Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
SPECTROMETR旧UH騒A−V10LETTE
tes・Unepresentationtabulaireestutiliseeauxchapitres8
7。1。INTRoDUCTloN
et9.
Desreferencesadeslivresetadeseataloguesde
L’absorptlOnmOleculairedanslespectreultra−Violet SpeCtreSSOntdonneesalaHndecechapitre.
(UV)etvisibledependdelastructureelectroniquedela
molecule・L’absorpt10nd,energleeStquantifieeetresulte
dupassagedeselectronsd’orbitalesdel’etatfondamental 7.2,THEoRIE
VerSdesorbitalesd’unetatexcited,energleSupeneure・
PourbeaucoupdestructureselectronlqueS,1,absorptlOnSe LapartieUVduspectreelectromagnetiqueestindiquee
faitdanslapartiedi範cilementaccessibledelareglOnUV・ alaHgure7・2・Leslongueursd,ondedelaregionUVsont
Enpratlque,laspectrometrieUVselimitenomalement habituellementexprimeesennanometres(lnm=109m)Ou
auxsystemesconJugueS水. enangstr6ms・Å(lÅ=10−10m)・0ccasiomellement,l・ab−
Ilyacependantunavantagealaselectivitedel,absorp− SOrPtionestdonneeennombresd,onde(㌔unites二cm−1).
tionUV‥desgroupescaracteristlqueSPeuVentetrereCOn− Noussommestoutd,abordinteressesparlaregiondel・UV
nusdansdesmoleculesdecomplexitestresvariables.Une
proche(quartz)allantde200a380nm.L’atmosphereest
Partieimportanted,unemoleculerelativementcomplexe transparentedanscetteregionetonpeututiliserdumate−
PeutetretranSparentedansledomaineUVdesortequeson rieloptlqueenquartZPOurbalayerentre200et380nm.
SPeCtrePeutetreSimilaireaceluid’unemoleculebeaucoup L’absorptiondel,Oxygeneatmospheriquecommencevers
Plussimple・Ainsi,lespectreducholest−4−en−3−OnereS− 200nmets’etendverslareg10ndeslongueursd・ondeplus
Sembledetrespresaceluidumesityleoxyde・し,absorptlOn COurteS・quleStaCCeSSibleparlaspectrometrieUVsous
resultedelaportionenoneconJugueepreSentedansles COurantd’azoteousousvide(revelantlaregionallantde
deuxcomposes(fig・7・l)JUntraitementmathematiqueI 200を185m).
detailledelatheoriefondamentaledesspectresUVet L’energletOtaled,unemoleculeestlasommede
electronlqueSiraitau−deladel’0切ectifdecechapitre. SOnenergieelectronlque,desonenergiedevibrationetde
Nouspreferonsplut6tmettrel’accentsurlescorrelations SOnenergiederotation・LagrandeurdecesenergleS
qu’ilpeutyavoirentrelesspectresetlesstructuresutilisees decroitdansl,ordresuivant‥Eelec.,Evlb.e,Erot.L・energle
enchimieorganlque・Cependant,nOuSPreSenterOnSaSSeZ absorbeedanslareglOnUVproduitdesvariationsdans
detheoriepourrendrecomptedecescorrelations. l’energleelectronlquedelamoleculeresultantdetransi_
、UnspectreUVobtenudirectementapartird,uninstru一 tionsd’electronsdevalencedanscelle−Ci.Cestransitions
d’absorption(absorptionoutransmittance)enfbnctionde moleculaireoccupee(habituellementuneorbitalepnon
lalongueurd’onde(Oudelafrequenced’absorption).Les lianteounliante)versl’Orbitaled’energieimmediatement
donneessontfrequemmentconvertiesenungraphique Superieure(uneorbitaleanti−liante,n*ouo*).し,orbitale
representantl’absorptivitemolaire(em。XOulogem。XCOmme anti−lianteestdesigneeparuneasterisque・Ainsi,lapro−
alafigure7・1)enfonctiondelalongueurd’ondeJL’utili−、 motiond’unelectrondepulSuneOrbitalen−lianteversune
Sationdel’absorptlVitemolairecommeunited’intensite Orbitaleanti−liante(n*)estindiqueen→が.
d’absorptlOnaPOuraVantagequetOuteSlesvaleursd,in− Leconceptd’uneorbitaleanti−liantepeutetreexp11−
tens騰ssere nenfalamemequantited’especesabsorban−
quesimplementenconsiderantl,absorpt10nUVdel塩hy−
”LachJOma【ographleiiquldeをhauleperlbmance(HPLC)estetr°itemcntleeala
detectlOnUV
290 CHAPITRESEPT SPECTROMETRiEULTRA・VioLETTE
Transitionsn→n’(bandesK) I 囲
〟 。薯
o b 膝& 友柳 x h ndesD
0 I cH3−C一昔く霊 (b)
20° 250 300 35° 400
(AouT,VOlrP.292).
0.78um
lOnm 200nm 380rIm 780nm 50I‘m 30cm
Longueurdionde 亦 2,5Hm25Itm ll
RegionspectraIe 蒜芳UUb Y 2 f6ヨツ UVproche Cm ̄1263 蒜 乏 6リ I & 6 R # VvR & F F柳 ヨ 坊7T R ツ deI’IRIointain auxmicr00ndes Rotation moIecuiaire
400 400cm−1 200cm−1
cm−1
FIGURE7・2・SpectreeIectromagnetIqUe
7,2.THEoRIE 291
一年−..、.心 ¶−一打章
∵て≡㌻
(c)
FlcURE7,3.LesorbItaies7tetTt∵del’ethylene(a)OrbltaIeiiante,7T.Les
deuxeIectr0nS7tOCCuPanti’orbItaieliante、UneorbitaIe7tIianten’aqu’un
SeuIpIannodaldanslepIandusqueIettemolecuiaire.(b)OrbitaIeant1−
iiante,7t青iUneorbitale7了(anti一日ante)aunpIannodalsupplementaire
PerPendlCUiaireaupiandeiamoIecuieetbiSSeCteurdeIaiiaisonC−C.
d’electrons7Tliants・Lorsdel,absorpt10nd,uneradiation
que,VerSuneCOmbinaisoncorrespondanteal’etatexcite.
UVprochede165nm,undeselectronsnliantsesteleve Celaestschematisealafigure7・4,danslaquellelesniveaux
VerSl’Orbitaled’energlePluseleveelaplusproche,C,esti− Vibratoiressontdesignespa日も,Vl当etainsidesuite.A
direuneorbitalenanti−liante. destemperaturesordinaires,lesmoleculesal,etatfonda_
Lesorbitalesoccupeesparl’electronnal’eta=fbnda− mentalelectronlqueOCCuperOntPnnCIPalementleniveau
mentaletal’etatexcitesontrepnsesdanslediagrammede devibrationzero(GV。)・Onauradoncbeaucoupdetransi−
la ngure7.3.Les surfaces blanches et noires sont des tionselectronlqueSaPartirdeceniveau.Danslesmolecu−
reg10nSdedensitemaximaleenelectrons・Onpeutvolrque lescontenantplusd,atomes,1amultiplicitedessous−ni−
l’electronnanti−liantnecontribueplusvraimentaurecou− VeauXVibratoiresetlepeud,espacemententreeuxfbnten
VrementdelaliaisonC−C・Enfait,ilamulelepouvoirliant SOrtequelesbandesdiscretesrusionnentetonobtientde
del’electronttreStantnOneXCite.Al’etatexcite,laliaison largesbandesd,absorptlOn負ouenveloppesdebande”.
alcenepossedeunimportantcaracteredeliaisonsimple・ LescaracteristlqueSPnnCIPalesd,unebanded,absorp−
La relation entrel’energle absorbee au cours dela tionsontsapositionetsonintensite・Lapositiondel・ab−
transitionelectronique etlanequence(V),lalongueur SOrPtlOnCOITeSPOndalalongueurd’ondedelaradiation
d’onde(入)etlenombred’onde(ウ)delaradiationprodui− dontl’energleeStegaleacellerequlSepOurunetransition
Santlatransitionest: electronlque・し,intensitedel,absorptiondependessentie1−
1ementdedeuxfacteurs:laprobabilited・interactionentre
AE=ん二等=掃c l’energiedelaradiationetlesystemeelectronlque,ainsi
queladif掩renced’energleentrel’etatfbndamentaletl,etat
OdhestlaconstantedePlanck,Clavitessedelalumiereet
△Eestl’energieabsorbeeaucoursdelatransitionelectro−
nlquedansunemoleculedepulSunetatdebasseenergle
E 粛一一E
い∴均∴咋∴い.M
(etatfbndamental)versunetatd’energiepluseleve(etat
融
excite)・L’energieabsorbeedependdeladifferenced’ener−
e
︰ei
e
u
gleentrel’etatrondamentaletl’etatexcite.Plusladiffe_
renceenenergleeStfaible,Pluslalongueurd,ondede
E
l’absorptlOneStgrande・し,excesd,energieal,etatexcite
E
peutprovoqueruneionisationouunedissociationdela
moleculeouilpeutetrere−emissousfomedechaleurou
delumiere・Laliberationd,energleSOuSfomedelumiere
donnelafluorescenceoulaphosphorescence.
Commel,energieUVestquantinee,lespectred,ab−
SOrPt10nPrOVenantd’unetransitionelectronlqueunlque
COnSisteraitenuneraiediscreteetunlque・Celle−Cin,estpas Gの Etat
ObtenuepulSquel,absorptlOnelectronlqueeStSuPerPOSee eIectronIque
 ̄ auxsous−niveauxderotationetdevibration・Lesspectres fondamental
Guo
:demoleculessimplesenphasegazeuseconsistentendes
raiesd,absorpt10netrOites・ChacundecespICSrePreSentela
FIGURE7・4・DiagrammedesniVeauXd,energ−ed,unemo鷹uIediatom−qUe.
○○i
ノー 292 CHAPITRESEPT SPECTROMETRiEULTRA”ViOLETTE
excite・Laprobabilitedetransitionestproportionnelleau Chromqphore・Ungroupeinsaturecovalentresponsable
+
Carredumomentdetransition・Lemomentdetransition,Ou del’absorptionelectronique(parex.,Cこ=C,C=O
momenldipolaire de transition,eSt PrOpOrtiomelala etNO2)・
VariationdeladistributiondechargeelectronlquequlSe A払WChrome・Ungroupesatureavecdeselectronslibres
PrOduitlorsdel’excitation・OnobtientuneabsorptlOn qul・quandilestrelieaunchromophore,mOdifieala
intensequandunetransitionestaccompagneed,unevaria− foislalongueurd,ondeetI,intensitedel・absorptlOn
tionimportantedumomentdetransition・Desabsorpt10nS
(parex・・OH,NH2etCl)・
avecdesvaleursdeqnaxsupeneuresalO4sontdesabsorp−
儲勘bathochrome・Ledeplacementversdeslongueurs
tionsdeforteintensite,uneabsorptionderaibleintensite d’ondesplusgrandesd捕unesubstitutionouaunerfet
COrreSPOndadesvaleursdeqnaxinrerieuresalO3.Les desoIvant(deplacementverslerouge).
transitionsdontlaprobabiliteestfaiblesontdestransitions
“interdites”・L’intensitedel,absoIPtlOnPeutetreeXprlmee 勤hJpSOChrome・Ledeplacementdel,absorphonvFrS
deslongueursd,ondepluscourtesd鉦unesubstitutlOn
entransmittance(T),quiestdefiniepar
OuauneffetdesoIvant(deplacementverslebleu).
T=I/Io 儲勧h平erCh′−Ome・Uneaugmentationdel,intensited・ab一
OもIoestl’intensitedel,energied●iHadiationarrivantsur
筋th)pOCh′・Ome・Unediminutiondel・intensited・absorp−
l’echantillon・etIestl,intensite delaradiationqula
traversel’echantillon・Uneexpressionplusadequatede
l’intensited’absorpt10neStCellederiveedelaloideLam−
LescaracteristlqueSd,absorptlOnSdesm01eculesorga一
bert−Beer・quietablitlarelationentrel,absorbance,1・epalS−
mqueSdanslareglOnUVdependentdestIanSitionselec−
Seurdel’echantillonetlaconcentrationdesespecesabsor−
trOnlqueSqulpeuVentSePrOduireetdel,efretdel・environ−
bantes.Cetterelations,ecrit:
nementatomlqueSurlestransitions・Unresumedesstruc−
loglO(IJl)=kcb=A tureselectronlqueSetdestransitions・qulSOntimpliquees
dansl’absorptionUV,eStpreSenteautableau7.1.
