Arca Noë in tres libros

digesta...

Source gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France

 Kircher, Athanasius (1602-1680). Auteur du texte. Arca Noë in
tres libros digesta.... 1675.

1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart

des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le
domaine public provenant des collections de la BnF. Leur
réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet
1978 :
- La réutilisation non commerciale de ces contenus ou dans le
cadre d’une publication académique ou scientifique est libre et
gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment
du maintien de la mention de source des contenus telle que
précisée ci-après : « Source gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale
de France » ou « Source gallica.bnf.fr / BnF ».
- La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait
l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la
revente de contenus sous forme de produits élaborés ou de
fourniture de service ou toute autre réutilisation des contenus
générant directement des revenus : publication vendue (à
l’exception des ouvrages académiques ou scientifiques), une
exposition, une production audiovisuelle, un service ou un produit
payant, un support à vocation promotionnelle etc.

CLIQUER ICI POUR ACCÉDER AUX TARIFS ET À LA LICENCE

2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de

l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes
publiques.

3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation

particulier. Il s'agit :

- des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur

appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés,
sauf dans le cadre de la copie privée, sans l'autorisation préalable
du titulaire des droits.
- des reproductions de documents conservés dans les
bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont
signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à
s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de
réutilisation.

4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le

producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du
code de la propriété intellectuelle.

5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica

sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans
un autre pays, il appartient à chaque utilisateur de vérifier la
conformité de son projet avec le droit de ce pays.

6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions

d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en
matière de propriété intellectuelle. En cas de non respect de ces
dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par
la loi du 17 juillet 1978.

7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition,

contacter
utilisation.commerciale@bnf.fr.
 A T H A N A S I I KlRCITERI
ARCANOË, è Soc. Jesu v

c TRES
D I G E S
CLU
L IBR OS
0 R U M
T
:L'"

I. De rébus
III De Os,quee
auœ
II. IDemyqiï^ty Diluvio
quœpoM
ante/Diluviu m,

Diluvium à Noëmo
~<
getfafunt,
emo
"'l~>,
Quae omnia nova Methodo,
,“ NEC NON
Summa drgmentorum varietate explicantur C> demonjlrantur.

A S T E L 0 V A M
M l,
Apild JOANNEM JaNSSONIUM à
WAESBERGE.
Anno cla Idc lxxv. Cm TriVilegiïs.
JOANNES PAULUS OLIVA,
prJpositus gëneràlis
SOCIETATIS JESU.
Vm Qpus } quodinfcribtiur Arca Noë à P. AthanasïO
Kirchero nofirœ Societatis Sacerdote compojîtum^aliftçt r
ejttfdém SocietatisTbeologi recognoverint > &* in kccm edipojfe
probavennt fpoteflàtemjacimw ut typts mandemr p m, ad <pm j |
pertimt y videbitur. Datum Itynœ 20. 3\(&vembris 1669.

JOANNES PAULUS OLIVA.

<
Imprimatur, >

Fr.Hyacinthus, Libe Sstt. Ralat. i^poftol. Magift.

CAROT.ITS II DEI &RATIA REX CATHOI.ICTT5 MAGNUS
HISPANIARUM MONARCHA
|"
-f
 REGI GâTHOLIC©
CAROLO IL
A U S T R I A C O,
MONARCHIE fflSPANIARUM
M A X 1 M 0;
AT H A NAS IUS Kl RC HE RUS è SOC. JèSU
FELICITATEM.
Rcam Sifto Tibi Rex Maxï$$>
Arcam dico, non Pandorœ fa*
naticis Debrummuneribùslo-
cuplëtatam, non Maufoli Régis
opibus cimeliifque confef-
tam, non Orœjî inexhauftis opulentatn the-
fauris, cseterafque haud abfîmiles cjuas
fuis affinxk Regibus febulofa antiqtiitas
fed Arcam quâ quicquam Mundus non
viditgrandim; Dîvinius nihil,nihil Mor-
9

talium admiratione dignius; cujus Archi-

teâusfuit De us Opt. Max. No'è faber,
^Mofes Interpres quam deindè omnium
SeculorumScriptores quà Sacri3quàpro-
fani, ftecundo calamoram profluvio im-
menfis laudibus toti divulgarunt pofteri-
»- 3 tati.
 DEDICATIO. 1
tati. Nofle vis hujus y^/r^Epigraphen?
illa eft Mundi Miraculum, Geocofmi
compendium, totius viventis fentientis-
que Nature feminarium, pereuntisMun-
di Afylum^ renafcentis felix, fortunatum-
que aufpicium. Hanc ego, omni, quâ pos-
fum, fubmiflî animi conteftatione ante
fublime Majejiatis T u m Solium 5 fuplex &
venerabundus depono3veluti Monarchise
Tu m qua patet Orbis univerfus longè
latéque exporreéte abfolutum omnibus
numeris prototypon Operumprsegran-
dium munera non nifi fupremos in Orbe
Monarchas, quorum Tu inter paucos fin-
gularis&unus es,apprimecongruurit. Si
enim MonarchieTu je amplitudinem ex-
aétiori trutina pondero rem Orbi forfan
paradoxam attamen omni fubduétodu-
bio veriffimam proponam Monarchie,
inquam^TuzE cui Sol nunquam occidit,
Monarchie quseftellas & fîdera veluti
fignaculo quodam claudit & aperit 9 nun-
quam, & nufquam deficiente luminis
fplendore. Nam ut reéfcè quidam
–– Quocunque diem Sol Orbe reducat
FeJJus obit tua Régna tuofefe aureus offert
Oceano, conditque tuo cuijiibdita parent
Imper ia^ Aftrorumque Orbes, totumque quod uf-
quam eM,
Regales intr a fedes, £f limina cernis.
«
 DEDICATIO.
Monarchie T u m cui Oriens &Occi~
dens, Polus alter & alter nox diefque
quolibettemporis momento, alicubi fem-
per jucundo fbedere junguntur inunum
iEftas cum Hyeme cum Autumno Ver,
fingula cum omnibus Se fingulis exa&a se-
quitatis & juftitise fua jura exercent at-
que adeo MAatcm hic torridam, alibi hor-
ridam brumam jufti ponderis sequilibria
Tua in Monarchiaexperiaris;Nunquam
Tibi récentes Viote Rofae, Lilia ceffant
fuumfpirareodorem, fruétuum peregri-.
ni cœli cupediae Tu m nunquam defunt
Menfe. Noë veluti in zootropheio quo-
dam,omnes, quae cœli ambitu continen-
tur, animantium fpecies fuse conclufit
Arcœ Verùm enim verô quae Noë ftri-
âim,Tu Rex SuMME,inTuAMonarchia
iparfîm tenes. Si denique Opum, Divi-
tiarumque ubertatem penitiùs expendo,
Tibi funt aurei fine fundo montes Ar-
gentei fine term ino colles, utireâèPoë-
ta nonnemo
–– –– CT*
JL bUl, UlftLI/lù
• Cl f* 1 1* 7' Afer
lUlyU/ltllL
Littor~; Te metuit ~anges tibi tzt~bid~ Indus
Ai*
-m

Volvit opes; Uni Amer ice tibi vifeer a pandit

Fœta auroy quojèmotî confinia Mundi
Non c~ditare Tu o.
Queis
 DEDICATIO.
Queis probe expenfis fanétè jamaffirma-
re aufîm, nihil in antecedentiumtempo-
rum Hiftoriis quidpiam aut Monarchiâ
TUA potentius, aut amplitudine diffufius,
aut opum immenfîtate grandius verbo,
Divine Dominationi (fi ita loqui fas fit)
propius obfervatum fuiflè. Hanc TIBI
granditatem incomparabilem Majores
Tui fortium geftorum Heroës Fernandh
Caroli Philippi & Csefares Se Reges ftu-
pente Mundo pepererunt. Quid enim
gbOrbecondito, Mundo infolentius in-
claruiffe dici poteft, quàm novos Se ne
famâ quidem notos detexifle Mundos,
nova novis adjeciffe Regnis Orien-
tem Occidentemque, Auftrum&Aqui-
lonem T u m fe fecifle poteftatis &
quod omnibus excellentius eft incre-
dibili Divine glorïae ftudio acqui-
fitorum potentiam Regnorum D E o
Opt. Maxim. fubditam in Ovilis augmen-
tum, & amplitudinem ChriBo fubjugafle,
tanto per Orbem Terrarum anima-
rum 5fc fruftu & lucro quantum non
dicam fperare fed ne animo quidem
concipere aut credere quisquam'fibi
perfuadere potuiflet-». Quorum qui-
dem omnium Tu, REX Maxime,
ex alto Heroûm fanguine prognatus,
ôc
 D E D I C A T I O.
& Princeps es & Hfeeres minimè dege-
ner cùm Talia de Te efflorefcentium in
tantilla aetate virtutum. fpecimina jam
dudumdederis, ut extra communem ho-
minum fortem, fpiritus Heroïcos vel ex
ipfo Magnse & Auguftee Matris Tu .as
laéte fuxiffe videaris Matris, inquam,
Anni Sereniflïmae Reginae Parentis
Tvm quae pari felicitate ex prsecelfa^
Jîriacorum Cçfarum profapia exorta, etiam-
num Orba & Regni, & thori conjuge, ma-
gnis tamen, Se grandibusrebus intenta, in
tanta exulceratione temporum, hoftium-
que machinis», cogitationi fœminese ma-
fculum indens animum, quanto fe Sola in-
genii robore, quanto confilio, prudentiâ,
ac Religionis ardore in adminiftranda
Monarchia fe gefferit^ Orbis novit, & ob-
ftupuit. Haud imparem rerum gerenda-
rumtelamTu ordirivideris REX MAXI-
ME, dum de vivida indolis Tu m tetitia de
matura in tenello corpufculo prudentia,
de praecoci animi fortitudine rerumque
reâè agendarum dexteritate, de TE quid-
piam humana forte altius Mundus fibi
polliceatur atque adeo thema paula-
tim di&are incipias quod acerrima Hi-
ftoricorum ingenia quandôque fit defa-
tigaturum.Qusequidemuti fumoiaadmi-
"ïï»Tp ratio-
 DEDICATIO.
ratione celebrare non fbmel audivi ita
quoque nefcio quo felici omine ifthoc
Monumentum veluti Glori^Tum pro-
dromum, gloriofi Nominis Tui im-
mortalitati confecrandum cenfui cedro
perennius
Quod non imber edax neque Aquilo impotens
Pqjjît diruere 9 aut innumerabilis
Annorumferies àffuga temporum.
Vale Rex Maxime Auguftae Domus
& Orbis delicium vive in Spem magnam
Deo Regnis, Religioni Catholicse,TiBi.
E Collegio Romano Societatis Je su,
24. Junii 1673.

PR^-
 PRiEFATIO
L E CT O R E
AD
M.
Vm^enevole Le&orJ quinque Lujlrorum tranfablo
curriculo nullo non tempore véhément ad ea argumen-
ra, quœ in Sacrarum Imiter arum monumentis, Tïhyfi-
:am potifimùm &- ^fathefinfapiunt 3 dilucidanda,
tnimo meo infederit defiderium inter cœtera vero con-
(ïderatione dignifiima y nullum mibiprœjlantius illu-
jtrius y cekbrtus quodque curiojiora ingénia majorijiupore &• admi-
ratione agitet, quàm vas iîludadmirabiley opus verè ExcelJÎ, Arcam,
dico à Noèmo Divino quodam ductu magiflerioqueperdito jam
mundo in cunctorum viventium confervationemjalutemque exflruBam
&• utifervor ingens modum nefcit, ita is quoque eo me impulit ut fine
ulteriori prolongatione invifam Operis fabricant olim Çeometricis3 Sta-
ticis, atque Arcbitectonicisrationibusjlabi/itaminpublico pbrontifierii
^/fathematici Synedrio demonjlrandamjufceperim rfuditores, ut id
veluti exoptatijjïmum argumentum quantocyns prœio fubditum publici
juris aâmuhorum ufumprofectumque fieret yame obnixis precibus con-
iendere non defiitere. Verum enim verô cum concepti operis tbema
grandius fœcundius rerumque in eo tradendarum ubertate &* opu-
lentia fœcundius vider etur quam ut id exigùopaucorum foliorum li-
telle comprehmfums injlituti dignitatem, atque œjlimationem non dicam
congrue exponeret 3 quinpotius rerum in eo explicandamm copiant 3 &-
varietatem inconcinnafua brevitate vel quàm maxime obfcuraret
undè illuâ opportuniori tempori rejervatum fi Deus vitam virefque
lar giretur, ampliori, quoad liceret eruditionum cumulo auclum nos edi-
turos quodtunc temporù fpoponderamus id modo qualecunque tandem
judicio doBorumfit in TZgipublica Literariœ bonum emolumentumquey
tum Sacrarum Literàrum Interpretibus tum aliarum quarumcunque
artium &- fcientiamm eximiis n5\dagijlris 3 cukoribufque exhibemus.
EH autemfufcepti operis argumentum adeogrande ,fœamdumatque
ob abjlrujtfflmos in eo Divinœ providentiœ recejjus adeo admirandum,
ut nulkm exijlimem dari pojfe y tantœ fublimitatù ingenium nullam
tamjludiofe affectât am Orationem quœ hujufmoàiprœjlantiarn 9 my*
fieriorùmque fub eo latentium profunditatem non dicam fufficientU
bw verborum ampullts fed ne profundiori quidem interna mentis
TF7p/y con-
 PRIF A T I O
contemplatione comprehendere valeat ut proindè a s%fundi conditu
nilhuicfabrica quidfimile 3 necvifumjît nec ufque ad ejufdem con-
fummationem vtfum iri 3 tuto affeverare audehmus in qua nimirum
exfiruenda fiupente ^Tvîundo vel ipfos centenos annos omnis 'Div'ina
humanaque S apientia indujlriaqm labor defudaverit fi finemtanta
machina confideres in illa àppyf&v dwt<pcù]flsv %)fainœ jujlitia & mi-
ferkordiœ facramentum contineri reperies ut videlicet Deus Opt.
Max. veteri <£\iundo obconclamatamfcelcrumpeccatorumqueenor-
mitatem perdito o5\£undum novum novamque Terrant per Noë-
mum virum jujlum &- perfeBum atque ob con flantem ejufdem in
T)EVMJtduciam charitatem obedientiam > fummumque meritorum
cumulum intra Arcam totius injîauranda naturœ viventis femina-
rium, pro ineffabili fua providentiâ, conderet. Sedbac in bujus Operis
decurfu luculentiuspatebunt cujus lxvoy^<p(euf paucis accipe.
'Dhiditur Opus in très Libros quorum primus rerum â Noê-
mo ante Diluvium fexcentorum annorum decurfu gejlarum hijlo-
riam continetj Vitam nimirum Noëmi, continuumque virtutis &*
perfe&ionts Jludium Fabricœ Arcae à D eo fibi prkfcripta in nidos
&• manfiunculas divifionem 3 praterea animantium intra eam introdù-
cendarummodum&'rationem una cum rerum, tumhominibus tum
fingulis animalibus ad vitam annuojfratio confervandam necejfariarum
comeatu defcribit.
Liber Secundus formidabilem Cataclyfmi catajlrophen exhibet,
quo ruptis fontibus Abyjfi magnœ &• CataraBis Cœli apertis 3 totus
Terrarum Orbis obrutus dum nulli hominum animaliumque effugii
locus datur adunum omnes miferabili morte 3 prœter 0B0 animas y vit a
naufragium fecerunt defcribit praterea ea que intra Arcae clauftrum
d NoèmOjC^ d filiisfitiorumqueVxoribusgejlafunt circa ojficiorum
dijlributionem ac circa fummam fingulu jpeciebus animalium con-
gruis alimentis confervandiscuram modumque à Sapientiffimo Arcaî
^hQavarcb^y exaBiJfimis le gibus prœfcriptum exponit.
Liber tertius Noëmi, cejfantejam Diluvio> extra Arcam
egrejfum animaliumquead nova lucis radium, 3 & nova aura refrige-
rium 3 incredibile tripudium bihritatem &• ad fœcundœ propagatto-
ins motus concitationem, &- promptitudinem déclarât Sequitur Noë-
mi in beneficiorum acceptorum recognitionem oblatum Deo gratijft-
mum facrtficmm reperiet bk Le&or novam <£\£undifariem 3 oppido
d prions ^£undi conflitutionedifformem 3 fiupebit vel intra trecentos
annos
 AD L'ECT O R E M.
annos immenfam humant generis propagationem a trihts Noë fins
Sem Cham &• Japhet per univerjcu ^\fundi regionesy
Noë adhuc vivente peraaam cuminnumeris a/iis quaibwènide-
Jcripta cernentur in quarum quidem hic recenfitar um rerum expofitio-
ne hoc unicum
intendimus, ne ad unguem cjuidem à genuino Gencf eos
fenfu recederemus &- proindè ad literalis fenfus veritatempenetr an-
dam, concordandarque opinionum varietates pojl Latinam quintur
plicilinguarum Grsecae Hebraeœ Chaldœae Syriacae, atque
Arabicas verjtone veritatem rimamur O- Authorum quidem injen-
tentijî diflidentium nomina confulto reticuimus né videlicet ulli ex tot
prœjlantijïimû 'Doïïoribus peritiflimisqueSacrarum Literarum Ex-
poftoribus, cultoribufque refellendi prœjudiàoforem. Qaod deindè mul-
ta'nonnunquamcirca SacriTextûs explications Jolis conjeBuris fuha
protulerim^ idmihi condonari velim, cum idfeccrim quodSacris
quoque Interpretibus Sancîi/que Tatribusin omnibus folitum ujîta-
tumque fuijfe deprebendi.. Quoddeinde in Iconismis operi infertu non-
nulla libenate ufusfuerim, eaprudentem LeBorem tanquam certa &•
indubia, minime cenfere velim fed quodjuxtareBœ rationis diBameny
itaperi debuijfe arbitratijtmus. Qua cum \tajinty nil jam amplius re-
jldt, nifiutjufcepti operts inflitutum Divini Luminis adfpirantegra-
tiayea quant ingenii mei inbecillitas permiferit <&w.s0or6p&>ç profequamun
in quoji quidpiam tortum hiulcum ac expojîtioni meœ incongruum oc-
currerit* ta non Tatri luminum fed meœ infujftcientiœ ^s-inca-
pacitati acceptum ferat. Vole LeBor 9 &*aujtbus mets annue.

## 3 SYNO-
 SYNOPSIS O P ERIS
LIBRIS, SECTIONIBUS, N

^CAPITIBUS.
LIBER PRIM.US
ISAGOGICUS,
•
EST

Continent ea quœ ccntum

-
ante Diluvium annis •
commemoratione
digna acciderutît.
PKiEFATJO. Tag.i i

SECTIO I. VIII. DeCubito, Péde',Palmo,men-

furis Arcœ. p. 28
Œk Statu rerum ante Diluvium.
IX. De Proportiône Arca ad fymme-
CAPUTf.Jft^fôE fummahumanige- triam corporis humani & de

I 1.
te
Jf npl neris Pcrvcrfitate an-
(DiluVium. &ag. 3
Utrum nonnulli Libri extiterint,
ejus capacitate.

ta Arca jecerit.
p. 33
X. Quomodo Noë primo fundamen-
/»-35
quibus petiimus mortalium ante XI. De Forma Arca Nbëlnteirpretutn
i>ilnvium fîatus defcriptus fue- fententiae. ^.41
rit. /><4 SectîO III.
III. De Gigantibus ante (DiluVium. p.H T>e HMtâcuhrufàiNiàarmtfeuStdbfr
IV. De vitale ejufque virtutibus lorum in Arca diftributione.
geftiique. p. 1 1 Cap.I. De KoèinfuiàScienttacircaea
V. De ejufdcm Reûitudine apud
quae in ^r^ confiruâione ne-
Deum & homines. p. 1 4 ceflariavidebantur. ^-45
Sectio II. 1 1. De diftributioneStabuIorum feu
Manfionum in Prima Arcacon-
De Fabrica Arcae Noë. '1 tignatione pro Qjjadrupedibus
CAPUT I. De mira DE Providentia in & Reptilibus. ^.46
fabrica Jrcœ. 'Pag. 1 6 III De omnibus &ïîngulis Speciebus
II. De Materia Arcœ à Noë exftru- Animalium Quadrupedum,quac
&ae. p.iS in ^irwwjintroducidebebant.48
III. DeBitumine, ejufquelpeciebus, I V. E'IjîytjOTff. De Reptilium Infè-
quibus Arca intusforifque illira âorumque VarîetateNatura
fuit. p. 20 & Proprietate,&quaenam ex iis
1 V. De Regione Edenia in qua Noë in Arcam intrarinr. p.$t
oirccrn exftruxifleputatur. p. 2 1 V. De Quadrupedibus in Arcam in-
V. DeScientia Noë in fabrica confi- troduâis. p. $6
cienda àDEO ipfi infusa. p. 23 ClarîisQuadrupeduiD. 57
V I. DeA pparatu rerum ad Arcam con- VI. De A nimalium Volatilium in Ar-
firuendamneceffariarum. ^.25 cam introdu&orumratione, Na-
VII. Noê Arca fabrica m incipitprxvia tura & Proprietate. p. 74
exhortatione ad impiam gen- | Claflîs Avium. p.j6
tem &c. p. 27 ConfeâariumApodi^icum. 94
VII. Nie
 $rN09$lS0?E<î{I$ in Lift^lSi &c.
Cap. VII. Noèinfusâ Animalium fcien- de Penariis, Reconditoriifque ex
tia dotatus à Oeo juxta praece- decaufain ^rcdexftruûis.p. 106
pta Domini tandem Arcat ftabu- X. De Commeatu pro omnibus &
la nidofque unicuiq; (îveQua- fmgulisAnimalJbusin^rciJwin-
drupedibus,fiveVolucribus,con- troduis in particularr. f. 1 08
venientia exftrucreorditur.98 Tabula Penariorum. p. 1 o 9
çQuadrupedum./uoi
Nomenclatura~~uadrupedum.p. i o i XI. Explicatio fecundae Contigna-
N
Nomenclatura^VoIucrifm
1
tionis Arcx in qua Ciborum ne-
p IQ2
VUI.Explicatio Ichnographica primas ceflariorum apparatus contine-
Contignationis Arc<t in qua ¡ tur. p.wo
Quadrupedum ftabula & man- XIL PcTefria & fupretna Contigna-
fîonesordinefuntpofitae. p. i o 3 tione Arcœy quae ofto homines
Pinax Stabulorum. p. 1 05 unàcumVolucrutnfpecicbusin-
IX. De Commeatuomnibus &fingu- | habitabant, & O'pviQoTçjty&ov
lis A nimantibus in Jrcam intro- dicitur. p. 1 1 2
duâis iufficienti & neceliario,& Tabula Ornithotrophii. p. 116

LIBER SECUNDUS.
CATACLYSMUS five DILUVIUM
UNIVERSALE.
Prafatio, totitti JJbri contïmns. nj ftmmam <Pag.

P a r 3 I, VII. Hydrofiaticum:dePondère Arcœ,

1

Ingreffu Animalium in Arcam è fuper- & quantum illa intra Aquas,tam

De
Veniente Diluvio.
hominum quàm animalium,
nec non commeatus Qnere ag-
CAP.I.NUid Noë cum tua familia gravata fubfederit. p. 1 43
ante IngreflTum in Arcam VIII. De Minifierio & Adminiftratio-
egerit. !P<g. 119
ne Animalium qua Noë cum fi-
II. De Animalium ex toto Orbe pau- liis fuis & uxoribus eorundem
cis ante diebus congregatorum diftinebaturin Arca. p. 1 46
modo & ratione. p. 1 0. 1 IX. De My ftico- allegorico tropolo-
III De Cataclyfmi feu (DiluVii omni- gica Aux Expofitione. p. 1 49
bus feculis memorandi formi- X. De Diminutione Aquarum Dilu-
danda Cataftrophe. p. 1 24 V«, & de Tempore quo decre-
I V. Quid fibi velint SacriTextus3Fo«- verit. /'•I54
tes jîhyflimagnx & Cataraftœ Coe- XI. Quid intelligatur
per Spiriuim
îi. p. 1 27 quem adduxit Donimut fuper ter-
V. De Aquis Œ)iluVii quindëcim cu- ramadexficcandœsaquaS)&Quo-
bitis fupra omnes Montes fefe modo intelligenda fit Claufura
•
extollentibus. p. 1311 fontium Jbyfîi & CataraSïarum
V I. Utrum apud Veteres Scriptores j
Cœli Tlitl/iarumque probibitio.
Gentiles aliqua, hujus (Dilulfii & ¡ p.i$6
An* TSlaëtic* notitia habeatur. Appendix Erotematica quoad di£
p. 36 ficultatesTextus Sacri. p. 1 5 8

LI-
 SYKOPSIS OÇE^IS in Ll^lS &c.

LIBER T ERTIUS,
D E
EGRESSU NOË EXTRA ARCAM.
pRiEFATIO. 'Pag.163
Pars I. I De Monte Jrarat Utrum ex

E
S V. &

De us quœ'm Arcae Egre fJ'u contigerunt. pofieris Noë nonnulli ad Jrcam

ipeâandamMontèm adfcende-
Cap.I. Noë mora extra Jrcam rint. ^.184
antequam egredcretur.
p-l6l> P A'.R S iÎL
I 1. De Altari & Sacrificio quod Hoë De TranfmigrationeGentium, per tres
qua
fecit DEo, deq; Divina ejufdem filios Noë,
genus bumammper uniyer'
Sacrifiai approbations p. 1 6j famTerramdiJfeminatumfuit. p. 187
III. Utrum Carnium efus ante Dilu-
!>/«?« in ufu fuerit, an poft £>«-
Cap. I. De facie Terreni Globi poft Di-
primo cœperit. /«vi«wcomparata cum illa ante
T/wwi 170 f-l%7
<DiluVium.
I V. Cur efum Carnium poft (DiluVium
expreisè,nonitem fuffocatorum Corollarium. P-I9l il
autiànguiniseorum DEU con- II. De Statu Geocofmi poft©/7«-
cefferit. p. 173
vitm. /'•I9a
V. Utrutn ante DiluVium fuerit Plu- III. Ouomodo Animalia per univer-
via, & Iris & Quid fit Signum il- fas Globi terreni regiones min*
lud quod Deus s affumpfit poft fulasdevenerint. P-19t>
©«V/Hwplacarioni fuaeerga ge- I V. Utrum Paradifus Terreftris Dilu-
vio deftru&usfit, & Ubinam lo-
nus humanum. p. ij6
corum fuerit.. hx97
P A rTs II. V. Utrum ante Qduyium de variis Ar-
De Cefîis Noë poîl Diluvium. tibus & Scientiis fcripti fuerint
Libri, & Utrum illi ad pofterum
CAP. I. An Noë aliquanto tempore in Mundum fuerint propagati.
montanis Jrarat regionibus p. 204
commoratus fit. p. 179 VI. DeLibris & Scriptoribus primis
II. De Plantatione Vinex à Noë fa- pofi (DiluViuml p. 208
âa7 & Utrum ante fDïkYutmufus VII. De MercurioTrifinegiUo ejufque
plantationis Vitium & Vini fue- Libris. p.216
rit. ^.180 VIII. De numerofa Progenie filiorum
III. De multiplicatione Animalium Noë, Semy Qham, Japhet. p. 1 1 5
poft TtiluVutm & an Noë poft I X. DeTranfmigrationegentiumper
D/7«l>/«wifiliosgenuerit. p.183 progeniem Japhet filii Noë.f>. 223

ArHA-
 Fol. i
Athanasii Kircheri
ARG/E NOËMICLE,
LIBER PRIMUS
ISAGOGICUS.
Continèt ea quse centum ante Diluvium
annis commcmoratione digna acciderunt.
PRAFATIO.
"Omanum ingenium uti natune pronitate veluti
pondère quodam fertur ad acquirendam intimant
cognittonem earum rerum, quœ velin 3\Qiturœ ma-
*jejlate reconditœ refulgent velquidpiaminjblitum,
'• fublime perevrinum & arduum in in fana molis
fabricu à veteribus bumanœ artis induflria quafi
fupèriori extruBis exhibetury ita quoque inter cœtera nullo non tempore
fatis ^admirari non' potuerunt hanc, quam modo ordimur Noëmicae 5ublimi-
Atcxfabricam cujus comparatione mérita Barbara pyramidum :as Ar- j jumenti.
(îleat miracula Memphis 3 Jtleant Babylonici Semiramidis
Mûri Jtleant quœcunque Feteres de Coloflb Solis de. Jovis
Olympii Statua de Diana; Ephefînç Templo âe cœteris
*îundi zfyfiraculis ultra fidem humanum protulerunt Si enim
LeBores animum paulo profundius in hujus admirandi operis fabricant
intenderunt luculenter contuebuntur huic nihil unquanfin bumanis
rébus par fuijfe nil humana conjîderatione dignius utpote omnium,
non dicam humanorum fed &- operum Divinorum in rejlauratione
t5A£undipoH Chrifti in carne adventum maximum neque id cui-
quam mirum videri debet fuit enim hœc Arca ipfo D EO AnhiteBo
fecundum omnes &• jïngulasfymmetriœleges fervofuo Noëmo diïïa-
ta, leges prœfcriptœ 3 modus &- ratio in fabricœ profecutione D e O
docente injpirata 3\£on ignoro trium potipmum in Sacrarum Celeber- rima; in
literarum contextu celeberrimarumfabrkarum mentionénfierii Sacris li-
terii fa»
quarum excellentia &• prodigiofa cohftruBio hucufque omnium Inter- bricas.
ingenia mirum in modum torfit Horumprimumfuit Mo- i Taber-
pretum naeulitm
fîs Tabernaculum,yêc«w^«?w Templum Salomonis tertium Mofts.
Arca Noë X. Ttm-
î fed hxc merito tanto cœteris admiratione dignior eHy plum Sa-
quanto argumentum grandius continct tum ob longititdinemtemporis lomonis.
£ Arca
A cm-
Noè:
 centum annorum^quèis in ea extruenda infudatumfuitjum ob rnagnitu-
dinem&* capacittttem,quanïbil âdhucfimilepoflorbem conditum in aquis
vifûm esl fifitem &" ufum ejusjpecîemus,in eofanè contcmplando me-
rito humana méns caligat ratio ob Divini confilii altitudinem confun-
ditur, intelIeUus in operu vaflitate, &• fingularum partium dijlributio-
ne concipienda quodammodo abforbetur^prœter intentionem D ei abdi-
tam, que exuperat omnemfenfum. Fuit enim realete* veridicum totius
vhentis <£M-undi compendium, unfaerjï Orbis /» Diluyio effugwm^
hominum animaliumque novum poft deperditnm z^fundum femina-
rium, quo hominum animaliumque gentts inpojlerum %5\dundum con-
fervaretur repafareturque nova renafcentîs z5A<fundi origo. «îA£cw
âicam hîc modô de iis que circa animdium in Arcam introduBionem
acciderunt. Sikbo de receptaculis, loculis3 nidifque^Jtngulis ammdibus
conditionique eorum propriis quœ uti omnemexuperant adMirationem,
ita quoque de iis quantum quidem no/lri imbecillitas intelleBûs permi-
ferit infequenttbusatturifumus. Harum itaqueflupendarum rerum
circa eam, atque intra eamgejlarum admirationeperculfusjama multo
tempore 3 &- ad multorum impuifum nit di nius me prœjlare pojje
fabneœ
exiftimavi quàm fi in hoc Sacro Tb'winœ argumente quàm
pemtiJSime exphcando omnes ingénu mei vires expanderem j non tam
ob fropriiingenii mei (quod ob fublimitatem reiprorfus infujficiem effe
Jîncerèfatçor) curiofitatem; quàm potijfimum, ut ex eo Lector difce-
i
ret, ineffabilemprorfus & incomprehenjïbilem D E Optimi Ma-
ximi erga genus humanum bonitatem &• mifericordiam qua tam
admirabui modo,per fervum fuum Noëmum de n5\fundo pecca-
tisjamperdjfo^injlaurando tam paterne providere &• dijponere fibi
complacuit quœ uti omnem rationem tranjcendunt ita quoque omni-
bus vitiorum peccatorumque confuetudine opprefjis fummo ad unionem
cum Deo per veram pœnitentis animi compunBionem bonorumque
operum projecutionem recuperandam incitamento ejjepojjunt j Hœre-
rum con- ticivero Ù*ftbei*> qui nil eorum
fufio. s qua non capiunt credere volunt,
difcant, nonjluho ac temerarioaufu Sacrarum Literarum veritati
prœfumptuojîus contradicere neque Genefin veluti nugas sSWofai-
cas captuque impojkbiles amplius explodere pree fumant meum erity
Arcam banc tTrchite&o Deo a Noëmo conJlruBam hoc prœfenti
libro omnium animalium confervationinon folûm > quod Athex negant,
fujficientemfuiffe 3 fed etiam compluribusfiforent, capiendis Jatam-
p/am fuijfe demonjlrare. Ad rem igituri Deus ad fit aufibm
noflris.
Sectio
 I 0 I.e
S E C T
De Statu rerum anté Diluvmrrt^.
Caput I.
De fumma hunïAni gène fis Ter ver fit aie ante Diluvium.
Uemadmodum primor- memoratorum affluentia luxuriantes,
dialis Mundi Status ad fpretâ lege Naturae, in ultimum o-xutiscau- rerum lu.

'Diluiftum ufque i6$6 mnium vitiorum fcelerumque bara^ fa.

annorum fpatio quoad thrum, laxatis ad omnem voluptatem
naturalium rerum confti- & libidinem habenis, ex qua fe revoca-
tutionem feliciflîmus, omniumquere- re nollent, infeliciter prolapfi, non ex
rum a4 viâum neceflàùarum copia u- ignorantia nec ex perturbatione vel
berrimus fuit,ita quoque homihes novi animi quadam imbecillitate peccarint,
recentifque Mundi florentifîlmam for- fed ex inalitia, id eft, ex pravohabitu
tem participantes, corpore exiftebant & confuetudine, fcientes volentes fine
robufto ingenio vegeto, & vivaci, at- ullo pudorè, nullo D e hominumque
que in complurium centenorum anno- 1 refpeé.tu,cum deliberato gaudio è volu-
rum curncuh vitam propagantes, tan- ptate in quzlibet fcelera brutorummo-
tae quoque faecunditatis ut plerique
re ruerint. NamutireâèSacerTextus
San fti Titresautumknnt, Mulieresnon docet Fîdens autem Deus quod
unum, uti pofieris temporibus paflïm multa malitia hominum effit in Tend &
fieri cernimus, fed complures uno par- amcta covitatio cordis intenta effet ad ma-
tu foetus efFudiflè undejuxtaDivinx j lum, pœnituit eum quod fècijjfàbominem
vocis oraculum, Crefcite & multiplicami- I in Terra & prœcayens infutùrtm &ta-
|
ni, univerfa Terra hominibus referta, Bus dolore cordis intrinjecm Delebo^
uti multitudinis vix capax ita prodi- inqitit honïmcmqutmcreavi à facieTerra,
gioforum quoque eventuum occafio- ahhomine ufque ad ahimanffa a reptili
nein dedit Non aliâ, hoc uberrimo u/que ad Volucres cœli pœhitet enim me fe*
rerumftatu,nifi lege Naturae vivebant cijfeeos undè patet,multamfuiflèma-
omnes. Verùm quemadmodum pri- litiam, non intra unam alteramve Re-
mum Adx peccatum, omnium miferia- gionem inclufam,fed longè latèque pa-
rum calamitatumque prima origo fuit, tentein quae non erat fimplex, & unius
ira brevi quoque omnis caro adeo vitia- generis fed varia & multiplex quae
ta & corrupta, ut nullus, qui Legis Na- omnia flagitiotum gênerai çompleâe-
turac vim cognofceret, exifteret fiqui- retur vel denique quia non erat me-
dem unufquifque quo eum naturae im- diocris, fed fumma & ad ultimum fce-
perus rapiebat pro arbitrio vivebati lerum faftigium perduâa, atquepror-
undè cum ciborum nutrimenra recen- {us intoleranda j & uti Scriptura loqui-
tis Mundi vigore faluberrima, faluber- tur, malitiacompkta & confummata Nam
rimam quoque hominum temperiem, ut rectè Hebraica Le<5tio pro bis verbis
robullam, longacvam atque omnium Cogitatio cunSla intenta effet admalum, po-
bonorum quae corpori acc^dere pos- nit ryyvvta *w Va. Omm figmentum
fenc copiâ prxditam constituèrent; cogitat'tonumin malum folum effet id eft,
Hinc accidit ut paulatim bonorum cunâi idolis venereis intenti, quicquid
A 2 con-
concupifcentiacarnis ipfis di&abat ni-
hil intentatum relinquebant Undè
non immeritô D E U M pœnituiiïè dici-
tur Apud Symmachi verfionem ha-
betur, cL7fiççi^îV, id eH^aVerfatuseît;
Aquila habet; (jiHifi^ndu & Septua-
ginta, bvzSvfjLvdn id eft recogitavit-,
Quaeomnia pcraf3p6>7ro7raô«ow
quan-
dam de Deo dicuntur Non quôd
pœnitentia cadat in D eu m abfit, fed
juxta humanam confùetudinem loqui-
tur fie D E u s Non enim'cogitatD eus,
C A P*
utihomines, tefte Divo jfmbrofio ne'
que irafcitur neque dolore afficitur.,
quafi mutationi obnoxius fed haec
leguntur ut exprimatur peccatorum
nofirorum acerbitas, qua: Divinam me-
ruerit offenfatn tanquaineôufqueex-
creverit culpa, ut etiam DEus, qui ex
immutabilîtate naturae tuae non move-
tur aut ira, aut odio, aut perturbation
ne ullà ad iracundiam provocatus vi-
deatur. Sed hxc fufiùs in fequenti Ca*
pituio.
U T I L

De Statu rerum zmeiDiluvium.

Vtrum nonnulli Libri extiterint quibus pejfimm ^/îortdium
ante Diluvium Status deferiptusfuerit.
CErtum eftjStatumNaturae ante î hune ufque'diem nonnulli montes ex
Diluvium à poitero poft ©«- difFerentibus conchyliorum generibus
I
vium Mundo Terrefiri diverfiffi- coagmentati, luculenturoftendunt, nifi
mum fuiffe exceptis tamen montium velimusea à Naturaproduâàfdequo
altiorumcatenis, quos remanfifse nemo vide nos fufiùs difputantes in Mundo
dubitare,jure debet'; cum eae ad com- Subterraneo. Qui vero prasfumptuofiùsTerra an-
pagi nandum molem terre à primordio, afferunt, Tellurem ante DiluVium pla- te Dilu-
vium pla-
«1
a Sapientiffimo Conditore rerum con- nam fuiffe fine montibus, illi utique na fuit.
non
fiieuta; fint uti in Mundo noftro Sub' audiendi non funt cum vel ex ipfo
terraneo fusé demonfiravimus De cae- Sacro Textu facilè redarguantur cum
teris tamen J2li vis & Vallibus planitie- exprefsè dicat aquas {DiluViï quinde-
bulque non eadem eft ratio, cum veri- cim cubitis altius affurrexiffe fuper o-
fimile fit, {DilWPium univerfam Terra mnes montes, qui funt in univerfa Ter-
faciem prorfus immutaffe, ita ut in mul- ra, & deindè Arcam requieviffe fupra
tis locis, ubi Maria fiabulabantur in montes jfrarat eft itaque hxc opinio
Terrefires partes abierint contra ubi frivola, abfurda temeraria, & in fide
Terra quondamexiftebar, pofteris tem, vacillans, quam & in citato paulo antè
poribus, Mareftationemfuam pofuiffe, Opère noftro quàmfufiffimè confutavi-
non vanâ conjedurâ nobis confiet, mus. Urbes autem & oppida tanquam
quod idem fluminibus, lacubus, & cli- vitae humanx neceffaria ante Diluvium
vis montium accidiffe dicendum eft obingentem hominum in in6nitum fe
multa fiquidem flumina & lacus limo multiplicantium multitudinem extru-
oppletos alibi exitum fortiri neceffr. da fuiflè, & primam urbem fuiffe Enoch Urbesl an-
Di7h-
fuit Montes vero minorisordinis ex nomine à Chain extruâam, Sacra Scri- te vium.
z
limofr terreftrium portionum miicellà ptura dicit, caeterarum verô nomina unà
validis Dihrtii procellis in cumulos ag- cum Diluyio uti ex hominum memoria
gefti ubi priùs non erant, pofteà ex- deleta funt ita quoque non attinet am-
titiflTe comperti funt,quemadmodum in plinsinquirere; Artestamen &fcientias
huma.
humano generi neceffarias maxime rum fecretis virtutibus de defcenfii fi-
floruifse, quempiam ambigere nolim, liorum D e 1 ad filias hominum, de
cum ab Adamo infufa â <Deo ipfi ômni re- Gigantibus ex Angelorum coitu pro-
rum naturalium cognitione & fcientia, genitis, de extremo judicio DE erga
abundè fuerintinftrudi, circa naturam impios. Verùm ut Le&or fpecimen ali-
elementoruiii, metaUorum è Terra e- quod videat, afféramhoc loco fragmen-
ruendorum, fundendorum & in ufum tum quoddam ex Libro Enoch quod
publicum prxparandorum modum & circumfertur, & adducitur à Scaligeroin
rationem Architeâonicam quoque, jlnnotationibm fuis in Eufekum quod &
Muficam &MathematicamdocuifièJfat in 'BibliotbecaGrœca Monaflerii SalVatoris
fuperque ex capite quarto Genefis pateat. Mejjanenfis Urbis celeberrima videre
Sed hxc paulô amplius profequamur. contigitanno 1 6%j. Etquamvis is Li-Liber J Apa,
Suidas primo Adamum Authorem li- ber Apoctyphifsfit quia tamen antiquilli- jHenoch
crypbus

terarum facit idem facit univerfa He- mus eft, & ante Cbriffi tempora, vêtu-ptus.
adfcri-

hœorum Schola, cui non diflèntiunt-S)- ftifllma traditionefcriptus, hic ejus,in-

rorum & Arahum monumenta, quemad, quam, fragmentumapponendumduxi,
modum fufiùs in Obelifco^ampbilio tefti- ut videant Leâores curiofi, hoc mini-
moniis, authoritatibufque ampliffimis me difcrepare ab illis, qux paulô antè
comprobavimus. Quae quidem fûcceflï- ex (Patribw de argumento Librorum
va traditione ab Adamo ad Setbum filium, Enoch retulimus. Ex Grxco autem à
caeterofcjue Adœ filios ufque ad Enoch nemine, quod fciam, tranilatum, nos
tranfl atx magnum incrementum fum- Linguae Latinae verbotenùs donamus.
pferunt de qua re vide citatum primum Quod dum facimus,totumhoc quale-
Obelifà Pamphilii librum, exaâè & copio- cunquefit antiquitatis fragmentum,ita
sè traâantem fJenocbvero fcripfifse Li- libero Leâorisjudicio relinquimus ne-
bros certum eft, cum S. Judas in Epiftola que ullum ad eaquaeadducimus, irre-
fua Canmica.) & Divusquoque Augufti- fragabili authoritate credenda adfirin-
nm lib. 1 ;.de CtVit. id palam fateantur gere volumus.Etquamvishocfragmen-
ex quibus Origenes & Tertullianus inté- tum quoque in Secundo Tomo Oedipipro-
gras fanè paginas citant. Quidverôhi pofuerimus, hoc tamen adeôoportuno
libri continuerint, dubium eft* (itati loco, omifso Grxco Textu,fervatoLa-
Authores eos continuifse ajunt multa tino reponendum cenfuimus.
vaticinia, videlicet, de his, quae eventu-
ra erant filiis ac nepotibus Patriarcha, Ex PRIMO Libro ENOCH.
rum, de futuris Hebrœomm fceleribus, De EgregorœiS) five Angelis malis.
& pœnis de Mundi Salvatore ab eis
occidendo, de eorundem everfione, Et faBwn e#, cum multiplkanfmffent
captivitate, & dilperfione inter gentes filii hominum natœque ip/ts filiœ pulchra.
perpetua Annius in Commentants fuper & décor œ, confiait ut dejtderarent eas Egre-
Berofum Apocryphum fcribit, in eodem gori ( fcilicet Angeli) &
unus C alterum fe-
Henocb volumine fuifse celebre Vatici- ducebot dicentes ad inVtcem Eligamut
nium de geminis totius terrac cladibus, nobis fxmmas è filiabu» hominum Terra.
altera per inundationem altéra per in- Et dixit Semiexas princeps
eorum ad
cendium futurii» Origenes apud Sixtum ipfos timeo ne forte non Velint inire hoc ne'
Senenfem in a8. hom. lib. Num. unà cum gotium fëf
ero ego folrn debitor peccati
Tertulliano tradunt argumentum Libri maximi Ô? refpondebant ei
omnes dicen-
Enoch fuifse, prxter prophetias, de nu- tes Jurabimtti omnef & jurejurando
nos
mero & nominibus iiellarum & ipfa- obligabimus invicem ad in nullo à data
AA 3 Í't
pde
fide recedendum donec omnia comple\eri- prajîigiatorumque expiatoria facra. No-
mus. Tune omnesjuramento prœjlitofeobli- nus autem docuit 4rtem deducendi ftellas.
garunt erant autem viginti quiafcenden- Quartus Aflrologiam dïvinatricem. O&a-
tes in diebus Jared fummitatem montis vus docuit artem divinandi per aërem.
Hermoniim quem à jejurando ita appel Terriusy*g?ta Terra. Septimus docuit
larunt ibi fœdere per juramentum inito fe figna Lunœ. Omnes hi inceperunt uxori-
inVtcem obflrinxerunt iSlomina autem bus fuis © filiis earum dicta reïelare my-
(Principumfunt fequentia fieria. ¥ojl bac inceperunt Gigantes VefciGigantea
i. Scmixas T'rinceps eorum. carnibus humanis repereruntque impio
2. Atarkuph. 1 7. Amariel. hoc exterminio homines decre/cere fuper
3. Arakiel. i3.Anagemas. Terram. 1(eliqui verô ob deteflabilem Gu
4. Chababiel. 1 4. Thaufâel. gantum malitiam clamabant in cœlum dicen-
5.Oraminame. iç.Samiel. tes, petentelque coram eo fujcipi memoriam
6. Rhamiel. 1 6. Sarinas. eorum. Audiemes autem quatuormajori-
bonorum
7. Sapilch. 1 7. Eutnel. bus Arcbangelis Michaël videlicet, & Ra-Angelo-
S.Zakiel. îb.Tyrid. phaèl,^ Gabriel, © Urièl, è[upremocœ> rum.
9. Balkiel. ï 9. Jamiel. lorum habitaculo terram infyickbant con-
io.Azalzel. so.Sariel. templantefque fanguinem multum effujum
1 1 Pharmarus.
fuper Terram & omnem impietatem ©
Sic & omnes reliqui anno 1 170 Mundi, iniquitatem quœ fiebat fuper ea egre-
acceperunt fibi ipfis mulieres, & inceperunt dientes ad inVicem dixerunt eccè jpiritus
contaminari in ipfis ujque ad Diluvium & animç, hominum affliclione opprejfio-
pepereruntque ipfis tria gênera (Jiominum.) nequefufpirantesclamant ad nos, ut petitio-
(Primum genus erant Gigantes magni: Gi- nes, perditionemque ipfamm ad Altifiimi
gantes autem generabant Naphilim & thronum deferamus • procedentefque hi qua-
roiç Naphilim nati funt Elud & mul- tuor Archangeli dixerunt Domino.
tiplicabantur juxta magnitudinem eorum, & Tu ô D e u s Deorum, & Domi- «C Oratio
docebant ipfos & fœmmas eorum magiam, nus Dominantium & Rex Regnan- "rum
C ad
& incantationes fiveartemprœftigiatncem. tium D e v que hominum euftos tc ( Deum.

Trimus Exaël decimus Trincipum docuit Thronufque gloriae tuae in omnes fecu-'«
facere macharas, & thoraces jive loricas, lorum» gencrationes & nomen tuum «
Ë> omnis generis arma bellica & métallo, fanâum & benediâum in omnia fc- u
(id ejl metallicam artem) & ufum auri Ê» cula. u
trgenti quanam ratione Videlicet in varios Tu enim omnia creafti in omnibus ceC
foxûs ufus adhiberi pojjfent, &fecemntlra- poteftatempoffidens, cujus confpeâui ce
na ornamenta mulieribus docuerunt quoque omnianuda funt & aperta, omnia vi- a C

ras Cojmeticam Artem^ id efï, fucos (Sjlibii

dens, nec eft, qui fe à te ab(condere pos- ce(
Varium ufum in condecorandoVultu lapides fit. Vides quanta mala faciat Exaél,1ce C

\uoque petiofos & faciebant fibifilii ho- quanta introducat & quanta doçeat ce `

mnum fœminis & filiabus ipfamm fimi- peccata atque iniquitates fuper Ter-̀ce
ria quibus prœVaricari & errare faciebant ram, & quod nil nifi dolus fuper Ari- ce {
pfos SanSlos & extitit impietas multa fu' dam. Docuit enim my fteria & mani-̀ce
ier Terram & corruptœfunt urtiVerfe Via feftavit feculo ea qux iunt in cœlo co-lce
nortalium. Antefignanus quoque diclorum nanturque omnibus médis ejusinftituta c< :c

Vrincipum Semiaxas docuiteffe iras animi & myfteria cognofcere. Filii hominum l«Quanta
radices terrœ. Semix* poreftatem dederunt eorum, '1mala
Undecîmus autem Pharmarus nomine qui cum ipfo Cmul erant & ibant ad ((;tnes in
locuit M'igiam & Artem incantatricem, filias hominum Terrae & dormiebanc 6intro-
duxe-
cum •' rint.
cum ipfis &
polluebantur in virgini- operibus infïruBionis Exael & ex ipfa
buspuellis, &iis manifeftabant omnia exarata junt omnia peccata. Ad Gabrië-
peccata, & docebant ipfasfacere inftru- içmVerodixit Vade Gabriel adGigan-
menta fornicationis. Et nunc vide, filii tes, ad adulteiinos Ê> falfar'ws filios forni-
hominum gignuntex iis filios Gigan- cationis & perdas filios E'yçnyo'ùûûv à
tes. Adulterinum fuppofititiumque filiis bom'mum commutas ip/os adinVi-
genus hominum fuper Terram diffu- cem in bellum & ultimam perditionem, &
fu'm totum Univerfuminiquitate
re- exterminium & longitudo dierum ne-
plevit. Et nunc eccè fpiritus anima- quaquam attingat Aies patrum ip forum
vitJm fèmphernam,
rum defunâorum hominum interpel- qui fperabant ViVere
j
lant, & ufque ad coelos afcendit gemitus & quod unusquifque eorum non ampliùs,
eorum, nequepoteftvenire & pertin- quàm centum annis vitlurus fit. Et ad
gereob enormes, quxin Terra acci- j Michaëlem dixit Vade Michaël alli- `
j,
dunt, iniquitates. Ettuhaecfcisab ipfis ga Semixam & omnes affectas ejus,
fieri; & vides ipfos, & finis paterifque j quotquot commiflt filiabus hominum pollue-
ipfos,nequedicis, quidoporteat face- mnt contaminaireruntque eas in immun'
re,autquod remedium tantorum ma- ditia eorum j & cum jugulait fuerintfilù eo-
lorum. Tune Akiffimas dixit, & San- j rum fi!? cognoVerint perditionetn dikSio*
âus magnus locutus eft, & mifit Uriél ad rum fuorum, alligabis eos in 70 génération
Filium Lamech dicens: AU ad Noë ,&dic\ nés in abdita Terra loca ufque ad diem i-
ip fi meo nomine Ab/condeteipfum}&mani- pfis in judicium producendis dejiinatumdiem
fefta ipfifinem rerum omnium mjîantem, c onfumationis rerum omnium diem quo
& quod tota Terra perde tur. Et dices terminab'itur judicium feculi feculorum.
ipfi, quod Diluvium miverfœ Terra fu- Tune pracipitabitur in Chaos ignis & in
turum, omnia qua fuper faciem arida tormentum & incarcerem conclufionis ater-
funt, difperdet. Infime jujlum quid fa- fia © cùm condemnati fuerint, unà cum
Lamech
cere oporteat filium anima ipfis projicientur uflue ad confummatio-
ipfius in Yitam conjerïabitur © effugfet nem generaùonis eorum. Gigantes autem
mortem per sternum atque ex illo plan- nati à fpiritibus © carne Spiritus mali-
tabitur planta que conftflet in omnes ge- gui in Terra Vocabuntur, ut fit habitatio
nerationes feculorum. Et Raphzëli dixit: j eorum fuper Terram. Spiritus maligni
Vadt Raphaël, Ô? Exaèlcm manihus & j erunt fpiritus egrejfi à corpore Êf car-
pedibus Vtnclumprojice in tenebras aperies j
ne ip forum partim ab hominibus partim
quoque Ertmum extftentem in Eremo Do- ab Egregdraeis geniti. Trincipium crea-
doël (ëilluc Vadensprojiceeum,/uppofitis tionis eorum €§ initium fundamenù illo-
fi /axis acutis (& ajperis^ operies eum rum Spiritus maligni erunt fuper Terram.
tenebris, & babitet ibi in perpetuum; & Spiritus autem Gigantum diflributi i«-
afpeSîui illius oppones operculum ne lu- jujîi, dejîruentes inVadentes colluclan'
men ei unquam appareat & in die judi- tes, jaculantes (uper Terram, &
curjus
cii reVocatu* in judicium incendio ignis faàentgs neque tamen comedunt fed cibo
deflinabitur &fanabitur Terra, quam cor- abflinentesJunt(S Variis phanta/matis illu-
ruperant, & labefaftaVerant Egregori dentes ,fitientes & imp'mgentes j & Spiritus
medelam autem Terra manifestayut curetur re/ùrgent cum filiis hominum & mulierum
Terra àplaga/ua, & nonpereant omnes qui procefferunt ab eis. A die verô cadis Ô?
filii hominum qua diSla ftnt in myflerio, perditionis^iortifque Gigantum Nephi-
quod dicebant Egregori,Ê? docebant filios lim fortes ,© rôbufiifupra Terram magni
hominum & defolataeSl uniVerfaTerrain (Sfamo/i, fpiritus egrejp ab anima eorum,
"Velut
 Velut ex carne erunt corrumpentes ufque IVoUs Verôfiliis hominum dico magna
ad judicium magnum. In quo JEon five ira îxcandefco in Vos © in filios vejlros,
feculum magnum fimul terminabitur. Circa & perdentur dilecli "Vejlri & morte mo-
montem Veto in quo jurârunt etiamjura- rientur cbari Vejîri à" facie univerfœ Terrœ.
mento fe inVtcem obflrinxerunt ut in per- Et
omnes dies Vttœ ip forum abbinc ufque in
petuumnondefîflat ab eo frigus, nix, prui- futur um non erunt plures quàm 1 20 ami}
na j & ros neque defcendat in tpfum, neque Vobis perfuadeatis ultra tyivere nunc
nifi in malediSlionem defcmderit in ipfum Verd non erit ipfîs via eVadendi tram quâ
ufque ad diem judicii magni & in illo in vos exarfit (^e.v omnium feculorum né
comburetur Ê» Terrœ adœqua- putetis quod effugietis
tempore ea. Huic Relatio-
bitur, & contabefcet liquefcetque ficut ni Traditio quae in Chronico Arabum A'
cera à facie ignis ita confummabitur bulbajjen Authorelegitur, uti & Hebrai-
dejîrueturque cuni omnibus operïbus eo- cisfabulis prorsùs congruit, quam vide
rum.
Tomo II. Oedipi folio 76.

Cap ut III.
E T>e Çigantibus ante Diluvium.
Gigantibus Sacer Textus fie & ex modérais f&ererius; Cornélius aliique
habet, c. 6. Gigantes autemerant innumeri quique ex Sacris literis evin-
fuper Terram in diebus Mis poît- cunt, Giganteshoc loco non tam ex in-
quam autem ingrefîi effent filii Dei ad iblita & incredibili eorumvafiitate, &
fiïid* hominum, y iliaque genuerunt ilh funt magnitudine, quâm ex fuperbia forti-
poternes à feculo Viri famofi. Gigantes ita- tudine, & immanitatemorum nuncu-
que ex filiis D enatos Sacer Textus patos fuiffe Erant enim quinque po-infignes 5. Rébus
afièrit; de quibus varia apud Interprètes tiflîmùmrebus infignes Vaftitate cor-Gigantes. (
liseft_,& controverfia. Nonnulli ex filio- poris, robore, fcientiâ, potentiâ ac bel-
rum Seth, & Chain commixtione natos licà fortitudine fupra humanum mo-
eflè volunt; Erat autem Seth légitima dum pollentes, denique propter inhu-
& D E o fidelis Adœ progenies, undè manitatem, $c truculentiam omnibus
filios DE 1 vocatosfuifle aflèr unt Cain terribiles, & formidabiles,propterquos
verô degener, & maledrâa progenies } maxime D e u s Mundum TfiluVio per-
Undè ex bonorum malorumque concu- dere voluit Quorum Regiam ur-
bitu Gigantes prodiifïè volunt ita Di- bem ad mon tem Libanum extitiffe ©e-
vus Auguflinus. Alii verô per filios D E i ro/us Annianus narrat Verifimile tamen
Cacangelos mnesifliu»
non homines fed intelli- eft, non omnes homines tunc temporis f
temporis
t
gunt, quos accedentes ad filios homi- fuiffe hujus inufitataevaftitatis fed homines
1
par- Gigantes
num, ex prodigiofo concubitu Gigan- vos quoque,mediocres,magnos, maxi- fuerunt. f
taea monftra genuifle fybbini tradunt, mos uti hodiê evenire folet, extitiflè
uti ex Apocrypho Libro Enocb fuprâ pa- neque Gigantes ejus vaftitatis fuiffe,
tuit, & ab omnibus ferè (enlàtioribus quales*Poêï<ç eos defcribunt qui per
S. "Scripturalnterpretibustanquamabfur- montes montibus impofitos in cœlum
da & temeraria revelluntur confutan- aditum ad exterminandum JoVem,
turque. Veriorem fen tenti4h quae eft fibi facere aufos fuiffe fingunt Mytho-
de Sethiana progenie commifta cum logi. Quibus adftipulantur fHçbbmi nu-JFabulofa
proceri-
improba fiirpe Caini ampleduntur Cy- gatores in ^ere/chit^abba^ qui eos cen- tasGigan- 1
rillus Jofepbus, Auguflinus Hier onymus, tum cubitos longos fuiflè fabulantur tum. l
fi enim
 fi enim tanta proceritate corporis con- flexione
1 fadà ad ea,qu* manifefîam in-
à.i'vva.aieUD.
ftabant inftar turrium cos comparuiflè volvuntcontradi£l:ionen>&
1
neceflè fuit; Quoniam veroeoscivitates Jungam hoc locoi!Iud,quoddc<9^ hhifloria Ridicub
de
aedificaflè conftat,quamnamdomumtan- Rege'Bafan'm Hifloria Sacracenica Ara- 0gGig3n- c

tx vaftitatis ad eos recipiendos,capacem bes recitant, qux uti H'tftoriœ Gencfeos vte.
fuiffe piitabimus?nifi eos fine domo,fine prorfùs disfônat, ita quoque fabulofis
tcdo.nudà terrâ contentos,fubdiocorn- poetarum narracionibus anilibufque
moratos dicamus ? Quodnam rogo nu- deliramentis propriè annumerandam
trimentumfivecarnîumfive frumenti, ctnfeo.Verba ex A rabico in Latinumà
herbarumque tam copiofumTerra pro- metrànflataita fè habent. Og Gtgasante
duccrepoterat, quod hujufmodi mon- Œpoft Diluvium fuperftes,cum Noë vnfigni
ftruofishominum ftomachis fuffèciflèt, & irreconciliabiliinhmcitia & dijfidio exerce-
quibus vel deni aut centeni frumenti batur}quem & continué adinternecionemqn^'
modii &. totidem oves vel unica die in rebâti mm Vero Noë tanta vaftitatis Ogg&œ
cibum non fuffeciffent: addo,hujufmodi (erat enim montibus altior) immanitaù refifle-
monftra generationi prorfus,nifi cum fi- {1 renequiret, in montium antrisfe abfcondebat,
milibus fibi conjungerenturmulieribus, ad quœ corporis mole prœpeditus Og penetra-
inepta fuiffe; & quemadmodum^foni re non poterat. TSlamquemadmodummufcU'
fingunt pinus ingentes & prxaltas pro lusexiguofe foramini infinuans omnes felium
baculis geftaflè quod fi itaeft, omnes conatuseludit;itaijuoqueNoi:Oggi Gigan-
fylvas inbaculorum ufus, brevi eradica- tisinfidias. Accidit quodam tempore^ut Og Infulfae de
tasfuiflè,nemodubitaredèbet,qui enor- Noëmum in campis adortus cùm intra ditlas OgfabulX.
raem eorundem vaftitatem pënitiùs con- montiumfpekmcibifugientemconfequinonpof
– ~c~ r jfet}indignatione & rabie perculfum evuljam
iïderaverit.Qmverô<aiierant,uti:flmy»*,
j
6

gigas fue- vel ipfum N oëmum unà cum filiis fuis ex barbampoft eumprojeciffè quxflatim inftar
hu) uftnodi Gigantum ftirpe natum eflè, cedrinœ fyfoot univerfam campi planitiem
ii unà cum tfabbinis, cacchinnis explo- cooperuit ita ut quotpili, tôt cedri projeSîi
dendi fùnt cum haec Noëmo Jrc<c fabri- fpe£iarcntur#x quibus Noëmum pofteà Ar-
catori prorsùsincongruafintjfequeretur cam extruxifle,infulfo fanè figmento, &
enim vel folumNoë tertiam Arca partem oppidôridiculo referont. Tamimmenfàe
cubando occupafse quid dicemus de 3 vero vafiitatisfuisfe fabulântur,ut cum
filiis pariter gigantibus,& uxoribus eo- Arcam in ViluVto quaereret^iquas non nifi
lum vafiitatisproportionatae viris certè ad genuaejuspertigisfedicunt. Intérim
hifce 8 hominibus 'Jrccon minimè fuffi- fame cruciatusbalaenas venabatur,quas
cientem fuisfe, nemo dubitare deber; à fbletoftas veluti uno bolo fiomacho
cum & Noèmm & filios in adminiftra- ingefto devorabat;& fimilia, quae & ri-
tione animalium non incedere, fed re- fum movent,&ob infùlfum fabula com-
ptare oportuifset in Arca nonnifi 30 cu- mentum etiam ftomachum. Qui plura
bitorum alta, quam ipfe 70 cubitorum hujusmodi defiderat,isadeat Tomum H.
altitudine fua longè fuperabat & quo- Mundi Subterraneil ubi quam fufiffimè
niam nutrimentum proportionatum de Gigantum magnitudine ex profefso
efse débet moli corporis, certum indè traâatum reperiet, ubi &deputatitiis
deducitur, oâo homines Arcœ admini- Gigantum ofEbus,qu3e in di verfis Orbis
firatores, vel uno integro menfe totum Terra: partibus dete&a feruntur men-
illumcommeatum qui unius anni (pa-
tem meam fufiùs apertam comperiet
cio omnibus animalibus confervandis Cum vero hujufmodiGigantumPatres,
erat colle&us confumerepotuifse. Vides feu genitores in libro Henocb ïyçnyoçjt
igitur Leâor, quàm inconcinna,quàm id cil, Vigiles quid per hoc
vocantur,
abfurda, quàm ridicula, infulfàquefibi notnen indicetur exponcndumcenfui.
humana mens imaginetur nullà re- B "n~ '1
 a 1 XO^«J'
Quid igitur liber Enoch per E yçnyo- flCt. GJtfov Kj « TIXM ftHA"* -1'1"

ptf?» id efti/^i/wintelligat, Africanw UJus Zofimi Panapolitaî Œbilo/ôpbi eo-

explicat his verbis IIàwÔbç d.vSpcù7ra>v
rum, qua ad cultum divinumtraditinyM'
^po^jSpa çiïà tHç yïiç A "Pyèfai rû ov bro fyt»0. memorant Sacrx Scripturae Ê>
pcu)S3vya.Tççfi<nvàv!tyto7rù)V <rtwn?J)ov. Biblïa, quod Gynx,ceitum 'Dœmonumge'
Multitudine hominum jfuper terram faSlâ nuSyUtanturmulierikis.Meminitquoqueirier'
Angeli cœhfiliasbominumconVeniebantj&c. mesinPhyf &ferèomnis (ermoapertus @
Ubi per Egregoros id eft, Vigiles Ange- occultus primœyœque ac (DiVmœ fcripturœ.
los, utique non bonos intelligit. Memi- quodjfngeli de/tderaVerimmulieres, & Vem-
entes docuerint eas omnia o pera Nature; qua-
nit horum quoque Cedrenus his verbis:
Kaj %ck KFyihsç ÏÏypnyp&'Kiyiicui. rum ^gratiam reperientes manebantextra
cœlum, & fie omnia mala & inutilia docuerunt
EtomnisAngelm Egregorus dicitur. Clem.
filios hominum. Ex quibus, dicunt ditta feri-
Akx. (Pœdagog. i. McMcieAOL >B otE*.
pturœjiatosejfe Gigantesfluorumprimatra-'
jfnyoporsç èq ovtv <r(pâç ouùrûç
ditio fuit Chima de his artibus,librumq; hune
dneuuijCpvïiç hTytteiç, èç JL'ypnyopvç
Vocant Chima unde &arsipft Chimia.
KO.tâ[jfyj Nosarbkramur cum Scaligero GeorgiusSyncellusçriCcusAuthorin/ûa
veriumillum i o.2)rf».c.4.(ubi hacc verba phadeli-
bifloria librum Henocbcitms^Egregorommbris He-
habentur ^»Tpi yy h») '{Tk-i 'irna Ti'rni quoquememinit, dicitque omittendasnoch.1
Etvidebam in Vifione ca- .rvm î**(»^ p easeflèfcripturarumfabulas, quas A po-
pitis mei & eccè Ygil © SanSlm de càlo cryphas nominamus. Eh quodearum oc-
defcendit) de Egregorœis intelligendum, ctdtaorigoffîttiïaruhTatribus^qMbusufque
ubi yy Figilem fignificat, quales An, adnosautboritasVeraciumferipturamm cer-
geli funt qui quatuor ob caufas, Vigi- tffimè&noti(fima/uccefJïo]nepery>èhit.Qux
Stofimus les dici poflunt. Zofimiu quoque Tana- totidem fêrè verbis S.JuguJlinusTe&rt.
S.Augujt.
condem- <
apud Pio- j
polites apud Tbotitm ita de iisloquitur: Etfienim^ftaqvât) aliquainhujusmodiApQ' nat J Apo-
À
Xgnmç Zeùaifih ^YimawoKiTH QiKs- crypba.
tium. crypbisinVeniaturVeritas, propternudtata- (
Cp<pa cm '<$$ (tp&ç 3-eo<ré£euw h iâ
men fubreptitia ejus non effe canonicam au-
3-' 4 Ifjiùê j3<"<oAft». Q>cL<rKH<flv ai /êpo&f tboritatem. Scripfijfe autemquœdam<Divi-
yçy.<paiï[ lr< ^{ÎT^iyèç Tiwom&'n tçi numillumHenoch,mgarinonpoJJe£Ùmboc
<PcufjLoviiï$p& o^tcuj yîwcugiv. in epiftolà Judas Apofiolus dicta credi
•n utplurimàmpojje, pr<x[ertimqu&
E ~ccvn~r.côv~L~~ J(9t# E<gp.6ç cv ~is c~vat- tamen ea
de defeenfu Egregororùm & Gigantuni
xoîç» HSM %î^ov ottolç iïsy&Qcu/epoÇi
impietate, utpoteSzax Scripturgeco«/en-
~a'xwC~~ T~~ ~,uv~Ncôv6iro-EV.
tkntia & à Mofeapprobata, recitantur.
T8T» «v '(<pct(nv où dç%ciïoui ncy à-éttm
Quia verô de Gigantibus agitur in
yç^cpct^, on A'yyè*sii7révfÂ,iKrtVT§S hoc fragmento
non prxtereundamdu-
yuvcuKùùV i(gt) x&TeKÔo'vlsç iJifct^aw ximus fententiam veteris cujufdam S cri-

xocp~cv 1 x
clvtcLç Travée, rci £ ^juVswf y a. dv ptoris de iifdeïn Ot t« 2»ô' E'»»^
"~&
ïfjLava». on wâ.vfy roi 7rovnç£ (c /tw-
XjE'vcôç 7rciïfeçvio\ 0g« voeiAÏaG-cw, o'i
iiviç àhsvlîç cbtoActuia. (w&ç t&lç 5u-
$\v à(pû^Sy%L tIuj ^v%luù ioHi'a^m ya.Tèç$içKoàveio-yihQov, $% m oibv. $
rùç dvùçûù7niçt cl% cwtûùv QourKXov) xx`~cNu7~tt ~CC~xyap.cias~yi,vovTa~ n-
cy ewTcà yç$L<pajj }@) tvç Tiycufl&ç youvitçj «fia $ vp iïKouofifljyt x&i
yi'ftAd?;. sçïv %v ou)t^S h mçèvh azfef.- ftiytÇOl (fiflt Q 'PV oL$\KOV Kj @6&l*$«'
FM Seth
S'omç ^«ju,a <3&t Txroiv râv re^iiûiv, 7rovt>çyi iij Hobuçoi. Filii Seth, Enoch l?ocantur
ilii Dei,
CMctMTcM^ tcwtIw t^o |3«1oAov •$' ® Enos pueri filii DeiimelligmtWy qui fiîlii Kain,
captin pilii horai-
îom.
 çapùviïïtqueintemperantia^& Venereà libi- pnn bis
verbis D1« î~)flhvn ")ÔD
,,¡ri' ~t'
'Z):I~ j~5'~) Q' MT

dim\ ad Csûnïfilias ingreffifunt exquh Q'i:»T J-1m'"

ninm mapj
bus Gigantes ex promi/cuis hnpurifque nu- n&xn p d- aannD vn
D'iVri
ptûs orti junt èjuïlum quidem robufti &.onar nnVn on«» n»»nr»D vn mspi
> & Lamne £
maxïm^obinjujiumï/ero& profanumjmpro- Etijîi/untfèiritu* &d<emoms
Dacmonas
inciibi &
Vocanturhaenuptiae à £»/</# (qui videtketexpromifcuaenormiquelibidinefuccubi.
d
bi&pejpmi.
roanifefto procréait funt jfyiritui enim mares
,imprœ-
TcttAitty'
fjLioq Atque ex his
hoc etfi gnati à fœm'ma genmunt famine ® JJ>i-
patet fragmentum Apocry-
ritm fœminœ imprœgnatœ ab homme Yirox
phum, non tamen ita abfonum eflèab Quae aliter ac de in-
iis, quaeaut Sacra Scriptura aut Sanfti cubis progenuermt mares.
& fuccubis daemonibus intelli-
Tatres tràdunt, quàm aliqui putare po£ genda non funt j in hoc foliun impuden-
fent.Etfi enim AutographumEnoch ve-
tiflimè errant,quodAdamum hujus quo-
tuftate temporum perierit j verifimtle &compli-
que impietatis & authorem
tamen eft, ut fupra quoque ex Og<?«e cem faciant. Quse & fterofiu antiquiffi- Ecrofui,
ofiendimus, tamadmirabilemfiliorum -aJBar HofcbiafiYms
hiftoriam con-
mus,hoceft,y^n
hominum zQXe<DiltiVium
Bofex in fuo de Temporibus libello
tinuâ & fucceffivâ traditione propaga- teftatur:5mk»/,inquit^/«temporibus cir-
tam fcriptifque abantiquis viro D s i Libanumfui/fe Enoh urbem maximam
traditam, ad Cbrifti tempora, & indè ad ca
nosufijueperveniflè. Namàb Adamoli- Gigantum Hi Vafiitate corporis ac robore
&difciplinascœpiflè iapraceden- confifi, invertis armn omms oppriméant li-
teras tidmiqueinfennentesjnyenerimtpapiliones,
tibusdiâum eft
notum eft Cbddœos
& ex
qu frbfana HiHoria
Aftrono-
miam, & literas habuiffe ante Alexandri
& injirutnenta Mufica & omnes deltcias.
Mmducabanthomines têpmurabantabor- Immariia
oya) Gigan-
fusineduîmmque pr «parafant (Veluti tum fer-
Monarchiam tribus millibus & fexcen- lera.
& commijcebantur matrèus ^filiabus jforori-
tis annis, ac triginta quatuor, apertè do- mafculis & bratis. Ubi alii legunt (dé*
bust
cet Georgiw Syncellus Author Gracus. monibusJ brutorum forma.) Certèmajorem Cur tanta
Epigws quoque ait, leptmgentos annos anteï>rtT/«wfuiiTe,
fueritante
hominum malitiam Diluviam
& ampliùsante "Ninum&cŒhoroneum in-
quàm hodiè, indè conftare poteft,quod hominum
Laterculi vcntos 'Babyloniœ latercuïos colles in- paffionesamorisjirae^indiâaîjHbiclinis
«^ialitia.
in i]uibus
fcriptos pro flderum obfervatione. Quae
corporibus integerrimae fanitatis &
misprœ- omnia Moyfi conièntiunt ut alibi de- in
cepta in-
monftravimus» Infamem autem vitam robuftiffimis,
multô quàm noviffimis fe-
culis vivaciores errent. Accedit quod
hominum, peccataque enormia oppres-
lege ullapofitivaautRege im-
fionis,libidinis, & promifcuae luxuriae, uti fine
proba & malediâ:ai(çî«rfftirpis foboles,
obqux D E u s juftaindignarione com-
delendum vivebat, ita quoque mirum non eft in-
motus ,genus humanum pu-
Scripm- fraenem libidinem,& infatiabilemcarnis
taverit praeter ipfam Sacrant cumdeteftabili idolola-
ram etiam alia fragmenta Onentalium te-
appetitum unà
mundum in-
ftificantur. Quod vcrôHiBforwJpocry- triae abominatione totum
fe undâflè. quo quidem ftatu rebus verfan-
pha narret, Spiritus feu Daemones mirum videri dé-
hominibuscommifcuiflè, id SS. P P. at- tibus, haudquaquam
placiris bet, fi dxmones eorum fefe operibus
que omniumferè Interpretum re-
^0rà folito fu- occultè & per varias illufiones immifee-
pugnat. tamen more cùm five ad fovendas carnis illece-
perftitiofi hanc inauditam fcelerum rent,
D Ei cultmu in uni-
enormitatem, ab impiis ante ViluVium bras, five ad verum
hominibus perpetratam mordicus de- verfa
terra abolendum fuumque ftabi
occafio,
fendunt & inter caeteros %è. Seccbai liendum major non fuppetcret
plerique SS. W. docent.
& 'fybbotbi fuper hocG<?»i?/îjverfcum: uti
E 2 Ca.
 CAPUT IV.
De /^Noëmi ejufque.virtutibus geflifque.
ANtequam ad vitam Noë defcri- «j. Matbuja'él Mauiaël filius.
bendam nos accingamus ad 6. Lamech Matbufaêlis filins duas
faciliorem rerum intelligentiam, uxores habuit. ^«^ & Sella,
Genealogiam priùs Filiorum ©«', & J^ainum occidiffe traditur La-
filiorum hominum hîc apponendam ntech.
cenfuimus,unâ cum annis ab orbe con- 7. JabelScJubalexJdafiliu Hic
dito, quibusfingulivixerunt. citharœdus, ille paftor.
8. Tubalcain ex Sella faber aeris &
GENEALOGIA ferri.
Filiorum Dei Ê? filiorum bominum. Ex filiis Dei cum filiis hominum
matrimonio copulatis nati funt Gigan-
Filii Dei. tes, non tam mole corporisftupendi>
quàm viribus morumque perverfitate
Adamus protoplaftus creatus fuit
infignes qui DEUM ad univerfale
Anni ab Orb. Cond. 6. die.
Seth Adami filius. Diluyium impulerunt inventores ar-
i. natus 130 tium quas tcRe Jofepbo columnisinci-
2 Enos filius Sethi nepos Adutj qui
primus incepit invocare no-
derunt p|
derunt. :w=~r~
Natus eftZVoë Patriarcha, magnum
men Domini. 235 illud Divinae providentiae intirumen-
3. Cainan filius Enos 325 anno Mundi 1056. poff mortem
4. Malaleel filius £ainan tum,
395 Adami 126 annis
Jared filius ex Pâtre Lamecb,
ç. Malaleel 460
'6. Enoch filius Jared raptus à quem cum Protoplafto 56 annos vixis-
fe ex calculo Sacrœ Chronologie ofien-
r Deo 6a 2
ditur. Quoniam verô ex hoc loco ex
7. Mathufalem filius Enoch 687
8. Lantech MathufaU filius 874 aequivocatione nominum varii errores
nafci poterunt veritatem SacriTextut
Seth moritur 1042 paucis declarandam cenfui
NoëLamchi filius 1056 Docet
9. c.4. Genef. duas progenies filiorum Adx
Enos inoritur
Cï/«dw moritur
11 40
quarum prima ex di« primogenito
1235 ^^cfilio'i altera à Seth tertio ~d.~ filio
Malaleel moritur 1290 procefllt. Illa à plerique Commentatori-
y^ra/ moritur 1422 bm fub nomine filiorum hominum hxc
Nioë jubetur Arcmfabr'u
fiib nomine filiorum D E i indigitatur
care 1556
Matbufalem moritur
illaob fratricidium Abelis maledidioni
165 c
<Diluyium univerfale 1656
fubjeâa & ob fceleratam vitam haec
ob Religionis cultum filiorum Setb &
Filii hominum. Enos D Eo devotos Patriarchasprotulit
qui tamen poftea facrilegis nuptiiscum
IÇain primus Urbem condidic aliis Qanaitis id eft filiis hominum
1 con-
Henocbiam à filio Henoch fie tradis contaminati, in immanium (ce-
didam. lerumbarathrum precipitati iftius Re-
2. Henocb Caini filius. ligionis, Divinique cultus, divortium
3. Irad Henocbi filius. iniere. Utramque progeniem hic appo-
4. Mauiael Jrad filius. nendam cenfni.
Filii
 Filii Obi ftirps San&a. armiger Lamecb, quem Tubalcain filium
fuifse putant advertens firepitinn &
jidamus & Eva eorumquefilii motum foliorum quem fâciebat Cain,
Cain, Abely Seth. indicavit Lamecho patri fuo ibi latere
Seth genuit Enos. feram Lamech jaculatus occidit non
Ellos genuit Cainatu feram fed Cain. Rcdeprchenfa Lantech
Cainan Melaleeï. ira exxftuans ar migerum aut arcu aut
Melaieel Iared. fufte occidit unde ipfe paulô poft
Iared Enoch.
mortuus eft. Cum itaque ob duplicis
Enoch Mathufalem. homicidii fceluscommifsum,omnium
Mathufaîem Lantech. odium incurrifset anxius & pavidus,
Lantech genuit Noë.
ne Caini poenam fuftineret, fuis uxori-
bus Acte Si. SelU ipfifcclusexprobranti-
Filii hominum. bus conqueflus ie cxcufafse dicitur, his
Qain genuit Henoch à quo Urbs pri- verbis Quoniam occidi id efl occidi
ma Henochia fuit. fateor virum & adolefcentem, mortem-
Henoch Irai. que ideo meritus fum Veruntamen fi
Irad Mauiael. Cain interfeâor fratris fui feptuplum
MauiaelMathufael. eft puniendus, utique mei interfeâor
MathufaelLamech. feptuagies fèpries efi ideil longè gra-
Lamech duas habuit uxores Aàa & vius punietur Ego enim Cain infcius
Sella ^JabelScJuÊli hzc Tu- occidi armigerum verô meum non
bakain fabrum progenuit. occidere fedeaftigare tantum volui.
Ex hifce itaque luculenter patet, Miranturhaud immerito Sanâi Pa-
hune Lamech minime ex flirpe Seth, fed tres, poft 77. filios quos Lamechim ex
ex Cain progenie fuiffe ejufque filios illicita polygamia habuiffe referont,
fuiffe ex duabusuxoribus prognatos, vi- tandem ex eo tam nobile i1lad lVlundi
delicet, ex Ada^Jabel Se Jubal quorum germen 2S?o«w«»iprodi!flè;huncfolum
ille pateir habitantium in tentoriis,& pa- gratiam in conipedu Dei à Dilulrioli-
ftorum hic pater canentiumcythara & beruminvenifle,reliquis aut variis cafi-
organo, Tabulcain veto ex Sella progna* bus, vel DiluVio pereuntibus. Atque
tus faber fuit in omnia opera aens&fer- hoc pa&o allegoricèinterpretaritur ut
ri y Lamcb ïtaque ex malediâa ftirpe per LamecbwnScjy. filios peccatores,
Cain, primo ob Cainocidium deinde per TSLoëmum vero, Cbriftus Mef&M intel-
ob polygamiac introduftionem,& com- lrgatur, qui poft 77. generationes,quas
mixtionem cum Sethianis peraâam me- ab AdamzàChrijium apud Luc. 3c. de-
rito fcelerum enormium, atque idolo- fcnpKs habemus, peccatumexoluturus
latrixpotiulmum author fuit. unde to- fit, atque illaspœna»mapaflîonefitfi-
to cœlo aberrant qui eumcum Lamech niturus ira D. Hieronymus vel utalii,
Methufala filio imperitè confundunt. 77gentrationes per Lamech defignari,
Quomodo vero, & qua occafione, La- in quarum fine puniendusfit, ejufque
mech Cain tritavum occiderit,hoc paâo 77 filios ©«Woperituros mjofepbw.
narrant Authores S. Hieronymus ? Lira- Sed hxc relinquamus Inrerpretibus la-
nus)Toftatifs'iÇajetanus & ex his <Pere- tiùs exponenda. Nos ad Noëmumçro*
r'tus dellfyïï Cornélius à Lapide. Ibat La. grediamur, quem Sacro Textu teftantenium (
mech
La-
de
1
mech venatum in fylvam intra quam Lantech mox ac natus fuit Noë, velutifilio
Kor.
fuo

Cain conceflèra t,vel ambulandi, velca- Mundi confervatorempraedixerat. Pie-

piendiaërisfrigidoriscaufajcomesergo rique afferunt, cum Adamus per revela-
B 3 tionem
 tionem cognoviflèt de Adventu MejJU^ bus fuis, id eft, in (xculo,quomortalium
cujus ortu omnibus malis expulfis o- perverfitasmodum & termines excede-
mnia in excellentis gratiae ftatum redu- bat undè folus invenit gratiam in oculis
i
cerentur,ifqueprogeniem fuam tot tan- D e ambulavitquecum D E o. Quid
tifque affli&ionibus doloribufque op- autem cum D E o ambulare aliud eft
preffam, de hac quiete &confolatione quàm in omnibus a&ionibusfummâ cu-
per Mejfiam venturum,ad patienter to- râ & follicitudine,quo ad per fingulare
lerandos hujus vitae labores, continuo Divini Numinisauxiliuminhacmorta-
animâffer, pofieri id de Noë intelligen- li vitalicuit, jufl:itiae,fanâ:itati;& perfe-
dum crediderint,ob verba Lamechi: ipfe ciioni totis viribus fefe impendere, ge-
cmfolabitur nosaboperibus S? laboribus ma- nerofas Henochi proavi fui in virtutum
nuum noflramm in Terra, cui maledixit (Do- exercitio aûiones
veluti virtutum o-
minas. Erat enim Noë EJ'Dfii p-w B"« mniumeâypon ad imitandum fibi pro-
vir juftus & perfe&us in generationi- pofitum continua meditari ?

C A P U T V.
T>e Vita Noë ejufque reBitudine apud Deum
&• hommes.
•Lariflhnum fàriè excellentis ju- ftantia&fortitudine reftiterit.Quin vel
SolusA'oci

ventus eftt
I ftitiae&innocentiaeargumentum ipfum nominis etymon Noë m quod
in fuis ge- eft in tanta hominumfui tempo- ei prophetico fpiritu impofuit Lamech
nerationi- ris malita & corruptelà animorum &
pater ejus quantus eflè debebat, ve-
Hudiorum morumque perverfitate, tan- luti a» lâiuTtiè vel luculentiffimè ex-
taque omnium fcelerum colluvie, & preait. Scriptura ita habet Lamech
immanitate, eum folum'ab omniflagi- centum oSiuaginta duobus annis genuit fi-
tio puriffimum, (àndiffimum, Deoquc lium, VocaVitque notnen ejus Noë dicens,
chariffimum denique (Optimum inter ipfe con/olabitur nos ab operibw & labori-
peffimos fuiflècum fua haud degencre bus manuum noftrarum in Terra, cui ma-
familia; Etfi enim tanta perverforum Jedixit Dominus: quafi diceret, ifte Noè,
hominum multitudo in fummam ma- cui nomen quietisimpofui, requiefce-
litiam projeta Divinae gratix oblatio- re faciethominesin Terra impia &ma-
nem repudiâflèt folus tamen juftus ledidl:a àD E o perditoquejam perD/fe-
Noë excellentis virtutis icintillamcon- Yum Mundo D e u s in ipfo & per
fcrvâflè legitur,& quemadmodùmilli o- ipfum generis humani animaliumque
perum perverfitateDivinammifericor- in ^r<r^{èminariumin(laurabit unicus
diam ad indignationem provocarunt, fui temporis D E u M inter & homines
fie ille eximio fplendore virtutum, gra- mediator ifte eft,quioperibus perveï*
tiam invenit coram Deo Domino fuo. forumhominumfinem imponet,qui re-
Seus fin.Non eftperfonarumacceptator DEUS; nafcente Mundo confolabitur nos ab
verùm fi in tanta multitudineunum ho- operibus manuum noftrarum eo quod
minem,qui quae placita fueririt ei,faciat, hicprimus erit Agricola qui vomerem
non defpicit fed fuâ eum cura digna- & aratrum excogitabit, &,fubjugum
tur, & tanto illius majorem tutelam ha- boves, tum ad aratrum trahendum,tum
bet,quantocum tot fuerintqui ad fcele- ad terram profcindendam coget, cum
rum participationem eum omnibus hucufque propriarum labore manuum
modis trahereconarentur j majori con- homines id fecerint i atque adeo
terra
Terra ipfa deinceps minori & cura,| gerebat, nifi quando in injuriis DEo
& labore coletur; ifte eft, qui Meffia j illatis vindicandis tempus & occafio
nobis promiffi perfonam exprimer, à ipfi permittebat. Itaque quingentefi-
quo reconciliato cum Deo Mundo, mum virae fux annum pertingensgenuit <Gencratio
homines requiem invenient animabus tres filio5,5"e;n Cbamy8c "Jafhet j de aliis fSemjCham
& Japhct.
fuis. Itaque No'e ftatim in primo aetatis vero filiis progenitis filet Mo/es in fua
fax flore, ea dédit virtutis ipecimina, Genefî. Undè Sanfti'Patres, &intercae-
ut minimèotiofa viderentur ea qua» di- teros Divus Qbryfojlomus fatismirari &
vino agitatus inftin&u pater ejus La- depraedicare non potuit tantam ejus vi-
mecb, deeopraedixerati quae praeclarè ri Continentiam,pr3efertim in prima illaContinci>
ttia Net.
fanè deducit homil. 2 1 in Genefin S. Mundi aetate, quà uti conjugio, & in-
Bafllius H'tnc inquit animadvertite Di- fervire generationi filiorum, non modo
quomodô puerulus ille ( de Noë lo- honeftum & laudabile,fèd& propène-
quitur) paulatim crefcens omnibus ipfum i ceflàrium ducebatur in illa inquam,
videmibus,occafio difcendifuerit namtnox ¡ aetate quâ homines non contenti ma-
ut quis nomenpuerijcifcitabatur, exinteT' trimonii legibus, laxatis cupiditatum
pretatione dijeebat eVenturumzeneralemin- 1 fraenis ad
omne libidinum & obfcœni-
teritum; fiquis divino fpiritu afflatusfimpli- tatum genus précipites ruebanr. Filios
citer hoc futurum dixijjef ftatim fuijfét ob' verô, Se m Cbam & Japbet in pofteri
UVioni tradition^ gravitas pcm& nonfuiffet Mundi femen deftinatos in timore
tota cognita At Vero quia illepuer ante 0- D e erudiebat, nec ut perverfae & fpu-
tmiumverjâbaturoculos tempèjlivè &in- riae Cain't progeniei coinmifcerentur;per-
tempefîivè (DiVinam repnejentabat indigna- inittebat;ne& ii ex fœda iftiufînodi ho.
tionem 3 Ô? confeqwnter tandem quietem minum converfztione, labe contracta
&

confolationem deindèadmaturioremas- fimiles illis fierent. Hifce itaque perfe-

tatem provedus uti erat Divina glorix Stx. vitac exercitiis dedito Noëmo,tem-
zelantiiîîmus fèâator ita quoque ho- pus venit, quo D eu s Opt. Max. Di-
minum, quieffireniquadam ficentia in vini fui confilii arcanum ipfi' aperuit,
omnem improbitatem efFundebantur, folumque Noëmum cum tribus filiis,
vitam increpare, morum enormitatem & totidem uxoribus prioris Mundi
reprehendere, leges benè feliciterque per diluvium perdendi, pofterique in-
vivendi praeferibere, eoique tandem ad (iaurandirationem edocuit his verbis
D E 1 conditions fui cultum & venera- Finis univerfie carnis Venit coram me, } re* Genef.6.
c
tionem inducerenondefiftebat verùm pleta eîl Terra iniquitate à facie eorum.
undè fruâum vitac xternaefperare debe- & ego difperdam eos cum Terra fac tibi
bant, indè mortis aeternx fibi pœnam arcam Ô?c Hocitaque i\i\tArcœ fabri-
adfciverunt; fiquidem ex dehortatione candaeprincipium in quo uti nihil non
ejus à vitiofa &perver{kvita, tandem admirable eft, utpote quod humani
adeo pertinaci contra eum odio exarfe- ingenii capacitatem longé excedat, ita
runt, ut ad eum perdendum nihil non quoque temeritatis praefumptionifque
excogitârint, ut exfiagmentoLibri Enoch poenas non imméritéincurram, fi illo-
fupra citato apocrypho fatis pamit. tis, utitadicam manibus,tanti moment
Filiis quoquelegem vira & difcipli- ti fabricam defcribere & explicarecon-
nx tradebat, univerlâm familiam, juxta tendero. Verùm cum particulari quo-
praecepta à Protoplaflo ipfis reliàa'ad dam inftinâu ad Divinae Sapientiar
vitam intimoreDEi caeterisque offi- divicias, ac providentix opulentiam
ciis tranfigendam neceflàriis inftrue- Mortalibus exponendam me agita-
bat, impiorum confbrtio minimè iè in- tumjamdudumfenferim, inejus infi-
nita
 nita bonitate confiais opus aggre- ad id pro tenuitate ingenii conficien.
dior, fpe firmà fretus,iuturum, ut qui dum, fit daturus, qui in fuis, & velle &
inftin&um dédit, ipfcquoquegratiam poflè perficit,

S E C T I 0 IL
De Fabrica <ytrcœ Noèmicœ.
C A P U T I.
De mira Dei Providentia in fabrica sArcœ.
Ivinorum Confiliorum bus Divinis arcanioris confilii operi-
profunditas tanta eft,'tùm bus colligere poflumus id propenfio-
in omnibus rebus Mundo nsconuliiugnumfuifleconjiciinus ut
praeftitis, tùm potiflîmùm Deus Opt. Max. quod ob fcelerum in
in Arca No'émi,ouam ex- ifio primxvo Mundo hominum enor-
plicandam affumimus ut humanae mitatem, per hominem mundum
mentis imbecilliras prorsùs inejusmy- perditum voluit; per hominem Noë*
fieriis penitiùs confiderandis veluti mum videlicet Typum Chriîli in Ec-
Digoaticï abyflbquâdamabfbrptavideatur.Dum defix SaxÂrcayveluti alterum TSLoë con-
DeiO.M.ille, cui innumeri
Mundi confervandi fervaret de quo in Tertio Libro pluri-
modi & rationes pro infinita fua poten- bus. Sed jam ad rem.
tia &fàpientia fuppetebant, genus ta- Dixit itaque Deusad Noë Fac Gentf.6. <
men humanum perditum per Arcam Ii- tibi arcam ? &c. Verùm antequam ul-
gneam, Noëmo Architecte & Naucle- teriùs progrcdiamur hic variorum
ro fubdelegato veluti in quodam to- Textuum Leâiones hujus loci addu-
tiusNaturapenuario, confervare con- cam ut, fi cui fortaffis in tanta Tex-
ftituit. Quis non obftupefcat,DEUM, tuum differcntia dubium occurrcrit,
Cujus potentix non eft numerus nec quomodo ii concordandi fint Leâor
terminus, eo fe ad humano generi fuc- curiofus viderer.
currendum, inclinâflè, ut quod ipfe in Hebrœa LeStio. Hebrxa
iûu oculipraeftarepoteratjvolueritper Udio.
t~5n `~51~y (Gentf.6.
alium agere, & in Arca extruenda Ma- i1:1Mi1 nre i1r1pn t:I' 3P -,£)1 ·Yy
giftrum & Architedum fe Noëmo prce- it^K nn tiésa pnni rrao nn» misai vrerf. 14.

bere, praecepta fabricae praefcribere in nsnn •px hdk mue vhv nn« tvtryn
negotio humana induftria fuperiori, innnip na« anohvfi nam hûn auron
infusa quâdam fcientia ad rerum o- rtTjrsho rMbsn nox ^ki rorh îit/yn t»
mnium, adfabricam conficiendam ne- arxr o»nnn ovn rm nann nnôi
ceflàriarum comprehenfionem conce- irwyn V3nifiv\
dere, & fuperiori luminis radio illu- Graca LeSlio 70.
minare in tanta rerum multitudine & Hoincov ûv (ttcurtâ ki€q?9 cm %u-
LLeftiO7a
varittate non fit dedignatus ? Sunt
haec infcrutabilia Dei judicia, Kmv TtT^eyamv voostdç ttw»V«Ç
quae
humanus intelleâus non nifi per um- \tç cwtHç' xgtjj ceV0oATû»'(r«ç ouôrhù
bras quafdam conje&urarum attinge- f rode y HSMi%MÛsv rn aicr<pùï*.T6d. 1$
re poteft quantum tamen ex fimili' VTtoç noinarctç t\w kiÇutv reActxo-.
9ÎU9
p ~rnx~wV sô ~~xC~'
7fi~-mKOv~ ~rnx~rvv
xt6°WT~
rô ~o~rC~ J{g/.
1
LeSlio jirabica.
Arabica.
rp~cccxov~c ~cnx~tw Tô v~(~. c'»rc-
a-turaytw ~rorna~ccç rlur ¡UbuJ~V. N~ ccç
mvtw <nwTi7\i<THç cw'rlw avaûév.
rlm â~ ~~egcv 7rO'~fjEi' c~c 7rÀa.Î"~IJ.
xalc~yHCt dl~i~~o~. ~i~e9~a
TioMtretç cwtIw.

Idcft,
Fac igitur tièihArcnm de lignis qua-
dratis manfiunculas facies in ea, & bitu-
mnabis eam intrinfecus Ô? extrinfecus bitu-
mine & fie fades Arcam trecentorum
cubitorum longitudo Arcae & quinqua- Idcft,
ginta cubitorum kùtudo triginta cu- £j^œ tibi Arcani ex ligno buxi &
bitorum altitudo Colligens facies Ar-
fac illam tabulatam, (S Mine eam imeriàs
cam & iti cubitum confummabis eam de-
facies
© exteriàs pice & hœc eft menfura fe-
fuper at portam ex latere in, cundùm quam facies illam. Trecenti cubi'
feriora bicamerata S» tricamerata facies
ti longitudo ejus quinquaginta cubiti lati-
eam. tudo ejus, & triginta cubiti crafôties ejus;
& fac illi lumina S? ad cubitum perfi'
LeEîio Çhaldaica.
cies illa àfummitate & fac illi oflium à

p-niD artrppi \yin Nno'n *f? t»^ latere ipjius infima média & fuprema
«-»3o^ wa ntv 'ônm t-uvan rv Tayn facies in ea.
recs nVn nn* T^rm ni Nittaa
Syriaca LeBio.
n"nia j'ok j'^on ^<3m ><d*ik pan Lcftio.
Mnvnb Tayn -rirei :non pot* pn^fli
witrm Hinni tàvbn ni^ta»n MnsMSi
pten^m pwn purm piiio nwfl n*iDoa
MJ'tl1n
Ideft,
Fac tibi Arcam de /gw« cedri man-
jones facies in Arca operies eam in-
tas Ôf foris bitumine & fie facies eam:
trecentorum cubitorum erit longitudo Arcae:
quinquaginta cubitorum latitudo & fr?-
^w?*» cubitorum altitudo ejus feneftram
facies in Arca & in cubito confummabis
tam defuper 6? o/ftw» Arcae in latere
ejus pmes manfiones inferiores fecun-
das & tertio facies in ea.

c Id
 Graeca juǻvy Chaldaea KWton,
Ideft,
Syriaca }Lo.£iL Arabica >.3j>li quae
Fac tibi Arcam de ligno Vim'mit in cabula feorfim confiderata vo-
manfîunculas compane Arcam & lini eam non aliud
fignificant,quàm 0/?4mquandamrebus
extrinfecàs & intrinfecùs bitumine Et in collocandis, aptam; Àrcas vero
hoc patio facies eam Trecentorim cubito-
ea
hujufmodi utplurimum fub forma pa-
rum erit longitudo Arcae 6? quinauagin- rallelogrammi confici videmus nifi
ta ctibitorum latitudo ejits triginta cu-
quod fubinde arcuato cooperculo in-
bitorum altitudo illius & fpeculasfac Ar-
(truâas comperiamu-s de quo paulô
cae ® cubito perjlringe eam fupernè, & poft. Unde colligimus
nullo modo
ojlium Arcae in ejus latere facito man-
in morem navigii fuiffe formatam, ut [habuit fi-
fiunculam infimam & fecundam, ac tertiam milecutn
plures perperàm featiunt, cujus latera rnave.
facito eam.
ihearinam arcuantur, & fummitas ejus
Ecce hi funt pracipui Texws qui in vel patet, vel concameratur; nequein
Sacris Litteris, juxta diffcrentes editio- hac Jrca quis ex(pe£let malum, varie-
num Leâiones proponi & exponi fo- tatem velorum, Arcam nullis antennis
lent, in quibus nullus fere occurrit, qui autcarchefio, funibufque, auttemone
quoad Arc<t proportionem, non idem puppi prorâqueinftru&am, fedad ino-
habeat, uti enim ^rc^eproportioD Ei dum GJîœ undique claufae & quadran-
diâamine prxfcripta fuit, ita quoque gulx, quae infernè plana eflèt&aequa-
nil clariusluculentiufoue in ea defidera- lis quaquaverfum, ideft fundus^c*
ri potuit, ut proinde non fit mirum o- perfeâum parallegrammum quod &
mneseditiones differentiumlinguarum biflongum vocant, referret; fuperne
in unum quoad Jrcœ menfuram hîc vero quafi plana efset ita tamen ut
confpiraffe. Sed jam explicemus fin- modicè in culmen', protuberationeexi-
gula. ` guâ afsurgeret quae in fequenùbm co-
Fac tibi Arcam Hebrxa nan habet pioOùs aperiemus.

Caput
De çZAffàeria Arcae a Noëmo extruïta.
POft datam formam materia reàè tum
tione
ex variarum le&ionum confidera-
fubjungitur. Leûio Hebraica ha-
bet "loti 'vpo ex lignis UYtgatis}
Graîca habet vu guAûW rS^yanav,
ex lignis quadrangulis Quod verô il-
lud fuerit lignorum genus aut fpecies,
id fane omnium pxne interpretum
mentem non parum vexavit. Hebrai'
ca ïe&io habet "iûu ^o ex ligàs
Gopher Uvigatis; Quid vcrô Gopher fit,
nemo eft qui explicet quidam per
Gopber pinum alii cuprefsum abie-
tcm, aut laricem fimilefque picearum
arborum fpecies intelligunt j Ego quan-
II.
didici vocem hanc Gopher mi-
nime alicujuscertae arboris fpeciem eC
fe, fedgenus cujufcunque tandem ar- Ex
quo
boris eâ denotari. Onkelos in parapbra/tfua Jjlignige-
Au*
Cbaldaicadkh, ^raa/iexcedrinis lignis fitiere
Fabricata.
extruâam. /Dmpn p^xo/ exlignisce-
dri,quam TWw«</jj^<fequuntur, qui in
TraÙatude fabricis quatuor cedri genera cdaadru-
rccenfènt, & funt: nu jn^ 'yy lignumpin- £>lex ge-
Cedri.
guedinis ^13 abies, on*T3 Cedrus j Arabica ius
leâio habet :Jl&+Xù\ u^ (j^ ex li-
gno fittinquod eft unum ex lignis in-
computribilibus, cui favent,qui ièquun-
tur
tur fententiam Onkelos in paraphrafi CbaU j fervant & bafi fanè quàm aptiffime
daica, dicentis ex cedro incomputribili ferviunt, humiditatemque arcent cu-
ligno confiru£hm. Qui vero ex arbo- jufciodi funt cedri abies pinus,
ribus fulphur fpirantibus, utieft Tere- cupreflus Se omnes fcre arborum
bmtbus, conditam volunt, quemadmo- picearum fpecies cujufmodi arbores
dum Oleafler & %ab. Salomon, qui voce recenfitae funt quae uti ponderofio-
n'isa quod fulpbur notat vicina voci res funt, ita quoque fundi fubfirudio-quamam tuerint
GopherTôJ, decepti à fcopo plurimùm nibus apte conducebant Quasdam apta Ar-
aberrârunt; qui vero TO 'fy'hôv ut Se- vero contignationibus affamentifque' ca.
ptuaginta habent, pro gofypii frutice in- tabulatoruin committendis proderant;
telligunt, prorfus exfibilandi funt quid i nonnullx ad interiora manfionum re-
enim gofypiï five planta, five frutex ad ceptacula tedumque ob infitam fi-
Arca fabricam conferre potuerit ne- bi levitatem prae aliis eligebantur. Ne-
mo concipere potefi cum iftiufmo- que hic aliquis arbores etfi robuftifll-
di frutex neque dolari, neque deafcia- mas pro Arca fundo aptas fibi per-
ri queat Et Sacer Textus luculen- fuadeat, quemadmodum funtquercus,
ter ei repugnat qui ex lignis laevi- ii fagi terebinthus Alni fîmilefquc,
gatis, dolatis, & in quadrangularem quae etfi inmagnamaltitudinem excre-
formam redaftis conditam fuiflè di- | fcant quia tamen ramofiores erant,
j
cit. Sed relinquamus hujufmodi nu- quàm ut. inde trabs longa & re&a ela-
gas cum parùm referat quibufnam j borari poflèt, ideô negledas fuiflè cen-
ex lignis Arca fabricata fuerit hoc feo; fervire tamen potuiflè pro iftis pa-
confiât, Nowbhwj ./me conftruendae ra- lorumfubfiruâionibus, fupra quos^r-
tionem uti D E o dictante accepit, ita ca fundabatur, de quibus pofteà. Reftat
quoque apta ad fabricam rite perficien- itaque, TSLoïmum piceas iftas arbores fu-
dam ligna invenifle Undè ego falvo pra memoratas altitudine omncs,caete-
aliorum judicio, non ex unius fpeciei ras fuperantes pro fundamento Jrcœ
ligno, fed ex variislignorum fpeciebus, afiumpfiflè j Cedri enimpaflimin Mon-
pro commoditate partium Arcœ exfiru- te Libano, immenfa altitudine afsurge-
âam fuiffe cenfeo & ex voce Gopher, re dicuntur. Sed audiamus de hifce
quod, ut fupr à dixi non determinatam Theophraflum, qui lib.5. cap. 9. de
arboris fpeciem, fed genericè omne li- | cedris aliifque ita loquitur Nam in
gnum Arca aptum, fignificat. Confiat I Celtis alibi, alibi cedrus miranda ajfurgit^ ccdrorum.
c

enim ex regulis Architeâ:onicis do- • ut in Syria Yidere licet illine enim cedri
mum utplurimum non extrui folere in montibus tum longitudine tum cra/sï*
ex uno ligno folummodo fed nunc tudine praflantiffima exeunt quippè quœ
hîc rudiori folidiorique illic nobi- adeô crajjefcunt ut fint quas ulnœ ho-
liori, alibi leviori alicubi graviori minum quatuor nequeant amplebli addunt
ita quoque Noëmum feciffe probabile his ampliores pulchriorefque comperiri in hor*
eft. Quemadmodum enim arbores tis Quod fi quis Jînat nec cadat mi'
qualitate & quantitate differunt, id eft, rum in modum qiwdque arborum genus,
aliac gravitate levitate aliquae alise modo fibi proprium habeat folum ex cre-
porofitate, nonnullx completioris fub- feere pofjè videtur. Itaque quod wCypro
fiantix alix mollis, aliae durioris fyges cùm ex imperitia tum ex tranfpor-
na-
turz ita quoque in Arca ftru&ura fa- tandi difficultate îiunquam materiem cacu
âum effe credideris. Sunt enim dermt longitudo ejus,
que ad undeciremem
non-
nullae arbores
quae ex trabibus lon-
Demetrii %jm exfa funt paffuum tre-
giffimis vigorem & robur fortiffimè decim que confîcimt 6$.pedes Geometricos,
C 2 five
ftve palmos 96. Audivi à Maronitis in- l Sed hxc non ita di&a velim ut alia-
colis Montis Libani cedros nonnullas rum arborum lignis in reliquis Jrae par-
ibidem in tantam proceritatem exfur-
tibusnon fitufus,fed quod in primo tun-
gcre, ut earum altitudinem diverfi, nunc do Arc*, longiores arborcs tam folidae in
porreftorum
centum, nunc 150 pedum invenerit. tranfverforumque ligno-
In Cor/Fcd quoque,tefte Tbeophrajio^itato ruin continuatione hx reliquis ipfi
loco adeo proccras arbores na(ci ut ex lis aptiores vifae fint. Nam ut redè & peri-
(fionumitatem conderenr,^ o velisducen- j tiffîmè defabricisnavium, ex diverfisli'
dam, quam in pelago periifle addunt. I gnorum fpeciebusconficiendisloquitur
Non dicam hîc de proceritatearborum, Theophraftus^verbaejusfunt Ad fan*
qiuepaflîmin utraque tum Ortiva, tum wîjwi,inquit,^»;/>K5 quœqut materies commo-
Occidua India pro venire (bien t, ta ntae al- da
quœque navibus œdibufquecommodu^ ex*
titudinis& craffitiei, ut humanam fidem plïcaretentabimus Jbies^inus, ùdrus^ ut
ferè vacillare cogant. In Monte Mina fummam contingam materies fmt apujfimœ
corticem unicum ex caftanea excifum, ncCvibiiSi Trirèmes emm atque longa navi-
integrum Ovium gregem conclufiflc gta ex abiete, Uvitaw gratta* faciunt, ro'
me vidiffe memini. Non dicam de Her- tunda verô ex pino quoniam nonputrefeit
àniœ Syl V* arborum proccritate, quae ad Tslonnulli quoque Trirèmes ex ea condunt,
140. pedum altitudinem adolefcunt. quia abiete carent. Qu± Syriam Phœnicem-
Tlinitts ampliffimam ac proceritate ftu- qucincolun$)Cedroutuntur; quia pinoetiam
pendam, fuo tempore fe Ifymœ vidiflè egent Cyprii carinœ quernam fubùàunt,
teftatur, videlicet Laricem pedes 120 utcum in terramattrabitur^refijïerepojfit
longam, quam veluti prodigiofam in NaVibus onerariis p'ineam atque etiam quer-
ponte pro Naumachia expofuerat7jfo- nam fubjungunt cum extrahendas adifi'
rius Cœfar$ Cœtera légat fi placct, apud cant; non quidem in fundo navium fed loco
Œlinwmïtheopkrajlum aliofque.Cum ita- fubftruSiionum,fupra quas naVes extruuntur;
que cedrus, & reliquz refinaferarumar- pinus enim& abies minimè ob naturakm an-
borum fpecies, Pinus, Larix Abics, ex tipatbiamconglutinari poffunt, utpote difSi-
fe & fua natura, proceritatis dignitatem miles natura. Pergit dei nde exponereeas
prae cxteris ambiant ita & à Noëmo lignorum (pecies 7qux fingulisnavium
prae caeteris ad fabricam eleâas fuiffe, partibus commodioresfunt,quasne lon-
clarum cft. gior fim, Le&or hk 5 c.8. légère poterit.

CAPUT III.
T)e <Bitumine ejufque fteciebus quibus Arca intusforifque
illita fuit.
MAgnam Bituminis copiam ad ficant; Arabica habet ijàj Zepbetjspaà.
tantae magnitudinis Arcam tùm picemautrefinam fignificat eft autem
foris, tùm intus, uti Sacer Tex- haec difFerentiabitumen inter, & picem,
tus memorat, oblinendam neceflfariam quod illud ex intimis telluris vifceribus
fuiffe, ex ipfa molis vaflitate patet, Bitu- ebulliat & inter mineralium lucres
mine autem illitam fuiffe, Hebrœa, Gnt- computetur haec verô uti & refina, &
cay Cbaîdaica habent; quod enim Ht- omnes illi liquores quos gummi vo-
brœis eft -»ôa Cbaldœis î<-i1ô3 id eft cant, ex vegetabili natura originem
Grœcts eft a.TfpeOSov quae tertio vo- fuam habeat ex apertis arborum cop
cabuloconfonafunt, bitumen figni- ticibus émanantes j Ex quibus patet,
r Noë'
 Noëmum non fok pice & refîna in Arca psrofunditatis vifceribusebullit quod &
illinendaj ufum fuiflè fed magna ex viminibusterreflribufquepartibus com-
parte bitumine quamvis non incon- imixtumlex levitateinfiilas natantespro-
grue quoque â'icï po(ïït,picem bitumini creat,de
<
quibus vide mjimm Latium &
ad lblidioremconfiftentiamcommifcuif- iin Hetruria noflra de Tbermis Tbufciœ, &
fe j quod Si iSCaturalium rerum Scripwes Sulpbureis Lacubus uti & in Mundo Sub*
»
moscL<rQctti<£>v id eft, Ticebitumen de Campis Tblegrœis, & Fulcaniïs
vo- terraneo
t
JEtna Strongylo^Vulcano^efit'
cant. Bitumen in A/iri Mortuo prae montibus, »
afphalticoomnibus Mundi partibus maxima copia Yto, ubi debitumine quàinampliflime
Jrcam il- Quodnam verô genusbitumi-
provenit,undè & AjJ>baltici Lacus nomen egimus. <

fortkum eft nam ut re&è Cardanus, nis 1 optimum fit ad illitiones navium;
mquit Jtitumittisgenus eft, fed e fa Vilnius
ï optimum efle ait illud, quod in
non unum,
quodpropnè jtfphaltum cui tanquam diffe- Lacu Afpbaltite provenit Diofcorides
Judaicum
rentesfpecies gtneri fuhjichmtur pijfajpbal- prae
] reliquis valde approbat Judaicum j i
bitumen
1
verùm hoc idem
tum, napbtba,gagates, ampelites,maltba? } idem elfe, quod Afphalti- quod As-
<
thracius lapis carbones fofiiles fucemum, <cum, ipfa Loci natura probat Nam utiphalti-
cum.
petroleum Campbora quamvis de bitumine )' i^xap. Gen. habetur,de pugna Abraham
liquido non duro, & ex faxis elicito, que <cum quinque ftegibus in valle Sodotna;
hlccomprobanda, iritelligenda ftnt non ita verba facri Textus funt: Vallit autemjyU
umen liquida, ut non cum tempore lente feat in- Ve/tris babebat puteos multos bituminis:]x\x\-
duratum i nam ut Diofcorides ait bitumen jgitur 3
hoc Mofe utfignificetRegem
efle pingue quoddam Lacus AfphalticiSodomœ • cum fuis hune locum elegiffe,co
aquis innatans quod undis ventifque <confilio&doJo, ut hoftes (Babyloniïho-
agitatum in littore concreicit denfatur,rum Jocorum ignari, utpote peregrini,
coit, tenaciffimumque redditur quo- in ho/ce puteos pugnando corruerent
niam vero proprietatem habet fulphuri fed De i beneficiofaâumeft, fcilicet,
haud abfimilem & cuilibet humido utipfimet Sodomiu vifti metuque per-
potenter refifiir optimum proindè pro culfi in hafce foveas, quas hoftibuspa-
Bitumern illinendis eo navibus. Et quamvis vix. rarant, ipfas morituri caderent. Quo-
Regio fit, ubi non hujufmodi bitumi- nam autem modo Noêmum bitumen Prapara-
nisveftigiareperiantur;uûinnojlra He> prxpararit in ufum obJinendx Arcœ} tiobitu-
minis.
truria fuft oftendimus cumprimis ta- cum nihil de eo dicat Sacra Scriptura,
dundanti. men id
genus maxime célèbre reddide- de eo nihil nifi conje&urâ aflèrere pof-
bus nafci-
runt Mare mortuum five Lacus jfjpbal- fumus. Verifimile .tamen eft, bitu-
tur.
Bitumeni titer, Babylonia & Syria; & ut multa men prius liquidum, poftei in glebas
paucis comprehendam, ubicunque loca duriores aëris ficcitate redaûas pice
mnrumee iulphurea,& Vulcanii montesvim fuam tamen mixta priùs decoûum fuitfe,
leberri-
exhibent,ibi fere femper bi tu men fe co- quemadmodum hodierna die Nautis
lacus Ti-
mitem prxbet. inJlbuneoLacuAgriTi- ufu venit, & hoc paâo in ufum con-
burtini copiofum bitumen colligitur, vertiffe. Sed de his mfequenn Capite
Albuntut.
quod ex intimis lacus inexplorabilis pluribus.

c? Ca-
 Cap
De Regione Edenia in qua Noë Arcam extruxijfe
putatur.
Acr~e Liter~e de Loco, ubi Arca
conftruâa fuit, nil dicunt, neque
Interpretes hune locum tangunt
Nos ne quicquam omififse videamur,
ad propofitum riobis themarite défera
bendum eum hîc quantum exiguitas
ingenii mei mihi permittet, explicare
conabor.
~ldamr~ Dico itaque, Adamum uti extra Pa-
j
radifum,à D eo in Agro Vamafceno^ uxta
fententiam DoSiorummagis probabilem
creatusplafmatutque fuit, ita & in pec-
cati cOtnmiffi poenam, Paradifo eje&um,
in vicinoTaradïfodiftriâu commoratum
fuifse IÇain quoque à facie Dei profu-
gum in Terra ad Orientalem plagam
Eden habitâfse ibidem civitatem He-
noch xdificafse, Sacer Textus c. 4. refert.
Cùmitaque fuprà oftenderimus,i5(4i««»i
à Lamecbo MathufaU filio ibidem in-
teremptumfuifse;ibidemque viventead-
huc ^<ï»w,ftirpemAdami Sethianam îÇai-
nitis conj ugio id eft filios D ecum fi-
liis hominum, copulatam, malorum o-
mnium, atque adeô humani generis per
DiluVium perdendi occafionemdedifse
Certe & indubitate colligitur Terram
Eden ~e Eden, communemprimaeviMundipa-
gio com-
triarcharum patriam fuifse, ut proinde
plerique Patriarchse Set Enos Irad
incolatui Henocb, Matufala Lantech; Adamofyn-
chrohi, & infrequenter, uti pleri-
non
que Autb-ores docent, adeumveluti hu-
mani generis caput,&Judicemomnium
de controverfiis inter fuos ortis conful-
turi confugerint; imo litem inter duas
uxores & Lamecbum ratione Caini à La-
mecb inter fedi ad Adamum delatam, non
contemnendi Juthores afferunt. Quae
cum ita fint, jam ubinam Terra Eden fi-
tum fuum habuerit explicandum re-
liât. Et ut paucis me expediam,
ut IV.
Dico, Affynam fuifse Afîyria verô]Paradifeif
propriè diâa non folùm Syriam, & uni- in
Eden,
fait plan-
| verfum Lihanum 1
& Cifjordanem Judœœ ta»».
1
partem,fed & <Babyloniam)Mefopotamiam^
Armeritam in fe comple&itur,-&in eadem
'Paradifum extitifse, plerique fenfatiores
Interpretes indubiè afserunt, idque ex
fluminibus Euphrate & Tygri, qux Sacer
Textus ex Taradifoemanare tradit, colli-
gunt.Atque hanc A/fyriamyqux ante©i-
hiVium à voluptateParadifi Eden diceba-
tur, communem Primxvorum Patriar-
charum habitationem fuifse,- atquein
hac Noëmum, qui pofl: obitum jidami
126. annis, uti fuprà diximus,primum
natus fuit, Arcam fuam quingentefimo
vitxfux anno conftruxifte, itacertum
efi, ut ei contradici fine ratione non pot
fit nec debeat; in hac quoque Turrim
'Babel Noëmo praefentexdiflcatam, j(bw
lenfis fcnbit. Verùm ut Ledor luculen-
tius Edenœ^egtorûs fitum pedpiciat, hîc
ejus Chorographiamapponendam exi-
Rimavi.
Magnum fané & irrefragabile argu- Edencom-
modiflima
mentum eft, in hac Edenia 'Begione Arcam regio ad
confhu&am fuifse, tum ob rationes
brican-
fuprà adduâas tum ob commoditatem dam.
loci, ad fabricam expediendam oppor-
tuniffimam Hinc enimpartim ex monte
Libano, partim ex Me/opotamiavicina,in-
gens cedrorum aliarumque celfiorum
arborum quantitasei mbminiftrabatur j
Babyloniens verô jfger, quem Sacra Scrir-
ptura Sennaar vocat, maxima bituminis
copia, fluminis Euphratis beneficio,
abundabat uti etiam ex afphaltici maris
vicini Judœœ biruminoils fontibus j haec
enim locabitumine melioris notas vim
magnam gignere, in prxcedenti capite
diâum fuir.In locoitaqae,quemMappa
monfirat, quantum conjedurâafsequi
pofsu-
pofsumus, videlicet in Agro Vamajceno, gotium cum commoditate conficien-
& Monti Libano & MefopotamU vi. dum, fa&a omnium locorum circumja'
cino, Arcam extru&am efse, falvo ta- centium cum hoc combinatione, repe-
menaliorumjudicio,aflèrimus,cùmlo- rire non licuerit. Sed de hoc in fequen-
cum opportuniorem ad iftiufmodi ne- tibus uberiùs.
Caput
V.
2> Sàentia'Rotmimfabnatconfic'tenda aDzo ipfi infufa.
NOn efi dubium, accepto à Dfo
de^rc^fabricapraecepto Noë-
ra deliberationeproceffiflè,fèdexpro-
tot)rpo priùs à Deo ipfi infpirato rem
mum ferio cogitafse de rebus ad tentàfle, ut quid in Arca poflcà jungi,
tantae molis fabricam, magnâ cura, & quid demi,quid& quomodo omnia me-
follicitudine expediendam necefiariis. lius difponi poffent edifcerct; & hoc
'Primo enim Divin* fapientiae radiis illu- pa&o leges à D e o praeferiptas quàm
ftratus,cognofcebatperfe&è proprieta- exadiffimè (èrvaret. Poftquani verô au-
tem qualitatemquelignorum contra o- diflèt, totum viventis fentientifque ani-
mnem aquarumimpetum &violentiam mx, fèminium in ea fervandum, &pro
duraturorum. Secundo videbat quoque fingulisquadrupedum, volatilium, re-
commifsuras trabium adeô aptè jungi ptiliumque fpeciebus recipiendis man-
non pofse,quin aqua per rimas penetra- fîunculas & receptacula conficienda,
ret unde iftud incommodum praevi- deinde tam pro fe fui(que,quàm pro fin.
dens,non nid bituminepriùs quam opti- gulis animantibusjuxtanaturam & pro-
me praeparato ei remedium dari pofse prietatem uniufcujufque fufficientem
vidit. Hoc enim Arcam foris intufque commeatumprocurandum,piè certe co-
probè illitam, omnem aquarumimpe- gitare poflumus eum veluti attonitum
tum fuflinere poffe, quam penitiffimè exhorruiffe,metuqueperculfum hâc ad
perfpiciebat videbat quoque cedrinis D e u M apoftrophe ufum fuifse, 0 Cle-
ad
aliarumque arborum picearum trabibus mmùfftmtjaxtaatquejuflifiimeDeus, cujus Moi" iDeum.
& tabulatis, bitumen ex naturae quadam naturalonitasejly cujus Jap'untiœ non eft nu-
fimilitudine adeô intimè per unionem merus. Quis ego/umjilius peccati, vilis hujus
quandam fympathicam jungi utunum Terra tnrmiculus cui tanti momenti opus
quodammodo corpus cum ipfo confti- committis ? Tu qui omnium corda no/îi^/cis,
tuat. Hifceplenèconfidératis, jamfefe me artis fabrilisoppidoimperitumj neque me
ad Architeâonicas rationes à D E 0 fibi ad hujufmodifabricasanimumunquamappli-
praeferiptas converfus, ad tantae molis cuijfe: quomodo noffepojjum nifi tua infinita
opus hauddubie archetypon quoddam 1 bonitas & fapientia me doceat, tot animalium
futurae ^irrrfveluti exemplarjmodulum ¡ différentes fpecies, tot l>iribus& propriété
dicoquendam, ut juxta tantam rerum tibus di/iinclas quas Jempiterns tua provi-
varietatem in eo tamquam in fpeculo dentia in bac Arca per me pauperemferVttm
quodam, formam modumque,tum con- tuum ad renafeentis Mundijeminarium con-
tignationum,tùmmanfiuncularum in ea ferVare conflituit. Heu benignifime condi-
difponendarum proportionem & fym- tor meus, que me Venant ? Ubi prima opus
metriam contueretur, neceflàriamcen- mihi commijfum incipiam nefeio. Tu nofli,
fuit. Non enim verifimile eft Koëmum quodprœter camelos equos aftnos pecudum
in fabrica centum annorum tumultua- pecorumquegreges,aliaque a/ùmalia tam fera,
riè ut dici folet, & fine longa & matu- quàm domejftica quœ patria h<*c fygto pro
• durit,
ducit cœterorumque in peregrinis quas tia & anxietate animi exeufla commis-
nunquam Vidi ISLationibus degentium, noti- fum
fibi operis munus, magna conftan-
tiam neque habeam, neque unquam habuerim^ tia & fortitudine animi acceptavit, at-
& quomodo profingulis necejffaria nutrimen- que unà Divino hoceloquioexcitatus,
torum gênera procurabo, nifi tumeinflmas, mox omnia, quae ad fabricam perficien-
& fupernolum'me illuflres ? Et qui/nam, be- dam, tum quo ad animalium ftabula,
nignijfime Deus iUam innumerabilem nidofque juxta cujufque fpeciei magni-
animalium Varietatcm & copiam ex totius tudinem & parvitatem difponendos,
Orbis ambitu colleïïam huc adducet ? © tum denique, qux ad naturam & pro-
quomodo (tngula confociabuntur ? quomodo' prietatem uniufcujufque juxta nutri-
ferocia â manfuetis^ munda ab immundts fe- mentorum unicuique fpeciei proprio-
parabuntur ? quomodo fingulis locus eorum rum commeatum tum quo ad modum,
magnitud'mi aut parYitati proportionatu* unamquamque fpeciem juxta mores à
afiignabitur ? funt kœcdebili & imbecilh in- naturaeiinfitasgubernandi exequi cœ-
genio meo /uperiora Hœc funt que me i pirj Haecinquam omnia,repentinâ luce,
terrent. Sedin tua infinita fapientia & ho- verborumque Divinorumefficaciâ per-
nitate uti mihi prœcepijli ita quoque non fufus perfeâiè cognovit,neque verifimi-
nifi auxilio & perpetua tua ajfifîemia me le eft, uti multi perperàmfentiunt, Noë-
confeBurumconfido Tu enim œterne con, mum rerum omnium fcientiam à DEo
ditor,omnia in omnibm o peraris. Hifce Deo fibi infufam, ante ^c<efabricam haud
magna lachrymarum ubertate propofi- fecus ac Adamum habuiffe. Nos veriùs
tis, verifimile eft, audiffe Divinae vo- aflerimus, eum tune primum hanc feien-
cisfibilumauribus ejus hujufmodi ver- tiam ex Divini luminis illuftratione ob-
ba infurrantem Audi Noë ferVe fide- tinuifle, quando D E u s illi dixit Finis
u-
lis, quia tujolm ex omnibus in tam into- niverjœ carnis yenit coram me. Fac tibi A r-
lerabdi humani generis perverfitate exfliti- cam,&c. Quanquam non ignorem,2Voê-
Jîi qui Viam mandatorum meorum tenuiftiy TOwwîdeplurimisartibus& feientiisà La*
jujlm & perfeSlm in genêt atiombm tuis; tu mecho patre fuo, & Mathufala,caeterilque
joint non commifeuifti te perVet forum homi- Patriarchis,Avis,& Proavisfuisab Ada-
num conJortio ambulans coram me in fan- mo infiruais, circa easartes&icientias,
ïïitate S» jufiitia omnibus diebm 1/itœ tuœ. quae in illo primaevi Mundi ftatu adeo
Quapropter dignus es habitut, quigratiam neceflariaecrant, didiciffe Sedquxad
• & benediSiionem mVenirescoramme. Te ita- Jrcœ fabricam,quaead naturam proprie-
queaffumpfiad magnum hoc, fublime Ô> ar- tatemque animaliumjquaequead nutri.
duum in femine tuo per htcumtumconfer' mentorumunicuique congruorum, no-
Vandij tum inflaurandigenerishumani ojfi- titiam eorundemque gubernandorum
cium Firiiiter itaque age & confortetur rationem pertinerent, & quae pofieris
cor tuum & ne dubitesde mea erga tetuos- temporibus ad humanigenerispropaga-
que proïidentia Ego tibi afiijîam in omni- tionempoft (DiïuVium pertinerent, tum
bui; Ego te de modo Êî rationeprocedendi primùm divinâ luce, uti dixi, perfufum
mflruam Ego tïbiin tutores tSaimmi^ra- hanc, quam dixi, fcientiamfibi revela-
tores Angelos meos mittam qui te in omni, tam accepiffe cum concipi non poffit>
htu dirigant ,& à dœmonum qui tibi infi- quomodoNoëmtu,fine hac, ex tot tan-
diabantur, maUgnitate cuflodiant. FacitA' tifque rébus difponendis, folius humani
que tibi Arcam &c. Hoc Di vinae vocis ingenii fretus induflria fe extricarepo-
oraculo, uti credere Hcet, mirificèani- tuerit.
matus Komut omni depofita diffiden-
Ca-
 Caput VI.
7)e dpparatu rerum ad Arcam conjlruendam nccejfariarum.
POftnotitiarn itaque rerum zàAr- Valle Sobe, bitumine pariter uberrima
cam neceffariarum divinitùs ipfi
devehendum amandavit. Rur(ùs,cum
revelatam Noë nihil non egit, pro tanta Operarum multitudine, con-
quopraeceptafibi tradita, uti par erat, grua alimentorum copia requirere-
fummâ cura & follicitudine, nec non tur vero haud abfimilc eft,eum primo
prompto & vigili animo in executio- iioiinulla habitacula, tumprofefuirque ]Habitacu-
iaconilru-
nem deducerer. Quoniam vero ipfe- filiis, tum pro cxteris Operis qui à la- itte.
met tanto operi conficiendo infufficiens j
boribus diurnis debitâ quiete nociurnà
erat, neque enim eum ligna dolâffe, aut indigebant,tumin iis ad fe contra aeflum
palosinfixiffefimiliaque vilia opera tra-folis, frigufque contutandos, neceflària
£tâfle,credipotefi:quivirgrandaevus,& conftruxiflèjreliquisoperis prout pote-
inter fuos in fumma omnium venera- rant, cafis tuguriifque contra omnes domus.
Penuarii
tione veluti propheta, & benedi&us à acnsinjurias mumtis pro le conitruenn- <:
DEO, humani generisconfolator, ut à bus. Rcconditoriumquoque quod Ma-
patre ejus Lamecho intellexerant, habe- ga^inum Arabes (J\j±.a vocant,a:dificas-
batur,fed Architectureprxfidem,& qui fe conjicere licetjin quo/erumomnium
regulas folummodo fabris in Arca ex- ad vitam luilentandam nccerTàriarum^
truendapraefcriberet, fuifse, exemplo comeatys condebatur Hophoterium
hujus temporis Architeâorum docetur,- quoque Cive Armariumextruxiflèveri-ddomus.
praeter filios,complures alios ex fax pro- fimilee(t; in quo partim fabrilia infiru-
geniei nepotibus,pronepotibufque pro- menta omnisgeneiis,partim armorum
bioribus, artis fabrilis magiftros fibi ad- varia genera quae l~iebalcain Laiiiecbi
fcivit,quos omnesde modo fabricam ex- films malleator & faber in cun&a opera
pediendi juxtaprototypon, quod ipfe Il aeris& ferri,& caetera fupellecYilia, Noë-
haud dubiè primo Divinodiâamine ef- mo fuperftite invenerat 5quibus fefe con-
fecerat,inftruxit.Erant,uti crederelicet, tra impiosGigantes,quivitx iSlaëinfi-
inter illosfabri lignarii, ferrarii,cœmen- diabantur, defenderent; Et quamvis
tarii, alimentorum adminiftratorcs, & Sucra Scriptura nullamde hifeementio-
veredarii,nautx bituminis conduâiores nem fecerit, qui 'tamen prodigiofum
fimilefque operarii qui omnes divino hujus.operis molimen altiori animire-
quodam nutu inftinduq; operam fuam flexione confideraverit, is non aliter,
quàm Jibentiffimè ad operis inauditi quàm ut dixi, contigilTe fincerè fate-
molitionemattoniti, mox contulerunt. j bitur noluit enim ad hujusoperis exe-
Primo itaque Noë negotium fibi im- cutionem femper miraculocis aftioni-
pofitum incredibili animi fervore ag- busconcurrereOEus, fed humanxin-
greffus, quodam ex Operis in Montem duftri3E,videlicetTSlo'émio jamfufficien-
Lïbanum Mefopotamiamquefcilicet vici- ter inftru£to ingenio muîta relinquc-
nas Regiones, ad cedros, aliafque arbo- re expedienda.
res cxdendas,quas alii lignorum jam cx- Locum verô alium non elegiflè vide-
forum conduûores in locum conftitu- tur ad fabricae execurionem
commo-
tum deveherent Aliquos per Eufratem diorem, quàm ingentcm illam plani-
m'Babylonkum Agrum bitumine fœcun- j tiem Edenia ${egioms
cpix Libanum inter,
diffimum, aut etiam in /«rf^w, ad id
ex & Mefopotanmm interjacet, Euphrate
D fluvio
fluvio terminatam. Rationes hujusrei fubdita; fedin Me fopotamia fuiflè, quae
funt omni fenfato viro manifeftiffimae. antique felicitatis in hune ufque diem
Trimo quiadichis Ager tumfluminibus figna apertiffima monfirare Euphrates,
irriguus, tum omni rtrum ad vi&um Tygrifjue Taradifi flumina,quaeeamin-
neceffariarum ubertate plenuseft; Se- tercipiunt, fat Cuperque docent; fed de
cundo quia 'Babylonem inter, Syriam & Ju- hifce confule Cartam Geographicamjupra.
dœam primzevorum antc & pofi: Qilu- pofitam de 'Paradifi vero loco & fitu
Yuon incolatu celebres regiones medium a&um vide vero 3. particulari capite.
locum occupat, iique eam inhabitafle Sed ut ad JSloënmm revertamur Quarto
feruntur. tft enim ctiamnum in radice addo aliam haud fpernendam congru-
Montïs Libaiiiqua (Damajcum refpicit, entiam &en; quod ficut in ea Regio-
pagus quidam quem ab 8 hominibus ne in qua Adam per prohibitum à
id eft ab 8 animabus qui pofimodum D e o ligni fru&um quem comederat,
Jrcam ingrefli fuerunt, in hune ufque juftitiâ originali privatus totum hu-
diem ^J Tbamwi,'ideft,ab 8 vocantj manum genusunà fecum innumeris ca-
ibi enim Noêcuinfuis filiis uxoribufque lamitatibuslaboribufqueinvolverat,eo-
filiorum habitafle pervetufta traditio- dem in loco lignum pararetur, quo ge-
ne referunt Syri. Ait & Hifloria eorum nus humanum fervaretur, & deindè à
non ita hinc diffiro loco qui Hejron di- Cbrifto per lignum crucis cujus Arca
citurterrx motu crepuifle disjec^ifque typus fuit j id mira providentiâà morte
faxis reliquifque terreftrium portionum liberarctur, in Monte Cafoariœ in quo
qtiiiquiliis foflàm inventam fuiflè,qii3E & J[dam praecognito mortis fuse vicino
cedrina lignacomplura probe dolata & tempore,Edeniâ ^egione reliera Regio-
perpolita fparfim exhibuerit; unde non nem ultramontanam, inftinftu utique
inverifimili conjectura inferunt has Ji- Divino, quam hodie Iudaam vocant>
gneas trabes adeo bene dolatas alias efse petiiffe, & ibidem in MonteMoria,mor-
non poflè quam ArcœN.Qëtkœibidem ex- tis poenam à D eo fibi ob commiffum
tra£he fbperfluas reliquiasquae poft 3)i- peccatum pronunciatam, fubiiflè, eo-
luYium limo obdudïaî & fedimento a- dem prorfus loco ubi Cbriftuspeccatum
quarum in clivos collefq,- elato pofieris mortemqueAdœ fua morte in ligno cru-
tandem temporibus terrae motu deteâx, cis deftruâurus erat. Qux omnia pul-
ut ex cedro confe&ae,ita ab omni corru- chrè fanè profequiturTertullian. lib. 2.
ptione immunes extiterint,quin& Add- carminum, cap. 4. contra Marcionem.
mum poft ejus ex Paradifo ejeâionem,
vicinam plagam Edeniœ incoJukle ex Golgotha locus eft capitis Calvaria
Textu 70 Interpretum luculenter quondam,
oftenditur. Verbaejusfunt: Kctf c%i- Hic medium Terra eH hic eft VBqùa
jôotAgri' A^à(JL (c x.aTax.i<rtv olûtv fignum
ct7rivcuU 5" ïlaç^eta-a rfa Os magnum hîc Veteres noftri docuère,
«TÇWi^flÇ.
id eft, & ejecit Adam, & collocaYit eum ante repertum;
paradifum voluptatis, ut videlicet confi-
Hk bominem primum fufeepimus ejfe
fepultum;
deraret Regionem omni felicitate ple-
Hkpatitur Chriftus piafanguine Ter*
nam,à qua fuâculpâ exciderat,& pecca- ramadefeit.
tumfuum una poenitendodeploraret;
Tulvis Adae utpojfn lreteris, cumfatt-
ex quo non incongruè Tertio colligitur, guine ChnÙi
Taradi/um non intra Armeniam vaftam,
CommxtHs,flillamisaqu<eVirtHtelaVari.
montibus& defertis confertam,neque
inS^yonwmultisNaturaî incommodis
CA-
 Caput VIL
Noë Arc x fabricam incipit prœvia exhortattone aà impiam
gentem > quœeum ad explorandam in tanto apparatu, caufam
intentionemqueejus 3 convenij/e haud inverijîmiliter
afferi potejl
NOëquingentorumannorumaeta- mniumad yifiunt neceffariamm copia concef2
tem agebat, quandoei à D eo feritï Vos fanblitatem& juftithim ejuspedi*
Arck confixuendae cura deman- bus concukare non~»erccundtmini?Videte &
data fuit, & in caelaboranda conficien- conjiderate bujus primœVœ œtatis Jîatum
daque, ipfos centum annos infumpfit, profpexit Deus deJolio/anEïoJiw ut vide-
tempusutique à Deo ipfi praefcriptum, retfilioshominum,noneHinVentus^uifitce'
partim nefeftinanter & tumultuariè ret bonum, noneîkufqueadumm. !{eligio'
tanti momenti fabricam fed cum fum- nem, quam à primo parente noflro Adamo
ma deliberationeadminiftraret partim fuccejjha traditione per Sethum & Enos
ctiamut hoc centum annorum fpatium acceperatis in abominabilem idololatriam
pervertismortalibus, ad pœnitendum,fi conVertijïis InflmSîionem caleft'éus docu-
vellent, pro fua infinita mifericordia, mentis plénum ,prœcepta Vitœ & dijciplinx,
concederet quin vel ipfiim Noémum quœVobis tradid'ere, expunxijîis, concul-
tanquam prophetam fuum ad eos mi- câjlis,annihilajiis.Mijli funt filii D e ex
fiflè, tradunt fërè plerique Jutbores, flirpe Sethi cum filiis bominum pef\>erfisfi-
ut perverfae genti conclamatum iftius morum è maleditla flirpe Cain unde ex
temporis mortalium ftatum ante ocu- facrilego bocconjug'to Mundus inundatus in
los proponeret & ad pœnitentiam omnium fcelerum facinorumque intolerabi-
peccatores & praevaricatores ad cor, liumfentinameVafît ,• fanguisfanguinem teti-
fi quo modo poffet, reduceret, quod, git Surgunt Gigantes, maledtÉta progeni-
nifi facerent, non aliud illis, nifi ulti- es, qui promifcuis & indifcretis bominum
mum exitium refiaret omniumque cœdibus yel ipfam Terrain effufo fanguine
per DiluVium interitus atque haec il- fœdîlrwt. Scelerum facrdegorum incefluum-
lis juffu Divino prxnunciaret hac que cummatribus fororibus, ipfsbmtisy uti
uti verifiniile eft, apoftrophe parane- nullusmodus, itaprojcr'tpto omni (Diïini Af«-
tica. minismetu, lege naturœ cordibusyejiris im-
Exhoratia0 Vos Venitis ad me operverfaprogenies prej/a concukata, tant turpia^fada^abominan-
eosqui ad1 Mortalium, non ad pœnitentiam agendam, dacommhtitis ut vel ipfa Terra eorum ini-
c:um.A"tt' quam Vobisprœdico ,/edutin
exploran- meferVo D e 1, quitatibus corrupta Yind&am clamet in
perïerfa Ve/lra confilia cxpleatis. Videte cœlum quem peccatorum Vitior unique fie-
confluxe-
quid agatis De us jujius Index & torem cum ampliàsfuflinere non pojjet He-
Yindexjam extendit manum/uamadexer- noch ataVm
meus vir fanïlus y juflus &
cendam contra vos jufiitia fuœ Ymdicîam; DiVini honoris Zelotes
rapt us eft à D e o,
Et quanam tanta a Veflra malitia, & im~ ne enormem banc peccandi licentiam &
pietas efi, hîDeo terribili & maxime conclamatam bominum im[>ietatem
ocu-
formidabilirefiflere audeatis ? lis ampliùs intueri liceret. !{efpexit ££
qu<e eft tenter a-
riaVeftra prxfumptio ut OmnipotentiKu- Deus,
qui mentium bumanarum cor-
minibellum indicatis ? qui Vobis
cum innume- ruptelâexpenfa'y tanto furan & indignation
ra bénéficia prœfliterit Cœlum .Terramque ne comptas fuit, ut eum fe feciffe bominem,
in ufum Vejlrum
unà cum fumma mum o- pœnituerity & intrinfeco cordis dolore ut
D
KN
2 buma-
1
humctno more loquar tatlus fubtrablo [pi- riimperveriitate pertinaces & obfiina-
ritufuomunàumunà cum hominihusin eo con- ti, voluptatibufque fuis contenti peri-
tentis, perdendum cen/uerit. Eccè reftant re maluerunt, quam à perverfa vitio-
Vobis ad pœnitendum cernent adhuc anni; & j rum confuetudinerecedere. Koë verô
fcietis D f. u m cujus efjentia bonitas efi, feriô tandem ad Arca fabricam extru-
finum mifericordiœfuœ adbuc apertum habe- .endam juxtaLeges à D Eo fibi praefcri-
re, ejusgratiam Vobis oblatatnfi refpuatis ptas eo modo qui fequitur {çfe ac-
notum fit vobis, fquod& Vos per Diluvium cinxit.

aquarumqueomnibus montibus altiorum inun- Ante omnia igitur in planitie illa

dationem & umverjjm Vivent is anima fub- vafta ad operis executionem fibi con-
Jhmtiam, ubi malitia Vefîra completa fuerit, ftituta fpacium trecentorum cubito-
pérdet.. Hune Mtmdi interitum ego jujfu rum fecundum futur* Jrca longitu-
Divino Vobis prœmmào ne exitium Vobis dinem, & fecundum latitudinem 50
imminens nefcijje dicere pojfitis. Quod Vero cubitorum dimenfus eft. Verùm an-
rifu me fibilifque excipittis ob injanœ molis, tequam ulteriùs progrediamur quid
utiVos dicitis quant molior fabricam, illa per cubitum jfrcœ menfuram com-
illa erit Arca à Deo mibi prœfcrîpta, in munem intelligatur, explicandum re-
qua ad Mundum quem Diluvio perdet yin ftat ut ex ea Jrcœ fymmetria & pro-
paucis hominibus injlaurandum memeojque portio unà cum ejufdem neceffariaca-
conferVabit. Valete Verborum meorum haud pacitate perfeâè cognofcatur con-
immemores. Hu j usmodi admonitione ad îlftit enim in hujus veritate menfurae,
I
habita, ipfi fpretis TSio'émi verbis, totius fabricac capacitatis perfeâa
eos no-
imô cum rifu & fibilo exceptis inmo- titia.

Caput VIII.
De Cubito Tede y cPalmoi <£fr£enfuris Aïck.

ETutpotè
Cubitorum
à D E
quidem numerus, idem eft ac paffus geometricus fex pe-
o praeferiptus per dum, ac proindèyfrMtfilongitudinem
quos Arca fymmetria conftjt,uen-
endaeftjinfecertus&evidenseft, fed
longitudo ejus latitudoque, ne per cu-
bitos nunc majores, & minores,nimis
longa, autnimisbrevis evadat,omnium
hucufque Interpretum ingenia mire.
exagitavit. Qui enim hoc loco cubi-
tum unum geometricum fex pedum
longumftatuunt, toto cx\o aberrant:
quos inter Origenesxmusfak qui time-
bat, ne Arca forfan fi cubitum commu-
nemadhiberet, ad tantam animalium
multitudinemcapiendam, nimis Hriâa
videretur,fed uti geometricasmenfuras
non ailècutus eft, ita quoque porten-
tofam Arca vaftitatem exhibuit uti
jam demonfiro. Cubitus, quem hîc
producit cum fex pedibus confier,
habuiffe oportuiffet 1800 pedumgeo-
metricorum, qui exaequant unum in»
tegrum milliare Italicum & praetereà
oâingentos pedes quae vaftitas adeo
grandis eft, ut ea concipi nullo modo
poffit: cui fi latitudo ejufdem acceffe-
rit 300 pedum geometricorum illa
quafi milliarii explebit altitudo quo-
que in 1S0 pedes geometricos excur-
reret. Si porro Arca longitudinem in
latitudinem fub hoc cubito id eft,
1 800 pedes in 300 duxeris, prodibunt
540000 pedes geometrici qui per
i coo divifi dabunt quadratam Arca
fuperficiem 540 milliarium j atque
adeô Arca Territorio ^mano multo am-
plior fuiflèt imo in unius milliaris cu-
bico receptaculo, omnes ferèaniman-
tium
dum fpecies includi potuisfent Si rur- fubindè proportionum progreiriones
iutn quadratum 540000 per i8o alti- in tan tu m excrefcunt, ut fidem huma-
tudinem Arc* multiplices provenient nam eludere videantur quemadmo-
97200000 pedescubici, qui pcr tooo dum in drte Jiojîra Combiuatoria fusède-
divifi, dabunt cubica milliaria 97900, monfiravimus.
& tot milliarium cubicorum Arca juxta Hanc oppido cxorbitantem gran-
Orrgenem fuisfet, fi cubitum geometri- ditatem cum \\dercnt Interprètes aliam
cum fex pedum pro menfura Arc* Noë fibi cubitorumad pedes palmofquc pro-
fumpfisfctj unaquxquetrium contigna- portionem elegerunti Sed & hi inter
tionum habuisfet 32400000 pedes, ie plurimum dissonant. Nos ne in re-
qui divifi per i ooo faciunt milliaria cu- fellendis aliorum erroribus tempus per-
^0332400, quae amplitudo, uti ex- damuS) cubitum communem à veteri-
cedit fidem humanam & rationem, ita I bus Romanis ufurpaturh ad veram, ap-
rR.omanu9
quoque inter fabulofas narrationes re- propriatamque jîrc* menfuram expe- <ceu ve-
Jinquatur calculusfequitur. diendam asfumpfimus. In quo verorjflimusad Atae fa-
300 Longitudo Arc*. cubitus hic communis confifiat, paucis j bricam
fufficit.
6 Multiplicesper 6 pe- explicandum duxi.
des quibus unus Collatio menfurarum ad humani
cubitus confiat. corporis membra comparata, uti fané
Longitudo 1800 pedes geometrici u- mirabilis efr, ita quoque non temerè
nius cubiti. aut cafu conftituta videtur. Veteres à
hi in 300 du&i dabunt enim Sapientes, Hebrxi, Grœci & La-tione propor-
hu-
540000 quadratam fuperfi- tini, menfuras non à quolibet homine mani cor-
ciem jircœ in pe- defumendas cenfuêre, fed à talihomi- fumptae
dibus. ne, cui Natura dedifletveram & naturx
1S0 hi in quadratum du- humanx congruam omnium membro-
dix dabunt
rum proportionem ad invicem perfe-
97200000 milliaria cubica dam, &omnibus numeris abfolutam;
totius Arc* qux ab homine, inquam, non monftruofe,
per 1000 divifa & giganteae magnitudinis, prout non-
dabunt <^j 1 00 milliaria Italica. nulli Interpretes hoc loco ex Gigan-
tum ante Diluvium exiftentium cubito,
50 Latitudo Arc*. defumendam perperàm exiftimarunt;
6 Per 6 pedes multipli- neque ex Nanorum, Pygmaeorumque
cata aliorumveho-
dabunt 300 pedes geometricos,quo- corporum proportione,
minum dcfeâuoforum & matè pro-
rum cubitus unus te- portionatorum, fed ex perfecVt homi-
net fex. nis âjovQfiiq. quem natura fine defeâu
30 Altitudo Arc*. producere potuiffet, menfuras defum-
haec per 6 multiplicata pfiffe, adeo certum eft ut de eo non
nifi infenfatus dubitare poflit- Talis
dabit 180 pedes geometricos. eft cubitus pes palmus quorum
Undè vaftitas Arc* tam enormis menfuras hîc proponemus. Etcubitus
fuisfet ut ,non dicam animantium, fed quidem fefquipedem pes fex palmos,
& hominum infuper alicujus intégras palmus tres digitos continet. Nota ta-
provinciaefat capax fuisfet quae omnia men" nos hïc non palmum Romanum,
ci foli patebunt qui geometricarum quorum unus & dimidius pedem, &

a
artium haud imperitus fuerit; in quibus tres cubitum adxquant fed particu-
las
 las digitorum in tranfverfum fumptas, tenfae manus abfque pollice, uti infe-
pro palmo accipere quam & palmam quenti Schemate patet.
dicujnt eftque Iatitudo tranfverfa ex-

DIMENSIO MANUALIS.

EPILOGISMUS tos 1 2.Columelia, Omnis, inquit, areape*

tPartiummenfurœ,unàcumfpeciebus ejus, in dali menfura comprebenditur,qui digitorum
eîi 16. Cubitum quoque fefquipedali
quas omnis menfura refolvitur.
menfura definiunt plerique jam citati
Digitus habet 4 grana congruè difpofita.
Autbores. Grœd inter menfurarum ge-
Uncia habet 3 digitos.
(Palmus habet 4 digitos in tranfverfum nera S'aU.TV'hsv five digitum faciunt
fumptos. minimum. Dio/corides herbarum radi-
iDicbas habet 2 palmos, Cive 8 digitos.,
ées, caules, frondes deferibens ,plerum-
Spithama habet 3 palmos,five 12 digitos. que earum latitudinem digitis définit,
Tes habet 4 palmos, five 16 digitos. quod non de longitudine digitorum,
Sefquipes 6 palmos. fed ex indicis eo in loco ubi pal-
Œaflus fimplex habet 2 pedes cum di' maejungitur, latitudine tranfverfa in-
midio. telligas velim, uùfuprà in Scbematepi-
TaJJlis geometrkus tj pedes. tet. Hebrœos & digiti menfuram in mi-
Pertica, five tDecempeda 1 o pedes. nutioribus rebus adhibuiflè ex illo
Cubitus habet 6 palmos. Ifaiae colligitur opus manuumjuarum ado-
Stadium habet r 05 pafsus. raverimt) quod fecerant digiti eorum,Tex-
Milliare Italicum habet i ooo pafsus. tus habet rnjOîf «3. Jeremia de al-
Milliare Germanicum majus 4000 pafsus: terutra ex columnis aereisloquensj por-
Milliare Germanicum minus habet 32 fia- ro, inquit crajfttudo ejus ntf3ïN yina
dia, five 3900 pafsus. quatuor digitorum. Huic proximè fucce-
dit palmus quaternis confians digi-
Atque bx funt menfurae, quas par- tis, qui fi Romani fint, tribus Itymanis
tim ex FitruVio, Frontino partim ex Jp- unciis funt
pares ,qux & Gratis fo')Qm Dxfime
piano, (Budœo aliifque depromfimus eft- ab accipiendo dicitur, } Slo%[jt.i)§, di-quid?
queveriffima & certiilimamenfurarum
ovyKh€i&ivT£ç oîHos-ovpzç
in fuas legitimas partes, quas â grano cit Tolluxy
iïàx'wtei id eft ^o^fjun fhe palmus
hordei ufque admilliaria extenduntur,
difiributio, &tam Latinis, quàm Gr^ funt quatuor concluji digiti tranfver-
cis & Hérœis congruit. Frontinus inter fa enim manu metimur, & ûf|cwruAs-
cxteros pulchrè diiSam menfurarum 4o^jU.» dicitur quafi diceres digi-
difiributionem defcribit Tes inquit, torum palmam. Haec eadem menfu-
habet palmos ^.uncias 12. digitos iS.&al- ra Grœcis 7raAcM5"« dicitur de qua DœA.o/
mus habet digitos 4. Uncias 3. Sextansfive He/ycbius jraAcM^» inquit, Tewâpûivctti
dodrans habet palmos tres uncias 9. digi-
Jlœx7Ú-
 |
fcutitÎTwi (J&ryvi TaUfte quatuor di- manum brachium quod •m'fêç Grœcis
gitomm menfura videntûr Graci eam ab dicitur, efique pedis unius & dimidii,
Htbrϕs accepiffe, quamnSD Topbahh ut Hetychiustradit:Cubitus, inquit,^
dicunt ita habeturExod. 25 vers. 25. pes tmus cum dimidio. Et Suidas Cttbitus
3'3D nôD maDD rwjn & facies coro- esl) inquit ^exten/Jo à cubito ufqtte ad digi-
nciminterrafikmin Tophah id eft ^altam tos nianus cubitus yero babet pedem unum &
quatuor digitis. Septuaginta, Ko) 7TOit)V«ç dimidium. Pollux, Cubitus, inquit; eîl mai'
aùry 7roLhouç'a kvkXo>. Ubi Onkelos in Jura, quantum à flexura cubiti ufque adfum-
paraphrafi: rûtns rron KâJ*u rvV jrajn mitatem mediidigitiinterVallumpatet. Non
facies ei coronam interrafilem altam pugillo, ignoroj aliosalias traderemenfurarum
ideft, palmo, haecenimidemfonant, régulas verùm uti illorum opinio-
per circuitum. Arabica leâio habet: nesfùntincertae, &nullo fubnixaefun-
damento, ita quoque liberè rejiciun-
$").J~l? !i.Ï~J~ ~~oWl.a. l-, ~"ss3t
tur, donec probentur. Nos fecuti He,
Vides itaque ex hifce citatis verbis 1 èrœorum Grœcorum^ Latinorumque & po-
l,
& faciès ei coronam trabalem menfura palmi I tiffimùm S. Hieronymi documenta, con-
incircuitu.'PalœJlen Grxcè; Tbufco Chai- ftanteraflerimus, palmum de quo hoc
daicè & B^apbte Arabic *ûaS nil aliud loco agitur, effe quatuor digitorum, &
fignificare quàm palmum quatuor di- confequenter cubitum 24 digitorum,
gitis confiantem & probatur ex lib. id eft fex palmorum, feu qluod idem
Œaralip. 1 1. c. 4. «. 5 de craffitie maris eft, palmum effe fextam partem fta-
aenei ubi omnes verfiones menfuram turx humana; fpithamam autem, quam
palmi habent, idque trium unciarum Hebrœirm vocant, menfuram effe
craffitudinemhabuiffelnterprei yulgatus aequivalentem medio cubito, qui acqui-
tradit efi enim palmus,uti fuprà often- valeat palmis, vel 12. digitis, quorum
dimus, quatuor digitorum; & trium duplum, five 6 conficiunt cubitum.
digitorum uncia, ubi & pedem in pal- Legat de doro, dydoro, tetradoro, pen-
mos 4 digitos 16 unciafque 1 1 partiti tadoro,qu$ menfura palmorum eft à
fumus. Atque hic palmi &palmxtam muneribus manu exténfa accipiendis
celebris ufus hucufque introduâus& il- fie diâa, Tliniumt.36.ci4. Atque
lius permutatio illud planè convincere hancmenfuramhîccongruam, StAnœ
videtur, quod fuperiori capite proban- noftrae quam aptiffimam aflumimusj
dum fufcepimus, & humana palma pal- neque timeant nonnulli Origenis fèâa-
mi nomen & menfuram ab initio de- tores, hoc nofiro afliimpto cubito di-
fumptam fuiffe, id quoque decubito oienfam Arcam nofiram, multo mino-
dici debere, jam rcfiatexplicandum. rem quàm uttot animantibus capeffen-
Perfpicua ex hifce fatis fit Leâori dis fufficiens fit futuram j nofirumçrit
Ofemanomm de hifce menfuris fenten- in decurfuoperis ,non iblùmeam capa-
tia, cum VitruVmm audierint aflèrentem, cifllmam fed & fuperabundantem effe
cubitum fex palmis conftare digitis "iKn^€i)tlAK6iç ofiendere. Si quis verô
24 pedem palmos habere 4 digitos 16. nofiro repudiato cubito geometricum
Unde & nullo paenè negotio colligitur, I1 cubitum affumere voluerit hic Arcam
cubitum pedem unum habuifle cum immodicx & oppido exorbitantis va.
dimidio, toties enim fenariûs palmo- ftitatis conftituet. Qua de caufa
rum numerus quem habet cubitus,I, Gnojiici, eorumque fèâatores Atbei plu-
continet quaternarium eorundempal- I ra ex Sacris literis dedu&a loca, hifto-
morum numerum quem pes habet. ¡ riafque facras, prorfùs incredibilesfa-
Cubitus menfura pariter sequac hu- ciunt, quod fic ofiendo. Dicunt Gno-
fiici
 Jîici H&rttià unumcubitum continuiflè âum ut 1 ad 3 necefsario fequitur, Og
9 pedes;hos multiplicemusin 300 cubi- puerum habuiïse 3 cubitos in longitu-
tos, longitudinis Jfme, prodibunt 2700 dine, ideft, fuifse 27 pedes longum,
pedes,& 9 iterum in 50 latitudinis^r^, & 27 cubitos (ôegregiumfanèpueru-
& habebis 450 pedes, hofce multiplica lum !) cum ad perfeâam aetatem & viri-
cumlongitudine,&prodibit 121sjooo. lem venifset, habuifse,idcft, 243 pe-
quadratum fundi ~<:<€. hanc (nmmam des, quonil abfurdius fingi& excogi-
multiplica per 270 pedes altitudinis, tari poteft. Non igitur in menfuraleâiLefti Og
quantitas.
& prodibunt pedes cubici 3280150000 ferrei intelligendi funt cubiti 9 pedum,

ex quibus unufqui(quehorum confiabit fed cubiti, quorum nos hoc loco men-
cubo uno pedum aequalium per lon- furam defcripfimus ex quorum com-
gum, îatum&profundum. UndeLe- putu cognofcemus leâum Og non nifi
ctor refolutione faûa in pafsus & mil- 13! pedum longum fuifse & latumé
liaria, tàntam fuiise hujus/tfmevaftita~ quae menfura melius fufiinere poteft etfi
tem reperiet ut 1{omana Urbs cum infolitam & exorbitantem adhuc hu-
totocircuitu,& Territorio fuo vixejus manxftaturaegranditatemj neque enim
capax fuerit. Patet itaque abfurdam verifimile eft Og praecifè totius Ieâi Ion-
efse hanc opinionem. Quam abfurdita- gitudinem, & latitudinem cxplêfie,
tem ut luculentiùs demonfirem, pro- undè detraâis à longitudine leSti duo-
ducam menfuram duorum Gigantum, bus pedibusfuprà& infra Og non nifi
quorum mentionem facit Sacra Scriptn- decem pedum fuifse cenfebitur. Hune
ra, Og videlicet Regis tBafan cujus autem cubitum à nobis propofitum ve^
leâum ferreum Sacer Textus fcribit rumefse, menfura Hebraica, quae per
fuifse 9 cubitorum longitudine & 4 vocem s?ax cubitum expHcat, fat do-
latitudine; hoclocoii, qui^rc* capa- cet neque difsonat Chaldxus Para-
citatem enormiter grandem uno fcili- phraftes hifce verbis
cet cubito 9 pedum afsumpto,fe defen- w nnto j'Dsjwn vhrcn KD*>j;n nwi
dunt, utuntur fed hallucin.anturgravi- id eft LeSîus ferreus e jus fuit 9 cubitorum,
ter, & fabulofis ^abbimmm narrationi- in cubito Viri. Grœca êvréo. imxjûv ro
bus involuti non pofsunt non in quàm 70.
abfurdiffima incidere; fi enim multipli- fjûkoç
cwtHç <èr€<r râpai iw/km r&-
caveris 9 pedes in 9 cubitos, quos longi- poç avTnç c* inlxi
dvJjooç. Cui Hehrxa
tudinemleâiferreiO^i Gigantis Sacra refpondet:vr& na«3. ubi leâio Arabica
Scriptura obtinuifse dicit, & 4 cubitos Ia- hàbet fr*j fr ^j. y.LJ ^b
r titudinis,{cquetur,Oçftaturam fuifse 8 1 admenfuram cubiti matins honànisfive yiri'
vaftitasOg
pedum, & 36 pedum latitudinem ha- lis; undèreâè concluditur,hîcnonin-
buifse j atque adeô inflarturris compa- telligi cubitum Og Gigantis, fed cubi-
ruiffe, quodqnàm contra naturam fit, tum viriperfeâi, & optimè proportio-
quisnonvidet? cum illahumanisjuxtà nati aliàs enim cubitus ille non efset Cubitus
ftPacer ap-
ac animantium corporibus certos confi- commanis& legalis, fed exoticus» père*
pîlicariGi
ftentiae terminos attribuent, quos non grinus & Gigantibus folummodô ac- flanteo :ubito
excedit. Quaeverô moreiblito^Mw/ commodatus, quem lex vetat, utexnnnon po-
:eft.
fabulantur, rifui potiùs, quàm fidei hu- ièquentibus patet. Legitur lik i.iieg. tc
exponenda funt. Ajunt enim, c.16. Goliath aitam fuiise fex cubitis& Goliath
manae [latura
t1
puer effet,
• hune leâum ferreum fuifiefolummodo palmo, quos cubitos, fi geometricos, juanta?l
magnitu-
dine ex cunas Oggi, & cum efset adhuc pufio in juxta fententiam eorum quos fuprà Jq"axta eos
qui geo-
ferreo le- requievifse ponamusenimpuerum refutavimus, dixeria Goliath necefta- nmetricis
Qo col. eo
hùa. proportionemhabere ad virum perfe- rio altus fuifse demonftrabitur $4 uutuntur, & cubitis

ano
uno palmo, quam menfuram fi juxta torum 1 5 ad quam alticudinem vix ho-
corporis humani fymmetriam & pro- mines pertingunt. Paripaâo in Exodo Altarc i
portioncmdiftribuas ,clarum eft ,caput altare fieri praecipitur trium cubito-itrudum.
bloy~ Îeex·.

ipfius fuiflè novem pedum, a menti ex^
tremitate ad verticem, ad quam proce-
ritatem cum corpus humanum non
poffit pertingere, ita quoque fieri non
potuit, "Davidem caput ejus vaftiflimum,
& feipfo grandi us, graviufqueadSaulem
transferre potuiflè tranftulit autem, &
coram Saule id exhibuit. Patet ergô ex
adverfariorum argumento abfurdum.
Dicimus autem juxta cubitum à nobis
aflîimptum decem pedum communium
fuiffe, id eft, palmorum hodiè ufita-
rum qui fi pro geometricis fumatur 9
pedum, altare neceffe eft fuiflè 27 pe-
dum, ac proindè nullius in fàcrificiis
ufùs, nifi fcalis adaram admotis, quod
à facrorum ritu proriusabhorret juxta
noRnsm verô cubitum non fuit 111(141
pedibus altum, quod rationi confor-
mius effe nemo nifi iniènfâtus in-
ficiabitur. Innumera hoc Joco pafllra
ex Sacris Literis de noftri cubiti cer-
tirudine adduci poterunt fed hxc
ibfficiant.

Caput IX.
T>e Proportione Arcae ad fymmetriam corporis humani,
&• de ejus capacitate.
Eft in proportione corporishumani Jlris Mufurgia & Mundo Subterraneo
nefcio quid tq 3-eto» (Divinum j quàm copiofiflimè profecuti fimus, eô
1
tanta omnium membrorum har- Ledorem ablegamus:folùm hocloco a-
monia & fymmetria conftitutum ut gam de memorandisfabricis,quasnobis
nulla in eo reperiatur vel minima por- SacrxLiterœ exhibent; uti 'Arcam Noë,
tio, qux non ad alias quàm exa&iflimas Altare Mofaicum & Templum Salomonis;
habeat analogiae leges; veràm mirari qux fabricaead humanicorporis fymme.
definet Leâor, ubi primam humani triam, utique Divino quodam inftin&u
corporis originem penitiùs expenderit; Architeâis diâarumfabricarumindito
cùm enim Deus Opt. Max. pro infi- conftitutx fuerunt, ut in quibus homo
nitafûa fapientia illud ex limoplafma- Deo reconciliari debebat, vel ipfa fa-
verit, ei utique eam membrorumad in- brica myftico quodam typo hominem
vicem proportionem tribuit, ut quem- exprimeret quaeordineprofequamur.
admodum homoplafmaDEi, omnium Primo Aux longitudo decuplaerat ad Proportio
corporearum fubftantiarum eft excel- ejus profunditatem, taiis enim eft pro- iAux ad
humani
lentiflimum majoris Mundi
compen- portio 300 ad 30. nam decies triginta lcorporis
dium,SacroSanâacTriadis fignaculum, dant 300. Rurfumlongitudo Arc* erat fabricam.
ita quoque in hoc unico manuum fûa- lextupla ad ejus latitudinem,talisenim
rum opère, omnes corporearum rerum eft proportio 300 ad Ço. nam fexies 50
proportiones & menfuras complicaffe dant 300. Eadem eft proportiodimen-
videtur. Non dicam hîc de majoris fionum in corpore humano fècun-
M undi ad minorem analogia perfeâis- dum naturx potefiatem

T
quàm opti-
fima fileo de admirandis omnium mè proportionato, *ut nimirum ejus
herbarum, plantarum, animaliumque longitudo, quae fumiturà vertice ufque
virtutibus quae femper hominem in ad pedes Ht fextupla ad ejus latitu-
omnibus refpiciunt, fed enim cum haec dinem, qux fumitur à latere dextro
compluribusargumentisin Operibus infiniftrameundoper medium peâus;
no-
E In terum
 Auguftinusy &
Iterutn longitudo humani corporis dé- 1 trandoindorfum ita S.
cupla eft, adejus profunditatem, quae Jmbrojius, iMelib.deCivitateD Ei,hic
fumiturà pe&ore & per pe&ispene- libro de Arca Noë.

His ita propofitis, jam capacitatcm
Arc4t per affumptum à nobis cubitum,
pedem & paimum architeâonîcum
paulominutiùsdefcribemus.
Cum itaqœ uti jam faepius aîlcga-
vimus, à D Eo praeferipta jfrea longi-
tudoconftkutafit,^oo cobitorum,uve
pedum 450 vd 670 palmorum Jaritodo
verôçocubitorum, ut aream five qua-
dratum Arca obtineas multiplicentur
>
300 per $0 &prodibunt 15000 qua-
dratum cubitorum in Arca arca quacfi-
tum, uti inprae&nti figura patet, in
quo fingula quadrata deeem alia in (è
continere cenfentur quac tamen ad
vitandam ex tot linearum dudibus,
confufionem confiikô omittendam
duximus cft igitur «numquodque
latus 10, qnadratulnm verô 100 eu-
bitoruni qtudratorum.

Qua-
 Quadratum Arc ce in cubitis.
Solidieas yJive Akitudo Arcas in cubitis cubicis quorum cuborttm
fingula latera baient decem cubitos, o cubitos loojuxta longitudinem,
latitudimm & profunditatem.

Quoniamverô altitudo Arca 30 cu- Atquehaec^-c^e

in^rwconftitunntnr.

bitorum altitudinem habet, utCàxsJr' capacitas confiderata folummodô fim-

crffoliditatem,.fivc quot cubitos cubi-
coscontineat,ficjuxtaregulasinGeo-
S^liditas metria tradi folitasprocede. Ducatur
Arctt.. altitudo in quadratumArca id eft, 3o
in i 5ooo prodibunt 450000 foliditas
Arca in cubitis cubicis uti in fecunda
figura patet in qua finguli cubiti de-
cem alios cubitos continere cenfentur,
uti cubus hic monftrat,quorum 450000
pliciter fineullis aliis interftitiis ftabu-
lorum,ambulacrorum, intermediorum-
que trabium, quae contignationes &
divifioncs receptaculorum efficiunt,
qux ubi in Arca affignaverimns, tune
fùbtraâis iisab aflignato jam capacita-
ûs Arcœ numero, perfe£ta omnium ea-
rum in ea reponendarum rerum capa-
citas remanebit.

CAPUT X.
Quomodo Noë primo' Fundamenta Arcae jecerit ideB Fun-
dum Arcae ligneis fubfcudibus injlruxerit*

QUandoitaque Deus manda vit Si quid porro aliud ei addendum refta- Multa
TVopMo, ut ~Ircam faceret juxta rer, id Noêmi'pm tum divinitùs illu- dit No* addi-
Atcte
propofitum cubitumdimenfio' Araningenio, tum labori &:tndu~nae~praeter ea
nis, ex lignis, uti Septuaginta dicunt te- executioni mandandum relinqueretur. qusàDEo
ipfi prae-
tragonis,deindè fencfiram, oftium & CumenimNoïfcirenonpouet, quan-fertpra
deorfum cœnacula & triftega faceret, tx capacitatis Arca ad tot differen- crarit.
iis fanè verbis principalem folummodô tium animalium binarios & feptenâ-
& animantium receptioni aptiffimam jrios recipiendos extruenda foret;
An*, difpofitionem fignificafle videtur. Deus Opt. Max. fua ineeffabili pro-
E 1 videntia
videntia talem ipfiin cubitis, fivelon- longitudinem latitudinemque infixa
gitudinem latitudincmque,five altitu- fuifTc, verifimile eft. Verùm cumhaîc
dmemfpe&cs, Arcœ fabricam prsefcri' multè luculentiùs ex praefènti fchema-
ptit, quae ad animalia, quae in eam intro- te, quàmex mukisverborum ambagi-
ducendaeraut,recipienda, effet fuffîci- bus, cognofci queant,hîcfiguramap-
enciffima. Qu«k uti probè cognoverat pono.
Noë, ita quoque plurima ex fe quae
Arcœ fabricam commodam redde- Subftruélio Arcœ.
rent addenda invenit de quibus ta- Atque hanc fubftru£iionenî expo-
men Sacra litera nullam mcntionem fa- fuimus juxta mentem quorundam,qui
ciunt. eam neceflàriam rebantur,ut^r<«com*
2Voeitaque Divinoadjutorio modiùs fiipra îllam exftrui poflet j funt
fretus Arcam tandem orditus eft, tamen alii,qui hanc fulcimentorummo-
afllimpto cubito quem fupra lem minime neceflàriam fuiffe fentian t;
defcrrpfimus,qui unum & dimi' atque hi Arcam in ipfo terrefiri piano,
diumpedis, fivequod idemeft, fineullapraeviafubftruâione,à Koëmo
très palmos veterum Qtymano- cœptam fuiflè arbitrantur, atque mu-
ritrn qui praecifè ulnx xquiva- rum primo pro fubftruâione faâum
lent contineret, juxta lineam cenfent, Ego ne hifce opinionibus me
j
hîcappofitam,quxtertiampar- 1¡ intricem, relinquo unicuique fuum ea
tem unius cubiti five palmum derc judicium, & mcddipfam primas
exprimit. contignatîonis fabricam à Noë cœptam,
Primo itaqueNbêjfuprafin- exponendam accingo. Verùm ante-
gula membra Arcœ extruendae quam id fiat, de feritina^rac fiônnihil
neceflària reflexione mentis fa- dicendumreftat.
£tâ non ftatim inipibfoJo, ièu *
Videbat Noë, in tanta iittniunditii- Sentit»
planifie fabricam conftituendam rum unnarum excremetttorumqué ~<r<<e. irct.
cenfok fed ante omnia, fub- animalium colluvie locum in ^rfd, in
ftruélionis opus effecit, ut fupra quem fordes derivarentur, prorfùs ne-
iftiusmodi veluti fupra funda- ceflàrium eue, eumque aliam partem
menta folidiffima Arca jam occupare non poffe, quàm imum ulti-
omnibus numeris abfoluta qui- murtique .^me fundum hoc enimnifi
efceret. Verebatur enim ne in fieret, animalibus unà cum hominibus
ipfo terreftri piano, immenfa fœtore putore & intolerabili tot fier-
onerum gravitateintra terreftres corum mephiti in loco'potiffimùm
partescum tempore fubfideret, undique & undique conclufo pereun-
unde (DiluVio veniente deindè dum efle praevidebat; carînae itaque fen-
expedire fe non poflèc. Quatè tinam neceflàriam daxit quam & fub
primum fubftruâionum opus eadem totius Arc* capacitate quatuor
molitus eft, quod tamen parti- cubitorum altitudine,inimofundocoft-
bus Arca non adnumeraretur, fecifse verfimileeit tubis canalibufque
fed crant veluti fulcra qùxdàm in primam fecundam &tertiâmconti-
& fuftentacula, quibus fàbrica gnationem ere&is ,in qaos fordesin fen-
nixainfifterct qux ex Iigno du- 1 tinam exonerarentur, inftrudarn fuit
riffimo folidiillmoque uti ro- autem fentina nonnihil ventr icofa,andi-
bore, quercu,alno fimilibufque, que & undique afsamentis & Hgnorurrt
<
elaborata,tanquampali Terrae multitudine fuffulta, nec non bitumine
profundius juxta futurae Arca iintcriùs exteriufque ita illita & ob4uâ:a)
ne
 ne quicquam rimis omnibus obftru&is ¡ miflkfucrunt, ut nullo impetuà le di-
aqux fubire pofset; atque hujus fèn- velli pol lent, atque adeo totus Arca:
fun-
tinx tabulatum (uperius crat prinnis dus ex iHijufmodi trabium firmifllina
primas contignationis fundus quam connexione commifliirarumque robo
qua arte, & quanta foliditate ISlo'émum re, ib!idinim.nn&
indiflblubilcm con-
extruxifseputemus,exponimus. fiftenci,im obtinerct, quibus multtim
Longitudinem itaque Arcœ 300 eu- roboris addebant trabes è\cLyévaiç^
bitorum,ideft 450 pedmn, quorum id dl di.iinetraJibiis, tutn tranfverfis,
unus cum dimidio cubitum conficiunt, tum direSis trabibus infertx firmitêr'
fuifse ;am faepè di&um fuit Latitudi- que commiflàs, qux operis moleril mi-
nem veto 50 cubitorum five 75 pe- ruminmodum coniblidabant. Verum Figura j4
dum altitudinem verô 30 cubitorum, quia fine Schematifmo rcs commode
id eft, 45 pedum, ex Sacro Textu patet, pcrcipi non potcfi, cum fubjungam,in
qux in palmos quorum unus cubitus^ quo trabes tranfvcrfefunt AH. BI.CK.
tres habet quifpiam facile in palmos DL&c, cum intennediis trabibus. In
Romanos redigere poterit. longum porrectae trabes (ùnt:- A B. B C.
Arcœ longitudo 300 cubitorum qui C D. D E. E F. F G. & ex altera op-
aequivalent 45 o pedibus. pofita parte correfpondentes H I. 1 K.
Arcœ latitudo 50 cubitor. qui aequiva- K L. &c & reliqux inter extfèrttas
lent 7$ pedibus. hafce mediae Diagonales vero qoae
Altitudo Arcœ 30 cubitor. qui xqui- jam diftarum trabium veluti quxdam*
valent 45 pedibus. retinaculaponuntur,adconcurfum tra-
Juxtalias itaque menfuras, Noë pri- bium, ne hincindèvacillarent,folidiùs
mo fundamentum Arcœ conftitnit ,quae firmandum. Extremitates quoque tra-
tamen non extra Arcœ fabricam, fed bium feu tignorum ita fe ftriftim per
intra opus ipfum accipi debent; uti verô inciluras clavis ligneis firmatas ample-
in hu;us primi fundi fubftru&ioneto- ûerentur,ut dividi nulla vi poflent. Vf
tius Arc a moles confiftit, utpote fupra deFg. 1. Atque hac arte, vel fimili,
quam oneris pondus univerfi, & moles meâ quidem opinione, primus An<e
aedificii tota recumberet ita quoque fundus conftruôus fuit, quiutiperin-
prae teliquis partibus eam firmiorem fo- cifuras£qualemnancifcebatur,fineulla
lidioremque effecit uti Figura fequens exititiarum partium lignorumque ap-
demonftrat. Non enimhîc tam quod fa- parentia fuperficiem ita quoquenihil
âum efi, loquimur,quàm quod idita aîiud requiri videbatur, quàm hujuf
ut
fieri potuiffe &debuifleputetnus. Quâ modi ftrties tabulis & aflàmentis haud
vero ratione id fieri poflè ceniêamus, fèeùs ac oflaeura humani corporis carne
quantum architeâonicis rationir>us,& & pelle veftiretur quod tabulé ex
conjeâurâaflequi potuimus7explfcan- cedro,velabiete, cxterifquefimilibus
dumreftat. arboribusdifleâ:is,dolatifque ea indu-
Primo itaque verifimile eft fupra ftriâ&ingcnio prxftifumfiiit^ utuni-
extruendi lubftruâionis
primifan- molempidell:,rupr»patf- tim connexx & trabibus clavis quam
di Aux. lo antè defcriptos
truncos, feu palos, vaïidifllmè firmafae à pondere tot ani-
fecundum latitudinem trabes cedrinas i malium,
onerumque incubicu, ab omni
feu abiegnas craflitie cubitales ordinc rupturae periculo immunes perfifte-
fub aequalibus interftkiis pofitas fuiffe, rent fed hxc in fequenti figura 2. con-
quibus aliae àequales in longitudinem templare.
fuperextenfae, quasea induftria iisper Fundo itaque pFÏma: contignationis
incifuras adco firmifcr & validé com~ peraâo3reftanrmodo latera Arcœ qu$
fe 3 fecundx
 fècundx contignationis fundum fufti-
nere debent atque adeo inter primx
& fecundae contignationis fundum to-
C A. & BD. ordine pylas monfirant Prims
novem cubitorum altas, fupra quas tra-tionis At-
contigna-
bestaminlongum,quàminlatumtranf confli- jcam

tum illud fpacium habcatur, in quo ha- verfim pofitae, clavis trabalibus firma- tutio.
bitacula & ftabula animaliumcollocari bantur,& pofteà tabulato vefliebantur;
debebant; quod fpatium, quomodô hoc pa&o C A BD totam inferiorem,
fa&um efse potuerit, ofiendimus. five primam contignationem exhiber,
Primo' fupra abacos ligneos A B C D P Q fenrinam fignat. Quoraodo verô
EFG. &HIKLMNO. Columnse in hac primae contignationis capacitate
five pylae ligne^ cubitorum altitudi- omnia animalia fuas fèdes obtinere
nisfurfum adperpendiculumerigeban- potuerint, in Jequenùhus per opticam
tur, fupra quorum capitella tranfvcrfim omnium ftabulorum animaliumque in
alise trabes fuperimponebantur quo- iis fitorum projedionem exhibe-
niamverofpatialongioraeflent,quàm bimus.
ut onera in fecunda contignatione eis Huic itaqueprimxcontignationiAi- Secondas
incumbere fine ruptura pofsent, hinc perpofitafuit fecunda contignatio, fu- & tertiae
contigna-
alise pylae intermediae,tranfver{àetrabes pra eafdem fibi correfpondentes pylas; tionisra-
illis impofitaenon exiguam firmitatem & fupra hanc tertiacontignatio; & fu- tio. 1

fundo fècundx contignationis praefta- pra hanc teâum Arcut unà cum feneflra
bant,uti infequentifigurapatet AB.CD. & oftio ut ïnfequenti figura patet.

DE FENESTRA A%CJE.
Dixititaque D eu s ad Noë: Fene- pofitam fuifse non defunt,'qui afse- De Fene-
ftram facies in ea & in cubito conjumma- rant, ipfi tefto^crfinfertam fuifse; ut!flrx in
Arca pofi-
bis fummhatem ejus ubi Hebraea Le- interim fybbinorum fabulas omittam.jtione 1 opi.
âio habet %ajji enim putat, loco feneftrx Car- 1niones.
Genef.6. irbyzho rv&sn no» V»i ranbrmyrnrtx bunculum feu Pyropum fuifse pofi-
•verf. 16.
Symmacbusloco^Tjoar, dicit àoL0uiiiç3 tum,qui luce à natura fibi infitatotam
id eft,feneftram pel!ucidam,ku diapha- illuminaret Arcam no&udiuque. Nos
nam. De hujusfeneftraepofitione,mi- unicuique fuam relinquentes opinio-
rè digladianturinterfetumde ejusloco, nem, hoc loco (blummodo afscremus,
tum de modo, quo eaconftruâafuit; quod Sacra ScripturœTextui &vel na-
funt qui ridicuJa fané opinione putant, turali rationis diâaraini magis con-
totum Arctz teâum feneftramfuifse, to- gruum fuerit. Dicimus itaque, fene-
t&mArcam illuminantem; funt alii qui ftram non in tefto non in antica aut
putant in antica aut poflica Arc a parte ¡ poftica parte pofitam fuifse fed in
maxime
 maximè eminenti & condignolaco>id dicit Fmtfimm in Arca faciès fô m (h-
eft in tertiae contignationismediopofi- bito confummabis fummitatemejus. Verùm
tam fuifse. Utienimeodeminlocoho- qui Textum .hune probe ponderârit,
mines habitare maximè conveniebat, is apertèvidebitj cubitum illum, non
ita quoque lucem iis quàm maximè ne- ad fenefiram, fedad teeti altitudinem
cefsariamfuifse, nemo inficiabitur, qui referendum efiè j quafi diceret, fene-
ingentis momenti negotia quae Noë ftram in Arca facies amplitudinis con-
cum filiis fuis de humani generis falute, venientis, ubinullusintelligi debetcu-
de animalium confervatione, nutri- bitus ejus quantitati affignatus, fed in
mentorum unicuique convenientium cubito confummabisfummitatem ejus,
diftributione agitabat, ,penitiùsexpen- fcilicet Arca, refertur ad tefti media-
Vera fe- derit fencfiram autem ea arte confticu- nam altitudinem undè in verbis uti
neftrx po-
tam fuiflè ut à Noëmo facile aperiri pof- non coqtemnenda aitiphibologia oc-
fet, (quemadmodum ceflante ViluYto currit, ita eam facilefolvit Leftio He-
eamaperuiue,& Corvum Columbam- braica} ubi in fyllaba finali vocis ru*? jn
que per eam emififle legimus) non ex id eft,Nrf}eftfœminini generis, & fi-
tabulis ligneis ut multi perperam fen- gnificat affixum verbo *~75n Thecaln^
tiunt hoc enim paâo lumen non ad» id eft confummabis perfides five a^
mififlet, neque ex vitro facile ad tem- fofoes eam, id eft Arcam neque fieri
peftatum infurgentium procellis refi- poteft, ut fianre Hebraici Textus veri-
ftendum nimis frangibili, fed vel lapi- tate hxc vox Thecalna ad feneftram
dibus quem Phengitem vocant, aut referatur, cum vnr TJoar, -id eft., Fetie-
Cry ftalfo vel etiam Selenite > fimi^buf- Jlra fempèr mafculini generis fit TheVa

que lapidibus diaphanis pelluftribuique verô feu Arca fœminini generis. Acce-
corporibuselaboratamfuiûe cenfeœus; dit hifce, quod fanè magni momenti
atque adeo firmiter tabulato laterali io«- eft ad demonftrandum id, quod aflum-
fertam ut a tempefiate (DiiuVu tempore pfimus videlicet non hîcpèrcubitum;
nihil ci periculi efïkt, tomentoquerinùss quo corifummanda dicitur fenefiram,
omnibusadeo obftruâis ut aqua peDc^ fed altitudinem tefti ^r^intelligi de-
Complu-
trandi locum non reperiret. Rurlùm bere, tanquam fabricae hucufqueabfo-
non cft ullumdubium; quin 7Vo>quo- lutae ultimum complementum fiqui-
que ad nonnulkm lucem etiam medi* dem fine tecto Arca quadamtenus im-
contignationiimmktendam,coflapiur,e6 perfeâa cenfebatur Hjis ipfis itaque
hujufmodi feneliellas minores ex eo- verbis D e u s (cum alias teâi mentio
dem diaphano lapide £onfeâa$ Jaïeris nulla fiat)tedum in cubito confummari
tabulatisinferueriti dequibus c.,tfi in S4- vpJuit id eft 3 te&um ex lateribus
cris Literis nihil legatur., multa tamen utrimque ita paulatim afsurgentibus,
D eum tioëmi arbitrio reliquji& eaad- ut media totius Arca longitudo,ultrafu-
jungendi,quae perfedioni Arc£ maxime premxcontignationisfummitatem ,Ar*
convenire videbantur,haudineongfyunj ca teâum non nifi cubito in altum ele-
vidai débet, uti in prœceJentibusémo&H. yaretur, quod Hebraica vox rhyçbti
His ita reftè propofitis, fumnja ms4à milmagiela, id eft, ah im in altum reâe
nobis difficultasexplicandareftajt,^u« exponit, neç abludit Chaldaica Para-
mirum in modum interpretum ingénia phrafis:
torfit, &eft quodsonaulli feaeûram ::U"1~n ~P.N7:'rtf\'gr\' è'~fI -nn'3 (Gtnefd.
unius tantunamodocubiri oienuiràcoar N7'.v"Z) verf.i6.
'1
fummatam fuifie putent, idque Sacro 14 eft, FeneftramfaçiesArcx & banc con-
ex
Textii cv'mccrc fepoifefèntiant,- dum fummabii in cubito fur (uni cui Graecustex-
tus
tusprorfùsconfonat.Sh<niua.ym7rot-
Ynrag tIw w&wrV (c àç imx^^ <rtw'
TiMa-etç twTÎwa.vu>kv. id eft,co/%w
Arcam faciès © cubito confummabis eam
furjum.ljbi cum nullafcneftraefiatmen-
tio, certè 70 Interpretes ad folius te&i
altitudinem unico cubito confumman-
dam, refpexilfe videntur Feneftrae
vero magnitudinemarbitrio Noëmi, uti
multa alia, reliquifle cenfère debemus.
Fuiffe autem à Deo, Noëmo fenefiram
in Jrca praefcriptam ita accommoda-
tam ut partim ad lucem fufficientem
obtinendam partim etiam, uteâaper-
rà, fuo tempore tùm ad ftatum ©«>«
extra Arcam confiderandum, tùm per
Corvi, Columbaeve dimiffionem ad
deficientium paulatim aquarum confti-
tutionem explorandam, fervire poffet.
Quamvis Tsfoequoque tum noou, tum
interdiu in obfcurioribus jfrcà. meati-
bus, multiplici lucernarum apparatu
ufus Ht, fine quarum ope nil in tene-
brofis ambulacris re&è conftitui pote,
rat. Porro non minus de oflii pofitura
inter Interpretes diflidium eft fed qui
inconcinnas multorum de eo opiniones
noffe defiderabit, is adeat di&os hu-
jus loci Explanatores. Nos hîc non tam
quid faâum fit, quàm quomodô oftium
iftud reâo rationis diâamine fieri de-
buerit, explanandum duximus. Tex-
tus habet OfliumautemArcœ pones è la-
tere cmn n*îya mnr\ nnâv & portant
Arcx rHï3 in latere pones. Ex quo late-
re, dextrone an finiflro, quot cubitis
menfuranda,uti Sacra Scriptura filet, ita
quoque arbitrio .& induftrix Noëmi
illud conftituendum permifit. Undè
quidam ponunt in primo tabulato, alii
in fecundo, quia primam contignatio-
nem aquis fubmerfam putant. Nostan-
quam veriorem primam fententiam am-
pleâimur Ratio eft quia animalia,
non natando Arcam ingreffa funt uti
(ècundx fcntentiac Authom aflèrunt,
fed per pontem, (ut pofteàoftendemus)
t
Arcam afcendernnt ufque ad primat
contignationis tabulatum ubi ftatim
eorum nidi feu ftabula difpofita habe-
bant, ne ex lecundae contignationista-
bulato in primum defcendere fummo
labore& difficultate cogerentur. Haud
dubiè itaque porta Jrca in infimo ta-
bulato conftituta fuit, fatis ampla pro
maximorumanimalium ingredientium
capacitate. Qui amplitudinemejus 5
aut 12 cubitorum faciunt falluntur,
fufficiebantoôo aut novem cubiti,qui
faciunt 1 6 pedes feu palmos 2q..congrua
fanè altitudo ad Elephantes, animan-
tium maximos recipiendos utpote
quorum altitudo oâo aut novem cu-
bitos, uti experientia nos docuit non
excedit. Qui vero plures cubitos po-
nunt, illi portam ejus incongrue le- ainœcon-
litutio.
cundae contignationiinferunt. In me-
diovero longitudinis Jrca veluti com-
modiori loco conftitutam nemo dubi-
tare poteft qui architeâonicasrationes
reâè expenderit. Multi porro arbi-
trantur, ipfum oftium,five portam unà
{èrviiflë pro ponte fublicio, perquem
animalia ein Jrcam afcenderentquatuor
cubitorum altum idque probaripone
putant, quod Deus s aforis clauferit
oftium; id tamen verifimile non eft,
cum & porta ita aperiri potuerit ut
aforis reduc^is valvisfacile claudi potue-
rit. Congruentiùs itaque loquemur, fi
dicamus, pontem feparatum fuifle ab
oftio, utipofteà in ipfa Figura exhibe-
bimus oftium enim cum fuis valvis
adeô fcitè accommodatum fuit à Noë,
utclaufum, denulla aqux penetratio-
ne periculum effet, utpote quod bitu.
mine intùs & extrà quàm exaétiflïmè
oblitumeffet, quod de ponte fublicio
dici non poterat. Refiat ut jam varias
•Arc* formas, quas varii hujus loci In-
terprètes ei attribuunt exponamus
ut ex earum confideratione quaenam
mentiNoë congruant,patefiat.
ÇA.
 C A P U T XI.
INTERPRETUM hujus loci,
De Forma Arcx Noëmicae Sententix.

Nter citeras Interpretum agitatas diAinâa receptacula, quorum Infimum

opiniones, nttllam tam diverfatn ac i Sentinx, Seamdutn Penuario; Tertium
eam quae de Arc* Noëmicœ forma ferociumanimalium habitationi defti-
& figura controvertitur, reperi, qua- natum erat. Superior Arca pars altera
rum nonnullas uti abfurditate non 1 5 cubitis alta quam ipfe teâum Arc*
carent ita hoc loco refellendas cen- fuperpofitumappcllat,in qua Noë cum
fui. filiis, eorumque uxoribus, tum omni-
Primo Origenes Arcd figuram talem genae avium tum terrefirium anima-
fuiffe imaginatur, qualem parai lelopi- lium manfuetarum fpecies contineban-
pedum in pyramidem leaum refert, uti tur.Sed utrum hîc Arcœ forma fubfiftere
in fequenti Figura numero i patet. queat? inquiramus. Primo ïnûmam Arc*
portionem i cubitis altam in tria ut
Hâc Origenis opinione, quid abfur-
dius, quidinrongruentius, incommo- diximusreceptacula diftinguit in Sen-
tinam in Penuarium, & in ferocium
prjefcripts• diufque concipi poflit, non video. Si
animaliumhabitationem. Ponamus au-
enim talis figura Arca f\M}<\ws triftega
in ea reâè componet ? ubi ftabula juxta tem, Sentinaereceptaculum fuifle qua-
requifitionem animalium re&è di/pp- tuor cubitorum, uti & nos ponimus;i
nentur? certècirca angulos A C. Arcam Penuarium fuifle quinque cubitorum,
ad ftabula animaIium accomodanda ob & Zootrophii fpatium fuiffe fex cubi-
declivitatemteâi,anguloruinqueangu- torum Jam quaeritur, ubinamoftium
ftiam prorfiis inidoneam fuiffe, quis Arca locum fuum habuerit? Si dices,
non videt ? ubi fecunda contignatioD. in latere, ita ut ftatim in Penuarium
intra Arcam plus aequo coarâatafuffiri- aditus conccflusHt id concedi nec dé-
entem locum obtinebit? quomodoter- I bet nec poteli; fequeretur enim ani-
tia contignatio F. G. paeritein nihilum malia ferocia primo ingreffa fuiffe in
reda6ta tantam volucrium multitudi- penuarium, quàm in propriam iis de-
nemhominumquehabitationemcape- fiinatamilationem Quaerojam, quo-
re potuit?Accedit, quod fub hae forma modo & per quas fcalas ponderofio-
conftruâa,ventorumflatibus,fluâuum- ra animalia ex Magazino in Zootro-
que turbinibus facile fubverti poterat, phium afcenderint ? Quod uti concipi
urpote quae mole non ftaret fua, neque non poteft ita quoque velùti incon-
luis librata ponderibus commode flu- gruum facilè refellitur 5 Si verooflium
duarct. Arca itaque hoc paâ:o extrui Arca ad limcn tertii receptaculi fex,
nonpotuitob eam, quam diximus in- cubitis alti quod animalium fero- f
congruam formam. cium habitationi deftinabatur pofi-
Secunda de Arcœ forma fententia fuit tum fuifîè tlicar; hoc multis de cau-
Hugonis Viclorini, qui hoc pa&o Arcam fis pariter admitti non poteft, cùm
dividit putat itaque Arcam compofi- j oftiuin non nifi fex cubitorum altum
tam fuiffe ex duabuspartibuS,
quarum minus fuerit,quàm ut grandioris molis
unainferiorerat, cujus altitudinem 151 animalia illud fubire nec in ea (ta-
cubitorum fi^cit & continebat tria bula rcpcrire pptuerint proportioni
F eorum
 eorum molis congrua. Accedit quod J porum, &interfe
difcordantium com-
oftium Arc a novem cubitisaWiwfuerk,' miflùrajmfi robuftis fubfcudumcolliga-
quàm oportuerit, cùm illud in infima tionibus ,nec non crebristranfverfirquç
contignatione locum ad faciliorem trabium folturis validiffimè compinga-
quadrupedum introicuïH habere dc- tui inferiorem Arcœ partem immenfo
buiflè vel ipfa ratio di&et. Auget diffî- teftudinis pondere aggravatam certo
culcatem,quod hocpaâo Arca non re&è diffolutionis periculo exponeret ut
aequifibraca ponderofit» feviorï fiiprà proiode qtixnâfnex hifce du abus An<t
impofitumhabneric.Dtfpofitionem ita- formis Origemf atl f%w«i > abferdior
Arcxhoc paâo afe Pïngone fà&am fH-,t»efciam 5 fcdiW qakqwnn aÉmfîfse
que
veritati minime confentaneam «flfe îu- vi4car, formam .><k-efiippwft«ni. 1%. 1
culenterpatet. Sed proeedamusjam ad Sed)amC^^ fent«ittafli evolva- CajetaniJ
de
vetbisSacriTcx«OB,^««< 1 Arca
fttpcr ioremconrignationem tum hou»- mus, qui forma
confummabisfunmttatemejus deceptus, jfententia,
nam, ta» volattKntn mttiotwnqwe to
^rf«%urMni«4f9C,ot\atc<
incongraa
quadfiipcdnm habitattoni dcflinatam, pQtavic«tm eft.
•

a<le6 coméforenrar
quam îpfe pariter i ç cpWti«akam (feîÉfe racjtts în (ùpretwj
aflèrtt,& Atcxtcàxm voc«-, fi Are* fccufiAim {«tModineoi «è ft«« Mtatti
j4rc«pror-tx&ûm ct^ nirlH hmc patti latcra ^c^e l<m^jtud«tetnipfaTetine«f«) ât-
«gÇgç tbU ofiàç âircêkt (ed wtom te- tamen (écundwn iatitudinem non am-
Sum in pyratnîdîs formam cujus apex pfttMGnocubirodi(>wcrtt,ka Wtùpcrfi-
paîmorujn eratadaptatum fuit, nbi cîesiti fupretno vmice plana Se tari*
15
parirer pïurima ob incommo^fîtatetnîo- xotrti pafalkU, nonnWtcuNti lâtfeadi-
d incongruaoccuwstn^rimèfenettram «mh»lw<t, pçr totam ^iv* tefl^wi-
inïj^> dècfivï te4to fuiffe po(tt:l111 ëtt»em«(t«ifam.Cf^MHNf itaqueMdas
ctmo aditum animalibus quadropedi- >c* molemfub formn prifinatid trati-
bns^in eamfine oftio non patuîfîè j Ter- catiexhibet, coju«iwwioftla««acnni
t fOjtûaîdmattihu/u$ Arc* par tem,ob ni- pavimento angalos éo griKtoma con-
tnïatn, quaeex pyramidaii Arc* forma ftituerent fwmafaftcperqiMrtHitwwn-
refliftat coardatîonemfuifleinutilem, grua, Scquoniameainkifla incommo-
iricotnuiodam & prorfhs exigui ufos; da incurrit Arca* qujt pwtoed«!tcs Arca
Quarto cp>d teftum 1 5 cubitorum al- figurae, ideô dofco,q«od viro<kiâ», &
caBMToquinfebriliffimo fob&ribere ne-
tum Ji-c<«(àpcffluum & fecundùm ar-
tcfh vîdofîimerat quid plura? quis non queam. Sub hac «nifn forma tota Arca,
viètt> Area teânni contra architeftoni- non nifiteâsM» ftiit, fobquo, quomodo
triftega,id eft)triplex«>neaffl««ek>num
cae artis régulas improportionatum,tur-
pe afpe#u, pufiflum, &quafi nanum diftinaio
eKWBCTS €l*c potsctit non

propter anguftias laterum femperma- capio j ut proinde

iiifim dloere dimi-
^Is magique vergentium in acumen; diam apààtmsArt* portiod^m hniti-
Domiciîium enim hominum adeô hac lem & prorfos ad totanlttiaiiaooiieinen-
tcdà. conftitutione fecic incommodum, daineptamfuifse. NjimOOeometriam
confuluifict opriftiecognovifett,quod
ut fermé tertiam partem capacitaris Ar-
fuperius45oooocubïtp- dixi cum omne prifma^ fttî pwaJîelo-
ç.£i quam nos
pipedi obliquanguli,^o»dl«m <{«e à
rum iblidomm capacem fecimqs,detra-
xerit certè ipra pyraroidalis conftru- Geometrisdemonftrettw j fobhac for-
âio teai,çtiam fuper bafifolidâ fundata, ma;rcliquaextruft«^rtrfincommod4
c~~nt t~culcrotrr p~'p~ciet. Ac-
adeo operofà Se ardua videtur ut quo- facile quifque Iticulcnter pefipicirt.Ac-
modôconfifterepotuerit,vix quifpiam cedit,quodanimaliapcroftium tc&iy
di/piciatj cumvel ipÊftJiflîmiliumcor- ut & vôlncresper feneftram in tcSto pt-
riter
 riter collocatam intrare debucunt,
quod uti abfufdum eft ita latîùs ea
defcriberenonexpedit.
Zyrani de Porrô Lyranus hoc loco Arca formam
Arcit for- ficdefcribit
ma fenten- primô probafi^raepdnit
tia abfur- Scntinam pro/>ri^icbntignationepb-
nit Apothecam, fèuMagazinum com-
meatûs• In/fc«w^contignationc omnia
ammaliatamquadrupedia,quam volati-
lia, unà cum hominum habitatione com-
mifcet; Tertiamvao ftationem vacuam
relinquit,utpotequaeteâi vice ferviret,
conjunâura verô laterum teSti planum
reliquit horizonti parallelum, cujus fu-
perficies fecundum latitudinem effet
unius cubiti, juxta verba Mofis, & in
cubito confummabis fummitatem ejus. Haec
fenteintia pariter uti fabfiftere non*
potefl: ita errorem in ea commiflum
paucis demonftrandum duxi.
r
VI i Cùm
~-<\
 Cùm jfrat altitudinis fuerit 30 cubi- in quibuspondera non fuperiori navis
torum Lyranus verô te&um altius regioni, fedearinae, profundiori navis
quàmoportuerit, elevaverit & tamet- portioni ad sequipondiumeommittun-
fi nil de altitudine teéti dixerit, 1) potuit tur. Cùm itaque hxc eademincommo.
tamen id ab eo fumi vel altius vel hu- da & difficultates prxcedentium incur-
milius. Ponamus jam, illud ab eo ele- rat, eam unà cum illis repudiandam cen-
vatum t o cubitos conflabant confê- feo. Quaenam igitur vera Arc* forma
quenter reliqua fub tcSto triplicis con- fuerit,nos Bittcoriem fetuti, in fequtntibus
tignationis receptacula 20 cubitorum; docebimus.
fi itaque Sentinx altitudinem demus Editus praeteritis annis Ulnue libel-
quinque cubitorum competent ex re- lus Germanico idiomate confcriptus
liquis contignationibus Magazini & ab infigni Mathcmatico,& Architeâo
Zpotrophii fingulis quinque cubito- Jofepbo Furtenbacb; in quo pulchrè fànè
rum altitudines. Si itaque fic fe res ha- & breviter Noëmicœ Arc* fabricam de-
bet quaeri jam poteft, quomodô majori fcripfit; fed uti eam fub rotunda & ven-
corporismole prxdita animalia,aut Jr- tricofa figura exhibuit te&umquoque
cam per portam adeo anguftam ingre- altius elevaverit, ac Sacra Genefis prx-
di, aut intromiflà, fub adeô violento feribat ita quoque non undiquaque
ftatuconfiftere potuerint ? Quid plura ? ?. Sacra Scrlptur* fenfui fatisfecit; Caetera
Cum oftium in hujusformx/^rc^ 1 5 cu- vero omnia quoad fentinam, 3 Conti-
bitis altum fuerit quàm altum opor- gnationes, ftabula, manfiunculas ni-
tuit pontem fuiffe per quem animalia dofque animalium, meae prorfus con-
ingredi debebant ? Rurlùs, cum in fu- gruunt deferiptioni hanc fabricam
periori habitatione, totius naturae fe- fub congrua proportionc, juxta menfu*
minarium conftitutum fuiflè Lyranus ras & proportiones à Mofe deferiptas
opinetur; quisnonvidet, Arcamxm- unà cum fiabulis & manfionibus ani-
menfo hoc animalium hominumque malium, ligneo quodam prototypo, io
pondere aggravatam, vel ad primum lacuquodam, feu Vivario fluâuantem
ventorumaquarumque impetum, ever- exhibuiffe fcribit Té^Vû^ff'fWt ûnè
fionis periculum evadere non potuiffe., digniffimum,quod Principes opulenti
quemadmodùm in navibus fieri folet. { imitentur. Sed jam ad alia.

Sectio
 S E C T I 0 III.
De habitaculorum, nidorum, feu ftabulo-
rum in Arca Diftributione
CAPUT I.
<De Noëmi infufa Scientia circa ea, qux in Arca; confiruBione
necejfaria videbantur, & fine quarum rerum notitia Arca
conjlrui non poterat.

1 quis ingens hujus Arca. tumeum deftruftione generis adferret.

Architeâonicum opifi- Verifimile itaque efi) illum animalia,
ciumpenitiùs expeaderit, qux focialem vitam amant, à ferocio-
is admiratione utique at- ribus feparata in remotioribus jtrcxrc-
tonitus haerebitin confi- gionibus conAituiflèj quia tamen inter
deranda infinitafere rerum fcitc diipo- féroces nonnullas belluas irreconcilia-
nendarum mulritudine&varietate; & bile quoque odium intercedit,ut Ele-
proindè quàcurique tandem humanâ phantem inter & G^binocerem hifce
induftriâ & ingenio, fine fupranaturali pariterprovidentiâ fuâremedium con-
fcientia illud fieri non potuifleapertè ft- tulifle, paulo poft patebit; In ftabulia
tebitur. Natnutiidopuseftferèincom- quoque finguli» animantibus appro-
prehenfibile ita quoquehumani intel- priais, eum prxfepia,cratere(queaquâ Cratère»
îeâuslimiteslongèexcedit.Perfecitra- confertos, utpote ad animalium potumaquarum.
Solis na- men Noë, id DEO Magifiro. Quomodô perneceuarios, ita'aptè^iftribuiflècre-

bus ab ho- vero continuâ fui Divini Magiftri affi- dimus, uc fingulis & omnibus
nihil ad
mine fine ftentiâ id conficere potuerit,
Dei illu- nemo fa- vitam fuftentandam deeflè potuerit.
minatione cilè animo fuo conceperit. Noffe ita- Quoniam vero ex ingenti excremen-
fieri non
que eum primùm oportebat,quot nidi, torum colluvie quà ftriâiora fiabula
feu ftabula, autmanfiunculx in prima explebantur, animalia magnum fani-
Arc* contignatione conflituendx fo- taiisdamnumex nimiofœtore,& faecu-
rent & quoniam animantiumin natura !enta fiercorum congerie incurrere
rerum fumma, five vires & proprie- pofle videbat, hinc de foraminibus aut
tates five corporel molis quantitatem craticulis ferreis in medioftabuli non-'
fpe&es diverfitas eft feire debebat, nihil declivis, ad fordes per eas in fen-
juxta molem uniufcujufque, tum ani- tinam derivandas, cfHciendis, modum
malis, tum ftabuli pro binis & binis ex quaerebat de canalibus quoque &
immundis, pro feptenis & feptenis ex fiphonibus antlia inftruâis quarumSiphones •
mundis, locum ultra molcm anima- ope, aqua ex hydrophylaciis inconfti-ad aquas
lium, fat capacem conftituere quO' tutos crateres derivaretur,conftituen-derivan- das.
<
niam vero inter dîâa animalia, magna dis, ferio cogitabar. Norat etiam,quo
Amor & intercedit vel Sympathia, vel Antipa- artificio extruenda fingula fciebat
odium A-
nimalium. thia, lis & concordia, ignorare non de- antlix vim motricem rurfum quan- Antliz.
bebat quxnam confocianda qusenam tam ftabulum unicuique animali con-
difTocianda, neunum alteri detrimen- flitutum ? altitudinem latitudinem,
F 3 longi-
longitudinemque habere debebat, nè lemphyfiologiae notitiam requirebant;
animalia ar£h'm& incommodé ftarent, ut carnivoraà baccivoris feparata, in
fêd uti neceflîtas requirebat, fefe nunc mutuas inimicitix pugnas non incide-
in hanc, modo in illam partem vertere rent undè fingulas fpecies avium (e-
poffent;quod nifi fieret,animalia ex ift- paratis caveis incluras fuiffe nemo du-
hoc nimis coa&o & violento ftatu, defi- bitare debet, exceptis iis volucribus,
cere pofle certô providebat; &nequic- qux omnem caveae habitationem re-
quam ad neceflariani vi&ùs adminiftra- fpuunt amphibiis quoque animalibus,
tionem deefletjundè etiam per nonnul- de receptaculis congruis,id eft aquaticis
la interftitiafingulis ftabulis ad n ex a ut providifl'e haud incongrue ei videbi-
ad animalia facilis aditùs daretur, reli- tur, qui naturas hujufmodi animalium
quit. Porro in fecunda contignatione reâè novit. Non dicam hic de Koëmi
optimè intet!igebaf,quomod6granaria, habitatione in omnem ufum accom-
horrea, & annonx penuaria conftituen- modata cui proculdubio alia rece-
da, ut indè facilè commeatus, vi&ufque ptacula adjunxit in quibus omnis ge-
fingulis animalibus congruus fuppedi- neris infirumenta continebantur &
taretur. Sed de hifce in fequentibus plu- intra quae tanquam in armarîaquxdam
ribus. Certè ingenti providentiâ opus j ruftica j domeftica hortenfia, quaecun-
erat,non folùm quid quadrupedibus,fed que tandem in renafcentis Mundi pri-
quodnam generi volucrum quarum mordio ad ufum humanum neceffaria
innumerabiles fpecies funt, nutrimen- videbantur, congeffit. De quibus in
tum congruebat,difcernere; & quomo- fequentibus fufior dabitur dicendi ma-
dô fingulxjuxta naturam & proprieta- teria. Patet itaque ex di&is, quam-
tem earum gubernandae eflent, nè me- nam rerum notitiam habere debue-
diis neceflàriisdeficieqfibus vitaeperi- rit Noë in hoc Seminario Naturae tam
culum fubirent, quaeu tique incredibi- providê adornando.

• CAPUT II. t

T>e 'Dijlributione Stâbulorum^feu manjtonum inprima Arcx con-

tignatione a Noëmo peraBa,pro animalibus quadrupedibw
& Ttytilibus.*
Dixit Vommtti ad Noë Ubi FlebraicaLettio,~œnacuia, oc
C' trifiega habet, Symmachus Siçiya. (£iiftcga&

9
nvyin o~r~5rr~ =,IV triftega
Cœnacula & trijiega facies in ea.
içïçvya, id eft, per duo, & tria teïîa, jiintelliga-
tur.
Ubi Septuaginta fic habent xafé?- quod idem eft ac diceret facies eam
"Ela.
yetcL JiuçjQct
ou>tIw.
3 ngùj&)eg
:1 J{g.{
T&iûûçyipa. 7roiri-
7l"Om~
duorum aut trium teBomm ubi per te-
âum non intelligitur tedum quod
cretç Id eft in feriora bicamera*
operit jfream fed pavimentacontigna-
ta, S? tncamer ata facies eam. Paraphra- tionum, hoc enimpaÛo per chVêyop fi-
fis Chaldaica hoc inodo habet:
MJ"1:1,Vn t~r~rn5rn l' J'JM i'N,V1K i" gnificari poteft pavimentum fecundae
& tertix contignationis, quae funt vel-
id eft habit ationes in ferions^fècundas & uti te&aquaedam,feutegumenta,quibus
tertias faciès in
ea. Quaenam ex 'hifce
clauduntur habitaculacontignationum,
Leâionibtts cœptae à nobis fabricaeme-in <\msArca divifa fuit per rpçtyov
lius congruat,jam exponamus. vera primxjfecundae& t.ertizcontigna.
tionis
tioniste&a iive pavanent incelligun- cedimus; in qua facile ticcenta, idefi,
tur; utin fequei» figura apparet, ubi 150 fiabula utrimquc, & aojpliuscx-
jfrcam divifam vides in trescontigna- ftrui poterant, fuis cancellist partis,
tioneSfin quibus A B. primaecontigna- alleribus pracfcpiis, vafis adcibûmpo-
tiomspavimemiijn,&utecèum,autte- tumquepraebendumncce/îàriis, diftin-
gumeiuuu) fentuiae cxpriaiic D C. âa & ornata prxter ainbulacra pcr
vckj pavimentum, feu teâura quo quae Noë & filii ad animaliaoiranda8c
ckuditurprim«£<MJcig«ationisintotius pafcendainccflèrintj quzomniacoHS--
^r<* bngkudineuii, «xteofumlpatium mode in quadrangulailla ^<^ptima
€&a«taipedibas deftiflafum j E F. vero fuperficie 1 ^oooeubitorum ^wadr^to-
teâum iêu paviajcntnm ,«rtiae cooti- rum conftitui potuerunt.
gnatiftiMspaviineiittjinjicttt£&um,quo Jam vero liberrimè concedim.uspro
iccaod««ootJgn^tiooii ipatium «m- viisinterjeâis, interftitiifque, triamjl-
J
cludiair j fdttoium werô tçftuni totius lia cubitorum quaedempta ex 15000,,
~M<'M~E~eiM!!t<B€~ duodecim millia cubitorum, proftàbu-
Ofifentit Jwfee jTi&#tf C^cc«^ qui lorum difpofitione relinquunt duo-
quodSymaîaqhu* JSJçvywScygiçtyov decim millia vero, per duo millia <3i-
vifa, relinquunt pro fingulis animan-
Skk 70 Interprètes exprimunt per
iWç^«t& TÇW^at, id cikybkame- tibus fiabula longitudinis 6 cubitorum,
Mfcz & tricamerat*, <jaorum omnium 6 latitudinis, 1 o altitudinis quod ta?
fenfiiseft, ^f^wjin tmintniiiti», feu men minimenecefTariumfuit« cùnapro
fabataitaif^ma) meefia, jkfiipreau, rationequantitatisanimaliumnunc ma-
veiuti in treiatîlasafflpJiflinui in tarit» ^ornm, nunc minorum extru£ta fuîflè
jftoe longkudîftcm extenfis dividi; arbitremur uti pofteà ex recenfione
pttlchrè fine f>#*f>br*fis ÇhaUma animalium pateblt. Ex quibus lucu-Specièsv<
qnae
expottit utlapri patuic habkationcs knterpatet» maafiunculas, five /^abu-]quadru-
nimalium

infeoorw, fecandas &tcttiat fades in la pro omnibus animalium quadrupe- podum 1

dum fpeciebus fuifle fufficienùffîma, (Jioci
1
ea quibus qa*cunque de tribus oon-
tignationibus hucufque diftafunt, cx- cum Jutbores etiamfagaciflïmi anima-
pofîtum habes. Huic tnnx contigna- lium fpeciesvix igonumerent, Rep-
tioni adjungimus quartum recéptacu- tilium ferpentumque vix triginta, uti
lum,quam Sentinam vocamus, dequa apud Gefnerum, AÙrouandum & Ga^am
etiamfi SacerTtxtw nuliaa mentionem1 alioique videra cft uadc& muka(pa-
faciat, ad eluendas «Mftcft âniowiii<«e j tia vacua futura vides licet unicuique
fordes &excrementa divertenda, ne- j fpecici peculiare Rabulum concefleris.
ceflimmftiiifc/upràoftendiirms,non Accedit, quod in ea non folùm adul-
iDgo quidem conmendatam* fed térins animalium fpecies, quas tamen
Ko'èm yiuttdo aibttriaque xdiâam, ab Arca removemus, fed & Amphibia
forfait etiam ûfautraioad ^/f«c librA- nidos fuoshaberepotuerinf.
mentutneontinebat. In Secunda contignatione penun»
Primum itaqae inatUtàoaiyOmiSà çibariorum id eft carnium fumo exfic-/ime.
gnatio

fentinl, infimaoi, quod >tx loagitO' catarum periuarium, Kûë confiituiti

dinem fuperficial«nconrineb«,flabo- ?aiiafque foeni, paies, frUaurn fron-
lum fuit, quadrupedibus repnbbd£|iie dium, pomorum, œterorumque tru-1tuum cotnmea-
feu
deftinatum, cui nos dconaibiMtfini, âuum, item fruqaenti;, feminum, le- penuaria
Atnx.
ideft, ï 5 pedum altitadiûeaa, laa^w- guminus) doliorum xquâ dulci refer-
dinem ^oofive 400 peàm) hïteudi- todixa Rccouditoria 9 cum foraminibus
nem 5 o, id eft 7 «; pedum, libcttDcr con- &tubi« fun4o
infertis, quibus cibum&
pottim
 potum fubminiftrarentanimalibus nec vitam humanam unius anni decurfu
non providi patris-familias fupelle&i- fuflentandam, necefsarium crat, con-
lem rufticam urbanam & domefticam geftum fuifse, ex ipfis Sacra Scripture
poft <DiluYwm ufui futuram, hîc con- verbis patet. Molas quoque trufatiles Molx 1 tru-
templari licet qux uti altitudinem cum chbano lignorum clxu7Tvcùv, id r
fatiles.

magnam non requirebant, ita quoque efi, benè ficcatorum, ne fumo Arc& lLignile.
non nifi 8 cubitorum altani fuifse con- claufira cum detrimento hominum a-
jicimus i quâtantumcommeatuscon- nimaliumqueinfeftarentur, carbonum (Carbones.
di poterat, ut ex eo etiam vel ingens quoque congeriem hîc collera m
cer-
civitas diu fe fuftentare potuifset. nere liceat. Ne verô ex ingenti anima-
In fuprema contignatione colloca- ]lium anhelitu, & fordium quifquilia-
contigna-
tioneArcd bantur tumhomines tum volucres ,ea rumque
i
cxfpiratione aër vitiaretur;
hominum
volucrum. ratione ut Arca feneftra praecipuam nulli dubium elfe debet, in remedium
que habi- lucis partem in aulam Noë & filiorum fpiracula faâca cum fubgrundiorum s5piracula
tatio.
infunderet. In hoc volucrum fpecies, ecphoris, feu projeâuris quae quidem An*.
unàcum Tslo'émo^ tanquam in lucidiori eo artificioconftitutsefuerint, ut ex una
aëris regione habitabant, quarum Or- parte mephitim Arcœ validafque fu-
nithologi cum non nifi 150 fpecies recen- mofafque
] excrementorum exfpiratio-
feant, certe patet, caveas 150 non folùm ines foràs veluti per caminos quofdam
fufficientes fuifse fèd & pro duobus egererent;
<
ex altera vero parte, per
millibus cavearum quarum fingulae alia Í
fpiracula feu pneumateria novi
duos cubitos in quadro renerent, ca- àeris,i frigidiqucdeforisattra&i auram
piendis contignationem fat amplam iinteriorem attemperarent; ubi autem
fuifse. Fuifse vero & in hac contigna- j 1hujufmodi pneumateria in Arca apte
tione praeter di&as avium caveas, va- conftituipotuerint,ex
c
ipfius^c^ Figu-
rias officinas hinc inde difpofitas, uti )Jra paulo poft ponenda cognofces.
culinamcum foco ex lapide ftrato Re- 1Reftat modo ut Arca totius conti-
conditoria falis, vini, olei, aceti, car- gnationes
1
optica projeâurà exhibea-
nis Hmiliumque, quicquid tandem ad mus. 1

Cap ut III.
De omnibus &- fingulh Speciebus Animalium Quaârupedum,
qu* in Arcam introduci debebant.
QUadruplex animalium gcnusin tamtibi, quant illis m efcam. Fueruntau- Quatuor
Arcam introduâum fuifTe Sacrae tem Arcam ingrefïi Homines o&o, dein- anima- lium gê-
Literae teftantur: In^redieris Ar- de Reptilia Quadrupedia,Volatiliajnera Ar-
cam in-
cam tu, &/îlii tui nxor &
tua, uxores fi- Natatilium vero animalium, id eft Pi- greffa.
liorum tuorum tecum, (S ex cunSlis animan- fcium nulla fit mentio, cumipfa&O'Homines,
tibusuniVer/œ carnis bina induces in Arcam, mne pifcium genus in nativo aquarum Quadru-
pedia,Vo-
mafculini & fœminini fexus ut vivant te* elemento, uti vivere poflènt, itaquo-latilia,Re-
cum deVolucrtbus juxtagenusfuum Ô? de que Arca qua confervarentur non in- ptilia.
jumentis in genere fuo, & ex omni reptili digebant.
Terra jecundum genus fuum bina de 0* Quac gênera iterum dividi folent & Reptilia
1
rmibus ingredientur tecum utpojjint YtVere. pnmo fiant Reptilia quorum pluraliinquaenam
Atcant
Toiles tecum ex omnibus efcis quœ mandi ftint,quxexputri feminiofolumtnodô jintrodu-
pojjitnt) & comportabis apudtet & erunt nafcuntur, uti infcâa 5 quxdam verô âa.
j ctfi
 ctfi ex putri nafci foleant, quia tamen fortiuntur, ut unius & ejufdem fpeciei
ex utriufque fexus copula quoque fe illas eflè aut fuiffe, vix tibi perfuadeas;
propagare folent >luculenter patet,hxc quae omnia ex mira Novi Orbis, India.
in Arca, non illa confervatafuifîè. rumque prioribus feculis dete&i conftitu-
Rurfùs Quadrupedia dividuntur tione nobis innotuerunt.
iterum in varias claflès funt quaedam Quàm fiupendae tam in vegetabili, Sub Zona
(rapxo<pctyoL id eft, quae carnibus Ve- quàm iènfitiva natura metamorphofestorridao-
mnia fere
feuntur, plurima d<raqKÔ<p<x.ycL id eft} fub Zona Torrida contingant, légat, immutan-
qui tur anima-
volet, <%erum Indicarum Scriptoresuti lia.
q»œ non
carnibus fed fœno frumento, hor* 1
deo ,avena 'berbis bacc'ts fruEtibtts pane & Arum noftram Magnum Lucis & Um-
J
jtmilibufque nutriuntur; Suntque tum ma- brœfol. 58. ubi omnia quàm uberrimè
joris, tum minoris corporis mole Sunt profecuti fumus cujus rei caufam aliam
iterum ex Quadrupedihus Animalia non damus, nifi potentiflîmam illam
Amphibia.
quidam Amphibia qux partim aquâ, folarium radiorum femper vertici ali-
partim terrâ gaudent neque in uno & cubiincumbentium vim & efficaciamj
altero elemento perpétua confiftere potentiflîmam autem a&ionem, in-
poflunt. Sunt denique nonnulla,quaeex gentem illam rerum monfirofarum
diverfarum fpecierum commixtione mutationem, quam fub Zona Torrida
originem fuam trahunt, uti mulus ex pofiti contemplantur neceflàriofequi,
equo & afina & complura alia, de qui- neminem dubitare velim. Nam Terra
bus in fequentibus. praefervido aëris ambientis calore Rationes
per- nmetamor-
Volatilia. Si vero volatilia probe examinemus, eufla ex intimis vifceribus ingentem Pphofeos.
illa iterumdi verfae conditionis eflè terrâ marique, vaporum copiam dum
repe-
rientur Suntaliqua quae folis carnibus elicit, accidit, ut halitibus vaporibuf-
vefcuntur funt quae folis fraâibus, fru- que feminalium rationum mifcella ex-
gibus, granis, baccis,vefpis,vermibus, citata, aërem variis quoque commi-
cafeo, pane, fimilibufque nutriuntur; ftorumfeminum atque longè Iatèquc
Sunt prxtereà Aquatica quae in humi- unà cum refolutis vaporibus difperfo-
do natales fuos fortiuntur j Sunt quae rum feminiisgravidet, undètantamox
planitiebus, fylvifqueplanioribusgau- fequitur monfirofarum rerum in vermi-
deant; non défunt, quxmontiumloco- bus, ferpentibus, infeâis multitudo,
rumque Alpeftrium îèceffus ament;(unt quam exteri fatis mirari non poflunt.
praetereàalterius,& incognito nobisOr- Hinc vehementiffimo Solis xftu arbo^ Quàra < mi-
bis animaliumtamquadrupedum,quàm res pereuflx, in Olea, balfama variaquera acci-
volatilium, reptiliumque innumerabi- refinarum gênera refolvuntur. Animalia dant fub
Zona toc-
les fpecies, quas omnesintra Arcam quoque ex£«ro/><ïdi^isRegionibusilla- rida.
1
con-
fervatas,haudvero fimile eft. Verum ut ta, ita degenerant,utvix amplius digno- Anima-
haec paulo profundiùs ad affertionem fcantur Oves gibbefcunt, &potentes liora Eu.
ropaorum
noftram ftabiliendam, difcutiantur, ad
aptxque onera ferenda fiunt Arietes}fub Zona
J
torrida
Suppono/?riwo. Sub differenti Cœli, calvefcunt Canes, aves colores mutant; immuta» «
Solis,Lunae,ftellarumquead Terreft rem rnplem corporis pro diverfa Regionum tio.
J c

globum pofitione, diverfitîimam oriri natura nuncdiminuunt, modo augent'f

Climatum, ZonarumqueTerrefirium itautin aliam prorfus fpeciem tranfmu-
(
conftitutionemifiquidem omnesrerum tata videantur. Quod idem in plantis
naturalium tam vegetabilis,quàmfenfi- noftra Zonae illic plantatis,accidereex-
àvae Oeconomiaefpecies,exunoClima- perimentum modernorum temporum
ceautZonain alteramtranflatx, adeô docuit, dum pleraeque inlaciniofamfo-
Jilparemtemperamenti conflitutionem liorumfœturam dégénérantes prxter-
G quam
 quam quod aromaticum quid fapiant, inventione, in politicarutnrcrum, Re-
j
etiam proprietatibus, viribus,formaque gnorum,Imperiorumqueadminiftratio»
|
exteriori prorfus immutatx obferven- ne,abhominibus confiderationedigna
tur. Contrà ex India allarae plantae & unquam contigerunt non torridae aut
in Europa confirae nofiris arboribus frigidae fed tempérât* Zonae incolis
quidfimilecumtemporeretulerunt;uti acceptum feratur.Sub hacZona primae-
Cinnamomum ab Lufitanis plantatum, i vi mortalium habitarunt, Adamus condi-
inLaurum,PiperinHederam Caryo- j tus, Paradiiusplantatusluit,^rc7WiM>ê
phyllum in Caftaneam abiiffe cum ad- I conftruxit,T«mx ®aedificata,qua'
Hominum1 miratione repéreront. Idem de homini- tuor Imperiorum, AlJyrii, for/ici, Grœct,
alia con-
bus (ùbdiâazona nafcentibusjudicium fymanique principium deduxit, Verbi
efto. Ita enim fub zona torrida,ex per- aeterni incarnatiocontigit. Qua:omnia
petua, & inftabili rerumconftitutione fufiùs legantur in jirte Magna Lucis &
redduntur inclinatione varii, ut toto Umbrœ de Tranfinutationegentium.-
cœlo ab Europxis diverfi conftituantur. Suppono fecundo.Exdiâ:is,non omnia
Hinc plerofque ftultos,fallaces,mobiles, animalia cujufcungue tandem generis iDeo animalia à
fub
feroces, luxuriofos, fuperftitiofolque, ex toto l'erraru m Orbe colleâa intra( determi-
nata fpe-
nec ulla ingenii,prudentiae,fortitudi- Arcam conclufa fuiffe has ob caufas; ( & nu-
cie
nislaudecommendatos, vel etiam ma- quarum prima eu, quod pleraque ani- mero i
Deo pro-
à
ximâ culturâ adhibitâ reperias. Loquor malia àD E o condira, illa fubdetermi- dufta. `
femper de indigenis origine barbaris. nata fpecie fapientitfimus rerum opifex
Contrà ïub Zona frigida,omniacontra- produxit, quaE poftcàtamenin infini-
ria ob caloris paucitatem deprehendes; tum multiplicata univerfam Terrx fa-
plantas pleraeque triftiafpeâu fqualent, ciem repleverunt j ubi & ex fuprame-
omnis foliorum foetura indigefto hu- morato, diverfo Climatum, Zonarum-
more luxuriansveluti aquefcit; tempe- que fitu,necnon ex diverfofolis, Lunae, Immutata
i
ratioriscoeli plantx illucconfitae in aliam Siderumque influxu, adeô differentem«animalia
exinfluxa
prorfùs indolemdegenerant,fruûus non conûitutionem fortita funt, ut quafià alitrorum.
ferunt,nifiaufteros&fylveftres, quam primo creatis, fpecie differre videren-
conditionem homines animaliaque k- tur Deo folo, mirarum tranfmutatio-
quuntur cervis in Rangiferos Bo- num, quaefubdiverfo coeli adTerram
bus in Alces, Lupis in Gulones, Cor- adfpeâu,6eripo{fent,conicio. Unde&
vis, Urfis Vulpibus, caeteri(que anima- in jîrcam ea fola introduâa fuiflè exifti-
libusmutatocolore, pelle alba indutis, mo, quaedeindè in univerfam Telluris
degenerantibus homineslocorum fri- fuperficiem di fperià ex mutatione dif-
gori (que intempérie utpîurimum iloli- .ferentiumClimatum,Zonarumque,dif
di, infcnfati tardi timidi ingenii ob- ferentemindolem Cœli fitui accommo-
tufi, 8c ad res traâandasinhabiles ani- datam nanciici poflènt; frufira enimin
mam ,utidicifblet, profàlefortitifunt. Arcam introducebantur ea, quae ex fe, &
Undè facile à dxmonibusinnumerisfu- fua natura in différentes fpecies poterant
perflitionibus feducuntur. Solaitaque degenerari. Dicofemper de diverfis 0-
tcmperata Zona propter opportunum vium, Boum, Caprarum, Hircorum, E-
cceli fitum, exutraque Zona tumfrigi- quorum, Afînorum,Canum,Felium,fi-
da, tum torrida pulchrè attemperata, miliumquefpeciebus,qU3enon nifi à dif-
omnes rerum fpeciesdefidcrata tempe- ferenti locorum natura fuam diverfita-
rie, tum hominum tum vegetabilis, tem fufeeperunt, quod&devolucribus
tum (èndtivxnaturx fyftafin beatjundè Serpentibu(q;intelligi velim,de quibus
quiccunqueab Orbe condito, in rerum pm\opad'mrecenjioneammahnmpluribus.
Sup-
 Suppono Tertio. Cùm fucceflù tem- nimalia nafci, noftris regionibus inco-
porisanimalia in univerfum multiplica- gnita.Quxquidem fi ritècxpendantur,
rehtur,&fylvarum, montium campo- & ea fola animalia perfeda fub certis
rumque recefliisoccuparent,- accidic ut fpeciebus à DEO optimo Conditore de-
commixta ex diverfae fpeciei animali- termina ta, unius videlicet fpeciei perfe-
bus, media quaedamanimalia nafceren- &x,bina; ex immundis,maitulum& foe-
tur, qux quidem in Arca non fueruncin- minam, (cptem ex mundis, maiculum &
troduéta cum ex differentium anima- foeminamin Jrcam'mttodu£ka.£vifief>a-
lium congreffu natafint uti Mulus, ex tebit non vero ea, qux ex fpuriodiver-
Equo & Afina, & plurima alia, qux farum fpecierum concubitupofteà nafci
paulo poftadducemus.Quid enim opus poterant frufira enim videbatur Noë
erat illa confervare, qux pofteà ex di- Arcam aggravareiisanimalibus,quorum
verforum animaliumcoitu nafci potue- femen in diverfarum fpecierum commi-
xtione confèrvari poterat. Sacer itaque
rint ? quod uti de terrefiribus animalibus
^oologi omnes fatentur ita quoque de Textus,cum dicit, ex omnibus animanttbus
volueribus omnis generis fpuriis, & univerfœcarmsy &c. Ita intelligenduseft,
monfiris idemdicendumeft, cuminfi- ut omnia illa animalia perfeâa fimpli-
nita illa avium varietas aliundè non pro-cia,& unius fpeciei, naturaliexmafculo
venerit, nifi vèl ex differenti natura & foemina congreffu procrèata in Ar-
regionum ,vel excommixtionediver- cam introducerentur, ut femen eorum
farum fpecierum interfe perutriufque pofteà permaneretper propagationem
fexuscopulamperaââ. Accedit,quod fa&am fuper univerfam terram non
volucres vi imaginationis dum ovis in- vero ea qux ex fpurio & illegitimocon-
cubant, pullos fuosferè in omne colo- cubitu pofteàproduci poterant.
rum genus tranfmutent, utiexperien- His itaque jamordine expofitis, nil
tiâ in Pavonibus, & Gallinis, aliifque aliud porro nobis explicandum reftat>
confiat. Teftaturhaec!P/w««,animantia quàm ut omnia & fingulaanimalia tam
Africœpumad flumina potatumabeunt, terreftria, quam volucria, reptilifque
ibiqueingens animantium, tumterre- naturae, quzin ^rc<^j introduàafuêre,
ftrium, tum volatilium copia ftabuletur, ut hicordine recenfeamus, ab imperfe-
ex mutuo diverfarum fpecierum incu- âioribusanimalibus}quae Reptilia funt,
bitu ,monilra id eft, media quidam a- initium duâuri.

Cap ut IV. t

E S H r H 2 I 2 I.

2)e 7$eptilium InfeBarumque Farietate, ysfatura, t^Troprietate,

& quanam ex m in Arcam tntrarint.
D U B I U M I. w
confervabantur.Nam uti in Urro XII.
Utrum Infe&a in A rca conferbata Mmdi Subterranei de Jemmiis rerum,
fuerim? quam ampliffimè & experientià re-
rum doâi tradidimus nullum ex Jn-
REfpondeo. Cum onpa ferèln- feâis in Arca ftudio propagande fobo-
feâa ut plurimum ex materiae lis neceflàrio confervatum fuiflTe fic
putris fèminio nafeantur, frufira ofiendimus.
ça ad generis fui propagationem in Arca
Ci 2
 Certuin cIIDei juffii Reptilia in- in citato Mundi Subterranei XII. Li-
tra ~rcam fuiffe recepta, quod fi quis bro per experimenta demonftravknus.
inficiatus fuerit ill um Sacro Textui pa- é.Suntdenuô plures infedorum fpe-
riter contradi&urum nemo negabit. cies, quae ex animalibus tam vivorum
Eft autem Reptile omne id animal, excretuentis, quàm mortuorum cada-
quod pedibus deftitutum folo ventre verofa putredine enafeuntur ut funt
annulofo fuper terram reptare folet; Crabronurn,Vefparum,Scarabaeorum-
cujufmodi Serpentes funt non omnes que ex Equis Afiniique ex Bobus
quidem fed perfe&ioris naturae Re- Apum, ex Afinis Kicinorumdifferen-

1
ptilia; qux tametfi ex putri feminiis fer- tes fpecies quas vcl in ipfis vifceribus
pentinis infe&o nafcantur ex promi- inteftinifquenatas per excrementa eji-
fcuotamen coitu mafculi & fœminae ,ut ciunt quomôdo autem haecin anima-;O_Uomod%
.jntravifce.
plurimum etiam nafci folênt. Quod in libus nafcantur meitato Libro expofui- ra anima-
Lumbricis Julis aliifque non fit cum mus; feminia enim latentium Mufca- lium infe-
t\i ver-
inter ea nullum fit fexus difcrimen at- rum,Apum, Crabronum,Vefparum, mefque
nafcan-
que adeo immediatè ex putri nafcun- Apumque in herbis,floribus,foliifque tur.
tur, quaeadeô evidenti experimento arborum ubiea comederint animalia,
comprobata funt ut de iis dubitari dumeccèillannà introfumpta moxna-
amplius non poffit. Sed jam ad fco- tivoanimaliscalore animata, per fter-
pum. cora excluduntur. Denique non eft
Sex fpe- Sex genera, praeter innumera alia ullum animal, quod non infe, &exfè
âorum ex
K (quae tamen
ex varia diverfiffimarum aliud animal quodpiam gencretineque
putri na- materiarumcontluxunafcuntur) nume ullum incorpore humano mcmbrum,
rant Zooîogi. i Quxdamenim exvi- quod non ex corrupto humore vermes
ninovi, five mufti exhalationibus, uti fub multiplici forma/ pro nutriment!
illa quos Bibiones, aut Mufcilinos vo- qualitate, ex fe generet^ quod tot in-
cant, repentino ortu conipiciuntur. fefiidomefticianimalium hominumque
2. Quaedam ex putrefaûionibus terre- hofpites>Pediculi, PuIices,Cimices,Ri«
firium partium uti Lumbrici Juli, cini fimiliaque fat apertè docent, prz-
Limaces, ,& fimilia innumera in terra, terea, quae in internis çorporis vifeeri-
& extra terram, è mucilaginofa mate- bus ex corruptelahumorum nafcuntur,-
ria genita. 3. Nonnulla ex aquarum quod nos perSmicrofcopium nobile jSmicro-
corruptela genita; cujufmodi funt, quas hujus feculiinventum experientia do. feopii ex-
perimen-
]
perlas lut Chamos vocant. '4. Prxter- cuit, de quo vide quàm amplifïïmè tra- ta.
ea Papilionum Mufcarum Formica- âatum ïnnoflro de Œejle Libro. Patet ita-
rumque innumerabiles fpecies tam que, illa fola animalia in ~Ircam. intro,
cruftacea, quàmfinecruftaceisalarum duâafuiflè, quae immediatè ex maffa
remigiis ,• foffis rivifque perpétué fupra- chaotica à Deo fuerunt produâa,
natantes. 5. Sunt alise, qux.ex corrupto quaeque mutui fexûs commiflione fefe
arborum fldrum, plantarum, fruticum, prppagare folent,non vero ea,quae jam
radicumque humore nafcuntur, qua- recenfuimus infèâa cum hacc pofteà
rum tot fpecies funt ,quotdiverfàe plan- ex naturali rerum corruptione, ;uxta
tarum arborumque fpecies cum una- fêminarias caufàs, vegetabilibus aut
quaeque arbor flos, fruâus, aut plan- fenfitivaenaturae, à Û eo inditis,exor-
ta, ex fuo veluti excremento fperma- ta funt.
tico, aliquod vivens producat, uti His itaque expofkis jam adRe-Serpentes
Gurguliones ex fabis, Juli ex nucibus, ptilia progrediamur Itaque Quacnam ]utrumin-At'
cam
ex lentifco Aranearum variae fpecies, ut ex fis jfream intrârint, mérita quis du- greffifint.
1
bitare
bitarepoflèt. ©«&«>» itaque fol vamus. innumerabilem pene multitudinem ex-
Certumeft,& indubitatum,quetnad- perimentorumOrbi literariopropofui,
modumin X II. Libro Mundi Subter- qux uti non exiguam admirationem
ranei per experimenta ofiendimus,ple- Viris curions rerum naturalium indaga-
raqucReptiIia,utinonfecus acinleda, toribus pepererunt, ita quoque ad veri-
ex putri nafcuntur ita quoque, ut ea tatem propofitorum experimentorum
in Arca confervarentur non fuit ne- explorandam,tentandamqueillosmiri-
ceffarium cum ex fuis feminiis nafci fice excitârunt Et nonnullis quidem
potuerint. Quod ut maniièftum fiât experimentorum tentamentumdefide-
DicoprimoSerpentum, Reptiliumque ratum effeâum peperit, prout Libellis
per totius Corporis fubftantiam femen publicae luci datis, mihi infcriptis, con-
in fe fibi fimilis propagandi continere, reftati funt apud alios verô, qui tumul-
ut fi ferpentem in minutiffimas partes tuariè lolumtnodo rem tentarunt, nul-
difcindas, & deindè pluvialiaquà Soli lum fucceflum fortita, mirati funt; ut
expofitas partes perluas,fieri cum tetn- proinde multide fidemea dubii, lite-
porej ut indè infinita propemodum ris, ad fucceflum obtinendum, démo-
verjfiium, qui intra exiguum temporis do operandi me confuluerint quem
fpatium in Serpentes evadant, pullu- cùm praecifius exaâiufque praeferi-
lago enafcatur; quod & de caeterisin-! pftflem tandem veritatem confecuti,
fèftis diâum velim, idque perexperien- gratias mihi agere, non deftitêre. Ma-
tiam,didicimus. Ediditnon itapridem gnàitaquecautelà inviââpatientiâ, &
libellum de In/eSîomm generatione doctus conftantià experimenta fumenda funti
& perfpicaciffimus Francifcus (ï(edus> imo neceffe efi, ut cumprîmis circum-
Magni Ducis Hetrurut Medicus, fedu- ftantiasloci temporis resfingulascum
lus naturalium rerum explorator, in fingulis combinando, femper ad Na-
quo animalia qux infecîa vocantur, turx dç%iw7rov mentem indeclinabi-
ex putri generari negat, ac proindè liter reflétant j ut tandem defideratum
mea in Mundo Subterraneo Libro IL ex- effeâum producant. Quod tandem
perimenta propofita etffmodeftè, & Ifydus ex putri nihil generari aflèrat, id
honorificè,nefcio tamen, quoeontra- cum moderatione intelligi velim, id eft,
diâionis pruritu (Simulante fugillat j non pure &fimpliciter, fed per femi-
eo quod mea experimenta à fe ad in- nia rerum aliunde advenientium quae
cudem reduâa non fubftiterint. Ego omnia cùm quàm uberrime in citato
fanè, uti germano candore in experi- Mundi Subterranei Libro II. deduxeri-
mentis fumendis proceffi ita quoque mus, illuc Leâorem remittimus ut
nilinfecretoreceflii fed indoâ:iflîmo- proinde nulla interme, & ~edum in ea
rura Collegii Romani Profetforum de infeftorumgeneratione, differentia
praefentia, ( ne de mea fide,&finceri- fit nifi in paucis^qux facile tamen con-
tate dubii fed fidi & oculati teftes cordari pofliint abeo, qui aequum re-
mearum operationum praefertim circa rum judicem fe interponer. Sed hxc
Serpentum,Scorpionum,Ranarum,Xy- ad mei defenfionem {uflficiant nuncad
lophytorumque generationem teftes propôfitum nobis inftitutum regredia-
eflèpoflènt,) executus fum ut proinde
mur. Cur itaque Sacra Scriptura Repti-
<Mi(pMVï)[Aa. falfiffimum fit,tale& tale lia
Arcam ingreffa tradat, non infêâa
experimentum à %edo faâum fucceflum I1 vero, ad id ea qua fieri poteft brevita-
non habuit,ergoà2(c-c~oiaûum,&I. te verborumrefpondeo.
fiim eft. Ego fane jam à
40 annis in J Dico itaque. Tametfi multa animalia
hujufmodi empiricis fiudiis verfatus, etiam Quadrupedia,uti Mures, Talpx,
G 3 M. »
Rana-
 Ranarum,Lacertarumquépenè om ncs nanda fint, in Arca tamen confervare
fpecies ex putri^d eft ,ex fèminio iftiul- voluerit. Caufz hujus rei multipliées
modi animaliumalicubi reliâ:o,id eft ex adferri poflunt; quarum prima fuit ut
eorum putredinofis partibus nafcantur, homines ex horum animalium intuitu
quia tamen etiam nacuralifœminxcum & confideratione,memores eflèrt iflius
mafculo commixtione (é(c propagare Serpentis à quo totius humani generis
Qgaeex jfolent; Hinc multi Interpretes fentiunt ruina originem duxit, qux tam grandis
etfi perperarn, illa quoque cum caeteris fuit, ut non nifi fanguine filii DEI repa-
quadrupcdibus ad Arcam jus habuiffe, rari potuerit. Secunda,ut D eu s ea quae
atqueintra eam admiflaefle, eôquod in primordioMundi ex terra produxe- multa ptilia.
Re-

mutuocoitu fe propagarefoleant ve- I rat Reptilia, eadem inlrca confervaren-

rùm cum illa ex multiplici fordium col- tur, non quod, uti <PkiloJophidicunt, tan-
luvie vel in ipfa Arca ex putri nafci & tummodo ad decorem univerïî fint, fed
deindè etiam per utriufquefexus copu- etiam, quod et fi virulentiffimotoxico
lamféfe propagare potuerint; nonvi- turgeant,&in exitium hominum anima-
deo, quomodo ea Arcam intrare debue- liumquenata videantur,plurimatamen
rint;quodidem de Infedis fupra memo- commoda, & utilitates quoque Mun-
ratis intelligi velim, cum haec fine illa te- danae Oeconomiaepraeftent. Cumenim
xus diftinétione ex folo excremento- Natura in perpetua rerum viciffîtudine,
rumpropriorumfpermatifmoad proxi- nunc generando,modo quod genuerat,
mam materiae difpofitionem in anima- corrumpendo, occupetur.; hinc fieri
Quomodotum corpus excludantur. Qui vero di- non poteft ut non fubindèexfiderum
cunt,eas perfe&ocoitu mafculi/:um fe' malignorum influxu variarumque
mina fe propagare,valdè hallucinantur, quifquiliarum terrefirium "iïvnpÔHa.,
J
cum ille in Infeâis coitus nil aliud fit, peffimae & malignantis naturz putredi-
quàmpruritus quidam pofieriorum par- nes in Terreftris Orbis vifceribusorian.
tium, quo unum aliud per affri&um tur, ex quibus pofteà hujufmodianima-
quendam a natura illis infitum ad fordes lia ut plurimum generentur } hxc verô
expellendas,ex quibuspofteà fimileiis, ex naturali pronitate,cumillud, ex quo
quoad fpeciem animal nafcitur, infti- nata funt,miro quodam magnetifmo adt
mulare folent, quemadmodumin Mu- feallîcientes, Terramàvirulentailla &
fcis videre eft j ut proindè nec illa, nec herbarum plantarumque dcftruârice
hxc in Arcam intrafle is folus nefcire facultate libèrent, id fane magnum na-
poffit qui arcana Nature ignorârit; turx bonum cenferi debet; Qux verô in
cum haec, uti dixi, vel in ipfa Arca unius aquisnatales fuos habent, idem in aqua-
anni decurfu facilè in infinitum fe mul- tico Regno praeftant quod praedi&a in
tiplicare potuerint. Terfeftri & Infèâa volatilia in Aëreo
Cum itaque^cer Textus ,nullam In- ex quibus aliud emolumentum rcful-
feâorutn animaliumque ex putri femi- tat, quod tam Reptilia Terrx aquarum.
nioinfedonalcentium, mentionem fa- que quàm Infeâa tandem cedant in
ciat, fed Reptilium folummodo jam alimentum nonnullorum animalium,
examinandum reftat quznam illa Re- quae fine illisvivere nonpoffent, utini
ptilia fuerint. Ciconiis, Corvis fimilibufque videre
Curexln- Mirantur multi cur Divina bonitas eft. Tertio cedunthxc animaliain excel-
feftis fola
n eaanimalia
Reptiliain quae per veneni fui atroci- lens medicamentorum alexipharma-
Arcamre- tatem tantumabeft, ut conter vari de- cum,uti Theriaca patet, &peftifcra
cepta fint. ex
beant,utpotiùsdeftruenda& tanquam lue laborantibus in infigneremedium,-
humani generis exitia prorfus extermi- de quibus quàm fufiffime a&umvidein
9)iatri~
Diatribe noftra de fefie quod Scrutinium ex differenti putredinis combinatione
ŒfyJtcO' medictm infcribitur. Accedit
hifce quarta ratio, quoddiftaReptilia
five Serpentes putrilaginofam alignita-
te in federivata, vel ipfam Arcam abex-
halationum virulentarum,aërifqueper-
nicie quadantenus purgarent, & unà
Ciconiis, aliifque ÔQio<p<t"yoiçaniman-
tibus in nutrimentum cédèrent. Jam
vero quaenamillafint, Reptilia,videa-
mus. Suntque fequentia
Pipera, ~M C~ ) ~ip~as, H~e-
morrhois, ~Ptyas, ~Imphisb~ena Seps, Scy-
natus morfu pruritum primo totius
corporis,deindè vertiginemeum amen-
tia, inflationemquetibiarumcaufat.
Dipfas Serpens à ftti, quam morfu Dipfv.
cauiàt,ficdiâus. quicunqueenim ab
ea morfus fuerit, is mox aquxpotu(à*
tiari non poteft ufque ad flomachi ven-
trifque rupturam, ob fitis inexplicabi-
lis tormentnm differt ipecie à diâis
ob effe&uum, quos caufat diverfi-
tatem.
~?<cMo~~o~< à fanguinis proHuvio~ t'if, A<pgif 5.'

tale,.7aculi, (Boa <Draco & hi Serpen- quod caufat, fic diâus. Morfu enim
tes funt {cquxmtxaSdmandra, Lacerta, ftupendac virtutis ex omnibushumani
Stellio, Cbamœleon, fytbeta, quae inter Ke- corporis membris fanguinem exfuda-
ptilia quadrupedia recenfèntur. Ser- re facit. America proprius,poft diutur-
pentibus jungi poterant Draco alatus, nas pluvias ex nubibus bicaudata for-
Bafilifcus & fimilia Verùm cum, qux ma decidens qui cum ex putri, locique
de 'Bafilifco fcribuntur,fabulofîspotiùs, natura folùm nafci credatur, in Arca non
quam veris Serpentibus adfcribamus
eft, cur receptus fit.
Ptyas Serpens eft, fputo folo into. iPty*i.
ea nonadmittenda,duximus.
Pipera, Graecis g^/Vet, notiffimus xicans homines animantiaque caetera j
Serpens, fefquipedalis longitudinisvi- veneno calorem naturalem extinguit,
viparum animal tam ex putri, quàm amentiam, paralyfin, & apoplexiam,
ex utriufque fexus copulâ nafci poteft, uno verbo, omnia interiora in tabum
etfi
tfi virulentiflîma fit & morfu refolvit.
qux Seps Serpens eft, virulento morfuiSept.
prorfus exitialis, innumeras tamen uti-
litateshumano generi quoque confert, i£tos in putredinem refolvit,qui vel in-
uti pauloantè docuimus cum fit contra cautè calcatus mortem fubitaneam
fuum proprium venenum, antidotum adfert.
infallibilc, uti Libro 3. Artis Magneti- j Amphisbœna Serpens binis capitibus,.Amphii-
& in Libro 9~~Mrmdi 6'M~~oM in utraque corporis- extremitate inftru- Eixna.
cm, 0- &us,cujus figura haec eft.
Rendimus.
Scy taie Serpens innumeris coloribus
A/pis Virulentiffîmus Serpens,inItalia iScytale.
tindus quorum confideratione fixos
rarus, in Septentrioneprorfus ignotus, in curiofiores^veneno
irremediabili con-
JEgypto8c Lybia frequentiflïmus, fide-
ficit. 9
rativa facultàte morlu pollet j experien-
tia tamen docuit PiperamabA/pide noni
Sunt & Serpentes innoxii; quos ttali,
fubindè quinque aut fex
diftingui; eam ob caufam quod Fipera Ceririoni ivocant,
palmorum longitudinis, familiares A-
mjfëgyptum tranflata in jffridem dege-
gyrtis & circumforaneis.
neret, obnaturales^^)/>?o infitas ter- Boa Serpens efi, fic diâus eô quodJ8ea.
repris glebz proprietates venenofas,
Vaccislac exfugere foleat, tantaevafii-
quibus attraais, Yipera in ll/pidem viru-
lentum convertitur. tatis, ut principatu Claudii, !P/wwtefte,
cum in Vaticano occifuseflèt intra
Cerailes Kêç^tçnç à Cornibus, qui- ventreminfantem à fe deglutitum
ex-
bus caput protubérante diiius ferpens, hibuerir.
Sunt
 Sunt praetereàin Africa, Indnfquein- mediae perfedionis animaliacompute-
credibilispenè magnitudinisferpentes, tur. Sed de his in fequentibus pluribus.
qui tamen uti natura Regionis,cœlique Porro Gefnerus, &alii Zoologi Ime-
particulari influxu & natura loci ex âorum trigintafpecies numerant ego
Vermibus,velquocunquealio Serpente verô ad numerum ea revocari non pofle
illuc tranflato, in tantam Iongitudinem 1 aflero,cum innumerabilesfintjtotvide-
crefcunt,ita quoque ^rawnntroduâos iicetjquotdiverfxarborum,p1antarum,
non crediderim cum plerique vel mu- tôt; quotanimalium quadrupedum di-
tatione loci, ex puraputonaicantur pu- ver{3e(pecies,generatenimomnevivens
tri fpermatico. | ex fui corruptela humoris, animal àcae-
Bafîtifcum quoque 'Plinianum tan- I terisdifferens uti fufè in Mundo Subter-
quam fàbulofùm ab Arca rejicias; Lacer- raneo demonfiravimus. Quae verô ex
tas tamen,Salamandras,Stelliones, Crocodi- Terrefirium aquearumque putredinum
los, Cham~eleontes;Reptilia vero quadru- mifcella nafcuntur, fine numero pariter
pedia ex naturali coitu genita admitti- effe pronuntio,cum tot differentia quo-
mus, fingulifquein ^radocumeonfti- tidiè nafcantur, quot novae putredinum
tuimus. tum in TerreftrijtuminAqueoelemen-
Hiice jungunt nonnulli %anas,Crocodi- togenerationum combinationes fiunt;
los, Î(w&fta5,quadrupedia,eoquod primo quaeuti olim& hodièex diftafemina-
in Vermes reptiles,tandc m in quadrupe- lium rationum mifcella nafcuntur, ita
dia degenerent,quamvisnullum horum quoque ea Arca includere voluifle in-
animalium va Arca fuiflèjpleriqucZWogi congruum, ne dicam ridiculum effe,
fentiant, excepto Crocodilo,ço quod inter nemo nifi infenlàtx mentis infîciabitur.

CAPUT V.
T>e Quadrupedibus in Arcam introduits.
INtelligo primo peranimalquadru- larum influxus, quo fub diverfis Clima-
pes quod graditur, Capite, Collo, tis variam fortiuntur conftitutionem
Dorfo, Ventre, Pedibufquequater- Quarta funt ip(x ipecies fè multiplican-
nis inftruàum &ex fe& natura perfe- tes, juxta illud Divinum pracceptum,
âum,non ex putri,fed ex feminis utriuf- Crefate & multiplicamim fS replete terram.
quefexus commixtionenatum, cuju(- Finistandem intermedius eft homo,cui
modi ftint Elephas, Camelus > %os Alce> dant alimentum,viâum,veftitum,&
Leo, Equus, Afinus, lïgris, CerTrus, Urjus, obleâamentum. Differunt ver'o' indole
fPardus Paiitliera Lupus, Cgtis (iPorcus^ caeteri/que ajfFeâibus dum quafdam
Vulpes Felis, Caper Lepus, Cuniculus, manfuetas & domefticas nonnullas
Taxus, Sciurus Martes &fimilia. feras & fylveftres confpicimus. Diffe-
Caufx efficientes Quadrupedum runt praetereà modo pafcendi dum
funt, Primo,princi pium & finis omnium quidam funt ruminantes ,quxdam car-
Deus Optimus Maximus, ad manifeflan.j- nibusfbiùm, aliquae folisherbis, non-
dam Sapientiam & Omnipotentiam nullae nou/TÔct-yct id eft omnivorœ
fuam; Secundaeft ipfa Natura,quam fin- funt. AliaedifFeruntdivifione pedum,
gulisimplantavitConditor Sapientiffi- uti bifùlcx; feu unguifîdae^&folipedx.
mus, tum ut fe pet inftinâivascognitio- Differuntdenique, dum aliae mundae,
nes, & proprietatesinfitas iisconferva- aliz immundae dicantur, non ratione
rentj&ànocivisièmunirent.T<pr/wftcl- effentix, fed ratione fènfus & ufus ut
proindc
proinde fatis mirari non queamus Divi- rebus
i1
agendis pollens: omnium pruden-
Sapientix altitudinem, dum in prin- tiiîîmum cujus vox naturalis eft barrire,
nx uti &
cipio Creationis,tam provide,& tanto 1 foliis arborum, herbis fœnoque
cumordine mundo mundique filioho- fruâibus utpote Peponibus imô pla-
mini providit,dum/v-i>M0Terra &aquis j centis quoque mcllitis pâfcitur. Delitiae
ftelIifqueprodii&is,moxTerramherbis ejus funt in India Arundines Sacchara-
vel
& arboribus, tanquam annonâ,& corn- ccx. & potus vinum crematum
quodcunque tandem aliud vini genus
meatu animantibus paulo poft produ-
cendis pararo inftruxit produisis ani- (pirituofis halitibus generofum Mirum
malibus, fubfecuta fuit hominis creatio, tamen efl, vitatis fuperfluis neceffaria
ut homo utroque & vegetabilis& fcn- tantùm appetere; potu tamen aquae
iîtivae naturae fubfidio, quàm firmiffi- paulo excedit, cmn Jrijîotele
telle, fex
mc, tum ad vi&um, tum ad veftitum, aut feptem modios aquae uno hauftu fa-
obleâamentumque poflèflîone perpe- cilè abforbeat; Vaftitas tamen corporis
tue duraturâ uteretur. Atque hifce id ab hac immoderata potus fumptione
fylvarumque receffus con- facile abfolvit in fociali commoratio-
camporum
ferti funt, hifce iuperbitcivibus totius ne,maximusca:teiispraecedit flumina
ab-
terreni globi ambitus. Quibus quidem tranfituri parvulos probiffimè ne
breviter recenfitis, jam ordine fingula forbeantur,geflant montes
afperiores
diâis in'Arcam introduis, juxta fubi turi ,probofcidepro baculisutuntur;
ex in Theatris quoque fùas partes egregic
naturam & proprietatem uniu/cujut
defcribamus majoribus corpo- peragunt; Mures 8c Mu/cas timet, quas
que à
rismoleordituri. rugis pellis inhxrentes, contra&a pelle
omnium Zoologorum calculo, enecat. Sed de hisanimalibus vide Zoo-
Elepbas
uti mole corporis cxtera excedit; ita logos.
Carmins eft animal quadrupes, gib- (Cameliu.
bofum, gramine fœno & frugibus,

fpinofifque fruticibus vitam fufiinens,

famis fitifque patientiffimum j man-
fuetum quoquc, nifi quando in vene-
temporis concita-
quoque merito primum in jfrca
lo- rem initio verni
fuo acce.
cumjurefuo requirit. Elephas brutum tur injuriarum à reftore
quadrupes eft robuftum maximum, ptatum memor in illum vehementei
ctiamfihorridumafpecïu,docile tamen fseviti voxejuseft ftridere> adonera
eft, & nifi irritetur benignum ma- etiam maxima aptiflîmum undepro-
teriali quodam ut ita dicam judîeio in verbium Camelus etiamfcabiofus pluri
H morum
 morum Afworim fertonera, nec ea re-
fugi,t,,eti,am morboaffè&um.
l'aima, Taurus five Bos eft animal quadrupes
Bos.
mugiens; mugire enim bovino generi

verô unicorne animal ficuti id Pli,

mus & Scaliger aliique defcribunt,
nullum hucufque hifce potiflîmum
j temporibus quo totus Terrarum or-
maxime convenir nutritur gramine, bis fi unquam hoc fcculo fine fre-
foeno, paleâ, hordeo, aliifque ex mun-| quentiffimè, tum terrâ, tum mari fiif-
dis unum. Collo validiffimo, ungulâ | ceptis itincribus lufiratus fuit vifum
bifida, humanogeneri utiliffimum,non fuiffe, mirum non immerito cuique vi-
agriculture folummodô laboribus.; fed deri poffit. Rurfùs qui hoc animal Di-
& carne fua nos fufientat, la&e alit, co- j vinis humanifque literis conviai ali-
rioveftit, cornibus in variis humanae jquando fuiffe fentiunt, & DiluVio per-
jEgyptio- vitxufibus nobis fervit; undè & Aïgy- iiflè id ex maximx virtutis cornibus
TuminBo- /tfwjinfumma femper veneratione fuit,
f» cultu ex terra nullo non tempore efFoflis de-
ftoliditas. 'BoVemque tanquam vivam Ofiridis ima- monftrareconantur illi pariter halluci-
ginem innumeris fîiperftitiofi cultus nantur cum Sacra Scriptura iis in locis
ritibus adorarunt. De quibus vide non de certa horum animalium fpecie,
Opera noflra hieroglypbica Dividkurque fed de animantibus unicornibus, quo-
in varias fpecies; fcilicet in BoVes Ajîa- rum multa adhuc in Indiarum Regio-
Afncanos Indicos iB//o«/«, U- nibus cerntintur in
ticos
génère loquatur.
ros qux tamen à cœli & terreftris Ad cornua vero quod attinet intra rça/lr*uni-
loci natura, uti in prœcedznnbu* docui terram reliâa illa utique
non cor- cornium,tanto
mus omnem illam varietatem acqui- nua diûorum unicornium fed vel vi, quœ in pretio
runt. & efficacia naturae produ£ta vel etiam ihabentur,
tig/lrapi-
Monocctos. Monoceros five Unicornis proxi- ingentium pifâum rofira (qui in ulti- "ciumfunti
f<

rnè magnitudine ut Juthores fentiunt, ma Infularum Gronlandia fiabulantur)

ad Taurum accedit Verùm cum nul- à (Danis noviter deteâ:a,cen(êridebent;
lus hucufque inventus fit qui hujus- quemadmodùm fufilîîmè in nofiro
modi animal iè vidiffe attefiari poffit, Mundo Subterraneo docuimus quem
ideo nos non immerito ea inter fabu- Leâor confulat. Aflcrentesverô, tam
Momenos lo(â !?//«« recenfemus. Non nefcio, celebrcm animalium fpeciem in
Plinia- T>ih-
nui non multa animalia unicornia ut Jfinos vio periiflè Divinx providentiae con-
reperitur & Capras in Regno Tanch'm
in natura. iPegin, tradicunt Quafi vero D e u s iftius-
Qmch'mcbim I^binocerotes & in Afn- modi animal confervare vel
non vo-
ca <BoVes
quoque unicornes reperiri id luerit vel non potuerit-9 cum plura.
&
 & minoris momenti in Arca animalia
confervârit uti de Reptilibus diximus;
hoc itaque afleverarede DEO,blafpnc-
miâ non caret. Non itaque alia r-rio
affignari poteft, illud in Arca non fuitîè
fufceptum,nifiquod talc, prouc ab Au-
//wi&tf deferibitur nullibi in hune ul-
que dicm vifumfit. Per Unicorne itaque,
alia fimilia huic fpeciei animalia fuprà
recenfitaintelligi debent ut SdcrœScri-
ptur&Textusfervetur. Ego per Monocero-
tem nil aliud intelligi exiftimo nifi
teftantibus, cibus reputa.
Sacris Literis
baturdelicatus, &intercaeteras carnes,
menfâe Salomonis deputabatur hodic
non nifi "Judteis in efeam cedit, inter
munda tamen animalia recenfetur.
JLke animal quadrupes velox^ biful-<Alte.
cum unde & mundis animalibusadnu-

merari poteft; flebilemadinfiarinfantis

vocem emittens:CerVomajus & hirfutius
eft; gramine & fœno vivit,-ut plurimum
Rhume- <l(hinocerotem animal in nafo cornu por- in Lituanie & MofcoViœ fylvarum lati-
tus.
tans, eftque paulo Elephanto minus, | bulis deprehendituriGermanicè,£/f»«fr
cum que & bellumgerit totum cata- à voce flebili ab Italis Granbeflia dici-
phraâum. tur,nontamàà magnitudine, quàm ob
Bubaltts. 'Bubalui five 'Bufab vulgo Bovini eximiam virtutem, quà Epilepticos,

'|
generis, ex mundis unum, animal efl: ungulâ fuâ collo, aliifve membris ap-
penfa fanare dicitur cujufmodi in
noftroMufaeovidereeft.
Equus animal quadrupes hinniens Equw
eft, generofum,.docile, fidele, hu-

afpeâu formidabile cornibus praeduris

& inflexis, quibus pretiofa quaeviscon-
ficiuntur corollae precariae reliquia-
rumcapfulse,va{cula fimiliaqueconfi-
ciuntur aquis & luto gaudet, ferox ani-
mal, nulli ne quidem conduâori, fi
quandoque irritetur, parcic, ex rubri
manis ufibus maximè aptum, gramine,
coloris afpeâu excandefeit, caroolim fœno, paleis, avenâ,hordeo alitur.
H i Animal
Animal adeô (alacitate concitatum, ut inurans,ferox,robuftum, & pernicio-
vel ad primum Equamm odorem vix fum, robur tenens in anterioribus pe-
cohiberi poffit. Virgilius. dibus & lumbis, cxterùm caput inva-
Corpora,fitantùmmotas odor attulit auras, lidum, fruâibus omnis generis, mel-
lllos tum non frœna Virûm neque ver- le, formicis & cadaveribus quoque
berafieïa, vefcitur; homine viib ftatim in pedes
TSlon fcopidi rupefque caVa atque objeBa le erigit, & amplexatum violentâ
coin-
retardant preffione otcidit coéunt humano
Flumina correptos undâ torquentiamontes. more. Latet hyemefucco proprio uti
Caeterùm nullutn inter quadrupedia, dicitur, vivens.
bello aptius eft>ob generofitatem,quam Leo eft brutum quadrupes ru- JLeo.
in invadendis hoftibus,fine ulloterro- giens,generofum fuperbum & ferox
re exhiber. Crabrotiesàc Vefpas illum ex
excremento proprio generare expe-
rienria docet. Vide XII. Lib. Mundi
Snbterranei.
Ttgris animal eft cdha^/ULO^ov
id eft, Felis forma, velociffimum, ro-

veicitur ammalibus prxdaque vivit,

infeftus eft Cervis Apris 'Bobus^ aliifque
quadrupedibus cadavera non tangit
nifi fame coaétas quâ fubindè ira cru-
buftum, indomitum, & maculofum;
ciatur, utnec armis, fuftibus, lanceis,
fagittifque terreatur, fed intrepidè op-
vivit ex raptu CerVos fBoïes Oves, pida villafque
ingreflùs nulli nec bru-
Equos & Canes invadit, interimit, & de-
olfaâu nulli^ilteri ex quadrupe-
tis nec hominibusparcat praedâ capta,
vorac y
priùs fanguinem exfugit, deindè reli-
dibus cedit famé urgente, velocitatis
funt incredibilis benè paftae, nihil illis quum corpus, non una parte conten-
in difcerptum dila-
pigrius effe poteft ita ut vel etiam à tus, totum partes
devorat, cunique nimio
quovis Cane in fiigam facilè convertan- ceratumque
ciborum onere Ce aggravatum fentit,
tur; pili circaos virulento, & irreme-
herbis aflumptis fe ad vomitum conci-
diabili veneno pollent. Videnofiram
Cbtnam illujiratam. tat, deindè ad biduum abftinentiâ ci-
borum fibi fanitatem reftituit. Siejus
magnitudinem confideres eum jtfino
1 hauddifparem reperies Capite firmo
eft, pe£toreamplo& valido, juba du-
riori,quaepulchre armos & collum ve-
ftit; latera robuftahabet, & nervis fo-
lidiflîmiscompafta,unguesacutiffimos>
oculos terribiles cauda pugnae prae-
nuncia, rugitus horribilis j Quod vero
Urfns animal eft quadrupes mur- quidam dicunt, offa
eum habere fine
meatu
meatu medullari, fal/tim compertum
fuit.Salaciflîrnum animal,praferti(nfoe-
mina, qux libidinis œftro percita, etiam
Pardum admittit; quod fi quando fen-
tit mas, tota vi in ultrices pœnas exur-
git odoratu multum valet, indeque
mafculus femellae adulterium agnoicit,
quae tamen aftutioriinftinâu, ne depre-
hendatur, aquâ fe lavat, & hocpaâo
marem decipit. Rugitum Leonis o-
mnia animalia formidant, quo feras
quafcunquevelutifafcinoligat. Imper-
territus Venatoribus fe fiftit à quibus
fi vulneretur reâà in Venatorem ir-
ruit, eumque profternit. Aliàs homi- ne, corio, cornibus, pingùedine in
nemnifi laefusabipfo, aut'extrema ur- varias fpeciesdividitur.
gente famé non laedit. Fœminas vero Afinus notum animal tardum, ftupi' Afimu.
etiam amat & libenter converfatur dum,ia!ax, tamis, laboris&verberum
cum iis, fi quam noxamcaeterisbrutis
intentât facile à fœmina baculi minis
ànoxaabflinet.
Cttiws animal efi quadrupes ve-
lociflimum curfu, rancans,ideft, vo-
cem rancoram edens quod tametfi va-
flis & ramofis cornibus conftet timi-
dum tamen eft: vefciturfrugibus oleri-
bus, graminibus,aliifque agrorum, hor-
torumque fruâibus bifiilcum eft, &
ideo mundis animalibus adnumeratur.
Tempore tnenfis Augufti,ardentiiïîma patiens vox ejus propria ruditus eft;
libidine agitatur denique animal eft ad viliffîmo alimento contentum; tribulis,
omneshumanos ufus aptiffimum, car- carduis, fpinis graminibus paleâ ,fœ-

I
no; aliifque viliffimis plantis vefcitur. 1I 'Bonafus etfi différentes aliquo modo
EqiwscK Afin* ^générât Mulum.Onager&L I quoadexterioremformamfint,e;uldem
H 3 tamen
 tamen fpeciei cenfenturefiè,fofô Coeli,
tellurifque naturâ transformati.
Lupus animal eft quadrupes ululans,
hominibus animalibufque infeftum,

omnesgraminibus,foliis
,frudibus,cor-

ticibulquearborum,fruticumque, fum-
mitatibus fbliorum maximè gaudent:
fi vocem fpe£tes,blaterare dicitur; ani-
mal libidinofum eft, 8c multiplia foetu
tœcundum carne, corio Jade ^corni-
rapaciute&voraciuteinfatiabile, ita I bus, quin vel ipfalana pilofa magnam
|
ut vel integra Ovium caeterarunique utilitatempraebetj &utiexbjfulcis, &
animantium corpora, unàcum pilis & r uminantibus unum eft, ita quoque in-
ofîîbusdevoret potiùs, quàm comedat. t< r munda adnumeratur.
Pardus carnivorum animal maculis Eft autem magnadiflferentia inter Ca- Explica-
nigris per totum corpus à natura pul- prum^ Hœdum^HircamjQapramyCapream^ tio gene-
tisCaf fi-
Capellam Ibicem. Qaper enim notât ma- ni.
remcaftratum; Hœf/«jnoncaftratum,

chrè depi&um ;ferox ,robuftum aftu-

tumque ex raptu animalium vivit,nul-
li parcens,nè quidem hominibus {àla-
ciffimum eft undè etiam diverlàe fpje-
ciei animalia admittit,ex quibus diffé-
rentes fpecies animalium exfurgunt, fed propagande fpeciei deflinatum;
fxrbu, uti pofteà videbitur. Fardas & Vantkera* Capra fœminamnotât, quam init Hircus;
PanthtT* Tlinb tefte,
unum funt, & non diffe- Capella fœminam non expertammarem;
rant nififecu; <Pardusemm mas eft, 'Pon- Çaprea,Çm Capreolus^Cerfulumfylveftrem
thera foemina. Sedalii aliter tenuerunt. exprimitj Qapîr (ylveftris, Çapricornum;
taper, Ca»- Caper> & Capra, in multas ipecies di-
^upicapra vero Alpefiribus affuctum
fra. viduntur à nonnullis, qùae tamen non fcopulis animal eft.
tam fpecie, quàm exteriori forma diffé- Ovillum pecas, five OVis, animal ti-D'viüam
(
rant ex natura loci, alimentorumque midum, patiens & manfuetum, vocev2! genus
differenti conftitutione ut Capricomi^I, balare dicitur: pafciturgramine&fo-- 6c( c.

lbictSj <%upicapr<e &fimiles: vefcuntur no panem quoque fi ei porrigatur,

avide
 avide arnpit,- uti biiulcum, ita & ex
mundis unum; innumeras enim homini aflTuetumj herbis
& frugibus, potiffi.
prxftat utilitates; Carne fiquidem &
la&e cafeoque nutrimur corio, vel- dibus, mum radicibus plantarum, uti & glan-
caftaneis pomis pyris, fimi-
leribufque, lanâque veflimur, aliifquc libufque fruûibus dele&atur verbo,
notis omnibus ex ea fufceptis emolu- omnivorum eft & fame ftimulantc,
mentis fruimur fimpliciffimum animal dicam cadaverihus, fed ne quidem
non
eft, naturâ fuâ inerme non valet un- propriaî {oboli parcit j
pro deliciis luto
guibus, non dentibus,non calcibus,non deleftatur, & fi quid luto foedius eft;
cornibus ut non immeritô Çhrifti animam vero pro fale habet vivens
ÎKTV7TQV
femper expreflèrit qui tan- nemini prodeft,mortuusmultis:
quam-
quam Ovis ad occifionem duûus, non diù vivit, omnes ofïèndit torvo afpeau,
aperuitosfuum; &uti fimpliciffimum foetore &grunnitu. Cùm ma&atur, car-
animal eft ita quoque facilè in avia & ejus variismodispraeparatae,nonexi-
nes
devia abreptum Lupis cedit multis guam voluptatem przrant guloris
pro-
quoque infirmitatibus expofita eft, funt & lardo,farciminibus,iètis,quorum
quas abfente paftore, & non curante ingens ufusefi, tum apud futores,
incurrunt ut proindè non immerito, apud compaâores librorum pellis. Le-
tum
indè Praefules Ecclefiae Paftores, &
pram tamen facilè contrahunt, & alios
curx eorum commifll fidèles O^es di- etiam efu continuo& frequenti fuxcar-
cantur & numerentur. nis leprâ inficiunt,; unde tanquam im-
~<,t Porcus animal cft grunniens,ta fcivum1 mundum animal in Lege prohibi-
p%GJ~6.
immundum, & vorax, luti volutabro tum eft.

Kvarf Canis eft animallatrabile, fagaxvi- (1 bus, pane, aliifque, fame ftimulantc
Cartw,
gUans & fidele nutritur cainibus,offi- j omnia quantumvis vilifllma&fordida
devo-
 devorans, nequidemcadaveribuspar- ribus, Muribus, Pifcibus, Uvis,Ve(pis,Sc
Nul lu
m

Qujdru»
cit. Ad magnitudinem ejus quod atti- aliis quibufcunque tandem. Crudelita-
pcsdifte- net dicointeronmiaquadrupedianul- tem potiflimùm exercet in Gallinis,qui-
rentiores lumrepcriri, quod tantâ varietate., five bus
fpccics la non nifi priùs occifisomnibus vefci-
ber, Cane. molem corporis, five colorum formas tur animal & caudà, &pelle,denti-

que diverfitatem fpe&es inftru&um j bus acutiffimis inftruûum cauda vil-

fit,reperiri. Sunt enim Canes maximi, lofa ad multas infidiasanimantibus^quas
Molojfi Anglicani minimi uti Mditœi; j appétit quas folità fuâ aftutia venari
funt mediocres; funtglabri; funt varia folet, ftruendas ei infervit prxter pel-
pilorum difFerentia veiuti funt villofi, lem & pulmonem quod homini in
uti & aquatici funtaliiadvenationem ufum aliquem cedere poffit, nil aliud
apti, ad cuftodiam pecudum alii, alii habet.
ad hominum prxfidia à Sapientiffi- Felis Cive Cattus animal domefticum, a i'a
A spCQ~,

moconditore deftinati. VenaticosNa- omne murium genus ad efcam profe- Uelif.

tura tibiis breviflimis & longiffimis
corporibus infiruxit, eo fine, ut fera-
Mores rum intima latibula fubirent. Curfori-
Canum.
bus verô longiffimas & fubtiles tribuit
ad facilem curfum, pe&us latiflîmum ad
refpirationem,longum rofirumad aëris
in currendo feâionem caudamçaete-
ris longiorem, ad inverfiones in reci.
proco curfu regendas quod uti libi-
dinofum eft ita quoque minimè fua
fpecie contentum, Lupis, Vulpibus, fi- I
milibufque fope congreditur. Offeo
pœne natura illud infiruxit, ex quo poft quitur Quamvis etiam pane, cafeo,
coitum fequitur adhaefio. Caeterùm fa- carnibus fimilibufque vefcatur; vocem
gaciillmum eft & Hero obediens ad ejus nonnulli exprimunt per maubare
nutum docile ingenium habet, ad res qux quidem vox pro interni afFeâus di-
ludicras difcendas aptum unde ad l, verfitate varia eft, obfcoena, cum libidi-
macellum mittuntur pro car nibus Hero ne agitatur, terribilis ac dira, cum de
comparandis. Verua vertunt; literas ad fœminis certant mifcrabilis cum fcemi-
poftam portant ,& fimilia )am Mundo na marem advocat;multiparumeft, &
notiora, quàm ut quisin iis recenfendis fuperfbetans; mollis &remiflà, cum ab-
tempus perdat. blandire folet. Verùm mores aâioneP
que Cattor ton cum nulli non notae fint,
eafdcm non ulteriùs defcribendas
cenfui.
Lepus animal timidiflimum, velo-
ciffimum, & foecundiffimum vefcitur
herbis, oleribus, braffica mal va fimili-
bufque & uti natura timidiffimum eft,
ita quoque natura ad vite fuse confulen-
w'7t~daa~. Vulpes eft animal quadrupes ganni- dum, omniamembra ad velociffimum
Vulpes.
bile,(îve ganniens, callidum ,& Trâfju* curfum
adaptaffe videtur. Multiparum
<Payov, ad damna inferenda natumj eft, & fuperfœtans; inveniuntur & tefte
vdcitur enim Gallinis, Anatibus,Anfc- P/inwhermaphroditi intereos,
mas ta-
men
 men uterum nunquam gerat Caro à cubus, Juglandibus, Caflaneis caeteris-
nonnullis improbi fucci effe fcrturj que frugiferis arboribus habitat,
qua-
Martialis tamen reliquis carnibus prae- rum frudibus vi&itat fummaque velo-
fert citate ex ramoin ramum, & ex arbore
InteraVesT\irdus,Jtquisme judkecertet, inaiboiem volareiddiceres, fe
trans-
hiter quadrupèdes gloria prima Lepus. fert,&cicuratumhomini valdefamiliare
eft, & praefertimfi Amygdalis^ Sacca-
ro imbutis Nucibus alatur jucundum
i eft viderec-jusoperationes,geftus,mo-
i resincomedendo Inclufuuicaveaero-
tabili illam continue verfat, rota ver-
fata verfat uni brachia flexilia fiatua-
rum axi rotae applicatarum, ut Ratux
rotam verfàre videantur, & complura
hujufinodi ludicra fpeâacula exhibet.
Muftela animal quadrupes, audacis- AMu/Ma.
fimuni in Mures etiam majores, quibus

Crrnicrrlars. Quniculuiproximum Lepori anima], ut

proinde id Leporini generisexiftiment,
& quamvis quoad exteriorem formam
prorfus fimiles fint Leporibtts Cuniculi;
quoad proprietates tamen Naturaemul-
tùm differunt habitant enim non in
apertis campis, fed in locis,feumxandris
fubterrancis quorum fufïbdicatione,
nonnullas urbes in fummo ruinae peri-
culofuiflè, Hiflorici memorant. fœcun-
diffimum praetereà animal eft dum
femper fere ternos, & quaternos catu-
los pariat 1) atque.etiam haud fecus
ac
Leput (uperfœtare foleat^ unde brevi in
magnam & damnofam multiplicatio-
nem propagantur.
zx4po-. Sciuruj, animal eft mundum, velox,
inquietum Cunkulo haud multumquo-
utplurimum vcfcitur aviculis quoque
infidias tendit, in antris habitat; inquie-
tum femper hinc inde difcurrit,manfue-
fcit,- cum Bu/one feu %ubeta immortale
gerit bellum, cui tamen pofteà fuccum-
bit, virulento halitu fiderata contra
Serpentes verè in pugnam iubitura,
priùs rutâ fe veluti antidoto quodam
munire fertur. Vide de hoc animalcu.
loplura in lib. 3. Ariu Magneticx.
Vherra animalculum, uti lucem odit, 1Vivma.
ita ferè femperfubterraneosmxandros

ad membrorumconfiitutionem difllmi. inhabi tat,non nifi no£tu ad praedamexit;

le, nifi quod caudam habeat fat longam vefcitur hordeo, tritico, avenâ,catteris-
& villofam,qua totum corpus contege' j que frumentis, & leguminibus,
quorum
repoteft j utplurimum in Fagis, Quer- j
pro hyberno commeatu acquirendo-
I rum
 •noTwyovw, dormire dicitur tota
fum collc&rix eft,fupra modum ftudio- fum &
fa, &induftiÏ3e laude confpicua undè hyeme quod tamen experientiae re-
veluti pro avaritiae fymbolo à quibus- pugnat. Vcrum cum hoc animal notius
dam ponitur; fœmina tamen Mai edo- fit, quàm ut pluribus dcfcribi debeat,
lofior eft. Mas enim ex avaritia fœmi- Le&orem ad alios Authores remitrimus.
nae cibum negans, hxc clam fibi excavat Erinaceui, animal fpinofum, five acu- Etinacttu.
foramen, atque aliunde ad commeatum leatumeft,capiteTorco affimilatur Po-
aditum parât ut proinde quantohic mis, Pyris, U vis,
tenacioreft, tanto illa voracior & libe- aliilque frufti-
ralior eft in antris fuis audaciffimum busvefcitur,rpi-
eu ita ut Cuniculos etiam multo majo- nis horridum,
res fe, invad.it & interimati extra eam dum fe capi fen-
tamen timidiffimum ficut Galltu in tit,inglobumfe
fuo fimeto plurimùm valet. colligit ut vix
tangi poflit tlerviuntquoque Spmae ,ut
fruâibus, Uvis,Pyrisdeciduis, qoaeore
nonpoteft,iis(îipervolutus, fuis affixa
fpinis in foveam deportet, iifque domi
pro fua commoditate vefeatur.
ffiftrixaka Erinacei fpeciescft, toto Hijltix.
corpore longis acutifque aculeis obfi-
Taxus five iWt/«, animal eft fomni-
culofiini, lucem fugiens perpetuo in
abditis montium antris degit, noâuad
pabulum egreditur, obefum,totum pin-
guedine confians vefcitur omnibus
fruâibus, potifîimùm Py ris,quibus fum-
mc incraflàtur tota hyeme dormire
dicitur, propria pinguedine vitam iùfti-
nens j caeterum
tardum, & pigrumeft,
prx pinguedine aegre Ce movens, qux tus, quos in fui venatores, non fine pe-
riculo gravioris laefionis evibrat; voca-
tamen pinguedo Lunacrefcente,auge-
tur decrefcente minuitur. Diflldium tur & ob formam &
fimilitudinem Tor»
naturalc cum Vulpe habet. ci, Torcui aculeattu generatlapidem,in
febribus malignis curandis aptiffimum;
vefcituriirdem, quibus Er'macem.

Glts magmtudine telis inreltum Ultimo Simia animal eft hotninem jJimif.
Ga/linis,ov\Cque, ]uzabibrbet, damno- externà formâ e)u(que aûiones geftibm
variis
variis exprimera vefcitur omni fru- nium oblcœnifllma verbo, ridiculum
âuum genere, Mellis potiflîmum avi- corpus ridic ulam animam inclufam te-
difîîmum Pediculos quoque intercon- i net. De quibus miranarranturab Hi-
dcnfa capillorum quaeritans devorat; f~oricis hominum aâiotiibus haud abfi-
Vino quoque fummoperè deleftatur. milia :animal prolium mirum in modum
Horum animalium fumma eft varietas amans. Cxterum ad nil aliud à Sapien-
funt magnae, médiocres, parvx, quae ta- tifllmocondirorererum,nifiaddeleda-
men pueri ftaturam non facile fuperant; tionem hominum produûa videntur
inquietum animal eft perpetuis falti- hinc hominis aâiones & gcftus perfe-
bus, & gefriculationibus diftentum; âèimitaturjpetulantiinfupermembro-
formâ fuâ humanx quidem haud abfi- rum agitatione mira & ridicula patrat,
mili, fed fœda huic enim nates fup- humano more bipesincedit,bipesfaltat:
preffae, rugae turpes, uberafœdainpe- nunc fiftula canit, jam aurigam agir,mo-
âore, corpus totum pilis denfis fiipa- do militem fcribere & pingerequoque
tum, oculi profundi & cavi ungues afïedat j pueris&infantibus deleâatur.
craffi;cxomnibus quadrupedibus folum Sed hxc ut quotidiè hîc <î{om& obvia
caudâ caret cujus loco glabricies clu- funt, itaquoque non ulterius profequar.

Sunt praetereà Cercopitkeci fpeciesSi-dé provenire non potuit nifi ex multi-

miarum, caudâ inftruâarum,quarum ite. plici,&promifcuouniuscumaliis,&haec
rumfummavarietasfpeâatur.Sunt,quoscum aliis differenrisfpecieianimantibus
Cattos Mammones vocant; omni colorumcoitu. Undè non omnes hujufmodifpe-
genere â Natura imbuti,uti & Simi^Cunt cies intra flrcam confervatasfuinë, certô
i
albi,nigri,fulvi, maculati,virides,omnes tenemus fed duas principalesfpecies,
aftutià & malignitate infignes.Totahxc SimU propriè didar & Cercopitheci, ex
Simiarum Cercopitbecorumqi varietas aliun- quibus pofteà alix produci potuerunt.
<De Quadrupedibus quœ in Arca non confervata ptttantur.
CUminrinitxpropemodum anima
lium fpecies fint ex promifcuodi-
verfarum fpecierum coitu produ-
£tx illas omnes intra jfream introduôas
fuiflènoneft verifimile, cum ilLae poft-
modum ex genuinis & propriis fpecie-
bus fpurio congreflù generari potue-
rint fed nonnulla horum animalium in-
numeris aliis, quae Jndia & NoVus Orbis
producit,omiffis recenfeamus.
Et primo quidem loco fe fiflit Mulus,
animal fpurium ex Equo & Àftna gene-
aI ratum,
ratum, quem omnes Interpretes ab Arca Hippelaphùs animal eft ex Eqtio, & Hippel~:
eximunt, cum poft (Diluvium multipli- OrV^originem fuam ducens, quafi di-pbm.
cibus jam Equis & Afinabus ex promi-
(cuo congre flii nafcrpotuerit.
Ab hac quoque exuni poteftGîff/e/o-
pardalis animal ex <Pardo, & Camelo na-

ceres, 2~M<Wtw habet enim caput

& cornua cervina, & mentum barba-
tum reliqua equinumquid exprimunt,
tum habct collum longum &caput flr~osele tefie.
inftar Cameli; pofteriores pedes, brevio-
res anterioribus dorfum inftar Pardi
maculis albis infignitum. Cœfaris Di<5b-
toris Ludis Circenfibus primùm vifa 5(o-
mœ animal mânfuetum eft undè
& Ovis ferè nomen apud <Barbaros ob-
tinnit.
Tra^elaplms five, Hircocer\m, ex
Htrco & CerVa genitumanimal, & juxta

Hippardium animal eft ex Equo

Tardo genitum; ex fpecie Equi & Turdi
&
ttippau
1
diam.
conftitutum.

undas utplurimùm fpeftatur,1

<2haftdi$
côquod ibidem magni Hircorum CerVo-
rumque greges flabulentur; unde facilè
ex petulantis Hirci cum CerVabus com-'l Leopardus animal eft
mixtio fcquitur; unde contrahit ex Leone 8c 1Itofatêtu-
cor- Pardo conftitutum vel ipfa forma mon.
nuactrvina,reliqua H/rc«woIcnt. ftrat animalis capite jubato ad inftar
Leonis
 Leonis infignitum>reliquumcorpus ma- notat. Hoc animal Cardanus in /Ethio-
culis pulchrisdepi&um Tardant refert. pia n'afei fcribit, anteriori parte Vidpi,
yiUofeco-
Allopecopithicum animal ex Vulpe & caudâ & pofieriori 5/'«wcaudatae,pe-
pitbkwn. Simia genitum uti vox ipfa compofita dibus anterioribus, humanis, auribus

Vefpertilioni fimile crumcnam habens fecontrahit, ita ut nulla ei noxa inferri

fub ventre, qua catulos gertt,necdi- pofïit, ore rofirum Porci,cauda longa &
mittit nifi dum laâare vult. Videtur
Çhiurcba hoc animal Cardanus, cum Çhiurcba ani- j

teftacea lacertae caudam exprimit; un-

de &ab tSifpanis Armadillo illi nomen
| inditum eft,à LatinistErinaceus cataphra-
&us, fivetefTalatus Tatoi'Barbarisvo-
citatum lato five Awtocbli ,quod idem
ac Cuniculus cucurbittlis. Ego fane,
eft
ruali IndU Ocàdmtaits confudiflè quod quantumconjectura aiTequi polTum, ex
Scaliger muftellino generi adlcribit di- Te/ludine & Erinaceo originem fuam tra-
citur efle Vherm facie ac magnitudine, xiife non invitus dicerem, cum tefiu-
capite vulpino, catulofquc in burfa fub dinacei generis, teflellato corpore re-
alvo extenfa portare cum Chiurcami- liqua vero membra, morefque Erina-
nimx molis, illud vero vulpinae magni- perfeâe excepto capite, quo.d
ceum
tudinis in ^Etbiopia reperiatur. Quic- fuillum eft exprimât.
quid fit, ego fané audaûer afleram, hoc B~
animal, uti monftruofifllmum efi, ita
quoque ex diverforum animalium con-
greflù, ortum fuum obtinuiffe.
~)')MtA7- Jrmodillus animal efl: 'Rfgni Mexicani,
quod in noftroMufaeoexpofitum ad ve-
nis monflramus, totum inftar Equi pha-
lerati cataphraâum tcflèllis feu tefla-
ceis corticibus à natura miro ordine dis-
tributis infiruâum quibus ubi impeti- Marmota animal ex Mêle & Sciuro
tur,mox in globum Erinaceorummore, natum. Mekm enim capite,pilo, ungui-
tI 3 ibus,
 bus,reliquifquemembrisj Sciurum ve- Turpeafpe&u animal, currit fattat fe-
ro moribus exprimit, dumanterioribus ritquecornibus,formidineferocia;ani-
pedibus fedens, manuum officio util malia cunâa fugat, Indigenis tamen
Sciuri, utatur.* mirum quàm multa commoda prx-
Licenciait. Leocrocuta animal ex Leone Se Hyœ- ikt fiquidem fanguinem in potum,
na gênera tum teite 2V«/o, elTe A fini ferè loco paniscarnem in tdam, cornua ad
conficienda pocula, pellem in veftitum
& utres; corium in tegumenra cafarum,
funes, calceos ac veftes ofla ad arma
conficienda, nervis ad fila ftercus ad
ignis fomentum prx(tat atque adeô vel
hoc unicum animal ad omnes ferè hu-
manx vitx ufus Indigenis corducic.
Ego (anè non facile aflererem id ex di-
verf* fpeciei congreflu natum, ledeflè
bovinae fpeciei animal, vel coeli influxu
peculiari aut cli maris locique natura,
uti fereomnia animalia Americœ, in liane
formam tranfmutatumfuiffe.
Innumera hoc loco alia animalia ad-
magnitudine, collo, cauda peâore, ducerc poffem uti monftruofa ita quo-
velexcoeli apporrheâ, vel naturâ
LeoniSy capite Melium, bifulcâ ungulâ, que
ad ufque refiiflb humanos
climatis, aut eriam ex promifcuo di ver-
ore aures farum fpecierum congreffu animalium
mores imitari. Verùm quae jfutbores de
Hyœna, & Crocuta aflèrunt, fabulis fi- nata ut proinde ea in Arcam
introduâa
miliora fint quàm nt cerrae alicui ani- minime putem;eumpoft Diluviumdiârac
malisfpecieicongruunt; ideo ea omit- fpecies animalium diâisdecaufisnafci
tenda cenfui. potuerint. Ne tamen quifpiam putet,
Corcobado animal eam ob caufam illa non meadmittere,
Cîrcobado. America Septentrio-
nalis gibbofum ex bovino génère, uti
quod Arca illorum capax non fuerit
Êgooftendam, Arcamaàhuc adhujus-
modi etiam recipienda, fat amplamca-
pacemque fuiflè. Ut verô qux hueuf-
que adduximus vera effe demonftre-
mus^hîcAriftbtelisteftimoniumadjun-
gam lib. 2. de gen. animal, c. ç. ubi fie
dicit L'ôeunt animaliageneris eju/dem/e-
cundumnaturam, fedea etiam, quorumge*
nus diyerjutn quidem, led natura non mul-
tùm diftat fi modo par magnitudine rit,
& tempora œquent graVidationis rare id
fit fed tamen fieri Ô?Canibus,& in
in
Vulpibus, &in Lupiscertum ejl Canes
etiam Indtci ex bellua quadam fimili &
Cane venerantur five ut in Grtco efl:
teftantur fere omnia gênera Tauro fi- CM Mt dnpUt KVVUPVÇ.
TIVOÇ
~MptX 7JVO. Xf!'MO~.
millima,nifi quod denfîs pilorum villis>
jubifque fit toto corpore veftitum^ Du-
 D u b iu m II. gunt, ita ut neque in terra multo tem-
^An illa Animalia quœ Ampbibia dicuntur, pore, neque
etiam in aquis vitam diu
in Arcam fherint introdu&a.
luinntie queant funt lequentia
Hippopotamiu flve Equus FluVia- rHippQpo-
Amphibia animalia eadicuntur,qua2 tilis, quorum magriia copia in Mari Ery- 1t.initu.

partim in Terra, partim in Aquis de- thrœo Indu & Mer'tdionalis Ajrkx, Pro-

vincia Sofala ftabulatur, ingens animal prxgrandium ordine inftruâum in

fluviatile feu marinum in Nilo enim aquis vitam ducit, ita tamen ut fub eis
Cuama, Nigro Afncœ fluminibus, vi- longo tempore durare nequeat fed
cinifque maribus reperiuntur informe no£hi extra aquam emergit,& fibi prx-
animal, capite equino,caeterorum verô dando ad vitam pabulum quaerif. herbis
membrorum habitu à caeteris animali- frudibufque in terra pifcibus in mari
bus differentium multiplici dentium vefcitur.

Crocodilm eft animal quadrupes, La- lantur maxime in /»<&, & Gangtjfi*y
certe fimillimum nifi quodtotumejus in Cuama 2Vgro Nilo Afrkœ flumini-
corpus teftaceum veluti cataphraâum, bus in fluviis Marthœ Nolra Hifia-
loricatumque fit impervium armis qui- nue in Tentants Lacubus in Moluccis,
bufcunque, nifi in ventre, ubi mollius Infulis <Pbilippinis & JaVa utraque, tantâ
cft Carnivorum eft, nulli parcens ani- copiâ ut nifi humanis viribus exter-
malium fugit perfequentes fe, etiam jj minarentur Regiones hujufmodi de-
pueros & lachrymabundum acriter ferere neceflè foret quod utrum ta-
perfequitur fugientes crefcit in tan- men ex putri nafcatur, nondum cogni-
tamlongitudinem,ut vix ftatumconfi- tum fuit Ego dico, quod non, cum
ftentiae habere videatur inventi funt prae reliquis Reptilibus id unum fit,
5 o pedum longitudinis Crocodili ftabu- quod in fpeciei fux perfeftione confr-
fiat,
 fiat, atque adeo in Arca locum obtine- habitaculorum quaein fpecubusiittori
re potuerit. maris, aut fluminum adjacentibusfabri-
Lutta. Lutra Graecis ïwiïçjv animal qua- cat, conftrudionem amputât & quam-
drupes, tam in aquis, quam in terra na- visnonnulliidpiicibusvivcreautuinent,
experientia tamendocuit,ca pifcestan-
tum abcft, ut appetant, ut potius co-
rumodoremabominentur; Quod ego
tamen non de omnibus lèdquibufdam
intelligivelim, cumomne Amphibiutn
ut in utroque clcmento cibum natura:
fuse proportionatum habeat neceffe
fit. Ex eo nobile ilîud medicamenturn,
talcs luos obtinens veicitur in aquis pi- quod Caflorium vocatur & Theriacaî
fèibus, quasnon fecùsacvenaticusldwù compofitionempmerinnumeros alios
terreftres feras ita hoc aquarica in ci- ufus juvat; & nil aliud funt, quàm Q<x-
bumfe&aturanimalia in terra fru&us jlorh teftes, qui licet intolerabilipœnè
fe&atur & corrices arborum rodendo foetore puteant hifiericis tamcn mu-
comedit Feleni magnitudine expri- lierum morbis & odore & fingulari
mit. In Germant i,1{u/f/a, Trujfta, Po- medicamento unicè profunt. Quod
lonia Lituania uti & Neapoli in Italiay verô Qanibtu id perfèquentibus teftes
in Indiis variis in locis uti in 2Vov<* Fran- dentibus amputare dicatur, id in hune
ck fed fub diflfcrenti forma reperiun- ufque diem experientià necdum inno-
tur Efus carnium hujus animalis in tuit.
quadragefima dicbufque jejunü uti Tejludo Sunt, CfixTefludinemcpo- 1Teftudt.
pifcium omniumque Amphibiorum, que inter Amphibia ponant i forfan eâ
licitus efi pellem h »bet pilis delica-
tis inftruâam undè & mignopretio in
veftium hybtrrnarum ufum emitur.
Caftor. Çaflor animal quadrupes Amphi-
bium fi caudam fpedes pifcis eft,

opinione indu&i quod duplex fit Té-

ftudmum genus, terrefire & aquaticum
quam & quafi femper, aut fxpiùs aquis
ad fui confervationem, immerfam te-
net caeterum corpus Lutra non diffi-
mile eft pretiofa pelle ornatum ex
quo pellicea veftimenta contra frigoris
hyberni violenriam conficiuntur den-
tes acutiffïmos hibet quibus & fruti-
ces & arbufcula tum ad fru&u$, quos
in cibumappuit, obtinendos, tum ad
Qui in mari vaftiffimae molis teftudines
viderir, is affercrecogetur, eas Amphi-
bias effe non pofle cùm vaftifllmo
Occano perpétua inhxreant nec ob
tarditatem motus infulas appellendi
commoditatem habeant i Terreftres
verô perpétua Hyeme prxfertim ter-
rae infepeliantur,arque ex ea vivant, ita
quoque praerer terreftre aliud eltmen-
tum non amant imo experientia me
dotu't in hnjus Collegii Romani hor-
to, ubi plures aluntur intra fontani cra-
teris
 teris fundam projetas durare quidem, jus caudam & ofla Mufaeum noftrum
fed intra aliquot dies mortuas reperiri. exhibet oiTa nîiram vim fanguinem fi-
Animal eft quadrupes,teftaceocooper- ftendi habent. VideqiiîedeiisinZ, 5.
culo à natura dotatum, undè & Domipor- Artis Magnetkœ & in Itinerario terre-
ta vocatur,oviparum eft,& faporishaud flri C. de ISLaVigatione fubmarïna de hifce
ingrati ut proindè Principum menfx tradidimus ubi & Amphibium effe
casadmitterenondedignentur; è teftis oftcndimus quo in terra deprehenfb
uti pulcherrima quxvis toreumata con- Barb«ri lubindè abuti feruntur.
ficiuntur, ita apudTornitoresaliofque Arque hxc funt prxcipua Amphi-
bia ex quadrupedibus, de quibus
utrinn intra Arcam recepta fint, lis non
exigua eft inter Interprètes. Oleafler ea
extra Arcam ad latera nidos fuos ha-
buiiTeexiftimat,fed uti in multis aliis,
fie & in hoc fummoperè hallucinatus
eft. Quid enim ipfis extr*jfrcam pro-
fuifTent nidi ubi clau(à Arcâ à Noë,
nec ali, nec etiam aquis turbulentiffi-
mis procellarum turbinibus agitatis fe
Phecz, Artifices furamo in pretio habentur. Vi- committere poterant, nec ctiam fine
l'Ùllltlt tulum Marinum quae Thoca dicitur,inter periculo diffipationis ab Arca nidis fe-
Muimui.
amphibianumerari, non eft dubium. parata unius anni fpacio intra aquas &
Syitna. Syrena, Monfirum marinum eft,quod vivere, & fine vidu durare non po-
hodiè H'tfpani pece Mugucr Itali Tefce tuerint. Acctdit,quod Sacrx Scriptura
id aperte contrarietur qux animalia
intra Arcam introduâa atque intra fuas
unicuique diftributasmanfiunclas, non
extra perftitifle docet. Alii putant,eas
intra aquas toto Cataclyfmi tempore
remanfiflè cui jam paulô ante re-
fpondimus. Nos intra Arcam conferva-
ta fuiflë intrepidè affirmamus cùm
intra eam fatis amplaemanfiones iis con-
fervandis quàm aptifîîmx à No'ëmo,
uti ex ehlypo Arcœ paulo poft patebit,
conftruâae fuerint, utpote in qua ne-
donna vocant., animal eft \%Qvâvfytû- que vaftifîîmi aquarum crateres &
7rov id eft fupernè ad fexum ufque, vivaria, neque cibus Amphibiis ex u-
mulieris formam, infernèin pifcis cau- troque elemento confuetus iis alendis
dam terminatur de quibus,quin den- deeflè poterant,cùm omnibus quàmfa-
tur,nulli amplius dubium effe debet,cu- pientiffimè provifum fuerit.

K CA-
 Cap ut VI.
2)e Animalium Vohùlmm in Arcam introduciorum TZatione,
3\Qitura &- Troprietate.
PRaemiffis Quadrupedibus,jam ad niSj partes corporis; forma Avium in'ge- Diverfi.
volatilium five Avium occono- nere fenfitiva cft, in fpecie forma cuivisi tas Volu-
crum.
miam progrediamur, ut omnibus Avi propria, à proprietate ea effential
& fingulis aptum in Arca locum con- j uniufcujufqueemanavit,qua àièinvi-
ftituamus. cem Ipecificè ud Icholae loquuntur,in-
Eftautem Avisanimal volans, Ovi- numeris differentium formarum affe-
parum, fanguine, rofiro & pennis in- âiionibus dotibufque diftinguuntur.
ftru&um. Diftinguitur autem volatile Sunt quaedam volucres ad rapinam ani-
ab Ave, quia inveniunturnonnulla vo- mantiumnatse, féroces, & fylvefires,uti
latilia, quae cum neque bipedia, neque Aquilœ jiccipitres yiultures; Nonnullae
rofirata,nequepennatafint,inter Aves mites & domefticx uti Columhœ Gallt-
adnumerari non poflunt cujufmodi nœ, Anales Sunt & folivagae& carni-
funt, Vefpertiliones, animal quadrupes, vorae, uti fupradiâx prédatrices quae-
dentatum, pilofum, mammifque in- dam granis frumentariis aluntur utico-
ftru&um alis cartilagineis aërem tra- lumb^Gallhue^Anates^Bajferes& com-
nans, verbo, Vefpmilio non nifi Mus Vo- plures aliae j Sunt pratereà alix aqua-
latilis eft j Sunt etiam nonnulli ferpentes ticae, aliae terreftres alise montes, aliae
alis non pennigeris fed cartilagineis à plana fylvafque amant prima itaque
naturadotati, dequibus fusé in Mundo Avium origo,aqueum elementumfuir,
Subterraneo & in Opere, quod China Illu- exquoDEus, non ex ovo primo, uti
flrata infcribitur,- de Cattis Dolantibus Ho- nonnulli infipienter dicunt fed inte-
rum animalium pennigerorum gencra gra & perfeâafingula in fpecie fua pro-
& fpecies, in primordio rerum D e u duxit Regnum verô iis affignavit aë-
s
conditor& prima caula rerum eft; Di- rium, quemadmodum enim Pifces per
xit enim D t v s j producant aquœ reptilia anu aqueum elementum pinnis fuis in ala-
mœViVeniis^ & Volatile Volet fupra terrant rumformam adaptatis, fic & Aves per
infuperficie, ut cum Hebraeo Textu lo- auram,cujus incolx funt, volant. Mo*
quar, ^expanfionis Cœli. Caufa fecunda tûs itaque earum locus aër eft terra
Natura e(t partiminfluxus fiderum,par- quietis omne Avium genus bipes &
timinfitaà Deo ipfis facultas multipli- fanguineum eft, cor, hcpar,pulmonem,
candi, lise proximae illaeremotae funt. arterias, venas, reliquaque fânguinie
Finis primus & ultimus D e i gloria efl:, opificio, &officio fubfervientia mem-
finis intermedius homo; homini enim bra habent, exceptâ veficâ quâ non
dant alimenta, tegumenta,oble£ramen- 1 indigent, omni humiditate in penna-
ta proprium verofineminfuperhabet rum plumarumque ornatum à natu..
Avisquxlibet,quemnemini mortalium, ra defiinata fed & tefticulos ha-
nifi forfan Deus "Hoêmo illum revelare bent, fœmina quidem vulvam juxta
voluerit, quod, wtxfuprà diximus, vero feptum adjun£bm habet genua ha-
haud abdmile videtur. praefuppofitum bent, fed fècus ac homines in adver-
materix fubjcftum, ex quoea Deus s fum inflexa/qux non antorfum fed
eduxit,aqueum elementum fuit,princi, retrorfum infleduntur cxterùm o-
pium generationis, femen conftitutio- mnes pennis rofiris, caudàque prae-
ter
 ter paucas ànarura inftru&ae; Ovapa- tutionem & tempenmentum. Secun*
riunt fœmina: quae fubventanea di- da, volucres ex incubitu ovorum non
cuntur, prolificam vim mares iis impri- legitimo duntaxat, fed & fpurio quo-
niunt. Sed de hisficAldrovanduslcri- que, idefi, dum una volucrisfuperal-
bit GaMinaqutecoilitcumGallo, aut alia teriusipetiei ova incubat, tum ipfà na-
quœVm Volucris oVum concipit juperith ad tura opcrante tum etiam volucris
feptum tranfVerfum ubi primo minutum vcrfàtili imaginatione aliam fpeciem
&ca?ididum cermtur, mox rubrum cruentum- nafci, nemo dubitare debet; & idlu'
mte, deinde crefeens luteumfl.i\>umqueeffici- culentifllniè demonfirat experimen-
tur toUtm pofteà ampliùs auBum difcer- tum paffim ufitatum, dum uti in qua-
nitur ita ut intùs pars lutea fit foris can- drupedibus £</Mualiaqueanimaliava-
dida ambiat ubi perfeUum eji, abjobi- riis macu'is coloribufque artificiofo
tur atque exit put aminé pariter molli, fed t eclinalhiate fîve coitûs fivç gravidi-
proùnm durejeente quibujcunque erum- tatis tempore, intra tegumenta eo co-
pit portiombus nifi Vitio VulVœ defe- lore, quoanimal tingere volunt, im-
cerit. buta concludunt j tandemque imagi-
His itaque de Avium natura expofi- nativa animalis vi, Scefficacia operan-
tiam unins
tis jam fingulas Avium fpecies ordine te, defiderati coloris animal excludunt;
ljieciei pro rccenfèamus, ut deindè unicuique lpe- & ex Hijîoria Genefeos de ovibus macu-
diverfis
ciei aptas in Arca caveas attribuere va- htisà Jacob Patriarrha, perbaculos va-
leamus. riegatos artificiofè priinùm deindè
Antequam autem rem aggrediamur, quoque naturali induftriâ tindis, videre
Leâorem notare vclim non omnes d\ ita quoque idem in volucribus fieri
hujufmodi volucrium fpecies jircam experimentocomperimus Artefiqui-
ingreffas fuifle fed eastantum quœ ex dem quàm pulcherrime PaVonesex pul-
fe & natura in pcrfeâo fpeciei fta- chro, & multiplici illo pennarumorna-
Tua
tu à fupremo Opifice produôae fue- tu, incandidiflîmosTaVones accidentali
runt, cujufmodi funt, quasjam recen- quadam metamorphofi convertuntur;
febimus. Hx etenim, uti pofi condi- quod & in Gallinis, Colutnbis caeterifque
tionem rerum in diverfas Mundi pla- variegatis volucribus folo imaginatio-
gas,climata, & zonas divino duâudi- nis, five phantafticae facultatis vigore
Iperfe fucrunt, ita quoque tum ex natu- fine arte accidere certum eft. Tertia, ex
ra & fitu locorum, influxuque fiderum promifcuo&fpurio volucrum congref-
dirTerentiffîmam quoad exteriorem for- fu > médium aliquod animal fpecie diffe.
mam conftitutionem,tum etiam ex fpu- rens, quod tamen de una & altera fpecie
ria diverfarum fpecierum commixtione participet, nafcitur, qux/« fequentïbus
etiam inonftrofam quandam formam enarrabuntur.
naâas eflè, ex pnecedemibus patuit. Nam Ex hifce itaque concluditur non o-
Nil in Vo-
mnes illas Avium fpecics, quis America,<que cœlj
diverfus-
lacrumge- quod de Quadrupedibus verum effe fu-
nere faci- AfncayAftaJndici,toto,utajunt,caeloab
lius eft, pra demonfiravimus,'multo verius id
afpeftus
mutât re.
de volucrium génère a,flerendum cen- Europ&is differentes,nec non prodigiofa 1rum fp*
femus, idque triplici de cauCa primo quadam varietate fiupendas producit,o- cics.
C

quia diverfarum fpecierum in volucri- mnes intra Arcam concluras fuiflc,neque

bus commixtio, ex una fpecie differens
omnino animal conftituit ,quae in volu-
cribus multô facilior efi, quàm in'quo-
vis alio quadrupede ob communem
membrorumferè omniumin iis confti-
à conditore in primordio rerum fub tan-
ra diverfitate produ&asfuiflè fed poft:
earum in univerfuin Terrarum orbem
difperfionem diâis decaufis tantam va-
rietatem incurriflë j quod idem de vege-
te
IV 2
tabili Natura intelligi velira quemad- tes, centum Anferes quadraginta Lepo-
modùm inprœcedentibiu innuimus, quae res, plurimofque Pilces inventos fuifle
rêvera tantas fubit mutationes ex natu- More aliarum volucrutn aquam non bi- More*
raloci, & diverfo cœli afpeâu, utvix bit, fed loco cjus calido animalium âquiU.
clima fit qux non vel unam & eandem (anguine, cujus avidifTinuim efi;,ntim
planta: fpeciem in aliis aliifque climatis
explet; roftro adeo duroprxditum efl:,
plantatam diffcrentcm faciat cui & utaboffium fraftionc nonnulla lpecies
omnzs'Botanokgi experientiâ do£H fub, Aquilina, OJJtfraga diâafit cadavera
fcribunt. His itaque praemiflis jam ad non tangit ied ex naturx quadam ge-
volucrium recenfioncm nos accinga- nerofitate illis contemptis, vivorum a-
mus. nimalium praedà triumphat halitum
foctidum habet, undè reliquias cada-
Classis S II.
verum in nido reli&as, nec eas nec
Folucrium in Arcam introduEiarutn aliud animal abfumit undè utpluri-
enarratio. mùm ex divcrfbrumanimantium putri-
Quod inter Quadrupedia Léo eft id dis corporibus calore nativo fermen-
inter volatilia merito fuo Aquih Ani- tatis, <Dracones illi Volatiles de quibus
in Mundo Subterraneo fufè egimus, ori-
ginem fumunt. Sunt autem fpecie dif-
férentes Jquila propriè in fua fpecie
dicitur •^âjcrcid^' eftque genuina,
omnium fortiffima & generofiffima,ni-
gricans, denfiffimis fulta pennis, roftro
duriffimo,quo facile omniafrangatj alis
longiffimis, oculis igneis & profundis;
clangore fuo omnibus animalibusformi-
dinem incutiens. Sunt alix Ofjifragx a- Direriitas
liaecaudâ candidà in nigricante corpo- rum.
rum
re, quas Tygargos vocant alia ^ttoç^K©
diâa Inatumvenatrix; alia T^voxonli-
p (S^ ad Vulturem propè accedens, quam-
vis robore & magnitudine tum corpo-
ris, tùm animi, minimè ipfi par fit; eft
etiam alia, qux dicitur oiMâ.3^, qua-
fi diceres, Aquila marina.

mal clangeiis, generofum, bellicofum,

vifîis acumine, & altivolatu principa-
tum ducens. Vivit raptu, nullius non
dicam volucris,fed ne ad quadrupedum
afpeûum pavens utraquemagnoim-
petu adoritur, & qua rofiro, quà ungui-
bus validiffimisdilaccratadevorat ne-
que Pifcibus quidem parcit. Fertur à
Zoologs y Gefnero } &JldroVando, in uno Vtdtor eft generis Aquilini vora-»Valu».
JquiLt nido quandoque trecentos Jna- ciffimum animal AqvaÙ ctiam gran-
dius,
dius, & tantae forticudinis ut Eluos quidam caftanci coloris, aîiqnseLepo-
ctiam hominefque fame flimulance in- I rini alix aurei coloris & non nifi pen-
vadere audeat, uti ex variis cafibus di- nis, rofiro,capire, unguibus colore
dicimus; vivirquieraptu. Yatcr Joanncs aliquantùm differunt ac proindèpri-
'Bjpttjla Cyfitus celebris Societatis no- migenias tantîim Jpccics ^'fàlam &
ftrx Mathematicus dum Hefoetiam de- Vtdtunm'm Arca coniervatas fuiflecen-
feriberet, deferibendo luftrarct cum lemus non cœteras Ayailarurn fpecies,
ininaccefii propè montis fcopulofi ver. quxpoftmodunivel firu & natura loco-
ticem à nemine unquam penetratum rum,autadulterino congrefiù natae fue-
(ummo labore afccndifîèt, in venir eum runt voce non tain clangere, quam
adinftar crateris effbnnarum, in cujus pulparediciturjuxta iliud:
centro quercum invenit & in ea nidum î>nm clangunt Aquila;, Vultur pulpare
pra?grandem ad infiar illorum, quosin probatur.
tectis domuum Ckoniœ extruunt, &in Grypbus. Utrum Veterum Grypbus in Grypîsut.
iis tres pullos, quos cum exaftiùs confi- natura rerum detur, incritô nonmdliàu-
deraret, eccè pullorum parentes ad vo-
lantes, tanto cum impetu irruerunr,ur
nifi armis probè fuiflènt inftrudti comi-
tes, de vita eorum a&um fuiflèt in-
teremptamatre,invencruntlongitudi-
nem alarum fefe ad duodecim pedes ex-
tendi(îè,àroftri verô excremitateufque
ad ulrimum caudae terminum, feptem
pedes invenêre majores in ala pennae
longitudinem ulnx feu cubiti magni-
tudinem aequabant fub arbore veronil
aliud videre erat, nifi ingens cadave- bitant prout enim dcfcribitur non
rum eorum animalium,qu3e raptuilluc animal volucre chimxricumeft hçtpto-
tranfportaverant, congeriem. Speâare teovrfjLoçQov 3 ex Falcone & Leone con-
licebat hîccrania puerorum, Leporum, ftitutum fednobishîcnondeChimac-
Camtm Agnarum, Caprarumque exoflàtas ris, tèd de vera & reali volucrum fpecie,
pelles, quin & Pifcium infignes reli- quamyçy'(|)ÉÇ vocant,(ermoeft.
quias • Quxcum admiratione obferva- Certumefl: ex Geograpborum Se M.
ta, pofteà etiam typo,quae videratevul- Vauli Vcneti relatione, in!{ipbœis monti-
gavit. feft itaque Fuhur Aquila major, bus, & uhitms A/îaticœ Tartariatcrmi-
calvo capite, roflro adunco, unguibus nis, immenfae magnitudinis volucres
validiflimis coloris grilèi, cxtera com- reperiri quas citatus Author Grifalcos
munia cum Jquila habet; non vivisfo- vocat, quarum venatione, & aucupio
lùm, fed & cadaveribus utplui imùm, maxime deleâari fertur M"agnus Charn
quorum putorem ad multa milliaria Tartarorum Monarcha Quae eadem à
{èntit vivit, qux Aquila non tangit. Et nofiris Patribus Chinenfibus vera eflè
cum paulo antè varias jfquilarumfpecies cognovi verum cam nemo hodiè fit,
adduxerimus vero tamen fiirùle eft, qui eos (è vidifle atteftari poflit ego
omnes illas fpecies ex promifcuo Aquilœ quoque meum de iis judicium fufpen-
cum Vulture, am ex ifiis prognatis) coi- deremalui, quàmaliquid de iisincerti
tu natasfuiilè; praefertimcumplerafque determinare. Si vera fint qux de iis
jiquÛas vulturini generis cfTe afleranr Autbores referunt ego cos vulturino aut
Omithologi quarum alix funt cinerei, Aquilino generi facilè adfcripfcrim,qui
K 3 vel
 vcl naturâ Regionis, vel influxu cxli
in tantam magnitudinem excrelcunt i
undè eosetiam ab Arca eximimus.
rp u e Hgc. Strutbïocamelusfie d i &USà 'PaJJere &
~<t~.
Camelo quorum animalium tormam
coquit, utiex ejus in fiabulo excre-
mentis comperimus quamvis id non
in nutrimentumejus cederc exiflitiiem,
eo quod nullum animal nutriri poffit,
nifi ab eo quod primo vitam habuerit;
Deglutititaqueavidiflimeferrum,vel
ut corroboret ftomachum velin abdi-
tx infirmitatis medicamentum fiqui-j
dem experimento comperi vel ipfas
Gallinas xream monetam eodem fine
appetere, &deglutitam per (èceffum,
tametfi jam veluti rubigine^nadam
confumptam reddere. Caeterùmeft ani- Proprie-
mai obliviofum & ftolidum infidias tates Stru-
thiocameli.
enim hominum cùm attentat evadere,
I
caput inter condenfos fruticesabfcon-
dit, & phantafix perfuafione delufum,
capite non vifo reliquum corpus pari-
ter in confpe&um nonfè dare fibi per-
fuadet; & uti prxlongis tibiis ingentes 5

palTusfacit, ita quoque homini non ab-

fimilibus in gradiendo paffibus utitur
dum vero fugit quàpedibus, quà ala-
rum remigio fe quàm celerrimè promo-
vet cxterum ad volatum aliarum volu-
gerit; quamvis quoad Ta/ferum parvita- crum more prorfus ineptum,utpote car-
tem nihil commune habeat çpxQiov nex molis pondere impeditum Ova,
enim, (fie enim à.Grœci$ Pafferculus ap- quae parturit ingentis magnitudinis non
pellatur) minorum Avium generi ad- incubando fovet fed arena ferventi
numeratur. Struthiocamelus Aves omnes commifla foli excludendarelinquit;So-
magnitudine excedit ut proindè ei litudines Africœ fabulofas amat Atque
nomen Struthii ) non tam vere ac rea hoc animal aligerum etfi ex diverfis con-
litcr,quàm>cj? T!w âfUQ&mt obtige- flitutum videatur, unam tamen & per-
rit. Monftrofum animal eft, quia ex feâam fpeciem conftituere, certum eft,
Quadrupedibuspartim, partim ex vo- ac proinde fuum intra^rc^ralocumob-
lucribus multum participât. Si molem tinuiffe, nullus dubitare debet.
fpe&es corporis ,id gibbofodorfo colli Accipiter \kccfe Grœcis didus, eft a- AecifUtt.
longitudine, robore tibiarum, bifida nimalvolucre pipans, animofitate
ro-
ungulà Cameli formam proxime acce- bore, volatualtiffimo &cyclicoadin-
dit fi pennigerum corpus, fi Ovipa- RatJquiU, omnibus animalibuspraeda-
rum confideres, Avium numero acce- tioneinfeftum, non Gallinas duntaxat,
dit. Nutritur fcminibus, & fine dele- & Columbas, caeterafque minores Aves
âu, quidquid offertur, dévorât ferro infeâatur fed & Cervis Capreolis, Jgnis lProprie-
avide inhiat, illudque devorat, uti ex- Ltporibufque bellum movet viÛaque, tatesAcci-
yfinit.
perientia Melitœ me docuit ubi paffim mox fanguine exfu&o deinde etiam
ex^/r/caallatifpecîantur; imonon il- dilaniatis corporibus, carnibus eorum
luddeglutit folummodô, ièd& fpeci- faturatur fame vero ftimulante Mûri-
ficâ quâdam flomachifui qualitate con- bus, fymisy Çerpentibus 7alpijque vitam
fufti-
fufunet dum lànguinearum volucrum
copia datur, aquam non bibit fangui-

nis fu&u contentum Cicur vero pofi

ficcioris alimenti ufum, aquam etiam j
bibit, &imôartemanfuefa£tiJ non fo-
lùm fruges fed & panem comedunt. ]more, frugibus, magno fubinde confi-
Hxc unica inter rapaces & feras Volu- j<torumagrorum detrimentoj ex tranf-
cres eft quae cicurrima & maxime fa- |migrantibus Avibus una cil;.
miliaris fiat homini Evolat enim ex
manu heri fui, Aves ad nubes ufque
profèquitur, praedamque reportât j un-
de Principes & Magnates eum paflîm Il
in deliciis habent & aeftimatione j JE-
gyptii quoque eam unà cum Accipitre fin-
gulari apothefeos honore, primum in-
ter D E o s fuos locum dedere De quo
vide Oedipumnojirum.
Grtu à gruendo fic diâa, volucriseft,
una ex majoribus ,collum duos dodran-
tes longum, aititudinem vero ab imo
quatuor fe-
pedis ad doriîim extremum
rèdodranteshabet pedesferèfefquipe-
dales roftro palmari; cinericei utpluri-
mùm coloris funt,- Qux deGruibus fin-
gunt 'Bottaiy uti experientia docet, in ad*-
verfis fibi invicem auxilio funt Ciqui-
dem intcr volandum nonconfufumuti
G/«?H^,fedin cunci formam redaâum
ordinem tum ad moturn aëris confrin-
gendum tum 'ad commodiùs fe con- Ciconia Avis eftprorfus,quoad formam <C!<WM.
tra ^«//uidefendendum, mirânaturae Crut I
j
induftriàobiervant j \ck\t\xtGallmarum < quoad
fimilis etfi paulominor verum n<A<~)yO*o
1

<
naturam & proprietates diflimi-
lis
lis eft, dum vocem
dicitur juxta illud:
Glotterat immenja de
roflro.
emittîc Glotterare

Tune Ciconia

Eft animal altivolans, pium, prudens,

& caflum magnas utilities hominï
bus prxftans, dum Prov incias & Rc-
giones noxiorum animalium peflelibc-
rat vefcitur enim fynis Lacmis ^m-
hetïs, Serpentibus hincftagna & pru-
des ob nutrimenticopiam amar. InUr-
bibus& Pagis utplurimum, nidosfuos j
flipra te&orum extremitates,autcami- j
nos etiamextruit, quosfpinis & fenti-
bus tantâ induttrià ad pullortiiii cufto- j
diam munit, utnuIlaFf/tf, Martes, aut
Glis illum facile penetrare poffir nidus
non toncavus,{edplanuseft,ubi incu-
bât ovafœmina, ubieducatpro!cm,in' j
teriaimasdecommeatu(bllicitu.<i,quein
mirum vifu,roftro implicato Serpentibus,
tfanis fimilibufque linnma alacritate
nidoimportatj&depofitàpradâ vcluti
fœminat incubanti de ea congratulatu-
rus, varia gefticulatione rofiri, glottera-
i AràtA volucris eft

*X-' "m"'
J
five colli
Ciconiœ
pedumque longitudinem (peâ:es, pror-'1E'Ó3:

~`11a

I~

*m?JJJ))) 'VV^SSÎSi.^

re incipit; praetereà infigni crgapullos fiisfimilis etfi aliquantillum minor na-

amore feruntur, ut proinde Qi^çoç- j turàfiiâaltivolans, undè ab arduo vo-
ynx., quod de Cicontis dkitur, id de pa- latu nomen habet; Pifcibus,Anguillis
rcntibus filios magno amore,cur & fol- oftreifquedelecïaturjpaludumlacuum-
licitudine prolcquentibus fymbolicâ que incola in iis venandis omni indu-
figniHcatione in adagium TèAdfyi^etv firiâ utitur; tempefiatesprxfentit, qua
verfum fit, ut proinde domus in qua ni- de canfa in iiiblimiora aéris fpatia, fu-
dificant, profpera ea de caufa dicarnr, pra ipfas nubes, ut ibidem ab omni tem-
quud uti paffim boni ominis & aufpicii peftatum procella immunes, & liberae
Avis eft ,ita eandemoccidere nefas, ab fint avolant. Magnates hanc avem
omnibus cenleatur. Novit praetereà Ci- magno inpretio tenent, tum ob amoe-
cotm^ uti & Hirundo tefte Sacrk Scri- niflimum Falconis cum Ardea in
fubli-
ptura, tcmpusabeundi ex Rtgione in mitate aëris pugnantis fpe&aculum;
K egionem, & tempus rêver tendi, quod tumobnaturx
induftrias, quas in pu-
adeo exade tenent, ut 21 Maitiicirù- gna exercent, fpecîandas: Ardea fiqui-.
advenx in Germania difeedentes dem quamdiù Falcone fuperioreft, nil Jinpugnan.
io cum
ter
verôcirca 16. aut 18 Augufti obfcrven- fibi timet, ujbjeâ:a tamen miro quo- lFalcone.
dam nature inftinâu excrementa in
tur,per mare mediterraneumin vicinio-
Gneciœ loca ie conferentes dorfo fe- Fakonem evibrans, fubindè vd Fakonem
ra
unà Hirundines portant volatu de- ex<œcar,aut acrimonia fordium pennas
cum
feflàs,pro cujus obfequii pra:ftiti benefi- ejus aduritcontumirque;atque hàc aflu-
cio, i lia; cantillando Ciconiarum in volan- tià faepè vi&rix evadit. Eft autem mul-
do laborcs veluti demulcere videntur. tiplex Ardeamm genus, inter qux tamen
~alees-
Baleonia primas obtinet ob praftantiam men in Cyhis'Poloni*& Lituaniefubindc
pennarum quas capite portât quas reperiri, quoad magnitudinemCygnofe-
ne Principum quidem pileis dedignan-
tur. Videtur & hxc fpecies ex ipu-
rio eon~refiu Ciconide & ~IrdeR ob fimi-
litudinem naturxpfodiiiTe; nt proinde
folùm Ckoni<im,Arde.mitamen, vcluti dif-
ferentem fpcciem, fpb dubio in Jrcam
admittamus..

rè aequalis, coilo, roOroque longocon-

fiat, cuiadnexum habet vcluti iàcculum
quendam magnx capacitatis quam in-
gluviem vocanr,quo five Pifces,llvealia
animalcula capta in vi&us ulum recon-
dit. ln America inveniuntur, & 'Pelicano
haud abfimiles Onocrotali,fimili facculo,
at multô majori fub roftro inflrudi etfi
rarioneclimaris quoad formamcorpo-
ris non parum differant. Eft & aliahujus
volucris fpecies ingluvie carens rofiro
conftans longo, cujus extremitas non a-
cuminata, fed ad formam cochlearisdi-
latata cernitur,quac proindeG>c/VMrwdi-
Falco habitu & moribus non diffîmi- citur. Qux verô de 'Pelicano Poétae,Pido*
lis efi: Mcipitri volucris fera, rapax, ad refque Hngunt,fabulis adnumeramus.
venationes maximè idonea; altivolans;
vefcitur avibus fuâuque recentis fan-
guinis earum gauder- quarum innumerae
ferè funt fpecies, tum colore, tum cor-
poris magnitudine différentes; quas ego
tamen primogenias fpecies non facilè
dixerim fed vel ex promifcuo Acàpi-
trum, Falconuniijue congreffu vel etiam
ex natura locorum regionuroque in
quibus proveniunt, naturâ & proprie-
c?tenatas exiflimemunde non omnes
intra Arcam conclufas autumo, fed uti
dixi, primigenias tantùm fpecies.
(Pelieatius }quem nonnulliquoqueoVo-
X^VaAsi', à ruditus afinini voce, non
di(Timili,ficvocantrefl: volucris uti pere- Gfgnus volucris drenfins, hsec eft (fymu:
grina, ita ha ud Europais nota, audio ta- enim voxejusdecantatiilîma aquarum
L incola,
incola plus natatum, quàm volatum dis in Meridionalibm vero Regioni»
amans; herbis & granis velcitur, An/cri bus faporis pratftantiam uti perdit¡
fimillimus; in pugna acriori, unus altc-
rum irâ ftimulante uti </?~f nadir,
,
dévorât robuftum corpus h ibet Ipiffis
mollibufque plumis undique vcftitum
alas tametfi longas habear, mediocriter
tamen volât, aegreambulatjopttmeria- j
tat ei cum Aquila antipathia inrerce-
dit & bellum, etfi unus contra hoftem j
nil attentare audeat plures tamen uniti j
jfquilam facilèconficiunt. Quaeverôde
Cantu Cygnaeo ante mortem iùaviffi-
mo adferunt Poëtae; ilIaf;bulofisMy-
thologorum narrationibus jungimus; ita non facile opi paris menfis apponi-
cum hucufque nullus fuerit qui Cy- tur Jnfer pedes cartilagineos habet,
gnawm hanc Mu(k:am fe audiMè, tedari ad benè natandum à natura ipfi datos;
queat. co'ore albo, vel albo-cinereo utpluri-
Anjer Cygno magnitndine & mori- mum nitet five bibat five come-
bus ferè fimilis eft, volucris gingrîens, dat, aut volet femper gingritu fuo
herbis,frumentis,oleribus, 8c quicquid omnium aures moleflat: fine aqua aegrè
Fcrè occurrit vefcitur & devorat; vivere potefi eftque vel domefticum,
utiliflîmum animal menfiique gratifïi- vel iylvaticum hoc tranfmigrat il-
mum in locis Septmtrïoni magis fubje- lud non.

'PdVo. Nil inter volucres <Pa1ronihu4 non in admirationem trahat. Accedit,

fpeciofius natura produxit efique
avis pipillans haec enim vox ei com-
petit, pulcherrinia,fiiperba,libidino{a
nutritur oninis generis frumentis,maxi-
mè hordeo. TaVo pulcher eft quia
cauda tanta colorum varietate tanto
oculorum nitore ornatur ut neminem
quod ineeiTu fuo ncfcio quàm majefta-
tem prx fe ferat; fuperbuseft quia fui.
ipfius afpedu cum defpeftu quodam
caeterarum volucrum tripudiare vi-
detur. Libidinofus eft, quia libidi-
nis oeftro percitus uni vix quinque fe-
mellx fufficiunt imô fœminam ovis
mcu-
incubancem invadere non vcrecunda
tur. Eft & hoc in TaVone admiratione
dignumobfervatum,quodquaficogno-
lcerevideatur, ubi maxima fornix ftix
fira fit digniras; hinegemmatamfuper-
bo fuperciliooftentatcaudam, undique
cam élevât, undique ex pandit i fcipibm
fui ipfis circuma&ionecorporisfpe&an-
tium oculis, veluti fax pulchritudinis
pompam agit,& exercet & quoniam
novit folaris lucis radios maximum pen-
narum, quibus intingitur, fplendorem
Gallm Indicusy Avis ÎVlwwfimillima,
unde& GaUo-TaVo paffim dicitur fiqui- ita omnibus paffim notiflima; funt, illa Gallin».
dem prxter caudae fuse pulchritudinem,
penn arumque fplendorem in rotam col-
ledarum menfis quoque Principum
haud ingratumgulae irritamencum prx-
bet y Avis ex Calecuto Indiœ Orientatis pri-
mùm in Europam prxteritofeculo trans-
lata, ubi jam ubique communis eft
Vefciturcommuni cum Gallinis&c Anfe-
ribtts cibo: Capite confiât duro cui ad-
inftar carneae molis appendiculam ad-
nexam tenet dimidio palmo longam,
quam cum cibumcapit, contrahit, cum
irafeitur totus inhorrefcit plumis, cau-
damque in rotam verfat, gradufque ar-•
rogantiâ fpe&antes exterret libidinis
tamardentiseft, ut fi f use fpeciei defint
fœminae, GaUinm etiam, & ^«^exinva-
dat, ex quorum commixtione nova
femper& Anamm & Gallinarum fpecies
emergit.
conciliare pofîèjUndc iftas foli exponir,
varitique colorum ex lucis reflexione
ortorummutationibus,quotiesgreflum
murât, toties novam fèmper, novamque
formofitatis lùae ipcciem prxbet. 'PaVo-
nem, quem Chiua, producit, tantse pul-
chritudinis eft, uteum è cœlo delapfum
eiîèputent, nec nifi Regiofervitdele-
étamento. Falfumeft, quod de eo plebs
tradit, pedum minus pulchrorum alpe-
âu PaVanern contriÙarï > caudamquedi-
mittere.
Gallus & Gallina, uti Avesdomefticae, Ga!Ita&
eucurnre ha:c glocitjre dicitur. De
Galù in pugna animofitate pedtorifque
conftancia dc Gullorum falacitate, Galli-
narumque in ovis ponendis fœcunditate,
i de cantu cxterifcjue afR-ftionum pro.
prietatibus uti omnibus nota funt ira
non attinet dicere quarum itcrum infi-
L nita
nita propemodum varietas eft, pro na.
tura loci, & Regionis quarum incolx
funt. In China lanigerae reperiuntur,
non quod loco pennarum lanâ rectac
fintjfedquodplumisinftarlanxcriipn-
tis veftiantur. Vide Cbinam noflram 11-
lujlratam.
AnM Avis aquatica à ftrepitofo cla-
moregarrire dicitur, utidomeflica eft,

i reliqua obvia monetam amare videtur,

à qua etiam abripienda, ubi eam inve-
nerit non abftinet. Eft & hoc non exi-
guum Corvi praerogativum, quod prx
omnibus caeteris animantibus Noê pri-
ira omnibus noti:filma,omnivorumeft, mô ad decrefcentis DiluVii ftatum ex-
ut nè quidem à T^tbitis Jraneis, aliifque plorandum, CorVum emiferit, deinde
animantibus venenofis abftineat fala- Columbam. Qumque tranfiffènt 40 dks
a-
ciffima eft, ita ut vel unam foeminam peruit Nt)ë femflram Arcae^quamjecerat,
mares complures plerumque certatim j dimifît Corvum quiegrediebatur & non
inire attentent, & fubindè pra: niinia reVertebatur donec ficcarentur
aquœ. fuptr
falacitate etiam Gallinns invadant ex terrant.
quarum adulterinocorigrcflii, aut etiam
ex ovorum Gall'mis fuppofitorum
contra, exclufione, eadcindènafcitur
CornixKaçMvn CorVo haud degener,
auc & moribus, colore, & ingenio fimilis y
CcfMt~.
t.
Anatum GallinarumVe varietas quam
fubindè fatis admirari non poiïumus
Quod & 'Plinins obfervavit; aitenim
Super omnia tîl Anatum ovis Gallinae
Jubditïs atque exclufis admiratio primo
non plané cognojcenùs fœtum mox incerios
incubitus follicitè coriVocantis poflnmo la-
menta circa pifeina fiagna mergentibtti f
pullis naturâ duce. EHque vel domeflica,
vel fylveftris, quae tamen fpecie non dif- Dividitur ab jfrijlotele in tria genera, in
ferunt, cum una tam iis, cjuàmhifcefit 'Pyrrocor'Vum t Monedtdam, & Coraciam,
natura, proprietas & affeâio. five Graculum. Verùm fi re£te ea ex-
Qor\us animal volucre fat notum,ni- penderis, omnes Cornices corvini gene-
gerrimi coloris ( quamvis in ultima Se- ris effe reperies,minimè primxvas {pe-
pteiitrionis plaga etiam albi, uri & Urfi, cies.
Vulpefaue reperiantur) voce grocire, Qolumba fimpliciflimum
mundum, Columbs.
<
quod ab aliis quoque crajjare dicituri mite, & fine felle animal volucre, cui
natura fua animal voraciffimum, cada propriè gemitus convenit, & frequens
veribus verô maxime deleâatur quam- I in Sacris Literis ejus fit mentio uti,
vis fruclibus quoque, Pi{cibus,pane,fi- Eflote prudentesfient Serpentes, & fimpil*
milibufque vefcatur furtivâ quadamces fient Columbae & in Canticis Cant.
aftutiâ prxditum, dum cicur eft prxter Vent Co\umbàmea,Jpeciofa
mea, &c. fru-
gibus

gibus & granis nutritur; varietate co-
lorum mirè decorantur, quem ego ima-
ginationis,dumovisincubant, effe&um
eflè cenfèo etfi verô animal falax fit,
caftitatem tamen injuribusconjugii ob-
fervandis, cximiè exhibent mirificè
fœcundum eft çum fingulis pene men- nas ficuti Columbx
fibus coëant concipiant,pariant, incu- I qmefcam.
bant, fuos excludant foetus. Triplicis
generis Ç\\v\t Columbœ Domeflica, fyl-
veftris, & Turtur-, qux colore quidem,
habitationc,loco ,& quantitate, fpecie
tamen non differunt quia in dotibus
naturx, & proprietatibus eandem con-
ficiunt fpecieni, quemadmodumCanes
maxime médiocres & minimi. Accïpï-
trem metuunt, vel ad ejus umbram per-
horrefcunt unde ad fe contra violen-
tiam ejus defendendas gregatim vo-
lant pernicitate volatus plerafque A-
ves fuperant unde Accipitrum conatus
facile fugiendo eludunt. Regius quo-
que Pfaltes, confideratàejusin volando
pernicitate,canebat Quis mihi dabUpen*
& Volabo &
re*

'bajiallfll. 'Bhafianut nil aliud, cpamGallfu fyl- pariter,fimilitu- VtogaStu.

UrogaUtu
Iisitadiâus
veftris eft & dividitur in tres fpecies dine caudae fimili Galli noftri Gallinacei,
Tbafianum à Tbafidis undis, quibus acco- Tetraon prorfùs cum UrogaUo non nifi Tetraon.
L3 caudae
caudxbrevitatediffertj qux ramen hx etfi una fpecieSj toto tamen coelo di-
rrcs i'pccies adeo pro climatuni loco- verfx videantur. Coëunt paffim cum
rumque différent! natura difFerunt, co- TaVonibut & *PaVogallis, undemox aliae
lorum varietate, formaque corporis, ut /pecies nafcuntur Grigdlm & Jttagen, ~ittagen

Gallinago mira varictate colorum àna- neceue fuit, omnes hujulmodi Ipecies
tura depi&ae volucrcs quac tamen o- intra Arcam fuiflè. Eu. & Gallmœ fpe-
cies,quam Numidicamdicunt, qux&
ab jEgyptris Gall'ma Œbaraonis vocatur,
corpore rotundo & globofo fine cau-
da, capite Galli, cseterùtn totum corpus
(ub cœrulco colore, miro quodam natu-
rae artificio nigris punâis confperfum
nitet nos veras Meleagrides efle, ex hie-
roglyphico earum fchemate demon-
{ira vi mus.
(Perdix volucris eft, ob lautitiammen- ~crdir.
mnes vcl .t G.illo vel ai ~aboRallo, vel farum fat nota, tot difFercntia nomina nt~df~.
1 a~one originem (lucunt unde non habet,quot Regiones funt, in quibus
natales
 natales fuos habet harum innumera- volucri Jeâione colligere potuimus,
biles penè fpecies ab Ornïthologis recen- nihil aliud Onygometram effe dicimus,
quam Cotumicem tùm quia ficuti ho-
dierna die, tanta abqndantia ex ultro.
marinis partibus, poriffimum in Italiam
advolant, ut vel ipfa littora & Infulas
contegere videantur magno utique
Aucupum lucro. ita quoque Ifraëlitis in
deferto, nullae alix vo ucres, quàm Co-
turnices tam copiofum alimentum,
D e providentia prxflare poterant.
Paffer eft volucris aftuta fallax, gar- Paffer.r.
rula, locis habitatisvicina,frumentaceis p.9~s.

fentur; quae tamen plerumque, Àrifto-

tele tefte ex *Perdice Gallo cxterifque
fimilibus procreantur vel etiam folacli-
matum diverntate mirum in modum,
colore, forma, moribus immutantur. In
Qbio Infttta funt rubrae, Gallinœ magni-
tudine, alibi albae, in HiSpania diverfi-
colores In JEtkïopia, & India, toto, ut
ajunt cœlo diverfificantur. Quxnam
vero fint fpurix, quxnam Iblummodô
loci naturâ tranfmutatæ iflius fignum
habeto quod fpuriae Perdices praeter
fruges & gra.na carnibus quoquedele- granis vefcitur; quorum iterum ingens
âentur quae verô mutationem à loci j différencia eft fi colores fpedes, funt
natura acceperunt tantùm frugivoras albi,flavi,maculati, & prorationeRc-
fpecie indiÂinâas effe cenfebis'- Quam gionuin diverficolores funt praetereà
regulam in omnibus exteris Avibus tibi fylveftres. Indki Pa£feresctf\ quoadco-
fervandam putes. lorem & corporis formam differant,
Coturn;x. Magna inter Interpretes quia
Coturnix. tamen cum noftris naturae doti-
Of~ S. Scripturx de vera & genuina hujus|bus concordant unius generis eflè exi-
j ftimantur vel fimiîitudincquadam na-
tura; fie di^i vel coeli fitu vel etiam
fpurio congredu cum aliis fpeciebus
haud diffiinilibus, in alias formas trans-
niutati.
T/îttacut volucris ex Indus primo in
i
Europam allara natura fua garrula & ~ryissés.
e.

humanx voci addiicendxaptirlîma vi-

| ridi & rubro colore imbuta capitefîr-
iniffimo ita ut ad difeendashumano
Avis fpecie controverfia eft, variis va-more voces claviculâ ferreâ conver-
rias de ea fententias referentibus. Noss beretur. Mimicos mores prx omnibus
quaenam ex variarum textuum de hac aliis
exhibet; nihil illis loquacius nil
afhï-
 aftutius, dociliufque quorum ingens i Cuniculos invaderenonabfterrenrur. Et
quoque différente eft. bunt, uti in La. quemadmodum in cœreris Avium ge*-
neribus fub multiplia differentia cofiil-
derantur Majores funt, Vlu/a, rBuboi
Otus, quorum aliqux montium inac-
ceflàs rupesjfabrkarum, turriumque ve-
terumfaftigiainco!unr,quaEdamfepul-
chra,meatu{que {îjbterrancos, aut tcâa
Templorum, arborumque concava in-
habitant. Sunt & mediocres, quos !B^r-
becianos, & Stryçes vocant funt mino-
res, quas Nocluas, & Guettas vocant &
ad aucupium retervantnr artificio
prorfùs noto omnes tamen ejufdcm
funt fpecici etfi quoad formas, ob cau-
fâs jam fâspiùs allatas, differentes. In-
gens eorum nullo non rempore multi-
tudo yîthtnis viguit unde Proverbium
yTwoxùLt «ç AGÙjvciç. NoSIhos jL-
thenis in ferre de iis di&um qui Capro-
ni Capram addere volunt.
$Hcay Gracis Ki'ûTce, vel K<7?ût, Jta. Pica.
nihm majores mediocres minimi, lis hinc force Cutta volucris el\ albo- K'¡'
omnes tamen roftt is aduncis iifque du-
riffimis inftru&i veicuntur Aviculis,
graris, fruSibus & poriflîmùm delica-
tioribus carnibus delc&antiir. Verùm
qui plura de hac volucre defiderat is
Ormthohvos confulat apudquoi
com-
plura admiratione digniffima circa hanc
Avem reperiet.
NoSîua animal volucre no&urnum,
carnivoruœ,lôlitaj juin, czreris A vibus

nigro pennarum ornatu, nec non cauda

longainftruéh ,• animal garruJum, aftu-
inquietum, furax, ad hominum
tum
animaliumque voces aptiffimum; Cae-
terùm 7rcLvQccyov3 omnibusenim rebus
pafcitur undè forfan Mulierum prx-
gnantium depravato apperitui KiHa.
vox accidit quâ Medici appetitum il-
lum ad res etiam non naturales in gra-
vidis Mulieribus denominant animal
invifum. Vefcitur Muribus %mis
La- i
nullo loco fiabile, & in operationibus
etrtis Aviculis Veîperttïtomhus Quiiiinquietum. Hoftes çxptntut Jprilam,
%uboms vocantur, Lepores quoque & \l& Ululât j quibus utplurimum in
prx-
dam
dam cedit. Quodveroaddifferentiam
attinet 'Picarum certe in Europa omnes
pene funt fimiles five formam fpeâes,
five colores caeterafquc natura? dotes.
Indicœ valde variant non tam quoad
corporis conftitutionem quàmobcau-
dae longitudinem <PaVom non diffimi-
lem. Ea vero, quam <Braftlia nobis ex,
hibet, tota noflrati fimilis eft, excepto
roftro prodigiofàe magnitudinis, quod
omniacum !Picis, quoad naturam, com-
munia habent; ira quoque non nifi ex
loci naturâ uti diximus hanc y£»~
fAoçQcùotv incurrêre ut proinde eam
jirca inferre neceffarium non *fuerit.
Hujufmodi monfirofe formae alites
producitTerra Freto Maoettanko vicina,
quas (Pegniaos vocant Hifpani Ornitbo'JPeguini ad
\fa-
mare
Jçellœnkum
4acilo
corpore
incedunt.

I
reliquam corporis molem in nonnullis
non parum fuperat reliqua cum Pica i
communia habet fi colorem excipias
hujus volucris aliquot rofira in Mufeo
noftro Collegii Romani, oftendere fo-
leo, quae fane monftrofà *Picœ conftitu-
tio, aliunde provenire non potuit, nifi logi quoque Anferem Magellanicum no-
ex cœli influxu foli aquarumquenatu- minant. Admiratione dignum in hac
ra ex xquo enim terreftribus, aquati- volucri eft quod non Avium, fed Hô-
cifque venationibus infiflit ne verô minum more ere£to corpore, pedibus-
rofirum prxgrande animal aggravet, que incedat,advolatlimobalarumbre-
natura ex offe quafi diaphano leviffi- vitatcm cxteroquin ineptum quibus
rao fubtiliffimoque ita inftruxit ut tamen in fuga quàm velociffime fe pro-
dena hujufinodi roflra, reliquae corpo- ripit neque alibi quàm in âiSth Freto
ris moli aequiponderare videantur Magellanko vicinis five Infulis, five con-
Sunt & nonnullae alix hujus generis, tinentibus, reperitur; Luculentumin~
qux facculum rofiro affixum tenent, dicium, alitem hanc corporis fui à re-
quos Onocrotali fuprà annumeravimus j liquis volucribus conftitutionein non
Sunt & aliae quas Qtyinocerotes appel. nifi à natura loci, obtinuiffe; quemad-
lant, a cornu quod ex rofiri extremi- modum & gigantex magnitudinis ho-
tate exurgir. Hujufmodi volucres uti mines in iis locis.
M Varia
Martini.
Varia funt gcnera & fpecies Ticorum Yw totus flavo imbutus colore ac
,•
quorum tamen omnium eadem pene proindè fummum in ISîerkis flavae bi-
natura eft, non nifi colore & forma di- lis humoreiùffufis,medicamentum di-
verfse. Omnium tamen proprietas' ge- citur.
nuina eft, arborum cortices rofiro, cum
valido fono pertundere, excavare, ver-
mrculorum quibus vefcuntur fub iis
latenriumcauîà undè & à Grœcis fav
JçjkoTkcltiIclj id eft Ârhorum Exca-
Vatores appellantur. Dicuntur Marfii,
eo quod Marri facrae fint volucres &
milites ad bellum ituri hac Ave in
Aufpiciis uterentur vel etiam quod
valida & robufta Avisfit, quae duriflî-
mo fuo rofiro etiam arbores excoriet,
fubveâetquc. Suntque varia genera,
tùm colore, tùm formâ, tùmmagnitu-
dine & parvitate diftin^a. Ad hujus- Turdm eft volucris granivora me-1'mdas.
modi revocantur omnes ferè illae volu- diocris inter Columbam & Terdicem K.,XAq~
cres, quae arbores fcindunt cortices magnitudinis, cujus ab Ornithologis in-
perrumpunt, & nidum ex ramo fufpen- numerse fpecies recenfentur. T'urdus
dunt cujuimodi funtquas Sittas, Chlo* proprie diâus eft, qui in Germaniaju-
niperi granis vefcitur cibumque prx-
bet non minus gratum quàm falubrem,
ita ut 7urdus meritô ornamentum &
delitiae menfarum vulgo dicatur; tam-
etG ejus in variis Regionibus tum
quoad vi&um & colores, tum quoad
formam fint differentes; in proprictati-
bus tamen utplurimum concordare vi-
dentur, exceptis iis qui aliquantu-
lum ab iis déclinant ut funt, qui aquis
gaudent inde Turdi Marini diâi, &
1
Chlot'tont.f. noues Galbulas five Galgulos vocant. ex Turdo, cum Fultca, congeneri volu-
tft autem Galgului idem quod ISle- cri, nata vidcntur. E Turdorum fami-
lia
Mttula. liaeflè cenfentur, MemU & JruJJelU, manas cantilenascdoûaad vivum ca«-
fie Germanicè diâae j quorum iterum tando exprimit; acproindèibnorisac
varias funt fpecies quarum illa hu- cantatricibus avibus annumerari (olet.

Vpupa volucris pulcherrima, & cri- core conficiant j eo fine, ut venatores

ftadiverficolore, eaque verfatili ,inftru-
&a rofirum habet acinacis inftar in
longum porreâum. Undè & Thefemi
in eam transformatum Poét* fabulan-
tur & quamvis pulchro illo colorum
ami&u fplendeat quàm nitidiflîmej
turpiflimam tamen volucrem eflè ex eo
Ornhhohgi cenfent, quod fœtore,quem
exhalant vix fufiineantur quodque
nidos fuos utplurimùmex humano fter-
foetore intolerabili à nidis ulterius in-
quirendisdeterreanc vel aliqua alia na-
turae proprietate, quam hanc ego efle
exiftimo, quod humanis /ordjbus,in in-
firmitatibus, ipfis folis cognitis veluti
antidoto quodam & jàlubri alexi-
pharmaco utantur. Videat Leâ:or Ope-
ra noftra Hieroglyphica,in quibus quàm
uberrimè de Upupa /Egypiïts facra, e-
gimus.
M 2 ritruH'
tiiruni.0. Hirundo. Himndinis domefticae vo- quinque, qui circa Tropicum hyema-
x:f«&!p.
lucrisfatnotaevariaeiùntfpecies Mari- lemeflèfolet, dies fereni i4naviganti-
bus auipcatiilîmi unde Alcyonia dm
& facra vocata notifllmaaviseft, cum
vix flumen prxiertim arbonbus ftipa-
tum, ubi non occurrant, reptrias.
Lufcinia. Inter AvesCanoras,qux Lufcinia.
carminé obleciant Lufcmiœ meritô pri- 4J'Â'}t~).Q:.

nae, Urbanx, Monranae, R ipariae & fi-

miles, quarum ramen una omnium pro-
priétés eft nidificare;& funt tranfmigra-
trices quamvis pleraeque alix m,ire non
tranfmigrent aliae enim in lâcubus in
concavis montium,arborumquehyber-
no tempore conglomérat» repei iuntur, mum locum obtinent. In cujusdefcri-
ex quibus deinde bole ^quatorem j prionc Tlwiw dici vix poteft quàm
tranfeunte, ad verni temporis tepidita- Poèticâ lafcivicrit licentiâ. Verùm cum
tem denuoevolant. Omnium ferècom- nil Lufcïniœ cantu tritius fit & verno
muniscibus funcMufcae, Vermes & fi- temporevix fit, qui non ejus cantu dele-
milia minoris molis in(è£ta. Vox ejus âetur. Modulos quos gutture format,
truffatus eft: caveas ad mortem ufque ab- Muficis notis expreflbs vide in nojîra
horrent quialibertateaërisunicègau- Mufurpa.
dent. Lujcinïœ proximè fuccedit Carduelis, Cardaelir.
Ax,ou/$çi Grœcè diâa quam naturaO~.anc.

praeterquàm quod fuaviflimè cantet,

Alcyon. alcyon. Volucris pariter omnigeno pulcherrimo quoque pennarum omatu
AAxtW.
colorurn niriùiflîmorum veftituamtôa, i dotavit funtque plurimae fpecies.
juxta mart,& fluminacondenfisarbori- Glanda, à laudando fie diâa volucris,
bus inumbrata, vivens Arïjîotele tefte, ex granilegis una eft inter fêgetes &
non muho'Paffere amplior, colore tum i fèftae criftx ftipulas utplurimùm de-
cxrulco, tum viridi tum etiam leviter gens, quamdiùgi'anis in agro colligen-
purpurco, variè toto corpore refulgens, dis diftinetur ferè ièmper fine voceeft,
roftro longo & tenui, nec honexiguâ ubi tamen in altum elevatur, tum enim
caudâ inftr Uwia, Pifcibus vivit, parit ova verô fine interruptione Deo conditori
fuos
 ccrtoanniteiTiporepeâusrubrum in
caudanirubramcommutet cui tamen

luos modulos veluti laudes quafdam in opinioni adftipulari 1n1 poflum, cu'nî
non
aëris fummitate, quafi clavo affixa con- diftindbdpeciu volucres, & ^tbeculam
tinua alarum concitatione perfolvit. & Tbœuicnrum^ eodtni anni temporedi-
M^gnoutiqueexemplo omnibusquid Jigehti inquifrione praeinifla, merepe
cob deceat, propofito. rillè meinincritn.

sicedrtl.z. FiceduLt Avis eu, à ficubus, quibus

~.>(9' Aucimini temporc avidifllmè vefci fo-
Ict, ficdiâa. Germants vocatur, Gras- PuUhrapariterAvicula Fringilla eft, PringiBa.
& Cavez inclufa obcantus fuavitatem
s~<.
muck, ubi ficuânonproveniont_,fim'ili-
gratifllma cujus Ornithologi varias fpe-
bu< tanjen ficui fructibus vefcitur. Italis
Ikccafico dicitur, Avis notifllma.
| cies adducunt quae tamen ad unumge-
nus facile revocari poffunt. Ad hoc tan.
quam
genus facilè revocari poterunt
Jgythelm Fringillago, quam amQrlw
vocant y.WKQKiy<& à granis collf-
gendis fiediâa & f ituilia.

Rnbetuda j. %uhecula Avis eft,pedore rubicunda,

undcte Tettoroffô dicitur &gufiui, &
auditui obcertam fuavitatem gratifiima.
t.flt!*•• fbœnkurtii à cauda rubra fie difta A-
f0~
COÔd
vis quam alii driflotelem fecuti, ean- l Parix Avicula eft, in multas /pecics fari».
dent cum %uhtcuU volunt, utpotè qux diviià ex iis qux canorx \«ocantur,
m a non
 non inhmum locum tenet quae tametfi
quoad colores & formam di(unguan-
tur, naturalibus tamen dotibus, pror-
fus conveniunt.
~i9ot~tcilla. Motacilla Avicula eft ripis flumi-
0~»>3".
num faxofis gaudens, caudâ trcmulâ;

gaudet & hîc tftymœ in Templo Divii

Coda tremitlaItalis dicitur ob perpe-
tuam caudae agirationem fubfulcatio-
nemque verum cum illa nulli non
nota fit, tempus perdam fi in ea dc-
feribenda longius immorer.
'Bsgulu*. 7{egulu4 Avium minima, Rex Avium
T(ÿy°~fy`'.
di&us eô quod JquiU bellnm move-
re, & vincere dicatur. Cxterum fepi-
bus ut plurimum rcmifque murorum Sùl, reduci poffunt.
'Pétri quod vaftiflîmis confiât loculis,
paffim videtur & nullo non tempore
dulcedine cantus fui, devotioni inten-
tis fingulare augmentum praeftat.
Prêter hafce innumerabiles ferè
aliae fpecies, tum in India Orientali, tum
OccidentaliAmerica reperiuntur quae uti
a noflris, tum colore multivario, tum
corporis forma valdè diÛingiiuntur ita
quoque ad primigenias fpecies, ex qui-
bus primam fuam originem duxerunt,
non nifi, ex naturae dotibus, proprieta.
tibus, & operationibus,conjeâurâfa-

Confe6tarium Apodi&icum.
Quo oftcndttur, à Deo, primo cuncia animaîiafub cerlo>&* détermina'
to numéro t conditafuijje, qux vel 3\(jitura loci &• Climatum, Çœlo-
rumque influxu aut promifeua dijferentiumfpecierum copulâ
deinceps in unherfam terram difperfa in injînitam anima-
lium multitudinem <&• varietatem excreverunt.

Incom- E U S Optimus Maximru totius mum Omnipotentiac & infinité fa-

prehenfi- Mundi & omnia qux in ejus pientiae fuae fpecimen edidic quod ut
bilis Dei
potentia ambitucontinentur ,ifapientiffî- demonfiremus,
in creacio-
ne rerum. mus conditor, quemadmodum primà Suppono primo. Quicquid in uni- Omnia
< ex
maflàm chaoticam, fub qua veluti fub verfa natura rerum, ex materia & for-;tis4Elemen-
com-
potentiali quadam abyffo, & feminario ma compofitum humanae menti occur- 1pofica.

nature virtutecontinerentur, produxit, rere potefl, id totum ex chaoticaqua-

ita quoque nullum vegetabile aut ani- tuor eJementorum TroUKjnriÇfJUCL » five
mal immédiate, prxter homnis animam œlorum vaftiffima corpora, five Stella'
ex nihilo, fed ex praefuppofita chaoti- rum compofitionem, five denique Mi-
cx maflx materia îecunda produxiflè neralium, Vegetabilium, Animalium,
cenferi débet in quo quidem maxi- tum Brutorum tum Rationalium ex.
cepta
 j
cepta anima rationali univerfâm œco- cum admiratione in vénérant Titymal-
noiuiam fpe&es, primaevam fuam origi- lum planta tenella in Cermania & in
nem traduxiffe id eft, ex quatuor ele- parte halU; in Sicilia & Jfrica in fruti-
mentorum combinativa yui^i feu mi- ces & arbores affurgere vidimus Cy-
(cella, produâa fuiffe. prelïùs in Septentrionales ora* tranftata,
Suppono Secundo. Omnia illa cor- Savinae herbx formam affumens arbo-
pora, qux fub triplici naturae gradu con- refcere detreâat Mala Perfica quon*
tincntur Mineralia,Vegetabilia,Ani- dam venenofain Europamtranflata opti-
malia, tametfi ex quatuor elementispri- mi faporis frudus producit. Innumeras
mo compofita, pofteà tamen,fubdiver- hoc locohujufmodi metamoi phoies ad'
fo Cxlorum Aftrorumque ad Terrain ducere pollem. Verùmnèlongiushi(cc
afpeâu cas, quas miramur metamor- immoremur, Lector curiofus <Botanolo*
phofes incurriffe Et experientia nos gos confulat, & quod dixi verum in-
docet primo in Mineralibus qux in veniet.
quibufdam melioris notae, quàm in aliis, i Suppono Tertio. In animaliumRe-
ideft, Aurum, Argentum, y£s,Ferrum,̀, gno idem evenire. Quotidiana nos ex-
Stannum,Plumbum,probioris inquam, perientia docet & Authores Indicarum «
f
nota; in hifce quàm in illis Regioni- fylationum abunde teflantur & tanto <
bus lapides pretiofos, A damantes ,.Ru- quidem in iis majores transfbrmationes
binos, Smaragdos, Atnethiftos produ- fieri quanta à reliquis )am diâis Na- t
cunt quz tamen aliunde, quàm ex na- turae gradibus ad di6bmtransformatio-
tura locorum non proveniunt. Sed de j nis varietatem majoremdifpofitionem
hifce fufca&um, vide in MutidoSuher- j habet. Dico itaque. Quatuoranimalium
raneo. genera, qux funt Reptilia, Quadrupe-
Si Vegetabilia fpe&emus,immenfam dia, Volatilia, Natatilia, Reptilia, &In-
moxintuebimur, Metamorphofeosva- feda primo ingentes tranfmutationes
rietatem Siquidem experientiâ Ma- fubire tum quia ex putri utplurimum,
differen-
tes formas giftrâ docemur: granatntid,terr* con- tum etiam, quia ex heterogeneacopula
aflumunt.
gruae infita, optimum triticum profer- nafci folent uti in praecedentibus re-
re aliis vero in agris feminata prorfùs tulimus Quadrupedia vero, quia ab
vel in filiginern vel etiam in avenam, initio Mundi fub certa & determinata
a tritico fpecie diftinâam degenerarc. j fpecie à O E o gloriofo & benedido
Item Caulium quas Capitatas vocant, I produâa fuerunt, quadruplici de eau-
femina difft rentibus agris inarata, ean- ia ingentes tranfmutationes incurrc-
|
dem metamorphofin experiri imo fi in runti quarum (PrioreRi utifaepe &pius
uno eodcmque loco per aliquot annos jam diximus, Afirorum in differentes
reftiterint, eas in rapas degenerare ex- Terrarum, Regionum, Climatumque
perimur. Petrofelinum ubi multis an- dilpofitiones influxus quâ uti paulô
nis fine cultura extiterit, herba cactero- antè docuimus, mirae efficiunturrerum
quin faluberrima in cicutam exitialem mutationes. Secunda efi phantaftica
Herbaeln tranfmutatur. Dein Plantae noflrates animalium tum Quadrupedumin coë-!
àicte in
fub aliis aliifque Climatibus plantatas, undo, tum Oviparorum in incubando
differentes fpecie plantas producent: vis & potefias fi cnim tantum poffit
ita, quemadmodùmfuprà diximus, Cin- infœmina gravida imaginatrixfàcultas
namomum in Lufitania plantatum in in immutando foetum in monfirofas for-
Laurum; Piperis plantam in Hederam: mas, certe id brutis denegarum fuiflè,
Caryophyllum Mufcatum in Cafta- is folusinficiabitur qui in brutis, & in
nez fimilem plantam tranftnutatum operationibus natnralibus rite obeun-
dis
 dis perneceffariam imaginatricem vim Volatilibus multo major, quàm in qua-
non re&e expenderit. Miri igitureffe- drupedibus multitudo & varieras cer-
âus tum ex congreffu naturali quadru- nitur.
pedum, tum ex concubitu oviparorum, Ex hoc quadruplici caufarum com-
effc&us metamorphofeos cmanare lu- plexu pntet, animalium numerum quafi
culenter patet. Tertia caufa eft, ex ho- in infinitum au^hiin eflè, & quotidic
mogeneo unius fpeciei congrefïu quo augeriabeotempore,quo à DEopro-
ex imaginatricis facultatis potentia fi ductafuerunt quod verow/7.3. Gmef.
non fpeciem faltem formam extrinfe- D E u s adduxit ad jidant omnia ani-
cam cum multiplici colorum varietate malia, utvideret, quid vocaret ea id
mutant. Hoc paâo, in ultima Septen- intclligi debet, nonomnia ca animalia,
mutatio in1 trionis plaga-, experientiâ & relatione quibus fucceflii temporis Mundus ter-
BataVorum omnia penè animalia, LV/?, refiris implcrus fuir, adeumduâafuis-
Fulpcs, CorVi, exteraque animantes, qux fe fed illarum qux De u s produ-
fub Zona temperata ftabilem colorcm xerat, cerras & dererminatas anima-
ibrtitae fuerunt, multœqueobperpetuae lium fpecies aliàs enim nullus finis ani-
nivis candentis afpeâum ex nigro & malium adducendorum, riullus finis nc-
rufo, colore in candidiflïmum colorem minum iis imponendorum fuiffet. Qux
mutantur. Quarto, caufa eft, heteroge- omnia fi quis paulo profundiùs expen-
neus diverfarum fpecierum congreflùs, derit, is fateri cogetur, maximam ani-
quo non extrinfeca tantum forma,fed & malium partem in Arcamy di&as ob cau-
intrinleca medium diverfumque quod- Cas non introduûam fuiflè j fed folùm
dam, ex diverfis fpeciebusnatum ani- primxvas illas animaliumfpecies quac
mal refultat. Ubi tamen notandum, tum in Edenia^eviomcxtabant, aut ex
hanc heterogeneorum animalium co- aliis Regionibus remotioribus Ange-
pulam, non cuni quovis animali fieri, lorum fingulis fpeciebus praefidentium
fed cum iis quxnaturae quadam fimili- ope duâuque intra Arcam admiffa funt:
tudine inter Jè concordant; aut etiam cum D e 1 Opt Max. folùm illa anima-
odoris, quo folo in brutis prolificus ap- lia, quorum fpecies à©i/wvwperirepo-
petitus ad generandumconcitatur, con- terat, intra Arcam confervandi fuerit
venientia, impelluntur. intentio non verô, qux polt (Diluviunt
Dubium hoc loco non exiguum ob- ob cautas fuprà adduâas fine fpeciei ja-
oritur Utrum quemadmodàm Mulus ex £turà nafci poterant. Patet tandem non
Equo © Afina produ&iu fierilis fit, ita folum ex hifce hucufque adduâis fed
© cetera animantia Jpuria ? Refpondeo, ex accurata quoque omnium anima-
quantùm quidem exanicn^liumgenea- lium paulo antè defcriptorum recenfio-
logia annotare potui id folùm in Mulo ne, non omnes animalium fpecies intra
compertum fuiffe, non tamen aequè in Arcam introduiras fuiflè j quod huc-
aliis Tragelaphittenim, etfi ex hete- ufque demonfirare conati fumus, atque
rogenea Hirci, &CerV/copulànatus{it, proindè Arcam ad omnes Animalium
is tamen plurimùmfe propagare, notius fpeciesprimigenias confervandas capa-
eft quàmut dici debeat idem decxte- ciffimam fuifie.
ris animantibus dicendum exiftimem. Verum cum jam occurrat Thœnicis
In volucribus tamen heterogenea haec memoria reftat exponcndum, utrum
propagatio legem non habet cum vo- haec avis in Arca\ocmn repererit ? Avis
lucres ex adulterino congreffu, aut ovo- fcilicet non veterum duntaxat, fed & re-
rum incubitu non fècùs ac reliquat vo- centiuin Scriptorum Relatione fupra fi-
lucres fe propagare foleant. Undè in dem celebrata Dicitur autem unica
Se
Se folitaria folo fuo contenta indivi- dipotuerit,rariorisfpecici phœnicopte-
duo & maris & fœminae formam re- ro qui prxter nomen Tbœnkis nihil aliud
tinens, aerate 500 annorum prxgra- haberer. Quis enim iftam volucrem
vata nido ex pretiofis jfrahiœlignis con- 5 oo annos vixiffe, ohfervavit!quiscol-
ftruâo, ardoreque Solis incenfo unà le£tis ex aromaticis farmentis nidum,
combuftam emori, deinde ex cineri- quo fe comburerct J vidit unquam ?
bus, rore& pluviafermentatisvermem Quis tufflatione alarum ligna ardore
nafci, novae generationis Thamicis fèmi- Solis fuccenfa fuiffe credet ? Quis ex
narium. Quis hic taminfanae mentis eftji cineribus natum vermem ad fpecici in-
qui hujufînodi fabularum figmenta ftaurationem intnirus eû ? nemo fané
concipiat?Quis non vider, hoc JEygpti- mortalium. Chimxricum itaque &
orum monftrofûm animal fuiffe cu-
prorfus propudiofum figmentum eft,
jufmodi complura hieroglyphicis fuis omnes tiippocentaurosîkSpbingiumMon-
inferunt, utiquamampliffimèdeiis ,& ftrum excédent, Ex quibus tanquam
inprimis de 'Pbœnke egimus, continen- infallibilibus rationibus confiât, 'Pbœ-
tur, quorum propriumerat, utquanto nteem, uti in rcrum natura nunquamex-
monftrofiores figuras exhibebant, tan- titit ,ita quoque in Arca non fuiffe, quin
to minora fub iis latere myfteria jaâita- &hoc Sacro textui repugnare, vel ex
rent. Quibus accedit ut illa fabulofa 1,hoc comprobabitur,cum avis hxcuniça,
Œhmicis narratio in omnium paflïm de neque mas, neque fœmina, in Arca
naturalihts rébus Scriptorum Monumenta alias inutilis fuiffet, & contra finem,
îrrepferit. Quod vero hujus volucris quem D e u s ad inflaurationeai fpeciei
ctiam mentionem faciant S S. PP. id intenderat ac proindè apertè dicat
cos non tam fecifle cenfèndi funt, qùod non unum aliquod animal, fed bina,
talemverè volucrem extare arbitraren- mafculum& foeminam ex omnibus ani-
tur, fed ut inde occafionem fumèrent, mantibus, Arcamqux ad fpeciei fèmi-
ad hujus avis fimilitudinem demon- nariumeonfervarentur, ingreflà cenfe-
firandi communem carnis refùrreâio- antur.
nem adverfus eos, qui eam negarent,& Excufamus tamen S S. Patres de
tamen Thœnicem non alio modo, quàm Phcenice agentes, qui non ex ignoran^
ex cineribus fuis propriis renafcendi tia, fed argumentum myfteriisconfer-
originem fortiri crederent, quemadmo- tifllmum altioris contemplationiscaufà,
dum de Unicornu & Pelicano qui péro- juxta inveteratam Poëtarum, Orato-
reaperto,fanguine fuopullos enutriret, rumque enarrationem, pulchris con.
allufione faâà ad Cbriftum fanguine fuo ceptibusexornatam, libris fuis inferue-
fideles fuos enutrientem.Qui vero tem- runt quemadmodumnon pauci ex iis
pore 77km Tbœnicem ^omam allatam, fabulis, etiam poëticas,ad myfticos &
inde 'Pbœnicis veritatem adftruunt ,fum- anagogicos fenfus tranfiulerunt. Vide
mopere halucinantur; dum facilèiis illù- S.Auguflinum de CiVitate D e 1.

N G A-
 v CAPUT VI.
Noë infusa Jmmaiium Scientiâ dotatus a Deo juxta pracepta
Qomini tandem Arcae Jïabula nidofque unicuiqne five qua-
dmpedibus 9Jtve volucribus convenientia exjlruere orditur.

EXpofitis in prœcedentibus Capitulis Ex omnibus animantibus mundis acci-

omnium eorum animalium, quae pies tibi feptem feptem id eft, fe-
Arc* deftinabantur viribus, & ptem mafculos & feptem foeminas &
proprietatibus à natura iis infertis quo- ex beftiis non mundis duo, mafculum
rum omnium notitiam Noë probè pot- & fœminam ubi apertè oftenditur fe-
fidebat, tandem Divini Numinis An- ptenos mafculos& feptenas fœminas ex
gelorumque affifientiâ fretus, jircamïa îD'jb? î<m iT^nn s^1? nonariDi
ftabula nidofque partitur, juxca mo-
lem corporis unicuique convenientem. dis
| beftiis mundis ingreflà effe & ex mun-
Q'iv, id eft, duo paria, mafculum 8c
Verùmcum hxc fine fchematismis con- fœminam animalia conu
cipi non poffunt, primo totius prima? qux quaterna
ficiunt Sic enim habet Le&io 70.
contignationis ampliffimum fpatium "tim o $5 ktIuuuv ffi x.ctôcLp£v àcret'
quadrupedibus deftinatum in manfio-
feu receptacula immundis bi- yayi (œç$ç <n
c.J'"
c.J'
mot. ima. clçg-iv <£
nés pro 3»Ay* Jt9V ^3 T®v xrhvav tSv fin
na & bina pro Mundis feptena &
feptenapropria diftriburum,(ub majo- Kctùaipdïv JVo Ko aptrei/ x) 3-nXy qux
ri forma ante oculos ponemus curiofi prorfus ^arapbap Çbaldakxcongcxxatit.
Leâ:oris. Congruit & Arabica Leâio
Quoniam verô magna inter Interprè- Mm» O^^M ^a'^aS\ sma fcM S-*?
tes circa bina & bina, feptena & feptena **jù3- j-*yi *j-*
anima lia diffidium eft; quid de iis (en
tiendum (le, paucis aperiamus. SuntIt
Et quoniam LeSliones ubique concor-
nonnulli qui dicunc bina, & bina ita
dant, re&è concluditur à primx fenten-
intelligi debere, veluti duo paria: qui- tix
Interpretibus,per bina & bina, per fe-
ptena & feptena duo paria immundo-
dam vero per unum marem & fœminam
rum, & feptem paria ex mundis ani-
iritelligi debere afferunt. Vcrùm cùm lis
mal ibus, duos videlicet mafculos & duas
non nifi ex (ènfu Sacrarum Literarum
fœminas ex immundis,&feptem mafeu-
decidi poffit, varios hic Textusaddu-
los & totidem foeminas ex mundis in-
cam, ut ex iis (ènfus veritas elucefcat. tra^rc^madmiflàfuiflè; fi enim unum
(DixitqueDovainxisad "N.oë{ Ingredere j
tantùm par ex immundis, & fèptem
tu (S omnis domus tua in Arcam &c Ex folummodo ex mundis introduira fuif-
omnibus animantibus mundis toiles feptena
f$ feptena mafeulum & fœminam; de uni' j
fent, fequeretur Noë poft DtluVium
non habuiffe, quod falvà propagatione
malibus Verô immundis Duo & Duo,
fpeciei, D E o in facrificium offerre po-
mafeulum & fœminam fed & de Volucnbus
tuiflet: Atquehaec eft quorundamfen-
cœli feptena & Jeptena majculum & foi mi-
tentia. Altéra fèntentia eft unum tan-
nam, ut Jaheturfemen fuper faciem uni- tùm introduâumfuiflè, marem &
Verfœ Terrœ. Ubi ex omnibus mundis par
fœminam quod ex voce Hebraica
feptena & feptena
O'iw dualis numeri colligunt HeÊrai,
.rcj¡, nM!y ~7 npn minnn n7.)i1~,1i,:lO enim per &!& non quatuor, fed Duo,
quem-
quemadmodumin vocibusdualis nume- 1gulam, ±
(§[non ruminât hnmundus erit-
membra gemmina- 1 Deinde vers. 1 1 Mondas & immundas
ri, o'T/D'yy /D'Jîk
Scba- volucres recenfet. Omnes, inquit, aVes
ta exprimuntita& ex voce DW
animalia, vel unum comedite, immundas ne comedatis Aqui-
»<wwi,duo tantum Il
Halixtum,
parex immundisin ^/ï<îw introdu&um ]am Videlicet^Gryphum, &
mundis vero anima- Ixion, & Vulturem, 6T Milvum juxta
fuifle, cenfent; ex
introduâa fuif- genus/uumt & omne corVim generis ©
Jibus feptem tantum
fe tria videlicet paria mafculum &
i Struthionem ac No&uam & Larum at-
que Acàp'itiemjuxtagenus fuum, Hero-
foeminam feptimum verô facrificio
dium ac Cygnum & Ibin ac Mergu-
poft -DiluVium à Noëmo perficiendo re- lum Porpliyrionem & Ny&icoracem,
fervatum. Verùm qui vim & energiam Onocrotalum & Charadrium fingula in
in Textibus prorfùs concordantem rite quoque © Vefperti-
expenderit, is fanè vel violenter fe à genere fuo, Upupam
Autboribus trahi fen- lionem. Atque haeceft animalium tam
primac fententiae immundorum re-
tiet:QuifecundsE fententix fubfcribunt, mundorum quàm
caufa cenfio quam Sacer Textus nobis pro-
iifanè id non alia de feciflfe cen- »~
efique veluti compendium o-
fendi funt nifi quod fi duo ex fi n, ponit
animalibus paria mnium eorum de quibus hucufque
gulis immundis ex
admitterent, egimus. Quadruplici itaque combina-
mundis vero feptem paria
nè animalibus tione,quod ex animalibus mundum fit,
vererentur Arca tot
immundum, ita determinat, ut
recipiendis minimè capax foret, & ne quod
nimio ob ani- nullusde iis ampliusdubitandi locus re-
Arca ex onere, tantam
malium cmltitudinem aggravata fuc. linquatur.
cumberet Sed nos uti utramque fen-
tentiam probabilem cenfemus ita Combinatio Quadruplex,
fo- ex qua
quoque, five intra Arcam unum
lummodo animal'.um par, five duoex Omne quod ruminât & ungulam biful-
immundisparia, ex mundis vero licet cam habet, mundumejl ut Ovini ©
feptem folummodo, five bisfeptem po- caprinigener'ts animalia.
namus, Arcam tamen femper adhuc Omne animal quod et ft ruminât, ungulam
fat capacem fuiffe, nec quicquam à ni- tamen folidam habet, © indï)nfamjm
mio pondere metuendum fuiffe. Quodj mundum eft; ut Camelus, fis» cœtera
ita ofiendo. Novimus ex i 1 LtYiùci, Omne animal, quod nec ruminât neque
&14DW*. quaenammunda, quaenam bifulcam ungulam babet immundum
immunda animalia fint Verba addu- ejî ut Equus, Afinus.
cam Né comedatis qua immunda funt: Omne animal quod* ungulam qtiidem
boc ejl animal, quod comedere dtbetïs, Bo- bifukam babet fednonruminat im-
vem & Ovem & Capram Cervum, mundum e fi ut Sus, &fimilia.
& Capream, Bubalum Tragela-
phum, Pygargum, Orygem, SfCa- Sed quodnam in Avibus mundarum
melopardalum Omne animal quod in immundarumque fignum fit,exprefle
duas partes findtt mgulam & ruminât, Sacer Textus dicit: omnes videlicetA ves
comedetis (De bis autem qua rumi- carnivoras & rapaces quae carnibus
nant ® non diYidunt ungulam bac 0- caeterorum animalium & fanguinis
mnia comedere non debetis Camelum, {uâu vivunt, neque etiam hodiè facilè
Leporem, Chaerogryllum,quia ruminant, in cibum cedunt,&funt omnes ex,quas
& n$ft dividunt ungulam, immunda erunt,
Sacra Scriptura paulô ante recenfuit o-
y>obisi Sus qutique ~MOMMM<&K~ un- mnia fcilicet animali a;id eft Aquilinum,
N
1vT 2 A Acci-
Accipitrinum, & Corvinum genus, & fum cum non reperiret in tantis aqua-
no&uarumgenera & fpecies: Cùm vero rum turbinibus ubi requiefceret pes
mundarum volucrum mentionem non ejus, neque Arcam amplius aquarum
faciat fîgnificare voluit, prxter di&a j voluminibusveluti coopertam reperi-
carnivorarum rapaciumque volucrum ret, uti nonnulli volatu tandem defef-
genera, reliquaomniacomedi po{fe}3c fum, aquiiqueinvolutumpenifle, exi-
proindè munda eflë & feptena ex quo- Aimant perperam potuit enim is divino
vis genere intra Arcam admifla fuifïè, nutuconfervari, modo nobis incogni-
quamvis etiam ex immundis volucri. to. Nos tantum hîcquid fieri potuerit,
bus, non duo tantùm mas & fœmina, phyfico more ratiocinamur. Verum de
fed feptem in Arcam introduâa fuiflè, CorVo in 2 Libro fufius, uti & de CorVo
indè concludatur. Quod fi Noë Cor- non redeunte & redeunte iterum totam
vum volucrem immundam extra Arcam difficultatem ex mente Sacfi Textus,
ad T>ïlw\>ii diminutionem explorandam enodamus. Verum ut fingulis anima-
dimifit ifque non reverfus dicitur; libus tam mundis quàm immundis
J
f ertè corvinam fpeciemeoipfb, defe- propria fiabula in Arca extruantur,
âu alterutrius fexus deftru&am fuifle, hîc catalogum omnium fupponcndum
quis non videt ? CorVum autem dimii- duximus.

Animtdïa ex Quadrupedibus.

Munda Immunda qux licet ruminent, Solipeda

!BoT~j.
tamen funt
Oves. Camelus, ruminat, fed non bifulcum.
Cap- Lepus, bifulcum, fed non ruminat.
CerVL QbœrogryUus.
Alce. Sus, dividit ungulam, & non ruminat
IBubuli. Strutbiocamelus nec ungulamdividit ,nec ruminat.
Tragolapbi. Canes.
Oryges Feles.
Camelopardali. Fulpes, & cxtera in catalogo animalium reccnfita.
Et omnia genera &
fpecies quse ex hifce
produ&xfunt.
Volucres immunda. Volucres mundœ.

Omnes que carnibus& raptu Omnesex,quaefrumento,baccis)ftu^bus,&:

vivunt. vermibusvivunt,uti
Aquilinum. ~) GaÏÏifioUm*.
Accipitrinum. j- genus. Cohmbx.
Corvinum. j ïïaffens.
Omnes noâurnx. Perdices.
NoSîtM. Attagenes.
'Bubones. 'Phajîani.
NySiicoraces Vrogalli & quicquid hifce fimile eft de qui-
Afcories & fimilia. bus vide Çatahgtimanmutlum juprafcript0i.
NO-
 NOMENCLATURA ANIMALIUM.
Animalia Munda Immunda Animalia.
Sunt qu& ruminant & ungulam bifulcam babent & funt Sunt qu<e ruminant quidem fed Vel foîipeda Vel muhifida
infra fcripta. funt Veleùamquœbifukamungulam babent fed
Appellationes. non ruminant uti funt fupra fcripta.

f
Latina.Gr#ca. Hebraea. Chaldaico-jArabica.
_1 Latina. Grxca. Hebraa. Chaldaico- Arabi-

<Ëoi
,i'
Tau- BhçjTouJ'
rus,T~itu-`POS,iGGO- ~J
'1~
Syriaca. j

"n
'~L J~~3~
j.M Camelui
ungula
(ohpeda
v >
').
K~ ~1'
`7b~1
Syriaca.

^.v,
~~b~
ca.

"-l..J.'

g"^£
luSyFacca.l^oç. ruminât.

A'~ctvô~
Jl.
&; El- Lepus pocav

|
Ovillum r"C~ ruminat
1-
êÆ, rœ&-
PoOLTWY. ~-=- ~i4n ¡, fidus etE.

S: 1"'1 j~ ) Chcero-
S y~v7~7voc, a

1
X
Ca rinum ry, c¿.>-? 1 ruminat
r~~i1
_jf_' fiduseft.

M~ "/1.«.
Cervinùm
E
v. 1-11"
>`t5 IZ
bifulcafed Sus
bifulcafed '.rni1 N' ri1
^•^..i.
b\.
genus. <|>o?. non ru-
|f»VM Xotûoç.
minât.
3'73
Caprta, I *»"' 3Ï~0

I
~~3`
toi ^^û J? .)/=
Canis non
cjnote.
r '1 ~Ot:l"a.ç·
^UM
IAJ SSKy'
ruminar nec
«to
N::I":I
·

~h.i X
bet bifulcam,

1..)l~' j~
-1'
Feli. A,I.
1t.t~tnn' T'°
S.
~llfalul. B~~x- "cn'
'ttnn' 1?a~~ animal
V.
tibdum Opç,
mul.
,1J0
N'1JO
0~1A

Tragela, T&yi-
m~ K'rfoç.
ifius
A'~xÎoç. ::1"
I
wn ^1
pbus. ïuMpoç. 'PK
t~t~
• P^o dus. I– *"?
~~1~ v ,~âi

tt ^^P" Fw/^f j AAa'-

fK«3îlltf.' IWt MO'1 OBL^Î multifi- 5 S^l» K^in V>3
Ida.

09».
n O^.
t *n
r»" trs^ ,v^.z )M
^Vain ..“ Léo,
Lw^t
Aiuv, n^
A,o^ t.
^n'"»<M v*M

Camelo-

–
iK~M-
A97raV
J'«./I.@.
iar i
,'J.
i.i\j$\ Tigris.
1
T/ye/?. S.^ ^'Ji w*.»
^/c?. E1ms>
4^ 't™o?> ^<nio ^y
®ifont. Urus. <%upkapra. Capricor-
>"T^T^ «w. Ovoç.
D<iD

prix Nïjnx r*
N3 NO-
 NOMENCLATURA VOLUCRUM
Tarn Mundorum quàm Immundorum.

Ex Volucnhus Mundis ftmt fequmtes. Ex Volucvibus Immundis funt fequentes.

Latina. Graeca. iHebraea. Chaldaea. Arabica. Latina.l Graca. Hebraea. Chaldxa. Arabica.
Gallus. A7~~xicop. ~'a~~n 1.. t' ~quila. A j.~

1
G~zllirta. l

^v| J+*\ Tçfy.

[“[ '<&*&&.

-`.
Gryps. l
Cohmba. ?«V
T.
Turtur.
Z'crrtur~. Tpvyw. '1 Aaicutoç. skiait*' K'-y.rr.-r.r
t~.
rp
TVty
i1 Jrpi1!
TVXP7\
i1

_c:
(P«rdfcc. jnÉçA|. n>oip
U^ *Uj 1 /xio». ro-vj/. n^n ^3^a
.~Ittaaerr. i

Trrdrrs.
1i
Î A~ocyLrrû.

Kixhct.
1
I
Õ1)'Dg
~J~

'1
p*
j
i Chara-
Xo~S'~oS~ « 1
~1
~t~<
Tbafianus.' Qcmcwoç.

~'a~r. ~TOs.
1
~1~~
TWffb

~j ~as
0>rtnts. K.o&£.

i Caynelus. ~T ~av. i1:J,V'

_«_ 3*W

j~~ a.lv
ï<3*iy oje

P~–––– 2~Ioc~tua. hhctv~. ocnz, ~:r'Y

Va-vo. Taàv. noio l^oi ^^Ik £,*««. Act^Ç. ^n^

I i
¡

–––––

ti
(:.).o4Dl~
Parix. ~ccipiter I`É~ycç~, rJi1 ~3'~

Alauda.
JKctAai/4»» ruwap U»2sc_Q j.5 *%£*
n' çeiùoç. d»" î^"P *jy»

fln~er.
j: _–-––_ j~i
'X~. nn ho Ibis. ~j' y~ç~

I i __–_»_––-
~OJ' ~ai3'p
l'

i
I
1
^«^. iNrîîa. Oc-ww. in.Aapyoç. nom Nom <-?»»

Fulic~e.
__1_- Mergus. ~Ka~~x1n ~r?~
Cygnrrs.

Cotrrrnix.
IK.r~,@.

i iii-
/*»/e^
~»*» I
Õ1' 1~
irl.J
__-<–-•–
Po

~-N~
–rw-
–
ôp~

rax-
– û»û)V.

&£.
1 NJ1J?1/1

m•– « *f
toC"')'
_––– >-• -_–-– "––

Ca-
 C A P U T VIL
Explicatio Ichnographica prima Contignationis Arc£ in quâ Qua-
drupeâum Jlabula &* manjîones ordinefunt pofitœ.

IDem accidere videtur iis, qui de quam uti capere non posfunt, ita eam
Arca incapacitate dubii, capere non cxteris veterum fabulofis narrationi»
poffunt, quomoda illa tantam tam- bus jungunt. Ego verè hifce, me bel-
que innumerabilium animalium mul'
luinam eorum inl'citiam Divini Numi-
titudinem, &varietatemcontinereva- nis adfpirante gratiâ ita hoc loco evi-
luerit ac illis, qui Aftronomicarum re- âurumconrido ut,velint,nolint,ultro
rum ignari, ftellaticœli faciem lucibus veritatipalmasprxbere cogantur. Sed
rcfcrtam,ftelîarum, fiderumque mul- jamadrhombum.
titudinem fub numerum cadere non Utitaque quàm penitiflîmè hoc de
poflê, fimplicius fibi perfuadent cum Arca N.oëmic4argumentum difeuterem,
tamen in univerfocoeli facie nulla fiel- omnium primo Zoographorummonu-
la oculis non armatis fenfibilis adeo par- menta examinandacenlui Animalium

.<
va fit qux Aftronomisnon
fit cognita omnium quadrupedum, quae in uni.
omnes vero fiadcalculum reyocentur, verfo Telluris orbe hucufque cognita
non nifi io22.recenfeantur ex iis ,qux fuerunt, nomina annotavi, vires,pro-
innumerabiles putabantur, utproindè prietates, corporexque molis magni-
complures olim Haeretici & hoc tem-' tudinem fingulis competentem cae-
pore oéèsoi Epicuri de gregeporci; uti teraf que circumfiantias aK^ss-otraç
Sacra Scriptur* libros, eo loco habent, expendi flabula & manfiones fingulis
quo quamlibet aliam profanam hifto- & omnibus, binis vel feptenis propor-
riam,ita quoque pro ftultis ac monftrofis" tionatas, in Arca longitudinis 300 cu-
opinionum fuarum dogmatis, omne id, bitorum ,& $0 latitudinis afllgnavi,uti
quod capere non posfunt, pernegant, in prœfenti Schematjfmo videre eft.
pro nugis & fabulis tenent omnia L> eo Ichnographia itaque primae Contï-
ipll omnipotentirerum Conditori, An, gnationis Arca Animalibus quadrupe-
gelifque fuis apertum bellumindicunt;} dibus deftinata, longa efi, uti dixi, 300
àôcuctoia» animarum deftruunt,hu- cubitos, lata 5o quod fpacium fuperfi-
manam animam à beftiis & brutis ciale primo in ambulacrum A. B. 300
non differe, demonfirare, ipfis belluis cubitis longum & ofto cubitos latum
deteriores contendunt j qui utique in difiribui quodperquinquealiaambu*
opinione hac omnium perniciofifllmâ, lacra tranfverfa LM. IK. CD. E F.
tantofunt obfiinatiores, quantô indo- G H. o&opariter cubitorum latum &
dHores; tantoinhujus fatanicâ perfua- 50 cubitos traniverfa latitudine difcre-
fione fententim asferendae faciliores, vimus, quae acceffum ad omnium ani-
quantôin Epicuraeorum obleâamenta v~malium ftabula prxberent Inter hujus-
magis fuerint efFufi.0 intolerandum modi ambulacra, pofita funt,ex utroque
genus hominum non nifi igne flam- latere (tabula omnibus & fingulis ani-
mifque à facie terrae exterminandum mantibus proportionata quorum qui-
Atque hi funt, quinullâ aliâ faciliori dem receptaculorum fi longitudinem
ratione Scriptura nullitatem evinci fpectes,eam in omnibus %qualem,ideft,
posfe, diabolicâ fraude dementati, fibi 20 cubitorum longamreperics j filati-
perfuadent, quàmper Arcam Noêmicam, tudinem pro animantium quantitate,
«nunc
 nunc majorem nunc minorem prout rorumque ordine ex.poutorum quae
numeri fingulis adfcripti docent. Per omnia in fequenti fitiace tibi confide-
majus Si. principale ambulacrum adi- randarelinquo.
tusutrimquc datur in cellas feu ftabula Atque haec ftabulorum pro omnibus
animalium per portas numeris figna- & fingulis animantibusquadrupedibus,
tas, quitamenlatitudinemcujufvisfta- juxta numerum Mundorum, Immun-
buli unà notant undè & ambula- dorumve, nec non fecundum capacira-
crum hoc, oâocubitorum latum con- tem uniufcujufque fpeciei in Jrca dis-
flituimus, ut Elepbantem quadrupedum pofitio eft quorum quidem habitacu-
omnium maximum non l\ri&e ièd am- la tam laxa funt, ut in unoquoque ho-
plè quoque & commodè reciperct; rum, complura adhuc paria poni poP
quoniam vero hx portae ftabulorum fint Undè nos, ut ob Arc* amplitu-
non fuffïciebant alias arcanas portas, dinem, loca omnia repleri poffenr,
in fine tranfverforum ambulacrorum etiam illa animalia, qux Arcam intrare
pofitas effecimus & fignantur hifce non ne ceffariuin erat pofuimus uti
litcris, a. b. c. d. e. f. &c. quae aditum (unt,quaeex diverfe fpeciei congrdîu
prxbebantad pofieriorem ftabulorum oriuntur, & quae obClimatumdiveriï-
partem, ubi per feneftras fingulis ftabu- tatem, afpeâiumque cœli differentein,
lis propriasanimalibus quotidianus ri- aliam formam quoad extrinfecam ap-
bus & potus in vafa & praefepia in hune parentiam nada funt, quamvis tamen
finem ibidem difpofita fine periculo Jpedenon différant. Si verô Ledor ob-
fubminiftrarctur uti in Schemate vide- fervaverit nonnullius alterius anima!is
re eft. ipeciem quae hîc non continerettir is
Jam itaque Rabula explicemus, ab certô fibi perfuadeat, tam amplas ad-
Elephantum, quifunt animalium ma- huc reftare manfiones, ut iis non di-
xima, ftabulo, literâ A fignato ordia- camuna, fed plurimae quoque fpecies
mur,& primum locu m à dextrisobtinet collocari queant; ut proindè ex hoc
intra medietatem Arcœ eà commodi- animalium epilogifmo Le&or apertè
tate, ut Arcam per portam 13. ingrefli, videat, non tantam effe animalium mul-
fiatim deputatam fibi manfionem per titudinem, quam fibi perfuadere poflit
1
20 numerum fignatam ingrederentur; quifpiam. Quicquidenim AldroVandus,
eft id fiabulum 1 4 cubitorum latum Gefnerus,JonJlonus,in vaftiflîmisfuis Ope-
1 6 longum altumoâo quod fpacium ribus Zoologicis, de animalibus quadni'
binis Elephantis autquaternisetiam re- pedibus attulerunt, id totum in hoc bre-
cipiendis adeo fpaciofum eft ut ibi- vi compendio, monftraëtiamcontineri
dem non ftri&è fed ample & quàm certumeft, uti unum cum altero com-
commodiflimè commorari queant. paranti luculenter apparebit.
Eft & pofi ftabula p. q. rpacium a- R eftant modo Serpentum,aliorum-
liud, in quod per portam q. ex am- que Reptilium ftabula exponenda, &
bulacro ingreflus datur, ut ibidem illis ut paucis nos expediamus;dico non ne-
pabulum potufque per feneliram fug- cetfarium fuifle, ut iis particulares fla-
geri poffit. bulationesaffignarentur,cumiisfuppe-
Sequunturmodo flabula caeterorum danea fiabulorum vacua loca hune in
animalium, majornm & minorum uf- finem reli&a, ad commorandum fuffi-
que ad Leporum Curûcuîomm^ueflabula, cerent ibidem enimprxter viéïurjior-
èlateredextro j ex (îniftro verô, anima- <dinarium etiam fuâu pinguis humidi,
lium ferôcium ftabula (cquuntur uti & ex fordibus animalium vivere pote-
Hhïwcerotum Leonum, Vrjorum exte- 1rant.
Porro
 PINAX STABULORUM.
Immundorum Animalium Mundorum, & Amphibiorum
Stabula. Stabula.
t,t*.
A
B
C
1
1
f
C~M.
Ekphantes. 2
Camelos. 2
(Dromeaarios. 2
f
I
y1
jr
K
«5
I 1
L~
f Caftons.
I Lutras.
Crocodïlos.
32
2

2 J»
j| Amphibie
"J
Amphibiaj

&
D Equos. 2 A Hippopota- Immunda.
E Ajmos. 2 J
2 mos.
F
,°G1 Varias
Species.
(
Onagros. 2
pelium ù
1
ttt Tragelaphos. 7•
.Rlces.
'Bubahs. 7
^it«.
I Species. *t» 7
1 H'
H 1 1 Varias Spe-
Varias 6Vww- 1 I
1 Uros.
Capras 7
ca-
rum Spe- Caprascumca' 1I
cum
1 1 cies binac 1 Jl />W. 77l
Singulx. JrietescamO'
IK
I Cercôjùtkecos. 2 K l >/fej. 7

Stabu-
fi.
t
L 1
»,

N
Conti-
net.
Conti-
nos.
Lepores.
Sc'mros.
Cuniculos.
2
2
2
'Porcelios mari-
Stabu-
fi-
1

©5
1 S
©ov« cum
Vaccis.
CerVoj.
7
7
%annferos. 7
Capras Sylve-
1
Munda.

fi
lum Stabulum va- lum Conti- Jlres. 1
gnatum net- 1 gnatum'i net.
net. 1 ^7
.J 7
lilerâ
gnatum litera 1 7 1
O tymwcerotes. 2 I /&c«.
Canes 7ome~i-
77.
1
P Leones. 2 .¡ ( 2 fytpicapras.
Q_ Urfos.
1/^05. 2
:'£*'
~`'' a' 1
G/»« Domtfo-
R Tigrides. 2 I
cos.
S iPantberas 2 I J Canes aquaticos.
& ¥ Canes Lepora-
Leopardos. 1 1
1
rios. Immunda.
T
*
1
Animaliaquae Canes MoloJJos.
Monocero- 11;1
1> Melites.
tur. voean..
tes vocan- Mari- J
Canes Indicos.
T~itulos

y
i
tur. 2 &
ab
I 1
^«/<y J^«-
L-ynces cum *»oj.
Gulonibus. 2 V 1 Teftudines.
x i. 2
1
Erice^Miflri. f Amphibia'
^w. 2
1
ces.
C;Z ':J.71-

G/i-J
l J l 4>ri cum 2
j 1
T^w
Porcis do- res, Martes,
J mefticis. 2 J
l MufteU.

