Vous êtes sur la page 1sur 408

M.

VENTURI
La collection « 24 jours pour préparer l’oral » vous assurera des
révisions solides entre les écrits et les oraux grâce au planning de
travail fourni par les auteurs expérimentés, enseignants de classes
préparatoires. Ce planning est fondé sur 24 séances de travail
réparties sur 4 semaines de 6 jours. Durant chaque séance, vous
pourrez vous exercer sur un sujet de type concours puis vous consacrer
à une analyse minutieuse de tout l’ensemble du corrigé (analyse de
MINES pour préparer l’oral du concours
PONTS
l’énoncé, corrigé détaillé, techniques à mémoriser, formulaire et

MINES-PONTS
nombreux extraits des rapports de jurys). PHYSIQUE

Ces ouvrages vous permettront aussi, dès le début de la deuxième MP


année de Prépas, de consolider les pratiques vues en classe.
2e ÉD.

PHYSIQUE

pour préparer l’oral du concours


Pour une préparation efficace
2e ÉDITION
aux concours d’entrée dans les Grandes Écoles ACTUALISÉE

Marc VENTURI

Filière


MP
Un planning optimisé pour réviser l’ensemble du programme
• Une sélection d’exercices les plus représentatifs du concours
• Les sujets décryptés afin d’évaluer les points critiques
• Des corrigés détaillés avec des extraits des rapports du jury
• Les méthodes et formules à retenir

-:HSMDOA=UW^Z\[:

9782340-029576_Couv.indd 1,3 24/01/2019 15:45


MINES-PONTS
PHYSIQUE
Filière MP
2e ÉDITION ACTUALISÉE
24 JOURS
pour préparer l’oral du concours
collection dirigée par Karine Beaurpère

MINES-PONTS
PHYSIQUE
Filière MP
2e ÉDITION ACTUALISÉE

Marc VENTURI
Professeur de chaire supérieure en CPGE
au lycée Kléber de Strasbourg
Dans la collection 24 jours pour préparer l’oral
dirigée par Karine Beaurpère

Retrouvez tous les titres de la collection et des extraits


sur www.editions-ellipses.fr

ISBN 9782340-053052
© Ellipses Édition Marketing S.A., 2019
32, rue Bargue 75740 Paris cedex 15
Sommaire

Présentation du manuel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Conseils . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Tableaux récapitulatifs des exercices . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Jour n o 1 .. . .. . .. . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . . .. . . . . . .. . . 19
Énoncé de l'exercice 1.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Énoncé de l'exercice 1.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Jour n o 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Énoncé de l'exercice 2.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Énoncé de l'exercice 2.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Jour n o 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Énoncé de l'exercice 3.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
Énoncé de l'exercice 3.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Jour n o 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Énoncé de l'exercice 4.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Énoncé de l'exercice 4.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
Jour n o 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . 79
Énoncé de l'exercice 5.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
Énoncé de l'exercice 5.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Jour n o 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
Énoncé de l'exercice 6.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
Énoncé de l'exercice 6.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
Jour n o 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Énoncé de l'exercice 7.1 114
Énoncé de l'exercice 7.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
Jour n o 8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
Énoncé de l'exercice 8.1 128
Énoncé de l'exercice 8.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
Jour n o 9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
Énoncé de l'exercice 9.1 141
Énoncé de l'exercice 9.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
Jour n o 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
Énoncé de l'exercice 10.1 155
Énoncé de l'exercice 10.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163

Sommaire 3
Jour n o 11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
Énoncé de l'exercice 11.1 171
Énoncé de l'exercice 11.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Jour n o 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
Énoncé de l'exercice 12.1 197
Énoncé de l'exercice 12.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
Jour n o 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Énoncé de l'exercice 13.1 210
Énoncé de l'exercice 13.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Jour n o 14 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
Énoncé de l'exercice 14.1 227
Énoncé de l'exercice 14.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
Jour n o 15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
Énoncé de l'exercice 15.1 240
Énoncé de l'exercice 15.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245
Jour n o 16 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
Énoncé de l'exercice 16.1 253
Énoncé de l'exercice 16.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
o
Journ17 ........................................ . 265
Énoncé de l'exercice 17.1 267
Énoncé de l'exercice 17.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
Jour n o 18 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . 281
Énoncé de l'exercice 18.1 282
Énoncé de l'exercice 18.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287
Jour n o 19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
Énoncé de l'exercice 19.1 296
Énoncé de l'exercice 19.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
Jour n o 20 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
Énoncé de l'exercice 20.1 309
Énoncé de l'exercice 20.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
Jour n o 21 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
Énoncé de l'exercice 21.1 324
Énoncé de l'exercice 21.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
Jour n o 22 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
Énoncé de l'exercice 22.1 341
Énoncé de l'exercice 22.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347

4 Sommaire
Jour n o 23 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
Énoncé de l'exercice 23.1 359
Énoncé de l'exercice 23.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
Jour n o 24 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
Énoncé de l'exercice 24.1 373
Énoncé de l'exercice 24.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385

Formulaire à compléter et derniers extraits de rapports . . . . . . . . . . 395

Sommaire 5
o
o

♣♣
♣♣♣

→

o












































o
oo

13,5
13,5cm
cm

11 11 1 1
−− ==  .  .
OA
OA OA f f
  OA

(P, V )

PP

••NN TT==T0T0

PP00 •• ••
MM00 MM

VV

Lvap
vap cpcp
ss00 MM
0 0

ssNN NN
ssMM MM
m
m== 500
500gg
(T,
(T,S)S)

oo
T
A D
T1
A −→ B
B −→ C T0 = 260 K
C −→ D
T0 D −→ A T1 = 310 K
B C
S0 S1 S

Lvap = 130 kJ · kg−1


cp = 1,40 kJ · kg−1 · K−1
y B D A
C
Qi→j
Qt
Wt

o

13,5 cm

1 1 1
− = .
OA  OA f

O P O P
• • ⇔ • •
F F

O F P O F P
• •• ⇔ • ••

O P O P
• • • ⇔ • • •
F F

�→

o
�→

O F P PR O F P
• •• • • ••

PR

F

fc Oc
O Oc O = 2 cm
A Fc

A = Fc Oc O F P
• • • ••

fc = Oc A = −24 cm

o
fc� = −24 cm
1
V = 1 δ = 1 m−1
f�

V = −4,2 δ

Oc O

fc� = −26 cm

V = −3,8 δ

A = Fc� Oc O F� P
• •• ••

Pp

Ppj Ppa

Ppj O P Ppa Ppj O P


• • • • • • •

(C) Ppj Ppa


Ppj

Ppa Ppj Oc O P
• • • • •

o
Ppj Ppa
C

Ppj Ppa
1 1 1
− = .
Oc Ppa Oc Ppj f
1 1
Oc Ppa < Oc Ppj < 0 − >0 f > 0
Oc Ppa Oc Ppj

Oc Ppa = −35 cm Oc Ppj = −15 cm

V = 3,8 δ

f  = 26 cm



1 1 1
− = .
OA OA f 

o
♣ ♣♣ ♣

(P, V )

PP

••NN TT==T0T0

PP00 •• ••
MM00 MM

VV

Lvap
vap cpcp
ss00 MM
0 0

ssNN NN
ssMM MM
m
m== 500
500gg
(T,
(T,S)S)

T
A
A DD
T11
AA−→−→BB
BB −→
−→CC T0T=
0 =
260
260
KK
CC −→
−→DD
T00 DD −→
−→AA T1T=
1 =
310
310
KK
B
B CC
SS00 SS11 SS

LLvap
vap=
=130130kJ kg−1−1
kJ· ·kg
−1−1 −1−1
cpcp==1,401,40kJkJ· kg
· kg ·K
·K
yy BB DD AA
CC
QQi→j
i→j
QQt t
WWt t

oo
M0 N

�→

M T0 M0
M0 → M

�→ (P, V )

N M

A, B, C D
(P, T ) (T, S)
C D
�→ (P, T )

�→

�→

M0 N
TN
PN N
PN = Psat (TN ) T N > T0 N
M0

M0 N

o
P
C

PN
T0 , P0 , V0 TN , PN , VN � V0

H S

dH = T dS + V dP � T dS.

m S(T ) = m s(T )
cp
 
1 ∂H
cp =
m ∂T P

m cp
dH = m cp dT = T dS dS = dT
T
o
T0 TN

 TN  TN
m cp
dS = dT
T0 T0 T
 TN
dT
S(TN ) − S(T0 ) = m cp
T0 T
= m cp (ln TN − ln T0 )
TN
= m cp ln .
T0
m
TN
sN = s0 + cp ln
T0

M
P0 = Psat (T0 ) M0
M0 −→ M

mg , T0 , P0 , Vg
T0 , P0 , V0 ml , T0 , P0 , Vl

mliquide
x x =
mtotale
y =1−x

P0 • •
M0 M

V0 V V1 V

vl vg
(P0 , T0 )
V l = m l vl V g = m g vg

V = Vl + Vg = ml vl + mg vg = ml vl + (m − ml ) vg .
V 0 = m vl m (P0 , T0 )
V1 = m vg
V0 V1
V = ml + (m − ml ) = x V0 + (1 − x) V1
m m
o
V1 − V
x= .
V1 − V0
x = 0,3
M
Δm

Lvap
ΔH = Δm Lvap ΔS = Δm
T0
(1 − x) m

Lvap
ΔS = (1 − x) m
T0
Lvap
SM − S0 = (1 − x) m .
T0

m
Lvap
sM = s0 + (1 − x)
T0

T0 T1 (P, V )

D
• T = T1
• T = T0
C

C
C D

M T N

T1 Lvap
sN = s0 + cp ln + yN .
T0 T1
o
D C D

s C = sD
Lvap T1 Lvap
s0 + y C = s0 + cp ln + yD
 T0 T0 T1
=1
Lvap T1 Lvap
= cp ln + yD ,
T0 T0 T1

 
T1 cp T 0 T 1
yD = 1− ln
T0 Lvap T0

yD = 0,61
A
B T0

A D
• • T = T1
• T = T0
B

s A = sB
T1 Lvap
s0 + cp ln = s0 + y B
T0 T0

c p T 0 T1
yB = ln
Lvap T0

o
yB = 0,49

C −→ D A −→ B

QC→D = QA→B = 0
B −→ C D −→ A

Qp = ΔH.

ΔH = ΔmLvap
Δm

B −→ C Δmvap = (1−yB )m
B (1 − yB )m D
QB→C = (1 − yB )m Lvap

QB→C = 2,6 × 104 J


D −→ A Δm = yD m
D yD m A
QD→A = −yD m Lvap


Lliq = −Lvap

QD→A = −3,2 × 104 J

Qt = QB→C + QD→A = −6,3 × 103 J

o
 |Qt | (T, S)
Qt = T dS
cycle

ΔU = Wt + Qt .
ΔU = 0

Wt = −Qt = 6, 3 · 103 J

T0
T1


♥ Qp

Qp = ΔH.


ΔU = 0
♥ Q
m ϕ1 ϕ2
Q = mLϕ1 →ϕ2
Lϕ1 −ϕ2


dH = T dS + V dP.
 
∂H
• cp =
∂T P

o
o

a×b λ
x=0 R I

b
R
a
I
x
O

T0

T σT 4
σT04 σ
Ox
τ (x) = T (x)−T0 T0

heq

 T (x)
a + b 2heq
k=
ab λ
T (x)

x>0
x<0 � 0 = B0 �ez
B

�j �
B


� �j = − B .
rot
μ0 λ 2

o

B

x=0

o

a×b λ
x=0 R I

b
R
a
I
x
O

T0

T σT 4
σT04 σ
Ox
τ (x) = T (x)−T0 T0

heq

 T (x)
a + b 2heq
k=
ab λ
T (x)

�→

�jQ

o
�→ dx

�→

dS

 
dP = σ dS T 4 − σ dS T04 = dS σ T 4 − T04 .
T = T0 + τ |τ | � T0

T 4 − T04 = (T0 + τ )4 − T04


 4
τ
= T04 1 + − T04
T0
� 4 T03 τ.

dP = 4 T03 σ dS τ
= 4 T03 σ dS (T − T0 ).
dP = heq dS (T − T0 )

heq = 4 T03 σ.

� T.
�jQ = −λ grad
x

�jQ = −λ dT �ex .
dx
o
Ox
Ox

x
x + dx dV = ab dx x
x + dx dV = ab dx Ox
Ox
Ox
Ox

Φ(x) Φ(x + dx)


Φ(x) Φ(x + dx)
x
O x x + dx
x
O x x + dx
x
Φ(x) x x + dx Φ(x + dx)
Φ(x) x + dx Φ(x + dx)

Φ(x) = �jQ (x) · dS� = ab jQ (x), Φ(x + dx) = ab jQ (x + dx).

Φ(x) = section �
jQ (x) · dS� = ab jQ (x), Φ(x + dx) = ab jQ (x + dx).
section

Φ = +Φ(x) − Φ(x + dx).


Φ = +Φ(x) − Φ(x + dx).
+ Φ(x) Φ(x) −
Φ(x + dx)+ Φ(x
Φ(x) + dx) Φ(x) −
Φ(x + dx) Φ(x + dx)

Φ = ab [jQ (x) − jQ (x + dx)]


jQ (x) − jQ (x + dx)
Φ = ab [jQ (x) − jQ (x + dx)]dx
= ab
jQ (x) − dxjQ (x + dx)
= ab djQ dx
= −ab dxdx
dxQ
dj
= −ab djQdx
= −dV dx .
dxQ
dj
= −dV .
Φr dx T (x)
dS = Φ2(a + b) dx T (x)
r

o
dS = 2(a + b) dx

o
• b
x
a

Φr = heq dSτ (x) = 2heq (a + b) dx τ (x).

u(T )dV u(T )

d
(u(T )dV ) = Φ − Φr .
dt
T (x)

djQ
0=Φ − Φr = −dV − 2heq (a + b) dx τ (x)
dx

d2 T
0 = dV λ − 2heq (a + b) dx τ (x).
dx2
T (x) τ (x)

d2 T d2 (τ + T0 ) d2 τ
= = 2,
dx2 dx2 dx
dV = ab dx
d2 τ a + b 2heq
− τ = 0.
dx2 ab λ


a + b 2heq
k=
ab λ
k

o
τ (x) = A exp(−kx) + B exp(kx)
A B

x → +∞
x
B
B=0

τ (x) = A exp(−kx).

1/k
x=0
x = 0

Φ(0) = RI 2 .

Φ(0) = ab jQ (0)

RI 2
jQ (0) = .
ab
dT dτ
jQ = −λ = −λ
dx dx
dτ RI 2
(0) = − .
dx λab
τ (x) = A exp(−kx)


(0) = −kA,
dx

RI 2
−kA = −
λab
RI 2
A= .
kλab

o
τ = T − T0
RI 2
T (x) = exp(−kx) + T0
kλab

Pconv = hS(Tp − Tf ),
S Tp Tf
Pconv

(1 + �)n = 1 + n� + o(�).
(1 + �)4 = 1 + 4� + o(�)

• y  − k 2 y = 0

y(x) = A exp(−kx) + B exp(+kx),


A B

o
♣♣

x>0
x<0 � 0 = B0 �ez
B

�j �
B


� �j = − B .
rot
μ0 λ 2

λ

B

x=0

μ0 ε0
� μ0
B �j
�→

�→

o
S
S
�→

   1/2
� �j = [B] ⇒ [λ] =
rot
[B]
.
[μ0 ][λ]2 � �j]
[μ0 ][rot

� �j] = [j]
[rot
L

 1/2
[B] · L
[λ] = .
[μ0 ][j]

� B
rot � = μ0�j.

B j μ0

[B]
= [μ0 ][j],
L
o
[B]
= L.
[μ0 ][j]

 1/2
[λ] = L2 = L.

� B
rot � = μ0�j
� (rot
rot � = μ0 rot
� B) � �j

� (rot
rot � = −B.
� B)
λ2

� (rot
rot � B) � (div B)
� = grad � − ΔB


� (div B)
grad � = −B.
� − ΔB
λ2

� = 0.
div B


B
� =−
−Δ B ,
λ2


� − B = �0
ΔB
λ2
o
Bx
Δ Bx − =0
λ2
By
Δ By − 2 = 0
λ
Bz
Δ Bz − 2 = 0
λ

Δ
∂2 ∂2 ∂2
Δ= 2 + 2 + 2
∂x ∂y ∂z

B
Oy Oz y z

d2
Δ= .
dx2
Bx (x) By (x) Bz (x)

d2 Bx Bx
− 2 =0
dx2 λ
d2 By By
− 2 =0
dx2 λ
2
d Bz Bz
− 2 = 0.
dx2 λ

Bx (x) = A1x exp(x/λ) + A2x exp(−x/λ),

By (x) = A1y exp(x/λ) + A2y exp(−x/λ),

Bz (x) = A1z exp(x/λ) + A2z exp(−x/λ).

A1x,y,z A2x,y,z

x=0 x → +∞

o


B x → +∞

A1x = A1y = A1z = 0.

Bx (x) = A2x exp(−x/λ),


By (x) = A2y exp(−x/λ),
Bz (x) = A2z exp(−x/λ).

◦ x=0

A2x = 0, A2y = 0, A2z = B0 .

�ez

B(x) = B0 �ez exp(−x/λ)

z
�0
B

y x

�j �
B

� B
rot � = μ0�j.


B
�j

o
�j = 1 rot
� B �
μ0
B0 �
= rot [exp(−x/λ) �ez ]
μ0
B0 d (exp(−x/λ))
=− �ey .
μ0 dx

�j = B0 exp(−x/λ) �ey
λμ0

f�vL = �j ∧ B.

f�vL N · m−3

B2 B2
f�vL = 0 exp(−2x/λ) �ey ∧ �ez = 0 exp(−2x/λ) �ex .
λμ0 λμ0

S
λ

x
z
�0
B f�L
S
y x

F�L
 
F�L = f�vL dV = f�vL (x) dxdydz.
y z y
z S
 +∞
F�L = S f�vL (x) dx.
0

o
 +∞
� B02
FL = S �ex exp (−2x/λ) dx
λμ0 0
  +∞
B02 λ 2x
=S �ex − exp −
λμ0 2 λ 0
2
B0
=S �ex .
2μ0

2
B
F�L = S 0 �ex
2μ0

Pm

F� = P S�n,

�n

F�L = Pm S �ex .

B02
Pm =
2μ0

o

d2 f 1
♥ (x) − 2 f (x) = 0
dx2 λ
f (x) = A1 exp(x/λ) + A2 exp(−x/λ).

f�vL = �j ∧ B.



� B
rot � = μ0�j + μ0 ε0 ∂ E .
∂t
• �
A
� (rot
rot � A) � (div A)
� = grad � − Δ A.

� = (ΔAx )�ex + (ΔAy )�ey + (ΔAz )�ez .


ΔA

o
o

a×b γAg
I = 5,0 mA

�j a = 2, 0 mm

b = 1, 0 cm

�j
ρl


E
vl
pJ

MAg = 108 g · mol−1


μAg = 9, 3 · 103 kg · m−3
γAg = 6, 3 · 107 S · m−1
e = 1, 6 · 10−19 C
me = 9, 1 · 10−31 kg
NA = 6, 02 · 1023 mol−1
kB = 1, 38 · 10−23 J · K−1

o
Oz a ha
σ >0
J ω

h
N
a N n=
h
i R

t = 0 i(0) = I0 ω(0) = 0

+++++

o

a×b γAg
I = 5,0 mA

�j a = 2, 0 mm

b = 1, 0 cm

�j
ρl


E
vl
pJ

MAg = 108 g · mol−1


μAg = 9, 3 · 103 kg · m−3
γAg = 6, 3 · 107 S · m−1
e = 1, 6 · 10−19 C
me = 9, 1 · 10−31 kg
NA = 6, 02 · 1023 mol−1
kB = 1, 38 · 10−23 J · K−1

I �j
�j

−e
n

�j

o
vl

�→


a×b
�j I

I= �
�j · dS.
a×b

dS� �j �j · dS� = j dS

b
�j
dS
a


I= �j · dS� = j · a · b
a×b

I
j=
ab

j = 2,5 × 102 A · m−2


V n×V
n×V n×V
V m = μAg V = MAg
NA NA

μAg
n = NA
MAg
o
ρl = −en
μAg
ρl = −eNA
MAg

ρl = −8,3 × 109 C · m−3



�j = γAg E

� = 1 �j
E
γAg

E = 4,0 × 10−6 V · m−1

100 V · m−1


�j = ρl v�l
vl
j
vl =
|ρl |

vl = 3,0 × 10−8 m · s−1


3kB T
vl vth =
me

o
T = 300 K
vl
vth = 1, 2 · 105 m · s−1 ; � 10−13 !
vth

vl

vl

pE = ρl E� · v�l

= �j · E.


�j = γAg E,

� 2.
pJ = γAg E

j2
pJ = γAg E 2 =
γAg

pJ = 1,0 × 10−3 W · m−3

o




I= �
�j · dS.
S



�j = γ E.

�j = ρl v�l .



3kB T
vth = .
m

o
♣♣♣

Oz a h�a
σ >0
J ω

h
N
a N n=
h
i R

t = 0 i(0) = I0 ω(0) = 0

τ
z

+++++

�→

o
�→

�→

Oz
i(t)
ω(t) i(t)

i

�js
�js = σ �v = σ a ω �eθ .

�js = (ni + σ a ω)�eθ .

� t (t) = μ0 [ni(t) + σ a ω(t)] �ez .


B

o
a � cτ
a = 3 cm τ � 10−10 s


E

� E
rot � = − ∂ Bt .
∂t

f�L = q(E
� +�v ∧ B)

�t
B

E R
C

C r Oz
ΦC C


� · d�l = − dΦC .
E
C dt

d�l = r dθ �eθ ΦC = πr2 Bt z = πr2 μ0 (ni(t) + σ a ω(t))


θ
 
2 di dω
2πrEθ = −πr μ0 n + σ a ,
dt dt

 
r di dω
Eθ = − μ0 n + σ a
2 dt dt

o

dS σdS df� = σ E
� dS

Oz
Oz

J = Mz ,
dt

Mz Oz
O
� O.
Mz = �ez · M

�O
Mz = �ez · M
= �ez · � dS.
�r ∧ σ E

�r = r �er + z �ez
  
Mz = σ � dS
�ez · (r �er + z �ez ) ∧ E
     
= σ � dS + σ
�ez · r �er ∧ E � dS.
�ez · z �ez ∧ E


Mz = σ � · (�ez ∧ �er ) dS
rE

= σ � · �eθ dS
rE

= σ r Eθ dS.

h�a
Eθ r=a

o
 
1 di dω 2 
Mz = −σ μ0 n + σ a a dS
2 dt dt
 
1 di dω 2
= −σ μ0 n + σ a a 2πah
2 dt dt
 
di dω
= −σπ a3 hμ0 n + σ a .
dt dt

dω di
(J + μ0 σ 2 a4 π h) = −σπ a3 hμ0 n
dt dt
J  = J + μ 0 σ 2 a4 π h k = σπ a3 hμ0 n

d 
(J ω + k i) = 0
dt
J  ω + k i = cte.