Obk=laconstantecaracteristlquedusolute
DesspectresUVrepresentatifs(COurbesdeloggen
C=laconcentrationdusolute
fonctionde入)sontpresentesalangure7・1・Remarquez
b=lalongueurducheminoptlqueatraVerSl・echan−
tillon quelespectred,unmodelerelativementsimple,Celuidu
mesityleoxyde・Serapprochetresfortduspectreduste−
A=l’absorbance(densit60Ptiquedanslalitterature
roldepluscomplexe・Nomalement・pluslacomplexitede
ancienne)
lastructuremoleculaireestimportanteetpluslespectre
resultantseracomplexequecesoitenRMN,IRouen
Quandcestexprimeenmolesparlitre,etlechemin
SPeCtrOmetriedemasse・Langure7・lmontrequecen・est
OPtique(b)atraversl,echantillonencentimetres,l・expres−
Sionprecedentedevient PaSneCeSSairementvraienspectrometrieUV.Lafacilile
relativeaveclaquellelesdifferentestransitionssefontesl
A二ccb resumeeala角gure7・5・Bienquelesvariationsd・energie
Lelemeeestconnusouslenomd・absorptivitem0− nesoientpas江,echelle・OnPeutVOirfacilement,Par
1aire・aPPeleauparavantcoe範cientd、extinctionmolaire. exemple・quelatransitionn→n*requlertmOinsd,energie
Sionexprimelaconcentration(。)dusoluteengram− quunetransitionn→がouo→O*・Plusieurssysleme←
mesparlitre(g几),l’equationdel′ient denotationssontutilisespourdesignerlesbandesd・ab−
SOrPtionUV(appendiceldeJaffeetOrchin).IIsemble
A=abti
Plussimpled,utiliserlestransitionselectronlqueSOule、
Ohaestl’absorptlViteetestdoncreliee狛・absorptlVite lettresattrbueesparBurawoytellesqu,onlespresenteaU
molairepar tableau7・l;Celles−Cisontdecritesci−dessous.
Lestransitionsn→証(ausslapPeleesbandesR)Llr
g=aM
groupeschromophoresisoles,telsquelecarbon\′leou正
OtlMestIepoidsmoleculairedusolute.
groupenitro,SOntinterditesetlesbandescorrespondaI一心
L“intensited,unebanded,absorpt10mdansunspectre SOntCaraCteriseespardesabsorptlVitesmolairefalblr・・
UVesthabituellementexprlmeeCOmmel・absorptlVite cmaxestengeneralinferieuralOO・Deplus、elle‥0,一(
molairequandI’absorpt10neStmaXimale・cmaxoulogqnax・ CaraCteriseesparuneffdhypsochrome,OudeplaceI1−回l
ChaqueanneeleJOumalAna申ca/Chem高r)lPublie, VerSlebleu・quel,onobservequandlapolaritedusoJ、油
danslapremierereVuedeJanVier,lanomenclaturerelative augmente・Ellespersistentfrequemmentdanslespe.lrr
alaspectroscopleetlesunilesSI.
quanddesmodificationsdelastructuremoleculairelIllrLr
Acestade・ilestsouhaitableded誼nircertainstemesqul duisentdesbandessuppJementairesdelongueursd”or−dr
SOnlfrequemmentu血sesdansladiscussiondesspectres
Pluscpurtes・Quanddesbandessupplementairesfon一両r
eleclromqueS・ apparll10m・lalransJtion′7→扉estdeplacee、rer川lr
7.2.THEoRIE 293
TABLEAU7.1
Resumedestransitionselectromques
Transition
Exemple electronlque 入max
5 7 3 4 7 5 tJ
っ J / 0 8 2 5 / 0 7 5 0 0 7 1 5 1 1 8 0 5 4 ・ 8 0 / 0 4 7 1 1 7
1 1 1 2 2 1 1 1 1 2 2 2 2 t J 1 2 2 2 2 2 2 2 2 つ J 2 2
Ethane o−うO*
0 5 1 4 0 0
O
0 0 / 0 / O
7
Eau n−⇒○*
O 2 8 0 0
MethanoI I7−⇒○*
1−Hexanethiol n−⇒○*
Iodureden−butyle n−うO*
0
O
Ethvlene lt−うTl*
/
O
0
Acetylene 7t−⇒が
O 00 0ノ 7 8 0−⊃ 0 0 5 4i 2 8 2 0 8 0ノ 0 0
︹ ∼ ︻
Acetone 7t→Tt*
n→0* 1860
RKKKREl虎BKB虎BKBREB
n一う乃* 15
Buta−1,3−diene Tt一うTl* 21000
Hexa−1,3,5−thene Tl−うn* 35000
Acroleine Tl一>7t* 11500
n−う乃* 14
Benzene 冗−うTt*aromatlque 60000
7t→n*aromatlque 8000
7t→Tl*aromatlque 215
Styrene Tt−う∵Tt*aromatlque 12000
77−うがaromatlque 450
Toluene 7t→n*aromatlque 2460
7t−⇒がaromatlque 174
Acetophenone 71−⇒n*aromatlque 13000
7t−う7t*aromatlque 1110
n→冗* 50
2
Pheno1 7t→n*aromatlque 6200
Tl→n*aromatlque 1450
aLabandeR,del’allemandradikalartlg;1abandeK,del’allemandkonjuglerte;1abandeB,benzenolde;labandeE,ethylenlque;VOir:A.
Burawoy,Berichte,63.3155(1930);J・Chem・Soc・,1177(1939);VOiregalementlechapitreecritparE.A.Braudereprisdanslasectiondes
references.
longueurd’Ondeplusgrandemaispeutetremasqueepar OXyde・DetellesabsorptlOnSapparaissentegalementdans
desbandesplusintenses. lesspectresdemoleculesaromatlqueSPOSSedantdessubs−
K)apparaissentdanslesspectresdemoleculesquiontdes acetophenone.Cestransitionsn一うn*Sonthabituellement
SyStemeSnCOrUugueSCOmmelebutadieneoulemesityle CaraCteriseesparuneabsorptlVitemolaireelevee・8max→
10000.
Antilianteo(♂く)
▲
0npeutdistinguerlestransitionsn→7t*(bandesK)des
Antilianten(7P)
SyStemeSdienesetpolyenesconJugueSdecellesdessyste一
T
polaritedusoIvant・Lestransitionsn→n*dessystemes
Nonlianten(p)
dienesetpolyenes sontessentiellementinsensibles ala
E
POkHitedusoIvant;lesdoublesliaisonsdansleshydrocar−
i
294 CHAPITRESEPT SPECTROMETRIEULTRA−VlOLElTE
SOntequipeesd’entreesetdesortiesdegazetpossedent
niveauenergetiquedel,etatexciteaccompagnantl’interac−
descheminsoptlqueSallantde1,0ま100mm.Onpeut
tiondipele−dip61eetlespontshydrogene・
atteindredesparcoursde0,5を120menutilisantdes
Onamesurel’e鮒究desoIvantpourlatransitionn→n*
Cellulescontenantdesmiroirs・Desenveloppesdecellules
del,acetone.Cemaximumesta279nmdansl’hexaneet
diminuerespectivementa272et264・5nmpourl’ethanol
SOntdisponiblesetpemettentdefairecirculerdesliquides
ahndecontr61erlatemperature.
etl’eau.
LesbmdesB(bandesbenzenoides)sontcaracteristi−
Lescellulesutiliseespouladeteminationdesspectres
ensolutionontuncheminoptlquequlVariedelalOcm
quesdesspectredemoleculesaromatlqueSetheteroaroma−
Onutilisecourammentdescellulesenqua・rtZdelcm2et
tlqueS・Lebenzenepresenteunebanded’absorptlOnlarge・
ellesnecessitentenviron3mLdesolution.Dessystemesde
ContenantdesplCSmultiplesoustructurefine・danslaregion
del’UVprocheentre230et270nm(leedupicleplus
remplissagesontdisponiblespourreduirelevolumeetle
cheminoptlquedescellulesdelcm2・Descellulesaraible
intenseesta−255nm).Lasmcture魚neprovientdessous−
niveauxvibratoiresa触覚tantlestransitionselectronlqueS・
VOlumeavecuncheminoptlquedelcmsontegalement
disponibles.Desmicrocellulespeuventetreutiliseeslors−
Quandungroupechromophoreestlieauncyclearomati−
qu’onnedisposequed’unepetitequantitedesolution:ilest
que,OnObseIVelesbandesBadeslongueursd’Ondeplus
judicieuxd’utiliseruncondenseurdefaisceaupourmini−
grandes queles transitionstt→n*plusintenses・Par
miserlespertesd’energlequandonutilisedesmicrocellules.
exemple,lestyreneaunetrmSition7t→n*症max244nm
Celles−Cisontdisponiblesavecunelargeurintemede2mm
(emaxl2000)・etunebandeB待max282nm(emax450)・
etuncheminoptlqueauSSlpetltqueO,1mm.
Quandunetransitionn→n*apparaitdanslespectred’un
Lorsdelapreparationd’unesolution,uneChantillonest
composearomatlquequlCOntientdestIanSitions7t→tt*
(incluantlesbandesB),latransitionn→n*estdeplacee peseavecprecISionetporteautraitdansunballonJauge.
dilutionssupplementairesJuSqu’acequelaconcentration
caracteristlquedesbandesB peutetre absente dansles
desiree soitatteinte.Laproprete descellules estd’une
spectres d,aromatlqueS Substitues・La structure nneest
importancecapitale・Lescellulesdoiventetrerinceesplu−
souventdetruiteparl’utilisationdesoIvantspolaires・
hsbandesE(bandesethyleniques),COmmelesbandesB, SieursfoisaveclesoIvantetondoitcontr6lerleurabsorp−
tionentrechaquemesure・Ilpeutetrenecessairedenettoyer
SontcaracteristlqueSdesstmcturesaromatlqueS・Lesbandes
EletE2dub’meneSOntObserveesrespectivementpresde lescellulesavecundetergentoudel,acidenitnquechaud
180et200m.Unesubtitutionauxochromeamenelabande poureliminerlestracesdesechantillonsprecedents・
CaSellepulSSenepaSaPParaneadeslongueursd’onde regionUV(fig.7.6).LestroissoIvantscourantssontle
SupeneueSa210nm・Dansunesubstitutionauxochrome, CyClohexane,ltthanola95%etlel,4−dioxanne.Onpeut
1’heteroatomeaveclapaired’electronslibrespaltageces eliminerlesimpuretesaromatlqueSetalcenesducyclohe−
electronsaveclesystemed’electronsTlducycle,facilitmtla Xaneenlefaisantpasseratraversungeldesiliceactiveet
transition7t→が,etprOVOqumtainsiundeplacementdes ildevienttransparentJuSqu’aenviron210nm.Lescompo−
bandesEverslerouge.L’absorptlVitemolairedesbmdesE SeSarOmatlqueS,etParticulierementlesaromatlqueSpOly−
nucleaires,SOnthabituellementsolublesetleursspectres
Variegeneralemententre2000et14000・
nucleaires.Avecl’apparitiondesbandesElorsd’unesubsti−
Generalement,1’emploidel’ethanola95%estunbon
d,ondepluselevees,etSOnintensiteaugmentenequenment・ l’ethanolabsolucontientdubenzeneprovenantdesaprepa−
Lesmoleculescommelebenzilideneacetonedanslaquelleil ration,lestracesdecedemierpeuventetreelimineespru−
demmentparunedistillationfractionnee・Lalimiteinfe−
yaunesubstitutionchromophoriqueconJugueepluscom−
rieuredetransparencepourl’ethanolestprochede210nm・
Plexe,donnentdesspectresavecdesbandesEetK・lesbandes
BsontcacheesparlesbandesKqulSeSOntdeplacees・ Lel,4−dioxannepeutetrepuri鐙enledistillantsur
l,additiondemethanoIsuivied,unedistillationpourelimi−
3:3,M融IPULATIONDEL,EcllANTILLON nerl’azeotropebenzene−methanol.Lel,4−dioxanneest
transparentJuSquauXenVironsdes220nm.
