Φίλη μαθήτρια – φίλε μαθητή

ΔÔ ‚È‚Ï›Ô ·ÔÙÂÏ› ‚Ô‹ıËÌ· ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘ πÛÙÔڛ˜ ÁÈ·

ÙËÓ ∞′ °˘ÌÓ·Û›Ô˘. ∏ Û˘ÁÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ‚ÔËı‹Ì·ÙÔ˜ ¤ÁÈÓ ÌÂ
ÁÓÒÌÔÓ· ÙÔ˘˜ ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ Ô˘
‰È·Ù›ıÂÙ·È ÁÈ· ÙË ‰È‰·Ûηϛ· ÙÔ˘.
∫¿ı ÂÓfiÙËÙ· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ:
ñ Û˘ÓÔÙÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·Û‹ Ù˘
ñ ÂÚÈÏËÙÈ΋ ·fi‰ÔÛË
ñ ÂÚÌËÓ›· ϤÍÂˆÓ ‹ ÊÚ¿ÛÂˆÓ Ô˘ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ÚÔηϤÛÔ˘Ó ‰˘ÛÎÔϛ˜
ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘
ñ Ú·ÁÌ·ÙÔÏÔÁÈο ÛÙÔȯ›·
ñ ÂÚÌËÓ¢ÙÈÎfi˜ Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜ (ÛËÌÂÈÒÓÔ˘Ì ˆ˜ Ô Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜ ηχÙÂÈ Î·È
ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Û ÔÚÈṲ̂ӷ Û¯fiÏÈ· ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ‚È‚Ï›Ô˘)
ñ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙÔ˘ ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘ ˆ˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ Î·È ˆ˜ ·ÊËÁËÙ‹
ñ ËıÔÁÚ¿ÊËÛË ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ ÚÔÛÒˆÓ
ñ ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÛÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Î·È ÙȘ ‰È·ıÂÌ·ÙÈΤ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡
‚È‚Ï›Ô˘
ñ Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈΤ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ, Û ÔÚÈṲ̂Ó˜ ·fi ÙȘ Ôԛ˜ Á›ÓÂÙ·È Î·È
Û˘Û¯ÂÙÈÛÌfi˜ Ì ·Ú¿ÏÏËÏ· ΛÌÂÓ·.
∂›Û˘ ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È Î¿ÔÈ· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘. ™ÙȘ Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈΤ˜
ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Î·È ÛÙ· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ¤¯ÂÈ ·ÍÈÔÔÈËı› Î·È Û¯ÂÙÈÎfi ˘ÏÈ-
Îfi ·fi ÙÔ μÈ‚Ï›Ô ÙÔ˘ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡. √È ··ÓÙ‹ÛÂȘ Î·È ÙˆÓ ‰‡Ô ‰›ÓÔÓÙ·È
ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ‚È‚Ï›Ô˘.

£ÂÒÓË ¡ÙÚ›ÓÈ·
 ¶∂ƒπ∂Ã√ª∂¡∞

∂π™∞°ø°∏ ......................................................................................................................................9

μπμ§π√ ¶ƒøΔ√
∂ÓfiÙËÙ· 1Ë: ¶ÚÔÔ›ÌÈÔ (I 1-5, 6) .........................................................................................25
∂ÓfiÙËÙ· 2Ë: ∫ÚÔ›ÛÔ˜ Î·È ™fiÏˆÓ (I 29-33)........................................................................43
1Ô ∫ÚÈÙ‹ÚÈÔ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘......................................................................................................60
∏ ÓÔ˘‚¤Ï· ÙÔ˘ Õ‰Ú·ÛÙÔ˘ (I 34-45) ..............................................................................62
∂ÓfiÙËÙ· 3Ë: ∫ÚÔ›ÛÔ˜ Î·È ∫‡ÚÔ˜ (I 86-91) ........................................................................71

μπμ§π√ ¢∂ÀΔ∂ƒ√
∂ÓfiÙËÙ· 4Ë: ∏ ¯ÒÚ· Î·È Ô ¡Â›ÏÔ˜ (II 3-5, 12, 19-22)......................................................91
∂ÓfiÙËÙ· 5Ë: «£ˆÌ¿ÛÈ·» Î·È ÓfiÌÔÈ ÙˆÓ ∞ÈÁ˘Ù›ˆÓ
(II 35-37, 42, 50, 65, 68, 84, 86, 99)..............................................................................103
∂ÓfiÙËÙ· 6Ë: ªÓËÌ›· Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ (II 124-125, 148)...................................................114

μπμ§π√ ΔƒπΔ√
∂ÓfiÙËÙ· 7Ë: ΔÔ ‰·¯Ù˘Ï›‰È ÙÔ˘ ¶ÔÏ˘ÎÚ¿ÙË (III 39-44)...................................................127
2Ô ∫ÚÈÙ‹ÚÈÔ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘....................................................................................................144
∂ÓfiÙËÙ· 8Ë: ¶ÔÏÈÙ‡̷ٷ (III 80-83) ..............................................................................146

μπμ§π√ Δ∂Δ∞ƒΔ√
∂ÓfiÙËÙ· 9Ë: (·) √ ¯¿ÚÙ˘ ÙÔ˘ ∂ηٷ›Ô˘ (IV 36) – √ ÚÒÙÔ˜ ÂÚ›ÏÔ˘˜
Ù˘ ∞ÊÚÈ΋˜ (IV 42) .....................................................................................................159

μπμ§π√ ¶∂ª¶Δ√
∂ÓfiÙËÙ· 9Ë: (‚) ∏ ηٷÁˆÁ‹ ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ – ∏ πˆÓÈ΋ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË....................161

μπμ§π√ ∂∫Δ√
∂ÓfiÙËÙ· 10Ë: ¶ÚÈÓ ·fi ÙË Ì¿¯Ë ÙÔ˘ ª·Ú·ıÒÓ· (VI 103, 105-107)............................165
∂ÓfiÙËÙ· 11Ë: ∏ Ì¿¯Ë ÙÔ˘ ª·Ú·ıÒÓ· (VI 109-114, 117, 120)......................................173

μπμ§π√ ∂μ¢√ª√
∂ÓfiÙËÙ· 12Ë: ¢È¿ÏÔÁÔ˜ •¤ÚÍË-¢ËÌ¿Ú·ÙÔ˘ (VII 101-104, 105)....................................191
 3Ô ∫ÚÈÙ‹ÚÈÔ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘....................................................................................................208
∂ÓfiÙËÙ· 13Ë: ∏ Ì¿¯Ë ÙˆÓ £ÂÚÌÔ˘ÏÒÓ
(VII 206, 208, 209-213, 215, 219, 223-226, 228, 238) .................................................210
4o ∫ÚÈÙ‹ÚÈÔ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘....................................................................................................236

μπμ§π√ √°¢√√
∂ÓfiÙËÙ· 14Ë: ¶ÚÈÓ ·fi ÙË Ó·˘Ì·¯›· (VIII 51, 53-55, 59-60, 79) .................................239
∂ÓfiÙËÙ· 15Ë: ∏ Ó·˘Ì·¯›· Ù˘ ™·Ï·Ì›Ó·˜ (VIII 83-84, 86-89, 98-99)..........................257
5Ô ∫ÚÈÙ‹ÚÈÔ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛ˘....................................................................................................272
∂ÓfiÙËÙ· 16Ë: ªÂÙ¿ ÙË Ó·˘Ì·¯›· – ΔÔ ÊÚfiÓËÌ· ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ
(VIII 121, 123-125, 143-144) ........................................................................................274

μπμ§π√ ∂¡∞Δ√
∂ÓfiÙËÙ· 17Ë: ∏ Ì¿¯Ë ÙˆÓ ¶Ï·Ù·ÈÒÓ – ΔÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ Ιστορης
(IX 61-64, 80-81) ...........................................................................................................289

∞¶∞¡Δ∏™∂π™ ............................................................................................................................309
 ∂π™∞°ø°∏

BIOΣ KAI EPΓO TOY HPOΔOTOY

1. ¶fiÙÂ Î·È Ô‡ ÁÂÓÓ‹ıËÎÂ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜; TÈ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ÁÈ· ÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ ÙÔ˘;
O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÁÂÓÓ‹ıËΠÁ‡Úˆ ÛÙÔ 485/484 .X. ÛÙËÓ AÏÈηÚÓ·ÛÛfi, ‰ˆÚÈ΋ ·ÔÈΛ·
ÛÙ· N.¢. ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ MÈÎÚ¿˜ AÛ›·˜, ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘ ÔÓÔÌ·˙fiÙ·Ó K·Ú›·, ·¤Ó·-
ÓÙÈ ·fi ÙËÓ Kˆ. OÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ Ù˘ AÏÈηÚÓ·ÛÛÔ‡ ›¯·Ó ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ÔÏϤ˜ Û¯¤ÛÂȘ ÌÂ
ÙÔ˘˜ ÓÙfiÈÔ˘˜ K¿Ú˜. H ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ ·Ó‹Î ÛÙȘ «ÂÈÊ·Ó›˜» ÔÈÎÔÁ¤-
ÓÂȘ Ù˘ fiÏ˘. TÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘, §‡ÍÔ˜, Î·È ÙÔ˘ ı›Ԣ ÙÔ˘, ¶·Ó‡·Û˘,
‰Â›¯ÓÔ˘Ó Î·ÚÈ΋ ηٷÁˆÁ‹, ÂÓÒ ÙÔ fiÓÔÌ· Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜ ÙÔ˘, ¢Ú˘Ò, Î·È ÙÔ˘ ·‰ÂÚÊÔ‡
ÙÔ˘, £Âfi‰ˆÚÔ˜, ÂÏÏËÓÈ΋. TÔ ÁÓˆÛÙfiÙÂÚÔ ÚfiÛˆÔ Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿˜ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó Ô ı›-
Ô˜ ÙÔ˘ ¶·Ó‡·Û˘, ÂÈÎfi˜ ÔÈËÙ‹˜ Î·È ¯ÚËÛÌÔÏfiÁÔ˜ («ÙÂÚ·ÙÔÏfiÁÔ˜»).

2. ¶fiÙÂ Î·È ÁÈ· ÔÈÔÓ ÏfiÁÔ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ Î·Ù¤Ê˘Á ÛÙË ™¿ÌÔ; ¶fiÛÔ Î·ÈÚfi ·Ú¤ÌÂÈ-
Ó ÂΛ;

§›ÁÔ ÚÈÓ Ù· ›ÎÔÛÈ ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ Î·Ù¤Ê˘Á ÛÙË ™¿ÌÔ. EΛÓË ÙËÓ ÂÔ¯‹
ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÛÙËÓ AÏÈηÚÓ·ÛÛfi ›¯Â Ô ÓÙfiÈÔ˜ Ù‡Ú·ÓÓÔ˜ §‡Á‰·Ì˘, ÂÁÁÔÓfi˜ Ù˘ ‚·-
Û›ÏÈÛÛ·˜ AÚÙÂÌÈÛ›·˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ‹Ù·Ó ¿ÓıÚˆÔ˜ ÙÔ˘ ¶¤ÚÛË ‚·ÛÈÏÈ¿ Î·È ˘ÔÙÂÏ‹˜
ÙÔ˘. O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÏÔÈfiÓ ·Ó·ÁοÛÙËΠӷ ÂÁηٷÏ›„ÂÈ ÙËÓ AÏÈηÚÓ·ÛÛfi ÁÈ· Ó·
Ûˆı› Î·È Ó· ‚ÚÂÈ Î·Ù·Ê‡ÁÈÔ ÛÙË ™¿ÌÔ ÌÂÙ¿ ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘ ı›Ԣ ÙÔ˘ ¶·Ó‡·ÛË
Û ÂͤÁÂÚÛË, ÛÙËÓ ÔÔ›· Î·È ÛÎÔÙÒıËÎÂ. O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ¤ÌÂÈÓ ÛÙË ™¿ÌÔ Ì¿ÏÏÔÓ Ì¤-
¯ÚÈ ÙÔ 455/454 .X., ÔfiÙÂ Î·È Â¤ÛÙÚ„ ÁÈ· Ï›ÁÔ ÛÙËÓ AÏÈηÚÓ·ÛÛfi, fiÙ·Ó È· Ë
Ù˘Ú·ÓÓ›· ›¯Â ηٷÚÁËı›.

3. ¶fiÙ ‹ÚıÂ Î·È ÂÁηٷÛÙ¿ıËΠÛÙËÓ Aı‹Ó· Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜;

O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÂÁηٷÛÙ¿ıËΠÛÙËÓ Aı‹Ó· Á‡Úˆ ÛÙË ‰ÂηÂÙ›· 440/450 .X. Afi ‰Ò

11
¤Ê˘Á ÙÔ 444 .X. Ì·˙› Ì ÙÔÓ ÛÔÊÈÛÙ‹ ¶ÚˆÙ·ÁfiÚ· ÁÈ· Ó· ¿ÚÂÈ Ì¤ÚÔ˜ ÛÙËÓ ›‰Ú˘ÛË
Ù˘ ·ÔÈΛ·˜ ÙˆÓ £Ô˘Ú›ˆÓ ÛÙËÓ K¿Ùˆ IÙ·Ï›·.

4. TÈ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ÁÈ· ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘;

°È· ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰È¿ÊÔÚ˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ: Ë Ì›· ·Ó·Ê¤ÚÂÈ fiÙÈ
¤˙ËÛ ˆ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ (ÛÙ· Ù¤ÏË ÂÚ›Ô˘ Ù˘ ‰ÂηÂÙ›·˜ 430-420 .X.)
ÛÙÔ˘˜ £Ô˘Ú›Ô˘˜ ÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜ ÙËÓ Ιστορην ÙÔ˘, ÂÓÒ Û‡Ìʈӷ Ì ¿ÏÏË ·Ú¿‰ÔÛË
Â¤ÛÙÚ„ ÛÙËÓ Aı‹Ó·, fiÔ˘ Î·È ¤ı·ÓÂ. MÈ· ¿ÏÏË ÂΉԯ‹ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ˆ˜ ¤-
ı·Ó ÛÙË M·Î‰ÔÓ›· ‰ÂÓ Ê·›ÓÂÙ·È Èı·Ó‹.

ΤΑ ΤΑΞΙΔΙΑ

5. TÈ ÁÓˆÚ›˙ÂÙ ÁÈ· Ù· Ù·Í›‰È· Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛÂ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜;

O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÈÔ ÔÏ˘Ù·ÍȉÂ̤ÓÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜, η-
ıÒ˜ ÂÈÛΤÊıËΠfiÏÔ Û¯Â‰fiÓ ÙÔÓ ÁÓˆÛÙfi (ÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜) ÎfiÛÌÔ ÂΛӢ Ù˘ ÂÔ-
¯‹˜. ¢ÂÓ ÌÔÚԇ̠fï˜ Ó· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì Ì ·ÎÚ›‚ÂÈ· Ô‡ ‹ÁÂ Î·È fiÙÂ. Afi ÙÔ ¤Ú-
ÁÔ ÙÔ˘ ¤¯Ô˘Ì ÏËÚÔÊÔڛ˜ fiÙÈ Ù·Í›‰Â„Â:
– ÛÙÔÓ E‡ÍÂÈÓÔ ¶fiÓÙÔ, ÛÙËÓ KÔϯ›‰·, ÛÙËÓ OÏ‚›· (ÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ O‰ËÛÛfi), ÛÙËÓ
KÚÈÌ·›· Î·È ÛÙËÓ A˙ÔÊÈ΋ ı¿Ï·ÛÛ· – ›Ûˆ˜ ÛÙ· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ £Ú¿Î˘ Î·È Ù˘
M·Î‰ÔÓ›·˜Ø
– ÛÙËÓ ¶ÂÚÛ›·, ÛÙËÓ EÁÁ‡˜ Î·È M¤ÛË AÓ·ÙÔÏ‹ Î·È ÛÙËÓ A›Á˘ÙÔ.
– ÛÙËÓ K¿Ùˆ IÙ·Ï›·, ÛÙË ™ÈÎÂÏ›· Î·È ÛÙËÓ K˘ÚËÓ·˚΋.
E›Û˘ ÂÈÛΤÊÙËΠÙËÓ Aı‹Ó·, ÛÙ·ıÌfi ÛÙ· Ù·Í›‰È· ÙÔ˘, fiÔ˘ Î·È ·Ú¤ÌÂÈÓ ÁÈ·
οÔÈÔ ‰È¿ÛÙËÌ·, Î·È ¿ÏϘ fiÏÂȘ Ù˘ ÌËÙÚÔÔÏÈÙÈ΋˜ EÏÏ¿‰·˜.

(~464-455/454 .X.) (450-440 .X.)

AÏÈηÚÓ·ÛÛfi˜ → ™¿ÌÔ˜ → AÏÈηÚÓ·ÛÛfi˜ → Aı‹Ó· → £Ô‡ÚÈÔÈ
(485/484) (K¿Ùˆ
(455/454 .X.) IÙ·Ï›·˜)
ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÂÈÛÙÚÔÊ‹ (444 .X.,
ÛÙËÓ AÏÈηÚÓ·ÛÛfi ‹ Èı·Ófiٷٷ
Ï›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ· Ì ˆ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘
ÙËÓ ÂÁηٿÛÙ·Û‹ ÙÔ˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘
ÛÙËÓ Aı‹Ó· ·Ú¯›˙Ô˘Ó 430-420 .X.)
Ù· Ù·Í›‰È· ÙÔ˘.

12 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
 EΠOXH – ΠEPIBAΛΛON – EΠIΔPAΣEIΣ

6. TÈ ÁÓˆÚ›˙ÂÙ ÁÈ· ÙËÓ ÂÔ¯‹ fiÔ˘ ÁÂÓÓ‹ıËÎÂ Î·È ÌÂÁ¿ÏˆÛÂ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜;

ŸÙ·Ó ÁÂÓÓ‹ıËΠÛÙËÓ AÏÈηÚÓ·ÛÛfi Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ‰ÂÓ Â›¯Â ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ ·ÎfiÌ· Ë Û‡-
ÁÎÚÔ˘ÛË EÏÏ‹ÓˆÓ-¶ÂÚÛÒÓ ÛÙËÓ ÔÔ›· ‹Ú ̤ÚÔ˜ Î·È Ë ‚·Û›ÏÈÛÛ· Ù˘ AÏÈηÚÓ·Û-
ÛÔ‡, Ë AÚÙÂÌÈÛ›·, Ë ÔÔ›· Û˘ÌÌÂÙ›¯Â Ì ٷ ÏÔ›· Ù˘ ÛÙË Ó·˘Ì·¯›· Ù˘ ™·Ï·Ì›Ó·˜,
ÛÙÔ Ï¢Úfi ÙÔ˘ •¤ÚÍË. TËÓ AÚÙÂÌÈÛ›· ‰È·‰¤¯ÙËΠÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ô ÂÁÁÔÓfi˜ Ù˘ §‡-
Á‰·Ì˘, Ô˘ ΢‚¤ÚÓËÛ ˆ˜ Ù‡Ú·ÓÓÔ˜ Î·È Ô˘ ÂÍ·ÈÙ›·˜ ÙÔ˘ ÛÎÔÙÒıËÎÂ Ô ı›Ԙ ÙÔ˘
HÚÔ‰fiÙÔ˘ ¶·Ó‡·Û˘, ÂÓÒ Ô ›‰ÈÔ˜ Î·Ù¤Ê˘Á ÛÙË ™¿ÌÔ ÁÈ· Ó· Ûˆı›. ŒÙÛÈ ·fi ÓˆÚ›˜
Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ¤Ì·ı ÙËÓ ·Í›· Ù˘ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ Î·È ¤ÓȈÛ ÙÔ ‚¿ÚÔ˜ Ù˘ Ù˘Ú·ÓÓ›·˜.

7. ¶ÔȘ ÂȉڿÛÂȘ (ÔÓÔÌ·ÛÙÈο) ηıÔÚÈÛÙÈΤ˜ ÁÈ· ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÚÔÛˆ-

ÈÎfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ‰¤¯ÙËÎÂ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜;
OÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ ›¯·Ó ηıÔÚÈÛÙÈ΋ Â›‰Ú·ÛË ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfi-
ÙËÙ·˜ Î·È ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ ›ӷÈ:
– O ı›Ԙ ÙÔ˘ ¶·Ó‡·Û˘, ÂÈÎfi˜ ÔÈËÙ‹˜ Î·È ¯ÚËÛÌÔÏfiÁÔ˜, Ô˘ ÂËÚ¤·Û ηıÔÚÈ-
ÛÙÈο ÙË ÌfiÚʈÛË Î·È ÙȘ ÔÏÈÙÈΤ˜ ȉ¤Â˜ ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡.
– H Â·Ê‹ Ì ÙÔ ÈˆÓÈÎfi Ó‡̷ ·Ú¯Èο ÛÙË ÁÂÓ¤ÙÂÈÚ¿ ÙÔ˘ ÙËÓ AÏÈηÚÓ·ÛÛfi ÎÈ ·Ú-
ÁfiÙÂÚ· ÛÙË ™¿ÌÔ, fiÔ˘ Û˘ÌÏËÚÒıËÎÂ Ë ÈˆÓÈ΋ ÙÔ˘ ·È‰Â›·.
– T· Ù·Í›‰È· ÙÔ˘ Ô˘ ÙÔÓ ÏÔ‡ÙÈÛ·Ó Û ÁÓÒÛÂȘ Î·È ÂÌÂÈÚ›·, ÂÓÒ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ÙÔ˘
ÚfiÛÊÂÚ·Ó ˘ÏÈÎfi ÁÈ· ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘.
– H Â›ÛÎÂ„Ë Î·È Ë ·Ú·ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ÁÈ· οÔÈÔ ‰È¿ÛÙËÌ· ÛÙËÓ Aı‹Ó·, Û ÌÈ· ÂÔ¯‹
fiÔ˘ Ë fiÏË ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙÔÓ ¯Ú˘Ûfi ·ÈÒÓ· Ù˘ Î·È ‹Ù·Ó ÙÔ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi ΤÓÙÚÔ Ù˘
EÏÏ¿‰·˜.

8. ¶ÔÈ· Â›‰Ú·ÛË ¿ÛÎËÛ ÛÙÔÓ Ó·Úfi HÚfi‰ÔÙÔ Ô ı›Ԙ ÙÔ˘ ¶·Ó‡·Û˘;

O ı›Ԙ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ ¶·Ó‡·Û˘ ‹Ù·Ó ÂÈÎfi˜ ÔÈËÙ‹˜ Î·È «ÙÂÚ·ÙÔÏfiÁÔ˜», ‰ËÏ·‰‹
¯ÚËÛÌÔÏfiÁÔ˜, Ì¿ÓÙ˘, Î·È ÂËÚ¤·Û ηıÔÚÈÛÙÈο ÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfi ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË ÌfiÚʈۋ
ÙÔ˘ Î·È ÙȘ ÔÏÈÙÈΤ˜ ÙÔ˘ ȉ¤Â˜. ŒÙÛÈ, Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜, fiˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘, ÁÓˆ-
Ú›˙ÂÈ Ôχ ηϿ Ù· ÔÌËÚÈο ¤Ë Î·È Â›Ó·È Ê·ÓÂÚ‹ Ë ¿ÚÈÛÙË ÁÓÒÛË Ù˘ ÂÈ΋˜ Ô›Ë-
Û˘, ‰›ÓÂÈ È‰È·›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· ÛÙÔÓ Ì˘ıÈÎfi ‹Úˆ· HÚ·ÎÏ‹ Î·È ÛÙÔ˘˜ ·ÔÁfiÓÔ˘˜ ÙÔ˘ (Ô
¶·Ó‡·Û˘ ›¯Â ÁÚ¿„ÂÈ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ¿ÏÏ· Î·È ¤Ó· ¤ÚÁÔ ÁÈ· ÙÔÓ HÚ·ÎÏ‹) Î·È ‰Â›¯ÓÂÈ
ÌÂÁ¿ÏÔ Û‚·ÛÌfi ÛÙÔ˘˜ ¯ÚËÛÌÔ‡˜, ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Û˘¯Ó¿ ·Ú·ı¤ÙÂÈ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘. O
ı›Ԙ ÙÔ˘ Â›Û˘, Ô ÔÔ›Ô˜ Û˘ÌÌÂÙ›¯Â Î·È ÛÎÔÙÒıËΠ۠ÂͤÁÂÚÛË Î·Ù¿ ÙÔ˘ Ù˘Ú¿Ó-
ÓÔ˘ §‡Á‰·ÌË, Ú¤ÂÈ Ó· ÂËÚ¤·Û ÙÔÓ HÚfi‰ÔÙÔ Î·È ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ
ÙÔ˘ ı¤ÛÂˆÓ Î·Ù¿ Ù˘ Ù˘Ú·ÓÓ›·˜ Î·È ÛÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Ù˘ ·Í›·˜ Ù˘ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜.

13
9. ¶Ò˜ ‹Úı Û Â·Ê‹ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ Ì ÙÔ ÈˆÓÈÎfi Ó‡̷ Î·È Ò˜ ·˘Ùfi ÂËÚ¤·ÛÂ
ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘;
O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ‹Úı ·Ú¯Èο Û Â·Ê‹ Ì ÙÔ ÈˆÓÈÎfi Ó‡̷ ÛÙË ÁÂÓ¤ÙÂÈÚ¿ ÙÔ˘ ÙËÓ AÏÈ-
ηÚÓ·ÛÛfi, Ë ÔÔ›· ÌÔÚ› Ó· ‹Ù·Ó ‰ˆÚÈ΋ ·ÔÈΛ·, fï˜ ·Ó‹Î ÛÙË ÛÊ·›Ú· ÂÈÚ-
ÚÔ‹˜ Ù˘ IˆÓ›·˜. H ȈÓÈ΋ ÙÔ˘ ·È‰Â›·, Ô˘ Â›Ó·È ÂÌÊ·Ó‹˜ ÛÙË ÁÓÒÛË Ù˘ ȈÓÈ΋˜
‰È·Ï¤ÎÙÔ˘, ÛÙÔÓ ÔÚıÔÏÔÁÈÛÌfi Î·È ÛÙÔÓ ÂÌÂÈÚÈÛÌfi ÙÔ˘, Û˘ÌÏËÚÒıËÎÂ Î·È Â‰Ú·ÈÒ-
ıËΠηٿ ÙËÓ ·Ú·ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ÛÙË ™¿ÌÔ, fiÔ˘ ‹Úı Û ÛÙÂÓfiÙÂÚË Â·Ê‹ Ì ÙÔ ÈˆÓÈ-
Îfi Ó‡̷. EΛ Â›Û˘ ηÏÏÈÂÚÁ‹ıËÎÂ Ë ·Á¿Ë ÙÔ˘ ÁÈ· Ù· Ù·Í›‰È· Î·È Ô͇ÓıËΠÙÔ
ÊÈÏÔÂÚ›ÂÚÁÔ Ó‡̷ ÙÔ˘. O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÂÓÙ˘ˆÛÈ¿ÛÙËΠ̿ÏÈÛÙ· ·fi Ù· ÌÂÁ¿Ï·
¤ÚÁ· Ì ٷ ÔÔ›· ›¯Â ÎÔÛÌ‹ÛÂÈ ÙË ™¿ÌÔ Ô Ù‡Ú·ÓÓÔ˜ ¶ÔÏ˘ÎÚ¿Ù˘ Î·È ·Ú·ÙËÚÒ-
ÓÙ·˜ Ù· ¤Ì·ı ӷ ÚÔÛ¤¯ÂÈ ÙȘ ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ, Ó· ÛËÌÂÈÒÓÂÈ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ, Ó· ÂÚÈÁÚ¿-
ÊÂÈ ÌÂ ·ÎÚ›‚ÂÈ·.

10. ¶Ò˜ ÂËÚ¤·Û·Ó Ù· Ù·Í›‰È· ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ HÚÔ‰fi-

ÙÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘;
O HÚfi‰ÔÙÔ˜, fiˆ˜ Ô ›‰ÈÔ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘, ÛÙÚ¿ÊËΠÛÙ· Ù·Í›‰È· ıˆڛ˘
ε νεκεν, ‰ËÏ·‰‹ ÁÈ· ÌfiÚʈÛË. K·È Ú¿ÁÌ·ÙÈ Ì¤Û· ·fi Ù· Ù·Í›‰È· ÙÔ˘ ηٿÊÂÚ ӷ
ÏÔ˘Ù›ÛÂÈ Û ÁÓÒÛÂȘ Î·È ÂÌÂÈÚ›·. °ÓÒÚÈÛ ÙfiÔ˘˜ Î·È Ï·Ô‡˜, ı·˘Ì·ÛÙ¿ ÌÓËÌ›·,
‹ıË Î·È ¤ıÈÌ· ·Ú¿‰ÔÍ·. M ÙËÓ ÂÚȤÚÁÂÈ· Ô˘ ÙÔÓ ‰È¤ÎÚÈÓ ڈÙÔ‡ÛÂ Û˘Ó¯Ҙ
ÁÈ· ηıÂÙ› Ô˘ ÙÔ˘ ¤Î·Ó ÂÓÙ‡ˆÛË, ÌÂÙÚÔ‡Û ÙȘ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ÔÈÎÔ‰ÔÌËÌ¿ÙˆÓ
Î·È ÎÚ·ÙÔ‡Û ÛËÌÂÈÒÛÂȘ. ŒÙÛÈ ·¤ÎÙËÛ ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ÂÌÂÈÚ›· Î·È Û˘ÁΤÓÙÚˆÛ Ô-
χÙÈÌÔ ˘ÏÈÎfi, Ô˘ Ì·˜ ÙÔ ·Ú¤‰ˆÛ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘.

11. ¶ÔȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈ˙Â Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÛÙ· Ù·Í›‰È· ÙÔ˘;

°ÂÓÈο ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË Ù· Ù·Í›‰È· ‹Ù·Ó ‰‡ÛÎÔÏ·. EÈϤÔÓ Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ‰ÂÓ ÂÍ·-
ÛÊ¿ÏÈ˙ ¿ÓÙ· ÙËÓ ¿‰ÂÈ· Ó· ÂÈÛÎÂÊÙ› fiÔÈ· ̤ÚË ‹ıÂÏ Û ÌÈ· ¯ÒÚ· Î·È ‰ÂÓ ÁÓÒ-
ÚÈ˙ ͤÓ˜ ÁÏÒÛÛ˜, ÔfiÙ ‹Ù·Ó ·Ó·ÁηṲ̂ÓÔ˜ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ‰ÈÂÚÌËÓ¤·.

12. ¶ÔÈ· Â›‰Ú·ÛË ¿ÛÎËÛ ÛÙÔÓ HÚfi‰ÔÙÔ Ë ·Ú·ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ÛÙËÓ Aı‹Ó·;
I‰È·›ÙÂÚ· ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈ΋ ‹Ù·Ó Ë Â›‰Ú·ÛË Ô˘ ¿ÛÎËÛ ÛÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfi Ë Aı‹Ó· Ù˘
ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹. H fiÏË ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÙfiÙ ÛÙÔÓ ¯Ú˘Ûfi ·ÈÒÓ· Ù˘ Î·È ‹Ù·Ó ΤÓÙÚÔ
ÌÂÁ¿Ï˘ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ ΛÓËÛ˘, ÌËÙÚfiÔÏË ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡, Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi Û¯ÔÏÂ›Ô Ù˘
EÏÏ¿‰·˜. EΛ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ Û˘ÌÏ‹ÚˆÛ ÙË ÌfiÚʈۋ ÙÔ˘ Î·È ÁÓˆÚ›ÛÙËΠ̠¤Íԯ˜
ÓÂ˘Ì·ÙÈΤ˜ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ˜.
AÓ¤Ù˘Í Â›Û˘ ÊÈÏÈÎÔ‡˜ ‰ÂÛÌÔ‡˜ Ì ÙÔÓ ™ÔÊÔÎÏ‹, Ô˘ ÙÔÓ ÂËÚ¤·Û ÛÙÔ ¤ÚÁÔ

14 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
ÙÔ˘ ·ÏÏ¿ Î·È ÂËÚ¿ÛÙËΠ·fi ·˘ÙfiÓ, Ì ÙÔÓ ¶ÚˆÙ·ÁfiÚ· Î·È ÙÔÓ ¶ÂÚÈÎÏ‹. M·˙› ÌÂ
ÙÔÓ ¶ÚˆÙ·ÁfiÚ· Ì¿ÏÈÛÙ· Û˘ÌÌÂÙ›¯Â ÛÙËÓ ›‰Ú˘ÛË Ù˘ ·ÔÈΛ·˜ ÙˆÓ £Ô˘Ú›ˆÓ ÛÙËÓ
K¿Ùˆ IÙ·Ï›·, fiÔ˘ ÁÓÒÚÈÛÂ Î·È ÙË ‰È‰·Ûηϛ· ÙˆÓ ¶˘ı·ÁÔÚ›ˆÓ (Ì ÙËÓ ÔÔ›· ›-
¯Â ¤ÚıÂÈ Û Â·Ê‹ ·fi ÙÔÓ Î·ÈÚfi Ù˘ ™¿ÌÔ˘). ™ÙËÓ Aı‹Ó· ÁÓˆÚ›ÛÙËΠηχÙÂÚ·
Î·È Ì ÙËÓ ÈÔÎÚ·ÙÈ΋ Û¯ÔÏ‹ Ô˘ ¿ÎÌ·˙ ÛÙËÓ Kˆ Î·È ÛÙËÓ KÓ›‰Ô. ÿÛˆ˜ Û’ ·˘Ùfi
ÔÊ›ÏÂÙ·È ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙȘ È·ÙÚÈΤ˜ ȉ¤Â˜, Ô˘ Â›Ó·È Ê·ÓÂÚfi ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘.

APXEΣ THΣ EΛΛHNIKHΣ IΣTOPIOΓPAΦIAΣ

ΛOΓOΓPAΦOI

13. ¶Ô‡ ÂÓÙÔ›˙ÔÓÙ·È ÔÈ ··Ú¯¤˜ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·˜, ÔÈÔÈ Â›Ó·È ÔÈ

Úfi‰ÚÔÌÔ› Ù˘ Î·È ÔÈÔ˜ ‹Ù·Ó Ô ·ÍÈÔÏÔÁfiÙÂÚÔ˜ ÂÎÚfiÛˆfi˜ ÙÔ˘˜;
H ÂÏÏËÓÈ΋ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›· ‰ÂÓ ÁÂÓÓ‹ıËΠ«ÂÎ ÙÔ˘ ÌˉÂÓfi˜» ηÈ
‰ÂÓ ¤ÊÙ·Û ÌÂÌÈ¿˜ ÛÙËÓ ·˘ÛÙËÚ¿ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ Ù˘ ÌÔÚÊ‹. ¶ÚÈÓ TÚ›· Â›Ó·È Ù· ·ÚÈ· ›-
·Ú¯›ÛÂÈ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ Ó· Û˘ÁÁÚ¿ÊÂÈ ÙËÓ Ιστορην ÙÔ˘, ˘‹Ú¯Â ‰Ë ÙÔ˘ Â˙Ô‡ ÏfiÁÔ˘
‹‰Ë ÌÈ· ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·ÊÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË, ÙËÓ ÔÔ›· Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ÁÓÒ- ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ÂÏÏËÓÈ΋
ÚÈ˙Â. £· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ì fï˜ ˆ˜ Î·È ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ·- ÁÚ·ÌÌ·Ù›·: Ë ÊÈÏÔÛÔ-
Ú¿‰ÔÛË ·˘Ù‹ Ù· ÚÒÙ· Û¤ÚÌ·Ù· ÈÛÙÔÚÈÎfiÙËÙ·˜ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Ê›·, Ë ÚËÙÔÚÈ΋ Î·È Ë
ÛÙ· ÔÌËÚÈο ¤Ë Ì¤Û· ÛÙ· ÔÔ›· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÓÙÔÈÛÙÔ‡Ó ÈÛÙÔ- ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·.
ÚÈο ÁÂÁÔÓfiÙ·, ·ÏÏ¿ Î·Ï˘Ì̤ӷ οو ·fi ÙÔ˘˜ ̇ıÔ˘˜. EÈ-
ϤÔÓ Ô Â˙fi˜ ÏfiÁÔ˜, ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ·Ó‹ÎÂÈ Î·È Ë ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·, ·Ó·Ù‡¯ıËΠÌÂÙ¿
ÙÔÓ ÔÈËÙÈÎfi, ηıÒ˜ ÚÔ¸¤ıÂÙ ·Ó·Ù˘Á̤ÓÔ Û‡ÛÙËÌ· ÁÚ·Ê‹˜.
OÈ ÚÒÙÔÈ ÏÔÈfiÓ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ¿ÊÔÈ, ÔÈ Úfi‰ÚÔÌÔÈ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·˜,
‹Ù·Ó ÔÈ ÏÔÁÔÁÚ¿ÊÔÈØ ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·Ó ¤ÙÛÈ ÁÈ·Ù› ¤ÁÚ·Ê·Ó Û Â˙fi ÏfiÁÔ (Ô Â˙fi˜ ÏfiÁÔ˜
ÔÓÔÌ·˙fiÙ·Ó ÏfiÁÔ˜ Û ·ÓÙȉȷÛÙÔÏ‹ Ì ÙÔÓ ÔÈËÙÈÎfi, Ô˘ ÔÓÔÌ·˙fiÙ·Ó ¤Ô˜). T· ¤Ú-
Á· ÙÔ˘˜ ‚¤‚·È· ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÈÛÙÔÚÈο. E›Ó·È ÂÚÈÁڷʤ˜ Ù·ÍȉÈÒÓ Ì ÂÚȯfi-
ÌÂÓÔ ÂıÓÔÁÚ·ÊÈÎfi, ÁˆÁÚ·ÊÈÎfi Î·È ÈÛÙÔÚÈÎfi. OÈ ÚÒÙÔÈ ÏÔÁÔÁÚ¿ÊÔÈ ÂÌÊ·Ó›ÛÙË-
Î·Ó ÛÙËÓ IˆÓ›·, ÁÈ·Ù› ÂΛ Ë ÎÔÈÓˆÓ›· ›¯Â ÚÔԉ‡ÛÂÈ: ›¯Â ·Ó·Ù˘¯ı› ÙÔ ÎÚÈÙÈÎfi
Î·È ÂÚ¢ÓËÙÈÎfi Ó‡̷ Ô˘ ÚÔÛ·ıÔ‡Û ӷ ··ÏÏ·Á› ·fi ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘ ̇-
ıÔ˘ Î·È Ó· ηٷϿ‚ÂÈ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ì ÙË ÏÔÁÈ΋, Ó· ÂÚÌËÓ‡ÛÂÈ ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ Î·È Ó·
‰È·ÙËÚ‹ÛÂÈ ÛÙË ÌÓ‹ÌË fi,ÙÈ ·Í›˙ÂÈ ·fi ·˘Ùfi. EÔ̤ӈ˜ ›¯·Ó ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› ÔÈ ÚÔ¸-
Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· Ó· ·Ó·Ù˘¯ı› Ë ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·.
H ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›· ÏÔÈfiÓ ÁÂÓÓ‹ıËΠÛÙËÓ IˆÓ›· Î·È Ë ÁÏÒÛÛ· Ù˘ Â›Ó·È Ë ÈˆÓÈ΋Ø
·ÎfiÌ· Î·È Ë Ï¤ÍË «ÈÛÙÔÚ›·» (στορη), Ô˘ ÛËÌ·›ÓÂÈ ¤Ú¢ӷ, ÁÓÒÛË, ÚˆÙÔÂÌÊ·Ó›-
ÛÙËÎÂ ÛÙËÓ IˆÓ›·.

15
 O ·Ú¯·ÈfiÙÂÚÔ˜ ÏÔÁÔÁÚ¿ÊÔ˜ Â›Ó·È Ô K¿‰ÌÔ˜ ·fi ÙË M›ÏËÙÔ, Ô˘ ¤˙ËÛ οÔ˘
ÛÙÔÓ 6Ô ·È. .X., ·ÏÏ¿ Ô ÈÔ ·ÍÈfiÏÔÁÔ˜ Â›Ó·È Ô Eηٷ›Ô˜ Ô MÈÏ‹ÛÈÔ˜ (̤۷ 6Ô˘ ·È.
.X.), Ô˘ ÚfiÛÊÂÚ ÔÏÏ¿ ÛÙËÓ ¤Ú¢ӷ ÙˆÓ ËÁÒÓ Î·È ÛÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛ˘
Ì ÁÂÓȤ˜ (οı ÁÂÓÈ¿ ÈÛÔ‰˘Ó·Ì› Ì 40 ¯ÚfiÓÈ·). Afi ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ÏÔÁÔÁÚ¿ÊÔ˘˜
¤¯Ô˘Ó Ûˆı› Ï›Á· ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù·, οÔÈÔÈ Ù›ÙÏÔÈ Î·È ÔÓfiÌ·Ù· (•¿ÓıÔ˜ Ô §˘‰fi˜, X¿-
ÚˆÓ Ô §·Ì„·ÎËÓfi˜, ¢ÈÔÓ‡ÛÈÔ˜ Ô MÈÏ‹ÛÈÔ˜, ºÂÚ·‰Ë˜ Ô AıËÓ·›Ô˜). KÈ ·˘ÙÔ› fï˜
ıˆÚÂ›Ù·È ˆ˜ Û˘Ó¤‚·Ï·Ó ÛÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·˜.

14. ¶ÔÈ· Ë Û¯¤ÛË ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ Ì ÙÔ˘˜ ÿˆÓ˜ ÏÔÁÔÁÚ¿ÊÔ˘˜;

O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË Ô˘ ›¯·Ó ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ÔÈ ÿˆÓ˜ ÏÔÁÔÁÚ¿ÊÔÈ.
I‰È·›ÙÂÚ· Ì¿ÏÈÛÙ· ÂËÚ¿ÛÙËΠ·fi ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Eηٷ›Ô˘ ÙÔ˘ MÈÏ‹ÛÈÔ˘, ÙÔ˘ ÔÔ›-
Ô˘ ÔÏϤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ (ˆÛÙfiÛÔ ÔÈ ÂȉڿÛÂȘ Ô˘ ‰¤¯ÙËΠ·fi ÙÔÓ
Eηٷ›Ô ‰ÂÓ ÂÌÔ‰›˙Ô˘Ó ÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfi Ó· ÙÔÓ ÂÈÎÚ›ÓÂÈ Û ‰È¿ÊÔÚ· ÛËÌ›·).

EÏÏËÓÈ΋ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·
OÌËÚÈο ¤Ë: ÚÒÙ· ÿˆÓ˜ ÏÔÁÔÁÚ¿ÊÔÈ → HÚfi‰ÔÙÔ˜ → £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜
Û¤ÚÌ·Ù· ÈÛÙÔÚÈÎfiÙËÙ·˜, (Úfi‰ÚÔÌÔÈ Ù˘ (ÂÁηÈÓÈ¿˙ÂÈ (·Ú¯‹ ·˘ÛÙËÚ¿
Î·Ï˘Ì̤ӷ fï˜ οو ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·˜) ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜
·fi ̇ıÔ˘˜ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·) ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·˜)

TO EPΓO TOY HPOΔOTOY

15. ¶ÔÈÔ˜ Â›Ó·È Ô Ù›ÙÏÔ˜ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘;

O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ‰ÂÓ ¤‰ˆÛ ٛÙÏÔ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ ÛÙÔ ÚÔÔ›ÌÈfi ÙÔ˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÙÔÓ
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi Ιστορης πδεξις (= Ë ¤ÎıÂÛË ÙˆÓ ÂÚ¢ÓÒÓ), Ô˘ ηٿ οÔÈÔÓ
ÙÚfiÔ ÌÔÚԇ̠ӷ ԇ̠ˆ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› Û·Ó Ù›ÙÏÔ˜. OÈ AÏÂÍ·Ó‰ÚÈÓÔ› ÊÈÏfiÏÔÁÔÈ
ÔÓfiÌ·Û·Ó ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Ηροδτου Μοσαι, ÙÔ ¯ÒÚÈÛ·Ó Û ÂÓÓ¤· ‚È‚Ï›· Î·È ¤‰ˆÛ·Ó
Û ηı¤Ó· ÙÔ fiÓÔÌ· ÌÈ·˜ ÌÔ‡Û·˜.

16. TÈ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ Î·È ÔÈÔ Â›Ó·È ÙÔ ÎÂÓÙÚÈÎfi ı¤Ì· Î·È Ô
·ÚÈÔ˜ ¿ÍÔÓ¿˜ ÙÔ˘;
KÂÓÙÚÈÎfi ı¤Ì· Î·È Î‡ÚÈÔ˜ ¿ÍÔÓ·˜ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ Â›Ó·È ÔÈ fiÏÂÌÔÈ EÏÏ‹ÓˆÓ-¶ÂÚ-
ÛÒÓ, Ô˘ ·Ú¯›˙Ô˘Ó ÙÔ 494 .X. Ì ÙËÓ Î·Ù¿ÓÈÍË Ù˘ IˆÓÈ΋˜ E·Ó¿ÛÙ·Û˘ Î·È ÙÂ-
ÏÂÈÒÓÔ˘Ó ÙÔ 479 .X. Ì ÙËÓ Î·Ù¿ÏË„Ë ÙÔ˘ ÂÚÛÈÎÔ‡ ÊÚÔ˘Ú›Ô˘ Ù˘ ™ËÛÙÔ‡ ·fi ÙÔ˘˜

16 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
ŒÏÏËÓ˜. O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÈÛÙ‡ÂÈ ˆ˜ Ë Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ·˘Ù‹ (EÏÏ‹ÓˆÓ-¶ÂÚÛÒÓ) ÌÔÚ›
Ó· ηٷÓÔËı› Î·È Ó· ÂÚÌËÓ¢Ù› ÌfiÓÔ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ·ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛ˘ ÙˆÓ ‰‡Ô Îfi-
ÛÌˆÓ Ô˘ ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ‡Ô˘Ó ÔÈ ·ÓÙÈÌ·¯fiÌÂÓÔÈ, ‰ËÏ·‰‹ E˘ÚÒ˘-AÛ›·˜, Î·È ÁÈ’ ·˘-
Ùfi ÂÓÙ¿ÛÛÂÈ ÙË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË Û’ ·˘Ùfi ÙÔ Ï·›ÛÈÔ. ŒÙÛÈ, ·Ú¯›˙ÂÈ ÙËÓ ÂÍÈÛÙfiÚËÛ‹ ÙÔ˘
·fi ÙÔ 560 .X., fiÙ·Ó Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ Ù˘ §˘‰›·˜ KÚÔ›ÛÔ˜ ˘ÔÙ¿ÛÛÂÈ ÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fi-
ÏÂȘ Ù˘ IˆÓ›·˜, ÂÁηÈÓÈ¿˙ÔÓÙ·˜ ÙË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË AÛ›·˜-E˘ÚÒ˘. M ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘ Ô
KÚÔ›ÛÔ˜ ı· ˘ÔÙ·Á› ÛÙÔÓ ¶¤ÚÛË ‚·ÛÈÏÈ¿ K‡ÚÔ, Ô˘ ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÈ ÂÂÎÙ·ÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ-
΋. O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ ÙÔ ˘ÏÈÎfi ÙÔ˘ ηٿ ÙË ‰È·‰Ô¯‹ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ‚·ÛÈϤˆÓ
(K‡ÚÔ˜, K·Ì‚‡Û˘, ¢·Ú›Ԙ, •¤Ú͢) ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÙȘ ηٷÎÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜.
¶ÚÈÓ ·fi οı ηٿÎÙËÛË fï˜ Ì·˜ ÌÈÏ¿ÂÈ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ Ô˘ ˘ÔÙ¿ÛÛÔ˘Ó ÔÈ ¶¤Ú-
Û˜ ‚·ÛÈÏ›˜ (.¯. ÛÙÔ ¤ÌÙÔ ‚È‚Ï›Ô fiÔ˘ ÙÔ ı¤Ì· Â›Ó·È Ë IˆÓÈ΋ E·Ó¿ÛÙ·ÛË Â-
ÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÔÏϤ˜ ·ÊËÁ‹ÛÂȘ ÁÈ· ÁÂÈÙÔÓÈÎÔ‡˜ Ï·Ô‡˜ Î·È ¯ÒÚ˜, fiˆ˜ ÙË ºÚ˘-
Á›·, ÙËÓ K·Ú›·, ÙÔÓ EÏÏ‹ÛÔÓÙÔ, ÙËÓ K‡ÚÔ). OÈ ·ÊËÁ‹ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È ·-
ÚÂ΂¿ÛÂȘ (‹ ·ÚÂÓı‹ÎÂ˜Ø ÔÈ fiÚÔÈ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙÔÓ HÚfi‰ÔÙÔ), ÁÈ·Ù› ‚Á¿˙Ô˘Ó ÙÔÓ ÈÛÙÔ-
ÚÈÎfi ·fi ÙÔÓ ‚·ÛÈÎfi ¿ÍÔÓ· ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ‰›ÓÔÓÙ¿˜ Ì·˜ Û˘Ó·Ú·ÛÙÈΤ˜ ÈÛÙÔڛ˜, ÛÙÔÈ-
¯Â›·, ÔχÙÈÌ· ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜, ÁÈ· ÔÏÏÔ‡˜ Ï·Ô‡˜, ÁÈ· Ù· ‹ıË Î·È Ù· ¤ıÈÌ¿ ÙÔ˘˜, ÁÈ·
ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘˜, ÙË ¯ÒÚ· Î·È Ù· ÌÓËÌ›· ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘˜. ÕÏÏÔÙ ¿ÏÈ ÔÈ ·ÚÂ-
΂¿ÛÂȘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÈÛÙÔڛ˜ ‰Ú·Ì·ÙÈΤ˜ ‹ ¢ÙÚ¿ÂϘ ÚÔÛÒˆÓ Ô˘ Ë Û˘Ì‚ÔÏ‹
ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ ˘‹ÚÍ ηıÔÚÈÛÙÈ΋.
EÔ̤ӈ˜ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ¤Ó· ÔÈΛÏÔ ˘ÏÈÎfi, Ô˘ ÎÂÓÙÚÈÎfi
ÙÔ˘ ı¤Ì· Î·È Î‡ÚÈÔ˜ ¿ÍÔÓ¿˜ ÙÔ˘ Â›Ó·È Ë ÂÏÏËÓÔÂÚÛÈ΋ Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË, Ë ÔÔ›· ÂÓÙ¿Û-
ÛÂÙ·È ÛÙÔ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ·ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛ˘ E˘ÚÒ˘-AÛ›·˜.

17. ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ Î·È Ò˜ ‰ÈηÈ-
ÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È ·˘Ù¿;
¢‡Ô Â›Ó·È Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘:
·. ‰ÂÓ ·ÎÔÏÔ˘ı› ·˘ÛÙËÚ¿ ÙÔ ‚·ÛÈÎfi ı¤Ì· ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ οÓÂÈ ·ÚÂ΂¿ÛÂȘ (‹ ·ÚÂÓ-
ı‹Î˜) Ô˘ ÌfiÓÔ ¤ÌÌÂÛ· Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì’ ·˘ÙfiØ
‚. ÙÔ ˘ÏÈÎfi Ù˘ Ιστορης ÙÔ˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌfiÓÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi (·ÏÏ¿ Î·È ÁˆÁÚ·ÊÈÎfi, ÂıÓÔ-
ÏÔÁÈÎfi, Ï·ÔÁÚ·ÊÈÎfi, ÏÔÁÔÙ¯ÓÈÎfi).
Δ· ‚·ÛÈο ·˘Ù¿ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ‰ÈηÈÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË ÙˆÓ ÔÌËÚÈÎÒÓ
ÂÒÓ (Ô˘ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÙË Ì‹ÙÚ· fiÏˆÓ ÙˆÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÒÓ ¤ÚÁˆÓ
ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ) Î·È ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË ·fi ÙÔ ÈˆÓÈÎfi Ó‡̷ Î·È ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙˆÓ πÒÓˆÓ ÏÔÁÔ-
1
ÁڿʈÓ, ΢ڛˆ˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ÙÔ˘ ∂ηٷ›Ô˘.

1. ∫ÔÓÙ¿ ÛÙ· ·Ú·¿Óˆ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ÚÔÛı¤ÛÔ˘ÌÂ Î·È ÙȘ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ÁÈ· ÙÔ ÔÔ›Ô
¤ÁÚ·ÊÂ Ô ∏Úfi‰ÔÙÔ˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ (ÊÈÏÔÂÚ›ÂÚÁÔ Ó‡̷).

17
18. ™Â ÔÈ· ›‰Ë ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÔÈ ·ÚÂ΂¿ÛÂȘ Ô˘ Û˘Ó·ÓÙ¿Ì ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ∏ÚÔ-
‰fiÙÔ˘;
√È ·ÚÂ΂¿ÛÂȘ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘ Â›Ó·È ‰‡Ô ÂȉÒÓ:
·. ·˘Ù¤˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÁˆÁÚ·ÊÈÎfi, ÂıÓÔÁÚ·ÊÈÎfi Î·È Ï·ÔÁÚ·ÊÈÎfi (ÔÓÔ-
Ì¿˙ÔÓÙ·È ÏfiÁÔÈ)Ø
‚. ·˘Ù¤˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÏÔÁÔÙ¯ÓÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Î·È ·ÊÔÚÔ‡Ó ÈÛÙÔڛ˜, Û˘Ó‹ıˆ˜ ‰Ú·-
Ì·ÙÈΤ˜ ‹ ¿ÏÏÔÙ ¢ÙÚ¿ÂϘ (ÓÔ˘‚¤Ï˜, ·Ó¤Î‰ÔÙ·Ø ÔÏϤ˜ ·fi ÙȘ ÈÛÙÔڛ˜ ·˘-
Ù¤˜ Â›Ó·È Ú·ÁÌ·ÙÈο ÏÔÁÔÙ¯ÓÈο ·ÚÈÛÙÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù·), ·ÁÔÚ‡ÛÂȘ ‹ ‰È·ÏfiÁÔ˘˜
ÛËÌ·ÓÙÈÎÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ ÚÔÛÒˆÓ.

ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

19. ¶ÔÈ· ‹Ù·Ó Ë ·‹¯ËÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘ Î·È Î·Ù¿ fiÛÔ Â›Ó·È ‰ÈηÈÔÏÔ-
ÁË̤ÓÔ˜ Ô ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi˜ «·Ù¤Ú·˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜» Ô˘ ÙÔ˘ ·¤‰ˆÛÂ Ô ƒˆÌ·›Ô˜
Ú‹ÙÔÚ·˜ ∫ÈΤڈÓ;
ΔÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘ ÛÒıËΠÔÏfiÎÏËÚÔ, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ÁÓÒÚÈÛ ÙË ÌÂÁ¿ÏË ‰È¿‰ÔÛË Ô˘
›¯·Ó ¿ÏÏ· ¤ÚÁ·. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ÂÈÎÚ›ıËÎÂ Û˘¯Ó¿ ‹‰Ë ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· Î·È ·ÌÊÈÛ‚Ë-
Ù‹ıËÎÂ Ë ·ÍÈÔÈÛÙ›· ÙÔ˘. √ ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ·fi ÙË £‹‚· ¤ÁÚ·„ ÔÏfi-
ÎÏËÚÔ ‚È‚Ï›Ô ÁÈ· ÙËÓ «Î·ÎÔ‹ıÂÈ·» ÙÔ˘ ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘, ÂÂȉ‹ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ·Ô‰ÔÎÈÌ¿-
˙ÂÈ ÙȘ fiÏÂȘ Ô˘ ¤ÛÂ˘Û·Ó Ó· ¿ÚÔ˘Ó ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ Î·È ÚÒÙ· ÚÒÙ· ÙË
£‹‚·. ∞ÏÏ¿ Î·È ÛÙË ÓÂfiÙÂÚË ÂÔ¯‹, ȉ›ˆ˜ ÙÔÓ 19Ô ·È., ÔÚÈṲ̂ÓÔÈ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜ ˘ÔÛÙ‹-
ÚÈÍ·Ó ˆ˜ Ë ÔÏ˘ÌÔÚÊ›· ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ‰ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó· ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙËÚ›ÛÔ˘Ì ÈÛÙÔ-
ÚÈÎfi. ∂ÈϤÔÓ, ÂÂȉ‹ οÔÈ· ·fi Ù· ÁÚ·ÊfiÌÂÓ¿ ÙÔ˘ Ê·›ÓÔÓÙ·Ó ·›ÛÙÂ˘Ù·, ıÂÒÚË-
Û·Ó ˆ˜ Â›Ó·È «·Ú·Ì˘ı¿˜» Î·È fi¯È ÈÛÙÔÚÈÎfi˜.
øÛÙfiÛÔ Ë ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈ΋ Î·È ÈÛÙÔÚÈ΋ ¤Ú¢ӷ ·¤‰ÂÈÍ ˆ˜ Ô ∏Úfi‰ÔÙÔ˜ ›¯Â ‰›ÎÈÔ
Û ÔÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Ô˘ ıˆڋıËΠˆ˜ ¤ÁÚ·Ê «·Ú·Ì‡ıÈ·». 줂·È·, ÛÙÔ ¤ÚÁÔ
ÙÔ˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·Ó·ÎÚ›‚ÂȘ Î·È Ï¿ıË, ·ÏÏ¿ Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· Â›Ó·È ‰ÈηÈÔÏÔÁË̤ӷ, ·Ó
ÛÎÂÊÙԇ̠ˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ̷ÎÚÈÓ¤˜ ¯ÒÚ˜, ÁÈ· ÙȘ Ôԛ˜ ‰ÂÓ Â›¯Â ¿ÓÙÔÙ ÁÚ·-
Ù¤˜ ËÁ¤˜ Î·È ‰ÂÓ ‹ÍÂÚ ÙË ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘˜ (ÔfiÙ ‚·ÛÈ˙fiÙ·Ó ÛÙÔ˘˜ ‰ÈÂÚÌËÓ›˜). ¢ÈηÈ-
ÔÏÔÁË̤ӷ, ÏÔÈfiÓ, Ô ƒˆÌ·›Ô˜ Ú‹ÙÔÚ·˜ ∫ÈΤڈӷ˜ ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙ‹ÚÈÛ «·Ù¤Ú· Ù˘
ÈÛÙÔÚ›·˜», ·ÊÔ‡ ‹Ù·Ó Ô ÚÒÙÔ˜ Ô˘ ηٷÓfiËÛ ÙËÓ ·Í›· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÁÈ· ÙÔÓ ¿ÓıÚˆ-
Ô Î·È ‰È¤ÛˆÛ ÛÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË ÌÓ‹ÌË ÁÂÁÔÓfiÙ· ÎÔÛÌÔ˚ÛÙÔÚÈ΋˜ ÛËÌ·Û›·˜. ™‹ÌÂÚ·
Ì¿ÏÈÛÙ· Ô˘ Ë ÈÛÙÔÚ›· Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Î·È ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, ÙÔ
¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘ Â›Ó·È Ôχ ÈÔ «Û‡Á¯ÚÔÓÔ» ·fi fi,ÙÈ ÙÔ ¤ÚÁÔ ¿ÏÏˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ.

18 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
 ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ – ΙΔΕΕΣ – ΑΞΙΕΣ

20. ¶ÔȘ ‚·ÛÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ, ȉ¤Â˜, ·Í›Â˜ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ì ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘;
μ·ÛÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ ‹ ȉ¤Â˜ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘ ›ӷÈ:
– Ë ·ÓÙ›ÏË„Ë fiÙÈ Ë ·Ú·‚›·ÛË ÙÔ˘ ̤ÙÚÔ˘ (Ë «˘ÂÚ‚ÔÏ‹», ÎfiÚÔ˜) Ô‰ËÁ› ÛÙËÓ
‡‚ÚË (·Ï·˙ÔÓ›·, ˘¤Ú‚·ÛË Ì¤ÙÚÔ˘), Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÚÔηÏÂ›Ù·È Ë ÔÚÁ‹ ÙÔ˘
ıÂÔ‡ (Ó¤ÌÂÛË) Î·È Ó· Â¤Ú¯ÂÙ·È Ë Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ (¿ÙË), Ë ÙÈ̈ڛ· ÙÔ˘ ˘‚ÚÈÛÙ‹ (Ù›-
ÛË): ÛÙËÓ ÂΉ‹ÏˆÛË Ù˘ ‡‚Ú˘ ‚¤‚·È· ‰ÂÓ Û˘Ó·ÓÙ¿Ì ¿ÓÙ· fiÏ· ·˘Ù¿ Ù· ÛÙ¿‰È·
Ô‡Ù ÛÙ·ıÂÚ¿ Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ·˘Ù‹ (.¯. Ë ¿ÙË ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Ë Ù‡ÊψÛË ‹ Ë Î·Ù·-
ÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘ ˘‚ÚÈÛÙ‹ – Ë Ó¤ÌÂÛË ÌÔÚ› Ó· ‰ËÏÒÓÂÈ ÙË ıÂ˚΋ ÔÚÁ‹ ‹ ÙËÓ ÙÈ̈ڛ·
ÙÔ˘ ˘‚ÚÈÛÙ‹).
– Ë ·ÓÙ›ÏË„Ë fiÙÈ ÙÔ ıÂ›Ô ÊıÔÓ› ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË Â˘Ù˘¯›·, ȉȷ›ÙÂÚ· Ì¿ÏÈÛÙ· fiÙ·Ó Ô
Â˘Ù˘¯ÈṲ̂ÓÔ˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ ˘ÂÚËÊ·Ó‡ÂÙ·È ÁÈ’ ·˘Ù‹.
– Ë ·ÓÙ›ÏË„Ë ˆ˜ Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· Ú¿ÁÌ·Ù· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ·ÛÙ¿ıÂÈ·Ø Î·Ó›˜, Ô‡ÙÂ
¿ÓıÚˆÔ˜ Ô‡Ù Ϸfi˜, ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Â˘Ù˘¯ÈṲ̂ÓÔ˜ ÁÈ· ¿ÓÙ·Ø Â‰Ò ÂÓÙ¿ÛÛÂ-
Ù·È Î·È Ë Î˘ÎÏÈ΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Î·È Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ÌÔ›Ú·˜, Û‡Ìʈӷ
Ì ÙËÓ ÔÔ›· Ë ÔÚ›· ηıÂÓfi˜ ‰È·ÁÚ¿ÊÂÈ ÙËÓ Î·Ì‡ÏË Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı› ÙÔ ÙfiÍÔ,
ÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜ Û¯ËÌ·ÙÈο ¤Ó·Ó ·ÎÏÔ.
B·ÛÈΤ˜ ·Í›Â˜ Ô˘ ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·È ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ ›ӷÈ:
– ÙÔ Ì¤ÙÚÔ (·Í›· ÂÏÏËÓÈ΋ Ô˘ ·ÓÙȉȷÛÙ¤ÏÏÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ó·ÙÔÏ›ÙÈÎË ˘ÂÚ‚ÔÏ‹ ηÈ
·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È Ú˘ıÌÈÛÙ‹˜ ÙˆÓ Ú¿ÍÂˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ – ¶ÂÚÛÒÓ).
– Ë ÂÏ¢ıÂÚ›· (Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÎÚ›ÓÂÈ Ì¿ÏÈÛÙ· Ù· ÔÏÈÙ‡̷ٷ Ì ‚¿ÛË ÙÔÓ ‚·ıÌfi
ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ·˘Ù¿ ‰È·ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›·, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È Ù¿ÛÛÂÙ·È ˘¤Ú Ù˘
‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜ Î·È Î·Ù¿ Ù˘ Ù˘Ú·ÓÓ›·˜).
ÕÏϘ ·Í›Â˜ Ô˘ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ Â›Ó·È Ô Û‚·ÛÌfi˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ
«¿ÏÏÔÓ», ÙÔÓ Í¤ÓÔ, ÙË ıÚËÛΛ· Î·È Ù· ¤ıÈÌ¿ ÙÔ˘, Û‚·ÛÌfi Ô˘ Ô ›‰ÈÔ˜ ¤Ì·ı ̤۷
·fi Ù· Ù·Í›‰È· ÙÔ˘ Î·È ÙË ÁÓˆÚÈÌ›· ÙÔ˘ Ì ÔÏÏÔ‡˜ Ï·Ô‡˜, Î·È Ë ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ›ÛÙË.
T·Íȉ‡ÔÓÙ·˜ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ‰È·›ÛÙˆÛ ÙËÓ ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ıÚËÛΛ·˜, ÁÂÁÔÓfi˜
Ô˘ ÂÓ›Û¯˘Û ÙËÓ ›ÛÙË ÙÔ˘. ™ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Â›Ó·È Ê·ÓÂÚfi ˆ˜ Â›Ó·È ÚÔÛËψ̤ÓÔ˜
ÛÙȘ ·Ï·È¤˜ ËıÈΤ˜ ‰Ôͷۛ˜ Î·È ÙËÓ ·Ï·È¿ ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ›ÛÙË. ŒÙÛÈ ÔÏϤ˜ ÊÔ-
Ú¤˜ ·Ú·ı¤ÙÂÈ ¯ÚËÛÌÔ‡˜, ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ‰Â›¯ÓÂÈ Û‚·ÛÌfi, fiÓÂÈÚ· Î·È ı·‡Ì·Ù·.

19
 MEΘOΔOΣ

21. ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ë Ì¤ıÔ‰Ô˜ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘;

™Ù·ıÂÚ‹ Âȉ›ˆÍË ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ Â›Ó·È Ë ·ÔÎ¿Ï˘„Ë Ù˘
·Ï‹ıÂÈ·˜Ø ÁÈ· Ó· ÙÔ ÂÙ‡¯ÂÈ ·˘Ùfi, Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ‚·Û›˙ÂÙ·È O ›‰ÈÔ˜ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ̤۷
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÛÙËÓ «·˘ÙÔ„›·», ÛÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ¤Ú¢ӷ. ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Ì·˜ Ê·ÓÂÚÒÓÂÈ
ŸÙ·Ó ·˘Ùfi ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÚÎÂÙfi, ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Û ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ÙÔ˘ ̤ıÔ‰Ô
Ô˘ ·›ÚÓÂÈ ·fi ¿ÏÏÔ˘˜. EϤÁ¯ÂÈ fï˜ Ì ÙË ÏÔÁÈ΋ Î·È ÂÚÁ·Û›·˜: ·Ú·Ù‹ÚËÛË (·˘ÙÔ-
ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›· ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Î·È ÙȘ ËÁ¤˜ ÙÔ˘. ¶ÔÏϤ˜ „›·ñ ù „Ș), ÎÚ›ÛË (ÁÓÒÌË),
ÊÔÚ¤˜ ¿ÏÈ ·ÎÔ‡ÂÈ Ú¿ÁÌ·Ù· ·›ÛÙÂ˘Ù·, Ù· ÔÔ›· Ô ›- ¤Ú¢ӷ (îÛÙÔÚ›Ë).
‰ÈÔ˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÂϤÁÍÂÈØ Ù· ·Ú·ı¤ÙÂÈ fï˜ Î·È Ù·
·Ê‹ÓÂÈ ÛÙËÓ ÎÚ›ÛË Ì·˜ (›Ù ϤÁÔÓÙ·˜ ˆ˜ Ô ›‰ÈÔ˜ ‰ÂÓ Ù· ÈÛÙ‡ÂÈ Â›Ù ÏËÚÔÊÔÚÒ-
ÓÙ·˜ Ì·˜ ·ÏÒ˜ ˆ˜ «¤ÙÛÈ Ï¤Ó»).

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

22. ªÂ ÔÈÔÓ ÙÚfiÔ Ô ∏Úfi‰ÔÙÔ˜ ¯ÚÔÓÔÏÔÁ› Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘;

™ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â ÂÓÈ·›Ô ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· Ô‡Ù ÛÙÔÓ ÂÏÏË-
ÓÈÎfi ¯ÒÚÔ Ô‡Ù ÛÙȘ ¯ÒÚ˜ Ô˘ ÂÈÛΤÊıËÎÂ. μ·ÛÈο Ô ∏Úfi‰ÔÙÔ˜ ¯ÚÔÓÔÏÔÁ›
(fiˆ˜ Î·È Ô ∂ηٷ›Ô˜ Ô ªÈÏ‹ÛÈÔ˜) ηٿ ÁÂÓȤ˜, ˘ÔÏÔÁ›˙ÔÓÙ·˜ ÙÚÂȘ ÁÂÓȤ˜ ·Ó¿ ·È-
ÒÓ·. ∞ÎÔÏÔ˘ı› Â›Û˘ ÙË ÛÂÈÚ¿ ‰È·‰Ô¯‹˜ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ‚·ÛÈϤˆÓ (.¯. ·Ó·Ê¤ÚÂÈ
fiÙÈ ‚ÚÈÛÎfiÌ·ÛÙ ÛÙÔ ÚÒÙÔ ¤ÙÔ˜ ‚·ÛÈÏ›·˜ ÙÔ˘ Ù¿‰Â ‚·ÛÈÏÈ¿), ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ÂÔ-
¯¤˜ ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜, Û √Ï˘ÌÈ¿‰Â˜, ÛÙÔÓ ÂÒÓ˘ÌÔ ¿Ú¯ÔÓÙ· Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Î·È ‰›ÓÂÈ ¯ÚÔÓÈ-
ÎÔ‡˜ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ ÛÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· ÌÈ·˜ Ë̤ڷ˜, ·Ó ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ·ÊËÁËı› οÔÈÔ
ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÁÂÁÔÓfi˜, fiˆ˜, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙË Ì¿¯Ë ÙˆÓ £ÂÚÌÔ˘ÏÒÓ.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΗΣ ΤΟΥ ΗΡΟΔΟΤΟΥ

μÈ‚Ï›Ô π μ·ÛÈÏ›· ∫ÚÔ›ÛÔ˘ – §˘‰ÒÓ (560-546 .Ã.)

∫§∂πø
– O KÚÔ›ÛÔ˜ ˘ÔÙ¿ÛÛÂÈ ÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ ÛÙ· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ MÈ-
ÎÚ¿˜ AÛ›·˜, ÂÁηÈÓÈ¿˙ÔÓÙ·˜ ÙË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË EÏÏ‹ÓˆÓ (E˘ÚÒ˘)-AÛ›·˜.
– AÓ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ KÚÔ›ÛÔ˘ ·fi ÙÔ ·fiÁÂÈÔ Ù˘ ‰‡Ó·Ì‹˜ ÙÔ˘ ÛÙË Û‡-

20 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
 ÁÎÚÔ˘Û‹ ÙÔ˘ Ì ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜, ÛÙËÓ ‹ÙÙ· ÙÔ˘ Î·È ÙËÓ ÚÔÛ¿ÚÙËÛË ÙÔ˘ Ï˘‰ÈÎÔ‡
ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ÂÚÛÈÎfi.

μ·ÛÈÏ›· ∫‡ÚÔ˘ (550-528 .X.)

– K·Ù·ÁˆÁ‹ K‡ÚÔ˘ – ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ·fi ÙÔ˘˜ M‹‰Ô˘˜.
– O K‡ÚÔ˜ ΢ÚȇÂÈ ÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ Ù˘ M. AÛ›·˜ – ηٷÎÙ¿ ÙË B·‚˘ÏˆÓ›·
Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÙË ÌÂÁ¿ÏË ÂÚÛÈ΋ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·.
– EÎÛÙÚ·Ù›· ηٿ ÙˆÓ M·ÛÛ·ÁÂÙÒÓ.
– £¿Ó·ÙÔ˜ K‡ÚÔ˘ – ‰È¿‰Ô¯Ô˜ Ô K·Ì‚‡Û˘.

BÈ‚Ï›Ô II μ·ÛÈÏ›· ∫·Ì‚‡ÛË (528-522 .X.)

EYTEP¶H – O K·Ì‚‡Û˘ ÂÙÔÈÌ¿˙ÂÈ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ηٿ Ù˘ AÈÁ‡ÙÔ˘.
– AÈÁ‡ÙÈÔ˜ ÏfiÁÔ˜ (ÁˆÁÚ·ÊÈ΋-ÂıÓÔÁÚ·ÊÈ΋ ·Ú¤Î‚·ÛË).

– O K·Ì‚‡Û˘ ˘ÔÙ¿ÛÛÂÈ ÙËÓ A›Á˘ÙÔ.

BÈ‚Ï›Ô III
– EÎÛÙÚ·Ù‡ÂÈ Î·Ù¿ §È‚‡ˆÓ, K·Ú¯Ë‰ÔÓ›ˆÓ, AÌ̈ӛˆÓ Î·È AÈıÈfi-
£A§EIA
ˆÓ.
– ¶fiÏÂÌÔ˜ ™¿ÚÙ˘-™¿ÌÔ˘ / AÓ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ Ù˘Ú·ÓÓ›· ¶ÔÏ˘ÎÚ¿ÙË Î·È Ù· ÌÂÁ¿Ï·
¤ÚÁ· ÙÔ˘ – Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ KÔÚÈÓı›ˆÓ ÛÙÔÓ fiÏÂÌÔ Î·Ù¿ Ù˘ ™¿ÌÔ˘.
– E·Ó¿ÛÙ·ÛË ÛÙËÓ ¶ÂÚÛ›·.
– £¿Ó·ÙÔ˜ K·Ì‚‡ÛË.
– AÓ·ÙÚÔ‹ ÙˆÓ Â·Ó·ÛÙ·ÙÒÓ – B·ÛÈÏÈ¿˜ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ Ô ¢·Ú›Ԙ.

μ·ÛÈÏ›· ¢·Ú›Ԣ (522/1-485.X.)

– H Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ÛÙË B·‚˘ÏˆÓ›· ηٷÛÙ¤ÏÏÂÙ·È ·fi ÙÔÓ ¢·Ú›Ô.
– ™‡ÓÙÔÌË ÂÚÈÁÚ·Ê‹ IÓ‰ÈÒÓ.
– OÈ ¶¤ÚÛ˜ ηٷϷ̂¿ÓÔ˘Ó ÙË ™¿ÌÔ.

– AÔÙ˘¯Ë̤ÓË ÂÎÛÙÚ·Ù›· ¢·Ú›Ԣ ηٿ ™Î˘ıÒÓ.

BÈ‚Ï›Ô IV
– EÎÛÙÚ·Ù›· ÛÙË §È‚‡Ë.
ME§¶OMENH

– YÔÙ·Á‹ £Ú¿Î˘ Î·È M·Î‰ÔÓ›·˜.

BÈ‚Ï›Ô V
– IˆÓÈ΋ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË (‚Ô‹ıÂÈ· ·fi Aı‹Ó· Î·È EÚ¤ÙÚÈ·).
TEPæIXOPH
– OÈ ¶¤ÚÛ˜ ˘ÔÙ¿ÛÛÔ˘Ó ÂÎ Ó¤Ô˘ EÏÏ‹ÛÔÓÙÔ, K·Ú›· Î·È ÔÏϤ˜
ȈÓÈΤ˜ Î·È ·ÈÔÏÈΤ˜ fiÏÂȘ.

21
 BÈ‚Ï›Ô VI – ÕψÛË Ù˘ MÈÏ‹ÙÔ˘ – T¤ÏÔ˜ Ù˘ IˆÓÈ΋˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û˘ Ì ÂÈ-
EPATø ÎÚ¿ÙËÛË ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ·fi K‡ÚÔ ˆ˜ EÏÏ‹ÛÔÓÙÔ Î·È £Ú¿ÎË.
– H Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ AıËÓ·›ˆÓ – EÚÂÙÚȤˆÓ ÛÙËÓ IˆÓÈ΋ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË
‰›ÓÂÈ ·ÊÔÚÌ‹ ÛÙÔÓ ¢·ÚÂ›Ô Ó· ÂȯÂÈÚ‹ÛÂÈ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÛÙËÓ EÏÏ¿‰·.
– EÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡ M·Ú‰fiÓÈÔ˘ ÛÙËÓ EÏÏ¿‰· (ÛÙË M·Î‰ÔÓ›·) – N·˘¿-
ÁÈÔ ÛÙÔÓ Õıˆ Î·È ·Ô¯ÒÚËÛ‹ ÙÔ˘.
– EÎÛÙÚ·Ù›· ¢¿ÙË – AÚÙ·ÊÚ¤ÓË – K·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ EÚ¤ÙÚÈ·˜ – M¿¯Ë ÛÙÔÓ M·Ú·ıÒ-
Ó· – ◊ÙÙ· ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ.

– £¿Ó·ÙÔ˜ ¢·Ú›Ԣ – ¢È¿‰Ô¯Ô˜ Ô •¤Ú͢.

BÈ‚Ï›Ô VII
¶O§YMNIA μ·ÛÈÏ›· •¤ÚÍË (485-465 .X.)

– O •¤Ú͢ ηٷÓ›ÁÂÈ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ÛÙËÓ A›Á˘ÙÔ.

– O •¤Ú͢ ÂÎÛÙÚ·Ù‡ÂÈ Î·Ù¿ Ù˘ EÏÏ¿‰·˜: M¿¯Ë £ÂÚÌÔ˘ÏÒÓ – EÈÎÚ¿ÙËÛË
¶ÂÚÛÒÓ ¤ÂÈÙ· ·fi ÚÔ‰ÔÛ›·.

– N·˘Ì·¯›· ÛÙÔ AÚÙÂÌ›ÛÈÔ.

BÈ‚Ï›Ô VIII
– O •¤Ú͢ ˘ÚÔÏ› ÙËÓ ¤ÚËÌË Aı‹Ó·.
OYPANIA
– N·˘Ì·¯›· ™·Ï·Ì›Ó·˜ – §·ÌÚ‹ Ó›ÎË EÏÏ‹ÓˆÓ – O •¤Ú͢
·Ô¯ˆÚ›, ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ ÛÙËÓ EÏÏ¿‰· ÙÔÓ M·Ú‰fiÓÈÔ Ì Â›ÏÂÎÙ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ.

– M¿¯Ë ¶Ï·Ù·ÈÒÓ – ◊ÙÙ· ¶ÂÚÛÒÓ – ™ÎÔÙÒÓÂÙ·È Ô M·Ú‰fiÓÈÔ˜.

BÈ‚Ï›Ô IX
– M¿¯Ë M˘Î¿Ï˘ (·ÎÚˆÙ‹ÚÈÔ ÛÙË M. AÛ›·) – AÂÏ¢ı¤ÚˆÛË ÂÏ-
KA§§IO¶H
ÏËÓÈÎÒÓ fiÏÂˆÓ M. AÛ›·˜.
– K·Ù¿ÏË„Ë ÙÔ˘ ÂÚÛÈÎÔ‡ ÊÚÔ˘Ú›Ô˘ Ù˘ ™ËÛÙÔ‡ ÛÙÔÓ EÏÏ‹ÛÔÓÙÔ ·fi ÙÔ˘˜ ŒÏÏË-
Ó˜.

22 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
 AΣKHΣEIΣ*

1. N· ÛËÌÂÈÒÛÂÙ ¤Ó· ™ ‹ ¤Ó· § ÛÙ· ÎÔ˘Ù¿ÎÈ· Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰›Ï· Û οı Úfi-
Ù·ÛË, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ ·Ó ÙȘ ıˆÚ›Ù ۈÛÙ¤˜ ‹ Ï·Óı·Ṳ̂Ó˜.
·. TÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ ·ÔÙÂÏ› ÙȘ ·Ú¯¤˜ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ-
΋˜ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·˜.
‚. °È· Ó· ÁÏÈÙÒÛÂÈ ·fi ÙÔÓ Ù‡Ú·ÓÓÔ Ù˘ AÏÈηÚÓ·ÛÛÔ‡
§‡Á‰·ÌË Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ Î·Ù¤Ê˘Á ÛÙË ™¿ÌÔ.
Á. ™ÙËÓ Aı‹Ó· Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ‰ڷ›ˆÛ ÙËÓ ÈˆÓÈ΋ ÙÔ˘ ·È-
‰Â›·.
‰. ◊‰Ë ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ ÁÓÒ-
ÚÈÛ Ôχ ÌÂÁ¿ÏË ‰È¿‰ÔÛË.
Â. B·ÛÈο ÛÙÔȯ›· Ù˘ ÌÂıfi‰Ô˘ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ Â›Ó·È Ë
«·˘ÙÔ„›·», Ë ÚÔÛˆÈ΋ ¤Ú¢ӷ Î·È Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙˆÓ
ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ËÁÒÓ ÙÔ˘ Ì ÙË ÏÔÁÈ΋ Î·È ÙËÓ
ÂÌÂÈÚ›·.

2. N· ‚¿ÏÂÙ Û ·ÎÏÔ ÙÔ ÁÚ¿ÌÌ· Ô˘ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙË ÛˆÛÙ‹ ·¿ÓÙËÛË.

1. O ı›Ԙ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ ¶·Ó‡·Û˘ ‹Ù·Ó:
·. ÏÔÁÔÁÚ¿ÊÔ˜ Î·È «ÙÂÚ·ÙÔÏfiÁÔ˜»
‚. ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ¿ÊÔ˜
Á. ÂÈÎfi˜ ÔÈËÙ‹˜ Î·È ¯ÚËÛÌÔÏfiÁÔ˜.

2. O ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ÂÎÚfiÛˆÔ˜ ÙˆÓ IÒÓˆÓ ÏÔÁÔÁÚ¿ÊˆÓ ‹Ù·Ó:

·. Ô K¿‰ÌÔ˜ Ô MÈÏ‹ÛÈÔ˜.
‚. Ô Eηٷ›Ô˜ Ô MÈÏ‹ÛÈÔ˜
Á. Ô ¢ÈÔÓ‡ÛÈÔ˜ Ô MÈÏ‹ÛÈÔ˜.

3. TÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ ‰È·ÈÚÂ›Ù·È ÛÂ:

·. 9 ‚È‚Ï›·
‚. 7 ‚È‚Ï›·
Á. 5 ‚È‚Ï›·.

* OÈ ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÛÙȘ ∞Û΋ÛÂȘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘.

23
 4. O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ·Ú¯›˙ÂÈ ÙËÓ ‘Ιστορην ÙÔ˘ ÌÂ:
·. ÙËÓ IˆÓÈ΋ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË
‚. ÙÔ˘˜ ¶ÂÚÛÈÎÔ‡˜ ÔϤÌÔ˘˜
Á. ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ÂÚÛÈ΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ·fi ÙÔÓ K‡ÚÔ
‰. ÙË ‚·ÛÈÏ›· ÙÔ˘ KÚÔ›ÛÔ˘.

3. N· Û˘ÌÏËÚÒÛÂÙ ٷ ÎÂÓ¿ ÙˆÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ÚÔÙ¿ÛˆÓ:

·. ™ÙËÓ Aı‹Ó· Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ Û˘Ó‰¤ıËΠÊÈÏÈο Ì ÙÔ˘˜ .................................,
................................., ................................. .
‚. O HÚfi‰ÔÙÔ˜ Û˘ÌÌÂÙ›¯Â Ì·˙› Ì ÙÔÓ ................................. ÛÙÔÓ ·ÔÈÎÈÛÌfi
................................. .
Á. TÔ ÔÈΛÏÔ ˘ÏÈÎfi Ô˘ Û˘Ó·ÓÙ¿Ì ̤۷ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ Î·È ÙÔ ÔÔ›Ô
Ì·˜ ‚Á¿˙ÂÈ ·fi ÙÔÓ Î‡ÚÈÔ ¿ÍÔÓ· Ù˘ ·Ê‹ÁËÛ˘ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È .................................
Î·È ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È Û ................................. Î·È Û ................................. .
‰. TÔÓ ÎÂÓÙÚÈÎfi ¿ÍÔÓ· Ù˘ ·Ê‹ÁËÛ˘ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ ·ÔÙÂÏ› .............................. .
Â. B·ÛÈÎÔ› ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ ÂËÚ¤·Û·Ó ÙÔÓ HÚfi‰ÔÙÔ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÚÔ-
ÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ›ӷÈ: ................................., .................................,
................................., ................................. .

24 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
 μπμ§π√ ¶ƒøΔ√

∂¡√Δ∏Δ∞ 1Ë
¶ÚÔÔ›ÌÈÔ
I 1-5, 6

ΣYNOΠTIKH ΠAPOYΣIAΣH THΣ ENOTHTAΣ

K˘Ú›ˆ˜ ÚÔÔ›ÌÈÔ: – fiÓÔÌ· Î·È Î·Ù·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ· ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘.

– ÛÎÔfi˜ – ÂÚȯfi-  Ó· ÌËÓ Í¯·ÛÙÔ‡Ó fiÛ· Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ ÙÔ ·Ó-
ÌÂÓÔ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘. ıÚÒÈÓÔ Á¤ÓÔ˜.
 Ó· ·Ó·ÊÂÚıÔ‡Ó ÌÂÁ¿Ï· Î·È ·ÍÈÔı·‡Ì·ÛÙ· ¤Ú-
Á· EÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ‚·Ú‚¿ÚˆÓ.
 Ó· ‰Ëψı› Ë ·ÈÙ›· Ù˘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘.

ª˘ıÈΤ˜ ·Èٛ˜ (1-5): ·. ÂÚÛÈ΋ ÂΉԯ‹ (1-4): – AÚ·Á‹ IÒ˜ ·fi ºÔ›ÓÈΘ ÂÌfiÚÔ˘˜ →
·Ú·Á‹ E˘ÚÒ˘ ·fi ŒÏÏËÓ˜.
– AÚ·Á‹ M‹‰ÂÈ·˜ ·fi ŒÏÏËÓ˜ → ·Ú·Á‹ EϤÓ˘ ·fi ¶¿ÚË → ÂÎ-
ÛÙÚ·Ù›· EÏÏ‹ÓˆÓ Î·Ù¿ TÚÔ›·˜ → ·Ê·ÓÈÛÌfi˜ TÚÔ›·˜.
‚. ÊÔÈÓÈÎÈ΋ ÂΉԯ‹ (5).

πÛÙÔÚÈΤ˜ ·Èٛ˜ (5-6): ÂÂÎÙ·ÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋ KÚÔ›ÛÔ˘: ˘ÔÙ·Á‹ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiψÓ

M. AÛ›·˜.

ΠEPIΛHΠTIKH AΠOΔOΣH

O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ‰ËÏÒÓÂÈ ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ˆ˜ ÛÙfi¯Ô˜ ÙÔ˘ Â›Ó·È Ó· ÂÎı¤ÛÂÈ fiÛ·
Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ ÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ Á¤ÓÔ˜ ÎÈ ·ÎfiÌ· ÌÂÁ¿Ï· ÎÈ ·ÍÈÔı·‡Ì·ÛÙ· ¤ÚÁ·
EÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ‚·Ú‚¿ÚˆÓ, ηıÒ˜ Î·È ÙËÓ ·ÈÙ›· Ù˘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÔÏÂÌÈ΋˜ Û‡ÁÎÚÔ˘-
Û˘. ŒÂÈÙ· ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÙËÓ ¿Ô„Ë ÙˆÓ ÌÔÚÊˆÌ¤ÓˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ·ÈÙ›· ·˘Ù‹˜ Ù˘
Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘, Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ÔÔ›· ÙËÓ ·Ú¯‹ ÙˆÓ ·‰ÈÎÔÚ·ÁÈÒÓ ¤Î·Ó·Ó ºÔ›ÓÈΘ

25
¤ÌÔÚÔÈ ·Ú¿˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ IÒ, ÎfiÚË ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ ÙÔ˘ ÕÚÁÔ˘˜ IÓ¿¯Ô˘. ŒÂÈÙ· οÔÈÔÈ
ŒÏÏËÓ˜ ÂΉÈ΋ıËÎ·Ó ·Ú¿˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÎfiÚË ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ Ù˘ T‡ÚÔ˘ E˘ÚÒË. ™ÙË
Û˘Ó¤¯ÂÈ· fï˜ ÙȘ ·‰ÈÎÔÚ·Á›Â˜ ÍÂΛÓËÛ·Ó ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ·Ú¿˙ÔÓÙ·˜ ÙË M‹‰ÂÈ·, Îfi-
ÚË ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ Ù˘ A›·˜. ŸÙ·Ó Ô ·Ù¤Ú·˜ Ù˘ ˙‹ÙËÛ ÈηÓÔÔ›ËÛË, ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ·Ú-
Ó‹ıËÎ·Ó ÂÈηÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ÙËÓ ·Ú·Á‹ Ù˘ IÒ˜. AÚÁfiÙÂÚ· Ô ¶¿Ú˘, ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ¶ÚÈ¿ÌÔ˘,
¿Ú·Í ÙËÓ EϤÓË Î·È, fiÙ·Ó ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ˙‹ÙËÛ·Ó Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘˜ ÈηÓÔÔ›ËÛË, ·Ú-
Ó‹ıËΠӷ ÙÔ˘˜ ÙË ‰ÒÛÂÈ ÂÈηÏÔ‡ÌÂÓÔ˜ ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ M‹‰ÂÈ·˜. A˘Ùfi ÙÔ ÁÂÁÔ-
Ófi˜ ÛÙ¿ıËΠ·ÈÙ›· ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ Î·Ù¿ Ù˘ TÚÔ›·˜, Ô˘ η٤ÏËÍÂ
ÛÙÔÓ ·Ê·ÓÈÛÌfi Ù˘ fiÏ˘. ŒÙÛÈ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È fiÙÈ ÚÒÙÔÈ ÂÎÛÙÚ¿ÙÂ˘Û·Ó
ηٿ Ù˘ AÛ›·˜.
O HÚfi‰ÔÙÔ˜ fï˜ ‰È·ÊÔÚÔÔÈ›ٷÈ, ‰ËÏÒÓÔÓÙ·˜ ˆ˜ Ô ›‰ÈÔ˜ ıˆÚ› ·ÈÙ›· Ù˘
Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ EÏÏ‹ÓˆÓ-‚·Ú‚¿ÚˆÓ ÙÔÓ KÚÔ›ÛÔ, ‚·ÛÈÏÈ¿ Ù˘ §˘‰›·˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ÚÒÙÔ˜
˘¤Ù·Í ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Ù˘ M. AÛ›·˜.

§ÂÍÈÏÔÁÈο Û¯fiÏÈ·
ÔÈ ÛÔ˘‰·Ṳ̂ÓÔÈ ÙÔ˘˜: ÔÈ ÌÔÚʈ̤ÓÔÈ. Ú·Ì¿ÙÂÈ·: Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· Ô˘ ¤¯ÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ ÁÈ· Ô‡ÏËÌ·.
‹Úı·Ó ›Û· ÎÈ ›Û·: ‹Úı·Ó ÈÛfi·ÏÔÈ, ¤¯ÔÓÙ·˜ ‰È·Ú¿ÍÂÈ ·fi ÌÈ· ·Ú·Á‹ Ô Î·ı¤Ó·˜. ¤ÛÌÚˆÍÂ:
¤ÛÚˆÍÂ. ÔÈ ÔÌ¤˜ Ù˘: ÔÈ ÓÙÚÔ¤˜ Ù˘, ÂÔÓ›‰ÈÛÙ˜ Ú¿ÍÂȘ (Ú¿ÍÂȘ Ô˘ Û˘ÓÂ¿ÁÔÓÙ·È ÓÙÚÔ-
‹). ·‰ÈÎÔÚ·Á›Â˜: ÔÈ ¿‰ÈΘ, ·Ú¿ÓÔ̘ ÂÓ¤ÚÁÂȘ. ÊfiÚÔ˘ ˘ÔÙÂÏ›˜: ϤÁÂÙ·È ÁÈ· ¯ÒÚ· ‹ ÎÚ¿ÙÔ˜
Ô˘ Â›Ó·È ˘Ô¯Úˆ̤ÓÔ Ó· ηٷ‚¿ÏÏÂÈ Û ¿ÏÏÔ ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÊfiÚÔ ˘ÔÙ¤ÏÂÈ·˜ (˘ÔÙ·Á‹˜).
ÚÔÛÂÙ·ÈÚ›ÛÙËΠ(Ú. ÚÔÛÂÙ·ÈÚ›˙ÔÌ·È): ‹Ú Ì ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘.

ΠPAΓMATOΛOΓIKA ΣTOIXEIA

ÙÔ˘ AÏÈηÚÓ·ÛÛ¤·: Ë ∞ÏÈηÚÓ·ÛÛfi˜ ‹Ù·Ó ‰ˆÚÈ΋ ·ÔÈΛ· ÛÙ· ÓÔÙÈÔ‰˘ÙÈο ·Ú¿-

ÏÈ· Ù˘ M. AÛ›·˜, ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ K·Ú›·˜, ·¤Ó·ÓÙÈ ÂÚ›Ô˘ ·fi ÙËÓ Kˆ.
OÈ Î¿ÙÔÈÎÔ› Ù˘ ›¯·Ó ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ÔÏϤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Ì ÙÔ˘˜ ÓÙfiÈÔ˘˜, ÙÔ˘˜ K¿-
Ú˜.
ÔÈ ÛÔ˘‰·Ṳ̂ÓÔÈ ÙÔ˘˜ (ÛÙÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô ÏfiÁÈÔÈ): ÔÈ ÌÔÚʈ̤ÓÔÈ, Ô˘ ‹Ù·Ó ̤ÏË Ù˘
·ÓÒÙÂÚ˘ Ù¿Í˘ Î·È ÁÓÒÚÈ˙·Ó ηχÙÂÚ· ÙËÓ ÚÔÊÔÚÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË. º·›ÓÂÙ·È
ˆ˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ËÁ‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÁÈ· ÙÔÓ HÚfi‰ÔÙÔ.
ºÔ›ÓÈΘ (I1): ÛËÌÈÙÈÎfi˜ Ï·fi˜ Ô˘ ›¯Â ÂÁηٷÛÙ·ı› ÛÙ· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ AÓ·ÙÔÏÈ΋˜
MÂÛÔÁ›Ԣ (·fi Ù· ̤۷ ÂÚ›Ô˘ Ù˘ 3˘ ¯ÈÏÈÂÙ›·˜), ÂÚ›Ô˘ fiÔ˘ Ô ÛËÌÂÚÈ-
Ófi˜ §›‚·ÓÔ˜ Î·È ÌÂÚÈο ÙÌ‹Ì·Ù· Ù˘ ™˘Ú›·˜ Î·È ÙÔ˘ IÛÚ·‹Ï, Ì ÚˆÙ·Ú¯Èο
ΤÓÙÚ· Ù· ÏÈÌ¿ÓÈ· Ù˘ ™È‰ÒÓ·˜ Î·È Ù˘ T‡ÚÔ˘ Î·È Î·ÙfiÈÓ ÙË ÌÂÁ¿ÏË ·ÔÈΛ·

26 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
 ÙÔ˘ ÛÙË B. AÊÚÈ΋, ÙËÓ K·Ú¯Ë‰fiÓ·. OÈ ºÔ›ÓÈΘ ΢ÚÈ¿Ú¯ËÛ·Ó ÁÈ· ·ÈÒÓ˜ ÛÙË
Ó·˘ÛÈÏÔ˝· Î·È ÙÔ ÂÌfiÚÈÔ Ù˘ MÂÛÔÁ›Ԣ (Ì¿ÏÏÔÓ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·Ú·ÎÌ‹ ÙˆÓ
M˘ÎËÓ·›ˆÓ), ÂÓÒ Î·ÌÈ¿ ÊÔÚ¿ ηٷÁ›ÓÔÓÙ·Ó Î·È Ì ÂÈÚ·Ù›˜. OÈ ŒÏÏËÓ˜
ˆÛÙfiÛÔ Î·Ù¿ÊÂÚ·Ó Ó· ÂÎÙÔ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ºÔ›ÓÈΘ ·fi ÙÔ AÈÁ·›Ô Î·È Ó· ÚÔˆ-
ıËıÔ‡Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÛÙËÓ AÓ·ÙÔÏ‹ (ÂÚ›Ô˘ ÙÔ 800 .X.). OÈ ºÔ›ÓÈΘ Û˘Ó‹ıˆ˜
ÂÌÔÚ‡ÔÓÙ·Ó ‰Ô‡ÏÔ˘˜, ̤ٷÏÏ·, ˘Ê¿ÛÌ·Ù· ÔÏ˘ÙÂÏ›·˜, ÂÓ‰‡Ì·Ù·, ÛÙÔÏ›-
‰È·, Û·Ë, ·È¯Ó›‰È·. ŒÌÂÓ·Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ ÁÈ· ·ÚÎÂÙfi ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· ÛÙ· ÏÈ-
Ì¿ÓÈ·, ÌÔÚ› ÎÈ ¤Ó·Ó ÔÏfiÎÏËÚÔ ¯ÚfiÓÔ, Î·È Û˘¯Ó¿ Á‡ÚÈ˙·Ó ·fi Û›ÙÈ Û Û›ÙÈ
Ó· Ô˘Ï‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ Ú·Ì¿ÙÂÈ· ÙÔ˘˜. ŸÔÈÔ˜ ‹ıÂÏ ӷ ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ Î¿ÙÈ ¤ÚÂÂ
Ó· ·ÓÙÈÚÔÛʤÚÂÈ ¤Ó· ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ô˘ ›¯Â ÛÙËÓ Î·ÙÔ¯‹ ÙÔ˘. °ÈÓfiÙ·Ó ‰ËÏ·‰‹
ÌÈ· ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹ ÂȉÒÓ, ηıÒ˜ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó ·ÎfiÌ· ÓÔÌ›ÛÌ·Ù·.
EÚ˘ıÚ¿ (I1): Ì ÙÔÓ fiÚÔ «EÚ˘ıÚ¿ ı¿Ï·ÛÛ·» Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÂÓÓÔ› ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ı·-
Ï·ÛÛÒÓ, Ô˘ Ì ÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÔÚÔÏÔÁ›· ›ӷÈ: Ë EÚ˘ıÚ¿ ı¿Ï·ÛÛ·, Ô ¶ÂÚÛÈÎfi˜
ÎfiÏÔ˜, Ô IÓ‰ÈÎfi˜ ˆÎ·Ófi˜. E‰Ò fï˜ ¤¯ÂÈ ÂȉÈÎfiÙÂÚË ÛËÌ·Û›·: ‰ËÏÒÓÂÈ ÙÔÓ
¶ÂÚÛÈÎfi ÎfiÏÔ.
ÛÙË ‰È΋ Ì·˜ ı¿Ï·ÛÛ· (I1): Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ÂÓÓÔ› Â‰Ò ÙËÓ AÓ·ÙÔÏÈ΋ MÂÛfiÁÂÈÔ, Ô˘
Â›Ó·È ÙÔ Î‡ÚÈÔ ‰›Ô ‰Ú¿Û˘ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ Ó·˘ÛÈÏÔ˝·˜.
AÛÛ˘Ú›·˜ (I1): ÔÈ AÛÛ‡ÚÈÔÈ, Ï·fi˜ Ô˘ ˙Ô‡Û ÛÙ· ‚fiÚÂÈ· Ù˘ MÂÛÔÔÙ·Ì›·˜, ηÙfiÚ-
ıˆÛ·Ó ÚÔ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ 2˘ ¯ÈÏÈÂÙ›·˜ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó· ÈÛ¯˘Úfi ÔÏÂÌÈ-
Îfi ÎÚ¿ÙÔ˜ Ì ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙË NÈÓ¢›, Ó· ηٷÎÙ‹ÛÔ˘Ó ÙË MÂÛÔÔÙ·Ì›· ηÈ
Ó· ÂÂÎÙ›ÓÔ˘Ó ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘˜ Î·È Û ÔÏϤ˜ ¿ÏϘ ¯ÒÚ˜ ÚÔ˜ Ù· ‰˘ÙÈ-
ο. ¶ÚÔ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ fï˜ ÙÔ˘ 7Ô˘ .X. ·È., ÎÈ ÂÓÒ Â›¯·Ó ·Ú¯›ÛÂÈ ‹‰Ë Ó· ·Ú·Î-
Ì¿˙Ô˘Ó, ÔÈ ˘ÔÙ·Á̤ÓÔÈ Ï·Ô› Ù˘ MÂÛÔÔÙ·Ì›·˜ Â·Ó·ÛÙ¿ÙËÛ·Ó Î·È ÔÈ B·-
‚˘ÏÒÓÈÔÈ Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙˆÓ M‹‰ˆÓ η٤Ϸ‚·Ó Î·È Î·Ù¤ÛÙÚ„·Ó ÙË NÈÓ¢›,
ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ Û‹Ì·ÓÂ Î·È ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ·ÛÛ˘ÚÈ·ÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ™ÙÔÓ HÚfi‰ÔÙÔ Ù·
‚·Û›ÏÂÈ· Ù˘ AÛÛ˘Ú›·˜ Î·È Ù˘ B·‚˘ÏˆÓ›·˜ Û˘Á¯¤ÔÓÙ·È, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ÔÊ›ÏÂ-
Ù·È Ì¿ÏÏÔÓ, ¤Ú· ·fi ÙËÓ ÂÏÏÈ‹ ÁÓÒÛË ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡, Î·È ÛÙ· ÎÔÈÓ¿ ÛÙÔÈ-
¯Â›· ÙÔ˘˜ (Ù·‡ÙÈÛË ıÚËÛΛ·˜, ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡) ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë B·‚˘-
ψӛ· ‹Ù·Ó Û˘¯Ó¿ ˘ÔÙÂÏ‹˜ ÙÔ˘ ·ÛÛ˘ÚÈ·ÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜.
ÕÚÁÔ˜ (I1): Ë ÚˆÙÔηı‰ڛ· ÙÔ˘ ÕÚÁÔ˘˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ ÚÔ¤Ú¯Â-
Ù·È ·fi ÙÔÓ ŸÌËÚÔØ ÛÙ· ¤Ë ÙÔ˘ Ì¿ÏÈÛÙ· Û˘¯Ó¿ ÔÓÔÌ¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ÛÙÔ
Û‡ÓÔÏfi ÙÔ˘˜ AÚÁ›Ԣ˜.
IÒ ÙÔ˘ IÓ¿¯Ô˘ (I1): Ô ÿÓ·¯Ô˜ ‹Ù·Ó ıÂfi˜-ÔÙ·Ìfi˜ Î·È ÁÂӿگ˘ ÙˆÓ AÚÁ›ˆÓ. ¶·-
ÓÙÚ‡ÙËΠ̠ÙËÓ øηӛ‰· MÂÏ›· Î·È ·¤ÎÙËÛ ·È‰È¿, ·Ó¿ÌÂÛ¿ ÙÔ˘˜ ηÈ
ÙËÓ IÒ, Ô˘ ‹Ù·Ó ȤÚÂÈ· Ù˘ ◊Ú·˜ (Ë ÔÔ›· ‹Ù·Ó ÚÔÛÙ¿Ùȉ· ÙÔ˘ ÕÚÁÔ˘˜).

27
 ™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÂΉԯ‹, Ô ¢›·˜ ÂÚˆÙ‡ÙËΠÙËÓ IÒ Î·È Î·Ù¿ÊÂÚÂ
Ó· ÙËÓ Î¿ÓÂÈ ‰È΋ ÙÔ˘. H ◊Ú· fï˜ ÙÔ˘˜ ¤È·Û ̷˙› Î·È ÙfiÙÂ Ô ¢›·˜ ÌÂÙ·-
ÌfiÚʈÛ ÙËÓ IÒ Û ·ÁÂÏ¿‰·. K·Ù·‰ÈˆÎfiÌÂÓË ·fi ÙË ı¿ ◊Ú· Ë IÒ-·ÁÂÏ¿-
‰· ‡ÛÙÂÚ· ·fi ÔÏϤ˜ ÂÚÈ¤ÙÂȘ Î·È ÂÚÈÏ·Ó‹ÛÂȘ ¤ÊÙ·Û ÛÙËÓ A›Á˘ÙÔ,
fiÔ˘ Í·Ó·‚ڋΠÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË ÌÔÚÊ‹ Ù˘ Î·È Á¤ÓÓËÛ ÙÔÓ ÁÈÔ Ù˘ Œ·ÊÔ.
T‡ÚÔ˜ (I2): ÏÈÌ¿ÓÈ ÛÙËÓ AÓ·ÙÔÏÈ΋ MÂÛfiÁÂÈÔ, ¤Ó· ·fi Ù· ÚˆÙ·Ú¯Èο ΤÓÙÚ· Ù˘
ºÔÈӛ΢.
E˘ÚÒË (I2): ÎfiÚË ÙÔ˘ AÁ‹ÓÔÚ·, Ô˘ ›¯Â ÙÔ ‚·Û›ÏÂÈfi ÙÔ˘ ÛÙËÓ AÛ›·, Ì ÚˆÙ‡Ԣ-
Û· ÙËÓ T‡ÚÔ. A˘Ùfi˜ ·ÓÙÚ‡ÙËΠÙËÓ K·ÛÛÈfiÂÈ· ‹ TËϤʷÛÛ· Î·È ·¤ÎÙËÛÂ
ÙÚÂȘ ÁÈÔ˘˜ (ÙÔÓ K¿‰ÌÔ, ÙÔÓ ºÔ›ÓÈη Î·È ÙÔÓ K›ÏÈη) Î·È ÌÈ· ÎfiÚË, ÙËÓ E˘ÚÒ-
Ë. A˘Ù‹, Ô˘ ‹Ù·Ó Ôχ fiÌÔÚÊË, ÙËÓ ÂÚˆÙ‡ÙËÎÂ Ô ¢›·˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ÌÂÙ·ÌÔÚ-
ʈ̤ÓÔ˜ Û ÔÏfiÏ¢ÎÔ ‹ÌÂÚÔ Ù·‡ÚÔ ÙËÓ ¤ÊÂÚ ·fi ÙËÓ ·ÙÚ›‰· Ù˘ ÛÙËÓ KÚ‹-
ÙË, fiÔ˘ Î·È ÂÓÒıËΠ̷˙› Ù˘ Î·È ·¤ÎÙËÛ ÙÚÂȘ ÁÈÔ˘˜, ÙÔÓ M›Óˆ·, ÙÔÓ P·-
‰¿Ì·ÓıË Î·È ÙÔÓ ™·ÚˉfiÓ·. Y¿Ú¯ÂÈ fï˜ ÎÈ ¿ÏÏË ÂΉԯ‹, Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ
ÔÔ›· ÙË ‚·ÛÈÏÔԇϷ E˘ÚÒË ¤ÎÏ„·Ó KÚ‹Ù˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÂȯÂÈÚÔ‡Û·Ó ÂÈ-
‰ÚÔ̤˜ ÛÙË ºÔÈÓ›ÎË. Afi ÙËÓ E˘ÚÒË ‹Ú ÙÔ fiÓÔÌ¿ Ù˘ Ë ÁÓˆÛÙ‹ ‹ÂÈÚÔ˜.
KÚ‹Ù˜(I2): Ë ÂÈηۛ· ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ fiÙÈ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ Ô˘ ·‹Á·Á·Ó ÙËÓ E˘ÚÒË
‹Ù·Ó KÚ‹Ù˜ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ̇ıÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ı·Ï·ÛÛÔÎÚ·Ù›· ÙˆÓ KÚËÙÒÓ Î·-
Ù¿ ÙË ÌÈÓˆ˚΋ ÂÔ¯‹ Î·È ÙȘ ÂÈÚ·ÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÂȉÚÔ̤˜.
Ì·ÎÚfiÛÙÂÓÔ Î·Ú¿‚È (I2): ÙÔ ÔÏÂÌÈÎfi ÏÔ›Ô (Û’ ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙÔ ÛÙÚÔÁÁ˘Ïfi Ô˘ ‹Ù·Ó ÙÔ
ÊÔÚÙËÁfi, ÂÌÔÚÈÎfi ÏÔ›Ô)Ø ÚfiÎÂÈÙ·È Â‰Ò ÁÈ· ÙËÓ AÚÁÒ, Ì ÙËÓ ÔÔ›· Ú·ÁÌ·-
ÙÔÔÈ‹ıËÎÂ Ë ∞ÚÁÔÓ·˘ÙÈ΋ ÂÎÛÙÚ·Ù›·.
A›· Ù˘ KÔϯ›‰·˜ (I2): Ë KÔϯ›‰·, Ô˘ ›¯Â ÚˆÙÂ‡Ô˘Û¿ Ù˘ ÙËÓ A›·, ·ÔÙÂÏÔ‡ÛÂ
ÙÔ ¤Û¯·ÙÔ ÓÔÙÈÔ·Ó·ÙÔÏÈÎfi ¿ÎÚÔ ÙÔ˘ E‡ÍÂÈÓÔ˘ ¶fiÓÙÔ˘, οو ·fi ÙÔÓ K·‡Î·-
ÛÔ, Î·È Ì·˙› Ì ÙÔÓ ÔÙ·Ìfi º¿ÛË ıˆÚÔ‡ÓÙ·Ó fiÚÈÔ ·Ó¿ÌÂÛ· Û AÛ›· Î·È E˘-
ÚÒË. H A›· Ù˘ KÔϯ›‰·˜ ‹Ù·Ó Ô ÚÔÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ AÚÁÔÓ·˘ÙÈ΋˜ ÂÎÛÙÚ·Ù›-
·˜ (·fi ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘ ÏÔ›Ô˘ AÚÁÒ), Ô˘ ÛÎÔfi ›¯Â ÙËÓ ·fiÎÙËÛË ÙÔ˘ ¯Ú˘-
ÛfiÌ·ÏÏÔ˘ ‰¤Ú·ÙÔ˜. EÈÎÂÊ·Ï‹˜ Ù˘ ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜, ÛÙËÓ ÔÔ›· ‹Ú·Ó ̤ÚÔ˜ ÔÈ
ÈÔ ÊËÌÈṲ̂ÓÔÈ ‹ÚˆÂ˜ Ù˘ EÏÏ¿‰·˜, ·Ó¿ÌÂÛ¿ ÙÔ˘˜ Î·È Ô HÚ·ÎÏ‹˜ Ì ÙÔÓ £Ë-
Û¤·, ‹Ù·Ó Ô I¿ÛÔÓ·˜.
º¿Û˘ ÔÙ·Ìfi˜ (I2): Ô ÛËÌÂÚÈÓfi˜ ÔÙ·Ìfi˜ PÈfiÓ ÛÙÔ ¤Û¯·ÙÔ ÓÔÙÈÔ·Ó·ÙÔÏÈÎfi ¿ÎÚÔ
ÙÔ˘ E‡ÍÂÈÓÔ˘ ¶fiÓÙÔ˘, Ô˘ ıˆÚÔ‡ÓÙ·Ó fiÚÈÔ ·Ó¿ÌÂÛ· Û AÛ›· Î·È E˘ÚÒË.
EΛ ÚÔÛfiÚÌÈÛ·Ó ÙÔ ÏÔ›Ô ÙÔ˘˜ ÔÈ AÚÁÔÓ·‡Ù˜, fiÙ·Ó ¤ÊÙ·Û·Ó ÛÙËÓ A›·.
M‹‰ÂÈ· (I2): ÎfiÚË ÙÔ˘ AÈ‹ÙË, ‚·ÛÈÏÈ¿ Ù˘ A›·˜, Ë ÔÔ›· ‹Ù·Ó Î·È Ì¿ÁÈÛÛ·. ™‡Ìʈ-
Ó· Ì ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÂΉԯ‹, Ë M‹‰ÂÈ· ÂÚˆÙ‡ÙËΠÙÔÓ I¿ÛÔÓ· Î·È ÙÔÓ ‚Ô‹ıË-

28 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
 Û ӷ ¿ÚÂÈ ÙÔ ¯Ú˘ÛfiÌ·ÏÏÔ ‰¤Ú·˜ Ì ÙËÓ ˘fiÛ¯ÂÛË fiÙÈ ı· ÙËÓ ¤·ÈÚÓ ̷˙›
ÙÔ˘ ÛÙËÓ EÏÏ¿‰· Î·È ı· ÙËÓ ·ÓÙÚ¢fiÙ·Ó. AÎÔÏÔ‡ıËÛ ‰ËÏ·‰‹ Ì ÙË ı¤ÏËÛ‹
Ù˘ ÙÔÓ I¿ÛÔÓ·. Afi ÙÔÓ ÁÈÔ Ù˘ M‹‰ÂÈ·˜ M‹‰Ô ‹ M‹‰ÂÈÔ, ÙÔÓ ÔÔ›Ô ·¤ÎÙË-
Û Ì ÙÔÓ AÈÁ¤·, ‹Ú·Ó ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘˜ ÔÈ M‹‰ÔÈ (Mˉ›· ÔÓÔÌ¿ÛÙËÎÂ Ë ¯ÒÚ·
fiÔ˘ ‹Ù·Ó ‚·ÛÈÏÈ¿˜ Ô M‹‰Ô˜).
KfiϯԘ (I2): ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙÔÓ AÈ‹ÙË, ·Ù¤Ú· Ù˘ M‹‰ÂÈ·˜.
ÂfiÌÂÓË ÁÂÓÈ¿ (I3): ÂÓÓÔÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ‹ÚˆÂ˜ ÙÔ˘ TÚˆÈÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘, Ô˘ ‹Ù·Ó ·È‰È¿
ÙˆÓ AÚÁÔÓ·˘ÙÒÓ. O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÁÂÓÈο ¯ÚÔÓÔÏÔÁ› Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· Ì ‚¿ÛË ÙȘ
ÁÂÓȤ˜, ˘ÔÏÔÁ›˙ÔÓÙ·˜ ˆ˜ ÙÚÂȘ ÁÂÓȤ˜ ηχÙÔ˘Ó ¤Ó·Ó ·ÈÒÓ· (οı ÁÂÓÈ¿
ÂÚ›Ô˘ 33 ¯ÚfiÓÈ·).
AϤͷӉÚÔ˜, Ô ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ¶ÚÈ¿ÌÔ˘ (I3): Ô AϤͷӉÚÔ˜ ‹ ¶¿Ú˘, ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ¶ÚÈ¿ÌÔ˘,
‚·ÛÈÏÈ¿ Ù˘ TÚÔ›·˜, ‹Ù·Ó ·˘Ùfi˜ Ô˘ ¤ÊÂÚ ̷˙› ÙÔ˘ ÛÙËÓ TÚÔ›· ÙËÓ EϤÓË,
Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ Ù˘ ™¿ÚÙ˘ MÂÓÂÏ¿Ô˘, ÚÔηÏÒÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ (ηٿ ÙÔÓ
̇ıÔ) ÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ Î·Ù¿ Ù˘ TÚÔ›·˜. O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÙÔÔıÂÙ›
ÙÔÓ TÚˆÈÎfi fiÏÂÌÔ ÛÙ· 1280-1270 .X.Ø ÂÔ̤ӈ˜ Ô ¶¿Ú˘ ·¤¯ÂÈ ÌfiÓÔ ÌÈ·
ÁÂÓÈ¿ ·fi ÙÔ˘˜ AÚÁÔÓ·‡Ù˜, ÂÊfiÛÔÓ Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜ ‹Ú·Ó ̤ÚÔ˜ ÛÙÔÓ TÚˆÈ-
Îfi fiÏÂÌÔ.
EϤÓË (I3): ÎfiÚË Ù˘ §‹‰·˜ Î·È ÙÔ˘ ¢›· (ˆ˜ ıÓËÙfi ·Ù¤Ú· ›¯Â ÙÔÓ T˘Ó‰¿Úˆ), Á˘-
Ó·›Î· ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ Ù˘ ™¿ÚÙ˘ MÂÓÂÏ¿Ô˘.
KÚÔ›ÛÔ˜ (I6): ‚·ÛÈÏÈ¿˜ Ù˘ §˘‰›·˜, ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˜ ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ AÏ˘¿ÙÙË. H §˘‰›· ‹Ù·Ó Ë
ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ M. AÛ›·˜ Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÙËÓ ÂÓ‰Ô¯ÒÚ· Ù˘ IˆÓ›·˜. ™Ù· ‚fiÚÂÈ¿
Ù˘ ‹Ù·Ó Ë M˘Û›·, ÛÙ· ÓfiÙÈ· Ë K·Ú›· Î·È ÛÙ’ ·Ó·ÙÔÏÈο ‹‰Ë ›¯·Ó ÊÙ¿ÛÂÈ ÔÈ
¶¤ÚÛ˜ Ì ÙÔÓ K‡ÚÔ. H ‚·ÛÈÏ›· ÙÔ˘ KÚÔ›ÛÔ˘ ÍÂÎÈÓ¿ ÙÔ 560 .X. Afi ÙȘ ÚÒ-
Ù˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ ‹Ù·Ó Ë ˘ÔÙ·Á‹ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiÏÂˆÓ ÛÙ· ·-
Ú¿ÏÈ· Ù˘ MÈÎÚ·Û›·˜, ÔÈ Ôԛ˜ ¤ÁÈÓ·Ó ÊfiÚÔ˘ ˘ÔÙÂÏ›˜. AÚÁfiÙÂÚ·, ·Ó‹Û˘¯Ô˜
ÁÈ· ÙËÓ Â¤ÎÙ·ÛË ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ˆ˜ Ù· ·Ó·ÙÔÏÈο Û‡ÓÔÚ· Ù˘ ÂÈÎÚ¿ÙÂÈ¿˜ ÙÔ˘,
·ÔÊ¿ÛÈÛ ӷ ÂÈÙÂı› ηٿ ÙÔ˘ K‡ÚÔ˘. HÙÙ‹ıËΠfï˜, Î·È Ë §˘‰›· ÚÔÛ·Ú-
Ù‹ıËÎÂ ÛÙÔ ÂÚÛÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜.
AÏ˘¿ÙÙ˘ (I3): ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ÙˆÓ §˘‰ÒÓ Î·È ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘ KÚÔ›ÛÔ˘. B·Û›Ï„ ÂÚ›Ô˘
ÛÙ· 600-560 .X.
ÕÏ˘˜ (I6): Ô ÔÙ·Ìfi˜ ÕÏ˘˜, Ô˘ Û‹ÌÂÚ· ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È Kigil-Immak (= ÙÔ KfiÎÎÈÓÔ
ÔÙ¿ÌÈ), ‹Ù·Ó ÙÔ ·Ó·ÙÔÏÈÎfi fiÚÈÔ ÙÔ˘ Ï˘‰ÈÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. EÔ̤ӈ˜ Ë ÊÚ¿ÛË
«·fi ÙÔÓ ÕÏ˘ ÔÙ·Ìfi Î·È ‰Òı» Û‹Ì·ÈÓ ·fi ÙÔÓ ÕÏ˘ ÔÙ·Ìfi ˆ˜ ÙÔ AÈÁ·›Ô
¤Ï·ÁÔ˜.
™˘Ú›Ô˘˜, ¶·ÊÏ·ÁfiÓ˜ (I6): ÔÈ ™‡ÚÈÔÈ Î·ÙÔÈÎÔ‡Û·Ó ÛÙË ‚fiÚÂÈ· K··‰ÔΛ· Î·È fi¯È

29
 ÛÙË ™˘Ú›· (ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ Ù˘ ™˘Ú›·˜ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔÓ HÚfi‰ÔÙÔ ˆ˜ «Σριοι ο
ν τ Παλαιστνη»). OÈ ¶·ÊÏ·ÁfiÓ˜ ηÙÔÈÎÔ‡Û·Ó ÛÙË ¯ÒÚ· Ô˘ ÂÎÙ›ÓÂÙ·È
·fi ÙÔÓ E‡ÍÂÈÓÔ ¶fiÓÙÔ ˆ˜ ÙË °·Ï·Ù›· Î·È ·fi ÙËÓ AÚÌÂÓ›· ˆ˜ ÙË BÈı˘Ó›·.
ÿˆÓ˜ – AÈÔÏ›˜ – ¢ˆÚÈ›˜ MÈÎÚ¿˜ AÛ›·˜ (I6): ηٿ ÙÔÓ 10 .X. ·È. ˘‹ÚÍ ÌÂÙ·Ó·-
ÛÙ¢ÙÈÎfi ·̷ ÚÔ˜ Ù· ÓËÛÈ¿ ÙÔ˘ AÈÁ·›Ô˘ Î·È ÙË M. AÛ›· Ô˘ ‹Ú ÙÔÓ ¯·Ú·-
ÎÙ‹Ú· ÂÎÙÂٷ̤ÓÔ˘ ·ÔÈÎÈÛÌÔ‡ (A′ ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ·ÔÈÎÈÛÌfi˜). OÈ AÈÔÏ›˜ ·Ô›-
ÎÈÛ·Ó ÙÔ ‚fiÚÂÈÔ ÙÌ‹Ì· ÙˆÓ ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈÎÒÓ ·Ú·Ï›ˆÓ ·fi ÙËÓ TÚˆ¿‰· ̤¯ÚÈ
ÙÔÓ ÎfiÏÔ Ù˘ ™Ì‡ÚÓ˘ (·ÚÁfiÙÂÚ· ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ™Ì‡ÚÓ˘ ·¤Û·Û·Ó ·fi
ÙÔ˘˜ AÈÔÏ›˜ ÔÈ ÿˆÓ˜). H ÂÚÈÔ¯‹ ·˘Ù‹ ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠAÈÔÏ›‰·. OÈ ÿˆÓ˜ ·Ô›-
ÎÈÛ·Ó ÙÔ ÎÂÓÙÚÈÎfi ÙÌ‹Ì· ÙˆÓ ·Ú·Ï›ˆÓ Ù˘ M. AÛ›·˜ Î·È Ë ÂÚÈÔ¯‹ ·˘Ù‹ ÔÓÔ-
Ì¿ÛÙËΠIˆÓ›·. EÂȉ‹ fï˜ ÔÈ ÈˆÓÈΤ˜ fiÏÂȘ ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ
Î·È ·¤ÎÙËÛ·Ó ËÁÂÙÈ΋ ı¤ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ¿ÏϘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈΤ˜ fi-
ÏÂȘ, Ì ÙÔÓ fiÚÔ «IˆÓ›·» ÂÓÓÔÔ‡Û·Ó ·ÚÁfiÙÂÚ· fiÏ· Ù· ‰˘ÙÈο ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ M.
AÛ›·˜. T¤ÏÔ˜, ÔÈ ¢ˆÚÈ›˜ ·Ô›ÎÈÛ·Ó ÙÔ ÓfiÙÈÔ ÙÌ‹Ì· ÙˆÓ ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈÎÒÓ ·ÎÙÒÓ.
ÚÔÛÂÙ·ÈÚ›ÛÙËΠˆ˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ ÙÔ˘˜ §·Î‰·ÈÌÔÓ›Ô˘˜ (I6): ÛÙÔ I69 Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜
·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ò˜ Û˘Ó¿ÊıËÎÂ Ë Û˘ÌÌ·¯›· KÚÔ›ÛÔ˘-§·Î‰·ÈÌÔÓ›ˆÓ. O KÚÔ›ÛÔ˜
›¯Â Ï¿‚ÂÈ ¯ÚËÛÌfi ·fi ÙÔ Ì·ÓÙÂ›Ô ÙˆÓ ¢ÂÏÊÒÓ ˆ˜, ·Ó ÂÎÛÙÚ·Ù‡ÛÂÈ (ÂÓÓ. η-
Ù¿ ÙÔ˘ K‡ÚÔ˘), ı· ηٷχÛÂÈ ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ÎÚ¿ÙÔ˜. E›Û˘ ÙÔ Ì·ÓÙÂ›Ô ÙÔÓ Â›¯Â
Û˘Ì‚Ô˘Ï‡ÛÂÈ Ó· ÂȉÈÒÍÂÈ Ó· οÓÂÈ Û˘ÌÌ·¯›· Ì ÙÔ˘˜ ÈÔ ÈÛ¯˘ÚÔ‡˜ ·fi ÙÔ˘˜
ŒÏÏËÓ˜. OÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ›¯Â Ô KÚÔ›ÛÔ˜ Û˘ÌʈÓÔ‡Û·Ó ˆ˜ ÔÈ ÈÔ ÈÛ¯˘-
ÚÔ› ÂΛÓË ÙËÓ ÂÔ¯‹ ‹Ù·Ó ÔÈ §·Î‰·ÈÌfiÓÈÔÈ. ŒÙÛÈ Ô KÚÔ›ÛÔ˜ ¤ÛÙÂÈÏ Ú¤-
Û‚ÂȘ ÛÙË ™¿ÚÙË Ì ‰ÒÚ·, ˙ËÙÒÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ Ó· Û˘Ó¿„Ô˘Ó Û˘ÌÌ·¯›·. OÈ ™·Ú-
ÙÈ¿Ù˜ ‰¤¯ÙËηÓ, Î·È ÁÈ·Ù› ¯¿ÚËÎ·Ó Ô˘ Ô KÚÔ›ÛÔ˜ ÙÔ‡˜ ¤‰ˆÛ ÙËÓ ÚÒÙË ı¤-
ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ·Ù› ›¯·Ó ·¤Ó·ÓÙ› ÙÔ˘ οÔÈ· ˘Ô-
¯Ú¤ˆÛË. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, fiÙ·Ó ÔÈ ™·ÚÙÈ¿Ù˜ ˙‹ÙËÛ·Ó Ó· ·ÁÔÚ¿ÛÔ˘Ó Ï˘‰ÈÎfi
¯Ú˘Ûfi, ÁÈ· Ó· ηٷÛ΢¿ÛÔ˘Ó ¤Ó· ¿Á·ÏÌ· ÙÔ˘ AfiÏψӷ, Ô KÚÔ›ÛÔ˜ ÙÔ‡˜ ¯¿-
ÚÈÛ ÙËÓ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓË ÔÛfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÌÂÙ¿ÏÏÔ˘.
KÈÌ̤ÚÈÔÈ (I6): ηÙÔÈÎÔ‡Û·Ó ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ÓfiÙÈ·˜ PˆÛ›·˜ (¯ÂÚÛfiÓËÛÔ KÚÈÌ·›-
·˜Ø ÌÂÙ¿ ÙË ‰È¿Ï˘ÛË Ù˘ ÚÒËÓ ™Ô‚ÈÂÙÈ΋˜ ŒÓˆÛ˘ Ë ÂÚÈÔ¯‹ ·˘Ù‹ ·Ó‹ÎÂÈ
Û‹ÌÂÚ· ÛÙÔ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ O˘ÎÚ·Ó›·˜), ·fi fiÔ˘ ÂΉÈÒ¯ıËÎ·Ó ·fi
ÙÔ˘˜ ™Î‡ı˜ (ÂÚ›Ô˘ ÙÔ 900 .X.) Î·È ‹Úı·Ó ÛÙËÓ AÛ›·. OÈ ÂȉÚÔ̤˜ ÙÔ˘˜
ÛÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ ÛÙË M. AÛ›· ÙÔÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È ÂÚ›Ô˘ ÙÔ 650-575 .X.
(M ÙÔ ›‰ÈÔ fiÓÔÌ· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙËÓ O‰‡ÛÛÂÈ· (Ï15) Ì˘ıÈÎfi˜ Ï·fi˜ Ù˘ ‰˘ÙÈ-
΋˜ E˘ÚÒ˘.)

30 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
 EPMHNEYTIKA ΣXOΛIA

HÚÔ‰fiÙÔ˘ ÙÔ˘ AÏÈηÚÓ·ÛÛ¤· ... Ô ¤Ó·˜ ÙÔÓ ¿ÏÏÔ: ÛÙÔ ÚÔÔ›ÌÈÔ ÏËÚÔÊÔÚԇ̷ÛÙÂ
ÁÈ· ÙÔÓ Û˘ÁÁڷʤ· ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ (HÚfi‰ÔÙÔ˜), ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ (·fi ÙËÓ
AÏÈηÚÓ·ÛÛfi), ÁÈ· ÙÔÓ ÛÎÔfi Î·È ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ (Ó· ÌËÓ ÍÂıˆ-
ÚÈ¿ÛÔ˘Ó ·fi ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ fiÛ· Ú·ÁÌ¿ÙˆÛ ÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ Á¤ÓÔ˜ – Ó· ÌË Ì›-
ÓÔ˘Ó ¿ÁÓˆÛÙ· ÌÂÁ¿Ï· Î·È ı·˘Ì·ÛÙ¿ ¤ÚÁ· ÙfiÛÔ ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ fiÛÔ Î·È ÙˆÓ
‚·Ú‚¿ÚˆÓ – Ó· ·Ó·ÊÂÚı› Ë ·ÈÙ›· ÁÈ· ÙËÓ ÔÔ›· ÔϤÌËÛ·Ó ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ηÈ
ÔÈ ‚¿Ú‚·ÚÔÈ). (¶ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÁÈ· ÙÔÓ ÚfiÏÔ ÁÂÓÈο ÙÔ˘ ÚÔÔÈÌ›Ô˘ ‚Ï. O ÏÂÈ-
ÙÔ˘ÚÁÈÎfi˜ ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ΢ڛˆ˜ ÚÔÔÈÌ›Ô˘, ÛÂÏ. 35.)
Ë ¤ÎıÂÛË ÙˆÓ ÂÚ¢ÓÒÓ: fiˆ˜ ‹‰Ë ¤¯ÂÈ ·Ó·ÊÂÚı› ÛÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹, Ô ÁÓˆÛÙfi˜ Ù›ÙÏÔ˜
ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ Ηροδτου Μοσαι ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙÔ˘˜ AÏÂÍ·Ó‰ÚÈÓÔ‡˜ ÊÈÏÔÏfiÁÔ˘˜ ηÈ
fi¯È ÛÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔÓ Û˘ÁÁڷʤ·. K·Ù¿ οÔÈÔÓ ÙÚfiÔ Ë ÊÚ¿ÛË «στορης π-
δεξις» (= ¤ÎıÂÛË ÙˆÓ ÂÚ¢ÓÒÓ) ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ˆ˜ Ù›ÙÏÔ˜ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘.
M ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ·Ú¯›˙ÂÈ ÙÔ ÚÔÔ›ÌÈÔ (HÚÔ‰fiÙÔ˘ ÙÔ˘ AÏÈηÚÓ·Û-
Û¤· Ë ¤ÎıÂÛË ÙˆÓ ÂÚ¢ÓÒÓ) ÂÍ·›ÚÂÙ·È ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÎÈ fi¯È Ô Û˘Á-
Áڷʤ·˜ ÙÔ˘, ÁÈ· ÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È Ë ÂÓÙ‡ˆÛË fiÙÈ ÎÚ·Ù¿ÂÈ Î¿ÔÈ·
·fiÛÙ·ÛË ·fi Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·, ̤ÓÂÈ Ô˘‰¤ÙÂÚÔ˜ Û’ fi,ÙÈ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ.
ÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ Á¤ÓÔ˜: Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ıˆÚ› ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ¤ÚÁÔ fiÏˆÓ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ.
Ô‡Ù ¤ÚÁ· ÌÂÁ¿Ï· Î·È ·ÍÈÔı·‡Ì·ÛÙ·: ÛÙÔÓ HÚfi‰ÔÙÔ Ô fiÚÔ˜ «¤ÚÁ·» ¤¯ÂÈ ‰ÈÏ‹ ÛË-
Ì·Û›·. ¢ËÏÒÓÂÈ: ·) ı·˘Ì·ÛÙ¿ ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù· Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ Ù˘ ·ÓıÚÒ-
ÈÓ˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜, fiˆ˜ ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹Ì·Ù·, ÓÔÌÔıÂۛ˜ Î.Ï. (·ÏÏ¿ Î·È ‰È¿-
ÊÔÚ· ·Ú¿ÍÂÓ· Î·È ·ÍÈÔı·‡Ì·ÛÙ· Ù˘ ʇÛ˘) Î·È ‚) ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÔÏÂÌÈΤ˜
Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ, ÔÏÂÌÈο ηÙÔÚıÒÌ·Ù·.
¿ÏÏ· EÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ¿ÏÏ· ‚·Ú‚¿ÚˆÓ ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù·: ÛÙÔÓ HÚfi‰ÔÙÔ, ·ÏÏ¿ Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂ-
Ú· ÛÙËÓ ·Ú¯·›· EÏÏ¿‰·, Ô fiÚÔ˜ «‚¿Ú‚·ÚÔ˜» ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÌÂȈÙÈ΋ ÛËÌ·Û›·, ‰ÂÓ
ÛËÌ·›ÓÂÈ ‰ËÏ·‰‹ ÙÔÓ «¿ÁÚÈÔ», ÙÔÓ ·ÔÏ›ÙÈÛÙÔ ¿ÓıÚˆÔ, ·ÏÏ¿ ·˘ÙfiÓ Ô˘ ÌÈÏ¿
ÁÏÒÛÛ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ·fi ÂΛÓË ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ. EÍ¿ÏÏÔ˘ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ˯ÔÌÈ-
ÌËÙÈ΋ ϤÍË, Ë ÔÔ›· ÚÔ‹Ïı ·fi ÙÔ «‚·Ú» «‚·Ú», ÙÔÓ ‹¯Ô Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ·¤-
‰È‰·Ó ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ÙÔ ·Î·Ù·ÓfiËÙÔ ¿ÎÔ˘ÛÌ· ÙˆÓ ÁψÛÛÒÓ ¿ÏÏˆÓ Ï·ÒÓ. E›Û˘
Â›Ó·È Ê·ÓÂÚfi ˆ˜ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Â‰Ò ÙÔÓ ‚·Ú‚·ÚÈÎfi ÎfiÛÌÔ Û ÈÛÔ-
ÙÈÌ›· Ì ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi, ηıÒ˜ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ˆ˜ Î·È ÔÈ ‚¿Ú‚·ÚÔÈ ¤¯Ô˘Ó Ó· ÂÈ-
‰Â›ÍÔ˘Ó ·ÍÈfiÏÔÁ· Î·È ı·˘Ì·ÛÙ¿ ¤ÚÁ·, ‰Â›¯ÓÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ Î·È ÙËÓ ·ÌÂÚfiÏËÙË
ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘ ·¤Ó·ÓÙ› ÙÔ˘˜, ÁÈ· ÙËÓ ÔÔ›· ¤ÊÙ·Û Û ÛËÌÂ›Ô Ó· ηÙËÁÔÚËı› ˆ˜
«ÊÈÏÔ‚¿Ú‚·ÚÔ˜». H ÈÛfiÙÈÌË ·˘Ù‹ ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛË Â›Û˘ ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È ÛÙËÓ ÔÌËÚÈ-
΋ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿ (·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË EÏÏ‹ÓˆÓ – TÚÒˆÓ). EÈϤÔÓ ÙÔ

31
 ÁÂÁÔÓfi˜ ˆ˜ ı· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÈ ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù· fi¯È ÌfiÓÔ ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ ·ÏÏ¿ ηÈ
ÙˆÓ ‚·Ú‚¿ÚˆÓ ‰Â›¯ÓÂÈ ˆ˜ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ¤¯ÂÈ Î·ıÔÏÈ΋ ÂÔÙ›· Ù˘ Û‡ÁÎÚÔ˘-
ÛË˜Ø ‰ÂÓ ÁÚ¿ÊÂÈ ‰ËÏ·‰‹ ·fi ÙË ÛÎÔÈ¿ ÂÓfi˜ Ï·Ô‡.
Ó· ÍÂıˆÚÈ¿ÛÔ˘Ó Ì ÙÔÓ Î·ÈÚfi – Ó· Ì›ÓÔ˘Ó ÛÙËÓ ·Ê¿ÓÂÈ·: ›Ûˆ ·fi ÙËÓ ÚfiıÂÛË
ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ Ó· ‰È·ÙËÚ‹ÛÂÈ ˙ˆÓÙ·Ó¿ ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÛËÌ·ÓÙÈο ÎÈ ·ÍÈÔı·‡Ì·-
ÛÙ· ÁÂÁÔÓfiÙ· Î·È ¤ÚÁ· ÌÔÚԇ̠ӷ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ÙËÓ È‰¤· Ù˘ ˘ÛÙÂÚÔÊËÌ›·˜,
ÁÓˆÛÙ‹˜ Î·È ·fi Ù· ÔÌËÚÈο ¤Ë. M ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ÏÔÈfiÓ Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ÛÒ˙ÂÈ
(¿ÌÂÛ·) ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ¿ÏÏˆÓ (ÙˆÓ ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙÒÓ ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ ‹ ÙˆÓ ‰ËÌÈ-
Ô˘ÚÁÒÓ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ) ¿ÏÏ¿ Î·È ¤ÌÌÂÛ· ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ˆ˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡.
ÔÈ· ‹Ù·Ó Ë ·ÈÙ›· Ô˘ ÔϤÌËÛ·Ó Ô ¤Ó·˜ ÙÔÓ ¿ÏÏÔ: Ì ÙË ÊÚ¿ÛË ·˘Ù‹ Á›ÓÂÙ·È ÔÌ·-
Ï¿ Ë ÌÂÙ¿‚·ÛË ·fi ÙÔ Î˘Ú›ˆ˜ ÚÔÔ›ÌÈÔ ÛÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘, ÛÙËÓ ·Ó·ÊÔ-
Ú¿ ÙˆÓ Ì˘ıÈÎÒÓ Î·È ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ·ÈÙÈÒÓ (I1-5). ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ‰ËÏÒÓÂÙ·È ÁÂÓÈÎfiÙÂ-
Ú· Î·È Ë ÚfiıÂÛË ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ· Ó· ·Ó·˙ËÙ¿ ÙËÓ ·ÈÙ›· ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÁÂÁÔ-
ÓfiÙˆÓ.
K·È, ˆ˜ Ì’ ·˘Ù¿ ‹Úı·Ó ›Û· ÎÈ ›Û· – Î·È ˙ËÙÔ‡Û ÈηÓÔÔ›ËÛË – Ô‡Ù ÂΛÓÔÈ ÙÔ˘˜
¤‰ˆÛ·Ó ÈηÓÔÔ›ËÛË ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·Á‹ Ù˘ IÒ˜ – Ô‡Ù ·˘ÙÔ› ı· ‰ÒÛÔ˘Ó ÈηÓÔÔ›ËÛË
Û’ ÂΛÓÔ˘˜ – ‰Â ı· ÙÔ˘ ˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó ÈηÓÔÔ›ËÛË, ·ÊÔ‡ Ô‡Ù ÂΛÓÔÈ ¤‰ˆÛ·Ó – Î·È Ó’
··ÈÙ‹ÛÔ˘Ó ÈηÓÔÔ›ËÛË ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·Á‹ (I2, 3): Û ÂÔ¯¤˜ fiÔ˘ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â ·ÎfiÌ·
ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓÔ Û‡ÛÙËÌ· ·fi‰ÔÛ˘ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘ ›Û¯˘Â Ë ·˘ÙÔ‰ÈΛ·, Ë ÙÈ̈ڛ·
‰ËÏ·‰‹ ·˘ÙÔ‡ Ô˘ ·‰›ÎËÛ ·fi ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔÓ ·‰ÈÎË̤ÓÔ ‹ ÙÔ˘˜ Û˘ÁÁÂÓ›˜ ÙÔ˘.
™ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË Ì¿ÏÈÛÙ· ¤¯Ô˘Ì ÙËÓ ·ÓÙ·fi‰oÛË ÛÙ· ›Û· Ù˘
·‰ÈΛ·˜ Ô˘ ¤ÁÈÓÂ, Ë ÔÔ›· Ì·˜ ı˘Ì›˙ÂÈ ÙÔÓ ÌˆÛ·˚Îfi ÓfiÌÔ, Ô˘ fiÚÈ˙Â: ÔÊı·Ï-
ÌfiÓ ·ÓÙ› ÔÊı·ÏÌÔ‡ Î·È Ô‰fiÓÙ· ·ÓÙ› Ô‰fiÓÙÔ˜.
AÎfiÌ· Î·È Û‹ÌÂÚ· fï˜ ‚ϤÔ˘Ì Û ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ó· ÂÈ‚ÈÒÓÂÈ ÙÔ
Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ù˘ ·˘ÙÔ‰ÈΛ·˜ Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ Ù˘ ‚ÂÓ٤ٷ˜ (KÚ‹ÙË, M¿ÓË).
H ÂÚÛÈ΋ ÂΉԯ‹ (I1-4): Ú›¯ÓÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜ ºÔ›ÓÈΘ ÙËÓ ·ÈÙ›· Ù˘ ¤¯ıÚ·˜ (I1) – ·ÏÏ¿
·’ Â‰Ò Î·È ¤Ú· Ë ÌÂÁ¿ÏË Â˘ı‡ÓË ‚·Ú‡ÓÂÈ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ (I4): ÔÈ ÌÔÚʈ̤ÓÔÈ
¶¤ÚÛ˜ ıˆÚÔ‡Ó ˘‡ı˘ÓÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ ¤¯ıÚ·˜ EÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ‚·Ú‚¿-
ÚˆÓ ÙÔ˘˜ ºÔ›ÓÈΘ, Ô˘ ÚÒÙÔÈ ·‹Á·Á·Ó ÙËÓ ÎfiÚË ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ ÙÔ˘ ÕÚÁÔ˘˜
IÒ. TËÓ ·Ú·Á‹ ·˘Ù‹ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ·Ú·Á¤˜, ηıÂÌ›· ·fi ÙȘ
Ôԛ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Û ˆ˜ ·›ÙÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ÂfiÌÂÓË. M¤¯ÚÈ ÏÔÈfiÓ Î·È ÙËÓ ÂÚ›-
ÙˆÛË Ù˘ EϤÓ˘ ÔÈ ‰‡Ô Ï¢ڤ˜ ÂÚÈÔÚ›ÛÙËÎ·Ó Û ·Ú·Á¤˜. ŒÂÈÙ· fï˜,
Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ˘˜ ÌÔÚʈ̤ÓÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜, ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ¤¯Ô˘Ó ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Â˘-
ı‡ÓË, ÁÈ·Ù› ·˘ÙÔ› ÚÒÙÔÈ ÚÔ¯ÒÚËÛ·Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÂÎÛÙÚ·Ù‡ÔÓÙ·˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ
Ù˘ AÛ›·˜, Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ TÚÔ›·˜, ÁÈ· ¯¿ÚË ÌÈ·˜ Á˘Ó·›Î·˜,
Ù˘ EϤÓ˘, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙÔÓ ·Ê·ÓÈÛÌfi ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ ¶ÚÈ¿ÌÔ˘. H ¿ÏˆÛË

32 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
Ù˘ TÚÔ›·˜ ÏÔÈfiÓ Â‰Ú·›ˆÛ ÙËÓ ¤¯ıÚ· ÙˆÓ ‚·Ú‚¿ÚˆÓ ηٿ ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ,
Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÛÙÔ˘˜ ¶ÂÚÛÈÎÔ‡˜ ÔϤÌÔ˘˜.
°È·Ù› ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ ıˆÚÔ‡Ó ÎÙ‹Ì· ÙÔ˘˜ ÙËÓ AÛ›· Î·È ÙÔ˘˜ ‚·Ú‚·ÚÈÎÔ‡˜ Ï·Ô‡˜
Ô˘ ÙËÓ Î·ÙÔÈÎÔ‡Ó (I4): Ë ÂÂÎÙ·ÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û·Ó ÔÈ ¶¤ÚÛ˜
̤¯ÚÈ ÙËÓ ·Ó·¯·›ÙÈÛ‹ ÙÔ˘˜ ·fi ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ –¤Ú· ·fi ÙÔ˘˜ ÔÈÎÔÓÔÌÔÔÏÈ-
ÙÈÎÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ ÙËÓ ˘·ÁfiÚ¢·Ó (ÔÈ Û˘Ó¯›˜ fiÏÂÌÔÈ Î·È ÔÈ Î·Ù·ÎÙ‹ÛÂȘ
Ó¤ˆÓ ‰·ÊÒÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó Ì¤ÛÔ ÏÔ˘ÙÈÛÌÔ‡ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ȉÈÒÙ˜ Î·È ‰‡Ó·Ì˘
ÁÈ· ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ ‚·ÛÈÏ›˜)– ·ÓÙ·ÔÎÚÈÓfiÙ·Ó Î·È ÛÙËÓ È‰¤· Ù˘ ÎÔÛÌÔÎÚ·ÙÔ-
Ú›·˜ Ô˘ ›¯Â ÂÌÊ·ÓÈÛÙ› ‹‰Ë ·fi ÙËÓ ÙÚ›ÙË ¯ÈÏÈÂÙ›· .X. ÛÙË MÂÛÔÔÙ·Ì›·
Î·È Ë ÔÔ›· ÂÚÓÒÓÙ·˜ ÛÙËÓ AÓ·ÙÔÏ‹ ·fi ÙÔÓ ¤Ó·Ó ηٷÎÙËÙ‹ ÛÙÔÓ ¿ÏÏÔ
¤ÊÙ·Û ̤¯ÚÈ ÙÔ˘˜ ‚·ÛÈÏ›˜ Ù˘ ¶ÂÚÛ›·˜. E›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ˆ˜ Ô K‡ÚÔ˜
fiÙ·Ó Î·Ù¤Ï·‚ ÙË B·‚˘ÏÒÓ· (539 .X.) ÚfiÛıÂÛ ÛÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ ˆ˜ ‚·ÛÈÏÈ¿
ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ Î·È ÙÔ˘˜ Ù›ÙÏÔ˘˜ ÙˆÓ ‚·ÛÈÏÈ¿‰ˆÓ Ù˘ B·‚˘ÏˆÓ›·˜, ÙˆÓ AÎη-
‰›ˆÓ Î·È ™Ô˘ÌÂÚ›ˆÓ Î·È ÙˆÓ «ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ ÌÂÚÒÓ Ù˘ Á˘». AÚÁfiÙÂÚ· Ô ¢·Ú›-
Ô˜ ‹Ú ÙÔ˘˜ Ù›ÙÏÔ˘˜ ÙÔ˘ «‚·ÛÈϤˆ˜ ÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ fiÏˆÓ ÙˆÓ Ê˘ÏÒÓ» Î·È ÙÔ˘
«‚·ÛÈϤˆ˜ ÙˆÓ ‚·ÛÈϤˆÓ».
ÂÓÒ ¤¯Ô˘Ó Û¯ËÌ·Ù›ÛÂÈ ÙË ÁÓÒÌË fiÙÈ Ë E˘ÚÒË Î·È ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ Â›Ó·È ¿ÏÏÔ˜ Îfi-
ÛÌÔ˜ (I4): ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÈ· ‚·ÛÈ΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë Î·È ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘, Ô
ÔÔ›Ô˜ ıˆÚ› ˆ˜ E˘ÚÒË Î·È AÛ›· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ‰‡Ô ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ Îfi-
ÛÌÔ˘˜ Ì ·ÚÈÔ˘˜ ÂÎÚÔÛÒÔ˘˜ ·fi ÙË Ì›· ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Î·È ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË
ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜. OÈ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌfiÓÔ ÁˆÁÚ·ÊÈΤ˜, ÂıÓÔÏÔÁÈΤ˜ ·ÏÏ¿
Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜, ÔÏÈÙÈΤ˜, ËıÈΤ˜, ÔÏÈÙÈÛÙÈΤ˜. H Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ÂÔ̤ӈ˜
EÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ¶ÂÚÛÒÓ Ì¤Û· ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌfiÓÔ ÔÏÂÌÈ΋Ø
Â›Ó·È Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ‚·ı‡ÙÂÚ· ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋. TË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ·˘ÙÒÓ
ÙˆÓ ‰‡Ô ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÎfiÛÌˆÓ Ì¿˜ ‚ÔËı¿ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ì ηχÙÂÚ· Ô Â-
Ú›ÊËÌÔ˜ ‰È¿ÏÔÁÔ˜ ÙÔ˘ ™fiψӷ Î·È ÙÔ˘ KÚÔ›ÛÔ˘.
§ÔÈfiÓ, ¤ÙÛÈ Ï¤Ó ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ ... Î·È ÛÙËÓ ¿ÏˆÛË Ù˘ TÚÔ›·˜ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó fiÙÈ ¤¯ÂÈ
ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ Ë ¤¯ıÚ· ÙÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ (I5): ηٿ ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ ÏÔÈfiÓ ÔÈ
¶ÂÚÛÈÎÔ› fiÏÂÌÔÈ Â›Ó·È ·ÓÙÈ-ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÁÈ· ÙÔÓ TÚˆÈÎfi fiÏÂÌÔ. ŒÁÈÓ·Ó ‰Ë-
Ï·‰‹ ÁÈ· Ó· ÂΉÈÎËıÔ‡Ó ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ Î·Ù¿ Ù˘
TÚÔ›·˜ Î·È ÙËÓ ¿ÏˆÛ‹ Ù˘.
¶·Ú·ÙËÚÔ‡ÌÂ, ÁÂÓÈο, ˆ˜ ÔÈ Ì‡ıÔÈ Ô˘ ÂÈηÏÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ ÁÈ· Ó· ÂÍË-
Á‹ÛÔ˘Ó ÙË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË EÏÏ‹ÓˆÓ-¶ÂÚÛÒÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ·fi ÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfi
Û·Ó ÁÂÁÔÓfiÙ·. E›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ˆ˜ Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ‰ÂÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ fiÛÔÓ
·ÊÔÚ¿ ÙÔÓ ÂÚ¯ÔÌfi Ù˘ IÔ‡˜ ÛÙËÓ A›Á˘ÙÔ ÙË Ì˘ıÈ΋ ·Ú·ÏÏ·Á‹ Ô˘ ‹Ù·Ó ‰È·-
‰Â‰Ô̤ÓË ÛÙËÓ EÏÏ¿‰· (¤ÓˆÛ‹ Ù˘ Ì ÙÔÓ ¢›· – ηٷ‰›ˆÍ‹ Ù˘ ·fi ÙË ˙ËÏÈ¿-
Ú· ◊Ú·). B¤‚·È· ÙÔ fiÙÈ ÙÔ˘˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Û·Ó ÁÂÁÔÓfiÙ· ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ

33
 ÙÔ˘˜ ·Ô‰¤¯ÂÙ·È. AÓÙ›ıÂÙ·, ÎÚ·Ù¿ÂÈ ·ÔÛÙ¿ÛÂȘ (¤ÙÛÈ Ï¤ÓÂ, ϤÓÂ) Î·È ‰È·ÊÔ-
ÚÔÔÈÂ›Ù·È ‰›ÓÔÓÙ·˜ ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ÙÂÎÌËÚȈ̤ÓË ¿Ô„Ë ÁÈ’ ·˘Ù¿ (‰Â ÛÎÔ‡ˆ
Ó· ÌÈÏ‹Ûˆ ÁÈ’ ·˘Ù¿ – ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ fï˜ Ô˘ ÚÔÛˆÈο ÈÛÙ‡ˆ ... ·˘ÙfiÓ ı·
ηٷ‰Â›Íˆ), Ô˘ Â›Ó·È ÚÔ˚fiÓ ÚÔÛˆÈ΋˜ ¤Ú¢ӷ˜.
AÍ›˙ÂÈ Ó· ÛËÌÂÈÒÛÔ˘Ì fï˜ ˆ˜ ÌÔÚ› Ë ÂΉԯ‹ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ÁÈ· Ù· ·›ÙÈ·
Ù˘ ÂÏÏËÓÔÂÚÛÈ΋˜ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ Ó· ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ ̇ıÔ˘, ·ÏÏ¿ ›Ûˆ
·fi ÙÔ Ì˘ıÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÎÚ‡‚ÔÓÙ·È Ú·ÁÌ·ÙÈο ÁÂÁÔÓfiÙ·, fiˆ˜ Ë Â¤ÎÙ·ÛË
ÙÔ˘ ÊÔÈÓÈÎÈÎÔ‡ ÂÌÔÚ›Ô˘ ÛÙË MÂÛfiÁÂÈÔ, ÔÈ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ÁÈ· ·Ú·Á‹ ·Á·ıÒÓ
‹ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË ËÁÒÓ ÏÔ‡ÙÔ˘, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÔÈ ·Ú·Á¤˜ Á˘Ó·È-
ÎÒÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Û ›Ûˆ˜ Û˘ÓËıÈṲ̂ÓÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ.
ŸÛÔ ÁÈ· ̤ӷ, ‰Â ÛÎÔ‡ˆ Ó· ÌÈÏ‹Ûˆ ÁÈ’ ·˘Ù¿ ... ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ fï˜ Ô˘ ÚÔÛˆÈ-
ο ÈÛÙ‡ˆ fiÙÈ ÚÒÙÔ˜ ¿Ú¯ÈÛ ÙȘ ·‰ÈÎÔÚ·Á›Â˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ, ·˘ÙfiÓ ı·
ηٷ‰Â›Íˆ (I5): Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ‰ËÏÒÓÂÈ Â‰Ò ÙË ‰˘ÛÈÛÙ›· ÙÔ˘ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ ÂÚÛÈ΋
Î·È ÙË ÊÔÈÓÈÎÈ΋ ÂΉԯ‹ ÁÈ· ÙË Ì˘ıÈ΋ ·ÈÙ›· Ù˘ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ EÏÏ‹ÓˆÓ Î·È
‚·Ú‚¿ÚˆÓ. O ›‰ÈÔ˜ ‰È·ÊÔÚÔÔÈÂ›Ù·È ·fi ·˘Ù¤˜, ηٷϋÁÔÓÙ·˜ ¤ÂÈÙ· ·fi
ÚÔÛˆÈ΋ ¤Ú¢ӷ ÛÙËÓ ¿Ô„Ë ˆ˜ Ô KÚÔ›ÛÔ˜ Î·È Ë ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘ ·¤Ó·ÓÙÈ
ÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Ù˘ M. AÛ›·˜ Â›Ó·È Ë Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ ·ÈÙ›· ÙÔ˘ ηÎÔ‡ (ÙÔÓ ¿Ó-
ıÚˆÔ fï˜ Ô˘ ÚÔÛˆÈο ÈÛÙ‡ˆ fiÙÈ ÚÒÙÔ˜ ¿Ú¯ÈÛ ÙȘ ·‰ÈÎÔÚ·Á›Â˜
ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ, I5). M ÙËÓ ·ÓÙ›ıÂÛ‹ ÙÔ˘ ·˘Ù‹ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÂÁηٷÏ›-
ÂÈ ÙÔÓ Ì˘ıÈÎfi ÎfiÛÌÔ Î·È ÂÈÛ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ (ÔÚıÔÏÔÁÈÛÌfi˜,
ÎÚÈÙÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜).
°È·Ù› fiÛ˜ ÙÔÓ ·ÏÈfi ηÈÚfi ‹Ù·Ó ÌÂÁ¿Ï˜ ... ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ‹Ù·Ó ÌÈÎÚ¤˜ (I5): Ô HÚfi-
‰ÔÙÔ˜ ·Ú·ÙËÚ› ˆ˜ Ë ·ÛÙ¿ıÂÈ· Â›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÁÓÒÚÈÛÌ· Ù˘ ·ÓıÚÒ-
ÈÓ˘ ˙ˆ‹˜ ·ÏÏ¿ Î·È Ù˘ ÌÔ›Ú·˜ ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÒÓ. A˘Ù‹ Ë ·ÓÙ›ÏË„Ë
ÁÈ· ÙËÓ ·ÛÙ¿ıÂÈ· Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ Â˘Ù˘¯›·˜ Î·È ÁÈ· ÙËÓ Î˘ÎÏÈ΋ ÔÚ›· Î·È Âͤ-
ÏÈÍË Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Î·È Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ÌÔ›Ú·˜ ‰È·ÂÚÓ¿ fiÏÔ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ HÚÔ‰fi-
ÙÔ˘ Î·È ı· ÙË ‰Ô‡Ì ӷ ‚Ú›ÛÎÂÈ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Î·È ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÙÔ˘ KÚÔ›ÛÔ˘.
TËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë ·˘Ù‹ Û˘Ó·ÓÙ¿ÌÂ Û˘¯Ó¿ Û ¤ÚÁ· Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÁÚ·ÌÌ·-
Ù›·˜ (ηıÒ˜ Â›Ó·È Î˘Ú›·Ú¯Ë ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ÂÏÏËÓÈ΋ ÛΤ„Ë) ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙË ÓÂfi-
ÙÂÚË Ô›ËÛË: ¢˘ÛÎÔÏÔÓfiËÙÔ˜ Ô ıÂfi˜ ·È‰› ÌÔ˘Ø / ÔÏÔ¤Ó· ·ÏÏ¿˙ÂÈ. E‰Òı Î›ıÂ
Û¤ÚÓÂÈ, / fiÙ „ËÏ¿, fiÙ ‚·ıÈ¿ Ù· ¿ÓÙ·Ø / Ô ¤Ó·˜ ‰˘ÛÙ˘¯¿ÂÈ, Ô ¿ÏÏÔ˜ fi¯È, / fï˜
ÎÈ ·˘Ùfi˜ ηÎfi ı¿Ó·ÙÔ ‚Ú›ÛÎÂÈØ / ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ¿ÓÙ· Ë Ù‡¯Ë ÛÈÁÔ˘ÚÈ¿ (E˘ÚÈ›‰Ë˜,
EϤÓË, ÛÙ. 786-791). TÔ˘ ·ÎÏÔ˘ Ù· Á˘Ú›ÛÌ·Ù· (= ÔÈ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ Ù˘ Ù‡¯Ë˜), ’
·Ó‚ÔηÙ‚·›ÓÔ˘, / Î·È ÙÔ˘ ÙÚÔ¯Ô‡, ’ ÒÚ˜ „ËÏ¿ ÎÈ ÒÚ˜ ÛÙ· ‚¿ıË Ë·›ÓÔ˘ / ÌÂ
ÙÔ˘ ηÈÚÔ‡ Ù’ ·ÏÏ¿Ì·Ù·, ’ ·Ó··ËÌfi ‰ÂÓ ¤¯Ô˘, / Ì· ÛÙÔ Î·Ïfi ÎÈ ÂȘ ÙÔ Î·Îfi Â-
ÚÈ·ÙÔ‡Ó Î·È ÙÚ¤¯Ô˘Ó, [...] (BÈÙÛ¤ÓÙ˙Ô˜ KÔÚÓ¿ÚÔ˜, EÚˆÙfiÎÚÈÙÔ˜, ÛÙ. 1-4).

34 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
O KÚÔ›ÛÔ˜ ‹Ù·Ó §˘‰fi˜ ... fiÏÔÈ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ‹Ù·Ó ÂχıÂÚÔÈ (I6): Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ
HÚfi‰ÔÙÔ ÏÔÈfiÓ ÚÒÙÔ˜ Ô KÚÔ›ÛÔ˜ ¤Î·Ó ÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ, Ô˘ ÚÔËÁÔ˘-
̤ӈ˜ ‹Ù·Ó ÂχıÂÚ˜, Ì ÙË ‚›· ÊfiÚÔ˘ ˘ÔÙÂÏ›˜. M’ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÂÁηÈ-
Ó›·Û ÙËÓ ¤¯ıÚ· EÏÏ‹ÓˆÓ-‚·Ú‚¿ÚˆÓ Î·È ¤ÁÈÓÂ Ô ·›ÙÈÔ˜ Ù˘ ÌÂÙ¤ÂÈÙ· Û‡-
ÁÎÚÔ˘Û‹˜ ÙÔ˘˜.
™’ ·˘Ùfi ÙÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ (Ì ÙÔ ÔÔ›Ô ÍÂÎÈÓ¿ Ô Ï˘‰ÈÎfi˜ ÏfiÁÔ˜, Ô˘ ÎÏ›ÓÂÈ ÛÙÔ
I94) Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ‰›ÓÂÈ ÁÈ· ÙÔÓ KÚÔ›ÛÔ ÙȘ ·ÎfiÏÔ˘ı˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜:
– ‹Ù·Ó §˘‰fi˜
– ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ AÏ˘¿ÙÙË
– ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ÙˆÓ Ï·ÒÓ Ô˘ ηÙÔÈÎÔ‡Û·Ó ·fi ÙÔÓ ÕÏ˘ ÔÙ·Ìfi ̤¯ÚÈ ÙÔ AÈÁ·›Ô
¤Ï·ÁÔ˜
– ÙË ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜:
 ¤Î·Ó Ì ÙË ‚›· ÊfiÚÔ˘ ˘ÔÙÂÏ›˜ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ (ÿˆÓ˜, AÈÔÏ›˜, ¢ˆÚÈ-
›˜) Ù˘ M. AÛ›·˜
 ÚÔÛÂÙ·ÈÚ›ÛÙËΠˆ˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ ÙÔ˘˜ §·Î‰·ÈÌÔÓ›Ô˘˜.

O ΛEITOYPΓIKOΣ POΛOΣ TOY ΚΥΡΙΩΣ

ΠPOOIMIOY

➥ M ÙÔ Î˘Ú›ˆ˜ ÚÔÔ›ÌÈÔ ÏËÚÔÊÔÚԇ̷ÛÙ ÙËÓ Ù·˘ÙfiÙËÙ· ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘:

ñ ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ· (HÚfi‰ÔÙÔ˜)
ñ ÙËÓ Î·Ù·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ· (·fi ÙËÓ AÏÈηÚÓ·ÛÛfi)
ñ ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Î·È ÙÔÓ ÛÎÔfi ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘:
– Ó· ÌËÓ Í¯·ÛÙÔ‡Ó fiÛ· Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ ÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ Á¤ÓÔ˜.
– Ó· ÌË Ì›ÓÔ˘Ó ¿ÁÓˆÛÙ· ÌÂÁ¿Ï· Î·È ·ÍÈÔı·‡Ì·ÛÙ· ¤ÚÁ· EÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ‚·Ú-
‚¿ÚˆÓ.
– Ó· ‰Ëψı› Ë ·ÈÙ›· Ù˘ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ EÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ‚·Ú‚¿ÚˆÓ.
➥ M ÙË ÊÚ¿ÛË «Ë ¤ÎıÂÛË ÙˆÓ ÂÚ¢ÓÒÓ» ‰ËÏÒÓÂÙ·È ˆ˜ ÙÔ ¤ÚÁÔ Â›Ó·È ÚÔ˚fiÓ Ù˘
ÚÔÛˆÈ΋˜ ¤Ú¢ӷ˜ ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ· Î·È fi¯È Ù˘ ¤ÌÓ¢Û˘ ÙˆÓ MÔ˘ÛÒÓ (fiˆ˜
Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Ì ÙÔÓ ŸÌËÚÔ Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· Ì ÙÔ˘˜ ÂÈÎÔ‡˜ ÔÈËÙ¤˜).

O HPOΔOTOΣ ΩΣ IΣTOPIKOΣ

➥ Ë ¤ÎıÂÛË ÙˆÓ ÂÚ¢ÓÒÓ: Ì ÙË ÊÚ¿ÛË ·˘Ù‹ Á›ÓÂÙ·È Î·Ù·ÓÔËÙfi fiÙÈ ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ

ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ¤ÌÓ¢Û˘ ÙˆÓ MÔ˘ÛÒÓ, ·ÏÏ¿ ÚÔ˚fiÓ Ù˘

35
 ÚÔÛˆÈ΋˜ ¤Ú¢ӷ˜ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘, Ô ÔÔ›Ô˜ Ù·Í›‰Â„ Û ‰È¿ÊÔÚ· ̤ÚË, ·Ó·-
˙‹ÙËÛÂ Î·È Û˘ÁΤÓÙÚˆÛÂ Ô ›‰ÈÔ˜ ÙÔ ˘ÏÈÎfi ÙÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô Î·È ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÛÙÔ Û˘-
ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ¤ÚÁÔ.
➥ fiÛ· Ú·ÁÌ¿ÙˆÛ ÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ Á¤ÓÔ˜ – ¤ÚÁ· ÌÂÁ¿Ï· Î·È ·ÍÈÔı·‡Ì·ÛÙ·: ÙÔ ¤ÚÁÔ
ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌfiÓÔ ÂÏÏËÓÈ΋ ‹ ÂÚÛÈ΋ ÈÛÙÔÚ›·. AÁηÏÈ¿˙ÂÈ ÁÂÓÈο ÙÔ
·ÓıÚÒÈÓÔ Á¤ÓÔ˜ Î·È fiÛ· ·˘Ùfi Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛÂ, fiÏÔ˘˜ ۯ‰fiÓ ÙÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ ÙÔ˘
ÙfiÙ ÁÓˆÛÙÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘. ◊‰Ë ÔÈ ‰‡Ô ·˘Ù¤˜ ÊÚ¿ÛÂȘ Ê·ÓÂÚÒÓÔ˘Ó ÙËÓ Â˘Ú‡ÙËÙ· ÙÔ˘
ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ Î·È ÙˆÓ ÂӉȷÊÂÚfiÓÙˆÓ ÙÔ˘, ȉȷ›ÙÂÚ· Ì¿ÏÈÛÙ· ·Ó
Ï¿‚Ô˘Ì ˘fi„Ë Ì·˜ ÙË ‰ÈÙÙ‹ ÛËÌ·Û›· Ô˘ ¤¯ÂÈ Ë Ï¤ÍË «¤ÚÁ·» ̤۷ ÛÙËÓ Ιστο-
ρην ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘: ·) ı·