ẽ omiskõixiai keskara mãri
fetsafo inãsharaino?’ ixõ yoini. omiskõitiromẽ?” Jesús ato faito
16 Nãskarifakĩ Epa Niospa nã taefakĩ kemanifo: “Ẽje, nõri tenetiro,” fanifo.
chanĩmara faafo ato inãi keskafakĩ nã rama 23 Askafaifãfe Jesús ato yoini:
oni Satanás chaka ãto ifo inõma,” ixõ Pexe rasi Sión anoafo ato yoikãfe
Jesús ato yoini. iskafakĩ: “Õikapo. Mãto xanĩfokõi mã
matoki oi kiki. Xanĩfofiax afama
Jesús yora fẽxo rafekõi sharafani keskara oi kikĩ. Burro fake kamaki
(Mr. 10.46-52; Lc. 18.35-43) tsaoa na feronãfakekai
29 Askata Jericó anoax Jesús aõxõ kakapaimisma,”
tãpimisfo fe kaino yorafã rasichi ixõ Niospa meka yoimisto kirika keneni.
chĩfafainifo. 30 Akka fai kesemẽ fẽxokõi 6 Nã Jesúsxõ tãpimisfãfe mã fõkaxõ nã
rafe tsaonifo. Nãnoxõ Jesús fãi kaito ato yoia keskara fanifo. 7 Nãskata burro
nikakaxõ nã rafeta kenanifo iskafakakĩ: fake yafi ãfe afa iyonifo. Nãskaxõ burro
“Ifo, David fenapa, noko shinãfe,” kate kamaki ãto sama fanifo. Nãskakẽ
fãsikõi fanifo. Jesús a kamaki tsaoinãkafãni. 8 Yora
31 Askafaifono nã yorafã rasichi ato ichapakõi inifo. Nãfãfe ãto rapatifo
iskafanifo: “Nõko Ifo kakafa fonifo fai nẽxpakĩa. Ranãritori
fekaxtefayamakãfe,” ato faifono, akka epe pei xatekaxõ kakafanifo. 9 Akka nã
nã fẽxokõi rafe fãsikõi kenanifo: “Ifo, rekẽ foaifo fe a acho foaifo fãsikõi
David fenapa, ¡noko shinãfe!” fanifo. mekafonifo. Tai tai fokani. “¡Aicho!
32 Askafaifono Jesús nẽteakekafani. ¡Nõko xanĩfo David ãfe fena nokoki oi
Ato kenaxõ ato yõkani nã fẽxokõi rafe: kiki! ¡Sharafinakõia nokoki oi kiki
“¿Afaa mã fichipaimẽ ẽ mato axonõ?” Niospa nĩchiano nai mẽraxõ! ¡Nõko Ifo
ixõ ato yõkani. Nios sharafinakõia!” ikanax tai
33 Ato askafaito kemanifo: “Ifo, nõ fẽro taifonifo.
õisharapaikõi,” fanifo. 34 Jesús ato shinãkĩ 10 Nãskata Jesús Jerusalén ano kaito
ãto fero mẽeni. Ãto fero mẽeaino nã õikani yorafo ratei fetsenifo
fẽxokõi rafeta ãto fẽro õirisafatanifo. õiakefaikani. “¿Tsoamẽ na?” ikanax ãa
Nãskakaxõ Jesús chĩfafainifo. ranã yõinãi fetsenifo. 11 Askaifãfe nã
Jesús fe foafãfe ato kemanifo: “Nafi
Jesús nokoni Jerusalén ano Jesúski Niospa meka ato yoimis.
(Mr. 11.1-11; Lc. 19.28-40; Jn. 12.12-19) Nazarete anoa Galilea mai ano imis,”
21
1 Nãskata mã Jerusalén chaima ixõ ato yoinifo.
fokanax pexe rasi Betfagé ano
Jesús a Nios kĩfiti pexefã mẽraxõ
nokonifo machi Olivos ano. Nãnoxõ Jesús
a ato inãifo ato potani
a aõxõ tãpimis rafe nĩchini, 2 ato
(Mr. 11.15-19; Lc. 19.45-48; Jn. 2.13-22)
iskafayanã: “Mẽstekõi fotakãfe oa ono pexe
rasi ano. Nãnoa burro nexekẽ mã fichi 12 Mã fotoax Nios kĩfiti pexefã mẽra
kaikai ãfe fake fe nexekẽ. Nãskakẽ tẽpexõ Jesús ikitoshini. Ikikaixõ õia a mẽraxõ
ea efexotakãfe. 3 Anoxõ yora fẽtsa mato yorafãfe ãto afama mĩshtifo ato
yõkaito: ‘¿Afeskakĩ mã burro tẽpeyoamẽ?’ miniketsakani inifo kori fikani.
mato faito, yoikĩ iskafakãfe: ‘Nõko Ifãfe Askafaifãfe õikĩ Jesús ato põtaketsani a
fichipaiyaito nõ ifixoniyoa. Akka samama ato afama mĩshtifo miniaifo, a ato
nõ mia nĩchixoniyoikai,’ fakãki,” a aõxõ fĩaifori potani. A kori fĩanõnãifo anoari
tãpimis rafe fani. ãto mĩsa põtakĩ ato nãpakaketsani.
4 Nã Niospa meka yoimisto kirikaki Askatari a ato rifi miniaifori ãto
kenekĩ yoini keskakõini Jesús. 5 Iskafakĩ tsaotifori ato põtaketsani. 13 Askafata ato
keneni: yoini iskafakĩ: “Niospa shinãmanaino
47 MATEO 21
Akka nã Nios ato kĩfixomisfãfe ãto “¿Tsõa mia nĩchinimẽ mĩ xanĩfo inõ?” ixõ
xanĩfofo feta a Moisés yoikĩ kirika Jesús yõkanifo anoxõ achipaikakĩ
keneni keskara ato tãpimamisfãfe õinifo (Mr. 11.27-33; Lc. 20.1-8)
afama mĩshtifo Jesús akaito. Askatari 23 Ato askafata Nios kĩfiti pexefã mẽra
fakefo Nios kĩfiti pexefã mẽranoaxri tai ikikaini. Nã Nios kĩfiti pexefã mẽraxõ
tai ikaifãfe nikanifo iskaifãfe, “¡Aicho! ato tãpimanaino, nã ato Nios
¡Nã Jesús David ãfe fena sharafinakõia!” kĩfixomisfãfe ãto xanĩfofo fe judeo
ikaifãfe nikakani õitifishkinifo. anifofo fonifo. Akiki fõkaxõ yõkanifo
16 Nãskakakĩ Jesús yoinifo iskafakakĩ: iskafakakĩ: “¿Tsõa mia nĩchinimẽ?
“¿Oaiskai mĩ nikaimẽ yoiaifo keskara ¿Tsõa mia yoiamẽ mĩ iskafanõ?” ixõ
faifãfe?” Jesús ato kemani: “Ẽje, mẽ yõkanifo.
nikai,” ato fani. “Akka a kirika keneano, 24-25 Askafaifono Jesús ato kemani:
ini. Nãskakẽ yoikĩ iskafani: “Anã mĩ “Nõ tãpiama,” faifono Jesúsri ato kemani
fimiyanakamaki,” faino koshikõi nã iskafakĩ: “Ẽri mato yoima tsõa ea
higuera xanarisatani. nĩchinimãkĩ ẽ iskafanõ,” Jesús ato fani.
20 Askaito õikakĩ aõxõ tãpimisfãfe
naetapa rafeya ini. Nãskaxõ ãfe fake ãfe inafo ichapakõi nĩchini. Mã foafono
iyoa yoini: ‘Ẽfe tare ano kaxõ ea nã tare kexemisfãfe ato askari fanifo.
yonoxotãfe,’ fani. 29 Askafaito ãfe fãke 37 “Mã ato askafapaxõ ãfe fakekõi
fichipai keskara. Akka mãkai Juan fetsafaxõ: “¿Na kirika kenea anoa mã
nikamisma. Akka nã xanĩfo kori anemismamẽ? Iskafakĩ kenenifo:
fĩxomisfo feta nã kẽro chotaferomafãfe Tokiri pexe fapaikakĩ nã pexe
nikakõinifo. Akka mãto chaka mã famisfãfe na tokiri chakara ixõ
xateama mã afara fetsafo shinãmis,” ixõ potafiafono, fetsafãfe fichikaxõ na
Jesús ato yoini. tokiri sharakõi ikaxõ akiki pexe
fatirofo. Nãskarifiakĩ xanĩfofofãfe,
Meka fetsafaxõ Jesús ato yoini a ato ‘Nakai afama,’ ikaxõ Niospa Fake
yonoxomis chakafoõnoa õikaspamisfo. Askafafiaifono Niospa
(Mr. 12.1-12; Lc. 20.9-19) ãfe Fake katoni nõko Ifo inõ. Nãskakẽ
33 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Ea nõ akiki inimakõi,
nikakapo ẽ mato meka fetsafaxõ yoinõ. ixõ kirika ano kenenifo,” Jesús ato fani.
Tare ifãfe ãfe tare ano uva fanani. 43 “Nãskakẽ ẽ mato yoi, taeyoi Nios fe
Fanaxõ akiki keneakeni. Nãskaxõ mai rafexõ ãfe meka mã ato yoiyomis.
põkini a mẽraxõ uva tsinĩxiki. Askatari Askafixõ mã ea nikakaspai. Nãskakẽ
pexe keya fani anoxõ kexexiki tsõa Epa Niospa fetsafo yoi ãfe meka ato
mẽeyamanõ. Mã askafakĩ fetsaxõ ato tãpimanõfo afeska faxõ Nios Ifo
inãni nã uva tare kexenõfo. Nãskata mai sharakõifatiromakĩ. 44 Akka tokiriki fetsa
fetsa ari kani. 34 Akka nã fimimistĩa mã pakeki aõ xao teketiro. Akka tokiri
ãfe fanafo pachiaino, a yonoxomisfo yoraki pakekĩ yamakõi fatatiro.
nĩchini a kexexonafo ato yõkaxõ nã Nãskarifiakĩ ẽ Niospa Fakekõixõ a ea
ãfenã tiiri fixotanõfo. 35 Akka nã tare nikakaspaifono ẽ ato omiskõimaxii,” ixõ
kexexonafãfe a xanĩfo yonoxomis Jesús ato yoini.
achikaxõ fisti seteketsanifo. Askatari 45 Akka nã Nios ato kĩfixomisfo ãto
fetsari retenifo. Askatari fetsari tokirinĩ xanĩfofo feta fariseofãfe nikanifo Jesús
tsakaketsanifo. 36 Nãskakẽ tare ifãfe anã meka fetsafaxõ ato yoiaito. Nãskakaxõ
49 MATEO 21, 22
chanĩmara faifono Jesús Niospa meka yorafo feaito itipinĩsharafaxõ ato rapati
ato yoimiskẽ. Nãskakẽ achinifoma sharakõi ato inãketsani safenõfo ãfe
achipaifikakĩ. fãke fista akaino. Xanĩfo ikikaini ato
õikai mã sharakõi safeketsafomakĩ.
Meka fetsafaxõ Jesús ato yoini a Akka fistichi rapati shara safea inima,
feronãfake ãfiyaino inimayanã chapokõi safea fichini. 12 Akka a rapati
piaifoõnoa yoikĩ shara safeama fichixõ yoini: ‘¿Afeskakĩ
(Lc. 14.15-24) mĩ rapati sharakõi safeax mĩ oamamẽ
22
1 Anã Jesús meka fetsafaxõ ato ẽfe fãke ãfiyafiaino?’ Askafaino nã
yoini iskafakĩ: 2 “A Epa Nios feronãfake tooxinima. 13 Nãskaxõ
xanĩfo ika ano iskaraki ẽ mato yoinõ. xanĩfãfe a yonoxomisfo yoini: ‘Na
Nikakãfe. Nã xanĩfãfe ãfe fake ãfi fiaino feronãfake otexkere ata metexkeraxõ
fista axoxiki. 3 Akka xanĩfãfe a fakishifã mẽra potakãfe, anoax
yonoxomisfo nĩchini ato yoitanõfo omiskõipakexanõ eaiyanã,’ ixõ ato
fenõfo. Akka mã fõkaxõ ato yoiaifono yoini. 14 Nãskarifiai Epa Niospa yora
fekaspanifo. 4 Nãskaxõ anã a yonoxomis ichapa kenai a ika ano fenõfo nã ãfe
fetsafo nĩchini ato iskafayanã: ‘Ato yoikĩ Fake Ifofaifo tii afe ipanakafo,” ixõ
iskafatakãfe: “Mã xanĩfãfe ãfe fãke Jesús ato yoini.
ãfiyaino mã itipinĩsharakõi faa pixiki.
“¿Xanĩfo nõ kori inãtiromẽ noko
Ãfe fakka efapa mã ato retemana.
yõkaito?” ixõ Jesús yõkanifo
Askatari fakka fake xoakõiari ato
(Mr. 12.13-17; Lc. 20.20-26)
retemana. Mã keyokõi itipinĩsharafakĩ,
kookãfe pixikakĩ,” ’ ato fani. 5 Akka ato 15 Nãskata mã Jesús ato yoiaito nikakata
ãfi inõ. Mã fixõ afeta fake atiro ãfe õchi xatemanaito nikakaxõ fariseofo
fake inõ,’ ixõ Moisés noko yoikĩ keneni. ichanãkanax Jesús ano fenifo. 35 Akka
25 Akka nõ mia yoikĩ taefanõ. Noko nikafe feronãfake fisti a Moisés yoikĩ kirika
chipo noko yoixiki. Akka nã nane tii siete keneni keskara ato tãpimamis ini. Nãato
inifo, feronãfake. Ãto ochi iyoa ãfiyai taeni. Jesús fanĩrira kemamapaikĩ yõkani,
Mã ãfiyax afeta fake akamax nani. Mã ãfe 36 “Maestro, ¿fato meka
nai keyonifo afeta fake akanamax. taefani iskafakĩ: ‘Nõko Ifo Nios
27 Nãskata mã nai keyoafono nã kẽrori noikõikãfe nõko õitifoyaxõ, nõko
chipo nani. 28 Akka, ¿a yorafo mã otokaxõ mãpori shinãsharakõita, nõko yõshi
nai mẽraxõ, fatoto nã kẽro fixiimẽ, nã sharafoyaxori.’ Nã mekafi
fistimãi fĩpakaxõ?” ixõ yõkanifo. sharafinakõiakĩ nã Moisés yoini keskara.
29 Askafaifono Jesús ato kemani: 39 Nãskatari nã ẽ mato taefakĩ yoia
“Mãkai afaa tãpiama. Nã kirika ano keskarakõiri nãno fetsari, a mia chaima
Niospa meka yoikĩ kenenifokai mã nikari noisharafe a mĩa mĩ noimeai
51 MATEO 22, 23
keskafakĩ ixõ Moisés keneni. 40 Moisés akãtama afara fetsafo amisfo. Nãskakẽ
noko yoini keskai afeskax nõ shara mãri ato keskara iyamakãfe. 4 Ãto
itiromãki. Askatari a Niospa meka patoronõ ato yoitiro iskafakĩ: ‘Na efekõi
yoimisfãfe yoinifo keskai afeskaxri nõ pefexõ fõtakãfe,’ ato fafiaxõ ẽri
askatiromakĩ. Akka nõ askasharapai nã foyoikanõ ato fatiroma. Nãskarifiakĩ a
meka rafe nikakõisharax nõ Moisés keneni ato tãpimamisfo feta
askasharakõitiro,” ixõ Jesús ato yoini. fariseofãfe mato afara fekaxkõi yoimisfo
afeskax Epa Nios fe mã itiromãkĩ Epa
“Akka, ¿tsõa fenamẽ Cristo?” Nios matoki inimanõ ikaxõ. Nãskafikaxõ
ixõ Jesús ato yõkani mato afara axosharamisfoma. 5 Afama
(Mr. 12.35-37; Lc. 20.41-44) mĩshti sharafo apaikani yorafãfe noko
41 Fariseofo afe ichanãyoafono, 42 Jesús õinõfora ikaxõ kakapaiyanã. Niospa
ato yõkani: “Akka, ¿nã Niospa katoa nã meka kirikaki kenekata koiro kafo
Cristoõnoa, afaa mã shinãimẽ? ¿Tsõa pishta fakãta a mẽra Niospa meka
fenamẽ?” ato faito kemanifo: “David ãfe nanekaxõ ãto fishpi ano nẽtamisfo.
fenakĩa,” fanifo. 43 Nãskata Jesús ato Askatari ãto põya anori nẽtamisfo.
yoini: “David Niospa Yõshi Sharapa Askatari tari kepanãtia chainipa
shinãmanaino nõko Ifo Cristoõnoa safemisfo sharakõira noko fanõfo ikaxõ.
kirikaki keneni iskafakĩ Cristo 6 Askatari sharakõi anoxõ pipaimisfo,
23
1 Mã askafata Jesús yorafo yoini fatora fẽtsa ato finõpaiyaito a keskara Niospa
aõxõ tãpimisfoya: 2 “A Moisés ato nãmã nĩchitiro anã afaa inõma. Akka a
yoikĩ kirika keneni keskara ato shinãi iskai: ‘Ẽkai afama, ẽ fetsafo finõpaima,
tãpimamisfo feta fariseofãfe a Moisés ẽ ato keskarama,’ ixõ shinãito Niospa fetsafo
yoini keskara mato tãpimakani. 3 Akka finõmainĩfofã sharakõi nĩchitiro,” ixõ Jesús
ato nikakãfe. Nã mato yoiaifo keskara ato yoini.
akãfe. Akka nãfãfe nã yoiaifo keskara 13 Nãskata Jesús a Moisés yoikĩ kirika
fariseofo yoini iskafakĩ: “Moisés meka ato yoiyoa keskafakĩ ato axokãfe,’ ixõ
ato tãpimamisfãfe, mãri fariseofãfe ea mã ato yoimis. 17 Mã tatimakõifo,
nikasharakãfe. Mãfi ato pãrapaimiski. askatari mã fẽxo keskarakõifo. Akka,
Mãkai a mã yoia keskara mã ato ¿fato sharafinakõiamẽ? Nã Nios kĩfiti
yoimisma. Mã ato xĩtimis Epa Nios pexefã mẽranoa oro raka sharafinakõia,
Ifofayamanõfo. Mãri mã Nios askayamai Nios kĩfiti pexefã raka
Ifofamisma. Nã Nios Ifofapaiyaifo mã sharafinakõia. Akka oro ares rakax
ato xĩtimis. ¡Ooa! Epa Niospa mato fãsi shara itiroma. Akka Nios kĩfiti pexefã
omiskõimaxii. mẽramãi rakax shara itiro.
14 “¡Ooa! Mã omiskõikai, Moisés meka 18 “Nãskarifiakĩ, ‘Nã ẽ mato yoiyoa
tãpimapaikĩ. Mã fẽxo keskarakĩ fẽxo afe afara yoikĩ Nios kĩfiti pexefã fistiõnoa
fẽxo iyoikai nã rafe fenotirofo. yoima. Akka Niosri a mẽra ikano mã
Nãskarifiakĩ Niospa meka yoi. 22 Akka nã nai aneõxori mã afara
anoriyamafiano mã ato paramiski yoikĩ, nai fistiõnoa mã yoima. Nã Nios
iskafakĩ mã ato yoikĩ: ‘Ẽ mato paraima. Xanĩfo nai mẽra ika anoafori mã yoi.
Nãskakẽ ẽ mato yoi, nã ẽ mato yoiyoa 23 “¡Ooa, a Moisés yoikĩ kirika keneni
keskara ẽ ayamaito Nios kĩfiti pexefãnẽ keskara ato tãpimamisfãfe fariseofo feta!
ea omiskõimatiro,’ mã imis. ‘Akka nã Ea nikakapo. Mãfi ato parapaimiski.
Nios kĩfiti pexefã aneõxõ mã yoiyoa Mãto afama mĩshtifo mã Nios inãpaifikĩ
keskafakĩ mã ato axoyamaxõ a Niospa afara fetsa yoia keskara mã
shinãchakayamakãfe. Askafixõ nã Nios shinãmisma. Mã mãto fana mĩshtifo nã
kĩfiti pexefã mẽranoa oro aneõxõ mã korãtorofo fana fetsa mĩshtifori mã Nios
53 MATEO 23
inãmis. Akka fetsafo mã ato yonomaxõ õikani. Akka mãto shinã mẽraxõ mã
afara fichipaifiaifãfe mã ato noikima mã shara shinãima. Afara chakakõifo mã
ato afaa inãmisma. Epa Niospa yoini shinãmis, ato mã parakõimis.
keskafakĩ mã ato noima. Akka a mã 29 “¡Ooa, a Moisés yoikĩ kirika keneni
faka faipafaxõ keyokõi ato ãsakĩ nã penata ãfe xanĩfo nokorisatani. 51 Mã
mitokõini. Nãskarifiaxii ẽ oaino ea oxõ nã yonoxomis omiskõimaxii. Nã
shinãtama afara chakafaifono. yora keparanãmisfo fomisfo mẽra
40 Nãskatari feronãfake rafeta ãto tare potaxii. Nãskakẽ anoax oiaiyanã
ano yonokani. Fetsa ea ari kai omiskõipakenaka,” ixõ Jesús ato yoini.
yamarisatatiro. Akka fetsa nẽtetiro nã
omiskõipakenakafo mẽra kaxiki. Meka fetsafaxõ Jesús ato yoini diez
41 Nãskarifiai kẽro rafeta xiki renekani. xotofake xomayaõnoa
25
Fetsa ea ari kai yamarisatanaino akka 1 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ:
fetsa nẽtetiro nã omiskõipakenakafo “Ẽ mato yoinõ meka fetsafaxõ
mẽra kaxiki. mã tãpinõ ẽ anã oxii a Nios
42 “Nãskakẽ itipinĩsharakãfe oa mã Ifofaafoõnoax afe keskara ixikanimãkai.
moinãkafanai keskakãfe. Akka mã Akka nã diez xotofake xomayafãfe ãto
tãpiamaki afetĩara ẽ anã oxikai. rãpari fifaikani fonifo. Feronãfãke rama
43 Nãskakẽ mãri nã keskara ãfiyaino afe fista mẽra foxikakĩ manai
tãpisharakãfe. Akka pexe ifãfe mã fokani fonifo. 2 Akka nã cinco
tãpixõ afetĩa yometso nokoimãkai ixõ xomayafãfe shinãsharanifoma,
ãfe pexe itipinĩshara fatiro mã moixõ, a itipinĩnifoma. Akka nã cincofãferi
mẽra ikiax yometsoyamanõ. shinãsharanifo. 3 Akka nã
44 Nãskarifiai mãri itipinĩsharakãfe. shinãsharaifãfema ãto rãpari foiyakakĩ
Akka oimara ixõ mã ea manayamaino ẽ ãto kirosĩ fonifoma anã fospifaxikakima.
matoki nokorisatani,” ixõ Jesús ato 4 Akka nã shinãsharakõiaifãfe ãto
anã fenifo. Mã fẽkaxõ iskafakĩ oni, nã dos mil kori fini. Oxõ yoini iskafakĩ:
yoitoshinifo: ‘Xanĩfo, noko fepoti ‘Xanĩfo, mĩ ea dos mil kori inãni. Akka ẽ
fẽpexõfe nõ ikikanõ,’ faifãfe, 12 ato finõmainĩfofã anã dos mil faxõ ẽ fia. Nakĩa
kemani: ‘Maa. Ẽkai mato õimisma, ẽ mĩ kori,’ fani. 23 Nãatori askafaito ãfe
mato ikimatiroma,’ ato fani. xanĩfãfe yoini: ‘Aicho, mĩ ea yonoxomis
13 “Nãskarifiakĩ mãri isharakõixõ ea sharakõi. Nã ẽ mia inãoxõ mĩ
manasharakõikãfe. Afetĩara ẽ anã yonosharakõia. Nãskakẽ ẽfe afama
matoki oxikai tsõa tãpiamaki,” Jesús ato mĩshtifo ẽ mia anã kexemani. Nãskax mĩri
fani. nã ẽ inimai keskariai mĩri inimafe,’ fani.
24 “Nãskata a yonoxomis fetsari oni nã
Meka fetsafaxõ koriõnoa Jesús ato yoini mil kori fini. Mã oxõ ãfe xanĩfo yoini:
(Lc. 19.11-27) ‘Xanĩfo, ẽ tãpia mĩ feronãfake mitsisipakõi.
14 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Ẽ anã A mĩ fanama anoa mĩ fimis. Askatari a mĩ
mato yoinõ Nios xanĩfo iskaraki. saakama anoafori mĩ fimis. 25 Nãskakĩ ẽ
Feronãfake mã mai fetsa ari kakĩ a mesekĩ ẽ mia kori maifaxõa. Nakĩa mĩ
yonoxomis kenaxõ yoini ãfe kori kori,’ faito ãfe xanĩfãfe kemani: 26 ‘Mĩ ea
kexexonõ. 15 Akka a yonoxomis fetsa yonoxomis chakakõi. Askatari mĩ xanikõi.
inãni cinco mil. A yonoxomis fetsari Akka, ¿mĩ shinãmẽ a ẽ fanama anoafo fita,
inãni dos mil, fetsari inãni mil. Akka nã a ẽ saakama anoafori ẽ fimis? 27 Nãskakĩ
kori kexekĩ tãpia ichapa inãni. Akka a nãnori mĩ shinãkĩ mĩ kori banco ano ea
kori kexekĩ tãpisharafomari ichapa ato fãxõama anã oxõ ẽ kori ichapa fikerana
inãnima. Nãskax kani mai fetsa ari. mã ẽfe kori ichapano ẽ anã fikerana,’ fani.
16 Akka ãfe ina fetsa nã cinco mil fiato 28 Nãskaxõ nã anoafo ato yoini: ‘Nã
nã kõri afama mĩshti fini. Nãskaxõ anã feronãfake nã mil kori fĩakãfe fetsa
cinco mil fini ãfe afama mĩshtiõxõ. inãxikakĩ nã kori diez milya,’ ato fani.
17 Nãskafakĩri nã dos mil kori fiato 29 Akka nã afara ichapaya ichapayakõi
nãatori nãskarifani afianã dos mil kori itiro. Nãskaxori ãfe afara ranãri anã
fikĩ. 18 Akka nã mil kori fiato nãato kori meketiro. Akka nã afaa ichapayama ãfe
oneni ãfe xanĩfo mekexokĩ. Mai kini afara fĩatiro anã afaa ichapaya iyamanõ.
mẽra maifani. 30 Nãskata a yonoxomis chaka mã potaxõ
19 “Akka mã samarakax anã oni ãto fakishifã mẽra nĩchini nã fakishi mẽranoax
xanĩfo. Mã oxõ a yonoxomisfo nã tres ato oiaiyanã omiskõipakexanõ,” ixõ Jesús ato
yõkani afe tii kori fixofafomãkĩ. 20 Nãskakẽ yoini.
nã cinco mil kori fini akiki oi taeni.
Nãskaxõ ãfe xanĩfo kori inãni iskafakĩ Mã mai keyoaino nã
yoiyanã: ‘Xanĩfo, mĩ ea cinco mil kori inãti. omiskõipakenakafoõnoa Jesús ato yoini
Akka ẽ finõmainĩfofã anã cinco mil faxõ ẽ 31 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Ẽ mato
fia. Õipo. Nakĩa mĩ kori,’ fani. anã yoinõ, ea nikakapo. Ẽ nai mẽranoax
21 “Askafaito ãfe xanĩfãfe yoini: ‘Aicho, oni. Ẽ Niosfiax feronãfakekõi ẽ oni. Ẽ anã
mĩ ea yonoxomis sharakõi. Nã pishta ẽ nai mẽranoax fotoyoi, ẽ xanĩfokõi oxii ẽfe
MATEO 25, 26 58
26
õimismẽ pexemaisax mĩ kafasaito, akka nõ 1 Nãskata mã ato yoikĩ keyota
mia pexe inãmis ano mĩ oxanõ, askatari mĩ Jesús aõxõ tãpimisfo yoini:
rapatimaiskẽ akka nõ mia rapati inãmis? 2 “Mã mã tãpiakĩ oxa rafeta Pascua fista
39 Askatari, ¿afetĩa mĩ isinĩ ikaito nõ mia ikiki. Nãskatari Pascua fistatĩa ea
õimismẽ? Askatari, ¿afetĩa karaxa mẽranoa achikani fetsafãfe ea mastanõfo,” ixõ
nõ mia õikamismẽ?’ ixõ ea yõkaxikani. Jesús ato yoini.
40 “Ea askafaifono ẽ ato kemaxii: ‘Ẽ 3 Nãskakẽ a Niospa meka yoimis
kẽromã ãfe mapoki pirofomã nachini. iskafakĩ: “Oa pexe rasi ano fotakãfe.
8 Askafaito õikani Jesúsxõ tãpimisfo Nãnoa feronãfake fetsa fichixõ yoitakãfe
õitifishkiyanã iskanifo: “¿Afeskakĩ nã iskafakĩ: ‘Nõko Ifãfe noko yoia nõ mia
pirofomã shara mĩ nachimẽ? 9 Mĩ ato yoiyonõ iskafaki: Mẽ chaima naikai.
minixõ mĩ kori ichapa fixõ a afaamaisfo Nõko fistatĩa mĩ pexe anoxõ eõxõ
mĩ ato inãkerana,” fanifo. tãpimisfo feta ẽ pii kaikai,’ ixõ
10 Askafaifãfe nikakĩ Jesús ato yoini: yoitakãfe,” ato faano, 19 nãskafakĩ
“¿Afeskakĩ na kẽro mã fekaxtefaimẽ? Na yoinifo nã ãto Ifãfe ato yoia keskafakĩ.
ea iskafai sharaki,” ato fani. 11 “Akka nã Nãnoxõ itipinĩ fanifo Pascua fistatĩa
afaamaisfori mato fe ipanakafo. Akka pixikakĩ.
eakai mẽxotaima mã ea anã õima. 20 Jesús mã fakishaino pexe ano
12 Akka na kẽromã ea iskafakĩ ẽfe yoraki nokoax mĩsa ano tsaoni a aõxõ
pirofomã nachia ea itipinĩsharafakĩ ea tãpimiskõifo fe. 21 Nãnoxõ piyanã ato
iskafa ea maifasharaxinõfo. 13 Ẽ mato yoini: “Ẽ mato pãraima, fatora mã fẽtsa
pãraima, fanĩxõra na meka shara eõnoa ea mã ato achimafainaka,” ato fani.
yoikakĩ nã mai tio anoxõ na kẽromã ea 22 Ato askafaito nikai
tsomainĩfofãxõ Apa Nios kĩfini. Nãskaxõ yafi. Nãskaxõ ãfe yora meeni
aõxõ tãpimisfo ato ayamani ato shinãmitsakõiyanã fekaxteaito. 38 Anoxõ
iskafayanã: “Na fimi ene ayakãfe,” ato ato yoini: “Ẽfe yõshi shinãmitsai
fani. 28 Nãskaxõ ato yoini: “Nafi ẽfe imi napaiyaito ẽ meikai. Nono nẽtekãfe
keskaraki. Akka nã ẽ mato yoiyoni oxakakima mãri efeta õisharaxikakĩ,”
keskai mẽ nai. Nãskakaxõ ẽfe imi ato fani.
õikaxõ tãpitirofo Epa Niospa yoiyoni 39 Ato askafata Jesús ares fisti ori
machi Olivos ano fonifo. 31 Nãnoxõ Nios kĩfikãfe Satanás chakata mato
Jesús ato yoini: “A na fakishi keyokõi chakafamapaiyai keskara axikakima.
mã ea shinãmaki fetsei. Nãnori kirika Chanĩma, nã Epa Niospa mato
kenenifo iskafakakĩ: ‘Ãfe ifo reteaifono, amapaiyai keskara mãto shinã mẽraxõ
ãfe ovejafo ichoi fetsetirofo,’ ixõ kirika mã apaifikĩ mã atiroma. Akka mãto
kenenifo,” ato fani. 32 “Akka ea yora pachikõikĩ,” ato fani.
retefiafono ẽ otoax ẽ Galilea ano rekẽ 42 Ato askafata anã kani Apa Nios
õimismara ẽ mia faima,” fani. Pedro ano. Mã oxõ ato yoini: “¿Aimã oxamẽ
askafaito nikakakĩ keyokõichi aõxõ tenekõiyanã? Akka iskaratĩa a ea ato
tãpimisfãfe askafakĩ fetsanifo. achimaniyoai mã chaima oi kiki. Yora
61 MATEO 26
kĩfixomisfãfe ãto xanĩfãfe ina paxteni. iskaito: ‘Ẽ na Nios kĩfiti pexefã ẽ pão fatiro.
52 Askaito õikĩ Jesús yoini: “Mĩ keno Nãskata tres nia oxata ẽ anã pexefã fatiro,’
fafe. Akka nõ kenopa retenãino ikaito nõ nikaita,” fanifo nã rafeta ãa
kenopari noko retetirofo. 53 ¿Mĩ parakakĩ.
tãpiamamẽ Epa Nios ẽ yoiaito iskaratĩa 62 Askafaifono a ato Nios kĩfixomis
keskai ẽ naikai,” Jesús ato fani. kĩfixomis xanĩfãfe yoini iskafakĩ: “Nã
55 Askaifono õikĩ Jesús yorafo yõkani: Nios nipanakato mia õi kiki mĩ yoikai
“¿Afeskai kenofoya ifixatefoya mã oamẽ chanĩmakõi, noko yoife mĩmãkĩ Cristo
ea achiyoi oa ẽ yometso keskarakẽ? Niospa Fake,” fani.
Pena tii ẽ mato fe itiani Nios kĩfiti 64 Askafaito nikakĩ Jesús kemani: “Nã
65 Ato askafaito nikakakĩ a Nios ato yoikĩ tres faxii: ‘Ẽ Jesús õimismara,’ mĩ
kĩfixomisfãfe ãto xanĩfãfe ãfe rapati ixii,” ixõ Jesús yoita keskara Pedro
faxteni yorafãfe tãpinõfo Jesús yoiaito shinãtani. Nãskata Caifás pexefã
nikakaspakĩ. Askafata yoini: “Na mẽranoax kãikainax oiai finakõini.
feronãfãke ãfe meka chakakõi Nios
chakafakĩ mekafai. Mã nõakõi nõ nikakĩ Pilato ano Jesús iyonifo
noko anã tsõa yoitiromaki nõ tãpinõ,” (Mr. 15.1; Lc. 23.1-2; Jn. 18.28-32)
ato fani. 66 “¿Afe keskara mã shinãimẽ?”
27
1 Nãskata mã penaino keyokõi a
ato faito keyokõichi kemanifo: ato Nios kĩfixomis xanĩfofo fe
“¡Nanõki!” fanifo. judeo anifofo yoinãnifo: “¿Afeskaxõ nõ
67 Mã fenexkaxõ ãfe femãnãki kemo Jesús retetiromẽ?” ikanax yoinãnifo.
mechoketsayanã koshaketsanifo. Atirito 2 Nãskakaxõ metexkere akaxõ Jesús
anoax kafãsamis,” fani. kori finifo iskayanã: “Na kori exe imi
72 Askafaino anã Pedro kemani: “Maa, foano mã chakanaki. Nãskakẽ a kori fati
nã mĩ yoiai keskara Niospa tãpia ẽ na mẽra nõ nanetiromaki,” ikax yoinãnifo.
feronãfake õimisma,” fani. 7 Nãskakanax yoinãnifo: “A na kõri nõ
73 Nãskafaino nã anoafãfe Pedro ano mai finõ ano yora fetsafo maifaxiki. Nã
fõkaxõ yoinifo: “Chanĩma, mĩri Jesús fe neo kesho fakakĩ neo fimisfo anoa nã
rafemis mã nõ mia nikai mĩ mekaito, nã mai nõ finõ,” ikanax yoinãnifo.
keskara,” fanifo. 8 Nãskakẽ nã mai anekĩ fetsafanifo. “Imi
74 Nãskafaifono Pedro ato yoikĩ taefani Mai,” fanifo. Akka iskaratĩari, “Imi
iskafakĩ: “Ẽ mato paraima, Niospa ea õi Mai,” famisfo. 9 Nãskakẽ nã Niospa
ẽ chanĩkẽ Niospa ea omiskõimatiro. meka yoimisto Jeremías a inõpokoai
Niospa tãpia ẽ mato yoikõi nã yoikĩ kirika keneni keskakõini. Iskafakĩ
feronãfake ẽ õimisma,” ixõ ato yoini. yoikĩ keneni:
Pedro askaino takara keoinãkafani. Kori exe treinta fixikani nã
75 Nãskaino Pedro shinãni nã Jesús yoita israelifãfe yoinifo keskafakĩ.
keskara. “Takara keoyoamano mĩ ato 10 Nãskakẽ nã kõri kesho faxii mai
63 MATEO 27
fimisfo anoa nã mai finifo nã Niospa yorafo ato yoinifo iskafakakĩ: “Jesús
ea yoiyoni keskafakĩ, kãiyamanõ. Akka Barrabás kãinõ. Jesús
ixõ Jeremías keneni. ato retemanõ Pilato yoikãfe,” ato fanifo.
21 Askaifãfe xanĩfo Pilato anã ato yõkani:
Pilato xanĩfãfe Jesús yõkani “Fato mã fichipaimẽ ẽ mato kãimaxonõ
(Mr. 15.2-5; Lc. 23.3-5; Jn. 18.33-38) ea yoikãfe,” ato faito, “Barrabás
11 Jesús iyonifo Pilato xanĩfo ano. Mã kãimafe,” fanifo.
iyoafono nãnoxõ yõkani iskafakĩ: 22 Anã Pilato ato yõkani: “Akka, ¿ẽ
“¿Mĩmẽ judeofãfe xanĩfo?” faito Jesús Jesús nã Cristo famisfo ẽ afeska faimẽ?”
kemani: “Ẽje, nã mĩ ea yoiai ato faito, keyokõichi kemanifo: “¡Ifi
keskarakĩa,” fani. cruz ikaki mastamafe!” fanifo.
12 Akka nã ato Nios kĩfixomis xanĩfofo 23 Askafaifãfe nikakĩ Pilato ato yoini:
feta judeo anifofofãfe, “Mĩ chakakõi “Akka, ¿naato afaa chakafamẽ?” ato
famis,” pãrakĩ fanifo. Askafaifono Jesús fani.
ato kemanima. 13 Nãskakẽ Pilato yõkani: Ato askafaito nikakakĩ fãsikõi yoinifo:
“¿Mĩ nikaimamẽ mia chakafakĩ “¡Mastafe!” fanifo.
mekafaifãfe?” fani. 24 Akka Pilato õia tsõa nikakanima
14 Askafaito nikakĩ, Jesúskai pishta inifo. Yorafã rasi fãsikõi mekanifo.
kemanima. Nãskakẽ xanĩfo Pilato, “Kee, Nãskakẽ ãfe ina faka fixotanõ nĩchini.
¿afeskai ea kemaimamẽ?” ixõ shinãni. Askata mechokomeni yorafãfe ferotaifi
õinõfo ato iskafakĩ yoiyanã: “Ẽkai
Pilato ato yoini Jesús retenõfo afaamaki na feronãfake ẽ retepanã. Mã
(Mr. 15.6-20; Lc. 23.13-25; Jn. 18.38-19.16) mã apaikai akãfe. Eõnoax naima kiki.
15 Akka Pascua fistatĩa xanĩfo Pilato yora Matoõnoax nai kiki,” ato fani.
fisti karaxa mẽranoa kãimapaoni. Nã 25 Ato askafaito yorafãfe kemanifo:
Xao fanifo.) 34 Nãnoxõ fimi ene moka fakishifãkõi itani. Nãskax mã xini kaino
osia Jesús ayamapainifo. Akka Jesús mã anã penani. 46 Nãskata mã penano Jesús
meexõ ayakaspani. fãsikõi ãfe mekapa kenai iskani: “Elí,
35 Nãskata mã Jesús mastakaxõ ãfe Elí, ¿lema sabactani?” Nõko mekapa
rapati fĩanifo. Sorarofãfe makex iskafakĩ yoini: “Ẽfe Nios, Ẽfe Nios,
tokoronõ tsakaketsakaxõ nãskakaxõ ¿afeskakĩ mĩa ea potamẽ?” fani.
sakka sakka anifo kanãnõnãkakĩ. Nã 47 Nãskaito nã ano niafãfe nikakakĩ
kanãto Jesús tari fõani. Nãskaxõ Jesús iskafanifo: “Nikakapo, nã ato Niospa
rapati fetsa fĩanifo. 36 Mã Jesús meka yoipaoni Elías kenai kiki,” fanifo.
mastakanax nãno tsaonifo anoxõ 48 Nãskaito nikafaini fetsa ichoni xapo
kexexikakĩ. 37 Nãskaxõ ãfe mapo keskara fiikai. Nã xapo keskara fimi ene
mãnãori tafaraki kenexõ mastanifo. Mã kachaki momoxõ tafa xate kaxkexõ
retekaxõ kenekĩ iskafanifo: “Jesúsfi akiki aõ nẽtaxõ ayamapaini. 49 Askafaito
judeofãfe xanĩfoki,” ikaxõ kenenifo. ranãrito yoinifo: “Enefe. Elías nai
38 Jesús yafi yometso rafe mastanifo, mẽranoax fotoxõ ifimãkai nõ õinõ,”
fetsa ãfe põya kayakai aõri ata, fetsari fanifo.
ãfe põya mishkiori anifo. 39 Nã ano 50 Anã Jesús fãsikõi ea ini. Nãskax
finõfãifãfe ĩchayanã ãto mapo rafe nani. 51 Mã Jesús natanaino, sama nami
rafeanifo. 40 Iskafakĩ yoinifo: “Mĩ yoimis Nios kĩfiti pexefã mẽranoax naki rafekõi
ẽ Nios kĩfiti pexefã pãofaxõ ẽ tres nia faxtepakekafãni fomãkĩanoax. Nãskatari
oxata ẽ anã axii pexefã fakĩ mĩ imiski, mai naya naya ini. Tokirinĩfãfori kaxkei
akka mĩ ifimetiromãkĩ mĩa ifimefe. Mĩ fetseni. 52 Nãskakẽ a maiafo anoax kini
Niospa Fakemãkĩ na ifi cruz ikakinoax fepekemetani. Akka a Nios Ifofaafo
fotopakekafãfe,” fanifo. nakatsaxakakĩ otoinĩfofãnifo.
41 Nãskariakani akiki 53 Nãskakata maiafo anoax fonifo. Mã
tãpimamisfo a judeofãfe ãto xanĩfofori Jesús kexeafo feta õinifo mai naya naya
ãa ranã yoinãnãkani iskanifo: 42 “Naato ikaito afarafori afeskara ikaito. Nãskakẽ
65 MATEO 27, 28
tres nia aõxõ tãpimisfo fakishi fẽkaxõ rafe koshikõi fonifo nã Jesús maita
ãfe yora fiyamanõfo. Fĩakaxõ yorafo anoax. Ratefiyanã ãto shinã mẽra
yoitirofo iskafakĩ: ‘Mã Jesús otoaki,’ ato inimakõinifo aõxõ tãpimisfo
MATEO 28 66
fichifokani kiki,” ixõ ato yoini. once fonifo Galilea ano, nã Jesús ato
yoiyomis keskai fonifo mãchifã ari.
Sorarofãfe ato yoinifo 17 Nãskakata Jesús õikakĩ, “Aicho, mĩ
11 Mã nã kẽro rafe foaifono, nã Jesús nõko Ifo Jesús nõ mia noikõi,” fanifo.
maia ano kexekanax soraro ranãri fonifo Akka Jesús otoano ranãrito chanĩmara
pexe rasi ano. Mã fõkaxõ a ato Nios fanifoma. 18 Nãskaifono Jesús atoki kaxõ
kĩfixomis ãto xanĩfofo yoinifo nã õiafo ato yoini: “Ẽfe Epa Niospa ea yoia nai
keskara. 12 Nã xanĩfo ano fonifo. Nã mẽranoafoya nono mai anoafori ẽ ato
anifofo fe mekai fokani, ato fe yoinõ. 19 Akka nã maitio ano yorafoki
yoinãsharaxikaki. Nãskakaxõ sorarofo fotakãfe ato yoixikakĩ ea Ifofasharanõfo.
kori ichapakõi inãnifo. 13 Ato iskafanifo: Nãskaxõ ẽfe Epa aneõxõ ato
“Ato iskafakakĩ yoitakãfe: ‘Nõ maotisafapatakãfe. Ẽfe aneõxori ato
fakishchãi oxano Jesús ãfe inafo fẽkaxõ askafatakãfe, ãfe Yõshi Sharaõxori ato
ãfe yora yometsoanafo,’ ato fatakãfe. askafatakãfe. 20 Nãskaxõ ato
14 Mã ato askafaito xanĩfãfe nikaxõ mato yoisharakãfe nikasharakõinõfo nã ẽ
afara faito, nõ yoisharanõ mato afeska mato yoia keskara. Akka ẽ mato fe
fanõfoma,” ato fanifo. mẽxotaima ipanakaki,” Jesús ato fani.
Marcos Jesúsnoa Yoikĩ Keneni
1
1 Ẽ mato meka shara yoinõ mã chaima oi kiki, nã sharafinakõia.
Jesucristoõnoa. Nã Jesucristo Aato afama mĩshti fatiro, ẽ atiroma
Niospa Fakekõi. keskara. Akka ẽ afaama,” ixõ ato
2 Afetĩama nã Isaías Niospa yoipaoni Jesúsnoa yoikĩ. 8 “Akka ẽ mato
shinãmanaino Jesucristoõnoa yoikĩ fãka mẽra ikimapakea maotisafakĩ.
kirika keneni iskafakĩ: Akka nã rama oaito ãfe Yõshi Shara
Mĩ nai mẽranoax nãmã mato mẽra naneyoi,” ixõ Juan ato yoini.
fotoyoamano nã ẽfe meka yoimis ẽ
Juan Jesús maotisafani faka Jordán anoxõ
atoki rekẽ nĩchixii mĩõnoa ato yoinõ,
(Mt. 3.13-17; Lc. 3.21-22)
itipinĩsharanõfo chipo mia
nikasharaxikani kiki, 9 Nãskano Jesús kani Nazarete anoax,
ixõ Epa Niospa ãfe Fakeõnoa yoinino Isaías Galilea mai ano. Nãnoxõ faka Jordán
keneni. 3 Askatari anã keneni iskafakĩ: anoxõ Juan ato maotisafani.
Tsõa istoma anoxõ yorafo yoixii 10 Nãskafaino Jesús fakanakinoax
akiki feaifono iskafakĩ ato yoixii nã fininãkafã õia nai fepekemeaito õini.
ẽfe meka yoimisto ato yoixii iskafakĩ: Akiki Niospa Yõshi Shara fotoiyoi oa rifi
“Itipinĩsharakãfe. Mã chaima nõko Ifo keskara oni. 11 Nãskaino nai mẽranoax
oi kikĩ. Mãto chaka xatekãfe mekaito nikani iskafakĩ yoiaito: “Mĩ ẽfe
isharaxikãki,” ixõ ato yoixii, Fakekõi, ẽ mia noikõi. Ẽ mikiki
ixõ Juanoa yoikĩ Isaías kirika keneni. inimasharakõi,” ixõ yoiaito nikani.
4 Nãnorikõi Juan ato yoini tsõa istomaxõ
Satanás chakata Jesús afara chakafamapaini
yorafo ato maotisafayanã. Ato iskafakĩ
(Mt. 4.1-11; Lc. 4.1-13)
yoiyanã: “Anã Nios shinãkãfe mãto chaka
xateyanã ẽ mato maotisafanõ Epa Niospa 12 Nãskata Niospa Yõshi Sharapa Jesús
mãto chaka mato soaxonõ,” ixõ Juan ato iyoni tsõa istoma ano. 13 Nãri cuarenta nia
yoini. 5 Nãskakẽ keyokõi Judea anoax ini, yoinãfo mẽra. Nãrixõ Satanás afara
feaifono, Jerusalén anoaxri fenifo, ato chakafamapaiyaito ãfe ãjirifãfe kexenifo.
yoiaito nikai fekani. Nãnoxõ a afara
chakafamisfo yoiaifono, Juan ato Galilea anoxõ Jesús ato yoikĩ taefani
maotisafapani faka Jordán anoxõ. (Mt. 4.12-17; Lc. 4.14-15)
6 Akka Juan ãfe rapati kamĩcho fichi 14 Akka mã Juan karaxa mẽra
kishi faxõ safepaoni. Ãfe sĩtorari fichi ikimaitafono Jesús kani Galilea ano
67
MARCOS 1 68
ichapa efexii ẽ ãto Ifo inõ,” ixõ Jesús ato Galilea mai anoxõ nã Jesús aka keskara.
yoini.
18 Ato askafaino tarafanãfã fafaikani Jesús Simón Pedro rayos sharafani
afe fonifo. (Mt. 8.14-15; Lc. 4.38-39)
19 Anã orishta fãi katapaikĩ Jesús õia 29 Nã ichanãti pexe mẽranoax Jesús
Santiago onefetsa Juan fe nia ini. Nã tsekekaini. Santiagonõ, Juannõ
rafeta ãto apa feta kanõa nakixõ fonifo, Simón feta Andrés ãfe pexe
tarafanãfã itipinĩ fanifo, kishifakãkĩ. ano. 30 Akka nãno Simón ãfe rayos
20 Nã raferi Jesús ato kenaino nã rafeta yõxafo yonai raka ini. Nãno rakano
ãto apa Zebedeo yafi ãfe inafoya ato Jesús yoinifo. 31 Jesús akiki kaxõ ãfe
nĩchifainifo. Ãto kanõari õifainifo Jesús mĩfi fininĩfofanaino a yonai koshikõi
fe fokãkĩ. sharatani. Mã sharaxõ pĩchani ato
pimaxii.
Nã feronãfake niafaka nanea ini
(Lc. 4.31-37) A isinĩ ikaifo Jesús ato sharafani
21 Jesús (Mt. 8.16-17; Lc. 4.40-41)
aõxõ tãpimisfo fe kaax
Capernaúm ano nokoni. Pena tenetitĩa 32 Mã xini kaino a isinĩ ikaifoya a
nã ichanãti pexe mẽra Jesús ikikaixõ ato niafaka chaka naneafo Jesúski efenifo.
yoikĩ taefani. 22 Ato yoiaito nikakĩ 33 Nãskakẽ nãnoafo keyokõi yorafo
yorafã rasichi Jesús õiketsanifo. “¡Kee! ichanãnifo nã pexe fepoti anoax. 34 Jesús
Nikakapo. Nato tãpikĩ finakõia, a ato sharafani yora ichapa pae fetsa
Moisés yoikĩ kirika keneni keskara ato fetsatapafãfe ikaifono. Niafaka chakafori
tãpimamisfo keskarama, meka sharakõi ato mẽra naneano ato makinoa põtani.
nato yoi,” fanifo. 23 Judeofãfe ichanãti Akka Jesús niafakafo mekamanima
pexe mẽraxõ yora mẽra niafaka yõshi mãmãi tãpiafãfe Jesúsmãi Niospa
chaka nanexõ Jesús fãsikõi mekafani. Fakekẽ.
69 MARCOS 1, 2
inãfe mia retexonõ Moisés yoini mẽraxõ shinãifãfe. Jesús ato yoini:
keskafakĩ. Nãskaxõ keyokõichi tãpinõfo “¿Afeskai mã iskara shinãimẽ?” ato fani.
a mĩ isinĩ imis mã mĩ sharano,” ixõ 9-10 “Akka ea Niospa shinãmani. Nãskakẽ
Leví * õini, a yonoai ãfe tsaoti mĩsa ano “Feronãfake ãfiyaino, yorafo ano fisti
tsaoxõ, ato keyokõi kori fĩaito. Nã Leví ichanãkaxõ afara fetsa fetsatapafo afeta
ãto kori fĩamis ini ãfe xanĩfo minixiki pitirofo inimayanã, aicho fakakĩ akiki
Roma anoa. Leví Alfeo fake ini. Jesús inimakakĩ. Akka feronãfãke ãfi fikĩ foni
õixõ yoini: “Leví, efe kafe ẽ mia tenetiroma. Askafixõ inimakĩ pitiro.
tãpimanõ,” fani. Askafaino Leví afe 20 Akka mã fene rẽteafono ãfe yorafãfe
Nãskakẽ yora ichapakõichi Leví pexe fenaya sama xini kishi fatiroma. Nõ
mẽraxõ pinifo. 16 Nãskakẽ a Moisés yoikĩ askafaino sama fena samama chakanatiro.
kirika keneni keskara ato tãpimamisfo Nãskatari sama fenafe sama xini
nãfori fariseofo inifo. Afãfe Jesús õinifo isharatiroma. Nãskakẽri nã ẽ mato yoiai
yora chakafo feta piaito. Nãskaxõ a keskara mã nikakõixõ a mã ipaoni keskara
Jesúsxõ tãpimisfo yõkanifo: “¿Afeskakĩ anã mã itiroma mãmãi ea nikakõiax. A mã
mãto maestro na ato kori fĩxomisfo feta ipaoni keskara shinãmakita nãskax mãto
piimẽ? Yora chakafo fetari pii,” ato yora fena keskara shara itiro. 22 Nãskarifakĩ
faifono, 17 Jesús nikaxõ ato yoini: “A tsõa mãmã fata koiro pisha xini mẽra
sharafãfe notoro fenakanima, a isinĩ nanetiroma nã mãmãnõ faraxakaino
ikaifãfemari notoro fenakanima. Akka toxamãiyanõ. Nãskakẽ nã mãmã fata fe
nã isinĩ ikaifãfe notoro fenakani. koiro pisha chakanatirofo. Akka nã mãto
Nãskakẽri ẽ ato yora sharafos kenatapa xinifãfe mato yoimisfo keskara fe nã ẽ
ikerani ẽ oama. Nã yora chakafo ẽ ato mato yoiai keskara osinãtiroma. Nã ẽ mato
tãpimaniyoi ẽ oanõ,” ato fani. yoiai keskara Niospa meka sharakõi. Akka
*
2.13 Leví ane rafeya ipaoni. Ãfe ane fetsa Mateo.
71 MARCOS 2, 3
a mãto xinifãfe mato yoimisfo anori shinãx yoitiro. Nãskakẽ ẽ mato yoi ẽfe inafãfe
mã isharatiroma. Niospa mekaya meka afaa chakafakanima aros keskara
chaka osinãtiroma. Nãskakẽ mã nikapaifi meteskakĩ pena tenetitĩa fonãiki
mã shinãsharatiroma. Nãskarifakĩ tsõa finakõikaxõ,” ato Jesús fani.
mãmã fata koiro pisha xini mẽra
nanetiroma nã mãmãnõ faraxakaino Feronãfake mẽke yõshiya Jesús sharafani
toxamãiyanõ. Nãskakẽ nã mãmã fata fe (Mt. 12.9-14; Lc. 6.6-11)
3
koiro pisha chakanatirofo. Akka nã mãto 1 Jesús anã ikikaini judeofãfe ãto
xinifãfe mato yoimisfo keskarafe nã ẽ mato ichanãti pexe mẽra. Nãno feronãfake
yoiai keskara osinãtiroma. Nã ẽ mato yoiai mẽke yõshiya ini. 2 Aas õinifo, judeofãferi.
keskara Niospa meka sharakõi. Akka a “Jesús sharafaimãkai nõ õinõ na pena
mãto xinifãfe mato yoimisfo anori shinãx tenetitĩa,” fanifo yõaxikakĩ. 3 Askata Jesús
mã isharatiroma. Niospa mekaya meka yoini nã feronãfake mẽke yõshiya:
chaka osinãtiroma. Nãskakẽ mã nikapaifi “Fininãkafata ano nife nakirafe,” fani.
mã shinãsharatiroma.” 4 Askata yorafo yõkani: “¿Afaa nõ afeska
Nãskafekẽ nã pãa David pini a afe foafori aõxõ tãpimisfo Jesús. “Ea shoi aki
ato pikĩni. fetirofoki, ea kanõa fexokãfe ẽ nanenõ,”
27 “A Niospa taefakĩ feronãfake onifani. ato fani. 10 Jesús ichapa yora rasi
Askata teneni. Nã feronãfake Niospa sharafaino, nãskakẽ na yora isinĩ ikani
tenemani, pena tenetitĩa yonoyamanõ. akiki fenifo Jesús shinãfãikani
28 Nãskakẽ Niosxõ ẽ yoitiro na pena ramãpaikani ato sharafanõ. 11 Nãskaino
tenetitĩa ẽmãi xanĩfokõixõ afeskaimãkai ẽ a niafaka chakafoyafãfe Jesús õinifo.
MARCOS 3 72
ãfe onefetsa Juan kenani, ãto apa metexkere akaxoma tsoa ãfe pexe mẽra
Zebedeo ini. Jesús ato ane fetsa kenani ikitiroma ãfe afama mĩshti fĩaxikakĩ.
Boanerges fakĩ. Nõ askafatiro, “Yora Nãskarifiakĩ nõ yora nexaxõ ãfe afara nõ
finakõia oa nai tiri ikai keskara” fakĩ. fĩatiro keskafakĩ, nãskarifakĩ ẽ Satanás
18 Askatari Andrés kenani, Felipe ikaino, nexaxõ Niospa Yõshi Sharaõxõ ẽ Satanás ãfe
Bartoloméri ikaino, Mateori ikaino, ina põtatiro.
Tomásri ikaino, Jacobo fetsari ikaino, 28-29 “Chanĩma ẽ mato yoikõi, keyokõi
Alfeo fake. Askatari Tadeori ikaino, chaka Niospa soaxotiro. Askatari keyokõi
Simón fetsari ikaino. Na Simón nãskara meka chakari Niospa soaxotiro. Askafixõ
ipaoni nã yora xanĩfo chakafapaikĩ, fẽtsa yoixõ, ‘Jesús Niospa Yõshi Sharaõxõ
potapaikĩ fetsafo feta. Mã ato makinoax askara ato sharafatiroma, Satanás ãfe
ota Jesús fe rafeni. 19 Askatari Judas yõshioxõ ato sharafai,’ askafaito Niospa ato
Iscarioteri ifini. Nã Judás Iscariote Jesús ãfe chaka soaxotiroma, ãto neepakexanõ,”
fe iyopaoni. Nãskaxõ chipo chakafakĩ ato fani Jesús.
ato achimani Jesús retenõfo. Nã tii 30 Anori yorafãfe yoini: “Jesús yõshi
Jesús ifini aõxõ tãpimiskõi inõfo. chakaya,” fanifo. Nãskakẽ Jesús ato yoini
Epa Niospa Yõshi Sharaõxõ ato sharafai.
Yora fetsafãfe, “Jesús niafakaõxõ ato
sharafaira,” fanifo Jesús õifekani ãfe afanõ ãfe extonõ fenifo
(Mt. 12.22-32; Lc. 11.14-23; 12.10) (Mt. 12.46-50; Lc. 8.19-21)
Nãskata mãchifã ariax fotota, ãfe 31 Jesús ãfe afanõ onefetsanõ nokonifo
inafo fe ikikaini pexe mẽra. 20 Anã yora a Jesús ano. Mã nokokanax pexe mẽra
rasi ichanãfatishoni. Askaito õikĩ, yora ikinifoma. Xafakĩa ninifo pexe emãiti.
73 MARCOS 3, 4
Nãnoxõ yora fetsa nĩchinifo Jesús mai shara ano pakeni. Nãskax
yoitanõfo. 32 A Jesús foaketifaya foaisharax fimi ichapayakõi ini. Fetsa
kekanax tsaoafãfe yoinifo: “Jesús, mã treinta fimiya ini. Fetsa sesenta fimiya
mĩ efanõ mĩ extonõ nokoafo. Mia ini. Fetsari cien fimiya ini.”
yõkakamekani,” fanifo. 9 Nãskaxõ Jesús ato yoini: “Mã
33 Askafaifãfe ato Jesús kemani: “Ẽfe pachoyakĩ ea nikasharakõikãfe,” ato
efanõ, ẽfe poinõ, ẽ ato fistis shinãima. fani.
Yora fetsafori ẽ ato shinãi efe yora
keskarafo. ¿Tsoamẽ ẽfe efa, ẽfe extofori? Meka fetsafaxõ yorafo yoixõ a aõxõ
¿Mã tãpipaimẽ tsoamãki ẽfe efa, ẽfe tãpimisfo xafakĩakõi ato yoini
extofori? Ẽ mato yoinõ,” ato fani. (Mt. 13.10-17; Lc. 8.9-10)
34 Askafaxõ Jesús õini a tsaoafo. 10 Mã yora ichapa rasi foaifono Jesús
Nãskaxõ ato yoini: “Nã ea Ifofaifo, ea ares nẽteni, akka nã foafãfema a aõxõ
nikaifo efe yorafo. Nakĩa ẽfe extofo, ẽfe tãpimisfo docefo fe nẽteafãfe yõkanifo.
efafo,” nãskafani. 35 “Nã Niospa “¿Afaa mĩ noko yoipaiamẽ meka
fichipaiyai mã akaino Niospa mato fetsafaxõ?” faifono, 11-12 Jesús ato
fichipaiyai keskarifakĩ nã ẽfe extofo, ẽfe kemani, “Epa Niospa a ika anoxõ afe
chikofo, ẽfe efa keskara,” ato fani Jesús. yorafo ato ĩkinãi afe keskaramãkĩ ẽ
mato xafakĩa yoinõ. Akka fetsafo meka
Jesús ato yoini meka fetsafaxõ fetsafaxõ ẽ ato yoiaki. Akka õifikakĩ
fimi exe saamisnoa tãpikanima nikafikakĩri
(Mt. 13.1-9; Lc. 8.4-8) nikasharakanima. Nios Ifofakaspakani.
4
1 Nãskata anã Jesús ato tãpimani ĩa Nãskakẽ Niospari ato chaka
kesemẽxõ. Nãskakẽ yora ichapa soaxotiroma.”
ichanãnifo Jesús ano. Nãskaifono Jesús
kanõa ĩa ketokonõ rakano aõ Jesús meka fetsafaxõ fimi exe saamisnoa
naneinĩkafanax tsaoni. Akka yorafo ĩa ato yoini ato tãpimasharakõixiki
ketokonõ tsaonifo. 2 Nãskaxõ Jesús ato (Mt. 13.18-23; Lc. 8.11-15)
tãpimani afama mĩshti meka fetsafaxõ. 13 Nãskata ato yoini: “¿Nã ẽ ato meka
Ato yoikĩ iskafani: fetsafaxõ yoiai mã tãpiamamẽ? Akka,
3 “Ea nikakãfe ẽ mato yoinõ,” Jesús ¿afeskakĩ fẽtsa nikatiromẽ? 14 Nã fimi
ato fani. “Feronãfake fistichi fimi exe exe fanamis, nã Niospa meka yoimis
saafoni ãfe nõxati mẽra kẽchoxõ fokĩ. keskara. 15 Akka ranãri yora fetsafo fimi
4 Fimi exe saafoikaino ranãri fai exe fai nẽxpakĩa pakea keskarafo Niospa
nẽxpakĩa pakeaino a kachikirixori meka nikafikani. Akka Niospa meka mã
peyafãfe pini. 5 Nãskata fimi exe ranãri nikafiaifono Satanás ato xĩtitiro
makexfoki pakei fetseni mai shara peyafãfe fimi exe pitiro keskafakĩ.
anoma. Nãskakẽ samamakõi fimi exe 16 Fetsafo nã fimi exe tokirifo mẽra
xinĩ tsasifaano. 7 Akka ranãri fimi exe mẽra ikikẽma xinĩ namatiro keskafakĩ.
moxafo mẽra pakeni. Nãskakẽ moxafo Nãskarifakĩ fẽtsa taefakĩ Niospa meka
foaikĩ namani. Nãskakẽ fimi exe foaikax nikai inimayotiro. Akka afara chaka
fimiyamax nani. 8 Akka fimi exe ranãri nokoaino anã inimatiroma anã Nios
MARCOS 4 74
fimi exe sesenta keskara itiro, fẽtsari “Afe keskaramãkĩ Nios xanĩfãfe noko ĩkinã
nikasharakõikĩ nã fimi exe cien keskara ẽ mato yoinõ. 31 Nã mostaza exe yõra ãfe
itiro,” ixõ Jesús ato yoini. tarepa fanatiro. Akka nã fimi exe pishtakõi
fetsafo keskerama. 32 Akka nã fimi exe
Meka fetsafaxõ rãpariki Jesús aõxõ
fanax, mã yosiax efapakõi itiro fana fetsafo
tãpimisfo yoini
keskarama. Nãskakẽ mã teshpapafai
(Lc. 8.16-18)
fetseano peyafãfe ãfe teshpafo ano naa
21 Nãskatari ato yoini. “Akka tsõa fatiro. Nãskarifiakĩ taefakĩ ichapatoma
rãpari otaxõ kafo mẽra nanetiroma, Nios Ifofayotirofo. Akka chipo ichapafãfe
askatari a ika nãmã tsãotiroma Ifofakõitirofo,” ixõ Jesús ato yoini.
chaikairoko chaxanõ. Akka nõ rãpari
fomãkĩa tsãofaano chai chaxatiro. Afama mĩshtikiri yoikĩ meka
Nãskakẽ õisharakõitirofo. 22 Nãskarifiakĩ fetsafaxõ Jesús ato yoipaoni
nõ afaa pishta onetiroma, nõ onefiano (Mt. 13.34-35)
keyokõichi tãpitirofo. Nãskarifiakĩ a 33 Nãskatari meka fetsafaxõ Jesús ato
fomãyomisfo Niospa xafakĩa faxii. 23 Mã tãpimani Niospa meka shara keyokõi
pachoyakĩ ea nikasharakõikãfe,” ixõ tãpikanimãkai. 34 Akka meka fetsafaxõ
Jesús ato yoini. Jesús mẽxotaima ato yoipaoni. Akka nã
24 Nãskaxõ anã ato yoini. “Nikakapo, ẽ aõxõ tãpimisfo xafakĩakõi ato yoipaoni.
mato yoinõ. Akka a ea nikakĩ
finasharakõiai, Niospa tãpimasharakõi. Jesús nefe yafi ĩamãfã poo
25 Akka nã tãpia nã Epa Niospa tãpimakĩ iki meseniaito nishpa fani
finasharakõi. Akka fetsa ẽ tãpisharakõia (Mt. 8.23-27; Lc. 8.22-25)
ifiaxõ nikamiskẽma, askara yora nã 35 Mã yãtapakeaino nã pena fisti Jesús
tãpia pishta Niospa anã fĩatiro,” ixõ aõxõ tãpimisfo yoini: “Nõ okiri ĩamãfã
Jesús ato yoini. pokefainikanõ, fokãfe,” ato fani.
75 MARCOS 4, 5
5
1 Nãskata okiri ĩamãfã pokefaikanax ichoi fetsenifo. Mã fokaxõ a pexe rasi
nokonifo, Gadara mai ano. anoafo ato yoinifo, a pexe rasi pasotai
2 Nãskata Jesús kanõanãfã makinoax ikafori ato yoinifo nã õiafo keskara. Ato
fotopakekafanaino, nã feronãfake askafakĩ yoiaifono nikakani yõrafã rasi
niafaka yõshi chaka nanea nãno akiki fenifo kochifo ãsaito õipaikani. 15 Mã
oni. Nã feronãfake nã maiafo kinĩfã nokokaxõ õiafo nã feronãfake tsaoa ini
mẽranoax oni. 3 Mai kinĩfã mẽra ipaoni. rapati shara safeax, mã shinãsharai a
Tsõa nexatiroma ipaoni kaninãnã makinoax mã niafaka yõshi chaka
nexafiaifono. 4 Akka mẽxotaima tsekeano. Nãskaito õikani yõrafã rasi ratei
kaninãnã otexkere ata metexkere ata fetsenifo. 16 Nã Jesús niafakafo kochifo
fafiaifono, kaninã tesa tesa aki mẽranoa potaito õikaxõ ãto kaifo yoifokani
fetsapaoni. Tsõakai afeska fatiroma fonifo. 17 Nãskakẽ yorafãfe yoinifo
ipaoni. 5 Nãskata penata kafãsata iskafakakĩ: “Jesús, nonoax katãfe, nõ mia
fakishchãiri kafãsapaoni, mãchifã ariri õipaimakai,” fanifo.
mãpepaoni maiafo anori kinĩfã mẽra 18 Mã Jesús kanõanãfã mẽra
niafakaya ikato, “Ẽri mefe kapai,” fani. iskafakakĩ: “¿Mĩ meimamẽ yorafãfe mia
19 Nãskafaino, “Maa, mĩ efe katiroma. shoiakifetsakaxõ mia pitsikinaifãfe?
Mĩ pexe ano katãfe. Mĩ kaifofo fe kaxõ ¿Afeskakĩ mĩ noko yõkaimẽ tsõa ea
mefe yorafo ato yoitãfe a nõko Ifãfe mia ramãmẽ?” ixõ fanifo.
sharafa, mĩo noikĩ mia sharafaki,” ixõ 32 Askafaifono Jesús aa kemataima
kani. Kaxõ nã pexe rasi anoafo ato sharafaa mã tãpixõ, akiki kaxõ ratokonõ
yoini, nã Decápolis anoafo nã Jesús mai chachipakefofã yoini: “Ẽ mia tari
sharafaa keskara. “Aira, nikakapo, kexa ramãkax mẽ shara,” ixõ yoita a
¿afeskax sharamẽ?” iki fetsenifo. isinĩ itianiri yoini. 34 Nãskafaito Jesús
yoini: “Yõxashta, mã mĩ shara ea
Jairo fake xotofake mã nakẽ Jesús chanĩmara faax. Nãskakẽ tanaima katãfe
otofani. Askatari kẽromãri Jesús rapati a mĩ isinĩ imis mã mĩ sharaki,” fani.
mẽeax sharani 35 Jesús mekai xateamano nã xanĩfo
(Mt. 9.18-26; Lc. 8.40-56) Jairo pexe anoax fetsafo akiki fẽkaxõ
21 Askafata Jesús mã kanõanãfãnẽ yoifekani fenifo. Iskafakĩ yoinifo: “Mã
ĩamãfã pokeferani oano yõrafã rasi ano mĩ fake naaki anã nõko Ifo
ichanãnifo. Akka Jesús ĩamãfã ketokonõ fekaxtefayamafe,” faifono, 36 akka Jesús
nẽteni. 22 Akka nãno nã ichanãti pexe ato nikakima, iskafakĩ nã xanĩfo Jairo
anoa xanĩfo fisti akiki oni, ãfe ane Jairo. yoini: “Ratekima, ea chanĩmara fafe,”
Jesús fichiax a nãmã feopakekafani. ixõ yoini.
23 Nãskaxõ yoini iskafakĩ: “Mã ẽfe fake 37 Nãskaxõ Jesús, “Tsoa nofe kaima
xotofake nai kiki. Mĩ mẽkemã ea kiki,” ato fani. Pedro iyota, Santiago
rãmãxoniyofe, sharax ninõ,” ixõ iyota, ãfe exto Juan iyota ato fani.
yoiaino, 24 Jesús afe kani, yõrafã rasiri 38 Nãskata mã Jairo pexe ano nokokaxõ
afe fonifo. Afe fokakĩ shoiakĩ fetsanifo. õiafo yorafo oiakani fiisinifo nã fake
25 Nã yõrafã rasi mẽra kẽro fisti ato fe xotofake manokani mã naano.
kani, doce xinia aka ini isinĩ iki, imi 39 Nãskata pexe mẽra ikikaixõ ato yoini
yoiki na fake xotofake nakẽ ẽ otofakĩ,” 9 Nãskax fotakãfe mãto sapato fistiya,
ato fani. Nãskaxõ, “Pimakãfe na fake mãto rapati fetsari mã fokiki.”
xotofake,” ato fani. 10 Nãskaxõ ato yoini: “Mã pexe fetsa
6
1 Nãskata Jesús nãnoax kani ãfe anoax tsekekãfe mãto taekinoa mapo
maikõi ano. A aõxõ tãpimisfori afe taa taa ayanã. Mã askafaino tãpinõfo
fonifo. 2 Nãskata pena tenetitĩa ichanãti Nios atoki inimayamaino. Ẽ mato
pexe mẽraxõ ato yoikĩ taefani. Anoxõ parakima yoi. Nã pexe rasi Sodoma
Jesús ato yoiaito nikakani yorafo ãa anoafo feta Gomorra anoafãfe afara
ranã yoinãkani iskanifo: “Aira nikakapo, chakakõi fapaonifo. Nãskakẽ Niospa nã
¿Fanĩxõ iskara tãpikĩ finakõiamẽ? ato omiskõimanaitĩa ato omiskõimaxii.
Tãpikĩ finakõixõ afama mĩshtifo fai tsõa Akka nã mato nikakaspaifo nãfo ato
atiroma keskafai,” ikanax ãa ranã omiskõimaki finakõixii,” ixõ Jesús ato
yoinãnifo. 3 “¿Akka namamẽ a mĩsa yoini.
famis? María fake Santiagonõ Josénõ 12 Nãskakẽ Jesúsxõ tãpimisfo anoax
Judasnõ Simónnõ ãto ochi. ¿Akka mã fonifo yorafo yoifokani. “Mãto chaka
õimamẽ afe chikofori nono nofe ikafo? xatekaxõ Nios Ifofakãfe,” ato fayanã.
Nãskakẽ nõ nikapaiyaitoroko,” fanifo. 13 Ato makinoa ichapa niafaka chakafo
4 Askafaifono Jesús ato yoini iskafakĩ: potanifo. A isinĩ ikaifoya ato
“Na mai tio anoxõ a Niospa meka sharafayanã xiniyaxõ ato mãmãyanã.
yoimis nikakõitirofo aõnoa
Juan Maotista nani
yoisharakõiyanã. Akka ãfe maikõi
(Mt. 14.1-12; Lc. 9.7-9)
anoxõ nikatirofoma, ãfe kaifofo feta afe
yorakõifãfe.” 14 Xanĩfo Herodes nikani Jesúsnoa
5 Nãskakẽ arixõ afama mĩshti fapaifikĩ yoiaifono aõnoa fanĩma mĩshtixõ
anima. Akka a isinĩ ikaifo fisti rasi ato yoifofãsafaifono. Nãskakẽ Herodes
ramãino sharai fetsenifo. 6 Nãskata Jesús shinãkĩ iskafani: “Mã Juan Maotista
shinãni: “¿Afeskakĩ ea chanĩmara otoita, nãskakẽ ãfe sharaõxõ ato
fakanimamẽ?” ixõ tsõa nikayamaino. sharafai,” ixõ shinãni.
Nãskakẽ pexe rasi chaima ano Jesús 15 Akka fetsafãfe yoikĩ iskafanifo: “Nã
Ato kenaino akiki feafono rafe rasi faxõ iskani: “Nãkĩa Juan, mẽ ato
ato nĩchini: “Eõxõ niafaka yõshi chakafo textemafiaitano mã anã otoa,” ixõ
ato makinoa põtatakãfe,” ixõ ato yoini. shinãni.
8 Nãskaxõ anã ato yoini: “Fãi kakĩ, mã 17 Herodes Juan reteyoamano yoikĩ
afaa fokiki, akka mãto mẽsteti fisti mã iskafani: “Mĩ exto ãfi fĩayamafe,” faito
fotiro. Mãto pishari mã fokiki a mã nikakĩ, Herodes akiki õitifishkiki ãfe
piairi mã fokiki mãto koriri mã fokiki. sorarofo yoini achikaxõ metexkere
MARCOS 6 78
akaxõ karaxa mẽra ikimanõfo. Akka nã 28 Nãskakẽ soraro karaxa mẽra kaxõ,
Herodías Felipe ãfe ãfi ini, nã Felipe Juan textexõ ãfe mapo sapaki feni.
Herodes ãfe exto ini. Akka nã Herodes Nãskaxõ nã kẽro xomaya inãno, nãatori
Herodías fe fĩanãni. 18 Akka Juan ãfe afa inãni.
Herodes yoini: “Na mĩ exto ãfi mĩ 29 Nãskakẽ Juan ãfe inafãfe nikanifo
xomaya iskafani: “Ea yõkafe a mĩ fotopakekafã õia yõrafã rasi õini. Ato
fichipaiyai, ẽ mia mininõ,” fani. 23 “Mã fichixõ ato shinãkõini, nã oa ovejafo
na yorafãfe õikani ẽ mia pãraima a mĩ ifomais keskara ato õikĩ. Nãskaxõ afama
fichipaiyai keskara ea yõkafe ẽ mia mĩshtifo ato yoisharakõini. 35-36 Nãskakẽ
mininõ,” ixõ yoini. mã yãtapakeaino aõxõ tãpimisfo akiki
24 Askafaino nã xomaya kãikaixõ afa fõkaxõ yoinifo: “Mã yãtapakei kiki nono
yoini iskafakĩ: “¿Ẽ afaa xanĩfo tsoa ikamakĩ. Na yorafo nĩchife pexe
yõkatiromẽ?” faito ãfa kemakĩ iskafani: rasi ari yafi a pexe pasotai ikafo ari
“Juan textexõ ea ãfe mapo inãfe fafe,” fokaxõ a piaifo fitanõfo,” faifono, akka
fani. Jesús ato kemani: 37 “Askakakĩma
25 Nãskata nã xomaya anã ikikaixõ mãroko ato pimakãfe,” ato faito,
xanĩfo yoini iskafakĩ: “Iskaratĩa sapaki kemanifo iskafakakĩ: “¿Mĩ shinãimẽ na
rãtaxõ Juan Maotista textexõ ea ãfe yorafo pimaxiki kaxõ a piaifo dos
mapo inãfe,” fani. cientos kori exenẽ pãa nõ ato fixotanõ?”
26 Askafaito nikai xanĩfo faifono, 38 Jesús ato yoini: “¿Afe tii mã
shinãmitsakõini, Juan shinãi. “Akka na pãayamẽ? Fokaxõ õiyotakãpo,” ato
yorafãfe nikaifono mẽ na kẽro xomaya faito, mã fokaxõ õitakakĩ yoinifo
yoia. Nãskakẽ ẽ ato Juan iskafakakĩ: “Nãno cinco pãa yafi foe
textemapaiyamafikĩ ẽ ato textemani,” rafes,” fanifo.
ixõ shinãni. 27 Nãskakẽ ãfe soraro 39 Nãskakẽ ato yoini: “Ichanãfaxõ na
nĩchini, Juan textexõ ãfe mapo fixotanõ. yorafo yoikãfe fasi ano tsaonõfo,” ato
79 MARCOS 6, 7
pãa yafi foe doce fẽta fospikõiya ini. 44 A fetsenifo. Nãskakaxõ a isinĩ ikaifo, rãtati
cinco pãa piaifo cinco mil feronãfakefos kamaki rãtakaxõ ato efenifo Jesús ano.
inifo. 56 Nã Jesús kai ari fanĩma mĩshtixõ, a
keya ari arese kani arixõ Apa Nios kirika keneni keskara ato
kĩfikai. 47 Mã fakishaino ĩamãfã nakirafe tãpimamisfo Jerusalén anoax Jesús ano
kanõanãfã ini. Akka Jesús kanima, ares fenifo. 2-3 Nãfãfe õinifo Jesúsxõ
fisti nẽteni. 48 Jesús õini aõxõ tãpimisfãfe mechokomexoma piaifãfe, a
tãpimisfãfe tõfeaifãfe nẽfefanẽ ato ãto xinifãfe yoinifo keskayamaifono.
katima faino ĩamãfã pooiki Nãskakẽ ato mekafanifo. Akka
mesenikõiaino, mã penaino. Nãskakẽ fariseofãfe keyokõi judeofo ãto xinifãfe
Jesús atoki kani ĩamãfã femãkĩa. Akka yoipaoni keskapaonifo. Piamax taeyoi
ĩamãfã femãkĩa kakĩ oa ato finõfainai mechomepaonifo chipo pixakakĩ. 4 Akka
keskara ini. 49-50 Ĩamãfã femãkĩa kaito a afarafo ato miniaifo anoax fekanax, a
õikakĩ niafakara ixõ shinãkani. Tai tai ato xinifãfe yoinifo keskai
inifo. Nãskakẽ keyokõichi õikani mechokomekaxoma pitirofoma. Ãto
rateaifono. Akka Jesús ato yoini xinifãfe afarafo feyafapaonifo keskai
iskafakĩ: “¿Afeskai mã rateimẽ? Ẽki nãfori askapainifo. Ãto kechofoya, ãto
rateyamakãfe,” ato fani. jarafoya ãto ochamefetifoya, ãto rakoti
51 Nãskata kanõanãfã mẽra naneinãkafã, chokapaonifo ãto xinifãfe apaonifo
nẽfefã nishpafani. Nẽfefã nishpafaito keskara.
õikakĩ a aõxõ tãpimisfãfe, “¡Kee! ¿Afeskaxõ 5 Nãskakẽ fariseofo feta a Moisés yoikĩ
iyonifo. Mã iyokaxõ yoinifo iskafakakĩ: “Mĩ Nãskakẽ atoõxõ Jesús Apa Nios aicho
mĩfi mãmãfe nikamismaki pãstokĩ,” faifono, fata, aõxõ tãpimisfo foe inãni a yorafori
33 Jesús a fisti ori iyoni, yorafo makinoa. ato inãnõfo. 8 Nãskakẽ keyokõichi
Nãskaxõ ãfe mĩfi ãfe pacho kini mẽra meeini. pikanax mãyakõinifo. A pikĩ chetefaafo
Askafatari ãfe mifiki kemo mechota ãfe ana siete fẽta fospikõia ini. 9 A piafo yorafo
ramãkani. 34 Nãskafata nai foisnĩfofã xakaita ichapakõi inifo, cuatro mil inifo.
yoini iskafakĩ: “Efata,” fakĩ. (Akka nõko Nãskaxõ Jesús ato nĩchini fotanõfo.
mekapa nõ yoimis iskafakĩ: “Papeita 10 Nãskata Jesús a aõxõ tãpimisfo fe
8
1 Nãskata pena fetsa yorafã rasi anã keskafakĩ noko ispafe ea fakanimẽ? Ẽ
Jesúski fenifo ãfe meka nikai fekani. mato pãraima a Nios fistichi atiro
Nãskata a piaifori ano afaa inima. keskara ẽ mato ispaima,” ixõ ato yoini.
MARCOS 8 82
13 Ato
askafata mã ato makinoax kai mechanafayanã ãfe mẽkemã ramãni
kanõanãfã mẽra naneinãkafã okiri iskafakĩ yõkayanã: “¿Mã mĩ afara
ĩamãfã pokefaini kani. õitiromẽ?” faito, 24 nã fẽxo mã õisharaki
iskafakĩ yoini: “Ẽ õi na feronãfakefo oa
“Fariseofo feta saduceofãfe anorima ififo kafanai keskara,” faito, 25 Jesús anã
yoimisfoki ato nikayamakãfe,” ãfe mẽkemã fero ramãkani. Nãskafaano
Jesús ato fani nã fẽxo mã sharaxõ õisharakõini.
(Mt. 16.5-12) Nãskaxõ keyokõi xafakĩakõi
14 Akka mã fõkakĩ, a pifofaifo õisharakõini. 26 Nãskakẽ Jesús ãfe pexe
shinãmaki fainifo. Akka nã kanõanãfã ano nĩchini iskafakĩ yoiyanã: “Mĩ anã
mẽra pãa fisti ini. 15 Askaifono Jesús ato pexe rasi ano kakiki, mĩ pexekõi ano
yoini: “Õisharakãfe. Fariseofãfe Herodes katãfe, mĩ tsoa yoikĩ,” fani.
feta pãa faraxakafo piyamakãfe,” ato
fani. “Mĩ Cristo mia Niospa ifini nokoki
16 Ato askafaino, a aõxõ tãpimisfo ãa nĩchixii mĩ nõko xanĩfo finakõia inõ,” ixõ
ranã yoinãnifo iskakani: “¿Afeskakĩ Pedro Jesús yoini
noko iskafaimẽ? Nõkai pãa yama,” (Mt. 16.13-20; Lc. 9.18-21)
ikanax yoinãnifo. 27 Nãskafata Jesús a aõxõ tãpimisfo fe
17 Nãskaifono mã tãpixõ Jesús ato pexe rasi Cesarea Filipo pasoato fonifo.
yoini iskafakĩ: “¿Afeskai nõ pãayamara Fãi kakĩ Jesús ato yõkani: “¿Ea afaa
mã ikimẽ, mãto õiti mẽraxõ mã yorafãfe faimẽ?” ato faito, 28 aõxõ
shinãsharaimamẽ? 18-19 Feroyafiaxõ mã tãpimisfãfe kemanifo iskafakakĩ:
õi sharaima, pachoyafiaxori mã “Fetsafãfe Juan Maotistara, mia fakani.
nikasharaima. ¿Akka mã shinãimamẽ? Fetsafãferi Elíasra mia fakani.
A cinco pãa cinco mil yorafo ẽ ato Fetsafãferi nã ato Niospa meka yoipaoni
pimaita akka, ¿a chetefaafo afe tii fẽta fetsa rakikĩa mia fakani,” ixõ yoinifo.
fospia mã fiitamẽ?” ato faito kemanifo: 29 “Akka, ¿mã ea tsoara faimẽ?” ato
“Doce fẽta ikita,” fanifo. faito, Pedro kemani iskafakĩ: “Mĩ Cristo
20 “Askatari a siete pãa cuatro mil mia Niospa ifini nokoki nĩchixii mĩ nõko
yorafo ẽ ato pimaita, akka, ¿afe tii fẽta xanĩfo finakõia inõ,” faito, 30 Jesús yoini
fospia mã fiitamẽ?” ato faito, “Siete iskafakĩ: “Eõnoa tsoa yoiyamakãfe,”
ikita,” fanifo. “Askatari, ¿nã siete pãa ẽ fani.
kaxkeketsaxõ ẽ ato minita cuatro mil
feronãfake, afe tii fẽta texefafo mã “Chipo ea retexikani,” Jesús ato fani
fiitamẽ?” ato fani. “Sietekĩa,” fanifo. (Mt. 16.21-28; Lc. 9.22-27)
21 Askafaifono ato yoini iskafakĩ: “¿Ai 31 Nãskata Jesús ato yoikĩ taefani
mã tãpiamamẽ?” ato fani. iskafakĩ: “Ẽ chipo omiskõi finakõixii.
Askatari ea õikaspakakĩ ea potaxikani,
Jesús yora fẽxo Betsaida anoxõ sharafani judeofãfe ãto xanĩfofo feta a Nios ato
22 Nãskatamã Betsaida ano kĩfixomis xanĩfofãfe a Moisés yoikĩ
nokoafono, yora fẽxo Jesús ano iyonifo. kirika keneni keskara ato tãpimamisfãfe.
Mã iyokaxõ iskafakĩ yoinifo: “Jesús, na Askatari ea retexikani, akka ea
feronãfake ramãfe,” faifono, 23 Jesús ãfe retefiafono tres nia oxata ẽ anã otoxii,”
mẽkemã nã fẽxo mẽtsoinĩfofã pexe rasi ato fani. 32 Nãskakẽ xafakĩakõi ato yoini.
pasoatai iyoni. Nãrixõ ãfe kemõ ãfe fero Ato yoikĩ askafaito ori iyoxõ Pedro
83 MARCOS 8, 9
“Fatora fetsa ẽfe inakõi ipaikĩ ãakõi Nãskakẽ Pedro tãpinima a yoiai keskara,
apaiyai keskara anã atiroma. Nã ẽ yoiai shinãyamaino yoini. 7 Nãskaifono kõinĩ
keskara nikakõitiro. ‘Ẽfe Ifoxõ ea ato maipakefofãni. Nã kõi mẽranoax
retefiaifono ẽkai ẽfe Ifo ẽ mekai iskaito nikanifo: “Nafi ẽfe
potapakenakama,’ ixõ shinãtiro. 35 Akka Fakekõiki ẽ aõ noikõi. Nãskakẽ
fẽtsa ãa shinãtiro iskakĩ: ‘Ẽ Nios Ifofaito nikasharakõikãfe,” ikaito nikanifo.
ea retetirofo. Nãskakẽ ẽ Nios Ifofaima,’ 8 Askaito nikafikakĩ, a kemataima
ixõ shinãtiro mesekĩ. Askara yora naax õiafo ano ato fe tsoa inima, Jesús fisti
ẽfe Epa ano katiroma. Akka nã ea Ifofaa, ares ato fe ini.
ẽfe meka yoiaito askayamãkĩ eõxõ 9 Nãskata mã mãchi keya ariax fotoxõ,
reteafono ẽ ifixii efe ĩpaxanõ eamãi “A mã õia keskara mã tsoa yoiki. Ẽ naax
Ifofamiskẽ. 36 Akka fatora fetsa afara mẽ anã otoano mã ato yoitiro,” ixõ ato
ichapayakõi ikatsaxakĩ, anã ãfenã yoini. 10 Nãskakẽ tsoa yoitama. Ares fisti
itiroma. Mã naax omiskõipakenaka. ãto õiti mẽraxõ shinãnifo mã tãpifikaxõ.
37 Akka, ¿nĩpaxakĩ yorafãfe afe tii Naax ẽ anã otoxira nokofaito nõ
kopifatirofomẽ? Maa, afaa tãpiama ikanax yoinãnifo.
kopifatirofoma. 38 Akka fatora fetsa eõ 11 Nãskaxõ Jesús yõkanifo, iskafakakĩ:
rãfikĩ, ẽfe meka sharari yoikaspai yora “¿Afeskakĩ a Moisés yoikĩ kirika keneni
chakafãfe ferotaifi ẽri aõ rãfikĩ yoikĩ keskara ato tãpimamisfãfe iskafakĩ
iskafaxii: ‘Ẽ na yora õimisma,’ ẽ faxii ẽfe yoimisfomẽ Elías rekẽ oi taexii?” ixõ
Ẽpa sharafoya fotoxõ, ẽfe ãjiri sharafori yoimisfo faifono, 12 ato kemakĩ iskafani:
efe fotopakefofãxikani,” ixõ ato yoini. “Chanĩma, Elías rekẽ fotoi taexii, nãato
9
1 Askatari anã Jesús ato yoini ato yoisharaxii itipinĩsharanõfo. Akka,
iskafakĩ: “Ẽ mato pãraima, fatora ¿afeskakĩ kirika ano kenenifomẽ, a ẽ
fẽtsa nono efe iyoxõ nayoxoma ẽfe Epa omiskõixiai yorafãfe ea chakafakakĩ ea
xanĩfo finakõia õiyoxikani ãfe potaifono? 13 Akka ẽ mato yoinõ mã
sharaõnoax oaito,” ixõ ato yoini. Elías ifana. Nãskakẽ nã apaiyai
keskafakakĩ chakafanifo. Nãnori aõnoa
Jesús ãfe femãnã fetsa keskara ini, yoikĩ kirika kenenifo,” ixõ ato yoini.
fafekõini. Ãfe rapatiri oxokõi ini
(Mt. 17.1-13; Lc. 9.28-36) Jesús feronãfake naetapa niafaka
2 Nãskata chaka põtaxoni
mã seis nia finõta, Jesús
(Mt. 17.14-21; Lc. 9.37-43)
mãchi keyakõi ari mãpekĩ ãfe ina tiis
ato iyoni. Pedro iyota, Santiago iyota, 14 Nãskata mã Jesús fe fõtakakĩ a
Juan iyota ato fani. Nãriax ãto ferotaifi Jesúsxõ tãpimis fetsafo ano nokokaxõ
Jesús fetsa keskara ini. 3 Ãfe rapati õitoshinifo yõrafã rasifo fe a Moisés
MARCOS 9 84
Jesús niafaka iskafakĩ yoini: “Niafaka tãpimisfo doce kenaxõ ato yoini:
85 MARCOS 9, 10
“Fatora fẽtsa ato finõpai nã yorafãfe ãto mã mĩ oxtemeax Epa Nios ari mĩ katiro
ina keskara itiro, nãskakẽ keyokõi ato afe ĩpaxakĩ. Akka mĩ oxtemeamax tae
axosharakõitiro,” ixõ ato yoini. rafeyax chiifã mẽranoax mĩ
36 Nãskata ato nẽxpakĩa fake yome omiskõipakenaka, anoax xenafo
nĩchita, chishtoinĩfofã ato yoini: nayamaino, chiiri nokanakama anoax.
37 “Akka fatora fẽtsa ẽfe aneõxõ na fake 47 Askatari mĩ fẽro mia afara
10
ixõ mato faka ayamanaito, askara 1 Nãskata Jesús Capernaúm
Niospa afara inãsharatiro. Chanĩmakõi ẽ anoax tsekekainax Judea mai
mato yoi,” ixõ ato yoini. ano kani. Nã Jordán faka ketokonõ,
nãnoxõ anã yorafo ichanãfaxõ anã ato
Noko fẽtsa afara chakafamaino yoini, ato yoimis keskafakĩ. 2 Ato yoikĩ
ãfenã mesekõi itiro askafaino fariseofo Jesús ano fenifo.
(Mt. 18.6-9; Lc. 17.1-2) Akiki fẽkaxõ chakafakĩ mekamapaikani.
42 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Na Nãskaxõ yõkanifo iskafakĩ: “Nõko
fakefãfe ea chanĩmara faifono, xinifãfe Niospa meka yoikĩ kenenifo
fatorafãfe ato afara chakafamaifono, keskafakĩ, ¿feronãfãke ãfe ãfi enepaikĩ
tokirinĩfaya tenextifaxõ fakafã nõafã enetiromẽ?” ixõ yõkaifono, 3 Jesús ato
mẽra mã ato potatiro ato anã afaa kemani: “Moisés mato kirika kenexokĩ,
chakafamanõfoma. 43-44 Akka mãto ¿fanĩri mato yoinimẽ?” ato faito,
mẽkemã mato afara chakafamaino iskafakĩ yoinifo: 4 “Moisés kenekĩ
mextemekãfe. Akka mã mã mextemeax iskafani: ‘Fẽtsa ãfe ãfi enepaikĩ taefakĩ
Epa Nios ari mã katiro afe nĩpaxakĩ. kirika kenexotiro iskafakĩ: “Ẽ mia anã
Akka mifi rafeyaxõ mã afara chakafaax fiima, mĩ anã ẽfe ãfi ikima,” ’ ixõ mã
chiifã xoisai mẽranoax mã yoitiro noko fani,” ixõ yoiaifono, 5 Jesús
omiskõipakenaka, a chiifã nokanakama ato kemani iskafakĩ: “Moisés iskafakĩ
anoax. Anoax xenafo nayamaino, chiiri mato yoini: ‘Mãkai afaa tãpiama mãto
nokanakama anoax. 45-46 Askatari mĩ tãe õiti kerexkõi,’ ixõ mato yoini. 6 Akka
mia afara chakafamaino oxtemefe. Akka taekõifakĩ, Niospa feronãfake yafi kẽro
MARCOS 10 86
fe ikĩ ãfe ãfi chakafai,” ixõ Jesús ato iskafakĩ: “Maestro, nã mĩa yoiai keskara
yoini. mẽ nikamis yomexõ,” faito, 21 nikakĩ
Jesús õiyanã aõ noiyanã iskafakĩ
Jesús fakefo chishtoxõ ato mãmãyanã kemani: “Nãno afara fisti mĩ tãpiama.
ato Epa Nios kĩfixopakeni Kaxõ mĩ afarafo minixõ kori fixõ nã
(Mt. 19.13-15; Lc. 18.15-17) afaamaisfo ato inãketsatãfe. Nãskakẽ
13 Askatari yorafãfe ãto fakefo Jesúski nai mẽranoax afama mĩshtifoya mĩ
efenifo ato mãmãpakeyanã ato Epa Nios ixikai. Mã mĩ kori ato inãketsata anã
kĩfixonõ. Akka a Jesúsxõ tãpimisfãfe ato oxõ ea Ifofasharafe,” ixõ yoini.
iskafanifo: “Mãto fakefo efexõ nõko Ifo 22 Askafaito nikai nã feronãfake
ari na fakefo keskarakõifoki,” ixõ ato õiakexõ, aõxõ tãpimisfo yoini iskafakĩ:
yoini. “A yora afama mĩshti ichapaya Nios
15 “Ẽ mato pãraima, mã Epa Nios xanĩfo ano katiroma, fekax pishta,” ixõ
xanĩfo nikayamax na fakefãfe ea nikaifo ato yoiaito, 24 nikakakĩ ãfe inafãfe: “Kee,
keskafakĩ, Epa Nios xanĩfo ika ari mã ãfe meka nõ tãpitiroma,” ixõ
katiroma,” ixõ ato yoita, 16 fakefo tãpipainifo. Askaifono anã Jesús ato
chishtoinĩfofã ato mãmãpakeyanã: “Epa yoini iskafakĩ: “Ẽfe fakefãfe, fekax
Niospa, na fakefo sharafafe,” fani. pishta afama mĩshtifoya ikatsaxakĩ mã
Nios Ifofapaia. 25 Mãraki camello akoja
Feronãfake naetapa kori ichapayax kini mẽra ikipaifi ikitiro, fekaxkõi
Jesús fe mekani efapamãiax. Nãskarari yora afama
(Mt. 19.16-30; Lc. 18.18-30) mĩshti ichapayato Nios Ifofapai,
17 Mãaskafata mã Jesús kaino fekaxkõi ãfe afama mĩshtifomãi
feronãfake fetsa ichoax akiki nokoni. potakaspakĩ,” ixõ Jesús ato yoini.
Mã akiki nokoxõ ratokonõ mai 26 Ato askafaito nikakakĩ a aõxõ
acho fonifo. “Kee, ¿afeskai nõko Ifo tãpimisfo diez atoki õitifishkinifo,
Jerusalén ano kaimẽ?” ikanax Santiago yafi Juan mepaikani.
ratekõinifo. Nãskaifono a aõxõ 42 Askaifono akka Jesús ato kenaxõ ato
tãpimisfo tii ato kenaxõ Jesús ato yoini yoini iskafakĩ: “Mã mã tãpia, yora
iskafakĩ: “Iskaratĩa afaa afeskaimãkai ẽ fetsafo xanĩfokaxõ fãsikõi mekayanã ato
mato yoinõ. 33 Mã mã õikai, iskaratĩa yonomamisfo. A xanĩfo fe rafeafãferi ato
Jerusalén ano nõ mãpei kaikai. Nãnoxõ yoimisfo iskafakakĩ: ‘Nõri mãto xanĩfo.
ea achikaxõ a ato Nios kĩfixomis Nõ mato yoiaito mã noko afara
xanĩfofo yafi a Moisés yoikĩ kirika axorisafatiro,’ ixõ fãsikõi ato yoimisfo.
keneni keskara ato tãpimamisfo ea ato 43-44 Akka mã ranã askayamakãfe.
ẽ Niospa Fakefekẽ ea afara axonõfo ẽ machi Olivos ano. Nãnoxõ Jesús a aõxõ
onima. Askatamaroko fetsafo ẽ ato afara tãpimis rafe nĩchini. 2 Ato iskafakĩ
sharafaxoxiki ẽ oni. Ẽ atoõnoax naxiki ẽ yoiyanã: “Mẽstekõi fotakãfe oa ono
oni. Satanás chaka ãto ifo inõma ẽ oni,” pexe rasi ano. Nãno mã nokoxõ mã fichi
ixõ Jesús ato yoini. kaikai burro fake nexekẽ tsoa aõ
nimisma. Tẽpexõ ea efexotakãfe.
Jesús Bartimeo fẽxokẽ sharafani 3 Anoxõ mato yõkaifono iskafakaki:
(Mt. 20.29-34; Lc. 18.35-43) ‘¿Afeskakĩ mã burro tẽpeimẽ?’ mato
46 Nãskata Jericó pexe rasi ano faifono, iskafakĩ ato yoikãfe: ‘Nõko Ifãfe
nokonifo. Nãnoax mã Jesús fichipaiyaito nõ ifixoniyoa, samama
tsekekainaino, aõxõ tãpimisfo fe yõrafã mato nĩchixoni kiki,’ ixõ ato yoikãfe,”
rasi afe fonifo. Fokãkĩ yora fẽxo fai Jesús a aõxõ tãpimis rafe fani.
ketokonõ tsaoa fichinifo, ãfe ane 4 Askata mã fõkaxõ fichitoshinifo
Bartimeo, Timeo fake ini. Nãno fai burro pexe fepoti ano nexekẽ emãiti
ketokonõ tsaoxõ ato kori yõkatiani ini. fainaki fichixõ tẽpexõ efenifo.
47 Nãno fai ketokonõ tsaoxõ nã fẽxo 5 Nã ano ikafãfe ato iskafanifo: “¿Afaa
ichotiri ita Jesús ano oni. mĩri nõko xanĩfo ixiki oa. ¡Aicho! ¡Nios
51 Mã akiki oano Jesús yõkani: “¿Ẽ sharakõi!” ixõ yoinifo.
mia afeska fanõ ea mĩa yõkamẽ?” faito, 11 Nãskata Jesús mã Jerusalén ano
nã fẽxo kemani: “Maestro, ẽfe fero ẽ nokoax, Nios kĩfiti pexefã mẽra ikixõ, a
sharafapai,” faino, 52 Jesús yoini mẽranoafo õifofãsafani. Nãskata nãnoax
iskafakĩ: “Mã mĩ katiro, ea chanĩmara tsekekaini kaax a aõxõ tãpimisfo docefo
faax, mã mĩ sharaki,” fani. Naskafaino fe Betania ano kani, mã yãtapakeaino.
nã fẽxo õisharakõitani. Mã sharaxõ
Jesús fãi kaino chĩfafaini. “Fana higuera, mĩ anã
fiminakama,” Jesús fani
Jesús nokoni Jerusalén ano (Mt. 21.18-19)
(Mt. 21.1-11; Lc. 19.28-40; Jn. 12.12-19) 12 Pena fetsa mã Betania anoax okĩ
fimiya inima ãfe peifos ini. Nã pãraima. Mãto õiti mẽraxõ mã Nios
fimiyamaitĩa õini. 14 Nãskakẽ Jesús fana nikakõixõ na mãchifã mã yoikĩ
higo yoikĩ iskafani: “Anã tsõa mĩ fimi iskafatiro: ‘Nonoax tsekekainax fakafã
pinakama,” faito, ãfe inafãfe nikanifo. mẽra paketãfe,’ mã faino fakafã mẽra
paketiro. Nã mã yoiai keskai
Jesús a Nios kĩfiti pexefã mẽraxõ nãskakõitiro. 24 Nãskakẽ ẽ mato yoi,
a ato inãifo ato potani afara mã fichipaikĩ mã Epa Nios
(Mt. 21.12-17; Lc. 19.45-48; Jn. 2.13-22) chanĩmara faxõ mã kĩfiaito mato inãtiro,
15-16 Nãskata anã Jerusalén ano mãtonã inõ. 25 Akka mã Epa Nios kĩfikĩ,
nokonifo. Nãnoax Jesús anã Nios kĩfiti fetsaki mã õitifishki iyoxõ ĩkisi
pexefã mẽra ikitoshini. Ikitoshixõ õia a raefayokãfe, Epa Nios nai mẽranoato
mẽraxõ afarafo ato miniaifono xafakĩa mãto chaka mato soaxonõ. 26 Akka mã
ato kãimani, a ato fĩaifori askafani fetsafo raefayamaito, matori Epa Niospa
xafakĩa kãimakĩ. A ato kori inãifo nai mẽraxõ mãto chakafo mato
anoari mĩsafo ato põtaketsani, askatari a soaxotiroma,” Jesús ato fani.
ato rifi miniaifo anoari ãto tsaotifori ato
põtaketsani. “Nã Nios kĩfiti pexefã “¿Tsõa mia nĩchinimẽ mĩ xanĩfo inõ?” ixõ
mẽraxõ tsõa afaa ato inãtiroma,” ixõ Jesús yõkanifo anoxõ achipaikakĩ
fãsi mekainãkafã ato yoini. 17 Ato (Mt. 21.23-27; Lc. 20.1-8)
tãpimakĩ iskafakĩ ato yoini: “Niospa 27 Nãskata Jerusalén ano anã fenifo.
meka yoikĩ iskafakĩ kirikaki kenenifo: Nãnoax Nios kĩfiti pexefã mẽra Jesús
‘Na ẽfe pexefã anoxõ keyokõichi nã kafãsaino, nãno akiki fenifo. A ato Nios
maitio ano ikafãfe ea kĩfitirofo,’ ixõ kĩfixomisfãfe ãto xanĩfofo fe, a Moisés
kenefinifono, akka nã yometsofãfe pexe yoikĩ kirika keneni keskara ato
keskara mã famis,” ixõ ato yoini. tãpimamisfo, judeofãfe ãto xanĩfofori
18 Ato askafaito, a ato Nios kĩfixomis fenifo. 28 Anoxõ yõkanifo iskafakakĩ:
xanĩfofo feta, a Moisés yoikĩ kirika “¿Tsõaõxõ mĩ iskafaimẽ, tsõa mia
keneni keskara ato tãpimamisfãfe yoiamẽ mĩ iskafanõ?” ixõ yõkaifono,
nikanifo. Nãskakẽ afeskaxoma Jesús 29-30 Jesús ato kemani iskafakĩ: “Ẽri mato
12
1 Anã Jesús ato yoini meka ãfe Fake katoni nõko Ifo inõ. Nãskakẽ
fetsafaxõ iskafakĩ: “Feronãfake nõ akiki inimakõi,
fẽtsa ãfe tare ano uva fanani. Fanaxõ ixõ kirika ano kenenifo,” Jesús ato fani.
akiki keneakeni. Akiki keneakexõ mai 12 Nãskakẽ Jesús achikaxõ karaxa
kexeafãfe achikaxõ seteketsakaxõ, afaa feta afe yorafo Jesús ano nĩchinifo,
inãkaxoma afaamaiskõi nĩchinifo. fanĩrira Jesús ato yoiaito afãfe yõanõfo
4 Nãskata nã tare ifãfe anã a yonoxomis ãto xanĩfofo yoikakĩ. 14 Nãskakẽ mã
fetsa nĩchini. Akka nãri ĩchaketsayanã akiki fẽkaxõ nãfãfe yõkanifo iskafakakĩ:
tokirinĩ mapoki tsakakĩ imi “Maestro, mã nõ tãpia a mĩ yoiai anori
tofeketsafono oni. 5 Nãskano afianã chanĩmakõi mĩ yoimis. Epa Niospa noko
fetsari nĩchiano nãa retenifo. Mã shinãmapaiyai anorikõi mẽstekõi mĩ
reteafono ranãfaxõ ato nĩchini, nãfori noko yoimis. Afara yoipai mĩ
ato seteketsayanã, ranãri ato retenifo. ranomisma, afarikai mĩ fomãmisma, na
6 “Mã ato askafafono, nãno ãfe fake fisti yorafãfe yoiaifo anori mĩ nikatama, a
ini, nã aõ noikõiai. Nãskakẽ chipokõi fakĩ shinãifo anori mĩ shinãmisma.
ãfe fake nĩchini: ‘Ẽfe fake nikatirofokĩ,’ ixõ. Askatamaroko Epa Niospa meka shara
7 Akka mã ãfe fake nĩchia kaito fichikanax mẽstekõi mĩ yoimis. Akka chanĩmamakĩ
nã tare kexemisfo yoinãnifo iskakani: ‘Nato noko yoife na romanõ xanĩfo nõ
ãfe apa naano na fanafo fixii kiki, a nari nõ kopifatiromakĩ askayamakĩ nõ
retenõ na tare nõkonã inõ,’ ” ikanax kopifatiroma rakikĩa,” ixõ yõkaifono,
yoinãnifo. 8 Nãskakẽ achikaxõ mã retekaxõ 15 Jesús tãpini feparapaiyaifãfe, nãskaxõ
iskafakakĩ: “Yora naaxkai anã afeskax keskara ato tãpimamis Jesús ano
ototiroma,” ixõ yoimisfo. Nãskakẽ mã nokoni, Jesús anoax ato fe yoinãino
fokaxõ yõkanifo iskafakakĩ: mãmãi tãpixõ Jesúsmãi ato
19 “Maestro, Moisés noko kirika kemasharakõiaino. Nãskaxõ akairi
kenexoni iskafakĩ yoikĩ: ‘Feronãfake yõkani: “Akka, ¿fato meka
fetsa ãfiyax natiro afeta fake akamax, sharafinakõiamẽ, nã Niospa
akka nã kẽro ifomafa onefẽtsa fitiro, shinãmanaino Moisés keneniraka
afeta fake axiki nã fake nã onefetsa sharafinakõia?” ixõ yõkaito, 29 Jesús
naitanã inõ.’ 20 Akka nã nane tii siete kemani iskafakĩ: “Niospa yoini iskafakĩ:
feronãfake inifo. Ãto ochi iyoa ãfiyai ‘A sharafinakõia ẽ mia yoinõ nikapo. Nã
taeni, mã ãfiyax afeta fake akamax nani. israelifo nikasharafe, nõko Ifo Nios fisti
21 Nãskata nãa chipoko fẽtsa nã kẽro nõko Ifokĩ anã ano fetsamaki. 30 Nõko
ifomafa fini. Nãskarifiai nãari nani afeta Ifo Nios noisharakõikãfe nõko
fake akamax. Afianã chipoko fẽtsari fini, õitifoyaxõ, nõko yõshi sharafoyaxori
nãari nani afeta fake akamax. 22 Nãskakẽ noikãfe. Nõko mapo mẽraxori
nã siete feronãfakefãfe nã kẽro shinãsharakãfe, nõko kerex
fĩpakanax, afeta fake akanamax nai sharafoyaxõ,’ ixõ nã meka shara Moisés
keyonifo. Chipokõitani nã kẽrori nani. keneni. 31 Nã ẽ mato taefakĩ yoia
23 “Nãskakẽ mã otokaxõ, ¿fatoto nã keskarari nãno fetsari. ‘Nã mato chaima
kẽro fiximẽ, nã fistimãi fĩpakaxõ?” ixõ nikari noisharakõikãfe a mã mã
yõkaifono, 24 Jesús ato kemani: “Mãkai noimesharakõiai keskafakãfe.’ Na meka
afaa tãpiama. Na Niospa meka yoikĩ rafe sharafinakõia Niospa yoini,” ixõ
kenenifokairoko mã õikatsaxakĩ. Niospa Jesús ato yoini.
ãfe sharaõnoari mã õimisma. 25 Yorafo 32 Naskafaito a Moisés yoikĩ kirika
13
kirika keneni keskara ato tãpimamisfo 1 Mã Jesús a Nios kĩfiti pexefã
õipo, nõko Nios kĩfiti pexefo tokirifo yoikãfe, nã mai tio anoafo. 11 Akka mato
petsanãmeakea sharashtakõifo,” ixõ achikaxõ mato iyoxikani, xanĩfofo mato
yoiaito, 2 Jesús kemani iskafakĩ: “¿Mã inãxikakĩ. Shinãchakayamakãfe nõ ato
mĩ õimẽ na Nios kĩfiti pexefo? Akka, afaa faikaimẽ iyamakãfe. Mã afaa
¿na tokirifo anã petsanamexima chipo shinãpaimakai, nã Niospa mato
maoi fetsexii anãkai na tokirifo shinãmapaiyai anori mã ato yoikai.
petsanãmexima?” ixõ Jesús ato yoini. Akka mã mekaimakai Niospa Yõshi
Shara mekai kiki. 12 A yorafãfe ãto
Afaa afeskaximãkai mã chaima extofo yora fetsafo ato achimaxikani ato
nõko mai keyoaino Jesús ato yoini retenõfo. Ato apafãferi ãto fakefo yora
(Mt. 24.3-28; Lc. 17.22-24; 21.7-24) fetsafo ato achimaxikani. Nãskarifiakĩ
3 Nãskakata machi Olivos ano fonifo, ãto fakefãfe ãto apakõifo ato chakafakĩ
anoxõ õiafo Nios kĩfiti pexefã chaima mekafaxikani, yora fetsafãfe ato
ini. Nãno Jesús tsaoano, Pedro ikaino, retenõfo. 13 Akka eõxõ keyokõichi mato
Santiago ikaino, Juan ikaino, Andrés noikaspaxikani. Akka mato
ikaino one yõkanifo tsõa ato noikaspafiaifono mã eõnoax omiskõifiki
nikayamanõ iskafakakĩ: mã ẽfe meka nikasharakõiaito ẽ mato
4 “Nõ tãpipaikai noko yoife. Na mĩ kexesharakõixii Epa Nios fe mã
yoiai keskai afetĩa iximãkai, afeskaxõ nõ isharapakexanõ.
tãpitiromakĩ. Askayoamano afaa nõ 14 “Nã Niospa meka yoimisto Daniel a
õitiromakĩ noko tãpimafe,” faifono, inõpokoai yoikĩ kirika keneni Nios kĩfiti
5-6 Jesús ato kemani iskafakĩ: pexefã mẽra afara chakakõi faxikani kiki
“Kexemesharakani mã ato nikaino mato ixõ yoikĩ. (Nãskakẽ na kirika kenea anexõ
afara chakafamatirofokĩ. Yora ichapafo tãpikãfe.) Nã chakafinakõia õikanax, nã
fekani kiki, ẽfe aneõnoa mato yoikĩ Judea anoafo machi keya ano
iskafakani kiki. ‘Ẽ Cristoki,’ ikaxõ yora ichorisatakãfe. 15 Askatari ãfe pexe
ichapafo ato pãrapaikani kiki. mãmãkĩa tsaoxõ ato fichiax koshikõi
7 “Akka yorafo retenãifãfe nikai fotopakekafã ãfe afaa fiamax ichotiro.
rateyamakãfe. Nã ẽ yoiai keskai 16 Askatari a ãfe tare ano yonoaito anã oxõ
nãskakõixii. Akka fena nõko mai ãfe rapati fitiroma. 17 Askatari a kẽro fake
keyoima, chipo ixii. 8 Akka yorafo mai naneafo fe a fake yome pishta chocho
fetsa anoax mẽenãpaiyaifono, yora amaifo omiskõixikani mãmãi yorafo
fetsafori mai fetsa anoax retenãxikani. omiskõifinakõiaifono. 18 Askatamaroko mã
Nãskaifono mai fetsa anoax mai naya Epa Nios kĩfikãfe mato kexesharanõ ichoxõ
naya ixii. Askatari fonãiki finakõixikani yõtaino matsi mexikakĩma. 19 Askatari a
afaa pikanima. Askatari mekai omiskõiaifo nokoxii, taeyoi
finakõixikani. Nãskai omiskõi taexikani. askakatsaxakĩma. Nã Niospa yora onifakĩ
9 “Akka mãroko kexemesharakãfe. taefanitĩa tsõa askara õiyomisma. Askatari
Mato achikaxõ xanĩfofo mato inãkani anã tsoa chipo omiskõinakama. 20 Akka a
kiki, nãskakaxõ mato koshakani kiki omiskõiaifo nõko Ifãfe xateyamano, tsoa
ichanãti pexe mẽraxõ. Xanĩfofofãfe nikeranama nai keyokeranifo. Akka afe
ferotaifi mato iyoxikani. Eõxõ mato yorafo ato noikĩ omiskõinõfoma xateni
askafaifono, mã ato yoisharakõixikai. atomãi katonixakĩ.
10 Akka a omiskõiaifo nokoyoamano efe 21 “Akka fẽtsa mato yoikĩ iskafaino:
ĩpaxanõfo ẽfe meka sharaõnoa ato ‘Õikapo nakĩa Cristo,’ mato fayanã: ‘Oa
MARCOS 13, 14 94
14
fotoaito sharafinakõia ẽfe sharafoya ẽ 1 Mã chaima oxa rafeta ãto fista
fotoxii. 27 Nãskatari ẽfe ãjirifo ẽ nĩchixii Pascua ikaino, nã fistatĩa pãa
a ẽ ato katoafo ato ichanãfatanõfo, a faraxatimais pipaonifo, nã Niospa ãjirinĩ
chai ikafo ekeki efenõfo. Ejipto anoxõ ãto fake iyoafo rẽtenima
28 “Akka shinãkapo ẽ mato yoinõ. Mã shinãkakĩ. Nãskaifono a ato Nios
yõkkafiaino mã tãpitiro ãfe pei kĩfixomisfãfe ãto xanĩfofo feta a Moisés
sirikiaito. Nãskakẽ ãfe peifo keyopaito yoikĩ kirika keneni keskara ato
õikĩ mã tãpitiro mãmãi chaima xiniaito. tãpimamisfãfe, afeskaxoma Jesús
29 Nãskarifiakĩ afarafo afeskaraito õikĩ pãrapainifo pãrakaxõ retexikakĩ. 2 Akka
mã tãpitiro mẽ chaima oaino askai achixõ retepaifikani, iskanifo:
fetsexii. 30 Ẽ mato pãraima ẽ mato “Fistatĩakai nõ achitiroma yorafã rasi
yoikõi, na ẽ mato yoiai keskara nono mekai fetsekani nokoki õitifishkitirofo,”
mai anoxõ yorafãfe nayokaxõma ikanax yoinãnifo Jesús retepaifikani.
õiyokani. 31 Akka nai fe mai keyoi. Akka
ẽfe meka fisti keyonakama, nã ẽ mato Kẽromã Jesús shinãkĩ ãfe
yoiai keskakõi. mapoki pirofomã nachini
32 “Afetĩara nai mẽranoax ẽ oxii (Mt. 26.6-13; Jn. 12.1-8)
tsõakai tãpiama. Nã ãjirifãfe nai mẽra 3 Akka Jesús Betania ano ini, Simón
Judaspa shinãni: “Afeskaxomãi ẽ Jesús ato docefo anoafãfe, nã mã efeta sapaki piai
achimanõ,” ixõ shinãni. fẽtsa mã ea yõaikai ea achinõfo. 21 Nã
Niospa meka yoiki, eõnoa yoikĩ
Mã chaima reteaifono Jesús aõxõ kenenifo keskai ẽ askakõi. Akka na
tãpimisfo feta yãtapake pini feronãfãke ea ato achimafiax akairi
(Mt. 26.17-29; Lc. 22.7-23; Jn. 13.21-30; omiskõikõixii. Akka na feronãfake shara
1 Co. 11.23-26) ikerana fakeyamanixakĩ,” ixõ Jesús ato
12 Akka nã fistatĩa pãa faraxatimais yoini.
pipaonifo. Afia penatari Pascua fistatĩa 22 Piaifono Jesús pãa tsomainĩfofã.
ovejanã fake retexõ pinifo. Nãskano Apa Nios kĩfiki aicho fata, mã
MARCOS 14 96
ẽ atoõnoax naikai. Ẽ askaino Niospa ato Juan iyota ato fani. Nãskaxõ ãfe yora
potapakenakama. Ẽ ato naxõi ãto chaka meeni shinãmitsakõiyanã
ato soaxoxiki. 25 Ẽ mato pãraima. Ẽ mato fekaxtekõiaito, 34 nãskakĩ ato yoini: “Ẽfe
yoikõi ẽ anã mato feta na fimi ene yõshi shinãmitsakõi napaiyaito ẽ
ayaima. Mẽ nai mẽra kai. Nã ẽfe Epa meikai. Nono nẽtekãfe, akka mã oxaki,”
Nios xanĩfokõi ika anoxõ ẽ anã mato ato fani.
feta na fimi ene shara ayaxii,” ixõ ato 35 Nãato askafata ori chaimashta Jesús
kenekĩ iskafakĩ yoinifo: ‘Ãfe ifo õia oxafo ato fichitoshini. Nãskaxõ
reteaifono, ãfe ovejafo ichoi fetsetirofo,’ Pedro yoini: “Simón, ¿mã mĩ oxamẽ?
ixõ kirika ano kenenifo,” ato fani. ¿Afeskakĩ mĩ pishta oxa tenetiromamẽ?
28 “Akka ea retefiafono mẽ otoax Galilea 38 Moikaxõ Epa Nios kĩfikãfe Satanás
rafeyamano, ‘Ẽ Jesús õimismara,’ mĩ ato a yoitana keskafakĩ. 40 Nãskata anã oxõ ato
fai tres fakĩ.” fichitoshini aõxõ tãpimisfo oxafono, oxa
31 Askafaito nikakĩ anã Pedro kemani. paemei fetsoafono, a Jesús ato yoiai
“Maa. Mia retefiaifono ẽ mefe nai. Ẽ keskara tãpikaxoma tsõa kemanima.
õimismara ẽ mia faima,” fani. 41 Nãato askafata anã ato makinoax kani
Pedro askafaito nikakakĩ keyokõichi orishtaxõ Apa Nios kĩfikai. Mã Apa Nios
askafakĩ fetsanifo. kĩfitani oxõ ato yoitoshini iskafakĩ: “¿Ai
*
14.33 Santiago ãfe ane fetsa Jacobo ini.
97 MARCOS 14
15
65 Nãskakata mã fenexkaxõ ãfe 1 Mã penaino a ato Nios
Jesús fe rafemisma,” ini. Nãskaino nã mẽranoa nã xinia tii fisti rasi ato
anoafãfe anã Pedro yõakakĩ iskafanifo: kãimapaoni mãmãi askafakĩ
“Chanĩma, mĩri Jesús fe rafemis. Mĩri feyafakatsaxakĩ. Nã yorafãfe
Galilea anoakĩ mĩ mekai nã Jesús mekai kãimapaiyaifo ato kãimaxopaoni. 7 Akka
keskarakĩ,” faifono, 71 akka Pedro ato nã karaxa mẽra feronãfake ãfe ane
yoikĩ iskafani: “Ẽ mato pãraima, ẽ Barrabás ika ini. Nãato fetsafo feta yora
chanĩaito ea Niospa omiskõimatiro. retemis ini nã ãto xanĩfo ato põtapaikĩ.
Niospa tãpia chanĩmakõi ẽ mato yoi. 8 Akka yorafo fenifo. Mã fẽkaxõ Pilato
9 Askafaifono Pilato ato kemani: “¿Mã Alejandro feta Rufo ãto apa ini. Pexe
fichipaimẽ judeofãfe ãto xanĩfo ẽ rasi pasotai inoax oaito, fichikaxõ
kãimanõ?” ato fani. yoinifo iskafakakĩ: “Na Jesús ãfe cruz
10 Akka Pilato tãpini a ato Nios foxõikafe,” fanifo.
kĩfixomisfãfe ãto xanĩfofofãfe Jesús 22 Nãskaxõ Jesús iyonifo ãfe ane
chakafakĩ mekafaifono anã yorafãfe Gólgota ano. Ãfe ane fetsa Mapo Xao
noko nikakanimara ikaxõ, fanifo. 23 Nãnoxõ fimi ene osia mokakõi
nãskakaxomãi akiki efekaxõ inãfono. Jesús ayamapainifo. Akka Jesús
11 Akka a ato Nios kĩfixomis ãto ayakaspani. 24 Nãskafakaxõ mastanifo.
xanĩfofofãfe fãsikõi yorafo mekamanifo: Mã mastakanax sorarofo makex
“¡Noko Barrabás kãimaxõfe!” ikaxõ tokoroya kaxenifo. Nã potakĩ kanãto ãfe
Pilato yoinifo. rapati fĩani. Nãskafakaxõ keyofĩanifo.
