Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
El Nuevo Testamento
de nuestro Señor Jesucristo
en el idioma
aguaruna
El Nuevo Testamento
de nuestro Señor Jesucristo
en el idioma
aguaruan
Publicado por
© La Liga Bíblica 2008
Prólogo · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·5
Yamajam chicham Mateo agagbau
(Evangelio de San Mateo) · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·7
Yamajam chicham Marcos agagbau
(Evangelio de San Marcos) · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·70
Yamajam chicham Lucas agagbau
(Evangelio de San Lucas) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·106
Yamajam chicham Juan agagbau
(Evangelio de San Juan) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·169
Jisus ishiakbau aidau takasbau
(Los Hechos de los Apóstoles) · · · · · · · · · · · · · · · · ·215
Romanmaya aidau awetimu
(Epístola a los Romanos) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·270
Corintonmaya aidau nagkamchaku awetimu
(Epístola 1 a los Corintios) · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·300
Corintonmaya aidau awentsaik awetimu
(Epístola 2 a los Corintios) · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·324
Galacianmaya aidau awetimu
(Epístola a los Gálatas) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·340
Efesonmaya aidau awetimu
(Epístola a los Efesios) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·349
Filiposnumia aidau awetimu
(Epístola a los Filipenses) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·358
Colosasnumia aidau awetimu
(Epístola a los Colosenses) · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·364
Tesalonicanmaya aidau nagkamchaku awetimu
(Epístola 1 a los Tesalonicenses) · · · · · · · · · · · · · · · ·370
Tesalonicanmaya aidau awentsaik awetimu
(Epístola 2 a los Tesalonicenses) · · · · · · · · · · · · · · · ·375
timoteo nagkamchaku awetimu
(Epístola 1 a Timoteo) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·378
Timoteo awentsaik awetimu
(Epístola 2 a Timoteo) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·385
Titu awetimu
(Epístola a Tito) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·390
Filemón awetimu
(Epístola a Filemón) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·393
Hebreo aents aidau awetimu
(Epístola a los Hebreos) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·395
Santiago papí agagbau
(Epístola de Santiago) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·414
Pedro nagkamchaku papí agagbau
(Epístola 1 de San Pedro) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·421
Pedro awentsaik papí agagbau
(Epístola 2 de San Pedro) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·429
Juan nagkamchaku papí agagbau
(Epístola 1 de San Juan) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·434
Juan awentsaik papí agagbau
(Epístola 2 de San Juan) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·441
Juan kampatumá papí agagbau
(Epístola 3 de San Juan) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·442
Judas papí agagbau
(Epístola de San Judas) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·444
Iwainakbau
(Apocalipsis) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·447
PRÓLOGO
1
1Ju ainawai Jisukristu muunji aidaushkam, ditak akiinawajui
aajakajua nuna daaji agatkamua Babilonianmaya aidau Israel
duka. Nigka David, Abraham aina nu aentsun achig yajuaku aina nunú
wegantu aajakuí. tsawan jegatsaig.
2 Abragka uchijiyai Isaac, 12Tuja Babilonia yajuakam batsamsag
7
0DWHR12 8
Jisukristu dukují atinun, tujash Maríak aidau kaunkajui. Nunú aents aidauk
eke nematsuk pujayatak Wakaní yacha yaya aidaun dekapawag diisag
Pegkejin ejapjukui. 19Nuniktatman José dekau aajakajui. 2Iman aidau Jerusalén
dekaa, nigka aishmag pegkeg asa: jegawag iniimaidau:
Wakenmataik tikichish dekainatsaig —¿Tuwí pujawa judío aidaun apuji
idaisatjai, tiuwai. 20Aatus José atin uchi yamá akiina dusha? Ii nugken
anentaimas kanittaman, Apajuí aentsji etsá jintain pujusá yaya wainkamji, Apu
nayaimpinmaya kajanum wantintuk: akiintai wantinkatnai timawa nunú.
“José David wegantu uchijiyah, Nunika wainkaja minaji ni ememattasa,
utujimtsuk Maríak jukita, ame —tuidau.
anagmamua duka. Ni ejapjuka nunak 3Nu tibaun aents aidau etsejiagtai,
2
1Herodes Judea nugka apuji wajas aentsu Apuji atina nu’ tawai,
pujai, nunú nugkanmag yaakat —tuidau.
Belegnum Jisus akiinauwai. Nunik 7Nuna dekaa apu Herodes untsukú
a¬2.6 “Israel” dekas yama nagkamchaku naamkamujig Jacob aajakuí, hebreo chichamnumag
“tsanumin” taku tawai, niina uchijig doce ajujakuí. Untsu “Israel” tawa nunak Apajuí
adaikauwai, nunak nayaimpinmaya aentsjai maaniku taku tawai. Niina daajig jimag aajakuí
Israel, Jacob, nunin asamtai Apajuí chichame apachnum “Israela uchijí aidau” takug nuna
uchijí doce aajakajua nuna tawai, “israelita” takushkam Israela uchijí aidaunum akiinkag
yujakajua nuna ashí taku “judío” tuuta, Hebreo tuuta awagmawai.
9 0DWHR2
3
1Jisus eke Nazaret pujai, Juan ¿Atumek ayatak yamimamuikis Apajuí
Yamijatin chichagkagtú wekagu suwimak sukagtumaina duka
Judea nugka uwejush wegakunum. uwemtumainaitai tajumek? 8Dekas
2Nunik chichagkagtak: “Tudau takatak tudau takatan idaisaush wajuku
idaikujum Apajuí nemagkatajum, ni amainaita, nunú iwainmamkatajum
aentsnum inamjatnuk tsawantak ashí pegkeg aina nu takaakjum. 9Atumek:
jegae”, tau. 3Juan chichagkagtamuk Jutiik Abraham wegantu asaja
yaunchuk Apajuí etsegtin Isaías agak: yupichuch uweemain ainaji,
“Makichik aents eemak taa tumamigpa. Dekas tajime: Apajuik jujú
uwegshunum wekagas senchi kaya aina junakeshkam Abragka uchijí
jiiká chichagkagtak: emamainai. 10Ashí ajak nejechu aidauk,
‘Apu wekaesatnun jintan shiig jachai ajaka tsupija apetiama
iwajug esegak tutupit numamtuk, aents tudaunak taká
dakuegajama numamtuk, atumi batsatun Apajuí suwimak susatnuk
anentaimish shiig iwajajum uminas awai. 11Wika ayatak yumí
umiktajum Apu minitin asamtai’, yamijatjai tudaujin idayinak
titinai” tiuwa nunú imanisag etsegtumainakui, tujash mina ukujui
uminkauwai. dekas minittawai mina nagkaetasu.
4Juagkak camello uje najanamun Nunú yamigmagtatjume Wakaní
nugkujakuí, akachumtaijish duwap Pegkejiya nujai, nuigtushkam nigki
aajakuí, manchinb dapá yumijijai jiiyai suwimkan sukagtustinuk. Wika
yuujakuí. 5Juan aatus uwegshunum niina sapatjinakesh ukuitmaitsujai,
chichagkagtak wekagai Jerusalegnumia nigka mina nagkaetasu senchigtin
aents aidau, ashí Judea nugkanum asamtai. 12Nigki ashí aents aina
batsamin aidaushkam, namak Jordán nuwiyan akanjattawai, aents trigon
uwet batsataidaushkam ni ajakbau aidau juuká ijumag, awagti
chichagkagtamun antukagtatus wampujin utsaak nejeen trigo
kautkajui. 6Nunú chicham etsegbaun ijumtainum yajumama numamtuk,
antukag ditashkam ashí tudau takataiji Apajuí umigkau aidaunak jii ajumaish
b¬3.4 “Manchi” Diistá Mr. 1.6. c¬3.7 Saduceo aajakajua duka, Moisés chicham umiktajum
tibau aajakua nunak betek umijakaju ainawai, nuninayatak nayaimpinmaya aentsuk atsawai
tuja iwanchish atsawai nuigtushkam jakau aidaush nantagchatin ainawai tuujakajui.
d¬3.7 Fariseo aajakajua duka, Moisés chicham umiktajum tibau aajakua nunak betek umiijakú
ainawai, nuninayatak ditá muunji aajakajua nunú takajakajua nuna imá senchi puyatjus
umijakú ainawai.
11 0DWHR34
e¬3.16 “Apajuí Wakaní” tawa nunak “Wakaní Pegkejin” tau asamtai, “Apajuí Wakaní” takuish
“Wakaní Pegkeji” taji. f¬4.1 “Iwanch” tawa nunak tuinayatak griego chichamnum “Diablo”
tai, hebreo chichamnum “Satanás” tawai. “Diablo” tawa duka “Apajuí nemajin aidau
tsanumjin” taku tawai. Tuja “Satanás” tawa nunashkam “Apajuí Shiwaji” taku tawai. Nunin
asamtai “Satanás” takuish tuja “Diablo” takuishkam iina chichamenig “iwanch” taji.
g¬4.10 Diistá versículo 1.
0DWHR4 12
11Tusá
timatai iwanchik ukukiuwai. daagtina nuna, ni yachi Andresjai
Dutikamtai nayaimpinmaya aents namakan main asag retan ajuntuinak
kautuawajui kuitamkagtatus. yujattaman wainkau. 19Nunik wainak
Jisus chichajak:
Jisus Galileanum ni takatji —Wegajai wi jintintuatjime, namak
nagkamamu maatasajum yujagjum anmamtuk,
(Mr. 1.14-15; Lc. 4.14-15) Apajuí chichame etsegkujum aents
12Tikich tsawantai Judeanmaya apu, aidau minai ikautjin atajum tusan,
Juagkan aents achiká egketainum —tau.
egkeau, nunikmatai Jisus nuna antuk 20Tusá tamawaik, ditá retjinak
5
1Imatikatuwajam Jisus wainak nemagtuidautigmin pegkegchau
wakau nainnum, nunik nui chichagtamainak, niimjutpas yujainak,
ekeemsamtai ni jintinbau aidau atum chichakchamunash wainak
kautuawaju. 2Nunikmatai Jisus tsanumjutpajag shiig pujuschamin
nagkama jintintak tau: awajtamainakuish, shiig aneasjum
3“Atum iik nagkamik iina senchijinig pujustajum. 12Dakujustajum nuniakjum
pegkeg pujuta duka jumaitsuapi shiig aneetajum, atumek
tautigmek, shiig aneasjum pujustajum, nayaimpinmaya wají shiig pegkeg
atumiin Apajuí inamjatin asamtai. umikbau jukitin asajum, yaunchuk
4“Atum wake besemag pujakjum, Apajuí etsegtin aidaunashkam atumin
buutú pujautigmek, shiig aneasjum waitkagmaina aikasag waitkasu
pujustajum, Apajuí ichichmamtan ainawai.
amasagtin asamtai.
5“Atum kakagchauch aidautigmek, Weega numamtin tsaaptina
numamtin ainagme Jisus tibau
shiig aneasjum pujustajum, atumnak
(Mr. 9.50; Lc. 14.34-35)
Apajuí ashí ni anagtamauwa nunak
amastin asamtai. 13“Atumek ju nugka juwig tuke weega
6“Atum Apajuinu pegkeg takastasa numamtin ainagme. Tujash nunú wee,h
wakegakjum yapajaku, kitamaku jea jeatuji megkaekamtaish, ¿itugsaya
waitmaina imanikjum waitiautigmek, ataktush jea jeatush emamainaita?
shiig aneasjum pujustajum, atumnak Ayatak agaa ajapmaina numamtuk,
Apajuí yaimpaktatjume nu wakegajum atumshakam Apajuinu pegkeja nunú
nuna takastí tusa. takatsuk pegkegchau aidau
7“Atum tikich waitiaush wait anentin takaakjumek ayatak bakumattagme,
aidautigmek, shiig aneasjum nuniakjum Apajuí suwimkega nunú
pujustajum, nunú dutikautigminak jukittagme.
Apajuí atumnashkam wait 14“Atumek ju nugka juwi batsataina
h¬5.13 “Wee jea jeatuji megkaekamtaish” tawa junak Palestinanmaya week nigkish jea
jeatujig megkayin ainawai tawai Thomson.
0DWHR5 14
i¬5.40 “Awantak pataká nugkutai” tawa nunak, judío aidauk tsetsektin ejamakta tabaunum
awantak pataká nugkujakú asagmatai tiuwai.
0DWHR56 16
6
1“Atum pegkeg takaajum nunú 7“Atum Apajuí aujkugmesh chicham
achagtinai. 17Nuaduí ame yujumak Tikich apujin imá senchi aneak, tikichin
ijagmaka pujusam Apajuí aujkumek wake dakitmainai. Nuniachkush makichik
besekam wekaetsuk, yapim nijaim, shiig apujin wakejus umijak, tikichnak
temashmajam, shiig dakunkut wekaesata, dakitau asa umigmaitsui. Numamtuk
18tikich aents aidaush ame yujumak atumshakam Apajuí umigkata tu,
ijagmaka wekaesá Apajuí aujbaugmin wiyakchameatasa anentaimtu
dekagmawainum. Ame ijagmaka wajamaitsugme.
wekaebaunak Apajuí waipau asa, ame
atsumamu segamashkam nigki amastatui. Apajuí ni uchijí aidaunak
kuitamui Jisus tibau
Nayaimpinum wiyakchameaut (Lc. 12.22-31)
(Lc. 12.33-34) 25“Junashkam tajime, atumek:
19“Jujú
nugka juwi wajiin kabau ¿Wajina yuwanuk, wajina uwagnuk,
emesmain, nuniachkush wajina nugkugnuk pujustaja? tusagmek
0DWHR67 18
7
atsumamunash amaschagtinme? 1“Tikichi pujutjig augmatú
27¿Atumesh wajupatigmea, tikich yujaigpajum, atumnash Apajuí
esajam aina ibau wisha atajai tusajum aikasag tujaminum. 2Tuja atum tikich
senchi anentaimtú pujakjumesh aidau pegkegchaujish augmatú yujataik,
esaumainaitjume? Apajuí atumnash nunú aents tajum
28“¿Wagka jaanchish imá dutiksag tujamtatjume. Atum tikich
puyatjagme? Atumesh yagkug itujagme dutiksag Apajuí atumnash
yagkujuina nunú anentaimsajum dutijamattagme. 3¿Wagka yatsum
diistajum. Yagkug aidauk takainatsui, imanchau takaish, atum imá
ujuchnash kutamainatsui. 29Salomón pegkegchau takayatkugmesh, auk
nugkutai pegkejan tikich aents aidau pegkegchau takaawai tusagmesh
waitus najanamun sumak nugkujá, augmatú yujagme? 4¿Itugsamek ame
tikichin nagkaesau iwagmamajakua imá pegkegchau takaayatkumesh,
nuna nagkaesau pegkeg iwajamun yatsum imanchau takau diigsamesh
yagkujuinawai, Apajuí yagkugmitkamu nunikaipa titagme? Nunú nuniakjumek
asag. 30Yagkug ikamia aidau yamaikik amina jiimin tsetse muun egketukesh
pegkejan yagkujuk, ajuma duwi etsa wainkam jiikí ajaptsuk, yatsumi jiin
sukuam kagagtin aidaunakesh, Apajuí tsetse piipich egketu wainkam: Jasta
imatikas iwaja ibaush, ¿wagka atumesh jiigkitjame, tumaina numamtuk
minash nigkiap imatikas wajajume. 5¡Aentsú tsanú aidauwah!
iwagtumainaita tatsugme, Apajuiyai Dekas dekatkauk ame imá pegkegchau
imatikas kajinas anentaimchau takaam nunuwá idaisata, nunikam
aidauwa? 31Nuaduí atumek: ‘¿Wajinak yatsum imanchau takaidaushkam,
yuwatja, wajinak uwagtaja, wajinak idaisata titajum.
nugkugtaja?’ tusajum uyumá 6“Tuja Apajuí chichame pegkegma nu
8
1Nuna ashí jintinkagtua ashimak, ni shimumainai, tuja: ‘Waketjatajum’,
jintintaiji aidaujai nainnumia tamashkam waketug kaunmainai,
akaiki wetai, kuashat aents saetus nunisag mina inakeg aidaushkam: ‘Ju
ashinaidau. 2Nuniai aents jata lepra dutikata’, tamak betek umigtuinawai.
tutai achikam jaak pujau, Jisusan Aantsag ame juwi pujusmek: ‘Tsagagti’,
wainak nugká tikishmag pujus segaak: tamak tsagagtatuapita tajai, —tau.
—Apuh, wakegakmek 10Nuna aatus tutai Jisus anentai
k¬8.23 Apach chichamnum “mar” tawa nunak tayatak “lago” tuuta awagbau asamtai, iina
chichamenig “kucha” taji.
0DWHR89 22
9
kuchash ni chichamenash antujuinawa? 1Tusá tima Jisuschakam botenum
imá pegkeg wetajum, nunikjum Apajuí ajutnumag uva yumiji yamá ijugbaunak
chichamega nui: ‘Aents wait anentin yajachu ainawai, dutikamak vino kajiak
atajum tusan wakegajai, anentag kuntin pushutak ipatmain asamtai, nunik vinok
itaajum tsagkugnagtasa maa apeajum ukagag, duwapshakam ichiinak
nunak dakitajai’, tawa dusha wajina ajapnamainai. Tujash duwap
takua tawa nu shiig aujsa dekaatajum. yamagmanmag nunimaitsui, vino
Wika aents tudaugtuchu aidaunak yamajam asa pushututaish ayatak egkenag
minitchauwaitjai, wika aents tudaugtin wetai nunisag pegkejak amainai.”
aidau tudaujin idayinak mina
nemagtuktinme tusan tauwaitjai. Jairo nawanji, tikich nuwa
jaujai etsagagbau
Ijagmaka pujusá Apajuí (Mr. 5.21-43; Lc. 8.40-56)
aujut iniimsamu 18Aatus Jisus chichagkagtak pujai,
(Mr. 2.18-20; Lc. 5.33-35) tajiuwai makichik judío aidau apuji,
14Nuna aatus Jisus tutai, Juagká nunik Jisusan tikishmatug chichajak:
jintintaiji aidau jegantaju Jisusan, —Mina nawantug yamá jakaun
nunik iniidau: ukukjai, tujash apuh ame minim
l¬9.9 Jujú papiinum “Mateo” tawa nunak tayatak tikichnumag “Leví” tawai.
0DWHR9 24
10
1Jisus
niina jintintaiji doce aina 11“Tuja yaaktanum jegaakjumesh
n¬10.25 “Beelzebú” tawa duka tu chichamkita shiig dekantsui, tujash Iwanchnak taku
tawai.
27 0DWHR1011
11
nugka juwig tauwaitai, tusagmek 1Jisusni jintintaiji doce aina
anentaimjuttsaigpajum. Wika atum nuna ashí jintintua inagnak,
shiig agkan anentaimas batsamsatnume nuwiya jiinki yaakat ayamunum
tusanuk taachuitjai, wika atum mina chichagkagtuktatus weuwai. 2Nuwi
nemagtuidau asagmin, tikich mina Jisus chichagkagtak wekaebaun
dakitjuidau utugchatan aputugmasag Juagshakam aents achiká egketainum
kajegtamá batsamtin asamtai tauwaitjai. egkemas antuku. Nunik ni jintintaiji
35Aatus nuniamunum uchi apajin aidaun jimajan awemauwai, 3Jisusan:
pempeentuki kajegtinai, nuwashkam ni —¿Amekaitam Apajuí
dukujin kajegtinai, nuwa nemakushkam uwemtikagtinun awematnaitjai tibauwa
tsatsajin shiwagmatnai. 36Aatus nunú? ¿Amechuitkuminig tikichnak
shiwagmagamu asamtai atumi pataim dakastatag? tusajum iniastajum, —tusa.
aidaujaig pempeentunikjum 4Nunú tusá iniam Jisus ditan ayaak:
batsaamain ainawai. 24Tujash atumek Apajuí kupik jukiag nejen yuwi yuwinakua
aents suwimak suwamu jegatna nunú ashinaidau. 2Nuniagtatman fariseo
tsawantinig, Sodomanmaya aents aidau aidau wainkag:
nagkaesajum suwimkak jukiagtinaitjume”, —¿Wagka amina jintintaijum aidaush
tiuwai. tsawan ayamtai tsawagmataig
takantsashti tibauwa nunin aish
Jisus ni Apají emematbau aikainawa? —tuidau.
(Lc. 10.21-24) 3Tusa tiagtai Jisus ayaak:
25Nuna tusa idayak Jisus ni Apají Apajuin —¿Atumek agagbauk ausachuk
emematak: “Apawah, amek ashí ainajum, David tsawan ayamtai tsawaju
nayaimpinum batsamin aidaun, nugkaya aig niijai yujaamujai yapajuinak, 4jega
aidaunashkam Apuji asamin emematjame. Apajuí ememattainum wayaa, pag imá
Iman asam aents yacha aidauk iwaintutsuk, sacerdotek yuwati tibau aajakua nuna
aents imanchauch aidau etegjamujum tikima juki yuwak, aents niijai yujaunash
uchi itugmaina imatiksam iwaintukum ayugkauwa duka? 5¿Nuigtush atumek
nuaduí. 26Dekaske Apawah, amek aajam ausachuk ainajum Moisés agagbauwa
wakegame.” nuanuí: Sacerdote jega Apajuí
27Nuna ti idayak ni jintintaiji aidaun ememattainum takau aidauk, tsawan
pempeentuki: “Mina Apag ashí ayamtai tsawaju aigkish ayamainatsui;
nugkanmayag ame diistá tusa idaitugsauwai, tujash duka pegkegchauk wegatsui tawa
nunin aig wi Apajuí Uchijiyaitag nunak duka? 6Nuniau asamtai tajime, juajuí
makichkish dekajuinatsui, imá mina Apajuk pujawai makichik aents atum umigmain
shiig dekajui, aikasag mina Apagnash jega Apajuí ememattaya nuna
wainainatsui imá wiki shiig wainjai, tuja wi nagkaesau. 7Apajuí duwik tibau
iwaintamu aidau Apagnak wainmain agagbauwa nuanuí tawai: ‘Apajuí
ainawai. 28Atum tudaujum idaisatasajum tsagkugtugti tusajum kuntin maajum
kakanmamkujum, takaaku pimpitia apeajum nunak dakitajai, dekas tikich
imanikjum pimpikjum pujautigmek minai aidaunash wait anenjatnume tusan
minitajum, wi ayamtijatjime. 29Atum wi wakegajai’ tawa nunú shiig
jintinjim jujú unuimagjum imatiksagmek dekakjumek, tikich aidaush
umiakjumek, dekattagme wi kakagchau, pegkegchaun takaachukek wainkagmek
utugchatnash emamkesan depetnaitag nunú, augmatmaitsugme. 8Wi Apajuí
nuniakum wakanmish ayamtiksattagme. Uchijiyaitkun Aentsmagan Akiinau asan,
30Tuja wi atum chicham umiktinun amajim tsawan ayamtai tsawagmataish
juka, utugchatak atsawai yupichuch wajukmainaita nunak wikitjai
umimainaitjume.” tumainnuk, —tiuwai.
12
1Tsawan ayamtai tsawaju ai, 9Jisusnuna tusa ukukmatai nui
Jisus jintintaijin saasá aja trigo juwakiag fariseo aidaujai ijunjag jega
ajakbaunum utujá wegau, jinta nunú ditá ijuntaijin wayawaju. 10Nunú
nagkaemaku asamtai. Nuniamunum jeganum pujau aents uwejen chuwijú.
Jisusa jintintaiji aidau yapajuinak trigon Nuniau asamtai fariseo aidaushkam
0DWHR12 30
etsegtin Isaías agagbauwa nuna umiau aentsuk wakan pegkegchau aidau apuji
asa. Nunú Apajuí tibauk tawai: Beelzebú daagtina nuna senchijin
18 “Jujuwai dekas mina chichamjun wakan pegkegchau aidaunak jiyaawai”,
etsegtugkatnun mina aneetaijun tuidau.
wi etegkauwaitag duka, nuniau 25Nunú aatsa anentaibaujin Jisus
aidauk, Jonás Apajuí chichame ujakam, —Jujú ainawai mina yatsug, mina
dekaskeapi tusag tudaujin idayinak dukug aidauk, —tiuwai.
Apajuin nemagkajui, tujash atumek, wi 50Nuigtush juna tusa idayak:
13
yachamtikamun antujuk dekajuatatus, 1Nunú tsawantaik Jisus jegá pujau
nunú atumnak bakugmagtinai atak jiinki kuchanum jegaa uwetus
suwimak atina duwik, wi Salomogkan ekeemsamtai, 2aents aidaushkam
nagkaesaun imatika chichagmash tuwagkaju. Imanikagmatai Jisuschakam
antukchau asagmin. botenum egkemá nanamas, aents aidauk
43“Wakan pegkegchau jiikí ajapamak kaamatak ijuntsamtai jintintu. 3Dutikak
wegawai aents atsamunum ni ajakan ajakbaun pachis augmatak:
pujumainun egaak; nunik wekagas egá “Ajakan ajakbau, ajakan ajakmatatus
egakua ni pujumainun wainkachag: weuwai. 4Nunik jegantá ajajin jigkai
44‘Dekas wakitkitjai wi pujujakbaunum’, nagkimam jintá kakekaunak pishak
tusa wakitki tajua diikmá, nunú aentsuk kaketuk amukuí. 5Tikich jigkai
jega japimká shiig iwajamu ukumkimua kayagnunum nugka imanik atsamunum
nunik atatman wainak, 45wakitki siete kakekauwai, nu nunikuk wamkes
wakan niina nagkaesau pegkegchau tsapaidiajui, 6nuniktatman etsa jiinak
aidaun yajuak egkemtawai. Dutikam kagkapé initak akaejachu asamtai apeká
aentsuk duwik pegkegchau ijinauwai. 7Tuja tikich jigkai kakekajui
aajakbaunak, nuní nagkaemas shiig jagki ayaunum, nunik dushakam
pegkegchau wegawai. Atumshakam jujú tsapaittaman jagki yutuauwai. Dutikamu
aents imatika wakan chimpimtuamu asa jinauwai. 8Tujash tikich jigkai nugka
wajukea numamtuk wajaktatjume.” dekas pegkegnum kakekauwai, nunikajuk
makí makichik ajak aidau cien, tikich
Jisusa dukují ni yachi
sesenta, tikitchakam treinta aatus
aidaujai kautuamu
nejekajui”, tiuwai. 9Juna ashí jintinkagtua
(Mr. 3.31-35; Lc. 8.19-21)
ashimak: “Dita antutaiji ajamuk
46Jisus aatus jintinkagtak pujai niina antuktinme”, tiuwai.
yachi aidau, dukujijai Jisusan ausatatus
kautuawag agaag ijunaidau. 47Nuní Jisusa jintintaiji aidau iniimsamu
ijunai tikich aents aidau Jisusan: (Mr. 4.10-12; Lc. 8.9-10)
—Amina duku, yatsum aidaujai aujsatjai 10Nuna aatus jintinkagtua
dutikam nui batsamsag senchi waitiak aidaunak jii tuke kajinchau awa nui
nain takegtuinak buutú batsamtin utsawagtinai. Dutikam nui batsamsag
ainawai. 43Tujash Apajuí senchi waituinak nain takegtuinak
wakegamujinak takagsaju aidauk, buutú batsamtin ainawai”, tiuwai.
Apajuí inamtaijin wakag tuke etsajai 51Nuna pachis ashí jintintua inagnak:
betek etsantiagtinai. Wi taja nuna, dita —¿Atumesh wi juna taja dusha shiijak
antutaiji ajamuk antuktinme. antukujum?
Tusa iniinam dita aimainak:
Oro uukbau pachisa —Ehé Apujuh, shiig antukji, —tiaju.
jintinkagtuamu 52Tiagtai ni chichajak:
44“Apajuíaentsnum inama duka oro —Moisés chicham umiktajum tibauwa
kajunnum aimkamu nugkanum yutua nuna jintinkagtin aidau, mina nemagtukag
uukbauwa nujai betekmamtinai. Aents wi Apajuí aentsnum inamjatnun inabaujin
nunú uukbaun wainak nuwig yutua etsejag juna shiig unuimaidauk, aents
ukuak, shiig aneas wakitki ashí niina jeentin yaunchuk wají ukukbaujin, tikich
wají ajamunak sujuk sumakua yamá ikaunmakbaujai ijumjamun jiiyama
numamtinai. numamtuk wajainawai, —tiu.
wekagas etsegtaik shiig aneas antujin chimpitainum Juan egketa nuna buuké
ainawai, —tiuwai. tsupika susatajum, —tiuwai. 11Timatai
58Nuna tusa, nuanuig kuashat Juagkan buuken platunum egkejag
wainchatai aidau iwainajag itaantajui, dutika nuwauchin susajui. Ni
takaschauwai, dekaskeapi tuinachbau juki dukujin susauwai.
asa. 12Dutikawagmatai Juagkan jintintaiji
15
27Imatiagtai Jisus chichaak: 1Jerusalegnumia fariseo aidau,
yumí awanken wekaesá juwi tantata aidaush iina muunji umiktajum tibauwa
tujutia, —tau. nuna umitskesh ikigmatskesh
29Tutai Jisus: yuwinawa? —tuidau.
—Takumek minitá, —tiuwai. 3Tiagtai Jisus ayaak:
Nuna taig wamkes nunú nuwan —Aents aidau akanjajum shiig nugká
nawanjishkam pegkeg wajasuí. batsagtajum, —tusa idayak 36pagkan
namakjai juki wajan Apajin see ti, nuna
Jisus kuashat aents puug ni jintintaiji aidaun tinabiu,
jaidau etsagakbau dutikamtai dita aents aidaun
29Jisusnuwiya juwaki Galilea tinamkajui. 37Dutikawajam ashí shiig
kuchajin jegauwai; nunik nainnum yuwawag shiig ejemakaju, nuigtushkam
waka nui ekeemsauwai. 30Nunikmatai ampinjau aidaun siete chagkinnum
kuashat aents aidau tuwagkaju; nuninak aimjajui. 38Nui yuwawajuk cuatro mil
shutú, uwejé chuwijú, wainmachu, aents aajakuí, nuwash, uchi aidaush
chichachu aidaun, nuigtú kuashat jau dekapatsuk imá aishmag muun aidauk
aidaunashkam ni eketbaunum dekapam. 39Juna dutika Jisus aents
ikautuidau. Nunikmatai Jisuschakam aidaun aujus ukuak, botenum egkemag
etsagaakui. 31Dutikawajam aents Magdala nugkanum weuwai.
chichachu aidaush chichaidau, uwejé
tsujinkau aidaush pegkeg wegajui, Fariseo saduceo aidaujai,
shutú aidaushkam wekagaidau, wainchatai iwainakta tusa
wainmachu aidaushkam wainmaidau. Jisusan segamú
Nunidaun aents aidauk puyatjukag (Mr. 8.11-13; Lc. 12.54-56)
16
ijunas dii ijuntuidau. Nunikag: “Israel 1Fariseo aidau, saduceo aidaujai
o¬16.18 “Pedro” tawa nunak griego chichamnumag “kaya” piipichin taku tawai.
41 0DWHR1617
17
—Apujuh, ame waitmainaitam duka 1Seis tsawan asa Jisus, Pedron,
18
1Nunú tsawantinig ni jintintaiji kajinchaunum ajapam waitiaku
aidau Jisusa jegaantag: pujumainaitam nu.
—¿Yaki Apajuí inamtainish imá
Uwig megkaekau pachis Jisus
wagaakush atinaita? —tusag iniidau.
2Tiagtai Jisus makichik uchin untsuká augmattsamu
(Lc. 15.3-7)
itan ditá ejapeen awajus, 3chichaak:
—Dekas tajime: Atum pujutjum 10“Mina
nemagtuidau ju uchia
yapajiajum uchi aina jumamtin jumamtin aina nu, wainkajum
0DWHR18 44
ukutajum, niishkam awi pujus ashí mina ekagmachunak idayas, tikich nuwajai
diwimja nunak akikmakti’, tusa nuwenkug ekagmawai, nunisag nuwa
inamjauwai.” 35Jisus nuna pachis chichá idaisamujai nuwenushkam ekagmawai,
chichakua inagnak: —tiuwai.
—Mina Apag nayaimpinum puja 10Nuna Jisus aatus timatai ni
19
1Jisus jintinkagtamujin ashimak amain ainatsui, Apajuí nunikti tibau
Galilea pujamunak ukuak, nunimain ainawai. 12Aents
Judea nugkanum jegaa Jordagka amain nuwenmainchau akiinaush ainawai.
katigkú. 2Nunikmatai kuashat aents Tikitchakam tikich aents kagamtikamu
aidau pataetukaju, dutikam jau asag nuwenmainchaush ainawai. Untsu
aidaunashkam nui kuashat etsagakui. tikich aents: ‘Wika Apajuí takatjin
3Nuniai fariseo aidaushkam Jisusan takagkun nuwentsuk wekaesatjai’, tauk
pegkegchaunum dekapsatasag jegaantag nuwenmaitsui. Dita nuna antumainuk
iniinak: antuktinme, —tiuwai.
—¿Nuwennush wainkash nuwenash
Jisus uchi ikautkamu
idaimainkaih? —tuidau.
4Tama ni ayaak: (Mr. 10.13-16; Lc. 18.15-17)
—¿Atumek ausachukaitjum Apajuí 13Jisus juna tusa ashimkamtai uchi
20
kakajus Apajuí minash inatjati tusag 1“Apajuí inama duka, aents uva
p¬20.12 Hora tawa juka tikich aidaunmash ashí jutiksaik ukuaji iina chichamenig tumainchau
asamtai.
0DWHR20 48
21
1Jisus ni jintintaiji aidaujai 10Jisus Jerusalegnum wayamtai ashí
q¬21.2 “Burra” tawa nunak versión Dios Habla Hoy (DHH) tawai, nuwiya jukimui antumain
atí tusa. Tuja tikich versión Reina-Valeranmag (RV) nunak tayatak “asna” tawai.
0DWHR21 50
22
37“Dutikawagmatai inagnamun niina 1Jisus ataktú tikich augmatbaun
aina nui wejum, ashí aents atum anentaibaujinak shiig dekaju asa:
wainbauk ipaatajum, nuwenbaunum —¿Tsanujatin aidauwah, wagka
kaunatnume’, tiuwai. 10Tiajam inak tsanujá dekapjustasagmesh
aidaushkam shiyakag, ashí aents dita wakejutagme? 19Iwaintugkakjua
wainbaunak ipaawajui, aents pegkeg, kuichik wajukuwa apush suwagme,
pegkegchau aidaujai. Imatikamu asa —tama makichik kuichkin ejentuntaju.
jeganmag shiig piyakajui. 20Dutikam nuna wainak:
11“Imanikmatai apushkam wayau, —¿Yana niimé dakumkaya daajish
ipak aidaun diistatus. Nunikmá wainkau agagbauwaita? —tusa iniidau.
makichik aents nuwenbaunum wegaku 21Tama dita ainak:
23
aina nuwiya dekas puyatjusa 1Nunikagmatai Jisus aents
umimainush tuwaita? —tau. aidaun, niina jintintaiji aidaujai
37Tama Jisus ayaak: 2chichajak: “Chicham umiktinun
r¬23.23 Anís tawa duka Dios Habla Hoy (DHH) tawa nuwiya jukimui. Untsu Reina-Valera
takug: Eneldo tawai. s¬23.23 “Diezmo” tawa nunak, dieza nuwiya makichik Apajuinu atin
akanbauwa nuna tawai.
0DWHR2324 56
24
1Jisus jega Apajuí achigmakag jujamkiag wai
ememattainmaya jiinki wetai, waitkagmainakua mantamawagtinai.
niina jintintaiji aidau amainagkag nu Atum mina nemagtin aidautigminak
jegamkamun inaktuinak awaantaju. ashí aents aidau kajegtabiagtinai. 10Nu
2Dutikam Jisus chichaak: tsawantai kuashat aents minai
—¿Ju ashí imag ekenjá jegamkamua dekaskeapi tusa anentaimaidaush
ju wainjumek? Dekas tajime: Makichik idaisagtinai, nuninak kajegdayagtinai;
57 0DWHR24
kuichik atankijum, diez mil kuichik aja jeenish awayabiajime, tuja nugkumain
nu susatajum, 29wagki aents kuashat atsugtamkuish, wajutiya jaanchish
ajamuk nuní dukap suwam atinai, amasbaiji? 39¿Iish wajutiya ame achinká
dutikamu asa nuní kuashat ajitnai; pujaminish tajuawabiajime? ¿Wajutiya
untsu piipich aja duka, nu piipich ame jaakum tepaminish taawabiaji?’
ajamua duke atantam atinai. 30Ju tujuttinaitjume. 40Tujutkugmin wi
inakak atsumnatsui, jukijum agaa suwea ayaakun: ‘Dekas tajime: Ju mina yatsug
awi jiiktajum, nui pujusá buutak daik imanchauch ainaigkish wait
takegtú pujutnujiya nuanuí’, tiuwai. anenjauwaitjum duka, mina dutijuau
ainagme.’
Atak nagkanbaunum aents pegkeg, 41“Nuna ti menajin ijunun Apu
pegkegchau aidaujai akanbau atin chichajak: ‘Pegkegchau aidauwah, juwi
31“Wi Apajuí Uchijiyaitkun minai ijuntsuk, jii ajumaish kajinchau
Aentsmagan Akiinauwaitag nuna, mina iwanch ni aentsjijai egkematin
senchigjai nayaimpinmaya aents umigkamua nuanuí wetajum. 42Atumek
aidaujai minaknuk, wi ekeemsa wi yapajakuish ajamjuschabiugme,
inamjatin tsawan wajas abaunum kitamakuish umutaig sujuschabiugme;
ekeemsatnaitjai. 32Nunikmatai mina 43jeenchau wekaekuishkam pujumainuk
t¬26.2 “Pascua” tawa duka judío aidau uwig aishmag tsakatan maawag yuwinaku jistamtaiji
aajakuí. Nunak Egipto nugkanum batsamas waitkam batsatun Apajuí ayamjuk jiijá
agkanmitkamu asag, nuna anentaimtusag jistamainak dutikajakú ainawai. Diistá
Éxodo 12.1-28. u¬26.17 Levaduranak paagkan inagkatatus harinan namukag ajuntin
ainawai, wampushmitkati tusa.
0DWHR26 62
nunak, mina pachittsag agajajua nuna —Jujú kashia juwik, ashí atum
imatiksanuk umiktatjai, tujash ¡aents aidautigmek mina anentaimjuttak
mina sujutkatta nuna wait anentajai! kajimatkittagme, agagbauwa nui: ‘Uwijá
Duka dekas akiinmainchaunas kuitamnun mantuawagtinai,
akiinawabiataih, —tau. dutikawagmatai uwigji aidauk
25Tutai Judas ni sujuktina nu pampagkagtin ainawai’ tawa nunisag.
chichaak: 32Tujash mantuawagmataish ataktú
—Ju aents chichaak: ‘Wika jega ekeemtatman, apú inake nuwa jegantun
Apajuí ememattaiya junak tsaikan, chichajak:
kampatumchik tsawantai ataktú —Amesh Jisus Galileanmayaya
jegamainaitjai timayi’, —tuidau. nujaimpap wekaemume, —tau.
62Tiagtai sumo sacerdote wajakí 70Tusa tama ashí aents
iniak: antuinamunum:
65 0DWHR2627
27
1Tsawagmatai, ashí sacerdote awajsaju, dutikawagmatai Pilato:
apuji aidau chichaman inagnau —¿Amekaitam judío aidau apujim?
aidaujai, Jisusak dekas mantamnati tusag —tau.
shiig chichaman umigkajui. 2Dutikawag Tama Jisus ayaak:
jigkajá jukiag, Romanmaya apu Poncio —Ame tujutam duka dekaske, —tau.
Pilato pujamunum ejegawajui. 12Sacerdote apuji aidau, tikich apu
apu aina nujai treinta kuichkin awagtak: chichamnakesh aikchau. Nunitai apuk
4—Wika tudau takasjai, aents anentai jegagchau.
pegkejam aig maatajum tusa sujuku 15Tuja apuk jistatinig aents achikbau
Barrabasnak jiiktatag atsa, Jisus, Kristu Jisusan jukiag apú pujusá inamtaijin
daagtina nuna jiiktí tajumek? —tau. ejegawagmatai, ashí suntag ijuntujaju ni
18Nunak tuke aneas kajejuinak wajamunum. 28Nunikag jaanchin
maatnume tusa sujukajun dekau asa, awitkag tikich jaanch yamakaitkaun
tiuwai. anugjaju. 29Dutiksag atsejutain jagkin
19Nuna tusa Pilatok chicham epegkatasa najatuawag atsemitkakag, numin
ekeemtaijin eketai, niina nuwe aentsun untsujin achimtikag, niina emtin
awetak: “Amek aanú aents pegkegma duka tikishmatjag dushikinak:
niimjusaipa. Wi ishamainun kajamjamjai —¡Juuwai judío Apujig! —awajuidau.
yamai, aanú imatikamunum”, tiu. 30Imatjuinak usukidau, dutikainak
20Tujash sacerdote apuji aidau, tikich numi atakuamujin jujukiag buuknum
apu aidaujai, aents tuwaká ijunun: awatuidau. 31Dutikainak dushí
“Dekas Barrabás jinkiti, nunitai Jisus dushikinakua jaanch yamakaitkau
mantamnati titajum”, tusa akatjajui. anugjamunak awituk, ni nugkutaijinak
21Tiagtai Pilato ditan iniak: anugjag juki emajui achijag
—¿Ju aents jimaja juiyanash, yana dekas maawagtatus.
jiiktí tusagmea wakegagme? —tau.
Tutai dita aiinak: Jisus achigbau
—Barrabás jinkiti, —tuidau. (Mr. 15.21-32; Lc. 23.26-43;
22Tiagtai Pilato ditan iniak: Jn. 19.16-24)
—¿Tujash Jisus, Kristu daagtina 32Jinkamag yaakat Cirenenmaya
w¬28.3 “Nieve” tawa duka ujuch pujua ibau winchamtin, dukap diimainchau jii emesmain.
69 0DWHR28
nagkamnauwai. 2Nuna pachis Apajuí nugkanum awa nuwiya Jisus jiinki, Juan
etsegtin Isaías agak: pujamunum jegauwai, nunikmatai namak
“Wi mina chichamjun etsegnun Jordagnum yamijuí. 10Dutika yamijam
emtikan awemajai, jinkamá Jisus wainkauwai nayaim
ni jintanak umigtamkati tusan. ujantatman, nuniamunum Wakaní Pegkeji
3 Makichik aents eemak taa uwegshunum pauma nunin niina mamikis
wekagas senchi jiiká chichaak: akagunashkam. 11Nuniai nayaimpinmaya
‘Apu wekaesatnun jintan shiig chicham antuekau: “Ametme dekas mina
iwajug, esegak tutupit uchig aneetaigmek, duwi aminig shiig
dakuegajama numamtuk, aneajai” tabau.
atumi anentaimish shiig iwajajum
Iwanch Jisusan pegkegchau
umiktajum, Apu minitin asamtai’,
takamtiksata tibau
titinai” tawa duka juuwai.
4Ju aatsa tibau asamtai Juagshakam (Mt. 4.1-11; Lc. 4.1-13)
uwegshunum aentsun yamiau, nuniak 12Junatimatai Wakaní Pegkeji egkemtug
etseju, tudau takatan idayinak yamimag uwegshunum emauwai. 13Nui Jisus
tsagkugnagtinme tusa. 5Nuna antukag ashí cuarenta tsawan pujuttaman iwanch
yaakat Judea nugkanmaya aidauk, ashí tsanujá pegkegchau takamtiksata tiuwai,
Jerusalegnumia aidaushkam kautuidau. nuigtushkam kuntin kajen aidau
Nunikag ditá tudaujin etsegtumagtai batsatbaunum Jisusak pujau. Dutikamtai
Juagshakam Jordagnum yamiau. Apajuí aentsji nayaimpinmaya
6Juagkak camello uje najanamun kautuawajui kuitamkagtatus.
nugkujakuí, akachumtaijish duwap
aajakuí, manchin dapá yumijijai yuujakuí. Jisus Galileanum ni takatji
7Juan aents aidaun chichajak: “Mina nagkamamu
ukujui minittawai dekas mina nagkaetasu (Mt. 4.12-17; Lc. 4.14-15)
senchigtin. Wika nuna sapatjinakesh 14Juagkanachikag egkeawaju ai, Jisus
pujugsanuk ukuitmaitsujai niiya imanchau Galilea yamajam chicham Apajuí
asan. 8Wika ayatak yumiik yamiajime, inabaujin pachis etse etsegkawa
70
71 0DUFRV1
egkemtuamu eketu senchi untsumak: tikich jatai jau aidaun etsagakui, wakan
0DUFRV12 72
2
Simón ni kumpají aidaujai egaak 1Nuna dutika wajumchik tsawan
wegajui; 37nunik Jisusan wainkag: pujus Jisus wakitki Capernaum
—Ashí aents egapainawai, —tuidau. jegauwai; nunikmatai ni pujamujin
38Tusa tama ni chichaak: dekajuawaju. 2Nunikag kuashat aents
—Wemí yaakat tikiju anem aina nui, aidauk jeganmag pimuidiaju, waitinum
awishkam chichaman etsegkatjai, —tau. nagkamnasag tikichish wayachmin
39Nunik Jisusak ashí Galileanum makí awajsaju. Imanikagmatai niishkam
makichik yaaktanum jega ijuntai Apajuí chichamen etseju. 3Nuniai cuatro
aidaunum wayaa chichagkagtú wekagu, aents aidau, aents wekaechaun jukiag
nuniak wakan pegkegchau itawaju. 4Dutikawag aents piyaku
aidaunashkam jiijá ishimu. asamtai, Jisus wajamunum
jegamainchau asag, Jisus wajamunum
Aents jata lepra achikbau mamikis jegá tuntupen wakag
Jisus etsagagbau chigkaidiag, wekaechauwa nuna
(Mt. 8.1-4; Lc. 5.12-16) tepetaijin aepsag akakiaju. 5Dutikamtai
40Imaní wekagai aents jata lepra tutai Jisus niiní kajinas anentaimaidaun
achikbau Jisusan jegantun tikishmatug wainu asa, wekaechaun chichajak:
pujujus: —Uchijuh, amina tudaujum aidauk
—Wakegakmek etsaentumainaitme, tsagkugnaje, —tau.
—tau. 6Nuna tutai chicham umiktinun
41Tama Jisuschakam wait anentug jintinkagtin aidau nui pekajaidau ditak
uwejen antiak: anentaimsag: 7“¿Wagka jusha tuush
—Wakegajai, yamaik tsagagta, chichawa? ¡Apajuin pegkegchau
—tiuwai. chichajak tu wekagajama! Imá
42Tusa chichaká ashimaig leprak Apajuikeajama tudaun
megkaekauwai, nunik ashí iyashinig tsagkugkagtumainuk”, tuidau. 8Dita
pegkeg wajasuí. 43Nunikmatai Jisus aatus anentaimainamujinak Jisus dekau
shiig akateg ukuak: asa:
44—Makichik aentskesh ujakaipa, tutupit —¿Wagka aannush
sacerdote pujamunum jegaata, nuniakum anentaimainagme? 9¿Tuwaita imá
ame tsagaja pegkeg webaujum yupichuch wekaechauwa ju tumainush,
iwainmamkum, Moisés tibauwa amina tudaujum aidauk tsagkugnaje
dutiksamek jukim ejegata, ditash waipakag taja dukaih, atsa nantakim tepetaijum
dekaskeap tsagaje tujabiagtinme, —tiuwai. jukim wetá tumainaitag dukaih?