J  ω + k i = k I0
i
τ

k
if = 0 ωf = I0
J


 B2
Um Um = dτ
2μ0
cylindre

o
B2 2 1 1  σ a 2
Um = π a h = μ0 π a2 h(ni + σ a ω)2 = μ0 π a2 h n2 i + ω .
2μ0 2 2 n

1  σ a 2
Um = μ0 π a2 h n2 i + ω
2 n
Um
1 1
Um = μ0 π a2 h n2 i2 + μ0 π a4 h σ 2 ω 2 + μ0 π a3 h n σ ω i.
2    2
L
1 2
Li
2

1
Ec = J ω 2 .
2

z
Et
i
+++++

u R

1 1  σ a 2
Et = Ec + Um = J ω 2 + μ0 π a2 h n2 i + ω .
2 2 n
o
ω2
1 1 
Et = μ0 π a2 h n2 i2 + J + μ0 π a4 h σ 2 ω 2 + μ0 π a3 h n σ ω i,
2 2  
J

1 1
Et = L i2 + J  ω 2 + μ0 π a3 h n σ ω i
2 2
P

dEt
= P.
dt
P = −u i u i
u = Ri

dEt
= −R i2 ,
dt

dEt
= −R i2
dt

i
i
t=0 t=∞

Et (∞) − Et (0) = −WJoule .

1
Et (0) = L I02 .
2

1 1 k2 2
Et (∞) = J  ωf2 = I .
2 2 J 0

 
1 k2 2
WJoule = L −  I0
2 J

L J k

1 1
Et (0) = J ωf2 + μ0 σ 2 a4 π h ωf2 + WJoule
2 2
o
WJoule
R

(R, L)
L
τ= ,
R
τ →0 R → +∞ L
1 2
LI
2 0

J  ω + k i = cte R
i

R=∞ i=0

1 1
Et (0) = J ωf2 + μ0 σ 2 a4 π h ωf2 + WJoule + W
2 2

WJoule

♥ a
B = μ0 n i
♥ l
2 2
l = μ0 π a n .

♥ i(t) (R, L)
di R
+ i=0
dt L
o
L
τ=
R
♥ js
n i = js

L1 L2 M i1 i2

1 1
Um = L1 i21 + L2 i22 + M i1 i2 .
2 2

di i
• + =0 i(t) = i(0) exp(−t/τ ).
dt τ
• �a · (�b ∧ �c) = �b · (�c ∧ �a) = �c · (�a ∧ �b) = det(�a, �b, �c)

• r
dS = r dθ dz


 −
� · d�l = →� �
E rotE · dS,
C=∂Σ Σ

C = ∂Σ Σ


1
J Ec = J ω 2
2

•  R
t2
WJoule = R i2 dt
t1

o
o

1
m V (x) = m ω 2 x2 ω
2
ψ(x, t)

∂ψ 2 ∂ 2 ψ
i =− + V (x)ψ.
∂t 2m ∂x2
ω

φ(x) = A exp(ax2 ) A a E ω 
m
�V (x)�

m r0 = 1,5 × 108 km
Ms = 2,0 × 1030 kg T0
v0
G = 6,67 × 10−11 USI Ms r0

v0
v0
2

t=0
r(t)
 1 τ
u π
du =
0 1−u 2

o
♣♣

1
m V (x) = m ω 2 x2 ω
2
ψ(x, t)

∂ψ �2 ∂ 2 ψ
i� =− + V (x)ψ.
∂t 2m ∂x2

φ(x) = A exp(ax2 ) A a E ω �
m
�V (x)�

1 2
mv
2
E
a
A

�→ a E
A
A

ψ(x, t)
V (x) x
x
�→
R

o
E V (x)
�→

V [V ] = E = M · L2 · T−2 m x

[m ω 2 x2 ] = M · L2 · T−2
[ω 2 ] = T−2
[ω] = T−1 .


Et
ψ(x, t) = φ(x) exp −i .

φ(x)

2 d 2 φ 1
Eφ = − + m ω 2 x2 φ.
2m dx2 2

d2 φ 1  
+ 2 2mE − m2 ω 2 x2 φ = 0.
dx 2 
φ(x) = A exp(ax2 )

d2   d  
2
A exp(ax2 ) = 2Aax exp(ax2 )
dx dx 
= A 4a2 x2 + 2a exp(ax2 ).

  1  
A 4a2 x2 + 2a exp(ax2 ) + 2 2mE − m2 ω 2 x2 A exp(ax2 ) = 0.

x
 
m2 ω 2 2mE
4a2 − 2 x2 + 2 + 2a = 0.
 
o
x

m2 ω 2 2mE
4a2 = ; = −2a.
�2 �2
a

a=± .
2�

exp(ax2 )
R a>0


a=−
2�

a�2 1
E=− = � ω.
m 2

1
E = �ω
2

1
�ω
2
A 
|ψ(x, t)|2 dx = 1
R  mω 
|ψ(x, t)|2 = A2 exp(2ax2 ) = A2 exp − x2

  mω 
A2 exp − x2 dx = 1.
R �


x=u

  mω    
2 �  2 π�
exp − x dx = exp −u du = .
R � mω R mω

 mω 1/4
A=
π�

A A

o
 mω 1/4
exp(iϕ0 ) ϕ0
π�
A ψ L−1/2

V (x) ψ(x, t)
P (x) = |ψ(x, t)|2

�V (x)� = V (x)P (x) dx.
R

 mω 
P (x) = |ψ(x, t)|2 = |φ(x)|2 = A2 exp − x .

  mω 
1
�V (x)� = A2 mω 2 x2 exp − x2 dx
R 2 �
  mω 
1 2 2
= A mω x2 exp − x2 dx.
2 R �


x=u

  mω   3/2   3/2
� 1 � √
x2 exp − x2 dx = u2 exp(−u2 ) du = π.
R � mω R 2 mω

 3/2 
1√ � mω 1
�V (x)� = π mω 2
= � ω.
4 mω π� 4

1 E
�V (x)� = � ω =
4 2

E
�V (x)�

�Ec (x)�

E = �Ec (x)� + �V (x)�.

1 E
�Ec (x)� = �ω =
4 2
o

�2 d 2 ψ
�Ec (x)� = − P (x) dx
R 2m dx2


 
Et
ψ(x, t) = φ(x) exp −i .


P (x) = |ψ(x, t)|2 x t

dP (x) = |ψ(x, t)|2 dx


x dx

E
�Ep (x)� = �Ec (x)� = ,
2
E


  √
• exp −u2 du = π
R
  1√
• u2 exp −u2 du = π
R 2

o
♣♣

m r0 = 1,5 × 108 km
Ms = 2,0 × 1030 kg T0
v0
G = 6,67 × 10−11 USI Ms r0

v0
v0
2

t=0
r(t)
 1 τ
u π
du =
0 1−u 2

�→

�→

�→

o
r
�→


G Ms r0

�→

r0
r0
2
�→

�a

�v0

�a
• • �uST
r0

v02
�a = − �uST ,
r0
�uST S T

MS m
f�S→T = −G 2 �uST ,
r0
o
m�a = f�S→T .
�uST

v02 Ms
=G 2 .
r0 r0


GMs
v0 =
r0

v0 = 30 km · s−1

1
Ec = mv02 v0
2
GMs m
Ec =
2r0

GMs m
Ep = − .
r0

Em < 0

GMs m
Em = E c + Ep = −
2r0

r0 Ec� Ep�

GMs m
Ep� = Ep = − .
r0
o
1 v2 1 GMs m
Ec = m 0 = Ec = .
2 4 4 8r0

 7 GMs m
Em = Ec + Ep = − < Em .
8 r0

�v0 /2
•• •
r0

GMs m
Em = − ,
2a
a a = r0

8
2a = r0 ,
7

4
a = r0
7
A

SA = r0
P SP
r0
SP = 2a − r0 = .
7
o
S �uST f�S→T
• •T
r0

r ST

GMs m
mr̈ �uST = − �uST .
r2
�uST m

GMs
r̈ + = 0.
r2


ṙr̈ + GMs =0
r2
1 2 1
ṙ − GMs = cte.
2 r

ṙ(0) = 0 r(0) = r0

ṙ2 GMs ṙ(0)2 GMs


− = −
2 r 2 r(0)
GMs
=− .
r0


 
1 1
ṙ2 = 2GMs −
r r0

 1 1
ṙ = − 2GMs − .
r r0

o

dr  1 1
= − 2GMs −
dt  r r 0
dr  dr 1 1
dt = − 2GMs −
dt √ 1r r10
2GMsdr −
dt = −  r r0
√ dr 1 r0 r 1
dt = − √2GMs r − r .
2GMs  0 − r0
dr r0 r
dt = − √ .
r = r0 0 t s= τ 0 − r
t = 0 r = 2GM r

r = r0 t=0 r=0 t=τ


 τ  0 
dr r0 r
dt = −√
0 τ r00 2GM s 0 − r
r
 r0 
dr
1 rr00rr
dt
τ== √ − √2GM r − rdr.
0 r02GMs 0 s r00− r
 r0 
1 r0 r
τ=√ dr.
2GMs 0 r0 − r


r = r0 u
u − 0 1
r = r0 u
u 0 1 
 1
r03 u
τ= du.
 2GMs 0  1 − u
 1
r03 u
τ= du.
2GMs 0 1−u
 3
π r0
τ= .
2  2GMs
π r03
τ= .
2 2GMs

τ=

τ= r0
T
2
r0 T
τ 
T 2
2
T
τ
2o

o
 r 3
0
2 GMs
=
(2τ )2 4π 2
3
r0 8GMs
2
= .
τ π2


π r03
τ= .
2 2GMs

GMs m
Em = − .
2a

♥ a

GMs 2π a3 GMs
aω 2 = ω= ⇒ 2 = .
a2 T T 4π 2

GMs m
f�S→T = − 2 �uST .
r

GMs m
Ep = − .
r

o
o
o

O
δ p O z = y−x x
y

E(z)

A0
A0 (1 + �) |�| � 1
E(z, �)

Emax − Emin
C= .
Emax + Emin

�=0

 
Δν Δν
ν0 − , ν0 +
2 2

Δz

E(z) C

Δν = 109 Hz λ0 = 634 nm
Δν = 106 Hz

A m k
l0
O

o
y

A x

O
l0

x y � l0
Ep (x, y) = α + βx + γy + δx2 + μy 2 + �xy.

α, β, γ, δ, μ �
A x y � l0
x = a, y = 0, ẋ = 0, ẏ = v0 v0

v0
r = a exp(−t/τ )

o

O
δ p O z = y−x x
y

E(z)

A0
A0 (1 + �) |�| � 1
E(z, �)
Emax − Emin
C= .
Emax + Emin

�=0
 
Δν Δν
ν0 − , ν0 +
2 2
Δz

E(z) C

Δν = 109 Hz λ0 = 634 nm
Δν = 106 Hz

�→

o
�→

1
�→ Δp > z
2

E(ν) = E0
dE0 = E0 dν
�→

�→

x
O
y
•S

δ = 2(y − x) = 2z
δ
p=
λ
2z
p=
λ

o
     
2πδ 4π z
E(z) = E0 1 + cos = E0 1 + cos
λ λ

E(z)

z
0
λ
2

λ
2

A0
 
2πδ
A0 (1 + �) exp i
λ

O
    
2πδ 4π z
At = A0 + A0 (1 + �) exp i = A0 1 + (1 + �) exp i .
λ λ
k
E(z) = At A∗t
2
  
2πδ
E0 1 + V cos ,
λ

k
E(z) = At A∗t
2      
k 4π z 4π z
= |A0 |2 1 + (1 + �) exp i 1 + (1 + �) exp −i
2 λ λ
     
k 4π z 4π z
= |A0 |2 1 + (1 + �)2 + (1 + �) exp i + exp −i .
2 λ λ

o
� � ��
k 2 2 4π z
E(z) = |A0 | 2 + 2� + � + 2(1 + �) cos
2 λ
⎡ ⎤
⎢ ⎥
⎢ � �⎥
k ⎢ 1+� 4π z ⎥
= |A0 |2 (2 + 2� + �2 ) ⎢
⎢ 1+ 2 cos
⎥.
�2 �� �⎢ � λ ⎥ ⎥
⎣ 1+�+ ⎦
E0
� �� �2
V

1+�
V =
�2
1+�+
2
V |�|
V
1+�
C=
�2
1+�+
2

C=1 �→0
|�| � 1 �

�2 �2 �2
1+� 1+�+ − �2
C = = 2 2 =1− 2 = 1 − + o(�2 ),
�2 �2 �2 2
1+�+ 1+�+ 1+�+
2 2 2


�2
C �1−
2

o
E(z)

E0 (1 + C)

E0 (1 − C) z
0
λ
2

2z 2z
p= = ν.
λ c
z
Δν
2

2z Δν z
Δp = = Δν.
c 2 c

1
|Δp| > .
2

z
z

c
|z| < .
2Δν
Δz
c
Δz =
Δν

 
Δν Δν
ν0 − , ν0 +
2 2
o
E(ν)

E0 (ν)
Δν
E0
E0 dν

ν
0 ν0
[ν, ν + dν]

[ν, ν + dν]
4π z 4πν z
=
λ c
� � ��
4πν z
dE(ν, z) = E0 dν 1 + cos .
c

� ν=ν0 +Δν/2
E(z) = dE(ν, z)
ν=ν0 −Δν/2
� ν0 +Δν/2 � � ��
4πν z
= E0 1 + cos dν
ν0 −Δν/2 c
� � � ��ν0 +Δν/2 �
c 4πν z
= E0 Δν + sin
4π z c ν0 −Δν/2
� � � � � ���
c 4πν0 z 2πΔν z 4πν0 z 2πΔν z
= E0 Δν + sin + − sin −
4π z c c c c
� � � � ��
c 2πΔν z 4πν0 z
= E0 Δν + sin cos
2π z c c
⎧ � � ⎫
⎪ 2πΔν z ⎪

⎨ sin � � ⎪
c 4πν0 z ⎬
= E0 Δν 1 + cos

⎪ 2πΔν z c ⎪

⎩ ⎭
c
� � � � ��
2πΔν z 4πν0 z
= E Δν 1 + sinc cos ,
� 0�� � c c
E0

� � � � ��
2πΔν z 4πν0 z
E(z) = E0 1 + sinc cos
c c

o
C�
  
 2πΔν z 
� 
C = sinc
c 

C�
1

c c c c
z

3c

Δν

2Δν
0 2Δν Δν
3c
2Δν 2Δν

c
z=n , n ∈ Z∗
2Δν

c
Δz =
Δν

c
E 2ν0
 
E0 1 + C  (z)

 
E0 1 − C  (z)

c c c c
z

3c

Δν

2Δν
0 2Δν Δν
3c
2Δν 2Δν

E0 [1 + C � (z)] E0 [1 − C � (z)]

E0 [1 − C � (z)]  E(z)  E0 [1 + C � (z)] .

E
 
E0 1 + C  (z)

 
E0 1 − C  (z)

c c c c
z

3c

Δν

2Δν
0 2Δν Δν
3c
2Δν 2Δν

o
 
4πν0 z
cos
c
c
i= .
2ν0
c
z1,2 = ±
2Δν
|z2 − z1 |
N N=
i
2ν0
N=
Δν
c
λ0 = 634 nm ν0 = = 4, 73 · 1014 Hz
λ0
2ν0
N=
Δν

N = 9,46 × 105

Δν = 106 Hz
c
z1 =
2Δν

z1 = 150 m

δ
♥ p=
λ
♥ E
A
k
E = AA∗ ,
2
k A∗ A
  
2πδ
♥ E = E0 1 + V cos
λ
Emax − Emin
C= = |V |.
Emax + Emin
o

  
2πδ
E(δ) = E0 1 + cos .
λ

• V
  
2πδ
E = E0 1 + V cos .
λ

• sin(a + b) = sin(a) cos(b) + cos(a) sin(b)


sin(a + b) − sin(a − b) = 2 sin(b) cos(a)


sin x
x �= 0, sinc x = sinc(0) = 1.
x

0, 13
x
−5π −4π −3π −2π −π 0 π 2π 3π 4π 5π
−0, 22

o
♣♣

A m k
l0
O
y

A x

O
l0

x y � l0
Ep (x, y) = α + βx + γy + δx2 + μy 2 + �xy.
α, β, γ, δ, μ �
A x y � l0
x = a, y = 0, ẋ = 0, ẏ = v0 v0

v0
r = a exp(−t/τ )

�→

o
�→

�→

Ep (x, y) x y


Ep (0, 0) = α
α O
α

α=0


A O

f� = −grad
� Ep ,

∂Ep
fx (x, y) = − (x, y) = −β − 2δx − �y
∂x
∂Ep
fy (x, y) = − (x, y) = −γ − 2μy − �x.
∂y
A

fx (0, 0) = −β fy (0, 0) = −γ.

fx (0, 0) = 0 fy (0, 0) = 0.

β=0 γ=0

o

Ep (x, y) x y
Ox Oy

Ep (−x, y) = Ep (x, y) Ep (x, −y) = Ep (x, y).

y y

A
O x • x
A
• O

∀(x, y), δx2 + μy 2 + �xy = δx2 + μy 2 − �xy,

�=0

x y

∀(x, y) Ep (x, y) = Ep (y, x),

∀(x, y) δx2 + μy 2 = δy 2 + μx2 ,

δ=μ

Ep (x, y) = δ(x2 + y 2 )

δ>0

o
δ
m


y=0

 2
2
Ep (x, 0) = kx + k l02 + x2 − l0 .

Ep (x, 0) � kx2 .
δ k
A

∂Ep
fx = − = −2δx
∂x
∂Ep
fy = − = −2δy.
∂y

mẍ = −2δx
mÿ = −2δy.


ω0 =
m
ẍ + ω02 x = 0, ÿ + ω02 y = 0

v0
x(t) = a cos ω0 t, y(t) = sin ω0 t
ω0
v0
y
ω0

v0
� l0 ,
ω0


δ
v0 � l0
m

o
O Ox Oy

v0
�v0
ω0
O a x

v0 = aω0
a

f�f rot = −λ �v ,

�r = x�ex + y�ey

d2�r
m = −δ �r − λ �v ,
dt

d2�r λ d�r
+ + ω02 �r = �0.
dt m dr
λ
m
λ 1
=  τ
m τ
d2�r 1 d�r
+  + ω02 �r = �0,
dt τ dr

1
ẍ + ẋ + ω02 x = 0
τ
1
ÿ +  ẏ + ω02 y = 0.
τ

o
1
Δ = − 4 ω02
τ 2

1
X2 + X + ω02 .
τ

1
− 4 ω02 < 0
τ 2
1
− 4 ω02 = 0
τ 2
1
− 4 ω02 > 0
τ 2

λ/m � ω02 ⇒ τ  ω0 � 1.


1
x(t) ω = ω0 1 − � ω0
4τ 2 ω02

x(t) = exp(−t/2τ  )(A cos ω0 t + B sin ω0 t),

y(t)

y(t) = exp(−t/2τ  )(A cos ω0 t + B  sin ω0 t).

A A
A = a, A = 0, − + Bω0 = 0, − + B  ω0 = v0 = aω0 ,
2τ  2τ 

a
A = a, A = 0, B= � a, B  = a,
2τ  ω0

x(t) � a exp(−t/2τ  ) cos ω0 t, y(t) � a exp(−t/2τ  ) sin ω0 t


r(t) = x2 (t) + y 2 (t) = a exp(−t/2τ  ).

τ 2τ 

o

ω0
ẍ + 2 ẋ + ω02 x = 0,
Q

ω0
X2 + 2 X + ω02 = 0
Q

  
ω0 1
x(t) = exp − t (A cos ωt + B sin ωt) ω = ω0 1 − 2
Q  Q
2 1
δ = ω0 2
−1 <0
 Q
ω0
x(t) = exp − t (A t + B) δ = 0
Q     
ω0 √ ω0 √
x(t) = A exp − + δ t + B exp − − δ t δ>0
Q Q

f� = −grad
� Ep .

o
o

RC f
2E

R e
E
C
e(t) uc t
−E

f = 2,0 × 103 Hz R = 100 kΩ C = 10 nF

uc
uc (t)
t

uc (t)

e(t)
 
40 1 1
e(t) � sin(ωt) + sin(3ωt) + sin(5ωt) .
π 3 5

uc (t)

Oz
I(t) = I0 cos(ωt) n

B0 = B0 cos(ωt)�uz
B0

E(M, t)

o
H R
σ

�b(M, t)
H R �b(M, t)
2
B0 δ=√
μ0 σω
σCu = 6 × 107 S · m−1 σSI = 2,5 × 10−4 S · m−1

o

RC f
2E

R e
E
C
e(t) uc t
−E

f = 2,0 × 103 Hz R = 100 kΩ C = 10 nF

uc
uc (t)
t

uc (t)

e(t)
 
40 1 1
e(t) � sin(ωt) + sin(3ωt) + sin(5ωt) .
π 3 5

uc (t)

RC

�→

o
�→


1
Zc =

ω → 0 ⇒ Zc → +∞,
ω → +∞ ⇒ Zc → 0.
|uc |

R R

e uc = e e uc = 0

1
RC
1
RC

1
RC
1
2πRC
o

uc
H=
e

R
i
C
e uc

1
Zc =
jCω

Zc 1
uc = e= e.
R + Zc 1 + jRCω

1
H=
1 + jRCω

ω→0

H � 1.
ω → +∞ RCω � 1
1
H� .
jRCω
H

GdB = 20 log |H|.


GdB = 0
GdB � −20 log(RCω)

GdB

log(RCω)

o
−∞
+∞

fc
ωc 1
fc = = = 160 Hz.
2π 2πRC
f = 2,0 × 103 Hz

1
H� ,
jRCω
RCω � 1

K
K

fn = (2n + 1)f n ∈ N

dus
RC = e,
dt

dus
RC + us = e.
dt

o
1 1
jω RC

1
us (t) = e(t) dt.
RC
t ∈ [0; T /2]
e(t) = E

E
us (t) = t + us (0).
RC

E T
us (T /2) = + us (0).
RC 2
T
e = −E
2
uc

Δuc t
T /2

ET
Δus = .
2RC
f = 1/T
E E
Δus = =
2RCf 4
RCf = 2
2E

1
H� .
jRCω

o
A0 sin(Ωt) H(ω)
s(t)
s(t) = |H(Ω)|A0 sin [Ωt + (H(Ω))] .