12 Askafaifono Pilato ato yõkani: “Akka, 25 Rama xini keyaino Jesús mastanifo.
¿na judeofãfe ãto xanĩfora mã fai ẽ afeska 26 Mã mastakaxõ a mãnão tafaraki kenenifo
anã penani. 34 Nãno xini rakano fãsikõi José sama sharakõi fixõ nã samapa
Jesús kenani iskai: “Eloi, Eloi, ¿lema Jesús ãfe yora rakoni. Nãskaxõ a makex
sabactani?” fani. Nõko mekapa iskafakĩ kini fanifo mẽra rãtani. Nãskaxõ
yoini: “Ẽfe Nios, ẽfe Nios, ¿afeskakĩ mĩ makexefanẽ nã kini feponi. 47 Akka
ea potaimẽ?” fani. María Magdalena feta María José ãfe
35 Nãskaito nã ano niafãfe nikakakĩ afa nã maifaafo anoxõ õinifo.
iskafanifo: “Nikakapo, nã ato Niospa
meka yoipaoni Elías kenai kiki,” fanifo. Jesús otoni
36 Nãskaito nikafaini nãnoa fetsa (Mt. 28.1-10; Lc. 24.1-12; Jn. 20.1-10)
16
ichoni xapo keskara fiikai. Nã xapo 1 Mã pena teneti finõano María
keskara fimi ene kachaki momoxõ tafa Magdalena ikaino, María fetsa
xate kaxkexõ akiki nẽtaxõ ayamapaini, Jacobo ãfe afa ikaino, Salomé ikaino, nã
iskafakĩ ato yoiyanã: “Enekãfe nõ õinõ tiito pirofomã fonifo, Jesús ãfe yora
Elías oi kiki fotomaniyoi,” ixõ ato yoini. raish akĩ foxikaki. 2 Fakishparikõi fonifo
37 Nãskakẽ Jesús fãsikõi eaita nani. mã pena teneti finõano nãskanax a
38 Nãskakẽ sama nami Nios kĩfiti pexefã Jesús maia ano nokonifo, mã xini
mẽranoax naki rafekõi faxtepakekafãni keyaino. 3 Mã nokokanax ãa ranã
fomãkĩanoax. 39 Nãskaito õikĩ nã soraro yoinãkani iskanifo: “¿Tsõa na kini anoa
xanĩfãfe Jesús eaita naito õikĩ tokiri noko fẽpexotiromẽ?” ikanax
chaimashta nĩxõ iskafakĩ yoini: yoinãnifo.
“Chanĩma, na feronãfake Niospa Fake 4 Akka õiafo a kini aõ fepoitafo a
xanĩfãfe yoini: “Mã naakĩa,” faito, Pilato otoitaxaki, María Magdalenaki nokoi
Jesús ãfe yora José inãni. 46 Nãskakẽ taeni, nã María makinoa siete niafaka
101 MARCOS 16
Jesús aõxõ tãpimisfo yoini aõxõ keyokõi Jesús nai mẽra kani
yoifofãsafatanõfo (Lc. 24.50-53)
(Mt. 28.16-20; Lc. 24.36-49; Jn. 20.19-23) 19 Nãskafakĩ ato yoita, nõko Ifo Jesús
14 Nãskata chipo Jesús aõxõ tãpimis ronoinãkafãni nai mẽra kai. Mã nai
oncefoki nokoni, mĩsa ano tsaoxõ mẽra kaax Apa Nios ketaxamei tsaoni
piaifono. Mã atoki nokoxõ iskafakĩ ato afe xanĩfokõi ixiki. 20 Mã Jesús nai mẽra
yoini: “¿Afeskakĩ mã ato chanĩmara kaano aõxõ tãpimisfo fonifo. Nã mai tio
famamẽ mẽ otofiano nã ea õiafãfe mato anoafo aõnoa meka shara yoifokani afe
yoiaifono?” 15 Nãskaxõ ato yoikĩ nĩpaxanõfo. Nõko Ifãfe ato axõfaino
iskafani: “Nã mai tio ano fokaxõ na aõxõ aõnoa meka shara yoikõinifo, tsõa
meka shara eõnoa keyokõi ato yoitakãfe atiroma keskafakĩ aõxõ afama mĩshtifori
mẽ otoakĩ ãto chaka ato soaxoxiki efe fanifo. Nã tii.
Lucaspa Jesúsnoa Yoikĩ Keneni
1
1-4 Teófilo,ẽ mia kirika kenexõ Nãskax fene anifoaino nãri askani
manamani, mĩ tãpinõ. Mã mĩ tãpia yõxafoi.
Jesús nõko mai ano ipaoni. Nõko mai 8 Nãskakẽ ãto xanĩfãfe ato yoini, Abías
ano ikano yorafãfe õipaonifo. Akka nã yorafo: “Nã Nios kĩfiti pexefã mẽra
fakenitĩa õiaifono yosini. Nãfãferi yonomisfo mã tsekefaini fokani kiki.
õikaxõ yora fetsafo yoipaonifo akairi Mãri ikiferakãfe,” ato fani. Ato
Jesúsnoa tãpinõfo. Ato yoiaifãfe askafaino a mẽra ikifaikaxõ yononifo.
nikakakĩ akairi kirika kenepaonifo Zacaríasri a mẽra ato fe ikikaixõ ato feta
afeskai nofe Jesús ikimamẽ ikaxõ. yononi. 9 Nios kĩfiti pexefã mẽra
Nãskarifiakĩ ẽ mia kirika kenexoni, nã ikifaikanax yoinãnifo iskakani:
Jesús tãpiafo yõkaxõ. Efe yorashta “¿Iskaratĩa tsõa na pirofomã shara
Teófilo, nãskakẽ ẽ mia kirika kenexõ koofaimẽ nõ õinõ?” inifo. Askaifono ãfe
manamani, nã mia Jesúsnoa yoiaifono xanĩfãfe Zacarías yoini: “Mĩ koofafe na
nikakĩ mĩ chanĩmara fanõ. nakas Niospa xeteax inimanõ,” fani.
Akka nãskara feyafapaonifo, pirofomã
Ãjirinĩ yoini, Juan Maotista kãiyoamano nakas shara koofapaonifo. 10 Zacarías
5 Jesús fakeamano Zacarías iyopaoni pirofomã shara koofaino yorafãfe emãiti
Judea mai ano ãfe kaifo fe. Ari ikano nikaxõ Nios kĩfinifo. 11 Yorafãfe
Herodes ãto xanĩfo finakõia ipaoni. Nã emãitixõ Nios kĩfiaifono, Zacarías
Zacarías ãfe xini ane ipaoni Aarón. Nã pexefã xãki mẽraxõ pirofomã koofaino
Aarón ãfe fena Zacarías ipaoni. Akka ãfe ãjiri nĩtani, pexe xaki mẽra pirofomã
ãfi Elizabetri Aarón fena ipaoni, ãto koofai kesemẽ ãfe põya kayakai aõri.
xinimãi Aarónkẽ. Nã Aarón ãfe fenafãfe 12 Nãskakẽ ãjiri nikẽ fichiax Zacarías
ato Nios kĩfixopaonifo ãto kaifofo. mesta itani. 13 Rateaino Niospa ãfe
Zacaríasri ato kĩfixopaoni Aarón ãfe ãjirinĩ yoini: “Zacarías, rateyamafe. Mã
fenamãi axõ. Nã Zacarías ãfe kaifo feta Niospa mia nikakĩ mĩ kĩfiaito mã mĩ
yonopaoni, Nios kĩfiti pexefã mẽraxõ ãfinĩ fake feronãfake fii kiki. Mĩ fake
Abíasfo feta. 6 Zacarías ãfe ãfi feta kãiano anekĩ Juan mĩ faxikai. 14 Mã mĩ
Niospa meka nikasharakõipaonifo, nã fakeyax mĩ inimaxikai. Yorafori akiki
Niospa meka yoikĩ kenenifo keskafakĩ. inimakõixikani. 15 Niosri akiki
Akka nã Niospa yoiai keskafakĩ inimasharakõixii. Fãsi finakõia Niospa
nikasharakõiaifono Niospa ato õini, õixii, Niospa Yõshi Sharapa
102
103 LUCAS 1
ãfe meka ato yoinõ. Akka Juan ãfe nokoano ãfe ãfinĩ chipo fake naneni. Mã
shara nã Elíasnã ipaoni keskara ixii fake naneax faki kafãsapaonima nã ãfe
Niospa Yõshi Sharapa shinãmanaino. xanẽnẽ fisti ipaoni cinco oxe ani ãfe
Afe yorafo ato tãpimaxii. Nãskaino ãto xanenẽxõ. 25 Nãskaxõ mã postoxõ yoini:
apafo fe ãto fakefo anã noinãxikani. “Aicho, mã Niospa ea sharafakĩ ẽ fake
Askatari nã Niospa meka finõ ẽ yõxafofiakẽ. Niospa ea fake fima.
nikakaspamisfãfe akairi ãto chaka Aicho, iskaratĩa ẽ anã yorafoki
xatekaxõ Nios Ifofaxikani rãfinakamaki mẽ fakeyakĩ,” Elizabet ini.
shinãsharaxikakĩ. Nãskakẽ Juanoax ãfe
kaifo itipinĩsharaxikani Niospa Fake Ãjiri fotopakekafãni, María yoiyoi
atoki nokoaitĩa ifisharaxikakĩ,” ixõ 26 Elisabet mã fake nanekĩ seis oxe
ãjirinĩ yoini. akano Galilea mai ano Niospa anã
18 Askafaito nikakĩ yoini: “¿Afeskai ẽ nĩchini ãfe ãjiri Gabriel, Nazarete pexe
fakeyatiromẽ? Ẽkai anã fake atiroma ẽ rasi ano. 27 Nãskakẽ Niospa ãfe ãjiri
anifokõi. Ẽfe ãfiri nãskarari yõxafokõi. María ano fotopakekafãni yoiyoi.
Afeskaxõ afeta nõ anã fake fitiroma,” Fotopakekafaxõ yoini. Nã María
fani. fenemais ini. Feronãfake fetsa fe
19 Askafaito nikakĩ ãjirinĩ kemani: oxamisma. María fenemais ikano José
“Ẽkĩa Gabriel, ẽ Nios fe ika. Ea nĩchiano apa yõkani, María fixiki. Nã José ãfe
ẽ oa. Nikapo, ãfe meka shara ẽ mia xini David ipaoni. Nã David ãto xanĩfo
yoinõ. Mã mĩ ãfinĩ fake feronãfake fii finakõia ipaoni. Akka José María
kiki. 20 Akka, nã ẽ mia yoiaito mĩ ea fiyoamano ãjiri fotopakekafãni, María
nikakaspax mĩ anã mekaima. Mã mĩ ano. 28 Fotopakekafãxõ María yoini: “Mẽ
fake kãiano mĩ mekaxii. Nãskax mĩ oi mia yoiyoi, Nios mikiki inimai mefe
mekamais iyoi. Akka Niospa ea fake ika,” fani.
fimatiroma ẽmãi anifokẽ mĩ ifiaito 29 Askafaino María shinãpaini: “¿Afaa
ãfe Yõshi Shara mikiki oxõ mia fake Ẽfe õiti mẽraxõ ẽ shinãkĩ iskafai,
nanemaxii. Nãskax nã fake kãiax Niospa nõko Ifo tsoa keskaramãkĩ. Nõko Ifo
Fakera faxikani. Akka na fake kãiax Nios fãsi sharakõi. 47 Akiki ẽ
sharafinakõia fisti ixii. 36 Nã mĩ yaya inimakõiaino ea anã potanakama, ẽ
Elisabet ‘Fake fitiromara’ fafiamisfono afe ipanaka, ea kexepakenaka, ea ifixii
mã fake nanea seis oxe aka yõxafofiaxõ. ẽ afe ĩpaxanõ. 48 Ẽ nã yonoxomis, ẽ
37 Nãskakẽ nã apaiyai keskara fakĩ afaa tãpiamafekẽ nã Niospa ea noikõi.
Niospa afama mĩshti fatiro. Miari fake Nãskakẽ yorafãfe yoipakenakafo: “Nã
fimatiro mĩ fenemaisfikẽ,” ãjirinĩ fani. María Niospa inimamakõia,” ixõ
38 Ãjirinĩ askafaino, “Nãskafinõ, ẽ fake yoipakenakafo. 49 Nios fãsi
finõ, ẽ Nios nikamiskĩ. Nã ea amapaiyai sharafinakõia. Afaa pishta
keskafanõ ẽ Nios itixomafamiski,” fayamatiroma. Afama mĩshti fatiro, ea
nãskafani. sharakõi faxõa. Niosfi sharakõiki.
María askafaino ãjiri anã nai mẽra Afaa chakafamisma Niosfi nãskarakõi.
kani. 50 Nãskara yorafãfe yoitirofo: “Ẽ Nios
nikasharapaikõiaito, ẽ nikakaspaitori
María kani Elisabet õikai ea chakafatiro. Nãskax ẽ akiki
39 Nãskata nã pena fisti mã Niospa mesetiro. Akiki mesekĩ ẽ Nios
ãjiri kaano María itipinĩ fata koshi kani nikasharakõi,” ixõ yoiaito nã keskara
ãfe yaya õikai Judea mai ari. Judea mai yorafo Niospa ato noikĩ ato
ari mãchifãfo mẽra kaax pexe rasi ano shinãpakenaka. 51 Akka Nios
nokoni. 40 Mã nokoax Zacarías ãfe pexe nikakaspakĩ ãto õiti fekaxtefakani,
mẽra ikitoshini. Mã nokoxõ María ãfe “Tsõa afaa tãpikeroko ẽ akai
yaya yoitoshini. “Yaya, ẽ oi mia õiyoi,” keskafakĩ,” ixõ ãto õiti fekaxtefatirofo.
fatishoni. 41 Ãfe rare askafatishonaito Nãskaifono Niospa ato fenomatiro.
Elizabet nikani. Ãfe rare askafaito Nãskara ato õimatiro afaa
nikakĩ Elisabet xakĩ mẽraxõ ãfe fake tãpiamafãfe. Akka Niospa ãfe shinãmã
tokko tokko ani. 42 Nãskata Niospa Yõshi afama mĩshti famiski. Afaa pishta
Sharapa shinãmanaino Elisabet onãni Niospa fayamatiroma. Nãfi
mã María fake naneano. Nãskakẽ fãsi mitsisipakõikĩ tsoa keskarama. Nãato
yoini iskafakĩ: “María, Niospa mia afara mĩshti fatiro. 52 Nãato xanĩfofo
inimamasharakõi. Fato xotofake fetsakai potano anã tsoa xanĩfo itiroma. Akka
iskafaima mia fisti inimamakõi. Mĩ fake nã afaayamafo Niospa ato sharakõi
feronãfake chipo kãiano Apa Niospa imatiro. 53 Akka fetsafãfe Nios
akiki inimakõikĩ kexesharakõixii. shinãifono Niospa ato kexesharatiro.
43 Nõko Ifokõi mĩ fake ixii. Akka, ¿mĩ ea Ãfe shinãmã ãto õiti mẽra ato
ano oamẽ, nõko Ifãfe afafiax ẽkai shinãmatiro inimanõfo. Akka fẽtsa
afaakeroko ẽakõi ẽ ikanõ? 44 Akka mĩ ea shinãkĩ iskafai: “Ẽ iskaratĩa shara ẽ
yoiaito nikakĩ ẽfe xakĩ mẽraxõ ẽfe fake afara fetsa anã shinãima Niospa afara
ea tokko tokko aka, mikiki inimakĩ. fetsa ea anã shinãmanima ẽ anã Nios
45 Niospa meka nikakõikĩ, ‘Nẽ askanõki,’ fe rafepaima,” ixõ shinãito askara
105 LUCAS 1
yora Niospa anã tanaima. Afaa pishta õikaxõ yoinifo: “Õikapo. Mã anea Juan
tãpikanamax yorafo askatirofo. fakĩ. Ãfe ane Juan ixii,” fanifo, apa feta
54 Niospa noko kexesharapakenaka ãfe ãfa aneaito shinãpainifo. 64 Nãskata
nõko kaifo israelifãfemãi ãfe fake ane keneta Zacarías mekani.
yonoxomisfono. Noko Anã mekamais inima, mã mekaya ini.
shinãmakinakama mẽxotaima noko Mã mekayaxõ ato yoini: “Nios
noipakenaka nã yoini keskafakĩ. sharakõi,” ato fani. 65 Mã Zacarías
55 Niospa nõko xini Abraham yoikĩ mekaito õikani ratenifo. Mã ratekanax
iskafani: “Mĩ kaifo efe yorafo fokani yoinãi fetsenifo. Nãskakanax mã
ipanakafo. Askatari mĩ fenafo ẽ ato fokani Judea mai ari fokani yoinãfonifo:
kexesharapakenaka,” ixõ Niospa nõko “Mã Zacarías ãfe fake aneax mã mekai.
xini Abram yoini, Mã ãfe ãfinĩri fake fikatsaxakima, mã
ixõ María fani. fake fia,” ikanax yoinãi fetsenifo.
56 Nãskax María Elizabet ano ipaoni 66 Yoinãi fetsekaxõ shinãnifo: “Nã fake
tres oxe ani anoxõ. Tres oxe ata anã afeskaimãkai nõ õinõ shinãya iki kiki,
María ãfe xanẽnẽ oni. Niospamãi shinãmasharaino,” ikaxõ
shinãnifo.
Juan Maotista kãini
57 Mã Zacarías fanãini
María ãfe xanẽnẽ oano Elisabet
fake feronãfake kãini. 58 Mã fake kãiano 67 Niospa Yõshi Sharapa shinãmanaino
ãfe kaifãfe a chaima nikafãfe tãpinifo. Juan ãfe apa Zacarías yoini:
“Mã Elisabet fake kãia nõko Ifo Niospa 68-69 Ẽfe kaifo israelifãfe nõko
Niosnoa mĩ ato yoixoxii. Taefakĩ mĩ fani mã kãiki. 7 Mã fake kãiax fakeyai
ato yoixonano chipo nã nõko Ifo taeni. Ãfe fake feronãfake ini. Akka ãto
finakõia oxii. Nãskakẽ itipinĩkãfe mã fakka inafãfe piai mẽra fonifo. Anoax
nõko Ifo oi kiki mĩ ato faxii. María fake kãini. Mã fake kãixõ sama
77 Nãskakẽ mĩ ato tãpimaxii mã nõko faxte pishta rakoni. Askata ãfe fake
Ifo oaino afe yorafo ato chaka rãtani a fakkafãfe piai kamaki.
soaxoniyoi. 78 Akka Niospa noko
shinãino ãfe Fake finakõia nai Ãjirifo oveja kexemisfoki nokoni
mẽranoax nokoki oi nõko õiti noko 8 Nã María fakishi fake kãiano oveja
sharafaxoxiki. Oa fakishpari xini koshi kexemisfãfe fasifo mẽraxõ ãto ovejafo
kafanai keskafakĩ nõko õiti xafakĩa kexeshinifo pexe rasi pasotaixõ. 9 Ãto
sharakõi noko faxoxiki, 79 anã fakish ovejafo kexeshinaifono Nios ariax ãfe
keskara nõko õiti inõma. Nãskax nai ãjiri atoki fotokĩ chaxapakefofãni.
nõ mesetiroma noko Niospa nĩchiano chaxapakefofãni. Mã
shinãmasharaino, Niospa ãjiri nĩchiakĩ inifo chaxatanaito
ixõ Zacarías ato yoini. fichikanax ratekõinifo. 10 Nãskaifono
80 Nãskax Zacarías ãfe fake yosini ãjirinĩ ato yoini: “Rateyamakãfe. Ẽ mato
Niospa ãfe shinãmã shinãmasharaino. meka shara yoiyoaki nikax mã inimai
Nãskax ares tsõa istoma ano ipaoni, nã finakõinõ. Askatari yorafãferi nikakanax
Niospa meka israelifo ato yoikĩ akairi keyokõi inimakõinõfo. 11 Iskaratĩa
taefaitĩa. fotoxõ ẽ mato yoiyoa. Nã fakishi mã
mãto Ifo Cristo mã kãia mãto Ifokõi
María Jesucristo kãini mato ifixiki mã afe ĩpaxanõ. Nã mãto
(Mt. 1.18-25) xini David kãini anoaxri kãia mãto
2
1 Nã Jesús kãiyaitĩa romanõ ãfe Ifokõi. 12 Ẽ mato yoinõ nikakapo
xanĩfãfe César Augusto ãfe yorafo afeskaxõ mã tãpitiromakĩ nã fake ãfe
nĩchini nã maitio anoafo ato tanãkaxõ afa rapatinĩ rakoxõ rãta fakkafãfe piai
ãto anefo kenenõfo afe tii yorafomakĩ. ano fichixõ mã tãpitiro nã mãto Ifo
2 Taefakĩkõi kirika kenenifo ãto anefo finakõia,” ixõ ãjirinĩ ato yoini.
keyokõi. Akka Siria mai anoafãfe ãto 13 Ato yoikĩ xatetanaino atiri Niospa
14 Nios sharakõi nai mẽra ika. Nã a Moisés yoini keskafakĩ a Nios ato
ato fichipaiyai tii nono mai anoax kĩfixomis rifi rafe iyamai nopoxpoiki
ikafo ato shinãmasharai inimanõfo, rafe inãnifo retexõ Nios kĩfixonõ
ixõ yoinifo. nãnorimãi Moisés yoipaonino.
15 Mã yoikanax anã nai mẽra fonifo. 25 Nã Jerusalén anoa feronãfake Nios
Mã nai mẽra ãjirifo foafono, “Nõ õinõ,” Ifokõi faa ini, ãfe ane Simeón. Nãato
inifo, “Chanĩmamakĩ nõ õinõ, fokapo Nios Ifo sharakõi faxõ kĩfitaifapaoni.
Belén ano na nõko Ifo Niospa ãfe ãjirifo Niospa Yõshi Sharapa Simeón ĩkinãno,
nĩchiano noko yoiafo keskara nõ õinõ nãato Cristo manapaoni, ãfe kaifo
fokapo,” ixõ yoinifo. israelifo ifinõ Niospa Yõshi Sharamãi
16 Nãskata nã oveja kexemisfo fonifo. afe ikano. 26 Niospa Yõshi Shara a mẽra
Mã fokakĩ ichokaxõ fichitoshinifo María naneano a mẽraxõ tãpimani iskafakĩ:
yafi José. Nãno ãto fake yome rãtafono “Mĩ fena naima na Niospa nĩchiai nõko
fakkafãfe piai mẽra fasi mẽra rakakẽ Ifo Cristo mĩ õiyoi mã mĩ õiax mĩ naxii,”
õinifo. 17 Nã fake yome õiafo tiito ato ixõ tãpimani, Niospa Yõshi Sharapa
yoifofãsafanifo. 18 Nã oveja kexemisfãfe Simeón. 27 Nãskata Niospa Yõshi
ato yoiaifãfe nikakakĩ, “Aira, ¿afeskakĩ Sharapa shinãmanaino Nios kĩfiti pexefã
iskara shara noko yoikanimẽ?” inifo. mẽra ikikaini. Nãnori José fe María ãto
19 Nãskakẽ María nã nika keskafakĩ ãfe fakeya ikifainifo, Moisés yoini keskafakĩ
õitinĩ fãsi shinãfafãini. 20 Nãskakata nã ãto fake ispaxakakĩ. Mã ikiafono,
oveja kexemisfo ato yoitakani anã ato 28 Simeón atoki oxõ inimayanã Jesús
ano iyoifokani ãto fake Nios kĩfiti ãto õitinĩ shinãnifo: “Aira, nõkai nafo
pexefã mẽraxõ Apa Nios ispaxikakĩ. meka nikamisma,” ixõ shinãnifo. 34 Akka
23 Nãnori Niospa shinãmanaino Moisés Simeón Niospa Yõshi Sharapa
kirikaki keneni iskafakĩ: “Fake kãi taexõ shinãmanaino ato yoisharani. Nãskaxõ
feronãfakekẽ mã Nios ispatiro ãfenã ãfe afa yoini: “Nã mĩ fake chanĩmara
inõ,” ixõ ato yoipaonino, José feta fakanax nõko kaifofo israelifo
María ãto fake Jesús iyonifo Jerusalén inimatirofo. Aõnoax isharapakexakakĩ.
ano. 24 Nãskakẽ José fe María mã fokaxõ Akka nõko kaifo fetsafori afe
LUCAS 2 108
akax fene nani. Nãskakẽ anã Anã feneya fichinifo nã judeofãfe Nios kĩfiti pexefã
ipaonima. 37 Ares ikax yõxafokõi ini mẽranoa nã ato tãpimamisfo fe tsaoxõ
ochenta y cuatro xinia ani feneyaxoma. nikaino. Ato nikayanã ato yõkapakeni a
Nãskakẽ Anãmã mẽxotaima Nios kĩfipaoni, ato tãpimamisfo. 47 Ato askafaino
pena fisti foni teneyanã. Nios kĩfiti pexefã nikakakĩ, “Nikakapo, ¿na fãke yomefixõ
mẽranoax Anã askapaoni. 38 Nãskata María afeskakĩ mekakĩ tãpisharakõiamẽ? Ato
fe José Simeón fe yoinãifono Anãri atoki kemasharakõi,” fanifo. 48 Ato askafaino
oni. Oxõ nãnoa Jesús fichini. Fichita akiki afa feta ãpa fichinifo. “Nono tsaofekẽ nõ
inimani. Inimayanã Epa Nios iskafani: fenai nõko fake,” fanifo. Nãskata ãfa
“Aicho Epa Niosi, iskaratĩa mĩ Fake mĩ kenatoshini: “Kõkaishta, ¿afeskai mĩ
nokoki nĩchiaki nofe rafemis ĩpaxanõ,” ixõ nẽteamẽ? Mã mĩ noko ratekõia epa yafi.
yoini. Mã õixõ Anãmã Jerusalén anoafo Afeskara ikara nõ mia faa. Nãskakẽ nõ
ato yoini a na manamisfoki israelifo ato mia fenafei nono ato fe tsaoxõ mĩ
ifinõ. “Mẽ nõko Ifo õiaki mã nokoki yoifiaino,” fanifo.
nokoaki,” Anãmã ato fani. 49 Askafaifono ato kemani apa yafi afa:
fake. Afama mĩshti tãpiakõi ini. Niospa aõ Nazarete pexe ari ato xanẽnẽ. Nãskata
noikĩ shinãmasharani. mã nokoxõ María shinãni ãfe fakeõnoa.
Nãskaxõ Jesús apa feta ãfa yoiaito ato
Jesús Nios kĩfiti pexefã mẽra ikini yomeax nikakõisharapaoni ato shinãkõikĩ.
41 Nãskaxnã xinia tii Jesús ãfe afa fe 52 Nãskata Jesús yosikõini, ãfe õiti
apa Jerusalén ano fopaonifo. Pascua sharakõia. Mã ãfe mãpo afama mĩshti
109 LUCAS 2, 3
3
1-3 Akka mã yosixõ Zacarías fãke ato itipinĩsharakãfe, ãfe fai sharafaxokãfe.
Nios yoipaoni tsõa istoma anoxõ. Mãto chaka xatekãfe. 5 Nã xexa naxpe
Tsõa istoma ano yora ichapa akiki chakafo ano mai forosharakõi fanõfo.
fonifo nikaxikakĩ, nãskakẽ Zacarías fãke A machifo anori sapa sharakõi fanõfo.
ato Nios yoiaino. Nãnori Tiberio xanĩfo Nãskatari ãfe fai mẽstesharakõi
finakõia ipaoni, Roma anoax. Nãskakẽ faxonõfo. A xexa naxpefo ano mai
aa ranã ikanax ãto pexefo anoax xanĩfo forosharafaxonõfo sapa sharakõi inõ
ikaxõ ato ikĩpaonifo. Pexe fisti rasi nõko Ifofai. 6 Mã nõko Ifo Niospa
anoax xanĩfo iki fetsepaonifo. Judeofãfe nĩchiano oxõ a shinãifo ato ifiyoi afe
ãto xanĩfo ini pexe fetsa anoax ãfe ane ĩpaxanõfo. Nãskakẽ keyokõichi
Poncio Pilato. Askata pexe fetsa anoaxri õixikani,”
ãto xanĩfo fetsa Galilea anoax Herodes ixõ yoinõpokoi kiki nã yõra, ixõ Isaías
ato xanĩfo ini. Akka Feliperi xanĩfoxõ kirika keneyoni, Juannoa yoikĩ.
pexe rasi anoa rafe kexepaoni. Itoria 7 Nãskakẽ nã Isaías ato yoipaoni
ano kexeta Traconite ano kexeta keskafakĩ Juan ato yoipaoni, mã chaima
fapaoni. Akka nã Felipe ãfe exto ipaoni Jesús oaino. Ato Juan yoikĩ iskafapaoni,
Herodes. Nãskatari pexe fetsa anori a nikakani akiki yora ichapa feafono:
xanĩfo fetsa ipaoni ãfe ane Lisanias “Noko Juan maotisafanõ faka mẽra
Abilinia anoax. Akka ãto xanĩfo finakõia ikimakĩ nõ chiifã mẽra kayamanõ,”
ipaoni Tiberio. Nãato keyokõi ikanax akiki feafono Juan ato yoini
kexepaoni. Mã xanĩfokĩ catorce xinia iskafakĩ: “¿Afeskai mã ea ano oimẽ? ¿Ẽ
akano Zacarías fake Juan tsõa istoma mato maotisafapanõ mã oimẽ? ¿Tsõa
ano ixõ Niospa meka yoipaoni. Askatari mato yoiamẽ? Mã shinãiraka nõ chiifã
judeofo yoipaoni ãto mai ano ixõ, mẽra katirora ixõ nãskax mã
yorafãferi ato Nios kĩfixopaonifo. Akka maotisapaimẽ, nõ chiifã mẽra
Anás fe Caifás ãto xanĩfo ipaonifo. kayamanõra ikax. Maa, mãkai afaa
Nãskakẽ nã Zacarías ãfe fake Juan tãpiama, askax mã maotisatiroma. Mã
Judea mai ano ipaoni. Akka mã yosiax Nios Ifofaima. Mã oa shano keskara
tsõa istoma ikẽ Niospa yoini aõxõ ato mãto õiti chakakõi. Nãskaxõ mã Satanás
yoinõ iskafakĩ: “Mãto chaka xatekãfe, a ifofaa. Nãskakẽ kaxpa ẽ mato
mã afara chaka shinãi keskara anã maotisafatiroma mãmãi Satanás fisti
shinãyamakãfe. Niospa mato yoiai shinãito. Ãa fẽtsa mato pãratiro nõ
keskara nikakõikãfe. Mã nikakõiaito maotisanõ nõ chiifã mẽra kaimakai Nios
Niospa mato chaka soaxotiro. Mã nikayamafiax ixõ mato pãrano mã chiifã
askaito ẽ mato maotisafatiro, faka mẽra mẽra katiro fẽtsa afaa tãpiamato mato
ikimapakekĩ mãto chaka mã xatenõ ato pãrano. Askara Niospa mato ifitiroma
ispaxiki ixõ ato yoitãfe,” ixõ Niospa mãkairoko shinãito, ẽroko mato
nĩchiano Juan ato yoifofãsafani faka maotisafaano. 8 Mãto chaka xatekãfe,
Jordán arixõ. 4 Afia Isaías ato yoipaoni Nios shinãkãfe. Mã Nios shinãito ẽ mato
LUCAS 3 110
Abraham fenaxõ nõ shara shinãi,’ ixõ “¿A naamẽ Cristo?” ixõ ãto õiti mẽraxõ
mã shinãkĩ mã shinãsharaima. Askara shinãnifo. 16 A shinãifo keskara mã tãpixõ
shinãyamakãfe. Akka mãto õitinĩ mã Juan ato yoini: “Ẽkai Cristoma. Nãskakẽ ẽ
chaka shinãfi mã chanĩ. mato maotisafapai. Akka nã chipo oaito
Nikasharakõikãfe, ẽ mato yoinõ. Na ãfe Yõshi Shara mato mẽra naneyoi. Nã
tokiri Niospa onifaxõ nĩchikẽ mã õitiro sharafinakõia, ea keskarama. Aato afama
Abraham ãfe fena inõ. Nãskakanax mĩshti fatiro, ẽ atiroma keskara. Akka ẽ
Abraham fakefo itirofo na tokiri õiki afaama,” ixõ Juan ato yoini. Mã chaima
Nios shinãkanax. Akka mãkai anori Jesús oaito yoikĩ ato askafani. 17 Nãskaxõ
shinãima mã mã chanĩ, ‘Abraham ato yoipakeni: “Mã Nios shinãito mato
shinãpaoni keskara nõ shinãira’ ikax. ifixii. Akka a shinãyamaifo ato ifixiima.
Askara shinãyamafi Satanás fisti Afãfekairoko ifofaifono nãfo chiifã mẽra
ifofafiai. 9 Akka fana fimiyamaito ifãfe ato potano anoax omiskõipakenakafo” ato
reratiro. Ãfe tapori tsekaxõ kooatiro anã fani.
niyamanõ. Nãskari fakĩ mã Nios 18 Nãskatari meka shara ato yoini, ãto
Yorafãfe José fakera fafiaifono Niospa xinifo. Akka ãto fenafo mã kaiafo. Adán
Fake ini. Nãskafiax nãato chata ipaoni ãfe apa Nios ini, nãatomãi onifakẽ.
Elí. 24 Elí apa Matat ini. Matat apa Leví
ini. Leví apa Melqui ini. Melqui apa Satanás chakata Jesús afara
Jana ini. Jana apa José ini. 25 José apa chakafamapaini
Matatías ini. Matatías apa Amós ini. (Mt. 4.1-11; Mr. 1.12-13)
4
Amós apa Nahúm ini. Nahúm apa Esli 1 Mã Juan Jesús maotisafaano
ini. Esli apa Nagai ini. 26 Nagai apa Maat Niospa Yõshi Sharapa iyoaino faka
ini. Maat apa Matatías ini. Matatías apa Jordán anoax kani. Tsõa istoma ano
Semei ini. Semei apa Josec ini. Josec kani, Niospa Yõshi Sharapa iyoaino
apa Judá ini. 27 Judá apa Joanán ini. mãmãi Niospa Yõshi Shara ãfe õiti mẽra
Joanán apa Resa ini. Resa apa naneano. 2 Nãskata Jesús ares kafãsani,
Zorobabel ini. Zorobabel apa Salatiel tsõa istoma ano cuarenta nia oxax afaa
ini. Salatiel apa Neri ini. 28 Neri apa pishta piaxma. Nãskakẽ Satanás akiki
Melqui ini. Melqui apa Adí ini. Adí apa kani. Mã akiki nokoxõ ifofamapaini.
Cosam ini. Cosam apa Elmadam ini. Nãskaxõ afara chakafamapaini. Nãskata
Elmadam apa Er ini. 29 Er apa Josué ini. mã cuarenta nia oxax Jesús fonãikõini,
Josué apa Eliezer ini. Eliezer apa Jorim afaa pishta piaxma. 3 Nãskaito õiki
ini. Jorim apa Matat ini. 30 Matat apa Satanás yoini iskafakĩ: “Mĩ Niospa
Leví ini. Leví apa Simeón ini. Simeón Fakemãkĩ na tokiri pãa fapo,” fani.
apa Judá ini. Judá apa José ini. José 4 Nãskafaito Jesús kemani: “Maa, na
apa Jonam ini. Jonam apa Eliaquim ini. mĩ ea yoiai keskara ẽ akima. A nõ piai
31 Eliaquim apa Melea ini. Melea apa fisti nõ shinãima nipaikĩ. Akka Epa
Mena ini. Mena apa Matata ini. Matata Niospa ãfe meka shararoko nõ shinãtiro.
apa Natán ini. 32 Natán apa David ini. Nãskara Niospa meka yoimisto keneni,”
David apa Isaí ini. Isaí apa Obed ini. Jesús fani.
Obed apa Booz ini. Booz apa Sala ini. 5 Nãskata Jesús fe Satanás yamaris
Sala apa Naasón ini. 33 Naasón apa iakekẽfofãnifo. Mãchifã mãnãnẽ fokani.
Aminadab ini. Aminadab apa Admín ini. Nãrixõ Satanás Jesús nã maitio ispani.
Admín apa Arni ini. Arni apa Esrom ini. 6-7 Nãskaxõ Satanás yoini: “Õipo, ea mĩa
Esrom apa Fares ini. Fares apa Judá ini. ifofaxõ mĩ ea yonoxonaito na mĩ õiaifo
34 Judá apa Jacobo ini. Jacobo apa keyokõi sharashtakõifo ẽ mia inãtiro.
Isaaca ini. Isaaca apa Abraham ini. Nãskakẽ keyokõichi ãto ifo mĩ itiro.
Abraham apa Taré ini. Taré apa Nacor Nafo ẽfenãkõifo. Õipo, na maitio ẽ ato
ini. 35 Nacor apa Serug ini. Serug apa inãpaiki ẽ ato inãtiro atonã inõ,”
Ragau ini. Ragau apa Peleg ini. Peleg Satanás fani.
apa Heber ini. Heber apa Sala ini. 36 Sala 8 Nãskafaito Jesús kemani: “Maa, ẽ
apa Cainán ini. Cainán apa Arfaxad ini. mia ifofaima. Nios fisti nõko Ifokõi.
Arfaxad apa Sem ini. Sem apa Noé ini. Nãskakẽ nõ ratokonõ mai chachixõ nõ
Noé apa Lamec ini. 37 Lamec apa yoitiro aato noko shinãmanõ. Nãskaxõ
Matusalén ini. Matusalén apa Enoc ini. nõ yoitiro iskafakĩ: ‘Mĩfi nõko Ifoki nõ
Enoc apa Jared ini. Jared apa mia shinãi,’ ixõ nõ yoitiro. Nãskarafi
Mahalaleel ini. Mahalaleel apa Cainán kirika ano keneakĩ,” Jesús fani.
ini. 38 Cainán apa Enós ini. Enós apa Set 9 Jesús askafaito Satanás anã Jesús
ini. Set apa Adán ini. Nãskanifo ãto iyoni a Nios kĩfiti pexefã mãmãkĩaxõ
LUCAS 4 112
Askatamaroko Sarepta pexe rasi Sidón mai Iskarakai nõ tsõa õimisma. ¿Afeskaxõ
ano nĩchini kẽro ifomafa fisti nĩchini iskafaimẽ, na feronãfake makinoa
pimanõ. Niospa nĩchiaino chai kani. niafaka potai? Meka finayakõikẽ
27 Askatari yora fetsafo israelifãfe mai nĩafaka nikafainikai,” yorafãfe fanifo.
anoax ichapakõifo rashkishikani inifo. 37 Askafaito õikaxõ yorafãfe pexe tii
yora mẽra niafaka yõshi chaka nanexõ niafaka chakafo tsekeni. Fãsikõi
Jesús fãsikõi mekafani. 34 Iskafakĩ yoini: mekayanã iskafanifo: “Mĩfi Niospa
“¿Afeskakĩ mĩ noko fekaxtefaiyoamẽ, Fakekĩ,” fanifo. Niafakafãfe askafaifono
Jesús Nazarete anoato? ¿Mĩ noko a kerexkai Jesús ato põtapakeni. Nãskaxõ
omiskõipakenakafo mẽra mĩ noko ato mekatima fani mãmãi tãpiafãfe
potaiyoamẽ? Ẽ mia õimisnõ, mĩ nãmãi Cristokẽ.
sharakõinõ Niospa mia nĩchiano,” fani.
35 Nĩafaka askafaino Jesús yoini: Jesús ichanãti pexe mẽraxõ Apa Niospa
“Mekayamafe. Na feronãfake makinoax mekasharaõnoa ato yoini
tsekekaitãfe,” ixõ mitsisipakõikai Jesús (Mr. 1.35-39)
niafaka nĩchini. 42 Mã penaino Jesús tsekekaini, pexefã
Jesús askafaino nĩafaka yora fia kekẽfofã rasi anoax tsõa istoma ano kai.
potafaini yorafãfe ferotaifi nãskax Nãskaino yorafãfe fenanifo. Nãskakanax
tsekekaikĩ afeskafanima. akiki nokokaxõ nẽtefapainifo ato
36 Askafaito õikakĩ yorafãfe iskafanifo: makinoax kayamanõ. 43 Askafaifono
“Chanĩma, Jesús afama mĩshti fatiro. Jesús ato yoini: “Akka, ẽ Niospa meka
LUCAS 4, 5 114
shara ato yoifofãfofãni pexe fetsafo ano mẽra ato nanexonano. 10 Akka nã Simón
afe keskaramãkĩ Epa Nios xanĩfãfe noko fe rafeafo inifo, Santiago fe Juan ãto
ĩkinã. Nãskakẽ Epa Niospa ea nĩchini, ẽ apa Zebedeo ini. Nãskakẽ Jesús Simón
ato yoinõ.” yoini: “Rateyamafe. Iskaratĩa yorafo ẽfe
44 Nãskakẽ kafãsakĩ Jesús Niospa Yõshi Sharaõxõ mĩ ekeki efeikai,” fani.
meka ato yoifofãsafani, ichanãti pexe 11 Nãskakata ãto kanõanãfã fõkata
5
1 Pena fetsa Jesúsxõ foe rasi finifo 12 Pena fisti pexe rasi ano Jesús ikano
ĩamãfã ketokonõxõ Genesaret nãno feronãfake isinĩ iki rashkishi
anoxõ. Askafaito õikani yora rasi akiki fetseax akiki oni. Mã akiki oxõ ratokonõ
fenifo. Niospa meka niakai fekani. mai chachipakefofã yoini: “Ifo, ea
2 Jesús nãnoa kanõanãfã rafe rakakẽ sharafapaikĩ mĩ ea sharafatiro,” faito,
fichini, nã kanõanãfã mẽranoax mã 13 Jesús ãfe mẽkemã ramãyanã yoini
ikimapainifo, Jesús ano iyopaikakĩ. ãfe xanĩfo kori fixomisto ãfe ane Leví *
19 Akka afeskaxma ikitiroma inifo, ini. Akka nã ato kori fixomis ano tsaoa
yorafo ichapakõimãiyakẽ ikipanãfãfe. ini. Nãskakẽ Jesús yoini: “Efe kafe,”
Nãskakanax pexe fomãkĩa inanifo. fani.
Nãrixõ nã finimisma ratatinĩ ratakaxõ 28 Nãskafaino Leví fininãkafãta ãfe
kirika keneni keskara ato tãpimamisfo kirika keneni keskara ato tãpimamisfãfe
feta fariseofãfe shinãnifo iskakakĩ: Jesúsxõ tãpimisfo mekafakĩ taefanifo.
“Akka, ¿na tsoamẽ na chanĩai Nios Ato iskafanifo: “¿Afeskakĩ ato feta pita
chakafakĩ mekafayanã? Akka Nios ato feta ayata mã faimẽ? Na ato kori
fistichi ato chaka soaxotiro,” fanifo. fixomisfo feta na yora chakafo fetari mã
22 Akka Jesús tãpini askafaifono. pii,” ato faifono, 31 Jesús ato kemani: “A
Nãskaxõ ato yõkani: “¿Afeskakĩ iskara sharafãfe notoro fenakanima, a isinĩ
mã shinãimẽ? 23 Akka, ¿ẽ afaa fatiromẽ? ikaifãfemari notoro fenakanima. Akka
Mẽ mia chaka soaxona ẽ fatiroraka, nã isinĩ ikaifãfe notoro fenakani. 32 Akka
askayamakĩ mẽ mia sharafaa ẽ a yora sharafoõnoax ẽ onima. Nã afara
fatiroraka,” ixõ ato yoini. 24 “Akka ẽ chakafakanax shinãmitsaifoõnoax ẽ oni,
mato tãpimanõ Niosxõ ẽ ato chaka ato chaka soaxoxiki Epa Nios Ifofanõfo,”
soaxotiroki nono mai anoxõ,” ato fani. ato fani.
Nãskaxõ a finimisma yoini: “Ẽ mia yoi,
fininĩkafãta mĩ rakati fifaini mĩ pexe Nã foni tenemisfofãfe Jesús yõkanifo
ano katãfe,” fani. (Mt. 9.14-17; Mr. 2.18-22)
25 Nãskafaino a finimisma fininãkafani 33 Iskafakĩ
Jesús yoinifo: “Akka Juan
yorafãfe ferotaifi. Nãskaxõ a kamaki inafãfe, fariseofãferi foni tenekõiyanã
rakamis ãfe rakati fifaini ãfe pexe ano Epa Nios kĩfikĩ chai yoimisfo. Akka mĩ
kani. Epa Nioski inimayanã. “Aicho, inafãfe mẽxotaima piyanã ayakani,”
Epa Nios sharafinakõia,” faafoni. faifono,
26 Finikainaito õikani ratei fetsenifo. 34 Jesús ato kemani: “Akka yorafo matoki
*
5.27 Leví ane rafeya ipaoni. Ãfe ane fetsa Mateo.
LUCAS 5, 6 116
36 Nãskafata afianã Jesús ato yoini iskafakĩ, fonãikakĩ piifonifo. 2 Nãskakẽ fariseofãfe
meka fetsafaxõ: “Tsõa sama fenaya sama xini ato yõkanifo: “¿Afeskakĩ mã na aros
kishi fatiroma. Nõ askafaino sama fena keskara metesfeimẽ na pena tenetitĩa
samama chakanatiro. Nãskatari sama fena fe tsõa yonotiroma ixõ Moisés noko
sama xini isharatiroma. Nãskakẽri nã ẽ mato yoifinino?” fariseofãfe ato fanifo.
yoiai keskara mã nikakõixõ a mã ipaoni 3 Ato askafaifono Jesús ato kemani,
keskai anã mã itiroma mãmãi ea nikakõiax. “Akka, ¿a nõko xini Davidõnoa kirika
A mã ipaoni keskara shinãmakita nãskax kenenifo keskara mã õimismẽ David
mãto yora fena keskara shara itiro. afaa afeska fanimẽ ãfe inafo feta
37 Nãskarifakĩ tsõa mãmã fata koiro pisha fonãikõi? 4 Nãskax a Nios kĩfiti pexefã
xini mẽra nanetiroma nã mãmãnõ farax mẽra ikikaini. A mẽra ikikaixõ pãa
akaino toxamãiyanõ. Nãskakẽ nã mãmã fata fichixõ pini, nã pãa Nios inãmisfo.
fe koiro pisha chakanatirofo. Akka nã mãto Nãskaxõ ãfe inafori inãni akairi pinõfo,
xinifãfe mato yoimisfo keskara fe nã ẽ mato akka nã Nios ato kĩfixomisfãfe ares nã
yoiai keskara osinãtiroma. Nã ẽ mato yoiai pãa pifiamisfono. Akka fonãikĩ finakõikĩ
keskara Niospa meka sharakõi. Akka a mãto David nã pãa pini ãfe inafo feta. 5 Akka
xinifãfe mato yoimisfo anori shinãx mã ẽfe Epa Niospa ea katoni. Nãskakẽ eres
isharatiroma. Niospa mekaya meka chaka fisti ẽ yoitiro a nõ atiro keskara na pena
osinãtiroma. Nãskakẽ mã nikapaifikĩ mã tenetitĩa,” ixõ Jesús ato yoini.
shinãsharatiroma. 38 Nãskarifakĩ tsõa mãmã
fata koiro pisha xini mẽra nanetiroma nã Feronãfake mẽke yõshiya Jesús sharafani
mãmãnõ farax akaino toxamãiyanõ. Nãskakẽ (Mt. 12.9-14; Mr. 3.1-6)
nã mãmã fata fe koiro pisha chakanatirofo. 6 Pena fetsa pena tenetitĩa Jesús
Akka nã mãto xinifãfe mato yoimisfo ikikaini judeofãfe ichanãti pexe mẽra
keskara fe nã ẽ mato yoiai keskara anoxõ ato yoixiki. Anoxõ ato yoiaino,
osinãtiroma. Nã ẽ mato yoiai keskara Niospa nãno ato fe feronãfake ãfe põya kayakai
meka sharakõi. Akka a mãto xinifãfe mato aõri ãfe mẽke yõshiya ini. 7 A Moisés
yoimisfo anori shinãx mã isharatiroma. yoikĩ kirika keneni keskara ato
Niospa mekaya meka chaka osinãtiroma. tãpimamisfo feta fariseofãfe õinifo, na
Nãskakẽ mã nikapaifikĩ mã pena tenetitĩa na mẽke yõshiya Jesús
shinãsharatiroma. 39 Akka mãmã pae sharafaimãkai ikaxõ, afara chakafaira
ayatiakaxõ anã tsõa fata ayapaitiroma. ixõ yõapaikakĩ.
Nãskariai iskatirofo: ‘Nã ẽ ipaoni keskara 8 Akka Jesús mã tãpia ini a shinãifo
6
1 Nã pena tenetitĩa Jesús aõxõ Nãskata a feronãfake mẽke yõshiya yoini:
tãpimisfo fe tarepa kani. Kakĩ aõxõ “Mẽshafe,” faino nã mẽke yõshiya
tãpimisfãfe aros keskara meteskaxõ meshatani. Nãskax mẽke sharakõia ini.
117 LUCAS 6
ato katoni, aõnoa ato yoimisfo inõfo. 14 Nã yorafãfe mato noikaspaifono mato
feronãfake docefãfe ãto anefo fetsa Simón potayanã. Askatari mato ĩchaifono,
ini, ãfe ane fetsa Jesús faxoni Pedro fakĩ; askatari mato õikaspaifono askatari
fetsari Andrés ini, nã Simón exto; fetsari mato anekĩ chakafaifono. nãskakẽ
Santiago ini; fetsari Juan ini; fetsari Felipe inimakãfe eõxõ mato askafakani kiki.
ini; fetsari Bartolomé ini; 15 fetsari Mateo 23 Nãskakẽ mato askafaifono inimai
ini; fetsari Tomás ini; fetsari Santiago ini, finasharakõikãfe. Nãskaxõ a nai mẽraxõ
nã Alfeo fake; fetsari Simón ini. Nãato ãfe Niospa afara sharafo mato mekexona
kaifo feta romanõfo potapaipaoni, anã mã fixikai. Akka nã mato chakafaifo
israelifo yonomanõfoma. 16 Fetsari Judas keskafakĩ ãto xinifãferi nã Nios ato
ini, nã Santiago fake; fetsari Judas Iscariote yoixomisfo chakafapaonifo ato
ini, nãato Jesús ato achimani. Nã tii Jesús omiskõimayanã,” ixõ Jesús ato yoini.
ifini doce faxõ aõxõ tãpimisfo inõfo. 24 Akka nã kori ichapayafo Jesús ato
askainokai, ‘Mã afarafo shara faa,’ ixõ Niospa iskafakĩ: “Akka yora fẽxo afe fẽxo
mato yoima. 33 Askatari mã ato afara iyopaikĩ iyotiroma, mai xato mẽra
axoshara nã mato afara axosharaifos, paketiro. Nãskari fakĩ fẽtsa Niospa meka
askarakai sharama. Nãskariakani yora tãpixoma mato yoitiroma. Askara yorafo
chakafori. ‘Mã afara sharafo shara faa,’ ixõ yoiyamakãfe, mato anorima yoitirofoki.
Niospa mato yoima. 34 Akka mã ato kori 40 Akka a aõxõ tãpimisfãfe a ato
askara sharama. Nãskarifiakani yora chakafo feronaki ikano mã õimẽ, mãroko ifi
kori inãnõnãmisfo nokomãi pasta efapa feostamefixõ? 42 Akka, ¿mã
kopifasharakõikanira ikanax. 35 Akka ẽ mato shinãimamẽ a mã ifi pasta efapa
yoinõ, nikakapo. A mato noikaspaifãfe feostamea? Akka afeskakĩ mã fetsa
mãroko ato noikãfe, ato shara fakãfe. Afara iskafaimẽ: ‘Yamã, ẽ mia fixonõ a mĩ ifi
ato inãxõ ea kopifafe iyamakãfe. Mã askai pasta pishta fero naki ika,’ fakĩ, mãkõi
Epa Nios ari mã nokoaito matoki inimayanã mã kakamepaimis. Mãkai afaa tãpiama.
afara sharafo mato inãxii. Nãskax mã Nios Akka a mã ifi pastafã feostamea mã
Sharapa fake mã iki. Nãfi tsoa keskaramãki tsekayokãfe. Nãskaxõ mã mã õisharakĩ a
sharafinakõiaki. Epa Nios sharakõi tsõa fetsa feronaki ika mã fixosharatiro.
fayamafiaino ato noikõi. Nã yora chakafori Nãskari fakĩ mã chaka xateyamaxõ mã
ato noi. 36 Nãskakẽ mãri ato noikõikãfe, nã fetsafo chaka xatematiroma. Akka mãto
Epa Niospa ato noikõiai keskafakĩ,” ixõ Jesús chaka xatexõ fetsafo mã chaka
ato yoini. xatematiro,” ixõ Jesús ato yoini.
“Fetsafo mekafakĩ chakafayamakãfe,” ixõ Ifi ãfe fimioxõ nõ tãpitiro afe keskaramãkĩ
Jesús ato yoini (Mt. 7.17-20; 12.34-35)
(Mt. 7.1-5) 43 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Ifi
37 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: shara fimi chakaya itiroma. Ifi chakari
“Mẽxotaima fetsafo mekafayamakãfe fimi sharaya itiroma. 44 Akka ififo ãfe
iskafakĩ yoikĩ: ‘Nato afara chakafakĩ fimioxõ nõ tãpitiro afe keskaramãkĩ.
119 LUCAS 6, 7
yora tatimato pexe fai keskara. Pexe yoini: “Kee, nikakapo. Na feronãfake
fakĩ tãpixoma pexe kishi israeli yamafixõ ea chanĩmara fakĩ
nĩchisharamano, a nãmã faka faikĩ finakõi, fetsafo keskarama. Akka Israel
potatiro. Nãskax mã pexe pãoikax anoafãfe ea iskafamisfoma chanĩmara
chakanakõitiro. Nãskarifiakĩ fẽtsa ẽfe fakakĩ,” ato fani.
meka nikafikĩ ea nikasharaima. Nãskakẽ 10 Ato Jesús askafaino a sororo xanĩfo
omiskõipakenakafo,” ixõ Jesús ato fe rafeafo mã ãto pexe ano fokaxõ õiafo
yoini. a yonaito õifainafo mã shara
fichitoshinifo.
Jesús sharafani romanõ
xanĩfãfe ãfe ina yonaito Jesús otofani kẽro ifomãfa fake
(Mt. 8.5-13) 11 Mã askafata Jesús kani pexe rasi ãfe
7
1 MãJesús yorafo yoikĩ xateax ane Nain ano. Ãfe inafo fe kaino yora
Capernaúm ano kani. 2 Nãno soraro ichapafori afe fonifo. 12 Mã pexe rasi
xanĩfo romanõ ini. Nãato a yonoxomis chaima fãi kakĩ õini a naa iyoifofaifono
fichisharapaikõimis yonaifinakõi maifaifokakĩ. Kẽro ifomafa nã ãfe fake
nakerani. 3 Nãnoxõ nã soraro xanĩfãfe fisti ini. Nã kẽro ifomafa fe yora
nikani Jesúsnoa yoaifono. Nãskaxõ ichapafo afe fonifo. 13 Nã kẽro ifomafa
judeo anifofo nĩchini Jesús yoixotanõfo oiaito õikĩ, Jesús shinãkõikĩ yoini
a yonoxomis sharafaxoyonõ. iskafakĩ: “Oiayamafe,” fata, 14 Jesús
LUCAS 7 120
31 Nãskaxõ anã ato yoini: “Iskaratĩa na fetsa ẽ mia yoipai,” faito nã Simón
niyoafo afe keskarafomãkĩ ẽ mato yoinõ mã fariseo kemani: “Ea yoife, Ifo,” fani.
tãpinõ. 32 Nã fakefo ãto kaxeti anoax 41 Askafaito nikakĩ Jesús yoini
kaxekakĩ ãto yamafo kenatirofo tai tai iyanã. feronãfake rafeõnoa meka fetsafaxõ:
Akka mã ãto yamafo nokokanax a ato “Nã feronãfake rafeta a ato kori minimis
yamafãfe fichipaiyaifo keskai tsoa niminifo. Fẽtsa nimini quinientos nã
kaxesharayamaino ato yoitirofo iskafakakĩ: kori ane denarios. Fẽtsari nimini
‘Nõ nõko xaiti maneaino akka mã cincuenta. 42 Afeskaxoma kopifatiroma
mairamisma. Askatari shinãmitsayanã nõ inifo. Akka nã ato kori minimisto ea
fanãikaino mã oiamisma,’ ixõ ato yoitirofo. kopifakãfe ato fanima. Ato shara fani nã
Akka mãri nãskariai mã tsoaki inimamisma. rafe. Akka ea yoife fatoto noikĩ
33 Akka Juan Maotista oni. Atokai pikĩ finasharakõimãkai,” faito, 43 Simón
finapaimisma, askatari afaa pae ayamisma. kemani: “Ẽtsa, nã ichapa nimiato noikĩ
Akka mã yoimis iskafakĩ: ‘Juan niafaka yõshi finakõi rakikĩa,” faito, Jesús yoini: “Ẽje,
chakaya,’ mã famis. 34 Akka ẽ Niospa Fakekõi mĩ yoisharakõiaki.”
oni. Piyanã ẽ ayamis. Akka ea mã iskafakĩ 44 Nãskaxõ nã kẽro õiyanã Jesús Simón
yoimis: ‘Jesús ichapakõi piimis, askatari pae yoini: “¿Mã mĩ na kẽro õimẽ? Akka ẽ mĩ
ayamis,’ mã ea famis. ‘Nãskax yora chakafo pexe mẽra ikikẽ mĩ ea faka inãma, ẽ aõ
fe rafemis, a romanõ xanĩfo kori fixomisfo ochokomepanã. Akka na kẽromã oiayanã
feri rafemis,’ mã ea famis. 35 Akka ẽ shara ẽfe taeki ãfe fẽo tosiyanã ea õchoa.
imis Niospa ea shinãmanaino. Juanri shara Nãskaxõ ãfe fõo ea otekere aka. 45 Akka mã
imis Niospa shinãmanaino. Yorafãfe noko nõ feyai askafimisno, mĩ ea tamoki tsoo
õikĩ tãpitirofo,” ixõ Jesús ato yoini. akama. Akka na kẽromã ikitoshixõ ẽfe tae
pemãkĩa tsoo akĩ xateama. 46 Akka mã nõ
Jesús Simón pexe ano kani. feyai askafimisno mĩkai xinĩ ẽfe mapoki
Nã Simón fariseo ini mĩa matekere akama. Akka na kẽromã ẽfe
36 Fariseo fistichi pikĩxiki Jesús iyoni. Afe taeki pirofomã nachia. 47 Akka ẽ mia yoi,
Jesús kani ãfe pexe ano nãno mĩsa ano na kẽro chaka finakõikẽ mẽ ãfe chaka
tsaoxõ piaino. 37 Nãnoa nã kẽro soaxona, ea noikõiaito. Akka fẽtsari afaa
chotaferomato nikani nãno ato fe ixõ. Nã chakafai finamano mẽ ãfe chaka pishta
fariseo pexe anoxõ Jesús pii ano, nãno nã soaxofiano ea noisharaima,” ixõ Jesús
kẽro nokoni, manishomo oxokõiki yoini.
pirofomã foikai. 38 Mã nokoax oiayanã 48 Nãskaxõ a kẽro yoini: “Mẽ mia
Jesús ãfe tae resotai nitishota chaka soaxona,” fani. 49 A ato feta
tsaopakekafãni. Tsaoax oiaino Jesús ãfe tae piaifori nãno ato fe inifo. Nãskax aa
pichiki ãfe fẽotoshini. Nãskaxõ ãfe fõo ranã yoinãnifo. “¿Tsoamẽ na ato chaka
otekere ayanã ãfe tae tsõokakata akiki soaxonai?” ikanax yoinãnifo. 50 Nãskaxõ
pirofomã nachini. 39 Nã fariseo a Jesús afianã Jesús nã kẽro yoini iskafakĩ: “Ea
iyoato na kẽro askaito õikĩ ãfe õiti mẽraxõ mĩa chanĩmara faito ẽ mia chaka
shinãni: “Na feronãfake Niospa meka soaxonaki, kasharatãfe,” ixõ Jesús yoini.
yoikatsaxakitsi tãpi kiki na kẽro afe
keskaramakĩ na ãfe tae ramãkai, nã kẽro Kẽrofãfe afara Jesús axosharapaonifo
8
chakakõi,” ixõ ãfe õiti mẽraxõ shinãni. 1 Mã askafata pexe rasi mẽra Jesús
40 Nãskara ãfe õiti mẽraxõ shinãito kafãsapaoni. Afe keskaramakĩ Apa
Jesús yoini nã fariseo: “Simón, afara Nios xanĩfoõnoa ato yoifofãsafai. Nã
LUCAS 8 122
Nãskatari nã kẽro fetsafãferi Jesús yafi fetsafaxõ ẽ mato yoiai iskarakĩ nikakapo.
aõxõ tãpimisfo ato kori inãpaonifo. Na fimi exeõnoa ẽ mato yoiai, fimi
exeõnoa ẽ mato yoima. Niospa mekaõnoa
Jesús ato yoini meka fetsafaxõ ẽ mato yoi. 12 Akka na fai nẽxpakĩa fimi
fimi exe saamisnoa exe pakea peamatirofo keskafakĩ,
(Mt. 13.1-9; Mr. 4.1-9) nãskarifiakĩ Niospa meka nikapaiyaifono
4 Pexe rasi anoax yora rasi fenifo, Satanás chakata ato nikatima fatiro afe
Jesús õifekani. Nãskakẽ yora kaya iyamapakexanõfo. 13 Akka nã fimi exe
ichanãfono meka fetsafaxõ Jesús ato makex mẽra pakeax foaitiro keskariakĩ,
yoipakeni iskafakĩ: 5 “Feronãfake fistichi nãskarifiakĩ fẽtsa Niospa meka
fimi exe saafoni ãfe nõxati mẽra nikapaisharakõiyotiro. Akka nã fana tapo
kẽchoxõ fokĩ. Ãfe tarepa ãfe fimi exe foaisharama keskaraxõ nikafikĩ
saakaino ranãri fai nẽxpakĩa pakeaito nikasharaima. Nãskaxõ afara afeskaraino
peamanifo, ranãri peyafãfe xẽani. 6 Akka samamashta kachikiri fatiro. 14 Akka nã
mã foaipaiyaito xinĩ namani, yosipanã, moxafo mẽra fimi exe pakea keskarafori a
ãfe tapo airoko mai mẽra kasharakẽ. ea nikaifo. Akka ea nikafikani, nã
Foaikax samama nani xinĩ tsasifaano. moxafãfe fanafo namai keskarafo, ãto
7 Ranãri fimi exefo moxafo mẽra pakei shinã mẽraxõ afara sharafo shinãkakĩ.
fetseni. Moxafo mẽranoax moxafoya Nãskakakĩ a Niospa ato amapaiyai keskara
foaipaiyaito moxafãfe namani. 8 Akka shinãkanima. Nã fimi exemais keskarafo.
fimi exe ranãri mai shara ano pakeni. 15 Akka nã fimi exe mai shara ano pakea
Nãskax foaisharax fimi ichapayakõi ini keskara. Nãskarifiakĩ yora õiti sharayato
fetsa cien ini,” ixõ Jesús ato yoini. itipinĩsharaxõ ea nikasharai, Niospa meka
Nãskaxõ anã fãsi ato yoini: “Mã chanĩmara fakõini, nã fimi exe ichapaya
pachoyakĩ ea nikasharakõikãfe,” ato keskarakõixõ. Nãskasharakõikaxõ fetsafo
fani. Niospa meka nikamasharakõikani fetsafãfe
chanĩmara fanõfo,” ixõ Jesús ato yoini.
Meka fetsafaxõ yorafo yoixõ a aõxõ
tãpimisfo xafakĩakõi ato yoini Meka fetsafaxõ rãpariki Jesús aõxõ
(Mt. 13.10-17; Mr. 4.10-12) tãpimisfo yoini
9 A (Mr. 4.21-25)
aõxõ tãpimisfãfe Jesús yõkanifo:
“Noko yoisharafe, nõ mia 16 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Akka
fĩatiro,” ixõ Jesús ato yoini. nã ĩamãfã Galilea okiri. 27 Mã nokoax
Jesús kanõanãfã makinoax
Jesús õifekani ãfe afanõ ãfe extonõ fenifo fotopakekafanaino, pexe rasi makinoax
(Mt. 12.46-50; Mr. 3.31-35) feronãfake niafaka yõshi chaka nanea
19 Jesús yorafo yoiaino ãfe afanõ ãfe akiki oni. Rapati safekatsaxakima. Pexe
extonõ akiki fenifo afe mekapaikani. mẽrari ikatsaxakĩma. Akka nã maiafo
Akka akiki fotirofoma inifo, yora ichapa mafa kini mẽra ano ika ini. 28 Nãskakẽ
fospikõimãiyafono. 20 Nãnoa fẽtsa Jesús Jesús fichita a nãmã ratokonõ mai
yoini: “Mĩ efanõ mĩ extonõ emãiti niafo chachipakefofã fãsikõi fiisiyanã yoini:
mia õipaikani.” 21 Askafaino Jesús “¡Ea afeska fayamafe, Jesús! Mĩ Nios
kemani: “Akka nã ẽfe Epa Niospa meka Sharapa Fakeki ẽ mia yoi mĩ ea
nikakõiaifo nãfofi ẽfe efafo ita ẽfe omiskõimayamafe,” fani. 29 Nãskafakĩ
extofoki,” ixõ ato yoini. yoini mãmãi Jesús a makinoa niafaka
yõshi chaka potaino, mẽxotaimamãi a
Jesús nefe yafi ĩamãfã poo mẽra niafaka yõshi chaka nanemisno.
iki meseniaito nishpa fani Nãskaito yorafãfe kaninãnã metexkere
(Mt. 8.23-27; Mr. 4.35-41) ata otexkere axõ kexefiafono, nãfo
22 Pena fetsa Jesús kanõanãfãnẽ tesaketsafaini ichopaoni. Nãskakẽ
naneinĩkafã aõxõ tãpimisfo yoini: “Nõ niafaka yõshi chakata nã feronãfake
okiri ĩamãfã pokefainõ fokãfe,” ato tsõa istoma ano iyopaoni.
faino afe fonifo. 23 Mã ĩamãfã 30 Nãskaito Jesús yõkani: “¿Mĩ afe
pokefainaifono kanõanãfã xaki mẽra anemẽ?” faito, nãato kemani: “Ẽfe ane
rakax Jesús oxani. Nãno atoki Legión,” fani, a mẽramãi niafaka yõshi
nẽfefakõiyanã ĩamãfã poo ini. Nãskaino chaka ichapa nanekẽ. 31 Nãskaxõ niafaka
kanõanãfã faka fospikõini mesekõi ini yõshi chakafãfe Jesús yoinifo: “A
mã kanõanãfã ikikerani. 24 Nãskakẽ aõxõ omiskõipakenakafo kinĩfã mẽra noko
tãpimisfãfe Jesús mõinifo iskafayanã: potayamape,” fanifo.
“Ifo, mã nõ natarameikai, moife,” 32 Akka nãno mãchi keya anoxõ
faifono, Jesús fininãkafã nefe yafi kochifãfe pinifo. Nãskakẽ niafaka yõshi
ĩamãfã poo ikaito ãfe mekapa nishpa chakafãfe Jesús yoikakĩ iskafanifo:
fani. Nãskax anã ĩamãfã poo inima, “Noko kochifo mẽra nĩchife,” faifono
sharakõi ĩtani. Jesús kochifo mẽra ato nĩchini.
25 Askafaifono aõxõ tãpimisfo yoini: 33 Nãskakẽ niafaka yõshi chakafo
mẽra keyopakei fetseax ãsai fetseni, xotofake fisti ini, doce xinia aka. Nã
keyokõi. xotofake mã nakerakõini. Jesús Jairo fe
34 Askaito õikani a kochifo kexeafo kakĩ meea yorafãfe shoiakĩ fetsafo
ichoi fetsenifo, a pexe rasi anoa ato meeni afe fokakĩ.
chanifai fokani. Askatari a pexe rasi 43 Nãnori kẽro ato fe kani. Na kẽro imi
9
1 Jesús aõxõ tãpimisfo doce ichanãfani. xanĩfoõnoa ato yoiyanã a isinĩ ikaifori
Nãskaxõ ato yoini iskafakĩ: “Ẽfe ato sharafapani.
sharaõxõ ato makinoa niafaka fetsa 12 Mã yãtapakeaino, aõxõ tãpimisfo
fetsatapafo põtatakãfe, a isinĩ ikaifo ato doce akiki fẽkaxõ yoinifo: “Yorafo
sharafayanã. 2 Askatari Nios xanĩfoõnoa ato nĩchife fokaxõ tenetanõfo a piaifo
yoitakãfe, a isinĩ ikaifori ato sharafayanã. fenayanã fonãikani kiki, pexe rasi ano
3 Afaa mã fokiki, mãto mẽstetiri mã fokiki, fokãta a chaima ikafo anori fotanõfo.
mãto pishari mã fokiki, a mã piikairi mã Akka nono afaamaki,” faifono, 13 Jesús
fokiki, koriri mã fokiki, rapati fetsari mã ato yoini: “Ato pimakãfe,” ato faito
fokiki. 4 Akka nã mã õiai pexe fetsa anoxõ kemanifo: “Nõko pãa cinco pishta foe
mato ifiaifono, nãno iyokani, nã mã anoax raferi,” fanifo. “Akka, ¿mĩ shinãimẽ na
kaitĩa. 5 Akka fatora pexe rasi anoxõ mato yorafo pimaxiki a piaifo nõ ato
ifikaspaifono, anoax tsekekaikĩ mãto fixotanõ?” ixõ yoinifo. 14 Akka nãno
taekinoa mã mapo taa taa atiro ato cinco mil feronãfakefo inifo. Akka Jesús
õimaxiki. Mã askafaino tãpitirofo Nios aõxõ tãpimisfo yoini: “Cincuenta faxõ
atoki inimayamaino,” ixõ Jesús ato yoini. ato tsãoketsakãfe,” ato fani.
6 Nãskata Jesúsxõ tãpimisfo fonifo, pexe 15 Ato askafaifono keyokõi tsaoi
fetsafo mẽra ato yoifokani. Fokaxõ ato fetsenifo. 16 Askata Jesús cinco pãa
yoisharakõinifo. Nios nikasharakõikãfe ato tsomainĩfofãni foe rafeya. Nãskaxõ nai
fayanã a isinĩ ikaifo ato sharafanifo. foisnĩfofã Apa Nios kĩfini iskafakĩ:
“Aicho Epa, mĩoxõ ẽ ato pimai. Mĩ
Juan Maotista nani sharakõi,” fata, pãa kaxketa foe rafeya
(Mt. 14.1-12; Mr. 6.14-29) osixõ aõxõ tãpimisfo inãni a yorafo ato
7 Xanĩfo Herodes nikani Jesúsnoa inãketsanõfo. 17 Nãskakẽ yorafãfe
yoiaifono afama mĩshti akaito. ¿Tsoamẽ a pikanax mãyakõinifo. Akka nã chete
feronãfake? ixõ shinãni. Akka yoinifo: “Mã faafo doce fẽta fospini.
Juan afianã mã otoa,” fanifo. 8 Fetsafãferi
“Mĩ Cristo mia Niospa ifini nokoki
yoinifo: “Nã ato Niospa meka yoipaonikĩa
nĩchixii mĩ nõko xanĩfo finakõia inõ,” ixõ
Elías,” fanifo. Fetsafãferi yoinifo: “Nã nõko
Pedro Jesús yoini
xinifo ato Niospa meka yoipaonikĩa afianã
(Mt. 16.13-19; Mr. 8.27-29)
mã otoa,” ixõ yoinifo. 9 Askafaifono
Herodes ato yoini: “Maa, akai Juanma. Mẽ 18 Pena fetsa Jesús Apa Nios arese
Juan ato textemayamea. Akka na nõ nikai kĩfini. Akka aõxõ tãpimisfo afe inifo.
L 126
Nãskaxõ ato yõkani: “¿Yorafo afaa aya itiroma. Ãfe afarafori Nios
ikanimẽ ẽ tsoamãki?” ixõ ãto yõkani. inãtiroma afe ipaxakĩ. 26 Akka fatora
19 Ato askafaito kemanifo iskafakakĩ: fetsa eõ rãfikĩ ẽfe meka sharari
“Fetsafãfe Juan Maotistara, mia fakani. yoikaspaito, ẽri aõ rãfikõixii ẽ yoikĩ
Fetsafãferi Elíasra mia fakani. iskafaxii: ‘Ẽ na yora õimisma,’ ẽ faxii.
Fetsafãferi mia iskafakani: ‘Nã nõko Ẽfe sharafoya mẽ oax ẽfe Epa
xinifo ato Niospa meka yoipaonikĩa mã sharafoyari ẽ oxii, ẽfe ãjiri sharafori efe
otoa,’ mia fakani,” aõxõ tãpimisfãfe fotopakefofãxikani. 27 Ẽ mato pãraima,
fanifo. 20 “Akka mã, ¿ea tsoara faimẽ?” fatora mã fetsa nayoxoma nono efe
ixõ ato yõkani. Ato askafaito Pedro iyoxõ ẽfe Epa xanĩfo finakõia mã
kemani iskafakĩ: “Mĩ Cristo nã Niospa õiyoxii,” ixõ Jesús ato yoini.
mia nĩchini mĩ nõko Xanĩfo finakõia
inõ,” fani. Jesús ãfe femãnã fetsa keskara ini,
fafekõini. Ãfe rapatiri oxokõi ini
“Chipo ea retexikani,” Jesús ato fani (Mt. 17.1-8; Mr. 9.2-8)
(Mt. 16.20-28; Mr. 8.30-9.1) 28 Askata ocho nia mã finõano ato
21 NãskataJesús aõxõ tãpimisfo yoini: yoikĩ keyota, Jesús mãchi keya
“Tsoa yoiyamakãfe ẽfi Cristoki,” ato mãpefaini arixõ Apa Nios kĩfikai. Ãfe
fani. 22 Nãskata aõxõ tãpimisfo yoini ina tres iyoni. Santiago iyota Juan iyota
iskafakĩ: “Ẽ chipo omiskõifinakõixii. Pedro iyota ato fani. 29 Apa Nios
Askatari ea õikaspakakĩ ea potaxikani, kĩfiaino, ãfe femãnã fetsa keskara ĩtani.
judeofãfe xanĩfofo feta a Nios ato Ãfe rapati oxokõi ini fafekõiyanã.
kĩfixomis ãto xanĩfofofãfe a Moisés 30 Akka nãno feronãfake rafe akiki
rasi akiki fenifo õipaikani. 38 Nãnoxõ ranã feratenãnifo, “Akka, ¿fato nõ fetsa
yõrafã rasi mẽraxõ yora fistichi fãsikõi sharafinakõimẽ?” ikanax. 47 Nãskaxõ a
Jesús yoini: “Ifo, ẽfe fake ea õixoniyope. aõxõ tãpimisfãfe shinãifo keskara mã
Nã fisti ẽfe fakeki. 39 Niafaka chaka a Jesús tãpixõ fake yome ifixõ
mẽra nanexõ, fãsikõi fiisimamiski, chishtoinĩfofãni. 48 Nãskata aõxõ
mesta mesta imayanã ãfe axfapari fãkox tãpimisfo yoini: “Akka fatora fẽtsa ẽfe
potamamiski. Chakakõi famis a aneõxõ na fake yome noikĩ nãatori ea
makinoax tsekekaspayanã. 40 Akka mĩ noisharakõi. Nã ea noisharaito ea fisti
inafo mẽ yoia ẽfe fake makinoa niafaka noima, nã ea nĩchiniri noisharai. Akka
yõshi chaka potakãfe ẽ ato fafiaino akka fatora mã fetsa ãto ina keskaraxõ mã
tsõa atiroma,” fani. yorafo shara faa, nãfi sharafinakõiakĩ,”
41 Askafaino Jesús kemani: “¡Ooa! ixõ Jesús ato yoini.
Mãkai ea tãpisharama. Mã afara
shinãmis. Akka afetĩakai ẽ matoki Fẽtsa noko noikaspatama noko sharafai
onima. ¿Afetĩakai mã ea tãpimẽ?” Jesús (Mr. 9.38-40)
ato fani. Nãskaxõ yoini: “Niri mĩ fake ea 49 Ato askafaito Juan yoini: “Ifo, mã
efexõfe,” Jesús apa fani. 42 Nãskata ãpa nõ õia oa feronãfake fistichi mĩ aneõxõ
Jesús ano efeaino, nã fake nĩafaka fia niafaka chaka potaito. Nãskakẽ,
kekẽfofã anã nãmã potani, anã ea ea ‘Askafayamafe,’ nõ faa. ‘Mĩ nofe
imapaikĩ. Akka Jesús fãsi mekainãkafã rafemismaki mĩ niafaka chaka yorafo
iskafani: “Nĩafaka mĩ chaka chakakõikĩ, makinoa potatiroma,’ ixõ nõ yoia,” fani.
nã feronãfake makinoax tsekekaitãfe,” 50 Askafaito Jesús kemani:
10
1 Nãskata Jesús anã setenta y akano anã nõko neima. Nãskarifiakĩ mã
dos yorafo katoni. Nãskaxõ rafe noko nikakaspaino mãto chaka nõko
rasi faxõ ato nĩchini nã pexe rasifo mẽra neima, mãto nei. Akka shinãsharakãfe
fanĩma mĩshti fotanõfo chipo akairi Nios xanĩfo mãto Ifo ipai mã
atoki kaxiki. 2 Nãskaxõ ato yoini chaimashta matoki oi kiki,’ ixõ ato
iskafakĩ: “Yora ichapafãfe ea yoikãfe. 12 Akka ẽ mato yoi, nã
nikayamafiaifono ichapatoma ea omiskõiai nokoaitĩa, na pexe rasi anoa
129 LUCAS 10
potaxii,” ixõ Jesús ato yoini. keyokõi tãpimani ẽmãi ãfe Fakekẽ.
16 Nãskata Jesús anã aõxõ tãpimisfo Akka tsõakai ea tãpiama, ẽfe Epa
yoini: “Nã mato nikaifãfe, eari fistichi ea tãpikõia. Nãskarifiakĩ tsõa ẽfe
nikasharakani. Akka nã mato Epa tãpiama, akka eres fisti ẽ tãpia.
nikakaspaifãfe, eari nikakaspakani. Nã Akka nã fetsafori ẽ ato tãpimanaino
ea nikakaspaifãfe nã ea nĩchiniri ẽfe nãfãferi Epa Nios tãpitirofo,” ixõ Jesús
Epari nikakaspakani,” ixõ Jesús ato ato yoini. 23 Anã aõxõ tãpimisfoki oxõ
yoini. ato fisti yoini: “Nã mã õiai keskara
õikanax fetsafori inimakõikani. 24 Akka ẽ
Anã fenifo setenta y dos feronãfakefo mato yoi, Niospa meka yoimisfo feta
Jesús ato nĩchitano xanĩfofofãfe nã ẽ mato yoiai keskara
17 Nã setenta y dos feronãfakefo anã õipaifikakĩ õipaonifoma. Nã mã nikai
fenifo, inimakõiyanã. Mã fẽkaxõ keskarari nikapaifikakĩ nikapaonifoma.”
iskafakĩ yoinifo: “Ifo, niafaka chakafãfe
noko nika mĩ aneõxõ yorafo makinoa nõ Meka fetsafaxõ samãritanõ sharaõnoa
potaino,” faifono, 18 Jesús ato kemani: Jesús ato yoini
“Ẽje, mẽ õia Satanás nai mẽranoax 25 Feronãfake fisti a Moisés yoikĩ
pakeaito oa kana piishikai keskara. 19 Ẽ kirika keneni keskara ato tãpimamis
mato ẽfe shara inã, ẽfe sharaõnoax mã Jesús fe mekaikai kani. Jesús ea
kaito rono feta nĩfo mato kemaimãkai ixõ yõkaikai: “Ifo, ¿ẽ
chachiyamanõ. Nãskaxõ nã noko afeskatiromẽ Nios fe ĩpaxakĩ?” ixõ
LUCAS 10, 11 130
11
kakĩ õia fai kesemẽ rakakẽ õifikĩ 1 Pena fetsa Jesús Apa Nios
tanafainima. 32 Nãskano feronãfake fetsa kĩfini. Mã kĩfikĩ xateano aõxõ
levita arifi okĩ õia rakakẽ õini, nãatori tãpimis fistichi yõkani: “Ifo, afeskaxõ
kakĩ finõfaini. 33 Akka feronãfake fisti Epa Nios nõ kĩfitiromakĩ noko tãpimafe,
Samãria anoax nã fai fistichi akairi Juan aõxõ tãpimisfo tãpimani
chipo kakĩ, mã fichixõ aõ noikõikĩ keskafakĩ,” faito,
shinãkõini. 34 Nãskata akiki kaxõ, a ãfe 2 Jesús yoini: “Akka mã kĩfikĩ
pexe ano kaxõ mato yoikĩ iskafaino: “¡Kee! Õikapo, mã mekai,” yorafo iki
‘Yamã, tres faxõ ea yoa inãpe. 6 Mã ẽfe fetsenifo. 15 Akka atirifãfe yoinifo
yama rama noi kiki chai inoax ẽfe pexe iskafakakĩ: “Na Jesús nã niafaka
ano, ẽ afaayamaki afaa ẽ pimatiromaki,’ chakafãfe ãto xanĩfoõxõ nã Beelzebúxõ *
ixõ mato yõkaito, 7 kemakĩ mãto pexe ato makinoa niafaka yõshi chakafo
mẽraxõ mã iskafatiroma: ‘Ea potai,” ikanax yoinãnifo.
fekaxtefayamafe. Ẽfe pexe fepoti 16 Fetsafãferi chakafamapai kakĩ
fetaoxikakĩ ẽfe fakefo fe ẽ oxaki. Finixõ yoinifo iskafakakĩ: “Nios feta nai
ẽ mia afaa inãtiroma,’ ixõ mã yoitiroma. mẽraxõ afara fetsafo noko õimafe,”
8 Ẽ mato yoi, fininãkafã afara ãfe yama faifono, 17 akka Jesús tãpini a shinãifo
inãkaspafikĩ inãtiro fekaxtefaito nã keskara. Nãskaxõ ato yoini: “Keyokõi
fichipaiyai tii. mai tio anoax ãa ranã retenãkani
9 “Nãskakẽ ẽ mato yoi, afara fichipaikĩ keyotirofo. Nãskarifiai pexe fisti mẽra
Epa Nios yõkakãfe mato inãi kiki. Fena ikanax ãa ranã noikaspa faatanãkani
fenakãkĩma manakãfe nã Epa Niospa paxkanãtirofo anã ano fistikai tsoa
mato inãitĩa. Nãskakẽ Epa Nios itiroma. 18 Nãskarifĩakĩ Satanás ãfe yõshi
kĩfifafãikãfe mã kĩfiaito mato inãi kiki. chakafo potaxõ anã afaa afeskafatiroma.
10 Akka nã yõkai Epa Niospa afara shara Akka ãfe yono keyoano anã ãfe yõshi
inãxii. Nãskarifiakĩ fẽtsa afara shara chaka afe itiroma. Nã ẽ mato yoi, akka
fenaito Epa Niospa fichimatiro. mã yoikĩ iskafai: ‘Satanás yõshi
Nãskarifiakĩ fẽtsa Epa Nios kĩfiaito chakaõxõ niafaka potai,’ mã ea fai.
inãsharakõixii. 19 Akka askafiano, akka, ¿tsõa ãfe shara
11 “Akka, ¿fatora fẽtsa mã ãto epaxõ mãto inafo inãno niafaka chakafo
mãto fakefo mã rono ato inãtiromẽ potamisfomẽ? Nãskakẽ atoõxõ mã
mato foe yõkaito? Maa. Mãkai mãto tãpitiro akka mã eõnoa
fake mã askafatiroma. 12 Mãto fake mato shinãsharamisma. Akka Niosxõ mãto
takaranã too yõkaito, ¿nifo mã inafãfe niafaka potamisfo. 20 Akka ẽ
inãtiromẽ? Maa. Mãkai mãto fake mã niafaka yõshi chakafo potatiro Niospa
askafatiroma. 13 Akka, mã chakafixõ Yõshi Sharaõxõ ato makinoa. Nãskakẽ
mãto fakefo kexesharaxõ afara sharafo mã tãpitiro a Niospa atoki nĩchiai mã
mã ato inãtiro. Nãskarifiakĩ Epa Nios nokoano. Nãskakẽ yorafãfe ea
nai mẽra ikato ãfe Yõshi Shara mato Ifofasharakõixikani.
inãsharakõixii mã yõkaito,” Jesús ato 21 “Akka feronãfake mitsisipakõichi
*
11.15 Satanás ãfe ane fetsa Beelzebú.
LUCAS 11 132
xafakĩa ifiaxõ ãfe meka kachikiri faxõ noko õisharanõfora ikax. Askatari
mã anã shinãsharatiromaki, fakish yorafãfe noko finõkakĩ noko
keskara mã itiro. 36 Akka mã xafakĩa yoikõisharanõfora ikax.
isharakõiano, mãto õiti mẽra oa fakish 44 “¡Ooa! Mãfi nã yora naa
Nãskakẽ Jesús ãfe pexe mẽra ikikainax kirika keneni keskara ato
mĩsa ano tsaoni. 38 Akka nã fariseo tãpimamisfãfe! Akka mãto kaifofo yoikĩ
shinãni Jesús mechokomeyamaito ãto mã iskafamis: ‘Moisés keneni keskara
xinifãfe yoipaonifo keskai. Akka taeyoi nikakõikãfe,’ ixõ mã ato yoifikĩ akka
mechokomepaonifo, chipo pixikakĩ. mãri nikasharakõimisma. Askatamaroko
39 Akka nõko Ifãfe Jesús mã tãpixõ yoini a Moisés yoini keskara finõmainĩfofã mã
askara shinãito: “Mã fariseofo ato yoimis mato nikakanax askanõfo.
mechokomesharafixõ, akka mãto shinã Nã mã ato yoiai keskara apaifikakĩ tsõa
mẽraxõ afara sharafo mã shinãima. atiroma. Akka mãri mã ato afaa
Yora fetsafo mã noima, afara fetsa axomisma.
fetsatapafo noikĩ mãto shinã mẽraxõ 47 “¡Ooa! Mãfi nã Niospa meka
mã Nios inãmis. Mãto fanafori atiri mã iskafakĩ yoini: ‘A ẽfe meka yoimisfo yafi
inãmis. Askafixõ mã fetsafo mã ato eõxõ yonomisfo fetsa ẽ ato nĩchixii.
shinãmisma, askatari mã ato Akka ranãri ato reteyanã ranãri ato
sharafamisma. Askatari mã Nios omiskõimakani.’ 50-51 Nãskakẽ na yorafo
noikõiama. Akka nã mãto fanafo mã iskaratĩa niyoafo Niospa ato
Nios inãmis keskafakĩ fetsafori omiskõimaxii atoõxõ. Nã Niospa mai
noikõikãfe Niosri noikõiyanã. onifaki taefanitĩa Abel sharafiano ãfe
43 “¡Ooa, fariseofãfe! Ichanãti pexe õchi reteni. Nãskatari xinia fetsa
anoax tsaoti sharakõi ano mã tsaopaimis finõmata a Niospa meka yoimisfo ato
LUCAS 11, 12 134
12
1 Nãskakẽ yorafã rasi akiki Niospa kexesharakĩ finakõiakĩ,” ixõ
fekanax ichanãnifo. Shoiki Jesús ato yoini.
fetsenifo yora ichapakõi mãiyakanax.
Nãskakẽ Jesús aõxõ tãpimisfo yoikĩ Akka atiri yorafãfe, “Jesús ẽfe Ifora,” ea
taefani, ato iskafakĩ: “Õisharakãfe famisfo yorafãfe ferotaifi. Akka atirifãferi,
fariseofãfe nafo sharafora noko fanõfora “Jesús ẽfe Ifomara,” ea famisfo
ikaxõ mato anorima yoimapaikani kiki (Mt. 10.32-33; 12.32; 10.19-20)
sharafoyamafikaxõ. Nãfo 8 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Akka ẽ
fomãpaimisfono nãfori Niospa ato Ifomara,’ ea faifono, ẽri Niospa ãfe ãjirifãfe
xafakĩa kãimaxoxii. ferotaifi, ‘Nafo efe yorafomara,’ ẽ ato faxii.
3 “Nãskakẽ a yora fetsafo fomãfai ares 10 “Akka Niospa Fake chakafakĩ
13
pexe fisti mẽra cinco yorafo ikaxõ 1 Nãskaino yorafo Jesúski fokaxõ
dieciochonoa atoki pexe keya ãfe ane 15 Askafaitonõko Ifo Jesús kemani
Siloé atoki pakeano nanifo? ¿Mã iskafakĩ: “Mãkai afaa tãpiama, mãkõi
shinãiraka: ‘Nãfo chakafinakõia nanifo mã kakapaimis, akka pena tenetitĩari
Jerusalén anoafo keskaraxma,’ ixõ mã mã yonomis mãto yoinã inafo mã
shinãimẽ? 5 Maa. Askarama. Chanĩma ẽ tẽpemis ato faka ayamanikakĩ. 16 Akka
mato yoi. Akka mãto chaka mã na kẽro Abraham ãfe fena Satanás
xateyamaxõ mã Nios Ifofayamax, mãri chakata finitima famis isinĩ imayanã
mã omiskõipakenaka.” dieciocho xinia amamis. ¿Akka afeskakĩ
na pena tenetitĩa na kẽro ẽ
Meka fetsafaxõ higuera fimimaisnoa sharafatiromamẽ?” ixõ Jesús ato yoini.
Jesús ato yoini 17 Nikakani a Jesús noikaspamisfo
6 Jesús meka fetsafaxõ ato yoini iskafakĩ: rãfipainifo. Akka yorafo inimakõinifo nã
“Feronãfake fistichi ãfe tarepa higuera kẽro Jesús sharafaito õikani.
fana ini. Nãskax õikai kani mã fimiyamãkĩ,
kaxõ õini fimimais ini. 7 Nãskakẽ yoini a Mostaza exeõnoa yoikĩ meka fetsafaxõ
tare kexemis. ‘Õipo mã tres xinia afiax na Jesús ato tãpimani
fana higuera fimiyama. Ẽ ãfe fimi (Mt. 13.31-32; Mr. 4.30-32)
fichipaifiaino fimiyama. Ichakanõ rerafe, 18 Nãskata Jesús anã ato yoini iskafakĩ:
ano fimi fetsa nõ fananõ,’ fani. “Afe keskaramakĩ Nios xanĩfãfe noko
8 “Akka ifãfe askafaino a tare ĩkinã ẽ mato yoinõ. Nikakapo iskarakĩ:
kexexomisto kemani: ‘Ifo, na xinia fisti 19 Oa mostaza exe feronãfãke ãfe tarepa
14
anoa ato õi. Nãskakẽ ato makinoa Niospa 1 Nãskakẽ pena tenetitĩa Jesús
mato potaxii. 29 Akka yorafo nã mai ano kani nã fariseo xanĩfãfe ãfe pexe
keyokõi ikanax fetsa fetsatapafo fexikani anoxõ pikai. Akka nãnoxõ fariseo
Nios xanĩfo anoxõ afe tsaoxõ pixikakĩ. fetsafãfe õinifo Jesús afaa afeska
30 Nãskakẽ fetsafo iskaratĩa Nios nikafikani faimãkai nõ õinõ ikaxõ. 2 Nãskano
afe rafeafoma, akka a chipo nikaifo nãnori ãfe ferotaifi feronãfake fisti isinĩ
Ifofakanax afo afe rafetirofo. Akka fetsafãfe imis ini põya rafeki faraxika ita kishi
nikakĩ taefafianixakakĩ Ifofakanamax a rafeki faraxika ini. 3 Nãskakẽ Jesús ato
rama nikaifo keskarakanax afe yõkani, a Moisés yoikĩ kirika keneni
ipaxatirofoma,” ixõ Jesús ato yoini. keskara ato tãpimamisfoya fariseofo:
“¿Na pena tenetitĩa a isinĩ ikaifo nõ ato
Jesús Jerusalén anoafo ato shinãi oiani
sharafatiromẽ, askayamakĩ nõ ato
(Mt. 23.37-39)
sharafatiromaraka?” ixõ ato yõkaito,
31 Nãskata fariseofo Jesús ano fẽkaxõ 4 akka tsõa tooxanima. Nãskakẽ Jesús a
fani. 5 Nãskaxõ fariseofo Jesús ato yoini chãtofoya a fẽxofori ato pikĩfe.
iskafaki: “Akka, ¿fatora mã fẽtsa, mãto 14 Nãskakẽ mĩ ato askafaax mĩ
fake iyamãi mãto yoinã ina kini mẽra inimakõitiro. Akka afãfe mia
pakeano mã koshi ifirisa fatiromamẽ kopifatirofoma, akka mĩ ato askafaito
pena tenetitĩa?” ato faino, 6 tsõa Niospa mia inimamasharaxii naax mĩ
kemanima. anã otokẽ,” ixõ Jesús yoini.
Feronãfake ãfiyaino fista ayanã Meka fetsafaxõ Jesús ato yoini feronãfãke
pitirofoõnoa Jesús ato yoini mã a piai mã itipinĩsharakõi faxõ ato
7 Nãskata Jesús õini mã fẽkaxõ tsaoti pimapaiyaiõnoa yoikĩ
sharakõi fikanax mĩsa ano tsaofaifãfe. (Mt. 22.1-10)
Nãskaifãfe õikĩ Jesús meka fetsafaxõ ato 15 Ato askafaito nikakĩ fẽtsa a mĩsa ano
yoini iskafakĩ: 8 “Akka fẽtsa fista ayanã tsaoato Jesús yoini iskafakĩ: “Ifo,
kẽro fĩkĩ mato kenano, tsaoti sharakõi inimasharayanã Epa Nios xanĩfãfe
ano tsaoyamakãfe. Akka mato keyokõi yorafo ĩkinãi anoax ato fe
keskarama nã feronãfake sharafinakõia ikanax fãsi inimasharakõitirofo,” ixõ
pexe ifãfe kenano oax nã tsaoti sharakõi yoiaito, 16 Jesús yoini iskafakĩ:
ano tsaotiroki. 9 Akka pexe ifãfe fetsa fe “Feronãfake fistichi a piai sharakõi faxõ
oxõ mia yoikĩ iskafatiro: ‘Na feronãfake yora ichapa kenamani afeta pii fenõfo.
tsaoti inãfe,’ mia faino mĩ rãfikõiyanã 17 A piai mã itipinĩshara faxõ a
15
ãfe extonõ ãfe chikonõ ato noifikĩ 1 Nãskakẽ nã xanĩfo Roma kori
earoko noikĩ finakõiama, askatari ãa fĩxomisfo fe yora chakafo
anoi noimei ea noisharakõitama Jesúski fenifo ãfe meka nikai fekani.
nãskakẽ a keskara eõxõ tãpimis itiroma. 2 Nãskaifono fariseofo feta a Moisés
27 Akka ẽ cruznoax mato nãxoxii. yoikĩ kirika keneni keskara ato
Nãskakẽ ea tsõa yoikĩ iskafaima: tãpimamisfãfe Jesús mekafakakĩ
‘Iskaratĩa ẽ Jesús Ifofai. Nãskakẽ ẽ nai iskafakĩ yoinifo: “Õikapo nato yora
omiskõifikĩ ẽ shinãchakaima,’ ixõ tsõa chakafo ifimis, askatari ato feta pimis,”
anori yoiaxma, nãskakẽ ẽfe ina ixõ yoinifo.
itirofoma. 3 Askafaifono Jesús ato yoini meka
28 “Akka fatora fẽtsa mã pexe fapaikĩ fetsafaxõ mã tãpixõ iskafakĩ: 4 “Fatora
ĩkisi mã shinãyotiromamẽ afe tii xepa mã fetsa cien oveja inayano fisti ato
peimãki õixiki aõ pexe fakĩ mitoxiki. makinoax fenoano, nã noventa y nueve
29 Akka mã pexe fapaikĩ mã xepa pei mã anã fasifo mẽra nĩchitiro. Nãskaxõ
ichapama fixõ mã mitotiroma. Nãskakẽ nã oveja fenoa fisti mã fenatiro
nã õiaifãfe mato kaxemetsama fatirofo. shinãmitsakõiyanã. Nã mã fichiaitĩa
30 “Mato iskafakĩ yoiyanã: ‘Kee, fetsafo kãimaxiki. 5 Mã fichiax ãfe oveja
õikapo, na feronãfãke pexe fafiakĩ akka fenoaki akiki inimakĩ tepapiinĩfofã
pexe fakĩ mitoama.’ 31 Nãskarifiakĩ tepokomexõ iyotiro. 6 Nãskax mã ãfe
xanĩfo fẽtsa afe xanĩfo fetsa fe pexe ano nokoxõ ãfe yamafoya a
retenãpaikĩ shinãtiro a diez mil chaima nikafo yoitiro iskafakĩ: ‘A ẽfe
soraroyato a veinte mil soraroya oveja fenoa. Mẽ fichiakĩ efe inimakãfe,’
retetiromakĩ. 32 Nãskakẽ afe ixõ ato yoitiro. 7 Nãskakẽ ẽ mato yoi,
retenãtiroma meekĩ, xanĩfo fetsa nãskarifiai inimakõikani nã nai mẽra
oyoamano meka fomatiro iskafakĩ yoikĩ: ikafo fẽtsa ãfe chaka xatekõiano Jesús
‘Nõ retenãimakai, nõ raenãnõ,’ ixõ Ifofakĩ. Akka nã noventa y nueve
LUCAS 15 142
inimakani fẽtsa ãfe chaka xateax a anã iskafani: ‘Epa, ẽ Nios chakafata miari ẽ
ipaoni keskara iyamaito õikani,” ixõ chakafamis. Nãskakẽ ẽfe fakera mĩa
Jesús ato yoini. fatiroma,’ ixõ apa yoini.
22 “Apa askafaino akka ãfe ãpa a
Meka fetsafaxõ Jesús ato yoini apa ãfe yonoxomis yoini ato iskafakĩ: ‘Koshikõi
fake raefatiroõnoa yoikĩ rapati fenasharakõi fĩxokãfe ẽfe fake ea
11 Jesús afianã ato yoini iskafakĩ: safemaxokãfe, askatari anĩcho sharari
“Feronãfake fisti fake rafeya ini. 12 Akka safemakãfe, askatari sandalia sharari
nã chipokoto apa yoikĩ iskafani: ‘Epa, safemakãfe,’ ato fata, 23 ‘Fãkka fake
mã mĩ chaima nakĩ a mĩa inãxiai ĩkisi xoakõiari ifitakãfe retexikakĩ nõ pinõ
ea inãfe,’ fani. Nãskakẽ ãpa ãfe afama fista ayanã. 24 Akka na ẽfe fake mã nani
mĩshti ato paxkaketsaxoni. keskara ikatsaxakĩ mã anã ekeki
13 “Nãskano pena fetsa ãfe fake nokoaki. Mã fenofinino mã nõ anã
chipokoto ãfe afama mĩshti ato fichiaki,’ ixõ akiki inimakĩ fista axoni.
inãketsani kori fixiki. Mã kori fiax 25 “Akka ãfe fake iyoato ãfe tare ano
chaikõi kani mai fetsa ari. Nãrixõ ãfe yonofai okĩ nikaferani pexe chaima
kori potakĩ mitoni mẽxotaima pãekĩ nokoiyokĩ mõsika maneyanã
kẽro chota feromafo fe ikĩ. 14 Akka mã mairaifono. 26 Nãskakẽ a yonoxomis
ãfe kori potakĩ keyoano, nã mai anoaxri fetsa kenaxõ yõkani ãfe ãpa pexe anoxõ
fonãikõinifo. Nãskakẽ nã mai anoax nã afaa afeskafakanimãkai. 27 Askafaito a
feronãfakeri chipo omiskõini yonoxomisto yoini: ‘Mã mĩ exto nokoa.
afaamaisax. 15 Nãskakẽ kaxõ nã mai Nãskakẽ ãpa fakka fake xoa sharakõia
anoa feronãfake fetsa yono yõkani ato retemana afeskaxma mĩ exto
yonoxopaikĩ, iskafakĩ yoini: ‘Ẽ mia sharakõi nokoano,’ ixõ yoini.
143 LUCAS 15, 16
28 “Akka ãfe ochi iyoa akiki õitifishkiki niminõfoma. Ẽ ato askafaino ãto pexe
finakõini. Nãskakẽ pexe mẽra ikinima. anoxõ ea ifinõfo ẽfe ifãfe ea potano,’ ixõ
Nãskaino ãfe apa ãfe pexe mẽranoax shinãni.
kãinãkafani ãfe fake yoiyoi mã ãfe fake 5 “Nãskaxõ fisti rasi ato kenapakeni
chipoko nokoano, ‘Mã mĩ exto nokoaki. afe tii ãfe ifo nimiafomãki ato yoixiki.
Nõko pexe mẽra ikikofe,’ fani. 29 Ãpa Nã akiki kai taea yõkakĩ taefani: ‘¿Afe
askafaino apa kemani iskafakĩ: ‘Shinãpo tii mĩ ẽfe xanĩfo nimiamẽ?’ ixõ yõikaito,
epa, ẽ mia yonoxomis keskaraxõ, ¿afe tii 6 kemani iskafakĩ: ‘Ẽ nimia xini ene cien
kori inãni kẽro chotaferomafoki potakĩ ¿afe tii nimiamẽ?’ faito, atori yoini
keyotani. Nãskafikẽ mĩ fãkka fake iskafakĩ: ‘Cien saco de trigo ẽ nimia,’
xoashara retexona,’ faito, 31 ãpa kemani: faito, ari yoini iskafakĩ: ‘A mĩ nimia
‘Anifoshta, mĩkai ea potamisma, mĩ efe potaxõ fetsa arisafafe ochenta faxõ
itiani. Akka na ẽfenãfo mĩnã, keyokõi kenefe,’ fani.
iki kiki. 32 Akka iskaratĩa nõ fista aki mĩ 8 “Nãskakẽ a ãfe ina chakapa ãa
extoki inimayanã. Akka mĩ exto naa shinãxõ akai keskara ãfe xanĩfãfe
keskara ikatsaxakĩ, mã anã ekeki nokoa tãpikõini. Nãskakẽ yoini iskafaki: ‘Mĩ
afeskaxma, mã afetĩama fenofinino anã tãpikõia, nãskakẽ fetsafãfe mia sharara
oaito nõ fichia,’ ixõ ãpa ãfe fake iyoa fakani,’ ixõ yoini. Nãskarifiakĩ a Nios
yoini,” ixõ Jesús ato yoini. Ifofaafãfema tãpikĩ finakõiafo ato
pãrakĩki, ãa shinãkaxõ. Akka a Nios
Meka fetsafaxõ Jesús ato yoini, Ifofaafo askarafoma, ato pãratirofoma.
xanĩfokõichi afe xanĩfo yõaniõnoa yoikĩ Chanĩma fisti yoitirofo.
16
1 Jesús afianã aõxõ tãpimisfo 9 “Ẽ mato yoinõ, mã afama mĩshti
mã mato tãpixõ mato iskafai: ‘Nafo ãjirifãfe ãfe fero mẽsho iyonifo
chakakõifo,’ ixõ mato yoi,” Jesús ato Abraham fe ikikanõ Nios xanĩfo ano.
fani. Nãskatari a yora afama mĩshti
ichapayari nani. Nãri nakẽ maifanifo.
A Moisés yoini keskara sharafiano Nios 23 Nãskakẽ a yora afama mĩshti ichapaya
xanĩfãferoko ato finõkõinĩfofana omiskõikõini chiifã mẽranoax a yorafo
16 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: naax fomisfo anoax. Nãnoxõ foisnĩfofã
“Moisés Niosxõ yoini keskafakĩ, a chai inoa Abraham yafi Lázaro fichini.
Niospa meka yoimisfãferi yoinifo 24 Nãskakẽ fãsikõi Abraham kenani
keskara Juan mato yoini. Nãskakẽ meka iskafaki: ‘¡Epa Abraham, ea shinãfe! Ea
shara Nios xanĩfoõnoa Juan ato yoini Lázaro nĩchixõfe ãfe mifi rechoko fãka
iskafaki: ‘Mãto chaka xatekãfe anã a mã mechanafaxõ ea ana mechana faxoyonõ.
ipaoni keskara iyamakãfe Nios xanĩfo Nonoax ẽ omiskõi finakõikai na chiifã
ari ikixakakĩ.’ mẽranoax,’ ixõ yoiaito, 25 akka Abraham
17 “Akka chanĩma, maife nai koshikõi kemakĩ iskafani: ‘Ẽfe fãke, ¿mĩ
keyotiro. Akka a Moisés yoini keskakõi, shinãimamẽ nayoamax mĩ
Niospa meka shara keyonakama,” ixõ isharakõiyopaoni inimakõiyanã? Akka
Jesús ato yoini. Lázaro isharakõipaonima.
Omiskõipaoni. Nãskakẽ iskaratĩa
Feronãfake ãfe ãfi fe enẽnãtirofoõnoa nonoax isharakõia inimasharakõiyanã,
Jesús ato yoini akka mĩ omiskõikõi. 26 Nãskakẽ afeskax
(Mt. 19.1-12; Mr. 10.1-12) mia ari tsoa katiroma, mĩrikai afeskax
18 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Akka noko ano otiroma. Na mafa kinĩfã
fẽtsa ãfe ãfi enexõ, fetsa fia sharama. mesekõi afeskaxõ nõ finõtiroma. Mãri
Chakafai. Askara sharama. Askatari mã afeskaxõ arixori finõtiroma,’ ixõ yoiaito,
fenẽ enea feronãfake fẽtsa fĩari sharama. 27 nã afama mĩshti ichapayato anã yoini
145 LUCAS 16, 17
iskafakĩ: ‘Mẽ tãpia, Epa Abraham, akka a “Na meka fetsari ẽ mato yoinõ nikakakĩ.
yora naax otoato atoki oxõ ato yoiaito Fatora fetsa mã inayaxõ mãto inapa
nikakõitirofo,’ ixõ yoiaito, 31 anã Abraham mãto tare ano yonoxotani oaino
yoini iskafakĩ: ‘Akka a Moisés feta Niospa askayamakĩ fakkafo kexetani oaino
meka yoimisfãfe yoinifo keskara akka, ¿mã iskafakĩ yoitiromẽ: ‘Pexe
nikakaspakaki. Nãskarifiakĩ tsõa mẽra ikikerafe tsaoxõ pixiki,’ mã
nikatiroma a yora otoato ato yoiaito,’ ixõ fatiromẽ? 8 Maa, mã askafatiroma.
Abraham yoinino,” Jesús ato fani. Askafatamaroko mã yoitiro iskafakĩ: ‘Ea
pĩchaxõfe ẽ pinõ, mã nafakẽ ea yoixii ẽ
Noko fẽtsa afara chakafamaino ãfenã pikĩ taefanõ, mĩ chipo axiki,’ ixõ mãto
mesekõi itiro ina mã yoitiro. 9 Nãskatari ãfe inapa nã
(Mt. 18.6-7, 21-22; Mr. 9.42) ãfe xanĩfãfe yoia keskafakĩ mã
17
1 Jesús aõxõ tãpimisfo yoini axosharakõiano iskafakĩ yoima: ‘Aicho,
iskafakĩ: “Mẽxotaima a ea ea mĩa axosharakõia,’ ixõ yoima.
Ifofaafãfema yorafo afara 10 Nãskarifiakĩ mãri a Niospa mato yoia
raefaxõ yoisharafe. 4 Akka anã mia chakafakĩ Nãno mã nokoano chai ixõ diez
mekafaxõ, ea raefafe ixõ mẽxotaima mia feronãfake nã rashkishi fetseaifãfe
yoiri faito akiki õitifishkikĩma mĩ yoisharaxõ õikakĩ kenanifo fãsikõi. 13 Akka iskafakĩ
mĩ raefatiro,” ixõ Jesús yoini. fãsikõi yoinifo: “Jesús, Maestro, noko
shinãfe,” faifono, 14 Jesús ato õikĩ ato
Nõ chanĩmara faito Niospa noko afama yoini iskafakĩ: “A ato Nios kĩfixomisfo
mĩshti faxotiro ano fotakãfe, a mã shara ato ispaxiki,”
5 Nãskata a aõnoa yoimisfãfe Jesús ato faino, mã fokani koshikõi a isinĩ
yoinifo iskafakakĩ: “Ifo, nõ mia ikaifo sharai fetsenifo.
LUCAS 17 146
ea sharakõi faki,” ixõ yoini. 16 Nãskafata nãskarifiaxii ẽ anã oaino. 27 Akka yorafo
Jesús ferotaifi ratokonõ mai pikãta ayakãta fĩanãkãta ikaifono, mã
chachipakefofã maikiri fepopakekafã. Noé kanõanãfã mẽra ikiano faka
“¡Aicho Jesús, mĩ ea sharafaa! ¡Mĩ fãsi faipafãino, keyoi ãsai mitokomenifo.
sharakõi!” ixõ yoini. Akka nã feronãfake Nãskarifiaxii ẽ oaino ea shinãtama afara
Samãria anoa ini. chaka shinãifono.
17 Askafaito Jesús yoini: “¿Akka diez 28 “Nãskarifiani nã feronãfake Lot
oxõ Nios aicho faiyoamẽ?” ixõ Jesús oa oi ikai keskara nai mẽranoax atoki
yoini. 19 Nãskaxõ nã feronãfake yoini chiifã pakeaino keyokõi koofi
iskafakĩ: “Fininĩkafãfe kãtaxiki. Mĩ ea mitokomenifo.
chanĩmara fakõinax mã mĩ sharaki,” ixõ 30 “Nãskarifiaxii ẽ oaino, ea
18
1 Jesús anã ato yoini meka fetsafaxõ yometsomisfo, chakakõifo, askatari ato
ato tãpimaxiki, Epa Nios mẽxotaima ãfima chotamisfo. Akka ẽkai nã ãfe
kĩfikani xokenãyamanõfo. 2 Ato yoikĩ xanĩfo kori fĩxomis keskarama. Nãskakẽ
iskafani: “Nã pexefã rasi anoxõ xanĩfãfe Nios ẽ mia aicho fai. 12 Na semãnã tiifi ẽ foni
shinãtama yorafori noimisma. 3 Nã pexefã tenekĩ rafefa fafafãini mia shinãkĩ. Akka
rasi anori kẽro ifomafa ika ini. Nãskakẽ nã nã ẽ fiairi ẽ mia paxkaxõ fafãini,’ ixõ
kẽro ifomafa mẽxotaima a xanĩfoki kapaoni fariseo Epa Nios kĩfini. 13 Akka a ãfe
yoikĩ iskafaikai: ‘A ea noikaspamisto ea xanĩfo kori fĩxomis ori chai nini. Nãri
chakafai kiki ea yoixõfe ea anã chai nĩxokai nai foispainima.
chakafayamanõ,’ ixõ yoifiaito, 4 nã xanĩfãfe Askatamaroko shinãmitsayanã Epa Nios
nikakaspayanã tooxanima. Nã kẽro ifomafa yoini iskafakĩ: ‘¡Ooa! Epa Niospa, ẽ mia
fekaxtefafiaino akka nãskaxõ xanĩfãfe chakafamiski. Eõ noikĩ ea sharafafe ẽ
shinãni iskakĩ: ‘Ẽ Nios shinãima, yorafori ẽ chakakĩ,’ fani. 14 Ẽ mato yoi nã ãfe
noima. 5 Akka na kẽro ifomãfa ea fekaxtefai xanĩfo kori fixomis ãfe pexe ano oni mã
kiki, ẽ yoisharaxonõ anã a chakafaito Niospa ãfe chaka soaxonano. Akka nã
fekaxtefayamanõ, mẽ yoixonano anã ea fariseo ãfe chaka soaxonima. Nãskarifiai
fekaxtefaima kiki,’ ixõ xanĩfãfe yoini.” fetsa ãa anoi yoimesharai: ‘Ẽ sharara,’
6 Iskafakĩ Jesús ato yoini: “A xanĩfo imiskẽ chipo Niospa afaa imatiroma.
chakapa yoini keskara nikasharakãfe. Akka fẽtsa shinãkĩ iskafai: ‘Ẽfi afarafo
Chakafixõ nã kẽro ifomafa fekaxtefaito chakafamiski,’ ixõ shinãito nã keskara
axosharaniki. 7 Akka Nioskai nã xanĩfo chaka yora Niospa chaka soaxotiro afe
keskarama. Akka, ¿Niospari ãfe yorafo ato ĩpaxanõ,” ixõ Jesús ato yoini.
afara axosharatiromamẽ? Noko nikaikai
Jesús fakefo chishtoxõ ato mãmãyanã ato
fekaxtetiroma penachãi yafi fakishchãi
Epa Nios kĩfixopakeni
kĩfiaifono ato nikakaspatiroma.
(Mt. 19.13-15; Mr. 10.13-16)
¿Askayamakĩ, ‘Ea manayokãfe,’ ixõ ato
yoitiromẽ? 8 Maa. Akka ẽ mato yoi mã 15-16 Nãskatari yorafãfe ato fake mĩshti
manamiskẽ koshi mato afara shara faxoxii. Jesúski efenifo ato mãmãpakeyanã ato Epa
Akka a mato chakafamisfo ẽ ato Nios kĩfixonõ. Akka nã Jesúsxõ tãpimisfãfe
omiskõimaxii. Akka, ¿ẽfe Epa ariax anã ẽ ato iskafanifo: “Mãto fakefo efexõ nõko Ifo
nãmã fotoaitĩa ea chanĩmara faifãfe ẽ fekaxtefayamakãfe,” ato fanifo. Ato
õitoshiximẽ?” ixõ Jesús ato yoini. askafaifono Jesús ato yoini: “Ato enekãfe na
fakefo ekeki fenõfo. Ato nẽtefayamakãfe. Ẽfe
Meka fetsafaxõ fariseofoya a ato kori Epa Nios xanĩfo ika ari na fakefo
fĩamisfo Jesús ato yoini keskarakõifoki,” ixõ ato yoini. 17 “Ẽ mato
9 Jesús meka fetsafaxõ ato yoini ato pãraima, mã Epa Nios xanĩfo nikayamax na
tãpimaxiki. “Ẽfi sharaki, ẽkai afaa fakefãfe ea nikaifo keskafakĩ, Epa Nios ika ari
chakafamisma yora fetsafokai ea mã katiroma,” ixõ Jesús ato yoini.
LUCAS 18 148
nẽteakekafã ato yoini iskafakĩ: “Ea yoini. Nãskaxõ nãnoafo ato yoini: “Na
ifixotakãfe oaiskai kenariai,” ato faito feronãfake Abraham ãfe fena. Abraham
ifixotanifo. Mã oano Jesús yõkani Nios nikakõipaoni keskafakĩ natori Nios
iskafakĩ: 41 “¿Ẽ mia afeskafatiromẽ?” nikakõi. 10 Akka ẽ oni ẽfe Epa Nios
faito, nã fẽxo kemani iskafaki: “Ifo, ẽ anoax a fenoafo ato fenayanã ato
oĩsharapai afeskaxõ ẽ õisharatiroma,” ifiyoi,” ixõ ato yoini.
faito, 42 Jesús yoini iskafaki: “Ea mĩa
chanĩmara faax mã mĩ shara. Nãskaxõ Meka fetsafaxõ koriõnoa Jesús ato yoini
mã mĩ õisharai,” fani. (Mt. 25.14-30)
43 Nãskafaino nã fẽxo õisharakõitani. 11 Nã yorafãfe nikanifo Jesús ato
19
1-2 Nãskano Jesús Jericó pexe ari, nãriax mã xanĩfo ikax opai. 13 Akka
rasi ano finõfaini. Akka nãno kayoxoma a yonoxomisfo diez kenani.
feronãfake afama mĩshti ichapaya ika Nãskaxõ ato kori ichapa inãketsayanã
ini, ãfe ane Zaqueo. A ato kori ato yoini iskafakĩ: ‘Na kõri afara ichapa
fixomisfãfe ãfe xanĩfo ini. Nãatori ãfe mã fĩkãfe nã ẽ oaitĩa,’ ixõ ato yoini.
xanĩfo kori fixomis ini. 3 Nãato Jesús 14 Akka yorafãfe ãfe mai anoxõ
fomãkĩa naiskĩ fichixõ yoini iskafaki: anã anoris oni ãfe mai ano. Mã nokoxõ
“Zaqueo, fotopakekafãfe. Iskaratĩa mĩ a yonoxomisfo kenamani nã ato kori
pexe ano ẽ nẽteyoikaikai,” faino, inãfaini tii, tãpixiki afe tii kori
6 koshikõi Zaqueo fotopakekafãni. fiafomãkĩ. 16 Nãskano fetsa akiki oitaexõ
Nãskakẽ akiki inimasharakõiyanã ãfe yoikĩ iskafani: ‘Ifo, a ea mĩa kori
pexe ari iyoni. inãfainitatima finõmainĩfofã kori exe
7 Nãskaito õikakĩ yora rasichi iskafakĩ diez faxõ mẽ mia fĩxõa,’ fani.
yoinifo: “¡Kee, õikapo! ¿Afeskai na yora 17 Askafaino ãfe xanĩfãfe kemani: ‘Aicho,
chakapa pexe ano Jesús iki kaimẽ?” mĩfi ea yonoxõ sharamiski. Ẽ mia afaa
fanifo. 8 Askafafiaifono Zaqueo ichapa inãyamafiano finõmainĩfofã mĩa
fininãkafã Jesús yoini iskafakĩ: “Ifo, fĩxosharakõia. Nãskakẽ pexe rasi diez
õipo. Nã afaamaisfo na ẽfenãfo ẽ ato anoa ẽ mia xanĩfo imai,’ ixõ yoini.
paxkaxonikai. Nã ẽ atoki yometsomisfo 18 Nãskatari ãfe ina fetsari akiki oxõ
cuatro veces faxõ ẽ ato inãi,” ixõ yoini. yoikĩ iskafani: ‘Ifo, a ea mĩa kori
9 Askafaito Jesús yoini iskafaki: inãfainitatima finõmainĩfofã kori exe
“Iskaratĩa mẽ mia chaka soaxona mĩ cinco faxõ mẽ mia fixõa,’ fani.
Niospa fake iki mĩ afe ĩpanaka,” ixõ 19 Nãskafaino nãri kemakĩ iskafani: ‘Mĩri
LUCAS 19 150
cinco pexe rasi anoa xanĩfo ikikai,’ fani. mato faifono ato yoikĩ iskafakãfe: ‘Nõko
20 Akka a yonoxomis fetsari akiki oxõ Ifãfe fichipaiyaito nõ ifixoniyoa,’ ato
iskafakĩ yoini: ‘Ifo, nakĩa mĩ kori ẽ mia fakakĩ,” Jesús ato fani. 32 Ato nĩchia
mekexona samapa rakoxõ. 21 Ẽ mikiki fõkaxõ õiafo nã Jesús ato yoia
mesekĩ, mĩmãi feronãfake keskarakõi fichitoshinifo.
mitsisipakõikẽ, mĩnãyamafekẽ mĩ fimis, 33 Mã burro tẽpeaifono, nã burro
20
1 Pena fetsa Nios kĩfiti pexefã 11 Nãskata tare ifãfe anã a yonoxomis
ato Nios kĩfixomisfãfe ãto xanĩfofo fe, a mã kaano nãri imi tofeketsakaxõ
Moisés yoikĩ kirika keneni keskara ato tarepaxõ potanifo.
tãpimamisfo, judeofãfe ãto xanĩfofori 13 “Nãskata tare ifãfe shinãni: ‘¿Ẽ
mã shinãimẽ ato afeska faimẽ a tare Nãskaxõ mã tãpixõ ato yoini, 24 “Ea kori
ifãfe? Ẽ mato yoinõ. 16 Kaxõ a tare exe fisti ispakãfe ẽ õinõ,” ato faito
kexemisfo ato retekĩ mitoxõ, fetsafo ãfe ispaifono ato yoini iskafakĩ: “¿Tsõa
tare inãxii afãfe kexexonõfo,” Jesús ato femãnã na keskaramẽ? ¿Tsõa aneri na
fani. kori exe ano keneamẽ?” ixõ ato yõkaito
Ato askafaito nikakani iskanifo: kemanifo iskafakakĩ: “Nõko xanĩfo
“Askayamapainõra,” inifo. César keskara,” faifono, 25 Jesús ato
17 Akka askaifãfe õikĩ Jesús ato yoini: yoini: “Akka na kori exe Césarnãkẽ
“Akka, ¿afeskakĩ Niospa meka iskafakĩ César inãkãfe, akka Niosnãkẽ Niosri
kenenifomẽ? inãkãfe.”
Tokiri pexe fapaikakĩ nã pexe 26 Ato askafaito nikakani, rateyanã
xanĩfofo feta a Moisés yoikĩ kirika “Yora naax anã otoax ¿afeskatiromẽ?” ixõ
keneni keskara ato tãpimamisfãfe Jesús Jesús yõkanifo
achipainifo karaxa mẽra ikimapaikakĩ. (Mt. 22.23-33; Mr. 12.18-27)
Atoõnoa meka fetsafaxõ yoiaito 27 Nãskata saduceofo Jesús õifokani
21
iskafakĩ yoinifo: “Maestro, mĩ ato 1 Jesús õini a kori ichapayafãfe
yoisharakõi,” fanifo. 40 Nãskakẽ anã tsoa kori naneti mẽra kori naneaifãfe
yõkapainima, atomãi kemasharakõiaito Nios kĩfiti pexefã mẽraxõ. 2 Nãskatari
akiki rãfikakĩ. õini a kẽro ifomafa afaamaisfixõ ãfe kori
exe rafe kori naneti mẽra ãfe kori
“Akka, ¿tsõa fenamẽ Cristo?”
nanekĩ mitofaito. 3 Nãskata ato yoikĩ
ixõ Jesús ato yõkani
iskafani: “Chanĩma ẽ mato yoikõi, na
(Mt. 22.41-46; Mr. 12.35-37)
kẽro ifomãfa afaamaisfixõ ato
41 Nãskata Jesús ato yõkani: “Akka, finõmainĩfofã inãkõia. 4 Akka na kori
¿afeskakĩ Cristo David ãfe fenara mã ichapayafãfe mã Nios inãfikakĩ tsõa
faimẽ? 42 Nã David Niospa Yõshi keyo inãma, texe faafo. Akka na kẽromã
Sharapa shinãmanaino fanãiti kirika omiskõifikĩ ãfe kori rafe potakĩ
keneni iskafaki: mitokõia. Anã afanã a piai fitiroma,” ixõ
Epa Niospa ẽfe Ifo yoini iskafakĩ: Jesús ato yoini.
