Vous êtes sur la page 1sur 4

LECON7 

:LEPROBLEMEISRAELO-PALESTINIEN :UNEPOUDRIERE
ENAUPROCHEORIENT
Justification :cetteleçonpermetàl’apprenantdemobiliserlesressources
INTRODUCTION
En1920,letraitédeSèvresetlaConférencedeSanRemoconsacrentledémembrementd
el’empireottomanetlepassageduProche-
OrientsousmandatABritanniqueetFrançais.SiàlafindusecondconflitmondiallesFra
nçaisreconnaissentl’indépendanceduLibanetdelaSyrie,lesagitationsnationalistesli
éessurtoutàl’hospitalitéentreArabesetJuifsenPalestinesecouentprofondémentcette
région.Jusqu’àprésent,laPalestineestunezonedetensionsetdeconflitsentrelesdeuxc
ommunautésmalgrédenombreuxeffortsdepaix.
I- LESORIGINESDUPROBLEME
L’idéedelacréationd’unEtatjuifinstalléenPalestineremonteàlafinduXIXesiècle
aveclesdébutsdusionismethéoriséetfondéparTheodoreHerzl(1860-
1904).Ilpublieen1896sonlivreprogrammeintitulél’Etatjuif :Essaidelasolution
moderneàlaquestionjuive.IlorganiseunpremiercongrèsàBale(suisse)enAout18
97,congrèsquiinstitual’organisationsionistemondialequirevendiqualedroitdeto
uslesjuifsdispersésàtraverslemonde(ladiaspora)deseregroupersurla« terredesa
ncêtres »,laPalestineconsidéréecommela« terrepromise ».Pourl’achatdesterres
enPalestine,unfondsnationaljuifestcrééen1901etl’Agencejuive1927.
ParladéclarationBalfourdu2novembre1917,legouvernementbritanniqueprometau
xjuifsl’établissementd’un« foyernationaljuif »enPalestine.Ceprojetétaitcontradict
oireaveclapolitiquebritanniqueauProche-
Orient.Ils’agissaitenfaitd’unedéclarationdepropagandedestinéeàamenerlesAméri
cainsetlesmilieuxfinanciersàcontinueràcombattreaveclesalliés.
Entre1919et1939,l’Organisationsioniste,aidéeparlesAnglais,favorisel’émigration
verslaPalestinedesJuifs‘Europeetd’Amérique(55 000en1919et455 000en1939),il
y’avait1milliond’ArabesenPalestine.Lesionismeenrelationaveclafinanceaméricai
nemetenpérill’équilibredelarégiond’oùlaréactiondelaGrande-
Bretagnequiencouragelenationalismearabeetdécideàpartirde1940d’interdirelesflu
xd’immigrants.
Parlarésolution181« appeléplandepartage »,du29novembre1947,l’ONUpropose
unplandepartagedelaPalestinequiprévoitlacréationdedeuxEtatsindépendants,l’unj
uifetl’autrearabe.Jérusalemseraitunevilleinternationalesouslecontrôledel’ONU.C
epartageattribue55%delaPalestineauxjuifsquinereprésenteque34%delapopulation
totaleàcettedate(6é87000juifs),et45%seulementauxArabesdeuxfoisplusnombreu
x(1305000).LeplanestapprouvéparlesjuifsmaisrejetéparlesArabesréunisauseindel
aLeaguearabe(fondéeauCaireen1945)quiregroupaitalorsl’Arabiesaoudite,l’Egypt
e,l’Irak,leLiban,laSyrie,laTransjordanieetleYémenduNord.En1948,DavidBenGo
urionproclamelanaissancedel’Etatd’Israël,immédiatementreconnuparlesEtats-
Unisetl’URSS.CelavadoncmarquerledébutdeshostilitésentreJuifsetArabes.