ω = 2πf = 4π · 103 rad · s−1 RC = 10−3 s
1
H(ω) = .
4πj

1 π
|H(ω)| = ; (H(ω)) = − .
4π 2

40
e1 (t) = sin(ωt),
π

10  π 10
s1 (t) = 2
sin ωt − = − 2 cos(ωt).
π 2 π



1
H(3ω) = ,
3 · 4πj

1 π
|H(3ω)| = ; (H(3ω)) = − .
3 · 4π 2

40
e3 (t) = sin(3ωt),

10  π 10
s3 (t) = sin 3ωt − = − 2 cos(3ωt).
9π 2 2 9π

1
H(5ω) = ,
5 · 4πj

1 π
|H(5ω)| = ; (H(5ω)) = − .
5 · 4π 2
o
40
e5 (t) = sin(5ωt),

10  π 10
s5 (t) = 2
sin 5ωt − =− cos(5ωt).
25π 2 25π 2

 
10 1 1
s(t) = − 2 cos(ωt) + cos(3ωt) + cos(5ωt)
π 9 25


Z1
Z2
U Z2 u u= U
Z1 + Z2

e(t) = A0 sin [Ωt]


s(t) = |H(Ω)|A0 sin [Ωt + (H(Ω))] .

d
♥ jω ←→ .
dt
uz 1 dus
= ←→ us + RC = e.
e 1 + jRCω dt

 π
• sin x − = − cos(x)
2
o
♣♣

Oz
I(t) = I0 cos(ωt) n
B� 0 = B0 cos(ωt)�uz
B0

E(M, t)

H R
σ

�b(M, t)
H R �b(M, t)
2
B0 δ=√
μ0 σω
σCu = 6 × 107 S · m−1 σSI = 2,5 × 10−4 S · m−1

�→

�→

�j �b

o
�→

Oz

� = Bz�ez .
B

B0
h

i
z
�0
B


� · d�� = μ0 nhI(t)
B(t)

hB0 cos(ωt) = μ0 nhI0 cos(ωt).

B0 = μ0 nI0


∂B
�= �0
∂t

� 
� � ∂B � · d�� = − dΦ .
rot E = − ⇔ E
∂t C dt
o
C r Oz

i C
z
�0
B

E

Φ = πr2 B0 cos(ωt).


� · d�� = 2πrEθ .
E
C


2πrEθ = −
dt
2πrEθ = πr2 B0 ω sin(ωt)
r
Eθ = B0 ω sin(ωt)
2
�eθ

� = r B0 ω sin(ωt)�eθ
E
2


�j = σ E.

� B
rot � = μ0�j
�j �
B

B �j

o
�j = σ r ωB0 sin(ωt)�eθ .
2
P


P= pJ dV
V

= σE 2 dV
V
r2 2 2 2
= B ω sin (ωt) dV
σ
4 0
V
σB02 ω 2 2 
= sin (ωt) r2 dV
4
V

  H  2π  R  R
π
r2 dV = dz dθ r2 rdr = 2πHr3 dr = HR4 .
0 0 0 0 2
V

πσB02 ω 2
P= HR4 sin2 (ωt).
8
sin2 (ωt) 1/2
P 
π
P  = σB 2 ω 2 HR4
16 0

I(t)
�j
�b

o
� �b = μ0�j.
rot

Oz H H �R
Oz

�b(M, t)

�b = bz (r, t)�ez .
�j

� �b = μ0�j
rot
∂bz μ0 σωB0
− (r, t)�eθ = r sin(ωt)�eθ
∂r 2
∂bz μ0 σωB0
(r, t) = − r sin(ωt),
∂r 2

μ0 σωB0 2
bz (r, t) = − r sin(ωt) + f (t),
4
f
f
Oz bz Oz
B0 cos(ωt) f (t) = 0

2
δ=√ ,
μ0 σω

 2
�b(r, t) = − r B0 sin(ωt)�ez
δ
b � B0
R�δ

o
σCu = 6 × 107 S · m−1
δCu = 3 mm

�b

σSi = 2,5 × 10−4 S · m−1


δSi = 1,4 × 103 m
�b

∂E
ε0 � ε0 ωE.
∂t
ε0 ω σE ε0 ω σ

ε0 ω � 5,6 × 10−8 S · m−1 .



� · d�� = μ0 I
B .
C


� E
rot � = − ∂B .
∂t


�j = σ E,

o
σ

2
�2 = j .
pJ = σ E
σ

dV = r2 drdθdz.
• f� = f (r)�ez r

� f� = − df �eθ .
rot
dr

μ0 = 4π · 10−7 H · m−1 ; ε0 � 8,85 × 10−12 F · m−1 .

o
o

L1 L2 M

q0 M
C L1 L2

t=0 q0

ρ(x)
ρ(x) = 0 x < −a x > a,
πx
ρ(x) = ρ0 sin − a  x  a.
a
m q v0
Ox

ρ(x)
�v0
x
−a O a

o

L1 L2 M

q0 M
C L1 L2

t=0 q0

(L, C)

L 1 L2 1
Leq =
L1 + L2 jLω

�→

o
i
i1 i2
q M
C u L1 L2

u(t), i(t), i1 (t) i2 (t)

i = i1 + i2
du
C = −i.
dt

i
i1 i2
q
C u e1 e2

i1 i2

dΦ1 dΦ2
e1 = − , e2 = − ,
dt dt

Φ1 = L1 i1 + Mi2 , Φ2 = L2 i2 + Mi1 ,

L1 , L2 M
di1 di2 di2 di1
e1 = −L1 −M , e2 = −L2 −M .
dt dt dt dt

o
di1 di2
u = −e1 = L1 +M
dt dt
di2 di1
u = −e2 = L2 +M .
dt dt

u(t)

di1 di2 di2 di1


L1 +M = L2 +M
dt dt dt dt

di1 di2
(L1 − M ) = (L2 − M ) ,
dt dt
di2
dt
 
L1 − M di1
u = L1 + M
L2 − M dt
L1 L2 − M 2 di1
u= .
L2 − M dt
i1 (0) = 0 i2 (0) = 0

(L1 − M ) i1 = (L2 − M ) i2 .

du 1
= − (i1 + i2 ) ,
dt C

 
du 1 L1 − M
=− 1+ i1 .
dt C L2 − M
du 1 L1 + L2 − 2M
=− i1 .
dt C L2 − M
i1

d2 u 1 L1 + L2 − 2M di1
= −
dt2 C L2 − M dt
1 L1 + L2 − 2M
= − u,
C L 1 L2 − M 2
o
d2 u 1 L1 + L2 − 2M
+ u=0
dt2 C L1 L2 − M 2

M 2  L1 L2 .


M 2 = L1 L2
   2
M 2 < L1 L2 L1 + L2 − 2M > L1 + L2 − 2 L1 L2 = L1 − L2  0

1 L1 + L2 − 2M
u ω0 =
C L1 L 2 − M 2
d2 u
+ ω02 u = 0
dt2

q0 du i(0)
u(0) = , (0) = − = 0.
C dt C

q0
u(t) = cos ω0 t
C

u(t)

i1 (t)
L2 − M
i1 (t) = q0 ω0 sin ω0 t
L1 + L2 − 2M
i2 (t)
L1 − M
i2 (t) = q0 ω0 sin ω0 t
L1 + L2 − 2M

o
i(t)
i(t) = q0 ω0 sin ω0 t

L 1 L2 − M 2
Leq =
L1 + L2 − 2M

M =0


L i M
i
Φ = Li + Mi .



e=− ,
dt

M 2  L1 L2 .

d2 u
• + ω02 u = 0
dt2
u(t) = A cos(ω0 t + ϕ),

A ϕ

o
♣♣

ρ(x)
ρ(x) = 0 x < −a x > a,
πx
ρ(x) = ρ0 sin − a  x  a.
a
m q v0
Ox

ρ(x)
�v0
x
−a O a

Em  Ep (x)
1
Em = E c + Ep Ec = m�v 2  0
2

q V

o
�→ V

Ep
V
Ep = qV

V
ρ Oy Oz ρ
y x V x V (x)

x
V (x)
V (−x) = −V (x).

x < −a −a  x  a x>a

V (a− ) = V (a+ ), V (−a− ) = V (−a+ ),


   
dV  dV  dV  dV 
= , = .
dx a− dx a+ dx −a− dx −a+

o
ρ
ΔV = − .
�0
V x
∂ 2V d2 V
ΔV = 2
= ,
∂x dx2

d2 V ρ
2
=− ,
dx �0

d2 V ρ0 πx
= − sin −axa
dx2 �0 a
d2 V
= 0
dx2

◦ −a  x  a

d2 V ρ0 πx
= − sin ,
dx2 �0 a

ρ0 a2 πx
V (x) = 2
sin + Ax + B,
�0 π a
A B
x B=0
ρ0 a2 πx
V (x) = sin + Ax
�0 π 2 a

◦x>a

d2 V
=0
dx2

V (x) = A x + B  ,
A B
◦ x < −a

d2 V
=0
dx2

V (x) = A x + B  ,

o
A B 

V (x)
∀x > a, A x + B  = −A (−x) − B  ,

A = A B  = −B  .
x=a
Aa = A a + B  ,

B  = (A − A )a
x = −a
−Aa = −A a + B  = −A a − B  .

x=a
 
dV  dV 
=
dx x=a− dx x=a+
ρ0 a
− + A = A ,
�0 π

ρ0 a ρ 0 a2
A = A + B =
�0 π �0 π

x = −a

ρ0 a2 πx ρ0 a
−a  x  a → V (x) = 2
sin + x + A x
�0 π a �0 π
ρ0 a2
x > a → V (x) = A x +
�0 π
2
ρ0a
x < −a → V (x) = A x − .
�0 π

A A x �
E

o
� A x = −A �ex .
�  = −grad
E

A = 0.

ρ0 a2 πx ρ0 a
−a  x  a, V (x) = 2
sin + x
�0 π a �0 π
ρ0 a2
x > a, V (x) =
�0 π
ρ 0 a2
x < −a, V (x) = − .
�0 π

ρ0 > 0

V (x)

ρ(x)
−a
x
a

dV
Ex Ex (x) = −
dx
ρ0 > 0 ρ0 < 0

Ex (x) ρ0 > 0


E

−a a
x x
−a a

o
Ex (x) ρ0 < 0


E

−a a
x x
−a a

Ep = qV (x).

1
Em = Ec + Ep = m v02 + qV (x).
2

Em
◦ q ρ0

Ep (x) Em Ep (x)

Em qρ0 a2
2
�0 π Ec
x x
Ec −a a −a a

q>0 ρ0 > 0 q<0 ρ0 < 0

o
qρ0 a2
Ec  2 ,
�0 π

4qρ0 a2
v02 
�0 πm

◦ q ρ0

Ep (x)
Em
Ec

−a
x
a

q>0 ρ0 < 0 q<0 ρ0 > 0

4qρ0 a2
v02 
�0 πm

o

ρ
ΔV = − .
�0


∂ 2f ∂ 2f ∂ 2f
Δf = + + .
∂x2 ∂y 2 ∂z 2

o
o

M R N
Egp

1
Ep g = − E c
2

μ
mn
N rn

R = 10 km μ = 1014 g · cm−3 mn = 1,67 × 10−27 kg

o

�→

�g
Oz

�g
�ez C
O •

m R C
μe
m�g
P�eau
P�air


P�eau = μe R3 g �ez ,
3

P�air = μa R3 g �ez .
3

o
μa
� 10−3
μe

P�eau + m�g = �0
2π 3
μe R g �ez − mg �ez = �0.
3

2π 3
m = μe R
3

z
C

z � R.
z

C �g
z • v
O
vi

vi (z)
v(z) z>0

2π 3
vi (z) = R − v(z).
3
o
z�R R
C z

v(z) = z πR2 .

R C
R

2π 3
vi (z) = R − z πR2 .
3

P�e = μe vi (z)g �ez


 
2π 3 2
= μe R − z πR g �ez .
3

m z̈ �ez = P�e + m�g


 
2π 3
= μe R − z πR2 g �ez + m�g .
3

m z̈ �ez = μe (−z πR2 )g �ez .

m μe

2π 3
m = μe R,
3
Oz z(t)
3g
z̈ + z=0
2R

o

3g
ω=
2R

R = 10 cm
ω = 12 rad · s−1


T= = 0,52 s.
ω

P�A = −μfluide V �g ,
μfluide V

• z(t)

z̈ + ω02 z = 0.

o
♣♣♣

M R N
Egp

1
Ep g = − E c
2

μ
mn
N rn

R = 10 km μ = 1014 g · cm−3 mn = 1,67 × 10−27 kg

�→

�→

�→

o
�→

m1 m2
r

m 1 m2
Ep = −G .
r
R

2R
m1 m2
M r
R

M2
Egp ∝ −G .
R

k
M2
Egp = −kG
R

3
k=
5
m
r M

r �v
• •
f�S

v2
�v �a = − �er
r
f�S

o
m�a = f�S
v2 Mm
−m = −G 2 ,
r r

Mm
mv 2 = G .
r
1 2
Ec = mv
2
Ep g

1 Mm
Ec = G ,
2 r

1
E c = − Ep g
2

U
Egp

U = Ec + Egp .

1
U = − Egp + Egp
2
1
= Egp
2
M2
= −kG < 0.
2R

R M

o
U
R

3
Ec = NkB T,
2
N

3
U = −Ec = − NkB T.
2

dU 3
C= = − NkB .
dT 2
U

4
N M = πR3 μ
3
mn
4 μ
N = πR3 .
3 mn

N = 2,5 × 1056

4 3
πR
Vn = 3 ,
N
o
4
rn Vn = πrn3
3
R
rn =
N 1/3

rn = 1,6 × 10−15 m

Vn

Ox
Δx

Δx = rn .


Δpx  .
rn

��p� = �0,

���p�� = Δpx .


���p�� =
rn
ec

���p��2
ec =
2mn
2
= .
2 mn rn2

o
Ec = Nec
2 N
=
2 mn rn2
2 N 5/3
=
2 mn R 2
2 M 5/3 1
= 8/3 2
.
2 mn R

Egp

2 M 5/3 1 M2
U= 8/3 R2
− kG
2 mn R

N
+1
U(R)

R0

dU
(R0 ) = 0,
dR

2 M 5/3 1 M2
−2 3
+ kG = 0.
8/3
2 m n R0 R02

2
R0 = 8/3
k GM 1/3 mn

o
3
k=
5
52
R0 = 8/3
3 GM 1/3 mn

R0 = 9,3 km

♥ m1 m2
r
m 1 m2
Ep g = −G .
r
♥ M
m r
Mm
f�M →m = −G 2 �eM →m .
r

Δx Δpx  .


T
3
ec = kB T.
2

G = 6,67 × 10−11 m3 · kg−1 · s−2 .


 = 1,05 × 10−34 J · s.

o
o

P0 , T 0 P0 , T 0 P1 , T 1 P2
T1
V0 V0 V1 V2

k L 0 > l0 l0

V2 , P2 , P1 , T1 V1

   
T V
s(T, V ) = Cv ln + R ln + s(T0 , V0 )
T0 V0

m R Δ = Ox
� = B �uz
B

z

B O y
a

x
b
θ

o
θ

o
♣♣

P0 , T 0 P0 , T 0 P1 , T 1 P2
T1
V0 V0 V1 V2

k L 0 > l0 l0

V2 , P2 , P1 , T1 V1

   
T V
s(T, V ) = Cv ln + R ln + s(T0 , V0 )
T0 V0

T1 T0

�→

o
�→


n

P0 V0
n= .
RT0

P1 V1 = nRT1
P2 V2 = nRT2 ,

P1 V 1 P0 V 0
=
T1 T0
P2 V 2 P0 V 0
= .
T1 T0

V1 + V2 = 2V0 .

f�r

P1 P2
f�r

L Σ

�u

o
Σ �u L

f�r = −k(L − L0 ) �u.

L < L0
�u

P1 Σ �u − P2 Σ �u − k(L − L0 ) �u = �0.
V1
�u L=
Σ
 
k V1
P2 = P 1 + L0 − .
Σ Σ

S={ (1) + (2) + }.

S
Ep

ΔU1 + ΔU2 + ΔEp = W + Q.

ΔU1 + ΔU2 + ΔEp = 0.


Cv

ΔU1 = nCv (T1 − T0 ), ΔU2 = nCv (T1 − T0 ),

P0 V0
ΔU1 + ΔU2 = 2nCv (T1 − T0 ) = 2 Cv (T1 − T0 ),
RT0

 2  2
1 2 1 2 1 V1 1 V0
ΔEp = k(L − L0 ) − k(l0 − L0 ) = k − L0 − k − L0 .
2 2 2 Σ 2 Σ
o
 2  2
P0 V0 1 V1 1 V0
2 Cv (T1 − T0 ) + k − L0 − k − L0 = 0.
RT0 2 Σ 2 Σ

P1 V 1 P 0 V 0
=
T1 T0
P2 V 2 P 0 V 0
=
T1 T0
V1 + V2 = 2V0 
k V1
P2 = P 1 + L0 −
Σ Σ
 2  2
P0 V0 1 V1 1 V0
2 Cv (T1 − T0 ) + k − L0 − k − L0 = 0.
RT0 2 Σ 2 Σ

ΔS = Se + Sc .
Sc Se
Sc  0.

S S
Se = 0

ΔS = Sc > 0.

ΔS = ΔSressort + ΔSgaz(1) + ΔSgaz(2) .

ΔSressort = 0

o

Tf Vf
ΔSgaz = nCv ln + nR ln
Ti Vi

T1 V1
ΔSgaz(1) = nCv ln + nR ln .
T0 V0

T1 V2
ΔSgaz(2) = nCv ln + nR ln .
T0 V0

T1 V1 V2
ΔS = 2nCv ln + nR ln 2
T0 V0

T 1 > T0
V1 V2 = V1 (2V0 − V1 ) < V02
ΔS > 0

V0 = 10 L P0 = 1 bar T0 = 300 K Σ = 10 dm2 k = 2 · 104 N · m−1 L0 = 50 cm


Cv = 12 J · K−1 · mol−1

V1 = 13 L, V2 = 7 L, T1 = 325 K, P1 = 0, 83 bar, P2 = 1, 56 bar

ΔS = 0,77 J · K−1 · mol−1

♥ R = 8, 31 J · K−1 · mol−1

P V = nRT.

o

ΔU + ΔEm = W + Q.


Cv

ΔU = nCv ΔT.

ΔS = Se + Sc ,

Sc  0.
Se Sc

�uAB
• • f� = −k (AB − l0 ) �uAB
A B

AB �uAB


1
Ep = k (AB − l0 )2 .
2

T V
s(T, V ) = s(T0 , V0 ) + Cv ln + R ln .
T0 V0

o
♣♣

m R Δ = Ox
� = B �uz
B

z

B O y
a

x
b
θ

�→

�→

�→

�→

o
�→

� · S.
Φ=B �

S� ab

z

B O �
B
y
a
S� S�
x
b

θ θ

Φ = Bab sin θ e

e=− = −Bab θ̇ cos θ.
dt

R S�

o
Ri = −ab B θ̇ cos θ.

θ(t) i(t)

�Or
O M
� O r · �ux = 0.
Mx r = M

Ox
dLx
= Mx poids + Mx Laplace .
dt
Ox Lx = JOx θ̇ Jox
Ox

a
sin θ
2
Ox

m�g

a
Mx poids = −mg sin θ.
2
o
− θ


M
� Laplace
M � ∧B
=M � = iS� ∧ B
� = i ab B cos θ �ux
Ox
Mx Laplace = i ab B cos θ.

a
JOx θ̈ = −mg sin θ + i ab B cos θ.
2
θ i

mga ( ab B)2
JOx θ̈ = − sin θ − θ̇ cos2 θ
2 R

θ̈ = 0 θ̇ = 0 sin θ = 0
θ=0

θ�1
sin θ � θ
cos θ � 1,

mga (ab B)2


JOx θ̈ = − θ− θ̇,
2 R

(ab B)2 mga


θ̈ + θ̇ + θ=0
RJOx 2JOx

(ab B)2
θ̇
RJOx
(ab B)2
RJOx

ω0 Q

mga 2ω0 ( ab B)2


ω02 = = .
2JOx Q RJOx
o
2ω0
θ̈ + θ̇ + ω02 θ = 0.
Q
Q
Δ X2 +
2ω0
X + ω02
Q  
1
Δ= 4ω02 −1 .
Q2

Q > 1.
Q
 
mga RJOx R 2mgaJOx
Q=2 = .
2JOx a2 b2 B 2 a2 b2 B 2
Q B

2 R 2mgaJOx
B <
a2 b 2

B=0 B2

 
ω0 1 ω0 1
ω1 = − + iω0 1 − 2 ω2 = − − iω0 1 − 2 .
Q Q Q Q

λ μ
       
ω0 t 1 1
θ(t) = exp − λ exp iω0 t 1 − 2 + μ exp −iω0 t 1 − 2 .
Q Q Q

       
ω0 t 1 1
θ(t) = exp − a0 cos ω0 t 1 − 2 + b0 sin ω0 t 1 − 2 ,
Q Q Q

    
ω0 t 1
θ(t) = A0 exp − cos ω0 t 1 − 2 + ϕ
Q Q

o
A0 ϕ

 
ω0 t
A0 exp −
θ Q

Q
τ=
ω0



e=− .
dt

♥ S�

B
� · S.
Φ=B �

M � ∧B
� Laplace = M � = iS� ∧ B.

• μ exp(ix) + λ exp(−ix) = (μ + λ) cos x + (μ − λ) sin x


 b
• a cos x + b sin x = a2 + b2 cos(x + ϕ) tan ϕ = −
a

o
o

B1 L1
i1 = I0 cos(ωt) B2 n L2
R2 B2
Oz zeq zeq
n B2 M

zeq (B2 )

i1 (t)
∼ (B1 )

L2 ω  R 2
L2 ω  R 2
L2 ω  R2
B1 B2

o
V

M
f M

o

B1 L1
i1 = I0 cos(ωt) B2 n L2
R2 B2
Oz zeq zeq
n B2 M

zeq (B2 )

i1 (t)
∼ (B1 )

L2 ω � R 2
L2 ω � R 2
L2 ω � R2
B1 B2

B1
B2
i1 i2
B2

�→

o
n B2 n

�→

B1 �
B(t)
B2
i2 �
B(t)

F�
B2 m

Ep �
B F�
Ep
i1
B2
L2 R2 em
B1 B2

i2 L2
⇔ em R2
i2

i1 i2
M
Φ1→2 B1 B2
M

Φ1→2 = Mi1 .

o
e

e=−
dt
di1
= −M .
dt

i1 = �(i1 ),

i1 = I0 exp(jωt).

e = −jM ω i1 .

di2
L2 + R2 i2 = e,
dt

jL2 ω i2 + R2 i2 = −jM ω i1 .

i2
−jM ω
i2 = i
jL2 ω + R2 1
m

m
� = nSi2 �ez ,
S B2
Ep � = B(z)�ez
B B1

Ep = −m �
� ·B
= −mBz (z)
= −nSBz (z)i2 .

o

B

Ep

nSBz Φ1→2
Mi1

Ep = −Mi1 i2 .

