Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Mars 2021
Page |2
1 . MAAMKIO
Bonjour : jambo: sumbi, moyo
Bien reveillé?: muna lamuka?: mwa
tundumua ? mwabuuka ?
Bonsoir : magaribi njema : iyolwa ileela,
kyolwa kilwela
Comment t’appelles-tu ? quel est ton
nom ou votre nom ? jina lako nani ?
unaitwa nani ? zina dyobi nani ?
Tu es d’où, vous êtes d’où : kwenu ni
wapi, udi wa uni ? wi wauni ?
Où allez-vous ? où vas-tu ? unaenda
wapi ? ukena uni ? wena kuni ?
Qu’est ce que tu as mangé ? ulikula
nini ? ubudya ayi ? afadya kayi ?
Comment s’appelle votre : père, mère ?
baba (mama) yako anaitwa nani ? shobi
(nadjobi) inani ?
Page |3
amani.
Mtungaji :
6 . A MA MERE
Femme noire Femme africaine, ô toi ma mère je
pense à toi.
O Daman ô ma mère, toi qui me portas sur le
dos, toi qui m’allaitas, toi qui gouvernas mes premiers
pas, toi qui la première m’ouvrit les yeux aux
prodigues de la terre, je pense à toi.
Femme des champs, femme des rivières, femme
du grand fleuve. O toi ma mère je pense à toi, ô toi
Daman ô ma mère, toi qui essuyais mes larmes, toi
qui me réjouissais le cœur, toi qui patiemment
supportais mes caprices, comme j’aimerai encore être
près de toi, être enfant près de toi.
Femme simple, femme de la résignation, ô toi
mère je pense à toi. O Daman, Daman de la grande
famille de forgeron, ma pensée toujours se tourne
vers toi. La tienne à chaque pas m’accompagne, ô
Daman, ma mère comme j’aimerai encore être dans
ta chaleur, être enfant près de toi.
Femme noire, femme africaine, ô toi ma mère,
merci pour tout ce qui tu fis pour moi ton fils, si loin
si près de toi.
7 . KWA MAMANGU
Mke mweusi mke mu afrika, ewe mamangu
ninaku fikiria, ewemke, ewe mamangu, wewe ulie
nibeba mgongoni, wewe ulie ninyonyesha, ni wewe
ulie ongoza hatuwa zangu za kwanza, ni wewe wa
kwanza ulie nifanya kuona vya ulimwangu, nina
kufikiria wewe.
Mwanamke wa mashamba, mwanamke wa
mitoni, mke wa mito mikubwa (bahari), kwako wewe
mamangu, naku fikiria, ewe mke ewe mamangu, ni
wewe ulie panguza machozi yangu, ni wewe ulie
furaisha moyo wangu. Wewe ulie vumulia vitendo
vyangu vibaya, kama ninavyo pendelea tena kuwa
karibu yako, kuwa mtoto karibu nawe.
Mke mtulivu, mke mkarimu, ewe mamangu
nimeku fikiria, ewe mke, mke wa jamaa kubwa la
mafunzo, mafikara yangu kila siku ina rejea kwako,
yako lakini kwa kila hatuwa ina ni sindikiza.
Ewe mke, ewe mamangu, kama ninavyo
pendelea tena kuwa katika joto lako, kuwa mtoto
kwako ; mke mweusi mke waki afrika, ewe mamangu,
aksanti kwa yote ulio nitendea mimi mwanako kwa
mbali ama kwa karibu nawe.
P a g e | 11
8 . KWA NADJAMI
Wamwaazi mufuvula, wamwaazi wa afrika
Bebi nadjami niku edjela
Bebi wamwazi, bebi nadjami
Bebi ubu nitchwala hamuongo, bebi ubu ni
nyamwisha.
Ibebi ubu ni ludika kutandiila kwami kubidi,
ibebi mubidi ubuta ti namoni bya ibalu, niku hedja
bebi,
Mwazi wa ibebi (makunda), mwazi wa zuyi,
wamwazi wa zuyi yataadi (yikata).
Kwobe bebe nadjami, nidimuku hedja, bebi wa
mwaazi, bebi nadjami. Ibebi ubu ni kukula
(kukundula) masheedju mami, ibebi ubuta ti tima
dyami dya seeledi, ibebi ubu ni vumidia bitebwa
byami bibi, byandiki hindja luya (byangivula dingi)
kuana nena nobi, kuana mwana hangondu yobi.
Wamwazi mutadididji (mulembeledje), wamwazi
wa lusa, bebi nadjami niku hedja, bebi wa mwaazi,
wamwaazi wa ilongo kiata kyoyiha miedjo yami kila
lusu ya alua kwobi.
Yobi miedjo yini sindiila ku usumuka kwami, bebi
wa mwaazi bebi nadjami, be byandiindja luya kuana
mu kivuvu kyobi kuana mwana kwobi.
P a g e | 12
manque le moins.
wengi.
mshuhuda mwengine.
kupita tena.
(mbikile).
P a g e | 16