73 0DUFRV2
3
1Jisus ataktú jega ijuntainum tuwajuidau.
wayau, nuanuí aents uwejen 11Tuja wakan pegkegchau aentsú
chuwijú pujau. 2Nuniau asamtai tsawan egkemtuju aidauk Jisusan wainkag, nuna
ayamtaiya junin aish etsagagchatpash aentsun tikishmitkajag, senchi jiiká:
75 0DUFRV3
—¿Yaita mina dukug, mina yatsug iniidau. 11Tama Jisus ditan chichajak:
aidaush? “Atumnak Apajuí ni aentsnum
34Nuna tusa nui pekajuidaun inamjatnuji dekajakchamun wi pachisan
ayampatua: etsejag junash dekamtijamatatus
—Jujú ainawai mina dukug, mina wakejutpagme. Tujash tikich aidauk
yatsug aidauk. 35Ashí aents Apajuí dekamain ainatsui, nuna takumpap
wakejamun takaina nuuwai mina tawa tusajag, nuaduí augmatbaun
dukug, mina yatsug, mina ubag aidauk, pachisan ditanak tajai. 12Kuashat
—tiuwai. iwainajan takaamun wainainakush
wainmachu wajukmaina nuninawai,
Ajakan ajakbau pachisa augmatbau antuinakushkam nunap tawa tusajag
(Mt. 13.1-9; Lc. 8.4-8) dekainatsui, nunidau asagmatai Apajuik
4
1Nuwiya jiinki Jisus kuchanum ditá tudaujinak tsagkugmainchauwai.”
jegamtai kuashat aents
Ajakan ajakbau timag nunak juna
tuwagkajam, botenum egkemag ataktú
takun timajai tusa Jisus etsegkamu
jintinkagtau, aents aidauk kaamatak
(Mt. 13.18-23; Lc. 8.11-15)
ijuntsamtai. 2Nunik augmatbaun pachis
kuashat jintinkagtak: 13Junashkam tiuwai: “¿Atumek jujú
3“Ju shiig antuktajum: Ajakan augmattsa tabauk dekatsjumek?
ajakbau ajajin ajaka jigkayin nagkimak ¿Aniautigmesh wajuk dekattajume, wi
ukutatus weuwai, dutik ajakmau asa. tikichin augmattsan takuish? 14Ajakan
4Nunik jegantá ajajin jigkai nagkimam ajakbau timag nunak: Apajuí chichamen
jintá kakekaunak yakiya pishak kaketuk etsegnun takun timajai. 15Jintá jigkai
amukuí. 5Tikich jigkai kayagnunum kakekaun pishak amukú timag nunak:
nugka imanik atsamunum kakekauwai, Aents Apajuí chichamen etsegbaun
nunikuk wamkes tsapaidiajui, antakush dekaskeapi tachau asamtai,
6nuniktatman etsa jiinak, kagkapé iwanch chicham antukbaujin sakapitka
initak akaejachu asamtai apeká nuna takun timajai. 16Ajakan jigkayí
ijinauwai. 7Tuja tikich jigkai kakekajui kayagnunum kakekaju timag nunak: Aents
jagki ayaunum, nunik tsapaittaman Apajuí chichame etsegbaun yamaikik shiig
jagki yutuauwai, dutikamu asa ajakak aneas antukuitak 17utugchatan igkuak
nejeachui. 8Tujash tikich jigkai nugka waitiak, pachitsuk idayidauk; ajakan
dekas pegkegnum kakekauwai, kagkapé initak akaejachu asa, etsa sukuam
nunikajuk tsapaidiag muun wajas, makí waamak jinuwama numamtuk wajaina
makichik ajak aidauk treinta, tikich nuna takun timajai. 18Jigkai jagki
sesenta, tikich cien aatus nejekajui”, ayaunum iyaaju timag nunashkam: Aents
tau. 9Nuna ti nuigtushkam: “Dita Apajuí chichamen antuinayatak, 19ju
antutaiji ajamuk antuktinme”, tiuwai. nugkaya wajiin imá senchi puyatjuinak,
wiakchameatasag imá senchi
Jisusa jintintaiji aidau iniimsamu anentaimtuina nuna takun timajai. Ashí ju
(Mt. 13.10-17; Lc. 8.9-10) nugkanmaya wají wakegamua nunú
10Nuna jintinkagtua ashimkamtai, chicham pegkeg antukbaunak imanchau
tikichik shimuinai ujumak juwakaju emawai. 20Untsu jigkai nugka pegkegnum
aidau ni jintintaiji aidaujai jegantag, shiig tsapaidiaju asag nejetnash imanik
augmattsa jintinkagtuamun pachisag nejeawajui timag nunak: Aents Apajuí
77 0DUFRV4
nayantsanashkam:
Mostaza jigkayí pachisa —¡Mijakta! —tiuwai.
jintinkagtuamu Tamawaik kuchashkam mijak
(Mt. 13.31-32; Lc. 13.18-19) miyasuch yaunchuk aajakbauk nunisag
30Junashkam
Jisus tiuwai: “Apajuí we patamsauwai. 40Nuna dutika niina
aentsnum inama dusha ¿wajijai jintintaiji aidaun chichajak:
0DUFRV45 78
5
1Nunik Galilea kuchajin amain aidaushkam pisajag yaaktanum jegawag
Gadaranmaya batsamtai nugkeen etsejuinak, ajanum batsataidaunash dutiksag
katigkaju. 2Nuwi anumak botenmaya jinai, ujakaju. Dutikawajam, wagkag ankae tusag
ukumatainmaya aents wakan pegkegchau diisagtatus shimutkaju. 15Nunik Jisus
egkemtugbau Jisusan tajuauwai. 3Nunú pujamunum jegakmag, wakan pegkegchau
aentsuk ukumatainum pujú, jiju ikagmauwai shiig kuashat chimpimtujam waitkam
jigkajaish emetuatakamá tujinkamu. 4Jiju wekayin pegkeg wajas, jaanchin nugkujá
ikagmauwai uwejen jigkajá, dawenum Jisusai ayaumas eketun wainkag, senchi
jigkajá awajkamash tsujiag utsau, imaniau ishamkajui. 16Nuna wainkau aidau tikich
asa emetmainchau wajá wekagu. 5Nuniak aidaunashkam ujaidau, aents wakan
kashi tsawaishkam mujanum, pegkegchau chimpimtuamu tsagajun, kuchi
ukumatainmash wekagas untsumá wekagu, jinaamun pachisashkam. 17Nunikag Jisusan:
nuigtush kayá jukishkam ijubau. 6Imaní —Wait aneasam ju ii nugkega juwig
wekagu asa, Jisusan atushat wainmawaik pujutsuk yajá weta, —tusag segajui.
tupikatki jegantun tikishmatug pujujus, 18Tusá tima Jisus wegak botenum
7senchi untsumak: egkemtai, wakan pegkegchau
—¡Jisusah, Apajuí nayaimpinum pujuwa egkemtuamu etsagagbaushkam:
nuna uchijiyah! ¿Wagka amesh minaish —Wisha amijai wekaesatjai, —tusa
miname? Apajuí pachisan segajame, ¡wait segauwai. 19Tujash Jisusak ayú tutsuk:
aneasam suwimkak sukagtusaipa! —Dekas jeemin wetá pataim
8Nunak Jisus: batsatbaunum, nunikam shiig kuashat
—Wakan pegkegchauwah, aents Apajuí amina wajuk wait anenjamjae
jinkim ukuktá, —tibau asa tiuwai. nunú pachisam ujaktá, —tiu.
9Tutai Jisus iniak: 20Tima wegak Decápolis jegaa, Jisus
tugkitkenig juwakui. 22Nui pujai jega 35Eke chichaak wajai, apu Jairo jeen
ijuntaiya nuna apuji Jairo daagtin batsatu kaunawag jegantun ujainak:
Jisusan wainak, jegantun tikishmatug —Nawanjumek jakame
pujus: ¿itugkatasamea jintinkagtinush
23—Mina jegajuí wemí, mina waitkame? —tuidau.
nawantug ashí mayai ashinak tepaun 36Nu tuinamun Jisus antuk, jega
Jisus jaanch pataká nugkuagbaujin ti, ashí aents nui batsatunak jiijá,
antinkauwai. 28Nigka: “Imá Jisusa nuwauchi apají, dukují, nuigtú ni
jaanchjinakesh antignuk tsagagtatjapi”, jintintaiji kampatum aidaujai
tau asa. 29Nunik antiamuik numpa utsanauwai nuwauch jaka tepamunum.
puwamujinak megkaekauwai, nunisag 41Nunik uwegnum achik:
6
Jisusan jegantun, tikishmatug pujus 1Jisus nuwiya jinki ni nugken Nazaret
7
kuchanum ejapean wegai nigki kukag 1Fariseo aidau, chicham umiktinun
juwaku. 48Nunikmá wainkau dase igku jintinkagtin Jerusalegnumia
umpuamu asa, wiya wiyantuinakua kaunawaju aidaujai, Jisusan jegaantajui.
pimpikiag tsawampaidaun. 2Nunikag Jisusa jintintaiji aidau
adaituinatsui, —tiuwai.
ayatak wenin adaituinawai. 17Nuna tusa aents aidaun ukuak jegá
7 Nuniau asag, mina pachittsag auna wayamtai, niina jintintaiji aidau nu
emematjai tujutuinawai; augmatbaun pachisag iniidau. 18Tama
jintinkagtuinakush, aents ni ayaak:
umiktajum tibauwa nuna —¿Atumesh tikich shiig antuinatsu
jintinkagtuinak Apajuinu antsagmekek antuinatsjum? Ashí agaaya
jintinkagtaji’, tuinawai. wayaa duka aentsnak pegkegchauk
8—Atumek dekas Apajuí chicham emamaitsui, 19anentainum waitsuk,
umiktajum tibaujiya duka umigtsuk, ampugnumag egkemag letrinanum
aents tibauwa nu umiajume. Umutai ajapnau asa.
yajá ekentai, vaso nijakjum Junak ashí yutaig pegkeg ainawai
nuigtushkam tikich kuashat jumamtin tusa tiuwai. Nuigtushkam:
aidau taká yujajume. 9Nuigtushkam 20—Aentsú anentain jiina nu aentsnak
fariseo aidau kautuawag, Jisusjai —Wi siete pagkan jukin cuatro mil
kuashat tudayinau. Nuninak dekas aents ayugkamash ¿wajupa chagkina
Apajuí uchijimpashit tusag aimkamiugme ampinkau aidaush?
dekapsatatus: Tama dita aiinak:
—Nayaimpinmaya wainchatai —Siete aimjamiaji, —tuidau.
iwainkagtukia, —tuidau. 12Tusá 21Tutai ni ayaak:
9
etsegtai, Pedro akanak juki kakaakan 1Nuigtushkam:
10
1JisusCapernaumnumia jiinki Jisus uwejen antinjukti tusag ikautkajui.
Judea nugkanum jegaa, Imatikiagtai ni jintintaiji aidau, uchin
Jordagka amain katigkú. Nunikmatai ikaunmaina nuna jiyaidau.
aents aidau tuwagkajam ataktú ni 14Dutikiagtatman Jisus wainak kajek
12
1Jisusataktú augmatbaun 11 nunak Apajuí dutikau asamtai, jutii
umik, wajasá diistinnash torre tutain iina tujamak tawai” tusag achikta
yakí jiikuí. Dutika wajumak aentsun tuidau, tujash aents tuwakajua nuna
atum ju takastajum dutikakjum minash ishamaidau asag ukuinak wegajui.
sujustajum tusa susa ukuak, nigka tikich
Apú kuichkiji pachisa
nugkanum atushat weuwai. 2Nunik uva
Jisus iniasbau
juut jegamtai, makichik inaken
(Mt. 22.15-22; Lc. 20.20-26)
awemauwai, aents ajanum takaina nui
jegamtai, uva neje susam, juki itagtuati 13Nunik ukukiag fariseo aentsji
tusa. 3Dutikam jegamtai ajanum takaina aidaun, Herodesan aentsji aidaujai
nunú achikag suwi suwimainakua, pachiachmau Jisus iniastajum, tamash
wainak awagkiuwai. 4Dutikawagmatai wajintig timatai duwi tsanumjujagmi
tikich inaken awemauwai, dutikam tusag ishiakaju. 14Dutikawajam
jegattaman, nunashkam kayai tukuí ditashkam Jisusan jegaantag:
tukuinakua upu upujukiag, pegkegchau —Jintinkagtinuh, jutiik shiig dekainaji,
chicha chichajuinakuag awagkiajui. amek dekaskea duke etsegme, tikich
5“Nuna dutikawagmatai ataktushkam aentsun niimé diigsam shiig
tikichin awemauwai, dutikam awajkatasamkesh chichatsme, imá Apajuí
jegattaman maawajui. Dutikamtai nuní jintiya duke pachisam jintinkagtau asamin,
kuashat ishiakui. Dutikawajam amin iniajame: ¿Roma apuji kuichkiji
jegattaman, tikich aidaunak atinush sumainashit, atsa sumainchaukaih?
suwimawag ayatak awa awatuinakua —tusa iniidau.
awakenak, tikichnak maawajui. 15Tama Jisus dita tsanubaujin dekaju
6“Dutikawagmatai inagnamun niina asa:
uchijí makichkiuch aneetaiji ajamun, —¿Wagka minash tsanujatasagmesh
takaak batsatbaunum awemauwai: wakejutagme? ¡Makichik kuichik
‘Mina uchignak ajantusampap diimain itagtuakjua diistajai! —tiuwai.
ainawa’ tusa. 7Tujash ajanum takaina 16Tutai ejentuntam diisá:
takaina nunak kajeg utsaak, tikich aents —Roma apujinua duka nigki
aidaun susa idaimainai. susatajum, Apajuinua dushakam imá
10“Atumek ausachukaitjum Apajuí Apajuik susatajum, —tiuwai.
chichame agagbauwa nui: Nuna timatai anentai jegagchajui.
95 0DUFRV12
akiitsuk jakamtaig, ni yachintin nuwan juki aneeta, nuniakum imá niinig anentaimsam
uchin akiimainai, dutika yachí uchijiya pujustá, Apajuinu pegkeg aina duke
nunin emamainai’ tawai. 20Nuniamunum dekaata, ashí Apajuí wakega duke takastá’,
siete yachigbau aajakuí. Nuanuiya tawa juuwai dekas puyatjusa umimainuk.
nagkamchak iwai nuwenauwai, tujash uchin 31Untsu tikich jujai betekmamtina duka:
David wegantu atinai tuinawa? 36David waje wayaa niishkam jimagchik kuichik
Wakaní Pegkeji chichamtikam: cobre najanamu, akiktanash imanis
‘Apu mina Apujun chichajak: akikchaun egkeauwai. 43Nuwa nuna
Mina untsujuí ekeemsata, egkeamtai Jisus wainak ashí ni
nunikamin wi amina shiwajum jintintaiji untsuká ikaunmak chichajak:
aidaunak aminí ikaunmakmatai —Au nuwa waje ujunauchitak ashí
duwi ame diisminum’, tiuwai. aents kuichkin egkeena auna nagkagas
37David mina Apug tawa nuniaish: egkeae. 44Tikich egkeena auk kuichik
¿Wajuk asaya David wegantush ampinun egkeenawai, tujash jujú nuwa
amainaita? —tau. waje ujunauchitak ashí niinu auchinak
Tutai nui aents tuwakú aidauk shiig egkeae, ni sumasa yumainjinakesh
aneasag antujuidau. ampis ukutsuk, —tiuwai.
14
tusan. 1Pascua pag levadurajai
28“Numi higueran pachisan pachimtsuk yutaiya nunú
augmattsan titatjim nu jegatin jimag tsawan ai, sacerdote apuji
anentaimtustajum. Atumek higuera aidau chicham umiktinun jintinkagtin
duke betenkakuig wamkeap esat aidaujai Jisusan egaidau, wajuk
nagkamnattawa tusajum dekau unupiajaik achiká maawag tusag.
ainagme. 29Nunisjumek atumshakam 2Tujash jista aigkik dutikachagmi, aents
—Ju jukijum yuwatajum, juka mina Nuna tutai, ashí niina jintintaiji
iyashjua numamtinai. aidauk ditashkam dutiksag tiajui.
23Nuna ti idayak, copanum vino
uvan yumijiya junak awenanuk aatus yajuak ditajai wesa, shiig senchi
uwagchatnaitjai, atak tsawan uminkui wake besemag dekapeau asa wake
Apajuí inamtaijin atumjai ijuntinaitag besekú, 34nuniak:
duwi vino yamagman uwagtinaitjai, —Senchi wake besemag dekapeakun
—tiuwai. ane anentaimkawan jamain dekapeajai,
atumek juwi pujusjum iwá
Jisus Pedron uugtuktatme batsamtajum.
tusa ujakbau 35Tusa ukuak machik kuwaesag nugká
(Mt. 26.30-35; Lc. 22.31-34; tikishmag pujus Apajuí aujak: “Apawah,
Jn. 13.36-38) nunimainaitkuig wi waitmainaitag duka
26Nuna timatai kantamtain nagkaetukchati”, tau. 36Nunik: “Mina
kantamawag, Olivosan mujajin wegajui. Apajuh, amek ashí dutikmainaitme, wi
27Nunikag nui Jisus chichaak: waitmainaitag duka datumtujata, tujash
—Jujú kashia juwik, ashí atum wi wakejamuk achati ame dekas
aidautigmek mina anentaimjuttak wakejamua nu atí”, tiuwai.
kajimatkittagme, agagbauwa nui: ‘Uwijá 37Nuna ti wakitki ni jintintaiji
—Amek yamai kashia juwik atash eke ausamujinak dutiksag ausauwai. 40Nuna
jimajá shinatsaig, Jisusnak waintsamjai tusa ataktú tanta diikmá kajigká
tusam kampatumá uugtuktatme, —tau. batsatun wainak ishintau, dutikamash
31Tamashkam Pedrok: ditak kaji senchi mainamu asag, Jisus
—Amijai apaatuk mantuinakuish wika augmash aimainchau dekapjajui.
nunak tichattajai, —tau. 41Kampatuma juwi waketjuki taak:
101 0DUFRV14
15
—awajuidau. 1Kashikmasag sacerdote apuji
machik asag nuwi batsatu ataktú makichik aents tuke akupdauwe, dutiksaik
Pedron chichajuinak: akupnakti tusag Pilatun segaidau. 9Tama
—Amek dekas auna jintintaiyaitme Pilato ditan chichajak:
Galileanmaya asam, chichaakmesh dita —¿Wakegagmek dekas atumi
chichau agma nunismek chichame, apugmia nuna akupkati tusagmesh?
—tuidau. —tau.
103 0DUFRV15
10Nunak sacerdote apuji aidau tuke aneas 22Dutika jukiag Gólgota tutainum
kajejuinak, maatnume tusa sujukajun dekau ejentajui, (“Gólgota” tawa duka “buuk
asa tiuwai. 11Tujash sacerdote apuji aidauk sakajua nunin” taku tawai.) 23Nui ejentag,
aents tuwakú aina nuna: vino mirrajai pachimjamun uwagti tusa
—Dekas Barrabás jinkiti, —tusa susajui. Tujash nigka uwagchauwai.
akatjajui. 24Dutika Jisusa achijagmatai, suntag aidau
12Tiagtai Pilato ataktú chichajak: jaanchji aidaun jujukiag, yana kayajig
—¿Atum iina apuji tajum nunash jiinkit nu jaanchnak jukiti tusag
utugkati tujutjume? —tau. wasugkamaidau. 25Jisusnak etsa dukap
13Tutai ataktú senchi untsumkag: takunai achijaju ainawai.
—¡Achigtajum! —tiajui. 26Dutikainak wajuk asamtaiya achijaje
14Tiagtai Pilato ayaak: nuna pachisag: “Judío aidau apuji” tusa
—¿Tujash jusha wají pegkegchauna agag adujtukajui. 27Nuigtushkam jimag
takase? magkagtinun Jisusjai achijag, tikichia nuna
Tutaishkam nuní senchi untsumkag: untsugnum awajainak, tikichia nunak
—¡Achigtá! —awajuidau. menajinini awajawajui. 28Aatus
15Imatiagtai Pilatushkam aents aidaujai uminkauwai agagbaunum chichaak:
shiig juwakta tau asa, Barrabasan jiyaak “Pegkegchau takau aidaujai betek
Jisusnak asutiatajum tima asutiawagmatai dutikam atinai”, tawa nunú.
sujukui achigtajum tusa. 29Aents aidau duke ayaumas
16
ememattainum jaanch ejaamuk, yakiin 1Tsawan ayamtai
nagkamnas ichiinak jimaituk kanakuí. nagkaemakmatai María
39Tuja capitán Jisus achigbaun diyaak Magdalanmaya, tikich María Jacobo
wajau, Jisus senchi untsumká jaamun dukují, nuigtú Salomé aatus, pegkeg
wainak chichaak: kugkuinun sumakaju, Jisus
—Ju aentsua juka dekaskenmag ukusbaunum wegag Jisusa iyashin
Apajuí Uchijiyai, —tau. ukatkagtatus. 2Nunikag tumig tsawaju
40Nuigtushkam kampatumak nuwa asamtai, kashikmasag Jisus
aidau ikaag ijunas diidau. Nuanuí María ukusbaunum wegaju, etsa yamá jiinai.
Magdalanmaya tikich María Jacobo 3Nunik weenak pempentunisag:
José aina nuna dukují, Salomé aatus —¿Yaki eketjamkati waitainum kaya
ijunu. 41Nunú aidau Jisus Galileanum aputuamuwe nunash? —tudayinau.
pujusá chichaman etsegtai, yujasag 4Tujash jegantag diikmá, kaya shiig
106
107 /XFDV1
a¬1.59 “Pakaji ajapjin asag” tawa nunak, judío aidauk uchi aishmag akiinamtaig, Apajuí
dutikata tibau asag uchí katiuchiji chuchuken tsupigkag ajapjujakú asamtai tawai. Diistá
Génesis. 17.10-12; Levítico 12.3.
109 /XFDV12
2
nuigtú ashí tikich aents kajegtamin 1Nu tsawantin Roma apuji Augusto
aina nunash depetuk daagtin, ashí aents aidau daaji
uwemtijamjatna nuna. agatnakti tusa inamjau. 2Junak
72 Iina muunji aajakajua nuna dutikchatain Cirenio, Siria apuji we
pegkejan anagkuak: pujai dutikauwai. 3Tibau asamtai aents
‘Tuké aminak wait anenjatnaitjame’, aidauk makí makichik ditá yaaktajin
tiuwa nunak kajimattsuk betek agatmamjatatus shimuidau.
umiké. 4Tuja Joseshkam Galileanum yaakat
73 Iina apajin Abragkan dekas Nazaret awa nuwiya juwaki Judea
umiktatjai tiuwa duka juuwai: nugkanum jegau, yaakat Belén apu
74 ‘Wi ditá shiwajinash depetukan David akiinamu aajakua nui, nigka
agkan ematnaitjai, David wegantu asa. 5Nui
dutikam ishamkagtutsuk minak agatmamjatatus wegak, ni nuwenamig
umigtuinak, tusa anagmamuji María ejamtinun
75 pegkediag batsamas, ayasá weuwai. 6Nunikag nui jegaa
wi wakegamunak ashí tsawantai pujuinai tsawan ni uchigmaktinji
takastinme’, ” tiuwai. jegajiu. 7Nunikmatai iwaijin
76 Nuna ti uchijinashkam: aishmagkun uchigmaku, dutika uchi
“Amek Apajuí etsegtinai tama atatme; pempetaiyai pempeag tagku
amek Apu takastina nu emtikam ayugtainum egkeauwai, ijagka
umigkattame. kajiitainig dita ayamainuk agkantak
77 Ni aentsji aidau uwemjatnuji, atsusú asamtai.
tudauji tsagkugnagtinchakam
pachisam ujaktatme. Uwijá kuitamin aidaun
78 Nunak Apajuí shiig wait anenjamu nayaimpinmaya aents aidau
asa nayaimpinmayan wantintukbau
Uwemtikagtinun awetugmae, 8Nunú kashia duwik, uwijá kuitamin
doce mijan ajamu weu, ditajai Jerusalén ashí nugkanum inamu. Tuja Poncio
jista inagkeautaiya nuna betek dutikatatus. Pilato inamu Judeanum, nuniai Herodes
/XFDV3 112
inamu Galileanum, untsu niina yachi emamainai. 9Ashí ajak nejechu aidauk,
Felipe inamu Iturea, nuigtú jachai ajaka tsupija apetiama
Traconitenum, untsu Lisanias numamtuk, aents tudaunak taká
Abilinianum inamu. 2Nuniamunum batsatun, Apajuí suwimak susatnuk
Anás, Caifás aatus sumo sacerdote uminas awai.”
aajakajui. Nunú batsatai Zacariasa 10Tutai aents aidau iniinak:
uchijí, uchijí,
/XFDV34 114
Sem Noé uchijí, Noé Lameka uchijí, Jerusalén ejegau, dutika jega Apajuí
37 Lamec Matusalegka uchijí, ememattainum yakí iwaká:
Matusalén Enoca uchijí, —Ame dekas Apajuí Uchijiyaitkumek
Enoc Jareta uchijí, Jaret juwi wajasmek tsekem iyaata, 10wagki
Mahalaleela uchijí, agagbau awai:
Mahalaleel Cainagka uchijí, ‘Apajuí ni aentsji nayaimpinmaya
38 Cainán Enosa uchijí, aidaun awetugmattawai
Enós Seta uchijí, Set Adagka uchijí, kuitamjamkatnun,
Adagkak Apajuí najanamu. 11 dutikamu asag uwegmin
4
1Jisus Wakaní Pegkeji egkemtujam Apajuiya nu pegkegchaunum
Jordagnumia jiinki wakettai, dekapsatasamek wakeyipa’, tawai
Wakaní Pegkeji uwegshunum emauwai. —tiuwai.
2Dutikam nui cuarenta tsawantai Jisus 13Timatai iwanchik pegkegchau
papiin Apajuí etsegtin Isaías agagbaun atumní waje batsatun Elías yaigtí tusa
susaju. Dutikam dakuek diikmá ju awematsuk, Sareptanmaya nuwa waje
agagbauwa juna wainak, auju: judiuchu, yaakat Sidón tikiju awa nui
18 “Wakaní Pegkejig minai awai pujaunum Eliasnak awemauwai.
nuniau asamtai mina etegtuae, 27Nuigtushkam kuashat aents jata lepra
pegkejan etsegtuidau, ni wají pegkeg Galilea nugkanum awa nui weuwai. Nui
pachisa chichamunashkam puyatjusag pujus tsawan ayamtai tsawautai
diidau, nuninak: jintinkagtau. 32Nunitai puyatjusag
—¿Jujú Josen uchijiya jama? antujuidau ni jintiamunak, nigka aents
—tuidau. chichame antugtai aidaun nagkaesau
23Tiagtai ni chichaak: jintinkagtau asamtai.
—Dekaskenum jujú chicham: 33Nuniamunum aents wakan
5
wainkau Simón Pedro tsatsají senchi 1Tikich tsawantai Jisus kucha
c¬4.44 Tikich papí agagbaunmag “Judea” tuinai, tikich agagbauwa nui “Galilea” tawa nuwiya
jukimui, nunin asa mai pegkejai.
117 /XFDV5
34Tutaini ayaak:
Jisus Levin mina —¿Nuwena nunú aents ipaamu aidaush,
jintintaig atá tibau nu nuwenu ditajai pujaigkish, yujumkan
(Mt. 9. 9-13; Mr. 2.13-17) ijagmak pekamainkaih? 35Tujash tsawan
27Nuna dutika ukuak jiinkiu, nunik jegattawai nuwena nunú juwam atata nu,
wekamá Levind wainkauwai, kuichik nunikmatai ipaamu aidaush wake besemag
apunu atinun akikmagtai yajumak dekapenak yujumkanak ijagmakagtatui,
ekeemtatman, nunik: —tiuwai.
—Mina jintintaig atá, wemí, —tiuwai.
28Tama ni takataijinak ashí ukuak Jisus jintinkagtak yamajam
Jisusjai weuwai. jintinkagtamua duka yaunchuk
29Nunik nunú tsawantaik Jisusan eme jintinkagtutai aina nujaig
anentus ajamsatatus niina jeen yutain pachiimaitsui tibau
shiig umikú, dutikamunum Leví (Mt. 9.16-17; Mr. 2.21-22)
kumpají, apú kuichkiji atinun yajumin 36Tusa junashkam augmatus:
aidaushkam, nuigtú tikich aidaujai —Makichkish nugkutai yamagman
mesanum pekajaidau. 30Nuniagtai tsupikag nugkutai mamujunmag adujtuchu
chicham umiktinun jintinkagtin aidau ainawai, dutikamak nugkutai
fariseo aidaujai, Jisusa jintintaiji aidaun yamagmaitak besemain asamtai, tuja
ashishmatuidau, nuninak: yamajam tsupikbau mamujunum
—¿Wagka atumesh apú kuichkiji adujtamashkam shiig juwamaitsui. 37Tuja
atinun yajumin, nuigtú aents makichkish uva yumiji yamá ijugbaunak,
pegkegchau aina ibaujai ijunjajum vino yajatai duwap apagbau ajutnumag
yuwakjumesh, umutash ditajaish yajachu ainawai, dutikamak uva yumiji
umajume? —tuidau. yamá ijugbau kajiak, duwap apagbaun
31Tiagtai Jisus ayaak: ipatmainai, nunik vinuk ukagag duwap
—Aents jamamtuchu aidauk apagbaujai ajapnamainai. 38Duwi uva
ampijatnunak atsumtsame, aents jau aidau yumiji yamá ijugbauk duwap yamajam
ampijatnunak atsumame. 32Wika aents apagbaunum yajataiyai, dutikamu asa vino
tudaugtuchu aidaunak minitchauwaitjai, kajiak pushutakushkam ayatak egkenag
wika aents tudaugtin aidau tudaujin wetai nunisag pegkejak amainai. 39Tuja
idayinak mina nemagtuktinme tusan umutai yaunchuk najanamun umin aidauk,
tauwaitjai, tiuwai. yamagmanak wakegainatsui, ditak:
‘Yaunchuk najanamua nu imá pegkejai’
Ijagmaka pujusá Apajuí tuidau asag, —tiuwai.
aujut iniimsamu
(Mt. 9.14-17; Mr. 2.18-22) Jisusa jintintaiji aidau tsawan
33Jisus ayamtai aig trigo jukí yuwawagbau
tutai dita aiinak:
—¿Wagka Juan Yamijatna nuna (Mt. 12.1-8; Mr. 2.23-28)
6
jintintai aidauk, fariseo aidaujai 1Tsawan ayamtai tsawaju ai, Jisus
yujumkan ijagmainaish, amina ajak ajakbaunum nagkaebau.
jintintaijum aidauk yuwinak, umutnash Nuniamunum ni jintintaiji aidau trigo
umu wajaash yujainawa? —tuidau. nejeen kupik jukiag uwejen pakajag
7
titagme? ¡Aentsú tsanú aidauwah! 1Jisusjintinkagtamujin ashimak
Dekas dekatkauk ame imá pegkegchau Capernaum weuwai. 2Nui capitani
takaam nuuwá idaisam, duwi yatsum inake dekas aneetaiji jakattak tepau.
imanchau takaidaushkam, idaisata 3Nuniau asamtai capitán Jisus pachisa
8
—Aents kuichkin tsagkatkagtinun 1Nuna nunik Jisusak kuashat
jimag aents diwimaidau, nuniamunum yaakat aidaunum, nuigtú yaakta
makichkia nu quinientos tsawantai ukukiag aents batsataidaunmash
takasá akikmamainun kuichkin diwimai, wekagas, yamajam chichaman Apajuí
tikichia nu cincuenta tsawan takasá nuní inapaji tusa chichagkagtau, nunitai
akikmamainun diwimu. 42Nunidaun chicham etsegkata tusa ishiaktinji doce
akikmamainji atsujiagtai mai etegjamu aidau uyunaidau. 2Nunisag
tsagkujauwai. Yamai tujutta: ¿Ju jimaja nuwa wakan pegkegchau aidau
juwiyash tu imá senchish aneemainaita? egkemtuamu, nuigtú jau aidau
—tau. etsagagbau aidaushkam uyunaidau.
43Tama Simón ayaak: Nuanuí pachitkau María
—Diwijí imá muun ajamu Magdalanmaya, siete wakan
tsagkujamua nu imá senchi nunak pegkegchau egkemtuamu jiijamua nunú,
aneemainai tajai. Tutai: Duka dekas 3tikich Juana, Chuza Herodesa
senchi puwak jaa pujú, kuashat ampijatin dekaidau asag. 54Tujash nigka
aidaunum ampimak kuichkijin ashimkau. uwegnum achiak senchi chichaká:
Tujash imaniakush tsagagchauwai. 44Nunú —¡Nuwauchih nantaktá! —tiu.
nuwa ukunum jegantun Jisus jaanch pataká 55Tusá tamawaik mayai egkemtujam
9
1Jisusni jintintaiji doce aina nuna kaunkag ashí dita dutikamujinak
ijumag wakan pegkegchau aidau ujakajui. Dutikam ditan ashí yajuak
jiimainun, jau aidau etsagaumainnash kanakiag nugka agkantu yaakat
niina senchijin susauwai. 2Dutikak: Betsaida tutainum awa nui wegajui.
—Apajuí aentsnum inama nu pachisjum 11 Tujash aents aidau dekaawag
waitiakjumesh atsanjajum
Pedro Jisusan amek nemagtuktajum. 24Ashí aents ju nugka
Kristuitme tibau juwi pujutan imá senchi wakegak, mina
(Mt. 16.13-20; Mr. 8.27-30) nemagtuk waittan dakitauk
18Makichik tsawantai, Jisus kanaká uwemjashtin ainawai. Untsu ashí aents
Apajuí aujak pujamunum ni jintintaiji mina nemagtuk nunisag jaa nu
aidaush, niijai pujuidau asamtai iniak: uwemjatin ainawai. 25Aents ju nugka
—¿Aents aidaush minash yaayai juwiya wají aidaun ashí niinu emakush,
tujutuinawa? —tau. jaakug niina wakaninak tuké
19Tama dita aiinak: uwemtikmaitsui. 26Atum mina pachittsa
—Wajumak aents aidau: ‘Juan chichat datsamakjum, chichamjushkam
Yamijatin maamua nuuwai’ datsanjau aidautigminak, wi Apajuí
tujamainawai, tikich chichaidau: ‘Auk Uchijiyaitkun Aentsmaga Akiinauwaitag
Eliasai’ tujamainai, tikich tuidau: nuna, mina Apajú tsaaptinjijai tsawan
‘Yaunchuk Apajuin etsegtujakú aina wajasan, nayaimpinmaya aents
dutsu nantakitai’ tujamainawai, pegkejam aidaujai ataktú ju nugka juwi
—tuidau. minaknushkam: Juka midauchu
20Tiagtai Jisus ayaak: ainawai, titinaitjime. 27Tujash dekas
—¿Tujash atumesh minash yaayai tajime: Atum juwi ijunjum juwiyatijum
tujutjume? —tau. eke jatsuk, Apajuí inamaujiya nu
Tutai Pedro ayaak: wainkatnutigmesh ajume, —tiuwai.
—Amek Kristu Apajuí awemamuitme,
—tiu. Jisus yapajinamu
21Timatai Jisus chichajak: (Mt. 17.1-13; Mr. 9.1-13)
—Makichik aentskesh mina 28Nuna ti ocho tsawan pujus Jisus
pachittsagmek ujakaigpajum —tusa Pedron, Juagkan, nuigtú Jacobon juki
idayak: mujanum wakauwai, Apajuí ausatatus.
22—Wi Apajuí Uchijiyaitkun 29Nunik Apajuin aujak pujus niina
timajai, tujash tujinkagmae, —tau. asa, uchin juki niiní ayaunas awajus,
41Tusá tama, Jisus ni jintintaiji aidaun 48chichaak:
10
57Nuna yaaktan ukukiag 1Nuna ti idayas Jisus tikich
ashinbaunum, makichik nuwiya Jisusan: aidaunashkam etegjauwai, setenta
—Apuh, wisha ame tuwig wekaetam y dosf aentsun. Dutika: “Ashí yaaktanum
nuniakminish tuke aminak nemagkiní wejum chichagkagtuktajum”, tusa ni wetin
wajatin atajai tusan wakegajai, —tau. aidaunum jimá jimajan ishiakajui.
f¬10.1 Yamajam chicham nagkamku griego chichamai agagbau aina nuwish jimajan tuinawai,
tikich 70 tai tikich 72 tawai, nuniau asa apach chicham aina nuwish mai pegkejai. Duwi iina
chichamega juwig 72 apusamui.
/XFDV10 132
ajutjamu asamtai, niina jeen aehaet 16Nuna tusag tuinaig, tikich aidau
jegantam: ‘Kumpajuh, minash kampatum Jisusan, dekas Apajuí Uchijimpashit,
pag tsagkatjukta, 6mina kumpag imauya tusag dekapsagtatus: Nayaimpinmaya
tajutua nunú ajaamain atsugtau asamtai wainchatai iwainkagtukia, tuidau.
tajame’ tamin. 7Ni aigmak: ‘Waitkagsaipa, 17Tama dita anentaimainamun dekau
12
1Nunú imanik shiig kuashat aidau emtin: Wika Kristunak
aents tuwainak najanidau, nemagchauwaitjai, tujutiu
imaniagtai Jisus dekatkauk ni jintintaiji aidautigminak, wishakam aikasnuk
aidaun: “Fariseo aidau levaduraji aina Apajuí aentsji nayaimpinum batsata
nujai kuitamamkatajum, ditak dekaskea nunú antuinai, ditak minak nemagtuchu
imanun tuinak aents aidaunak ainawai, titinaitjime.
tsanuinawai. 2Tujash ashí uukbau aina 10“Ashí aents aidau, wi Apajuí
augmatbaun pachis: “Aajakuí aents esajam aina ibau wisha atajai tusajum
wiyakuch, nuna ajajin shiig kuashat anentaimtú pujakjumesh
ajak juumain uminjauwai, esaumainaitjume? 26Nunú pipichikesh
17imanikmatai nigki anentaimas: dutikmainchauwaitkugmesh, ¿wagka
‘¿Utugkatjaki juuká ijumainush jega tikich wají aidaush imatikagmesh
atsugta jama?’ tau. 18Nunikmá anentaimtagme?
anentaimag: ‘Dekas ajak juuká ijumtai 27“Atumesh yagkug yagkujuina nunú
13
nuwashkam nawanjijai shiwagmaetinai, 1Nunú tsawantaik tikich aents
dutikam nawanjishkam dukujin aidau kauntuntaju Jisusan,
shiwagmagtinai, nuwa nemakushkam nunikag: Galileanmaya aidau uwijan
tsatsajin shiwagmatnai, tsatsajishkam uchijí maawag apeenak Apajuin emematú
nuwen shiwagmatnai”, tiuwai. ijuntatman, Pilato suntaji kautuk
kuashat aentsun kajegkagmae tusag
Aents ni nunimainji pachisa tibau
ujaidau.
(Mt. 16.1-4; Mr. 8.10-13; Mt. 5.25-26) 2Tiagtai Jisus ditan chichajak: “¿Atum
54Jintintaijin
tusa idayak aents anentaimsagmek dita imá tudau asag
tuwaká ijunun pempeentuki: “Atum etsá aikam ainawai tajumek? 3Tujash
/XFDV13 142
niimtai torre tutai yakí jiikbau Siloé nuwashkam shiig dakuenak tutupit
tutaya nu iyaak, dieciocho aentsun wajasuí. Nunik Apajuin see taku
kajegkua dusha, Jerusalegnum emematu. 14Dutika etsagagmatai, jega
batsamajakaju aina nuna nagkaesau ijuntaiya nuna apujishkam senchi
tudau asajampap, suwimkan juwak kajeká, aents ijunjaun chichajak:
jinauwaita ¿tajumek? 5Tujash wi tajime: —Seis tsawan takamainuk awai, nunú
Atumshakam tudau takat idaikujum tsawan aina duwi kaunmainaitjume
pujutjum yapajiachkugmek, dita etsaentugti takugmek, tsawan ayamtai
jinawajua antsagmek jinatnaitjume.” ai aan yujatsuk, —tau.
15Tutai Jisus ayaak:
Numi higuera nejenchau —¡Tsanumin aidauwah! Atum
pachisa augmattsamu aidautijum tsawan ayamtai aig baka
6Juna tusa idayak Jisus augmatbaun atiajum, burrugmishkam jukijum
nagkama augmatak: “Aents ajajin namaká ejegajum yumi aminujum
higueran ajauwai. Dutikau asa, dusha ¿wagka atumesh tsawan ayamtai
nejeatsuash tusa diistatus wejiu, tujash aish dutiknugme? 16Jujú nuwa
nejeg makichkish atsuju. 7Nunitai ni Abraham wegantu, iwanch egkemtuam,
inake ajan kuitamak pujuttaman: ‘Jujú dieciocho mijadai tuke punus wekagas
higuerak ajakam ajapata. Kampatum waitú wekagun wainkaunush
mijadai tajuan diyajai nejeatsuash ¿wagkanuk etsagagchatja, tsawan
tusan, tujash nejeatsui. Juniayatak ayamtai aigkish?
tikich ajak ajamainun nugká akijuag 17Jisus aaja tama niina
14
1Tsawan ayamtai ai, Jisus dekas yama wayamunmag ekeemtai
fariseo aidaun apuji jeen imanchaunmagkesh ekeemsata.
yujumkan yuwatatus wegau. Nunitai Nuniamin ni ipapau minak: ‘Kumpajuh,
tikich fariseo aidauk wajukatig tusa emkam au ekeemtai dekas pegkeg aina
diidau. 2Nunik waikmá Jisus wainkau awi ekeemsata’, tusa aentsun emtin
aents iyashin iyag tepettaman. 3Nunik ekepasmatai, ameshkam shiig aneasam
Jisus chicham umiktinun jintinkagtin datsamkas ekeemsamnum. 11Aents
aidaun, fariseo aidaujai ijumag dekas tikichin nagkaesau ata tusa
chichajak: wakegauk, eme anentam achatnai;
—¿Atumesh wajuk anentaimjume, untsu aents imanchau tikichin
tsawan ayamtai aish aents jaush nagkaesau atanash anentaimtuchu,
etsagaumainkaih, atsa dekas eme anentam atinai.
etsagaumainchaukaih? —tau. 12Nuna tusa idayak, aents niina
4Tamash ditak aimkachaju, ipauwa nuna chichajak:
nunikagmatai Jisus kuntunum achiká —Ame, yujumak yuwami tusam
inantak etsagaju, dutika: ipaamakmek imá amina kumpagmik,
—Yamaik tsagajume, amina jeemin amina yatsumik, amina pataim, tikich
wakitkita, —tusa awemak, 5fariseo atumjai ijutkau dekas wiyakuch aidauk
aidaun pempeentuki: ipaawaipa. Ame nunú aents iman aidau
—¿Ya atum ainajum anuiyash niina ipaamak, niishkam iiktamak
burrují, nuniachkush bakajigkesh aminashkam dita jistamainakushkam
tsawan ayamtai aig waanum egkemá ipapawagtatui, dutijamkui atumek
jinkishmin wajas egketu wainkush, yamaik ju nugka juwi akikbauwa nunin
yamaik tsawan ayamtaiyai, kashin juwaktatjume. 13Tujash dekas imá
jiiktajai tusash idaimainaita? pegkeg, ame atak jistamkumek ipaata
6Tamashkam aimainchau dekapenak ujunauch, kuntujin tsujinkau, shutú,
takamtak ijunu. wainmachu aidaushkam. 14Ame nunú
dutikakmek atak shiig aneasam
Nuwenbaunum ipaamu aidau pujuttame, ditak akigmakchagtin
pachisa augmattsamu asamtai. Untsu Apajuí atumin
7Nuwenbaunum ipaamu aidau dekas akigmakagtinai, ashí aents ni
ekeemtai pegkeg iwajamu aidaun pegkeemtikbau aidaun inanjatin tsawan
etegkeg pekabiagtai, Jisus wainak jegatna duwi, —tiuwai.
tiuwai:
8—Atumek nuwenbaunum makichik Aents yujumak yuwawagmi tusa
ipaamu kaunkachbau pachisa
aentskesh ipapawagmataish, dekas
augmattsamu
ekeemtai pegkeg iwajamu etegkagmek
(Mt. 22.1-14)
ekeemsatasa wakeyigpajum. 9Atum
imannum eketjumin tikich ipak atumin 15Jisus aatus tutai, nunú mesanum
nagkaetamsau taamtai, atumin ipapau ditajai pekaju makichik chichaak:
145 /XFDV14
15
1Jisus chichagkagtutai takasá jumainun emegkakmayag nunak
antugkagtatus kuashat aents jukijai’, tumainai. 10Aatus Apajuí aentsji
apú kuichkiji atinun yajumin aidau, nayaimpinmaya aidaushkam shiig
tikich aents pegkegchau aidaujai aneenawai, makichik aents niina
ijuuntuidau. 2Imatikiagtai fariseo aidau, tudaujin idayak Apajuin nemagtaik.”
chicham umiktinun jintinkagtin aidaujai
Uchi apajiin wakitkimu pachis
Jisusan pachisag:
Jisus augmattsamu
—Auk aents katsek aidaun kumpamak
tuke ditajai ijuuntug yu wekaenuwe, 11Junashkam Jisus tiuwai: “Makichik
—tusag wakenmag imatjuidau. aents ajujakuí jimag uchijí. 12Nuna
3Nu tama augmatbaun pachis uchijí ekeu apajiin: ‘Apawah, ashí wají
augmatak: 4“¿Atum ainajum midau amaina duka yamaik sujustá’,
anuiyatigmesh, cien uwig ajutjamu tusa segauwai. Tama apajishkam: ‘Ayú’
makichik megkaetugmakmatai, noventa tusa mai uchijin ni wajiijinak etsegtuk:
y nueve uwija duka uwegshunum ‘Jujú aminuk atí’ tusa tinabiuwai.
batsaakjum, megkaekauwa nu egaa 13Dutikam machik tsawan apajijai
nujantai jaaja. 18Dekas wisha mina apag taamtai, uchig jatsuk iwaaku tajutmatai
pujamunum wakitkitjai, nunikan jegan: waipakjai tusa, toro tsakat dekas
‘Apawah, wika Apajuinash kuashat duwejam diisjum maatajum,
pegkegchaun takagsajai, imanik dutikawagmin nuna uchin ayugkui
aminashkam pegkegchaun takagsajame. jistamawagmi tiajam, ditashkam
19Nuniku asan wika amina uchigmek imatiksag umikagmatai nuna yuwinak
amaitsujai, minak ame inakem etita, jistamainak imatuinawai’, tiuwai.
dutijuawamin wishakam amina 28Tusá ujakam senchi kajeká, jegaa
16
iwaaku tajutí wantintugkae.’ Apuji 1Junashkam Jisus jintintaiji
apujush diwime? tau. 6Tama ni ayaak: amaitsui. Tikich apujin imá senchi
‘Wika aceite cien barrilnumg aimkamun aneak, tikichin dakitmainai.
awagtumainun diwimjai’, tau. Tutai: ‘Ju Nuniachkush makichik apujin wakejus
papí jukim ekeemsam wamkesam umijak, tikichnak dakitau asa
agagta: Ayatak cincuenta diwimjai, umigmaitsui. Numamtuk atumshakam
tusam’, tiuwai. 7Nuna tusa idayak Apajuí umigkata tu, wiyakchameatasa
tikichin: ‘¿Amesh wajupa diwime?’ anentaimtu wajamaitsugme.”