F�

� Ep
F� = −grad
dEp
=− �ez
dz
dM
= i1 i2 �ez .
dz

M z i1 i2

dM
�F� � = �i1 i2 � �ez
dz

�i1 i2 � =
� �i1 i2 �

◦ L2 ω � R 2
i2

i2 = −j i
R2 1
Mω  π
= exp −j i
R2 2 1


i2 (t) = I0 cos(ωt − π/2)
R2

= I0 sin(ωt).
R2

B2 R2

o
Mω 2
�i1 i2 � = I �cos(ωt) sin(ωt)� = 0.
R2 0

dM
�F� � = �i1 i2 � �ez = �0.
dz

�F� �

◦ L2 ω � R 2

M
i2 = − i,
L2 1

M
i2 (t) = − I0 cos(ωt),
L2

M 2
�i1 (t)i2 (t)� = − I �cos2 (ωt)�
L2 0
M 2
=− I .
2L2 0

dM M 2
�F� � = − I �ez
dz 2L2 0
I 2 1 dM 2
=− 0 �ez .
4 L2 dz

1 dM 2 2
�F� � = − I
4L2 dz 0

|M |
dM 2
z <0
dz
B2

o
◦ L2 ω � R2
i2

−jM ω
i2 = i
jL2 ω + R2 1
Mω  π 
= 2 exp −j − jϕ i1 ,
L2 ω 2 + R22 2

π L2 ω
ϕ ∈ [0; ] tan ϕ =
2 R2

MωI0
i2 (t) =  2 sin(ωt − ϕ).
L2 ω 2 + R22

MωI 2
�i1 i2 � = −  2 0 2 sin(ϕ)
L2 ω 2 + R 2
MωI 2 L2 ω
= − 2 0 2  2
L2 ω + R2 L2 ω 2 + R22
2

ML2 ω 2 2
=− 2 2 I .
L2 ω + R22 0

dM
�F� � = �i1 i2 � �ez
dz
dM ML2 ω 2 2
=− I �ez
dz L22 ω 2 + R22 0
1 dM 2 L2 ω 2
=− I 2 �ez .
2 dz L22 ω 2 + R22 0

1 dM 2 L2 ω 2
�F� � = − I 2 �ez .
2 dz L22 ω 2 + R22 0

dM 2
<0
dz

n
Fz = �F� � · �ez n

o

1 dM 2 2
�F� � = − I .
4L2 dz 0

n2 L2 = n 2 L L n

n M = nM M
n

dM 2 dM2
M = nM ⇒ = n2 .
dz dz

1 dM 2 1 dM2
= .
L2 dz L dz

1 dM2 2
�F� � = − I �ez
4L dz 0

Fz n

1 dM 2 L2 ω 2
�F� � = − I 2 �ez .
2 dz L22 ω 2 + R22 0

M = Mn
L2 = L n2 ,

L M n Fz = �F� � · �ez

1 dM2 n4 Lω 2
Fz = − I 2.
2 dz n4 L2 ω 2 + R22 0

o
n

x = n4

x R22
f (x) = ⇒ f  (x) = > 0.
xL2 ω 2 + R22 (xL2 ω 2+ R22 )2

♥ em
i1 M
d(Mi1 )
em = − .
dt

♥ N
S i

m
� = NSi �n,
�n

1
• �cos(ωt) cos(ωt − ϕ)� = cos(ϕ)
2
1
• �cos(ωt) sin(ωt − ϕ)� = − sin(ϕ)
2

o
♣♣

M
f M

�→


m

o
N = mg.

M
�v0 V�

�v0 M m
Oxyz
R O  x y  z  R

y
y y y

V�
V
t=0 t>0

O
O x • x
• • x
O �v0 x O
R R
R
R

t=0 M
O O O R
−−→
OO = V t �ey .

−−→ −−→ −− →
OM = OO + O M
x�ex + y�ey = V t�ey + x e� x + y  e� y

�ex = e� x ; �ey = e� y .


x = x
y = y  + V t.

o

ẋ = ẋ
ẏ = ẏ  + V,

�v = �v  + V �ey .

R t=0

�v  (t = 0) = �v0 − V �ey
= v0 �ex − V �ey ,

x (0) = 0, y  (0) = 0.


R

m�g

N
T�
R
R
M
�v 


� �v .
T� = −f �N�
��v  �

�v  = v �u v  = ��v �

�u �v  v  (0) = v02 + V 2
v0�ex − V �ey
�u(0) =  2
v0 + V 2
o
y
t=0

O �v0 x

−V�
�u(0)
R

T� = −f �N
� ��u.
R

d�v 
m = T� + N
� + m�g .
dt
Oz

0 = N − mg ⇒ N = mg.

d�v 
m = T�
dt
d(v �u)
m = −f mg �u
dt
dv  d�u
�u + v  = −f g �u.
dt dt
d�u
�u �u
dt
�u
(�u, )
dt
⎧ 
⎨ dv

= −f g
dt
⎩ v  d�u = 0.

dt


�u

�u(t) = �u(0).

v  (t) = v  (0) − f g t.

o
�v  (t) = (v  (0) − f g t) �u(0)
�� �
2 v0�ex − V �ey
= v0 + V − f g t � 2
2
v0 + V 2
v0�ex − V �ey
= v0�ex − V �ey − � 2 fg t
v0 + V 2
= v0�ex − V �ey − f g t�u.

R

v v

R
ta


v02 + V 2
ta = .
fg


� < v0 t a

R �v = �v  + V �ey

�v (t) = v0�ex − f g t �u,

−−→ t2
OM (t) = v0 t �ex − f g �u.
2

�u
−�u
−�v0 + V�


⎪ v0 t2

⎨ x = v0 t − f g � 2
v0 + V 2 2

⎪ y = fg� V t2
⎩ .
v02 + V 2 2

o
V =0 Ox y(t) = 0

•A
−�u
x
O•
R �v0

A O

�vR = �v �R + V�R /R .

�T � = f �N �
T�

o
o

C2
− ∞

+
ue R R C1 us

ve
E

o
q>0 a
y
q q
• •

�v0
• x
O q

• •
q q

O
V (x, y) = k0 + k1 x + k2 y + k3 x2 + k4 y 2 + k5 xy.

k1 , k2 , k3 , k4 k5
k3

m q > 0 (x0 , 0) x0 � a
�v0 = v0�ey (x(t), y(t))
v0

r(t)
 2
μ0  d�
v
q
6πc dt
r(t)

o
♣♣

C2
− ∞

+
ue R R C1 us

ve
E

us
H=
ue

0 +∞
�→

ω→0 ω → +∞

GdB = 20 log(|H|)

o
�→

t = 0+
�→

�→

VA , V + V−

C2
V−
• − ∞
V ++
• •
VA us
ue R R C1

V−

V − = us .

V + = V −.

o
C2
us
• − ∞
us
• • +
VA us
ue R R C1

VA

ue us
+ + jC2 ω us u + (1 + jRC ω) u
VA = R R e 2 s
= .
2 2 + jRC2 ω
+ jC2 ω
R

jRC2 ω RC2
τ2 = RC2

ue + (1 + jτ2 ω) us
VA = .
2 + jτ2 ω
VA , ue us VA

1
jC1 ω
V+ = VA ,
1
R+
jC1 ω
V + = us τ1 = RC1

VA
us = .
1 + jτ1 ω

VA

ue + (1 + jτ2 ω) us
us = ,
(2 + jτ2 ω)(1 + jτ1 ω)
o
us (2 + jτ2 ω)(1 + jτ1 ω) = ue + (1 + jτ2 ω) us
us [(2 + jτ2 ω)(1 + jτ1 ω) − (1 + jτ2 ω)] = ue
 
us 1 + 2jτ1 ω − τ1 τ2 ω 2 = ue .

1
H=
1 + 2jτ1 ω − τ1 τ2 ω 2
ω→0
ω → +∞

◦ω→0
lim H = 1
ω→0

◦ ω → +∞
H

1
H � − .
+∞ τ1 τ2 ω 2

◦ω→0

us
• − ∞
ie = 0 us
• • +
VA us
ue R R

ie

ve = V A = v s .
H=1

o
◦ ω → +∞

us
• − ∞
us
• • +
VA us
ue R R

us us = 0

GdB = 20 log(|H|)

1 1
|H| =  2 2
= .
2 2
(1 − τ1 τ2 ω ) + 4τ1 ω 1 + (4τ1 − 2τ1 τ2 )ω 2 + τ12 τ22 ω 4
2

1
|H| � ,
ω→+∞ τ1 τ2 ω 2

GdB � −40 log(ω) − 20 log(τ1 τ2 )


ω→+∞

def √
x = τ1 τ2 ω
GdB � −40 log(x)
ω→+∞

H
GdB � 0.
ω→0

o
GdB
log(x)
0

−40

ϕ
ϕ = arg(H) = − arg(1 + 2jτ1 ω − τ1 τ2 ω 2 ) = − arg((1 − τ1 τ2 ω 2 ) + 2jτ1 ω).

P = (1 − τ1 τ2 ω 2 ) + 2jτ1 ω
P

�(P ) �(H)
C C

�(P ) =⇒ �(H)
0 0

ϕ [−π; 0]

 
�(P ) 1 − τ 1 τ2 ω 2
ϕ = − arccos = − arccos  .
|P | 1 + (4τ12 − 2τ1 τ2 )ω 2 + τ12 τ22 ω 4

lim ϕ = 0.
ω→0

lim ϕ = −π.
ω→+∞

o

x= τ1 τ2 ω
ϕ
log(x)
0

−π/2

−π

E>0
ve
E

d

dt
d2
(jω)2 = −ω 2
dt2

us 1
=
ue 1 + 2jτ1 ω − τ1 τ2 ω 2
2
(1 + 2jτ1 ω − τ1 τ2 ω )us = ue
us + 2jτ1 ω us − τ1 τ2 ω 2 us = ue
dus d 2 us
us + 2τ1 + τ1 τ2 2 = ue .
dt dt
t>0
d 2 us dus
τ1 τ2 2
+ 2τ1 + us = E
dt dt

o
τ1 ττ21Xτ22X
+22τ
+1 2τ
X 1+X1+ 1

δ δ==τ12τ1−
2
−τ1ττ12τ= τ1 τ(τ11(τ−1 −
2 = τ2 ).τ2 ).

τ1τ1 τ2 τ2
ττ11 >>ττ22

√√    √√    
11 11 δδ 11 τ2τ2 11 1 1 δ δ 1 1 τ2 τ 2
− = =−
− ++ ==−− 11−− 1 1−− − −− − = −
; ; −− = = = − 1 +1 +1 −1 − . .
TT11 ττ22 ττ11ττ22 τ2τ2 τ1τ1 T2T2 τ2 τ2τ1 ττ21 τ2 τ2 τ2 τ1 τ1

EE
     
tt t t
uus (t)
s (t)
= =EE++AAexp
exp −− + +
B B
exp
exp−− . .
T1T1 T2 T2

A
A BB
du
dus s
uuss(t(t==00++)) (t(t==0+0)+ )
dtdt

0+0+
t =t =

00

• •−− ∞∞

•• • •++
RR RR 00 us (t (t 0=+ )0+ )
us =
EE

V +V =
+
V −V −
=

00
00
• •−− ∞∞
00
•• • •++
00 us (t (t 0=+ )0+ )
us =
EE RR RR 00

usu(ts (t==0+0)+=
)=00

o o
E/R 0
• − ∞
E/R 00 +
• •
0 0 us (t = 0+ )
E R R C1

iC C1 t = 0+
us (t)
dus
C1 = iC ,
dt

dus
C1 (t = 0+ ) = 0.
dt

dus
(t = 0+ ) = 0
dt
A B

⎨ 0=E+A+B
A B
⎩ 0=− −
T1 T2

⎪ E

⎪ A=−

⎪ T2
⎨ 1−
T1
⎪ E

⎪ B=− .

⎪ T1
⎩ 1−
T2

⎡ � � � �⎤
t t
⎢ exp − exp −
T1 T2 ⎥
us (t) = E ⎢
⎣1 − − ⎥
T2 T1 ⎦
1− 1−
T1 T2

us
E

o
E
�ue � =
2
ωn = n ω0 An n ∈ N

+∞
E 
ue (t) = + An sin(nω0 t).
2 n=1

n = 2p + 1

+∞
E 
ue (t) = + A2p+1 sin [(2p + 1)ω0 t] .
2 p=0

2E 1
A2p+1 =
π 2p + 1

1 1
√ ω0 � √
τ1 τ2 τ1 τ2
1
ω0 � √
τ1 τ2
1
ω0 � √ ⇔x�1
τ1 τ2

vs
E

1
ω0 � √ ⇔x�1
τ1 τ2

E
2
o
ve
E
E vs
2
t

E
us (t) =|H(0)| cos(arg H(0))
2
+∞

+ |H((2p + 1)ω0 )|A2p+1 sin [(2p + 1)ω0 t + arg H((2p + 1)ω0 )] .
p=0

|H|(0) = 1 arg H(0) = 0

+∞
E 
us (t) = + |H((2p + 1)ω0 )|A2p+1 sin [(2p + 1)ω0 t + arg H((2p + 1)ω0 )] .
2 p=0


o


Y iV i
i
VA =  ,
Yi
i

Yi A VA i
Vi

o
♣ ♣♣ ♣

qq >
> 00 aa

yy
qq qq
•• ••

�v�0v0
•• xx
OO q q 

•• ••
qq qq

OO
22
VV(x,
(x,y)
y)==kk00++kk1 1xx++kk2 y2 y++kk3 x3 x ++k4ky42y 2++k5kxy.
5 xy.

kk1 ,1 k, k2 ,2k, k3 ,3k, 4k4 k5k5


kk33

mm q q>

>0 0 (x(x
0 ,00)
, 0) x0x�
0 �
aa
�v00 =
= vv00�e�eyy (x(t),
(x(t),y(t))
y(t))
v0

r(t)
r(t)
  22
μ0μ0  d�vd�v
q q
6πc
6πc dtdt
r(t)
r(t)


��→

VV
(x,(x,
y)y)

oo
Ox
Oy
�→ x
x2
q

�→

r(t)
�→

◦ k0
k0 O

V (0, 0) = k0 .

k0

k0 = 0

q 1
V (0, 0) = 4 √ .
4π�0 a/ 2


2q
k0 = .
π�0 a

k0 = 0

o
◦ Ox
Ox

y
q q
• •
(x, y)
x
O
(x, −y)
• •
q q

(x, y) (x, −y) Ox

V (x, y) = V (x, −y) ∀(x, y).

k1 x + k2 y + k3 x2 + k4 y 2 + k5 xy = k1 x − k2 y + k3 x2 + k4 y 2 − k5 xy
2k2 y + 2k5 xy = 0.

x=0 y �= 0
k2 = 0

2k5 xy = 0.

k5 = 0

V (x, y) = k1 x + k3 x2 + k4 y 2 .

V (x, y) y
y

◦ Oy
Oy

o
y
q q
• •
(−x, y) (x, y)
x
O

• •
q q

V (x, y)

V (x, y) = V (−x, y)
k1 x + k3 x + k4 y 2 = −k1 x + k3 x2 + k4 y 2
2

2k1 x = 0.

x
k1 = 0

V (x, y) x
x

V (x, y) = k3 x2 + k4 y 2 .


Δ

y Δ
q
• (y, x) • q

O (x, y) x

q
• •
q

Δ
(x, y) −→ (y, x).

x y

V (x, y) = V (y, x)
k 3 x + k4 y 2 = k 3 y 2 + k4 x 2 .
2

o
x=0 y

k4 y 2 = k 3 y 2 .

k3 = k 4

V (x, y) = k3 (x2 + y 2 )

(x, 0)

y
q q
• •
a r1 r2
2
O x
x
a
2 r1 r2
• •
q q

r1
� � �
a2 � a �2 a2 a 2x 2x2
r1 = + +x = + ax + x2 = √ 1+ + 2.
4 2 2 2 a a
r2 x −x
� �
a2 � a �2 a 2x 2x2
r2 = + −x = √ 1− + 2.
4 2 2 a a

⎛ ⎞
2q 2q q ⎜ 1 1 ⎟
V (x, 0) = + =√ ⎜� + � ⎟.
4π�0 r1 4π�0 r2 2π�0 a ⎝ 2x 2x2 2x 2x2

1+ + 2 1− + 2
a a a a
1
x √
...
(...)−1/2
�� �−1/2 � �−1/2 �
q 2x 2x2 2x 2x2
V (x, 0) = √ 1+ + 2 + 1− + 2 .
2π�0 a a a a a

o
 −1/2    2
2x 2x2 1 2x 2x2 3 2x 2x2
1+ + 2 = 1− + 2 + + 2 + ◦(x2 )
a a 2 a a 8 a a
x x2 3 x2
= 1 − − 2 + 2 + ◦(x2 )
a a 2a
x x2
= 1 − + 2 + ◦(x2 ).
a 2a
x −x

 −1/2
2x 2x2 x x2
1− + 2 = 1+ + 2 + ◦(x2 ).
a a a 2a

 
q x2
V (x, 0) = √ 2 + 2 + ◦(x2 )
2π�0 a a

2q q
= +√ x2 + ◦(x2 ).
π�0 a 2π�0 a3
x2

q
k3 = √
2π�0 a3

V =0
0

q�
2 2
V (x, y) = k3 (x + y )

f� = fx�ex + fy�ey q q�

f� = −grad
� q�V

∂V ∂V
fx = −q � , fy = −q �
∂x ∂y

fx = −2q � k3 x , fy = −2q � k3 y.

d�v
m = f�,
dt
o
mẍ = −2q  k3 x
mÿ = −2q  k3 y

2q  k3
ω02 =
m
ẍ + ω02 x = 0
ÿ + ω02 y = 0.

v0x
x(t) = x0 cos ω0 t + sin ω0 t
ω0
v0y
y(t) = y0 cos ω0 t + sin ω0 t.
ω0

x(0) = x0 y0 = 0 v0x = 0 v0y = v0


v0
x(t) = x0 cos ω0 t ; y(t) = sin ω0 t
ω0

x(t)2 y(t)2
+ =1
x20 (v0 /ω0 )2
O Ox Oy
y
q q
• •

�v0
• x
O q

• •
q q

Ox Oy
v0
x0 = ,
ω0
o
v0
x0 = 
2q  k3
m

x(t) = r0 cos ω0 t, y(t) = r0 sin ω0 t.

q

E m = E c + Ep
1
= m v 2 + q  V (x, y)
2
1
= m(ẋ2 + ẏ 2 ) + q  k3 (x2 + y 2 )
2
1
= mω02 r02 + q  k3 r02
2
1 1
= mω02 r02 + mω02 r02
2 2
= mω02 r02 .

1
Ep (r0 ) = Ec = Em .
2

Ep (r)
Em
Ec
Ep
r
r0

Pr

dEm
= −Pr < 0.
dt

r(t)

q O

o
 2
μ0 d�v μ0 q �2 2
Pr = q� = (ẍ + ÿ 2 )
6πc dt 6πc
μ0 q �2 4 2
= ω (x + y 2 )
6πc 0
μ0 q �2 4 2
= ω r .
6πc 0
r(t)

d μ0 q �2 4 2
mω02 r2 = − ω r
dt 6πc 0
�2
μ0 q 2 2
2m r ṙ = − ω r
6πc 0
ṙ μ0 q �2 2
= − ω
r 12mπc 0
ω02 k3

ṙ μ0 q �3 q
=− √ ,
r 6 2 m 2 π 2 � 0 a3 c
1
μ0 =
�0 c2
ṙ q �3 q
=− √ .
r 6 2 m2 π 2 �20 a3 c3

 

= T−1 .
r

   2 2 
q �3 q q  2
2 2
= = = M2 · L4 · T−4 ,
�0 a �0 a

 
q �3 q
√ 2 3 3
= M2 · L4 · T−4 · M−2 · L−1 · L−3 · T3 = T−1 .
2 2
6 2 m π �0 a c
o
q 3 q 1
√ = .
2 2 2 3 3
6 2 m π �0 a c τ

ṙ 1
=− ,
r τ

r t
ln =− .
r0 τ
r(t = 0) = r0
 
t
r(t) = r0 exp − .
τ
0

y
q q
• •

�v0
• x
q

• •
q q

♥ q
V

f� = −q grad
� V.

♥ ẍ + ω02 x = 0
x(0) = x0 ẋ(0) = ẋ0
ẋ0
x(t) = x0 cos ω0 t + sin ω0 t.
ω0
o

♥ ln r(t) + cte
r
r
ln r0
r0

• (1 + �)n
n(n − 1) 2
(1 + �)n = 1 + n� + � + ◦(�2 ).
2

1 3
(1 + �)−1/2 = 1 − � + �2 + ◦(�2 ).
2 8

o
o
o

� L θ � 1 rad

θ
h

�ez L

h
C C


M

 
� ∂U
M =− �ez ,
∂θ q
U q

m
r = r0

e2�a2
Pr = ,
6πε0 c3
�a r(t)
Em (t)

o
σz = n
rn = n 2 r1

E1
En = .
n2

m = 9,0 × 10−31 kg ε0 = 8,85 × 10−12 F · m−1 r0 = 53 pm

o

� L θ � 1 rad

θ
h

�ez L

h
C C


M

 
� ∂U
M =− �ez ,
∂θ q

U q

�→

θ
�→
θ

o
θ
h e(x)

O x x + dx x

dx dC

�dx
dC = ε0 .
e(x)

e(x)

h tan θ � θ

y = x θ + h ⇒ e(x) = x θ + h.

