Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
:I
I
~ .. I •
---------- ---- -
Bien Soc;,n:
www.hutech.edu.vn
111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111
*1.2018.EGM102*
An ban 2018
Cac y kien dong gop ve tai /i~u hQC t?p nay, xin gili ve e-mail cua ban bien t?p:
tailieuhoctap@hutech. edu. vn
-;
I
;?_,
____ _j -
MI,IC LI,IC
. LUC
MUC-.
Ml,.le Ll,.le ...................................................................................................................1
HU'6'NG DAN .......................................................................................................... Ill
BAI 1: TONG QUAN v·E ca HQe KET eAu ..................................................................... 1
1.1 f>OI TU'Q'NG 8r. NHieM Vl,.l euA MQN HQe ............................................................. 1
1.1.1 Doi tu(jng nghien c(lu va nhi~m Vf.:l cua m6n h9c ................................................ 1
1.1.2 Nhi~m Vf.:l cua m6n h9c .................................................................................... 1
1.1.3 Cck bai toan m6n h9c giai quyet ....................................................................... 2
1.1.4 Vf trf cua mon h9c ........................................................................................... 2
1.2 SO'f>O TINH euA CCNG TRiNH ............................................................................ 2
1.2.1 Sd do tfnh cua c6ng trinh ................................................................................. 2
1.2.2 eac gia thiet de tfnh toan va nguyen ly cc;ing tac d1.,1ng ......................................... 4
1.3 PHAN LO~I eONG TRiNH .................................................................................... 5
1.3.1 Phan lo<;~i theo sd do tfnh .................................................................................. 5
1.3.2 Phan lo<;~i theo phudng phap tfnh ....................................................................... 6
1.3.3 Phan lo<;~i theo kfch thLiac tLidng doi cua cac cau ki~n ........................................... 7
1.3.4 Phan lo<;~i theo kM nang thay doi hinh d<;~ng hin.h hQc ........................................... 7
1.4 eAe NGUYEN NHAN GAY RA NQI Ll/e, BIEN D~NG VA eHUYEN VJ ........................ 7
1.4.1 Tai tr9ng: Tai tr9ng gay ra n9i 11/c, bien d<;~ng va chuyen vf trong ... ket cau ............. 7
1.4.2 51/ thay doi nhi~t d9: chfnh Ia sl/ thay doi nhi~t d9 tac d1.,1ng len ... ra n6 . ............... 8
1.4.3 ehuyen vf cuong b(/c cua cac goi tlja (fun) va do eM' t<;~o lap rap kh6ng chfnh xac ... 8
eAU HOI ON T~P ...................................................................................................... 9
BAI 2: PHAN TieH eAU T~O HiNH HQe euA KET eAU PHANG ................................... 10
2.1 eAe KHAI NleM ................................................................................................ 10
2.1.1 H~ bat bien hinh (BBH): ................................................................................. 10
2.1.2 H~ khong bat bien hinh .................................................................................. 11
2.1.3 B~c tl/ do: Ia cac thong so dc;ic l~p dude xac dfnh vf trf cua m9t ... dfnh khac . ....... 12
2.2 eAe LO~I LIEN KET vA PHAN Ll/e LIEN KET ...................................................... 12
2.2.1 Lien ke't ddn gian: Ia lien ket noi hai mieng c(/ng vai nhau .................................. 12
2.2.2 eac lo<;~i lien ke't ddn gian ............................................................................... 12
2.2.3 Lien ket ph(lc t<;~p: La lien ket n6'i nhteu mieng cOng vai nhau, ... hdn hai.............. 14
2.3 eACH NOI eAe MIENG eU'NG THANH MQT He BAT BIEN HiNH ........................... 15
2.3.1 NO'i m9t diem (mat) vao m9t mieng cOng thanh h~ BBH ..................................... 15
2.3.2 each noi hai mieng c(/ng thanh M BBH ............................................................ 16
2.3.3 each n6'i ba mieng c(lng thanh h~ BBH ............................................................. 16
2.3.4 each noi nhieu mieng c(/ng thanh h~ BBH ........................................................ 17
2.3.5 Truong h(jp d~c bi?t: H~ dan .......................................................................... 19
2.4 eAe Vi 01,.1 MINH HQA ....................................................................................... 20
eAU HOI ON T~P .................................................................................................... 26
BAI 3: PHAN TieH NQI Ll/e TRONG KET eAU TiNH f>JNH eHJU ... BAT f>QNG ............ 28
3.1 eACH xAe f>JNH NQI LI/C VA VE NHANH BIEU f>O NQI Ll/e ... BAT f>QNG ........... 28
3.1.1 N9i ltjc ......................................................................................................... 28
3.1.2 Bieu do n9i 11/C .............................................................................................. 31
JIIU[III~M_V_C_L_V_C_________________________________________________________
3.2 H~ ~AM VA KHUNG ........................................................................................... 38
3.2.1 Dam adn gian ................................................................................................ 38
3.2.2 Khung Cfdn gian .............................................................................................. 43
3.3 H~ BA KH6'P .................................................................... 50
00 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
HUCJNG DAN II II
HliONG DAN
MOTA MON HQC
Cd hQC ket cau Ia m9t trong nhU'ng mon hQC cung cap kien thuc cd bim cho sinh
vien nganh Xay dlfng, giao thong, thuy lqi, .... Mon h<;>c trang bj Cck kien thuc can
thfet de giai quyet Cck bai toan lien quan tU khau thiet ke, tham djnh den thi cong Va
de nghien CUU CclC mon hQC ky thu~t CUa chuyen nganh.
Bai giang Cd h<;>c ket cau 1 du'QC bien so9n nham giup cac ky su' va sinh vien
nghien CUU, luy~n t~p kha nang phan tfch tfnh chat chju life cua ket cau, each phan
tfch ni;li life cua cac ket cau tinh djnh chju tai tr<;>ng bat di;lng va tai tn;mg di di;>ng.
- Bai 2: Phan tfch cau t90 hlnh h<;>c cua h~ ket cau phang. Bai nay giup h<;>c vien tim
hieu khai ni~m ve h~ bat bien hlnh (BBH), h~ bien hlnh (BH) va h~ bien hlnh We
thai (BHTT). Tu d6, giup h<;>c vien biet each cau t90 h~ ket cau dam bao c6 kha
nang chju life du'qc We Ia th6a man tfnh chat cua h~ BBH.
- Bai 3: Phan tfch ni;li life cua h~ ket cau phang tinh djnh chju tai tr<;>ng bat di;>ng. Ni;li
dung chu yeu cua bai nay trlnh bay each xac djnh ni;li life cua cac h~ ket cau tinh
djnh nhu': h~ khung, h~ ghep, h~ ba khop, h~ dan, ... voi gia thiet tai tr<;>ng tac
d1,1ng tinh.
- Bai 4: Phan tfch ni;li life cua h~ ket cau phang tinh djnh chju tai tr<;>ng di di;lng. Bai
nay trlnh bay khai ni~m Ve du'ong anh hu'ong CUa d9i lu'qng nghien CUu S khi h~
chju tai tr<;>ng di di;>ng. Tu du'ong anh hu'ong, ta c6 the xac djnh du'QC gia trj cac d9i
lu'qng nghiem CUU S (n()i ll/C, phitn hjc, ... ) h~ ket cau tinh djnh chju tai tr<;>ng di d()ng.
• , , , HUaNG DAN
Doi voi m6i bai hQC, ngu'oi hQC dc;>c tru'oc ml,IC tieu va tom tat bai hQC, sau d6 dQC
n(li dung bai hQC. Ket thuc m6i y cua bai hQC, ngu'oi dQC tra loi cau hoi on t~p va ket
thuc toan bQ bai hQC, ngu'oi dQC lam cac bai t~p.
- Diem qua trlnh: 50%. Hlnh thuc va n(li dung do GV quyet djnh, phu hqp voi quy
che dao t~O va tlnh hlnh thl,(C te t~i ndi to ChUC hQC t~p.
- Diem thi: 50%. Hlnh thuc bai thi tlf lu~n trong 90 phut. N(li dung gom cck bai t~p
thu(lc bai thu 1 den bai thu 4.
1 -,
-I
- Hieu Cfu'qc Cfoi tu'qng, nhi~(TI Vt,J va Cik gia thie't Cfu'qc su dt,~ng Cfoi VGi mon hQc;
- GiGi thi~u ve sd ao tfnh cua cong trinh;
- Phan loqi c{jng trinh theo sd C/o tfnh, theo each tfnh cong trinh;
- Nam auqc each su dt,~ng nguyen /y c()ng tile dt,~ng khi tfnh toan Cf?i lu'qng nghien dtu.
1.1 f)QI TltQ'NG & NHI~M vv CUA MON HQC
1.1.1 f>oi tu'qng nghien CUU va nhi~m VI} CUa mon hQC
f>oi tu'c;J'ng nghien cuu: Ia v~t ran bien d9ng dan hoi, tile Ia e6 the thay doi hlnh
dc;mg du'oi tck dt,mg eua eae nguyen nhan ben ngoai.
Phl{lm vi nghien cuu: eua man ed hQe ket diu Ia giong man sue ben v~t li~u
nhu'ng gom nhieu eau ki~n lien ket li;li voi nhau. Do v~y, trong ket eau hay dung ten
gQi Ia h~ ket eau.
ehuyen vj trong cong trlnh nham xay dl,(ng cang trlnh th6a man cac yeu cau sau:
Dieu ki~n va dQ ben: dam baa cho cang trlnh khang bi pha ho9i du'oi tac d1,1ng cua
cck nguyen nhan ben ngoai.
Dieu ki~n ve dQ cU'ng: dam baa cho cang trlnh khang c6 chuyen vj va bien di;lng
Vu'Qt qua gioi hi;ln ChO phep nham dam baa 51,( lam Vi~C blnh thu'Ong CUa cang trlnh.
BAI 1: TONG QUAN VE CO' HQC KET CAU
Dieu ki~n ve on djnh: dam bao cho cong trlnh c6 kha nang bao to~m vj trf va h1nh
di;tng ban dau cua n6 du'oi di;tng can bang trong tri;tng thai bien di;tng.
Voi yeu cau ve dq ben, ta can xac djnh n(>i h,(c; voi yeu cau ve dq cU'ng, can xac
dlnh chuyen vl; voi yeu cau ve on dlnh, ta dm xac djnh hjc toi hi;tn ma ket cau c6 the
chju du'qc.
Yeu cau: kiem tra cong trlnh theo 3 dieu ki~n tren (dq ben, dq cU'ng va on dlnh) c6
dam bao hay khong? Va ngoai ra con kiem tra cong trlnh thiet ke c6 tiet ki~m nguyen
v~t li~u hay khong?
Bai toan thiet ke: o bai toan nay, ta moi biet nguyen nhan t<k dqng ben ngoai.
Yeu cau: X<k djnh hlnh di;tng, kfch thu'oc cua cac cau ki~n trong cong trlnh mqt each
hqp ly ma viin dam bao 3 dieu ki~n tren.
De giai quyet bai toan nay, thong thu'ong dlja vao kinh nghi~m ho~c dung phu'dng
phap thiet ke sd bq de gia thuyet tru'oc hlnh di;tng, kfch thu'oc cua cac cau ki~n. Sau
d6 tien hanh giai bai toan kiem tra nhu' da n6i o tren. Va tren cd so d6 ngu'oi thiet ke
dieu chinh li;ti gia thiet ban dau cua mlnh, We Ia di giai bai toan l~p.
- Thay tiet di~n, v~t li~u bang cac dc;~i lu'qng d~c tru'ng: di~n tich (F), momen quan
tinh (J), mo dun dan hoi (E), h~ so gian no vi nhi~t (a) ......
- £>u'a tai trQng tac dt,mg len m~t cau ki~n ve tn,JC cau ki~n.
t;
H.l E, J, F, h, a ...
Trang m(>t so tru'ong hqp, sd do cong trlnh du'a ve chu'a phu hqp voi kha nang tinh
toan, ta loc;~i b6 nhCi'ng yeu to thU' yeu de ddn gian bai toan va du'a ve sd do tinh phu
hqp voi kha nang tinh toan cua ngu'oi thiet ke.
Vi d1,1:
H.2
U(Budc 1)
(Budc 2)
sAI 1: TONG QUAN v'E ca HQC KET cA"u
1.2.2 Cac gia thiet de tinh toan va nguyen ly cqng tac d~Jng
1. cac gia thiet tinh toan
Gia thiet rang v~t li~u Ia dan hoi tuy~t doi va tu€m theo djnh cr
lu~t Hooke, nghia Ia quan h~ giO'a n(li h,(c va bien dc;~ng Ia quan
h~ tuyen tfnh
Chu y: Neu chap nh~n gia thiet nay thl bai toan n(li lt,(c dan
hoi tuyen tfnh (tuyen tfnh v~t ly). Neu khong chap nh~n gia thiet
nay thl bai toan gQi Ia dan hoi phi tuyen (phi tuyen v~t ly).
d;,=~i lliqng nghil~n dtu 5 Ia phan h/c VA tren hinh (H.Sa). fvA2
Xet chfnh dam do nhu'ng chju tac d1,mg rieng re cua 2 lt,(c Pl, P2 tren hlnh (H.Sb)
va (H.Sc)
Va neu xet toan di~n, thl h~ (H.Sa) bang tong cua 2 h~ (H.Sb) va (H.Sc)
I
___ _:' __ j
Chu y: Nguyen ly CQng tac dt,mg chi ap dt,mg h~ tuyen tinh v~t ly cung nhl1 tuyen
tinh hlnh hQc.
A A '
• Dam (H.6)
• Dan (H.7)
• vom (H.S)
• Khung (H.9)
H. lOa
H.!Ob~
. . BAI 1: TONG QUAN VE CO' HQC KET CAU
- He khong gian: Khi cac c€iu ki~n khong cung nam trong mqt mi;\t phang, hoi;\c
cung nam trong mqt mi;\t phang nhu'ng tai trqng tac dt,mg ra ngoai mi;\t phang d6.
• Ban (H14)
- V6 (H15)
~?===;:Jftf'fi
1.3.2 p
H.12 HJ4
h
an IOfiii theo phu'clng phap tinh
1. Dl/a vao Sl/ can thiet hay khong can thiet phai SU d1Jng dieu kien di,)ng hQC
khi xac djnh toan bQ cac phim hJc va n(,)i hJc trong he, ngu'oi ta chia ra 2
1o,i he:
a. He tinh djnh: Ia lo9i h~ rna chi bang cac dieu ki~n tinh hqc c6 the xac djnh du'qc
toan bq nqi h,tc va phan h,(c trong h~. Vi dl,l cac h~ tren h1nh a W (H.6-> H.lO).
b. He sieu tinh: Ia lo9i h~ rna chi bang cac dieu ki~n tinh hqc th1 chu'a du de xac
djnh toan bQ cac nqi ll,(c va phan ll,(c rna con phai sU' dl,lng them dieu ki~n dqng hqc
va dieu ki~n v~t ly. Vi dl,l cac h~ tren h1nh b (H.6-> H.lO).