LesspectresUltra−Violetsdescomposessonthabitue1− Ilexisteactuellement,danslecommerce,beaucoup
1ementdeteminessoitenphasegazeusesoitensolution・ detypesdesolVantSde“qualitespectraIe,,pourlesanaly−
Unevarietedecellulesenquartzestdisponiblepourla SeSUV・Ceux−Cisontengeneraltrespurs,etn,absorbenl
deletminationdesspectresenphaSegaZeuSe・Cescellules PaSdanslesreglOnSindiqueesengrlSらIafigure7・6,POur
7.4.ABSORPTlONCARACTERISTIQUEDECOMPOSEORGANIQUES 295
Acetonjtrjle
Chioroforme
CycIohexane
l,4−Dioxanne
EthanoI95%
IトHexane
Methanol
iso°ctane
Eau
Trimethyi−
phosphate
200 220 240 260 280 300 320 340 360
Nanome−res(nm)
FIGURE7.6.DomalneSutIlesdetransparencedessolvants,dansiaregIOn del’UVproche.
rudencedanslechoixdusoIvantens’assurantqu’ilsoit electronso・Latransitionn→O*requlertmOinsd,energle
inertevis−a−Visdusolute・Parexemple,lesspectresd’alde− quelatransitiono→○*(voirng・7・5),mais,lamajorite
hydesnedevraientpasetreenreglStreSdanslesalcooIs. des composes de cette classe ne montre touJOurS paS
LesreactionsphotochimlqueSPeuVentetredetecteesen d’absorptiondansl’UVproche.
Verifiantlesvariationsd’absorbancedansletemps,aPreS LesalcooIsetlesethersabsorbentadesIongueurs
uneexpositionaurayonnementUVdel’instrument. d’ondeinferieures a185nm(tableau7.2)etsontdonc
COurammentutilisespourletravaildanslareglOndel’UV
PrOChe・QuandcescomposessontutilisescommesoIvants,
7,4.CARACTERtSTIQUES人D,ABSORP” 1’absorptlOnintenses’etenddansl,UVproche,prOduisant
Dansnotrediscussionsurlatheoriedesspectreselec− TABLEAU7,2
tronlqueSOuUV,OnamOntrequelacapacite,POurun
ra伽的Stiques
COmpOSeOrganlque,d’absorberdesradiationsUVdepend
desastructureelectronlque.Danslessectionssuivantes, 繚鶉 ぷ器韻籠繋雛嵩
nousdiscuteronsdel’absorptlOnCaraCteristlquedestruc−
Compose∴∴∴∴九m。X(nm)a em。X SoIvant
tureselectronlqueSdebaseetdeseffetsdelageometrie
・Methanol 177 200 Hexane
moleculaire,ainslquedelasubstitution,Surl’absorptlOn.
Di−n−butylesulfide 210 1200 Ethano1
7°4°1〃Composesnecontenantquedes 229(S)
electronso Di−n−butyledisulfide 204 2089 Ethano1
251 398
Les hydrocarbures satures ne contiennent que des
Hexanethio1 224(S) 126 Cyclohexane
electronso.Commel’energlerequlSePOurunetranSition
Trimethylamine 199 3950 Hexane
O→O*estdel’ordrede185kcal/moletn’estdisponible
藍藍
N−Methylplperidine 213 1600
que dansla region del’UVlointain(SOuS Vide),les
Ether
0
hydrocarburessaturessonttransparentsdanslaregionde
0
7 0−ヽJ
2 3 4 0 ノ 0 ノ
1
3 8 0 ノ 8 1
e
0
Chloruredemethyle
l’UVprocheetpeuventdoncetreutilisescommesoIvants.
0
e
2
BromuredenやrOpyle
0
e
2
7“4°2.Composessaturescontenantdes Ioduredemethyle
8
O° 7
批
1
u
e
e
S
1
Diethyleether
eIectronsn
tJ
1
Lescomposessaturescontenantdesheteroatomes,tel
aLesepaulementssontindiquespar(S)(S=Shoulder)
quel’oxygene,1’azote,lesoufreouleshalogenes,POSSe−
296 cHAPITRESEPT SPECTROM百RIEULTRA。VlOLETTE
LeSSulfures,lesdisu腕res・lesthioIs,lesamines,les
danslaregiondel,UVprocheprovientdelatramsition
bromuresetlesiodurespeuventmontrerunefaibleabsorp−
interditen→n*・defaibleenergle.
tiondansl,UVproche・Souvent・1,absorptlOnaPparait
unlquementSOuSfomed,unepaulementoud・unein−
7・4°3“1〃Lechromophoreethyienique
flexioncequlremetenCauSeSaValeurdiagnostlque・
Desdomeesd,absoptlOndeplusieurscomposessatures Lechromophoreethyleniqueisoleestresponsablede
COntenantdesheteroatomessontpresenteesautableau7.2. 1’absorptlOnintensequlSePrOduitpresquetouJOurSdans
lareglOndel,UVlointain・L・absorptlOneStdueala
7・4・3°Composescontenantdes
chromophoresaeiectronsn
LscaracteristlqueSd,absorptiond,uneseriedecompo−
置葦覇蕊寵語慧霊
PrOChede200nm・auPaSSagededeuxelectrons乃Surles
Orbitalesn*・し,intensitedel・absorpt10nalceneestessen−
SeSCOntenantdesgroupeschromophoresumquesetisoles
tiellementindependantedusoIvantacausedelanature
SOntPreSentesautableau7・3・Touslescomposescontien−
nOnpOlairedelaliaisonalcene・Unesubstitutionakyledu
nentdeselectrons九・beaucoupcontiementegalementdes
COmPOSeparentdeplacel,absorptlOnVerSlesIongueurs
Pairesd’electronslibres・し,examendesdomeesd・absorp−
d’ondeplusgrandes・L・effetbathochromeestprogressif
tionmontrequeplusieursdecesgroupeschromophol℃S
quandlenombredegroupesalkylesaugmente.Unedou一
isolesabsorbentfbrtementdansl・UVlointainsansabsorber
dansl’UVproche・Cesgroupescontenantilafoisdes
electronsnetnpeuventsubirtroistransitions:n→○*,n→
望置‡認諾諾慧器器誓器
titutionalkyleresulted・unehyperco叫galSOndansla−
がetn→7t*・Lafaibleabsorptiondeschromophoresisoles
quelleleselectronsodugroupealkylesontsu鯖samment
TABLEAU7.3
Groupe
Chromophore Systeme Exemple
信ax(nm) emax Transition s。lvant
1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 3 3 6 2
5 3 3 8 9 0 4 8 0 0 7 0 5 0
6 9 7 8 7 9 0 0 0 ノ 6 4 0 6 7
50/0
Ethylenique
1
RCH=CHR Ethylene
888 秦三業 Vapeur
1
Acetamide
Azomethyne
5
>C=N− Acetoxime
000 乃→が Eau
Nithle −C=N
Acetonitrile
く
Azo −N‥‥=N−
Azomethane 4・5 n→Tt* Dioxanne
Nitroso −N二〇 Nitrosobutane lOO Ether
20
Nitrate 一ONO2
Ethylenitrate 12 r7→7t* Dioxanne
Nifro
Nく、 Nitromethane 271 18,6 ,7→が AIcool
0
Nithte −ONO Amylenitrite
Sulfoxyde s=O
器al120 若二慧 Etherdepetrole
Cyclohexyle 210 1500 AIcool
methylesulfoxyde
su鵬 \Sク0 Dimethylesulfbne <180
/\
0
aLepicleplusilltensedelastruc血efme
Sou′・Ce‥A・E・GillametE・S・Stem・A′7J′面L(・rio′7両/e’廟‘iAbsorpr一OnS/,eCt′・0岬、l′70rganはChen硝y2emeed.、Londres:
EdWardAmold言957.
7.4.ABSORPTlONCARACTERISTiQUEDECOMPOSEoRGANIQUES 297
mobilespourinteraglraVeClegroupechromophore・La a217nm(em。X21000)・Uneconjugaisonplusetendue,
liaisond’unheteroatome,pOrtantunepalred’electrons danslestrienesetlespolyenesachainesouvertes,donnent
libres,Sur uneliaison ethylenlque COnduit a un effet des erfets bathochromes supplementaires accompagnes
bathochrome.Cesontlesatomesd’azoteetdesoufrequl d’uneaugmentationdel’intensited’absorptlOn・Lesspec−
donnentleplusd’effet,amenantl’absorpt10nnettement tresdespolyenessontcaracterisesparunestructurefine,
Semblentacellesdescomposesacycliques,l’absorptlOnne PreSenteeSautableau7.4.
L’effetbathochrome,d鉦lasubstitutionalkyledansle
presentantaucunerelationapparenteaveclatailleducycle・
sentdansuneseulemolecule,isoleesl’unedel’autrepar dimethylbuta−1,3−diene.
aumoinsungroupemethylene,lamoleculeabsorbeala Danslescasotllesisomerescisettranssontpossibles,
memefrequencequelechromophoreethyleniqueisoleク l’isomeretransabsorbeaunelongueurd,Ondeplusgrande
L’intensitedel’absorptlOneStPrOPOrtionnelleaunombre etavecuneintensiteplusimportante(voittableau7.20).
degroupeschromophoresisolesdanslamolecule・ Cettedifferences’accentueamesurequelalongueurdu
Lesallenes,qulPOSSedentlefragmentC=C=C,mOn− SyStemeCOnJugueaugmente・Lacoplaneiteestnecessaire
trentunebanded’absorptlOnintensedansl’UVlointain POurlerecouvremenileplusemcacedesorbitales7tetPOur
vers170nm,aVeCunePaulementduc6tedesgrandes abaisserl’energie dela transition Tl→n*.Des deux
longueursd’ondequlS’etendparfoisdanslareg10nde isomeres,lecis(Z)estleplussusceptibled’etrebloquepar
l’UVproche. deseffetssteriquesdansuneconfomationnonplane(voir
d’energiesdifferentes,1ianteetanti−liante.Danslesdienes SOrPtionplusgrandedel’isomeretrans(E)resultedela
COnJugueStelsquelebuta−1,3−diene,quandlacoplaneite Valeurglobaleplusimportantedumomentdetransitionde
lepemet,ilyaunrecouvremente鮪cacedesorbitalesn lamoleculeexcitee.
donnantunsysteme7トnCOnjugue(I). FieseretWoodwardontfomuleunemethodeempln−
quepourlapredictiondel’effetbathochromedelasubsti−
搬
tutionalkylesurlebuta−1,3−diene・Cesreglespeuventetre
resumeescommesuit:(1)Chaquegroupealkyle,OureSidu
l’absorptionde5nmverslareglOndeslongueursd’onde
d’energiesupplementairesdanslebutadiene(II).Ainsi, tairede5nm,CedeplacementetantdelOmsiladouble
la transition n2→n3*du butadiene subitl’effet liaisonexocycliquesetrouveentredeuxcycles・Parexem−
bathochromesionlacompareaveclatransition77→n* ple,217+(2×5)estlavaleure信axprevuepourle2,3−
del’ethylene. dimethyl−buta−1,3−diene;le信axobservevaut226nm.