II- LESDIFFERENTESGUERRESETLEURSCONSEQUENCES
LesprincipalesguerresIsraélo-Arabesont :laguerrede1948,laguerredeSuez,lagu
errede6joursetlaguerreduKippour.
- Laguerrede1948ouguerred’indépendance :àlasuitedecetteguerremenéec
ontre5EtatsdelaLeaguearabe(Egypte,Irak,Liban,SyrieetTransjordanie)Isra
ëlsortvictorieux,agranditsonterritoirequireprésentedésormais78%delaPales
tinehistorique,occupeJérusalem-Ouestetexpulse900 000Palestiniens(2/3de
lapopulationtotale).Leresteduterritoireestplacésousadministrationégyptien
ne(Gaza)etJordanienne(Cisjordanie).
- LaguerredeSuezen1956 :C’estunconflitarméquiaopposédu29octobreau6n
ovembre1956,laGrande-
Bretagne,laFranceetIsraëlàl’Egypte,aprèslanationalisation,enjuillet1956,de
lacompagniefranco-
britanniqueduCanaldeSuez,parleprésidentégyptienGamalAbdelNasser(pré
sidentde1956à1970).Lesopérationsontétéstoppéesparcrainted’uneintervent
iondesEtats-Unisetdel’URSS ;lacriseadémontrél’affaiblissementdelaFranc
eetdelaGrande-
Bretagnequin’étaientplusquedespuissancesmoyennesincapablesdeprésider
auxdestinéesdumonde.
- Laguerrede6jours(5 -10juin1967) 
:EllefutdéclenchéeparIsraëlàlasuitedelafermeturedugolfed’Akabaparl’Egy
pte.Ensixjours,IsraëloccupeleSinaï,lazonedeGaza,laCisjordanie,Jérusalem
-EstetleplateaudeGolan.

Larésolution242DuconseildesécuritéréaffirmequelapaixauProche-
Orientparlarestitutiondesterritoiresoccupéspendantcetteguerreetlareconnai
ssancedetouslesautresEtatsdelarégion.
- LaguerreduKippour(6-24octobre1973) 
:ellefutdéclenchéeparl’EgypteetlaSyriepourrécupérerlesterritoiresperdus.Il
n’yauranivainqueurnivaincu :lespertesetlesgainssontéquilibrés.Lespaysara
besexportateursdepétrolefontmonterleprixdubrutà10dollarsle15octobre197
3etdécrètentunembargoquiprovoqueunecriseéconomiquemondiale.L’OPE
P(l’OrganisationdesPaysExportateursdePétrole)s’associeàladécision.Desn
égociationssontentaméesentreIsraëletl’Egypteetdébouchentsurlesaccordsd
eCampDavidle17septembre1978entreAnouarBegin,premierministred’Isra
ëletJimmyCarter,présidentdesEtats-
Unis.Ilsportentsurl’évacuationduSinaïetl’établissementderelationsdiploma
tiquesentreIsraëletl’Egypte.Larésolution338réaffirmela242.

III- LESTENTATIVESDERESOLUTIONS
PlusieursrésolutionsconcernantlasituationauProche-
OrientontétéadoptéesauConseildesécurité.Ilexisteunlargeconsensusinternatio
nalàl’AssembléeGénéraldeL’ONUsurlamaniéréderéglerleconflitisraélo-
palestinien.Chaqueannée,l’assembléedel’ONUvoteunerésolutionintitulée« Rè
glementPacifiquedelaquestiondelaPalestine »quidemandeàIsraëlde :
- Seretirerdesterritoiresoccupésdepuis1967ycomprisJérusalemEst,d’aprèslar
ésolution242
- Réglerleproblèmedesréfugiéesdemanièrejusteparledroitauretourouàlacomp
ensation(d’aprèslarésolution194).Cetterésolutionestchaqueannéeapprouvé
eparlaplupartdespaysmonde(environ160)etrejetéeparlesEtats-
UnisIsraël,l’AustralieetquelquesilesPacifique.
- Résolution3376,1975.Fondelaconférenceinternationaledelasociétécivileàl’
appuidupeuplepalestinienetsadivisiondesdroitsPalestiniensduSecrétairedes
NationsUnies.Onnoteaussil’actionduConseildeSécuritéexigeantlafindelap
olitiquedecolonisationdesterritoirespalestiniens,quis’estcependantpoursuiv
ieàunrythmeélevéen2017.Outresoncaractèreillégalendroitinternational,elle
constitueunobstacledetailleàlasolutiondesdeuxEtats.
- L’ONUappelleégalementàuneréconciliationtoutenrespectantlesprincipesag
réesparlacommunautéinternationale :lanon-
violence,lareconnaissanced’Israëletlesaccordssignésenvued’unEtatPalesti
nienunietd’unesolutionàdeuxEtatsviable.
CONCLUSION
LeproblèmeIsraélo-PalestinienestpréoccupantetcontinuededéstabiliserleProche-
Orient.Malgrélestentativesderésolution,cettepartiedumonderesteunepoudrièreoù
KamikazespalestiniensetsoldatsdeTsahal(l’arméeisraélienne)continuentdefairede
svictimes.LamortdeYasserArafat,le11novembre2004,lavictoireduHamasauxlégis
lativesdeJanvier2006constituentdestournantsimportantsdansl’histoiredecetterégi
on.L’onsedemandesilapaixexisteraunjourdanscettepartiedumondeauvuedececonf
litquiperdure.

Vous aimerez peut-être aussi