‘Mĩ efe xanĩfokõi ĩpanakaki. 43 Akka
nã mia noikaspaifo mĩ ato finõkõinõ ẽ Jesús ato yoini na Nios
ato mĩ nãmã nĩchikai,’ kĩfiti pexefã pãoixii ixõ
ixõ yoini. 44 Akka, ¿afeskai Cristo David (Mt. 24.1-2; Mr. 13.1-2)
ãfe fena itiromẽ, nã David Cristo ẽfe 5 Nãskata a afe rafea fetsafãfe Nios
Ifora fafiapaonino?” ixõ Jesús ato yoini. kĩfiti pexefãõnoa yoinifo iskafakakĩ:
LUCAS 21 154
“Nõko Nios kĩfiti pexefã sharafinakõia. eõnoa ato yoitiro. 14 Akka kayoxoma
Tokiri petsanãmeax nã kori shinãchakayamakãfe. Ẽ mato
ichapayafãfe afara sharafofikaxõ shinãmanikai mã ato yoisharanõ. Afaa
nẽtakeafo,” ikaxõ yoiaifono, Jesús ato nõ ato faimẽ iyamakãfe. 15 Akka ẽ mato
yoini: 6 “Akka na mã õiai anãkai tokiri ato kemamasharaikai fanĩrira mato
petsanãmexima, keyokõi pãoixii. Na mekafaifono mã ato kemasharanõ.
tokirifori maoi fetsexii,” ixõ Jesús ato Nãskakẽ nã mato noikaspaifãfe mato
yoini. kemakanima, fanĩrira mã noko yoi tsõa
mato faima. 16 Akka mãto epafãfe mãto
Afaa afeskaximãkai mã chaima efafo feta mato ato achimaxikani. Mãto
nõko mai keyoaino Jesús ato yoini ochifãfe, mãto kaifofofãfe mato fe
(Mt. 24.3-28; Mr. 13.3-23) rafemisfãferi mato askafaxikani. Akka
7 Nãskakẽ yõkanifo iskafakĩ: “Maestro, ranãri mato retexikani. 17 Akka eõxõ
¿na mĩ yoiai keskai afetĩa iximẽ? yorafãfe keyokõichi mato
¿Afeskaxõ nõ tãpitiromẽ na ixiai noikaspaxikani. 18 Akka mato
keskara?” ixõ yõkanifo. noikaspafiaifono Epa Niospa mato
8 Askafaifono Jesús ato kemani: kexesharai mato retefiaifonokai mãto
“Kexemesharakani mã ato nikaino mato fero mẽsho fenonakama. 19 Akka afara
afara chakafamatirofoki. ‘Ẽfi Cristokĩ. afeskara ifiaino ea shinãmakiyamakãfe.
Mẽ oa mãto xanĩfo ixiki,’ ixõ mato Nãskax mã efe isharapakenakaki.
pãrapaikani kiki. Nãskakaxõ afãfe 20 “Jerusalén anoafo sorarofãfe ato
nã mai fetsa anoafo mai naya naya ixii. fake yome pishta chocho amaifo
Askatari fonãiki finakõixikani, afaa omiskõixikani mãmãi yorafo
pikanima. Askatari pae finakõia ixii nã omiskõifinakõiaifono. Nãskakẽ nã
mai fetsa anofo. Askatari nã nai Judea mai anoafo
mẽranoafori a õimismafo õixikani. omiskõifinakõixikani, Niospa ato
Ratekõixikani. omiskõimanaino. 24 Ranãri ato kenopa
12 “Akka askayoamano, mato achikaxõ retekani. Akka ranãri ato achikaxõ
fãsi mato omiskõimaxikani. Mato karaxa mẽra ato ikimakani mai
achikaxõ judeofãfe ãto ichanãti pexe fetsafo ano. Ato askafaifono nã
mẽra mato iyokani xanĩfofofãfe mato judeofoma Jerusalén ano iyokani.
yõkanõfo. Nãskakaxõ mato karaxa mẽra Akka nã Niospa ato omapaiyaitĩa
ikimakani xanĩfofofãfe. Eõxõ mato judeofo Jerusalén ano anã fexikani,”
askafakani. 13 Mato askafaifono mã ixõ Jesús ato yoini.
155 LUCAS 21, 22
iki fetsei. Askaito õikani nono mai pexefã mẽraxõ ato yoini. Akka fakish tii
anoafo ratekõixikani. Fãkafãri poo iki machi ãfe ane Olivos ano oxatai apaoni.
meseniaito nikakani. Ratekõixikani 38 Nãskakẽ yorafã rasi pena tii akiki
nõkai iskara afaa õimisma ikanax. fepaonifo Nios kĩfiti pexefã ano. Anoxõ
26 Nãskaito õikani yorafo ratekani shinã ato yoiaito nikai fekani.
fenoyotaxikani. Afarafo afeskaraito
õikani a õiyomisfoma keskara õikani. “¿Afeskaxõ nõ Jesús retetiromẽ?”
27 Nãskatari ea õixikani ẽ nai mẽranoax ixõ shinãnifo
nai kõinĩ ẽ fotoiyoaito. Shara finakõia ẽ (Mt. 26.1-5, 14-16; Mr. 14.1-2, 10-11;
fotoaito ea õixikani. 28 Nãskakẽ nã ẽ Jn. 11.45-53)
22
mato yoiai keskai taei afarafo 1 Mã chaima fista ikaino a Niospa
shinãxma. Nãskata afarafo afeskara iki pinifo. Afia penatari oveja fake retexõ Nios
LUCAS 22 156
inãpaonifo ãto xinifãfe anifo keskafakĩ. Akka 21 “Akka nã efe mĩsa ano tsaoa fẽtsa ea
mã fista pakeano, 8 Jesús Pedro yafi Juan ato achimani. 22 Akka nã eõnoa yoikĩ
nĩchini ato yoikĩ iskafayanã: “Fokaxõ kirika kenenifo keskakõi ẽ naikai. Akka
itipinĩsharafatakãfe fistatĩa nõ pinõ,” ato nã ea ato achimanai akairi omiskõi
faito, 9 kemanifo: “¿Fanĩxõ nõ finakõi,” ixõ Jesús ato yoini.
itipinĩsharafaikaimẽ?” faifono, 10 Jesús ato 23 Ato askafaito nikakani ãa ranã
yõkatakãfe nõko Ifãfe noko faa,” mã faito, “Nã yora fetsafo xanĩfokaxõ ato
12 nãato mato ispai kiki pexe keya kene ferateyanã ato yonomamisfo. Ato
efapaya itipinĩsharakõia. Nãno askafafiakakĩ nõko xanĩfo noko afara
itipinĩsharafakãfe anoxõ nõ pinõ,’ ” Jesús ato shara faxõ fafãini ixõ nokoõnoa yoikãfe,
fani. ato famisfo.
13 Nãskata mã fokaxõ fichinifo nã 26 “Akka mãri askayamakãfe.
mato tiito ayakãfe. 18 Ẽ mato yoikõi ẽ anã potamisma, na afara chakafãfe ea
mato feta na fimi ene ayaima. Akka nã ẽfe chakafafiaino. 29 Nãskakẽ ẽri mato
Epa Nios fe ẽ xanĩfo ixõ keyokõi ẽ yorafo xanĩfo imaxii, ẽfe Epa Niospa eari
ĩkixõ na fimi exe ẽ anã ato feta ayaxii,” ixõ xanĩfo imaino. 30 Akka mã efeta pita
ato yoini. efeta ayata mã faxii ẽfe mĩsa ano tsaoxõ.
19 Nãskaxõ anã pãa tsomainĩfofã, Apa Nios Nãskakẽ mã mã xanĩfoxõ nã doce nõko
kĩfikĩ aicho fata, ato pãa kaxkexopakeyanã kaifo israelifãfe mã ato ĩkixii,” ixõ Jesús
ato yoikĩ iskafani: “Nafi efe nami keskaraki. a afe rafeafo yoini.
Matoõnoax ẽ nai. Nãskakẽ nã mã piaitĩa ea
shinãfafãikãfe,” ixõ ato yoini. “ ‘Ẽ Jesús õimisma,’ Pedro ixiaino,”
20 Nãskarifiakĩ kecho tsomainĩfofã nã pixõ Jesús ato yoini
ato yoini iskafakĩ: “Na ayatiõxõ ẽ mato afara (Mt. 26.31-35; Mr. 14.27-31; Jn. 13.36-38)
fenashara yoi iskafakĩ: Ẽfe imi foaino ẽ 31 Nãskata nõko Ifãfe Simón yoini
matoõnoax nai mã ẽfe Epa Nios fe ĩpaxanõ.” iskafakĩ: “Simón, õipo Satanás Nios
157 LUCAS 22
ato yoi iskai: ‘Ẽ Jesús õimisma,’ ixõ mĩ kĩfini nã omiskõiai shinãyanã. Nãskaino
ato yoikĩ tres fai,” Jesús fani. ãfe nĩskaya ãfe imi mai ano tosini.
45 Mã Apa kĩfita fininãkafãta, aõxõ
“Mẽ samamashta omiskõikai,” tãpimisfo ari kani. Kaxõ õia oxafo inifo
Jesús ato fani shinãmitsai finakõikani ãto Ifo
35 Nãskafata Jesús anã ato yoini omiskõiaino. 46 Nãskaxõ ato yoini:
iskafakĩ: “Ẽ mato nĩchiyamea pishamais “¿Afeskai mã oxaimẽ? Fininĩfofãkãfe
koriri mã foyameama, sapatori mã Epa kĩfixikakĩ Satanás chakata mato
fotima. Akka ẽ mato nĩchia kaxõ ¿mã afaa chakafamayamanõ,” ato fani.
afaa yopatimẽ?” ato faito kemakakĩ
iskafanifo: “Maa. Nõkai afaa yopatima,” Jesús achinifo
fanifo. (Mt. 26.47-56; Mr. 14.43-50; Jn. 18.2-11)
36 Nãskata ato yoini iskafakĩ: “Akka 47 Jesús ato yoiaino yorafã rasi
iskaratĩa nã pishayato ãfe pisha foikanõ, nokotoshinifo. Nã ãfe ane Judas, nãri
ãfe koriyafi. Akka nã keno yamato ãfe Jesúsxõ tãpimis iyopaoni, nã Judas rekẽ
rapati minixõ kori fixõ, nã kõri keno oaino acho yorafã rasi fenifo. Nã Judas
fetsa finõ. 37 Akka ẽ mato yoi nã eõnoa Jesús ari kani kokoikai. 48 Askafaito
yoikĩ kirika kenenifo keskai mẽ askakõi. Jesús yoini iskafakĩ: “¿Judas, ea mĩa
Ẽ askarayamafiano ea pãrakani yora kokoxõ mĩ ea ato achimanimẽ?” fani.
chakafãfe, ‘Nato ato chakafamis,’ ea 49 Askafaito õikakĩ a aõxõ tãpimisfãfe
fakani. Nãskakẽ nã eõnoa yoikĩ kirika Jesús yõkanifo: “¿Ĩfo, nõ ato kenopa
kenenifo keskara nẽ askakõi,” ixõ ato rerapaketiromẽ?” ixõ yõkanifo.
yoiaito, 38 a aõxõ tãpimisfãfe yoinifo: 50 Nãskata fẽtsa nã ato Nios kĩfixomisto ãfe
“Ifo, nono keno rafe,” faifono, ato xanĩfãfe ina ãfe pacho kayakai aõri paxteni.
kemani: “Nã rafe inõkĩ anã nõ 51 Askafaito õikĩ Jesús yoini iskafakĩ: “Enefe.
yopaimakai. Nãskanõ,” ixõ ato yoini Nãskanõ,” fata afianã koshikõi xanĩfãfe ãfe
Jesús. ina ãfe pacho ramãkaxõ pacho tichixotani.
52 Nãskaxõ ato yoini a Nios kĩfixomis
Getsemaní anoxõ Jesús Apa Nios kĩfini xanĩfofo yafi a Nios kĩfiti pexefã kexemis
(Mt. 26.36-46; Mr. 14.32-42) xanĩfofo, nã anifo tiiri mã ifi feafono ato
39 Nãskata Jesús kani nã kamis keskai yõkani: “¿Afeskai kenofoya ifixatefoya mã
machi Olivos ano. Aõxõ tãpimisfori afe oamẽ ea achiyoi oa ẽ yometso keskarakẽ?
fonifo. 40 A kamis ano mã nokoxõ ato 53 Pena tii ẽ mato fe itiani Nios kĩfiti pexefã
yoini: “Epa Nios kĩfikãfe Satanás mato mẽraxõ ẽ mato tãpimani, akka mãkai ea
LUCAS 22, 23 158
yoaifono Pedrori nãno ato fe tsaoax yooni. 69 Akka iskaratĩa ẽfe Epa Nios ketaxamei
56 Nãno ato fe tsaoax yooaino xanĩfo ẽ tsaosharakõi. Nãmãi fasi finakõikẽ
yonoxomis xomayato fichixõ yoini iskafakĩ: afama mĩshti atiro,” ixõ ato yoiaito,
“A nari Jesús fe imiski,” faito, 70 keyokõichi yõkanifo: “Akka, ¿mĩmẽ
57 Akka Pedro iskani: “Ẽkai Jesús Niospa Fake?” ixõ yõkaifono Jesús ato
õimisma. Mĩ ea pãrai,” faito, 58 fẽtsari kemani: “Nã mã yoiai keskarakĩa ẽ,” ato
tãpixõ yoini iskafakĩ: “Mĩfi na Jesús fe fani.
imiski,” faito, Pedro kemani: “Maa. Ẽkai 71 Ato askafaito nikakakĩ anã yoinifo
23
61 Pedro askaito Jesús texkeakekafã 1 Nãskakata keyokõi
festani. Festanaino Pedro shinãtani nã fininĩfofãkãta Jesús iyonifo
ãfe Ifãfe yoia keskara. “A takara Pilato xanĩfo finakõia ano. 2 Nãskakata
keoyoamano, ‘Ẽ Jesús õimismara,’ ixõ judeofãfe Jesús chakafakakĩ yõanifo
mĩ ato yoi tres fakĩ,” Jesús faa nã Pedro iskafakakĩ: “Na feronãfãke nõko kaifofo
shinãtani. 62 Nãskakẽ nãnoax tsekekaini ato chakafamai iskafakĩ yoikĩ: ‘Na
kaax Pedro shinãmitsai oiai finakõini. romanõ xanĩfokõichi mato kori yõkaito
inãyamakãfe,’ ato faa. Nãskatari, ‘Ẽkĩa
Jesús kaxemetsama fanifo Cristo, ea Niospa nĩchia ẽ mãto xanĩfo
(Mt. 26.67-68; Mr. 14.65) inõ. Ẽ Niospa Fake,’ noko faa,” ixõ
63 Nãskakẽ nã kexeafãfe Jesús Pilato yoinifo.
kaxemetsama fanifo koshaketsayanã. 3 Askafaifono Pilato yõkani: “¿Mĩmẽ
64 Nãskata feopokaxõ yõkanifo: “Noko judeofãfe xanĩfo?” ixõ yõkaito Jesús
yoife tsõa mia koshamakĩ.” kemani: “Ẽje, nã mĩ ea yoiai
65 Nãskakata ĩchaketsanifo afara fetsa keskarakĩa,” fani.
yõkaketsayanã. 4 Nãskafaino Pilato nã ato Nios
fanifo. Nãskaxõ xanĩfo Herodes ano pexefã rasi anoxõ romanõfãfe ãto xanĩfo
nĩchini, nã Herodesmãi Galilea anoax nõ potanõ fãsikõi mekainĩfofãkãfe ato
xanĩfokẽ. Nãskafaifono Herodes faito. Askatari ato retekẽ karaxa mẽra
Jerusalén ano oni. 8 Jesús õi Herodes ikimanifo. 20 Akka Pilato Jesús
inimakõini, mẽxotaimamãi nĩchipaikĩ, afianã yorafo yoini. 21 Ato
õipaikatsaxakĩ, aõnoa yoiaifãfe askafaito nikakakĩ yorafãfe fãsikõi
nikakatsaxakĩ afama mĩshti faito mekafainĩfofãnifo: “¡A chaka mastafe!”
õipaikĩ. 9 Nãskaxõ afama mĩshtifo fanifo.
yõkaketsani. Akka Jesúskai pishta 22 Askafaifono afianã Pilato ato yoini:
chaka rafeya fetsa takaifetsa ata, fetsari “Epa, ea ifife ẽ mia ano kanõ,” fata,
takaifetsa anifo. 34 Nãskaxõ mã nãskax nani.
mastafono Jesús Apa kĩfini: “Epa, ato 47 Nãskaito soraro xanĩfãfe õikĩ, Epa
judeofãfe ãto xanĩfomãkĩ mĩari ifimefe,” Nãato Nios Ifofasharapaikõini. Ãfe ane
fanifo. José, Arimatea anoa ini judeofãfe ãto
38 Nãskaxõ ãfe mapo mãnãori tafara xanĩfo. Nã José Nios xanĩfokõi
kenekĩ iskafanifo: “Nafi judeofãfe ãto manapaoni. Nãatokai xanĩfo fetsafãfe
Xanĩfoki,” fanifo. shinãifo keskara shinãpaonima. 52 Nã
39 Nãskano nã aya mastafo fẽtsa Jesús José Pilato ano kaxõ Jesús yora yõkani
chakafakĩ mekafani iskafakĩ: “Mĩ maifai axiki. 53 Mã yõkatani oxõ cruz
Cristomãkĩ mĩa ifimeta nokori ifife,” anoa fotomaxõ sabanã fena sharakõipa
faito, 40 akka fẽtsa yoikĩ iskafani: rakoxõ iyoxõ mafa kini mẽra rãtani, a
“Askafayamafe. ¿Mĩ Nioski meseimamẽ tsoa maiyomisma mẽra. 54 Nã penata
161 LUCAS 23, 24
24
1 Akkanã pena teneti safaro mã 15 Yoinãfofãifono Jesús atoki nokoax ato
nia oxata ẽ anã otoxira,’ mato faito mã xanĩfofo feta nõko xanĩfofofãfe achikaxõ
nikamismamẽ?” ixõ ãjiri rafeta ato ato inãitafo retekaxõ mastanõfo. 21 Akka
yoini. nã nõko kaifo israelifo romanõfo anoa
8 Ato askafaino a Jesús ato yoimis ifimis ipainõra nõ famis nõko xanĩfo
anori shinãnifo. 9 Nãskakata nã Jesús ixiki romanõfãfe anã noko
maita anoax anã fekakĩ, nã once aõxõ afeskafanõfoma. Akka mã tres nia finõa
tãpimisfoya nã fetsafori ato yoitoshinifo a naita. 22 Akka nã kẽrofo nofe ikafãfe
nã õitanaifo keskara. 10 Akka nã noko yoikakĩ noko ratekõiafo.
Jesúsnoa ato yoimiski chanifofãifo tii, Fakishparikõi a maia ano õifokaxõ õiafo
María Magdalena ikaino Juana ikaino ãfe yora ano ikama. 23 Ano ãfe yorakẽma
Santiago ãfe afa María ikaino kẽro õitakani pexe ano anã feafo. Nãskaxõ
fetsafori inifo. 11 Akka a aõxõ yoiafo a ãfe ãjiri rafeta atoki nokoxõ ato
tãpimisfãfe, “Ãa chanĩkanira,” ato yoiafo keskara iskafakĩ: ‘Jesús naama,
fanifo. Ato nikakaspanifo. iskaratĩa nia,’ ato faafono. 24 Nãskakẽ
LUCAS 24 162
xanĩfokõi ixii,’ ixõ aõnoa kenenifo,” mã rateimẽ? ¿Afeskakĩ mãto õiti mẽraxõ
Jesús ato askafani. mã chanĩmara fatiromamẽ? 39 Õikapo
27 Nãskaxõ ato yoikĩ taefani a aõnoa ẽfe mẽke yafi ẽfe tae. Ẽkĩa. Ea
yoikĩ kenenifo, a Moisés aõnoa yoikĩ ramãkapo. Akka õikapo na rãfo tsefefo.
keneni yoita, a Niospa meka yoimisfãfe Akka niafakakai namiyata xaoyama, nã
aõnoa yoikĩ kenenifori; nãfo ato fe kakĩ mã ea õiai keskara,” ixõ ato yoini.
ato yoifoni. 40 Ato askafakĩ yoiyanã, ãfe mẽke toa
28 Mã chaima pexe rasi ano nokokakĩ yafi ãfe tae toa ato ispani. 41 Ato
nã rafeta shinãnifo: “Noko askafakĩ yoiaino ãto õiti mẽraxõ
finõfainikaira,” ikaxõ. 29 Akka nã rafeta shinãnifo: “Jesúsmara,” ikaxõ. Nãskaxõ
nẽtefanifo iskafakĩ yoiyanã: “Kayamafe. chanĩmara fakeratama akiki
Nono nofe nẽtefe mã yãtapakei kiki. Mã inimakõinifo. Nãskaifono Jesús ato
fakishaki,” faifono Jesús nãno ato fe yõkani: “¿Nono mã afaayamamẽ ẽ
nẽteni. 30 Nãskata mã mĩsa ano pipanã?” ato faito, 42 foe xoia pishta
tsaoafono pixakakĩ Jesús pãa inãnifo. 43 Mã fixõ ãto ferotaifi pini.
tsomainĩfofã, Apa Nios kĩfikĩ. “Aicho,” 44 Nãskaxõ afianã ato yoini: “Mẽfi mato
fata, nãskaxõ pãa kaxkepakexõ ato inãni yoiyomiskĩ mato fe iyoxõ eõnoa yoikĩ
pinõfo. 31 Ato askafaito nãskakẽ koshikõi Moisésnõ nã a Niospa meka yoimisfonõ,
Jesús tãpinifo. Akka mã tãpiafono ato eõnoa fanãiti kenenifo keskai nẽ askakõi,”
makinoax yamarisatani. Nãskakẽ anã ixõ Jesús ato yoini. 45 Nãskakẽ ãfe shinãmã a
tsõa õinima. 32 Nãskakẽ ãa rafe kenenifo keskara ato shinãmanaino
yoinãnifo: “No fe fãi okĩ a Niospa tãpikõinifo. 46 Ato yoikĩ iskafani: “Eõnoa
mekaõnoa yoikĩ kenenifo keskara noko yoikĩ kenekĩ iskafanifo: ‘Cristo a Niospa
yoifeaito nõ mea nõko õiti nĩchia mã nafiax tres nia oxata anã otoxii,’
fepeisharakõia. Ãfe meka sharakõi,” ixõ eõnoa yoikĩ kenenifo. 47 Akka ẽfe aneõxõ
ikanax yoinãnifo. ato yoikãfe. Jerusalén anoxõ ato yoikĩ
33 Nãskakanax Jerusalén ano anã taefakãfe. Nãskaxori nã maniafo tii anoafori
fenifo. Mã fẽkaxõ ato fichitoshinifo, nã ato yoifofãsafakãfe ãto chaka xatekaxõ anã
Jesúsxõ tãpimisfo once a ato fe rafeafo Nios nikasharakõinõfo, nãskaifono ãto chaka
fe ĩchanãkaxõ, 34 iskafakĩ yoiaifono: ẽ ato soaxonikai. 48 Akka nã ẽ mato yoiaito,
“Chanĩma, mã nõko Ifo otoa, mã Simón mã õiai a mã nikaifori fetsafo yoipakexakãfe.
õimana,” ixõ yoinifo. 49 Akka ẽfe Yõshi Shara ẽ matoki nĩchi ẽfe
35 Nãskaifono nã rafetari ato yoinifo nã Epa yoiyoni keskafakĩ. Akka mã nono
Jesús ato fe fãi kaito õitanaifo: “Mã nõ õia Jerusalén ano nẽteyokãfe, ẽfe shara matoki
noko pãa torexopakeaito,” ixõ ato yoinifo. nĩchiyonõ nai mẽraxõ nã ẽ mato yoiai
163 LUCAS 24
1
1 (Ẽkĩa Juan. Iskaratĩa Jesúsxõ ato onifafiano tsõa tãpinima
Jesucristoõnoa ẽ mato yoi mã Jesús. 11 Nã mai onifani ano nokoni.
tãpinõ. Cristo ãfe ane ipaoni, Meka. Nãno nokofiaito ãfe yorafãfe, nãfãfe
Nãato Niosnoa noko tãpimani.) ifikaspanifo. 12 Askafafiaifono a
Afaa oniataima na Meka aneya ifipaiyaifãfe Jesús ato yoini iskafakĩ:
iyopaoni. Apa Nios fe iyopaoni. Nãrifi “Mã ea noikĩ chanĩmara faa. Nãskakẽ
Nioski. 2 Taefenakõi Nios fe ẽfe Epa Niospa fakefo mã itiro ea
iyopaonixakĩ, iskaratĩari afe ika. Afaa chanĩmara faax,” ixõ Jesús ato yoini.
oniamatai nã Meka aneya Apa Nios fe 13 Niospa fakefo yorafãfe fakefo
xafakĩakõifiax yora chakafo mẽra ika anoax mai ano oni yorakõi ixikĩ.
Jesucristo ipaoni. Yora chakafãfe ãto Nonoax nofe iyopaoni. Apa Nios
õiti fakish keskara, shara shinãkanima. keskara sharakõi mã nõ õipaoni. Nãato
Askafiano yora chakafãfe Jesucristo yorafo noikõimis. Ãfe meka chanĩmakõi.
xĩtitirofoma yorafo shara shinãmanaino Nã fisti Epa Niospa Fakekõi. Apa Nios
ãto õiti anã fakish keskara inõfoma. imis keskara nãskakõiriai sharakõi
imiski.
Niospa Juan Maotista nĩchini ato yoinõ
6-7 Epa Juan Maotista Jesucristoõnoa ato yoini
Niospa Juan nĩchini
Jesucristoõnoa yorafo yoinõ iskafakĩ: 15 Jesúsnoa Juan ato yoini iskafakĩ:
“Ãfe õiti xafakĩakõi. Epa Niospa mato “Ea nikakãfe, õikapo. Nãõnoa ẽ mato
shinãmapaiyai keskara aõxõ mato yoimis. Iskafakĩ ẽ mato yoimis: ‘Mã oi.
shinãmatiro,” ixõ Juan ato yoini Jesús Ẽ taeyoi ofiano ea finõkõia ẽ fakeamano
chanĩmara fanõfo. amãi Apa Nios fe iyopaonixakĩ,’ ” ixõ
8 Juankai Cristoma, Niospa nĩchini Juan ato yoini.
Jesucristoõnoa ato yoinõ. 9 Cristo fistichi 16 Jesús keyokõi noko shara famiski.
yorafo shinãmatiro ãto õiti xafakĩakõi Noko noikõixõ noko sharafa fafafãini.
164
165 JUAN 1
nĩtaxii. Nã mĩ õikĩ mĩ tãpixii nãato ẽfe 45 Askata Felipe Natanael fichixõ yoini:
Yõshi Shara matoya rafemaxii ãfe shinã “Moisés Niospa yoini keskara kenekĩ
shara mãto shinã mẽra nanenõ,’ ixõ ea iskafani: ‘Ẽ mãto xanĩfokõi Cristo
yoia. Epa Niospa ea anori yoiyamakẽ matoki nĩchixira,’ ixõ Niospa yoini anori
Jesús nã Niospa Fake ẽri tãpikeranama. Moisés keneni. Nãnorikõi Niospa meka
34 Askafixõ mẽ õia. Askaxõ ẽ mato yoimisfãfe kenenifo. Nãkai mã nõ fichia.
chanĩmakõi yoi nafi Niospa Fakeki,” ixõ Jesús José fake Nazarete ano ika.
Juan ato yoini. Nãõnoa Moisés feta Niospa meka yoimis
fetsafãfe kenenifo,” faito, 46 “¿Afaa shara
Jesúsxõ tãpikĩ taefanifo Nazarete anoax oimẽ?” ixõ yõkaito,
35 Pena fetsa nãno Juan aõxõ tãpimisfo “Ofe, õixikĩ,” Felipe fani.
rafe ini. 36 Afe niafono Jesús ato 47 Natanael akiki nokoaino Jesús õixõ
finõfaini. Ato finõfainaito Juan ato aõnoa yoini: “Nafi israelifãfe fakeki.
yoini: “Õikapo. Oa Niospa ina oveja Nato afaa chaka yoimisma. Chanĩmakõi
fake keskara,” ixõ Juan ato yoini. fisti shinãfafãimiskĩ. Tsoakai
37 Juan ato yoiaito nikakata Jesús pãramisma,” ixõ Jesús aõnoa yoini.
chĩfafãinifo. 38 Jesús ifiakekafã ato õikĩ 48 Askafaito nikakĩ Natanael kemani:
nikakata Jesús chĩfafainifo. Fetsa ãfe fakeki. Askatari mĩfi israelifãfe ãto
ane Andrés. Nã Andrés Simón Pedro ãfe xanĩfokĩ,” faito, 50 Jesús kemani: “ ‘Mĩ ifi
exto ini. 41 Jesús ika ano nokokata higuera nãmã tsaoa ẽ mia õia,’ ixõ ẽ
Andrés ãfe ochi Simón fenaikai kani. mia yoia, ¿nã nikaxõ mĩ ea chanĩmara
Akiki nokoxõ yoini: “A Niospa nokoki faamẽ? Afara shara fetsa finakõia mĩ
nĩchia Mesías mã nõ fichia. Nã Cristora õixii. 51 Chanĩmakõi ẽ mia yoi. Ẽfi yõra
nõ famis. Õiyotãfe,” fani. 42 Askata fakefiax ẽ Niospa Fakekõi. Nai
Andrés Simón Jesúski nokokini. Akiki fepekemeano mĩ Niospa ãjirifo õixii.
nokoaino Jesús Simón yoini: “Mĩ Simón, Epa Nios ika anoax ãfe ãjiri ekeki fotota,
Jonáspa fake. Iskaratĩa ẽ mia ane mãpeinĩfofã fotota, mãpeinĩfofã ikaito
fetsafaxonõ. Nõ mia Cefas fanõ,” fani. mĩ õixii,” ixõ Jesús fani.
(Cefas nãfa mekapa yoimis Pedro fakĩ.)
Jesús ãfe mekapa fakakõifekẽ
Jesús Felipe yafi Natanael fimi ene onifani
kenani afe fonõfo
2
1-2 Tres nia oxakata Caná pexe rasi
43 “Ẽ Galilea ano kaira,” ixõ Jesús anoxõ Galilea mai anoxõ feronãfãke
shinãni. Kapaikĩ Felipe fichixõ yoini: kẽro fiaino yorafo ano fisti ichanãnifo.
“Efe kafe, eõxõ tãpisharakõixikĩ,” fani. Jesús ikaino afa ikaino Jesúsxõ tãpimisfori
Askafaino afe kani. 44 Felipenõ Andrésnõ nãfo ato kenamanafono fenifo. 3 Fimi ene
Pedronõ pexe rasi ãfe ane Betsaida ano mã netsoafono, ãfa Jesús yoini iskafakĩ:
imisfo. “Nafokai fimi eneyama,” fani. 4 Ãfa
167 JUAN 2
askafaito Jesús kemani: “Efa, ¿afeskakĩ mĩ Jerusalén ano kani. 14 Nãnoxõ Nios kĩfiti
ea yõkaimẽ afara fetsa afeskarafanõra ixõ? pexefã mẽraxõ fakkafo, ovejafo, rififo
Iskaratĩa ẽ afara fetsa fena ayoima. Tsõa afo ato minikaxõ kori finifo. Nãnori a
atiroma keskara ẽ fena akimakai,” fani. kori kãmiafamisfori tsaoafono Jesús ato
5 Askafaito Jesús ãfe ãfa a yonoxomisfo ato fichini. 15 Jesús ato fichita risfi koshati
yoikĩ iskafani: “Nã Jesús mato yoiai fata ato koshapaita a ato inafo ato
keskara faxokãfe,” ato fani. põtaketsani. Ovejafo potakĩ, fakkafo
6 Nãno tokiri kesho seis efapafo potakĩ fani. Askata yorafori potani. Mĩsa
chaimashta tsaoa ini. Treinta galon a mẽra kamaki ãto kori mãchiafo saakĩ fetsani.
ikitiro ini. Nãskata nã kesho mẽra faka Mĩsari kexkafaya kekẽfofã potani. 16 Nã
fikaxõ, judeofãfe ãto chokati mẽraxõ rififãfe ãto ifofo ato yoini: “Na mãto
chokaketsanifo. Nãskakĩ judeofãfe inafoya ẽfe Epa Niospa pexe mẽranoax
chokasharaifãfe Niospa ato õi nafo sharara fotakãfe. ¿Afeskakĩ ẽfe Ẽpa pexe mẽraxõ
ato fanõ, ãto xinifo ipaonifo keskara. mã afarafo ato miniketsaimẽ kori fixikĩ?
7 Nãskata Jesús a yonoxomisfo yoini: “Nã Afianã ẽfe Ẽpa pexe mẽranoax afarafo
keshofo mẽra faka fospifakãfe,” ato faito, inãnõnãyamakãfe kori fixikĩ. Na ẽfe Epa
faka fospikõi fanifo keshofo mẽra. 8 Askata ãfe pexe mẽranoaxkai mã afarafo
Jesús ato yoini: “A ichanãifono ato kexemis minimitsaima,” ixõ Jesús ato yoini.
na faka ayamatakãfe,” ato faino, nãskata a 17 Ato askafaito nikakata aõxõ
ato kexemis faka foxonifo. 9 A ato kexemisto tãpimisfãfe shinãnifo iskakakĩ:
ayaxõ mea faka inima fimi enekõi ini. “Chanĩma, Niospa meka nãnorikõi
Nãskakẽ tãpinima Jesús faka fetsafaano. Jesúsnoa kenenifo iskafakakĩ: ‘Epa
(Akka nã yonoxomisfãfe õinifo Jesús faka Niosi, ẽ mĩ pexe kexesharapai a mẽraxõ
fetsafaito. Nãskakẽ tãpinifo.) Nãskakẽ mia fisti shinãnõfo. Afara fetsa a mẽraxõ
tãpixoma a ato kexemisto a Jesús faka anõfoma. Afara fetsakai mĩ pexe
fetsafaa a rama kẽro fĩai foxoni. 10 Nãskaxõ mẽranoa ẽ õipaima,’ ixõ kenenifo
yoini: “Fistatĩa nã fimi ene sharakõi taefakĩ Jesúsnoa yoikĩ.”
nõ ato ayamamis. Akka nã fimi ene sharakõi 18 Jesús askafaito judeofãfe ãto
tãpimisfonõ nã pexe rasi ãfe ane Capernaúm cuarenta y seis xinia anifo Nios kĩfiti
ano fonifo. Nãno oxa ranãyonifo. pexefã fakakĩ. Akka, ¿mĩ koshikõi tres
nia pexe faimẽ?” fanifo. 21 Askafafiakakĩ
Jesús a Nios kĩfiti pexefã mẽraxõ a ato tsõa tãpinifoma Jesús Niospa pexeõnoa
inãifo ato potani yoinima. Aafi anofi yoimeni. 22 Askata
(Mt. 21.12-13; Mr. 11.15-18; Lc. 19.45-46) Jesús nafiax oxa rafeta tres nia ĩta
13 Mãjudeofãfe ãto fista Pascua mã otoano aõxõ tãpimisfãfe shinãnifo:
chaima ikaino Jesús nã pexe rasi “Chanĩma, a Jesús ato yoita keskara, nã
JUAN 2, 3 168
pexefã pãoikaikiri keparanãkĩ, ‘Ẽfi tres yõra fake itiro. Nãskariakĩ ãfe Yõshi
nia otoxii,’ ixõ yoita. Iskaratĩa mã nõ Sharaõxõ Niospa mato õiti fetsafaano
tãpia aafi anofi yoimeita,” ixõ aõxõ mã ãfe fake itiro.) Akka Niospa Yõshi
tãpimisfãfe shinãnifo Jesús otoano. Sharapa mãto õiti fetsafayamano mã
Nãskakẽ Niospa meka kenenifo keskara Nios xanĩfo ano nokotiroma. 6 A yõra
chanĩmara fanifo. Nãskata nã Jesús ato fake fia nã keskara itiro. Nãskarifiakĩ
yoini keskara shinãkakĩ: “Chanĩmakõi Niospa Yõshi Sharapa mato fake fiano
Jesús noko yoini,” fanifo. mãri a keskara itiro. 7 Ẽ mia yoiaino mĩ
ea nikax, ‘Mĩri oa fake yome rama kãia
Jesús keyokõi yorafo tãpini keskara mĩ itiro,’ ẽ mia yoiano, ‘Aira,
23 Askata tsõa atiroma keskara afama ¿afeskax nõ afianã yometatiromẽ?’
mĩshti Jesús fani Jerusalén anoxõ fista iyamafe. 8 Nefeaito tsõa tãpitiroma
Pascuatĩa. Nãskara õikaxõ yorafã rasichi, fakirinoax oimãkai. A nefe kai ariri tsõa
“Na Cristo,” ixõ chanĩmara fanifo. tãpiama fakiri nefe kaimãkai. Nãskari
24 Askafiaifono a yorafãfe ãto shinã mẽraxõ fakĩ Niospa yorafo ãfe Yõshi Sharapa
shinãifo keskara Jesús ato tãpini. ãto shinã fetsafaano tsõa tãpitiroma,”
(“Iskaratĩa ea chanĩmara fakani. Jesús faito, 9 anã Nicodemo kemani:
Askafikaxõ chipo, ãa chanĩra, ea fakani,” “¿Afeskax nõ askatiromẽ?” ixõ fani.
ixõ Jesús ato tãpini.) 25 Yorafãfe ãto shinã 10 Askafaito afianã Jesús kemani: “Mĩ
3
1 Nã feronãfake fariseo ini, ãfe ane Askatari nai mẽranoafori afeskaraito ẽ
Nicodemo. Nãri judeofãfe ãto mia yoiaito mĩ ea chanĩmara faima.
xanĩfo ini. 2 Nãato fakishi oxõ Jesús 13 “Tsoakai nai mẽra kaax anã
fisti ato nĩchixoni nai mẽraxõ nono mai Afeskaxõ mã chaka soatiromẽ ikanax
anoax atoõnoax naiyonõ. Nãskakẽ nã feratenãnifo. 26 Nãskaxõ Juan ano
chanĩmara faafo tii fõkaxõ Juan yoinifo: “Maestro, nõ mia
omiskõipakenakafoma afe nĩpanakafo. yoipai. Faka Jordán okixori mĩ Jesús
17 Niospa ãfe Fakekõi mai ano nĩchini fichita. Fichixõ mĩ noko yoita: ‘Nã
ato omiskõimatama ãto chaka Cristo Niospa noko nĩchixona nã nõ
soaxoniyonõ aõnoax isharapakexanõfo,” manamis,’ mĩ noko faita. Nãatori
ixõ Jesús ato yoini. iskaratĩa yorafo maotisafapai. Oa yorafo
18 Askata anã Jesús ato yoini iskafakĩ: keyokõi akiki fokani,” fanifo.
“Nã Niospa Fake chanĩmara faifokai 27 Askafaifono nikakĩ Juan ato kemani
noikĩ nĩchini nai mẽra ikafãfe ãto Ifo Jesús fani. 11 Nãskafaito kẽromã Jesús
inõ, nãmãnoafãferi ãto Ifo inõ. kemani: “Mĩ keshoyata mĩ risfi yama.
36 Nãskakẽ Niospa Fake chanĩmara faax Kini chaikõi, ¿afeskafaxõ mĩ faka kini
nõ afe nipaxatiro. Akka tsõa chanĩmara mẽranoa fiimẽ a noko nimasharatiro a
fayamakẽ Niospa ato mĩ ea yoiai keskara?” kẽromã fani.
omiskõimapakenaka. Akka Jesús 12 Nãskata anã kẽromã yoini: “Nõko
nikayamakanax nakanax afe xini Jacobo kini faxõ faka fixõ ayapaoni.
nĩpanakafoma fakishifã mẽranoax Ãfe fakefãferi ayapaonifo. Ãto inafori
omiskõipakenakafo.” ayamapaonifo. Nõri nã faka ayai. ¿Mĩ
nõko xini Jacobo finõamẽ?” kẽromã
Jesús kẽro samãritanõki nokoni fani.
4
1-3 Fariseofãfe nikanifo Juan yorafo 13 Askafaito Jesús kemani iskafakĩ:
maotisafapaito. Akka yora ichapa “Na faka kini mẽranoa ayax chipo
Jesús maotisafapaito fariseofãfe afianã mã nõamã iki. 14 Nãskafixõ na
nikanifo. Akka Jesúskai ato faka ẽ ato ayamani anã
maotisafapanima, nã aõxõ tãpimisfãfe nõamãkiyamanõfo. Chanĩmakõi, nã faka
ato maotisafapanifo. Aõnoa yoinifo ayakanax isharapakexanõfo,” fani.
keskai mã Jesús tãpiax aõxõ tãpimisfo 15 Askafaito kẽromã kemani: “Mĩ
fe Judea anoax Galilea ano kani. 4 Judea feronãfake shara. Na faka shara ea inãfe
mai anoax Galilea ano kakĩ Jesús ẽ ayax anã ẽ nõamãkiyamanõ ẽ afianã
Samãria finõfaini. nonoa faka fiyamanõ,” fani. (Jesús
5 Askata Samãria ano Jesús nokoni. fakakiri keparanãkĩ yoiaito nã kẽromã
Nãno nã pexe rasi ãfe ane Sicar ano tãpinima.)
nokoni. Nãno chaimashta Jacobo ãfe 16 Nãskaxõ Jesús yoini: “Mĩ fene ifitãfe
tare ipaoni. Nã tare ãfe fake José inãni afianã nẽtekaini kaxõ mĩ fene ifitãfe afe
mãmãi anifoxõ. 6 Nãnori Jacobo kini oxikĩ,” faito, 17 “Ẽkai feneyama,” faito,
fani nã kini mẽranoa faka fixikĩ. Nã faka “Mĩ chanĩmakõi yoi. Mĩkai feneyama,”
fiti ano xini keya Jesús nokoni. Chai Jesús fani. 18 “Mĩ fene cincoya mia
inoaxmãi oax xokenãi Jesús nãno tsaoni. fimisfo mĩ fenefo. Akka iskaratĩa mĩ
7-8 Jesús teneyoaino, a aõxõ tãpimisfãfe fetsa fe ika a mĩ fenema fe. Ea mĩa
a piaifo pexe rasi anoa fiifokani fonifo. yoikõi mĩ feneyama,” ixõ Jesús yoiaino,
Mã foafono nãno kẽro samãritanõ akiki 19 “Ẽ iskaratĩa ẽ mia tãpia mĩ Niospa
nokoni faka fiyoi. Faka fiti ketokonõ meka ato yoimis. 20 Nõko xinifãfe na
Jesús tsaoano akiki nokoni. Nãskaxõ machi anoxõ Nios kĩfipaonifo. Akka mĩ
Jesús a kẽro yoini: “Ea faka fexõfe ẽ kaifo judeofãfe yoimisfo iskakakĩ:
ayanõ,” fani. ‘Jerusalén anoxõ nõ Nios kĩfitiro,’ ixõ
9 Judeofo fe samãritanõfo õikaspa yoimisfo,” faito, 21 “Ẽ mia yoinõ, ea
faatanãmisfo. Ato fetakai pimisfoma. chanĩmara fafe. Na machi fisti anoxos
Nãskakẽ nã kẽromã Jesús yoini: “Mĩfi nõ Nios kĩfitiroma. Jerusalén fisti
judeoki. Ẽfi samãritanõki. ¿Afeskakĩ mĩ, anoxori nõ Nios kĩfitiroma. Akka fanĩma
‘Ea faka fexõfe,’ mĩ ea faimẽ?” faito, mĩshtixõ nõ Nios kĩfitiro. 22 Mãfi
10 Jesús kemani: “Niospa mia inãpaiyai samãritanõfoki. Nios kĩfifikĩ nõko Epa
mĩ tãpiama mĩ eari tãpiama. Akka mĩ ea Nios mã tãpisharama. Akka nõfi
yõkaito ẽ mia faka shara inãkerana. Nã judeofoki. Nõ nõko Epa Nios tãpikõia.
faka sharapa yorafo nimasharatiro,” Niospa noko tãpimani afeskaxõ yorafãfe
171 JUAN 4
ãto chaka soatirofomãki Epa Nios fe 35 Anã Jesús ato yoini: “Mãfi
ipaxakakĩ. 23 Chipo afetĩara nõ Nios iskamiski: ‘Mã nõko tarepanoax mã
kĩfikõikẽ, ãfe Yõshi Shara fistichi noko nõko xiki choshiaki. Mã cuatro oxe
tãpimatiro nõ kĩfisharanõ. Ãfe Yõshi akaki nõ finõ,’ mã imis. ¿Nãskarifiakĩ
Sharaõxõ nõ Epa Nios kĩfikõiaito mã shinãimẽ: ‘Nõ Jesúsnoa yorafo
nãskara Niospa fichipai. 24 Nios yorama. Niospa meka yoiano chipo chanĩmara
Niosfi fero mẽsho keskara sharaki. faxikani,’ ixõ mã shinãimẽ? Akka ẽ
Nãskakẽ ãfe Yõshi Sharaõxõ nõ Nios mato yoi: ‘Õikapo, mã iskaratĩa
kĩfitiro,” Jesús fani. itipinĩsharakõiafo Nios Ifofaxikakĩ,’ ato
25 Askafaito kẽromã kemani: “Mẽ tãpia fani. 36 Akka fẽtsa ãfe yama ãfe tare
a Niospa nĩchia chipo nokoki nokoxii. kexexotiro, ãfe xiki topixoxiki. Chipo
Nã ãfe ane Cristo. Nãato afama mĩshti kopifaxinõ, tare ifãfe. Nãskarifiakĩ fẽtsa
noko tãpimaxii,” faito, 26 “Ẽfi Cristoki, ẽ taefakĩ yorafo Niospa meka yoitiro. Ato
mefe mekai,” ixõ Jesús yoini. yoifiaino chanĩmara fayokanima.
27 Askata Jesús kẽro fe mekaino aõxõ Askatari chipo fetsa oxõ ato yoiaito
tãpimisfo fenifo. Fẽkaxõ õiafo Jesús a chanĩmara fakani. Nã rafe Niospa ato
kẽro samãritanõ fe mekaito õikani shara imapakenaka nã rafetamãi Niospa
ratenifo. Nãskax yoinãnifo: “ ‘¿Afeskai meka ato yoimisfono. 37 Nãskakẽ
mĩ na kẽro fe mekaimẽ?’ nõ Jesús chanĩkima mã yoimis iskakĩ: ‘Fẽtsa xiki
faima,” fanifo. Nãskata shinãnifo: “Nã fanano chipo fẽtsa nã xiki fimi fitiro.’
kẽro samãritanõ mĩ yoia keskarari Nãskarifiakĩ fẽtsa Niospa meka yoikĩ
nokori yoife, nõkai faima,” inifo. taefaano fẽtsari chipo rama oxõ nãatori
28-29 Askata nã kẽromã ãfe kesho ato chanĩmara famatiro. 38 Akka mã
potafaini ãfe pexe rasi ano kakĩ. Ãfe taefakĩ ato yoimisma iskaratĩa ẽ mato
pexe ano kaxõ ãfe yorafo yoini: “Oa nĩchia mã ato chanĩmara famanõ.
feronãfake ekeki nokoxõ ea yoia. Nã ẽ Taefakĩ fetsafãfe Niospa meka ato
afama mĩshti ẽ chakafamis mã ea tãpimani, mã ato tãpimayoamano. Mã
kãimaxõa. Nãraka Cristo, õifokãfe,” ixõ ato tãpimayoxoma koshikõi mã ato
ato iyoni. 30 Nikakata nã pexe rasi anoax chanĩmara famatiro mãmãi taefakĩ ato
Jesúski fenifo. yoiyomisfono,” ixõ Jesús ato yoini.
31 Mã kẽro kaano aõxõ tãpimisfãfe 39 Nãskata Jesús aõxõ tãpimisfo
ẽ apai. Nã ẽ piai keskara,” Jesús ato fonifo ãfe meka nikakani. Akiki nokoxõ
fani. (“Mã nõ piax nõ anã fonãikima, nõ yoinifo: “Nofe nono iyofe,” fanifo.
shara iki. Nãskarifiai Niospa noko Askafaifono nikata Jesús ato fe oxa
amapaiyai keskara nõ iki nõko õiti rafeyoni. 41 Ãfe meka nikakaxõ yora
sharakõi iki. Nãskara noko amapaiyai ichapato chanĩmara fanifo. 42 Askata
nõ aki, a nõ piai keskara,” ato fani.) chanĩmara fakaxõ yorafãfe nã kẽro
JUAN 4, 5 172
yoinifo: “Mĩ Jesúsnoa noko yoia fisti nõ nayamanõ,” ixõ iyopaini. 50 Askafaito
chanĩmara faima. Nõakõi mã nõ ãfe Jesús kemani: “Mĩ fake namaki. Katãfe.
meka nikakõia. Nãskakẽ iskaratĩa nõ Iskaratĩa mĩ fake niaki,” Jesús fani.
chanĩmara fai. Nãato na yorafo ikafo tii Jesús askafaito nikafaini kani. 51 Mã
ato ifitiro afe ĩpaxanõfo.” nokoi kaino ãfe inafo akiki nokokaxõ
yoinifo: “Mĩ fake mã shara, anã isinĩ
Jesús sharafani xanĩfo yonoxomisto fake ikima,” fanifo. 52 Askafaifãfe ato yõkani:
43 Askata mã oxa rafeta Jesús nã “¿Fanĩ xini rakano ẽfe fake sharamẽ?”
samãritanõfo anoax Galilea ano kani. ixõ ato yõkaito, “Xini keya mĩ fake ãfe
44 Jesús Galilea anoax yosini, nãnoxori yona matsita,” fanifo. 53 Yoiaifãfe nikata
yonopaoni. Afe yorafo nãno inifo. ãpa shinãni: “Chanĩma, Jesús ea yoita
Askata Jesús ato yoini iskafakĩ: “A afe xini keya, ‘Mã mĩ fake sharaki katãfe,’
pexkonifãfe a ato Nios yoixomis yoikakĩ ea Jesús faita,” ixõ xanĩfãfe shinãni.
iskafatirofo: ‘Akai tsoama, afi nofe Nãskata na xanĩfonõ ãfinõ afe
pexkoniki,’ fatirofo,” ixõ ato Jesús yorafoyaxõ Jesús chanĩmara fanifo.
yoini. 54 Nãskata Jesús Judea anoax Galilea
45 Askata Jesús Galilea ano nokoni. ano nokoxõ afianã tsõa atiroma keskara
Jerusalén anoax Galilea ano Jesús fakĩ ato õimani. Ato õimakĩ rafe fani.
nokoamano yorafo Galilea anoax
Jerusalén ano fonifo fista aki fokani. Jesús feronãfake isinĩ imis
Nãnoxõ tsõa atiroma keskara Jesús Betesda anoxõ sharafani
5
Niosxõ ani. Nã afama mĩshti Jesús 1 Askata Jesús Galilea anoax
anoxõ akaito õinifo. Nãskakẽ Galilea Jerusalén ano kani ãfe kaifo
ano Jesús atoki nokoano akiki judeofo feta fista akikai. 2 Nãno
inimanifo: “Aicho, mã mĩ oaki,” Galilea Jerusalén ano ovejafãfe ãto kãiti ano ĩa
anoxõ fanifo. ini. Judeofãfe yoimisfo a ĩamã ãfe ane
Betesda. Nã ĩa kesemẽ pexe kafãshara
Jesús xanĩfãfe fake sharafani mĩshti tsaofafãina ini, cinco pexe.
46 Askata nã pexe rasi ãfe ane Caná 3-4 Nãno yora isinĩ imisfo ichapa rasi
ano Jesús nokoni nã Galilea mai ano. A inifo nãno rakafafãinafo. Fẽxofo,
ãfe mekapa faka fetsafani ano fimi ene chãtofo, sifitianifo nãfo isinĩ imisfo nã
keskara fakĩ nãno Jesús nokoni. Nãnoa pexe kafãshara mĩshti mẽra
xanĩfo fẽtsa Jesús õiyoi oni. Nã pexe rakafafãinafo ini. Akka Niospa ãfe ãjiri
rasi ãfe ane Capernaúm anoax oni. nã ĩa ano nokomis nã ĩa fecha fecha
Nãnoax xanĩfãfe fake isinĩ ini. axiki. Nã ĩa fecha fecha akaino nã isinĩ
47 Askata xanĩfãfe nikani Jesús Judea ikaifo nã nashi taea nashiax koshi
anoax oano Caná ano nã Galilea mai sharamisfo. Nãskakẽ nã isinĩ ikaifãfe
ano. Nikata akiki oxõ yoini: “Xanĩfo, ẽfe Niospa ãfe ãjiri manamisfo ato ĩa fecha
fake isinĩ iki nai kiki. Ẽfe fakeshta ea fecha axoyonõ nã nashi nã taea koshi
õixoni ope ẽfe fake ea sharafaxoxikĩ,” sharaxikakĩ.
ixõ iyopaini. 48 “¡Ooa! Tsõa atiroma 5 Jesús nãno nokoxõ feronãfake fichini
Jesús ato yoini: “Ẽfe Epa pena tii ẽfe meka nikasharaimãkai, akka nã ea
yonofafãini. Iskaratĩari yonoi. Ẽri ẽfe nĩchiniri, fatotori chanĩmara faimãkai
Epa yonoai keskafakĩ ẽri yonoi,” ixõ ato nãfi ẽfe Epa Nios fe nĩpanakakĩ. Akka
yoini. iskaratĩa yorafo oa naa keskara ikafo
JUAN 5 174
Nios Ifofaamax. Akka Epa Nios 34 “Ẽfi tsõa atiroma keskara fakẽ mã
chanĩmara fakanax afe ipanakafo. mã õimiski. Akka tsõa eõnoa mato
Nafiax afianã otoxikani. yoiamaito nãfo õixõ mã tãpitiro ẽ mato
25 “Ẽ afara fetsa chanĩmakõi mato chanĩkima yoimis. Nãskafekẽ Juan
yoinõ. Yorafãfe ãto õiti mẽra eõnoa mato yoimis keskara ẽ afianã
shinãsharakõiafoma oa naa keskarakõi mato shinãmani mãto chaka mã xatenõ
ikafo. Akka ẽ Niospa Fakeki. Iskaratĩa ẽ omiskõitamaroko Epa Nios fe mã
ato yoiaito ea nikakanax anã naa isharapakexanõ. 35 Juan feronãfake fãsi
keskara ikanima, efe isharapakenakafo. sharakõi. Oa rãpari fafeai keskara shara.
26 Akka tsõa Epa Nios onifanima. Akõi Fakishikakĩ nõ rãpari õtano fai
ika. Nãskarifiakĩ Epa Niospa yoia chaxasharano nõ fãi katiro. Oa rãpari
keskara ãfe Fakeri tsõa onifanima. Ẽakõi fafeai keskara shara mato Juan
ẽ ikaki. 27 Ẽfi Niospa Fakeki. Nãskakẽ ea tãpimanano mã mãto chaka xateax mã
yoia iskafakĩ: ‘Mĩ yorafo yoitiro Nios fe mã isharapakexatiro. Mato
fatofomãki efe nĩpanakafo, akka yoimis keskara mã shinãmis iskafakĩ:
fatoforimãki omiskõipakenakafo,’ ixõ ea ‘Aicho, Juan noko mẽstekõi Niospa
nĩchini. 28-29 Nãskara ẽ mato yoiaino meka yoimis. Nõ nikashara,’ ixõ mã
rateyamakãfe. Akka nã namisfãfe ẽfe shinãmis. 36 Juan eõnoa yoikõimis; akka
meka nikakani otoxikani. Afara shara ẽfe Epa Niospa Juan finõkõia. Ẽfe Epa
famisfo nikasharakõimisfo nãfo Nios ea nĩchini a apaiyai keskara ẽ anõ.
ano nĩpanakafo. Akka nã afara Iskaratĩa a ea yonomanai keskara ẽ aki.
chakafamisfo afo otokanax Akka a ẽ akai keskara õixõ mã tãpitiro
omiskõipakenakafo,” ixõ Jesús ato Epa Niospa ea nĩchini a ea yonomanai ẽ
yoini. mitonõ. 37 Epa Niospa ea matoki nĩchini.
Nãatori eõnoa yoimis. Mãkai Epa
Niospa Jesús nĩchini a Niospa ãfe meka nikamisma, askatari
apaiyai keskara famaxikĩ mã õimisma. 38 Niospa ea nĩchifinino mã
30 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Akka ea chanĩmara faima. Nãskax ãfe meka
ẽakõi ẽ yorafo omiskõimanima. Epa shara mãto shinã mẽra naneama.
Niospa ea yoiaino ẽ aki. Epa Niospa 39-40 “Moisés feta a Niospa meka
mã ea ifipaima. Akka yora fetsa ãakõi fani. 8 Nãskafekẽ Jesúsxõ tãpimis fetsa
matoki oaito mã ifitiro. 44 Akka mã yora Andrés nã Pedro ẽxto yoini: 9 “Õipo. Na
fetsafo, ‘Na yorafo sharafora, noko fãke cinco pãa fea. Foe rafeya fea. Akka
fanõfora,’ ixõ mã ato yoimapai. Akka yora ichapato pitirofoma. Fisti rasichi
Niospa mato yoisharaino mã fichipaima. pitirofo. Nono yora ichapa rasi. Na pãa
Nãskakĩ mã Niospa meka mã pishta tsoa nokotiroma,” fani.
nikakaspai. 10 Askafaito Jesús yoini iskafakĩ: “Ato
45 “Mã ea chanĩmara fayamakẽ ẽfe Epa yoikãfe tsaonõfo,” ato fani. Nãno fasi
Nios ẽ yoima. Nãskakẽ, ‘Nã Jesús noko ichapa ini. Nã Jesús ato yoiai keskai fasi
chakafai,’ ixõ shinãyamakãfe. Mã mẽra tsaoi fetsenifo. Cinco mil
shinãmis iskakĩ: ‘Moisés meka nikai nõ feronãfakefo tsaoi fetsenifo. Kẽrofori,
Epa Nios fe nĩpanaka,’ ixõ mã shinãmis. fakefori tsaonifo. 11 Nãskax tsaofafono
Anori mã shinãfiaino Moisés Epa Nios Jesús nã cinco pãa fita Apa Nios yoini:
yoixii mãkairoko ãfe meka “Aicho, Epa,” ixõ Apa Nios yoita pãa
nikakõimiskẽ. 46 Moisés eõnoa yoikĩ yafi nã foe rafe kaxkepaketa aõxõ
keneni. Nãskaxõ Moisés ãfe meka tãpimisfo ato inãni, afãferi ato inãnõfo.
chanĩmara faxõ eari mã chanĩmara Fikaxõ pikani mãyakõinifo. 12 Nãskax
fakerana. 47 Nãskafixõ a Moisés kirika keyokõi yorafo mãyakõiafono Jesús ato
keneni mã chanĩmara faima. Nãskaxõ yoini: “Nã pãa yafi foe texefafo fikãfe
eari mã chanĩmara faima,” ixõ Jesús fẽta mẽra nanekãfe afaa pishta
judeofãfe ãto xanĩfofo yoini. fenoyamanõ,” ato fani. 13 Ato askafaito
nikakaxõ nã pãa yafi foe texefafo finifo.
Jesús cinco mil feronãfakefo ato pimani Doce fẽta fospifanifo.
(Mt. 14.13-21; Mr. 6.30-44; Lc. 9.10-17) 14 Nãskata Jesús ãfe mekapa foe rafe
6
1 AskataJesús anã ĩamãfã ãfe ane yafi cinco pãa ato pimaito õikanax
Galilea pokefaini. Ãfe ane fetsa yoinãnifo: “Chanĩmakõi Jesús Niospa
Tiberias. 2 Nãskaxõ Jesús isinĩ imisfo ãfe meka yoimis. Nã Epa Niospa aõnoa
mekapa ato sharafaito õikani yorafã yoipaoni. Nokoki nĩchini,” ikanax
rasichi chĩfafainifo. 3-4 Nãskaifono yoinãnifo. 15 Askafaifono Jesús tãpixõ
judeofãfe ãto fista Pascua mã chaima ãfe õiti mẽra shinãni: “Na yorafãfe ea
pakeaino Jesús mãchi keya ano nokoax kerexkai ãto xanĩfokõi ea imapaikani,”
aõxõ tãpimisfo fe tsaoni. 5-6 Nãno ixõ tãpini. Askata ato makinoax machi
tsaoafono yorafã rasi Jesúski fenifo. fetsa ari kani.
Akiki feaifãfe atokiri fesoxõ Jesús õini.
Jesús ĩamãfã femãkĩa kani
(Ato õikĩ Jesús shinãni oa yorafo
(Mt. 14.22-27; Mr. 6.45-52)
fonãikani rakikĩa. Nãskaxõ Jesús ãa
tãpini afeskaxõ ato pimaimãkai.) 16-17 Askata mã xini kaino aõxõ
Nãskaxõ Jesús Felipe tãpimapaikõini a tãpimisfo kanõanãfã mẽra nanefainifo
ãfe mekapa afama mĩshti atiro. Nãskaxõ ĩamãfã pokefainifo nã pexe rasi
Jesús Felipe yõkani: “¿Fanĩa afaa ato Capernaúm ano fokani. Nokoafomano
pimaxikĩ nõ fimẽ?” ixõ Jesús Felipe mã fakishaino Jesús atoki nokonima.
yõkaito, 7 nikaxõ Felipe kemani: “Kee, 18 Nẽfefaino ĩamãfã pooitifakõini.
Ifo, nõ dos cientos nia oxata yonoxõ nõ 19 Ĩamãfã chai naisti nẽxpakĩaxõ
kirika kenenifo. Fatora yorafãfe ẽfe Epa pipaonifo ãfe ane mãnã. Nã pifiakanax
Nios nikaifono ato tãpimaxii. Nãskaxõ mã nai keyonifo. Akka ẽfi Epa Nios
afãferi ea chanĩmara faxikani. ariax ẽ matoki oni. Ẽfi a mã piai
46 “Tsõakai Epa Nios õimisma. Eres keskarakĩ. Ea pikanax eõnoax
fisti ẽ Epa Nios õimis, ẽmãi a makinoax nisharapakenakafo,” ixõ Jesús ato yoini.
onixakĩ. 47 Ẽfi mato chanĩmakõi yoikai. 59 Judeofãfe ãto ichanãti pexe mẽraxõ
A ea chanĩmara fai ẽfe Epa Nios fe Capernaúm anoxõ ãfe meka Jesús ato
ipanaka. yoini.
48 “Ẽfi nã mã piai keskaraki. Nã ea
tãpimis inõ. Akka ẽ mato ififinino a mato fe Jesús fenakani yoinãnifo: “¿Fanĩmẽ nã
rafea fetsa mã a mẽra Satanás chaka nanea,” feronãfake?” fanifo. 12 Nãno yora ichapa
ixõ Jesús ato yoini. 71 Nã Simón Iscariote ãfe rasi inifo. Atirifãfe iskafanifo: “Jesús
fake Judas ini. Nã Judasnoa Jesús ato yoini. feronãfake sharakõi,” ikaxõ yoinifo.
Jesús nã Judasri ififinino nãato Jesús ato Askafafiaifãfe atirifãfe yoikĩ iskafanifo:
achimani fetsafãfe retenõfo. “Maa. A feronãfakekai sharama. Yorafo
pãramis,” ikaxõ yoinifo. 13 Nãskax a ranã
Jesús ãfe extofãfe chanĩmara fanifoma yoinãnifo judeofãfe ato nikayamanõfo
7
1 Askata Jesús Galilea ano kafãsani ato judeo xanĩfofoki mesekakĩ.
tãpimafofãsafai. Judea ano 14 Fista mitokomeamano Jesús Nios
kayopainima judeofãfe ãto xanĩfofãfemãi kĩfiti pexefã mẽra ikikaini a mẽraxõ ato
179 JUAN 7
pãraima. 19 Nõko xini Moisés Niospa mẽra ikixõ Jesús ato yoini iskafakĩ:
meka mato kenexoni. Akka mã “Chanĩma, mã mã ea tãpia ẽ fakiax
nikasharamisma. Nãskakẽ pena tenetitĩa oamẽ,” ato fani. “Akka ẽa ẽfe shinãmã
ẽ feronãfake sharafaano mã ea retepai,” shinãx ẽ oama. Akka ẽfe Ẽpa ea nĩchini.
ato faino, 20 “Kee. Tsoakai mia Nãfi chanĩmismaki. Akka mãfi ẽfe Epa
retepaima. Mĩ mẽra niafaka yõshi chaka mã tãpiama. 29 Ẽ ẽfe Epa ariax oni.
nanea,” faifãfe 21 ato kemani: “Ẽ Nãato ea nĩchini. Nãskakẽ ẽ a tãpikõia,”
feronãfake pena tenetitĩa sharafaino ixõ Jesús ato yoini.
akka mã ea yoikĩ iskafamis: ‘¿Afeskakĩ 30 Ato askafaito nikakani akiki õitifishki
kirika kenekĩ yoini keskafakĩ mãri mãto yoinifo: “Tsoa fẽtsa atiroma keskara fakĩ
fake feronãfakefo rama kãikẽ mã ocho Jesús Niosxõ afama mĩshti noko ispa. Nã
nia oxano mãto fake feronãfakefo mã Jesús afama mĩshti fai tsõa atiroma keskara
foshki repa xatemis. (Akka Moiséskai fakĩ. Akka yora fetsa oax ãa iskai yoi: ‘Ẽkĩa
askara noko yoinima, nõko xinifãfe Cristo,’ iki yoi. Akka atokai afama mĩshti fakĩ
askara yoinifo.) Akka iskaratĩa pena Jesús finõtiroma,” ikanax yoinãnifo. Nãskakĩ
teneti ikaino mã mãto fake feronãfakefo Jesús chanĩmara fanifo.
mã foshki repa xatemis.
23 “Moisés yoini keskara nikakĩ pena Fariseofãfe ãto inafo nĩchinifo
tenetitĩari mã mãto fake feronãfakefo Jesús achitanõfo
mã foshki repa xatemis. Akka, ¿afeskai 32 Nãyorafã rasichi Jesúsnoa meka
mã ekeki õitifishkikimẽ na pena shara yoiaifãfe fariseofãfe nikanifo.
JUAN 7 180
xaki mẽra faka poyo poyo iki netsotiroma kirika keneni nõ tãpikõiakĩ. Akka nõ
keskara shara itiro ea Ifofaax,” ixõ ãfe fatotokai nõ Jesús chanĩmara faima.
Yõshi Sharaki keparanãkĩ Jesús ato yoini. 49 Akka nã yorafãfe mã rama Jesús
39 Akka faka ato yoinima, Niospa Yõshi nikafo nãfãfe a Moisés kirika keneni
Sharaõnoa ato yoini iskafakĩ: “A ea tsõa tãpiafoma. Niospa ato
chanĩmara fai ẽfe Epa Niospa ãfe Yõshi omiskõimaxiki,” ikaxõ ato yoinifo.
Shara fe rafepakenaka,” ixõ Jesús ato 50 Askafafiaifono Nicodemo taeyoi
tãpimani Apa Nios ari kayoxoma yorafãfe nãato pena fetsa Jesúski kani fakishi
ãto xanĩfokõi ixikĩ. Nãskakẽ Jesús afara yõkaikai. Nãrimãi fariseoax
kayoamano Niospa ãfe Yõshi Shara ato fe nãskaxõ afe rafeafo yoini: 51 “Efe yora
rafeama. mĩshtichi, ẽ mato yoinõ. Nõko xinifãfe
ãto xanĩfofãfe yoinifo keskara nõ fatora
Jesúsnoa yoinifo. Askafikaxõ feronãfake nikasharayamaxõ, ‘Afara
anoris shinãnifoma chakafaira,’ nõ fatiroma iskafakĩ: ‘Nãto
40 Jesús
nikakaxõ atirifãfe yoinifo: afarafo chakafai kiki nõ omiskõimanõ,’
“Chanĩmakõi nã feronãfake Niospa ixokai nõ askafatiroma,” ato askafaino
181 JUAN 7, 8
kemanifo: 52 “Mĩ noko yoi Galilea anoxõ Jesús fininãkafã nã kẽro yõkani: “¿Nã
yoiaifo keskara. Galilea anoxõ Niospa feronãfakefo mia yõafo mã foafomẽ?
meka tãpiafoma. Shinãpo. Fato ¿Tsoa fisti nẽteamamamẽ anã mia
feronãfakekai a Galilea anoxõ Niospa yõaxikakĩma?” ixõ Jesús yõkaito, 11 “Ĩfo,
meka yoimis oama. Akka nono fistixõ tsoa pishta nẽteama,” faito, “Ẽrikai mia
Niospa meka noko yoitirofo,” ikaxõ mekafakĩ chakafaima. Iskaratĩa mĩ
Nicodemo kemanifo. katiro. Afianã mĩ chaka ipaoni keskara
53 Nãskax yoinãkanax ãto pexe rasi anã askayamafe,” ixõ Jesús nã kẽro
ano fonifo. yoini.
8
1 NãskataJesús machi ãfe ane rasi yoini. Ato yoini iskafakĩ: “Ẽfi pena
Olivos ano kani. 2 Penaino Jerusalén keskarakĩ. Ẽ nã yorafo tii imasharatiro
ano nokoax anã a Nios kĩfiti pexefã shara ĩpaxanõfo, anã fakish keskara
mẽra Jesús oni. Nãno yorafã rasi afianã inõfoma. A ea Ifofai fenotiroma,” ixõ
akiki fenifo nikai fekani. Askata tsaoxõ Jesús ato yoini. 13 Nikakakĩ fariseofãfe
ato yoini. yoinifo: “Na mĩ noko yoiai anorikai tsõa
3 Ato yoiaino a Moisés yoikĩ kirika mĩõnoa noko yoima. Mĩa mĩ yoimei.
keneni keskara ato tãpimamisfo fe Akka a mĩ noko yoiaikai tsõa mia
fariseofo fenifo. Kẽro ãfe fenema fe nikatiroma,” faifãfe 14 Jesús ato kemani:
ikaito fichikaxõ Jesúski efenifo. Yorafã “Ẽ fakiax oamẽ fakiri ẽ kaimẽ mẽ tãpia.
rasi nẽxpakĩa kẽro nĩchinifo keyokõichi Akka ẽa ẽ yoimeai ẽfe meka
õinõfo. 4 Askafakaxõ Jesús yoinifo: chanĩmakõi. Askafiax fakiax ẽ oamẽ ẽ
“Maestro, na kẽromã afarafo chakafaa. fakiri ẽ kaimẽ mãkai tãpiama. 15 Mã ea
Ãfe fenema fe ikaito nõ fichia. 5 Moisés tãpixoma, mã ẽfe meka chanĩmara
iskafakĩ noko yoini: ‘Kẽro ãfe fenema fe faima. Ea tãpixoma mã ea shinãi oa
ikaito õikĩ nõ tokirinĩ tsakakĩ retetiro,’ chanĩai keskara ẽ mekaito. Mã askara
ixõ Moisés noko yoini. Akka, ¿mĩ noko shinãi Niospa mato askara anori
afaa faimẽ?” fanifo. shinãmanainoma. Ẽkai tsoa mekafakĩ
6 Nãskaxõ Jesús kemamapainifo, chakafaima. 16 Akka, ‘Na yorafãfe afara
“Fakiri noko yoimãkai,” ikaxõ ãto chakafamisfo,’ ẽa ẽ mato faima. Ẽfe Epa
xanĩfofo yoipaikakĩ. Askafaifono Jesús shinãi keskara nãnorikõiri ẽ mato yoi.
ãfe mẽkemã mai keneni. 7 Yõkarifaifono Askaxõ chanĩmakõi ẽ yoimis. Ẽfe Epa
Jesús atoki fininãkafã ato yoini iskafakĩ: nãato ea nĩchini, nã ea tãpimanai ẽ
“Fatotokai mã afaa chakafamismamẽ na yoimis. 17 Moisés mato yoini iskafakĩ:
kẽro mã tokirinĩ tsakakĩ taefai,” Jesús ‘Feronãfake rafeta nãnoris mato yoiaito
ato fani. mã nikatiro,’ ixõ mato Moisés yoini.
8 Mã ato yoixõ afianã ãfe mẽkemã mai 18 Akka ẽakõi ẽ yoimei. Akka nã ea
20 Nioskĩfiti pexefã mẽraxõ ato yoini. Jesús yoini. 30 Yoiaito nikakaxõ yora
Nãno nã kene mẽra judeofãfe ãto kori ichapato chanĩmara fanifo.
naneti ini. Niospa meka yoimisfo ato
inãmisfo. Jesús ato yoiaino judeo Niospa fakefãfe Nios ãto Ifo, akka afara
xanĩfofofãfe achipainifo. Askafixõ tsõa chakafamisfãfe afara chaka ãto ifo
achinima ãfe penakairoko nokokẽ 31 Nãskaxõ Jesús a chanĩmara faafo
chaka soaxoma nãskax mã nai. Ẽ kai Abraham ãfe fenaki. Fato fetsa nõko ifo
arikai mã nokotiroma,” ixõ Jesús ato imisma. Nõkai tsõa yonomatifoma.
yoini. 22 Jesús ato askafaito nikakaxõ ¿Afeskakĩ ‘Afara chanĩ mãto ifo itiroma’
yoinifo: “¿Akõi retemeimẽ? Nã noko noko Jesús faimẽ?” fanifo.
yoiai: ‘A ẽ kai ari mã nokotiroma,’ noko 34 Askafaifãfe anã Jesús ato yoini:
chakafaxõ mãto chaka soaxma mã naax soaxonano afara chaka mãto ifo itiroma.
Epa Nios ari mã nokotiroma. Mã mã Niospa mato fakekõifai, mã afe
naano mãto chaka mato fe ipanaka.” isharakõipakenaka. 37 Mẽ mato tãpia
25 Ato askafaito kemanifo: “¿Mĩ mãto xini Abraham. Ãfe fenafofiaxõ ẽfe
tsoamẽ?” ixõ yõkaifãfe, “Nã ẽ mato meka mã nikakaspai. Nãskaxõ mã ea
yoitaifamis ẽkĩa. 26 Matoõnoa afama retepai. 38 Ẽfe Epa amis keskara mẽ
mĩshti ẽ yoitiro. A mã afara chakafamis õimis. Nãõnoa ẽ yoimis. Mãri a mãto
ẽ yoitiro. A ea nĩchinito ea yoiaito ẽ epa mato yoimis keskara mãri yoimis,”
nikai. Nãskakẽ nã ẽ mato yoifafãini. A ato faito, 39 kemanifo: “Akka nõko xini
ea nĩchinito yoiai chanĩmakõi,” Jesús Abraham,” faifãfe, “Akka mã Abraham
ato fani. ãfe fenafokĩ ¿afeskai mã Abraham
27 Apa Niosnoa ato yoifiaitokai tsõa apaoni keskara mã amismamẽ? 40 Epa
tãpinifoma. 28 Nãskaifãfe Jesús ato yoini: Niospa ea yoimis keskara chanĩma ẽ
“Ẽfi yõra fakekõiki. Mã ea ifi cruz ikakĩ mato yoifiaino mã ea retepai.
mastaxõ mã ea fininĩfofãxõ mã ea õixii Abrahamkai mato keskara ipaonima.
ẽ tsoamãki mã ea tãpitiro. Nãskatari 41 Mãto epa akai keskara mãri mã
Ẽpa ea nĩchini. Akka mãto Epa Nioskẽ Abram finõkõiamẽ? ¿Mĩ shinãimẽ ‘Ẽ ato
mã ea noikerana. 43 ¿Afeskakĩ ẽfe meka finõara’ iki?” faifãfe, 54 Jesús ato
mã nikaimamẽ? A ẽ mato yoiaito mã kemani: “A ẽa ẽ yoimesharai ẽfe meka
nikakaspai. 44 Akka mãto epa Satanás. sharama. Akka ẽfe Ẽpa eõnoa yoisharai.
Mã ãfe fakekõifo. Nãskaxõ mãto epa Mã a yoimis: ‘Nõko Epa Nios,’ fakĩ.
apaiyai keskara mãri mã apai. Nãfi 55 Mãkai ẽfe Epa Nios tãpimisma. Akka
taeyoi retemitsamis iyopaoni. Afi ẽfi ẽfe Epa tãpikõia. Akka ẽ mato
iskaratĩa nãskara. Atokai afara shara keskaraxõ, ‘Ẽfe Epamara,’ ẽ fakerana
yoimisma, chanĩkõi. Ãfe shinã mẽraxõ mato keskara chanĩmis ẽ ikerana.
chanĩ fisti shinãmis. Nãskaxõ chanĩ fisti Askatamaroko ẽfe Epa Nios ẽ tãpikõia.
yoimis. Nã chanĩai shinãifãfe nã Ea yoiai keskara ẽ amis. 56 Mãto xini
chanĩmis nãfi ãto apaki. 45 Nã keskara Abram yoini: ‘Cristo oaito ẽ õixii,’ ixõ
chanĩ ẽ mato yoiyamafiaito mã ea yoi inimani. Mã ẽ oaito ea õini askax
chanĩmara famisma. 46 Ẽ afaa chakafaito fãsi inimani,” ato faito, 57 “Mĩkai
mã ea õimisma. Ẽkai afaa cincuenta xiniya akama. Mĩkai nõko
chakafamisma. Ramashara ẽ xini Abram õimisma. Afetĩakai nanima.
chanĩmisma. Ẽ askafiaito mã ea Akka, ¿afeskakĩ, ‘Ẽ Abram õimis,’ ixõ mĩ
chanĩmara famisma. 47 Nã Nios fe noko yoimẽ?” faifãfe, 58 “Chanĩmakõi ẽ
rafeafãfe Niospa meka nikatirofo. Mãkai mato yoinõ. Abram fakeamano ẽfi
Nios fe rafeama. Nãskaxõ mã ãfe meka iyopaoniki,” ixõ Jesús ato yoini.
mã nikaima,” ixõ Jesús ato yoini. 59 Askaito nikakani nã judeofãfe ãto
9
ẽ mẽra naneama. Ẽ ẽfe Epa Niosnoa 1 Jesús kakĩ feronãfake fẽxo
meka shara ẽ yoimis. Akka mãfi eõnoa nãskarapa kãini fichini. 2 Õikakĩ
meka chaka yoimis. 50 Askafixõ, ‘Ea aõxõ tãpimisfãfe yõkanifo: “¿Maestro,
yoisharakãfe,’ ẽ yorafo famisma. Ẽfe afeskai na feronãfake fẽxo kãinimẽ?
Epa Niospa meka shara eõnoa ato Afara chakafakatsaxakĩ ikaraka, apa
tãpimapai. Nãato ato yoitiro fatofomãki feta ãfa afara chakafamisfono ikaraka,”
yora sharafo, fatoforimãki yora chakafo. ixõ Jesús yõkanifo. 3 “Afara
51 Chanĩmakõi ẽ mato yoinõ. Nã ẽfe chakafayamafikatsaxakĩ nãskarapa fẽxo
meka nikaifo nakanamax nĩpanakafo,” kãini. Apa feta ãfari afara
ato faito kemanifo, 52 “Iskaratĩa mã nõ chakafamismano nã feronãfake fẽxo
mia tãpikõi mĩfi niafaka chakaya. Akka kãini. Nãskarapa kãini. Akka Niospamãi
mã Abraham nani, Niospa meka afama mĩshti fatirokẽ nãskax fẽxo kãini
yoimisfori mã nanifo. Nãskafikẽ mĩ ato õimasharaxikĩ. 4 Niospa ea nĩchini ẽ
noko yoia: ‘Nã ẽfe meka nikakõiaifo yonoxonõ. Nã ẽ akaitĩa ẽ yonoxotiro.
nãtamaroko nĩpanakafo,’ ixõ mĩ noko Akka fakishikai nõ yonoxotiroma.
yoi. 53 Mã nõko xini Abram nani. Niospa Nãskarifiakĩ mã nõ naxõ nõ anã Nios
meka yoimisfori mã nanifo. ¿Akka mĩ yonoxotiroma. 5 Ẽ nono mai ano iyoax ẽ
JUAN 9 184
chãikai nõ afaa nikayomisma yora fẽxo yõkanifo: “Kee. ¿Mĩ noko yoimẽ nõmẽ
kãini tsõa sharafai. Akka iskaratĩa mã fẽxo?” faifãfe 41 Jesús anã ato yoini: “Mã
ea Jesús sharafaa. 33 Na feronãfake ea yoikerana: ‘Nõ fẽxo keskarafo. Mã nõ
Niospa nĩchiyamanokai afaa afara chakafamis,’ ixõ mã ea yoiaito ẽ
afeskafakeranama,” ato faito, 34 nikakani mato chaka soaxokerana. Akka mãkai
akiki õitifishkinifo. “Mĩfi chakakõi kãini. ea askafamisma. Mã yoimis: ‘Nõ
¿Afeskakĩ mĩ noko tãpimapaimẽ mĩ õisharatiro. Nõkai fenoama. Nõ sharakĩ.
chakafixõ? Anã nõko ichanãti pexe Nõkai chakama,’ ixõ anori mã yoimis.
mẽra mĩ ikitiroma. Nonoax kariskatãfe. Akka mãto chaka soaxma, mã fenokõiax
Nõkai anã mia õipaima. Anã nõko Epa Nios ika ano mã nokopakenakama,”
ichanãti pexe mẽra ikiyamafe,” fanifo. ixõ Jesús ato yoini.
Fatorafãfe Jesús chanĩmara fayamakanax Oveja keneaki keparanãkĩ Jesús ato yoini
nã yora fẽxo keskarakõifo
10
1 (Askata Jesús ato tãpimani
35 Nãskano nã fẽxo imis ãto ichanãti nãatomãi ãto kexekatsaxakĩ.
pexe mẽraxõ potaifãfe nikafaini Jesús Oveja kexemisto ãfe ovejafo kexemis
kani. Nãskaxõ fenakĩ a fẽxo imis fichini. keskari fakĩ nãskarifiakĩ Jesús ato
Fichixõ yõkani: “¿Mĩ Niospa Fake kexemis.) Nãnori Jesús ato yoini
chanĩmara faimẽ?” ixõ yõkaito, iskafakĩ: “Chanĩmakõi ẽ mato yoinõ.
36 “¿Fatomẽ ẽ chanĩmara fanõ?” faito, Yõra ovejafo kenexotiro ãfe kene mẽra
37 “Nã mĩ ea õi. Ẽkĩa,” Jesús fani. inõfo, faki fofãsanõma. Nãskata yora
38 Askafaito ratokonõ mai yometsopai ovejafo ãfe kãiti ano
chachipakefofã yoini: “Ifo, ẽfi mia ikitiroma, fomãkĩari ikitiro. 2 Akka nã
chanĩmara faikai. Mĩ fãsi sharakõi. Ẽ ovejafo kexemis nã oveja kãitinĩ
mia Ifofai. Mĩ Niospa Fakeki,” ixõ yoini. ikikaitiro. 3 Kãiti ano nokoano
39 Askata chipo afianã yorafo akiki feronãfake nã kãiti kexemisto fepoti
feafãfe Jesús ato yoini iskafakĩ: “Ẽfe Epa fẽpexonano oveja kexemis ikitiro. Nã
Nios ika anoax ẽ nono mai ano oni. Fato oveja kexemis ikiano ãfe ovejafãfe ãfe oi
yorafomãki a ea nikayamaifo, tãpikatirofo. Nãskaxõ ãfe ovejafo ãfe
fatoforimãki a ea nikaifo ẽ ato õiyoi oni. anẽ ato kenaito ãfe ovejafãfe
JUAN 10 186
chĩfafãitirofo. 4 Nã ovejafo kexemis rekẽ keskaraki. Nãskakẽ ẽ efe yorafo ẽ ato
kaino ãfe ovejafo ãfe kene mẽranoax nãxoxii. Oveja ifãfe feronãfake fetsa
kãiferatirofo. Mãmãi ãfe oi tãpikanax kori inãtiro ãfe oveja kexexonõ.
nãskaxõ chĩfafaitirofo. 5 Akka a Nãskaxõ mã kori inãno nã feronãfãke
kexeamatokai iyotiroma, ãfe oi oveja kexesharatamaroko, kori fisti
tãpikatiro, a ato kexemisto ãfe oikairoko shinãtiro. Nãskakẽ poomã oaito fichiax
askarakẽ. Nãskakẽ a makinoax ovejafo kexetama ichotiro. Nãskaxõ
ichotirofo,” ixõ Jesús ato yoini. 6 Jesús shinãi iskakĩ: ‘Na poomã mesekõi. Na
nã ovejafoki keparanãkĩ ato yoini. Ato ovejafo ẽfenãkõima, aa poomãnã pinõ
yoiaito tsõa tãpinifoma. ẽfenãkõimakĩ. Nãskakẽ ẽ ichoikai ea
poomãnã afeska fanõma,’ ixõ shinãtiro.
Jesús noko kexesharamis Akka ovejafãfe ifokõi askarama. Ãfe
7 Nãskano Jesús afianã ato yoini: “Ẽ oveja kexesharai. Poomã oaito fichixõ
chanĩmakõi mato yoinõ. Nã ovejafo ato kexesharatiro, poomãnã ato afeska
kene mẽra ikikani nã kini fisti mẽra fanõma. Nãskaxõ shinãtiro iskakĩ: ‘Ẽfe
ikitirofo. Ẽfi na oveja kini keskaraki. Nã ovejafoõnoax ẽ natiro afokai
Epa Nios ano ikipaikani eõnoax fisti afeskatiroma,’ ixõ shinãtiro.
ikitirofo. 8 Ẽ matoki nokoamano 14-15 “Ẽfi nã ovejafãfe ifo keskara
fetsafãferi mato yoikĩ iskafakani: ‘Ẽfi sharakĩ. Ovejafo ãfe ifãfe ato tãpia
Cristoki. Ẽ mato tãpimatiro afeskax mã atomãi kexesharakatsaxakĩ. Ẽri nã ea
Epa Nios ari nokotiromãki afe ipaxakĩ,’ chanĩmara faafo ẽ ato kexesharamis. Ẽfe
ixõ anori yoikani ãa chanĩmisfo. Epa Niospa ea tãpikõia. Ẽri ẽfe Epa ẽ
Yometso keskarakõifo. A Nios tãpia. Nãskarifiakĩ a ea chanĩmara faafo
chanĩmara faifo ato pãrapaikani: ‘Noko ẽ ato tãpia. Afãferi ea tãpiafo. Nãskax ẽ
fisti nikanõfora,’ ikaxõ. Nãskakẽ Niospa atoõnoax naxii. 16 Yora fetsafãferi ea
fakefãfe ato nikakanima, ‘Noko fisti chanĩmara faxikani. Afokai nono
nikanõfora,’ ixõ ato pãrapaiyaifono. ikafoma. Mai fetsa ano ikafo. Nãfãfe ea
9 Akka ẽfi na kini kãiti keskaraki. Nã ẽfe nikasharaxikani. Nãfo ẽfe Epa ika ano ẽ
Epa Nios ika ano ikipaikani eõnoax ato iyotiro. Akka nã yora fetsafãfe a
ikitirofo afe ipaxakakĩ. Nãskatari nono ikafãferi ea chanĩmara fakanax
eõnoax isharatirofo anã fekaxtetirofoma. yora fisti keskara ixikani. Nãskax Epa
10 Akka fetsafãfe efe yorafo ato Niospa yorakõifo ixikani. Eres fisti ẽ ato
pãrapaikani: ‘Ea ifofakãfe. Ẽ mato kexesharai. 17 Ẽ ato kexeax ẽ atoõnoax
tãpimasharanõ,’ ixõ ato yoifikakĩ naxii. Nãskaito ẽfe Epa Niospa ea noi.
anorima ato pãrakani. Nãskakaxõ Naax ẽ anã otoxii. 18 A ea chanĩmara
emakinoa ato ifipaikani. Yometso faafoõnoax ẽakõi ẽ nai, ea tsõa
keskarakõifo. A ea chanĩmara faafo ato retekeranama. Ẽfe Ẽpa ea yoini keskara
kexesharapaikanima. Ato chakafata ato ẽ atoõnoax naikai. Ẽfe Epa Niospa ea
retepaikani. Akka ẽ askarama. A ea yoini keskara ẽ atoõnoax nafiax ẽ anã
Ifofamisfo ẽ ato kexesharai efe otoxii,” ixõ Jesús ato yoini.
isharapakexanõfo, nono nãmãnoaxri 19 Nikakaxõ judeofãfe chanĩmara
finõkõia. Ẽ ẽfe Epa Nios fe nã yora fisti kani nã Juan yorafo maotisafapaoni
keskara. Nãskakẽ a ea Ifofamisfo ano. Nãno chaimashta Jesús nẽteni
emakinoa tsõa ato ifitiroma, ẽfe Epa faka kesemẽ. 41 Nãskakẽ yorafo akiki
makinoari tsõa ato ifitiroma,” ixõ Jesús fẽkaxõ yoinifo iskafakakĩ: “Jesús
ato yoini. Niosxõ afama mĩshti fakĩ noko ispa.
31 Nikakaxõ judeofãfe ãto xanĩfofofãfe Juankai askafapaonima. Askafixõ
anã tokiri fikaxõ aõ Jesús tsakapainifo Juan Jesúsnoa noko yoini
retepaiyanã. 32 Nãskafaifãfe Jesús ato chanĩmakõi,” ikanax yoinãnifo.
yoini: “Epa Niosxõ afama mĩshti ẽ mato 42 Nãskakaxõ yora ichapato Jesús
kanõ,” ixõ Jesús ato yoini. 8 Ato akiki nokoikai kani María pexe mẽra
askafaito kemanifo: “Maestro, nõko nĩchifaini. 21 Marta Jesúski nokoxõ
xanĩfofãfe Judea anoxõ mã mia yoini: “Ifo, mĩ nono ikanokai ẽfe exto
retekeraitafo. ¿Afeskai mĩ afianã ari nakeraitama. 22 Ẽ tãpia mĩ iskaratĩa
kapaimẽ?” ixõ yoiaifono, 9 Jesús anã ato afara fetsa mĩ Nios yõkaito mia
kemani: “Penata nõ õisharatiro. Xinĩ axorisafatirokĩ,” faito, 23 “Extofi anã otoi
chaxaino nõ õisharatiro. Nãskax nõ kiki,” faito, 24 “Ẽ tãpia nã namisfo mã
otisikax nõ paketiroma. Nãskarifiakĩ mai keyoaino afianã otoxikani. Ẽfe
pena tii Niospa ea amapaiyai keskara ea extori otoxii,” ixõ Marta yoiaino,
tãpimani. Nãskaxõ ea kexeano ẽ 25 Jesús kemani: “Eõnoax nã nafo tii
Marta ãfe chiko María one mẽshanãxõ kenani: “Lázaro, kini mẽranoax
yoini: “Mã nõko Ifo oaki. Mia kãikerafe,” faino, 44 Lázaro kãikerani nã
kenamana, õikofe,” fani. 29 María nikata aõ rakoitafoya. Nãskaxõ ato yoini: “Na
fininãkafãta kani Jesúski nokoikai. mã aõ rakoita pekakãfe kãisharanõ,” ato
30 Jesúskai pexe rasi ano nokoama ini. fani.
Nã Marta akiki nokoano Jesús nẽteni.
31 Mã María ato fe oiafai kaino a afe “¿Afeskaxõ nõ Jesús retetiromẽ?”
oiafaiyaifãfe õinifo. “María poi maia ixõ shinãnifo
mãnãonoax oiai kai kiki,” ikaxõ (Mt. 26.1-5; Mr. 14.1-2; Lc. 22.1-2)
chĩfafainifo. 45 Nãskata judeofo a María fe feafãfe
32 María Jesúski nokota ratokonõ mai Jesús Lázaro otofaito õikakĩ Jesús
chachipakefofã yoini: “Ifo, mĩ nono chanĩmara fanifo. 46 Nãskafaito õikani
ikanokai ẽfe exto nakeraitama,” María atiri fariseofoki chanifokani fonifo.
fani. 33 María oiaito Jesús õini. Judeofori 47 Ato yoiaifãfe nikakanax fariseofo fe a
a María fe feafori oiaifãfe Jesús ato õini. Nios ato kĩfixomisfãfe ãto xanĩfofo
Nãskaxõ ato shinãkõini. 34 Nãskaxõ ato ichanãnifo. Ichanãkanax yoinãnifo:
yõkani: “¿Fanĩ mã maifaitamẽ?” ato “¿Nõ Jesús afeska faimẽ? Tsõa atiroma
faino, yoinifo: “Ifo, ono nõ akitakĩa keskara fai kiki. 48 Nõ afeskafayamaino
õiyopo,” fanifo. 35 Askafaifono Jesús keyokõichi chanĩmara fakani kiki.
oiani. 36 Oiaito õikakĩ judeofãfe: Romano xanĩfokõifo fẽkaxõ noko
“Õikapo. Lázaro manoi oiai,” fanifo. yoitirofo iskafakakĩ: ‘Mãkai anã
37 Nãskaxõ fetsafãfe yoinifo: “Nã fẽxo xanĩfoma,’ noko fatirofo. Nãskaxõ nõko
sharafaita keskafaxõ, ¿afeskafakĩ kĩfiti pexefã noko põtatirofo,” ikanax
nonoxõ Lázaro sharafaitamamẽ?” yoinãnifo. 49 Nãskaifãfe Nios ato
fanifo. yoixomis xanĩfokõichi Caifás ato yoini:
“Mãfi tatimakõikĩ,” ato fani. 50 “¿Mã
Jesús Lázaro otofani tãpiamamẽ? na feronãfake fisti a
38 Nãskata Jesús anã shinãmitsani yorafoõnoax naxiai. Nãfi sharaki. Ares
Lázaro maia ano nokoax. Nã Lázaro fisti natiro nõ nanõma, nõko kaifo
maia ano nã kini tokiri efapato fepoafo fetsafori nanõfoma,” ixõ ato yoini.
ini. 39 Nãno nokoxõ Jesús ato yoini: “Na Chanĩmakõi Caifás yoini a ixiai keskara
tokiri aõ fepoa fepekãfe,” ato faito, yoikĩ.
nikakĩ Marta yoini: “Iskaratĩa mã 51 A Caifás yoiai ãa shinãkĩ yoinima.
pisiaki,” faito, 40 nikakĩ anã Jesús yoini: Niospa ãfe shinãmã shinãmanaino yoini.
“¿Ẽ mia yoiaito mĩ ea nikaimamẽ? Ea Nios kĩfixomisfãfe ãto xanĩfokẽ Niospa
mĩa nikaino Niospa afara shara faito mĩ ãfe shinãmã shinãmanaino, “Jesús
õitiro,” fani. 41 Askafaito nikakakĩ judeofonoax naxira,” ixõ yoini.
fẽpexonifo. Fẽpexonaifono nai 52 Jesúskai judeofo fistiõnoax naima.
foisnĩfofãta Apa yoini: “Epa, ẽ mia Mai fetsa ano ikafãferi chanĩmara
kĩfiaito mĩ ea nikai. Ẽ mia aicho fai. 42 Ẽ faafono ato nãxoxii. Nãskata Niospa
JUAN 11, 12 190
12
1 Nãskano seis nia Pascua fista xanĩfofo õitifishkikanax yoinãnifo:
mã chaima ikaino Jesús aõxõ “Jesús yafi Lázaro nõ retenõ. Jesús
tãpimisfo fe Betania ano kayoni. Nãno fistima. Lázarori nõ retenõ,” ikanax
Lázaro ika ini. Nã Lázaro nakẽ Jesús yoinãnifo.
otofani. 2 Nãnoxõ Jesús pimaxikakĩ
pĩchanifo, a Jesús fe foafãferi pinifo. Jesús nokoni Jerusalén ano
Lázarori ato feta pini. Nã Marta ato (Mt. 21.1-11; Mr. 11.1-11; Lc. 19.28-40)
pimani. 3 Mã piafono María Jesúski oni 12 Nãskano pena fetsa judeofãfe ãto
ãfe pirofomã sharaya. Oxõ nã pirofomã fistatĩa yorafã rasi Jerusalén ano fenifo.
ãfe tae pemãkĩa nachini. Nãskaxõ ãfe Jesús nokoaito nikakani nãskax akiki
fõo otekere ani. Nãskafaano yorafãfe nã fenifo. 13 Epe pei tsomakanax akiki
pexe mẽra ikafãfe nã pirofomã sharakõi fekani. Nãskakanax fãsikõi tai tai ifenifo
xetenifo. 4 Nã Jesúsxõ tãpimis fẽtsa nã iskakani: “¡Sharafinakõi nokoki oi kiki
Judas Iscariote, Simón fake, nã ato Niospa nĩchiano! Israelifo mĩ nõko
191 JUAN 12
anoax fakeni, nã pexe rasi ãfe ane Betsaida yoinãnifo. Atirifãfe yoinifo: “Mã nai tiri
anoax. Felipe ano fokaxõ griegofãfe Felipe ika,” fanifo. Atirifãfe yoinifo: “Epa
yõkanifo: “Nõ Jesús õipai noko efexõfe nõ Niospa ãjirinĩ Jesús yoia,” ikanax
afe yoinãnõ,” Felipe fanifo. yoinãnifo. 30 Nãskaifono Jesús ato yoini:
22 Askafaifãfe nikaxõ Felipe Andrés “Na meka nai mẽranoa mã nikai ea
yoini: “Na griegofo Jesús fe tãpimatama, mato tãpimaxikĩ yoia,” ato
JUAN 12 192
yoini: “Ẽ nono ika pena keskara shara. tãpini xanĩfo sharakõi ikiyoai. Nãskaxõ
Nãskakẽ ẽ anã mato fe nono ifãinakama. Isaías Jesúsnoa yoini.
Ẽ mato yoiaito nikasharakãfe 42 Judeofãfe xanĩfofo atirifãfe Jesús
ato yoikĩ senẽfax, nãskax ato makinoax yoini iskafakĩ: “Nã ea chanĩmara faito ea
kaitokai anã tsõa õinima. fisti chanĩmara fatama nã ea nĩchiniri
chanĩmara fai. 45 Nãskafakĩri mã mã ea õia
Judeofãfe Jesús nikanifoma nã ea nĩchiniri mã mã õia. 46 Nono mai ano
37 Yorafãfe ferotaifi tsõa atiroma keskara fakish keskara. Nãskakẽ ẽfe Epa Nios ariax
Jesús fafiaino tsõa chanĩmara fanima nã ẽ nono mai ano ẽ oni pena keskara ikiyoi.
Niospa Fakekõi fiano. 38 Nã Isaías Niospa Fakishi tsõa õitiroma. Akka nã ea
meka ato yoipaoni. Nãato kirika keneyoni chanĩmara faito Epa Nios Ifo sharakõifatiro
a inõpokoai yoikĩ. Iskafakĩ yoini: pena keskara shara ixiki.
Ifo, nõ mĩ meka nõ ato 47 “Mã ẽfe meka nikafikaxõ ea
Akka ẽ mai ano oni yorafo ẽfe Ifo fixõ mĩ ea fãka ochopaimẽ?”
omiskõimatama ato ifiyoi ẽ oni efe faito, 7 Jesús kemani: “Na ẽ mato fãka
ĩpaxanõfo. 48 Akka nã iskakĩ shinãi: ochofai mĩ tãpiama. Akka mĩ chipo
‘Ẽkai Jesús Ifofapaima, askatari ãfe tãpixii,” faito, 8 anã Pedro kemani:
mekari ẽ nikapaima,’ ixõ shinãi nã ẽ “Maa, Ifo, mĩakai ea fãka
mato yoimis keskara nikayamax Nios ari õchopakenakama,” Pedro faito, anã
katama omiskõipakenakafo mẽra kaxii. Jesús kemani: “Ẽ mia õchoyamainokai
Nãskakẽ ẽ mato yoiaito mã ea mĩ efe rafetiroma,” fani. 9 Askafaito
nikayamax mã mai keyoaino mã nikakĩ Pedro yoini: “Ifo, taekis ea
omiskõipakenaka. 49 Ẽfe Epa Niospa ea chokakima ẽfe mifikiri ea afe, ẽfe
yoia keskara nãnorikõi ẽ mato yoimis. mapokiri ea mãchofe,” faito, 10 “Nã
Ẽa ẽ mato yoima. Ẽfe Epa Nios nã ea rama yora nashiax ãfe yora
nĩchinioxõ ẽ mato yoimis. 50 Mẽ tãpia choshtanatiroma, ãfe tae fisti
Epa Niospa yoia keskara chanĩmara faax choshtanatiro. Nãskakẽ nõ tae fistiki nõ
mã nĩpaxatiro. Nãskakẽ, ‘A ẽ ato yoimis chokatiro. Akka keyokõi mã choshtama,
keskara nãnori ato yoife,’ Ẽfe Epa ranãri mã shara,” ato Jesús fani.
Niospa ea famis,” ixõ Jesús ato yoini. 11 Nãnori ato yoini mãmãi tãpixõ fatoto
ato achimaximãkai.
Jesús aõxõ tãpimisfo ãto tae chokapakeni 12 Mã ato õchopaketa ãfe rapati safeni.
13
1 Mã judeofãfe ãto Pascua fista Mã ãfe rapati safeta afianã
chaima ikaino Jesús tãpini a tsaopakekafãni. Nãskaxõ ato yoini:
mai anoax Apa ari kaxiai. A Ifofaafo nã “¿Mã mã tãpiamẽ na ẽ mato fãka
nono mai anoafo ato noini. Mã õchofaito?” ato fani. 13 Nãskaxõ anã ato
atoõnoax nakĩ ato noikõini. yoini: “Mãfi, ‘Maestro,’ mã ea fayanã,
2 Jesús aõxõ tãpimisfo feta mã xini ‘Ifo,’ mã ea famis. Chanĩmakõi ẽmãi
kaino ato feta pipaini. Nãskaino nã mãto Ifo ita ẽ mãto maestrori.” 14 Askata
Judas Iscariote mẽra Satanás yõshi anã ato yoini: “Ẽ mãto Ifokĩ, askatari ẽ
chaka nanetani. Nã Simón fetsa ãfe fake mãto maestrokĩ ẽ mato fãka õchopakea
Judas Iscariote. Nã Judas mẽra niafaka oa mãto ina keskarakõixõ. Akka nã ẽ
nanexõ shinãmani iskafakĩ: “Ato mato fãka ochopakea keskariai mã ranã
tãpimafe afeskaxõ na Jesús fãka õchokome faatanãkãfe oa mãto
achitirofomãki,” ixõ Satanás shinãmani. inafo keskarax. 15 Ẽ mato õimana
3 Akka Epa Niospa ãfe Fake yoini: “Nã keskariai mãri askakãfe,” ato fani. 16 “Ẽ
nai mẽranoafoya nã mai anoafori mĩ ato mato chanĩma yoi. A yonoxomistokai
yonomatiro. Mĩ ãto xanĩfo,” ixõ Epa ãfe xanĩfo finõtiroma. Akka ẽ mato
Niospa anori yoiaito Jesús tãpini. Epa nĩchia mã fetsafo ẽfe meka yoinõ.
Nios ariax onixakĩ mã anã akiki kakĩ Nãskafixokai fetsafo ẽfe meka ato
Jesús tãpini. 4 Nãskata pikĩ keyotama yoifikĩkai mã ea finõama. Ẽ mato fãka
Jesús fininãkafã ãfe rapati pekata ãfe õchomis oa ẽ mato yonoxomis
rakotinĩ pinixemeni. 5 Nãskata faka keskaraxõ. Nãskaxõ, ‘Nõ fetsafo finõa,
tasoki manexõ a aõxõ tãpimisfo ato fãka nõ ãto inama,’ iyamakãfe,” ato Jesús
ochopakeni. Mã ato ochopakexõ ato fani. 17 “Na ẽ mato yoiaito mã nikakõiax,
otekere apani ãfe rakotinĩ. nãskax mã fãsi inimakõitiro.
6 Ato askafapakĩ Pedrori ãfe tae 18 “Nãskakẽ ẽ mato yoi, akka
14
1 Anã Jesús ato yoini: “Ẽfe yoini.
fakefãfe, mãto õiti
“Epa Nios ãfe Yõshi Shara ẽ matoki
fekaxtefayamakãfe. Nios chanĩmara
nĩchixii,” Jesús ato fani.
fata, eari chanĩmara fakãfe. 2 Ẽfe Epa ika
ano pexe ichapa sharakõifo. Ẽ mato 15 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Ea
itipinĩsharafaxõi kaikai. Askarayamakẽ noikõikĩ nã ẽ mato yoiai keskai ikãfe. 16 Ẽ
ẽ mato yoikerana. 3 Ẽ kaxõ ẽ mato Epa Nios mato kĩfixoni mato fetsa
itipinĩshara faxõikai. Afianã oxõ ẽ mato nĩchixonõ, nãato mãto õiti fepeaxoyonõ.
ifiyoxii, a ẽ ika ari mato iyoxiki ari mã Nã Niospa Yõshi Shara, nãfi chanĩmismaki.
efe ĩpaxanõ. 4 Mã mã fai tãpiaki a ẽ kai Mato fe ipanaka. 17 A nikayamaifãfe
ari,” ato faito, 5 Tomás kemani: “Ifo, õitirofoma. Askatari tãpitirofoma. Akka
nõkai a mĩ kai ari tãpiama, afeskaxõ nõ mãfi mã mã tãpimiski mato femãi ikẽ.
fai tãpitiroma,” faito, 6 Jesús kemani: Nãskatari mãto shinã mẽra mato fe ika.
“Ẽfi nã fai keskaraki. Ẽfi chanĩmismaki. 18 “Akka ẽkai mato fe ikima. Askafixõ
Eõnoax yorafo nĩpaxatirofoki. Tsoakai ẽ mato potaima. Ẽ matoki anã oxii. 19 Ẽ
ẽfe Epa ika ano nokotiroma. Eõnoax anã nono ikima. A ea Ifofaifãfema anã
fisti ẽfe Epa ari nokotirofo. ea õikanima. Akka mã ea õixii, ẽ niano.
7 “Ea tãpikõixõ ẽfe Epari mã Nãskakẽ mãri efe nĩpanaka. 20 Naax ẽ
tãpikõitiro. Akka iskaratĩa mã ẽfe Epa otoaito mã ea tãpitiro ẽmãi Epa Nios fe
tãpikõikai. Nã mã ea õiai keskarari mã nĩpanakakẽ. Nãskarifiai mã efe ixii. Ẽri
ẽfe Epa mã õi,” ato Jesús faito, 8 Felipe ẽ mato fe ixii. 21 Nãskakẽ ẽ mato yoiaito
kemani: “Ifo, noko Epa Nios õimafe. Mĩ mã ea nikakõixõ mã ea fãsi noi. Ea
noko Epa Nios õimanaino nõ noixori ẽfe Epari mã noi. Askatari ẽri ẽ
inimakõitiro,” faito, 9 Jesús kemani: mato noi. Nã ẽ shinãi keskara ẽ mato
“Felipe, afetĩakai ẽ mato fe imisma. tãpimani,” ixõ Jesús ato yoini.
¿Afeskakĩ mĩa ea tãpiyomismamẽ? Ea 22 Nãskaito Judas fetsa, Judas
õikĩ ẽfe Epari mã mĩ õi. ¿Afeskakĩ: ‘Ea Iscariotema yõkani: “Ifo, ¿afeskakĩ a
Epa õimafe,’ mĩ ea faimẽ? 10 Ẽfi ẽfe Epa mia Ifofaifoma mĩ ato tãpimatama noko
fe fisti keskarakõiki. ¿Nã mĩ chanĩmara fisti mĩ tãpimanimẽ?” ixõ yõkaito,
faimamẽ? A ẽ mato yoiai ẽa ẽ mato 23 Jesús kemani: “Ea noikakĩ nã ẽ mato
yoima ẽfe Epaõnoa ẽ mato yoi. Epa yoiai keskara ea nikakõitirofo. Ẽfe Epa
Niospa nã apaiyai keskara ea famai efe ato noiaino ẽri ato noi. Nãskax nõ ato fe
imis. 11 Ẽ mato yoi ẽfe Epa efe rafea ẽri rafetiro. 24 Ea noiyamakaxokai ẽ yoia
ẽfe Epa fe rafemiski. Nãskakẽ ea keskara ea nikakanima. Na meka mã
chanĩmara fakãfe. Nã tsõa atiroma nikai ẽfe mekama, ẽfe Ẽpa meka ẽ mato
keskarafori ẽ famis nã õixõ ea yoi. Nã ea nĩchinito ãfe meka.
chanĩmara fakãfe. 25 “Mato fe iyoxõ ẽ mato yoiyofafãina.
12 “Chanĩmakõi ẽ mato yoi. Nã ea 26 Nãskaxõ Epa Niospa ãfe Yõshi Shara
chanĩmara faxõ nã ẽ akai keskarari faxii. matoki nĩchi eõxõ mato fe ixõ mãto õiti
Ẽfe Epa ari kaxõ a ẽ aka keskaramaroko mato inimamasharaxonõ. Keyokõi mato
finõmainĩfofã axikani. 13 Afara ẽfe tãpimani. Nã ẽ mato yoia keskara mato
aneõxõ ẽfe Epa mã yõkaito ẽ mato shinãmani.
JUAN 14, 15 196
27 “Ẽ mato makinoax kakĩ ẽ mato õiti chaka fimimais nõ mextexõ potatiro.
fepeaxosharafãinikai. Akka nã ea Nãskaxõ mã xinĩ tsasifaano nõ ichafaxõ
nikaifãfema mato õiti fepeaxotirofoma, nõ kofatiro. Nãskarifiai nã efe
ẽ fistichi ẽ mato axotiro. Nãskakẽ rafekaspaifo nãfo chiifã mẽra fokani.
shinãchakayamakãfe. Rateyamakãfe. 7 “Akka mã efe rafekõixõ ẽfe meka mã
28 Ẽ mato yoiaito mã mã nikai ẽ mato nikakĩ mãto õiti mẽraxõ mã shinãkĩ mã
makinoax kaikai. Askafiax ẽ anã matoki afarashta fapaikĩ ẽfe Epa Nios mã
oxii. Ea noikõiax mã ekeki inimatiro kĩfiaito mato axõi. 8 A ẽ mato amapaiyai
ẽmãi ẽfe Epa ari kaino, ẽfe Epamãi ea keskara mã akĩ nãskax eõxõ tãpimis mã
finõkõikẽ. 29 Nã ẽ mato rama yoiai iki. Mã askafaito õikakĩ Epa Nios
keskaito mã ea chanĩmara fatiro. Mẽ tãpitirofo Epa Niosmãi fãsi finakõikẽ.
mato yoi a ixiai mã õixõ mã ea 9-10 A Epa Niospa noikõiai keskafakĩ ẽri
16
keskarama. Ẽ mato ifini a ea Ifofaifoma 1 “A mã omiskõixiai ẽ mato
noikaspayanã ẽfe Epari noikaspakani. Epa ea nĩchini. Iskaratĩa ẽ anã akiki kai.
24 Niosxõ tsõa atiroma keskara ẽ ato Akka mã, ‘¿Faki mĩ kaimẽ?’ mã ea
ispamis. Askafikaxokai tsõa ãto chaka faima. 6 Ẽ mato yoiaino mã shinãmitsai.
xateafoma. Tsõa atiroma keskara ẽ faito 7 Ẽ mato yoikõi, ẽ mato makinoax kaano
ẽfe Yõshi Sharapa a afara chakafamis metiroma mãmãi ãfe fake kãiax. Nãskax
ispayoxii. 10 Ẽfi nã ẽfe Epa ea amapaiyai inimasharakõitiro mãmãi ãfe fake
keskara ẽ amiski. Nãskax ẽfe Epa ari ẽ kãisharax. 22 Nãskarifiai ẽ mato
kai anã ea õinõfoma. Nãri Niospa Yõshi makinoax kaino mã oiai omiskõixii.
Sharapa ato tãpimaniyoxii. 11 Nãskatari Nãskax ẽ anã chipo matoki oaino mã
Niospa Satanás omiskõimaniyoxiai inimakõixii. Tsõakai mato xatematiroma
Niospa ãfe Yõshi Sharapa ato mã ekeki inimaito.
tãpimaniyoxii, nã Satanás ãto xanĩfo. 23 “Ẽ naax ẽ otoax ẽ anã mato fe
12 “Ẽ mato meka ichapa yoipaifiaitokai iyamaino mã anã afara mã ea
mã tãpitiroma. 13 Nãskafikẽ Niospa yõkatiroma. Akka ẽfe aneõxõ mã Epa
Yõshi Shara matoki oxõ a Niospa ãfe Nios yõkatiro. Afarashta ẽfe aneõxõ mã
meka chanĩmakõi mato tãpimaxii. Nãfi Epa Nios yõkaito mato axoxii. 24 Ẽfe
chanĩmisma. Akka ãfe meka mato aneõxokai ẽfe Epa mã yõkayomisma.
yoitama nã ẽfe Epa shinãmanai anori Akka ẽ naax otokẽ nãskakẽ ẽfe aneõxõ
mato tãpimaniyoi. Nã afarafo afeskara ẽfe Epa mã yõkatiro. Mã yõkaito ẽfe
ixiai mato tãpimaniyoi. 14 Nãato eõnoa Epa mato inãxii. Mato inãino mã fãsi
yoisharakõixii. Nãskakẽ nã ẽ mato inimakõixii,” ixõ Jesús ato yoini.
yoimis keskara Niospa Yõshi Sharapa
mato tãpimaxii. 15 Nã ẽfe Epanãfori Jesús keyokõi finõa
ẽfenãfori. Nãskakẽ nã ẽ yoiai keskara 25 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Ẽ
ẽfe Epa ãfe Yõshi Sharapa mato mato meka fetsafaxõ yoiaito mã
tãpimaxii,” ixõ Jesús ato yoini. tãpiyomisma. Ẽkairoko xafakĩa mato
yoiaito mã tãpipanã. Akka iskaratĩa
Jesús aõxõ tãpimisfo shinãmitsafikanax xafakĩa ẽ mato yoi Epa Niosnoa mã
chipo inimaxikani tãpinõ. 26-27 Nãskaxõ mã ea noi. Ẽmãi
16 Anã Jesús ato yoini iskafakĩ: “Akka Nios ariax matoki onikẽ mã mã ea
ẽkai anã mato fe nono samarakaima. Mẽ chanĩmara faa. Nãskakẽ Epa Niospa
ẽfe Epa ari kai. Nãskakẽ mã ea õiyoima. matori noikõi. Akka, ‘Ẽ mato makinoax
Nãskafiax anã ẽ samamashta oaito mã kakĩ anã ẽ mato Epa Nios kĩfixoni,’ ẽ
ea õixii,” aõxõ tãpimisfo Jesús ato fani. mato faima. Mã mã yõkaxii ẽfe aneõxõ.
17-18 Ato askafaito nikakani yoinãnifo: 28 Ẽ Epa ariax nono mai ano oni.
“¿Afeskakĩ, ‘Ẽfe Epa ari kaito mã anã ea Nãskakẽ iskaratĩa nono mai anoax ẽfe
õiyoima,’ noko faimẽ? ‘Afianã ẽ oaito Epa ari ẽ kai,” ixõ ato Jesús yoini.
mã ea õixii,’ noko fai. Na noko yoiai 29 Ato askafaino aõxõ tãpimisfãfe
askafiainokai eres ẽ nẽteima. Ẽfe Epa fe mikiki kai. Akka nã mia Ifofaafofi nono
ẽ nẽtei. 33 Nã ẽ mato yoi mãto õiti shara na mai ano nẽtekani. Epa, mĩ fãsi
inõ. Akka nã ea chanĩmara faafoma fe sharaki. Ato kexesharafe. Mĩ aneõxõ ato
mã nono nãmã nẽtei. Nãskakẽ mato kexesharafe. Nã mĩ ea inãni tii ato
omiskõimafiaifono shinãchakayamakãfe. kexesharafe. Akka nõfi fisti keskaraki.
Ẽ Satanás yafi nã ea chanĩmara Nãfori nofe fisti keskara inõfo. 12 Ẽ ato
faafomafo ẽ ato finõkõia. Nãskakẽ ẽ fe iyoxõ ẽ ato kexeshara. Mĩoxõ ẽ ato
mato kexesharatiro,” Jesús ato fani. kexeshara, ẽ fato fenoama. Akka nã
Satanás ãfe fake fisti ẽ fenoa. Nã mĩ
Aõxõ tãpimisfo Jesús Epa Nios ato meka yoikĩ kirika keneyonifo keskarax
kĩfixoni nã fisti mã fenoa.
17
1 Nãskata Jesús nai foisnĩfofã 13 “Iskaratĩa ẽ mia ari kai. Ẽ kayoxoma
xanĩfo imafe a ẽ ipaoni keskara. sharafafe mia keskara shara inõfo. 18 Ea
6 “Nono mai anoa yorafo mĩ ea ato mĩ mai ano nĩchini ẽ mĩ meka ato
minini ẽ ato tãpimanõ mĩ afe yoinõ. Nãskarifakĩ ẽ yorafo nĩchi mĩ
keskaramãki. Nã mĩnãfofiano mĩ ea ato meka shara ato yoitanõfo. 19 Mĩa ea yoia
minini. Mĩ meka nikakõinifo. 7 A mĩ ea keskara ẽ akaino nãfãferi askari fanõfo.
yoia keskara ẽ ato yoimis. Nãfo mã 20-21 “Ẽkai ato fistiõxõ kĩfifafãinima.
tãpikõiafo. 8 A mĩa yoiai keskara ẽ ato Nã ea Ifofaafãfe ato yoiaifono nikakaxõ
yoiaito ea chanĩmara fakõikani. A ẽ mia ea Ifofaxikani. Nãskakẽ ẽ mia ato
ariax oniri mã tãpiafo. Chanĩmara kĩfixõfafãini nã nõ shinãi keskara fisti
fakani a ea mĩa nĩchini. shinãnõfo. Mĩ efe imis keskai nãfori
9 “Ẽ mia ato kĩfixõfafãini. Akka a ea nofe inõfo. Nõ ato fe tanaima niaito
chanĩmara faafoma ẽ mia ato õikakĩ a ea chanĩmara faafãfema akairi
kĩfixonima. Nã ea mĩ ato mininiõxõ ẽ chanĩmara fanõfo mĩ ea nĩchini. 22 Mĩ
mia kĩfifafãini. Ẽ mia ato kĩfixõfafãini efe imis keskai ẽri ato fe imiski. Nã nõ
nãfomãi mĩnãfokẽ. 10 Akka nã ẽfenãfori shinãi keskarafo akairi shinãnõfo. 23 Mĩ
mĩnãki. Nã mĩnãfori ẽfenã. Nãskaxõ nã efe ika keskarari ẽri ato fe ikaki. Akka
JUAN 17, 18 200
Nãno ifi fanafãfe ãfe anefo olivos ini. kĩfiti pexefã kexemisfo feta osinãkaxõ
Olivos mẽra ikitoshinifo. 2 Judaspa ato Jesús achikaxõ metexkere anifo.
Jesús achimani kakĩ tãpini faki Jesús 13 Metexkere akaxõ Anás pexe ano
kaamãki, Olivos anomãi aõxõ tãpimisfo iyonifo. Nã Anás Caifás ãfe rayos ini. Nã
Jesús ato iyomiskẽ. 3 Nãnori Judaspa Caifás Nios ato kĩfixomis xanĩfokõi ini.
sorarofo iyoni Jesús achinõfo. Nã ato 14 Nã Caifás ãfe kaifo israelifo yoini:
fenaimẽ?” ato faito, 5 “Nõ Jesús Jesúsxõ tãpimis fetsa ato acho fonifo. Mã
Nazarete anoa nõ fenai,” faifãfe, ato pexe ano nokoano nã Jesúsxõ tãpimis fetsa
kemani: “Ẽkĩa, nono ẽ ika,” ato fani. Ato xanĩfãfe mã õimis ini. Nã Jesús fe ikikaini.
askafaino nã Jesús ato achimanai 16 Akka Pedro kãiti ano nẽteni, ikinima.
Judasri nãno ato fe ini. 6 “Ẽ nono ikaki,” Akka nã Jesúsxõ tãpimis fetsa ikikaini.
Jesús ato faino, chetekiri Nãato xomaya a kãiti kexea yoini Pedrori
ifiakekafãpakei fetsenifo. 7 Nãskaxõ ikimanõ. 17 Mã Pedro ikiano nã kãiti
Jesús anã ato yõkani: “¿Tsoa mã kexemis xomayato yõkani: “¿Mĩri mĩ Jesús
fenaimẽ?” Jesús ato faino, “Nõ Jesús ãfe inamẽ?” faito, “Maa, ẽkai Jesús ãfe
Nazarete anoa nõ fenai,” faifãfe 8 anã inama,” Pedro fani.
201 JUAN 18
“¿Akka mĩ xanĩfo rakikĩa?” faito, “Nã ea yoimis: ‘Ẽfi Niospa fakeki,’ noko famis.
mĩa yoiai keskarakĩa ẽ xanĩfo. Nãskakẽ Akka nõko xinifãfe yoini: ‘Ẽ Niospa
ẽ yõra fakekõi kãini meka chanĩmakõi fakera ikai natiro,’ fanifo. Nãskakẽ na
ato yoixikĩ. A meka chanĩmakõi fisti feronãfake nayamaima,” fanifo.
nikapaiyaifãfe nãfãfe ea nikamisfo,” 8 Askafaifãfe nikai Pilato ratekõini.
Jesús faito, 38 “¿Afaamẽ a meka 9 Nãskaxõ ãfe pexe mẽra Jesús anã iyoni.
