Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Math 3
Hachemi houssem
« Etudiant »
23/03/2016
Merci beaucoup mon prof
bensid sabri <3
Préface
Exemple :
∑n = ∞ , ∑(−1)n = 1 ou -1 ou 0 ,
∑ cos(n) = 0 ou 0.1 ou 0.5 ou 1 ou -1 ……
∑ 0 = 0 Converge.
∑ 1 , ∑ 2 , ∑ 3 , ……., ∑ n : diverge.
1) critère 1 :
On a ∑+∞
n=a Un : lim Un ≠ 0 la série est diverge.
n→+∞
Exemple :
1 1
1) ∑n=1
+∞
cos(n) Avec Un =cos (n)
1 1
lim cos(n) = 1 Car lim = 0 et cos(0) = 1 ≠ 0 donc la
n→+∞ n→+∞ n
2) ∑n=1
+∞
ln(n + 1) avec Un = ln (n+1)
lim ln(n + 1) = +∞ ≠ 0 Donc la série diverge.
n→+∞
n5
lim Un = lim = + ∞ ≠ 0 Donc la série est diverge.
n→+∞ n→+∞ n4
- et quand on a :
Exemple :
1 1 1
∑+∞
n=1 Avec Un= n4 lim =0
n4 n→+∞ n4
2) Série géométrique :
∑ qn :
q ≥ 1 ou q ≤ -1 la série diverge.
1 1
∑( )n On a q= donc la série converge car
3 3
-1 < q< 1.
2n 2n 1 2n 1 2 2
∑ n+2 = ∑ n 2 = ∑ n = ∑( )n q= 5
5 5 ∗5 25 5 25 5
22n 4 4
∑ 2n = ∑( )n q= donc la série converge.
5 25 25
52n 25n 25 25
∑ =∑ = ∑( 7 )n q= donc la série diverge.
7n 7n 7
Terme positif :
1) critère d’Alembert :
On a ∑+∞
n=a Un
Un+1
lim =L
n→+∞ Un
Exemple :
1
1- ∑ n!
1 n! n! n! 1
lim (n+1)!
∗ = lim (n+1)!
= lim = lim =0 <1
n→+∞ 1 n→+∞ n→+∞ (n+1)∗n! n→+∞ (n+1)
(n+1) != (n+1)*n !
n!= 1*2*3*4*5*…..*n.
n2
2- ∑ 2n
Un+1 (n+1)2 2n
lim = lim ∗
n→+∞ Un n→+∞ 2n+1 n2
(n+1)2
( lim =1 )
n→+∞
n2
2n (n+1)2 1
lim ∗ =2<1
n→+∞ 2n ∗2 n2
(2n)!
3- ∑ n2
Un+1 (2n+2)! n2
lim = lim ∗
n→+∞ Un n→+∞ (n+1)2 (2n)!
(2n+2)(2n+1)(2n)! n2
lim ∗ = +∞ > 1
n→+∞ (2n)! (n+1)2
(2n+1)2
4- ∑ n2
Un+1 (2n+3)2 n2
lim = lim ∗ =1
n→+∞ Un n→+∞ (n+1)2 (2n+1)2
Exemple :
2n
∑
2n+1
Un+1 2n+2 2n+1
lim = lim ∗ =1
n→+∞ Un n→+∞ 2n+3 2n
2- Critère de Cauchy :
Si :
.نقوم باستخدام هذا القانون بكثرة عندما نالحظ و جود األس في البسط و في المقام
Exemple :
2 n
1− ∑+∞
3 nn
n 2n n 2 2
lim √nn = lim √(n)n = lim
n→+∞ n→+∞ n→+∞ n
Remarque :
a a
Le développement de Ln (1+ fonction )~ la fonction
1 1
Ln ( 1+ n ) ~ n
n2 −5n+1 n2
2- ∑( 2 )
n −4n+2
n n2 −5n+1
2 n2 −5n+1
lim √( n2 −4n+2)n = lim (n2 −4n+2)n
n→+∞ n→+∞
.ال نستطيع تطبيق قانونين في حالة واحدة بل نستطيع تطبيقه مرة واحدة فقط
n2 −5n+1 n2 −4n−n+2−1
n ln( 2 ) n ln( )
lim e n −4n+2 = lim e n2 −4n+2
n→+∞ n→+∞
n2 −4n+2+(−n−1) −n−1
n ln( ) n ln(1+ 2 )
= lim e n2 −4n+2 = lim e n −4n+2
n→+∞ n→+∞
−n−1 −n2 −1
n( ) ( )
lim e n2−4n+2 = lim e n2−4n+2 = e−1 < 1
n→+∞ n→+∞
La série harmonique :
1
∑ La série diverge.
n
Le critère de Riemann :
1- on calcul lim n∝ Un = L
n→+∞
Et la série diverge si ∝ ≤ 1.