2. Dl/a vao Sl/ can thiet hay khong can thiet SU d1Jng dieu kien can tinh hQC
khi xac djnh bien d,ng trong he khi he chju chuyen vi cu'ong bltc, ngu'oi ta
chia ra 2 lo'i he:
a. Xac djnh d(,)ng: Ia lo9i h~ khi ch!u chuyen vj cuang buc, c6 the xac djnh bien d9ng
cua h~ chi bang cac dieu ki~n dqng hqc (h1nh hqc). Vi dl,l h~ cho tren h1nh (H.16)
I
IJ.
,.,ff -
'-' tC'
I
J
b. H~ sieu d{)ng: Ia loc;~i h~ khi bj chuyen vj cliong buc, neu chi bang Cck dieu ki~n
dqng hQC thl chlia the Xck djnh dliQC bien d<;~ng CUa h~ rna can phai SU d1,1ng them
dieu ki~n tinh hQc. Vi d1,1 h~ cho tren hlnh (H.17)
1.3.3 Phan lo~i theo kich thu'oc tu'dng doi cua cac cau ki~n
- Thanh: neu kich thlioc mqt phlidng kha lon hdn hai phlidng con lc;~i (H.18a).
- Ban: neu kich thlioc cua hai phlidng kha lon hdn phlidng con lc;~i (H,l8b).
- Khoi: neu kich thlioc cua 3 phlidng gan bang nhau (H .18c)
,__(_____..0
H.t8a I
~.l8b ?'
V
1.3.4 Phan lo~i theo kha nang thay doi hinh d~ng hinh hQC
- H~ bien hlnh.
- Theo thoi gian tac d1,1ng: tai trQng lau dai (nhli trQng ll1<;1ng bim than cong trlnh ... )
con dliqc g9i Ia tinh tai va tai trQng tc;~m thoi (nhli tai tr'Qng do gi6, do con nglioi di
lc;~i sU' d1,1ng ... ) con dliqc g9i Ia hoc;~t tai.
aAI 1: TONG QUAN v'E co HQC KET cAu
- Thea tinh chat tac dt,.mg c6 gay ra life quan tinh hay khong: tai trqng tac dt,mg tinh
ha~c tai trqng tac dl,lng d()ng.
Ngaai ra con phan lai;li tai trqng thea hlnh thuc tac dt,mg cua tai trqng: tai trqng
t~p trung, tai trqng ph an bo ....
1.4.2 Sl! thay doi nhi~t d{): chinh Ia Sl! thay doi nhi~t dQ tac
dl}ng len cong trinh khi lam Vi~C SO VOi luc che tf!l'O ra no.
£>oi VOi h~ tinh djnh, tac nhan nay chi gay ra bien di;!ng va chuyen Vj, khong gay ra
n9i life, con doi voi h~ sieu tinh thl gay ra dong thai ca 3 yeu to tren.
1.4.3 Chuyen vi cu'Bng buc cua cac goi tl!a (lun) va do che
tii'O lap rap khong chinh xac
£>5i voi h~ tinh d!nh, tac nhan nay chi gay ra chuyen v!, khong gay ra bien di;!ng va
n9i life; con doi voi h~ sieu tinh thl gay ra dong thai ca 3 yeu to nay.
BAI 1: TONG QUAN VE co HQC KET CAU - -
Cau 2: Y nghia cua sd do tinh c6ng trlnh. De chuyen c6ng tr1nh thl,J'c ve sd do tinh,
dm thl,J'c hi~n nhu' the nao?
Cau 3: Phan bi~t cac lo«;li h~ sau: h~ tinh djnh, h~ sieu tinh, h~ xac djnh d(>ng, h~ sieu
di;lng
Cau 4: Phan loi;}i cac tai trQng sau: tai trQng bat d(>ng, tai trQng di d(>ng, tai trQng tac
d1,1ng tinh, tai trQng tck d1,1ng d(>ng.
Cau 5: Phat bieu n(>i dung nguyen ly c(>ng tac d1,1ng va giai thich cac dieu ki~n ap
d1,1ng.
BAI 2: PHAN TICH CAU T~O HINH HQC CUA KET CAU PHANG
'
BAI 2: PHAN TicH cAu TAO
•
HiNH
Hoc
•
ellA KET cAu PHANG
Sau khi hQC xong bai nay, hQC viem c6 the:
- Hieu dUr;Jc cac khai ni~m ve h~ ba't bien hinh, h~ bien hinh, h~ bien hinh ttJc thai;
- Hieu dUr;Jc cac /oijli lien ke't ddn gian, lien ke't phtJc tijlp va phan 11/C lien ke't;
- Bie't each cau tijJO va kie'm tra h~ ket ca'u sao cho dam bao dieu ki~n bat bien hinh;
Neu quan ni~m AB, BC, trai dat Ia tuy~t doi cU'ng, tU'c Ia lAs,
lsc, lcA=const thl tam gick ABC Ia duy nhat, nen h~ da cho Ia BBH
- MQt h~ c6 tfnh chat BBH m()t each ro r~t gQi chung Ia mieng H.l.la
cU'ng (tam cU'ng)
//\6 H.l.lb
H.l.lc
Chu y: Do h~ BBH c6 kha nang chju ll,(c tac d1,1ng nen n6 du'qc slt d1,1ng lam cac ket
cau xay dl,(ng va thl,(c te Ia chu yeu sU' d1,1ng loi;ii h~ nay.
"i .i
I : I :
BAI 2: PHAN TICH CAU T~O HINH HQC CUA KET CAU PHANG
Vi d1.,1: H~ ABCD cho tren hlnh (H.1.2a) c6 the Sl,IP do thanh h~ AB'CD, nen
h~ da cho Ia h~ BH.
2. H~ bien hinh tCtc thai (BHTT): Ia h~ c6 stf thay doi hlnh dc;tng hlnh hQc mqt
lu'Q'ng vo cung be du'oi tac d1.,1ng cua tai tr<;>ng m~c du xem cac cau ki~n cua h~ Ia
tuy~t doi cU'ng.
p
N=
2sina
2.1.3 B~c tl/ do: Ia cac thong so d(}c l~p du de xac dinh vi
tri cua m(}t h~ so voi mqt h~ co dinh khac.
Trang h~ ph2mg, m9t chat diem c6 b~c tl/ do bang 2 (H.1.4a); m9t mieng cling c6
b~c w do bang 3 (H.1.4b)
y
M(x.,,yJ
Yo ------'!'
I
I
II
0 X... X 0 X., X
H.l.4a H.l.4b
2.2 cAc LO~I LIEN KET vA. PHAN LI/C LIEN KET
2.2.1 Lien ket ddn gian: Ia lien ket noi hai mieng cung vai nhau
~
a. cau t91o: Gem m9t thanh thang khong chju tai trQng c6 hai
khop ly tt1ong o hai dau. (H.l.Sa)
(A) H.l.Sa (B)
b. Tinh chat cua lien ket
~
cling di chuyen thea phu'dng dQc tn,Jc thanh, tU'c Ia khU'
du'qc m9t b~c tl/ do.
(A) H. l.Sb (B)
- Ve m't tinh hQc: tc;~i lien ket chi c6
phat sinh m9t thanh phan phan 11/c thea
(A)
• Tn.tong hqp d~c bi~t: mqt mieng cling c6 hai dau khop va khong chju tai trQng
thl c6 the nhu' mi;>t lien ket thanh c6 tn,Jc thanh Ia du'ong noi hai khop (H.l.Sc).
• Chu y: lien ket thanh Ia mo rqng cua khai ni~m goi di dqng noi dat (H.l.Sd)
a. Cau tt.'O: gom hai mieng cling noi voi nhau bang mqt khop ly tu'ong (H.1.6a)
b. Tinh chat cua lien ket
- ve m{lt d9ng hqc: lien ket khop khong cho mieng (A) . (B)
~
cling chuyen vj thang ( nhu'ng c6 the xoay), We Ia khU'
du'qc hai b~c tl,l' do.
H.1.6a
- ve m{lt tinh hqc: to;~i lien ket c6 the phat sinh mt?t thanh (A) ~
phan phim ll,l'c c6 phu'dng bat ky. Phan ll,(c nay thu'ong
du'QC phfm tfch thanh hai thanh phan thea hai phu'dng xac
djnh (H.1.6b).
R=R.+Ry
• Ket lu~n: lien ket khop sU' dt,mg du'QC 2 b~c tl/ do va H.L6b
lam phat sinh hai thanh phan
Khdp gia (A)
phan 11/c.
• Chu y: Lien ket khop Ia mo rqng cua khai ni~m goi (A) (B)
- Ve m{lt dQng hqc: Lien ket han khong cho mieng cling c6 chuyen vj, tlic Ia khU'
du'qc 3 b~c tl,l' do.
BAI 2: PHAN TICH CAU TJ!.O HINH HOC CUA KET CAU PHANG
:.:.7b~~
tich thanh 3 thanh phan( M , Rx, Rv )(H.1.7b) M=R.d
o Lien ket han Ia mo r(lng cua khai ni~m lien ket ngam noi
dat (H.1.7c)
2.2.3 Lien ket phU'c t~p: La lien ket noi nhieu mieng cU'ng
voi nhau, so mieng cU'ng lon han hai.
Ve m~t cau ti;!O, chi co lien ket khop phuc
ti;ip (H.1.8) va han phU'c t~p (H.l.Sb)
p= 0-1= 4 -1 =3
C6 nghia Ia lien ket han phU'c t~p da cho tu'dng du'dng voi
H.l.8c
3 lien ket han ddn gian.
····.··1
_I _I
. f__ /_-
BAI 2: PHAN TICH CAU T~O HINH HQC CUA KET CAU PHANG
Khi them hay bot lan lu'cjt Cclc bQ doi thl tinh chat d()ng hQC cua h~ khong thay doi.
Tinh chat nay dlicjc su d1,1ng de phan tich cau t90 hlnh hQC cua h~, va phan tich theo
hai huang sau:
Phlidng phap thu h~p mieng cU'ng: tU' h~ ban dau, !an IL1c;1t lo9i b6 dan cac bQ doi
de dlia ve h~ ddn giim cuoi cung. Neu h~ thu dlicjc Ia BBH hay BH thl h~ ban dau cung
BBH hay BH. Vi dl,l tren hlnh (H1.9c)
H.l.9c
5 2 1
H~ BBH - - - - - - - - - - H~BBH
Phlidng phap ph at trien mieng cU'ng: Tu mieng cU'ng ban dau, them l~m IL1c;1t cac bQ
doi thl cuoi cung thu du'cjc mieng cU'ng. Vi dl,l tren hlnh (H1.9d)
H.L9d~ Thl!me;ic~dM~
1 4 5
H~BBH ----------------~• H~BBH
BAI 2: PHAN TICH CAU T~O HINH HQC CUA KET CAU PHANG
- M9t lien ket thanh c(>ng m<?t lien ket khop (H1.10b)
2. Dieu ki~n du
a. Neu su d\lng ba lien ket thanh: Yeu cau ba thanh kh6ng du'QC dong quy ho~c
song song (H1.10d, H1.10e & H1.10f)
»~ ~
(A) (BHTI) (B) (A). (BHTT) (B) (A) (BH) (B)
b. Neu su d~:~ng mqt lien ket thanh cqng mqt lien ket khop: Yeu cau khop khong
du'QC nam tn§n du'ong trt,JC thanh (H1.10g)
h~ BBH HJ.lOg
1. Dieu ki~n can: Xem m(>t mieng cU'ng Ia co djnh. De noi hai mieng cU'ng con li;!i
vao mieng cU'ng co djnh can phai khu sau b~c tl/ do, nghia Ia can phai su d1,1ng to
hqp cac lien ket
i
-------------- ------ - _::_ _ _j
BAI 2: PHAN TICH CAU T~O HINH HQC CUA KET CAU PHANG
- Mi;Jt lien ket thanh cf?ng mf?t lien ket khop cf?ng mc?t lien ket him (H.l.lld) ...
(C) (C)
(A) (B) (A) (B)
(B)~
(A)c(B)
~
Neu cac mieng cU'ng noi ran lu'qt voi nhau: tro ve bai
toan noi hai mieng cU'ng. Vi dl,l ( H.l.lle).
HJ.lle
Neu cac mieng cU'ng noi dong thai voi nhau (Neu loi;!i b6
mieng cU'ng bat ky, h~ con l;;~i bien
(B) (C)
hlnh): luc nay h~ can sU' dl,lng ba lien
ket khop (thl,l'c ho~c gia t;;~o) tu'dng hC>
(H.1.11f) va yeu cau cac lien ket khong
cung nam tren mi;Jt du'ong thang ( HeBHTI
(A) H.t.llf
H.l.llg). H.l.llg
Xet mi;Jt h~ khong noi dat gom D mieng cU'ng. Cac lien ket giO'a cac m!eng cU'ng Ia:
T lien ket thanh, K lien ket khop da quy ve khop ddn gian va H lien ket han da quy ve
han ddn gian.
Xem mi;Jt mieng cU'ng Ia co djnh. Noi (D-1) mieng cU'ng con li;!i vao mieng cU'ng co
djnh, nghia Ia can phai khU' 3.(0-1) b~c tl,l' do. £>6 Ia yeu cau.
- n < 0 th1 h~ Ia h~ BH
Xet m9t h~ noi da't gom D mieng cling Cck lien ket giCi'a cck mieng cling Ia: T lien
ket thanh, K lien ket khop da quy ve khop ddn gian va H lien ket him da quy ve han
ddn gian. Lien ket giCi'a h~ va trai dat gom C lien ket da quy ve lien ket lo9i mQt.
Xem trai dat Ia co dinh. Noi D mieng cU'ng con l9i vao trai dat, nghTa Ia phai khU'
3.0 b~c tl,l' do. D6 Ia yeu cau.
H.l.12a
G6i di dQng G6i c6 Ngiun tntt;Jt Ngam
C""l djnh C=2 C=3
2. an~u ki~n du
Thu'ong sU' d1,mg tinh chat cua bQ doi, each noi hai ho~c ba mieng cling nham thu
hE;!p ho~c phat trien h~ den mU'c toi da cho phep. Neu ket qua thu du'qc:
- Hai ho~c ba mieng cung: sU' d1,mg dieu ki~n du cua bai toan noi hai, ba mieng cung
da biet de phan tich tiep.
BAI 2: PHAN TICH CAU To!oO HINH HQC CUA KET CAU PHANG
:I . ·~
- Ngoai ra con su d1,1ng phu'dng phap tai trQng bang khong ho~c phu'dng phap d()ng
hQC de khao sat. Xem giiJO tr}nh mon cd hqc ket cau - L'eu Th9 Trinh.