Tama ni ayaak: ‘Wika trigo cien 14Jisus tutai fariseo aidau antukag, dita
17
senchi waitiak pagkas niimkamá, 1Nuna ashimak Jisus ni
wainkau Abragkan, Lazaronashkam jintintaiji aidaun chichajak:
Abragkai ayaumas ekeemtatman. “Aentsuk tudau takatnak kakajus
24Nunik wainmawaik senchi jiiká uwemtumaitsui, tujash aents tikichin
untsuak: ‘¡Apawah Abragka, minash tudaun takamtikaina nuna wait
wait anenjugta!, nuniakum Lázaro anentajai. 2Ju uchi piipichia jumamtin
awetugta ni tsajam uwejen yumin mina yamá nemagtuidaun makichik
uchupig idaijun antinjuk machik aentskesh pegkegchaun takamtikaidauk,
bichatmitkajuati, jii imagniamunum dekas kaya muun dekeetai aina iman
pujusan senchi waitiag nuna’, tau. jukí kuntugnum jigká detuais, nayants
25Tama Abraham ayaak: ‘Uchijuh ajugká ajapmain ainatai.
adeagta, ame nugká pujusam shiig 3¡Kuitamamkatajum atumek!
18
arcanum egkemá waitin epenmatai, 1Junashkam Jisus mijamtsuk
wait anenjugta’, ” tiuwai. 14Jisus nuna —Wika nunak datsauch asanuk ashí
ti: “Dekas tajime: Apú kuichkiji atinun umikuitjai.
yajumna duka tudauji tsagkujamu asa 22Nuna tutai Jisus antuk ayaak:
19
awajtuinakua mantuawagtatui; tujash 1Nunadutika ukuak Jisusak
dutijuawagmataish kampatum tsawanta yaakat Jericó wayaa nagkaebau.
juwi ataktú nantaktatjai”, tau. 2Nuniai Zaqueo apú kuichkiji atinun
/XFDV19 154
yajumin aidaun apuji shiig wiyakuch, nunú tikich nugkanum atushat weuwai,
nunú yaaktanmak pujau. 3Nuniau asa, nuwi apu emam wakitki niina nugkeen
Jisusash wajukukita tusa wainkatatus taatatus. 13Eke wetsuk niina inaken diez
wakegau, nuniayatak kuashat aents aina nuna untsuká ikaunmak, makí
tuwagkagmatai wainmainchau dekapjau makichik aentsun, cien tsawantai takasá
sutajuch asa. 4Nuniak Jisus wetinmanini jumainun kuichkin tinamí chichajak:
eemak tupikaki, numi sicómoro ‘Jujú kuichkia juwik wají sujakjum,
wajaunum waka ekeemsau, Jisus kuichik aan kuashat ikaugkatajum,
nagkaematai wainkatatus. 5Nuniai nuniagmin wisha taatjai’, tiuwai.
Jisuschakam nui jegak pagkai diyak: 14Nunikunak aents niina kajejuidau
emauwai. 7Nunitai ashí aents aidau: niina nugkeen tauwai. Nunik niina
Aents tudaugtinu jeen kanagtatus inake kuichik tinamká ukukbauji aidaun
wegawai, tusag augmatuidau. 8Tujash untsukaju, maki makichik aentsush
Zaqueok niina jeen ejega wajakí, kuichkinash wajupak ikaugkaje tusa
Jisusan: dekajuatatus. 16Tiajam makichik niiyá
—Apuh, yamai nagkamsanuk aents eemak jegantá: ‘Apuh, ame kuichik
ujunauch aina auna jimaituk wajiijun sujusmayum nunak, aan nagkaemasan
akantukan tinamtajai, dutikakun wi cien tsawantai takasá jumainun
kasagkamug aidaunash ipaksumta ikauntukjame’, tau. 17Tama ni ayaak:
imajin susatjai, —tau. ‘Ayú, amek inak pegkejaitme, machik
9Tutai Jisus ayaak: susamuitkum kuashat ikaugkaume,
—Yamaik ashí amina pataimijai duwi wishakam diez yaakat aina nuna
uwemkaugme, Abraham dekaskeapi apuji emattajame.’ 18Tusa inagnaig
tiuwa nunisjumek dekaskeapi tujutium tikitchakam jegantun chichajak: ‘Apuh
nuaduí, dekas Abraham wegantu ame kuichik sujusmayum duka, nuigtú
wajasugme. 10Wi Apajuí Uchijiyaitkun cincoa imajin kawegke.’ 19Tutai
Aentsmaga Akiinauwaitag nunak, aents nunashkam aikasag chichajak:
megkaejau aidaun egakan ‘Ameshkam cinco yaakta apuji atá’,
uwemtijatasan tauwaitjai, —tiuwai. tiuwai.
20“Tuja tikitchakam tajuntun
Apu ni inake aidaun kuichik tinamí chichajak: ‘Apuh, juuwai kuichkigmek
ukukbau pachisa augmatbau jukita, jaanchi shiig ijian kuitamkamun
(Mt. 25.14-30) itajuagme, 21wika amek senchi
11Jisus Jerusalén jegattak wegau takamtikagtakum waitkagkagtinaitam
asamtai, aents aidau ni chichaamu nuna dekagjame, nuigtush ame susachu
antugkaju asag, awi jegaa apu wajasá ayatkum atantin, aikasmek ame ajak
waamak inamjashtimpash tusag ajakmachbau aig, juukam yajumin
anentaimaidau asagmatai augmatbaun asamin, ishamakun kuichkigminak
nagkabau. takamtiksachmajai’, tau. 22Tama ni
12Nuniak tau: “Makichik aents ashí ayaak: ‘Amek inak pegkegchauwaitme,
aents aidau eme anentsá diitai aajakuí, amina chichamjuminig bakumattame,
155 /XFDV19
20
1Jisusjega Apajuí 11Dutikawagmatai tikich inaken
mina uchig anetaijua juna awetitjai, dutika amina iniagme: ¿Roma apuji kuichkijish
ai nuna wainkag ajantus diischajaintash’ sumainkaih, atsa sumainchaukaih? —tuidau.
tiuwai. 14Tujash ajanum takainak batsata 23Tama Jisus dita anentaibaujin shiig
pegkeg aina duke takainaji tusajum akiitsuk jakauwai, nuni nuninakua siete
yunumkajum, Jisus makichik iniibau aajakajua duka, uchinak akiitsuk ashí
iniastajum, wajintuk tujamit nunikmatai jinawajui. 32Nunikagmatai duwi pujus
tsanumjuja achiká Romanmaya apunum nuwashkam jakauwai. 33Siete aajakajua
sujukmi tusag. 21Tiajam ditashkam duka ashí nunak nuwatjaju aina duwish
Jisusan jegajiag: ¿dekas yana nuweg atinaita atak
—Jintinkagtinuh, jutiik dekainaji amek nantainamunmash? —tuidau.
dekas tutupit dekaskea duke jintinkagtame, 34Tusa tiagtai Jisus ayaak:
aentsú imanjinkish etegkeatsme, Apajuí jinti —Ju nugka juwig aishmag aidauk
dekaskea duke jintiame. 22Nuniau asamin nuwenainawai, nuwa aidaushkam
/XFDV2021 158
21
1Jega Apajuí ememattainum
Kristush yaá wegantukita tibau
wiyakuch aidau, Apajuinu atin
(Mt. 22.41-46; Mr. 12.35-37)
kuichik egketainum anentag kuichik
41Nuniagtai Jisus ditan iniinak: egkeamun Jisus wainkau. 2Nuniai
—¿Wajuk asamtaiya Kristuk David makichik nuwa waje shiig ujunauch
wegantui tuinawa? 42Davidchakam jimag kuichik cobre najanamun
aikasag Salmosnum agak: egkettamanash wainkauwai. 3Nunik:
‘Apu mina Apujun chichajak, —Dekas tajime: Jujú nuwa waje shiig
ekeemsata mina untsujuí; ujunauchitak tikich egkeawaja nuna
43 nunikamin wi amina shiwajum nagkaesau kuichkin egkeae. 4Tikich
aidaunak, aidauk kuichik ampinun egkeenawai,
ame najamsa ekeemtaigmin tujash jujú nuwa waje ujunauchia juka ni
ikaunmakmatai duwi ame sumasa yumainjinak ashí egkeae, —tiuwai.
diisminum’, tiuwai.
44David Apug tujakua nuniaish ¿wajuk Jega Apajuí ememattai tsayam
asaya David wegantush amainaita? —tau. atinai tusa Jisus etsegkamu
(Mt. 24.1-2; Mr. 13.1-2)
Jisus chicham umiktinun 5Jisusak tusa chichá wajaig, wajumak
jintinkagtin aidau pegkegchauji
aents aidau: Ju jega Apajuí ememattaya
pachisa tibau
juka, kaya shiig pegkeg aidau ekenjá
(Mt. 23.1-36; Mr. 12.38-40;
jegamkayap, Apajuinu atí tusag anentag
Lc. 11.37-54)
ikaunmakbauwai imatika iwajamuita,
45Ashí
antú ijunainai niina jintintaiji tusag augmatuidau. Nuniagtai Jisus
aidaun chichajak: 46“Atumek chichajak:
159 /XFDV21
23
1Chicham inagnatainum aents tsanumjuidau. 11Imatiagtai
ijunag batsatuk ashí wajajag, Herodeschakam ni suntaji aidaujai,
Jisusan jukiag Romanmaya apu Pilato Jisusan aentschau chichajus dushikinak,
pujamunum ejegawaju. 2Dutikawag jaanch pegkeg apu nugkutai aina ibaun
Jisusa tsanumjuinak: anugkug, ataktú Pilato pujamunum
—Jujú aents jutii nugken chichaman awebau. 12Nuna dutikainak Herodesak
tsuwapak wekagas, witjai Kristunuk, Pilatojaig kumpamdayawajui shiwag
Roma apujish kuichkik sumaitsui, tu pujuwaitak.
wekagu asamtai juwi itaaji, —tuidau. 13Ataktú itawagmatai, Pilato
3Tiagtai Pilato iniak: sacerdote apuji aidaun, tikich apu
—¿Amekaitam judío aidau apujim? aidaun, ashí aents aidaujai ijumjau.
Tama Jisus ayaak: 14Dutika chichajak:
Jisus dutikamun pachisag augmatuidau. nuna, Moisés agagbauwa nui nagkamas, ashí
15Nuna tuinak ditak tudayinai, Apajuí etsegtin aidau agajajua nuna ujakaju.
Jisuschakam amainag ditajai ijunag 28Nunik yaakat yaijuch Emaús
nunika jegá jegaa ajin, pagkan puuk nagkamas, ashí nugkanmash etsejiagtinai,
amasmatai, dekas Jisusapi tusa tudaujin idayinak tsagkugnagtinme tusag,
dekaamji, —tusag etsejuidau. 48atum ainagme ju ashí wainkaujum nunú
1
1Chicham dekaskea duka Kristui, 12Ditanbauk dutikawagmatai, tikich
169
-XDQ1 170
—Wika makichik aents eemak taa, pauma nunin wajas Jisusai ekeemtatman
uwegshunum wekagas senchi jiiká wainkabiajai. 33Nuniakuish wika niinak
chichagkagtak: ‘Apu wekaesatnun jintan eke dekachbaijai yaita nunak, nuniai
VKLLJLZDMXJHVHJDNWXWXSLWGDNXHJDێ Apajuí yamijatjata tusa awetiuwa nu
jama’ numamtuk, atumí anentaimish chichagtak: ‘Wakaní Pegkeji akaiki yaayai
shiig iwajajum umiktajum ‘Apu minitin ekeemu wainkattame, nunú atatui Wakaní
asamtai’, titinai tusa Apajuí etsegtin Pegkejijai yamijatjatnuk’, tujutmayi.
Isaías tiuwa nuuwaitjai, —tiuwai. 34Wika nuna wainkau asan, dekas nigka
24Fariseo aidau aents ishiakbau Apajuí uchijiyai tajai”, tiuwai.
-XDJNDQDXVDWDWXVMHJDMLDJEDWVDPWXLێ
dau nuna timatai: Nagkamchak Jisusa
25—Tujash ame Kristuchu, (OLDVNHVKێ jintintaiji aajakaju
kam Eliaschau, Apajuí etsegtin taatnai 35Kashinia duwi Juan Yamijatin
a¬1.29 Judío aidauk ditá tudaujin tsagkugnagtasag, tuké uwijá uchijin aishmagkun maa
apejakú ainawai. Juan Jisusan pachis: ‘Juuwai dekas Apajuí Uwigji’ tiuwa nunak, jutii
tudaujin mantamnatin asamtai tiuwai.
171 -XDQ12
2
—Duwik Moisés chicham umiktin 1Kampatuma nu tsawamunum
aidaun agak, ‘Makichik aents Apajuí nuwenbau Galilea nugkanum
etegkamu nugkanum taatnun’ pachis yaakat Caná tutainum au asamtai,
b¬1.42 “Cefas” tawa nunak arameo chichamnum kayan tawai. Tuja Pedro tawa duka diistá
Mateo 16.18.
-XDQ2 172
c¬2.6 “Cincuenta, setenta litros” tawa juka versión (DHH) tawai, tikich versión aidauk “dos o
tres medidas” tuinai, tikichik “cien litros” tuidaush ainawai, nunin asag ashí pegkejak
ainawai.
173 -XDQ23
3
1Makichikaents Nicodemo daagtin dekaskeapi titagme nayaimpinmaya
fariseo aajakuí, ashí judío aina nui pachisa chichaakuish?
eme anentsá diitai. 2Nunú Nicodemo 13“Makichkish nayaimpinmag wachau
Uchijí ju nugka juwi taa, ditá tudauji wajas chichaagtai, niina kumpají
aidaunak paan iwaintukajui, suwenum antujak shiig aneas wajama nunisnuk,
batsamaina numamtuk wajainamun. wishakam shiig senchi shiig aneajai,
Dutikamaitak aents aidauk, tudau takatan nuna pachisag chichainamun antaknuk,
imá senchi wakegaidau asag, Apajuí aents aidau shiig antujuinak niinak
wakegamujiya nuna takainak tsaaptinnum nemajuidau asagmatai. 30Niinak kashí
pujumaina numamtuk wajamaina nuna kashinig aents tuwajuinak eme
dakitjaju asag, Apajuijaig tuke kanaak anentiagtatui, dutikainak minak junik
kanakagtin ainawai. 20Tudau takau aidauk diijiagtatui.
tsaaptinnak dakituinawai, nunidau asag,
wi pegkegchau takaamujun iwaintugkai, Yakiya tauwa nunú imá
tusag tsaaptinnak tupantuinawai. 21Tujash wagaakui tibau
dekaskenum pegkeja nuna takaidauk, ditá 31´<DNL\DWDXDVDQLJNDDVKtQDJNDHێ
tauwa nu ashí ni wainkamujin dekas 9Nu tusá segam nuwa Jisusan ayaak:
antukbaujijai pachis etsejui, nunitaish —¢:DJNDPLQDVKDPHMXGLXZDLWNXێ
aents aidauk dekaskeapi tuinatsui. mesh, yumi ajamjusta tusamesh
33Untsu ni etsegbaun aents antujuk segatme, wi Samarianmaya aish? Judío
dekaskeapita tuidauk, Apajuinu aidauk Samarianmaya aidaujaig
dekaskea nunaap tawa tusag shiig makichkish augdaichau ainawai, —tau.
antujuinawai. 34Apajuí awemamua duka 10Tama Jisus ayaak:
4
1Fariseo
aidau: Jisus aents aidau ashí ni uchijijai umujakuí, WDJNXMLQDVKێ
jintinbau, nuigtú yamiamu aidau kam junak suujakuí, —tau.
imá kawemai Juagdaun nagkaesau, 13Tusá tama Jisus chichaak:
mak, 5yaakat Sicar tutainum jegawajui, —Apuh, nunú yumi minash sujustá,
yaunchuk Jacob ni uchijin Josen kitamakun yumin shikiakun waketjag
nugkan susauwa nui. 6Nunik Jisus miná imaní pujuig, —tiuwai.
minakua senchi pimpikiu asa, Jacopan 16Tutai Jisus chichajak:
yumigmatji aajakua nui, etsa tajiastatak —Weme aishum untsukam jukim juwi
wegai, nu yumigmatnum ayaumas niijai tantata, —tau.
ekeemsauwai. 7Nuniai Samarianmaya 17Tama nuwa ayaak:
d¬4.25 Hebreo chichamnum “Mesías” tai, griego chichamnum “Kristu” tawai, nunak “Apajuí
Apu atinun etegka awemamu” tawa nunak taku tuinawai.
177 -XDQ45
5
yaakat Caná tutainum jegauwai, duwik 1Duwi pujus Jisus Jerusalén
ni yumi vino emamunum. Nuwi tikich weuwai, judío aidau jistamiagtai
yaakat Capernaum tutainum makichik pachinkatatus. 2Yaakat Jerusalén
suntajá apuji uchijí jaak tepau. 47Nunú pegmagbaunum dekatkau wayamunum,
suntajá apuji Jisus Judeanmaya jiinki waiti Uwijá Waitai tutainum, ayaumas
Galilea tae tabaun antuk, tajua igkug tikijuch yumi ipiakbau hebreo
chichajak: chichamaik Betesda tutai aajakuí.
—Mina jegajuí tajutuam mina uchig Nuanuí uwet cinco aak pekaamu au.
DVKtQDJNDQNLWHSHJWLPDQXHWVDHQWXێ 3-4Nunú aaknum kuashat aents aidau
6
nagkaemas wi takasbauwa nu minak 1Nuna ti ukuak Galilea kuchají
juwish katigmaume? —tusag iniidau. —Apuh, nunú pag dekas tuke pujutan
26Tama Jisus ayaak: sukagtin tame duke sukagtita, —tuidau.
—Dekas tajime: $WXPPLQDHJDWXLQDێ 35Tiagtai Jisus chichaak:
mayan akaikin aentsnum tau asan, mina nunak, yaakat Capernaum jega judío
nemagtuidauk pujutan jukiagtinme ijuntaijin wayaa jintinkagtuauwai.
atakesh jakachmig tuinakjag tusan tajai.
51Witjai yutaiya numamtin pujut tuke Chicham pujut tuke
atinun sukagtin nayaimpinmaya atina nuna sukagtin
akaikiunuk. Jujú pagka juna yuwauk tuke 60Nunú tu jintinkagtamun kuashat
pujutnui. Wi yutai sukagtittag duka mina niina ijuntú yujaidau antukag:
iyashjuke. Nunak ashí aents juwiya —Juna tawa duka shiig dakitmainai
aidaush pujut tuke atina nuna jukitnume ¿yaki nunash antugkati? —tusag
tau asan dutikattajai.” ashishmatuidau.
52Nunú tabaun judío aidau antukag 61Nuna tiagtatman Jisus dekajua:
sukagtina nunú pukuni jiintitnai, —tiuwai. fariseo apuji aidaukesh niiní dekaskeapi
-XDQ78 186
tujabiuwa duka, nuwa junin aidaunak —Wi wiki pachimasan taja dushakam
ayatak kayai tukua tukuakuajum wainkachui. :LNDGHNDJPDPMDLWXZL\Dێ
maatajum tawai, ¿tujash amesh nua juwi taamja nunak, nunisnuk tuwí
wajinpa? —tuidau. wetatja nunashkam shiig dekajai,
6Nunak wajintig ni timatai duwi nuniaig atumek shiig dekagtatsjume.
tsanumjugtasag tiajui. Tujash Jisusak 15Atumek ju nugkaya aents aidau
nuwig: Jimag atuegak mai nunak pachis —¿Tujash dekas amesh yaitpa? —tusa
etsegtuinakui nuaduí dekaskeapi tuidau.
takugmesh titajum, tibauwai. 18:LVKDێ Tama Jisus ayaak:
kam chicham dekaskea nuna etsegjai —Wika nunak atumnak yaunchuk
tumamjai, tuja mina Apagshakam nagkamsan tuké ujajime. 26Atumdaun
aikasag: Chicham dekaskea nunak pachisan nuninawai tusa etsegmainuk
etsejui, —tujutui. kuashat ajutui, mina awetiuwa
19Nuna tutai: dushakam dekaskea nunak chichauwai,
—¿Amina Apash tuwí pujawa? wi ju nugkaya aidautigmin tajim
—tusag iniidau. nunashkam, wika ni chichaamun
Tama Jisus ayaak: antukbaujun tajime.
—Atumek minakesh dekagtsugme, 27Nuna aatus chichataish, ni Apajinap
9
1Jisus nuwiya jiinki wekamá, aents —Makichik aents Jisus daagtin, niina
\DPDDNLLQPDZDLNWXNHZDLQPDێ usukin nugkajai machik pachimag jiijuí
chu akiinaun wainkauwai. 2Nunikmatai anujtujuk chichagtak: ‘Yumi ipiagbau
ni jintintaiji aidau iniinak: Siloé tutaya nuwi weme nijamita’, tusa
-XDQ9 190
10
tuatasam wakegam? —tusag jega 1Nunik Jisus chichaak: “Dekas
11
kuashat pegkeg aidaun atumin 1Yaakat Betanianmaya aents Lázaro
—Lazarok dekas jakae, 15tuja wi awi —Ehé Apuh, wika dekaskeapi tajame.
juwakchau asan shiig aneajai, atumek wi Amek Apajuí Kristun ju nugka juwi
au inanbau wainkajum dekaskeapi tiagtin awematnaitjai timawa nunú asam,
asagmin. Tujash jegaa diisagmi, —tiuwai. Apajuí Uchijiyaitme, tiuwai.
16Tutai Tomás, Jimagmamu tutaiya
timajam duka, dekaskeap dutikmainaita nunú mijantin sumo sacerdote atí tusa
tatsumek? —tiuwai. adaikam pujau asa chichaak:
41Timatai Lázaro ukuaku epenbaun, —$WXPHNGXNDPDFKLNLVKGHNDWVێ
kayan eketkaju. Dutikamtai Jisus jume, 50anentaimsagmesh diyatsjume,
nayaimpin pagkai diyaak: ashí aents jinumaina nuna makichik
—Apawah see tajame, amek minak aents mantamnamaina duka, —tiuwai.
tuke antugtau asamin. 42Wika shiig 51Nunak Caifasak nigki nagkamig
12
1Seis tsawan asa jista Pascua Uchijimpapita, tusag nemajuidau
jegatin ai Jisusak Betania asagmatai.
weuwai, Lázaro jakamtai ni inankiuwa
nuna pujutaijin. 2Nui jegamtai Jisusan Jisus Jerusalén
eme anentsag yutain umigkajui. 'XWLNDێ apu wajasá wayaamu
wagmatai Marta yutain pekasmatai, (Mt. 2.1-11; Mr. 11.1-11; Lc. 19.28-40)
Lázaro, nuigtú tikich aidaush Jisusjai 12Jista Pascua atin asamtai, kuashat
—Ipamtai, —tiajui.
Griego aidau Jisusan Tuinai tikich chichaidau:
wainkatatus kaunkamu —Nayaimpinmaya aents chichaké,
20-LVWDWVDZDJPDWDL$SDMXLQHPHPDێ —tuidau.
tiagtatus Jerusalén wegamunum, 30Tiagtai Jisus chichaak:
ZDMXPDNJULHJRDHQWVDLGDXVKSDFKLLQێ —-XQDFKLFKDDQXQDNPLQDDQWXPWLێ
kajui. 21Nunú aidau, Felipe yaakat juktasag tatsui, DWXPLQDQWXPWLMDPNDJێ
Betsaidanmaya Galilea nugkanum tatus tawai. 31Aents ju nugkaya aidau
pujuwa nuna jegaantag: etegnagtina duka yamai jegawai, tuja
—Apu Jisus wainkatasa wakegaji, yamaiya juwiki iwanch ju nugka juwi
—tiajui. inama nunú depetkamu atata
22Tima Felipe Andresan jegajua ujakú, dushakam. 32Mina numinum achiijag
nunik niijai atuegak Jisusan jegajuawag, yakí takujiagmatai, jakan nantaakun,
tujamainawai tusag ujakajui. 23Tusá DVKtDHQWVQDNPLQDLPLQDLJLNDXQPDQێ
ujaam Jisus chichaak: tatjai, —tiuwai.
—:L$HQWVPDJD$NLLQDXQQD\DLPSLێ 33Nunak ni wajuk maam atinaita nuna
13
ditanak uwemtikmainaitjai”, tiuwai. 1Pascua jegatin tikiju wajasú ai,
41Isaías juna tiuwa nunak, Jisusa imanjin Jisus ni Apajin wegaku ju nugka
wainkau asa, niina pachis tiuwai. ukuktinjin dekau asa, ni jintintaiji
42Tujashkam kuashat aents aidau, nuigtú aidaun nagkamsa aneejakbaujin
apu aidaushkam Jisusnak dekaskeapi tiajui. iwaintukui, wetatak pujusash imatiksaik
1XQLQDNMDVKIDULVHRQLVKDPDLQDNLZDLQPDێ aneamujin.
mainachu, ditá ijuntaijin tuke jiyaku jiyaam 21XQLN\XMXPNDQ\XZLQDNSHNDDPVDێ
aig tusag. 43Nunak aents eme anenkagtamua munum Judas Iscariote Simogkan uchijiya
nuna imá senchi wakegainak, Apajuí dekas nuna, -LVXVVXMXWQXPLZDQFKDQHQWDLPWLێ
eme anentam amaina nunak imanchau jauwai. 3Tuja Jisusak Apajuijai pujau
anentuinak nunikajui. taamujinak dekau, nunisag dekau ataktú
Apajuiyai wakitkitnujin, nuigtú niina Apají
Jisus aentsun uwemtijatasan senchimtika: Ashí ame diistá, tusa
tauwaitjai tibau idaitusbauwa nunashkam. 4Nuniau asa
44Jisus
senchi jiiká chichaak: “Aents yujumak yuwaku pekagbaunum Jisus
mina dekaskeapi tujutuina duka, mina wajakí, awantak pataká nugkuagbaujin
199 -XDQ13
tinú, Apú, tujutjum duka dekas iman asamtai —Yana wi pagkan uchutuan susattaja
tujutjume. 14Wi Jintinkagtin, Aputnash nunú atatui.
Apuitkun atumin nawemin nijatjajim Tusa pagkan puuk juki uchutua Judas
antsagmek, atumesh atumin kakagchaujum Iscariote Simogkan uchijiya nuna
pempeentunikjum iwaintuniktajum. 15Junak susauwai. 27Nuna dutika suwaig
atumin ditash juna wainkaja jutiksag wamkes Judasan iwanch egkemtujui.
takastinme tusan iwaintakun aikajime. Dutikamtai Jisus chichajak:
-XDQ1314 200
tatjai, ju nugka juna apuji iwanch Jisus niina jintintaiji aidaun, mina
midau asamtai, QLJNDPLQDGHSHWXPDLQێ kumpag ainagme tibau
jig senchijig atsujui. 31Tujash mina 9“Apag mina anenta aikasnuk
Apag tabaun umigkattajai, wi mina atumnashkam aneajime. Wi aneajim
Apag aneamujun ashí dekaatnume tau antsagmek atumshakam aneenitajum.
asan. 10Wi chicham umiktinun ukugjim ju
15
1“Witjai dekas uva numijiya shiig aneasag dakujus pujustinme tusan
numamtinnuk, untsu mina Apajui tajime. 12Chicham umiktajum tibaun wi
ajakan kuitamna numamtina duka. 2Mina patasnuk tajim duka: Mina nemagtin
kanaweg nejeachunak tsupiawai, untsu aidautigmek pempentunisjumek
nejeaunak, jegamujinak asantak kuitamui aneenitajum, wi atumin aneajim
aan nagkaemas nejektí, tusa. 3Atumek wi antsagmek, tajim nuuwai. 13Makichik
jintintuamjim nu umiau asajum, ajak aents ni kumpajin ayamjuktatus
jeeshji asanjamua numamtin ainagme. 4Wi mantamna nu iwainawai senchi anejata
atumjai ijuntsan pujag antsagmek nunak, nu anejata nuna nagkaesau
atumshakam wijaig ijutkau atajum. Ajakan anejatmainuk atsawai. 14Atum wi tajim
kanawe, numijin achitkachu nigki kanakí nu imatiksagmek umiautigmek mina
auk nejemaitsui. Atumshakam numamtuk kumpag ainagme. 15Nuniau asagmin
wijai ijutkau achakjumek pegkeg aina wika inak ainagme tumaitsujime.
duka iwainamaitsugme. Inakak apuji takaamujinak ashí
5´:LWMDLGHNDVXYDQXPLML\DQXPDPێ dekagchau ainawai. Wika atumnak
tinnuk. $WXPHNPLQDNDGDXMXDQXPDPێ kumpag ainagme tajime, mina Apag
tin ainagme. Wijai shiig ijutkauwa nunú tujutbaunak ashí ujakjim nuaduí.
203 -XDQ1516
Tujash imá wikik juwakchattajai, mina takasbaug aina nunak shiig dekaawaje,
Apag wijaig pujawai. 33Junak wika dekas Apajuí dutikata tibaunak betekap
atumek wijai ijutkau batsatkujum, shiig takasé, tusag. 8Aikasnuk ame mina
agkan anentaimsajum pujusminjum FKLFKDPHWVHJWXJNDWDWXVDPWXMXWEDXێ
tusan tajime. Ju nugka juwi pujusjumek nak imatiksanuk ujakagmajai, dutikam
kuashat waitiamu igkugtinaitjume, ditashkam wakejus antukagmae
tujash nuniakjumesh minai kajintsá nuninak: Dekas Apajuí awemamuap
anentaimsatajum, ju nugka juwi iwanch tauwaita, WXVDJGHNDVNHDSLWXMXWXLQDێ
pegkegchaun takamtikagtina nunak wi wai.
depetkajai. 9“Duwi ditanun pachisan segagme
17
11XQDWLLGD\DN-LVXVQD\DLPSLێ segatsjame. 10Ashí aents midau aina
num pagkai: “Apawah, minak duka aminu ainawai, tujamtai aminu
tsawantak umintugkae. Minash ememattai aidauk midau ainawai. Nunú aidau
etita aents aidaushkam: Dekas Apajuin mina emematjuinawai, WLNLFKDLGDXVKێ
Uchijimpapita, tusag dekajuatnume. kam Jisusa imanjin wainkatnume tusag.
Wishakam aminash dutiksanuk aents 11“Wika aminí minau asan ju nugka
tag ditash nuninuk asagmatai. 15Nunú mina pujutaijui ditash pujusag, nugkash
aents aidaujai ijunag batsamsainum najannatsaig ame mina anentujakú
ditash batsasta tusanuk segatsjame, asam, amina imanjum ashí mina
iwanch waitkainakuish ayamjukta tusan sujusum nunash wainkatin atinme tusan
segajame. 16Wi ju nugkanmayachuitag wakegajai. 25Apag pegkegmah, aents
nunisag ditashkam juwiyachu ainawai. amina dekaskeapi tus umigtamainachuk
17Amina chichamjum dekaskea nunak dekagmainatsui, tujash wika aminak
umigtamkatnume ditash pegkeemtikata. wainjame, ju ame sujusbau aina
18'LWDQDNDHQWVNDWVHNDLGDXEDWVDWEDXێ jushakam ame mina awetiuwaitam
num ishimjai, FKLFKDPMXPLQMLQWLQNDJێ nunak dekainawai. 26Wi amina
tuatnume tusan, DPHPLQDDZHWLXZDLێ pachisnuk ditanak shiig dekamtikamjai,
tam dutiksanuk. 19Wi amina takagkun DDQQDJNDHPDVQXVKWXNHGHNDPWLNێ
mina pujutjunak ashí idaitusjame, sanké atatjai, ame mina anentam
nunisag ditashkam aminu dekaskea aantsag ditaish atí, nuniakui jutiishkam
nuna takagtamainak, ashí ditá ditajai ijutkau amí tau asan”, Jisus
pujutjinak idaitugmastinme tusan tiuwai Apajin segaak.
wakegajai.
Jisus achikbau
Jisus ashí niina (Mt. 26.47-56; Mr. 14.43-52;
nemajin agtin segatbau Lc. 22.47-53)
18
20“Imá jujú aidaunakek segatsjame, 1Jisus nuna ti inagnak, niina
dita chicham etsejuinamun antuinak: jintintaiji aidaun yajuak jiinki
Dekas nigkiap uwemtikagtumainaita, entsa Cedrón tutai amain katigká, numi
tusag nemagtukagtin aidaun olivos tutai ajakbaunum jegantaju.
pachisnushkam segajame. 21Wi amijai 2Judas Jisusan sujuktinchakam nunak
ijutkau asamtai, ameshkam minai shiig dekau, nui Jisus ditajai kuashtá
ijutkam nunisag, GLWDVKNDPSHPSHQWXێ ijunin asamtai. 3Nunin asa Judas,
nisag ijutkau atinme, nuninak jutiijaish kuashat suntag Romanmaya aidaun
ijutkau asag makichik agtinme. 1XQLDJێ yajuak, nuigtú sacerdote apuji, fariseo
tai aents amina dekaskeapi tujamchau aidau ditashkam, MHJD$SDMXtHPHPDWێ
aidaush, ame mina awetiuwaitam tain kuitamin aidau ishiakbaujai,
nunash dekajuatnume, tusan segajame. lamparan, nuigtú jii ekemajag, nagkin
22'XWLNVDQXNDPLQDLPDQMXPLQDJNHDWێ tinamdaekag, Jisusan kautuawajui.
jukiuwaitam nunak, imatiksanuk 4Imaninaig Jisusak ni dutikam atinjinak
“Apawah, ame sujusbaunak makichkish inake aidau, suntajá apuji aidaujai, jiin
emegkatkachjame” tiuwa nu betek ikapajag anamainak ijunbaunum
uminu asamtai tiuwai. 10Nuna tusa taig Pedroshkam nui jegan anamak wajau.
Simón Pedro tutaiya nu, HVSDGDDNDFKXێ
mamujin ukuini juwakug, dekas sumo Sumo sacerdote Anás Jisusa
sacerdote inake Malco daagtinun dekajuatatus iniasbau
kuwishí untsujiya nuna asankauwai. (Mt. 26.59-66; Mr. 14.55-64;
11Dutiktai Jisus Pedron chichajak: Lc. 22.66-71)
—Espadajum jukim awajata, ¿amek, 19Nuniai sumo sacerdote Jisusan
mina Apag waittsati tujutbauwa nunak jegantun, niina jintintaiji aidaun pachis,
umimainchauk anentaimtujam? —tiu. nuigtú wají jintinkagtinume tusa iniau.
20Tama Jisus aimak:
Jisus Anasa jeen ejegamu —Wika ashí aents antuinamunum
12Nuna tusa taig suntag aidau, ditá chichaujai. Tuke jintinkagtinujai jega
capitanji, QXLJW~MHJD$SDMXtHPHPDWێ ijuntainmash, jega Apajuí ememattainum
tain kuitamin aidaujai ijuntujag Jisusan ZD\DDQXVKDVKtMXGtRDLGDXLMXQDLQDPXQێ
achikag jigkajajui. 13Dutikawag Anasa mash paan iwainakan chichaujai.
jeen ejegawajui Caifasa wegajin, nu 21¿Wagka minash ininjume? Minak
mijantinig Caifás sumo sacerdote wajas inintsuk dekas wi chichaamun antuku aina
pujau asamtai. 14Nunú Caifás judío nu, wajina pachisaya jintinkagtinuwe
aidaun chichajak: “Ashí aentsun tusajum iniastajum. Dita wi tibaugnak
ayamjuk uwemtijatnuk, dekas makichik shiig dekainawai, —tiuwai.
aents mantamnamainai”, tiuwa 22Juna Jisus tutai, jega Apajuí
shinukuí. —0LQDLQDPWDLMXNMXQXJNDMXFKDXێ
wai. Wi juwiya ataik, mina jintintaig
Jisus Pilato jeen awayamu aidau achikag judío apuji aidaunum
(Mt. 27.1-2, 11-14; Mr. 15.1-5; sujukainum tusag ayamjutuinak
Lc. 23.1-5) maanimain ainawai, —tiuwai.
28Nunikmatai Caifasa jeenian Jisusa 37Tutai Pilato chichajak:
19
1Imatiagtai Pilato Jisusan makichkish minak dutijumaitsume.
suntag aidaun asutiatajum tusa Tujash mina aminí itajiaja nu ainawai
inajui. 2Dutikamtai suntag aidaushkam dekas amina nagkaetamsag tunamaina
jagkin chapikmajag atsejutain duka, —tiuwai.
najanawag atsemitkakag, jaanch 12Nuna tutai Pilato Jisusan, utusanuk
—Achigtajum, —tusag ditai sujua 25Jisusa dukují, niina kaijai, tikich María
idaisauwai, dutikamtai dita Jisusan Cleofasa nuwe, QXLJW~0DUtD0DJGDODQێ
jukiajui. maya aatus Jisus achigbaunum anijus
ijunaidau. 26Nuniagtatman Jisus dukujin
Jisus achigbau wainak, ni jintintaiji dekas niina
(Mt. 27.32-50; Mr. 15.21-37; aneetaijiya nunashkam wainak chichajak:
Lc. 23.26-49) —Dukuwah, yamaik anuwai amina
17Dutikam Jisus ni achinjatnunak uchigmik, —tau.
numi yapajiamun yanakí jiinkiu, nain 27Tusa idayak, duwi ni aneetaiji
treinta kilos kugkuin mirra, áloe tutaijai aajakua nujai ditá jeen wakitkiajui.
pachimjamun takus tauwai. 40Nunikmatai
Joseshkam nujai atuegak Jisusa iyashin Jisus María Magdalanmaya
jukiag, jaanch pegkeja jukiag kugkuin wantintukbau
itanbauwai ukatuk pempeajag, judío wajuk (Mt. 28.1-10; Mr. 16. 9-11; Lc. 24.10)
ukumau ainawa dutiksag ukusajui. 41Jisus 11Nuninaig Maríak juwak Jisus ukusbau
20
1Tumig tsawagmatai kashikmas tuwig ukusagmae nunash dekachu asan
suwe aig, María Magdalanmaya buutjai, —tiuwai.
Jisus ukusbaunum weuwai, nunik 14Nuna tusa ayampakmá aents
FLHQWRFLQFXHQWD\WUHVUHWQXPFKLPSLPێ
Jisus jintintaiji aidaun ataktú kaun, botenum egkemtug japikí kukag
wantintukbau jiikí, wajumak juki ejeetuauwai. Imaan
21
1Nunik tikich tsawantai ataktú chimpimkash rednak ichiagchauwai.
Jisus kucha Tiberias tutai 12Nunik ashí uminkamtai Jisus chichaak:
7Tama
Jisus ayaak:
Apajuí Wakaní Pegkeji —Mina Apajua duke tu tsawantinia
anagkagtuamu pachisa tibau dutikatnaita nuna umikua duka, atumek
215
7DNDVEDX12 216
uchijiya nunú. 14Ashí nunú aidauk kashí nunú iwainakta juuwai tusam, 25QLLVKێ
kashinig makichik anentaiyaik ijunas kam ame chichamjum etsejuinag juna
Apajuin aujuinak ijunaidau, Jisusa uyumakti, Judas ni tudau takaamujin
yachi aidaujai, María Jisusa dukujiya waittsatnujiya nuwi wegak ukukí nuna
nu, nuigtú tikich nuwa aidaushkam. takastí tusam”, tiajui. 26Tusa Apajuin
15Nunú tsawantin ciento veinte segag, José kayajin, Matiasa kayajijai
ijunjajui Jisusa nemajin aidau, egkea pegajajui, dutikamunum Matiasan
nunikbaunum Pedro wajakí chichaak: kayají jiinkiuwai; nunikmatai, Jisus
16Yatsug aidauh, David Wakaní Pegkeji chicham etsegtugkatajum tusa
dekamtikam agak: Judas Jisusan ishiaktinji etegjamu once juwakua
achiktinme tusa unupiagtinun pachis nuanuí Matiasan pachiawajui.
tibauwa duka uminkae. 17Judasak
jutiijai ijunag wekagas niishkam jutii Wakaní Pegkeji aents aidau
takaag jutiksag takaajakuí. 18(1XQLQDLێ egkemtugbau
2
tak Jisusan sujak kuichik jukimui 1Tsawan jista Pentecostés tutai
ju jimaja juiyash yaita ame etegkamush, maya, juka ditak nugka Libia tutaya
217 7DNDVEDX2
iwaintuktinaitjai. WDLQPDJNHNDPHNLGDLWXJVDVKێ
18 Wakaní Pegkejiya nunak, aishmag tatme.
mina nemagtuidaun, Tuja amina inakem pegkegma duka
QXZDDLGDXMDtEHWHNDPDVWLQXLWێ kaugtí tusamkesh idaisashtatme.
jime. 28 Ame inaktugsauwaitme jinta
3
1Makichik tsawantin Pedro, Juagjai aidauwah, ¿wagka imanikjumesh
jega Apajuí ememattainum wegajui puyatkaugme? ¿Wagka imanikjumesh
etsa dukap tegau ai, Apajuí aujku diijatjume? Iina senchijinkish juka
ijuntai jegau asamtai. 2Nunú jega etsagagchaji. Jutii imá pegkeg
Apajuí ememattaiya nuna waitiji daajig asajaikish juka aikatsji. 13Junak iina
Shiijam tutai aajakuí, nunú waitinum muunji Abraham, Isaac, Jacob aina
aents shutú akiinkush nuninuk akiinau nuna Apajuijiya nunú, mina Uchijun
asamtai, kashí kashinig waitinum itan Jisusan ememattinme tusa jutikae.
apujin asa apukiuwai, aents wainiagtai Atum achiká sujukagminish Pilatok
kuichkin segamtí tusag. 3Nunin asa, akupkata taig atum dakitjauwaitjum
3HGUR-XDJMDLMHJD$SDMXtHPHPDWWDLێ nuna. 14Aents pegkejam, pegkegchau
num wayattak minittaman wainak: takachu ayamjutsuk, aents pegkegchau
—Wait aneasam kuichik sujustá, magkagtin ayamjakjum jiikiuwaitjume.
—tusa segau. 15Nu dutikakjum Jisus dekas pujutan
4Tama Pedro Juagjai wainkag: sukagtina nunú mauwaitjume. Tujash
—Diijattsakiah, —tiu. Apajuí inankiuwai, duka jutiik ashí
5Tama shutuuk sujustatkumpap shiig dekainaji, wainkaju asaja. 16Atum
tujutua tusa dakau. 6Nunitai Pedro jujú tsagaju wainjum juka, Jisusai
chichajak: kajinas anentaimu asa tsagaje. Jisusai
—Kuichkik atsugtawai, oroshkam kajinas anentaimak tsagaja juka ashí
atsugtawai, tujash mina ajuta nuna atumshakam wainjume.
amastajame. Jisukristu Nazaretnumiaya 17“Mina yatsug Israel wegantu aidauh,
nuna daajin tajame: ¡Wajakim wika shiig dekajai, atum atumí apujum
wekaesata! aidaujai, Jisus mauwaitjum duka
7Nuna takug uwejé untsujin achiká dekachu asajum mau ainagme.
awajkiu. Dutikamuik nawe, wanuseshkam 18Jisusan dutikawajua nunak, duwik
pegkeg wajasú. 8Nunikmatai tseke wajakí Apajuí etsegtin aidau: ‘Uwemtikagtin atí
wekagu, nunik ditajai ijunag jega Apajuí tusa etegkamua nunak maawagtin
ememattainum nigki wekagas tsekeas ainawai’, timawa nunú imatiksagmek
dekapki, Apajuí emematki wayau. 9Nunik umikugme. 19Nuniku akugmesh yamaik
wekagas Apajuí emematun ashí aents tudau takat idaikujum pujutjum
wainaidauk, 10jega Apajuí ememattai yapajiatajum, $SDMXtDWXPLWXGDXJPLێ
waitiji Shiijam tutainum ekeemas segamá nash esaktugmag ichichmamtan
ekeemnuwe dukeapi, tusag puyatjuk amastinme. 20Tuja Apajuí atumi
ishamkag diidau, wajukag ankae tusag. uwemtijamjatnun Kristun, yaunchuk
HWHJNDXZDQXQDDWDNW~DZHWXJPDWێ
Jega Apajuí ememattainum Pedro nume. 21Tujash yamaikik Jisukristuk
chichagkagtukbau nayaimpinmag pujuttawai, ashí wají
11Pedro,
Juagjai shutú etsagagbauwa aidau yamagmitkamu tsawan jegatnun,
duka ditanak akupeachu. Nuniai ashí Apajuí etsegtin aajakaju etsegkaju aina
7DNDVEDX34 220
dutikam makí makichik tudaujin jegá jegamin aidau kayan dakitug idayin
idaisatnume tujamu asa.” aina dutikajum idaisauwaitjume. Tujash
yamaik kaya dekas jegá ichichkatin
Pedro Juagjai apu aidau apututia iman wajasé. 12Tikichik iina
emtin chichakbau uwemtijamainuk atsawai, ashí nugka aina
4
1Pedro Juagjai aents aidaun aujak nuwiyagkesh Apajuí juna nemajuinak
chichaa wajai, sacerdote aidau, jega uwemjatnume tusa awemamuk tikichik
Apajuí ememattaiya nuna kuitamnun atsawai”, tiuwai.
apuji, saduceo aidaujai kautkaju. 2Nunikag 13Pedro Juagjai ajankas chichaagtai
Pedro Juagjai aentsun jintintak: Jakau apu aidau wainkag, papiinash ausachu
aidau nantagtinnak, Jisus maam nantaak unuimagchau aina nuninaitkush
iwainak ukukni, tuidau asagmatai itugsaya imatikash chichainawa tusag
kajekaju. 3Nunik achiká jukiag aents anentai jegagchaju, nunikag dekas
achiká egketainum egkeawag ukukiaju Jisusa jintintaimpap ainawa, tusag
etsa akagu asamtai, kashin dekajuami dekaawaju. 14Aents tsagajush nuwig
tusag. 4Tujash kuashat chicham etsegbaun wajaun wainaidau asag, aikag nuní atsu
antukaju dekaskeapi tuidauk, imá jama tusag tumain dekapenachu.
aishmagkuk dekapam cinco mil aents 15Nunidau asag agaa jiijaju, nunikag
ujai wayaa diikmá wainkashmaji, tuidau. 34Nu apu aina nuwiya makichik
atsuagmae, —tuidau. fariseo Gamaliel chicham umiktinun
24Tusa etsejuinamun sumo sacerdote, jintinkagtin asamtai, chichamesh dekas
tikich jega Apajuí ememattain kuitamin umigtai wajakí:
aidaun apuji, nuigtú sacerdote apuji —Atumek agaa jiinkijum machik
aidaujai antukag ijunjag chichainak: wajastajum, —tusa jiikí ni wajantá.
—¿Tujash nunash wajukeakug 35Tikich apu aidaun chichajak:
dakunkut weedau, wagki ditanash kam nuní senchi wegau, nunisag Jisusa
Apajuí eme anentus, Jisus pachisa nemajuidaushkam nuní senchi
etsegbaunum waittsatnume tabau asa. Jerusalegkak kawegkaju; sacerdote
42Tusá imatjuawagmashkam yamajam aidaushkam kuashat Jisusa nemajuidau.
chichama nuna, Jisusnak Apajuí
etegkauwai Uwemtikagtin atí, tusa Esteban achiká jukimu
etsegtanak idaitsuk, kashí kashinig aents 8Apajuí niina senchijin, Estebagkan
aidaun jega Apajuí ememattainum, senchi yayau, dutikamu asa aents
makí makichik jeganmashkam dutikmainchaun aents aidaun iwaintau.
jintinkagtuidau. 9Jega judío agkanmagau aidau ijuntai
6
1Nunú tsawantin Jisusa nemagkaju Estebagjai tudayinau. 107XMDVK(VWHEDJێ
aidau kuashat kawegkaju asag, nak wagagsag chichajuinachu, nigka
griego chichau aidaun nuwe waje aidau, Wakaní Pegkeji dekamtikam chichau
yutai shiig ajampenashbau asag, hebreo asamtai. 11Nunidau asag tikich aidaun:
chichau aidaujai kajegdaikaju. 21XGLDJێ —Atum: ‘Moisesan pegkegchau
tai Jisus chicham etsegtugkatajum tusa chichajak, Apajuinashkam pegkegchau
doce etegjamu aina nu, nui batsataidau chichaju ii antugkabiaji’ titajum,
asag, ashí Jisusa nemagkau aidaun —tusag wakenmag akikaju. 12Nuna
ijumjag chichainak: dutikawag aents aidaun, judío apuji
—Apajuí chichame etsegmaina nu aidaun, chicham umiktinun jintinkagtin
idaiku, yujumkan wajuk yuwawagtatua aidaunashkam inajaju. Dutikawajam
QXX\XPDNDZHNDHWXWDGXNDVKLLJFKDXێ Estebagkan achikag jukiag, chicham
wai. 3Nunin asamtai yatsug aidauh, dekaku ijuntainum ejegawaju. 13'XWLNDێ
atum ainajum anuiya siete yatsug wagmatai wainak tsanumjugti tibau
kajittsá diimain etegjatajum Wakaní aina nu chichajuinak:
Pegkeji ajamu, shiig anentaimas —Ju aentsuk jega Apajuí ememattai
dutikmain, nunú aidau ju takatnak pegkegma nuna pachis, chicham
diistinme. 4Nuninai jutiik Apajuí aujut, umiktina nunashkam pegkegchau
chichame etsegta nujai uyumakagmi. chichajú wekaewai. 14Jutii dekas
5Nuna aatus tiagtai, aents tuwakaju antukbaiji, ni chichaak: ¶-LVXV1D]DUHWێ
aidauk wakekaju, nunikag etegkawaju QXPLD\DQXQ~MXMHJD$SDMXtHPHPDWێ
Esteban Apajuiyaig kajinas anentaimna taiya junak tsaiká idayak, Moisés ju
nuna, Wakaní Pegkejish ajamun, jutikatajum tujabauwa nunashkam
tikichin Felipen, Procoron, Nicanoran, yapagkattawai’ timayi, —tuidau.
Timogkan, Parmenasan, Nicolás 15Ashí aents nui ijunjajuk nuna
7
1Sumo sacerdote Estebagkan: yachamtikauwai. Nunikmatai Faraón
¿Dekaskek tujamaina? tusa iniasu, Egipto apujiya dushakam wakejus
2tama ni ayaak: “¡Yatsug aidauh, muun Josenak diisuí, dutikau asa: ¶(JLSWXQێ
aidautigmesh antuktajum! Ii Apajuiji mag ame inamjata nuniakum ashí mina
dekas imana nunú, iina muunji jegajuiyash amek diistá’, tusa apu
Abraham aajakua nuna, Harán emauwai.
wegatsaig Mesopotamia pujuttaman 11“Nuniku ai Egipto, &DQDiQQXJNDQێ
aneas diisuí, tuja apají ditá jeen diitnash diimainchau dekapeau. 331XQLێ
kampatum nantu uukag apusajui; tai Apajuí chichajak: ‘Sapatjum
21dutikawag uumainchau wajasmatai, ukuimakta, ame wajam anka nugkak
uchi egkemainun najatuawag egkeawag pegkegmai. 34Dekaskenum mina
namaká inanakiuwai. Dutikamun aentsug Egipto batsamas waituina nuna
Faraogka nawanji wainak juki ni tuke wainkajai, nuigtush buutainak mina
uchijima tsakapajui. 22Dutikamu asa untsujuina nunash antugkajai, nunikan
Moisesak Egiptunmaya unuimataijinak ditan agkanmitkatasan taajai. Nuaduí
ashí unuimaju aajakuí. Iman asa, ame Egipto nugkanum wetá’, tiuwai.
chichamesh antugtai ni takatjinish 35“Israel aents aidau Moisesan
Davitak Apajuí wait anenjamu asa, paket epenkag, senchi pampanjag ashí
Jacob wegantu Apajuijiya nudaun jegan wajatjag achikag 58jukiaju, yaaktan
jegamkatatus wakejukui. 47Tujash ukumtikiag kayai tukuag maatatus, nuninak
Salomón jega Apajuí ememattainak ditá jaanchjinak awimajag datsauch Saulon:
jegamkauwai. 48Dekaskenmag Apajuik —Ame kuitamkata, —tusa susajui.
DHQWVMHJDMHJDPNDPXQPDJSXMXPDLێ 59Imatika kayai tukuinam Apajuin aujak:
tsui. Juna pachis Apajuí etsegtin “Apu Jisusah, mina wakanjuk jujutkita”, tusa
chichaak: 60tikishmag pujus senchi jiiká: “¡Apuh, ju
49 ‘Mina ekeemtaijuk nayaimpia aents mina mantuinak tunamaina juka
auwai, untsu mina najamtaijua ayatak tsagkujata!” tiuwai.
duka nugka nuuwai. Nuna ti jakauwai.
¿Minash wají jegak jegagtuktagme?
ayamainjush atsugta juniaish, ¿tu Saulo Jisusa nemajuidaun
amainaita mina ayamtaijush? waitkasbau
8
50 ¿Atumek wi ju aina junak ashí 1Sauloshkam: Estebagkak dekas
9
“Uwig maatasa juki ematia numamtuk 1Nuna nuninai Sauloshkam Jisusa
Tama nuwa jakaushkam niimi, etsa tajiastatak wajasú ai, jega jegamká
Pedron wainak nantakí ekeemsau. tuntupé paka inagnakbaunum
41Nunikmatai Pedroshkam uwegnum wakauwai, nui pujus Apajuin ausatatus.
achik awajai, Jisusa nemajin aidaun, 10Nui pujus senchi yapajak yuwatatus
10
1Yaakat Cesareanum, kuntin aina aanú maam yuwata”, tiu.
Italianmaya suntajan apuji 14Tama Pedro ayaak: “Apuh, GXWLNDVKWDWێ
capitán Cornelio daagtin pujau. 2Duka jai, wika ju aidauk yuwawaipajum tibauwa
ashí niina patayí aidaujai ijunas nunak tuke yuchaujai”, tiu. 15Tutai awentsag
Apajuinak puyatjusag emematin aidau. nayaimpinmaya chichaak: “Apajuí pegkeg
Nunin asa judío ujunauch aidaun emakmauwa duka amek yuchaujai tiipa”,
yayaak kuashat kuichkin suwau, nuniak tiuwai. 16Kampatumá dutika, duwi ataktú
Apajuinashkam tuke aujsagké au. 3Nuní nayaimpinum awagkiuwai.
pujaun etsa dukap tegau ai, Apajuí
Pedro judiuchu jeen wayaamu
aentsji nayaimpinmaya ni pujamunum
waittaman shiig paan wainkau. Nunik 17Nunú nunikun wainak: “¿Wagkanuk
chichajak: aunash aik wainkaja?” tusa anentaimtú
“¡Cornelioh!” tiuwai. 4Tama Corneliok pujai, Cornelio aentsji aidau: Simogkan
puyatuk wajas dii wajatu, QXQLNLVKDPD\Dێ jee tuwí pujawa, tusag inii iniimainakua
tak: “¿Apuh, wagka tujutme?” Tama waitinum tantag, 18senchi untsumkag:
nayaimpinmaya aents ayaak: “Apajuí, ame —¿Ju jega juwi Simón daagtin, tikich
aujam nunak antugtamak, ame aents daaji Pedro tutaya nu pujatsuak? —tusa
atsumaidau yayamunash ashí waitjamkae. iniimu.
5Nuniau asamtai yaakat Jopenum aents 19Pedro eke ni wainkamujiya nuna
11
1Jisuschicham etsegtugkatajum 14Dutikam ni tajutjama ame, amina
susaja nunash, ¿wisha yaitja Apajuí weuwai Saulon egaak, 26nunik wainak
dutikaun, dutikawaipa titinnush? Antioquía jukiuwai. Nuwi Apu Jisusa
18Nuna aatus tabaun Jerusalegnumia nemajin aidaujai makichik mijan
Jisusa nemajuidauk antukag, shiig pujusuí, kuashat aents aidaun jintintak.
anentaimsag Apajuin emematuinak: Nunik Antioquianum nagkamas, Jisus
—Dekas Apajuiya duke judiuchu mina chichameg etsegtugkatajum tusa
aidaunash yamaik dekas pujutjin etegjamu aina nuna, “Kristunu”
yapajiawag, pujut nagkanchaun ainawai, tiuwai.
jukitnume tusa aikae, —tuidau. 27Nunú tsawantinig wajumak Apajuí
12
anentaimtaijinak idayinak, Apu 1Nunú tsawantaik apu Herodes
Jisusnak dekaskeapi tusag nemagkajui. QLVXQWDMLDLGDXQ-LVXVDQHPDێ
221XQ~QXQLQDPXQ-LVXVDQHPDMXLێ juidau achigtajum tusa ishitkau.
dau Jerusalegnum batsatu antukag, 2Dutikak Jacobob Juagkan yachiya
b¬12.2 Ju “Jacobok” Juagkan yachi Zebedeo uchijí Jisus chicham etsegtugkata tusa etegkamu
aajakua nunuwai. Jacoboa duke Santiago tuuta awagmataiyai.
7DNDVEDX12 236
kam shiig jigkagtá”, tiuwai. Tima dutiktai waitin ujakmá, Pedron wainkag
Pedroshkam dutiksag umikmatai, puyatkajui. 17Nuninaig jegá wayaa uwejen
nayaimpinmaya aents chichajak: takuinu bitat asatajum tusa, nunik wajuk
“Pataká nugkutaijum nugkujam, wi Apajuí aents achiká chimpitainum egketun
wegakui pataetugkata”, tiuwai. jiikne nuna etseju, nuna etsejuk nuigtú:
9Tama Pedroshkam nayaimpinmaya —Atum anuí Jacobo, tikich yatsut
aents wetai pataetuku, jusha dekaskeash aidaushkam ujaktajum, —tusa ukuak
junia tusa shiig dekachiatak. Nigka nigka jinki yajá weuwai.
kajanum wantintugbaunash wainag tau. 18Pedro nuniku ai tsawagmatai,
10Juwakiag suntag dekatkau kuitamak suntag aidauk nuna emegkakag:
ijunun nagkaikiag, tikich ijununashkam —¿Dusha wajukamki, utusag
dutiksag nagkaikiag, kampatuma juwi jiinkime? —tusag senchi pampaidau.
237 7DNDVEDX1213
19Nuniku ai, Herodes suntajan: Pedro ainawai: Bernabé, Simón (Shuwin tutai),
egaktajum, tusa ishitkauwai, dutikamu Lucio Cirenenmaya nu, Manaén
wainkachagmatai: Achikbaun kuitamin (Herodes Tetrarcajai ijunas tsakajua nu)
aina nunú kajegtajum, tusa ishitkam nuigtú Saulo aatus. 2Nuninak, Apajuí
kajegkajui, nuna dutika Herodes emematuinak yujumkan ijagmakag
Judeanak ukuak Cesarea weuwai nui batsatai, Wakaní Pegkeji chichaak:
pujustatus. “Bernabek Saulojai awematajum, wi
dita takastinun mamiktuawaitag nui
Herodes jakamu wegag takastinme”, tiuwai.
20Herodes Tironmayan, Sidognumia aina 3Tiajam yujumkan ijagmawag,
jaanch dekas pegkeg apú nugkutaijin chichamnak etsejuk ukuinak, yaakat Pafos
nugkug shiig iwagmamag, chicham tutainum jegawajui. Nunikmá wainkajui
dekaatasa ekeemtainum ekeemas nagkama judío aents Barjisus daagtin, iwishin
chichatai, 22DHQWVDLGDXNVHQFKLXQWVXPێ Elimas tuuta awagmatai pujaun. Duka
kag: “¡Shiig aentschauwai, Apajuí chichau wainak Apajuin etsegtinaitjai tusa
wajawai!” awajuidau. 23Nuna imatjuinai, tsanumin aajakuí. 7Nunú iwishnuk apu
Apajuí ni aentsji nayaimpinmayan Sergio Paulo tutaijai pujau. Nunú apuk
makichik awetim jatan susauwai, Apajuin dekas yacha aajakuí. Nunú Bernaben
emematchau asamtai; dutikam dukap Saulojai untsukuí, Apajuí chichamen
atsuk Herodesak aka amukam jakauwai. antuktatus wakegau asa. 8Nunittaman
24Tujash Apajuí chichamega nunak iwishin griego chichamaik Elimas tutaya
aan nagkaemasag ashí antamunum nu, Apu Sergion utugchatan aputau:
etsejuidau. Chichaman antuk dekaskeapi ti tau asa.
25Bernabeshkam Saulojai dita 9Tutai Sauloshkam tikich daaji Pablo
takaamujinak ashimak, Jerusalén tutaya nu; Wakaní Pegkeji ajamu asa shiig
waketuinak Juan, tikich daaji Marcos emetug diis iwishnun chichajak:
tutaya nuna jukiaju. 10—Amek tikima wait, pegkegchau,
Perge ukuinak Pisidia nugkanum, yaakat tsaig, Juan ashí Israel aents aidaunak:
Antioquía awa nui wegajui. Nui pujai, ‘Tudau takat idaikujum yamimagtajum’,
tsawan ayamtai tsawagmatai jega judío tusa chichajú wekagu. 25Nuniak Juan
ijuntaijin wayawag ekeemsajui. 15Nuniai jakatnuji tikiju wegau asamtai chichaak:
chicham umiktin agagbauwa nuna, Apajuí ¶:LNDDWXPDQHQWDLPMXWMXPGXFKDXZDLWێ
etsegtin agagbau aidaunash ashí aujus jai; tujash mina ukujui makichik
ashimkag, jega ijuntaiya nuna apuji minittawai, nunak wika niiya imanchau
chichajuinak: asan niina sapatjinakesh atitmaitsujai’,
—Yatsug aidauh, DWXPHVKMXWLLWXNDJWXێ tiuwai.
main chicham ajutjamkujaig tukagtitajum. 26“Yatsug aidauh Abraham wegantu
16Tama Pabloshkam wajakí, uwejen aidauwah, nuigtú tikich nugkanmaya
takuinu bitat asatnume tusa, nunik: aidautijum Apajuí puyatjusjum umijin
—Israel aents aidauh, ikaya aidautijum aidautigminash, Apajuí ju chicham
$SDMXtSX\DWMXVMXPXPLMLQDLGDXWLJPHVKێ etsegbaun antukag uwemjatnume tusa
kam antugtuktajum. 17Israelan Apajuijiya awetugmaje. 27Tujash Jerusalegnumia
nu, iina muunji aajakajua nuna etegjauwai, aidauk, ditá apuji aidaushkam, juka
dutikamu asa kuashat aents wajasajui eke Jisusapi tichaju ainawai, nunisag Apajuin
Egiptunum pachiinas batsatiatak, etsegtin agagbaun ashí tsawan ayamtai
imanikagmatai Egipto batsatun Apajuí tsawautai jega ijuntainum aujuinakush,
niina senchijiin jiijuí. 18Dutika yajuak nuna takumpap tawa tusag dekainachu
uwegshunum cuarenta mijan batsas, dita asag; Jisusan mantamnati tiaju ainawai,
pegkegchau takaagtaish katsunjauwai. nuna dutikainak Apajuí nunikti tibauwa
19Dutika Canaán tutainum, VLHWHQXJNDQێ nuna umikajui. 28Ni bakumamainjig
maya ditash chichaaku aidau batsamnun atsujaig, Pilatun segajui maami tusag.
depeetuk ii muunji aidaun batsasuí. Dutika mau ainawai. 29Nuna dutikainak
20Nunak ditak cuatrocientos cincuenta umikajui agagbaunum chichaak: ‘Jisusak
mijan apugtuchu batsamsajui. dutikam atinai’, tibauwa nuna. Dutikawag
“Nunidaun Apajuí apu chichaman Jisusa iyashinak numinum achijam detaun
epegkin aidaun adaitujui, nunis batsataig akakí jukiag ukusú ainawai. 30'XWLNDZDJێ
makichik uchi Apajuin etsegtin atin, mataishkam Apajuí jakaunak inankiuwai.
239 7DNDVEDX13
pachisa tichamui, nigka ni wegantu aina wainkag senchi kajekag, Pablok wainak
nuwig Apajuí dutikata tibaunak ashí tu wekaewai tusag pegkegchau
imatiksag umik jakauwai, nunikmatai chichajuidau. 46Tuinam Pabloshkam
niina muunji ukumataijinig ukusam kaujuí. Bernabejai puyatkas chichainak:
37Tujash Jisusa iyashig kaugchawai, —Dekas dekatkauk atum mina pataag
Apajuí inankimu asa. 38Yatsug aidauh, judío aidautijum Apajuí chichameg
atumesh ju shiig dekaatajum: Jisusai tudau ujaktajum tibau asaja ujakmajime.
tsagkugnamuk awai, tusa etsejuinag nu, Tujash atumek pujut tuke atina
39tuja Moisés chicham umiktinun dushakam dakitau asagmin, yamaik
amasajua nunú umikmawaikish, EDNXPDێ judiuchu aina nui ju chichamak
maichau ainagme tamakesh asachuitjume; etsegkagtatji. 47Jutiinak Apu Apajuí:
tujash ashí aents Jisusai dekaskeapi tusag ‘Wi aminak judiuchu aina nuwish
sujumanaidaunak bakumamainchau tsaaptina numamtin emajame,
emakajui. 40Kuitamamkatajum Apajuin mina chichamjun ashí nugkanmash
etsegtin aidau agagbauwa nu atumin etsegkati,
uminkai. Nunú agagbau tawai: nunitai ditashkam uwemjatnume
41 ‘Antuktajum dushikkagtin aidauh. tau asan’, tujamaiji.
Wi Apajuí asan, 48Nuna antukag, judiuchu aidauk
tajum, tusag inajaju. 51Nunú aaja tiajam dekagmamawag, nugka Licaonia tutaya
ditá sapatjin ukuinak jukiag, nui tsuwat nui yaakat Listra, tikich Derbe, tutaya
ayaun awatuk akaketuk ukukiajui nui, nuigtú tikich yaakat tikijumamtin
yaakat Iconio weenak. (Nunak aidaunum jegawag, 7nuwishkam
chichaman dakitjaju asagmatai, dita yamajam chicham uwemta nuna pachis
VXZLPDNMXNLWQXMLQLZDLQWDNGXWLNDZDێ etsejuidau.
jui.) 52Nuna dutikawagmataish Jisusa
nemajin aidauk, shiig aneasag dakunkut Listranmaya aidau
batsataidau, Wakaní Pegkeji ajamu Pablon kayai tukuagbau
asag. 8Nu Listranum makichik aents yama
akiinmawaik nagkamnas, tuke
Pablo Bernabejai yaakat Iconionum wekaechau kagkajinash umushchau
yamajam chicham etsegkamu pujuttaman wainkajui. Dushakam nui
14
1Pablo Bernabejai yaakat Iconio ekeemas, 9Pablo chichagkagtutai antú
jegawag tuke nunin asag, jega eketun, Pabloshkam esetus diikmá,
judío aidau ijuntaijin wayawaju, dekas nigka etsaentumainapi tusa
nunikag Jisusan pachisag etsejiagtai anentaimá eketun wainkauwai. 10Dutika
antukag kuashat judío aidau, judiuchu senchi jiiká chichajak:
aidaushkam dekaskeapi tusag Jisusan —¡Wajaim, shiig tutupit wajastá!
nemagkajui. 2Tujash judío dekaskeapi —tiuwai.
tuinachuk, tikich judiuchu aidaun Tamawaik tseke wajakí wekaetan
chicham dekaskechunak tsanuidau, nagkabau. 11Pablo dutikamun wainkag
Jisusa nemajuidaun kajegkatnume aents aidauk, Licaonia chichamai senchi
tusag. 3Nuninaig Pablo Bernabejai untsumkag:
dukap tsawan pujusajui, nunikag Apu —¡Apajuí aidau aentsmaga jutiin
Jisusai kajinmas chichagkagtuidau, akaetugmakiaje!
nuniagtai Apu Jisus senchijin suwau 12Tusag Bernaben chichajuinak:
tuinachujai ijunainai, tikich wajumak Júpiter tutai ememattai jega au, nuna
Jisus chicham etsegtugkatajum tusa sacerdoteji toro aidaun jukiag, QXLJWXVKێ
c¬14.12 ‘Júpiter’, ‘Mercurio’ tawa nunak versión Reina-Valera (RV) tawai. Tikich versión Dios
Habla Hoy (DHH) takug: ‘Zeus’, ‘Hermes’ tawai. ‘Zeus’, ‘Hermes’ aina juka griego aidau
apajimtaiji aajakajui. Nuna romanmaya aidau tuinakug ‘Júpiter’, ‘Mercurio’ tujakajui nunak
tuinayatak.
241 7DNDVEDX1415
nugkanum, Cilicia nugka aina nuwish juwakag, tikich aidaujai ijunjag Apu
batsatainajum nunú aidautigminash Jisusa pachis yamajam chichaman
shiig anentsan kumpamjime. jintinkagtuidau.
24Wajumak aents juajuiya, jutii wetá
16
1Pablo yaakat Derbenum jegaa
Pablo Silasjai Filiposnum chichaman
nagkaemaki Listranmashkam
etsejiagtai Lidia sujumankamu
jegau. Nunikmá makichik datsauch
Timoteo Jisusa nemagnun wainkau, 11Nunikaja Troasnum egkemjá tutupnik
nuna dukujig judío nuwa Apajuí wega wegakua ajuntai Samotracianum
nemajin, untsu apají griego aents jegaa, kashinia duwi Neapolisnum
aajakuí. 2Jisusa nemajuidau Listranum, jegabiaji. 12Nui pujusá, )LOLSRV0DFHGRێ
Iconio batsataidauk, Timoteon pachisag nianmaya yaakat dekas iman, Romanmaya
pegkejan chichajuidau. 3Tuidau aidau batsamtainum jegawabiaji. Nunika
asagmatai Pablo Timoteo uyuntusti tusa nui machik tsawan pujusabiaji. 131XQLDێ
wakegau asa, pakaji ajapjuatajum tima munum tsawan ayamtai tsawagmatai,
pakajiajui, judío nui batsamin aidau yaakat ukuaku namaká uwet jegawabiaji,
pegkegchaun anentaimtinum tau asa, jutii anentaimsaik judío aidau Apajuí
apají griegon ashí dekaidau asagmatai. aujtaijig awis awatai tau asaja. Nunika
41XQLNDJDVKt\DDNWDQXPQDJNDHPDLێ jegaa pekaamsaja nuwa aidau ijunjaju
nak, Jisusa nemajin aidaun ujaidau, chicham ujabiaji. 14Nunú nuwa aidaunum
Jisus chicham etsegtugkatajum tusa nuwa Lidia daagtin Tiatiranmaya, jaanch
etegjamu aidau, QXLJW~-LVXVDQHPDMXLێ yamakaitkau dekas pegkeg aidaun sujin,
daun diin aidau Jerusalén batsamas Apajuinash emematin asa ekeemas antú
agagbaun pachisag. 5Aatus nunidau ekeemayi. 1XQLWWDPDQ$SDMXtDQHQWDLPWLێ
asagmatai, Jisusa nemajin aidau dita jabi Pablo etsegbaunash shiig antukti tusa.
NDMLQWViDQHQWDLEDXMLQLVKQXQtQDJNDHێ 15Dutikamu asa Jisusan nemagkamtai, ashí
17
1Nunik ashinak yaakat awemanti, nu tau asá kuichik ukuaji,
Anfípolis, nuigtú Apoloniajai iina yaaktajin jiinjagmataig ataktú
nagkaikiag jegawajui Tesalonicanum awagtugkitajum, untsu jiinjashmataig
jega judío aidau ijuntaijin. 2Pablok tuke kuichkik tuke jukitajum, —tiaju.
nunin asa, jega ijuntainum wayauwai, Nuna tiagmatai apu aidau Jasogkan,
nunik kampatum tsawan ayamtainum WLNLFK-LVXVDQHPDMLQDLGDXQDVKDNXSNDێ
judío aidaujai Apajuí chichame jui.
agagbaun pachis tudayinau. 3Dutikak,
Pablo Silasjai Berea jegawagbau
.ULVWXNZDLWNDVDPDDPDWDNW~QDQWDNWLێ
nai tusa agagbauwa nuna pachis jintias 10Dutikawajam wamkesag kashi aig,
ujaak: Pablonak Silasjai Bereanum awemajui.
247 7DNDVEDX17
d¬17.22 Areópago tawa nunak, yaaktanmaya apu aidau chichaman dekawagtatus tuwakua
nuna tawai. Nunak nunijakú ainawai, aents ikaya taamtai chichaman antugkagtatus.
7DNDVEDX1718 248
18
nuk. 1Pablo nuna dutika ukuak,
26“Tuja makichik aents najanamua Atenas jiinki yaakat Corintonum
nuanuiyag yujak ashí nugkanum weuwai. 2Nuanuí jegakmá makichik
batsamsatnume tiuwai. 'XWLNDPDPLNێ judío Pontonmaya Áquila daagtin niina
WXMXLWVDZDQWDQWXMDQXJNDGLWDEDWVDPێ nuwe Priscilajai Italianmaya tau
satnunashkam, 27nui batsamas mina asamtai, Pablo ijagsatatus weuwai.
egatkatnume nuninak dekajuatnume Nunak apu Claudio ashí judío aidau
tusa. Tujash dekaskenmag jutiijaig Roma batsata duka jinjatnume tau
atushtak atsui. 28Apajuí senchijin asamtai nunikui. 3Nunik jegakmá
pujuidau asá buchituinaji; nunisag duwapen apijug jegamin asag, duwapen
atumin muunjum dita anentaibaujinian apijainak batsamtatman wainak, niina
agau aidaushkam: ‘Jutiik Apajuin uchijí takataijijai ditashkam betek takaidau
ainaji’, tiajui. 29Apajuin uchijí ainakuik, asamtai, Pabloshkam nui juwakui,
makichik aents nigki anentaimas, ni ditajai ijunag takastatus. 4Tuja ashí
anentaimtamun dakumak oroikish, jiju tsawan ayamtai tsawautaik, jega
platayaikish, nuna dutikachkush ayatak ijuntainum jegaa, judío aidaun, griego
kayaikesh najanamu aina nunintsukaitai aidaunashkam, Kristun dekaskeapi
Apajuik tusaik anentaimtumaitsuji. tumamtikiagtatus tuke ujasagké au.
30Nunak aents dekachu asa nuniagtaish, 5Silas Timoteojai Macedonia pujau
tikich tsawantin antakuish antukagmi, jiinki, Justo Apajuí umijin nui ayaumas
duwi etsegkata, —tiaju. pujaunum jegau. 8Tuja Crispo, jega
33Tiagmatai Pabloshkam ukukiuwai. ijuntaiya nuna apuji ashí niina patayijai
34Tujash wajumak aents Apajuin Jisusan dekaskeapi tusag nemagkaju.
dekaskeapi tusag nemagkajui. Nuanuí Tikich Corintonmayashkam kuashat
pachitkau Dionisio daagtin, $UHRSDJRێ aents nunú chichaman antukag
num ijunin, tuja makichik nuwa dekaskeapi tusag yamimakaju. 9Nuniku
249 7DNDVEDX18
DL$SX-LVXV3DEORQNDVKLSDDQZDQWLQێ 3ULVFLODDDWXV6LULDQXJNDQXPDVKLQNDXێ
tuk chichajak: “Sapigmakaipa, FKLFKDJێ wai. Tujash Cencrea wetatus botenum
kagtam duka idaitsuk chichagkagtukta. egkemtsuk, Pablo awamajui, ni duwik
10Wi amijaig wekaejai, makichkish nuniktajai tibaujin umikta tau asa.
amina pegkegchau awajtamkatasag 19Nunik yaakat Efeso anumkamunum,
aents aidauk jiinjag Sóstenes, dekas jega jintintuamu asa, wakekegat shiig paan
ijuntain apujiya nuna achikag, apush antumainun Jisusan pachisashkam
wajasá dii wajataig suwimaidau. jintinkagtau, tujash nigka imá Juan
Dutikiagtaishkam apu Galiogkak shiig Yamijatak jintinkagtuamunak dekau.
pachikchau. 26Apolos jega ijuntainum wajantá shiig
19
1Apolos Corinto pujai, Pablok aidauk, judío aidaujai, tikich judiuchu
mujanmanini tsupina Efesonum DLGDXVKNDP-LVXVDFKLFKDPHHWVHJEDXێ
jegakmá, NXDVKDWDHQWV-LVXVDQHPDMXLێ nak antukajui. 11Apajuishkam Pablon
daun wainkauwai. 2Nunik: yayau dutikam kuashat aents
—¿Atumesh Jisus nemagkugmesh dutikmainchau aidaun iwaidau. 12,PDWLێ
Wakaní Pegkejish jukiuk ainajum? kau asamtai pañuelo aidaun jukiag,
—tusa iniau. jaanchikish Pablo iyashin antigkag
Tama dita aiinak: aents jaun ejeti, nunash antigkag
—Jutiik Wakaní Pegkeji awai tabauk etsagaidau, dutikam wakan pegkegchau
machikish antuchuitji, —tiaju. aidaushkam jiinaidau.
3Tiagtai awentsag iniak: 13Dutikiagtai wajumak judío aidau
mina ukujui minitta nunú dekaskeapi Esceva daagtin judío aentsua nuna
titajum, —tiuwai Jisusan pachis. uchijí siete aajakajua nu dutikaidau.
5Nunú tabaun antukag Apu Jisusa daajin 15Nuna tiagtai, wakan pegkegchau
17Nu nunikbaun judío aidau, judiuchu Pablok apajuí aidau aents najanamu
aidaushkam Efesonum batsamin aidauk aina duka apajuichu ainawai tusa,
ashí antukag, senchi ishamkajui. kuashat aents aidaun, dekaskeap
,PDQLQDN$SX-LVXVDQSDFKLVDJHPHPDێ nuninaita tumamtikui, nunak imá
tuidau. 18Nunisag kuashat Jisusan Efesowa juwig tatsui, DVKt$VLDQXJNDQێ
dekaskeapi tusag nemagkaju aidauk, mayanashkam tu wekaetawai. 27Juna
kaunawag ashí antuinamunum dita jutika juka shiig puyatjumainai, jutii
pegkegchau takataiji aidaunak ashí VXMXLQDJMXQDVXMXPDLQFKDXHWDPNDPێ
etsegtumaidau. taig megkaemainaitji, tujash imá duke
19Nuigtushkam kuashat aents nunimaitsui, jega iina apajuiji Dianae
iwanchin papijin aujus takajakú daagtina nuna jeeshkam pachikchamu
aidaushkam, papijin ikaunmak, ashí atatui, nunitai Asia nugka juwiya, ashí
aents wainainamunum apekaju. Nunú tikich nugkanmaya aidaush emematin
papí aina nuna akikeg cincuenta mil agma nunak dakitug idaisagtatui.”
kuichik tumain aajakuí. 20Aatus Apu 28Tiagtai antukag, senchi kajekag
e¬19.27 “Diana” tawa duka griego aidau apajuijimtaiji aajakuí. Tikich versiognumak
“Artemisa” tawai Diana tawa nunak tayatak.
7DNDVEDX1920 252
takuinu bitat asatnume tusa, judío ijajus anentain ichichtug ukuak Grecia
DLGDXQD\DPMXVDVKtDHQWVDQWXLQDPXێ jegauwai. 3Nui kampatum nantu pujus:
num chichaktatus. 34Nu chichatai “Siria nugkanmag lanchanum wetajai”,
diikmag judío aentsun wainkag, senchi tusa pujukmá dekauwai, judío aidau
untsumkag: “¡Diana Efesonmayanua 3DEORPDDPLWXVDJXPLQDVGDNDLQDێ
juke dekas imanuk!” wajai wajainakua mun:
jimag hora amainun ejesattak wegagtai, —Nunik dekas kukag Macedoniaya
35nunú yaaktanmaya apu chichatai atú nagkaemaktajai, —tiuwai. 4Tusa
agatin wajantá, imatuidaun itatmitkak wetai saetukajui Bereanmaya aents
chichaak: “Efesonmaya muun aidauh, Sópater daagtin Pirro uchijiya nu,
ashí tikich nugkanmaya aidaush Aristarco Segundojai Tesalonicanmaya
dekainawai, jujú yaakta juwiya aidau, aidau, Gayo Derbenmaya dushakam
apajuí Diana ememattaiya nuna jeenak tikich Timoteo, nuigtú Tíquico, Troɹmoێ
kuitamkati tibauwai, ashí niina niimejai jai Asianmaya aina dushakam. 5Ju
betekak nayaimpinmaya iyaajua yatsut aina juka ditá eemag yaakat
nunashkam. 36Imaan dekaidau asag, Troasnum jegawag dakagmagmayi.
junak wainkayai tumain ainatsui. Dekas 6Ditak nuninai jutiik ukunum juwakaja
20
11XQ~SDPSDQGD\DPXQDJNDQێ pagkuk inankiabi. Dutika Jisusa
kamtai, Pablo Jisusa nemajin nemajuidaun chichajak:
aidaun untsukú. 'XWLNDFKLFKiFKLFKDJێ —Puyatkaigpajum iwaakui, —tiabi.
kawa ashimak, ditan pagkuk akateg 11Nuna tusa Pablo ataktú yakí waka,
21
1Jisusanemajin aidau ukuinaku nuna achikag jigkajag, judiuchu aents
lanchanum chimpimjá, tutupit aidaunum sujukagtatui tawai, —tiabi.
Cos wegabiaji, nunika kashinia duwi 12Nuna takui antukaja jutii, &HVDUHDQێ
22
¿Amesh dekas yaitpa? ¿Wají 1“Israel wegantu yatsug
pampajag: “Ju aentsua juka ayatak ¿Wagkag judío aidaush imatjuinawa? tusa
mantamnati, mautskek idainaschati”, shiig dekajuata tau asa, jiju ikagmauwai
tusa imatuinak, 23jaanchjinak japikí jigkagbaunak atitug sacerdote apuji
tujit ichigkag wajantag, nugka aidaun, tikich dekas apu aidaujai
yukuukuntun atsaaki jukiag yakí ijunjatnume tusa ipaa, ashí ijunjamtai,
nagkimawag wajagtai, 24comandante nuaduí Pablon ejapeen awaantagmayi.
23
suntajin: 1Dutika awaantam Pabloshkam
wajumchik aents dekas Moisés chicham uchi antuk, suntajan batsamtaijin diichji
umiktajum timawa nuna jintinkagtin pujau asamtai jegajua ujakmayi.
fariseo aidau asag, wajakiag chichainak: 17Dutikam ni Pablo capitanin untsuk
—-XDHQWVXDMXNDPDNLFKLNSHJNHJێ itan:
chaunakesh takaschae, dekatsji —-XXFKLMXNLPFRPDQGDQWHSXMDPXێ
wakankesh nuniachkush, Apajuí aentsji num ejegata, dutikam ju uchi ni
nayaimpinmaya aina dukesh ausau ujamain awa nuna ujaktí, —tusa timayi.
amainai. 18Tima capitanchakam uchin juki,
10Tusa senchi jiyaniniagtai, FRPDQێ comandante ejeti:
danteshkam puyati, nuniak Pablon —Pablo achikam puja nunú untsujuk,
achikag jiikiag maawainum tusa, suntag jujú uchi jukim comandante ejetita, ni
aidaun chichaman awetiabi: ujamain chicham awai tawa nuna ujaktí
—Kaunawag jiiktinme, dutika ataktú tujutmatai, juna uchin jukin itaajai,
dita batsatbaunum ejegawagti —tusa. —tiuwai.
11Dutika ejegam kanittaman, kashi 19Tama comandante uchin uwegnum
Apu Jisus Pablon wantintuk: “Pabloh, achiká juki, niinak akanki ema:
anentaim ichichiagta, Jerusalegka juwi —¿Wají ujatkata tame? —tusa iniau.
mina pachittsam etsegkaum antsamek, 20Tama uchi niina ujaak:
24
jame. 1Cincoa imajin kanaja
27Judío aidau, ju aentsua juna tsawamunum sumo sacerdote
achikag maata tuidaun, wi mina Ananías, tikich wajumak judío apuji
suntajujai shimutkan ayamjukjai, aidaujai, makichik abogado Tértulo
Romanmaya aentsui tabaun antukan. GDDJWLQXQD\DVi&HVDUHDQXPNDXQDZDێ
28Wajinmak imatjuinawa tusan jui, chichaman Pablon tiagta tusag.
dekajuatasan wakegau asan, judío 2Pablon itawagmatai Tértulo wajakí apu
antugkagtukta tusan segajame. 5Ju etsegjai, dita waitai tuina nuna. Wagki
aentsua ju, judío aidaunak tuke wika chicham umiktin agagbauwa nuna,
chichaman tsuwapjin asa, ashí Apajuí etsegtin aidau agajajua nunash
nugkanum wekagas judío aidau dekaskeapi tau asan. 15Wishakam dita
batsatbaunmash ni dapamkagtú aidau, Apajuik aents pegkeg aidau,
wekaenai, QLL\DLGHNDV-LVXV1D]DUHWQXێ SHJNHJFKDXDLGDXMLQDZDMXQDVKLQDQMDWێ
mia pachis waitá etsejin agma nuna napita tuina dutiksanuk tajai. 16Nuaduí
chichamjú wekaetinuk. 6Nuigtushkam Apajuí emtinish mina anentaimtajuish
jega Apajuí ememattaiya nunashkam, pegkeg, antsanuk aents aidaunmash
tikich aentsun awaintua pegkegchau pegkeg atasan kakanmamjai.
emau asamtai, achikaja jutii chicham 17“Wika wajumak mijadai tikich
—Pablo jiikjum juwi itatajum, —tima, tsawan pujus Cesarea jegaa, kashinia
Jisukristuwa duke dekaskeapi tumainai duwi dekas apú ekeemtaijin ekeemas,
tusa etsegbaun antuku. 257XMDQXLJWXVKێ Pablon itaatajum, WXVDDHQWVXQLVKLWNDXێ
kam Pablo, pegkeja duke takatan wai. 7Tusa ishiakam Pablon jukiag
pachis, iik kuitamamtan, tsawan dekas awayawagmatai, judío Jerusalegnumia
nagkanbaunum Apajuí aentsun kaunkajuk, Pablon jegaantag adijis
etegjatna jujai pachis etseju. Imattai ijunas, juka aents nuninai, tusag wainak
Apu Félix ishamak: HNHWNLDJWLNLPDSHJNHJFKDXQHWVHJWXLێ
—Yamaik wetá, wi tikich tsawantin, dau, waintanakesh wainkachu
agkan ajutkui duwi taan untsuktajame, ainayatak. 8Imatjuinam Pablo ni
—timayi. ayamjumaktatus chichaak:
26Apu Felisak, Pablonak kuichkin —Wika makichik pegkegchaunakesh
sujusmatai akupkatjai tau asa, tuke takaschamjai. Chicham umiktajum
untsusagké au, niijai chichastatus. timawa nuna pachisnukesh, jega Apajuí
27Tuke duti dutikakua jimag mijanan ememattaiya nunakesh, 5RPDDSXMLQDێ
inagkeakiuwai. Nunik Félix jiintai, kesh pegkegchauk chichagkachmajai,
Porcio Festo yapajinauwai. Nuniak —timayi.
judío aidaujai shiig juwakta tau asa 9Nuna tusa taig, Festo judío aidaujai
25
1Nunik Festo apu we jame, —tau.
kampatumchik tsawan pujus 10Tama Pablo niina ayaak:
nunú apun Pablo pachis ujaak: —Apu Agripah, ashí muun aidautijum
—Juwi makichik aents Pablo daagtin Félix MXWLLMDLMXZLLMXQMDXMXPQXDLGDXWLJPLێ
achiká ukukbau pujawai. 15Jerusalén pujai nash tajime, ju aentsun juwi itaag juna,
sacerdote apuji aidau, judío apuji ashí judío aidau chichaman aputusaje
aidaushkam niina pachis dekas mantamnati Jerusalén nagkamsag, nunisag juwi
tita tusag segatiagmayi. 16Tujutuinakui wi Cesareanum taamtaish: ‘Juka ayatak
ayaakun: ‘Romanmaya apu aidautik aents mantamnati’, tusag segatuinawai.
chicham tsuwapjuamua nunú, tikich aents 25Tujash wi diismak ju aentsua juka, ni
judío aidau achigkag mantuata tiagmae. Agripa, tikich apu Festo, Berenice, ashí
22Tujash Apajuí yaintsamtai ichichmamsan nui aents ijunujai agaa jiinkiagmayi,
imanisnuk yamaish wekaesan, Apajuin kanakiag nuna pachisag chichasagtatus.
pachisan, ashí aents imanchauch 31Nunikag nui chichainak:
27
Festo senchi chichaká: 1Chichai chichainakua dekas
—¡Pabloh, imaanjachumek! Italianum awemami tusag,
Imanikam papí au aujkawam Pablon ashí tikich achigbau aidaujai
imaanjaume, —timayi. yajuak makichik capitán Julio daagtin
25Tama Pablo ayaak: apu Augusto suntajin diina nuna: Ame
—Apu Festoh, GHNDVFKLFKDPHDQWXJWDێ jukim ejegata, tima yajupakmatai,
yah, imaanjachjai. Wi chichaag duka 2Adramitionum anumtainum, lancha
28
mek jegattajume. 1Nunika jinutsuk jiinjaja
35Nuna tusa idayak, Pablo pagkan ijuntsaja, juka ajuntai Maltayapi
juki, ashí aentsush wainainamunum tusaja dekaawabiaji. 2Nuwiya aents
wajan, Apajuin see ti puuká yuwau. aidauk shiijuch kuitamjamainak, senchi
36Nunitai tikich aidaushkam wakeesag tsetsek, yumish yutu wajau asamtai, jiin
anentaimsag yuwawaju. 37Ashí ijumjag nuna ekeemainak: Atumesh
ijumjamak nui lanchanum chimpijutik tantajum anamatajum, WXVDLSDSDZDێ
doscientos setenta y seis aents aajabiaji. jabi. 3Nuniamunum Pablo numi pegkeg
38Dita yapajuinamunak shiig yuwawag buku kukajú atatman juki apeeyi.
7DNDVEDX28 268
g¬28.11 Cástor, Pólux tawa duka, Alejandrianmaya apajimtaiji daaji, jimagmamu taku tawai.
h¬28.15 “Foro” tawa nunak wají ijumja sujutai taku tawai, tuja “Apio” tawa nuuwai nunú
wají ijumtaiya nuna nugká daaji, nuanuí kampatum jega pujujakuí kajiitai, nuanuí Pablon
igkugkajui yatsut Apajuí nemajin aidau. Duka jimajá kanaja Roma jegamainnum aajakuí.
269 7DNDVEDX28
1
1Wika Pablo, -LVXNULVWXLQDNHJDLWێ 8Dekatkauk mina Apajuijun see tajai
jai. Apajuí minak yamajam ashí atumin pachisan, Jisukristu
chichama nu etsegtugkata tusa etegka jakamunum Apajuijai agkan
awetiuwai. chichamain ajutu asamtai, nuigtú atum
2Jujú yamajam chichama junak, Jisukristui kajintsá anentaimjum nunash
Apajuí yaunchuk anagkagtuamua nuna WLNLFKQXJNDQPD\DVKGHNDLGDXDVDJPDێ
QLLQDHWVHJWLQDDMDNDMXDQXQ~HWVHJNDێ tai. 9Apajuí shiig dekagtawai wi atumin
jui, dutikak agaju ainawai. 3Duka niina kajimattsuk Apajuí aujkun tuke
uchijí Jisukristu iina Apuji, apu David aneasnuké ajim nunak. Wika niinak
aajakua nunú wegantunum Aentsmaga wakejusan takagjai niina Uchijin
Akiinauwa nu pachisa agagbauwai; pachisan etsegtakun. 10Nuigtushkam
4nigka Aentsmaga Akiinauwaitak Apajuí Apajuí dekagtawai wi atumin minitasan
pegkegma imanuk aajakuí, iman asa shiig senchi wakegau asan tuke
maamu anean nantaak Apajuí Uchijí segasnuké aja nuna, niish wakegakuig
senchigtina nunak iwainmamkauwai. tsawantan mamiktujuamtai atumin
5Nuniku asamtai, Apajuí jutiinak wait tajuan wainkatasan. 11Senchi wakegajai
anenjamag Jisusan pachis etsegtukti atumin tajuan, atum Jisukristu
tusa etegtamjauwai, ashí nugkanmaya nemagtanum utugchat dekapeamu
DHQWVDLQDQXQ~QLLQtNDMLQDVDQHQWDLێ akuish, Wakaní Pegkeji dekamtijuamua
maidau asag, imá niinak umijuinak nuna shiig jintintuatasan, atumesh shiig
shiig anemtiksatnume tau asa. ichichmamjajum pujustajum tusan.
6Atumnashkam ashí nugkanmaya aents 12Nuniakjumin, wi Jisukristui kajintsá
270
271 5RPDQRV1
nuna ujaktajime tusan wakeesan yatak, niinak eme anentus see tutsuk,
pujajai. wainak anentaimaidau asag, ayatak
nuninnak ane anentaimainakua pegkeg
Chicham yamagma aina nunak dekamainchau wajasajui.
nu pachisa etsegbau 22Ditak yacha ainaji tumamainawai,
16Wika chicham yamagma nu Kristu tujash dekachu waigkaje. 23Nunin asag
pachisa etsegbaunmag datsamatsjai, dekas Apajuí ajumaish jakashtina nu
wagki ashí aents nuna antukag emematmainun idayinak, aents jinin
GHNDVNHDSLWXLGDXQDN$SDMXtVHQFKLJێ aina nuna, chigki, kuntin, dapi aidau
tina ibau asa uwemtikau asamtai, dakumkamun emematuinak Apajuinak
dekatkauk mina pataag judío aidauná idaisajui.
uwemtikak, GXZLMXGLXFKXDLGDXQDVKێ 24Nuniagtai Apajuishkam aents
2
1Nuaduí ameshkam, yaki ainme nunin tusa, Apajuí shiig agkan batsamsatnume tusa
akugmesh, jutiik pegkeg ainaji, tikich idaisatnai. Dekatkauk mina pataag judío
aidau pegkegchaun takainawai tusa aidaunmaya pegkejan takasú aidauwá
ayamjumamainuk atsugtamjume. Tikich nunikagmatai, tikich judiuchu aidaushkam
pegkegchaun takainawai takugmesh nunikagtinai. 11Apajuik aentsnak juka jushá
atumshakam bakumajume, dita takaina aentsui, tuja juka tikich aentsui tusash
nujai betekak takau asajum. 2Dekaji aents tuchauwai.
nuninun takaidaunak, Apajuí suwimkan
Chicham Umiktinun
suwakug dekas dita pegkegchau takaamujiya
Moisés agajua nu
dutiksag suuwa duka. 3Nunin asamtai amesh
tikich pegkegchau takainakui augmatkum, 12Ashí aents chicham umiktinun
dita takaina nunismek pegkegchau takau Moisés agajua nunú atsugsamu tudau
asam, $SDMXLNPLQDNVXZLPNDQDNVXMXVFKDWێ takasú aidauk, Apajuiyaig tuke kanaak
273 5RPDQRV2
aents aina duka ditá initkenish yapajidau Apajuí tibaujin imatiksag betek umina
aina nuuwai. Nunú ainawai initkajinish nuna imá paan iwainaish ¿wagka wisha
yapajidau asag dekaskenum pakamakaju tudau tamash aja? tumainai. 8Wajumak
aina duka, nunak Wakaní Pegkejiya nunú aents aidau waitjuinak: Pegkegchau
dutikawai, junak chicham umiktinun takamainai pegkeg ajutjamti takuik tusa
Moisés agajua nu dutikatsui. Nunú aidaun jintinkagtawai, tujutuinawai, ¿Dekas
Apajuí pegkeg ainagme tawai, ditak aents aajanuk jintinkagtag? Makichkish
eme anenjitnume tusag egainatsui. nuninchauwai, nunú aents mina
3
1Atum aidautijum, untsu judío aents pachitus tu chichaina duka suwimak
atak wainkampapi, pakamamush jumainun tu yujainawai.
wainkampapi tujutmainaitjume. 2Atsá,
makichkish nuninchauwai, Apajuik Ashí aents aidautik tudau ainaji
kuashat pegkeg aina nuna jutiinu 9¿Wajinmainaitji? ¿Jutii judío
amainnak dutikauwai: Nunú pegkeg aina DLGDXWLNDWLNLFKMXGLXFKXDLGDXQDJNDHێ
nuwiyan dekas imá pegkeja nunak, jutii sau imá pegkeg ainag? ¡Makichkish
judío ainag nunutin, Apajuí ni chichamen nuninchauwaitji! Timajim nunisag judío
agagbaun kajinas sujamsauwa nuuwai. aidautish, judiuchu aidaushkam tudau
3¿Tujash wajukuita wajumak iina patayí ainaji. 10Nunin asamtai Apajuí
judío aidau Apajuí tibaujin umikchajua chichame agagbauwa nui:
duwiká, Apajuí jutii anagkagtuamua “¡Makichkish aents pegkejak
nunak umimainchauwait? 4Nunak atsawai,
makichkish nunimaitsui, Apajuik ni shiig makichkiuchikesh atsawai!
tibaujinak dekas imatiksag betek uminai, 11 Makichkish Apajuí pegkejan wakeja
juwakuitji. Nunin asamtai jutii judío nunin asa, yaunchuk tudau takasbaunak
aidautish, nuigtú judiuchu aidaushkam pachikchauwai. Tujash yamaya juwik
wi bakumamainuk atsugtawai tumainuk DHQWV~WXGDXMLQDVKZDMXNGHNDVNHQێ
atsustinai, wagki Apajuí diismak ashí mash dutikawa, nuna dutikak Apajuí
aentstí bakumamainuk ajutjamaidau GHNDVSHJNHMDQWDNiQXQDLZDLQPDPێ
asagmatai. 20Chicham umikbauwaikish kae. -XWLL-LVXVDLNDMLQWViDQHQWDLPDLێ
pegkeg ainagme tamak makichkish dautinak: Atumek pegkeg ainagme
achagtinai umikchaju asag, chicham tujama duwi.
umiktina duka ayatak jutii tudauwaitag 27Nunin asamtai jutii ememamainuk
4
1Yamai dekawagmi Abraham iina muunji wajasuí, ashí nunin aidaunak
muunji aajakua nudau. 2Abragkak ni Apajuik betekmas pegkeg diyawai.
takasbauji diigsá aents pegkejai tibau akug, 12Nuigtushkam pakamaku ainakush,
aents pegkejan takaschau aig, Apajuí aents nugka juka amina uchijum wegantu
tudaun agkanmitkauwa nui kajinas akiinak wegagtina nudau atin atí,
anentaibiagtai, QXQ~NDMLQWViDQHQWDLێ tiuwai. 1XQDN0RLVpVFKLFKDPXPLNWDێ
bauwa duwik aents pegkeg ainagme tawai. jum tibauwa nuna umikú asamtaigkish
6Davidchakam aikasag agajui. Aents tichauwai. Ayatak niiní kajinas
pegkeg takasbaujish atsujaig, Apajuí anentaimu asamtai pegkeg diisá tiuwai,
pegkeg ainagme tima shiig aneastinjin 14wagki jutii judío aidauti chicham
5
emtin abaujinak wainmamkauwai, 1$SDMXt-LVXNULVWXLNDMLQWViDQHQWDLێ
amain asamtai, kuashat aents pegkeg bauwa nunú wainak juwakti tusa,
ainagme tama agtinai. nunikmatai tudau takata nunak
20Aents aidauk tudaunak taká batsatai idaimainchau batsamtishtinme tujamu
Apajuí chicham umiktinun susauwai. asa. 7Aents jakauwa duka tudaunak
Tujash chicham umiktina nunak taká pujuchui agkanmagau asa.
dekainayatak, aentsuk nuní nagkaemas 8Numamtuk jutiishkam iina tudau
WDNDWQXPDNMDNDXZDQXQLQDQHQWDLPWXێ
Jutiik tudau takatnumag jakauwa mastajum, WXMDLZDDNXDQHQWDLPWXPDVێ
numamtuk juwakuitji tajum, ii Apuji Kristu Jisusjai ijutkau
6
1¿Dusha wajuk anentaimtagme? batsatkujum Apajuí shiig aneemtiksata
¿Apajuí senchi wait anenjamjati tabaunum.
tusaik tudauk taká batsaamainait? 12Nuaduí atumek tudauk taká
2¡Duka makichkish nunimaitsui! Jutiik batsaamaitsugme, atumi iyashim
tudau takatnumag jakauwa numamtuk pegkegchaun takastatus wakega nunú
juwakuitji, nuniku asaja tudauk taká takaakjum. 13Atumi iyashmiin ashí
batsamtumaitsuji. 3Atumek shiig ajutjamaina dukesh, makichik wají
dekagme, jutii Kristu Jisusai kajintsá pegkegchau dutikatasa takatia nuninuk
anentaibaunum yamimainakuik, ni awasaigpajum. Dekas Apajuiyaig
jakauwa numamtuk wajainag duka. idaimamsatajum jakauti nantamaina
4Nunin asaja yamimainakuik Kristun numamtuk wajakú asajum, ashí
ukusajua numamtuk wajainaji, niijai iyashmiin ajutjamaina nunak Apajuí
betek jakauwa numamtuk wajaidau asá. pegkegnum takamtiksati tusajum.
Nuniku asaja Kristu Apají niina senchijí 14Atumek aents aidau, FKLFKDPXPLNWDێ
7
17Apajuin see tajai yaunchkek tudau 1Yatsug aidauh, ubag aidauh,
achikbauwa nunin batsatutijum, atumek chicham umiktin aina nu
Jisukristui kajintsá anentaimat pachisa dekau asagmin tajime. Atumek dekagme
jintiamu antukjum wakesajum umijin chicham umiktin aina nunak, ayatak
waigkujum nuaduí. 18Tudau takatnum aents yamai iwaaku puja duke
achikbauwa nunin batsatutijum umimaina duka. 2Chicham umiktina
agkanmitkamu asajum, pegkeg aina dusha, nuwenbaujaish wajukuita nu
nunak takau atajai tumamiuwaitjume, apatka dekawagmi: Nuwa nemakua
nunikjum pegkeja duke takaakjum duka aishi pujaigkik tikichnumag
batsatjume. nemamaitsui tawai chicham umiktina
19Atumek Apajuinu pegkeg aina duka duka. Untsu aishi jakamtaig chicham
kakajus antumainchau ainagme, nuaduí umiktin tawa nunak, nuwak agkan
yamai aentstinujai apatkan shiig juwawai tawai. 3Nunin asamtai aishi
antumtikatjime. Yaunchkek ashí atumi pujaig tikichjai nemakug ekagmawai,
iyashmiin ajutjamaina duka, ashí untsu aishi jakamtai chicham umiktin
iyashnum takanitai pegkegchau aina nuwenbaun pachis tawa nunak agkan
nunú, nuigtú ashí tikich pegkegchau juwaku asa, tikichnum nemakug
aidau takat aina nuig idaimamsau ekagmatsui. 4Mina yatsug aidauh, mina
aajakuitjume. Numamtuk ashí atumi ubag aidauh, atumesh jumamtuk
iyashmin ajutjamaina nujai, Apajuí Kristujai ijunkujum jakauwa numamtuk
pegkeg diyamu aina duke takatnum juwakuitjume, wagki Kristu jakau
idaimamsatajum, Apajuí uchijí aidau asamtai. Aaja atumek chicham umiktin
wajuk pujumainaita nunisjumek tawa nuwig agkan juwakuitjume
pujakjum. tikichdau ata tau asajum. Yamaik Kristu
20$WXPHNWXGDXWDNDWQXPLGDLPDPێ jakaunak Apajuí inankiuwa nudau
sau asagmin, Apajuí pegkejan wakega wajasugme, $SDMXLQSHJNHMDQWDNDJVDWێ
nunú takagsatajum tumainchau jai tusajum. 5Yaunchkek aents Apajuí
aajakuitjume. 21Tujash ¿wají pegkeja dekachujai betek batsamsá, LLSHJNHJێ
jukiuwaitjume, yamai datsantan chau takastasa senchi wakegamu aidau
281 5RPDQRV7
Wakaní Pegkeji wakega duke takaakjum duka imanchauwai, Apajuí pujut pegkeg
pujagme, Wakaní Pegkeji atuminish tuke atinun sujamsatna nujai apattsa
pujugtamu asamtai. Untsu Wakaní anentaimtamak. 19Ashí Apajuí
Pegkejin Kristu sujama nu atsugbau QDMDQNDPXDLQDGXNDZDNHJDVGDNDLQDێ
aidauk Kristunuchu ainawai. 10Jutiik wai, tsawan jegatai jutii Apajuí uchijí
tunamakaju asajin iina iyashig jakatin aidautin ashí wainainamunum niina
ainawai. Tujash Kristu jutiiní pujau LPDQMLMDLLZDLQWDPNDWQDQXQDZDLQNDJێ
asamtai, Wakaní Pegkejiya nu dekas tatus. 20Ashí Apajuí najankamu aina
pujuta nuna sujamsajui, wagki Apajuí nunú, ditanu pegkeg aajakajua nunak
pegkeg ainawai tujabiaju asamtai. megkaekaju asag, PDNLFKNLVKDWVXPDVKێ
11Apajuí Jisukristu jakamtai inankiuwa bauwa nunin waigkua duka dekainaji.
dutiksag, nigki iina iyashinash pujutan Nunak dita wakegainak nunikchajui,
susatnai, Wakaní Pegkejiya nunú iiní $SDMXtDDWXVQXQLNWLWLEDXDVDJQXQLNDێ
pujau ataik. Nunak Apajuik ni Wakaní jui. Dutikamu asag Apajuí makichik
Pegkeji sujamsamu atumiin pujugtama tsawantai yapajiatin asa dutikauwa
nuaduí dutikatnai. 12Dutijamatin nuna dakainawai. 21Ashí Apajuí
asamtai yatsug aidauh, ubag aidauh, najankamu aidauk jinin atí tibau asag,
pegkeg aina duke takamain ajutjamji, tuke achikbaujai betek aina nunak,
iina iyashí tudau takatan wakega duke Apajuí agkanmitka shiig pegkeg
taká yujatsuk. 13Jutii ii wakegamua ematnai. 1XQDN$SDMXtXFKLMtDJNDWPLWێ
duke taká yujakuik, tuke waittsatin kamu agtina nujai betek Apajuí
ainaji; untsu ii wakegamu takata nu, ditanashkam agkanmitkawagtinai.
5RPDQRV8 284
aidautinak, wajig iina nagkaetaminta nuké ajai. 3Mina yatsug aidau, mina
nuniakush, Jisukristu iina anempa nuna ubag judío aidau senchi aneamunum,
datumtijamainuk makichkish atsawai. wajukanuk yapajintaitkuig wi Kristui
Waitiamukesh, utugchatkesh, ZDLWNDJێ kanakan, Apajuí suwimkajin wi juwai,
mainakugkesh, yapajamukesh, PDPXDێ dita dekas wi wajukeag junin wajasaja
mukesh, ishamainkesh, jaamukesh tajai. 4Ditashkam Israel aajakua nunú
makichkish Jisukristu iina anempa wegantu asag wijai betek ainawai,
nunak datumtijamaitsui. 36Dutiksag Apajuí midau atí tusa etegkamu asag.
Apajuí chichamen agagbauwa nui jutiin Ditak Apajuí mina uchig atinme tusa
pachipas: anentaimtusbau ainawai. Ditanak
“Apajuiyah, jutiik aminu asaja, tuké $SDMXtQLLQDLPDQML\DQXQDLZDLQWXNDێ
puyatjumainnum pujuinaji jui. Ditajai Apajuik chichaman apakuí.
mantamata tuidau asagmatai; Ditan susajui chicham umiktinun Moisés
uwig mautainum jukí ematiama agajua nuna. Ditanak Apajuí wajuk
numamtuk awajtamainawai”, HPHPDWMLWQXPHWXVDZDNHJDZDQXQDVKێ
tawai. kam shiig ujakajui. Ditanak Apajuí
37Ashí nunú aidaunum tikima senchi atumnak kuashat yaigtinaitjime tusa
waitiajinchakam Jisukristu anempau anagkuauwai. 5Ditashkam ii muunji
asa yaimpaktatji, ashí utugchat ataish Apajuí etegkamu jutii uyujtamkatin
depetin atí tusa. 38Wika junak shiig aajakajua nu wegantuk ainawai. Nunú ii
dekau asan tajai: Jaamukesh, iwaaku muunji aajakajua nui Jisukristuk
pujamukesh, nayaimpinmaya aents egkemak aentsmaga akiinauwai. ¡Kristui
aidaukesh, iwanch wakan pegkegchau ashí wají aina nuna diyauk, niiyai
senchigtin aidaukesh, ii yamai pujag Apajuik, nigki tuke ememattai atí!
nuwiyagkesh, atak atina dukesh Apajuí Aatus atí.
jutiin anempa nuna datumtijamainuk 6Apajuí chichamega duka, mina pataag
9
1Jisukristun
dekaskeapi tinu asan ainawai. Apajuí diismak nunú ainawai
dekas tajai, Wakaní Pegkeji mina dekaskenum niina aentsji aidauk, nuigtú
anentaimtija dushakam dutiksag tujutu Abraham wegantu aidaushkam. 9Apajuí
asamtai. Aatsa dekaskea nuna dekau Abragkan anagkuak tiuwa duka juuwai:
asan, 2shiig kuashat wake besemag “Tikich mijantin ataktú tajuattajam duwi,
GHNDSHDNXQDQHQWDLMXQWXNHLGDJPDVێ Sara uchijí ajittawai.”
5RPDQRV9 286
iwainakun, wi shiig senchigtinaitag nunak Jutiinak Apajuí midau atinme tujabiu asa
aents aidaun iwaintukta tau asan. Nuna niinu etamkajui. Tujash jutii ainag
dutikattag nunak ashí aents nugkanmaya nuwiyag, imá judío ainag nuwiyagkek
aidaush mina dekajuatnume tabaunum ainatsji, DWXPMXGLXFKXDHQWVDLQDQXZL\Dێ
dutikattajai”, tibau awai. 18Nuaduí dekainaji tigmeshkam ainagme. 25Juna pachis
Apajuik ni wakegamun wait anenta duka. yaunchuk Apajuí tiuwa nuna, Apajuí
Tuja aents intimkiti tusa wakegakush etsegtin Oseas agagbaunum:
dutiksag intimtikawai. “Yaunchkesh mina aentsjuchu
aajakú aidaunash: ‘Mina
Apajuik judío aents aidaun tuja aentsjuitme’ titinaitjai,
judiuchu aents aidaunash duwikish aneeshtaijua nuna: ‘Mina
wait anentawai anetaijú’ titinaitjai”, tawai.
19Tujashatum tujutmainaitjume: 26Junashkam Apajuí tibaun Oseas
“Nunú nugka nui Apajuí: ‘Atumek duka, chicham umiktin aina nuna
mina aentsjuchu ainagme’, tiuwa ausajui umiktatus wakegaidau asag, nu
nu nugkanmag batsatunak QXQLDPXQPDV$SDMXtSHJNHJGLLJPDVDێ
makichik tsawantai: jainta tuidau asag. $DWXVNDNDQPDPDLێ
‘Atumek, Apajuí tuke pujuwa nuna nakush chicham umiktina nuwiyanak
uchijí ainawai’ tama atinaitjume”, egaidau asag, nunú chicham umiktina
tiuwai. nu yaijatmainjig atsuju asamtai, Apajuí
27Nuigtushkam Isaías ii muunji emtinig pegkeg diyamak asachajui.
aajakajua nuna tiuwai Israel aidautin 32Tujash ¿Wagka nunash nunikajuita?
10
judiuchu aidauk Apajuí emtin pegkeja 1Minayatsug, ubag Kristui
iman wantinkatasag kakanmamjachu dekaskeapi tiu aidauwah, wika
aina, nunap Apajuí diisag pegkeja iman mina pataag Israel aents aidau
diisajuita tumainaitji. Ditak Apajuí dekaskeapi tuinatsu nunú uwemjatnume
GXWLNDPXML\DQXZLNDMLQDVDQHQWDLPDLێ tusan senchi wakegau asan Apajuinash
dau asag pegkeg diyaam asajui. senchi aujtuinajai. 2Wika ditanak shiig
31Tujash mina pataag Israel aents aina wainin asan tajai: Ditak Apajuí
b¬9.33: “Sión” tawa duka: 1.#Jega Apajuí ememattai Jerusalén aajakua nuna tawai.
2.#Yaakat Jerusalegkan pachisashkam tawai.
5RPDQRV10 288
diyaam atajai tau asag, Apajuí pegkeg Jisusai mina Apujuk, tusam kajintsam
atinme tusash wajuk dutikawa nunak $SDMXL\DS-LVXVQDNMDNDXDLGDXQPD\Dێ
dakituinak pachikchajui. 4Apajuik nash inankiuwaita takumek uwemjau
yaunchkek chicham umiktinnak susajui atinaitme. 10Ayatak Jisukristui kajintsá
nuna umiagtai pegkeg ainagme titatus. anentaimtamunum Apajuik pegkeg
Tujash duka Kristu tauwa duwi ainagme tujamji. Tuja, Jisusak mina
nagkamas chicham umiktina nuna Apujui, WDEDXQXP$SDMXtXZHPWLMDPDLێ
umiagtai, pegkeg ainagme titag tiuwa naji.
duka nagkankauwai. Yamaik ayatak 11Aikasag Apajuí chichame agagbauwa
pegkeg diiyam amaina nuna pachis aents aidaunashkam betek taku tawai,
Moisés juna agajui: “Aents chicham wagki Apuk makichkiuchi ashí aents aidau
umiktina nuna imatiksag umiauk, nu Apujiya duka. 1LJNDVKLLJSHJNHJVHQFKLJێ
umiamua duwik tuke pujutnai” tusa. tina ibau asa, ashí aents aidaunak
6Tujash Apajuí dutikamua nuwi kajinas yaimainai. Nunin asa ashí ya niina segawa
anentaimaidaun, Apajuí pegkeg diiyá nunak shiig anentus yayawai. 13Duka
nuna pachis agakug tawai: ´0DNLFKNLێ agagbau: “Ashí aents Apu Jisukristun
tigmekesh wainkajum: ‘Yanak aents uwemtijugta tusa segauk, uwemjagtin
nayaimpinum wamainun wakata’, tiag ainawai”, tawai. 14Tujash aents juna taush
tusagmek tiigpajum” tawai. Nunú aaja amainai: ¿Wajuk segatnumki uwemtijugta
anentaimainakuik, “Iina uwemtijamjatin tusash, -LVXNULVWXLNDMLQDVDQHQWDLPDLQDێ
Kristu yakí pujau wajuká nugká chush? Tuja ¿Wajuk niinish kajintsash
itawagmi”, tumaina nunin asamtai. anentaimsatnumki, chicham ni pachisa
Tujash Kristuk nugká tauwai. 71XQLDFKێ etsegbau antukchajua aniaush? ¿Nuigtush
NXJPHVKPDNLFKNLWLJPHNHVKZDLQNDێ wajuk antuktinmegki niina pachis etseju
jum: “Yaki jakau aidau batsamtain atsa aniaish? 15¿Wajuk etsegkatnumki
akaikia tiigpajum” tawai. Nunú aaja Kristu pachisa etsegkata tusa awemachbau
anentaimainakuik, ´$HQWVMDNDXEDWVDPێ aidaush? Apajuí chichame agagbaunum:
tainum Kristu pujau jegají, jukí “Tikima shiig pegkejai, chicham pegkeja
iwakagmi” tumaina nunin asamtai. nuna pachis etsejak taa duka”, tawai.
Tujash Kristuk aneantui. 8Nunú Apajuí 16Aents nuna aatus tuidaunak, wika
11
chicham etsegbau antuka Jisukristui 1Nuna Apajuí tujamiuwa nuna
kajintsá anentaimat nagkamna nuna. anentaimtusan tajime:
Tuja nunú chicham antamua duka, ¢$SDMXLVKQLLQDDHQWVML,VUDHODLGDXWLێ
Jisukristu pachisa etsejuinamu antag nash idaitamsau asamtaig, tikich aents
nuuwai. aidaush, Apajuik idaisauwai tujamain
18Tujash wi iniastajime: Nunash aina? ¡Duka nuninchauwai! Wagki
¿dekaskek chichamnash antukchaju witjai Abraham wegantu, Israela uchijí
aina, tikich aidau antukchaji tuina Benjamín aajakua nu wegantu asan,
nunash? ¡Dekaskenum antukaju Israel aents aina nuwiyanuk. 2Apajuik
ainawai! Wagki Apajuí chichame jutii Israel aents aidautinak yaunchuk,
agagbauwa nuwig: juka midau atinme tusa etegtamjau asa,
“Chichamak ashí nugkanum ni aentsji aidautinak idaitamsachui.
etsegkamui”, tawai. ¿Atumek eke dekatsjumek Apajuí
19Ataktushkam iniastajime: ¿Dekaskek chichame agagbaunum, Elías Apajuí
mina pataag Israel aidaush dekaachu etsegtin aajakua nu, Israel aents aidau
aina tikich aents tuina nunisag? Duka pegkegchau dutikamujin Apajuin ujaak:
nuninchauwai. Dekatkauk Moisés 3“Apuh, chichamjumin etsejin aidaunak
12
aneawai, jutii muunji anagkuauwa nuna 1Yatsug aidauh, ubag Jisusa
anentaimtus. 29Apajuik shiig yupichu nemajin aidauwah, Apajuí wait
dutikmainun anenjauch sukagtusbaujiya anenjamjau asagmatai atumi iyashmik
nunak awakchauwai, tuja aents ni Apajuí susatajum, Apajuí anentag
HWHJNDPXMLDLGDXQDVKGDNLWMDJLGDLFKDXێ sutaiya numamtuk, tusan segajime.
wai. 30Atum judiuchu aidautigmek Nunikjum imá nigki umigkujum, ashí ni
yaunchkek Apajuí chichameg umigchau wakeja duke imatiksagmek takaakjum
aajakuitjume, tujash yamaik mina pujustajum. Jutiik nuní Apajuik
pataag judío aidau Apajuí chichamen umigmain ainaji. 2Atumek aents Apajuí
umijuinachu asamtai, Apajuí atumin nemagchau pujuina nujai betekak
wait anenjamjaje. 31$WXPXPLMDNFKDXێ pujusaigpajum. Imá pegkeg Apajuiyai
waitjum nunisag yamai kuashat mina idaimamsatajum, nigki anentaimtagmin
pataag aidaush Apajuinak umijuinatsui, yapagtugmak, SXMXWMXPQDVK\DSDJWXJێ
QXQLDJWDL$SDMXtDWXPLQZDLWDQHQMDPێ matnume. Dutijamawagmatai
jaje. Apajuí umijuinachbau asa dekaattagme Apajuí wakegamujiya nu,
idaisauwa nunak, DWXPLQZDLWDQHQMDPێ pegkeg aidau, Apajuin shiig awagma
jauwa nunisag mina pataag judío nunú, nuigtú Apajuí pegkeg atinme tusa
aidaunash wait anenjata tau asa dutikauwa dusha wajuku amainaita
dutikauwai. 32Apajuik ashí aentsnak dushakam.
umigtukchatnume tusa idaisauwai, 3Junak Apajuí wait anenjug chicham
nunikagmatai ashí ijumag wait anenjata etsegkata tujutiu asamtai, ashí atumin
tau asa. tajime: Atumek tikich aidau nagkaesau
33¡Apajuí dutikamua duka shiig anenmamigpajum. Duka nunitsuk
muuntai, ni yachajiya dushakam ayatak atum dekaskenmash wajuku
nagkanmaitsui! ¡Nigka ashí wainnai, ainagme nuwig anentaimtumastajum,
293 5RPDQRV12
13
1Ashí jutiik apu aina nui idaisaigpajum. ,PiPDNLFKNLGLZLPNDJێ
sumimain ainaji. Makichik tamu akikmamainchauk, pempeentuniki
apukesh nigki nagkami: Wi apu atajai, aneenita nuuwai. 1XDGXtGLZLPNDJێ
tusa apu weuk atsawai. Ashí apu aina tamu akikmamainchau asamtai akikmá
nunak Apajuí apu emakui. 2Nunin pujumaina numamtuk, tikich aidaujaish
asamtai nunú apua nui sumimtan pempeentunikjum tuke aneenitajum.
dakituidauk, Apajuí apu atinme tawa Wagki tikich aidaun aneamua duwi
nuna shiwagmainak nuninawai. Nuna chicham umiktajum tibauwa duka
dakitauk suwimkan jukiagtin ainawai. uminu asamtai. 9Apajuí chicham
3Apu aina duka aents pegkejan takaidau umiktajum tiuwa duka: ´7VDQLMLQDێ
ishamkati tusaik adaikashbau ainawai, waigpa, magkagtuawaigpa,
untsu pegkegchau takaina nu apunak kasamkaigpa, WLNLFKGDXNZDNHMXێ
ishamainawai. $SXLVKDPNDWVSXMXVWDێ kaigpa”, tawai. Nuigtushkam kuashat
sam wakegakmek, shiig pujustá. tikich aidau umimain awai. “Amek
Nuniamin apu aidaushkam eme anenmamsam tikich aidaushkam
anenjamas chichagtabiagtatui. 4Ditak aneeta”, WDZDQXQ~LPDWLNVDLNXPLDPXێ
pegkeja nuna takastinme tusa Apajuí num, ashí chicham umiktinum tawa
apusamu asag, aminak pegkegnum duka uminui. 10Aents aneenit ajamuk,
yaimpamainai. Untsu ame pegkegchau tikichnak pegkegchaunak takagmaitsui.
takaakmek, dekas apuk ishamainaitme. Nuniau asamtai chicham umiktajum
Wagki apuk, wainak suwimkan tibau umiamua duka, aneeniamua
sukagtusti tusaik adaikashbau asag, nuuwai.
pegkegchau takaina nuna suwimkan 11Nunin asamtai jujú tawa duka
14
1Tikich aidau Kristui shiig yuwidau asag.
kajinas anentaimainachu asag: 7:DJNLMXWLLNLtNVKLLJDZDJPDPNDWDێ
15
tayatkugmesh yatsut Apajuin tupanmain 1Nuaduí jutii Apajuí wakega
wainkugmek idaisatajum, nuna diis nunú shiig dekau aidautik, iík
WLNLFKDLGDXSHJNHJFKDXQFKLFKDJWDPێ shiig aneasta tabauk egatmamtsuk,
kainum. 17Apajuí jutii pujutin inajata tikich aidau Apajuí wakegamun eke
nunak, wají yuwaji, wají umaji dekainachushkam shiig jintinmainaitji.
nuniajinkish dutikatsui. Nunak Wakaní 2Nuniaku tikich Kristu nemagkau
297 5RPDQRV15
16
wainkatasan minitá takunush minimain 1Iina umayí Febe, yaakat
dekapjachmaijai. 23Tujash yamaik juwi Cencreanum Jisusa nemajuidau
takamainuk atsugtau asamtai, kuashat batsata nuanuí, QLLVKNDPGLWDDWVXPLDJێ
mijadai atumiin minitasan wakegá tai yaimna nuna awemag nunú,
pujau asan, 24España wegakun atumin 2Jisukristu nemajin asamtai, shiig
mek Trifena, Trifosajai Jisukristu takatjin papiinak, nuniau asan wishakam Apu
takainak batsata nu, tuja iina aneetai ubag Jisukristu daajin kumpamjime.
Pérsida Apu Jisusdaun shiig senchi takasua 23Gayo wi niina jeen pujag dushakam
1
1WitjaiPabloitjai, minak Apajuí Jisukristu iina Apujiya nujai ijutkau
Kristu Jisusan etsegtukti tusa pujustinme tusa untsugmakajui.
wakegau asa etegtua awetiuwai, yatsug
Jisukristu nemajin kanainamu
Sóstenesjai pujusan, 2atum Jisusa
nemajin yaakat Corinto batsatutigmin 10Yatsugaidauh, ubag aidauh, iina
papiin agajan awetakun kumpamjime. Apuji Jisukristu wakega dutiksanuk
Atumnak Jisukristu pegkemtijabiajui segajime, wait aneasjum makichkia
mina aentsug atinme tusa, ashí tikich duke chichatajum, tupandaikajum
nugkanmaya aidaush Jisukristu daajin batsamtsuk shiig ijutkau batsatkujum,
adayidau asamtai, ditanash, MXWLLQDVKێ makichkia duke anentaimtakjum nuní
kam Apujiya nunú. 3Ii Apají Apajuiya nuninuk anentaimkau atajum. 11Mina
nu, iina Apuji Jisukristujai wait yatsug aidauh, ubag aidauwah, atum
anenjamag, shiig agkan anentaimsa ayatak pampandayá batsatbaun, Cloé
pujutan atumnash amastinme. patayí ujatkaju asamtai tajime.
12Atumek makí makichkitijum
Pablo Apajuí see tabau chichaakjum: ´:LND3DEORQQHPDJQDLWێ
4Tuke Apajuí see tusanké ajai atumin jai”, tajumin, tikich: “Wika Apolosan
pachisan, atum Kristu Jisus nemajuidau nemagnaitjai”, tai, tikich: “Wika Pedro
asagmin, Apajuí wait anenjamjaju nemagnaitjai” tuinai, tikich chichaidau:
asamtai. 5Apajuik, Jisukristu dekaskeapi “Wika Kristu nemagnaitjai”, tajume.
tuidau asagmin, DVKtSHJNHJZDNDQQXێ 13¿Kristush imaní kuashtak aajakuit?
300
301 1&RULQWLRV12
2
diinawai. 1Yatsug aidauh, ubag aidauwah, wi
220LQDSDWDDJMXGtRDLGDXNZDLQFKDێ DWXPLQ$SDMXLQXQSDFKLVDQXMDNWDێ
tai iwainamun, QXLJW~DHQWVGXWLNPDLQێ san tauwaitag nunak, aents yacha shiig
FKDXLZDLQDPXQZDLQNDWDWXVZDNHJDLێ jintiag chichaman chichaaku aina
nawai, nuninai judiuchu aidauk yacha LPDQXQLZDLQPDPNDWDVDQXNWDDFKEDLێ
atatus wakegainawai. 23Tujash jutiik jai. 2Wika atumjai pujubiag duwik,
Kristu numinum achinag mantamdauwa tikichnak pachisan chichatsuk, imá
nu pachisa etsejuinaji, nunak mina Jisukristu numinum achigbauwa nunak
pataag judío aidauk pegkegchau pachisan ujakbaijime. 3Wika ejapeen
diinawai, nuninai judiuchu aina duka, wajantan atumi emtin chichaktakaman,
wainak chichama nunin antuinawai. VDSLJPDNXQFKLFKDPDLQFKDXGHNDSHDێ
24Tujash Apajuí etegja uwemtikamu kun puyatkan kujaibiajai. 4Mina
1&RULQWLRV23 302
3
“Apajuik niina aneena nudaun 1Yatsug aidau, ubag aidauh, wika
umigkauwai, makichik aentskesh atumnak Wakaní Pegkeji ajamu
wainkachbaun, kuashat chichagmaina imatiksankek
antutkesh antukchamun, DQHQWDLPێ chichagmaitsujime. Aents Kristun
tutkesh anentaimtuschamun”, QHPDJFKDXDLQDQXMDLEHWHNDNFKLFKDJێ
tawai. mainaitjime, atumek Kristu nemagta
10Tujash jutiinak Wakaní Pegkejiya nu nuwig uchuchia nunin asagmin.
dekamtijamauwai. Wakania nuuwai 2$\DWDNMLQWLQWXDELDMLPHVKLLJ\XSLFKXێ
num nui Apolos patagak chichaman nunin asagmin, Wakaní Pegkeji atumin
ujapakajua nunak, ajak ajamu yumi jukí pujugtama nunú. 17Makichik aentskesh
ukattayama numamtuk awajtamkajui, chicham dekaskechun jintinjamawag,
tujash Apajuiyai ashí ajakan tsapapauk. MHJDWHJDPDLQDQXPDPWXNDZDMWDPNDێ
Nunin asa nigki atumnashkam Kristuig junak, Apajuí suwimkan susatnai.
dekaskeapi tumamtijabiuwai. 7Nunin Wagki, atumek Apajuí jeega numamtin
asamtai ajakan ajau, yumii ajakan asagmin, Apajuí Pegkegma nu atumin
ukatjau aina duka wainkayai, Apajuiyai pujugtamjum nuaduí.
dekas ashí ajakmakbaun tsakapa duka. 18Makichkitigmekesh tsanuam
8Wika Apolosjaig mai betekaitjai, nunin aigpajum. Atum ainajum anuiyatijum,
asajin Apajuí iina takatjin diigtamas ju nugkanmaya unuimatai aina nu ashí
makí makichik akigmaktinai. 9Apajuí dekauwa iman dekapmamutigmek,
takatjiya nunú takagtanmag Apolosak dekachua nunin atajum, dekas yacha
minak kumpajui; tujash atumek Apajuí atasa wakegakjumek. 19Ju nugkanmaya
ajakji, nuigtú Apajuí jeega numamtin yachameta duka, Apajuí diismak shiig
ainagme. 10Apajuí wait anenjug, Kristu wainkayai, agagbau aatus tawai:
chichame etsegtukta tujutiuwa duwi, “Apajuik aents yacha aina nuna
wika aents jega jegamtan yacha yachajiin ebetjawai, dita dutikatatus
jegamkatatus nagkamak shugkú anentaimtuina nuna dutikawainum
ajiyama numamtuk, wi Kristu pachisan tusa.” 20Junashkam David agak: “Apu
nagkamsan atumnak jintintuauwaitjime. $SDMXtGLLVPDN\DFKDDLGDXQDQHQWDLPێ
Tikich nui ekeniag emainawai, tujash tajig tikima wainkayai”, tiuwai.
makí makichik kuitamas jegamaina 21Nuaduí makichik aentskesh, tikich
4
1Atumek jutiik Jisukristun takajin tikich jintinjuati tusaik atsumatsji,
aina nuninuk anenkagtumain tajume. Atumek apujai betek batsatu
ainagme. Jutiinak Apajuí ni duwik asajum jutiik atsumkagtatsjume.
anagkagtuamun iwainkagtukchauwa Atumesh dekas apu waigkagminig,
nuna yamai etsegkata tusa awetabiajui. jutiish atumjai betekak inaamainaitji.
2Aents tikichin takaja duka, ju dutikata 9Jutii Kristu chichame etsegtugkatajum
5
1Antukjai
atum ainajum anuiya ni tupandaijatagmeki ju nugka juwi
dukujimkamujinak tsanijima pujuju batsamsagmesh! 11Nunak, Aents
tabaun. Duka tikima pegkegchauwai. Jisukristu nemaju asa: Yatsut ainaji,
Aents Kristu nemagchaukesh nunak tayatak pegkegchau takaak, WVDQLMLPWDێ
nuninatsui. 2Nuniaig atumek ememá nak wekaetin, sujitnash suji, apajimtai
batsatjume. Dekas atumek wake dakumkamun emematin, tikichin
besemag batsatkujum, aanú aents wainak tsanumjin, nampen, kasamin
dukujimkamujin tsanijima pujuja anka aina nujaig ijunmaitsugme, tusan wika
jiikjum awemamainaitjume. 3Wi tibaijime. 1XQLQDHQWVDLGDXMDLJLMXQMDJێ
1&RULQWLRV56 306
6
1¿Wagka atumesh, mai Jisukristu maaniakjum, kasagdaitash imanik
nemagkauwaitkugmesh chicham kasagdayajume.
aepjuniagmesh, tikich apu Jisukristun 9-10¿Atumek dekatsjumek aents nuna
7
1-XNLPMDLDWXPPLQDSDStDZHWXJێ sainmegka tajai, tujash junak wi
NXMXPQXZHQEDXSDFKLVDPLQLQWVDێ tatsujai, junak Apu Apajuí tibaun
mujum nunashkam. Nuna pachisnuk wishakam tajai. 11Tuja nuwa aishin
1&RULQWLRV7 308
tsui. Nunisaik aishmag Apajuí nemajin aidau dita chicham umimainji Apu
nuwa Apajuí nemagchaujai pujusash, ni tujutbauk atsugtawai; WXMDVKZLDQHQWDLێ
QXZHVKSXMXWLLQ\DSDMLDVKXZHPDLQDێ baun tajai, Apajuí wait anenjuju
shit dushakam dekatsji. asamtai, imagnisa wekaesan taja juka
17Nunin asamtai makí makichkitigmin antugtumain ainagme. 26Jutiik yamaya
Apajuí wajuk wakeetan anenjauch juwik tikima ishamainnum pujuinag
amasajuita nunisjumek pujustajum. juniau asá, makí makichik jutii
Atum wajuku pujautigmea Apu Jisus aidautish wajuk pujajiki duka nunisaik
nemagkauwaitjume, duka nunisjumek pujumainaitji. 27Amina nuwem akuig
amainaitjume. Junak wika tikich Jisusa idaisaipa. Nunisjumek nuwem
nemajuidaunash ashí ujaajai. 18Aents atsakuishkam nuwem atinuk egá
uchuchik pakaji ajapjuamu aidaushkam, wekayipa. 287XMDVKDPHQXZHQEDXVKێ
nunisag pakaji ajapjuamu amainai, tuja kam pegkejai, nuwa agkanjam
ni dutikashbaushkam nuninuk amainai. aishinbaushkam dushakam pegkejai,
19Wi pakaji ajapjuamuitag jama tusag pegkegchaun takainakug nuniatsui.
anentaimtú pujumaitsui, pakaji Nunin aig wi atum nuwenagmek imá
309 1&RULQWLRV78
pujumain ainawai, nuwen imá senchi iwaaku pujaigkik, aishi idayak tikichjaig
uyumak Apajuin takatjin takatsuk aishinmaitsui. Aishi pujaigkik nuwak
idaitsuk. 30$WXPZDNHEHVHPDJSXMDNMXێ agkanchawai, untsu aishi jakamtai
mesh, nuniachkugmesh shiig aneasjum agkanmagawai, QXQLNDHQWVQLZDNHMXێ
pujakjumshakam, tuja wajiijum imá niamujaish nemamainai. Tujashkam
senchi uyumakjumkesh, Apajuí aents Kristu nemagnujaig, QXQLQFKDXێ
takatjiya duka takatskek idaimaitsugme. jaig nuwentsuk. 40Tujash wi diismak,
31Aents ju nugka juwiya takatan takas nuwa wajemeag ataktuk nematsuk
kuichkin ju aidaushkam, imá nunak pujak imá shiig aneas pujumainai. Juka
takaak Apajuin takatjinak kajimatkig wi anentaibauwai, tujash Wakaní
idaimaitsui, ju nugka juwiya wají aina Pegkejiya, dushakam jutiksag
duka ayatak megkagaidau asagmatai. anentaimu diyajai.
32Wika wakegajai atumek nuwenat
8
tau asa, ju nugkaya takat aina nunak 1Yamai juna agatjime, atum mina
imá senchi uyumainawai. 34Nuwashkam ininkujum: Apajimtai aina nunú
nunisag ni aishintsuk agkanjam \XWDLDQDJNXDPXDLQDGXVKD\XPDLQDێ
pujakug, ashí ni takaamunak niina shit, tujutmaujum nuna ujaakun.
pujutjijai Apajuin anagkua, niinak shiig Atumek juka dekainaji tuinajume. Duka
awajkatatus Apajuí takatjiya nunak dekaske, dekata duka pegkegchauchui,
takainawai. Nunidau aishinawag aishin pegkejai dekatak, tujash dekata duka
shiig aneemtiksatatus, niina aishi ayatak emematan sukagtawai.
wakejamunak takainak Apajuí takatjiya Nunimain asamtai, dekas emematsuk
nunak imatikas puyatjatsui. ayatak aneenita nuuwai imá pegkejak,
35Wika junak nuwenmaitsugme nu nuniamu Apajuin takatjiya nuwish
tusanuk tatsujime, ayatak pegkegnum emtikagtau asamtai. 2Makichik
yaigtasan, shiig eme anentsá diyaam aentskesh yacha iman anenmamuk eke
Apajuish umigmain aminjum tusan dekatsui, tu dekas dekamainaita nunak.
tajime. 3Tujash aents Apajuin anea nunak,
36Aents nawanjintin niina nawanjin: Apajuí shiig dekawai.
Nawantug tsakajé, nuwena imá shiig 4Yamai anentaimsagmi, apajimtai
9
LLQD$SXML\DGXVKDNDPLPiPDNLFKNLXێ 1Wika Kristu chicham etsegtugkata
chi, duka Jisukristua nunuwai. Ni juwi tusa awemamu asan agkantaitjai,
ashí ayaa nunak najanak, pujutnash -LVXVLLQD$SXML\DQXQDVKZDLQNDXZDLWێ
suwak, jutiinashkam sujamsauwai. jai, nunin asamtai atumesh wi chicham
Dutikamu asá iwaaku ainaji. etsegbau antukjum, Apu Kristuwai
sujumankau ainagme. 2Tikichik minak:
Aneenitajum tawa dusha wajukuita
.ULVWXFKLFKDPHWVHJNDWDWXVDDZHPDێ
7Tujash ashí dekainatsui dekaskea muchui tujutuinawai. Tujash atuminig
nunak. Wajumak Apajuí nemajin aidau, nuninchauwaitjai, wika dekas Kristu
DSDMLPWDLDLQDQXHPHPDWWDQXQXLPDWێ awemamuapitja tumamjai, atumek wi
kaju aajakaju asag, apajimtai yutai chicham etsegbaunum Apu Kristujai
anagkuamun dekainayatak yuwinak, ijutkau pujajum duwi.
ditá anentaimtajin: Apajimtai emematku 3Mina pegkegchaun tujutuina nuaduí
10
1Yatsug aidauh, ubag aidauh, DVDPWDLDWXPVKLLJSXMDMDLWXLGDXWLJێ
iina muunji aajakajua nunú, mesh kuitamamkatajum, pegkegchau
ashí yujagminum ijiam nayants kapantu takasaijum. 13Atum pegkegchau
tutainum katiajua nunú kajimatkijum takastasa wakegamu ajutjamkujai
tusan dakitajai. 2Nunikagmatai nayants nagkaikitasajum waitiajum nunak, ashí
katiamunmash, Moisesjai ijumag tikich aidaush nunisag waituinawai.
\XMDJNLPLMLNDMXL\XPLQXP\DPLPDێ Tujash imá Apajuiyaig kajinmasjum
tiama numamtuk. 3Nuigtushkam ashí anentaimsatajum, nigka utugchat atum
ditak Apajuí yutai nayaimpinmaya katsunmainchaunmag waittsati tusag
awemamun yuwawajui. 4Tuja idaitamsachagtatui, ayatak ame
umutnashkam kaya muunnumia yumi utugchatnum jegataish, Apajuí ame
pukuni jiinkimtai, ashí umujakajui. wajuk katsunjam nagkaemainaitme
Kristua duke ditajaishkam tuke aajakuí, nunak amastatui.
nuniau asa niina Wakaninig dita 14Nuaduí aneetaig yatsug aidauh,
11
duka tikich Apajuí nemajin aidaunak ashí 1Wi Kristu pujutin diisan niina
yaimaitsui. 24Makichkish imá niinunak nemajag antsagmek, DWXPVKDێ
egatsuk, tikichin pegkegnum yaimaina kam mina pujutug diisjum Kristu
nuna egamain ainawai. nemagkatajum.
25Ashí neje sumaka yuwakjumesh, 2Mina yatsug aidauh, ubag aidauwah,
24pagkan juki Apajin see ti puuká 33Nuaduí mina yatsug aidauh, ubag
chichaak: “Jujú jukijum yuwatajum, aidauh, \XZDWDVDLMXQNXJPHNGDNDQLVێ
juka mina iyashjua numamtinai. Ju tajum. 34Ni yapajauk niina jeenig yuwa
iwainawai atumní wi mantamnattag minimainai, LMXQNXVKLLJWDNDDFKEDXێ
nuna, juka tuke jutiksagmeké atin num Apajuí suwimkan sujusai tau asa.
atajum mina anentaimjutkujum”, 25tusa Tikich atum inintsamujum nunak anuí
ashí yuwawag vino copanum yajaam taan ujaktajime.
ekeemtatman juki: “Ju vino copanum
awa juka, mina Apag yamagman mina Yupichu dutikatnun Apajuí
QXPSDMXtDWXPXZHPNDWQXQDQDJWDPDێ anenjauch sukagtusbau
12
wajua nunú uminkatnun iwainawai: Ju 1Yatsug aidauh, ubag aidauh,
iyashí tawa nuna shiig dekatsuk, ainawai; tujash duka Apu Jisusa duke
anentaimkas yuwak, umutnash umakug, takajiatku nuniaji. 6Apajuik kuashat
ni suwimak juwaku waittsatnujin takatan makí makichik niimtinnum
yuwak nunimainai. 30Atum ju betek takamtikagtumainai. Dutikau asa aents
umishtigmin kakakchau, jamamtin aidaunak etegkeg makí makichik niina
waigkugme, ni jauk jakaje. 31Nuniau takatjin takamtikui. 7Apajuik makí
asamtai: Wi pegkegchau takaamush PDNLFKNLWLQ:DNDQt3HJNHMLWDNDPWLێ
atsugtawash, tusa shiig niimasa kagta nunak sukagtawai, tikich
pujakuik, Apajuí suwimak suwamak aidaujaish pempeentunikiag yainikti
amaitsuji. 32Tujash Apajuí suwimkan tabaunum. 8Wakaní Pegkeji sukagtawai
sujamkug, aents Apajuiyai kajinas shiig jintiaja chichatan, kuashat
anentaimchau aidaun atak suwimkan unuimata nunashkam; 9tikichin
susatnaitag duwi, ditak suwimkan juki suwawai shiig kajintsá anentaimtan,
WDEDXQXPXQXLPDJWLWXVDDLNDJPDPDLێ tikichin jau aidau etsagautan, 10tikichin
nai. VXZDZDLDHQWVGXWLNPDLQFKDXLZDLQDNێ
1&RULQWLRV1213 316
13
atsumachbauwa nunin diyamu imá 1Wiashí chicham aidaun
senchi atsumnawai. 23Iyashnumia chichau, $SDMXtDHQWVMLQD\DLPێ
imanchauwa nunin diyamua nu imá pinmaya aidau chichatainash chichau
shiig kuitamnawai, tuja iyashnumia akunush anentak atsugtakuig, jiju
317 1&RULQWLRV1314
14
chau aidaun taká wekaetuchui, imá 1Anentak ajuttí tusajum
niinunak anentaimtú pujuchu, kajeta kakanmamsatajum, nuniakjum
pujugchau, kajegkagtukbautak pujuchu; atum yupichu dutikatnun Wakaní
6tikich pegkegchaun takaagtaish shiig Pegkeji sukagta dusha jukitasajum
aneechu, untsu pegkejan takagtaik shiig wakejitajum, imá senchi Apajuí tabau
aneas dakunkut pujawai. 7:DLWLDNXVKێ etsegta nunú. 2Chicham antushtain
kam tuke anejatnai, WLNLFKLQSHJNHJێ chichaina nunak, aentsun aujuinatsui
FKDXMLQDNSDFKLWWVDJFKLFKDWVXNSHJNHJێ Apajuin aujak tuinawai, QXDGXtDQWXMXLێ
jinak pachitus chichagnai, dekaskeashit natsui Wakaní Pegkeji chicham
tusa kuitamas dekauwai, ashí pegkeg antushtai tabaun chichau asamtai.
aidaunak dakauwai, pegkegchau 3Untsu Apajuí tabaun etsejuina duka,
15
kush kampatumkesh chichamainai. 1Yatsug aidauh, ubag aidauh,
Nunitai tikich aidauk dekaskeash Apajuí junashkam tajime: Wi yamajam
tabaunash etseja tusa diimainai. 30Tuja nui chichaman atumiin etsegbau shiig
aents antak pekaja nuwiya, Apajuí DQHDVMXPDQWXNXLWMXPQXZLJHPHWPDPێ
dekamtikam makichik wajakí chichataik, kauwaitjume; 2nunikuitjum nu, wi
nagkamas chichá duka itatmainai. chichaman ujakabiajim dushakam
31Nuniau asamtai makí makichik niiyá GXWLNVDJPHNXPLDNMXPHNXZHPMDWێ
ashimkamtai, duwi tikitchakam tagme; nuniachkugmek dekaskeapi
chichamainai. Nuniagmin ashí tikich tiuwaitjum duka wainkayai.
aidaushkam unuimagtatus wakeemain 3Nagkamchaknuk wi dekauwaitag
juka wainak amainai; nuigtush Kristui niina shiwaji aidauk depetkamu atinai.
kajintsá anentaibau ajutjamaina 26Tuja Kristu niina shiwajin inagnak
nantagtin ainawai tusa etsejuinag nu, inamjata”, tusa idaitusui. Juna tiuwa
atum dekaskechui tuinajum nuniakuig, nunak Apajuinash nigki Kristuk inawai
untsu jutiik Apajuik wainka etsegtukji. tusag tatsui, wagki Apajuí ashí wajinak
Atum jakauk nantagchatnai tajum dutsu Kristun idaitusui. 28Ashí Kristu
dekasketai. 16-DNDXDLGDXQDQWDJFKDWێ idaitusbau atina duwi, Kristu Apajuí
naitkuig, Kristush nantakchau amainai. Uchijiya duke Apajuiyai sumimkatnai,
17Kristu nantakchauwaitkuig, atum niiní ni ashí wají aidauk idaitusbau asa.
kajintsá anentaimjum dushakam Nunikmatai Apajuik ashí nigki diistinai.
321 1&RULQWLRV15
antsaik, QD\DLPSLQPD\DL\DVKL\DVKLPێ
katnaitji. Jerusalegnumia Kristun
50Yatsug aidauh, ubag aidauh, juna nemajuidau susatin kuichik
tajime: Neje numpajai pachimja anentag ijumjamu
16
najanamua duka, Apajuí inamtaijinig 1Jisusa nemajuidau yaigtin
wayashtinai. Iina iyashí jauwa juka, kuichik anentag ijumkugmek,
DMXPDLVKWXNHMDFKDWDL\DQXZLJZDLPDLێ Galacianmaya Jisusa nemajin aidaun wi
tsui. 51Tuja Apajuinu yaunchuk jintintuauwaitag dutiksagmek atumesh
dekaachbau uukbau aajakua nuna dutikatajum. 2Ashí tumigtin makí
ujajime: Jutiik ashí jinashtinaitji, tujash makichkitijum atum takasá wajupa
ashí yapajinkau agtinaitji, 52waamak jukiugme, nu akantsajum ukú
piit tsuwisaik niimtayama numamtuk, pujutajum. Dutikamu asamtai wi taattag
trompeta inagnaku umpuamu antamuik nuaduik kuichik ijumjata tabauk atsutí.
jakau aidauk nantajagtinai, ajumaish 3:LDQXtWDDQDWXPDHQWVHWHJNDZDJێ
tuke jakachagtinun; nuniai jutii iwaaku min cartan agajan susan Jerusalén
aidautik iyashí yapagtam agtinaitji. awematjai, atum kuichik anenjauch
53Dekas atsumnawai iina iyashí kaujá ijumjaujum nuna dekaatnume tusan.
megkaena ju, ajumaish kauchu atinme 4Nuna dutikachkunush, wisha
tusan kuashtá segajai; tujash yamaikik ichichtamjajui. Aents junin aina nunú
anuí minimainjig wakegamuk atsujui, atumek puyatjusjum diimain ainagme.
tuwig minimainji ajit duwi minittawai. 19Jisusa nemajin aidau Asianmaya
aidautigmesh: -XWLLZDLWLDMLQLVKDLNDVDJێ
Pablo Corintonmaya keap Apajuí ichichtamjattaji, tusajum
aidau kumpabau dekamainaitjume. 7Jutiik atuminig
1
1WitjaiPabloitjai, minak Apajuí kajinmasa anentaimainaji, wagki
Kristu Jisusa chichame etsegtukti atumek jutii waituinag nunisjumek
tusa wakegau asa awetiuwai. Yatsug waitiakjumesh, Apajuí ichichmamtan
7LPRWHRMDLSXMXVDQDWXP-LVXVQHPDMXێ sujabaujai ichichmamaidau asagmin.
tijum yaakat Corinto batsatutigmin 8Yatsug aidauh, ubag aidauh, jutii
324
325 2&RULQWLRV12
imagnisa yujaidau asaja, atumjaig nuní dekagtawai. Tuja wi minitjai taja nuna
nagkaemasa kuitamamka yujasmayag dekas tuchataik Apajuí suwimkan
duwi eme anenmabauk ajutjamainaji. 13Wi sujustí tajai. Wi anuí minichag nunak
papiin agatjamjim nuwig, tikich wají atumin kakaakan chichagkun wake
SDFKLVDLNDWXPDXMNXJPHVKDQWXNFKDPQXێ ebeskaijim tau asan minichmajai.
kesh agatjashbaijime, nuniau asamtai shiig 24Jutiik atum kajintsá anentaimjum
2
naitjume, jutii wajuk pujusuitji nunú. 1Nuaduí: Dekas wechatjai, ditan
3
jamsatatus wajuk anentaimnaita duka. 1Wi juna pachisan chichaakuig,
atumek: Ni eme anenmamkumpap
Pablo yaakat Troas jegá shiig
tu wekaewa, tusagmek tujutmain
juwakchamu
ainatsjume. Atsa tikich wajukena
12Yamajam chichaman Kristu nunikaik, ¿Jutiin pachijatus papiin
pachisan etsegkatasan yaakat Troas agajagbau jukí atum iwaintumainaitjim?
jegaa ai, kuashat aents Apajuí 2Jutii anentaimsa papiinum agamaina
5
shiwaji aidau waitkagmagtaish imá 1Jutiik, ju nugka juwi jega
7
Ujunauchitkuish tikichik senchi yainaji, 1Nuna aatus anagtabau asamtai
Apajuinu tuke atina nuna jukitnume tusa. aneetaig yatsug aidauh, ubag
Tikichin ajuina imatiksag ajutjamchakush, aidauh, shiig kuitamamsa pujaku iina
ashí ajutjamainawai. iyashin, wakannumash pegkegchau
11Yatsug aidau, ubag Corintonmaya etamaina duka ashí idaisa pujumainaitji.
aidauwah, MXWLLNGHNDVNHDGXNHXMDNEDLێ Apajuí ajantusa diinaku, ni pegkegma
jime, ii anentaibaujiya duka uusá ibauk atasa kakanmamainaitji.
331 2&RULQWLRV7
bau asa. Nuigtushkam eme anentsá anenjamu asa, ujunauch wajas tauwa
jukimu asa. 16Wika atumiin shiig duka. Nunak ni anentag sujamsauwa
kajinmamsan pujag duwi shiig aneajai. duwi, atumnashkam dekas shiig pegkeja
nuna jukitnume tusa dutijabauwai.
Jerusalegnumia Kristun 10:LNDMXQDNDWXPLQVKLLJDZDMWDێ
nemajuidau kuichik susatin maina nuna pachisan tajime, tikich
anentag ijumjamu mijan nagkaemakmaya duwi kuichik
8
1Yatsug aidauh, ubag aidauh, anentag ijumkujum nagkamauwaitjum
Jisusa nemajuidau Macedonia duka, dekaskenum dutikatasajum
batsata nuna Apajuí wajuk wait wakekauwaitjume. 11Atum wakeesa
anentamujin ditan iwaintuke nuna GXWLNDPLWXVDNXLFKLNLMXPDWQDJNDPDXێ
pachisan ujaktasan wakejajime. 2Ditak waitjum duka, yamaish wajupa
senchi waitiamunum batsatiatak, shiig kuichkish ajutjamainawa nunú
aneasag dakunkut pujusag ujunauch ijumjajum idaisatajum awemanti.
ainayatkush, wiyakuch wajukmaina 12Wagki, aents wakejus sukagta nuna
9
1WikaJisusa nemajuidau yaigtinuk nunak,
kuichkik ijumjau asagmin, ataktú Apajuik kajimatjukchatnai dita
ijumjatajum tusanuk agatmaitsujime. pegkeg dutikamujiya nunak”,
2Wagki, wika atum wakesajum tawai.
dutikamugminak shiig dekagjime, 10Apajuiyai ajak ajakmatnun, nuigtú
11
1Wi imaanjau chichamaina nemajin Acaya nugkanum batsamin
numamtuk wajakuish, NDWVXQێ DLGDXQDNPDNLFKNLVKNXLFKLNVXMXVWDێ
tsajum antugtuktajum. 2Wika Apajuí jum tusanuk segashtinaitjai. 11Juna wi
akasmataijiya nuna jukiu asan atumnak DWXPLQZDNHMDFKXDVDQXN¢WXFKLFKDJێ
akasmainaitjime. Kristuig wi atumnak jim? Wi atumin senchi wakejajim nunak
jukin ejeentauwaitjime, niinig pujusjum Apajuí shiig dekawai.
imá nigki umigkujum, nuwa aentsun 12Wi chichaag jutiksanuk mina
12
1'HNDVNHQPDJZLNLHPHPDWێ wika Kristu senchijí ajutu asamtai,
mamtak shiig awajtatsui, tujash wishakam senchigtin dekapmamjai.
Apu Jisus mina iwaintugkamun
Pablo Kristu nemajuidau
wainkauwaitag nuna tajai. 2-3Wainjai
Corintonmaya uyumasa
makichik aents Kristu nemagnun,
anentaimtamu
catorce mijan nagkaemawai kampatum
nayaimpia nui iwakbau aajakua nu. 11Wi imaanjaujai betek mina pujutjun
Shiig dekatsjai ashí iyashijai jukimpash pachisan chichakmayag duka, atum
iwakabia, DWVDQXQLDFKNXVKZDNDQLQDێ chichamtijukmaugme. Wagki, atum
keash jukiabia, nunak imá Apajuik PLQDSDFKLWWVDMXPSHJNHJQXPFKLFKDJێ
dekawai. 4Duka nayaimpinum iwakam tumaina nu, tikich waitá jintinjamainak,
wajasá, chicham antushtain antukui jutii ainaji dekas chicham antujam
makichik aentskesh ujamainchaun. 5Nu amaintik, tuina nu antujuinakjum,
aentsua nuna wika emematmainaitjai, minak imanchau diiju asagmin. 12Wi
WXMDVKZLNDPDNLFKNLVKHPHPDWPDPDLێ atumiin pujusnuk shiig emamkesan
tsujai, ayatak wi kakakchamujua nuwi kuitabaijime. Dutikakun atum
emematmamjai. 67XMDVKZLHPHPDWێ wainkashbau aidaunashkam imanik
mamtasan wakegaknush, tikima iwaintakun, jaunash etsagauyajai. Imá
wainkanuk tumaitsujai dekaskea nuna jaunak dutiktsaijai, ashí tikich
tau asan, nunin aig nunak tatsujai, mina aidaunashkam imatiksanuk dutikiajai,
imá eme anenjutsuk pujutjun diigtusag, DWXPVKDNDPZLGHNDV$SDMXtDZHPDێ
wi chichaamugnash antugtuktinme muitag dusha dekajuatajum tau asan.
tusan wakegau asan. 13$WXPHNLPiPDNLFKLNZDMtGXWLNDFKێ
7$SDMXtPLQDGHNDVLPDQXQLZDLQWXJێ baunmag, tikich Jisusa nemajuina nujai
kauwa duwi, ni imá wagaaku betekak juwakchaugme, wi atumin:
anenmami tujutu asa Apajuí jatan Yainkatajum, tusan segachuitjim duwi.
sujusuí, nunú jatak mina iyashjunak Tujash wi atumin wake besemag
jagkí ijuam najaamaina imatijuauwai, egketuauwaitjim duka tsagkugtugtajum.
nunak iwanch dutijuauwai mina
waitkagsatatus. 8Dutijuamtai Apajuin Pablo kampatuma junash
kampatumá segajai: “Wi waitiag nuna ijagsatjime tibau
emegkatjukti”, tusan. 9Tujash Apu Jisus 14Kampatuma junash ijagsatjime
1
1Witjai Pabloitjai, aentskesh Apajuí suwimkan sumainai. Minashkam
awemashbauwaitjai, wika Jisukristu wi tibaujun yapajian jintiitaik nigki
maamu aajakunak ni Apají Apajuí suwimkan sujumainai. 9Duwik timajim
inankiuwa nunú awemamuitjai. 2Nunin nunak awentsanuk tajime: Makichik
asan wi juwi ashí yatsug aidau, ubag aentskesh, \DPDMDPFKLFKDPDQWXNXLWێ
aidau Jisusa nemajin batsata nujai jum nuna yapajia jintinjabiagtaik
kumpamkun papiin agatjime, atum Apajuí suwimkan sumainai.
Galacia nugkanum batsatjum nuna. 10Wi juna tajim nunak aentsun shiig
3Apajuí iina Apajiya nunú, Apu awajkatasanuk tatsujai, wika Apajuí
Jisukristujai wait anenjamag, shiig shiig awajkata tabaunum takaajai. Aents
agkan anentaimsa pujutan atumnash aidaujai shiig juwakta tusanush egatsjai,
amastinme. 4Jisukristuk nigki jutii ZLDHQWVXQVKLLJDZDMNDWDVDQQXQLDNێ
WXGDXMLQPDQWDPQDWDWXVWVDJNDPDQNDXێ nuk Kristu inakechu amainaitjai.
wai, \DPDLMXQXJNDWXGDXQXPEDWVDWDLێ
Pablo takatji
nag nui agkanmitkagmata tau asa, ii
Apají Apajuí wakega nunisag. 5Nuaduí 11Yatsug
aidauh, ubag aidauh, ju shiig
¡Apajuiya duka tuke ememattai atin atí! dekaatajum: Wi chicham yamagman
Aatus atí. HWVHMDJMXQDNDHQWVDQHQWDLPVDWLEDXQDێ
kesh etsegtsujai. 12Wika aentskesh
Atsawai tikich chicham jintinjuamtaig dekaachuitjai, imá
uwemtan sukagtumainuk -LVXNULVWXDGXNHPLQDNGHNDPWLMXDXێ
6Atum Kristu wait anenjamjamtai wai.
Apajuí nemagkauwaitjum nunú, tikich 13Atumek wi yaunchuk mina pataag
340
341 *iODWDV12
2
1Catorce mijan inagkeakin, ataktú tujabiajui. Nunak wishakam shiig
Jerusalén wegakun Bernaben, NXLWDPVDQWDNDVWDVDQNDNDQPDPVDELDێ
Titujai ayauwaitjai. 2Tujash nunak jai.
Apajuí wetá tusa dekamtijuamtai
wegabiajai. Nunikan, wi judiuchu Pablo Antioquía pujus
aidaunum yamajam chicham Pedro jiyakbau
etsegbauwa nuna etsegkabiajai. 11Tujash Pedro yaakat Antioquía taa,
3
15Jutiik dekas judío ainaji, nunin 1¡Atum Galacianum batsamin
a¬3.15 Chicham ɹrma tawa juka iina chichamenig tumainchau asamtai, nuigtush yapajiash
tumainchauwa duwi jutiksaik ukuaji.
*iODWDV34 344
4
kati tusag atsumjachui, imá Apajuik 1-2Juna augmattsan ujaktajime:
nuwiya ajakuí. 23Agar inak aajakua nui uchijí ainagme. 29Tujash yaunchuk
uchi akiinauwa nunak, Abraham Sarajai Abraham Sarajai wakegau asamtai,
wakegau asamtai akiinauwai. Untsu Agarai uchi akiinauwai. Tuja Apajuí
Sarai akiinauwa duka, Apajuí akiinati tibau asa Isaac Sarai akiinauwa
DQDJNXDXZDQXXPLQEDXQXPDNLLQDXێ nuna, Agarai akiinauwa nu kajejujakua
wai. 24Jujú jimag nuwa aina juka numamtuk, yamaishkam chicham
kuashat anentaimtusa dekamain ajawai, umiktajum tibaun umiina nu, Jisukristui
makichik nuwa nu Apajuí Abragjai NDMLQDVDQHQWDLPDLQDQXQDNDMHMXLQDێ
chichaman apakajua nuna iwainawai. wai. 30Apajuí chichame agagbauwa nui,
Tikich nuwa nunú Apajuí muja Sinaí Apajuí Abragkan chichajak: “Nuwa
tutainum chicham umiktinun Moisesan inaku waitkatia anka niina uchijijai
suwak, niijai chichaman apakua nuna jiikim awemata, wagki Sarai uchi
iwainawai. Agarai akiinaidauk inak akiinauwa nu juwamunak, Agarai
agtina nunú akiinkauwai. 25Tuja Agar akiinauwa duka jumainchau asamtai”,
anentaimtakuik, muja Sinaí tutai Arabia tiuwai tawai. 31Jutii Jisukristui kajintsá
nugkanum awa nuanuí Apajuí Moisesan anentaimaidautik, Agar inatai aajakua
chicham umiktinun susauwa nu dekaji. nuna uchijiya nuninuk ainatsji. Jutiik
Tuja nuigtushkam dekanui niiní akiinau Sara Abragkan nuwe inashtai aajakua
aina duka inak aina nunú. Nuigtú Agar nuna uchijiya numamtin ainaji.
anentaimtakuik dekanui, yamai yaakat
Jerusalén batsamas chicham umiktajum Kristu agkan etabiajua
tibauwa nuna umiktatus waituina duka nunisjumek pujustajum
5
inaku waitkataiya nunin asag, Apajuí 1Atumek chicham umiktajum
ashí tsupik ajapmain ainajama tajai. yuwa yuwakua wegamu, nuigtú tikich
13Yatsug aidauh, ubag aidauh, atumnak jumamtin aidaunashkam tibaijime. Tuja
Apajuí etegtamag, chicham umiktajum juna pachisan yaunchuk tibaijim nunak
tibauwa nu umiktasa pujutnumag awaksanuk anemtikjime, jujú aidaun takaa
agkanmitkagbau ainagme. Tujash batsatuk Apajuí inamtaijinig wayaachagtin
agkanmitkamuitjai tusa ii pegkegchau ainawai tusan.
wakegamu takata duchauwai. Apajuik 22Untsu aentsnum Wakaní Pegkeji
umiamunum ashí chicham umiktinum awa niina pujutinak kuitamak pujuwai. Ashí
duka uminui. 15Tujash kuitamamkatajum, junin amain ainawai chicham umiktajum
pegkegchau chichagdayakjum, nuigtú timawa nuwish, jujú aidauk dutikmaitsui
SHJNHJFKDXWDNDJGD\DNMXPSHPSHHQWXێ tachau asamtai. 24Pegkegchau takatnak
niki anenita nunú atumek megkaekaijum. idaisatnume tusa Kristu Jisus jutiiní
*iODWDV56 348
achinjau asamtai, jutiik Kristu Jisusai imanisaik batsatkuik tsawan jegakui, ajak
ijutkau pujuidau asaja, jakau pegkegchaun ajakmakbau juutia numamtuk Apajuí
takamaitsu nunin anenmamainaitji. pegkeg aina nuna sujabau jukitnaitji.
25Yamai Wakaní Pegkeji pujugmautik, nu 10Tsawan eke awa juwik ashí aentsuk tutit
6
1Yatsug aidauh, ubag aidauh, atum etsejai waitkagsainum tuidau asag,
ainajum anuiya pegkegchaun takau pakamagtajum tujamainawai, aents
dekagkugmek, atum Wakaní Pegkeji aidaush shiig anenjustinme tusag.
wakega nunú takautijum yaigtajum 13Tujash dita pakamaku aina dukesh
1
1Witjai Pabloitjai, minak Apajuí imá niina anenkajinig dutijamauwai.
etegtua Jisukristu chichame 8Dutijabau asa jutiinak shiig kuashat
349
(IHVLRV12 350
kagma niina aentsji etamkatna duwi, jajutua pujau asamtai machikish agkau
GXWLMDPDPWDLDVKtMXWLLN$SDMXtVHQFKLJێ atsa nunisag, ashí ni najankamunmash
tina nu ememattinaitji. awai.
2
15Nuaduí atum imá Apu Jisukristuk 1Atumek yaunchkek Kristui kajintsá
3
anentaimjin, ashí tikich judiuchu 1Atum judiuchu aidautigmin
DLGDXVKLPi.ULVWXLJNDMLQDVDQHQWDLێ yamajam chicham ujaktá tusa
maidau asagmatai, mai yamajam Kristu Jisus awetiu asamtai, ni pachisa
aentsua numamtin etamkauwai. Dutik etsegbaunum yamai juwi achinkan
shiig agkan anentaimsa pujutnak pujajai. 2Atumnak Apajuí atumin wait
amasajui. 16-LVXNULVWXQXPL\DSDMLDPXێ anenjamu asa, mina: Ame jujú shiig
(IHVLRV3 352
dutika nunak Wakaní Pegkeji jutiiní nunik ashí najankamu aina nuanuí
puja nujai dutikawai. 21¡Jisus nemajin inamui. 11Nigki adaijauwai: Chichaman
aidautik Apajuí emematiagmi, Kristu etsegkatnume tusa etegka ishiakua
Jisusan sujamsau asamtai! ¡Ajumaish nunash, Apajuinun etsegtuktin
tuke ememattai atin atí! Aatus atí. aidaunash, yamajam chichaman
etsegkagtin aidaunashkam, Jisusa
Wakannum ijutkau pujamu nemajuidau jintintuatnunashkam.
4
1Wika Apu Jisukristu chichamen 12Junak Apajuí adaijamua nunú aidau,
5
yamajam anentaimat jukimnujum. 1Atumek Apajuí uchijí aneetai
24Apajuí yamajam anentaimtan asajum, QLL\DLEDXDWDVDMXPNDNDQێ
amasajui jutiinashkam ni anentaimka mamsatajum. 2Ashí tikich aidaujaish,
imanuk anentaimkau agtinme tujamu Kristu jutiin anempajua nunisjumek,
asa, nuninak Apajuí wakegamu pegkeg pempeentunikjum aneenitajum, nigka
aina nunak takastime, ni chichame tawa nigki niina iyashinak sujukui, jutii
dutiksag, tusa. tudaujin mantuatnume tusa. Kristu
25Waitjuta duka idaikujum, tikichjai mantamdauwa duka Apajuinu anentag
chichaakjumesh dekaskea duke kuntin itaamu maamua nu shiig
chichatajum, wagki jutii Kristu nemajin awagmajakua imanuk aajakuí.
aidautik makichik iyashkea nunin asaja. 3Atumek Apajuí aentsji asajum,
26Kajeakjumesh, tunamajaigpajum, tsanijinmain ainatsjume, nuigtú tikich
kajekjumesh tuke etsa akapakigpajum, ashí pegkegchau aina dushakam, tuja
27iwanch yunumtugmak pegkegchaun wají aidaushkam imá midauk atí
takamtijamsainum. tusagmek anentaimainchau ainagme.
28Yaunchuk kasamajakú akush, 4Pegkegchau aidau augmatut, wainka
aina duka chichaa yujamain ainatsji, duka Kristu iwaintamu asag, dita
GHNDV$SDMXtHPHPDWNXMXPFKLFKDWDێ pegkegchau takainamujinak shiig
jum. 5Atumek shiig dekagme, WVDQLMLPێ dekamain ainawai. Papí agagbaunum:
tan yujajin aidauk, ashí pegkegchau “Ame kanam duka shintagta, aents
aidaunak takaa pujú aidaushkam, tuja jinau aidaunum pujaumesh
itugsanuk wajiijinawag tusa imá nunak nantaktá,
anentaimtú pujauk (duka apajimtai nunikamin Kristu tsaapmitkagmati”,
emematmaina numamtinai), Kristu tawai.
inamtaijinig pujuschagtinai. Nuigtush 151XDGXtDWXPHNVHQFKLNXLWDPDPNDێ
6
1Uchiaidauh, DWXPLQDSDXPLJNDێ kam tajime: Atumek imá Apu Kristujaig
tajum Apu Kristun shiig awagma ijuntsajum pujakjum, niina senchijí
dutiksagmek, nuuwai dekas pegkejak. GHNDVLPDQDQXQ~MXNLWDVDMXPZDNHMLWDێ
357 (IHVLRV6
1
1Witjai Pabloitjai, Timoteojai Kristu dekagtuawagtatus, DS~HPWLQLQLQWDLQDێ
Jisusa inake aidauti, ashí Apajuí kuish, ju yamajam chicham Kristu
aentsji aidautijum, nuigtú Jisusa pachisa etsegbauwa juka dekaske tusa
nemagnun diin aidau apuji, tuja Jisusa chichamunmash, ashí atum aidautigmek
QHPDMXLGDXDWVXPDPXMLQGLLQDLGDXWLێ yainjume. 8Wi atumin aneajime tajim
jum Filipos batsatjum nuna ashí ijumjan nunak, Apajuí shiig dekagtawai, Kristu
kumpamjime: 2Apajuí iina Apajiya Jisusa anenkajiya nunú sujusbauwai
nunú, Apu Jisukristujai wait anenjamag aneajim nuna. 9Nuniakun Apajuí
shiig agkan anentaimsa pujutan aujkunush: Atum aneeniajum nunú aan
atumnash amastinme. nagkaemas ajutjabiagti, tuja pegkeg
pegkegchaujai akanjá dekatnash Apajuí
Pablo Jisukristu nemajin aidau amastinme, nuigtushkam Apajuinua nu
Apajuí aujtusbau dekatnash amastinme tusan segatjime.
3Atumin anentaimtaknuk tuke see 10Dutijamawagmatai pegkeja nunú
358
359 )LOLSHQVHV12
2
pujuta duka Kristu umigku pujuta 1Atumin Kristu niina senchijin
nuuwai, tuja jaamushkam Kristujai aents wakemitkaktinun sujamsajua
pujuta nuuwai. 22Wika iwaaku nunak, wika shiig dekajai. Nunú dekas
)LOLSHQVHV2 360
3
1Yatsug aidauh, ubag aidauh, takasbaujui dutijuachui, ayatak Kristui
atumek Apu Jisusai ijutkau asajum kajintsá anentaibaunum Apajuí pegkeg
dakujusjum pujustajum. Wi agatjabiajim diigsauwai. 10Wika Kristun shiig
)LOLSHQVHV34 362
4
pachitsuk idaikun, yamai wi jegantasan 1Nuaduí mina aneetaig yatsug
ashí aents aidaush waipaktinme. Apu ajutkuish, tuja shiig atsugtakuish. 13Ashí
Jisus taatnuk namput wajaschae. nunak nunimainaitjai, Kristu ni senchijin
6Makichkish uyumá pujuigpajum, nu sujau asamtai. 14Tujash atumek shiig
uyumá pujutsuk Apajuí aukujum pegkegnum minak yainkaugme, mina
segatajum, nuniakjum see titajum. 7Atum utugchatjua nuanuí.
aaja nunitaik, $SDMXtDVKtDJNDQHWDPWDWێ 15Wi Macedonia pujaun yamajam
1
1WitjaiPabloitjai, Jisukristu egkemjutpawagmatai aneeniajum
chichame etsegtukti tusa Apajuí nunash ujapakmayi.
wakegau asa awetiuwai. Yatsug 91XQ~\DPDQDJNDPFKDNXDQWXNPDێ
364
365 &RORVHQVHV12
dutikamu asag yamaik Apajuiyaig ashí ashí aents aidauk shiig pujustajum tusa
agkan amain ainawai. chichagji, jintinkagtakuish ashí pegkeg
aina duke jintinkagtuinaji, Kristu
Duwikik Apajuí shiwaji aajakuitku emtinish shiig pegkeg iwainakta tuidau
yamaik niina aentsji waigji asaja. 29Nuaduí wika niina senchijí
21Duwikik atumshakam Apajuí sujusbauwa duwi shiig senchi takaajai.
2
adijkachu aajakuitjume, QLDQHQWDLPWXێ 1Wika atumesh, Laodicea batsamin
3
1Atumesh yamaik Kristujai nantakiu nuigtushkam unuimaju, WXMDXQXLPDJێ
asajum, nayaimpinum Kristu Apajuí chau akush, inatai aidau, inashtai agkan
untsujin inamjatatus eketa nuwiya wají ainakush wainkayai. Kristuk ashí nigki
anentaimtustajum. 2Nayaimpinmaya wají najankau asa, DVKtQLLQtNDMLQDVDQHQWDLێ
imá senchi anentaimtitajum, nugkanmaya maina nuwig awai.
wají aina duka anentaimtú pujuigpajum. 12Mina aentsug pegkejam atinme tusa
3Atumek Kristujai jakau asajum, Kristujai Apajuí anempas etegtamjau asamtai,
pujau asagmin yamajam pujut ajutjamjum dekaskenum wait anenkagtin, shiig
nunak, aentsuk wainmain ainatsui. anentaimkau, kakagchauch, ememachu,
4Kristuwa duke iina pujutan sujamsajua utugchat akuish katsunjajum pujakjum,
duka, nunin asa ataktú juwi minak 13SHPSHHQWXQLVMXPHNWVDJNXJGDLMDWDێ
4
see titajum. 3HPSHQWXQLVMXPHNMLQWLQGDێ 1Atum inamin aidautigmesh atumi
6$WXPHNMXWLLZDMXNSXMDNXLZDLQWXێ
Pablo Tesalonicanmaya kuitjime, QXLJW~-LVXVDSXMXWtGLLJVDJێ
aidau kumpabau meshkam nunisjumek pujuinagme.
1
1WitjaiPabloitjai, Silvano, Timoteo Chicham etsegbaush, tikima senchi
aajan ju papiinak agatjime atum waitiamunum pujakjumesh uyumatsuk
Jisus nemagkau aidautijum yaakat antukuitjume, :DNDQt3HJNHMLGDNXMXێ
Tesalónica batsamin aidautigmin. Ii tan amainau asamtai. 71XDWXPQXQLDNێ
Apají Apajuiya nunú Apu Jisukristujai jum ashí Apajuí nemajin Macedonia
wait anenjamag, shiig agkan nugkanum, Acaya nugkanum batsataina
anentaimsa pujutan amastinme. dushakam iwaintukugme. 8Apajuí
chichame etsegbauk atumiin nagkamna,
Tesalonicanmaya aidau Apajuí Macedonianmash, Acayanmashkam,
dekaskeapi tabauji nuigtú ashí tikich nugkanmash
iwainmamkagbau pampagké. Atum Apajuiyai kajintsá
2Apajuí iina Apajiya nu aujkuish atum anentaimjum nunak, ashí yantamnum
pachisa see tusaikí ainaji, 3nuniaku ashí augmatuidau asagmatai, jutii anuí
atumek tuke mijattsuk pachisaikí ainaji. FKLFKDJNDJWXPDLQDLWDJGXNDDWVXPQDێ
Wagki, atum ii Apuji Jisukristuig tsui. 9Jutii atumiin taamtai, atum wajuk
kajintsá anentaimaidau asajum pegkeja jukagtukiuwaitjume, QXLJW~GDNXPێ
duke takaajum nuaduí, Jisukristu kamu apajimá batsatutijum idaikujum,
aneamunum tikich aidau yayakjum, Apajuí iwaaku dekas tuke pujuwa nunú
waitiakjumesh katsunjajum umigkujum, 10Jisus Apajuí Uchijí,
ichichmamja pujusjum, ni minakuish Apajuí inankim nayaimpinum weuwa
wainkatasajum dakaidau asagmin. nunú taatnuji dakainajum nunash
4Yatsug aidauh, ubag aidauh, Apajuí ujaninawai. Jisusai, suwimak ishamain
atumnak anempajume, nunin asa atina nui ayamjutpakua duka.
atumnash ni etegtamjawa duka dekaji.
5,L.ULVWXXZHPWLNDJWDZDLWXVDFKLFKDJێ Pablo Tesalónica pujusá takasbau
2
kagtukbauk, ayatak chichamaik 1Yatsug aidauh, ubag aidauh
370
371 17HVDORQLFHQVHV2
3
1Nuaduí atumin kajimatmainchau shiig jintintuatasan.
dekapeau asan Atenas wiki 11Ii Apají Apajuiya nu, $SX-LVXNULVWXێ
4
takasbau wainak megkaekai tusan, 1Nuigtushkam yatsug aidauh, ubag
5
aneenitnak Apajuí jintinjamawaju 1Tuja tsawantash wajukeaig, jutiish
1
1WitjaiPabloitjai, Silvano, Timoteo nayaimpinmaya ni aentsji senchigtin
aajan pujusan jujú papiin agatjime. aina nujai, jii kegamunum egketkau
Dutikakun atum iina Apají Apajuiya minitna duwi dutikatnai. 8Nuniak,
nunú, Apu Jisusa nemajin aidautijum, Apajuí pachisa dekatnash dakituinak,
yaakat Tesalónica batsatjum nuna Apu Jisusa chichame yamajam
kumpamjime. 2Apajuí iina Apajuijiya etsegbaunash antugkachaju aidaun
nunú, Apu Jisukristujai wait anenjamu suwimkan susatnai. 9Ditak suwimkan
asa, atumnash shiig agkan anentaimsa juwinak Apajuijaig tuke kanaak
pujutan amastinme. kanakiag pujusagtinai, nuninak Apu
Jisusa imanjiya nunash, senchijinash
Pablo Tesalonicanmaya waintsuk batsamtinai. 10Apu Jisus ni
aidau Apajuí aujtusbau aentsji aidau emematam atina nunú
3Yatsug aidauh, iik Apajuí aujuinakuik tsawantinig, atumshakam ditajai
atum pachisa see tusaikí ainaji. Jutii ijunjatnaitjume, wagki atumesh jutii
pegkeg dutikmaina duka juuwai, wagki chicham etsegbau dekaskeapi tiu
atumek aan nagkaemasjum Kristui kajintsá asajum.
anentaimkujum, pempentunisjumek aan 11Nuaduí atum pachisa Apajuí tuke
iwainawai. Nunú aaja Kristui waittsau aidaush Apu Jisukristunash eme anentus
DVDJPLQQLLQDLQDPWDLMLQDZDLQWDPDZDJWLێ diistinme, nuniagtai atumnash nigki
nai. wait anenjamjau asa, iina Apajuiji, Apu
6Apajuik pegkeja nunak takauwai, -LVXNULVWXMDLHPHDQHQMDPDVGLLJPDVێ
nuniau asa yamai atumin waitkagmaina tinme.
375
27HVDORQLFHQVHV23 376
2
1Yatsug aidauh, ubag aidauh, nunú tsanumna nuna dekaskeapi titinme
yamai iina Apuji Jisukristu ataktú tusa idaisatnai. 12Nunak ashí aents aidau, ni
juwi minakui niijai ijunjatnaitag nuna chichame dekaskea nunú etsegbaunash
tajime: 2Ishamkaigpajum makichik dekaskeapi tutan dakituinak, ayatak
aentskesh chichagtamainak, “Apu pegkegchaunak wakejus takasú aidaun,
Jisusak tae” tujamainai, tikich chichau Apajuí suwimkan susata tau asa dutikatnai.
“wakan tujutne” tai, MXWLLSDFKLMDWWVDJێ
Uwemjatnume tusa etegjamu
kesh ni tujamaji, SDStDJDJDZHWXJێ
aidau nunimainji
mamji tujamainakuish, NDNDMXVDQHQWDLێ
mik yapajiawaigpajum. 3Makichkish 13Tujash yatsug aidauh, ubag aidauh,
tsanuamak aigpajum, Kristuk eke atum Kristu aneetai aidautigmin pachisan
taatsui. Kristu taattak wajataik, kuashat Apajuí see tajai. 1LGXZLN\DPDQDJNDPێ
aents Apajuin nemagtanak idaisagtinai, chatinig etegtamjauwai uwemjau atinme
QXQLQDLPDNLFKLNDHQWVGHNDVSHJNHJێ tusa. Duwi Wakaní Pegkejiya nu, Apajuí
chau wantinkatnai. Nu aentsuk jii ZDNHMDQXQDNWDNDVWLQPHWXVD\DLPSDNDێ
ajumaish kajinchaunum pujus jui, wagki atumek chicham dekaskea
waittsatna nunú atinai. 4Nunú aentsua nunú, nuigtú Jisukristui kajintsá
duka Apajuí shiwaji asa, Apajuí nemajin anentaimu asagmin. 14Apajuik jutii ni
aidaunash shiwajiyai, aantsag wainak chichame etsegkauwaitag duwi atumnash
apajimin aidaunash shiwajiyai. Nuniau untsugmakajui, atumesh Apu Jisukristu
asa jega Apajuí ememattainum wayaa eme anentam awa nunisjumek eme
ekeemas: “Witjai Apajuinuk”, titinai. anentam aminjum tujamu asa.
5Wi atumjai pujubiag duwi juna pachisan 15Nuaduí yatsug aidauh, ubag aidauh
ujakbaijim nunú kajimatkigpa. 6Nunú aents imá niinig shiig emetmamja pujakjum,
pegkegchau tsawan eke jegatsaig, yamaya ii atumin jintintuamu unuimajuitjum
juwik wantinkai tusa makichik emeteau awa nu, tuja papí agaja awetimiajim
duka dekagme. 7Tujash yamaikishkam dushakam aneaku atajum. 16Iina Apuji
inamui pegkegchau takatnak, nuniayatak Jisukristua duke, iina Apají Apajuiya
eke iwainakag takaatsui, nuna emetea nu nujai anempaidau asag, wait anenjamag
agkasti tabaunum. 8Nunikmatai dekas aents LFKLFKPDPWDQDMXPDLVKQDJNDQNDVKWLێ
pegkegchauwa nu wantinkatnai, nunittaman nun, pegkeg dakainag nuna amasajua
Apu Jisukristu, nu aentsua nunak “jakati” nujai 17DQHQWDLPLQLVKLFKLFKWDPMDWێ
titinai, tama jakatnai. Dutika Jisukristu ashí nume, shiig anentaimtijamak ashí
niina senchijijai inamjatna nuniak, nunú pegkegnak chichainak, takatnash
aents pegkegchauwa nuna senchijinak pegkegnak takastinme tujamu asa.
emegkaktinai. 9Jisukristu eke nuna
dutikatsaig, aents pegkegchaun takau Jutii pachijattsajum Apajuí
wantinkatna duka, iwanchi senchijijai takau segatkagtitajum
3
asa, aents dutikmainchau aidaun kuashat 1Yatsug aidauh, ubag aidauh, junak
D\DWDNVKLLJXMDNWDMXP\DWVXPDQHQWVDێ
Kristu nemagkau aidau jum.
takasá pujumain
6Yatsug aidauh, ii Apuji Jisukristu wakega Inagnaku kumpamkagtamu
dutiksanuk tajime: Ashí Apajuí nemajin 16Ii Apuji shiig agkan anentaimsa
aidau takasá pujutan dakitak, LLMLQWLQWXDELDێ pujutan sukagtina duke, atumnash ashí
jim nunash betek umiinachuk tupanjatajum. tsawantai shiig agkan anentaimsa
7Atumek, ii atumiin wajuk pujusbaiji pujutnum yaimpaktinme ashí tikich
nunisjumek atumshakam pujumainaitjum aina nuwishkam. Apajuiya duke ashí
duka dekagme: Jutii atumiin pujubiag duwik atum ainajum nuwish atí.
takatskek pujuchbaiji, 8\XZDNXLVKDNLNPDWVێ 17Atumi kumpamkun agatjim nunak,
kek yuchabiaji. Tsawai kashijai takaaku wi mina uwejuí achikan agatjime, ashí
yawebiaji atum waitkat dakitau asaja. 9Atum wi papiin agajan awemaknuk tuke
jutii yaijatkatajum tumainaitku, ii takaamun jutiksanké ajai.
wainainak ditashkam takastinme tusa 18Ii Apuji Jisukristu ashí atumnash
1
1Witjai Pabloitjai, Kristu Jisus kajinas anentaimainamun, dekaskes
FKLFKDPHWVHJWXJNDWDWXVDHWHJNDێ Kristui kajinas anentaimainatai tumain
muitjai, Apu Kristu Jisus pegkejan sujabau wajatsuk. 6Tujash wajumak aents nuna
MXNLWDVDGDNDLQDNXQLLQtNDMLQWViDQHQWDLێ idayinak, kanakag wainak chichaa
mainag nunú. Apajuí ii uwemtijamna yujainawai. 7Apajuí chicham umiktá
nunú Kristu Jisusjai minak awetiuwai. WLEDXZDQXQDMLQWLLQDWDWXVZDNHJDLQDێ
2Timoteoh, juna papiin agatjame, wi wai, ditakesh dita chichainamuji, tuja
chicham etsegbau antukam, Apu Kristu dita jintinkagtuinamujinakesh shiig
Jisusai kajintsá anentaimat jukiu asam, dekainachiatak.
amek dekas mina uchijua imanaitme. 8Chicham umiktinun Apajuí tibaun
378
379 17LPRWHR12
2
kun nuniyajai, nuní pujai Apajuí minak 1Dekatkauk jujú dutikatajum
wait anenjujui. 14Dutijuau asa shiig tajime: Apajuí aujkugmek, ashí
kuashat wait anenjug tsagkugtug, Kristu tikich pachisjumesh segattajum ni wait
Jisusai kajintsá anentaimtan sujusuí, anentug yaigtí tusajum, nuniakjum see
nuniak pempeentuniki anenitnash, titajum ashí ni yaibau pachisjumesh.
Apajuí aneetnashkam sujusuí. 2Ashí apu aidau pachisjumesh Apajuí
15Juka shiig dekaske, ashí dekaskeapi aujtustajum, shiig agkan pujuinaku,
tumain ainawai: Kristu Jisus ju nugka tutitag atsamunum Apajuí wakegamuk
juwi tauwa nunak, aents tudau aidaun umigku batsamsami tusajum. 3Ju aaja
uwemtijatatus tauwai. Nu tudau aina augbau Apajuí iina uwemtikagtina
nuwiyag dekas imá senchi tudaunuk nunak shiig awagmawai. 4Nigka ashí
witjai, tikich aidaun nagkaesaunuk. aents uwemjatnume, nunikag
16Tuja wi iman aigkish, Jisukristu wait dekaatnume dekaskea nuna, tusa
anenjug tsagkugtujui, ni waamak wakegawai. 5Apajuik makichki, nunisag
kajeachbaun tikichin iwaintukta tau asa. DHQWVDLGDXWLQ$SDMXLMDLHSHJWXJPDXVKێ
Juna wainak tikich aidaush: Jisukristu kam makichki: Duka Kristu Jisusai.
minash wait anenjawapita, tusag niiní 6Nigka ashí aentsun uwemtijata tau asa
3
1Jisusa nemajuidaun diin atatus dutikam utugchatkesh atsugkui duwi
wakejuina duka, dekas pegkeg adaimain ainagme. 11Nuna nuweshkam
takata nuna wakegainak tuinawai. aantsag ajantusa diitai amainai,
2Tujash aents nunú takatan wakejauk chichama wekaetuchu, emetug shiig
pegkegchauji diigsaish jiyashtai anentaimkau, ashí betek umin. 121XQLێ
amainai: Makichik nuwentin imá sag Jisusa nemajuidau atsumamujin diin
nuwejaig pujustatus wakeyin, emetug aidaushkam makichik nuwentin, niina
shiig esegag anentaimkau, eme anentsá uchijinash shiig jintintin amainai.
diitai, jeen minitaish shiig aneas 13Jisusa nemajuidau atsumamujin diin
4
1Wakaní Pegkeji shiig paan nunú dakau asaja. Niiyai ashí aents
antumainun tawai: 7VDZDQQDJNDQێ aidautin uwemtikagtumainuk, tujash
kattak wajataik, kuashat aents Kristu imá Apajuiyaig kajinas anentaimaina
Jisusai kajinas anentaimtanak idayinak, nunak.
wakan pegkegchau dekamtikam waitan 11Juna taja ju, umiktajum tusam shiig
5
10XXQDLGDXSHJNHJFKDXWDNDLQDێ jakun.
kuish jiyakaipa, ayatak amina apa 11Tuja nu yaigtin agatbauwa nuwig
nuwa wajemeau aidau yaimainji shiig nuniai tikich uumak taká pujú imapam
atsugbau aina nuna yaimainai. wantinkui dekagmaush awai.a
24Nunisag aents pegkeg takaamuji
Jisusa nemajuidaun diin aidau paan wainmainush awai, nuniai pegkeg
pachisa tibau takaamuji paan wainmainchaush awai.