19
1 Nãskaxõ Pilato ato yoiano nõko xanĩfo César tanaima,” fanifo.
Jesús iyonifo sorarofãfe 13 Askafaifãfe nikakĩ afianã Pilato Jesús
foni. A mastaifo ano nokoni. A mastaifo keneyonifo. Nãskakẽ sorarofo Jesús ãfe
nãno ãfe ane ini: “Mapo Xao,” fanifo tariya kaxenifo.
anekakĩ. Judeofãfe mekapa Gólgotara 25 Nãskano nã Jesús mastafo ano
fapaonifo. 18 Nãskata Jesús yafi yometso chaimashta Jesús ãfe afa nini. Ãfe afa
raferi mastanifo. Takai rafe yometso fetsari nãno nini. Nã Cleofaspa ãfe ãfinõ
rafe mastanifo. Akka Jesús nẽxpakĩa María Magdalenanõ nãno chaimashta
anifo. ninifo. 26 Nã aõxõ tãpimis fisti ãfe
19 Mã Jesús mastakaxõ ãfe mapo yamakõi a Jesús noikõipaoni afa fe
mãnãori kenenõfo Pilato ato yoini. ketaxamei nikẽ Jesús õini. Nãskaxõ
“Jesús Nazarete anoa judeofãfe ãto Jesús afa yoini: “Na feronãfakefi mĩ
xanĩfokõi,” fanifo kene kakĩ. 20 Jerusalén fakeki,” fani. 27 Nãskata nã feronãfakeri
ano yora fetsafo osiafo ichapakõifo Jesús yoini: “Nafi mĩ efaki,” fani.
inifo. Nãnoxõ Jesús Jerusalén Askafaino nikakĩ María ãfe pexe ano
chaimashtaxõ mastafo ini. Nãnoxõ iyoni kexesharaxikĩ.
Pilato meka fetsa fetsatapafo ato
kenemani Jesús judeofãfe ãto xanĩfokẽ Jesús nani
tãpinõfo. Judeofãfe ãto meka keneta, (Mt. 27.45-56; Mr. 15.33-41; Lc. 23.44-49)
griegofãfe ãto meka keneta, romanõfãfe 28 Jesúsnoa yoikĩ Niospa meka
rapati fĩanifo. Nãskax paxkanãi fetsenifo yometso rafe ifi cruz ikakĩnoa judeofãfe
Jesús ãfe rapati soraro cuatropa Jesús õikaspanifo. Nã fistatĩa ato pena
rapati finifo. Nãskata nã ãfe tari tenetitĩa ini. Nãskax mã fista ikaino
chainipari fĩanifo. 24 Nãskax yoinãnifo: Pilato ano fonifo yoi fokani iskafakakĩ:
“Nã tari nõ faxteimãkai “Mã penama nõko fista iki kiki. Nã
fetsakanãyamaxikĩ. Nãskara memashara Jesús yafi nã yometso rafe ãto fitax xao
nõ finõ,” inifo. Nãskax ãfe tariya tẽkerisa fanõfo koshi nanõfo ato yoife.
kaxenifo ãto kaxetiya. “Na finõmanato Mã penama nõko fista iki kiki nã ato
Jesús ãfe tari fii kiki,” inifo. Nãnori mastafo ano anã inõfoma nõko fistatĩa,”
Niospa meka yoikakĩ keneyonifo. A judeofãfe ãto xanĩfofofãfe Pilato fanifo.
Jesús inõpokoai yoikakĩ keneyonifo. 32 Nãskafaifono Pilato sorarofo yoini
Iskafakĩ kenenifo: “Ẽfe rapati iskafakĩ: “Ãto fitax xao ato tẽkerisa
paxkanãxikani. Askata ẽfe tari fakãfe koshi nanõfo.” Ato askafaino
chainipayari ãto kaxetiya kaxexikani. fokaxõ õiafo yometso rafe naafoma
Nã finõmanato ẽfe tari fixii,” ixõ kirika inifo. Naafomano ãto fitax xao ato
JUAN 19, 20 204
tãkenifo nanõfo. 33 Akka Jesúski fokaxõ Kaxõ õia mã mafa kini fepekemea ini.
õiafo mã Jesús naa õinifo. Nãskakẽ tsõa Nã tokirinĩfã aõ fepoitafo mã fepekemea
ãfe fitax xao tẽkenima. 34 Akka soraro ini. 2 María õifaini ichoni Pedro yafi nã
fistichi ãfe ãshi ãfe pishi nãmã Jesúsxõ tãpimis fetsa nã Jesús ãfe
chachiaino ãfe imi fakaya siini. yamakõi chanifaikai kani. Ato yoini:
35 Ẽkĩa Juan na kirika ẽ keneai nã ẽ õimis “Nõko Ifãfe ãfe yora kini mẽranoa mã
keskara ẽ mato yoi na kirika kenekĩ mã fakira oneafo nõkai tãpiama,” ato fani.
chanĩmara fanõ. Ẽfi chanĩmakõi mato yoi. 3 Ato askafaino Pedro fe a Jesúsxõ
36 Niospa meka yoimisto a Jesús inõpokoai tãpimis fetsa õifokani ichonifo. Mafa
yoikĩ kirika keneni iskafakĩ: “Ãfe xaokai kini ano õifokani. 4 Nã fẽtsa Pedro
tsõa tẽkexikanima,” ixõ kirika keneyonifo. xonõfaini rekẽ nokoikakĩ. Akka Pedro
37 Askatari, “A ãfe pishi chachiaifono chipo nokotoshini. 5 Rekẽ nokotoshixõ a
õixinõfo,” a Niospa meka yoimisto Jesús maia ano mafa kini mẽra
nãnorikõi kirika keneyoni. tẽkepakekafã naisni. Ari naiskĩ õia a aõ
rakoitafo sama mania ini. 6 Nãskata
Jesús makex kini mẽra maifanifo Pedrori chipo nokotoshini. Nokoax mafa
(Mt. 27.57-61; Mr. 15.42-47; Lc. 23.50-56) kini mẽra ikikaini. Ikikaixõ õia aõ
38 Nãskano José Arimatea ano ikax Pilato rakoitafo mania ini. 7 A aõ mapoki
ano kani. Kaxõ Jesús ãfe yora yõkani: “Ifi marakoitafo nã fosoita ariri ãfe sama
cruz ikakĩnoa ẽ Jesús fotomapai maifaxikĩ,” mania ini chaimashta. 8 Askaino a Pedro
José faito, “Atãfe,” Pilato fani. Nã José Jesús fe kaari kini mẽra ikikaini. Ikikaikĩ õia
Ifofamis ini. Jesús Ifofafiaxõ ato yoinima. ano Jesúsma ini. Nãskaxõ chanĩmara
Judeofãfe ãto xanĩfofoki mesekĩ ato yoinima. fani. 9 A Jesús otoxiai Niospa meka yoikĩ
39 Nicodemo feta José Jesús ifi cruz ikakĩnoa kirika kenenifo tsõa tãpiyonima.
fotomanifo maifaxikakĩ. Nã Nicodemo 10 Nãskata mã õita ãto pexe ano fenifo.
feyafamisfo ini. 41 Nã ifi shara mĩshti mapoa safekanax tsaoafo ini Jesús rakaita ano.
anoxõ chaimashtaxõ Jesús mastanifo. Nãnori Nã fosoita ariri fetsa tsaoa, fetsari ãfe
mafa kini fena, tsoa a mẽra maiyomisma ini. tae ikita ariri tsaoa ini. 13 Nãskaxõ
42 Mã judeofãfe ãto pena teneti chaimashta Niospa ãfe ãjiri rafeta yoini: “¿Afeskai
ikaino mã xini kaino Jesús maifanifo. mĩ oiaimẽ?” faifono, “Ẽfe Ifãfe ãfe yora
Nãskakẽ nã mafa kini chaimashta nã mẽra mã fakira oneafo ẽ tãpiama,” ato fani.
Jesús maifanifo. 14 Nãskata María texkeakekafã õia
20
1 Nãskano nomĩkonõ shinãni: “Nã fanafo kexemisra,” fani.
fakishparikõi María Magdalena Nãskaxõ María yõkani: “Mĩ ẽfe Ifãfe ãfe
kani nã Jesús mafa kini mẽra maia ano. yora fanĩ mĩ faamẽ ea yoife, ẽ afianã
205 JUAN 20, 21
nono maifanõ,” faito, 16 Jesús: “María,” tsefefo ẽ meikerana a ãfe pishi tseferi ẽ
faito, foisnĩfofã María õia nã Jesús ãfe meikerana nãskaxõ ẽ chanĩmara
fesokõi ini. Nãskaxõ María judeo fakerana. Akka ẽ ãfe tsefefo
mekapa: “Rabonĩ,” fani. Rabonĩ fakĩ, ramãkayamaxõ a mã Jesús õia ẽ
“Noko tãpimamisto,” fani. 17 Askafaino, chanĩmara faima,” ato Tomás fani.
“Ea ramãyamafe. Ẽfe Epa ari ẽ kaamaki.
Akka ea ramãkima efe yorafo ea ato Jesús aõxõ tãpimisfoki anã nokorisatani
yoixotãfe, mã ẽfe Epa Nios ari ẽ kaikai. 26 Nãskata ocho nia oxata Jesús aõxõ
Nã ẽfe Epari mãto Epaki. Nã ẽfe Niosri tãpimisfo anã kene mẽranoax
mãto Nioski, ato fatãfe,” fani. ichanãfono Tomásri nãno ato fe ini.
18 Askafaino María kaxõ aõxõ Pexe fepoti fepokõiafono Jesús atoki
tãpimisfoki nokoxõ ato yoini: “Mẽ nõko nokorisatani. Anã ato yoini: “Mãto õiti
Ifo ẽ õiaki,” ato fani. Nã ãfe Ifãfe yoia fepeakax inimasharakãfe,” ato fani.
keskara ato yoini. 27 Nãskaxõ Jesús Tomás yoini: “Ea mĩ
aõxõ tãpimisfãfe judeofoki mesekakĩ ãto Nioski,” faito, 29 “Ea mĩa õikĩ mĩ ea
pexe fepoti feponifo ichanãkakĩ. Mã chanĩmara fai,” fani. “Akka ea
ichanãifono ãto nẽxpakĩa Jesús õiyamafikakĩ ea chanĩmara faifofi Epa
nirisatani. Ato yoini: “Mãto õiti Niospa ato shara faxii. Inimakõixikani,”
fepeakax inimasharakãfe,” ato fani. Jesús fani.
20 Ato askafata a mifiki rãfomã
mastaitafo ãfe tsefe ato ispani. A ãfe Juan kirika keneni tãpinõfo
pishiki ãshi chachitafori ato ispani. Ato 30 Akka afama mĩshti tsõa atiroma
ispaito õikani ãto Ifoki fãsi keskafakĩ Jesús aõxõ tãpimisfo ato
inimakõinifo. õimamis. Afara fetsafori Jesús aka ẽ afo
21 Afianã Jesús ato yoini: “Mãto õiti mato kenexonama. 31 Epa Niospa Jesús
fepeakax inimasharakãfe. Nã ẽfe Ẽpa ea nĩchini nõko Ifo inõ. Nãfi Niospa Fakeki.
nĩchini keskafakĩri iskaratĩa ẽ matori Ẽ mato Jesúsnoa kenexoni mã
nĩchikai,” ato fani. 22 Nãskaxõ ato yoini: chanĩmara fanõ. Chanĩmara faax mã
“Na ẽfe Epa ãfe Yõshi Shara fikãfe,” ixõ aõnoax Nios fe nĩpaxanõ.
atoki axfainãkafa ato xoõ ani. 23 “Fatora
fetsa mã ãto chaka soaxonaino Niospari Ĩamãfã kesemẽ Jesús aõxõ
ãto chaka soaxoxii. Mã ato chaka tãpimisfoki nokoni
21
soaxoyamaino atoõ chaka nepakenaka,” 1 Nãskano Jesús anã aõxõ
ixõ Jesús ato yoiax nãskax ato tãpimisfoki atoki nokoni.
makinoax kani. Ĩamãfã Tiberias kesemẽ nãno atoki
24 Ato Jesús yoiainokai Tomás ato fe nokoni. Ẽ mato yoinõ afeskax Jesús
ano inima. Nã Tomásri Jesúsxõ tãpimis onimãki.
ini. Ãfe ane fetsa “Rafe Kãini” fapaonifo. 2 Pedro fe Tomás (nã Tomás “Rafe
25 Tomás atoki oaino yoinifo: “Mã nõko Naneni” fapaonifo), Natanael Caná anoa
Ifo nokoki oaito nõ õia,” faifãfe Tomás ini Galilea mai anoa, Zebedeo fake
ato yoini: “Ẽ ãfe mifi natakinoa a rãfo raferi ini, Jesús fe rafemis raferi ato fe
JUAN 21 206
nõko Ifoki!” fani. Askafaito nikai Pedro mĩfi Juan fakeki. ¿Ea mĩa noikõimẽ?”
koshikõi ãfe rapati safeni nãskax ixõ Jesús yõkari faino Pedro anã
kanõanãfã makinoax ĩamãfãnaki tooxinima. Nãskaxõ anã Pedro kemani:
pakekaini ãfe Ifoki nokorisapai. “Ifo, mĩfi afama mĩshti tãpiaki. Mã mĩ
8 Nãskaito õikani atiri kanõanãfãnẽ acho tãpia ẽ mia noiaito,” fani. Askafaino anã
fonifo. Ãto rini foe fospikõiano Jesús yoini: “A ea Ifofamisfo ato
ninifonifo ĩamãfã kesemẽ chaimashta kexesharafe ea Ifofasharanõfo. 18 Ẽ mia
nokoxikakĩ. yoikõinõ. Mĩ naetapakĩ nã mĩ apaiyai
9 Mã ĩamãfã kesemẽ nokokaxõ õiafo keskara mĩ fapaoni. Askatari nã mĩ
chii mãnã mãnã ikaito õinifo. Foe yafi kapaiyai ari mĩ kapaoni. Akka mã mĩ
pãa xoimea chii ketokonõ raka õinifo. anifoax mĩ takairafe mẽshax kaxii mia
10 Askata Jesús ato yoini: “A mã rama iyoaifono a mĩ kapaiyamai ari mia
foe fia niri fekãfe,” ato fani. iyoxikani,” Jesús fani. 19 Askafakĩ Jesús
11 Akka Pedro kanõanãfãoxõ rini Pedro tãpimani afeskax naximãkai.
ninifoni ĩamãfã kesemẽ rataxiki. Mã rini Pedro Jesúsnoax naxiaino yorafãfe mã
fixõ õia foe rini mẽra fospikõia õini. tãpikaxõ, “Nios finakõia,” faxikani.
Ciento cincuenta y tres ini. Akka fõe rini Nãskano Jesús Pedro yoini: “Ea
faxtenima. 12 Askaifono Jesús ato yoini: Ifosharafafe,” fani.
“Piyoi fekãfe,” ato fani. Akka tsõa 20 Askafaino Pedro texkeakekafã Juan
yõkanima: “¿Mĩ tsoamẽ?” tsõa fanima fichini acho oaino. (Nã Juanri Jesúsxõ
mãmãi tãpikaxõ ãto Ifomãiyakẽ. tãpimis ini, Juan Jesús noikõia ini.
13 Nãskaxõ Jesús ato pimakĩ ato pãa yafi Jesús reteyoafomano aõxõ tãpimisfo
foe ato inãni. feta fakishi piyoni. Akka Juan afe
14 Mã reteafono otoitaxakĩ aõxõ ketaxamei tsaoxõ Jesús yõkani iskafakĩ:
tãpimisfoki nokoni. Tres ves ini atoki oi. “¿Ifo, tsõakai mia ato achimaximẽ?”
207 JUAN 21
fani Jesús reteyoafomano afeta pikĩ.) nimaino niyoxii nã ẽ anã oaitĩa. Akka
21 Nãskaxõ Pedro nã Juan fichixõ Jesús mĩkai Juanõnoa mĩ
yõkani: “¿Ifo, afeskax na Juan naximẽ?” shinãchakatiroma,” fani. Nãnori fisti
fani. Jesús Pedro yoini.
22 Askafaino Jesús kemani: “A ẽ 24 Ẽkĩa Juan ẽ kirika kenexõ ẽ mato
1
1 Teófilo,ẽ mia anã kirika kenexoni
Jesús nai mẽra kani
mia yoikĩ. Ẽfi Lucaski, mia kirika
fomai. A Jesús nai mẽra kayoxoma 6 Anãano fisti Jesús fe ichanãkaxõ
afama mĩshtifo fayanã ato tãpimapaoni yorafãfe yõkanifo iskafakakĩ: “¿Ifo,
keskara yoikĩ ẽ mia kirika kenexõ iskaratĩa nõko kaifo israelifãfe ãto
fomayoni, mĩ tãpinõ. 2-3 Mã Jesús xanĩfo mĩ ikimẽ? ¿Anã nafa nõko xanĩfo
retefiafono oxa rafeta anã otoni. Mã ixiimamẽ?” fanifo yõkakakĩ.
otoxõ aõxõ tãpimisfo ato ifixõ ato 7 Askafaifãfe Jesús anã ato yoini
Epa ãfe Yõshi Shara mato mẽra mẽra foisimẽ? Mã Jesús nai mẽra kaa.
naneyonõ. 5 Juan mato maotisafakĩ faka Afetĩara anã matoki oxii. Fatora penata
mẽra ikimapakeni Niospa mãto chaka afia mã kaito õia keskara oxii kiki,” ixõ
mato soaxonano mã ato õimanõ. feronãfake rafeta ato yoini.
208
209 LOS HECHOS 1
ãfe ane fetsa Santiago ipaoni), Juan fetsa nõ ifinõ, a nofe Judas ipaoni
ikaino, Andrés ikaino, Felipe ikaino, keskara inõ. Fatora fetsa nõ ifinõ, a
Tomás ikaino, Bartolomé ikaino, Mateo Jesús fe taefenai kafãsapaoni keskara
ikaino, Jacobo Alfeo fake ikaino, Simón nofe inõ. 22 Nã nofe ixõ õini Juan Jesús
Celote ikaino, Judas Santiago fake maotisafakĩ faka mẽra ikimanaino,
ikaino, Jesús onefetsafo ikaifono, Jesús nãskakẽ mẽxotaima nofe imis, akka mã
ãfe afa María ikaino, a kẽro fetsafori Jesús nai mẽra kaito nofeta õitakĩ,
ikaifono ano fisti ichanãnifo Nios nãskakẽ nõ ifinõ nofeta ato yoimis inõ.
kĩfikani. Nãnoxõ pena tii Nios Nofe rafexõ Jesúsnoa iskafakĩ yoinõ:
kĩfifafãinifo. ‘Mã Jesús nayofiax mã anã otofaa,’ ixõ
15 Askata pena fetsa yora rasi ciento ato yoinõ,” Pedro ato fani.
veinte ichanãnifo. Askaifono Pedro 23 Ato askafaino José Barsabás fe
niinãkafã ato yoini 16 iskafakĩ: “Efe Matías nãno inifo. Nã rafe ato ifipaikĩ,
yorafãfe, ea nikakõisharakãfe ẽ mato “¿Fato nõ ifimẽ?” ixõ shinãnifo. Nã José
yoinõ. Na Judaspafi yorafo iyoita Jesús Barsabás ãfe ane fetsa Justo. 24 Askata a
achifonõfo. ‘Fato Jesúsmãkĩ noko yoife,’ rafe ifipaifikakĩ fisti ifinifo. Nãskakẽ
faifãfe, ‘Nakĩa,’ ato faito õikakĩ achitafo. Nios kĩfinifo iskafakakĩ: “Epa Niospa,
Afia Niospa shinãmanaino nõko xini ¿fato nõ ifimẽ? Epa, mĩ nõko Ifoki.
David yoikĩ kirika kenepaoni keskafakĩ Keyokõi nõko õiti mẽra mĩ tãpikõiaki.
Judaspa ato yoita. 17 Na Judas nofe Nãskakẽ noko tãpimafe fato mĩ ifiamãki
rafemis noko akai keskari fakĩ Jesús nofeta mĩõnoa yoimis inõ. 25 Judaspa
ifini. Nãskakẽ nofeta yonoxofikatsaxakĩ Jesús ato achimaita. Nãskakẽ Judas
mã chakafakĩ yorafo ato achimanita,” naax omiskõipakenaka. Nãskakẽ
ixõ Pedro ato yoini. Judaspa anã mĩõxõ yonotiroma nofeta.
18 (Ato askafaito kori inãitafo ãa anofi Noko tãpimafe fato a Judas ipaoni
chakamenõ. Kori inãfiafono anã anoris keskara itiromãkĩ mĩõxõ ato yoimis
xanĩfofo inãita. Nã kõri xanĩfofofãfe mai inõ,” ixõ Nios kĩfinifo.
fiitafo. Askata Judas ãa tenexemeta ifiki 26 Nãskakata ãto ane rafe tokiriki
2
1 Askata judeofãfe ãto fista judeokõifoma inifo. Nãskafikaxõ mã
Pentecostés ikaino a Jesús Ifofaafo Nios Ifofakani judeofo keskara inifo.
pexe fisti mẽra ichanãnifo. 2 Anoxõ Askatari fetsafori Creta anoaxri fenifo.
nikafo nai mẽranoax oa nẽfefã oi Askatari fetsafori Arabia anoaxri fenifo.
itikikerani pexe mẽraxõ nikafo. Nõfi mai fetsa fetsatapafo anoax nõ
3 Nãskata õiafo oa chii keskara onikĩ,” ikanax yoinãnifo. “Nãskax nõ
fotopakekafãni. Oa nõko ana ichanãiyoi oa chai inoax, akka nõko
keskarafiax oa chii rekẽfo keskara mekapa mekaifãfe nõ nikai. Nãskaito
maratamefafãinafo ini. 4 Askaifono nikai nõ ratei,” ikanax yoinãnifo. “Na
Niospa Yõshi Shara ato mẽra nanetani. Galilea anoafo nõko mekakõichi
Askaino anã a meka fistichi tsoa xafakĩakõi yoikani iskakani: ‘Niospa
mekanima. Meka fetsafãfe fisti rasi afama mĩshti tãpikõia,’ ixõ noko yoikani
mekanifo Niospa Yõshi Sharapa ato nõko mekapa. 12 Afeskaxõ na yorafãfe
meka fetsafamano. nõko meka nikayamafikatsaxakakĩ noko
5 Nãskaifono judeofãferi Nios yoiaifãfe nõ ato nikasharakõi,” ikanax
Ifofapaikani Jerusalén ano ipaonifo, rateyanã yoinãnifo: “¿Afeskai
chai inoax fekanax. Nã Jerusalén ano iskafomẽ?” ikanax.
inifo mai fetsa fetsatapafo anoax 13 Askaifãfe õikakĩ a yora fetsafãfe ato
anoax fenifo. Fetsafori Asia anoax ẽfe Yõshi Shara ãto õiti mẽra ẽ
fenifo. 10 Askatari fetsafori Frigia anoax nanexii. Nãfo askayoi mã chaima
fenifo. Fetsafori Panfilia anoax fenifo. nõko mai keyoaino. Afia penatari
Fetsafori Egipto anoax fenifo. Fetsafori mãto fenafãfe ẽfe meka yoixikani.
nã Africa fe, Cirene chaima nikakanãfo Naetapafãfe õiafo oa namakẽ õia
anoax fenifo. Akka fetsafori judeofo keskara õixikani. Anifo tiitori eõnoa
211 LOS HECHOS 2
mĩshti tsõa õimisma afo ẽ ato ispaxii omiskõipakenakama. Ẽfe yora mai
nai arixõ, nãmãxori ẽ ato afama mẽra nẽteima. Epa Niosi, mĩ ea noi.
mĩshti ispaxii. Imi yafi chii ãfe Ẽfi mĩ fakekõikĩ, ẽfe yora mĩ pisi
kõimãfãri õixikani ẽ ato õimanaino. famaima. 28 Ẽ nafiakẽ mĩ ea
20 Askatari xinĩ anã chaxaxima, nimapakenaka. Ẽ mia ari kai, mefe
fakishkõi ixii. Oxeri oa imi keskarakõi ikax ẽ inimakõixii,
õshikõi ixii. Askata nãfo askai fetseyoi ixõ David yoini Cristoõnoa yoikĩ.
mã chaima mãto Ifo oaino. Askata mã 29 “Efe yora mĩshtichi, ea nikakãfe.
mefe ipaxanõ,’ faifãfe ato ifixii, Niospa David yoini iskafakĩ: ‘Ẽ mia yoi
ixõ Joel kirika keneni Niospa anori na chipo kãiyai mĩ fena ẽfe Fakekõi ixii.
yoiaino,” ixõ Pedro ato yoini. Mia keskara xanĩfokõiri ixii. Ẽfi Nioskĩ.
22 Askatari Pedro anã ato yoini Ẽ mato pãraima,’ ixõ Niospa yoini.
iskafakĩ: “Israelifãfe, * ea nikakãfe. Mã Niospa yoiaito nikakĩ David chanĩmara
mã tãpia Jesús Nazarete anoa Niospa fani, tãpini Niospa pãrayamaino.
nai mẽraxõ nãmã nĩchini, nãmãxõ mato 31 Nãskakẽ David tãpixõ a inõpokoai
*
2.22 Israelifo ãto ane fetsa judeofo ipaoni.
LOS HECHOS 2, 3 212
3
Askakakĩma mãa kexemesharakõikãfe 1 Askata a Nios kĩfiti pexefã mẽra
ichotiri ichotiri ikani inimayanã. Nios iskaratĩari noko ĩkinã, aõnoax nõ nia.
kĩfiti pexefã mẽra ato fe ikikaini. Askata Nãskafekẽ mã reteyamea. Mã mã
mekani: “Aicho, Niospa mã ea retefiano Apa Niospa afianã
sharafaki,” ixõ Nios sharafani. 9 Askaito otofayamea. Nãskaito Juan feta nõ
yorafãfe a ichanãfo anoxõ õiketsanifo õiyamea. Mã anã otoyamea. Iskaratĩa
kafãsaito Nios yoisharayanã. 10 Askata, nia. 16 Nãskakẽ nã finimisma Jesús
“Kee, õikapo. Mã finia, na pexe kãiti ãfe chanĩmara faax mã fininãkafãna.
ane ‘Sharashta’ ano tsaotiani, a ato kori Jesúsnoax mã shara. Nãskakẽ
yõkamis. ¿Afeskax finiamẽ?” ikanax keyokõichi mã õi.
yoinãnifo, rateyanã. 17 “Nãskakẽ ẽ mato yoi, efe yora
pexe kene ãfe ane “Salomón” ini. inõpokoai mã tãpixõ: ‘Ẽfe Fake Cristo
Askaito nikakani yorafãfe õifokani retexikani,’ ixõ Niospa yoini. Nãnori
ichonifo ano ikiafono. Nãno yorafãfe kirika kenenifo, Niospa ato
LOS HECHOS 3, 4 214
Ifokõi mato nĩchixoxii. Ãfe Fake Cristo Jerusalén anoax judeofãfe xanĩfofo fe a
Jesús katoni mato ifimis inõ. 21 Iskaratĩa xanĩfo fetsafori, askatari a Moisés yoikĩ
Apa fe nai mẽra iyoa, oyoxoma na nãmã kirika keneni keskara ato tãpimamisfori
anoafo keyokõi Niospa fena shara fayoi. pena fetsa fakishpari ichanãnifo.
Askata chipo nãmã Jesús anã fotoxii. 6 Nãnori a ato Nios kĩfixomis xanĩfo
Nãnori a Niosnoa yoimisfãfe yoiyopaonifo finakõia ini ãfe ane Anás. Askatari a
a inõpokoai yoi kakĩ, Niospa ato xanĩfo fetsari ãfe ane Caifás ini, Juanri
shinãmanaino. 22 Moisésri nãnori yoikĩ ini, Alejandrori ini, a ato Nios
kirika keneni iskafakĩ afia Nios fistichi yoixomisfãfe ãto kaifori ato fe inifo, ano
shinãmanaino: ‘Nõko Ifo Niospa mato fisti ichanãkani. 7 Nãskaxõ Pedro yafi
mẽra fisti nĩchixii mato Nios yoixomis inõ, Juan kenanifo ato yõkaxikakĩ. Tsõaõxõ
ea ani keskafakĩ. Nãato mato yoiai anori a finimisma sharafafomãki tãpipai kakĩ
nikasharakõikãfe. 23 Akka a nikakaspaifo Pedro yafi Juan kenanifo karaxa
Niospa afe yorafo mẽra ato ifixiima. Ato mẽranoa. Mã feafono ato nakirafe
makinoa ato potaxii anã ato fe inõfoma.’ nĩchikaxõ ato yõkanifo iskafakakĩ:
24 Na iskaratĩa nõ õiai yoikĩ Samuel taefakĩ “¿Tsõaõxõ na finimisma mã
yoini a inõpokoai yoikĩ. Nãnori fisti a sharafaitamẽ?” ato fanifo.
Niosnoa yoimis fetsafãferi keyokõichi 8 Ato askafaifono Pedro ato yoini
4
1-2 Pedro feta Juan Jesúsnoa yorafã yoiyokĩ yõra kirika keneni iskafakĩ
rasi yoiaifono õikani atoki fenifo, a Niospa shinãmanaino:
ato Nios kĩfixomisfo ita, a Nios kĩfiti Tokiri pexe famisfãfe, ‘Na tokiri
pexefã kexemisfo xanĩfofo ita, saduceofo chakara,’ ixõ potanifo sharafiano.
215 LOS HECHOS 4
Niospa Yõshi Shara ãto mẽra naneaino nani. Askaito nikakani yorafã rasi ratei
ranotamakõi Niospa meka shara yoinifo. fetsenifo. 6 Nãskakẽ naetapafo fẽkaxõ
Ananías rakonifo mã nakẽ. Nãskafakãta
Nã afarafo keyokõi atonã ini maifaifokakĩ iyonifo.
32 Jesús Ifofaafãfe nãnori fistis shinãnifo 7 Mã askai samarakano ãfe ãfiri
yopayamanõ. 36 Akka José Leví ãfe fena ini. nãtani. Pedro nia nãmã pakeni. Naetapa
Chipre anoax fakea ini. Nãskakẽ a tiito mã fene maifatakani ikiferakakĩ
Jesúsnoa yoimisfãfe ãa anenifo iskafakakĩ: õiafo mã ãfe ãfiri naa fichitoshinifo. Ari
“Yora Inimamamis” fanifo. Akka ãfe ane ififainifo maifaifokakĩ, fene ketaxamei.
kaiyakõi Bernabé ini. 37 Nã feronãfake 11 Askaito nikakani a Jesús Ifofamisfo
tareya ini. Nãato ãfe tare ato minixõ kori ratenifo. Yora fetsafori askanifo
fixõ a Jesúsnoa ato yoimisfo inãni a nikakani akairi ratei fetsenifo.
afaamaisfo ato inãnõfo.
Iskarafokai tsõa õiyomisma inifo
Ãfe ãfi feta Ananías ato feparapaini 12 Tsõaatiroma keskafakĩ nã Jesúsnoa
5
1 Akkaferonãfake fetsa ãfe ane yoimisfoõxõ afama mĩshtifo fanifo
Ananías ini. Ãfe ãfinĩ ane Safira ini. yorafãfe õinõfo. Nãskakanax keyokõi
Nãato ãfe tare ato minini kori fixii. 2 Nã ichanãnifo pexe kene ãfe ane Salomón
217 LOS HECHOS 5
anoax. 13 Atiri a Nios Ifofaafoma a Nios a mẽra ikikaixõ nõ õia ano tsoa ikama,”
Ifofaafo fe ato fe rafenifoma. Akka ato ato faifono, 24 nikakani a Nios kĩfiti
askafafiaifono yorafãfe, “Na Nios pexefã kexemisfãfe a ato xanĩfofo fe, a
Ifofaafo isharakõiafo,” ato fanifo. 14 Ato ato Nios kĩfixomisfo xanĩfokõifo ãa ranã
askaifaifono yorafãfe nõko Ifo yoinãnifo: “¡Aira! ¿Afeskax
nikakõinifo, feronãfakefo feta kẽrofãfe. tsekeafomẽ?” ikanax ratenifo.
Nãskax ichapakõi inifo. 15 Nãskakata a 25 Askaifono feronãfake fetsa atoki oxõ
isinĩ ikaifo xafakĩa ato kãimanifo ãto ato yoini iskafakĩ: “Nikakapo a mã ato
rakatiki ato ratakaxõ fãi kesemẽ, “Pedro karaxa mẽra ikimanita feronãfake
ãfe yõra ato fakish faafofãnaino rafeta, a Nios kĩfiti pexefã mẽraxõ mã
sharatirofora,” ikaxõ. 16 Nãskakata a ato yoikani,” ato faino, 26 a ato
chaima ikafori yora kaya Jerusalén ano kexemisfãfe ãto xanĩfo ãfe inafo fe kani
fonifo. A isinĩ ikaifo ato efeyanã a ato ifikai. Akka mã fokaxõ ato efenifo.
niafaka chakata ato mẽra nanexõ ato Nãskaxõ ato afeska fanifoma yorafoki
fekaxtefaifori ato efenifo. Nãfo a mesekakĩ tokirinĩ noko tsakatirofora
Jesúsnoa ato yoimisfãfe ato ikaxõ.
sharafapanifo. 27 Mã fokaxõ ato iyonifo a xanĩfo
iskafakĩ ato yoiyanã: 20 “Nonoax feta ato kemani: “Akka nõfi Nios
kãifaikaxõ a Nios kĩfiti pexefã mẽraxõ nikaikai. Yorafokai nõ nikapaima.
ato yoitakãfe afeskaxõ nõko Ifo Jesús 30 Nõko xinifãfe ãto Niospa Jesús
ato ĩkitiromãkĩ,” ato fani. 21 Nã ãjirinĩ otoaita, mã mã retefitano ifi cruz ikaki
ato yoiaito nikafo keskakani mastaxõ. 31 Nãskaxõ Niospa Jesús a
penakaiama Nios kĩfiti pexefã mẽra keskara xanĩfofinakõi imani yorafo ato
ikifainifo, anoxõ ato yoixikakĩ. ifixõ ato ĩkikõipakexanõ. Nãskakẽ
Nãskaifono a ato Nios kĩfixomis israelifãfe keyokõichi Nios chanĩmara
xanĩfãfe, a afe ikafoya israeli xanĩfofo fanõfo, a afara chakafamisfono ãto
ato kenani, ano fistiax ichanãi fenõfo chaka ato soaxonõ. 32 Chanĩma mã nõ
xanĩfo finakõia anoax, anoxõ a Jesúsnoa õimis, askatari Niospa Yõshi Sharapa
yoimisfo ato ifitanõfo ato fe ichanãi mã tãpia. Akka a nikaifo Niospa ãfe
fenõfo. 22 Mã ato nĩchiafono a ato Yõshi Shara ato mẽra nanea,” Pedro ato
kexemisfo fokaxõ õiafo a karaxa mẽra fani.
tsoa inima. Nãskakẽ anã ato yoifekani 33 Ato askafaito nikakakĩ akiki
keskara ato tãpimamis ini. Yorafãfe aõnoa mekafakakĩ taefanifo ato iskafakakĩ:
yoisharakõimisfo. Nãato niinãkafã ato “¿Afeskakĩ nõko kaifo a fenemaisfo a
yoini iskafakĩ: “Xafakĩa ato kãimayokãfe,” piaifo mã ato inãsharaimamẽ? Akka
ato fani. 35 Nãskaxõ ato kãimaxõ a xanĩfo mãto kaifo fisti mã ato inãi,” ikaxõ ato
fetsafo yoini: “Efe yorafãfe israelifãfe, ea mekafanifo. 2 Ato askafaifãfe nikakata a
nikakapo ẽ mato yoinõ. Mãfi na feronãfake Jesúsxõ yoimisfãfe nã docefãfe a Jesús
rafe retepaikãi, ¿afeskaito mã ato Ifofamisfo ato ichanãfakaxõ ato yoinifo
retepaimẽ? Shinãsharakãfe. Ato iskafakakĩ: “Nõ mato Niospa meka yoikĩ
retepaikakĩma,” ato fani. 36 Nãskata anã ato nõ xatetiroma a ma piai mato
yoini: “Shinãkapo, oa feronãfake Teudas paxkaxoxiki. Akka pena tii nõ mato
xanĩfo iyoni. Xanĩfo finakõia ipaiyaito Niospa meka yoifafãini,” ato fanifo.
cuatro cientos yorafãfe chĩfafainifo. Akka 3 “Efe yora mĩshtichi, feronãfakefo siete
6
1 Nãskaifono a Jesús Ifofaifo mĩshtifofakĩ ato õimani. 9 Akka judeofo
ichapakõi inifo. Akka fetsafo a fetsafo nã ichanãti pexe mẽranoax
griego mekapa ikaifãfe, hebreofo ato ichanãpaonifo. Nã ichanãti pexe
219 LOS HECHOS 6, 7
anenifo: “Anã Ato Inafoma,” fakakĩ. ano kayoamano. 3 Iskafakĩ yoini: ‘Na
Nãfo Cirene anoafo ikaino Alejandría mai anoax tsekekaini katãfe, mefe
anoafo ikaino Cilicia anoafo ikaino yorafoya ato õifaini. Nã mĩ kai ano ẽ
fetsafori Asia anoafori nãfo ichanãkanax mia ispaikai,’ ixõ Niospa Abraham
Esteban fe feratenãnifo. 10 Meka yoini. 4 Nãskakẽ Abraham Caldea anoax
finõmapaifiaifono Niospa ãfe Yõshi tsekekaini kani, Harán ano ikikai. Mã
Sharapa Esteban ãfe õiti mẽra anoax ãfe apa naano Niospa Abraham
shinãmani. Shinãsharakõita ato yoini. efeni na mai ano, na iskaratĩa nõ ika
Ato askafaito tsõa Esteban kemanima. ano. 5 Akka Niospa afaa pishta
11 Ato askafaito nikakakĩ akiki inãyonima. Mairi fena inãnima. Akka
õitifishkiyanã yora fetsafo ato kori iskafakĩ yoini: ‘Ẽ mia na mai inãxii,’ ixõ
inãnifo ato iskafayanã: “Nõ mato kori yoiyoni. ‘Akka mã mĩ nanino mĩ fenafo
inãnõ Esteban mã pãratakãfe iskafakĩ: ẽ ato inãxii,’ ixõ Niospa Abraham
‘Na Esteban Moisés yoini keskara yoiyoni ãfe ãfi feta fake akamano.
chakafaito nõ nika, Niosri chakafayanã,’ 6 Askata Niospa anã yoini iskafakĩ: ‘Mĩ
ixõ ato yoitakãfe,” ato fanifo. 12 Mã fenafo yora fetsa keskarakanax mai
fokaxõ ato yoikĩ askafaifono, yorafo fetsa ano iyonõfo. Nãnoax ãto yonomati
õitifishkikani mekai fetsenifo, a keskarakanax omiskõikõiyonõfo
judeofãfe ãto xanĩfo fe a Moisés yoikĩ cuatrocientos xinia akani.’ 7 Nãskata anã
kirika keneni keskara ato tãpimamisfori yoini iskafakĩ: ‘Ẽ na yorafo
askanifo. Nãskakaxõ Esteban achikaxõ omiskõimani, nã ato yonomakĩ
xanĩfokõi ano iyonifo. 13 Mã iyokaxõ ãa omiskõimanaifo. Ẽ ato askafaino anoax
pãranifo ãa chanĩ fetsekakĩ iskafakakĩ: mĩ fenafo tsekefaixikani. Mã anoax
“Na feronãfãke nõko Nios kĩfiti pexefã fokaxõ nã Canaán mai anoxõ ea
mẽxotaima chakafai, askatari a Moisés nikasharakõixikani,’ ixõ Epa Niospa
yoini keskara chakafai. 14 Nãskatari, ‘Nã Abraham yoini. 8 Niospa afetĩama
Jesús Nazarete anoato nã Nios kĩfiti Abraham yoini: ‘Mĩ fake feronãfake mĩ
pexefã pãoaxii kiki,’ ikaito nõ nikamis. foshki repa xatetiro,’ ixõ yoiyoni.
Nãskatari, ‘A Moisés yoini keskara ẽ Nãskakẽ Abraham ãfe fake Isaaca mã
fetsafaxii,’ ikaito nõ nikamis,” fanifo ãa ocho nia ikano foshki repa xateni.
pãrakakĩ. Nãskarifakĩ Isaaca ãfe fake Jacobori
15 Askafaifono xanĩfofo feta a ano askafani. Nãskarifakĩ Jacobo ãfe fakefo
tsaoafãfe õiafo Esteban ãfe femãnã nã ato foshki repa xatepakeni.
ãjirinĩ femãnã keskarakõi õinifo. 9 “Jacobo ãfe fakefo nõko xinifo
7
1 A
judeofo Nios kĩfixomis xanĩfo anoax foaifono yora fetsafo ato inãnifo
finakõiato Esteban yõkani: aõxõ kori fixikakĩ nãfãfe Egipto ari
“¿Chanĩmamakĩ a mĩõnoa yoiaifo iyotanõfo. Askafafiaifono Epa Niospa
keskara?” José potanima. 10 José omiskõiaito Epa
2 Askafaito nikakĩ Esteban kemani Niospa ifini. Nãskaxõ shinãsharamani.
iskafakĩ: “Efe yora mĩshtichi, ea Nãskakẽ Egipto anoxõ ato xanĩfokõichi
nikakapo. Nõko Nios fãsi sharakõixõ José noisharakõini. Nãskaxõ xanĩfãfe
afetĩama nõko xini Abraham yoini, José xanĩfo imani, Egipto anoxõ ãfe
Mesopotamia ano iyoano, Harán mai pexe anoax xanĩfokõi inõ.
LOS HECHOS 7 220
fonifo maifaifokakĩ. Nã mai nõko xini Madián mai ari kani. Nãri ipaoni yora
Abraham afetĩama fini, feronãfake ãfe fetsa keskarax. Nãriax ãfiyaxõ fake
ane Hamor minini. Nã mai kini mẽra feronãfake rafe ani.
nõko xinifo maifanifo. 30 “Nãrixõ Moisés mã cuarenta xinia
17 “Akka mã anoax chaima tsekeaifono akano, tsõa istoma machi Sinai chaima
nã Epa Niospa Abraham yoiyoni keskai, akiki ãjiri nokoni, oa fanafo kooai
mã Egipto anoax kaikanax fakefo keskara mẽranoax. 31 Askaito nikai
ichapakõi kainifo. 18 Nãskatari Egipto Moisés rateyanã namakẽ õia fani.
anoax nã xanĩfo fetsa finakõiato José Nãskakẽ akiki chaimashta kaxõ õipaikĩ
õimisma ini. 19 Nã xanĩfãfe nõko kaifofo nika a mẽranoax Nios mekaito nikani
ato pãrapaoni. Nãskaxõ nõko xinifo ato iskafakĩ yoiaito, 32 ‘Ẽfi mĩ xinifãfe ato
omiskõimapaoni. Ato pãraxõ ãto fakefo Nioski. Abraham ikaino Isaaca ikaino
ato potamapaoni nã fake rama kãiyaifo Jacobo ikaino ẽfi ãto Nioskõikĩ,’ ixõ
nanõfo. 20 Ato askafaino nãnoaxri Niospa yoiaito nikai Moisés rateyanã
Moisés fakeni. Akiki Epa Nios choani. Nãskakẽ anã ari naisnima.
inimakõini. Nãnoxõ apa feta ãfe afa ato 33 Nãskaito Epa Niospa yoini iskafakĩ:
pexe anoxõ kexesharapaoni. Tres oxe ‘Mĩ zapato pekafe, nã mĩ nia ano
anifo kexekakĩ. 21 Mã tres oxe akano apa sharakõikĩ. 34 Efe yorafo mẽ õia
feta ãfa fẽtamã fepoxõ faka ketokonõ omiskõiaifãfe Egipto anoax. Mẽ ato nika
ratanifo. Nãnoa Faraón fake xomayato tetsosikaifãfe. Nãskax ẽ fotoa ato ifiyoi.
fichixõ ifini ãfe fake keskarakõi inõ. Nãskakẽ iskaratĩa Egipto ano ẽ mia
22 Nãskakẽ Moisés nã Egipto anoxõ nĩchi,’ Niospa Moisés fani.
tãpiafo keskarari tãpikõini. Mã yosixõ 35 “Ãfe kaifãfe noikaspakakĩ
nõko xinifo ifini. Mã ato ifitani oxõ keskafãkĩ pexe fakanax ipaonifo. Nã
Moisés afama mĩshti fani tsõa atiroma Niospa Moisés yoini iskafakĩ: ‘Karpa
keskara fakĩ. Nã mai anoxõ cuarenta pexe fafe nã ẽ mia õimana keskara fakĩ,’
xinia ani. Nã ĩamãfãnẽ ãfe ane Õshi ixõ yoini. 45 Nãskakẽ mã xini ichapa
anoax tsõa istoma ipaonifo. 37 Moisés ãfe finõta nõko xinifãfe nã karpa pexe
kaifo israelifo yoikĩ iskafani: ‘Niospa finifo. Akka mã Josué xanĩfoxõ ato iyoni
fatora fetsa ea keskara mato ano nĩchixii yora fetsafo potaxõ ato mai fĩaifonõfo.
kiki. Nikasharakãfe,’ ato fani. 38 Nã Niospa ato axõfaino ato mai fĩanifo. Mã
Moisés judeofo fe tsõa istoma ano askapakeafono Davidri chipo xanĩfoni.
ipaoni. Nãnoax ãjiri fe mekani machi 46 Xanĩfo Davidki Nios fãsi inimakõini.
Sinai anoax, nã ãjirinĩ yoia keskafakĩ Nãskakẽ David Nios yoini iskafakĩ: ‘Epa
nõko xinifo yoini. Nã Moisés a noko Niosi, ẽ pexe efapa shara mia faxopai
ĩkipakexatiro Niospa meka shara fini, ano Jacobo ãfe fenafo inõ,’ ixõ yoini.
nã meka sharapa noko ĩkipakexatiro ixõ 47 Askafakĩ yoifixõ axonima, ãfe fake
mãto nios Refán ãfe fishifori mã noimis. shara mato yoifimisno mã nikakaspamis,”
Na nõko niosra ixõ mã afara onifanixakĩ, ixõ Esteban ato yoini.
akiki mã inima kakãini. Nãskakẽ ẽ mãto
na tsõa istoma anoa ẽ mato chai nĩchi, Esteban retenifo
Babilonia finõfãi, 54 Esteban ato yoikĩ askafaito nikakani
Niospa ato fani. judeofãfe Esteban noikaspakani, akiki
44 “Nãskakẽ nõko xinifãfe tsõa õitifishkikĩ finakõinifo. 55 Askafiaifono
istomaxõ nã Moisés Niospa yoini Esteban shinãchakanima mãmãi Niospa
LOS HECHOS 7, 8 222
ãfe Yõshi Shara ãfe õiti mẽra naneano. yoifofãsafanifo nã foaifo arixõ. 5 Felipe
Askata nai ari foisnĩfofãkĩ õia Niospa pexe rasi Samãria ano kani, anoxõ
ãfe shara chaxasharakõiaito õini, Jesús Cristoõnoa ato yoikai. 6 Ato yoiaito
Apa fe ketaxamei nikẽ. 56 Nãskaxõ ato nikakani yorafo ichanãkaxõ Felipe
yoini iskafakĩ: “¡Õikapo! Mã nai nikakõinifo. Askatari Niospa Yõshi
fepekemea ẽ õikai Jesucristo Apa Sharaõxõ tsõa atiroma keskafakĩ Felipe
ketaxamei niakĩ,” ixõ Esteban ato yoini. afama mĩshtifo faito õinifo. 7 Askata a
57 Ato askafaito nikakaspakõikakĩ niafaka chakafo ato mẽra nanea ato
fãsikõi fiisiyanã paopomenifo. makinoa potapakeni. Nãskakẽ niafaka
Nãskakaxõ noikaspayanã akiki fareke chakafo ato makinoax tsekei fiisiki
ferakaxõ, 58 mã achikaxõ pexe rasi fetsenifo. Askatari a finimisfoma
pasotai iyokaxõ nã Esteban yõaitafãfe sharafata chãtofori sharafani. 8 Askafaito
feronãfake naetapa ãfe ane Saulo rapati õikani a pexe rasi anoafo Felipeki
inãnifo ato kexexonõ. Nãskakaxõ chipo inimakõinifo, ato sharafapaito õikani.
Esteban tokirinĩ tsakaketsanifo. 9 Akka nã Samãria mai anoa
59 Nãskafakĩ tokirinĩ tsakaketsaifono feronãfake ãfe ane Simón ini. Taeyoi
Esteban Epa Nios kĩfini iskafakĩ: “Ifo yõfe iyopaoni, nãato Samãria anoafo ato
Jesús, ẽfe fẽro mẽsho ifife,” ixõ yoini. pãrapaoni: “Ẽ feronãfake
60 Nãskata ratokonõ mai chachipakefofã, sharafinakõiara,” ixõ. 10 Keyokõichi
fãsikõi fiisini. Iskafakĩ yoini: “Ifo, ea fakefoyaxõ anifofofãfe nikakõisharanifo
chakafakani kiki ato raefãfe,” ixõ yoiax iskafakĩ yoiyanã: “A nã yoimisfo a nato
nani. Niosxõ afama mĩshtifo fai kiki,” ixõ
yoinifo.
A Jesús Ifofaafo Saulo ato omiskõimani 11 Nãskakẽ akiki inimakakĩ
8
1 Mã Esteban reteafono Saulo nikakõipaonifo ãfe yõfeõxomãi mã ato
inimayanã: “Mã mã akakõikĩ,” ato pãrapakemiskẽ. 12 Akka askafiaifono
fani. Nãskata afia penata nã Jesús Felipe Nios xanĩfoõnoa yafi
Ifofamisfo ato omiskõimakĩ finakõinifo Jesucristoõnoa meka shara ato yoiato
Jerusalén anoxõ. Akka Jesúsxõ nikakakĩ chanĩmara fakõinifo. Nãskakẽ
tãpimisfo ichonifoma, Jerusalén ano chanĩmara faifãfe Felipe faka mẽra ato
nẽtenifo. Akka nã ato omiskõimanaifo ikimapakeni maotisafakĩ ãto chaka
ichokanax paxkanãi fetsenifo. Ranãri xatenõfo. Feronãfakefoya kẽrofoya ato
Judea mai ari foaifono, ranãri Samãria faka mẽra ikimapakeni. 13 Askatari a
ari fonifo. 2 Atiri yorafãfe a Nios Simón yõfe ifiakatsaxakĩ atori Jesús
Ifofamisfãfe Esteban maifakani oiai chanĩmara faxõ Ifofani. Askafaito õikĩ
finakõinifo aõ noikani. 3 Akka nã Saulo aari Felipe maotisafani. Nãskax nã
Jesús Ifofamisfo ato omiskõimani pexefo Simón Felipe afe kapaoni. Akka Felipe
tii mẽra ikikafãkakãini ato achixõ tsõa atiroma keskafakĩ Niosxõ afarafo
karaxa mẽra ato ikimaxiki, kẽrofoya sharafaito õikĩ yoini iskafakĩ: “Aira.
feronãfakefo. ¿Afeskaxõ iskafaimẽ?” ixõ Simón yoini.
14 Nãskaifono a Jesús fe rafemisfãfe
Niospa meka sharaõnoa Jerusalén anoxõ nikanifo Samãria anoxõ
Samãria anoa ato yoinifo yorafãfe Niosnoa meka shara chanĩmara
4 Akka nã Jerusalén anoax ichoafãfe faifãfe. Nãskakẽ Pedro yafi Juan
Jesucristoõnoa meka shara ato nĩchinifo, Samãria ari fotanõfo. 15 Mã
223 LOS HECHOS 8
Samãria ano nokokaxõ a Nios Ifofaafo Nã feronãfake xanĩfori ini. Nãato kẽro
ato Nios kĩfixonifo Niospa Yõshi Shara xanĩfokõi kori kexexopaoni Etiopía
ato mẽra nanenõ. 16 Ato mẽra Epa anoa. Nãato Jerusalén ano kaxõ Epa
Niospa Yõshi Shara naneyoamano Jesús Nios kĩfitani. 28 Mã ãfe kaifo mẽra okĩ
aneõnoax maotisanifo. 17 Nãskakẽ Pedro ãfe karo mẽra tsaoxõ kirika anefeni, nã
feta Juan ato mãmãnifo ato Nios Isaías Niosnoa yoikĩ keneni. 29 Nãskata
kĩfixoyanã. Ato askafaifono Niospa Niospa Yõshi Sharapa anã yoini Felipe:
Yõshi Shara ato mẽra naneni. “Oa karo ano katãfe,” fani. 30 Mã Felipe
18 Nãskakẽ Simón õini Niospa Yõshi akiki kaxõ nikani nã feronãfake Etiopía
Shara ato mẽra naneaito Pedro feta anoato kirika aneaito, nã Isaías keneni.
Juan ato Nios kĩfixoyanã ato Nãskaxõ yõkani: “¿Mã mĩ tãpiamẽ a mĩ
mãmãifono. Ato askafaifono õikĩ Simón aneai?” faito, 31 Etiopía anoato kemani
ato kori inãpaini. 19 Ato iskafakĩ iskafakĩ: “¿Afeskaxõ ẽ tãpitiromẽ? ¿Tsõa
yoiyanã: “Eari na kerex shara inãkãfe ea tãpimatiromẽ?” fata nãskaxõ nã
ẽri ato mãmãpakenõ Niospa Yõshi Shara feronãfãke Felipe kenani: “Ẽfe karomã
ato mẽra nanenõ,” ixõ Simón ato yoini. naneyofe efe tsaoxiki,” fani. 32 A kirika
20 Ato askafaito Pedro kemani: “A na kenea anekĩ õiai iska ini:
mĩ koriya mĩ nai, akka mĩ shinã korioxõ Oveja iyokaxõ retetirofo keskafakĩ,
a Niospa noko inãpaiyai keskara nõ ari iyonifo retexikakĩ. Ovejanã fake
fitiro. Maa, askarakaima. 21 Mĩkai afaa achikaxõ ãfe rani xateaifono feroitiroma
tãpiama na nõ Nios yonoxonai keskai ari tooxinima. 33 Rãfinĩ fanifo afaa
keskarakai mĩ nofeta atiroma. Mia chakafayamafiakẽ noikaspa kakĩ. A
Niospa tãpikõia mĩ õiti mẽraxokai mĩ xanĩfofo aõ rafanã inifoma aõ rafanã
shinãsharaima. 22 Nãskakẽ mĩ chaka itamaroko retenifo. Akka ãfe fenafãfe
xatefe a mĩ shinãi anori anã shinãkima. nikanakafoma,
Nios yõkafe mĩ kĩfiaito mia chaka ixõ Isaías keneni õini.
soaxotiroki. 23 Mẽ mia õi mĩ õitifishkiki 34 Nãskata nã xanĩfo Etiopía anoato
finaito mĩmãi chakakõiax,” ixõ Pedro Felipe yõkani: “Ea yoife ẽ tãpinõ na Niospa
yoini. meka yoimisto yoini afaa ikamãkĩ,
24 Askafaito nikakĩ Simón kemani fetsaõnoa yoikĩ kenenimãkĩ askayamakĩ ãa
iskafakĩ: “Ea Nios kĩfixõfe, nã mĩa yoiai anoi yoimekĩ kenenimãkĩ,” faito, 35 Felipe
keskafakĩ, Niospa ea yoini iskafakĩ: “Na mĩ kirika õiai Isaías
omiskõimayamanõ,” ixõ yoini. keneni a Jesucristo noko nãxoxiai yoikĩ
25 Askakãta Pedro feta Juan Samãria keneni,” fani. Nãskafaxõ Jesúsnoa meka
anoafo nõko Ifo Jesúsnoa meka shara shara yoipakeni. 36 Nãskakata fãi fokani
ato yoitakani Jerusalén ano anã fenifo. faka ano nokonifo. Nãnoxõ a xanĩfo
Etiopía anoato Felipe yoini: “Na faka õipo.
Mã fekakĩ pexe rasi anoafo Jesúsnoa ¿Na fãka mĩ ea maotisafatiromamẽ?” fani.
meka shara ato yoifenifo 37 Askafaito Felipe yoini: “Mĩ õiti
26 Nãskata Niospa ãfe ãjirinĩ Felipe mẽraxõ mĩ chanĩmara fakõinaito ẽ mia
yoini: “Fai fẽtsa kakĩma, na fãi katãfe atiro,” fani. Askafaito a feronãfãke
na fãi Jerusalén yafi Gaza finõfainaki kemani: “Ẽje, ẽ chanĩmara fai Jesucristo
tsõa istoma ari na fai kaaki,” fani. Niospa Fake,” fani.
27 Askata Felipe fininãkafãta kani. Fãi 38 Askafaito nikakĩ Felipe, “Mĩ karo
rafe fotopakefofãnifo faka ano. Nãnoxõ namakẽ õini nõko Ifãfe yoiaito iskafakĩ:
Felipe a feronãfake Etiopía anoa “Ananías,” faito, “Ẽkĩa, Ifo,” fani.
maotisafani. 39 Mã faka anoax feaifono, 11 Askafaito nõko Ifãfe yoini: “Na fai ãfe
Niospa Yõshi Sharapa Felipe iyofaino ane ‘Mẽstekõi’ ari katãfe. Mã nokoxõ
yamarisatani. Nãskakẽ a feronãfake Judaspa pexe ano yõkafe nãnoa
Etiopía anoato Felipe anã õinima. feronãfake Tarso anoa, mĩ fichikai ãfe
40 Nãskata Felipe mai fetsa, Azoto ano ane Saulo. Nãnoxõ Epa Nios kĩfi kiki.
nokoni. Nãnoax kakĩ a pexe rasi anoafo 12 Anoxõ mia namakẽ õiafai kiki, mĩ mĩfi
9
1 Nãskatari nã Saulo mẽxotaima ẽ xanĩfofofãfe nĩchiafono. A mia
mato reteikai ixõ ato retepaipaoni a Ifofamisfo ato karaxa mẽra nĩchixikĩ mã
Jesús Ifofaafo. Nãskakẽ a ato Nios ato ifiyoa,” faito, 15 anã nõko Ifãfe yoini
kĩfixomisfo ãfe xanĩfo ano kani. 2 Mã iskafakĩ: “Mẽ na feronãfake katoa eõnoa
kaxõ ato yoini iskafakĩ: “Ea kirika meka shara ato yoinõ mai fetsafo
kenexokãfe ẽ aya katanõ, ichanãti anoafoya ãto xanĩfofoya israelifoya ato
pexefo Damasco ano a Jesús chanĩmara yoinõ. 16 Nãskakẽ ẽ Saulo õimana
faifo ẽ ato achitanõ, feronãfakefoya eõnoax omiskõifinakõinõ,” ixõ yoini.
kẽrofoya, Jerusalén ano ato iyoxõ 17 Askafaito nikafaini Ananías kani.
karaxa mẽra ato ikimaxiki,” ixõ ato Kaax pexe mẽra ikitoshita nãnoa Saulo
yoini. 3 Akka mã pexe rasi Damasco fichitoshini. Nãskaxõ ãfe mĩfi mãmãni
chaima fãi kaino, nai mẽraxõ a iskafakĩ yoiyanã: “Saulo, ẽfi mefe
kemataima chaxatanaino, 4 Saulo yorakĩ. Nõko Ifo Jesús nã mĩ fãi oaito
pakeni. Pakexõ nikani, iskafakĩ yoiaito: mikiki nokoitato, ea nĩchia ẽ mia fero
“Saulo, Saulo, ¿afeskakĩ mĩ ea sharafaxonõ, askatari Niospa Yõshi
omiskõimanimẽ?” faito nikakĩ, 5 Saulo Shara mĩ mẽra ẽ nanenõ,” faino,
kemani: “Ifo, ¿mĩ tsoamẽ?” faito kemakĩ 18 koshikõi Saulo fero mẽranoax oa foe
anoxõ a Jesús Ifofamisfo ato iyonifo Cesarea ano. Nãnoxõ Tarso ano
omiskõimamismamẽ? Akka, ¿naamamẽ? nĩchinifo.
Mã nono oa nonoafo ato achiyoi, a Nios 31 Nãskakẽ a Jesús Ifofaafo Judea
kĩfixomisfãfe ãto xanĩfofo ato iyoxoni anoax ita Galilea anoax ita Samãria
axiki.” anoax ita isharakõinifo anã tsõa ato
22 Akka taeyoi Saulo ratepishtakĩ omiskõimanaimano. Anoxõ Nios
yoiyoni. Nãskaxõ feyafani fãsikõi yoikĩ. nikasharakõinifo isharakõikaxõ Niospa
Nãskaxõ mẽstekõi ato yoini Niospa ãfe Yõshi Sharapa ato axosharaino. Nãskakẽ
Fake Jesús nokoki nĩchini. Nãskakẽ a Nios Ifofaafo ichapakõi inifo.
judeofãfe Damasco anoxõ
tãpipaiketsanifo. “¿Fato nõ chanĩmara Pedro Eneas sharafani
faimẽ?” ikaxõ, “Jesucristofi Niospa 32 Nãskakẽ Pedro kafãsani a Nios
Fakekõikĩ,” ixõ ato yoiaito. Ifofaafo ato õifofãsafai. A Lida ano
ikaxõ Nios Ifofaafori ato õikai kani.
Saulo judeofoki mesei onekaini 33 Nãnoa feronãfake ãfe ane Eneas
23 Nãskata mã oxai ichapano, fichini. Rakatiani mã ocho xinia aka ini.
judeofãfe ichanãkaxõ shinãnifo: 34 Fichixõ Pedro yoini iskafakĩ: “Eneas,
kĩfini. Nãskata a kẽro naa õiyanã yoini 10 Nãskax fonãikõikĩ pipaini. Akka
iskafakĩ: “Tabita, fininãkafãfe,” faino, pixikakĩ mã pĩchaifono Pedro namakẽ
nã kẽromã Pedro feista nãskax õia fani. 11 Õia nai fepekemeaito õini
tsaoinãkafãni. 41 Nãskata Pedro mẽtsoxõ ariax sabanã keskara petapafã nexeax
fininĩfofãni. Nãskata a Jesús Ifofaafoya nai mẽranoax nãmã fotopakekafanaito.
a kẽro ifomafafo ato kenani ato 12 Nã sabanã petapafã mẽra yoinã fetsa
Simón anoxõ fichi shinã famis ano. “Maa, Ifo, nafo ẽ pimisma, Moisés noko
yoini nafo nõ pitiroma,” faito, 15 afianã
Pedro fe Cornelio yoiaito nikani iskafakĩ: “Niospa nafo
10
1 Nã pexe rasi Cesarea anoa shara imaki. Akka nafo chakara
feronãfake ãfe ane Cornelio ini. fayamafe,” faito nikani.
Sorarofãfe ãto xanĩfo ipaoni. Nã 16 Yoikĩ tres fata nãskax nã sabanã
sorarofo, “Italianõra,” ato famisfo. 2 Nã petapafã anã nai mẽra kaito õini.
feronãfake ãfe yorafo fe isharakõixõ Epa 17 Nãskakẽ Pedro shinãchakakõiyanã
kenaimẽ, Ifo?” faito, ãjirinĩ yoini: “Mĩ shinãpaiyaino, Niospa Yõshi Sharapa
kĩfiaito mã Epa Niospa mia nikakõia, a yoini iskafakĩ: “Õipo, feronãfake trespa
yora afaamaisfo ato axosharayanã mĩ mia fenai feafokĩ. 20 Fininãkafãfe. Nã mã
ato kori inãito.” 5 Nãskaxõ yoini: “Fatora fotoax ato fe kataxiki tanaimakõi, ẽ ato
fetsa nĩchife Jope pexe rasi ano kaxõ nĩchia feafoki,” faino, 21 Pedro
Simón ifitanõfo. Ãfe ane fetsa Pedro. fotopakekafãxõ a feronãfake tii ato
6 Simón fetsa pexe ano oxaki nã Simón yoini iskafakĩ: “¿Afaa mã akiyoamẽ?
ĩamãfã ketokonõ ikaki fichi koiro fai.” Ẽrokonõ a mã ea fenai,” Pedro ato fani.
7 Askafakĩ yoiax mã ãjiri kaino, 22 Ato askafaino kemanifo: “Nõ oa nã
Cornelio a yonoxomis rafeya ãfe soraro sorarofãfe ãto xanĩfo Cornelio noko
fisti kenani nã soraronõ kexekõimis ini. nĩchiano nã feronãfakefi sharakõiki. Nios
Akka nã soraronõ Nios shinãmis ini. nikakõimis. Judeofãfe aõnoa meka shara
8 Nã ãjirinĩ yoia keskara mã ato yoixõ yoimisfo sharara famisfo, Niospa ãfe ãjirinĩ
Jope ari ato nĩchini. yoia mia kenanõ ãfe pexe ano mĩ kanõ,
9 Penama xini keya mã Jope chaima nãato mia nikasharai mĩ yoiaito,” fanifo.
faifoaifono, Pedro pexe mãmãkĩa 23 Askafaifãfe nikakĩ Pedro ato ikimani.
mãpeinĩfofãni arixõ Epa Nios kĩfikakĩ. Nãno afe oxa fistinifo, nãskata Pedro ato fe
227 LOS HECHOS 10
penama kani. A afe rafeafori Nios fetsa keskara õima, keyokõi nã yora fisti
Ifofakanax Pedro fe fonifo Jope anoax. keskara noko õi. 35 Askakimaroko nã mani
24 Mã fokanax pena fetsa Cesarea ano fetsafãferi Nios nikakõikakĩ, afarafo
nokonifo, a Cornelio ato manai ano, afe sharakõi fakanax, Epa Niospa fake itirofo.
yorafo feta. Ãfe yamakõifori ano afe inifo 36 Niospa israelifãfe fenafo meka sharaõnoa
nãmã ratokonõ mai chachipakefofã: “Mĩ keskara. Taefakĩ Galilea anoxõ ato yoikĩ
fãsi sharakõira,” fani. taefani: ‘Mãto chaka xatekãfe Nios
26 Askafaito õikĩ Pedro fininĩfofãni chanĩmara fakãfe ẽ mato maotisafapanõ,’
iskafakĩ yoiyanã: “Fininãkafãfe. Ẽri ixõ Juan ato yoini. 38 Akka mã mã tãpia
yoraki mia keskara,” fani. Niospa ãfe kerex sharafoya ãfe Yõshi Shara
27 Nãskax afe mekayanã pexe mẽra ikikaikĩ Jesús mẽra naneni. Jesús afama mĩshtifo
õia yora ichapakõifo ichanã inifo. 28 Anoxõ fapaoni, ato sharafayanã a omiskõiaifo,
Pedro yoini: “Mã mã tãpia a nõko xinifãfe niafaka chakata ato omiskõimanaino.
noko yoini keskara a judeofoma fe nõ Nãskakẽ afama mĩshtifo fatiro Niosmãi afe
rafetiroma. Askatari ãto pexe mẽra nõ ikano. 39 Akka nõ õiyamea Jesús afama
ikitiroma. Akka Niospa ea tãpimana ẽ tsoa mĩshtifo faito judeofãfe ãto mai anoxõ ata
chakafatama ẽ ato noisharakõinõ. 29 Nãskakẽ Jerusalén anoxori akaito nõ õiyamea.
ea yoiaifono ẽ koshi oa, ẽ okaspama. Akka ẽ Nãskafafiaito reteyameafo ifi cruz ikakĩ
tãpipai afeskakĩ mĩ ea kenamãki,” faito, mastakaxõ. 40 Akka mã retefitafono Epa
30 Cornelio kemani iskafakĩ: “Mã cuatro nia Niospa tres nia oxata otofayamea. Nãskakẽ
finõa, a nono xini rakato ẽfe pexe anoxõ foni nokoki nokoaito nõ õiyamea. 41 Akka atiri
teneyanã ẽ Epa Nios kĩfiaino yãtapake, yorafoki nokoyameama, nokoki nokoaito
feronãfake rapati fafekõiai safeax ekeki nõ õiyamea. Afetĩamamãi Niospa noko
nokoita, 31 ea yoikĩ iskafaita: ‘Cornelio, mã katonixakĩ chanĩmakõi nõ mato yoi. Nõ a
Niospa nika mĩ kĩfiaito. A mĩ akai keskarari feta piyanã nõ afeta ayayamea mã Niospa
mã tãpia, a afaamaisfo mĩ ato afara otofayameano. 42 Nãato noko nĩchiyamea
inãsharaito,’ ea faito ẽ õita. 32 ‘Nãskaxõ pexe rasi anoafo nõ ato yoinõ iskafaki:
feronãfake tres pexe rasi Jope ano nĩchife ‘Niospa Jesús nĩchini,’ ato yoinõ
Simón ifitanõfo. Ãfe ane fetsa Pedro. A fatofomãkĩ afe nĩpanakafo mã
Simón fetsa ãfe pexe mẽra ikaki. Nã Simón nafianixakakĩ, askatari a niafori ato yoixii.
fẽtsa fichi koiro shinã famiski ĩamãfã kesemẽ 43 A Niosnoa yoimisfãfe a nã Jesús
ikaki,’ ixõ ea yoita. 33 Nãskakẽ feronãfake tres iskanõpokoai yoikĩ aõnoa yoiyonifo.
ẽ koshikõi nĩchita mia ififonõfo. Akka mĩ Iskafakakĩ yoinifo: ‘Nã chanĩmara faifono
nokoki osharakõiyanã mĩ noko aõxõ Epa Niospa ato chaka soaxotiro,’ ixõ
inimamasharakõia. Nãskakẽ keyokõi mã nõ yoinifo,” Pedro ato fani.
ichanã Niospa noko õiaino. Akka nõ nikapai
a nõko Ifãfe mia yoia keskara mĩ noko Nã judeofomafãfe Niospa
yoinõ,” ixõ Cornelio yoini. Yõshi Shara finifo
44 Pedro ato yoikĩ xateamano Niospa
Pedro ato yoini Cornelio pexe anoxõ Yõshi Shara ato mẽra naneni ãfe meka
34 Askafaito
nikakĩ Pedro yoini iskafakĩ: shara nikaifono. 45 Nãskakẽ a judeofãfe
“Chanĩma mẽ tãpikõia Niospa noko yora Jesús Ifofamisfãfe Pedro fe foitaxakakĩ
LOS HECHOS 10, 11 228
ato õinifo. Ato iskafanifo: “Aira. Õikapo. pixiki,’ ea faita. 8 Ea askafaito nikakĩ ẽ
Na nõko kaifomafo Niospa Yõshi Shara kemakĩ iskafaita: ‘Maa, Ifo. Moisés yoikĩ
ato mẽra naneakekafana,” ikax keneni keskafakĩ, nafo nõ pitiroma.
yoinãnifo. 46 Anoxõ ato nikanifo meka Nãskakẽ na yoinãfo ẽ pimisma,’ ẽ faita.
fetsapa mekaifãfe iskakani a ato 9 Ẽ askafaito afianã nai mẽraxõ iskafakĩ
kaifomafo: “Nios fãsi sharakõi,” ikanax ea yoiaito ẽ nikaita: ‘Niospa yoia nafo
mekaifãfe ato nikanifo judeofãfe. mĩ pitiroki. Pife, sharaki, chakafakĩma,’
47 Askaifãfe Pedro ato yoini: “Akka tsõa ea faito ẽ nikaita. 10 Ea yoikĩ tres fata,
na yorafo ato maotisano fayamakãfe afianã nai mẽra kaito ẽ õita. 11 Askaino
noko fatirofoma. Akka Niospa Yõshi Cesarea anoax feronãfake tres ekeki
Shara mã ato mẽra nanea, nõmẽra feitafo. Ato nĩchiafono ea fenai fekani.
naneni keskai.” Mã fekanax pexe ano nokoitafo a ẽ ika
48 Pedro ato yoini Jesucristo aneõxõ ano. 12 Nãskakẽ Niospa Yõshi Sharapa ea
ato maotisano fanõfo. Mã ato maotisano nĩchita iskafakĩ ea yoiyanã:
faafono, Pedro nĩchikaspanifo. ‘Shinãchakakĩma ato fe katãfe,’ ea faita.
“Kayamafe, nono nofe iyoxiki,” fanifo. Nãskatari a Nios Ifofaafo seis feronãfake
efe foitafo. Nãskakẽ ato fe yora
Pedro a Nios Ifofaafo yamafiax Cornelio pexe mẽra nõ
Jerusalén anoafo ato yoini ikitoshita. 13 Nãnoxõ noko Cornelio
11
1 Nã Cesarea anoafãfe Jesús yoita a ãfe pexe anoxõ ãjiri õitaxakĩ
Ifofanifo judeofo yamafikaxõ. iskafakĩ yoiaito: ‘Fatora fetsa pexe rasi
Afãfe Jesús Ifofaifãfe ato nikanifo a Jope ano nĩchife Simón ifitanõfo, ãfe
Jesúsxõ tãpimiskõifãfe. A Nios ane fetsa Pedro. 14 Nãato mia yoi kiki
Ifofamisfo fetsafãferi nikanifo. Atiixõ afeskax Nios fe mĩ ipaxatiromãkĩ, mefe
ato nikanifo ãto mai Judea anoxõ. yorafo fe,’ ixõ Niospa yoitano Cornelio
2 Askata Pedro Cesarea anoax kani ea yoita,” Pedro ato fani. 15 “Ẽ ato
Jerusalén ano. Anoxõ a Jesús Ifofamis yoiaino Niospa Yõshi Shara ato mẽra
fetsafãfe Pedro mekafanifo a Moisés naneita, taeyoi nõ mẽra naneni keskai.
keneni tãpiafãfe: “Judeofoma fe mĩ 16 Nãskakẽ ẽ shinãfaita a nõko Ifãfe noko
rafeira,” ikaxõ. 3 Iskafanifo: “¿Afeskai a yoiyamea anori chanĩma. ‘Juan ato fãka
nõko kaifoma ano mĩ kaitamẽ? Anoxõ maotisafani, akka Niospa ãfe Yõshi
ato fe rafexõ mĩ ato feta piaito nõ Shara mato mẽra nanei,’ ixõ Jesús noko
nikaita a Moisés yoini keskafakĩ nõ ato yoiyamea. 17 Epa Niospa ãfe Yõshi Shara
feta pitiroma,” fanifo. ato mẽra naneita a nõmẽra naneni
4 Askafaifãfe nikakĩ Pedro ato yoini a keskafakĩ, nõko Ifo Jesucristo nõ
namakẽ õiafaita keskara, 5 iskafakĩ: “Ẽ chanĩmara faito. Akka ẽ, ‘Mĩ Yõshi
pexe rasi Jope anoxõ ẽ Nios kĩfiyanã oa Shara ato mẽra naneyamafe,’ ẽ Nios
namakẽ õia keskara ẽ õita. Ẽ õita oa fatiroma,” ixõ Pedro ato yoini.
sabanã keskara nexeax nai mẽranoax 18 Ato askafaito nikakani a Nios
12
ikano, a ãto xinifãfe ato yoipaonifo 1 Nãskaino Herodes xanĩfãfe a
shinãmakikãta nõko Ifo chanĩmara Jesús Ifofamisfo atiri ato achixõ
fakõinifo. karaxa mẽra ato ikimani ato
22 Askaifono a Jesús Ifofamisfãfe omiskõimayanã. 2 Nãskata Herodes ato
Jerusalén anoxõ ato nikanifo. Nãskakẽ yoini Santiago retenõfo kenopa. Nã
Bernabé Antioquía ano nĩchinifo. 23 Mã Santiago Juan fe nanea ini. 3 Mã
Bernabé nokoxõ õia Niospa ato Herodes Santiago ato retemanano
imasharakõia õitoshini. Askaifãfe õikĩ õikani judeofo akiki inimanifo.
Bernabé inimasharakõini. Nãskaxõ ato Askafaifãfe õikĩ Herodes ãfe inafo yoini
yoisharakõini shinãsharakõixõ. Pedrori achinõfo. Nãato askafanifo
“Isharakõixõ nõko Ifo fistatĩa pãa faraxaxoma piyanã. 4 Mã
nikasharakõikãfe,” ato fani. 24 Akka Pedro achiafono Herodes Pedro karaxa
Bernabé feronãfake sharakõi ini. Niospa mẽra ikimani. Nãnoxõ dieciseis
Yõshi Shara ãfe õiti mẽra nanea, Jesús sorarofãfe kexenifo. Herodes shinãni:
chanĩmara fakõina. Nãskakẽ yorafãfe “Mã fista senẽano chipo ẽ Pedro
aõxõ nõko Ifo Jesús chanĩmara kãimanõ yorafãfe õinõfo,” ixõ shinãni.
fakõinifo. 5 Nãskakẽ Pedro karaxa mẽra ini,
25 Mã askata Bernabé Tarso ano kani sorarofãfe kexekõiafono. Askafafiaifono
Saulo fenaikai. Mã fichixõ Antioquía a Jesús Ifofamisfãfe Epa Nios kĩfixonifo
ano iyoni. 26 Nãrixõ a Nios Ifofaafo feta Niospa kexesharakõinõ.
xinia fisti ani, yora ichapafo ato
tãpimayanã. Antioquía anoxõ taefakĩ Niospa Pedro kãimani karaxa mẽranoa
ato anenifo a Jesús Ifofaafo. 6 Nã fakish fistichi Herodes shinãni: “Ẽ
ãjirinĩ anã yoini: “Mĩ tariri safefe efe õikanima sorarofo yoinãnifo,
kaxiki,” fani. tãpikanamax Pedro afeskamẽ ikanax.
9 Nãskafaino Pedro ãjiri acho kani. 19 Mã kãikaina nikaxõ, Herodes ato
Pedro ãfe meka tãpikãta, inimakõiyanã mekanõ,” fani. Nãskata pena fetsa mã
pexe fepoti fẽpexotama ato yoikai akiki feaifono, rapati sharakõi nã
ichoni. “Mã Pedro oa. Na pexe fepoti xanĩfãfe safemis keskara safeax tsaoti
ano nia,” ato fani. 15 Ato askafaito tsõa sharakõi ano tsaoni, anoxõ ato yoixiki.
chanĩmara fanima. Iskafanifo: “Mĩ 22 Ato yoikĩ askafaino fãsikõi yorafo
13
1 Antioquía ano Jesús Ifofamisfo yoini iskafakĩ: “Chanĩchakapa nĩafaka
inifo, a Niosnoa ato yoipaonifori fake, nã sharafo mĩ noikaspamis. Mĩ
ano ato fe inifo. A Jesús Ifofaax afeskax chanĩmis ato pãrapaiyanã nõko Ifãfe
isharatirofomãkĩ ixõ ato tãpimamisfori mẽstekõi ato yoifimisno, akka anorima
ano ato fe inifo. Bernabé ikaino, Simón mĩ ato yoimis. ¿Afeskai mĩ xateimamẽ?
ãfe ane fetsa Nã Fisora fapaonifo ikaino, 11 Akka iskaratĩa nõko Ifãfe mia
Lucio a Cirene anoa ikaino, Manaén omiskõimani. Mĩ anã fẽro õima, xinĩ
xanĩfo Herodes fe yosini ikaino, nã chaxafiaino mĩ anã fena õiyonakama,”
Saulori ato fe ini. 2 Akka pena fetsa foni fani.
teneyanã nõko Ifo kĩfiaifono Epa Niospa Askafaino Elimas anã fẽro õinima.
Yõshi Sharapa ato yoini iskafakĩ: Fakish mẽra nia keskara ini. Askaxõ ato
“Bernabé yafi Saulo ato paxkanãfakãfe ẽ kenani mẽtsoxõ iyoifonõfo anã fẽro
ato katoaki eõxõ yononõfo,” ato fani. õiyamaito. 12 Nãskaito õikĩ xanĩfãfe nõko
3 Nãskata foni teneyanã mã Epa Nios Ifo chanĩmara fani. “Aira, Jesús afama
kĩfikaxõ Bernabé yafi Saulo ato mĩfi mĩshti fatiro,” ixõ yoinifo.
mãmãkaxõ Epa Nios ato kĩfixoyanã, ato
Pablo fe Bernabé Antioquía ano inifo. Nã
nĩchinifo fetsafo ari fokaxõ Epa Niospa
Antioquía Pisidia mai ano ini
meka shara ato yoitanõfo.
13 Pablo afe rafeafo fe Pafos anoax
Bernabé fe Saulo Chipre ano fonifo kanõanãfãnẽ nanefainifo pexe rasi Perge
4 Mã Niospa Yõshi Sharapa ato nĩchia ano fokani. Nã Perge Panfilia mai ano
fokanax Bernabé fe Saulo Seleucia ano ini. Nãnoax Juan anã ato fe kanima.
fonifo. Nãnoax kanõanãfãnẽ nanefainifo Nãno nẽteax anã oni, Jerusalén ano.
Chipre ano fokani. Nã ĩamãfã fakafã 14 Nã Perge anoxõ Antioquía finõfainifo,
nakirafe mai toomãfã ano fokani. 5 Mã Antioquía anoxõ shinã Pisidia chaima
fokanax pexe rasi Salamina ano ini. Nãriax pena tenetitĩa ichanãti pexe
nokokaxõ judeofãfe ãto ichanãti pexe mẽra ikifaikanax tsaonifo. 15 A Moisés
mẽraxõ Niospa meka sharaõnoa ato Niospa meka yoikĩ kirikaki keneni yafi a
yoikĩ taefanifo. Juanri ato fe kani afara Niospa ato shinãmanaino yoipaonifo
fetsa ato axoxii. keskara anekãta, a ichanãti pexe
6 Nã ĩamãfã nakirafe mai toomãfã kexemisfo xanĩfofofãfe Pablo yafi
anoa ato yoikãta, Pafos ano fonifo. Bernabé ato yoini iskafakakĩ: “Nõko
Nãnoa judeo yõfe fichinifo ãfe ane kaifo rafeta mã noko afara yoipaimãkai
Barjesús. Nã chanĩkõi ipaoni ẽ Niosxõ noko yoikãfe, noko inimamaxikakĩ,” ixõ
yoira iki. 7 Nã yõfe Barjesús xanĩfo ato yoinifo.
LOS HECHOS 13 232
xanĩfo iyamanõ. Akka Epa Niospa David mato yoi, Epa Niospa nõko xinifo yoini
xanĩfo inõ imani. Nãskaxõ yoini keskafakĩ. Mã noko askafaxokõia nõ ãto
iskafakĩ: ‘Isaí ãfe fãke David mã ea fenafokẽ. Nãskakẽ Epa Niospa mã
inimamakõi nã ẽ apaiyai keskafaki retefitafono Jesús otoayamea. A kirika
nãato akõini,’ ixõ yoini. 23 Nã David ãfe Salmo ano kenea iskai:
fena ini Jesús. Epa Niospa nai mẽraxõ Mĩ ẽfe Fake. Iskaratĩa ẽ mia nima,
nãmã nĩchini israelifo ato ifipakexanõ ixõ kenenifo. 34 Niospa afetĩama yoiyoni
nã yoiyoni keskafakĩ. 24 Askatari Jesús iskafakĩ:
oyoamano israelifo Juan Jesúsnoa meka Mĩ nafiano ẽ mia otofaxii mĩ yora
shara ato yoini iskafakĩ: ‘Mãto chaka pisiyamanõ,
xatexõ Nios Ifofakãfe maotisaxakakĩ ixõ yoinino, nãnorikõi aõnoa kirika
fetsafãfe tãpinõfo mã mãto chaka mã kenenifo:
xateano,’ ixõ ato yoini. 25 Askata mã Chanĩma, nã ẽ David yoini
Juan chaima nakĩ, ato yoini: ‘¿Mã keskafakĩ ẽ mia sharafai,
shinãimẽ ẽ Cristokẽ? Maa, ẽkai aama. ixõ Niospa yoini. 35 Nãskakẽ ana aõnoa
Akka a Cristo samama oi a nõ manai yoikĩ yõra keneni iskafakĩ:
233 LOS HECHOS 13, 14
14
44 Nãskata afianã pena fetsa pena 1 Mã fokanax Pablo fe Bernabé
tenetitĩa, pexe rasi anoax yora Iconio ano nokonifo. Nãnoax
ichapakõifo ichanãnifo nõko Ifãfe ãfe judeofãfe ichanãti pexe mẽra ikifainifo.
meka shara nikakani. 45 Nãskaifono Nãnoxõ Niospa meka sharaõnoa ato
judeofãfe ato õinifo yõrafã rasichi Pablo yoiaifono ato nikakõisharayanã ato
LOS HECHOS 14 234
chanĩmara fanifo, judeofãfe yora fetsafo nõko nioskõi Hermes,” fanifo. 13 Zeus
feta. 2 Askaifono judeofãfe ato kĩfiti pexeya ini pexe rasi chaima, pexe
nikakaspakakĩ, a judeofoma ato yoinifo efapa ini. Nã mẽraxõ na nõko niosra
iskafakakĩ: “Ato nikayamakãfe ãa ikaxõ Nioskõima kĩfipaonifo. Nã pexe
chanĩkani kiki,” ato fanifo Pablo yafi mẽra yonomisto Pablo yafi Bernabé
Bernabé nikanõfoma. 3 Ato shinãmaxõ fakkafoya charofo fexonifo.
askafafiaifono Pablo fe Bernabé nãno Nãfãfe yorafo feta mã niosra ixõ ato
ato fe iyopaonifo. Nãnoxõ nõko Ifoõxõ fakka retexopainifo ato inãxikakĩ.
mesetamakõi ato yoipaonifo. “Nõko 14 Akka ato askafaifono Bernabé feta
Ifãfe noko chaka soaxotiro Nios fe nõ Pablo mã tãpikaxõ, ãto rapati faxtenifo,
ĩpaxanõ,” ixõ ato yoinifo. Nãskaxõ ato niosra faifono ãto õiti mẽraxõ
afama mĩshtifo fakakĩ ato ispanifo. shinãkõikaki. Nãskakaxõ ato mẽra
Askafaifono Niospa ato noikĩ ato õimani ikifaikata fãsikõi ato yoinifo
aõxõ ato yoinõfo. 4 Akka yorafãfe pexe 15 iskafakakĩ: “¿Afeskafakĩ mã noko na
rasi Iconio anoxõ anoris shinãnifoma. rafe niosra mã noko faimẽ? Nõkai
Ranãrito judeofo chanĩmara faifono, niosma. Nõri mato keskara, nõ mato
ranãritori Pablo yafi Bernabé chanĩmara meka shara yoiyoi oa na afarafo nõko
fanifo. niosra mã famis a chakafo mã potanõ a
5 Nãskaifono judeofo yora fetsafo fe chakafokai afama. Nãskaxõ nã Nioskõi
xanĩfofo fe yoinãnifo, Pablo yafi nĩpanaka Ifokõi fakãfe, nai yafi mai
Bernabé ato tokirinĩ tsakakĩ fakafãri onifaniki. Nai mẽranoafo
omiskõimaxikakĩ. 6-7 Ato onifata, nono mai anoafo onifata
askafapaiyaifono Pablo feta Bernabé mã fakafãri mẽranoafo onifani. 16 Nã
tãpikanax Iconio anoax Listra ano iyopaonifãfe afara chakafakĩ
fonifo, nãnoax Derbe ano fonifo. Nã xateafomano Epa Niospa ato
pexe rasi Listra fe Derbe Licaonia mai xatemanima ãa anõfo. 17 Nãskafiaifono
ano ini. Nãskakẽ nãnoafo Niospa meka Niosxõ afarafo sharafakakĩ ato õimanifo,
sharaõnoa ato yoifofãsafanifo. tãpinõfo Nios tsoamãki. Akka nãato
mato oi imaxona, mãto fanafori mato
Listra anoxõ tokirinĩ Pablo tsakaketsanifo fofaimasharaxona, a mã piairi mato
8 Listra ano feronãfake finimisma ika inãsharataifa, mã inimasharakõinõ,”
ini, kafãsamisma chatomãiax. Pablo feta Bernabé ato fani.
Nãskarapa kãini tsaoa ini. 9 Pablo 18 Ato askafakĩ yoifikakĩ ato
yoiaito nikai. Nãskaito Pablo aas õikĩ xatematiroma inifo, ato fakka
shinãni na feronãfake Jesús retexopaiyaifono nõko niosra ixõ ato
sharafatiroraka chanĩmara faito ixõ inãpaikakĩ.
shinãni. 10 Nãskaxõ fãsikõi yoini 19 Ato askafaifono judeofo Antioquía
iskafakĩ: “Fininãkafãfe,” faino, koshikõi anoax fekãta Iconio anoax fenifo. Ato
fininãkafãnax kafãsani. 11 Pablo pãrai fekani, “Pablo feta Bernabé mato
askafaito õikani, yorafo Licaonia pãrakani,” ixõ ato yoinifo. Ato
mekapa mekanifo iskakani: “Aicho, na askafaifono Pablo tokirinĩ
nios rafe nokoki fotoaki yora tsakaketsanifo. Mã nõ reteara ikaxõ
keskarakanax,” ikanax yoinãnifo. xarafokaxõ pexe rasi pasotai potanifo.
12 Nãskakaxõ Bernabé na nõko nios 20 Askafaifono a Jesús Ifofaafo a mãnão
Zeus fakaxõ, Pablori ato yoiaito, “Na niakekaxõ õiaifono Pablo fininãkafani.
235 LOS HECHOS 14, 15
Askata finikaini pexe rasi mẽra anã iskafakakĩ: “Moisés noko yoini iskafakĩ:
kani. Nãskata nãnoax pena fetsa ‘Foshki repa xateyamax nõ Nios ano
Bernabé fe Derbe ano kani. katiroma,’ ixõ noko yoini. Nãskakẽ nã
21 Derbe anoxõ Niospa meka Moisés noko yoini keskai nõ askamis,”
sharaõnoa ato yoiaifono yõrafã rasichi ixõ ato yoinifo. 2 Ato askafaifãfe nikakĩ
ato nikakaxõ Nios Ifofasharakõinifo. Mã Pablo feta Bernabé, “Maa, askarakaima.
ato yoikanax Listra ano fenifo, nãnoax Fanĩrira mã yoi,” ato fakanax ato fe
Iconio ano fenifo, nãnoax Antioquía ano feratenãnifo. Ato askafaifono Pablo yafi
nokonifo. 22 Nãriafo a Nios Ifofaafo ato Bernabé a Jesús Ifofamisfo fetsafori ato
yoifofãsafakakĩ ato inimamakõinifo, katokaxõ Jerusalén ari ato nĩchinifo a
“Isharakõikãfe Nios nikakõisharayanã. Jesúsxõ ãfe meka ato yoimisfoya a Nios
Epa Nios xanĩfo fe ipaxakakĩ, nai mẽra Ifofaafo ato kexemisfo ato yõkatanõfo
oyoamano nono mai anoax mã omiskõi chanĩmamakĩ.
finakõitiro,” ixõ ato yoinifo. 23 Nãskatari 3 Nã Nios Ifofaafãfe Antioquía anoxõ
Pablo feta Bernabé a Nios Ifofaafo ato nĩchiafo fokakĩ, Finicia yafi Samãria
anoafo a ato kexeaifo xanĩfofo katonifo, finõfãikakĩ ato yoifainifo: “A
Nios chanĩmara fakõinafono. Mã foni judeofofãfema Nios Ifofakakĩ mã ãto
teneyanã Epa Nios kĩfikaxõ iskafakakĩ: chaka xateafora,” ixõ ato yoiaifono
“Epa Niospa, ato kexesharafe mia nikakani a Nios Ifofaafo inimakõinifo.
chanĩmara fakani kiki,” ixõ yoinifo. 4 Mã Pablo fe Bernabé Jerusalén ano
15
1 Nãskaifono feronãfakefo Judea nanei, a nõmẽra naneni keskafakĩ.
anoax Antioquía ano fonifo. Mã Nãskakẽ keyokõichi tãpitirofo Niospa
nokokaxõ a Jesús Ifofamisfo ato yoinifo ato ifiaito. 9 Niospa atoya yora fetsa
LOS HECHOS 15 236
keskara noko õima, nã yora fisti keskara afara fetsa kerexkai amatiroma.
noko õi. Nã noko ani keskafakĩ ãto 20 Askatamaroko nõ ato kirika kenexõ
Jesucristoõnoa ato yoipaifiaifono ato Pablo afianã kani Jesúsnoa meka shara
retepaimisfo ato nikakaspakakĩ. pexefo tii ari ato yoikai
27 Nãskakẽ Judas yafi Silas nõ nĩchia 36 Mã askakãta Pablo Bernabé yoini
mã fokaxõ mato yoisharakõinõfo nã iskafakĩ: “A Nios Ifofaafo nõ anã ato
nõ mato kenexona keskafakĩ. 28 Nã õikanõ fokãfe pexe rasi anoafo a nõko
Niospa Yõshi Sharapa shinãi keskafakĩ Ifoõnoa meka shara nõ ato yoikĩ
nãnorikõi nõ shinãi. Afaa fetsa nõ taefaniano afeskax ikafomãki.”
mato yoipaima. Akka nã 37 Bernabé Juan iyopaini ato fe kanõ, nã
yafi Silas Niospa ato shinãmanaino ano nokonifo, nãnoax Listra ano
Niospa meka tãpikaxõ Niosnoa meka fonifo. Nãnoa Nios Ifofaa fetsa ãfe ane
shara ato yoikakĩ ato inimakõiyanã ato Timoteo fichinifo. Ãfe afa Judea kẽro
nikamasharakõinifo ãto mekapa a Nios ini, Nios Ifofa, akka ãfe apa griego ini.
Ifofaafo. 33 Nã Antioquía ano ato fe 2 Nã Nios Ifofaafãfe Listra anoxõ Iconio
mã fokakĩ a pexe rasi anoafo a Jesús ane Lidia ini pexe rasi Tiatira anoa. Nã
Ifofamisfo ato yoifainifo, nã Jesúsxõ ãfe kẽromã sama fexta nana sharakõi ato
meka yoimisfo feta, a Jesús Ifofamisfo minimis ini. Askatari Nios shinãkõimis.
ato kexemisfãfe Jerusalén anoxõ ato Nãskaxõ Pablo Jesúsnoa yoiaito
yoitafo anori. 5 Ato yoiaifãfe nikakani a nikakõisharaito õikĩ nõko Ifãfe ãfe õiti
Jesús Ifofamisfãfe Jesús chanĩmara fakĩ fepeaxosharakõini. 15 Nãskaito õikĩ afe
finasharakõinifo. Askatari a Jesús yorafoya maotisafanifo faka mẽra
Ifofaifo ichapakõi kainifo pena tii. ikimakĩ. Nãskaxõ noko yoini iskafakĩ:
“Mã ea iskafaikai, mĩ nõko Ifo ifofaki
Pablo namakẽ õia keskara fani feronãfake mã ea faikai, ẽfe pexe ano oxai fekãfe,”
Macedonia anoa noko fani. Noko askafaino nõ nẽteyoni.
6 Akka Niospa Yõshi Sharapa, Asia mai 16 Nãskata pena fetsa a Nios kĩfimisfo
ari ato nĩchikaspani, arixõ Jesúsnoa ano nõ kaino nãno nokoki xomaya
meka shara ato yoipaifiaifono. Nãskakẽ nokoni niafaka chaka a mẽra naneano.
Frigia yafi Galacia finõfainifo. 7 Fokanax Nãato ato õnãxomis ini. Ãto inakõima
Misia mai xatea ano nokonifo. Nãnoxõ ini, ãa ato onãxomis. Aõxõ kori ichapa
Bitinia ano fopaikakĩ shinãnifo, ari fimisfo ini. 17 Nã xomayato noko
fopaiyaifono Jesús ãfe Yõshi Sharapa chĩfafaini Pablo fe nõ kaino fãsikõi
ato nĩchikaspani. 8 Nãskakẽ Misia mekayanã noko yoifoni iskafakĩ: “Na
finõfaini fokanax Troas ano nokonifo. feronãfakefofi Nios nã keyokõi finõato
9 Nãnoxõ Pablo fakishi namakẽ õia fani, ãfe inakõifoki. Afeskax nõ Nios fe
feronãfake Macedonia anoato nĩxõ yoikĩ ipaxatiromãki noko yoi feafo,” ixõ
iskafaito: “Nono Macedonia ano ofe yoini.
noko tãpimaxiki,” ixõ yoiaito õini. 18 Pena tii noko askafafofãsa fani.
10 Nãskara õixõ Pablo ato yoini iskafakĩ: Noko askafaito Pablo mã fekaxtexõ anã
“Itipinĩkãfe nõ Macedonia ano kanõ, teneyamakĩ, ifiakekafã nã niafaka yõshi
Niospa ari noko nĩchipai kiki arixõ chaka xomaya mẽra nanekẽ iskafani:
Jesúsnoa meka shara nõ ato yoinõ,” “Jesucristoõxõ ẽ mia yoikai na xomaya
noko fani. makinoax tsekekaitãfe,” fani. Askafaino
a makinoax niafaka chaka tsekekaini.
Pablo fe Silas Filipos ano inifo 19 Pablo askafaito õikakĩ, akka a
11 Nã Troas anoax nõ kanõanãfãnẽ xomayato ãfe ifofãfe shinãchakakõinifo
nanekaini ĩamãfã nakirafe mai toomãfã anã afaakema, anãkairoko aõxõ kori fikani.
ano kai ãfe ane Samotracia ano. Nãnoax Nãskakaxõ akiki õitifishkikakĩ Pablo yafi
kaax pena fetsa Neápolis ano nõ nokoni. Silas achikaxõ xanĩfo finakõia ano iyonifo.
12 Nãnoax nõ anã kani Filipos ano. Nã 20 Nãskakaxõ xanĩfofo ano ato iyokaxõ
Filipos ano romanõ xanĩfokõifo ipaonifo iskafakĩ ato yoinifo: “Na judeo rafeta nõko
nãnoa ãto pexe rasi sharafinakõia ini, pexe rasi anoa ato chakafakĩ mekafakani.
nã Macedonia mai ano. Nãno nõ oxa 21 Nõ mato yoisharaira ikaxõ nã imisfo
ranãyoni. 13 Nãnoax pena tenetitĩa pexe keskapaikĩ anori ato yoipaikani. Akka nõa
rasi anoax nõ tsekekainikax faka nõ chanĩpaima, askara yoikĩ nõ feyafaima
ketokonõ nõ kani, nõ shinã anoxõ nõmãi romanõfoxõ,” ixõ ato xanĩfofo
judeofãfe Nios kĩfikanira ixõ. Nãno yoinifo.
tsaoxõ Niosnoa meka shara kẽrofo nõ 22 Ato askafaifãfe nikakani yorafã rasi
yoini ano ichanãfono. 14 Nãnoa fetsa ãfe atoki õitifishkinifo Pablo yafi Silaski.
239 LOS HECHOS 16, 17
17
fe mĩ afe nĩpanakakĩ,” fanifo. 1 Pablo fe Silas mã fokakĩ,
32 Nãskakaxõ nõko Ifoõnoa meka Anfípolis yafi Apolonia
shara yoinifo, a afe ikafori ãfe pexe finõfãikanax, Tesalónica ano nokonifo.
mẽranoa ato yoinifo. 33 Ato askafaifono Nã Tesalónica ano judeofãfe ichanãti
nã fakish fistichi nã karaxa kexemisto a pexe ini. 2 Pablo nã imis keskai pena
ato koshafo ano ato fãka chokani. Ato tenetitĩa ichanãti pexe mẽra kapaoni.
askafaino ãfe ãfiyafi ãfe fakefoya ato Tres simãnã anoxõ ani, anoax ato fe
maotisafanifo, ato faka mẽra feratenãyanã a kirika ano Niospa meka
LOS HECHOS 17 240
kẽrofo xanĩfofo feta. 5 Askaifãfe õikani nikanifo Pablo Niosnoa meka shara
judeofo noko anã nikakanimaraka Berea anoafo ato yoiaito. Nãskakanax
ikanax, Pablo yafi Silas mepaikani Berea ari fonifo, mã ari fokaxõ ato
õitifishkinifo. Nãskakaxõ a yora xani yoinifo Pablo mekafakĩ chakafanõfo.
chakafo ato fenaifokani fonifo, Pablo 14 Ato askafaifono, akka a Jesús
18
onifani ato Ifo ixikĩ. Nã Nios yorafãfe 1 Nãskata Pablo Atenas anoax
pexe faafo mẽra ikama. 25 Askatari ea kaax Corinto ano nokoni.
afaa axokãfe ikima. Akka nãato keyokõi 2 Nãnoa feronãfake ãfe ane Aquilaki
noko nima. Nõ xakainõ noko nefefaxoni, nokoni. Nã feronãfake Ponto pexe rasi
afara fetsafori ani. anoa ini. Rama Italia anoax ãfe ãfi
26 “Askata feronãfake fisti onifakĩ Priscila fe nokoita ini, nã Italia anoa ãto
taefani, nãnoax nã maniafo tii kainõfo, xanĩfãfe ãfe ane Claudio ato potaitano.
nã mai tio ano ipaxakakĩ. Nãskaxõ ato Ato iskafayanã na judeofo Roma anoax
yoini, afe tii xinia akanimãkai fanĩra fõtanõfo ixõ. Nãskakẽ Pablo ato õikai
ikaxõ. 27 Nãskakẽ Niospa yorafo onifani kani. 3 Nã Pablo nã akaifo keskafakĩ
keyokõichi fenanõfo tãpipaikakĩ. Akka akairi pexe fakãki tãpia ini, karapa pexe
fenakĩ fichitirofo. Chanĩma, Nios chai fakĩ. Nãskakẽ nãno ato fe nẽteni, ato
ikama, noko chai faama. 28 Akka feta yonoxiki. 4 Nãskakẽ nãnoax
Niosnoax nõ nia. Akka Niosyamakẽkai mẽxotaima pena tenetitĩa ichanãti pexe
nõ nikeranama. Akka nã mato mẽra kapaoni. Anoxõ judeofoya a
LOS HECHOS 18 242
judeofoma ato Jesúsnoa meka shara iyonifo. 13 Iskafakĩ ãto xanĩfo yoinifo:
nikamapai chanĩmara fanõfo. “Na feronãfãke ato pãrafofãsafai, yoipai
5 Akka Silas fe Timoteo mã Macedonia mã Nios kĩfiki iskafatiro ixõ. A Moisés
anoax akiki nokoafono Pablo Jesúsnoa yoini anori ato yoima, fakirira ato yoi,”
meka shara judeofo ato yoifofãsafani: ixõ yoinifo.
“Jesúsfi Cristoki Niospa katoni ãfe 14 Pablo mã ato kemapaiyaito nã
Fakekõi inõ,” ixõ ato yoini. 6 Ato xanĩfo Galión judeofo yoini iskafakĩ:
askafaito nikakakĩ judeofãfe Pablo “Na feronãfãke afara chakafakẽ,
iskafanifo: “Jesúskai Cristoma. Mĩa mĩ askayamakĩ ato retekẽ mã ea yoiaito ẽ
chanĩ,” fakaxõ Pablo ĩchaketsanifo. mato nikakerana. 15 Akka nã mãto
Askafaifãfe nikakĩ Pablo ãfe rapatiõnoa xinifãfe yoipaonifo keskaraõnoa mã
atoki mapo taa taani mã anoax kakĩ ori yoita, a mãto kaifãfe ãfe aneõnoa yoita,
fetsa ari ato iskafafãini: “Ẽ Niospa meka a Moisés yoini keskaraõnoa mã yoi.
mato yoipaifiaito mã ea nikakaspai. Akka nã mã apaiyai keskafakãfe, ẽ
Mãto shinãmã mã iki. Nãskax naax mã aõnoa afaa tãpipaimakai. 16 Nãskakẽ
Nios fe nĩpanakama. Ẽ mato nonoax fotakãfe,” Galión xanĩfãfe ato
yoisharapaifiaito mã ea nikakaspai. fani. 17 Ato askafa fokaxõ Sóstenes
Nãskakẽ na judeofoma ari ẽ kai ariafo achinifo nã ichanãti pexe anoa xanĩfo.
ato yoixiki,” ixõ Pablo ato yoini. Mã achikaxõ nãri seteketsanifo xanĩfãfe
7 Nãato askafata ãto ichanãti pexe ferotaifi. Akka nã xanĩfo Galión aõ
anoax kãikaini feronãfake ãfe ane Ticio rafanã inima.
Justo pexe ano kani. Nãato Epa Nios
shinãkõikĩ kĩfipaoni. Nã ato ichanãti Pablo anã Antioquía ano kani Niosnoa
pexe chaima ika ini. 8 Feronãfake Crispa meka shara ato yoikai. Taeyoi kai
ichanãti pexe anoa ãto xanĩfo ini. Nãato rafenixakĩ anã kai fistini
ãfe ãfi feta ãfe fakefoyaxõ nõko Ifo 18 Pablo Corinto ano oxaranãyoni.
yoimis. 25 Nãato nõko Ifo Jesúsnoa nõko Ifo Jesús ãfe aneõnoax maotisanifo
tãpikõixõ ato yoini, inimakõikai nã tãpia fetsafãfe tãpinõfo. 6 Askaifono õikĩ Pablo
anori xafakĩakõi Jesúsnoa ato yoini. ato mãmãpakeaino Niospa Yõshi Shara
Askafixõ Jesúsnoa tãpisharaxõ nã Juan ato ato mẽra naneni. Nãskakanax meka
maotisafakĩ faka mẽra ato ikimani nã fisti fetsapa mekai fetsenifo. Niosnoa meka
tãpia ini. 26 Nãskata Apolos ichanãti pexe shara nikakaxõ ato yoinifo. 7 A ato mẽra
mẽraxõ ranotamakõi ato yoiaito nikakĩ. Niospa Yõshi Shara nanea, doce
Aquila feta Priscila kenakaxõ ori iyokaxõ feronãfake ini.
Niospa meka tãpimasharakõinifo 8 Nãskaifono Pablo nãno ato fe ikax
19
1 ApolosCorinto ano iyoano, ato yoikĩ xinia rafe ani. Nã Asia mai ano
mãchi keya ari fai tãpiato kaax ikafãfe nikasharakõinifo Niospa meka
Efeso ano Pablo nokoni. Nãnoa Nios sharaõnoa. Judeofo feta a
LOS HECHOS 19 244
judeofofãfema nõko Ifo Jesúsnoa meka Jerusalén ano ẽ kaikai, Jerusalén anoax
shara nikapaonifo. 11 Nãskakẽ Niospa Roma ano ẽ kaikai,” ixõ shinãni.
Pabloõxõ afama mĩshtifo fakĩ ato ispani. 22 Nãskaxõ a afeta yonomisfo rafe
12 Nãskakẽ yorafãfe ãto payõiro iyamata Macedonia ano ato nĩchini Timoteo yafi
ãto sama faxte pishta Pablo ãfe yora Erasto. Akka Pablo Asia ano nẽteyoni.
ramãkanifo. Nãskafata mã fokaxõ a isinĩ
ikaifoya a niafaka chaka naneafo ato Efeso anoax yorafo mekai fetsenifo
ramãnifo. Ato askafaifono a isinĩ ikaifo 23 Nãskaifono nã Efeso anoafo mekai
fe a niafaka chaka naneafo sharai fetsenifo: “Jesúsfi Niospa Fakekĩ aõnoax
fetsenifo. nõ Nios ari katiro,” Pablo ato faino,
13 Nãskaifono atiri judeofãfe 24 nãno feronãfake ãfe ane Demetrio ini.
fofãsakakĩ niafaka chakafo yorafo Nãato yonokĩ afarafo kori exe keskara
makinoa põtanifo pexefo tii fofãsakakĩ. oxokõi onifapaoni. Nã feronãfãke afara
Jesús ãfe aneõxõ niafaka chakafo yorafo onifakĩ tãpikõia ini. Nãskaxõ kẽro õitsa
makinoa ato põtapainifo. Iskafanifo: onifani, na nõko niosra ixõ ãfe ane
“Niafaka chakafãfe, Jesús aneõxõ Pablo Artemisa. Ranãfaxõ kẽro õitsa fakĩ
noko yoimiski, akka nõ mato yoikai ato kafãshara mĩshtifo onifani. Nãskakẽ a
makinoax tsekefaitakãfe,” ato fanifo. afeta yonofaifãfe aõxõ kori ichapa
14 Nãskafapaonifo nã judeo ãfe fake fipaonifo. 25 Nãskaxõ Demetrio ato
sietipa, nã judeo ãfe ane Esceva ini. Nã ichanãfani, a afeta yonomisfo ato
ato Nios kĩfixomisfãfe ãto xanĩfo ini. iskafayanã: “Efe yora mĩshtichi, mã mã
15 Ato askafaifono a niafaka yõshi chaka tãpiakĩ nõko nios Artemisa yora keskara
yora mẽra naneato ato kemani iskafakĩ: onifaxõ, aõxõ nõ kori ichapa fimiski.
“Ẽ Jesús õimis, askatari Pablori ẽ tãpia. 26 Akka mã mã õimis nikayanã, na Pablo
Akka, ¿mã tsoamẽ?” ato fata, 16 nã ato yoifofãsafamis iskafakĩ: ‘Na yorafãfe
niafaka yõshi chakayato ato rapati niosra ixõ onifaafo, akai niosma,’ ixõ
faxteyanã, fãsikõi ato achixõ ato ato yoi. Mã yora ichapafãfe chanĩmara
seteketsayanã ato imi tofeni. Nãato fakõinafo ato yoiaito nikakakĩ. Na Efeso
askafakĩ fetsaino pexe mẽranoax anoafos ato yoiama, Asia mai anoafori
yorioma ichonifo. 17 Nãato askafaano ato yoimis. 27 Na Pablo yoiai keskara
Efeso anoxõ judeofãfe yora fetsafo feta mesekõi, ẽ shinãchakakõi. Anã noko
nikakani ratenifo. Nãskakaxõ, “Nõko Ifo tsõa kori inãyamaino nõ fenotiro, na
Jesús fãsi sharakõi,” fanifo. nõko nios Artemisa anã tsõa kĩfitiroma,
18 Nãskakaxõ a Jesús chanĩmara nã maitio ikafãfe Asia mai anoxõ
famisfãfe fẽkaxõ a afara chakafapaoni kĩfimisfo. Askatari a nõko nios kĩfiti
xakakĩ yorafãfe ferotaifi yoinifo. 19 Askatari pexefã mẽranoax anã ichanãtirofoma,”
a yõfe tãpiafãfe ãto kirika fẽkaxõ yorafãfe ixõ Demetrio ato yoini.
ferotaifi koanifo, mã Jesús Ifofakaxõ. Nã 28 Demetrio ato askafaito nikakani
kirika kene õiafo kopikõi ini, como Pabloki õitifishkiyanã fãsikõi yoinifo
cincuenta mil ini. 20 Nãskakẽ nõko Ifãfe ãfe iskafakakĩ: “¡Na Artemisa Efesio anoafo
mekashara nikaketsanifo Jesús Ifofamisfãfe nã sharafinakõiafo, tsoa keskarama!”
ato yoiaifãfe, ãfe kerex sharaõxõ afama ikanax fãsikõi mekai fetsenifo.
mĩshtifo fakakĩ. 29 Nãskakanax pexe rasi anoax fekaxtei
21 Nãskafata Pablo shinãni Macedonia fetsenifo. Nãskakaxõ Gayo yafi Aristarco
yafi Acaya ano kaxiki. “Nãnoax achinifo. Nã rafe Macedonia anoa inifo,
245 LOS HECHOS 19, 20
Pablo fe feitafo. Nãskakaxõ a yora kaya anoxõ mã yoitiro. 40 Mã iskaratĩa ato
ichanãfo ano ato iyonifo. 30 Ato chakafai keskafakĩ xanĩfofofãfe nikaxõ
askafaifono Pablo ato mẽra ikipaini nokori askafatirofo. Na yorafãfe afaa
arixõ yorafo yoixiki. Akka a Jesús chakafayamafiamisfono, afeskakĩ mã
Ifofaafãfe Pablo nĩchikaspanifo, “Mia yõachepeimẽ xanĩfofofãfe noko faifono
retetirofoki,” ikaxõ. 31 Askatari a Pablo nõ ato kematiroma,” ixõ a xanĩfo
fe rafemisfãfe, xanĩfofofãfe Asia mai kenexomisto ato yoini.
anoxõ ato yoinifo, Pablo yoitanõfo ato 41 Ato yoikĩ askafata ato nĩchiaino
20
33 Nãskaifono judeofãfe shinãnifo, na 1 Mã mekakani nishpafono
yorafo chakai mekai taeafora noko Pablo a Nios Ifofaafo kenani ato
fakanira ikaxõ. Nãskakaxõ Alejandro yoisharaxiki. Mã ato yoisharata, ato
pĩtsikinifo õiaifono ori nĩxõ ato makinoax kani Macedonia ari kai. 2 Mã
yoitakãfe ikaxõ. Nãskafaifono Alejandro kaxõ nãriafo Jesúsnoa meka shara ato
niinãkafã mẽshaxõ ato yoini iskafakĩ: yoifofãsafakĩ a Nios Ifofaafo ato
“Mekayamakãfe, ẽ mato yoisharanõ,” inimamakõini. Nãskata Grecia ano
ixõ Alejandro ato yoini. 34 Akka mã nokoni. 3 Nãnoxõ tres oxe ani anoax
tãpikaxõ Alejandro judeokẽ, fãsikõi ãa kanõanãfãnẽ Siria ano kapaikĩ, nikani
ranã mekai fetsenifo, iskakani: “Na judeofãfe kexeafono retepai kakĩ.
Efeso anoafãfe ãto Artemisa Nãskakẽ fãi kakĩ, Macedonia anã
sharafinakõia,” ikaxõ. finõfaini. 4 Mã kaino feronãfake ranãri
35 Askaifãfe õikĩ a xanĩfo kenexomisto, afe fonifo. A feronãfake fetsa ãfe ane
“Mekayamakãfe,” ato fani. Ato askafaito Sópater Berea anoa ini. Ãfe apa ane
anã tsoa mekanima. Nãskaxõ ato yoini Pirro ini, Aristarcori ini, Segundori ini,
iskafakĩ: “Efesofo anoafãfe ea nã Segundo Tesalónica anoa ini. Fetsari
nikasharakãfe. Keyokõichi tãpiafo nõfi Gayo, Derbe anoa ini. Fetsari Timoteo
Efeso anoafokĩ, nã ãto nios Artemisa ãfe ini. Askatari Tíquico fe Trófimo Asia
kĩfiti pexefã nõ kexemis. Nã onifafo nai mai anoa inifo. Nã tii Pablo fe fonifo.
mẽranoax pakeafori nõ kexemis. 5 Nã tii rekẽ fokaxõ Troas anoxõ noko
36 Nãskakẽ ãa chanĩkanira tsoa itiroma. mananifo. 6 Akka mã fista senẽano chipo
Nãskakẽ anã mekayamakãfe, afaa nõ kani. Nã fistatĩa pãa faraxaxoma
afeskafapaiyamakãfe shinãsharaxoma. pimisfo ini. Nãskata Filipos anoax
37 Akka na feronãfakefo mã ato efea afaa kanõanãfãnẽ nõ kai cinco nia mã nõ
chakafayamafiafono, askatari na pexefã oxax Troas ano nõ atoki nokoni. Nãno
mẽranoa tsõa afaa oneyamafiano, nõ siete nia oxayoni ato fe.
askatari na nõko nios Artemisa tsõa
chakafakĩ mekafayamafiano mã ato Troas ano õikai Pablo kani
efea. 38 Akka na Demetrio afeta 7 Nãskatamã pena nomĩkoaino nõ
yonomisfo feta, a ato chakafapai ichanãni pãa kaxke mĩshtixõ pixiki a
xanĩfofo ano ato iyotiro, anoxõ ato Jesús noko nãxoyamea shinãkĩ. Anoxõ
yõkanõ afaa chakafafomakĩ. 39 Nãskaxõ Pablo a Nios Ifofaafo yoini, mã penama
afara fetsa mã yoipaikĩ nã ichanãfo kaxiki yamenake kafanaino ato yoikĩ
LOS HECHOS 20 246
xateni. 8 Nãnoax pexe kene keya nõko Ifo yonoxoni. Ẽ mato yoi ẽ oiatiani
fomãkĩa anoax nõ ichanãni, a rãpari Nios mato Ifo sharafamapai. Askatari ea
ichapa õtai fetsea anoax. 9 Nãskaino omiskõimanaifono ẽ omiskõimis
naetapa ãfe ane Eutico pexe kene judeofãfe ea askafaifono. 20 Akka ea
fomãkĩa ãfe naisti anori tsaoni. Pablo askafafiaifono Jesúsnoa meka shara ẽ
ato chaikõi yoiaino nã naetapa mato yoikĩ xateima. A meka
oxakatsaini. Nãskax mã oxachãi kaax sharakapafo ẽ mato yoimis.
pexe kene fomãkĩakõinoax pakeax nakẽ Ranotamakõi ẽ mato yoimis, ichanãti
chishtoinĩfofãnifo. 10 Nãskakẽ Pablo pexe anoxõ yoita a mãto pexekõifo
fotopakekafã chishtoinĩfofã nã naetapa anoxori ẽ mato yoimis. 21 Judeofo yoita
ikõni, ato iskafakĩ yoiyanã: a judeofomari mẽ yoimis ãto chaka
“Rateyamakãfe, naamaki,” ato fani. xatekaxõ Nios Ifofanõfo nõko Ifo
11 Nãskafata anã pexe fomãkĩa Pablo Jesucristori chanĩmara fakõinõfo.
mãpeinĩfofãxõ ato pãa kaxkeketsaxoni 22 “Akka iskaratĩa Jerusalén ano ẽ kai,
ato feta pixiki. Nãskaxõ ato yoikĩ pena Niospa Yõshi Sharapa ea nĩchiaino. Ẽ
fani. Mã penano Pablo kani. 12 Ato tãpiama arixõ ea manafo ea
askafaino nã naetapa nafiax mã otokẽ afeskarafakani. 23 Akka mẽ tãpia Niospa
afe yorafãfe xanẽnẽ iyonifo. Askafakĩ Yõshi Sharapa ea yoiaito, pexe rasi
Pablo ato inimamakõini. anoxõ ea karaxa mẽra ikimakaxõ ea
omiskõimakani. 24 Akka ea
Troas anoax Pablo Mileto ano kani askafafiaifono ẽ shinãchakaima. Nã Epa
13 Akka nõ kanõanãfãnẽ rekẽ kani, Aso Niospa ea amapaiyai keskara fisti ẽ
anoxõ Pablo ifixiki. Akka noko iskafakĩ shinãi. Epa Niospa keyokõi yorafo
yoini: “Ẽ fãi kaikai rekẽ fokãfe,” ixõ noikõi na meka shara ato yoitãfe ea
noko yoini. 14 Nã Aso anoa noko fichiax fani. Nã ea yoini keskara ẽ apai.
nofe feronãfãke kani. Nãskax Mitilene 25 “Ẽ mato mẽraxõ Nios xanĩfoõnoa ẽ
meka tãpiara ixõ mã ato pãraxii, a Nios fichini Fenicia ano kaino, não nõ
Ifofaafãfe mato nikanõfo. nanekaini. 3 Kakĩ fakafã nakirafe Chipre
31 Kexemesharakõikãfe, akka shinãkapo. mai toomãfã nõ õifaini. Nã Chipre mai
Tres xinia ẽ ani Niospa meka sharaõnoa nõko põya mishkiori ini. Nã finõfaini
mato yoikĩ. Penata yoita, fakishi yoikĩ ẽ kaax Siria ano nõ nokoni. Nãnoxõ pexe
mato famis, Niospa meka sharaõnoa ẽ rasi Tiro fai fototai nokoxõ kanõanãfã
mato yoi ẽ oiamis. mẽranoa afama mĩshtifo mãpemanifo.