1
2- La série ∑ Un est converge quand ∑ n∝ avec ∝ > 1
Et la série diverge si ∝ ≤ 1.
1
− ∑ n2 ∝ = 2 >1 donc la série converge.
√ n+4 √ n 1 3
− ∑ n2 +1 ≈ ∑ n2 = ∑ 3 ∝= > 1 donc la série converge.
2
n2
n+1 n 1 1
-∑ ≈∑ =∑ ∝ = 2 < 1 donc la série diverge.
√n3 +n+2 √n 3 √n
Le Critère d’équivalant :
∑ Un = ∑ Vn
↓ ↓
Converge ↔ Converge
Diverge ↔ Diverge
Exemple :
n2 +1 n2 1 1
- ∑ n2 +2n3 +5 ≈ ∑ 2n3 = 2 ∑ n Série harmonique diverge.
n2 +1
Donc avec le critère d’équivalence la série ∑ n2 +2n3 +5 diverge.
- ∑ n+n
n+1
3 +1 ≈ ∑
n
n3
= ∑
1
n2
série de Riemann α >1 converge
n+1
donc avec le critère d’équivalence la série ∑ n+n3 +1 converge.
Critère de comparaison:
On a ∑ Un et ∑ Vn :
Exemple :
1 1 1
∑ ≤
ln(n) n ln(n)
1
∑ Série harmonique diverge donc par le critère de
n
1
comparaison la série ∑ diverge.
ln(n)
Série alternée
Critère de Leibniz :
∑(−1)n Un
Exemple :
(−1)n 1
−∑ Un = n = f(n)
n
1 −1
lim = 0 et f ‘ (n) = n2 qu’est négative donc Un ↘
n→ +∞ n
(−1)n 1
− ∑ ln(n) Un = ln(n) = f(n)
1 −1
lim = 0 et f ‘ (n) = n∗(ln(n))2 qu’est négative donc Un ↘
n→ +∞ ln(n)
Critère d’Abel :
∑ Un Avec Un= an Vn
an ↘ (décroissante) et lim an = 0
n→+∞
Exemple :
sin(n) 1
−∑ an = et Vn = sin (n)
√n √n
1
an ↘ et lim = 0 et |∑ sin(n)| ≤ M donc la série converge.
n→ +∞ √n
sin(n) 1
|sin(n)| ≤ 1 ⟹ | |≤
n2 n2
1 sin(n)
La série ∑ n2 converge donc la série ∑ converge
n2
cos(n)
−∑ n3
cos(n) 1
|cos(n)| ≤ 1 ⟹ | |≤
n3 n3
1 cos(n)
La série ∑ n3 converge donc la série ∑ converge
n3
Les exercices
.) كثير حدود خد أكبر الحدود فقطla somme( عندما يكون لدينا داخل
n2 +n3 +1
1- ∑ n4 +n6 +2
n2 +n3 +1 n3 1
∑ ≈ ∑ n6 = ∑ n3 ∝ = 3 la série converge par critère
n4 +n6 +2
n2 +n3 +1
de Riemann et avec critère d’équivalence la série ∑ n4 +n6 +2
converge.
6n2 +4n+3
2- ∑ n2 +2
1
6n2 +4n3 +3n+3 4n3
3- ∑ ≈∑ = ∑ 4√n3 = 4 ∑(n3 )2
√n3 +6n+4 √n 3
3
1
4 ∑(n)2 = 4 ∑ −3
(n) 2
Ou bien :
−3
∝= < 1 donc la série diverge (Riemann) donc par le
2
6n2 +4n3 +3n+3
critère d’équivalence la série ∑ diverge.
√n3 +6n+4
2n+3 2n 2n 2
4- ∑ ≈∑ = ∑n =∑
√n3 +4 √n 3 √ n √n
1
∝ = 2 < 1 La série diverge (Riemann) donc par critère
2n+3
d’équivalence la série ∑ diverge.
√n3 +4
5- ∑(−1)n (√n + 5 − √n + 1)
(√n+5−√n+1) (√n+5+√n+1) 4
√n + 5 − √n + 1 = (√n+5+√n+1)
=
(√n+5+√n+1)
4 (−1)n
∑(−1) (√n + 5 − √n + 1) = ∑
n
(√n+5+ √n+1)
4
lim Un = lim =0
n→+∞ n→+∞ (√n+5+√n+1)
4
Un = ( ↘ (décroissante) donc par théorème de
√n+5+√n+1)
n2 +3+n n2 1
6- ∑ ≈ ∑ n3 = ∑ n série harmonié diverge, donc par
√ n+n3 +n
n2 +3+n
critère d’équivalence la série ∑ diverge.
√n+n3 +n
3 1
7- ∑ n = 3 ∑ n série harmonié diverge. ( nombre * diverge =
diverge ).
n!
8- ∑ n2
.d’Alembert نستعملfactoriel عند مالحظة
n2
lim = +∞ > 1 donc la série diverge.
n→+∞ n+1
n2 +1 n
9- ( n3 )
.critère de Cauchy في البسط و المقام نستعملn دائما إذا كان لدينا أس
n n2 +1 n n2 +1
lim √( ) = lim = 0 < 1 donc la série converge.
n→+∞ n3 n→+∞ n3
n+1 n2
10- ( )
n
n n+1 n2 n+1 n 1
lim √( ) = lim ( ) = lim (1 + n)n
n→+∞ n n→+∞ n n→+∞
1 1
n ln(1+ ) n( )
= lim e n = lim e n = e > 1 donc la série diverge.
n→+∞ n→+∞
1 1
Le développement de ln (1+n) = n
n 2
11- (n+1)n
n n 2 n+1 −n 1
lim √(n+1)n = lim ( ) = lim (1 + n)−n
n→+∞ n→+∞ n n→+∞
1 1
−n ln(1+ ) −n( )
= lim e n = lim e n = e−1 < 1 donc la série
n→+∞ n→+∞
converge.
(n−1)6 n6 1
12- ∑ (n+3)12 ≈ ∑ n12 = ∑ n6 ∝ = 6 >1 donc la série converge
(Riemann).
1
13- ∑ cos(n2 )
1
lim Un = lim cos(n2 )= 1 ≠ 0 donc la série diverge.
n→+∞ n→+∞
n!
14- ∑
nn
(n+1)∗n! nn nn n
= lim ∗ = lim = lim ( )n
n→+∞ (n+1)n ∗(n+1) n! n→+∞ (n+1) n
n→+∞ n+1
n+1 1 −n 1 1
= lim ( n )−n = lim ( 1 + ) = lim e −n ln(1+ )
n = lim e −n( )
n =
n→+∞ n→+∞ n n→+∞ n→+∞
15- ∑ 𝐞−√𝐧
ln(n)
lim ∝ √𝐧 ( −𝟏)= lim ∝ √𝐧 ( −𝟏) [(n→+∞ ln(n)
lim ( n ) =0]
n→+∞ √n n→+∞ √
= -∞
ln(n)
∝ √𝐧 ( −𝟏)
lim e √n = e−∞ = 0 donc ∝ > 1 parce que L=0
n→+∞
(2n)! (n+1)2 1
lim ∗ = lim =0 < 1 donc la
n→+∞ (2n+2)(2n+1)(2n)! n2 n→+∞ (2n+2)(2n+1)
série converge.
(−1)n +3
17- ∑ n
(−1)n +3 (−1)n 3
∑ =∑ +∑n
n n
(−1)n 1 1
−∑ lim =0 et ↘ ( (مع البرهنةdonc la
n n→+∞ n n
série converge.
3
- ∑n série harmonié diverge.
(−1)n +3
Donc la série ∑ diverge.
n
(−1)n +3
18- ∑ n2
(−1)n +3 (−1)n 3
∑ =∑ + ∑ n2
n2 n2
(−1)n 1 1
−∑ lim =0 et ↘ ( (مع البرهنةdonc la
n2 n→+∞ n2 n2
série converge.
3
- ∑ n2 ∝ = 2 >1 donc la série converge (Riemann)
(−1)n +3
Donc la série ∑ converge.
n2
1
19- ∑ n+cos(n)
1
∑
n+cos(n)
. يأخذ أعداد موجبة و سالبة و هنا يكون له تأثير ألنه موجود في البسطCos (n)
1
an ↘ et lim = 0 et |∑ cos(n)| ≤ M donc la série converge.
n→ +∞ n
(D’Abel)
cos(n)+4
21- − ∑ n3
cos(n)+4 5
|cos(n)| ≤ 1 ⟹ | |≤
n3 n3
5 cos(n)+ 4
La série ∑ n3 converge (Riemann) donc la série ∑ n3
1
22- ∑ n sin(n)
1 1
Le développement limité de sin (n) ≈ n
1 1
n (n) = 1 ∑ 1 diverge donc la série ∑ n sin(n) diverge.
1
23- ∑ tan(n)
1 1 1
On a tan (n) ≈ n et ∑ n série harmonié diverge, donc la série
1
∑ tan( ) diverge.
n
(−1)n ∗ n2
24- ∑ 5n
la إذن نقوم بتطبيقcritère de Leibniz في هذه الحالة يصعب علينا دراستها ب
.comparaison
(−1)n ∗ n2 n2
| |≤ n
5n 5
n2
.5n ثم نطبق القانون الذي يساعدنا في حل
1
= 5 < 1 la série converge donc par critère de comparaison la
(−1)n ∗ n2
série ∑ converge.
5n
π
25- ∑(1 − cos(n))
x2
On a le développement de cos (x) = 1- 2
π π π2
Avec x= n cos (n)= 1- 2n2 .