H~dan
rn
Khong prull ~ dim
H.l.12<1
- f)oi voi h~ d2m cling cho phep ap dl,lng cong thlic (1-2) ho~c (1-3) de khao sat
dieu ki~n can. Tuy nhien, trong h~ dim, cac lien ket khop thu'ong Ia khop phlic ti;~p
can quy doi ve khop ddn gian. Cach lam nhu' v~y thu'ong d~ nham lan. Du'oi day se
trinh bay m()t each khac thu~n lqi hdn ma khong phai quan tam den dQ phlic ti;~p
cua cac lien ket khop.
Xem m()t thanh dan Ia mieng cling co djnh, con li;~i (D- 1) thanh. Ta can noi (M- 2)
mth con li;~i vao mieng cling co·djnh, nghia Ia can phai khu 2.(M- 2) b~c tlf do.
Xem cac thanh dan Ia lien ket thanh. Nhu'.v~y, (D- 1) thanh con li;~i c6 kha nang
khu du'qc (D- 1) b~c tl,( do
BAI 2: PHAN TICH CAU T~O HINH HQC CUA KET CAU PHANG
Xet h~ dan gom D thanh dan va M mat. Ngoai ra h~ con noi dat bang so lien kel
tu'dng du'dng C lien ket lo<;~i mqt. Noi mat D vao mieng cU'ng co d!nh. Nghia Ia can khU'
du'c;1c 2.M b~c tl/ do.
Xem cck thanh dan Ia lien ket thanh. Nhu' v~y D thanh dan c6 kha nang khU' du'c;1c
C b~c tl,l' do.
n= o + c- 2M ~ o (1-5)
Chu y: Cck tru'ong hc;1p cua n va dieu ki~n du v§n nhu' tru'ong hc;1p tong quat.
J
Vi d1:1 1: Phan tich cau ti!!IO hinh hqc cua h~ cho
~
tren hinh H.1.13a
b. Quan ni~m m8i thanh gay khuc Ia m()t mieng cU'ng (quan ni~m so mieng
cU'ng toi th U!u)
Luc nay D = 2 (ab, bee va trai dat ), T= 0, K= 1, H=O, C= 4. Thay vao (1-3)
BAI 2: PHAN TICH CAU To!-0 HINH HQC CUA KET CAU PHANG
Luc nay xem h~ Ia kh6ng noi dat nen dieu ki~n dm su d1,1ng bieu thlic (1 -2).
Luc nay D = 3 (ab, bee va trai da't ), T= 2, K= 2, H=O. Thay vao (1-2).
- C6 nhieu each quan ni~m mieng cling khac nhau, va c6 anh hu'ong den so lu'Q'ng
mieng cling va lien ket.
Trai dat (II) va bee (1). Hai mieng cling nay noi voi nhau bang ba thanh ab, cd, ef
(H.1.13b). Ba thanh nay kh6ng dong quy hay song song nen h~ da cho Ia BBH (h~
tinh djnh).
Trai dat (II), bee (I), va ab (III). Ba mieng cling nay noi nhau bang ba khop ( 1,2
o xa v6 cung ), ( 2,3), (3,1). Ba khop nay kh6ng th2mg hang nen h~ da cho Ia BBH
(H.1.13c).
(1,2)--+(1;)
(I) (III) (3,1) (f) I' '~
(iZSmPp...e~;s:~t e
b f
H.l.13b
H.l.l3c (II)
LLiu y: Khi khao sat dieu ki~n can va du cho m(lt h~, chi can su dl,l.ng m(lt quan
ni~m Ia du.
BAI 2: PHAN TICH CAU T~O HINH HQC CUA KET CAU PHANG
Vi d~ 2: NQi dung giong vi d1,1 1 nhu'ng thanh e- f nghieng di 45° (hinh H.1.13d)
e )(0
"I'
0
~
,." I ' ,
1 ld
b ; I '
,/ I ',
/ '
H.l.l3d
H. t .13e (II)
2. oreu ki~n du: f)L(a h~ ve thimh bai toan noi hai mieng cU'ng:
D6 Ia trai dat (II) va bee (I). Hai mieng cU'ng nay noi voi nhau bang 3 thanh ab,
cd, ef (H.1.13e). Ba thanh nay dong quy t1;1i 0 nen h~ da cho Ia h~ BHTT.
Vi d~ 3: Phan tich cau t~o hinh hQC cua h~ cho tren hinh H.1.13f
1. Oi"eu ki~n can: H~ da cho thui;>c h~ bat ky noi dat. Su dt,mg bieu thU'c (1- 3) de
khilO sat dieu ki~n can.
H.l.l3f H.l.l3g
Quan ni~m h~ gam mieng cU'ng: (A), (B), (C), (D), (E), (F).
2. Oi"eu ki~n du: Du'a h~ ve thanh bai toan noi ba mieng cU'ng (I), (II) & (III) nhu'
tren hlnh (H.1.113g). B mieng cU'ng nay noi voi nhau bang ba khop (1,2), (2,3)
&(3, 1) khong thang hang nen h~ da cho Ia BBH (tinh djnh).
· .. I
f_
..... 1 '
BAI 2: PHAN TICH CAU T~O HINH HQC CUA KET CAU PHANG
Vi dl:l 4: Phan tich cau tiiiO hinh hQC cua h~ cho tren hinh (H.1.13h)
1. f>i'eu ki~n can: H~ da cho thUQC h~ bat ky noi da't. SU' d1,mg bieu thU'c
Vi dl:l 5: Phan tich cau tiiiO hinh hQC cua h~ cho tren hinh (H.1.13i)
2. f>ieu ki~n du
Vi dl:l 6: Phan tich cau t~o hinh hQC cua h~ cho tren hinh {H.1.13j)
1 2 3
H.l.l3j H.l.l3k
1. f)ieu ki~n can: H~ da cho thUQC h~ d~m noi da't. SU' d~,Jng bieu thU'c (1-5) de khilO
sat dieu ki~n can.
2. f>ieu ki~n du
Vi d\1 7: Phan tich cau ti[IO hinh hQC cua h~ cho tren hinh (H.1.131)
1. f>ieu ki~n can: H~ da cho thUQC h~ d2m noi dat. SU' dt,mg bieu thU'c
2 3 4 (I) (II)
(1,2) --1-00
(lil)
2. f>ieu ki~n du
- Tu'dng tl/ (3,4,7,8,10): Ia mieng cung (III) dlng thua mQt lien ke~ thanh.
Ba mieng cung nay noi voi nhau bang ba khop (1,2) a xa vo cung, (2, 3), (3,1). Ba
khop nay thang hang (H.1.13.m)
A , A. A.
Cau 1: Ynghia cua vi~c nghh~n CUU Sl/ cau tc;w hinh hQC cua ket cau
Cau 2: The nao Ia h~ bat bien hinh, bien hinh, bien hinh tU'c thai. Kha nang ap d1,mg
cac h~ d6 trong xay dljng.
Cau 4: Thiet l~p cac cong thuc bieu th! dieu ki~n can de noi cac mieng cU'ng th~mh h~
bat bien hinh. Neu each v~n d1,mg cho tUng cong thU'c
Cau 5: Giai thich tinh chat cua bQ doi va neu each v~n d1,1ng
Cau 6: Phat bieu va giai thich dieu ki~n can va du de noi 2 mieng cU'ng, 3 mieng cU'ng
thanh h~ bat bien hinh.
A B c E F H I
D
h
G J
H.7.a
H.7.b
-I
-----~ I _.
BAI 2: PHAN TICH CAU T~O HINH HQC CUA KET CAU PHANG
F
B c G I
H.7.c
Cau 8: Khong xet tai trQng. Phan tich cau tc;~o h1nh hQC cua h~ sau
a
~· a
H.S.a
2
a a
·r a ;
I'
a
H.S.b
BiU 3: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TINH D~NH CH'U TAl TRQNG BAT DQNG
BAT aONG
•
- Nam au'(fc Cck khai ni~m ve nqi /f/c va each xac C!inh cac thanh ph'fm nqi 11/C trong
bai toan phang;
- Bier each ve bie'u do nqi lf/c trong h~ ket cau: h~ khung adn gian, h~ ghep, h~ ba
khap, h~ c6 mat truyen lf/c va h~ dan.
Chu y: Khai ni~m ve n9i ll,(c va ph2m ll,(c Ia c6 the dong nhat voi nhau neu quan
ni~m tiet di~ Ia m9t lien ket han ho~c lien ket tu'dng du'dng noi hai mieng cU'ng a hai
ben tiet di~n. Vi v~y, sau nay ta c6 the dong nhat vi~c Xik d!nh nQi ll,(c voi vi~c xac
d!nh phan h/C trong cac lien ket.
~ '
i I .,._-
BAI 3: PHAN TICH NQI Ll,I'C TRONG KET CAU TiNH BJNH CHJU TAI TRQNG BAT BQNG
2. Cac thanh phan nqi h!c: M6n Cd hQc ket cau chu yeu xik d!nh 3 thimh phan n()i llfc:
M6 men uon quy u'oc xem Ia du'dng khi n6 lam d1ng tho du'oi va ngu'qc l9i (H.la).
Ll/c cat quy u'oc xem Ia du'dng khi n6 lam cho ph'€m h~ xoay thu~n chieu kim dong
ho va ngu'qc l9i (H.lb).
Ll/C dQC quy u'oc xem Ia du'dng khi n6 gay keo va ngu'qc 19i (Hl.c)
0 t l t
M>O
N>O
M>O
H.la
M<O
N>O N<O
M<O
N<O
Q>O
M\0
Q>O Q<O
H.lb
~ H.ld
' ~1~
Q<O
H.lc
Chu V:
- Cach quy u'oc dau nl}i 11/c Ia giong m6n Sue ben v~t li~u.
- Quy u'OC chQn vj tri ngu'oi dung quan sat c6 hu'ong nhin tU du'Oi len doi voi thanh
ngang; tU phai sang trai doi voi thanh dung va thanh xien khi dau nl}i 11/C (H.ld).
NQi 11/c (phan 11/c) du'qc xac djnh bang phu'dng phap m~t cat. Cac bu'oc tien hanh
nhu' sau:
- Bu'oc 1: Thl/C hi~n ml}t mat cat qua tiet di~n can xac djnh nQi 11/C (qua lien ket can
xac djnh phan 11/c). M~t cat phai chia h~ thanh hai ph2m dQC l~p. GiCi' l9i ml}t phan
bat ky.
- Bu'oc 2: Thay the tac d1,mg cua phan h~ bj lo9i bo bang cac thanh ph2m nl}i 11/c
(phim ll,(c) tu'dng ung. Cac thanh phan nay c6 chieu chu'a biet, c6 the gia thiet c6
chieu du'dng, va chung cling Ia cac d9i lu'qng can tlm.
BAI 3: PHAN TiCH NQI LI/C TRONG KET CAU TINH £1JNH CHJU TAI TRQNG BAT £1QNG
- Bu'oc 3: Thiel l~p cck dieu ki~n c€m bang du'oi d9ng cck bh~u thuc giai tfch.
Di;:ing II 'l:X =0; 'l:MA=O. 'l:X =0; 'l:MA=O. 'l:X =0; 'l:MA=O; 'l:Ms=O
Yeu cau: Tn,Jc X Yeu cau: Tn,Jc X khong Yeu cau: Tn,Jc X khong
khong du'gc vuong du'gc vuong g6c voi du'gc vuong g6c voi AB
g6c voi OA. phu'dng cac h,(c
Dc;mg III 'l:MA=O; 'l:Ms=O. 'l:MA=O; 'l:Ms=O. 'l:MA=O; 'l:Ms=O;'l:Mc=O
Yeu cau: A, B, 0 Yeu cau: A, B khong Yeu cau: A, B, C khong
khong du'gc thang du'gc song song voi du'gc thang hang
hang phu'dng cac h/C
- Bu'oc 4: Giai h~ phu'dng tr1nh cac dieu ki~n can bang se xac djnh du'gc cac thanh
phan n(li h/c (phan llfc). Neu ket qua mang dau du'dng th1 chieu cua n9i llfc (phan
ll,(c) dung chieu da gia djnh va ngu'gc li;:ii.
Vi dl:l 1: Xac dinh cac thimh phan phan h:fc va nQi h:fc t(li tiet di~n k {H.2a).
a. Xac djnh cac thanh phan phan ll,(c: (VA, HA, Vc)
IX= 0 ~ HA + p = 0 ~ HA = -P = -2(T) < 0
Kiem tra: 'i..Y = o ~VA+ Vc -4.q = o <=:> 0,4 + 4,4- '4.1,2 = o (dung)
BAI 3: PHAN TicH NQI LI,I'C TRONG KET CAU TINH 9~NH CH~U TAl TRQNG BAT 9QNG
P=2T
B
Vc
II ~. Vc =4,4
I H.2b
X I
I
A H.2a t
__._
HA l --------------·
l
I
VA 2m
..
2m
-L
b. Xac tljnh noi lf/c t{li tie't di~n k: (Mk, Qk)
Thl,(c hi~n mat cat (1-1), giG' li;!i va xet can bang phan ben phai (H.2b).
IV =0 => Qk - 2.q + Vc = 0
=>Qk = 2.q - Vc = 2.1,2- 4,4 = -2(T) < 0.
IX =0 => Nk = O(T)
3.1.2 Bieu do n(}i h!c
1. Khai ni~m:
Bieu do n(?i ll,(c Ia do thj bieu di@n quy lu~t bien thien cua n(?i ll,(c dQC theo chieu dai
cau ki~n.
- Tung d<?: tung dq cua bieu do n(?i ll,(c t9i m(?t vi tri nim d6 Ia bieu thi cho n(?i h/c t9i
tiet di~n tu'dng ung.
- BiE~u do m6men: tung dQ du'dng dl,(ng ve phfa du'oi, tung dQ am dl,(ng len tren
du'ong chuan. Dieu nay c6 nghia Ia tung d(> dl,(ng ve phfa tho d~ng.
- Bieu do ll,(c cat: tung dQ dlfdng dl,(ng len tren du'ong chuan va ngu'QC l~;:~i.
- Bieu do ll,(c dQC: tung dQ du'dng thu'ong dl,(ng len tren du'ong chuan va ngu'QC l~;:~i.
- Ghi ky hi~u +,- vao mien du'dng (am) cua bieu do ll,(c cat va ll,(c dQC.
Theo man Cd hQC ket cau, ve bieu do n(li ll,(c tien hanh theo cac blfoc sau:
Bu'oc 1: Xac dinh cac thanh ph2m phan ll,(c (neu can).
Bu'oc 2: Xac dinh n(li ll,(c t~;:~i cac tiet di~n d~c tru'ng.
Tiet di~n d~c tru'ng: Ia nhO'ng tiet di~n chi a h~ thanh nhO'ng do~;:~n thanh thang sao
cho tren do~;:~n thanh d6 ho~c Ia khong chiu tai trQng ho~c Ia chi chiu tai trQng phan bo
lien t1,1c.