O x

�dx
dC = ε0 .
xθ + h
o
[0; L]
 L
C= dC
0
 L
dx
= ε0 �
0 xθ + h
1
= ε0 � [ln (x θ + h)]L0
θ  
1 Lθ + h
= ε0 � ln .
θ h

 
ε0 � Lθ
C= ln 1 +
θ h

θ→0
ε0 �L
Cplan =
h

δC = C(θ) − Cplan
   
1 Lθ L
= ε0 � ln 1 + −
θ h h
ε0 �L2
�− θ.
2h2

|δC| L
= θ
Cplan 2h

L = 1 cm h = 0,1 mm θ = 0,1 ◦

|δC|
= 0,09 = 9 %
Cplan

θ
σ

� = σ �n,
E
ε0

�n

o
�2
ε0 E
uem =
2
σ2
= .
2ε0


U= uem dV
V
= uem V.

h
L h + Lθ �

h + (h + Lθ)
V =L �.
2

h + Lθ
h

L

 
σ2 θ
U= L� h + L
2ε0 2
θ
q2 h + L 2
=
2ε0 L�
 
q2 h θ
= + ,
2ε0 L� 2�
q = σL�
θ q U
q

 
dU q2
= .
dθ q 4�ε0

o
2
� = − q �ez
M
4�ε0

ε0 F · m−1
[M ] = force × longueur

Mz

♥ S e

S
C = ε0 .
e

� = σ �n.
E
ε0

ε0 = 8,85 × 10−12 F · m−1 .


• ln(1 + x) 0

x2
ln(1 + x) = x − + o(x2 ).
2

o
♣♣

m
r = r0

e2�a2
Pr = ,
6πε0 c3
�a r(t)
Em (t)
σz = n

rn = n 2 r1

E1
En = .
n2

m = 9,0 × 10−31 kg ε0 = 8,85 × 10−12 F · m−1 r0 = 53 pm

�→

�→

�→

o
+e
−e

�v
e−

f�
r

m r �er

d�v
m = f�
dt
v2 e2
−m �er = − �er .
r 4πε0 r2


e2
v=
4πε0 mr

v = 2,25 × 106 m · s−1

v
10−2
c


v e2
ω= = .
r 4πε0 mr3


2π 4πε0 mr3
T= = 2π
ω e2

T = 1,4 × 10−16 s

o
1
7,2 × 1015 Hz
T

• Em

Em = E c + Ep
1 e2
= mv 2 − .
2 4πε0 r

e2
Em = −
8πε0 r

Em = −2,2 × 10−18 J

Em = −13,6 eV

i −e T

�ez O O
• ⇔ •

e− �v i

−e
i=
T
−e
= v
2πr 
e e2
=− .
2πr 4πε0 mr

o
� = iS�ez
M

ea e2
=− �ez .
2 4πε0 mr


� =− e4 r
M �ez
16πε0 m

� � = 9,3 × 10−24 A · m2
�M

5 A · m2
• �σO O

�σO = mr �er ∧ �v

e2
= mr �ez .
4πε0 mr


e2 mr
�σO = �ez
4πε0

��σ0 � = 1,1 × 10−34 J · s

 = 1,055 × 10−34 J · s

M �σO

� = − e �σ0
M
2m
e

2m

dEm
=− ,
dt

o
dEm
dEm = −Pr
 dt = −Pr
d  e22 dt e2�a2
d − e = − e2�a2 3
dt − 8πε0 r = − 6πε0 c3
dt 8πε0 r  6πε c
d  1  4 �a22 0
d 1 = 4 �a .
dt r = 3 c33 .
dt r 3c

r0 r
r0 r

e2
�a = − e2 2 �er
�a = − 4πε0 mr2 �er
4πε04mr
e4
�a22 = e .
�a = 16π 22 ε202 m22 r44 .
16π ε0 m r

 
d 1 e44 1
d 1 = 2 e2 2 3 14 .
dt r = 12π 2 ε02 m2 c3 r4 .
dt r 12π ε0 m c r
1 e44
x= 1 e =k
x= r 12π 22 ε202 m22 c33 = k
r 12π ε0 m c
dx
dx = kx44 .
dt = kx .
dt

dx
dx4 = kdt
 x4
= kdt
 1 x
d − 1 3 = d (kt)
d − 3x3 = d (kt)
3x 1
− 1 3 = kt + cte.
− 3x3 = kt + cte.
3x
r
r

r3
− r3 = kt + cte.
− 3 = kt + cte.
3
o
o
r(0) = r0

r3 r3
− = kt − 0 ,
3 3

 1/3
1/3 3kt
r(t) = (r03 − 3kt) = r0 1 − 3
r0

τ
r03
τ=
3k

τ = 1,6 × 10−11 s

T � 10−15 s


e2 mr
�σO = �ez .
4πε0
rn n ∈ N


e2 mrn
= n�,
4πε0

4πε0 �2
rn = n 2 = n 2 r1
me2
n=1
r1 = 5,3 × 10−11 m.

o
e2
Em, n = − .
4πε0 rn

e2 1 E1
Em, n = − 2
= 2
8πε0 r1 n n

me4
E1 = − = −13,6 eV
32(πε0 )2


q1 q2 r
q1 q 2
f�q1 →q2 = �u1→2 .
4πε0 r2


q 1 q2
Ep = .
4πε0 r

d�v v2 dv
= − �er + �eθ .
dt r dt

• S�
i

� = iS.
M �

o
o

1
m 2l JG = m l 2
3
θ0 t=0 A
m

G l

Al θ0

G
f
A θ0 = π/3

R3 , λ3 , ρ3

R2 , λ2 , ρ2

R1 , λ1 , ρ1 , pt

R
λ ρ
pt

T (r)

σT 4 σ

o

1
m 2l JG = m l 2
3
θ0 t=0 A
m

G l

Al θ0

G
f
A θ0 = π/3

�→ A

�→
|T |/|N |

o
−→
Ep = −m�g · AG
�A
A R A

�A
R
G
m�g
A

θ̇2

Em = Ec + Ep
1 1 −→
= m �vG2 + JG ω 2 − m�g · AG.
2 2
G G
A

�vG
l θ �eθ �er
�ez

�vG = lθ̇ �eθ

θ̇

�vG2 = l2 θ̇2 .

1 1
m �vG2 = m l2 θ̇2 .
2 2

ω
� = θ̇ �ez ,

o
1 1
Ec = 1 m l22 θ̇22 + 1 JG θ̇22
Ec = 2 m l θ̇ + 2 JG θ̇
21 21
= 1 m l22 θ̇22 + 1 m l22 θ̇22
= 2 m l θ̇ + 6 m l θ̇
22 6
= 2 m l22 θ̇22 .
= 3 m l θ̇ .
3

Ep = m l�er · (−�g ) = mg l sin θ,


Ep = m l�er · (−�g ) = mg l sin θ,

2
Em = 2 m l22 θ̇22 + mg l sin θ.
Em = 3 m l θ̇ + mg l sin θ.
3

2 2 2 2 2 2
2 m l2 θ̇2 + mg l sin θ = 2 m l2 θ̇02 + mg l sin θ0 .
3 m l θ̇ + mg l sin θ = 3 m l θ̇0 + mg l sin θ0 .
3 3

2 2 2
2 m l2 θ̇2 + mg l sin θ = mg l sin θ0 .
3 m l θ̇ + mg l sin θ = mg l sin θ0 .
3
θ̇22 θ
θ̇ θ
3g
θ̇22 = 3g (sin θ0 − sin θ).
θ̇ = 2l (sin θ0 − sin θ).
2l
θ=0
θ=0
3g
θ̇22 = 3g sin θ0 .
θ̇ = 2l sin θ0 .
2l


 3gl
vG = 3gl sin θ0 .
vG = 2 sin θ0 .
2
g gl
g gl

� A = T� + N,
R �
� A = T� + N,
R �
�T� �
f = �T� � .
f = �N � �.
�N��
o
o

N
�A
R G
�ey • θ yG G • θ

�ex T� O O xG

d�vG � A.
m = m�g + R
dt
G
−→
OG = xG �ex + yG �ey = l cos θ �ex + l sin θ �ey .

�vG = −lθ̇ sin θ �ex + lθ̇ cos θ �ey ,

d�vG
= −l(θ̈ sin θ + θ̇2 cos θ)�ex + l(θ̈ cos θ − θ̇2 sin θ)�ey .
dt
θ̇2
3g
θ̇2 = (sin θ0 − sin θ).
2l

3g
2θ̇θ̈ = − θ̇ cos θ
2l

3g
θ̈ = − cos θ.
4l

 
d�vG 3 3
= − g − cos θ sin θ + (sin θ0 − sin θ) cos θ �ex
dt 4 2
 
3 2 3
+ g − cos θ − (sin θ0 − sin θ) sin θ �ey ,
4 2

d�vG 3
= − g cos θ (2 sin θ0 − 3 sin θ) �ex
dt 4
3  
+ g −1 + 3 sin2 θ − 2 sin θ0 sin θ �ey .
4
o
�A
R
 
� A = mg �ey − 3 mg cos θ (2 sin θ0 − 3 sin θ) �ex + 3 mg −1 + 3 sin2 θ − 2 sin θ0 sin θ �ey .
R
4 4
T� = T �ex � = N �ey
N �A
R

� A · �ex = − 3 mg (2 sin θ0 − 3 sin θ) cos θ,


T =R
4

 
� A · �n = mg + 3mg −1 + 3 sin2 θ − 2 sin θ0 sin θ
N = R
4
mg 3
= − mg(2 sin θ0 − 3 sin θ) sin θ.
4 4
|T | N

θ θ
θ0 θ0

N >0

|T |
|N |

|T |
|N | 10, 8

θ
θ1 θ0

|T | < f |N |.
|T |/|N| θ1 � 0, 24 rad
10, 8
f  10,8

o
f  1,5

θmin

|T |
|N |

f
θ
θmin θ0


−→
Ep = −m�g · OG,
O

|T | < f |N |
|T | = f |N |


1 1
Ec = m vG2 + JG ω 2 .
2 2

o
♣♣

R3 , λ3 , ρ3

R2 , λ2 , ρ2

R1 , λ1 , ρ1 , pt

R
λ ρ
pt

T (r)

σT 4 σ

�→

o
�→

� T.
�jth = −λ grad

T (r)

�jth = −λ dT �er .
dr

dT
jth = −λ
dr

r r + dr

r r + dr

dU

dV T (r) dU
dU dV
d(dU)

d(dU) = δQ .

δQ

r 4πr2 j(r)dt
r + dr 4π(r + dr)2 j(r + dr)dt
4πr2 dr pt dt

o
jth (r) jth (r + dr)

d(dU) = 0.

0 = δQ
0 = 4πr2 jth (r)dt − 4π(r + dr)2 jth (r + dr)dt + 4πr2 dr pt dt

0 = r2 jth (r) − (r + dr)2 jth (r + dr) + r2 dr pt


(r + dr)2 jth (r + dr) − r2 jth (r)
0 = − r 2 pt
dr
d(r2 jth (r))
0 = − r 2 pt .
dr

f (r + dr) − f (r) df
lim = f � (r) =
dr→0 dr dr

d(r2 jth (r))


= r 2 pt .
dr

jth (r)

 
d 2 dT
−λ r = r 2 pt
dr dr

◦ r < R1

 
d dT pt
r2 = −r2 .
dr dr λ1

o
r

dT r 3 pt
r2 =− + A1 ,
dr 3 λ1
A1

dT r pt A1
=− + 2.
dr 3 λ1 r
B1

r 2 p t A1
T (r) = − − + B1 .
6 λ1 r

r = 0 A1 = 0

B1
B1 = T (0)

r 2 pt
T (r) = − + B1
6 λ1

dT
jth = −λ1 ,
dr

pt
jth = r
3

T jth
B1

r r
R1 R2 R3 R1 R2 R3

jth (r)
r < R1

o
r
P = P (r)
4πr3
pt = 4πr2 jth (r),
3
pt
jth (r) = r,
3

◦ R1 < r < R 2
pt = 0
� �
d 2 dT
r = 0.
dr dr

dT
r2 = A2
dr
dT A2
=
dr r2
A2
T (r) = − + B2 ,
r

A2
jth = −λ2 .
r2

r = R1


⎪ R12 pt A2
⎨− + B1 = − + B2
6 λ1 R1

⎪ p t A2
⎩ R1 = −λ2 2 ,
3 R1

⎧ pt 3

⎨ A2 = − R1

�2 �
⎪ 1 1
⎩ B2 = − + pt R12 + B1 .
3λ2 6λ1
o
 
pt R13 1 1
T (r) = − + pt R12 + B1
3λ2 r 3λ2 6λ1

pt R13
jth (r) =
3 r2

T jth
B1

r r
R1 R2 R3 R1 R2 R3

R1 λ1 �= λ2

◦ R2 < r < R 3

 
d dT
r2 = 0.
dr dr

dT
r2 = A3
dr
dT A3
= .
dr r2

dT
jth = −λ3
dr
A3
= −λ3 2 .
r

A3
T (r) = − + B3 .
r

o
r = R2
⎧ � �

⎪ pt R13 1 1 A3
⎨ − + pt R12 + B1 = − + B3
3λ2 R2 3λ2 6λ1 R2

⎪ pt R13 A3
⎩ 2
= −λ3 2 ,
3 R2 R2

⎧ pt 3

⎨ A3 = − R1

�3 2 �
⎪ R1 R13 R12
⎩ B3 = − + + pt + B 1 .
3λ2 3λ3 R2 6λ1

� �
pt R13 R12 R13 R2
T (r) = − + + 1 pt + B 1
3λ3 r 3λ2 3λ3 R2 6λ1

pt R13
jth (r) =
3 r2

T jth
B1

r r
R1 R2 R3 R1 R2 R3

r=0

B1

P = σTS4 4πR32 ,
TS σ
TS
� � � �
R12 R3 1 1 R12
TS = T (R3 ) = − + 1 − + pt + B 1 .
3λ2 3λ3 R2 R3 6λ1
o
4πR13
P = pt .
3

  2    4
R1 R13 1 1 R12 4πR13
σ − + − + pt + B1 4πR32 = pt
3λ2 3λ3 R2 R3 6λ1 3
B1


� T.
�jth = −λ grad



P= �
�jth · dS.
S

dU = δQ .

f (r + dr) − f (r) df
• lim = f � (r) =
dr→0 dr dr

� f (r, θ, φ) = ∂f �er + 1 ∂f �eθ + 1 ∂f �eφ .


grad
∂r r ∂θ r sin θ ∂φ

o
o
o


⎨ x  0, V (x) = +∞
0 < x < a, V (x) = 0 V0

a  x, V (x) = V0 > 0.

x
O a

a m

m = 6,7 × 10−27 kg a = 10−15 m V0 = 710 MeV  = 1,05 × 10−34 J · s

r V (r) = 0 0<r<a
V = V0 > E ra

p�0 p�1 A B
−→
x AB p�0 p�1

p�0 r B p�1 p�0 r p�1 B


A• • A• •

A B
K
�f�� = 7 K
r
o
f� p�1
�0
E
 

f� = p�1 · grad � 0.
E

o
♣♣♣


⎨ x  0, V (x) = +∞
0 < x < a, V (x) = 0 V0

a  x, V (x) = V0 > 0.

x
O a

a m

m = 6,7 × 10−27 kg a = 10−15 m V0 = 710 MeV  = 1,05 × 10−34 J · s

r V (r) = 0 0<r<a
V = V0 > E ra

� �
E
ψ(x, t) = ϕ(x) exp −i E

ϕ x
0 < E < V0

�→

o
�→

d2
�→
dr2

 
E
ψ(x, t) = ϕ(x) exp −i t


2 d2 ϕ
Eϕ = − + V ϕ.
2m dx2

0 < E < V0
0<x<a V (x) = 0

2 d2 ϕ
Eϕ = − ,
2m dx2

d2 ϕ 2mE
+ 2 ϕ = 0.
dx2 

ϕ(x) = A sin(kx) + B cos(kx),



2mE
k= A B

x0 ϕ(0) = 0

B = 0.

o
0<x<a

ϕ(x) = A sin(kx).

A x = a
xa

2 d2 ϕ
Eϕ = − + V0 ϕ,
2m dx2

d2 ϕ 2m(E − V0 )
+ ϕ = 0.
dx2 2
E − V0 < 0

ϕ(x) = A exp(−k  x) + B  exp(k  x),



 2m(V0 − E)
k =

B
x>a

ϕ(x) = A exp(−k  x).

x>a
x=a

A sin(ka) = A exp(−k  a),


x=a
dx

kA cos(ka) = −k  A exp(−k  a).

(A, A ) �= (0, 0)

sin(ka) 1
= − ,
k cos(ka) k
o
k
tan(ka) = −  ,
k

√  
2mEa E
tan =− .
 V0 − E

    
sin(ka) − exp(−k  a) A 0
=
k cos(ka) k  exp(−k  a) A 0
2×2
E ∈ [0; V0 ]
√ −∞  0 
2mE a E
f (E) = tan g(E) = −
 V0 − E

Emin E1 V0
E

Emin E f
π
2
2 π 2
Emin = .
8a2 m
E1

2 π 2
V0 > .
8a2 m
a
π
a> √
8mV0

o
α
a
α

π
amin = √ = 1,3 × 10−16 m.
8mV0
a 10−15 m > amin
E1


2mE a
f (E) a x =

xmax E = V0


2mV0 a
0 < x < xmax = � 11,7 � 3,7π.


x
tan(x) = − √ 2
2mV0 a
− x2

x
tan(x) = −  .
x2max − x2

[0, xmax � 11,7]

π 3π 5π 7π
] , π[, ] , 2π[, ] , 3π[, ] , 4π[.
2 2 2 2
x
g(x) = −  tan(x) = g(x)
x2max − x2

tan

x1 x2 x3 x4 x
max
x

o
2 1 d2
Eϕ(r) = − (rϕ(r)) + V (r)ϕ(r).
2m r dr2
r

d2 2m(E − V (r))
(rϕ(r)) + (rϕ(r)) = 0.
dr 2 2

f (r) = rϕ(r)
k k�

⎨ 0 < r < a, ϕ(r) = A sin(kr) + B cos(kr)

r r

⎩ r  a, exp (−k � r) exp (k � r)
ϕ(r) = A� + B�
r r
r<0
r=0 B=0

cos(kr)
lim+ = +∞,
r→ 0 r

sin(kr)
lim = k.
r→ 0+ r
r>a B� = 0


⎨ 0 < r < a, ϕ(r) = A sin(kr)

r

⎩ r  a, exp (−k � r)
ϕ(r) = A�
r
ϕ r=a

sin(ka) exp (−k � a)


A = A�
a a

A sin(ka) = A� exp (−k � a) .

o

r=a
dr
   � 
k cos(ka) sin(ka) � k exp (−k � a) exp (−k � a)
A − = A − − ,
a a2 a a2

A (ka cos(ka) − sin(ka)) = −A� (k � a + 1) exp (−k � a)


Aka cos(ka) − A sin(ka) = −A� k � a exp (−k � a) − A� exp (−k � a) .

A sin(ka) = A� exp (−k � a)

Aka cos(ka) = −A� k � a exp (−k � a) .

θ ϕ


∂ψ 2 ∂ 2 ψ
i =− + V (x)ψ.
∂t 2m ∂x2

r

1 d2
Δf (r) = (rf (r)) .
r dr2
• 1 MeV = 106 eV = 1,6 × 10−13 J
sin(x)
• lim =1
x→ 0 x
o
♣♣

p�0 p�1 A B
−→
x AB p�0 p�1

p�0 r B p�1 p�0 r p�1 B


A• • A• •

A B
K
�f�� = 7 K
r

f� p�1
�0
E
 

f� = p�1 · grad � 0.
E

1
r4

�→

1
r3
1
r2

f� p�0 p�1
(AB) f�
(AB)

o

E
B A

� 0 (B) = 1
E [3(�p0 · �er )�er − p�0 ] .
4πε0 r3

�er A B

p�0 = p0 �er , p0 > 0


p�1 = ±p1 �er , p1 > 0.

� 0 (B) = p0 �er .
E
2πε0 r3

p�1 · grad p�1 = +p1 �er

� = p1 ∂ .
p�1 · grad
∂r

(AB) r
�er r
f�+,−
 
p0 p1 ∂ 1
f�+,+ = �er
2πε0 ∂r r3
3p0 p1 �er
=− .
2πε0 r4

f�+,−

3p0 p1 �er
f�+,− = .
2πε0 r4

1
r4
1
r7

o
f� = f�+,− P (+, +) + f�+,− P (+, −).

P (+, +) P (+, −)

� 0 (B)
ep = − p�1 · E
−1
= [3(�p0 · �er )(�p1 · �er ) − p�0 · p�1 ] .
4πε0 r3

p 0 p1
ep (+, +) = − ;
2πε0 r3
p0 p1
ep (+, −) = + .
2πε0 r3
p0 p1
ep0 =
2πε0 r3
ep (+, +) = −ep0 ep (+, −) = +ep0 .

 
ep0
P (+, +) = A exp
k T
 B 
ep0
P (+, −) = A exp − .
kB T

P (+, +) > P (+, −)

P (+, +) + P (+, −) = 1,

   
ep0 −ep0
A exp + A exp =1
kB T kB T

o
1
A=   
ep0 ep0
exp + exp −
kB T kB T
2
A=  .
ep0
cosh
kB T

    
2 ep0 ep0
f� =   f�+,+ exp �
+ f+,− exp − .
ep0 kB T kB T
cosh
kB T

f�+,+ f�+,−

    
2 −3p0 p1 �er ep0 ep0
f� =   exp − exp −
ep0 2πε0 r4 kB T kB T
cosh
kB T
 
3p0 p1 �er ep0
=− tanh .
2πε0 r4 kB T
ep0 � kB T

tanh(x) � x.

3p0 p1 �er ep0


f� = − .
2πε0 r4 kB T
ep0

3 p2 p2 �er
f� = − 2 20 1
4π ε0 kB T r7

1
r7

ep0 � kB T
ep0 p0 p1
= =x
kB T 2πε0 kB T
6,2 × 10−30 C · m

o
r = 10−8 m
−25
ep0 = 6,8 × 10 J
kB T = 4,1 × 10−21 J

x = 1,65 × 10−4 tanh(x) � x 1,5 × 10−12

� = 1
E [3(�p · �er )�er − p�] .
4πε0 r3

� 0.
ep = −�p · E


E
 
E
p(E) = A exp − .
kB T
A

• �
p� · grad

� = px ∂ + py ∂ + pz ∂ .
p� · grad
∂x ∂y ∂z
• tanh

tanh x = x + o(x).

o
o

a μ

T r

�v
•m

(L) f
S (L)

(L)
(L)

o
♣♣

a μ

T r

�v
•m

�→

�→

o
r P m
M �m

r
�v
• •
O f P

f� O P
GMm
f� = − 2 �er .
r

P f�

d�v
m = f�,
dt
r

v2 GMm
−m �er = − 2 �er ,
r r

v 2 r = GM.