π π2 π2 1
∑(1 − cos( )) ≈ ∑ − =- ∑ ∝ = 2 donc la série
n 2n2 2 n2
2n +n2
26- ∑ 4n −2n
2n +n2 2n 1 1
∑ ≈ ∑ 4n = ∑(2)n q= 2 la série converge donc par
4n −2n
2n +n2
critère d’équivalence la série ∑ 4n −2n converge.
Série entière
Le rayon de convergence :
Le calcul du rayon :
1 an+1 1
= lim | |=L ⟹ R=L
R n→+∞ an
و نقوم بدراستها عم طريقX – في مكانR وR في هذه الحالة نعوض كل من
«Riemann- Cauchy- D’Alembert- Leibniz…»القواعد السابقة
Exemple :
n2 ∗Xn n2
∑ an= (n+1)2
(n+1)2
Donc R = 1
|X|= 1 ⟹ X = 1 et X = -1
Pour X=1
n2 ∗1n n2
∑ = ∑ (n+1)2 = ∑ Un1
(n+1)2
n2
lim Un1 = lim (n+1)2 = 1 ≠ 0 donc la série diverge.
n→n n→n
Pour X= -1
n2 ∗(−1)n
∑
(n+1)2
.diverge فالثانية هي أيضا متباعدة0 و نجدها تختلف عنlim Un1 عند حساب
n→n
Exemple :
∑+∞
n=1(n)X
n+1
= ∑+∞
m=2(m − 1)X =∑n=2(n − 1)X ∑n=1(n)X
m +∞ n +∞ n+1
∑ an X 2n
an+1 X2n+2
lim | | =k
n→+∞ an X2n
Exemple :
X2n+2
∑ X 2n lim | |= X 2
n→+∞ X2n
Pour X=1
Pour X = -1
Remarque :
Les exercices :
2n
1 − ∑ n! X n
1 an+1 (2n+2) n! n! (2n+2)
= lim | | = lim | (n+1)! ∗ 2n| = lim |(n+1)n! ∗ |=0
R n→+∞ an n→+∞ n→+∞ 2n
n+5
2- ∑+∞
n=1 4n−1 X
n−1
Donc R=1
|X| = 1 ⟹ X = 1 ou X = -1
Pour X=1
n+6 n+6 1
∑+∞
n=0 1n
lim Un1 = lim = ≠ 0 donc la série
4n+3 n→+∞ n→+∞ 4n+3 4
diverge.
Pour X=-1
(−2)n
3- ∑ Xn
n+2
1
R= 2
1
|X| < la série converge.
2
1
|X| > la série diverge.
2
1 1 −1
|X| = ⟹ X = 2 ou X= .
2 2
𝟏
Pour X= 𝟐
(−2)n 1 n (−1)n
∑ ( ) = ∑
n+2 2 n+2
1
lim = 0 et Un ↘ (décroissante) donc la série converge
n→+∞ n+2
(−2)n −1 (−2)n 1 1
∑ ( 2 )n = ∑ (n+2)(−2)n = ∑ n+2 ≈ ∑ n série harmonié
n+2
diverge.
−1 1
Donc le domaine de convergence c’est: ] , ].
2 2
2n
4- ∑ X 2n
5n
n 2n X2n 2∗X2
lim | √ |=
n→+∞ 5n 5
2∗X2 5
< 1 ⟹ |X| < √2 la série converge.
5
2∗X2 5
> 1 ⟹ |X| > √2 la série diverge.
5
2∗X2 5 5 5
= 1 ⟹ X = √2 ou X = −√2 donc R= √2
5
𝟓
Pour X= √𝟐
2n 5 2n 2n 5n
∑ (√ ) =∑ ∗ 2n = ∑ 1 diverge.
5n 2 5n
𝟓
Pour X= −√𝟐
2n 5 2n 2n 5n
∑ (−√ ) =∑ ∗ 2n = ∑ 1 diverge.
5n 2 5n
𝟓 𝟓
Donc le domaine de convergence c’est : ] −√𝟐 , √𝟐 [.
Xn
5- ∑( )
3n !
1 an+1 1 (3n)!
= lim | | = lim |(3n+3)! ∗ |=
R n→+∞ an n→+∞ 1
(3n)! 1
lim |(3n+3)(3n+2)(3n+1)(3n)!| = lim |(3n+3)(3n+2)(3n+1)| = 0
n→+∞ n→+∞
Les sommes :
:يوجد مجموعة عليك بحفظها أو تعلم كيفية استخراجها
1
1− =∑+∞
n=0 X n
1−X
1 1
2- 1+X =1−(−X) =∑n=0
+∞
(−X)n =∑+∞ n n
n=0(−1) X
1 Xn+1 Xn
3- ∫ 1−X = ∫ ∑+∞
n=0 X
n
⟹ - ln (1-x)= ∑+∞
n=0 =∑+∞
n=1
n+1 n
x2+1
(m=n+1) [ ∫ x 2 = ].
2+1
1 Xn+1
4- ∫ = ∫ ∑+∞ n n
n=0(−1) X ⟹ ln (1+x)= +∞
∑n=0(−1)n
1+X n+1
1 1
5- 2 = 2 = +∞
∑n=0(−X ) =
2 n ∑+∞
n=0(−1)n 2n
X
1+X 1−(−X )
1 X2n+1
6- ∫ 1+X2 = ∫ ∑+∞ n 2n
n=0(−1) X ⟹ arctag(x)= ∑n=0
+∞
(−1)n 2n+1
1
7- = ∑+∞
n=0(X ) = ∑n=0(X)
2 n +∞ 2n
1−X2
X n
8- e =
X ∑+∞
n=0 n!
X2n+1
9- sin (x) = +∞ n
∑n=0(−1) (
2n+1)!
X2n+1
10- Sh(x) = +∞
∑n=0 (
2n+1)!
X2n
11- cos(x)= +∞ n
∑n=0(−1) ( )
2n !
X2n
12- Ch(x) = +∞
∑n=0 ( )
2n !
1 1+X X2n+1
13- ln( ) = Sh(x) = +∞
∑n=0
(2n+1)
∀ x ϵ ] − 1,1[
2 1−X
∝(∝−1)(∝−2)….(∝−n+1)
14- (1 + X)∝ = 1 + ∑n=1
+∞
Xn
n!
Des exemples :
: يجب عليك إخراج أعداد الثابتة من المجموع-1
2
n=0 2 ∗ X = 2* ∑n=0 X =
∑+∞ n +∞ n
1−X
Xn 1 +∞ X
n −1
∑n=1 =
+∞ ∑n=1 = ln (1-x)
2n 2 n 2
Xn X 1 1
n= n=0( ) = ∑n=0 Y = =
∑+∞
n=0 ∑+∞ n +∞ n
X
2 2 1−Y 1−
2
5n Xn 1 5X 1 1 1 1
∑n=0 n+1 =
+∞ +∞
∑n=0( 2 )n = 2 ∑+∞
n=0 Y = 2
n
= 5X
2 2 (1−Y) (1− )
2
1
n=3 X = -1-X- X + ∑n=0 X = -1-X- X + 1−X
∑+∞ n 2 +∞ n 2
Xn
∑+∞
n=2 :
n!
X n X n X n
n=0 n! =
∑+∞ 1+∑+∞
n=1 n! = 1+X+∑+∞
n=2 n!
X n n
+∞ X
∑+∞
n=2 n! =-1-X+∑n=0 n! = e -1-X
X
n=0 n ∗ X :
∑+∞ n
1
n=0 X = 1−X
∑+∞ n
1 1
X ) = (1−X)′ ⟹ ∑n=0
+∞ n ′
(∑n=0 +∞
n ∗ X n−1 = (1−X)2
1 1 X
n=0 n ∗ X = (1−X)2 ⟹ ∑n=0 n ∗ X = (1−X)2
⟹ X ∑+∞ n +∞ n
1 n+1
+∞ X
∫ ∑+∞
n=0 X
n
= ∫ 1−X ⟹ ∑n=0 = - ln (1-x)
n+1
Xn Xn −ln(x−1)
+∞
X ∑n=0 n+1 = - ln (1-x) ⟹ +∞
∑n=0 =
n+1 X
Des exercices :
2n
+∞ X
∑n=0
𝟏− 2n
X2n X2 1 1
∑+∞
n=0 n = ∑+∞
n=0 ( ) = n=0 Y = 1−Y =
n ∑+∞ n
X2n
2 2 1−
2
2- ∑n=0
+∞
(n + 1)X n
n=0 n ∗ X :
∑+∞ n
1
n=0 X = 1−X
∑+∞ n
1 1
X ) = (1−X)′ ⟹ ∑n=0
+∞ n ′
(∑n=0 +∞
n ∗ X n−1 = (1−X)2
1 1 X
n=0 n ∗ X = (1−X)2 ⟹ ∑n=0 n ∗ X = (1−X)2
⟹ X ∑+∞ n +∞ n
X 1
n=0(n + 1)X = ∑n=0 nX + ∑n=0 X =(1−X)2 + 1−X
∑+∞ n +∞ n +∞ n
n2
3- ∑n=0
+∞
X n
n!
X n
La somme connue c’est: ∑+∞
n=0 n!
X n
∑+∞
n=0 n! = eX
Xn n
+∞
− (∑n=0 )′
= (e X ′
) ⟹ +∞
∑n=0 X =e
n−1 X
n! n!
1 n n
n=0 n! X = e ⟹ ∑n=0 n! X = X e .
⟹ X ∑+∞ n X +∞ n X
2
+∞ n n n
− (∑n=0 X ) = (Xe ) ⟹
′ X ′ ∑+∞
n=0 n! X n−1 =eX + XeX
n!
1 n2 n2
n=0 n! X =e + Xe ⟹ ∑n=0 n! X = Xe + X e .
⟹ X ∑+∞ n X X +∞ n X 2 X
X2n
4- +∞
∑n=0 2
4n −1
+∞ X2n
− ∑n=0
2n−1
X2n
+∞
∑n=0 2n-1=2m+1 ⟹ n= m+1
2n−1
X2n X2n
∑+∞
n=0 = -1+∑+∞
n=1 2n−1
2n−1
X2n X2(m+1) +∞ X
2m+2
+∞ X
2n+2
• +∞
∑n=1 = +∞
∑m=0 = ∑m=0 =∑n=0
2n−1 2(m+1)−1 2m+1 2n+1
X 2n+1 1 X 2n+1
(−1 + X ∑+∞
n=0 2n+1 - ∑+∞
n=0 )
X 2n+1
1 X x+1 1 x+1
= (−1 + ln(x−1) - 2X ln(x−1) ) .
2 2
1
5- (5 − x)3
1
1
3 x 3 3
(5 − x) = √5 (1 + (− 5))
3 = √5 (1 +
1 1 1 1
( −1)( −2)….( −n+1) x
∑+∞
n=1
3 3 3 3
(− 5)n )
n!
Xn
6- +∞
∑n=0 ( )
2n !
(√X) 2n
∑+∞
n=0 (2n)! = Ch (√x ) pour x ≥ 0
(−1)n (√−X)2n
∑+∞
n=0 (2n)!
= cos (√−x ) pour x ≤ 0
n (X) 2n
7- ∑+∞
n=0 (2n)!
(X)2n
La somme connue c’est : +∞
∑n=0 ( ) = Ch(x)
2n !
(X)2n 2n(X)2n−1
− +∞
(∑n=0 (2n)! ) = (Ch(x)) ⟹
′ ′ ∑n=0 ( ) =
+∞
Sh(x)
2n !
n(X)n
8- +∞
∑n=0
n+1
La somme connue c’est : ∑+∞
n=0 X
n
1 X n+1
• ∫ ∑+∞
n=0 X
n
= ∫ 1−X ⟹ ∑+∞
n=0 n+1 = - ln (1-x)
Xn Xn − ln (1−X)
⟹ +∞
X ∑n=0 n+1 = - ln (1-X) ⟹ +∞
∑n=0 =
n+1 x
X
Xn − ln (1−X) ′ nX n−1 +ln(1−X)
• +∞
(∑n=0 n+1 )=
′
( ) ⟹ ∑+∞
n=0 n+1 =
1−X
x X2
1 nX n X+(1−X)ln(1−X) n−1
+∞ nX X+(1−X)ln(1−X)
⟹ ∑+∞ = ⟹ ∑n=0 =
X n=0 n+1 X2 (1−X) n+1 X(1−X)
L’équation différentielle
y(x)= ∑+∞
n=0 an X
n
+∞
y ′ (x)= ∑n=0 nan X n−1
y ′′ (x)= ∑+∞
n=0 n(n − 1)an X
n−2
Exemple1 :
y ′′ + Xy ′ + y = 0
Solution :
∑+∞
n=0 n(n − 1)an X
n−2
+ X ∑n=0
+∞
nan X n−1 +∑+∞
n=0 an X =0
n
⇒ ∑+∞
n=0 n(n − 1)an X + n=0 nan X n +∑n=0
n−2 ∑+∞ +∞
an X n =0
:مالحظة
∑+∞
n=2 n(n − 1)n X
n−2
:إذن يمكن إرجاعها من الشكل
∑+∞
n=2 n(n − 1)an X
n−2 ∑+∞
= n=0 n(n − 1)an X n−2
∑+∞
n=0 n(n − 1)an X
n−2
= 0 +0 +2a2 +6a3X +….
∑+∞
n=2 n(n − 1)an X
n−2
=2a2 + 6a3X +….
retournés 𝑋 𝑛 .
∞= ∑+
n=0(n + 2)(n + 1)an+2 X
n
m=0و ليس mبعدد سالب لو افترضنا أننا تركناها 0= nلتحصنا على m=-2
لذلك قمنا بإرجاعها n=2و كذلك لتصبح كل الشروط محققة للحساب الكل يوجد به
𝐚−
𝐧𝟐𝐚𝐧+𝟐 =𝐧+
−a −1
a8= 6+26 =2∗2∗2∗2∗3∗2∗4
ثالثا نالحظ في كل مرة 1ثم 2ثم 3ثم 4وهذا يدل على وجود ! .n
a2n+1=0
(−1)n
=a2n !2n n
تحقق:
(−1)3 −1
=a6 = 2∗2∗2∗2∗3
!23 3
X 2
(−1)n 1 X2 n −
y= ∑ X 2n = ∑ (− ) = e 2
2n n! n! 2
a2n+1=0 ألنX 2n
Exemple2 :
Xy ′′ + Xy ′ − y = 0
Solution :
X ∑+∞
n=0 n(n − 1)an X
n−2
+ X ∑+∞
n=0 nan X - n=0 an X n =0
n−1 ∑+∞
⇒ ∑+∞
n=0 n(n − 1)an X + n=0 nan X n -∑+∞
n−1 ∑+∞
n=0 an X =0
n
:مالحظة
∑+∞
n=1 n(n − 1)n X
n−1
:إذن يمكن إرجاعها من الشكل
∑+∞
n=0 n(n − 1)an X
n−2
= 0 +0 +2a2 +6a3X +….
∑+∞
n=1 n(n − 1)an X
n−1
=0+2a2 + 6a3X +….
On a deux 𝑋 𝑛 et l’autre 𝑋 𝑛−1 Donc, le dernier nous y sommes
retournés 𝑋 𝑛 .
∑+∞
n=1 n(n − 1)an X
n−1
= ∑+∞
m=0(m + 1)(m)am+1 X
m
= ∑+∞
n=0(n + 1)(n)an+1 X
n
(n + 1)(n)an+1 + nan − an =0
(n + 1)(n)an+2 + (n − 1)an =0
−(𝐧−𝟏)𝐚𝐧
𝐚𝐧+𝟏 = 𝐧(𝐧+𝟏)
(−3+1)a3 (−4+1)a4
a4= =0 a5= =0
3+(3+1) 4+(4+1)
an = 0 ∀ n ≥ 2
Série de fourrier
+∞
a0
f(x) = + ∑(an cos(nx) + bn sin(nx)) " période 2π ".
2
n=1
Avec :
1 π
a0 = π ∫−π f(x)dx
1 π
an = π ∫−π f(x)cos(nx)dx
1 π
bn = π ∫−π f(x) sin(nx) dx
La fonction paire :
2 π
an = π ∫0 f(x)cos(nx)dx
bn = 0
La fonction impaire :
f(−x) = −f(x)
a0 = 0
an = 0
2 π
bn = π ∫0 f(x)sin(nx)dx
Rappel :
2 2
Cos (2x)= (cos(x)) − (sin(x))
sin[(n+1)x]−sin[(n−1)x]
Sin (2x) = 2cos(x)sin(x)πSin(x)cos (n*x)= 2
:كيفية الرسم
Exemple1 :
f(x)= x+ π -π ≤x≤π
Exemple2 :
f(x) = x 2 − π -π ≤x ≤π
Exemple3 :
Soit f une fonction 2π périodique.
π −π 3π
f(−π)=1 f( 4 ) = 0 f( 4 ) = -1 f( 4 ) = 0
−3π
f( )=0
4
نقاط رسمنا لكن في هذه الحالة قمنا باستعمال الكثير من النقاط3 في األمثلة السابقة ب
cos ou sin لذلك عليك بالحذر عندما تعطى لك
Exemple4 :
0 −π<x<0
f(x) = {
x 0 ≤x<π
Exemple5 :
1 −π<x<0
f(x) = {
3 0 ≤x<π
Des exercices :
1-
f(x) = x -π ≤x≤π
Solution :
Cette fonction impaire donc a0=0 et an=0
2 π 2 π
bn = π ∫0 f(x)sin(nx)dx = π ∫0 x ∗ sin(nx)dx
−cos(nx)
u= x v= u’=1 v’= sin (nx)
n
uv’=uv-∫ 𝐮′𝐯
π −xcos(nx) π π −cos(nx)
∫0 x ∗ sin(nx)dx= n
]
0 ∫0
- n
2 π(−1)n+1 2(−1)n+1
bn=π * =
n n
Remarque :
sin (nπ)= 0
+∞
2(−1)n+1
f(x) = ∑ sin(nx)
n
n=1
Exercice2 :
Solution :
La fonction pair donc bn=0
2 π 2 1 π
a0 = π ∫0 xdx = π ∗ 2 x 2 ] = π=
0
2 π 2 π
an = π ∫0 xcos(nx)dx = ∫ x ∗ cos(nx)dx
π 0
sin(nx)
u= x v= u’=1 v’= cos (nx)
n
1
= n2 (cos(nπ) − 1)=
2 1 2((−1)n −1)
an=π *n2 (cos(nπ) − 1) = πn2
−4
Pour n= 2k+1 an= πn2
π 4 cos(2n+1)x
Donc f(x) = 2 − π ∑+∞
n=1 n2
Exercice 3 :
Solution :
1 π 1 0 π 1 x2 π π
a0 = ∫−π f(x)dx = ( ∫−π 0 dx + ∫0 x dx ) = ∗ ] =
π π π 2 0 2
1 π 1 0 π
an = ∫−π f(x)cos(nx)dx = ( ∫−π 0 ∗ cos(nx) dx + ∫0 x cos(nx)dx )
π π
1 π (−1)n −1
= ∫0 x cos(nx)dx=
π πn2
1 π 1 0 π
bn = ∫−π f(x) sin(nx) dx = ( ∫−π 0 ∗ sin(nx) dx + ∫0 x sin(nx)dx )
π π
(−1)n+1
= n
π +∞ (−1)n −1 (−1)n+1
Donc f(x) = 4 + ∑n=1( cos(nx) + sin(nx))
πn2 n
Egalité de Parseval :
+∞ 2
a20 1 π
+ ∑( a2n + b2n ) = ∫ |f(x)|
2 π −π
n=1
Exemple :
2π2 (−1)n 4
a0= an= bn = 0
3 n2
π2 +∞ (−1)n
f(x) = +4 ∑n=1 2 cos(nx)
3 n
1 1
- Déduire la somme de ∑+∞ +∞
n=1 n2 et ∑n=1 n4
+∞ 1
1- ∑n=1 n2
π2 (−1) n
f(x) = x = 2
+4 ∑+∞
n=1 n2 cos(nx)
3
x=π
π2 (−1) n
f(π) = π = 2
+4 ∑+∞
n=1 n2 cos(nπ)
3
π2 1
2
π = + 4 ∑+∞
n=1 n2
3
+∞ 1 −π2 2 +∞ 1 π2
4 ∑n=1 n2 = 3 +π ⟹ ∑n=1 =
n2 6
1
2- ∑+∞
n=1 n4
+∞ 1 2 2 π2
(∑n=1 2 ) = ( ) =
n 6
يجب تطبيق القانون
+∞ 2
a20 1 π
+ ∑( a2n + b2n ) = ∫ |f(x)|
2 π −π
n=1
4π4 (−1)n 4 2 2 π 2 2
+ ∑+∞
n=1( ) = ∫0 |x |
18 n2 π
4π4 +∞ (−1)n 4 2 2 π 4
+ ∑n=1( 2 ) = ∫0 x
18 n π
2π4 (−1)n 4 2 2 π5
+ ∑+∞
n=1( ) = ∗
9 n2 π 5
1 π4
∑+∞
n=1 =
n4 90
Primitives usuelles :
∝ x∝+1
∫ x dx = ∝+1
+c
∫ x −1 dx = ln(x) + c
∝ x∝+1
∫ x dx = ∝+1
+c
∫ sin(x)dx = −cos(x) + c
∫ ex dx = ex + c
∫ tan(x) dx = −ln|cos(x)| + c
1
∫ cos2 x dx = tan(x) + c
1 1
∫ sin2 x dx = −ctan(x) + c = − tan(x) + c
1
∫ x2 +1 dx = arctan(x) + c
1
∫ √1−x2 dx = arcsin(x) + c
f′ (x)
∫ f(x) dx = ln|f(x)| + c
′( ∝( f∝+1
∫ f x)f x)dx = ∝+1 + c
X=r*cos (𝜃)
Y=r*sin (𝜃)
Jacobien = r
Les cordonnés cylindriques :
X= r*cos (𝜃)
Z=h
Jacobien= r
Z= r*cos (𝜌)
Jacobien= −𝑟 2 sin(𝜌)
Avec :
0≤𝜌≤𝜋 0 ≤ 𝜃 ≤ 2𝜋
𝑏 𝑑
∫𝑎 ∫𝑐 𝑑𝑥𝑑𝑦 Avec 𝑐≤𝑥≤𝑑 𝑎≤𝑦≤𝑏
𝑓 𝑔
∫𝑒 ∫𝑗 |𝑗𝑎𝑐𝑜𝑏𝑖𝑒𝑛|𝑑𝑟𝑑𝜃 Avec 𝑗≤𝑟≤𝑔 𝑒≤𝜃≤𝑓
Calcul volume :
𝑖 𝑒 𝑜
∫𝑤 ∫𝑠 ∫𝑚 𝑑𝑧𝑑𝑦𝑑𝑥 𝑤≤𝑥≤𝑖 𝑠≤𝑦≤𝑒 𝑚≤𝑧≤𝑜
𝑎 ℎ 𝑎
∫𝑏 ∫𝑔 ∫𝑟 |𝑗𝑎𝑐𝑜𝑏𝑖𝑒𝑛|𝑑𝑟𝑑𝜃𝑑𝑧 𝑟≤𝑟≤𝑎 𝑔≤𝜃≤ℎ 𝑏≤𝑧≤𝑎
Bibliographie
http://edpsabri.webs.com/