有 TABLEAU7.4
.  ̄ ● _ ● ● ● ● ● ●  ̄ : .  ̄
毒
● ● 一 ・
217nm†1L
1げ2
TransitionTt→n*(bandeK)
Compose∴∴∴∴右nax(nm)em。X SoIvant
C=C
1げI
C=C−C:=C
Buta−1,3−diene 217 21000 Hexane
II
2,3−Dimethyl− Cyclohexane
Ilexisted’autresmmsitionsn−う7t*possiblesdansle buta−1,3−diene 226 21400
SyStemeCO叫ugue・Leurintensitesdependentdela“per− 1,3,5−Hexatriene 253 −50000 Isooctane
missivite’’decestransitions. 263 52500
LesdienesacycliquesconJugueSmOntrentdesbandes 274 −50000
intensesdetransition7t→n*(bandesK)danslaregion Cyclohexa−1,3−diene 256 8000 Hexane
COmpnSeentre215et230nm.Lebuta−1,3−dieneabsorbe Cyclopenta−1,3−diene 239∴∴∴3400 Hexane
298 CHAPITRESEPT SPECTROMETRIEULTRA”VtOLElTE
bathochromemarque,ainslqu’unediminutiondel’inten− 礼。XCalc・ +15(3residusdecycle,1,2,3)
sitedel,absorptlOn,pOurundienemonocycliqueconJugue ±」(lC=Cexocyclique)
compareaubuta−1,3−diene・Lebutadieneexistepreferen− 273
tiellementdanslaconfomations−tranS(transoIde),alors ㌦。XObs・ =275mm(em。XlOOOO)
quelesdienescycliquessontobligesd’etredanslaconfi−
gurations−Cis(Cisolde)・Laraisonpourlaquelleilyaun Lesexemplesci−dessusillustrentl’absorptlVitem0−
diminutiondel’intensiteduraitquelemomentdetransi− homoamulaire(cisorde).
tiond,unsystemecycliqueouhomoannulaireestinferieur Lesreglesrepnsesautableau7.5fonctiomentrelative−
aceluidessystemesacycliquesouheteroannulaires・ mentbienpourlessystemesconJugueSaquatredoubles
liaisonsoumoins・SiunpolyenecomugueCOntientplusde
quatredoublesliaisons,OnutiliselesreglesdeFieser−
① 〔〕O Kuhn・Danscetteapproche,信。XetemaXSOntreliesau
nombrededoublesliaisonsconJugueeS,auSSibienqu,a
d’autresunitesstmcturales,parlesequationssuivantes:
Homoamulaire HeteroaJmulaire
20000,alorsqu’ellesvontde5000a8000pourlesdienes 8max=(1,74×104)n
homoamulaires.
SyStemeShomo−etheteroannulairessontessentiellement M=nOmbredesubstituantsalkylesouapparentes
tableau7.5. Rend。=nOmbredecyclesavecdesdoublesliaisons
Onn’Obtientpasdebomescorrelationslorsquel’On endocycliquesdanslesystemeconjugue
appliqueles donnees du tableau7・5aux systemes de Rex。=nOmbredecyclesavecdesdoublesliaisons
polyenesaconJugalSOnCrOiseetelsque exocycliques
冒 TABLEAU7.テ
しavaleurdecesreglesdanslesetudesstructuralesde
R牟glespour辛absorptiondesdienesa
produitsnaturelsserontevidentesApa血dedeuxexemples‥
EXEMPLEI
Cholesta−3,5−diene
豊蕊器器蕊諾慧豊笑み£
Incrementspour
3 十 十 十 十 再 十 両 十
0 5 5 0 / 0 0 5 0 0
十
UnedoubleliaisonetendantlaconJugalSOn
Unsubstituantalkyleouresiducyclique
Unedoubleliaisonexocyclique
Lesgroupementspolaires:OAc
214(base) OAlk
入 calc. +15(3residusdecycle工、2、3) SAlk
Cl,Br
±_王(lC=Cexocycllque)
234 N(Alk)2
LacorrectiondesoIvantb
㌦axobs・ =235mm(8m。X19000)
入。al。=Tolal
Choiesta−2,4−diene
PP.15−24:R.B.WoodwardJ Am.CIzcm.Soc∴63,1123(1941)、64・
72、76(1942):A.1.ScotLl′7(叩,′・eIalto′2(ftIieUII′・a、周Iel幼e(lTra(,f
NaIurOIP′−OdlJ柄・NeW′York・Pergamon(Macmlllan)、1964.
bLessolvantsontdesefttlsnegllgeablessurle入 deceslranSitJ0−1、
11111X
n→乃率.
7,4.ABSORPTiONCARACTERISTIQUEDECOMPOS[oRGANiQUES 299
Cesequationspeuventetreappliqueesaulycopenecommesし直:
← CH3 ← CH3 ← CH3
÷ CH3
CH3 −→CH3 →CH3 CH〕−
Lycopene
Commeiln’yaquelldoublesliaisonsintemessurles
柑藍=114+5(8)+ll[48,0−1,7(11)])−0−0
13dulycopene qulSOntCOnJuguees,n=11.De plus, =476nm
COmmeilya8substituants(neches:grOuPeSmethyleset
穂X=474nm(hexane)
Chainesresiduelles)surlesystemepolyenique,alorsM= ei蕊=1,74×10当日)=19,lX104
8・Finalement,pulSqu’iln’yapasdesystemescycliques,
e蕊=18,6×101(hexane)
llnyanidoublesliaisonsexocycliques,niendocycliques
danscesystemeconJugueetRex。=Ren。。=0・Ainsi・
ヽ﹂言霊−J−−.▼.ヽ●Joヽ.ヽJヽIヽヽミヽヽヽヽバー.ヽ﹁、ヽ●ヽ一tTへヽ、寄・、
Onpeuteffectueruncalculsimilairepourleβィ莞LrOtene:
CH3 CH3 CH3
_ミ)/ミ)ノミ 7 ミ、 7 ミ、・ミ\ ミさし
CH3 ツ CH3 CH3
CH3
β−CarOtene
穂波=453,3mし∴∴C盈=19,1×104
穂X=452m(hexane)e:蕊=15,2×104
7・4・3・2〃Lechromophorealcyne 7・4・3°3°LechromophorecarbonyIe
alcynessontpluscomplexesquecellesdeschromophores d’electronso・unePaired,electrons7tetdeuxpairesd,elec−
ethyleniques.L’acetylenemontreunebanderelativement tronslibres(noup)・Lescetonesetlesaldehydessaturees
faiblea173nm,prOVenantd’unetransitionn→が.Les a鮪chenttroisbandesd’absorptlOn,deuxd’entreellessont
polyynesconJugueeSmOntrentdeuxbandespnnclpales ObserveesdanslareglOndel’UVlointain.Unetransition77
dansl’UVprochequlSOntCaraCteriseesparunestructure →n*absorbefortementvers150nm;unetranSitionn−⇒
rine.Labandedelongueurd’ondepluscourteestextreme一 O*absorbevers190nm.Latroisiemebande(bandeR)
mentintense,ettOuteSCeSbandesproviementdetransi− apparaitdansl’UVprocheentre270et300nm.Labande
tionslt−⇒n*・Des valeurs d’absorptlOn typlqueS des Restfaible(em。X<30)etprovientdelatransitioninterdite
POlyynesconjugueeSSOntPreSenteeSautableau7.6. d’unelectronn,faiblementlie,VerSl’orbitalelt*,1,0rbitale
nonoccupeelaplusbassedugroupecarbonyle.Quandla
TABLEAU7.6 polaritedusoIvantaugmentelesbandesRsubissentun
deplacementverslebleu.L’acetoneabsorbea279 mdans
雪 Valeurs
鰹698
l’hexane;dansl’eaule信ax se situe a264,5nm・Le
deplacementverslebleuresultedeliaisonhydrogene,qul
abaissel’energiedel’orbitalen・Cedeplacementpeutetre
Polyynes 入max(nm) 8max 入max(nm)emx
utilisepourmesurerlaforcedelaliaisonhydrogene・
0 0 0
2 2 3
2 /0 0
/0 0 00
7 00 /0
3 2 1
Hexa−2,4−diyne
CETONES ETALDEHYDES SATUREES.Les va_
0 0
0 0
2 2
7 4
0 0
0 3
5 1
1 2
QJ
Octa−2,4,6−triyne
leursd’absorpt10ndeplusieurscetonesetaldehydessatu一
O°
Deca−2,4,6,8−tetrayne
重eessontpresenteesautableau7.7.
300 CHAPITRESEPT SPECTROMとTRIEULTRA.VlOLETTE
TABLEAU7,7 TABLEAU7,9
Valeursjd督bSb岬tioIlわourdes TranS掘on
/〉/観念Idehydessaturees 韓熟dg紫電)d望om
Compose∴∴∴∴人血X(nm)8max SoIvant
Acetaldehyde 293 11,8 Hexane
Acideacetique 204 41 EthanoI
Acetone 279 13 Isooctane
Acetated’ethyle 207 69 Etherdepetrole
EthyIemethylecetone 279 16 Isooctme
Acetamide 220(S) Eau
Diisobutylecetone 288 24 Isooctane
Chlorured’acetyle 235 53 Hexane
Hexamethylacetone 295 20 AIcooI
Anhydrideacetique 225 47 Isooctane
Cyclopentanone 299 20 Hexane
Acetone 279 15 Hexane
Cyclohexanone 285 14 Hexane
Acetaldehyde 290 17 Isooctane
aL’innexiondel’epaulementestrepresenteepar(S)
Propionaldehyde 292 21 Isooctane
Isobutyraldehyde 290 16 Hexane
Laliaisondegroupes,COntenantdespalreSd・electrons
libres・Surdescarbonylesprovoqueuneffetmarquesurla
Apartirdesdonneesdutableau7・7,0nPeutdeduire
transition n→n*・LabandeR est deplacee versles
l’effetbamochromequlaCCOmPagnel“introductiondans
longueursd’ondepluscourtesavecunpeud・e鮎etsur
lescetonesaliphatiquesdegroupesalkyles,plusimpor−
l’intensite・Ledeplacementdel,absoIPt10nreSulted,une
tantsetplusramines,
COmbinaisondeseffetsinductifetderesonance.Lasubsti−
L’absorptlOnn→n*descetonesetdesaldehydesest
tutionpeutrairevarierlesniveaux d,energiedel・etat
faible・Lesspectresdesderives,telsquelasemicarbazone
fondamentaletdel’etatexcite・maiscequleStimpomnlce
Oules2,4−dinitrophenylhydrazones,SOnlsouventutilises
SOntlesenergleSrelaIivesdesdeuxniveaux.Lesvaleurs
danslesproceduresd’identification.
d’absorpt10nPOurlestransitionsn→n*deplusieurs
L’introductiond’unatomed’halogeneenpositionα
COmpOSescarbonylesimplessontpresenteesautableau7.9.
dansunecetonealiphatiqueapeud,effetsurlatransition
′7→が・Cependant・CetteSubstitutionhalogeneeenposi− LESα−DICETONESETα−CETOALDEHYDES.Les
α−dicetonesacycliques・tellesquelebiacetyle,eXistentdans
tionαdans des cetonescycliques saturees aun effet
laconfomations−tranS(avecunangledihedre,¢,de1800).
marquesurlescaracteristiquesd’absorption(tableau7.8).
0
Le信axducomposeparenldiminuede5a10nmquand
lesubstituantestequatorial(eq)etuneffetbathochrome
de10a30mmapparaitquandle substituantestaxial.
cH(へC/CH3∴∴人max=450mm
∈=10
L’effetbathochromeesthabituellementaccompagned,un
11
effethyPerChromeimportanLOnautiliseceseffetsdans 畠rans O
ladeteminationdelasmCturedessteroldesetdesterpe− LespectredubiacetylemontrelafaiblebandeRnor一
neshalogenes.Unecertainerigidite confomationnelle malea275nmetunebandefaiblevers450mmresultantde
doitetrepresentedanslesystemedelacyclohexanone,de l’interactionentrelesgroupescarbonyles・Lapositionde
SOrtequelesubstituant,X,eSIclairementenpositionsoit la bande de grandelongueurd,onde desα−dicetones.