O Porrà
 Porro Noë cum praevidiflct ingen-
tem fordium excrementorumque col-
luviem ex tanta aniimlium coacerva-
tione nafcituram,data operà fentinam
fecit in infimo Arca looo uti in Tne-
cedentibm diximus. deinde craticulas
ferreas quarum quinque in hoc prafènti
Schemate exhibuimtis hoc figno
notatas, ita fcitè fagaciterque dif-
pofuit, ut in diâam fentinam per has I
è ftabulis extra&ae fordes in fentinam
Caput
T>e Commeatu omnibus &• Jtnguiis Animantibm in Arcam introdu-
Bis ) fufficienti &• necejfano &• de 'Penuariis I^econdito-
rïtfque ea de caufa in Arca extruBis.
QUanquam abfoluta,&immenfa
O e potentia Noëmum cum
univerfa fua familia, quin & o-
mne animal quod vivebat, & moveba-
tur fuper terram, fine ulla Arcœ fabi i-
ca, &fine ullo ciborum apparatu, fine
ullo corporex necefficatis fubfidio ali-
undè allato confervare pocuiffet, ma-
gis tamen Divinx providentixconfen-
taneum videbatur, non purè fiiperna-
turali modo, fed humanae providentiae
captuique congruo, magnum hoepie-
tatis facramentum ad divitias gîori*
fuse demonftrandas peragere ut vi-
delicet Mundumobpeccatorum enor-
mitatem perditum per Noëmi, Dei1
afîiftentis auxilio Divinique influxus
gratià inftrudi cooperationem refiau-
raret, Arcamfabricari, voluitioculosin
ca pro animalium diverfitate & mul-
titudine conftituere, (RecofiMtoria cibo-
rumque Tentiaria dit'tribuere de ali-
mentis omnibus & fingulis animanti-
bus, tum pro fe, tum pro illis congruis
hac providentia confervare, titque hoc
pa£lo humanum genus, quod ob impie-
tatem perierat non folius D e i opitu-
latione fèdcooperationehominisjufli
& perfeâi reflitueret j quod pofteàà
Chrijîo 3-iwtyà 7rw,cuj us Hoë typus erat,
e
devolutae, Arcam ab immunditiis libe-
ram, /immunemque relinquerent; habe-
bantautem hae ferreae craticulx cooper-
cula fua Ut claudi & aperiri claudi
quidem ne fbetor ex fentina exhalant,
animaliahominefque mephiti confice-
ret j aperiri vero in fordium proje&io-
nem poffent. Pofuimus & binas cifter-
nas in extremitatibus^rerf, figno y &
>£s notatas, in
necetfarium Arcœ ufùm; de
quibus in Sequenti capite fufiùs.
VIII.
miro & inefFabili modo completum
fuit. Dixit itaque Deus ad Nbe
n&D«i Sdx' i&» '-jaxo '-yaa "fi np ESenef.6.
>£>3itb cnVi "fi rvm t*?n verj. 21.
Tolles igitur tecum ex omnibus efeis quœ
m.mdi pojjunt & congregabis apud te, &
erunt tam tibi quam dits in efcam.
Ex hujus Le&ionis contextu lucu-
lenter pater,pro omnibus & fingulisani-
mantibus, cu;ufcunque tandem generis,
de eibis & alimentisunicuique propriis,
queis iïiftentarentur,providcndisNoëmo
praeceptum fuiflè dequo mirumin mo-
dum altercantur Interpretes Nonnulli
volunt, omnibus commune fuiffe ali-
mentum;quorumerror uti vel ipfis Sacri
Textus verbis (Ex omnibuse/ôis^ua come-
di pojjunt) contradicit, ita is quoque er-
ror plufquàm palmaris explodenduseft.
Quidam hanc fententiam admittuntqui.
dem, 'fed ad fola carnivora animalia re-
firingunt; Et hoc quidem ut afleverent,
aliacaufa non fuit, nifiquod vererenrur,
aliorum animalium,
ne Arca tôt praeter
ea qux in femen deftinarentur coacer-
vatione in alimenta cedentiummultitu-
dine & copia aggravata neque fatis ca-
pax, neque oneri ferendo fufficiens fo-
ret ;undè ut Arcam ab hacquorundumra-
pacium animalium<rcK)X.otytt.yicLlibera-
rent,
rent, fingunt, nefcio quo fundamento, j imachum acquifiverint tandem car-
i
diéb animaMa,qu3Ecarnivora nominanr, rnibus nutriri. Quod argumentum ma-
carnium abftinuis- j gni roboris eflè ad convinccndum,
ai)re DiluVtum ab efu ç
fê, & lolis herbis & frugibusvictitasfe. 1
di^ia animaJia ante (Dihil'ium carnibus
Scd uti hxc gratis ficiafunt iti facile a
abftinuiste, fibi perfuadcnr: perperam:
quoque repudianda funt. Anne anre rneque enim id pueris ta util m fed &
faduVmm animalia diverlâe fpccici fuisie comnibus quadrupedum fpeciebus com-
ab illis, qux poft DiluVium ex iis qux rmune cslê in xtate teneriufcula, Ia£te
y/rcrfcoiitinuit,propagarafucrunr,exti- rmaterno nutriri, quis non vidtt ? Lupus
tisfè putabinius ? Anne differentem na- teenim vix natus, ftatim non ad carnes,
turamproprietatdquepofl:DiluViumin- iied ad lac Ln[>œ genitricis fligendum
dni.sle credemus ?> minime gentium; rnaturali fertur inftin^iu j quod & de
Animal enim cujufcunque generis & <:cexteris tam carnivoris, quam non car-
fpcciei fit illam naturam, proprieta- inivoris intelligi debere,nemo nifi men-
teni vires porentianique quam à fa- ttis inopsinficiabitur. Volucres verô ra.
pkntiffïmoConditortin primordiis re- 1paces cum ladlé mammifque careant,
rum fortitum fuit, eandem femper, & ffuos pullos non carnibus quidem fed
olim tenuisfe, & in hunc ufque diem in- tcalido animalium fanguine ufque ad
feparabiliter renere quifque intentio- setatem
s quâ fibi ipfis de viûu provide-
nem conditoris, & invincibile Naturx ire pofllnt, loco ladtis nutriunt; quod
jus rede penitiùfque expenderit, lucu- jl& nidi Fuit ur tan t Jqmlanim Accipi-
lenter fatebitur. Nequeiufficit,idquod ttrum finiiliumqne,diverfis animalium
cuiquenaturaleeft, diverfismodiscon- tcadaveribus referti teftantur, ubiprae-
fiderare; five enim fpecificam confi- tter carnes nil aliud reperitur. Sed jam
deremus naturam five individualem 2ad alia.
eu j ufque, femper verum erit, Leonem, j Quidam denique dum deJrcœ inca-
jiquiLim & fimilia implantatum iis à pacitate
| nimium follicici ftint, ad mira-
narura ad carnium efum appetitum, culofam ( hujufinodi animalium (uften-
fine quo vivere non posfent, habere; j tationem
1 confugiunt videlicet diûa
unde & fagacis Nature providentia, i animalia toto 'DduVii tempore fine
illa rofiro ad dilaniandum duriffimo, j ullo cibo carnium vixisfè aut faltem
unguibus ad prxdandum robuftiffi- fame i compulfa quaevis obvia devo-
mis, volatu celerrimo, vifu acutiffimo rasfe, perperam diétum. Quis nefcit,
ad necesfaria & congrua fibi nutrimen- 1 hoc expresfè Sacra; Scripturae Textui
ta acquirenda apriffimo inftruxit qux repugnare,cum ille expresse dicati(/«-
fàrcophagiae Cive ad carnium efum me tibi ex omnibuse/cis &c.) fruftrà autem
pronitas adeà iisnaturaliterinfitaeft,& hxc dicerentur, fi miraculo fuftentata
fuit, ut finetotius fpeciei deftrudione fuisfent non minus miraculo proxi-
ab eadem feparari non pofllnt. mum fuisfet, fi Lupus paleis foenoque
Objiciunr hoc loco Adveriarii, ni- vitam contra naturalem fibique infi-
miam de Arcœ incapacitate anxii idem tum appetitum cum fèobus & Vaccis
animalihus carnivoris accidcre potuis- vi&itasiet, cum eum mori malle cer-
fe ante Dilut>iutn quod pueris qui tum fit quàm infolitis 8c naturac
in tenero prima; xtatis flore, pro nu- fuae repugnantibus cibis nutriri. Ex
trimento non carnes & alia duriu- quibus, ni fallor, luculenter apparet,
icula edulia, qux ob flomachi debili- & carnivoris & non carnivoris ani-
tatem abhorrent, fed pultibus &Iaâ:e mantibus intra Arcam fine ullo in-
materno, ufque dum robuftiorem flo- capacitatis^w metu fufficientifllmo
O o commea-
 commeatu à TSloëmo provifum fuiffe. rum cibariarum Ovium fîabuUri potuit.
Quod ut pateat id fcitè fané Ar ithme- Ejî & hoc annotandum numerum hujuf-
tica deraonftratione confirmandum modi Ovium ita Viftum cedentium mul-
cenfuit Pererius nofter Si omnia, in- tùm in dies (tngulos diminutum fuijfe quo-
l quit; carnivora animalia redigantur adnu*tidtè fctlicet deficientibus plus duod<nis
merum 1 oo JLuporum aulibet Lupo Ovibus, quœ quotidiano carniVororum<mu
oSîaVa pars Ovis in quotidianum ahmentum malium cihatu abfumebantur ^ccedit,
fttiserat; neque enim Arcxlocus Ltipinx j quod etiam certus tum Ovium tum re-
Voracitati explenda idoneut eri.it- ad quoti- hquorum animalium tmmerus in hune
dianum itaque centum Luporum ViBum, finem auclus qui tam animalibus carnfao-
Ovibus 1 2 S> dimidia opusfuït qui tiume* ris, quàm Noëmo & famihœ tjus Jolum
rusper unius anni 365 dtes multiplicatifs, in cibum cederet, deputatus fuerit. Scd
Oves 456a; conùnet quarum Ovium nos in fequenti capite id non arithmeri-
Arcam fat capacemfuijje indè deducitur, câ folummodo, ïed & geometrica de-
quod de trecentis manfionibus habitationi monftratione ex diftributione Penm-
animalium comparants Vacune rdiclœ /tut riorum, Leâori rem ad oculum exhi-
centum triginta, in quibus magna pars ijla- bere conabimur.

Cap ut IX.
De Comme atu pro omnibus <&• finguliséahimalibus in Arcam
introduits in particuiari.
EXpofito jam dubio de carnivoro- i deo, avena herbis quoque fœno pa-
rum animalium commeatu car- lcis,foliis arborum exfîccatis, uti omnia
nium oborto, nil reftat, nill ut ferè ovilli caprini cervini bovinique
paulo ftriâiùs univerfalem animalium generis animantiaviâitare folent.
commeatum exponamus Et primo Tertia claffis animalia continet, par-
quidem totum vi6tum animalibus o- tim quadrupedia, partim volatilia, qux
mnibus neceflàriuminquinqueClafles prxter fruges, & frumentacea edulia,
partiemur;quorum primum locum ob- j partim leguminibus oleribus, farre, vi-
tinet viâus carnivororum ubi carni vo- ciâ, cicere, lentibus, uti gallinaceum,
raintelligunturnonea folùm quae car- &columbinum genus nutriri folent,
nibus animalium quadrupedum, vota- partim fru&ibus arborum, Lauri, Oli-
tiliumque, fed illa quoque, qux Pifci- varumque granis Uvis, Ficubus Bac-
bus, Serpentibusliants, fybvtts, Munbus, cis, Nucibus Caftaneis Glandibus va-
caeterifque infeâis vermibufquevefeun- riarumque plantarum feminibus uti
tur, uti pleraque volucrum rapacium omnia ferè avium genera,exceptis ra-
gênera ea tamen differentia ut fola ra- pacibus, vefeuntur, ex quibusnonnull*
pacia quadrupedia, & volatiiia rofiro funt, quae 7rcL{JL$u.'ycl OmniVora di-
adun.co & validis unguibus inftruâa cuntur, uti Gallinœ,j4nates &fimilia.
intelligantur, noneaverô quxinaquis Noëmum itaque verum & pruden-
alimenta fuaquaerunt, aut pifcibus vi- tem Oeconomum, ex omnibus hifce
vunt, autquaedam,qux inter 7rdfx0a. cibariorum lpeciebus, omnibus & fia-
yct five Omnivora recenfemus uti gulis animalibus, per unius anni fpa-
fîint nonnulla ex frugivoris. cium, copiofum uberemque commea-
'Secunda Claffis eorum animalium tum congeffiflè, hulli dubium eflè de-
cft qux frumentaceis uti filigine, hor- > bec, qui Sacri Textus verba reéiè ex-
pen-
penderit quem & pro ea à D e o in, quarum itaque ingens multitudo per
fitâ fibi lapientià tanto ordine, & difpo- unius anni fpatium neceflaria erat. Ve-
fitione digefllflè verifimile eft ut fine ro itaque haud abfimile eft, Tio'ènum
errore,ftatim obvium foret, quod uni- primo, & ante omnia duas cifiernas fe.,
cuique animali, five quadrupedi, Cive cifle, qux concavo lèntinx eâ indufiriâ
volatili ad vi&um congrumn adeo'que inferebantur, ut 8c ab omnibus fentinaî
necesfarium erat uti ex fecunda con- quifquiliis, fordibufque immunes a-
tignationis fabrica, in varios loculos di- quam& lin)pidam, & frigidam mun-
gefta, & omnium rerum tam fibi fuit damque filicibus, glareàque in fundo
que, quam animantibus necdfariarum earum pofitis, conièrvarent quarum
rerum copiâ inftru&iflïmum Magaçi- altitudo quatuor cubitos Luera qua-
num @>ç&(jt.tt.%J>oxHov luculenter o- drati fub qua forma cenftituebantur
ftendit. oûo cubitorum effent; prartereà Noë
1
Antequam vero ad diuYibutionem ingentem doliorumaquis confertorum <
loculorum in fecundae fabricae conti- quantitatemloco opportunoconflituir,
gnatione, qux l'enuariis deputabatur, nè deficientibus citiernarum aquis, id
defcribendamprocedamus: Sciendum unicumdeeflet, fine quo nec homines,
primo. Sicut ingens fuit animalium i nec animalia vivere polîènt. Verifimi-
multitudo & diverfitas, & fingulaquo- le quoque eft Noëmutn fuggrundia,
tidiano viâu ad vitam tolerandam in- qux aquam pluvialem collec^am per
digerent, ita quoque inmenfam re- ôccultos canalesfuisepiftoiniis adclau-
rum edulium congeriem à Noë fuifle dendum aperiendumque aptis, in di-
intra Arcam introduftam, locifque op- âascifternasdeducerent,Arca forinfe.
portunis ita difpofitam ut nihil effet, eus appofuiflè ex cifternisvero, veluti
quod Divino juflui difTentiret. Primo ex puteis,aquam, vel haufiris, vel antliis
itaque, quia tôt, actanta animalia non in ufumanimalium extra£tam fuiffe, ne-
folo cibo, fed & aqux potu indigebant, mini dubium eflè de bet qui œconomi-
finequo cunâa perirenecefleerat: A- cum hoc negorium re&econfiderârit.

Tabula Tenuariorum, fi vc éM aga^ni in quo commeatus

pro omnibus animalibus continebatur.
I. Caprile in prœdiBum finem, La&is &
L A T U S I. ¡
Cafei Jujficienn copia.
A. Infoumenta fabriliapro Mundipofte- K.Triticum.
riufu. L. Siligo.
B. Funes, & necejjartafupelkx domejlica. M. Hordeum.
C. Lignite. N. Avena.
D. Condimentaciborum. O. G)olia plena aquis in ujnm maximè
E. Omnisgeneris grana baccx fètnina, necefjarium.
pro y>olucribw. P. Folia arborùmjîccapro animalibusnon
F. Pyra, Poma recentia 6f fteca. carniVoris tempore hyberno Vu
G. Panis bifeoflus cum carne fumata
tes fëgermina fruêïi fer arum arbo.
pro carniVoris. rum, in pofteri mundi uJum planta-
H. Ovile, adufum tum adeibum carni- tionis prompta.
Vororum tum ad pofieri Mun- Qj. Fœnile.
di necejfitatibus fubveniendum R. Aliquot Boves, Equi & Afini in
Laâe Butyro Cafeo inftmflm. ujum retiafcentis Mundi.
u3 S. Inftr~:
S Inftrumenta fgricultoria pro fumro c c. Gallinariumpro QarnCvorïi> &in ufum
Mundo. Mundipofleri.
T. tinteafupellex> pro yejlitu.
!?anm ® dd. Glandes ©Nuces.
V. Ferramenta 6? Lana. ee. Caftaneae. Uvae paflx.
X MoU trufatiles. Œijlrinttmcutnfnrno, ff. PiCa. Ciceres. Fabae.
Y. Oleum. vg. Lentes. Oryza.
Z. Sal, Metalla & Varia Mineralia in b h. 'Dolia aquis plena.
futur um ufum. i i. StraminafrumentacçaproBobus.
a a. Tifces ficcati., & tomfaiïi cum fal- k k. Œafex pro Bobus Afinis, Came-
Jamentispro ampbibïis. l, T7 lis.
lis.
bb. Columbariapro carn'tVoris t & in ufum j ll, Vacua reconditoria
reconditoria, pro iis animalibrss,
ro üs ammalibus-,
I
Mundi fofkri. qux occurrere alicui pojjunt.
CAPUT X.
Explicatio fecunda Contignationis Arcae in qua ciborum
neceffariorum apparatus continetur.

Ertum & indubitatum de- paratum confiderans

bet,omnioeconomic3edifciplinàe eflfe 1 totum umbratili
hîc ob oculos
quadam delineatione
non imperito Noëmum juxta curiofi Ledoris proponendum cenfùi
prxceptum Domini in procurando fuffi- non qùod eo prorfùs modo, & ratione,
cicntiflîino pro omnibus tum homini- quâ ego illa in prxfentibus Schemati-
bus, tum animantibus ciborum unicui- fmisexhibui, conftituta fuerint, fed eâ,
que propriorum proportionatorum- quâ liimmum Arcœ œconomum in ea
que commeatu non tumultuario uti confiituendaprocedere potuiffe exifti-
dici folet, & praecipiti mentis judicio maverim tanto enim omnia & fingula
proceffifle, fed utierat Divini luminis ingenio conftituta fuère ut non dicam
affluxu perfufus, ita quoque negotium j verbis explicari fed ne mente quidem
fiunmâ curâ & follicitudine pereg,iffe,'i fatis comprehendi poflïnt. Ac proindè
nec non exquifitâ mentis trutinâ omnia in tanto inftaurandi Mundi feminario
& fingula pondcràffe deindè pro va- quicquam dcfediuofum imperfe&um,
rie tate cibariorum efculentorumque confufumque fuisfe, uti dehujus Di-
copiâ, qux ad unius integri anni decur- vini operis Archite&o nefas eft, cogi-
fùm omnibus fufficerent loculos re- tare, ita quoque modus, quoproceffit,
conditoria ac Venuaria adeô dextrè in omnem nofiram fandi fcribendique
hujus fecundse contignationis fabrica facultatem longe excedit. Tametfive-
conftituifle ut fine ulla confufione in ) rô nemo fit, qui veram interiorem^c<£
tantarum rerum congerie fiatim becur- j fabricam à Noëmo conflitutam viderit,
reret, quod adeô omnibusneceflàrium ex Eloquiorum tamen Divinorum ora-
foret ,• praetereà cum tanto ordine in «culis nonnullanobis lux oboritur, quâ
quotidiano cibo animalibus fubmini- illutlrati hoc vel- fimili modo mirifi-
firando, cum per fe, tum per filios, filio- cum hoc c<€ tranfaeium
rumque uxores proceflîflè ut œcono- cenfemus, non quod reverà uti nos po-
mia haec, non tamhumanà quàm divi- fuimus, talem précisé fuisfeasferamus,
nâ induftrià & diredione, adminfirata fed quodjuxtareâaerationisdidamen,
fuisfe videretur. Undè ego fane paulo talis & talis esfe potuerit & debuerit.
altiùs ftupendum hujus œconomiae ap- Quod ut luculenter pateat,
i Sup-
Sup_
 Suppono primo Koe'mum pro infita tationem unicè fervirent atque lucu>
fibi àDf.o làpientia non tantùm ani- lenter patet ex vitibus plantatispoftî>i'
mantibus in Arca conclufis decommea- luVtum cum difficile videatur fiatim
tu perannuumfpatium fufficienti pro- pofi 'DiluVium cum hujufmodi vitiuni
vidiflè fed etiam de iis rebus neceflà- germina, utpotè luto(t pulta reperife,
riis,quaerenafcentis Mundi ieculo,ufui cùm germinatioarborum,non nifi mul-
effe poterant. Prae viderat enim ,fe agros tis pofi annis perfeftè effloruis(e vero
tnenta o- immenfa limi coacervatione opprcflbs haud abfimilc fit undè
mnisge- ea data opera
nerisagri- ad culturam, fine inftrumentis ad id intra Arcam conclufa fecum detulisfe,
neceflàriis reducere minimè poflè un- ex didis confiât quod & decaererishiP
dè eum magnam eorundemà nepotibus ce fimilibus intelligi velim, de quibus
Tubalcain fabris ferrariis, ante Diluvium etfi Sacer TextusGltat, exunicotamen
elaboratorum copiam comparasfeveri- hujufmodi exemplo, quid de rcliquis
fimile eft quae etiam intra Arcam op- aâum fit cognoiVimus. Verùm de
portuno loco repofuit, ut loculi A. B. hifce quàm fufiflnnè in Tertio Libro de
docent. Mundi renafienti Jiatu agetur.
Secundo. Quoniam verô fine femini- 'Borro quemadmodum in humanx
bus,granis frumentaceis, omnis gene- vitz traniàâione aquâ nil magis necef
ris leguminibus A grorum cultura otio- farium fuit ita quoque de magno
fa foret; nec Terra ftafitn fponte fua aquarum commeatu per unius anni
frumenta producere posfet de magna curriculum fufficienti Noemum pro-
eorundem abundantia, tum in anima- vidiflè nemo dubitare débet nifi is
lium cibum, tum in Agrorum pofteri forfan, qui hnjus elemenri neceffarium
Mundi fementem necesfarium provi- ufum non nôrit.
dit quae receptaculaK. L. M. N. & dd. iPr/moitaqueduascifternas, vxxfupri
ee. ff. gg. in Schemate montrant. oftendimus in extremis Arca angulis v
Tertio. Quoniam vero oSto perfonae pofuit, quae per fuggrundiorum cana-
jamlaboribus in Arca exantlatis fradi, les tempore pluviarum replebantur^ ve-
incultam Terrain, fine jumentorum rùm cum haec minimè fufficere poflè vi-
ope ad frugem reducere non posfe vi- derentur; in fecunda hacContignatio-
debat verifimile e(t eum nonnullos i ne, qux Magaçinum refert plurima
|
BoVes ,Equos zxxtAfinos folùm in hune plenaaquisdolia eum impofuisfè, à ve-
finem in Arca confervasfe, ut agri per ro haud abludit, ex quibus uti fingulis
aratrum cuîtî, proventum faccrent fu- diebus pro quadrupedibus potandis,
bitanex multiplicationi hominum fù- unum infumi poterat ita quoque ad
ftentandaeconvenientem. numerum 365 facile ad tot nimirum,
Quarto. Quoniam rurfus univerfa quot dies in anno, pertingebant Cum
Telluris facies limo oppresfa, omnefque vero aqua non folùm in potûs ufum dit
plantx, frutices, arborefque frugiferae tribueretur fed & in diluendis Arca
intra limofam terreftrium quifquiliarum fordibus, mundandifque ftabulis &
congeriem altùm fuppresfàe,non fiatim ambulacris necesfario impenderetur,
primo pofi <Dilu\>ium anno germihare, vix indies unum ex doliis, nifiinfigni
fruâufque defideratos proferre pote- capacitate praeditum in multiplicem
rant; Verifimile eft, Noëmum pro fua ufu»,in quem aqua adhibebatur, fuffi-
providentia nonnullahujufmodi arbo- ciens videbatur nifi defeâum cifternae
rum fruâiferarum germina in hune fi- fupplerent. Qui verô animalia intra
nem Arca opportuno loco inferuisfe, Arcam fine potu pcrftitisfe audaciùs
ut ea finito tDrfuïio illi ftatim in planta- asferunt, hos ipfis beftiis adnumeran-
dos
dos cenfeo nifi miraculo id accidiflTe i DiluVium neceffariis deflitutus rena-
velint quod tamen fupervacaneum (centis Mundi propagatio retardaretur.
cenfèmus cùm miraculo opus non fue- Hxc enim & carnem, Lac, Cafeumque
rit, ubi humana induftria de fufficienti ad cibum; Lanam vero & Pelles in
aquarum copia facilè providere po- veftimenta magnis jam laboribus in
terar. Arca attritis prxbebant eademque de
Quod verô G alliés ^Columbis, pecori- caufa jumenta quoque in culturam a-
bus pecudibufque in Maga^ino locum grorum unà cum omnibus inft,rumentis
aflignaverimus,& quidem praeamplum, tum fabrilibus tum agricultoriis ad
id non fine ratione prseftitimus cum e- operandum neceflàriis,refervanda cen-
nim in Zootrophio quadrupedum jam fuit. Sedhaecmea quidem eftfèntentia
ïèptena&feptena exdiâis mundisani- dequa unicuiqueliberum fit judicare.
malibus in pofieriMundi femen loca- Cur vero nonnihil ex GaHinaceoco-
verimus, fupervacaneum effe videba- lumbaceoque génère unà confervan-
tur, in M-iga%inoeadem animalia nova dum judicârit, ea de caufa fa&um fu-
Stabulorum conftitutione cohonefta- fpicor, ut illa fiatim infigni ovorum par-
re Veruntamen qui in precedentibm ex- tint ad accelerandam propagationem,
pofitam IStoëmi intentionemreâè pon- 'partim in viâum paucis iftis novi Mun-
dérant, is haud dubiè, id optimè fa- di colonis cédèrent. Idem de femini-
ftum non inficiabitur. Vir enim fa- bus magna copia comparatis intelli-
pientiffimus cum non tantum de ani- gendumeft, ut videlicet ftatim poft Z)<-
malibus in Arca annuo fpatio confer- luVuim ja&is omnis generis feminibus
vandis, fed etiam de rebus pofi milu- Agri fœcundati defideratas fruges ad
vium ad humanx vitae neceflariumufum vivendum neceflàrias producerent.
comparandisfollicituseflèt,neconfum- j Verum reliqua qux in Maga^ino con-
ptisjam omnibus alimentis praeter fe- tinentur,alimenta, fi Leâor bene cum
ptena mundorum animalium quorum animalium multitudine cibandorum
tria paria in femen fpeciei propagan- contulerit Noëmi'm providendo de
dae fèprimum in facrificium D E o ofFe- omnibus fingulis fapientiam non
rendumreftabat; praeter hoc Ovillum, poterit non fatis admirari utpotequi
Caprinum Bovinumque genus prae Deo infpirante aâionefque ejus
omnibus aliis maximè neceffarium, o- fuâ perpétua afîlftentiâ dirigente tam
ptimo fane & prudentiffimo confilio provide omnes boni œconomi partes
confervandum ftatuit, ne ftatim poft expleffet.
CAPUT XI.
T>e Tertia&'fuprema Contignatione • Arcae que oÏÏo homines
unà cum volucrum fyeciebut inhabitabant > &• O'çnôo-
Tç$(pêiov dicitur.

Abesomnium
in hoc Schematifmo Ca- tidemque
volucrum
optima
Uxorum
qui- ratione, oâohominesfupremae conti-
de
& quidem
veas
bus aliqua notitia haberi ptotuit, gnationis in Arca locus, unà cum omni-
una cum habitationibus Cubiculis, bus volucrum generibus decebat in
Cœnaculo Culina Penuario pro Noë* hac enim juflii D e i fenefira ex mate-
mo,8c Uxore ejus, deindeprofamilia ria diaphana ad illuminandam hanc
trium filiorum Sem, Cham, Japhtt, to- fuperiorem jirca portionem eum in
finem
 finem pofita erat, ne perpetuis damna- Chim, & Japhet in quibus & repotita
ti tencbris^ & horrore carceris perteiv habebant cariora qux ante ViluViumin
riti, fumantiumque lucernarum tetro jfrcam fecum intulerant,unà cum inftru-
odoreinfeftati paulatim viribus animo- mentis, quibus in Arca adminiftranda
que deficerent. Uti enim vel minimus utebantur.Cocnaculum,in quoprandio
lucis radius in caliginofis locis coinmo- coenaque reficiebantur, atque unà re-
rantes valdè recreat & inœftitia op- laxatloni mentis, mutuis colloquiis in-
presfos fpiritus mirum in modum ex- dulgebant Sequitur culina camino
citat atque corroborât itaquoque val- haud dubiè inftruâa per quem fumus
de confèntaneumerat,2S£oë»MtfMeumin egeri poflet ne per Arcam diffufus,
Arca habitationis locum feligere ubi damnum notabile tum hominibus,tum
lux tum hominibus, rum volucribus, volucribus inferret. Culinx jungeba-
quac lucem aërifque lueidiffimam regio- tur penuarium cibos continens menfac
nemnaturalitcr amant, copiofo affluxu Noémicx filiorum uxorumqueneceiTà-
fe diffunderet. Quoniam verô in remo- rios, ne femper ex univerfali Maga^tno
tiores Arca terminos lux per fenefiram cibos apportare cogercntur. Ita !Buteo.
immisfa pertingere non porerat, verifi- HuicAviarium literâ I. fignatum jungi-
mile eft ISloëmum Archite&um peri- tur, in quo omnes illae volucresminoris
tiffimum tum in utrifque Arcs, lateri- molis, & voce canorâ praeditae uti funt
bus juxtalongitudinem, tum in extre- LufcinU) Alaudig^ Merulœ^tf^egiili^Calan'
mis lateribus juxta latitudinem complu- dra., Acanthides^WmgtlU Çarételes, fi-
res fiffuras, qux&unàloco fpiraculo- mileique, differentibus caveis, tumad
fum fervirent eo ingenio adaptafiè, confervationem fpeciei bina tum ut
Noèmi, filiorumquccurâ,& follicitudi-
ut & lucem nonnullam in omnes Arca
partes, One ullo aquarum fefe intra Ar- ne, laboribufquefuppreflbrumanimos
fttminfinuantiummetu & formidine im- nonnihil dulci fuâ iymphoniâ recrea-
mitterent, & unà Arca in tanta fordium rcnr. C redibile quoquc efi, in hi1èe 000
colluvie, immenfumfœtorem per fiflu- hominibus conftitutis cubiculis,Canibus
ras, veluti aperta laterisfpiracuïa egere- & Felibus innoxii tamen avibus liberam
rent modo peralterius rimas novi aëris hue illucque curfitandi potefiatem,tum
attradione 4rcam à peftifera evapora- ut temporeprandii, &cœnae defuper-
tione liberarent; fiquidem penitùs ex flu is,qu3e projiciebantur,micis, de men-
omni parte Arca. claufà,fieri non pote- fa Noë faturarentur, tum ut blandimen-
rat, ut fine manifefto miraculo, ex tot tis fuis nonnullam recreationem optimo
animalium halitibus, excrementorum- Seniadtcrrent, conceflàm fuiflê.
que denfovapore, viram per integrum Porro ex oppoGro culina: latere in
unius anni curriculum fuftinere vale- tribus manfiunculisfignatisliteris^r.
rent. Sedjam f ingula paulô fufîùsexpo- AquiU VultureS) Accipitres uxta diffe-
namus. Habitationem 2VZoëinmedioAr- rentes eorum fpecies, carnivorae volu-
c<e ex ea parte, qua lux per fenefiram cres binx & binx commorabantur, ad
immifla intenfior erat difpofuimus. quas per portas £. b. i. ad cas pafcendas
Wftribu- Coenaculum five Aulam exprimit li- aditus dabatur dilcretae ab invicem
tio habita-
tera M. Cubiculum ejus ubi cum erant, ne de carnibus intromiflls, acre
tum Hoc, uxore noâu cubabat Cignatur lite- naiceretur inter voraciffima animalia,
râ N. cuiordine fequebantur tria cubi- prxlium & confliâus cum periculo,
que, tum1 eula portis fuis inftruâa, & literis
0. ne fe mutuo conficerent.
P.-Q. fignata, in quibus cum uxoribus Sequuntur modo tres alix manfio-
fuis, à laboribus fem morabat~tur; Sem nés d. t. f. quarum prior diverfis (pecie-
P bus
bus Ffittacorum fecunda (PaVonum j MoneduU fub variis fpeciebus bina &
Tertia GallopaVonum cum Indicis Galli- j bina concluderentur. Sequitur rcce-
nis, deputabatur. ptaculum, in quo 'PaJJêresdomeftici unà
Manfio fignata literis a.b.c. cc. qua-cum folitariis Galgalis, Upupis, fimt-
rum prima Telicanis Onocrotalis Tlateis, jlefque di verfae fpecies continebantur.
feu Çocblearibus Anferibus-.kcunàz. Tba/ta- Receptaculum T. Paros, <î>arkejque
nis & Urogallis; Tertia lïemkibiis, Verdi-fub differentibus fpeciebus continer.
àbus,Attagembus)x\\tz differentes earum Receptaculum V. Cuculos, 'Phœntcuros^
fpecies; quarta Halcyonibus ^uinta 'Pica- %ubeculas Erucaffue pariter fub variis
rum T'icorumquehabitationi parata erant. fpeciebus tenebat. Litcra W. fignat
Ex oppofito vero harum manfio- JfZ/r«Mf//MH»2manfionemnidis fuisinfiru-
num, ingens Aviarium patet fignatum âamcarundemquevarias fpecies hoc
lirerâ E. in quo differentibuscaveis o- uti volucrum genus eft, caveis includi
mnis generis peregrinx volucres uti nefeium ita quoque verifimile eft iis
funt Argatiki Veltœ Jyramti Aïgypti, j liberam per longitudinem Arcœ volan-
Grèges Carthie Colltiri'ones 'Bat ides, di, nidofque fabricandi poteftatem
j&gytbali Spi^it<ey Enipolegi, Glottides, conceffam fuiffe. Manfio X. Coturnici-
& fimilia includuntur. Et ficuti nulla bus & Ortygometris deputatur. Manuco-
harum ab altéra naturae quadam dilTi- dialis vero Manfio fignata literâ Y. Ulti-
militudinediflîdet, ita quoque interfe mum Receptaculum literâ Z. notatum,
fine pugna amicè degunt. Vicinaveiô vacuum reliquimus, ut fi cuipiam aliae
j
literâ F. fignata manfio fervit majoribus adhuc volucrum fpecies nobis inco-
aviumfpeciebus, quas Gryphofalconesvo- gnitaeoccurrerent, cas intra illud con-
cant unà cum Harpyis non fabulofis, cludere poflTet eft enim capacifitmum,
fed veris volucribus rapacitateimmani- & locum praeftare poteft vicenisetiam
bus, de quibus fuprà adum eft. & amplius diverfarum avium fpeciebus
Receptaculum literâ G, & H. figna- recipiendis, aptum.
tum continet varias Columbarum Tur- Sed jam ad oppofiti lateris recepta-
turum dein & Gallinarum Gallorumijue cula progrediamur.
Manfio quae K.
differentes fpecies,quae uti munda funt fignatur varias Falconum fpecies con-
animalia, ita quoque ex iis feptena & tinet. Altera fignata literâ L. Struthio-
feptena ad pofieri Mundi femen defti- camelos, ampliori ob corporis molem,
nantur. Qux ita intelligi velim, ut ex fiabulo dignos. Tertia fignata literâ
mundis animalibus non nifi feptem M. Grues, Ciconias & Ibides exhiber.
aflùmerentur id eft, tria paria, mafcu- Manfio quae literâ N. fignatur, Anfens
lus & feemina & ultimum ex omnibus domeflicos & fylveftres,- fignata literâ P.
fèptenis rcfervareturad facrificium fi- Anatum diverfas fpeciescontinet. Man-
nito iDiluVio à Noë, DEO ofFerendum. fio QtMifoos, Mergos, & Fulicarum varias
De Aviario magno I. in quo omnes par- aquaticarumvolucrum fpecies exhibet.
vae aviculae promifcuè diverfabantur, Litera R. notat caveas
Ficedularum, &
fuprà diûum fuit, vicinumque habita- quas 'Beccacias vocant lautum men-
tioni Noë conftituitur ut quantum fis epulum Quae vero fignatur literâ
nobis imaginari poflùmus,vocibusfuis, S. Sturnorum Motacillarum fimilium-
animum Noë ingentibus curis diften- que volucrum manfionem notat. ln
tum nonnihil relaxarent. ultimotandem Arcœ angulo, diri ominis
Pofl habitationes Noë filiorumque, noûurna animalia, (Bubones LJluU &
fequitur receptaculum CorVorum 1 ité- Otides, Nyftkoracejque fuam forriuntur
ra R. fignatum in quo unà Comices, ftationem.
Habes
 Habes hic Leôor ob oculos pro- femper fingulis volucribus aptam afpor-
pofita omnium volucrum Receptacula tare hinc ad labores moderandos, in
juxta jfrcœ longitudinem utrimque dis- fingulis ambulacris tranfveriis clathra
pofita, adeo ampla, ut non dicam una ferrea A. B. C. D. E. apcavimus per
fpecies fed & decies bina & feptena qux pro volucribusfufficienscommea-
in unoquoque eorum contineri poffint; tus attrahi poflèt & unà Maga^inwn
quemadmodum ex dimenfione fingu- undique claufum nonnullum lumen,
]arum manfionum per fubjunâam cu- &unà gravem mephitim per ea exfpi-
bitorum fcalam experiri poterit ut rare poflèt. In ultimo quoque quinque
proinde impius quifpiam capacitatem tranfverlbrum ambulacrorum angulo,
hujusContignationis, tot ac tantis, & qux hoc figno notantur occultos
propè innumeris avium fpeciebus re- fiphones ufque in ipfam fentinam de-
cipiendis veluti impofUbilcm, cavillari duximus, ut per eos rum hominum,
definat. Ego fane multùm laboravi,ut tumanimalium fordes & ftercoraexo-
omnes volucrum fpecies ad hancfupe- nerarentur, & exoneratione peraûa
riorem Arcœ partem fupplendam fuffi- cooperculis fuis iterum ad foetorumex-
cientes reperirem, quae cum non occur- fpirationemimpediendam, dauderen-
rerent, primigeniis fpeciebus eas quo- tur. Reftat modo teâum quod uti in
que jungendas cenfui qux uti ex di- prxcedentibusdiximus non nifi unum
verfarum fpecierum congreflù nafci cubitum juxta praeceptum (Domini ele-
portent, itaeafdem ^rrrfincluderenon vabatur, uti figura hîc adjunâa docet;
erat neceffarium ne tamen magna ca- ubi ex piano jîrc* te&um uno cubito,
vearum pars vacua maneret,& Arca re. I b. a. exaltatum vides. In hocteâo>fug-
pleretur, fpurias cum legitimis, & eas i grundia haud dubiè difpofita erant, per
quoque, quas clima, diverfufque cœli
afpedus quoad formam exteriorem di-
verfas reddiderat unà impofuimus;
ftabula feu nidi finguli tam ampli funt,
ut vel in unius Aquilini receptaculi pa-
vimento24o. ^w/<fconfifterepofïînt,
quod fie ofiendo cum longitudo A-
quilinifiabuli in Jongitudinehabeat 20
cubitos;inlatitudine12 quxin fcduâ:a
dabunt 240 cubitos quadratos, quo-
rum unufquifque cubus unius AquiU
capaxeflepoteft.
pluvix aqua devoIvereF
Ambulacrumveroin longitudinem quae tempore
tur in primae Contignationis cifternas,
yfrc<eexcurrens, uti & ambulacra quin-
in tranfverfumpofita,o£to cubito- per canales epiflomiis fuis ad clauden-
que dum aperiendumque aptis inftruéros
rum latitudinem habent, ad ambulatio-
uti S. T. canalis docet. Veririmile
nem tum hominum, tum quarundam quoque eft, te&um fiffuras ruas habuis-
volucrum domeflicarum commodiffi-
fe ita difpofitas ut & aquarum pe-
ma his
ex quoque per portas ad
la nidorum receptacula iis qui volu-
|
fingu- netrationem impedirent & crafîis,
denfifque aëreis imprcflionibus,in Arc*
crum curam habebant, aditus datur, ut clauftro expirandicommoditatetnprx^
-ex Jçfmqgrapbia patet.
berent.
Quoniam verô difficile erat ex Bro-
matodochio inferiori ciborum copiam P 2 TA-
 TABULA ORNITHOTROPHII
Qua Nidi volucrum hominumque habitationes
ordine defcribuntur.
Nidi. I, Latus. H. Gallinarum Gallorumque différen-
a. Teliatni, Onocrotali^ Plate*, tes fpecies.
b. Qhajiani & Urogalli. I. Aviarium pro parvis & canoris
a*
ftermces Perdues Attagenes. viculisin recreationem Koê.
c.
d. Halcyows. K. Penuarium Nbéprivatum.
Vie* Ticique variae difrerentiae. L. Culina pro familia Noë.
c c.
d d. Tfittaci differentes fpecies. M. Cœnaculum Noë.
differentes fpecies. N. Cubiculum Noë.
e e. Ttfwnum
f. GallopaVones cum OallinisIndicis. 0. Cubiculuni Sem.
g. Àccipitrwn differentes fpecies. P. Cubiculum Cham.
h. Fulturum, differentes fpecies. Q^ Cubiculum Japhet.
i. Aquilarum différentes fpecies. R. Corvi Cornices MoneduU fia
k- Falconum, differentes fpecies. M^tii.
Strutkiocameli. S. Taflères, & Soldarius Galguli 17-
M. Grues & Ciconiœ.
pu~~ê.
n. Jrdex différentes fpecies. T. Parorum, Taricumque differentes
Anféres Domeftici & fy lveftres. fpecies.
o.
Anattm^ differentes fpecies. V. Çuculi ïïhmictffi GtybecuU, Eruca.
p.
q. Mtlvi Mergt Fulicœ. W. Hirundinumvaria:fpecies.
r. Fictdulœ <Beccadiie. X. Çoturnices.
f. Sturni, Motàcill~e & fimiles.Y. Manucodiata.
t. <BubùMsi\JluUiOttdes> Nyfticoraces. Z. Locus vacuus pro aliis, fi fuerint*
recipiendis.
IL LATUS.
A B C D E. Spiracula Ambula- Verum ne nihil in hac praemiflà de-
crorum. feriprione ad Leâoris curiofitatem o-
E. Aviarium -magnum ex peregrinis mififle videremur, hic opticam proje-
volucribus. ftionem trium Contignationum unà
F. Gryphofalcones & quas Harfëias vo- cum animalibusad vivum exprefïis, eo-
cant. rumque ftabulis & nidis, magno la-
G. Columbx yfalumbi differentes fpe- bore adumbratam, apponendam duxi-
cies. mus.

AT HA-
 Athanasii KircheriI
ARCiE NOËMICJE
I

LIBER SECUNDUS,
G A TACLISMUS,
S I V E
DILUVIUM UNIVERSALE.
PRAFATIO.
Rcâ in
fSl|j2J^K5S} qua conjlrmnda Noë
centum annorum
filSpM curriculum infumpferatjamfinita} omnibufque nu-
lÊÈÈ a^fàuta 3 ^ta^îS quoque pro animantibus
Ëm^ÊÊ^mr*s
J|gl/SH& ^Ëkquadrupedibus, TSçcmditwiispro ctbartc r, comme a-
tu, Habttacultspro Sefuifque Filiis Filiorumque
eadem
in
<eSmatSmRsSÊmmmtQxoribus
nec non regione Caveis ^7\£ lai'j-
que avium, ordine &* difpojttione mirijica extruUis nihilaliud reftare
vtdebatur nijt ut congregatis cunBtsfieret
3 quxfub Cœlofmit animan-
j
ùbus jam fui in Arcam ingrejfûs exordium; quod Sacer
Textus adeè di/ucidè diftinctè & copioiè defcribit utnilferèy Mo pulcïirè
fisr
quod adeam rem vel dignum cognitu velfcitu necejfariumpemnet>quam
minutint
dejtderari poffit quod non ab eo exprejftm indicatumquefit, vel non ex
res ad
Arctmix.
iis 5 quœ ab eo
prodita funt facile conjici comprebendique poffiU Diluvinrn
J
Expofuit enim temporis momentum quo cœptumfit Diluvium quoperti- nentes
modo fa&um quibus ex caujts profcÙum quam htè patms s quant- dcfcri-
pferit.
que fuper terrant infublimeelatum, quantum damni &• exitii impor-
taient quanto tempore terram aqua opprejfam tenuerit quando di*
minui cœperit quo primùmin loco s &• quanto tempore ab initio Di-
luvii Arca confederit qua arte &• ingenio Noè aquarum decre-
mentum explorant quando denique finitum fuerit Noë cumfuis9
atque cum animantibus egrejfus &• quomodofacrificio Deo ex cunBis
mundis animantibus oblato latif/imu a Deo promisfis recreatus fit,
&- confirmais. De quibus omnibus &• fingulis in hoc Secundo Li.
brô", Deo adfpirante aBurifumus.

?3 Sic
 Sic enim habet 7. caput Genefis.
Anno fexcentefimo vitae 3\(oé menfe fecundo fe-
ptinio die menfis rupti funt omnes fontes abyffi magnx,
& catarra&a? cœli apertas funt & facta eft pluvia fuper
terram quadraginta diebus & quadraginta no&ibus. In
articulo diei illius ingreffus eft 3\Ço è } 6c Sem ScCham &
fapkt ûlii c]u.s & uxor ejus, & uxores filiorum ejus
cum eis in aJ'rcam ipfi & omne animal fecundum genus
fuum univerfaque jumenta in génère fuo & omne
quod movetur fuper terram in genere fuo 6c cun<5tum
volatile fecundum genus fîiumi univerfae aves cunâ:ae-
que volucres ingrefe funt ad J\(oé in Jrcam bina 6c bina
ex omni carne in qua erat fpiritus vitç ea quas ingres-
fà funt mafculus & foemina ex omni carne introïerunt»
fîcut praeceperat illi T>em t 6c inclufit eamZ)ow/»«x defo-
ris fa6bumque eft Diluvium quadraginta diebus fuper
terram & multiplicatse funt aquç & elevaverunt Jr-
cam in fublime fuper terram vehementer enim inunda-
verunt, & omnia repleverunt in fuperficie terrç, porro
Arca ferebatur fuper aquas & aquas prasvaluerunt nimis
fupra terram opertique funt omnes montes excelfi fùb
univerfo cœlo. Quindecim cubitis altior fuit aqua fuper
omnes montes quos operuerat confumptaque eft omnis
caro quae movebatur fuper terram volucrum, animan-
tium beftiarum omniumque reptilium quas reptant
fuper terram, univerfi homines, & cundfca in quibus fpi-
raculum vitae eft in terra, mortua funt manfit autern
folus 3^6è & qui cum eo erant in Arca obtinueruntque
aquœ terram centum quinquaginta diebus.

p a r i
 Pars I.
De ingreffu Animalium in Arcam è iu-
per veniente Diluvio.
C A P U T I.
Qutd ^otcumfuafamilU ante ingrejfum in Arcam egerit.
CErtum eft & indubitatum Noë- cibariosad nonnullam recreationem Jar-
mum non unâ aut altéra die ante giori pabulo unicuique animali pro->Animalia
ad pri-
ÛDiiuViï initium^mwiingrefiïim prio adornâsfe aquae potu crateres imum in-
eflè fed feptem omnino diebus ante hydroticos inftruxbfe eâ denique in- <greflum
Arcalibe-
ViluVium fefe ad ingrefTum praeparaflèj dufiriâ omnia peregisfe ut pofi clau- >raliter à
idque Sacer Textus apertis verbis tefta- fam portam, dum exitus non daretur, Hoe tra-
ûantur.
turc.7. v#4. Adhuc autem tSpofl feptem omnia fine defeciu juxta Domini prae-
dies ego pluam fuper terram qmdragintaàkt* ceptum voluntatemque tum prooâo
bus & quadraginta noSlibus & delebo hominibus,tum pro animalibus,provi-
omnemfubflanttam^ quam feci, de fuperficie dè confiituta,fummoordine>omni con-
serra. Ubi (Dominas Neëfeptem dierum fufione proferiptâreperirentur.
tetnpus conceffiflè videtur ut in eo Credi quoque non fine ratione po-
de omnibus ritè difponeret, feque ad telt, TSloêmumprimo tribus filiis fuisto-
ingreffum Jrcœ, meliori, quo poterat, ûusjrcœ œconomiam commifisle, fin-
modo przpararet. Cumqué tranfiffent gulis fuam in Arca regionem, quam ad*
JeptemdiesyUtihibetat to.vetCaqux Di- minifirare debebant partitis juribusdi(-
luvii inundalrerunt fuper terram. tribuisfe uxoribus rem fuam firenuè
Quxri itaque hoc locopoffet, quid quoque agentibus & ne unus nimiis
hoc CeptendiolSLo'é egerir. Dico, veri- laboribus in animalium quadrupedum
fimile effe, toto hoctempore pontem & penuarii adminifirationefuccumbe- drce ad-
illum, perquem animalia^^wingrc- ret, omnes unitisviribusadlaboresmo-1miniftra-
*1

tio.
di poflènt ) prorfùs neceffariumaccom- derandos concurrisiê cura adtnini-
modàflè deindè in commeatu intra firandi Ornithotrophii fiye in uipre-
Arcam tranfportandooccupatum fuifle. ma contignationede Avibus pafcendis
Nam ut humano more loquamur à fœminisrcliftà. Ridiculum eft, quod
veritate non abludit, iSLo'èmum filiis fuis, de hoc feptendio fabulantur (Rabbini, Rabbino»
|
uxoribufque primo plenam de omni- ieptem hofee dies à ISLoëmo in luâu rum bula.
fa-
bus fiabulis quadrupedum,volatilium- proptermortem avi fui Mathufalœ con-
que nidis uti & repofitoriis magni pe- 1 fammatos fuisfe, quem quidem etfi con-
nuariiper tabulas, quibus nomina ani- ftet, ipfo PiluVii ai)noexceffisfc,an is
malium cibariorumquecontinebantur, tamen kpttm tantùm diebus, an multô
portis fingulis affixas inftruâionem, pluribus diebus, aut menfibus ante Di-
modumque ad cunâa redè admini- luVium defunâus fuerit incertum eft.
firanda, prxfccipGsfe & ne animalia Accedit Noémum in tam ardui & for-
ftatimadprimumingresfumJrcœuto- midabilisncgotiià Deo fibi commiffi
nita necesfario pabulo deftituerentur executione alias cogicationutn mole-
credibileeft cum prsefepia loculofque ftias, quibus ob aeftiiantis animi angu-
ftias
ftiastantùm non opprimebatur, quàm I confentaneumque omififlè videretur
de obitu avi fui habuiffe. Ego fané haec hoc vel fimili verborum tenore
eos allo-
Sacri Textus verba quod nec plures> cutus videtur.
nec pauciores quam feptem interpofiti 0 Infelkes Mortales ad vos hodiema EExhorta.
fuerintdies,totvidclicet, quot in con- die dïriguntur verba oris mei. Videtis Ar- t!:io Nojad
:urbam
ftirutione Mundi fuerunt, uti minimè cam banc, centumanmrum fabricant ,jam Attœ Cpe-
otiofa eflè cenfeo, ita quoque ea my- tandem confummatam intueamini © ob- 8aatidëe 'raiia
fterio non carere exifûmo. Sed expli- ftupefàte opus dextrœ Excel fi eu jus fi' r,:oncur-
rentein.
cemus illud. Sex enim diebus faftus mm tam anxiè à me quaritis. Hoc eft vas
cft Mundus, feptima autem die Deus s illud magnum quod benignus & miferkors
requievit ab operibus fuis quo fanè Deuss ad femen Mundi inea conferVaur
haud incongrue innuit fe & Mundi dumàmextrui jujfît timVcrfam Verott'
eflè Authorem & DiluVii illum ob liqui Mundi faciem unà cum bommibus &
ineffabilcm bonitatem condidit, hoc animantibus que extra eam exijlunt ob
effecit nofirorum merito deliâorum; immanent fcelerum atrocitatem, quâ Vitam
ut Mortales vel ex numero dierum, qui- Vefiram cum irreconciliabdi Dei offenfk
bus Mundus conditus fuit, immenfam contaminâjïis uniVer/ali Diluvio perdere,
D e i bonitatem liberalitatem & be- & exterminare conftituit; © nedeimmenfà
neficentiam erga genus humanum, ejus bonitate & miferkordia conqueri pofje-
quem continuo relidionis cultu revere- tis, centum annorum fpatiutn Vcbis ad pœni-
ri, & adorare debebant, abillo dege- tendum concejfit quin & ultime hojce /e*
nères negle&oque Divini Numinis cul- ptem dm centum annis adjecit fi quis for'
tu, vitam horrenda omnium fcelerum tajps foret quipœnitentiâdutlus, nova bo-
immanitate cum irremediabili Dei1 norum operum exhibitione ad D E v m Opt.
offenfa contaminarunt. Etquia Dei1 Max. conVerfus concepto contra bumanum
eft proprium, miièreri femper & par- genus Divin* indignationis furori frenum
cere, ideô hoc ante iDiluVium fepten- injiceret^&bocpaâo à conclamataÛïluv'n
dium ipfis ad pœnirendum conceffiffe mox venturi calamitate, & horrenda morte
videtur, ut imminentis <D'duvït formi- liber ar et. Sed Video corda Ve/ira ad pœniten-
dine perculfos ad veniam poftulandam dum /axis tpfls duriora; neminem Veflium
cogeret; atque ficimpietatisSc injufii- intueor qui fublatis in ceetum oculis immi-
tiae operibus renunciantes hoc pado nentetn mox (Divini Numinis VmdiSîam co-
mifericordiam Dei i confequerentur. netur aVertere interno animi dolore compun-
Neque enim ullum dubiumeft, quin ul- Sîus. Erit erit inquam tempus tempus jam
timisanni diebus Arcd jamextru£ta,ad paucorum dierum proximam quo ab bac
tam admirandam, vafiamque molem, Arca exclu fi, iram Divinatn fugietis, nec
&nunquam vifam, auditamque fabri- ullus Vobis dabitur borrendâ mi/eriarum
cant huk Omilem contemplandam in- abyjjo ab for pus fugiendi locus. Tune me-
gens hominum confluxus fà£hisfueritj mores meorum Verborum,VosipJosobcommif*
atque adeo dum luculenter vidèrent, fum incredulitatiserrorem, contra vos injur-
otiofum non effe quod àcentum an- getir, & impœnitens cor Vejlrum aceufaktis^
norum fpatio tanto cum ordine, & fedfrujîra Jujh Deijudicio,formidabilis
fingularum partium fy mmetria à Koëmo Diluvii turbinibus inVoiuti ^débitas peccatà
conftrudum fuerat hujos fanè fiu- Veftris pœnas^cum univerfihumanigenerisin-
pendae machinas finem à Noêmo explo- terituœternumluetis.0 MiferabilemfS Infe*
rare contenderint. 2SZoêw«»iverôride- licem bomimm fortem. Ite ite tandem brevi
lem Dei fervum ne quicquam Di- duram Deimanum fnpra Vos expertttri.
vinae voluntatis exccutioni proficuum
C A-
 Caput II.
T)e nAnimalium ex toto Orbepaucisante diebur con-
gregatorum modo &• ratione.

Eritati omnino confentaneum

verba
animalium congregationem non nifi
Divino Angelorumqueminifle-
efiè is folus qui Sacri nutu,
Textus penitiùs infpexerit, rio contigifle expreflè Sacra Verba, in-
tempora comperiet; Nowwmjm, quemadmodum nuunt fic enim Hebrxa Leâio habet:
eorum anima- nrah nonan pi ayvf ynytib «jvtd eGenef.6.
ipfa nutu Philo perperàtn fentit,
DeI, an-
gelorum lium, quae jircam ingredi debebant, •-ras
minifterio o>3» înj'aS noTxn coi "-yaa*vtrf- 3a.
vénérant congregatorem
(
minimè fuiffe quo-
ad Arcam. modo enim fieri poflèr, unicumhomi-
nvnrh yo? ^k
J

qui nativitatis fuse Ede- ExVoîucri fecundum genus futm bina G?

nem,
1 terram
jecundum gentts fuum
niam nunquam egrettus fuerat, per to- ex befliis ex omni
Orbem congregandorum anima- reptili terrœ juxta genus fmm bina ex omni-
1

tum
I
bus, "\ha 1X3' Venient ad te, ut vivant.
liumcau(àdivagatumfuiflè,lnfulas,con-
]
tinentefque diverfifïimas animalium Cui confentit Graca Leûio 70. «Vs-
1

fpeciebus
i confertas, tam exiguo tem- KâjtrovTttj (tsçsç erg tçztyify (x.é& o-b.
poris
] fpatio, ^m?fuâ,quam ingemi Ingredientur ad te ut nutriantur tecum.
centum
< annorum decurfu jamconftru- Et Arabica id expreflè per vocem
xerat, in manibus inimicorum reliââ, i^SM y^i-À^ >û|-OU!k ingredientur ad te. EtSy-
orbem peragrare ,luftrare, tantamque riaca per verba ^OC^* ùtra*
peregrinorum
] animalium multitudi- bunt, afeendent ad te. U nde quoque tan-
nemcongregare, & tam ex longinquis quam falfam eorum fententiam repro-
Regionibus,
] cum omnium, per quos bamus, qui putant animalia natando ad
tranfire
1 debebat ftupore populorum Arcam veniflè quo quid ftultius dici
1 novitate perculforum, nec non fine poflit, non video. Quomodô enim ani-
rei
maximo
] hominum iftius xvi ferociffi- malia,fîve vafiioris,five minoris corporisopinio,vel
c,
ingruente
morum
1 qui Noë jam dudum ad mor- natando in horrendis illis DiluViiprocel- i
jam DdU'
tem
i Œbilone, Oleajlro & Mofe Bartepha lis durare, aut Arcœ portam jam altius ab •vio 1 anima*
lia natan-
teftibus
l quaefiverant perfecutionis vi- aquise]evatam,(îneponteintrare potue- do « intra
Arcam
itaeque periculo, adducere potuiffe; aut rint, quis credet ? aut quomodo Aves pervenife
1
quomodo, aut qua ratione, tam diffe- cadentium imbrium nimborumquevia- docet. C

rentis naturaevolucrescœli, ad fè ex aëre lentiam volando fufiinere valuerint,

vocare & unà fecumin itinerum focias quis concipere poterit ? Undè infànae
adfcifcere potuerit, nemo eft qui ca- mentis dicam non effugerit, qui talia 8c
pere poffit undè hanc fententiam, opi- tam abfona proferre non verecundabi-
nionemquetum Tbilonis, tum nonnul- tur. Quis nefcic Mofen expreflè diçe-
lorum quoque ^ecentiorum Interpretum re, priùscunâa anima ntia in Arcatn'm-
tanquam abfonam imo Sacri Textus greffa fuifie quàm VduVmm inchoa-
verbisrepugnantem rejicimus reproba- verit, quin imo anteaquarum inunda-
mufque. Quemadmodum enimdida tionem., & pofi ingresfum animalium
Animalium congregatio omnem exce- in ^-fdw, dici tur ex presfè, tune DEUM
dithumansepoteftatis laborem, curam forisoftium claufisfe natando vero ple-
& induftriam ita quoque hujufmodi rafque animalium fpecies procellarum
Q- mole-
 moleftiâ vel oppreffas aut aquarum volatilium multitudine oppleri, intui-
impetu retardatas poil claufum jam tus eft, qux pari ordine fine ulla confu-
oftium,nonnifi longotempore,& fum- fione fimul vel bina, vel feprena Arcœ
tedo, veluti Noëmi direâionemexfpe-
ma cum difficultate ad Jrcam perve-
niffe. Répudiât» itaque hac fententià, âatura infedêre.
nos verius afferimus;, non humano con- Intereà in hac novorum femper, no- knimalia
filio, indufiriâ & curâ fed nutu Deii vorumque animalium coacervarione 1Vcïwoab- >landiun-
totam hancanimaliumcongregationeni alia Noëmo veluti obfequium praeftitura, t ur.
contigifle non enim Noë aut capta,aut caudarum agitatione abblandieban-
hinc indè colle&a intromittebar fed rur alia manus pedefque dulciter tam-
fuapte fponte venientia & intrantla ad- bebant, alia pedibus ejus fe profternen*
mittebat, juxta Textum fuprà allega- do, cunâaprout poterant, quà gefii-
tum Venient & intrabunt ad te, non
fci- bus, qui vocibus, amicifque membro-
licet hominisadu,fèdDEi nutu. Ca- rum motibus fe Noë veluti unici ferva-
jetanus, haec yerba: Ventent ad te pon- toris direéYioni,& obedientiaefùbmitte-
jerans Cbrè inquit Deus abfolvit re vidcbantur. liurfiis paulô poft hinc
Noëmum à cura congregandi animalia. ex vicinis fluminibus, & lacubus, im-
ViVino ftquidemnutu,mmijîerio Angehrim mania Amphibiorum monftra illinc
nnerunt ex omnibus animalibus mas @ ex montiumcavernis, variareptilium,
foemina ad Noë ipfius autem Noë cura, ierpentiumque gênera horrenda vilu
& opera fuit, efftcere ut que Vénérant ani- erumpentia Jrcœ appropinquare vi-
mantia mgrederentur in Arcam in, fafunt. Quorum ingenti multitudine,
Venirent nidos, JiVe manfiones in ea, @ ibi- & copiâ attonitus perterritufque Noé\
iempafcerentur ab ipfo. Quemadmodum genubus innixus, oculifque in coelutn
enimUEUS Adamo inParadifô delicia- ere&is expanfifque ad cœlefte Nu-
rumomniaanimalia, ad iis genui na no- men brachiis, De" m Optimum Maxi-
mina imponendum, adduxit; ita quo- mum, hoc vel fimili verborum tenore
que ad iècundum humani generis in- arTabatnr 0 fumme Çonditor omnium re- &poftro,
fiauratorcm, "Noêmum, cunâa anima. rum, cujus natura bomtas cujus Iroluntas lphe N<w-
mi ad
lia, ad icminium.univerlâe naturae in pojje, & perficere eft; en adduxifti ad me, lDEUM.
Arca confervandum, adduxit; eoquo pro ineffabdi proVtdentiœ tuœ difpofitwne^
imaginari nobis poflumus modo, & ra- hanc animalium quorum non ejî nume^
tione, biduo aut triduo ante DiluVù rus multitudinem Et quis ego Tniis
principium. Nam Noë cum extra Ar- 1 terra Vermiculus cui univerfim banc Na-
cam curis, & laboribus feflus faxo infi- tura ViVentis fubftantiam in hac Arca tuo
dens, rerum gerendarum magnitudi- nutu conflitutam con/ervandam commit-
nemintimo cordisaffeûuexpenderct, tere dignatus es ? Et quis ego fum homo
atque Divinae voluntatis executionem peccator atque ïndignus tuœ Majefiatis
Mira ani- anxio animo exÎpeaaret Eccè dere. confpeBui ut me totius Natura cuftodem
pentè ex quadripartiti Mundi plagis confïitueres? Et quifnam adeo grandi inge'
undique & undique omnis generis nii fublimitate praditus ejje poterit qui
animalium Arcœ appropinquantium, hoc totius Natura feminium renafcentis
veluti exerciium quendam vidit, qux Mundi propagini deflinatumfine te rege-
pulchro ordine, ablque ulla confufio- re & gubernare queatt Quinam innu-
ne, nunc bina, nunc feptena, fefe velu, merabilium animantium sot tantifque na-
ti à Deo mina Noëmo eorundem con- tura dotibus, proprietatibus, tempérament
iervatori exhibuêre,& pauio pofi, uni- tijque éjferentium multitudinem congruis
verfamcoeli faciem innumerabili paenè ciborum alimentis unius anni /patio con*
ferïandi
ferVandi animus fufficiat ? Tu igitur bu< ad forti animo Divinae voluntatis benc
manarum rerum Arbiter, qui uti foloVoluri'
placitum exequendum admonuit,
tatis tua nutu uniVerfam Mundi mach'h Gratiae Divinae, operifque profequen-
nam cum omnibus in ea contenus ex ni' j di magnitudinem expotuit, & ne ma*
bilo in Effe fuum eduxifti ita quoque exi- j lorum cala mi tarumqu e formidandis tur.
(lente jarn Diluvio quo Mundum ob binibus,quibus
paulô pofi Mundus in-
nefandam hominum impietatem perdere volvendus effet, terrerentur, eo, quo
conjlituifii folo nutu tuo, & me, & me- potuit verborum vigore mœrentium
am familiam uni cum univerfa
hac to- animos erexit neque viribus humanis
tius natura VtVentis Jubjlantta à Dilu- in hujus Arca adminiftratione innite-
vii pœnis con/èrVare poteras. Quid ergo rentur, fed in Divinae aftïftentix di-
opus erat in hac Arca quam ego indi- reâione omnem
fpem fiduciamque
gms fèrVus tuus te dtèlante, extruxi hu- fuam repofitam haberent in
tribula-
mano more univerjum Natura Viventis
fe- tionibus conftitutis non defuturumbe-
men te confer-pare in Arca Voluijfe quid nigniffimi DE
auxilium, ut nego-
inquam opus erat ? Quia tamen 7 u<e infi- tium, quod ejus juffîi cœptuni erat,
nité bonitati & mifmcordtœ Vifum fuit, ejus quoque ope defideratum exitum
per me humilem ferVum tuum, hoc meffa- (brtiretur.
bile -Divin* juflitiœ tua facramehtum exe- Hisitaque prxmifliS) ipfecumuxo-
quo Fami-
quiy en ego ante tremendœ Majeftatis tua refua exten)plo pontem, per quemin iilia difpar-
offi-
folmm proflratus, te bumili & fupplicicor' j Arcam aditus dabatur, confcendit, & [titis ciis ?ni-
de eo, quo Creatura Conditori juo débet, j in medio oftii confiflens, snimantium rmalia in-
Arcam
ajfeclu animique reVerentiâ fuppliciter primo quadrupedum progreffionemttra ducebat.
rogo, obfecro-, atque obteUor, ut qitemad' orditus efi, at neconfufio inter totani-
modum Vivina Voluntatis tua beneplacito malia nafceretur, duos filios fuos ad ini-
yijum ejlf hujus me tnfandi operis executo- tium pontis und cum uxoribus confti-
remconfiituere(Sgratia tua permoVere, ita tuit, qui juxta ordinem prxfcriptum
quoque pauperi ê? humili ferVo tuo tum j finguJa bina aut feptena ad fubeun-
direSîione tua continué ajijkre ac in ne- dum pontem follicitarent. Intra dr-
gotio, quo nulli unquam hominum majoris cam vero majorem natu filium confti-
momenti i commfifli, utpote k quo totius hu- tuit, qui fingula bina, aut feptena ex
mani generis falus dependet bumtlita- animalibus ex inftru&ione patris in
t'ts mea imbecillitatem tuâ Virtute & opi- confticuta cubilia fingulis propria, &
tulatiom fulcire & jujlentare non dedi- primo quidem majora & ferociora
gneris ,• «/ tandem hoc DiVina potentia animalia, deindè alia quoque manfue-
opus, quod perdito per Diluvium Mundo, j tioris natura: introducerent quae
hoc prafens YiVentis natura feminium in deindè fuapte fponte fequebantur
re-
rena/centis Mundi mjlaurationem deftinaJH ptilia, inter luppedanea fiabulorum,
ad Divini TSluminis tui gloriam unicè ce' locum fuum deftinatum repertura.
dat. En promptum me habes cum familia Reftabat avium
qux in teûo Arca
mea ad tua voluntatis beneplacitum non eo, refidebant > Ho'émi voluntatem expe-
quo Vellem fed quo imbecillitasmeapote fl, ûantium genus multiplex. Hae enim
bumili mentis ob/equio exequendum. uti
modo
per ofiium Arca in ftationem qua-
(Da igitur/êrVotuo bumiUimo quod jubés & drupedibus defiinatam fine periculo
jube, quod vis. ingredi non poterant ita Noëmtis fe-
J
Hifce à Noémo ad D e u m magnâ neftram quam in fuprema contigna-
cordis profufione prolatis, illico furre- tione fibi & volatilibus conftitue-
xit, & accitis filiis cum uxoribus, eosj rat mox aperuit & dato figno,
a quo-
 quocunque tandem modo Eccè o-
mnes volucres teâo reliôo per fene-
ftram binz, vel fepten* ejufdemfpe-
ciei, Dei nutu,fineconfufioneingres-
fie, fingulz opportunum fibi locum for-
titae fuerunt.
Omnibus igitur animantibus hac
diligentiâ & follicitudine, nullo defi-
CAPUT III.
7)e Cataclyfmi feu Diluvii omnibus feculis memorandi»
formidanda Catajlrophe.
Nno itaque fexcentefimo vitae menfum crefcentium
Not completo, coaâis jam in-
tra Arcam cunâis animantibus,
ex omnibus fpeciebus qux erant in
univerfa fuperficie Terrae binis & fe-
ptenis Noêmo quoque, & tribus filiis,
uxoribufque eorundem intùs receptis,
claufit quoque D Eus deforis oftium
Tempus horrendumdi&u,aderat,quo
Deos Opt. Maxim. obftinatum homi-
num, quibus jam pro infinita fua pieta-
te, & mifericordia, centum ad poeni.
tendum annos conceflerat in peccan-
do pertinaciam, &obduratam impœ-
nitentiam Mortalium atque in abo-
minandis fceleribusprofequendismali-
tiam, horrenda fDHuyii firage, vindica-
Hominiinn re conftituerat. Erant tune temporis,
in initio juxta Cbrifii verba, homines comeden-
tes & bibentes, toti in celebrandis con-
viviis,toti in omne luxuriae genus effufi,
fine ullo impendentium malorum me-
tu,& formidinetuti & fecuri. Cum eccç
nus Dilu- repente turbato ccclo & veluti atrà
quâdam, & Iu61:uosâ caligine oppleto,
bilescala. mox formidanda ex nubibus murmura,
mitâtes.
totum tremefecerunt Orbem Terra-
rum, fulgurum fulminum, tonitruo-
rumque horrendi inexplicabilefque
fragores, velutiimminentiummalorum
prodromi, metu & formidine, totum
penè exanimârunt genus humanum.
Conglomerabanturimmenfa, & nun-
quam aliàs expertanubium, & in im-
ciente, uni cum Noë filiis uxoribus*
que Arca inclufit (Dmitw$ aforisclaufit
oflium. Verùm ut velut cj» ta tuV»
Leâor hancadmirandam faciem, id eft,
ingreflum animalium in Arcam, luculen-
tius comtempletur hic totius 8>tTV7rov
exponendum cenfui vide Icomjmum,
Folio 120.
vaporum volu-
mina, ex quibus caligo immenfa cum
Cimmeriistenebrisexorta, in luâum,
moerorem, & ultimamdefperationem,
perverfiffimospeccatorum animos de-
dmerunt. Siquidem hifce pracmiflîs,
mox omnibus fontibus Abyffi magnae
referatis cataradifque cœli apertis,
pluvia quadraginra dierum & noâium
univerfam Terrae faciem fuper omnes,
qui fubcoelofunt,montes quindecim
cubitos alta inundantibus aquis ope-
ruit. 0 horrendum, & formidandum £Hominum
IH
fpeûaculum vidiffes hic homines tiex repen-
tino Viht'
mente confufos, & omnis confilii ex- vio S, eva-
dendi co
pertes quofdam altioris domûs cre- natus. ni
fcentibus. undis fupercilia afcendere,
quofdam de pretiofioribus rebus folli-
citos, iifque onuftos in fublimiora dé-
ferre fpeââfleshic quofdam altiffimos
arborum apicesconfeendere hic tutos
fe fore frufirà fibi perfuadentes. Non-*
nulli domibus arboribufque jamunda-
rum incremento coopertis, ad altio*
ra clivorum montiumque culmina na-
tando properabant. In hac ineluâabili
calamitatecerneresquofdamtabulis ve-
luti unicoin naufragio medio, & fub-
fidiisefFugiumquaerere; quofdam altif
fimarum arborum ramis inhaerentes,
proximorum opem miferabili voce,pre-
cibufque implorabant aliquos natan-
do defeflbs aliorum natantium pedes,
&bracchia arripientes, utrofquepon-
dere
derepreflbs, miferabiliter fine ulla fpc
falutis fubmergi. Accedebat flu&uan-
tium undarum impetus, & violentia,
quâ natantes dumemergereconaban-
tur, veluti horrendis aquarum gurgi-
tibus, turbinibufque involuti horri-
do cum ejulatu peribant. Non audie-
batur hic aliud, nifi luâuofus & hor-
rificus pereuntiumclamor, Jaincntatio
defperantium,& Vae seternumerudan-
tium, dum memores verborum Koë,
quêis eos toties adpœnitentiam adhor-
tatus fuerat j memores Arcœ, quamex-
ftruxerat quod tam lu&uofa;tragœdiae
veluti eâypon quoddam erat & cui
jfidem habere noluerant jani incredu-
litatisfux poenas terrifico mortisgenere
fe luere cernebant. ln univerfa aqua-
ruminundanciumfuperficie,non aliud
videre erat, quàm confe&a hominum,
animaliumque cadavera camporum
fylvarumque arbores aquarum vehe-
mentia eradicatas, hinc indèfluftuan*
tes, in quorum ramis naufragi effugium
quxrentes, fe nonnihil tuebantur atta-
men mœrore viribufque exhaufti fine
ulla fpe faiutis ibidem famé aerumnifque
confeûi miferè interibant Omne
quoque volucrum genus cùm non re-
perirent, ubi requiefceret pes eorum,
quaedam aquarum turbinibus intra a-
quas praecipitatae nonnullae in arbo-
rum fluâuantium ramis cadaverum-
que congeriedum requiem quaererent,
ibidem vel reciprocantium fluâuum
violentia, velpluviarum ventorumque
impetu veloppreife, vel fame ene&se
vitam mi(èrè conftimebant. 0 horren-
da Divinae juftitiae Cpeûacula 1 A dver-
tant hic omnes mundanarum delicia-
rum amatores, quid in fimili cafu confli-
tutos fe egiffe vellent quàm ardenter
defpeâa Mundi vanitate repudiatis
honoribus,divitiis, & dignitatibusfbli
Q^ounicè fervisfe quantocjun dolore
à peccatis abftinuUTe 1 Certè majora fu-
perfuntnobis in confummatione Mun-
di,calamicatisfpeâacula,majores Çata-
ftrophae quando coeli movendi funt &
terra, quando Cbrijhs veniet judicare
feculum per ignem. Operemur icaque
bonum,cum tempus habemusfaciamus
id, quodtunc nos fecifse vellemus.
Hujus (Diluvii calamitati optimè
congruunt quae Ovidius de ÈiluVio
(Deucaiionio cecinit.
Tma placet diVer/a genus nrntaU fub
undis
Terdere & ex omni nimbos demittere caelo,
Fit fragor, & denjt fundunturab atbere
nimbi.
Nuncia Junonis varias induta colores
Conapit Iris aquas, alimentaçm nubibus
ajfert.
Sternuntur t & déplorât
fegetes a colotùs
Fotajacent longique perit laborirritus
annu
Nec coda contenta fuo eft jovis ira, fed
illum
Cœruleuifrater juVat auxiliantibus undis,
Tyranni
ConVocat hic armes qui pofiquam tetla
IntraVerefui non ejl bortamine longo.
TSLunCjtiitiUtendumyvires effundite Veftras,
Sic opus efl aperitedomus & mole remota
Fluminibus Vefiris totas tmmttite habenas.
Jufferat hi redeunt acfontéus ara rela-
xant,
Et de frenato Volvuntur m œquora curfu.
Jpje tridente fuo Terram percufity at illa
Intremuitymotuque Vtas patefecit aquarum.
Exfpatiata ruunt per apertos Jkmina
campos
banque fatis arbufia Jimul pecudefque Vi*
ro/que
leHaque cumquejuis rapiunt penetralia
Jacris
Siqua Domus manfit potuitque rejiflert
tanto
Indejetla malo, culmen'tamen altbr bujus
Unda tegit prejpeque latent fub gurgtfe,
turres.
Jamquemare, &Telks nulkmdijcrimen
habebant. »
4>
Omnia pontus erat deerant quoque lit*
tora ponto.
<^3 Scd
 Sed jam ftatum interioris Arca ex- parentum fratrum fororum caete*
ponamus. rorumque cognatorum extra Arcam
Sentiebant & hanc inexplicabilem memores, inftlicemeorundem ibrtem,
Naturae lu&am vel ipfa animalia, unà & inevitabilem ruinam deplorare non
cum rationali creatura in Arca conclu- ceflàbant > quin vel Noëmus ipfe à
fa fiquidem ex horrendis ventorum D E o conftitutus Arca cuftos & conier-
mugitibus fragoribufque tonitruo- vator, hac Mundi caraftrophe percul-
rum, fulgurumque qux in omnia fus, confianti tamen in Deum fidu-
jirca fpiracula penetrabant irradiatio- cià fretus ardenti (Tunis precibus hoc
ne, timor & tremor cccidit iuper ea, pa&o Numen follicitabat
deindè aquarum catarraâx veîuti flu- 0 fupremt Mundi Conditor,& Modéra-
mina quaedam ex fublimi in jirca te- tor, en ego indignus tuus famulus ante © papoRro- phe ad
£tum praecipitata prater horrendos, Vinxjujlïtia tua Tribunal projlratus totus cDEUM.
inauditofque tragores & ftrepitus, aèriË timoré © tremore concujfus ad te, benignifîi'
que irati ululatus fxvientium vento- me DEUS, in hujus Àrca: cujus curato-
rum flatibus, continuaqueflu&uumin- rem & minijîrum mefigmentum tuum cmfli'-
fultantium agitatione Arca nunc in tuere non dedignatus es extrema necefiita-
hanc nunc in illam partem impulfa, te con fugio, ut exaudias Vocem/erï>itui: cir-
animantia quietis nefcia unà fecum mi- cumdederunt enim megemitus mortis doloret
ro commotionis impetu exagitabat; in ferni in venerunt me. Equidem novi tejujîis-
undè ex infolito rerum evcntu trepi- fimum ejje Vindicem[celer um contra inf initam
datione, metuque confiernata in fum- bonitatem tuam comnûfjorum muhhudmem
ma & denfa caliginehoi rendis vocifera- & copiam ExpàVe/coinfcrutabilenijudicio-
tiofiibus veluti fummerfi Orbis ruinam rum tuorum abyfjum quâ Mundum ob D1V1-
conteftabantur hinc rugiebant Leo- ne Legis tuamentibusnofir'ts infculpta cm-
nés illinc Elepbantes barriebant mu- temptum, &enormium delitïorumacerbaa-
giebant BoVes Canes latrabant bala- tem,Orbem Terra,& unà omtiem animam Yi-
bant OVes, Lupi ululabant,grunniebant "pentem in eo delere & exterminait Voluifli.
Sues caetera omnia animalia ad luûuo- i Sed 0 tremenda Majejîas^uidftbi Vultjujius
fas hujufmodivociferationes, & clamo- i illefuror tuus ? quo non Mundum duntaxat,
res excitabant; undè totius Arca œco- Ê>omnem animam delere & dt/perdere à fa'
nomia in confufionem duda veluti cie tua conflituis ? fed fSbanc Arcam cujus
infelicem mox perituri Mundi ftatum curam pauperi & bumili feryo tuo commifi-
lugere videbantur clangebant Jquilœ, Jîiy tanto tremore concntis,ut Vel ipfa bruta
Corvi crocitabant 'Bubones & iSLoElua animantia tôt prodigiorum oflentis perçut fa
lu&uofo carmine' ululantes fui generis prafentem eorum ruinam ultimamque dijjô-
cafum lugebant cundae volucres ca- lutionem horrifie^ hac yoaferationum cow
norae omiflb dulcis modulationis exer- fufiom, & tutnultu mettiere ifideantur. Vide
citio, non nifi gemebundo pipitu Or- quafo affliBionem populi tui} fyfpice nos
bis cladem deplorare videbantur. Sem, oclo animas quas pro immenfa tua proVi*
l Cbamy Scjaphet, hoc terribili patientis dentia, ab Orbis ruina in renafcentis Mun-
Naturae catafiropha horribili timore di femen confer-pare "Voluijii compatere in-
perculfi, jam Arca diffolutionem me- firmitatibus nojlris} nobîfque in ingenti hac
tutbant uxores verô evulfis capillis, tribulationis neetfiitate ad te ckmantibns
fciffis veftimentis omnis coniolationis aures prabe^ Exaudi miferos tuos in tfyt
incapaces, modo eypraefènti deterio- bonitate & clementia con fidentes, ut exclu-
rique Arca conftitutione exteriorem jo omni metu proferiptâ omni dijffidentià7
Mundi faciem metiebantur j fiquidem opus) quod impofuifti nobis tuo adjutorio,
 fe> graûâ pro/equlfine perkuh pofftmm; 1 in bac tenebrofa domo, in renafcent'ts Mun-
Concède animantibus tranquillitutem ® di injîaurationem indu fit, ita quoque potenti
quietem, débitant tibi mihique okdientum> & dcxtra (ua nobis adjtitums /erVorum fuo-
fubjeSîionem iis impera fpe&Jiduciacorda rumin ?iecejjitate confîitutonimVota & pre'
fer Vorum tnorum corrobora ut infola bonïta j ces audire non defijiet.
te tua inexhaufïa mt/ixi hune Umentabitem j
Hifce prolatis, &filiï,uxorcfquefi-
Orbis perituri flatum, } tu* prxjenttâ grau* liorum mirum in modum conforta ci at~
fine periculo eluSiari Valeanuts. quefirmà in Deum conceptâ fidu ià,
Jgedumfilti mei,conjiditein Domino, animalibusquoqueomni moxdepofico
ïiriliter agite, 0? confortetur cor Vefîrum, furoreinrranquilliorcm ftatumredudis,
ne timeatis à tanta rerum confuftone aderit folerti & diligenti curâ, Arc* admini-
nobis ipfe que uti nos ad tiojîrum mentum Ctrationem orditi funt.

C A P U T I V.
Quidjtbi velint verba Sacri Textus Fontes Abyffi
magnas & Catarraéto Cœli.
tna*^ cinn niyn So ypn annos in ea fabricanda tranfegit. Sex-
gnx.
RUptifunt omnes fontes
Graeca fic
bylîi ma- centos igitur annos vitae, cum T>ilu\ium
Yf>pciyn(rctv veniret Noë habuit, & trecentis &
Ttâurwi cv\ 7rnyoûj mç ot^uor». quinquaginta annis poft DiiuVium vixit,
Chaldaica fie habet qux fimul junda dant 950. annorum
xtatem Noë. Sexcenrositaque,venien-< cQaotera-
Sa
Kn ><ainn inaa u'ranx '1te 2)//«vw,annos compléta. ÎVophabuitj 1,pore anni
contigerie
Jnno (excentefimo viu Noë complète, quicquid contrà ogganniunt nonnulli Diluvium.
mmfe fecundoyfeptimo die menjisjuptifunt o- malè fundati Sacrarum Literaruns Inter-

mnes fontes Abyffi magnx,& Catarraâae pretes. Pari errore hi fecundum menfem
cœWapertafunt & fatla rftpluVia fuper anni fèxcentefimi non Verno tempo.
Lisdirem-
Terrant 40 Jiebus, & 4.0 noÊltbus. Magna
re, fed Autumnaii attribuunt Habbi-
i- (ane controverfia eft circa lexcenteli- norum fabulis deluti eô quod tune op-
ptadcint-

mum annum vitae Noë, utrum inchoa- portunior humentis. aeris conftitutio
tus fuerit, ancompletus nos quicquid eilèt, ad $)ilu"»\um producendum. Nos
alii contra feritianr (excentefimum contrà cum melioribus Interpretïbus (Di-
completum aflerimus & patet vel ex luvim contigiffe Verno tçmporeaflèri-
ipfis Sacra Scripturœ verbis quàm lucu- mus. Curaurem Dews verno potiùs
lentifTimè: cunidicit Noë cummore- tempore,quàm alio tempore DiluYium
rctur habuiflè xtatem nongentorum I adduxerit, caufa duplex affignari po-
quinquaginta annorum quod falfum j teft i Trior eft quod P e u s eo tempo-
forer, fi ViluVium veniflèt in fine quin- re Mundumdeftruerevoluit,quoeum
gentefimi & in principio fex< -fitefi- condidit,videlicet Verno tempore: AU
mi inchoa ti j tune enim Noë non non. ter a fuit ut nequifiimi iftius temporis
gentorumquinquaginra annorum aeta- homines, acriort cum doloris fenfu in
tcm habuiffet, fedodingentorum quin- Œ)iluyio perirent fcilicet acerrimè do-
quaginta annorum tantum, quod Sacris lentesfeperid tempusexmundo, tam
Literis prorfus repugnare videtur; In- duro mortis fupplicio extrudi, quo
cepit enim Noë juifaD e 1 Arcam in tempore Mundus ipfe pulcherrimus,
principio fexcentefimi anni, & centumaniœniflfmus,8«r jucundiflimus eft, Ver-
que
que hominesjucundo rerum ftatu atque fatarum in altiffimis montibus diflblu-
per fe ad delicias voluptatcfque per- tio undè flumina magna aquarum
fruendas invitet alliciatque quorum mole onufta qua data porta ruunt,
maxima eft id temporis copia & varie- per apertos planitierum campos tor-
tas Ttmc enim tefie D. Ambrofio, Di- rentiumque ex altiffimis montibus de-
luvium adduxit V^zvs^quandoaugentur volutio rapit fylvas & iàxa revolutis
nafcentia, ager parturit terrarum panier remifla compagibus rotat urbes & im-
atque animamium fœtura fe fundit; tunc plicitos trahit montibus fuis populos,
enimdolor eorum, qui in abundantiaJuapw ruinam, an naufragium querantur ,in-
niebantur major fuit tunc ultio terribilior certos, atque femina, & quod oppri-
tanquam dicentis Dei Eccè omnia Jecun- meret, & quod mergeret, venit &
dumliberalitatisfDivinœgratiamdhes Na* uti Seneca ait. îlluccumliberis^ & conju-
tura gêner a\>it omniain ufum bominumger' gibus fugient bomines^aclisantefegregibusy
minavit terra fœcundior fegetes fpeSlantur dirempto inter mijeroscomrnercio, & tran~-
trïttco & hordeo replentur campi corme ar- twy quoniamquicquidjubmijfiusefl, idunda
borum, Venturi fruBus floribus Vefiiuntùr; replevit. Editifiimis quibujque adbarebunt
non deejl Terra obfequiis fuis, beflU non de- reliquiœ generis humant quibus ad extrema
funt muneribus, que frequenter fohuntur perduEiis hoc unicum eritfilatium^ quod
in partus, } & ut bomini nihil défit, homo foins tranfibit in fîuporemmetuo nec dolor habebit
parfibus fuisdeeft ^nefeit authoremjuum à j locum, quippè Vim luam dolor perdidit m eo,
quo ei omnia minifïrantur neplmt condito- qui ultra fênfum mali, mifer eji.
rem. Tenant gitur cum homine omniacu- Altera Cau/a eft fupramodum tume- =2. Caufa.
jusgratiâconditajmt omnia in fuis divitiis fcentis maris in terris effufio quod quo-
confumetur homo cum Jua dote moriatur. modofiatj paulo poft dicetur.
Ita Divus Ambrofius. Accedit & il- j Tertia Cau/a eft concurfus fiderum 3. Caufa.
lud ut videlicet homines apertiùsj infignis, qux vim habent imbriferam.
cognoicerent & fine ulla dubitatione j Hafce caufas <DiluVii affignant Natura-
crederent, hocce (Diluvium non ex folis lium rerum Scriptores quae quidem ia
naturalibus caufis, fed maximè per fu- particularibus Viluviïs plerumque con-
pernaturalem Dei omnipotentiam, elfe currere folent at in univerfali illoNoë-
fa£frim,eoquod Verno TEftivoque tem- micoî)iluvio quoaqua fupra altiffimos
pore, contigit 'DiluVium quo, calore univerci montes, altiùs quindecim cu-
folis omnia ad ficcitatem tendunt, plu- bitis afcendit, id uiquenon naturali'
viae utplurimùm ceflàre foleant Au- bus caufis, fed dextrâ DEI Excelfi con-
tumnali autem, & Hyemali tempbre, tigiilè, folus is inficiabitur, qui deter-
quo omnia humentis naturae ubertate, minatam naturse in hujufmodi DiluVio
pluviarumque copia diluuntur Dilu- conficiendo potentiam non penetrave-
vium fit fublatum, utroque fcilicet tem- rit. Sacer Textus duas caufas adducit
pore, tamprocreando, quam abolendo Dilwvii effe&rices. Primo enim dicit,
(DiluVio contrario. Ruptos eflè fontes Abyfji magna^ & Catar-'
Hifce itaque praemiflls,jam de (Di- raSias cœli apertas elfe. Quidnam veroi
luvium efficientibus caufis agendum re- Magna illa Fontium Jbyffus fit quid Ca-
ftat, ut num naturales caufèe ad Dilu- tarraiïœ Cœli quantum ingenii meide-
Vium conftituendum fufficere potue- bilitas permiferit ,exponamus.
rint. Dico itaque, triplicemconfiderari Hydrophylacia fontibus amnibus,
poffe caufam alicujus2)i/«VH: 'Primo eÙ. lacubufque producendis intra altiffi-
continuatus imbrium nimborumque morum montium profundos receflus
immodicuscafus, niviumque conden- conftitutafatfuperquein Mundo noftro
Sub-
Subterraneo demonftravimus. Eflè au- tia devolutumirîgentes fretnitusfrago-
tem interGeocofmi vifcera talia Hy- refque excitat, juxta paulô antècitata
drophylacia, quas abyflbs Aquarum vo- verba in voce CatarraSlarum tuarutn. Et
camus, adeo certum eft ut vel ipfe hujufmodi Abyflbs, quas nos Hydro-
Sacer Textus, uti hîc, ita alibi apertis phylacia vocamus,plurimas intra intima
verbis id innuat, Vfalmo 4.1 jflyflus tcrrx montiumque vifcera condufas,
abyjf/um inVocat in "Voce Catarraêlarum tua* quam ampliffimè in diâo Mundo Sue-
rum. Eft itaque Abyjfus magna hoc loco terraneo docuimus quas AbyJJos hoc
nil aliud ,quàm profundiflimaaquarum loco omnes fub nomine Abyffi ma'
yorago j cujus fundus explorari ne- gnae Sacra Scriptura comprehenditj O-
quit, in intimis terrx penetralibuscon- mnes enim Leâiones in Ruptura fbn-
ftitutus; Intra hanc enim Marc per im- tium Abyfii magna conveniunt, uti lê-
menfa internorumfcopulorumpraecipi- quitur.

Cemf.7.
1/erfil.

Atque hujus Jbjfii Magna caetera- ftantiae fîbras, montiumque occultes

rumque particulariumA byflbrum fon- canales follicitata:,quâdatà porta ruen-
tes ad <DiluVmm producendum ruptos tes, ac inftar fluminum per univerfie
eflè memorat; quod uti folis naturae viri- Telluris rimas, foramina fontiumque
bus effici non potuit,ita quoqueruptura oriflcia cum impetu exonérât» brevi
hac non nifi omnipotentis Naturaecon- tempore univerfam Terrae fuperficiem
ditoris dextrâ efFeâa fuit; eo, quoim- inundarent. Atque hoc pado fenfuni
becillitasnoftra concipere poteft^ modo Scripturx, circa haec verba: Q(upnjunt
& ratione. Cum itaque magnam eflè fontes Abyflî magnx, ideft, omnia in-
hujufmodi Abyfforum cum Oceano teriora TerraeHydrophylacia, quae funt
cxtérifque Maribus communicatio- veluti fontes quidam Jibyfii magna id
nem, & correfponfum nos in Mundo eft Oceani intra vifcera terrae, in fon-
Subterraneo oftenderimus, atque exO- tes Hydrophylaciorum coa£ti juxta
ceano, virtuteacceflus&receflùs, velu- illud Pfal. 32. Qui congregat Jicuti in u-
ti Naturae follibus per occultosTerra- tre aquas Maris ponens in thfauris Juis
rum meatus, hujufmodi Abyffos in Abyffos. Hifce itaque hoc paûo ex-
montium altiffimorum Hydrophylacia pofitis jam quid pcr Cataraclts ùtli,
ad fluminum lacuumque curfum con- qux in DiluVio apertae dicuntur intel-
{êrvandumperpetuo,ftupendoqueNa- ligatur, pari modo & ratione expo-
turx opificio propellantur. Deus© namus.
luvio punituruS Mundum, habenis A- Latina Leâio habet Et Cataracte
byfforum laxatis, tum per aflluxumre- Cœli ctj xaflst-
apertœ funt. Graeca
fluxumque Maris, tum per ventorum çy&am § ùçgivS knùb%$r\(rtiu!. Chal-
in Oceanum violentiffima preflîone,
in Abyflfîs tabulantes jam conti- daca înfiârv t^ùv ^2) Et feneflr*
aquae
neri nefciae per intimas terreftris fub- cœli apertœ funt.
R Cui
 Cui confentit Arabica nubes aquarum fœturâ erant gravide,
$ ~410¡i5' ~.a.w3~ U~3i.a~
ita quoque à D F o ruptae & diflblutae
adeo invaluerunt ut non guttatim, fed
Quxritur itaque, qu'ici perCatârinàas, Catarraûarum integra flumina
Velfene/lras cœli intelligatur.
more,
continuata quadraginta dierum toti-
i
Catarraâa five quod idem eft kcl« demque nodtum effufione evomere vi-
rct^âVra, nil aliud eft, quàm integri derentur; undè
mox tantus aquarum
alicujus fluminis praegrandis per ru- cumulus exorrus fuit ut intra breve
pes in fcopulofam vailem prxcipitatio: tempus Mundum obruerit univerfum.
hoc paâo Authores loca edita & prae- j Fontibus enim Abyfh Magna inferiùs,
rupta, è quibus aquae magno fourni & per totius Terreni globi canales, fiflu-
fragoredeorfiimruunt, nomine Caf ar- j ras poros, meatufque in omncm Ter-
ra&arum vocare folent cujufmodi funt rx fuperficiem magno impetu exone-
Catarraâae, five xa^»7rct Niliûu- ratis, fuperiùs verô per Catarraâarum
|
minis infinibjjs JEtbiopiœ. Verùtncum acriamm aperturam, pluviis ad inftar
vix fit Regio celfis montibus inftru- fluminum deorfum przcipitatis, acci-
cra quae non hujufmodi Catarra&as | dit ut hae fontibus AbyfSi Magna jam
exhibeat. Inter caetera Italiœ illa fa- i pariter effufis, ;unâae, tale & inaudi-
mofiflîmaeft in Agrofyatino ubi Veli- tum aquarum incrementum effece-
nus fluvius per ingens praecipitium in rint, ut non univerfam duntaxatTer-
ISlaris praeruptam vallem fub forma I ras fuperficiem, fed & univerfos, qui
arcus devolvitur quam in Mundo fub coelo funt, montes, quindecim cu.
Subterraneo cum iis qux Tibure vi- bitis altiùs obtexerint Donùnus enimt
funtur Catadupis deicriptam repe- uti Nahum Propheta ait in tempefta*
ries. te in turbine Via ejus & nebuU pul,
A fimilitudine itaque hujufmodi Ca- lais pedum ejus increpat Mare & ex-
tarraâarumAfo/ft CatarraEîas Cœlià Deo ficcat <?<</ f~3 omnia flumina ad defer-
apertas eflè dicit; hoc paâo in media tum deducit. Quae appofitè fanè de
Aëris regione (ubi à Meteorologis Plu- aquis (Diluvii dici queunt tantam enim
vix, Grandines, Nives, & fimilia ge- vaporum copiam extraxit vapores-
nerari dicuntur, CittarraSlœ cœli, aut uti que fluminum lacuumque multitudi-
Arabica & Chaldaica Lettio habet, fene- nem in defertum aëriseregionislocum
ftrae cœli non incongrue dicuntur) nu- deduxit, ut Mare quafiexficcatumvi-
bes immenfa aquarum mole aggravan- deretur.
(tur, quibus diîciflis utplurimùm in Undè luculenter patet, hoc Dilu-
particulari aliqua regione valida inun- vium minimè folis naturae viribus, fed
datio fequitur Undè & Germanica i folius D e 1 nutu in {celefti & impii
voce pulchrè fanè hujufmodi Catarra- Mundi exterminationem accidiffe.
<3:3B ein Wolkpnbrucb id eft ruptu- j i Qux enim Natur* vis tanta eflè poteft,
ra nubium dicitur. In noftro verô <Déi- ut inacceffos jibjjji Magna fontes a-
Vto ex vaporibus, tum ex vafio Ocea- periat ? aquarum flumina furfum per

no, tum ex Telluris univerfa fuperfi- innumeras rupturas montium contra

cie extradais atque in altum elevatis, naturalem curfum afcendere faciat.?
Deus univerfam aëriam regionem, aut quis derepente tantam vaporum
quam & cœlum Sacra Scriptura vocat, nubiumque molcm ex Terraquei glo-
immenfa harum nubium conglomera- bifuperficiein mediam regionem aèris
tarum moles ambitum Orbis terrarum educat ? Erat fane uti paulo poft
ita circumdedit, ut quema^tnodumhae Geometrico ratipcinio demonftrabi-
tur,
 tur, hoc aquarum incrementum, tan- tiam, infumpturae eflent tum pro;
tum, tamque grande ut fi aqueum, pter diverfos intermedios caelos, quos
quo Orbis terrarum ambitur, elemen- tranfire debebant, & propter différen-
tum non fuperârit faltem ipfi aequa- tes qualitates illarum aquarum à noflris,
1 fuerit. Valdè igitur hallucinantur;
le urique infipientipm iùam riderent;
DiluViumquic hujufmodi "DiluVum iSLoëticum ma- cum tanta fit eorum altitudo, ut fi A da.
Pla- mantinus globus ex illa immenfa alti-
gnae Siderum humidae naturx
fieri non
pctuit
virtute netarumque
j in Aqueo Dodecamo-, tudine projicerctur dico ilium mul-
inflaxus
fiderumi rio
X
conjuriâioni adfcribunt. Certum torum annorum fpatio cadentem, ad
uti Aflro- eft, hujufmodi Planetarum Syzygiam centrum terrx non perventuruiii. Quae
togi fo-
mnMnc. j i efficiendis particularium Regionum omnia ^cTO^xîexiaç fi opus eflèt o-
in
inundationibus
i multum poffé, fed qux ftenderepoflèmus, fi id in i. lib. miieidi
fontibus
f JbyfSi Magnat ruptis Catar- Subterranei non praeftitiflemus ut in-
rabïifque
r Cali apertis continua aqua- terim fileam aquarum hujufmodi de-
rum
i mole, fluminum adinflar univer- fcenfum, qux uti ad fcindendum in
fam
i Terrae faciem quadraginta die- lapfu ob fluxilem naturam aptiffimac
bus
1 ac nodtibus profundat; id fanè ef- funt, ita quoque vel unius diei fpatio,
fe&us
j naturalis fiderum dici nec po- eas in minutiffimasveluti roris cadentis
teft,
I nec debet, fed effe&us D e Ex- gutrulas, fe&as difciflafque tandem
celfi & omnipotentis dextrâ produ- evanefcentes prorfùs in aEtheris fubftan-
Piluvitim dus.
Falluntur quoque omnesii, qui tiam, convertis fuiffe > iàtis ille novit,
nmpotuit puerili imaginatione delufi cenfent, qui acceteratam motuum rationem pe-
<DiluVi$im ex fùpracœleftium aquarum nitiùs expenderit. Leâorcuriofus^quae
delcenfu contigiffe. Hi fi fcirent, hu- de hoc argumento, tumin MunàoSub-
jufinodi aqux ad defcendendum,quan- terraneo, tum in Itinerario Extatico quàm
tum temporis, tum propterinexplicabi- ampliffimc adduximus, confulere non
lem earundem à Terreflri globo diflan- gravetur.

Caput V.
De Jquis Diluvii quindecim cubiùs fupra omnes montes qui in
Vniverfo funt féfe extollentibm.
Ntequam hujufmodi Argumen- fignant, nifi quod nonnulli montes, uti
tum profequamur, fatis mirari Olympus Atho Caucafus adeoaltifintnt“nnon mnes
o-

non poflbm nonnullorum In- ibidem nec ventus nec pluvia ullo nmontes 3-
riuisteftos
terpretom temeritatem ne dicam in- unquam tempore fentiantur, idque ex «Sacra
fcitiam,qui quod ipfi fibi imaginari non nonniillis maleferiatorum hominumtScriptural
répugnât.
pofliint, nec mente conci père, tanquam figmentis & malè fundatis relationi-
falfum,&veluti ci~'zu~ot,w non ob- bus de cinere facrificiorum in Olympo,
fiante Sacrâ Scriptural id expreflis ver- nec pluviis macerato nec ventorum
bis teftante, indubium vocare non ve- flatibus diffipato confirmant } 2)i/w-
recundentur. Quorum nonnulli con- vium icaque ex confequenti, illuc per-
tra apertam Mojts mentem non omnes venire non potuiflè fentiunt quafi
totius Orbis terrarum montes, fed mi- verô inportentofo hujus {DiluVii even-
nores tantummodo cooperuifle opinan- tu, Divinae manus in aquis altiùs cle-
turj Rationem hujusrei aliam non as- vandis ligatae fuerint.
 Contra hofce, velutiinjuftos Sacrae efse, ut fpongiis vino generofo refertis
3cripturae Cenfores, eorundem vanita- opus fit, queis naribus admotis, relpira^
tem aperrè confutaturus infurgo. D'i- j tionisOrganum nonnihilreficiant in-
cuntitaque ii ultra mediam regionem veniri & ibidem hominum jumento-
aëris Diluvium non afcendiflè; Cur? rumque cadavera nefcio ob quam
quia ultra cam nullus pluviis,nivibus, montiumabdicam qmlitatem, prorfus
grandinibus, imbribufque locus eft: incorrupta. Sed haec de pluviarum in
Sed quis illis hoc di&avir ? aut ubi fi- altiffimis montibus, generatione Cuffi-
mile quid legerunt ? An non altiffimos ciant. Ad noftri igitur Argumnti fi,
fub cœlo montes perpetuis nubibus, ni- lum progrediamur.
vibufque obte&os fenfàtâ & quotidia- Quxri igitur non immérité hoc locoAnnatura.
li vi aqua
nâ experientiâ fpeâamus? Quidenim pofset, quomodo aqua Diluvii quindecim in tantam
nubes aliud funt, quàm aqueusvapor; cubitos fuper omîtes Orbis Terrarum montes altitudi-
nem fuper
aut quid nives, niG aqua ex frigore in afcmderit ? Dico totum illud aërium ipa- omnes
Montes
candidos floccos condenfata ? cum ita- cium ufque ad fupremam regionem fcenderit.a-
que excelfifllmi totius Orbis montes, aëris praepotentis L> E t virtute, in a-
ubique perpétua nive candentes fpe- quasperinexplicabilemcoacervatarum
ûentur, nives vero) & grande, uti di- nubium multitudinem, qua replebatur,
ximus, pluvia in corpus folidum con- converfum efse cujus ubertas tanta
denfata fit, omnium opinione amenss fuit, ut aër fupremus cum inferiori, in
habebitur, qui pluvias illuc pervenire Oceanum commutatus videri potue-
non potuisfe audaciûs afilreret. Cum rit, non nature viribus, fed illius, cujus
enim communi Meteorologorum Mathe- voluntati, & imperio cunâa fabfaat,
maticorumque calculo fuprema médias ac proindè mirum non eÙ. Deum ufque
aèriae regionis portio vix quinquaginta eô, id eft quindecim cubitosfupero-
milliaribus Italicis à terrx fuperficiedi- mnes montes extulifse aquam, ne vide-
ftare cenfeatur vix in Orbe quoque licet dici pofset, nonnullos montes fuif-
tantae altitudinis mons reperiatur, qui fe, qui ab omni aquarum ofFufioneim-
ad altitudinem tertiae regionisaëris per- munes^aliquos homines& animalia,quae
tingat nubes autem eopeningere, & unàcum Mundo perdereconftituerat,
confequenter pluvias ibidem generari à ©i/«vw fervaverint.
pofse,quis jam negabit? Sedantequam ulteriùs progredia-jCaufa euf
DEUS Di-
Si Montes Europœy Jfiœ & A fric* mur infigne hoc locooboritur dubium luYium i fu-

cum Àtiàihus jfmerkœ meridionalis altis- de ViluVio quindecim cubitis fuper al- jper
mnes
o-
fimis totius Orbis terrarum montibus tiflimos montium univeriàe Tellurismontes
comparemus, illi fine dubio veluti vi- vertices exaltato. Si enim quindecim evexerit.

burna inter cyprefsos efsereperientur,- cubitis fupra di&os vertices, aquarum

& tamen hiquemadmodumex Patribus elevatio fuit, verifimileeft, Ârcmn tan-
Noftris, quihofcemontes, ex Regno tis aggravatam ponderibus non in exti-
Cbile in Regnum Œaraquaiœ profeduri ma aquarum fuperficie praecisè fluâuâf-
tranfcenderunt nivibus, vaporibus, fe,fed aliquo ufque fummerfamfuifle.Si
nebulis confertos,experti funt -t haec au- itaque Jrca ex pondere aggravataquin-
tem pluviarum ibidem dominantium decim cubitis fubmerfa fit; utique jam
indicium manifeflum prxbent.Quis hu- altiffimi montis verticem tetigiflè vide-
jufmodi montes extra omnem pluvia- tur Si verô ultra quindecim cubitos ad
rum regionem conltitutos efse negabit ?f 1 6. 18. 20. ut nonnulli volunt,fubmer-
faffi tamen funt, aërem ibidem ferenita- fam dicamus jam haud dubiè illa in non-
tis tempore adeoexilem, fubtilemque nullorum montium vertices, ventorum
impetu,
 impetu, & aquarum turbinibus agitai bat, diftiterit. Quid igitur Lyrano in
ta, non fine difiolutionis periculo illi- mentem venerit, quod .~Ircam femper
dere poterat; Quod periculum ut evi- fupra altiffimorum montium vertices
Uugonis taret, Hugo Fiflorinus perperam duas redà promotam voluerit non capio;
folummodo manfiones in Arca ponit i' forfan timuerit, ne forte in crepidine
merfa At- aquis immerfas primo Sentinanbquam montis alicubi hserehs perado DiluYio
c* intra a
quas opi-ftercorariam vocat, quatuorcubitorum unâcum omnibusin ea contentis ever-
nk>.
altam deindè Apothecae manfionem, terctur. Verum an non idem & in o-
quamcibariamvocat, quinque cubito-, mnibus montium verticibus periculum
rum altam, quae cum novem cubitorum occurrere poterat ? quomodo enim
altitudinem prabeant novem tantùm Arca 300 cubitorum longa fupra api-
cubitos aquis fubmerfam eflèdicit; at- cem montis confifterepoflit fine everfi-
que hocpa&o Arcam ab illifione mon- onis periculo nemo concipit Sed de
tium liberam fuiflè putat. Lyranus tre- hoc dubio in fequentibus fufiùs.Debebat
decim cubitis fùbmerfàmcenfet, id eft, Lyranus curam D E o relinquere,quiuti
ab altiffimi montis vertice non nifi duo- Arcam duxit, quo voluit, ita quoque
bus cubitis diffîtam. Oelirafse praetereà eandem quiefcere fecit,ubi voluit. Idem
videtur Lyranus cum dicit, ^rawwquo- & alium errorem priore non minorem
cunque tandem motam femper fuper 1 commifit, dam aquarum decrementum
altiffimorum montium catenas, id eft omni quatriduo uno cubito decrevfsie
per aquas, qux quindecim tantùm cu- opinatus eft; fane perquam imperitè; fi
bitis verticeseorum excéderez fluâua£ j enim motûs accelerationis notitiam ha-
Ce Et uti hocre£be rationis diâamini buifset taie quid comminifciauflis non
répugnât J ita quoque facilè eliditur. fuifset (èqueretur enim ingens indè
Quati verô omnes aJtiiiimi Telluris abfurdum id eft, i^o.dierum fpatio
montes ,cu;ufmodi illemontcm^wr^ ufque ad finem D'tluYù aquam tantùm
efse putat, non nifi quindecim cubitis 37* cubitis diminutamfuisfe utex re-
infra aquam demerfi fuerint, cum unus gula proportionum confiât fi enim
tantùm in toto Orbeprx omnibus altif- quatuor dies dant unum cubitum, i^o
fimus extiterit, fupra quem aqua quin- dies quid dâbunt ? operatione peraââ
decim cubitis, juxta Sacrœ Genefis Tex- j prodeunt 37; cubiti. Cum vero nos in
tum elata cenferi debeat cujufmodi fequentèusoliendamus, ultimum tcrmi- Jmentum a-
quae decre-
montem Jrarat non fuifse complures num alitudinis 'DiluYa 40000. cubito- 1vitjuxta
multô Ararat altioresuti funt Caucafus, rumfuifse, fequitur nccefsario, fingu- 1porportio-
nem mo-
Athon, Taurus, &cxteri, quos in ïVve- lis diebus non unum cubitumfed 266tus accele-
ledentihus adduximus fat teftantur. +100 cubitisaquas decrefcere debuisfè. rationis.
Non igitur per catenas montium, aut ut Accedit, quod non aequali proportio,
ipfe putat,fupra altiffimosvcrtices mon- neaqua decreverit fed fecundumpro-
tium ArcamhxCiCsc lèd hincindè fupra portionem motus acce1erarionis,dequa
camporum planities, fupra vallium pro- fufiffimè Ltb. 1. Mundi Subterranei, Tra-
funditates, & fupra collium montium- tlatudeArte Cofmocentrica., quam confu-
que juga & vertices,tam excelfos quam le, egimus.
humiles, prout à fluâibus agitabatur, Sedjamargumentum, quodafsum-
nunc in hanc ,nunc in illam partem mo- pferamus profequamur,ideft ,quomoa
tam incitatamque fuifse,ita ut nonnun- do tam immenfa aquarum copia fu-
quam quindecim cubitis modo cen- pra omnes montium vertices elevari
tum, aliquando mille, aut etiam decem potuerit & quanta iftiufmodi altitu-
millibuspaisuum à loco, cui incumbe- do efse debuerit, quantus aquarum
R 3 glo«
globus geometrico ratiocinio démon- 1 liorum Mathematicorumcalculum, am-

•
ûremus. > bitum
globi Terraquei in circumfe-
Suppono itaque primo, juxta me- 1 rentia fùa >.“

çGermanica

.11..
«Ï4CO
continere
continere .–––' ––– milliana^. 71

Diametrum rr
ejus effe
<-

ii- Germanica
milliana^j.^
Italica 21OCO
1720
6faQ
»
Semidiametrum ––– ––– inilliaria^ Italica
çGermanica 860
344O
Convexam Globi Terraquei fuperficiem in çGermanica 9288000
milliaribus quadratis efïe milliariac Italica 148608000
Soliditatem verô ejus inCu- rGermanica 2501560000
bicis milliaribus efle 'cltalica 170405840000
Hxc in cubitos refoluta quorum 2 00o unum mihiareItalicum conficiunt, da-
bunt foliditatem in cubitis cubicis qui funtcubiti cubici 24080"? 6800000000.

At haeceft Globi Terraquei, à cen- aquae 2)/7«V;V, ultra omnium montium

troTerracufque ad ejus fuperficiem fe- j vertices exaltatz dicuntur. Sit prsète-
midiameter continuatus. reà A.mons omnium quxfubcœlore-
periuntur,maximus, videlicet i o millia-
rum Germanicorqm & 1 5 Cubito-
rum, quamvis vix in univerfa tern fu*
perficie, majoremrepeririputem. Hit
ce ita pofitis jam aquarum tDiluVii ultra
Terrae fuperficiem exaltatarum quan-
titatem, in cubicis milliaribus Germa-
nicis dem onfiremus.
Cum itaque ambitus Orbis Terrae
juxta meliorum Aflronomorum calculum
fit 5400 milliarium Germanicorum, in
quantum.fcilicetuni gradui cœlefti ,15
diâa milliaria correfpondent. Semi.
diameter vero fit 860 milliarium Germ.
Bis pofitis fit globus Terraqueus à Terrae centro ufque ad fuperficiem
A. C. D. E. deindè annulus F A. 1 D. ejus, reftantque fpacium aqux VîIhVù
EH. & CG. fit annulus feu fpatium i o milliaribus Germanicis ultra o*
ambiens globumTerrx, five aquarum mnium montium vertices exaltatae Si
cumulus, qui in DiluYio fupra omnem femidiametro terrae 860 junxeris 10
Terrae fuperficiem, montiumque altif- milliaria & 1 5 cubitos erit à centro
fimorum vertices t 5. Cubitis fublimiùs Terrae ufque ad fupremam convexita-
fuit elevatus. Quaeritur, quantus fuerit tem aquarum T>'tluYti 870 milliarium
aquarum iftius annuli cumulus in milliaribus Afironomicorum & 1 5 cubitorum in
Germanicis? Sit A B. femidiameter globi altum ad 1 o milliaria exaltatarum fe-
Terraquei quam paulb antè determi- midiameter B A F. congregata ex fe-
navimus eflè 860 feu 3440 Italicorum j mediametro Terrae & aquarum fu-
milliarium, five cubitorum 688000. perficiem terrae excedentium altitudi-
Sit deindè A E. fpatium aërium, quo ne j hujus vera ambitum habebis in
millia-
milliaribusGermanicis,-fi fiat ut 7. ad metrum B A F id eft in 87o duxeris,
22. ita 1740. ad aliud id eft fi inte- prodibunt 27591 «52800 foliditas to-
gram diametrum 1740. per 22. mol- tiusiphxrx F l H G. in milliaribusGer-
tiplicaveris, prodibunt 38080 haec mantcis.
per7 divifa dant 5468 milliaria Germa- Ut itaque jam annulum aquarum
nica, eft qui ambitus fphxrae aquex FIIF A. ID. E H. C G. id eft aquarum
H G. Cujusconvexam fupcrficicm ha- 'DiluVii ex terr* fuperficie fuper omnes
bebis, fi circumferentiam F 1 H G jam montium verrices quindecim cubitis
inventam id eft, 5468 in diametrum elevatarum quantitatem in Germanicis
1740. FBH duxeris, prodibunt enim cubicis milliaribus habeas, fubtrahe
95 14320 totius fphaerae convexitas j A DEC. fphxrx foliditatemàfphaera
Iterum fi tertiam partem convexitatis majori FI H G. & habebis quaefitum,
fphxrae, quaeeft 3*71440. in femidia- juxta paradigma fubjundum.
FIH G. 8277458400. Soliditas Sphaerse majoris in milliar.
A DEC. 2^62560000. German. cubicis, à quâ fubtraéh
– S phaerae minons globi terreni fo-
liditas in mill. Germ.
A. Manetaquarumin Viluvio fupra ter-
56 1 4898400.
ram elevatarum quantitas m mil-
liar. GermaniciscubicisjUti calcu-
lusA.monftrar.
Me explico Si fièret cubus unius bica aquea, \A\pauloantè expofitumfuit,
milliaris Germanici cujus latus 4000 cujufmodi A.cubus milliaris Germanici
unus eft) 5614898400. cubosaqueos.
Ex hifce deducitur, nulfa vi natu.
ralis potentiae tam inconceptibilem
aquarum copiam, fed fola omnipoten.
tis D e 1 manu congeftam fuiflè. Si
enim hune aquarum cumulum ad cal.
culum revocemus certum eft, ipfam
vel totius Occani, Mariumque quan-
titatem in aquis fuperare, quod facilè
hoc loco demonftrare poflèm fi id
aut ncceflè foret aut ex diâis veri-
tasLecîori, unum cum altero exa&iùs
coniparanci, nonconftaret.
Concludo tandem tantam fuifle
paffuscontineret, uti eft cubus A, & il- DiluVii fuper omnium montiutn verti-
le replerctur aquâ Dico in toto illo ces exundantis magnitudinem, utfpa*
annulari fpacio F H. I D. E H. C G. tium illud, quod annulus ille aqueux
quod aquarum ©i/«V« à fuperficie ter- occupât, non nifi fupernaturali, &o-
rs^fuper omnes montium vertices ele- mnipotentis D e 1 cui nil df'iwa&v,
vatarum, aqueam circa Orbem Terras virtute miraculofa quadam aquarum
aream exhibet) continere milliaria cu- mulriplicatione impleri potuerit.

Ca-
 C A P U T VI.
Z)trum apudFeteres Scriptores Çentiks, aliqua hujus Diluvii,
& Arcas Noëticx notitia habeatur.
Video hoc argutnentumfâtcon- potamiam tranjgreffum indeJértosSytix
troverfumapud multos. Ut ita- montes fècefsijfe. Ubi exprefle 2\Ziwcum
que lis, & difcordia Scriptorum filiisfiiisexprimi, quis non videt ? etfi
concordetur nonnihil fufiùs eam ex- moreEthnicis folito, rebus Sacrae Scri-
ponendam cenfùi. Mirari autem fatis pturae non congruis intermiflis. Ali-
non poflum eflè quorundam tantam quanto luculentiùs Hiftoriam faaain
in antiquitatumnotitiâignorantiam, ut exprimit Jbydentis^ pervetusScriptor/Abydena~ i
quod ipfi vel non legerunr, aut in evol- apud Eufebium etG uti affolent, apud
varia ?a rw
jsb.
vendis Veterum monumentis non re- fabularummifcellâcontaminatam}Sy-
perêrejfalfumomninô, & fiâitiumas- fithrus, (ita enim vocatNoêmutri)prin-
ferere non vereantur Inter hos non- cipatum deindè accepit, cui Saturnus ma-
nulli fuerunt, qui de Diluvio Noëmico, unam aquarum \>im futuram Jtgnificaytt^
aut de Jrca nihil in toto antiquitatis Quare fe ferVare cupiens ad Armeniam
penu reperiri audaciùs afieverant ta- natrigio confugiebat Kc^ 2«oï<J]p(^ u
M K^'v© (WÇ$mfjLcûv4 qSfi g<r€ou5^ij-

xi
ies ut vel ipfa ex tota antiquitate de-
promptaeruditioneconvincantur; pri- $(§>> OfA&ÇûiV, AiMiS TTifJUiïln offil Ji-
mo de (Diluvii deinde de Arca apud jran on yç^jif/Ârm
kol
veteres, veftigiis, rem D'eo dante ita
decidemus ut impofterum nulli am-
Iw ixô^^ c* HA<» ttoM t» àv
*Zwxaupim ïhnKpvfyz. &c. Sifydrus
pliùsdubiumefsepoffit.
in 'Revno fuccefât, cui cum Saturnus im-
Noëtici itaque Diltivii apud complu- bnum vim maximam deamo qumto menjis
res veterum Ethnicorum memoriam (Defïifore pradixiflèt, & quiajuid literis
reperiri adeo firmatumefi, ut fine con- comprehenfum erat apud Heliopolim Syp-
tumacia negari non poflît. Serofu* pri- pariorum ocadtari, & is D E mandatis
mo, ^nâjo/ephunij fie feribit: Fertur, obfecutus j continué naYigationem Arme-
Berofo tefte navigii hujm pars in Arme- ïàzmtferfusmjîituity inqua contmuofDfai-'
nia apud Moment Gordaeorum fupereffe^
& quofdam bitumen inâè abrafumfecumde-
ne prœdiflionis eVentu occupatur lertia
autem die pojlquàmaqua cejjafjent aVes
portare quo Yiceamileti ejus loci homines
emijtt,ut per easfeiretubi terra effet, qu<n
uti filent. Melon etiam apud Eufebium ad-
cum omniapelagi facie tegerentur, ad S ifi-
verfusHebraeos, hujus mentionemfacit: thrum reïer/ajunt jpoft aliquotdiesjtm-
zôv Ka~cx7wo-,scôv ~ra~ Ag~uias literfaSlumfuit 1ertihemiffœy reVerfaad
<GJ£lKa<pUvlcLotv3pCù7TQV f
CL7TShôéÏ9
TOV eum yenerunt ,pedibus limi fordibus infeSlis
T3^ VlûùV CM T3^ ISitùV cJ%ih<WV0- Tune Dii ab hominibus rapuerunt Sify-
(j8(jov yjm $S syxaptiûùv àcu/vcrcwla,r thron.NaVis autem adhuc invenitur inht-

n t!w fJLilct^ù %àçg.)) èAÔ«v eïç rlw menii, cujus ligna remedium hominibusad-
opetvlw "3? Xvpictç rîw ïpi)fjt.ov. ïdeft, Irer/us multos morbos mïrabiliter conferuM.
Virum quendam qui cum filiis fuis Dilu-
to q
ttAoTou c# Açfjfym <nfcÀ(tff(&

vium ejfugerat, ab Indigents Armeniâ pul- |uA&)v dte%itycLçtioix.cL roîoiv clfa-

fum) atque ntdibm pojjefitombiif que fuis eje- %apfot<n 7rafei%6%, QuidhicperSify-
£tum} intermedixm ^gtonemtidefl, Mefo- dron aliud quàm Noê intelligitur,
quem
 quem à motu navis in aquis Tbœnkum lochmts jfnnalium Athenienfium Scri-
linguàvocitatutn fuiffe reperio, & cty- ptores apud Eufcbium de préparât: Eiiange*
mon nominis haud obfcuiè
oflendit, lica, hoc ©«>/«;« contiqiilc mi!le&vi-
reliqua SacneHiftoriseM)/ partimcon- ginti annisantc primam Olympîademj
grua, partim incongrua funt. cui non diffentiunt Cafior Si Tballus Sy-
Quin etiam Nicolaus Damafcenus j riacœ InjloriœScriptores; & Viodorus Sien-
lib. 96. de Diluvio referthis verbis. £/?, lus qui Orbis hiftoriam in 'Bibliotbecas
inquit fuper fygionem Miniamm ingens contulit nec diver/àe fèntentiae fuiffe
mons in Armenia, nomine Baris, in quo putanduseft
1 Orofius, qui Ogygium Di-
multos pro fugos Diluvii tempore fervatos lu"vium 1040. annis zntt^mam condi- ViitAntim
ferma t &quendam AtckVeÙumin mont is tara contigiffe tradit Roma, inquit,(],K'.nniû nuii.Jii
accideiit.
hujus Vertice hœfiffe ac reliquias ïtgnorum fiquidemeonditafuit, 24 annis ante primam
ejus longo tempore durâffe qui forfan is Otympiadem, quiannusproximèincidit'tnaii'
fuit de quo etiam Legiflator Judxorum mtmo&aVum ${egis Judse,fc/f/?, 285. an-
Mofes fcribit. Hxc (Dama/cenus. Cyril- nis poft inceptamTempli Salomonis <«/
lus Alexandrinus lib. 1. contra Julia- ficationem uti ex Libro ç>. & 4. Reguin
num, ad idem probandum,teftimonium patet. Fuit autem prima. 0lympiasjj6i>.
adfert jikxandri polybiftoris Ipfe Plato, annis pojl egnjjumfiliorum llraël ex Mgy-
pto fiquidem ab eo egrejfu ujque ad adifi-
inquit, obfcuram ejus Ùiluvn Jignificatio- cattonem
nem dat cum in Timaeo Sacerdotem Ttmpli Salomonis lib. 3. Reg.
quendam jEgyptium inducitex picris JEgy- c. 6. numerantur anni 480. Ex hifce con-
ptiorum libris referentem Siloni ante par- cluditur Diluvium pntcefijje egrejjum
tktdaria Diluvia Grœcis nota & celebrata, Ifraèlitarumex-iEgypto annis-2.6% &
ffàffe antiquitus maximam quandam aqua- incidiffe in anmon œtatis Jacob Œatriarcbœ
rum irtundationem temequeVaflitatem, quod circiternonagefimum j ex hoc computu O-
quidem aîiudnonfuijjeVidetur, quàmNoë- j rofiano non exiguus error nafcitur, dum
micum Diluvium. Item Plutarchusin | dicit ^pmam conditam ante 1. Olym-
libro deiblertia animalium, tradit pro- j piadem, ,24 annis cum tamen commu-
ditumejje abiis, quide Deucalionis Dilu- nis (èntentiateneat 7. Olymp. conditum
vio fcripferuntColumbanmijfamex A rca à fuiffe; btmc prœcefiit Diluvium Nocti-
Deucalionecum egrejja effet, tempeftatis; cum annis ferè 540. Sed haec de Ogygio
cum iterum aVolans non reVeniffet^ferenitatis (DiluVio fufficiant.
fuiffè indiciumi quod quidem non nifi ex Sequitur modo (DiluVimnDeucalionis Diluvium
Nottico DiluYio defumptum fuit. Quae quo nil apudPetem'Poëtas & Hiftoricos',Veucalio- nif.
ut paulo ciaxiùs exponantur, eclebriuseft, quod & {ub jfttica Rege
Notandutn eft duo àveteribusme- contigiiTetraditur. Eufebius a\tyCecropem
morari Diluvia utrumque in Gracia 400 fermé annisTrojanum bellum an-
tiquos ce. unum in Attica Ogygium
alterum in teccfllflèj & medio illo tempore inter
Tbepalia {Deucalionis. De Qgjugio primo Cecropem & bellum Trojanum conti-
dicam. ContigithocOgj^wRegisAttica giflè (DiluVtum 'Deucalionis. Varro apud
tempore, regnantibufqueapudArgivos S. Augujîinumde civil Diluvium Deucalio'
Inacbo & Phoronœo de quibus, Ci placet, nis fub Rege Cranao}qtà. Cecropi proximè
lege OEdipi primum Tomutn ubi de hifce meceflît; Jujî'mus autem Hiftoricushoc
fufè difceptatumefi; quo univerfa illa "DiluVutm accidifle traditfubRege Am-
Regio ita, aquis fubmerfa, atque adeo pbi8yone>quitertius à Qwo/?eregnavit;cui
vaftata fuit, ut eam pet 200. annosfe- conîentitOrofius Auno, inquit oclingen-
rè incuitam inhabitatamque relique- tefimodecimoanttRomaun Conditamy Am-
rit référant autem Hellenku$7 & (Pbi- phiâyon Athenis tertius à Cecrope yc-
s gnayit-,
 onaVit, cujus tempor'éus aquarum illuVies titudo demonfirabitur. Tria maxime
majorent partem populorum Theflàliae ab- Numifmata paulo infra allegandus re-
fumpfït, paucis per réfugia montium JêrVa- cenfet "Hoëmicœ TSLaVis eétypo fignata;
tis maximè in Monte Parnafso in chjus primum tenet Mufâeum Magni Oucis
circuitu tune Deucalion tf{egno pot'teha- j /~rwM' alterum Cardinalis Ottobo-
tur qui ad je ratibtts confugkntes fit/ce' nus Tertium, quod inter rariora fua
ptos per gemina Parnaffi juga fovit aluit' fervat Excellmus Princeps Jugufltnus
que, àquo proptereà genus bumanum repa- C/ Quorum omnium luculentif-
ratum ferunt. fie Orofius. contigic autem fimae interpretationis in Opufculo re-
Eujebiojamcitato tefte, Deucalionis Œ)iht' conditioris do&inae argumentis con-
Vilutiwn vium pofl: Ogygïanum.,videlicet 250 annis fertiflîmo ( quod DiJJênatio de Nummo
Veucalio-
nis quo pofterius circa annura xtatis Mojis,qnm- Apanienfi, Deucalionœi (DtluVii typum cx-
quageGmum vel utalii, fexagefimum, hibente infcribitur) fpecimenpraîbuit,
autfeptuagefimum, pofl: 'H.o'êtkum'Di- non minus nobilitate quàm ingenio,
luvium 770 annis. Plagas verô ^gypti morumquefplendoreilluftrifîîmus, 0-
contigifse ait ante Itymam conditam SïaVius Falconeruis ubiiànè quae de hu-
805 annis Deucalionis vero DilvVium jufmodi Numifmatum expofitione at-
810. Hifce jam deferiptis, ad alia ar- tulit,ita ingenio meo, & antehac conce-
canioris notitix monumenta progre- ptx de vera hujufmodi numifmatisfigni-
diamur. ficatione congruunt, ut unus alteri men-
Veterum Scriptontm gentiïium teftimo- tem fuam ex xquo communicafsevidea-
apud vête
resnotiti.a niis de ViluVii, Arcatqm TsLo'èmicœ noti- tur, ut proindè Numifmata hoc loco,
fit de Ara tiâ, jamadduâis, addam quxdam
Hoc. ve- ad noftri inflituti argumentum liqui-
terum Numifmata ex quibus quàm dius confirmandum apponenda cen-
Iuculentiffimè didorum veritas & cer- fuerim.