32 “Akka efe yora mĩshtichi, iskaratĩa ẽ 4 Nãnoa a Nios Ifofaafo nõ ato fichini,
Epa Nios kĩfi mato kexesharanõ, a mato nãno nõ ato fe siete nia oxani. Nãfãfe
noiai keskafakĩ ãfe meka shara mato Pablo yoinifo Niospa Yõshi Sharapa ato
mẽra nanenõ. Nãato ãfe kerex sharaõxõ shinãmanaino iskafakakĩ: “Jerusalén
ãfe meka shara mato inãtiro mato mẽra ano kayamafe. Anoxõ mia retepaikani
nanesharanõ askatari a yoiyoni kiki,” ixõ yoinifo. 5 Askafaifono mã siete
keskafakĩ afe yorakõifo ato afara nia finõta nõ anoax kaino, keyokõi ãto
inãsharakõitiro afe ĩpaxanõfo. 33 Ẽakõi ẽ ãfifo fe ãto fakefo fe nofe fonifo pexe
afaa fipaimisma, askatari ẽ mato kori rasi pasotai. Nãnoxõ nã mãshifã anoxõ
yõkamisma, rapatiri ẽ tsoa yõkamisma. ratokonõ mai chachipakefofã nõ Epa
34 Askatamaroko ẽfe mifikõichi ẽ Nios kĩfini. 6 Nãskata mã nõ kakĩ nõ ato
yonofaito mã mã õimis, a ẽ fichipaiyai yoisharaketsata, kanõanãfã mẽra nõ
fixiki, a efe ikafori ato inãxiki. 35 Mẽ naneinãkafani, akka atii anã fenifo ãto
mato õimamiski afeskaxõ mã pexe ano.
yonotiromãki, a omiskõiaifo ato 7 Nãskata kanõanãfãnẽ nõ kai Tiro ano
axosharayanã. Nõko Ifo Jesús ãfe meka nõ nokoni, nãnoax kaax Tolemaida ano
sharaõnoa shinãyanã fetsafãfe noko nõ nokoni. Nãnoax a Nios Ifofaafo fe nõ
afara inãino nõ inimatiro keskai, ‘Nõri ato fe yoinãsharakõini, askatari nãno nõ
fetsafo afara inãsharai nõ ato fe oxa fishtiyoni. 8 Nãskata nãnoax
inimaifinakõitiro,’ ixõ nõko Ifãfe noko kaax pena fetsa Cesarea ano nõ nokoni.
yoini,” Pablo ato fani Efeso anoafo. Nãnoax Felipe pexe ano nõ kani. Nã
36 Mã ato yoikĩ askafata ratokonõ mai Felipe Niospa meka shara yoimis ini. A
chachipakefofã Pablo ato Epa Nios Jesús Ifofaafãfe afetĩama Felipe ifinifo
kĩfixoni. 37 Anoax keyokõi oiayanã Pablo Jerusalén anoxõ a piaifo ato paxkaxonõ.
ikõketsayanã kokoketsanifo. Seis feronãfake fetsafoya Felipe ifinifo
38 Shinãmitsakõinifo: “Ẽ anã mato ato feta yononõ. Nãato pexe ano nõ
õinakamara,” ato faino, askakãta afe nẽteni. 9 Felipe fake xotofake cuatro
fakafã kesemẽ fonifo Pablo kaito inifo fenemais. Nãfãfe Niospa Yõshi
õifokani. Nãskax Pablo kanõanãfãnẽ Sharapa ato shinãmanaino ato
nanekaini mã kai. yoipaonifo. 10 Nãno nõ oxa ranãni, nãno
Judea anoax feronãfake ãfe ane Agabo
Pablo Jerusalén ano kani nokoki nokoni. Nãato Niosnoa yoimis
ichapakõichi mã nõko Ifo Jesús anoax fokaxõ Nios kĩfiti pexefã anoa
chanĩmara fafiakaxõ, nãfãfe a Moisés Pablo õikakĩ yorafo yoinifo Pablo
yoini keskara nikapaikõimisfo. 21 Nãfãfe chakafakĩ mekafanõfo. Ato askafaifono
yoiafo judeofo a yora fetsafo mẽra ikafo Pablo achinifo. 28 Mã Pablo achikaxõ
mĩ ato yoikẽ iskafaki: ‘A Moisés yoini fãsikõi ato yoinifo iskafakakĩ:
keskara nikayamakãfe,’ ixõ mĩ ato “Israelifãfe, nofeta nãkifẽkape, a na
yoikẽ, ‘Askatari mãto fakefo foshki repa feronãfake kafãsakĩ yorafo ato
xateyamakãfe, askatari a mã imis keskai pãrafofãsa famiski. Nõko maifo tii anoa
249 LOS HECHOS 21, 22
õinifo pexe rasi ano nã Trófimo fe iskafakĩ: “Maa, ẽma. Ẽfi judeoki. Ẽfi
kafãsaito. Nã Trófimo Efeso anoa ini. Na Tarso anoax fakeakĩ nã pexe rasi Cilicia
Pablo nõko Nios kĩfiti pexefã mẽra mẽranoax. Akka na yorafo ẽ ato yoinõ
Trófimo ikikinaki ixõ shinãnifo aa ea yoife,” faito, 40 nã soraro xanĩfãfe,
yamafiano. “Mĩ ato yoitiro,” fani. Nãskafaino Pablo
30 Nãskakẽ pexe rasi anoax mekai kipiti ano niinãkafã mẽshainãkafã,
fetsenifo, nãskaifono yorafo nikaferakani “Mekayamakãfe,” oinoma ato fani. Mã
ichonifo. Nãskakaxõ Pablo achikaxõ Nios ato nishpafaxõ hebreo mekapa iskafakĩ
kĩfiti pexefã mẽranoa kãimanifo. Nãskata ato yoini:
22
Nios kĩfiti pexefã koshikõi feponifo. 1 “Efe yora mĩshtichi, ea nikakãfe ẽ
31 Nãskaxõ mã chaima reteaifono, romanõ mato yoinõ ea chakafafo keskara,
anoa sorarofãfe ãto xanĩfãfe nikani pexe ea anã chakafayamanõfo,” ixõ ato yoini.
rasi Jerusalén anoafãfe yõachẽpeaifãfe. 2 Hebreo mekapa ato yoiaito nikakani,
32 Nãskaifãfe nikakĩ a soraro xanĩfãfe a afe tsoa pishta tooxinima. Askaifono Pablo anã
rafeafoya ãfe sorarofo ichanãfani. Nãskax ato yoini, 3 “Ẽri judeo. Tarso anoax ẽ fakea,
ato fe koshikõi ichoni yorafo mẽra, a Cilicia mai anoax. Akka ẽ nono Jerusalén
soraro xanĩfo ãfe sorarofo fe kaito õikakĩ anoax yosia, ẽfe maestro Gamalielxõ ẽ
anã tsõa Pablo seteketsanima enerisafanifo. tãpia. Na Moisés nõko xinifo yoipaoni
33 Nãskata a soraro xanĩfãfe mã Pabloki anori ẽ yoimis. Mẽxotaima ẽ shinãkõimis
kaxõ mã achixõ, cadenãs rafeta ato ẽfe õitifoyaxõ ẽ Nios Ifofapaikĩ. Nã mã
metexkere amani. Nãskaxõ chipo yõkani Nios Ifofapaiyai keskafakĩ ẽri askafapaoni.
tsoamãki, askatari afaa afeska faamãki. 4 Taefakĩ a Jesús Ifofaifo ẽ ato omiskõimakĩ
34 Akka askafaino yorafo fanĩrira mekai ẽ ato retepaipaoni. Nãskaxõ ẽ ato achixõ
fetsenifo anoris yoinifoma. Nãskai mekai karaxa mẽra ẽ ato ikimapaoni,
fetseaifono soraro xanĩfãfe tãpitiroma ini. feronãfakefoya kẽrofo. 5 A ato Nios
Nãskaxõ sorarofo mẽra ato iyomani. 35 Mã kĩfixomisfãfe ãto xanĩfofo feta a xanĩfo
chaima sorarofo mẽra nokoikaino, anoxõ fetsafãfe mato yoitirofo nã ẽ mato yoiai
yorafãfe retepaiyaifono, sorarofãfe Pablo keskara. Nãfãfe ea kirika kenexõ inãnifo,
chishtokaxõ iyonifo yorafãfe afeska nofe yorafo judeofo Damasco anoafo ẽ ato
fanõfoma. 36 Nãskakẽ keyokõi acho fokani foxotanõ. Nãskax ẽ ari kani a Nios Ifofaafo
fãsikõi mekafonifo. “Aa chaka ato fenaikai, ato achixõ Jerusalén ano ato
reterisafakãfe,” ato faafonifo. efexiki anoxõ ato omiskõimaxiki,” ixõ
Pablo ato yoini.
Askafaifono yorafãfe ferotaifi
Pablo ato yoini Pablo afeskaxõ Jesús Ifofamãki ato yoini
37 Asorarofo ika mẽra mã (Hch. 9.1-19; 26.12-18)
ikimanaifono, a sorarofãfe ãto xanĩfo 6 Anã Pablo ato yoini iskafakĩ: “Akka
Pablo yõkani: “¿Ẽ mefe pishta fãi kaikĩ mẽ chaima Damasco faikaino,
LOS HECHOS 22 250
nãnoxõ xini keya oa luz keskarato nai mẽra ẽ kani anoxõ Nios kĩfikai. Nãnoxõ
mẽraxõ ea chaxakõitani. 7 Ea askafaino ẽ ẽ õia oa namakẽ õia ẽ fani. 18 Ẽ nõko Ifo
nãmã pakeni. Nãskaxõ mekaito ẽ nikani, õini ea iskafaito: ‘Nã Jerusalén anoax
ea iskafaito: ‘Saulo, Saulo, ¿afeskakĩ mĩ koshi tsekekaitãfe, mĩ eõnoa yoiaito mia
ea omiskõimanimẽ?’ ea faito. 8 Ea tsõa nikaima kiki,’ ea fani. 19 Ea
askafaito ẽ yõkani iskafakĩ: ‘¿Mĩ tsoamẽ, askafaito ẽ kemakĩ iskafani: ‘Ifo, mã ea
Ifo?’ ẽ faito ea kemani iskafakĩ: ‘Ẽkĩa tãpiafo nã ichanãti pexe mẽranoafo
Jesús Nazarete anoa, nã mĩ ea kaxõ ẽ ato achixõ karaxa mẽra ẽ ato
omiskõimanai,’ ea fani. 9 A efe foaifãfe ikimapaoni a mia Ifofaifo. Askatari ẽ ato
luz keskarato ea chaxatanaito õikani koshaketsapaoni. 20 Askatari a mĩ inakõi
ratenifo. Akka a ea yoi mekaito tsõa Esteban reteaifono, ẽri nãno ato fe ini
nikanima. 10 Ea askafaito ẽ yõkani reteaifono. Nãskaxõ ẽ ato rapati
iskafakĩ: ‘¿Ifo, ẽ afeskatiromẽ?’ ẽ faito, kexexoni.’ 21 Ẽ askafaino nõko Ifãfe ea
nõko Ifãfe ea iskafani: ‘Fininãkafãta yoini: ‘Fininãkafãta fãi katãfe, mai
Damasco ano katãfe. Anoxõ ẽ mia yoi fetsafo ari chaikõi ẽ mia nĩchikai a
kaikai mĩ afaa afeskafaimãkai,’ ea fani. judeofoma ari,’ ea fani,” ixõ Pablo ato
11 Akka anã ẽ fẽro õitiroma ini, nã luzpa yoini.
ea fechaxki mã ea fẽxoano. Nãskakẽ a
efe foaifãfe ea mẽtsoxõ Damasco ano Soraro xanĩfãfe Pablo kexeni
iyonifo. 22 Ato askafaito nikakani, akka fãsikõi
12 “Nãno feronãfake ãfe ane Ananías yorafo mekainĩfofãnifo: “Na feronãfake
ika ini. Nãato Nios nikakõixõ a Moisés chaka retefe anã niyamanõ,” fayanã
yoini keskara nikakõipaoni. Nãnoxõ chakafakĩ mekafanifo. 23 Nãskakakĩ
judeofãfe Damasco ano ikaxõ aõnoa õitifishkikĩ finayanã fãsikõi mekakakĩ
yoisharapaonifo. 13 Ẽ Damasco ano ãto rapati taa taa ayanã fomãkĩa mapo
nokoano ekeki Ananías oni ea õiyoi. Mã saakĩ fetsanifo. 24 Askafaifãfe nikakĩ a
ekeki oxõ ea iskafani: ‘Efe yorashta soraro xanĩfãfe ato yoini Pablo karaxa
Saulo, anã õife,’ ea faino koshikõi ẽ anã mẽra ikimanõfo, koshaketsakaxõ,
fẽro õini. Nãskaxõ ẽ õisharakõini. nãskafaifono ato yoinõ afeskai a yorafo
14 Anoxõ ea yoini iskafakĩ: ‘Nõko xinifãfe akiki chakai mekakanimãkai. 25 Akka mã
ãto Niospa mia katoa, a mia amapaiyai metexkereakaxõ koshapaiyaifono, a
keskara mĩ tãpinõ. Askatari ãfe Fake soraro xanĩfo fẽtsa Pablo yoini iskafakĩ:
sharafinakõia mĩ õinõ, ãfe meka “¿Tsõa mia yoiamẽ mã romanõ koshanõ
sharafinakõia nikayanã. 15 Nãskaxõ mĩ xanĩfo yõkaxoma?”
ato yoixii Niosnoa, nã maniafo tii anoa, 26 Askafaito nikai a soraro xanĩfo ãfe
fani” ixõ Pablo ato yoini. Pablo ano kani yõkaikai. “¿Mĩ
chanĩmamẽ mĩ romanõmẽ?” ixõ
Pablo ato yoini a judeofoma mẽra Epa yõkaito, “Ẽje, ẽri romanõki,” Pablo fani.
Niospa nĩchini 28 Askafaito nikakĩ a xanĩfãfe yoini
17 AnãPablo ato yoini iskafakĩ: “Mẽ iskafakĩ: “Ẽ romanõ ixiki kori ichapa ẽ
Jerusalén ano anã oax, Nios kĩfiti pexefã ato inãni, akka taeyoi ẽ romanõ
251 LOS HECHOS 22, 23
iyopaonima,” faito nikaki, Pablo kemani chakafakĩ mekafakani, yora naax anã
iskafakĩ: “Akka ẽfi romanõkõiki,” fani. ototirora ixõ ẽ chanĩmara faino.”
29 Ato askafaito nikakani a koiro fichi 7 Pablo ato yoikĩ askafaito nikakani,
23
1 A xanĩfofo õikĩ Pablo ato yoini yoia rakikĩa,” ixõ yoinifo.
iskafakĩ: “Efe yora mĩshtichi, nã 10 Ato askafaino fãsikõi mekai
na xanĩfo fetsafo feta, na soraro xanĩfo kamaki Pablo tsaoax kanõ. Nãskaxõ ato
yoikãfe mato ano penama Pablo efenõ. yoini kexesharata iyotanõfo xanĩfo Félix ano.
Feparaxõ yoikĩ iskafakãfe: ‘Nõ Pablo 25 Nãskaxõ kirika kenexõ ato inãni a xanĩfo
õikĩ nõ achixõ reterisafanõ,” fanifo. Lisias, ẽ mia kirika kenexõ fomai mia
16 Nãskaifono Pablo ãfe pĩaka nikani nõ yoisharayanã. 27 Na feronãfake judeofãfe
Pablo retenõ ikaifono. Nãskax sorarofo mẽra achixõ retepaiyaifono, akka ẽ nikaita ẽri
kani anoa ãfe koka Pablo yoikai. 17 Mã Pablo romanõki ikaito, nãskaito nikakĩ ẽfe
nikaxõ, soraro xanĩfo fetsa kenaxõ yoini sorarofo fe kaxõ ẽ ifita. 28 Afaa
iskafakĩ: “Na naetapa xanĩfokõi ano iyotãfe, chakafaamakĩ ẽ tãpipaikĩ, judeo xanĩfofo
afara yoipai kiki,” fani. ichanãfo ano ẽ iyoita. 29 Anoxõ ea
18 Nã soraro xanĩfãfe ãfe xanĩfokõi yoiaifãfe ẽ nikaita, na Pablo a Moisés
kenaxõ yoini iskafakĩ: “Na karaxa mẽra yoini keskara shinãima ea faifãfe. Akka
ikato Pablo ea kenaxõ ea yoia na naetapa ẽ afaakai chakafama retepanãfãfe, askatari
mikiki efenõ afara mia yoipai kiki,” faito, karaxa mẽra ikimapanãfãfe. 30 Akka mẽ
19 nã xanĩfokõichi nã naetapa mẽtsofaixõ a tãpia judeofãfe ea feparapaiyaifãfe Pablo
fisti iyoxõ orixõ yõkani: “¿Afaa mĩ ea retepai kakĩ. Nãskakẽ ẽ mikiki nĩchi. A
yoipaimẽ? Ea yoife,” faito, 20 nã naetãpa Pablo chakafaifori nãfori ẽ mia ari nĩchi,
yoini iskafakĩ: “Mã judeofo yoinãfo, mia afaa Pablo chakafamãkĩ mia yoinõfo. Nã
yoixikakĩ mĩ penama a xanĩfofo ichanãfo tii ẽ mia yoi efe xanĩfãfe,
ano mĩ ato Pablo iyoxonõ. Mia ixõ keneni.
feparapaikani nõ Pablo yõkasharapai 31 Ãto xanĩfãfe ato yoia keskafakĩ
rafe kenaxõ ato yoini dos cientos sorarofo Pablo xanĩfo Félix yoini
24
yoixõ nĩchinõfo, askatari setenta kamayonõ 1 Mã
cinco nia oxata nã ato Nios
fotanõfo, askatari dos cientos sorarofo kĩfixomis xanĩfokõi, ãfe ane
ashifoya fotanõfo Cesarea ari fõkani fakishi. Ananías, Cesarea ano oni. Judeofãfe ãto
253 LOS HECHOS 24
shinãnõfoma. Askatari ãto xanĩfo ichapa akatsaxakĩ, ẽfe mai ano ẽ oita a
nazarenõfo ato mekamamis. 6 Askatari afaamaisfo ato kori inãyoi, askatari a
nõko Nios kĩfiti pexefã chakafakĩ Nios kĩfiti pexefã mẽraxõ Nios afara
mekafaito nikakĩ nõ achita. 7 Akka nã inãxiki. 18 Epa Niospa noko yoini
sorarofãfe ãto xanĩfo Lisias nomakinoa keskarakõi ẽ faa. A nõ imis keskai nẽ
kerexkai ifita. 8 Anoxõ noko yoikĩ askakõikĩ Epa Niospa ferotaifi afaa
iskafaita: ‘Mãri Cesarea ano fotakãfe chakafatama ẽ isharakõia. Akka yora
afaa Pablo chakafamãkĩ, a xanĩfo ichapa ano efe ikafoma. Askatari anoax
yoixikakĩ.’ Nãskakẽ nõ mia ano oa. tsoa fãsi mekaitama. Akka atiri judeofo
Yõkaxõ mĩ tãpitiro nã afara chakafakẽ Asia mai anoax fenixakakĩ ea õiafo.
aõnoa nõ yoiai keskara,” ixõ yoiaifono, 19 Nãfãfe ẽ afara chakafaito ea õifikaxõ
9 judeofãferi ano fisti ichanãkaxõ, ¿afeskai afo feafomamamẽ, nonoxõ ea
nãnoriri yoinifo: “Chanĩma,” fanifo. yõaxikaki a ẽ afara chakafaito õiafo
10 Askafaifãfe nikakĩ xanĩfãfe Pablo ãfe keskara? 20 Akka afo feyamaifono, nã
mẽkemã, “Mekafe,” faino, Pablo nonoafo mĩ ato yõkatiro ẽ afaa
niinãkafã yoini iskafakĩ: “Inimakõikai ẽ chakafaito ea õiafomãki judeofãfe ãto
mia yoi ẽ afaa chakafamisma. Mẽ tãpia xanĩfofofãfe ferotaifi. 21 Akka ẽ anoxõ
na mai anoafãfe mĩ ãto xanĩfokõi, mã fãsikõi mekainãkafã ẽ ato yoita iskafakĩ:
mĩ xini ichapa aka xanĩfokĩ. 11 Akka mĩ ‘Yora naax anã ototiro,’ ixõ ẽ chanĩmara
ato yõkaxõ mĩ tãpitiro ẽ oxa ichapama faito, mã ea chakafakĩ mekafai ixõ ẽ ato
doce nia ẽ ika na Jerusalén ano ẽ oita yoita,” Pablo xanĩfo fani.
anoxõ Epa Nios kĩfixikĩ. 12 Ẽ tsofe 22 Akka na Félixpa Jesúsnoa tãpia ini.
inima, fetsa ini xanĩfoi, ãfe ane Porcio ari katiroma mĩrimãi romanõfãfe
Festo. Akka Félixpa karaxa mẽranoa xanĩfokẽ nonoxõ ea yõkatirofo. Mã mĩ
Pablo kãimanima, judeofãfe aõnoa tãpia, ẽ judeofo chakafamisma. 11 Akka ẽ
yoisharakõinõfo. afara chakakõifaito ea õikaxõ ea
retetirofo. Ea retekanira ikax ẽ meseima.
Festopa ferotaifi Pablo yoini Akka ẽ afaa chakafayamaito ãa ea
25
1 Festo nokoni xanĩfo ixiki. Mã pãrakaxõ ea ari nĩchitirofoma ea
tres nia ikax Cesarea anoax retenõfo. Akka ẽ xanĩfo finakõia César
Jerusalén ari kani. 2 Nãrixõ a ato Nios ano ẽ kapai anoxõ ea yõkanõ.”
yoixomisfãfe ãto xanĩfofofãfe a judeo 12 Askafaito nikakĩ Festopa a afe
xanĩfofo feta Pablo chakafakĩ rafeafo feta yoini: “Mã mĩ yoiaki xanĩfo
mekafanifo. 3 Nãskaxõ Festo yõkanifo finakõi ari katãfe arixõ mia xanĩfãfe
Festopa ato yoinõ Jerusalén ano Pablo yõkanõ,” fani.
iyotanõfo. Akka atiito shinãnifo fai
Xanĩfo Agripa ano Pablo iyonifo
nẽxpakĩaxõ nõ Pablo retenõra ikaxõ.
4 Askafaifãfe nikakĩ akka Festopa ato 13 Mã ano ikatsaxakĩ pena fetsa xanĩfo
kemani iskafakĩ: “Pablo Cesarea ano Agripa ãfe chiko Berenice fe Cesarea
karaxa mẽra ika. Akka ari mẽ samama ano fonifo Festo fe mekasharai fokani.
kai,” ato fani. 5 Nãskaxõ ato yoini 14 Nãri oxa ranãifono, Festopa
26
20 Ẽ afeskaimẽ na yoiaifoõnoakai ẽ 1 Nãskakẽ xanĩfo Agripa Pablo
õipaikakĩ manamisfo. Nãskakẽ Epa Nios iskafaita: ‘¿Ifo, mĩ tsoamẽ?’ ẽ faito, nõko
kĩfimisfo, penata kĩfita fakishi kĩfikĩ Ifãfe ea kemakĩ iskafaita: ‘Ẽkĩa Jesús, ea
famisfo. Nãskarifiakĩ ẽri õipaikĩ ẽ mĩa omiskõimamis. 16 Fininãkafãfe ẽ
manaino, na judeofãfe ãa ea pãrakakĩ ea mikiki nokoaki mĩ ea Ifofanõ. Askatari
chakafakĩ mekafamisfo. 8 ¿Afeskakĩ mã na mĩ õiai keskara mĩ ato yoinõ, a ẽ mia
chanĩmara faimamẽ, Niospa yora nakẽ chipo õimanai keskarari. 17 Ẽ mia
otofafiatirono?” ixõ Pablo ato yoini. kexesharaxii judeofãfe mia
retepaiyaifono, yora fetsafãferi mia
Pablo ato yoini a Jesús Ifofaafo ato askafaifono ẽ mia kexesharaxii. Nãskakẽ
omiskõimapaonixakĩ ato mẽra ẽ mia nĩchi. 18 Nãskakẽ ato
9 Anã Pablo ato yoini iskafakĩ: “Ẽa mẽra ẽ mia nĩchi, eõnoa mĩ ato yoinõ
shinãxõ a Jesús Ifofaafo ẽ ato anã fakish mẽra nia keskara inõfoma,
omiskõimapaoni. Nã Jesús Nazarete ano askatamaroko penata nia keskara shara
ikano, ãfe ane nikakaspakĩ ẽ inõfo, Satanás chakata ato yoiaito anã
chakafapaoni. 10 Jerusalén anoxõ ẽ ato nikayamanõfo, askatamaroko Nios
askafapaoni. A Nios ato kĩfixomisfãfe Ifofanõfo. Nãskakaxõ ea chanĩmara
ãto xanĩfofofãfe ea yoiafono a Nios fakaxõ afara chakafakatsaxakakĩ ãto
Ifofaafo ichapakõifo ẽ ato karaxa mẽra chaka xatekanax Niospa yoini keskai efe
ikimapaoni. Ato reteaifonori nõ ato ĩpaxanõfo,’ ixõ Jesús ea yoini,” ixõ
retenõ ẽ ato fapaoni. 11 Mẽxotaima ẽ ato Pablo ato fani.
omiskõimapaoni, anã Jesús sharara
fayamakãfe ixõ. Nã ichanãti pexefo Jesucristo yoiaito namakẽ õia
mẽraxõ ẽ ato askafapaoni. Ẽ atoki keskarafaxõ Pablo nikakõini
õitifishkikĩ finakõikĩ pexe rasi fetsafo 19 Anã Pablo ato yoini iskafakĩ: “Ẽfe
mẽra kaxori ẽ ato omiskõimapaoni,” ixõ xanĩfo Agripa, ẽ nikakaspanima a ẽ
Pablo ato yoini. namakẽ õia keskarafaxõ nĩi mẽraxõ ea
yoiaito. 20 Damasco anoxõ ẽ ato yoikĩ
Pablo yoini afeskaxõ Jesús Ifofamãki taefani Jesúsnoa meka shara ato yoikĩ.
(Hch. 9.1-19; 22.6-16) Nãskata Jerusalén anoafori ẽ ato yoini,
12 Anã Pablo ato yoini iskafakĩ: Judea mai anoafori ẽ ato yoini. Askatari
“Nãskakẽ achixõ ẽ ato omiskõimapai a judeofoma ẽ ato yoini iskafakĩ: ‘Mãto
pexe rasi Damasco ano ẽ kani, a Nios chaka xatekãfe Nios Ifosharakõifaxikakĩ,
ato kĩfixomisfãfe ãto xanĩfofofãfe ea askaxori afarafo shara fakĩ ato õimakãfe
yoikaxõ ea nĩchiafono. 13 Xanĩfo mato chanĩmara fanõfo mã Nios
Damasco ari fãi kakĩ ẽ õini xini keya nai Ifofasharakẽ,’ ixõ ẽ ato yoiaito,
mẽraxõ chaxatanaito oa xinĩ chaxa 21 judeofãfe ea achinifo Nios kĩfiti pexefã
27
1 Nãskakẽ shinãkaxõ Italia ano
Pablo Agripa shinãmapaini
noko nĩchinifo. Pablo yafi a afe
akairi Jesús Ifofanõ
karaxa mẽra imisfo soraro xanĩfãfe ãfe
24 Pablo yoikĩ askafafiaino, Festopa ane Julio ato kexenõ. Nã sorarofo,
mekatimafani iskafakĩ yoini: “Pablo, mã “Xanĩfo finakõia kexemisfo,” ato
mĩ fekaxtekõia mẽxotaima kirika fisti famisfo. 2 Nãnoax kanõanãfãnẽ nõ
anekĩ tãpikõiax,” fani. nanekaini. Nã kanõanãfã Adramitio fai
25 Askafaito nikakĩ Pablo kemani fotoa anoax oaino mã itipinĩkõiax Asia
iskafakĩ: “Ẽfe xanĩfo Festo, ẽ fai fotoa ano kaino. Aristarcori nofe ini,
fekaxtemisma. Askatamaroko na ẽ yoiai nã Aristarco Tesalónica anoa ini,
anori sharakõi, chanĩmakõi ẽ mato yoi. Macedonia mai anoa. 3 Nãnoax kaax
26 Na ẽ mato yoiai anori nõko xanĩfo pena fetsa Sidón fai fotoa ano nõ
Agripa mã tãpikõia a ẽ Jesúsnoa yoimis nokoni. Nãnoxõ soraro xanĩfãfe ãfe ane
anori. Nãskakẽ xafakĩakõi ãfe ferotaifi ẽ Julio nãato Pablo noikõikĩ iskafani:
yoi, akka mẽ tãpia na ẽ yoiai anori “Mefe yorafo kaxõ õitãfe afãfe nã mĩ
nãatori mã tãpia. Nã ẽ yoiai anori ẽ fichipaiyai keskara mia inãnõfo,” ixõ
nikamisma mã itiroma onekai ẽ yoini. 4 Nãskata Sidón anoax nõ anã
yoimisma. 27 Ẽfe xanĩfo Agripa, a Niospa kanõanãfãnẽ kaino, nẽfefanẽ noko
ato shinãmanaino yoipaonifo keskara, akaino nã fakafã nakirafe mai toomãfã
¿mĩ chanĩmara faimẽ? Akka ẽ tãpia mĩ ãfe ane Chipre aõri nõ kani, takai
chanĩmara fai,” ixõ Pablo Agripa yoini. fetsaxomãi noko nẽfefanẽ katimafaino.
28 Askafaito nikaki Agripa kemani 5 Askata mã nõ kakĩ Cilicia yafi Panfilia
kanõanãfãnẽ ifo nikani. Nã rafeta Pablo faano, Pablo niinãkafã noko yoini
nikanifoma. 12 Akka nã fai fototai shara iskafakĩ: “Efe yora mĩshtichi, nõ
inima anoxõ mechaka finõpaifiaifono afeskakeranama na Creta anoax fena
nãskakẽ anoxõ shinãnifo: “Nõ nonoax foyamakãfe ẽ mato fafiaino mã ea
kanõ Fenice ano,” ixõ shinãnifo. Nã nikaitama. Nõko afama mĩshtifokai nõ
pexe rasi Fenice Creta mai anoa ini. fenokeranama, mãrikai
omiskõikeranama. 22 Nãskakẽ
Nẽfefanẽ fakafã anoxõ ato ani rateyamakãfe. Mã ãsaimakai. Kanõanãfã
13 Nãskaxõ shinãnifo: “Anã nẽfefaima fisti fakafã mẽra iki kiki. 23 Na fakishi
kiki, fenãmãshta nefei kiki na nẽfe nõ Niospa ãfe ãjiri ekeki nokoakĩ Niospa
kanõ,” ikax yoinãnifo. Nãskata nãnoax nĩchiano, nã Niosfi ẽfe Ifokõikĩ, nã ẽ
mã nõ kakĩ Creta ketokonõkõi nõ yonoxomis. 24 Ea iskafakĩ yoiakĩ: ‘Pablo,
finõfaini. 14 Akka mã nõ kaino chipo rateyamafe. Mĩ xanĩfo César ano kaikai
nokoki nẽfefãkerakĩ, fakafã pooiki ato mia yõkanõ mĩ afaa chakafamãkĩ.
kanõanãfã rafe rafe ani. 15 Noko Mĩoxõ Epa Niospa na kanõanãfã mẽra
askafaino fakafã ketokonõ nõ mefe foaifo ato kexesharai kiki
kapaifiaino, noko katimafani. Nãskakẽ afeskakanima kiki,’ ixõ ea yoiaki.
nã nẽfefanẽ nã iyopaiyai ari noko iyoni. 25 Nãskakẽ ẽ mato yoikai efe yora
16 Noko askafaino nã fakafã nakirafe mai mĩshtichi, ratekakima inimakãfe. Epa
tõo efapama ãfe ane Cauda nõ finõfaini. Niospa ea yoiai keskara ẽ chanĩmara
Nãno nõ finõfainaino anã noko nẽfe fãsi fakõimiski. Mẽ tãpiaki tsoa ãsaima kiki
anima. Nãskakẽ a kanõa kafãshara mã ea ãjirinĩ yoiaki. 26 Akka fakafã
chirotamea fãsi kerexkai kanõanãfã xaki nẽxpakĩa mai toomãfã anoax nõko
mẽra nanenifo. 17 Mã askafakaxõ risfi kanõanãfã tooxai kiki,” ixõ Pablo ato
efapato kanõanãfã nexasharakõinifo ato yoini.
nẽfe toõxayamanõ. Nexakaxõ ãto sama 27 Mã nõ catorce nia finõta fakafã ãfe ane
ikanax. 28 Nãskakaxõ ãto tanãtinĩ faka mashi fichikaxõ, “Ono nõko kanõanãfã
noamãkĩ ixõ meenifo. Mã meekaxõ õiafo nõ rĩtiaki kanõ,” inifo. 40 Nãskakata a aõ
treinta y seis metros ini, askata afianã ori kanõanãfã nexea ãfe risfi xatekaxõ
fokaxõ meeafo veintisiete metros ini. nãnoa õifainifo. Nãskatari ãto fitifo
29 Nãskakaxõ mesekakĩ nõ tokirinĩfakĩ pekaketsanifo kanõanãfã mẽstekõi
nokoi katirora ikaxõ, cuatro faxõ ãto iyoikanõ. Nãskata afianã kanõanãfã
firopafãfo nexakaxõ kanõanãfãki chenexti rechokoki ãto samapafã poteinĩfofãnifo
fakaxõ fakafã naki potanifo, noko nẽfefanẽ ato nẽfe iyoikanõ. Nãskax mã fõkakĩ
iyoyamanõra ikaxõ. Nãskakaxõ Epa Nios mashi chaima fanifo. 41 Akka mã
kĩfinifo koshi penanõra ikaxõ. fofaifono kanõanãfãnẽ mashi tsakax
30 Nãskaifono akka a kanõanãfã mẽra nãno rakani. Refokirixori mashi
yonomisfo onefaipainifo kanõanãfã tsakakõia ini, pishta feroitiroma.
mẽranoax. Nãskakẽ a kanõanãfã mẽranoa Nãskakẽ aõ chipokirinoax toxai fetseni
a kanõa kafãshara fotomapainifo. Nõ fãsikõi fãkafã poo ikaino.
firopafãfo nexaxõ kanõanãfã renexte faxõ 42 Nãskaino sorarofãfe a karaxa mẽra
28
afeskaimakai,” ixõ ato yoini. 1 Mã nõ keyokõi fãkafã kesemẽ
35 Ato yoikĩ askafata pãa tsomainĩfofã nokoxõ, nõ tãpini nã fãkafã
ãto ferotaifi, Epa Nios kĩfikĩ iskafani: nẽxpakĩa mai toomãfã ãfe ane Maltakẽ.
“Aicho Epa Niosi, mĩ noko kexesharaki,” 2 Nãnoxõ keyokõi noko ifisharakõinifo.
fata ato pãa pikĩni. 36 Ato askafaino Nãnoax nokoki oi ikaino, matsikõi ini.
inimakõiyanã anã ratekakĩma akairi Nãskakẽ anoxõ chii ketefakaxõ,
pinifo. 37 Akka nã kanõanãfã mẽra “Yoofẽkãfe,” noko fanifo. 3 Pablo nãnoxõ
docientos setenta y seis yorafo nõ ini. karoya shano ikõferani chii ketefakĩ. Mã
38 Mã pii mãyakõikãta ato trigofo fakafã chii ketefaino chii xanamei shano
naki potanifo, kanõanãfã xaka inõ. kãikerani oxõ mifiki chachini. Mã mifiki
chachiax aõ neetani. 4 Pablo ãfe mifi shano
Kanõanãfã ikini
ronokẽ õikani ãa ranã iskai fetsenifo: “A na
39 Mãpenaino a kanõanãfã mẽra feronãfãke ato retemis rakikĩa. Fakafã
yonomisfãfe, mã mai fichifikaxõ tsõa anoax nokosharafiaino, mã Niospa shano
tãpinima. Akka a fakafã chitotanã anoa chachimana nai rakikĩa,” ikanax yoinãnifo.
LOS HECHOS 28 260
xanĩfãfe ãfe pexe anoxõ noko ato yoini pexe fetsa mẽra ares Pablo inõ,
ifisharakõixõ noko pĩchasharakõixoni, anoxõ soraro fistichi kexenõ.
tres nia ano nõ oxaino. 8 Nãnoax Publio
ãfe apa isinĩ iki rakani, yonayanã chixoi. Roma ano Pablo ini
Nãskaino Pablo õikai kaxõ Epa Nios 17 Mã nokoitaxakakĩ ano tres nia ixõ,
kĩfixota ãfe mĩfi mãmãsharani. 9 Pablo Pablo judeofo xanĩfofo Roma anoa ato
sharafaito nikakanax a isinĩ ikaifori nã kenamani fenõfo. Mã fekanax
ika anoax feafono Pablo ato ichanãfono Pablo ato yoini iskafakĩ:
sharafapani. 10 Ato askafaito õi kakĩ “Efe yora mĩshtichi, ea nikakapo ẽ mato
anoxõ afama mĩshtifo noko inãketsanifo. yoinõ. Ẽkai judeofo chakafakĩ
Nãskata mã nõ ato makinoax kai mekafamisma. A nõko xinifo ipaonifo
kanõanãfã mẽra nõ naneikainaino, anã keskarari ẽ chakafakĩ mekafayamafiakẽ,
afama mĩshtifo noko inãnifo a nõ kakĩ ea achikaxõ Jerusalén anoxõ romanõfo
pifoikai. ano ea nĩchinifo. 18 Nãnoxõ mã ea
yõkakaxõ, ea nĩchipainifo, ẽkairoko
Pablo Roma ano nokoni afaa chakafakẽ ea retexikakĩ. 19 Ea
11 Nãskata anoxõ mã nõ tres oxe akax, askafaifono, akka judeofãfe ea
kanõanãfã mẽra nõ naneinãkafãni. Nã iskafayameafo: ‘A chaka kãimayamafe,’
kanõanãfãnẽ nã mai anoxõ mechaka ea faifono, ẽ xanĩfofo yoini iskafakĩ: ‘Ẽ
finõmani. Nã kanõanãfã Alejandría anoa xanĩfokõi César ano kapai ato ea yoinõ,
ini. Nã kanõanãfã recho koki afarafo ẽ afaa chakafayamafiakẽ efe yorafãfe
tsaoxõ fonifo na nõko niosra ikaxõ, fetsa eõnoa yoiafo keskara,’ ixõ ẽ ato yoini.
ãfe ane Castor ini, fetsari Pólux ini. 20 Ẽ mato kenamana mato fe yoinãxiki.
12 Nãskax nõ nokoni Siracusa fai fotoa Akka mã mã nikai ẽfe kaifo israelifãfe,
ano, nãno nõ tres nia oxayoni. 13 Nãnoax nã noko nimamis Niospa Fake nõ
kanõanãfãnẽ nõ anã kai fakafã ketokonõ manamis. Nãskakẽ mã mã ea õi nonoxõ
pishtakõi nõ kaax Regio ano nõ nokoni. ea metexkere akafono,” ixõ Pablo ato
Nãnoxõ pena fetsa nẽfefãnẽ noko ani a yoiaito, 21 nikakakĩ iskafanifo:
xini oaikirinoaxma oxõ. Nãskakẽ “Judea anoxõ mĩõnoa tsõa noko kirika
nãnoax kaax pena fetsa nõ nokoni kenexõ femama. Nofe yorafo judeofori
Puteoli ano. 14 Nãnoa a Jesús Ifofaafo nõ ariax fẽkaxõ mĩõnoa afaa chaka noko
ato fichini nãfãfe noko yoikĩ iskafanifo: yoiafoma. 22 A mĩ yoiai keskara nõ tãpipai,
“Nono nofe oxa ranãyokãfe,” noko akka mã nõ nikamiski, a maniafo tii anoxõ
fanifo. Nãskata nãnoax ato makinoax a Jesús Ifofamisfo chakafakĩ ato
kaax chipo Roma ano nõ nokoni. 15 Mã mekafamisfokĩ,” ixõ ea yoinifo.
261 LOS HECHOS 28
“Isaías chanĩmakõi ato yoipaoni Niospa ifo Pablo kori inãni a mẽra ixiki.
shinãmanaino. Nãõxõ Niospa Yõshi Nãnoxõ ato ifisharapaoni õikai fofaifono
Sharapa mãto xinifo yoini, iskafakĩ: ato yoisharayanã. 31 Nãnoxõ
26 Kaxõ mĩ kaifo yoitãfe iskafakĩ: ranotamakõi ato yoini afeskaxõ Epa
‘Mã mã nikakõifikĩ mã nikasharaima; Nios xanĩfãfe noko ĩkitiromãki. Nõko Ifo
mã mã afara sharafo õifikĩ mã Jesucristoõnoari ato yoiaito tsõa
õisharaima.’ 27 Mã na yorafãfe xatematiroma ini. Nã tii.
Pablo Roma Anoafo Kirika
Kenexõ Fomani
1
1 Roma anoafãfe, ẽ mato kirika
Pablo a Jesús chanĩmara faafo Roma
kenexõ fomai. Ẽkĩa Pablo, ẽ
anoafo ato õipaini
Jesucristo yonoxomis. Niospa ea nĩchini
ẽ aõnoa yoimis inõ, ãfe meka shara 8 Ẽmato yoinõ. Nikakapo. Keyokõichi
Jesúsnoa yoinõ. a maitio anoafãfe mato yoimisfo, mã
2 Niospa ãfe Fake nokoõnoax Jesús chanĩmara faito õikakĩ. Nãskakẽ,
naiyonõpokoai tãpixõ a Niospa meka “Aichora,” ẽ Nios famis. Jesucristoxõ,
yoimisfãfe meka kenenifo. Jesúsnoa “Aichora,” ẽ famis. 9 Ẽfi Nios
meka shara yoinifo. 3 Niospa Fakeõnoa yonoxokõikai. Chanĩmakõi ẽ
meka shara kenenifo a inõpokoai yonoxonikai. Ẽ feparanima. Ãfe
keskafakĩ. Jesús Niospa Fakekõifiax Fakeõnoa ẽ meka shara yoimis. Pena
David ãfe xini ini. Nã David nõko tiifi ẽ mato Nios kĩfixõfafãini. Niospa
xinifãfe ãto xanĩfokõi ipaoni. 4 Niospa tãpia. 10 Ẽ mato õisharapai. Nãskaxõ ẽ
afama mĩshti fatiroxakĩ nõko Ifo Nios kĩfifafãini ẽ mato ano kapaikĩ.
Jesucristo otofani. Otofaxõ ato õimani Akka ẽ kai, ẽ kayamai ẽ kaima. A
nãmãi Niospa Fakekẽ. Niospa ãfe Niospa ea nĩchipaiyaino ẽ katiro. 11 Ẽ
shinãmã ãfe Yõshi Sharaõxõ ãfe Fake mato õisharapai. Õikaxõ ẽ mato Niospa
otofani. Ato õimani Jesúsmãi ãfe meka yoipai. Niospa ãfe Yõshi Sharaõxõ
Fakekẽ. 5 Jesucristoxõ noko noi. Noko ẽ mato yoipai mã chanĩmara fakĩ
noikĩ ãfe shinã noko inãni. Nãskaxõ finakõinõ Jesús Ifo sharakõi faxiki.
noko nĩchini Jesúsnoa yoimis nõ inõ. A 12 Nãskax Jesúsnoax nõ inima faatanãnõ.
262
263 ROMANOS 1
2
1 Ẽfe kaifo judeofãfe, ẽ mato yoinõ. Mã chakafamisfo nãfo keyokõi omiskõixikani,
fatorafãfe yoi iskakĩ: “Na keskara judeofo, judeofomari omiskõixikani afara
yorafãfe afara chakafaifo chakafakanax. 10 Nã Nios chanĩmara faafo
omiskõipakenakafo,” ixõ mã shinãmis. tii Niospa ato imasharaxii a keskara inõfo.
Anori shinãfikĩ mãri ato keskarari afara Nãskaxõ ato yoixii iskafakĩ: “Mãfi sharaki.
chakafamis. Nãskata, “Nõ afaa Mã ea nikasharakõia. Nãskax mã efe
chakafamisma,” mã itiroma. 2 Mã nõ tãpia, isharapakenaka,” Niospa ato faxii. Nãnori
Niospa ato tãpikõia a yorafãfe chaka judeofo yoixii. A judeofomari ato yoixii
shinãifo. Nãskakẽ ato omiskõimaxii. askafakĩ. 11 Niospa õia nãskarafos õi yorafo,
Niospa tãpikõixõ chanĩmakõi yoi. 3 Mã, a judeofo õita a judeofomari nãskarafos õi.
“Nato afara chakafara,” ixõ mãri mã aki. 12 Akka a Moisés kirika keneni
nõ ato tãpimasharatiro ãto õiti xafa nikaifono Niospa judeofo keskara ato õi
shara inõfo, anã fakish keskara afe yorafo keskara. 27 Nã judeofoma
ROMANOS 2, 3 266
3
1-2 ¿Nõ judeofoxõ nõko fakefo nõ Niospa yoikeranama mẽstekõi iyamaxõ.
foshki repa xatemiskẽ sharamẽ? 7 Yora fẽtsa ãa shinãi iskatiro: “Yorafãfe
Ẽje, shara itiro. Akka nõfi judeofo fake ea yoitirofo ẽ chanĩaito õikakĩ.
kãiniki. Moisés Niospa meka yoikĩ noko Iskafakakĩ ea yoitirofo: ‘Mĩ Nios
kirika kenexoni. Nãskakẽ nõ inimai nõ keskarama. Nios chanĩmisma. Nios
judeofo. Efe yora mĩshtichi, shinãkapo. mẽstekõi ika,’ ixõ ea yoitirofo. Akka ẽ
Epa Niospa nã yorafo tii yoipaiyai chanĩaito õikakĩ fetsafãfe, ‘Nios
keskara nõko kaifo taeyoi ato yoiyoni. sharakõi, mia keskarama,’ ea faxikani.
Noko tãpimanai keskarari nõ yora Nãskakẽ ẽ shinãtiro iskafakĩ, Niospa ea
fetsafori nõ ato tãpimanõ ãfe meka. yoitiro iskafakĩ: ‘Mĩ afara chakafafiaito
3 Akka nõko kaifãfe atirifãfe Niospa ẽ mia omiskõimaxima,’ ea Niospa
meka ifo shara fayamaifono akka fatiro,” ixõ ãa yõra anori shinãi. Anori
Niospa a yoiai keskara amis. 4 Yorafo Niospa yoiyamafiano ãa shinãi askatiro.
chanĩmisfo. Akka Nios ramashara 8 Iskafakakĩ yoipaikani: “Nõ afara
267 ROMANOS 3
Niospa ato yafi noko omiskõimaxii noko tãpimana. Noko xafakĩa õimana afeska
tãpimakĩ,” nãnori ẽ yoimis. 10 Niospa faxõ noko imasharatiromãkĩ a keskara
meka yoikakĩ kirika kenenifo iskafakakĩ: shara nõ inõ. Moisés kenenioxõ noko
Tsoa pishtakai nã Niospa yoia shara imaima. Akka nõ Jesucristo
keskara famisma. 11 Tsoa pishtakai Nios chanĩmara fakẽ Niospa noko shara
shinãpaikanima. Tsõakai Nios imatiro Jesúsmãi noko nãxonikẽ nõko
tãpipaisharakanima. 12 Tsoa pishtakai chaka noko soaxoxiki. Nãnori Niospa
anã Nios Ifofapaikanima. Afara chaka meka Moisés yoikĩ kirika keneni. Niospa
fisti fapaikani. Afara sharakai tãpiafoma. meka yoimisfãferi nãnoriri kenenifo. Nã
Tsõa pishtakai sharafamisma. Fato keyokõichi Jesucristo chanĩmara faifo
fistichikai shara Ifofaima. 13 Yora naax Niospa ato shara imai. Judeofo,
maiax fepekemeax pisi kãitiro. judeofomafori Niospa shara imatiro
Nãskarifiakĩ nõko axfapa meka chaka Jesús chanĩmara faifãfe. 23 Keyokõichi
fisti nõ yoimis. Mã nõ ato pãrakĩ mã nõ chakafamis. Tsoa Nios
feyafamis. Nã rono paekapato noko keskarama. Nios sharakõi. Afaakai
chachiano nõ paemetiro keskarari nõko chakafamisma. A keskarakai tsoama.
meka chakaõnoax omiskõixikani. 14 Nõ 24 Nãskakẽ Niospa noko noikĩ nõko
isharaxikima. 18 Nõko shinã mẽranoaxkai foax nõõnoax nanõ nõko chaka noko
Nioski nõ rateima. Ãfe meka nõ soaxoxiki. Nãskaxõ Niospa noko
nikapaima. Nõko chaka nõ xatepaima, omiskõimanima. Nõ Jesús chanĩmara
ixõ nãskara yoikĩ kirika kenenifo. faino Niospa nõko chaka noko soaxoni
19 Mã nõ tãpia a Niospa yoia keskara nõ shara inõ. Nãskaxõ nõ õitiro Nios
Moisés noko kirika kenexoni. Akka sharakõi. Jesús nayoamano
tsõakai Niospa meka nikakõimisfoma. chakafafiaifono Niospa teneyoni. Ato
Nãskaxõ tsõa yoitiroma iskakĩ: “Ẽfi afaa omiskõimayonima Niospamãi tãpixõ ãfe
ROMANOS 3, 4 268
Fãkemãi chipo ato nãxoxiaino Niosmãi sharafaito nãskakẽ ẽ mia ifitiro mĩ efe
mẽstekõi ixõ. 26 Jesús nõko mai ano oax yora inõ,” ixõ Niospa anori yoinima.
noko nãxoni. Nãskakẽ nõ chanĩmara Akka Niospa anori yoiano Abraham
faito Niospa nõko chaka noko soaxoni yoikerani: “Ẽ afara sharafaito ea Niospa
noko imasharai. Nãskaxõ Niospa noko chaka soaxona,” ixõ yoikerani ãa
õimasharai amãi mẽstekõi ixõ. kakapaikĩ. Akka anori Niospa yoinima,
27 Nãskaxõ tsõa yoitiroma iskafakĩ: nã Niospamãi mã ãfe chaka soaxonano
“Ẽfi sharaki, fetsafo keskarama. Nãskax chanĩmara faito. 3 Niospa meka yoikĩ
ẽ Nios fe ipanaka,” ixõ tsõakai Moisés kirika keneni iskafakĩ: “Abraham
yoitiroma. Moisés kirika kenekĩ yoini Nios chanĩmara faito Niospa ãfe chaka
keskara nikafixõ tsõa anori yoitiroma. soaxoni. Nãskakẽ Niospa yoini iskafakĩ:
Jesucristo noko nãxoni nõko chaka ‘Mĩ afaa chakafamisma keskara ẽ mia
noko soaxoxiki nõ shinãsharanõ. õi,’ Niospa fani.” Nãskakẽ Moisés kirika
Nãskakẽ nõ Jesús chanĩmara faino, keneni. 4 Akka feronãfãke yora fetsa
“Jesús nõko chaka noko soaxoni nõ afe yonomaxõ kori inãtiro, kaxpa inãtiroma.
ĩpaxanõ,” ixõ nõ yoitiro. 28 Nãskakẽ anã 5 Akka nõ afara sharafaõxokai Niospa
4
1 Akka nõko xini Abraham ipaoni keneni iskafakĩ: “Abraham Nios
keskara ẽ mato yoinõ. 2 Abraham chanĩmara faito Niospa sharakõi õini,”
afara sharafaõxokai Niospa ãfe chaka ixõ a Niospa meka yoimisto kirika
soaxonima. Akka Nios chanĩmara faito keneni. 10 Akka taeyoi Abraham foshki
Niospa ãfe chaka soaxoni. “Mĩ afara repa xateyoamano Niospa yoini iskafakĩ:
269 ROMANOS 4
repa xateni. Nã Abraham judeofãfe ãto fẽtsa kirika kenekĩ iskafani: “Nã yora
xini ipaoni. Judeofo a Nios chanĩmara ichapakõifo ãto apa keskarakõi mĩ inõ,”
faafãfe nãfãfe ãto xinikõi Abraham ixõ kirika keneni. Abraham Nios
nafãferimãi Nios chanĩmara fakanax. chanĩmara fani. Askaxõ Abraham nõko
epa keskara Niospa õi. Niospa nã
Niospa noko yoiai keskara noko axõi namisfori anã otofatiro. Nãskaxõ Niospa
13 Niospa Abraham yoini: “Ẽ mia yafi afama mĩshti onifatiro tsõa õimismafo.
mĩ fenafo keyokõi ẽ mato mai inãikai,” Nãskakẽ Abraham Nios chanĩmara fani.
fani. A Moisés kirika keneni Abraham 18 Nãskax Abraham anifokõi ini anã
nikaito Niospa mai inãnima. Akka Nios fake atiromaxakĩ. Nios chanĩmara faito
chanĩmara faito Niospa mai inãni. Niospa yoini: “Mĩ chipo fake fixii. Mĩ
Nãskaxõ Abraham Nios chanĩmara faito fenafori ichapa rasi kaixikani,” ixõ Epa
Niospa ãfe chaka soaxoni, afaa Niospa yoini keskara Abraham
chakafamisma keskara shara õikĩ. chanĩmara fani. Nãskax, “Yorafãfe ãto
14 Fetsafãfe anorima shinãtirofo xini mĩ iki,” Niospa fani. 19 Nãskax
iskafakakĩ: “Nõ Moisés kirika keneni Abraham anifokõi ini. Cien xiniya aka.
nikaito Niospa a yoiai keskara noko Sara ãfe ãfiri yõxafokõi ini. Anã
axotiro. Akka Jesús fisti nõ chanĩmara yõxafoxõ fake fitiroma ini. Nãskafixõ
faito Niospa noko axotiroma. Kaxpa nõ Abraham Nios chanĩmara fani. “Ẽ
Jesús shinãi,” ixõ anorima shinãtirofo. anifokõi, ẽ anã fake fitiroma,” ixõ
Akka nõroko Jesús chanĩmara faito Abraham shinãnima. “Akka Niospa tsõa
Niospa yoia keskara noko axosharatiro atiroma keskara fatiro,” ixõ Abraham
Jesúsmãi nõko Ifoxõ. 15 Akka Niospa shinãkĩ Nios chanĩmara fani. 20 “Mĩ ãfi
meka a Moisés yoini keskara nõ Sara fake nanexii,” ixõ Niospa yoini.
nikayamaito Niospa noko Niospa nãskara yoiaito nikakĩ Abraham
omiskõimatiro. Akka Niospa noko afaa Nios chanĩmara fani. Niospa
ROMANOS 4, 5 270
askafafiaino, “Ẽfe ãfi yõxafokõia. Anã noikõikĩ ãfe Yõshi Shara nõko shinã
fake nanetiroma,” ixõ Abraham mẽra noko nanexotiro.
shinãnima. “Niospa ea yoia keskara ea 6 Akka nõa nõko chaka nõ
axotiro. Aicho, Nios fãsi sharakõi,” fani. soametiroma. Nãskakẽ Niospa ãfe Fake
21 Niospa axõai keskara fakĩ Nios nĩchipaiyaitĩa nai mẽraxõ nãmã nĩchini
chanĩmara faxõ Abraham afaa fetsakai yora chakafoõnoax naaxinõ. 7 Tsõakai
shinãnima. 22 Nãskakẽ Niospa yoini: “Mĩ yora fetsa nãxopaitiroma sharafiano.
ea chanĩmara fai afaa chakafamisma Ẽtsa, itiro rakikĩa yora nai yora
keskara ẽ mia õi,” Niospa fani. sharafoõnoax. 8 Akka nõ chakafokẽ
23 Niospa Abraham askafaniõnoa yõra Niospa ãfe Fake nĩchini noko nãxonõ.
kirika keneni iskafakĩ: “Nios chanĩmara Nãskakẽ nõ tãpitiro Niospa noko
faifãfe afaa chakafamisfoma keskara noikõiai. 9 Askax nõõnoax naano ãfe imi
Niospa ato õi,” ixõ Abrahamnoa fisti foni. Nõ chanĩmara fakẽ afaa
kirika kenenima. A Nios chanĩmara faifo chakafamisma keskara noko õi noko
Niospa ato õi afaa chakafamisfoma chaka soaxõ. Akka nõ chakakẽ Jesús
keskara mãmãi ãto chaka soafono. nõõnoax nani. Nãskakẽ iskaratĩa mã nõ
24 Nokori askara kenexoni nõ Nios chanĩmara fakĩ finakõia. Anã nokoki
chanĩmara faito. “Nõko Ifo Jesús Nios õitifishkikĩ noko omiskõimaxima.
naafiakẽ Niospa otofani,” nõri 10 Askata nõ Nios noikaspaino ãfe Fãke
5
1 Nõko Ifo Jesucristo nõ chanĩmara
Adáõxõ yorafãfe keyokõichi chakafamisfo.
fakẽ nõko chaka noko soaxonano
Akka Cristo nõko chaka noko soaxotiro
aõnoax nõ Nios fe isharapakexatiro. 2 Nõ
Jesús chanĩmara faito noko noikĩ Niosya 12 Niospa nã feronãfake Adán taefakĩ
nõko shinã mẽra noko mitsisfamaxotiro Niospa meka yoini kirika keneni afe
nõ tenenõ. 4 Akka Jesúsnoax omiskõikĩ keskara nõ niimãkai. Akka Niospa
nõ tenei nõ yora finakõia ipainãkafatiro Moisés yoiyoamano keyokõichi
anã chaka shinãyamaxiki. Nãskakẽ Nios chakafayopaonifo. Nãskax mã nai
nokoki inimai. Nokoki inimaino nõ keyonifo. Fetsafãfe chakafafiakaxõ
tãpia nõ afe ĩpaxanõ. 5 Nõ askara shinãi Moisés kirika keneni tãpipaonifoma.
nõ rãfitiroma Niospamãi a yoia keskara Askafafiaifãfe oa afaa chakafamisfoma
noko axõaino. Akka noko Niospa keskara Niospa ato õini tsõakairoko ãfe
271 ROMANOS 5, 6
6
Nã Adán ani keskarakai Cristo afaa 1 Akka yorafãfe atirito shinãkakĩ
chakafamisma. Mã nõ keyokõichi afara iskakani: “Nõ afara mẽxotaima
chakafamiskẽ Jesucristoõxõ Niospa chakafafiaino Epa Niospa noko noikĩ
noko noikĩ nõko chaka noko soaxotiro nõko chaka noko soaxotiro. ¿Nãskakẽ
afaa chakafamisma keskara noko õikĩ. nõ afara chakafa fafafãitiro,” ixõ anori
Omiskõitamaroko nõ afe shinãkani sharamẽ? Maa, sharama.
isharapakexanõ. 17 Adán ãfe 2 Nãskakẽ afara chaka shinãyamakãfe.
nãatomãi afama mĩshti fatiroxakĩ. Nõko Epa Niospa mato noikĩ ares fisti mato
õiti noko fetsafaano a nõ ipaoni keskara ifitiro mã afe ĩpaxanõ. Akka nã Moisés
nõ anã itiroma, a keskara sharakõi nõ kirika keneniõnoaxkai mã Nios fe
ipai. ipaxatiroma.
5 Cristo nõkoõnoax nani. Nã nõ
chanĩmara faax nõ afe rafetiro. Nãskakẽ Epa Niospa mato amapaiyai keskara mã
Jesucristo nakẽ Apa Niospa otofani nikakõiyanã mã yonoxokõitiro
keskafakĩri anã otofatiro, a keskara 15 Moisés yoini keskara nõ nikaito Epa
shara nõ inõ. 6 Jesús mastanifo nõko Niospa noko nimasharaima. Akka Cristo
chaka noko soaxonõ. Nõri Jesús fe nõ chanĩmara faito noko noikĩ noko
masta keskarakõi anã chakafapaima. nimasharatiro. Nã fisti nõko Ifo itiro
Nãskarifiai nõ Jesús Ifofaax nõ afe naa noko chaka soaxonano. Nãskatari, ¿nõ
keskara. Nãskaxõ nõ anã chaka afara chakafa fafafãitiromẽ Niospa noko
shinãima. Afara chakafo nõko ifoma. noikĩ nõko chaka soaxonõ? Maa, nõ
7 Akka yõra nãxokai anã chaka afaa chakafatiroma. 16 Mã tãpia ãfe
shinãtiroma. Nãskarifiai nõri chaka yonomatixõ mãto ifo nikakõiyanã mã
shinãtiroma afara chakakairoko nõko yonoxotiro. Nãskarifiakĩ mã katotiro
ifokẽ. fatomãkĩ mãto Ifo. Epa Nios mã
8 Nõ Cristo fe naa keskaraxõ nõ Jesús nikakõitiro ãfe yonomati ixii, askayamai
chanĩmara faax nõ afe isharapakenaka chaka mã katoax mã ãfe yonomati mã
nãmãi nõ chanĩmara faax. 9 Mã nõ tãpia itiro. Chaka katoax mã naax mã
Cristo mã nafiano Niospa otofani. omiskõixii, mã Nios fe nipanakama.
Nãskax anã natiroma. Anãkai afeskax Askatamaroko Epa Nios nikakõiax mã
Cristo natiroma. 10 Akka nai fistinixakĩ afe isharapakenaka. 17 Mã afara chaka
nõko chaka noko soaxoni anã afara ifofaax ãfe yonomati mã ipaoni. Akka
chaka nõko ifo inõma. Nãskakẽ iskaratĩa iskaratĩa mã mã Epa Nios Ifofaa. Mato
Cristo mã nia. Nãskaxõ nã Niospa yoimis keskara mãto shinã mẽraxõ mã
apaiyai keskafai. nikakõimis. ¡Aicho! Mã mã Epa Nios
11 Mãri Cristo fe naa keskara. Nãskakẽ Ifofaano mato nimasharamis.
iskaratĩa mã shinãtiro iskakĩ: “Ẽ chaka 18 Nãskakẽkai afara chaka anã mãto ifo
ipaoni keskara anã shinãpaima. Nãskax itiroma anã mato yonomatiroma. Akka
ẽ iskaratĩa Jesucristoõnoax Epa Nios fe iskaratĩa afara shara fisti mãto ifo itiro.
rafe kakaini ea amapaiyai keskara Mãfi ãfe inakõifoki. 19 Ẽ mato meka
axiki,” ixõ anori shinãkãfe. 12 Nãskaxõ fekax yoima, mãto ifoõnoa ẽ mato yoinõ
afara chaka anã ifofayamakãfe afara mã tãpisharakõinõ. Chaka fetsa
chaka mato famapai kiki a keskara mã fetsatapafo mãto ifo ipaoni. Nãskaxõ mã
anõma. 13 Nãskax Niosnoax isharakãfe. afara chakafakĩ finakõipaoni. Akka
Afara chaka mato famapaifiaito iskaratĩa Epa Niospa ãfe inafo, mã. Anã
nikayamakãfe. Afara chakafamis afara chakafayamakãfe afara shara fisti
iyamakãfe. Nios Ifofakãfe mato mãto ifo inõ.
sharafanõ. Iskafakãfe: “Nios ẽfe Ifokõixõ 20 Taeyoi afara chaka mãto ifo ipaoni.
7
1 Efeyorafãfe, mã mã tãpia nõko tãpifixõ nõko õiti chakakõikẽ nõ
xanĩfokõichi noko yoia keskara nõ shinãsharaima. Nõkonãyamafekẽ nõ
nikatiro. Nõ niyoxõ nõ nikatiro. Akka fichipaimis. Afara chakafori nõ fichipai.
mã nõ naxõ nõ anã nikatiroma. Akka Moisés Niospa meka
2 Nãskarifiai kẽromã ãfe fene niyoano keneyamanikẽkai nõ nikayospa
enetiroma. Akka mã fene naano fetsa fe ikeranama. 9 Niospa meka tãpixoma
fianãtiro ixõ anori Moisés yoini Niospa afara chakafafiakĩ nõ shinãma. Askata
meka. 3 Akka fene niyoanokai kẽromã chipo nõ ãfe meka tãpifixõ nõ akama a
fene eneta fetsa fe fianãtiroma. Askarafi noko yoia keskara. Nãskafaxõ ãfe
chakakĩ. Chota feroma itiro. Akka fene mekaõxõ a nõ afara chakafamis nõ
naano kẽro feronãfake fetsa fe fianã tãpitiro. 10 Niospa yoia keskara akax nõ
askara shara, ixõ Moisés keneni. nipaxatiro. Niospa yoiai keskara nõ
4 Akka mã fenẽ naxõ anã ãfe ãfi akima mã tãpifiax, askax nõ omiskõi.
yonomatiroma. Nãskarifiakĩ mã Cristo “Moisés keneni keskara ayamax nõ
fe naa keskarax a Moisés kirika keneni natiro,” ixõ nõ shinãmis. 11 “Epa Niospa
anã mã nikatiroma. Akka mã Cristo fe noko yoia keskara nõ aki. Nãskai nõ
naa keskarax mã yora fena sharakõi Nios fe nipanaka,” ixõ nõ shinãfikĩ nõ
itiro Cristo mãto Ifono. Mã Cristo naax afara chakafakĩ nõ xateama. Akka
otoinãkafanax Nios fe ipanaka. Nãskaxõ chakapa noko pãrai. Nãskakẽ nõ tãpia
afara shara mato amatiro mã Nios nõko chakaõnoax nõ omiskõi nõ Nios fe
yonoxonõ. 5 Nõ Cristo Ifofamatai afara nĩpanakama.
chaka fetsa fetsatapafo nõ ayopaoni. 12 Moisés keneni keskara sharakõi
Moisés keneni keskara atama nõ chaka nãmãi Niospa meka. Niospa meka
fisti shinãpaipaoni. Nã chakaõnoax nõ mẽstekõi, chanĩmakõi. 13 A Moisés
naxii. 6 Cristo noko nãxoni nõko chaka keneni sharafianokai a keneni keskara
noko soaxoxiki nõ fena shara keskara nõ nikasharamisma. Moisés kenenioxõ
inõ. Nãskakẽ nõ Cristo Ifofaax mã nõ afe nõ tãpitiro nõ chakafamis. Moisés
naa keskarakõi. Nõ afe naa keskarax nõ keneni õifikĩ, ¿afeskafaxõ nõko chaka
yora fena shara iki. Afara chaka anã nõ potatiromẽ? Nãskax nõ naax nõ
ROMANOS 7, 8 274
8
meka nõ shinãyamai nõ sharama. Afara 1 Akka Jesucristo nõko Ifono nõ afe
chakafi nõko ifokĩ nõ ãfe yonomati. yora. Nãskakẽ Epa Niospa noko
15 ¿Afeskai nõ iskamismẽ? Nõkai yoima iskafakĩ: “Mã chaka. Ẽ mato
tãpiama. Nõ sharafapaiyai keskara nõ omiskõimanõ. Emakinoax fotakãfe
akima. Akka nõ akaspafiakĩ nõ aki. omiskõipakenakafo mẽra nãnoax mã
16 Moisés keneni keskara nõ nikapai, “Nã omiskõipakenaka,” ixõ noko
meka shara,” shinãkĩ. Askara shinãfiki yoipakenakama mãmãi nõko chaka
nõ akima. Nã afara chakafapaiyamafikĩ noko soaxõ, 2 Jesucristoõxõ Niospa ãfe
nõ aki. 17 Nõakai nõ afara chakafapaima. Yõshi Sharapa noko nimasharai anã
Akka nõko shinãmã nõ shinãkĩ nõ afara chaka nõko ifo inõma, nõ
chakafamis. Afara sharafapaifikĩ nõ omiskõipakexanõma. 3 Moisés yoini
shinãsharaima, nõko shinã mẽramãi keskara nõ tãpifiano aato noko
chakakõikẽ. 18 Mã nõ tãpia nõko shinã imasharatiroma nõko chaka noko
mẽra sharama. Isharapaifi nõ itiroma. soaxotiroma. Akka Epa Niospa
19 Akka a nõ akai keskara sharama. Nã shinãyoni ãfe Fake nai mẽraxõ mai ano
sharafapaifikĩ nõ amisma. Nã afara nĩchixiki ari noko keskara yora inõ.
chakafapaiyamafikĩ nãskara nõ amis. Noko keskarafiaxokai nõ amis keskara
20 Nãskakĩ a nõ akaspai nõ aki. Nõakõi afaa chakafamisma. Akka noko nãxoni
nõ afara chakafapaima. Nõ chaka anã afara chaka nõko ifo inõma.
potapaifikĩ nõ potatiroma nõko shinã 4 Nãskata iskaratĩa nõ Niospa Yõshi
Shara ato mẽra naneano nã apaiyai Aõxõ nõ yoitiro iskafakĩ: “Epa Nios, mĩ
keskara Niospa Yõshi Sharaõxõ atirofo. ẽfe Epa,” ixõ nõ yoitiro. 16 Nõko shinã
Nãskax isharapakenakafo mẽraxõ Niospa Yõshi Sharapa noko yoi
shinãsharakata. 7 Fetsafãfe Nios iskafakĩ: “Mĩ Epa Niospa Fakekõi,” ixõ
noikaspakani Niospa ato yoia keskara noko yoi. 17 Nõ Niospa fakekẽ nã noko
nikapaikanima. Ãto shinã mẽraxõ afara yoia keskara noko inãtiro. Nõfi nõ
chaka fisti shinãkani. Nãskaxõ Niospa Niospa fakekẽ nã ãfe Fake Cristo ani
ato yoia keskara nikatirofoma. 8 Nã ãto keskara nokori inãtiro. Nõõnoax
shinãmã shinãifo keskara fisti shinãkakĩ omiskõifinixakĩ iskaratĩa nai mẽranoax
Niospa ato amapaiyai keskara Apa Nios fe xanĩfokõi. Nãskarifiai nõri
atirofoma. Afara chaka ifofaifono Nios aõnoax omiskõiax nõ nai mẽra Epa Nios
atoki inimaima. ano nokoano noko sharafinakõia imaxii
9 Akka mãkai askarama. Mãto shinã nõ afe isharapakexanõ, a keskara shara
mẽraxõ afara chakapa mato nõ inõ. Akka afe yorafo Niospa ato
shinãmanima. Akka Niospa Yõshi Shara sharafaxõi nãfomãi ãfe fakefokẽ.
mãto shinã mẽra nanexõ mato
shinãmasharamis. Akka Niospa Yõshi Niospa fakefo Jesús fe isharapakenakafo
Shara mãto shinã mẽra naneyamaino 18 Nõ iskaratĩa omiskõiyofiax nõ chipo
9
1 ẼCristo fe rafexõ ẽ mato mẽstekõi atirifãfe Nios chanĩmara famisfoma.
yoi. Ẽ mato pãraima. Niospa Yõshi Afokai Niospa yorakõifoma. Akka
Shara ẽ mẽra naneano ẽfe shinãmã Niospa Abraham yoini iskafakĩ: “Mĩ
shinãkĩ chanĩma ẽ mato yoi. 2 Ẽ mato fakekõichi Isaaca ãfe fakefo mĩ
yoi iskafakĩ, ẽfe kaifo atirito Cristo fenakõifo ixii, mĩ fake fetsafãfe ãto
Ifofaafoma. Nãskakẽ ẽfe shinã mẽra ẽ fakefori mĩ fenakõifo ixiima,” ixõ yoini.
atoõnoax omiskõi kakaini. Ẽ ato 8 Nãskano nõ tãpitiro Abraham ãfe
shinãkõikĩ finamis afomãi efe yorafokẽ. fenafo atiri ãfe fakekõifo Niospa ato
3 Nãskakẽ ẽ shinãmis iskafakĩ: “Epa õima. Akka Niospa Abraham yoiyoni ãfe
Niospa, ẽfe kaifo nã israelifo ẽ ato ãfinĩ Sara fake fixiai. “Nã fakefi mĩ
axopai fenoyamanõfo, mefe nipaxanõfo fakekõi ixii. Mĩ fakẽ ãfe fakefori mĩ
omiskõipakenakafo mẽra fonõfoma. fenakõifo ixii,” fani. Nã yoini keskara
Nãskaxõ Cristo makinoa ea potãfe ato Abraham Nios chanĩmara fani. Nã
potakima ẽ ato omiskõixonõ afo Abraham Nios chanĩmara fai keskafakĩri
omiskõipakexanõfoma. Nã ẽ fichipai ẽfe Nios chanĩmara faifono nãfofi Niospa
kaifo judeofo Cristo fe ĩpaxanõfo,” ixõ ẽ fakekõifoki. 9 Abraham ãfe ãfinĩ Sara
shinãmis. 4 Nõ judeofo, Jacobo ãfe fake naneamatai Epa Niospa yoiyoni
fenafo. Epa Niospa noko ifini ãfe fakefo iskafakĩ: “Xinia fẽtsa ẽ anã mikiki
nõ inõ. Nãa Nios sharafinakõixõ nõko nokoxii. Nãskano mĩ ãfi Sara fake kãixii
kaifo israelifo ato õimapaoni. “Ẽ mato feronãfake,” ixõ Niospa Abraham yoini.
afara sharafaxõikai. Cristo nã oxiai 10 Nãskata Sara ãfe fake kãini.
aki. 13 Nãskara Niospa meka yõra kemapaimẽ? Mĩfi yoraki. Aafi Nioski nã
kirikaki keneni iskafakĩ: “Ẽ Jacobo ifipai apaiyai keskara atiro. Akka a Niospa
efe yora inõ. Esaú ẽ fichipaima,” fani. onifatokai yoikĩ iskafatiroma:
14 Nãskakẽ ¿iskara nõ yoitiromẽ, “¿Afeskafakĩ mĩ ea iskara onifaamẽ?”
“Niospa mã fake fisti katoa ixõ yoitiroma. 21 Kẽromã kesho rafe faxõ
kãiyoafomano, afaa chakafayoafomano nã apaiyai keskara fatiro. Kesho fetsa
fisti mã katoa akka fetsa katoama mẽra afara shara nanetiro, fetsa mẽrari
õixoma. Nãskakẽ Niospa afara chaka nanetiro. Akka na kẽsho
shinãsharaima,” ixõ nõ shinãtiromẽ? iskafatiroma: “¿Afeskakĩ mĩ ea iskara
Maa, anori nõ shinãtiroma. Akka Niospa faamẽ?” ixõ yoitiroma.
tãpisharakõia. Nã apaiyai keskara fatiro. 22 Nãskarifiakĩ Epa Niospa keyokõi
Nã fichipaiyai katotiro. 15 Niospa Moisés yorafo onifafiaxõ atiri ato potatiro ãfe
yoini iskafakĩ: “Nã ẽ axopaiyai ẽ meka nikakaspaifãfe. Fenãmãshta ato
axosharaikai. Nãskarifiakĩ nã ẽ yoiyofiaito nikayospamisfo. Nãskakẽ
noipaiyai ẽ noisharaikai,” ixõ Niospa anã teneima, mã atoki õitifishkikĩ ato
yoini. 16 Askatari nõ Nios nikasharatama omiskõimaxii. Nãskaxõ yorafo ato
nõakõi nõ afe yora isharapaiyaito õimapai ato potakĩ omiskõinõfo chaka
askara noko axõima. Askatamaroko fisti shinãifãfe. 23 Akka nõfi ato
Niospa noko noikĩ noko ifitiro afe yora keskarama. Noko Niospa noikĩ noko
nõ inõ, nãatomãi noko õiti tãpikaxõ. tãpimamis. Nãskatari noko
Nãskaxõ noko noikĩ nã apaiyai keskara itipinĩsharafamai inimakõikai nõ nai
shara axõi. 17 Moisés kirika keneni mẽra shara afe ĩpaxanõ. Noko
iskafakĩ: “Epa Niospa Egipto anoa ãto askafamakĩ yorafo õimani nã noiaifo
xanĩfo yoini iskafakĩ: ‘Ẽ mia xanĩfo Niospa ato noikõia. 24 Noko judeofo fisti
imapaikĩ ẽ mia xanĩfo imani mĩoxõ nã Niospa katonima nõ afe ĩpaxanõ. Akka
maitio ikafãfe tãpinõfo ẽ afama mĩshti judeofomafori ato katoni. 25 Nãnori
faito. Akka mĩ afara chakafaito ẽ mia Oseas Niospa meka yoikĩ kirikaki keneni
potai mĩ anã xanĩfo inõma. Ẽ mia iskafakĩ:
askafaito õikakĩ eõnoa ato yoitirofo nã Fetsafo judeofomari ẽ katoxii efe
maitio ikafãfe: “Nios tsoa keskarama ãfe yorafori inõfo. “Ẽ mato noi,” ẽ ato
shinãõxõ mã Faraón pota,” ixõ eõnoa yoiyamafikatsaxakĩ, ẽ ato yoixii
yoitirofo,’ ixõ Niospa Faraón yoini.” iskafakĩ: “Ẽ mato noikõi,”
18 Akka shinãkapo. Nã Niospa ato ixõ Epa Niospa yoini keskara Oseas
noipaiyai ato noikĩ axosharatiro. kirikaki keneni. 26 Askata anã keneni
Nãskarifiakĩ fẽtsa afara chakafakĩ iskafakĩ:
xateamano Niospa ãfe õiti nikayospakõi Niospa judeofoma ato iskafani:
imatiro afaa shinãpaiyamai keskara “Mãkai efe yorafoma,” ato fayoni.
imatiro. Nãskata chipo anã Epa Niospa ato
279 ROMANOS 9, 10
ifixii afe yora inõfo. Nãskakẽ yorafãfe keskaraõnoax isharapaikĩ ãto chaka
ato yoixikani iskafakakĩ: “Nafo Niospa soapaikani Niospa ato shara õinõ. Akka
fakefo. Epa Nios finakõia afama Moisés yoinioxõ Niospa ato chaka
mĩshti fatiro,” soaxotiroma. Ẽ mato afara fetsa anã
ixõ yoixikani. 27 Isaías israelifoõnoa yoinõ. Tokiri fai nẽxpakĩa rakano
yoini iskafakĩ: “Na Israel ãfe fenafo finõpai akiki nõ otisikainãi nõ paketiro.
ichapakõifo ixii oa makex mĩshtifo nõ Nãskarifiakĩ Jesús finõpaiyaifãfe
tanãtiroma tiikõi. Nãskarifiai judeofo chanĩmara fakanima afe nĩpãxakakĩma.
ichapakõi kaixikani. Askafikaxõ fisti Akka nã yorafo oa nõ tokiriki otisikai
rasichi Nios Ifofaxikani Nios fe paketiro keskarafo. Nãskakĩ Jesús
ipaxakakĩ. 28 Nãskaxõ nã yoiyoni finõpaikakĩ shinãchakatirofo. Akka tsõa
keskara nã maitio ikafãfe nã chanĩmara Jesús finõtiroma. 33 Nãnori Isaías Niospa
faafoma. Nõko Ifãfe ato omiskõimaxii meka yoikĩ kirika keneyoni iskafakĩ:
anã ato manayoima ãto chaka Nikakapo, judeofãfe ãto pexe rasi
potayonõfo,” ixõ Isaías yoini. 29 Isaías ano Niospa tokiri keskara nĩchixii
yoiyoni keskara nãskakõi. Nãskata anã yorafo akiki otisikĩ shinãchakaxinõfo.
yoini iskafakĩ: Nã tokiri efapaki yorafo otisikani
Nõko Ifo finasharakõia nõko paketirofo. Akka nãskarari nã
fenafo fetsafo ifini afe ĩpaxanõfo. Jesucristo chanĩmara faafo tiikai
Askafayamafiano anã judeofo paketirofoma. Anã shinãchakakanima,
ikeranama. Akka nõ nai keyokerana ixõ Jesúsnoa Isaías kirika keneni. Akka
Sodoma anoa fe Gomorra anoafo ini Jesús nã tokiri efapa keskarakõi.
10
keskai, 1 Efe yora mĩshtichi, ẽfe kaifo ẽ
chanĩmara fanõ?’ Akka tsoakai nai mẽra nĩchini Cristoõnoa meka shara ato
katiroma Cristo fotomaxiki. Askatari yoitanõfo. Niospa meka yoisharafiaifono
iskafakĩ shinãyamakãfe: ‘¿Afeskaxõ mã judeofo atirifãfe ato nikapaikanima.
Cristo naafianikẽ mai mẽranoa nõ Nãnori Isaías kirika keneni iskafakĩ:
ifitiromẽ?’ ixõ shinãyamakãfe. Akka “Ẽfe Ifãfe, nõ ato yoiaito tsõa chanĩmara
iskaratĩa Niospa meka nõ mẽra ikakĩ,” faima,” ixõ yoini. 17 Nãskano Cristoõnoa
ixõ kirikaki Moisés keneni. Nãnori nõ meka shara yoiaito nikakakĩ fetsafãfe
mato yoimis. 9 Akka, “Jesús ẽfe Ifoki,” chanĩmara fatirofo.
nõ ato fakĩ nõ shinãtiro iskafakĩ: 18 “Akka, ¿judeofãfe nã meka shara
11
1 Mã iskafakĩ shinãiraka: “Epa “Epa Nios nikakaspakani nã oxafo
Niospa afe yorafo israelifo mã keskarafo afaa shinãkanima. Askatari oa
pota,” ixõ mã shinãiraka. Mã askaito ẽ yora fẽxo keskara ipaikani. Nãskaxõ
mato kematiro iskafakĩ: “Maa, ato Nios nikakõipaikanima. Askafaifãfe Epa
keyokõi potama. Nãskaxõ eari potama Niospa ãfe meka shara ato tãpimanima.
ẽri israeli. Akka Abraham fe Benjamín Iskaratĩari nãskakani,” ixõ yõra kirikaki
ẽfe xini. Nãskax ẽ israelikẽ ea Niospa keneni. 9 Askatari David kirika keneni
potama,” ixõ ẽ mato kematiro. 2 Epa iskafakĩ:
Niospa afe yora inõpokoaifo israelifo A Nios nikakaspaifãfe shinãkani
ato katoyonixakĩkai ato potamisma. iskafakakĩ: “A nõ piai ichapa ita nõko
ROMANOS 11 282
afama mĩshtifori ichapa. Nãskakẽ Niospa ato potani anã afe yorakõi
Niospa noko shara õi,” ixõ shinãkani, inõfoma. Akka nã maifo tii anoafãfe
Nios nikayamafikakĩ. Akka nõko Cristo chanĩmara fakanax Nios fe
afama mĩshtiõxõ Niospa noko shara rafekani. Nãskakẽ ẽfe kaifãferi Cristo
õima nõ afe ĩpaxanõ. A Nios chanĩmara faifono Niospa anã ato ifi afe
nikakaspaifo ãto afama mĩshtiõnoax yora inõfo. Nãskakanax sharakõi
fenoxikani afama mĩshtifo shinãifãfe. ixikani. Nã yora naax otoa keskara
Niospa ato omiskõimaxii. 10 Oa yora itirofo, inimakõikani. 16 Nãskaxõ ẽ anã
fẽxo keskara inõfo. Askarafãfe Nios mato yoinõ pãakiri keparanãkĩ iskafakĩ:
nikayamaifono oa yora afara efekõi Pãa kaxke pishta Niosnã ikano keyokõi
pefea keskara Niospa ato imanõ, ãfenã itiro. Nãskatari ifi ãfe tapo ãfenã
ixõ David kirika keneni a Nios ikano ãfe teshpafori keyokõi Niosnã
nikakaspaifoõnoa yoikĩ. itiro. Nãskarifiakĩ ẽfe kaifãfe Jesucristo
chanĩmara fakakĩ taefanifo fisti rasichi.
Judeofomafãferi Jesús chanĩmara Nãskakẽ ãto fenafãfe Nios Ifofakanax
fakanax afe ipanakafo chipo afe yora ixikani chanĩmara
11 Akka, ¿Niospa afe yorafo israelifo fakanax.
ato potapakenakamẽ? Maa, ato keyokõi 17 Ẽ mato afara fetsa anã yoinõ mã
potaima. Akka nã israelifãfe Cristo tãpinõ. Ẽfe kaifo judeofo ifi olivo ãfe põya
chanĩmara famisfomano a keskarafo. Nã ifi põya fimioma ifãfe
israelimafãferi mã Jesucristo chanĩmara mextexõ potatiro. Nãskaxõ ifi olivo fetsa
fakani. Ifofaifono Niospa ato ifi afe yora nã nii mẽra nia ãfe põya fetsa fĩaxõ
inõfo. Akka nã israelifomafãfe mã Cristo tichixotiro nã olivo kayakõiki. Nãskarifiakĩ
chanĩmara faifono israelifãfe ato õikakĩ judeofãfe Jesucristo chanĩmara fayamaito
akairi Jesucristo chanĩmara fapaikani Niospa mã ato pota. Akka mã judeofoma.
afe ipaxakakĩ. 12 Ẽfe kaifãfe, afara Mãfi nã ifi olivo nii mẽra nia keskarafokĩ.
chakafamisfo Jesucristo Nã ifi ifoyama keskarafo, mã. Nãskax mã
Ifofapaimisfoma. Akka Epa Niospa nã Epa Niospa yora ipaonima. Akka Jesucristo
maitio anoafo Jesucristoõnoa ato mã Ifofaito Niospa mato ifi afe yora mã
tãpimanano chanĩmara fakanax afe inõ. Nãskata nã ifi olivo mã ãfe põya
ipanakafo. Nãskaxõ Niospa ato shara tichiax ãfe tapo mẽranoax yosiaino
faxõi, inimakõinõfo. Askatari ẽfe kaifo foaisharatiro. Nãskarifiakĩ nã judeofãfe ãto
judeofãferi chipo Jesucristo chanĩmara xinifãfe mekaõxõ mã Niosnoa
fakanax inimai finakõixikani Niospa ato tãpisharakõiafo nã ifi olivo yosiai
sharafaxõano. keskaraxõ. 18 Iskara shinãyamakãfe: “Nõ
13 Akka mã ẽfe kaifoyamafiano Epa sharakẽ noko Niospa ifia. Akka judeofo
Niospa ea mato mẽra nĩchini Jesúsnoa ẽ chakafokẽ Niospa mã ato pota,” iyamakãfe.
mato yoinõ. Ẽ inimakõi Epa Niospa ea Shinãkapo. Mãfi ifi ãfe põya keskarafo. Ifi
katoni ẽ mato ano onõ. 14 Ẽ mato põyakai ãfe tapomais nitiroma, xanatiro.
yoiaino mã Cristo chanĩmara fayanã mã Ifi põyafo aõ tapoõnoax nia. Nãskarifiakĩ
inimakõiaito mato õikakĩ ẽfe kaifãferi judeofo ãto xinifãfe Nios tãpinifo taefakakĩ.
Jesucristo chanĩmara fapaikani, mato Atoõxõ mãri Nios tãpitiro.
keskara ipaikakĩ. Nãskarakõi ipainõfora. 19 Mã shinãiraka iskakĩ: “Ifi põya
15 Shinãkapo. Ẽfe kaifo judeofãfe chakakẽ, ifãfe mextexõ põtatiro.
Jesucristo chanĩmara fayamaifono Nãskarifiakĩ judeofãfe Jesucristo
283 ROMANOS 11
ato imatiro. Ifi mextexõ anã ãfe põya nikakaspakani, noikaspakakĩ. Akka mã
tichixotiro anã foainõ. Nãskarifiakĩ Epa judeoma. Nãskakẽ Epa Niospa mato
Niospa anã ato ifitiro afe yora inõfo. sharafaxõa ãfe meka shara Jesúsnoa mã
24 Mãkai judeofoma. Judeofo ifi olivokõi chanĩmara fanõ. Akka judeofãfe ãto
keskarafo. Akka mã judeoma. Mã nã olivo xinifo Niospa yoini iskafakĩ: “Ẽ mato ifi
nii mẽra nia keskara. Olivokõi ãfe ifãfe nã mã efe yora inõ,” ixõ ato yoini. Nãskakẽ
nii mẽra olivo ãfe põya xatexõ olivokõiki ãto xinifoõxõ Niospa ato noi, ãfe
tichitiro foaisharanõ. Nãskarifiai mã fenafori noikõi. 29 Epa Niospa ẽfe kaifo
Niospa yora ipaonima. Akka iskaratĩa Epa ãfe afama mĩshti inãxixakĩ yoiyoni
Niospa mato ifia mã afe yorafo inõ. keskara anã fetsafaima afetĩamamãi ato
Nãskakẽri ẽfe kaifo anã Niospa ato ifiyonixakĩ. Nãskakĩ ato
ifipaisharakĩ ifitiro afe yora inõfo. Jesús potapakenakama. 30 Akka mã
chanĩmara faifãfe afe yorafo ato imatiro. judeoyamafixõ mã Epa Nios
nikayopaonima. Akka iskaratĩa mã anã
Epa Niospa judeofo anã nikayospa ipaima. Nãskakẽ Niospa mato
ato ifixii afe yora inõfo sharafaxopai mã chanĩmara faito. Akka
25 Efe yora mĩshtichi, mãfi israelifoma. ẽfe kaifo judeofo ato sharafaxopaifiaito
Meka fetsaõnoa mã nikamisma ẽ mato nikakaspapaonifo. Nãskakẽ mã
tãpimanõ mãto shinã mẽraxõ mã chanĩmara faito Epa Niospa mato noikĩ
ROMANOS 11, 12 284
12
1 Efe yora mĩshtichi, ẽ mato fetsafori ãfe meka nõ ato yoinõ.
yoisharapaiyai keskara akãfe. Nãskakẽ mã mato katoano mã
Epa Niospa mato noikĩ mato chanĩmara faxõ mato yoiai keskara
sharafamiski. Nãskakẽ mãri inãmekãfe fetsafori ato yoisharakãfe. 7 Mã mato
mãto Ifo inõ, ãfe yonomati ipaxakakĩ. fetsafo katokẽ ãfe shinãõxõ fetsafori
Mã askaino anã afara chaka mãto ifo axosharafafãikãfe. Mato fetsafo katokẽ
itiroma, Nios mãto Ifo iki. Shinãkapo. ãfe shinãõxõ ãfe meka ato
Mã mẽste shinãsharakõikĩ Nios noiyanã tãpimasharakãfe. 8 Mato fetsafo katokẽ
sharafakãfe. Mã askafaino Nios matoki aõxõ fetsafo õiti ato fepeaxõfafãikãfe.
inimakõitiro. 2 Nios Ifofaafãfema shinãi Mato fetsafo katokẽ afara yopaifo
keskara shinãyamakãfe. Mã shinãpaoni inimayanã ato inãsharakãfe. Mato
keskara anã shinãyamakãfe. Iskaratĩa fetsafo katokẽ ãto xanĩfo mã inõ.
Niospa mãto shinã mẽra fetsafapaiyai Nãskakẽ Niospa shinãmana keskara ato
keskara shinãkãfe. Afaa fetsakai mã yonomasharakãfe. Xanĩfo mẽsteshara
shinãtiroma. Mã askakĩ mã tãpitiro ikãfe. Nã mato katokẽ ãfe shinãõxõ
Niospa mato imapaiyai keskara omiskõiaifo ato noikĩ inimayanã ato
sharafinakõi. Mato imapaiyai keskara axosharakãfe.
mã ikaino matoki inimatiro.
3 Epa Niospa ea noikĩ ea yoia ẽ mato Afeskax Nios Ifofaafo itirofomẽ
tãpimanõ. Nãskakẽ ẽ keyokõi mato 9 “Ẽ
mato noira,” ifiata ato
yoisharapai. Kakapaimis iyamakãfe. pãrayamakãfe. Yorafo noikõikãfe. Afara
285 ROMANOS 12, 13
13
pimasharakãfe. Pexe yopaifãfe mãto 1 Epa Niospa yoini keskara nã
pexe mẽra ato ikimakãfe. Ato maitio ikafãfe xanĩfofo
kexesharakãfe. katotirofo. Akka xanĩfo finakõia nikata
14 Mato omiskõimanaifãfe ato afe rafeafori nikakõikãfe Niospa ato
kopiyamakãfe. Nios kĩfikãfe iskafakĩ: xanĩfo imaino. Akka Niospa xanĩfo ato
“Epa Niospa ato chakafayamafe ato imayamaino itirofoma. 2 Niospa noko
sharafafe,” ixõ Epa Nios kĩfikãfe. yoini iskafakĩ: “Mãto xanĩfofo
Nãskaxori ato ĩchayamakãfe. nikakõikãfe.” Akka mãto xanĩfo mã
Askatamaroko ato sharafaxokãfe. nikakaspakĩ Niosri mã nikakaspai. Mã
15 Inimaifono mãri inimakãfe. Ato nikakaspaito mato omiskõimaxii. 3 Akka
sharafaifono aõnoax inimakãfe. nõ isharaxkai nõ xanĩfoki mesetiroma.
Oiaifono mãri shinãmitsayanã ato Akka nõ isharayamax nõ xanĩfoki
shinãkãfe. Omiskõiaifono mãri atoõnoax mesetiro. Xanĩfoki mesexikima
omiskõikãfe. 16 Afe feratenãkakĩma Epa isharakãfe. Mã askaito mato
Niospa mato shinãmapaiyai keskara fisti chakafatama matoõnoa yoisharanõfo.
anori shinãkãfe. “Ẽ ato keskarama,” 4 Xanĩfofo Epa Nios yonoxomis
14
Yometsoyamakãfe. Fetsa pãrayamakãfe. 1 Meka fetsa ẽ mato yoinõ.
Fetsa fĩapaiyamakãfe,” ixõ noko yoini. Fetsafãfe Jesús Ifofafiakaxõ ãfe
Afara fetsafori noko yoini. Nõ yorafo meka tãpisharakanamax mato fe
noikĩ na Epa Niospa yoini keskara nõ ichanãifono, “Aicho, nofe ichanãi
ato chakafaima. Nãskakẽ a mĩa mĩ fekãfe,” ato fakãfe. Mã shinãi keskara
noimei keskari akĩ fetsafo ato noife. anori shinãyamaifono ato fe
10 Nõ fetsafo noikõixõ nõ ato feratenãyamakãfe. Ato mekafakĩ
chakafatiroma. Akka nõ ato noikõikĩ chakafayamakãfe. 2 Mato mẽra ixõ fẽtsa
Niospa yoini keskara nõ aki. Nõ ãto ãfi yoitiro iskafakĩ: “Ẽ Jesús chanĩmara
fe nõ ipaima. Askatari nõ ato noikõixõ faxõ keyokõi ẽ pitiro,” ixõ yoitiro. Akka
nõ atoki yometsoima. Askatari nõ ato fẽtsa yoikĩ iskafatiro: “Ẽfi Jesús
pãraima. Akka nõ ato noiaiõxõ Niospa chanĩmara fakĩ ẽkai nami pitiroma. Ẽ
noko yoia keskara nõ atiro. fanafo fisti pitiro,” ixõ yoitiro Jesús
11 Nã Jesús fena oyoaima chãi ẽ meka tãpisharaxoma. 3 Fẽtsafãfe nami
taefakĩ Jesús Ifofani. Akka iskaratĩa pikĩ a nami pimisfoma ato mekafakĩ
nõko Ifo Jesús mã chaima oi. Nãskakẽ ẽ chakafatiroma. Ato yoikĩ iskafatirofoma:
mato yoiai keskara akãfe. Oxakatsa ikai “Mã afaa tãpiama. Nõ nami pia shara,
keskara iyamakãfe. Oxakatsa ikĩkai nõ noko chakafatiroma. Nami shara,” ato
yonosharatiroma. Nãskakẽ xanikakĩma fatirofoma. Nãskarifiakĩ nã nami
Jesús yonosharaxokãfe pimismato a nami pimisfo ato mekafakĩ
itipinĩsharaxikakĩ. 12 Mã penaino chakafatiroma. Ato yoikĩ iskafatiroma:
samamakõi penatiro. Nãskarifiakakĩ mã “Nafãfe nami pikakĩ chakafakani,”
nõko Ifo chaima oaino fakish mẽra ika ixokai atoõnoa yoitirofoma. Akka Epa
keskara iyamakãfe. Mãto chaka Niospa keyokõi nãskarafo noko ifi nõ
xatekõikãfe. Jesús ika keskara mãri ãfe fakefo inõ. Nãskakẽ fetsafo mekafakĩ
xafakĩa ikãfe afara chakafaxikakima. chakafayamakãfe. 4 Jesús Ifofaafokai
13 Isharakõikãfe penano nõ õisharatiro mãto inafoma. Akka afãfe Epa Nios
pakexikima. Nãskarifiakĩ Jesús Ifofaax yonoxomisfo. Nãskakẽ ato mekafakĩ
nõ isharakõitiro afaa chakafatama. Akka chakafayamakãfe. Epa Niospa ato
287 ROMANOS 14
yoitiro. A chakafaifo ato iskafatiro: “Mã chipo Nios ikano nõ akiki nokoi kaikai.
chakafai,” ixõ ato yoitiro. Askatari a Askatari noko yoixii nõ afara
sharafaifo, “Mã sharafai,” ato fatiro. sharafayamakẽ nõ chakafamiskẽ.
Akka a chaka shinãifo Niospa ato 11 Isaías Niospa meka yoikĩ kirika
15
1-2 Jesús chanĩmara fakõixõ a kirika keneni iskafakĩ:
Niospa meka tãpisharafoma nõ Epa Niosi, ẽ mĩõnoa ato
ato fenãmãshta yoitiro ato fe yoisharaxii, a judeofoma. Ẽ mia
289 ROMANOS 15
shara noko yoi fekani. Akka nokoki anoxõ Cristo chanĩmara fakĩ taefaniki.
feyamanifono na meka shara nõ 6 Maríari mato yonosharaxomiski aari ea
16
1-2 Nofe yora Febe, Cencrea 13 Nõko Ifãfe Rufori katoni afe yora inõ.
17 Efe yora mĩshtichi, ẽ mato yoinõ 23 Gayopa pexe mẽra ẽ ikẽ ea kexemis.
nikakapo. Mato fe ichanãmis fetsafãfe Jesús chanĩmara faa fetsafori Gayopa
mato afara chakafamapaikani anã mã pexe mẽranoax ichanãmisfo. Nãfãferi
Jesúsnoa shinãnõma. Akka nõ mato mato mekashara fomakani. Na Erasto
mẽstekõi tãpimanai keskara nãfãfe mato pexe rasi anoa ato kori kexexomisto
anori yoikanima. Akka fakirira mato mato mekashara fomai. Askatari nofe
yoipaikani anã mã Jesús shinãnõma. yora fetsari Cuarto nãatori mato
Nãskax ato fe rafeyamakãfe, mato mekashara fomai.
pãratirofokĩ. 18 Afãfekai nõko Ifo 24 Nõko Ifo Jesucristo mato noikĩ mato
1
1 Ẽkĩa Pablo, ẽ mato kirika kenexõ mato Jesúsnoa yoini keskara nikakĩ
fomai. Nofe yora feta nã Jesús mãto õiti fetsafaxõ a keskara shara mã
Ifofamis feta, ãfe ane Sóstenes, efeta ixii. Nãskakẽ mã Jesús chanĩmara faxõ
mato kirika kenexoni. Epa Niospa ea mã mã ato õimana. 7 Nãskakẽ Epa
katopaikĩ ea katoni ãfe meka shara Niospa ãfe Yõshi Sharaõxõ mato
Jesucristoõnoa ẽ yoifofãsafanõ. 2 Akka imapaiyai keskara mã iki. Nios
Jesucristo ea nĩchini ẽ ãfe meka shara chanĩmara faa fetsafo nãskarifiakani
keyokõi maifo tii ẽ ato yoifofãsafanõ. Niospa mato shinãmasharaino. Nãskakẽ
Corinto anoafãfe mãfi Niospa fakefoki. mã nõko Ifo Jesucristo fe ipaikõikĩ mã
Nãskakẽ ẽ mato kirika kenexõ fomai. manasharai nã nokoaitĩa õixikĩ.
Mã mẽxotaima ichanãmis Niospa meka 8 Oyoxoma mato kexesharayoi. Ãfe
shinãmasharanõ. Epa Nios feta nõko Ifo Ifo Jesucristo fe mã rafenõ. Epa Nios
Jesucristo mato askafanõ. chanĩma, noko yoiai keskara aki.
Jesucristo afara sharafo noko axotiro Corinto anoxõ Jesús chanĩmara faafãfe
4 Mẽ anoris shinãnifoma
tãpia Jesucristo mato noikĩ
afarafo mato tãpimani ãfe õiti keskara 10 Efe
yora mĩshtichi, ẽ mato
mã inõ. Nãskara tãpixõ ẽ Epa Nios kĩfikĩ yoisharapai. Nõko Ifo Jesucristo ea
iskafa fafafãini: “Aicho Epa Niosi, mĩ yoiaino ẽ mato yoi nãnorifos mã
Corinto anoafo afara sharafo shinãnõ, mã fetsa shinãnõma. Jesucristo
Jesucristoõxõ mĩ ato tãpimanaki,” ixõ ẽ mato shinãmapaiyai keskara fisti
kĩfifafãini. 5 Chanĩma, Jesucristo mato fe shinãkãfe. 11 Efe yora mĩshtichi, mẽ nika
rafesharaino aõxõ mã Niosnoa a Jesucristo mato shinãmapaiyai
292
293 1 CORINTIOS 1
keskara fisti mã shinãima. Cloépa afe nõko chaka noko soaxoxikĩ, ixõ noko
yorafo nono fẽkaxõ ea yoiafo mã yoipaiyaifãfe nõkai chanĩmara fatiroma.
feratenã faatanãito. 12 Akka mã atiri Ãa chanĩkani,” ixõ shinãmisfo.
iskai fetsei: “Nõfi Pablo ifofamiski. Noko Nãskakanax nãfo fenokõikani.
tãpimanai keskara kayakaikõi nõ Omiskõipakenakafo mẽra fokani. Akka
nikamis. Fetsafãfekai kayakai nõ Jesús chanĩmara faito noko
shinãkanima,” ixõ mã yoimis. Askatari nimapakenaka nõ afe ĩpaxanõ. Niospa
fetsafori iskakani: “Nõfi Apolos ãfe shinãõxõ Jesús noko nãxoni nõko
ifofamiski,” ixõ mã yoimis. Askatari chaka noko soaxoxiki. Afara fẽtsakai
fetsafori mã iskamis: “Nõfi Pedro noko nimatiroma nõ afe nĩpaxanõ.
ifofamiski,” ixõ mã yoimis. Askatari 19 Akka Niospa meka kirikaki kenekĩ
2
1 Efe
yora mĩshtichi, ẽ matoki tãpiyopaonifoma. Nãskaxõ Jesús
nokofenaxõ yõra shinãõxõ ẽ mato retenifo. Akka tãpikaxokai tsõa nõko Ifo
Niospa meka yoiyameama. Niospa ãfe Cristo ifi cruz ikaki mastakeranifoma.
shinã fistiõxõ ẽ mato yoiyamea. Ẽa Nã nõko Ifo Cristo sharafinakõia. 9 Akka
shinãxõ ẽ mato yoiyameama. Niospa ea yõra kirika kenekĩ iskafani:
shinãmanaino ẽ mato yoiyamea. 2 Ẽ Afama mĩshti shara Niospa ato
matoki oyoxoma ẽ shinãkĩ iskafani: axoxii. Tsõa õiyomisma sharafo ato
“Jesucristo ifi cruz ikakinoax noko axoxii. A tsõa nikayomisma ato axõfãi
nãxoni, nã fisti ẽ ato yoixikai. Afaa fetsa a tsoa pishta ãto shinã mẽraxõ
ẽ ato yoitiromaki,” ixõ ẽ shinãyamea. shinãyomisfoma nãfo ato axosharaxii.
3 Askata mẽ nokoax ẽ matoki A ato noiaifo ato itipinĩshara faxoxii,
ratekõiyamea. Nãskakĩ rateyanã ẽ nãskara yoikĩ Niospa meka yõra kirikaki
shinãyamea iskafakĩ: “Ẽ mitsisipama ea keneni. 10 Nã kirika kenekĩ yoinifo
õikakĩ ea nikakaspatirofo,” ixõ ẽ keskarakõi Epa Niospa ãfe Yõshi
shinãyamea. 4 Nãskakẽ ẽ mato Sharapa noko õimani. Ãfe Yõshi
Jesucristoõnoa yoimis ẽfe shinãmã Sharapa keyokõi tãpikõia. Epa Niospa
shinãxõ ẽ mato yoitamaroko Niospa shinãi keskarari ãfe Yõshi Sharapari
Yõshi Sharapa ea shinãmanaino ẽ mato tãpikõia.
yoiyamea. Ẽ mato yoiaino aõxõ mã 11 Yõra ãfe shinã mẽraxõ ãa shinãitokai
Jesús chanĩmara fayamea. 5 Akka yõra tsõa tãpitiroma. Akka ares fisti tãpitiro.
shinãõxõ mã Jesús chanĩmara Nãskarifiai Epa Niospa shinãi keskara ãfe
fayameama. Niospa shinãõxõ mã Yõshi Shara fistichi tãpikõia. 12 Epa Niospa
chanĩmara fayamea. ãfe Yõshi Shara nokoki nĩchini noko
tãpimapaiyai keskara noko tãpimanõ.
Niospa Yõshi Sharapa noko Akka nã chanĩmara faafãfema Niospa
shinãmasharatiro meka nikakanima. Nãfãfe shinãi
6 Nãskakẽ a Niospa meka keskarakai Niospa noko shinãmanima.
nikasharaifãfe mã tãpiafo nõ Niospa 13 Nãskakẽ yorafãfe noko tãpimanifo
3
1 A fake rama kãiatokai afaa chanĩmara famani. Nõko Ifo Niospa
tãpitiroma. Mã yosixõ tãpitiro afara noko katoni noko yonomapaiyai keskara
fetsa. Nãskarifiai a rama Jesús Ifofaifãfe nõ yonoxonõ. 6 Ẽ mato iskafakĩ yoipai.
Niospa meka tãpisharafoma a fake yome Yora fẽtsa taefakĩ xiki fanatiro. Fetsafãfe
rama kãia keskarafo. Nãskarafo mã a nãmã orometirofo foaisharanõ.
Jesús mãto Ifo fiano ranãrito ãfe meka Nãskafixokai nã rafeta xiki
mã tãpisharama. Mã rama Jesús foaimatirofoma. Nios fistichi xiki
Ifofayamafiai oa rama Jesús Ifofaifo foaimasharatiro. Nãskarifiakĩ ẽ mato
keskarafo, mã. Niospa meka mã mã taefakĩ Jesucristo chanĩmara famani.
nikafikatsaxakĩ a yoiai keskara mã Chipo Apolos Cristoõnoa mato yoini ãfe
nikasharama. Ooa efe yora mĩshtichi, meka mã nikasharakõinõ. Nõ mato
mãfi Niospa meka nikamisma yoiaino Nios fistichi mãto shinã mẽraxõ
keskarafoki, rama Jesús Ifofaifo keskara. mato shinãmasharatiro ãfe meka mã
Mãfi nã Niospa Yõshi Shara fe rafeama tãpisharakõinõ. 7 Nã ẽ mato yoiaito mã
keskarafo. Nãskakẽ ẽ mato Niospa meka nikai keskara Apolos feta nõ afaa
tãpimasharatiroma mãkairoko tãpiama. Akka Nios fistichi yorafo
itipinĩsharakẽ nikasharaxikima. 2 Fake shinãmasharatiro ãfe meka
yome rama kãiato chocho fisti atiro, tãpisharakõinõfo. 8 Akka taefakĩ fetsafo
297 1 CORINTIOS 3
Jesús chanĩmara famano, a chipo ato akiki oro kenetiro. Fẽtsari akiki tokiri
yoiaitori nãnorikõiri ato yoi. Nã sharakõi kenetirofo. Askatari fẽtsari
rafetamãi nãnorikõi shinãkakĩ akiki ifi kerexma kenetirofo. Fẽtsari
Niospamãi ato shinãmanaino. Nãskakẽ xepa pei akiki kenetirofo. Fẽtsari tafa
ato Jesúsnoa yoixikani a Ifofasharanõfo. akiki kenetiro. Nãskakẽ nã pexe
Nãskatari Niospa a yonoxonafo ato kooaino pexe ano ikafo ichotirofo
afara inãxii. Fetsa ichapa inãta fetsafori kooyamaxikakĩ. Akka pexe kishi
ichapama inãxii yonoxosharafomano. kerexkõi akiki keneafo oro akiki
9 Efe yora mĩshtichi, ẽ meka fetsa mato keneta, roe taxo akiki keneta, tokiri
yoipai. Tarepa ifo fistifiano fetsafãferi sharari akiki keneafono kootirofoma.
yonoxotirofo. Askatari pexe ifo fistifiano Akka nã ifi kerexma kootiro. Xepa
fetsafãferi yonoxotirofo. Nãskarifiai peifori kootiro. Tafari kootiro.
mãfi Niospa ãfe tare keskarafokĩ. 13 Nãskarifiai Nios nã pẽxe ifo
Askatari mã ãfe pexe keskara. Nios fisti keskara. Niospa meka yoimisfo nã
mãto Ifo. Akka nõri Apolos feta pexe ifo pexe faxõaifo keskarafo.
yonoxomiski. Noko yoiai keskara nõ Fetsafãfe shara faxomis, fetsafãferi
mato tãpimasharani ãfe meka mã shara faxomisma. Nãskaxõ anã oaitĩa
nikasharakõinõ. Cristo noko õimaxii nã nõ axomis
10 Ẽ mato yoinõ afeska faxõ pexe keskara fatofo keyonakamakĩ. Akka
fatirofomãki. Taefakĩ ãfe kishi fatofori nipanakafomãkĩ. Noko
kerexkõi fikaxõ nĩchitirofo. Mã kishi õimaxii afeskaxõ nõ Nios
nĩchikaxõ aõxõ yonotirofo. yonoxonamãki. Fẽtsa Jesús
Nãskarifiai mãfi pexe keskaraki. Akka Ifofasharaxoma ãa shinãxõ Niospa
nõ mato Niospa meka tãpimani nã meka ato yoisharaima, tãpisharaxoma
pexe faifo keskara. Cristofi pexe kishi ato yoisharatiroma. A yoiai keskara
keskaraki. Nã ãfe kishiõnoax pexe sharama, ifi kerexma keskara,
nitiro. Nãskarifiakĩ Cristo mato nimai. samama keyotiro. Akka fẽtsa Niospa
Ea Niospa tãpimashara keskarari mekakõi ato yoi. Niospa
taefakĩ ẽ mato yoiaito mã Cristo shinãmanaino ato tãpimani. Nã tokiri
Ifofani. Askatari fetsafãferi nãnorikõi kerexkõi keskara keyotiroma.
mato yoikani mã Cristo Ifofasharanõ. 14 Nãskatari fatotora Nios
ĩpaxanõ,” ixõ tsõa mato anori pexe keskarakõi? Ãfe Yõshi Shara mato
yoitiroma. Jesucristo fistichi noko mẽra ika. 17 A Nios ika anokai afaa
nimasharatiro nõ Nios fe ĩpaxanõ. chakama. Nãskakẽ ãfe Yõshi Shara mato
12 Afara fetsa anã ẽ mato yoinõ, ea mẽra ikano õisharakãfe chaka shinãi
nikakapo. Fẽtsa pexe fakĩ kishi iyamakãfe. Mã afe nĩpaxanõ Niospa
kerexkõi nĩchitiro. Akka fẽtsari akiki mato katoni afe yora mã inõ. Nã
rofetaxõ kerexkõi kenetirofo. Fẽtsari Ifofaafo tii ato shara imai. Akka fatotora
1 CORINTIOS 3, 4 298
4
famafãfe shinãkakĩ iskafakani: “Nã 1 Akka mã nokoõnoa shinãkĩ
Jesús chanĩmara faafãfe iskafatiro: “Nafãfefi Cristo
shinãsharakanima,” ixõ nokoõnoa yonoxomisfokĩ,” ixõ nokoõnoa yoikãfe.
yoimisfo. Matoõnoa anori yoifiaifono Cristoõnoa meka shara tsõa
Niospa mato mẽstekõi shinãmasharapai nikayomisma Epa Niospa nõko shinã
mã shinãtiro. 19 Nã Jesús chanĩmara mẽraxõ noko shinãmanaino nõ atori
famafãfe shinãkani iskafakakĩ: “Nõfi tãpimani. 2 Akka ãfe inafãfe ãfe ifo
mẽstekõi shinãsharakĩ,” ifiaifãfe Niospa nikakõitirofo. Ãto ifãfe ato yoia keskara
ato õia mẽstekõi shinãsharakanima. axosharatirofo. Akka nõfi Cristo ãfe
Tatima keskarafo ato õi. Nãnori yõra inafoki. Niospa noko yoini iskafakĩ: “Ẽ
Niospa meka yoikĩ kirika keneni mato yoia keskara ato yoikãfe ato
iskafakĩ: “Nã Jesús chanĩmara famafãfe fomãkakĩma. Ato yoikãfe xanikakĩma,”
ãa shinãkani iskakakĩ: ‘Nõfi tãpikĩ ixõ noko yoimis. 3 Nios fistichi
finakõiaki,’ ixõ shinãkakĩ Nios tãpikõiakĩ nã ea yoia keskara ẽ aki.
pãratirofoma. Ãakõi anori pãramekani. Akka yorafãfe ea mekafakĩ chakafakani.
Nãskakanax fenoafo,” ixõ Niospa meka Akka fetsafãferi ea yoisharakani.
yõra kirikaki keneni. 20 Anã David kirika Nãskanõki ãa ea mekafanõfo. Ẽ ãto
keneni iskafakĩ: “ ‘Nõfi tãpisharakõiaki,’ yonomatimaki. Akka ẽ Niospa
ifiaifãfe nõko Ifo Niospa ato tãpikõixõ yonomatiki. Akka Nios fistichi tãpia ẽ
yoikĩ iskafatiro: ‘Nafãfekai mẽstekõi yonoxosharakõiaito. Yorafãfekai
shinãsharafoma, tatima keskarafo,’ ” ixõ tãpiafoma. Ẽrikai tãpiama. 4 Ẽfe shinã
David kirika keneni. mẽraxõ ẽ shinãi iskafakĩ: “Ea Niospa
21 Nãskakẽ anã yoi iskayamakãfe: “Na yoiai keskara ẽ aki,” ixõ ẽ anori
feronãfãke a noko tãpimamisto ãfe shinãfiaino nõko Ifo fistichi ea tãpikõia
meka fisti mẽstekõi, sharakõi,” ixõ anori a ea yoia keskara ẽ ayamakĩ ẽ akima.
anã shinãyamakãfe. Niospa ato 5 Cristo anã oyoamano iskafakĩ
chanĩmara faafo pexe rasi tii anoafo ẽ shinãkõi. Ẽ ano mato fe iyamafiaxõ nã
ato tãpimani keskara Timoteori mato feronãfake afeskaimãkai mẽ tãpikõia. Ẽ
tãpimaxii. mato anoxõ yoikĩ iskafakerana: “Mã
18 Mẽ tãpia mã ranãrito shinãkĩ iskafai: Jesucristo shinãyanã ichanãino Niospa
“Pablo Timoteo nokoki nĩchi nokoki ãfe Yõshi Sharaõxõ nã feronãfake ãpa
mesekĩ. Ãakai nokoki opaima. Akka nõ ãfi fe imiskẽ mato makinoa potakãfe
keyokõi tãpikõia. Nõ Pablo yopaima,” Satanás ifofaafo mẽra inõ. Nãskakẽ
ixõ mã shinãi. Askai mã kakapaimis. Satanás nã feronãfake omiskõimanõ.
19 Anori mã shinãfiaino ẽ samamakõi ẽ Nãskaxõ Satanás nã apaiyai keskara
mato ari kaikai. Niospa ea yoiaino ẽ faxii nã feronãfake. Nãskafaino
samamakõi mato ari kai. Mẽ mato ano omiskõixii. Satanás omiskõimanaino ãfe
nokoõxõ ẽ tãpixii nã kakapaimisfãfe chaka xatepaixii Jesús anã Ifofapaikĩ
Niospa Yõshi Sharaõxõ yoikanimãkai, anã omiskõiyamaxiki. Mã ãfe chaka
ãakõi yoimisfomãkĩ. 20 Nios nõko Ifono xateano nõko Ifo Jesucristo anã oaitĩa
nõ meka fisti yoitamaroko ãfe shinã nã feronãfake ifixii afe ipaxanõ anã
sharaõnoax nõ isharatiro. 21 Nãskakẽ nã omiskõinõma,” ixõ ẽ mato yoikerana ẽ
ẽ matoki nokoaitĩa ãfe shinã sharaõnoax mato fe ixõ.
ẽ matoki nokoxii. Mẽ nokoxõ ẽ tãpixii 6 Ooa, mã iskamis: “Nõ sharakõi,” ixõ
5
1 Mẽ nika mato mẽraxõ feronãfake yora fistichi afara chakafaito potakãfe
fistichi afara chakafaito. Akka, mato mẽraxõ anã afara chakafayamanõ,
¿afeskakĩ mã yoimamẽ anã afaa mã fena keskara ixikakĩ. Akka Niospa
chakafayamanõ? Nã feronãfake ãpa ãfi Fake, Jesucristo, noko nãxoni nõko
fe oxakĩ chakafai. Askara chakakõi. Nã chaka noko soaxoxiki. Nãskakẽ mã afaa
Nios chanĩmara faafoma tsoa chakafamisma keskara. 8 Nãskaxõ a nõ
askamisma. 2 Ooa. Nã feronãfãke mato chakafapaoni anã nõ shinãpaima.
mẽraxõ afara chakafai aõnoa Fetsafo fekaxtefayamata ato pãrayamata
rãfipaikanima, “Nõ sharakõifora,” ixõ meka chanĩmakõi fisti nõ ato yoitiro.
mã yoimis kakapaiyanã. Akka, ¿afeskakĩ 9 Ẽ mato kirika kenexoyoni iskafakĩ:
6
ãto chaka xateafoma. Chaka fetsa 1 A mato feta Nios Ifofaafo ato
afara fetsa fichipaikĩ, “Na nõko niosra,” ãfe yorakõi? Nãskaxõ nõ nõko ãfima
ixõ fichipaimisfo. Afokai Nios xanĩfo chotatiroma nõmãi Jesús afe yorakõixõ.
ano fotirofoma. Askatari feronãfakefo aa 16 Niospa meka yoikĩ yõra kirika kenekĩ
ãfe õiti keskara shara mato imai. ipaiyamakãfe. Askatari kẽrofori mãto
Askafaxõ afaa chakafamisfoma keskara fenema fe ipaiyamakãfe. Askara
mato õi. shinãyamakãfe. Askapaikakĩma ato
makinoax ichotakãfe mãto ãfima fe
Nõ Cristo fe rafexõ nõ chakafatiroma ixikakĩma. Mã chakanatiroki. Askatari
12 Akka mã yoiraka iskafakĩ: “Cristo kẽrofori ichotakãfe mãto fenema fe ipai
ẽfe Ifo. Nãskakẽ a Niospa yoiyamano nã kakĩma mã chakanatiroki. Akka mãto
303 1 CORINTIOS 6, 7
7
1-2 Mã ea kirika kenexõ femakĩ mã
Feronãfãke ãfe ãfi potatiroma, nãskarari
ea yõkaita. Nãskakẽ nã mã ea yõkai
kẽromãri ãfe fene potatiroma
keskara ẽ mato yoisharapai mã tãpinõ.
Feronãfãke kẽromaisax shara itiro. 10-11 Askata iskaratĩa feronãfake ãfiya ẽ
ranĩtiroma. Nãskatari fenẽri ãfe ãfi afe yoisharapai. Na meka ẽ mato yoiai
ipaiyaito ranĩtiroma. 5 Nãskakẽ Niospa ea yoiyamafekẽ ẽa mẽstekõi
ranĩnõnãyamakãfe. Akka nãskaxõ mã shinãkĩ ẽ mato yoi. Feronãfãke Jesús
shinãtiro iskafakĩ: “Nõ Epa Nios Ifofaino ãfe ãfinĩ Jesús Ifofaxoma fene
kĩfiyonõ, nõ paxkanõnãx oxa noikĩ fene enepaiyamaino fenẽ ãfe ãfi
ranãyoxikĩ. Chipo anã nõ kemãnãxikĩ,” potatiroma. 13 Askatari ãfe ãfinĩ Jesús
ixõ mã yoitiro. Nãskafiax chai Ifofaino fenẽ Jesús Ifofaxoma ãfe ãfi
samarakayamakãfe. Mã samarakaino enepaiyamaino ãfinĩ fene enetiroma.
Satanás mato chakafamatiro mã kẽro 14 Feronãfãke Nios chanĩmara faimano
fetsa fe ipaitirokĩ. Nãskarifiai kẽrori ãfe ãfinĩ Nios chanĩmara faino ãfe
feronãfake fetsa fe ipaitiro. Afe ipaikĩ ãfiõxõ Niospa nã feronãfake shara
chakafatiro. faxotiro. Nãskaxõ ãfe ãfinĩ Jesús Ifofaito
6 Ẽ mato, “Fianãkãfe,” ixõ ẽ mato õikĩ ãfiõxõ fenẽ Jesús Ifofatiro.
yoima. Akka mã fianãpai mã fianãtiro. Nãskatari kẽromã Jesús Ifofayamaino
7 Askata ẽ shinãkĩ iskafai: “Feronãfakefo fenẽ Jesús Ifofaino feneoxõ Niospa nã
1 CORINTIOS 7 304
kẽro shara faxotiro. Akka feronãfake fe xatetiroma Niospa noko ifinõ. 19 Akka
ãfi enenãifono ãto fakefo shara nõ foshki repa xatemisma askatari nõ
itirofoma. Akka enenãyamaifono Niospa foshki repa xatemis nãskara shara. Akka
ãto fakefo shara õitiro. 15 Akka nõ askanokai, “Mã chakafaa,” noko
feronãfãke Jesús Ifofayamakẽ ãfinĩ Niospa faima. Askatari nõ askamanori,
Jesús Ifofaito fenẽ enepaikõikĩ enetiro. “Mã chakafaa,” noko Niospa faima. Nã
Nãskax kapaiyaito nẽtefayamafe. judeofo imis keskarakai nõ itiroma noko
Katanõ. Mã nẽtefaino fekaxtetiroki. Niospa ifinõ. Askatamaroko Niospa
Askatari kẽromã Jesús Ifofayamakẽ fenẽ noko yoini keskara nã fisti nõ atiro.
Ifofaito kẽromã enepaikõikĩ enetiro. 20 Akka nã Niospa mato ifini keskarakõi
8
1 Mã ea yõkaito ẽ mato yoisharatiro. Nãskaxõ Niospa ãfe Fake feta keyokõi
Yora fetsafãfe afara onifakaxõ, “Na onifani. Aõnoax nõ nitiro.
nõko niosra,” ikaxõ nami inãmisfo. 7 Nã ẽ mato yoiai keskara fisti rasichi
Askata anã nã nami fikaxõ ato inãmisfo Jesús chanĩmara faifãfe tãpiafoma.
yorafãfe pinõfo. Akka yorafãfe ãto Shinãmisfo iskafakakĩ: “A fetsafãfe afara
niosnã nõ nami pia, shara. Nõ piamari, onifafo, nã ãto nioskõi nia,” ixõ
shara. Nãskaxõ nõ afaa chakafaima. yoimisfo niyamafiakẽ. Akka ãto xinifãfe
Akka mã yoikĩ iskafamis: “Mã nõ tãpia nãnori ato yoipaonifo. Nãskakẽ
nõ ãto niosnã nami pia, shara. Akka nõ shinãkani iskakakĩ: “Nã ãto niosnã nõ
piamari, shara,” mãmãi shinãkĩ nami pixõ nõ Nioskõi chakafatiro,” ixõ
Nioskõimara ixõ. Akka mã fatora shinãtirofo. Akka mã pikaxõ ãto shinã
fetsafãfe shinãkĩ iskafamis: “Ẽfi mẽraxõ shinãchakatirofo: “Mã nõ
tãpikõiaki. Nã ẽ shinãi keskara ẽ chakafara,” ikaxõ. 8 Anori
mẽstekõi shinãi. Ẽ fetsafo keskarama. Ẽ shinãfiaifonokai a nõ afara piatokai
apaiyai keskara ẽ atiro,” ixõ mã yoimis. Nios yafi noko rafemasharatiroma. Nios
Askara yoi kakapaimis mã itiro. Askara makinoa noko potatiroma. Afara
shinãkĩkai nõ fetsafo inimamatiroma. onifakaxõ, “Na nõko niosra,” ikaxõ
Askakimaroko nõ yorafo noixõ nõ ãto nami inãfo nã nami nõ piamanokai
õiti fepeaxosharakõitiro Jesús noko shara imatiroma. Askatari noko
Ifofasharanõfo. Nãskakẽ nõ ato chakafatiroma. Nãskatari mã nõ pianori
inimamatiro. 2 Askatari fatora fẽtsa noko chakafatiroma. Nãskatari noko
shinãkĩ iskafamis: “Ẽfi afama mĩshti shara imatiroma.
tãpiakĩ,” ixõ anori yoifikĩ atiri afaa 9-12 Nãskakẽ mato feta Nios Ifofaafo
pixõ ẽfe Ifo Jesús ẽ chakafaa ẽmãi ãto ato kematiro: 4 Fetsafãfe Jesúsnoa
niosnã nami pixõ. Nã nami pikĩ ẽ ãto yoiaito nikakakĩ afaa kopi yõkaxoma
nios sharafai. Ẽ ãto nios ifofai õitsai. kaxpa ato pimamisfo. Akka ẽ mato
Ooa, ẽ chakafaa,” ixõ shinãtiro. Askaxõ Jesúsnoa yoiaito nikakakĩ, ¿eari afaa
ãfe shinã mẽraxõ shinãchakakõitiro mã kopi yõkaxoma kaxpa eari
nami piaito õikakĩ akairi pikaxõ. pimatirofomamẽ? 5 Ẽ akai keskafakĩ
Nãskakẽ mã chakafamatiro. Askafakĩ Pedrori Jesúsnoa yoifofãsafamis. A
Cristori mã chakafai. Mã mã tãpia afara Jesús nĩchiafãfe fetsafãferi Jesúsnoa ato
onifakaxõ, “Na nõko niosra,” ikaxõ yoifofãsafamisfo. Jesús ãfe extofãferi ato
nami inãifo nã pixokai mã chakafaima yoifofãsafamisfo. Nãfo kẽro Jesús
nã onifafokairoko Nioskõikẽ. Akka Ifofaafo fe fianãkaxõ Jesúsnoa ato
fetsafãfekai tãpiafoma. Afãfe shinãkani: yoifofãsafaifono ãto ãfifori ato fe
“Nã nami pixõ nõ chakafatiroki,” ixõ fofãsamisfo. ¿Nãfãfe ãto ãfifãfe Jesús
shinãmisfo. Akka mã piaito õikakĩ akairi Ifofaafo fe fianãfo keskari ẽri nã kẽro
pikaxõ shinãchakatirofo. Mã akai Jesús chanĩmara faa fe ẽ fianãtiromamẽ
keskafakĩri shinãkani. Akka mã nã nami eferi kafãsanõ? 6 ¿Afeskakĩ ẽ Bernabé
piyamainokai akairi pikeranafoma. feta nõ mato Jesúsnoa yoifikĩ nõ
Shinãchakakeranafoma. Nãskakẽ mato yonoimẽ, a nõ yopai yafi a nõ piai
fe yorafo noikõixõ mã nã nami pitiroma fixikĩ? Akka fetsafãfe Jesúsnoa mato
ato chakafamaxikima. Akka atoõnoaxri yoifikakĩ yonokanima nõ akai keskafakĩ.