T
2πr
v= ,
T

4π 2 r3
= GM,
T2

r3 GM
=
T2 4π 2

a3 GM
a 2
=
T 4π 2

o
�g

r
θ P

�g �er

θ �g r
P �g

P �g

�g
r

�g = g(r)�er .

g(r)
r h

r
h P

�g �er

−4πG

�g · dS� = −4πG Mint ,

2πr h g(r) = −4πGμπa2 h,

o
2πμGa2
g(r) = −
r
P

r
�v
• •
O f P

f�
2
2πμmGa
f� = m�g = − �er .
r

v2 2πGμa2 m
−m �er = − �er ,
r r

v 2 = 2πGμa2 ,

4π 2 r2
= 2πGμa2 ,
T2


r Gμ
=a
T 2π

GM
G g =
r2
g

[G] = M−1 · L3 · T−2 ,

[Gμ] = T−2 ,
 
Gμ = T−1 ,

o
  

a = L · T−1 .



�g · dS� = −4πGMint ;
S

Mint S

div �g = −4πGμ.

• M m
r

�uP1 P2
M r m
• •
P1 P2
−f� f�

GMm −−→ GMm


f� = − P1 P2 = − 2 �uP1 P2 ,
P1 P23 r
−−→
P 1 P2
�uP1 P2 =
P1 P2

o

(L) f
S (L)

(L)
(L)

�→

�→

o
�→

M1 M2

M1

Sep
S
• M2

(L) S

Sep

o
M1

(L) Sep
S
• M2

M2
e
M1
(L) Sep
S

δ
δ = 2e.

   
2π 4π
I = I0 1 + cos δ = I0 1 + cos e .
λ λ

M2
e
M1
(L) Sep
S

(L )

o
(L )

M2 M2
e e
M1 M1
(L) Sep (L) Sep
S S

(L ) (L )

B B B
M2 • M2 • M2 •
e e e
⇔ C ⇔ D C
A θ A ••
M1 • • M1 • M1 •• ••
• C • C A • C
D D D

δ = (ABC) − (AD)
= (D BC  )
= 2e cos
 θ 2
θ
� 2e 1 − .
2

o
r = f θ f
(L )

  
4π e r2
I(r) = I0 1 + cos 1 − 2 .
λ 2f

I(r)

e
=p∈Z
λ

(L)

o

δ
 

I(δ) = I0 1 + cos δ .
λ


n

δ = 2ne cos r.

n e
r

n=1 r=i
δ = 2e cos i


x2
cos x = 1 − + o(x2 ).
2

o
o

N a
λ

D

D

Us = σS S
σ>0 r0
h0
h0 ρ=
2r0
1,0 μg

� = 0,2 mm

Tp = 400 ◦C

h
τ� ρ =
2r

o
• μ = 1,0 × 103 kg · m−3
• λ = 2,5 × 10−2 W · K−1 · m−1
• Δvap H ◦ = 2,3 × 103 kJ · kg−1

o

N a
λ

D

D

�→


�→ 2π

�→

o
θ

θk

λ
sin θk = k , k ∈ Z.
a

2πk
Δϕ = 2πδ = 2πa sin θk δ

S•
θ


n=0 S

n∈Z S
0

δ= D2 + (na)2 − D.
B •
• C

S• •A
D

o
δ = BC
SB + BC − SA
δ = BC
SB −
= SC + SA.
BC − SA
= SC − SA.


SC = D2 + AC 2

SA = D.D2 + AC 2
SC
SA = D.
D
D
 
 na 2
δ = D 1 +   − 1
D 2
na
δ=D 1+ −1
2 a
2 D
�n 2.
2D
a
� n2 .
2D
n δ λ
n=1 n δ λ
n=1
a2
= pλ, p ∈ N∗ .
2D
a2
= pλ, p ∈ N∗ .
2D
n n2
n n2
1 a2
Dp = , p ∈ N∗
p1 2λ
a2
Dp = , p ∈ N∗
p 2λ
Dp λ = 500 nm
a = 2 μm Dp p=1 λD=1500 nm
a = 2 μm D1 = 4 × 10−6 m p=1 D1
D1 = 4 × 10−6 m
D�� �
D�� �
a = 1 mm
D1 = 1 ma = 1 mm
D1 = 1 m
o

o

θ a

δ = a sin θ.


λ

δ = pλ, p ∈ Z.


• 1+ε
√ 1
1 + ε = 1 + ε + o(ε).
2
√ 1
ε = 10−2 1+ε 1+ ε
2
1,3 × 10−5

o
♣♣♣

Us = σS S
σ>0 r0
h0
h0 ρ=
2r0
1,0 μg

� = 0,2 mm

Tp = 400 ◦C

h
τ� ρ =
2r

• μ = 1,0 × 103 kg · m−3


• λ = 2,5 × 10−2 W · K−1 · m−1
• Δvap H ◦ = 2,3 × 103 kJ · kg−1

S(r)
r h
r
dS
�→ =0 V
dr

�→

o
�→

r
ρ h
�→

h r

2r

V = πr2 h.

h r

o
Us = σS
 
= σ 2πr2 + 2πrh .

h r V

 
V 2
Us (r) = σ2π r + .
πr

Us (r)
r→0 r → +∞ Us → +∞

 
dUs V
= σ2π 2r − 2 .
dr πr
r0

V
2r0 − = 0,
πr02

 1/3
V
r0 = .

m
m
μ V =
μ
 1/3
m
r0 =
2πμ

V
h0 =
πr02
m
= .
πμr02

o
h0
ρ=
2r0
ρ=1

h0 = 1,1 mm

1 μg

P0 = 1 bar Tf = 100 ◦C

T = 100 ◦C


Rth = .
λS

Rth = 8,67 × 103 K · W−1

o
Φp→g

Tp − T
Φp→g =
Rth

λS
Φp→g = (Tp − T )

Φp→g = 3,46 × 10−2 W

dh dh < 0
dm dV

dm = −μdV
= −μS dh,
S = πr2

dH = Δvap H ◦ dm
= −Δvap H ◦ Sμdh.

dH = δQ
= Φp→g dt.
dH h(t)

dh Φp→g
=− .
dt Δvap H ◦ Sμ

dh λ (Tp − T )
=− .
dt Δvap H ◦ �μ

o
h
h0

λ (Tp − T )
h − h0 = − t.
Δvap H ◦ �μ

τ h(τ ) = 0
Δvap H ◦ �μ
τ= h0
λ (Tp − T )

τ = 66 s

dm = −μdV,

V = πr2 h
π
= 2 h3 ,

3π 2
dV = h dh.
4ρ2

dH = Δvap H ◦ dm
3π 2
= −Δvap H ◦ μ h dh,
4ρ2

o
dH Φp→g dt

3π 2
−Δvap H ◦ μ h dh = Φp→g dt
4ρ2
πr2
=λ (Tp − T ) dt

πh2
= λ 2 (Tp − T ) dt.
4ρ �

dh 1 λ (Tp − T )
=− .
dt 3 Δvap H ◦ �μ

τ � = 3τ

τ�


S L

L
Rth = .
λS

• h r

V = πr2 h.

o
o
o

V0
P1 P0
T0
μ
h γ

P0

P1 T 0 T0
V0

T1
h�

T1 P0 , T0 , μ, g h
T1 P0 , T0 , μ, g h�

h, h γ

h h�
μHg = 13, 6 · 103 kg · m−3

hmm
h�mm

o
� P = f�v
grad

f�v

r
R
�uz


A θ

 
� � ∂Aθ ∂Ar ∂Az 1 (rAθ )
rot A = − �ur + − �uθ + �uz
∂z ∂z ∂r r ∂r
� = 1 ∂(rAr ) + ∂Az .
div A
r ∂r ∂z

� B
E �
ω2
k2 − �= 0 Ez Bz
c2

ω2
Bz = 0 K 2 = k2 − >0
c2
Ez

r=R

o

V0
P1 P0
T0
μ
h γ

P0

P1 T 0 T0
V0

T1
h�

T1 P0 , T0 , μ, g h
T1 P0 , T0 , μ, g h�

h, h γ

h h�
μHg = 13, 6 · 103 kg · m−3

hmm
h�mm

o
� P = f�v
grad

f�v

o
�→

�→

PV γ

�→ P0 , μ
g

o
�→

h h
�→

P0 P0

P1 T 0 T0 P0 T 1 T0
V0 V0

P0

T 1 < T0

T0

o
P0 P0

h�

P0 T 1 T0 P2 T 0 T0
V0 V0

T1 T2
P2 > P0
h�
P1 h

P1 P0
P0
h
P1

P1 = P0 + μgh.

P T

P 1−γ T γ = cte

P01−γ T1γ = P11−γ T0γ .

V0
P1 h

P01−γ T1γ = (P0 + μgh)1−γ T0γ ,

T1

 1 − γ
μgh γ .
T1 = T 0 1+
P0

o
P0 P 2
= .
T1 T0
P2 h�

P2 = P0 + μgh� ,

P0
T1 = T0
P2
P0
= T0
P0 + μgh�
1
= T0 .
μgh�
1+
P0

 −1
μgh�
T1 = T 0 1+ .
P0

 1 − γ  
� −1
μgh γ = 1 + μgh
1+ ,
P0 P0

 1 − 1
μgh γ μgh�
1+ = 1+
P P
  0   0 
1 μgh μgh�
1− ln 1 + = ln 1 +
γ P0 P0
1
γ =  .
μgh�
ln 1 +
P0
1−  
μgh
ln 1 +
P0

o
1
γ=  
μgh�
ln 1 +
P0
1−  
μgh
ln 1 +
P0

μgh � P0 μgh� � P0

1 h
γ� =
h� h − h�
1−
h

μHg gh
= 8 · 10−3 .
P0

ln(1 + 8 · 10−3 ) � 7, 968 · 10−3 = 8 · 10−3 − 3, 2 · 10−5 = 8 · 10−3 (1 − 0,4%)

hmm
h�mm
γ

γ γ

4

γ= γi = 1, 39.
i=1

γ = 1,39

4

Δγ = |γi − γ| = 2, 5 · 10−2 ,
i=1

γ = 1, 39 ± 2, 5 · 10−2

γ = 1, 39 ± 2%

o

 4
1
 (γi − γ)2
3 i=1
Δγ = √
4

P (z) = P (0) − μgz μ


z

� P
−grad ?g

P V = nRT.


(P, T )

P 1−γ T γ = cte.
(P, V )
P V γ = cte.

P V = nRT

• ln(1 + �)
ln(1 + �) = � + o(�).

o
♣♣♣

r
R
�uz


A θ

 

� A=− ∂A θ ∂A r ∂A z 1 (rAθ )
rot �ur + − �uθ + �uz
∂z ∂z ∂r r ∂r
� = 1 ∂(rAr ) + ∂Az .
div A
r ∂r ∂z
� B
E �
ω2
k2 − �= 0 Ez Bz
c2

ω2
Bz = 0 K 2 = k2 − >0
c2
Ez

r=R

Oz
ωt−kz
exp i(ωt − kz)
r
r


rot div
�→

Ez Bz

o
�→

Ez

�→
Bz

Ez
�→


� = 0,
div B � = 0,
div E � E
rot � = − ∂B , � B
rot � = 1 ∂E .
∂t c2 ∂t

r
z �
E �
B
� z, t) = [Er (r)�ur + Eθ (r)�uθ + Ez (r)�uz ] exp i(ωt − kz),
E(r,
� z, t) = [Br (r)�ur + Bθ (r)�uθ + Bz (r)�uz ] exp i(ωt − kz).
B(r,

� = 1 ∂(rEr (r)) ∂
div E exp i(ωt − kz) + Ez (r) exp i(ωt − kz)
r
 ∂r  ∂z
1 ∂(rEr (r))
= − ikEz (r) exp i(ωt − kz).
r ∂r

1 ∂(rEr (r))
− ikEz (r) = 0.
r ∂r

1 ∂(rBr (r))
− ikBz (r) = 0.
r ∂r
o

� E
rot � = −Eθ (r) ∂ exp i(ωt − kz)�ur
∂z
 
∂ ∂Ez (r)
+ Er (r) exp i(ωt − kz) − exp i(ωt − kz) �uθ
∂z ∂r
1 (rEθ (r))
+ �uz exp i(ωt − kz),
r ∂r

   
� E
rot � = ikEθ (r)�ur − ikEr (r) + ∂Ez (r) �uθ + 1 (rEθ (r)) �uz exp i(ωt − kz).
∂r r ∂r

   
� � ∂Bz (r) 1 (rBθ (r))
rot B = ikBθ (r)�ur − ikBr (r) + �uθ + �uz exp i(ωt − kz).
∂r r ∂r

� = iω [Er (r)�ur + Eθ �uθ + Ez (r)�uz ] exp i(ωt − kz),


E

� = iω [Br (r)�ur + Bθ �uθ + Bz (r)�uz ] exp i(ωt − kz).


B

 
∂Ez (r) 1 (rEθ (r))
ikEθ (r)�ur − ikEr (r) + �uθ + �uz = −iω [Br (r)�ur + Bθ �uθ + Bz (r)�uz ] .
∂r r ∂r

ikEθ (r) = −iωBr (r),

∂Ez (r)
ikEr (r) + = iωBθ ,
∂r

1 (rEθ (r))
= −iωBz (r).
r ∂r
o
 
∂Bz (r) 1 (rBθ (r)) ω
ikBθ (r)�ur − ikBr (r) + �uθ + �uz = i 2 [Er (r)�ur + Eθ �uθ + Ez (r)�uz ] ,
∂r r ∂r c

ω
ikBθ (r) = i 2 Er (r),
c

∂Bz (r) ω
ikBr (r) + = −i 2 Eθ ,
∂r c

1 (rBθ (r)) ω
= i 2 Ez (r),
r ∂r c

dEz ω2
ikEr + = i 2 Er ,
dr kc

 
ω2 dEz
k2 − Er − ik = 0.
c2 dr

ω2
Ez = 0 k2 − �= 0
c2
Er = 0.



 2

ω dBz
k2 − Br − ik = 0.
c2 dr
Bz = 0
Br = 0.


Eθ = 0 Bθ = 0
Bz = 0 Ez = 0

o
Bz = 0
Bθ Eθ = 0

� z, t) = [Er (r)�ur + Ez (r)�uz ] exp i(ωt − kz)


E(r,
� z, t) = [Bθ (r)�uθ ] exp i(ωt − kz).
B(r,

ω2
k2 − = K2
c2

1 d(rEr (r))
− ikEz (r) = 0
r dr
dEz
K 2 Er − ik = 0.
dr
Er
 
1 d dEz
r − K 2 Ez (r) = 0
r dr dr

Ez (r)
k dEz
Er = i 2
K dr
ω dEz
Bθ (r) = i 2 2
K c dr

 
� k dEz
E(r, z, t) = i 2 �ur + Ez (r)�uz exp i(ωt − kz)
K dr

� z, t) = i ω dEz �uθ exp i(ωt − kz)


B(r,
K 2 c2 dr
r=R

Ez (R) = 0

Er

o


� =0
div B � =0
div E � E
rot � = − ∂B � B
rot � = 1 ∂E .
∂t c2 ∂t

• A = A(r) exp i(ωt − kz)


∂A
= iωA,
∂t
∂A
= −ikA.
∂z

o
o

M d = 1 km

� = A sin θ cos(ωt − kr − φ)�eθ ,


E
r
ω
=c P = 200 W
k

J
�ez
�Γf = −k ω�ez k ω

�Γ = Γ0 �ez Γ0 > 0 ω(t)


ω0

�Γ = Γ0 (1 + m cos(Ωt)) �ez m�1 ω(t) = ω0 (1 + ε(t))


ε(t)

o
♣♣

M d = 1 km

� = A sin θ cos(ωt − kr − φ)�eθ ,


E
r
ω
=c P = 200 W
k

M
A
sin θ P
r

�→ �
E
B�
�→


Π
r
r


P (t) = � θ, ϕ) · �er dS.
Π(r,

o
z � θ, ϕ)
Π(r,

θ
r

y
ϕ

 π
θ ∈ 0; ; ϕ ∈ [0; 2π],
2

 π/2  2π
P (t) = � θ, ϕ, t) · �er r2 sin θdϕdθ.
Π(r,
θ=0 ϕ=0

P = �P (t)�
 π/2  2π
= � θ, ϕ, t)� · �er r2 sin θdϕdθ.
�Π(r,
θ=0 ϕ=0

� �
� = E ∧ B.
Π
μ0


� E
rot � = − ∂B .
∂t

o
� E� =− 1 ∂Eθ 1 ∂ (rEθ )
rot �er + �eϕ .
r sin θ ∂ϕ r ∂r
ϕ

� E
rot � = 1 ∂ (rEθ ) �eϕ
r ∂r
1
= Ak sin θ sin (ωt − kr − φ) �eϕ .
r


∂B 1
− = Ak sin θ sin (ωt − kr − φ) �eϕ
∂t r
� = A k sin θ cos (ωt − kr − φ) �eϕ + cte.
B
1
r ω

ω k
� = A sin θ cos (ωt − kr − φ) �eϕ .
B
rc

� �
� = k∧E
B �k = k�er
c

2
� = A sin2 θ cos2 (ωt − kr − φ) �er ,
Π
r 2 μ0 c

o
� = A2
�Π� sin2 θ�er ,
2r2 μ0 c

 π/2  2π
A2
P= sin3 θ dϕ dθ
2μ0 c θ=0 ϕ=0
 π/2
A2 π
= sin3 θ dθ.
μ0 c θ=0

sin3 θ = sin θ − sin θ cos2 θ

 π/2  π/2
1
sin θ dθ = − cos θ + cos3 θ
3
0 3 0
2
= .
3

2π 2
P= A,
3μ0 c


3μ0 c
A= P.

π
M θ= r = d = 1 km
2
A
E= sin θ,
r


1 3μ0 c
E= P
d 2π

E = 0,19 V · m−1

100 V · m−1

o

S�

P= � · dS.
Π �
S

μ0 = 4π10−7 H · m−1 .

� �
� = E ∧ B.
Π
μ0
• r

dS = r2 sin θ dθdϕ.

   
� A�= 1 ∂(sin θAϕ ) ∂Aθ 1 1 ∂Ar ∂(rAϕ )
rot − �er + − �eθ
r sin θ ∂θ ∂ϕ r sin θ ∂ϕ ∂r
 
1 ∂(rAθ ) ∂Ar
+ − �eϕ
r ∂r ∂θ
1
• �cos2 (ωt + α)� =
2

o

J
�ez
�Γf = −k ω�ez k ω

�Γ = Γ0 �ez Γ0 > 0 ω(t)


ω0

�Γ = Γ0 (1 + m cos(Ωt)) �ez m�1 ω(t) = ω0 (1 + ε(t))


ε(t)

�→

�→

�→

θ
ω = θ̇

o
ω
�Γf �Γ
• z
O

� O = Jω�ez .
L

�O
dL
= �Γ + �Γf ,
dt
�ez


J = Γ0 − k ω.
dt
ω

dω k Γ0
+ ω= .
dt J J
J
τ=
k
Γ 0 ω0 Γ0
ω0 = ω0 =
J τ k

dω ω ω0
+ = .
dt τ τ

 
t
ω(t) = A exp − + ω0 .
τ
A ω(0) = 0
  
t
ω(t) = ω0 1 − exp −
τ

o
ω
ω0

τ t
0

ω = ω0 3τ


J = Γ0 (1 + m cos(Ωt)) − k ω.
dt

Γ0 + mΓ0 cos (Ωt) Γ0 + δΓ0 (t)


|δΓ  � Γ0
 0 (t)| m
 δΓ0 
 
 Γ0   m m = 0,01

dω ω ω0
+ = (1 + m cos(Ωt)) .
dt τ τ

Ω ω Ω

ε(t)

δω ω(t) − ω0
ε(t) = = .
ω0 ω0

o
d (ω0 + ω0 ε(t)) ω0
(ω0 + ω0 ε(t)) + = (1 + m cos(Ωt))
dt τ τ
dε(t) ω0 ω0 ω0 ω0
ω0 +  + ε(t) =  + m cos(Ωt)
dt τ τ τ τ
dε(t) ε(t) m
+ = cos(Ωt).
dt τ τ

εp (t)

dε ε m
+ = exp (jΩt)
dt τ τ

ε = ε0 exp (jΩt) . = jΩε exp (jΩt)
dt
ε0 m
jΩε0 + = ,
τ τ

m
ε0 = .
1 + jΩτ

m
ε= exp (jΩt)
1 + jΩτ
ε

m
εp (t) = � (ε(t)) = √ cos (Ωt − ϕ) ,
1 + Ω2 τ 2

tan ϕ = Ωτ.

cos
|εp (t)| < m � 1

o
 
t
ε(t) = εp (t) + A exp −
τ
 
m t
= √ cos (Ωt − ϕ) + A exp − .
1+Ω τ 2 2 τ

τ
A
τ

t�τ
m
ε(t) = √ cos (Ωt − ϕ)
1 + Ω2 τ 2

m
|ε(t)|  √
1 + Ω2 τ 2
ω
ω0 Δω

t
0

2mω0
Δω = √ .
1 + Ω2 τ 2

ε(t)

ω
�Γf �Γ(t)
• z
O

o
Jv Oz

Jt = J + J v .

Jt J

2mω0 2mω0
Δω = √ = ,
2 2
1+Ω τ 2
J2
1+Ω 2
k

2mω0
Δω  =  .
(J + Jv )2
1+ Ω2
k2
Jv

df
+ af = c0
dt

c0
f (t) = A exp(−at) + ,
a
A

df f
+ = a0 cos(Ωt)
dt τ
o
fp

df 1
+ f = a0 exp (jΩt) ,
dt τ
   
fp = � f = � f 0 exp (jΩt) .

1
• exp (jΩt)
a + jb
1
√ cos (Ωt − ϕ) ,
a2+ b2

a b
cos(ϕ) = √ , sin(ϕ) = √ .
a2 + b2 a2+ b2

o
o
o

200 km · h−1 ◦

20 ◦C 22 ◦C

o

200 km · h−1 ◦

�→

�→

�→

f�ic

o
ω

m
�v

f�ic = −2m ω
� ∧ �v .

f�ic �v ω

f�ic
f�ic
� , f�ic )
(�v , ω

ω
� ω

�v
θ �v
f�ic •
f�ic

fic

fic = 2 m ω v | sin θ|.

Pic = f�ic · �v = −2 m (�v ∧ ω


� ) · �v = 0.

ω
� = ω �ez .
Oz

o
z

f�ic ω

P

θ θ = 135◦
�v
λ ω

�v
x O


2
θ = 135◦ sin θ = 2

fic = 2 m v ω.

fic = 2,3 N

mg � 4 × 103 N
g � 10 N/kg fic � mg

•P •P
R f�ic R

R �v R �
x
d

mv 2 v
R= =√
fic 2ω


ω= = 7,27 × 10−5 rad/s.
24 heures

R = 540 km

o
d

  
�2 �2
d=R 1− 1− 2 � .
R 2R
� = 1 km
d = 93 cm

A
ϕ

ϕ
f�ic G
m�g
A

ϕ
A JA
A

JA ϕ̈ = MA (fic ) + MA (mg).

A
A

MA (fic ) + MA (mg) = 0.

o
+ +

f�ic G f�ic ϕ G
m�g Lc m�g
A
Lp

Lc Lp

Lc = AG cos ϕ.

Lp = AG sin ϕ.

MA (fic ) = −Lc fic .

MA (mg) = +Lp mg.

MA (fic ) + MA (mg) = 0
Lp mg − Lc fic = 0
Lp mg = Lc fic
AG sin ϕ mg = AG cos ϕ × 2 m ω v
ωv
sin ϕ = 2 cos ϕ.
g

2ωv
tan ϕ =
g

ϕ = 4,7 × 10−2 ◦

o
2ωv
tan ϕ =
g

ϕ = 4,7 × 10−2 ◦
f�ic
m�g G A o
−→
AG

f�ic
ϕ
m�g G m�g A
ϕ −→
f�ic AG

ϕ
m�g

fic ϕ
fic 2ωv
tan ϕ = =
mg g

fic 2ωv
tan ϕ = =
mg g





f�ic = −2 m ω
� ∧ �v .
• R f

v m
f�ic = −2 mvω
�2 ∧ �v .
f =m .
• R R f
v• m O f� P
v2 A
f =m . P
L = OA R • f�
L
• O f� P
O•
A P
o L = OA • f�
L
O•
v m

v2
f =m .
R
• A O O (P, f�) f� P L
O (P, f�)
A P
L = OA • f�
L
O•

Ao O (P, f�) L
O (P, f�)

o
♣♣

20 ◦C 22 ◦C

�→

i
Pe Ps
e R Ts

Pe
Ps Ts = 20 ◦C

o
i a
Ps
L Tc Ts

a L S
S = 2πa L

L
R= .
γπa2

e2
Pe = R i 2 = .
R

Pe

e2 γπa2
Pe = .
L

T = 22 ◦C Ps

o
Ps = h S (T − Ts ) = h 2πa L(Tc − Ts ).

dU
= P e − Ps ,
dt

0 = Pe − Ps
Pe = P s .

e2 γπa2
= h 2πaL(Tc − Ts ),
L

e2 γπa
Tc = T s + .
2hL2

e2 γπa
= 2 ◦C
2hL2
L
L
3

e2 γπa e2 γπa
= 9 = 18 ◦C.
2h(L/3)2 2hL2

o
Tc2
Tc2 = 38 ◦C



• a L γ

L
R=
γπa2 .

ϕ→ext = h (T − Text ).

o
o

D I �s(t)2 �
s1 (t) s2 (t)
λ
α

λ λ

α α

D
s1 (t) s2 (t)
+
s(t)
�s2 (t)�

I(α, D, λ)

I(α, D, λ)

α D = 50 m
dt
λ = 10 cm
α(t)
α(t) + ε ε�1 I(t) ε

a Oz

� t) = E0 cos(kx − ωt)e�y + E0 sin(kx − ωt)�ez .


E(x,

o
z
+q

a y i
C +q
x i ⇔ R
O −q

−q

R
C

i(t)
PJ

o
♣♣

D I �s(t)2 �
s1 (t) s2 (t)
λ
α

λ λ

α α

D
s1 (t) s2 (t)
+
s(t)
�s2 (t)�

I(α, D, λ)

I(α, D, λ)

α D = 50 m
dt
λ = 10 cm
α(t)
α(t) + ε ε�1 I(t) ε

�→

o
�→ α

ε
�→
α

s1 (t) s2 (t)

s1 (t) = A0 cos (ωt) ,

2πc
ω = kc = .
λ
s2 (t)

δ = D sin α.

α δ α

D
s1 (t) s2 (t)
+

s2 (t) = A0 cos (ωt − kδ) ,


k= .
λ

o
α>0 s2 (t) s1 (t)
δ>0

s1 (t) = A0 exp j (ωt)


s2 (t) = A0 exp j (ωt − kδ) .

s(t) = s1 (t) + s2 (t)


= A0 exp j (ωt) [1 + exp(−jkδ)]
     
kδ kδ kδ
= A0 exp j ωt − exp j + exp −j
2 2 2
   
kδ kδ
= 2A0 exp j ωt − cos .
2 2

s(t) = �(s(t))
   
kδ kδ
= 2A0 cos ωt − cos .
2 2

    
2 2 2 kδ 2 kδ
�s (t)� = 4A0 cos ωt − cos
2 2
    
kδ kδ
= 4A20 cos2 ωt − cos2
2 2
 

= 2A20 cos2
2
2
= A0 (1 + cos(kδ)) .
K

I = K�s2 (t)�
= KA20 (1 + cos(kδ)) .

K
I= s(t)s∗ (t)
2
o
I = I1 + I2 + 2I1 I2 cos(ϕ)
1
I1 = I2 = KA20 ϕ = kδ
2
kδ = 0 [2π]

Imax = 2KA20 .

Imax
I= (1 + cos(kδ)) .
2
k δ
  
Imax 2πD sin(α)
I(α, D, λ) = 1 + cos
2 λ

dα 2π 2π
ω= = = .
dt 23 h 56 min 86160 s


= 7,5 × 10−5 rad · s−1
dt
α

α(t) = α(0) + ωt.

  
Imax 2πD sin(ωt + α(0))
I(t) = 1 + cos
2 λ

o
D = 50 m λ = 10 cm

cos (2π × 500 sin(α)) .

x = sin(α) x ∈ [−1, 1]

x �→ cos (2π × 500 x) .

1 λ
X= = 0,02 = .
500 D

sin(α)

Δt t=0 α = α(0) = α0
α0 �= π/2

sin(α0 + ωΔt) = sin(α0 ) + 0,02.

ωΔt � 1

sin(α0 ) + cos(α0 )ωΔt = sin(α0 ) + 0,02


cos(α0 )ωΔt = 0,02

0,02
Δt = .
ω cos(α0 )

α
α

ωΔt � 1 cos(α0 ) � 0,02


α0 = 0

λ
Δt =
Dω cos(α0 )

o
α0 = 0

Δt = 4 min 28 s = 268 s

λ = 10 cm
ν = 3 GHz

I1max = I2max = I0 .

I = I 1 + I2
     
I0 2πD sin(α) I0 2πD sin(α + ε)
= 1 + cos + 1 + cos
2 λ 2 λ
    
I0 2πD sin(α) 2πD sin(α + ε)
= 2 + cos + cos
2 λ λ
    
πD πD
= I0 1 + cos (sin(α) − sin(α + ε)) cos (sin(α) + sin(α + ε)) .
λ λ
ε�1

sin(α) + sin(α + ε) � 2 sin(α)


sin(α) − sin(α + ε) � − cos(α)ε.

    
πDε cos(α(t)) 2πD sin(α(t))
I � I0 1 + cos cos .
λ λ

  
 πDε cos(α(t)) 

C = cos
λ .

ε=0

o
πDε
λ
| cos(α)| = 1
1◦ π
ε = 1� = = rad
60 180 × 60
  
 500π 2 
Cmin 
= cos = 0,90.
180 × 60 

I = I1 + I2 + 2I1 I2 cos(ϕ)
ϕ

• exp(jx) + exp(−jx) = 2 cos(x)


1
• �cos2 (ωt + ϕ)� =
2
• 2 cos2 (x) = 1 + cos(2x)   
a+b a−b
• cos(a) + cos(b) = 2 cos cos
2 2
• sin(α + ε) � sin(α) + cos(α)ε ε � 1

o
♣♣♣

a Oz

� t) = E0 cos(kx − ωt)e�y + E0 sin(kx − ωt)�ez .


E(x,
z
+q

a y i
C +q
x i ⇔ R
O −q

−q

R
C

i(t)
PJ

�→

RC

�→

�→

o
ω
�k = k�ex ω
�ex k=
c
yOz

� �
� = k∧E
B
ω
k�ex �
= ∧E
ω
�ex
= ∧ (E0 cos(kx − ωt)e�y + E0 sin(kx − ωt)�ez )
c
E0 E0
= cos(kx − ωt)�ez − sin(kx − ωt)�ey .
c c

� t) = E0 cos(kx − ωt)�ez − E0 sin(kx − ωt)�ey .


B(x,
c c

Ez

 a
e= � · d��.
E
0

o
d�� = �ez dz

 a
e= Ez (0, t) dz
0
 a
= −E0 sin(ωt) dz
0
= −E0 a sin(ωt).

uR

i R
C +q
e uC
−q

e = u R + uC
q
= Ri + .
C

dq
i= ,
dt

dq q
e=R + .
dt C

dq
RC + q = −CE0 a sin(ωt).
dt

q(t) i(t)

q(t) = qgen (t) + qpart (t).

o
 
t
qgen (t) = A exp − .
RC

RC

−CE0 a sin(ωt) = �[−CE0 a exp (jωt)]

q(t) = �[q(t)] q(t) = q 0 exp (jωt)

dq
RC + q = −CE0 a exp(jωt)
dt
(jRCω + 1)q 0 = −CE0 a
CE0 a
q0 = − .
1 + jRCω
q0

CE0 a
q0 = −  exp (−jϕ) tan ϕ = RCω.
1 + (RCω)2

CE0 a
q(t) = −  exp j(ωt − ϕ)
1 + (RCω)2

CE0 a
qpart (t) = −  sin(ωt − ϕ).
1 + (RCω)2

o
i(t)

dqpart
i= ,
dt

CE0 aω
i(t) = −  cos(ωt − ϕ)
1 + (RCω)2

RCω � 1
E0 a
imax =
R

pJ (t) = Ri2 (t).


i(t)

C 2 E02 a2 ω 2
pJ (t) = R cos2 (ωt − ϕ)
1 + (RCω)2

PJ = �pJ (t)�
1 C 2 E02 a2 ω 2
= R .
2 1 + (RCω)2

1 C(E0 a)2 (RCω)2


PJ =
2 RC 1 + (RCω)2

1
E0 a C(E0 a)2 C(E0 a)2
2
RC
(RCω)2
1 + (RCω)2

o
� t) = E0 cos(kx − ωt)�ez − E0 sin(kx − ωt)�ey .
B(x,
c c
i(t)
d�� = �ez dz x=0

dF�L = i(t) �ez dz ∧ B(0,


� t)
E0
= − i(t)dz sin(ωt) �ex .
c

 a
E0
F�L (t) = − i(t) sin(ωt) �ex dz
0 c
E0
= − i(t)a sin(ωt) �ex
c
CE0 aω E0
= a cos(ωt − ϕ) sin(ωt) �ex ,
1 + (RCω) c2

i(t)

�F�L � = �F�L (t)�


CE0 aω E0
= a�cos(ωt − ϕ) sin(ωt)� �ex
1 + (RCω) c
2

CE0 aω E0 sin ϕ
= a �ex ,
1 + (RCω) c
2 2

sin ϕ

RCω
sin ϕ =  ,
1 + (RCω)2

RC 2 E02 a2 ω 2
�F�L � = �ex
2c (1 + (RCω)2 )

o

� �
� = k ∧ E.
B
ω
♥ C


e= � · d��.
E
C

dF�L = i d�� ∧ B.


1
�cos(ωt − ϕ) sin(ωt)� = sin(ϕ).
2

cos(a − b) = cos a cos b + sin a sin b,

1
�cos(ωt) sin(ωt)� = 0 ; �sin2 (ωt)� = .
2
1
• z=
a + jb
exp(−jϕ)
z= √ ,
a2 + b 2

b
tan ϕ = ;
a
b
sin ϕ = √ ;
+ b2a2
a
cos ϕ = √ .
a2 + b 2

o
o

S R L

B θ 0 = ω0 t x
�n θ = ωt + φ Oz
z


B
y
θ �n
θ0
x

I(t)
I(t)
Γ z
Γ ω
ω=0

O M
O M  M l ρ

OO = d  l

A (O, O , A)

lmax M A
B (O, B, O )

o
♣♣

S R L

B θ 0 = ω0 t x
�n θ = ωt + φ Oz


B
y
θ �n
θ0
x

I(t)
I(t)
Γ z
�Γ� ω
ω=0

o
�→

�→

�→

�→

e

e=− ,
dt
Φ

L
S �
B
I ⇐⇒ I e
�n
R

o
� · S� = B
Φ=B � · �nS = BS cos(θ − θ0 ) = BS cos ((ω − ω0 ) t + φ) .

Ω = ω − ω0
Φ = BS cos (Ωt + φ) ,


e=− = BSΩ sin (Ωt + φ) .
dt
I R, L
e

dI
L + RI = e
dt
dI
L + RI = BSΩ sin (Ωt + φ)
dt
dI R BSΩ
+ I = sin (Ωt + φ) .
dt L L
L I0 BSΩ
τ= =
R τ L
dI I I0
+ = sin (Ωt + φ) .
dt τ τ

 
t
I(t) = λ exp − + Ip (t).
τ

λ Ip (t)

 
Ip (t) = � I p exp i(Ωt) .

 
I0 I0
sin (Ωt + φ) = � −i exp i (Ωt + φ) ,
τ τ
o
 
d I p exp iΩt I p exp iΩt I0
+ = −i exp i (Ωt + φ)
dt τ τ
I p exp iΩt I0
iΩI p exp iΩt + = −i exp i (Ωt + φ)
 τ  τ
1 I0
I p iΩ + = −i exp iφ
τ τ
I0
I p = −i   exp iφ,
1
τ iΩ +
τ

I0
I p = −i exp iφ.
1 + iΩτ

 
Ip (t) = � I p exp iΩt
 
I0
= � −i exp i (Ωt + φ)
1 + iΩτ
 
I0 (1 − iΩτ )
= � −i exp i (Ωt + φ)
1 + (Ωτ )2
I0
= [sin (Ωt + φ) − Ωτ cos (Ωt + φ)].
1 + (Ωτ )2

I0
Ip (t) = [sin (Ωt + φ) − Ωτ cos (Ωt + φ)]
1 + (Ωτ )2

τ
Ip (t)

I(t) = Ip (t).

I0
I(t) = [sin (Ωt + φ) − Ωτ cos (Ωt + φ)]
1 + (Ωτ )2

�Γ = M
� ∧B

o

M
� = I(t)S �n.
M


−→  
�Γ = OP ∧ I(t)d�l ∧ B

�Γ = �
I(t)S �n ∧ B
= I(t)SB sin (θ0 − θ) �ez
= I(t)SB sin (−Ωt − φ) �ez
= −I(t)SB sin (Ωt + φ) �ez ,

I(t)

I0 SB  
Γ= 2
− sin2 (Ωt + φ) + Ωτ cos (Ωt + φ) sin (Ωt + φ) .
1 + (Ωτ )
I0
(SB)2 Ω  
Γ= 2
− sin2 (Ωt + φ) + Ωτ cos (Ωt + φ) sin (Ωt + φ)
R 1 + (Ωτ )

  1
sin2 (Ωt + φ) =
2
�cos (Ωt + φ) sin (Ωt + φ)� = 0.

(SB)2 −Ω
�Γ� = .
2R 1 + (Ω)2 τ 2

(SB)2 ω0 − ω
�Γ� =
2R 1 + (ω0 − ω)2 τ 2

R
1/R
τ

o
�Γ� (ω)

�Γ�

Γ0
ω
ω0

P = �Γ� ω.

ω
ω0

P >0 0 < ω < ω0

ω =0

ω0 ω

♥ e

o
Φ

e=− .
dt

 
t
♥ exp −
τ
τ

�Γ S� I

�Γ = I S� ∧ B.

♥ I S� �
M
♥ P
P = �Γ · ω
�.


f (t) = A cos (ωt + φ) −→ f (t) = A exp i (ωt + φ) = A exp i (ωt)

 
f (t) = � f (t) .
f (t)
f (t) = A sin (ωt + φ) −→ f (t) = −iA exp i (ωt + φ) .

df (t)
= iωf (t).
dt

�sin(ωt + φ)� = �cos(ωt + φ)� = 0.

�sin(ωt + φ) cos(ωt + φ)� = 0.

    1
sin2 (ωt + φ) = cos2 (ωt + φ) = .
2
o
♣♣

O M
O M � M l ρ

OO = d � l

A (O, O , A)

lmax M A
B (O, B, O )

1
r2

�→

(OO )
A

�→

o
A

d+l d−l

l
�→
d

GMM � −−→�
f�O→O = − OO .
d3
M M�
O

R
R

GMM � −−→�
M ��aO = − OO .
d3
O�
−−→
�aO = −ω 2 OO� ,

ω
GM
ω2 = .
d3

ω= T
T

d3
T = 2π
GM

o
lmax

O O� l A
• • •

−−→�
OO
R �er =

OO�
O O

A m

f�O→A
f�O →A
R�

O �er f�O→A A
• f�O →A •
R�


R A � · �er > 0
R

GMm
f�O→A = − �er
(d + l)2
GM � m
f�O →A = − 2 �er .
l
o
◦ A
A d+l O

A

d+l

O d A
• •

A ω R

GM
�aA = −ω 2 (d + l)�er = − (d + l)�er .
d3
◦ A
A
R

m�aA = f�O→A + f�O →A + R,


GM GMm GM � m �
−m 3
(d + l)�er = − 2
�er − �er + R.
d (d + l) l2

R �er
� = R �er
R
R>0 A

 
M� M M
R = Gm 2 + 2
− 3 (d + l)
l (d + l) d

o

l
�1
d
⎡ ⎤
⎢M� M � �⎥
⎢ M 1 l ⎥
R = Gm ⎢ 2 + 2 � �2 − 2 1+ ⎥
⎣l d l d d ⎦
1+
d
� � �
M M
� Gm 2 − 3 3 l .
l d

M�
Gm
l2

M
−3Gm l M
d3

M� M
2
− 3 3 l > 0.
l d

� �1/3
M�
l<d .
3M

� �1/3
M�
lmax =d
3M

O �er f�O→B B f�O →B


• •
R�

GMm
f�O→B = − �er
(d − l)2
GM � m
f�O →B = �er ,
l2
o
� · �er < 0
R
B R d−l
ω

d−l B

O B
• •

GM GMm GM  m
−m (d − l)�
e r = − �
e r + �er + R �er .
d3 (d − l)2 l2
�er
 
M M M
R = −Gm − + (d − l) ,
l2 (d − l)2 d3
l
d
 
M M
R � −Gm − 3 l .
l2 d3
R<0
  1/3
M
l<d
3M

l A B

A B

o
♥ M
O m O�
GMm −−→�
f� = − OO .
OO�3

r3 G(M + m)
= .
T2 4π 2
M m


a r
a3 GM
2
= .
T 4π 2

• �
1
= (1 + �)−2 = 1 − 2� + o(�),
(1 + �)2
1
= (1 − �)−2 = 1 + 2� + o(�).
(1 − �)2

o
o
o
o

tp = 50 ms
e = 5 × 10−7 m tp = 50Dms= 0,5 mm
e = 5 × 10−7
JLm D = 0,5 mm
JL
e
e

T = 293 K
T = 293 K

μ = 2,70 × 1033 kg · m−3 −3


μ
cs = 900 J×· K
= 2,70 10−1kg ·m
· kg −1
ccs = 900 JJ· ·KK−1−1· ·kg
= 1090 −1
kg−1
l −1 −1
cLl ==1090 J · K 5 · kg −1
4,00 × 105 J · kg−1
f
L
Lfv == 10,9
4,00 ×× 10
106 JJ ·· kg
kg−1
6 −1
L v = 10,9◦ × 10 J · kg
Tf = 660◦C
T
Tfv == 2519
660 C◦C
Tv = 2519 ◦C

tP
tP
R
JL R
JL
V
V V · s−1
= 4 μm
V = 4 μm · s−1

N T
� = B�ez
B N T m

� = B�ez
B m

Oz mz = ±m0
Oz mz = ±m0

o
o
Mz Mz T
B Mz

B Br
Br = B + λMz λ
B=0

B=0

o
♣♣

tp = 50 ms
e = 5 × 10−7 m D = 0,5 mm
JL

T = 293 K

μ = 2,70 × 103 kg · m−3


cs = 900 J · K−1 · kg−1
cl = 1090 J · K−1 · kg−1
Lf = 4,00 × 105 J · kg−1
Lv = 10,9 × 106 J · kg−1
Tf = 660◦C
Tv = 2519 ◦C

tP
R
JL
V
V = 4 μm · s−1

�→

�→

o
�→

�→

D e
m

πD2
m = μe .
4

m = 2,65 × 10−10 kg

ΔH = Qp laser ,

Qp laser
Pa

Pa = αJL ,
α

Δt

Qp laser = αJL Δt.

ΔH = αJL Δt.

o

C

tv = 2519 C

T Tf Δt1
Δtf
Tf Tv Δt2
Δtv
ΔH1 ΔHf ΔH2 ΔHv

ΔH1 = αJL Δt1 ,


ΔHf = αJL Δtf ,
ΔH2 = αJL Δt2 ,
ΔHv = αJL Δtv .

Δt1 + Δtf + Δt2 + Δtv = tp .

ΔH1 + ΔHf + ΔH2 + ΔHv = αJL tp .

T Tf ΔH1 = mcs (Tf − T ) = 1,53 × 10−4 J


ΔHf = mLf = 1,06 × 10−4 J
Tf Tv ΔH2 = mcl (Tv − Tf ) = 5,37 × 10−4 J
ΔHv = mLv = 2,89 × 10−3 J
αJL

ΔH1 + ΔHf + ΔH2 + ΔHv


αJl = .
tp

αJL = 73,7 mW

Pa

o
ΔHΔH1 1
T TTf Tf Δt1Δt
=1 = = 2,1 = 2,1
ms ms
αJLαJL
ΔHΔH
f f
ΔtfΔt
=f = = 1,4 = 1,4
ms ms
αJLαJL
ΔHΔH2 2
Tf TfTv Tv Δt2Δt=2 = = 7,3 = 7,3
ms ms
αJLαJL
ΔHΔHv v
ΔtvΔt
=v = = 39,2 = 39,2
ms ms
αJLαJL
Pa P=a αJ
= LαJL
R R
Pr Pr JL JL

Pr Pr
R =R = . .
JL JL

Pa Pa
Pr Pr
Pt Pt

JL J=L P=a +
PaP+r +
PrP+t . Pt .

Pt =
Pt 0.= 0.

JL J=L P=a +
PaP+r Pr
= αJ= LαJ
+LRJ+ RJ
L, L,

α =α 1=−1R−=R 0,28
= 0,28

Pa Pa
JL J=L =
α α

JL J=L 263
= 263
mW mW

o o
ps = 1,3 × 106 W · m−2 103 W · m−2

JL D

tp
e
e tp

e tp

e
V = .
tp

V = 10 μm · s−1


C


Qp

ΔH = Qp .