equatorialesoitaxiale. incapablesd’enoliser・renetel,innuencedelacoplaneite
Surlaresonance,etdependdoncdel’angledihedre¢entre
lesgroupescarbonyles(I,11,111):
TABLEAU7.8
Depiacements desmaximad’absorptionpour
lescyciohexanonessubstitueesa
0
eq aX
−7 +22
C。H{C\C諒H5
−5 +28
八
dx_霊
tq=equm。rH点ax=aXlaI
−12 +17
−5 +10 ICamphorqu旧One
¢=0−100右皿、48nm
O
llBenziIe
¢=900九m。、370nm
C=17 G=40
He凝H3
7.4.ABSORPTlONCARACTERiSTIQUEDECOMPOSEORGANIQUES 301
0
?∴?一∴∼了H高
CH3−C−CH2−C−CH3==⊇CH3−Cモノ ̄CH3
H
H3C ll
入監 274mm,∈max2030
人雑ざ伽c 272mm,Cmax12,00O
日.Isoduriie
Lesβ−dieetonescycliques,tellesquelacyclohexa工3−
¢=180。人max400nm
dione,eXistentpresqueexclusivementsousfomeenolique
memedanslessoIvantspolaires・Lesstructuresenoliques
montrentuneforteabsorptlOnentre230et260nmdueala
Lesα−dicetonescycliquesavecdesatomesd’hydro−
transition Tl→n*dansle systeme enone5−tranS・Le
geneenpositionαeXistentsouslafomeenol・COmmele
cyclohexan−1,3−dioneabsorbea253nmdansl、ethanol
diosphenolparexemple・LescaracteristlqueSd’absorptlOn
(em。X22000)・Lafomationdel’ionenolate・enSOlution
dudiosphenoIserontvuesplustarddanslechapitre・
alcaline,deplacelaforteabsorptlOndanslaregioncom−
pnseentre270et300nm・
園 ℃牛HQでプ
LESP−DIC血ONES・LesspectresUVdesβ−dicetones
LES CETONES ETALDEHYDESα,βINSATU−
REES.LescomposescontenantungroupeCarbonyleen
dependentdudegred,enolisatlOn・Lafomeenoliqueest
conJugalSOn aVeC un grOupeethylenique sont appeles
stabiliseequandlesconsiderationssteriquespemettentla
enones.Lesspectresdesenonessontcaracterisesparune
formation de ponts hydrogeneintramoleculaires・
banded’absorptionintense(bandeK)entre215et250nm
L・acetylacetoneenestunexempleclasslque・Lateneuren
especesenoliquesvariede15%ensolutionaqueusea91− (emaxhabituelentre10000et20000)・etunefaiblebanden
→乃*(bandeR)entre310et330nm・LafaiblebandeRest
92%enphasegazeuseouensolutiondanslessoIvantsnon
souventmaldefinie.Lesdomees d’absorptlOnde plu−
polaires・L・absorpt10mdependdirectementdelaconcen−
sieurscetonesetaldehydesco叫ugueeSSOntPreSenteeSau
trationdutautomereenol.
tableau7.10.
TABLEAU7.10
eta的ehydesconJugUees 仁
BandeK BandeR
Compos6 ㌦ax(nm)
logemax∴亙ax(nm)a ogem。X SoIvant
豊
320 1,32 Ethmol
Methylevlnylecetone 212・5
Isopropenylemethyle
4 4 4 3 3 2
1
Cetone
1
Acroleine
5 0ノ ︵×︶ 5
1
Crotonaldehyde
e
1
Crotonaldehyde
1
1
aUnepaulementestrepresentepar(S)(S=Shoulder)
302 CHAPiTRESEPT SPECTROMETRIEULTRA.VIOLETTE
Lesspectresdesaldehydesα,β−insatureessontsembla−
TABLEAU7.11
blesaceuxdescetonesα,β−insaturees.Lesbandesn→n*
(bandesR)apparaissententre350et370nmetmontrent
unestructurennequandlesspectressontprisdansdes
SOIvantsnonpolaires,
Transition Desreglessemblabless,appliquentausystemecyclo−
pentenone.
SoIvant n→n*(信axnm)an→7t*(信.xnm)b
β壱o
Isooctane 230,6
Ch10rOfbme 237,6
Eau 242,6
abandeK
Systemeparent 214a
bbandeR SubstituantαOuP 224
Substituantsα,β 236
hypsochromesurlabandeRquiaugmenteaveclapolarite
Tableau7.12
dusoIvant.
ChromequlCrOitaveclapolaritedusoIvant.L’efretdu
SOIvantsurlespectredel’oxydedemesltyleestpresente
au tableau7.11.
H3C、∴千19
?‘ri
l−C=C−C=O et 6−C=C−C=C−C=O
「日日
\ Enone Dienone
C=C−C−CH3
/ ValeuT・Sdebase
H3C
5−ヽJ 2 0 5
2 2 2 ● ∠ 1
1 1 0 1 0 ノ
Cetonesacycliquesα,β−insaturees
Oxydedemesltyle
Cetonescycliquesα,β−insatureesをSisommets
L’intensitedesbandesKpeutetrereduiteen−dessous Cetonescycliquesα,β−insatureesacmqsommets
Aldehydesα,β−insaturees
delO4quandl,encombrement sterlque emPeChela
Acidescarboxyliquesetestersα,β−insature
COplaneite・Celasepasse誰quemmentdanslessystemes
CyCliquestelsqueIV. lnc′宅mentSpOur
UnedoubleliaisonetendantlaconJugalSOn +30
IVC通
Ungroupealkyle・unreSiducyclique
1 1 1 3 3 5 + っ J ∴ つ J 1 3 8 1 1 2 3 0 ノ
0 2 8 5 0 0 / 0 5 0 7 1 5 5 2 く J
十 十 十 十 十 十 十 十 十 十 十 十 十 十 十 十
(X
β
γetPlus
Groupementspolaires−OH α
人max243nm,emax1400
β
6
Woodward a derive des generalisations emplrlqueS −OAc
α,β16
αβYSβαB.αBriBri
−OMe
pourleserfetsdesubstitutionsurlespositionsdestransi一
幸ns7t→n*(bandeK)danslesspectresdescetonesα,β−
lnSatureeS・Lesvariationsdanslesposltionsdecesbandes
resultentd”unesubstitutionαetβdanslafomuledebase.
SAq BI NR
一
一
81/l
一
R−C−C=C
\
O 5
l
一
7・4・ABSORPT10NCARACTERISTlQUEDECOMPOSEoRGANIQUES 303
Doubleliaisonexocyclique +5
−Composanthomodiene +39 Calc標目 215(base,SySteme△4i5)
+24(2substltuantSβ)
CorrectiondesoIvant(voirtableauci−desous)逃立退皇
±」5(lC=Cexocyclique)
祖。=Totalb 244
一DeuxdoublesliaisonsconJugueeSdanslememecycle
hHab血elIementlesvaleurscalculeescorrespondentauxvaleurs 0bs入詑H=245mm
Observeesa±3nmpres・LesabsorptlVltesmolairesdesenones
…01dessonthabituellementinferIeureSalOOOO・alorsqueles
LaconJugaisoncroiseeapeud・effetsurleLmaxdu
・tb抑PtlVitesmolairesdesenonestransoldessontsupeneuresa Cholesta−1・4−diene−3−One・Lescalculsutilisesetaientceux
10000. d’uneenone(帥−disubstituee)sanscorrecti。nne。。SSai.e
POurladoubleliaisonl・20uPOurlegroupeP,.Lecalcul
Correctiondesolvant(Enones)a COrreSpOndantutilisantlesysteme△上2donneun入
Predita227nm・Lorsqu・untelchoixsepresente,C・estune
Correction(nm) indicationquelapredictionlaplusnableestcellequl
COrreSPOndausystemeleplussubstitue(transition7t→TC*
3瀧沌欝靴染耶九滴灘離溺薄
0 0 5 1 7 0 0 1 1
EthanoI delongueurd,ondeplusgrande).
MethanoI
青竜軍書︳t喜〇・京か一七、︳ lI,
Dioxame EXEMPLE3
十 十 + 一 l
Chlorofome Fomeenolducyclopentan−1,2−dione
Ether
園
Eau
Hexme
十 十
Cyclohexane
l
uParexemple・Sll,absoJPtlOnetaitdetemineedanslecyclohexane,
Calc概H 202(base,SySteme△4・5)
Tdevraitかuterllnmalavaleurde梗hexanepourlacompa.e. +12(substituantβ)
…ne大盤Hcalculee.
土韮(α−OH)
249
0bs梢禦=247mm
Quelquesexemplesservirontaillustrerlebien_f。nde
decescorrelations.
EXEMPLE4
EXEMPLEl
l−Acetylcyclohexene
°aIc冶9H 215(bas。)
①せ\cH3
+10(Substituantα)
寵
Calc梢糾 215(base,SyStemeA4・5)
+24(2substituantsP)
±12(substituantp)
237 土上皇(α一OH)
274
(時人書H=232nm Obs樹=270nm
FXEMPLE2 Lespectredelap−benzoqulnOneeStSemblableacelui
Cholesta−1,4−dien−3−One o o
2多妻譜 p−Benz。。uln。。。
03斧 ̄β 器霊謹書諒恕詰慧盤器
、● m・
i ∴ _ i __ i。i i、l、 ∴ /∴ / _
304 CHAPITRESEPT SPECTROMETRiEULTRA。VloLETTE
IlyadescasodC=OetC=CnesontpasconJugueSau
SenSfomeldutememaisodl,interactionapparaitsous TABLEAU7,14
fomed’unebanded,absorpt10n・Danslesstructuresoa
盛期驚 21。
Celasepresente,1esgroupesC=OetC=Cdoiventetre
観00※
Orientesdetellemanierequ,ilpulSSeyaVOirrecouvrement
Compose
desorbitales繭exemple・la藍recH2く>O
montreunebandemoderementintensevers214nmavec
l
CHZ=CH−CO2H
unefaiblebandeRnomale含284m.Deseffetssimilaires CH3CH=CH−CO2H(trans)
l
SOnt Observeslorsqu,ilpeut y avoir un recouvrement CH3CH=CH−COZH(cis)
l
e鮪cacedel’orbitalendugroupeC=Oetdel,orbitalep(n) CH3
i
d’unheteroatome・Parexemple,
CH2=C−CO2H
H
。N伊
O −CO2H 220
○こと
dっ 02H
235 12500
らnax238mm,8maX2535
CH3−(CH=CH),−COZH
CH,−(CH=;CH),−CO2H
L’interactiondans ces systemes apparemmentnon
CH3−(CH=CH).一CO2H
COnJugueS eSt COnnue SOuSle nom de conJugalSOn
transamulaire.
LESACIDESCARBOXYLIQUES.Lesacidescar− liaisond,ungroupeelectronegatifsurlecarboneαproduit
boxyliquessaturesmontrentunefaiblebanded,absorp− egalementuneffetbathochrome・Nouspouvonscalculer
tionvers200nmresultantdelatransitioninterditen→n*. lesmaximaauxquelsonpeuts・attendrepourlescomposes
Lapositiondelabandesubitunlegerefretbathochrome decritsautableau7・13・enutilisantlesdomeesdutableau
quandlalongueurdelachaineaugmente.cettebandea
Peudevaleurdiagnostlque・ LescaracteristlqueSd,absorpt10nSdequelquesacides
L’analyseUVdesacidesestfaiteadesconcentrations α,β−insaturessontresumeesautable。u7.14.
tellementfaiblesquelagrandeurdelaconstanted・ionisa−
tionpeutvarier. LESESTERSETLACTONES・Lesestersetselsde
Lesacidesα,β−insaturesdonnentunebandeKintense SOdiumd,acidescarboxyliquesmontrentuneabsoIPtlOna
CaraCteristlquedusystemeconJugue・Danslepremierdela deslongueursd,ondeetavecdesintensitescomparables
Sehe・1’acideacrylique・1,absorptlOnaPParaitvers200nm, aVeCCelledel,acideparent・LeslactonesconJugueeS
emaxlOOOO・Lasubstitutionalkylesurcettestructurede insatureesdomentdesspectressemblablesaceuxdes
basedonneuneffetbathochromedelabandeKdelameme estersinsatures・Lesspectresdeslactonessimplesinsatu−
manierequ’onl’aobservepourlescetonesα,β−insaturees・ reesmontrentuneabsorptlOnteminaledanslareglOndes
L‘extension dela conJugalSOn PrOduit des effets 200a240nm・UnecomgalSOnetendueproduituneffet
bathochromessupplementairesavecaugmentationdel・in− bathochromedelatransition7t→n*(bandeK).Letableau
tensitedelabandeetapparitiond,unestructurenne.La 7・12peutetreutilisepourpredirelesmaximadetels
COmpOSeS.
TABLEAU7.13
LESAMIDESETLACTAMES・Lesamidesetlactames
Maximad,absorptiondesacidescarboxy−iques
α,β−insatureesmontrentuneabsorptiondansl・UVproche
et desestersinsatu庭sa
待max200−220・emax<10000・Leslactamesα,β−insaturees
らn。X(±5mm) mOntrentunesecondebandevers250nm(emax−1000)・
αOuβMonosubstitue 208
7“4・3°4・Lesazomethynes(imines)et
α,Pouβ,βDisubstitue 217
Iesoxymes
α,β,βTrisubstitue 225
doubleliaisonα,βexocyclique +5 Cesstructuresnemontrentqu,unefaibleabsorpt10n
doubleljaisonα,βendocycliquedans
lescyclesacinqousixchainons +5 dansmVprocheaminsqueIegroupe/C=N−
牛eSdonneesdutableau7・12peuvenletreappllqueeSici.