Nhu' v~y, vi trf cac tiet di~n d~c tru'ng thu'ong Ia: o nut (ndi giao nhau cac thanh),
o vi trf ll,(c t~p trung, o hai dau tai trQng phan bo, ti;li vf trf cac goi tl,(a .... Vf dl,l, voi h~
cho tren hlnh (H.3a & H.3b), Vi trf cactiet di~n d~c tru'ng Ia ndi ghi ky hi~u bang cac
chO' hoa A, B, C, E, F.
ip iE r
q
1:
p c
;:;.. B
X
0
D
A
H.3a H.3b
A
xac dinh n{)i 11/c: tien hanh theo nguyen tac da trlnh bay. Tuy nhien, sau khi
phan tfch cac dieu ki~n can bang, ta thay c6 the xac dinh nhu' sau:
Momen uon tiili tiet di~n k (Mk): c6 gia tri du'QC xac dinh bang tong momen cua
tai trQng tac dt,Jng len phan h~ giO' l~;:~i lay doi voi trQng tam tiet di~n k.
BAI 3: PHAN TICH NQI U/C TRONG KET CAU TiNH BJNH CHJU TAI TRQNG BAT BQNG
LI/C dit t~i tiet di~n k (Qk): c6 gia trj du'qc xac djnh bang tong hlnh chieu cua
cac tai trQng tac dl,lng h~n phan h~ du'qc giCi' l«;li len phu'dng vuong g6c voi tiep tuyen.
tn,Jc thanh t«;li tiet di~n k (phu'dng cua Qk).
li/C dQC t~i tiet di~n k (Nk): c6 gia trj du'qc xac djnh bang tong hlnh chieu cua
cac tai trQng tac dl,mg len phan h~ du'qc giG' l«;li len phu'dng tiep tuyen voi tn,Jc thanh
tc;1i tiet di~n k (phu'dng cua Nk).
Dau cua cac d~i lu'Q'ng trong bieu thuc xac djnh nqi 11/C
- Tai trQng gay ding tho du'oi t«;li tiet di~n k se cho Mk mang dau du'dng va ngu'qc lc;1i.
- Tai trQng tac d1,1ng len phan ben trai c6 chieu hu'ong len va ph2m ben phai c6 chieu
hu'ong xuong se cho Qk mang dau du'dng va ngu'qc l«;li.
- Tai trQng gay keo tc;1i tiet di~n k se cho Nk mang dau du'dng va ngu'qc l«;1i.
SU' d1,1ng cac lien h~ vi phan de ve. Chi tiet se du'qc trlnh bay sau bu'oc 4.
Vi dl:l 2: Xac djnh n(>i h,(c t«;li tiet di~n k, m, n, cua h~ cho tren hlnh (H.4a).
3
q
pl Mt p2
P,
1:2 PI
m k
c<=< Jt P,
.c
N.Kt o. . *
H.4.b
PJ
H.4d
PJ
..l
n . ,P, M)t-- Mn n
~ b
a
H.4a
1
H.4.c
m
Q..,
Nm
<ffin
Mk =-qb.b/2 - P2b
Qk =qb + p2
Nm =0
BAI 3: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KiT CAU TINH a~NH CH~U TAl TRQNG BAT flQNG
Moi lien h~ vi phan cho ta thay tai trQng q kem hdn Q & N m(>t b~c ve m~t toan
hQc; kem hdn M hai b~c ve m~t toan hQC.
~
- ~-
trQng tren m6i doc;tn thanh Ia hoan toan xac q p q=qp +qt
TU'c Ia q=O. I'Jhu' v~y, (Q) & (N) tren doc;tn nay se song song voi du'ong chuan
H.Sc
7. Tru'O'ng hqp tren c.'lo~n thanh chju titi phan bo aeu: (H.Sc)
TU'c Ia q ~ canst. Nhu' v~y, (Q) & (N) tren doc;tn nay se Ia du'ong thang du'qc ve qua
hai diem; (M) se Ia du'ong parabol du'qc ve qua 3 diem.
l !
i
:j 'J
BAI 3: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TiNH BJNH CHJU TAl TRQNG BAT DQNG
q/2
fM =8 (gQi Ia tung d9 treo); f treo vuong g6c voi du'ong chuan va thea chieu q.
Moi lien h~ giii'a momen va h/c cat t;;~i hai dau thanh:
s. Tru'ang hqp tren do~n thanh chju ti•i trQng phan bo hlnh tam giac (H.Sc & H.Sd)
TU'c Ia q c6 d;;~ng b~c nhat. Nhu' v~y, (Q) & (N) tren do;;~n nay se Ia do;;~n du'ong
parabol du'qc ve qua ba diem; (M) se Ia du'ong b~c ba, cho phep ve qua ba diem.
fQ =~cos a, fQ treo vuong g6cvoi du'ong chuan va c6 chieu sao cho t;;~i vj trf
q = 0, th§'p tuyen voi du'ong bieu do song song voi du'ong chuan.
fN = ~ Sin a, fN treO VUOng goC VOi du'ong Chuan Va CO ChieU SaO ChO ti;li Vj trf
q = 0, tiep tuyen voi du'ong bieu do song song voi du'ong chuan.
BAI 3: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TiNH f)~NH CHJU TAl TRQNG BAT f)QNG
Moi quan h~ giua momen va lf/c cat t~i hai aau thanh
- Khi tai phan bo tam giac c6 day ben phai (H.Sc):
9. Truong hQ'p tren do~m thanh ch!u tai trQng phan bo hinh thang
Dc;mg du'ong cua cac bieu do kh6ng thay doi so voi tru'ong hqp tai phan bo hlnh
tam giac. C6 the du'a ve th~mh tong cua hai bai toan da biet (H.Se).
R5e
10. Truong hQ'p tren do~n thanh ch!u tai trQng phan bo theo quy lu~t bat ky
Dung each treo bieu do (H.Sf).
=
/_
BAI 3: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TINH flJNH CHJU TAI TRQNG BAT flQNG
Cac chu y:
- Tru'ong hqp tai trQng phan bo theo chfeu dai xien cua tn,JC thanh, CO the du'a ve
theo phu'dng ngang bang each chia tai trQng d6 cho cosa (H.6a).
'
q=--~
q
cos a
a l--L6a a
- Tc;~i vj tri chju tai trQng t~p trung, n9i h,J'c c6 sl,( thay doi:
• Ll,(c t~p trung c6 phu'dng vuong g6c voi tn,Jc thanh (H.6d).
0~r~ ~ ~
~ ! ~ ! ~· j ~~:
~Mph
Ia ~~·I
~Q..
1
I a IM
~. ~Il ~·
1 · 1
I I I I 1 M• I ph
I I ph~~l ~~
:.. lN"'Il~l
~ - I ph
N N~ +
Nph
m N .
I
+
• Ll,(c t~p trung c6 phu'dng bat ky: c6 the du'a ve tong cua hai bai toan (H.6f).
~ 'A '
1. f>jnh nghia: Dam ddn gian Ia h~ gom mQt thanh thang noi voi tnfli dat bang so
lien ket tu'dng du'dng voi ba lien ket lo;;~i mQt de t;;~o thanh h~ BBH.
2. Phan lo~i
- Neu hai an con l;;~i dong quy t;;~i mQt diem I, phu'dng trlnh can thiet l~p Ia tong mo
men toan h~ doi voi diem I bang khong. (~MI = 0)
- Neu hai an con l;;~i song song nhau, phu'dng trlnh can thiet l~p Ia tong hlnh chieu
toan h~ len phu'dng vuong g6c hai an song song bang khong. (~Z = 0, Z c6
phu'dng vuong g6c voi phu'dng hai an song song)
- Neu hai an con l;;~i Ia m9t life va m9t mo men, phu'dng trlnh can thiet l~p, Ia tong
hlnh chieu len phu'dng vuong g6c cua an life bang khong. (~Z = 0, Z c6 phu'dng
vuong g6c voi phu'dng an life)
BAI 3: PHAN TICH NQI LI,IC TRONG KET CAU TINH D~NH CH~U TAl TRQNG BAT DQNG
Vi d!J 3
y
- HA : :LX = 0 => f4(HA) = 0 => HA MA p
A
- MA : :LMA = 0 => f5(MA) = 0 => MA ~ VA H.7e
B X
- v~ bieu do n(>i life tren tUng do~;~n thanh theo eae lien h~ vi phan giU'a nQi life va
ngo~;~i life.
Vi d!J 1: Ve cac bieu do nQi h!c cua dam cho tren hinh (H.Sa)
a. Xac dinh cac thanh phan phim /ljc (V.4, H.4, Vs)
- :LX = 0 => HA = 0.
- :LMA = 0 => S.VB- 6.30 - 10.4.2 = 0 =>VB = 32,5 (>0)
VA 2m
BYL
Yo 0
H.8a
rmmwn~lllll~ (~m)
I 20 I 70 I I .
~Itt
37 5
• ~2 f1'''M'"!IIII&II~32,s@
(kN)
®
(kN)
b. Xac djnh npi 11/C t€1i cac tie"t di~n die tru'ng
q(2 10.42
f=-=--=20
8 8
BAI 3: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TINH B~NH CH~U TAI TRQNG BAT BQNG
d. Kiem tra lifli cac bieu cfo tla ve: Tf/ kiem tra.
Vi d~ 2: Ve c;:)c bieu do nQi h!c cua dam cho tren hinh (H.9a)
Quy tai trQng ph€m bo deu ve tac dl,mg tren du'ong nam ngang:
I ;::
@ 1,154
I '·
~
(T.m) I I r;
,10,618 I
~~
I c
@) ,..
(T)
,-_
®
(T)
r:
c
t:
a. Xac tljnh cac thimh phan phim 11/C (MA, HA, Va)
- LX = 0 => HA = 0.
- LMr =0
=> MA + M- 2.P- qtd.2.1 = 0.
BAI 3: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TINH f)JNH CHJU TAI TRQNG BAT f)QNG
- ~y =0 => Vs - P- qtd.2 =0
=> Vs- 3 - 2.309.2 = 0
b. Xac djnh n()i life t{li cac tii!'t di~n d~c trllng
- Tc;~i A: MA = 7,118; QA = 0; NA = 0.
d. Kiem tra l{li cac bieu tfo dave: Tt/ kiem tra.
Vi diJ 3: Ve cac bh!u c.'lo nQi h!c cua dam cho tren hinh ve H.lO
Nh~n xet rang neu ta giG' lc;~i phan ben phai khi xet c2m bang m()t phan h~ thl
khong can quan tam den phan ll,(c.
a. Xac c.'ljnh n()i h!c t'i cac tiet di~n c.'l'c tru'ng
BAI 3: PHAN TICH NQI Ll,I'C TRONG KET CAU TiNH DJNH CHJU TAI TRQNG BAT DQNG
NB = -P2.COS45° = -1,414.
2. Xac dtnh cac thanh phan phan 11/c: Gam ba th~mh phan va du'qc xac djnh nhu'
truong hqp dam ddn giim.
4. Kiem tra l~i cac bieu ao n{)i 11/C. (da trlnh bay)
Chu V:
- Nut khung c6 tfnh chat: tong mo men ng09i h/C va n(li h/C t9i cac dau thanh quy tt,J
vao nut khung bang khong (can bang mo men nut). Thu'ong sU' dt,Jng tfnh chat nay
de kiem tra Sl/ can bang mo men nut cho ket qua tfnh toan.
- Truong hqp d~c bi~t: m(lt nut c6 hai dau thanh quy tt,J
va khong chju mo men ngo9i ll,(c, mo men n(li ll,(c tc;~i
hai dau thanh d6 bang nhau ve gia trl va cung lam
d~ng tho ben trong hay ben ngoai.
Vi dl:l 1: Ve cac bieu do n{)i 11/C cua dam cho tren hinh H.13a
LX =0 => HA = 0.
P=JT
LMI = 0 => 4VA- 4.q.2- 6P = 0
=> 4VA- 4.2.2- 6.3 =0 B
VoE
lI ""'
I
LMA = 0 => -4.Vo + 4.q.2 - 2.P = 0
- !vA
H.13a 1
l
1
A I
=>-4.Vo + 4.2.2- 2.3 =0 => Vo = 2,5 (> 0) --------------til:
HA I
Kiem tra: LY =o J 2m 4m l
~ -q.4- P +VA + Vo =0
~ -2.4- 3 +8,5 + 2,5 =o (dung)
I l
BAI 3: PHAN TiCH NQI LI!C TRONG KET CAU TiNH D~NH CH~U TAI TRQNG BAT DQNG
b. Xac dinh nQi hie t,i cac tiet di~n d~c tru'ng
T9i B: Ms = 0; Qs = -P = -3; Ns = 0.
6
2.4 2
ql 2
f=-=-=4
B B
@
- Bieu do 11/c cat (Q): La nhU'ng doc;m du'ong thang. (T.m)
- Bieu cfo 11/c d9c (N): La nhU'ng do9n du'ong thang. H.13c
3 2.5
(§) @
(T) (T)
H.l3d H.l3e
8,5
BAI 3: PHAN TICH NQI LI,IC TRONG KET CAU TINH DJNH CHJU TAI TRQNG BAT DQNG
Vi d~J 2: Ve cac bieu do nQi ll!c cua dam cho tren hinh H.14a.
P=2
H.14a
---t...::D-0-~------------r
4m
~--~=---~----~~--~
4m Vc
a. Xac djnh cac thimh ph'an phan ll!c: {VA, Fe. HB}
LX = 0 => HB = -P
=> HB = -2( <0).
4q 4
L.M1 = 0 => -8Vc + 4P + 4.q.2 +
2 ( 3 +4) = 0
4 12 4
-8Vc + 4.2 + 4.1,2.2 + ' ' ( +4) = 0 => Vc = 3,8>0
2 3
4q 2
L.Mc = 0 => 8VA + 4P- 4.q.6--( -.4) = 0
2 3
. 4.q
* KH~mtra: l:Y = 0~~ + Vc-4.q --y=O
@
(Tm) H.l4b
@
(T) H.l4c
Vi d1:1 3: Ve cac bieu do nQi hie cua dam cho tren hinh H.lSa
Quy tai trQng phan bo deu ve tc:k dl,lng tren du'ong nam ngang:
,; q 1,2
qL = -- = = 1,346.
cosa cos30°
4m ~ 2m J 2m
a. Xac d!nh cac thimh phan phan h,l'c:{VA, HA, Vc}
- l:X = 0 => HA = 0.
NA = - VA.sin30° = -1,461.
Qco = P = 2; Nc = 2. 0,922
- Ti;!i D: Mo = 0; Qo = P = 2; No= 0.
@ H.ISb
(T.m)
Kil~m tra sl,( can bang mo men nut B: Tl,( kiem
tra
qta.l 2 1,346.4 2
f = -8- = 8 = 2,692.
1,231
@ 2,132 2.461
(T) H.1Sc
@ H.15d
(T)
.... ,
· 3.3 H~ BA KHOP
3.3.1 Phan tfch cau t~o h~
1. f>jnh nghia: H~ ba khop Ia h~ gom hai miE~ng cU'ng noi voi (C)A(B)
nhau bang mqt khop va lien ket voi trai dat bang hai khop
(goi co dinh) de tc;1o thanh h~ BBH. H.16
- Trong h~ luon ton tc;1i thanh ph2m h/c nam ngang ngay ca khi tai tn;>ng chi tac dt,mg
theo phu'dng thang dU'ng.