Haec Numifmatumfchemata, ^ra«» comparent tïoêtkœ naVts quam, qui £

"Deucalionœam fub figurâ Jrca 'M.o'émica quis tandem hujus fchematis author
olim adumbratam fuifse, luculenter de- fuit, cum (Deucalionis Arca, quâ Atti-
monftrant. PrimumNumifina exhibet confudit. Vides
c& (DiluVium effugit
ibidem intra Arcam Deucalionem cam
Thilippi Cafaris Augufti e&ypon fub hac
deferiptione AYT. K. IOTA. 0>I- Tyrrba vel quod idem eft, iSLoë cum
Ainnoc. Aïr. id en^mj^^T^ uxore fua quam alii ^beam^ qui-
KAICAP iotaioc oiAinnoc dam Noriam di&ain fuifse autumant;
vides & fupra Arcam columbas binas,
AïF. Imperator Cœjar Jtdius Tbilippus & unguibus
Jugufius. In fecunda facie manifeftè unam cum ramo, quem
tenet, teâo Arc* infidentem cum
infcri-
 infcriptione ï
E II M. A P. A A E- di&aMgfév» j eoquod inter duo flumi-
HANAPOY. B. ARXI. AïïA- na Tigrim & Euphratem media fuerit;
M E il N id eft M. Aurel Alexandro ita Strabo apud Stephanum Kitoyicûa.
IL (Pom'tfke Apamenfiim. •iïoXtç, » c# t« Mètrlwav ynirSTt^pià
AlterumNumifmaeft Juki Sept. Se- (tééÀi")(pi^pn > Apamca Urhs ejl que Mi-
VeriTertinactSi uti Infcriptio primas faci-1 fene, Tigride arcumdatur. Altera Sy
ei & cum ejufdem effigie luculenter rue y civitas A^ro^aa 2wpg/ 'cm noKiç
docet: A YT. K.A. CEnT. CEOY- &re K7rd{M<; $ 2«AAiit» ^tw?çoV De
EPOC nEPTI. id eft, Imperator cujus conditione, varia apud Authores
Gefir^ Lhcms Sept'mùusSeVerus Tertinax. lis eft, quam vide apud fuprà laudatum
Altera facies, paucisexceptis,ferè pror- Falconerium. Quicquid fit ,& M'efopota-
fus cum praecedenti Numifmate in o- miam, & Syrtam 'Bithyniamque G(omano-
mnibusconvenit excepta infcriptione, rum Imperio (ùbjeâam fuiflè, fufè do.
qux plurimùm difrèrt; utunum cum al- centAntiqiâtatumQ^prn.Saiptores.Notatv
tero comparanti patebit. Viden* Arc* dum itaque eft,ho(ce nummos vel in Sy,
figurant, DeHcaJmemcnm 'fyrrhaaxorc ria, vel Me/opotamia à fubditis in gratiam
continentem viden' columbasà £><?««- Cacfàrum cufos fuiffe. Quoniam verô
lione Noêmorpboextra jircam dimiflàs, diâus in Regionibus nihil erat DilitVto
quaram prior volandoredux cumramo TSLoëmico celebrius, nil in populari fer-
olivxungnibusinferto: Infcriptioiïcfe rnone frequentius,utpotein quibus Noë
fcabet: EIHAmNOeETOï. AP- iltus,enutritu(quefuerat, Arcam con-
TE. MArNHTHN AHAMEON; ftruxerat, humanum genusfervârat,fa-
id eft ,fttb Agomthttêjùtmidos Apamtn- cilècontingerepotuit, utob tamadmi'
Ji»m. Fûtat hîc doôiffimus Falconmus randos in ~iduvio rerum eventus per
pervocem A PT E, numerum fignifi- manus longa feculorum ièrie pofieris
cariiftiusanni quo Nummusiftcjuxta traditas,quicquid de Noemo admiratio-
Faflos Apamenfium cufus eft Ego verô ne dignum audierant id Deucalioni in
extftimo pervoccm A P T E denotari GraecOjautOg^wCataclyfmofabula-
Artetnidem id eft Dianam in cujus ho- rum Arc^iteâi attribuerint ut proindè
norejnapud Apameenfes inftitbebantur pleriqùéroèlÎQrisnotae Scriprores T>eu-
Agones,<Paufmiateilc quïm È&acis fuis calionem ,npn afium quàm No'émum indi-
Vum* menfe Elaphobodeon É^ejimKûL gitatum fuiffe exiftiment nec defunt
gymnaimata inltituta refcrt^idquemul- ad id probandum authoritates. Primo
tisaJiisargumentiscomprobare poflcm, emm i)eucaliomm Japheti filium fuiflè
fi in(titutimei ratio poftularet. Quarè A pollonius lib. ^.afscrit
^âmad propofitum nobis thema conti- ÏvQol U^/ulMç
nuandum progrediamur. ïa.7riUovmç dyaiïov tÎki AevK&-
Mérita quis hoc loco mirari poflèr, xitovct.
quid Gefariêus, quid Apanmfîbus
cum Hisnamque Prometheus filins Japeti
Arc* Deucalionisj.mNoëcommerciieflè clarum edit Deucalionem.
poflît. Quod utpateatipaulàalriùsor-
diri vifum fuit. Inter complures hujus Secundo'. 'Berofus Noèmwn Scytbam fuir-
nominis^(tnr4f urbès^duaspotiffimum feait j Lucianusveroetiam!De«w/www
célèbres fuiffe Me/opotamia & SyrU, 1. de Dea Syria refert oi
h
ju$|(U 7roMot

quae & colonia olim fymanorum fuit;

AiVKCLhîùùVCL
A -rG"Y
TOV

€
9' TO UçjV
HÏXvùicL

quamvis alii tBubyni* Apameam fymano- èl<ra£rom "hiyvoi tSt* AsvKCLhiuvu,

rm coloniam fuhTe velint. Prima olim c%~i "'1$) Tô 7~oNlôY ûÔ~lelp
S 2
jl~ut
ti
ti /âwèScythamDeucalionem, Sacellum Sexto. Noë Dt i ufsu inftruâus rerum
hoc erexijje inqumnt eum ipjummet Deu- omnium ad vitam tum hominum, tum
calionem, cujut tempore fuit inundatio animalium fuftentandamneceflàriarum
Quae additx funt ad vitandas hujus no- copiam intra jircam comportavi(,
minis aequivocationes fucrunt enim idem de (Deucalionis Jrca récitât quam
multi Deucaliones,quorum origines vide & Kt£ûùïsv vocat Lucianui in Tmom. Jih
apud Comitem Natalem. droTejus verô JrcamlizncAciçvctKOL ap-
Tertio. Fuiffe, Noë tempore, ingen- pellat, undè Parnajffus
mons, quodilluc
tem hominum perverfiffimoram multi- fcapha illa primo appulerit, Larnajfus
1

tudinem Sacrœ Literie tcfiantur. AndroIo antcà di6his deindc mutatâ prima lice-
Te/K* pervetus fcriptor, magnam fcele- ra j <ParnaJfuiGtappe\htus.
ratorum hominum frequentiam Deuca- Septimo. Noë de~refcente jam aqua-
lionis tempore cum fréquentes effent rum illuvie,columbamprimo ad explo- Columbx
«emifllo.
ubique homines. Eft enim ifta confue- randum decrementumemifit,
aquarum
tudo, ut cum difficiliùs in magna homi- quxcùm non reperiret ubi requiefce-
num multitudine vivatur difficultas ret pes ejus,reverfa eft ad eum in Jrcam,
viâus & aftutiorcs & pejores homines 8c pofteà aliam emifit qux fub vefpe-
efficiat. Nam fames neque Deorum ad eum reverfa fuit cum yiridi pli'
rum
religionem, neque majeftatem legum,
vx ramo, quem ferebat. Haec omnia
neque authoritatem Principum verc- 7)fttûi//o«iadfcribitPlutarchusin Lîbet

annonce difficultatem oriuntur. Hthe 0< p!)¡) ~<.t)6oA9~0t 7r! dix

tur quarè omnia fcelerum gênera per lo de lnduftna animalium fupracitatp: `thtu.

nafcitur, uti Tejon refert, Deorum indi- (poLoi «é&çeçgiv oie mç ?wipvcDi(&J d-
gnatio & acerbitas bellorum quam fe- Cpis lA~u'Lv~ ô'~7~r~l,ucG, 1Wi,¡)-~ .lJfJoç
quitur JoYis ira & furor ad exterminan-
fjSf èicTti) 7TÔAIV CvilOfÊfjlw âjèicLÇ 4*
dam hominum perverfitatem, per fu-
msjovis folio affiftentes expreffus. Eft &79V&cr£. Sanè qui fabulas narrant »
enim eadem civitatum qux corpo- j columbam ajunt ex Arca emijjam Deuca-
rum etiâm fingulorum hominumnatu- I lioni certum indicium detuhfje tempeflatis,
rurfùs ingrtderetur ,• ferenitan Vero^cum
ra utcummulnsmahshommïbustan- cum
quam noxiis
humoribus rëpletse fue- aVolâJJet. Quis hic 0eucalionem eum
rint, ita flatuente providentia per in- Noë paffim confundi, non videt? ita
gentes calamitates famis, peftis, belli fané, utvel ipfum Noënomen in 'Bbu
expurgantur; cum nihil humanum in lippi nummo Arca lateriinfcriptumcon-
fummo vertice diuconfiftercpofllt, & fpiciatur nifi forfan uti Fakonerius
proxima femper fit peccatorum eximiac conjicit, ilkultimae tres literae, inver-
magnitudini Divina ultio. ibordine notent NOEMAPA, ideft,
Quarto. Noë vir juftus & perfeâusin APAMEflN. Sedcurreliquseinfcri-
fua generatione fuit. Ovid. J. i idem ptionis literae non inverfo, fedreâo or<
de (Deucalione canit: dine expreflae fpeâentur? Cur priûiali-
jSLonïllomeliornecamantior œqui tera N. non pariter inverfà N. cernitur ?
– fuit
Vir aut Ma (Pyrrha uxore ej us) nihil igitùr dubito,quin per hancvôcem
reVermtior ulla Deorum. NUE, cujus nomine in orehominum
Quinto. Apollonius de Deucalione: nihil in Syria, 8cMe/opotamia quemad-
~~zC~ ~C c~f.9pN7r&)~ É~ao~7~6L~s, modum'in precedentibus docuimus, erat
primts mortalium regnaYtt quod idem frequentius, ubique à primxvis iftorum
tanquam humani generis inflauratori locorum hominibus adpofteros tradu.
Noëmo poft DiluVium (cité adaptari &o j nativo nomine indigitaverint.
poteft. Oftavo,
 OSlâïo. Lucianus,(î quis alitis fabulo. de Noëmo SacraScriptura diciç, ea T>ew
fum tÛeucalioms Cataclyfinum ad Noëtni calioni cflè affida Quin & Plato ex-
exemplum expreflît Syntagmate de preffis verbis ait Tsrv «M^gç yfyj
Dea Syria Aivxcthlcûvci, XoL^atot q N^g inovo'
~.l9.rxocT,icw ,cc~voç âv9poi~rwu fÀ[- fj.oi^i<n i<p a rv fjiiytw ko^m.Kw
~rs~ Hs ~uelui d`dLz~pLm,~i~~nins d' <rpov o-lwiÇy) fpiâ* QuemGixciDen-
)@j & iVOTitéOÇ èiVèKCt » $% 7M (TùùVipia. calionem, illum Chaldaei Noè nommant
y
vH t-ffi^' KotçvuxoLibLiyctKiuJ, tÎw cujusxtate ingens illud Diluviutn accldit;
ouj?çÏx&3 éçTcujrîw i<r&€cL<raLç 7Tciï- cui fubfcribit TheophilusAntiochenus TheophlhisAmiuche-
iïctç tê ng) yiwatx.aç icwr^ «<r&6w in Libris ad Autolycon N&>2 Ka%ny->nus.
htrÇcûvovL S*'i 01 àmwiiïs avec H&4 \inroh yifàav roïç àvfyà7roiç (ziïhctv xaflgt-
jy MÔvTdùV 'jlfiêct ttj oQiéÇ x) fltWva,
wco<ra c« >^
vifxoiloui ircLifo k ZêSyta.,
oh 7raV& tSiK& xajfjuv Qncsaivov1s>
)." 1\')
xKvo-pwv ïa-eQ-ctf j xahèi ùfiâç ô Qtoç
àg (liîoùioioug y Slô-n olKeiuçàsvxct;~i'&JY
1
AêVKctM&Ji/

«Ma <r(pw mycifoi iloÙtv <A«'w dixit, hortans: e vs nos adp«-

Venite D

£#£~ J(9C/ c,v `jcü» ~acgvaxc ~racvs~s niténtiam yocat

~~t7~a`v ~sg 7-o' wdLcdQ ~~tsxegC~tss: kolaHv id
eu
lâffîjOeucalionautemfolusfomwmre' diSlusfuit. Sed hxc jam de Numifma-
indè propriè X*o r£
à Vocando Deucalion1 1
Deucaiioit
à .~aH.

ïiSlus eft, mfecunàmgemratwmk} pru- tis expofirione fufficiant. Reftat modo,

dentU & pktatis caufa (erVatus autemeft utquid bina:
ù\x ûgwxJrcam in Nu-
bbCpaSio. Magnamquandam htcaxa,quâm
mifmatis praecedentes fignificent pro
modulo nofiro exponamus. Falconeriu?
ipfe habebat Berh 6f uxore in eam impofi-
tisconfimdity IngredientemfecutifuntTor-
hanc (Deucalionem & 'Pyrrbam uxorem
ci Equi, LeonesVariigeneriSy&aliaqute- e;usconiicit, qui ex Tbemidis Oraculo
parentis poft tergum ofia ve-
cHnquepa/cunturin terra, bina cunStayquœ magni
omnia excepit necipjtmUdebam>jed ma-
âant. Verùm ut haec fabula penitiù's
unàque elucefeat cam hic ad ineliorem Numi-
gna, inter. eos divinitàs erat concordia,
fmatum propofitorum comprehenfio-
in Arca omnes naVtgamnt quamdiù aqua
fuperfuit. Quis hîc non vidée haec omnia nem, exponamus.
libris de Noë Itaque Mythohgus fabulam refeït
ex Sacris Genefeos Arca
deprompta fuiflè ? Noë (i^fuidem in- hoc paâo {Deucalion cum jam poft co-
amplius re-
gr uenteDi/i<V» atque ^rerf a-D e o in- lumbam emiffam neque
clufus, iblusex hominibuscum fuis re- S deuntem comperiflet, ficcum jam
ali-
fiâus fuit, in renafcentis Mundi inftau- gécubi eflèTerrae folum, idque non lon-
abefle eô cum feapha trajecit quo
racionem eô quod ipfe folus ob fidem,
egreflbs7/»ii/« Oraculum
& pietatem invenerit gratiam în con- cum <Pyrrba
fpeâu Domini qui & praecepitei ut quxtunc refponfà dabat, adiit feifeita-
Jrcamhmc magnam, in qua ad in ea turus, quo paâo fi ita Diis placerez
fèmen'tam hominum, 7 quàm animalium homanum genus reparari poffît hoc
iib. 1.
confervandum conftrneret liberis & verborum tenore apud Ovid.
uxoribus illi unà impofitis j juxta illud Metamorph.
Ingriâintu J&filU tut Ôf uxomfiïiorum 7>/cThemi, quàgeneris dammm repa*
& ex
ex omnibus animantibus qua
omnibtu animantibus rabile nojln
tuorum, f~
tuorrem, qu~e
yiVunt fuper terrant, binaadtel/enient ut Jrtefit ÏSmerfisferopemmitijfma rt*
&filii, & uxaresfiliorumiuo-
fef\>eris tu0 bus.
rum, unà cum animantibus. Ut proindè MotaDe* tft, fortemque dédit ;$lifë*
nulliampliùsdubium efièdebeat, quae dite Templo
S3 .Et
 Et velate caput^cinSlafque refofoite Veftes t paucis complexus hoc pa&o defcribir.
Offaque poft tergum magna jaSiate pa- Ex quo Deucalion nimbis tollentibus
rentis. œqnor
Propofitio
Sorsitaque fuit, velato capiteja&a- "ISlaVigio montem adfcendit 7fortefque
fabulx. re
1
poft tergum oflà magnx matris. Qui- popofcit
bus
1 diù cogitatts cum partirn difficilli- Tattlatimque animœ caltterunt molliafaxa
mum cognitu id efic judicarent, locis Etmaribus nudas oftendit Vyrthapuellas.
omnibus limo obduâis partim etiam Cx.terumc^ixArrianuslih.2. ^erum
impiumDEJE refponfumviderecur, fi *Bitbymçarum de Deucalioms Ara JoYt li-
etiam mortuorum ofsa quae ubinam beratori in monte ere&a, & dcvoragi-
efsent locorum, ne&irent, effodere & ne quadath juxtaTemplumJovis Olym-
movere juberentur. At venit tandem pii } in quam aquas Diluviï exoneratas
in mentem Deucalioni communem o- fuifie, narrât, acproinde annuâfollen-
mnium matrem, & altricemefie Ter- nitate polenta m cum melle, & farina

.s
ram, cujus ofsa dici non rncongruèfaxa triticea proiicere confueverint vide
ob duritiem poffint j quac pulchrè O vi- Alios fufius traçantes. Quid vero, ex û-
(îuomoda
dius citato loco explicat.
1
xis homines natos intéllexerint Mytho- faxa ho-
Objlnpuêre diù, rumpitque filentia Voce ¡ logi, Dico, quodcum <Deuealim vir efset mnes dici
Xjflint.
Pyrrha prior jufii/qne De* parère re- bonus, ;ufius & pius, qui obxquita-
eujat. y* tem religionemqùefuam non tolum
Detjue fibi véniam t pavido rogat ère, &romethéit five prudèhriaefilms fît `~
fiîius Gt '~`'
crctfê
paVetqiie ',Ji tus lèd etiam ab aquarum impetu, Deo
Lœdere jaBatis maternis ojïtbus umbras. protegente DeucaliqnScTjrrba^omnibm
Verum iDeucalion cum refifientem nefariis in Diluvio perditis hominibus
iridifset *Pyrbam id myfterio non vaca- fervatusfuit Eft enim initiurnfapien-
re,quod De a ju(li(set,(ùfpicatus,(latim cixtimor Dominij undè &prudenthe
fubjunxit ,nodumque!?)irr^expofuitp filiusappellatus fuit; cumvirosbonos,
ïiiÇceverbis: & judos omnino mergi non patiatur
Magna parens Terra efi lapides in
cor. DE us, quosflu&uare quidem patitur,
pore Terra (ed datcum tentatione proventum. Ve-
Ofsareordici;jacerebospojltergajul>emur. rùm cum homines rudes, & religionis
Quibus verbis, ex faxis homines in-cultufque Divini nafcerentur ignari,
Raurandos innuit Gratis enim Tkolq) diâi funt
lapides qui à Deucatwne &
Tyrrha ad meliorem vitam infirmai in
fopuli,8c 7\aoç Lapis quoque dicitur,
homincsconverfi videbantùr.Habes hic
iti ex (èquenti patet. Tropologicam fabulae expofitionem/
EJ~JÀ,8ftJ, ~~iov`~ ~3 r~ y`~i aoto~i x«.- Ex quibus jam ordine expofitis Id- 1Pleraque
T~v~a~. culenter patet jfveteres Mythohgos pie-1figtnenta
fabularum

Ex Saxis hominesfunt nati Laïque Vo- raque de (Deucalionis ^>Uu"\>io Se Arca cxSS.Li- <
cantur. fjufJem, de yi>jîà&/JUtwtt >' occà-teris 1
trada.
ex-

Hanc fabulam JuVenalis m Satyra fipne Turris Babylonic3e,caeteralque fa-

paucis verfibus comprehendit;& Arria* bulofas Poëtarum narrationes ex Sacra
tus 1.
1. %erum 'Bithfikaritm quamque Bibliorum bijloriâ deprompfiûe. Verùm
cùm déHifce innoftro Oedïpo Mpptia.-
n f uprà propofitisNumifmatisper duas
lias figuras > aux (Deucaliortem & <Pyr~ co, primo &fecundo Tomay uti & in Obelifco
'^w notant, velatocapite, brachiifque Tampbilio per parallelam quandam
in ccçlum (îiblatis An* prodromas ex- comparationem, quàmuberrrnièegcri-
prelsas vides. Quac, ut dixi, Juvenalis mus j çô Le&orem remittimus.
C A-
 C A P U T VIL
HYDROSTATICUM
*De pondère Arcae e> quantum illa intra acjuas tam hominum,
quam animalitim nec non commeatus onere aggravata
fubjederit.
CUm omnes Authores, tkbujus re Areœ cum omnibus in ea contentis
loci j
Interprètes, de fubfidentia Arcœ in- deprchendi poflit,mearum partium eflè
tra aquasdifëentiant, quibufdam cenfui rei veritatem hydroftatica de-
eam quinque nonnullis fèx aut fè- monftratione, hoc loco manifeftare.
ptem, aliis o&o, decem, aut etiam quin- Supponimus itaque ex L. Archimed.
decim cubitis iublêdifse exiflimanti- ©fe< 7$ ûù^HijSfjûiV j id cft) de iïs,quœ
bus j verum cum hacc non nifi ex ponde- Vehumur maquis.

Propof. c. Omne corpus folidum mater ia ponderofio'
ris, (juàtn aqua, necejjario adjun-
dum ufque demergiuti A.
F~2. Omne corpus folidum œquè grave ac aqua,
cujus locum occupat in fra aquas
datum locum fertare ut B.
Propof. 3. Omne corpus folidum leVius aqua, cujus h-
cum occupât non omnino mergi}/ed
aliquoufque extra aquam eminere,
Atque de hoc ultimo impofie-
rum agendum erit.
iheot. Dico itaque corpus folidum materix
levioris, quàm aqua cui innatat pon-
derofitateaequale efse tantae aquae moli,
quanta fui partedemergitur. Quod ita
demonfiro.
Sit corpus folidum A B. quod mate-
riam habeat leviorem aquâ B E in
quam immittitur folidi autem fuper-
ficies A B. pars in aquam immerfa E B.
Dico folidum A B. pondere xquari
aquae E B. quse xqualis eft parti. in
aquam CD demerfa;.
in vafcefuperficiario A B loco fblidiVeàtvn:
corporis A B. fubftituitur aquae copia
tanta qux ipfum eadem alticudine,
quâ priusin aquam immergat. Quibus
pofitis aqua E B. contenta vafèfuperfi-
ciario E B. folido corpori necefsariô
xquiponderabit^quia vas idem eadem
altitudine immergunt. Ergo folidum
corpus matcriaeleviori,quàm aqua, in
quam immittitur, acquiponderat tan-
txaquxmoli, quanta fui parte demer-
gitm, ideft, corpus folidum A B. pon-
derofitate fua aequale cftaquaequaecon-
tineretur in immerfa folidi parte E B.
Sed hoc paulo luculentius applicemus
navi marinis aquis immerfz.
Sit
 Sit navis A B C D. aquae E F. im- tudo fit ioooo. pedum cubicorum:
merfâ cujus aqux pes cubicus ponde- Quxritur quantum ponderis habeat to-
retjo libras, folidiverô coporis, five ta navis A BIC D. qux illo vel conti-
navisparsaqux immerfa BIC. magni- nentur,vel innituntur; Sic age Mul-

tiplica ioooo per 70. prodibunt' in fuperficiem 1 5000. cubitorum qua-

700000 librae. Dico quod univerfa
navis A B I C D. xquiponderat, juxta
Tbeorema 4. aquae xquali corpori B t C
id ejl tanta aquea moles B I C pendet
700000. libras; ergô tota navis pon-
derabit tantidem, quod erat demon-
ftrandutn.
Sit itaque j4rca A B C D. 300 cubi-
torum longa 3o alta, quae, ut in prae-
cedentibus oftendimus in fêduâada-
bunt 15000 cubitos quadratos totius
fuperficiei quam primum tabulatum
Arc* continet, 30. vero Arcœ altitudo
dratorum duâa producet cubitos fa,
lidos feu cubos 450000. quibus tota
habitabilis ^rc^capacitasexpletur j re-
fiat hifce addenda fentina, quam quia
in prœcendenti libro 4. cubitorum altam
pofuimus, illa in fuperficiem tabulati
15000 cubitorum quadratorum du&a,
ideft, 4. in i^oooproducent 60000
cuborum cubitalium his adde teâi fub
uno cubito conmmmati cubos cubita-
les, produces 3oo cubitos cubicos. Ve-
rùm cum TeOcamArca A. F.B. in E B.
juffu D E in cubito confummatum di-

ximus, erit capacitas bafis teâi non cient 60150. haecaddita ad 450000 ta-
300 cubitorum folidorum, fed 150. uti ciunt 510150 totam & univerfâm
ex triangulorumdimenfione patet,quae Arcœ capacitatem in cubicis, five folidis
junâa 60000 cubitorumfolidorum,fa- cubitis.
Ut
 Ut modô habeatur pondus totius & provenient 1 35 1 ço. cubiti cubici,
Arc&y in ponderelibrarum, ita proceflï- quibus expleretur fpacium illud Arca,

mus Cum itaque Palmus Romanus quod jirca 5 cubitosfubmerfaoccupât)

duodecim unciis confier, femipalmarem & in figura fignatur per literas CD.S.T
cubum ex ferreis laminis fieri curavi- quod aqucum parallelopipedum tibi
mus, invenimufque eum quatuor uncia- imaginaberis.
i Rurfùs hoc fpacium
rum pondus habuiflèex fiaterafufpen- 155150 cuborum fi per 2 1 6 (tot enim
fum, deindè aqua ad futmnum ufque libras unus cubus cubitalis continet)
eum replevimus, & lanci impofitum 8 multiplices, provenient 29192400,
librarum pondus, invenimus; ut verô tum aqueae molis S. T. C. D. pondus in
cognofcas, quotlibras contineatcubus libris, & confequenter, tota Arca cum
cubitalis, ~vecubituscubicus;itaage, omnibus in ea contentis juxfa 3 &4
cum cubitus xquivaleat tribus palmis Theorema totidem libras ponderabit.
Romanis, duc 3. in fe, & habebis 9. quae 2. Sit jam ^cdfùmmerfa oâo cu-
funt quadrati palmi fuperficies, 9. ite- bitos,ut pondus totius ^/rc^comperias,
rum multiplicenturper g.& habebis 27. fie age Duc 8 in 1 5 000 parallelogram-
cubos palmarès quibus unuscubitusfo- mam totius Arc<t fuperficiem in cubitis
lidus, feu cubicus confiât. Rurfus quia quadratis, & provenient 120000. cu-
cubus palmaris aquâ repletus oâo libras biti cubici, quibus fi addideris aggrega-
pendet, uti pauloantè diâumfuit, duc tum cuborum fèntinae & teâi Arc*,
8 in 27. habebifque 216 libras, tot 60150. prodibunt 1801 50 cubiti cu-
enim libras vas cubicum cubitale con- bici, totius illius aquei fpatii, quod
tinet,qifcediligenterfêrves. jfrea 8 cubitis fubmerfa occupat hos
Hifce jam clarè propofitis, jam ad multiplica per 216 & provenient
inftitutum nofirum revertamur, quod 38912400. pondus fpatii P. Q^S.T. in
fuit: pondustotius./frc* in libris, pro libris; & quoniam tota Arca cum omni-
diverfa Arca intra aquas fubmerfionere- bus contentis huicaqucofpatio,juxta
pcriri & ficuti de ea fumma apud /«- 364. Theorema xquiponderat, erit &
terpretes eft contra verfia,aliis eam $ .6.8. Arca pondus librarum 3891 2400.
cubitis, aliis io.aut 12. nonnuilisquo- 3. Sit porrô Arca jam immerfà
que iç.cubitis fubmerfàm exi(timanti- ic cubitis ut fcias pondus aquae,
bus ita nos fummerfionem à 5 cubito cujus fpacium Arca 10 cubitis fubmer-
incipientes,ad 30 totius ^rc<e altitudinis fà occupat, fic âge Duc ut in pra-
cubitos computavimus, ex quibusdein- cedentibus 10 in 15000 fuperficiem
dè quifque ex fummerfionc jércx intra fundi Arcœ,8c prodibunt 1 500005 qui.
aquas opinioni fux congrua, totius jir- bus junge aggregatum fentinae & teêki
cœ pondus infallibili confequentiaco. 60150 provenient 2 10 150 cuborum
gnofcerepoffit: Ponamus autem primo, cubitalium quibus confiât fpacium
^irc^m quinquecubitis intra aquas fum- aqueum, cui Arca immergitur 10 cu-
mcrfem ftiiflèi ut pondus reperias Ar- bitis, & fignatur per literas V. X. S. T.
crf,ficage: hoc multiplica per 216 & prove-
1. Multiplica primo 1 5000 qux eft nient 45392400 totius Arca cum
fuperficies fundi totius Arca in cubitis omnibus in ea contentis pondus libra-
quadratis per 5. cubitos, quibus Arca rum.
fummerfa affumitur infra aquas & pro- Haud aliter in caeteris proce-
dibunt 75000. cubiti cubici, quibus des ut fi Arca ia. fi 18. fi 20. 25.
junge 6015Ô aggregatum cubitorum aut 30. immerfa ftûfièt
J quantum
ex fentin* &teâi cubitis conftitutum, 1pondusArcam cum omnibus in ea con-
T tentis
 tentis habuiflè comperias & compe- fe juxta Tbeorema t & 2. Sed uthaec
ries quod., quanta pluribus cubitis Ar- omnia propiùs intuearis hic totius
ca immerfa fuerit, tantô
pondus cum Calculi Epilogifînum apponam ex
omnibus in ea contentis femper ma, quo, uno quaG iâu oculi, videbis, ex
jus futurum ita quidem ut fi Arca ad cubitis immerfae Arcœ, quantum ipfa
30 cubitos fubmerfa fuiflèt, dico,^r- cum omnibus in ea contentis ponde-
cam quoque totaliter fubmerfam fuif- rarit.
Epilogifmus Calculi propofiti.

Vides igitur, ex differenti ponde- mus certum eft ut iJIa ex aequalitate

re Arcam femper nonnihil extra aquas ponderis, cum aqua cujus I6*cum 00
eminuiflc, & tanto minùs, quanto al- cupabat totam iummerlam fuifle ex
tiùs fuit fummerfa, ita quidem ut demonftratione pateat juxta propof. 1
fi ad 30 cubitos fubmerfam pona- I&2.

CAPUT VIII.
T)e z^finijlerio & Adminijlratiom Ammalium quâ Noë cum
filiisfuis & uxoribus eorundem difiinebatur in Arca.
N tanto rerum adminiftrandarumà negotioomnium maximoritèperficien-
DEO iSloëmo impofito munere fide- do tenebatur,minime perfunâoriè fed
letn" D e 1 fervum minime otiofum incredibili curâ diligentiâ & follici-
fuiflècum filiis,nemo, qui tanti nego- tudine, nec non exquifiti ordinis ratio-
tii monumentumre&èperpenderit fa- ne fervata munus fibi concreditum
cilè crediderit. Erat Noëwo, quemad- adminiftrâflè cenfere debemus. Sed
modum in 1 libro fusè oftendimus, à jam,quomodo Noë cum fuis in jfrcafe
ftratione DEOtotiusanimae viventisoeconomia geflerit, quomodo
Arcacwa omnes boni & fidelis
& dili- commiflàj erat pofieri & renafcentis œconomi partes exfolverit & non tam
mundi inftaurator à DEO conftitutus i quid reipsâegerit, hoc enimfcire non
erat jam â DEO in totius hujus machi- poffumus, fed quid noftro, id eft hu-
nas minifteriore&è piéque obeundo,Di- mano more virum prtldentiffimum
vini Numinis infpiratione illuminatus, agere potuiffe, & debuifle conjicimus
& perpetua D E i aflîftentia fultusj undè exponamus.
proculdubioex fumma in DEUM fidu- 'Primo itaque indubiè inter filios
cia, ex ardenti quo D eu m profeque- uxorefque filiorum tum animalium,
batur amorc, exobligatione,qua in } tum commeatus adoiiniftrationem
eo
co ftudio diftribuiflè credere fas eft, quietè viverentjobfèrvabant; cunda ve-
ut in tanta rerum cura nullus defe&us ro animalia etiam ferociffima TSloëmo
committeretur: Erat fiquidem de quo- praetereunti eo quo poterant, modo,
tidiano vi&u cunftorum tam quadru- îubmiffis cervicibus reverentiam obe-
pedum, quàm volatilium, reptilium-j dientiamque,tanquam unico eorum con-Notmum ¡

que neceffitati providendum de modo fervatori praeftitiflèjquibus &ipium quareverenua

animalium

& ratione quibus alimenta ad ea voce, quà geftibus abblanditum fuiflè,& obe-
congruè fuftentanda diftribuerentur, piè credere poflumus. Quoniam vero dientia. C

cogitandum quibus ad fingula fingu- animalia indiesbis reft aurari folent^cre-

lorumftabula, &caveas comportandis dibile eft fub vefperum de viôu novo,
fummus &ordo, & temporis ratio re- omnibus & fingulis animalibus provi-
quirebatur Summo itaque diluculo, fum fuiffe,aquasadpotumcomportatas
vero haud abfimileeft, eum coa&â fua fuiffe, cura Vero de volatilibus,fœminis
familiâ, primo eam ad Divini Numinis reli&a, invictu fingulis fpeciebus pro-
juflà omni ftudio & diligentia perfi- portionato, difiribuendo,occupatis, &
cienda, ad patientiam in tot tantifque diftentis Noêmo interim, quantumcar-
laboribus Dei 1 caufa fubeundis ad fi- nivora animalia, carne, non carnivora
duciam & fpem in Oivina aflîftentia vero, quanto foeno, paleis, avcnâ cx.
concipiendam,exhortatum fuiflè. terifque cibariis frumentaceis indige-
1
Secundo eum tanquam fupremum rent, pro quotidiano alimento fub certa
rerum benè gerendarum prsefidem, menfura prxfcribente, & ad ftaterae le-
viâum fingulis tam quadrupedibus, ges determinante quam menfuram
quàm volatilibus appropriatum ex ma- deinde ex Penuario majori in Zootro-
joris Penuarii reconditoriis fuos depro- phium inferius,partim per fcalasin fine
mi juffiffe; & ne in tanta fiabulorum Arc* pofitas deferebant partim per
multitudine, ex convenienti ciborum clathratas cataradèas in Zootrophium
diftributione error committeretur, fin- inferius dimittebant; partim denique
gula flabula, illumnominibusipforum per deftinatas cataraâas in fuperius Or-
animalium propriis, uti & reconditoria nithotrophium pro volucribus,per tro-
JW^^wicorrefpondentibus fignis, ad chleas in hunc finem adaptatas per fu-
confufionem vitandam,pr%notâflè;hoc nestrahebant. Duo hîc confideratione jkfundatio
j,
enim paâo adminifiratores filii confti- digniffima occurrunt. Primo animalium 2Aient à
fingulisanimalibus cibum multitudo, labor in- 1roedibus
tutum meri- gubernandorum & & excre-
diano tempore fine errore dillribuere gens quo ofto folummodo dominesmentis a-
nimalium.
poterant. Laboribus hifce finitis eos perpetuo occupabantur j qui fane tam
pariter ad reftauranda corpora, fic di- arduus, & exceflivusfuit ut nifi illi di-
âanteNaturà^prandiumàfœminisinte- vinitus confortarentur, tot tantifque la-
rim praeparatum,in communi cxnaculo boribus fùccumbere neceflè fuiflet.
ftmpfiffc, arbitramur Poft prandium Non finiebantur hîc labores, dum fin-
vero, quotidiana confilia,de Arctt cura, gulis hebdomadis ftabulaabexcremen-
de difficultatibus occurrentibus, fimili- torum colluvie, ne tot animalia, tum fœ-
bufque iriter fe agitaffe putamus: quibus tore, tum propriis fordiumcumulis pu-
omnibus fblutis novos adoriebanturla. trefaâa exanimarentur, ingenti labo-
bores. Primôenimobeuntes ^rc<*m, ad re expurganda effent. Magnam itaque
explorandum quomodô animalia qua- in emundanda Arca curam impenfam
drupedia, quomodo volatilia Ce gere- fuiffe, quis non videt? Quia verô un-
rent quibusopus haberent j num aqux dique & undique Arca claufà exitus
fufficienti potu indigerent; num inter fe non dabatur, illae in fentinam,infimum
T 2 Arc&
 Arc& locum, qui uti paulo antè often- ¡ feneftram diaphanam & pellucidam
dimns 60000 cuborum cubitalium ca- quae lumen nonnullum praeberet quia
paxerat, percataraâas in Arca expref- verèunica feneftra ad Jrcam univerfam iFeneflrx
fas devolvebantur; &nè apertx halitu nonnihil illuminandam non fufficiebat,An*.
fuo Arca aërem inficerent, denuo pofi verifimile eft Noémmn ex eadem ma.
evolutionem fordium arâè claudeban- teria quafdam laminas diaphanasinulti-
tur. Quia vero perpetuus animalium mis Jrcœ lateribus, contabulationi ita
halitus, ftercorumque abundantia, tum inferuiflè,ut infimum animalium hofpi-
lucernarum, queis diu no&uque con- tium per eas aliquantulum illumina-
tinue in caliginofo carcere utebantur, tum,animantia in illa horrenda tenebra-
effumatio Arcœ aërem mirum in mo- rum caligine perpetuo commorantia,
dum condenfabant fpiraculis ratione nonnulla lucis fruitione recrearet Qui
Acrisnovi
per fpira- distante, opuserat, ut per ea, infeâa verô rejeûo nofiroratiocinio, animalia
cula attra- halitibus
aio. aura nonnihil eventilaretur, à D e o fupernaturali modo, fine lumi-
& novus aër per cadem ad animantia, ne, fine novae aurae attra£Hone,fineci-
ne palpabili aura: corpulentiâ fuffbca- bo & potu, perperam, ne dicam infr
rentur, recreanda, attraheretur. Non pienter, confervata fuiffecenfet, illum
ignoro, de hifce jam propofitis Sacrum Sacro Textui apertè contradicere, lucu-
Textum prorfùs filere novi tamen lenterpatec; Si enim folo miraculo Ar*
etiam ,Deum praeter fubftantialem cam atque in ea cunâa animaKa confo'
^raefabricam ipfi praeferiptam mulca j vare voluiffet, non opus epat, Deumç EDeus non
in eaad omnemufum accommodanda, Opt. Max. tam exaââ menfurà Arc* fa- pmiraculo
puro led
Induflria;
ingenio & induftrix Noëmi reliquiflè, bricam, cum omnibus manfionibus,& more
n hu-
Koê Deuss fiquidem uti puro miraculo Divina pro- nidis in ea cont-entis Nomo prxfcri-e mano,
confirui
multa
videntia Jrcam regi nolebat ita quo- pfiflè poteratenimisina4quo1Ocoab nnarivoluit & guber-
tuendâ re-
liquit. que, qux ad animalium confervatio- omrii<î)iluVto immuni, GneArca^totaxnArum.
nem neceffaria videbantur Noemo viventis anima: genus, folo'voluntatis
humanâ induftriâ exequendacominifit. lux nutu confervare Non erat opus,
Neceûaria itaque crant fpiracula, qux ISloëmumjuSa D E i intra Arcam omnia
uti in tprxcedentïbus eoartificio adapta- alimentorum genera, tum pro (è, tum
ta fuerunt ut frcam ab omni aquarum pro animantibus, ut vivere poffent,con.
infinuationeliberam & immunem red- gerere poteratenimis fine ci bo,& po-
derent Cum nemo concipere poffit, tu id abfolutà fuâ patent) a prxftare.
quomôdo aliter unius anni decurfu, in- Cum itaque Deus humanâ indufiriâ
tra Arcam undique claufam, in tanta aè- Jrcam confervare fibi comp]acuerit,cer-
ris infeâi depravatione & homines & tum eft, Noëmumex direâione Divini
animantia vitam tolerare potuerint; Numinis eâ induftriâ Arcam. admini-
quam artificiofam fpiraculorum hujuf- ftrâfse, eo ingeniodirpofuifse omnia ùt
modi conftitutionem fine aquae in- neque lumen ci, neque aëris recentio-
troëuntis metu, in Trœcedentibus expofi- ris affluxus deefset quod nid faâum
tam reperies. Ne vero omne lumen fuifset, animalia, non nifi miraculo in
cam ratio. tantoperè neceffarium, ab Arca prorfùs tantacarcerisobfcuritate, in tanta tam-
exclufum videretur, feneftra opus erat que inexhaufta fimi fordiumque coa-
quxnon ex opaca quadam materia, fed cervatione vitam tolerare potuifse. Ve- DEUSidx
uti plerique ferè Interpretes fentiunt, ex rùm ne omne miraculuniab-^cv* exclu- ArUtà-
diaphana materia conftabat quin vel damus, hanc Regulamponimus, & di- minirtra- tione,
< mi-
ipfe SymmacbiTextus locofeneftraeex- cimus: Quandocunque aliquid à TStoë\quando raculo,
prefiê àa.<pou)ls habet, quafi diceres, conficiendum à D eo praecipiebatur, noncon-
curric.
quod
quod viresNature humanumqueinge- deribus, nullumab aquae infinuatione
nium longe excederet, tumDEUMquo- periculum efset fed hifce jam propo-
que fuâ omnipotentiâ humanae poten- fitis, ad a&iones tioémi filiorumque
tiaedefe&um iùpplevifie, uti in anima. revertamur.
Jium in Arcam introducendorum con- Sub vefperutn iraque animantibus
grégatione patet; quod negotium uti am de fufficienti pabulo provifo defciïi
viribus humanis longe eratfuperi us, ita in conftitutam iis habitationem cœna-
quoque DEUM cooperari necefse erat; turi contendebant ubi refe&i pofi
fi vero opus humanam potentiam non nonnullam confabulationem peraûam,
excederet, id quoque propriis ingenii quieti fe committebant quod ante-
viribus iSLoè conficiendum reliquifse, quam fieret, Noêmus tanquam vi-
ut ex jam diûispatet, qui & Arcamita gil Arc* minifler unà cum filiis fuis lu-
accommodârat,, ut & fufficiens lumen cernis inftruâi denuo Arcœ ambula-
reciperet, & aurâ recentiori eventilatâ, cra ad-cognofcendum, utrum omnia
fine ullo aquarum fubintroëuntiumme- redè cum animalibus gererentur,
tu, ad animasviventis refocillationem, utrum portarum claufura (ibiconftaret,
& falutemcontinua perflarctur: poterat nec non prxièntiâ fuâ clamorcs tu-
enim & in teâo & in Arca extra aquam multufque animalium coërceret, per-
eminentis lateribus fpiracula is eo arti- ambulabat. Atque hoc paâo &juxta
ficiodi/ponere ut& aërem reciperet I prxicriptum laborumcenium,& ordi-
recentem, & aquam non admitterent, nem fingulis totius anni diebus eum
prafertimeumabaqua fuis librata pon- proceffiflèjà veritate minimèabludit.

CAPUT IX.
2)e&>£yftico~allegorico-tropologica Arcac Expofitione.

QUemadmodumD £ u s Optimus j | Jrca conftruenda infumere ? quid in..

Mctximus quxcunque in Sacris tererat, totum viventis naturae genus,
Li~erisnobis per Mofen, Prophe-
tas, & estera Hagiographa, fub facrx
hiftoriae forma ad literam propofuit ita
quoque humanum intelleûum iis fo-
lummodô, veluti nudo cortici inhaere-
renoluit, fed per ea veluti c# fâiôn®,
& altioris contemplationisargumento,
variis xnigmatis & allegoriis involuto,
hominesad altiora Divinseprovidentiae
Sacramenta perfcrutanda, erigere con-
ftituit; quod vd maxime in hujus Noë-
mica Aux conftruâione luculenter ap-
paret, qu* videlicet inter omnia Di-
vinae potentiz monumenta & mira-
cula praecipuam commendationemad-
mirationemquehabet. Quid enim opus
crat, Noêmum tot annorum tempusin
& fpeciem intra Arcam cogère? us de
nutrimento providere ? nec non toto (Omnia in
unius integri anni decurfu unà cum stSacrh Li-
o£to animabus perditi Mundi reli- leris my-
flicaTunt.
1
quiis duriffimamincarcerationem fùfti-
nere ? cum abfque hac apparatûs ma-
gnitudine folo verbo fuo FIAT &
Mundum perdere & unà tloêmum
cum fua familia & univerfis ani-
mantibus ubi Divinae providentiae vi-
fum fuiflbt confervare potuerit. Alia
itaque fub admiranda hac Arc<x. fabrica
latent Myfteria ut videlicet per vifi-
bilia hase qux faâa funt in invifi-
bilium contemplationem raperemur;
quod ut paulo iuculcntias expona-
tur, fit
r 3 E'Tfl-
 bitorum longitudinem latitudinem $0. &
E'?r*»p»jita I. Tbyfiokgkum.
30 altitudinem JêrVandam ejje prœjcripfit
Quemadmodum itaque ob folum ita & in noflro corporefumma, média & mini-
hominem Divina fapientia univerfi ma diflantia efl fecundum longitudinem
fumma, média fecundum latitudinem, minima
Mundi compagem & quaccunque ejus
fecundum altitudinem totum tamen corpus
ambitucontinentur,condidit, itaquo-
hominem quoddatn veluti Mundi contentum mgulis membris, quadratum
que videtur. Nidos facias in Arca. Quœquid
majoris compendium quem Grœci fignificent exponam. EJÎ corpus noftrum ad
(juaçÔKovfJLov vocant k$ tIw d.va.'hs-
injïarmdiconflructum, ut fpiritus Yitalis 0-
yiaui) ita condidit, ut nil in illo, quod
mnes partes Ytfcerumpenetret, atquefefedif-
non in hoc quoque fub conftituta qua- fundat per artus fingulos. ~N.idi quidam funt
dam proportionis adumbratione conti- oculi, quïbusfeje infibiliumrerHmfpeciesinfi'
neretur per utrumque verô altioris nuant: Nidijunt nojirarum/inus aurium,per
difpofitionis finem ultimum qui efl in- quosacuflkœfhwrumfpeàesingeruntur TSli-
telle&ualis, & invifibilis Mundi Arche- dus eji narium, quibus odoriferarum ha-
felicitatis rerum
gloriafrui- litusfeinfundunt TSlidns eft hiatus oris, in
typi, cum aeternae
tio, homo tandem unicè ad hoc defti- nutritiva ciborum condimenta fufcipittnr
quem
natusbearetur; Quomodô vero id per
tur 2iidus eflcerehmm cogitationis & la-
Arcam exprefferit,videamus. pientiœreceptaculum 5 "NMuseflpulmo aëris,
Proportic3 D'uùmus'inprimo lib. Arcœ fabricam
.R~c~e par- quo viYtmus alimurque TXLidus fpiritus &
tium ad humani corporis exaâa quadam pro-
fanguisefti offmm ni/dus medullaejl &C&
portionislege correfpondere;fiquidem ter a qux quam fufïffime deducitDivus
ad longitudinemArca trecentorumcu- Ambrofius.Sed quoniamhanc analogiam
bitorum fextuplafuit latitudoejus, 50. corporis humani in primo Libro fusè de-
cubitorum confimili ratione humani duximus ad Le&orem remitto.
longitudo, à eum,
corporis vertice ufque ad
plantam fexies tantùm habet, quantum E'mxnpvfJUL II. Myftico-allegoricum.
latitude à latere ad alterum latus, & de-
cies tantum quantum altitudo cujus Primo itaque K$ rlw d?hnyopïour>
altitudinis menfura cftin latere à dorfo per7Voe, virum juftum Stperfeâum,
ad ventrem ita ut menfurahominis ja- expreflus fuit Cbrijius 3-£oû)3f>cù7r@j
centis & fupini, quoad longitudinem Nomen enim Noê nu Requiem figni-
fe habeat, ad latitudinem ut 50. ad ficat, juxta illudyolnterpretum: Ipfe*(Compara;
300, fub proportione {èxtupla,&craf- requiefcere nos faciet ab operibus, @ labo-c:io Chrifii
•MmNae.
fities corporis à dorfo ad ventrem fit in ribusmanuum noftrarum in terra, cui maie-
décupla proportione ut 10 ad 30. dixit Vominus. An
non haec aptè Chriflo
Qax omnia non minus congruè, quàm conveniunt,juxta illud Ifaiae fyquiejcet
pereleganter exponit S. Ambro£ de fuper eum Spiritus Domini, Spiritus Sapien-
Arca Arcam, inquit,yî^«« impenfiùs tiœ & intelleclus Spiritus cmfilii &forti-
confiderat, inveniet in ejus def riptione hu- tudinis Spiritus fcientU & pietatis &e.
mani corporis figuram exaSlè defcr'tptam. Cbriflus itaque requies noflraeft, juxta
Fac, inquit D E u s tibi Ircam de lignis quod ipfe dicit. Tollite jugum meum fw
levigatis, inGrœco ejl, ok t^S %vXm pra l>os,& difeite à me, quia mitis fum, & hu-
TîTÇcpyâvtùV 'quadratumappellamuS)quod milis corde & inltenietis requiem animabus
fuis omnibuspartibusconfiflat & conveniat Vejlris. Non itaque Lantech fine Divino
fibi. 'Porrojtcuti lignea Arca trinam dimen- quodam inftinâufilium fuumNoë, id
ftonem habet, fiquidem, Deus 300 cu- eft, ^wewivocavit, cum de Noémo
non
 non nili laboribus doloribufque ob Di- j quod tamen adventu Servatoris ita di-
vinam iram & indignationem quâ minutum fuit, ut plures tamen pecca-
mundum perdcre conftituit,tantuni non tores lacrofanâa Çhrijîi dodrina ad
oppreffo, hxc minime congruere vide- Ueum converfi horrendo inhocinfide-
bantur. Totàigkurhâc nominisetymo- litatis Oceano immerfi falutem confe-
logiâ Cbriflus exprimitur, vera d^equies cuti fuerint, quam in Noëmico quo,
& confolatio nofira, qui unica extitit prxter oâo animarum exemptionem
peccatorum noftrorum remiflio quam omnes perirent ad ipforum deftru&io-
nobispcr Baptifmatis gratiamcontulit, nem & interitum.
& cujus veluti typus quidam illud Noë- Porrô dixit D E u s ad Noë Fac ti-JCompara-
micum (DiluVium erat. Nam uti in illo j bi Àrcam
tio Eccle-
quamnam aliam putaveris/ faChrift
immanibus peccatorum fceleribuscon- hanc jircatnfuiflè, nifi Ecckfiam Dei? c;um Ana.
taminata terrx facies periit, ita in hoc quae uti ex lignis firmiffimis, id en, ex
miiëricord Jâ Chrifii peccatisdeli&ifque omnibus gentium nationibus in seter-
remiflîs abseternaemortis pœna libera- num vidturis compaginatafuit, ita quo-
ti fumus. Duplicem itaque Nof nofter que ei menfuras unicuique congruas
requiem nobis ptaeftitit una ab operibus addidit caeleftibus Sacramentis con-
manuum noftrarum ,ideft}à peccatis, fertas unde Paulusdicit Devm dedijfe
ne confcientiam noftram perturbarent, quidem quofdam Apoflolos (Prophetas &
inquietarenc atque divexarent Alte- j Euangeliftas 'Paftores VoEîorefque adeon-
ram, abaerumnis&miferiis, quibus ob fummationem SanSlorum in œdificationem
peccata jufte fubjeéH fumus in terra, corporis Chrifii. Quae Ecclefia, non ut
cui maledixit Dominus juxta illud jîrca. Noëmica centum annis fed à pri-
Job: Homo natus demuliere brevi ViVens misMundi incunabuliscœptaeftufque
tempore, multisrepletur miferiis^ (Se. à qui- ad ultimam Mundi confummationem
bus ne quidem Sanâi DEihotnines duratura. Prxtereà Arca ingentibus
exempti funt verùm cum hujufmodi fluciuumturbinibus invaftoilloaqua-
miferiaruman~ionibu' quibusomnes rum Oceano agitabatur; Ecclefia verô
Dei permiilione fubduntur animo Dei quantis nullo non tempore perfe-
non dejiciantur fed fpe firmâ ad aeter- cutionum fluâibus fit agitata plena
nx felicitatis gloriam confequendam funt Ecclefiajlicx Hiftoriœ monument a
erigantur juxta illud Divi Pauli LeVe ficuti tamen Arca illa fingulari D E i prx-
tribulationis noflra opusjupra modum ma- fidio ab omnibus ventorum pluvia-
gnum glorùe pondus operdturin nobis quin rumque turbinibus immunis femper,
vel ipfis malis plurimam ad incremenra libera & invita per~itit;ita~acrofan<5a
virtutum, amplifluuamque meritorum Ecckfia juxta Chrifti diâum (S porta
przmiorumque materiam conducen- inferi non pral/alebtint adverfus eam. Rur-
tibus. fus Arca non ex una, fed ex multis li-
Lignum1 Quemadmodum rurfus per unum gnorumgeneribus bitumineconjunâis
Anxcom ÏVoêtotiushumanigeneris reliquiaEper exftruâa fuit; fic Ecclefia ex multis ho-
paratur
lignum
cum ligne
crucis.
confervatae fuerunt, fic Cbriflus minibus cujufcunquetandem conditio-
per falutiferum crucis fignum;i & facra- nis, vinculo charitatis in unione fidei
tiflimam paffionem fuam à morte per- conglutinatisconftitutafuit.
petua, humani generis maflam pecca- Erantautem ligna, exquibus Arca
tis perditam redemit. Quis nefeit Œ)ilu- conftruâa fuit Tècundùm quofdam,
lfium peccatorum ante Cbrijïum) 'quo cedrina, abomni corruptionislabeim-
totus Terrarum Orbis infidelitatis labe, munia, CeaindumFidgatamEditionem\
horrendifoue iceleribus contaminatus; levigata, fecundumyo Interprttum Edi-
tio.
tionem quadrata, quae, quam aptè Ec- feu in infimo Arca fundo cum bruti$>
clefiaÙ&i congruant, exponamus. In- & feris confociari videntur eo quod
veniuntur in Ecclefia homines incor- mundanarum rerum concupifeentiis,
rupti à peccatis & D Eo femper viven- & carnis illecebris involuti Divino-
tesj reperiuntur & fortes ad ferendas rum facramentorum pabulo negledo,
injurias, & adomniaquxcunqueadver- more brutorum vivant; qux omnis ge-
fa ingruerint,to]eranda,animofitate & neris animalibus tam mundis, quàm
conftantia invidi funt & in ea homines inimundisexprimuntur. Sunt in Ecck-
ievigati yidefl non afperi non acerbi, fia homines, qui ferocitate Leones, Lu-
non intra&abiles fed manfuetudine, posrapacitate,calliditateVuIpes,Juxu-
affabilitate, & humilitatc illuftres qui- riâ Porcos irâ Canes, exhibent; Sunt
bus infant vifcera charitatis. Quadrata quoque ,qui manfuetudineOves Ele-
in Ecclefia ligna funt San&i Do&ores phantes religione, caflitate Turtures,
& Magiftri EcHefia qui totius Arca Gallos vigilantiâ Aquilas contem-
pondus, ut nulla vacillet ex parte, fed plationis {qblimitate, exprimunt, qui
quocunque fe verterit, fida & folida fia- tamen omnes per Sacramentorum par-
bilitate coofiftat, fuftentant dum hi ticipationem, gratiâ Divinâ coope-
fideles tam intraeam documentis falu- rante, ad Cbriftum verum Noê Eccle-
tis, verbocommonitionis,&doârinae fia myfticae Arcét navarchum pertin-
vigore,& gratiâ infiruunt, & confolan- J
gunt, ab eo foventur & nutriuntur
tur, quàmextraeam, infidelibus eam in fpem vitae xternx. In Arcam intro-
impugnantibus,& quxftionum fluâus, duâa legimus bina ex immundis ex
ac difputationuin procellascommoven- mundis feptena per haec feptiformis
tibus, virtuteverborum,fapientia, & Spiwiu Sanfti gratia, quam Deus £r*
rationum efficacià obfiftunt errores cie/Lepraeftat, fignatur; per illà binario
elidunt, & navim Çhrifli protegentes in numéro notata intelliguntur ii, qui re-
tranquillum fecuritatis ftatum condu- cedunt ab unitate pacis,& ad fchifmata
cunt. Erat Arca tripertita in infimam,faciles, & ad difcordias diffîdiaque
mediam & fupremam contignatio- movenda proclives funt. Erat in Arca
nem, nec non in varias contignationes, penuario ingensomniumcibortim com-compara.
in Arca

& nidos divifa ita Ecclefia D ei utriuf- meatus ad nutrimentum tum homi-tio cum
Eeclefia
que fexus homines, uti in Arca fub num, tum animalium quibus ali pos, commea- <
triplici, feculari Ecclefiaftico & Mo- (ênt j non fecus £rc/«/Mrnaximarncon- tu. 1

naftico fiatu, per unionem fidei colliga- tinet fpiritualium bonorum abundan-
ti & baptifmo abluti perfeâè Arca ciam quibus nutriri poflunt, praebet-
triftega exprimunt, in qua varii divcr- que cibaria tam bonis, quàm malisi
forum ordinum fiatus funt alii fiqui- bonis quidem cœlefiium bonorum pro-
demjuxtareâutn rationisdiftamenvi- mifllones malis vero aeternorumiup-
ventes, non duntaxat ad femetipfos re- pliciorum comminationes. Nec vero
gendos apti, fed & ad alios gubernan- Noë tantnm Arcam extruxit, fed in eam
dos, ac falutiferâ QhriîH doârinà in- ipfe ingreffus, in ea cum fuis perman-
ftruendosperquàm idonei funt atque fit ita Cbrijïtu non tantum uti DEuss
hi in fuprema Afca regione cum Noènto Ecclefiam condidit, fed etiam ut homo
habitare cenfentur ab omni terrena- in ea converfatuseft, &ineamanebit
rum rerum cura fe^nnâi t>ea unicè va- <omnibus diebus ufque ad confumma-
cantes verùm cum in Eeclefia boni ma- i:ioncm feculi. Unum denique in Arca Arca qaii
lis permixti contineantur illi,uti dixi, (uuumhiit perquod, quicunque non indiect.ii
in fublimitate Arca hi in Zootrophio, i ngrediebantur, ©»/«V/operiere: Eccle-
fia
fia unum pariter oflium qui Chriflus I te libratam atque hoc paâo diver-
eft habet, quicunque per id non ingre-1- fos virtutum profeftufque fpiritua-
diuntur egrediuntur illos xternx lis nidos in Arca cordis fui collo-
felicitatis naufragium pati necefle eft. cant intus & foris per bonorum ope-
Innumerahoclococirca analogiam Ar-' rum executionem,dutnfidem corde ge-
<r<*cum Ecclefia dici potuerunt, fed hic runt, ore confeflionem proferunt, bi-
multis pauca fufficiant. tumine illinunr. Qoac quidempulchrè
confirmâtHugo Vi&orinusin Gcnefin:
ËmxftpnfMt 1 1 f Iropohgkum. Anima nojlra, inquic ,ey? Vehitt Arca Noë,
inquajahar'tdekmus &mipfam mirantes,
Quicunque crefcentibus Mundima- &in ipfanumetites ficuti feriptumeft 3^-
lis, & inundantibus peccatorum Icele- ditt praVaricatores ad cor j hujus Arcae lon-
rumque tempeftatibus à rerum cadu- gitudofîdesejl y qu& credit omnia, quœfecit
carum fluxarumque cura ,,averterita- O e u s ab initiafecttli ïelfatfurus eft ufque
nimum verbum D E i corde fuo arâi£ adfînemejusperfei Vel 'per Angeles Velper
fimè conclufum habuerit pracepta hommes $ Jltïtudofpes eft, quà ertgttur ad
cœleftia cufiodierit; is intra cor fuum ea bona quain Cœlis funtjperanda >prxpa-
verè Arcam falutis xtemx aedificaverit, rataquediligmtïbus DE eum Latitudo Cha-
ab omni ventorum (DiluViorumque turbi- ntas eft quœ extenditur ad Septentrionalem
ne liberam&hnmunem isdicolongi- ptagantjper dile&ionem inimicorum7 & ad
tudinem, latitudinem altitudinemque plaçant Auftrakm per â'tkUionem amico-
in eo videlicet, fidem, Spem, Cha- rum. In hoc Arca eft Noë ideft, intelîe-
ritatem in fedifpofiierit. Fide quidem Sius rationalis & jenjm fpiritualis &quœ
S*S. Triadis, ad longitudinem vitx, exhijce nafeuntur, reSlaconfilia^jufla de-
immortalitatemque defcendit, altitu- ftderia p iaque Vota tanquamfilii Ô? cogna-
dine fpei viv# ad cœleftium bonorum ti Noë AnimaHa opera funt
qux circa
felicitatem afpirat, & in terris ambu- resterrenas ejffkiuntur j Vaincre -j funt cogi
lans, in cœlefiibus manfionibus fuam tationes in rébus excelfts & cakjitbusverjon-
habet converfationem, fummamvero tes; Immdatio aquarum tmpetus eft tenta-
aâuum fuorum refert ad unum qui tionum Montes Armenise, in quibusht-
eft Deus Opt. Max. fummum, aeter- ca requievà Quies eft in Divinarum rerum qui ai
num, infinitura,&incommutabilebo- contemplatione CorVusemifîus&non reVer-
num, fpes omnium finiumterrae. No- fus, figmficat falfos Grifiianos qui, dum
vit enim omncs quidem currere, fed aliquandbadexterioranecejfttatiscaufâ mit-
unum folummodôaccipere braviutn is tuntur rerum jenfibitium illiciis ita det'mean-
nempè, qui cogitationum turbulenta- tur ut reditùs immemres corrffptibilium
rum, & mentis inconftantià, & infta- rerum ïoluptatibus fubmerfe,falutis œtern*
bilitate non fuerit impeditus Ideo naufragium tandem patUntur. Columba l>ero
^rwwfuamnonexagreftibus & impo- extra Arcam mi/fa,fed adeammoxredux,
litis, fed ex quadratis, & ad omnem ju- bonos Chàûi fervos ftgnifkatqui dum pro
(titiaenoroiam & amuffimdirediscon- uiilime proxïmorum ad exteriora procedunt,Colombe
emiflîo
firuit lignis id eft ex Propheticis, nullamque foris requiem reperiunt rêver-'quid? 1 a
Euangelicifque voluminibus ex qui- tuntur ;quil>ero foris operibusmi/èrkordiafe-
bus folis nobis fpes patet ad vitam fetotos impenderuntj
cumramo aliVx reduces,
ajternam j & talcs funt, qui diverfis Veltttï bonorumoperumfruSlu intra Arcam
tentationum machinis dolati recifis cordis recepto ,gaudiis delicianturaternis :fi-
omnium vitiorum ramis vitam tran- quidem anima noftra Arca quœdam eft,
figunt quadratam & ex omni
par- Arcx diyinitatis quant fîmillima taique
V ad
 ad imaginent & ftmhudinem ejus condita, mœexbïbeas; Interiùs ut cbariwem non
eo quod ficuti in mente Deirerum omnium animas nemo enim in confcienïut fuœ Ar-
conditarumeau fie aternùmomnifquemutabi' ca /ùaviter @ quietè Vixerit fi is malos
litatis, temporumque diflintlionis expertes, extra per manfuetudinem non jluduerit to-
veluti in Jrcbetypo & Exemplari fubflan- lerare, & inttts didiceritper Charitatem non
tialiter fubftfiunt fie S? in mente nojïra prœ- | odtfie.
terita, pra/entia & futuraper cogitationem 3tyr/us 300. cubitorum longitudo ArcaeLongitu-
fimulexiftunt. Quicunque igitur per ajjiduœ prœfens Jeculum ab initio ujque ad finem per
300 cubi.
meditationis fludium cœperit inhabitare Ar- très temporis differentias, prœteriti prœ- torum
quid?
cam cordis fui, is quodammodo extra tem, fentis &futuri Variât um fignificat quicun-
pus conftitutus mundoque mortuus foli D eo queigitur mente (un ab exordio Mundi, «/-
Vixerit; i hoc enim Jlatu quicquid adverfan- que ad finem ejus reflexerit, quot & quanta
te nobis fortuna extra Arcam contrarium L) Eu s operatus operaturu/que fît propter
experimur id nulla difficultate contemnu eleSios fuos ifutique 300 cubitorum longi-
mus, cum ibi (itfixum cor nofirum, ubi idmu- tudinem in corde fuometietur; fi vitam fan'
tabilitati non fubïtcitttr ubi nec pneterita clam &glorbfa Sanclorum aSia in exeni'
curamus, neque occupamir pr&jenùbm, ne, plum propofuerit is bauddubiè in çoeubito
que terremur futuris, neque in hac \itacu- rum latitudinem cor fuum extendet fi pra.
pimus pro/peray neque formidamusadverfa. tereà fiterœ feriptune feientiam 30 Libris
H&c fi egerimus Arcam nobis in corde contentam piè, Ô? décote eVolverit is in al-
nojïro œdificab'imus us ex lignis quœ. in titudinem 30 cubitorum Arcam cordis fui,
aquam intromïjja fine fummerfionis péri- erigere cenfebitur. kî<xc efl Arca quam
euh natant in ignepofita ardent quia bu- quifque^ quihujus mundi Diluvium eYita-
jufmodi affeSlus cogitationum uti carna- reVolueritj adificare eamqut ,ut falvetur,
liumVoluptatumfluxusdeorfùm non premit, ingredi débet} ingreffus l>ero claufo pop fe
ita Qharitatisf lamma incendit. Torro bitu- ojlioab omni mundanorum turbinumfirepi-
minabis Arcam tuant interiùs Ê> ext erius; tu, tranquïllam fecuramque vitam in Jpetn
Extertàs fi humilitatis, & manfùetudinis Vtt<eœtern<xtranfiget. Atque tueede Jrcœ
linimentum in omni occurenti occafione ani- myfticafignificatione fufficiank

CAPUT X.
De. diminutione aquarum Dihxvii > & detempore^quodecrevit.

RBcordatus autem D e u s Noe ta(îis2);/«>jo,longtori tempore, quàm

SmSîorttmque animalium, & omnium par
jumentorum quœ erant cum eo in
Arca adduxit jpiritum fuper terram ©
imminutie funt aqunt Et claufi funt fon-
tes abyfli, & Qatar aclœ cœli, & probibi-
t & funt pluYiœ de cœlot reVerfaque funt
aquœ euntes & redeuntes- 0? cœperunt di-
minui pofi centum quinquaginta dies. Ex
hoc capite quàm luculentiffimèineffà-
bilis D e i bonitas, & mifericordia reful-
get.Steterat2S&£ in Arca, cum fuis, im-
menfispxnèlaboribusconfumptus; fol-
licitudine magna premebatur, ne for-
effet, durante, commeatus deficerer,-
Jamentabantur filii, & uxores filiorum,
déplorantes temporis in tam diuturno
carcere moram fummo taedio afficie-
bantur, èc foetore fordium coacervata-
rum paenè exanimati ad lucis frigidio-
rifque aura fruicionem unicè adfpira-
bant Noë vero fummâinDEUM fidu- Quanto
dleliderio
ciâ illos confolari non defiftebat pre- aloi cum
cibufque ad DE u M fufis pollicitatio- f3ilns libe-
ationem
nis fibi à D Eo faâaî memor, Divinae «:x Arci
:xfpe£ta-
mifericordia: vifcera inceflànterfollici- b;>anC
tabat, atqueunàcum lacrymarum pro-
fufiojie
fufione D e i Opt. Max. opem implo' tatem fuam exercent. Novimus quos- bAnimali-
rabat donec apertis Divinz miièri- dam fanâos D E 1 fervos qui mirum in ujus affici-
jnturju-
cordix auribus, recordatus tandem Noë modum in animalia) utpote inquibus li:rudeles
aux
cun&orumque animantiuniDEus Opt. Divinum erga genus humanum, amo- «Se impii
rîve caufa
Max. DiluYù calamitatuin finem ftatue- rem & benignitatem intuerentur, be' o^ccidunc.
re cœpit j qux quidem fafta intelligun- nignos & mifericordesfe exhibnerinr,ut
tur, ut indè colligeremus, Deumjuiîo- proindèexinnumerabilirmiltitudine&
rum hominum vitam tum ex profperis, varietateanimalium homines fublatisin
tu m ex adverfisrerumeventibusadmi- cœlumoculisobftupefccrent admirabi-
rabili quadam vieiffitudine & alterna- lem Superni Datons benignitatem, (â-
tione ita mifcere & temperare,utillos ca pientiam providentiamque, quâ fotius
ratione nec viribusfuis 6dentes,DEique hominis caufa, tot modis, toc vivendi
prote&ione^cpraefidioconfifos,fpem mediis hominum neceffitati confulere
inter&metumflu&aantes,eleâos,in- conftituerir. S unt enim hxc veluti quae-
quam,fuosvitam tranfigere velit;nam ut dam Divinx liberalitatisfpecula,ex qui-
re&è hab'eturTobiae 3. Bicpro certo habet bus ineffabilis elucet Divini numinis bo-
omnis,qui te colit, quodvUa ejusfi inprobatio- nitas dum hxc hominemcarnibus fuis ]uantaho-
Animalia
q
nefuerttyCoronabïtur',fiautem'mtribulaùone nutriunc,lanâpellibu(queveftiujit,affli- bmtoibui
fuerit, liberabitur ~~MCorr~MM~n~ âos amœnâ vocum harmoniâad Con- cbona &
:ammoda
adtuammifericordtatnVmirelkebitinonenim l ditorislaudem conftitutâ recréant, laflbs" ilinferant.
deleEïaberis m perditionibusnofîris • quiapoftf portant,onera convehunt, innumerif-
tempefiatemtranquiUumfacis (ëpojllachry' que aliis ad vitam humanam (udentan-
mas, tëfletumexultationem infuhdis ;Jtt no* dam neceflàriis ufibus, ferviunt, non-
mentuum Deus Iftaël benediSluminféoda. nullis adeuftodiam hominum, quibuf-
Confidcratione dignum quod fê- dam ad ea, quae homini noxia forent,
0
quitur: dicitur, us non antè recor- devoranda,aliiscorio^offibus, pilis,den-
datus 2sZb«,quàm peccatores2)i/«Vio per- tibus, tibiisjpennarumpulchritudine &
iifsent; quod non vacat Myfterio tune varietate tum ad medicas facultates,
enim verè noftri memoreft nobifque tum ad decorem, & ornamentûm homi-
benefacit cum vetus jtdam cum vitiis nis, conducentibus, ut proindè non in-
fùis in nobis per contritionis poeniten- congrue conditor fapientiffimus,qui uti
tixque <DiluVium fiimtnerfisinteriit.Mul- tantoperèdilexit hominem,ita & anima-
ti deindemirantur,quod DEus non Noê lia, qux propter hominemproduxerat,
fôlummodô fed & animantiumrecor- amâfle & curam eorum habuiffe, &
datusdicatnr ii mirari definent, fi hoc etiamnum habere cenfeatur; Et quo-
ob ineffabilem Dei erga hominemamo- niam non ftitit fe hic Divina bonitatis al'
rem, animaliumquefaâium viderit; re- titudo. Cum enim animalibus miras
ûe enim & animantium recordatuseft3 quafdam,& admirandas facultates,ac na-
ut videlicetea qux hominis caufâ con- tune doresindiderit,illas non tamnaturz
diderat, unà cum homine fervarentur. proprix neceflîtate id exigente, quàm
Quis nefcit, D E U M in Scriptura à libe- inftituendi hominis gratiâ animalibus
talitate& beneficentia, quam erga ani- dediffe videatw;'ut videlicet in Leone
malia exercet, haud infrequenter lau- animi magnitudinem prudentiam in
dari ? TsloVit juftus dicitur in Proverbiis, Elephante, in Equo anirnofitatem, fi-
jumntorumfuorum animas vifcera autem dclitatem in Cane, in Ovibus manfue-
impiorum crudelia quafi apertè dicatur, tudinem,inColumba fimplicitatem,ca-
execrandos effe eos, qui non in homi-I- ftitatem in Turture, in Aquila animi vo*
nem folùm fed <kin animalia ,CTudeli- latum fupra omnia, perpétué laudandi
V 2 DEUM
 Animalia DEUM ftudium in Alauda inCiconia mirum in modum Interpretes dubios
fuis homi-
(piteçopylcw & mifericordiam difce- perplexofque reddit. Nonnulli fiqui-
nem in- rent & hoc pa&o fibi ex animalibus dem volunt, initium horum 150 die-
comparandsrumvirtutum veluti exem- rum incepiflè numerariabingeeflu Noë
plar quoddam ob oculos propone- in Arcam undè afferunt, quinque poft
rent, Divinorumbeneficiorummemo- menfibus aquarum diminutionem coe-
res, eidem debitas gratiarum a&iones j piflè; tot enim dies continent quinque
indefinenter perfolverent Peccatores menfes folares, quod patetex divifione
verô in Porcis Hircifque abominandam 150 per 3o dies unius menfis, id eft,
luxurix foeditatem & fpurcitiam, in Lu- primo die fexti menfis.
pis, Corvis, atque Accipitribus rapaci- Quidam hos 150 dies numerant ab
tatem pauperumque oppreffionem! anno fexcentefimo mtxNo'é, & hi ini-
intuiti, avitiis hujufmodi abftinere fa- tium dierum 150 ducuntà finepluviae,
tagerent. Sed ;am ad filum inftituti 4o diebus continuatz; fi itaque junxe-
noftri. ris ad 150 dies 96, quod eft aggrega-
De duratione (DiluViï quanto vide- tum ex 1 50 & 40,8c i o diebus, habebis
licet tempore ad diminutionem ejus fammam 246 dierum qui divifi per 30
duraverit, varix fententisecircumferun- dies unius mentis,dant 8 menfes folares,
tur & tametfi Sacra Literœ illud ex- quibus i o diebus evolutis aquarum
preflis verbis innuant in citato paulô cœpit decrementum j quod accidit die
ante Textu poft 150. dies aquarumin- 27 menfis oâavi illius anni. Atque hanc
cepiflèdecremen tum, quia tamen à quo ego fententiam, quantum quidem ex
principio illi 1 50. dies computandi fint, Sacris Literis capere licuit, prae cœteris
uti difficile eft cognofcere, ita quoque magis confentaneam ccnfeo.

Cap ut XI.
Qmd intelligaturper Spiritum, quem adduxit fDominusJuper Terram
ad exjtccandai aquas, &- quomodo intettigendajîtclaufurafcmtam
Abyfii, &• CataraBarum Cœliypluviarumqiie prohibitio.

iritus ifie, uti fub varia fignifica- quoq; oftendi non poteft, Spiritum San-
tione accipi poteft ita quoque va- âumimmediatâ (uâvirtuteexficcaue a- Sanétinon
tuitimrac-
riam Interpretibus fuggeffitopinio- quas.QuidamexSyriaco textu autCbaldteo diatuscon»
num varietatem. Nonnulli volunt, per probaripoffe putant Spiritum Sanâum. curfus fic-
cationii
hune Spiritum aliud non intelligi, nifi )-2LM~o 101~? OlMO?o ¡aquae.
Spiritum Sanâum atque illud putant Uoas»)
probari poffe, tum ex hoc praefenti, tum © tranfm feât fp'mtum fuper
terram Ve-
ex caeteris Sacra Scriptur* locis. Dicunt rùmcum hic textus cum Hebraicocon-
enim Hebraicum textum id exprefsè fentiat, nil hinc evincitur
neque ex pri-
declarare hifce verbis (1

a'n'7K mo capite Genefis V.2 id probari poteft

r'Ni1 ~7ynii ~~y~i /D'nn -tà V nsmo cnS» m-n Geruf. 1.

0
\âeft,tranfirefecitl^îMuSpiritum fuper ter' j © Spiritus El expandêbaturfuprafaciem
vtrÇ. 2.

ram. Cui facilè fubfcriberem, fi in textu Abyjfi vel ut Gracus habet ïnfufflabât
poneretur pro nn (fyaby Spiritum tnn| aquam hoc loco omnes Interprètes per
!^«c^0,Spirituin fuum; Verùm curn Spiri- vocem, Spiritum Dei, Spi,ritum San-
tus hic indeterminatè ponatur, exeo âumintelligunt.
Sunt
 Sunt proindè alii qui hunc Spiri- Unde hujufmodi ventus minime natu-
tum,ventum intelligunt, omnia exfic- ralis dici poteft Cùm enim (Dtfuyium
cantem at cum nemo concipere po ffit, altius fuerit ultra eam videlicet aëris
quomodô ventus tantam aquarum mo- regionc'm in qua venti gentrari non
lem .tam brevi tempore pervadere & poffunt, neque etiam ex terra cœteris-
ficcarepotuerit; non igitur ventus pure que humidis, vapores calidi &ficci in-
naturalis intelligitur, ergo per Spiritunr termediâ aquarum mole impediti, eouf-
illum Divinum, cujus imperio omnia que confcendere, neque ibidem refol-
fubfunc,diminut3cfuntaquayuxta illud: vi poterant. "Reftat itaque dicendum,
etnitte Spiritum tuuntfS creabunturfê reno- aquas (Diluviï non vi naturae, fed Omni-
bis faciem terr~e; verbo ~omini C~li firmati potentis D E i virtute, minifterio vento-
funty & Spiritu oris ejus omnis Trirtus eorum rum exflccantitim, quos przter ordinem
flatu enim ventorum aquae non exfîcca- naturz in huncfinem aflumpferat pro-
ri, fed turbari & fiu&uari folent. Sunt digiofum hunc efFedtum exficcationis
nonnulli, qui putant Solem, cum effi- praeftitiflè ac proindè totus ifie fpiritus
cacifiîmusfit hujus exficcationis aqua- ficcans miraculiloco habendus, fivege-
rum caufam fuiffe, prafertimcum Dilu- nerationem ejus fpeâes, five vim & ef-
Yutm in aeftate,quàSolem ardentiffimum ficaciam addo tamen exaâo (Diluvio
experimur finitum fuprà dixerimus. cum terrx conftitutio adhuc lubrica,
Verùm nec' hoc commode dici poteft. madida & humida effet tunc enim-
Si enim Sol hanc incredibilemexficcan- vero D E u M illam ventorum Solifque
di DiluVit facultatem habuiflèt non virtuti naturali,exficcandamreliquiiîe.
effet ratio, cur non totum Oceanum,
De occlufione fontium Abyfi & Ca-
maria, lacus, flumina, cum tempore,
taraïiis Cœli.
eâdem vi & efficacia confumeret,
quod tamen experientiae repugnat, & Haec difficultas uti Phyfiologiaeob- c^laufura,
aquarumcumulus cataclyfiniOceanum jeâum longè excedit ita quoque fu- Aontium (
fVbyOl fu.
fi non fuperârit faltem ei aquarum co- pernaturalibus veriùs quam naturali- £pernatu-
rali vi
piâ inferior non fuerit uti paulô antè bus effectibus adfcribendum cenfuerim. ccontigit.
demondravimus. Nos itaque dicimus, Quid fint Abyfli terrx, quid Cataradtx
Deum non omnia, abfolutà & inime- Cœli fuperiùs fusè expofitum fuit.
diatâ fua virtute in Mundo peragere, Quemadmodumigitur rupturam fon-
fed minifterio creaturarum uti folere, tium Abyffi, Cataraâarutnque Cœli
quamvis non nifi potentiâ>obedientia- apertionem ibidem, effèâum caufis na-
li, ut ScboU loquuntur, elevatâ, quem- turaijbusfuperioremdocuimus,ita quo-
admodum in mari rubro, fupernaturali que claumram eorundem Abyffi fon-
virtute fecit. Cum enim extendijjet Mo. tium Cataradarumque Cœli conclu-
fes manum fuamjuper mare, abfîulit tllud S fionem fupcrnaturali virtute De i ac-
Dominus flante Vetito vehementi Sf urente cidiflè exifiimamus. Nam quis non'vï-
|
tota noEle S Vertit in ficcum &c. Po- det, iis de caufis imminutum efle©«-
tuit itaque Divina potentia, cujus im- vium quibus crevit ? Nam ut reâè
perio omnia fubftant, in î)ilnVû aquis DivusChryfoftomus:Quœ r^w,inquit,
DivinaPo; exficcandis praeparareventumimmodi- poterh bec unquam comprehendere aqua
tentiafub-
cè aeftuantem qui aquarum molemin- tanta quomodo dépit? omnia dyjfus erant
timepenetrandointra conftitutum tem. I Quomodo igttur tanttu aquarum impettu fit'
pus, totam in vapores refolveret eique bito minorfaButejl quis hoc bumana ratione
regioni aêreaereftituerentur,exqua tan- inVenire poterit unquam ? Quid igitur tU?
tam aquarum molem condeniàflêt; De i prAceptvm eïl quod fatit omnia.
1
•v3 3 Ne
 igitur nos curiojîus exploretnus Quomo- fuum continuit impetum y & ad proprium
7S[e
do fed tantum credamus quodjufiit, S? concefiit locum qitemfolus ipfe Dominusfcit,
exaltata fuit abyfjus j (Sprxcepit^ fSitemmqui condidit. ita D. Chryfbft.

APPENDIX EROTEMATICA
Qua mines dijf imitâtes 3 quœ in Sacris-diverfarum linguarum Tex-
tibus occurrunt fohuntur.
~Uxritur primo:
QUaeritur ~MM~o~r~,
primo Quando refedmt^ autaliis; de quibus videant Chronologie
& quieVerit Arca fupra Montes facrœ Interprètes nosadnoftra.
Armenix. Quxritur Secundo Utrum Arca,
Totahxc difficultas de anno, quo quando & quomodoquieVeritfupra dorfum ttum 2.
refedit Arca fupra montes Armeniie^iâe- montis Ararat,
turinter Interpretes nata, ex varioprin- Duo hoc loco confideranda funt:
cipio, ut fuprà oftendimus undè annos prius, utrum mons Ararat fueritaltiffi-
computare folebant Nos ne tempus in mus montiuminuniverfa Terra, quod
iis recitandis perdamus, fie rem deter- />/y negavimus, cum multo altioresift-
minamus ex iis, qux fuperiùs adduxi- hoc monte, in Tellurisfuperficieobfer-
mus,argumentis. vatosfuifle, ofiendimus in MundoSub-
Dicimusitaque ,quod ab initio anni tenaneg. Dato igitur,nonconceflb,mon-
fexcentefimi vitae Noë, ufque ad 1'~iluvü tem Ararat ,juxtaquofdam,fuiflèmon-
exordium,videlicetdecimo {cptimo die tem omnium altifîimum Dico Arcam
menfisfecundi praeterierunt 46dies j fi femper Cupra aquas ViluYti tQtis illis 150
enim uni menfi 30 dierum, addas 16 diebus quibus totale aquarum incre*
initium diei decima feptima fuit, quâ mentum, fineulla fui diminutionecon-
incepit ViluVtum provenient 46 dies, fiftebat,fluâuafle; ponamus quoque,
quibusfijunxeris 150 dies, quibus du- juxta nonnullorum fententiam, Arcam
ravit incrementum "DduVii habebis 1 5 cubitorum profunditâte,aquisfuifTe
1 96 qui funt dies ex utroque numero, fummerfam ita ut 1 5 aliiscubitis extra
1 50 & 46 compofiri reftant igitur 8 aquas eminuerit. HocpofitoJDico,non
dies ufque ad quatuor &ducentos dies, obftante fummo aquarum incremento,
qui faciunt fex menfesLunares, & in- fupra dorfum montis Ararat Arcam con-
fuper If dies quo die dicitur requi- quiefeere potuifle cum tot cubitis fum^
eviflè jirca fupra montes jirmeniœ. Ad merfa ponatur^fre^quot cubitis aqua fu-
diverfitatem verè Hebraicœ, & Vtdgatœ pra altiffimos montium vertices fefeex-
éditions id eft Latin* quod attinet, altaveratjideft, 15 cubitis; uti ex figura
hanc differentiam effe fcias,- quod patet. Sit mons Jrarat, A.B.C.D.altiffi-
Hebrxa dicat Arcam requiviffe fe- mus montium fit vertexmontis, b.c. Sit
ptimo menfe & decimo feprimo die f.e.a.d.aqui (Diluvii fuperverticemeleva-
menfis. 1 ta 15 cubitis Arca f. e. vero fummerfa
Pulgata vero habet, feptimomenfe, ad medietatem, id eft, 1 cubitis infra a-
j
& 27 die menfis, difFerunt igitur decem quam Quis ex hocnonvidet, Arcam
diebus haeduae leâiones Hthr<e& con- fundo fuo dorfum montis tetigifiè,dum
fentit C&aldœa kSlio & Vulgate Grxca nulla adhucaquae diruinutio faâa fuis-
70 Interprétant y quaetamen concordari fet. Atque hxcquidem affertionemno-
poflunt fi à diverfis principiis initii ftramad oculum expQnunt,pofito,quod
(DiluVii, aut fexcencefimo anno Noë, altiffimus in Orbe fuerit Mons Jfrant.
Vcrun-
Veruntamen cum nos altiores in Orbe fênèe Us montibus viciais quosipfe in
montes illo oftenderirjhis ratio fanè Arca për vltream fenefiramobfervabatj
di&at, Arcam nondumin monte Ararat prxcipuè locutum fuiffe. Atque hoc
requiefcere potuifle, utpote quaeabj pafto facile verba Sacra Scriptura con-
ejus vertice, refpeâu aliorum montium cordari poterunt. Utrum vero Arca po-
adhuc quàm longiffime diftarcr. Unde fteris temporibus vifa & examinata
confequenter, & indubitantercolligi- fuerit in Monte Jrarat dicetur in
tur,complures in Orbe montes, Ararat tertio Libro, loco opportuno.
monte multo altiores tum temporis Quaeritur tertio. An quando 7(gquo-
aquis jam denudatosfuiffe, quando ~r- modofupra Verticem Montis Ararat, Arca ll:um 3.
ca in montibus Arment* requievit, jam- requie/cere potuerit mix 'in *-?#
que aquarum diminutionem cœptam KeipondeOjCiim plerique/fx/«j,non
fuiffe, uti figura docet. Verùmcumhaec fupra montem,fedfupra montes Ararat,
Sacro Textui repugnare videantur jam, aut ut ChaldaicaLeâio habet, fupw
quomodo concordanda fine illa, expo- Mentes Kordu:
namus Sic enim habet hoc loco Tex- mp 'nies Sy ntiot nani
tus Et daufijunt fontes aby fît, Î3c. retrer- Et requievit Arca fupra montes Kordu,
fœquefuntaqu* de Terra euntes &• redeun-
aut ut !Berofus Chaldaeus ait, in Mon-
tes, & cœperunt minui poft 150. dies, re- tibus Gordiœts. Septuaginta verô. j@i)
quieVitque Arca menje feptimo & vigefimo rCen. c. 8.
cMÛÔntrzvhkiÇuIoç dfâh ô^ToLko^ç^T.x11.4.
feptimo die menfis Jnper montes Armeniae;
at vero aquaibant l decrefeebantufquead Et fedit Arca fupra montes Ararat. Ara-
©
bica fic habet.
decimummenfem decimo autem menje pri'
ma die menfis apparuerunt cacumina mon* £?L-<i £dLJl j+SÙStg itS^l^ï c^pj
rium. Cum itaque .Arca requieverit in Jt~~ l.;Jk >t.:J' 0-A
montibus Armenue menfe feptimo, &
vigefimofeptimo diemenfis, reftabant Et quitvit Arca inmen/e feptimo & deci-
itaquead decem menfes, & unum diem, mo (eptimo die menfis fupra montes Karud.
quoprimum cacumina montium vide- Ubi nota, quoad menfes, & dies, hanc
bantur, duo menfes, & novem dies. verfionem non Latïnœ fed Hebraice
Cum itaque Sacra Scripturaexpreffèdi- editioni refpondere. Ex hifce itaque

cat, pofi 150 dies, aquas diminui coe- LeSlionibuszpçttèoLlenditur,Arcamnon

piffe, & feptimo menfe, & 2 jmo. die fupra altioris montis verticem requie-
menfis Arcam requieviflè Alterutrum viffe fed fupra montes Ararat five
dicendum eft aut Montem Ararat Arment* quos J^arduChsïAxi Arabes
fuifîè omnium altiffimum vel fi altio- I I^arud vocant. Quomodo enim Arca
res in Orbe montes aflignemus, eos eo- tantae longitudinis Iatitudini(que fupra
dem tempore, quo requievit Arca in montis acumenquiefeere potuerit, ne-
monte .^rara*,eodem,inquam, tempo- mo, nififtaticaeartisimperitus, Gne
re, altiores eo montes ab aquis denu- rupturac, auttotali everfionisperkulo
datos fuiffe. Verùm cum illa montium concipere poterit nifi forûn apex
denudatio, non nifi pofi duos menfes, montis tantam habuerit planitiem, ut
tefte iS^croTcx/w^ontigerit, videlicèt Arca commode in eo fifti potuerit.
decimo menfe Ad difficultatem miti- Dicimus itaque, nullum adeo emi-
gandam, dicendum erit tunc tempo- nentis verticis in Orbe montem re-
ris quidemaltiffimorum montium verti- periri, qui non infummitateinfignem
ces denudatos fuiffe, fed cum in inco- aliquam planitieminter juga montium
gnitis Terr*locisconftituerentur,Afo- extenfum habeat ji quemadmodum
Œyretuù)
Tfenai & Àlpium atque Appennini
montes habere, experientia quotidia-
naitinerantium nos docet; itaquoque
Montem Ararat, prêter acuminumju-
ga, fimilem planitiem, nutu D ei ad
quietem Arc*, conftitutam fuiffe, te-
fiantur Itineraria Œerfidii & Armenia,
quinimo & Patres Societatis noftraeex
Cbina & Indus per Perfidem & Armeniam
fufcepto in Europam itinere ad inte-
grum oaiduum montem Ararat, tum
ob exitum Noë in eo ex Arca, tum ob
rerum in eo geftarum magnitudinem,
non fine admiratione animique confo-
latione contemplatos fuiffe; ajuntque
montis dorfum ingenti aliorum mon-
tium catenis innexum in immenfam
longitudincm extenfum Tibeticis mon'
tibus, quos Taranamijtdos Ttolonueus vo-
cat,conjungi ut proindein di&o mon-
te fufficiens fuerit ad Arcam veluti dor-
fo quodam excipiendam planifies &
latitudo. Sed hxc in fequenti Libro ve-
luti opportuniori loco fufiùsprofèque-
mur.
Quaeritur quarto Utrum Cornus,
quem Noë ad tentandum aquarum decre-
mentum emifit reVerJus fit in Arcam,
nec-ne ?
Infignisinter Authores de corvi ex ;#-
Mdimiffione controverfiaeft quibuf-
damillumegreflum, reverfumquefuif-
fe aliis eam,veluticontra, opinionem
Sacro Textui repugnantem, reproban-
tibus. Hiftoria Sacra fic dicit Cumque
tranfijjtnt 40 dies, aperuit Noë fene~ram,
quam fecerat, dimifit corvum, qui egredie-
batur Ô? rCvertehatur donec aquœ ficca-
renturfupraterram. Contra hanc Leâio*
nem dicunt 70 Interpret. j@t) aJZèXÙcèv,
ont. dviçpffyitîw tS %nçy.tà\waji to
vfcùç &ro §" rtêO<rw7T8 $ y fie. Egre-
diebaturcorVus non reVertebatur donec fic-
carentur aquœ fuper faciem Terre. Vides
hîc in Textu Latino & Grœco apertam
contradiûionem Lat'ma dicit, corvum
egreffum, & reverfum; Graca dicit,
egreflum&nonreverfum. Undemul-
ti ex Interpretibus ajunt nonreverfum
fuiffe corvum eo quod cadavera in
flu&uanti Dilut'ii Oceano /èâ:atus,
quàm longiffimè ab Arca divagatus,ean-
dem reperire amplius non valuerit,
unde vel fame vel fluâibus eneftum
periifle fibi perfuadent Sed nec hoc
admitti ulla ratione poteft. Si enim
periit corvus mafculus, inidonea otio-
iaque ad concipiendum conjux ejusin
Arca remanflt fpecies itaque corvina
hoc pafto contra D e 1 nutum haud
dubiè periifle t. Dicoitaque, hanc con-
tradiâionem facile concordari poflè
hocpaâ:o Cum enim H. ebraica LeEtio
dicit; corvum egrefftim & reverfum
eflè donec ficcarentur aquae Sacra
//>meapertè docent, corvum in $>ïlui>iï
aquis minime periifle fed poftquam e-
grefliisfuiflèt, & poft longum volatum
non reperiflet quo requiefceret pes
ejus, ad Arcx teâum advolafle atque
ex eo pabuli caufa nonnunquam diva-
gatus, poftquam fluâuantibus cada-
verum carnibusnonnihilrefec^us effet,
ad Arca teâum rediiffe, ufque dum fic-
carentur aquae atque tune ad egres-
fum animalium conjugi fuse reftitu-
tum fuiffe. Graca verô Lecïio quae
dicit corvum egreflum & non rever- Dubii de
r
fum fuiffe, donee ficcarentur aquae nV ccorvo e-
greffe &
per faciem terrac fie intelligi débet, ïreverfo
non quod fludVibus, vel fameperierit, r
refolutio.
fed quod non fit reverfus receptufque
à Noë intra Arcam fed extra eam vel
in teâo Arca, vel lateribus jirca fecon-
fervârit, donec ficcarentur aquae &
tunc apertâ Arca ad egreffum anima-
lium fux conjugi ad femen naturae fe-
ftitutum. Patet itaque ex hifce propo-
fita difficultas. Porro eodem prorfùs
tempore columba emiffa qUx cum
non reperiret, ubi pes ejus requiefce-
ret, ad Arcam rediit. Poft feptem itaque
dies aliam emifit columbam quae ad
vefperum ad eum reverfa & jam
dudum defideratum pacis, tranquilli-
tatifque omen auguriumque viridem
olivse
olivae ramum roftrofuo attulit & altera Lunaris354.dierum, Solaris36<|. qua;
tertio emifta, ampliusreverfa non fuit. ab invicem iubtraâa produnt undecim
Quaeri hoc loco non immeritô pote- dierum,uti diximus differentiam; atque
rit ubinam furculum oliVœy terra aquarum hi anni, & menfes maximè uti olim ita
illuvie adhuc coopertâ repererit ? Refpon- etiamnum ufitatos effe Hebrxos ex eo-
demus, vel ex recifa & fluâuante in x- rum compuru patet.
quore arbore oliv«,vel ex colle aliquo His itaque fuppofitis cùm ita, uti in
Arca vicino cum enim mons Ararat prœcedentibus ofiendimus (Diluvium in-
jam quafi totus ab aquis difcoopertus ceperit anno fexcentefimo vitae Noë,
efset, in radice vero montismulta fue- menfe fecundo, & decimo feptimo die;
rint oliveta, uti & étiamnum à viatori- defierit autem fexagefimo primo, men-
bus juxta Monafterium NacbfeVan fpe- fe fecundo, die 27 luculenter patet ex
ûentur, facilè fuit ex iis furculum ab- fubtraâione unius numeri ab altero,
latum, & ad Noêmum cornportatum tempus quo Noê in ^mifuerit.
fuifse, utique D E o Columbam ad fervi Annus defitionis DtluVù 6o 1 an. 47 dies.
fui confolationem dirigente. Quarè Ann us inception.2)i/« V/i 600 an 7 dies.
vero non alterius arboris furculum ? Qui numeri fubtraâirelinquunt i an-
Dico ,id ad myfticam pacis tranquillita-
num Lunarem & 10 dies qui confti-
tifque fignificationem, nutu Dei fa-
tuunt unum Solarem, quo tiot toto T>i-
<5tum vel etiam, quod Columba forfan hviïl
tempore in Arca manfit. Ut proindè
olivis adhuc refertas arbores cum repe-
non parum mirer, tam varios effe hujus
rifset, eum unà cum fru&ibus in pofterae loci Interpretes in determinanda ViluYù
diei pabulum fecumtran/portafse. Sed diuturnitate, cum vel ex ipfis verbis Sa'
hae meae conjeâura funt. cr<eScr'tpM£} uti jam innuimus, invoiu-
Quxritur quintô. Quanto tempore du- tum, ut ipfi putant, negotium decidere
raient Diluvium, &quamdiù Noë man- potuerint^quaequidem in Authores varia-
jerit in Arca ? tio aliundè non provenit nifi à diverfo
Cum Mofes hifce verbis, menfe fe- principio,quo initium (DilnVa ifûmunt.
cundo, & vigefimo die menfis, arefa-
âamefse terrain référât; Noëmum vero Epilogi/mus Calculi.
ex Arca egrefsum anno fexcentefimo Ab anno fexcentefimovitae Noë, men-
primo,menfefecundo, & dievigefima fe 2, die j, incepit fDtluVium 37 die.
feptima, ex ipfis verbis Sacri Textm fa- AnteingreflumNoe \x\Arcam 7
cilè innotefcit tempus (DiluVit ufque ad A die pluvix 40
diem defitionis ejus, egrefsumque TSLoë Ufque ad totale incrementum 150
ex Arca; & quamvis mora Noëmi intra A fine totalis incrementi, re-
jircam variè ab Interprètent controver- quievit jîrca fupra montes
tatur, nos tamen juxta mêlions notae Armriiœ 77 die*
Authorum fententiam à plerifque ceu ve- Ab hocufqueadCacuminum
ramacccptatam^ nofiris deindè funda- montium vifioncm 40
mentisy«/7r(i expofitis innixi ex ipfa Ufque dwnNoë aperuit fene-
Sacra Hifloria remita determinamus. firam, & dimifit Corvum 14
Suppono, annum & menfes, de qui- Et poft dimiflionem Terra
bus toties hoc loco à Mofe fit mentio, arefaâa eft.
effe annos Lunares, non Solares eft au- Omnes hi numeri jun&i fa-
tem haec differentia inter menfem Lu- ciunt géc| dies.
narem, & Solarem, quod hicillum un- Qui eft integer annus Solaris, five Lu-
decim diebus excédât j eft enim menfis naris, plus 11 diebus.
x Quae-
 Qu*riturfextô. LwHenochSrk- Et quantum quidemvw,v..nW ad Noë hholque
P

lias deftmclo, per Diluvium aut ab initio attinet, dico cum tempusillud taie fuc-
etiam, Paradifo tnanferint?
| rit ut homines ob tantam humani ge-
Reftat nunc exponendum cum o- ï neris orbi(que terrarum cladem potius
mnes homines in (DiluYio perierint, ex-
lugentes pœnitentiam agerent quam
ceptis folis 8. qui eum Noe Arcam intrâ- } expetendac fruendaeque volupratis et-
licitae & conceflàe gratiâ genio im-
tant ubinam Enoch qui tune temporis jam
adhuc in vivis crat, degîflè putandusfit portune indulgere Verifimile videri
Arca non
dicunt nonnulli eum in 'Paradifo ab juxta communem Interpretum opinio- ceflarunc
<
©ifoVrtinundatione immuni vixis- nen),eo8 Dei gratia coopérante ab omni àî genera-
omni tione pro-
fe. Verum cum plerique Interprètes Ta* congrefiu abftinuifle quoad animalia
llifica.

radifum ipfum aquis obrutum,unàcum verô bruta aliud fentiendum eflè judi-
terrefiri Orbe deletum fuiffe exifti- co quis enim naturalem libidinis im-
ment, quem ei locum ab aquis liberum petum in iis animalibus, quae ex fe &funt, fua
affignabimus ? dicimus itaque cum natura ad generandum proniores
Quadrupediafunt Capri,Arie-
praeter 8. homines nullum prêter eos uti inter
Diluvium evafiflèSacro Textu teftante, tes, Cervi & fimilia, inter volatilia vero
Galli Turtures & caetera,
certum fit Enochum tamen exceptum Columbae
fuiffe, cenfere debemus, eô quod Scri- fine manifefto miraculocohibebit ? ita
©H/eo, praefertim cum illacarnibus,hxc
ptura folum loquatur de hominibus,
quorum habitatio& converfatio in ter- & Ovis
& carnibusmagnotàm homi-
ris nota erat, & qui vitam agebant mo- nibus quam animalibus emolumento
eflè poterant fk. uti ratione & judicio
re humano & ufitato non verô de eo,
carebant ita luâus & poenitentiain eos
quem divina providentiainufitato quo-
dam modo à communi hominumcon- non cadebat unde naturalesinclinatio-
fuetudîne abreptum, in ultimum con- nes fecuta, generationi intendiffe, ne-
fummationisMundifinem unàcum Elia mini dubium eue debet, nec alicui du-
deftinârat. Quidquid fit, ubinam fuerit bium occurrat, Arcam ex generatione
Enoch tempore (Diluvù quis hominum tot animalium nimis arâam fuiffe. Illi
utiquedubitareceilàbunt,ubiconfide-
aut confilium Dei novit; aut ei locum
aflîgnare aufit ? cum ubicunque DEo raverint multa exrecenter natis anima-
libitum fuerit illi confervari potue- libus quotidie in nutrimentum Carni-
rint, vel intra ipfas aquas©»^ vel in vororum ceffiflè. Et non obftantibus
aëre, vel fopraaquas DiîuVà & quo- iftis dico Jrcam adeo adhuc amplam
tandem in loco à DEo ipfis prx- fuiffe,ut pluresadhuc manfionum nido-
cunque
proinde de abditis D E t con- rumque habitacula & receptacula inha*
parato ut
filiis melius fit filere quam inanibus bitata permanférint quas Atheis cxte-
verborum conjeâuris & ea temerario rifque incredulis qui ex incapacitate
aufu determinare. tot tantorumque animalium perperam
Quseriturfeptimô. Utrum homines a- concepta Arcam Noe veluti fabulo-
nimaUaque intra Ktczmjam conclu fa con/ue- fam
explodunt,beftiisaflbciatis inha-
generationis negotium exercuerint ? bitandas, relinquimus.
tum

ATHA-
 ATHANASII. KlRCHERII
ARCiE NOËMICiE
LIBER TERTIUS,
DE
EGRESSU NOËMI,
extra A R C A M.
PRAFATIO.
Vodfelix ,/aufium ,fortunatumquefit. Egreditur
ex Arca San&us Tatriarcha Noë &• admi-
rant & Eccé video cœ-
circumfpe&ans ait
lum. novum & terram novam primum
enim cœlum & prima terra abiit & ma-
re jam non eft Abiit prim illud cœlum nimbis
inborrefeens &-pluviis ignibus fœtis corufeam sfulgetris intermi-
cantibu,r minaciter infultans fonoris tonitribus borrendum remugieiu3
&- procellofïs ventorum concurfibus omnia difstpam y & projlernens.
Et eccè adejl cœlum novum cum vere novo cœlum novum novâ
undique luce lœtificans Solis reliquorumque ajlrorumgratipimos ra-
dios quaquaverfùm diffundens &- Zepbyris leniter fpirantibus fua-
viter fragrans. Abiit Terra illa tota fqualida tota Jbrdida tota
lutulenta Terra illa Divino damnata makdiBo exitialibuf aquis
in omnium viventium exitium undique Jcaturiem. Abiit denique Ter-
ra illa enormiumpeccatorumfordibmpolluta &• fœtens Eccè ade/l
Terra nova germinans herbam virentemi odoriferos flores y &• li-
gna pomifera ficut âprincipio.
Diffugêre imbres redeunt jam germina campis
Arboribufque comae.
T{ecefiit aquarum tyrannis que Orbi Terrarum aquis fupra altifii-
morum montium vertices quindecim cubitis fuperioribus dominata
3
fuerat.
Omnia pontus erant deerant quoque littora ponto.
X2
•mr Ain
Adejl
 Adefl modo primus reparati t5\£undi annus revivifcit Orbis du-
dum emortuus &• aquarum fqualoribus fepuhus id efl finis taci-
turnifilentii omnium animantium quœ cœli ambitu continentur. Adefl
finis annui carceris &* mœroris perpétua deinceps libertatis exor-
dium. <zÀdest faciès fecundœ œtatis ç5A£undi 6> prœterttâ jam
infantia adolefcentiam ingreditur quam ad decimam quoque gene-
rationem perducet. Volucres repetunt fylvarum recejjus &* fere
innatam poftamque ad temptts récupérant feritatem. Tempus adesl
renovâU folitudinii 9 qualem Adamus Paradifo extorris expertus
eH. Noc ex carcere ligneo lœtus exit & in patriam redux
undarum omniumque reproborum viUor jam de pace columbœ vi-
ridi olivœ ramo gejlientis minijlerio 3 indicatafecurus. jFacent improbi
Kainita? jacet ejferata Çigantum immanitas projlrati funt po-
tentes illi à feculo viri famo/t. Tempus tandem aperitur quo 'Do-
minus mœrentem hucufque jacentemque in luBu amicum fuum ex-
citat jujlum fuum Noè dicens Surge propera dileBe mi,

J-am lm lit
&• veni ex foraminibus Arcae
.Tarn enim hyems tranfiit lm imber
&- ex ligneis carceris gurgujliis
ber abiit3 ù- fll-t flores
recejfit
&* rece j qo res ap
ruerunt in Terra nojlra. Oftende£\dundofaciemtuam> Sonet vox
~a-
appa-

tua in auribus mets facri fica mihifacrificium laudis 3 &• redde Al-
tijfimo vota tua.

Pars I.
 P A R S I.
De iis, qux in Arcœ egreffu contigerunt.
C A P U T I.
De Noëmi mora extra Arcam antequam egrederetur.
Enit tandem exoptatiffi- veluti eorum confervatori tam ad in'
mi temporis plenitudo, greflbm, quàm egreffum obedientibus.
quâ pofi diuturnum Arcœ j Locutusitaque Deus ad2SToë,diccns:
Carcerem quo Née cum EgreJere de Arca Tu,& uxor tua, filii
familia fua atque totiusani- tut & uxores filiorum tuorum tecum > tS
matae nature œconomia includebatur, cunSia animantia, quœ apud te funt hoc
DEO miferante egredijuffus fuit; venit Di vinae vocis oraculo 2V"oë perculfùs eâ
hora tantopere defiderata quâ poft tôt quâ debuit & potuit, gratiarumaâione,
curas, poft tot in Arca exantlatoslabo- poft tot & tanta beneficiain fe, ufque ad
res, pofi totputidi aëris injurias, poft iflud temporis punâumcollata DEo unà
tot anguftias, mœrores & pericula elu- cum tota familia fua reddens, ingenti
ftatus libertatiquereftitutus, felix po- omniumgaudio juiîà Domini exfolutu-
fteri Mundi aufpiciumorditus eft. Man- rus, fefe ad exitum parandum accinxit,
ferat tum temporis poft abolitam Mun- ac primo quidem Arcœ. teûum aperuit. rtioc dna,
ex

di prioris faciem poft perditam jam O quantum ex hoc tam exoptatx lucis
omnem animas viventis {ubftantiam, affufione tum homines, tum animalia,
pofteverfâmoppreflàmquefceleratiffi- recreata fuiffe putabimus ? quantum ex
morum hominum impietatem, cum fuis purioris limpidiorifque aèris affluxu af-
in Mundo Noë folus fuperftes Orbis flatuque qui hucufq per unius anni de-
Terrarum legitimus Rex Imperator, curfum, in obfcura tetri,olidiquecarce-
& Dominus, cui tanquam univerfi hu- risdaufura fuHinueranr, voluptate per-
mani generis inftauratori Deus omnia fufos credemus ? Certè tanta quanta
fubjecerat: Etquanquamipfumcœlum nunquam aliàs in fimilieventuaccide-
ferenitate fuâ ipfi jam arrideret, nova rat. Undè vero haud abfimile eft, &
Mundi facies in propatuloeffet; Terra homines prae latitudine cordis veluti n,mium ani-
nalium-
ab omni humiditatis illuvie jam libera, quodam laetitia* i s i pudio ingenti men- juatripa-
iium.
& immunis effet, Arcam tamen egredi, tium jubilo exillentes quà Hymnis,
nifiUivinoimperio, non eft aufus ut, quà cantibus Domini Liberatoris be-
qui Arcam cœlefti fuerat ingreffus ora- nigniffimi bonitatem & mifericordiam
culo, egreffum ejus fine manifeflaDivi- collaudàfle imovclipfse animantes,
voluntatis t
nx fignificatione tentare tandem tempus liberationis fuz adve-
non auderet quemadmodum ante Di- niflèprarfentientcs, non ferocioris tan-
luViumipÇc juflu Dei animaliaintrodu- tum, fed & manfuetioris naturac, tum
ceret, fic idem poft (Diluvium animalia congruis eorum condition! vocum
cun&a educeret tam enim introdudio, congratulationibus tum infolitis cor-
quàm animalium eduâio, non fine lu. porum gefiibus veluti exultantes, Hy-
culento Divinae providentix miraculo mnos Deo eo modo quo poterànt
contigit cunâis animantibns Nomo praftitiflè, credere licct. Volucrum
X 3 verô
 vero genus in fuavifîimos harmonise illum egreffusconcederetur vel fi quis
modulos effufum Lufciniae cantilla- forfan hoc inveriOmile dixerit nil aliud
bant, frittillabant Fringillae,pittitabant reflat dicendum nifi quod Noê, five
Pafferes, & Rubeculae, caeteraeque ca- ex afferibtis, tabulis, trabibufque teâi
norâ voce praeditae refiquas quantum- jam aperti vel ex arborum DifuVio
vis abfonarum vocum volucres pariter everfarum truncis, novum pontem, ad
ad Hymnos Deo condicoriearumper- facilem animalium egreflum conftruxe-
folvendoscertatimanimabant. Pofthaec rit quod aequo Le&oris judicio pon-
praevià benedidione à Noëmo omnibus derandum fubjicio cumaliomodo id
& fingulis volucribus impertitâ, abeun- fieri non potuerit nifi ad miraculum
dique poteftate data folutis quoque confugiamus quo hoc in negotio in-
nidis caveifque, eccè, juxta praeceptum duflriae Noëmi reliâo, opus non erat.
Domini uti ingreffa crant, ita & egres- Ponte iraque admoto & omo jam
fa juxta fpecies fuas bina & feptena, aperto, redufifque Quadrupedum fta-lium Qua-
drupedum
ad uberrimum nature fêmen fpecie- bulis & manfionibus, ex infolita Jumi- egreflùs.
rumquepropagationem avolare cœpe- nis, aërifquelimpidiotis arrufione, cun-
runt, folis illis, fuis adhuc nidis ca- ârae animantes infolitotrjpudio exultan-
veifque, qux vel in facrificium, vel u- tes, vix confiftere ampliùs nefeia Noë-
fum Kôë, alimentumquecedere debe- mo pro liberationis conceffo beneficio,
Volucrum bant, confervatis. Exoluro itaque vo- veluti abblandientia, infolitisvocifera-
poftegres.
fum, Iaeti-
lucrum genere, & libertati reftituto vi- tionibus gratitudinem fuam eum ad
tia. diflès alias volucres ipfi Anœ. infifien- oftium ufque fecuta conteftabantur i
tes, alias fcopulofismontis difiriétibus, ubi juxta pradiâum ordinem, quo in-
4
quafdam arboribusfruticibufquecopio- traverant Jtrcambina& bina,fcptena &
i limo adhuc obduâis nonnullas ipfis feptena per pontem in amplam illam
fo
campis
< jam in gramina repullulaicenti- montis planitiem egreffa,finemora pro-
1bus fe commictentes moxque nidis ex- lificum propagationisnegotium, tanto
ftruâis
( juxta Divinae vocis imperium cum ardore, quanto animalia longo
CreJcite
( © muhiplicamïnï & replete ter, tempore ftabulisdetenta & amœnioris
ram
J confeftim prolificae generationis cœliaërifquebenericiofruituratandem
opus fine intermiffione nec non fum- libertati iux reftituta folent; juxta prae-
<
1mo ardore fpecierum propagationi in- ceptum Domini Crefcite & multiplicami-
ttentas occepiffe. ni inceperunt. Quod fané quàm ex-
Refiabat modo Quadrupedum ex preflîffimis verbis Sacer lextus indicat.
pedia ex Arca egreflùs. Quaeri non immérité po Quid enim fibi vult illud, quodJWo^
Arca e- teft
greffa ?
quomodo illa egredi potuerint, in ingreflu Noë filiorumque intra Arcamy
cùm
<
oftium An œ, per quod ingreffa fue- viros&uxoresfeparaiim nominet. In-
rant,
1
oâo ferè cubitisà terra: fuperficie gredieris tu, & filntut, uxor tua tSuxo-
difiaret.
<
Dico itaque verifimile effe, res filiorum tuorutn tecum modo vero de
Ipontem illum ligneum per quem in- egrefludicat Egredere tu & uxor tua,
greflâ fuerunt Arc* lateribus alliga- fiiii tui S> uxores filiorum tuorum tecum.
tum unà cum ea toto ©«>« tempore Nihil fanè aliud hifce intelligendum
fluâuaflè, eo fere modo, quofcyphi, cenfènt Interprètes quàm quod ficuti
feu lintres navibus femper alligari fo- in Arca, durante ~ilssvio tempus e,at
lent, ac deinde Arca fupra montis dor- mceroris>& lucius, tempo peeniten-
fum fedente, & hune unà pontem refti tiîE, nonvo]uptatis&laetitiac,itaquo-
tiflê, quem & oftio ità applicuifTe cen- que Noë ab ufu conjugii abftinendum
femus, ut haud difficilis animantibus per cenfuit non tempustune efle judicans,
conçu-
 concubitûs deliciarumque quando quoque virum cum uxore & ani.'
omnium immineret interitus indeco- mantium mafculos cum fuis fœminis
rum enim videbatur ut quo tempore conjuncrim unitimque nominare vo-
viventes morerentur, tune perituri ge- luit, ut videlicet in ingreflu genera-
nerarentur homines. ln egreffu vero, tionis abf iinentia in egreffu genera-
uti propter neceflariam humani ge- tionis ulus intelligeretur neque in
neris multiplicationem animalium- ingreflu fexus commifeeretur miiee-
que propagationem confeftim ge- retur verô in exitu. Ita D'Onts Ain-
nerationi operam dare debebant ita broftw.
CAPUT II.
T)e Altan&" Sacrificio, quod^dtfecit Deo, deque Dhina
ejufdem Sacrifiai approbatione.

a. 1^ Toe virjuftus&perfeâus, fum- fpecimen; Vix enim exJrca egreffus

I^U ma in D eufide & Keli- erat cum eccè ante omnia, plenâ men-
m
gionis zelo eximius tantum tis diffufione qux ad Divinumcultum,
apud DEUM meruit, ut dignus fit ha- religionemque fuam erga D E u Mconte-
bitus, magni Confilii in^rc* ftruâura ftandam pertinerent,exequiftuduit j di-
angelus, dignus qui confortio fermonis gnum fanè Noëmo, & juftiflimumopus.
Dominifrueretur, ad ofculum Domini DEo enim, qui Arcam,in qua fervaretur
admifliis, tot divinis probatus oraculis, homo, Noëmo extmere praeceperat, di-
poft tot ac tanta à Deo in fe collata gnum profeâô crat, ut illi Altare erige-
beneficia, poft tot revelationes à DEo ret homo, in quo fervator hominis, ado-
acceptas, poft Arc<t'v$\ traditam admi- raretur ab homine;hocenim non. fcripta
niftrationis curam, pofl: humani generis duntaxat, fed & naturalis lex aequum es-
infiaurationem ipfi tanquam Vicario fedocetj ipfa ratio naturalisdiâat,utde
Dei commiflam pofi totius humani fuisdonis imprimis honoraretur ipfe à
generis excidium, à ©«Kwpericulis, fe quo cunûa in mortalesdona,&beneficia
Divini Numinis proteâioneimmunem procedunt;quale vero iftiufmodiAltare
folum fe qui perditum Mundum in- fuerit,uti SacraScriptura filet,ita quoque
ftauraret agnofcens ingertti Divini incertum efl;quantumtamen concipere
amoris zelo exxftuans quid tandem poflumus dicerem, ex immenlà limi,
T>eo Opt. Max. munificentiffimo bene- qui montemcooperuerat,primo pegma
faftori fuo acceptum offerrepoffet, fe- quoddam ex trabibus Arcx, vel quasli-
cum cogitans cùm nil tantae bonita- mo faxifque è rupibus excifis, obduxe-
ti dignum reperiret primo feipfum rat, extruxiffe,ibiqueex obviisarborum
fuofque pleno intimae devotionis fènfu proftratarum truncis in Cataftae morem
in perfeâum holocaufti thymiama ob- difpofitis,ex fingulis AnimalibusMun-
tulit atque ut interna mentis, exter- dis, in co accenfo igneinholocauflum
naeîn D E U M fidei & Religioni devotio perfeâum/umma in DEUM fide,necnon
undequaque confonaret jEdifieaVtt profunda mentis internae adoratione,
Noè altare Domino fS tollensde cunSiispe- obtuliflè quàm vero gratus, quàm ac-
coribtti & Saluèrent mundis, obtulit boh' ceptus hic Religionis aâus fueritDEo,
tauftum fuptr altare odoratufque eïl Do- Sacra bijioria hifce verbis atteflatur: Odo-
minus odorem juaVnatïs. Eccètibiclaris- ratusautem {DominusodoremfuaVUatis; non
fimum grati & pii erga DEUM animi quod facrificium iftud materiale anima-
lium:
lium, DEUM odore fuo exhilarare pos- quamTerraampliùsmalediâurutn pol-
fet, fed quod devoto internae mentis licetur deinde totius nature oecono-
obfequio, quoNoëextrinfècohoc fidei miam femper falvam & incolumem re-
fax in DEUM figno, gratitudinem fuam ftituram quoad temporum viciffitudi-
proteftabatur fummopere afficeretur nes, tam anniverfarias Hyemis,&y^fta-
unde & in Hebraico textu legitur tis, quàm quotidianis diei & noftis, nec
nmn rm ns rnrr rm non alternantes primarum qualitatum,
Odoratufque eîl Vominus odorem qu ietis.
frigoris & caloris leges atque tandem
Dicebatur enim fumus ad ipfum feu i humanarum aâionum, qux ad fuflen-
odor, qui cum fumo afcendebat odor tandamvitampertinent,velutifementis
quietis quod videlicet faceret DEUM
& meffis harum enim rerum omnium
quictutn ab indignatione, & placatum tempefliva alternatio & viciffitudo ad
offerenti ut nimirum intelligeretur,I decoremfacituniverfi; confertad pul-
indignationem divinam per quam de- chritudinem, &Terrae foecunditatem,
ftru&us fueratOrbisTerrarum, hujus- denique ad hominum animaliumque
modi Noëmi facnficio mitigatam, pla- incolumitatem atque falutem maxi-
moperè utilis eft & neceflària. Ma-
catam, quietamque fuiffe; eo quod be-
nigniffimus Deus nunquam offeren- gnumitaquefuit Dei promiflùm,cùni
tium devotionem faftidire foleat fed dixit cunâis diebusTerrxvidflîtudi-
ineafibi complaceat & ut aiv!fyu7ro- nem temporum, & opportunitatem fe-
7rctQcùÇ loquar, folo hoc in DEUM affe- rendi, & metendi fimiliaque agendi
£tà non verô animalia que offeruntur, perpetuo manfuram cum vero hxc
nullam ad DEUM deleiîandum eadem & ante (Dilulrium perfliterint;
quœ propor- meritô
quis dubitare poflèt cur haec
tionem hahent unicè gaudet & dele&a-
Pfalmiftse fi poft 3)Uuy>iim eventura dixerit quafi
tur, juxta illud Qwmam
l>oluijfes facrificium dedifem utique, bolo-
ante <Ddu\ium nil horurn accidiflèt. Sed
caiiflis non deleSlaberis. Sacrijkium Deo qui attentè
verba haec expenderit ea dubii.
c