・?()柄でで・AT・Nlei00n‥/0′・g Ch‘,′7上22,1539(1957) nesoitimpliquedansuneco叫galSOn・Danslesspectres
7.4,ABSORPTiONCARACTERISTIQUEDECOMPOSEORGANIQUES 305
L’effetdelaconJugalSOnSurlescaracteristlqueSd”ab−
d・azomethynesetd,oxymescomugueeSlatransitionTt→
Tt*(bandeK)apparaitdanslaregioncompriseentre220et SOrPtlOndugroupenitrosemanifestedanslesdonneesdu
230nm・emax→10000・し,acidincationdesazomethynes・ lel−nitroprop−1−ene.Latransitionintense77−⇒n*(bande
K)cachelatransition′?→7t*plusfaible(bandeR).
produisantunechargepositivesurl,azote・deplacel’ab−
sorptlOnVerSlareglOndes270−290nm・Lesiminessim−
7,4,3,7.Lesgroupescontenantunsoufre
plesmontrentunefaibletransitionn→n*・Parexemple・
pourCH3CH2CH2N=C(CH3)2 impliquedanspiusieursliaisons
人 =246nm(8=140,CyClohexane)
・信。X=232mm(e=200・EtOH) Les sulfones aliphatiques sont transparents dansla
reg10ndel’UVproche.L’atomedesoufredanslessulfones
7,4.3。5,LesnitrilesetIescomposesazo nepossedepasdepaired’electronslibres,etCellesqulSOnt
deX;Plusl’electronegativiteestimportante,Pluscourte
SonSaZote一〇Xygene
Seralalongueurd’onded’absorptlOn・
TABLEAU7,15 C二〇parcequel’energiedelapaired’electronslibresde
l’atomedesoufresesitueaunniveaupluselevequecelle
−−_ _ _ii ___ _._ −___−− .1−__J__目 し−一 二二二_,1−.▲i_.Hi__−_ −
− ●  ̄ ● ●l ● ● ニ∴∴● eil”、こ、 ●  ̄ :
deselectronscorrespondantsdel’atomed’oxygene.Les
● −、 : ● : ●”● !こ ”
COmpOSescontenantlegroupeC=Sdonnentegalement
Transitionn一うn* desbandesintensesentre250et320nm,qulPrOViement
(BandeR) PrObablementdestransitionsn→n*etn→○*dansle
groupeC=S.
Compose 8max SoIvmt Les bandes n→n*de quelques composes
5 つ J
1 2 0 0 0 2 1 2 5 4
thiocarbonylessontrepnsesautableau7・16−
Nitromethane 275 Heptane
2−Methy1−2−nitropropane 280,5 Heptane
TABLEAU7,16
4 8 1
0ノ 0ノ
EthanoI
O
1−Nitroprop−1−ene 229a
緻
O
235a
O
Nitrosobutane 300・ Ether
O 5 2 0 5
665
Transitionn−⇒∵Tt*(BandeR)
0ctylnitrate 270b Pentane
10T
n−Butylnitrite 218 Emanol
l
Thiouree 291(S) 1,85
謙薯諾器蕊常設蕊詰蕊蕊 aUnepaulementestrepresentepar(S)(S=Shoulder)・
d’environ10nm.
Labandeavecunmaximumd,absorpt10napparaita357nm・
306 CHAPlTRESEPT SPECTROMETRIEULTRA。VlOLETTE
groupemethyleestpluse飾cacedansl,hyperconJugalSOn
TABLEAU7,17
qued’autresgroupesalkyles.
184nm 204nm 256mm Rererence
H一語T
EI E2 B a
K B b
L’additiond’unsecondgroupealkylesurlamolecule
aVoirE.A.Braudereprisdanslasectiondesrefirences.
estlepluse鮪caceaproduireundeplacementverslerouge
bA.Burawoy,Berichte,63,3155(1930);J.Chem.Soc.,1177(1939).
quandilsetrouveenpositionpara・し,isomereparaab−
SOrbealalongueurd,ondelapluseleveeavecleemaxle
7。4°3・8°Lechromophorebenzemque Plusimpomnt・し,isomereorthoabsorbegeneralementa
lalongueurd’ondelapluscourteavecunemaxreduit・Cet
Lebenzenemontretroisbandesd’absoIPtlOn:184nm efretestattribueal’interactionsteriqueentI℃lessubstituants
(em。X60000),204nm(emax7900)et256m(emax200)・Ces enortho,qulreduitemcacementl,hyperconJugalSOn.
bandesontpouronglnelestransitions7t−うn*.Labande Lasubstitutiondegroupesauxochromes(OH・NH2,
intensevers180nmresulted’unetransitionpemise,alors etc・)surlecyclebenzeniquedeplacelesbandesEetBvers
transitionsinterditesdmslamoleculedebenzenehaute− augmentationdel’intensitedelabandeBetunepertede
mentsymetrique・Onautilisedifferentesnotationspour SaStmCturenne,aCauSedelaconjugaisonn−n(tableau
designerlesbandesd’absorptlOndubenzene.Celles−Ci 7.19).
SOntreSumeeS au tableau7.17.Nous parlerons de ces Laconversionduphenolensonanioncorrespondant
bandesenutilisantlesnotationsEetBdeBraude. provoqueuneffetbathochromesurlesbandesE2etBet
LabandeBdubenzeneetdebeaucoupdeseshomol0− uneaugmentationdeemaxacausedeselectronsnonliants
guesestcaracteriseeparunestructure丘netresimportante・ del’anion・qulSOntdisponiblespourinteraglraVeCle
CeciestparticulierementvralpOurdesspectrespnsen SySteme des electrons Ttdu cycle.Quandl,aniline se
PhasegazeuseoudansdessoIvmtsnonpolaires.L’origine transfbmeensoncationanilinium,lapaired,electrons
delastructurefineestl’existencedesous−niveauxd’ab− nonliantsdel’anilinen,estplusdisponiblepourinteraglr
SOrPt10mVibratiomelleau−dessusdesquelssesuperpose avecleselectronsTtducycle,etilenresulteunspectre
l’absorptionelectronique(fig.7.7p.311).Danslessol−
quasiidentiqueaceluidubenzene.
Van笠POlaires,lesinteractions entre solute et soIvant On peut obtenirla connmation d,une structure
tendentareduirelastructurenne.
phenoliquesupposeeparcomparaisondesspectresUV
Lasubstitutiondegroupesalkylessurlecyclesbenze− Obtenuspourlecomposeensolutionneutreetalcaline(pH
nlqueprOduituneffetbathochromedelabandeB,mais 13)・Desconnmationssimilairespourunderivesuppose
l’effetdelasubstitutionalkylesurlesbandesEn,estpas d’anilinepeuventetreobtenuesparunecomparaisondes
Clairementdefinie・LescaracteristlqueSd’absorptiondes SPeCtreSPrisensolutionneutreetacide(PHl).
bandesBdequelquesalkylbenzenessontpresenteesau Quandlesspectresd’unacidepuretd’unebaseconju−
tableau7.18. gueepuresecroisentenuncertainpolnt,lesspectresde
L’effetbathochromeestattribueal’hyperconJugalSOn touteslessolutionscontenantdesrapportsvariablesdeces
danslaquelleleselectronsod’uneliaisonC−Halkyle deuxespeces(etaucuneautreespecesabsorbante)doivent
Particlpentauphenomenederesonancedanslecycle.Le egalementpasserparcepolnt,aPpelepolntisosbestlque・
pourautantquelasommedesconcentrationsdesdeux
TABLEAU7,18 especessoitconstanteetquelescaracteristlqueSSpeC−
trales(PareX・,lescoe触cientsd’absorptions)desdeux
tamponutilise・Lapresenced,unpolntisosbestlquePeul
etreutiliseepourverifierquel,onaaffaireえunereaction
Compose∴∴∴∴∴∴星ax(nm)a
acide−basesimplequln’estpascompliqueepardesequ1−
2 2 2 2 2
0 0 0 5 0
0 0 0 0 0
/ 0 1 2 / 0 2
5 /0 /0 /0 7
2 でJ
Benzene 1ibressupplementairesoud,autresphenomenes・
Toluene L’interactionentrela(les)paire(S)d’electronslibres
tJ ︵︷︶ ●⊃
5
m−Xylene d’unheteroatomelieaucycleetleselectronsnducycleesl
l,3,5−Trimethylbenzene laplusemcacequandl’OrbitaIepdeseIectronsnonlianlS
Hexamethylbenzene estparalleleauxorbitalesnducycle・Ainsi,uneSubst山一
tionencombranleenpositionorthodemoleculestelles
dLa、′aleurdeらmxdelaralelaplusintensedelastructureflne
_〃〃
7.4.ABSORPTlONCARAC再RISTIQUEDECOMPOSEORGANIQUES 307
TABLEAU7.19
聯etdesubstitutionpardesauxochromessurlespectredubenzene
BandeE2 BandeB
九m。X(nm) SoIvant
Compose 九m。X(nm)
0000000000000000000000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 4 0 8 5 0 0 0 3 / 0 0 0
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 2 7 4 4 / 0 3 5 4 1 0 0 0
5/0/0/078 7∩フ005﹁I7
/050/0ノ0 ﹁I /0204 28
0 ノ / 0 0 4 2 4 3 8 6 5 0
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
4 0/0 7 054 60 35
﹁I 7 0 /0 /0 0ノ ∠U/0 00 7 1
0 1 3 l
Hexane
Benzene
EthanoI
Chlorobenzene
Hexane
1
ThiophenoI
1 1 2 ? − つ J 1 2 1
Methanol(2%)
Anisole
Eau
5
PhenoI
l つ J 1 3 3 0 5
Alkali(aq.)
Anionphenolate
Eau(PH3)
o−Catechole
EaupH(11)
5
Aniono−CateChole
Eau
Aniline
Acide(aq.)
Cationanilinium
Cyclohexane
Diphenyleether
1
EXEMPLEl.6−Methoxytetralone
quelaN,N−dimethylanilineprovoqueunerfethypsochrome
Calc.鳩禦=246(Chromophoreparent)
surlabandeE2・etunereductionimportantedeemax・
+3(CyCleenortho)+25(p−OMe)
=274nm
盈詳豊niline 癌器部課O Obs.梢禦=276m
dimethylaniline
EXEMPLE2.3−Carbethoxy−4−methyI−5−Chloro・8−
hydroxytetralone
Laliaisondirected,ungroupeinsature(Chromophore)
surlecyclebenzeniqueproduituneffetbathochrome
importantsurlabandeB・etl・apparitiond,unebandeK
(e岬→10000)danslaregioncompriseentre200et250nm
(tableau7“20)・Lerecouvrementdespositionsd’absorp−
tiondelabandeKetdesbandesdeplaceesEdesbenzenes
substhuespardesgroupesauxochromespeutcompliquer
l・interpretationdesspectresUV・Generalementlesbandes
\→OH O
Esontmoinsintenses.LesbandesBsontparfoismasquees
parlesbandesK・ Calc. 娼唆H=246+3(CyCleenortho)+7(0−OH)
Lesdomeesdutableau7.20montrentquedanscertai− =256m
nesstructues,tellesquel・acetophenoneetlabenzaldehyde・ Obs. 相思H=257nm
lesbandesBetRdeplaceespeuventenCOreetrereCOmueS・
EXEMPLE3.3,4”Dimethoxy・4b)596777878al9110−
Lesdonneesdutableau7・2lpemettentdecalculerun
0ctahydrophenantren“10−One
maximumprevupourlesaldehydesaromatlqueS・lesceto−
nes,lesacidescarboxyliquesetlesesters・し,applicationdu
tableau7.21.alaconfimationdestructureestillustreepar
lesexemplessuivants:
MeO寵
ノ23 +3
Calc. 椙祭l=246+25+7+3=281nm
Obs. 棺祭1=278m
308 CHAPiTRESEPT SPECTRoMETRIEULTRA.VloLETTE
TABLEAU7,20
Transitionn→n* Transitionn→n*
BandeK BandeB BandeR
Compose 入max(m) hax hax(m) ㌦欲∴石田(m)㌦欲 SoIvmt
2
52000800124
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
5 0 0 0 0 0 0 0 0 7
500787877/0/0
14
Benzene
5
6
Styrene 244 12000
55
Phenylacetylene 236 12500
2 1 3
3 3 3
80ノ0
11−−−1 1−1−2
m
Benzaldehyde 244 15000
0
0
Acetophenone 240 13000
00
Nitrobenzene 252 10000
00
Acidebenzolque 230 10000
0
0
Benzonitrile
9
224 13000
7
Diphenylesulfoxyde 232 14000
Methylephenylesulfone 217 6700
Benzophenone 252 20000
/e /eノe
m m m
q
u
a
︵ヽ︶ S
Biphenyle 246 20000 q
u
a
Stilbene(Cis) 283 12300a
u
q
a
S
Stilbene(trans) 295b 25000a
1−Pheny1−1,3−butadiene
cis− 268 18500
trans− 280 27000
1,3−Pentadiene
cis− 223 22600
tranS− 223,5 23000
aDesbandesintensesapparaissentaussientre200et230nm.