- Nqi h/C trong h~ ba khop (momen uon va h/C cat) n6i chung Ia nh6 hdn trong h~
ddn gian cung nhjp, cung chju tai trQng.
- Vom ba khop: Khi cac mieng cU'ng cua h~ Ia nhCi'ng thanh cong (H.17a). Trong
vom ba khop, n6i chung phat sinh day du ba thanh phan nqi h,(c.
- Khung ba khop: khi cac mieng cU'ng cua h~ Ia nhCi'ng thanh gay khuc (H.17b).
Trong khung ba khop, n6i chung phat sinh day du ba thanh phan nqi hfc.
- Dan ba khop: Khi cac mieng cU'ng cua h~ Ia nhCi'ng dan phang tinh djnh (H.17c).
Trong dan ba khop, cac thanh chi ton tc;li hjc dQC.
H.17b H.l7c
H.17d
- U'u cliem
BAI 3: PHAN TICH NQI Ll!C TRONG KET CAU TiNH BJNH CHJU TAI TRQNG BAT BQNG
- Nhu'Q'c diem
• Trang h~ luon ton t9i th2mh phan h/c xo ngang nen ket cau m6ng phuc t9p.
De kh~k phi,JC dieu nay, c6 the SU d1,1ng h~ ba khop c6 thanh ding.
Fj·
=> -HA + 5.VA- 48,8 = 0 (a)
b. Xac djnh n{)i 1\l'c t~i cac tU!t di~n d~c tru'ng
Tc;ti A: MA = 0; QA = -HA = -0,977; NA = -VA= -9,955.
Tc;ti D: Mo = 0; Qo = 0; No= 0.
Tc;ti E: MED =:= -2.q.1 = -2.2.1 = -4; MEA= -4.HA = -4.0,977 = -3,911.
Tc;ti C: Me= 0; QeE =VA- 4.q = 9,955 -2.4 = 1,955; QeF = -Vs = -2,044.
Ne = -HA = -0,977.
Tc;ti F: MFs = 3.Hs = 3.0,977 = 2,91; MFe = -3.Hs -M = -3.0,977 - 3,2 = -6,11.
q.l 2 2.2 2
J=-=-=1
8 8
H.24b
• Trem cac doc;tn con lc;ti Ia nhG'ng doc;tn thang.
@
(T)
H.24c 0,977
BAI3: PHAN TICH NQI LI,I'CTRONG KET CAU TINH DJNH CHJU TAl TRQNG BAT DONG
X
H.28a
VI!
tren hinh ve
~ 2m ~ 2m ! 2m
•l
2m l
a. Xac t'fjnh cac thimh phan phim h/C
P=2T
- o~ thay VA = Vs = 6; HA = o. l
K
- Xac d!nh cac ph2m ll,(c tc;~i Vi tri mieng cU'ng
noi thanh d3ng. Tckh thanh ding GH. Cac
G
thanh ph2m phan llfc gam: (VG, HG, VH, HH).
Dung m~t d~t 1-1, xet can bang ph2m ben trai:
b. Xac t'fjnh n(}i h!c t\li cac tiet di~n t'f'c tru'ng
De thu~n lqi cho vi~c xck d!nh n(li llfc, ta tach rieng h~ ra lam hai phan d(lc l~p nhu'
luc xac d!nh phan ll,(c lien ket trong cac thanh d3ng.
Ti;!i D: MoA = 2.VA = 2.6 = 12; MoH = 2.HG = 2.6 = 12; Moe= 2.VA- 2.HG = 0.
q.lz 2.42
f -
- --
8
- --4
8
-
®
:)::::::::::::::1
6 6
(T)
H.28e
BAI 3: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TINH P'NH CH'U TA.I TRQNG BAT PQNG
A I
3.4 H~ GHEP
3.4.1 Phan tich h~
1. f>jnh nghia: Ia h~ gam nhieu li~ lien ket voi nhau bang cac lien ket voi nhau bang
cac lien ket khop ho~c thanh va noi voi trai da't b~mg cac goi tlfa de t;;~o thanh h~ BBH.
2. Vi dl:l
,....---.....,...-o D ~:1---..,..,
c;A lB C
H.40a
l E lF
khdpA khdpC
(ABC)+ Tr:ii ddt ----IJ!IIi>. MC + (CDE) - - - • • MC + (EF) --+-
thanh B thanh D
3 thanh
----.~ MC duy nMt.
(E) va (F)
Nhu' v~y, c6 the xem h~ da cho gam cac h~ ABC, CDE, EF Ia nhG'ng h~ dam ddn gi~m.
khdpA kMpC
(ABC)+ Tr:ii d:it ---•IJ!I MC + (CDE) ---•11- MC + (EF) ~
tbanh B thanhD
kbdpE
---•• MC duy nhdt.
thanhF
Nhu' v~y, c6 the xem h~ da cho gam cac h~ ABC, CDE, EF Ia nhG'ng h~ khung ddn
gi2m.
khdpA
c;
A
1
c
HAOc
lE
(ABC)+ T. dh - - - • • MC + (CDE) __...,.
thanh B
bakhdp
B ----l•li> MC duy nhk
C,D,E
BAI 3: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KIET CAU TINH BJNH CHJU TAI TRQNG BAT BQNG
Nhu' v~y, c6 the xem h~ da cho gam cck h~ ABC (dam ddn giim), CDE (h~ ba khop).
khdpA khiip c
(ABC) + T. d~t ----1JI• MC +(CD) - - - - • . . , MC duy nh~t
thanh B thanh 0
Nhu' v~y, c6 the xem h~ da cho gam cck h~ ABC, CD Ia nhung h~ dan.
Nh~n xet
- C6 the xay dl,(ng h~ ghep bang each phat trien mieng cU'ng.
- Thea chieu phat trien mieng cU'ng, ta lo;;~i bo mieng cU'ng tru'oc thl h~ con l;;~i se b! BH.
Vf d1,1: cac h~ dau tientrong sd do phat trien cua h~ cua cac h~ o tren.
- H~ ph~:~: Ia h~ ma neu lo;;~i bo cac h~ lan c~n thl n6 bj BH.
Vf d1,1: cac h~ tn1 h~ dau tien trong sd do phat trien h~ cua cac h~ otren
- H~ trung gian: Ia h~ ph1,1 nhu'ng Ia h~ chfnh cua h~ khac.
- Tai trQng tac d1,1ng len h~ ph1,1 thl gay ra nQi ll,(c trong ca h~ phy va h~ chfnh. Tai
trQng se truyen ap ll,(c tu h~ phl,l len h~ chfn~ thong qua lien ket noi giua h~ phl,l
va h~ chfnh.
BAI 3: PHAN TICH NQI U,I'C TRONG KET CAU TINH DJNH CHJU TAI TRQNG BAT DQNG
- Bu'oc 1: Phan tfch cau t~;~o h~, xac dinh h~ chfnh, h~ phl,J, h~ trung gian
- Bu'oc 2: Tach h~ ghep ra th~mh nhieu h~ tach bi~t, sap xep theo thU' tlf: h~ phl,J
tru'oc, h~ chfnh sau. Doi voi h~ phl,J, thay the lien ket doi voi h~ chfnh cua n6 bang
lien ket tu'dng du'dng noi dat.
- Bu'oc 3: Giai lan lu'qt cac h~ theo thU' tlf: h~ ph1,1 tru'oc, h~ chfnh sau. Khi tfnh h~
chfnh, phai truyen phan 11/c tU' h~ ph1,1 (cua n6) viw. Truyen t~;~i vi trf lien ket giU'a
h~ phl,J va h~ chfnh, CO gia trj bang phi:m h/C khi tfnh cho h~ phl,J va CO chieu ngu'gc l«;~i.
Sau khi giai cho tat ca cua h~ th~mh phan, ghep cac biE~u do n(li 11/C l«;~i voi nhau, se
du'qc ket qua can tlm.
a. Phan tich h~
khdpA
(ABCD) + T. dat
thanh D
Ill MC +(BE)____..,.
Ay @" B oP( Jl E ~
k:hdp B
OL X
c DJ
- - - • • MC duy nhdt.
1 2m l 2m 1
thanh E H.41a
H~ da cho Ia h~ ghep, h~ chfnh ABCD (h~ khung ddn gian) va h~ phl,J BE (h~ dam
ddn gian).
H~ phf:l BE (H.41b)
- Xac djnh nqi h,(c t;;~i cac tiel di~n d~c tning:
T;;ti B: Ms = 0; Qs = Vs = 1,2; Ns = 0
H.41b
~X= 0 :::} HA = 0.
I I
BAI 3: PHAN TiCH NQI LI,I'C TRONG KET CAU TINH B'NH CH'U TAl TRQNG BAT BQNG
• Bieu do momen: tren AB c6 tung d(l treo f = q.l 2/8 = 1,2.22/8 = 0,6.
2,2
3,
1,2
®
(T)
Vi d~ 2: ve cac bieu do n(?i hie cua cac he cho tren hinh (H.42a)
- H~ 3 khop ABEFGH, cac khop Ia H, G va khop gia tc;~o boi hai thanh AE va BF. Day
Ia h~ ph~:J.
Ket qua bieu do nQi h,(c tren toan h~ tren h1nh (H.42c, d, e)
P= lOT P= lOT
E~--~----~----~~-o~~--r-----~~--~----~~
0 F K
M=40T.m L
Jt H.42a
A B ct:< c
J 2m .l 2m 1 2m l 2m J 3m 1 3m l 2m l 2m ~
P"" lOT
E 0 F
q= 16
B
K L
V8 =20 M=40
R42b
c
@
(T.m) H.42c
BAI 3: PHAN TICH NQI LI,I'C TRONG KET CAU TiNH BJNH CHJU TAl TRQNG BAT BQNG
H.42d
®
(T}
@ H.42e
(T)
20 59
Vi d~,:~ 3: Xac djnh h,tc dQc trong thanh dim (3-8), (1-7) cua h~ dim cho tren hinh
(H.34a)
H~ d~m da cho c6 the xem nhu' h~ ghep va phan tich thanh h~ chinh va ph1,1 nhu'
tren hlnh ve.
l:Y=O
=> -NH.sin45" + V1 = 0
2 p
=> N18 = 0,5.P. .J2 = J2 (> 0)
Vc
BAI 3: PHAN TicH NQI LI/C TRONG KET CAU TiNH flJNH CHJU TAI TRQNG BAT flQNG
A '- 'A
1. Djnh nghia: Ia h~ gam Cck thanh thang lien ket voi nhau chi bang cck khop ly
tl.tong o hai dau m6i thanh de t<;~o thanh h~ BBH.
- Cac thanh dan nam tren du'ong bien dan gQi Ia cac thanh bien (gom bien tren va
bien du'oi).
- Cac thanh dan nam ben trong biem gQi Ia cac thanh b1,1ng (gam thanh dung va
thanh xien).
- Khoimg each giua hai mat dan thUQC cung m(>t du'ong bien gQi Ia dot.
Mlt
Thanhxi~n
H.32
..l
3. cac gia thiet de tinh dan
- Mat dan phai nam t<;~i giao diem cua tr1,1c cac thanh dan va Ia khop ly tu'ong (c6 the
xoay tl/ do, khong rna sat).
V~y cac thanh dan lam vi~c nhu' cac lien ket thanh, nghia 13 chi tOn t<;~i 11./C dQC.
- L2m lu'Qt tach cac mat ra kh6i dan bang cac m~t cat quanh mat.
- Thay the tac dt,mg cua thanh dan bj cat bang ll,(c dqc trong thanh d6. Luc dau, cac
ll,(c dQC chu'a biet, gia thiet CO chieu du'dng (ve hu'Ong ra ngoai mat).
- Khao sat sl,( can bang cua tUng mat: ll,(c tac dt,mg len mat gam ngoi;~i ll,l'c t~p trung
(neu c6) va ll,(c dqc theo cac thanh dan. Day Ia h~ ll,l'c dong quy nen thu'ong su
d1,1ng hai phu'dng hlnh chieu theo hai phu'dng kh6ng song song.
- Khao sat can bang cho tat ca cac mat, se du'qc h~ thong cac phu'dng trlnh. Giai h~
phu'dng trlnh se xac djnh du'QC cac ll,l'c dQC can tim. Neu ket qua mang dau du'dng
thl ll,(c dQC gay keo (dung chieu da gia djnh) va ngu'QC l~i.
• Minh hqa: tach va xet can bang mat so 7 cua h~·dan tren hlnh (H.33a).
3
VA =I,SP H.33a
BAI 3: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TiNH a,NH CHJU TAl TRQNG BAT f>QNG
Hai phu'dng trlnh din bang hlnh chieu thea hai phu'dng c6 the thiet l~p:
• De tranh giai h~ phu'dng trlnh toan hQC, ta di thiet l~p dieu ki~n can bang sao
cho trong m6i phu'dng trlnh chi chua m9t an so. each tien hanh nhu' sau:
o Tach mat thea thU' tl/ sao cho tc;~i m8i mat chi c6 toi da hai gn so chu'a biet.
o De tlm hfc dQc trong thanh chu'a biet thu nhat, ta thiet l~p phu'dng trlnh
can bang hlnh chieu len phu'dng VUOng g6c VOi thanh chua hjc dQC chu'a
biet thu hai.
• Minh hQa: tro li;~i vi dl,l tren hlnh (H.33a) ta c6 th€ tach m5t the~ tlf:
1-76-72-73 ... chang hi;ln, tach mat 1:
/N•-z
_ .~a .,N
l: X = 0 => N1 _2 sina + 1,5P = 0 => N1 _2 = - :
15
<0 HA=O fA 1-6
sma
VA =l,SP
(Z ..l thanh 1-2) H.33c
Chu V: khi tinh d2m, nen su d1,mg hai h~ qua tren de loc;~i b6 nhO'ng thanh d2m
khong lam vi~c ngay tU' dau.
Vi dl:l 1: Xac t'ljnh hie dQC cua cac thanh dan trong h~ dan tren hinh
(H.35a)
p p
NH 'P N .s=PJ
1 8
~l8 ~a
74
4
fN-1-a~
4
H.3Sb
YL /
N,,ty
0 x H.35c 0~
Ap d1,mg h~ qua 1va 2, loc;~i bo cac thanh dan khong lam vi~c: (6-5), (6-10), (10-
9), (10-5), (9-8), (9-5), (5-4) va (5-2). Ket qua du'qc h~ tren hlnh (H.35b)
- Tach mat so 8:
{ 'I'IX~
Y- 0
0~N
N~
7 _8
4 _8 -
~0
-P
- Tach mat so 4:
Ket lu~n: N7-s = Ns-9 = N9-1o = Ns-9 = Ns-10 = NG-10 = N4-s = Ns-6 = Ns-2 = 0
Ghi chu: phu'dng phap tach mat co u'u dil~m Ia ddn gian, d~ ap dl,mg, nhu'ng tinh
toan sai n(?i h,tc cua 1 thanh d~n den sai n(?i ll,(c cac thanh khac.
- Thl,(c hi~n "m~t cat ddn giim" qua thanh d2m dm xac djnh ll,(c dQC. Yeu cau: m~t
cat phai chia d~m ra lam ~ai phan dQC l~p. GiO' l~i va xet din bang m()t phan bat ky.
- Thay the tac d1,1ng cua thanh dan bj cat bang ll,l'c dQC trong thanh do. Luc dau, cac
ll,l'c dQc chu'a biet, gia thiet co chieu du'dng.
- Thiet l~p Cck dieu ki~n can bang: luc nay, ta c6 the thiet l~p ba phu'dng trinh can bang.
- Giai h~ ba phu'dng trlnh, se xac djnh du'QC ll,(c dQC can tlm. Ket qua ve dau cua nQi
ll,l'c, tu'dng tl/ phu'dng phap tach mat.
Minh hpa:
(H.36a) cat qua bon thanh chu'a biet ll,l'c dQC N3-4, Ns-4, Ns-s, Ns-9, nen khong phai
Ia "m~t cat ddn gian".
- De tranh phai giai h~ thong phu'dng trlnh, can thiet l~p sao cho trong phu'dng trlnh
chi c6 m(lt an so. each thl,(c hi~n nhu' sau:
• Neu ll,l'c dQC trong hai thanh chu'a biet con l«;~i dong quy t«;~i m(lt diem, thl lay
tong can bang momen doi voi diem dong quy d6.
• Neu ll,l'c dQc trong hai thanh chu'a biet con lc;~i song song nhau, thl lay tong
hlnh chieu len phu'dng vuong goc voi phu'dng cua hai thanh song song do.
Vi dl:;l 1: Xac djnh hJ'c dQC trong thanh {2-3), {2-8) cua h~ dim tren hinh
(H.36a).
Nh~n xet rang, voi m~t dh 2-2 tren h1nh (H.36a), c6 the xc:k djnh N3-4 bang each
viet phu'dng tr1nh can bang momen voi mat 8.
Vi dl:l 2: Xac d!nh h/C dQC cua cac thanh dan (1-3), (5-4), (3-6) trong h~
Day Ia h~ d2m ba khop. Cac thanh ph~m phim hjc xac djnh theo each cua h~ ba
khop, ket qua tren h1nh ve.
H.36b
-----
HA=P t1 V,. == l,SP
! a b a l a l a
Npi dung: Tim each thiet l~p so lu'qng cac phu'dng tr1nh can bang chua cac an so
can t1m bang so lu'qng an so.
BAI 3: PHAN TICH NQI LI,I'C TRONG KET CAU TiNH flJNH CHJU TAI TRQNG BAT flQNG
Phu'dng phap nay du'<;1c xay dljng dlja tren nh~n xet sau: khi th.iet l~p m<;>t phu'dng
trlnh can bang cho m<;>t m~t cat, n6i chung chi c6 the
6 7
lo9i tru toi da hai lljc dqc.
Nhu' v~y de tlm nQi lljc trong n thanh dan, thl can
phai thiet l~p n phu'dng trlnh. Nghia Ia dung n m~t
cat OQC l~p sao cho ml>i m~t cat c6 cat qua cac thanh
can xac d!nh lljc dqc va qua toi da them hai thanh
khac nCi'a. NQi lljc trong hai thanh nay se b! lo9i b6
khi thiE~t l~p phu'dng trlnh can bang.
Vi dy: X.:k ajnh lljc d9c trong thanh dan (1-6) va (2-7) cua h~ dan tren hinh (H.37).
3a 3a
'i,Ml=O=>Nz-72-Nl-62=0 (a)
/_--
BAI 3: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TiNH BJNH CHJU TAI TRQNG BAT BQNG
- Giam nh~ trQng lu'qng cua cac ket cau chju ll,(c chfnh.
- Bao v~ cac ket cau chju ll,(c chfnh tranh bj hu' hong trong qua trlnh chju tai.
Chu y: cac ket cau h~ c6 h~ thong truyen ll,(c thu'ong g~p san nha, mai nha, ket
cau m~t cau ....
- Phan ket cau chju ll,(c chinh: chju ap ll,(c w dam dQC phl,l thong qua Cclc mat truyem ll,(c.
Cac bu'oc tinh toan nhu' sau:
Bci{Jc 1.: Xem Cck dam dQC phl,l nhu' nhi:i'ng dam ddn gian ke len cac goi tl,(a t9i cac
mih truyen ll,(c va chju tai trQng tu'dng U'ng. h~ nay da biet each tfnh.
- Truyen phan ll,(c tlt dam dQC ph1,1 vao (giong h~ ghep).
- Tinh ket cau chju ll,(c chfnh nhu' nhi:i'ng h~ thong thu'ong da biet.
Minh hQa:
1~ tP 1P
L Xt ! X i~ 5q
H.44b
Budcl
Nh?n xet: do tai trQng truyen vao ket cau chju ll/C chfnh nhi:i'ng ll,(c t~p trung nen
bieu do momen trong ket cau chju ll,(c chfnh c6 d9ng da giac, con bieu do h,(c d3t c6
d9ng hlnh thang.
BAI 3: PHAN TICH NQI Ll/C TRONG KET CAU TINH B~NH CH~U TAI TRQNG BAT BQNG
b. Tinh ket cau chju ll!c chinh: Ia dam ddn giim chju tai trQng Ia ap d1,mg tU cac
dQC dam dQC phl,l truyen vao. Ket qua the hi~n tren hlnh ve.
q=l,2T/m M=2,4T.m
lP=2T
f l i ~ :d· :r l:
;$: X
..l 2m L
'"
2m l 2m ..l 2m ..L 2m ..L 2m .l
I
i q=1.2T/m
f J j_ ::d
M = 2,4T.m
~P~2T
Vt u: l-
t 2,4T 2,4T tt 0,6T -o,6T t t1T t 1T
~2,4T ~ 3T t0.4T ~ lT
I
I .
*I
I
I
I
I
J:l I
I
1~1 '.·06 12 I
HA4c ~~~
I·1 06
~~I'M'
I I I \e:Y
I I ' I I I I (T.m)
I I I I I I .
BAI 3: PHAN TICH NQI U/C TRONG KET CAU TiNH BJNH CHJU TAI TRQNG BAT BQNG
.
CAU HOI ON TAP
Cau 1: Neu cac dc;mg phu'dng trlnh can bang va cac dieu dm lu'u y khi mo ta sl,( can
bang cua c<k h~ ll,(c phang: dong qui, song song, bat ky
Cau 2: Trlnh bay cck d!nh nghia va qui u'oc dau khi Xck d!nh nqi ll,(c t<;li mqt tiel di~n
Cau 4: H~ ghep tinh d!nh: d!nh nghia, phan bi~t ket cau chinh, ket cau ph1,1 va tinh
chat ch[u ll,(c cua chung. Neu thu tl,( tien hanh khi tinh h~ ghep
Cau 5: H~ c6 h~ thong truyen ll,(c: d!nh nghia, y nghia cua vi~c sU' d1,1ng h~ thong
truyen ll,(c. Neu thu w tien hanh khi tinh h~ c6 h~ thong truyen ll,(c
Cau 6: Cach tinh dan theo phu'dng phap tach mat
Cau 7: Nqi dung phu'dng phap, ph;;~m vi ap dl,lng va u'u khuyet dh~m cua phu'dng phap.
Cau 8: Can thl,(c hit$n nhu' the nao de cho m6i phu'dng tr1nh din b~mg chi chua 1 an hjc
Cau 9: Cach tinh dan theo phu'dng phap m~t cat ddn gian
Cau 10: N(?i dung phu'dng phap, ph;;~m vi ap dl,lng va u'u khuyet diem cua phu'dng phap.
Cau 11: Can thl,(c hit$n nhu' the nao de cho m6i phu'dng tr1nh can bang chi chua 1 an ll,(c
-
a a a
BAI 3: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TiNH £1~NH CH~U TAl TRQNG BAT £1QNG
A B
a
I, ~L?:. ,r a
~r a a
1 + + (j
Cau 14: Ve bieu do nQi h,(c M, Q, N cua h~ ba khop sau
I~
\
\ \
2
P=2qa M=qa
1 .
B c D
2a /
2a 2a 2a
~e 1/
~u 15: Tinh h,(c dQc trong thanh dim Nl, N2.
I
! , . [_I
BAI 4: PHAN TICH NQI Lt/C TRONG KET CAU TINH B~NH CH~U TAI TRQNG OI BQNG
'
BAI4: PHAN TICH NOI
•
LliC
•
TRONG
KET CAU TiNH f>INH
•
CHIU
•
,
TAI TRONG
•
Dl f>ONG
•
-
Sau khi hQC xong bai nay, hQC vien c6 the:
- Nam c1£1cjc khai ni~m ve tai trc,mg di c19ng, vj trf bat lcji nhat va gia trj bat /cji nay
khi ke't cau chju tai di c19ng.
- Nam cJticjc khai ni~m c!u'ang anh hu'ang cua c1?i lticjng nghien crJu 5 (cJ.a.h 5) va
each ve cJtiang tmh hu'ang.
- Ve c!u'ang anh hUang cua dam va khung adn gian, cJ.a.h cua h~ 3 khap, cJ.a.h cua
h~ dan, cJ.a.h cua h~ ghep
- SLI dt.tng cJtiang anh hllang cJe tfnh gia trj cua c!?i lu'cjng nghien cL/u 5
, , A.
4.1.1 Tai trQng di dQng va nguyen tic tinh h~ chiu tai trQng
did9ng
1. Tai trQng di c.t()ng: Ia tai trQng c6 Vi trf thay doi tck dl,mg len cong trlnh nhu':
tai trQng cua doan xe, doan ngu'oi di chuyen tren cau ....
Khi tai trQng di d9ng tren h~, d9i lu'qng nghien cuu s (n9i h,(c, phan h,(c, chuyen
vi ... ) se thay doi. Do d6, khi nghien cuu h~ chiu tai trQng di dQng,ta phai giai quyet
hai nhi~m Vl,J:
Xac dinh Vi trf bat lqi hay con gQi Ia vi trf de tfnh cua tai trQng di dQng tren cong
trlnh Ia Vi trf cua tai trQng de sao cho ung voi Vi trf d6, d?~i lu'qng nghien cuu s c6 gia
tr! lon nhat hay nh6 nhat.
BAI 4: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TINH fiJNH CHJU TAI TRQNG DI fiQNG
Xck dinh tri so de tfnh hay con gqi Ia vi tri de tfnh Ia tri so Ion nhat ve trj tuy~t doi
CUa di;!i lu'qng nghiem CliU 5 U'ng VOi Vi tri de tfnh cua tai trqng di d(?ng.
2. Nguyen tac chung de tim vi tri bat IQ'i va gh~ tri de tinh
Gia thh§t khaang each giCi'a cac tai trqng di d(?ng tren cong trlnh Ia khong doi va vi
trf cua chung du'QC xac dinh thea mQt tQa dQ Chi;IY Z.
Thiet l~p bieu thU'c cua di;ii lu'qng nghien cU'u S thea vi trf cua tai trqng di dQng
(thea tqa dQ Z) bang cac nguyen tac nhu' da biet trang phan h~ chiu tai trqng bat
dc?ng. s Ia ham so thea z, S(z).
Tlm qfc tri cua ham S(z). Gia trj Ion nhat ha~c nh6 nhat cua cac cljc trj Ia gia tri de
tinh. Vi trf Zo tu'dng U'ng cua daan tai trqng Ia vi trf de tfnh.
Ham S(z) thu'ong Ia ham nhieu dai;!n va khong lien tl,IC ve gia tri cung nhu' di;ia ham
cua n6 nen vi~c tlm cac cljc tri kh6 khan. Ngu'oi ta sU' d1,1ng phu'dng phap du'ong anh
hu'ong de nghien cU'u.
- Cac tung dQ du'dng dljng thea chieu cua tai trqng di di?ng va ngu'qc li;ii.
- Ghi cac ky hi~u (+) ,(-) vaa mien du'dng va am cua d.a.h.S.
- Bu'oc 1: Cha mQt lljc P = 1 di dQng tren cong trlnh. Vi trf cua n6 each h~ tr1,1c tqa
dQ chqn tuy y mc?t dai;in z.
BAI 4: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TINH BJNH CHJU TAI TRQNG DI BQNG
- Bu'O'c 2: Xac djnh bieu thlr'c cua d~i lu'qng nghien clr'u S tu'dng lr'ng voi vj trf cua hfc
p c6 tQa dQ z bang cac phu'dng phap tfnh voi tai trQng bal d<}ng da quen biet, du'qc
S(z). S(z) QQi Ia phu'dng trlnh du'ong anh hu'ong.
Vi d4:1 1: Ve du'ang anh hu'ang momen uO'n t9i tie't di~n k (H.3.1a)
wl
""'
k
I
i
I
H.3Ja
l
VB
z
Mk(z)= VB.(1-a)=- .(1-a).
~ H.3.lb
!!_(I- a)
1
d.a.h.Mk
l
b. ve d.a.h.Mk
- Khi P = 1 di d9ng ben trai k (O s z s a)
z
Mk(Z)= - .(1-a) c6 d~ng b~c nhat, ve qua 2 diem:
l
l-z
Mk(Z)= -!-.a c6 d~ng b~c nhat du'<;1c ve qua 2 diem:
z
z=a =>Mk(a)=- .(1-a) (>0)
l
z=1 =>Mk(1)=0
Tung dQ du'ong anh hu'ong cua d~i lu'<;1ng S t~i m(lt tiE~t di~n nao d6 bieu th! gia tr!
cua d~i lu'<;1ng S do hfc P= 1 d~t ngay t~i tiet di~n d6 gay ra.
2. So sanh y nghia cua tung dQ du'ong imh hu'ong cua d~i lu'qng S voi
bieu do nqi h:fc
Trang bai 3, ta biet rang: tung dQ biE~u do n(li hjc t~i 1 tiet di~n bieu thj gia trj cua n(li
life t~i ngay tiet di~n d6 do cac tai trqng c6 vj tri khong doi tac dt,mg len toim h~ gay ra.
Nhu' v~y, bieu do n(li h/c cho thay quy lu~t phan bo cua nQi life tren tat ca cac tiet
di~n cua h~; con du'ong anh hu'ong cua d~i lu'qng s cho thay quy lu~t bien thien cua
d~i lu'qng nghien CUu S t~i m(lt Vj tri xac djnh nao do do hfc t~p trung P=1 di d(lng
tren cong trlnh gay ra.
V~y, neu thu nguyen cua hfc Ia kN, cua chieu dai Ia m thl tung d(l du'ong anh
• • , , kN ,A , kNm
N A N
hu'dng phan h/c co thli nguyen kN (We hu' so), momen uon 1a kN = m
__ !
BAI 4: PHAN TICH NQI LI,I'C TRONG KET CAU TiNH BJNH CHJU TAI TRQNG DI BQNG
Mk(Z) = -P.(b-z)=-(b-z)
Qk(Z) = +P.cosa=cosa.
Nk(z) = -P.sina=-sina.
~P=~t~•::::
At-e...:-:::1
k
~··~
a l b l b
l H.3.2a 1 l H3.2b l
~,--------~~~-~1------~, ~------~:~~--------~r 1
I I I I I
r-----------~1~~~-~-~
da.h.Mk I I
b b~~i~-~~~l----------~1
1 I d.a.h.~ I
I I cosa.J, ··I I
~------~~~lll~ll~li~III~I~A v~~l~lll~&~lll~lll~------~:
d.a.h.Q. ... ·-··--·--If cosa 1 1 d hQ 1
I I I I .. a. · .1:: I
'--------..u!J.,~.~·II~!!:..~.:.IS""I"""I rk-sina.
l.J,IIPI sin~
...I.,L,jl. ,.lel:.~-.....
l!.....ll.....il _______,l
d.a.h.Nk d.a.h.Nk
a. a.a.h.Mk
- T9i nut thU'a Mk =-b (b Ia khoimg each W mut thU'a den tiet di~n k thea phu'dng ngang).
- Tren do~n tU k den dau ngam, d.a.h.Mk trung voi du'ong chuan.
each ve nhanh
- T~i mut thU'a dl,(ng tung dQ y = -b.
- T~i k dl,(ng tung dQ y = 0.
- Noi hai tung dQ nay bang do~n du'ong thang se du'qc d.a.h.Mk tren do~n tU mut
thU'a den tiet di~n k.
BAI 4: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TiNH BJNH CHJU TAI TRQNG DI BQNG
b. f).a.h.Qk
Nh~n xet: d.a.h.Qk c6 d;;mg hlnh chu nh~t.
- Tren do;;m tU' k den dau ngam, d.a.h.Qk trung voi du'ong chuan.
each ve nhanh
- Tren do;;m tu mut thU'a den tiet di?n k, dl,l'ng doc;tn du'ong th2mg song song du'ong
chuan c6 tung d9 v= +cosa khi dau thU'a ben phai; y = -cosa khi dau thU'a ben trai.
c. a.a.h.Nk
Nh~n xet: d.a.h.Nk c6 dc;tng chu nh~t.
- Tung d() y= -sina. H.3.2c
each ve nhanh
va d.a.h phim h!c goi t\l'a A cua h~ cho tren H.3.2c MA A Mll
-
-
D.a.h n()i ll,l'c tc;ti th~t di~n k ve theo each ve nhanh.
D.a.h phan h,J'c t~i goi A dlfqc ve theo d.a.h n(>i h,J'c tiet di~n t~i ngam
Hft-tOn!~
VA H.3.2d
• d.a.h.VA :: d.a.h.Qn
• d.a.h.MA :: d.a.h.Mn
BAI 4: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TINH f>JNH CHJU TAI TRQNG DI f>QNG
• d.a.h.HA :: d.a.h.Nn
4.2.2 f)u'ong anh hu'O'ng trong dam ddn gian c6 aau thua
1. f)LI'ong anh hu'ong phim h;c
a. Phan tich
LZ= 0 => HA =0
Ve d.a.h ph2m lljc: Cho Z bien thien va ve ( H.3.3)
Nh~nxet:
- D.a.h. VA, d.a.h.Vs ia m(lt do~m thang duy nhat, c6 tung dQ y = + ltc;~i goi tlja chU'a
dc;~i hJ'qng nghien cU'u, tung dQ y= 0 tc;~i goi tlja con lc;~i.
each ve nhanh
• Noi tung dQ nay b2mg m(lt doc;~n thang se du'QC d.a.h can ve.
Phan tich
Nh;n xet:
£hiong trai va du'ong phai dh nhau z
tc;~i vj tri tu'dng ung du'oi tiet di~n k. H.3.3
l
• Neu keo dai duong phai den
I I
goi tlfa A, c6 tung d(l y= +a (
~ :
I
~I d.a.h.VA
a Ia khoang each W k den goi I . I I
I 1 1 l I I
tlfa A theo phu'dng ngang) I l I
each ve nhanh:
• Dl,(ng tung dQ y= 0 tc;~i vj tri
cac goi tl,(a (cck tung dQ nay
gQi Ia cac diem khong)
BAI 4: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TiNH BJNH CHJU TAI TRQNG DI BQNG
• Ti;li goi tL,(a A dL,(ng tung dQ y= +a, noi tung d(> nay voi diem kh6ng ti;li B. bang
du'ong thang, du'qc du'ong phai
• Qua k, dL,(ng du'ong thang dung cat du'ong phai xac djnh du'qc phan thlch dlfng
cua du'ong phai va diem_ chung cua du'ong phai voi du'ong trai
• Noi diem chung vua xac djnh voi dien khong ti;li A se X<k dinh du'qc phan thfch
dl,mg cua du'ong trai
- f>.a.h.Qk
Nh~n xet:
each ve nhanh:
'
• DL,(ng tung dQ y= 0 ti;li vi tri cac goi tL,(a (cac tung d(> nay gQi Ia cac diem
kh6ng)
• Ti;li A dL,(ng tung d(> y= +cosa, noi tung d(> nay voi diem kh6ng ti;li B bang
du'ong thang, du'qc dtfong phai
• Ti;li B dL,(ng tung d(> y= -cosa, noi tung d(> nay voi diem kh6ng ti;li A bang
du'ong thang, du'qc du'ong trai
• Qua k, dL,(ng du'ong thang dung cat du'ong phai xac dinh du'qcphan thich dl,lng
cua chung.
- f>.a.h.Nk
Nh~nxet:
each ve nhanh:
• DL,(ng tung d(> y= 0 ti;li Vi trf cck goi tL,(a (cac tung dQ nay gQi Ia cac diem khong)
· .. i
··---1.
BAI 4: PHAN TICH NQI LI,IC TRONG KET CAU TINH fi~NH CH~U TAI TRQNG DI fiQNG
• T9i A dl,(ng tung dQ y= -sina, noi tung dQ nay voi dh~m khong t9i B bang
du'ong thang, du'qc du'ong phai.
• T9i B dl,(ng tung dQ y= +sina, noi tung dQ nay voi diem khong t9i A bang
du'ong thang, du'qc du'ong trai.
• Qua k, dl,(ng du'ong thang dung cat du'ong phai xac djnh du'qc phan thfch dl,mg
cua chung.
Lu'u y rang vai nhO'ng nh?n xet tren, con c6 nhO'ng each khac ae ve nhanh au'ang
phai, au'ang trai, au'ang anh hUang nQi lf/c
b. Tru'ong hQ'p tiet dien thUQC cfau thU'a: Ve d.a.h giong nhu' d'am cong-xon
Chu y: g6c a lay > 0 khi goi tl,(a A cao hdn goi tl,(a B va ngu'qc l9i
Vi dl:l 1: Ve d.a.h momen, h!c cat tiet dien k, m 8t A cua he tren hinh
(H.3.4a)
Tiet di~n k & m thUQC dau thU'a nen ve theo d.a.h nhu' dam cong-xon
k A
a~!I I
!1 d.a.h.Mk
1~
I
1
I
!1 d.a.h.Qk
l,..._ ___,_ _ _ _ _ __,...._:1"11~~~b d.a.h.Mm
l~t
I I
I
I
I lirm:t. d.a.h.Qm
1,~: I
1
I d.a.h.MA
I I
1~11(;}i!lllfllll I
I
I
I
I
1
I
iJ
I
----------}1
I
I
bib-1~ '---'1
d.a.h.Q:'
Vi dl:l 2: Ve d.a.h momen, h!c cat tiet dien k cua he tren hinh (H.3.4a)
£>u'ong anh hu'ong n(?i ll,(c t9i tiet di~n k cua h~ c6 the ve theo du'ong anh hu'ong
n(?i ll,(c t9i tiet di~n trong dam ddn gian c6 nhjp 3a.
BAI 4: PHAN TICH N(II LI/C TRONG KET CAU TINH t>JNH CHJU TAI TRQNG DI f>QNG
Vi d!J 3: Ve d.a.h momen, h!c dh tiet di~n k va momen uon phan h!c goi
tl!a A cua h~ tren hinh (H.3.4c)
f)u'ong anh hu'dng nQi 11/C t~i tiet di~n k CUa h~ CO the ve thea du'ong anh hu'dng
nQi 11/C t~i tiet di~n trang dam ddn gian c6 goi tr<3i d xa VO cung va goi B
Du'ong anh hu'dng mamen uon cua goi A c6 the ve thea du'ong anh hu'dng nQi 11/c
t~i tiet di~n sat goi A
k
'£:
A', 1 /
AB "'' Xc H.3.4b
' X/
-
du'ong anh hu'ong trang dam ddn gian tu'dng ung.
VB
h~ giG'a n9i 11/C trong thanh d6 voi VA, Vs.
A !P=J B
Neu khung Ci nhG'ng d~ng khac tim each thiet l~p -;e;
phu'dng trinh du'ong imh hu'ong ha~c qui ve h~ HA tVA fv.
tu'dng du'dng da biet each ve de ve.
Vi d!J 1: Ve d.a.h n()i h!~:: t~i tiet di~n k, m ,n cua h~ tren hinh (H,3,5b)
- D.a.h.nQi 11/C t~i tiet di~n k ve thea d.a.h n9i 11/C t~i tiet di~n dau thU'a.
- D.a.h nQi 11/c t~i tiet di~n m ve thea d.a.h nQi 11/C t~i tiet di~n trong dam ddn gian
tu'dng ung.
BAI 4: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TINH B'NH CH'U TAI TRQNG DI BQNG
- D.a.h.nQi h,J'c tc;ti th~t di~n n ve thea a.a.h phan h,J'c tc;ti goi tt,ta A:
• d.a.h.Nn=( -l).d.a.h.VA
Vi d1,1 2: Ve d.a.h momen uon va h,l'c cat t~i tiet di~n k, m, n cua h~ hinh (H3.5c).
- Tiet di~n k thu(lc dau thU'a
- Tiet di~n m ve thea d.a.h tiet di~n trang nh!p dam ddn gian 3a.
HA tVA
a~i
I I
d.a.h.~
~ a ~
I I
2.a 4 1
I I
I
11llemJl
I
d.a.h.Q. a~~
I I
! d.a.h.M~
I
I I
I I
I I
d.a.h.N~o: t111allllll J d.a.h.Qk
I I I I I
a~ i ------
I
I
I
I
-·----
} 2a l
.
l
I
a {'~I
~l
- I I
d.a.h.M,.
I
b-
I
---~-------r ~
I 1
I I -------pl
;;::;rsu:u:uz-
I
J
I
I I
I l
d.a.h.Qm
1 {---~'M"'
11
1 d.~~Qm
I I I 1 I I 1
l.a_lnmnnhnw:nnxw-=
-~.
l1 d.a.h.Mn
I
'
I I
m
:"1 lfi!IIJI!IIIII!flps::z= I
d.a.h.Q0
l.cosa. · -·~
,,
I d.a.h.Q0
ua::::ad d.a.h.Nn ·
BAI 4: PHAN TICH NQI LVC TRONG KET CAU TINH B~NH CHJU TAI TRQNG DI BQNG
4.3.2 f)u'ong anh hu'ong h/C dQC trong cac thanh dan
1. Phu'dng phap tach mat
N9i dung: Tach mat c6 chua thanh can ve du'ong anh hu'ong hjc d<;>c va di thiet
l~p phu'dng trlnh du'ong anh hu'ong cua n6 ung voi cac tru'ong hqp cua llfc t~p trung P
= 1 di d(?ng tren dan: dung ngay ti;li mat dang xet, di d(?ng ngoai phi;!m vi cac dot bi
cat va di d(?ng tren cac dot bi cat.
- Khi P = 1 di a9ng ngoai phqm vi cac aot bf cat (z = -d ho?c d <Z< 4d) (H3.7c)
Du'ong anh hu'ong tren cac dot nay Ia nhO'ng doc;m du'ong thang noi lien cac tung
dq U'ng du'oi m6i mfh cua dot b! dk
b. f>.a.h.N4-9
- Khi P =1 di rfQng ngoai ph?m vi cac a6t bi cat (-d <z< d ho?c 3d <z< 4d)
Du'ong anh hu'ong tren cac dot nay Ia nhO'ng do~n du'ong thang noi lien cac tung
dq U'ng du'oi m6i mat cua dot b! cat.
c. f>.a.h.N2-12
Tu'dng tl,(, d~ thay khi P = 1 d~t t~i mat 12 thl N 2_ 12 = .J2; khi P =1 di dqng ben
Npi dung: thl,(c hiEi!n "m~t cat ddn gian" qua thanh can ve du'ong anh hu'ong va
thiet l~p phu'dng trlnh d1Jong anh hu'ong cua no Ung VOi Cik tru'ong hqp cua ll,(C P =1
di dqng tren dan: ben trai afit bi cat, ben phai a6t bi cat va tren a6t bi cat.
Xet hEi! dan tren hlnh (H.3.7e). Ta trlnh bay each ve du'ong anh hu'ong ll,(c dQC
trong cac thanh 2 - 3, 11 - 10 & 4 - 10.
BAI 4: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TINH f>JNH CHJU TAI TRQNG DI f>QNG
a. D.a.h.Nz-3
Thl,(c hi~n mat cat (1 - 1) qua thanh 2 - 3 va thiet l~p phu'dng trlnh du'ong anh
hu'ong N2-3 ung voi cac tru'ong hqp cua ll,(c P = 1 di dQng:
Nhu' v~y, tren do~n nay, d.a.h.N2-3 ve trung voi du'ong chuan.
Du'ong imh hu'ong tren dot nay Ia do~n du'ong thfmg noi lien cac tung dQ du'oi m6i
mat cua dot bj cat.
b. D.a.h.N1o-u
Thl,(c hi~n m~t cat (2 - 2) qua
thanh 11 - 10 va thiet l~p phu'dng
trlnh du'ong imh hu'ong N10-11 ung voi
cac tru'ong hc;1p cua ll,(c p = 1 di di;>ng:
VB.2d
=> N 2-3 =-
h-
I ~
I. '
__ j _:_·=-
BAI 4: PHAN TICH NQI LVC TRONG KET CAU TINH B~NH CH~U TAI TRQNG DI BQNG
VA.d
=:::> NI0-11 =-h-
Du'ong anh hu'ong tr€m dot nay Ia dac;~n du'ong thfmg noi lien cck tung dQ U'ng du'oi
moi mat cua dot b! cat.
c. a.a.h.N4-1o
Tu'dng tl/ nhu' tru'ong hqp d.a.h.N10-11 va phu'dng trlnh du'ong dm thiet l~p cha moi
tru'ong hqp cua P = 1 di d9ng luc nay Ia "i..Y =0
Chu thich:
- Trang phu'dng phap mat cat ddn gian, dh~m lay momen khi viet phu'dng trlnh can
bang gQi Ia tam momen. Du'ong trai va du'ong phai cat nhau tc;~i tam momen.
- Trang tru'ong hqp khong the dung du'QC trang phu'dng phap tach mat hay mat cat
ddn gian de ve, c6 the su dl,mg phu'dng phap m~t cat phoi hqp ha~c ve tru'oc m9t
so du'ong anh c6 lien quan, roi tU nhung moi lien h~ ve n9i h,(c suy ra du'ong anh
hu'ong can ve.
- Trang m9t so bai taan phU'c tc;~p, c6 the ve du'ong anh hu'ong bang each: £>~t P = 1
lan lu'qt tren cac mih va xac djnh tung d9 du'ong anh hu'ong can ve tu'dng U'ng. Sau
d6, noi cac tung d9 nay bang cac dac;~n du'ong thang trang phc;~m vi moi dot se
du'QC du'ong anh hu'ong can ve.
- Khi SU d1,mg phu'dng phap m~t cat ddn gian de ve du'ong anh hu'ong h,(c dQC, c6 the
su dl,mg each ve du'ong anh hu'ong cua n9i ll,(c trang dam ddn gian. each tien hanh
nhu'sau:
• Neu hai thanh con l?i cua m~t cat giao nhau t?i momen I
BAI 4: PHAN TICH NQI LVC TRONG KET CAU TINH f)~NH CH~U TAI TRQNG DI f)QNG
. M
Bit~u thU'c x<k dinh h/c dQc c6 thet viet du'oi d<;mg: N = ±--;:-
o Mr Ia momen uon trong dam ddn gian tu'dng U'ng tc;ti I' (!' Ia vj trf tu'dng
U'ng du'oi tam momen I).
o Bieu thU'c lay dau (±)khi h/c dQc N du'dng tac dt,mg len phan h~ ben trai
Tu day, suy ra each ve nhanh d.a.h.N: ve d.a.h.Mr trong dam ddn gian phl,l trq
roi nhan voi m<)t lu'qng ±~. Phan thich dl,lng cua du'ong trai, du'ong phai Ia thu<)c
r
du'ong xe chc;ty va nam ben trai va ben phai dot bi d~t, trong phc;tm vi dot bi cat dung
du'ong noi.
• Neu hai thanh con lt;1i cua m?t cat song song nhau
0 Q Ia h/C d3t trong dam ddn gi2tn tu'dng U'ng cung phu'dng voi hai thanh
song song va lay tc;ti vi tri bat ky U'ng du'oi dot bl cat thu<?c du'ong xe chi;!y.
o Y Ia g6c nghieng cua thanh can ve du'ong anh hu'ong so voi phu'dng cua
hai thanh song song.
o Bieu thU'c lay dau (±) khi h/c dQc N du'dng tac dl,lng len phan ben trai
hu'ong xuong du'oi so voi hai thanh song song.
Tu day, suy ra each ve nhanh d.a.h.N: ve d.a.h.Q trong dam ddn gian phl,l trq
(lay t?Ji tiet di~n bat ky U'ng dot bi cat thu<)c du'ong xe Ch?JY) roi nhan voi m<)t lu'qng
± si~y . Phan thich dl,lng cua du'ong trai, du'ong phai Ia thu<)c du'ong xe ch9y va nam
8
P=l B
~ a ~ a .~ a ~ a ~ H.J. 7f
1 I P= 11 I I
1
l l
A~~L==~,====+~==~,==~~B
1
r l _j
"'''"
1 lI II II """
I
~llfll(t)!!! 11}11 1
2alhq d. trru.L---:!>"T" J 1 d L!.:l
i d h a:ce:==:
.a.. Ns-1
. ~
---- I
11 d • trai
I d. n6i I • pu<UI
•. 1I
'e do till e
I I
_L----"t---
_____ ?.m g .
u!OTtp,. I@
-t )/ .
smn
1I sma
-------- d. n6i d. phru d.a.h.NH
- Ph€m chia h~ thfmh nhli'ng h~ ddn giim, h~ ph1.,1 tl!a len h~ chinh.
a. Phan tich
Xet h~ ghep tren h1nh
c!P=l D E k F
(H.3.8a), ve d.a.h.Mk.
~ l 0 't
l
H.3.8a t--a •l
- Khi P = 1 di a9ng tren h~ phc; EF c jP= 1 D EL k
F
F
~
1 I
d.a.h.Mk.
d.a.h.Mk
BAI 4: PHAN TICH NQI LI,IC TRONG KET CAU TINH fl~NH CH~U TAI TRQNG DI BQNG
Theo tfnh chat cua h~ ghep (h~ chfnh khong gay ra ap llfc len h~ phl,J), nen
d.a.h.Mk ve trung voi du'ong chuan.
b. Quy tac ve
- Khi P = 1 di d(>ng tren h~ phl,J c6 chtia di;~i lu'qng can ve du'ong anh hu'C1ng: ta xem h~
phl,J nhu' mQt hE% don gian lam viE%c dQC l~p va ve chiang anh hu'ong theo each da biet.
- Khi P = 1 di d(>ng tren h~ chinh va cac h~ kh6ng lien quan: du'ong anh hu'C1ng
tu'ong U'ng ve trung du'ong chuan.
2. f>f[li lu'qng can ve c:Ju'ong anh hu'ong thUQC h~ chfnh hoijc h~ trung gian
a. Phan tich
i
t=
!:lP= 1 c D
0
L a
•l
l
"
luc nay, cat h~ pht,J kh6ng lam vi~c, A
c6 the loi;~i b6 chung, xem AB nhu' tI
dam c6ng x6n va ve du'qc d.a.h.Mj. I
I
b. Quy tac ve
- Khi P = 1 di d(>ng tren h~ c6 chtia di;~i lu'qng can ve du'ong anh hu'ong: co l~p h~ d6
va ve du'ong anh hu'C1ng.
• Neu h~ ke tiep Ia h~ chfnh so voi h~ dang xet: du'ong anh hu'ong ve trung voi
du'ong chuan.
• Neu, h~ ke tiep Ia h~ pht,J so voi h~ dang xet: du'ong anh hu'C1ng se Ia doi;~n
thang ke tiep va di qua tung d9 bang kh6ng t~i vj tri goi tlja noi dat thang
dting ho~c khop dau tien thu(>c m(>t h~ chfnh khac.
... j-
BAI 4: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TINH f>JNH CHJU TAI TR9NG DI f>QNG
k P=l m km
A
t a l a,
B
H.3.8.c
~ a ~ a ~a!i<lfi
n
c
D
J A
H.3.8d
c
D
I
I
I
I
I
I
E3
~r a a
~ a ~ ~1 ~I
Ia
I I I I I l I I
I I a I I I I I I
I 1~1111 I I I I
I 1~1111 I I I I
I
I \ 1 ~~td.a.h.Mk lc I I I
I I I I I I l I fl 1 I I
I
t~III®IIIIDLF t d.a.h.Q,.,
I I
I I I I dl I 1 d.a.h.M._
I I I I I I
I I I I I I l I cdf/ef I I
I
I
I
;
I
.I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
1~1
I
I
I
I a/2
{~t
!'+'
I
I
d.a.h.M1 I
I
I
I
I
d.a.h.Mm
I l_..:__~ d.a.h.Nn
Vi d~ 3: Ve d.a.h.Mk (H.3.8e, H3.8f)
~
I
I
I
I
I
I
I
I
CD H.3.8f .3
1tal2~al2~ ¥·a Jal2f a ~
I I I I I 1 I
I 'af2' : I I I
I ldtnnx...l I I I I
I I 1
I 0 I
l'e.·~·
d.a.h.Mt
- Du'ong anh huang gam cac do?tn du'ong thang, m6i do~m tu'dng U'ng voi tung dam
dQC phl,J.
BAI 4: PHAN TiCH NQI LVC TRONG KET CAU TINH BJNH CHJU TAI TRQNG DI fiQNG
- Khi P =1 d~t trem cac mih truyen hfc gay ra anh hu'ong nhu' khi .dung tn,(c tiep
- Bu'oc 2: GiCi' l9i cac tung dQ cua d.a.h.S vua ve t9i nhU'ng vj trf du'oi cac mat
. truyen life. Cac tung dQ nay cClng chinh Ia cac tung dQ d.a.h.S khi P = 1 di d(>ng
tren h~ thong truyen hfc.
- Bu'ac 3: L~m lu'qt noi cac tung dQ vua giU' l9i o tren trong ph9m vi tUng dot bang
cac do9n thang, se du'qc d.a.h.S can ve.
Chu y: Khi p = 1 d~t t<;~i mat tl,fa tn§n trai dat, tung dQ d.a.h.S t<;~i Vi tri nay bang khong.
H.3.9
BAI 4: PHAN TiCH NQI LI,I'C TRONG KET CAU TiNH BJNH CHJU TAI TRQNG DI flQNG
phu'dng voi Cck h,(c t~p trung PI,P2, ...Pn di d(lng tren c6ng trlnh gay ra (H.3.10a)
Yeu cau: X<k djnh gia trj cua d9i lu'qng 5 do cac h,(c t~p
Theo y nghia tung dQ du'ong anh hu'ong, gia trj cua d9i
lu'qng s do rieng Pi gay ra: si =Pi ·Y;.
S= ~); =LP;·Y;·
i=l
Chu thich:
- Pi > 0 khi cung chieu voi P = 1 dung de ve d.a.h.S va ngu'qc l9i.
- Truong hqp d.a.h.S c6 bu'oc nhay t9i vj tri tu'ong ung h,tc Pi (H.3.10b) thl d9i lu'qng
S do rieng Pi gay ra se c6 hai gia trj tu'dng ung voi ben trai va ben phai tie't di~n c6
bu'oc nhay.
Q~" = -1,2(T)
BAI 4: PHAN TicH NQI LI/C TRONG KET CAU TiNH flJNH CHJU TAI TRQNG DI flQNG
3
Mk = IP;·Y; =PI.l,2+P2.2,4+P,.08=
i-1
- Xac djnh Qk: Do d.a.h.Qk c6 bu'oc nhay t<;~i vi tri h/c t~p trung P2gay ra se c6 2 gia trj.
Qt =P .(-o,2)+P2.(-o,4)+P .0,2 =
1 1
Nhan xet: Ket qua cua hai each tfnh Ia nhu' nhau.
Yeu cau: Xac djnh gia trj cua d<;~i lu'<;lng S do q(z) gay ra bang du'O'ng anh hu'ong cua n6.
Suy ra: J
Sa-b Y( Z ).q (Z) .dz
a
co: Ia di~n tich phan bieu do du'ong anh hu'ong ben du'oi tai trQng phan bo deu tren
do9n [a,b]
q
Chu thich:
- q c6 gia tri du'dng khi n6 cung chieu voi k
(-1.2) =0
+q. - -
2
Qk =
q. (0,5.2) +q. (--o,5.2) +
2 2
2 (0,5.2) (--Q,5.2)- 0
+q - - +q. - - -
2
! I
I
i
I I
BAI 4: PHAN TICH NQI LI/C TRONG KET CAU TiNH &'NH CH'U TAl TRQNG 01 &QNG
Veu cau: Xac d!nh gia tr! cua d9i lu'qng S do M gay ra
bang du'ong anh hu'ong cua n6.
a
H.3.10f
Thay the M bang c~p ng~u h,tc p =; ( b.Z ~ o)
Theo cong thuc cho tru'ong hqp tai t~p trung, ta c6:
S=M.tga.
Truong hqp tren cong trlnh c6 nhieu momen t~p trung: MI,M2'"'Mn.
S = fM;.tga;.
i=l
Chu thich:
M lay dau du'dng khi c6 chieu thu~n chieu kim dong ho.
tga c6 dau du'dng khi du'ong anh hu'ong dong bien khi
qua diem d~t M. M
Sph =M.tga"
BAI 4: PHAr-1 TiCH NOI LI/C TRONG KET CAU TINH f)~NH CH~U TAl TRQNG DI fiQNG
Vi dl;l: Xac d!nh Mk b~ng du'ong imh hu'ong. H~ c6 sd do cho tren hinh
(H.3.10.h)
{~j~'
=P.y + M.tgaYh =
4 . ---- d.a.h.Mk. ph
=2.1+(-3,2){ -~) = 3,6(T.m) a
--- ar1
H.3.10h
Cau 2: Bjnh nghia dlfong anh huang. Neu nguyen tik va nhCi'ng qui lfoc can thong
nhat khi ve du'ong anh hu'ong
Cau 3: Phan bi~t y nghia cua au'ong anh hu'ong 5 va bieu do n(?i lljc 5
Cau 4: Trlnh bay each ve clu'ong anh hu'ong cua phan lljc va n()i hjc trong dam cldn
gian va dam c6ng-x6n
Cau 5: Trlnh bay each ve clu'ong anh hu'ong cua phan 11/c va n9i hjc cua h~ ghep tinh
dinh
Cau 6: Trlnh bay each ve du'ong anh hu'ong trong h~ co h~ thong truyen lljc
Cau 7: Trlnh bay each ve du'ong anh hu'ong trong h~ dan theo phu'dng phap tach mat
· cau s:
b. Ve du'ong anh hu'ong momen uon va lljc cat t<;~i tiet di~n K. Dung du'ong anh hu'ang
xac djnh gia trj r?i hjc t<;~i K : Mk, Qk
cau 9:
b. Ve du'ong anh hu'ong momeri uon va hjc cat t<;~i tiet di~n K. Dung du'ong anh hu'ang
i '
xac djnh gia trj nqi lljc t<;~i K : Mktr, MkPh , Qk
I
BAI 4: PHAN .TiCH NQI LI/C TRONG KET CAU TINH f>~NH CH~U TAI TRQNG DI f>QNG
M=qa 2
P=qa
I r l ~Q til
fl
'-;:'::-.;
rr I Q1 1
X ~
a 2a g_ g_
'k i" ~' '\\ '-k
Cau lQ: Ve du'ong anh hu'ong h/c dQC 0 cac thanh 1, 2, 3. Dung du'ong anh hu'ong Xik
djnh gia trj h/C dQC CaC thanh 1, 2, 3
Cau 11: Tfnh h/C dQC trcing thanh dim 1,2. Ve du'ong anh hu'ong h,(c dQC 0 Ctk thanh
1, 2. TU' d6, dung du'ong anh hu'ong xac djnh gia trj h/C dQC cac thanh 1, 2.
2a
f--
I l•fJ TAl LI~U THAM KHAO
. THAM KHAO
TAl LIEU
1. Leu ThQ Trlnh (2011). Cd h9c ket cfiu- T?p 1...: H? tinh ajnh. NXB Khoa hQcky thu~t
2. Leu ThQ Trlnh, Nguy~n M<;~nh Yen (2011). Bai t?p Cd h9c ke't cfiu - T?p 1 ...: H? tinh
ajnh. NXB Khoa hQC ky thu~t
3. BQ mon ket cau cong trlnh (2007). GiiJO trlnh Cd h9c ke't diu 1. D<;~i hQc Bach Khoa
Da N~ng.