Spirituscontribulatus, cor contritum ® bit-

à D eo cum refpeéhiquodam & corn*
miliatum DEus non dejpicies.
paratione ad annum (DiluVii prolata
Porrô,quantopere Deus hujufmodi fuifleintelligetj quafi diceret; non crit
facrificio deleâatus fuerit ipfe hifce ampliùsfuturis feculis ullus annus Dilu*
verbis teflatur: ubi enim Vulgata dicit Vu anno fimiJis hic enim annus uti
Odoratufque efl 'Domintu odorem /uavita^
ad Mundum propter hominum impie*
perdendum deftinatus erat ita
tis pulchre fanè, & fcitè exponit Pa- tatem
quoque nulla in eo temporum vi ciffitu-
raphrafis Chaldaica Onkelos
do, nulla iEftatis Hyemifque diftin-
âio nulla primarum qualitatum tem-
Et accepit facrificium ejus cum beneplacito; peries, nulla fementis meflîfque perfi-
& dixit nequaquam ultra maledicam Ter- ciendae occafio fuit Mundo quippè
ra propter bomines fenfus enim & cogitatio terrefiri horrendo Cataclyfmi fqualore
humani cordis in malum prona funt ab ado* penitùsopprefso,fubmerfoque; hujus-
lefcentia fua. Non igitur ultra perctttiam modi igiturannus amplius nonexflitu-
ommm animant vïventem ficutifeci cunSlis rus efl: fed uti priùs, ante D//«W«m, ita
diebus terra fementis & me fis frigw & & pofi tempeftivae & confentaneae
œfltis JEftas (S Hyerns noSles © dies temporum vices, nunc aeftus, nunc fri-
non requtefcem. goris viciffitudines agrorum fata co-
Duplex fub hifce verbis homini à quentes nequaquam itaque terramu-
Deo promiflîo fit primo fe nequa- niverfali f>iîtt\>io perdam ficuti hoc
anno
 anno feci; fed juxta nature exquifitas
leges & Orbem adminifirabo, & de
cundis in eoadhominumnecefîitatem
fulciendam providebo nequaquam
ampliùs maledifturus Terra; & homi-
ni i ex quibus verbis luculenter patet
pœnx mitigandae ratio defumpta ex
pronitate hominisad malum,quafi infita
admalumpropenfio,&abadolefcentia
ad peccandum inclinatio, homo ob im-
becillitatem fuam, nonnullam veniam
mereatur; cum cnim homoex diverfis,
& invicem repugnantibus appetitibus,
fenfitivo
i volitivo ,&rationaliconfiitu-
tus fit ille vero ad bonum fenfui utile,
& deleâabile,hic verô per Ce tendat ad
bonum fecundum reûam rationem, ho-
neftum, utile, & deleâabile pauciffimi
1 tatur.
vero fint qui toris viribus tendant ad
bonum rationabile,plerique ad fenfibi-
lium voluptatum illecebras trahantur;
hinc fit, ut plerûmquefènfitivus app©-
titus rationalem in fuas partes adfcifcat,
penitufque fui juris faciat quod qui-
dem malum aliunde non provenit, nifi
ex peccato Aàami quo Natura primo
reâa, integra, & perfeâa i D E o condi-
ta, vitiata vero & depravata in omnes
ejus pofteros transfufa & propagata
fuit. Sed quidnam illud fit Terror Ve/ler,
ac timor fit fupra omnia ammalta Terra ex-
Reddidit DEus inter alia fua
malia quid1 pono.
promiffa Noë, filios, eorumque pofte-
ritatem fëcuramàfurore & rabie ani-
malium & unà impofuit cundisani-
mantibus timorem & tremorem quo
nefcio,qualidivinitatisiîgnaculo,quod
prafèferunt impulfadebitam obedien-
tiam, tanquam fuperioris ordinis naturx
prxftant ei fubfunt, ci ferviunt. Quis
non miretur vel vaftifllmum Elephan-
tem à puero regi, & quo vult, deduci,
Car cira- & nutibus ejus obièqui quod & de fe-
âa anima-
rociffimisLeonibus ,Tigridibus, Urfis,
Lupis diâum velim, cum & hxcabho-
minibus facile cicurentur, & pro nutu
Diredorum aâiones fuas exerceantj
certè nil aliud nifi charaâer quidam
Divinitatis homini impreifus juxta il-
ladiSignatumefl fupranos Lumen Vultustui,
(Domine; hune, veluti figillum à condi-
tore ipfi impreffuin bruta venerantur
animalia; hoc illis terrorem & tremo-
rem ad ci in omnibusparendum incutit;
neque enim ullum in rerum natura ani-
mal eft quod homini noxam inférât,
nifi vel primo laceffitum, vel famecom-
pulfum, vel metu fui, aut alia quapiam
perturbationeincitatum.
Quod verô Sacer T'xauJ dicat,Terro-
ror hic fu-
rem tremoremque hominum non lu- jpra ani-
pra homines, fed fupra fola animantia maliafola,
non fupra
terrx fe extendere debere utiquemy- homines
fterio non caret quod utexponatur: promit;
Seiendumeft, Naturam omncs homines
aequales genuiffe, ita ut nil, hune inter,
illumque intercédât nifi quod variante
meritorum ordine alios aliis occulta
poftpofuerit diftindio ipfa autem di-
verfîtas qux acceflitexvitiop reâèeft
divinis judiciis ordinata, ut quia omnis
homo hujus vitae iter aequo pafîu non
graditur,alter ab altero regatur; Homo
quippè animantibus non autem homi-
nibus naturâ praelatus eu; & ideodicitur
ci, utabanimalibus, non autem abho-
minibus timeatur; contra naturamenim
fuperbire ab aequalibus velle timeri,
quanquamà non fubditis etiam viri fan-
âi timeri cupiunt cùm ab eis D EUM
minimetimeri deprehendunt, uthumar
nâ faltem formidine peccare mctuant,
qui Divina judicia non formidant in
eo enim quod metum fibi à perversè
viventibus exigunt quafi non homini-
bus,fed brutis animantibusdominantur
cum vero deefi: vitium quod cojrrigatur,
non de excellentia poteflatis fed de
aequalitatisconditionegaudent,&non
folùm ab cismetui ,fed etiam plusquàm
neceffe eft honorari refugiunt ita
S. Gregprius.
Y Ca«
 Cap ut III.
XJtrum carnium efus ante Diluvium in ufu fuerit, anpoB
Diluvium primo' inceperit ?
Uas reperio fententias apud In- gaevaevitae fuerint deinde robuftis.gi-
–
terpretes
vam
de hoc Argumento gantaifque corporibus praediti in pro-
controverfas. Primam aflèrti- patuloeft, necfrumentum, nequeole-
Alteram negativam. Priorem ple- rum, neque leguminum neque qua-
rique Interpretes ampkxamui videli- rumcunque tandem arborum fruâusj
efum carnium ad tot tantofque homines tam longae-
cet, ante DiluVium non
fuiffe in ufu. Pofteriorem vero defen- vos, tanto virium robore prxditos
dunt haud incelebresDoâores, id eft; atque quàm copiofiffimo alimento in*
efum carnium ante DiiuVium non tan. digos iuftentandos fine carnium efu
tùm fuiffe in ufu, fed & prorfusnecefla- fuffeciflè j nifi quifpiam concedere ma-
rium. Nosadconcordandashujufmodi lit tunc temporis homines non fecus
opiniones, mediâ quâdam viâ procedi- ac Boves, Afinos, Equos, Oves,Capras-
& dicimus nonomninouniver- que prxter olera, legumina, fruclus,
mus,
falem fuiffe ufum carnium, ante 'Ddw fylvarum pratorumque virentes quo-
yium fed forfan à ftirpe Sethiana D o que herbas, folia arborum, ac tandem
devota Domo, Religionis caufa fuiffe paleas, fœnum & fimilia befiiis con-
comediflè quod uti
intertniflum non ficab improba Kgvn- gfua nutrimenta
tarumfamilia aâum fuiffe, hi enim pro à ratione abhorrer, ita quoqueminimè
libitu, quoeos infatiabilis 7rct(j.(pctyict veritati confonum eflè cenfere debe-
trahebat, & plantas, herbas,fru&us,ole* mus, quod panis ex frumenti farinâ co-
ra,& denique carnesomnis generis, ad âus variae oierum fruâuumquecome-
infinitam
gigantaeos ftomachos implendos indi- (tibilium fpecies,non dicam,
fcretâ edacitate devoraffe fentiunt prope hominum multitudinem, & fto-
quibus commixtam pofteà Sethianam macho valentium robuftiflîmo,fuffece-
progeniem (ex qua promifeuocongres- rint fed ne quidem innumerabili, &
fu Gigantes nati) confuetudinem à IÇai- prodigiofèeanimantium mul tiplicationi
nitis receptam ad Diluvium ufque con-
fufFecerint ergo praeter difta carnium
fervâffè verifitnile effe purant. Sed jam, efus neceflarius fuit.
utriufque Sententiae rationes expona- ^atio Secunda. Si carnium efus non
Prioris Sententiae Afjkrtons aliamfuit in ufu, neceflàrio fequitur anima-
mus.
rationem non adducunt,nifi quod ,cùm lia dum in nutrimentum non cederent
omnes herbae,fruâ:us, olera, fruges, inmortalibus, libertati fux commifla, in
primitivoilloMundi fèculo fummo vi-tantam crevifse multitudinem, ut dum
ad enutriendum conflarent, herbae iis non fnfficerent,unum alterum
gore opus
fuiflè earnibus Pofteriores verô confecifse, neque hominibus pepercifse
non &quemadmodumOvidius
contra fequentes rationes opponunt, certumfic
quibus & nos ex parte fubfcribimus. canit
Prima eu. Cum enim innumerabilisî At vetus illa <stA$ non polluit ora cruort,
Carnium hominum multitudo à conditi Orbisi Tunc&<fires tutè tranabant aëra pennis,
efas ante
Diluviumexordio ufque ad©i/«W«w, univerfami Et Lepus rmpàV'tdus mediïs erraVit in agris,
probatur. |
pœnè Terrx faciem ingenti humani ge- Nec fua credalittupifcemfufpenderatbamoy
neris multiplicatione oppleverit ho-CunÏÏafine infidusynuUamq;timentiafrattdemi
minespraetereà^tûtxç/f«<, id eft, lon- Tlenaque pacis erant.
Si
 Si itaque animalium carnes in cibum quas etfi non cognofeamus in noftrum
prodefiè,
non cederent certèilla in tantam brevi tamen ufum ea nobis continué
temporemulf.itudinem,infœcundoillo folus ille novit qui ea tam fapienter
primaevi Mundi tempore, inuhiplicara condidit.
fuifle cenfemus,ut & montes, fylvas,val' <]{atio Tertia eft: quod infinitam ho-
les,campos agrofquemultitudinefua fa- minum, hominum, inquam, longaevx i.ongxvae
cilè opplêrint volucrum quoque non vitae, validilîlmorum &magnonutri- it*, &
obudiffî-
fuerit numerus ;pifces ob multitudinem, mento indigentium multitudinem in- nni homi-
& mare, lacus, Rumina exuberare face- tra 1 6. fecula folo herbarum frugum, «ies car ni9
:fum re-
rent qux omnia otiofa fuifsent,&omni fruâuumque alimento viftitafle, mini- luire.
emolumento carentia fi in alimentum, me rationi convenire videatur prcefer- )ant.
tunc infinitz pœnè hominummultitu- tim cum infinitam pœnè multitudi-
dini non ceflïfsent. Quis non videt, fieri nem animalium herbivororum greges
non potuifse, ut & homines, & anima- comefiores habuerint ut proindè
lia folo herbarum frugumque alimento nefciam utrùm illa majores agris,
fine ufu carnium viâitârint ? Ad quid arborumque fruenbus ftrages edide-
Abel paftor Ovium grèges fuos nifi ad rint ? itaque in [anta voracitate ani-
viâum veftitumque pafcebat utpote mal ium vel unico die eam depafce-
quae homini
lanam ad operimentum, bantur herbarum frugumque copiam,
LacverôCafeum, Butyrum & Carnes quae vel integro anno repullulare non
earundemveluti ad vitam fuftentandam poterant depaftis autem agris, quid,
neccfsarias przbebant, nifi forfan ali- nifi fames reftabat ? quà ftimulante,
quis fruftrà haecànatura infîituta fuifse ad quid non edendum homines adige-
infipientiùs afserat. Hinc enim feque- bantur ? Profe&ô veritati haud incon-
retur, D E u M Opt. Max. qui tantâ gruum aûero fi vera effe credimus, qux
providentiâ Mundum difpofuit, illum in Primo Libro hujus Operis, ex Libro
non in emolumentum aut commodum Enoch, & Swe/oauthoreChaldaeoper-
hominum fed folummodo ob déco* vetuftoadduximus Gigantxam illo-
rem univerfi condidiffe quod quàm rum temporumprogeniem, non dicam
Sacra Genefios paginœ repugnet quis ab omnibus tam mundorum quàm
non videt ? Fruftrà DE us dixiflet immundorumanimaliumcarnibus,fed
|
Crejcite Sf multiplicamini & replete Ter, &nequidem ab anthropophagia five
ram; Dominammil'olucribtticœh^Çëbeftiis l ab humana carne abftinuifle. Quae pul-
|
terra, cum dominium illud noninob- chrè fanè & feitè Dominicus de Soto
leûamentum oculorum folummodo, j lik 5. de Jure (0 Juji. confirmat. Sicigi-
fed & in ufuro,& efum, id eft, in viâum tur argumentatur Si efus carnuan non
tionibus
veRitumque,advitam fuftentandam ne- eratmufH^ïdaccuUfje^ neceffe eft, aut quia probatùc
ceflarium,hominibçsdederit.Carnium prohibant aut quia efus carnium id tempo*
itaque ufus neceûafius fuit praefertim ris non erat utilis homini, aut quia Vis car'
comeftibilium ut futlt mundorum ani- nium nutritiVa hominis non fuit eo tempore
malium reliquaverôanimaliaimmun- cognita aut quia propter abundmtiam &
da tam alitilia quàmquadrupedia, etfi pnejîantiam alimenti quod plante fuppedi*
in cibum non cederent, homini tamen tabant homini efm carnium JûperVacaneut
innumera commoda & emolumenta effet, 6? non necej}aritu,fednihil horum ad fi'
praeftabant tum ad variumufiimpeU de.madflrumdamopinimteorum,quiearmunt
lium, cornuum,aliarumque rerum,tum> efum in ufu non fuiffe atne Diluvium afjt-
ad medicas facilitâtes, quibus polle- runt,conducit: EtgOjftquidemnullatege
bant aliafque occultas naturae vires, prohibituin ufum carnium non qui-
Y 2 dem
dem naturali, ut patet neque pofiti va quotidiana fat fuperque docet. Quis
talis enim nufpiam in Sacris Literis repe- rogo fibi perfuadeat, homines iftos pri-
ritur necquidemprobabilis caufa effe mxvos, nullilegifubjeâos, incredibili
potuit cur eo tempore efus carnium corporum robore, & fortitudinepraedi-
non effet conveniens, & utilis homini, tos, qui veluti pondère quodam fere-
cum Tbtkfopborum omnium Mediço' bantur eo quô eos naturae impetus
rumque conceflii & quod caputeft,ex- impellebat, id detreâafie > quo & vi-
perientix documento meliorem eflè res fuas augeri experitbântur & ad
conftet ad alendum & roborandutn quod eos gulaprorfuseffr«niis,tJelicio*
hominem, carnium efum, quàm planta- fufque carnium vidustrahebat. Accedir,
rum cum ex illis alamur, ex quibus fu-1- quod credi non poflic eos okra ïbluttî-
mus, utique ab Orbis conditu femper modo fine ullo condimèntodevorane,
cibus carnium magis proportionatus fed pinguedine,quàmiis copiofiHîmanî
fuit-homini, ob fimilitudinem, quâ faci- naturapraEbebat>ideft,exLa(Se,Buty-
liùs iftiufmodi nutrimentum in fubftan- ro Olèo fimilibufquequamoptimèU'
tiam aliti convertitur, quemadmodum nàcarnibusmiftaprasparaflè;fuitenim
vini potus in fanguinem. Illud porro femper eadem hominum, eft, eritqtre
minime fit credibile, toto eo tempore eonditio five vidum five véAitutA
quod prxcefllt ©«>«<»!, ideft, per an- fpedes qui uno & eodem cibo minime
nos 1656. vim carnium ad alendum contenti, nova femper, & nova gui*
hominem accommodatiffimam nec irritamenta inveftigant; &experienria
fpeculandofaille homini cognitam,nec docet, i n ultimo hoc grati* feculo quo
experiendocompertam. Pofito autem, homines ne quidetn rigido Ecckfi*
non concefso, id temporis plantas fuffi- praEcepto à prohibitis hujufinodi, pO-
ciens homini alimentum praebuerint, tiffimum Quadragcfitna»tempore car*
nec opus fuerit efu carnium, id tamen nium viétu contineri queant quanta
nonprobat, apud homines carnium e- magis primaevi ifti homines, qui nullae
fum in ufu non fuifse. Quàm multis legi adftriâi fuis confifi viribus, ni!
etiamnum vcfcimurnon necefsariis,fed non ciborum ad vegeto(10imos ftomâ-
quia melius,delicatius, & jucundius ali- chosreplendos,detreâ:abânt. Quis de-
mentum habeant ? neque enim homi- nique neget illos praetër cames > pi-
nes contenti funt necefsariis vel ad vi- fcium,quibusflumina ,îactïs, mareexu-
dum vel ad veftitum,fed & alia multa berabant, frcquentiflithum ufum ha-
curiosc avidéque feâantur, fimeliora & buifle, nifi, x&fupïà diximus, eos quis di-
fuaviora ea efse putant. His accedit, cat, praeter decorem univerfi nullum
omnia animalia à Deo produâa ob alium ufum habuifle quod &natur«,
ufum hominum funt autem multa quae & Sacris Literis exprefsè répugnât cap. i.
praeter efcam cibumque vefîitumque Genef. ubi dommcmmi Tifcibus maris
7
ignores cui ufui efse. poffint homini- pifces exprefsèfnbjicit poteftati & do-
bus ut funt ovillum genus & pifces, minio hominis quodnam ver6 domi-
volucrumque variac, uti Perdicum,Tur- nium homines in pifces haberepbfibnt,
dorum, fimiliumque fpecies, quarum nifi, ut iis retibus, autquocunquealio
carnes in nullum alium ufum praeter- modo captis,homini in cibUm cédèrent?
quam in palati irritamentum cedunt fi- cum aliusufusin pifcibus concipi non
quidem igne toftae vel odore fuo gra- queat;non enim hominem veftiunt,noh
to flatim appetitum ad eas comeden- defendunt neque jumefitorummorein
dum follicitant imô quantum odore laboribusconficiendis fiibfidioeflèpos-
fuo ad gulam folJicitent experientia funtjergo adfolujûCibuûiproduâiuiht.
CA-
 Caput IV.
Cur Efum Carnium poft Diluvium exprefiè
torum autfanguinis eorum Deus
SIcigitur dicit Moles cap. 6. verf. 3.
Omne quod moVetur Ô? !»/>«, ait Vo-
bis in cibum, quafi okra, viventia tradidi animalium prohibuerit.
CurDEUs >oé/5 mnia. Hoc loco Deus videtiir
fanguinis primùm carnium ufum praefcripfiflèpo-
efum pro.
hibuerit fteris Noê Sed qui exaéHori trutina
rem pondérant, videbk, notiindè con-
cludi, efum carnium anteŒ)iluïiumnon
in ufu fuiffe, fed quod multafceferain
efu carnium committerentur aux ne
iterumcoinmitterenturàpcffteris,efum
carnium quidem permifit fed cum ea
exceptione, qmmpaulopoH expone-
mus minime enim ex carnium efu
modo à D eo permifso fequitur eum
ante Diluvium nonfuifse in ufu, & lucu-
lenter patet ex Iride quam D E u s ad
propitiandum Orbi âflbmpfit in fym-
bolum^raciac& favoris, non quodtum
primùm Iris nata fit, fed quod tunc tem-
poris primùm Deus s illam tanquam
fignum fuae in genus humanum fidei
propitiationifqueafsumpferit:cum ita-
que Iris nihil aliud fit, quàm rqieida nu-
bes, quae radiis folaribus in eaminci-·
dentibus multiplici colorum varietate
in vifum nofirum refleâitur quis eam
ante ViluVium non fuifee infcitiùs afse-
verabit ? Certè nullusalius, nifiinfën-
fâtaementishomo cum enim illaorigi-
nem fuam ex nube jam in guttas refolu-
ta ducat, certè is confêquenter ante 2Di-
luviutn non pluifse > afserere cogetur;
quod quàm abrurdum fit, quis non vi-
det ? Sicuti igitur Iris ante "Diltiïmm <ht%z $>wpficu€{ctc,t7rcL0iMctçt trotyictç
fuit, etfi primo çoRDiluviutn in fignum
propitiàtionis cefserit ita & carnium
efus, etfi poft Dttulfium immediatè pri-
mùm à DEo concefsus fit non tamen
indè fequitur ante (Diluvium in ufu non
fuifse.. Jam vero caufas & rationes ex-
ponamus, cur D e u s poft TfilttVium u-
non
itemfuffoca-
concejferit.
fum carnium fingulari praecepto con-
cefserit ? & cur fuffocata, & fanguinem
Notandumitaque, quemadrnodùm|Satan» re-
ad illa-
in Primo Libro de vita & moribus pri- ctiaqueandos
maevorum hominum oi~endimus, fcele- homines.
t
ratiffimam eorum fuifse vitam & im-
manem peccandi licentiam. Humani
generis hoflis Satanas nihil non attenta-
bat, quàm ut humanam progeniem
omni vitiorum peccatorumque vix cre-
dibilium genere,omni lege Divina pro-
fcriptâ contaminaret, quod tribus prac-
cipuè laqueis executus eft.
Qualis primxvorum hominum vita
fuerit ante (Diluvitm quâm fcelerata,
quàm immanis, quam omnilege naturae
proferiptâ, ad efftznem quandam pec-
candi licentiam effufâ fuprà in Primo
Libro hujus Operis oAendimus non
enim animalium quorumeunque tan-
dem emeoncenti ,fed &ne ab hutnahô«
rum quidem corporumcomeftioné abs-
tinebant fanguinem caltdum ebibe-
bant ad vitam anima thque beftiarum in
fe transfundendam; undè cxdis homi-
num animaliumque nullus modus ex
quibusobhorrendas, quibusSatanasa-
nimaseorum excaecare non cefsabat;fu-
perfiitionis primùm porta ad omnem
fpurciffimae libidinis execrandx Ido-
lolatriam aperta fuit-t Nam ut re-
àè in fragmento Henoch Jegitur
O' o Oafjttap©' xeutoiPaifiw gA-
g7r~o<~ Avir4eÀôt. o, 0, É~ô`a~tv
ois~xo~cia:v o ~im:rcXc;6 œie.9-
o'xoTTM~' 03, 6(~ec~ Tà ~n,uHaG
Ttiçynç. ô'd> Ç' îiïiïctfe tu, <rnp.£ct
£ (Tihhuumç. Tlawliç Srot %ç%cW0 dvet-
xoLKviflm TN~uy~ct ~er~Ç ytu>ou%rt
xat7v~iHf~ ~M~eM~tf
TctfivçneAd touç
Y 3 y
cwToiïç,
 CWTûîiÇ, 1@4 TOtÇTWOtÇ Ouàffî. {/$ •} tem ceciderat, primaevum omnium Tu.
Touûfe nçH-cufo et ytyowleç KùQwùietv perftitioiàrum artium feminarium fuis-
t&ç (raçKctç ity dvôçMTrw > <c yi^w»% fe, fat docet Nun, ut Berofus fcribit
ol (tvQça>7roi ihtt^Hâ^ Sfà t«V ^«ç* Mis inquit temporibus circa Libanum
fuiffe Enos urbem maximam Gigantum;
ol 3 teino] ifeéna'aiv hç T°f ùçjpvov U
TtiÇ xaxt~o-~C~' acr; Vaflitate corporis ac robore confifi, in-
>~ ~~toin- Dentis
armis omnes opprimebam libidinique
aav éca)rK ô< ôwi ctvfyûù7rw (c inferVientes > inVenerunt papiliones & in-
ra<ç yttoeu^lv i@j 3-vycflççJL<nv cwtuv firumenta Mufica, & delitias Manduca-
s~ 7rœptibI'lO'"(J)J' J{fI.# 51fÀtÍ.llnrrC'tfl sn 8ç bant hommes © procurabant abor/ufque
dyixç y>£ iffitts dviÇ&ct ttoMm <^ï
in edulium prœparabant Veluti oVa & corn-
tmç yîfç, è hQdvmrcw ràç èS^çuvrâv. mfcebantur matribus filtabus jbroribus
Qnznam1 Pharmarus itaque ex viginti Egregoraeis, mafculis & bruits. Qux omnia fragmen-
docuerint tum Arabkum quod in Chronico Abul-
diemones id tïi tnaligms fpiritibas undecimus docuit
homines, Magiam, Artemincantatricem (ideîl, baffen reperitur confirmat
&
ad perdi-
tionem. Variapharmaca pbiltricaexherbis, & fan-
gum bomimm animaliumquemijlis) prœjH-
giatorumqtte expiatoria facra tZmut au,
tem docuit artem deducendiftelltts id eîi,
artem, quâ ftellarum virwes in flatuas & j
finmlacrafeinfunderepojjecredebant. Quar^
tm Afïrologiam diYtnatrkem (quâ tijw'\
tes de fortuna fîatus vita conjultabant.) j
Oeiavtts docuit artem diYmandt per aêrem
Tertiut docuit Geometriatti id efl per
fignaTerrœ. Omnes bi inceperunt uxoribus
fuis & filiis eorum dicla reVelare myfleria.
ToH bœc inceperunt Gigantes \>efci carnï- Erant autem in diebus illis Gigantes in
bus humanis repenruntque impio hoc ex, Terra hommes pefiim* vita indulgentes
terminio homines decrefcere fuper terrant ludis jocis Mufica atiijque incitamentis
& eo ufque progrefi /tmt ut vel ipjosfan- luxuriœ & coïbant cum mulieribus forma'
Shs pravaricari Ô? errare facerent, atque ` tione pejfima mifcentibufyuefe operibus
eo-
adeo magna extitit impietas Juper terram,1
rum pejftmis duamnibus^ nuncincubosnunc
& corrupta fitnt unïverja Vw mortalium. fuccubosjeje Mi prajlabant mifcebanturque
Certum eft Magicas artes ante (Dilu- etiam, fine ullopudoreipfis matribus Çëfo*
Vium valdè in ufufuifse, utiqueSatanâ rortbus. Idololatriœ impensè operam dames,
magifiro, qui omnes fuas machinas in conficiebantopera fafcinationis ex inftruSiio-
eum potiflîirum finem fcopumquedi- ne dœmonum quinque idola ad Jîmilitudi-
rigebat, ut Mundum univerfum impie- nem filiorum Cain. Tmc Duroasbal fyx
tatc, adHonum perverfiffimarum enor- errare fecit unfrerfam terrant impiis fuis
mitate, & veri & unius Deinegleâo macbinis corrumpendononjolùm fuœ fibi dî»
cultu, Mundum Idololatriâperderetj tionis fubjeSîos fed f!> impietatem divul-
quae & Jofephtts fcitè oftendit quibusgando aeteras quoque Régimes horrendis
ait & Cbamum imbutum unà fecum in
abominationummonjlris, id eft, abufu hu-
Arcam tabulas, quibus di&ae artes con- mani fanguinis coïtuque animalium conta-
tinebantur,attuliflè, ut poft î)//«V/«m minaUt. Atque hifée tametfi apocry-
illa poftero Mundo propalaret jEgy- phis, valdè tamen Sacra Hiftoriae ,San-
Hufque ea, quaeipfipoftÛ)Uuyium in for- <ftorumque Patrum traditionibus
con-
fenta-
 fentaneis luculenter patet, cur poft © Indiœ animalium carnes non comedere,
luvium D e u s cibum carnium partim 1 nec fanguinem attingere audent. Quse
permiferit, partim vetuerit; hoc enim omnia ex diâa prohibitione poft Dilu-
fa£tum verifimile cenfeo non quod j Vium à D E o fada & deinde à Mofe
ante Diluvium carnium ufus non fuerit, lege prxfcripta confirmata originem
fed quod propter abominandos abufus fuam acceperunt, Se quàm exprefsiffi-
fanguinis, tùm hominum, tum anima- mis verbis cap. 1 7 LeVitia proponitur his
lium, homines non in eadem vitia cor- verbis Hinc quilibet dedomo Ifracl &
ruerent poft (Diluvium quafi D e u s ad advenœ, qui peregrinantur inter Vos,Jtco-
Noë filiofque diceret Noftis, quanta mederitfanguinem obfirmabo faàim meam
ante (Diluvium carnis perverfitas fuerit ? contra animam illtus & difperdam eum de
Vidiftis,quàm horrenda Iuxuriz con- populo fuo, quia anima carnis in fanguine eft,
fufiogenus humanum contaminaverit è> ego eum dedi Vobis ut fuper altare meum
quàm temerario aufu fanguinem huma- expietis pro animabus Vejlris © fanguis pro
num fine caufa effuderint quantus in anima piaculofit ,• fi quis itaque Venatione,
potu fanguinis humani animaliumque aut aucupw ceperitferam Vei aVem qui-
in omni fuperfiitionum genere abufus bus VefcilicitumeTt, fondât fànguinem ejus
quomodo fanguinis potu animas homi- 5? operiat illum tara. Cùm enim vita
num animaliumque in fe trahere poffe confifiat in calido, & humido, talis au-
credebant, per execrandas fafcini phil- tem proprie fanguis fit, neque vita fine
trorumque magicas operationes Ne alimento conftare poffit ultimum vero
itaque idem in pofiero mundo contin- alimentum fanguis fit, vel fpiritus vita-
Cur fan-gat, dico vobis Omne quod tivit f§mo- lis, purioris fanguinis portio idem fo-
guinispo-Vetur fuper
tus probi- terrant, erit\obisincibum, Ve- ret, comedere fanguinem, comedere
biiusfue-
runtamen
¡ carnem cum fanguine non comede- vitam ipfam animalis, vel animal vivum
rit
J
tis, uti ante Dïlwmm faciebantfangui- comedere, quod naturae répugnât hinc
nem enim animarum Vejîrarum requiram de languis immolatoru m ponebatur in va-
manu cunBarum befliarum, @ de manu bo. fe fupra altare, autadbafin ejus funde-
mims, Ô? de manu viri, & de manu fratris batur eô quod propter admiffa crimi-
ejus requiram animam hominis quicunque na debuiffet fanguis & vita hominum
ejfuderit humanum fanguinem fundatur profundi perdique benigniffimus
fanguis ejus. Quis enim nefcit ufum L)eus, & juftus pro vita & anima ho-
quoque apud vereres, uti Porpbyrius lib. minisj uffit vitam, & fanguinem anima-
^?^&y?/)ttMft4terUtur,prohibitumfuiflè, lium fibi offerri. DiVus "Thomas verô ad-
eo quod putarent animas cam homi- dit alias caufas, quarum prima cft, quod
num ,quàm animalium in languine fîtas fugiendx Idololatrix ad quam Hebrat
effe ? malignos quoque fpiritus fangui- quàm proniffimi crant, caufâprohibuis-
ne illo deleâari? & fub fanguine laten- fetDEus efùm fanguinis Namldolo-
tes homines miris modis in omnevitio- rum cultores libabant de fanguine viâi-
rum genus prxcipitare? Alii per fan- marum altera vero in odium & dete-
guinis humani potum occifi animam fiationem homicidii ut tanto magiss
per metempfychofin in fe attrahere bo- horrerent humani fanguinis effufio-
lidè putàrunt; ica 'Pythagorici, & plerique nem, quibus efus fanguinis animalium
^abbini in hune locum. Atque hxc opi- fevere interdidtus fuiflèt. Certe ob ra-
nioadeôaltè ab origine Mundi,in hune tionesfupradiâas, efus fanguinisetiam
ufque prafentis temporis ftatum ani- tempore Legis Euangelicx, in primo
mis hominum infedit, ut exftirpari huc- Ecclefiae Concilio & Apofiolorum De-
ufque non potuerit; unde & ~rachmanes creto, non tantùmapud BJebneos firma-
tus
 tus fuit verùm etiam omnibus ex gen- fidei conglutinandos ab dpofloîisàecte-
cumDecre-tilifmo
ad Chrifiumconvertis indiâus; fic tum fuifle exiftimamus Cùm enim
tum de ab- enim dicitur
ftinentia eap. 15. A&or. Fifum eft Judai ex antiquififima confuctudine,
Spiritui Sancio & nobis nil ultra imponerefanguinis efum incredibili averfione
"Hobis oneris, quam kœc neceffâria ut abfli- horrentes fummo odio teftarentur
neatis l>os ab immolatisfîmulacrorum, & fan- efus autem eorum, quae fimulacris im-
guine & fuffocato Ô> /O~MMM~ â qui- molata erant magnum cis fcandalum
bus cuflodientet l>os benè ogetis Valete. afferebat fufpicantibus id effe argu-
Hujus prohibitionis alia ratio dari non mentum reditus Gentitium ad Idolola-
poteft; nifi quod cum iftarum rerum ab- triam 3 ceflànte autem tali caufà ces-
ftinentia apud plerofque Latinos, & in fant & effeâus prohibitionem itaque
Ecclefia Occidentali jam ceffaffet;mul- illam folummod'o in principio nafcentis
ti tamen praefertimex Gratis in Ecclefia Ecclefix ad Judxos cum Gemibw faci-
Orientali hujus obfervantix vel pro- liùs in unum corpus uniendos Apoftotos
pter inveteratam ejus confuetudinem, vim fuam obtinere non pofterioribus
vel propter Apoftolicae authoritatis & feculis voluiflè ex eopatet, quod Mo-
fententix reverentiam, tenaciores fue- (àicae legis cerimonix pofteristempori-
rint Abftinentiamharum rerum haud- bus in Ecclefia Catholica penitùs aboli-
quaquam ad Legis Mofaicae obfervan- tx fint. Sed hxc de carnium efu diâa
tiamconfinnandam; fed ad JucLeorum, fufficianr.
Gentiliumqueanimos faciliùs in unionem

Caput V.
IJtrum ante Diluvium/âem T^luvia & Iris, &• quid fît /îgnum 4

tllud i quodDeas ajfumpfit poft Diluvium placationisfuœ

D erga genus humanum.

facihorem rerum captum, ad- potius pluvias znteT)iluVium fuiffe, ex
ducam verba Sacri Textus j uti iifdem verbis quàm luculentiffimè de-
fequitur Arcum meum ponam monllrari poffit. Nondum enim in
m nubtbttt erit fignum inter me & inter Mundiprimordioantehominis produ-
Terram cumque obduxero nubibus cceum, ûionem Dominus pluerat fuper terram,
apparebit arcut meus in nubibus coeli (S re- ergo 0
nunquam pluet ? lepidam & ri-
cordabor fœderis, quod pepigi Vobijcum, & diculam illationem necdum ortus eft
non erttnt amplius aqua Diluvii ad delendam fol, ergo nunquam orietur? Dixerat
1 univerfam terram. Ex hifce verbis non- Cbrïjlus ante fuam paffionem, Nondum
nulli Interpretes, audaciâ plufquam te- venit hora ma Ergô paffio & mors
merariâ neque pluvias, neque iridem Servatoris fine quo Mundus redimi
antefDiluyiumfaiSe,quàmabfurdirtîmè non poterat fuo tempore non confe-
opinati funt & pluvias quidem non quetur ? Sic loquuntur homines omni
fuiffe, ex illo 2. Genefis Nondumenim judicii mica deftituti Quis nefeit Ad-
plueratDomims Deu s/uperterram^neque verbium, Nondum eum qui fieri de-
homo erat, qui operaretuream Id fe pro- bet, eventum minime tollere, in rebus
bare poffe putant. Quis rogo ex hoc naturae necefiitati fubjeâis ? Eft itaque
verficulo tale quid colligat ? cum tan- haec opinio non minus abfurda,quàm
tum abeft, ut indcquidpiam «£& tHç praefumptuoiâ 8c temeraria. Natura re-
dvuftÇptctç» ante ViluVium inferri ut rum, à quo tempore iâpientiffimus
Opifex
Opifex eam rebus omnibusinfèvit,tota, efFeâus fieri non poteft ut ante Œ)ilu*
integra,& invariabilis manfit, & ad con- Ytum non comparuerit. Quae omnia
fuuimationem feculi femper manebit.I. fufiùs hic ex Iridis gcncfi demonflrari
Quis rogo, tam ftupidae, & infenfatae poffent fi argumenti inftitutum per-
mentis eft,quiié^6.annisabOrbe con- mitreret, qui vero Iridis generationem,
dito ufquead DiluYum nunquam pluifse colorum varietatem, & alia accidentia
fibi perfuadere poterit ? praefertim cum & proprietates verè admirandas noflè
ad inferiorismundiœconomiamconfer- defiderat is Librum nojirumy cui titulus
vandam pluviâ nil magis necefTarium eft jfrs Magna Lucïs & Umbra confu-
concipi poflit. An non univerfa Terreni ht ubi quam ampliflîmè cunâa ad
Mundi machina, tanto annorum decur- Iridem fpeâantia expofuimus. Nihil
fu, nimio folis aeflu in pulverem abiiflèt ? igitur modo reftat nifi ut modoexpo-
An non univerfa plantarum, herbarum, namus, cur D E U poft Diluvium pla-
arborumque gênera calore folis ficcata cati Numiniserga genus humanum, ve-
exaruiffent ? imô omnia flumina, lacus, luti fignum Iridem aflumpferit.
fofîae fontes infallibili hominum ani- Naturale eft Soli, ex aquis & Terra
mantiumqueinteritu,omnihumoreex- vapores extrahere, & in mediam aérisyter philo-
Çofhamut
haufta cefïàfsc dici pofsent? cum quo- i regionem extollere naturale eft ex qui Iridem
antcDilu-
tidiana experientia doceat quantô vel denfis nubibus imbres gigni, & in ter-'•vium non
efFeâus eft, fuifle di-
ex femeftri pluviae defe&u mortalium ras delabi denique naturae cunt.
animi, metu annonae caritatis fecuturae in nubibus modicè denfis atque humi-
confternantur ? Certè Divina juftitia dis, & diverfo folis fulgore percuffis
ob peccatamortalium; non aliis poenis, 1 Iridem generari, hune igiturnaturalem
quàm fame, bello, pefie qux tamen & perpetuum naturz proceflùm atque
femper pluvix fufpenfionem confe- ordinem toto eo tempore quod prae-
quuntur, admonere folet, & ex Hijioria ceflit Diluvium^ non fuiflè amens eft,
ÔÇegum Septennis pluviarum apud Sa- qui credit. Cur enim Deus hune Na-
maritanos fufpenfio clarè docet. Sed hxc turx ordinem toto eo tempore impedi-
de abfurda dvcùf/Jopictç ante (DiluVium viflèt? quorfum tam magno atque diu-
iententia fufficiant. turnomiraculonaturalem plu viac gene-
Cum itaque nemo tam infenfatae & rationem prohibuifkt ? Deindè fi tanto
infùlfàe mentis,& naturalium effe&uum tempore nulli fuiffent imbres omnia
adeo ignarus fit, qui pluvias ante ©</«- profe&ô, uti patdà antè diximus in Ter-
Vium non fuifse, affeverareaudeat, imô ris nimià ficcitate in ariditatem redaâa
à Diluirio ufque ad praefentis temporis interiiflènt. Quis nefeit, hoc noftro fe-
ftatum & hinc ufquead confummatio- culo, & in fuperiorum temporum Sa-
nem feculi & pluviamlcmper&efFe- cra %egum Hiftoria ex trienni imbrium
âus e)us perftitiflè,neceflè eft j EfFeâus penuriâ tum homines animalia, air-
autem prae innumeris aliisadmiratione pefque, tum fame magnam orbis par-
fanè digmfîimis apud omnes femper tem interiiflè. Sed dicent fotaffis Ter'
fuit Arctii Cceleftis five Iris quam ras uti in Nilo obfcrvatur ftatis
Deus poft (DiluYmm in fignum placati temporibus inundatas,fœcundatafque
Numinis, Noê pofieris dedit. Si ergô fuifle. Quxro ego ab iis hujus inun-
pluviam ante DiluVium fuifleverumeft, dationis Niloticae caufam quam fi in-
& falvâ naturae integritate, nemo ne- venerint, unà quoque eosfaterine-
gare poteft ? Iris autem nil aliud fit, ceffe eft hujus inundationis caufàm
quàm rolcidx nubis à foie illuminatx & aliam non efie nifi pluvias quae in
ad nos dum in guttas refolvitur, reflexae interioris jEthiopU Lunae montibus,
z –9dum1
 dum ftatuto tempore, immodico im- quod fi fecundum fuam naturam fignum
brium delapfu, niviumque refolutione eflet non futuri DiluYti fupervacaneum
fluminumque alveos & incongruum fuiffet eam à Deo con-
omnes campos,
replent Nilum immenfà aquarum mole fiitUi tanquamnovum quoddam fignum
DiluVii. His accedir, quod Vi-
aggravatnm & in humilem Aïgypnrc- non futuri
gionem per catadupa devolutum in ea luVium générale effeftus naturalis uti
inundationemefficere necefleeft. Sine paulo antè diximus, minime dicipoflïr,
pluvia itaque nulla in Orbe Terrarum fed purèfupernaturalis,ut proindè fieri,
inundatio contingit. Etfi cnim mdïgypto aut non fieri DiluVinm, folummodo ex
pluat; pluit tamen immodicè in JE- DEi voluntate pendeat;Non igiturejus
non
tbiopia, uri dixi fiatis temporibus, unde rei naturale fignum Iris eliepoteft. Di-
Iridem efse fignum (DituVii &
magno fuo emolumento fuam fortitur cere autem
inundationem JBgypttu. Frivola ni igi- futuri, & non futuri non modôfalfum,
tur, & nullius momenti ebje&ionem fêd & prorfùsabfurdum&impoffibile
hanc effe,quisnon videt ? cum itaque & eft Idem enim manens idem uti Scho-
pluviae,& Iris non fecus ac hodiè femper lae loquuntur, non poteU aut facere aut
acciderit, quxri folummodô hoc loco ftgnificate contraria. Reftat itaque Iru
poteft, cur Deus Iridem pro Symbolo dem nec futuri Dtlumi neque non futuri
propitiationis fuae poft Diluvium affum- DduVii efse fignum naturale fed merè
pferit ? Ad hoc itaque refpondemus, voluntarium & ad placitum. Quamvis
Iridem à DEo non fuifse affumptam, tan- enim Iris ante (DiluVium extiterit; non
fignum fuit, fed poft fiqui-
quam fignum naturale DiluVii non ven- tamen tunc
turi fed tantùm ex pura D e voluntate. dem Dei promifsum, & padîum de non
Cum enim pofi Diluvium cum promiffi futuro Diluvio cujus ipfe voluit efse Iri-
fui de non fiuuroDifelwfignum aliquod dem, non ante, fed poft <DHuVium faâum
dare vellet hominibus >pofletque quod- eft neque quifpiam mirari debet, Iri-
libet aliud affumere prae caeteris tamen dem qui eft effe&us naturalisab origine
ad id elegit Iridem. Iris igitur non eft ex Mundi ànaturaprodu&us, fignum fieri
voluntariae, qualeeftpro-
natura fed ex Dei voluntate ac decre- rei novx, &
to, vim habet ftgnificandi nunquam fu- mifsum & pa&um Dei,id enim frequen-
lrU non eft turum 2)i/«V«0»univerfale;Et hocpafto
ter ufu venit in rebus humanis Verbi
fignum na-
turale non probatur Si Iris eft
naturale fignum T>i- gratia, faxum, quod alicubi longo tem-
luYù j aut effet fignum futuri Diluvii aut pore immobile jacuit,ab hominibustan-
non futuri, aut futuri & non futuri, aut quam fignumafsumitur divifionisagro-
rum&pofseflîonum fic aqua naturalis
neque futuri, neque non futuri Non
fed ex vo-

poteft elfe fignum naturale futuri Vilu- in Baptifmo afsumitur à D Eo ad confe-

fumptum.
Vii, tum quia generatio 'DiluVii non po- rendam gratiam ei, qui juxtaconfuetam
teft fieri ex caufis naturalibus quemad- facramenti adminiftrationcm aqua tin-
modùmyw/w-^demonftravimus, fed tan- gitur. Pari paâo Iridem Deus s prae ca>
tùm Omnipotentis D e virtute Iris teris elegit in fignum non futuri (Diluviï,
ergo non poteft effe naturale fignum eo quod nullus efset in hatura rerum
ejus: tum quia DFUS promifit nunquam pulchrior fublimiorque efFeâus Iride
deinceps futurum {DiluViumy ejufque utpote in quam exortam mox oculi
promiffi fui Iridem voluit effe fignum. omnium convertantur & promiffi à
Secundo, neque Iris eft naturale fignum Deo de non futuro ampliùs Diluvio
DiviniNuminisbenigni-
non futuri DiluVii tum quod ca faepiffi- memores, ad
mè fuerit ante DiluVium non obftante, tatem & mifericordiam conedebran-
quod pofteà vemtDiluVftm tum etiam, dam fiducialiter animentur.
PA P. S
PARS
 Pars IL
De geftis Noe poft Diluvium^.
Caput I.
d/Cn Noc aliquanto tempore in montants Ararat regionibus
commoratus fit
Oëmo cum filiis fuis Stm, verno temporis calore, incopiofiflîmos
Çham Japhet ex Arca germinum fœtus erumperent Agro-
'unà cum animantibus e- rum campi fœcundo feminumjadu im-
greffe, noneftverifimile,
praegnarentur Animalium ergô uni-
eum fîatim in planitiem verfa multitudo foecundis congreffi-
adhuc aquis madidam & immenfi limi bus, prxceptum Domini complerent;
copiâ undiquaqûe oppletam in qua Non eft, inquam dubium, quin Noê
neque herbae adhuc eruperant neque prudenti confilio & providentiâ tu-
arbores difcoopertz adhuc germinâ-, guria cafafque ad commodiùs habitan-
rant, neque fontes in finuofàfluminum, dum, exftruxerit; filios fuos agrorum
diverticula, fe diffuderant defcendis-jf colendorum artem docuerit,& quaecun-
fê fed in vaftifïîmis montis Ararat que tandem ad vitam humanam,neces-
campis, 1, vallibufque conftituse* donecj fariarum rerum copiâ fultentandam
univerfi planitiei campi jam ad agri- modos, rationes diàando,inftruxerit,
culturam apti redderentur. Itaque, uti quin & ad miment bonitatis & miferi-
dixi Noëmum ad nonnullos annos in cordix Divinx beneficium,quo àperdi-
medio montanx habitationis diftri&u, ti Mundi interitu eruti fuerant reco-
jam à defluxu limi libero, fontiumque gno(cendum,DEicultum per Sacrificia,
fcatebris faluberrimo commoratum aliafquecerimoniasfacras praelcripferit ji
prima agriculture exordia inftituifse, verbo, nihil eorum,quae ad politicae mo-
rationi confonum elseyquis non videt? ralifquevitae tranfadionem, neceÊaria
In vafiiffimis itaque montis Ararat re- videbantur, eum intermiHise credibile
ceffibus & agriculturam exercuifse eft. Montes enim primzvos poft Dilu-
& per filios, propagationi humani ge- -pium homincsamafse, jam in pr~ecedenti-
neris inflitifse, dubium nulli efse debet, but diftum fuit, eas ob caufas; primo
qui qaxfuprà de planitiebus VïhtYio quod tum inferiorem terrx planitiem
oppletis adduximus, > rite conceperit. necdum in fluminum alveos divifum,
Nam cum fuprà in primo libro oftende- fed alta limi congerie, opprefsa cunâa
rimus, TSiomum cum filiis in Jrcamïn- fqualerent tum quôd vaporum no-
grefsum fuifse, menfe Ni fan, qui par- xiorum ex tot hominum, animalium,
tim Jprili partim Maio correfpondet, ferpentumque cadaveribus exhala-
uti ex Hebraorum computu confiât (Di- tionum mifcellam quâ terreflrcs quis-
luvium verô unà integro anno durave- | quiliae inficiebantur oppido homi'
rit, certum eft illum egrefsum extra num animaliumque faluti noxiam co-
Arcam fuifse eo ipfo tempore, quoin- gnofcerent fatiùs itaque judicabant,
grefsus fuerat quandp jam in monta- in altioribus montium locis ob de-
na habitationearbores, pafcua plantae, faecatum jam acrem ventorum falu-
Z 2 britate
britate purgatorum,unàcumfalubrium minam) adeb compléta effebominibusea loca,
aquarum fcatebris confiftere ufque ut necejfe fuerit multos indè recedere fed
dum multiplicato génère humano no- Noë dut ibi manfit Juofque filios primùm
vas femper & novas habitationes ad pla- docuit agriculturam artefque colendi vites,
nitiem ufque conftruerent donec jam ^conficiendivinum, tum facros ritus, @ce-
nonnullorumannorum decurfu, vi folis rimomte colendi DEUM, multa quoquenatu-
fîderumque influxu habitationi homi- ralium arcana mandaVit literis quœ apud
num idonea aptaque reddetur qux Scythas, Armenos, lolos Sacerdotes légère,
apud Commentatores in libro Micra bagga* docere, & di fceref m eîi;. docuit quoque cur-
dol appellato confirmantu^. Berofus fus ccelorum & mmfes dmdeàm ad motum
quoque fi tamen ei fides habenda,
plu- Lunœ accommodatoi } multaque impojïerùm
rimanoftris conformia deiis rébus à yentura Jflronomiœ fcientiâ prœdicebat;
TSloè poft (DiluVium geftis narrat. Finito quamobrem quafi DEUM quendam Venera-
Diluvio,c«w Jrca m Gorâixo monte Ar. bantur, eumque Solem @ Coelum cogno'
meniae confedijjet Noë paulatim in loca minabant adbortabatur autem homines
plana &breVi multiplkata progenie (perpe~ Familiarum principes ut no\as(edesquœ-
nw emmgemellos edebant tna/culum & fœ- rerent.

C A P U T IL
De Tlantatiotw Fineœ à NoèfaBa, &- utrum ante Diluvium ufus
plantâtionts vitium, &* vint fuerit>
S Acer Textus cap. 9. de Noë fie cum omnia profundi & limofi fedimen-
habet Cmpit Noë viragricolaexer> ti aggregatione, am fepultafqualerent,
cere terrant & plantaYtt Ymeam bi- neque etiamfi femina jam in gramen
benfqueYinuminebriatuseft. Cui Hebraea aflurgerent ad multos tamen menfes
Le&io confonat maturefcere non poterant & confe-
MfQ" a,5 yt~n i1C'~i1 fQ'K ni 1-~n~i quenter fame enecari eos necefle erat,
fi aliundè copiofam frumenti, aut race-
':lt?'1 t"n ro
provifionem paratam non ha-
Et cœpit Noë virterrœ & plantaYtt \i- morum buiffent. Ego«itaque ex hujufmodi
neam â? cum bibiffet vinum, inebriattis eji.
aâionibus concludo Noëmum non uti
Chaldaea fic habet
nonnulli Interpretes hujus loci imperitè
î<d-)D arji >t^nî<3 nVâ iaj ru ion exponunt, ex emergentibusderepente
tïi *<-or\ in 'ns;i pofi (DiluVium germinibus fegetum -&
Eteœpit Noë viroperamterram, & plan- recentibus uvarum racemis & agros
t0it Ytneam, Ô? béitex Ymo^ Sf inebriatus confitoscoluiflè & vineas plantarecoe-
îU Hifce ,conformibus verbis refpon- piflè Hocenim falfum efse, ex diâis
àetGrœcaSt. Arabica. paulbante rationibus luculenter patuit:
His pnemiffis jam videndum reftat, fequeretur enim fegetes Ratimpoft "Du
x
undcham Noë ad agricultura m, & plan- luYmm non tantum exfeminiofrumen-
tationemvinez, triticum fimiliaquefru- taceo, aut vitibusinfrafaeceslimofasre-
mentacea femina undenatn racemos liais ftatim refloruiffe; fed & jam ad
vitiumacceperit; certum enim eft, ne- meflTem quoque colligendam vinde-
que femina immédiate poft ViluYmm miamque inflituendam opportunas
neque vîtes neque fruâiferarum arbo- aptafque fuiffe, quod&climatimontis
rum radices illum obtinere potuifle, Ararat, prxfeitim verno tempore pror-
fùs
fus contrarium efle, quis non videt ? imo malia viâitafle diceretur; Verùm eo*
idipfum vel ipfi nature repugnareindè rum opinionem jam fuprà confutavi-
patet, quod frumentaceae fpecies terre- mus. Siergopanis in ufu fuit ante Di-
ftrium qoifquiliarum immenfa congerie luVium^ certe vini quoque ufum viguis-
& mifcellâ corrupta & oppreffa non fe, illum fateri neceflè cft qui primae-
nifi multorum annorum decurfu inftau- vorum hominum in omnem ingluviem
rari potuerit, & ex hodiernitemporis, ebrietatemque effuforum intemperan-
quibus campi oblimantur, inundationi- tiam non novit neque ii audiendi funt,
bus,experientiâmagi{trâ confiât; Non qui uvas quidem illos comediflè ajunt,
igitur Noë ex feminibus poft Diluvium fed minime vinum bibifle quafi vero
immediatè produis, aut ex vitibus adeo ftolidi fuerint ut nobili uvarum
jam uvis gravidis; fed quemadmodùm liquore alle&i illas non in vini liquo-
in prœcedenti Libro ubi de Commeatu jirca rem facillimo negotio per exprefllo-
ageremùs ante (DiluVium Cecmn quic- nem refolverent quafi difficiîius illis
quid ad agrorum culturam, & fruûifera- fuerit ex uvarum expreflione vinum,
rum àrbôrum plantationem neceflà- quàm ex mellehydromely,autexfuc-
rium erat, ne poft Viluvium'm tanta ter cis pomorum,pyrorumque expreffione,
reni globi confufione,& trànsformatio- mulfum parare neque enim verifimile
ne, de6cientibus & feminibus, & fru- eft, folius aqux potu illos vixifle fed &
âibus fame & aerumnis enecarentur, fuccis ex variis fru&ibus express po.
fecum, uti prudentem & fagacem œco- tum fibi confeciflè Eft tempus, & vi-
nomum decet, in Arcam detulifle. Qui vendi neceflitas adeo ingeniofa,dum ad
verô hoc loco mihi objiciunt, ante (Di- corporis fuftentationem non folùm res
luVtum neque frumentum, neque vites neceflarias fed & delicias gulae con-
in ufu fuifse, illi uti naturaliùm rerum gruas, reperire non defiftat, quod uti
peritiâdeflituuntur,ita quoque turpis- hod ierna die accidit, ita quoque non vi-
fimè hallucinantur, idque fequentibus deo, illud naturae beneficium cùrpri-
rationibus demonftro neque enim hîc mxvis hominibus denegatumvideatur.
ullam neceffitatemvideo, cur, ut fax as- Neque ullam vim habet illorum ob-
fertioni nonnuHam authoritatem con- jedio, dumdicunt nil deeo in Sacra Gc*
cilient, deftru&o totius Naturas fiatu, ( nefis Scriptura cemperiri, ac proindeex
ftatim ad miracula confugere non ve- omnibus mortalibus primum fuifse vi-
reantur. neae plantatorem Noëmum, primumque
Natura rerum ab exordio Mundi à qui vinum guftandoinebriatus fit: quod
j
rerum omnium conditore conftituta, fi intelligatur poft DiluVium verum eft,
femper eadem, &immutabilisperftitit, ante verô (DiluVium apud prima; vos ho-
& ufque ad ultimam rerum confumma- mines intra 1 656. annos quis non vi-
tionem perflitura efl: fine caufa itaque det, id admitti non poffe? Erant illo
affeverare Nature operationes alias tempore hominesà pofieris Diluvii, non
ante DikYtum alias poft fDiluViwn fuiffe, difparis conditionis certe uti robufto
temerarium, ne dicam ftolidum cenfeo j corpore, & longaevâ vitâ praediti crant,
Et frumenti quidem panifque ufum ita quoque in tanta atque tam multiplici
fuiffe ante VUuYium nemo negat imô rerum ad vitam fuflentandam neceflà-
Sacer Textus id apertè docet cap. 3. Gen. riarum apparatu vini ufum nefcifse,
Infudore Vultus tut vefceris pane, frufirà qui s credat ? cum ex fe, & fuâ naturâ in-
autem hxc à D eo â'iStz fuiffènt fi clinarent, non uti bruta animantia ad
Adam panis ufum nefciflèt imo folis folum herbarum fruâuumquc ufum,
herbisj&fruftibus, & hommes & ani- fed & fuccefsu temporis ex carnibus,
Z 3 1.herbis,
 hcrbis,fructibuique, dehcatiflima edu- mimique dataopera vitium furculos intra
lia adinveniffe quibus non dicam ad Arcam unà cum ingenti frumenti co-
neceffitatem fed & ad delicias in con- pia, fruciiferaruir.que arborum ftolo-
viviis, quibus ipfo Chriflo Servatore no- nibus attuliffe ut ea lubito in planta-
flro attefiante indulgere folebant, u- tionis negotio fervire poffent; unde cer-
terentur fiquidem apud Matth. cap. 24. tum eft omnibus reda judicii trutina
Verf. 37. & apud Lucam cap. 17. Qhri- rem ponderantibus ISLoëmum pofi ex-
Jlus fic loquitur Sïcut enim erant in die- cultam vineam uvas non guftafle tan-
bus ante Diluvium comedentes <& biben- tnm, nam ut experientia conftat uva-
tes & nuptui tradentes ufque dum Noë rum efum, vim inebriandi tantam non
intràVit in Arcam (Sinon cognoVertutt do- habere, ut Noëmttm in ebrietatem pro-
nec venit Diluvium & tulit mttes fic erit fundam cadere fineret fèdexexpreilb
adventus Fifo bominis Si itaque comede- uvarum liquore vinum confeciflè,cujus
bant, & bibebantiftisdiebus quis fibi fuavitate allcâus,dumnimium potaret,
perfuadeat in conviviis adeo folenni- inebriatum fuiffe, non quod nunquam
bus eos folo herbarum fru&uumque j vinum bibiffet fed quia vini & iuavita-1Vini ufus
efu,aut folo aquae potu confueta fym- tis ejus ante <DwVtum frequenter gulta- Vinte Dilu-
ium.
pofiorum fefta peregiflè j quin potiùs tae memor poft tot labores exantiila-
magno eduliorum ciborumque appa- tos, ad confortandas vires, corque laeti-
ratu, genio indulfifse certum eft cum ficandum,in tot mœroribus nihilvino
ante ViluVutm hominibus ingenium es- j falubrius conducibiliufque efse pofse
fet promptius &ad eaquae ad gulam cenfebat fed hxc ad eos, qui vini po-
pertinent proclivius quàm pofi (Dilu- tum ante (DiluYmmin ufu non fuiffe, per-
vium Qui pronitatemhominum ad ci- peramaflèverant, fufficiant.
borum lautitias & gulae irritamenta, Multi itaque imô plerique jiutbons Ebrictag
aux nullo unquam tempore, ad ea quo- cenknt Noëmum ex ebrietate utique luntaria. Noë invo-
vis modo procuranda,norit, quod dixi, involuntaria quàm ex potu vini incur-
verum inveniet nifi quis forfan primae- rerat, non peccâfie fed hanc notam
vos Mundi homines à pofteris fpecie Mo/en memorixproderevoluiise,&lit-
diftulifse, amentiùs fibi perfuadeat. teris nunquam interituris pofteritati
Quemadmodùm itaque ifto tempo- confignare, & immortalitati commen-
re frumentumin farinam primo mole- dare cenfuifse Primo, ut ex hoc etiam
retur, & deinde in panem quocibaren- appareat quanta fit Sacra Scripturx
tur, cbqueretur ita etiam uvae primo fimplicitas & finceritas, dum nihil difsi-
in liquorem expreflae vinum ad biben- mulat, fed omnia mala xquè ac bona
dum liippediçabant,quae humanae vitae j integrè atqueincorruptè narrat deindè
fuftentandae éommunis & fubftantialis in exemplum & documentum eorum,
cibus, & potus eft ut proindè Cbriflui, qui hujus loci hiftoriam leâuri funt, ut
Servator nofler hafce binas materias, ex aliis periculum facerent quod fibi
panem & vinum, in corpus & fangui- ex ufu foret nimirum ut vitia & mala,
nem fuum, in Eucharifti» Sacramento inquae fan£tiflîmos & fapientiflîmos
convertendas, in animarumeibum, tan- cernèrent efse prolapfos, tanto ipfi
quam ufui humanoproprias, aflu mèremajori ftudio & diligentiâcaverent &
dignatus fit. fugerent quantô fe illis virtute & pru-
Ex hoc itaque longiori quam par <dentiâ inferiores cognofcerent Nam,CurDEtiî F
permiferit
erat, ratiocinio quàm luculentiflïmè ut reâè *ProVerb. 20. habetur Luxu-1Uoimum
colligitur ante (DilWPium & vini potumrio/a> res virium, s & tumultuoJa ebriztfy
in-[intemebrieta-
cade-
tra Arcam inufufuiflè, & vineas plantatas i Not- numerabiliumnempè
1
matorutnparens, r
re.
contulit. fimul
 fimul &altrix uti ante Diluvium fic &
poft illud. Mbfes itaque hoc loco non
tam commemorat corripitque ebrieta-
tem Noê, quàm primam originem da-
mnationis gentis Chananeœ contume-
liam videlicet patris eorum Cbam quâ
is patrem fuum Noë propter ebricta.
tem, nudatis pudendis jacentem aflè-
cit, atque unà omnes pofteros hoc
exemplo admonere voluit quantum
malum fit immodicus vini potus,
quantorum malorum caufa fit execran-
dum temulentix crimen. Sed jam ad
alia.

Cap ut III.
De multiplicationeAnimalium poft Diluvium &• an Noë
poft Diluvium fdios genuerit.
|I "Xlximus
'
Egreffuss

Atca ver-
no tempo
re accidit
in procéderai CapitutojSLoê' verfum Orbem Infulafque longe re-
Iotww eodem tempore, quo .4r- motiffimas in fequmtibm ex profefso di-
cam ingrefsus fuerat eodem id âurifimus, eô Leâorem curiofum re-
eft, poft unius anni curriculum ex ea- mittimus.
dem egrefsum efse videlicet verno Unum hoc locodubiumfolvendum
tempore, uti in prœcedentibus fufè de- reftat. Utrùm Noë poft Diluvium filios
monftravimus, quocunâaanimaliaex genuerit ? dequomagnainter Interpretes
benigno calore & tepiditate terrae in controverfia eft. Nonnulli id mortlicùs
fœcundos ftimulantur motus, quod non affirmant quidam eâdem pertinacià
accideret, fi ut nonnulli Interprètes vo- negativam ampleduntur opinionem.
lunt,menfe Nolrembri quoeunâatrifti Prioris fententiae fautoiem habent 'Be*
afpeâu ad corruptionem tendunt, ar- rofum apud Annium ait cnim, Noêmutn
bores fbliis viduantur, & occluf» terrx comparesfiliosgenuiflè poft 2></«V/wwi,
vifceribus, omnia nivibus operiuntur.-cofque Gigantes, quos ex nomine uxo-
Verno itaque tempore & fole in fœ- ris qux TiUa dicebatur, TitanM appel-
cundo Arietis figno calido,. & humido, la vit. Verîim hxc ut fabulofâs narratio-
queîs cunâorum genefis confiituitur, nes fapiunt ita quoque repudianda
exiftente animalia jam ab omni tetri funt majorem veritatisvimôbtinent,
carceris molefiia libéra nâtura fiimu- quae fequunrur ait enim TSloëmwn unà
lante, brevi mirum in modum fe propa- cum filiis mandatum à DEo accepifïè
gâfse,nullidubiumefse débet, nifi for- vacandi generationi prolis & fimul
fan ei qui verni temporisamœniffimam cum mandato fœcunditatis vim obti-
conflitutionem qua cundae herbae, nuifle hoc enim fignificat Mofes, nar-
plants recenti &amabiliefflorefcentiârans DEUMbenedixiffeNoë & filiis
fuâ, uberrima pafcua ad animalium nu- ejus,&dixifiè, Crefcite & multiplkamini,
trimentum praebent & deindè ex ar- & replète terrant. Nec fa s eft, taie àD eo
mentis, ovibuspecudibufqueingens la- mandatum à Noënegleâum fuifse, viro
âiciniorum ad vi&itandum incremen- utique jurMimo & Divinac voluntatis
tum ita ut brevi montes & valles, & obfêquentmimo. Neceflîtatem praeter-
planiorà loca omnis generis animali- eà eum propter hominum eo tempore
bus tam volatilibus,quam quadrupedi- paucitatem ad generandum impulifse
bus tandem poft nonnulla luftra va- nemo dubitare débet nec enim illum
ftos circùmfitarum regionum tradus ob éoo & ampliùs annorum aetatem,
montiumque recefsusreplerentignora* cum poft Diluvium adhuc trecentorum
rit. Verùmcùm de animalium peruni- annorum & quinquaginta, quos vixit,
vires
 vires ad genefandutndeferuerant. At- I filium habuifse cui nomen Junithu»,funhbim
fanè non fuit
que hx funt rationes quas Jm'w ad id Chaldœorum dogma eft ego il-
filius Noë,
fua: fententiae cônfirmationem adducit jlum non Noë genuinum filium fuifse(ed unus
difplicuiffe videntur Cajetano reperio,fed unum ex filiis filiorumNoë: ex nepo-
tibus.
neque
is enim ponderans illa verba Qui egrefii fic enim Mor Ifaac in fua philofophia
funt dehtcA dicit quod Noë poft <Di- j Syriaca
luv'mm alios filios genuit nifi enimha- •jliI U*Jflo oen ]bl\oi looi ù^o
buiflèt filios, non dixifset Sem, Cbam,
**i.a» t*io-)
aJ-û çSo oai
Japhet filios fuifseNoë, qui egreffi fue- Ijcti ^q^aJcu ir^A^o
rant de Arca ad differentiam fiqui- utiSi
dem aliorum filiorum meminit illorum
..m»So?oi
trium qui cum patre de Arca egreffi Fuit in illa fygione Orientali homo ex filiis
fuerunt, & ideô praeffiterunt aliis filiis filiorum Noë qui y>ocabatur Junithun
Noë po(l<Diluy>iim gencratis, ut eorum five Hermès hic (cientià inclytus, ele-
nomina penitùs fuerint abolita & illi git fibi loçum ab omni hominum con-
tantùm nominati & tanquam patres fortio, & familiaritateremotum,&abiit
Mundi habiti funt. in defertum vaftum & à vocibus & ocu-
Secunda fententia eft Tererii alio- lis hominum immune, affiduo intentus
rumque, qui uti Noèmm pofi Dilulrium in firmamentum cœlorum, exploravit
filios genuifse negant, ita quoque gra- Rellas, & luminaria, & confuetudinem
viffimisrationibusid probant, eoquod temporum,& maximè in luminaria ma-
nihil de iis Sacra Hifioria commemoret, jora, laudanshorum creatorem fapien,
mentionem tamen facere debuifse, ex tiffimum, en fic per quietem & folitu-
eo patet,quodNil de Noë dicatur, quod dinem ex continentia fua
àtumultibus
ftrepitibus hominum liber, incordis
tamen de aliis Patriarchis femper Sacer &
Textuë dicit, poftquam rot, ac tot an- perpétua ftellarumque contemplatione
eft illi gratia cognitionisftellarum
norum efeet, genuit filios & filias re- •data
tiqua vide apud Interpretes, nifi fabulas & zodiaci. Hune nos in Obelifco Pam-
Tïabbino.
wwdcca- <]{abhmorum feâari velimus Noémum pbilio eundem effe diximuscum Mercurio
firatione à filio fuo Cham dum nudus in tento- Trifmegifto, quem JrabesAdris Aîgy
Koe per
Cham fa- rio fuo jaceret, fafcinomagico nonnul- ptii Ofiria Cbaldœi Zorùajlretft Syri
da fabula
lis verbis fubmurmuratis, infigni fterili-
]ZûCi? l^a^Z Thalitbo rabuotbo, tripli-
tatis notâ cafiratum fuifse. Sedhxcuti citer magnum dicunt De quibus quàm
indigha funt ita ea quoque ridiculis ampliffimè in Obeli/co lPampbiSo,fol.^6.
Poètarumfigmentisdetor/o; & Saturno à nobis aâum vide. Sed haec infequemu
adfcribimus. Qui vero afserunt Noë bm fufiùs.
1 4' ut IV^
Cap «~ j.

T>e (Jhfonte Ararat^ & utrum ex po/teris]3oc nonnulli ad Arcam

fyeBmdam montem afeenderint.

Gtmf. 8. EX
r<
Sacro Textu Hebr^eofic legitur:
Sy
CbahLea verô LedHo fic habet
ta-»-»* 'in nann mm ii-ip "'r.3".v~I'I~ln nrtn
Et requieVit Arca fupra montes Ara- Etrequievit Arca fupra montes Kardu.
rat. Cui Graca Le&ioconfentit: j^ otut- Quisautem fit
mons Ararat } nullo non
$i<rivh mGutoç cBnrà opn roikçetçtpr. «evo celebris & memorabilis, explican-
Etrefedit Arca fùpra montant Ararat dum ratus fum. ^^r<j*monseft,utvul-
gata
 gata le&io habct, Armera*. Et requievit caufâ fecum detuliflè. Ego vero quid
Arcalupra montes Armeniae. Super mon- de eô fentiam, aperio.
tes dicit Armenix non quod is mons fit Nihil Monte hoc & Arca apud pofte-
feparatusabaliis, fed quod in iismori- ros A7o« celcbriusfrequentiuiquefuiffe,
tanis jirarat aux longajugorum cate- nemo non novir cum enim continua à
natione, à Chaldteis gardai montes di- tribus filiis SemjCbam & Jjphei adhuc vi-
cuntur, univerfam Arfneniam y Ter/idem- ventibus de formidabili 2)//«Wo,decun-
que ab occafu ad ortum déterminant, (Sisanimaliuinipeciebusintra^rfdwin-
Arca fteterit. Mons eft altifllmus & pœ- trodudis, de nova Orbis per o£ro perfo-
nè inaccefliis & quemadmodum mihi {bnas inftaurationc,(tupenda narrariau-
Patres noftri ex India pet Fer/idem in Eu- diflènt, ablque ulJa ambiguitate credere
ropamreduces narrârunt, in tantam lon- pareft, complurestantorummirabilium montent yîrc<tfpe-
gitudinem extenfus utad oâiduum narratione percitos, incredibili ipeâan- aandx
caufa a-
femperin confpe&uhabuerintverticem dae ^/•c<«,quam in verticemontisreman-fcendiffe'
ejus, perpetua nivium inveteratarum fiffe audierant,defiderioexarfitfe;neque verifimile
eft.
Longitu- coacervatione coopertum. Montes hi, uti eft
curioforum hominum inquietu-
àŒtolomœo vocantur G(WM«i.,eor unique do, fe continere potuiflè quin montem
tudo mon-
tis Aiaiat;> longitudinem ponit 75 grad. 39 grad. conlcenderint atque in perpetuam rei
latitudinem qui ratione variarum Re- memoriam,extabulatis& aflumentis bi-
gionum circumjacentium, varias appel- tumen abrafum unà cum nonnullarum
lationes foreiti funt Siquidem nonnulli tabularum fragmehtis ,in teftimonium,
Caucafum, quidam Taurum dicunt. 'Perfœ quod Artamvidiflènt, fecum deportafle;
& Arment Arem iSLoe'j id eft, habitatio- undè & alios haud dubiè rerum mirabi-
nem Noë appellant,ob Arcam, qux in eo lium narratione perculfos,idemtentaffe,
quievit;& mons quidem,inter altifîîmos vero haud abfimile eft. Refert Hifloria(
Orbis montes unus, ab ortu refpicit Ter* ,frmenorum fuiflè olim in Mbnajlerio e
~dem, ab occafu Georgiam, fibi Iberiam Se NacbfeVanvirum (ànâitatis opinione il- 1
jirmeniamminorem, à Meridie MareTer- lufirem, qui ardentiiTimo femper Arcœ
Jîcum à Borea Mare Hircanum, five Ca- videndae defiderio aeftuabat, & ut Arcam,
Jpium in MedorumTartborumque Regio- admirandum illud Divins providentiae
nibusingentis hydrophylacii lacuàNa- opus, quo perditoMundo priori, totius
tura ditatum, quod ingentibus flurnini- humani generis,atq: animât* naturaein-
bus amnibufque,id efi, Eupbrati, Tygri^ ftaurandae feminarium conftituebatur
Araxi 8c Hidafpi, aliifqueoriginemprae- coram viderc licerer,continuisprecibus,
Kachfc- bet. Adhujusmontis radices hodiè Mo- votifq Veum follicitabat.Praemiflisitaq j

naftenum
najleriumNachfeVan, ubi Patriarcha Ar- piorum operum excrcitiis, quodamdie,
menomm refidet,exiftit,nobili Bibliothe- Divino fretus auxilio neceflarioviâu
cà hiftoriifque quà Sacris, quà profanis inftrudtis,iterin montem aufpicatuseft,
""nadra fpeâatirlimum Narrarunt mihi
dicesmor non iè- arduum fanè,tumob prœcipitiorum pas-
tnArarat'• mel Armeni hîc 1(omœ negotiantes, mon- fimoccurrentiummultitudine,valliumq;
tem altifllmumeffe,& Iongè latéque ex- profunditatem, tum etiam ob ferocium
porre&ilm neque hucufque ullum in- animalium in eo ftabulantium commo-
ventum effe, qui verticem ejus confcen- rationem,oppidô periculofum. Triduo
derit quod îkrofi relationi repugnat. itaque per avia, &devia divagatus,cam-
Ait enim, Noë pofteros in tanta venera- ) puni à vertice montis non remotnm in-
tione huncMontemhabuiffe, & com- venit,in quo,Iabore,corporifq,laflltudi-
plurls qui illum afcenderant bitumen ne exhauftus cùm nonnihil quieviffetin
ex Arca tabulis abrafum expiationis gravitiîmumfoporem!ncidit;cumpo~M
Aa evi-
evigilaflet & hinc indè refpicicns, flu- Pofito tamen nonnullos pofteriori-
pendo fànè miraculo fefe eodem in lo- bus feculis montem afeendifle j Dico
co, ex quo iter in montem fufceperat; tamen eos ex magna tot millium anno-
deprehendit, quin & Angelum, fibi ad- rum transformatione, montis, ne qui-
(iantem, qui eum hoc verborum tenore dem Arcœ veftigium reperire potuiffe,
affatus eft D E u s quidem tibi non permi- co quod Arca fucceffu temporis magna
Jitvidere Arcam, ffivinœ illud provident'tœ j nivium inveteratarum, glacierumque
inftrumentinn,tiec alteri videre licebit; ne ta- accumulatione,ita profundè obruta fue-
men preces nu Vacuœ ftnt eccè tabulam ex
rit, ut nulla amplius eam aut reperiundi,
ipla Arca defumptam tibi nsittit, ut ea in ~c- autfpeâandifpesfit; Accedit,quod tot
défia ad perpetuam concept beneficii mémo' millium annorum decurfu, ligneam Ar-
riam pofita conferVetur quam& in hunc cx molem, vel humiditateconfumptam,
ufque diem in EcclefiaPatriarchali Mo- vel in faxeam molem converfàm fuiflè,
naJierüTlachwanR efidentia Patriarche vxà\oArcœreliâ:oveftigio,veriuscenfea-
confervari ferunt. Verùm de hac hi- mus. Quas non tranfmutationes fola ^0-
1
ftoriafides fit penes authores. Ego fanè ma à fui conditu ufque ad hxc tempora,
exiftimo, in primis poft DiluVium fecu fpacio duorum millium annorumincur-
lis, viventibusadhucfiliisNoë, generis rit ? Quis unquam fabricam aliquam fub
humant progenitoribus & gentium Regum dominiocelebremhodiè vidit ?
ducibus, uti recens adhuc & frequen- nemofanè, dum omnia in profundiflî-
tiffima de S)tluvio de Arca fupra mon- mis terrae vifceribus fepulta vel etiam
rem depofita, rerumque geftarum nar- in pulverem contrita;&ferè ad nihilum
ratio paflim in ore hominum verfaretur, redaâa fqualefcant Capitolium fané,
ita plures quoque in apicem montis, ut quo, uti Jmmianui Marcellinusrefert,nil
tam ftupendam fabricae machinam co- ambitiofius Orbis terrarum exhibuit :»
ram intuerentur curiofitate percitos, ità hodiè evanuit ut praeter nonnulla
afcendiffe eft enim curioforum homi- fundamenta,confulum tempore ad id
num infatiabilisquxdam cupido, ad ea; majori magnificentià conftruendum,;a-
qu3c à toto mundo magnâ
vénérations &3l ,ne quidemullum hodiè, five Tem-
celebrantur,monumentafpeâ:andaEt pla,7oWcaeteri/queDiis Sacra,quorum
quotidiana experientiadocet quantus 66 fuific feruntur, five alia celebrium fa-
fit in Urbe advenarumLiteratorum ar- bricarum monumentaipeâes, veftigium
dor in Romanarum antiquitatum mo- appareat idem de ArcaN.oë,âici velim.
numentis explorandis quot fufcepto Erat hxc moles lignea bitumineintus &
per maria itinere JSgjptum petunt, ut foris cooperta verum & hxc injurias
Pyramidum prodigiofas ftru£taras,reli- temporum minime refiflere poterat,
quarumque antiquitatum reliquias ex- quia lignum ex continuanivium lique-
plorent quantômagis primis poft ©»/«- fadione, &humidoconfumpto, bitu-
yium feculis, hujufmodi videndae Arcœ mine folo in ingentes glumoscoadl:o&
defiderium in animis hominum viguiffe condenfatione rerum fuperjcâarum
putamus ? An veropoftremistempori- profundè fepulto,vel(uti/«/'rrfaTxi>in fa-
bus fucrint, qui fimile quid attentârint^ xum vivum) quemadmodumexperien-
nobis non conftat & omnium pœnè tiain multisaliisrebus docet, converfo.
Hifloricorum altum fit filentium. Quae Montem quoq; ab ea,quam à prima poft
vero ex Hi/îoria'B. Odorici legnntur de (D//uV/«mconftitutione,obtinebat,oppi-
Arc*, inventas menfuratoribus illa utiq; doà pofteriorum temporum forma dif-
fabulofis potiùs quàm verofimilibus ferentem acquifiviffe,folus illene|abir,
narrationibusadfcribenda duxerim. qui admirandas terreni globi complu-
rium
 rium annorum tranfmutationes igno- tempwt perpétras mVibus obfitus à Mari
rât^ Siquidem à tot annis verifimile eft, Cafpio 1 fere mill. Gerrn. difiat. Tam
montem paulatim imbrium nivium, Perfse veroquam Armeni referunt, partem
procdlar.umque turbinibusexefum, at- adhuc Arcx fed in petram converfam ibi-
que in profundiffimas valles difcrimina- dem rejïare. 7Slo?mullis ex noflris Scama-
tum, nudatifcjue limi defluxu fcopulis, chix Medix urbe in Armenorum Ec-
pœnè inacceffum ad apicem aditum clefiam introduclis crux monfiratafuit ni-
praebuiflè ut proinde mirum non fit, gro'punkei colorisquod ex Arca Noë
neminem ex pofterisextitiflè, qui hujus frujlum effe ajjerdant eanicjue loco reliquia-
inquifitionis memoriam reliquerit; vel rum babebant pretiofo panno mVolutam. Ve-
fi nonnulli eofine montem afcenderint, rumboctempQre tum obcircnmjacentiumfco*
illos tamen partim laborum pertaefos, I pulorum, rupiumque maccefjantm frequen-
partim de defperata Arcœ inventione, tiam, tum ob Vallium immenfas profundita-
ab inquifitione deftitiflè cenfemus test quajam à tot millibus annorum vel
Teftatur qua; hucufque diximus Incli- pluVtarumimbriumqueedacitate abrafo mon',
tus Olearius
avrovlnç in fuo Mofco- te, vel etiam terrœ motibus abrupto différa*
perfico Itinerario hifce verbis Mons que ad bujufmodiinaccejfa loca multo minus
Ararat hodie ah ArmenisdiciturMeffim,j ad montis apicem Arca; locum nulli morta-
à Perfis Agri ab Arabibus Subeclhan,o- lium aditum prxbent.
nmium inter Caucafi juga maximum; Mens Figuram montis Ararat', videas in
fane prœaltits quo majorent in fiojlro bine' diâo Olearù Itinerario fol. 398. Germ.
re non vidimus ex nigris & rudibus fcopu- edit. Sed haec de monte Ararat fuffi-
lis compaBué cernitur œfliVo hyberaoque j ciant.

P A R S III.
De Tranfmigratione Gentium quâ per
tres filios Noë, Cbamffaphet ,genus huma-
num per univerfam Terrée faciem
profeminatum fuit.
C A P U T I.
De facie Terrent globi poÏÏ Diluvium comparât a cum illa
ante Diluvium.
Um Sacra Scripturâ tefte differentiorem formam quàm ante 2)i-
àqua (DiluVii 1 5 cubitis fu- luvium fortitus fit. Verùm cùm haec
pra altiiTrmos OrbisTer- non nifi unius cum aitera faâa compa-
rarum montium vertices ratione cognofci poffit; & primo qui-
exaltata, univerfamglobi dem de ftatu globi Terreni ante Dilu-
terreni fuperficiem cooperuerit 150 vium non tamen nifi conjeâuris haud
dies non eft ullum dubium, quin glo- incongruis fultus deinde de illo poft
bus Telluris multo aliam ex hac aqua- Diluvium quoque pari paâo aifturus
rum colluvie,conliitutionem,multoque fum.
Aa 2 Si
 Si rerum Sublunarium in hoc infimo Et procul à pelago concbœ jacuére marinai
flantia re-
rum mun-
globi terrefiris theatro ftupendas mu- Et vetus inyenta eft in montibus anchora
danarum. tationes penitiùs confideremus repe- fummis.
riemus, nil in iisadeô Habile, nil adeô Quodq; fuit campus \Vailem decur/us aquaru m
perenne, ac folidum quod non intra Fecit & illtiVie nions efl deduclus in œquor,
breve tempus fuas fuftineat contrarias. Atque paludofa ficcis humus aret arenis,
viciflitudinum alterationes ac ultimo Quœque fitim tulerant flagnata paludtbus
tandem in id, quodab initio fuit, Chaos hument,
refolvatur. ) Jfnglia Gallix quondam amico
nexus olim Con.
Experientia omnium lèculorum do- conjugioadhatfit. Nordjlrandia Borealistinentes
cet, Tellurem fuos pati morbos & al- Jnfula quam Qran^ius Friftam Aquilona- erant.
terationes ex variis interioris oecono- rem vocat, cum Tbietmarfia continenti
miae diffidiis exortas Nam cum ut adnedebatur,modôà continenti avulfâ,
Lib.i.Me-re&è Ariftoteles Inférions Tellurispar- atq; in Inmlarum album adfcripta, Am-
leor.
tesper'mdè ut animamùm plantarumque cor- phitrioneasleges fcftatur. Idem de Freto
Heiculeum
porajuVentutem Gp feneStutemfuamhabeant; Herculeo & Siculo teftaturVal.Flaccus: ScSkulum.
re&è concludere poflumus Orbem iteque en ~ex lFolus illie
Terrarum, necquoad interiores nec ityStor erat, Lybiam càm rumperetadve*
quoad exteriores partes, eo ftatu perfe- na Calpen
verare, quo fuit à rerum primordiis. Oceanus, cùmflens SiculosOenotria fines
LaSlamiuS) flu&uantisnaturaeconditio- Perdent) & mediis intrarent montibus undœ.
nem & mundanx rot* infiabilitatem, Flumina mutant alveos & folitoscurfus; Flumina
quâ omnia infinitis cafîbus invplvens, j florentia pereunt imperia, quxomnesialveos. muta nt

nil fubfole perpetuum nil diuturnum horrendaefirages, uti Divinam arguunt

eflèpermittit, altiùs expendens, ita ex- potentiam ita humanx fortis incertitu-
clamat Enumerarepojjèm, qwtiesrepen- dinempatefaciunt,&mortalesGeoco-
tinisquajfatœmotibus, vel hiaVerint Terne, fmi incolas monent, ut cum nihil Habile,
Veldefcenderint in abruptum quot'mdemer- nil perpetuum, fed omnia caduca, variis
fie fluElibus S? Urbes & Injulœ abierint in fortunx cafibus, variis & improvifis re-
profundum,fru£liferos campos pahides inun- rum ftrategematis obnoxia, cognolcant,
daVerint,flumina &JlagnajïccaVerint,mon- omnem mentis conatum omne ftu-
tes etiam W deciderint abrupti } Velplams diuni, omnes animi, qui ulla re creata fa-
fuerint adaquati plurimas etiam regiones, tiari non poteft,vires ad fublimes&fem-
& plurimafundamenta montium latens © piternas fupra-coeleftium bonorum pos-
innatus ignisconfumit quam quidem inflabu feffiones elevent, DEo foli veluti centro
letn naturœ yidjfitudimm fummi nullo non infiftant, in cujus manu funt omnia ju-
tempore 'Bhilojopbi non fine admiratione oh- ra regnorum & omnes fines Terrae.
fèrVamnt. Variis itaquemodisTerrenumcorpusCaufa ma-
Omnia (inquitSeneca) tempus edaxde- dictas metamorphofes incurrere poteft:tationnm in Tellure.
pajdtur omnia carpit, vel enim Primo montes hiatu terrx ab-
Omnia fede moVet, non finit effe M. forbentur, vel etiam derepentè nafcun-
Flumina defkiunt profugum mare littora tur, ubi priùs non erant. Secundo Mon-
Jtccat: tes, fucceffu temporum, tempefiatum
Subfidunt montes &juga celfa ruunt. injuriis confumpti deficiunt vallibus
Ol'id. Mt '- Ovidius Met. j confequenter exaltatis. Tertio, Terrae,
Vidi ego, quod fuerat quondam folidifiima quas Peninfulas vocant Gegraphi, Graci
tellus, Cherfonefos, tenuiori illo terrefiri tran-
Efjefretuntt ifidifaEldiexœquorettrrtHj fitu, quem Ifthmum vocant, aquarum
violen-
 |
violentià rupto, Infulas facit quae priùs Sinarum regio cum univerfis populis&
continentis pars erant; vel contràlnfu- urbibus abforpta fuo loco lacumingen-
lx conjunguntur Terra continenti per tem reliquit nullo prxter puerum li-
Ifthmos immenfis arenarum acervis, gno innatantem, ercpto. Vidimus &
quos maris violcntia fluâibus adducit, j J noftro aevo formidabilein !P/«r//<e in
conftitutos. Quarto mare, quod ex una finibus Hehetiorum fitx civitatis ex
parte recurfu fuo terreftrerelinquit fpa- montis incumbentis cafu interitum.
cium, ex altera, nefcio quo naturae fcele- Montes Fe/ttVius & Strongyltiî Vulcanio
re, violenta quâdam invafione recupe- bello media ex parte decurtati cernun-
rat, tantum terrarum fludibus in Vadens, tur, qui priùs cacumine coelum ferire
quantum reliquerat ex priori fiatione videbantur. Non dicam hîc de Monti-
recedens. Qujnto nafcuntur fubindè busÇbiles, quos Andes vocant, quorum
novaenonnullaelnfulas, aliisquaeab im- nonnullos deeflè compertum ed, pofi
memorabili tempore conftiterane ab- maximum illum,& omnibus fcculis me-
forptis. Contrà in Terrarum meditul- morandum Terraemotum quo totum
liis nonnullaeregiones,interiorisVukarii ferè regnum in vaftitatem abiit anno
tyrannidedéglutiras lacus poft fe relin- 1646. quemadmodum l^elationes à Pa-
quunt, in quibufdam lacubusabibrptis tribus nofiris ù£tx narrant. Vidimus
terreftrium partium tumuli relinquun- montium abforptionem jam eorun-
tur. Sexto, in partibus quibufdam flu- dem renafcentiam exponamus. Acce-
mina & lacus deficientesterram habita- damus itaque jam propiùs addcfcdum
bilem reddunt In aliis terra culturà & novum incrementum montium.
pinguis, repentina mutationeinlacum Cacumina montium pluviis nive, Cur mon-
evadit. grandine,gelu longsevo cxteriiqueaè- tes defi.
ciant.
Win. lib. 2. Refert 5P/«m«* fuo tempore Cybotum risinjuriis tandem exedi confumique
cap. 91.
altiffimum montem unà cum oppido experientiadocet; & jam in procéderai-
Euriteitaterrâdevoratum, utnullaejus bus ex ignivomorum montium defe&u
ampliùs veftigia dignofcerentur. Ejus- fatis patulr. Sunt enim nonnulli mon-
dem fortunée fortem obtigiffe fcribit Sy- tes, ut in Lipara, Melita & llva> quos
pilo in Magnefta monti,quam praeceflèrat nitrofi ipiritus ex ea parte, quâ venti iis
formidabilis Tantalis urbis terrae hiatu prsegnantes fpirant, ita exedunt ut im-
abforptx intérim». Non abfimilem for- pendentes rupes proximè ruinam mi-
tem expertae funt Galanis & Ganattu in nentur & rupium in Vallibus adhuc
tPkœnicia quondam celeberrimx urbes, fuperftitum ruinae olim fe ereûas tan-
~1'hlegium~E'thio~i~e jugum exceindimum, dem concidifle,abundèteftantur. Sub-
unius noâis concuiïioneviolenta non terranearum quoque aquarum catadu-
ampliùs comparait. PofTumus&nosad- pae, fluminumquc prxcipitofus lapfiis damenta
jungere eos montes, quos nofiris tem- paulatim ita interiorem montium fabri-
poribus terrâ hauftos vidimus. 'Picm cam atterunt ut labefaftatis funda-
mons eft unus ex Infulis Moluccis tantae mentis vel ad primum terrx motum la-
altitudinis, ut inftar columnae nautis bantur quam & unam caufam pu-
multorumdierumitinere,in remotiffi- tem defe£tûs nonnullorum montium.
mis maris traâibus appareret; hic terrx- Ignes quoque fubterranei mirum in
Ignis fub-
motus violentiâ proflratus nullo am- modum ad montium defedum confè- terraneus
pliùsveftigio, fed lacus in ejus loco ex- runtj utifuprà infinuavimus. Ex attri- montes
fubindè in
ortus, bafi peripheriae montis xqualis tu itaqueMontium, Valles & Planities'catcemrc-
folvit.
fpeâatur. Idem contigit in Sinarum re- ut crefcant, neceffè efi, atqucadeôde-
gno, anno 15^6. quo integra montofa crementUm illorum in incrementum
Aa 3 ccdat
cedat circumpofitarum planitierum
valliumque ut proinde illud Jobi in
hilce verificatum videatur Àlluiïione
paulatim Terra conjumitur. Aquae enim
pluviarum,flumitiuin, torrentium, ni-
viumque liquatarum montium latera
ita corrodunt, ut xdium fundamenca in
montibus fitarum plerumque denudara
fpe&entur quod in Germaniœ, quae ve-
tuftisrupibus imponuntur,arcibusmihi
non femel obfervare licuit; nullibi ta-
men magis hujufinodi naturae catafiro-
phe fe fpe&andam prxbet, quàm %omœ,
caeterifque in Latii partibus. Intueor
ego penè quotidie montium 'Palatmi
& Capitolinioliméditas arduafquerupes,
ita tamen temporum injuriâ decrevjs-
fe, ut planitiem ferè aequarevideantur, jîrandiam maris 'Baltbià Infulam Theitb-
immo veteris Capitohi fundamentaeam mar/ïœ, tefte Craii^io Arnerkœ Jufirali
jam a&u adxquare, ipfa fundamento-
rum denudatio luculenterdoceat; adeô
quidem ut quos editos montes olim
fuiffe fcribunt Authores modo nifi
montium veftigtaquaedam tibi perfua-
derent montes ibi quandoque fuiflè
Quiddicam depcninfulis in Infulas, Metamor-
]
phofis In-
& de Jnfulis in peninfulas convertis? }fularnm,
Verifitnile prorfus efi: fréta quibus u- j&il Penin-
lularum.
num nunc mate inter angufiias mon-
tium feinfinuat in alterum mare, olim
Ifthmo conjunâa fuiffe, fretaqueexti-
tiffe, mari, impctuofatyrannide fluxùs,
Kthmum paulatim erodente. Hocpaâo
'Plinio tefte, mare Skiltam avulfic Italûe,
Cyprutn Syriœ, Afiam Europœ Œropontide,
& Tbo/phoro Thracio Eubœam fâœotia;
Eubaoe Mlantem & ~Vlacrin Besbycum
'Bithiniœ Apbrkam tliïpamx, Calpes &
^4Hwdeftruâocomugio. Pari pa&o
Leucofiam Syrenum promontorio Su-
matram Camboiœ Indu Ceilanum Gron-
landiam Amerkœ Fretum X>aVtds Nord-
Terram igrùum Ifthmo perrupro, & per
Fretum Magellankum ingentium Ocea-
norum, Orientalis, & Occidui perpe-
tux allifionis affultu portus libiadcon-
jugiumaperiente. Sunt enim plerique Ifthmi
Ifthmi veluti pontes quidam fubter ;•funmontes,
t veluti

vix crederes planitie in tantum exfur- quos per occuitos quoidam cuniculos iibter
nia-
gente, quantum montes decreverunt. & caecas cavernarum latebras maria, rt[aos
elabitur.
DocetidcumprimisSWfeo», adquod quae utrimque Ifthmosallambunt, mu-
olim per gradusafcendebatur,cum ante tua aquarum commercia ultro citrôque
Alexandrum VII. P. M. reftauratum ut plurimùmexercent; quorum exdîs
flantheoiiis aditum per 8 gradus intra fucceflu temporum pilis fuccuffilque
templum defcenderetur.Docent innu- perterrx motum, pontium fundamen-
mera antiquitatum uti Amphitheatro- tis, Ifthmum concidere necefleeft.
rum, "Circorum Arcuum Coiumna- Sed veniamus ad alteratu hujus di-
rumque iemifepulta cadavera. De qui- fceptationis partem. Maria interrum-
bus omnibus fufiùs fi D E u s vitam punt lfihmos, & iidem fubindè ab ai-
dederit in nofiro de mirabilibtu Latii^ luvione aquarum & multa arenarum
Opere. Undè multi exiftimârunt futu- coacervatione conftituuntur uti Vba-
rum, ut pofi multasmyriades annorom, rus JEgypti qux olim in medio maris/Egyfti
ilim ln-
planities montibus xquatx univerfali lumen periclitantibus prxbebat^modô fulila.
Cataclyfnio, fucceflu temporis aditum Terrae ïfthmo conjunctam videmus ex
aperiant quod tamen neutiquam ad- ISLilo magna limi copia fretum implente
mittendum cenfeam in magnisillisfu. conftitutam. Mons Circejus inagfofPu- Circejiu
prà memoratis montium catenis fed in metino (uti in Latto noltro ouendicnusj trnonsoliro
nlula.
iistantùmj qui velquotidiano ufu aedi- olim à continenti feparatus, modo ci-
ficiorumque fervitute premuntur vel demadhxret, freto arenarum congerie
exterreftri,argillaceâ,fimiJiquefriabili, repleto & plerumquecontingit ad ma-
& tophacea materia conftituuntur. rium angufta&depreflîora loca infu-
las
las inter & continentem fita ubi vel quorum nonnulla feneftris alia portis
maris aeftusvehemens, vel fluminum al- & arcubusadhuc inftruâafunt, praete-
lapfu magna arenarum copia fuggeri- ritaeinfëlicitatis indices. E regionelP«'
tur uti in Batavia, Frifia Zelandia in teolorum in ipfo finu Bayanœ urbis, do-
omnibus Arcbipelagoram traâibus, caete- j mus unà platearum diierimine quod
rifque arenofis argillaceifque littoribus mirum didu cft, luftuofiflimo fanèfpe-
paulatim ex planitie in altiffimos mon. âaculo montrant in fundo maris cele-
tes terminantibus. Sic Jntijfam olim berrimx quondam urbis interitûs vefti-
Lesbo,Zephyriam HalicarnaJJô Etbufam gia. Atque hxc quidem à me experien-
Mindo, <Dromtfcon & Parrtn M'tkto <Py- tiâ comprobatafunt, ut innumeros alios
thecufamTarthmopromontorio jun&as, eventus quibus Hifioricorum monu-
j
Plinius lib. 2. c.89. docet; Imo Hyban- menta referta funt, fileam. Ex quibus Archipel*.
gi primo
dam,quandam Infulam /o«k, poftea du- quidem omnibus concludimus, omnes Terra
centis ftadiis à mari intra continentem illas Infularum coacervatarum congé-continenti
jun£li,tan-
diftitiflè, & Syritemin Epbefi, Derafîden ries, quas Jrchipelagos vocant olim con- j dem vio-
lentia ma.
& Syphoniam in Magne fia mediterraneis tinenti conjunétas fuiffe, Oceani ultra ris 1 in Infu-
eflè quae olim Infularum albo connu- citrôque molientis violentiâ, molliori- las } difereti
funr.
merabantur Denique Epidaurum & j bus continentis partibus paulatim «xe-
Oricum Infulas effe defiiffe juxta illud fis, perfoififque iàxofioribus vero
Ovidiiis;. Metam. montium fcopulis in eam Infularum
"Tempus erit rapidis olim cùm Pyramus multitudinem, quam mappx nobis de-
undis monftrant fecretis vel fubindè etiam
In facram Veniet cengeîto littore Cy- ignium fubterraneorumfaevitie per ter-
prum. rae motus diremptis. Certè Ocemum Au
Diximusitaque, mare in nonnulfis lo- lanticum^ ubi nunc Canaruey & quas Tiret'
cis, inveais ab amnibus glebis, receffu ras vocant, ingenti nominummultitudi-
fuo Terram habitabilem fummo naturac ne habitatum fuifle, Vlato docet in eo
beneficio,reliquiflèjmodonovam maris (Dialogo, quem Crit'tœ nomine intitulat.
cataftrophenoflendamus dum priftinx
benignitatis oblitum, nefcio qua nature COROL lari um.
violentia vaftiffimas Terrarum regio-
nes, tam duro tyrannidis jugo premit a-
• Ex hoc longiori for fan quam par
liis funditus fubmerfis aliis vero utpote erat, difcorfu luce meridiana clariùs in-dierno die
Telluris
contumacioribus Infulisita fupprefiîs,ut notefcit, Terram multo aliam moder- faciès,
non nifi montiumapicibuseminerevi- nis temporibus conftitutionemhabere, qageolim. «
deantur. Prope Dordracum& fhtllartum quàm olim ante communem Orbis ca-
in Frifia Caftella non ignobilia, funeAâ taclyfmum, aut etiam poft (DiluVtum im-
alluvione ita fubmerfa funt ut vel ipfi memorabilibus farculis. Exifiuntitaque
eminentes in hunc diem turrium apiecs, Infulae, quae priùs non erant; Terraex-
prxteriti eventûs calamitatem pofieris crevit, ubi priùs indomiti fiabulabantur
enarrare velle videantur. Ad littus aquarum gurgites. Contra, Jocorum
Tlmfcum non procul Liburno integra rraâus qui olim terrâ opimâ&feraci
urbs undis ceffit hominum habitaculis rerum fruebantnr jam dominante mari
in pifcium latibula converfis, quod non in pifcium evafiffe latibula novimus;
fine horrore anno 1634. propriis oculis montiumjuga abibrpta hic, novis alibi
obfervavi Inter Centum Cellas vulgo creicentibus j lacus ingentes,fuum 2Ve-
Cïpita Vtcchia, & SanSîam SeVeram, fre- ptunufque dominiumin^A^, feu Vefta
quentia fanè rudcra in mari fpeâantur, tranitulcrunt jurifdiaionem, & contra.
Flumina
Flumina defèrtisnativisalveorum incu-
nabulis alios fibi ex montium claufiris
exituspararunt. Atquetalesquidem&
tam horribiles terreni globi converGo-
nes, uti infinitam DEi potentiam, ita
humanx fortis incertitudinem patefa-
ciunr,& mortales hujusGeocofmi inco-
las monent, ut cùm nihil perpetuumac
ftabile,fed omnia caduca, variis fortunx
cafibus & interitui obnoxia cognofce-
rent, cogitationes fuas, ftudia animum
& mentem, quee nulla re creatâ fatiari
poffunt, ad fùblimia& fempiterna bona
clevent, D e o foli inhient in cujus
manufuntomniajuraregnorum & fi-
nes univerfe naturae confiflunt. Sed
haecomniaquàm fufifiimè in MundoSub-
terraneo defcripta reperies. Verùm jam
tandem qualis globus Terrenus ante
DiluVÎum eife potuerit, ex hifce praemis-
fis, nonnullis veluti conjeâuris, expo-
nere ordiamur.
Nemoenimjure negare poteft Na-
turam, uti femper à principio rerum ea-
dem & fibi fimilis fuit, ita quoqueeos-
dem effeftus quoi; hodiè experimur,
eam & praeftare ac femper praeftitifle i
Pluviae enim,grandines ,nives, terraemo-
tus, ignes fubterranei, quasnonmuta-
tiones mille & quinquaginta fex anno-
rum ab Orbe condito, ufque ad Dilu-
yïum intervallo ,efficere poterant ? Ve-
rùm cum hujufmodi mutationesforfan
minores fuerint, quàmpofterispoft © ftatum Geocofmi pofi Diluvium confi-
hviutn temporibus Certum tamen pu-
to offaturamglobiterreni, quam nos in
Mundo Subterraneo per catenas montium
alcifllmorum, à polo ad polum, & ab
Ortu ad Occafum tranfverfâ montium
ferie ad modum fphxrx armillaris, ad
totius molis firmioremeonfiftentiam fa-
gacis Naturx providentiâ confiitutam
afferuimus, femper integram & incor-
ruptam manfiflè; reliquavero, uti cli-
vos, colles, maria,flumina,diverfam ha-
buifle conftitutioneiri; qualemautemil-
lam effe putemus utiànobiscompre-
hendi non poteft,ita quoqueillud nego-
tium humanoingenio fuperius éflè dici-
mus hocfolùmdicerepoflumusjcon-
ditorem fâpientiffimum Geocofmum
tanta cum perfedione conftituiflè,
ut, five interioremGeocofmi fabricam,
five exteriorem fpedes, nihil perfeâius
concipi poffit Montes miro naturx ar-
tificio, Oceanum caetera fque marium
congregationestantâ fapientiâ,non mi-
nori, inquam, providentiâ, quàm cor-
poris humani interiorem membrorum
oeconomiam difpofuit ut nihil effet,
quod non ad ufum humani generisce-
deret accidit tamen pofi Adœ pecca-
tum, ut paulatim àperfeâa fua difpo-
fitione admiranda haec Geocofmi ma-
china, à prima fui perfeâione recede-
ret, & jux ta naturae exigentiam fuas
pateretur corruptiones & confuetas vi-
ciffitudinum alterationes. Sed jam ad
derandum progrediamur.

Caput II.
2)e ftatu Çeocofmi poft Diluvium.
Ullo
Nterrarum unquam tempore Orbem ad 1 o dies & ampliùs continué coope-
majorerai oppreffio- ruit undè confequenter pinguem il-
nem confufionemque incurriflè, lam terreftrium glebarum fubfiantiam,
quàm immediatè poft DiluVium in /vve- quànonfolùmomnes totius Geocofmi
cedentibta ubertim ofiendimus dum montes, colles clivi fed & univerfâ
aqua 1 5 cubitos fuper omnia totius glo- Terrae fuperficies operiebatur, diutur-
bi terreftris altiflrmorum montium ca- nâ aquarum tyrannide preffam & ma-
cumina, exaltata, totum Geocofinum ceratam prorfus defluxiflè crederepos-
fumus,
 fumus, non nififolismontiumiceletis, Oceanum,mum fub zona torrida fitum
& offibus reliais ex hoc defluxu mon- ex ortu in occafum perpétua unà cum
tium & glebae terrefiris defluxu quantae Sole inobili, paucis circa litrora Conti-
mutationes valles impletas, ipfa flumi- nentium mutatis, fuum curfum tenuiffe.
na,lacus,ftagna, limofoglebarum terre- Sed ea diftindiùs explicemus.
firium fedimento oppleta, quin & vici- Dico itaque primô poft DiluVium Recenfio
nos marium diftri&us immenfa ter- omnes planities OrbisTerrae uti & de-1num ter.
muratio-
refirium quifquiliarum ac lapidum à fertaarenofa,famâcelebriora,mareoc- [rcflrium,
montibus devolutorum coacervatione, cupafse, eô quod maria limo infœcun- aquea- rumque.
tanto augmento increviffe verifimile do & fabulofo impleta, in deferta, & in-
eft ut in multis locis, ubi olimcampo- hofpiras folitudines expulfis, extrufis-
rum amœnx planities, ea pofteà in mare que aquarum coloniisdegenerârint.
degenerafle fpe&arentur multos quo- Secundo. Ubi modo Archipelagi fpe- Anhifeltt-
olim
quecolles, clivos, & editiorestumulos ûantur, poft "DduVium regiones vaftis- gi Regiones
i
inpianiciem abiiffe. Contrà ubi quon- j fimas extitifse vehementi tamen ma- fuerunt.
f
dam mare confiftebat, ibidem ex limofx j ris xHu impulfas, in innumeras mollis
materiae defluentis accumulatione, id rerreni glebà abraià Infulas difcretas
in terreftres planities mutatum fuifse fuifse. Hoc pado dico, Jrcbipelagum,
Qux loca primo continentium terra- quem S. Laçari vocant & omnem il-
rum nomine gaudebant, illa aquarum lam Infularum 'Pbilippïnarum longè laté-
violentiâ diftraâa exefaque in Infulas, que difseminatarum congeriem olim
tranfmutata, valles montibus aequatas, vel Terram continentem, vel etiam in-
& vallibus montes nulli dubium effe gentem Inftilam altiffimismontibusin-
debet,qui univerfaleilludquodOrbem ftrudnm fuifse, accidifse tandem magnâ
1
univerfum opprimebat (DiltiVium pe- il lâ Oceani Iuflralis quem 'Pacifîcum
Ingentes nitiùs
I
confideràverit; cùm uti olim, vocant, motus ex ortu in occafum àSo- Afit · mu-
metamor- itahodiè
• innumeras ftupendafque Or- le rapti, vehementiâ, totum illud fpa- tationcs.
t
pliofes
nullisnon bis terrae in particularibus locis trans- tium, quod maris motui obfiftebat fuc-
1
fcculis.
mutationes,tum
1
terraemotibus,tum ven- ccflive in innumeras hujufmodi qua-
1torum
inundationnmque violentiâ ex- rum hodie ad undecim millia nume-
ortas intueamur quafnam Geocofmo rantur, Infulas difcretum fuifse folo
metamorphofes ex inaudita Orbis uni- mari, veluti freto ampli flîmo intra Con-
verfi inundatione,accidiffecenfebimùs? tinentes A uftralem & Borealem ad mo-
verùm, ut hoc loco fpecimen quoddam tus fluxufque Oceani continuationem
Leaori curiofo exhibeamus Chartam interjeéèo Zeilanum quoque olim pro-
Geographicam apponendam duximus, montorio Comorino adnexam à Con-
in qua qualifnam poft ÎMuVtum Orbis tinenti fluxu maris abrafamin Infulam
faciès reliâa fit, pro noftra intellecîûs degenerafse. Pari pado verifimile eft,
imbecillitate, comparationead hodierni Jrcbipelagum Grœciam inter & Afiam
temporis ftatum fada, exponamus. minorem interjedum regionem am-
Suppolares itaque Regiones uti o- pliffimam, partim Grωa & "Thracuz
lim, ita & hodiè Oceano circumfufas Continenti partim ex altera parte
fuifle, ea de caufa, ne totius Geocofmi jifiœ minori adnexam fuifse, ex vehe-
hydragogus ex polo ad polum meatus menti tandem maris ex Tonto Euxino
impeditus pericyclofin fuam tantô in MtAitmaneum prorumpentis, im-
Orbi neceflariam peragere non poffet) petu cum tempore exefo molli ter-
fine ulla mutationeOceano fuppolari- reno, totam eamque vaftam regio-
buspunais circumfufo,remanfdfe;item nem in tot Infulas quas videmus,
Bb diferi-
 difcriminaffe,folo freto ad marium com-
municationem interje&o; Eandem me-
tamorphofin in Oceano .A tla?itico accidis-
le, ubi in vaftiiTimamlnfulam quam
<Plato in Critia Atlantidem vocat in ini'
menfa terrarum fpacia longé latéque
exporre&am uti vetuftifîïmi Athénien-
fium Annales teftantur olim inter Euro.
pam & Americam interjeâam extitiffe,
quam & veterum Aïgypnorum expedi-
tione ufieacam *Plato refert de qua vi-
de Mundum Subterraneum Tm. J. Par-
tem verô Mundi, quam hodiè Europam
vocamus haud impares tranfmutatio-
nes incurriffe, variis rationibus conviai
dicere cogimur qui enim re&e Angliam,
Scotiam Hyberntam cum adjacenti-
bus Infulis curiofiùs expenderit, ille
afferere cogetur omnes illas Infulas,
poft DiluVium unam regionem', eamque
vaftifllmam fuiffe aeftus tamen five
fluxus & refluxus ibidem potenterdo-
minantis vehementiâ, cum tempore ab
invicem feparatas.
Verùm ut enucleatius totius Telluris
tranfmutationem confpiciamus hîc
Chartam apponemus, in qua nos, haud
tamen incongruâ conjeâurâ, ex inaudi-
to hoc DiluViï univerfalis prodigio, ta-
lem cfle, & debuifse, & potuiffe mon-
firamus.
Vides igitur in prœfenti Charta im-
mediate poft (DilttYmm incredibilem
totius Telluris transformationem acci-
diflè & hodiernis temporibus, ex va-
ria Regionum tranfmutatione vel ad
centum annorum decurfum faéta patet.
Cur nobilifîimx Regiones, quxincre-
dibili fua feracitate, rerumqueomnium
abundantià florebant, hodie tamen ad
manifeftam Oerilitatem uti in noftro
Itinere Hetrufco demonftravimus, de.
clinare videantur, ex paulo antcdiâis
colligitur. Quod uti Plato quondam
de Edœa ita & nos de variis Europ*
regionibus, quasvidimus, non fine ad-
miratione accidiffe obfervavimus. Nos
quid de hujufmodi terrenarumportio-
num degeneratione fèntiamus paucis
oftendemus.
Nota itaqaeprimo, Terreni Globi fu-
perficiem ingentes iucceflutemporum,
uti & /nprà diximus, alterationes fubi-
re, idque in Mundo noftro Subterraneo,
multis variifque exemplisdemonfiravi-
mus, adeoque non fecus ac animatum
quoddam corpus ex juventute quadam,
vitilique ftatu in imbecillequoddam fe-
niumviribufque paulatimfatifcentibus
defmere.
Secundo. Nives, grandines, imbres
& pluvias fuccefsu temporis, montium,
quâ primxvis temporibus operieban-
tur, terrenam cutem denudare, abra-
fàque meliori terreftris glebae fubftan-
tiâ non nifi ofsa tantum id eft faxo-
fam fcopulofàmque fubfiantiam relinr
quere.
Tertio. Pingueillud terrenum initio
inditum, quodagris fœcunditatemuni-
ce confert, tum Solis œftu, tum fubter-
raneis ignibus id refolventibus cum
tempore,evaporareglebis cretaceis are-
nofifque reliais quas funt fterilitatis
mox feeuturae prodromi.
Quarto. Regionem quampiamquan-
tumvisfœcundiflimam, quanto majori
fueriteonftipatorum monciumfrequen-
tiâpraedita, tantô majus illi infœçundi-
tatis periculum imminere qux cùm
quàmampliflimè in Mundo Subterraneo,
& noftra Hetruria, expofitafint eô Le-
âorem remittimus.
Cum itaque vel intra centenos an-
noshujufmoditerrenxrubftantix dege-
nerationes intueamur, quantas exuni-
verfali VtluYio OrbemTerraeincurriflè
putabimus? Certè,quemadmodumin
pr4ecedenti Cd/?«edemonftravimus,idter-
refires regionesin maria, & maria in ter-
reftria loca, & Infulas, ex incredibilili-
mi, fedimentorumque coacervatione
mutaffe, nulli dubium effe débet. Hinc sitnpends
ubi olim colles & clivi erant, hi folo ae-nutatio-
îes.
quati, in planites evaferunt, & contra,
planities ibidem ex limiaccumuiatione
in
in divos & colles, qui tamen fucceflù
temporis in petram indurati in montes
degenerârunt continentium exititias
protuberationes motu maris difleûas
in Infulas, Infulas continentibus adne-
xas in terram firmam, uti vocant, aut
ifthmosin Peninfulas abiiflè, innumeri
cafus demonfirant. In Mediterraneis
quoque partibus fi magnas catenas
montium à natura in firmam Orbisos-
faturam deftinatas excipias plerique
argillacei colles & tlivi ex limofarum
quisquiliarum confluxu, confliterunt;
Stagna quoque & paludes impletas ali-
bi erupifle is facile crediderit qui
Terrxmotuum effeaus penitiùs confi-
deraverit quod idem de fluminibus
dici velim haee enim multôdifferen-
tiores alveos poft fDHuVium., quàm aut
ante aut hifce temporibus habuiffe,
Tybris fluvius, alveofuo fat docet, di-
verfiflimo ab illo quem tempore Ju-
guîii habebat.
Quoniamverô omnia maria, uti Me>
diterraneum,Euxhium Caïpium occultam
cum Oceano per fubterraneos canales
communicationemexercent, illa utique
femper fuam ftationem illibatam huc-
ufque confervarunt, non nifi aliquibus
portionibus ad littora vel per maris in
humiliores camporum planities effiifio-
nem, vel per oppletionem humilioris
fundi maris, ex arenaceae, ac fedimento-
fae materixeongerie faâam immutatis.
Pofi DiluVium itaque, non nifi com-
pluribus annis, aeHuofus Oceani impetus,
quod lutofum & terrefireerat,difcifsum
in Oceanivzxios canales quod faxofum
fcopulofumque in Infulas convertit,
quod in omnibus marium partibus,quos
jrcbipelagosvocamus, contigiflèexifti-
mamus. Eft enim ea Aquei Elementi
propriet as, ut ubi molle terreum te.
pererit, illud macerandoin lutum con-
vertat, undè camporum origo, & fub-
indè quoque ab una parteadimit, ex al-
tera parte adjiaiat,quemadmodumin-
numerisexemplis in MundoSubterraneo
l. Tomo docuimus. Sed hifce jam pro-
pofitis, nil refiat nifi, ut ChartamGeo-
graphicam intuearis,in qua, qualem-
nam poft (DiluVium immédiate ftatum
Orbis terrx haberepotuerit,variis con-
)eduris, exhibemus.

CAPUT III.
Quomodo Jnimalia in Vniverfas Çlobi Terrent I^egiones
&• Infulas devemrint.

MIrantur multi & capere non trariam confutaverimus, hifce non arn-
poflunt,quomodô Animalia in pliùs immorabimur.
remotiflimas Infulas imô in Cùm certum fit & ex hac Mappa ap-
Jmericam tam Aujlraktn quam Borea- pofita luculenter pateat,animalia fucces-
lem, toto, uti dici folet, cœlo, ab Eu- fivè omnes terrx partes tùm Continen-
râpa y jifrica & Afia feparatam perve- tium tum Infularum,occupare potuifsé
nire potuerint undè multorum inge- ex prxcipuarum Terra partium regio-
nia, nefeio qua perplexitate confufâ, numq continuationej fiquidemexAfia
aflèrere non funt verecundati, Améri- inregiones^»mc<€conjunâas,ideft,in
cam Diluvio non fuifle fuffufam vel fi Atmrkam 'Borealem tranfmigrare potue-
fufFufa fuerit, montes toto Orbe celfiffi- runt cùm ibidem paulo pofi DiluVium
mos, à (DtluVio tamen fuifle immunes, regionesregionibusannexas fuifse pute-
& proindè animalia in ipfis fe fervare mus,id eft,2 artariam^AmanxQ^egioni-, Chi-
potuiflè. Verûm cùmhancfententiam nam, quoq, Coream& Japoniam,8eJejftttUy
jamfuprd tanquam SacroTextui con- quae ultimis temporibus deteâa regio,
Bb 2 utrum
utrum Infula fit, an Continens alicubi runt in Auflralem verô nobis hodie in-
America adnexa necdum patuit. Ex cognitam, vel per Ifthmum, vel ab ho-
Europa quoque & Africa, nullo negotio minibus illuc tranfportata fuerunt
in utramque Américain pervenire potuis- Idem de lnjula Zèlano & S. Laurentii
fe, vel ex eo patet quod in Oceano jlt- olim Conànenùbuslndia 8c Africa con-
lantico Infulam vaftiffimam five Conti- | junâa, & fucceflîvè per motum, aeftum-
nentem fuiffe, in pracedentibuéinnueri' que Oceani diflèdis dicendum judi-
mus, eamque ex <Platone Athenienfium cem ut proinde nullam in hocconci-
jEgj'ptiorutnqueexpeditionibusfrequen- piendo difHcultatem videam. Quod
tatam, in Mundo Stibterraneo^ukmam- verô attinet ad varietatem animalium
pliffimè defcripfèrimus Dubitant ta- valdèànoftrisdifFerentium, quae in Iri'
men plerique quomodoin hujufmodi diarum regionibus reperirimulrimiran-
Infulas animalia pervenire potuerint; tur, ii mirari definent, fi, quae in Secundo
cùm à Continente remotiores fuerint, hujus Operis Libro, de animalium pri-
quàm ut natando ad eas pervenire po- migeniaefpeciei juxta variam coeli cli-
tuerint. Ifyfpondeo Duplici modo ad matumque confiitutionem,transforma-
Infulas remotiores animalia pervenifle tione docuimus,redè perceperint.
'Primo vel natando à Continenti ad Infu- Prodiit non ita pridem Libellus Gai-JOpinio de
lam vicinam, & ab hac ad aliam vicinio- licè icriptus, utique fœtus illius libri, qui Viluvio
perabfur-
rem, quae in tam vailoOceano deeflè de {Praadamitis infcribitur, ^omà anno da.
non poterant penetrafle, vel per Ifih- 1650 condemnatus, in quo Author,
mos, quorum poft DiluVium haud exi- aullù fane temerario afserere non vere-
guum ubique numerum, Divinâ provi- cundatur, Diluvium neque univerfaie,
dentiâficexigente,reli&umfuifse,nihil neque montes altiores aquis coopertos
dubito. fuifie j ut proinde & homines, & ani-
Dico fecundo, per homines ut pluri- malia facile fervari potuerint. Verùm
mùm in Infulas remotiores navibustra- enim vero uti haec apertiffimè SacroGe-
dufta fuifse haud fecùs ac hodierno nefeos Textui & omnium Interpretomy
tempore quo per vafliffimum Ocea- SanSlorumq;Patrum (Decretis repugnant,
num AtÎAntkwn in Americam utramque, ita quoque is, quisquis tandem ille Au-
Animalia Europa propria ad propagi- thor fuerit, confutatione non eget, fed
ncmtransferuntur, praefertim cùmpri- intereos connumerandus Atheos, qui
¡
mos novarum coloniarum inquifitores, uti multa in Sacra Hifioria occurrentia
gentiumque Duces non minus ingenio capere non pofsunt, ita quoque contra
induftriâque pollentes quàm ultimis omne fas doârinam a Deo Mofi,
hifce temporibus, aut Hifyanos, Lufita- caeterifqueHagiographisdiâatam, im-
no/que aut (BataVos fuifse cenfeamus. prudenter, ne dicam fiolidè proprix
Hoc pafto per IHhmum jfnian ex Afia phantafiaeprxferentes in fabulas,, fum-
in Americam ex China ïnjaponiamforfan mo totius Chriftianse Reipublicae de-
pofi Q'duYtum Qhina & Gréa adnexam, trimento, & fcandaloconvertunt. Sed
& hinc in Archipelagi Indici, tuncConti- his jam traditis ad alia progredia-
nentem fine natationepervenire potue- mur.

CA-
 Cap ut IV.
Vtrum Paradifus Terrcftris Diluvio dejlruttus fit
Prudusf~'t,,
&• ubinam locorumfuerit.
Anta fuit, &inter
tempèrent de ~ara-
Doûores
di/ô Terrejiri
contrarium
i
Textui. Ego pro mea tenui-
dico, idemfeciûTe DEUMcum Jda-
con- tate
i
troverfia ut cui fubfcribas vix mo,
i
quod cum Regibus in novum quod-
difpicias, tantifquefunt omnia involuta dam palatium introducendisfieri folet,
difficultatibus,ut Cherub ille flammeo,dum illud iummà curâ& follicitudine,
atque verfatili gladio obarmatus o- omni < ornamentorum genere,fplendidè,
mnem ad eum aditum nobis interclufis. & magnifico apparatu condecorare fa-
fe videatur. Quantum itaque ex genui- tagunt hoc paôo-D eus s Hortum Fb*
no Sacra Genefis Textu variorumque luptatis, in quem à ièplafinatumhomi-
Interpretum melioris notxiènfiicollige- nem omni bonorum deliciarumque ge-
re potuimus hoc loco exponendum nere uberrimum felicifllmumque à
cenfuimus. Emittat Dominus lucem principio, antequam plafmâflet homi-
fuam, & veritatem fuam, ut ipfe nos de- nem, planta verat, introduceret cùm à
ducat in locum (àn&um fuum & in ta- principio denotet jam ante Adœ produ-
bernaculafua. Sed jam ad rem. Verba ôionem Hortum dtliciarum praeparatum
i.
Genefis cap. Êkc funt Œlantaverat extitifse. Quoveroexhexamerondie?>
autemDomintuDeu s Paradifum volu- Dico non alio, quam tertio die quo
ptatis, à principio in quo pofuit hotritnem DEUsdixit Germinet Terra herbatn
quem formaVerat. Virentem & faeientemfemtn & lignum po.
)=3~l 0-ipu l~ys 11 t:J'MSM vol miferum faciens fruÏÏum juxta genus fuum,
cuJHt femenfet fupra terram & fiitlum efl
.E3~t<n r-1,4 cri ita. Quis ex hifce non videt ,Taradifum
Grdca huic verbotenus congruit. Koj congruentioritempore plantari non po-
i<pvtA>rt\) Kvet&.ô ®eoç lîctçpftt- tuifse, quàm eodem die, quo totius na-
vegetabilis œconomiam omni
(tov h» B'é%v k$ dvafa&àç. Çhddœà turae
Onkelos dicit plantarum, arborumque fruâifèrarum
.j'Dip1?» pJO KftJJ t^n^N "J 3'WT genere conditor exornârat Hortum'itz-
que in principio tertii diei.à D e o in
EtplantaVitDminui D E u s Hortum in iAdami gratiam feparatim plantatum
Eden à principio Cui omnes Textus fuifse, quicquid alii perperàm fentiant
concordant Trimo in principio, deinde afserimus & ne nos longioribus tricis
fe in Eden Hortum effe plantatum. Alter- involvamus
Quo die hancnoftram fententiam
Paradifiu
M
cantur hic Expofitoresde principio plan- paucis hifce proponere voluimus.
IS tationis hujus Horti-, quidam
plantitus
non benè Plantaverat autem Hortum à princi-
fundati, ante omnia primo videlicet pio in Eden, id eft, Hortum vduptatis in
die,fuiflep]antatum. Sed quid Hartut Oriente ubi haec vox in Eden, varié acci-
ex pi poteft, vel pro voluptate & prodeli-
deliciofiffimus cum Chaotica maffa
qua primo die Coelum & Terram con- ciisjVelpronomineloci. Certè finguliBtEdcn
diderat D eu s faciat ? nemo concipe- fuprà allegati Textus dicunt pjD in Eden ppquid >riè.
pro-

re poteft j qui vero pofi fextum diem Hebraicus, Grcecus o» E'é%v v($ dveâo-
plantatum afferunt, illi negare videntur, Art?, in Edenzd Orientent, cmconftnàt
a principioplantatum fuifse, quod eR Chaldaeus Be Eden, in Eden, qux nos.
Bb 3 ita
itaexponimus: Plantavit D E u s Hor- lius loci amœnifllmi delicias, exquibus
tum deliciofiffimum ad Orientem; ita ut fuâculpâexciderat Hortum inquam,Defcript
Patadifi.
Be Eden unà fignificet, & nomen loci, uti 'Bafiîiui ait, DEI manu confitum, per-
& fummam in eo deliciarum uberta- amœnum ac deliciis omnifariam dif-
tem atque adeo in unum coincidit hoc fluentem, manfioncm, locum oinnem
verbum *Be Eden certè ad Orientem ( exuberantem creaturam vifenda pul-
conditum fuifse, refpedu rPalœflinœ8(. chritudine fufcipiendum & admirabi-
.~gypti, ubi Mofes & habitabat,8~con- lem, locum dico prseluftrem& [pedatu
fcripfêrat Hijîoriam Genefis. digniffimum,in quo perpetua quidam
His itaque breviter praemiflîs jam temperies, cui nulla ventorum vis nul-
videamus, ubi fygio illa Orientaliscon- \x tempeftates, nulla grando, nullaful-
Ritutafuerit, inquaDEus plantaverat mina, nullae procella;, fed quicquid in
ÏÏaradifum. Ex genuina & vera determi- fingulis anni temporibus optatiffimum
natione Paradifi, cum fe evolvere non foret, quaeomnia intelligi videntur de
pofsent nonnulli Interpretes, maluerunt ftatu ante lapfum Adami poft lapfum
totam hanc <Paradift hiftoriam ad myfti- vero omnia in pejus ruiffe inferiùs pa-
cos & anagogicos fenfus transferre, tebit.
<
quàm illius veram & realem hifloriam Cum igitur Adam ad plagam Orien-
ad literam intelligere, quae perabfurda, talem è ¥aradifo expulfus habita verit,
& intolerabilisfententia eft, Sacra Mofis illa vero regio alia non fuerat nifi
Hifioriœ penitus contraria Ad quid e- Catnpiu T>ama/centti inter Montem Liba-
nim Moles ta m fcitè ipfum quoad plan- num & Mejopotamiam fbntentus intra
tarum, arborum fruâuumque delicias, Mefopùtamiam'Paradi/um extitiffe verifi-
& quoad quatuor flumina, quibus irri- mile credimus, cum Euphrates 8tTigris
gabatur, amoenitatemfieaad literam flumina Paradifi, quae & hodiè adhuc
non intelligi voluifset defcripfiflet ? Mejopotamiam includunt id exprefsè
Ergone cfus frudus primis parentibus docent; Accedit,inhuncufquediem
prohibiti -non realis fed pure meta- Mefopotamiœ incredibilis amœnitas &
phoricus cen tendus eft Haereticus id fumma rerum omnium ad vitamhomi-
credat, & fèntiat Ego dico Deum in num deliciosè tranfigentiumncceffària-
univerfis Bibliis nihil myfticumprofer- rum copiâ & afHuentià quae funt prifii-
ri voluifse, quod non primo fub literali nae in Paradifofelicitatis reliquiae, & ve-
fenfu & fendbilibus rebus veluti in fiigia.
typo quodam exprefsum fuifset, cum Supponoyec««i/à Omnes Patriar-
invifibilia,tefte Divo Taulo non nifi per chas primaevos, ab Adamo ufque ad TSLo'é-
ea} quae fada iunt cognofcantur. Ubi- mum ibidem habitaffe, ut Patriarcharum
nam igitur deliciofiffimus ille Hwtut primo Protoplafto Adamo vicini effent,
D e manu plantatus, fuerit, an etiam- & ab eo tum in fcientiis & artibus hu-
num adhuc reflet an ViluVio aut aliis mano generi confervando neceflàriis,
de caufis vaftatus, exponendumreflat. tùm moribus legibufque vitae & difci-
Supponoitaque primo eo in loco fuis- plinas inftruerentur. Nam uti Lihropri-
fe 'Paradifum, in quem Adam à D E o, mo oftendimus Lamechum patrem Noë-
poflquam ex terra Damafcena plafma- mi in lite cum duabus uxoribus Add &
tus eflèt ,ut pleriquefentiunt Interprètes^ Sella dirimenda, ad Adamum confugiffe
tranflatus eftj ut coleret, & cuftodiret adhuc. viventem JÇain quoque ad O-
eum, poft lapfum vero Taradifoextorris rientalem plagam Eden Civitatem ex-
in vicinam regionem expulfus legitur, truxiilè nomine Enoch; Henochum ibi-
ut femper ob oculos haberetbeatas il. dem à DEO trànflatum fuiffe, Noëmum
ibidem
 ibidem Arcam fabricaflè, & Turrim lia* ftantiam habere fitum quem habebat
bel in terra Sannaar extra pomœria <Para- ante lapfum Adami fed vel indignatio-
difi extruxiflè Accedit, ipfum Adam ex ne D E 1 ob peccatum Adami poftero-
Jgro Edenio in vicinam terram fanâam rumque impietatem, vel.aliis de caufis
profeâum ibidem in monte Maria uti inferiùs recenfendis cum tempore de-
Interpretes tradunt, ultimum diem obiis- feciffe undè profundiori mentis truti-
fe, ut eo in loco Adamprimus homo mo- nâ, primxvam Pd;W/yîfelicitatem,anjae-
reretur, in quo fecundus Adam Cbriftu* nitatemque expendens tandem con-
pro falute humani generis crucifixus, cludo 'Paradijum alio in loco non exti.
obiturus effet. Non igitur verifimileeft, tifle^quàmin Edenia regione,qux & Cam-
Patriarchas felicitaris Paradifi memores, pUDamafcenipAttem unà cum Me/ôpota'
cujus uti delicias ab j4damo recenferi miacontinebat, utiex Topograpbia graphia Eden
Eden
audierant, ita in longinquas& remotas lib.i. patet.
Regiones abiiflè fed cum Adamo eo in Quaeritur itaque primo. Quomodoho^
loco Taradi/o vicino reftitiflè pofteris diè pneter duorumfluminum wow«iwTigris
vero Nepotibus reliquas Orbis terra: re- & b-uphratis mdlum aliud Paradifi Vefti*
giones inhabitandas reliquiffe. Parait* giumfuperefie comperiatur ? Refpondeo;
fut itaque alio in loco fitum non fuiffe, pofi lapfum Adami ftatim ob deliâum
quàm in Mefopotamia & circumvicinis efiis pomicontra Divinum praeceptum
Regionibus ex diâis patuit. commifsum deindè ob conclamatam
Hic nonnullos mihi objicientes au- hominum ante Diluvium impietatem,
dio. In hune ufque diem nihil eorum fcelerumque enormitatcm praevifam,
reftare, quae Sacra Scriptura de fonte in cum non efset cui (Paradi/ùs ferviret,
eo exorto, & indè in quatuor flumina neque unquam ullus foret, qui illum in-
Getier.2.
iietf. 10.divifa enarrat. Sed verbaSacriTextus trare pofset tandem prorfùs DiluVii
examinemus: inundatione deftruâum devaftatum-
fuifse Ita Salianus & multi alii ex
oroi pn nu rrçwrf? pro s-ut vin que SS. Patribus quos in fuis Annalibus ci-
D'tTKn yssvb ppm iiô'
tât, fentiunt, quibus nos adftipulamur.
~,r~ Et i
fhtvitu indè egrediebatur ad wrigandum Quaefitum fecundum, Utrum Para-
LPhyfo~. Hortum &indè dividitur in quatuor capu 'i difus adhuc exiftdt utrùm alio tranjlatus
I ~,i1'a ta Nomen uni Phyfon circuiens Hevi- i fit ? Refpondeo, cum multi Interpretes
2.GC&M.hm, ubi eîlaurum optimum;2\[omenfecundi
eum in hunc ufque diem exiftere exifti-
I ~~1t1 jfluVti eH Gehon ipfe circuit omnem ter- ment, ii alio incitamento ad id afie-
non
jEthiopiae; Nomen tertii fluYù Ti- rendum inducuntur quàm quod He*
3. Hidde- ram
h/,T<~H.gris, ipfe eft> qui Vadit contra Aflyriosj
noeb & Elias in Paradifum tranflati cre-
IW1~FluVim autem quartus eH Euphrates. dantur verùm uti haec fententiaoppi-
¢.Phra.th. Chaldaea leâio:
do debilibus infiftit fundamentis ita
'1
.f&1':J" N,V'N l"I' ::1'10' quoque facilè difsolvitur, vel hoc ipfo
qui circuit omnem terram Chus. Cum quod in Sacra Scriptura primo nec ex
vero non nifi duo flumina Tigris&cEu' Geneft nec ex lib. 4. (^egum HettO'
phrates nominentur, Œbyfon vero & Ce- cbum atque Eliam in Paradifum tranfla-
bon, quaenam fint ignoretur, hinc ar- tos fuifse probari poflit De Henocb
guunt, in hoc loco Paradifunt exiftere enim tranflato loquitur citatus locus
non potuiffe Ego ver contrarium hoc np1? o nxm orbttn n« nwn r(xirr\GtncapÇ.
loco demonfirandumcenfui. .c'n~M if!Ñ vcrf.24.
Supponoitaquetertio:'Paradijum ante, Et ambulant Henoch cum Deo, & non
&poft DiluYmm eundem quoad fub- apparaît quia accepit eum D eus. Et de
Elia:
Elia Eue curms ignetts & equi ignei difo proprios Zeilan proférât, prœtereà
I
divijêmnt utrumque & afcendit Elias per aeftu intolerabili, aeftate ferveat, hyeme
turbinent in cœlum. Ex quibus neque pluviis continuis inundetur unde &
Henocb neque Eliam in Ëaradifum ra- hancopinionemfabulisadfcribimus;uti
ptum fuifse colligi poteft quafi vero & eorundem qui 'Paradi/um ex Toëta-
D E u s eos non alibi, quàm in Paradifo rum defcriptione aut in He,f~erialum
& potuerit & voluerit confervare. hortos aut Canarias Infulas relegant.
Qua de caufa multi Autbores quàm'ab- Deindè, cum quidam Authores nullam
furdifllmisfententiis in tranfverfum adi, harum opinionum (ùbfifterepofiè vide-
Paradifum quidem non eodemloco, quo rent, in multo aliam abfurdiorem fen-
a prima ejus plantatione extitit, fuper- tentiam inciderunt hinimirumnetP^-
efse, fed alio tranflatum fuifse fentiunt; radifum (DiluViï aquis deQruâum fuiffe,
& nonnulli quidem, uti Arment in inac- concedere cogerentur, eum quindecim
ceffis Jrmeniœ montibus adhuc alicubi cubitis fuper omnium montium fub cœ-
exifiere, ex co fibi imaginantur, quod 10 exiftentium vertices Angelorum
ibidem inter incimos iolitudinis recefsus (quos ipfi illos ipfos Cherubindicunt)
fubindè virum quendam aetate grandx- gladio flammeo & verfatili Paradifum
vum, & barbitio fpeâabilem nec non cuftodientiutn minifierio tranflatum,
ftupend» majefiatis fpe£tàrint quem conlèrvatumque fuiflè putant. Verùm
Eliam effe interpretantur fed uti haec fuper quos montes? & quomodo fupra
phantafticae facultatis ludibria funt, ita diâos montium vertices *Paradifu4 cum
quoque tempus perdet, fi quis ea con- fuis fluminibus & amœnitate viridario-
futanda fufceperit quonam enim mo- rumfubfiftere potuerit, quis fibi imagi-
do fieri potuit in afperrimis inacces- nari poterit ? Vides itaque Lcâor,
fi montis jugis Paradifumcum fuis fonti- quàm graviter hallucinentur Authores,
bus & fluminibus Paradifum irriganti- qui Paradifum aliôtranflatumfuiflèper-
bus nec non cum eâ amœnitate arbo- perperàm opinantur vel enim 'Paradi*
rum, fruduumque varietate confiftere fus fub eâ prorfùs facie, quâ à D Eo
potuiffe ? Undè Taradifum in Suppola- plantatus fuit ex loco genuino Eden
rem Antarclkam Oceano circumfluo inac- evulfus & eradicatus in incongruam
ceflàm regionem tranfiatumfuiffe, 'Bru- Orbis regionem tranflatus fuit, vel non:
nu* infuo "Tbeatro Urbium docet. Sed quis Si prius certè iftius nonnulla in Edenia
rogo, Taradi/um locum voluptatis ex Regione evulfionis veftigia notata fuis-
températiffimaregione & omni delicia- ( fent, quaeficutinonobfèrvantur,8cTi-
rum genere contertifllma in omnium gris & Eupbrates adhuc maneant ita
totius Mundi afperrimam & à.Kç$oTcL- quoque alio tranflatus dici non poteft,
TV (qualidiflîmam Mundi faciem dela- vel fi tranflatus eft, is <Paradïjut dici nec
tum fuiflè concipiet ? Unde & haec uti debet, nec poteft Qui verôeodem ad-
abfurda eft ita confutatione non indi- huc loco exiftere quidem putant, fed
get. Alii praetereà cum locum ei con- doççt&V five invifibilem exiftimant,
gruum non reperirent Paradifum in ii jam illis Scriptoribus adnumerandi
Zeilanum fub Zona torrida Infulam aro- funt qui omnem Paradifi hiftoriam à
maticis plantis necnon amœnitate re- Afo/êdefcriptam non realem, & lite-
rumque ubertate, ac longinquitate vitae ralem, fed purè myfticam allegoricam,
hominum ccleberrimam tranflatum tropologicamque effe arbitrantur, quod
putant fed cum in ea quadruplicis flu- aflèrere in fide periculofum efse, nemo
viorumoriginis nullumreperiatur vefti- non videt. Sequereturenim, 8cAdami
gium, neque arbores fruâufque Tara- &£v<« hiftoriam, efumque pomi pro-
hibiti,
hibiti, &indè lapfum, expu1fionemque t itaque fontem
ejus ex 'Paradifo unà cum fluminibus, &
arborum varietate non ad literam, fèd
fub allegoria intelligi debere quod
quam abfurdum fit, quis non videt ? Ni-
hil itaque probant haec de Tranflatione
!Paradifi propofita argumenta atque
adeô clarè ex illis confiat, Paradifum in
principio alium fituih non habuiffe,
quàm quemfupràdefcripfimus in Edenia
'Bfgione quam ab Adamo, & omnibus
Patriarchis, Seth,Enos, Cainan, AiaValiely
Irad, Henoch Matbufala Lantech &
Noë, tanquam patriamregioneminha-
bitatam fuifle & poft (Diluïium cum
à filiis Noê Sem Qbam Japhet eo-
rumque progenie, ufque ad Abraham,
uti ex Sacris Literis de Haran Mefopo-
tamiœ, & Ur Çhaldœorum, Jbrahœ, pa-
triâ oftendi poteft. Nihil igitur refiat,
nifi ut modo quomodo tantopere lo-
cus Paradifi transmutatus fit ofienda-
mus.
Qùaefitum tertium. Quomodo Edenia
Regio, loctts Paradifi tantopere tranfmuta-
tusfuerit ut fans ille, ex quo lreluti quatuor
alia flumina derivabantur hodie non com-
pareat ? Refpondeo,id admirabili Di-
vinx providentiae difpofitione contigis-
fe, quodutluculentiùspateatjNotan-
dum eft, Sapientiffimumrerum Condi-
torem, Paradifum plantaturumvolupta-
tis, ut in eo hominem ad fui imaginem
& fimilitudinem conditum, feliciffimâ
vità bearet, fontem feu uti Hebrzus
Textus habet
dcûi pn n« mpwh pra î<^ nmi
fiy3-M'7 n'm '1-ü3'
.D'i7i~l~
Etflutiué egrediebaturex Eden ad irrigan-
dum hortum, & indediVtdtbatur in quatuor
capita. Flumen eduxit, qui fufficienti-
bus aquis hortum voluptatis irrigaret,
utpote fine quo fonte, feu flumine, coe-
terifque quatuor fluviis indè deritfatis
Œaradifui amœnitatem fuam feracita-
temqueconfequinonpoflet. Qui fons
inftarfluminis feu lacus erat j Hune
quantum nos ingenii
nofiri imbecillitate comprehendere
polTumus, ex hydrophylaciismontium
Arménie aquis per fubterraneos inci-
les derivatis in Œaradifi medio ortum
fuiflè exidimamus. Nam ut in Mundo
Subterraneo demonfiravi Conftituit
Divina Sapientia in principio rerum,
>
dum aquas ab aquis fepararet, crateres
quofdam ingentes, & przamplas con-
cavitates in abditis montium vifceri-
bus, quae nos bydropbylacia appellamus,
conftituit eo quod haec aefiu mo-
tuque Oceani perpetuo per fubterraneos
meatus ad originem fluminum la-
cuumque conftituendam repleantur.
Ex hiiee itaque diâorumArmenntmon-
tium hydrophylaciis Deusaquas,
uti dixi, permeatus & canales fubter-
raneos, derivatas, intra Taradi/um ori-
ri fecit quifons uti flumen refere-
bat, ita quoque fic ordinante D E o, id
indè in quatuor alia flumina divifum,
nonfoIùm'P<îr^/«Wjjuxta quadrupli-
cem Mundi plagam fed etiam extra
illum Regiones HeVilalbjScTerramCbus,
Ajfyriamque^uztnAiRucniiGimc irriga-
bat,ut Topograpbia Œaradifi docet. Quo-
modo vero fons ille quadruplici flumi-
numdifrufioneuberrimus,tandem, &
tambrevitempore ita exaruerit ut nec
à Patriarchis primis ante (Diluvium nec
pofteà inveniri potuerit fie faâum
putem.
Pofxlapfum ut dixi jfdami, Deus
Opt. Max. prxvifâ hominum pofiero-
rum jfdœ impietate fcelerumque im-
manitateprsevifâ Taradi/umdcîïtxiâa-
rus, obferato diâo fonteeum,undepro-
fluxerat,montium hydrophylacio refii-
tuit, ubi per alios fontes erumpens, in
exterioremTerrae fuperficiem Tgr/w,
& Eupbratem qui deftruâi jam !Para«
di fi locum genuinum aquis fuis irriga-
rent, ex quibus Tigris per duplicemra-
mum, qui Fbi/on 8c Ge/;t>H drcebantur,J
in (Perficum Sinum evolvuntur. Fontem
igitur, qui per fubterraneos Canales ex
Ce mon-
montium crateribus derivatus in me^ Hortum âkit & Adam indèexpulfum,
p
dio Paradifi, indè in quatuor capita di- in vicina tf^egione Edenia, cum reliquis
vifus, oriebatur, illum pofteà mutatis Patriarchis habita fle,yi</T^ retulerimus.
rebus per exterioresalveos, Terram E, Cum itaque diâaflumina extra Pa-
déniant irrigare voluiffe haud incon- radifum evoluta, primus, quidem <Pbifon
gruis conje&uris affeveramus. Atque Regionem Haïila Gehon vero fecun-
hzc eft mea quidem fententia quam dus Terram Chus feu JEtbiopiam alluifiè
non improbabilem futuram fperamus Sacra Geneftstradzt. Jam explorandum
apud cos, quirationes à mepropofitas refiat, utquaenamillxRegiones fluxus
re&è expenderint, nec défunt authores fui fitum alveofque (ottitx fint, expo-
huic meae fentcntiae fubfcribentes. Sic namus. Dico igitur Terram Hevilak
enim Hugo ViSiorinui in hujus loci ex- neque eflc,neque poflè intelligi Indiam,
pofi tione Scimiu, inquit, Paradifum effe quam Ganges irrigat, quodflumenipfi
quendam iocum determinatuminparteTerrœ, pro Œbifoney ïïaradififaxaîvnG.perperam
& flumina illa ortum habere in Paradifo, fumunt HeVtlab itaque regionem a-
liam efse non pofse,quàm traâum illum
qtut è Terra ibidem ab/orpta Sf extra Para-
difum iterum oriri qui fecondi ortut nobis in littoris maritimi, quem à deferto Sur &
Tigri Si Euphrate notifunt. Idem fentit Pharum in TopographiaParadifi proten-
Severianus apud Lipomanum. dimus quod quidem ex Sacris Scriptur*
Quaeritur quarto. Qmnam fint <l(e- locis clarè oftenditur fiquidem Sacra
giones iUe Hevilak Ê» Chus qua à flumi- Genefis c. 25. de lfmaele loquens habi-
nibus Phifon & Gehon, irrigari dicuntur. ta\it\ inquit, ab Havilah u/que Sur, qtut
Cum haecad verum <î'aradi(iÇK\xm in- reJpicit iEgyptum ad introitam Aflyriac.
telligendum, non parvi momenti fint, Limites autem Havilah opponuntur,
illa hoc loco, eâ, quâ fieri poteft brevi- uti dixi finibus Sur undè Havilab,
tate, exponemus. Multi Habita Indiae eam cenfemus Regionem quam Geo-
Regionem effe, eo quôd per 'Phifon nil graphi Suftanam Per/idis partem vocant,
aliod denotetur, quàm GangesIndiœ^ flu- eft necefiàrio inferior ilJà JJJyr'tte parte,
vius Gehon verolSlilumJEtbiopia inte- quz Sinui Œerjko adjacet id confirmat
rioris, quam irrigat,flumenefle fibi per- lib. 1. Regum ubi dicitur f&ercujjit
fuadent Sed enim Taradijum in tan- Saul Amelec ab Havilah donec venit ad
tam amplitudinem fe extendiflè, ut vel Sur qu* eïl è regione iEgypti Quis
ipfam Indiam, JEtbiopiamquein fe inclu- jam Saulem contra Amalecitas India po-
deret quis tam credulus eft, ut id in ani- pulos, uti quidam ex 'Pbi/ôn quem
mum fuum inducere queat hoc enim Gangem putant, pugnaffe credat ? Eft
paâo uni verfam Africain majorent Arme' igitur HeYilab ut tandem conclu-
niam, Perfidem, Majoricam ac denique dam, illa uti fuprà dixi regio quae
Chinant ipfam ex Oriente & ex Occidente Maris Terfici Oftio adjacet in quod
totam Ajiam minorem JSgyptum verbo, & hodiè Ttgris & Eupbrates paulo infra
univerfam Africam circuitus Œarêdifi <Babylonem uniti fe exonerant; Olim
continuiflet favetquehxcfententiaiis, verô Tigrm in duos ramos ibidem
qui cum hanc amplitudinem concipe- divifum quorum unus TUfon alter
re non poffent univerfum terrarum Gehon dicebatur Sinui tPerfico Ce com-
Orbem Paradifum fuiffe audaciùs as- mifeuifle quos & 'Phajài 8c^batifi'
feruerunt Verùm cùm haec exprefsè wifdiâos fuisfe Tltnius in Hiftoria
Sacro Textuirépugnant eam non refel- fua naturah tradit. Sed haec ex Topo-
lendam duxi, cum vel ipfa Sacra Scri' graphia hic appofita meliûs inteuigen-
ptura determinatum locum videlicet tur, quàm egoœultis verbis exponere
non
 non queam. Jam vero quam Regio- difum confiitutum ® aditum ad arborent
nem extra Paradifum Gebon fluvium ir- Ligni Vit* cuflodiendum intelligatur ?
rigaffe putemus, aperiamus. Textus ita Multi ex hifce verbis perfuafi pu-
habet tant Œaradijum in hocufquetempusad-
hucexiftere,eôquod aditus ad eum per
ns aaion Ntin prn obti -nii Dcn Cherubim impediatur. Duo, hoc loco
xno p« *?:> expendenda occurrunt 'Primo Arbor
Et nomen fiuVii/ecimdiGehon}ipfecircuit vitae in medio Œaradijt deindè Cheru-
omnem terram Chus. Ubi Terram Chus bim
five Angelus, qui aditum ad eam
paffim pro JEthiopiia. fumitur, uti & flammeo, & vertàtili gladio impediat;
Gehon pro Nilo. Sed quifnam iSLilum ubi fie legitur inChaldaicaParaphrafi
Jïthiopiœ flumen tantâ terrarum maris- Onkelos
que Mediterranei
ab Edenia Régime di- ~<nj~ miao i1"ru~} ejm In, "rn
ftantiâ inter flumina Paradifi numerari .K"n~"n
poffe credat ? Ut verô quaenam illa
mu M' :o~
')Na' .~r !'wt
Terra JEthiopU five Chut fit, quam Et ejecit Adam & collocavit ad Orien-
Gïhon irrigare dicitur explicetur Dico tem Horti voluptatis Cherubaia, & gh'
duplicem hoc loco JEthiopiam intelligi dium acutum Verfatikm ad euflodiendam
debere unarti JEtbiopiam illam ma- Viam ad Arborent Vitœ. De utroque Inter-
validas ineunt velitationes. Qui-
gnam in meditullio Jfricœ conftitutam, pretes
& hanc à Nilo irrigatam,quam negamus dam hxc puromyflico fenfu accipienda
eue JEtbioptam illam vaftam de qua eflè fentiunt. Alii vero Arborem vitae
hîc fermo eft Eft iraque ultra mare 3(«- Phyficas habuifie virtutes & propricta-
brum alia regio quae pari nomine Àï- tes vitae perpetuandae infitas,&inufîim
Madiani-
tbiopia, five Terra Chus dicitur, five Ma- ftatus juftitia; originalis à Deo concédas
dianitarum incolatus fuit & eft Regio non incongrue opinantur quibus &
illa quae ab ojtu montem Sinai, & Ara- ego fubfcribo potuitenimpraepoten-
biamdefertam à Mendie Fe/«:flM,aboc- tisDEi virtusfruàui arboris implantare
cafu JEgyptum, à Septentrione 'Palœfti' talem facultatem, quae homines in ftatu
nam8c^4/îyriam refpicit, & ideo Trrra innocentiae ad nonnulla millia anno-
Madianitica dicitur, quod uxor ejus Ma. rum tam diù confervaret ufque dum
dianitis genere & alio loco Jbthiopifja Deo placeret ad Vifionembeatificam
quoque vocetur; cumenim C/>«*,C/;w«k illos admittere Et hujufmodi Arbo-
filius, praeter Mgyptum non interiorem rem in medio Taradi/i plantatam fuis-
fiatim Aîthiopiam fed illam Madianiti- fe, nonmyfticè, fed literaliterintelligi
cam vicinam occupaverit, quod ex in-
débet, non enim aliàs poft lapfùm,Che-
numeris Sacris profcmifque Literis nifi rubim ad euftodiendamviam ad Arbo-
Libri moles obftaret ofiendere pos- rem vitae, pofuiflèt Deus. Verum de
fem. Interim Leftor adeat Cornelium, hifce qui plura defideraverit) isconfulat
<Pererium, Oleaflrum, caeterofque innu- Tererii'm Gene/in, primum Tomum, ubi to-
meros, qui hoc de tranfmigratione gen- tam hanc controverfiam pulchrè&fci-
tium argumentum fufiùs defcribunt tè dilucidat Hoc tantum infero ex
Atque hanc quam defcripfi Regionem Textu Çbaldœo^ luculentiflimèconcludi
dico, fuiffe illam ^Ethiopiam^ quam Ge- poflè ^aradijum non alio loco, quàm
hon Taradifi fluvius irrigabat, uti Topo- quo eum nos conftituimus in Edenia
grapbiaclarè monfirat. videlicet regione qux & Jgrwn Da*
Cherub Quxfitumquintum. Quid per Cheru* mafeenum Jfjyriamfive Mejopotamiam
euftos Pa
d bim flamtmo & Ver/atili gladio ante Para- in fe includit, uti padb ante allegatus
railifiqini
Ce 2 Onke-
 Onkelos clarè docet & collocavit ex bat iis ad perpetuandamvitam, vel fe.
Oriente Eden, five HortiVùluptatisChe- mel fruâus Arborisvitae deguftafle, &
rubim,ad cuftodiendam viam ad Arbo- ex Textu Sacro clarè patet quemadmo-
rem vitae. dumenim poftconiummationemfèculi
Quxritur Sexto U trient homines in praeterCoelumEmpyreum propriè di-
flatu innocent iœ omnes in Paradifo YiSluri dum, totum Mundum Empyreum, &
j
fuerint ? Refpondeo. Deum Opt. Max. hominibus am gloria aererna beatis per-
in eo ftatu uti Orbem Terrarum ab vium futurum luculenter in Itineraria
omni corruptionis labe immunem reli- noftro Extatico docuimus pari pafto
quit, ita quoque homines totum Orbem in ftatu innocentiae, qui 'Paradifi cœleftis
peragrare potuiffent tum ad admiran- non nifi typus erat, prêter Hortum fe-
dain0perum Divinorum, qux homi- paratim tnanu DeinEden, confitiim,
num caufâ produxifîet magnitudinem, totunjreliquom Orbem Terratum, Pa.
copiam varietatemque contemplan- radifumfu\ifc)\i(<iemubique naturae do-
dam, tum utinfinitàDEi bonitate, & tibus infirufturh quibus Horttu Volupté
fapietitia cogrrita cujusamorefuccenfi tis à DEoimbutus erat in Eden, verirate
continuislaudibus, & gratiatum aâio- non abludif Atque haec de 'Paradifo
y
tlibus ufque ad conftitutumà Deo tran- quantum propofîtum nobis argumen-
fitus tétnpus, profequerentur. Sufficie- tutn permifit, dicta fufficiant.

C A P U T V.
Vtrum ante Diluvium de varia Jr tibus &- Scientiisfcripti fue-
rint libri Ûf utrum illi adpoflerum z^fundum fuerint
propagati.

on poft <DiluVium duntaxat, fed Jrtes, tS littera hujtt*Jcfenti<eratiorialest

& ante illud Scripturae & litera- & non rationales, hujus propbeùœ Sacro-
rum ufum fuifiè, ofiendit primo rumque oper aliènes hujus leges feriptœ &
omnium ferè Latinorum, Grecorum, He* non /criptœ hujus invemiones &>c. Cui
hrœorum, Cbaldœorum jîrabnm Samarita- Hebrœi adflipulantur j qui in hunc lo-
norum, jEgyptiorumque confenfus, & ut cum Genef. Liber gêner ationum Adam
in hoc ppere majori finceritate, inge- commentantes j plenquelibrum^^wo
nuitate & candore procederemus, fin- à Deo diâatum interpretanturfybboth:
gulorum verba, ea lingua & charaâere, ian Sf va** on«t? irnian *-?; nosi
nooty nwo ^3 "ùùnxCommen-
quofcriptafuerunt,adducemus.Atque •prînD'nViî
tarius in
utab Adamo protoplafto incipiam, fuis-
<Dicunt ^abbini noflri, quod Adam Pater `
Cenefim.
feillum uti literarum omnium artium,
fcientiarumque inventorem & Autho- nofier^enediEia memoriœ compofuit librum
infufa à Deo feientia praeditum, praceptorim quœ D e u s ipfi dedit in Hor-
rem i
ita quoque & Librorum Scriptorem, to Eden. Rabbi Tanakys 'Bar Haja in nak.»y Sut
fuiffe librurh in quoHaja in
apertiffimè Suidas tradit his verbis %$bboth dicit
Titra r'vxytft^ qgy yçgtftfjLafo thth omnia à principioMundi ufqueadcon-'Hgbbotb.J
Aàamtu«
Author o- cfôiçîifjLcti hâyuta) ngh dteyoi. TsV«
fummationemejusexplicarentur, &inQuisliber «
mnium ar. virtute ejus filios Jdam^Setb^ Se Hemch fuerit ab
~9~~THa~, <e~~e~ <t xoceatn,ctoi prxdixifTe DiluViutn, 8c in illo, uti^o-Adamo fcriptusi
èJ' vôfjLot
1 h"
q"' è ayçcf,0oi' -r2'7'kt
yçy.7i%iTi t^tx bar quoque innuit continebatur,quôd8ccontinue-
qui*!

7tâ.v%f, âjçYifJuiï». Hujm ,inquit fmt non donec rit.

ventUEUs fit Rex Mtfîw
omnia,
 omnia, quae in mente Creatoris conce- geherdtiones fecuturas (S inlerprêtatiohem
ptae erant crearentur animae Verba i literarum pabla ftatuta 6? prûmijffiones,
ejus funt & Infîorittimundi totiusexbibebat, ® reprœ-
rvmvsn *-?:> i^a'c ïr sa rr&o ^dj'k
fentaYit Deus Excel fus in hifcegemra-
ri1?», r*rtKiar& natynaa 1wv tiones hominum /tngulas & figuras eorum,
niDtwn & direilioneseorum cmn l^egibus eorum, cum
,dix nnVn *tèo nr otn•?&? -i£>dd nnoxn
omnibus, & fingulis que in terra gérer en'
Non Venturus eîl %.v Meffias donec créa* tur ufaue ad cibos & potiones. (Deinde cùmQuidcon-
ta fuerint omnes animœ quœ afcenderunt in Adam Vtdiffet in bifceea, filiisfuisde- tinuerinc
<jtut hblijdam
h
cogitatione Dei, ut crearet ea&> tS ha bebant accidere,fievit plantlu ntagho. Tuneex l opinio-
ne Ara-
funt anima in libris Adam infirmât œ hifce pracepit illi D e v s, ut feriberetea calamo, biwu
b
Verbis Et hic eft liber generationum & acce pit, pellesex pecoribus ® pneparaVit
Adam Quod fi de fecundo Mefiiœ ad- ip/ds, ufquedum fièrent albœ&fcripfit in eis
ventuintelligatur,toleraripoteft j ulti-
29 literis, &c. Porrô ab Jdamo litera-
mum tamen à fybbmis in gratiam plebis rum, (criptionifquè îhventum ad Se-
Judaicae appofîtum affidumque facile thum devdlutum eft, eu jus libri etfi inter
elucefcit. Vide Jbarbanely <%ambam, apocryphos
numerentur ingens tamen
Jkiba, lalkutb in bunc locum. Chaldaicum horum librorum fama per omnia Au-
cum Jona-
Thargum Uzielidis hoc loco quoque thorutn monumenta volans, illUth ali-
tban. habet dïk '33 Nfron «iôd n*tn quajuflii patris fcripta reipfatradidiflè
hic eït liber memoriœ geftorum àfiliisbomi' verifimile eft. Scripfifleautem illum li-
Sf(/^attri.
1
Mm Ifaac num. Mor Ifaac in fpbilojopbia fu a Syriaca bros feptem in primo 'Panarii recitat buti.l
idem affirmât ut paulo poft videbitur. Epipbanius atque à Gnojlicis Setbianis
Huic adftipulatur traditio jirabum ita Jrchonticis falso fuppofïtosefTeprobatî
Jbulbeffan, Mabumed Abn AdallaElhas- Occaflônérh autem hujus figmefiti ac-
jadi in Hiftoria Saracenica cépifse videnturexeo, quôd, ut refert
Jo/ephuslib. 1. Antiq. filii Setb fidéralem Jofip.l.t.
fcientiam ad cœlefiium rerum côgfiî- Antiquii.
tionem excogitarunt & cùm fcirent,colatnnis J
commit-
praedixîlse^dwwwduos univerfàleéfe- tunt « Si-
dcralem
rum intetitus; alrerum incendio aire-fcientiam.
rum THhiVio veriti, ne inventa fiia priùs
périrent quàiri pernofcerentur,excita-
tis duabuscolumnis, utrique fua inven-
ta inferipferunt ut fi lateritiam DtluVio
deleri contingeret lapidea fuperftes
hominibusdifeendicopiam faceret &
illa, quae ex lapide fiieratextruâa, per
ignem pereunte,Iateritia reftaret. Has
refert Jofephus, fuis adhuc temporibus
in Afia extitifse Author Operis im-
perfe&i in Matthaeum exponens illud
Ftdimusflellam ejus in Oriente, meminit
dt
cujufdam Scripturse Seth de fitlla apparuSeth
]
SuBa ap-
Id t%<Dekdètradidit ip fi D e u s 11. pa- tura inOrtuMeiïix his veibis AudiVi\~tf~My~
J.

giridsfuii exaratts (S incifas literis fuit aliquosreferentes de qitadam Scrtptura geri- Mefliïe.
hic primusliber, & prima lingua confcriptus', tis cujufdam fit* in ipfo principio Orientis
tonitnêat mttm pracepta & traditions in juxta Oceaîium apud quos ferebaiur
Ce 3 Stri'
 Scriptura quœdam injcripta nomine Seth libri intitulati ^eVelatto Jdœ quando Epiphxn.
de ftella apparitura in Ortu Mefiiœ quœj D eu s munifitfoporemin illum &ut inberPan. Li-
mtitu-
per generationes jiudioforum hominum pa- Jugujiinus contra Faujîum meminit certi latus lie-
vtlatia
tribus referentibusfiliïsjuis hakbatur de- Libri Généalogiefiliorum Adœ uti & pœ- AAœ.
ducla. Qafftanus verôCollationeS. cap. nitentiae ^a?«,quitamen à Papa Gelajîo
j
21. introducitSerenum AbbatemAu- funtdeclaratitanquam Apocryphi.
thorem antiquiflimum dicentem Enoch vero (cripfiffe libros adeô pro-
Scientiam omnium naturarum per fuccefiio- babile eft, ut de codubitare, praefum-
nes gêner aûonum femen Seth ex paterna ptuofum ac temerarium effe puteni.
ufque ab ipfo Adamo traditione jufcipiens, Cùm & hujus mentionem faciat S. Judas
donec diVtfum à facnlegapropagine Cham, in Epïftùla fua Canonica imo S. Auguflinus
perduraVit quemadtnodùm fanHè prœcepe- lib. i $.de CiVit. id palàmfateatur verba nusde\J-
S. Atipijti-

rat, ita etiamVeladutilitatemVttœcommu-j ejus funt Scripjîjje quidem nonnulla T>i-fentiat. bris Enoch

nis exercuit. Cùm verô fuijfet impiœgene- Vtna Enoch illumfeptmmm ab Adamo, ne-
convertit.raùoni permiflum adrespropbanas&no- gare non pofjumus. Etalibi Henochye-
xias que piè didicerat, injlinclu quodamdit- ptimus ab Adam in Canonica Apoftolil
malefi- judx prophetajjfe prœdtcatur cujus Scripta,
monum derivavit curiojafque ex ea i
ciorum artes, atque prœftigias magicafque ut apud Judaeos, &apudnosinautboritate
j
non effent nimia fecit antiquitas propter
fuperjlithnes audatler inftituit docens po-

fieras fuos ut JAcra. illâ culturâ T>iVmi no- quam Videbantur ejfe fùfpeSta ne pro ferrai'
minis dereliBa Vel ehmenta bac yelïgnem^ tur falfa pro Veris. JSlam & profenmtur
Vel aëreos d&mones "venerarentur & cote- quœdam qux ip forum effe dkuntur ab eis,
rent. Hœc igitur curiojarum rerum notifia qui pro fuo fenfupajîimquod t>olunt, credunt;
quomodo Diluvio non perierit, acfuperVe- fed cajlitas Canonis, non recipit, non quôd
nientibtu feculis innotnerit perjïringendum eorum hominum qui D eo placuerunt, re-
bieviterputo. quantumitaque anti<juœtra- I probetur authoritas fed quôd iîla effe nonl
ditiones ferunty Cham filiiu Noë, quiju- credantur ipjorttm Haec S. AuguflinUvS.
perjîitionibtts illis & facrilegis artibus infe- Tertullianus in libro de habitu mulie- Tertutliani
de l.ibris
Hus fuit feiens nullum fe pofle fuper his li- ruin, occurrens iis, qui dicunt librumI Enocb]\i-
brumin Arcam prorjùs inferre, in qua erat hune, fi ante (Diluvium fuit fcriptus, con- dicium.
unà cum patre jufto acfanSlisfratribus iw- fervari non potuiflè. Scio, inquit, Soi'
çrejjûrusjfcelejlas artes ac profana com- pturam Enoch, quœ nimc Ordinem Angeïis
}menta
diverforum metallorum lanvnis qua dedit, non recipi à quibujdam quia nec in
)falicet aquarum non corrumperentur injuria, armarium Judakum admittitur. Opinor-, non
(®duri]fimis lapidibus infculpfit quœ Ùïlii- putaVenmt illam ante cataclyfmum editam,
vio per aBo eadem, quâ illa celaVerat cu- pofi eum cafum orbis omnium rerum abolito*
rriofitate perquirens facrilegiorum &perpe- rem falvamejje potuijje jiiflarat'ioefl, re-
ttuœ nequiÙA faninanum tranjmifit in pofte- cordentur pronepotem ipfius Enoch fuijfe
iros. Tiac itaque ratione illa opinio Vulgi, quâ fuperjîitem cataclyfmo Noè qui utique do-
botninibus tradi- meflico nomine © hœre&itarû traditione au-
tcredunt Àngefos maleficia
diffe in veritate completa eïl. Haec ille. dierat, & memmerat de proayijui penes
c
D. Au*u(l. Huic congruunt quae S. jiugujl'mus Deum gratia & de omnibus prœdicatis
/.l 8. Je Ci-
mit. Dei.
lib.
`l 18. de CiVit. Dei & Tetrus Comeflor ejus aliud cùm Enoch filio Matufalae nihd
Petras Qo- recitat de quatuordecim Columnis, fe- mandatent, quàm ut notitiam eorum
1
tneftor. 14.
Columnœ ptem aereis, & totidem lateritiis artium po fier is fuis traderet Igitur (itie dubio po-
ÀChamos- jfcientiarumqueCanonibusinfignitis
teBtx in
1

1
à j tuit Noë in prœdicationis délégations fucces'
ouibusdo- Cbanio^Koë filio ere&is.Epiphanius in !P< fijfe vel quia & aliàs
non tacuiffet, tam de
traditam nario }
fuo mencionemquoquefacitcerti Dei conjeryatorisfui dUpo/itiom quàm de
exhibuic. ipfa
 ipfadomus/tHegloria. Hoc fi non tant expe-minibus Rellarum 8c ipfarum feerctis
dite haberet illud quoque ajjèrtionem Scri- virtutibus de deicenfu filiorum Deii
pturœ illius tuer et ur praindè potuit aboie fa*
ad filias hominum de Gigantibus ex
clam eam violent ia cataclyfmi in Jpiritu rur- Angelorum coitu progenitis de Ex-
fis reformate quemadmodùm Çgf Hierofo- tremo judicio Dei erga impios de
lymis !Babylonicà expugnationedeletis^omne quo prafens teftimoniumprolatumeft.
Tefiamentum Judaicœ literatur* per Es- Veriim haec omnia fnilùs 'mfecundo Tomo
dram confiât reftauratum. Sed cùm Enoch Oedipi & in i lib. hujus Operis aliquot ex
eâdem feripturâ etiam de (Domino prœdicâ- Libris Enoch Graca & Arabica fragmenta,
rit à nobis quidem mhil omnino reticendum quae mira continent,produximus.
eïl quodpertinet ad nos. Et legimus omnem Porrô non defunt, qui ex 'HAoGene-
Scripturam adificationi habitent divinités feosheo, ubi Enos filius Seth primusno-
infpirari à Judaeis poîieà jam videri re- men Deiinvocare cœpifse dicitur,
jetlam, (terni © cateraferè quteChnûxim j apertè Scripturam nominis D e i tune
fonant. Neque utique mirum hoc ,Jifcrif>tu- viguiue velint textus enim Hebrzus
aliquas non recepertmt de eolocutas quem ita habet TWf
f*yh '"înm T» Genef.4
tttl
ras
(Sipjmncoramloquentem non erantreceptu- Tunccœpit inVocare nonten DE i Tetragram*
filt.

ri. Ideo accidit f uod Enoch opud Judam maton five quatuor literarum. Aut ut in
Apoftolum teftimoniumpofiidet. Ex quo I paraphrafi Chaldaica habetur
brosEneciquidem teftimonio luculenterapparer, 1
C!3 :-ue"1~ NVJte in 'M"TU 1':)::3
Judœos hofce non recipereideô quod Tune imeperunt filii hominum
or are in no-
nimis apertè de Méfia Cbriïlo videlicet,
mine Dei mjjleriofo. Vel ut luculentiùs
D E o & homîne in carne venturo vari- adhuc paraphrafis Chaldaica lonathan.
cinarentur, ficuti eandem ob caufam roroVi rvfoh
<î(abbi Hakadofcb Sacrofanétam Tria- n&jk »jo in'^ pa
dem apertiùs confitentem rejiciunt. i1'Ï1''1 ~TU:3
Vifis igitur & recenfitis libris, qui ante Cui confentit alius Codex Syriacus in
Cataclyfmum fcripti à primis Patribus hunc locum
memorantur jam videndum quoque ~a5ros c'vt
c(\, quod hi libri continuerint& de qua
materia tractannt. Tune coeperunt homines légère fSfcrïbere no-
Qilid Libri De Libris Enoch, Origenes & Trocopius, men Dei Quafi Enos primus Divini
EnoJ) con-
tinuerint. eos
continuiflèajunt multa vaticinia, vi- cultusjecerit fundamenta, ritufque in-
delicet de his, quaeeventuraerantfiliis ceperit cœrimoniis colendi Deum per
ac nepotibus Patriarcharum, de futuris figna externa, five per imagines quas-
Hehrœorum fceleribus & peenis de dam, aut charaâeres per quos Oratio-
Mundi Salvatore ab eis occidendo, de numdevotiôexcitaretur} ac verifimile
eorundem everfione,captivitate & dt- eft,nomen illud inefFabite Dei benefi-
Atmiut fperfione inter gentes perpetua. Jmitts ciorum Divinorum
veluti mnemofy-
Commentariisfuper'BerofumJpocryphtm non quoddam à SancBs Patriarchispor-
berofus, m
fuperliminaribus aliiique locis
ex Jofepho fcribit in eodem Enoch vo- tarum
lamine fuiffe celebrevaticinium de ge- fanftioribus fuiflè tnferiptum incifbm-
minis totius terrae dadibus, altera per vh,utdocetcitatus Codex j Accedk hi-
inundationem altera per incendium fce, quod Iofepbus lib. i. jfntiq. cap. i.
trigmts. futuris. Origenes apud Sixtwn Senenfem mentionemfecit£/'i/îo/^ cuju/dam ab A-
ini%homâ. lib. Num. unà cum Tertullia- lexandro Magno adJriftotekmpracepto-
no tradunt argumentumLibri Enochfuis- rem fuumfiriptx de fepukhro Caûun jUii
fe praeter prophetias de numero & no- Enos in àvitate fyrfuca invento, cujus
Epita*
 Epitaphium literis Hebraicis fcriptum ni prorfus confentancum eft credere,
fuifiè de {Diluvio futuro Alexandertefta- ante ViluYtum nullibi tam neceffàrium
tur Sed hxc uti prorfus Apocrypha, inventum defuiffe. Iterum cum poten-
itaîismeritô reprobatis ad alia progre- tium à fôculo Virorum Gigantumque
diamur. Atque ex hifce adduâis tefti- ambitio magna ubique locorumincre-
moniis fat fuperque patet literarum menta fumeret, verifimile quoqueeft,
fcriptionifque inventum ante commu- ad laudem, nominis famam divinita-
nem orbis cataclyfmumin ufil fuiflè, à temque apud pofleros adipifcendam,
primxvis Patribus inventum,propaga- gefta fua jinventaquefaxis& hpidibus,
tumque. Cùmenimab^^woufquead uti panlo ante ex Jofepho oftendimus in-
<D'tltiX>ium Mundus in immenfumampli- cidifse. Imo Camum filium "Noëmicen-
ficatus, & totus penè non fecùs ac mo- tum circiter annos ante "DiluVium natum,
do, Orientis anguftiis tantam tamque cum curiofîfllmus & fuprà quàm dici
foecundamhumani generis propaginem potefl:, nominis gloriam apud pofieros
minime continentibushabitaretur, fieri conièquendi cupidiffimus efset nor-
certè non potuit, quin utigenushuma- mam & rationem quam primaevi ifti
num, ica & artesvitaehumanaenecefla- homines,cum in Politica vivendi ratio-
rias maxime propagarent maximum ne, tùm in artium reconditarum ufu te-
praetereàcommercium,fine quo huma- nerent, diligentiffimè fignatam, Arc*-
na Societas confervari minimè poffet, que illatam ad alterius Mundi pofieros
vigeret hoc vero fine literarum inven- transfudiffe in fequenùbus ofiendetur
to inftituihaudquaquampoflèt ratio- Patet igitur propofitum.

CAPUT VI.
T>e Libris &• Scriptoribus primis poft Diluviiim.
L Itéras Scriptionifque inventum noDn td1? nu
p on o Sfa rati
ante Viluvium in u(u fuiffe, fatis fu- oansi pp »jio njDan mmn uwrr\
perque, nifallor, in prœeedentibui riunin» Sk DN'am vmn mrrï?a
oftenfum eft: neque id aquis peritflè,
credibile eft fed per Noêmum ejufque :-?iaD
filios. utriufque Mundi fpeâatores, ad (Dicunt Rabbini nojîri quôd Cham filius
pofieros propagatum etiam poft ©«- Noëdidicit mes, ®/cientiM ^/«jKain,
vium ufque ad Mofen (quem multi ne- eafque fcnpfit in tabulis mets tradidïtquc
fcio quibus frivolis rationibus addufti, pofteris pop Diluvium. 'Berofus Apocry
Scripturae primum inventorem perpe- pbus lib. 5. docet Anno quinto Nini
ràm faciunt) nullo non tempore viguis- literis & legibus Germanos formafle Tui-
fè,cùmSacrae, tùm profanaeeruditionis feonem Gigantem, Sallam Samnites, &û/-
S.Clcmtns. monumenta fatis teftantur. S. Clemens tiberos Tubalem.Nonnullos quoque'BfaU
Libri Cha- in libro fycqgnitionum apertè ait Cham mos Davidis diverfis ante MoJen Patriar-
mi poft pofleris reliquiffe libros cui adfiipu- chis adfcribunt ita centefimum nonum
Diluvium.
lantur Hebrai qui volunt Qbamum compofitum à Mdchifedech volunt Ht-
fcientias, artefque, quas ante (Diltt\>ium hrœi, ab Ahahamoverô Tfalmum oclua-
à IQiinms didicerat, libris commendas- gefîmumoiïaVum. In Libro lob, cap. 8.
fe, & in Arca confervatospofteris tra- <Baldad Suites remittit Iobutn ad genera-
didiflè tionem priftinam&diligentem memo-
rise
riaePatruminveftigationem; ubi %abbi tertium (Pamphylium qui & Erm di^us,
Meir exprefsè ait, eum ad jinnales (Pa- quartum Armenium Hojlanis filium ut
trum remiflutn quafi diceret 'Baldad j & Clemens lib. 4. ^ecogmtioman Sutdds
Suites ad Iobum quintum 'Perfomedum^ fextum (Proconne^
fium de quo vide Tliniitm, LaElantium
.i~»5t~ n,:2N '1:'N' ,O N'pn lib. 2. cap. 14. Marl~r~'enr in Politicis. Si-
ooimpr»
xtus Senenfts duos fuifle Zoroajlres re-
Confule libros primorum Œatrum © mémo- fert. Alterum Viogene Laërtio Ter'
ex
riam ftVe monumenta antiquorum. Moyfes fam Magorum Principem, Magix
quoque Num. 21. Libri bdlorum Vomi' ve-
rum inventorem; alterum 'BaHrianorum
ni meminit his verbis: Regem, à Nino in bello vi&um vera:
Sjr
nw manVa *i3oa ïdk» p Magix primum corruptorem,ita lujîi-
l/w$ diciturinltbrobellorum'Domini. Ubi nw. His tertium adjungit Clemens Ale-
paraphraftae ita habent xandrinui Zoroafïrum Erum qui de fe-
ipfo hoc fcriptum reliquit Confcripfi
mrr icm pip «nâoa
Zoroafier Arimanius, genere Pamphy-
Ideèdiciturin libro bdlorum fecit ©o- lius,
^«<e qui in bello mortum ad inferos de/cen-
minus. Quod clarifllmum teftimonium <ti)®à S)iis bœc didici Hune Erum (Pla-
eft librorum ante Mofen fcriptorum.
to refert lib. 15.de Ifep. ettp. 12. ee die,
Non ignoro quoque multos paflîm quo mortuusfuerat fupra pyram pofi-
Apocryphos lihros circumferri, cujus- tum revixiffe. Alii nullum 2Zoroajlrum
modi funt TeUamentum duodecim Ta- unquam fuiffe volunt: ita Goropius *Beca- <GoTOpins
tr'tarcharum}uti & 'Pœnitentia 4dam, apud nus; fed haec opinio cùm omnibus bonis JBecamit.
S. Juguïlmum contra Fauftum. ^yelatio jfuthorïbus contraria fit merito repu-
Adœ LibriqueSeth à S. Epiphanio damna- dianda eft.
ti, quos ad authoritatem perfidie fuae Porrè lujlini ille Zoroafler magnam
conciliandam Setb'umi bœretici falso fup- AuBoribus induxitperplexitatem fiqui-
pofuerunt, quibus, inquam,fidemha- dem illum BaSïrianorum Regem à Nino
beri nolim, cùm quivis judicio pollens, deviâum, (Diodorus Siculus non Zoroa-
nefcio quid adulterinum & fpurium firem, fed Oxyartem appellat ita in ma-
fub iis laterefacilè deprehendere pofîit. Il nuferiptis luîliniCodkibus quoque fe vidis-
Hinc tamen inferri quoque nolim, li- fe teftatur Ligerhts apud FrancifcuniTa'
bros ante aut poft DiluVium immédiate tricium in Goroa~ro. Nos relicrâ hac Au-
feriptos non fuiffe cum id confianti, thorum altercatione, quis ille Zoroaflres
ut diâum eft AutUrum Vetujlifiimorum fuerit, tùm manifeftabimus ubi priùs
traditioni repugnet. Verùm ut hanc de Etymologia nominis quaedampra:-
remfolidiùsadftruamus jam alteram miferimus.
partem hujus materiaeaggrediamur, in Zoroafler itaque nomen alii dérivant
qua nobis incumbitdemonftrare, àpro- a Z«oi/ & ctççjv quafi diceres, ViVens Zoroajtrti.
fanis quoqueAuthoribus libros ante ipfum ajlrum
Mb/en exaratos quod dùm facimus, Chaldaicavoce,
Quidam
dici ut Laërtius eum
primo quinam proprie fuerint celebres Sacrificatorem ajlrorum fed cum non vi-
illi tot Authorum monumentisagitati deam, quomodo hxc
vult

vox Chaldaica
Zoroafler & Mercurius TrifmegMus eue poffit, merito ejusoriginem
repro-
quid & quomodè icripferint, videamus. bandamjudicavi. Nonnulli
ex utraque
A Zoroaftro initium duâuri. lingua confufumdérivant^ Chaldœo qui-
Amobiu* quatuor Zoroaflres ponit, dem, t<*»iï tfura, quod figuram, fignum,
çnmumCbaldœum akçiumBacîrianum, imaginem interpretamur & à Gne-
T
Dd1 ca
 ca voce ~f~ ) quc)dfiidus fignificat; in JEgypto occulta &abftrufà revelantes
quafi diceres figura imago, fignum -^ov%v<ptuïix appellatos in frodromo
afirorum alii ab aliis nominibus, & oftendimus uti & Ofîrides quoque di-
linguis falfô dedu&is derivarunt, de âi funt qui variis inventionibus re-
quibus vide Goropium Nos dicimus rum, religionifque cultu homines ad
Chaldaicumvocabulum effe & deri- meliorem vitam reduxerunt, obque id
vari à verbo Kiiy Tfura vel "T'y Divinos honores meriti funt.
Tfaiar quorum illud nomen figu- Chamum igitur primum Zoroofirem
ram hoc verbum figurare fignificat., fuiflè ita probamus Cham primo C ha l-
ex tfK & ino quod ignem abfcondi- daeus fuit natione, deindè primus poft
tum fignificat, quafi diceretur "inato'ï (DiluVium Magiae introduc^or
Xairajier formans idola ignis abfcon- alibi docuimus; Tertio immediatè hic
utfusè

diti, vel etiam "inDioiï Tjburafter id poft (DiluVium vixit quo omnes Ju*
eft fignum figura fimulacrum re- thores Zoroaftrem vixifle volunt. Huic
rum {ècretarumabfconditirumque, cui adftipulaturGregoriusTuronenfislib.i.
congruit etymon Perficum •..•. Quae Hiftor. Franc. Trïmogenitus inquit,
omnia quàm aptè quadrent Xoroaflri in Chami filiut Chus fuit, Cham autem fuit lis.
fequentibus patefict. Fuit igitur hoc no- totius artis Magicœ imbuente "Diabolo Ôf
men commune omnibus iis, qui abftru- primui Idololatriœ reptrtor primiifque fia-
farum rerum fcientiam ac magiam exer- tuam adorandam fiatuit^fiellas& ignem de pria, us
Magiœ.gc
cebant, & non fecùs ac Ofiris omnibus cœlo labi magicis arttbm, ei adfcribunt,1>o- Idolola-
iis qui Keligionem & politicam vi- catuJqueeU^ cùm ad Perfîs tranjîjfet, Zo- triœ poft
Dilutitun
vendi rationem primis temporibus in roafter quod Stellam viventem inter-'inventor.
jËgypto introduxerunt excoluerunt- pretantm five ut nos derivamus for-
que, commune fuit, ut pojieà dicetur. mans idolum ignis abfconditi, five fi-
Undè confequenter, ficuti plures O/iri- gnum, & figura rerum abfconditarum.
des, Saturni, fôeli (quaecognomina fue- Huic favet D. Clemens W. 4. I^cognit
rant eorum, qui praeclarè & infigniter Ignis enim cultum Chamum Zoroafinm tib.+.teco-
de humano genere meruerunt) ita plu- primùm docuifle homines ^fgathias gnn.
res fuêre Xoroaflres id eft omnes ii, author eft, dequo nos pluribus de !Pji-
qui magicarum artium, aliarumque fe- rolatria jFgyptiomm. Boiflardusin Apol- 'jBoiffariw.
cretiorum fcientiarum inventores, cul- lonio Tyanaeo, expreffe hoc idem è va-
torefque primis iis feculis fuerunt ut riis Autbonha docet his verbis Audi*
ïBerofui Eufebianus & Xenophon, quis- Vernt Nini tempore Zoroaftrem Baâria-
quis ille fuerit, in aequivocis fuis appri- norum <l(egem multa de Magia docuiffe,
mè demonfirant & nos fusè egimus Êf fcripfifje qwt apud Babylonios fêrira-
de iis in primo Tomo Oedipi cap. de Ofi- bantur. Is autem fuit Chxm filius Noë, c?bamiilO'
ride f£ Ijtde His igitur ita fuppo- qui ante Catacljfmum magicam artem didi- Fpudencia.
(îtis, cerat & pofleà exercuit Sf alios docuit,
Dicimus primo Zoroajirem illum jlatimque à Diluvio patrisebriiVirdiacon-
famofum Magix inventorem alium non treSians fa/cm illum incantàVit nèpojjet
fuiffe nifi Cham filium Noë fuiffe impofterùm gignere. Quidam Zoroaftrem
autem ei hoc nomen irapofitum ob fecundum fuifle volunt eum gui in Sacris
admiranda, quae vi magicâ operabatur; literis Vocatur Mifrim Vel ejus filium Cha-
quod nomen alii pofimodumfimile pro- mi nepotem qui artem Magicam mirabili
feffionis inftitututn fêlantes tanquam efficacia exercuit. jfjirorum enim peritiam
magnificum, & quod nefcio quid Di- noverat perfe&ifîimè & ex lis omniahuma'
vinumprxfeferret7afîèâarunt) ficuti naJSinferioracorporaregifëfoVericen/êbàt.
Ex
Ex a/iris fantillds quafdam carmine ma- hoc Idco Zoroajinnn fub Nino Rege
gico elicere fludens à (Dxmone fuccenfm igne concrematum diverfum à Terfo*
eil & interfeiïui cùmque bac violen- mede videaturfacere, examinatis tamen
ta morte à Tiœmone fublattu effet nihilo- Qbrono\o<zprum momtmentis gefta reperi
minus ejm difctpuît illiw dijciphnœ pertïnaci' utriufque prorfus eadem etfi non in
ter adbœferunt illumque Deonmi amicum idem prorfus tempus videanturcoinci-
crediderunt afferueruntque l>ebiado fulmi- dere. Nam & Epipbanius eum Aftro-
nis in cœlumfuijfe fublation corpus illius in logiae do&rina: pravae & Magiae in-
Aflyria conditumeft • prœdixerat enim As- j ventorem Nembrodi Gigantisaetatefuis-
fyriis tamdià ecs Orbi Terrarumcmn [unu fe aflèrit Fuir enim Ninus Nembrodi
mo imperio impe,aturos quamdth [nos cine- Nepos, exfilioe)us!Be/ogenitus. New-
res, & reliquw'mtegras &invhlai Vt* conjêr- brod autem fuit filius Chus hic autem
Tarent. Quîc omnia congruunt iis quae filius Cbami fuit, qui etiam avus TSLem-
IPtiniuS) Suida* aliique de Zoroafîre fcri- brod, A tav us Seli. Eufebius affirmat
pferunt. eum iifdem temporibus cum Semira-
Vcrùm cum de Zoroafïribus maxima mi, & Abrabamo vixiffe Semiramin
fit concertatio nec facilè fefe sfutbores vero nemo ignorât, Kini fuiffe uxo-
qui NmiVen urbem condiderit
ex tanta perplexitate evolvere poflïnt. rem à
Nos eu m Lutinis, Hebrœis, ArabibuSj Gr<t- anno {DiluVio 291 & fequenti 292.
cifque Orientalium comparantes Autho- dicitur, tefte Jofepbo Abraham natus
quid tandem de Zoroa- Confonant itaque tempora. Undè lu-
rton monumenta,
Jlre fentiendum fit aut quifnam fue- culenter patet Eudoxi & Arifiotelis
rit primus ille Magiae inventor inti- error maximus Quorum uterque,
miùs {crutari conabimur. Et ex pro- tefte !P/wo Zoroaflrem 6000 anno-
bans quidem probabile éft, primum rum Tlatonis mortem praeceffifTe opi-
Zoroajlrem Cbamum faiflèj reliquos aû- natur. Hoc autem prorfus erroneum,
& Çhronicis Authorum tam Sacrorum,
tem vel ipfi Synchronos vel faltem quàm
profanorum monumentis reftà con-
non remotos ab hujus setate fuiflè. In- trarium,
itaoftendo.
ter caeteros autem celebris admodum
habetur Zoroaflres Ter/omedes fapiens Dicimus itaque, verum illum, & pri-
apud cos qui in Afironomia tefle mum Zoroaflmn fuiffe filium Noëmi
Stitdâ excelluit; Qui etiam primus no- Chamum totius Magiae & Idolola-
dedit iisMagis, qui civilia tradèâ- trix inventorem, qui illicitas artes, &
men fcientias, quas ab improba J^aim'tarum
runt de quo Jfutbores mira referunt,
tefte iplinio; Eum eodem die quo na- propagine ante Cataclyfinum didice-
tus eft rififlè j eidemquc cerebrum rat,
pofi eum pofieris fuis follicitè tra-
ita palpitafle ut impofitam pelleret ditas docuit, ut in prœcedenùbus Variis in
locis ofienfum fuit. Cùm enim mira à
manum, future praefagio icientia; eun- Mathu fala,cum
demque in delêrto cafeo vixiflè an- quo ante T>iluYium pluri-
nôs 20 ita temperatè, ut vetuftatem bus convixerat annis,de patre fuo Enoch
tranflato audiffet, artes quoque impro-
non fentiret. Obiiflè autem cœlefti igne
concrematum,ficutioptaverat \t a Sui- bas IÇainitarum follicitè quaefiflèt poft
da* Zûùpodçpnç UifTojut.n<hç <ro$oç DiluYmm divinitatem raptumque ex
TOÎç CV TYj àçpoVOfJLlCL OÇ (£ 7TÇUTÇ «f-
hoc mundo afFedans eorum opera
talia praefiitiffè traditur ut omnes
%(& ffi ciïtyyjx 7roXiT&>oifyjis èvé-
Numen quoddam ve-
hcx~s ;W ~cca~yr~v ~*e" r~ -ttü eum tanquam
nerarentur. Âïgypto igitur numero-
iSûàïouxàv tT£<n 4>' Etfi porro Siddaa fa fbbole repletâ is reliao Regno
Dd 22 ci
filio
 filio fuo Mifraim, alias colonias quaeft- ope earum Regnum (Batytoniœ invafiffe
Colonix \x\Chaldxatn yferfiam t Mediam ad fertur, à quo,& per quem traduce manu
quznam. turus
AfjyrÏA populos fe contulit, ubi Aftrolo- propagatx noxiae difciplinae totam
giam, & Magicas artes profeflus iftius- Jjffiam (ènfim replevêre Chus autem
modi nomen apud Indigenas meru it ,ut Zoroaftwn fuiflè diaum, fupràexGn^
ubique Numinis loco habitus paffim' gorio Turonenfi probatum eft j Nemfre-
Zorotjltr, hoc eftoignis Arcanifimulacmm dum autem Magum, & Idololatramfuis-
audiret. Apud Per/tf quoque, & Me- fe, paulo poît probabitur. Hinc pofimo-
dos, Cbaldcœ contiguas gentes ignis cul- dùm omnes ii qui magicâ arte admi-
tum docuit, qui & in hunc ufque diem randapatrarent, Zoroaflrts funt vocati.
ChaUitus permanfit. Hincfaâumeft,ut.^w*&>ra Quod, ut/«/»wdiximus, idem fonatin
ScPerfime-
dm Zoroa-• duos Zoroafires unum C/W</<o#»,alte- linguaChaldaica (quae toti paffim Àffy
fler unus
& idem rum Terfomedum fuiffe paffim arbitren, rix ejufque partibus Cbaldaœ, Media,
Cbamfuit.t.tur,perperàmtainen. Fuit enim unus Ter fia vicinifque Regionibus vernacu-
Cham qui primo nominis fui famam laerat) ac figura ignisarcani, G\tfignum
magicis artibus, & Aftrologicae divina- abfcmdittm quod nomen, ut erat gran-
tionis peritià longè latéque diffundens, de, & magnificum ita non nifi rerum
fubftitutoque in locumfuum filio Cbus> (ècretiflîmarum, five licitarum five illi-
ipfe in vicinam Perfidem, novam propa- citatum inventoribus indebatur, no-
ginis fuae Coloniam introdu&urus mi- menque folis in Çkaldœa competehat
gravit, ubi eam nominis gloriam variis Magis, non fecùs ac in Jigypto *tyov%>fjL- Pfintom-
fuis prxftigiis apud populum adeptus <pWY)x> nomen de humano génère pbanechi quales a-
eft ut mortuus inter Numina !Perfidis optimè, uti/ï</»/vjdixiinus,merkiscorn- pud.Æg~
]
ftios.
ht~deÿs, relatus, Mv^soVj hoc eft, CandtfaBm petebat viris Revelatori-
arcanorum
Lapis,zurafter; FiVum Sidui; Soi, Ignis bus. Porrô in hac Magica arte prxftan-
yiVens *2o<poç, MagWj'iâcRySapiens tes Ninum filium Nembrod, Sarug, TIIa-
vocaretur. Qui demùm prout Perfis ebor, imô Tbare patrem ^brabamifuis-
prxdixerat cœlefti igne confumptus in fe, omnes ferè %é>hmidocent, qui ignis
conlêrvationem Regni cinercs fuos cultum quem Cham pater eotum infti-
confervari praecepit. In ÇBaSkiam quo- tuerat, unà cum Magia, & Aftrologia
tradita, infigniterpromoverunti Undè
que !P«-/Ï«ficontiguam,coloniamintro-
duxifle, verifîmile eft, undè pofteà fama &Urbem ignis cultui deputatam Ur,
dimanârit (Baiïrianontm Regis Magiae ideft, abignedi&am omnesferè fater*
Inventons quamvis faciliùs credide- prêtes Centiunt', Abrabaftnm quoque jus-
rim, hune Regem ŒaBrianorum non fu Dbi de Ur Cbaldœomm eduâum,
Zoroajîrttn (ea Oxyartem uti fupra ne impiis feeleratiffimorum hominum
facrificiis pollueretur, prxter S. HierO'
quoque ex lujiini Codice oftenfum eft,
appellatum unumque è pofteris ejus nymum plerique alii in hune locumcom*
Magiâ clarum fuiflè qui ^taxÀZoroa- me?itatcres aflèrunr. Verum cum hujus-
flris nomine, & artibus affumptis, Thau- modi cultus nullibi fcitius quàm à %$b*
maturgi famam apud pofleros mereri binis defcribatur ad eos Le&orera re-
arTeâàrit. mitto.
3^. fBecchai
Secundus Zoroafter fuit Chus filius quoquecum hoc loco inv iZBeschii
ÇbamCbaldxus difciplinarum paterna- pium, & Idolis deditum dicit, ideoque n8.G«.
rum fedulus inveftigator imô haeres, in voce, y\r\, Nun> inverfum eflè, de
qui & nomen patris fui Cham afreâans, quo varia ^abhnorum contentio eft. Vi-
artes dxmonis ope partas docuit filium de quae de hoc fufius fcribunt SaalBat- 1aoaltiah
Kembredfuum Nembrod Gigantem qui primus turon in Mickra Baggedolah in locum yo/Mf) urim.
filiusC'hrH)
c. ult.
1
 cuit. (2^. Manakm hoc loco in fine *Pera' 01@.> ~3~ia d' ~'ei ~i9rw n~ciow ~v
bein. fchatb. TraElatus Sopherim. IecbaiinLi- ffl' o~segxo~t~xâ â~ars7~hca~Cxâ ~~t
J
brumZobar aliique.
i @>?JcL i. Zoroafires Perfomedes cate-
Ex quo tertio patet, ignis cultum in res
JflronomosfapienttAfuperans qui etiam
fàabylone
< Mefopotamia Perfide infti- primus fuit. Author Magorum nominis apud
tutum, à nemine,niG à Chamo,Zoroaflro ipfosreceptK Circumferunturautem ejus li-
illo
i famofiffimo & totius Idololatricae bri quatuor de Natura de Lapidibus pre*
fuperftitionis
] inventore, & propagato- tiofis unus pradiBionum ex in/peStione
re originem habuiffe,quem fuperftitem jîellarum libri quinque. Neque
intereft,
ifuifse hoc tempore in pracedentibus o- quod Suidtts eum vocet Terfomedum,J
fiendimus, quemque à Nino demum in- quem nos paffim Cbaldxum diximus. Si-
terfe&um profana traâunt bifloriœ Non- quidem 'Perfomedus} & Çbaldaus unus 8c
nulli cœlefti igne ta&um periifse vo- idem eft ut inpracedentibus diximus, ne-
lunt. Quicquid fit cum hoc eodem que etiam tunctemporis lingua Perfica
tempore Cbus, alter Zoroafler, atque in à Chaldxa diftirtûa ufurpabatur fed
Arte Magica fingularis viveret facile Regiones tantum erant nomine diAin-
unius gefiacumalterius, à Scriptorihus Stx Ter fia quidem difta ob equorum
confundi potuerunt Sufficit igitur, nos in ea provenientium praftantiam Cbai-
hic oftendifse, Zoroaflros omnes Chat dœa autem five Regio Cbafdim à primo
dœos & ex familia Qhami defcendentes Duce Cbus quafi dicciesChuJdim^qnx
fuifse. Quôdverô quidam Zoroafîrem unà cum Mefopotamia, Media, fub uno
facile nomine jfjjfiœ comprehendebantur,
ex familia Semi deducant, iis non
afsenferim; cum Zoroaflres omnes caftae uti ex Chorograpbia nojïra primo Tomo
iftius,acDivinaeReligionis,quam Semi Oedipi propofita patebit. Linguâigitur
filii omni ftudio propagare folebant,, eum Chaldaeà maternâ, qux toti paflim
corruptores fuerint,& exfiirpatores. ^)««evulgariserat &vernacula, quae-
cunque fcripfit, cxarafle certum eft.
libri Cfr«- Pico igitur fieri non potuifle, ut Cbam
Confentitque meis rationibusPicusMi-
peritiffimus Aftrologiae ac univerfae
Znoajtt'u. ran d ulanus in EpiftoIaquadamadMar-
Naturx confultus ad inftantiam fuo-
filium Ficinum datâ, ip qua fe Chaldai-
rum filiorum Chus & Mijram chariffi- cos quofdam libros adeptumgloriatur.
morumpignorum non aliqua (cripferit Verba fubjungo C^a,inquit hi
cùm ut per regulas, & praecepta in Ma- libri
labili filiorum funt, fi libri funt, fef non thefauri. Audi
gica arte operandi, me- infiriptiones Patris Ezrae Zoroaflris,
moriae tot in primaevi Mundi rebus ad-
confuleret; tùm & Melchiar Magorum Oracula. Inqui-
difcendis occupatae ut bus, &illaquoque, qu<eapudGtxc€ismen*
ad nominis fui famam, & immortalita- do fa
& mutila circum feruntur leguntur
tem, cujus avidiffimus erat, confequen-
intégra, (Sabfoluta. Tum eîl in HU Chal-
dam, pofieros in admirationem rape- dxorum Sapientum brevisquidm, &fale*
ret eorum quae in primo ante Diluvium brofa fedplena myfterùs interprétatif Eft
xvo, haud dubiè à primis Patribus mi- itidem & libellas de Qogmatis Chaldaica
randa fieri viderat,didiceratque. Suidas Tbeologiœ tàm Periàrum
Graecorum,
hifceconfentit, imô de quibus fcripfe-
& Chaldaeorum in illam divina & locuple-
rit, his verbis refert: Zog^aVçiÇ I1ê§- ti/Ttma enarratio. Scripfifle quoque Tlu
C'O~M~ O~O~O? ~i Clu TM âswo-
nio tefte, de Agricultura fertur. Hermip-
fju'ct t oç ngjf irÇaT®* nfèaiïg rS %w$
pus ille, quem fxpè Jthenœus citat, eum
e<p'~ ~roh~~dlro~u~~ dvô~ac~(~ inter alia vicies centena millia verfuum
Mdym QipiTaJ\ tê <wt£<éti <$v- (qui tamen manifefluserroreft, quem
Dd 3 alibi
alibi refutamus) fcripfiflè tradit. j^tbio- daeos nofcuntur ejje confcripta & de fio*
pici Autbores, hujus quoque dùm men- bis in Hiftoria funt relata quœ multam
tionem faciunt Libros ejttt de Magia, habent concordiam mm nojîris "Volumimbus
1
@? Dœmonibus citant
quos alibi allega- etiam de dus rébus. Tejîis autem horum eîl
mus. Berofus, VirgenereqMdemChaldxussio-pP;]uotem-
porevixe-
Gelaldin Arabs in Hijloria fua de Vins tus autem eis quidoïïrinœeruditioniquecon- f<•it, & quid
fcripferit.
lllujlribus faepè meminit libri Zoroa- guident^ quoniam de Aflronomia, &Qbal-
flrï de Somniïs eorumque interpretatio- dœomm CPbilofopbia ipfe GrœcM confcrïptio-
ne. Jrmeiti quoque hujus famofiflîmi nes edidit. Igttur Berofus antiquifimas fe-
Magi in fuis Hijloriis mentionem fa- cutus hijîorias defaSio Dil uvio, & homimtm
ciunt. Tempus me deficeret, fi fingu- in ea cormptione ficuti Moyfes ita con-
la, quae de hoc fcripfèrunt, autejus li- [cripftt funul & de Arca in qua generis
bros citaverunt Authores hîc addu- tioftri'Princeps ferVatus est, deyeHà Jcdicet
cenda forent. eâ in fummtatem montium Armcniorum
i
Porro, cùm, ut inpr*cedentibusdi&um deinde fcribens eos qui ex Noë progeniti
eft Libri Zoroa flris Chaldaicâ Linguâ funt tempus eorumadjicit. Et paulo poft
fcripti fint, non immeritohoc loco quae- ¡ Ipjam Vero Chaldaeorum conjcripùommfi-
ri poteft; à quonam pofimodum Graeci de dignam exijtimandam effe quando cum
faâi fuerint? Certè inter alios antiquio- Arcbivis Phœnicum concbrdare videntur,
res Scriptores Berofum horum uti inde- qua ex Berofo confcripta Jimt. Meminit
feffum fcrutatorem ita & accuratum Gorionides aliique <l$abbim in Libris Mil- cJorioniia.
eorundem Interpretem egilfe reperio, cbamotb Jdonai hujus Berofi. Inter ca>
cui tkjofepbus adftipulari videtur. Quis I1 teros autem Liber Halichoth Ohm in
porr6fuerithic!8m>/«j, & qui mÇbal- quibus paflimallegantur:
dœorum Arcana penetraverit idem Jo' id'hdd nuror iâoa jwïi ta
1
fepbustraâit his verbis contra Apionem 'Bar Hofea
in libris bijloriarum Chaldœorum.
Ag|« q vu» ïifo rot azfyt Xa.X<Pcûuç I
dvcLyèyçpfjLySflcL, /Vopa^a««fe^ fi Arabes quoque eumvocantlu.^>>©rf- iEtymon
!erofi.
I rafx; ita Abenepbi alibi citavimus.
~&!y, ·i.~rEp~,·~d ~ro7,7~l,cû ôp,co7vyicr~Y x~ quem
.tjfej TôùV àîhûùV Tùiç ïifJLtTipOlÇ yÇ^fJi' Fuifse autem Œerofum Qbaldœumy ipfum
oftendit j 'Bar enim Chaldaicè
~M.oKn' ~c~ 3T8'r&)fBMû&)aro~oiv~~ nomen
idem fignificat ac filium jwn Hofea
XcLh^ut^ {êp to •^u©J 3 yvveAft-QÇ 0
autem nomen Patris ejuseft, quafi dice-
ta&ijciùv XotAcToMwv epiï&<ro(pii[j${joiç
res 'Barbofea^ filius Ho/e^, ficuti Âbenfi-
ouÙts eiç gti" êM/cfctç cfëlujiyxt rà.ç
na Arabes vocant filium Sina; Fuit autem
avyÇçgitycLç. Tar^ roivtw ô Bgpwc- Sacerdos quia ( tefte Diodoro lib. g.)

<roç tclÏç dçxouolcLTouç

d7tcutoK\i^m eundem gradum in fua Republica te-
di/a.yçcf,(poûç <sfel ê% •§ ^pofjLiva nent Qbaldœi, quem Sacerdotesin JEg}'
kcl-
TûxAytTjM.», £ cv ouôtâ <pôoçcjiç pto fuit etiam Scriba publicus,five No-
Tt~~ ~9pr~~rwv, xocBâ~r~~ Mr~vo~ç ~T&)~
tarius, quia penes folos Sacerdoteserat
publica fides Annalium, temporum, ge-
içépnziv ngy «fëÀ înç KdLpvctKoç c* « ftorum Regum,
y ut Metaflhenes in Libro Vftlafibt'
Nffl^jç o rQ «^oaç v$S 'fyynyoç d^g- de Judiciis hune folum Meta>
esPerft.
temporum;
vcddv' (aovinxMwç cwtkç râv d- Jlbe?ieteùei Ter/a in Monarchiae J/fyrh' Juotem-
apcùpacuç Tav A'pfjSpiùùV ôpav. htol temporibus fequuti funt. Floruit «ore flo-
rum uerit£«-
~~û- ôs.~â N xx`~c7~~yc~~ c~r autem multo ante Alexandrwm Magnum, fH.
fôovxç ouùvïç (ïïÇ$ç\$eiç. TSLunc ita- quod inde confiât quôd Metaftbenes
Terfa Sacerdos qui frequentem facit
que dicendu funt ta quœ apud Chal-
(Berofi
(Berofi in fuis libris mentionem, fub i- pud Eruditos auâoritatis effe Unde
ptum initium Regni Grœcorum floruerit, quandocunqueàe!Bero/o loquimur, de
quique, Tlmio tefte, apud Atbenien/es di- veroillo©m>/o, non de dnnianonoslo-
fciplinas Chaldaicas Olymp. 46. pro- qui hoc loco proteftamur. Certe hi li-
feffus, flatuamaureâ linguâ in Gymna- bri Zoroaftrxi (tefte Clementi) in tanta 1tt1/tnJ in C
LibruRc-
fio publico confiitutam ob infignem fuêre veneratione,uteos Cbriftianos}qui cognitio- <
rerum, hiftoriarumqueantiquiffimarum (Prodici ha£refinfèquerentur,gloriarifo- num.
peritiam méruit, Grœcofque proindè x- Iitos, ejus fe arcanos Libros poflldere
ternumliterarum ufum credere coëgit 1 refcrat. EtTorpbyrius in'Plotmi Vttanzt- Parpbyriu* 1i
t Abhoc, ni fallor fua habuit Julianus rat, Cbrifiianos multos ex antiqua Philo- tini. invitaPh-
Chaldaeus Philofophusdi&us l'heur fophia profc&os Adelphù 8c dcyRni (vas-
de quo ita Suidas lxhicwoç XaÀ- fe fe&atores eofque Jlexandri Lybici,
fciïoç <pt>^To(poç kclJvç r« yJhvfyivloç Tbilocomi Detnojîrati Lydi plurimos li-
$zuçy£ \nAiw2ïyçgr\>t a&ï iïcufjLÔ- bros circumtuliffe & Revelationes
(billet cf( > ctv3pûà7reùv 3 Wi <$>v-
quaidam Zoroajlns, Zoftriani, Nicotbei,
vùdv aliorumquehujufmodii
~Ct~&tOyfŒOt5'oyjM.O&<Of, ô~coict Allogems Meft
palàm oftendentes, multos decipientes,
tol TiKtoinçyMOL XaA^cMita. Scripfit & ipfi
ante decepti. Qui aflèrerent 5Yd-
de Vœmonibus libros quatuor funt autem
tonem intelligibilis eflentiae profundum
adcuftodtam cujufcunque hominum membri, minime penetrafle, eaquedecau(àP/o*
qualia funt Chalda«ca illa Sacra qu~e Te- tinum multas in
Cujus filius quae-
ca argumentationesin-
Jefiurgica Vocantur. &
tuliffe, atque contra eos Librum fcripfis-
dam Tbeurgka verfibus fcripfiflè fertur, (e,qui Gnojlicoseft. Ameliumquo-
contra
videlicet, initiatoria & oracula, & alia A uditorem ejus librosquadraginta
que
Suidas vocat hsyiot ex qui-
quxcunque hujus Scientix arcana,quae compofnifle contra libriun Zoftriani
ipCumque'Porpbyrifimmultis argument!»
bus froclum fua quaeque fumpfifle ipfe- oftendilse, Librum Zoroaftri ab illis in-
T^yia. adduda feriptum adulterinum novumqueefse,
met fatetur, dùm ejus
explicat, ut fuo tempore videbitur. Li, &ab illis confiâum, qui ftruebanthae-
brum quoquede ^pnis quae quid fuerint, refin, ut eorum infùtutiones ctsçZoroa-
fuo loco in Theologia Chaldaica declara- flris Veteris crederentur. Ex quo loco Magna i au-
tur. Adducunturetiamà2)or/>^)ir»^yw- apparet manifefie, in tam magna Zeroa* brorum thoritas li-

bolus, & Pallas quidam qui res Mago- Jïrùm fuifse aeftimatione, ut multi,vel ra. ZoToaflTÙ
Graecè confcripferunt. Porrô Chai- tionibus, velauthoritate, quà ejus efse iapud VC-
rum tcrcs.
d,eorum libros in Arabicam Linguam crederentur !P/^owwdogmataTheolo-
converfos, A uthor eft A verroès gica pofse con velli & novam in Theoî
:¡~l..Í' ~~j.1.( (¡1t"fi logiaChrifiiana haerefin vel conllitue-
(j~ vel conftitutam confirmare fe pofie,
~1la~Ji ul.d. ja ~t X3~J.~
re,
confiderent. Dubium igitur nullum eft,
Œbilofopbiam apud Chaldaeos perfeEliorem
deZoroaftraeorummonumentorum ve-
fuiffe, û que apud Grxcos tempore Ari- ritate, cum multis anteC^/ti?«w annis,
fiotelis. Sed haecomniaOracuIa,magi- à diverfis Amhoribus, in prœcedentibutci-
caquefcriptaaliundèoriginem non ha- tatis non infrequens fiat mentio. Ex
buerunt, nifi à TLoroaftro è Qbaldœo in quorum officinapoftmodùminnumera
alia monumenta prodierunt Hujus
Gracum, vel à 'Serofo vel Juliano aut
quovis alio traduâa Non nefcio !Be- gentis videntur efse Syriani Oracuîa,1 in Zofoa-
KoyicL, hoc jfirûOra-
rofum ab jfnmo Fiterbienjt prolatum quem Suidas decem libros in i ï
fuppofititium partum & nullius a- 1eft,in Zoroafiris Oracula fcripfiffe refert; cultf.

Juliani
 Jutiani quoqueChaldaeiPhilofbphi ji Commentariis profecuti funt Tfellus &
in
quem 28 libris commentatum Iambli- Œlethon, qui penes nos funt & quos
chum ejus Auditorem Damafcius bis re- haud infrequentercitamus ab Opfopœo
lamhlkhu citat, fub titulo perfe&ifllmae Theolo-
Parifiisprimùmeditosanno 1608. Ve-
giae Chaldaicae his verbis wç ci> toïç rùm hxc de Zoroaflre ej ufque Origine,
X<xA~ïxo~ ô~Cto7~y~~uC~ Ó lc~,u_ I geftis libris (criptis fufficiant. Nunc
£à^© Sicuti inChaldakis fateturlam- ad Trifmegijimn declarandum nos con-
feramus.
blichus. Hujus Zoroaftris Oracula fufis

CAPUT VII.
2> Mercurio Trifmegifto ej ufque libris.

Varii Met-1~ J)T~fMnoj Antiquitas tres nume- ronem Mnobium aliofque

Clementem
curii. ravit. Primus Cœli & Himerœ, Sanchoniaton Berythius qui paulo poft
hoc eft D e filius habitus eft. Mqyfen vixit, 'Pbœnicumque hifloriam feri-niaton Es-
r'ytbimve-
Secundus Liberi Patris & Tro/ërpinœ pfit, ut eft apud <Diodorum,eum qui apud g:ufti(limus
Tertius, IoYn & Maj<ey quibus alii ad- (Pbœnices Thauthus diceretur, apud JEgy scriptor.
Thautiu
dunt quartum Io\>e & Cyllene genitum. ptiosThoth vocatum fuifse tradit pra> qquis ?
Quintuscitatur à C. Cotto Pontifice, ut tereaeundem Saturni fcribamfuifse, at-
cftapud Qceronem; & huncdicit flrgum que inter Deos relatum,literasinvenis-
McKiirius occidiflè; Undè
& Açyo(pâvmç dici- fe, multacircaBcomM honores, Sacra,
tur, propter cujus caedem IoVisjaffafa- Aftrologiam, Muficam, & naturam pri-
dam, ut ab Argt Aïïœonis filii euftodia, mùmobfervafse paiaeftranTjChoraeam,
h Inacbï filiam in vaccatn mutatam libe- & Lyram reperifse atque obeloquen-
raret, relira Gracia cum/o fugere coa- tîam, quam docuit, à Gr&cis 'Eqfjdw,
cius eft. Hanc fabulofam narrationem id ^Interprètent diâum. An verô Her-
Macrobius interprctatur. Agrum in- mes ille, qui, ut Viodoms a\t,O/ïridi& Ifidi
quit, ejffe Stellarumfixarum Orbem, Mer- à confiliis fuit, is idem fir,.qui Argum oc-
curium Solem, cujusortuinterimaturAr- ciderit, etfi nullo antiquitatis, vel indi-
gos, ,'ideîl, luce fua intenfa eyanefcantreli- cio vel teftimonioaffirmare, aut nega-
Merctiriiis quœfldlœ. Mercurius igitur Aftronomiae
Legillator
re poffimus Si tamen (Diodoro, aliifque
& Litera- rama ubique confpicuus in Aigyptum ve- fides habenda eft, dicerem Orpheum pri-
niens ab omnibus honorificè propter mô, deindè alios Gra~cos, qux ~Egyptio-
eruditionem Iiterarumque cognitio- rum erant, (quod & Strabo 1. 1 7. fatetur)
nem, &^ politicac peritiam exceptus ad fuos tranftulifse ac proinde litera-
eft Leges enim dediffe JEgypiùs & rum inventionem non Mercurio Argi
modum vitre tranquille & ad con- occifori fed ?'heutho !gyptio cum ~la- 1
ffaeTbau-
fervationem Societatis vitxque hu- tone fentio tribuendam, ut in fequenti- tinu.
manae accommodatae prxfcripfifTe ri- bus fusè demonfirabimus. An autem AnTbau-
tus item Sacrorum literis iÊgyptiacis Theutus hic, feu Hermes inventor litera- «[!«,&Tr«e
megiftu*
mandâffe Sacerdotum Collegia infti- rum idem fuerit cum Mercurio Trifme- idem Ht-
tuiflè quorum finguli peculiaribus gifto de quodifputamus,in dubium vo-
cxrimoniis Deoss patrios colerent, cari potefi. Certè Mercurium hanc Ofiri-
iifque pro anni temporibus Sacrificia dis& Ifidis temporibus fuifse, Diodorus
faccrent. Atque ita Grœcorum nobis oftendit hac infcriptione Ifidis fèpul'
referunt monumenta apud Qce- chro incifa.
Eyà
 Eyw cil,ci ~CM'(X<M'C(.7reMM?~t!
t dris dicerentur. Verum verba ipfa al-
ç$A >î iFcuf&tùttircL ïxxà Ef/U.» Ego lego
lus fum ^egvia totïtti ffygionis edoSia ab iriN w"ïnt \ti cnitî C3i? *\urb s^'i
Hermete. Et in libro Sacro Hemietis, ubi iiv'li n'n N'i1' t:I'i1 ~v5s lot'y »nrr
colloquium en inter Ijidem & Horum nvnixn xna t^mi
filium,multa fit de Hermete mentio; ubi M'l'Ii1 O'e'JNS ,o,c rctn
ntn n"il non ayrw
r
eum faepè appellat Mentem, fingitque rnnWn maiyni 2103 nvnS myai
aliquandô DEUM univerfi Principem
cum Hermete loquentem, eumque ani-
ns "]Vnnn B'nh» 'ni» nph "\ysh
Va frnxi py pa arb»n
fiM animant vocantem,atque ipfi ho- DD^na 'pa'D
m&
minum formationemafiïgnantem. w-na Dsa xipj «n nn^Nn
Bxtâç <4' ° T*wf xcivluv kolÙ»- Ideft, Fuit autem HçnocWnomenAdris,
ynrnç ô TeAtr[i£yiç<& Eç/ûiç Qon- J
pofi eum alius Adris, cui nomen m lingua
barbara Hermes quoniam is primus confli-
filii pater omnium & Magifler Trifmegi- tiitt Scbolas in quibus Scientins à ¥roto~<
nus Hermes. Ex quo luce clariùs videri pUJlo ejufque filio Seth fibi tradïw do-
poflèt,eum Hermetem,qui à confiliis Ifidi cuit ipje itiVentor literarum & Mathe*
fuerat eundem fuiflè Trifmegiflum maticarum artium is tradiditleges, y& benè
cùm vero ipfe Trifmegiflus fuis in Vialo- Vivendi difciplinam cultumque <Di~Vintmij
gis fateatur, alium fuiffe ante fe hujus ideo abjîulit
eum (Dominas 6? ambulaVit
nominis, certè unum & eundem dice^
cum Deo in borto Eden hinc faHum
re nequimus. Sed ut veritas perpartes eîl ut omnes, qui feientiis © fecretiorum
innotefcat; quid Hébreu, Çhcddœi Syri, artium notitû pofterioribus in Mundo
ex
jfrabesj Aïgypt'ù de primo & fecundo datèrent, Adris, hoc eH
rerum ocadta'
Hermete fenferint jam tandem ape-
rum InVeJîigatores dicerentur. Putat au-
riamus.
tem talem Hermetem fuiflè Mekbifede-
En Vêtus quidam Commentarius hic cbum ex Qbanmxorum genere oriundum,
^pm<x. in Collegio Neopbytomm cui no- quiobiummamfaptentiam & rerum
men, piï'iVa rra (Domus Melcbife- Divinarum notitiam publicus fitfa£tus
dech qui ubi traéht de vita, moribus Divinae Legis inflrudor Sacrorumque
& origine Melcbi/èdecb Regis Salem, Praefùl. Verbafubjungo:
mentionemquoque frequentemHerme- |j?j3 n'DD pTi'oVD *rnx l'Alix p rvro
mnoftri facit, quem 8tldari$\ûAdaris
'-m irot^Di ^m pan im cbv *]Vo
Henocb A- vocatum,
multiplicem fuiffe vult ita nftS«
ut primum Hermetem five Adris dicat
tJenocbnm filium/<irerf,literarum re- Et unus ex hujufmodi Adrifinfuit Mel*-
ab Arabl-
omnium ad humanam vitam chifedech, !%x Salem ex domo Cha-
rumque
confervandam neceflàriarum fuiffe in- naan, erat enim Sacerdos Deiexcelft,
& juxta Thargum Babylonicum, Mi-
ventorem Juftitix&pietatisculcorcm
eximium; vera inDEUMfideî,cultus- ntfter coram <Domino Deo excelfo. Vel
hoc loco pulchrè habet Syriacum
que Divini primum Affertorem, qui ob ut
virtutes, & DEO Opt. Max. beneplacita exemplar
mortalium condi- ]io-«fi>o ]cn!^? ].ocji If^oOJQ oano
opéraante commune
tioni praefinitum tempus raptus ambu- Et' fuit religiofui Sacerdos D E rx-
laverit cum D Eo, perpetuâ admiran- celjt. Atque huc ufque memoratus
dorum operum ab ipfo in terris gefto- Commentarius i Qux omnia conve-
rum reliââ memoriâ i ta ut qui ex po- niant jlrabwm traditionibus Nam
fieris Noè mira viderentur facere A- & hi primum HermetemtJenocb fuiflè
Ee volunt,
 volunt,quem&/(!/mvocant.Clariflîmè quod Arabes tradunt Qhamum rerum
autem prse omnibus aliis, Alkandi apud exoticarum
curiofiflîmarumque ante
apud Ge- Getaldinum Author Arabs capite de Sa- (Diluvium nontantumimprobas artes à
laldinum.
M. S. pientibusiïgypti: IÇanaïtis (lit fuprà quoque probatum eft)
didiciflc, ihd & Scientias de Deo,& An-
gelis, de A rcanis denique Naturx ab
ipfo Matbu/alafilio Henocb paternarum
traditionum hxrede accepiffe, artium-
que licitarum cum illicitis commixtione
à paterna traditione prorfùs degenerem
legem condidifse quam deindè Tra-
megiflusquidam ex Chananœa ftirpe Cba-
Tempore Abnhx fuit in ALgypto Hermès j mi defeendens, feparatis ab illicitis lici-
ipfe Idris feaindm, //>/éTrifmegifhis,
& tis, in meliorem &Religioni Divinx
quia fropbeta^ <%ex} C£ Sapiens, feu Thi- conformiorem, quantum Ethnico Phi-
lojopbus &isqui docuit Scientiam metallo- lofopho,. folo nature lumine fulto in
runi) Alcbhmampraclicam © Jftnlogiam, tanta rerum depravatione, licuit, rede-
Magiam, Scientiam Spirituum & Jpotele- gerit qucm quidem verum illum, &
fmaticamjive Amuletariam,&Secreta Na- j tantopere ab Authoribuscelebratum fe-
turœ, exquo deindè Pythagoras, Empe- j cundum Hermetcm Trifmegiflum fuifle,
docles, Archilaus Sacerdos,Socrates Or a- /«/r^probabitur. Hermetem autem Tris'
tor, ~P!ato'P~7o/o~, ? 1'oliticrss, megijîum dictum fuifse ob fimilitudi-
Arifloteles Metaphyftcm reliqui denhjue nem, & Analogiam quandamoperum
Jjlrologi fua defump/enmt. Similia hiice primi Hermetis TrifmegiUi verifimile
profert Salamas Arabs libro, quem Hor- eft, quem Idris Arabes, HebrœiHanoch
cur Tris-
titm mirabilium vocat, quem alibi fusè cita- dicunt; quem & Trifmegijlum dicunt megtjitis (it
vimus. ffenocb itaque primus Adris fuit citati Arabes ob tres inîignes praerogati- didut.
di&us j primus verô poft ©/7«>/«w He^ vas. Trimo quôd Sacerdos Dei efset,
mes, five fecundus ab Henoch qui de & primus Vias Domini jufias perverGs
Deo mulra fapienter pronunciavit monfiraret mortalibils, Deindè ob fum-
Mor Ifaac in 'Philo fopbia {uaSpiacaM.S. mam rerum naturalium peritiam., quâ
quae penes me eft, facit Hermetem, quem rerum humanarum necefsitati omnibus
Jovanitbiai vocat totius Aftronomiae modis fuis inventionibus fuccurrere
Author£m,originemque ejus defcribit fludebat cum nullam Rempublicam
His igitur ita ritè pramiffis, dico pri- fine legibus,& ordinationibus confiftere
mo, ab Enocho ante THluVium, omnem diupo{senolset.TÉr«è,Md.vi/«Kmquoqi
Sapientiam AZgyptiorum principium ha- didum ob civilis vitae cultum legutnq;
buifle,eratenim is,qui prx omnibus aliis conditionem,quaefunt veluti fal quidam
ante (DiluViumàProtoplafto ipfo inftru- humanae Societati confervandae neces-
6ius veram rerum Divinarumnotitiam farius. Praetereà Henochum, primum il-
hauferat Pofierifque fuis tradiderat, lum Hermetem, primum poft filios Seth
tantique fuiffe non folùmobadmirabi- Afironomiam excoluifie Temporis,
lem Sapientiam, rerumque humano ge- Annorumquerationem docuiffe, ex cu-
neri neceffatiarum inventionem fed jus monumentispofteroMundoreliais,
etiam ob impenetrabilem ex hoc mun- fecundus Adris five Hermes nofter fua de
do raptum nominis, ut multi ex pofleris divifione temporumpnncipiadeduxe-
eum ranquam Numen quoddam colen- rit, atquead pofieros tranftulerit, /£gy-
dum proponerent. Undè veridmile eft, ptii cum Arabibus volunt. Habent enim
JBgyptiorum arcaniores Aftrologi pro culati funt. Quem & nonnulli ex recen-
certo, Annum Civilem Aïgyptiorum fuis- tioribus fecuti funtinfîrmamenti revo-
fe divifum in tot dies, quot primus Adris lutione, fed vide, quxdehifce curiofa
inter homines vixerit. Nam Sacra Scri- quxvis in Jjîronomia noftr a Hieroglypbka
ptura, eum exprefsè trecentos fexaginta tradidimus. Cum igitur talis,tantu(que quoque
quinque annos, quot videlicet annus ci- fuerit Henocb verifimile eft pofteros Hermetà
9
i
vilis yggyptiorumdies habet, vixiffe ait: ejusexemploexcitatos operum magni-firû&J. nomen 0-
fic enim 2 3. yerf. cap.$. Gen. habet tudine famam aucupantes Ofires feu dru am-
bierunt
dto Idris termaximos,idefl,SummorumSa- k
vbv) rut? e'on lun '»' Ha 'm
pientum nomen ambiiffe, ac inter caete-
rue- M'~7J Qbamum prx omnibus TSLoëmi filiis
ros
Kocj ~of'5 7r<x<rc~ a.j ipépcq Evwx, ambitionis labe infedum
tam fpeciofi
ÏTYI TeAOLKOmCt ï%hx.M%fi Klfli. Etfaftl nominis titulo triumphafiè Certè non
funt omnes dies Enoch trecenti fexaginta défunt luculentiffitna hujus Affertionis
quinque anni, &c. Cùm vabAdrisfecun- veftigia. Ut proindè intrepide inferre
dum hanc eandem partitionis anni ra- audeam primum omnium, antiquiffi-
tionem docuerit pofieros jEgyptios, ut mumque Trifmegijîum fuiffe Henochum,
in Aflronomia JEgyptiorum fusè oftendi- uti Arabes fentiunt. Cbamum verô, quem
mus, verifimile eit, eum hxc habuiflè ex & cum Zoroaftre confudimus, utroque
prioris Hermetis monumentis per Qha- nomine ja&abundum ambitiofum il-
mum pofiero
Mundo communicatis lum Idris titulum fibi per fuperbiam,
Cùm itaque hofce Adris vitx annos my- vel infolentiam fummam vendicafie. At
fterio vacare minime cognofcerent,hinc Tautum è Chanù progenie prodeuntem,
Arcanum illud JEgyptiorum hieroman- verum fcilicet Mercurium illum Tri/me*
ticum de Mundi revolutione prodiiffe giflum de quo traâamus, communi o-
probabile eft, videlicet cœleftes D E o s mnium fuffragio fecundum Hermetem,
ftationes fuas in Arce magna fingulis fi ve Jdrisy exiftimatum Cbamo ambitio-
centenis annis mutare & pofi pera- fo tantum hujus nominis titulo trium-
ûum circuitum 365ooannorum,omnia phante infolefcenteque Verùm ne
in priftinum ftatum reflitui. Quod & quicquam propriiingeniiconjeâuraas-
Platonem fubolfeciflè certum, dùnwtir- feruifle videar affertionis meae rationes
culum7rctA<ug(naç, quem&inhunc ex ipfis probatis Jutboribuscomproban-
ufque diem Platonicum appellamus an- das duxi. Primo, Tfiodorui lib. 1 <BMoth.Viodutus. ]

num, diûorum ferè annorum numero expreffe narrat; fuiffe Mercurium Scri-
definit. Cùm enim firmamentum fin- bam, Notarium Sacrorum feu Confî-
gulis ferè centenis annis unum in circu- liarium Ofiridis KoJ G§vïïhlwoLç <ft-
lo magno hoc eft Zodiaco, minutum $&%0Lj t£tov roi (é°x rlw ILçfilwaouf
conficere obfervarent, iooin^éo^u- KzSTiÇ UV E ÇfJiLÛf UVTV CùVOfJLâÀ%. Ket-
fi
da dabunt 36000 quibus quinque 3-éxts 0 eiiT a&'rv OtrleAvrSrv î^ov-
dies hrctyct^aç in i oo annos duâos kçyyçpfjLfjLCLTta. a.7fcu>T amS
tclç
adjeceris habebis 36500 annorum <o~ycxoncsv~ stgN ~r.coc7vsx,~ncBor~
numerum rerum omnium comple- t« tÛtx avfji&ïtKict.. Undè Hermès,
mentum, Jubilaei magni numerum, & ideîl Interphs © Eriunciator Vocatur;
Monadis in multitudinem abeuntis in
Notarius erat Sacrorum,
monadem reditum, id eft in priftinum Ofiridis denique
ftatum, ita ab cum quo isomnia communkabat âf cujtu ma-
rerum omnium ut Plato
edoâus}opinatuseft,hiexmy- xime confilio utebatur.
Aïgipiùs
ftico annorum vitae numero Idris, fpe-
Ee i Porrô,
 Porro quo tempore pofi DiluVium Orientaliumtraditiones, qui ipfum cum
vixerit nofier ille Mercur'm dubiè tra- M~~ hïxoÇham paflim
Mifraim niio~~M paGim confundunt,
dunt Authores Recentiores quidam te- ita tradunttùm^rd£«,quos/H/ra citavi-
ftantur eumfloruiflè annis i ante Le- mus tùm Alkandi & Altiphafi apud
gem Moy/i datam in deferto
Hermetem Synchronum Moyjis fuifle,
perperam putant; nam apud antiquos
eft Mercurium
ita,

hune
qui

ideo
u? )'
Gelaldinum his verbis
C"~ ~~o~

Idris ipfe Mifraim filin Beither film

v-:?j¡J'

receptum
Termaximum dici, quod juxta vetuftos Cham, film Noë. Et fuprà idem Au-
JEgyptwmm mores a maximo Philofo- thor clariùs rem exponit
pho in Sacerdotiumvocatusà maximo Tempore Abraham fuit in -fëgypto
deindeSacerdote in Regemaccitus es- Hermes, ipje Adrïs f cundcr~, & reliqua
fet, ac proindè in Aîgyptios imperium quae fequuntur quae confufio nataex
obtinuiflè, & apud eoslitterarum,feu eo quod finguli ^/»d»iipofteri hujus-
fibi affumerent.
Scripturae primordia comperiffe con- modi ambitiofostitulos
paulô ante Moyfenv'i-
fiat. Literarum vero Author effe non Si qui vero eum
quin Moyfis tempora praecede- j xifle cum Eufebio ponunt, non equidem
poterat,
Moyfen in incunabulis facilè magnae authoritatis Viro contra-
ret. namque o-
mni Aïgyptiorum do&rinâ, Scripturâ tefte dixero
potuitenimfieri, ut hoc tem-
imbutum, } quodabfque literis fuifle dif- pore fuerit alius quidam hujusnominis
ficilè creditur. Nec infuper JE^ptiorum Hermes, vel ut Hebr&i in Zobar innuunt
fapientiâillu-
imperium confequi cùm hic vixerit Jetbro gener Mayfùy Vir
Trame-
propriè fub Dynaftia Deorum ,qux Dy- flris quem tamen verum iftum
fun-
naftiam {Pharao)ium & Paftorum longè giflum primum Scientix jEgyptiacse
credam', induci vix
praeceflk, wtpaulopoU dicetur. Praetereà datorem fuiffe, ut
fcientiammulto an-
cùm ante & poft A^Malii JFgyptiis pofsum cùm hanc
in hiïloriis enumerati fint, te Moyjis tempora vnJEgyptoviguifse^
imperantes
Trifinegiftum anteàRegnum tenuiflè ne- bi fusè oftendamus. Nofier
igitur ille
ceffariumapparer. Nonenimaliàseflet Hermes primus iEgyptiacs
Sapientix
uti fuprà probatum c^Satumi fundator, alio vixiffe non potuit,nifi eo,
Mercuriwsi
filius& Scriba, qualem fe cap. 10. pro- que oftendimus tempore. Hoc enim
fitetur. eodem tempore verifimile eft, [bamum,J
i
Trifmtp- Dicendumigitureft, tempore Abra- Cbuftum Cbanaanum Mifraim caeteram-
fias floruit ham ipfum floruiffe nam ante Tbarao- que Zoroaflris progeniem quorum o-
tempore«effiipfumvixiflè, .SWa* tradir. Vharao- mnium
Abrah*. nepos, pronepos,abneposHer-
illum fuifle ^gyptiRegem, mes nofier erat (videlicet tempore Re-Jnepos,
nem autém ipfèunus
pronepos,
qui fequentibusnomen indidit idem gni Deorum quorum numera-«abnepos
Châtiant)/
Tba- batur) viguifse prae omnibus aliis fen-
memorat Suidas neque is unus ex hiftoriifque
cChami.
raonibus eflè potuit omnibuspenè Scri- tentiis tanquàm veriorem,
ptorum monumentis contradicentibus,ne- omnibus magis concordem
ampleâi-
pofi nifieum Afoj/ë juniorem mur
i Eundemque efie in JEgypto Tbothy
que eos,
afierere velimus, quod etiam communi Jbeutum Adris, Saturnum in Batyknia
traditionirépugnât. Manet ergô eum & ChaUdta. Zoroaflresdiâi funt à quo
fuifse, confequen- omnes pofimodum rerum cœleftium
ante Tbaraones atque
Ahrahx prima Pharao- notitiâ clari inventionumque gloriâ
ter tempore quo
îiici imperii fundamenta jaâa funt, ut celebres, in Cbald<eaZoroa/ires>
mj£gy-
fufius in noftra Çhronologia in Oedipo o- pto & ThœmciaTbothjAdriSiSaturm, Mer-
ftendimus. Huic noftraeopinioni favent cum appellati funt Atque hxc
unica
aequi-
 aequivbcorum nominum varietas & quibus œquaVit annos & tempus Henoch,
multitudounica fuit tantarum apud Hi- ipfe Adris primus. Hanc fententiam ut-
fioricos & Çkronologos controverfiarutn potemyfticisrationibusturgentem,id-
caufa. Deannis, quibus Fïermesnofter eèlibentius receperunt^^)/«« quôd
vixit non minorem apud Autborescon- j animam prioris Hermetis, id eR^Hanuchf
troverfiam reperio j funt qui illum cum inhuncnoiïrum Hermetem $ rîw fi€-
Noë velint converfatum & eodem TîfJL^v^ûxnv tranfvolutam fuperftïtio-
Duce in Italiam venifse autument ita fius opinarentur Noseorumfententiae
Chroritcum Alexandrinum quod ïn/equen- adftipulamur,qui Hermetem 1 90 annos
tibus adducemus. Huic fententiae fub- attigifse memorant huic enim innixi,
fcribunt omnesii qui Noêmumzbonw Cive eum ante, five pofi Abrahcmù ortum
^rd/ncannoquinquagefimo mortuum dicamus, femper tamen, eorum qux de
volunt; tametfi nos meliores Chrono- ipfo retulimus gefioruminfignem cum
logos fecuti,mortem Noè'mi triginta an- temporibusaffignatis confonantiamex-
nis Ahrahoz ortum antevertamus; utra- hibebimus.
que fententia cum iis quae de 7~/)M~ Iamblicbus in Libro de MyjieriisJEgy' LibriAftr-
^j/fotradimus, fuam tueri poteft autho- j ptiorum refert, Mercurium hunc Tri/me' cuiitTrU-
megip ex
ritatem. gifium non tantum Philofbphiae fed SeieucoSc
Supponoitaque primo illos Patriar- & totius iEgyptiacae Sapientiae, quam Manetbo, apud la m-
chas Noëmidas, Sem Cham & Japbet, & linguâ jfcgyptiacâ tradiderit fuifse blichum.
eorumque progeniem Iongiffimx vita: Authorem & Principem, producitque
fuifse, adeo utnonnullos ex Sacris literis, teftimoniumSeleuciSc Manethiveterum
ad iplà ufque Jofepbi tempora pervenis- Authorum afferentium, fcripfifle cum
fe demonftrari poffit Quod feculum de univerfa iîgy ptiorum fapientia in
& Hermetem nofirum prope acceffifse, Lingua-^Egyptiaca Libros triginta fex
ex geftis ejus luculenter oftenditur. millia & quingentos viginti novem:
Quem nonnulli 180 annos vixifse pu- quorum in particulari recenfèntur de
tant, ita 1(offelius in Trifmegiftum Com- (Dits Ernpyreis Libri centum: de (Dûs atbe*
mmtator A t eum i p o annis vixifse, in reis libri cenrum de Diis cœkfiéus libri
fuo Mercurio Trifmegifto opinatur (Bois- mille quorum plerique ex Lingua JE-
fardus. Quidam Trïfmegijlum cum Zo- gyptiacain Graec am tranflati funt à Vi
ro^reconfundentes,eum100 annis in ris Philofbphiae non imperitis. Clemens
deièrto contemplationi rerum vacan- 6. Strmnat. feribit xtate fua apud JEg)/' Alexand.
tem vixifse, & totidemhumanogeneri ptios extitiflè infraferiptos libros,hoc eft, ]Libri Mer-
fua
erudiendo luperfoifse, ita Xanthus Ly- de UniVerfa 7Î!gyptiorum Thihfophia mttk xtate
< fa-
dius. Alii eum tot annos vixifse exifti- Libros triginta fex; de Medicina libros l perflitea.

mant,quot prior ille ante (DtluVium Her- fex de Sacerdotalibus, decem de Afiro-
mes quem Enoch diximus videlicet log'ta libros quatuor. Nolim tamen36000 Lî-
gé^ diebus. Ita Abenrpafihia de Agricul- quemquam hoc loco exiftimare Tris- briabHtr- 1
mrtecon-
turaiEgyptiorum: megiftum integra volumina triginta fex jfcripti,
quomodb
millia fcripfifse Sed per hujufmodili- accipien-
bros intelligi proprie in lingua JEgy~'di.
ptiacaN^&îjtt., hoceft,ccrta quxdam
Syftemata hieroglyphica,quibus varias
artes, & fcientias indigitabat, ut alibi
in decurfu Operis oftendetur vel etiam
Et fuerunt anni aies Hermis,ip fe est A dris Ni%tôfi fubinde fumuntur pro certis
fecmdus trecenti fexaginta quinque anni,condufionibus Scientificis feu Scien-
Ee 3 tns,
tiis ac gnomisde qualibet materia pro- facri rerum incormptibilium, qui fortin eîlis à
pofitis, atque ita fumendi funt ifti tri- me deteriora.dona,quàmincorruptjonis phar-
ginta fex mille libri, quos Authores refe-
runt. Quorum deindè ex feleâioribus
propofitionibus-, feu thefibus aliquae fu-
fiorem dederint feparatim traâandi
materiam, qui commentariorum loco
fuerint.
Hinc falfum quoque eflc patet,dice-
re, JEgypùos ante Moyfen prêter hiero-
glyphicas, nullas alias literas habuiflè
Nam uti oftendimus, unanimis omnium
Orientalium opinio, imo traditio fuit,
Jrifmegiftitmeos libros, quos citavimus,
in papyro, vulgari linguâ,hoc eft,iEgy-
ptiacâfcripfiiTe & fecretiora Columnis
quoque infcripfiflè. Cùm vero Trifme-
giflum ante Moyfen vixiffe demonfirave-
rimus imô Moyfen univerfà JEgypùorum
Sapientià ab eodem Trifmegifto tradità,
imbutum conftet Certè ipfum & fcri-
pfiflTe faxifque iniculpfi(fe adeô certum
eft ut de eo ampliùs dubitare nemo de-
bear. Imo ipfemet id teftatur in libro
facro, ubi Avus Hermes ita inducitur lo
quens Oùr* tol x.pv7flù. Qn<rivlEç-
spfyî afôiyvûavoïloui ypcf.(JLfJLci-
(junÇy
TtoV 7rdvT(àV
ngy àctxptvîicri ku\ tivcl
cwt'i x.otlé%ài(riv' a. o è «sçyç îv-
jwSjjU
6~T<o~ OI/I1Tf.dll' cp9âvd 5'aAcM~ K,g.f
è(èè7\i<rx.oiç ^clçc^^htiv. lfii arcana ,ait
Hermes, meorum Scriptorum omnium agno-
fcent & difcernent (S aliqua ipfi contine-
bunt. Qiiœ "\>erb ad mortalium beneficium
tendunt-,(koce?i, qtue ad evitandamala 3S?
acquirenda bona Geniorum ope fapienter in-
ftituta [tint ) columnis & Obelifcis infcul-
pent. Et in eodemcitato libro ita de fuis
libris loquitur £$ iepa) fitëtei ruv
d03-dçTCûV, otfTèTeixctlt &ro fi£ x&-
xi
çyvctç 4 à<pôaf<rici.ç 4>ap|w.az&> XQ$n~
jictç <$h)tç$iTùi d<ra7rHç Jlà. 7rcurpç
~«p'r'f dloc,ccHVa7~ôr~ss
dQiûùprf&i duitpiwûn&i itaxiï ià tuv-
tm TrctQoHveiv f/ÀT^ovk ïïoufoiq.. 0 libri
macum, immarcefcibiles toto tempore & in-
corruptibles permanete inconfticui atque xn-
comperti ab omni, qui banc difciplinamtrans-
grejjit* fuerit. Quibus verbis materiem, <Qualisdo-
de quibus libri traâant, adeô fublimem drina la.
pidibus
effe innuit, ut nemo eam ingenio aflèquiincifa fue-
poffit nifi vivendi prxcepta in facro rit.
fermone tradita ad amuffim fervave-
rit.
Atque ex hisfuHùs forfan,quàm par
erat,addudis,clarèpatet, pofi <Diluyium
omnes fcientias Divinas, humanas, po-
liticas, licitas & illicitas apud pofieros
Noë, tum per Cbamum tum per Herme-
tem, eorumque fequaces & difcipulos
longe latéque difseminatas fuifse, quin
& mechanicas artes tunc temporis apud
Aïgyptios potiffimûm ita floruifse ut
non contenti plurimasextruxifse urbes,
fed vaftiffimas fabricarum & fumptuo-
fiffimas moles ad conteftandam apud
pofteros geftarum rerum magnitudi-
nem, quemadmodum in <Babjilone Turris,
de qua in fequenti libro, exprofefso, &
pofiTurrim flupenda Nini & Semramu
dis progidiofâe fabricae deinde quoque
in JEgypto per Cbatni progeniem ereda
pyramidumaliarumquefabricarum mo-
numentafidehumanâfuperiora,abun-
de teftantur. Verùm qui minutioraex-
aûioraque de hifce defiderat, is adeat
Opera noflra Hieroglyphica, Oedipum Mgy-
ptiacum, & Obelifcum Œampbilium ubi
cum admiratione primaevorum poft
Dikvium hominum fubtiliflimum ad
res novas inveniendas ingenium nec
non incredibilem earum rerum quas
invenerunt, in executionemdeducen-
darum, animi magnitudinemcontuebi-
tur. Sed hifee jampraemiflis jam ad
O rbis Terrarum ,quemHoë tribus filiis
fuis Sem Cham & Japhet eorumque fi-
liis filiorum diftribuerat partitionem.
progrediamur. -^m
Ca-
 CAPUT VIII.
Z)e $s(imterofaprogeme filiorum Noë, y Sem^Cham, Japhet.

DEcimo jos
Ecimo Capite Genefeos
Gene M'ojs nu-
Mo/es
merofam trium filiorum Noë
progeniem,multiplicemquepo- j
fieritatem defcribit in quo tamen eos
tantutnmodô,quiveluti Capita,princi-
pes, ducefque aliquarum gentiumcora-
memorat. Reliquis, qui eorum domi-
niofubdebantur, confultô ne hifioria
in infinitum procederet, filentio fun.
preffîs. Quare filios Japhet folummodô
feptem recenser neque eorum pofie-
ros omnes fed duorum tantùm Gomer j
tres, & Jàï>an quatuor, ira ut tota Japhet
progenies quatuordecim viris à Moft
circumfcripta videatur. Cham vero
quatuor filios enumerat, & de his trium
tantùm pofieros, omnefque qui àCha-
mo progeniti fuerunt ad 3 1 nume-
rum redegit. Denique Sem quinque
filios enumerat, de quibus trium tan-
tùm pofteritatem exponit ita ut o-
mnesfiliorum No'é pofteri 72. non ex-
cedant.
Itaque Sacra Scriptura hanc proge-
niem commemorari pofierorumque
mémorise perpetux commendari per
Mofem voluit, ut ex illis benedi&ionis
KLoëmo filiifque impertitae vis & efficacia
pateret; dùm dixit Crefâte & multipli-
& replete terrain. Quamvis verô
catnin't.y
earum regionum quas poffidebant no*
mina à profitas Scriptonbtn variis fabula-
rumfigmentisdepravatafuerint non-
nullatamenadhucreftant veftigia, qui-
bus in veritatis antique femitas intro-
ducamur. De hac nominum rerumque
depravationefcitèfanè Jofephus lib. 1.
Antiq. differit fPoîjf diViftonem inquit,
linguarum^ pafîïmdityerft funt hommes, co'
loniis nufquàm non deduftis ,& quoquemque
fors, & Deustulit^eam terrant cum fuis oc-
cupaVit, ut tam maritima quàm mediterranea
cukoribtti replerentur necdefiteruntîqtâ con*
fcenfis naVibui adinfulas babitandastrajice-
rent. 'Boni gentium quandam adlmc diufer*
t/abant derhatam à fuis conditoribmappella-
tionem, quam tamen poflerisnmporibusmutct'
Verunt,nonnidUauteminfamliarem accolis
notioretnqueVocemdeJJexemnt Graecis po- Gneciprl-
tifîtmum talis tmmmclaturte authoribus hi miprimœ-
nomina
va
enim poflerioribusjeculisVeterem locorumglo- gentium
corrupe-
riant fibi ïendicantes gentes tiominibus fibi runt.
notis infigmerunt, (S quajtfuijuris ejjent mio-
res rftufque proprios in ea* inVexemnt. Sed
& de hifce legat qui volet, nofîra Opera,
Latium, & Hetruriam ubi quinam ha-
rum regionum primi coloniarumduces
fuerint, reperiet.

Caput IX.
2)e Tranfmigrattone gentium per progeniem Japhet/ Noë.
JApbet fëptem filios habuiflè, Gomer, apud profanas Scriptores,ut Japetwn coelo
Magog, MadaijJaVan ,7bubal Mo- terrâquenatum finxerint, &ex Titani-
jocb,TirM}fuprà oftendimus, & Go- bus unum cum^oVe belligerantibusfuis-
werquidem&<*#wgenuit Afchene\ ^i- fe memorent verùm quid de hifcefen-
phat, Togorma; JaVan\ctogenvàtEt(fay tiendum fit, ample deduximusinprimo
Iharfis^ Cethin & Dadanim ,omnes pofte- & fecundo Tomo Oedipi jEgyptiaci. Cer-
t'i japhet quatuordecim ab his ait Mo- tum eft, quemadmodum in prœcedentibus
ks dù/i fie funt familiœ gentium in regionibus quoque infinuavimus veteres Poëtas
Juis fuitque Japhet adeècelebrisetiam omnia ferè, etfi miris modiscontami-
nata,
 nata, ex SacraScriptura, occafione Œ)i- rumregionem appellatamefîè, loniam
luviï Arce Noë, Turris 'Babylonien alio- 'Plutarcbus in Tbefeo tradit.
rumque mirabilium à primis illis homi- Quintus filius laphet Tubaly quem vÎ.Tubal.
Sain
riibus geftorum deprompfiflè. ferè plerique Interpretes & Geographi in
Hifyaritam, quam olim Iberiam,&\i He-
fperiam dicebant, color.:as duxiffe qui
vero dicunt TubuUos> putantque fuiffe
Jfiaticam gentem iisnon facilè contra-
dixerim, cum & pofteri tam in Afiam
quâm in Hifpaniam colonias fuastradu-
cerepotuerint.
Sextus Iapheti filius Mojocb dicitur, Jon. Mo-
ocb.
quem ego Mbfcbonm five MoJcoVita-
rum, im6 & Scpbiœ vicinx patrem fuiffe
autumo tametfi Jofepbus ex nomine
Mofecba in Cappaclocia urbis pervetuftae,
Primus fi- Primus itaque filius Japbet fuit Go- Cappadocum parentem fuiflè exiftimet,
lius ,'3F*-
phet Gomar mer cujus pofteri Gomeritœ nuncupati cum Mofocbœorum in MoJcoVtam feu
.'CU fuerunt, lo/epbo tefte, quorum hic pri- Sarmatiam five Scytbiam tanquam ex
mus Colonias in Galatianij quam& Gal primaria Sede Mo/écba expeditionem
bgrœciam dici volunt, traduxifle, undè non impediat certum enim eft, ha-
GomerusX^àllmàxdtxxsi ab hifce profe&i buifiè hujufmodi expeditiones femper
ii, c\u\(Delpbos {poliarunt,&pouea in inaliqua provincia fedem primariam,
jifia mïnoripropè Troadem confederunt, five curiam ex qua deindè colonise in
& Œbrygiœ partem majorem occupa- remotiores provincias traduise fuerint.
runt, unanimis Geograpborum fententia Quisenim nefcit accolas fuiflè Tonti Eu'
cft primùmquelatera Aquilonis obti- xini Cappadoces ad cuj us oppofitumlit-
nuifle,£^e^ie/38.teftatur Quxnam tus Sarmatia, five Scytbia, aut MofcoVia
vero fuerint latera Aquilonis Joftphm incipiat.
i.videlicet^/wm Septimus filius Japbet^Tbira^ quem vVILFilius
ex vaticinio Vanklis ci
& Syriam fuiflè docet. Suntenimhaere- ego Tbracibus originem dediflè non Japhct ryms,
gionesre(peâ:uj^Krfe<e,Aquilonares,non aliâ ratione ad id aflèrendum indudus
aflèro quàm ex ipfo nominis etymo,
tamen remotae à ŒaUjl'ma.
Alter Japbeti :filiusfuit M'agpgiqaï in quafidiceresjT/^VrftfjT/w^fed de hoc
Septentrionales Regiones ad Gelas, in feqwntibus pluribus.
MaffagetMj Sarmatas, Europœos ,pofte- Sed jam ad Gomeri progeniem pro- gjomu 1.
ros fuos traduxifle, melioris notae Au- grediamur, quem quatuor filios, Sacer
faphcti fi-
»iut, 4fi-
thores, lofepbut, Hieronymtti j&liicpe fen- Textus habuiffe dicit, quorum primus h]ios habuit

ferunt. Afcant^ quem omnia ferè ^abb'aiorwn luorum.l.Âfibc-

ltt.Mctht'> Tertius Japheti filius fuit Medai, monumentaGertnaniœ parentem afferunt, 13?.
•no
pater Medorum ad quos colonias fuas ita ut, vel ipfi GÇabbmiè Germania oriundi
primo deduxiflè inter omnes con- non alio fe nomine infigniant quàm
venit. O'rJ3î?K Jfcbenazjm quin vel ipfam
IaVan quartus Upbeti filius Iomrn Germaniam rJ3t?N Jfcbena^, de quo vide
Grœcorumque parens. Hecatœus apud Qfyb.Eliam Jfchena^tj quicquid alii di-
Strabonem Jones ex Jfia in Grœciam venis- cant contra.
iè ait undè Origo fit Jtbemenfinm^qwos Secundus filius Gomeri l%ipbatb,j>\e- 2t.Ripha:lx
feantiquitùslones diâos & Attkam co- rique 'Ripbaorumprimo Tapblagwm de-
indè
indè quoque Scytbarum ad %pbxosmon' duâae
<
in Italiam colonise, ibidem Cethim
tes accolarum patrem effe fentiunt. vocitatae (înr.
Tertius filius Gomer, Togorma nomi- Quartus filius JaVani Dodanim diâus 4-Doda-
<
%xbbini eft, quem plerique <l(bodiorum pirentem nim.
ne, Jofephut purat fuiflè Tbryges t
Turc Ai eo quod Impcrator Turcarum dicunt,quafi
c diceres, D. in R. converfo,
Tbogar dicitur; Cbaldttus vero interpres Qfyodan'm
C non defunt, qui Durdanimpo-
Germanos excap.ny. E^ecbielis, fuiffe as- fieros
f( (Dodonam Egiri urbem Templo,
ferit. Sed dénis <£/. l& oraculo celebrem condidiffe velint
JaVan filius Japbet, quatuor filios pro- ( 1Qui verô incertis incongruifque conje-
genuiffe Sacra Genefîs refert quorum (âuris Gallix incolas fuiffe Dodanim ob
primus nomine Elija quem aliqui Aio- fimilitudinem
( nominis ^odanimzd^p-
lumin Grœcia quidam iW/> alii totius cdanum fluvium Gallia, illi audiendi non
Maris Mediterranei I/ifularumquepattem, :ffunt.{ Ab-his itaque divifx funt uti
haud incongrue fuiffe putant. Mofes
i ait, Infulae gentiumin regionibus
Alter Tbarfis nomine filius JaVanât- j fuis,unu(qui{quefecundùmlinguasfuas,
f
citur, à quo ortos fuiffe Cilices ex nomi- 1 1& familias fuas in nationibus ibis, ubi
ne Urbiscelcberrimo quam Tarfum di- intelligasi velim Infulas gentium à Judœis
cunt,adidcredendum induâi aliiper dici < omnes tranfinarinas Mediterranei
Tharfis vocem, vel ipfum Mare Méditer-Marisregiones adeoque vel totam Eh-
raneum intelligunt alii Cartbaginem alii ropam
i à filiisjapbet, Gomer 8c JaVan fuiffe
urbem ad Mare Itybmm undè novas in occupatam
< qux confirmantur ab Hie-
'Pontum colonias trajecerint verùm hoc ronymo in Traditionibttt HebraicisfSirmio,
dici non poffe, vel indè patet, quod ex Tblegonte
1 Ario Montano aliifque. Sed
Mari $(ubro in Tontum trajicere non hxc 1 in appofita Qharta exa&è exprefîà
mediante JEgypto, impoflibile fit. luculentiùs
1 patebunt.
Quis porro tertius JaVani filius Ce-
<De Coloniis Cham filiorumque.
tbim fuerit, exponendum eft. Cethhn
pofteri /oV^nitriplicem fignificationem Filii Chamo fuerunt quatuor Çbtuy
habent. Aliqui Cyprum 8c incolas ejus Mifraim/Pbutb ^Canaan. Deindèhorum
Infulx Otbim vocatos fuiffe putant; ut omnium< praeter 'Pbuth pofieri enume-
Jofepbus) ex nefcio qua Urbe Citium per- rantur,
i uti hic vides.
fuafiis quidam pro Italia, five pro Italis
8c (Romanis fumi ex 24 Numerorumcol-i
ligunt Ventent in Trioribus de Italia, ubi J
ÈLér<XA le&io IÇitùm habet,& Cbaldœu4>
Itymani fuperabunt JJfyrios, vaftabunt-
que Hebraos & ad extremum ipfi peri-
bunt. Eadem leguntur apud Danielem
c. 1 1 Et Venient fuper eum Trieres & Ro-
mani, © percutietur, ubi enim Hebrtus
habet D'tap ÇbalAtiu habet 'an
m. Cetbim fané Italos eflè unanimem
%abbimrum (èntentiam effe confiât vi-
de Iofeph Ben Gorion in fua Hiftoria
Qui verô per Cetbim Macedoniam vel
Gratàam intelligunt iis non refraga-
mur. Fieri enim potuit, Otbim in Gracia
primam habuilse fedem, ex qua deindè
Ff Chus
 Chus JEth'iopum parentem oraoes In- cumjacentium Regionum terminos fui
terpretes ex omnibus SaàrœScripturodo- juris per pofteros fuos feciflè ex Origi-
cis,ubi (lw nominatur intelligunt, ut nibus etymologicisfacile colligitur uti
proindè de eo dubium effe non poflit, fequitur.
fed & prxter /Etbiopiam omnium cir-
Tabula Filiorum Chami, Sedmmque.
A. ùna Qhm. JEtbioptam tenuit, qui ^Cbufjfm^ JEthiopes à plerifque
Interprètent dicuntur.
B. D'ii'0 Mifraim. JEgyp*0* cujus poflèffor fuit, nomen in hunc ufquediem
dedit; de quibus legatur Tomus 1. OEdipi jggyptiaci.
C. Olâ IPhut. JfrkamMauritaniam,qmm8c1?tolomœttf<Pbutœamvocat
D. j;?jd Chanaan. Nomine retento ad multa fecula, Palœflirwn occupait,
qu* $. propria Chanaan fedes.
E. t^asy Seba. 5ii^Thurifera yfw^*eyêfic«Regioefl:,quampoflèdit.
F. t<naa Sabtba. Regioeft Cupt2iSinum<î'erfïcum,8cqmcqmdà$mu'Perjîcoï
in Africain ufque extenditur.
G. toyi !^eç7w^. Plerique ex Ttolomxo Carmmiam intelligunt.
H. ro:r 5^. Arabiœ felicis Thuriferam Myrrhiferamque Regionem
intelligunt.
I. p*î Bedm. Ex Ttohmœo'PabnyriMmiputanteflè, monte prxceMb il-
Jadano celebrem.
L. Saa iB^ (Babyloniœ regio eft, cum Urbe ejufdem nominis de qua
pluribus infequentibus.
M. -jnx ^wci. C^ji^/wRegioeft,inqua£fifei^ïurbs,quam!D.^rKJ;'o.
hj;wi«5 .^ftîc/j vocat.
N. inx ^c^rf. Regio eft àPtolomœoJchadeneàiàa,in qua 2S?/^w urbs,
quae à D. Hieronymo Achad dicitur.
O. nJ1?^ Chaîne. Qbalcitis Regio fupra Edeffam Œtolmœus.
P. D'*nV Ludim. Populi funt Lybiœ Cirenaica five Lybies ]/Egypti.
R. tD'ûAT Chanamim. Troglodyiarum putant eflè Regionem, ex Ttolomœo &
Strabone.
S. cnhV Lebabim. Lybia propriè diéia, Regio in Africa.
T. D'mriîîJ 2Sle[)btbuim,NumidiammKr^et3ntw plerique.
V. O'DTinD Tetbmftm. Arabiam Tetrœam effe, fentiunt plerique.
X. crm^DD Çbafluhim. Putant eflè Saracenos qui littus Maris Ifabri, ubi modo
Mecha eft inhabitabant.
Y. DTit^S Qhelijlim. TaUJîinam propriè ab ipfis fie di^am Sacri intelligunt
Géographie
2. Q'*yin*O Caphtortm. Qappadoàam intelligunt, ex Paraphrafte 0»^/«&3ro»*'
/^n perlùafi.
undecim filiorum filii, totam ferè Terram promiflîonis, &par-
G/7;rf^« verô
Sidomonim HelUorum qui ex ftirpe tem Syrue Vamafcum ulque tenuerunt,&
£>M«>»,gigantes fuerunt, reliquamque à Canaan Terra Gm#ikommdiâafuit.

~'ihi
 Filii Sem> eorumque Colonia.
Filii Sem fuerunt tefte Sacra Gène fi, Mam, Jfjur Arphaffad Lud & Aram
Filii Arum Hus, Hul, Getber & Mes, quorum fedes in (èquenti Tabula confidera.
Elmodaâ.
Selepb.
Ha^armaVetb.
Jarak.
r Mm> Hadoram.
Filü Sem quinque.
Filii
AJJur,

Lud.
ArphafladSelah
lgmz.
^l,Tele&- Uzal
ad-Selah –HeberA ~eleg~
1.7oRam.
[jram \Bd.
|
Jbimael.
Gether'
Ebal.

Seba.
Mes-
Opbir.
Heviîa.
Jobab.
Ehy Ëlam. Cenitor Elamtarum qui propriè Terfie funt, & ex (Da-
rùelecap. colligitur, ubi Sufan Terfidisutbs'mJElam
ponirur.
W* AJfur. -djjyriï, Chaldœi> Mefapotamiï.
1&3inx Jrpbaffad. Sufiiffive Sufiana Regio.
*vb Lud. LydijfiveLydiaRcgioA/ianiimris.
O1K Aram. Uti ex etymo patet, Armtùa.
Filii Aram funt fequentes.
W Gu%. Jrmmaminor^Armenii. lberi,odièGeorgiam.
'"Jin Hui. JEolù.
*tfU Gether. jStbolia^ Mêla telle, celebris urbibus^b», & Gargara.
Mes. MiJîayGveMiJujTbraciœRegio.
F/7«Heber bi funt.
Tiïsbx Elmodad. Tbeometba, Meta> & Œtolomxo tefte, pars Scbekpb.
tf?v Scbelepb. Selebii.
nwiï n tJa^arma\et. Sarmatha, Sauromaithx,Sarmatia Afiatica.
rrf Iarahb. Arai,8cAracbafiayCKcamontemImaum;vide Ttotom.
O*wtrr Hadoram. AliquiHtr^nwwputantindicari.
^nx Us^al. OxiaBaSlriana, cujus cultores Oxii Ttolom.
n^pn T>iketa. Scytbia intra Imaum.
^y Ebal.\ fopu\i\ntcrCauca/.8c!Parapomifimi!BolitaCweObolittediGt\.
SxD'3k Abimael. Imaenfes, five montis Imai accolae.
X3» Seba. Sacarum Regio. Vide ftolom. & Melam.
TÛ1K O/»*. PopuliadCberfonefumaureamIndue trans Gangem.
n"?')n ffeVila. Indist Orientalis regiones.

Ff a aav
{M V
~~° Jcum
"^° J cum fuis 6!ns 6'
1 Putat Arias Montanut, Jeclan Atque hxc eft progenies trium filio-
filiis Iobab & Sepber,
rum 7s[o'ê,Sem7 Cham, Japhet, per quos
!Pem Americœ parentes fuiffe, incertâ uti-
genus humanum per univerfas Orbis
que conje&urâex urbe luÏÏam, quaeea partes fparfum fuir. Verùm ut hxc lu-
inregione adhucreperitur, àMfomfilio culentiùspateantjhîc CbartamGeographi-
Heber fie difta Ego verifimiliùcrcdi-
cam apponam,ex qua, quam quifque ex
derim, Tartariœ, £bin<e, laponïœ primohac numerofa progenie partem Orbis
parentes fuiffe & progreftii temporis obtinuerit, patebit. Fuit autem hxc pri-
per Iftbmum Tartaricum, Aniam di&am, ma expeditio trium filiorum Noë; de fe-
per quem aditus in Americam 'Borealem cundaexpeditionein fequentibus uberiùs
dabatur progreflbs di&as regiones agemus.
temporis fucceflucoluiflè.

C A P U T Erotematicum.
In quo plurima dubia qux in Expeditionibus Noë triumque
filiorum occurrere poffunt, dijfohuntur.
EROTEMA, feu QjJjESITUM I. ErgoNoë, qui natusefiéoo annis ante

T
Qnamdm Noë, eju fque tres VÏÏii poïl Dilu- (DiluVium ortus fuit 69 annis poft trans-

~–
vium yixerint?f.
lationeni Henocb, & 369 anno avi fui
Matbnfakm. Ex quibus colligitur,Ma-
temporum & expédition tbufakm veriatum eflecum Adamo an-
num à Noë filiifque peradarum nis 242 î JVToëvero cum ipfo Matbufa-
ratio feries & ordo.tibi covt- km 600 annis ,• Do&rinam itaque re-
ftet plurimaque indè in reâa colonia- rum naturalium& Divinarum vivz vo-
rum per orbem Terrx, Europam, ~<' cis oraculo., ex ipfo Adamo Mathufalem
cam Afiam deduâarum <îi^>ofitionc, didiciflè quis neg«werit ? quin & filius
& profanorum Authorum traditione ejus Sem, 100 annis ante hiluVmm na-
dependeantjOrdine,hoc ultimo Operis tus, eandem rerum cognitionem com-
capite exponenda duxi. mode ab ipfo Mathtfala difcere po-
Ex Sacro itaque Genejts textu habe- tuit.
mus cap.j. Noëante {DiluViumvixiffe fex- Poft ViluYmm vero Noë vixit 3^0 an-
centis annis fexcentefimo enim anno nos cùm autem kDiluVio ufque ad or-
ejus contigifle DiluYium. Ab exordio tum Abrabœ juxta Hebraicœ LeBionis
Mundi, poft Jdœ creationem, ufque ad computum non pluresduoentis^ annis
Diluvium numerantur, tefte Sacra Genefiy praeterierintjluculenterpatet, Noë poft
anni 16 $6. ipfe verô Protoplaftus vixit Abrabx ortum vixifife adhuc annos 58,
annos 930, ergômortuuscftante2)//«' adgeneris humani direftionem. Quo-
Yuan ji6 annis cùm verô Nbënatus niam vero Sem filius Noê poft {DiiuVium
fuerit 600 annis antc T>HuVium, clarèpa- vixit ahnosduos & quingentos, certum
tet, ipfum natum effe i 26 annispofto- eft, Semumad 50™ annuttij^co^Patriar-
bitum Àâx protoplafti Henocb vero chac perveniflè. Quemadmodùmigituc
annis 242 ante obitum Adœ genuit in primaevisillis Mundi temporibus, ve-
Mathufalem, & poft. 365 annos vitae riÛEi fi des & cultus remmque ad ani-
tranflat usé terris ambulavit cum DEO; mx falutemconfequendam neceffaria-
Mathufalem vero vixitannos ^6^^8i ipfe rum obfervata, euftodita & perpetuata
anno, quo Diluvium accidit,mortuus eft j fuit ab initio Mundiufque ad Jacob per
tres
 très tantùm perfonas Matbu-
Adamum mentorum utenfilium ex ferro aère, cu-
falem & Sem,perannosautem -2000 & pro, argento, auroque,prout ipfe à Me-
infuper 156 nulli dubium efle débet, tbufila jldamt difcipulo, à Patre fuo La-
Jacob Patriarcham omnem fuprà me- mecb, & à labal, qui fuit ut habetur 4,
moratam rerum cognitionem & do&ri- Genef. v.20. pater habitantium in ten-
nam à Sem difcerepotuilfe,quemadmo- toriis, & à Iubd, qui fuit pater canen-
dum Sema Afatbujala, & hic ab Jdamo. tium cithara & organo & àTubalcain,
qui fuit malleator & faber incunéfoo-
QjJ jESITCM II. pera aeris&ferri, didicerat videlicet
ara ndi, femirandi, plantandi,domus fa-
Qmdnam Noëmum posi Diluvium,
bricandi, paftoritiae artis modum tradi-
350 annis fuperflitem } egiffe
f
putemui? dit praetereàcumhaecfineexaftatem-
poris & Aftronomicae (cientiaefubfidio
(%e/j>ondeo Quamvisnihilde ISloêmi confici non poflènt, Aflrorum curfus
poft t)iluVmm vita rebufquegefiis Sacra docuit, annum in duodecim menfes, an-
Scriptura dicat verifimile tamen eft,num curfîim folis in duodecim domici-
& rcStx rationis di&amini congruum, liadiftinxit; quibusapprimèinftruclus,
cum otiofum minimè fuiffe, fed de pro- homines familiarum Duces adhortatus
pagata progeniefua per Orbem fummâ eft, ut novas fedesquaererent, civitates
curâ &follicitudine novas colonias fun- conderent quin & ipfemet, uti ex pro-
daffe Orbem Terrx in tres partes, Eu- fanisauthoribuspatet, relidâ Arment,
ropam,Africam, Afiam tribus filiis divifis- vel Edeniâ %ç/o«e, aifumptis fecum la-
fejlegespraeicripfiflè, & Ci!Berofocredi- />tofiliifque Gomero, ScNepotibus^c^»»
finit» DiluVio Jrca in montibus kene^ Qfjpbatj Tagorma ac reliquis lava- d
mus
jfrmeriut reli&â defcendiffein loca pla- ni filiis primùm in Graciant quae ab eo
niora,& brevi mirum in modum multi- Ionia pofteà diâa fuit, moVït^deindè ulte-
plicatâ progenie adeo ea loca homi- rius in Terram Kjttm quam omnes
nummultitudinerepletafuiffe, utcùm tam Sacri, tum pwfani GecgrapbiItaliam
Kei pofl fimulconfifterenonpoflènt,
novas fibi dicunt, ubi Regionem habitatoribusad- <
fedes quxrere coaâi fuerint Noëmum hue expertem,incoluit,ubi primus Rex, {
vero, uti erat humani generis poft Vilu- & dominator multiplicatis perfiliosnc-
vium parens, Reâor & Legiflator, natu- potefque pofieris prima Religionis,
ralisMundiHaeres&Rex ita quoque cultufque Divini fundamenta eos do-
necefîè fuit, ne antequam in omnes Or- cuit, Phyfiologiam five naturalium re-
bis terrarum regiones difpergerentur, rum feientiam, reliquafquevitaehuma-
necedàriis ad vivendum, feque propa- nx neceflarias artes tradens tandem
gandas, fubfidiis deftituerentur,ut legi- apudponerostantum nomen meruit, ut
bus benè beatéque vivendi praelcriptis eum Chaos femen mundi, Patrem ©eo-
re&è inftituerentur Ante omnia vero rum, Animamque Mundi, Satumum &
veri DE Keligionilquecultumdocuis- Ianum vocaverint, eô quod duplicem
fe,timorem2)«0/tf. Maximi exformi- Mundum ante & poft Diluvium viderit,
dabili per ~ilrwium mundi perditi duplici facie & ftatuas illi erexerint. Pri-
exemplo, inculcâffe, fimiliaqueqnaead mô vero Latium five Latinum Agrurh
ad Religionem pertinerent, tradidiffe. pofteà diâumquam & ab ejus nomine
Cùm verô videret, genus humanum fine ^«ynwwdixere^ncoluit, mirâ utique
neceflariis ad vitam fuflentandam auxi- Di vinx providentiae difpoiitioneut, îbi
liis, propagari non poflc primo eos a- "Koê primus poft Diluvium parens, pri-
grorum colendorum rationem, inftru- mas utique occulto DE i impulfu ibi-
Ff3 dem
 dem fundaret colon;as, ubi poft 1\p- partim per vim cepit, fuoque fubjecit
manutn Imperium toti Orbi dominatu- imperio. Coran Domino intelligitur in
rum, nec non DE i EeclefiaeThronus confpedu Domini id eft fine timoré
i
praeparareturfine fine,ufquead confum- D e & uti apud Job habetur Infuro-
mationem feculi duraturus. Dcindè re- remerupitcomm Domino. Etquemadmo-
gionem quae pofteà Hetrurïa diâa fuit dumDivus Auguftin. deeo ait: Quidau-
ab Afjyria five/i£w«ràNoèmipatna,di-
tem efi Venator nifi Animalium Terrigeno-
âam Latio conterminam, introduits rum deceptor, oppreffor extinclor ? engebat
coloniis, inhabitavit. Verùmcumhaec itaque cum fuis populis Turrim coram <Domi-
in Opère noflro quod Latium five de Laùni no, per quam impia fignificatur fuperbia
Agri i Antiquitatibus & in altero Opere, quamvis Cajetamts & Q(abi Elie^ar con-
quod Iter Hetrufcum, five Hetrurïœ Uni- trariumdicant,eum feras, quas capiebat,
Verfalis (De/criptio infcribirur quàm am- in fàcrjficium D E o obtuliflè Verùm
pliflîmè ex SacrisprofanifqueAuclonbtu, cum omnes ferè Interpretes, eum fuper-
depromptisteftimoniis demonftraveri- I biffimum Tyrannum & opprefîbrem
mus, ad ea Le&orem remittimus. hominum, ambitiofiffimum Imperii af-
~fedatoremfuitïe aérant, certè vel hoc
QjJ 45FTUM III. ipfo oilendi potefi: eum nullam cultus
quinam fuerint primi Urbium celehriorum Divini rationem habuiiTe,quipotiusni-
fundatores Imperiorumque Ereclores<' hil non agebat, quam ut homines à DEo
Cum jam Notmi per lapketi filios,ex- diverteret, omni Divini nominis gloriâ
peditioncs defcripferimus reftat ut contemptâ., fuo fubjugaret imperio^
quinam celebres urbium, Imperiorum- Tsiembrod itaque,uti authorl'urris xâi-iiNimbrod,
que fundatores fuerint, exponamus. ficandse fuiffe dicitur, ita quoque UrbisBelits di-
RusPattr
Dico itaque, Nemhrodc filiis Cbus fex- 'Babylonienquam Imperii fui fedem con- Nini. 2
tum^primumpofteverfioncmTurrisBa- ftituit,ducentis ferè annis poft DiluYtum,
hyhnû Imperii & urbis cognominis fun- Fundatorem dicunt diâumque fuiffe
datorem fuifle erat enim naturâ audax, linguâChaldaicâ ^7^3 ©e/, à profanis
ac magnarum rerum peragendarum am- fBei(imJ(i\eIoVemdlium Saturnij patrem
bitione plenus,poftquam fibi incredibi- Nié qux confirmantur ab omnibus
lem nominis celebritatemcomparaflèt, ferè Hijîoricis lofepho Eufebio ^Augufli- 2
praetereà gigantxâ corporis mole prse- no, aliiiquc; qui vero SemiramidemÏBa- s
ditus quod Sacra Scriptura cap. i o. ^)&w^,conditricem aiïerunt id intelli-
verfu 8. his verbis innuit 'Porro Chus gi debet, quod magnx Urbis molem à
filins Cham^e«««Nembrod ipfe capit Èelo cœptam à Nino filiojamauéiam,
ejfe potens in terra & erat robujîut Venator Semiramis tandem îummx magnificen-
coram Domino ut proindè qui fextus tiae operibus inftruxerit. Verum cum
filiorum Cbus fuerat, primus inter fex fi- poft Semiramin qui confêcuti funt Reges
Jios ob corporisrobur, & maximam ani- AJfyriorum^poùhabitk'Babylone colue-
mi in rebus feliciter aggrediendis auda- rint Ninive, eamque fecerint Regiam,
ciam potens in terra nominaretur qux id cfi, Sedem caputque Imperii Ajjyrio-
pulchrè fanè per venatorem fignifican- r«w,hincaccidit,2)/oi/o/'ote(ïe,ut!B^ji-
tur Erat enim uti Iofepbm tradit, ho- lon à Regibus deferta & infuper £«-
mocrudelis, fanguinarius caedifqueho- phratis eluvionibus, hoftiumque incur-
tninum per potentiam } violentiamque fionibus vaftata diu obfcura & ignobi-
aviditîîmus, & infidiofus hominum op- lis fuerit, donec poft everfam Niniven
preffor, & Tyrannus Feras enim ve- Rex iSlabuchodonoforBabylonem de inte-
nando, id eft, homines aftu & infidiis gro inftauravit & latiflunè ainplifica-
tam
tam magnificentiflîmis operibus ador- Nineam vocat. Merito itaque Ninive8c
iiatam,©^yo^utiolim,fedem Impe- hic, & apud Jonam prophetam appella-urbis ma-
tle-
rii, reftituit. Vcrùm cum hxc ex pro- tur civitasmagna fi enim ejus magnitu- fgna; feriptio.
feflb & quàm fufiflîmè infequenh libro de dinem ex prima ejus origine
cum à Nino
Tunis fëabyloniœ ereclione fimus a&uri eo fuit perfe&a totius Orbis maximamci-
Leâorem relegamus. vitatem fuifse reperies, ut nec ante, nec
Ninum autem filium Ntmbrod, five poft habuerit parem nam Diodoro tefte,
Beli,]SLiniVenxà.i(icaise Sacra Scriptura ambitus ejus erat 480 fiadiorum id
docet his verbis (De Terra illa egrejjus eft 60000, fèxaginta millia paisuum
eïl Afsur, f§ œdificavit Niniven & pla- continet autem fiadium f'imio tefte u-
tatf«W/d/«®Chalej Rdeni quoque in- nam o&avam mille pafsuum partem
ter Niniven (S Chale bac eîl Civitas ma- eoquod isçpafsus nofiros efficit, hoc
gna; Quaenam vero fit illa terra, de qua efi pedes 625. quae menfura odies fum-
egrefsus jijjm controvertitur Dico pta efficit mille pafsus. Porro altitudo
efseTerram Sennaar ubi non ferentibus murorumerat pedum centum; latitudo,
fe Nembrod, & filio Nino hic ambitio- quâtrescurrusfimul incederent turres
nisœftroperculfus uti pater çjusBaby* 150, fingulae altitudinis 200 pedum.
lone?n,itA & ipfe filius aliud Regnum or- Strabo lib. 16. afierit fBabylotte fuifse
ma-
diri attentans Niniven ad Euphratem jorem. Si verô magnitudinem ejus, pro-
fluvium, vel ut aliivolunt, ad Tgrim, ut fuit temporeyoM<€Prophète, id eft,
fedem Regni Ajjyiorwn aedificavit,-quo- plus 1 20oannis poftquamà 7V/«oaedi-
modo vero AJfur dicatur Conditor Ni- ficara fuit, aeftimare libet, invenies tan-
nive., cùm is non ex Chami, fed ex Semi tam ejus fuifse intra mœnia amplitudi-
filiis unus fuerit undè Jjjyrii pofteà nem,ut tota vicatimobiri & lufirari non
àiSti funt. ^ejpondeo,Jfjur hoc loco non minus triduopofilt; undè apud Jonam
proprièfumipro Jjfur filio Sem, (èd pro 1 dicitur civitas trium dierum, atque adeo
Rege Afsyrio; Dum itaqne SacraGenefis 600000 fexcentis millibus habitato-
dicat, de Terra illaegrefsum/r«r' intel- rum conftitifecDWoywafserit.De fitu
ligi NinumRegemJJJyriorumj qui non hujus urbis variant Autbores. Uerodotus
contentusItygno ÇBabylonio quod pater e- eam Tigri impofitam vult, & ex Libro
jus <Belus fundaverat, ad alias gentes fub- TobU patet alii vero Euphrati appo-
jugandas procefllt & inter alia ejus nunt Quicquid fit, ego puto, utrumque
praeclara opera dico sdificatoremfuifle dici pofse, eo quod tune temporis ex
NiniveCivitatis magnx, ab ejus nomine triduani itineris amplitudine, quâeam
fie diâx vel fi alicui haec fententia non deferibit Sacer Textus, inutramque &
placeret, aliamfubdo fieri enim po- Euphratis & Tigris littus in longitudi-
tuit, ut Ajfw filius Sem, ab impia Qbami nem extenfa fuerit tune forfan di&o-
gente divulfus ex terra Sennaar in remo- rum fluminumalveis non ita procul dis-
tiorem Regionem receflèrit, & ibidem fitis, uri illa hodie defcribuntl1r; alveis
fundamenta Ninive pofueric pofteà fluminum fuccefêutemporismutatis,uti
vero Ninus filius Nembrod ,five ©f/ieam in pracedenttbus diximus unde Diodorus
jamab ^/«rcœptam in tantam magni- eam non incongrue apponit Euphrati^
tudinem & magnificentiam erexerit, & patet ex relatione eorum qui di&a
quantam tam Sacri quam profarit Scri- loca quàm curiofifl/me infpexerunt.
ptores fumma legentium admiratione Referunt enim immenfa & fine fine ru-
deferibunt Quam \taque'Dh>ina Scri- dera ad littus Eupbratis tum extra) tiim f,îndieiWH-
W difta
ptura vocat Niniven eandem Herodo- intra terram reperiri ,quamomneslndi- \dE11pbrif'
flu-
tus > Strabo Tlïnius Ninum (Diodorus genae Niniyes rudera indubiè afserunt, vitmliumfita.
hodie
 hodiè verô Muful dicitur, & à Babylotie
feu Bagadet triduo diftat uno circiter
gradu unà ab altera Ttolmœo tefte
difiante.
Qu £situm IV.
Quamdiù Jleterit Imperium Aflyriorum
à Nino fundatum ?
^efpondeo cùm apud cunâos ferè
Scriptores& Chronologos fumma de Impe-
rii Afjyriorum dura tione,contro ver fia fit,
& cuinam fubfcribere debeamus igno-
remus combinatis tamen Au&orum
Etio Isini. interfe fèntentiis,fecurèinferimus,non
·ne quan.
do.
uno & eodem tempore Niniven fuiflè
totaliterdeftruftam fed uti Regnorum
Imperiorumque revolutio varia eft, ira
quoque diverfis temporibus, àdiverfis
vicinis Regibus vafiatam, fed iterum re-
paratam infiauratamquefuifse, quae uni-
ca litis inter Scriptores natx origo fuit
fi tamen ultimam ejus ruinam unà cum
Imperii abolitione penitiùs difpexeri-
mus, certè tùm ex meliorum Amborwn
fententia, tùm ex ipfius Sacrœ Scripturœ
variis leâionibus colligimus Ninive,
Imperiique Jffyrii everGonem fuifse
eatn quam régnante O^ia minatus eft
^ow^Propheta, etfi ea ob NiniVitorum
poenitentiam aliquandiù fuerit dilata,
quam tamen multis poftannis, régnante
E^e c/;w,quam futuram Nabum Prophe-
tapr3edixerat,&Tobias paulôantemor-
tem fuam jam proximamdenunciavit,
quam nos circa quadragefimumManas-
Jts Regis annum contigifle exiftimamus
atque adeô Imperium Àjfyriorum à Nino,
& ab exordio Urbis Ninive, ufque ad
Sardanapaîum ultimum Regem ejus-
demque civitatis occafum 1 290 circi-
ter annos ftetifse reperimus, id eft 2-50
annos poft DiluVium & 1422 annis ante
ortum Abrabœ tametfi {Diodorus 1320
annis fietiffe putet Alii aliter fentiunt,
quas tamen differentias non aliundè,
quàm ab incertis temporum computa-
tionibus, quibus AutboresRegumJJJy-
riorum exordia defcribunt procefliflè
put annis, Verùm cum hacc in fequenti
Libro de Turri (Babylonica uberiùs fimus
profecuturi non ultra hifce immora-
bimur.
De Noëmerito quifpiammirari pos- Cur tam
fet, catDivina Scriptura vix rei alicujusexigua
ab eo poft (Dilul/mm geftae nifi egrefsûs mentiofiat
de «of
poft Dilu.
ex Arca, Sacrificii & plantationis uvae, l'ium.
ebrietatis, malediâionifque Chamipro-
pter impudentiam ejus nullam aliam
mentionem faciat cum is tamen o-
mniumtunc viyentiumhominumufque
ad 350 annos Pater, Rex 7 Dirceior
fuerit.
^eSpondeo primo hoc Divinâ provi-
dentia faâuniefle, ne is tanquam Mo-
narcha omnium unâ femper fcdecom>
moraretur, fed totus efset juxtapraece-
ptum Domini in difiribuendisOrbis
Terrx partibus, filiis&nepotibusfuis,
totus in fundandis novis coloniis, atque
in edocendis iis artibus&fcientiis, fine
quibus generis humani propagatio fub-
fiflere non pofset.
Q^eîpondeo Jècundo Mofm reliais o-
mnibusiis aut faltem obiter fignifica-
tis, quae à Ko'é tribufque filiis gefta
erant, ad illud fe argumentumexplican-
dumfubito, quod Ecclefiam Dei, id
eft Ortum Abrakœ Patriarcharumque
gefta concerneret, fe accinxifse.
Ca-
 Caput Ultimum*
T>e zïMorte Noë.
AN NO Mundi 2006, poft ©i- tum illuminantem in una Ecclefia con-
luvium 350, vitxque ~lloë ~~b, donantur.
tranla&is annis Sem; 448. Ar- 6. Noë fit peccatoribusprxcojufti-
phaxad 348. Cainan 313. ô^ta 283. tiae 0 e i & fuperventuri (DiluYù.
Heber !*> Œhalegiiy. %« 189. Chriflus pœnitentiàm prxdicat, & ter-
&»"«£ 1^7. Nacbor 117. Tbarœ 98. ribilem judicii diem.praenunciat non
Jbrabœ 57. Nw/ îo. Imperii Afjjrio- refipifcentibus hominibus donec iis in-
rum 75. ante Cbriftum 2047. Ad ex- opinatus fupervenerit interitus.
tremam tandemCurriculivitae fuse lon- v 7.
Deplorat Noë Mortalium rui-
gaevae fanè pervenit metam Magnus nam. Qhrijîus flet fuper Civitatem Je-
Patriarcha Noë, qui uti unicum hujus ru/akm, & populum Judaicum, horri-
Operis argumentum fuit ita quoque bili clade periturum.
cum eo Operis colophonem iinponi- 8. Noë quafi horizon Mundi-prae-
mus. cedentis, & fubfequentis primum &
fecundum ejus aetatem inter fe colligat.
Noë typus eB figura Chrifti. Qmfius Lapis angularis, qui facit utra-
que unum.
i. Nbè'datuseftMundo in falutem, 9. Noë pofi 2)//«V/w7Mhumanigene-
tempore omnium corruptiflîmo & ris fa&us eft Author Çbriftm Pater
profligatiffimo. Cbriftm à Pâtre datus, futuri (èculi, Princepspacis, & multo
hominibus in falutem quando cum magisquàm Noë in tempore iracundise
reliquo TerrarumOrbe injudaica gen- faâus eftreconciliatio, ille non nifi fe-
te Pietas Juftitia, Fides, Legis Mofaicaeptem animas fecum eripuit à morte;
disciplina cum libertate defecerat. Cbrifius omnes qui voluerint à morte
2. In ortu Noë Lamecb vaticinatur. aeterna.
Jpfe confolabiturnosaboperibm & laboribta 10. Noë plantans vineam & epo-
manuum nojlrarum. In Chrijli ortu A nge- to largiùs vino inebriatur, nudatur, ir-
lus vaticinatur Ipje enim fafoum faciet ridetur. Cbrifius plantans Ecclefiamme-
populum fuum à peccatis eorum. ritis & laboribus fuis, & tanquam po-
3. Noë dicitur Requies. Cbrt/îtu tens crapulatus à vino amoris fui erga
Salus, quia non eft requics nifi in falute, homines, vel irxfuroris Domini, quo
& redemptione à peccatis. fuit potatus in Cruce, nudatur & irri-
4. Noë fuit Mediator inter D E u M detur.
& homines tam nomine, quam opere; 1 1. Noë ex
filiis unum habuit im-
nomine quia requies Kequies autcm probum in contumeliam Patris inten-
nofira verè efl: ipfe, qui dicit Tollite tum, cujus malèdiâionem incurrit.
jugum meum/uper Vos & inVenietis re- Qbrifîiis in Apoflolis fuis habuit Judatn
quiem animabus Vejiris. rjlium perditionis inquem fulmen vi-
Ç. Solus Noë invenitur jufius/in il- bratur illud 'Bonum erat ei^fi non nattis
la gente, cui (èptem hominesdonantur fitijjct bomo ille.
propter juftitiam ejus. Solus Cbrifius 11. Sent & Japfot probrofam Patris
jufius eft atqueperfeâus, cui feptem nuditatem non afpexcrunt fèd aver-
Ecclefîae propter feptemplicem fpiri- fis vultibus pallio operucrunt & iidem
Gg bene-
 benedi&ionem confecuti funt. Sem & rentis amplam Bliorum nepotumque
Japbet tanquam duo populi ex circum- multitudinetn uti ex benediâione
cifione& praeputio credentes uti Ifîdo- Ahrahx patet Noë fané prae omnibus
nu dicit, cognitâ nuditate Patris, quâ mortalibus, imô prx ipfo Adamomajo-
fignificabatur pafllo Salvatoris myfte- rem progeniem incredibilemque &
rii rationcm reddentes detra&ionem prorfus prodigiofàm mundi propaga-
Judœonim operuit. Sem ipfeeft^exquo tionem,vidiffeinde patet.Quod Noë in-
vens ad.
Patriarche, Prophetx, & Apofioli ge- tra 350 annos quibus vixit à T>ïhù>io^\buctotqm
niti funt Japhet autem Pater gentium totum Terrarum Orbem potentiffimis{orbem hî."
bitatum
eft, cumingenti enimmultitudinedila- populis coloniifque repletum vidit 5{fe.vidit.
tatus eft populusexgentibus,quicum vidit & Imperiorum 'Babyloniœ^ & Jffy-
Prophctis, & Apoftolis erathabitatu- riœ poft Turris ere&ionem Urbes omni
rus. Benedi&ionem igitur CbrtUi *pa- exceptione majores & magnificentia
rentis noftri quem Judaicus populus haud pari exftru&as, ÏÏabyloniam&Ni-
amifit Cbrijlianui ex duobus populis niven intuitus eft. Verùm hanc felicita-
conflatus accepit. Sed jam ad Noëmi tem non parùm interturbavit hominumr& dolores
Not.
vitam regrediemur. perverfiffimorum tumante, tum poft
)
Magnus & Mirabilis inquam Pa- (DduVium impictas; ante {DiluVium qui- rDnlorNrf
triarclia Noë fuit quomodocunque dem,ad éoo annosenormes immanium h:x malitia
hominum
tandem ejus vitx tenorem confideres, gigantum mores, Satanicam Cainitarumante Dilu.
vium.
multis&ftupendiscafibus, fi quifpiam improbitatem, Setbi progeniem ab avi-
ex hominibus totâ vitâ vehementer ta diieiplina longiffimè aberrantem;
exercitus quamvis enim fubindè u- poftquamvidet filios D ei cum filiabus
beri confolationum deleâamento à hominuminito con^ugio], belluinis mo-
D eo vifitatus fuerit multum tamen ribus in conclamatum vitiorum bara-
tot adverfarumrerum cafus quibus ille thrumruere, omnem carnem corrum'
tot annis, totque feculis jaâatus efl: & pere viam fuam, cundamque humani
numero, & magnitudine praeponderâs- cordis cogitationem intentam effe ad
fe videntur ut proindè de eo illud Divi malum omni tempore omni D E ti-
Pauli applicari poffit VM eleflionis eft more exclufo paterna falutis monita
mihi ilk; Ego ojîendam ip/i quanta opor- fpernere & fubfannare atque adeô
teat eum pro nomim meo pati Si porro D E U M ipfum ad Orbem per DiluVium
bona fortuna; quibus fruebatur, confi- ob inemendabilemhominum malitiam
deramus TSLoénwm totius Mundi poft perdendum follicitare quonam fenfu
I
fliluVtum hxredem ac domii.um fuiffe optimum Senem tantam hominum per-
eumque in filios fuos jurequodamab- verfitatem deploraffe arbitramur ? Sed
foluto orbem diftribuifTe reperic- hxc nihil comparationeeorum,per quas
mus,quos & Europœ, -dfiœ-> Jfride^ In- tempore T>iluvii acciderunt fuiffe vi-
dorum omniumque marium flumi- dentur quo timore quâ mentis con-
S.oè ex
num Infularumque Principes & Mo- fternatione perculfum credemus ? cum cJiluvio.
narchas conftituit,utpotc,folumDEUM aquarum Dilu^ium, tot tantafque xâi-
ipfis fuiperiorem agnofcerent Si Ion, ficiorum ruinas, totcamporumcalami-
gitudincm vitx quae apud mortales tates, cunâarumque animantium inte-
tanto in pretio habetur attendamus, ritum, & cum nocentibus ftragem par-
is 9^0 vitx annos magnâ gefiarum re- vulorum fecum expendit; quae mens,
rum gloriâ explevit, folo Mathufila & qui fenfus, quis animus ejus fuit, cùm
Irad inferior. Quis nefeit nihil glo- inundante terrain ©«Wo tum Viro-
riofius effe poffe, quàm cujufpiam pa- rum Foeminarum Fratrum propin-
quo-
quorumque opem frufirà imploran- Non in DEUM pervicacia, illa fiiperbia; JExper-
verfa vita
tium, jam ab undisabreptorum, modo monumenta, qux non muconiufione FFiliorum
ex undis emergentium innatantium, linguarum caftigaripoterant; An non £Nepo-
tumque.
& catervatim pereuntium voces & cla- ingentem doloris intimi fenfum feni-
mores plané formidabilesaudiret,quan- lis peâorîs vifcera commovere ? do.
toperèeum fenfifleexifiimabimusillud lebat is de rixis, Filiorumquediffîdiis,
Divins iracundix incendium ad quod ac ambitionis œftro, quo dominandi li-
extinguendum omnes cœli cataracte bidine abrepti in feipfoscrudeli manu,
aperiri & fontes magnx abyffi p*errum- incredibili hominum tirage feviebant.
pi neceffe fuit. Acceffit tandemhifceultimus malorum
Arc<e vero inclufus quantis curis & cumulus: Apoftafia à D E o,& publica
follicitudinibus in gubernatione anima- fervitus Idolorum, quam fub Mini do-
lium, de cun&is ad ea confervanda, minio propalatam affli^iflîmo Seni cu-
neceflariis rebus providendisoppreffus ris, annifque confedo prx triftitiae ma-
fuerit ? Adde horrendos annui carce- gnitudine, mortem attulifle credibile
rispsedores junge tenebras & caligi- eft; ut proindè pro fuo in DEUM amo-
nem peffimis imprefîionibus infe&am, ris & reverentiae abundantiori affeâu
omnes denique diuturnx navigationis abforptus cum Matathia dicere potue-
aerumnas pericula & {èxcentatriftitiae rit Vœ mihi^ ut quid natta futn\ videre
luâufque argumenta. aVerfionem populi mei & cum Jeremia:
Nec hîc deftitit animi dolor & mœ- Duo malafecit populut meut; dmliquerwn
ftitia, dum ex ^miegreflùs, lu&uofiffi- fontem aquœyiv<e, &fodemntfîbi cifierntu
ma fpe&aculamoxobviam invenit;dum difiipatds quœ continere non pofjunt aquas
inanem terrarum vaftitatem/qualorem, Obftupe/cite cœli fuper hoc, &portœ ejm de-
lutulentamque ubique Terrx faciem, folamini yebementer. Et cum Mofe
montes marinis ofireisafperatos, valles D EUM, qui te genu.it) tkreliquifti, &ob-
montium ruinisopple tas, ubique folitu- litui es Vomira creatoris tui nwâfliglo-
dinem,&triftefilentium, rudera domo- riam tuam in Idolum dixifti Ugno Pater
rum, murorumparietinas,humanorum meut es tu ,&lapidi} Tu megenuifii. Ne
cadaverum firues fluâibus congellas, videam Domine, ultra infaniam ifiam,
caeterorumqueanimaltum olentes acer- ne ultralpe&ator fim execrandi ftupo-
vos, denique communem totius Mundi ris,quidmihiprodeftadhucvivere ? ni-
calamitatem comperit. Acceffitpoftno- mium jam nimium incolatus meus
vam vini paulo liberiùs gufiati laetitiam, prolongatus eft tolle animam meam,
novus moeror ex ebrietate, nuditate, & &gone eam juxta te, quia credo videre
indigniflîmi fifiiirrifione, quae Patri ma- bona in Terra viventium. Dixit &
ledidionis in genus fuum & imprecan- mortuus eft plenus dierum, & appofi-
daefervitutis necefîîtatem extorfit,quae tus ad Patres fuos, ej us funus Filiorum
in omnium penè feculorum pofterita- Optimi reiigiofecurârurit,&fepulchro
tem redundaret. carmen in hanc fententiam infcripfe-
Quid illa Filiorum Nepotumque runt.

Gg2 Epi-
 Epitaphium J\(oe.
VIATOR QUISQUIS ES. HIC SITUS EST PATER TUUS MAGNUS
PATRIAKCHA NOE VIR JUSTUS ATQUE PERFECTUS, QUI CUM
DEO AMBULAVIT; QUANDO OMNIS CARO CORRUPERAT VIAM
SUAM. HIC JUSTITLï PR^CO PERITURO MUNDO CONSTITUTUS,
CUM S E P TE M DOMESTICIS IN CATACLISMO, QJJI RELIQUOS
MORTALES PERDIDIT CONSERVATUS FUIT ET IN TEMPORE
IRACUNDLE FACTUS EST RECONCILIATIO. HIC GEMINI MUNDI
SPECTATOR, ET ORBIS TERRARUM H^RES AC DOMINUS
DIVINITUS CONSTITUTUS FILIIS, SUIS TERRAS OMNES MARIA-
QUE AB ORTU IN OCCASUM A SEPTENTRIONE IN MERIDIEM,
ET OMNEM IN PARTEM FILIORÙM AC NEPOTUM COLONIAS
DIMISIT, CUMQUE dc ANNOS ANTE DILUVIUM, ET AB EODEM
cccX. VJVENDO EXPLEVISSET, QUEMQUE DEUS ILLI DEDERAT
VIT^CURSUM,MULTIS MAGNISQUE CASIBUS EXERCITUM
PEREGISSET RELIGIOSEQUE IN FIDE VENTURI SALVATORU MO-
RIENS, FINEM VIVENDI FECIT. ANNO AB ORBE CONDITO claclovi.
A PRIMI PARENTIS OBITU cIslxxvi. A MORTE LAMECHI PATRIS
SUI CCCLV. MINUS v. A DILUVIO VIDIT FILIOS AC NEPOTES USQJJE
AD UNDECIMAM, PATRES USQyE SEXTAM GENERATIONEM. iETER.
NITATEM MEMORI^ DIVINA ILLI MOSIS SCRIPTA CONTULERE,
BEATAM IMMORTALITATEM DEUS IPSI LARGITUS EST. Ex Sawano.

· Ckronologia hreYis &c.

CHRO-
 CHRONOLOGIA
'Brevis &* exaBa omnium Tatriarcharum
ufque ad mortem Noê.

Qreaûo Mundi
Adamui nafcitur Mundi
ejus cofta in Paradifo. Lapfus
radifo. GeneratioGfiB,&^e/:
6
i. | ab Adamo

die ex limo terra formatus, & Eva ex

utriufque & profligatio ex Pa-.
Cain occiditjîbelem Gen. 1.2.3.4.
Anni lAnni
Anni
ordo Œatriarcbarum.
Ordo JEtdsfeu
'930
iEtd4 feu yita.
iita.
Mundi-Anni
A™1
m^&
1 ^</rf»jProtoplaftusoritur, à mundi die wlinl-Vixit annis
2 Seth filius .^e nafcitur anno mundi 130 Ada 1 3o.vixit annos -– – 9122
3 Enos filius Seth nafcitur anno mundi 235 y/^235. &# 105. vixit annis 90c

–
^.[Cainan filius Enos nafcîtur anno mundi 3^5^^325. Enos
go. vixit annis 910
5 j Malaleel filius G>i»d» nafcitur an. mundi 395 ^^395. Cainanjo, vixitannis 895
6 JaredGWmMalaleel nafcitur anno mundi 460 \dda460. Malaleel 6$ vixit annis 962
7 Henoch filius jfora/ nafcitur 622 JdxSii.Jared 161. vixit annis 365
8 Mathufalem filius Henoch nafcitur j 687 ^^687. Henocb 65. vixit annis – 7– 969
9 jLamecb filius Mathufalem nafcitur 874. yjf<ie 874» MatbufalemiSy. vixitannis
777

–
·-
912
Moritur jidam anno mundi 930 MatbuJalem^^Lamecb^ô.vhatannis^o
Moritur Seth anno mundi 1042 Vixit annos
Tranflatus Henocb anno mundi 987 Vixit annos – 365

l Moritur
Moritur i|
(^
d.
f Enos anno mundi1140
io ÎSLo'é filius Lamecb naicitur anno mundi 1056 Lamechi 182. vixit annis
i C^/w«*» _anno mundi
anno
Malaleel anno mundi 1290
Malaleel
Jared 'ànno mundi
\Koè annorum 500 genuit Sent, Qham,
Japhet anno mundi.
1422
Noê 84. vixit annis
1235 Noë 179. vixit annis
~oë~34,
12go 2\Zbë 234. vixit
vixitannis
annis
Hoê 366. vixit annis
– –
905
930

8
910
89$
962

11 Sem nafcitur anno mundi – – 15582^0^502. vixit annis

1777
jjj
600
-^–
~MoriturLaniecbannoinundi
1651
Xo*è.595.
12 Japbet nafcitur anno mundivixit annis 1559.2V0Ç 503.

–
Moritur X<jwec/^ anno mundi – – 1651 Noe.$9$. vixit annis – –
J
Moritur Mathufalem anno mundi
ittiluVium venir anno mundi
1656
1657 Nbë 600. vixit annis
Noèmi 601. 99 Sem.
969
13 Arpbaxat Semi filius nafcitur – – 1658 2SZoê6o2. Semiip i.y\y\t •• 438 j

14 Sale filius Arphaxat nafcitur i'^93 ^Vroê637.5'«w*i38. Arphax. 35.vix.an. '433

15 HeberûWusSale nafcitur anno mundi – 1723 7$oè66j.'Semii6$. jfrpbax. 65. vixit 464
16 <Phaleg filius Heher nafcitur-. 1757 Noëjoi. Semi 199. Arphax.yy. vixit 239
17 ^eia filius Tbaleg nafcitur >' •, 1787 Noëj^i. Thaleg^o. vixitannis 239 9

1
&»wc£ filius !^f/;« nafcitur

•
ISlabor filius Sarucb nafcitur
"Xhare filius ISLahor nafcitur
^rafo;«filiusT^rc nafcitur
MorsNoë-i
–– 18 19 Noëjè^. Jtybii %2. vixitannis – – 230
'849
1878 2\Zbë822,' Nachor 29.
-–––20061 Vixit annis – –9^0
nis 175
Noëj^Sarug^o. vixitannis 148
1948 NoëmiSçz.Tbare 70. vixitannis
20^

Vixit 1
 |Annw.'
f Eizos

7ared
Mathufalem •.– –––– jéoo 366

Sale ––
– – -~––

cum
Lantech
Sem
Arphaxat

Heber ––
– » g^;
– –•– 348
–––– ––––––––
––
– "159'ï!
~a4~;

^83''

––
–
1(ebu –– –– '219'
Sarug –– –– 1871
tlahor
Tbare
~Ibrâham
– – –
– – -r. – • –i8o
*––– – – itj7j
128'
58~

IfaacBhmJbrab^ïaCcitar annomundi 2048 Abraba 100. Vixit annis

Efau & Jacob nafcuntur anno mundi -2108 Anno Ifaac 60. jbrahx 1 6c.
Abraham moritur anno mundi 2108 Vixit annis ––– –– –– – 17^
Sem moritur anno mundi
– –
2158 Vixit annis 100 & 5 0o poft T>iluYuon,
qui funt filiorum Noê omnium diu- 5OO
tiffimc,ufque ad progeniem filiorum
Abrah&) Ifaac^ Jacob ejufque filio-
rum, ante ortum Jofepb 8 1
Unde patet, quanta >beodiâiPatriar-
chae difcere potuerintdeftatu Mun-
di ante (DiluVium in (DiluVio & poft
DiluVium undè ponimushunc Epi-
logifmum.

Sem vixit annis éoo.in f Ante Vilu f ^«(^ P^avum', cum quo vixit annis 98
quibus habuit coaevos
quibus habuit 1 Ymm 1 Lamechum avum cum quo vixit annis 93 -|
comvos 1 \lxoe parentem cum quo vixit annis c>8

Noë, quocum vixit annis –– –– U^o

Arpbaxat, quocum j^g
vixit annis
–– ––
Cainan, nepotem quocum vixit –– –– ^o a?-,
Sale pronepotem^ quocum vixit
Heber abnepotem,quocum
–– –– vixit 4-
Sem vixit 600 annis, in f Poft Difo- ŒbaUg abnepotem, i quoeum vixit –– –– 2^
quibus habuiteosevos 1 vium *» ^« trinepotem cum quo vixit 2^
Sarug proavum quocum vixit
– 2-,o
Nacbor avum quocum vixit
Tbare patrem Abrahœ, cum quo ––I4g
vixit
2oz
Abraham cum quo vixit
–– –––
I/âac filium Abrabœ, cum quo vixit
t
1 5O
E/âit, Jacob temporibus obiit.
Vir
 Vir adeo eximix virtutis fuit Sem,
ut multi eum cum Melchifedecb confu- j
derint in cujus domo fola reftitit pie-
tas & reverentia verfus D e cultum,
aliis omnibus penè in Idololatriam la-
bentibus; fupra omnes gloria & hono-
re exaltatus ob benediétionem quam
ei Noë pater ex fuae in eum denudatio-
nis reverentia, ex Patriarchis peft Dilu-
Ymm vitâ omnium longaeviffimâ & captum & facultatem & linguam fu-
bonorum omnium copia confertâ re-
manfit. Utrum vero Melchifedech idem
fuerit cum Semo, controverfum eft in-
tetAutbores j plerique negativam tenent
fententiam & apertè ex Sacro Genefis
Textu patet. Et nos huic fèntentiae
fubfcribimus eô quod luculenter de-
monftret, Semum alium fuiffe à Melchi-
fedecb, qui typus fuit Chrisli perfe&iffi-
mus. Fuit Mtlchifedecb Rex Salem &
nomen ipfum fecum portat. Tiï'sVo
5{ex meus juflus. Fuit Sacerdos, obtulit
panem & vinum,neque principium die-
rum, neque finem vitae, neque praede-
ceflbrem,nequefiiccefloremhabuitfine
matre, fine pâtre, fine genealogia. Qux
omnia Cfmjîo Servatori cujus typus &
figura fuit, congruunt, & fie oflenditur.
ILÇiÇhriflus Rex Regum, & Dominus
dominantium; Rex &iw!,ideft,pacifi-
cus,conditor cœleflis Jemjalem; Sacer-
Otnma ad Divini 3\£ominis Çloriam &• rBeatifimœ çj[£atris
ejus Virgmis <£M A%1 JE honorem.
dos& Pontifex, Sancius, innocens, inv
pollutus, fegregatus a peccatoribus
excelfior cœlisfadus, Panem & Vinum,
id eft, pretiofutn corpus & fanguinem
xterno Patri obtulit Chriftus non ha-
bnit nequc fucceflbrem neque prsede-
ceflbrem fine marre in coelo, fine pa-
tre in terra. Nam & temporalis Incar-
natioinefFabiliseft, & seterna proceffio
perat hominum & Angelorum. Non
igitur Mehbifedecb,Sem fuir, fed ex gen-
te Cananxa unus Levitici ordinis,
quem Dyony/imAreopagita tefte, ex gen-
tibus converfum Angelorum minifie-
rio docet, ficuti & feipfum. Idem fen-
tit Èpipbanius S. Ignatius qui & Virgi-
nemfuiffetradit. Chronicum Jlexmdri*
num eum ex ftirpe Cham genitum dicit,
eumque à D E o è terra Çhananœci ultra
Iordanem in oppidum montis Syon
tranflatum fuiffe qux Suidas confir-
mat hifce verbis Melchifedec Sacer*
dos D e i I^x Chananaeorum. Is Ur-
bem condidit in monte Syon Ur^ew Salem-'
quedtxit pacificam, in qua cum regnajj'et
1 1 g
annis obùt vir juflus, & per omnem
œtatem Virgo. Ex hifce luculenter pa-
tet, Melcb'ifedecum,Semumdici non poflè.
Sed haec de Qbronologia Œamarcbarum
v
fufficiant.
IN-
 INDEX
RERUM & VERBORUM
Locupletijlimus &-per omnia Ordinatus.
Ubi a,b paginx Columnam d'extram,/imflram'mdicat: & c cum numero fuo
Parenthefi inclufum, e.g. (c. i .) fignificat Caput. A\ïx literae fiquando
occurrunt, evolventi ultro fe prodent.
A. Allopecopithccus 69, a.
Bietis eJ-Pini antipathia Pag.ao.b. Alpes montes 160, a.
AbortuumeâitlU n,b. l"j^,h. Alt are & Sacrificium Noc 167.
Abraham qua~ anno poil Diluvium na- Altitudoimmenfa Aquarum fupracccleft'tum 1 3 1 b.

tut i\x,b. ubi habitant 20 i.a. quot Alvei fluminum mutant ur a3ï> -b
annis cum Noë vixerit 7/1%, b. Americœ Borealis qui parentes 218 (c.9) a. Me-
Abrahami o-uVa:©»©" Trifmegiftus 2 1 8, a. 220, a. ridionalis Montes alttjfimi 1 32, a.
2ii, b. Amphiùiaji.j^.ifitraArcnmfiiiJfeconfirvatay^,b.
Abfurda qaorundam Stereometrica 28.29» Scfeqq- Amphibior. monftra ad Arcam prommpentia 1 22,b.
Abyflus magna Occamu 1 29, a. AmphtElyonAthenienfiu m Rex 1 37, b.
j^^i aquarxm, 129, a. funt T«r* Hydrophyla- Amphisbxna biceps. yfjb-
ciA, ibid. b. Anatum abus &Jalacitas 84, a.
Abyffi& Catarraôtse claufe *57>b. Angélus ad Noë n/ijfus 7, a.
Accipiterj8,b. tuanfuefcit 79>&- Angeli îp^iyi^i fin Vigiles io,a. ob qcaufœs, ib.
Achadne Regio 226, N. Angeli Aniwalium ftecicbtts prœjïdentcs 96, b.
Adam ex terra 1>amafce»a conditur 22, a. 1 98, a. Angclorum tnmifierittm in coxgregatione Antmalinm
quodie 238. ejusinfufa cognitio y, a. xomina ad Arcam i2i,a<£-b.
imponit Animalibsu 96, b. Adte ^f«4f«;» 3, a. Angelimalifcelerum auUores y, b. 6, feqq. & 1 1 b.
ejechts tibi habitavit 26, a. 198, b. itiRtgttne Angelos maleficia homimbut tradidijjè de qttihis
Edcn 2Q 1 ,a. ^«<« «ir/w iwotnit f a. 1 1 ,a. idem intelligendum 206, a.
literarum auElor 204 (cap.5) a. 208, a. jîngeli boni contra mdos interpellantes 6 b.
Adx libri 2Of,b. 206, b. AngliaGalliic quondam adhtfit b. Angliae
Adam «fc Advent» Mefliac 12, b & feq. «wr»- HiberniiE & adjacentium infitlarum ratio fît ûs
verfiarumarbitem.Q.. 198,1). Adamumc«;V« olim 194, a.
rtituttorem & complieem faciant Rabbini 1 1, b. Animarum >«<n'<w deflruentes 103,0.
Adamo vivtnte perdendi A-lundi occafio 22 ,1 a. Animal: Antmalium Nomenclature 101. Ammalia
mortutts in M. Moria2é,b. 199,3. qua *ta- à Dzo/iib certo numéro condita 94,9 f, fcqq, Ani-
te 238. f «ofô Mathufahc anno 228, b. ntalium quatuor gênera 48 (c.3) b^y.b. mutatio-
Adamantinitt globus unde projicicndus & quandoad nes 94, 9J", fcqq. 104, b. Animalia Afunda, Im-
centrant terra pervemret 151, b. munda 99,a,b. ioo,lol,b. Animaliumquoddam
Adris£«tti2i7,b. diiïtufa Henoch, ib. Thoth, Compendium, ib. 6. nAnimalia carnivorah 07, a.
Saturnus 220, b. Animal perfellumquadrttpesdcfcxtbïtur$6, a. catifie
AdttUer'mttm fuppofititwmqaegenus hominum 7, a. generdtionis 4. ibid. 47, b. y<5, a.
Species
8, a. n,ac^b. Animantiumadgentrandumproniorcsqutz 162, b.
^gyptiaci Rtgui primi auUores 2 1 2, a. iEgyptio- Ammaliumabominabilûcoittuquif I74,b. AnimA-
rum Dynaftitt1>eomm <&/»Pharaonutn 220, a lia fpuria,*nfierilia 961 a.
(£ b. t/Egjptii Eovem colcntes 58,3.. iËgyptiorum Animalium ufiu 1 5-5-, tt. lyô,».

annus Civilis qaemrejpiciat 219,3. Animalia Arcam ~No'ëingreJfœ48 (c.3) b. fcqq. non
iEolii ab Hul 227 expromifeuofpecierum coït 1167 a.
Animalium
A'èr in Ocennum cjitafîcommutât <u quando 1 32, b. très fpecies prtcipuo numéro in Arca 1 12a,b. Ani~
Aëratrtgioniâ média, tertia difiantia 130,9. I3Z^a. malt* quomodo ad Arcam congre^atafuerint 121.
ts£tates omnium Patriarchantm ufquead Noc 23 8. ni intrarint 12 t, b, fèq. Ammdium flationcs in
e/£tates tres Terreni Cjlobi 1 94, b. Arca 4y, a, Icq. Animamium voces Arcam in-
.flLchiopum parens 226, a. grejfarumfub inttiurn Cataclyfini 126, a. Anima-
^thiopia duplex 203, a. lia ad primnm Arca; ingrejfum libérait tu haben-
./Etholia^Gether 227 tur 1 19) b. tionpttro mtracalo in Arca fw(fc con-
Africa Mauritania 226, C. fervata 148 > b. Ammalium in Arca «£d Noë
Africam olim Hifpaniae jttncïam faijfe 1 90, b. ^f/7*» 147, b. Animalia brata. à générations in
Agri moxflerilis prodromi 194, b. Arca non «j7^ 1 62, b.
Agriculture dotlor Noë 229,b. Agriculture tnjtxu- Animalia Arcx cemparata cttm tot diverfjftmï inge-
randa xccejfariafuerunt in Arca 1 10, S. 1 1 1, a. n'ti hominibiK in Ecclejùi 1)2, b.
i8i,a. de Agriculture, Chamum/tWg/5)[/«2i3,b. Animalinm ex Arca cgreffiu j,(i^,b. 166. Anima-
Al audae laudes 62,^93. Itaprœceptum Domtmcomplcnti* 179, b. 183.
AlcesWoA; Î9.I3. Animaliatriplici rationc inlnftiUs perveneruntiç)6,a.
a'a mit® Aquila marina 76, b. AmntaharDivine liberalitat.fpccula I jy.a. quaftiftt
AUegoria 77 generatimum 13, b. AUegorictu jen- intuentur, & moventur Ijry, b. brutahomincm
fu* Arcx Noë iyo,b,|lèqq. venera>itrtri6<),b. neeperfi noxamtiinfcrnm,ib.
Hh
T7 L Ani-
 1 R E R U M,
N D E X
0-
Animalia variù coloribmprocurami ratio 7 y, b.' 41, b. 166, a. pons fublichu quo Animalia in-
Annaliumfides apuâ Sacerdotes, ubi 2 14, b. &egreffa.qo,b. Arcx bitumen quo illita fuit 2.
A/mon* difficultatquid pariât 1 40, a. Arca revera talif, non forma Navis 18, b. 28 in
Annus Civilis ^Egyptiorusn quot àierum 219, a. Tabula. 3y,36,38»4i. Amx.arttié'citbm 34,
Anni Solares, Lunarcs 161, a,b. a,b.37ia. Arcse totnuprompmi ConfyeUtu1 ly.b.
Anni vitœ omnium Patriarcharum ufque ad ja- ad Arcam Animantium congregatio 2 1 ieqq. /»-
feucobum
negatio pluvia
229,», b.
Anfir 82 a. Jàporù pr&flantU ubi pereat 82 b.
greffe
ijj,b. Arca Noë que Animantiaadmiferit, que non 48,
a, b. 49, (eqq. 94-96. 100, a. ex Quadrupe~
123, b.

Anfer Magellanicus 89, b. 1 dibut yé, j"7, fcqq. 67, a, feqq. ex Reptilibtts
a'iVi™'«b« ^Deo 4 (ci) a. 52, b. y f, a. y6, a. ex ^olatiltbus 74, a, b.
Antipathia Pinûs & Abietisao (c.2) b. quorttn- Arcœconditio fftb primainfiraget»CatiLclyimïiz6,a.
dam Animalium 4 y b. Arcse univerfœ ponâmfi à 5 ad%o cubitus merfa in~
Antiquitaturitcognofcenàarumcupiào 186, a & b. ctjftt 1 4J, a. 1 46. Arcam 1 y cir citer cubitis mer-
Aniiquitatttmfemifepultacaduvera ubi,que 1 90 ,a, fam 58, b.
.Antliarum ufitt in Arca 4y, b. Arca aura recentiori ventilata 1 49, a.
Apameae ^»<e celebres Vrbes 139, a. Avcaubiçr quandofitbfederit iy8,b. i6i,b. //syra
Apenninus Mons 160, a. Montes Ararat 184 (c.4) a, b.
Apes unde y^b. exArca Animantium egrejfus 1 6y (eq.
Apocryphi aliquot libri 206, b. î.08 (c.6) b. 209*1. Arca Noë comparatA«wwMiraculis Mundi1 Cen-
Apoftafia à Deo fuptrjihe Noë 23f>b. tnmAnnorumOpw 1 ,2.23,a. nihilpofihacin aqttis
Apotelejinaticafive Amttletaria 2 1 8, a. fimile vifitm 2. fpetlatoresejttificutis tetnporibus
Apothtca in Arca 43,8. vide HorreumPenarium. 18 y, b, reliqttias tandem in petrara conver/as af-
Aqua Diluvii 15 cubitts altijfimû Monttbm fitpe- firmant i86,b. 187.
rior 1 63. Aquamm Diluvii in Germ. milltaribus Arcas fabricant debitâ proportions,in Ucuftttïïuan-
cubicis qttantitai b. ^««Diluvii quanta
tem quis nuper exhibuerit 44, b.
a, b. quo die diminui caspe- Arcse myfticajtgnificdtio149- iy4- fjywEcclefiîe
ter» fore duràrint 1 6 1
y 8 a. ^Bcf £#£»>« quotidie
rint 1 y 6 (c. 1 o) a,b. 1 16, b. alUgoriai$\,h. lignum confertur chi»
decreverint I33>^)- IignoCrucis lyi.a. trina dimenfiones quid tro»
Aqutc commeatus i 1 1, b. pologice 1 y^ib. varia ligna & avimaliacotigrunnt
Aqu* fupracœkftes non fuerttnt caufa. Cataclyftni diverfis in Ecclefia hominibus 1 y2, a, b.
13 1, a, b. Aquarum ftipracoeUftium qualïtm & Arcanitm hieromanticum Revolutionis tSWuxdf
ïntmenfit altitttdo l^I)b. ai 9, a.
Aquamm fetbterrancœrttm catadupa 1 8 9, b. Archetypon Arcae, Noë «Deo
infpiratum 23»
Aqtnxrttmifidomiti gw gîtes 1 9 1 b. a, b. 25-, a.
AqueumDodecamorium I3I>a- Archipelagi Jnfùk olim intra Contincntcm 19 1 b.
AquilaprincepsAviftmjô, a. fœttdt halittts ib. b. 193, b.
Aquilac quantilla Avu-bëlum tnovtat 94, a. ArchUeilonicam qttisprimits traàiderit y a. docuit
Arabiam Pecraeam ejfe Pethrufim 226, V.
Noë 229, b. ArchiteEienicareguU, quàmate-
Arach qua regïo
Arachajia,V. Arai.
M. 6,
riam txftruendorum
Architeili partes que
19, a.
2f,z.
-^vr» d- Arachajia Jarahh 227. Archiva Phœnicum 214, b.
Araneœ ex Lentifço 5-2, a. Ardea 80 b. ftrategema pugnantis cum Falco-
Ararat 5>/« ^-Caucafus ^-Taurus 18 y, a. i87,b. ne ibid. penna in pretio 81, a.
quomodo if bodie dicatur Armenis Pcrfis, &c. A'tpQims 2. 16, a.
187, a. hîc Arca quitvit 184(0.4) a, b. & «* Arietisyîw«W««wSignum 183 (c. 3) a. arietes
MontantsArarat Noë agriculturam inflattravit fetendis fineribus aptt 49,b.
1 79. 184 (c.4) a,.b. vide Mons Ariftoteles Metaphjficm unde talk
Ararat.j 2 1 8 a.
Arbor vitx quœ, & qiiarum virtutum 203» b. Ar- Arma defenfioni innocentiunt infirvitntia zj b.
bores que tedificandx AtcxNaëpotijJimitminfir- Armornminventum 6,3.. 11^.174. b.
i/ierint 20 (c.2,) a. Arborttm quanindam mira Armeni ab Aratn 227. Armenorum Patriarche
altitudo 20, a. fedes 18 y, a. Ar mente montium hydrophylacia
Arca Noë more humano conflrnUa <$• gubernata quo derivara 201, b. Armenia Afinor- Guz 227.
fuit 148, b. Axaz proportio ead. ^««Humani ArmodillusMexicanorum animal 69,3.
corporis 1 yO| a. Ars Statica 159, b, Ars variegandi animalia yi,
Arca: confiruendit bats communis 22 23.. proprtm a,b. 7y,b.
23,a. planities inter Artes Columnis incife 1 2, b. Artium inventores ib.
Libanum ©- Mefopotam.
2y, b. caafa, 26, a. Arcx Jiruend* principium Artes & fcicntiasfioritifle ante Diluvium 4 (c.2) b.
ijjb. fabricandamultaopera 2y,a. materia & 5',a.
txdifkandi ratio 18 > 19. qua pottjfimtem arbores
bue fecerint 2O, a, b. Cham didicerit 208 (c6) b. improbœs ai 1, b.
Arcx.ft*bftriiiïio^éyi.Contignationestres i 6,b,feqq. Artes quai mali Angeli docuerint 6, a & b.
3 y (c. 1 o)a. 46, 47.^ fent'mereceptaculum 36, b. Artium continuât io per Noachum 229, b.
4J, b. Avcx. fttzbula. 103, 104, 105". Penaria Afchenax, Germanorum conditor 214.
109. 13, b. Orntthotrophium Cœnacuhtm & A6x mutai iones per Diluvium 193»b.
CubtcuLi 116. feiiefîra <£* ratio luminis 38,a,fcqq. Afinus ricinos gignens- y2, b. patUns&parvovi-
40, a. 148, a, b. Ofliam ubi & quantum qz, a.. v;r6i,b. Afiniunicornes, ubi y8,a.
Aiphal-
 & Verborum.
Afphaltici bituminisnatura X i a. preftantia, ib. b. Boa Serpent quid bihat & quant vafta y f b-
Afpidis natura yf.a. BolirjeyTwObolita: Ebal 227-
Aflbn frfo *& 227. Bona ab Animalibut Humano gtneri Iff.b. ifâ, a.

in
Affur etiam Chaldœi & Mefopotamii 227. Bos Jîve Taurus 58,3.
Aiïur Ninivescondittrqttit Me 231, a. Boves unicornes y8,a.
Afl'yria Hatturia 230,8. Aflyriae »o«wi»« quot Botanologi 7^,b. 9 y, b.
Regiones comprehtndebantur 2i2,b. 2,1 3, b. Brafitienjîs Pica 89,3.
Aflyriorum Jmperii auttor 213,3. 231,3. <far*- Arca 109, a. ny,a, b.
ri» 232, a, b. Bruta filo odore adgenerandum toncttantur 96, a.
Afirologia divinatrix 6 b. vide Magia. non cejfajfein Arca à negotio gêner andi 1621b.
Aftrologi* peritifimtu & Natura Conjùltus Cham Bubalus infiexis cornibm Î9>a>
213,3. Aftrologùtdottrintpravainventori.i i,b. Bubo, eii Noftua 88,b.
AJironomu necejfita* & propagatio 229, b. vide Bufo feu Rubeta 6y,b.
Stellce.
Alirorum mfluxus 9î'a> C.
A'5aiae<Ra animarum 1 03, a.
Athei notantur 103, a. Hiftorit Diluvii contradi-
centcs 196, b. argumenta «b ArcaNoë «»/««- CAdaverA in
univerjâ Aquarum Diluvii fùper-
âuntur 2
ficie il y, a.
Athenienfes Iones 2*4' a- Cuinum an & quomodo occideritLamech 12, b.
Atho Mons 131. b. 1 3, a, b. 22, a.
Atlantis Imjùlavaftifftma olim 194, a. 19e, a. Cainafiirpis [oboles 8, a. Ii,b. 12, ae^b. Cai-
Attagen quorum pullta 86, b. nitarum mal* artes 2il,b, improbitas 234.5.
Attica Ionia olim dilta 2x4, a, b. Calcecutum IndiœOrientalis 83,3.
Aviarium magnum i» Atol H4>a* n6»E. Calpes fretum quondam Continens l88,b. Calpes
Avifdefiriptio&divifio 74, a, b. Aves vejîcà non drAdantis dcflruBun* conjugittm 190, b.
indigent 74, b. tefticulos habent ib. genua ib. Calx in caicem Montes refilvi ab igmbtu 1 89, b.
Avïum finis proprius ntmini Mortalium cognitu» Camelus gibbofus 57, b.
74 a. Avium [petits primigeniat dhctrnendi Camelopardalis 68, a.
gentralis modui 94, b. fpecialis 87, a. Canalesmarium 'Jr Octant 19^ (c.2) a. Cavales fub-
3,
j<vw Canota qute 11 b. Aves Carnivore & cujut terrantiemontibtts ZOi.b^icq. Çanalesfitggrun~
ntu 99,b, 100. _^wm Afunda, Immunà* 99>a,b. dwrum in Arca 1 1 b.
100,102. Avcsaliquot percgrin* U4,a. j4f« Canansea 226, b.
pro diverfitateelimatumformammutant 74, a. CanariEe &
Tercerac m[uU qnales Platonis *vo
.rf»w [partit ex diverfarum [ptcierum commxtio- 191 ,fe. Canariis ln[ulis Paradifus tranflitur
ne y 74 a é* b. Tales Arcam non
/««//« ing res- 200, b.
fa ibid. Canis ptgax grfîdelii 63 a,b. nulUanimalium
^4*« ttùtmperegritia&[puri* qua ratione hle in Ar- [peciesmagû variât 64,a. qnkmÇanit & Pfitta-
ca 114, a. iij.a- cus 88,5. Canum & Fdium libertat in Arca
^»A*Noë»»Arca 46(c.i)b. 48(c.a)a. n3-a. H3,b.
Aura recenttorc Arcam fuijfe vtntilatam 149 Caper libidinofiu 62, a, b. fed Caper proprie Ca.
(c.8)a. ftratuty ibid. b.
Auri prttfiantia & Sfirimm 9 y a.
Caphthorim an Cappadoces 226, Z.
Capitolium quo oHmmMambitiofitti 186, b.
Capitolinus Monsplanitiem fere aquans 190, a.
B. Cappadocia an Caphthorim 22Ô.Z. Cappadociac
urbs Mofecha 224, b.
BAbel Balylauia 226, L. Babylon Bagadet Caprae unicornes f8,a.
231 a. Babylon 4 ^«0 er quando condi- Caprea feu Capreolus 62, b.
ta 230 b. 4«&«. dein diu obfcura ib. S<< Capricornus inter Atptflrts[copulos 62., b.
ici Imperii auilor 230. Babylonki Mûri i-
Capronam Capra; addere
1421b. Carbotium congeriesin Arca
88, b.
48 (c.2) b.
'Babylonien Tunis
Bagadet, Babylon 23 1 a.Carcer lignent 164, l6y,a. l83(c.4)a.
Barathrum vitiorum 234, b. vitiorum [celer um Carceris attnui pedorcs 235-, a.
ultimum • 3 b. Carduelis, canora 92, b.
BafilifcusP/MMdwH^Arca «/>#*# ff>a. j6.a. Carmania cujus originis 226, G.
Beccacia: aves 1141b. 116, r. Carnivora Antmalm 107,3.
Belus^«w2ii,b. 230, b. Beli atavtu Charnus CarohutnauaGigantumpabulum 173, b. 174,8.
2ii,b. Beli plurcft&quificditti 210, a. Carnium e[m ante ïiWuv'mm quorumfuerit 170,3.
BeUicorum inflrumentoruminventio 6, a. probatur ib. & fcqq. item 173,9.
Berofus, qxis,&undeNbmeu Zi^,tL&b. Carnium uftu plamis potior 1 72, a.
Bitumen Arcae Noè vel in vivum[axum tandem Caryophyllum /» Caftaneam dégénérant yo, a.
converfum 1 y 6, b. Caftaneamm in M. jEcna vaftitas 20, a.
Bituminis & Picis diffèrentia 2O (c.3) b. varia/pe- Caftor amphibium quadrupes 72, a.
rtes .21, a. Cataclyfmus memorandut 124.
Hlafphtmiâ no» caret Unicorncm dkere periijfe ,Jïû Catadupa 1 78, Catadupa [abttrrantarum
a. a-
ttnquamcxftttit y9,a. quantm 189. b.
Hh z Ca-
 1 N D E X R E R U M,
Cataractœ Cceli H9 b. ttubium ruptarum Climata a mutant Figttabilium & fetijît'rvorttt» ingé-
150, a, b. nia 49, a, feqq.
Cattus, quando obfcœntu & terribiH* 64 b. Cochlearia avis 8 1 b.
Catti volantes 74> a. Cœlttm novttm & Terra nova 1 64.
Caucafus Mons i^ijb; Cceli pojinu miie variât tamPegetabilia quant fenfiti-
Caveam ad mort abhorrent Avis qu<t
cm 92., a. va 49, a, feqq.
Cattlium Metamorphofes 9f>a' Cceli é Saturni figmenta •
1 84 (c. 3) a.
CauJfoReptiiiHm& Ixftclorum <;z,a.. 5-3,5:4. Ani- Colles plertque unde confliterint 19S<a-
malimn quadrnpedum 56 (c.j) a,b. pennigero- Colontaramcaufa^r ortgo zzcf,a,b. cttria&fides
74» a* primaria £24, b.
rum
Cccrops Athenis qtta atate regnaverit b. Coloflu* Solis cedat Arcae Noë
1 3 7, 1
Cedrorum altitudo 191b. fpecies 18 (c.a)b. Columba ad Arcammoxredttx 1^3,^154.
Ctrafi* vk tf, a,b. Columbïe caftitas 8 j, b. Columbas varie-
Cercopithecus., Simia cum cauda 67,1s- gandi ars 7$', b.
Cerebrum palpitais s en jus reifignum ha bitum 211 a
Columbariit pro Carnivorù in Arca 1 1 o, b.
Cervus velocijfimtts 6 1
a. Culumnœ duafiliorum Seth 20 y, b.
Cethim pater quorum zzf, a. CommeatMpro Animalibusin Arca 46 (c. 1 ) a.47,b.
Chalcitis Regio 2,26, 0 48. 106,107,108. Tabula penarwmm 109.
ChaldaeawrChafclim, à Chus 2.i%,b. £ 'ommeattu aqua i 1 1 b.
Chaldxorum obfcrvationes (iderttm antiqttiffima Commercium literarutn ao8 (c. y) a.
1 1 a.
Chaldaica Lingua qttibtu vlim gentibiu Conjugirim 166, b.
•vernaculafuit 212 »b. 21g, b. Co«»«fo//w^»c«?wzw(î/»'AngeIis6,a.8,a.io)b,feqq.
Cham artittm reconditarttm cttriofifftmuf 208 (c. y) b. Continentia in Arca 1 62, b. 166, b.
peritifimuf Aftrologiœ & univerfe Natura Coufut- CorcobadoAmericxSept.animal 70, a.
tuillfya. à qtubtîi artes âtdicit 208 (c.6) b. im- Cornices corvini generis ejfe 84, b.
probat 21 1 b. /«r^ 4 Mathuiâla ^«/W 218 a. Cornu in roftro 87, a.
quid metallicis laminis infcrïptum clanculttm in
I Çorporum
triagenera, Minéral. &c. 97, a.
Arca fecum vexer it 206 a. tJHagia poil Dil u- (,'orrapta gemium nomma, unde 223, b.
vium inftaurator 2 1 o, b. Patrem ne gigneret im- Corvus 84, a. ad Arcam non reverjhs quosjigntt
potentem effècijfe ibid. Cham ttbiregxàrit zntbt 15-3, b.
feq. Zoroaftresé'Triftncgiftus 2io,a. 212, a. Corvi ad Arcam non rtverli & reverfi Dubium
219, b. 220, b. (iib nomine Zoroaftras quoi li- 160, a. folvit»rfb.
bros Jcrifferit 213 b. 214. tjns colttmne quot, Corvi albi 84,3. 96,11.
quorjum & a. Geneatogia 223, a. fafmetices aeBor
ex quo 206, 6, a.
22y,b. avns Netnrodijiiiib. m periqrit 2i2,a. Coturnix effl Ortygometra
Cha^n vide Tartar.
213, a. Crabronum
Cratères aquarum in Arca 45", b.
nativitai 52. b. 87» a, b.
hydrotici 1 191b.
Chamxleonti an quis loctu in Arca
Chaos Semen Mnndi Noc
56, a.
229, b.
Cratères montium
CreationùpulcherrimmOr do
Crocodilus Lœcertsejîmilis,amphibion
57, a.
202, a.

Chafdim qttafiChuïàïvn. 2 1 3, b. 71, a.

Chincnfium natales 228 (c.9) a. Crocodilus«;»<2/fttf0r,&anad Arcam admtiten.
Chiurcha, India: Occidental. animal 69,3. dus 56, a.
Cborographia Regionis Eden, tarer pagin 22^23. Cryftallin* fenefira 3 9, a.
Chrilti & Melchifedeci comparatio 240 a, b. Cubitus 6 palmorum 30, a. CabitiC&gpedftm
Chrifti & No c comparatio 1 06, a, b. 1 yo, b. falji 28, a. 31, a. feq. cum Paflu geometrko
233, a. iSo,b. commixtt 28,0. 30.
Chronoligia omniumPatriarchammufque ad mortem Çubus,foliditascorporit 1444 b. Cubus qitonmdam
Noë 238. ab omni ratione abhorrent 29, a. 3 1, b. feq.
Chus film Cham ficuadus Zoroaftres 2 1 2 a. Cuculi receptaculum in Arca 1 1 4, b.

dux Chaldaici Jmperu 213, b. CW/«<« in Arca Noë 48 (c.2) b. ii2,a. n6,L.
Chus iEthiopum parent 2.2.6, a. 113, b.
Chus^Ethiopia, qu& duplex 203, a. £«/«# Divini publici prima rudiment* 207, b.
Cibi recentis Mundi faluberrimi 3, a. Cuniculus naturà. differt à Lepore 6y, a.
Ciconia q>t>.ii*çy®' "9>b. 80. qtiando çr qtto e Ger- Cygnus8i,b. antipathia cum Aquila 82, a.
mania avolent 80, b. Cypri incoU au alquando Cithim dilli 22 5, a.
Cilicumjfcer 22j,a. D.
Cimmeria; ténèbre 124, b.
CinnamomumiaLaurum abiens jo, a. Dey£mones an je hominibuscommtfiaerint 6, a,
Circulus MagnwfenZodiacus 21 9, a 11. a- Ixcubi & Succubi n,b. é" 174» b.
Cijlernœ du/tn Arca 1 oé (c.7) b. Damones hominum b. quid
operibnsfefe mifeentes 1 1
Citharcedus primus 12, b. 13, a. fiudeant & qua occafioneutantur ibid.
Citium 'y^joiepho 22 y, a. Damafcus Syria: 226, b. 'Damafiemu agerma.
Civitatum condtnàarurnautlar Noc 229, b teriacreatiHbminùzz.a,. 198. a. locus exfiruBa
Clari cœkftïum rerum notitih (? invtntiomtm gloria Arcae Noë 23^.4)0.
quibm nomïnibtupaffim uji 220 b. IDecempeda five Pertica y>, a.
Quanta in Arca 48 (c.2) b. Demonftratio Hjdroftatica 143.
Climata mut arc remm /petits 7 j b. AsifgjKoAKTlr,; 90)3* 143*
Defr_
 & VERBORUM.
Defiyttim a'èrea regionis 1 30, b. I Elaraitac, Pcrfe 217.
Deucalionium Diluvium 125, b. ubi & q»» <*»»o Ekmcntorum /<î'£<s c>y, a>
tJfytundi acciderit 1 37, a. 1 38, a. j Elephas qttadrupeàum maximut 104, s. Elcphan-
Deucalion «7Ncc 138, teqq. tis /notes 5:7, a. Elephaniis cr Rhinoccrotis
DEUS neque irafiititr neque dolore afficitur fed quid antipatbhi 45-, b.
4 (ci,) acrb. Elias _« fo, O/w/7/9 162, a. 199, b^c-qq.
Deus Architeïïus 2. Jùbdelegato Noë 16, a. <i£EHla./îiokis
22f. a.
Deus more humano conjhxi & admmiftrari voluit 1 Empyreum Cœlum cr 21 fuit dut 204 (c.4) b.
Arcam io6,a. t48,b. Dei provident ia & iufiru- Enacim Cigantcs zi6, a.
tabiha judtciam ordmanda ArCa Noë 16, afir b. Enochi fcnpta j
206, b. de /jh Tcrtulliani _;«<
24,3. gj", b, feq. conjilium & bonitas in eadem ciitm ib. citât Judas Apofiohis io,b. 207,^1,
exftmenda 2. contenta y, a. 207, a, b. Pïdelîciwch, Libri.
Dei magnumpromijfum 1 68, b. Epicurci 103, a, b.
Dei proprium mifereri femptr & parcere 120, a. j Epitaphtum Noc x36.
fid & vindex
oculw 7 a & b. a. i EquicervusyîwHippelaphus
1 1 68, b.
'DeorumDynaflta np uâ iEgyptios 220, a. j EquuS£f»erfl/£« yc^, b. qua Infefta gemret y2i b.
Dianx Ephefînœ Templum fubducat fefe fabric* Equos naturali colore variegandtratio b. 7 y
Arcx Noë 1. e>^>7? Mercurius, «W« 216, b.
Dichœt 2 palmorum 3°>a- Erucx ii4,b.n6, V.
Dierum fiptem Jpatiunt 1 20 a. Europae mutât iones per Diluvium 194, a.
'Digiti in traujverjttmmenfetra 3°» a. Europx veltres condttotes 225-, b.
Himtnfionummcvrporehttmanoqit6proportio55 b. Exptrtmtntum dijiernexdi Aves fpttrias à fpecitm
Diluvii aliCHjiu triplex caufa naturalis 1 28, a, b. jervantibtu 87, a. Exptrimcntorum in Phyfidi
Dilavium Deucalionis 1 25, b. 1 37, a. Ogygium ratio Qr dfficxltaf 53,3, b.
i37,a. F.
Diluvium univetfnle .£?<««< «y«»« 100 annts attte
Diluvium 3,4 er leqq. ad Diluvium quinam FAbse Gurguliones générant 52, a.
DEUM impulerint 12, b. Diluvii caufaru/aji- Faber primttt 13, a. m<tm armorum 2y, b.
riet 27, a. 28. ercrf/îb profana nuptia 22 a. .fij^r/ Arcaz Nom 25, a
Diluvii initioqualeshominesreperiebdntur124, a. Fabrict tres celeberrima in SS. Literis qua
Diluvium qnoAnno M. acciderit 3,a. 12, a. quo Fabricarum monumentafide bzmanâftipenorazzz,b.
«w»o Noë 127, b. Ferno tempore ibid. Fabrilii artii contmnatio tradente Noacho 229, a,b.
Diluvium »o« contigiffh Aquarum Jîtpra-cœiejfium Fabula 8 (c.2) b. de proceritate Gigantum8, a. iëqq.
dcfienfu Fabulù
Fabftlif ttteRter
i^i.a, b. Fames «tentes 9-7, b.
c~7,
Diluvii incrcmtntum 1 y 8 a {$• b. altitude ad qaa impellat 1 40, a.
40000 Felisjîve
cubitorum r3vt>- Cattus faperfœtans 64, b.
Diluvii turbines FeWum conditioin Arcn H3>b.
120, a. y?r<^« 124,3. FeneftrainArcaqaot,quales&ubi 14?, a, b. Fene.
Diluvii decrtmtntum quo die cœperit 1 5-6 (c. 10) a,b.
158 a er b. qua proportione Aqu<t dccreverint fira infuperiore Arca: contignatione 1 1 2 b. leq.
131, b. Diluvii calmlu,t& cDiarium 161 b. FenefiraexPhengite, Selenite ère. 39ia-
Diluvii aqttaificcans Spiritu* quis 1 ^7, a, b. FerramtntaadAgricultur.pertwentiainArca 1 1 1,a.
Diluvii mtmoriit apudScriptoresGemiles136, feqq. Fibraterrefirisfubflami<tAquaicontinentes 129,3.
Ficedula
~uieg~a 7Pi,wP9~~ 47' a. FiUiOEiffilii hominum 93^.
"Dipfadis defbriptio 55>b. 8, a. I2>acrb.
vivendi auciores 216, a.
^Difciplina bene 217, b. Finis Avium propritts nemini cognitits -74, a.
Divinitatischaratter in Homine 1 69, b. Firmamenti motus 2,1 9, a.
Divini cuittu publia quis primas fundamenta je- Flumina &• lacus terras déficientes 1 89 a.
cerit 207, b.
j Flumina alveortim incimabula deferemia Mjz a.
•ûoWî, t<t*l<>k*hxi*i 30, b.
Fluminum mutât alvei i 2 3 r b.
Dodecamoriumaqueum
DodonaEpiri fr£j f»i^«* condita
J3
• ai Fluminum <\Va.ïaAiÇi ratio 2oi,aerb. 202.
Fœcunda mulieres Anteàiluviamt
225-, b. 3, a.
Doliaaquif pleaa in ArCa. 1091b. m.b. i Fceminei fex:uarsfuctmàt,unde 6,3.
Tlomiu diverft naturx. lignù ftmitur Foks \f.mmnttm Paradifi 20 x b. Fontes Abyffi M.
10 a.
Domus fabricant moAam Noë pofteri* tradidit
j
& CattarraEU Cœli 1 29. Fontittm Hydropbylacia
229, b. intra Montes 128, a.
Dorum didorum, intermenfaras 3itb. i| Fretum ubi ohm îflhmtu icjo.b.
Dracones volatiles unde génèrent nr ~6,b.
, Fringilla. Jkavii cant/i
Fucandi artis auElor
J Fulica Turdo congencr
93, b-
6, a.
90, b.
E.
G.
EBrietatisnonenarrabiliamala 1 il^3
82, b.fcq. ^»Abriclis Angeli expiditio ad Autedilttvianoi
Ecclefa &• Arcx
collatio ifi.b. Ecclejî* tres %-T Ó
7,
7»b-
protojlata ufque ad Jacobum Patriar. 228 .b. 229. jGalatia,
• Gallogrxcia, Gallia
Eden quidnemen iyj,b. Edcn^â22, b. com- I Galgulus_/?i/£î]£berus 224,3.
90, a.
tnunis patria Patrtaïcharism ibid. Gallina Numidica 86, b. vera Melcagris, ibid.
Edeffa Vrbs ubi fia 226, M. Gallinsc pulchrè variegate qua arts j$, b.
z'x*p&i, t. e. Vigiles, Angeli f,b, fcq. ^-9, io,feqq. Gallinago, mixti gencris 86, a.
Hh 3 Gallo-
 Index Rerum,
Gallo-pavo fia Gallus Indicus Hauftus Metempjychofeos
8 3, a.
Gallus & Gallina 83. Gallus Indicus 17c, a.
83 a. Hebrseis ««»w d" menfes Lunares ufnatos effi
Pavoni //»/«»* ib. Gallorum gradusfubttna 161, b.
fpecie quàm dtverfijfimi 8j,a, b, 86. Hebraica hftio 3 b.
Gallus Gomerus 224, a. Hebraica fabula 8 (c.2) b. K«fe Rabbini.
Gargara Vrbs ubi 227. Hellaciy?»r/)« Enacim 226, a.
Genealogia Chami 22f,b. filiorum Dei &filior. Henoch alio nomtne Aàmzjy a. *> Hennés, b.
hommnum 12, a, feqq. Japhet 2Z3(c.9) a. literarum inventorxij, a. Trifmegiftus 218, a.
Nemrodi 21 1 b. Sem 227. 219 b. Henochi c«/rt« é* rtligio erga Deum
Gemratio quorum duplex ex Ptttrt fpermatico & 207 b. </# Henochi Fragmentojudiciumio,b.
ConjunElione y 3, b, feq. Générations' Anima- &ptemtts 1 1 a. Henoch r«r A/c <•»»« «»«/,
lium cauffk y6, a,b. Générât ionis caujfa <««> quotdiesanni, 219,3. hinc quid commenti ibid.
mfK%xWdorinBrutis 9 6, a. Génération* ftudete Henoch 06/, 22«/îw 1 62 a.
1 99, b, feq. adde
quando inconveniens 167 ( ci) a. Generatio- Enoch Ltbri.
num 77 Lamechi, Alkgoria 13,6. Herculeum Fretum Calpe 1 88, b.
Gentium tran/migrationes
Çeocofmiftatut poli Diluvium
|
187. Hennés Trifmegiftus 216, b. twmenundezt6,b.
218, b. 219, b. duo -fuerant 217,3. 219,3.
192, feqq.
Georgia five Iberia j 8?, a. 221, a, b. primusUcnoch/eu IdrisvW Adris
Germanorum origo 224, b. 22 y, a. 217,3, 2i8,b. 2 1 & btfjm ptrfi-
9, b. feqq.
Getarum ortgo 224, a. nam aptmens Zoroafter Cbamus 2 1 9, b. alter
Tiytafaf&jla, 142, b. ex, nepotibtu Chami 219 b. 220. Abrahami
Gigantes non à Çacangelis fed unde 7 b. 8 a. circitertemporezzo,z. 22i,b. Vir fapiens, Scri-
10, b. 1 1 a. qua in re propr'îe conliitit Gigan. ba & Con/tliaritu Ofiridis 216, b. 2i8,a. 219, b.
tea natura 8, b. 12 b. cujw fiât une. fuerint b. bujus Scripta
221, 221. b. 222.
8, b. kqq. Hermès altquis Melchifedech 21 7, b.
Gigantum regia ubijitafuerit 8, b. 1 1 b. 22 a. Hefperidum Hvrti 400, b.
& in Tabula it. 174, b. enormia ftagitia 1 1, a Hefron, Item, terra-mot» quidad Arcaxa fpeSlans
&b. menpt 174, a. 173, a. carmbtu HumanU detexerit 26, a.
gravtueGyh. n,b. Hetrurâ/crféHatturia/fwAflyria 230,3, eam
Gigantes injidiantur Noë
vite
Gigantes circa Fretum Magellanicum
Glis magnitudine Felis
ij.a. 2y,b.
89, b. Hevik Regio ubi
Noë inhabitavit
66, a,b. Hippardus^0c»»iw animal
Globi Teraqutiratio quh ambitum, àiametrttm &c. Hippopotamus,<tM/>&*£f0»quadrupts
2
ibid.
68, b.
71, b.
134. Hyrcania an Hadora 12,7.
Goliathi Gigantisftatur*
Gigantisffature vera ratio 32 b. Hirco-cervus/wTragelaphus 68, a.
Gomerus Gallus 224, a.
Gotneri ejufdem nomi- Hircus>»,«Caprae 62, b.
nûfilius 225-, a. Hirundo 92, a. hyematio ib.
Gopher -)S)i quam laùpateat in Ugxis 18 (c. 2) b. Hifpanorum colenia undt 124, b.
19, a. Hœdus 62. b.
Gordisei Montes qui ïfîJ.b. Homicidii vitandi praesidium 175»b.
Graculus exCoraïcumgentre 84, b. Homo Hominis Corpus proportionum & menfura-
Gracias» Cethim225, a. «»Graeciam/wrw»/r rumfcaturigo 33,8. b. trinarumineo dimenfionum
Noë 2zg b. qut. ratio ib. Hominis fiatur* fexta pars
Graeci à Javan 224 a. primtva nom tua gentium Pu %l,b. Homtni imprejfum Drvimtatis cht-
corruperunt 223, b. raiierem bruta venerantur 1 69, b.
Grando quid 1 32, a. Grando inter caujfa mittan- Homo unde adpeccandumproclivis 1 69,8. Hominisin
de terra faciei 192, a. 194, b. homincm imperiumunde, & quale iUttd hoc fonte
Gronlandia noviter à Danis <&/«#« j8,b. ibi in- ex
ejfe conveniat 169, b. Hominis infefli hofpites,
gentes Pi/ces mm roftris ibid. qui, cujm nominis J2,b. Hominum commer-
Grus 79, a. quo conjïtio ordo Gruum in vclando cium per literat 108 (c.y) a.
nitatur ibid. Hominum ingenia ut varient. pro divtrfa cœli pofitio»
GryphoFalcones 114,3. 116, F. W49>a- 5°>a- HominesminfinitHmfimultiplican-
Gryps 77, b. de Feterum dubitatur ibid. tesante Diluvium 4^.2) b. anquidamex Spiri-
Gula & Inxuries primavorumhominum 1 8z, a ttbus é- carne nati 7>b. Hominumi»geni»m,vittfft,
Gummi inter Fegetabiha 2O(c.3)b. facundttas,fiatura& malitia ante Diluv.3 a & b.
Hominum habit ationes in Arca 1 1 6, b.
H. Horrea m Arca 46,3. 47, b.
HAbitaculoYum in Arca diftributio 4^. Humant corporis & Arcx dimenfionum profortia
Hoemorrhoïs
Serpetts yj, b. 1 jo, a. Humants carnibus Çigantespajti 174^.
Htrefin Prodicificutiquidgloriarifoliti 2iy,b. HumorA'vmmfaperfluwquo à natura dejiinat.Jfab.
Httretici quid de Arca Noë 2. 28, a, b. 29.31,^ Hydropbylacia in Arca 47 b. intra Montium reces-
Çntfiici 3l,b, 32. Sethiani 209, a. fus 1 28,b. 1 29. Armeniae Montiumquorfumdt-
Halcyon.Halcyonia 92, a, b. rivata 201, b.
Harpyiœ 114,3. Hydroflatica dtmonftratioponderis Arca;
Hatturia Aflyria 143.
*3<>ja. Hypotypofis cwfitmatorum hominum tngrtttntt Di-
Havilah, Chavilah^o/w;, SufianaPerfidis^rx luvio I24,b.
202, b. Hyûnxfm Porcus aculeatus 66 b.
Jacob
 & VERBORUM.
I. /w/wKittim 229, b. Icalicae Nationis <?«iF7or

Jacobqttot annit c««»Setn vixerit 228, b. 22y, a, b, bû.

Japetus CœloTerràque natw W§(c.y)b. Jumentorutnprovijioin Arca 1 1 1, U.

Japheti Généalogie 223 (c.9) a. yupittr'Nca.ïrod 250, yow01ympii5>^«^ i.

224, a. progeniei Juititiac
tranfmigratio, ib.erieqq. Divins: horrendttmSptcJactflam izf,a.
228 (c.9) a. Jufli erga Aniwialij. benignos fi exhibent
Japoruae natales 1 yy,
b.
Javan petreits
Ionum 224,3. j K.
Iberi, Georgiani hodie, cujtu originis 227. j Kain vidtQ.
Ibexnjive Georgia 18$", a. j Kitiim Sa?/m 229, b. Romani 22jT»a.
Iberia, feu Hefperia Hifpaaia 224, b. L
Ibex^wwCapri 62, a. y5,a. numin
LAcerta
quadrupes Arca m admijflt
Ibides in quo receptaculo Arcx 1 14, b.
fi\. a. yf>, a. Lcscertartimcrtus 5-4«<l>
Kberus/FfffGalgulus 90, a. j Lacm, ubt terra pingui* f itérât 189,3. 191, b.
Idololatntde viElimx fànguine libabani 1
Lamech <?« er* ?«^ occafior.e Cainu m occiderit 1 2, b.
7 y, b.
Idololatria toto Mundo graffata 11, b. I3,a,b. qttemprteterea ib. 22,a. quotfilioshabue-
IdohUtrie porta ante Diluvium 173^. <edes 1 74,b. j ftt 1 3 b /Vf r Noc o?" Propbcticttsfp'iritHS 1 4 b
duces qui, quando 206, a. Laniger*quafi Gallinx ubi 84, a.
Idololatri<spoftDil uvium inftauratorCh&mus 210, A«® X«aç, txç I42, a.
b. 215,0. Idolorum public a firvitu* fuptrfttte Lapidum pretiofirum difcrimen 9^, a. (k Lapidibm
Noë *3f,b. pretiofis Chamum fub ntmine "LoTo;\R.visfirtpJis-
/ifoAi vintrea. 3 »^>< 4» a fe 213. b.
•
Idris vel Adris 219, a,b. Laterculorum ttfits infirtbcnd» 1 1 a.
/jr»M cultum primum Chamum dacuijfe 210, b. Latium à T^oë habitat»/» 229, b.
21 2, a. 213, a. Ignisfubterraneus Montes rcfil-
Lentifcus pater Arancarum y2, a.
vit i89,b. Ignés fœti J65. L,eoferox& ampli pettoris €>o, b.
Imagina tiva vis 9^ b. 96» inEquis,Ovibut,Fb- Leocrocuta,wLeone crHyaina 70, a.
lucribus îVa" 75"» Léopard us 68. b-
Imai^/o»rw4fw/*Abi'inaè'l 227. Lex Natura, vide Nature L, Lcx pofiti va 1 1 ,b.
/«wfor continuâtes 128. a. Imbrium tritnnalmm de- Leges humauafocietati confirvandit Sal 2 1 8 b.
fetiu qu* maLi 1 77, b. ;« /wir^ Nives, e^e- Lepus fœcundijfimpts 64, b. caro an improbi fucci 6j,a.
AfontestcrrenacHtcnudari I94,b. ^««gePluvia. Libidinisenorme peccatttnt iï,a.
Immania fie 1er a homtnttm ante Diluvium 173 b. Libn anteDi\nvi\xmfiripti 2o4,(êqq. anteMoCea
174, b. 209,3. Chami fub nommeZoroaliris 21 3»b. 2 14.
/mr/rm/ Babylonici attfttr 230, b. Ailyriorum LibriHenochquidconttnuerint y, a. Fraqmen-
232, a. tumapocrjphum refertur, ib,b. <£• 6,feqq. L,ibri
Impietasbomitmmante Diluvium 2,fb. vel potius thefauri cui,qitales 2131b.
ImpUperArc^xa Noë ad pxnitentiam voatntur 2. LignationisrAtio /«Arca 48 (c.2} b.
Inccflus Antediluvianoi um 1741b. Lignorumdiverfiuufiis in fabricis I9»a. feqq.
Incubi & Sf.ccubi dxmor.es n,b. Limumaccumulatum tandem in petram durefeere
/»<&« Or. Ophir er Hevila 227. I94»t>»'cq-
Indiarum Vigetabiliti & Senjïtiva quantum varient Literarum 'auttorcm Adamum ejfc^, a. 204 (c.f) a.
4£Europaeis 49» b. 208, n. Henochum2iy,a. Literarum commer-
Indica Pica 89,8. ctum 208 (c.y) rf. LiterM habuerunt iËgyptii
Indici Paflères 87, b• i»»rffMoyfi:n 222, a.
Inf-imis vita, quorum 1 1 a.
Loculi cibani in Arca 119, a, b.
Lucimpoft Dil u vium
lnfmcunditatis periculum regioni imminere unde Longevi 222, a.
194. j>. qui populi 226) P.
Ingenium, & conftantia in exequendo Xtî., b. Lumbrici tende nafiantur fz, a.
Infeétorum ortus gr fpecies fi,a,b, feq. f2,b. Luminis intra Arcam ratio 14S, a, b.
Lupus infatiabilù 6z,a. non fufltnt.it ttr pnkit 1 07, b,
an 30, x» inKumcrabiles fpecies y6, b. ««/«< im.
perfeïïus, & qui* ille 54 a /»/?#<* exfetninù re- tjtf diurnum in Arca ioS,a.
Lulcinias moduli 92* b.
rum in pttir.i materia nafci 53 a er b. 54 a.
j6,a. InfeUorumufia ^b. L.\XtnamphibioHquadrupes 72,3.
/«/«& 4tbforpt4 188, a. 189, a. In fularum in Cher- Luxuru peccatum 1 1 a. Luxttt hominum ante Di-
fbnefos trajeclw 190, b. Injularum in Continen- luvium 3,b.
tem mutationes,<z<r vice ver (a i89»a. i9O,b. 191, Lybia»» Afnca xuncupata à Lchabim 226» S.
a, b. 193, b, feqq. Infulœ gentium ^«« # Lybies<i/£^â»/Ludiinn 226, P.
^»<ï« laùjùmatur 22 y, b.
Lydi^Lnd 227.
Interpres Ofiridis qui* fait 2 1 9, b M.
Ni.
Ionia<t Noëditta 229, b. MAcedonia Cethim 22y, îi.
Jofephi Patriarche 'i'/xè"< 221, a. (JMachxrarum inventer 6. a.
Iris quid 173,3. ctinmame Diluvium vifa, ib. Iri- tSWadœi Medorum conditor 224^3.
dùSignumposJ Diluvium 176-178. Magellanicus -j/«-
89, b. Magell. Cigas ibid.
Ifis quo f^ff^j 1 1 7, a. Mttqta: Mttgiam qui* primtu hommes docuit 6, a.
IfthaiuSjfMHworfTv*»/^ 188, b. Ifthmii>«»r«
quidam fitnt 190,6. ^«/<«^ Mari paulatimerodun-
tur 1 90, b. Ifthmos in Peninfulas abire 195, a.
Maa'taverMtnventor 209» b. vtra prtmuicorru-
p«r ib. #»<& detorta çr per

<w?£f ante Diluvium

quos 2.06,
174,3.
Mi
tJHaginm
 1 N D E X R E R U M,
plagiant quis pofl Diluvium propagaverit vide JMitle Patfus 23l,b.
Cham. MagtCA'nartepraftantesquiViri 2i2,b. Mtlliare German.3o,a. 1 34. Italicum ib.
2 gi,b.
t^tagitiratus 1 69, b. t^Cmeraliftm ratto 9j5a. Mineralibw accenfetur
à Magog Getœ S Sarmau 'ic 224, a. Bitumen ao (c.3) b.
Magus Sapiens 2 1 2, a. tSMiracHlnMundifileantprafabrica Arcie Noémi-
Magorum oraculti, eut 2 1 3, b. cxi. Miraculorumrefttgittm i8i,a.
Malitia bom'mumfummA ante Diluvium 3,b. 1 1 ,b. Mifia Thraciae <« Mes 227.
t2\/talttiam Antedtluvhinommmajorent fuijfe quant Mitfraim/WCham «é«>i^»<«n/ 212,8. Misraim
hodte ex naturalt caufa adftruitur 1 1 b. ^Ëgyptus xtjS, B.
t^îaufionum & ftakilorumdiftrtbutioin Arca 4$, MoU trttfatiles in Arca 48(c.2)b. no^X-
46,47. Monarcha:7î/«Noë 234»a-
t^Canucodiat-t H4,b. 11 6, Y. MonafttrittmN a chfevan ad radiées Montis Ararat
tJMarc impctuofà tyrannideflaxus quid non efficiat 161, a.
190, b. Monedula ex Cornicumgenere 84, b.
Mare Hyrcanura ffve Cafpiutn i8j,a. Monoceros/îW Unicornis58, a,b. an Plinianus
bydrephy-
iacium ibid. Q-Scaligeriftnqitamexftiterit ibid.
Mare quafi exficcatttm qiinvido quomodo 130. b. Mons altijfimus 10 militât ium German. T34,b. eum
Mare ante Diluvium ubi nunc terra 4 (c.2) a.
Marium omnium inter Je &cttm Oceano commer-
1 y caé/w ab Aquii Diïuv'ùjkperatum 134, 3 j-,
Montium in Diluvio àenudationUDubiumï^
1
cium I9J (c.2) a. folvitur Iî9-
Maflagetarumorigo 2,24, a. /«wi Apenninus i6o,a. Mons Ararat ij8,b.
MathematicaAdamus docuit f,a. Mathematicarum in quo requievit Arca 184(^.4)3. & œconomia
artium Ugesab Hcnocho2i7,b. Mathematicor. humant genêt -ûinflaurat/i 179.184 (c.4) a b.
calculai cjuoad A'éream médium regionem 1 32, a
Mathufalem quot annk cum Adamo verfams fit
nàneftaltijfimus i
Mons Athp 1 3 1
9, a. ejus dorfitm 160, a.
b. Circejus 1 90, b. olim infa-
228, b. cttm Noacho 228, a. ipfo anno Diluvii lajb. Imaus227- Moriae/ve Calvarix 26, b.
mortuut 1 1 9, b. Strongylus 189, b. Vefuvius 189, b.
Mauritania a Phut Phtttœa 1.2.6, C. Montes Alpium i6o,b. America; toto Orbealtijfi-
Mecha ad quod litutjîta 226, X. mi\y.,7i. Paranamifidos 160, a. Pyrenasi
Medorum pater Madai 224.3. ibid. b. Riphaei 225:, b.
Melchifcdcch diquk Hermès 217, b. Montesminorespofl Diluvium exfîitijfe & unde 4
Melchilêdeci & Chrifti comparatio 240, a & b. (c.2) a. montes ex conchyliis coagmentati ibid. b.
Meleagris </î Gallina Numidica 86, b. montium Cratères 202, a. occulti canales 129, b.
Memoria Diluvii apudEthnicos I36,ftqq. hydrophylacia I28,b, feq. montium altiftmorum
Mcmphispyra midi km clara 1. catenUGlobu* Terrenw commet ttr 4, a. 1929b.
b.
Menfts Solaris I j6, 19 y, a. montmm à Diluvio babitatio 179, b.
Menfura adperfetti Vin membra é'ftaturameompa- Montes marinis ofireis afpcrati2.3 ;,a. montium ^ui-
rau 29, b. 32, b. Menfurarum omnium ratio nis opplets, voiles ibid. montium feeleta & ojpt
ab Hordei grano ufque ad Miiliare 30, a. j detratlo pingtti 192,3, b, 193. montes terrenà
Mercurius ©• Zoroalteri^. 220, b. Mercurii tres cttti per Imbres, Granàines &c, nudari 1 94, b.
2.1 6. a, varia »omiua,ihid.b. merita, ib. a ct" b.I. montes terra haxfti 188, b. 189, 9.&b. mon-
Mercurius Trifmegiftus 164 (c.3) b. i/z^e tium cacumina c'xcduntur, confumuntur 189, b.
Hermes Trifmegift. 1 90» b. montium veftigia ibid a.
Mergorum receptaculam in Arca 114, b, Montium multitndinemterra infœcunditattm minari
Merops, go, a. 194-, b. jitnge Collis.
Merula; ingenium & canuts 9 i,a, b. Monftra in Fblucribus & unde fl|3.
Mefopotamia/o«M/>^r<î'26,b.i99,a.&preflins Monftroft PicïE 89, b.
I99,b 203, b. Melopotamiœ amosnitas 1 98, b. Monument 'a fabricar.fide bumanàfîtperiora 222, b.
Meflias de ejus Aâventv Adam 1 3, b ieq. perfi- Morix -A/owCalvarix, Adami & Chrifti morte
nam exprejpt Noë ï?.1* illutlris 2,6, b.
Meta, Theometha Elmodad 227. Mofcovia:/rta 224, b. gentil origo, ibid.
A-fetallici luxus in aitro &• argento tiullor 6, a. Mofecha Cappadocia mbs 424, b.
Metamorphoftsab arte ff, b. Mofis Tabernaculttm inter tres celebres fabricas in
Mi&fûpçacns Picre 89, b. S.Literis 1. MoCenannos&menfèsLunaretfi-
Metamorphofesvari&Ttrretai Globi 1871 l88»leqq. qui 161, a. Moyfe antiquitr iEgyptiorum
maxime per Diluvium univerjale 192, feqq. Trifmegiftus 220, b. 222, a.
A4etamorphofesrerumj'ubaliocœlo 9 y a, fcqq. Motacilla 94» a.
Vegetabilium or Scnfitivornm,prontmaximevariat Motus acceierathtiis 131 (c.^) b. I33,b.
Zona 49, b. 75^. 76. Mu Itères an à malts Angelis contaminât <e 6 « a. 8, a.
tJM.etaphffica Ariflotelis undtàcpromta 2i8,a. 1 1, a,b. mulierum ftecunditas ante Diluvium 3,3.
Metafthenes ^w« 2i2,b,feq. tJWultiplicàtto Animalittm a. Diluvio 183 a, b.
Metemphycbofeos rudimenta tjr vera origo 219 a. 160 (ci) a, b.
121, b. qualevebkttlitmaHtartificium 173» a, Multitude hominumquid pariât 40, a.
Metcorologi 130,3. 132, a. Multu 61, a. 67, 68. flerilis 96, a.
Mnuj«ji»'«/impur£Enupti£E ic>,b. 11, a. Mundus mundi ftatus à 1 00 annis ante Diluvium
MichaëlisAngeli expeditio ad zAntcdiluvianos 7,b. 3,ac$-b. ^*4>f. & 6,a$-b. «mndturepa-
Microfiopii expérimenta j2, b. ratui 1 64. munài priorts facie «btlitk 1 6"y a.
Mandas
 & V E R B O R U M-
tJMundusTerreftriipofl Diluvium m.nltit partibus 39, b. 47 a, 48 (c.2) b. Noë tnim inditjir'ti
immutatm 4(0.2) a t^-b. Mundi Revolutionis taulta Deus reliquit 148, a. Noë ^«â i«f<«^ Ar-
dogma unâeprodiit 2 19, a. cam con/lruert aggrejfmfit 27, a. fj«* divina ora-
t&turi Babylonici Semiramidis, 1 Ninives 23 i,b. tio ad Spettatores, ib. Noè in commijfojibi nego.
Mus-: Murium diplex ortut 53,b. feq. Muresww/- tio cura & diligentia 146 147..Japîtntia in ex-
lum jus ad Ascom habuiffe $3,b. 5:4, a. fedfum- atta rerum difpofititne 1 09 a. Noë cœnaculum
Mufcarum
/îfe,9 ibid.
s4, a. five aula in Arca 113, 3 <jr b. Noë />orro Praco
Mulcarum or/go s2, a 6~ b. ajfriilus
origo J2, a~fria`ius $4, a. jufiUia ad fpeilatores Arcx jam conjummat*
t^iujîca Cygnaa 82, a. 120, b.
tSMuficamqui* primtu docuerit y, a. 129, b. Noë quo anno,tHenfe & die Aram Jît ingrejfus 1 1 $>,a.
Muftela audacijjima & btllicofa <Sy,b. 179,3. i83(*c.3)a. NoëjipoJiropheadDEVM
Mulul/Wtt Ninive a.
231, b.
c«/«/ nos montant 188,
circa Ingrejfum Animamium I22,b,feq. Noëof-
Mutauonesrerum l88)a. cupationesin Arca 146, 147.
192, a. Mutationes rerum (patiozoooannorum Noc/âcrificium pofl egrejpnm 167, a. 168, a.
ëi86, b. Noachum in montants Ararat ceconomiam inftau-
Perfarum çiw, gw«i 2 1 2, a. rajfe 179. quo in pagovel locoibi babitaveritl6&.
My(litus finfùs Literalem dtmttm fiquitur 198 a. quid egijfe pmandus per teliquum vita tempm
Mphologi 1 }2, b. 229. on Graeciatn expeditio 229, b. Latium
0-Hetruriam incoluife 229,^230.
N. Noë Afirotiomia180 (ci) b. Noë Saturnus dr
Janus 229, b. Htrts & Rex Mundi 229,3.
NAchorca/w artis non ignarut fuit b. 212, 232, b. 233, a.
NichCcva.n Moua/ienum 161, a. 185-, a, b. No'ccomparatm cwraChrifto îycb. cujut tjpus
186, a. ubï cujtu fedes, ibid. a. obilcaufiu 233.
Natura in perpétua rerum vicijfititdine 54, b. Noë uberitu elogium 234, a, feqq.
Nàtur* triplex gradut 9j,a. lutta inter primordia Noë quttmalavideritanteDiluvium 234, a 0- b.
Cataclyfmi 126, a. »»Diluvio23y,a. /»>? Diluvium 23y, a,b-
N'attira Lexaitte Diluvium 3, a. /prêta & calca- Babylonem vi^ & Niniven 234, b.
ta ibid. b. Natur* répugnât vivitm animal corn- Noën pofi Dilu viu mfilios non gcnwjfe 1 84 (c. 3)3.
tdtrt I7f.b. Noë quotam generationem viderit 236. quot annis
Natkraquoddamfcelus 189,3. violentia I9f, a. pofl Diluvium fitpervixerit 229, a. 236. quos
NavigatitmU (Uuturnaerumna 23f»a- annis cum Abram egerit 228, a. 239. quo anno
Navû cutn Arica Noë mbil habetjimilc 18 (ci) b. Abrahse obterit 221 a.
Navium & Trirtmmm exjiruendarum materia Noë mors 23j,b. Epitaphium 236.
quà totum & partes 2o(c.2)b. NomenclatureQuadrttpedum&Volucrum101,102.
Nemrod 230,3, b. j>ij> 2ii,b. Bêler Ju- Nomma gentium à quibus corrupta 22 3 b.
piter 230, b. TurrisBabylon. rf«flo> ibid. b. Nordftrandia Infitla, olim Continens l88,b.
Nemrodi Gtnealagia 1 1 1 b. Notariat Sacrorum ap. ^.gyptios quis fuerit 219, b.
Neptunus çr Rhea dominmm permutantes Notarii Sacer dotes 2 14, b.
I9i,b, feq. November triftis 183(0.3)3.
NidivolucruminhxcA 116, a. Nidarum inNovi Orbis fegetabiliadr Senjîtiva quant varient ab
Arca
difirtbutio 45-, 46, a.b. Nidi cor ports huma- Europaeis 49, b.
ni 1 yo, b. Nubes
aqueus vapor 1321a. Nubes ad ttrtiam
Nilusi gob. Nilotic*inundatiotiiicanfe1 77,b,feq. aeream regionem put ingère 1 32, a. Nubei rupttt
Ninive, Ninea, à quo condit a 21 i,b. 231, a. ubi fiumina evomemes 1 30, b.
Jîtaftttrit, ib. b. qiumagnificentiaé' ampli- Nudilas probrofa 2<33>b.
tndo,b. hodie Muful 231,3. Numidia ««Nephthuim 226, T.
Ninus an Beli <j» Nena todifitiw 13 1 a. am bujtu Numijmaturu veterum Schemata de Dilu vio 138.
nepos 211, b. NuptU facrilegtt quorum 1 2, b.
Nifibis Vrbt obi 126, N. Nux]\umedit 52,3.
A'f.v, qttià '32,3. Nyâicoraces 1 16, t.
Noftua 88, a, b.
NoëArowfK 14, b. ij,a. an gigot feu enormisma- 0.
gnliudmis futrit 9, a. f «0/ <«ww Protoplafto ^>
Mathufalrc convixtrit i2,a,b. 228,3. OBelifcus Pamphilius 4 a. ObtlifcU quanam
Noë Encomium 1 3, b, feqq. ftupenda illo tempo- infiulpta 222, 3»
reCotninentia if, b. juftitia 7,3. pietas&mo- Obolitse, vide'Bol'xts:.
nendi officiât» lf,a,b. ttlteriar Lut & virtutesOceani ultro citroque molientis violentia 1 91 b.
fumnvt in Dev bifides çr religw 167 (c.2) a. î/<e Odor in brutis ad quid impellens 96, 3.
pericttltu» if, 3. 2f,b. hopbterium coutraGi- Oggi Çtgantis fabula antedr pofl Diluvium fuper-
gantcs 2,y,b. flitis 9, b. U Rex Bafan ibid. &%l,&. ejut letli
Noë mandat um fabricanda Arcx accipit 16, b. drflatur/t vera ratio 32, b.
«/m> Oratio ad Deum 23, a. illufiratur extra or. Ogygium Diluvium 137, a. ubi,quando&quan-
dinem 14,^45. p^otetjpitquodfecjiteretHr in- tum ibid. &b.
fpiratione 23, a, b. 2f,a. de catero elevatis na- OlympusM. I31»'5-
turalibiu virtbut 3y(c.io)b. 40,3. vtlquibus- Onager 61, a, b.
damjîmplicittrprudtntiaejturtliftis t ut quand t* Onocrotalum rtfirtVvas gtntu 89.3.
li Oi«-
 Index Rbrum,
o'»«Ke?'&A&' » ?«» nounuBis Pelecanus 8 1 a, b. Ptccandiproclivitas in homme unit il 69, a.
Optrarii Arcae Noc exftruend*2j,a. Operarum dif PediculorutnjjM«r4/M> 51, b.
tribut 10 ibid. Peguina ales 89, b.
Ophir w& 227. na.^B. 8o, a.
Opprefunù énorme ptecatum 1 1, a.
Pelecanus, qui nonnullis o'i»*&m\©' 8 1 a, b. Pi-
Orationes4 Noë, -v<^« ibi, N. ftomm & Poètarum fabula de hoc, ibid.b.
Origenis w*w a8 (c-8) a, b. Pellmm infcribendo vetuftiflimusufiti aoy b.
Ornitholegijy.n. 87, a. 88,a. 89,b. 9O,b. 93,b. Pellucidum os rtflr't 89, a.
Ormthotrophium in Arca Noë 1 12 a. 1 1 3 b. Penaria in Arca Noë 47,b. 48, a. 106, 107, 109.
114, a. 116. PtninfuU ex Infulu
tranfmutat* 1 90 b.

Ortygometra,Coturnix 87, a, b. Pennigerorum animalium caujft 74, a, b.

Ofirisyè«IdrisWAdrisTermaximM aiç.b. Ofi- Perdix pro Regione variat 86, b.87. quomodù Sptt-
ridis viva Imago 58,8. Ofiridi à conjîttû 116 riaabeaqmSpeciem firvat difierui pojfit 87, a.
(c-7)b. Ofiridesp/»r«c^«»r zio, a,b. Perdicum ufus ante Diluvium 1 7a, a, b.
OJftfrag*, Aquila 76, b. Pertgritt* ahquot aves 1 14, a.
Perfae%«* Elatnitœ 2x7. Perfarum oUmLingux
Ofimm in Arca Noë quantum/ùffecerit 40, b.
OtusNoftua 88.b. 9«4zi2,b. 213, b. PerlaruinAi^e?iî«»,î«'^»
Ovidius de DeucalionioDiluvio i2f b. zi 2, a.
Ovis timida, tnnumeratprafiansmilitâtes 62, b. 63 Perfix «7»»» *i 3 b.
Ovium ufiu & numertu <«Arca io8,a,b.iO9,H. Pertiea 10 ^«i» 30, a.
Ôves Europasae <» India gibbefemt 49 b. Pes^palmorum 30, a.
Ovi generatio & nutura, 7 y, a. O*« tvutwfitbven. /Vrm exgrumis Arcae Noë 1 86 b. b. P«r<e
1 87

taneaqutc ibid, Juppofititia 7J,b. 84, a.

Ova que ohm cltvi,htex accumulatione limi I24,b,feq.
OvaGigantum I74,b. JêuquidinJiarOvorum Thantaflic* facultatif ludtbria 200, a.
cemedennt U»b. Pharos olimJEgyptimmedi* maris 190. b.
Oxia Ba&riana «7? Uzal 227. Phafianus^«w 85, a.
Phengites lapt* 39 a.
P. Philonis «rw m, a.
Philûfiphia Chaldxorum Gtxcàperfiliior 2if,a.
PAlîeftinayH^Philiftim
n*A«iCT', 226, Y. PhttofophiaGrazconimquibus natales fuosdebeat
*»<* 3°' 218, a.
Palatina Rupes «^ decreverit 190, a. Phtltra ante Diluvium «»<^ mifctbantttr 1 74» a.
Tiaxiiii'idccç.femma X19, a. I7f,a.
Talmut 4 digitorum 30, a, ?«/S*«« Romamu 147,3. Phoca quadrupts amphibion 73>a#
Palmyrena*» Dedan 226, 1. Phœnicurus,<»w, à rubra cauda 93, a.
Pantheon «f fubfiderit 190, a. Phœnix^roWww 96, b. 97.
Paphlagones Riphxi 224, b. Ph ry ges <c ^»o onundi 12 y a.
Papilionuminventio 1 74, b. Phutaeayf» Africa Mauritania 226, C.
AS. P^rw excafintur 97, b. PhyfiologiatudocttitNoë 229, b.
Paradifus alicubi '» Aflyria/w// 22, b. »» Mefopo- Pica garnit* é-fnrax 88, b. re/?ri ratio in Braû-
tamiaz6, b. tertio die conditut 197» b. Para- lienfibus 89,3.
àiû^flumimmfons 201, b. Paradifum *»/<(/* Picus Martius 90, a.
innocemuefuiffe facile totum Orbem 204 (c.4) b. Pingne agrû tndttum cum temporeevaporart 194, b.
Parallelobipedum obliqttangulum Ptnn* Pifcinm ak,& vice verfa de Avibut
41, a. 4a, b. 74, b.
Pardus pulchrc ptSlus 62, a. Pini & Abietis antipathia 2O (c.z) b.
Parix «»«•<* 93, b. 94. Parices «» receptaculo Piper in Hederam dégénérons jo, %•
Arcx 114, b. Aa: cjuomoào différâta Bitttminc 20 (c.3) b.
Parnaflus Mons 138,8. 140, b. Planetarum Sj-xygia in innndaiioHibiu1 28, b. 3 1 ta. 1
Pari, inaviario Arcx 114, b. 116, T. Plant* variant pro coclo j6,z. metamorphofes 9 5 ,a,b.
Pafler 87, b. Indicus «&<£. Plant* ex India in Europam trariflatie vice
Tafior primat I2,b. 13,8. Paftoriti* artù ma- ver/a, ut dégénèrent jo, H. Plant arum ufus infrs
gifler Noë 229, b. camcm 172, a.
Patriarcheprinuvi Adamo «iriwi habitarunt i98,b. Plato Phtlofifbtu & Politicut, nndetatis zi8,a.
ettamposl Diluvium m Regione Eden 201 a. Platanictu Anntu unde proftflut 2 1 9, a.
Patriarc harum ab Adamo ufque adScm quoi & Plinii # Scaligeri Monocerotcm in «rfrwranon re-
y8, a, b.
cumquo, qui/que vixerit annit 228, a, b 229. periri
Patriarcharum omnium exaiïitr ChronologiaHfque Pluvta a» te Diluvium 173, a. 176, a. ejtu milita*
admortemNoè 238. & necejfttat 177, a, b. Plavut ubi génèrent ur
Pavo quampulcher 82, a. tam libidinofus b. fal- 1 30, a. Pluvias velin tertia nëtea regione qenera-
fum quod trttdunt de con/peilu pedum 83, b. Pa- rifoffe 132, a. dr/ùprac/iipfvisaltijfimosMontes,
voni, IndicaPica non diffimtlù 89 a. Pavones ib. er b. Pluvit & mves mont mm fa fit corroden-
candidifftmosqua arte obtmeas JI, a. 7f, b. tes 190, a. 192, a. W^eHinbcr.
Pavo-gallus/«»Gallus Indicus 83, a. 86,b.a. Pœnitentia de o cjuomodo dicatur 4 (cap. I ) a.
D E

Paris genius aut figura 1 70, b. Panitenti*. vox ab Arca Noë, 2. Panitemuepr<t-
Teccataenormia 11, a. Peccatorum gradiis 3,b. con'mmper Noë 17, a, 28.
peccatorum élut* Jor des 1 63 fiètor, ib. PeccatU />«« andefua 4e Japheto 0-Tiranibus haujerint
quidin propinquo 140 a. Junge LttXHt'M,Ma- 4»3(C9)b,feq.
Ii/ia, Scelera,£\C. Pali-
 & V E R B O R U M.
Polit ica Platonis màt haufta 2 1 8, a. Roftrum acmacù infiar 9 1 a. Rofirum Picœ Brafi-
PoljgamU intraduiïio 12, b. 13, a. lienfis 89, a. Roftri cornu 891 a. Jkccvlm 8 1 « b.
RofiraPifcittmproVnicornium vendit ari
Tondus tôt i<ts Arcae Noë quot libras pependerit 1 45. 58, b.
PonsfnbkciM,proAmmalibus ,ad Arcam Noë 40, b. Rubecula cauora 93»1*-
I23,b. 166,2.. Rubeta quadrupts yy, a. an jw ad Avcam habue-
Porcus vorax & lafiivus 63, a. rit 56, a.
Prœadamit* 1 96 b. Ruminant animal 99>b. ior.
Prdfipia in Arca 19, a, b. 47, b. Rupicapra fiz. a <£• b.

intxequendo
PrimigenisSpecier 2.u.b.!
Prtmttvorumpoft Diluvium ingenium & confiant!* Rata antidotnm
222, b.
S.
6j, b.
Primigenit Species 81 a. qu'tbus
8r a. guibtrs opponantur y ibid.
vide Species. Primigemat Aviumfpecies ab acci- Sabcha
Abxa à Scba/i? <&&* 226, E H. #
dentxriUdignofctndi ratio 94, b. Kegioqut,& à f »«/fc<#<* 226, F.
Principes & Moxarch<tfiliïNo'é 234,3. Sacarum fog<« Seba 227.
Prifma cujtts dimidium Î42' SacculutroftroAviumajftxHs 8i,b. 89,8.
Prodici httrefis *ij,b. SacrorumNotarJHsap.JEgyptios 219, b.
Profortio ArcaeNoë & Humant corporis 1 a. Sacer dotes ChaUaorum Notant & Hijlorici 2 1 4, b
jo
Propertio motis accelerathnii 131(c.q) a. 1 33,b. SacrificiHtn Noë ë 167,3.
Pfalmum 88 er 1 19, adquos Hebnei référant 208 Sal humant ficietaticonfirvand* Leges 21 8, b,
(c.6)b.j Salamand ra an ab Avca rejicienda y6, a.
Pfîttaci«/of«87,b. Pfittaci variant 88, a. Sattguis quid ij$ b. Sanguinis efkm cttr£)Evs Çr
i-ai%i^<w«x<«/>«^i£gyptiosf«i 210, b. 212, b. Apoûoli whibiterint 173, feq. I7y,b,feq. quid
PtyasfpMoextinguit 5J>b. hic Graeci {£• D. Thomas 1 75, b. 176, a.
Pulicum hofpitium 52, b. Saraceni«»»Chafluhim 226, X.
Putrefpermaticumfubjetlumgctttrationù52 a. y 3, Sarmatxab Hazarmavet 227. Sarmatarum yjon-»
a,b. 56, a. or/go 224 ,a. Sarmatia /îw Scythia 224, b.
Pygargus.Aquila 76, b. Sauromatae ab Hazarmavet 227.
Pyramides per Chzmi progeniem erett* 222, b. ^E. Satamca Cainitarum improbitœs 254., b.
gypti prodigiojiftritâurtet86,a. W^*w<jMem- Saturnia//?Latium 229, b.
<phis miraculafitbducant feArcxNoc i. Saturnus^-Janus^iïNoc 229, b. Saturmjîto#
Py
Py

g"^Uaàratum
0^
rensei Montes
thagoras undefita hanfit

iyo,a, b. irî,3.
\Jj2uadrupt s Animal perfiftum defcnbttur y6,a.
1
2 1
6o, a.
8, a.
&fcrtba,quis%i6 (c.7) b. Saturnif/w«, ^»«
digztttionis ratio
•SWatm jwo/4 j r ^«/^«* tandem
Scala in Arca.
Sccltra primavi Mundi îj,h.
/«•««> fafltgium
1 73, b.
& barathrfm ante Diluvium
1 74,

3,b. n.a^-b.
1
210, a.
86, b.
I47,b.
b. £«.

QuàiïrupcdumvarUclatfes 49, a. Quadrupeda Scintillasex aftrû qui* carminé elicnit 2 1 0 b, leq.

expromifiuoSpecterumcoim 67, a, feqq. Sciurus mundm inquiet m 6f, a.
Scorpionum generatia ?3<a-
R. Scrtba drfilius Saturni 220, a.
S. Scripturvejimpltcitaié'finctritM 1 8li b. ejm ve-
RAbbiniJuper(litioJ!quiddéfendant 1 1 a,b. de
cafiratione ritati contradiccntes 2 S. Script uram loco eu jus.
Noë 1 84, a. defenejlr* in Arca Noë vis HijiorUhabentes 103, a.
38, b. Rabbmorum fabula. àcLHttu'Noè I I9,b. S. Scripturce loca aliqttot illultrata Et fluvius
Ranarumor;i« 5-3, a. 56,3. Rznisan jus ullum egrediebaturexEden,&divid. aoi, a,b, 202.
adArcAm 5*3, b, ièq. yé,a. Iltecœpit invocare Nomen Domini 207 b.
Regendusabalioquinonregituràfi 169, b. FiliiDEi.filiihominum 8, a. i2,a,b. Ambu-
Regulus ra-v Avium, ttnde 941 a. lavitcum Deo 14, b. Hkconfolabiturnos,
Religio, ante & pofl Diluvium per quos propagata 14 (c.f) b. Ex omnibus animantibus univer-
228, b. 229, a #-b. 9i<&Cultus. fe carnis bina induces in Arcam y 1 ,b. Toiles
Reptile quid,&tnnumerabilesfpecies47, b. 52, a. feptena&feptena,duo&duo98, a, b. obti-
Reptilium duplex orttu 48 (c.3) b, 49. m^/tv »< nuerunt aquee terram i^odiebus 156 (c. 8)
_/cf»<i«vi<i9y,a. bt$6.Reptilia quatuor pcdumf$,a a, b. iy8,a. Etrequievic-rfrw 1 ^8,159. ad-
jus ai Arcam fi, b. 54, yy, a. 56, a. Rcpti- duxit Domintu fpiritum fuper terram adex-
liumflabulaaut locus in Arca 1 04, b. ficcandas aquas 15-6. Fontes Abyflî magnac&
ReJinadiffertàBitumint 20 (c.3) b. CacarraâxCoeli 127. Ingredieris Arcam tu
Revelatio Aux 206, b. Scfiliitui ,&c. Egredcre tu&uxortua, &c.
Reverentia 240, a. 1 66, b, feq. Nemrod cœpic efle potens in terra
Km: Reges nulli Anttdiluvianoscoercuermt 1 1 b. 230, a, b.
Rhinocéros Elephanto minor 5-9,3. Rhinocero- Scyta\c parvut Serpcns 55*b.
tes unicornes y8, a. Scytharum ^Riphxos Montes origo 22J, a.
Rhodii à Dod anim^ Javan 2if b. Scythia/Ct/; Sarmatinzi4,b.Scythia intra Imaum
Ricinorum^M/fer yz, b. eft Dikcla 217.
Riphat, unde Riphsi 224, b, feq. Seba^crf(-«mRcgioo 227.
Roma quando condita 1371 b. Romx vtteris Secretijftmarum rerum,Jtve liât arum Jivttllicit arum,
66ttmpUt 186, b. inventtret ut dicli 2 1 2, b.
Ii z Xft«-
 1 N D E X R E R U M,
2ii<n%®' Noachus, cui 1 36, b. | Spiracula in ArcaNoë 48 (ci) b. 1 13, a. yuan.
Selebii Schefeph 127. tmeorum ufttt 148,3.
Selenites lapis 3 9, a. | Spiritus ficcans "Dilavii aquas Finttufuït extraor-
a. 2 40 a. ditttifftmi vixit 23 9,
Semi vînmes 234, dinarius IJ7, a, b.
qHotumJacobl s, b &
24°>a- ad annumpervenit 2.iSL,b. Spirittu mali inter homines ver 'fautes feqq.
Semi Genedogia 223, a- 22,7. fed d occulte &per tllujtones, 1 1 a, b.
Semi, Chami & Japheti progenies quant longava j Spithama 3 palmorum 30, a.
fuerit 22,1, a. Sparia animalia, vide Animal. SpurUavesquoex-
Scminum provijio in Arca perimento difeernantur 87, rf.
SeminiumuniverftNaturain ArcaNoë
1 1 1 a.
I22,a. Stabulapro |
ArimtalibusArca 103,4. Stabulorum
Semiramis & Abraham <rvYx&">i2.i 1 b. Semira- difiributio 4^,46,47.
mjs quomodo Babylonem condidijfe intelligenda StabtiU & ornithotrophiain Arca quantam ordinantis
230, b. Scmiratnidis Babyltnici mûri, 1. fapieutiam arguant 45 46. Stabulorum Pmax
Semixas princeps olim malorumAngelorum inter ho- ioy.
mines 6, a. Stadium 900? pajfuum 30, a. 43 1 b.
Sennaar Babylon 22, b. Staticaars 15-9, b.
Senfit'tvorum dis fur conditio pro alio atque alwcœlo Statut rentm coitum rétro annis ««/«Diluvium 3,
49, a, feqq. 4» 51, tf- feqq.
Senfit» Myflictu& Anagogictts 97, b. Sttifiu Myfii- Stellarum nttmerw 1 03, a,
co-allegorico-tropologtcm ArcaeNoé 149- 154. SteUas dedttcendiars 6, b. 1 74, a.
Stntimt ratio er tocm in Arca Noe 36, b. 45 b. &«/« quadmpesy j,a..»» 1» Arcam admijfm y6,a,b.
47, a. 106, a. pondu* 144, b. i4j, a, b. Stercoraria I33»a-
Seps put ris 5J>b. Stcrtlis agriprodromi 194, b.
Septtm dm conditi Mundi çr totidemante Dilu vium 5Wé/i varias «fin drfucas quis docutrit 6. a.
120, a. Struthocamelus,<>/»i&« 78, a, b.
Serpens: Scrptntutn gcncratto f3,a. fpecies jy,a. Stryges, ex Noâuis 88, b.
Serpentes quidam innoxù,&qmbuf familiœres ff,b. Sturnorum receptacnlum in Arca 1 14, b.
Serpentesdit cartilagineif 74»a. incredibilu magni- { Subfcudes in cottigationibat 42, b.
tuàinis 561a. Serpentum njîts, 54, b. Jf, a. SfîbftmUitnesadiftcandorun» 36, a.
Serpentes in Arcam fuijfc admijfos 94» a, b. Serpen- Saggrandiommcanules in Arca m,b.
tttmgenertt ad Arcam erxmpentia 1 22, b. locm in Supellex varia in ArcaNoë 4é(c.i)b. 48.3.
Arca 104, b. Sufan Perfidis 227.
Seth quos Ubrts fcnpfirit io$, b. Sufii^ArphalTad 227
Sethiani Cainitis conjugiomixtiperdendo Mundooc- Sy 1 vx Mont is Libaui (f- Melbpotamix <»/«r />. 22
cajîonemdant 22, a. 27, b. ^•23 Mappa.
Sethiani htretici 209, a.
Scxtu diferimen i»L,umbncis,jH!ii,&c.nul!Hirfjz,z. T.
SiccitiU, vide A'io^oai'», Plttyia,Imber.
Siciliaquondam Continens 188. b. 190, b. TAlparumgtmintu ortus 53 b. fcq. Talpas
Sideramtercait/iiparticularisDi\avn n8«b. non «Hllttmjtts ad Arcam habuijfe 53, b, ieq.
Ifnivcrfalis 1 3 1 a. Tarfus ë* Cilices quo auitoreexfliterint 225 a.
SideralUjcimtta 'filiorum Seth 2Of b. Tartarorum prima er/g# 228 (c.9) a. Tartarorum
Sidonii 226, a. iPHagnus Cham quo venatort & ancupe maxime
Sivaiacaitdacarens 66,b,6j. fumma hujits Speeiei deleEletttr 77, b.
varietas 67, a. Taurus five Bos 58,3.
Siphones adaquasderivandasin Arca 45% b. Tautus M. 133>a>
Sirenum Monftrum 73* Tayus fimniculofùs & piger 66, a.
Sodomia AntediluvUnorttm 174, b. Tt^xffisf opuleneo ^Principe dignum 44, b.
Sodomitse in profrias foveascadunt
Solaris Annw Qr Menfis
21, b.
Titemtpnxg- ZI fj a.
161, a, b. Tellurismorbi 188,3. mttatafaçies I9i,b. 194,3.
Solidum y Cubus 1441b. Telluris rima 1^9. b.
Species Animantium quot 47, b. 48, a. Species pri- Tempeftates Diluvii 124,3. 126, a.
mïgenit 96, b. junge Animal. Speciertim Fâ- T^wp/MraSnlomonis 1.
lucrum major cognatio qttknt Quadrupedum ~f, Temporum injuria tandem<egri re/ïfiitur 1 86, b.
a, b. Species variare pro d'tverfis Climatibits 75", Tenebr* imtto Cataclyfmi 124, b.
aej*b. 76. transformationes 196, b. Tentât ionis provent us I42,b.
Species unius graàfu inter Volttcres quant opère difie- Tercera: er Canariae infuU 191, b.
dant%6, b. Specie non différant Anas domefiica 7>yr<« 4»f Diluvium plana non fuit 4 (c.2) b. Ter-
•ael fllveftris 84, a. Speeiei uniui Aves quomads ra Globtts dtmenfus 1 34. Terrarttm Orbem & in-
dignofii queant 87, a Species Avium primigenias terne & externe varias tnutattonesfubire 188 a.
difiernendigeneralismodui 94, b. |Unge Qeocofmus Tellus.
SpeciesInfeEiorUm, quot, an innumerabiles fô, b. Tcrramotûs effeÛus 1 9 J (c.2) a.
Species Animalmm in Arca Noc 48, 49, feqq Spe- Terreni Globt Juventus, dtas Media, Senium 1 94, b.
cies animantittm primtgenias tantttm in Arcam Terreflres partes à Diluvio cum Mari ftationem per-
fuiffeadmiffts 49,50,^1. 75-, a drb. 8i,a. mutartint^{c.z)a. Terreflres qnùquilt* 193,8.
Species Quadrupedum ex promifcuo (oit h 67-70. Terreftriumquisquiltarttmtànfiei* J4 b. 1 79, b.
in Arca conservât* non putantur 6j. i8i,a.
Teftu-
 & VERBORUM.
Teftudo 72, b. noneftamphibion ibid. Vit ium plantandarum provijîoïn Arc& m,a. l8l,a.
Tetraon 85. b. Vitiorumbttrathrui» 234, b.
Thamnin paguscujusfidesfuerit 26, a. j VitulusMarinnsy^aPhoca 73>a*
Thare quant art cm câlinent 2.12, b. \ivcxxaavariti<ejjmbolum 6j,a. 66'
Thautus Thoth, zi6(c.j)b. 220, b. Vina menfura 36, a.
Tbeometba, vide Meta. Ulula, No&ua fi? w^'or 88, b.
Thefeus inUpupuaïtransformatus 9i,a. t^»t;<» 3 digitorum 30, a.
Thiras Thracumpater 2 24, b. Vngulamfolidam habens Animal 99, b. 1 o I•
Thoth, Adris 220, b. Unicornis Monoceros
y J"8,a.
Thracum origo 224, b. Volatile latins patet qu'uni Avis 74,a VoUtilium tfit-
Tigris Felis forma 60, a. rietMt^,a. monjlra, & unde $ï,a.,b. 7y,a,b.
Tonitrua,frlgura & fulmina initia Diluvii 1 24 a.Volatilmm accejfus ad Arcam 1 22,
b.
Tragelaphus tfwHircocervus 68, t. Volucrum JVomenclatura 102. fiecies 48 (ex) a.
Tranfmigratiogentium 187. perprogeniem Japhet 74 b. Volucrum fpecies fmtjibi maxime affines
2.2.3. tèqq. 75, a,b. Volucrum diverfi coloresut procurent ar
Tratifinigratniumcaria 224, b. fi,a. 7j,b.
TraMmutatiti vide Metamtrphojîs. Volucrum interitm in Catacly finb 1 2 y a.
Trimiegiftus, vide Hermes. Volucrum cavea in Arca 46, b.
7riticimctamorphojîs\ 9J»a- Voluptas 162, b. 166, b. Voluptatû & UViàinis
Troglodytarum origo 226, R. làxau habena 3, b.
Tubalem Hi fpanis origmem dedijfe 224, b. UpUpae pulchritudo 91, a. /«?/«•, b.
Tubalcain faber 229, b. UrChaldxorum /H^^iowEden2oi,a. ablgnis
Turcac<*» à Gomernepote Noëprocejferiut227, a. cultujic diiïaVrbs 2i2,b.
Tarai, delici<tmen/àrum^O,b.marini cx¥u\\CA,ib. Vrbesvitxhuma^snectjfÀrite\, h. à quo prima ex-
Turrïs condtndthibylon- autter 230, b. Turres Jlruila, ibid. pr<eter unam omnes ex hammumme-
Ninives 25'»b. morio deltt£,\h\â. Vrbes alluvione Maris Jubmer-
Turtur 8f, b. yi ic)i,a,b. 7irr« hiatu abferpu i88,a. 189,
7jrannw'Nemrod 230, b. a é~ b. Vrbium celebrittm post Diluvium/«»^-
fw« 23o,feqq.
V- I Urogallus 8y, b.
Urfus ctiamformicis vefiitur 60, b.
TTj^trw in defirtum aère* regionù quâ copia de- Vulcanityrannis 189, a.
V

Venator
aulît
76. 130, b. Vulpes callida&detrimentojâ

230, b.
quotpedum,
W.
64, a, b.
Vegttabilium diverjà conduio, undt 49, a. fêq. 7 jr.b, Vultur 76, b. hommes & equos invad/t 77, a. al*
ibid.

Vinenatarumanimantiumufiti f4>a- Wolckenbruch 130,a.

Venerta idola 5, b cr 4, a. X.
Venttu in exficcandisDiluvii «fl «» non mère natura. XylophytorumjMwrtf/e 53,8.
lis 157, a, b. Vent orum gêner atio i^y,b'
Verts amoeniipï&ura 183 ("0.3) a. Z.
VeficamAvtsnonhahent 74, b. £0r ibid.
Vefpertilio Mus volatilis 74,3. Z' Odiaci Minutum unum 2 1 8, a,
Vicijfitudines rerum vide Mutât. I
Zona Torrid* nafctntia 49,b. 2Tex<«Frigide 5-0,3.
Vinum novum que InfeUit gêner et fZ »a» ^»' «/««J ` Tempérât* ib. b. 96,a. Zonarum diverfi-
«mot <t»t« Diluvium obtmuijfe 1 80. 1 82, a, b. tat mutât ingénia Vegetabilium& Senfitivo-
"Viperœdeferiptio& Militas 5y,a. rum 49,a,feqq.
?7r £«#<& 142, b. Zoologi f63b. j6,z. 104, b.
Vifîo beatifica 203,. b. Zoroaftres etymon 209, b. 210. 212, a, b. Zo-
Vitainquoconfiftat i7jT»b. VtUatrfitsmagnùca- roaftrse quot numerentur 209,8, b. curjtcplu-
fibus exercittis 236. res 210, a. 212, a, b. Zoroaftreti /«i//è Cha-
J7fr» omnium Patriarcharum vfqueaâ Jacobum 128, mnm filtum Noë zio,a,b. Zoroaftra; Itbro-
acJ-b, 229. • rum quanta tmilorittu zi^b.

Ii? IN-
 I N DE X
FIGURARUM,
Suis loeis à Bibliopego inferendarum.

Ffigics fygis Hifpatùœ ante Optica projedio trium/frcvccontigna-

Dedicationem. tionum, tribus Tabulis, 11 6.
Defcriptio Regionis Edeniœ, Ingreflùs A nimantiumintrzArcamji 22.
pag.i-i. Miferabilis hominumftatus in principio
Typuslaborum in exftruâion.^rc<e,28. Dtluifu} 127.
Subftru&ionis Arcœ, 36. Ttiluïti ante diminutionem aquarum
Contignatio five oflatura primi pavi- ftatus, 154.

III.
menti,

rx 47.
38. Typus Arcœ quiefcentis,
Arc* in 3 contignationes divife Figu- Sacrificium Noë poft DilttVium,
159.
1 68.
Geographia conjeâuralisde Orbis poft

> &
Projeûio Optica Arc<t fècundum lon-
gitudinem,

Icônes S erpentum,
Ornhhotropheion,
Dilu vium transformationc,
48. Topographia Taradi/t,
192.
197.
latitudinem, ibid. Tabula Geographica Divifionis gen-
54. tium,
108. ArborGenealogixNoiW&e,
223.
227.

ERRATA
Quœclam Typographica, que abfentiàAutorisimpfenmt.

Vag. 198, çolumnab lin. 42. /wtf, nam uti Libro primodiximus, pomtur^Lixmcbt
hoc loco non intelligi patrem Noë ex ftirpe Seth, fed Lamech ex ftirpe G»n qui
duas fibi fumpfitnxores Sella 8zJda> & ex illa quidem genuit Tubalcain^qui i
fuit malleator, & faber & No'éma fororem; ex Ada vero fufcepit ^e/qui
fuitpaterhabitantiumintentoriis, & ^«Wquifuit pater canentium in orga-
nis, &c. quemadmodum in Genealogia videre eft.
Tag. 210, col a, lin. 16. poîl bac t>erba cui congruit etymon Perficum, ponatur
1-ôj.M ylx-» id eft Hortus Mundi.
In Indice, voce Lamecb ante pater Noë fic leg. Lamechiduo, 1 3, a. dfrw paterNoc,
ibid. & 2 3 8, a. ejus Œrophtt. fptritus.
ELENCHUS LIBRORUM
-4
P.
ATHANASIO KIRCHERO
è Societate JE SU editorum.
*'T~ ~t~~M~tCveConctuCon'esexpenmen.
five Conclufion~es experïmen- Hieroglyphicorum monumentorum, quorum
talesde
1.~MAgnefra
effe&ibus Magnctis, édita
Herbipoli Romx, tum in ^Ëgypto, ac celebrioribusEuro-
pœMufeis adhuc (ùperfunt, Interpretationem.
1630, in 4.
2. Çnomonktt Catoptrica five Horologiogra- Romœ 1654. in folio.
phiareflexa, quà per fpecula totius primi Mobi- if. Iter Ec/laticiim CaUfie five MundiOpifi-
Jisdoétrina, horarumque duB:usininterioribus cium.quoCceliSiderumqjtamerrantium, quàm
Dorriuumparietibus delineati radio reflexo de- fixorum natura. vires, proprietates,cotnpofitio,
monftrantur. Avenionc-1634. in 4. &ftrucT:ura fub fiâiRaptus tntegumentoadveri-
3. Spécula Melitcnfis Encjdica, hoc eft, Syn- tatemexponitur.RomKid^. in4. PofteaàP.
tagma novum Inftrumentorum Phyfico-Mathe- Gafpare Schotto variis commentationibusillu-
maticorum.Meflânae 1638. in 8. ftratum, proftatNorimberga:.
^.Prodromus Coptus,mc\\io tum LinguxCoptx 16. lier EcftattcumTerreftre,ÛVC GcocofmiOpi-
five iEgyptiacae, quondam Pharaonicœ, ongo, ficium .quoTerrcftrisGlobiftruâura,arcana-
£Btas,viciflitudo,inclinatio, tum Hieroglyphicae rumqueinca partium conflitutio, Figmentoad
literaturaeinftauratio, nova methodo exhibetur. veritatemcompofto exponitur.Romaei65>4.in4
Romx 1636. in 4. 1 7. ScrminÏHm Phyjïco- Medtcum, fi ve de Pcfte,
f Ars Magnetica, qua Magnetis natura, ejuf- quoejuldem origo.caufae, figna,prognoftica,&
que in omnibus ufus explicatur,ac prxterea è vi- inlolentesmalignantis Naturjeeffeaus,&appro-
ribus Magneticarum motionum in Elementis, priata remediademonftrantur.Romse16 y8, «4.
Lapidibus,Plantis,Animalibufq; elucelcentium, CcLipfia; recufum fub forma 12.
plurima nova hucufqueper varia experimentare- 18. 'Diatribe de Crucibw Neapolitanis qua: ibi-
cluduntur. Romx primo in 4. dein Colonise:ul- dem,tum fupra veftes horainum.tum potiffimum
timoiterumRomx, pluribusau&a, 165*4. in f°'# fupralini fupelleâilem paulo poft ultimum Ve-
6. Lingtta xAigjpttaca reftituta qua Idiomatis fuviiincendiumcomparuerunc.Roms;i66i.in8.
primxvi JEsyptiorutiriPharaonicivetuftatetem- 19. Poljgraphia five Artificium linguarum,
porum pœnecollapfi.exabftrufisArabum monu- quo cum omnibus totius Mundi populis & lin-
mentisinftauratiocontinctur. Romae 164^. in 4. guis unufquifque liect non alia, quàm materna
7 An magna Lmw, & Vmbr* in duos Tomos lingua inihuftus correfpondere pofi'e demon-
divifa, quàLucis &Umbrx in univerfa Natura ftratur, cum multis aliis ad Steganogmphiatn
vires effedlufque, nova reconditorum fpecimi- Trithemianam pertinentibus arcanis. Roms
numexhibitione, ad variosrcrum ufus pandun- 1665. infolio.
tur. Roms 1646. in folio qua: nunc multiplici 10. 1 1Munâus Snbtcrrane\ts in quo univerfa:
novarum inventionum tugmento denuo prodiit Natura; majeftas, & divitiac, fummarerumvari-
àjanfonio Amftelod. 1671. in folio.
8. 9. Mnfurgia
foni
five Ars m*gn* Confoni & Dif-
qua Muficse Theoncae & Praclicx feien-
tia traditur:Confonique & Diflbni vires efteftuf-
que mirabiles in Natura, in omni poenè facultate
demonftrantur. Opus in duos Tomosdivifum.
RomjE 165-0. in folio..
22. Hifloria qua
etate,exponitur,abditorumqueefFeftuumcaufx
in totius Naturx ambitu eluccfccntes duobus
Tomis demonftrantur. Amftelod. i664.in folio.
Vita, Ge-
nealogia, & Locus Converfionis S. Euftachii,
necnonEcclelïa: jam in Urbc, in codem Con-
verfionis loco, Deiparx, &S. EuftachioàCon-
t o. Obelifctu Pampbilim,inforo Agonoli (vulgo ftantino Magno dedicatx origo deferibitur.c
Piaz,z.a Navona) ereftus in quo Veterum The- Roma: 166 j. in 4.
ologia Hieroglyphicisinvolutafymbolis è tene- 23. Arithmologi*,fwede occultis Numerorum
bris in lucem afleritur. Romx iéyo. in fol. myiteriis qua origo, antiquiras & fabrica Nu-
OcdipHt z/£gjptiacm, in quatuor Tomos divifus, merorum exponitur, eorumque abditse proprie-
quorum tates demooftrantur, & fontes fupedhtionum
1 1 Primtu dicitur Templum Ifiacum quo ad hoctempore currentium aperiumur, &acriter
originis,progreffus,durationis, ^Égyptiacœ fapi- confutantur. Romx i66y. in 4.
entix ac Hieroglyphicaî inftitutioms notitiam 14. China monumcntis qua facris, qua pro-
portse referantur. Romx 1 6fz. in folio. fanis, inqua de admirandis Arris&Naturxin
îz. Stcandtu, dicitur GjmnaJÏHmts£gjpli<tcum, tripîiciejusRegnofpecT:acuIis,a!iarumquercrurn
quo vcterum Hebrxorum, exterorumque Ori- memorabilium, tumdcChina,tumdeTartaria,
cntalium reconditafapientia temporuminjuria vicinaque India enarrationibusfufè agitur.Opus
perdita,percontcxcutnSacraajm Sculpturarum obincognitarumhucurquererumnovitatem, ra-
demonftrata initauratur. Romx 1 6)3. in folio. mmSc curiofum. Aniltelodami 1666. in folio,
13. Tertiut, Variarum Artiumveteribus^E- lingua Latina, GallicaSc Bclgica editum.
gyptiisufitatarumClafles continet,8c funt Arith- 2f. OiW//tie^£^/>/Mf«prxteritoannointraru-
metica, Geometria, Mufica,Aftrologia, Mecha- dera Templi Minervx effolïi Interprctatio Hie-
nica, Alchimia,Magia, Theologia^Egyptiaca, roglyphica,novamethodi)tradita.Romx 1666.
unàcum Hieroglyphicis exhibita. in folio, £îObelifcus Alexandrinusdicitur.
14. Quanta, dicitur Theatrum Hierogly- 16. MaaneUtum Nature rtgnttm, fivede triplici
phicum,SccontinctObeliicorum,cxteiorumque Magnctc>Romx1666.jcculumAraftclod.iniz.
27. Art
 K.IRCHEH.IANA OrP E R. A.
hve Ars magnafcitndi, i prWemtranflata, & Hieroglyphicorum,quibus
*11
17. An Combm/itoria
qua Ars Lulliana reftituitur, & ad otnnes Artes, inlcnbitur, fymbolcruminterpretationem
& Scientiasfacilimcthoiio addifeendas,nec non tinçt. Amftelodamiapudjanfonium167^. con-
de qtiocumqueargtimentopropofito,di1èurrenùi
porta aperitur. Amflelodami 1671. 11 Tom. <-
in folio. Opéra jam prœh parata fequuntur.
1
28. Luttant Prifittm #
quo cjus'origo; fitus,
ratura urbes montes, lacus, monumenrave-
terum xquo cum pfaecedenti paflli curiofe de- 37. Turris Babel Tomm II & III Adat poly-
fcribuntiir.' Amftelodami 1 671. in folio. glojfm intitulait* five Confufio linguarum, in
29- Archetjpon Pohticum ex numifmate extra- ordinem redaâa,quo omnium linguarumarque
élum & dicitur, SplendordomusJoannise,
qux j idiomatum totius Orbis Terrarum difparatiflima
eft una ex perilluftribus 8c antiquiffimis Hilpa- ] gênera, 8c fpecies ad 72 linguas novo aufu âtque
nise familiis, 1672. inf. i niethodo, multorum annorum itudio&labore
30. ArcaNoë, qua archite&ura & fabrica collefta orbi literario exponuntur.
Arcœexponituring. libros diftinéta, êcresante 38. MttfeiColkgn Romani, à P. Ath. Kirchero
Diluvium, in Diluvio, & poft Diluvium peraâras inftituti, delcriptio exaéliflinia per Georgium
curiofis quasftionibus exponit. Amftelodami de Sepibus Valefium Mathematicum & Au-
i67j.înfol. thoris in machinisconficiehdis,executoremper-
31. Tomus I.Turris Babel opus in quatuor li- acla.i 67 y.
bros digeftum, quo ftructuraTurris, necnôn 39. An Analogie» quœ de quovis propofito
alixprodigiofarum fabricarum monumcntàex- themate, per rerum naturalium analogifmos
ponumur. Amftelod. i6j f. infolio.fub pra;Io. j five fymbolicos conceptus, tum expeditè fcri-
32. PhoKttrgittNovet, qua per prodigiofosfo- I bendi," tum amplè dicendi materia fubminiftra-
norum efFe6tûs, & proprietates nec non per tur. Amftelod. in fol.
machinas ionoani matas, reciprococorrelponfu, 40. /w/fc*r«yc»»*,quoHetruriaîtumprifcaî,
dequacunquereocculta, manifefta, tuminter tum temporeReip. Rom. tùmpofterae origo,
domefticos parietes.tum foris in diflitis regionum fitus, natura, politica,cataftrophae,monumenta
locis,(ërmocinatioinltitui poteft. Campidonx facra profana, nec non nature admiranda,tri-
1675. in folio. I plici ratiocinio politico-phyfico-geographico
33. Phyfiologia Kircheriana multiplici innume- defcribuntur.fic explanarilur. Amftelod. in folio,

ta,quam ex vaftis Ath. Kircheri operibus fumma

fide, & fludio colleftam in unum Tomum con-
j cipum elaborata..
rabiliumexperimentorum varietate comproba- j 41. Geomctriapraftica-combindta,inu{\imPrin-

42. Art Vtttrum tAîgjftiarum Hierogljphica,

traxitjoannes StephanusKeftlerus Alfata, 1 674. Njua Sacerdotum prifcorum in Obelifcorum fia-
34. OrgauHm Mathematicum ad disciplinas ma- tuarum, aliorumque monumentorumhierogly-
thematicas facili methodo addifeendas in ufum phicisfymbolisdilponendis,ordinandis, & fin-
Principumprimo adinventum,&deinde àP.Ga- gula cum fingulis combinandis,ratio,modus, &
fpare Scotto integro Tomo eruditèdefcriptum, methodus. à nemine,qnod feiam, hucufqueten-
& demonftratum. Norimbergae apudEnteros, tataartificio verè & genuinèexponitur,& Hie-
1670. roglyphica fapientia tandem reftituta jure dici
3 Pantometrum Kinherianum ad ufum Prin-
y. poteft.-
cipum primo ab Authore inventum & à P. 43. *s4bhenaali, Ç\VGAvke»n*Tomm\cpi!x.
Gafpare Scotto, integro Tomo explicatum & Canon dicitur de medicamentisfimpliciummi-
demontlratum. neralium, plantarum, frucluum gummium,
36. Sphynx Myftagoga five Diatribe de Mumia animaliumque &c. ex Hebr. Arabic. ling.
hieroglyphicata ex ^Bgypto m Galliam non ita tranflatus.

Nota ad LeSiorem.
Quicunque hac Opérahaâxnus impreflà defideraverit is ea à Dom. joanue Janffonio k Waesbcrge,
Bibliopola: Arnftelaedamenfi & Imprefibri KircbcnanontmOptrum obtinerepoterit.