Cristo naniki. 13 Nãskakẽ nõ nami pixõ Akka afara yopaifono mã ato inãmis.
Jesús Ifofaa fetsafo nõ ato Akka a nõ yopai kaxpa nõ fimisma,
chakafamatiro. Nãskakẽ ãto niosnã nõ yonoxõ nõ fimis. 7 Anã meka fetsari ẽ
nami pitiroma fetsafo mato yoinõ. Sorarofãfe kaxpa
chakafamayamaxikĩ. Nãskakẽ nõ fetsafo yonokanima. Ãto xanĩfãfe a piaifo ato
chakafamapaima. Nofeta Jesús Ifofaa inãkani. Askatari ato kori inãkani.
fetsafo noikĩ nõ afaa chakafamapaima. Nãskarifakĩ yora tare fanamisto ãfe tare
foaisharano ãfe yono pitiro. Askatari
Niospa Pablo nĩchini ãfe meka ato yoinõ fakka kexemistori ãfe fakka chocho
9
1 Nios fistifi ẽfe Ifokĩ. Nã ea fĩaxõ ayatiro. Nãskarari a Jesúsnoa
yonomapaiyai keskara ẽ atiro. yoimisfãfe a piaifo fitirofo pixikakĩ tsõa
Tsõakai ea yonomatiroma. Jesús ea kopifaxoma.
nĩchini ẽ aõnoa yorafo yoinõ. Akka 8 Nã ẽ mato yoiai keskara yõra
nõko Ifo Jesús mẽ õisharakõini. Aõnoa ẽ mekama. Akka Moisés nãnori kirika
mato yoiaito mã chanĩmara fani. keneyoni Niospa meka yoikĩ. 9-10 Moisés
Nãskakẽ nõko Ifo Jesús ẽ yonoxonaõxõ Niospa meka kenekĩ iskafani: “Nã fakka
Jesús mã Ifofai. 2 Fetsafãfe shinãkakĩ keskara nexakaxõ xiki peama peama
iskafamisfo: “Niospakai Pablo nĩchiama amamisfo ãfe xaka potaxikakĩ. Nãskakẽ
Jesúsnoa noko tãpimanõ,” ixõ anori ifãfe renextiroma xiki xaka pinõ ifomãi
yoimisfo. Fetsafo mekaino anori yonoxokĩ,” ixõ Moisés Niospa meka
1 CORINTIOS 9 308
yoini iskafakĩ: “Fẽtsa ẽfe meka shara keskari ẽri ato keskara ipai. Ẽ ato
fetsafo yoiaito nikakakĩ nã nikaifãfe a keskara ikaito ea õikakĩ Jesús
yopaifo ato inãtirofo,” ixõ nõko Ifãfe chanĩmara fatirofo. Nõko xini Moisés
yoini. 15 Nãnori nõko Ifãfe yoifinikẽ ẽ nõko kaifo yoipaoni keskarakai iskaratĩa
mato afaa pishta yõkamisma. Mato anã ẽ nikaima. Akka ẽ nikayamafikĩ a
Niospa meka yoifikĩ ẽ mato kirika kene Moisés yoipaoni keskara nikamisfo fe
fomaima: “Ea kori inãnõfora,” ixõ. ẽri ato fe ixõ Moisés yoini keskara ẽri
Nãskakẽ tsõa ea yoikĩ iskafatiroma: askai ato Jesús chanĩmara famaxikĩ.
“Pablo ato kori fĩapaikĩ ato 21 Nãskakẽri nã Moisés yoini keskara
10
Eõxõ Jesús chanĩmara fakanax afe 1 Efe yora mĩshtichi, tãpikãfe.
isharapakexanõfo. 23 Nãskakẽ ẽ askafakĩ Nõko xinifo Egipto anoax fonifo.
ẽ ato Jesucristoõnoa tãpimasharai nã Akka Niospa nai kõi nãmã pishta ato
chanĩmara faifono ẽri ato fe inimai fotomaxoni a õiax nõko kaifo judeofo
finakõitiro. acho fonifo. Niospa nã nai kõiõxõ ato
24-25 Akka mã mã tãpia nã naetapafo iyopaiyai ari ato iyoni. Ato iyoikaino nã
xonõnõnãxikakĩ ichotirofo yora ĩamãfã ãfe ane Õshi ano nokonifo.
ichapafãfe ato õiaifono. Akka nã koshi Nãnoxõ nõko kaifo judeofo Niospa ato
fistichi ato xonõtiro. Nãskakẽ akiki ĩamãfã nẽxpakĩa rafe ato paxkaxotani
xanĩfo inimakĩ afara shara fetsa inãtiro. anori pokefainõfo. 2 Moisés ato rekẽ
Nãskakẽ kerexkai ichotirofo fetsafo tanaxoni. Akka nõko kaifo judeofo
xonõpaikani. Akka ichoyokanaxma tae Moisés acho fonifo. Nã Moisés
fenai ichoyofofãfofãitirofo feyafaxikakĩ chanĩmara fakanax afe rafepaonifo.
xokenãxikakima. Nãskarifakĩ nõko Ifo Nãskakẽ nai kõi nãmã pishta kaino
Jesús kerexkai yonosharaxokãfe afara Moisés nãmã ato iyoni. Ĩamãfã
chakafo fayamaxikakĩ. Akka Niospa pokeifokani mã ĩamãfã nakirafekõi
mato yoiaito nikakĩ akãfe Jesús feyafaxõ shinãtanano. Nãskakẽ pokefainifo
Ifofaxikakĩ mã akiki nokoaitĩa mato ĩamãfã nẽxpakĩa. Mã ãfe kaifo ato
afara shara inãnõ. Akka nã ichokĩ ato ififani Moisés kani. 3 Askatari Niospa nai
xonõa xanĩfãfe afara shara inã keyotiro. mẽraxõ a piaifo ato potaxoni fikaxõ
Akka Niospa noko afara inã pinõfo. 4 Nãskatari ano fakamano Moisés
keyonakama. 26 Nãskakẽ ẽ Jesús fisti tokirinĩfã ãfe mẽstetinĩ ramãino faka
yonoxoni afaa fetsa shinãtama. Akka ẽa sharakõi tsekeni keyokõichi ayanõfo.
ẽ kaxpa mato yoimisma. Niospa ea Cristoõnoax faka sharakõi tsekeni
shinãmanaino ẽ mato yoimis. Naetapafo judeofãfe ayanõfo. Akka fakirira
xonõnõnãpaikani mẽstekõi ichotirofo. fofãfofãipaonifo Cristo ato fe kaino, tsõa
Nãskarari ẽ mẽstekõi ika. Ẽfe Ifãfe ea Cristo õinima. ato fe kakĩ ato axopaoni
yoiai keskarakõi ẽ iki akiki ato kexexõ. 5 Askafafiaifono Epa Nioskai
nokosharaxiki. 27 Ẽa ẽ apaiyai keskara ẽ atoki inimanima ãfe meka
akima. Ẽfe Ifãfe ea amapaiyai keskara ẽ nikayamaifono. Nãskakanax tsõa istoma
aki. Ẽ tenepaifikĩ ẽ tenetiroma Jesús anoax fofãfofãikani nikayospakanax nai
Ifofasharaxikĩ. Ẽ xokenãfiakĩ ẽ keyonifo. Nã tsõa istoma ano ato
tenetiroma Jesúsnoa yoikĩ. Jesús fistichi maifakĩ fetsanifo Niospa ato namakĩ
ea yonomatiro. Nãskakẽ ẽ fetsafori keyoano.
yoifafãini Jesús Ifofaxõ 6 Akka afãfe afara chakafapaonifo.
nã pena fisti. 9 Mãri ato keskara chaka onifakaxõ, “Na nõko niosra,” ikaxõ
iyamakãfe. Akka, “Nioskai nokoki fena chanĩmara faifono ato makinoax
õitifishkiyotiroma. Nãskakẽ ẽ afara paxkafaitakãfe. 15 Nãskakẽ
chakafafiaito ea Niospa shinãsharakõikãfe nã ẽ mato yoiai
omiskõimanima,” ixõ shinãyamakãfe. keskara õitsai ẽ mato pãrairaka. Akka
Akka nõko xinifãfe chakafaifãfe õikĩ anã ea yoikãfe ẽ mato pãraimãkai. 16 Mã mã
teneyamakaikĩ Niospa ato omiskõimani. tãpia Niospa meka nikai nõ ano fisti
Nãskakẽ ato mẽra rono paekõifo nĩchini ichanãmis. Nãskaxõ nõ fimi ene ayamis
ato chachinõfo. Ato chachiano ranãri Jesús noko nãxoni shinãyanã. Nã nõ
nanifo. Nãskakẽ noko tãpimai nõri Nios ayamis, “Fimi ene Jesús ãfe imira,” ixõ
chakafaito nokori omiskõimatiro. nõ shinãmis. Nãskaxõ nõ shinãtiro Jesús
10 Askatari mẽxotaima mekaifãfe õikĩ noko naxõi ãfe imi foni nõ afe nĩpaxanõ.
Niospa ãfe ãjirinĩ ranãri ato namani. Nãskakẽ nõ yoitiro iskafakĩ: “Aicho Epa
Akka mãri ato keskara iyamakãfe mato Niosi, mĩ Fãke noko nãxoni nõ afe
omiskõimayamanõ. ĩpaxanõ,” ixõ nõ yoitiro. Nãskatari pãa
11 Nã nõko xinifãfe afara torepakexõ Jesús noko nãxoni shinãkĩ
chakafapaonifoõnoa noko kenexonifo nõ pimis. “Nã pãa Jesús ãfe namira,”
noko yoisharanõ nõri ato keskara ixõ nõ shinãmis. Nãskaxõ nõ shinãtiro
iyamanõ omiskõixikima. Akka nõko Ifo Jesucristo noko omiskõixoni mastaifono
Jesús oyoamano chaima nõ ifi cruz ikakinoax. Nãskakẽ nõ afe
itipinĩsharayoi mã nõko Ifo nokoaino rafepakenaka Ifofaax. 17 Akka pãa fisti
anã nõ keskara chaka nõ ixikima. torepakexõ keyokõichi nõ pimis.
12 Akka fẽtsa shinãkĩ iskafai: “Ẽkai ato Nãskarifakĩ Jesucristo fisti keyokõichi
keskarama. Ẽ afaa chakafatiroma. Akka nõ chanĩmara faax fisti keskara nõ ixii.
afara sharafo fisti ẽ amis,” ixõ anori 18 Nãskatari nõko kaifo israelifo
inãtamaroko afara fetsa onifakaxõ, “Nã 25 Fatora fẽtsa mato nami inãpai mato
nõko niosra,” ikaxõ niafaka chaka nami kori fĩaxikĩ akka pipaikĩ mã fitiro pixikĩ.
inãmisfo. Nãskakẽ mãri nami “¿Fanĩa mĩ na nami feamẽ?” ixõ
inãyamakãfe. Niafaka chaka fe mã yõkayamakãfe mã pixõ
rafeaito ẽ mato õipaima. 21 Mã nõko Ifo shinãchakaxikakĩma: “Nã nami nã mĩ
Jesús fe rafepai a niafaka chakafo fe niosnãraka,” ixõ yõkayamakãfe. Akka
rafeyamakãfe. Askaxõ nã rafe mã noko Niospa yoini iskafakĩ: “Keyokõi
ifofatiromaki. Nã Jesús Ifofaafo fe mã mã nami pitiro,” ixõ noko yoini. 26 Nõko
ato fe ichanãkaxõ pãa torexõ mã ato Ifãfe keyokõi onifani. Keyokõiri ãfenã.
feta pimis Jesús noko nãxoni shinãyanã. Nã onifani tii noko inãpai nõkonã
Nãskakẽ nã Jesús Ifofaafoma fe ato fe keyokõi inõ.
mã ichanãtiroma niafaka chakafo 27 Akka nã Jesús chanĩmara famato
chakafatiro,” ixõ shinãtirofo. Nãskakẽ shinãkĩ akãfe. Niospa mato shara õinõ
nõ ato ferotaifi nõ nami pitiroma akãfe. Niosnoa shinãsharanõfo akãfe.
shinãchakanõfoma. Akka nõ ato 32 Nã mã akai keskafakĩ fetsafo
11
1 Akka na Cristo akai keskara ẽri fene afara axosharanõ. 10 Nãskakẽ
aki. Akka mãri nã ẽ akai feronãfãke kẽro ĩkitiro. Kẽrofãferi ãto
keskara akãfe. fene nikakõitirofo. Nãskax Nios Ifofaafo
ichanãifono kẽrofãfe ãto marakometi
Ichanãxõ nõ Nios shinãino feronãfake fe maitirofo ãto fenefo nikakõikaxõ
kẽro afeskax itirofomãki Pablo ato yoini fetsafãfe ato õinõfo ãto fenefo
2 Mã ea shinãmiskẽ ẽ mato aicho fai nikakõiaifono. Askaifono Niospa ãfe
matoki inimakĩ. Nã ẽ mato yoimis ãjirifãfe ato õikakĩ yoitirofo iskafakakĩ:
keskara mã nõ feyafamiski. Nã mã “Niospa yoini keskara na kẽrofãfe ãto
nikafafãini. 3 Efe yora mĩshtichi, ẽ afara fenefo nikakõisharakani,” ixõ yoitirofo.
ẽ mato yoipai mã tãpinõ. Cristofi 11 Nãskax nõko Ifo fe nõ rafeax
nõ ayatiro nõko Ifo shinãyanã. Akka Ifofaamano afara fetsa onifakaxõ, “Na
taefakĩ nõ shinãtiro iskafakĩ: “Ẽ afara nõko niosra,” ikaxõ mato chanĩmara
chakafamis,” ixõ nõ shinãtiro. Akka nõ famapaonifo. Mã chanĩmara fafiaino a
afara chakafafiaxõ Epa Nios nõ yõkayotiro onifafotokai afaa shinãtirofoma.
nõko chaka noko soaxonõ. Nãskaxõ Jesús Askaxorikai afaa pishta mato yoitiroma.
noko nãxoni nõ shinãkõitiro pãa piyanã. Nãskakẽ mã anorima shinãyopaoni.
Akka nõ askafayamaito Epa Niospa noko 3 Askata yora fetsafãfe matoki nokoxõ
mẽra ato potaxii. Akka nõfi ãfe Sharapa noko amapaiyai keskara noko
fakekõifokĩ. Nõko Ifãfe noko amai. Ares fisti noko shinãmatiro aõxõ
omiskõimafiakĩ a omiskõipakenakafo mẽra nã Nios Ifofaafo fetsafo nõ ato
noko potatamaroko noko omiskõimakĩ asharaxonõ. 5 Aõxõ fetsa fetsafakĩ afo
noko tãpimani nõ anã chakafanõma. akĩ nõko Ifo nõ axotiro. Nã keyokõi Nios
33 Akka mã ichanãxõ pãa pixikĩ ranãrito chanĩmara faifo tii nõko Ifo fisti.
mã taefakĩ piimis. Nãskakẽ fetsafãfe akairi 6 Nãskakẽ Niospa nã nõ Ifofa tii noko
Niospa Yõshi Sharaõxõ tãpitiro fẽtsa 21 Nãskakẽ nõko fẽrokai mẽke yoikĩ
niafaka chakaõxõ yoimãkai askayamai iskafatiroma: “Ẽ mia yopaima,” ixõ
Niospa Yõshi Sharaõxõ yoimãkai. yoitiroma. Mãporikai tae yoikĩ
Askatari fetsafãferi Niospa Yõshi iskafatiroma: “Ẽkai mia yopaima,”
Sharaõxõ meka fetsa nikayomisma ixokai yoitiroma. Nãskafakĩri a Nios
yoitiro. Askatari fetsafãfe meka fetsafãfe Ifofaa fetsafo iskafakĩ yoiyamakãfe: “Ẽ
noko yoiaito nikafikĩ nõ tãpiyamaito mia yopaima,” ixõ yoiyamakãfe. Niospa
fetsafãferi Niospa Yõshi Sharaõxõ noko nã Ifofaafo tii noko noikõia. Nãskakẽri
yoisharatiro tãpinõfo. 11 Nã nõ Nios nõa ranã noinãkãfe. 22 Nõko yora ãfe
Ifofatifi Niospa Yõshi Shara fistichi noko afara fetsafo mitsisipayamafekẽ nãfori
amapaiyai keskara nõ atiro. Nã noko nõ yopakõi. 23 Nõko yora ãfe afara
amapaiyai keskara noko amatiro. fetsafo, sharamara, nõ fafiakĩ nãfori nõ
kexesharai. Nõko afara fetsafori nõ
Nõfi yora fisti keskaraki onesharatiro nõ rãfixikĩma. 24 Akka nõko
12 Nõko yora fistifiano nõ põyayai yora ãfe afara fetsa sharano nõ
fetsea. Askata nõ feroyata, pachoyata nã onetiroma. Niospa noko yora onifaxoni
nõ fisti askai fetsea. Nãskarifiai nõ nõ kexesharanõ. Nãskaxõ nõ yoitiro
keyokõichi Cristo Ifofaano nã fisti iskafakĩ: “Ẽfe afara ẽ yopakõi,” ixõ nõ
keskarakõi. 13 Cristo fistifiano nõfi ãfe yoitiro. Nãskafakiri fẽtsa a Nios Ifofaa
põya keskarakĩ. Atiri nõ judeofo ikaino fetsa yoikĩ iskafatiroma: “Nakai afama,”
mani fetsafori judeofoma ikaino ixõ yoifiaino Nios aõ noikõi. Nãskakẽ
yorafãfe ãto yonomatifo ikaino askatari noko onifani nã Ifofaafo tii keyokõi nõ
yorafãfe ãto yonomatifoma ikaino nõ yopakõi. 25 Niospa noko onifani nã
askai fetsea. Nã nõ Cristo chanĩmara Ifofaafo tii keyokõi nõ
faafo tii nõ afe yora ika. Niospa Yõshi kexenõnãsharatiro isharaxikĩ nãnori fisti
Sharapa noko õiti fetsafaax nõ mẽra iki. shinãxikĩ. 26 Akka nõ fanĩra moxaki
14 Nõko yora fistifiano nõ põyayai chachixõ nõ pae meetiro keyokõi nõko
fetsea. 15 Nãskakẽ nõko tãekai yoikĩ yora pãei fetsetiro. Nãskarifakĩ Jesús
iskafatiroma: “Ẽkai mẽkema. Nãskakẽ Ifofaa fetsa omiskõiaito keyokõi nõri
ẽkai ãfe afaama,” ixõ yoifi nã nõko tãeri shinãmitsatiro. Nãskafakĩ yorafãfe Jesús
nõko yoraõ nea. 16 Nãskatari nõko Ifofaa fetsa sharafakẽ keyokõi nõ afe
pachori yoikĩ iskafatiroma: “Ẽkai inimakõitiro.
feroma. Nãskakẽ ẽkai ãfe afaama,” ixõ 27 Akka nõ Cristo yora keskarakõi.
yoifi nã nõko pachori nõko yoraõ nea. Nãskax nõ ãfe põya keskarafo. Nõ
17 Akka nõko yora nõko fero fistikẽ ichapafiax nõ yora fisti keskarakõi.
afeskaxõ nõ nikakeranama. Nãskatari 28 Nãskaxõ keyokõi nã nõ Jesús Ifofaa tii
nõko yora nõko pacho fistikẽ afeskaxori Epa Niospa noko katoni aõxõ afara fetsa
nõ xetekeranama. 18 Akka Niospakai nõ anõ. Akka fetsafori taefakĩ ato katoni
askara noko onifanima. Nã apaiyai Jesucristoõnoa ato yoifofãsafanõfo.
keskara fakĩ noko onifani. Mapoya fãta Askatari fetsafori katoni ãfe meka
feroya fãta põyaya fãta pachoya fata yoimis inõfo Niospa ato shinãmanaino.
kishiya fãta noko fani. 19 Akka nõko Askatari ato katoni ato tãpimamisfo
yora afara fistiya ikanokai shara inõfo. Askatari aõxõ tsõa atiroma
ikeranama. 20 Akka nõko yora fistifiano keskara amisfo ato katoni. Askatari
nõ põyayai fetsea. Niospa Yõshi Sharaõxõ a isinĩ ikaifo ato
1 CORINTIOS 12, 13 316
sharafamisfo ato katoni. Askatari fetsafo noiyamax ẽkai afaa itiroma. Askatari ẽ
ato axomisfo ato katoni. Askatari fetsafo Nios chanĩmara fakĩ finakõixõ ẽ Niosxõ
shara yonomamisfo ato katoni. Askatari ẽ nã machi xekafitiroxaki ẽ yorafo
fetsafãfe ãfe Yõshi Sharaõxõ meka noiyamax ẽkai afaa itiroma. Ẽ ato
fetsapa yoiyomisma ato katoni ato noiyamaino Niospa ea shara õima.
yoinõ ãfe mekapa. Noko keyokõi katoni 3 Nãskatari ẽ afama mĩshti nã afaamaisfo
13
1 Ẽfe mekapa ẽ yoifitiroxakĩ, ato noikõikĩ atoõnoa afara chaka
yora fetsafãfe mekapari ẽ yoiaifono nikakĩ nõ chanĩmara fatiroma.
yoifitiroxakĩ, Niospa ãfe ãjirifãfe Akka fetsafoõnoa chaka nikafixõ nõ
mekapari ẽ yoifitiroxakĩ ẽ Niosxõ yorafo tãpixoma, “Afaa
noiyamax ẽkai afaa itiroma. Nãskax ẽ chakafayamapainõfora,” ixõ nõ
mekai achakõi itiro, fetsafo fekaxtefai shinãtiro ato noikĩ. Askatari a
keskara ẽ itiro. Nãskafakĩ ẽa ẽ fetsafo mẽxotaima chakafaifoõnoa atoõnoa nõ
axomis keskara ẽ itiroma. 2 Niospa meka yoitiroma iskafakĩ: “Nãfãfe mẽxotaima
ẽ ato yoifikĩ ẽ ato noiyamax ẽkai afaa afara chakafaifono Niospa ato chaka
itiroma. Askatari fetsafãfe Niospa meka soaxotiroma,” ixõ nõ yoitiroma.
tãpiyamaino akka ẽ tãpikõifixõ ẽ ato Askatamaroko nõ iskafatiro: “Nios
317 1 CORINTIOS 13, 14
14
1 Nã Niospa noko noiai kexemisto ãfe põõiti põõatiro ãfe
keskafakĩ fetsafori noitaifakãfe. sorarofo itipinĩsharanõfo ato
Nãskara sharakõi. Nãskara fichipaikãfe reteifoxikakĩ. Askafafiakĩ
1 CORINTIOS 14 318
mãmãi meka fetsapato yoikĩ. 18 Efe yora meka fetsapa mã mekaino a Nios
mĩshtichi, Niospa Yõshi Sharaõxõ yõra chanĩmara faafoma fe a mato fe
319 1 CORINTIOS 14
yoitiroma. Akka mãto pexe anoax mares mato fisti taefakĩ tãpimanima. Niospa
fisti mã mekatiro yõra mekapama Epa meka yoimisfo matoki fisti fenifoma
Nios fe. Niospa meka yoifekani. Fetsafori
1 CORINTIOS 14, 15 320
yoifekani fenifo. 37 Akka fatora fẽtsa mã ẽ afe niyopaonima taeyoi a fetsafo ikai
yoikĩ iskafatiro: “Nõ Niospa meka ato keskai. Ẽ askafiaino ea Jesús katoni
yoimis. Askatari nõ Niospa Yõshi chipo. Ekeki nokoxõ ea yoiaito ẽ koshi
Sharaõxõ nã Nios Ifofaafo nõ afara fetsa Ifofani. 9 Akka ẽ chakafayopaoni keskara
ato axosharatiro,” ixõ mã yoikĩ mã Jesús Ifofaa fetsafãfe chakafamisfoma.
tãpitiro nã ẽ mato kenexonai keskara Akka ẽ afara chakafakĩ finayopaoni. A
nõko Ifãfe mato yoia mã anõ. 38 Fẽtsa Jesús Ifofaafo ẽ ato omiskõimayopaoni.
anorima mato yoiaito nikayamakãfe. A afe yorafo ẽ chakafayopaonifikẽ Jesús
39 Nãskakẽ efe yora mĩshtichi, nã mã ea noikĩ ea nĩchini aõnoa ẽ ato yoinõ.
ichanãi anoxõ Niospa meka ato 10 Niospa ea noixõ ea katoni a apaiyai
15
1-2 Efe yora mĩshtichi, iskaratĩa Jesús chanĩmara faa.
meka shara Jesúsnoa ẽ mato
Namisfo otoxikani
yoimis keskara ẽ anã mato shinãmapai.
Ẽ mato Jesúsnoa yoiaino mã chanĩmara 12 Nõ mato yoimis iskafakĩ: “Cristo
fani. Mã chanĩmara faito Jesús mato noko naxõfinixakĩ mã anã otoni,” ixõ nõ
chaka soaxoni mã afe ĩpaxanõ. Akka ẽ mato yoimis. Akka, ¿afeskakĩ atirito mã
mato yoini keskara mãkai kachikiri yoikĩ iskafamismẽ? “Yora naax anã
famisma. Akka mã kachikiri faino ẽa ototiroma,” ixõ mã anorima yoimis.
kaxpa mato yoikerani. 13 Akka yora naax ototirokẽma Cristori
3-7 Yorafãfe ea meka sharafinakõia otokeranima. Akka nõ tãpia yora naax
yoiyonifo. Nãskakẽ ẽri mato yoini ototirokẽ nãskakẽ Cristo otoni. 14 Akka
iskafakĩ: Cristo noko nãxoni nõko chaka Cristo otoyamanikẽ kaxpa aõnoa nõ
noko soaxoxiki. Akka Cristo tres nia mato yoikerana. Nãskakẽ kaxpakõi mã
maiyoni. Askata anã otoni. Mã otoax chanĩmara fakerana. Akka chanĩma
Pedroki nokoi taeni. Nãskatari chipo a Cristo naax otoni. 15 Akka Cristo
aõxõ tãpimisfokiri nokoni. Askatari nã otoyamanikẽ nõ mato pãrakerana. Akka
chanĩmara faafoki yorafã rasifokiri nõ mato yoimis iskafakĩ: “Epa Niospa
nokoni. Akka fisti rasi nãpaifono, akka Fake Jesús otofani,” ixõ nõ mato yoimis.
ranãri nanifoma. Nãskatari chipo Yora naax ototirokẽma Epa Niospa
Santiagoki nõko Ifo nokoni. Askatari a Cristo otofakeranima. 16 A naafo
aõnoa ãfe meka yoimisfoki nokoni. otoyamaino Cristori otokeranima.
8 Akka chipokõi ekeki Jesús nokoni. 17 Cristo otoyamanikẽ kaxpakõi mã
Ẽkai aõnoa afaa tãpiyopaonima. Akka chanĩmara fakerana. Mãto chaka mato
fetsafãfe mẽxotaima nikayopaonifo. soaxokeranama. 18 Akka Cristo
Nãskakẽ chanĩmara fakĩ taefanifo. Akka otoyamanikẽkai nõri naax nõ
321 1 CORINTIOS 15
xanĩfofo potaxii anã xanĩfo inõfoma. yoisharamis mãmãi eõxõ nõko Ifo
Askatari niafakafãfe ãto xanĩfofori Jesucristo mã Ifosharafaino. Efe yora
potaxii. A niafakafãfe ãto xanĩfo mĩshtichi, chanĩma ẽ mato yoi mẽxotaima
finakõiari potaxii. Cristo ato potano anã Cristoõxõ ea retepaikani. 32 Poomãnã noko
ato yonomapakenakafoma. Nãskaxõ pipaiyai keskara nã Efeso anoafãfe ea
Cristo Apa Nios yoikĩ iskafaxii: “Mã retepainifo, a Cristo nikakaspaifãfe. Akka
yorafo keyokõi ãto xanĩfo mĩ itiro. Ẽ Cristoõnoax ẽ naax ẽ otoyamax kaxpa ẽ
anã ãto xanĩfo ikima,” ixõ Apa yoixii. aõnoax nakerana. Askatari ẽ ato Cristo
25 Akka iskaratĩa Cristo nõko xanĩfo Ifofamano nakanax tsoa otoyamaino kaxpa
iyoa. Nã xanĩfo fetsafo a Cristo ẽ ato Cristo Ifofamakerana. Nõ naax anã
nikakaspaifo Niospa anã ato afaa otoyamafixixakĩ nã nõ apaiyai keskara nõ
imaxiima. Cristo nãmãri ato nĩchixii. anõkãfe. Nãskakẽ fetsafãfe yoikakĩ
Nãskatari Epa Nios xanĩfokõi ipanaka. iskafakani: “Nõ nayoxoma nõ piyanã nõ
26 Akka Niospa Satanás ayayoi inimayanã. Nõ Nios shinãtama nã
omiskõipakenakafo mẽra potaxii. Akka nõ apaiyai keskara nõ ayoi,” ixõ shinãkani
nã Satanás Adán afara chakafamanino anorima. Akka nõ naax nõ anã otoxii.
keyokõichi nõ afara chakafaax nõ Nãskakĩ nõ nayoxoma Niospa noko
napanaka. Nãskakẽ Niospa Satanás amapaiyai keskara nõ anõkãfe.
omiskõipakenakafo mẽra potano anã 33 Niosnoa yora chakafãfe mato
Askax anã nanakafoma. 53 Nõ iskaratĩa Akka mã kori ichapama fixõ ichapamari
naino nõko yora payokometiro. mã ato inãtiro. Akka mã ichapa fixõ
Askafiano Niospa nõko yora noko ichapari ato inãkãfe. Nomĩkotĩa ichanãi
fetsafaxoxii nõ anã nanõma, nõ afe mã kori ichafatiro, ea manakima kori
nĩpaxanõ. 54 Nãnori Niospa meka ichafayokãfe. Nã ẽ matoki nokoaitĩa mã
yoikakĩ kirika kenenifo. Nã yoinifo anã kori meketiroma. Nã kori mã
keskara chanĩmakõi ixii. Iskafakakĩ ichafaa nã Jerusalén anoafo afaamaisfo
kirika kenenifo yoikakĩ: “Aicho. Anãkai mã ato fomatiro mẽ Corinto ano matoki
Niospa yorafo nanakama. Cristoõnoax oano. 3 Nãskano feronãfake sharakõifo
nõ afe isharapakenakaki,” ixõ kirika katokãfe afãfe nã afaamaisfo ato kori
kenenifo. 55 Askatari kenenifo iskafakĩ: foxotanõfo Jerusalén anoafo. Nãskatari
“Anãkai afanã noko namatiroma. ẽ Corinto ano nokoxõ Jerusalén anoafo
Anãkai nõ nai omiskõinakama,” ixõ ẽ kirika kenexõ ẽ ato fomanõ. Nã
kirika kenenifo. 56 Nõ afara feronãfake sharakõifãfe ato foxotanõfo.
chakafamisnoax nõ nai nõ omiskõitiro. Akka nã feronãfakefãfe nofeta Jesús
Nãskakẽ nã Moisés noko yoinioxõ nõ Ifofaafo. Nãskakẽ ato ifisharakãfe ixõ ẽ
tãpitiro afara chakafaax nõ natiro. Naax kirika kenei nã feronãfakefo
nõ omiskõixii. 57 Akka Jesucristo noko sharakõifãfe foxonõfo Jerusalén anoxõ
nãxoni noko chaka soaxoxiki. Nãskakẽ Jesús Ifofaafãfe ato tãpinõfo. 4 Niospa ea
nõ Jesucristo Ifofaax nõ nafiax nõ anã nĩchipaiyaino nã feronãfakefo mã katoa
otoax nõ anã nanakama. Nõ afe efe fotirofo.
nĩpanaka. Nãskakẽ nõ Epa Nios aicho
fai. Pablo Corinto ano kapaikĩ ato yoini
58 Akka efe yora mĩshtichi, afara fetsa 5 Ẽ Macedonia finõfainikai ẽ matoki
shinãyamakãfe. Niospa noko imapaiyai Corinto ano nokoikai. 6 Ẽtsa, ẽ ano mato
keskara nã fisti shinãsharakãfe. Jesús fe samaraka pishtayotiro rakikĩa.
Ifofasharakãfe. Nõko Ifo Jesús Askayamai ẽ mato feta mechaka fisti
yonoxosharafafãikãfe. Mã mã tãpia finõyotiro rakikĩa. Nãskakẽ ẽ matoki
nõko Ifoõxõ nõ yonoai kaxpa nõ nokoaino mã ea axosharayotiro.
yonomisma, nõko Ifomãi noko amakẽ. Askatari mẽ kaino mã ea nĩchitiro ẽ
Nãskakẽ nõ aõxõ ato axosharatiro nõ kasharatanõ. 7 Ẽkai mato finõfaipaima.
kaxpa ato axõima. Niospa ea nẽtefayopaiyaino ẽ mato ano
nẽteyotiro.
Nã Nios Ifofaafãfe kori ichafaxõ Nios 8 Askafiax ẽ nono Efeso ano iyoi nã
Ifofaafo fetsafo fomani nõko fista ãfe ane Pentecostés ikaitĩa.
16
1 Iskaratĩamã ea yõkaita, afara 9 Nonoxõ yorafãfe nõko Ifoõnoa
1
1 Ẽfe yora mĩshtichi, ẽkĩa Pablo. Ẽ inimakõitiro. Akka nõ mato yoi nõ
kirika kenexõ mato fomai mã omiskõifiaito nõko õiti Epa Niospa noko
tãpinõ. Nofeta Jesús Ifofamis Timoteo inimamaxomis. Akka mã mã noko õimis
feta ẽ mato kirika kenexõ fomai. Epa nõ omiskõiaito Epa Niospa noko
Niospa ea katopaiyaito Cristo Jesús ea axosharaito. Nãskarifiai mãri
katoni ãfe meka ẽ mato yoifofãfofãinõ. omiskõiaito Epa Niospa matori
Nios chanĩmara faafo Corinto anoafo, axosharakõixii mã tenesharakõinõ. 7 Mã
Acaya mai anoafori ẽ mato keyokõi nõ tãpia nõ omiskõiai keskai mãri nofe
yoisharai. 2 Ẽ nõko Nios mato kĩfixomis omiskõiaito Epa Niospa nõko õiti
iskafakĩ: “Epa Niospa, nõko Ifo Jesús inimama keskafakĩ matori
feta ato noikõikĩ ãto õiti inimamasharai.
inimamasharaxõfe. Askatari ato shara 8-9 Efe yora mĩshtichi, Asia mai
325
2 CORINTIOS 1, 2 326
Silvano ikaino ẽ ikaino Jesucristo ari kakĩma. Akka ẽ shinã, “Ẽ ato ari
Niospa Fakeõnoa nõ mato yoimis. kaxõ ẽ ato iskafaino: ‘Mã isharakõiyama
Jesucristo mekakai rafema, ãfe meka mãto chaka xatekãfe,’ ẽ ato faino
mẽstekõi. Chanĩma fisti. 20 Epa Niospa shinãmitsakõitirofo,” ixõ ẽ shinãyamea.
noko yoiyoa keskara keyokõi Cristo mã Akka mã ea nikayamaino ẽri
noko axomis. Nãskakẽ nõ keyokõichi shinãmitsakõitiro. Akka mã anã Nios
yoimis iskafakĩ: “Epa Niosi, mĩ fãsi nikakĩ anã isharakõiaino, mã ea
327 2 CORINTIOS 2
3
1 Askara nõ yoiaino, mã shinãiraka katiroma. Askatamaroko Niospa Yõshi
nã nõa nõ yoimesharai keskara. Sharapa noko imasharapakenaka Nios
Maa. Nõa nõ yoimesharaima. Mã chaka ika ano nõmãi Cristo Ifofakẽ.
shinãi. Akka fẽtsa yonopaiyaito fẽtsari 7-8 Epa Niospa nõko xinifo israelifo nã
fetsa kirika kene fomaxotiro fetsafãfe ato yoipaiyai keskara ato yoini
õinõfo yonosharamiskẽ. Akka, ¿mã nikanõfo. Tokiri pãraki kenexõ ato
shinãimẽ fetsafãfe nokoõnoa kirika yoini. Epa Niospa Moisés tokiri kene
kenenõfo noko yoisharakakĩ nõ inãino luz keskara fafekõini. Nãskatari
yonosharamiskẽ Niospa meka yoikĩ? Moisés femãnã fafekõini. Nãskakẽ mã
Akka nõ askara fichipaima. Akka, ¿mã Moisés mãchi keya ariax fotokẽ nõko
shinãimẽ nõ mato kirika kene yõkaito xini israelifãfe õitiroma inifo. Nãskax
kirika kenexõ mã noko inãnõ nõri fafekõifiax fenãmãshta matapakeni.
fetsafo inãnõ noko tãpinõfo nõ mato Akka Epa Niospa Moisés yoini keskara
mẽraxõ yoisharamiskẽ? Maa. Askara nõ sharakõifixõ noko imapakexatiroma.
fichipaima. 2 Akka nã kirika kenea Sharakõifixõ, akka iskaratĩa Niospa
keskara nõ fichipaima mãmãi nã kirika Yõshi Sharapa noko yoiai keskara
kenea keskarakẽ, fetsafãfe mato õitirofo nãroko sharafinakõia. 9 Akka nã Moisés
mãmãi Nios Ifofasharakẽ. Mato õikakĩ yoini keskara sharafiano nikakanamax
nokori tãpitirofo nõ Niosxõ nakanax Nios ika ano katiroma. Akka
yonosharamiskẽ. 3 Akka mã mã iskaratĩa Niospa ãfe Fake Jesúsxõ noko
isharakõia anã mã imis keskarama a chaka soaxotiro nõ afe isharapakexanõ.
Niospa fichipaiyai keskaraino. Nã noko Nã sharafinakõia afaa fetsakai
õimana Cristo mãto õiti fetsafaa fena askarama. 10 Epa Niospa Moisés yoini
keskara mã inõ. Nãskakẽ mã kirika keskara sharafiax, akka Epa Niospa
kenea keskara. Mato õixõ fetsafãfe Jesúsxõ noko axoni keskara nãroko
tãpitirofo nõ Niospa meka mato sharafinakõia. 11 Niospa meka shara
tãpimasharamiskẽ. Akka na kirika kene Moisés fiaino fafesharakõini. Mã fiax ãfe
lapisi kenemeama, askatari tokiri sapaki femãnã fafesharakõini, Moisés. Ãfe
kenemeama; Epa Nios nĩpanakato ãfe femãnã fafesharakõifiax fenãmãshta
Yõshi Sharapa mato imashara mã matapakeni. Epa Niospa Moisés yoini
isharakõinõ. keskara sharafiax, akka Epa Niospa
4 Iskafakĩ nõ yoia, mã nõmãi tãpixõ Jesúsxõ noko axoni keskara
Niospamãi noko nĩchinikẽ nõ ãfe meka keyonakama nãroko sharafinakõia.
mato yoinõ Cristo ãfe sharaõxõ nõ mato 12 Nãskakẽ mã nõ tãpikõia Epa Niospa
nõko kaifo nãskarafori. A Moisés ato fẽxõ luz ota sharafiano õitiroma
yoini keskara ato kirika anexonaifono keskarafo. Nãskarakaxori Jesús finakõia
ato nikakaspakanax. Nãskakaxõ Epa tãpitirofoma. Nãskatari tsõa tãpitiroma
Niospa meka tãpisharatirofoma. Akka Jesús Apa keskara sharafinakõifiano.
Cristo fistichi ato shinãmatiro nã õiti 5 Akka nõkai nõa nõ nokoõnoa nõ mato
aõnoa fisti shinãtirofo. Nãskakẽ anã yoini pena inõ. Nãskarari nõ Jesús
feopomea keskara ixikakima. 17 Niospa Ifofayamax nõko õiti nã fakish keskara
Yõshi Shara nõ Ifofaax nofe ikaino afaa chakakõi ipaoni. Akka Niospa
fetsa nõko ifo itiroma, noko ĩkixikĩ. Jesucristoõxõ nõko õiti mẽra noko
18 Akka nõko õitikai fẽstoa keskarama. chaxamashara aõxõ nõ tãpinõ afe
Nõko Ifãfe ãfe meka nõ keskara sharakõimãki.
nikasharakõitiro. Ãfe Yõshi Sharapa
noko ĩkixõ noko fetsafatiro a keskara Pablo yoini nõ Jesús
shara nõ inõ. Akka mã noko fetsafaano chanĩmara faax nõ isharatiro
nõ sharakõi ixii. Nãskakẽ fetsafãfe noko 7 Akka nõ afaayamafekẽ Niospa ãfe
õikakĩ tãpitirofo nõ shara isharakẽ. Nã sharakõi noko mẽra nanea nõ ãfe meka
feisiti xinĩ chaxaino fafeai keskara noko shara Jesúsnoa ato yoinõ. Akka nã
õikakĩ nõko Ifo Jesús tãpitirofo afe kesho noko keskarari akai afaama.
keskaramãki. Samama moshitiro. Moshifitirokẽ a
4
1 Akka Epa Niospa noko shinãkĩ mẽra afara sharakõi nõ nanetiro.
noko yoini ãfe meka shara Nãskarifiai nõ afaayamafiano Jesús nofe
Jesucristoõnoa nõ yoifofãfofãinõ. rafea. Nãskakẽ yorafãfe tãpitirofo
Nãskakẽ nõ shinãchakaima, nõ Niospa Niospa Yõshi Shara nõmẽra nanea. 8 Nã
meka yoiki xateima. 2 Nãskakẽ nõ afaa nõ imis keskara iskaratĩa ẽ mato yoinõ
one chakafamisma rãfixikima, a afara mã tãpinõ. Noko chakafafiakakĩ noko
one chakafamisfo keskafakĩ. Askatari nõ xatemakanima. Nãskafixõ nõ
tsoa pãramisma. Askatari nõa nõ Niospa afeskaimẽti ixõ, nõ shinãchakafikĩ mã
meka fetsafaxõ yoimisma. Akka Niospa nõ tãpia Epa Niospamãi noko
tãpia meka chanĩma fisti nõ yoimiskẽ. axosharafafainaito. 9 Noko noikaspakakĩ
Nãskakẽ mã nokoki inimasharapainõ, noko chakafapaimisfo. Nãskakaxõ noko
nã nõ afarafo shara faito õi. 3 Na meka chĩfafofãsafamisfo. Noko askafafiaifono
shara Jesúsnoa nõ yoimis Epa Niospa noko potaima. Nãskakatari
nikakaspaifono nã onea keskara. noko retepaikakĩ noko tsefeya fafiafono
Nãskakẽ tãpikanamax oa fẽstoa Epa Niospa noko kexesharamis nõ
keskarafo. Nãskakanax nayamanõ. 10 Jesús niyoano
omiskõipakenakafo. 4 Nãfofi nã niafaka retepaipaonifo keskafakĩ nokori nãskari
chaka ãto ifoxõ ato yoimis. Nãskaxõ nã fakani retepaikakĩ. Noko retepaifiaifono
õiti fẽstoa keskara ato faano na meka nõko Ifo Jesús noko kexesharai noko
shara Jesúsnoa tãpitirofoma. Nã yora retenõfoma. Nãskakẽ yorafãfe tãpitirofo
2 CORINTIOS 4, 5 330
mã Jesús nafianixakĩ anã otoax nikẽ. Akka tsõakai noko yora fenafaxotiroma.
11 Nõ Jesús yonoxonaito mẽxotaima Epa Nios fistichi noko yora fena
noko retepaikani. Akka noko onifaxotiro. Akka mã nõ nai mẽra kaax
retepaifiaifono nõko Ifo Jesús noko nõko yora fena shara ixii. Epa Niospa
kexesharai noko reteyamanõfo. Akka noko yora fena shara faxõano a anã
nõa nõ ifimetiroma nayamaxiki. keyonakama. 2 Akka nõ fekaxtemis nõko
Nãskakẽ tãpitirofo mã Jesús nafianixakĩ yora fekaxkõimei. Nõko yora fenashara
anã otoax nofe ikẽ. 12 Nãskakẽ Jesúsnoa fapai nai mẽraxõ. 3 Akka nõ naax, ¿nõko
nõ mato yoimis fetsafãfe noko fero mẽsho yoraya itiromamamẽ? Maa.
retepaifiaifono mã chanĩmara faax mã Epa Nios fisti nõ Ifofamiskẽ noko yora
afe ĩpaxanõ. fena shara faxotiro nõ afe ĩpaxanõ.
13 Akka Epa Niospa meka kirika ano yõra Nãskakẽ nõko fero mẽsho yoramais nai
keneni iskafakĩ: “Ẽ Epa Nios chanĩmara mẽranoax itiroma Epa Niospamãi noko
fakõini. Nãskakẽ Niosnoa ẽ ato yoi,” ixõ yora fena faxõano. 4 Iskaratĩa nono mai
kirikaki Niospa meka keneni yõra. ano niyoax nõko yora omiskõiyoi.
Nãskarifiakĩ nõri Niospa meka chanĩmara Askafiax nõ nayopaima. Nõ nayoamano
fakõixõ nõ mato yoi. 14 Akka mã nõ tãpia Cristo onõ noko yora fetsafaxoxiki nõ
nõko Ifo Jesús mã nafiakẽ Ẽpa Niospa anã isharapakexanõ. 5 Nã Epa Nios fistichi
õtofani afe ĩpaxanõ. Nãskakẽ Apa Jesús noko onifani nõ afe ĩpaxanõ. Nãskakẽ
otofani keskafakĩ mato yafi nokori otofaxii ãfe Yõshi Shara nõ mẽra nanea nõ
nõ afe ĩpaxanõ. 15 Akka nõ omiskõikõi tãpinõ noko yora fetsa faxoxiaino.
mato Epa Niospa meka yoi mã ãfe meka 6 Nãskakẽ nõ shinãsharafafãini nono
chanĩmara fakõinõ. Nãskakẽ yora mai ano niyoxõ, nayoxoma, nõko Ifo
ichapafãferi Epa Nios nikakõikaxõ, “Aicho, Jesús ari kayoxoma mã nõ tãpia.
Epa Niosi, mĩ fãsi sharakõi,” faxinõfo. 7 Nãskakẽ nã Jesús ika ano õiyamafikĩ
16 Nãskakẽ nõ omiskõifikĩ nõ nono mai anoxõ nõ chanĩmara
shinãchakaima. Nõko Ifokai nõ kachikiri fafafafãini. Nãskaxõ chipo nõ õixii Epa
faima. Akka nõko yorari anã kerexma Niospa noko fetsafaano. 8 Akka mã nõ
nõ omiskõiaino. Askafixõ nõko shinã tãpisharakõia Epa Niospamãi noko yora
mẽra mẽxotaima noko kerex fafafãini. fetsa inãino. Akka mã nõ nakĩ nõko
17 Akka a nõ niyoax nõ omiskõiyoai akai yora nõ ratafainikai nõ sharafinakõia
afaama, samamashta keyoi. Akka nõ ikikakĩ. Nãskakẽ nõ inimasharakõi mã
Jesúsnoax omiskõiaito a noko sharakõi nõ nai nõko Ifo Jesús femãi nõ ikikai.
imai a keskarakai tsõa õiyomisma. 9 Akka nono mai ano nõ niyoxõ nõko Ifo
5
1 Akka ẽ mato yoinõ nikakapo. Pexe nõ chakafamismãki. Akka nõ afara
xiniax pão ikax keyotiro. shara famiskẽ afara sharakõi noko
Nãskarifiai nõ naino nõko yora keyotiro inãxii. Akka nõ afara chakafamiskẽ
anã nõko fero mẽsho nõ mẽra inõma. afara shara noko inãpaifikĩ noko
331 2 CORINTIOS 5, 6
6
nõ chaka ipaoni keskara ixiima. 1 Akka nõ Nios feta yonomis ãfe
Nãskakẽ nã nõ apaiyai keskara fisti anã meka mato yoikĩ. Nãskakẽ nõ mato
nõ shinãtiroma. Cristoõnoax nõ yoisharapai Epa Niospa mato
2 CORINTIOS 6 332
ixõ yoini. 17 Askatari Epa Niospa yoini inimamamis. Nãskakẽri nokoki Tito
iskafakĩ: nĩchiano nõ inimakõimis. 7 Akka mã
Akka nã Cristo chanĩmara nokoki Tito nokoxõ noko inimama noko
faamafãfe akaifo keskara ayamakãfe. yoia iskafakĩ: “Corinto anoafãfe ea
Ato fe rafeyamakãfe afaa inimamakõiafo,” ixõ Titopa noko yoia.
chakafaxikãkima. Mã askaino ẽ mato Askara nõ nikai nõ inimakõia. Askatari
ifikai, noko yoia mã eõnoa yoikĩ iskafakĩ: “Nõ
ixõ yoini. 18 Askatari nã afama mĩshti Pablo shinãkõi nokoki samamashta
atiroto ato yoini iskafakĩ: nokopainõ,” ixõ mã yoikẽ: “Nãskaxori
Akka ẽ mãto Epa ixii. Akka mã ẽfe nõko õitinĩ nõ shinã chanĩma nõ afara
fakefo ixii, chakafamis. Akka nõkai anã askapaima.
ixõ nõko Ifo Niospa yoini. Nõ Pablo shinãi,” ixõ mã yoiaino Titopa
7
1 Ẽfe yora mĩshtichi, Epa Niospa nã ea yoia. Nã keskara nikai ẽ inimai
noko yoiyoni keskara shara. finasharakõi.
Nãskakẽ nõ isharanõ keyokõichi nõko 8 Akka ẽ mato kirika kenexõ
katonifo mato ari fonõfo. Nã rafeta Nios fimi exe fisti fanaxõ ichapa fitiroma.
Ifofasharakõimisfo. Nãskakẽ ato Akka nõ fimi exe ichapa fanano nõ fimi
katonifo mato ari fonõfo. 24 Akka mato exe ichapa fitiro. Nãskarifiakĩ nõ fetsafo
ari nokofaifãfe ato ifisharakõikãfe nã afara ichapama inãkẽ nokori Niospa
Nios Ifofaafo ato katonifo ato tãpinõfo ichapama inãxii. Akka nõ inimayanã
mã ato ifisharaito. Mã ato askafaino nã fetsafo ichapa inãito nokori Niospa
ẽ matoõnoa yoisharamis keskara ichapa inãtiro. 7 Nã ãto shinã mẽraxõ
tãpitirofo chanĩmakõikẽ. shinãifo keskafakĩ fetsafo inãtirofo.
Nãskakẽ iskafakĩ shinãtirofoma: “Ooa, ẽ
Nã Nios Ifofaafãfe Corinto anoafo feta ichapama inãpaifiaito ea yõkarifaito ẽ
Macedonia anoxõ nã Nios Ifofaa fetsafori inã.” Askatari iskafakĩ shinãtirofoma:
ato kori manamanifo “Akka ẽ inãyamaino ekeki õitifishkitiro.
9
1-2 Akka nono Macedonia anoxõ ẽ Akka ẽ inãi ekeki õitifishkiyamanõ,” ixõ
kirika kenexõ ẽ mato fomakĩ ẽ mato anori shinãyamakãfe. Askatamaroko
yoikĩ iskafapaima: “Ato kori fomakãfe,” inimayanã inãkãfe. Nã fetsafo ato afara
ixõ ẽ mato yoipaima. Akka mẽ tãpia mã inãi inimamis nã Niospa noikõi. 8 Akka
xinia fisti aka nã Jesús chanĩmara faa nã mã fichipaiyai tii keyokõi Niospa
fetsafãfe afara yopaifãfe mã ato mato inãtiro afara sharafo fetsa
inãpaiyaito. Akka ẽ Macedonia anoafo ẽ fetsatapafo mã afaa yopanõma. Askatari
yoikĩ iskafaa: “Acaya anoxori ato kori nã afara yopaifo mã ato inãno, Niospa
fomapaikani Judea anoafo,” ixõ ẽ yoia. keyokõi tãpia mato sharafa fafafãitiro
Ẽ ato askafaito nikakaxõ akairi ato kori mãri fetsafo shara fanõ. 9 Niospa meka
fomasharapaikani. 3 Nãskakẽ ẽ Tito yafi aõnoax kirikaki kenea iskai:
nã afe rafeafo ẽ matoki nĩchi nã ẽ Feronãfake sharapa nã afaamaisfo
matoõnoa yoisharai keskara afara ichapa ato inãsharamis. Nãskakẽ
chanĩmakõikẽ tãpinõfo. Ẽ Macedonia Epa Niospa nã feronãfake axosharaino
anoafo ato yoimis iskafakĩ: “Nã Corinto mẽxotaima ato afara inãsharatiro,
anoafãfe mã itipinĩshara faafo ato kori ixõ keneni. 10 Niospa fimi exefo onifani.
fomaxikakĩ,” ixõ ẽ ato yoia. Akka ẽ Tito Nãskakẽ nõ fimi exe fanatiro. Chipo
yafi a afe rafeafo ẽ nĩchi mato ano Niospa ãfe fanafo foaimasharaxotiro
nokokaxõ õinõfo nã ẽ matoõnoa ato pisharanõ. Nãskarifiakĩ mã afara
yoia keskara chanĩmamãkĩ. 4 Akka yopaito Niospa mato inãsharatiro. Afara
Macedonia anoafori efe foaifono ẽ ato fe ichapakõi mato inãno mã inimayanã nã
337 2 CORINTIOS 9, 10
noko inãsharafo. Fetsafori nãfãfe afara Ifofaafoma fe. Akka nã Nios chanĩmara
ato inãsharafo. Nãskakẽ mã nõ ato faamafãfe fetsafo finõpaiyaifo keskai
tãpikõia chanĩmakõi mĩ Fake Jesús ãto nõkai askamisma nã noko noikaspaifo
Ifokõi,” ixõ nã afaamaisfãfe yoixikani. ato finõxiki. 4 Akka a Nios Ifofaafoma a
14 Nãskakẽ mato Epa Nios kĩfixoxikani. Satanás nikakĩ mato chanĩkĩ
Mã Niosxõ ato afara inãsharakẽ, yoikĩ tãpimapaikani mã anã Jesús
iskafaxikani: “Epa Niosi, mĩõxõ na Ifofayamanõ. Mato pãrapaikani. “Nõ
yorafãfe noko afara inãsharafo. Aicho Nios Ifofara,” ikani. Askatamaroko nõ
Epa, nõ ato fãsi noikõi. Atori shara Nios nikakĩ nõ mẽxotaima yoimis
fafe,” ixõ mato Epa Nios kĩfixoxikani. chanĩmakõi. Nãskaxõ Nios ãfe sharaõxõ
15 Aicho Epa Niosi, mĩ Fake Jesucristo nõ ato xatematiro afara chaka anã
mĩ noko inãsharakõini nofe yoiyamanõfo. 5 Epa Niospa noko yoiaino
rafesharapakexanõ. Nãfi sharafinakõiakĩ nõ fetsafo tãpimatiro ãa chanĩaifo, “Nõ
aõnoa nõ yoisharapaikõi nõkai tãpiama Niospa meka tãpisharakõiakĩ,” ikanaifo,
afeskaxomãi nõ yoisharakõinõ. kakapaiyaifo. Akka nõ Niospa sharaõxõ
fetsafo nõ ato tãpimatiro nã chanĩmisfo
“Niospa ea nĩchini Jesúsnoa ẽ mato Niospa meka tãpisharafoma. Shara
yoinõ” ixõ Pablo ato yoini shinãfoma. Epa Nios Ifofaima. Niosxõ
Corinto anoxõ mato Niospa meka yõkatiro, nã kẽro fixiki ãfe ãfi inõ.
tãpimaxiki. 14 Nãskakẽ ori fetsa ari ẽ Nãskakẽ apa ãfe fake xotofake
kanima, nã ea nĩchini ano ẽ kani. Akka kexesharatiro feronãfake fetsa fe
nã nõ mato yoiai keskara chanĩmakõi. oxayamanõ. Nãskax mã fianãkanax fene
Nõkai kakapaimisma. Nã Niospa noko fes fianãtirofo feronãfake fetsafekairoko
yoiai keskara fisti nõ mato yoitiro. Akka oxakatsaxakĩ. Nãskarifiakĩ ẽ mato Nios
nõ mato Niospa meka yoikĩ taefatani Ifofamakĩ ẽ mato kexesharani.
Jesucristoõnoa meka shara mã Nãskaramãi Epa Niospa fichipaiyaino.
339 2 CORINTIOS 11
ikano nã Nios chanĩmara faa fetsafãfe yoinõ: “Pablo afaa tãpiama,” ixõ eõnoa
ea kori inãnifo aõ nã ẽ fichipaiyai shinãyamakãfe. Akka ea nikapaikĩ ea
keskara ẽ finõ. Õitsai, ẽ atoki yometsoa nikayokãfe. Nã yora fetsa afaa tãpiama
keskararaka nã kori fii mato Niospa mã nikamis keskafakĩ eari
meka yoi, ẽ mato yonoxomis keskaraxõ. nikasharayokãfe. Ẽari ẽ pishta
9 Ẽ mato fe imis chãikai ẽ afara yopafikĩ yoimeyonõ. 17 Nã ẽ mato yoiai keskara a
ẽ mato fekaxtefamisma. Akka ẽa ẽ yoimesharai ẽfe Ifãfe ea anori
Macedonia anoafãfe Nios chanĩmara yoiama. Akka nã afaa tãpiamafãfe anori
faafo fẽkaxõ ea afarafo inãnifo. Akka ẽ yoimisfo. 18 Akka nã nõko Ifo chanĩmara
mato fe imis chãikai ẽ tsoa afaa faafoma ãa yoimesharaifo keskara
2 CORINTIOS 11 340
nãnori fetsafãfe mato yoimisfo. Akka tokirifãfe ea tsakakĩ fisti fanifo. Askatari
iskaratĩari ẽ mato yoi a ẽari ẽ kanõanãfãnẽ ẽ pokefainaino kanõanãfã
yoimesharai keskara. 19 Akka mã shinãi fakafã fospia ikiaino mẽ ãsakerani. Mã
mã tãpikõia. Nãskaxõ nã afaa tãpiamafo kanõanãfã fakafã mẽra ikiano nã
mã ato nikamis. Akka afeskakĩ mato kanõanãfã ãfe kaxke ẽ fakafã mãnão ẽ
anorima yoifiaifono mã ato nononi ãsaxikima. Fakish fisti ita pena
xatemamisma. 20 Mato yoimisfo ãto fistiri ẽ ini. 26 Mẽ kafãsamis, faka
yonomati keskarakõi mato fakaxõ, faiyaito mesekõi ẽ õimis; askatari
askatari mato kaxpa yonomamisfo. yometsoafãfe ea achikaxõ ea
Nãskatari mato pãramisfo, askatari mesenifaifono mẽ õimis; askatari ẽfe
mato chakafamisfo, askatari mato kaifokõifãfe ea mesenifaifono mẽ õimis;
ĩchamisfo. Mato askafaifono mã yora fetsafãferi ea mesenifaifono mẽ
tenekõimis. 21 Mato askafakakĩ õimis; pexefã rasi anoxori ea
shinãkaniraka nõ mitsisipakõira ikaxõ. mesenifaifono mẽ õimis; tsõa istomaxori
Ooa. Nõkai mitsisipama oa ato akaifo ea mesenifaifono mẽ õimis; fakafã
keskafakĩ nõri mato askafapanã. Akka anoari mesekõi mẽ õimis; “Nõri Nios Ifo
nõkai mato askafamisma nõkairoko ato sharakõifamis,” ikax a chanĩmisfãfe ea
keskaraxõ. mesenifaifonori mẽ õimis. 27 Ẽ
Akka nãfo ãa yoimesharakakĩ mato omiskõiyanã ẽ yonomis xokenãkõiyanã;
afara yoimisfo keskafakĩ ẽari ẽ askatari ẽ oxa tenekõimis; askatari ẽ
yoimesharatiro. Ooa. Nã afaa tãpiamafo fonãiyanã nomi tenekõimis; askatari ẽ
keskaraxõ anã ẽ mato yoi. 22 Akka nãfo, pimisma; askatari matsi mei ẽ
“Nõ hebreos yorafo,” ikani. Akka ẽri omiskõikõimis rapatimais ikax.
hebreo yora. Askatari, “Nõ israeli 28 Nãskarafo ẽ mei ẽ omiskõikõimis.
12
1 Akka ẽa ẽ yoimesharai. A ẽa ẽ kemakĩ iskafani: “Ẽ mia noi. Askafixõ ẽ
yoimesharai keskarakai akai mia sharafaima. Cristo mia axotiro na
afaama. Nãskafekẽ nõko Ifo Jesús ea pae mĩ tenenõ ẽ mefe rafekakaini. Mĩ
õimana keskara ẽ mato yoinõ. Nã ẽfe mitsisipayamafikẽ ẽ mĩõxõ ẽ ato
namapa ẽ õiai keskara ea õimana. Nã õimatiro ẽ afama mĩshti fatiro,” ixõ ea
tsõa nikamisma ea tãpimani. Nãnori ẽ kemani. Nãskakẽ ẽ isinĩ ifiai ẽ
mato yoi. 2 Mã catorce xinia finõa a inimasharakakaini. 10 Nãskakẽ ẽ
Niospa ea ifirisafayoni, ẽ Cristo fe mitsisipayamafiax Jesucristoõnoax ẽ
rafeaito õikĩ. Ẽkai tãpiama ẽfe fero inimakõi. Nãskaxõ ea ĩchaifono ẽ
mẽsho fisti nai mẽra kani rakikĩa, tenemis, afaayayamaxri ẽ inimakõimis
askayamai ẽfe yora kani rakikĩa. Nios ea omiskõimanaifonori ẽ tenemis.
fistichi tãpia a ẽ ini keskara. 3-4 Niospa Nãskatari afarafo fekaxkõifekẽ ẽ
nã ika ano ea ifirisafayoni. Nã ẽ mato tenemis. Ẽ askafakĩ ẽ mitsisipayamafixõ
yoiyoa keskara anã ẽ mato yoi. Ẽfe yora Jesucristoõxõ ẽ afama mĩshti fatiro.
iyamai ẽfe fero mẽsho fisti kani rakikĩa
Pablo nã Nios chanĩmara faafo Corinto
ẽkai tãpiama. Nios fistichi tãpia nã ẽ ini
anoafo ato shinãkõini
keskara. Nã ika anoxõ ea afara
nikamani keskara ẽ tsoa yoitiroma. 11 Akka nã yora afaa tãpiamafo ãa
Akka ea yoikĩ iskafani: “A mĩ nika yoimetirofo keskarax ẽa ẽ yoimea. Akka
keskara tsoa yoiyamafe,” ixõ ea Niospa mã eõnoa afaa yoisharama. Akka mã ea
yoini. 5 Ẽ nã õia keskara ẽ fetsafo õisharakĩ, “Nã Pablo sharakõi,” ixõ mã
yoipaima iskafakĩ: “Niospa ea fisti nã eõnoa yoiano nã sharakõi ikerana.
ika ari ea õimani,” ixõ ẽ yoitiroma. Ẽ Nãskakẽ ẽa ẽ yoimesharakõi fetsafãfe ea
anori yoipaima. Anori ẽ yoi kakapaimis tãpinõfo ẽ afe keskaramãki. Akka ẽakai
ẽ itiro. Ẽkai ẽa ẽ yoimesharapaima. ẽ afaa asharatiroma. Ẽkai afaama.
Ereskai ẽ afaa fatiroma. Nãskakẽ nã fisti Nãskafekẽ nã eõnoa afara chaka mato
ẽ yoimis inimakĩ. 6 Akka ẽa ẽ yoimisfãfe ea finõkanima. 12 Jesucristo
yoimesharai ẽ yoimetiro. Ẽ anori yoi nã ea nĩchini aõxõ ãfe meka ẽ mato yoinõ.
yora afaa tãpiamafãfe yoimisfo keskara Nãskakẽ tanaimakõi ẽ yonomis fena
ẽ yoima. Chanĩmakõi eõnoa ẽ fenakima. Nãskara ẽ yonofaino Niospa
yoimesharatiro. Akka ẽakai eõnoa ẽ afama mĩshti amis eõxõ mã tãpinõ
yoimesharapaima eõnoa shinãkĩ Jesucristo ea nĩchinikẽ. 13 Akka,
finakõinõfoma. Mã ea õimis ẽ afe ¿afeskakĩ mã iskafakĩ shinãimẽ? “Pablo
keskaramãkĩ, askatari mã ea nikamis ẽ nã Nios chanĩmara faa fetsafo ato shara
afe keskara yoimismãkĩ. fai keskafakĩ nokori shara faima,” ixõ
7 Akka Epa Niospa a ika ari ea õimani mã eõnoa yoitiroma. Akka nã Nios
keskara tsõa õimisma. Akka Niospa ea chanĩmara faa fetsafori ẽ ato shara fai
õimaniõnoax ẽa ẽ yoimesharapaitiro ẽ keskafakĩ, nãskarifakĩ ẽ mato sharafa
2 CORINTIOS 12, 13 342
13
katãfe,” ixõ ẽ yoini. Nã nõko Ifo 1 Mẽ mato õikĩ rafe faa.
1
1 Ẽkĩa Pablo, ẽ mato kirika kenexõ anorima mato yoipaikani, Cristoõnoa
fomai. Niospa ea nĩchini aõnoa meka shara mã nikapaifiaito a nikax afe
meka shara ẽ ato yoinõ. Yorafãfe ea ipaxakĩ. 8 Akka fetsafãfe Nios fe mã
nĩchinifoma, Jesucristo feta Epa Niospa ipaxanõ Niospa mekaõnoa mato
ea nĩchini. Nã Niospa Jesucristo otofani yoifikakĩ, meka fetsafaxõ anorima mato
mã nakẽ. yoikani, mã nõ mato yoifimisno. Nã
2 Mã Galacia anoxõ Nios Ifofakẽ, na keskara yorafo nã omiskõipakenakafo
nono efe ikafãfe, akairi Nios Ifofakaxõ mẽranoax omiskõipakenakafo, ẽ iyamai
efeta mato kirika kenexõ fomakani. Niospa ãjiri itiro nai mẽranoax oax. 9 Nã
3 Epa Niospa nõko Ifo Jesucristo feta ẽ taefakĩ mato yoiyoni keskafakĩ,
mato noikĩ mato sharakõi fanõ. Askatari iskaratĩa anã ẽ mato yoi. Fetsafãfe Nios
mãto õiti mẽranoax mã anã fe mã ipaxanõ Niospa mekaõnoa mato
fekaxtenõma. 4 Nõ afara chakafamisno yoifikakĩ anorima mato yoikani, mã nõ
nokoõnoax Jesús nani nõko chaka noko mato yoifimisno. Nãnori mato yoikanax
soaxoxiki, askatari nã yorafo chakafo nã omiskõipakenakafo mẽranoax
mẽranoa noko ifixiki Epa Niospa omiskõipakenakafo.
fichipaiyai keskafakĩ. 5 Nãskakẽ Nios 10 Ẽ yoiki iskafaino, yorafãfe eõnoa
344
345 GÁLATAS 1, 2
2
tãpia mitsisipakõikai a Nios Ifofaafo ẽ 1 Mã catorce xinia finõta Jerusalén
ato omiskõimapaoni, anã Nios ano anã ẽ kani Bernabé fe. Titori ẽ
Ifofayamanõfora ixõ. 14 Nõko xinifo iyoni. 2 Ẽ ari kani Niospamãi ea yoiano.
judeofãfe yoipaonifo keskara ẽ Nã Jerusalén anoxõ xanĩfofo fes
nikakõini, ẽfe kaifofo ẽ ato finõkõini, ichanãxõ ẽ ato yoini a judeofoma
efe yosifinifono. Ẽ nikakõikĩ a ẽfe Niospa meka sharaõnoa afe ipaxanõfo ẽ
xinifãfe yoipaonifo keskara ẽ nikakĩ ato yoimis keskara. Nãskakẽ ẽ ato yoini:
finakõini. “A ẽ ato yoimis keskara sharamamãkĩ,
15 Akka taefakĩ Epa Niospa ea katoni ẽ mĩ shara yoimiski ea fakanimãkai,” ixõ
fakeyoamano. Ea noikõikĩ ea katoni. ẽ ato yoini. 3 Nãskakẽ tsõakai Tito afaa
Nãskakẽ ea tãpimapaikĩ ea askafani. fanima efe oiano. Tito judeoyamafiano
16 Nãskaxõ ãfe Fake ea tãpimani ãfe foshki repa xatefe tsõa fanima. 4 Nãnoa
meka shara a judeofoma ẽ ato yoinõ afe fetsafo nõ Nios Ifofara ikanax one
ipaxanõfo. Nãskakẽ ẽ rama Jesús Ifofakĩ ikikanax nofe ichanãnifo, Nios
ẽ tsoa yõkaikai kanima ea tãpimanõ. Ifofayamafiakanax. Nãfãfe yoinifo
17 Nãskakẽ Jerusalén ano ẽ kayonima a iskafaki: “Titopari foshki repa xatetiro,”
taefakĩ Jesúsnoa meka sharaõnoa ixõ yoinifo. Nãfãfe noko õipaikani ikiafo
yoimisfo ato õikai. Askatamaroko ini, chanĩmamãkĩ tãpipaikakĩ afeskax
Arabia mai ano ẽ kani. Nãskata Cristo Jesús Ifofaax nõ ikamãki. Noko
Damasco ano anã ẽ oni. anã yonomapaikani nõ Jesucristo
18 Nãskata Jerusalén ari fena ẽ Ifofanõma a Moisés yoini keskara fisti
kayonima, mã xinia tres akax ẽ kani. nikanõfora ixõ noko anã
Nãnoxõ ẽ Pedro tãpini, nãno ẽ afe oxa yonomapaikani. 5 Akka nãfãfe noko
ranãyoni quince nia ẽ ini ano oxai. yoipaiyaifono nõ ato nikamisma. Akka
19 Akka nã Jesús fe rafemisfo fetsafori ẽ nõ fichipaimis nã meka shara
õinima. Nõko Ifãfe ãfe exto Santiago chanĩmakõi Jesucristoõnoa mã
fisti ẽ õini. 20 Niospa ferotaifi ẽ mato nikakõinõ afe ipaxaki.
yoikõi, na ẽ mato kirika kenexokĩ 6 Akka a xanĩfofofãfe ẽ ato fe
kaxõ Niospa meka sharaõnoa nõ ato noko yoini keskaraõxõ nõko chaka nõ
yoikanõ, akka afãfemãi nã judeofo soatiroma Niospa noko
Niospa meka sharaõnoa ato yoikakĩ. omiskõimanõma. Akka nõ Jesucristo
10 Akka noko yoikĩ iskafanifo: “A Ifofaito nõko chaka noko soaxotiro, nõ
afaamaisfo ato shinãmakiyamakãfe. askainokai noko omiskõimaxima. A
Afarayaxõ ato inãkãfe,” ixõ noko Moisés yoini keskara nõ shinãito nõko
yoinifo. Askara yoikĩ ea inimamanifo chaka noko soaxotiroma. Akka
ẽrimãi a afaamaisfo ẽ ato Jesucristo fisti nõ Ifofaito noko
inãsharamiskẽ. omiskõimaxima.
17 Nõfi Cristoõxõ nõko chaka nõ
“Na mĩ akai keskara sharama,” Pablo soatiroki noko omiskõimanõma.
Pedro fani Antioquía anoxõ Nãskara mã nõ tãpifixõ nõ afara
11 Akka Pedro Antioquía pexe rasi ano chakafamis. Akka nõ afara chakafaito,
kaxõ afara chakafaino ãfe ferotaifi ẽ ¿Cristo noko afara chakafamapaimẽ?
yoikĩ iskafani: “Na mĩ akai keskara Maa, askarama. Noko afaa
sharama, mĩ chakafai,” ixõ ẽ yoini. chakafamatiroma. 18 A Moisés noko
12 Akka taeyoi a judeofoma feta yoini keskara mã nõ tãpia, aõnoaxkai
pipaonifo. Nãskaifono chipo a Santiago Nios fe nõ nipaxatiroma. Jesús fistichi
fe rafeafo fenifo. Mã feafono judeofoma nõko chaka noko soaxotiro nõ afe
makinoax Pedro paxkani anã ato feta nipaxanõ. Nã nõ chanĩmara fai. Akka a
pinima a rama feafoki atoki mesekĩ mĩ Moisés keneni keskara afianã nõ nikapai
chakafai na judeofoma feta mĩ pii ea nõ fenotiro Nios fe nõ ipaxatiroma.
fatirofora ixõ. Nãskakẽ anã a judeofoma 19 Akka a Moisés yoini keskara ayamakĩ
a keskara shara ea imaxiki. 21 Akka Epa faito Niospa yoiyoni iskafakĩ: “Mĩ ea
Niospa ãfe Fakeõxõ ẽfe chaka ea chanĩmara faito mĩ chaka ẽ mia soaxoni
soaxoni ẽ afe nipaxanõ. Ẽkai afaa fetsa mĩ efe ipaxanõ,” ixõ yoini. 7 Nãskakẽ
shinãmisma nisharapakexakĩ, Nios fisti tãpisharakãfe nã Abraham ãfe fenafãfe
ẽ shinãkõimis Nios fe nipaikĩ. A Moisés nã Nios chanĩmara faifãfe, nãfãfe
kenenioxõ nõko chaka nõ xateax Nios fe chanĩmara fakõinafoki. 8 Epa Niospa a
nõ nipaxafiatirono Cristo noko inõpokoai keskaraõnoa tãpiyoni a nõko
nãxokeranima. Ãakõi Cristo noko kaifofofãfemari Ifofaifono ãto chaka ato
nãxokerani. soaxota ato imasharaxixakĩ. Askaifono
atoki inimakõini, akka Niospa Abraham
A Moisés yoini keskara nõ nikayamakĩ nõ yoiyoni iskafakĩ: “Ẽ mĩõxõ keyokõi nã
Jesús chanĩmara fakõinaito nõko chaka maifo tii anoafo ẽ ato sharafaxii,” ixõ
noko soaxotiro Niospa yoinino kenenifo. 9 Nãskakẽ
3
1 Efe yora mĩshtichi Galacia Abraham chanĩmara fani keskafakĩ,
anoafãfe, mãfi oa yõra akairi chanĩmara faifono Epa Niospa ato
shinãsharaima keskarafoki. Akka, ¿tsõa sharafaxõi, Abraham sharafaxoni
mato paraimẽ oa mato parakani afianã keskafakĩ.
mã shinãsharanõma? Akka nõ 10 Akka fẽtsa shinãkĩ iskafai: “Moisés
xafakĩakõi mato yoimis Jesucristo ifi yoini keskara ẽ nikai ẽ isharakõi,” ixõ
cruz ikaki mastafono matoõnoax nani. shinãi afi ãfe chaka aõ nepakenaka.
Nõ mato yoisharafimisno meka fetsa Akka kirika kenekĩ yoikĩ iskafanifo:
nikakĩ mã anorima shinãmis. 2 Akka ẽ “Moisés yoikĩ kirika kenekĩ iskafakĩ
mato yõkapai mã ea yoinõ a Moisés yoinino: ‘A Moisés yoini keskara
noko yoini keskara tãpixõ mã Niospa nikayamakani ãto chaka ãto
Yõshi Shara fiamãki, askayamaki nepakenaka,’ ” ixõ yoinifo. 11 Akka fẽtsa
Jesucristoõnoa meka shara nikaxõ mã Epa Nios chanĩmara faino ãfe chaka
fiamãki. 3 Niospa Yõshi Sharaõxõ Jesús soaxota imasharakõitiro. Akka fẽtsa a
mato amapaiyai keskara mã ayopaoni. Moisés yoinioxõ ãfe chaka soapaikĩ
Akka iskaratĩa mã shinãkĩ iskafai: “A iskafakĩ shinãtiro: “Moisés noko yoini
Moisés noko yoini keskara nikax nõ keskara nõ nikaito Epa Niospa noko
isharatiro,” ixõ mã shinãmis. Ooa. imasharatiro,” ixõ shinãfiafonokai Epa
¿Afeskakĩ oa yorafãfe shinãsharaifoma Niospa a Moisés yoini keskaraõxõ ato
keskara mã shinãimẽ? 4 Mã Jesús imasharatiroma. 12 Akka mã nõ tãpia
GÁLATAS 3 348
Jesús fisti nõ chanĩmara faax Epa Nios 18 Epa Niospa Abraham yoiyoni keskara
fe nõ ipaxatiro. Akka a Moisés noko Abraham chanĩmara faito, chipo Epa
yoini keskaraõnoax nõ askatiroma. Niospa Abraham noikĩ ãakõi
Akka Moisés noko yoini iskafakĩ: “Nã axosharakõini.
Niospa noko yoini keskafakĩ mẽxotaima 19 Akka, ¿afeskai a Moisés yoini
yoikĩ. Ãfe fena Cristo fistiõnoa yoini. fayopaonima. Akka Cristo oyoamano a
17 Ẽ mato xafakĩa yoinõ Epa Niospa Moisés noko yoini keskaraõnoax oa
Abraham yoiyoni keskara cuatro cientos karaxa mẽra ika keskarafo nõ iyopaoni.
treinta xinia finõta Epa Niospa Moisés Akka mã Cristo oano nõ chanĩmara
yoiniki. Niospa Moisés yoinino akka faino noko kaimanano anãkai oa karaxa
Abraham yoini keskara anã mẽra ika keskara nõ itiroma. 24 Nãskakẽ
fetsafatiroma. Nã yoiyoni keskakõimis. nõ tãpitiro Epa Niospa apaiyai keskafakĩ
Nãskaxõ Epa Niospa anã shinãkĩ Moisés noko yoini. Nãskakẽ nõko ifo
fetsafanima, nã yoiyoni keskara amiski. keskara iyopaoni. Akka Cristo oaino nõ
349 GÁLATAS 3, 4
4
1-2 Akka ẽ mato iskara yoipai. Apa fista amis, askatari rama xiniaino mã
naano ãfe fãke ãfe apanãfo fitiro. fista amis, askatari seis xinia finõmata
Nãskakẽ nã fake yomekẽ, fetsafãfe ãfe mãto tare mã fanamisma. Mã shinãkĩ
afama mĩshtifo kexesharaxoyokaxõ, nã iskafamis: “Nã fistatĩa nõ ato fe
fake yome yonomayotirofo. Nãskakẽ inimaino Epa Nios nokoki inimatiro,
ãpa yoini keskafakĩ ãa yosiyonõ, yora nãskaxõ nõko chaka noko soaxotiro,”
fetsafãfe ãfe afama mĩshti ixõ mã anorima shinãmis. 11 Ẽ mato
kexexoyotirofo. 3 Nãskarifiakĩ nõ Cristo shinãkõimis ẽ mato yonoxopaoni. Ẽ
Ifofayoamano nõ oa fake yome mato Jesúsnoa yoikĩ kaxpa ẽ mato
keskarakẽ nõko xinifãfe noko yoipaiyai yoipaoni rakikĩa mã shinãyamafiaino.
keskafakĩ noko yoipaonifo. Nãskakẽ ato 12 Efe yora mĩshtichi, ẽ mato
Jesucristo keskara ea õikĩ mã ea fake rafeya ini. Fetsa ãfe ãfinĩ yonomati
ifisharakõini, askatari mã ea feta fake ani, fetsa ãfe ãfikõi feta ani.
kexesharakõipaoni. 15 Ẽ mato yoiaino Nã ãfe ãfikõi tsõa yonomati inima,” ixõ
mã inimapaoni. Akka, ¿afeskai iskaratĩa keneni. 23 Nã Abraham ãfe ãfinĩ
a mã ipaoni keskai anã mã yonomatinĩ fake fini, nã kẽrofãfe fake
inimaimamẽ? ¿Mã shinãimamẽ a mã ea fimisfo keskarari fake fini. Akka
noikõipaoni keskara? Ẽ afara yopaito Abraham ãfe ãfikõi yõxafokõi ini fake
mã ea inãpaoni ea noikõiyanã. Akka fitiroma. Nãskafekẽ Epa Niospa
mãto ferori tsekatiro pinĩkẽ mã ea Abraham yoiyoni iskafakĩ: “Mĩ ãfinĩ
inãkerapaoni. 16 Akka, ¿mã shinãimẽ na fake feronãfake fixii,” ixõ yoinino,
meka chanĩmakõi yoikĩ ẽ mato nãskakẽ Abraham ãfinĩ fake feronãfake
noikaspai keskara? fini. 24-25 Nã xotofake rafeoxõ Niospa
17 A Moisés yoikĩ keneni keskara yora afara fetsa noko shinãmani. Niospa
fetsafãfe mato tãpimapaikani. Nãfãfe a yoiyoni afeska faxõ yorafo ifitiromãkĩ.
shinãifo keskara mato tãpimapaikani mã Nã kẽro Agar nõ shinãino machi Sinai
ato keskara inõ. Akka a akaifo keskara mã noko shinãmani, Arabia anoa. Nã machi
ato feta aka a keskarakai sharama. ãfe ane fetsa Agar. Nã machi arixõ
Nãskaxõ nãfãfe noko paxkanã fapaikani Niospa Moisés yoini Moisésri nã
afianã mã ea nikatama afãfe mato yoiaifo israelifo ato yoinõ nikakõinõfo. Askatari
keskara mã ato nikanõ. 18 Akka fetsafãfe nã kẽro Agar nõ shinãino noko
mato sharafaifono shara itiro. Ẽ mato fe Jerusalén shinãmatiro. Nã Jerusalén ano
iyamafiano mato sharafaifono, nãskarari ikafo nõ shinãino nã Agar ãfe fakefo
sharakõi itiro. Jesucristoõxõ mato noko shinãmatiro. Nãfãfe Moisés yoini
sharafaifonori sharakõi itiro. 19 Ẽfe fakefãfe, keskara nikakanax nãfo ãto yonomati
afianã ẽ matoõnoax omiskõikĩ ẽ pae keskarafo. 26 Akka nãno kẽro fetsa
meekõi. Nã kẽromã fake kãikĩ pae meetiro Abraham ãfe ãfikõi. Ãfe ane Sara, nã
keskarakõi ẽ mei. Akka mã fake kãixõ anã nõko efakõi keskara. Nõ Sara shinãino
pae meetiroma. Nãskarifiakĩ mã Jesús Jerusalén fetsa nai mẽranoa noko
Ifofayamaino ẽ matoõxõ pae meekõitiro. shinãmatiro Epa Nios ika aria. Nãskakẽ
Akka Cristo ãfe Yõshi Shara mãto õiti mẽra chipo nõ ari ixii. Nõri Sara keskara nõ
naneano afianã ẽ mãtoõxõ pae meetiroma. ãto yonomatima, ãfe fakefori ãto
20 Ooa. Iskaratĩa ẽ ano mato fe ipainõ yonomatifoma. A Moisés yoini
afianã ẽ mato yoisharaxiki. Akka ẽ keskarakai nõko ifo itiroma. 27 Akka
tãpiama a mã shinãi keskara mã anorima kirika kenekĩ iskafanifo:
shinãi. Akka ẽ ano mato fe ixõ ẽ mato Kẽromã, mĩ fake fimismakĩ
yoisharakõikerana. inimafe, askatari mĩ fakeyamakĩ
inimayanã tai tai ife mĩ fake pae
Agar fe Sara ipaonifo meemismaki. Akka nã kẽro fenẽ
keskaraõnoa noko yoi eneyoa nãfi chipo ãfe fena
21 Niospa shinãmanaino a Moisés ichapayakõi ixii kiki, a kẽro feneya
kirika keneni keskaraõnoa mã anã finõmainĩfofã,
nikapaimãkai Nios Ifofakaspakĩ ea ixõ yoikĩ kirika ano kenenifo.
351 GÁLATAS 4, 5
28 Efeyora mĩshtichi, nõfi Isaaca Fatora fẽtsa mã foshki repa xatepai Nios
keskaraki. Epa Niospa Abraham yoiyoni fe ipaikĩ, anori shinãfikĩ nã Moisés yoini
keskai ãfe fake Isaaca chipo kãini. keskara nikakõiamax, anorima shinãx
Nãskarifiakĩ Epa Niospa yoiyoni keskai Nios fe mã nipaxatiroma. 4 Moisés yoini
nõri ãfe fakefo. 29 Nã ãto yonomati Agar keskara fisti mã nikaito mãto chaka
yõxafoxoma ãfe fake fikĩ taefani ãfe ane mato soaxotiroma. Nãskax mã Cristo fe
Ismael. Akka nã fake fimismato Sara rafeima, akka Epa Niospa mato
chipo yõxafoxõ fake fini Niospa Yõshi noifiaino mã Cristo fe rafeima, akka Epa
Sharaõxõ. Nãskano Agar ãfe fake Ismael Niospa mato noifiaino mã Cristo
iyoaxõ ãfe exto omiskõimapaoni. kachikirifai. Nãskafekẽ mato afeska
Nãskarifiakĩ Niospa Yõshi Sharaõnoax fatiroma mãto chaka mato soaxona mã
nõ Niospa fake ikaino, fetsafãfe Nios afe ipaxanõ. 5 Akka Niospa Yõshi
Ifofakaxoma noko omiskõimatirofo. Sharaõxõ mã nã tãpia, Cristoõxõ nõko
30 Akka kirika kenekĩ, ¿afaa fanifomẽ? chaka noko xoaxotiro Niospamãi noko
Kenekĩ iskafanifo: “Mĩ fake Isaaca ẽ noikõikĩ. Nãskakẽ nõ manasharai. 6 Nõ
inãxiai keskara, akka nã mãto yonomati foshki repa xateano, askayamãkĩ nõ
Agar ãfe fãke afaa fixiima. Nãskakẽ xateamano, afãfekai nõko chaka noko
mato anoxõ ãfe fakeyafi ato nĩchikãfe soaxotiroma. Akka nõ Jesucristo
afianã mato fe inõfoma,” ixõ Epa Niospa Ifofakõinaino fetsafo noko ato
Abraham yoini. 31 Nãskakẽ ẽ mato yoi noimasharakõitiro nõ ato
efe yora mĩshtichi, nõkai a ãto noisharakõinõ. Nã fisti nõ fichipai,
yonomatinĩ fake keskarafoma. chanĩmara fasharakõixii.
Askatamaroko nõfi Abraham ãfe 7 Mã Jesús Ifofasharayopaoni. Akka,
5
1 Akka Cristo nokoõnoax nani a afara chaka shinãmatiro, aõxõ chakakõi
Moisés yoini keskara nõ anã mã shinãno. 10 Ẽ Nios kĩfiyanã nõko Ifo
nikanõma, nãskax anã ãto yonomati nõ ẽ chanĩmara fakõini, ẽ akai keskafakĩ
inõma. Cristo fistiõnoax nõ isharatiro, mãri chanĩmara fanõ. Akka nã mato
nãskakẽ Cristo kachikiri fayamakãfe. fanĩrira chaka shinãmanaifo Niospa ato
Mã ipaoni keskara anã iyamakãfe, nõko omiskõimaxii.
xinifãfe yoinifo keskara afianã 11 Efe yora mĩshtichi, akka eõnoa yoikĩ
6
1 Efe yora mĩshtichi, fẽtsa afara Sharapa amapaiyai keskara fẽtsa
chakafaito õikĩ, Niospa Yõshi afafãini, nãfi Niospa Yõshi Sharaõnoax
Sharayaxõ aõ noikĩ oi tsii faxõ nisharapakenakaki. 9 Nãskakẽ afara
yoisharakãfe, afara chakafakĩ xatenõ. sharafakĩ eneyamakãfe. Nãskaxõ
Meka mitsisipato yoiyamakãfe. Nãskakẽ iskafakĩ shinãyamakãfe: “Mẽ fetsafo
mãri kexemesharakãfe afara sharafayomiski iskaratĩa ẽ anã
chakafayamaxiki. 2 Nãskakẽ fetsafo fe askaimakai, ẽ anã fetsafo
afara axonõnã faatanãsharakãfe. Mã sharafatiromaki. Nãskanõ,” ixõ anori
ranã Nios kĩfinõnã faatanãkãfe. Fetsa shinãyamakãfe. Akka nõ askatama nõ
omiskõiaito aõ noikĩ inimamakãfe, inimakõikẽ nã noko inãpaiyai keskara
nãskakẽ kexenõnã faatanãsharakãfe. shara Niospa noko inãsharaxii.
Fetsa omiskõiaito Nios kĩfixokãfe 10 Nãskakẽ afeskaraifãfe õikĩ keyokõi ato
afeska fatiroma,” ixõ ẽ shinãtiro. 15 Nõ Jesucristo keyokõi mato noikĩ mato
Jesucristo Ifofaxõ nõ foshki repa xatea sharafa fafafãini. Nãskapainõ. Nã tii.
askarakai sharama atokai nõko chaka Pablo
Pablo Efeso Anoafo Kirika
Kenexõ Fomani
1
1 Ẽkĩa Pablo ẽ mato kirika kenexõ sharakõi afe inõ, askatari nõko chaka
fomai. Ea Jesucristo nĩchia ẽ aõxõ nokoõnoa noko soxonõ. 8 Nãskaxõ
ãfe meka yoimis inõ, Niospa fichipaiyai Niospa noko õimana noko noisharakõikĩ
keskafakĩ. Ẽ na kirika mato fomai a Nios noko tãpimasharakõikĩ, askatari noko
Ifofaafo, Jesucristo chanĩmara faafo, shinãmakĩ finakõi. 9-10 Nãskakẽ Epa
Efeso anoafo. 2 Nõko Epa Nios feta nõko Niospa yoini afama mĩshti onifayoxoma
Ifo Jesucristo mato shinãsharanõ mato ãfe Fake xanĩfo imaxikĩ, keyokõi, nai
noikĩ mãto shinã mẽra mato mẽranoafoya, nãmãnoafoyari ãto xanĩfo
shinãmasharanõ, mãto õiti finakõi inõ. Tsoa pishta anori meka
fekaxtenõma. nikayomisma Niospa onãxõ yoini a
shinãi keskafakĩ, anori noko tãpimani
Nõ Cristo chanĩmara faito nõ tãpisharanõ aõxõ. Nãskakẽ Niospa ãa
afara sharafo noko amatiro shinãkĩ iskafani: “Nã ẽfe Fake ẽ
3 Nõko Ifo Jesucristo ãfe Apa Niospa nĩchipaiyaitĩa ẽ nãmã nĩchixii keyokõi
noko afara sharafo noko shara famai, nai mẽranoafoya, nãmãnoafori ãto
nai mẽraxõ nõ õiamafiaito nõko õiti xanĩfokõi inõ,” ixõ Niospa shinãni.
mẽra noko inimamasharai nõmãi ãfe Nãskaxõ nãnori iskaratĩa noko
fakefokẽ. Nãskakẽ nõ yoisharai nõ tãpimana.
inimasharakõi Epa Nioski. 4 Epa Niospa 11 Nõfi Cristo fakekõifokĩ. Nõ afe
mai yafi nai onifayoxoma noko katoni yorakõifo ikaito, Epa Niospa noko katoni
nõ afe ĩpaxanõ ãfe Fake Cristo keskara noko onifayoxoma ãa shinãkĩ taefani. Epa
afaa chakafamisma keskara sharakõi nõ Niospa nonori iskafakĩ shinãni: “Na ẽfe
inõ. Niospa noko noikĩ, 5 ãfe fakefo noko Fake Jesús ẽ inãi keskari fakĩ nã ẽfe Fake
fani. Anori shinãni Niospa a Jesucristo Jesús Ifofaifori ẽ ato inãira,” ixõ Epa
noko nãxoyoxiai. 6 Nãskakẽ Niospa ãfe Niospa shinãni. A Niospa shinãkĩ yoini
Fake noikõikĩ nokori nãskarifai noikĩ. keskara, nãskarifakĩ iskaratĩa mã askafaa.
Nãskaxõ noko nimasharapakenaka. 12 Akka nõ Cristo Ifofakĩ taefaxõ nõ yoikĩ
355
EFESIOS 1, 2 356
yorafokĩ. Anori Niospa yoikĩ taefani nĩxõ, nã nãmãnoafo ãto xanĩfo tii
keskafakĩ, ãfe Yõshi Shara nõ mẽra finõkõia. Askatari nai mẽranoafori ãto
nanea noko ĩkinõ. Noko askafaito nõ xanĩfofo Cristo ato finõkõia keyokõi.
tãpitiro ãfe shara noko inãxii. Nãskaxfi Nãskax ãto xanĩfo finakõia. Tsoa pishta
nõ Niosnoafoki. Nãskakẽ nõ tãpiama finõtiroma. 22-23 Akka Epa Niospa ãfe
afetĩara nai mẽra noko ifi. Taekõifakĩ Fake yoini keskafakĩ keyokõi mai
anori noko yoini. Nãskakẽ nã chanĩmara anoafoya nai mẽranoafo ato ĩkinã.
fakĩ nõ yoipakenaka: “Nõko Nios fãsi Nãskaxõ ãfe Fake katoni nã chanĩmara
sharakõi,” ixõ nõ yoipakenaka. faafo tii ãto Ifo inõ. Nã chanĩmara
faafofi ãfe yorakõi keskarafoki. Cristo
Pablo Epa Nios yõkani iskafakĩ: “Epa ãto mapo keskara. Akka nõko mãpo nõ
Niosi, mĩ Fake chanĩmara faafo ato shinãtiro. Nã fistichi nã chanĩmara faifo
tãpimasharafe,” fani yoitiroki, noko ĩkinãno afeskaxõ nõ
15-16 Nãskakẽ nirixõ ẽ mato nikai mã atiromãki. Akka nõ mapomaisax nõ
Jesús Ifo sharafata, a fetsafo feri a mato nitiroma. Nãskarifiai nõko Ifo
feta Nios Ifofamisfo fe mã Jesúsmaisax tsoa nitiroma. Keyokõi nã
rafesharakõiaito ẽ nikakĩ inimayanã ẽ chanĩmara faafo nofe ikafo. Nãskax nofe
nirixõ ẽ mato Epa Nios kĩfixõfafãini. rafe kakãini nã noko amapaiyai keskara
Nãskakẽ ẽ iskafa fafafãini: “Epa Niosi, nõ anõ.
na Efeso anoxõ mia noisharakata fetsafo
feri rafesharakõiafo,” ẽ fai yoikĩ. Niospa noko noikĩ noko
17 Niospa ãfe Fakekõikĩ Jesucristo. ifia nõ afe ĩpaxanõ
2
Nãskax sharafinakõia. Nãskakẽ ẽ mato 1 Taeyoi mã iyopaoni oa naa
kĩfixokĩ iskafamis: “Epa Niosi, mĩ Yõshi keskara mãto chaka soaxma.
Sharapa na Efeso ano ikafo ato 2 Nãskakẽ mã afara chakafamis, a yora
Niospa taeyoi shinãyoni Jesucristoõxõ Moisés Niosxõ keneni keskara anã noko
yorafetsafo nõ axosharakõinõ. Nãskakẽ tsõa yoitiroma. Jesucristo keyokõi noko
aa fistichi noko onifani afara fetsafo nõ nãxoni nõ afe yorafo inõ. Nãskakẽ mãri
sharafanõ aõxõ. Akka nores fisti nõ afaa judeofoyamafekẽ, mato yafi noko ifini.
sharafatiroma. Cristo Jesús Ifofaxõ nõ Nãskax a yora fisti keskarafo nõ inõ. Mã
afama mĩshti sharafatiro. Nãskakẽ nõ fetsa keskarax õitisharayakõifo nõ
taeyokĩ Epa Niospa ares õikĩ yoini. inõ noinãsharakõi. 16 Nãskakẽ Jesús ifi
cruz ikakinoax noko nãxoni. Na ẽfe
Jesucristoõnoax nõ õiti sharakõiya kaifo judeofo yafi a judeofomari Jesúsxõ
ipanaka anã nõko õiti chaka neenõma Niospa noko a yora fisti keskara noko
11 Nãskakẽ shinãmakiyamakãfe. Mã fani. Noko noisharakõikĩ nõ nikayospafo
chanĩmara fayopaonima. Nã judeofãfe iyopaofinikẽ, Jesús nokoõnoax nani.
yora fetsafo ato yoikĩ iskafanifo: “Nã Nãskakẽ Niospa noko yora fetsafoya
yora fetsafo nõko kaifoma. Akka nõfi rafema sharakõia afe yorafo nõ inõ.
Niospa yorafokĩ. Akka na yora 17 Nãskakẽ Jesús nãmã fotoxõ noko
fetsafokai Niospa yorafoma. A Niospa yoini ãfe meka shara Niospa noko ifinõ.
noko yoimis keskafakĩ keyokõi nõko Noko judeofo akai keskafakĩri, matori
EFESIOS 2, 3 358
nãmã fotoxõ, aõxõ tãpimisfo ato ifini chakafafiaito, ea noisharakĩ Epa Niospa
aõxori a fetsafo tãpimanõfo, oa pexe ea nĩchini ẽ ãfe meka shara ato yoinõ
fisti mẽra nõ imis keskaraxõ, akairi ato ãfe Yõshi Sharaõxõ. 8 Ẽ fãsikõi Jesús
tãpimanõfo Niospa meka sharaõnoa ato chakafakĩ finakõipaoni, na fetsafãfe
yoikakĩ, atoõxori yorafãfe chanĩmara chakafakĩ finayamafiaifono. Ẽ
fanõfo. Askaxori a rama fakeaifãferi askafafiaito, ares fisti Niospa ea noikĩ ea
Jesús Ifofakanax, oa nõ pexe nĩchini aõxõ na yora fetsafo judeofoma
mitsisipakõi faano, anã paketiroma ẽ ãfe meka shara ato yoikĩ tãpimanõ
keskarakõi inõfo Jesucristo Ifofakanax. Niospa ato noisharakõiaito. Ato noikĩ
Nãskakẽ nõri Ifokõi faax, nõri anã ato shinãmakõipai. Nios fisti tsoa
paketiroma nõ keyokõichi Ifofaax. Oa keskaramakõi. Ãfe Fake Jesúsnoa
pexe sharakõi mẽra nõ ika keskara, nõ keyokõi nõ tãpitiroma. 9 Niospa keyokõi
ixii, Niospa ãfe Yõshi Shara nõ mẽra onifaxõ, ea nĩchini ẽ ato mẽstesharakõi
naneano. tãpimanõ. Tsoa pishta tãpiamano ares
fisti tãpini Jesús noko nãxoyoamatai ato
Niospa Pablo yoini a tãpimanima. 10 Nãskakẽ Niospa ea
judeofoma Jesúsnoa yoinõ nĩchini ãfe meka sharaõnoa ẽ ato yoinõ
3
1 Nãskakẽ ẽ mato Epa Nios yoixoni. akairi Nios tãpinõfo. Tãpikanax oa ato
Ẽfi judeokĩ mã ẽfe kaifoyamafekẽ ẽ fe yorakõifo keskara ixikakĩ Jesúsnoax.
mato noi. Mato noixõ, ẽ mato Mã askaito nai mẽraxõ a xanĩfo tiito
Jesucristoõnoa yoi. Nãskakẽ ea achixõ askara õikĩ tãpisharatirofo. “Chanĩma,
359 EFESIOS 3, 4
fatiro. 21 Nãskakẽ nõ Epa Nios yoikĩ noko minia fisti rasi chanĩmara faifo nõ
iskafatiro: “Epa Niosi, mĩ sharafinakõia. ato axonõ Jesús Ifofasharakõinõfo.
Mĩ Fake Jesucristoõxõ mĩ noko Keyokõi ãfe sharaõxõ afara fetsa nã
sharafamis,” ixõ mẽxotaima nõ Jesús apaiyai keskara anõfo ato inãi. Nõ
EFESIOS 4 360
fisti keskarafiakẽ nã noko imapaiyai anã onori kai imis keskai, fakefo
keskara noko ima nõ afara axonõ. askatirofo afaa shinãsharaima. Askaxõ a
8 Nãskakẽ Niospa meka Cristoõnoa yoikĩ Niospa meka tãpisharafãfema ato
David kirika kenekĩ iskafani: yoiaifãfe nikafofãsa fatirofo. Askaxõ
Nono mai anoax Apa Nios ari tãpisharaxikakĩma Niospa mekakõi.
kaitĩa nã Ifofaafo tii ãto chaka ato Askatari a yora ãa chanĩki fanĩrira ato
soaxoni afianã Satanás ãto ifo inõma, yoimis nõ nikatiroma. 15 Fanĩrira ato
askatamaroko Ifo sharakõi fanõfo. yoitama nõ nõinãsharakõixõ Niospa
Nãskatari keyokõi nã afe yorafo ato meka mẽstesharakõi nõ ato
imapaiyai keska fakĩ ato imani aõnoax tãpimasharakõitiro. Nõ askai nõko Ifo
ishara faatanãnõfo, Jesucristo ãfe õiti keskara sharakõi nõ
ixõ keneni. itiro. 16 Jesús nõko mapo keskaraxõ
9 Nãskaxõ kenekĩ iskafani: “Nono mai noko shinãmakĩ noko yonomanaino, oa
anoax Cristo afianã Apa Nios ari kani,” afe yora keskara nõ itiro. Akka nõko
ixõ keneni. Nãnori kenenino nõ tãpitiro yora meemafiax nõ mifimais ita, nõ
Apa Nios ari kayoamano na mai ano kishimais ita, nõ pachomais ita, nõ
fotoyonino nai mẽranoax noko keskara feromais ita, ixõ nõ afaa yonotiroma,
ixiki. 10 Niospa yoiaino, fotoni. Mã afaakairoko shinãkĩ. Akka nõ mifi
reteafono ãfe Apa Niospa otoani. rafeyata, nõ tae rafeyata, nõ fero
Nãskaxõ ifini afe nai mẽra ixii. Nãskakẽ rafeyata, askai fetsexõ nõ
keyokõi nai mẽranoafofãfe nono meemasharakõixõ nõ yonosharakõitiro
nãmãnoafãferi ãto xanĩfo ixii. 11 Nãato shinãfãi, nõko yoramãi
noko katoni noko imapaiyai keskai meemasharakõikẽ. Nãskafakĩri
aõnoax nõ shara faatanãnõ. Nãskaxõ keyokõichi nõ Jesús Ifokõi faax nofe
fetsafo afe rafemisfo ato imata, nokori yorafo fe nõ isharakõitiro
nĩchi aõnoa fetsafo nõ ato yoisharanõ. noinãsharakõikai, Jesúsnoax mã noko
Fetsafori katoni nã meka shara aõnoa ãfe Yõshi Shara inãno oa ãfe yora
ato yoinõfo Jesús Ifofanõfo. Fetsafori keskara sharax.
katoni ãfe meka shara chanĩmara
faifono ato tãpimayanã ato Cristo nõko õiti noko fetsafaxõano a
kexesharanõfo ãfe meka keskarakõi nõ itiro, anã nõ
nikasharakõinõfo. 12 ¿Afeskakĩ ato ipaoni keskara ixikima
Niospa katonimẽ? Aõxõ yoinõfo Niospa 17 Jesucristo ea ĩkinã aõxõ ẽ mato
ato katoni a yora fetsafo ato yoinõ. Ea nikasharakõikãfe a Jesús
yoisharanõfo, a Jesús chanĩmara faafo Ifofamisfãfema fanĩrira chaka fisti
aa yora fisti keskara inõfo Jesús yoimisfo fanĩrira shinã kakĩ. Nãskakẽ
tãpikõikanax. 13 Afãfe Niospa Fakeõnoa tsõa shinãsharaima. Nãskakẽ ato
noko tãpimasharakõiaifono, aõxori keskara iyamakãfe. 18 Tsõa shinãima oa
fetsafori nõ ato yoikĩ tãpimasharanõ. fakishifã mẽra niafo keskarafo. Askatari
Askax keyokõi oa yora fistikõiax itikini oa feromais keskara ikafo chai õima.
nõ inõ. Askaxori Jesús afe keskaramãki Nãskakẽ tsõa tãpifãi shinãmisma. A
nõ tãpisharakõinõ. Askax oa Jesús õiti Niospa shinãi anori shinãmisfoma.
keskara sharakõi ixiki. 14 Nãskax anã oa Nãskakẽ tsõa Nios Ifofapaimisma. 19 Ãto
fakefo keskara nõ itiroma mã nõmẽra õiti kerexkõi. Askakaxõ afarafo
Niospa meka yosiano. Oa nefe onori kai, chakafakani tsoa rãfitiroma.
361 EFESIOS 4, 5
5
fenasharakõi nõ safemis keskafakĩ, õiti 1 Mã Niospa fakefokẽ mato
fena sharaya ikãfe Niospa fichipaiyai noisharakõi. Nãskakẽ a keskara
keskai. ikãfe, Ifofasharakõi. 2 Cristo noko
25 Nãskax nõ Cristo yorafo. Nãskakẽ shinãkĩ finakõi nokoõnoax nani. Nõko
anã fanĩrira chanĩ yoiyamakãfe. Afara chaka noko soaxoni. Nãskakẽ noko
õixõ yoikõikãfe chanĩmakõi. nãxoni, aakõi nanima. Nãskaito xafakĩa
26 Mã õitifishkikĩ anã afarafo Epa Niospa õini nõko chakaõnoax nani,
chakafayamakãfe. Askata aa chai anã nõko chaka nokoõ neenõma.
õitifishkiyamakãfe. Õitifishkipai Nãskakẽ mã ranãri nõinãi
samama raekãfe xini ikiyamano. 27 Mã finasharakõikãfe.
õitifishkiriaito koshikõi Satanás mato 3 Mã Niospa fakefokĩ õisharata ikãfe.
noisharakãfe. Askatari kẽrofãferi ãto fenefo yonoxomisfo ato shara fakãfe. Nõ mato
noisharakõikaxõ nikasharakõinõfo. chakafaira ixõ ato ferateki
6
1 Fakefãfe, mãto epa nikasharakõikãfe koshapaiyamakãfe. Shinãkãfe, mãri
mãto efa yafi, nõko Ifo Jesús noikĩ. Ifoyakĩ a nai mẽra ika. Nõko Ifo Cristo
Nãskara sharakõi. 2-3 Epa Niospa Moisés keyokõi nãskarafos noko õi kiki.
shinãmanaino kirika keneni iskafakĩ askara
nõ nikanõ: “Mãto epa yafi mãto efa Afeskax nã nõ chanĩmara faafo tii nõ
noisharakõiyanã ato nikasharakõikãfe. Mã mitsisipasharakõi itiromẽ fetsafãfe noko
askafakĩ nono mai anoxõ xinia ranã mã aki afara chakafamapaiyaifono nõ
inimayanã,” ixõ Niospa shinãmaino Moisés afaa afeska fanõma
kirika keneni. 10 Ẽ mato yoisharanõ, ea
4 Iskaratĩa ãto apafori ẽ yoisharai. nikasharakõikãfe, efe yora mĩshtichi. Nõko
Mãto fakefo ferateyamakãfe matoki Ifo Niosnoax nõ mitsisipakõi itiro ãfe Yõshi
õitifishkiyamanõfo. Ato askafatamaroko Shara no mẽra naneano. 11 Ẽ afara
a nõko Ifãfe noko noiai keskafakĩ, mãto fetsaõnoa mato yoinõ mã tãpinõ. Sorarofo
fakefo tãpimasharakõikãfe. Fenãmãshta ãto xanĩfãfe ato yoitiro itipinĩsharanõfo
ato yoisharakõikãfe akairi Jesús fetsafãfe ato afeska fanõfoma. Nãskaxõ a
tãpisharakõinõfo. aõ xorakomeaifo kerexkõi ato inãtiro,
5 Askatari ato yonoxomisfãferi mãto maiti kerexkõiri ato inãtiro, sĩtora
xanĩfo tii ato nikasharakõikãfe, nono mai kerexkõiri ato inãtiro fetsafãfe ato
anoxõ mato yonomanaifãfe mãto xanĩfo retenõfoma. Nãskarifiakĩ Epa Niospa ãfe
tiito. Nãskakẽ mato yoiaifãfe ato Yõshi Shara mato inãpaiyaito fikãfe,
nikasharakõikãfe, nã nõko Ifo Jesús Satanás chakata mato afara
fichipaiyai keskafakĩ mã samama ato chakafamapaiyai keskara axikakĩma.
axorisa fai. Askatari mãto xanĩfãfe mato 12 Akka nõkai yorakõifo fe mẽenãima.
1
1 Ẽkĩa Pablo, Timoteo feta nõ a nõko Ifo Jesucristo noko noikõiai
Jesucristo yonoxomis. Nãskakẽ nã keskafakĩ. 9 Ẽ mato Nios kĩfixokĩ
Epa Nios Ifofaafoya nã mãto xanĩfofoya iskafaxõfafãini, mã nõinãi finakõinõ,
a mato kexemisfo nõ kirika kenexõ askatari mã tãpisharakõixõ
fomai mã tãpinõ. Nã pexe rasi Filipos nikakõisharayanã mã tãpikõinõ.
anoafo nõ fomai, nãfofi Jesucristo afe 10 Nãskaxõ afara sharakõifo tãpixõ
yorafoki. 2 Nõko Epa Nios feta nõko Ifo katonõfo. Nãskakanax isharakõitirofo,
Jesucristo mato noikĩ mato sharafai kiki afaa chakakai matoõ netiroma,
mato inimamakĩ mã anã fekaxteyamanõ matoõnoari afara chaka yoitirofoma mã
mã isharakõinõ. Cristo oaino. 11 Nãskaxõ nã Jesucristo
mato sharafai keskafakĩ, mãri askafatiro.
A Nios Ifofaafo Pablo ato kĩfixopaoni Mã askaito mato õikĩ fetsafãfe mato
3 Nã ẽ mato shinãitĩa, ẽ Epa Nios yoikĩ iskafatirofo: “Aicho, nafo
aichofa fafafãini. 4 Ẽ Epa Nios kĩfikĩ isharakõiafo Epa Niosnoax. Nios fãsi
mẽxotaima inimakõikai keyokõi ẽ mato sharakõi,” ixõ yoixikani. Nãnori
kĩfixõfafãini. 5 Mã efeta Jesucristo matoõxõ ẽ Epa Nios kĩfifafãini.
chanĩmara fakĩ taefanitĩa, iskaratĩari mã
Ẽ shinãi ẽ Cristo fe rafepakenaka
efeta Niospa meka shara Jesucristoõnoa
mã ato yoimis. 6 Chanĩmakõi ẽ yoi, nã 12 Efeyora mĩshtichi, mã tãpinõ ẽ mato
Epa Niospa mãto õiti mato shara faxoni yoinõ. Ea karaxa mẽra ikimafiafono, akka
keskafakĩ nẽ askakõifa fafafãini nã ẽ mẽxotaima Niospa meka sharaõnoa ẽ ato
Jesucristo oaitĩa. 7 Nãskakẽ nãnori yoifafãini afe nĩpaxanõfo. 13 Nãskakẽ
shinãkĩ ẽfe õiti mẽraxõ ẽ matoõnoa sorarofãfe xanĩfãfe pexe anoxõ fetsafo feta
shinãfafãini, ẽmãi mato noikõikĩ nã Epa mã tãpiafo ẽ karaxa mẽra ikẽ Cristo Ifofai.
Niospa ea sharafai keskafakĩ mãrimãi 14 Ẽ karaxa mẽra ikano nã nõko Ifo Jesús
efeta meemiskẽ. Akka ea karaxa mẽra Ifofaafãfe atirifãfe Niospa meka sharaõnoa
ikimanifo. Nãskakaxõ xanĩfofofãfe ato yoikakĩ mesetamakõi inimakõikai nõko
ferotaifi ea iyomisfo anoxõ ẽ ato Ifoxõ ato yoikani.
yoisharanõ Niospa meka sharaõnoa afe 15-17 Chanĩma, fetsafãfe Cristoõnoa
365
FILIPENSES 1, 2 366
2
askafakĩ yoiaito õikakĩ fetsafãfe 1 Nãskakẽ Cristo mato inimama
Cristoõnoa shinãkõinõfo. Nãskakẽ ẽ mato noikĩ mato inimamashara ãfe
nayoamax ẽ niyoa sharakĩ. 21 Akka Yõshi Shara mato fe ika. Chanĩma,
Cristo fistiõnoax ẽ ĩpanaka, akka ẽ nairi Cristo mato noikĩ mato inimamashara
sharafinakõia, ẽ inimakõi ẽmãi Cristo fe mã mã meemis. 2 Nãskakẽ ea
nĩpaxakĩ. 22 Akka ẽ niyoxõ fetsafo Cristo inimamakõikãfe. Isharakõita keyokõichi
ẽ ato chanĩmara famatiro afe nãnorifos shinãkãfe. Mã ranã
nĩpaxanõfo. Akka ẽ fato katotiroma, nia nõinãsharakõikãfe. Nãskakẽ Jesús mato
rakikĩa shara, askayamai naa rakikĩa amapaiyai keskara fisti axikakĩ. 3 Akka
shara. Ẽkai tãpiama. 23 Akka fekaxkõi. fetsafo afara axotama a mã mã afara
Nã rafe sharafiax fato ẽ katotiroma. apaiyai keskara fisti shinãyamakãfe,
Akka ẽ napai Cristo ari kaax afe ĩpaxakĩ, askatari fetsafãfe eõnoa
nã sharafinakõia ẽ mei. 24 Akka fetsari yoisharakõinõfora ikax kakapaimis
nã sharafinakõia ẽ shinãi, mã ea yopai iyamakãfe. Askatamaroko isharakõita
Niospa meka shara ẽ mato yoinõ. 25 Mẽ fetsafoõnoa yoikĩ iskafakãfe: “Nafãfe ea
tãpia mãmãi ea yopakõiaito, askatari finõtirofoki. Akka ẽkai afama. Jesús
mẽ tãpia ẽ nayoamax ẽ mato fe iyoikai. fistichi ea imasharatiro,” ixõ fetsafo
Niospa meka shara ẽ mato yoiaino mã finõpaiyamakãfe. 4 Askatari a mã mã
inimayanã chanĩmara fakĩ mã finakõinõ. fichipaiyai keskara fisti shinãyamakãfe,
26 Nãskakẽ ẽ anã mato fe ikaino mã askatamaroko a fetsafãfe fichipaiyaifo
inimaifinakõixii Cristo Jesúsnoax. keskarafori shinãkãfe.
27 Akka shinãsharata isharakãfe. 5 Nãskaxõ nõko Ifo Jesucristo shinãi
3
1 Efe yora mĩshtichi, iskaratĩa nõko shinãmakikõia, afo shinãi ẽ finakõia
Ifoõnoax inimakãfe. Mẽ mato kirika ipaoni. Akka ẽ shinãi afokai afama, nã
kenexokatsaxakĩ, anã ẽ mato yoi. Akka afara chaka potamea keskarafo. Akka
mã nikakõisharanõ ẽ mato yoi. ẽfe Ifo Jesucristo fisti ẽ tãpipaikõi, nãfi
2 Kexemesharakãfe, a yora chakafo sharafinakõiaki. Ares fisti ea
fishtayamakãfe, nã paxta põfe imasharatiro, a Moisés yoini keskarakai
keskarafoki. Nãfãfe afara ẽ anã nikatiroma ea imasharanõ.
chakafamisfoki. Iskafakĩ mato 9 Askatamaroko ẽ Cristo chanĩmara faino
yoipaikani kiki: “Mã foshki repa Epa Niospa ãfe Fakeoxõ ea imasharatiro
xateyamax mã Nios ari kaima,” ixõ a keskara shara ẽ inõ. Akka ẽ Nioski
369 FILIPENSES 3, 4
nokoaino ekeki inimatiro, ẽ Cristo fisti nãskafekẽ afianã ẽ mato yoi oiayanã.
chanĩmara fakẽ ea imasharanõ. 10 Ẽ Akka fetsafãfe na ẽ mato yoiai keskara
Cristo tãpipaikõi afe rafesharaxiki. nikakaspakani. Ãto chaka xatekaspakakĩ
Niospa ãfe kerex sharayaxõ Cristo anã Jesucristo ifi cruz ikakinoax noko
otofani keskai, ẽri ãfe kerex shara mepai nãxoni nikakaspakani. Nãskakanax
a keskara shara ea imanõ. Jesucristo Jesús noikaspayanã ikafo. 19 Jesús ato
omiskõini keskai ẽri aõnoax omiskõipai. amapaiyai keskara shinãtama ãa
Jesús naani keskai ẽri askapai a keskara apaiyaifo keskara fisti shinãmisfo. Nã
ixiki, afaa chakafaxikima, askatari afaa piai fisti shinãkata, a ayai fisti
chaka shinãxikima. 11 Nãskakẽ a chakafo shinãmisfo. Feronãfakefãferi kẽrofo
kachikiri fata, nã Jesús keskara sharakõi shinãmisfo, ãto ãfifoma. Kẽrofãferi
ẽ ipai, oa yora naax anã otoa keskara feronãfake fetsafo shinãmisfo ãto
shara. fenefoma. Nãskara chakafos shinãkĩ, nã
keskara fisti tãpiafo. Akka nõ chakama,
Ẽ Jesús Ifokõi fai nã ẽ akiki nokoaitĩa nõ isharakõimis imisfo. Nãskakanax
12 Ẽ isharakõira ẽ ifiax ẽkai rãfitirofoma, nã keskarafo mã keyokani.
isharakõiama. Askatari Jesús keskara ẽ Askatari nã omiskõipakenakafo mẽra
ipaifi ẽ askakõima. Jesucristo ea fokani. 20 Akka nõfi askaramakĩ, nõ
Ifofamani ẽ a Ifofanõ. Nãskakẽ ẽ Jesús Niospa fakefokĩ nõ afe nai mẽra
Ifofakõini a keskara sharakõi ixiki. 13 Efe ĩpanaka. Akka nõ manai a noko Ifimis
yora mĩshtichi, ẽ Jesús keskara nai mẽranoax oxõ noko ifiyonõ, nõko
iyamafiai a ẽ ipaoni keskara ẽ anã Ifo Jesucristo. 21 Nãato nõko yora
shinãima. Akka ẽ Jesús fisti Ifofai. Nã chakakẽ noko fetsafaxoxii afe yora
feronãfakefo ichokani xonõnõnãkĩ keskara sharafinakõia nõ inõ. Nãskaxõ
texkeakekafã õitirofoma. Nã ifi nĩchiti ãfe kerex sharaõxõ nõko yora noko
nia ari fisti õiax ichotirofo keskariakĩ fenasharafaxoxii afara chakafo nõ
afara chaka shinãkima Jesús fisti ẽ finõinĩfofanõ.
shinãmis a keskara sharakõi ixiki.
14 Nãskaxõ afaa fetsa ẽ shinãima. Nã Nõko Ifo Jesúsnoax mẽxotaima
Cristo Jesús ẽ shinãmis Ifofapaikõikĩ. inimafafãikãfe
4
Akka Niospa ea katoni ẽ afe ĩpaxanõ, 1 Nãskakẽ efe yora mĩshtichi, ẽ
1
1-2 Ẽkĩa Pablo, Niospa ea nĩchini, Ipafras matoõnoa iskafakĩ noko yoiaito
aato apaiyai keskafakĩ ẽ yorafo nõ nikamis: “Na Colosas anoafo Niospa
yoinõ Jesucristoõnoa. Nofe yora Yõshi Sharaõnoax isharakõikaxõ fetsafo
Timoteo feta nõ mato kirika kenexõ noikõikani,” ixõ noko yoiaito nõ
fomai. Mã Cristo Ifofakõikẽ, pexe rasi nikamis.
Colosas anoxõ Nios nikakõiyanã. Nõko 9 Nãskakẽ nã ẽ matoõnoa nikakĩ
Epa Niospa mato noikĩ mato taefanitĩa, ẽ mato Epa Nios kĩfixokĩ
shinãfafãinõ afanã mato fekaxtefanõma xatemisma. Kĩfikĩ ẽ iskafa fafafãini:
mã isharakõinõ. “Epa Niospa, Colosas anoafo mĩ Yõshi
Sharaõxõ mĩ ato amapaiyai keskafakĩ
Pablo a Jesús Ifofaafo ato kĩfixõfafãini ato tãpimafe, mĩ ato tãpimanai
3-4 Nãnõko Ifo Jesucristo ãfe Apa Nios keskafakĩ ãto õiti mẽraxõ mia tãpikaxõ
nõ mato kĩfixõfafãini. Nõ mato kĩfikĩ mia Ifokõi fanõfo,” ixõ ẽ mato
iskafaxokĩ aicho fakĩ mãmãi nõ nikax kĩfixõfafãini. 10 Nãskaxõ nã mato
mã Cristo Jesús Ifofakõikẽ. Nãskaxõ nã amapaiyai keskara mã akaino õi Nios
Jesús Ifofaa fetsafori mã ato matoki inimakõixii. Nãskax ãfe Fake
noikõimiskẽ mã nõ nikamis. 5 Na meka keskarakõi mã itiro. Nãskaxõ mã fetsafo
shara chanĩmakõi Jesucristoõnoa mã mã sharafa fafafãikĩ mã Nios tãpiki
nikamis. Jesucristo chanĩmara faax Nios finakõitiro. 11 Akka Epa Niospa afama
ika ari mã afe ipaxatiro ixõ yoinifo mã mĩshtifo shara fatiroki, ãfe kerex shara
mã nikamis. Na meka chanĩmara mitsisipakõi mato inãtiro afara
fakõixõ fetsafo mã ato noikõimis. 6 Na afeskarafiaino aõxõ mã tenekõinõ.
meka shara Jesucristoõnoa mã nikakĩ Nãskafikĩ mã tenetiro fena fenakĩma
taefakĩ mã chanĩmara fakĩ finakõini. inimasharakõikai. 12 Nãskakẽ mã
Nãskaxõ nikakĩ mã tãpini chanĩmakõi, inimakõi. “Aicho Epa Niospa,” mã fatiro
Niospa mato noikĩ Jesucristoõxõ mãto nãatomãi noko imasharata afe yorafo
chaka mato soaxoni mã chanĩmara inãpaiyai keskafakĩ nokorimãi inãito.
faino. Nãskakẽ na meka shara, nikakani Nõri afe yorafokẽ noko inimamaxii, a
maifo tii anoafori nãskarifiamisfo. ika anokai fakishma penasharakõi.
7 Nonori nofe yora Ipafras mato yoini. 13 Nãskakẽ noko imasharakõia anã
372
373 COLOSENSES 1
2
1 Akka ẽ mato yoipai mã tãpinõ, ẽ shinãifo anori fisti mato
mato Epa Nios kĩfixõfafãini. shinãmapaikani.
Laodicea anoafo yafi fetsafori a ea 9 Akka Cristo fe Apa Nios nãskara rafe,
3
1 Akka Cristo naax anã otoinãkafani shinãyamakãfe, ato chakafayamakãfe,
keskai mãri nãskariai afe ato ĩchayamakãfe, askatari mãto axfapa
otoinãkafani keskara mã itiro mã meka chaka yoiyamakãfe. 9 Nãskakẽ mã
isharakõiax afe ipaxakĩ. Cristo iskaratĩa ranã pãranõnãyamakãfe, mã taeyoi
Apa Nios fe ika afeta keyokõi ĩkinã. ipaoni keskara a chakafo mã mã
Nãskakẽ aõnoa shinãta nã mato potakõiakĩ. 10 A mã apaoni keskara anã
amapaiyai keskara aõnoa shinãfafãikãfe. atama iskaratĩa, mã mã Jesucristo fe
2 Nãskakẽ nã Niospa fichipaiyai keskara rafekõia a keskara shara ixiki. Akka Epa
fisti shinãkãfe, nãskakõixikakĩ. Akka Niospa mãto õiti mẽra fena sharakõi
nono mai anoxõ yorafãfe afara mato õi. Nãskakẽ a keskara sharakõi
chakafapaiyaifo keskafakĩ mãri mato imafafãini, aõnoa mã
askafayamakãfe. 3 Anã ẽ mato yoi Cristo tãpisharakõinõ. 11 Nõ Cristo Ifofakẽ
noko nãxoni. Akka mã oa Cristo fe naa Niospa keyokõi nãskarafos noko õi.
keskara iyoni, nãskakẽ iskaratĩa mã afe Judeofo yafi a judeofoma, a kene
rafekakaini, Epa Nios feri mã tãpiafoya a kene tãpiafomari, yorafoya
askakakãini. Nãskariai Epa Niosri mato nafafo ãto yonomatifoya a ãto
fe rafekakaini. Mã askaito tsõa mato yonomatifomari Niospa nãskarafos noko
tãpitiroma, a mã Cristo fe rafeai keskai õi. Keyokõi nõ afe yoraxõ nõ Jesucristo
ari askaxiki. 4 Cristo anã mai ano fisti yopakõi.
fotofaino mãri afe ixii. Nãato noko 12 Niospa mato noikĩ mato katoni afe
4
iskafakĩ: “Aicho Epa Niosi, ẽfe õiti mĩa 1 Ato yonomamisfãfe, mãto
sharafaxõa,” ixõ mã yoitiro. yonomatifo ato paraxõ yonokakĩma
16 Cristo noko tãpimani keskafakĩ mãto ato noisharayanã afara sharafo ato
õiti mẽra nanekõikãfe. Nãato mato inãsharakãfe ato parakakĩma. Mã mã
ĩkinãkĩ ãfe meka tãpisharakõixõ tãpiakĩ mãri Ifoyakĩ, mãto Ifãfe nai
fetsafori yoisharakãfe isharaxikakĩ. mẽraxõ mato õifafaini kiki.
Mãto õiti mẽraxõ Nios aicho fata David 2 Nãskakẽ Epa Nios kĩfiki
Marcosri mato meka shara fomai, nã Hierápolis anoafo ato Epa Nios
Marcos Bernabé ãfe chai. Nãskakẽ nã kĩfixõfafãini. 14 Na Lucas ato sharafamis,
Marcos matoki nokoaito ẽ mato yoia ẽ aõ noikõi. Nãato Demãs feta mato
keskafakĩ ifisharakãfe kexesharayanã. meka fomakani.
11 Na feronãfake ãfe ane Jesús nãatori 15 A Jesús Ifofaafo Laodicea anoafo ea
mato meka shara fomai, ãfe ane fetsa ato yoisharaxõfe. Nĩnfasri ea
Justo. Nãfãfe judeofo mẽraxõ Nios yoisharaxõfe, a ãfe pexe anoax Nios
Ifokõi fakaxõ efeta Nios xanĩfoõnoa Ifofakanax ichanãmisfori ea ato
yoikĩ yonomisfo. Nãskafakakĩ ea yoisharaxõfe. 16 Akka na kirika kene ẽ
inimamakõimisfo. Akka ẽfe kaifãfe mato fomai mã mã õixõ, nã Nios
nonoxõ efeta Nios yonoxomisfoma, nã ẽ Ifofaafo Laodicea anoafori ato fomakãfe
mato yoiaifo feta ẽ Niosnoa yoimis. akairi õinõfo. Mãri na kirika kene õikãfe
12 Na feronãfake Ipafrasri meka shara Laodicea anoxõ mato mana manafono.
mato fomai, nãatori Cristo yonoxomis, 17 Nãskakẽ Arquipori ea yoikĩ
1
1 Ẽkĩa Pablo, nõ mato kirika kenexõ inimamakõiaino fetsafãfe mato
fomai, Silvano ikaino Timoteo omiskõimafiaifono. 7 Nãskakẽ mã
ikaino nã tiito nõ mato fomai. Nã pexe isharakõixõ mã ato õimakõia nã Nios
rasi Tesalónica anoxõ Nios Ifofaafo nõ Ifofaafo Macedonia anoafo yafi Acaya
fomai, anoxomãi Epa Nios yafi nõko Ifo anoafo. 8 Matoõxõ nõko Ifãfe meka shara
Jesucristo mã Ifokõi faafono. Epa Nios nikakĩ taefanifo Macedonia anoafo feta
feta nõko Ifo Jesucristo mato noikĩ mato Acaya anoxõ. Akka anoxos nikanifoma. Nã
sharafanõ fekaxtetama mã isharakõinõ. pexe fetsafo anoxori nikanifo. Nãskaxõ mã
tãpiafo mã Nios Ifokõifakẽ. Nãskakẽ nõ
Tesalónica anoafãfe Jesús Ifokõi anã matoõnoa ato yoitiroma, mãmãi
fakaxõ ato õimanifo matoõnoa tãpikõiafono. 9 Askatamaroko
2 Mẽxotaima nõ matoõxõ Epa Nios fetsafãfe nokoõnoa ato yoimisfo iskafakãki:
aicho fakĩ nõ kĩfikĩ iskafa fafafãini. “Tesalónica anoafãfe nõko Ifo Nios
3 “Epa Niosi, na Tesalónica anoafãfe, Ifofakõinafo, nãskaxõ Pablo yafi a afe
mia noikakĩ mia yonoxosharamisfo, rafeafo ato sharafayanã a yoiaifo keskara
nãskakaxõ fena fenakãkima nõko Ifo ato nikakõimisfo. Nãskakaxõ afara fetsa
Jesús manasharamisfo nokoki anã oi onifakaxõ, ‘Na nõko niosra,’ ikaxõ anã
kiki,” ikaxõ. Nãnori pena tii ẽ mato kĩfimisfoma, Nioskõi Ifofakakĩ. Nãskakaxõ
kĩfixõfafãini. 4 Efe yora mĩshtichi, nã nipanaka Nioskõi yonoxomisfo. 10 Akka
Niospa mato fãsi noikĩ mato katoni afe nã Niospa Fake Jesús mã manakõi nai
yorafo mã inõ. 5 Nõ mato Niospa meka mẽranoax anã oaitĩa. Akka Niospa ãfe Fake
sharaõnoa yoimis afeskax nõ afe otofani. Nãato noko ifitiro a omiskõiaifo
ĩpaxatiromãki. Akka nõko mekapas nõ mẽranoax nõ omiskõinõma.”
mato yoimisma, askatamaroko Niospa
Pablo Tesalónica anoxõ
Yõshi Sharayaxõ ãfe kerex sharafoyaxõ
Jesúsnoa ato yoini
nõ mato Jesúsnoa nã meka chanĩmakõi
2
nõ mato yoimis. Akka mã mã tãpia nõ 1 Efeyora mĩshtichi, mã mã tãpia
mato fe isharapaoni. Nõ askaino mã kaxpa nõ mato õikai kanima.
Jesús Ifofakõini. Jesúsnoa nõ mato yoikai kani nikakĩ mã
379
1 TESALONICENSES 2 380
3
1-2 Nãskakẽ nõ anã tenetiroma tãpiamafo nõ mato yoixiki mã Jesús
meekĩ nõ shinãita nono Atenas ano Ifofakõinõ.
nores nẽtexiki, nãskaxõ nofe yora 11 Nãskakẽ Epa Nios feta nõko Ifo
4
mã Jesús Ifofapaoni keskafakĩ ai mã 1 Efe yora mĩshtichi, mẽ mekai
Noko yoia mã noko shinãyanã mã noko yoini keskara, nãnorikõi nõ mato yoimis.
noikõiaito, askatari mã noko 3 Akka Niospa fichipai a keskara shara mã
yoimis keskara tsõa nikayamakĩ atokai noko iyoxii, nãskakẽ nai kõi mẽranoax
yora fisti nikakaspaima. Niosri nikakaspai, nõ fichinãxii. Nõko Ifori nofe ixii nai kõi
nãato ãfe Yõshi Shara mato inãfiano a mẽra. Nãskakẽ nõko Ifo fe mẽxotaima
mato amapaiyai keskara mã anõ. nõ ipanaka. 18 Nãskakẽ mã ranã inima
9 Ẽfe mekakai mã fichipaima mã ranã faatanãsharakãfe, na meka sharaõnoax.
5
noinãxiki. Epa Niospa mato tãpimani mã 1 Efe yora mĩshtichi, nõko Ifo Jesucristo
noinãnõ. 10 Mã nõ tãpia nã Nios Ifofaafo anã oaino anã nõ mato yoitiroma.
Macedonia anoxõ mã ato noikõiaito. 2 Akka mã mã tãpikõia nã oaitĩa tsõa
sharafoki. Nãskakẽ Jesús Ifokõi fata nõ tii Epa Nios kĩfifafãikãfe. 18 Afara
yorafo noikõita nã Jesús oaino nõ afeskara afiaino, Epa Nios aicho fakãfe.
manakõitiro, nõ askaito Satanás noko afaa Nãskara Niospa matoõnoa fichipai kiki
chakafamatiroma. Mãraki sorarofãfe ãto mã Cristo Jesús Ifo shara fakẽ.
rapati kerexkõi safeafono tsõa ato retetiro, 19 Niospa Yõshi Sharapa mato
ãfe Yõshi Shara nõ mẽra naneano Satanás yoiaifo keskara, “Na afamara,” ixõ ato
noko afeska fatiroma. 9 Akka Niospa nikakaspakakĩma, ato nikasharakõikãfe.
shinãnima a omiskõipakenakafo mẽranoax 21 Akka fẽtsa mato yoipaiyaito Niospa
1
1 Ẽkĩa Pablo. Silvano ikaino Timoteo chipo mã afe isharapakenaka.
ikaino nõ mato kirika kenexõ fomai. 6 Niospa mẽstekõi fisti shinãmis, a mato
Efe yora mĩshtichi, mã Epa Nios Ifofaano omiskõimamisfo kopikiri chipo Niospa ato
pexe rasi Tesalónica anoxõ, mãfi nõko Epa omiskõimaxii. 7 Nãskakẽ nõko Ifãfe mato
Nios fe rafekõiakĩ nõko Ifo Jesucristo feri tenemasharaxii mã anã omiskõinõma a
mã askakõia. 2 Nãskakẽ Epa Nios feta nõko noko akai keskafakĩ mã nõko Ifo fotoxõ.
Ifo Jesucristo mato noikĩ mato Akka nõko Ifo nai mẽranoax fotoi oa chii
sharakõifanõ, askatari mato imasharakõinõ xoisai itikikeraxii ãfe ãjiri finakõiafo fe oi.
mãto õiti mẽranoax mã anã fekaxtenõma. 8 Akka nõko Ifo oxii a Nios Ifofamisfoma
384
385 2 TESALONICENSES 1, 2
Nãskakẽ Epa Nios feta nõko Ifo oxii Epa Niospa anã nẽtefayamaino.
Jesucristo mato noiyanã a keskara Akka oyoamano nã aõxõ afara
sharakõi mato imatiro. chakafamisfãfe fomãpaiyoxikani.
8 Nãskakẽ nã chakafinakõia mã oano,
Nã feronãfake afara nõko Ifo Jesús ãfe axfapa xoõ atakĩ
chakafamisnoa ato yoini retekĩ mapokõi fataxii. 9 Nõko Ifãfe
2
1-2 Akka nõko Ifo Jesucristo anã reteyoamano nã yora chakafinakõiato
fotofaino nã Ifofaafo tii akiki Satanáõxõ afama mĩshtifo faxii afarafo
nokoxikani afe ipaxakakĩ. Nãskafekẽ afeskarafakĩ ato parayanã. 10 Nãskaxõ
fetsafãfe mato parapaikani iskafakakĩ: afarafo afeskarafakĩ ato pãraxii a
“Jesús mã oxõ a inõpokoaifo keskara ea nikaifo, nãskakẽ nã nikakanax afe nã
tãpimana,” ixõ mato yoikani. Nãskatari omiskĩskõipakenakafo mẽra foxikani.
fetsafãferi mato yoikĩ iskafakani: “Mã Nãfãfe Niospa mekakõi nikayamakãta,
nõ nika Jesús mã oa,” ixõ mato ãfe meka sharari noimisfoma Nios fe
yoiaifono, fetsafãferi yoikĩ iskafakani: ipaxakakĩma. Nãskakẽ nã
“Pablo noko kirika kenexõ fema, ‘Jesús omiskõipakenakafo mẽra foxikani.
mã oa,’ ” ixõ mato yoipaikani, ãa 11 Nãskakẽ Niospa anã ato yoipaima ãa
3
1 Akka efe yora mĩshtichi, mẽ mekai yonopaoni nõ mato õimakĩ a nõ akai
xatekĩ ẽ mato yoi. Noko Epa Nios keskafakĩ mãri mã yononõ. 10 Akka nõ
kĩfixokãfe, nõko Ifãfe ãfe meka shara mato mẽra ixõ nõ mato yoipaoni
mã nika keskafakĩ nõko Ifoõnoa iskafakĩ: “Akka nã yonoyamaito afaa
keyokõichi nikanõfo. 2 Askatari noko pitiroma,” ixõ nõ mato yoini. 11 Akka
Epa Nios kĩfixokãfe na yora chakafo feta matoõnoa noko yoiafo iskafakakĩ: “Na
a shinãsharaifãfema noko ranãrito yonokaspata ikafo, nãskakanax
afeskafanõfoma. Nãkakẽ Jesúsnoa nõ afaa meekatama ãa fofãsakaki ato
ato yoiaito noko nikakatama noko parafofãsa famisfo,” ixõ noko yoiafo.
xatemapaimisfoki. 3 Akka nõko Ifo 12 Nãskakẽ nõ mato yoi iskafakĩ, nõko
ato makinoax paxkanõ a nõ mato yoimis kenexõ ẽ mato fomai yoisharakõiyanã. Akka
keskara nikakaspaifono. 7 Akka mã mã nã ẽfe kirika kenefo ẽ iskafamis kenekĩ.
tãpia a nõ imis keskara mã askapai mã 18 Nõko Ifo Jesucristo mato noikĩ keyokõi
1
1 Ẽkĩa Pablo. Iskaratĩa ẽ mia kirika Anorima chaka ato yoiyamakãfe. Niospa
kenexõ fomai Timoteo, ẽ mia yoikĩ. meka yoisharakãfe mẽstekõi,” ixõ ato
Epa Niospa ea katoni ẽ ãfe meka yoife.
Jesucristoõnoa ẽ ato tãpimanõ. Epa Nios 5 Niospa meka ato yoisharafe
noko ifimis, Jesucristo nõko Ifo feta ea noinãnõfo. Mĩ ato yoiaito nikakĩ ãto õiti
yoini ẽ ato tãpimanõ. Jesucristo sharafanõfo. Askatari ãto chakafo Jesús
nokoõnoax nani ares noko Epa Nios ari ato soaxonõ, anã afaa pishta chaka
iyoxii kiki. 2 Nãskaxõ ẽ mia Jesucristo shinãifomano, askatari Jesús chanĩmara
chanĩmara famaxõ, ẽ mia fakekõi faa, fakõinõfo. Nãskax keyokõi shara
Timoteo. Nãskaxõ ẽ mia yoixõ Epa Nios, faatanãkõinõfo. 6 Mã askafiax atiri
Cristo Jesús nõko Ifo feta mia yorafãfe anã shinãsharakanima. Anã ato
shinãsharanõ mĩo noikĩ, mĩ shinã mẽra noisharakanima. Nãskakĩ mẽxotaima
mia shinãmasharanõ, mĩ õiti ato mekafafofãsa fakani. Nãskakĩ anã
fekaxtenõma. ato tãpimasharatiroma, fanĩrira yoitiro.
7 Nãskaxõ a Moisés yoikĩ kirika keneni
Pablo Timoteo yoini: “Õisharakõife, ato keskara ato tãpimapaikakĩ nãfãfe
anorima tãpimapaikõikani kiki” yoimisfo iskafakĩ: “A Moisés yoini
3-4 ẼMacedonia ano kayamea taefakĩ, keskara nõ fãsi tãpikõia,” ixõ
ẽ mia yoifaini kati. Ẽ mia anã yoiaito yoifikatsaxakakĩ a yoiaifo keskara
nikasharafe. A Efeso anoax fena tãpikõiafoma.
kayamafe. Nãno ixõ mĩ efesofo ato 8 Akka mã nõ tãpia nã Moisés yoini
387
1 TIMOTEO 1, 2 388
Fake Jesucristo fãsi shara nokoõnoax iskafakĩ: “Aicho Epa Niospa, mĩ fãsi
nani nõko chaka noko soaxoxiki nõ afe sharakõi. Meres mĩ xanĩfokõi, tsõa mia
nipaxanõ. Aicho, Nios fãsi sharakõi. finõtiroma. Mĩ nanakama, mĩ nĩpanaka.
Tsõa mia õitiroma. Meres mĩ keyokõi
“Aicho, mĩ ea õia mĩ ea shinãkõia,” Pablo tãpikõia. Meres mĩ Nioskõi, anã fato
Nios fani yoikĩ fetsama.” Nãskafakĩ nõ Nios yoipakenaka.
12-14 Ẽ anorima shinãyopaoni Niospa 18 Ẽfe fake Timoteoshta, a Jesús
2
Keyokõichi chanĩmara fanõfo. Jesucristo 1 Timoteo, a Nios Ifofamisfo ẽ mia
nai mẽraxõ Apa Niospa nãmã nĩchini yoiai anori ato fãsi yoife. Taefakĩ
nõko chakafoõnoax noko nãxoyonõ nõ mĩ ato yoitiro iskafakĩ: “Keyokõi yorafo
389 1 TIMOTEO 2, 3
ato yoixokãfe. Afara yopaifãfe Nios ato teoti ichapa safeta, askata femãnãki
yoixokãfe. Mato Niospa axõfaito aicho keneta, foaromesharata, irosharakõita, ẽ
fakãfe akiki inimakĩ. 2 A xanĩfokõi fe afe ikaino yorafãfe, ‘Na xotofake
rafeafo keyokõi xanĩfofo ato Nios sharakõira’ ixõ ea yoinõfo,” ixõ anori
yoixokãfe mato yonoxosharanõfo shinãyamakãfe. 10 Askafatamaroko,
isharaxikãkĩ. Nãskakẽ afanã mato fetsafo axosharakãfe, Nios Ifofaxõ Nios
fekaxtefayamanõ, mã Nios õimaxikakĩ. “Na xotofake sharakõira,”
shinãsharanõ, Nios Ifofasharaxiki.” ikaxõ aõnoa yoitirofo. 11 Ano fisti
3 Nãskakẽ Nios noko ifimisto noko õikĩ ichanãkaxõ xotofakefãfe ato
noko iskafatiro: “Na ẽfe fakefo isharafo. nikakõisharatirofo. Akairi
Iskara sharakõi. Na yorafoki ẽ tãpisharaxikakĩ atoõxõ. 12 Ẽ fichipaima
inimakõira,” ixõ Niospa yoitiro. 4 Niospa xotofãke feronãfakefo Niospa meka ato
keyokõi yorafo ifisharapai, keyokõi tãpimanaino. Askatamaroko
yorafo Jesús ato nãxoni ato chaka feronãfakefãfe xotofakefo Niospa meka
soaxoxikĩ a tãpikõinõfo. 5-6 Nios fistikõi, sharaõnoa ato yoitirofo. Nãskakẽ
anã fato Nios fetsama. Nã Nios fisti ares xotofakefãfe feronãfakefo nikakõitirofo.
shara. Akka na yorafo chakakõifo. Afara 13 Akka Niospa Adán onifakĩ taefani.
chakaya shara nõ ositiroma. Akka yõra Nãskaxõ chipo Evari onifani. 14 Nãskakẽ
ato mẽraxõ afara chakafamisto Nios Satanás Eva pãrani. Adán anima pãrakĩ.
õikaspai, nikakaspakĩ. Akka nã yora Nãskakẽ xotofakefãfe
chaka askara Nios ari katiroma. nikakõisharatirofo. 15 Nãskaxõ xotofãke
Nãskakẽ Cristo Jesús nãmã na mai ano fake fixõ pexkosharatiro, Nios Ifo shara
oni yorafo nãxoxiki nõko chaka noko famaxiki. Nãskakẽ chanĩmara fatirofo.
soaxoxiki. Askafakĩ, yorafo chaka Mã askafaito Niospa ato ifitiro. Ãto õiti
soaxonano isharanõfo, ato askafaano, inimasharanõfo a fetsafo noisharakanax
Nios ari nokotirofo. Nãskakẽ nõ tãpia ato fe isharanõfo. Isharakaxõ,
Jesucristo fistichi noko Nios ari iyotiro. shinãsharakõinõfo.
Nãskakẽ keyokõi yorafo ifipai. Nãskakẽ
noko õimani Jesucristo keyokõi yorafo Afe keskara itiromẽ a Niospa
ifipai. 7 Nãskakẽ Niospa ea katoni aõnoa meka ato yoimis
3
judeofoma ẽ ato tãpimanõ nãfãferi 1 Nã ẽ mia yoiai chanĩmakõi. A
ifife. 3 Askatari pãemisma ikãi, Nios Ifofaafo ato kexemis inõ. 11 Mã
setemitsamisma ikãi, yorafo noimiskõi askafono ãto ãfifori ato keskara sharafori
ikãi, ato chakafamisma ikãi, kori itirofo. Nãskaxõ anã ato mekafakĩ
noimisma ikãi, askara feronãfake shara chakafatirofoma. Askatari pãemismafori
katofe. 4 Ãfe ãfinõ ãfe fakefonõ afe itirofo. Askatari ãa kakapaimisfo itirofoma.
isharakõimisfo itirofokĩ. Ãfe fakefãfe Askara yorafãfe shinãsharamiskõifo itirofo.
noikakĩ nikasharakõimisfo itirofo. 12 Nãskax a Niospa meka yoimisfo fe
5 Akka askayamaito, afe yorafãfe a rafekanax ãfi fistiyafo itirofo. Nãskakanax
nikakaxoma askara yora Jesús ato pexe anoax isharakõitirofo, ãto ãfinõ,
Ifofamisfãferi a nikatirofoma. 6 Akka a ãfe fakefori afe isharatirofo, askara
rama Jesús Ifofaa a Niospa meka ato nikakõisharatirofo. 13 Nãskaxõ a Nios
yoimis askara katoyamafe. Aato shinãki Ifofaafo ato kexemisto yonosharakõiaito
iskafatiro: “Ẽ fãsi sharakõi, ẽ Niospa õikakĩ fetsafãfe õikaxõ yoisharakõitirofo
meka ato tãpimani. Tsoa fetsa ea aõnoa. Nãskaxõ a feronãfake mesetama
keskarama,” ixõ shinãi Jesús fetsafo yoisharatiro: “Cristo Jesús ea ifia,”
shinãyamafi ãa shinãi askatiro. Satanás ixõ ato yoitiro.
anori mekani: “Ẽ Nios finõikai,” ini.
Askaito Niospa nai mẽraxõ potani nãmã. Niospa meka chanĩmakõi noko yoimis.
Nãskari fakĩ a rama Jesús Ifofai, Satanás 14 Timoteo, iskaratĩa ẽ mia kenexõ fomai,
ani keskari fatiro. Nãskakẽ a ato Niospa mia ari samama kapaikĩ. 15 Akka ẽ mia ari
meka yoimis askara katoyamafe a rama fena kayamaino õikĩ na kene tãpixõ mĩ
Jesús Ifofai. 7 Akka askaito õikĩ a Nios tãpitiro afeskax itirofomãkai a Jesús Ifofaifo.
Ifofamisfãfema yoitirofo isharakõiaito Akka Nios nĩpanaka. Nãskax a Ifofamisfo
õikakĩ. Akka isharayamaito, tsõa Niospa fakekõifo afe ipanakafo. Nãskaxõ
yoisharatiroma. Askara yõra fanĩrira Niospa meka mẽstekõi ato yoisharaifãfe
chaka shinãi paketiro Satanás paraino. fetsafãferi ato nikasharakõitirofo. 16 Fetsafãfe
yoikĩ iskafatirofoma: “Niospa meka chanĩra,”
Afe keskara itiromẽ a Nios ixõ yoitirofoma. Jesús Niospa Fake
Ifofamisfo ato kexemis feronãfakekõi kãini. Niospa Yõshi Sharapa,
8 Nã a Nios Ifofamisfo ato kexemis nã “Jesús Niospa Fakekõi,” ixõ yoini. Askatari
keskara feronãfake katoxõ ifife. Nãskara Niospa ãjirifãfe Jesús õinifo Niospa
yora sharakõifo itirofo, ãto meka mẽstekõi Fakekõikẽ. Askatari yorafãferi õinifo Jesús
shara itirofo, askara yorafo pãemis Niospa Fakekõikẽ. Nãskaxõ yorafo
itirofoma, nã kori fisti shinãfafãinaifoma. tãpimakõinifo ato yoisharakõikakĩ, akairi
Nãskara feronãfake isharamisfo ifife Nios tãpisharakõinõfo. Askaifãfe yora fetsafãfe
Ifofamisfo ato kexesharanõ. 9 Na Niospa mai fetsafo arixõ nikakakĩ ato chanĩmara
meka nõ tãpiyopaonima, iskaratĩa rama nõ fanifo akairi Jesús shinãkakĩ. Nãskakẽ Jesús
Niospa meka tãpi. Nãskakẽ na feronãfãke anã nai mẽra kani Apa Nios ano.
Niospa meka nikasharakõimis ifife,
askatari afara chakafayamaino ãfe õiti Pablo yoini anã Nios shinãyamaifono
fekaxtemisma askara ifife. 10 Nã Nios
4
1 NiospaYõshi Sharapa noko
Ifofaafo ato kexemis ikimãkai mĩ õiyotiro. mẽstekõi yoikĩ iskafamis: “Jesús mã
Askarato afe keskara yonosharaimãkai mĩ chaima oaitĩa atiri yorafãfe Nios
õiyotiro asharaimãkai. Askata kachikiri fakani. ‘Ẽ Jesús Ifofaira’
asharakõiaito õikĩ, askara yora mĩ ifitiro a ifiamisxakakĩ nã nĩafaka ato pãrafiaito
391 1 TIMOTEO 4, 5
anorima ato yoimisfo. Askara anori Nios Ifofakatsaxakĩ. 9 Na ẽ mia yoiai
yoimisfãfe nikakaxõ niafaka fisti chanĩmakõi. Nãskaxõ keyokõichi
ifofamisfo,” ixõ ato yoimis. 2 Askara chanĩmara fanõfo. 10 Nãskaxõ mitsiskai nõ
yorafãfe yora fetsafo anorima yoikani Niospa meka yoifafãini. Nõ askafaito
ãa ato pãrakakĩ, õiti chakayafiakaxõ. fetsafãfe noko omiskõimatirofo a Niospa
Anori fisti shinãkĩ feyafamisfo. Nãskakẽ meka õikaspaifãfe. Askai omiskõifikĩ nõ
afara chakafakani rãfikanima. tãpikõimis Jesús iskaratĩamãi nikẽ.
3 Askarafãfe fetsafo tãpimakĩ iskafakani Nãskaxõ Jesúsmãi noko nãxonikẽ, keyokõi
ãa ato pãrakakĩ: “Niospa yoikĩ yorafoõnoax, nãskaxõ a Ifofamisfo ato
iskafamis: ‘Feronãfakefo ãfiyatirofoma. ifixii.
Askatari nami piyamakãfe,’ ixõ yoimis,” 11 Timoteo, na ẽ mia yoiai yonosharata
ato fatirofo. Akka Niospa keyokõi ato tãpimafe. 12 Nios Ifofafãi isharakõife.
onifani nõ pinõ. A Nios Ifofamisfãfe Mĩ isharakõiaito mia õinõfo, ato
pixikakĩ Nios kĩfiyotirofo. Nãskaxõ nõ õimasharakõife. Askax mĩ isharakõixiki
pitiro afama mĩshti. 4 Keyokõi a nõ Nios Ifokõi faax, ato yoisharakõife mĩ
piaifo Niospa onifakĩ sharakõi fani. meka pachi faxõ, ato noikõisharata, nãskax
Nãskakẽ nõ inimakĩ yoitiro aicho fakĩ. isharaito õikakĩ yorafãfe mia chakafakĩ
Nãskakẽ nõ pikaspakĩ chakafatiroma a yoinõfoma iskafakĩ: “Na naetapa Timoteo
nõ piaifo Nioski inimakĩ. 5 Epa Niospa fanĩrira noko yoi kiki nikayamakãfe,” ixõ
noko yoia: “Keyokõi shara,” ixõ noko mia tsõa yoitiroma. 13 Nã ẽ kayamaichãi,
yoia. Nãskakẽ nõ, “Aicho Epa Niosi, mĩ ato ichanãfaxõ Niospa meka ato anexõ, ato
noko yoinã shara inã,” nõ fai. Nãskaxõ nikamasharakĩ, ato yoisharakõife. 14 A Nios
nõ pitiro. Ifofaafo ato kexemisfãfe mia mãmãkaxõ
mia Epa Nios kĩfixonaifono Niospa mia
Afe keskara itiromẽ Jesús amapaiyai keskara mia axoni a Nios
yonoxosharamis Ifofaafo mĩ ato tãpimasharanõ ato
6 Timoteo, na ẽ mia yoiai anori mĩ kexesharayanã. Akka Epa Niospa mia
chanĩmara famis. Nãskakẽ Jesús Ifofamisfo kaxpa tãpimanimakĩ fetsafori
ato tãpimasharafe, mĩ Cristo Jesús sharafaxõfafãini xateyamafe.
yonoxomis shara ixiki. Askatari Niospa 15 Shinãfãikõi isharafe nã ẽ mia yoiai
5
itiro. Nãskatari nõ naax, nai mẽra kaax, 1 Anifo fãsi mekafata yoiyamafe. Nã
ochi yafi mĩ exto aka keskafakĩ ato fakefo pexkosharakõini; askatari yora
shinãmasharata ato yoisharafe. fetsa ãfe pexe ano kaito atoki inimamis;
2 Yõxafofori nã mĩ efa mĩ aka keskafakĩri fetsafo pimamis; omiskõiaito ato
shinãsharafãi ato yoisharafe. Mĩ chiko sharafamis; ato feta amis; kẽro askara
yafi mĩ chipi mĩ aka keskafakĩ nã fistichi ãfe ane kenetiro Jesús
xomayafo sharafo feesyamafãi, askara Ifofamisfãfe a kexenõfo.
shinãtama ato yoisharafe. 11-12 Akka nã kẽro ifomafa sesenta
3 Nã kẽro ifomafafo, askata xinia akama, a keskaraki ãfe ane mĩ
fakemaisfo, askatari fafamaisfo, nãfo kenetiroma. Nã kẽromã ãa shinãkĩ
shinãmakiyamafe nã Jesús Ifofamisfãfe iskafatiro: “Jesús, ẽ mia fisti shinãpai.
kexesharanõfo. 4 Akka nã kẽro ifomafa Mia fisti ẽ yopai. Ẽ anã feneyapaima,”
fakeyakẽ, askayamai fafafoyakẽ afãfe ifiaxõ anã fetsa anori shinãtiro
kexesharatirofo. Askarifakĩ nã yome feneyapaikĩ, anã Jesús shinãtiroma. Nã
pishtakẽ ato kexesharapaonifo Niospa yoiai anori shinãima ãa chanĩ
keskafakĩri kopikiri kexesharanõfo ãfe mekatiro. Askafai ãa chanĩaito õikĩ,
fakefãferi. Nãskafaifãfe fetsafãfe õi kakĩ, askara kẽroki Nios inimatiroma.
“Nã yorafãfe Nios nikasharakani,” ikaxõ Nãskakẽ ãfe ane kenetiroma. 13 Askara
yoisharanõfo. Nãskaito õi Nios atoki kẽro fenemaisax xani itiro, pexe tii
inimai. 5 Nã kẽro ifomafa fakemais ita, õifofãsafakĩ, askai kafãsakĩ, ato
fafamais ita, fenemais ita, nãskarafãfe pãrafofãsafatiro ãa chanĩkĩ. Nãskakẽ ato
Nios fisti shinãkĩ: “Niospa ea kexei,” ixõ fekaxtefatiro. 14 Askatamaroko kẽro
shinãkĩ iskafakĩ, nã pena tii kĩfita fakish ifomafa yõxafo famatai feneyatiro. Mã
tii kĩfita famisfo Epa Nios mẽxotaima feneyaxõ fake fitiro. Fake fixõ ãfe pexe
kĩfikakĩ. 6 Nãskafiax nã ifomafa fetsa fisti anoxõ kexesharatiro.
fenemaisax kafãsatiro. Aa inimasharakõi Askafasharaito õikĩ yorafãfe chakafakĩ
nã ipaiyai keskai. Niospa meka mã mekafatirofoma. 15 Atiri kẽro
shinãmakixõ, kachikiri faax, nã mã naa ifomafafãfe Nios kachikiri fakaxõ
keskara. Shinãsharaima, chaka shinãi. Satanás ifofaafo.
7 Timoteo, keyokõi ẽ mia yoiai na kẽro 16 Timoteo, a Jesús Ifofamisto afe yora
yafi a nõ rapatiyax nõ inimatiro, afaa nõko Ifo efapakõi fato xanĩfo fẽtsa
anã ichapafo fichipaitama. 9 Akka atiri finõtiroma. 16 Akka tsõa onifanima, aakõi
yorafo rapati ichapaya ipaimisfãfe ares ika. Nãskax nanakama. A chaxasharai
nonori shinãkani iskamisfo: “Afara ẽ mẽra ika tsoa akiki nokotiroma. Askatari
fipaikĩ ẽ fitiro, nãskax ẽ inimatiro,” ixõ tsõa õimisma, tsõa õitiroma. Nãskakẽ
anori fisti shinãtiro. Fẽtsa kori fisti keyokõichi nõ aõnoa yoisharatiro: “Nios
fichipai samama shinãchakatiro, afara fisti sharafinakõia. Nã fistichi afara sharafo
chakafo fetsa fetsatapafo fichipaitiro. ares atiroki,” ixõ yoipakenakafo.
Kori ichapa fipaikĩ afeskaxoma askarato Askapainõ.
chaka shinãfafãini. Askara naax, a 17 A kori ichapayafo ato yoife: “ ‘Ẽ kori
noisharakãfe. Fishkomĩtsayamakãfe.
Pablo yoini afe keskaramãki Afaamaisfo ato inãkãfe.
Nios Ifofaax nõ kerexkai ikai Fishkoyamakãfe. Inãkõikãfe. 19 Akka mã
11 Timoteo, Niospa mia katoa. Kori yafi ato inãsharaito õi Nios matoki inimai.
rapati shinãyamafe. Nios Ifofasharafe a Mato afara fãsi shara faxõi mã Nios ari
keskara ixiki, afaa chakafamisma ixiki, nokoaitĩa. Iskaratĩa mã fetsafo inãsharai
Jesús meka chanĩmara fakõixiki. Askaxõ keskari fakĩ, Niospari chipo mato
mĩ yorafo noimiskõi ixiki, Niospa meka inãsharaxii kiki. Nãskax mã Niosnoax
Ifofakĩ, akka mĩ yorafo yoikĩ oitsifafãi isharapakexatiro,” ixõ ato yoife.
yoisharafe. 12 Mia yora ichapafãfe õiaifono
mĩ ato yoimis: “Jesús ea nãxoni ẽfe chaka Pablo mã mekai xatekĩ, “Timoteo, mĩ
ea soaxoxiki. Nã Jesús ẽfe Ifo. Ẽ fãsi isharaxõ ato yoi sharafe,” ixõ kirika kene
inimai,” ixõ mĩ yoisharani. Akka anã manamani
shinãmakiyamafe. Jesús mia nãxoniki nõ 20 Nãskakẽ Timoteo, Niospa ãfe meka
afe nĩpaxanõ. Nã fistiõnoa shinãfe. Satanás shara mia tãpimani fetsafori mĩ ato
mia chaka shinãmapaiyaito nikayamafe. yoinõ. Nãskakẽ tãpisharayofe, ãfe meka
13 Ea nikasharafe Niospa keyokõi noko tãpisharaxõ fetsafo mẽstekõi tãpimaxii.
onifani noko nimaxiki. Jesucristo nã xanĩfo Akka fetsafãfe Niospa meka anorima
Poncio Pilato yoini: “Ẽfi Niospa Fakekõi,” yoimisfo. Aa ranã yoinõnãkakĩ kaxpakõi
ixõ ratekima yoini. Iskaratĩa Nios feta yoimisfo. Nãfãfe yoimisfo nõ tãpikõiara
Jesús mia õi. 14 Nãskakẽ Jesús meka ifiakaxõ tãpiafoma. Nãskakẽ ato fe
nikasharafe. Afara ẽ mia yoiai keskara afe, rafeyamafe. 21 Nãskakẽ nikayamafe.
mĩ askaito õikĩ fetsafãfe, “Timoteo Fetsafãfe nãfo nikakanax ifofakaxõ
chakafamisra,” ixõ yoinõfoma. Nãskara afe Niospa meka kachikiri fakanax, nãfo
nõko Ifo Jesucristo nokoaitĩa. 15 Nios fenoafo. Afianã chanĩmara faafoma.
fistichi Jesús nokoaitĩa tãpiakĩ ãa nĩchixiki. Nõko Ifofãfe mato noikĩ mato
Ares afara apaikĩ atiroki. Afi xanĩfo kexesharanõ. Nã tii.
efapakõiki xanĩfo fẽtsa finõtiroma. Nã Ẽkĩa Pablo.
Pablo Timoteo Afianã Kirika
Kenexõ Fomani
1
1 Ẽkĩa Pablo ẽ mia kirika kenexõ katoni Jesús yoimis mĩ inõ. Mã chii
fomai. Epa Niospa fichipaiyai nokakẽ nõ anã xofisa fatiro anã
keskafakĩ Cristo Jesús ea katoni aõnoa xofisanõ. Nãskarifiakĩ mĩ anã yorafo ato
ãfe meka shara ẽ yoifofãsafanõ. Ea yoini yoipaima mã mĩ xokenãifinaxõ askara
iskafakĩ: “Keyokõi yorafo yoife iskafakĩ: meekĩ mĩ Nios kĩfitiro anã mia õiti
‘Jesucristo matoõnoax nãxoni mãto fepeaxosharanõ, mĩ anã ato yoisharanõ
chaka mato soaxoxiki nã chanĩmara inimayanã a mĩ taefakĩ ato yoini
faafo tii afe nĩpaxanõfo,’ ixõ ato yoife keskafakĩ. 7 Nãskakẽ Niospa Yõshi
nã ẽ mia yoiai keskafafe,” ixõ Jesús ea Sharapa noko yorafoki mesematama.
yoini. 2 Timoteoshta, ẽ mĩo noikĩ ẽ mia Aõxõ afama mĩshti noko amatiro.
kirika kenexõ fomai mĩ tãpinõ. Epa Nios Askatari noko ato noimasharai. Aõxori
nõko Ifo Cristo Jesús feta mia noikĩ mia noko shinãmasharatiro anã nõ
shara famanõfo. Askatari mĩ shinã mẽra chakafanõma. 8 Askafai rãfiyamafe
mia shinãmasharakõinõfo mĩ õiti Jesúsnoa yorafo yoitaifãfe rãfikima.
fekaxtenõma. Askatari eõri rãfiyamafe. Ẽ Jesucristo
ato yoirifaito ea karaxa mẽra
Ato Jesúsnoa yoisharafe ikimatifoki. Mĩri Jesús ato
3 A ẽfe xinifãfe Epa Nios tãpimasharafe; mĩ askaito, miari
yonoxosharapaonifo keskari fakĩ, ẽri a omiskõimanaifono rateyamafe.
yonoxosharai. Ẽ mẽraxõ ẽ afaa Jesúsnoax mĩ omiskõiaito, Niospa mia
shinãchakayamafai ẽ yonoxosharai. axoxii. 9 Akka Niospa ãfe Fake Cristo
Nãskakẽ ẽ mia Nios kĩfixõfafãini aicho Jesús noko nĩchixoni nokoõnoax
fakĩ. Pena tii yafi fakish tii ẽ mia Nios nãxoyonõ nõko chaka noko soaxoxiki.
kĩfixõfafãini. 4 Nãskakẽ mẽ oaino, mĩ ea Askaxõ noko shinãni afe yora nõ inõ.
shinãi oiaito ẽ mia õiferani. Nãskakẽ ẽ anã Nõ yora chakafofiakẽ Niospa noko
mia õisharapai, mia õi ẽ inimasharakõixiki. noimis. Taefakĩkõi Niospa mai
5 Taefakĩkõi mĩ chichi Loida Jesús Ifofani. onifaxoma, a inõpokoai tãpixõ, noko
Askata mĩ efa Euniceri Jesús Ifofani. Afãfe shinãni noko ifixixakĩ Jesúsxõ. 10 Jesús
Ifofasharakõimisfo keskafakĩ, mĩri noko ano oamatai Niospa noko ifipaiyai
Ifofasharai. Mẽ mia tãpia mĩ anori nõ tãpipaonima. Akka rama
Ifofasharakõiaito nãskakẽ ẽ mia yoi. iskaratĩa mã nõ tãpia noko ifimis
395
2 TIMOTEO 1, 2 396
2
noko chaka soaxonano nõ Nios ari 1 Timoteoshta, Jesucristo ãfe kerex
nĩpanaka. Mã iskaratĩa nõ tãpia Jesús sharaõnoax isharafe, afaa
noko nãxoni nõ chiifã mẽra kanõma chakafaxima. 2 Ẽ yorafo Jesúsnoa yoiaito
noko ifiano. mĩri ea nikafafãini. Nãskarifiai mĩ ato
11 Niospa ea katoni na meka shara chanĩmara fasharatiro. Nãskaxõ a
Cristoõnoa yora fetsafo ẽ ato tãpimanõ. feronãfakefãfe a shinã sharaifo ifife mĩ
12 Nãskakẽ ẽ karaxa mẽranoax ato tãpimaxikĩ afãferi fetsafo
Cristoõnoax omiskõifi ẽ rãfima. Ẽ Jesús tãpimanõfo.
tãpikõiax chanĩmara fayanã. Jesús ẽfe 3-4 Akka soraro õiti sharayato
ea karaxa mẽranoa fichita, ea õiyoi nã naafiakẽ anã Niospa otofani noko ifimis
otitaiapaoni mẽxotaima ea õifaa õifakĩ, inõ. Nã David ãfe fena. Nãnori nã meka
ea pishta inimamani. Nãskakẽ nõko shara ẽ yoifafãimis. 9 Nã ẽ yoifiaito,
Ifãfe Onesíforo ãfe ãfinõ ãfe fakefonõ yorafãfe Jesús Ifofaafoma õitifishkikakĩ.
Efeso anoxõ ato noikĩ ato Ẽ Niospa mekasharaõnoa yoiaino ekeki
kexesharaxonõ. 18 Onesíforo Efeso õitifishkikakĩ ea karaxa mẽra ikimanafo.
anoxori ea yonosharaxopaoni, mĩfi a Ẽ afaa chakafayamafiakẽ ẽ feronãfake
õixõ tãpisharakĩ. Jesucristo anã fotoxõ chaka keskarakẽ ea karaxa mẽra
noko ichanãfaxõ Onesíforoki inimakõikĩ ikimanafo. Ea ikimafianifono Niospa
noikĩ axosharaino ẽ askara fichipai. meka Jesucristoõnoa ẽ enetiroma.
397 2 TIMOTEO 2
3
1 Timoteo, õisharafe. Ẽ mia yoi israelifo ato yonomapaoni, mesemaxõ?
Jesús chaima oaino fekaxkõi ixii Askaito õikĩ Niospa Moisés nĩchini afe
kiki. 2 Fetsa noitama ãakõi kexemei, yorafo israelifo mai fetsa ari ato
askatari fẽtsa ãfe kori fisti shinãfãi, iyotanõ. Ato askafaito Faraón ato
ãakõi anofi inimamis ikãi, Niosnoa nĩchikaspani. Askaino a feronãfake rafe
chaka yoimis ikãi, askaxõ ãto apa yafi ano mokaya inifo; fẽtsa ane Janes
ãto afa nikakaspamisfo ikãi, ikaino fẽtsa aneri Jambres ini, nã rafe
yonoxofiaifãfe aichora ato famisfoma Faraón fe rafeafo ini. A rafe Moiséski
ikãi, ato noikaspamisfo, Niosnoa õitifishkinifo. Nãskaxõ ãto xanĩfo
shinãtama chakakõi fistis shinãmisfo, Faraón ãa pãranifo ato Moisés
3 afe yorakõi noiyamafãi, fetsafo nikanõma. Askafaifãfe õikĩ chipo ãto
noiyamata axokaspafãi, fetsafo ãa xanĩfãfe tãpini Moisés a feronãfake
pãramis ikãi, ãa apaiyai keskafakĩ mokaya rafe finõkõia ini.
enemisma ikãi, mitsisipakõi ikãi, afara Mokayafiakaxõ afaa tãpiama inifo. Nã
mĩshti sharafo noiyamafãi, 4 askata a afe rafeta Faraón yoinifo Moisés nikanõma.
rafeafo ato chakafafãi, samama Nãskafakĩri fetsafãfe Niospa meka
õitifishkimis ikãi, “Ẽkai tsoa mẽstekõi ato nikamakaspakani.
keskarama,” ixõ yoifãi, Nios noitama Nãskakaxõ Niospa meka mẽstekõi tsõa
afara chaka fisti fakĩ ato yoima ãto shinãmã anorima shinãkani.
inimamapaimiskõi ipaikani. 5 Askata a Oa Janes feta Jambres ãto xanĩfo
Nios Ifofaafo ichanãifono ato fe anorima yoiaifono ãto xanĩfãfe ato
ichanãkaxõ Niospa meka nikafikaxõ tãpini keskafakĩ. Nãskafakĩri na
399 2 TIMOTEO 3, 4
4
iskaratĩa na anorima yoimisfo ãa 1 Timoteo, ẽ mia kaxeta yoima, nikafe.
chanĩaifãfe nõ ato tãpixii afãfe afaa Jesús oatĩa nõko xanĩfokõi ixii Apa
tãpiafoma. Nios feta, keyokõi yorafo namisfo yafi
niafori ato yoixii. Jesús chanĩmara fakanax
Mã Pablo mekai xatekĩ Timoteo afe nai mẽra nisharapakenakafo; akka a
yoisharani chanĩmara famisfoma chiifã mẽra Niospa
10 Timoteo, mã mĩ ea õisharakõimiskĩ ato potai omiskõipakexanõfo. Nãskakẽ ãfe
ẽ ato afo tãpimanaito. Mã mĩ ea õimiskĩ Fake Jesucristo feta Niospa noko õiaino ẽ
afeskax ẽ isharaimãkai, Nios fisti mia yoi iskafakĩ: 2 Niospa meka fena
inimamapaifãi, Jesús noikĩ chanĩmara fenakima ato yoife fenãmãshta shara. A
fafãi, afarafo chakafo nokoaito ẽ tenefãi, nikapaiyaifo askatari a nikakaspaifori ato
ẽ yorafo noifãi, 11 a yora chakafãfe ea yoisharafe, mĩ ato yoisharaino ãto chaka
Jesúsxõ chakafaifãfe ẽ tenefãi, askai ẽ xatenõfo Jesús Ifofasharax isharanõfo.
omiskõimis. Mã mĩ tãpia ẽ afo tenemis. Shinãsharata, Niospa meka mẽstekõi yoife.
Askatari mã mĩ tãpia a Antioquía anoa 3 A yora chakafamai nokoaino yorafãfe
1
1 Tito, ẽ mia kirika kenexõ fomai. Nios Ifofaafo kexemis sharakõi itiro,
Ẽfi Pabloki, Niosfi ẽfe Ifokõiki. Nã afaa chaka shinãmisma nãmãi xanĩfoax.
ea yoiai keskamis ẽ. Jesucristo ea nĩchia Nã keskara yora mĩ katotiro nã Nios
ẽ aõnoa yoimis inõ, nã Niospa katoa Ifofaafo kexemis inõ. Nã Niospa
yorafo ẽ ato tãpimanõ afãfe Jesús shinãmanai keskara inõ aõnoa afaa
chanĩmara fanõfo. 2 Niospa mai chaka yoiyamanõfo. Askatari
onifatama shinãkĩ iskafani: “Na yorafo ẽ kakapaimis itiroma. Askatari samama
ato katoano efe rafeaifono ẽ ato õitifishki imiskai itiroma. Askatari
ĩkikõipakenaka efe ĩpaxanõfo,” ixõ pãemis itiroma. Askatari setemitsamis
shinãni. Nãskakẽ nõ Nios Ifofapaikĩ nã itiroma. Askatari yora fetsa pãraxõ kori
yoiai keskara nõ chanĩmara fatiro. Nios fĩamis itiroma. 8 Askatamaroko
ramashara chanĩmisma. 3 Aatofi noko isharakõixõ yorafo ãfe pexe nokoaito
tãpimapaiyaitĩa ãfe meka shara noko atoki inimayanã ato ifitiro. Askatari
tãpimani. Nãskakẽ iskaratĩa ea nĩchia ẽ yorafo keyokõi ato afara shara
ato ãfe meka shara yoinõ eõxõ tãpinõfo. axosharakõimis itiro. Askatari ãa
Nã Nios noko ifimis nõ afe ĩpaxanõ. kexemesharamis itiro mẽstekõi
4 Tito, ẽ mia kirika kenexõ fomai. Mĩfi isharakõiyanã. Niospa meka
ẽfe fake keskarakõikĩ, eõxomãi mĩ Nios nikasharakõipai afara chakafapaifikĩ
chanĩmara fakẽ. Epa Nios mĩ Ifofakẽ anã akima. Nãskaxõ a Niospa
mia imasharakõipakenaka mia noikĩ fichikaspaifo anã shinãima. 9 Niospa
mia shinãsharamani. Nõko Ifo meka nikasharaxõ kachikiri fayamafãi,
Jesucristori mia askafai. nã Niospa yoiai anori chanĩmara faxõ
fetsafori yoitiro. Xafakĩakõi yoitiro.
Pablo Tito Creta ano Nãskaito nikai yorafo Nioski inimanõfo.
nĩchiferani ato tãpimanõ Askatari anorima yoimisfori ato
5 Tito, ẽ mia nĩchiferati Creta ano a nõ tãpimatiro, akairi tãpinõfo.
yonofai mitoxoma mĩ chipo mitonõ. 10 Akka nã fetsafo nikayospakõimisfo
Nãskakẽ ẽ mia yoiti iskafakĩ: “Nã pexe Niospa meka ato yoiaifono
rasi anoafo kexemisfo katofe nã Nios nikakaspakõimisfo. Nãskaxõ meka
Ifofaafo ichanãfono ato kexenõ,” ixõ ẽ fetsafaxõ yoimisfo ãa fanĩrira yoikakĩ nã
mia yoiferati. 6 A Nios Ifofaafo kexemis Moisés yoini keskara fisti nõ nikanõra
katofe afaa chaka shinãmisma. Ãfi ikaxõ. Akka nã judeofo ranãri askamisfo
fistiya inõ. Ãfe fakefo Jesús tãpiafo ãa chanĩkani. 11 Nãskakẽ ato xatemafe
401
TITO 1, 2 402
2
1 Mĩfi askaramakĩ, Titopa, mĩ ato naetafafo.
yoisharafe. Niospa meka ato 6 Askatari naetapafori yoisharafe
3
pãramismakĩ. Askara õikĩ mato 1 Nãskaxõ mefe yorafo ato
tãpisharanõfo mã ato yoisharafe, Titopa, iskafakĩ: “Mãto
yonoxosharakõiaito mãmãi Niospa xanĩfofo feta nafa xanĩfãfe yoiaito
meka shara shinãkĩ.” Nãskakẽ mãtoõxõ, nikasharakãfe. Ato nikasharax a mato
“Niospa meka sharara,” fatirofo. Nã yoiaifo keskakãfe. Askatari afara
Nios noko ifimis nõ afe ĩpaxanõ. afeskaraito ato axosharakãfe. Shara
11 Epa Niospa ãfe Fake Jesús nãmã shinãkãfe. 2 Askatari ato mekafakĩ
nĩchini nokoõnoax naiyonõ nõko chaka chakafayamakãfe. Fẽtsa mato
noko soaxoyanã nõ afe ĩpaxanõ. yoipaiyaito ferateyamakãfe. Akiki
Nãskakẽ nõ tãpitiro Epa Niospa keyokõi õitifishkiyamakãfe. Ato shinãsharakãfe.
noko noikõiaito. 12 Noko noikĩ noko Fenãmãshta ato yoikãfe,” ixõ ato
tãpimani afara chakafakĩ nõ xatenõ. yoisharafe, Titopa.
Noko afara chakafamapaiyaifãfe nõ ato 3 Nãskakẽ nõri afaa shinãyopaonima.
yoitiro iskafakĩ: “Maa, ẽ anã afaa Nõko õiti mẽra nõ afaa pishta
chakafapaima. Ẽ shara nipai, ẽ anã shinãtiroma nõ ipaoni. Nõ nikayospakõi
chaka shinãpaima,” nõ ato fatiro. nõ ipaoni. Nõ chaka shinãpaoni. A nã
Nãskaxõ nõko õiti mẽraxõ a afara chaka nõ ipaiyai keskara nõ ipaoni. “E shara
nõ fichipaiyai a Niospa fichipaiyaima, shinãi, nã ẽ ipaiyai keskara ẽ iki,” ikax
nõri anã fichipaitiroma. Askara nõa nõ pãramepaoni. Nõ yora fetsa ãfe
fichipaitama a nõ shinãmakitiro. afara fichipaipaoni. Nõ ato mekafakĩ
Nãskata nõ isharakõitiro. Niospa noko chakafapaoni. Chakakõi nõ ipaoni, afaa
shinãmanai keskara fisti nõ shinãtiro. pishta nõ mekeaima. Nãskax nõ
Nãskax nõ shara nitiro. Yora fetsafãfe noikaspa faatanãpaonixakikai nõ
chaka shinãifono nõ askara shinãtiroma, xatemisma. 4 Mã nõ askapaonino, Epa
Nios Ifofaxõ. 13 Iskaratĩa nõ Jesucristo Niospa noko noikĩ ãfe Fake fisti nĩchini
manai anã oaito nõ õisharapai. Nãfi nõko chaka noko soaxoniyonõ, nõ
nõko Ifokõikĩ. Nãfi Nioski. Nõ tãpia omiskõipakexanõfoma nokoõnoax
nokoki anã oxii. Nokoki nokoaito naiyonõ. Nãskaxõ noko õimani afeskaxõ
sharafinakõia nõ õixii. Nãato noko noko noimãkai. 5 Akka nõ chaka
nãxoni nõ omiskõipakexanõma nõko shinãmiskẽ noko nãxoni nõko chaka
chaka noko soaxoxiki, nõ afe nĩpaxanõ. noko soaxoxiki, nokomãi noikõikĩ. Akka
14 Nã nokoõnoax nani. Nõko chaka nõ afara shara faõxõ noko ifima. Noko
keyokõi noko soaxõfaini. Nãskaxõ nõko noikĩ nõko õiti fetsafaxõ noko
TITO 3 404
mia kirika kenexõ fomai, mia yafi a Nãskakẽ fãsi mekainĩkafã ẽ mia
mefeta Jesús Ifofaafo a mĩ pexe anoax yoifitiroxakĩ, akka ẽ mia askafapaima
ichanãmisfori nõ mato kirika kenexõ mĩmãi fetsafo ato noiyanã mĩ ato
fomai. Akka Apia nõko poi keskara, inimamasharakõiano. 9 Ẽ mia
nãskakẽ Arquipo yafi nõ ato kirika askafatamaroko ẽ mia noikõiyanã ẽ mia
kenexõ fomai. Akka nã Arquipo noko yoipai. Ẽkĩa Pablo mẽ anifokõia ẽ Cristo
keskarari nãatori ato Niospa meka meka ato yoiaito ea nikakaspakakĩ
yoimis. 3 Niospa mato noikĩ mãto shinã karaxa mẽra ea ikimatifo. 10 Nãskakẽ
mẽra mato shinãmashara mã Onĩsimõõnoa ẽ mia yoisharapai. Na
fekaxtenõma. Epa Nios feta nõko Ifo Onĩsimõfi ẽfe fake keskaraki. Nono
Jesucristo mato askafanõ. karaxa mẽraxõ ẽ Onĩsimõ Jesús
chanĩmara famati. Nãskakẽ Onĩsimõ ẽfe
Filemón Jesús Ifofaxõ yorafo noipaoni fake keskara.
4-5 Mẽmia nika mĩ nõko Ifo Jesús 11 Akka taeyoi Onĩsimõ mia
“Aicho Epa Niosi, na Filemón mia noikõifikĩ. 13 Epa Niospa meka shara ẽ
Ifofasharakõia,” ixõ ẽ mia Epa Nios yoiaito ea karaxa mẽra ikimanifono, oa
kĩfixomis. 6 Askatari mĩ Epa Nios nono efe ixõ mĩ ea kexesharamis itikixõ
Ifofasharakõiyanã mĩ ato afara na Onĩsimõ ea kexenõ ẽ fichipaikerana.
axosharakõimis ato 14 Akka ẽ mia yõkaxoma nonoxõ ea
405
FILEMÓN 406
afetĩama. Anã iskaratĩa mia ano kaax, nikasharakõi. Askatari a ẽ mia kirika
chaka ikima mefe rafesharakõi kiki. Anã kenexona õikĩ a finõmainĩfofã mĩ ea
mikikinoax faki kanakama. 16 Anã mĩ axosharai. 22 Ẽ mia anã fetsari yoi. Mĩ ea
yonomati keskarama. Iskaratĩa mã Jesús Epa Nios kĩfixotitaifanõ. Mĩ askafaino
Ifofaa. Nãskax oa mefe nanea keskara ea karaxa mẽranoa kãimanafono ẽ
mã Jesús Ifofaax. Nãskai ẽ aõ noiai mikiki samama nokotiro. Nãskakẽ ea mĩ
keskafakĩ, mĩ aõ noifinakõitiro. pexe kene ano mĩ ea itipinĩ faxotiro,
Iskaratĩa anã oa mĩ yonomati Niospa ea kãimanano ẽ ano oxaxinõ.
keskarama. Mã isharakõia oa mĩ exto
keskara, anã oa yora fetsa keskarama. Mã Pablo mekai xatekĩ ato
17 Nãskakẽ mĩ oa efe nanea keskaraxõ meka shara fomani
mĩ efeta Jesús Ifofai, ẽ mikiki nokoaino 23 Na Ipafras Cristo Jesúsnoa yoimis a
1
1 Efe yora mĩshtichi, ẽ mato kirika nĩchini. Nãskata ãfe ãjirifo yoini
kenexõ fomai mã tãpinõ Jesúsnoa. iskafakĩ:
Taeyoi Epa Niospa ãfe meka nõko xinifo Keyokõichi ẽfe Fake noikõikãfe.
israelifo yoipaoni mẽxotaima. Ãfe “Mĩ fãsi sharakõi,”
ãjiriõnoa ato yoipaoni. Askatari ãfe ixõ yoikãfe. 7 Nãskata ãfe ãjirifoõnoa
namapa ato yoipaoni. Askatari ãfe meka yoikĩ iskafani:
yoimisfoxõ ato yoipaoni. 2 Akka Ẽfe ãjirifo oa nefe koshi katiro
iskaratĩa noko yoia ãfe Fakeoxõ. keskara ẽ fai, ẽfe meka yoinõfo.
Nãskakẽ nõ tãpitiro Nios afe Nãfori oa chii xoisai keskarafo.
keskaramãki. Ãfe Fakeoxõ keyokõi nai Nãskakẽ nã ẽ ato yoiai keskafakĩ afara
mẽranoafoya mai anoafoyari onifani. arisafatirofo,
Nãskafata ãfe Fake katoni nai ixõ Niospa yoini. 8 Akka afianã ãfe
mẽranoafoya mai anoafoyari nõko Fakeõnoa yoikĩ iskafani:
xanĩfo finakõia inõ. 3 Nãfi Mĩ ea keskarari. Mĩri mĩ Nioskõi.
sharafinakõiaki Apa Nios keskarakõi. Mĩ ãto xanĩfokõi ipanaka. Mĩ keyokõi
Apa Nios afe keskaramãki noko õimani. ĩkikõisharapakenaka. 9 Mĩ afara
Nãato keyokõi kexesharamis ãfe sharafo noikõimis, nã afara chakafo
mekasharaõxõ. Askatari nokoõnoax nani noikaspayanã. Nãskakẽ ẽ mia katoni
nõko chaka noko soaxoxiki a keskara mĩ ãto xanĩfo inõ. Akka ãjirifo ẽ ato
shara noko õi. Nãskakẽ nõko chaka anã inimamai. Akka ẽ mia inimamakõi,
shinãima. Nãskata mã otoax nai mẽra ixõ yoini. 10 Askata anã yoini,
kani Apa fe xanĩfokõi ixiki. Mĩri ea keskarakõi. Mĩ ãto
xanĩfokõi. Afaa oniyamatai mai yafi
Niospa ãfe ãjirifo Jesús ato finõkõia nai mĩ onifakĩ taefani. 11 Nãskakẽ nãfo
4 Nãskakẽ nõ tãpitiro Niospa Fãke keyokõi mitokomexii. Akka mĩ fisti
ãjirifo ato finõkõia. Nãskax Niospa Fake keyonakama. Nã rapati mã chapoax
xanĩfokõi Jesús. 5 Akka Niospakai ãfe keyotiro keskai mai fe nai keyoxii.
ãjirifo yoikĩ iskafamisma: 12 Rapati chapokẽ potatirofo fetsa fena
Mãfi ẽfe Fakekõifokĩ. Ẽ mãto Epaki, shara fixikakĩ. Nãskarifiakĩ mai fe nai
ato famisma. Akka ãfe Fake fisti yoikĩ anã sharakẽma mĩ anã mai yafi nai
iskafani: pãofakĩ keyotiro. Anã fenashara faxiki
407
HEBREOS 1, 2 408
2
1 Akka Cristo ãjirifo finõkõia. ano Jesús nĩchini yorakõi inõ. Nãskakẽ
Nãskakẽ nã meka chanĩmakõi ãfe ãjirifãfe Jesús finõyonifo. Akka mã
Niospa Fakeõnoa nõ nikasharakõitiro, nokoõnoax nai omiskõixõ noko chaka
na meka shara kachikiri fayamaxiki. soaxokẽ. Epa Niospa xanĩfo finakõi
2 Niospa ãfe ãjirifo nĩchini ãfe meka imani, nãskaramãi Niospa fichipaikĩ
yorafo yoitanõfo nõko xinifãfe keyokõi noko noikĩ. 10 Epa Niospa
nikasharanõfo. Akka keyokõi onifani aõnoax keyokõi inõfo.
nikasharayamaifono Niospa ato Nãskakẽ ãfe fakefo afe
omiskõimani. 3 Akka taefakĩ Jesús isharapakenakafo. Nãskaxõ ãfe Fake
yoiyoni nokoõnoax chipo naxiai, nõko Jesús nĩchini nokoõnoax omiskõiyonõ
chaka noko soaxoxiki nõ afe ĩpaxanõ. nõ afe ĩpaxanõ. Ãfe Fake fisti
Nãnori ato yoiaito nikakaxõ a afe nokoõnoax omiskõitiro nõko chaka
rafemisfãfe noko yoinifo. Akka nõ Jesús noko soaxoxiki. Nãato Apa Nios ika ari
Ifofaino, Niospa noko ifitiro. Akka nõ noko iyoano nõ afe ipaxatiro. 11 Akka
nikayamaino Niospa noko ifitiroma. Jesús ãfe Apa Nios nãri nõko Epa.
4 Askatari Niospa afara fetsa fetsatapafo Nãskaxõ noko chaka soaxona nõ a
tsõa atiroma keskara ato ispapaoni aõxõ keskara shara inõ. Nãskaxõ rãfikima
tãpinõfo ãfe meka chanĩmakõikẽ. noko yoikĩ iskafatiro: “Nafo ẽfe fakefo,”
Askatari ãfe Yõshi Shara ato mẽra ixõ noko yoitiro. 12 Nã chanĩmara
naneni ato katoxõ nãfãfe yonokĩ fetsa faafoõnoa Jesús Apa Nios yoikĩ iskafani:
409 HEBREOS 2, 3
3
Epa Niosi, nã ea chanĩmara faafo 1 Efe yora mĩshtichi, Epa Niospa
mã mĩ ea inã ẽfe fakefo inõfo, mato katoni ãfe Fakekõifo mã inõ,
ixõ Jesús Apa Nios yoini. Nãskarakõi nãskaxri mã afe xanĩfo inõ. Niospa Jesús
keneni David. nĩchini nokoõnoax nanõ. Akka nãatori
14 Nã fakefo apa fistichi ato fake Apa Nios noko kĩfixomis. Akka a ato
fafĩano nã yora fistiyata nã imi fistiya Nios kĩfixomisfo Jesús ato finõkõia.
ikafo tsoa osiama. Nãskarifiai Jesúsri Nãskakẽ Jesús shinãsharakõikãfe. 2 Akka
noko keskara yorakõi ipaoni. Yorakõi a Niospa Jesús yoini keskara, nãskara
kãinixakĩ noko nãxoni Satanás yõshi asharakõini. Nãskatari Niospa Moisés
chaka nõko ifo iyamanõ anã noko katoni israelifo Egipto mai anoa ato
namapakenõma. Nokoõnoax Jesús ifinõ, askatari ãfe meka shara ato yoinõ.
naitĩa Satanás ãfe kerex xateni anã noko Nã Niospa yoini keskarari Moisés
afeska faxima. 15 Akka Jesús nokoõnoax asharakõini. 3 Akka Moisésnoa
nayoamano yorafo nõ naira ikax yoisharafitirofono, askatamaroko
ratekõipaonifo. Askafiano mã Jesúsnoa yoisharakõitirofo. Nã pexe
nokoõnoax Jesús naxõ noko chaka sharaõnoa yoisharatirofono,
soaxona afe ĩpaxanõfo. Nãskakẽ napai askatamaroko nã pexe famisnoa
nõ anã ratetiroma. 16 Akka mã nõ tãpia yoisharakõitirofo. Nãskarifiakĩ
Jesúskai onima ãfe ãjirifo afara ato Moisésnoa yoisharafitirofono akka
axoyoi. Askatamaroko Abraham ãfe Jesúsnoaroko yoikĩ finasharakõitirofo.
fenafo nã chanĩmara faafo, Abraham 4 Ãa pexe itiroma. Akka nã pexe famisto
iyamakãfe. Mãto xinifo ẽ ifini Egipto Egipto mai anoa ãfe meka
anoa. Ẽ ato ififinino tsõa istoma anoxõ nikakaspakakĩ kachikiri faifono? Akka
ea nikasharanifoma. Askakimaroko Jesús keyokõi nõko xinifo Moisés Egipto mai
mato yoiai keskara nikasharakõikãfe. anoa iyoni. Nãfãfe Nios
9 Nã tsõa istoma anoxõ mãto xinifãfe ea nikakaspapaonifo. 17 Akka, ¿tsoafoki Epa
nikakaspapaonifo nã tsõa õiyomisma ẽfe Nios õitifishkinimẽ cuarenta xinia mã
yonoshara ẽ ato ispafiaino. Ano akax? Nã nikakaspayanã afara
afaamano a piaifo ẽ ato inãpaoni. chakafaifoki ini. Nãskakẽ Epa Niospa
Askatari ano fakamano, ẽ ato inãpaoni. tsõa istoma anoxõ keyokõi ato
Ẽ ato xinia ranã askafafiaino ea namapakeni. 18 Akka, ¿tsoafo Niospa
nikakaspapaonifo. 10 Nãskakẽ ẽ atoki yoinimẽ iskafakĩ? “A ẽ mato
õitifishkini. Nãskakẽ ẽ yoini iskafakĩ: “Ea inimamapaiyai keskafakĩ ẽ anã
nikatamaroko ãto õiti mẽraxõ afara askafapanakama,” ixõ yoini. Akka nã
chaka shinãmisfo. A ẽ ato shinãmapaiyai nikayospafo ato yoikĩ askafani. 19 Akka
keskarakai tsõa nikafoma.” 11 Nãskakẽ ẽ Epa Nioskai tsõa chanĩmara fanima.
atoki õitifishkikĩ ẽ atoõnoa yoini Nãskakanax a Niospa ato imapaiyai ano
iskafakĩ: “Na israelifãfe ea tsoa ikinima. Nãskakẽ tsõa anoxõ
nikakaspakani. Nãskakẽ a ẽ ato tenenima inimayanã.
4
inimamapaiyai keskafakĩ ẽ ato 1 Akka Epa Niospa noko yoiyoni
ixõ ato yoini. Akka Epa Niospa keyokõi mẽra nõ õitiro. Nãskarifiai Epa Niospa
onifani. Mã keyokõi askafakĩ fetsaxõ meka fãsi finakõia. Ãfe meka shara nõ
teneni. Nãskafakĩri Niospa fichipai afe mẽra ikano aõxõ nõ tãpitiro nõ shara
yorafo isharanõfo anã fekaxteyamanõfo. ikamãki askayamai nõ chakamãki.
Iskaratĩari afe yorafo isharamapai afe 13 Epa Niospa keyokõi tãpia nõ
5
8 Mã Moisés naano, Josué israelifo iyoni 1 Ẽ mato yoinõ afeskax ato Nios
Nãskatari ãri ãfe yoinã ina retexõ tãpiaino. 12-13 Akka mã Niospa meka
koofamis ari Epa Niospa chaka soaxonõ, nikakĩ mã mã xinia ranã aka. Nãskakẽ
a noko axomis keskafakĩ. 4 Akka ãkai tãpikõixõ mã ato yoikerana. Akka mãkai
tsoa katometiroma Nios ato kĩfixomis tãpisharama. Akka a mã taefakĩ Niosnoa
xanĩfo ixii. Nios fistichi ato katotiro mã ato yoiyoni mã mã shinãmakia.
Aarón ani keskafakĩ. 5 Nãskarifiai Cristo Nãskakẽ mato anã tãpimanõfo mã ato
aari katomenima Nios ato kĩfixomis fenai. Nã fake yome chocho afiai
xanĩfokõi ixiki. Akka Apa Nios fistichi yosiaima keskarakõifo, mã. Akka fake
yoini iskafakĩ: yomẽkai afaa piyotiroma. Nãskarifiakĩ
Mĩ ẽfe Fakekõi. Nãskakẽ mĩ fisti mãri Niospa meka tãpisharaima.
ãto xanĩfo finakõia ipanakaki, Nãskakẽ mã tãpiama fato sharamãkĩ
ixõ yoini. 6 Askatari anã iskafakĩ yoini: fatofori chakamakĩ. 14 Akka nõ pena tii
Mĩfi ato Nios kĩfixomis xanĩfo Niospa meka õifafãikĩ nõ tãpikõiax
ipanakaki, nã xanĩfo Melquisedec isharakõitiro mãmãi nõ tãpiax fato
ipaoni keskara, sharamãki, fatofori chakamãki.
6
ixõ Apa yoini. 1 Akka nõkai fakefo keskarama.
7 Jesús nono mai ano ikax, mã chaima Fakefãfekai afaa tãpisharafoma.
naxiki omiskõikõini. Nãskaxõ fãsikõi Akka nõroko tãpisharakõia. Akka fetsa ẽ
mekayanã oiaiyanã Apa kĩfini iskafakĩ: mato yoipai a ẽ mato yoiyomis keskara
“Epa, mĩ keyokõi tãpia. Ea mĩa ifipaikĩ anã ẽ mato yoima. Mã nõ tãpia a nõ
ea mĩa ifitiro ẽ nanõma,” ixõ yoini. afara chakafamis. Nãskakẽ nõ
Mẽxotaima nã Ãpa amapaiyai keskara rãfikõiyanã nõko chaka shinãmakitiro.
fisti shinãkĩ Jesús ãfe Apa nikakõini. Nãskaxõ nõ Nios Ifofaino noko chaka
Nãskakẽ ãfe Ãpa tenemakõini soaxotiro nõ afe ĩpaxanõ. 2 Mã nõ tãpia
axosharakõiyanã omiskõiaino. 8 Akka noko fẽtsa maotisafaino keyokõi
Jesús Niospa Fakekõifiax omiskõini. tãpitirofo mã nõmãi Nios Ifofaino.
Omiskõifikĩ Apa nikakõini. 9 Nokoõnoax Askatari nõ tãpia noko Nios kĩfixoyanã
omiskõifikĩ Apa Niospa yoiai keskara ãto mifi noko mãmãtirofo Niospa Yõshi
nikakõini. Nãskaxõ a nikaifo ato Sharapa noko imasharanõ. Nãskatari mã
ifipakexakĩ. Nãskax noko ifimis sharakõi nõ tãpia nõ Jesús Ifofaax nõ naax nõ
imis. 10 Epa Niospa ãfe Fake Jesús anã otoxiai. Akka a Jesús
katoxõ yoikĩ iskafani: “Mĩfi nã nikakaspamisfo Niospa a
Melquisedec keskara ikikai. Nãskakẽ a omiskõipakenakafo mẽra ato potaxii.
ea ato kĩfixomisfãfe ãto xanĩfokõi mĩ Nãskakẽ nãfo mã nõ tãpikõia. 3 Nãskakẽ
ipanakaki ato ĩkipakexakĩ. Nãskaxõ a a Niospa fichipaiyaino afara fetsafori nõ
eõnoa ato kĩfixomisfo xanĩfofori mĩ ato tãpitiro.
finõkõinĩfofãnakĩ,” ixõ Ãpa yoini. 4 Nãskakẽ nõ Jesucristoõnoa meka
Moxa chakafo fisti foaitiro. Nãskakẽ mia pãraima ẽfe xanĩfãfe mã ea õi.
koofatirofo nã fanachakafo kooi Nãskakẽ nã ẽ mia yoiai keskara ẽ mia
mitokomenõ. Nãskarifiakĩ fẽtsa Niospa axoxii,” ixõ noko yoitiro. Nãskakẽ nõ
meka shara nikafafãifikĩ Nios chakafakĩ tãpitiro nokokairoko pãraito.
mekafaito nã keskarafo Niospa nã 17 Nãskarifiakĩ Niospa noko tãpimapai
7
afara shara inãxii,” ixõ ato yoini. 1 Akka Melquisedecnoa ẽ mato
Nãskarifiakĩ mãri manasharakãfe, Jesús yoinõ afe keskara ipaonimãki.
kachikiri faxoma. Mãri afara shara Melquisedec xanĩfo ipaoni pexe rasi ãfe
fixikakĩ. ane Salem anoax. Askatari ato Nios
13-14 Niospa nõko xini Abraham kĩfixomis ipaoni. Nã cuatro xanĩfofo
yoiyoni iskafaki: “Ẽkĩa mĩ Nios. Ea tsõa yometso chakafo ato ĩchoxõ Abraham
HEBREOS 7 414
ãfe pia ifitani, afama mĩshtifoya oaino, Abraham ipaoni. Nãskaxõ Abraham
nã Melquisedec Abrahamki nokoni. Melquisedec afarafo inãino Levífãfe
Nãskata Melquisedec Abraham Nios akairi inãi keskafanifo. Nõ tãpiama
kĩfixoni axosharanõ. 2 Askafaito õikĩ afetĩara nani. Nãskakẽ nia keskara nõ
Abraham Melquisedec nã afama mĩshti famis. Nã Abraham Melquisedec afarafo
fitanai ranãri inãni. Nã Melquisedec ãfe inãitĩa Abraham ãfe fena Leví anokai
ane “Asharakõimis,” famisfo. Nã Salem fakeama ini. Chipo Leví fakeni. Nãskakẽ
pexe rasi anoax xanĩfo ipaoni. Nã Salem nõ tãpitiro Melquisedec fistichi ãto xini
ãfe ane “Isharakõi,” fapaonifo. 3 Nã Abraham yafi ato finõkõia.
Melquisedec ãfe epa yafi ãfe efa nõ 11 Efe yora mĩshtichi, shinãkapo. Epa
tãpiama. Ãfe xiniforikai nõ tãpiama. Niosxõ Moisés noko yoini keskafakĩ Leví
Askatari nõ tãpiama a fake kãinitĩa. A fenafãfe noko Nios kĩfixomisfãfe noko
nanitĩari nõ tãpiama. Nãskakẽ nõ ifitirofono Niospa ãfe Fake
Melquisedec shinãkĩ Niospa Fakeri nõ nĩchikeranima Apa Nios noko kĩfixomis
shinãtiro. Nãato noko Niosnoa kĩfixomis inõ. Cristokai Leví ãfe fena Aarón
xanĩfo ipanaka. keskarama. Nã Cristo Melquisedec
4 Efe yora mĩshtichi, shinãkapo. keskarakõi. 12-14 Akka tae fenai Leví ãfe
Melquisedec xanĩfokõi ipaoni tsoa fena Aarón ini. Nã Aarón yorafo ato
keskarama. Akka Abraham israelifãfe Nios kĩfixomis ini fetsafãfe ãto xanĩfo.
taefenai ãto xini iyopaoni. Abraham Akka nõko Ifo Jesúskai Leví ãfe fenama,
sharakõi ipaoni. Askafixõ Abraham xoko fetsa ini. Nãskax Aarón keskarama.
Melquisedec afama mĩshti inãni ãfe Akka nõko Ifo Jesús Judapa fena. Nã
afaayamafekẽ. Akka Melquisedec xanĩfo Levipa chipoko Judá. Akka, “Judapa
finakõia ini Abraham sharafiano. yorafãfe yorafo ato Nios kĩfixomisfo
5 Israeli xoko fetsafo Leví ãfe fenafo Epa itirofora,” ixõ Moisés yoinima.
Niospa katoni. Nãfãfe ãto kaifo Epa Nios Askafiano Niospa ãfe Fake Jesús nĩchini
kĩfixopaonifo. Nãskakẽ Moisés yoini yorafo ato Nios kĩfixomis inõ. Nãskatari
keskafakĩ nã ato Nios kĩfixomisfo kori a Moisés yoini keskara Epa Niospa
fisti rasi ato inãpaonifo. Askatari ãto fetsafani.
afama mĩshtifori ato inãnifo ãto kaifãfe. 15 Nãskakẽ anã ẽ mato mẽstekõi
6 Akka Melquisedec Leví ãfe yoisharapai. Iskaratĩa xafakĩakõi nõ
fenayamafiano Abraham ãfe afama tãpishara Nios afara fetsa yoini keskara
mĩshtifo fetsa fetsatapafo inãni. Nãskakẽ noko Nios kĩfixomis ãfe fena Jesús,
Melquisedec Abraham yoini iskafakĩ: Melquisedec keskara nokoki nokoni.
“Abraham, mia Niospa axosharai,” ixõ 16 Akka Moisés yoini keskarakõi Leví ãfe
8
kĩfixomisfo ichapafofiax afo natirofo. 1-2 Akka nã sharafinakõia nõ yoiai
Tsoa nĩpaxatirofoma. Mã fetsa nano nãfi Apa Nios xanĩfokõi ika ari afe
fetsari katotirofo atori ãfe yorafo Epa ikaki. Nãskakẽ nõ afara yoipaiyaito
Nios kĩfixomis inõ. 24 Akka Jesúskai ato nokoõxõ Apa yoipakenaka. Nãatofi
keskarama. Nãfi nĩpanakakĩ nãato noko noko Apa Nios kĩfixomis xanĩfokõikĩ.
Epa Nios mẽxotaima kĩfixomis ipanaka. Nãskakẽ a ika arikai tsõa afaa fetsa
25 Nãskakẽ Apa Niosxõ noko ifitiro nõ onifanima. Akka Nios fistichi onifani.
afe ipaiyaito nokoõxõ Apa Nios Nãskakẽ ariax Apa fe nokoõnoax
yoifafãini iskafakĩ: “Epa Niosi, ẽ ato mekakakãini. Nã ika ari nai mẽra anoa
nãxoniki, ato chaka soaxõfe. Nãskaxõ a a anoxõ Nios kĩfiti pexefã
mĩ ika ano ato imafe,” ixõ nokoõxõ Apa keskarakõifiax finakõia. Nãskakẽ nã ẽ
yoimis. Nãskakẽ a nokoõnoa Apa yoia mato kenexona keskara xafakĩakõi mã
keskafakĩ noko nãskakõi faxoxii nõ afe tãpitiro.
ĩpaxanõ. Nãskaxkai nõ 3 Nã ato Nios kĩfixomis xanĩfokõi inõfo
ato soaxonõ Niospa ato katoni. Nãskakẽ nã nikayospakõi inifo. Nãskakẽ nõko Ifo
Jesús, noko Nios kĩfixomisto, nãatori Nios Niospa yoini iskafakĩ:
inãni. Yoinã ina inãnima. Askatamaroko ãa Ẽ chipo na efe yorafo israelifo yafi
noko nãxoni nõko chaka noko soaxoxiki. Judapa ãfe fenafo meka fena shara ẽ ato
Ãfe Ãpa amapaiyai keskara ani. 4 Moisés yoixii. Nã ẽ ato sharakõi axõai keskara ẽ
yoini keskafakĩ Leví ãfe fenafos israelifãfe ato õimaxii. 9 Ẽ ãto xinifo Egipto anoa
ato Nios kĩfixomis itirofo yoinã retekaxõ iyoni. Nãskaxõ ẽ ato yoisharani ẽfe meka
ato Nios inãxoxikakĩ Niospa ato chaka nikasharaifãfe ato kexesharafafãixikĩ. Ẽ ato
soaxonõ. Akka Jesúskai Leví ãfe fenama. yoisharafiaino ẽfe meka kachikiri fanifo.
Nãskakẽ Jesús nono mai ano ixõ nokoõxõ Nãskakẽ ẽ ato potani. Akka a ãto xinifo ẽ
Apa Nios kĩfimis ikeranama. Akka nai ato yoini keskarakai ẽ ãto fenafo askara ẽ
mẽra ixõ noko kĩfixomis, Niospa ato yoixiima. Askatamaroko ẽfe meka fena
katoano. 5 Akka nono mai anoxõ nã Leví shara ẽ ato yoixii ea nikasharanõfo. 10 A ẽ
fenafãfe a anoxõ Nios kĩfiti karapa pexe israelifo yoixiai kene fistiõxõ ẽ ato
mẽraxõ yonopaonifo. Nãnoxõ ãto kaifo tãpimaxima. Askatamaroko ãto shinã
israelifo tãpimapaikakĩ Nios ika ari afe mẽra ẽfe meka shara ẽ nanexii ãto õiti
keskaramãkĩ tãpinõfo. Askafixõ askarakõi mẽraxõ a kirika kenea keskara sharaõxõ
tsõa tãpiyonima. Nãskakẽ Epa Niospa shinãsharanõfo. Nã ẽ ato yoiai keskakõixii
Moisés yoini iskafakĩ karapa pexe shinãsharaxikani. Nãskakẽ ẽ ãto Epa
fayoamano: “Ẽ mia yoiai keskafakĩ a anoxõ Nioskõi ixii. Akka afo efe yorafo ixikani.
ea kĩfiti karapa pexe fafe. ¿Mã mĩ shinãimẽ 11 Akka anã fisti rasichi ato
9
nãxonõ mato chaka soaxonõ. Mã Jesús 1 Ẽmato yoinõ afe keskara yorafo
Ifofaino ẽ mato ifixii,” ixõ Epa Niospa ipaonifomakĩ. Akka Epa Niospa
yoini. 8 Akka Epa Niospa Moisésxõ yoini Moisés yoini afeskaxõ nono mai anoxõ
keskarakai tsõa askara afe yorafo ato Nios kĩfixotirofomãkĩ
nikasharakanamax nõko xinifo Niospa ato chaka soaxonõ. Akka karapa
417 HEBREOS 9
pexe fanifo a mẽraxõ Nios kĩfinõfo. Sharapa xafakĩa noko tãpimani. Akka nã
2 Akka a karapa pexe fanifo mẽra kene karapa pexe iyoano ãfe kene fetsa mẽra
rafe ini. Nã kene rekẽtana mẽra siete tsoa ikipaonima. Nã ato Nios kĩfixomis
rãpari oro otatia metax keskara ini. xanĩfokõi fisti ikipaoni Nios fe mekaxiki.
Askatari mĩsari a mẽra ini. Nã mĩsa Yorafo Epa Nios fe mekayoxoma, Nios
kamaki mẽxotaima doce pãa fapaonifo. ato kĩfixomis xanĩfo fisti yoiyopaonifo.
Nã kene rekẽtana anenifo iskafakakĩ: 9 Nãskakẽ nã ipaonifoõnoa iskaratĩa
“Nios chaimashta ika,” ixõ anenifo. noko shinãmatiro Moisés ato yoini
3 Akka karapa pexe fanifo mẽra sama keskafakĩ. Karapa pexe ano yoinã ina
namikõi nakirafekõi potexõ xĩtia ini. Nã retexõ inãpaonifo Niospa ãto chaka ato
kene chikaya anenifo iskafakakĩ: “Nono soaxonõ. Askafikanax isharapaonifoma
Nios ikõina,” ixõ anenifo. 4 Nã kene afara chakafakaxõ shinãtaifapaonifo.
rekẽtana ketaxamei mĩsa kafãshara 10 Akka Moisés ato yoini keskafakĩ a ato
oroya taxta fanifo ini. A kamakixõ nakas Nios kĩfixomisfãfe nãskakõi fanifo.
potoshara kooati ipaoni. Nãskatari kene Nãskaxõ afara shara fetsafori ato
chikaya fetsa mẽrari kafo oroya tãpimani Moisés meka. Afara pita, afara
taxtafanifo ini. Nã kafo mẽra pãa ayata mã fatiro ato fani. Askatari afaari
keskara ãfe ane mãnã kecho oro mẽra mã pitiroma, afaari mã ayatiroma ato
nanea ini. Akka Aarón ãfe chatiri nã fani. Askatari ato tãpimani afeskax
kafo mẽra naneyoamano Niospa nã mechokometirofomãki Epa Niospa ato
Aarón ãfe chati charofo onifayoni. nikakõinõ. Akka askafiaifono afãfekai
Nãskata Aarón ãfe chati chipo kafo ato chaka soaxokõitirofoma. Cristo
mẽra naneni. Nãskatari Niospa Moisés oyoamano nãnori Niospa ato yoiyoni.
ãfe meka makexki kenexõ inãni Nã Cristo naitĩa aõxõ keyokõi Niospa
nikanõfo. Nã makex para Niospa fetsafani. Nãskakẽ nõ Jesús Ifofaino,
mekaya nã kafo mẽra nanea ini. Niospa nõko chaka noko soaxotiro.
5 Nãskakẽ nã kafo mãmãkĩa Niospa ãfe Nãskakẽ a Moisés yoini keskara anã tsõa
ãjiri keskara raferi nia ini. Ãto peta ifofasharatiroma ãfe chaka soapaikĩ.
rafeta kafo fepoafo keskara ini. Nãskakẽ 11 Akka Cristo mã anã nai mẽra kaax,
nã Niospa ãfe ãjiri keskara rafeoxõ nõ noko Nios kĩfixomis xanĩfokõi ini. A
tãpitiro Nios fãsi sharakõikẽ nõko chaka Niospa noko yoiyoni keskara noko
noko soaxomis. Askafiano akka inãmis. A karapa pexe anoxõ a ato Nios
nafoõnoakai ẽ mato iskaratĩa yoitiroma. kĩfixomisfãfe ato Nios kĩfixopaonifo
6 Nãskakẽ nã Nios kĩfiti karapa pexe yorafãfe anifo. Akka Jesús noko
kene rekẽtana mẽra a ato Nios kĩfixomis ano sharafinakõia Nios
kĩfixomisfo mẽxotaima ikipaonifo anoxõ fistichimãi nai fanino. 12 Akka Cristokai
nakas potoshara koofaino ato Nios karnĩro imi fota fakka fakeshtari
kĩfixoxikaki. 7 Akka a kene fetsa mẽrari fonima. Askatamaroko nokoõnoax nakĩ
tsoa ikitiroma ipaoni. Nã ato Nios ãfe imi foax ĩkisi Apa Nios ari kani.
kĩfixomis xanĩfo finakõia fisti ikipaoni. Nãskaxkai anã Jesús nanakama.
Xinia fisti ata ikipaoni. Nãskatari Nãskaxõ nõko chaka noko soaxonano
imimais ikipaonima. Yoinã imiya ãfe Apa Nios ari nõ katiro. 13 Akka
ikipaoni nã imi Epa Nios inãxikĩ ãfe chanĩma, karnĩro yafi fakka retekaxõ ãfe
chaka soaxonõ, askatari afe yorafori ato imi fĩkaxõ nã karnĩro koofakaxõ ãfe chii
chaka soaxonõ. 8 Nãskakẽ Niospa Yõshi mapoya nã imi osikaxõ saa saa anifo
HEBREOS 9 418
Epa Niospa ato chaka soaxonõ anã Nãskata nã ifi hisopo põya pishta
choshta keskara iyamanõfo. 14 Akka texkeata fakka fake imiki momo momo
Cristokai afaa chakafamisma. Nãfi axõ nã Niospa meka kirikaki kenea a
sharafinakõia. Niospa Yõshi Shara a Niospa yoiyoni keskafakĩ fakka imi saa
nĩpanakato Jesús shinãmani. Nãskakẽ saa ani. Askatari yorafokiri fakka imi
Apa yoini iskafakĩ: “Epa, ẽ atoõnoax saani. Ato yoikĩ iskafayanã: “Na imioxõ
naikai. Nãskakẽ ẽfe imi foano eõxõ mĩ mã tãpitiro Epa Niospa noko yoiyoni
ãto chaka soaxotiro mefe yorafo inõfo,” keskara axii. Nãskax nõ afe yorafo
ixõ Apa yoini. Akka a nõ Nios itiro,” ixõ Moisés ãfe kaifo yoini.
inimamapaikĩ nõ shinãpaoni keskara nõ 21 Nãskatari nã karapa pexe a mẽraxõ
anã shinãima. Akka iskaratĩa nõ Nios Nios kĩfiti Moisés imĩ saa saa ani,
inimamapaikĩ nõ nikasharakõitiro. Nã askatari a mẽranoafori keyokõi imĩ saa
Nios nĩpanaka sharafinakõia. saa ani. 22 Chanĩma, nã Epa Niospa
15 Akka a Moisés ato yoini keskara Moisés yoini keskafakĩ Moisés imi
sharafiano tsõa nikapaonima. Afara saakano karapa pexe anoafo keyokõi ato
chakafapaonifo. Nãskakẽ nã afara chaka soaxona. Akka imi foyamaino
chakafapaonifo keskara Cristo fistichi noko chaka soaxotiroma. Anã ano fato
ato chaka soaxotiro. Akka a Moisés fetsama nõko chaka noko soaxotiro.
yoipaoni keskara anã ato yoitiroma.
Nãskakẽ Cristo oni nokoõnoax naiyoi Cristo nõkoõnoax nani
nõko chaka noko soaxoxiki nõ Nios fe noko chaka soaxoxiki
ipaxanõ. Nãskakẽ Niospa noko yoini 23 Nã anoxõ Nios kĩfiti karapa pexe
iskafakĩ: “Ekeki fekãfe ẽfe Fakeõnoax mẽranoa keskarakõifo Nios ika ari.
efe yorafo ixikakĩ,” ixõ noko yoini. Nãfoki ato Nios kĩfixomisfãfe yoinã imi
Nãskaxõ a noko yoiyoni keskara noko saanifo Niospa afo õisharanõ. Akka a
inãxii. 16-17 Iskaratĩa afara fetsa ẽ mato karapa pexe mẽranoa imifo sharafiano
yoinõ mã tãpinõ. Nõ nayoxoma nõ afãfe nõko chaka noko soaxotiroma.
yoitiro iskafakĩ ato yoikĩ: “Ẽ naano tsõa Askatamaroko nã Cristo nokoõnoax nai
ẽfe afarafo fiimãkai ĩkisi ẽ mato fistini nõko chaka noko soaxoxiki. Noko
tãpimayonõ,” ixõ nõ yoitiro. Nãskakẽ nã chaka soaxonano Nios ika ari nõ katiro,
nõ yoiyomis keskafakĩ nõ nayoxoma a keskara shara afe ipaxakĩ. Askatari
nõko afarafo fetsafo inãpaikĩ nõ yoitiro. anokai a anoxõ Nios kĩfiti karapa pexe
Akka nõ nayoamano nõko afarafo tsõa keskarama. A Nios ika ano
fena fitiroma. 18 Nãskakẽ Niosxõ Moisés sharafinakõia. 24 Akka yorafãfe karapa
afe yorafo yoini ãto yoinã inafo pexe fanifo anoxõ Nios kĩfinõfo.
reteaifono imi fonõ. Akka a yoinã Nãskakẽ a mẽra a Nios nai mẽra ika
inafãfe imi foyamaino a ato yoiyoni keskarakõi ipaoni. Akka Cristo mã otoax
keskafakĩ Niospa ato chaka a karapa pexe fanifo mẽra ikinima.
soaxotiroma. 19-20 Taefakĩ Epa Niospa Askatamaroko Apa ari nai mẽra kani.
shinãmanaino Moisés israelifo keyokõi Nãskakẽ iskaratĩa ari afe ika noko Apa
ato yoini nikanõfo. Mã ato yoikĩ mitoxõ, Nios kĩfixõfafãixiki. 25 Akka nã ato Nios
nã ifi hisopo ãfe põya pishta fini. Mã kĩfixomis xanĩfo karapa pexe kene fetsa
fixõ fakka fake imi yafi oveja imi mẽra ares fisti xinia fisti akax ikipaoni a
fakkaya osini. Nãskaxõ ifi hisopo põya mẽraxõ Nios kĩfixiki. Ãfe imikõiya a
pishta fixõ oveja raniya texkeani. mẽra ikitamaroko, yoinã imiya ikipaoni.
419 HEBREOS 9, 10
Akka Cristokai ato keskarama. Akai ẽfe yora ẽ mia inãnõ. Nãskaxõ
mẽxotaima natiroma, nai fistini Apa yorafoõnoax naxõ ẽ ato chaka
Nios ari kaxiki. 26 Akka askakatsaxakĩ soaxoxiki. 6 Akka yorafãfekai mia
Cristo nokoõnoax nai ranã ranãkerana inimamakanima yoinã ina retekaxõ
nã Niospa mai onifanichãi. Akka kooakĩ mĩ ato chaka soaxonõ,
askamisma. Jesús nai fistini ĩkisi noko ixõ yoini. 7 Akka anã mẽ mia yoia
keyokõi chaka soaxoxiki. 27 Akka iskafakĩ:
keyokõi nõ nai fetsexii. Nõ naax Mẽ nono mai ano fotoa a mĩa
keyokõi nõ akiki nokoaito noko yoixii a amapaiyai keskara ẽ axiki. Nãnorikõi
nõ niyoxõ amis keskara. Nãskakẽ a nõ mĩ meka yoimisto eõnoa yoikĩ
amis keskara noko yoiaino nã Jesús keneyoni,
Ifofaafo tii afe isharapakenakafo. Akka ixõ Cristo Apa yoini. 8 Efe yora
nã nikamisfoma omiskõipakenakafo mĩshtichi, shinãkapo. Cristo Apa yoikĩ
mẽra ato potaxii. 28 Cristo ãari inãmeax taefani iskafakĩ: “Epa, mĩõxõ Moisés ato
noko naxõi fistini. Yora ichapafoõnoax yoini keskara sharafiano mĩ anã
omiskõixõ noko nãxoni. Askafiax anã fichipaima. Akka nãato ato yoikĩ
ãfe yorafoki oxii, noko ĩkisharapakexakĩ. iskafani: ‘Yoinã inafo retekãfe ãfe imi
Nãskakẽ anã nokoõnoax nanakama foano aõxõ Niospa mato chaka
noko chaka soaxoxiki. Askatamaroko soaxonõ,’ ixõ ato yoini. Akka a yoinã
aõnoax nõ isharapakenaka. retexõ koakaxõ mia inãifãfekai afãfekai
10
1 Niospa Moisés yoini mia inimamaima,” ixõ Apa yoini.
keskaraõxõ nõ tãpitiro Cristo 9 Nãskaxõ anã yoikĩ iskafani: “Epa, ẽ
noko afarasharakõi faxoxiai. Nãskakẽ nã nono mai ano ẽ fotoni a mĩa amapaiyai
Moisés ato yoini keskarakai tsoa keskara axiki,” ixõ Apa yoini. Akka
imasharatiroma. Afia Moisés ato yoini Cristo noko nãxoni noko chaka
keskafakĩ nã xinia tii a ato Nios soaxoxiki. Nãskakẽ a Moisés ato yoini
kĩfixomisfãfe yoinã inafo retepaonifo keskara nõ anã nikatiroma nõko chaka
Niospa ato chaka soaxonõ. Askatari a Epa Niospa noko soaxonõ. Nãfo mã
Moisés yoini keskaratokai ato Niospa fetsafaa. 10 Nãskakẽ a Apa
imasharamisma Nios fe ĩpaxanõfo. amapaiyai keskai Jesucristo ãari
2 Akka a ato Nios kĩfixomisfãfe yoinã inãmeni noko nãxoxikĩ aõnoax nõ a
inaoxõ ato chaka soaxonaifono, tsõa anã keskara shara inõ. Nãskakẽ nõ anã afaa
akeranama yoinã ina retekĩ. Ãfe fetsa fichipaima mãmãi Jesús noko nai
chakaõxõ anã shinãchakakeranama. fistixonikẽ.
Nãskakẽ anã tsõa yoinã ina 11 Akka a atoõxõ Nios kĩfixomisfãfe
keskara shara nõ ixii. Nãskakẽ Niospa Ifokẽ Epa Niospa a noko yoiyoni
anã afaa chaka nõkoõnoa keskara noko axoxii,” ixõ nõ yoimis.
õipakenakama. Nãskakẽ nõri a keskara Nãskakẽ afaa fetsa shinãyamakãfe. Nã
sharakõi ixii. nõ shinãi fisti shinãfafãikãfe. 24 Akka
15-16 Nãnori Niospa Yõshi Sharapa Epa Niospa noko sharafamis. Nõri nõ
noko yoiyoni iskafakĩ: shinãsharanõ afeskaxõ nõ fetsafo
Efe yorafãfe, ea Ifofaifono ãto shinãmasharatiromãkĩ nõinã
shinã mẽra ẽfe meka ẽ nanexii ãto õiti faatanãkaxõ afara axoshara faatanãnõfo.
mẽrari a ẽfe meka kenea keskara ẽ 25 Mã mã tãpia mã Jesús chaima oi.
anã yoinã ina inãtiroma noko chaka nokoõnoax nani nõko chaka noko
soaxonõ. soaxoxiki. Nãskara mã tãpifixõ afara
chakafakĩ nõko Ifo Jesús kachikiri fakĩ,
Nios fe rafesharakõikãfe askarakai Niospa ãfe chaka soaxotiroma.
19 Efe yora mĩshtichi, nãskakẽ nõ nai 27 Nãskarafo Niospa ato omiskõimaxii.
mẽra ikitiro Nios ano ranotama Akka Niospa ato õiaino ratei
Jesucristomãi nokoõnoax nai imi fonikẽ, finakõixikani. Nãskakẽ Niospa ato yoixii
noko chaka soaxoxiki. 20 A ato Nios iskafakĩ: “Emakinoax
kĩfixomisfo kĩfiti pexefã kene fetsa mẽra omiskõipakenakafo mẽra fotakãfe,
xinia tii ikifistipaonifo ato Nios chiifã mẽra,” ixõ ato yoixii. 28 Akka fẽtsa
kĩfixoxikakĩ. Anã iskaratĩa nõ nã Moisés yoini keskara nikakaspakĩ
yopatiroma askara. Anã afara chakafaito fẽtsa õixõ xanĩfo
askafapanakama. Akka iskaratĩa afara yoimis. Fistichi yoiyamakĩ rafeta yoitiro,
fetsa fenasharakõi Jesús noko axoni. askayamakĩ trespa yoitiro iskafaki: “Mã
Nãskakẽ mã Jesús naino nã Nios kĩfiti nõ õia nato afara chakafaito,” ixõ
pexefã kene mẽranoa sama nãmĩfã yoitirofo. Nãskakẽ xanĩfãfe yoitiro: “Na
faxtetani anã tsoa ikiyamanõ. Nãskakẽ feronãfãke afara chakafaa mã natiro,”
nãkõi nã Nioskõi nõ kĩfitiro. 21 Nõko Ifo ixõ yoitiro. 29 Akka nã Moisés yoini
Jesús nokoõxõ Apa Nios kĩfixomis keskara nikakaspaifo afo retepaonifo
xanĩfokõi. Nãskakẽ keyokõi Niospa keskafakĩ fatorafãferi Jesús
fakefãfe ãto Ifokõi. 22 Nãskakẽ nõ Jesús nikakaspamisfokẽ Niospa ato
chanĩmara fakẽ nã noko nãxonioxõ omiskõimakĩ finakõixii. Nãskakẽ nã
nõko õiti fena sharakõi noko faxotiro. yora chakafãfe shinãkĩ iskafamisfo: “Mẽ
Nãskaxõ a nõ afarafo chakafamis nikamis Jesús ea nãxoni. Nã naino ãfe
keskarafo anã nõ shinãtiroma nõko õiti imi foni. Nãskaxõ ea katoni aõnoax ẽ
421 HEBREOS 10, 11
yoini. 31 Akka fatorafãfe nõko Ifo Jesús omiskõipakenakofo mẽra fokani. Akka
kachikiri fakaxõ afara chakafariafaifono nõkai askarama. Askatamaroko nõ Jesús
atonã fãsi mesekõi ixii. Nãskakẽ chanĩmara fakõimis noko
askarafo nã Nios nĩpanakato ato achixõ nimasharapakexanõ nõ afe ipaxakĩ.
ato omiskõimakĩ finakõixii.
32 Shinãkapo efe yora mĩshtichi. Mã Nios nikakõipaonifo
11
taefakĩ Jesúsnoa tãpixõ mã Ifofani 1 Akka nõ Epa Nios chanĩmara
keskafakĩ shinãmakiyamakãfe. Fetsafãfe fakõixõ a noko yoiyoni keskara
mato Jesús Ifofatimafaifono ato nikatama noko axoyoamano nõ chanĩmara fai
mã nõko Ifo Jesús Ifofasharakõipaoni. chipomãi noko axõfaito. Nãskarifiakĩ a
33 Nãskaxõ mã Jesús Ifofasharaito õikakĩ noko yoiyoni keskara nõ õiyamafixõ ãfe
fetsafãfe mato ĩchayanã mato mekaõxõ nõ chanĩmara fai. Nãskara nõ
omiskõimamisfo. Akka a Jesús Ifofamis shinãkĩ nõ Nios chanĩmara fai. 2 Nãskakẽ
fetsafori omiskõiaifono mãri ato fe nõko xinifãfe Niospa ato yoini keskara
omiskõipaimis. 34 A Jesús Ifofaa fetsafo chanĩmara fakõipaonifo. Nãskakẽ Epa
karaxa mẽra ato ikimanifo. Nãskakẽ mã Nios atoki inimakõikĩ atoõnoa meka
ato noiyanã ato inimamapai karaxa shara yoini.
mẽranoa mã ato õikai kani ato 3 Akka nõ chanĩmara faxõ nõ tãpitiro
shinãmasharata ato inimamaxiki. Niospa ãfe mekapa mai yafi nai onifani.
Nãskatari nã Jesús Ifofaafãfema mãto A nõ õiyomisfoma afarafo Niospa
afarafo mato fĩakĩ keyokõinifo. Mato onifani, akka iskaratĩa mã nõ õitiro.
askafafiaifono a shinãchakatamaroko mã Nãskakẽ ãfe mekapas keyokõi onifani.
tãpini Epa Niospa nã ika arixõ mato afara 4 Ẽ mato yoinõ nikakapo mã tãpinõ a
Nãskakẽ nayamafiakẽ a ika ari Niospa Niospa yoini keskara nã mai ano ifiaxõ
ifirisafatani. Aõnoa yoikĩ Niospa meka tãpipaoni a Nios ika ari afe ipanaka.
kenenifo iskafakĩ: “Ẽ Enoc yoiai Nãno Niospa onifanifo keyokõi
keskafakĩ ea nikakõimis. Nãskakẽ ẽ sharakõifo nãfori ãfenã ipanaka.
akiki inimakõi,” ixõ Niospa yoini. 6 Akka Nãskakẽ Abraham manapaoni.
nõ Nios nikayamakĩ nõ Nios 11 Niospa Abraham yoini iskafaki: “Mĩ
inimamatiroma. Akka nõ Nios fe ãfi Sarapa chipo fake fixii. Ãfe fake
ipaikõikĩ nõ nikakõitiro. Iskaratĩa Nios feronãfake ixii. Nãskakẽ mĩ fenafo
nia. Nãskakẽ nõ chanĩmara fatiro ichapakõi ixikani,” ixõ yoini. Akka
Niosmãi nikẽ. Askatari nõ nikapaikõikĩ Abraham anifokõi ini ãfe ãfiri yõxafokõi
chanĩmara fayanã akiki nokoaito Niospa ini fake fimisma. Nãskakẽ Abraham ãfe
noko afara shara faxoxii. shinã mẽraxõ shinãkĩ iskafani: “Epa
7 Nõko xini Noéri Nios chanĩmara Niospa ea yoiyoni keskara ea axõi.
fakõipaoni. Nãskakẽ Niospa Noé yoikĩ Nãato nã yoiai keskarakõi famis,” ixõ
iskafani: “Ẽ oi kaya imai faka faipafanõ Abraham Nios chanĩmara fani. Nãskakẽ
ãsai fetsenõfo. Nãskakẽ kanõanãfã Abraham ãfinĩ fake fini, ãfe fake
pexeya fafe. Mĩ fakefo fe mĩ ãfinõ ano feronãfake. Nãskakẽ Abraham fakeya
ikanax ãsaxikanima. Nã ẽ mia yoiai ini. 12 Akka Abraham mã anifokõia ini.
keskafafe,” ixõ Niospa Noé yoini. Akka Nãskano ãfe fenafo ichapakõifo ini.
tsõa askara õiyomisma nãskakẽ Noé Tsõa ato tanãtiroma. Nã fishifo tiikõi
chanĩmara fakĩ kanõanãfã fani ãfe askatari nã mashi exe tiikõi inifo tsõa
fakefo fe ãsaxikakima. Nã Noé Nios ato tanãtiroma. Abraham ãfe fenafo
chanĩmara faax isharakõipaoni. Akka nã ichapakõi inifo.
nikakaspaifo askapaonifoma, afãfe afara 13 Nã ẽ yorafoõnoa mato rama yoia
atama Nios ika ariroko shinãnifo ari yorafo yoikĩ iskafani: “Chipo Epa
nokopaikakĩ. Nãfãfe tãpinifo Nios ika Niospa nõko fenafo nã israelifo Ejipto
ari sharafinakõia. Nãskakẽ Epa Niospa a anoa ato iyoxii kiki. Fokakĩ ẽfe xaori
ika ari ato pexe shara faxoni afe foxikani kiki. Nã ikaifo ano ea
ĩpaxanõfo. Nãskakẽ Niospa atoõnoax maifaifoxikakĩ,” ixõ ato yoiyoni.
inimakĩ ato yoikĩ iskafani: “Ẽfi mãto 23 Moisés ãfe apa feta ãfe afa Nios
Akka ẽfe fake nafiakẽ Epa Niospa anoax xanĩfãfe pexe ano ikax ẽri ato fe
samama ea otofaxotiro,” ixõ shinãni. inimasharakai xini ranã ayanã ẽ afara
Chanĩma, ãfe fake nakerani. Nãskakẽ chakafatiro Nios shinãyamakĩ. Ẽ
Abraham shinãni ãfe fake nafiakẽ askapaima,” ixõ shinãni.
Niospa otofaxotiro. Askapaitamaroko iskafakĩ shinãni: “Ẽkai
20 Akka Isaaca nãatori Nios chanĩmara ejiptofo feta afara chakafapaima,
fakõipaoni. Nãskakẽ ãfe fake feronãfake askakimaroko ẽfe kaifo fe nã Niospa
rafe yoini a inõpokoai: “Jacobo yafi inafo omiskõiaifo keskai ẽri ato fe
Esaú, chipo Epa Niospa afara shara omiskõi. 26 Ẽ Egipto anoafo ato afara
mato faxoxii,” ato fani. fĩapaikĩ ẽ ato fĩakerani. Ẽ fĩaxoma, ea
21 Nãskarifiakĩ Jacobori Nios chanĩmara mekafafiaifono Egipto anoafãfe,
fakõipaoni. Nãskakẽ mã chaima naito nãskanõ. Akka afarafoyafiax shara.
Niospa ãfe shinã mẽra shinãmanai Akka Cristo, a Niospa noko nĩchixii
keskafakĩ ãfe fafa rafe, José fake rafe, noko ifinõ, nã sharafinakõia. Ẽ
Niospa ato shara faxonõpokofai ato yoini. Cristoõnoax omiskõifiano Epa Niospa a
Ato yoita ãfe chatiki mẽstexõ Epa Nios ika arixõ ẽ nokoaito afara sharakõi ea
kĩfiyanã aicho fani. inãxii ẽ afe ĩpaxanõ,” ixõ shinãni.
22 Nã Joséri Nios chanĩmara 27 Akka Nios chanĩmara fakõinax
fakõipaoni. Nãskaxõ mã chaima nakĩ ãfe Ejipto anoax ãfe kaifo fe Moisés kani.
HEBREOS 11 424
12
1 Akka nõko xinifãfe Nios nikasharanõ,
chanĩmara fapaonifo. Nãskakẽ ixõ keneni a Niospa shinãmanaino. 7 Epa
nõri ato keskara nõ itiro. Nãskaxõ a Niospa mato tãpimapaiyai keskara
afara chakata noko nẽtefapaiyai keskara tãpikãfe. Nãskax omiskõifikĩ
nãfo nõ kachikiri fakõini. Nãskaxori shinãchakatamaroko tenesharakõikãfe.
afara chakafãferi samamakõi noko afara Nãskakẽ omiskõixõ mã tãpitiro mãmãi
chakafamapaitiro. Nãfo chakari nõ Niospa fakefoxõ. Apafãfe ãto fakefo
kachikiri fakõini a Niospa noko tãpimatirofo keskafakĩ Epa Niospa
amapaiyai keskara fisti axiki, fena mẽstekõi nokori tãpimani. 8 Keyokõi Epa
fenakima a noko yoiai keskara nõ Niospa ãfe fakefo ato tãpimanaito mã
axosharakõi. 2 Akka nõ Jesús fisti meemisfo. Akka Epa Niospa noko
shinãfafãinõ. Nãfi nõko Ifokõikĩ noko tãpimayamaino nõ ãfe fakekõifo
tãpimamiskõi. Akka nãato noko õimakĩ itiroma. Nãskax nõri ãfe yorafo itiroma.
HEBREOS 12 426
askaito õikani nã Jesús Ifo sharafaafoma chãisaito nikanifo. Nãskatari nai mẽraxõ
mato fe rafepaitirofo Jesús keskara fãsikõi ato yoiaito nikanifo ato Niospa
shara ipaikani. iskafaito: “Na machi ano tsõa
14 Nãskakẽ mẽenãpaitama keyokõi mãpetiroma. Mãpeaifãfe tokirinĩ ato
yorafo fe isharafafãikãfe. Nãskatari tsakakĩ retekãfe. Askatari yoinãfãferi
Jesús keskara shara ipaikãfe. Akka tsoa mãpeaito mã retetiro,” ixõ ato yoiaito
Jesús keskara shara iyamakani afãfekai nikanifo. Nãskakẽ ratekõikakĩ Moisés
nõko Ifo õinakafoma. 15 Epa Niospa yoinifo iskafakakĩ: “Moisés, nõ anã
noko noikõikĩ ãfe Fakeoxõ noko sharafa Niospa meka nikapaima. Mãchi ari
fafafãimis. Nãskakẽ a Niospa noko mãpei nõ narisatiro. Nãskakẽ Nios yoife
amapaiyai keskara akãfe fenoxikakima. noko anã yoiyamanõ,” ixõ israelifãfe
Askatari mãto shinãmã afaa Moisés yoinifo. 21 Akka Moisésri nã õia
shinãyamakãfe. Akka mãto shinãmã mã keskara ato yoini iskafakĩ: “Ẽri fãsi
afara shinãkĩ fetsafori mã ato afara ratekõi, tari tari iki,” ixõ ato yoini.
chakafamatiro akairi askara anõfo. 22 Akka nõkai machi Sión ano nõ
16 Nãskatari mãto ãfima fe iyamakãfe. kaima. Askatamaroko machi Sión fetsa
427 HEBREOS 12, 13
yoini. 27 Nãskakẽ nã Epa Niospa noko Afara afeskara afiaito ẽfe Ifãfe ea
yoini keskaraõxõ nõ tãpitiro nã afara axomis. Nãskakẽ ẽ rateima, Epa
nipatirofoma, Niospa nãfo Niospamãi ea kexesharaino yorafãfe
yamafarisafataxii anã afaa inõfoma. ea afeskafanõfoma,
Akka nã Niospa ato imapaiyai fisti ixõ nõ yoitiro.
itirofo. 28 Nãskatari a Nios ika ariax mai 7 Niospa meka yoimisfãfe mato yoinifo
naya naya itiroma. Nãskakẽ nãno nõ afe keskara atoõnoa shinãfafãikãfe. Nãfãfe
HEBREOS 13 428
mato shara famisfo. Nãskakaxõ nõko Ifo 15 Jesús noko nãxonioxõ nõ Epa Nios
Jesús chanĩmara famisfo. Nãskakẽ ato aicho fai. Akka nõ yoikĩ iskafatiro:
keskara ikãfe nõ Jesús Ifofasharakõinõ. “Aicho Epa Niosi, mĩ Fake Jesús ẽfe
8 Akka Jesucristo nã ipaoni keskara Ifokõi. Aõxõ ẽ mia aicho fai,” ixõ nõ
ĩpanaka. Anãkai iskaratĩa fetsatiroma. yoitiro. 16 Askatari ato
9 Akka fetsafãfe mato anorima shinãmakiyamakãfe mã afarayaxõ a
yoipaikani, a tsõa nikamisma keskara. afaamaisfo ato inãsharakãfe. Mã ato
Nãskakẽ ato nikayamakãfe mato askafaito õikĩ Nios matoki
iskafakĩ yoipai ani kiki: “Nõko xinifãfe inimasharakõi kiki.
noko yoinifo keskara nõ nami fetsa 17 Akka nã ichanãti pexe anoxõ Niospa
ekeki oano ẽ afe kai mato ari. mato shara faxõfafãinõ. Nã tii.
Santiago Jesús Chanĩmara
Faafo Kirika Kenexõ Fomani
1
1 Ẽkĩa Santiago ẽ mato kirika kenexõ afaa shinãyamakãfe. Fekaxteyamakãfe.
fomai. Epa Nios yafi nõko Ifo Nãskarari nẽfefakĩ ifi fokẽ fokẽ akaito
Jesucristo ẽ ato yonoxomis. Mãfi nõ tãpitiroma fakiri kaimãkai.
Jesucristo mã Ifofamiskĩ nã maitiofo mã Nãskarifiakĩ Niospa mato tãpimafiaino
paxkanãi fetseni. Ẽ mato meka shara mã anã afara fetsa shinãkĩ mã
fomai. shinãsharatiroma. Nãskakẽ mã
fekaxtexõ mã shinãsharatiroma.
Niosxõ nõ tãpisharatiro Nãskakẽ Niospa mato afaa
2 Efeyora mĩshtichi, afara chakafo tãpimatiroma mã fekaxteaito.
nokoaino, inimasharakãfe, 9 Jesús chanĩmara fafiakani ranãri
430
431 SANTIAGO 1
2
1 Efe yora mĩshtichi, nõko Ifo mato noikanima ato kori fisti noi kakĩ.
Jesucristo xanĩfofinakõia. Nãskakẽ Akka, ¿afeskakĩ a kori ichapayafo mã
noko noipakenaka. Yora afama ato ifisharapaimẽ mato chakafafiaifono?
mĩshtifoya, afaamaisfoyari keyokõi Akka a afaamaisfo mã ato noikaspamis.
noko Jesús noi. Nãskatari mãri Jesús 8 Akka kirikaki Niospa meka kenekĩ
“Ẽ Jesús chanĩmara fai. Nãskakẽ Epa Nios chanĩmara fai,” ifiaxõ Niospa yoia
Nios ẽfe Ifo,” ifiaxõ fetsafokai keskara akima, askara yorakai Nios fe
sharafamisma. Akka ẽ iskafai: “Ẽri Jesús nĩpaxatiroma. Niospakai, “Ẽ mikiki
chanĩmara fai. Askatari ẽ fetsafo inimai,” fatiroma. Akka fẽtsa chanĩmara
SANTIAGO 2, 3 434
fakĩ, Niospa yoia keskara aki, nãfi Nios efapafiano nã aostamea pishta ãfe yora
fe nĩpanakakĩ. 25 Nãskarifiakĩ nã kexetiro nã kapaiyai ari kanõ. 4 Askatari
xotofãke Rahab Nios chanĩmara faxõ nã shinãkapo. Kanõa efapanãfãfiano ãfe fiti
israeli rafe ato oneni tsõa ato pishtafakeshta. Kanõa efapanãfãfiano
reteyamanõ. Rahab taeyoi chota ãfe fĩti ãfe ifãfe chiataxõ nã iyopaiyai
feromakõi iyopaoni. Mã askapaonixakĩ, ari iyotiro. Faka faipafãfekẽ, nã
chipo Nios Ifofaax sharakõi ipaoni. iyopaiyai ari iyotiro ifãfe chiataxõ.
Nãskaxõ nã israeli rafe Josué ato nĩchini 5 Nãskarifiai nõko anari efapayamafiano
3
1 Efe yora mĩshtichi, ẽ mato afara omiskõitiro. Nãskarifakĩ nõko anã yora
fetsa yoinõ. Mã Niospa meka fetsa mekafakĩ, chakafakĩ, nõ
tãpifixõ nikasharaxoma mã ato omiskõimatiro. 9-10 Nã nõko ana fistichi
tãpimapaiyamakãfe. Akka nõ Niospa nõ afara chaka yoitiro. Nãskatari nã
meka nikasharaxoma nõ ato yoiaito nõko ana fistichi nõ Epa Nios yoitiro
noko nikakaxõ akairi afara iskafakĩ: “Epa Niospa, mĩ sharakõi. Mĩ
chakafatirofo. Nãskakẽ Niospa ato nõko Ifo,” ixõ nõ yoitiro. Epa Niospa
omiskõimafiakĩ, ato keyokõi yorafo onifani ãfe õiti keskara
omiskõimasharanima. Akka nokoroko inõfo. Askafixõ nõ fetsa mekafakĩ
omiskõimakĩ finai. Nãskakẽ Niospa chakafatiro, askafayamakĩ Niosnoa
meka nikasharaxoma nõ ato yoitiroma. meka shara nõ yoitiro. Efe yora
2 Akka fake yome rama finipai paketiro mĩshtichi, meka sharafekai meka chaka
kerex sharaxma. Nãskarifiakĩ nõko osia shara itiroma. 11 Mai mẽranoax faka
mekapa nõ afara chakafatiro, Nios tsekeai shara itiro, askayamai faka pota
Ifofasharaxoma. Akka fẽtsa meka chaka tseketiro. Nãskax nõko faka fiti anoax
yoikĩma meka shara fisti yoifafãini nã faka pota fe faka shara tseketiroma.
keskaratokai afaa fetsa chakafaima ãa 12 Shĩko fanax xopaya foaitiroma.
4
13 Akka fẽtsa mato mẽraxõ Niospa 1 ¿Afeskai mã raenã
nõ axosharatiro. 18 Nõ afara fanaxõ, ãfe iskafanifo: “Fẽtsa Epa Nios nikakaspakĩ
fimi nõ fitiro mã fimiyano. Nãskarifiakĩ ãa apaiyai keskara fisti aki ãa
nõ isharakõixõ a Niospa apaiyai keskara kakapaiyanã, aa keskara fekai, Epa Nios
nõ shinãsharaxõ, nõ fetsafo afe rafetiroma, akiki inimaima. Akka
shinãmasharatiro, tanaima fẽtsa Epa Nios nikapaikĩ Epa Nios fenai
isharakõinõfo. afe isharapakexakĩ. Nãskakẽ Epa Nios
SANTIAGO 4, 5 436
akiki inimatiro, askara fe Epa Nios ikamãkĩ. Ares noko ifitiro. Akka noko
rafesharatiro,” ixõ kirikaki kenenifo. ifiyamakĩ omiskõipakenakafo mẽra
Nãskakẽ Epa Niospa ãfe Yõshi Shara nõ noko potatiro. Nãskakẽ fetsafo
mẽra naneano nã fisti nõ noikõiaino pãrayamakãfe.
Epa Niospa noko axosharai nõ
Ifofasharanõ. Mãkai tãpiama a inõpokoai
7 Nãskaxõ yoikĩ iskafakãfe: “Epa afe keskara iximãkai
Niospa, mĩa amapaiyai keskara ea 13 Meka fetsari ẽ mato yoipai. Ea
amafe,” ixõ yoikãfe. Akka Satanás mato nikakapo. Mãkai afaa tãpiama fatora
afara amapaiyaito yoikĩ iskafakãfe: penata afara afeskara ifiaito mã yoimis
“Satanás, Jesucristo ẽfe Ifokĩ ea iskafakĩ: “Na penata nõ kayamai,
fekaxtefakima, emakinoax katãfe,” ixõ penama nõ kai pexe rasi ano. Anoxõ nõ
yoikãfe. Mã askafaino mato makinoax xinia fisti akikai. Anoxõ nõ kori ichapa
ichotanõ. 8 Nios Ifofasharakãfe. Mã Nios fixii nõko afarafo minixõ,” ixõ mã
Ifofasharaino mato fe rafei. Nãskakẽ yoimis. 14 Nãskakẽ anorima mã
mãto chaka xatekãfe afaa shinãkõimis. Mãkai afaa tãpiama fatora
chakafapaikakima. Akka fẽtsa Nios penata afara afeskara afiaino. Akka
Ifofasharapaifikĩ, Satanásri ifofapai, fakishpari nai nifi keyopaketiro. Nãskax
askatamaroko, Nios fisti Ifofasharakãfe. yamarisatatiro. Nãskarifiai nõ
9 Afara chakafaxõ shinãchakakõikãfe nĩpanakama. Fatora penata nõ
inimakakima. “Ẽ afara chakafaax ẽ narisatani. 15 Nãskakẽ mã yoitiro
rãfikõiaito meei,” ixõ shinãkãfe. iskafakĩ: “Niospa fichipaiyai keskara ẽ
10 Nãskakĩ Jesús yoikãfe iskafakakĩ: iki. Nãskakẽ nã apaiyai keskara ẽ aki,”
“Jesús mĩ ẽfe Ifofekẽ ẽ mia chakafaki. ixõ yoikãfe. 16 Askatamaroko mã
Ea anã chaka soaxõfe,” ixõ yoikãfe. Mã kakapaikõimis. “Ẽ afara ichapa fii,” ixõ
askafaito Niospa mato inimamai. mã yoifafãini. Niospa mato amapaiyai
Nãskakẽ noko yoixii iskafakĩ: “Ẽ mia keskara mã shinãima. Nã mã shinãi
noi. Ẽ mia anã chaka soaxonõ, mikiki keskara chakakõifo. 17 Niospa mato
inimayanã,” ixõ noko yoixii. amapaiyai keskara mã tãpifixõ mã
askara atama mã afarafo chakafamis.
Fetsaõnoa yoikĩ chakafayamakãfe
11 Niospa meka noko yoikĩ iskafakĩ Nã afama mĩshti ichapayafo
Moisés kirikaki keneni, Niospa Santiago ato yoini
5
shinãmanaino, “Nõinã faatanãkãfe,” ixõ 1 Nikakapo kori ichapayafãfe, mato
fishkomĩtsamiskĩ. Mãkai tsoa noimisma. Nios atoki inimani. Askatari nõko xini
Nãskakẽ ẽ mato omiskõimaxii,” ixõ Job omiskõifikĩ teneni. Omiskõifikĩ Nios
yoixii. 4 Shinãkapo. A mato yonoxomisfo potanima. Nãskakẽ Nios Jobki inimani.
mã ato afaa inãsharamisma, mã ato Nãskakẽ Niospa Job sharafarisafatani.
feparamis finõmafãi fifiakĩ. Nãskakẽ Nãskatari Niospa Job ãfe fake fetsafoya
Epa Nios yoimisfo iskafakakĩ: “Epa ãfe ina fetsafori ichapa anã inãni.
Niospa, noko axõfe nõko patoronõ noko Nãskakẽ nõri nõ Job shinãkĩ nõ
kopifamismakĩ,” ixõ yoimisfo. tãpisharatiro Niospa noko
Askafaifono Niospa ato nikamis. Akka a noisharakõiaito.
mato yonoxomisfo mã ato 12 Efe yora mĩshtichi, ea
Nõko Ifo nikaki finakõipaonifo. Ãfe feronãfake noko keskarari ini. Nãskaxõ
meka yoikĩ enepaonifoma. 11 Nãskakẽ Epa Nios fãsikõi kĩfiaino oi inima. Kĩfikĩ
SANTIAGO 5 438
iskafani: “Epa Niosi, efe yorafãfe mia xatefe, anã Jesús Ifofaxii,” ixõ yoiaino
kachikiri faafokĩ, fena oi imayamafe, efe anã Jesús Ifofatiro. Nãskaxõ fẽtsa mã
yorafãfe anã mia Ifofayonõfo,” ixõ ãfe chakafo xatemanano, Niospa ãfe
yoini. Askafaino xinia tres ata mã xinia chaka soaxoxii. Nãskakẽ nã feronãfãke
fistiri keyoaino oi inima. 18 Askata anã afara chakafapaoni Niospa ãfe chaka
Elías Epa Nios kĩfini oi inõ. Nãskakẽ oi soaxõ, anã Niospa shinãchakaima
ranã ikaino fanafo foaisharani. fẽtsamãi taefakĩ ãfe chaka xatemanano.
19-20 Efe yora mĩshtichi, fẽtsa Niospa Nãskakẽ a omiskõipakenakafo mẽra
meka kachikiri fakĩ anã Jesús kaima. Nãskakẽri mã ato yoisharatiro
Ifofaimano, nã Jesús chanĩmara faato anã Jesús Ifofanõfo. Nã tii.
yoikĩ iskafatiro: “A mĩ afara chakafamis Santiago
Pedro Jesús Chanĩmara Faafo
Kirika Kenexõ Fomani
1
1 Ẽkĩa Pedro. Jesucristo ea nĩchini sharashtafiax chipo otsi fetsetiro.
aõnoa ẽ ato yoimis inõ. Niospa Nãskakẽ nãfo Niospa noko mekexona
mato katoni afe yorafo mã inõ. Akka nõkonã inõ. 5 Akka mã Nios chanĩmara
mato potaifono mã Jesúsnoax fakẽ, Epa Niospa ãfe sharaõxõ mato
paxkanãnino ẽ mato kirika kenexõ kexesharafafãini nã Jesús oaitĩa mã
fomai mã tãpinõ. Ponto anoafo fomata, omiskõinõma, nã oaitĩa afe
Galacia anoafo fomata, Capadocia isharapakexakĩ a mato itipinĩshara
anoafo fomata, Asia anoafo fomata, faxoni ano.
Bitinia anoafo fomata, ẽ mato fomai. 6 Nãskakẽ mã inimai finakõikakaini,
2 Epa Niospa taefakĩ mato katoni mã afe omiskõifi nono mai anoax. Mã
yorafo inõ, ãfe Yõshi Sharaõxõ nã mato omiskõifiax chipo Jesús fe mã
amapaiyai keskara mã anõ, mã isharakõipakenaka. 7 Akka mã Jesucristo
Jesucristo nikasharakõinõ. Akka ãfe chanĩmara fakõini mã oa oro keskara.
Fãke Jesús mato nãxoni ãfe imiõxõ Akka kooaito mã õitiro orokõimãki,
mãto chaka mato soaxoxiki. Niospa chakaya osiyamaito. Nãskarifiakĩ
mato noikĩ mãto õiti mato sharafaxonõ Niospa noko tãpitiro nõ chanĩmara
ixõ ẽ matoõnoa shinãi. faimãkai, akka oro sharafiano nõroko
finõinĩfofana. Akka nã oro sharafiax
Jesucristoõnoax nõ Nios fe ipaxatiro keyotiro. Akka mã Epa Nios chanĩmara
3 Nãskakẽ nõko Ifo Jesucristo ãfe Apa fasharakõiyanã mã Jesús potayamaino
Nios nõ aicho fatiro: “Mĩ fãsi sharakõi,” Jesús anã nãmã matoki fotoax
ixõ nokomãi noikõiaino ãfe Fake inimasharakõixii. Iskafakĩ mato yoixii:
Jesucristomãi nõkoõnoax naax anã “Aicho, mĩ ea chanĩmara fakõimis. Mĩ
otonikẽ. Nãskaxõ fake yome rama kãia efe isharakõipakenaka,” ixõ mato yoixii.
keskara shara noko imai õiti 8 Mã Jesucristo noisharakõi
439
1 PEDRO 1 440
Akka nã fanafo naino ãfe charofo Õikapo, ẽ Cristo õia ares fisti
keyopaketiro. Nãskarifiai keyokõi sharakõi. Nãskakẽ ẽ katoni efe yorafo
yorafo nĩpaxatirofoma, keyokõi afe yora inõfo. Nã tokiri mitsisipa
natirofo. 25 Akka nõko Ifãfe ãfe keskarakõiki. Nãskakẽ afe yorafo afe
mekakai keyonakama, isharakõipakenakafo. Nãskakaxõ
ixõ kenenifo. Nã mekaõnoa Cristo chanĩmara fakaxõ anã afaa
Jesucristoõnoa fetsafãfe mato yoimisfo chaka shinãpakenakafoma.
mã afe ipaxanõ. Askatamaroko afe
2
1 Nãskakẽ nã mã afara chakafamisfo inimakõipakenakafo,
xatekãfe. A mã ato pãramisfo, ixõ Niospa yoini.
askatari a mã ato feparamisfo: “Noko 7 Nãskakẽ nõ Jesús Ifofaxõ nõ shinãkĩ
afaaya osiama sharakõi mã inõ Jesúsnoax, katoni afe yorafo mã inõ. Nãfi nõko
Jesúsmãi noko nãxonikẽ. Nãskakẽ Nios Xanĩfokõikĩ mã yonoxotiro, fetsafori mã
aicho fakãfe akiki inimakõikãfe, “Epa ato kĩfixotiro Jesúsnoa ato tãpimaxiki.
Niosi, mĩ fasi sharakõi,” fayanã. 6 Akka Noko aa keskara shara imaino mã afe
kirika ano kenekĩ iskafanifo, Niospa ato yorakõi itiro. Nãskaxõ aõnoa fetsafo mã
shinãmanaino: yoisharatiro iskafakĩ: “Epa Nios
1 PEDRO 2 442
“Ẽri mato kopixii,” ixõ ato yoinima. fe isharakãfe. Mã askaito õikĩ Niospa
Askatamaroko Apaõnoa shinãkĩ mato iskafatiro: “Na kẽrofo sharakõifo ẽ
iskafani: “Epa, mĩ eõnoa tãpiaki. õi,” ixõ Niospa mato yoitiro matoki
Nãskarifakĩ mĩ ato tãpikõia. Nãskakẽ a inimayanã. 5 Nãskakanax kẽrofo ranãri
mĩ ato chipo omiskõimaxiai Nios Ifofasharakanax isharakõipaonifo.
chanĩmakõi,” ixõ Apa shinãni, Apamãi Nãskakaxõ ãto fenefo
mẽstekõi ikẽ. 24 Cristo cruznoax noko nikakõisharapaonifo. 6 Akka nã Sara ãfe
nãxoni, nõko chaka noko soaxoxiki. fene Abraham nikakõisharapaoni, “Ẽfe
Nãskakẽ nõ anã fanĩrira shinãtiro oa ifora,” fayanã. Nãskax mã isharakõiax,
yora naa keskara nõ itiro mã noko askatari mã meseyamax Sara ãfe fenafo
chaka soaxonano nõ afe keskara mã itiro.
isharapakexanõ. Mãraki yora naato afaa 7 Akka mãri feronãfakefãfe, mãto ãfifo
3
1 Nãskarifiakĩ mãri kẽrofãfe, mãto faatanãsharakõikãfe. Ato shinãkĩ ato
fenefo nikasharakõikãfe. Nã Niospa axosharafafãikãfe. Askatari, “Nã yora
meka shara chanĩmara faifãfema mã afaa tãpiamafo ẽ finakõia,” ikaifo keskai
isharaito mato õikakĩ Niospa meka askayamakãfe. 9 Fẽtsa mato chakafaito
shara chanĩmara fanõfo, mã afaa kopiyamakãfe. Askatari mato ĩchaito
yoiyamata mã isharakõiaito õikakĩ. kopikiri ĩchayamakãfe. Askatamaroko
2 Mãto fenefãfe mato yoiaifono ato ato noisharakãfe, akka Niospa noko
nikakaspakakĩma ato nikasharakãfe. Mã katonikĩ noko sharafakĩ. 10 Niospa meka
Jesús keskara shara ikaito õikakĩ nõko yõra kenekĩ iskafani, Niospa Yõshi
Ifo chanĩmara fanõfo. 3 Akka mã Sharapa shinãmanaino:
samasharakõi safexõ, foarome Mã isharapaikĩ afara chakafo
sharakõita, teoti sharakõi safeta, yoiyamakãfe, fetsafo pãrayamakãfe.
parotameti sharakõi mã safekẽ, mato 11 Afara chakafo fishtayamakãfe, ato
chakafamisfo Niospa ato nikatama ato afe inifo, ãto ãfifo fe. Ocho inifo.
tãpimatiro ato chakafakĩ, Nãskakẽ ato fãka ãsanima Epa
ixõ yorafãfe Niospa mekaõnoa kenenifo. Niospamãi ato kexesharakẽ. Akka nã
13 ¿Mã afara ato axosharaino, akka nikayospafo ato fakafãnẽ ãsakĩ mitoni.
tsõa mato chakafatiromẽ? 14 Akka mã 21 Faka faipafãino kanõanãfã mẽra ikiax
askafiaino mato omiskõimanaifono Noé ãfe ãfi fe ãsanima. Ãfe fakefori ãto
inimai finasharakõikãfe. Nãskakẽ atoki ãfifo fe afe ikikanax ãsanifoma. Ocho
meseyamakãfe, askatari inifo. Nãskarifiakĩ fẽtsa noko
shinãchakayamakãfe. 15 Askatamaroko maotisafakĩ faka mẽra noko ikimaxõ,
nõko õiti mẽraxõ nõko Ifo kĩfikĩ noko fininĩfofanaino nõ yorafo ispai nõ
iskafakãfe: “Cristo, mĩfi ẽfe Ifokõiki. Jesús Ifofakĩ nõko chaka noko soaxonõ
Mĩkai afaa chakafamisma, mĩ sharakõi,” nõ afe ipaxanõ. Akka nã noko
ixõ yoikãfe. Askatari fetsafãfe mato maotisafafoõxokai nõko choshta nõ
iskafaifãfe: “¿Afeskaxõ mĩ tãpiamẽ mĩ soatiroma. Askatamaroko nõ Nios yõkai
Nios fe ipanaka?” ixõ mato yoiaifãfe ato nõko chaka noko soaxonõ noko
yoixikakĩ ĩkisi itipinĩsharakãfe ato ĩkipakexanõ Jesúsmãi mã naax anã
tãpimasharaxikakĩ. 16 Akka mãroko otonikẽ. Nãskaxõ nõ anã
isharakõita ato nikasharakõikãfe, mato shinãchakatama Jesucristoõxõ nõ
õinõfo mã shara ikaito. Mãto õiti shinãsharakõi Nios fe ĩpaxakĩ. 22 Jesús
fekaxtefayamakãfe. Akka mato Apa ari nai mẽra kani Apa Nios fe
chakafakĩ mekafaifãfe iskafakĩ mato xanĩfokõi ixiki. Nãskakẽ ãjirifãfe ãto
yoikanax: “Na Jesús Ifofamisfãfe afara xanĩfofofãfe Jesús finõtiroma nã
chakafamisfo,” ixõ mato yoifikanax yõshifãferi. Askatari nã yõshifãferi
rãfitirofo mãmãi isharakõikẽ. 17 Akka nõ xanĩfofiakaxõ Jesús finõtirofoma
afara shara faino fetsafãfe noko Jesúsmãi finakõikẽ.
omiskõimanaifono nõ teneaino Epa Nios
nokoki inimatiro. Akka nõ afara Epa Niospa noko ãfe shara inãi keskafakĩ
chakafaax nõ omiskõiaino nokoki fetsafori nõ sharafaxotiro
4
inimatiroma. 1 Nãskakẽ nã Cristo ãfe yora
18 Akka Cristo nokoõnoax omiskõiax omiskõini keskai, mãri nãskai
nani nõko chaka noko soaxoxiki. Anãkai omiskõixikai itipinĩsharakãfe. Akka nã
nanakama nai fistini. Sharakõifiano omiskõiato anã afaa chaka shinãtiroma
retenifo. Akka nõ chakakõifokẽ noko mãmãi ãfe chaka xatexõ. 2 Isharakõixõ
nãxoni. Apa Nios ano noko nã mã apaiyai keskara mã atiroma, nã
imapakexakĩ. Akka mã nafiax ãfe fero Niospa mato amapaiyai keskara mã
mẽsho nanima, anã otoni Ãpa Yõshi atiro. 3 Mã xini ichapa finõa, nã Jesús
Sharaõnoax. 19 Akka mã naax ãfe fero Ifofaafãfema apaonifo keskara mã
mẽsho Niospa Yõshi Sharaõnoax a ayopaoni. Nã mã afara chakafapaiyai
namisfo mẽra kayoni a tsoa tseketiroma keskara fisti mã ayopaoni. Mãto ãfimafo
ano, anoxõ yoikai. 20 Akka nãfo mã fichipaipaoni. Kẽrofori askapaonifo.
nayokanaxma taeyoi nikayospakõi Askatari mẽxotaima mã pãepaoni, ato fe
iyopaonifo. Nãskaifono Noéri nãno ato ichanãx afarafo chakafayanã ayakĩ
fe iyopaoni. Nãskakẽ Epa Niospa Noé finakõiyanã. Askatari afara fetsafo mã
manayopaoni kanõanãfã fayofaino, noikõipaoni nã Nioskõi noitama. 4 Akka
Noémãi Epa Nios Ifofakẽ. Ãfe fakefori mã anã ato fe rafeyamaxõ mã anã ato
445 1 PEDRO 4
feta afaa chakafayamaito õikakĩ. “Epa Niospa ares fisti afarafo shara
Nãskaxõ mato yoikĩ iskafatirofo: famis, atokai afaa chakafapanakama.
“Õikapo. Na yorafãfe anã nofeta afaa Ares fisti ãfe Yõshi Sharaõxõ afama
akanima,” ikaxõ mato chakafakĩ mĩshti fapanaka,” ixõ yoinõfo.
mekafatirofo. 5 Akka ato askafaifãfe
Niospa ato yoixii iskafaki: “¿Afeskakĩ Nõ omiskõifikĩ nõ tenetiro nõmãi
mãto chaka mã xatekaspakĩ na fetsafo Jesucristo chanĩmara fakĩ
mã ato chakafamismẽ?” ixõ ato yõkaxii. 12 Efe yora mĩshtichi, omiskõifikĩ
Ato askafata ato omiskõimaxii. A rateyanã shinãchakayamakãfe. Mã
niyoafoya a namisfo Niospa ato askaito Epa Niospa tãpitiro mã Jesús
omiskõimaxii, tsõa Ifofatama ãto chaka Ifokõi fakẽ. Nãskakĩ shinãkĩ
xateyamafono. 6 Nãskakẽ Epa Niospa ãfe iskafayamakãfe: “¿Afeskai ẽ
meka yoimisfo nĩchini yorafãfe omiskõimẽ?” ixõ anori shinãyamakãfe.
nayokaxoma Jesucristoõnoa meka shara 13 Askatamaroko inimakõikãfe Jesucristo
mẽra. Akka chipo nã Niospa meka inãkani kiki,” ixõ shinãyamakãfe. Anori
nikakaspamisfo omiskõi finakõixikani, shinãtamaroko ato Niospa meka
afokai anã nĩpanakafoma. 18 Niospa yoisharakãfe inimayanã. 3 Nãskata ãto
meka yoikĩ iskafakĩ kenenifo: “Nã Nios xanĩfo ipaikakĩma ato õimasharakãfe
chanĩmara faifo isharakõimisfo, Nios ari afeskaxõ Jesús Ifofasharax
foyokanaxma omiskõiyotirofo. isharatirofomãkĩ. 4 Mã askaito a noko
Nãskafikanax mã Nios ari nokokanax kexemis, nõko Ifo Jesucristo anã nãmã
anã omiskõinakafoma. Akka nã Nios fotoxõ mato õisharaxii. Nãskaxõ mato
chanĩmara faafãfema afara chakafamisfo afara shara inãxii a keyonakama.
nãfo omiskõi finakõipakenakafo,” ixõ Nãskakẽ mã afe ĩpanaka.
kenenifo. 19 Nãskakẽ nã Niospa mato 5 Nãskarifiakĩ mãri naetapafãfe anifofo
5
1 Akka nã Niospa meka nikakani mĩshti famis. Nãskakẽ kakapaimis
ichanãfono ato kexemisfo, ẽ mato iyamakãfe. Anori shinãtamaroko
yoisharapai ea nikasharanõfo. Nãskaxõ iskafakãfe: “Epa Nios finakõia. Ẽ afaa
mãto shinã mẽra ẽfe meka tãpiama,” ixõ yoikãfe kakapaimis
nanesharakãfe. Ẽri nã Jesús chanĩmara ikakĩma. Mã askaito Niospa ato mãnão
faafo ẽ ato kexemiski. Nõko Ifo Cristo mato nĩchixii xanĩfo keskara mã inõ.
omiskõiaito ẽ õini. Anã oaino ẽri afe 7 Askatari afaa shinãchakayamakãfe.
noikõikĩ mato katoni, Cristo ika ari mã kenexoni. Na kirika ichapama ẽ mato
afe isharakõipakexanõ nã sharafinakõia kenexoni mãto õiti mato
ano. Nono mai ano mã iyoax mã aõnoax inimamasharakõixonõ mã
omiskõiyoi. Mã askaino Epa Niospa shinãsharakõinõ. Ẽ mato yoi
mãto õiti mato kerex faxõi. Nãskaxõ chanĩmakõi Niospa noko noikõi.
afara afeskara afiaino mã tenekõixõ mã Nãskakẽ nãnori fisti shinãkãfe fanĩrira
Jesucristo Ifofasharakõixii. 11 Nãatofi shinãkakima.
afama mĩshtifo fapanakaki. Nã fistichi 13 Jesús chanĩmara faafo ichanãmisfo
inãxii. Nãskaxõ noko amapaiyai keskara tãpifekẽ, nãskakẽ iskaratĩa na meka shara
nõ anõ. 4 Nãskakẽ noko yoiyoni mã mã tãpixõ nã fisti mã shinãkõimis.
keskafakĩ ãfe kerex sharaõxõ afara 13 Akka ẽ nayoxoma ẽ mato yoisharafafãini,
Niosxõ mato amapaiyai keskara fisti ãfe kerex sharaõxõ afama mĩshti fatiro.
448
449 2 PEDRO 1, 2
“Anã nokoki oxii,” ixõ nõ mato yoimis. yora ichapafãfe ato nikamisfo.
A yorafãfe yoipaonifo anori nõ mato Nãskakaxõ atoõxõ Niospa mekaõnoa
yoimisma. Akka nõko ferokõichi nõ chakakõi fatirofo. Nãskakẽ a Niospa ato
õini, nõko Ifãfe chaxapakefofãnaito. shinãmapaiyai keskara shinãkanima mã
17 Askatari ãfe Apa Niospa iskafakĩ yoini: fenoafo. 3 Nãskakaxõ kori fisti
“Nafi ẽfe Fakekõikĩ ẽ aõ noisharakõi, ẽ noikõimisfo, “Nõ mato yoinõra,” ixõ
akiki inimakõi,” ixõ yoini. 18 Nõkõi mato pãrakani. Akka a afara chakafaifo
nikani nai mẽranoax mekai askaito. Nã keskara mã Niospa tãpia fatora penata
mãchifã ano nõko Ifo fe nõ ini, nã ato tãpimani omiskõipakexanõfo.
mãchifã anoxõ nõ nikani anoax Nios Afetĩama Niospa shinãyoni a yora
mekaito. chakafo ato omiskõimapakexakĩ.
19 Akka a Niospa meka yoipaonifãfe a 4 Epa Niospa ãfe ãjirifo ãto chaka ato
2
1 Akka,
“Nõ Niospa meka mato Nã feronãfakemãi sharakõikẽ, nãato
yoinõra,” ixõ ãa nõko xinifo ato õipaoni yorafãfe anoxõ chaka shinãifãfe.
pãrapaonifo. Nãskarifiakĩ mato mẽraxõ Nã Lot fekaxtekõini, nã yora chakafo
mato pãramisfo, “Nõ Niospa meka mato askaifãfe õi. 9 Nãskakẽ nõko Ifãfe afe yorafo
yoinõra,” ikaxõ. Afãfe mato pãrakani kexesharatiro afarafo ato chakafamapaiyai
fanĩrira mato yoikani mã anã keskara anõfoma. Nãskaxõ nã afara
shinãsharanõma. Akka nõko Ifo Jesús chakafamisfo ato omiskõimakĩ nã
ato nãxoni afara chaka ãto ifo inõma. omiskõipakenakafo mẽra ato potaxii anoax
Nãskakẽ a nõko Ifãfe noko tãpimapaoni omiskõipakexanõfo.
keskara chanĩmara faafoma. Nãskakẽ 10 Nãskakẽ Niospa ato omiskõimaxii ãa
3
1 Efeyora mĩshtichi, anã ẽ mato Fena fenakima ato manasharamis
kirika kenexõ fomai. Taeyoi ẽ mato keyokõichi ãto chaka xateyonõfo ãfe
manamayonixakĩ, nã kirika kene meka shara nikaxikakĩ
rafeoxõ ẽ mato shinãmasharapai mã omiskõipakexakakĩma.
shinãsharakõinõ. 2 Shinãkãfe, a Niospa 10 Akka nõko Ifo nokoki nokorisai tsõa
1
1 Ẽkĩa Juan, ẽ mato kirika kenexõ keskara a Niospa yoiai anori
fomai mã tãpinõ. Jesucristo ẽ shinãyamafi. 7 Nios xafakĩakõi ikakĩ,
õimisxaki ẽ mato yoi mãri mã tãpisharanõ. afaa pishta chakafamisma. Ãfe õiti mẽra
Nã Jesucristo nõko Ifokõi tae fenakõi Nios oa fakish keskarama, xafakĩa sharakõi
fe iyopaonixakĩ. Akka Niospa afama mĩshti ika. Akka nõri afe rafekõixõ, nõ ãfe
onifamatai afe iyopaonixakĩ, chipo nãmã meka nõ mẽra nanekõixõ, Niospa shinãi
fotoxõ noko yoiaito nõ nikamis. Oa keskafakĩ nõri nõ shinãtiro. Nõ askara
yorakõi keskara nõ õimis. Mã õikĩ feyafaxõ shinãx, nã Ifofaafo fe nõ ato fe rafetiro.
nõ ramãti nõko mĩfi. Nãskakẽ noko yoiaito Nãskax nõ xafakĩakõi nitiro, Niospa
nikayamexakĩ ẽ mato yoi, noko Fake Jesúsmãi noko nãxonikẽ. Ãfe imĩ
imasharanõ nõ afe ĩpaxanõ. 2 Apa Nios nõko chaka noko soaxõfafãini keyokõi.
ariax nokoki Jesús fotoni. Fotokẽ nõ õikĩ 8 Akka nõ yoikĩ iskafamis: “Ẽ afaa
2
ika. Afaa chaka afe rafemisma,” ixõ 1 Efe yora mĩshtichi, ẽ mato shinãi.
Cristo noko yoimis. 6 Akka anorima Mẽ mato Jesús Ifofamaxõ ẽ mato
shinãi yora fetsafo iskakani: “Ẽ Nios fe fakefai. Mato fakefaxõ ẽ mato kirika
rafea,” ifiaxõ a Niospa yoiai anori kene fomai, mã anã afarafo
453
1 JUAN 2 454
Apa Nios noko yoixoni iskafakĩ: “Epa, ẽ Epa Niospa mato soaxonano, nãskakẽ ẽ
ato nãxoni. Eõxõ ato chaka soaxõfe, ãto mato shinãkĩ ẽ mato kirika kenexoni.
chaka soapaikani kiki,” Apa fatiro. Nã 13 Afaa oniataima Epa Nios fisti
fistimãi mẽstekõi ixõ, afaa iyopaoni. Efe anifo tiito, ẽ mato kirika
chakafamisma. Nãskaxõ Apa Nios noko kenexoni, afe keskaramãki mã mã Epa
yoixotiro. 2 Noko nãxoni nõko chaka Nios tãpiakĩ. Mã mã tãpixõ mã
noko soaxoxiki. Noko fistima, chanĩmara famiski. Naetapafãfe, matori
keyokõiõnoax noko nãxoni. Nõko Ifo ẽ kirika kenexoni, Satanás chakata mato
Jesucristo noko nãxoni. Nõko chaka afara chakafamapaiyaito mã mã
noko soaxõfaini nani. finõfakĩ. Nãskakẽri naetapa tiito ẽ mato
3 Nãskakẽ Cristo noko yoiai keskafakĩ kenexõ fomai, mã Satanás chaka
nõ nikakõixõ nõ tãpisharakõitiro nõmãi finõano. Efe fakefãfe, ẽ mato yoikĩ
afe rafexõ. 4 Yora fetsafo iskai: “Ẽ Cristo kenexona mãmãi Epa Nios tãpikẽ.
fe rafea,” ifiaxõ ãfe meka nikama, ãa 14 Efe anifo tiito, matori ẽ kirika
anã nãmã fotoiyoi mã nõ nika. Nãskakẽ “Ea yafi ẽfe Epa mã Ifofaax, mã nofe
Jesús nãmã fotoyoamano, akka nã yora nĩpanaka, anã mã nanakama,” ixõ noko
chakafãfe Cristo shinãmisfoma ãto yoini.
xanĩfo finakõia oi taei. Nãato, “Ẽ 26 Akka na yorafãfe Cristo noikaspaifo
3
23 Akka nã Cristo noikaspaifãfe 1 Epa Niospa noko noikõi. Shinãfãi
iskafakani: “Jesús Niospa Fakema,” ikãfe. “Ẽfe fakefora,” noko famis.
fakanax Epa Nios fe rafemisfoma. Akka nõ ãfe fakekõifo. Akka nã yora
Afokai Niospa yorafoma. Akka a yoikĩ fetsafãfe Jesucristo shinãifoma Nios
iskafaifo: “Jesús Niospa Fakekõi,” tãpiafoma. Nãskafakĩri nokori
fakanax nãfo Nios fe rafekani. tãpiafoma, nõ Niospa fakefofiano. 2 Efe
24 Nãskakẽ Jesúsnoa mã nikakĩ taefani yora mĩshtichi, ea nikakãfe. Nõfi
keskafakĩ, ãfe meka shara iskaratĩa Niospa fakekõifokĩ. Nãskakẽ
shinãmakiyamakãfe. Nã mã nikakĩ afe keskarara chipo noko Niospa imai
taefani keskafakĩ, mã shinãmakiyamax nõ tãpiama. Cristo fotoaito nõ õiax nã
1 JUAN 3 456
keskarakõi nõ iki, ãfe õiti keskarakõi. Niospa fakefoma. Afofi Satanás fakefoki.
3 Niospa fakekẽ nonori nõ yoi: “Ẽ Nãskakẽ Satanás fakefo nõ tãpitiro.
Jesucristo fe ipanaka. Ẽ Jesús fe ikaino Nãskafakĩri Niospa fakefo nõ tãpitiro.
ãfe õiti keskarakõi ẽ ixii,” ixõ shinãkĩ nõ
anã chaka shinãpaima. Jesucristo shinãi Nõa ranã nõ noinãtiro
keskarari nõ shinãtiro, anã chaka 11 Nãskakẽ taefakĩ mã Nios Ifofaxõ mã mã
4
1 Efe yora mĩshtichi, fetsafãfe mato nikaifoma ato mẽra Satanás nanea.
anorima yoiaifãfe ato Satanás ato mẽra nanexõ fanĩrira ato
nikayamakãfe. Iskafakĩ mato yoipaikani: shinãmani. Satanás chanĩ finakõia.
“Nõ mato Niospa meka yoi Niospa noko Nãskax õiti chakaya.
shinãmanaino,” ifiakaxõ anorima mato
Niospa noko noikõi
yoimisfo. Askaifono Niospa meka õikĩ
mã tãpitiro a yoiaifo keskara 7 Efe yora mĩshtichi, nõ noinãkõinõ,
chanĩmamãkĩ. Niospa Yõshi Sharaõxõ Niospa noko ato noimanõ. Nios fistichi
mato yoikanimakĩ. Akka afokai Niospa noko shinãmatiro nõ ato noinõ, a
ato afaa yoiama. 2 Nãskakẽ ẽ mato fistichimãi noko noikĩ finakõixõ.
yoisharai, ea nikakãfe. Fetsafãfe a Nãskakẽ nõ ato noikõikĩ nõ Nios tãpia
Niospa meka mato tãpimasharaito mã nõ afe yora, nõko õiti mã noko
tãpitiro. Niospa Yõshi Shara a mẽra fetsafaano. 8 Niospa yorafo noikõia.
naneano yoiaito mã tãpitiro. Iskara Nãskaxõ ato noikĩ noko tãpimatiro.
mato yoiaito: “Jesucristo fotoni Apa Akka a yorafo noiaifãfema, Nios
ariax nai mẽranoax. Nãfi yora keskara tãpiafoma. 9 Niospa ãfe Fake fisti nãmã
1 JUAN 4, 5 458
finamisma. Nios fistichi noko noikõimis. taefani. Akka noko taefakĩ noinikẽ
Noko noikõikĩ ãfe Fake Jesús nãmã iskaratĩari nõri nõ aõ noi. 20 Akka fetsafo
nĩchini noko nãxoyonõ nõko chaka iskakani: “Ẽ Nios noi,” ifiaxõ a Nios
noko soaxoxiki. Ifofaafo noima, anorima yoimisfo. Mã
11 Akka efe yora mĩshtichi, Epa Niospa afe yorafo õifikĩ atokairoko
noko noikõi. Nãskakẽ nõa ranã nõri nõ noikatsaxakakĩ, Niosri noisharakanima
noinãsharakõikãfe. 12 Akka tsoa pishta askara õiroko fakatsaxakakĩ. 21 Niospa
Nios õimisma. Nãskafiax nõ noinãino, noko yoimis: “Ea noixõ nã ea Ifofaafori
Nios nõmẽra ika. Nofe ixõ yorafo noko noikãfe,” noko famis.
noimasharatiro. 13 Niospa ãfe Yõshi
Shara nõmẽra ikimakẽ nõ tãpitiro nõ Nõ Nios Ifofakẽ tsõa noko afaa
Nios fe rafea, Nios nofe ikano. 14 Epa chakafamatiroma
5
Niospa nai arixõ ãfe Fake noko nãmã 1 Jesucristo Niospa Fakekõi. Nokoki
yoini. Jesús naino ãfe imi foaino Apa Niospa kĩfixotiro ãfe chaka xatenõ. Akka Epa
noko tãpimani ãfe Fakemãiakẽ. Ãfe Yõshi Niospa ato nimatiro isharapakexanõfo.
Shara chanĩmisma nõmẽra nanexõ noko Askafikanax fetsafãfe oa Nios Ifofaafo
yoimis Jesús Niospa Fakekõi. 7 Nã trespato keskara iyokanax mã potakaxõ chaka
yoimisfo Jesús Niospa Fakekõi. 8 Jesús faka shinãfafãikakĩ Nios kachikiri fakõinafo.
mẽra maotisani shinãta, askatari naino ãfe Askarafokai tsõa ato nimatiroma
imi foni shinãta, askatari Niospa Yõshi nĩpaxanõfo. Naax omiskõipakenakafo
Sharapa noko yoiaino, nãnorifos nã trespa mẽra fokani. Atoõnoa Epa Nios
shinãmisfo. 9 Akka yorafãfe noko afara kĩfixokãfe ixõ ẽ mato yoiama. 17 A
yoiaito ato chanĩmara fata a Niospa noko Niospa noko yoiai keskara nõ
yoiairi nõ chanĩmara fakĩ finakõitiro. Akai nikayamaxõ nõ chaka shinãi. Askafixõ
yora keskarama, afi Nioskõikĩ. Akka ãfe anã nõ chaka xatepaiyaito õikĩ nõko õiti
Fakeõnoa noko yoiaito nõ chanĩmara noko fetsafaxotiro, nõ anã chaka
fakõitiro. 10 Akka Niospa Fake chanĩmara shinãpaiyamanõ.
faxõ Apa Niospa aõnoa yoini keskara ãfe õiti 18 Mã nõ Nios Ifofaano, noko fakefai.
mẽraxõ chanĩmara fatirofo. Nãskafekẽ ãfe Nõ ãfe fake ixõ nõ tãpia nõ anã chaka
Fakeõnoa yoimis keskara tsõa chanĩmara shinãpaima, mãmãi noko Niospa õiti
fayamaxõ, “Nios chanĩra,” fakaxõ yorafo fetsafaano. Mã nõ askano Satanás afara
fanĩrira shinãmapaikani. 11 Nãskakẽ Nios anã noko chakafamapaiyaito, Niospa
iskamis: “Ẽ mato nimasharapaketiro ẽfe Fake Fakekõichi Jesús noko ifixõ noko
Jesúsxõ,” ixõ noko iskafamis. Nãskakẽ nõ kexesharatiro. Noko askafakẽ Satanás
Jesús Ifofaax nõ afe nĩpaxatiro. 12 A Niospa noko afeska fatiroma. 19 Mã nõ tãpia nõ
Fake Ifofaifo afe nĩpaxatirofo. Akka a Niospa fake. Akka fetsafãfe Nios
Ifofaima afe nĩpaxatirofoma. nikakaspaifono, afo Satanás ato
shinãmani ãto ifo inõfo. 20 Niospa Fake
Mã mekai xatekĩ ato yoisharani nokoki oni. Noko tãpimaniyoi ãfe Apa
13 Mã Niospa Fake chanĩmara faaki. nõ tãpisharakõinõ. Ãfe Apafi mẽstekõi
Nãskakẽ ẽ mato kirika kenexoni, mã ikaki. Akka nõ Jesús fe rafeax ãfe Apa
tãpinõ mã afe nĩpanaka. feri nõ rafetiro. Nã Jesucristo Niospa
14 Nõ afara sharafo nõ fichipaikĩ, a Niospa Fake. Nãri Nioskõi. Nãskakẽ noko
noko shinãmanaino, nõ Nios yoitiro kĩfikĩ, a nimapakexatiro. 21 Efe yora mĩshtichi,
Niospa fichipaiyai keskafakĩ. Nõ askakĩ nõ Nios fisti Ifofakãfe. Satanás mato afara
tãpitiro Niospamãi noko nikasharamiskẽ. chakafamapaiyaito afe rafeyamakãfe.
15 Nãskakẽ nõ tãpitiro a nõ Nios yoiaito noko Askatari afara chakafo mã ifofapaikĩ afo
nikaito noko nikaxõ noko afara inãtiro nõ shinãyamakãfe. Nios fisti shinãkãfe.
yõkaito. Nã tii ẽ mato kirika kenexõ fomai, efe
16 Akka a Nios Ifofaa fẽtsa afara yora mĩshtichi.
chakafaito õikĩ, a Nios Ifofaa fẽtsa Nios Ẽkĩa Juan
Juan Jesús Chanĩmara Faafo
Afianã Kirika Kenexõ Fomani
Jesús noko noikõi. Nãskakẽ noko noikõiyanã keskara nikayamakaxõ anã shinãkanima,
nõko õiti mẽra noko inimamasharai, nõko ãa fanĩrira shinãkani. Afokai Nios fe
õiti mẽra nõ inimasharakõinõ. rafeafoma. Akka fetsafãfe a Cristo yoiai
4 Mẽ tãpia ẽ inimaifinakõi ranãri mã anori nikakanax Apa Nios fe rafekõikata
isharakõiaino a Epa Niospa noko yoini ãfe Fake Cristo feri rafekani. 10 Akka yora
keskai. Nãskakẽ ẽ matoki inimakõini. 5 Ea fetsa matoki oxõ Cristoõnoa yoisharaima
nikakãfe ẽ mato yoisharanõ, mã ranã fanĩrira yoi, askara fe rafeyamakãfe. “Noko
noinãkãfe. Mã mã nikamiskĩ nã mã Jesús Niospa meka yoife,” fayamakãfe.
Ifofakĩ taefanitĩa. Akka ẽa shinãxõ ẽ mato 11 Nãskakẽ askara yora mã chanĩmara fakĩ
meka fena kenexonima, mã mã nikamis. afe rafexõ afeta mã anorima yoitiro chaka
Nãskakẽ mã ranã noinãsharakãfe. 6 Nõ Nios shinãkĩ.
noikĩ a noko yoiai keskara nõ aki. Niospa
Mã Juan mekai xatekĩ ato yoisharani
taefakĩ noko yoiaito mã mã nikamiskĩ
iskafakĩ yoiaito: “Mãa ranã noinãkãfe,” ixõ 12 Ẽ
mato kirika kenexõ ichapa
noko yoiaito mã mã nikamis. fomapaifikĩ askatamaroko ẽ matoki
nokopai mato fe yoinãxiki. Ẽ matoki
Ãa anorima yoikĩ ato pãramisfo nokoano nõ inima faatanãsharanõ.
7 Aãa ato pãramisfo ato mẽra 13 Nã efe yora mĩshtichi, Nios Ifofafo
460
Juan Gayo Kirika Kenexõ Fomani
461
3 JUAN 462
463
JUDAS 464
yoixii,” ixõ Enoc ato yoini. 16 Nãfãfe 22 Fetsafãfe iskafakĩ shinãifono: “Ẽtsa,
yõachepeyanã ato mekafamisfo. Nã chanĩma rakikĩa,” ixõ shinãifono,
chakafapaiyai keskara fisti fenãmãshta ato yoisharakãfe
shinãfafãimisfo. Askaxori fetsafo nikasharakõinõfo. 23 Oa afara chiifã
pãrakaxõ afara fĩapaimisfo ea mẽra pakeax koofaito, nõ koshi
inãsharakanira ixõ shinãfafãimisfo. firisafatiro keskafakĩ nãskarifiakĩ
fetsafãfe afara chakafaifono ato noikĩ
Nã Nios Ifofafo ato yoisharani isharanõfo yoisharakãfe Jesús chanĩmara fanõfo,
17 Efe yora mĩshtichi, nã nõko Ifo chiifã mẽra foyamanõfo. Akka yora
Jesucristoõnoa mato yoimisfãfe mato chakafinakõiafori mã ato noikĩ ato
yoinifo keskara shinãmakiyamakãfe. yoisharakãfe xatenõfo, chiifã mẽranoax
18 Iskafakĩ mato yoinifo: “Nõko Ifo mã omiskõiyamanõfo. Nãskatari nõ
chaima oaino nã Jesús Ifofaafãfema kooyoxõ rapati chakana faxõ nõ anã
mato kaxemetsama faxikani, Niospa fichipaitiroma. Nãskatari ãto chakafo
meka nikakaspakakĩ. Nãfãfe afaa noikaspaifo keskara iyamakãfe. Ato
shinãtama nã chakafapaiyaifo fisti noikõita nã afara chakafaifo keskafakĩ
shinãfafãikani,” ixõ mato yoinifo. 19 Nã ato feta ayamakãfe.
keskarafãfe mato paxkanã fatirofo,
afarafo chakafo shinãfafãikani. Askarafo Mã mekai xatekĩ Niosnoa ato yoisharani
Niospa Yõshi Shara ato mẽra naneama. 24-25 Nõko Ifo Nios fisti finakõia, nãato
20 Akka efe yora mĩshtichi, keyokõi tãpiakõia. Askatari nãato noko
kexemesharata isharakõikãfe Niospa ãfe ifimis. Ãfe kerex sharaõxõ noko
meka shara nikakõiyanã. Nãskakẽ kexesharatiro nõ fenonõma. Nãato noko
kĩfikãfe ãfe Yõshi Sharaõxõ mato inimamasharakõi nõ nai mẽra kai, afaa
imapaiyai keskara mato tãpimanõ. chakafamisma keskarax. Nã
21 Nãskakẽ Jesús Ifosharakõifakãfe, Epa sharafinakõia, efapakõi, afama mĩshti
Niospa mato noikõiaito mã mã fatiro, tsõa atiroma keskafakĩ nõko Ifo
meemiski. Nõko Ifo Jesucristo noko Jesucristoõxõ atiro. Nãskarakõi
noikõikĩ nõ nafiakẽ noko nimapakenaka mẽxotaima ĩpanaka. Nã tii.
nõ afe ĩpaxanõ. Ẽkĩa Judas
Jesucristo Juan Õimani Keskara
1
1-2 Efe yora mĩshtichi, iskaratĩa ẽ Fakekõifekẽ retenifo. Mã retexõ
mato kirika kenexõ fomai mã maifafiafono Apa Niospa anã otofani
tãpinõ. Ẽkĩa Juan ẽ mato kirika kenexõ anã nanakama. Fato fetsa askayomisma.
fomai. Nai mẽraxõ Epa Niospa Nãskaxõ Apa Nios fe rafexõ a xanĩfofo
Jesucristo yoini afe keskara a maitio anoafo ato ĩkixii xanĩfokõi ixõ.
inõpokoaifo nãmãnoafo a yonoxomisfo Aatofi noko noikõiakĩ, ãfe imi foax noko
tãpimaximãkai. Askafaito nikakĩ Jesús nãxoni Satanás chaka nõko ifo inõma.
ãfe ãjiri ekeki nĩchia. Anoxori ea ãjirinĩ 6 Nõ aõnoax nõ Epa Nios afe yorakõi ixõ
466
467 APOCALIPSIS 1, 2
2
Filadelfia anoafo fomata, Laodicea 1 Jesús ea yoia iskafakĩ: “Efeso
sĩtorari orokõi aõ nonexemea ika. 14 Askata õi. Mãfi eõxõ fãsi yonosharakõimiskĩ.
ãfe foo oxokõi. Askatari ãfe fero oa chii Afara fetsa afeskara afiaito mã
keskara xafakĩakõi. (Nãskarifiakĩ tenekõimis. A yorafãfe afarafo
xafakĩakõi Jesús noko õitiro a nõ shinãi chakafamisfo anorikai mã tãpipaimisma.
keskara.) 15 Askatari ãfe taeri Akiki mã inimapaimisma afara
chaxasharakõia ika. Ãfe mekari oa oi kaya chakafaifono, nãskax mã ato fe
feaito nõ nikamis keskarakõi. 16 Ãfe põya rafekaspamis. Yora fetsafãferi mato
kayakai aõri ãfe mifi kamaki siete fishi yoikĩ iskafakani: “Cristo ea nĩchia ẽ
keskara ika. Ãfe ana keno chainipa keskara mato yoinõ,” ixõ mato yoiaifãfe, “Nõ
aostamea ika. Askatari ãfe femãnã fafekõi ato nikayonõ,” ixõ mã ato nikataifaa.
oa xini nõ õimis keskara ika. Fanĩrira mato yoiaito anã chanĩki
APOCALIPSIS 2 468
meka fetsari yoinõ. Taefakĩ mã ea Satanás ifofaafãfe fatora fetsa fisti mato
noiyopaonixakĩ anã iskaratĩa mã ea anã karaxa mẽra ikimaxikani mã ea
noisharaima. Mã mã ea shinãmaki shinãmakimãkai õixikakĩ. A mato
fetsea. 5 Shinãsharakãfe a mã taefakĩ mesenifaifono rateyamakãfe. Ea
shinãyopaoni anori. A ea noikĩ mã shinãmakitama nonori shinãkãfe
taefani keskafakĩ anã ea noikãfe. iskafakĩ: “Ea retefiaifono ẽ meseima, ẽ
Askatari mã ranã mã nõinãyopaoni Nios ari kai. Ẽfe Ifãfe ea potanakama. Ẽ
keskakõikãfe. Akka mã ea tanaima, oa ẽfe Ifo noikĩ finakõifafãini,” ixõ yoikãfe.
chii nokaito nõ anã kẽtefatiro Mã askax, nakẽ, ẽ mato ĩkipakenaka mã
keskafakãfe ea shinãkĩ. Mã ea efe ĩpaxanõ. 11 Mã pachoyakĩ
Ifofasharayamainokai chipo tsõa anã nikasharakõikãfe Niospa Yõshi Sharapa
mato tanaima. Mã ichanãi ano anã mato yoiaito mã Jesús Ifofakĩ. Fetsa
tsoakai mato fe ichanãima. 6 Mã askafixõ omiskõifikĩ ea shinãmakiyamaito
afara fetsa mã shara famis. A feronãfake Satanás afeskafatiroma. Nãskax naax a
ãfe ane Nĩkoraita fanĩrira yoiaito omiskõipakenakafo mẽra katiroma,’ ”
nikakakĩ atirifãfe mato anoxõ nikakaxõ, ixõ anori Jesús ea yoia a Ifofaafo
afãferi chakafamisfo keskafakĩ ẽri ato Esmĩrnã anoafo ẽ ato kenexonõ.
noikaspai. A ẽ noikaspai keskafakĩ mãri
efeta noikaspai. 7 Mã pachoyakĩ ea Jesús Pérgamo anoafo a
nikakõikãfe. Niospa Yõshi Sharapa mato chanĩmara faafo ato yoini
yoiaito nikasharakõikãfe. Satanás mato 12 Anã Jesús ea yoia iskafakĩ: “A ea
14-15 Akka nãno afara fetsa a sharama ẽ mãto ane kenea mãto ane fena ẽ mato
mato yoipai. Fatora mã fetsa a Balaam inãxii. Nãskakẽ ea tãpisharakõixikani.
afara chaka yoini keskara mã Mã õitisharayakõi ixii,’ ” ixõ Jesús anori
shinãmakikaspai. Akka taeyoi xanĩfo ea yoia a chanĩmara faafo Pérgamo
Balac israelifo chakana famapaini. anoafo ẽ ato kenexonõ.
Nãskaxõ Balaam yõkani: “¿Afeskaxõ mĩ
kaifo ẽ ato chakana famatiromẽ?” faito, Jesús a Tiatira anoafo
Balaam kemani iskafakĩ: “Mĩ ato yoitiro a Ifofamisfo ato yoini
mĩ fista mẽra ato ikikixiki. Nã mã akai 18 Anã Jesús ea yoikĩ iskafaa: “Ea
keskarari akairi anõfo. Nã nõko niosra Ifofaafo Tiatira anoafo Niospa meka ato
ixõ afara onifaxõ a mã piai mã inãmis. yoimis a ẽ yoipaiyai anori ẽ yoinõ ea
Nã israelifãfe pikanax chakananõfo kirika kenexõfe iskafakĩ: ‘Ẽkĩa ẽ mãto
mãto fista mẽranoax. Askatari ãto ãfima Ifo Jesús ẽ mato yoisharapai mã tãpinõ.
fe ikanax chakananõfo,” fani. Iskaratĩari Ẽfe fero oa chii xoisai keskara. Nãskakẽ
nãskarafori mã fisti rasi chakanafo nã ẽ mato tãpikõia. Ẽfe taeri nã keno fakka
Nicolaitafãfe ato afara chaka fakka ikai keskara. Nãskakẽ ẽ mato
tãpimanaifo keskara ikafo. 16 Nãskakẽ yoikĩ iskafai: 19 “Mẽ mato tãpia, nã mã
anã iskaratĩa askafayamakãfe. Nios afara shara famis. Mã nõinãkõi. Askatari
Ifofakãfe, anã shinãkãfe. Mãto chaka mã ea chanĩmara faxõ mã ea Ifokõi
xatekãfe shinãmitsayanã. Akka mã famis. Nãskakẽ fetsafori mã
chaka xateyamaito, ẽ matoki noisharakõimis ato kexesharayanã. Mã
samamashta nokoxõ ẽfe mekapa ẽ mato omiskõifikĩ eõxõ mã tenekõimis. Mã ea
kopikĩ chakafatiro mã omiskõinõ. Ẽfe chanĩmara fakĩ taefanitĩa mã fetsafo
mekafi oa keno ikiai keskarakõikĩ. 17 Mã sharafamis. Nãskakẽ iskaratĩari mã ato
pachoyaki ea nikakãfe. Niospa Yõshi noisharataifaa. 20 Mã mã askafimisno
Sharapa eõnoa mato yoiaito, afara fetsa ẽ mato yoinõ a ẽ
nikasharakãfe. Satanás mato fichipaiyaima mã anã fichipainõma.
chakafamapai. Fẽtsa Satanás Akka kẽro fisti mato fe ichanãxõ, ‘Ẽ
nikayamaxõ ea kachikiri faamano, nã ẽ Niospa meka ẽ mato yoinõ, ea nikakãfe,’
kexesharaxii nã ẽfe Epa israelifo ixõ mato yoipaikĩ, ẽfe mekakõi mato
kexesharani keskafakĩ. Shinãkapo. Epa yoima. Nã kẽro Jezabel fanĩrira mato
Niospa israelifãfe ãto xinifo a piaifo ato yoikĩ ãa mato pãramis. Mã Jesús
inãni fonãikaifãfe afaa piamaifãfe Epa Ifofafiamiskẽ mato pãramis iskafakĩ:
Niospa nai mẽraxõ ato põtani oa misi ‘Mãto ãfimafo chotakãfe; kẽrofãferi
keskarafo ãfe ane mãnã nã pinõfo ato mãto fenemafo chotamakãfe,’ mato
põtapaoni pena tii ato noikĩ. Nãskafakĩri famis. Askatari mato yoimis iskafakĩ:
nã ea chanĩmara faafo ea Ifo sharakõi ‘Afara fetsa yora fakaxõ, nã nõko niosra
faifo ẽ ato inãxii ẽfe Yõshi Shara ixõ, a mã piai ispaxõ nõko nios nõ
isharapakexanõfo. Ea õiyamafiaifono inãira ixõ, ano fisti ichanãxõ, mã pitiro,’
pena tii ẽ ãto õiti xafasharakõi faxotiro. ixõ na kẽro Jezabel mato yoikĩ mato
Askatari mã ea Ifo sharafaifono pãramis. 21 A kẽromã fanĩrira mato
isharakõiyanã mã ea chanĩmara faino, yoimis mẽ yoitaifamis anã
akka ẽ mato ane fetsafaxõi tsõa chakafanõma. Ẽ yoifiaitokai ãfe chaka
tãpimisma, nã fiai fistichi tãpitiro. xatepaima. 22 Ẽ yoifiaino ea nikayamaito
Tokiri oxosharakõikĩ nã tokiriki mã õikĩ ẽ isinĩ imaxii rakatsax omiskõinõ.
APOCALIPSIS 2, 3 470
3
kẽromã shinãi keskarari shinãifo ẽ ato 1 Askata anã Jesús ea yoia iskafakĩ:
retexii. Ẽ askafaito, õikani a ea “A ea Ifofamisfo Sardis anoafo a ato
Ifofamisfo mai fetsafo arixõ tãpitirofo ẽ Niospa meka yoimis a ẽ yoipaiyai anori
keyokõi yorafo ẽ tãpisharakõia. Mãto ẽ yoinõ ea kirika kenexõfe iskafakĩ:
õitinĩ a mã shinãi anori mẽ tãpikõia. ‘Ẽkĩa mãto Ifo Jesús ẽ mato yoi mã
Tsõakai afaa pishta ekeki onetiroma. Ẽ tãpinõ. Niospa Yõshi Shara efe ika. Ẽfi
keyokõi tãpikõia. Nãskakẽ mã afarafo Nios yoimisfãfe ãto xanĩfokõiki. Ẽ mato
shara famis ẽ mato shara faxii kopifakĩ. yoi iskafakĩ: Mã ika keskara mẽ tãpimis.
Akka a afarafo chakafamisfo ẽ ato Yorafãfe matoõnoa iskafakĩ yoimisfo:
omiskõimaxii kopikiri. 24 Efe yora “Nafo shara ikafo. Na Sardis anoafãfe
mĩshtichi Tiatira anoafãfe, mã atiri nã mã Jesús Ifofakõinafo,” ixõ matoõnoa
kẽromã mato fanĩrira yoipaiyai anori yoimisfo. Mã isharamis keskara õikani.
mã nikamisma. Satanás ato tãpimamis Mãri shinãmis iskafakĩ: “Nõ shara ikara”
keskara mã anori shinãpaima. Askara ifiax mã shara ikama. Mã ea
shara. Nãskakẽ ẽ anã mato afaa fetsa Ifofasharakõiama. 2 Akka mã mã ea
yoima. 25 Nãskakẽ ẽ anã fistiri mato yoi. shinãmakia. Askakakĩma, anã a mã
Na eõnoa mã tãpimis anori shinãyopaoni anori shinãkãfe. Mẽ tãpia
shinãmakiyamakãfe. Ẽ mato ifiyoai mã Epa Niospa mato imapaiyai keskara mã
eõnoa tãpimis anori isharakõiama. Ẽ mato yoiai keskara mã
shinãmakipaiyamakãfe. 26-28 Fẽtsa akama. Mã eõxõ asharayopaoni anã
Satanás finõkõixõ, ea fisti Ifokõifaax mã iskaratĩa mã anã askafaima. Mã ea
naax nã efe nĩpanaka. Ẽ ato xanĩfo shinãmakipai. Nãskakẽ afianã ea
imaxii. Epa Niospa ea xanĩfokõi ima shinãsharainĩfofãkãfe. 3 Nã mã ẽfe meka
keyokõi ẽ ato ĩkinõ. Nãskarifakĩ ẽ ato mãto õiti mẽra mã shinãyopaoni
xanĩfo imatiro efeta na maitio anoafo keskafakĩ anã shinãkãfe. A mã
ato ĩkinõfo, mitsisipakõixõ. Akka a chakafamis keskara shinãkakima; ea Ifo
fetsafãfe ẽfe meka shara nikakaspaifãfe shara fakãfe. Akka mã ea shinãyamaito
nõ ato omiskõimaxii. Oa nõ kesho ẽ matoki samama nokorisatiro mato
kerexkai nõ yamĩ moshaino moshitiro omiskõimaxiki. Oa yometso tsõa
keskara afeskaxõ nõ anã shara fatiroma. tãpiamano ãto pexe mẽra ikirisatiro
Nãskarifakĩ nã nikayospamisfo nõ ato keskai, ẽ matoki nokorisataxii mato
omiskõimanaitĩa tsoa pishta ato omiskõimaxiki. 4 Askafiax a mato fe
timamatiroma nanõfoma. Mã penaino, ichanãmisfo fisti rasi a Sardis ano
fishifã fisti fafeaito, keyokõichi yorafãfe ikafãfe chakafamisfoma. Nõko rapati
õitirofo. Aa keskara ẽ anã oxii ea choshtakõi nõ pekaxõ fatiro fetsa fena
õisharanõfo. Ẽ anã nokoxõ, ẽ ato yoixii shara safexiki. Nãskafakĩri atirito mã
nã ea Ifofamisfo efe isharapakexanõfo. chaka shinãpaoni keskara mã anã
29 Mã pachoyakĩ ea nikasharakãfe. shinãima, mã mã pota. Nãskaxõ
Niospa Yõshi Sharapa mato yoiai mẽstekõi mã eõnoa shinãi. Nãskaxõ
keskara nikasharakãfe,” ’ ” ixõ Jesús rapati fenasharakõi keskara ẽ mato
anori ea yoia a Ifofaafo Tiatira anoafo ẽ õitiro. Mã askano, mã ea ano nokoaito ẽ
ato kenexonõ. mato rapati oxokõi sharakõi inãxii mã
471 APOCALIPSIS 3
matsi keskarama. Mã katsa keskara. yora pexe mẽra ikipaikĩ ĩkisi pexe ifo
Afara katsa meekĩ nõ anãpaketiro kenatoshitiro pexe ifãfe ikimanõ.
keskara ẽri mato askafai. Nãskakẽ ẽ Nãskarifiai ẽ mato ano nokoxõ mato
mato potaxii oa ẽ anãpakeai keskafakĩ. yoikĩ iskafaxii: “Ẽ mefe rafepai,” ixõ ẽ
17 Akka mã yoimis iskafakĩ: “Ẽ afara mato yoimis. Fẽtsa ãfe shinã mẽraxõ ea
ichapaya. Ẽ afaa yopaima. Ẽ Niospa nikaxõ ea yoi: “Ifo, emẽra ikife. Ẽ mia
mekari tãpifinakõia,” ixõ, anori mã fichipai,” ixõ anori yoiaito ẽ a mẽra
yoifiax mã tãpiama mã chaka imis. Ooa. ikiax ẽ afe rafei. Ari efe rafei. 21 Fẽtsa
Ea mã yopafikĩ mã kakapaimis. Niospa afara chakafakĩ xatexõ ea Ifosharafai nã
ãfe Yõshi Sharapa mato imapaiyai ẽfe Epa Nios ika ano efe ipasharatiro.
keskara mã ikama. Mã katsa keskarakĩ. Nãato Satanás finõa. Ẽfi xanĩfokõikĩ ari
Mã imis keskara mẽ tãpia. Akka ẽkai efe xanĩfo itiro. Ẽ Satanás yafi niafaka
askara fichipaima. Askafixõ ẽ matoõnoa chakafo finõkõia. Ẽfe Epa Nios ika ano
473 APOCALIPSIS 3, 4
afe xanĩfokõi ẽ ika. Nãskarifiai fẽtsa ãfe 6 Askatari a fesoa anori oa fakafã
chaka kachikiri fakĩ, ea Ifosharafaxii ẽ keskara fakka fakka ikaito ẽ õia, oke
ika anoax ari efe xanĩfo ipaxatiro. 22 Mã mẽra xafakĩakõi ika. Askatari a nõko
pachoyakĩ ea nikakãfe. Niospa Yõshi Ifãfe ãfe tsaoti ano a onifanifo cuatro
Sharapa ea yoiai keskara nikasharakãfe,’ ano niafo ika. Askai fero ichapayafo.
” ixõ ea anori Jesús yoia a Ifofaafo Takairafe fero neeafo. 7 Oa poomã
Laodicea anoafo ẽ ato kenexonõ. femãnã keskara fetsa ita, fetsari oa
4
1 Akka nã ea taefakĩ yoia, mẽ fakka fene femãnã keskara ita, fetsari oa
kenekĩ mitoano, ea anã yoiaito ẽ yõra femãnã keskara ita, fetsari oa tete
nika. Ea iskafaito ẽ anã õia nai mẽraxõ yoyai keskara ika. 8 Askakani ãto pei
oa pexe fepoti fepekemea keskaraxõ. Ẽ ichapa seis ika, fisti rasi pei ichapayafo.
nika afia ẽ nika keskara xãaiti ãfe oi Askai ãto fero rasi ato neei fetsea ika.
efapa keskarato ea yoia anã ea iskafakĩ: Penachãi fanãita, fakishchãiri fanãiki
“Niri ekeki mãpeferafe,” ea faa. Oa xatepakenakafoma. Fanãiyanã
namakẽ õia keskara ẽ õia ea iskafaito: iskafakani:
“Nafo ẽ mia ispanõ nafo afarafo chipo Sharafinakõia, sharafinakõia,
ixiaifo ẽ mia ispanõ,” ea faa. sharafinakõia, nõko Nios sharafinakõi.
2 Ea askafaito samama Niospa Yõshi Nõko Niospa afama mĩshti famis nã
Sharapa ea õimana ãfe tsaoti efapa apaiyaifo. Epa Nios niyopaofinixakĩ,
sharakõi ea õimana a xanĩfãfe tsaoti ano nãskakẽ iskaratĩa nia. Askatari Epa
tsaokẽ ẽ õia. 3 A ẽ õimismafo ẽ õia Nios afeska pishta nakama,
sharakõifo. Nãskakẽ ẽ tãpia. ikax fanãikaifo.
Nioskõirokomẽ ẽ faa. Askaito ẽ õia 9-10 Nãskakẽ aõnoax fanãikafo
fafesharakõiaito. Iskara ẽ õia. Tokiri iskakani: “Epa Niosi, mĩ fisti nõko Ifo.
rafe ãto ane jaspe fe cornãlinã nã Fato fetsakai na mĩ ikai keskarama. Mĩfi
rafesharakõi fakka fakka sakõini. nĩsharapakenakaki. Mĩ sharakõi. Mĩ
Nãskara ãfe femãnã ẽ õia. A ãfe tsaoti afaa pishta chakafamisma. Mĩ askaito
ano oa nãfa fai nana keskara ẽ õia nõ mia Ifofasharakõi. Aicho Epa Niosi.
fafesharakõiaito. 4 Nã nõko Ifo tsaoa ano Fato fetsakai mia keskarama,” ixõ Nios
a kematai veinticuatro tsaotifo ẽ õia. A fanãkafo. Mã askafono nã Jesús
tsaoti kamaki feronãfakefo tsaoafo Ifofamisfo veinticuatro xanĩfofo nõko Ifo
ikafo. Nã feronãfakefo Jesús Ifofamisfo Nios ãfe tsaotiki tsaoano a nãmã
ikafo. Afãfe nã ato chanĩmara faifo ato feopakefofãnafo. Feopakefofãkata, ãto
kexemisfo ipaonifo. Ãto rapati oxo maiti tsekakata feofafo Nios nãmã
sharakõifo mãmãi ato Niospa ãfe chaka mãmãi askafakatsaxakakĩ. Nãskaxõ
soaxonikẽ. Askatari xanĩfãfe maiti yoiafo iskafakakĩ: “Nõko Ifo Nios mĩ
keskara oro sharakõi safeafo ika. 5 A ãfe noko maiti inã keskari fakĩ nõri miari
tsaoti anoax kana peeitaitani oa kana mini. Mĩ noko inãfikẽ nõ mia fãsi noikĩ
piishikai keskara a mẽranoa ẽ nika. A na maitifo nõ mia mini. Meres fisti mĩ
fesoa anori siete rãpari xofisaito ẽ õia. A noko ĩkitiro. Mĩ noko ifimis. Akka mĩ
ẽ õiaino Epa Niospa ea shinãmana nõko Ifokõi itiro. 11 Mĩ afaa
iskafakĩ: “A Epa Nios tsaoano rãpari chakafatamaroko mĩ sharakõifamis.
otaito ẽ õia keskara, nãskarifakĩ Epa Akka mĩõnoa fisti nõ yoitiro iskafakĩ:
Niospa ãfe Yõshi Shara nokoki Mĩ nõko Ifokõi. Mĩ nõko Nios.
nĩchiarokomẽ nofe rafenõ,” ixõ ẽ shinã. Tsoa fetsakai mia keskarama shara.
APOCALIPSIS 4, 5 474
ipaoni David ãfe fena Jesús. David ichapakõifo tsõa ato tanatiroma
xanĩfo finakõia ipaofinikẽ, Jesús ichapakõi fanãikaifãfe ẽ ato nika. Nios
finõkõia. Keyokõi ato finõa. Satanás xanĩfo tsaoti ano nã Niospa onifaa
finõta, a xanĩfo fetsafori ato finõkõia cuatrofo fe nã xanĩfofo veinticuatrofo
Jesús. Iskaratĩa nono Epa Nios fe ika. feta nakifayakenafo. 12 Fãsikõi fanãikani
Nãskakẽ na siete taxtati Jesús noko iskafo:
fẽpexotiro nã kirika nõ õinõ. Nãskakẽ Niospa Fake Jesús oveja fake
anã oiayamafe,” ea faa. keskara yorafo nãxõa ãto chaka
475 APOCALIPSIS 5, 6
6
1 Nãskata ẽ namakẽ õiai keskara ẽ “Ẽ yorafo namapaira,” faito, “Ẽje. Mĩ
anã õia. Jesús oveja fake keskara ato namatiro,” Niospa faa. Askafaito nã
nãato noko nãxoni nãato nã kirika ãfe ato namamisto yora fetsafoya ato
taxtati fisti fẽpeaito ẽ õia. Fẽpeaino ẽ retenãmai. Akka atiri ato fonĩ namai,
nika nã cuatro Nios onifaa fetsa fãsikõi atiri pae fetsa fetsatapafãfe ato namaxii,
mekaito nai tiri ikai keskara: “Niri ofe,” atiri yoinã põfefãfe ato yokakani. Akka
ikaito. yora kayakõi ato namaxiai ẽ õia tsõa ato
2 Askaino kamayo oxo chaima nia ẽ tanãtiroma.
õia. Nã kamayo kamaki fẽtsa kati 9-10 Nãskata Jesús ãfe kirika taxtamea
tsomax tsaoano xanĩfãfe maiti Niospa anã fẽpea. Fẽpeaino nã Niospa meka ato
maimana. Nãnoax kamayonõ kaa fetsafo yoifofãsafaifono fetsafãfe ato
ĩkipai xanĩfo ixiki. Tsoa pishtakai retefinifono mã otoafo ẽ õia. Epa Nios
nẽtefatiroma. kĩfiti mĩsa ano nã Jesúsnoax nanifo ãto
3 Askata Jesús anã kirika taxtati fetsa fero mẽshofo ichanãkanax fãsikõi
fẽpea. Fẽpeaino nã cuatro Niospa onifani mekaito ẽ nika iskai mekaifono: “Nõko
fetsa ẽ nika iskaito: “Niri ofe,” ikaito. Ifo Nios, mĩ keyokõi tãpikõia. Mĩ afama
APOCALIPSIS 6, 7 476
mĩshti fatiro. Mĩ shara famis. Mĩkai afaa tokirinĩfã nokoki pakepainõ Niospa
chakafayomisma. Mĩ chanĩmakõi. Nã noko fichinõma nõ omiskõinõma,” ixõ
mia chanĩmara faafãfema mai anoafãfe nã nikakaspamisfãfe yoiafo.
noko retemisfo. Nãskakẽ, ¿afetĩa mĩ ato
kopimẽ omiskõimakĩ?” ixõ yoiaifãfe ẽ Niospa ciento cuarenta y cuatro mil
nika. 11 Nãskakẽ nõko Ifãfe yoia isfakĩ: afe yorafo kexexii
7
“Manayokãfe. Fena fena kakĩma. 1 Nãskata ẽ anã õia oa ẽfe namapa
fisti rasi paxkakanax mã kaiafono nã omiskõiaifono Niospa ãfe Fãke Jesús ato
doce feronãfake anoa Niospa ato katoni. nãxoni ãto chaka ato soaxoxiki. Ato
Fetsa anoa doce mil faxõ ifita, fetsa chaka soaxõ mã ato imasharakõia.
anoari doce mil faxõ ifini. Nãato Nãskakẽ ato rapati oxo shara safemana.
askafakĩ fetsa doce mil faxõ ato 15 Nãskakẽ Epa Nios ano iskaratĩa afe
8
noko ifimis nõko Ifo Jesús oveja fake 1 Mã kirika ãfe taxtati keyoano
keskara nokoõnoax nani nõko chaka Jesús fẽpeaito ẽ õia namakẽ õiai
noko soaxoxikĩ nõ afe nĩpaxanõ, keskara. Nã seis taxtati taefakĩ fẽpeyoa.
ixõ yoiafo. 11-12 Nãskata nõko Ifo Akka iskaratĩari fetsari fẽpea mã
xanĩfãfe tsaoti ano tsaoano ãfe ãjirifãfe keyoaino. Fẽpeano Nios ika ano nai
foaketi fayakenafo ikafo. Nãskakẽ nã mẽranoax keyokõi nishparakafo. Media
veinticuatro xanĩfofo fe nã Niospa hora nishparakayoafo. 2 Nishparakaifono
onifanifo cuatrofo nõko Ifo tsaoano ẽ õia Niospa ãfe ãjirifo siete a ketaxamei
tsaoafo ikafo. Nãskafono nã ãjirifo nã niafãfe, nãfãfe Niospa ato yoimis
nõko Ifo tsaoano ratokonõ mai keskara anõfo. Niospa ato tii maneti inã
chachipakefofãkanax feopakefofãnafo nã ato yoiaitĩa ãto maneti chãi
Nios yoisharakakĩ iskafakakĩ: chãisafanõfo. 3 Askata Niospa ãjiri fẽtsa
¡Aicho! Chanĩmakõi, meres fisti sapa oro fakka fakka ikai keskara
mĩ isharapakemis. Meres fisti nokori tsomax Epa Nios kĩfiti ano nia ẽ õia.
mĩ imasharatiro. Mĩ keyokõi tãpia. Akka fẽtsa sapa kamaki nakas otaxõ
¡Aicho! Nã nõ yopai keskara mĩ noko naneaito ẽ õia. Nãskaxõ Nios kĩfiti mĩsa
axomis. Keyokõichi sharakõi mia ano oro kamaki sapa faa. 4 Askano ãfe
fapanakafo. Mĩ afama mĩshti fatiro. kõi nakas shara nai mẽra foa ãfe mifi
Mĩ nãskapakenaka. Nãskaroko anõkĩ, kamaki sapa tsomano. Nãskarifiai
ixõ yoiafo. Niospa yorafãfe kĩfiaifono Epa Nios ika
13 Nãskata nãnoa xanĩfo fẽtsa ea yõka: ari nokoaito nikatiro. 5 Akka ẽ anã õia
“¿Na yorafo rapati oxo chainipa safeafo Epa Niospa ãfe ãjiri yoiaino, mĩsa
tsoamẽ? ¿Fakiax feafomẽ, mĩ tãpiamẽ?” kamakinoa chii fixõ ãfe sapa kamaki
ixõ ea yõka. 14 “Maa. Ẽkai tãpiama. Mĩ chii fospi faa. Fospi fata nai mẽraxõ mai
tãpia. Mĩ ea yoitiro,” ẽ faito ea yoia ano pota. Askaino mai anoax nai fãsikõi
iskafakĩ: “Yorafo omiskõiaifono na tiiri ika pachakõi ika, kanari piishika
yorafori fãsi omiskõinifo. Akka mairi naya naya ika. Nãskakẽ nã
APOCALIPSIS 8, 9 478
9
chanĩmara faafoma tii ato 1 Askatari Niospa ãjiri fẽtsa ãfe
omiskõimaxii. maneti chãi chãisafaino nai
mẽranoax oa fishi keskara nãmã
Ãjirifãfe maneti chãi chãisafaafo pakeaito ẽ õia. Nãskata nã niafaka
6 Askata Niospa ãfe ãjirifãfe siete nã chakafo kinĩfã fakishifã mẽra ikafo ano
manetifo Niospa ato tii inã kaa. Nã kinĩfã fepotiya. A mẽranoaxkai
itipinĩsharafaafo chãi chãisafaxikãki. kãitirofoma. Akka nã nai mẽranoax
7 Askata fẽtsa ãfe maneti chãi nãmã pakea Niospa chavis inã aato
chãisafaino faka matsi tokoro efapafo kinĩfã fakishifã mẽranoa ato kãimanõ.
imia osia nai mẽranoax keyopakea. 2 Fẽpeaino mafa kinĩfã mẽranoax kõinĩfã
Chiiri imiya osia nai mẽranoax mai ano nai mẽra foa. Nãskakẽ xinĩ
pakea. Mãifã kaxke fetsa koofi keyoa chaxasharama. Nai fakishkõi ika.
ififoya. Akka ranãri texea. Akka fasifo 3 Askata nã kõinĩfã mẽranoax kõketsere
10
itipinĩfani mai kaxke fetsa ano ikafo ato 1 Askata ẽ õia Niospa ãfe ãjiri
retexinõfo. 16 Ẽ nika dos cientos millones fetsa mitsisipakõi nai mẽranoax
sorarofo kamayo kamaki tsaoafãfe fotoaito, nai kõiya. Ãfe maiti nãfa fai
fetsafo retexikakĩ. keskara maia. Ãfe femãnã xinĩ chaxai
17 Askata Epa Niospa oa namakẽ õia keskara. Ãfe kishi rafe chii keskara.
keskara ea õimana nã sorarofo yafi ãto 2 Kirika fepekemea tsomax nia ika. Ãfe
kamayofo ẽ õia iskara. Ãto xochi ano oa tae kayakai aõri fakafã femãkĩa paia.
chii ereai keskara kerexkõi ãto xochi Akka ãfe tae oshkiori mai ano paia ika.
ano safeafo ikafo. Askatari nanakõiri 3 Askata ãfe meka poomã efapato meka
tene mapoya ika. Não yorafo fetsa fakafã aõri paita takai fetsari mai
omiskõimana nanõfo. ano paixõ anã yoia. Epa Nios nã
20 Tsoa nayamafiaxõ ãto chaka nipanakato nai onifaa. Askatari nai
xateafoma Epa Nios Ifofaxikakĩma. A mẽra ikafo onifaa. Askatari mai onifaa.
APOCALIPSIS 10, 11 480
Mai ano ikafori onifaa. Askatari fakafã tanasharafe. 2 Akka a ketokonõ mapoafo
onifaa. Fakafã mẽra ikafori onifaa. Nã a israelifoma ato tanayamafe; afãfe na
Nioskõichi ãfe ãjiri yoia iskafakĩ: “Epa Jerusalén anoafo ato chakafakani oa
Niospa ea õiaino chanĩmakõi ẽ mato fãkka nõ afara faanano fãkka
yoi. Epa Niospa anã manaima. Ãfe ãjiri peamanaino kãitiroma keskafakani ato.
fẽtsa ãfe maneti manekĩ chãi Cuarenta y dos oxe amaxõ ato
chãisafaino Epa Niospa axiai keskara ãfe askafaxikani. 3 Nãskakẽ nã feronãfake
meka yoimisfãfe yoiaifo keskara rafe ẽ ato nĩchixii. Nã rafeta nã ẽ ato
yorafãfe tãpinifoma. Iskaratĩa a Nios yoipaiyai anori ato yoixikani. Un mil
yoimisfãfe yoinifo keskara mã dos cientos sesenta pena ato yoixikani
askakõia,” ixõ Niospa ãjirinĩ ea yoia. ẽfe meka. A rafeta ãto rapati chapokõi
8 Askata anã nai mẽranoax mekaito ẽ safexõ ato õimaxikani. A ato
nika ea yoia iskafakĩ: “Oa Niospa ãjiri chakafamisfãfe, ato õikakĩ a afara
fakafãki paita mai ano paiax nia ano chakafamisfo shinãxikani,” ixõ ea yoia.
katãfe. Nã kirika kataramea fẽpexõ 4 Nãskakẽ Niospa afe yorafo yoipaiyai
11
1 Askata na tanati metro keskara 7 A feronãfake rafeta mã ato yoikĩ
Nãskakẽ nõ aõnoa yoitiro iskafakĩ: “Na mẽra Epa Nios ika ariax fãsikõi
Sodoma ano ikafo feta Egipto ano mekaifãfe ẽ nika iskai mekaifãfe:
ikafãferi, afaa shinãpaonifoma. Nãskakẽ Iskaratĩa na nõko Ifo Cristo
chakakõi ipaonifo anoafo. Nãskarakõi xanĩfokõi iki nãmãnoax nai mẽra ika
Jerusalén anoafori.” Nãskax nã keskarari ixii nãatixõ xanĩfo ĩpanaka,
feronãfake rafe Jerusalén anoax ixõ yoiafo. 16-17 Akka nã Jesús
nakanax ãto yora fai nẽxpakĩa rakaxii. chanĩmara faafo ato kexemisfo nã
9 Nãskakẽ yora fetsafo a mai fetsa ari veinticuatro feronãfakefo tsaokanax a
ikafãfe, xoko fetsafãferi, meka Nios nãmã feopakefofã nafo Nioski
fetsayafãferi, a feronãfake rafe rakafãfe inimayanã iskafafo:
ato õixikani. Nãskafono ãto xanĩfofofãfe, ¡Aicho, mĩ fãsi sharakõiki! Mĩ afama
“Ato fena maifayamakãfe,” ixõ ato mĩshti famiski. Mĩ Yõshi Sharapa ato
yoixikani ato noikaspakõikakĩ. Nãskakẽ ĩkinã. Afama mĩshti onifaaxma mĩ
tres nia ato õixikani. 10 Askaito õikani a iyopaonixakĩ. Iskaratĩari mĩ nia. 18 A mai
mai ano ikafo atoki inimaxikani. fetsa anoafãfe mia noikaspamisfo mikiki
Askakanax atoki inimakakĩ fista axikani. õitifishkikõikakĩ mefe ikaspakakĩ. Afama
Aa ranã kaxpa afarafo inãnõnãxikani. mĩshti chakafamisfo. Askaifãfe õikĩ, mĩri
Yoikani iskaxikani: “Anã na rafeta noko ato kopikĩ ato omiskõimaxii atoki
fekaxtefakanima kiki,” ikanax õitifishkikõixõ. Akka a mia Ifofamisfo mĩ
inimasharakõikani. “Anã nõko chaka ato inãsharakõixii afara sharakõifo. Akka
noko yoikanima,” ikanax yoinãxikani. a mia yonoxoyanã mĩ meka mẽxotaima
11 Askafiaifono mã tres nia oxata yoimisfo afo mĩ ato inãsharakõiketsaxii,
nayoafono anã chipo Niospa ato otofaxii a mia chanĩmara famisfo tii; keyokõi
a feronãfake rafe. Askaito õikani a ato afaamaisfo ita, a xanĩfori a afama mĩshti
mãnão nikaxõ ato õiaifo, afo ichapayafori mĩ ato inãsharakõixii a mia
mesexikani, ratekõixikani, askaifãfe ato Ifofamisfo tii. Akka nã yorafo
õikani. 12 Askata nã feronãfake rafe chakafamisfo, mĩ ato omiskõimaxii, a
otokãta nai mẽranoax mekaito nikakani amẽranoax, omiskõimisfo mẽra mĩ ato
ato iskafaito: “Niri ekeki mãpeferakãfe,” potaxii,
ato faito nikakani a rafe ãto ferotaifi ixõ yoiafo.
ronoinĩfofãkani nai kõi mẽra 19 Askata a Nios kĩfiti pexefã nai
õia ãfe rapati oa xini pee ikai keskara 10 Askaito ẽ anã nika meka efapato
safea ika nai mẽranoax. Oxe kamaki mekai iskaito: “¡Aicho! Epa Niospa mã
paiya keskara. Askatari ãfe maiti ano Satanás nirixõ nãmã potaki, mẽxotaima
fishi doce aõ neafo. 2 Askata nã kẽro mã ãakõi noko fanĩrira pãrarifaito. Nãskakẽ
chaima fake kãikĩ, fãke pãefai. Epa Niospa Satanás finõinĩfofana.
3 Askainori fetsari ẽ õia a tsõa Nãskakẽ Satanás anã nõko ifo ikima,
õiyomisma keskara nai mẽranoax. Nã anã fanĩrira noko shinãmanima, Epa
Satanás oa ronofã keskara efapanãfakõi Nios fisti nõko Ifokõi iki. Askatari ãfe
õshimãfa, askai mapo ichapayakõi siete Fake Jesucristori nõko Ifokõiri iki. Nã
mapoya, askai a ãto xanĩfokõichi maiti rafe nõko Ifokõi. 11 Nãskakẽ Jesús
sharakõi keskara maiya siete faxõ, Ifofaxõ mẽxotaima nõ yoimis niri nai
askatari ãfe mãxofori diez ika. 4 Askata mẽra oyoxoma nõ yoiyopaoni nãmãxõ
ãfe tene fininĩfofã nai mẽshanãnaino nai iskafakĩ: ‘Nõko Ifo Jesús, Niospa
mẽranoax fishi rasi pakea. (Naskarifakĩ Fakekõi, oa oveja fake keskaraxõ noko
Epa Niospa ãjirifo Satanás atiri ato nãxoni nõko chaka noko soaxoxiki,’ ixõ
chakana fama ato ĩkipaikĩ, “Ea nõ yoimis mẽxotaima. Askatari nõ
ifofakãfe,” ixõ ato feparapaikĩ. Nãskakẽ Niospa meka ato yoimis. Nãskai nõ
a keskara niafaka chakafo ato ĩkinõ meseima, ‘Noko retefiaifono, nõ
Niospa nãmã potani nãmãxõ ato ĩkinõ.) inimasharai,’ ixõ anori mẽxotaima nõ
Nãskakẽ mã kẽro chaima fake kãiyaino, yoimis. Askaxõ nõ Satanás finõinĩfofana.
a ronofãnẽ kexei ãfe fake pĩapaikĩ 12 Nãskakẽ mãri nono nai mẽranoax
itirokẽma Niospa nãmã potani ãfe keskara inã aõ katanõ tsõa istoma ano.
inafoya. Taeyoi ãjiri iyopaoni. Nãskaxõ Nã afetĩama Epa Niospa itipinĩ faxoni
nãato keyokõi yorafo maifo tii anoafo ano mã kaxõ anoxõ piinõ cuarenta y dos
ato pãramis anorima ato yoikĩ chaka oxe akĩ, nã niafaka chakata ronõfã
shinãnõfo, chaka nĩpaxakakĩ. keskarato afeskafanõma. 15 A kẽro ari
483 APOCALIPSIS 12, 13
13
1 Askata ẽfe namapa ẽ õia ixõ yoia. “A yora namisfãfekai fato Nios
keskara afianã ẽ mato yoi. Ẽ Ifofamisma,” ato fakĩ fetsai. 7 Askatari
õiaino fakafã mẽranoax yoinã keskara Satanás ifofakaxõ ato afara
mesekõi kãinãkafanaito ẽ õia. Nã yoinã shinãmãnaino yorafãfe a Jesús
põfe keskaraõnoa ẽ mato yoinõ. Ea Ifofamisfo ato finõpaikĩ ato retepaikani
nikasharakãfe. Nã fistifiax mapo ãto xanĩfo ipaikakĩ. Askatari maitio
ichapaya, siete mapoya. Askatari ãfe anoafo, xoko fetsafo, meka fetsafoya
mãxo rasi diezya. A ãfe mãxo rasi keyokõi ãto xanĩfo ikani a feronãfake
xanĩfãfe maiti maimakĩ fetsa. Nãskaxõ xanĩfo chakakõi a Satanás yõshi a mẽra
Epa Nios mekafakĩ chakakõi faa. Ãfe nanea. 8 Askafaxõ yoisharaxikani akiki
femãnãfoki ane fetsafo chakakõifo nẽta. inimakakĩ: “Mĩ fãsi finakõia, mĩ nõko
2 Askai oa poomã keskara ãfe yora. nioskõi,” ixõ yoixikani akiki inimakakĩ.
Askatari ãfe tae oa osopa tae keskara. Askaifãfe tãpixõ nõko Ifo Niospa atoki
Askatari oa poomã axfa keskara. kirika keneama a Ifofaafãfema õikĩ. Mai
Nãskara Niospa ea õimana ẽ tãpinõ a onifataima mã tãpixõ Niospa ãto anefo
feronãfãke Satanáõxõ tãpikifinakõia, oa ãfe kirikaki keneni fatofãfe Jesús
xanĩfo finakõia keskara ixii nãmãnoax. Ifofaimãkai. Akka nã Jesús ovejanã fake
Satanás ãfe yõshi inãno ato yoimis ixii, keskara noko nãxoni noko ĩkipakexakĩ.
afama mĩshti fakĩ fetsaki ato õimaxii. 9 Mã pachoyakĩ ea nikasharakãfe.
3 Ãfe mapo fetsa ano mã mãpeafiafono 10 “Nã Satanás ifofaafãfe mato karaxa
anã otoax afianã nia. Nã mai tio anoxõ mẽra ikimakaki mato ikimaxikani.
yora rasichi õikani askaito: “Kee, Askatari mato kenopa retekakĩ mato
¿afeskax otoamẽ mã nãkõina nõ õia?” retexikani.” Nãskakẽ efe yora mĩshtichi,
ixõ yoikani. Nãskaito õikĩ ifofaxikani. shinãchakayamakãfe. Nã nõ Jesús
4 Nãskakẽ ifofakaxõ yoikani Satanás chanĩmara faafo tii nõ omiskõifikĩ, nõ
iskafakĩ: “Mĩ fãsi sharakõi. Mĩ afama tenekõixii nõko Ifo Jesús
mĩshti famis,” fakaxõ ifofakani. shinãmakitama.
“Nãskaxõ nã yora põfekõi inõ mĩ yõshi 11 Askatari ẽ anã õia oa namakẽ õia
fisti ifofakãfe. ‘Na nõko ifora,’ fakãfe,” ẽ nika. Faka põoitifã keskara ẽ nika, nai
ixõ ato yoia. 13 Afama mĩshti tsõa tiri ikai keskarari pachakõi ẽ nika. Meka
atiroma keskara ato ispa yorafãfe efapari ẽ nika yora ichapa
chanĩmara fanõfo. Nãskata yorafãfe ãto fanãikanaifono ãto manetiya ichapa rasi
ferotaifi nai mẽranoa chii fotomana. fanãikanaifãfe ẽ nika. Nã manetinĩ ãfe
14 Satanáõxõ nãskarifakĩ yorafo pãra ane arpa. 3 Fana fena tsõa nikayomisma
niosra fanõfo. Askafata ato yoia: “Nã Epa Nios ferotaifi fanãixõafo. Nãnoxori
yoinã põfe keskara retefiafono mã otoa nã cuatro Niospa onifanifãfe nikakani.
nã nimofonõfã faxõ inãkãfe a keskara Askatari nã veinticuatrofãfe nikakani.
faxõ,” ixõ ato yoia. 15 Nãnori ato yoiaino Nã ciento cuarenta y cuatro mil nono
mã nimofonõfã mãpeakano xãkaitiroma. mai anoa Jesús ato ifini, nãfãfe na fana
Askafiano Satanáõxõ xãkaima mekanõ, fena tãpitirofo. Tsoa fẽtsakai
askatari a siete mapoya mekayamaifo tãpitirofoma. 4 Nã ciento cuarenta y
ato retenõ. 16 Askata anã ato yoia cuatro mil yorafãfe nõko Ifo Jesús Ifokõi
iskafakĩ: “Maitio ikafãfe ãto mẽke famisfo. Afara chaka shinãtamaroko
kayakai aõri kenenõfo askayamakĩ ãto Jesúsnoa shinãfafãikani. Aato ato ifimis
femãnãki kenenõfo.” Nã yoinã põfe ato nãxonixakĩ Epa Nios yafi ãfe Fake
keskara fakafã mẽranoax kãiato ãfe ane Jesús Ifokõi fakanax ãfe yora inõfo. Ato
keneyamakĩ ãfe número ato kenemana. iyopaiyai ari afe fomisfo. Ato katoa afe
Keyokõi ato kenemana. Fakefo yorakaxõ ato yoiai keskara anõfo.
kenemata, xinifori kenemata, afama 5 “Nãfãfe chanĩkĩ yoimisra,” ixõkai tsõa
potaxii chakamãi famisfono, Nios ãfe kenopa fanafo taxtea keskafakĩ ãfe
nikakaspakakĩ. Pae meekakĩ sharaõxõ a chanĩmara faafo tii ifia afe
xatenakafoma. Tsõa ato ifitiroma, nã ĩpaxanõfo.
yoinã põfe keskarato ãfe ane ãto mẽkeki 17 Askata ẽ õia nai mẽranoa ãjiri
keneafono, askayamakĩ ato femãnãki fetsari Nios kĩfiti pexefã anoax kaito,
keneafo. Nãskakẽ pena tii ita, fakishchãi aatori keno extea ikiai tsomax. 18 Afianã
ita, omiskõixikani tenepakenakafoma,” ãjiri fetsari Nios kĩfiti mĩsa anoax kaa.
ixõ Epa Niospa ãfe ãjirinĩ yoia. Nãato Niospa maifo tii anoa koatiro.
12 Nãskakẽ efe yora mĩshtichi, mãto Nãatori keno extea ikiai tsomax fãsikõi
õiti inimamasharakãfe. Omiskõifikĩ mekayanã yoia: “Nã uva fimi mã
tenekãfe. Niospa noko yoini keskara pachiaki. Mextexõ ichafafe,” ixõ yoia.
akãfe. Nõko Ifo Jesús kachikiri Nãskarifakĩ Epa Niospa ãfe ãjiriõxõ a
fayamakãfe. nikakaspamisfo ichanãfaxii. 19 Nãskata
APOCALIPSIS 14–16 486
15
1 Askata anã ẽfe namapa ẽ õia choshtama fafeai safeafo, oro õshi
keskara ẽ mato yoinõ. Afara keskarato xonexemeafo. Nãfãfe mai
fetsa tsõa õiyomisma nai mẽranoa ẽ õia. anoafo ato omiskõimakani omiskõinõfo.
Ẽ ratekõia. Akka Nios nã yora 7 Nãskakẽ nã cuatro Niospa onifaa fẽtsa
nikayospafoki õitifishkiki. Nãskakẽ ãfe Niospa ãfe ãjiri sietefo ato oro kecho
ãjiri siete ato yoia keyokõi mai anoafo inãakea. Nios nã nipanakato nã
ato omiskõimanõfo. Mã askafafono Epa Ifofaafoma mai anoafoki õitifishkikõikĩ
Niospari ato omiskõimani. Akka anã nã kechofo mẽra afara chakafo fospi faa
tsoaki õitifishkixõ, Niospa ato nãskaxõ chipo atoki ãjirifãfe
omiskõimatiroma. nachiakeaifono omiskõinofo. 8 Nios ika
2 Askata ẽ õia fakafã feroikima raka mẽra kõinĩfã nashfiai keskara. Niospa
chiiya osia keskara. Nãno yorafã rasi ãfe kerex shara a mẽra fospia. Nãskatari
niafo ika. Nã yorafãfekai yoinã põfe a mẽraxõ chaxasharai. Akka mai anoxõ
keskara ifofaafoma; ãfe nimofori nã Nios nikakaspamisfo Niospa ãjirifãfe
ifofaafoma; ãfe numerori ãto yoraki ato omiskõimakani omiskõinõfo.
keneafoma. Nãfãfe ato finõkõiafo. Nã Nãskakẽ a ato omiskõimanai xateamano
fakafã feroikima raka chiiya osia tsoa Nios ika ano ikitirofoma.
keskara a kesemẽ maniafo. Epa Nios ato
Nikayospafo Niospa ato
tii maneti inãpakea. Nã maneti ãfe ane
omiskõimani omiskõinõfo
arpa. 3 Taeyoi Nios yonoxomiskõi Moisés
16
ipaoni. Nã Moisés ãfe rãfifo finõkõiax 1 Askata Nios ika ariax fãsi
2 Nikakaxõ Niospa ãjiri fẽtsa taefakĩ xiniki nachia. Akiki nachiano xini chii
ãfe kecho mẽranoa nai mẽraxõ mai ano keskara ikano yorafo koofafo. 9 Xini
nachia. Nãskatari nã yoinã põfe xanakõiaino yorafo koofafo. Kookani
keskarato ãfe ane ãto mẽkeki omiskõiafo. Mã tãpiyomisfo Niospa ato
keneyamãkĩ ãto femãnãki keneafo, ãfe omiskõimafiaino ãto chaka xateafoma.
nimofo keskarari ifofaafo nãfo kooyoi Nios Ifofatamaroko. Iskafakĩ yoimisfo:
fetsekaxõ paekõi meexikani. “Niospa noko chakafai. Nios chakakõi,”
3 Askata afianã Niospa ãjiri fẽtsa ãfe ixõ yoiafo. “Nios shara. Afama mĩshti
kecho mẽranoa nai mẽraxõ fakafãnaki fatiro,” ixõkai tsõa anori yoipaikanima.
nachia. Mã nachiano fakafã õsinãtana 10 Askatari Niospa ãfe ãjiri fẽtsa Nios
nã yora reteafono ãfe imi foa keskara. ika arixõ ãfe kecho mẽranoa nã yoinã
Nãskakẽ keyokõi nã fakafã mẽranoax põfe keskara chakakõikĩ afe ikafokiri
nai fetseafo. atoki nachia. Nachiano nã yoinã põfe
4 Askata afianã Niospa ãjiri fẽtsa ãfe keskara ifofaafo ika ano fakishkõi ika.
kecho mẽranoa nai mẽraxõ fakafoki Nãskakẽ keyokõichi paekõi meafo, aripe
nachia, askatari mai mẽranoax faka iyanã. 11 Nãskai omiskõifikakĩ ãto chaka
tsekeaifokiri nachia. Nachiaino fakafo fe xateafoma. “Niospa noko iskafai. Nios
mai mẽranoax faka tsekeaifo fe imi chakakõi,” ikaxõ ãto chaka xateafoma.
keskara osiafo. 5-6 Askatari Niospa ãfe 12 Askatari anã Niospa ãjiri fẽtsari nai
ãjiri fetsa mekaito ẽ nika. Nã faka mẽraxõ ãfe kecho mẽranoa faka efapa
kexemisto iskafakĩ yoia: “Epa Niosi, mĩ ãfe ane Eufrates kamaki nachia. Mã
tsoa onifataima mĩ iyopaoni. Nãskakẽ nachiano nã Eufrates netsorisatana.
nã mĩ iyopaoni keskarari iskaratĩari mĩ Nãskakẽ xanĩfofo xini oaikirinoax
nĩpanaka. Mĩ shara fisti amis. Aicho, fekani, mã Eufrates netsokõiano, ãto
iskaratĩa nã mia nikakaspamisfo mĩ ato sorarofo feta pokeferakani.
omiskõimani chanĩmakõi. Ãto chaka 13 Askatari ẽ niafaka chakakõifo tres
xatekaxõ mĩ Fake Jesús Ifokõi fanõfo, fexko keskara ẽ õia. Fetsa ronõfã
mĩ meka ato yoimisfori nã Jesús keskara nã Satanás ãfe ãxfa mẽranoax
Ifofaafãfema ato reteafo. Nãskakẽ nã kãikaina, fetsari nã yoinã põfe keskarato
mia Ifofaafoma mĩ kopikiri ato namai ãfe ãxfa mẽranoax kãikaina, fetsari: “Ẽ
chanĩma. Mefe yorafo omiskõimamisfo. Niospa meka ẽ mato yoimisra,” iki, a
Nãskakẽ ato kopikiri nã mia Ifofaafoma chanĩmisto ãfe ãxfa mẽranoax kãikaina.
mĩ ato omiskõimani omiskõinõfo. 14 Nã tres niafaka chakafãfe tsõa afaa
ãfe ane israelifãfe mekapa Armagedón keskara ẽ õia. Epa Niospa Yõshi
famisfo anoxõ. Sharaõxõ ãjirinĩ ea iyoa tsõa istoma ano
17 Askata Niospa ãjiri fẽtsa anã nai ea iyoa. Nãnoa kẽro ẽ õia yoinã põfe
mẽraxõ ãfe kecho mẽranoa nachia. Mã õshikõi kamaki tsaokẽ. Nã yoinã põfekõi
nachiano Epa Nios meka fãsikõi iskai: ãfe yora tiixõ ane ichapato kenea ika.
“Mẽ keyokõi aka,” ixõ yoiaito ẽ nika. Keyokõi nã anefo kenekĩ Nios mekafakĩ
18 Askatari fãsikõi kana piishikai ita, chakafaa. Nã yoinã põfe ãfe mapo
afarafo pachakõifo ita, nai tiri iki ikai sieteya. Ãfe mãxo diezya. 4 Nã kẽromã
ita, mai naya naya ita, askarafokai tsõa sama chainipa yafi nana õshi safea ika.
õiyomisma. Nã feronãfake onifakĩ Oro fakka fakka ikai keskara safea.
taefanitĩa tsõa mai naya naya iki Askatari makex keskara fakka fakka ikai
finakõiaito askara tsõa õiyomisma. sharashta yafi fetsa ãfe ane perla
19 Akka nã Babilonia anoax mai naya oxoshara, nãri safea ika. Nã kẽromã
naya ikaino mai tres kaxketani. Maifo tii kecho oro tsoma a mẽra afara chakakõi
anoari ãto pexe rasi nã mai naya naya naneato, a mẽra nanea keskara yorafo
ikaino maokomea. Nã Babilonia anoafo afara chakakõi fetsa fetsatapafo
anã Niospa shinãni afara chakafama. Ãto mẽra nanexõ ato afara
chakafamisfono. Nãskakẽ atoki chaka shinãmana. Ato pãemata,
õitifishkikõikĩ ato omiskõimani chanĩmis ato imata, ãto ãfima
omiskõinõfo. 20 Nãskatari nã mai chotamisfo ato imata, ãto fenema
toomãfã anoafo yamarisatana. Keyokõi chotamamisfo ato imata, nãskara
mãchifãfori yamarisatana. 21 Nãskatari chakakõifos ato imamis. 5 Ãfe femãnãki
oi nami matsi tokorofo efapakõi ãfe efe kenea keskara tsõa tãpimisma. Iskara
cincuenta kilo nai mẽranoax yorafoki kenea: “Babilonia anoafo tsoa
pakea. Askafiaito õikakĩ ãto chaka keskarafoma. Nã kẽro feromakõichi
xateafoma. “Nios chakakõi. Na oi nami Nios nikakaspai keskarafo. Nãskakẽ
efapakõi nokoki potai,” ixõ yoiaifãfe ẽ fetsa fetsatapafo chakafakĩ
nika. finakõimisfo,” ixõ kenea. 6 Nã kẽro
feroma keskarato Jesús chanĩmara faifo
Mai fetsa anoafo kẽro feroma keskarafo ichapakõi ato retea inimayanã. Nãskaito
17
1 Askata anã ẽfe namapa ẽ õia. õikĩ tãpia. “Choo, na kẽromãtsi ato
Afara afeskara ixiai keskara anã retemiski,” ixõ ẽ shinã. 7 Ẽ askaito
ea õimana. Nã Niospa ãjiri sietepa Niospa ãjirinĩ ea iskafaa: “¿Afeskai mĩ
kecho tsomafo ikafo akka fistichi ea ratemetsamaimẽ? Ẽ mia yoinõ, ea
yoia: “Niri ofe. Na pexe ichapa rasi nikapo. Na kẽro yafi nã yoinã
fakafãfo chaimashta anoafo chakakõifo. keskaraõnoa ẽ mia yoinõ. Na yoinã põfe
489 APOCALIPSIS 17
anoa ato ĩkinãno ato chakafakani ato Nõkai oa kẽro ifomafa keskarama. Nõ
keskara ikaxõ,” ixõ Niospa ãjirinĩ ea omiskõitiroma. Askatamaroko nõ
yoia. isharapakenaka,” ixõ kakapaimisfãfe
yoimisfo. Akka Epa Niospa ato fãsi
Ãjiri fẽtsa yoia iskafakĩ: “Iskaratĩa omiskõimani omiskõikakĩ tenẽnõfoma.
Babilonia pexe rasi mã keyoa,” ixõ yoia Akka nã ea chanĩmara faafãfe, ea
18
1 Askata anã ãjiri fetsa nai nikasharakãfe. Epa Niospa mã ato
mẽranoax mai ano fotoaito ẽ samamashta omiskõimani anã
õia. Epa Niospa yoia nã xanĩfo fẽtsari isharayamanõfo. Atiri ẽ ato namai,
afama mĩshti atiro. Nãato chaxaito atiri ẽ ato omiskõimani, a piaifori ato
maifo tii anoxõ õikani. 2 Fãsikõi yoia kẽyoi. Nãskakẽ fonãikani. Nãskatari
iskafakĩ: atiri ẽ ato koofaxii kooi fetsenõfo.
Pexefã rasi Babilonia anoafo mã Tsõa atiroma keskara Epa Niospa
keyoa, anã anoma. Iskaratĩa anã ano afama mĩshti atiro. Nãskakẽ Epa
tsoa ikama, askatamaroko niafaka Niospa mato yoi iskafakĩ: “Efe yora
yõshi chakakõifo ano ika, askatari mĩshtichi, Babilonia anoafo keskara
peya yõshi chakakõifori ano ika. 3 Nã iyamakãfe. Ato fe rafeyamakãfe. Ato
kẽro chakapa yorafo ato mãmã pae feta chakafayamakãfe ẽ ato
ayamatiro keskafakĩ, nãskarifiakĩ nã omiskõimanai keskafakĩ, matori ẽ
Babilonia anoafãfe yora fetsafo mai omiskõimanõma,” ixõ Epa Niospa ato
fetsa anoafo ato afara chakafamafo yoixii kiki,
ato keskara inõfo. Ãto xanĩfofori ato ãjirinĩ faito ẽ nika.
askafamafo. Askatari afara sharafos 9 Askano Babilonia kooaino mai fetsa
faafo, fetsafori mai fetsa anoafo ato 5 Askata Epa Nios tsaoa anoa ẽ meka
retemisfo Jesús õikaspakakĩ. Niospa fetsa nika iskafakĩ yoiaito:
meka mato yoipaifiaifono mã ato Epa Nios yonoxomisfãfe
nikakaspamiskẽ, Niospa mato xanĩfofofãfe askatari afamafofãfe
omiskõimana,” ixõ Niospa ãjirinĩ yoia. mato Niospa yoia keskara mã
apaikõimis. Mãri Epa Nios yoikãfe
Nios ika anoax fanãiki iskakani: “¡Aicho! iskafakĩ: “¡Aicho! ¡Epa Niosi, mĩ
Nõko Ifo Nios sharakõi,” ikaxõ Niosnoa sharafinakõia!”
afara sharafo fanãikani ixõ yoiaito ẽ nika.
19
1-2 Askata nai mẽra ikafo
Feronãfake ãfiyakĩ fista atiro inimakĩ.
ichapakõi ãto meka ẽ nika,
Nãskarifakĩ Jesús nai mẽraxõ noko fista
fãsikõi iskaifãfe:
axoxii nokoki inimakĩ
A fetsafãfe chakafamisfo Epa
Niospa ato omiskõimani. Chanĩmakõi, 6 Askatari ẽ anã nika yõrafã rasi
ato omiskõimani. ¡Aicho! Nõko Ifo mekaifãfe nã fakafã poo ikai keskara,
Nios fãsi sharakõi. Nãato nõko chaka askatari fãsikõi nai tiri ikai keskarari ẽ
noko soaxona nõ afe nĩpaxanõ. Aõnoa nika ãto meka:
fisti nõ yoitiro iskafakĩ: “Mĩ nõko ¡Aleluya! Nõko Ifo Nios tsõa
Ifokõi. Fato fetsakai mia keskarama atiroma keskara afama mĩshti fatiro.
afara sharafamis. Mĩ sharaõxõ mĩ Nã nõko Xanĩfo finakõia. Maifo tii
afama mĩshti fatiro,” ixõ keyokõichi anoafo noko ĩkitiro. ¡Aicho! ¡Nõko Ifo
yoipakenakafo. Epa Niospa Babilonia Nios sharafinakõia! 7-8 Akka
anoafo atoõnoa iskafakĩ yoia: “Nã feronãfãke kẽro fiaino nã kẽro
Babilonia anoafo nã kẽro feromakõi inimakõi itipinĩsharatiro ãfe fene fe
keskarafo. Nã chakafamisfoõxõ maifo fianãxiki. Nãskarifiai nõko Ifo Jesús fe
tii ano ikafori ato chakafama. Nãskakẽ iskaratĩa afe yorafo afe ipanakafo.
Babilonia anoafãfe ea fãsi chakakõi Akka afe yorafo mã itipinĩsharafo afe
famisfo. Efe yorafori ato ipaxakakĩ. Akka ãfinĩ ãfe fene
omiskõimakani nanõfo. Nãskakẽ ẽ ato inimamapai itipinĩsharatiro. Sama
kopia omiskõimakĩ,” ixõ Epa Niospa fena sharakõi patsaxõ safetiro afe
yoi, fianãxikĩ. Nãskarifiakĩ nã Jesús
ixõ yoiaifãfe ẽ nika. 3 Afianã meka Ifofamisfãfe itipinĩshara fatirofo. Epa
fetsari ẽ nika nai mẽranoafãfe yoiaifãfe Niospa ato shara fapaikĩ, ato chaka
iskafakakĩ: soaxoni Jesús fe ĩpaxanõfo. Nãskakẽ
¡Aicho! Nõko Ifo fãsi sharakõi. nõ inimai. Tsoa fetsakai mia
Afaa chakafamisma. A chakafamisfo keskarama afara shara famis,
chanĩmakõi ato omiskõimani. Ato ixõ yoiafo. Niospa yorafãfe Jesúsxõ
chiifã mẽra potano afo kooi fetsafo sharafamis. Nãskakẽ Niospa ato
nishpapakenakafoma, rapati sharafinakõi safemana Jesús fe
ixõ yoiaifãfe ẽ nika. ipasharanõfo.
4 Askanori Epa Nios tsaoa ano nã 9 Askatari ãjirinĩ ea yoia: “Ẽ mia yoiai
veinticuatro xanĩfori nã Nios onifani keskara kenefe iskafakĩ: ‘Ẽfe Fake Jesús
cuatro a nãmã feopakekafakĩ iskafakĩ iskaratĩa keyokõi afe yorafo ichanãfai
yoiafo: “Askapainõ. ¡Aicho! ¡Nõko Ifo afe ĩpaxanõfo. “Niri fekãfe,” ato faino,
fãsi sharakõi!” ixõ yoiaifãfe ẽ nika. nikakanax inimakõikani. Nãskakaxõ ẽfe
493 APOCALIPSIS 19
Fake feta pikani afe ipaxakakĩ,’ ixõ Epa pãtsaxona keskarafo. 15 Ãfe axfa
Niospa yoia. Nãskakẽ Epa Nios ãfe mẽranoa keno chainipa ikiaikõi ẽ õia.
meka mã chanĩmara fatiro,” ixõ ea yoia. Akka ãfe kenoma, ãfe meka. Ãfe
10 Ea yoiaino ẽ a nãmã feopakekafana, mekapas maifo tii anoafo
“Mĩ fãsi sharakõi,” ixõ yoixiki. Ẽ nikayospamisfo omiskõimani. Maifo tii
askafaino ea yoia iskafakĩ: “Ea ato ĩkinã, fetsafo nikayospamisfo ato
askafayamafe. Ẽri Nios yonoxomiski mĩ kerexkai omiskõimakõi. Ãfe meka
axomis keskafakĩ, a Nios Ifofaa nikakaspamisfono Nios õitifishkikõini.
fetsafãferi askafamisfokĩ. Jesús mato Akka Jesúsxõ ato omiskõimani,
yoiai keskara mã kachikiri famisma. omiskõipakenakafo mẽra ato potaxii.
Nãskakẽ Nios fisti nãmã nõ feopakekafã 16 Jesús ãfe ane fetsa ãfe rapati
yoitiro: ‘Mĩ fãsi sharakõi. Mĩ ẽfe Ifokõi,’ chainipaki kenea mãnãkiri keneta
ixõ anori fisti nõ yoitiro. Nã Niospa maikiriri kenea iskafakĩ: “Xanĩfo maifo
meka yoimisfãfe yoimisfo keskarifakĩ ẽri tii anoa ãto Xanĩfo finakõia, askatari ãto
Jesúsnoa yoimis Epa Niospa ea Ifo finakõia,” ixõ kenea.
shinãmanaino,” ixõ ãjirinĩ ea yoia. 17-18 Askatari ẽ õia ãjiri fetsa xini ano
keskara tãpia. Xanĩfãfe maiti sharakõifo achia chiifã mẽra ato potaxiki. Nã ato
ichapakõi maiafo ika. Ãfe femãnãki ãfe pãramisto, “Ẽ Niospa meka mato
ane kenea. Ares fisti nã ane tãpia. yoimis,” ifiax ãa chanĩmis. Nãato na
13 Rapati chainipa safea. Nã rapati imiki yoinã põfe keskaraõxõ tsõa atiroma
momoa. Nãskara õikĩ ea shinãmana keskara famis Satanás yõshixõ. Nãskaxõ
Jesús noko nãxoni. Ãfe ane fetsari, keyokõi yorafoki kenea nã marakkaõxõ
“Niospa Meka,” famisfo. 14 Afe yorafo yoinã põfe keskara tãpixikani. Nãfãfe
nai ariax kamayofo oxokõi kamaki ãto yoimisfo iskafakakĩ: “Mĩ ẽfe nios. Ẽ mia
Ifo kachiori fokani. Ãto rapatifo oxokõi noi,” ixõ anori yoinã põfe keskara
chainipa safeafo. Nã rapati oxokõi rama yoimisfo. Akka nã ato pãramisto yõra
APOCALIPSIS 19, 20 494
atiroma keskafakĩ afama mĩshti faito otokaxõ Jesús feta maifo tii anoafo mil
nãfãfe õiafo. Nãskakẽ ato pãrakõia. Nã xinia yorafo tii ato ĩkinãfo. 5 Nãfo mã
yoinã põfe keskara fe nã ato pãramis otoafono mã mil xinia keyoano fetsafori
naafomano iriyafi Jesús ato chiifã mẽra Epa Niospa ato otoaxii. 6 Shinãkapo efe
pota. 21 Nã rafeta ãto inafo Jesús ãfe yora mĩshtichi, mato yoiai keskara.
kamayo kamaki tsaoxõ ãfe mekapa ato Noko Epa Niospa otofakĩ taefaxii. Noko
reteaino nai fetseafo. Mã naafono katoni afe yorafo nõ inõ. Epa Nios feta
ishpifo atoki ichanãkaxõ ãto nami Cristo noko yoiai keskara nõ fetsafo Epa
pikani mãyakõiafo. Nios kĩfixomis. Nõ omiskõifikatsaxakĩ
Jesúsnoax omiskõifikatsaxakĩ naax nõ
Jesús Satanás achixõ nexaxii mil xinia omiskõipakenafo mẽra kanakama.
20
1 Askata Niospa ãjiri Nios ika Askatamaroko Cristo ika anoxõ a feta
ariax fotoaito ẽ õia, chamis fetsafo nõ ĩkixii. Nãskakẽ Jesús keskara
keskara tsoma. Nã niafaka chakafo shara ikax nõ fãsi inimaxii.
kinĩfã fakishifã mẽra ikafoki atoki fepoti
Satanás kinĩfã chaikõi mẽranoa kãimayoi
fepoa keskara ẽ õia. Nã Niospa ãfe
anã yorafo pãranõ. Ato askafaino koshikõi
ãjirinĩ fepotinĩ ãfe chamis yafi kaninã
anã kinĩfã mẽra potaxii anã kãipakexanõma
efapa tsoma ika. 2 Tsomaxõ nã ronõfã
keskara achia. Nã ronõfã keskara nã 7-8 Askata mã mil xinia finõano Satanás
Akka mai fe nai anã ano ikama. inõ afe yorafo nãno afe nĩpaxanõfo.
12 Askata ẽ õia nã xanĩfofo fe nã yora 3 Askano Epa Nios tsaoa anoa meka
afamafori nakanax Epa Nios tsaoa ano achakõi ẽ nika. Yoia iskafakĩ: “¡Aicho!
niafo. Nãno niafono Epa Niospa ãfe Iskaratĩa Epa Nios yorafo fe ixikiki. Ato
kirikafo fẽpea. Kirika fetsari fẽpea. Nã mẽra ixii nãfo afe yorafo inõ, nã yora
kirikaki nã Ifofamisfo atoki kenea. Akka fisti keskara. 4 Ato kexesharaxii anã
a Ifofamisfoma atoki keneama. Akka nã tsoakai omiskõitiroma. Ato noikĩ
kirikanã ãfe ane Nĩpamisfo. Nã oiaifono Epa Niospa ato
nayoxoma apaonifo keskara kirikafo shinãmasharaxii ãto fẽo tereaxoxii anã
mẽra keyokõi Epa Niospa mã keneni. shinãchakakakima tanaima inimanõfo.
Nãskakẽ nã afara chakafapaonifo Ato kexeaino tsoakai anã natiroma,
keskara atoki kenexõ ato ispai tãpinõfo anãrikai manomitsai oiakanima,
chanĩmakõi ato omiskõimaxii. 13 Nã anãrikai paemekanima. Afara chakafo
ãsamisfo fe mai anoax namisfori iyopaoni keskarakai anã askanakama,”
askatari fetsafori nafiakanax ixõ yoia.
otoyokanima keyokõi namisfo Epa Nios 5 Askata Niospa ãfe tsaoti kamaki
afianã ato chiifã mẽra potaito ẽ õia. “Mẽ aka. Iskaratĩa ẽ yoiyoni keskara mẽ
Nãnoax omiskõikani xatepakenakafoma. keyoa. Afara onifataima ẽ iyopaoni.
15 Akka nã kirika ãfe ane “Nĩpamisfo” a Afetĩara maifo tii keyoai eres fisti ẽ
mẽra Epa Niospa ãto ane kenemisma, yoitiro. Ẽ keyokõi ĩkinã. Ẽfi nĩpamiski.
nãfo chiifã mẽra pota. Nãskara ẽ õia Fetsa nõamãikĩ yoitiro iskafakĩ: ‘Ẽ faka
Epa Niospa ea õimanaino a ixiai keskara fenakõi naxikima,’ ixõ yoitiro.
mai keyoaino. Nãskarifiai fetsa ipaisharapaikõikĩ
yoitiro iskafakĩ: ‘Ẽa ẽ isharatiroma. Ẽ
Nai yafi mai fenakõi Epa Niospa onifaxii Nios yopakõi,’ ixõ anori yoiaito ẽ
ikaino, xini oaima anori tres ika fepoti Epa Niospa nã afama mĩshti fatiroxakĩ
ichapaya. 14 Nã kene keyakõi tokiri doce nõko Ifo Jesús noko fe Jerusalén Fena
efapanãfã kamaki kenea. Jesúsnoa mẽra imisfo. Askatari yorafãfe Epa Nios
yoimisfãfe ãto anefo nã tokiri doceki kĩfiti pexefã nã anã yopanakafoma.
kenea. 23 Nãskarifakĩ anã xini yafi oxe
15 Niospa ãjirinĩ nã ea taefakĩ yoiato, yopakanima Epa Nios fe Jesús ato fe
nãato tanati oro tsoma, Jerusalén Fena ikano. Epa Nios nãno ato fe ixõ ato
tanaxii, ãfe kene yafi ãfe fepoti tanaxiki. chaxaxoni. Jesúsri ato askafaxõi
497 APOCALIPSIS 21, 22
22
1-2 Askano ẽfe namapa õiai meka mã chanĩmara fatiro,” ixõ ea yoia.
keskara Niospa ãjiri fẽtsa ea 7 Akka yoikĩ iskafaa nõko Ifo Jesús
õimana afe keskaramãki Nios ika ano. yoia iskafakĩ: “Ẽ nai mẽranoax mai ano
Nios fe Jesús tsaoa anoax faka shara matoki nokorisai. Nã mĩ õia a inõpokoai
fakkai fakkaisai keskara kafani, fai a mĩ nikafori, nãfo mĩ kenetiro. Akka
nẽxpakĩa. Afara choshta a mẽra nãfo chanĩmara fakakĩ kachikiri
ikitiroma. Nãno ikafãfe nã faka shara fayamakanax inimakõixikani,” ixõ Jesús
ayapaiyaitĩa ayatirofo, nãskakẽ ea yoia.
nomipakenakafoma. (Nãskarifiakĩ nãno 8 Ẽkĩa Juan ẽ nika, askatari ẽ õia ea
nãskari faxikani chakakõi fakakĩ. Akka Fena mẽra efe ipaxakakĩ,” ixõ Jesús
nã Niospa yoiai keskara amisfãfe ea yoia.
nãskarakõi fakakĩ mimakõi faxikani 17 Askano Niospa Yõshi Shara feta
Niospa yoiai keskara akakĩ. Nã Jesús Jesús afe yorafãferi yoikakĩ iskafatirofo:
keskara shara imisfo nãfori “Jesúski fekãfe,” ato faifono, fetsafãferi
isharakõixikani ãto Ifo nikakaxõ ato yoitirofo: “Jesúski fekãfe,”
ifosharakõifakani,” ixõ Niospa ãjirinĩ ea ato fatirofo. Fẽtsa nõamã ikĩ faka yopai,
yoia. faka ano katiro mã ayax anã nõamã
12 Nãskaxõ Jesús anã yoia iskafakĩ: “Ea itiroma. Nãskarifiai fẽtsa ãfe chaka
nikasharakãfe. Ẽ matoki samama xatepai, Jesúski otiro Epa Nios fe
nokorisai. Nokoxõ ẽ mato yoiyoa ipaxakĩ. Afaa inãtama Jesús chanĩmara
keskara ẽ mato inãsharaxii. Nã afara faax, afe ipaxatiro.
shara famisfo ẽ ato shara fata nã afara
chakafamisfo ẽ ato omiskõimaxii. Juan mã mekai xatekĩ Jesús
13 Afarafo onifataima ẽ iyopaoni. Ẽfi yoiai keskara keneni
nĩpamiskĩ. Ẽ niixatepakenakama. Nã 18 Ẽkĩa Juan, afara ixiai keskara ẽ
mãto mai keyoai eres fisti ẽ yoitiro,” ixõ mato kenexona. Ẽ mato kenexonai
ea yoia. keskara chanĩmakõi. Nã meka ẽ mato
14 Anã Jesús yoia iskafakĩ: “Nõ yoiai nikasharakãfe. Ẽ mato kenexona
Jerusalén Fena mẽra ikixõ, nã ifi ãfe keskara akka fẽtsa afianã meka fetsa
fimi pipaiyaitĩa nõ pitiro. Nãskarifiai nõ shinãkĩ keneax, na kirika mẽra kenea
Epa Nios fe ikaino ares fisti noko mã õiai keskara omiskõipakenakafo
nimapakexatiro. Nã Jesús chanĩmara chanĩmakõi Epa Niospa keyokõi nãfo
faafo ato chaka soaxona nãfo fisti Epa omiskõimaxii. 19 Askatari a afara
Niospa ato ikimatiro afe ĩpaxanõfo. afeskara ixiai keskara ẽ kenea fẽtsa na
15 Nãskakẽ nã yora chakakõi paxta põfe meka atiri soakẽ Epa Niospari ãfe ane
keskarafo fe, a koshoiti tãpiafo, nã soaxii ãfe kirika mẽranoa. Nãskakanax
koshoiti chanĩmara faifori, feronãfãke nã Jerusalén Fena shara mẽra
ãfe ãfima chotamis, kẽrofãferi ãto ikitirofoma. Ẽ kenea keskara soakanax
fenema chotamamisfo, retemitsamisfori, nã Epa Nios afara shara yoiyoni
Nioskõima noikĩ ifofamisfori, keskara, aya ipanakafoma.
chanĩmisfori, nã chanĩ noimisfori, 20 Jesús yoia keskara nãnori ẽ mato
tãpimanõ. Ẽkĩa David ãfe fena. Ẽfi nã afiaino nõko Ifo Jesús mato noixõ mãto
fishi efapa penaino õimisfo keskarakĩ. õiti mato fẽpeaxosharapainõ.
Nã fishi õikĩ nõ tãpitiro mã penaino. Askapainõra. Ẽri mato fãsi shinãi. Nã
Nãskarifiai mẽ chaima oaino tii.
tãpikanax itipinĩsharatirofo Jerusalén Ẽkĩa Juan