17Jisukristu nemajuidaun diin aidauk Tujash duka tsawan jegatai paan
eme anentsá diyaku, nuigtush yaigbau wantinkatnai. 25Amek wakemin
amainai, tujash Apajuí chichamen beseakum waa waamak jaum nunin
etsejuinak jintinkagtuina nunú aidau, asam, yumik umutsuk machik vino
18wagki agagbaunum chichaak: “Toro uwagta.
6
trigon dajag akaak wekaetauk, trigon 1-LVXNULVWXQHPDMLQLQDNDLGDXWLJێ
a¬5.23 Jujú versículo chichamega juka versículo 25num inagkeaji, apach chichamnum
diyamak makichik wajiin augmatiatak tsujig emau asamtai inagnamunum ukuaji.
17LPRWHR6 384
pujá nunú nunimainai. 7Iik akiinkuish tai ataktú Jisukristun ju nugka juwi
wajiigtin akiinachuitji. Nunisaik awematnai. Tuja imá nigki Apuk, ashí
jaakuish wajiik jukiik wechatnaitji. apu aina nuna Apujishkam, imá nigki
8Duwi jutiik, yumain, nugkumain eme anentsá ememattaiya duka. 16Imá
DMXWMDPNXLJQXMDLVKLLJDQHDVDSXMXPDLێ nigkiuchi ajumaish jakashtina duka,
naitji. 9Untsu wiyakuch wetatus QLJNDWVDDSWLQPDNLFKNLVKDGLMPDLQێ
wakejuidauk waamak tudau weenawai, chaunum pujuwai. Makichik aentskesh
wají imanchau pegkegchau ekagta nuna wainkauk atsawai, waintakesh
imá senchi wakejuidau asag. Nuniau wainmainchau asamtai. Niina
asa, duka waittanum, megkaeta nuwi senchijish, ni inabaujish tuke atina nunú
weenawai. 10Kuichik itugsag kuashat tuke ememattai atí. Aatus atí.
ajutia tusa imá senchi wakejuta nuuwai 17Wiyakuch aidaush ememachu
1
1Witjai Pabloitjai, Kristu Jisus 7Wagki, Apajuik wakan sapija sukagtina
385
27LPRWHR12 386
2
1Uchijuh Timoteoh, Apajuí takatji niijai inamjatnaitji.
wakejusam takagsata, amek Kristu Ii ni dakitjautinak, niishkam
Jisusjai ijutkau pujau asamin, Apajuí dakitjamjatnai.
wait anenjamag yaimpau asamtai. 13 Tujash jutii ni tabaush betek
2Kuashat aents antuinamunum wi umichu ainajinish,
jintintuauwaitjam nunú, aents kajittsá nigka betek uminai,
diitai, nuigtú shiig jintinkagtumaina QLWLEDXMLQDNXPLWVNHNLGDLFKDXێ
nunú jintintuata, ditash tikich aidaun wai.”
jintintuatnume.
3Suntag pegkeg apujin umiju asa Timoteoh shiig pujusam tikichish
jintintuata tibau
waitmaina numamtuk, ameshkam
.ULVWX-LVXVXPLJNXPVHQFKLZDLWLDNێ 14Tikich aidaush anemtikata Apajuí
HPWLQLVKSHJNHMDQWDNDXZDQWLQNDPێ 23&KLFKDPLPDQFKDXDPLQD\DLPSDێ
num, takatan shiig takasú datsamtsuk mainchau aina duka pampantú pujuipa.
iwainmama numamtuk, Apajuí Amek shiig dekame, nunú tudaibauk
FKLFKDPHGHNDVNHDQXVKLLJMLQWLQNDJWDێ jiyanitnum ejekagtina duka. 24Apu
kum. 16Idaisata ju nugka juwiya -LVXVDLQDNHDLGDXNML\DQLWDQ\XMDJPDLێ
imanchau chichatai aidauk, nuninun tsui. Dekas ashí tikich aidaujaish
FKLFKDLGDXNQXQtQDJNDHPDVSHJNHJێ pegkegnum iwainmamainak, shiig
chaunum weedau asamtai. 17Tuja dita jintinkagtuinak, waamak kajechu
jintinkagtamushkam kuchap ayatak amainai. 25Chicham pegkeja nuna
ZHJNDJZHJDPDQXPDPWXNDZDMDLQDێ antutan dakituidaush kakagchauch
wai, nunak Himeneo, )LOHWRMDLGXWLNDLێ anentaiyai jintinmainaitji, Apajuí
nawai. 18Ditak chicham dekaskea nuna anentai yapagtuam dekaskea nuna
idaisag chichainak, jakau nantagtina dekaatnume tau asá. 26Nuninak
duka nagkaemakne tuinamun antukag, ditashkam iwanch ni wakegamu
wajumak Jisukristu nemagkaju aidau, takamtikku achiká emetkam batsata
tukita dekaskesh tusag dekamainchau nunash dekawag iwanchnak ukuktinme
dekapenawai. 19Tujash Apajuí tuke tusa.
atinun tiuwa duka juwi agagbauwai:
“Apu Apajuik yaita niinu aidaush nunak Tsawan nagkanbaunum atin
shiig wainui”, nunin asamtai: “Ashí etsegkamu
3
aents aidau Jisukristu nemagjai tuidauk 1Timoteo jushakam dekamainaitme:
pegkegchau aidaunak idaimain Tsawan nagkankattak wajataik
ainawai.” kuashat utugchat atinai. 2Aents aidauk
20Jega muunnumag aiyame kuashat imá niinunak anentaimtin, kuichkinak
takatai: Oro najanamuke, jiju plata anentaimtin, emebau, imá nigki eme
tutaiyai najanamu, numi najanamuke, anentaimtubau, $SDMXLQDVKSHJNHJێ
duwe najanamu aidaushkam. Tujash chaun chichajin, uchi aidaush apají
nunú pegkeg aina duka ijag aidau chichamenash antugchau, VHHWXNDJWXێ
ajamtai ainawai. Nuniai tikich aina chu, Apajuinash anentaimtuchu agtinai.
duka yutai inagku takatai ainawai. 3Anejattsash diijatchau, ZDLWDQHQNDJWXێ
21Jumamtuk aents Jisukristu atsumtai chu, chichaman tsanumin, pegkegchau
ata takug, pegkegchau takatsuk shiig wakegamujinak wekaetin, yajau, ashí
kuitamamak pujumainai. Takatai aidau pegkeg aidaun shiwagbau; 4ni
pegkeg aina ibau amainai, nunitai patayinak unupiag sujin, pegkegchau
Jisukristushkam oro najanamun apu takatnum setakchau wajakin, nigki eme
dekas pegkegnum takauwa numamtuk, anenmamin, Apajuin egatsuk ditá
niinashkam takat pegkegnum apusatnai. wakegamun yujajiagtinai. 5Apajuí
22Datsa asam iyashim pegkegchau umigna iman iwainmabiagtinai, tujash
ZDNHJDPXWDNDVWDVDPDQHQWDLPWXMDNXLێ dita takaamujig dekas Apajuí
tam duka idaisata. Nuniakum pegkeg nemagnush wajuku amainaita nujai
aina nunú, kajintsá anentaimta betekak achagtinai.
dushakam, aneenit, nuigtú shiig agkan Aents nunin aidaujaig ijunjaipa.
pujamua duke egaktá, tikich Jisukristu 6Wagki, nunú aents nunin aidauk
4
munak dekajuamu asag, jimag iwishin 1Apu Kristu Jisus ju nugka juwi
ukukmayag nu, nuigtú papí aidaushkam Tróɹmo jau asamtai Mileto ukukmajai.
imá senchi mina agataig pergamino 21Yumi tepeatsaig minisam dekapsata.
1
1Witjai Pabloitjai, $SDMXtLQDNHJDLWێ kuitamjin asag pegkegchauji diigsá
jai, Jisukristu chicham etsegtugkata jiyashtai amainai, ememachu, kajemtin
tusa etegka awemamuitjai. Apajuí wajaknuchu, nampetan wekaetuchu,
etegjamu aina nuna ujaktí, ditash imá maanitnash wakeechau, WDNDWSHJNHJێ
niinig kajinas anentaimainak dekaskea chau aina nujai kuichkijinatatus
nu jintinkagtamua nunash dekaatnume, wakejuchu, 8niina jeenish shiig aneas
2nuninak pujut tuke atin jukitnun jukagtin, pegkeg aidau takatnak
Apajuí waitjuchua nunú yaunchuk wakeyin, pegkejan anentaimkau, aents
nagkamas anagtamauwa nunash pegkeg, pegkejam, shiig kuitamamak
dakastinme, 3ni dutikatnuji tsawan pujú, 9chicham dekaskea nunú
jegau asamtai, $SDMXtLLQDXZHPWLێ jintintuamua nuna shiig dekau asa,
jamna nunú yamai, ame etsegkata tusa tikich aidau chichaman dekaskechua
mina awetiuwai. 4Nuaduí Titoh, amek nunin chichajuidaunash, dekas pegkeja
wijai betek Apajuiyaig kajintsá nuna shiig jintinmainai.
anentaimu asam tuke mina uchijuitme,
Waitá jintiin aidau
aminash iina Apají Apajuiya nunú, Apu
Jisukristu uwemtikagtina nujai wait 10Minapataag judío aina nuwiyag
anenjamag shiig agkan anentaimsa kuashat antumtikmainchau ainawai,
pujutan amastí. nunin asag wait chichaman chichainak
aentsun tsanú yujainawai. 11Nunú aents
Jisusa nemajuidaun diin aidaush aidauk dekas itatmitkaktajum, ditak
wajuku amainaita kuichkin akigkatnume tabaunum,
5:LDPLQD&UHWDDMXQWDLMLQXNXNEDLێ makichik jeganum batsatunak
jam nunak, utugchat iwagmain jintiimainchau aidaun jintintak, Kristui
juwakmaya nu iwajam, Jisusa nemajin NDMLQWViDQHQWDLPWXLQDPXMLQGDWXSDLQDێ
aidaun diin atinush, makí makichik wai.
yaaktauch aidaunmashkam wi tibaijam 12Ajuntai Cretanmayaya nuwiya
390
391 7LWR12
2
1Amek dekas chicham pegkeg aina nunak uwemtikatatus wakejawai.
XQXLPDJEDXJPLDGXNHMLQWLQNDJێ 12Apajuí wait anenjamak sujamsamua
3
1Aneemtikjata Jisusa nemajin akiinka minimun pachisag kajegdayak
DLGDXNDSXLQDPLQDLQDQXLVXPLPێ jiyaninak, nuigtú chicham umiktajum
kau atinme, nuninak dita tabaunash tibaun jiyanituina duka amek jiyanitú
umigkatnume, nuigtú ashí takat pegkeg wekayipa. Nunú aidauk wainak asag
aina nunak dutikatatus wakeetinme. makichkish yaimpamaitsui.
2Makichik aentsnakesh pegkegchau 100DNLFKLNDHQWVNHVKQXQLQXQDXJPDێ
atumnash shiig agkan anentaimsa pujutan aneetaijua nuna. Nunin asamtai mina
amastinme. itugtumainaitam dutiksamek jeeminish
jukita. 13Wika junak wijai pujustí tusan
Pablo see tabau emetmainaitjai. Ame mina yamajam
4Mina Apajuijun aujkunuk amina chicham etsegbaunum yainmainaitam
pachisan tuke see tusanké ajai. 5Wagki dutiksag yainkati tusan. 14Tujash wika
antugkamjame, amek Apu Jisus aneakum DPHGXWLND\DLPSDNWLWXVDPWXMXWWVXێ
niinig kajintsam anentaimkum, ashí Jisusa minkik dutikmaitsujai, DPHZDNHWDJPLێ
nemajuidaushkam aneam nuna. 6Duwi nig dutikmainaitam nuna, wi segam
Apajuinak aujtajame, amesh jutiijai dutikamua nunin ai tau asan.
betekak Jisusai kajintsá anentaimu asamin, 15Onesimok wajumak tsawantai
ashí pegkeg aidau ame dutikmainaitam kanakin pujusan, ataktú wakitkin tuke
QXQDN.ULVWXDPHDQHDPGXZLQLGHNDPWLێ niinig pujustajai tiutskaitai. 16Tujash
jamati tusan. 7Shiig aneakun ichichmamjai inaku waitkataig achattawai, dekas
ame anejatbaun antakun. Yatsujuh, Jisusa inataiya nuna nagkaesau iina yachi
nemajin aina dushakam aminig anentain aneemaina iman ajutjamtatui. Nunin
ichichmamkaje. asamtai amek Apu Jisus nemagbaunum
yatsut anentsam aan nagkaemasam
Onésimo amina jeemin ataktú wakejusam diitá, wainak aents aina
jukita tibau nunin diitsuk.
8Filemogka, wika Kristu awemamu 17Dutikam ameshkam wi Jisusaig
393
Filemón 394
1
1,LQDPXXQML\DXQFKXNEDWVDPDMDNDێ tiuwai” tawai.
jua nunak, Apajuik niina etsegtin aina 7Nayaimpinmaya aents aidaun
wagagkauk, nigki dekas Apu wagaaku ashí pegkegchau aina duka dakitjaume.
nayaimpinmaya aents aina nuna Nuaduí Apajuí, amina Apajuigmea
nagkaesau eme anentsá adaitaiya nu shiig aneemtijamsae
dushakam. kumpajum aina nuna nagkaesau”,
tiuwai.
Apajuí Uchijiya nuuwai 10Junashkam Uchijin tiuwai:
nayaimpinmaya aents aidaun “Apuh, amek yama nagkamtinish
nagkaesauk nugka najankum nayaimpishkam
5Apajuik makichkish nayaimpinmaya najankauwaitme.
aents aina nunakesh: 11 Nunú najankamujum aina duka
395
+HEUHRV12 396
2
1Nuaduí Kristu chichame Kristu diyachbauk atsawai, tujash eke ashí
antukbauwa duka, puyatjusa shiig ni diyakbau amaina nuninuk waintsuji.
aneaku amainaitji, Kristu nemajut 97XMDVK-LVXVXMXPDNWVDZDQWDLQD\DLPێ
tupanjaig tuidau asaja. 2Yaunchuk iina pinmaya aents aina nuní imanchauch
muunji aajakajua nuna, Apajuí niina emamuitak, ni waittsa jakamunum eme
aentsji nayaimpinmaya aina nui anentsá diitai wajasua duka wainji. Nunak
chicham umiktinun awetim susauwa Apajuí jutiin wait anenjamu asa, ashí aents
duka senchigtin aajakuí. Nunin asamtai aidaunum waitus jakati tima nunikui.
nuna umitsuk tudaun takaidauk 10Ashí wají ni najankamu ayaa duka
3
1Nuaduí yatsug aidauh, ubag pegkegchaunum dekapjusajui, wi
aidauwah, atum Apajuí mina ditan cuarenta mijadai yaigkan
DHQWVXJDWLQPHWXVDHWHMDPXDLGDXWLJێ iniibaun wainainayatak.
mek, Kristu Jisus Apajuí awemamu, 10 Nuninakui kajegkan: ‘Ditak wainak
intimkiajua nuna tiuwai. 19Yamaik shiig Apajuí ayamsatnume tiuwa nui utsau
dekainaji, ditak Apajuin dekaskeapi ataik, Apajuik tikich tsawannak
tuinachu asag, Apajuí ditan nugká mamikiachu amainai. 9Nunin asamtai
anagkuauwa nuwig wayachajui. Apajuí aentsji aidautin, Apajuí ashí ni
4
1Nuaduí, Apajuí ayamsatnume tusa takamainjin ashimak siete tsawanta
anagtamamu eke ajutjama duwi, juwi ayamjauwa nunisjumek, atumesh
jutiik shiig kuitamamain ainaji, atum ayamjatnaitjume tujabiuwa nunú eke
DLQDMXPDQXL\DWLJPHNHVKZDLPDLQFKDXێ dakaku pujuinaji. 10Nuaduí jutii
num juwakaig tabaunum. 2Jutii Apajuiyai ayamjatasa waidautik, ii
aidautish yamajam chicham etsegbau takatjinish ayamjatnaitji, Apajuí ni
antukuitji, dita antukajua nunisaik. takas ayamjauwa nunisajaik. 11Duwi
Tujash ditak antuinakush wainkaya kakanmamainaitji dekas ayamtainum
nunin diisajui, wagki Apajuiyai kajinas wayatasaja. Duwik iina muunji aidau
anentaimaidau chichaman umikajua dita chicham umishtaijin, Apajuí ditan
nunikchaju asag. 3Tujash jutii Apajuiyai nugkan anagkuauwa nui wayachajua
kajintsá anentaimaidautik, Apajuí nunikaig tuidau asaja.
399 +HEUHRV45
5
1Ashí sumo sacerdote aidauk, aents dec aajakua nujai betek.
DLGDXGLWiWXGDXMLQWVDJNXJQDJWDێ
Kristu nemajut idaisaijum
tus, kuntinun anentag itaagtai maa
tusa ujaniamu
apeak Apajuin segattí tusa, aents aina
nuwiya etegja adaikamu aajakú 11Jujú pachisa tumainuk kuashat
ainawai. 2Tujash sumo sacerdotek ajutjamji, tujash juní tawai tusaik shiig
nigkishkam pegkegchaun takamain asa, tumaitsui, DWXPHNZDDPDNDQWXPDLQێ
aents Apajuí umigtan shiig dekachu chau asagmin. 12Atumek Kristu
asag, ZDLQDNSHJNHJFKDXQXP\XMDLGDXێ nemagkajum dukap tsawan pujau
nash wait anentus yaigtí, 3dutikakush asajum, jintinkagtin amainaitkujum,
niina tudaujiná tsagkugnagtatus ataktú awagkijum Apajuinun shiig
kuntinun maa apeati, dutika duwi aents MLQWLDVGHNDV\XSLFKXFKLQMLQWLQMDPDWێ
aidau tudaujin tsagkugnagti tusa nume tusa atsumagme. Nuniau asajum
kuntinun maa apeati tibau aajakuí. uchi yamá akiintsau yutai katsugman
4Jujú takat ajantusa diimaina junak yumainchau asa, PXQWVXQDNPXQWVXێ
+HEUHRV56 400
6
1Nuaduí nagkamchaku Kristu shiig dekagjime, dekas pegkeg atum
pachisa jintiamu aajakua duka uwemjamujum ajutjamaina nunak.
ukuaku, nuní nagkaemasa dekamain 10Apajuik pegkeja nunak takauwa ibau
ainaji. Nunidau asaja pujut yapajita nu asa, atum ni aneau asajum tikich
pachisa, tudau takaamu Apajuijai tuke yaigkuitjum nunak, nuigtú yamaikish
kanatnum ejekagta nu idayat, Apajuiyai yaimainajum nunak kajimatkishtinai.
kajinmamsa anentaimta nu ataktú 11Nuaduí atum wakesajum takaajum
7
1Melquisedecak yaakat Salemnumia ditashkam nuwig batsatua nunin
apu, Apajuí nayaimpinmayaya nuna aajakajui.
sacerdoteji aajakuí. Nuniau asa Abraham
Aarón wegantu takasbauwa duka
DSXDLGDXMDLPDDQLDGHSHWPDNZDNHWWDWێ
pegkejak etamchauwai
man, Melquisedec jiintuki igkug
pegkegnum yumigsauwai. 2Dutikam 11Moisés Israel aents aidau chicham
aajakajua nuwiya aajakuí. Tuja nuwiya aajakajui tuke pujuchu asag. 24Tujash
sacerdote atí tusaik makichkish Jisusak tuke jakashtin asa, tikichnakesh
tichamui. 14Shiig dekanui, iina Apuji ni takaa nunak inagkeatkishtinai.
Jisusak Judá wegantunmaya aajakuí, 251XDGXtQLL\DLWXNHDWLQXQXZHPWLNDJێ
8
Tikich sacerdote aidauk imatika 1Wi dekas imanun titasan tajim
chichagkaik adaikashbau ainawai. duka juuwai: -XWLL6XPRVDFHUGRWHێ
217XMDVK.ULVWXNFKLFKDP\DSDMLPDLQێ jig, -LVXVQD\DLPSLQXP$SDMXtLQDPWDLێ
chauwai chichagká tibauwa nunú jin untsujin eketa nuuwai. 2Awi nigka
agagbaunum tawai: pujus sacerdotejai betek takaawai.
“Apu Apajuí nigki adaimas, mina Tujash nigka aents jegamkamunum
chichamjunak yapajiashtatjai, wayaag takaatsui, Apajuiya nu
ametme Sacerdote tuke atinmek”, umikbaunum wayaa takaawai. 3Ashí
tiuwai. sumo sacerdote aajakajua duka,
22Dutikamu asa Jisus dekas imá Apajuinu anentag itaamun maa apeati
pegkeg dutikamua duka yaunchuk tusa adaikamu ainawai. Nunisag
FKLFKDPDSDNEDXDDMDNXDQXQDQDJNDHێ Jisuschakam jutiin tudaujin mantamnak
sauwai. 23Sacerdote aidauk kuashat niina iyashinak Apajuin anentag
403 +HEUHRV89
9
pegkejak diischauwai, nuniku asa chichajak: 1Yamai dekaami, nagkamku
“Apu tawai: Tsawan jegatnai, Judea chicham apakbau aajakua nuwig, ju
nugkanum, QXLJW~,VUDHOQXJNDێ nugka jui jega Apajuí ememattai
num batsataina nujai ataktú jegamkamua nuwish, Apajuish wajuk
chichaman apaktinaitag nunú. emematmainaita nu pachisa tibau
9 Duka wi ditá muunji aidaun Egipto aajakuí. 2Nunú jegak juní umikbau
batsatun jiijan, aajakuí: Dekatkau tesamua nunak
ditajai chichaman apakuitag nuna “Pegkejam” tujakajui, nuanuig
umikchagmatai idaisauwaitag candeleroa jii ekemaja pekatai aajakuí,
nuninuk achattawai”, tawai Apu nuigtú pag Apajuí anagkuamu mesanum
Apajuí. patagbau aajakuí. 3Jaanch ejaamua
10 “Nunú nunikaju asamtai, yamaik nuna ukujin tesamu aajakua nunak,
juuwai yamajam chicham wi “Shiig Pegkejam” tujakajui. 4Nuanuig
Israel aents aidaun taja nunú: altar ayatak orok najanamu kugkuin
Wi atumin chicham umiktajum incienso patai apetai aajakuí, nuigtú
WLXZDLWMLPQXQDVKLLJGHNDPWLNDWێ kajun arca tutai ayatak orok epekbau
naitjim nunú tsawan jegatnai. aajakuí. Nunú arcaya nuna initken
:LPLQDFKLFKDPMXQDNVKLLJPDFKLێ egkemajakuí Aarogka ushujutaiji jeekú
NLVKNDMLPDWNLVKWLQXQDQHHPWLMDWێ aajakua nu, chicham umiktin kayanum
tajime. agagbauwa dushakam, nuigtú makichik
a¬9.2 “Candelero” tachakuish “Candelabro” tumainai. Nunak jii ekemaja pekatain tawai.
+HEUHRV9 404
10
tibau aajakuí. 1Moisés chicham umiktinun
DJDMXDQXQDNGHNDVQD\DLPSLێ
Kristu mantamnamua duwi
num atina nuna iwainak dutikauwai.
tsagkugnamuk awai
Nuaduí chicham umiktina nuna
23Nayaimpinmaya wají aidau diisá umiinak, mija mijantin kuntinun
dutiksaik dakumkáb najanamu aajakua maawag apejakú aina duka, makichkish
duka, Apajuinu atí tusa dutikamui. aentsnak pegkejak emachui. 2Chicham
Untsu nayaimpinmaya wají aina duka, umiktina nu umiamunum, tudau
kuntinu numpen dutikajakbauwa nuna WVDJNXJQDMDJ$SDMXtHPWLQEDNXPDێ
nagkaesau dekas pegkejan atsumawai. mainchau dekapenakug, kuntin
24Kristuk jega tesaamu Shiig Pegkejam mautnak idaisau amain aajakajui.
tabaun aents umikajua nuwig wayachui, 3Tujash nunú kuntin maamua duka
11
Tikich agagbaunmashkam: “Apajuí 1$SDMXL\DLNDMLQWViDQHQWDLێ
12
1Yaunchuk Apajuiyai kajinas uchuch aajakuitag duwik, iina apají
anentaimajakú kuashat aajakajua jintinjamu asamtai ajantusa diijakuitji.
duka, Apajuiyaig emetmamja pujamujiya Nuní nagkaemasa dekas iina Apají
nuna iwainmamkajui. Nu nunikta takuik QD\DLPSLQPD\D\DQXQ~VKLLJXPLJPDLێ
atsumnawai ashí iina tudauji tutitag naitji, pujut tuke atina nunú jukita tau
awajtamak pegkegchau etama nu asá. 10Jutii apajig wajumak tsawantai
idaisatasa. 1XQLDNXLLMHJDWDVDZDNHJDPXێ batsamtinaitak, jutiin pegkegnum
QXPWXSLNDXWLDPDQXPDPXWZDMDPDLێ yaimpamaina nuna anentaimtusag
naitji. 2Jisus diisagmi. Niiniya Apajuiyai jintinjamajakajui. Tujash Apajuik iina
kajintsá anentaibauk minawai. Nigki dekas pegkeg etamaina nuna jintinjamji,
Apajuiyai kajintsá anentaimtan sukagtus ni pegkegma ibauk atinme tujamu asa.
Apajuiyai ejetamuk. Jisusak tikima 11Dekaskenmag suwimkak makichkish
antukajui, QXQLQDN0RLVHVDQFKLFKDMXLێ
Apajuí wait anenkagtugbaun nak: “Apajuik ataktú awenag
dakitin aidau chichakaigka”, tusag segajui. 20Wagki
12Nunin asamtai, atum dekas jinta ditak Apajuí ju dutikatajum tabaun
pegkegma nu nemagtanum pimpikiujum dakituidau asag tiajui, Apajuí ditan
nunú, nuigtú pujutjuminish kakakchau chichajak: “Ju muja juna kuntinkesh
dekapeajum dushakam, NDNDQPDPVDێ najakuig kayai tukujum, QXQLDFKNXJێ
jum ichichmamjatajum. 13Nuniakjum mesh nagkikish maatajum”, tau asamtai.
Kristuig kajintsá anentaimsa pujakjum, 21Nunú mujanmag tikima ishamain
ashí tuke achatin najankamu aina juka, chichamen jintinjamajakú aidau wajuk
tuke atina nujaimpap yapajiam atinaita pujusajua ainawa nunú. Nuniakjum dita
tusa dekainaji. 28Tuja Apajuí pujusá Apajuiyai kajintsá anentaibauwai,
inamjatnujiya duka makichkish Jisusan nemajujakajua nunisjumek
umuchiam achatin asamtai, see tiagmi nemagkatajum. 8Jisukristuk yauwa
Apajuí ju pachisa. Nuniaku shiig duwish, yamaya juwish, DWDNHDGXZLVKێ
puyatjusa, aneasa emematiagmi, niinak kam tuke nuninuk atinai. 9Tikichin
ju shiig awagbau asamtai. 29.DMLPDWێ yapajia jintinjamaidauk antugkaipajum.
kigpa, jutii Apajuijiya duka jiijai betek Apajuí jutiin anempau asa, wakeetan
asa, jii tsajaun apek emegkauwama sujamas yaimpa nuuwai, yutai pachisa
QXPDPWXNDZDJEDXZDLDVKtSHJNHJێ tibauwa nuna nagkaesauk. Nunú tibau
chau aidaunak. aina duka makichkish yaimpakchauwai.
10Jutii tudaujin tsagkugtamjatatus
Apajuin shiig awagma Kristu mantamdauwa nuuwai, Moisés
nunú takaamu pujusmatai tudau tsagkugnagta
13
1<DWVXWDQHQGDLVDSHPSHHQWXێ tabaunum kuntinun maujakajua
QLNLDQHHQLWDGXNDLGDLVDLJSDێ numamtinuk. Nuna nejeenak sacerdote
jum. 2Aents atumi jeemin minidaush aidau Apajuí ememattainum takaidauk
VKLLJDQHQWViDZDLWDQXQ~NDMLPDWNLJSDێ yujakchaju ainawai. 11Wagki kuntin
jum. $DWXVQXQLGDXNGHNDWVXNQD\DLPێ maamua nuna numpeenak sumo
pinmaya aentsun shiig anentus sacerdote juki, Apajuin anentag
jukiajush ainawai. suwinak jega Apajuí ememattainum
3Aents achikam egketaidaush, atumin waijakuí tudaujun tsagkugtugti tusag,
achigmakagmatai egkeemainaitam nu tuja nejenak jukiag yaakta ukukí
anentaimsam yaigtajum. Aents waitkam apejakajui. 12Nunisag Jisuschakam
batsataidaushkam, atumshakam yaakta ukukí waitus jakauwai, niina
dutiksaik waitkam amainaitjum nu numpe ukaejamunum aents aidaun
anentaimsajum yaigtajum. niinu emakta tau asa. 13Nuaduí jutiik
4Atum nuwenamua duka eme imá Jisusak nemagkagmi. Nuniaku Jisus
anentsajum diistajum, nuniakjum aents aidau dakitjam waittsauwa
pegkegchau takagdaitsuk pujustajum; nunisaik iishkam waittsagmi.
wagki pegkegchau takaidaun, nuigtú 14Jutiinak ju nugka juwig makichik
414
415 6DQWLDJR12
2
tujabiajui. 1Mina yatsug aidauh, ubag aidauh,
atum Jisukristu iina Apuji dekas
Jisukristu nemajin aidau dutikmain
LPDQDQXLNDMLQWViDQHQWDLPDLGDXWLJێ
19Nuaduí mina aneetaig yatsug mek, tikich imá eme anentakjum
aidauh, ubag aidauh, DVKtDHQWVFKLFKDLێ tikichik junik diimaitsugme. 2Ju
namuk shiig antugkatajum, nuniakjum anentaimsa diismí: Atum ijunja
waugká aimtsuk, nuigtú kajeká batsatbaunum, aents tsajam uwejen
aimkatasagmesh wakeyigpa. 20Aents patakumtai oro najanamun patakumau,
imanik kajeauk, Apajuí emtinish jaanch dekas pegkejan nugkuaju
pegkejan takaak nuniatsui. 21Nuniau wayawaintai, nuniai aents ujunauch
asamtai pegkegchau takat ju nugka juwi MDDQFKPDPXVXFKLQQXJNXDMXZD\DPێ
kuashat ayaa duka idaisatajum. 1XQLDNێ taig, 3jaanch dekas pegkejan nugkuaja
jum yamajam chicham jintinkagtuamu nu eme anentsajum: “Amek dekas
DWXPLQXZHPWLMDPDLQDQXXQXLPDWMDWDێ pegkeja juwi ekeemsata”, takujum
sajum takaajum duka, emematsuk ujunauchik: “Amek anuigkish wajastá,
dutikatajum. nuniachkumesh wi eketag juwigkish
22Tujash chichaman ayatak antinuk nugká pujustá”, tumainaitjume. 4Nunú
amaitsugme, FKLFKDPDQWDMXPGXWLNVDJێ wiyakuch eme anentsam juwakum,
mek takastajum, nuniachkugmek ujunauch wainkauch diiyakjumek, aents
atumek tsanuumamain asajum. aidau etegkeakjum dutikmainaitjume.
23Chichaman ayatak antin umichu aina Atum aaja nuniakjumek pegkegchau
duka, aents ispijunum niimama nujai takaajume, ashí aents betek eme
betekai, 24yamaikik niina niimen diisá, anentachu asajum.
pempeenak kajimatama numamtuk 5Mina aneetaig yatsug aidauh, ubag
atsugbauk, jakau asa nuniawai. Nunisag aidau, nanamtin aidau, dapi aidaush,
Apajuiyai kajintsá anentaimjai tuina QDPDNQD\DQWVDQXPEDWVDPLQDLGDXVKێ
nunú pegkejan takamtikainachkug, kam, ashí unuidau ainaji. 8Iman
DHQWVMDNDXWDNDWDQWDNDPDLWVXQXPDPێ ainayatkuish iina wenig unuinamaitsui.
tinai. Iina wenig tikima pegkegchauwai, dapí
nain tsegasji pimutkamu asa, aentsun
Chicham pegkegchau ekagta nu esai maina iman jutiinashkam ajutjamu
3
1Yatsugaidauh, ashí aents wajuk asamtai, tikich aidaushkam iina
takasaje nunak Apajuí diijus titinai. chichamenig pegkegchau ebau ainaji.
'XWLNDNDHQWVQLFKLFKDPHQMLQWLQNDJێ 9Ju wenua juwik Apu iina Apajiya
amainai, nunin asa ashí pegkegchau tajum: Yumi pukuni jiinbaunmag yumi
wakegamujinash depetmainai. 3Aents yumiimitu, yumi yapaujaig jiinmaitsui.
caballonum entsamak wegauk umigtukti 12Tikitchakam anentaimtustajum.
nai. 14Atumek tikich nagkaesau atasa wakejauk Apajuin shiwaji wega duka?
wakegamunum kajeagme. Nuniau 5¢$WXPHN$SDMXtFKLFKDPHDJDJEDXێ
pegkejan takau, ashí aentsun betek eme niishkam atumjai ijutkau atatui. Atum
anentus diin, waitjuchu, QLDQHQWDLEDXێ tudaugtin aidautigmeshkam tudaujum
jiya nunash dutiksag dekaskenum idaisatajum, atum Apajuí umigkatasa
chichau amainai. 18Nuniak pegkeja wakegayatkujum, ju nugka juwiya waji
nuna takainak, tikich aidaujaish shiig wejuidautigmek, duka idaikujum imá
agkan anentaimsag pujuinak, maanitnak Apajuik nemagkatajum. 9Shiig
dakitin amainai. aneasjum dushit batsamtutsuk, atumi
tudaujum pachisjum, $SDMXtWVDJNXJێ
Ju nugkanmaya pegkegchau aina tugti tusa segakjum, wake besemag
duka tupanjatajum batsamsajum senchi buuttajum. 10Ame,
4
1¿Wagka atumesh ayatak jiyanitak amek anentaimtumasam: Wika dekas
batsamtakjumesh tutit chichamash tudau asanuap Apajuí diismak tikima
batsamtajume? Duka pegkegchau wainkayaitja, tutaik dekas aents iman
anentaimat ajutjamu asamtai nuniagme. etamtatui.
2$WXPHNDWXPZDNHJDPXMXNLWDNDPDێ 11Yatsug aidauh, ubag aidauh, tikich
MXPMXPDLQFKDXGHNDSHDNMXPPDJNDJێ -LVXNULVWXQHPDMLQDLGDXNSHJNHJFKDXQێ
tagme, tuja tikichin wajiiji wakejakjum mag chichagkaigpajum. Nuna nuniauk
jujuktakamajum jiyaniakjum, PDDQLDNێ Apajuí chicham umiktajum tibauwa
jum chicham aepeajume, nuniakjumesh nunash pegkegchau chichajak nuniawai.
atum wakegamuk juwatsjume. Tujash Tuja chicham umiktajum tibauwa nu
atum juwatsjum duka, Apajuinumia pegkegchauwai tusam umiachkumek,
segachu asajum aniagme. 3Segakjumesh apu chichama epegna nunin wegame.
juwatsjum duka, Apajuí wakejamu 12Imá Apajuiya duke aentsun: Juuwai
Aajaya nunin aish, ¿wagka amesh niiya akikchamu asag, kuashat pampaina
ibaunigkish aents aidaush: $XNSHJNHJێ QXQD$SDMXtDVKtVHQFKLJWLQQD\DLPSLێ
chauwai, juuwai dekas pegkejak num puja nunú antawai. 5Atumek ju
tusamesh etegkeame? nugka juwi pujusjumek, kuashat shiig
pegkegnum pujusjum dakujuinagme.
Wají sujin aidau chichagbau Atumek aents bakagtin bakajin maa
13Tujash yamai atum wají sujin sujuktatus uduegama numamtin
aidautigmin titajime. $WXPFKLFKDDNMXێ awajkamu asajum, Apajuí suwimkajig
mek: “Yamai, nuniachkunush jukitnaitjume. 6Atumek aents pegkeg
kashinkesh tikich yaaktanum wetatjai, aidauk ayamjumamainchau emajum,
nui makichik mijan pujusan wajiin maatnume tusajum inamin ainagme.
VXMXNDQNXDVKDWNXLFKNLQLNDXJNDWDێ
san”, tajume. 14Tujash atumek Waugtukaigpajum
aajagmek chichamaitsugme, wagki 7Tujash atumek mina yatsug aidauh,
kashinish wajukattagmeki duka ubag aidauh, Jisukristu minitnujiya
dekachu asajum. Iina pujutjiya duka, duka waugtutsuk dakastajum. Ju shiig
kashikmas yujagkim utsaana, machik anentaimtusjum diistajum: Aents ajakan
asa megkagama numamtin asamtai. ajakbauk waugtutsuk dakauwai, yumi
15Dekas atumek nu tutak idaikujum: yutug nugkan iminkati tusa. 1XQLNPDێ
“Apajuí wakegakuig, iwaaku pujakuik tai ajakan ajaká, shiig tsapai nejekmatai
nu dutikami”, tumain ainagme. 16Tujash juukta tau asa. 8-XPDPWXNDWXPVKDێ
atumek ememasa chichaakjum: “Nuna NDP$SX-LVXNULVWXWDDWQXMLJZDXJWXێ
dutikatjai, nunash dutikatjai”, tajume. tsuk dakastajum. Niiní dekaskeapi
Tusá ememasa aanin chichamuk WLXZDLWMXPGXNDQXQLVMXPHNSXMXVWDێ
pegkegchau ainawai. 17Atum pegkeg jum, ni minitnujig namputchí
takata nu dekau ainayatkujum betek wajaschae.
umiachkugmek, duka tudau wegagme. 9Yatsug aidauh, ubag aidauh, WLNLFKQDVKێ
5
1Wiyakuch aidauh antuktajum, suwimkan sujamsainum. Wagki Apajuí
buuttajum nuniakjum senchi aents takasbaujin diijus titina duka
chajattajum, wajiijum megkaejamtai namputchí wajaschau asamtai. 10Mina
kuashat waittsagtin asajum. 2Atumin yatsug aidauh, ju anentaimsa diistajum.
wajiigmik mamukagtinai, nunikmatai Duwik Apajuí etsegtujakajua duka kuashat
DWXPLQNXWXMXPGHNDVSHJNHJDLGDXVKێ waituinakush, waugtutsuk pujusag, Apajuí
kam kabau tsupiam agtinai. 3Atumi chichamenak etsejujakajui. 11Dekainaji nu
orogmek, ashí atumi kuichkigmek Apajuin waugtutsuk takajujakajuk, yamai
pushugkaje. Nunú iwainaktinai atum shiig aneasag batsataina nu. Job
WLNLFK\DLWVXNLPiDWXPGDXNDQHQWDLPێ pachisjumshakam atumek antin ainagme,
tusjum ijumajakuitjum nuna. Nuniau nigka kuashat waitiakushkam Apajuiyaig
DVDDWXPLZDMLLJPHDGXNHSHPSHHQWXJێ anentaimajakuí. Nuniku asamtai, Apajuí
maki, jiiyai apemaina numamtuk ataktú ni duwik ajujakbaun nagkaesau
awajtamkatnai tsawan jegatai, Apajuí susauwai. Juwi dekainaji, Apajuik
aents takasbaujin diijus titina duwi. jutiinash anempau asampap wait
4Aents takau aidau atum shiig anenjamawa tusaja.
6DQWLDJR5 420
1
1Witjai Pedroitjai, Jisukristu senchijin kuitamjamui, WVDZDQQDJNDQێ
FKLFKDPHWVHJWXJNDWDWXVDDZHPDێ tina duwi Kristu wantintai, uwemat
muitjai. Junak atum mina pataag judío tuke atina nuna jukitin atinme tujamu
DLGDXWLMXPQXJNHPXNXDNMXPSDPSDJێ asa.
jum nugka Ponto, Galacia, Capadocia, 6Nuniktin asamtai atumshakam ju
Asia, Bitinia aina nui batsatutigmin nugka juwi wajumak tsawan pujuttajum
agatjime. 2Apajuí iina Apajiya nu, duwi, NXDVKDWZDLWLDPXDMXWMDPDLQDێ
GXZLNQDJNDPDVGXWLNDWDVDDQHQWDLPێ kuish shiig aneasjum pujustajum. 7Atum
tusbaujiya dutiksag etegtamjajui. aaja waitiamunum Apajuiyai kajintsá
Dutijama Jisukristui dekaskeapi anentaimainajum nu dekapsamu
WDEDXQXP:DNDQt3HJNHMLQVXMDPVDXێ asamtai, Jisukristu taatna duwi dekas
wai. Jisukristu mantamnak numpen eme anentsá diyaaku, nuigtú ememattsa
ukajua duwi, iina tudaujinig Apajuí diyaam atinaitjume. 2URQXPSHJNHJێ
emtinish bakumamainchau pegkeg chau peetkau ajapna ayatak orok
etamkauwai, imá minak umigtuktinme juwakti tusa, jiiyai apeamu shiig
tujamu asa. Atumnash Apajuí shiig pegkejama nuna nagkaesau wegawai,
senchi anempa ibau asa, shiig agkan DWXP$SDMXL\DLNDMLQWVDMXPDQHQWDLPێ
anentaimsa pujutan amastinme. jum duka.
8Atumek Jisukristuk wainkachu
Pedro Apajuí see tibau ainayatkujum aneajume. Yamaikish
3Emematiagmi Apajuí, iina Apuji wainchayatkujum dekaskeapi tabaunum
Jisukristua nuna Apají, iina senchi wait shiig aneasjum dakunkut pujagme, nunú
anenjama nuaduí. Ni yamajam pujutan dakujamu iman ajutjamaina duka, nuní
sujamsauwai, iina Apuji Jisukristu dakunkut dekapeamu ajutui tusaish
maamuitak ataktú anean nantakiu chichamaik shiig tumaitsui. 9Atum
asamtai. Nuaduí pujut tuke atina nu dakunkut pujuinajum duka, Apajuí
juwaku ashí Apajuí nayaimpinum uwemtijamjatna nunú dekau asajum
umigtamkamua dushakam jukitasa nuniagme. Nuniau asajum niiní kajintsá
dakamu ajutjamui. 4Nu ii jukitna duka anentaimjume.
tsaitash tsaimaitsui, mamutnash 10Duwik Apajuin etsegtujakajua duka:
421
13HGUR1 422
2
11XDGXtLGDLVDWDMXPDVKtSHJNHJێ anentaimainatsu nunú aidaunmag,
chau aidau: Waitjut, tikichdau agagbaunum ditan pachis tawa nunisagke:
diigsá wakejaku kajejut, wainka “Aents jegá jegamin aidau kayá
tsanumku pegkeja iman iwainmamat, ajapawajua nunú,
tikich pegkegchau pachittsa augmatut ND\DGHNDVMHJiLFKLFKNDWLQDSXMWXێ
aina dushakam. 2Nuniakum uchi yamá tia iman wajasé.
akiintsau muntsun muntsuatatus senchi Nunú dutika dakitjamua nu atatui ashí
wakejuwama numamtuk, Apajuí tikich aents aidaun nagkaesauk.”
chichame shiig pegkeja nu wakejitajum. 8Tikich chicham agagbaunmash juna
nuna Apajuí tikichin nagkaesau emauwai, atinme tusa etegjamu ainagme. Atumnak
tujash aents aidauk dakitug idaisajui. ni etegtamjau asa sacerdote etamkajui Apú
5Atumshakam Jisukristu aentsji takajin atinme tusa. Jutii pegkegchaunum
wajasugme, Wakaní Pegkeji jukiu asajum. batsatjin Apajuí jiigmajui. Dutijamau
Nuaduí Wakaní Pegkeji wakega duke asamtai, Apajuinu dekas chicham pegkeg
takaakjum, ashí Kristu nemajin aidaujai shiig anentaimtujaish tumainchauwa nuna
ijuntsajum Apajuiyai sumitkau atajum, etsejuinak pujustinme tibau ainaji.
Apajuí ememattai jegaa jegamkamua 10Atumek duwikik Apajuí aentsji
a¬2.5 Jega Apajuí ememattain jegamainakug tikich aidauk kayan ekenag jegamin ainawai,
numamtinun jutii Apajuí nemajin aidautin tujamui. Tujash jutiik kayajai jegamchau asá, kaya
pachisaik tatsuji. Juka shiig anentaimsajum ausatajum. b¬2.6: “Sión” tawa duka diistá
Romanos 9.33.