ΔH = mcp ΔT,

o
cp
L

ΔH = mL.

o
♣♣

N T
� = B�ez
B m

Oz mz = ±m0

Mz Mz T
B Mz

B Br
Br = B + λMz λ
B=0

B=0

�→

�→

�→ m 0 B � kB T

B Br
Mz

�→

o
�→

m
� �
B

Ep = −m �
� · B.

Ep = ±m0 B.



B
�ez � = m0�ez
m � = −m0�ez
m

Ep1 = −m0 B Ep2 = m0 B

pE E T

 
E
pE = A exp − .
kB T

 
m0 B
p1 = A exp ,
kB T

 
−m0 B
p2 = A exp .
kB T

o
A

p1 + p2 = 1.

   
m0 B m0 B
A exp + A exp − =1
kB T kB T

1
A=    .
m0 B m0 B
exp + exp −
kB T kB T

   
m0 B m0 B
exp 2 exp
k T k T
p1 =   B  =  B 
m0 B m0 B m0 B
exp + exp − cosh
kB T kB T k T
   B 
m0 B m0 B
exp − 2 exp −
kB T k T
p2 =    =  B  .
m0 B m0 B m0 B
exp + exp − cosh
kB T kB T kB T

p1 > p2

   
m0 B m0 B
2 exp 2 exp −
kB T k T
p1 =   , p2 =  B 
m0 B m0 B
cosh cosh
kB T kB T

Mz N
mz i , i ∈ {1, ..., N }

N

Mz = mz i .
i=1

p1 p2

o
mz i = p1 m0 + p2 (−m0 )
   
m0 B m0 B
2 exp 2 exp −
k T k T
= m0  B  − m0  B 
m0 B m0 B
cosh cosh
kB T kB T
 
m0 B
sinh
k T
= m0  B 
m0 B
cosh
k T
 B 
m0 B
= m0 tanh .
kB T

 
m0 B
Mz = Nm0 tanh
kB T

Mz (B)

Mz
Mmax

B
0

Mz
Mmax = Nm0


B kB T
|Ep | = |m �
� · B|

Mz

o
⎧ � �
⎪ m0 B r
⎨ Mz = Nm0 tanh (1)
kB T
⎩ Mz = Br − B .

(2)
λ

Mz (Br )

(2)
Mz
Mz • (1)

Br
0 Br
B

B=0

⎧ � �
⎪ m0 B r
⎨ Mz = Nm0 tanh (1)
kB T
⎩ Mz = Br .

(2)
λ

(Br = 0, Mz = 0)
(Br , Mz ) (−Br , −Mz )

o

(2)
Mz
(1)
Mz •

Br
0 Br

(2)
Mz

(1)

Br
0

o
   
dMz dMz
(0) > (0)
dBr (1) dBr (2)
Nm20 1
> ,
kB T λ

λNm20
T<
kB

Tc

λNm20
Tc = .
kB

T � Tc
Mz = Mmax

(2)
Mz
Mz • (1)

T � Tc

Br
0 Br

(2)
Mz
(1)

Mz •
T < Tc

Br
0 Br

o
Tc

(2)
Mz
(1)

T = Tc

Br
0

Mz (T )

Mz
Mmax

T
Tc

Tc

Tc = 1043 K

Ep = −m �
� · B.


 
E
pE = A exp − .
kB T

o
• kB = 1,38 × 10−23 J · K−1

exp(x) + exp(−x)
• cosh x =
2
exp(x) − exp(−x)
• sinh x =
2
sinh x
• tanh x =
cosh x
d (tanh(x)) 1
• =
dx 1 − x2

o
o
o

Oz S(z)
�v = v(z)�ez
Pe γ

Pe �vs
O z
Te Ps
Ss

Se

vs
Ps
Te x= Ps
Pe
R = 8,31 J · K−1 · mol−1 Te = 500 K γ = 1,4 M = 29 g · mol−1
Pe = 1,25 bar Ps = 1 bar
Ps

N N � 1
T ε1 ε2
 
ε1
ε = ε2 − ε1 > 0 N1 = A exp −
  kB T
ε2
N2 = 3A exp −
kB T
A N ε ε1 k B T
U N ε ε1 kB T

o
 
−2 ε
T = 14 K ε = 2 × 10 eV N2 � 3N exp −
kB T
C

o
♣♣

Oz S(z)
�v = v(z)�ez
Pe γ

Pe �vs
O z
Te Ps
Ss

Se

vs
Ps
Te x= Ps
Pe
R = 8,31 J · K−1 · mol−1 Te = 500 K γ = 1,4 M = 29 g · mol−1
Pe = 1,25 bar Ps = 1 bar
Ps

Ps < Pe
x<1

�→

�→ x Ps
Pe

o
T P v

Δh + Δec + Δep = wu + q.
e s

(hs − he ) + (ec s − ec e ) + (ep s − ep e ) = wu + q.

hs − he = cp (Ts − Te )
cp
1 1 1
ec s − ec e = vs2 − ve2 � vs2
2 2 2
v e � vs
ep s − e p e = 0

wu = 0 wu

q=0 q

1
cp (Ts − Te ) + vs2 = 0.
2

P V γ = cte.
P V

P T

P (1−γ) T γ = cte.
Te Ts

o
Pe(1−γ) Teγ = Ps(1−γ) Tsγ ,

  γ−1
Ps γ γ−1
Ts = T e = Te x γ .
Pe

  
γ−1
vs = 2cp Te 1 − x γ .

x � 1

R γ
cp = .
M γ−1

cp = 1,0 × 103 J · kg−1 · K−1

vs = 2,5 × 102 m · s−1 = 9,0 × 102 km · h−1

Dm ρ�v

Dm = �
ρ�v · dS.
S

Dm = ρ s S s v s .

o

P V = nRT,

m V

m Mn MP
ρ= = = .
V V RT

γ−1
Ts = T e x γ , Ps = Pe x.

MPe γ1 1
ρs = x = ρe x γ .
RTe


x

 1
 
γ−1 1/2
Dm = Ss ρe 2cp Te x γ 1 − x γ .

dDm
x
dx

d ln Dm 1 dDm
= = 0.
dx Dm dx

Dm ln Dm Dm

   1 1  γ−1

ln Dm = ln Ss ρe 2cp Te + ln x + ln 1 − x γ .
γ 2

1
d ln Dm 1 γ − 1 x− γ
= − .
dx γx 2γ 1 − x γ−1
γ

o
x = xm
−1
1 γ−1 xm γ
= γ−1
γ xm 2γ
1 − xmγ
γ−1

γ−1 xmγ
1 = γ−1
2
1 − xmγ
1−γ
γ−1
xmγ − 1 =
2
  γ
γ + 1 1−γ
xm = .
2

  1−γ
γ
γ+1
Ps = P e .
2

Ps = 0,53 Pe

P V γ = cte.

Δh + Δec + Δep = wu + q.

o

h = cp (T − T0 ) + h0 ,
cp


Dm = �
ρ�v · dS.
S

R γ
cp = ,
M γ−1
R M

o
♣♣

N N � 1
T ε1 ε2
 
ε1
ε = ε2 − ε1 > 0 N1 = A exp −
  kB T
ε2
N2 = 3A exp −
kB T
A N ε ε1 k B T
U N ε ε1 kB T
 
−2 ε
T = 14 K ε = 2 × 10 eV N2 � 3N exp −
kB T
C

�→

�→
T →0 T → +∞

�→

o
�→

   
ε1 ε2
N = N1 + N2 = A exp − + 3A exp −
kB T kB T
    
ε1 ε2
= A exp − + 3 exp − .
kB T kB T

ε ε1 ε2 = ε + ε 1

   
ε1 ε
A exp − 1 + 3 exp − = N.
kB T kB T

 
ε1
exp
k T
A=N B 
ε
1 + 3 exp −
kB T

ε1 ε2 N1 N2

U = N1 ε1 + N2 ε2
   
ε1 ε2
= Aε1 exp − + 3Aε2 exp −
kB T kB T
 
ε
ε1 + 3ε2 exp −
kB T
=N   .
ε
1 + 3 exp −
kB T

o
 
ε
ε1 + 3(ε1 + ε) exp −
kB T
U =N  
ε
1 + 3 exp −
kB T


 
ε ε
exp − �1
kB T kB T

U � Nε1 = Umin


 
ε ε
exp − �1
kB T kB T
ε1 + 3ε2
U �N = Umax
4

N/4
ε2 3/4
U(T )

U
Umax

Umin
T
0
Tt = ε/kB

Tt = ε/kB

 
−2 −21 ε
ε = 2 × 10 eV = 3,2 × 10 J exp − = 6,3 × 10−8 � 1.
kB T
o
 
ε1
A � N exp .
kB T

 
ε2
N2 = 3A exp − ,
kB T

 
ε
N2 � 3N exp −
kB T

N2 N N2 � 1,9 × 10−7 N
ε2

N1 � N

Tt = 2,3 × 102 K

∂U
C= .
∂T
1
β= kB T

∂U dβ ∂U 1 ∂U
= =− .
∂T dT ∂β kB T 2 ∂β
U(β)

ε1 + 3 ε2 exp (−βε)
U =N .
1 + 3 exp (−βε)

∂U −3ε2 ε exp (−βε) (1 + 3 exp (−βε)) + 3ε exp (−βε) (ε1 + 3ε2 exp (−βε))
=N .
∂β [1 + 3 exp (−βε)]2

∂U ε2 exp (−βε)
= −3N .
∂β [1 + 3 exp (−βε)]2

3N ε2 exp (−βε)
C= ,
kB T 2 [1 + 3 exp (−βε)]2

o
 
ε
exp −
3Nε2 kB T
C=   2 .
kB T 2 ε
1 + 3 exp −
kB T

 
3Nε2 ε
C� exp − .
kB T 2 kB T

T →0
ε2

3Nε2
C� .
16kB T 2

T → +∞

T
0

o


1
♥ β= kB T

• U εi Ni


U= Ni ε i .
i

• ε T

 
ε
exp −
kB T

exp (−βε) .

∂U 1 ∂U
C= =− .
∂T kB T 2 ∂β

o
o

(ρ, c, λ)
2a Ti TF

TF T (x, t) TF

x
−a a
O
(ρ, c, λ)

h S

φcc = h(Tsurface − TF )S.

θ(x, t) = T (x, t) − TF
θ(x, t)
θ(x, t) = f (x)g(t)

θ(x) t

ρ kg · m−3 c J · K−1 · kg−1 λ W · K−1 · m−1


8,96 × 103

h = 5 W · K−1 · m−2

o
d = 2,7

g(r) r

p(r)

p ρ
�g

� p.
ρ�g = grad

o
♣♣

(ρ, c, λ)
2a Ti TF

TF T (x, t) TF

x
−a a
O
(ρ, c, λ)

h S

φcc = h(Tsurface − TF )S.

θ(x, t) = T (x, t) − TF
θ(x, t)
θ(x, t) = f (x)g(t)

θ(x) t

ρ kg · m−3 c J · K−1 · kg−1 λ W · K−1 · m−1


8,96 × 103

h = 5 W · K−1 · m−2

�→

o
x = −a x=a

�→

�→

Ox dx
S
dx x

S
x
O x x + dx

dU
dV = Sdx
dU d(dU)

d(dU) = ρ c dV dT.

o
c ρ c dV

−a < x < a

dT
φ(x, t) = −Sλ (x, t).
dx

�jth (x, t) S x
x

φ(x, t) x
φ(x + dx, t) x + dx

φ(x, t) φ(x + dx, t)

x
O x x + dx
S

dt

d(dU) = φ(x, t)dt − φ(x + dx, t)dt.

ρ c dV dT = − (φ(x + dx, t) − φ(x, t)) dt


dT φ(x + dx, t) − φ(x, t)
ρcS =− .
dt dx
dx → 0
x

dT dφ
ρcS =− .
dt dx
φ

∂T ∂ 2T
ρc =λ 2.
∂t ∂x

o

λ
D=
ρc
∂T ∂ 2T
=D 2,
∂t ∂x
D
[D] = L2 · T−1

θ(x, t) = T (x, t) − TF
T θ + TF TF
x t θ
∂θ ∂ 2θ
=D 2
∂t ∂x

θ(x, t) = f (x)g(t).

∂ ∂2
(f (x)g(t)) = D 2 (f (x)g(t))
∂t ∂x
∂g(t) ∂ 2 f (x)
f (x) = Dg(t) .
∂t ∂x2
f (x)g(t)

1 dg 1 d2 f
= .
Dg(t) dt f (x) dx2

f g
t x

1 dg 1 d2 f
= = K.
Dg(t) dt f (x) dx2

o


⎪ 1 dg
⎨ =K (1)
Dg(t) dt
2

⎪ 1 df
⎩ =K (2)
f (x) dx2


K

dg
− DKg = 0.
dt

g(t) = A exp(DKt), A ∈ R.

g t → +∞ K
∀t > 0 K<0

K = −k 2 ,

k K<0

g(t) = A exp(−Dk 2 t), A ∈ R.

1 d2 f
= −k 2 ,
f (x) dx2

d2 f
+ k 2 f = 0.
dx2

o
f (x) = α cos(kx) + β sin(kx), (α, β) ∈ R2 .

θ(x, t) = A exp(−Dk 2 t) (α cos(kx) + β sin(kx))


= exp(−Dk 2 t) (α cos(kx) + β  sin(kx)) .

Aα = α Aβ = β 

k
α β


Ox O
x

θ(−x, t) = θ(x, t).

β  = 0,

θ(x, t) = α exp(−Dk 2 t) cos(kx).


x=a φcc

x = −a

φcc = hSθ(a, t)
= hSα exp(−Dk 2 t) cos(ka).

o
φcc φcc
TF Tsurface Tsurface TF
x
−a a
O

φcc Tsurface > TF

x=a

∂θ
φ = −λS (a, t)
∂x
= λSα k exp(−Dk 2 t) sin(ka).

φ(a, t) φcc
TF
x
a
O

hSα exp(−Dk 2 t) cos(ka) = λSα k exp(−Dk 2 t) sin(ka)


h cos(ka) = λk sin(ka),

h
tan(ka) = .
λk

k
X = ka

ha 1
tan(X) =
λ X
A0
= ,
X

o
ha
A0 =
λ
X A0

A0
X �→
X
X→
� tan(X)

π X
0 X0 X1 3π X2 5π
2 2 2

Xn n ∈ N

n → +∞ Xn → nπ

Xn
kn = .
a

a2
τn = ,
DXn2

   x
t
θn (x, t) = αn� exp − cos Xn .
τn a

+∞
    x
t
θ(x, t) = αn� exp − cos Xn .
n=0
τn a

o
αn�

t=0 T = Ti

θ(x, 0) = Ti − TF , ∀x ∈ [−a; a].


t=0

+∞
  x
αn� cos Xn = T i − TF .
n=0
a

αn�

n m
   x
t
θn (x, t) = αn� exp − cos Xn
τn a

  
� t x
θm (x, t) = αm exp − cos Xm
τm a
n<m Xn < Xm τn > τm

   
θm (x, t) 1 1
∝ exp − − t
θn (x, t) τm τn
t

τ0 n>0

t > 3τ0
   x
t
θ(x, t) � θ0 (x, t) = α0� exp − cos X0
τ0 a

ha
(ρ, c, λ) A0 =
λ
o
λ
D=
ρc
◦ A0

λbois < λcuivre ,

h a

A0 bois > A0 cuivre .

A0 Xn

A0 bois
X �→
X
A0 cuivre
X→

X

π X
0 3π 5π
2 2 2 X �→ tan(X)

Xn bois > Xn cuivre .

Xn

Dbois = 1,4 × 10−7 m · s−2


Dcuivre = 1,2 × 10−4 m · s−2 .


a2
τn =
DXn2

o
τn bois � τn cuivre .

θ(x, t = 0) θ(x, t1 > 0)

Ti − TF

x x
−a 0 a −a 0 a
θ(x, t2 > t1 ) θ(x, t3 > t2 )

x x
−a 0 a −a 0 a

τ0 bois τ0 cuivre

t>0

x
−a 0 a

o


F (x) = K
∀(x, y), F (x) = G(y) ⇔ , K∈R
G(y) = K

• f  − kf = 0

f (x) = A exp(kx).
• f  + k 2 f = 0

f (x) = A cos(kx) + B sin(kx).

o
♣♣♣

d = 2,7

g(r) r

p(r)

p ρ
�g

� p.
ρ�g = grad

�→

�→

�→

o
�→

ρ1 ρ2 < ρ1
�→

R = 6400 km.

g = 9,8 m · s−2 ,

M r

GM
g(r) = ,
r2
G

[G] = [gr2 M −1 ] = m3 · s−2 · kg−1


MT
gR2
MT = .
G

MT = 6,0 × 1024 kg

o

a = 3,8 × 105 km
T = 27 jours

a3 GMT
= .
T2 4π 2

4π 2 a3
MT =
GT 2

MT = 6,0 × 1024 kg

ρeau = 1 × 103 kg · m−3

MT
ρ= .
4 3
πR
3

ρ = 5,5 kg · m−3

dm = 5,5

R MT ρ

o
r

�g = �g (r).

O
P OP
O P �g (P )
OP

�g = g(r)�er .

S r<R O

RT
�g (r) �g (r)

O• r S
�g (r) �g (r)

Φg (S) S

Φg (S) = 4πr2 g(r).

g(r) S

g
mS S

4
mS = πr3 ρ.
3

Φg (S) = −4πGmS .

4
4πr2 g(r) = −4πG πr3 ρ
3
4πG
g(r) = − ρr.
3

o
O

GMT
g(r) = − r
RT3

MT
ρ=
4 3
πR
3 T
r = RT

� p = ρ�g .
grad

� p = − 4πG ρ2 r�er .
grad
3
g ρ
ρ MT
r

dp 4πG 2
=− ρ r,
dr 3

2πG 2 2
p(r) = − ρ r + p(0).
3
p(0)
r=0

p(RT ) = P0 = 1 bar.

2πG 2 2
P0 = − ρ RT + p(0),
3

o
2πG 2 2
p(0) = ρ RT + P0 ,
3

2πG 2 2
p(r) = ρ (RT − r2 ) + P0
3

2πG 2 2
p(0) = ρ RT + P0
3

[p] = Pa = N · m−2
= kg · m−1 · s−2
[Gρ2 RT2 ] = m3 · s−2 · kg−1 · kg2 · m−6 · m2
= kg · m−1 · s−2 .

p(0) = 170 GPa

ρ1 r = R1 ρ2 < ρ1
r = R1 r = RT
ρ2

ρ2 = 2,7 × 103 kg · m−3 .

ρ2 R1 R1
R1

 
4 3 1 4 3
πR = πR .
3 1 2 3 T

RT
R1 = = 5,08 × 103 km.
21/3

o
ρ1 ρ
ρ1

ρ1 + ρ2
ρ= .
2
1
2

ρ1 = 2ρ − ρ2 = 8,3 × 103 kg · m−1 .

◦ r < R1

4πG
g(r) = − ρ1 r.
3

dp
= ρ1 g(r)
dr
4πG 2
=− ρr
3 1
2πG 2 2
p(r) = − ρ r + p(0).
3 1

r=0

◦ R1 < r < R T
S

4 4  
mS = πR13 ρ1 + π r3 − R13 ρ2
3 3
4 3 4
= πR1 (ρ1 − ρ2 ) + πr3 ρ2 .
3 3

 
4πG (ρ1 − ρ2 )R13
g(r) = − + ρ2 r .
3 r2

r = RT g(RT ) = 9,8 m · s−2

o
dp
= ρ2 g(r)
dr  
4πG ρ2 (ρ1 − ρ2 )R13 2
=− + ρ2 r
3 r2
 
4πG ρ2 (ρ1 − ρ2 )R13 2r
2
p(r) = − − + ρ2 + cte.
3 r 2
R1

p(R1− ) = p(R1+ )
 2

2πG 2 2 4πG 2 2 R1
− ρ R + p(0) = − −ρ2 (ρ1 − ρ2 )R1 + ρ2 + cte.
3 1 1 3 2

2πG 2  2 
cte = R1 3ρ2 − ρ21 − 2ρ1 ρ2 + p(0).
3

 
4πG ρ2 (ρ1 − ρ2 )R13 R2 2πG 2  2 
p(RT ) = − − + ρ22 T + R1 3ρ2 − ρ21 − 2ρ1 ρ2 + p(0).
3 RT 2 3

ρ1 = ρ2 = ρ
P0
 
4πG ρ2 (ρ1 − ρ2 )R13 2 RT
2
2πG 2 2
p(0) = P0 + − + ρ2 − R [3ρ − ρ21 − 2ρ1 ρ2 ]
3 RT 2 3 1 2

p(0) = 286 GPa

♥ g M
r

GM
g= .
r2
o

Φg (S) = −4πGmS .

Φg = S
�g · �n dS �g S

a3 GM
2
= .
T 4π 2

G = 6,67 × 10−11 m3 · s−2 · kg−1 .


R = 6,4 × 103 km.


� f = ∂f �er + 1 ∂f �eθ + 1 ∂f �eϕ .


grad
∂r r ∂θ r sin θ ∂ϕ

o
o
A
B B


Em = ...


• Ep = ...

• Ep = ...


• δ = ...

• δ = ...






• sin i = ...
• sin i = ...






P, h











• �jth = ...
• �jth = ...




• kB T
• kB T



L M


• e = ...



M. VENTURI
La collection « 24 jours pour préparer l’oral » vous assurera des
révisions solides entre les écrits et les oraux grâce au planning de
travail fourni par les auteurs expérimentés, enseignants de classes
préparatoires. Ce planning est fondé sur 24 séances de travail
réparties sur 4 semaines de 6 jours. Durant chaque séance, vous
pourrez vous exercer sur un sujet de type concours puis vous consacrer
à une analyse minutieuse de tout l’ensemble du corrigé (analyse de
MINES pour préparer l’oral du concours
PONTS
l’énoncé, corrigé détaillé, techniques à mémoriser, formulaire et

MINES-PONTS
nombreux extraits des rapports de jurys). PHYSIQUE

Ces ouvrages vous permettront aussi, dès le début de la deuxième MP


année de Prépas, de consolider les pratiques vues en classe.
2e ÉD.

PHYSIQUE

pour préparer l’oral du concours


Pour une préparation efficace
2e ÉDITION
aux concours d’entrée dans les Grandes Écoles ACTUALISÉE

Marc VENTURI

Filière


MP
Un planning optimisé pour réviser l’ensemble du programme
• Une sélection d’exercices les plus représentatifs du concours
• Les sujets décryptés afin d’évaluer les points critiques
• Des corrigés détaillés avec des extraits des rapports du jury
• Les méthodes et formules à retenir

-:HSMDOA=UW^Z\[:

9782340-029576_Couv.indd 1,3 24/01/2019 15:45

Vous aimerez peut-être aussi