bLabandelaplusintensedelastructurefine・
⑥嶋鱒
L’applicationdutableau7・21auxcomposesphenyle
Carbonyle2,6−disubstituesnepemetpasdeprediredes
maximaprecis・CeciestdG alampturede ̄laplaneite
necessairealaconJugalSOnentrelecarbonyleetlesgrou−
pesphenyles,etladiminutionimportantedel’absorbtivite
molaireaccompagnantunetelle substitutionenestune
COnnmation. BiphenyIe 2,2●−DimethyIbiphenyIe
Lorsquedesgroupesauxochromesapparaissentsurle BandeK入max252nm・emax19000 BandeB,信。×270nm,emax800
memecyclequelechromophore,1es deuxgroupesin−
nuencentl’absorption・L’inHuenceestplusmarqueequand 0npeutracilementvoirl,erfetqueproduitlapertede
ungroupeelectrodonneuretungroupeelectrocapteursont COPlaneiteencomparantlescaracteristlqueSd,absorptlOn
enparal’unparrapportal’autre(substitutioncomplemen− dubiphenyleetdesonhomologue2,2一一dimethyledontles
taire,tableau7.22). CaraCteristlqueSd’absorpt10nSOntSemblablesacellesde
Ledecalageverslerougeetl’augmentationdel’inten− l’0−Xylene.
SitedelabandeKsontreliesauxcontributionsdesfomes L’introductiond’ungroupemethyleneentredeux
deresonancepolairesuivantes: ChromophoresestcapablederomprelaconjugalSOn.Com−
 ̄0
PareZlesdonneesdudiphenylmethaneavecl,emaxdu
 ̄0 〉ふ=∈戸出ニ;〉百号声H
Le biphenyle estle compose parent d’une serie de
quandlescyclesson高9001’unparrapportal’autre. tues.ilyaunrecouvrementemcacedesorbitales7tdes
7.4.ABSORPTlONCARACTERISTIQUEDECOMPOSEORGANIQUES 309
deuxcyclesresultantenunehomoconJugalSOn・し,8maxdu
TABLEAU7,21
4−nitr0−4’−methoxydiphenylmethanen’estpassimplement
lasommedel’emaxdup−nitrotolueneetdup−methoxy−
四囲
ArCOR/ArCHO/ArCO2H/ArCO2R (nm)
02N鳴−CH3 H3C掻ocH3
第3。霊高書諾霊一霊⋮認諾豊
Chromophoreparent:Ar二C6H5
入max(nm)8m。X 右nax(nm) 8max
2 2 2
G=reSidualkyleoucyclique(PareX.,ArCOR)
G=H,(ArCHO) 274 9490 277 2190
G=OH,OAlk.,(ArCO2HetArCO2R)
285,5 1786
IncrementdechaquesubstituantsurAr:
−reSidualkyleoucyclique 0−,m−
p−
一OH,−OCH3,−OAlk 0−,m−
p−
02N◎cH2◎ocH3
一〇 ̄(OXymion) 0−
m−
右nax(nm) emax
p−
一Cl 0−,m− 280 24400
287 16800
p−
−Br 0−,m−
p−
−NH2 0−,m−
Uneautreapprochepourpredirele信。Xdesbandes
p−
−NHCOCH3 0−,m− pnmairesdesbenzenessubstituesimpliquel’utilisation
dutableau7・23・Cetableauaeteutiliseavecsuccespour
p−
−NHCH3 descomposesdisubstituesenutilisantlesreglessuivantes:
p−
−N(CH3)2 0−,m−
1.LASUBSTITUTIONPARA
p−
a・Les deux groupes sont soit electrodomeurs soit
aL’utilisationdutableauestillustreeparlesexemplesdespages307−
electrocapteurs:Onutiliseumquementl’effetdugroupe
308etdanslelivredeA.I.Scottreprisalasectiondesreferences・
bcettevaleurpeutetrediminueedefaconimportanteparl,encom− qulprOVOquele deplacementleplusimportant.Par
exemple,le信axdel’acidep−nitrobenzoiquedevrait
brementsteriquequlemPeChelacoplaneite・
etrelememequeceluidunitrobenzene,一(203,5+65,0)
ニー268,5(avecunalcooIcommesoIvant).
electrocapteur‥le信axcalculeicidevraite enOmale−
TABLEAU7.22
mentbieninfeheurau信。XObservepourlesraisons
discuteesplushautpourlep−nitrophenoletautableau
7.22.Letableau7.2lpeutetreutilisepourcertainsdes
COmpOSeSCitesauparavantpourlesquelsonnepeutpas
Transition utiliserletableau7.23.
護
冗→冗* 2.LASUBSTITUTIONORTHOETMETA.Leseffetsde
bandeK BandeB deplacementsontadditifs.
C
ノe
m
p
O
O
右nax∴∴8max 右nax emax
(nm) (m) LescomposesbenzenoIdescontenanttroissubstituants
0
0
0−mケ0−m午
Ouplusn’ontpastousetetestesparlamethodedutableau
7 7︳l °0 00 8
2 2 3 2 2 3
/0 /0 0 5 4 3
/ 0 0 0 4 8 5
0 ノ 4 8 3 0 1
351 3200
0
7.23.
0
333 1960
0
Lepremierhomologuedelaseriedesdiphenylpolyenes
0
1
maSque
0
lCeHS(千二千)nC6H5]estlestilbene・Iloffreunexemple
0
412 4500
0
0
.●一
358 1450
interessantd’ef托tssteriquesdanslesspectreselectroni−
maSque
1
queS・
310 CHAPITRESEPT SPECTROMETRIEULTRA−VloLE“ITE
TABLEAU7.23
9g○○す二二二二二 ̄二二二二二t二二,,−,、。“「二二二二____二二二エー重量⊇土工■些土田=上∴/:「TTi心痛OT型⊥““一一°〇十∵≡=⊆」ニー二一二二二二十〇十°一一二二_三二〇一二÷「十二°mu−▲−−iiii一一二一___,”“““重。“.1.._.し.}_.iiiii__u__,「.}−m L」_,∴,._「_]_i_−1− _ _
calculdetabahdeprimaire(tmnS!tionで÷Jr)く吐七町ZeneSSubstitues(SoivantCH3oH).
讃懲i蝕閲e脳se:翻3濃蘭的
 ̄ −  ̄ 11− ̄iii ̄−− ̄−i ̄− ̄− ̄− ̄ ̄ ̄一一−’i ̄m ̄ ̄− ̄“” ̄ ̄ ̄m‘+““1°1°’ ̄ ̄ ̄i ̄ ̄ ̄“患1°MJlliO〝TJHTmlHtH【10寄tMgH田山高向山東]鴫
豊割圏
豊国閤
H N H O O
r l H H O
0 5 0 0 5
つ J
3 0CHH
5 0 5 5 0
/0 /0 /0 00 5
2 4 4 2
O / 0 2 5
2 3 / 0
2 C 2
O
H
C
3
Source:C・N・R・Rao,J・Sci・Res・(India),178,56(1958);Curr.Sci.(India),26,276(1957)
図図 。LS−Stilbene けanJ_Stilbene
入監H(m) 丘は∴∴∴i憎糾(nm) 。調
222 25000 229 15800
Naphthacene
Oaune)
Pentacene
283 12300 295 25000
308 25000
320(S) 15800
Lescomposescycli型eSangulaires,lesaphenes,pre−
(S)=Shoulder
SententauSSiune鮎etbathochromesurlesystemeatrois
Ladestmctiondelacoplaneiteparinterferencesterique, bandesquandlenombredescyclesaugmente・Cependant,
danslastmcturecis,eStreneteeparl’intensiteplusfaible 1’augmentationdu信axparcyclesupplementaire,eStmOin−
delabandea283nmcompareealabandecorrerspondante drequepourlesacenes・Lesystemedestroisbandesest
del’isomeretrans(295mm)・LabandeBapparaitdominee encoredistinctpourlephenanth・ene,maisdanslespectre
ParCetteabsorptlOnintense. del’anthracene,labandeE2ad鍾dominelabandeB.
Lesbandesd’absoIPtlOnSdelamoleculedestilbene
ParenteSedeplacentversdesIongueursd’ondeplusgran−
desetaugmententenintensiteenmemetempsquen,dans
C6H5−(CH=CH)n−C6H5・Quandn=7,1amoleculeab−
TABLEAU7,24
SOrbeentre400et465nmavecunemaxde135000・
DeuxseriescourantesdecomposesaromatlqueSSOnt
lesseriesIineaires,tellesquel’anthracene,etdesseries
BandeEIBandeE2 BandeB
angulairescommelephenantrene・Bienquelesaromati−
) ) 〉 ) ) ) ) I I i 2 ノヽ 鳴 ! ●l
ili
∩ "
I l ^
\ (6メ R 凵^ 冤
▲」 ! 、 ⑦ ( ( F覽 彦WG& 6V 「 ^2 6 庸 踪 f&V遖V覲 劔
l 劔凵@ヾ SoIvant:C 劔剪
(Xm 2200 2400 2600 2800 3(Xm 3200 3畑 3600 3800 400 4200 4400 4600 4800 5
Longueurd,onde(Å)
FIGURE7・7−Spectresd’absorptioneiectromquedubenzene,dunaphtalene,du
Phenantrene,del’anthraceneetdunaphtacene.
LesspectresdesaromatlqueSpOlynucleairessontcarac− rieuresa200nm・Iln’yaquelescomposesheterocycliques
l’observedanslespectredubenzene・Lesspectresde absorptiondanslareg10ndel,UVproche・
CertainsaromatlqueSpOlynucleairessontpresentesala
figure7.7.
LESCYCLESÅcINQCHAiNONS.し,interpretation
theoriquedesspectresdescomposesheteroaromatlqueS
7。4,3,9。Lescomposesheteroaromatiques CyCliquesaclnqChainonsn,estpassimple・L,absorpt10n
decescomposesaetecompareeacelleducyclopentadiene,
Lescomposesheterocycliquessaturesacmqousix l’analogue cis−diene,qulmOntreuneabsorpt10ndiene
Chainonssonttransparentsadeslongueursd’ondesupe− importantevers200nmetuneabsorptlOnmOderement
TABLEAU7,25
BandeI BandeII
S
m
1
0
V
▲ L
Compose∴∴∴∴右nax(nm) em。X 九m。X(nm)
(CycIopentadiene) 200 10000 238,5 Hexane
Furane 200 10000 252 Cyclohexane
PyHOle 209∴∴∴∴6730 240 Hexane
Thiophene 231 7100 269,5 Hexane
Pyrazole 214 3160 Ethanol
aCesbandesfaiblessontpeut−etreduesAdesimpuretesplut6tqu’adestransitionsinterdites(n→7t*)d’unemoleculeheteroaromatique.
312 CHAPITRESEPT SPEcTROMETRIEULTRA・VlOLEITE
intensevers238nm・LesproprietesaromatlqueSaugmen−
thiophene・L’absorptiondequelquesheteroaromatlqueSa
) ) ) ヌb 坊蹌 牝 昧F R ,ツ 店 6Vヨ 踉
CmqChamonsestcompareeaveccelleducyclopentadiene
autableau7・25・Iln’yaeuaucunetentativepourclasserces
bandes,bienquecellequleStprOChede200nmaitete
assimileealabandeE2dubenzene,etCellequlSetrOuVe
adeslongueursd,Ondeplusgrandesasouventunestruc−
turehneanalogueacelledelabandeBdubenzene.