13HGUR23 424
3
nugkanmaya apu aina nuna apujishkam 1Atum nuwatkamu aidautigmek
jum. Apu pegkeg aina imá duke imagnisa pujau asagmin. 3Atumek
umigkatasa wakeetsuk, tikich apu jaanch pegkeg iwajamu aina ibau
pegkegchau aidaushkam umigkatajum. nugkugjum iwagmamjatasagmek
19$WXPSHJNHJFKDXWDNDVEDXNDWVXJWDێ wakemaitsugme. Intashmesh tikich
425 13HGUR3
umikchaju aidauk ashí jakekajui. Jujú 5Tujash Jisukristu, aents jakau aidau,
jakekú aajakaju aina nuna wakanin iwaaku aidaujai dekagbau atina duwi,
Jisusak wejiuwai ujaktatus. 21Nunú dita takasbaujinak diisá titinai. 6Nuaduí
yumia duka Noejai batsatunak Apajuí chichameg aents jakaja
ajekjachajui, numamtuk Jisukristu dushakam ujakbau ainawai. Aents
aneantua nujai ijutkau pujamunum iwaaku pujusá dekaskeapi tiu jakau aina
uwemjau ainaji. Jutii yamiimainag duwi duka, wakaninig Apajuí tuke pujuwa
Jisukristujai ijutkau pujamua nu nunisag pujustin ainawai.
iwainmamainaji. Yamimamua duka 7Tsawantak jegawai ashí wají aina
4
1Kristu juwi pujusá niina iyashin Atumnak Apajuí wait anenjamu asa,
ZDLWWVDXZDQXQLVMXPHNDWXPVKDێ DVKtQLDPDVEDXZDQXQ~VKLLJNXLWDPVDێ
kam waitmainaitjume. Wagki iyashnum jum takamain ainagme. 11Apajuí
waitiamua duka, tudau taká takaakua chichame etsegkugmesh, niina
wetanmag dakitmitkagbau asamtai. FKLFKDPHWDZDGXWLNVDJPHNHWVHJNDWDێ
2Wajupa tsawanta ju nugka juwi jum. Tikich yayakjumesh, Apajuí atum
pujuttaji duwik, pegkegchau takatak yupichu dutikatnun amaa nujai
anentaimtú batsamtsuk, $SDMXtZDNHJDێ yaigtajum. Nunú aajajum dutikakjum
mua duke takamainaitji. 3Maake Jisukristu yaimpasmatai, Apajuí
yamaik, yaunchuk Apajuí nemagchau ajumaish tuke imanuk senchigtin, imá
asagmek, atum pegkegchau wakegamu nigki atina nunú ememattajum. Aatus
wakejusjum takaakjum, tsanijimta duke atí.
tunamatjajum batsamtakjum, XPXWFKDێ
Kristu nemajin asá waitmain
kam imanik nampektasajum umakjum,
nampekjumesh jiyá jiyanitjai yu 12Mina aneetaig yatsug aidauh, ubag
wajakuitjume, nuniakjum Apajuí aidauh, atum Apajuiyai kajintsá
GDNLWDPXDQXQ~DSDMLPDWEDWVDPWXMDێ anentaimjum nuna, dekaskeash nuninait
kuitjum duka idaisatajum. 4Nunú tusa dekapjabaunum waitiamu
nuniajumin aents atumjai pegkegchaun ajutjamainakuish, WLNLPDZDMtQDJNDHێ
takajakú aidauk, atum ditajai ijunja FKDWDL\DLPDQXNDQHQWDLPW~SXMXLJSDێ
pegkegchau takat dakitamun waipainak: jum. 13Ayatak shiig aneastajum Kristu
¿Wagkag yamaish jutiijaish ijuntsua? waittsamua nunisjumek waituidau
tusag pegkegchau chichagtamainawai. asajum, ni imanjijai wantinkatna duwi
427 13HGUR45
yujau aina nunin aigpajum. 16Atumek Jisusa nemajuidaun diin aina nui sumitkau
-LVXNULVWXQHPDMXLGDXDVDMXPZDLWLDNMXێ atajum. Ashí atum aidautigmek
mesh datsaamtsuk, Apajuishkam shiig emematsuk, WLNLFKDLGDXMDLVKSHPSHQWXێ
aneasjum emematmainaitjume nu nisjumek sumimdaimain ainagme, wagki:
waitiamua duwi. “Apajuik aents ememachu aidaun
17Apajuí aentsji aidauti waittsatnuk wait anentug yayaak,
yamaik nagkamnae, aatus nu jutiiní emebau aidaunak yaitsuk idayu
waitiamu nagkamna aniaish, Apajuí asamtai.”
chichamen uminatsu dusha, ¿wajuk 6Apajuí dekas senchigtina nuna emtinig
5
1Yamai atum Kristu nemajuidaun etabiagtatui, waittsamujin diisag junik
diin aidautigmin, wishakam Kristu dekapjainum tusa. Dutijama nigka wait
nemajuidaun diin asan tajime. Kristu anenkagtina ibau asa, Jisukristujai
waitkasa maamunash wi dekas mina pujustinme tusa niina senchijin amas,
jiijuí shiig wainkauwaitjai, nuniku asan kakajus niiní tsujamainchau etami ajumaish
dakajai, ni juwi taakui dekas pujut wajukashtina nui awaintamawagtinai.
pegkeg iman atina nu jukitnaitag nuna. 11Niiyai Apuk, iman asa tuke Apuk atinai.
2-LVXNULVWXQHPDMLQDLGDXVKLLJNXLWDPێ Aatus atí.
katajum, uwijá kuitamin aidau uwigjin
Inagnaku kumpamkagtamu
kuitamin aina imatiksajum. Tikich
LQDSDNXLNXLFKLNMXNLWDVDWDNDPDLQDLێ 12Jujú
papiinak Silvano yaintsamtai
tam nunitsuk, shiig wakejusjum Apajuí agajan ni minakui awemajai. Nigka
13HGUR5 428
1
1Witjai Simón Pedroitjai, Jisukristu jum, aaja kuitamamka pujakjum, ashí
inake asan chicham etsegkata tusa Apajuin shiig awagma duke emamkesa
awemamuitjai. Jutii Apajuiyai kajintsá takastasajum kakanmamsatajum,
anentaimainag nuninuk atumesh QXQLDNMXPSXMXWMXP$SDMXL\DLLGDLVDWDێ
asajum, iina Apajuiji, uwemtijamin jum. 7Aaja pujakjum Jisukristu
Jisukristu dekas pegkejan takauwa nui QHPDJNDXDLGDXMDLVK\DWVXWDQHQGDLVDێ
kajintsá anentaimaidau asagmin jum aneeniakjum, ashí tikich aidaujaish
agatjime. 2Iina Apají Apajuí, iina Apuji dutiksagmek aneenitajum.
Jisusjai wait anenjamag shiig agkan 8-XDLQDMXLPDWLNVDJPHNVKLLJWDNDDNMXێ
429
23HGUR12 430
mina uchig aneetaigmek, duwi aminí shiig aents tunamakaju aidaunash tsagkugtsuk,
aneajai”, tusa 18tabau antukbaiji Jisusjai dita pujusá waittsatnunum ajapawajui,
mujanum pujusaja, nui Apajuí pujau asa GXWLNDNVXZHQXPEDWVDVXtMLMXLNDJPDXێ
pegkeg awajsamunum. wai jigkajá batsamaina numamtuk, tsawan
19Nuaduí wika Apajuí etsegtin aidau jegatai suwimkan susamig tau asa.
Apajuí chichame uminkatnun agajajua 5Nuigtush Apajuik aents yaunchuk
Wakaní Pegkejiya nu ujaam tiaju ainawai. asa, kashí kashinig waitú pujau
pegkegchau takaagtai, shiig pujumainchau
Waitá jintinkagtin aidau dekapeau asa.
2
1Tujash
yaunchkesh Israel aents 9Aatus Apajuik niina aentsji aidaunak
DQHDVDSXMXVWLQDLPDQGHNDSPDPDLQDێ QHPDMXLQDNDVKtSHJNHJFKDXMXQXJNDQێ
wai. Ditak atum shiig aneasjum ijunja maya takatan idaisauwaitak, nunú aidau
yuwinamunum wayawag, atumin tsanujam ataktú pegkegchau takaakug,
idastamainun pegkegchaun takainakush, yaunchuk aajakbaun nagkaesau
pegkegchaunap aniaja tusagkesh pegkegchau wegawai.
anentaimainatsui. 21Ditak dekas Apajuí wajuk
14Nunú aents aidauk nuwanak pujustinme tusaya wakegawa nunak
iyashnum tsanigtasa anentaimtutskek dekamainchau dekapin ainawai, nuna
diimain dekapenatsui, imanidau asag shiig dekaawaju ainayatak chicham
tudau takatnash yawetuinatsui, pegkeg Apajuinu umiktina nuna
nuigtush tsanuinawai Jisukristun LGD\LQDNDWDNW~SHJNHJFKDXZDNHWMXLێ
imagnis anentaimtuinatsu nunak, dau asag. 22Awai chicham yaunchuk
nuninak ayatak wiyakchameata tibau: ´<DZiQLL\DNEDXMLQDNSHPSHHQێ
tabaunak anentaimtus yujau ainawai, tuki yuuwame, nunisag kuchishkam
nunin asag tikima aents pegkegchau yamá imai akupkam pempeenak kuchan
ainawai. 15Ditak Apajuinu pegkeg tadaetuwame”, tawa numamtuk
takatan idaisag, Balaam Beor aajakua ZDMDZDLDHQWVSHJNHJFKDXWDNDDMDNEDXێ
nuna uchijí pegkegchau takaamujin jin waketjuki takaakug.
NXLFKNLQMXNLWDWXVZDNHNDXZDQXPDPێ
tuk wajá yujainawai. 16Tujash Apajuí Jisukristu minitnuji
3
etsegtin Balaam aajakua nu pegkegchau 1Aneetaigyatsug aidauh, ubag
dutikatasa wejamujinak, burro ni aidauh, junak ataktú patasnuk
entsamsá wegamujiya duke aentstí agajan awetajime. Nagkamchakun
23HGUR3 432
1
1Kristu duwik nagkamas nugkash Apajuí niina Uchijí Jisukristu jutii
najannatsaig pujujakua nunú tudaujin mantamdauwa nuna numpeen,
chichaamu antuku asá, ni iwainaja ashí iina tudaujinash nijatjamag
takaamushkam puyatjusa iina jiin esakatjamui.
wainkaju asá, ii uwejinish achiká 8Tujash minak tudauk atsugtawai
2
atumshakam jutiijai ijutkau atajum tusa. 1Mina uchuchig aidauwah, jujú
4-XGHNDDMXPDWXPHVKVKLLJDQHDNMXێ aidaunak tudaun takasainum tusan
min, jutiishkam shiig aneasagmi tusan agatjime. Tujash makichkitigmekesh yajá
agatjime. aneasjum tudau takaakjumesh dekaatajum,
Apajuí emtin iina ayamjutpauk Jisukristu
Apajuik makichkish pegkegma nu pujugtamui. 2Niiyai iina
pegkegchaunak takachui tudaujin tsagkugtamjatatus jakauwa duka,
5Jisukristu jintinjamkui antukuitag tujash imá jutii tudaujinkik nunikchauwai,
nuna ujajime, Apajuik makichkish ashí nugkanum aents batsata nuna tudauji
pegkegchaunak takachui, iman asamtai tsagkujata tabaunum jakauwai.
niinig makichkish pegkegchauk shiig
Chicham umiamua
atsuuwai. 6Jutii Jisukristujai ijutkau
duka pempentunisaik
pujajai tayatku, pegkegchau takata duke
aneeniamua nuuwai
wekaetakuik, waitjaku tu wekaemainai,
dekaskea duke takaachiatku tau asá. 3Nuaduí niina chichame betek
77XMDVK$SDMXtPDNLFKNLVKSHJNHJێ umiakuik, Apajuish yaita dusha shiig
434
435 1-XDQ2
ainawa tusa. 6Aents Apajuijai ijutkau aidaun, Apajuí nemagchau takaina duka
pujajai tauk, Jisukristu pujujakua takasaigpa. Aents ju nugka juwiya
nunisag pujumainai. 7Yatsug aidauh, pegkegchau takat aina nuna imá
ubag aidauh, junak yamajam chicham wakegak, juwiya takatnak takaa
umiktinak agattsujime. .ULVWXFKLFKDJێ pujuidauk Apajuinak aneatsui. 16Ashí
tamak: Pempentunisjumek aneenitajum, QXJNDQXPD\DDGXNDZDLQNXZDNHMXێ
tujabiuwa nuna agatjime. Tujash nunú nui, tuja kuashat wajigtin asá, iik eme
chichamak yaunchuk nagkamsajum DQHQWDLPWXPDPXDGXVKDNDP$SDMXLQXێ
antujakuitjume. 8Ju chichamak duwik miachu ainawai. Nunak aents Apajuí
tibauwa nuninaitak, yamagma nunin nemajuinachu ju nugka juwi batsamas
wega nuna pachis, Jisukristu umiktajum nuninawai. 17Ju nugka juka, ashí
tujabiuwa nuna agatjime. Nuna umiinak wakejumain ayaa nujai megkaejattawai,
dekas pegkeja nuna takainak, yaunchuk tujash Apajuí wakegamun takaina nu
pegkegchau takaajakbauwa nunak tuke pujutin ainawai.
idaisatnume tusan.
9Aents Apajuí umigjai tayatak yachin Waitá etsejin aidaujai
kajejakug, pegkegchaun takaak kuitamamkatajum tibau
nuniawai. 10Tuja ni yachin anea duka 18Uchuchig aidauh, yamaik tsawan
3
1Anentaimsa diistajum wajupa iina tatus tauwai.
Apajuí anempatsua, imatijamu asa 9Apajuí uchijí aidauk pegkegchau
kam nunisag Apajuí uchijimpap ainawa uchijí aidaush, tuja ya ainawa iwanchi
tusajag dekagmainatsui. 2Aneetaig uchijí aidaush. Iwanchi uchijí aina
aidauh, yamaik Apajuí uchijí ainaji, ii duka, pegkeg takatnak dakitin ainawai,
437 1-XDQ34
4
Atumek shiig dekagme, magkagtin 1Aneetaig aidauh: $SDMXtGHNDPWLێ
aidauk atakesh pujut tuke atina nunak juae, tusa etsejuinakuish
jukishtin ainawai. 16Jutiik Jisukristu dekaskeapi tiigpajum. Dekas Wakaní
iiní mantamdauwa duwi anenkak Pegkeji ichachiamash tawa, atsa wainak
dekauwaitji. Ni jutiiní mantamnak tu wekaetsuash tusajum dekatkauk
waittsau asamtai, jutiishkam nunisaik antugtá antugkatajum. Wagki kuashat
nunimainaitji tikich Jisukristun waitan jintiidau ju nugka juwi yujaidau
nemajuina nui. 17Aents Apajuí nemajin asagmatai. 2Dutik dekamainaitjume
kuashat wají ajamaitak, tikich yachi DHQWVGHNDV:DNDQt3HJNHMLFKLFKDPWLێ
atsugbau asa waitiaun wainiatak kam chichaidauk. Ashí aents:
yayaatsu duka, Apajuí jutiin anempa -LVXNULVWXNGHNDV$HQWVPDJD$NLLQDXێ
nunú anenkak atsugbau asa nuniawai. wai, tuina nuuwai Wakaní Pegkeji
18Mina uchuchig aidauh, jutiik imá ajamu aidauk. 3Ashí aents: Jisukristuk
chichamaikik anejatnuk amaitsuji, aentsmaga akiinachui, tuina duka
dekaskenum aneeniamua duka, ii Wakaní Pegkejiya duka atsujui. Duka
yainiamunum iwainmamainaitji. wakan Kristun shiwagbauwa nu ajamu
19'HNDVNHQXPSHPSHHQWXQLNLDQHHQLDێ asa tuinawai, atum yaunchuk nunin
mua duwi, Apajuinuap ainaji tusaik wantintinai tibau antukuitjum duka
dekainaji. 1XQLQDVDMD$SDMXtDXMNXLVKێ yamaik ju nugka juwig wantinui.
1-XDQ4 438
kuik niijai ijutkau ainaji. Nuniau asajin tujabiuwai. Apajuin anea duka
439 1-XDQ45
5
1Ashí aents Jisusan pachisag, waita nunin emak nuniawai. Ni Kristun
Apajuí Jisusnak Apu atí tusa pachis: “Mina Uchijui” tiuwa nuna
etegkauwai tuina duka Apajuí uchijí dekaskeapi tuinachu asag. 11Apajuí
ainawai. Apajuí aneakuik ni uchijí chichagtamak: “Wi pujut tuke atinun
aidaushkam aneaku dutiknawai. amastinaitjime”, tiuwai. Nunú pujuta
2Apajuí aneaku niina chichamesh betek nunak niina Uchijí Jisukristua nu
umiakuik dekanui, tikich Apajuin sukagtawai. 12Apajuí Uchijijai ijutkau
nemajuina nunash aneajapita tusaja. pujuidautik, pujut tuke atina nu
3$SDMXtDQHDPXNQLFKLFKDPXPLNWDێ ajutjamainaji. Untsu Apajuí Uchijijai
jum timawa nu imatiksaik umiamua ijutkau pujuinachuk, nunú pujut tuke
nuuwai. Ni chicham umiktajum atina duka atsujuinawai.
tujamawa duka kakajus umikchamna
Apajuí segaku
nuninchauwai. 4Wagki Apajuí uchijí
kajinmamsa pujamua nu
aina nuuwai pegkegchau aidaunmash
depetmauk, nunú depetmamua duka 13Jujú aina junak Apajuí Uchijiya nu
jutii Apajuiyai kajintsá anentaimainag dekaskeapi tuidau asajum, pujut
duwi depetmainaji. 5Kristuk Apajuin nagkanchau jukiuwaitjum nunú
Uchijiyai tusa dekaskeapi tuina nuuwai aidautigmin dekaatnume tusan
pegkegchaunmash depetmaina duka, agatjime.
nunú aidauk Apajuí nemagchau 14Jutiik Apajuí wakegamua dutiksaik
chicham umiktajum tibau betek umiamua ijunja pujag juka, anuiyatijum Apajuí
nuuwai. Chicham umiktina duka yama nemagkujum ijunjum nujai betekai, wi
nagkamchaku aneenisjum pujustajum pujag juwiya Apajuí nemajin aidau
tabau antukuitag nuuwai. kumpamjamainawai.
441
JUAN KAMPATUMÁ PAPÍ AGAGBAU
chicham umiktá tibauwa duka betek takaa duka dakumkaipa, dekas pegkeja
umikam wegame, nuniau asam Kristu nunú takastá. Aents pegkejan takaa
nemajuidau atsumaidaush yayame, imá nuuwai Apajuinuk, WXMDVKDHQWVSHJNHJێ
senchi amina wainchataijum aidau chaun takaa duka Apajuinak wainchau
Kristun pachis chichagkagtak yujaidau asa nuniawai.
amina jeemin kaunaina nunú. 6Nunú 12Ashí Demetrion pujutjin pachisajag
442
443 3 Juan
444
445 Judas
1
1-XQDN$SDMXt-LVXNULVWXQLZDLQWXێ senchigtin asamtai, ajumaish nigki
kui, wají waamak uminjatta nuna ememattai atí. Aatus atí. 7¡Kristuk
Jisukristu ni inake aidaun ujaktí tusa. yujagminum minitnai! Nunitai ashí
Dutikam Jisukristushkam ni aentsji aents aidau, nuigtú Jisusan mau
nayaimpinmayan awemam mina aidaushkam wainkagtinai. Dutika
iwaintugkauwai. 2Dutijuau asamtai, wi wainainak ashí aents nugkanmaya
Jisukristunun wainkag nuna, tuja wi aidauk buutiagtinai. Duka dekaske,
antukbaujua nunashkam, Jisukristu aatus atí. 8Apajuí tuke puju, ajumaish
Apajuí chichamen pachis tujutbauwa tuke pujutin, MXZLWDDWLQDVKtVHQFKLJێ
nuna ashí ujaktatjime. 36KLLJDQHDVDJWLێ tina nu chichaak: “Witjai nagkamsan
nai ju agagbaun ausag, atak uminjatin ashí wají aidaun najankaunuk, tuja
tibauwa juna shiig dekaawag betek wikitjai nu wají aidauk nagkanjati
umiidauk. Wagki ju uminkatnuk titinaitag nunashkam”, tawai.
tsawantak ashí jegau asamtai.
4Witjai Juagkaitjai, atum Jisusa Juan ajuntai Patmos tutainum
pujusá Aentsmaga Akiinauwa nu
nemajin aidautijum siete yaakat Asia
wainkamu
nugkanum awa nui batsatutigmin
kumpamjime. Apajuí tuke pujuwa nu, 9Witjai Juagkaitjai, atumi yatsumitjai.
447
,ZDLQDNEDX12 448
untsujin siete yayan takakuyi, weninia duwi junik diyajime, atum yama
makichik espada mai yantamejai nagkamchakjum anentujakbaujum
etsakamua iman jiinmayi. Yapig etsa shiig imanisjumek anentsujum duwi.
senchi etsantak etsantama imanik 5Adeagta dusha wajukeakmea
2
1´$JDWMDWD(IHVRQXP-LVXVDQHPDMXLێ nu, nigki nagkanjati titina nunú,
daun diin puja nunú, dutikakum: nuigtú maamash ataktú nantakí puja
Uwejé untsujin siete yayan nu chichaak aatus tawai: 9Wika atum
takaku, FDQGHOHURD\DWDNRURNQDMDQDێ takaajum nunak wainjai, tuja atum
449 ,ZDLQDNEDX2
etsegtujin asamtai, anuí iwanch inama tumain ajutui: Atumiin nuwa Jezabel
anuig maawagmataish, minai kajintsá daagtin puja nu, Apajuí etsegtinaitjai
anentaimtak idaisachugme. tusa, mina inakeg aidaun tsanuak,
14Tujash pegkegchau takaajum nu apajimtai yutai anagkuamush
tumain ajutui: Balaam Balakan yumainai, tuja nuwash tsanijimainai
chichajak: ,VUDHODHQWVDLGDXNWXQDPDێ tusa jintinkagtakuish idaijume.
main ainawai, apajimtai anagkuamu 21Nuniakuish tsawantan susajai
3
1“AgatjataSardisnum Jisusa ‘Pegkejam’ ‘Dekaskenak
nemajuidaun diin puja nunú, chichauwa’ nunú, David inamajakua
dutikakum: imana nunú, ni ajumaish tuke
Wakaní Pegkeji sieteya imajin inamtina nui pujusagtinun, ya
niimtinai senchijin iwainauwa nu aidauna wayaati titatua, nunak
ajamua nu, siete yayan takaka nunú makichkish yajuptumainchau aina nu,
aatus tawai: Wika atum takaajum tuja ya aidauna wayaashti titatua,
nunak wainjai. Atumek: Apajuí QXQDVKNDPPDNLFKNLVK\DMXSWXPDLQێ
takajin ainawai, tama naatjume, chau aina nunú chichaak aatus tawai:
451 ,ZDLQDNEDX3
4
1Juna ashí wainkan niimkaman, iman aidau tuke itattsuk tsawaish,
nayaimpinmaya makichik waiti kashishkam:
ujani atatman wainkabiajai. Nuanuiya, “¡Apajuí ashí senchigtina duka,
yama nagkamchaku chicham trompeta pegkegmai, pegkegmai, pegkegmai,
umpuamu shinuwama imatu Apajuí tuke pujú, ajumaish tuke
antukbauwa nu chichagtak: “Juwi pujutin minitna nunú!”, DZDMLDJێ
wakata, nunikamin ju nagkaemagmatai mayi.
atak uminkatna nuna iwaintuktajame”, 9Nunú aidau Apajuí tuke pujuwa nu
5
nuwiya jiiniagmayi peem aidau, chaajip 1Wainkabiajai
ekeemtai ejapena
aidau, chichaamu aidaushkam. Nunú pujaunum eketa nunú, uwejé
ekeemtai emtin siete jii ekemagbau untsujin makichik papí mai yantamejai
amayi, duka Wakaní Pegkeji sieteya agagbau, sieteya imania achiamun takus
imajin niimtinai senchijin iwainauwa ekeemtatman. 2Nuniai wainkabiajai
nuuwai. 6Nuigtushkam ekeemtai emtin PDNLFKLNQD\DLPSLQPD\DDHQWVVHQFKLJێ
nayantsa numamtin vidrioa saawiya tin senchi untsumak: “¿Yaita dekas
iman wajas amayi. imanush, juna kuwajug papiin
Nuigtú ekeemtai ejapeen awa nunak atimainush?” tusa iniimtatman. 3Tujash
cuatro iwaaku aidau, ukuujin tuja nayaimpinmayagkesh, nugkayagkesh,
emtinish kuashat jii ajamu aidau, nuna nugká initkeniagkesh nu papiin ujaká
uwejé untsujin takus eketa nuna niimtin aina nu aiinak: “Aatus atí”,
jegantun jujukmayi. 8Nuna papiin tiagmayi. Tiagtai veinticuatro apu aina
jukimtai, cuatro iwaaku aina nunú, nu tikishmag batsamsag, HPHPDWLDJێ
veinticuatro apu aina nujai Uwijá emtin mayi ajumaish tuke pujutna nuna.
tikishmajagmayi. Nunú aidauk awattai
arpan, copa ayatak orok najanamunum Uwig sieteya imania papí
incienso aimjamun ashí takuinaku achigbaun ukuitug ujakbau
6
agmayi. Nu inciensowa duka, Jisusa 1Nuniai papí achigbauwa nuwiyan
7
9Juna dutika idayak, cinco achiamua 1Nuigtú cuatro nayaimpinmaya
nuna ukuinkabi. Dutikakui diikman aents aidau, makí makichik kanajag
wainkabiajai, altar tutaya nuna nugka najatamu aina nui ijuntatman
nugkaan, Apajuí chichamen etsegtin wainkabiajai, dase nugkan, nayantsan,
maamu aidau wakaní ijunas, 10senchi makichik numinakesh umpugkái tusag
untsukag: “Apuh pegkegmah, GHNDVNHێ kuitamainak. 21XLJWXVKNDPZDLQNDELDێ
num chichauwah, ¿wajupa asamea iina jai tikich nayaimpinmaya aents etsá
mantamawajua dusha suwimkash jiintainia minak, sello Apajuí tuke
susattame?” awajiagmayi. 11Nuna pujuwa nudaun takusá minis, cuatro
imatuidaun jaanch puju aidaun tinamak nayaimpinmaya aents aidau nugka,
chichajak: “Ayamkujum machik tsawan nayantsajai emeskata tusa senchi
dakastajum, tikich aidaunash atumin susamu ijuna nuna, senchi untsuká:
mantamawajua dutiksag mai mainakua, 3“Yamaikik nugkak, nayantsak, numi
Apajuiji inake aina nuna nijayin eke ememattai, yacha, see tutai, eme
sellowai ijuasjinkik”, timayi. anentsá diitai,
4Tusa tabaunum: “Ashí Israela uchijí senchigtin, senchia ibauk atin atí.
wegantu aidau dekapamak, ciento ¡Aatus atí!”, wajagmayi.
cuarenta y cuatro mil aidau nijayin selló 13Nuna tiagmatai, apu pekaja nuwiya
8
ashí pampaajag senchi untsumkag: 1Nu nunikmatai, siete achiamua
“¡Jutii Apajuiji ni ekeemtaijin eketa au, nuna Uwig ukuinkabi, dutikamtai
Uwigjai jutiinak uwemtijamjaje!”, nayaimpinmag bitat wajas asabi
wajagmayi. jimaituk hora tumain. 2Nuniamunum
11Nuniai nayaimpinmaya aents aidau wainkabiajai siete nayaimpinmaya aents
HNHHPWDL\DQXQDWHQWHDZDMDLGDXVKێ aidau, Apajuí eketbaunum ayaumas
kam, apu aidaush, cuatro iwaaku aina wajaidaun, nuna siete trompetan
nujai, ekeemtai emtin ashí tikishmajag tinamkagmayi. 31XQLDLWLNLFKQD\DLPێ
tsuntsumawag, nijayin nugkan antig pinmaya aents, yukunta nunin ayatak
pujusag Apajuin emematuinak: orok najanamun takus, altar ayatak
12 “¡Dekaske aatus atí! orok najanamunum jegan wajasmayi.
,LQD$SDMXLML\DGXNDWXNHSHJNHJێ Nunikmatai kuashat incienson nui
num chichagtai, chimpijuabi, nunú incienson Apajuí
,ZDLQDNEDX89 456
maya aents aidau, siete trompetan takus tai, nayaimpinmaya makichik yaya
LMXQXVKNDPXPLQLDJPD\LXPSXDMDJWDێ nugká iyaittaman wainkabiajai. Nuna
tus. susabi yawin, waa muun ishamain
7Nagkamchak makichik trompetan akagu epenbaun ujaiti tusa. 2Dutikam
umpuagmayi, dutikamtai bichan, jii waa muun ishamain akagu epenbaun
numpajai pachimjamun nugká nagkimá ujaimtai, DMDWVDMXWNDXDSHDPEXNXLWXێ
ajuabi. Dutikamtai nugkanak jimaituk wama imanik bukuiti jiinmayi, imaniak
amaisattak ashí numi aidaun, dupa etsanak suwe awajsabi, daseshkam
samekbau aidaujai apekmayi. nunú bukuita ibauk wajasmayi. 3Nunú
8Nunikmatai jimaja ju trompetan bukuita nuwiya manchi jiiniagmayi,
umpuagmayi, dutikamtai makichik duka titig ijujatbau najamama iman
PXMDPXXQWDLPDQNHJDXQQD\DQWVDێ senchimtikamu agmayi. 4Tujash
num nagkimá ajugmayi. Dutikamtai nugkanum numi, dupa samekbau aidau
nayantsan jimaitukjin amaisattak ayaa duka ijinawaigpajum, ayatak aents
numpa wajasmayi. 9Nuniku asamtai Apajuinuchu aidau nijayin selló
namak nayants batsamin aidauk awajkashbau aina nu ijutajum. 5Aents
jinawagmayi, lancha nui ayauk ashí ijuakmesh mautak maawaigpa, ayatak
esakagmayi. ijuta, dutikam cinco nantui najaimá
10Kampatuma nu trompetan umputai, pujuagtinme, timayi. Tibau asag
nayaimpinmaya makichik yaya muun aentsun ijubi, dutikawajam titig
keeká japiinak, namak aidau, yumi LMXMDWEDXQDMDLPDWLDLPDQLNQDMDLPDJێ
pukuni jiinin aina nuna jimaituken mayi.
amaisattak iyagmayi. 11Nunú yayak 6Imanik waituinak dita jamainun
aentsun iju cinco nantui waitkasti tusa weniinia jiina duwi jinachu aidauk, ditá
senchimtikamuyi. 11'LWiDSXMLJQD\DLPێ pujutji pegkegchaunak yapajitsuk,
pinmaya aents waa muun ishamain wakan pegkegchau aidau ememattanash
akagaunum puja nuuyi. Nuna daajig idaitsuk, dita dakumká najanamu oro,
hebreo chichamnumag “Abadón” tutai, jiju plata, bronce, kaya, numi aina nuna
untsu griego chichamnum “Apolión” emematiagmayi. 7XMDVKGXNDZDLQPDWێ
tutaiyai. nakesh wainmachu, antutnash antuchu,
12Aatus nagkaemakmayi ukukuí wekaetanash wekaemainchau aina
nagkamak “ae” tibauwa duka. Tujash nunin aig. 211XQLGDXDVDJPDJNDJWXWێ
eke juwakmayi ukukuí jimaja juna nash, wawejattanash, tsanijimtanash,
ishamain nagkaemaktatui tusa “ae” kasamtanash idaichagmayi.
tibauwa nu uminkatin.
Nayaimpinmaya aents papí piipich
Seisa ju trompeta umpuagbau ujaká takakbau
10
13Seisa nu trompetajin umpuagmayi, 1Tikich nayaimpinmaya aents
nuniamunum Apajuí emtin altar ayatak senchigtin yujagkim ijiam,
orok najanamu, cuatro uwaetukbauji aja buukenig pagki wajae tutayama iman
nuwiya chicham jiinun antukbaijai. tenteamu, yapishkam etsajai betek
141XQLDNQD\DLPSLQPD\DDHQWVWURPSHێ etsantu, kagkajig jii kegak tuputuwama
tan umpuaja nuna chichajak: “Namak imanik akaetatman wainkabiajai.
Eufrates tutainum nayaimpinmaya aents 2Takakuyi papí piipichin ujaká, nawe
aidaunum tiuwa duka uminkattawai.” duka, jimag numi olivo tutai, nuigtú
8Nayaimpinmaya chichaamun jimag candelero tutai nugká Apujiya
antukag duke ataktú awentsag aujtak: nuna emtin ijuna nuuwai. 5Duka
“Nayaimpinmaya aents nayantsanum makichik aentskesh emesjata tamak,
najama, nugká najama papí piipich ditá weninia, jii jiinak ashí shiwaji
ujakbaun takus waja nu jegantam papí aidaunak apeká ijinmayi. Nunisag
jujuktá”, tujutmayi. 9Tujutkui jegantan: jinawagtatui tikich nuna emesjatatus
“Papí sujustá”, WXVDQVHJDLQLFKLFKDJێ wakegaushkam. 6Ditak senchijí
tak: “Jukita, nunikam yuwata. :HQLPLێ ajiagmayi nayaim epenmainnum,
nig dapá yumiji yumintsak wajapakna Apajuí chichame chichagkagtuinak
iman dekapjattame, tujash wakeminig yujasag yumi yutujai tusag kampatum
yapau egkeattame”, tujutmayi. mijan jimaituk epenmainnumash, yumi
10Tujutkui, nayaimpinmaya aents papí numpa emamainnumshakam, nuigtú
piipich takakbaun jukin yukaman, dapá aents aidaun wajupa imania jatan susa
yumiji yumintsak wajaknama imanun waitkastasaya wakegawa, QXGXWLNPDLQێ
yuwabiajai, tujash yuwá ai wakejuí numash senchijig ajiagmayi.
yapau awajtusmayi. 11Nuniai ni 7Nunik dita chichagkagtamujin
11
1Nuna tujuti, makichik tagkan chichaaku, jegkemtin, shuwin, puju,
dekapatia nuninun sujusá: yagkú aidau kaunkag, iyashinak
“Wetá, nunikam jega Apajuí emematku ukutsuk, kampatum tsawan jimaituk dii
ijuntaiya nu, altar puja nujai dekapata. batsamtiagtinuyi. 10Nuninak ashí
Dutikakum dekapagta wajupa aentsua nugkanmaya aents aidauk shiig aneas
QXLXWVDQDZDMDVK$SDMXLQDVKHPHPDWXLێ dakujuinak, pempeentunikiag
nawa nu. 27XMDVKMHJD$SDMXtHPHPDWێ anenjauch wajichin sudayagtinuyi.
taiya nuna agaajig dekapatsuk idaisata, Wagki nu jimag Apajuí etsegtin aina
GXNDMXGLXFKXDHQWVDLQDQXLGDLWXVEDXێ nunú chichagkagtiagtai, WXWLWDJGHNDSHێ
wai. Dutikamu asamtai yaakat jakú asag.
pegkegma nunak cuarenta y dos nantui 11Tujash kampatum tsawan nuigtú
12
tai, nayaimpinmaya senchi pampajag: 1Nayaimpinmaya wainchatai
13
ajapamu asamtai. 1Wainkabiajai kuntin muun
11 Ditak uwig mantamnak numpeen siete buuktin, diez kachují
ukajua duwi, dita tudaujin ajamu nayantsanmaya jiintatman. Makí
bakumamainnak agkanmagawaju makichik kachujinig atsejutai ajiagmayi.
asag, Untsu ashí buukenig Apajuí pegkegchau
tuja uwig takasbauwa nuna chichagbau agatkamuyi. 2Nu kuntin wi
etsegtuinak depetmamkaje. wainkag duka, LNDP\DZDMDLEHWHNPDPێ
Ditak sapigmakchaje chicham tinuyi, naweg chayú nawega nuninuyi,
etsegku mantamnatnash, untsu wenig leogka weniya imanuyi. Nu
maamash jakagtatus uminas imana nuna tikich kuntin muun kajena
yujaidau asag. nu, niina senchijin, ni inamtaijijai
12 £1XDGXtDVKtQD\DLPSLQXPEDWVDWXێ susabi apumea takastí tusa. 3Dutikamua
tigmek shiig aneastajum! nuna makichik buuké jakati tusa
Tujash ¡Wait anentajime nugkanum, awatbauwa nuninun wainkabiajai.
nayantsanum batsatainajum nunak! Tujash nigki esama tsagagmatai, ashí
Wagki iwanch tsawanji wajumak aents nugkanmaya aidauk puyatjukag
juwatka nuna dekau asa, niina nemajiagmayi. 4Nuninak, kuntin
senchi kajeká atum pujamunum muun kajena nunú tikich kuntinun
akaetugmakiu asamtai”, timayi. senchimtikau asamtai emematuinak, nu
461 ,ZDLQDNEDX1314
idaisabi cuarenta y dos nantuí inamak, emtin iwainag takau asa, nugká
ememas chicham shiig pegkegchau batsamin aidaunak tsanubi. Nuniau asa
aidaunash chichaak, $SDMXLQDVKSHJNHJێ kuntin espadayai tsupikbau aajakú
chaun chichagtí tusa. iwaaka nu dakumkajum najanatajum,
6Tibau asa, Apajuin pegkegchau tusa nugkanmaya aents aidaun
chichajak, Apajuí pujutaijin, ashí inagmayi. 15Tiajam nuna dakumak
nayaimpinum batsamin aina nuna najanawagmatai, WLNLFKNXQWLQQXJNDQێ
pachisash pegkegchau chichagmayi. maya jiinkiuwa nunú, niina senchijin
7Aantsag Apajuí nemajuidaujaish susa mayain egketuk chichamtikabi.
maaniati nuniak depetkati tibauyi. Dutikam nu chichaak: “Ashí aents mina
Nuniak ashí aents nugkanmaya ditash emematjuinachuk kajeam agtatui,
chichaaku, jegkemtin, shuwin, puju, 16nuigtushkam ashí aents eme anentsá
yagkú aina nuwish inamjati tusa diishtai, eme anentai aidau, wiyakuch
idaitusbauyi. 8Dutikamu asamtai ashí aidau, ujunauch aidau, LQDNXZDLWNDVKێ
QXJNDQXPEDWVDWDLGDXNQXQDHPHPDێ tai, inatai aidaushkam nijayin, QXQLDFKێ
tiagtinuyi. Uwig maamu aajakua nuna kush uwejé untsujin agatkamu agtinme,
papiijin, pujutan jukitnume tusa, nugka 17tuja agatjashbau aidauk, nuniachkush
14
11Nu nuniku ai, tikich kuntin muun 1Nunikmatai ciento cuarenta y
15
1Wainkabiajai nayaimpinum najanamun detsepega aatus akachumau
WLNLFKZDLQFKDWDLDQHQWDLMHJDJێ agmayi. 7Iman aina nuna, cuatro
chamnun: Siete nayaimpinmaya aents iwaaku aina nuwiya makichkia nu, siete
aidau, Apajuí suwimak ishamain aents nayaimpinmaya aina nuna, makí
sukagtustin aimjamun makí makichik PDNLFKLNFRSDD\DWDNRURNQDMDQDPXێ
takuinakun. Nunú suwimak aina nujai, num, Apajuí tuke pujuwa nu suwimak
Apajuik ni kajekbaujinak inagnaktinuyi. ishamain sukagtustinji aimjamun
2Wainkabiajai, vidrio saawi nayantsa tinamkabi. 8Jega Apajuí ememattaiya
imannum jii keegama numamtin nunak, bukuiti akijuabi. Nu bukuitamua
atatman. Nui ijudiagmayi Apajuí arpa duka Apajuí imanjiya nuna, nuigtú
susamun takuinaku, kuntin muun Apajuí senchijiya nuna iwainabi.
dakumkamu emematchaju aidau, Imaaniku asamtai siete nayaimpinmaya
kuntinu daaji numerowai agatjata aents aidau, makí makichik suwimak
tamash dakitjaju aina nunú. 3Nunú sukagtustin aimjamun takuinaka nuna
aidau kantabiagmayi Moisés Apajuí ashimtsaigkik, makichkish waimainchau
inake aajakú kantamamua nuna, nuigtú agmayi.
Uwijá kantamtaijiya nujai, nuninak:
Suwimak sukagtustin copanum
“Apu Apajuí ashí senchigtinuh,
aimjamua nu ukagtajum tibau
ashí ame takasbau aina duka shiig
16
muuntai, anentai jegagmaitsui. 1Antukbaijai jega Apajuí
c¬16.16 “Armagedogkak” Palestina nugkanum awai, nuanuí Apajuí ashí senchigtina nunú
inagnamunum iwanch suntajin ijumjamtai maaniatnai, tawai Apajuí chichame.
465 ,ZDLQDNEDX1617
makichik eke inamtsui, tujash nu muunta nuuwai, ashí apu aidaun ina
inamkug dukap pujus inamjashtatui. nunú”, tujutmayi.
11Nunú kuntin muun kapantu duwik
18
apu we inamak ocho apu atatui, duka 1Juna wainkan, WLNLFKQD\DLPێ
siete apu aajakua nuwiyagke, nigka pinmaya aents dekas senchigtin,
suwimak tuke atina nui wetata nunú. niina tsaaptinjinig nugkanak tsawan
12“Diez kachují aidau wainkaum awajus akagun wainkabiajai. 2Nuniak
duka, diez apu eke dita inabaujin shiig senchi untsumak:
nagkamainatsu nuna iwainawai. Tujash “¡Yaakat Babilonia muunta nunak
nunú aidauk kuntin muun kapantua tsaikaje, tsaikaje!
nujai ijunag makichik horayaik ¡Yamaik ashí wakan pegkegchau
inamjagtinai. 13Ditak makichkia nunak aina nuna batsamtai,
dutikawagtatus anentaimtuidau asag, nuigtú chigki tsuumain dakittsá
ashí ditá inamtaijiya nunak, nunú diitai aidau batsamtai wajasé!
kuntin muun kapantua nu inamjati 3 Nunú nuwa pegkegchau takaamua
19
1Nunú nagkaemakmatai aents emematiagmi,
kuashat ijunag senchi untsumkag: wagki Uwig nuwenbau tsawan
“¡Yajautsui! jegau asamtai,
Apajuí jutiin uwemtijamja duka, niina nuweg yamaik uminkae,
nigka ashí senchigtina ibau 8 nuniku asamtai jaanch dekas
20
aidaunak depetuk, niina senchijijai 1Wainkabiajai nayaimpinmaya
inamjatnuyi. Apajuí ashí senchigtina nu, aents waa muun ishamaina
ni suwimkaji ishamaina nuna aents nuna yawijin takus, cadena muunjai
aidaun suwakug, uva yumiji jukitasa takaku nayaimpinmaya akaetatman.
neje najatia numamtuk awajkatnuyi. 2Nunik akaiki kuntin muun kajen
16Ni jaanch nugkuagbaujin, niina yaunchuk “dapi” tujakbauwa nu,
bakuin: “Apu nugkanum inamin aina iwanch tuuta awagmataiya nuna achiká
nuna apuji”, tabau agatkamuyi. jigkagmayi mil mijadai pujustí tusa.
,ZDLQDNEDX2021 470
3Dutika waa muun ishamain akaga munum. Ditak kashi tsawaijai tuke
duwi egkea shiig epeni ukukmayi, juwig waitú chimpibiagtinai.
pujus mil mijanan ejeti, jiinki ashí aents
aina nuna tsanujai tusa. Nuna mil Ekeemtai muun puju aunum Apajuí
PLMDQDQHMHPDWDLZDMXPFKLNWVDZDQێ ekeemas aents etegjatnuji
chik atia akupkatnuyi. 11Wainkabiajai ekeemtai muun
4Nuigtú wainkabiajai ekeemtai pujunum Apajuí ekeemtatman. Nugkak,
aidaun, nui pekabiagmayi inamjatnume nayaimpijai Apajuí nui ekeemsamtai
tusa senchi susamu aidau. Nuigtushkam shiig atsusagmayi. Nuniku asamtai
wainkabiajai Jisusan pachis, nuigtú awenaik wainnakchabi. 12Wainkabiajai
Apajuí chichamen etsejiagtai buuké aents jakau aidau, eme anentsá diitai,
tsupigka maamu aidau wakanin. Ditak eme anentsá diishtai aidaujai Apajuí
kuntin muunta nunak, QXGDNXPNDPXێ emtin ijuntatman. Nunikmatai Apajuí:
nakesh emematchaju, kuntinu “Papí ujaktajum aents iwaaku pujusá
GDDMLJNHVKQLMD\LQXZHMLQNHVKDJDWNDVKێ takasbauji agatkamua nunú, tuja tikich
bau aajakú aidau, ataktú nantajag papí tuke batsamsatin aidaun daaji
.ULVWXMDLPLOPLMDQLQDPMDJWDWXVQXQLDJێ agatkamua dushakam ujaktajum” tusa,
mayi. 5Nunuwai dekatkau nantamu Apajuik, nunú papinumian diis dita
atina nunú, tujash tikich aidauk mil takasbaujin waituk, duti dutiksag
mijan jegamtai nantajagtinuyi. 6Shiig suwimkanak suwagmayi. 131D\DQWVDێ
aneasagtin ainawai Apajuí aentsji aidau num jakekú aidaush, nugkanum jakau
dekatkau nantajagtin aina duwi aidaujai ashí nantajagmayi. Dita nugká
nantakiu aidauk. Nunú aidauk iwaaku pujusá takasbaujiya nuna Apajuí
Apajuijaig tuke kanakchagtinai, ayatak tujutti tus. Nunikagmatai, makí
Apajuí Jisukristu sacerdoteji waigkag, makichik ditá takatjin diijus, akanmayi.
Kristujai mil mijadai inamjagtin 14Dutika jata nunak, jakau wakaní
21
kaamatkaji dekapamainchauwa iman 1Wainkabiajai nayaim
wajas ijunjagtinai maaniawagtatus. yamagman, nugka yamagmajai.
9Nunikag ashí nugkan jamajag mininak, Tuja nayaim, nugka, nayants aina juka
yaakat Jerusalén Apajuí aneetaijiya megkaejagmayi. 2Wi dekas wainkabiajai
nuwi pegkejam aidau batsataidaun yaakat pegkejam yamajam Jerusalegka
tenteawag apakagmayi. Nuniagtatman nu Apajuí eketbaunmaya akaetatman.
Apajuí nayaimpinmaya jiin ajuntug ashí Yaakat yamagma duka nuwa aishinu
apekmayi. 107XMDLZDQFKGLWDQWVDQXMDێ shiig iwagmamjauwama imanuyi.
NXDQXQDNNXFKDMLLD]XIUHMDLSDFKLPMDێ 3Nuniamunum nayaimpinmaya senchi
mua nui ajuabi, kuntin muun tikich untsumak: “Yamaik Apajuí aents
NXQWLQZDLWiHWVHJQDQXMDLHJNHWDLQDێ aidaujai ijunag pujustatui. Ditak niina
471 ,ZDLQDNEDX21
muja muun yakí jiitkaunum jujukí mua duka, makí makichik kaya dekas
iwagkabi. Dutika nayaimpinmaya pegkeg aina duwi iwajamuyi: 1DJNDPێ
yaakat Jerusalén pegkejam dekas Apajuí chak kaya nu diamante tutayai
eketbaunmaya akagun iwaintugkabi. iwajamuyi, jimaja ju zaɹrowai, NDPSDێ
11Yaaktak Apajuí etsantajinig tuma ju kaya ágata tutaiyai, cuatroa ju
d¬21.16 “Dos mil doscientos kilómetros” tawa duka, versión Lenguaje actual tawa nuwiya
jukimui, paan antumain atí tusa. Tuja versión Reina-Valera, tikich versión popular aina duka
“doce mil estadios” tuinawai.
,ZDLQDNEDX2122 472
dakitmain aina nuna takau aidauk, wait nuna wainkaunuk antutnash antukunuk.
aina dushakam wayachagtinai. Imá Juna antukan tuja wainká wajakan,
Uwijá papijin pujutan jukitin aidau nunú nayaimpinmaya aents mina juna
GDDMLDJDWNDPXDLQDGXNHZD\DZDJWLێ LZDLQWXJNDXQWLNLVKPDWMDELDMDLHPHPDWێ
nai. tasan. 9Nuniai ni chichagtak: “Minak
22
1Nuna wainka ai, QD\DLPSLQێ aikajuawaipa, wishakam Apajuí inake
maya aents iwaintugkabi asan, ame amina yatsum Apajuí etsegtin
makichik namak tsuwatchau pujutan aidau, nuigtú ashí tikich Apajuí
sukagtin, vidrio saawiya iman, Apajuí chichame agagbauwa nuna umiina nujai
Uwigjai eketbaunmaya jiintatman. betekaitjai. Dekas Apajuí emematta”,
2Jintak yaakta ejapeen nagkaemakuyi, tujutmayi. 10Nuigtú chichagtak:
tuja namaká yantamen makichik ajak “Chicham uminkatin jujú papiinum
pujutan sukagtin wajai, atú amainish agagbauwa juka uukmek idaisaipa. Ju
473 ,ZDLQDNEDX22