LasubstitutionauxochromlqueOuChromophorique
I
desheterocyclesinsaturesacinqchamonsprovoqueun
effetbamochromeetuneaugmentationdel,intensitedes
bandesdelamoleculeparent(tableau7.26).
LESCYCLESASIXCHAINONS・Lespectredela
pyridineestsemblableaceluidubenzene・Cependant,la ■■
bandeBdelapyridineestunpeuplusintenseetpossede 000 2200 2400 2000 2000 3∝鳩
unestructurennemoinsdefiniequecelledubenzene(ng.
FiGURE7・8・Spectreuitravioietdeiapyridine.
7.8).
ー
︰
一
・
I
I
TABJEAU7,26
i
I
I
盤霧率丁子− ̄謙譲
BandeII
Parent Substituant
信欲(m) 8max 信ax(nm) em。X
Furane 200 10000 232 1
Furane 2−CHO 227 2200 272 13000
0
日
Furane 2−C−CH3 225 2300 270 12900
Furane 2−CO2H 214 3800 243 10700
Furane 2−NO2 225 3400 315 8100
Furme 2−Br,5−NO2
313 9600
O
II
Thiophene 2−C−CH3 252
Thiophene 2−COZH 249
Thiophene 2−NO2 268−272
Thiophene 2−Br 236
a2−CHOsJgnifieungroupecarboxald誼ydeenpositlOn2ducycle
7“4°ABSORPTlONCARACTERISTiQUEDECOMPOSEoRGANiQUES 313
TABLEAU7,27 TABLEAU7,28
racteris頓剛eS
へ人 a
︶
m
n
︵と
Dehvesa 入線㌢7)(nm)
X
m
m
a
X
57706263555763657230953,00
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
2 つ J 3 2 3 t J 3 0 / 0 4 2
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 ︵ノ一2 2
7 4 5 1 1 tJ/0 7 4 0 3 1 2
5 5 / 0 1 0 5 5 5 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
2 2 2 2 2
Pyridine
0 つ J
2 4 4 4 5
0 5 0 0 2
0 0 0 0 0
/0 /0 /0 /0 /0
Hexane
C C C F C B10
H
2一3−42−2−2−2−2−
Chlorofbme
ヽ−∴∴〃一∴∴t
EthanoI
O
H
O 2
Eau
H
Ethanol/HCl(l:l)
l
r
Cettetransitionestautoriseepourlapyridine,mais
interditepourlamoleculedebenzeneplussymetrique・La
1
faiblebandeRattenduepourlatransitionn−うn*dansla
pyridineaeteobserveedanslesspectresenphasegazeuse・
1
CettebandeestengeneralmasqueeparlabandeBplus
intensequandlespectreestpnsensolution.
UneaugmentationdelapolaritedusoIvantn,aquepeu a2−CH3SigniEe2−methylpyridine・
OupaSd’effetsurlapositionoul,intensitedelabandeBdu
benzene,malSprOduituneffethyperchromemarquesurla
bandeBdelapyridineetdeseshomologues.Ilestcertain
quel’effethyperchromeresultedespontshydrogenefbr−
mesparlapaired’electronslibresdel’atomed’azote.Le
CaSeXtremeeStl’absorptiond’unseldepyridinium.Les
妙/OH=〔プ
CTaCteristiquesd’absorptiondela2−methylpyhdine(α−
plCOline)・dansplusieurssoIvants,?ntPreSenteeSauta−
bleau7.27.
醒閣
L’effetdelasubstitutionsurlabandea257nm(bande
B)delapyridineestillustredanslesdomeespresenteesau
tableau7.28.
L’absorptiondes2−OHet4−0Hpyridinesestattribuee
aux structures pyridones.Le tautomerisme dansles
hydroxy−etlesaminopyridinesestdiscutedanslelivrede LesspectresdesheteroaromatlqueSSemblentreliesa
A・I.Scott(voirlesreferences). CeuXdeleursanaloguesisocycliques(tableau7.29).
TABLEAU‘7.28
Compose∴∴∴生mx(nm) emax∴∴九m。X(nm) em。X∴∴∴㌔ne.X(nm) emax SoIvant
0
聞221挑21825625。
的8670657358
0
0 0 2 0 0 0
7 0/ 3 41 0ノ 0
/0 2−ヽJ i℡⊃
2 2 2 2 3 3
2 ●j
く J
3
60000 200
0
1
100000
l t − 1 1
280
6
tJ一▲tJ
1
7
40000 2500 Cyclohexane
00
63000 1800 Cyclohexane
00
180000
1
200000 Ethanol
−.● ヽ一●︶
aToutescesbandes,preSententuneStmCture角ne.
,−,1,∴ i _ii ∴1 .,
314 CHAPITRESEPT SPECTROMETRIEUJTRA_VlOLETTE
Ferguson,し.N.etNnadi,J.C.“ElectronicInteractionsbetween
i l 綿
NoncorWgatedGroJPS”,J・Chem・Educ.,42,529(1965).
Lambert・J・B・・Shurvell・H・F・,Verbit,L・,C00ks,R・G.etStout,G.
H・,OrganicStructuralAnab,Sis・New−York:Macmillan,1976,
I
pp.317−401.
II
May・L・“IUPACDeGnitionsinUltravioletSbectroscqpy,,,Appl.
III
Spectrosc.,27,419(1973).
Scheinman,F・AnlntrOductiontoSpectroscqpicMethodsJbrIden一
Longueurd’onde(nm) numerodeJanvier.
‘‘UltravioletSpectrometry”,Anal・Chem・Cejoumalpublieperiodi−
FIGURE7・9・Spectresultravioletdetroiscomposesheteroaroamtiques.
quementdesrevuessurlesuJet・
Lesspectresdesdiazinessontsemblablesaceuxdela Monogr‘Phies−S均ietsやeCialisis
quelespyridines・LabandeBsubitunefrethyperchrome
Recueilsdedomdes,岬eCtreSetinde.r
avecl’augmentationdelapolaritedusoIvantetl’effetsur
信。XeStfaibleounul・Naturellement,labandeRdisparait AmericanPetroleumInstitutResearchPrqject44,SelecledU/lra−
ensolutionacide,Pulqueleselectronslibresdelabase VioletSpectralData・VoIs・I−IV・College Station,Texas/
libresontalorsimpliquesdanslafomationdusel. ThemodynamicsResearchCenter・TexasA&MUniverslty,
1945−1977・1178composes,1279pages・
園。闇
ASTMIndexqfUltravioletandVisibleSbect7・a.ASTMTechnical
N
PublicationNo・357・AmericanSocietyfbrTestingMaterials,
一
\ ‖ ノ n 。
1916RaceSらPhiladelphiaPA,1963.
国書圃
N
DMS UVAtlasqrOrganicCo〝POunds.VoIs.I−V.New−York:
Plenum,1966工971.
ElectronicSpect′●alData;OrganicElectI・OnicSpectT・alData;VoIs.1−
I
I II XIII・New−York:Wiley−Interscience,1946−1968.
VJ
Compoufnds・New−York:Wiley,1951.
Graselli,J・G・etRitchey,W・M・(Eds・)AtlasQfをectralDataand
PhysicalConstants・Cleveland‥CRC,1975,pp・399−408.Ceci
lnClusunelistesousfomedegroupeclasseparabsorptlVite
molaire(e<100000;=10000−99999;1000−9999;0−1000ete
nPnr町is)descomposesdansl’ordredes㌦axdesabsorptlOnS
Monog′”qphiesgeinかales
PnnCIPales・enmemetempSquelesmaximaUvrestantpour
Chaquecompose.
Jaffe,H・H・etOrchin,Milton・meOryandApplication(ゾUltravloLet
Hershenson,H・M・Ull′●aVioletAbso,ptlonやeclra.lndexjbr1954−
ipecn’OSCOpy.New−York:Wiley,1962
1957.New−York:Academic,1959.
Scott,A・LlntetpretattOnQfthe Ultra一・10/eISpectra qfNatuI・al
Hirayama,K・HandbookQfUltravioletandVisibleAbso′pt10n
Products・New−York:Pergamon(Macmlllan),1964.
Stem,E・S・etTimmons,T・C.J.EIect′”OnicAbso7plionIpectI・OSCOPy
Spect7.ad●0′ ̄ganicCompounds.New−York:PlenumPressData
DIV.,1967.
inOrganicChem勅y.New−York:StMartin’sPress,1971(en
Holubek,J・etStrouf・〇・(Eds・)SPectralDataandPhysICalCons−
faitlatroisiemeeditiondeGillametStem).
(anTsQfAlkaloids・New−York:HeydenandSons,1962.
Lang,L・Abso′ptionSpect/《aintheUltra、,10letandVisibleRegl0rZ.
SelecIionsde′ ̄窮rencespluSgen詑7”ales
New−York:Academic.
UV−AllasQfO′”ganlCConpounds・PhotoelectricSpectrometryGroup,
Aylmg,G.M.Alpl.Ipec Re牛8,1(1974).
Londres etInsti…fur Spektrochemie und Angewandte
Braude,E・A・“Ull′ ̄a−VioleIandVislbleLtghIAbsoIpt10n’’,dans
Spektroscopie,Dortmund,Londres:Butterworths.
Delermina自On QfOrganl〔Sn’uClureS by PhysICalMethods.
U柄”al−ioleIRe脅7’enCe SJ,eCtra・Philadelphia:SadtIer Research
New−York:Academic,1955、ChapItre4,PP.131−194.
Laboratories,3314−20SpringGardenSt.
Braude,E・A・“UII′●a−VloJeIandWslb/eLIghlAbsoIpl10nandlhe
U/l′−0、,iolet Specn・alData・Pittsburgh,PA‥Manufacturlng
SII”ut砿′ ̄e(〆0′一ganLtiCompounds∴AI7I7Rep PI・OgreSSChem.
ChemlStS Assoclation Research PrqJeCt.CamegleInstl…e of
ChemicalSocietyofLondon.XLIIlO5−130(1945)
Technology.
●●
PROBLEMES 315
7.2.L’hydrogenationpartiel1edutrienepresenteci−des−
pRoB睦MES SOuSdonnedeuxcomposes,DetE・Chacunapour
. ヽ ﹂ − ′
fomulemoleculaireClOH14・LecomposeDpresente
7.1・Faitescorrespondreauxstmcturesdesteroldes,PreSen− un州exme=235nmetE,275mm.Attribuezlesstruc−
teesci−dessous,1esvaleurssuivantesde加exme:COm− tures.
poseA,275nm;B,304mm;C,356nm・
∴:
7・3・LecomposeF(C7Hl。0)donneuntestpositifavecla
0 2,4−dinitrophenylhydrazine,aVeC un melange hy−
II droxyde de sodium/iode et avecle brome dansle
CH3CO
tetrachloruredecarbone.LespectreUVdeFpresente
un概50Ha257nm・Deduisezlastructuredece
COmPOSe.N’ya−t−ilquunestructurepossible?
7・4・LecomposeG(C7H7NO2),dansunesolutiond’ace−
tone,preSentedessignauxRMN−lHa86,63−7,90
。H,患。壷’9
(4H)eta66,55(3H).L’intensitedusignala66,55est
rortementreduiteapresuntraitementavecdel’eau
lourde・LespectreUVdeGpresenteun大濠50H a
288nm.Deduisezla structure du compose G.Le
COmpOSeGpeutetreprepareenreduisantunacide
nitrobenzolqueaVeCunmelangeacidemineral一metal.
7・5・UneemulsionauNujolducomposeH(C7H5BrO2)
PreSente,entreautreS,1esbandesIRsuivantes:une
H。〔〕遺
largebande,aVeCplusieursmaxima,de3100a2500
cm−letunebandeintensea1686cm−1・Lespectre
RMN−lH(DMSO−d6/CDC13)presentedessignauxaS
7,5−8,0(4H)eta812,15(lH).Cedemierestforte一
mentattenueaprestraitementavecdel’eaulourde.Le
SpeCtreUVpresenteun構想OHa245nm・Deduisez
lastructureducomposeH.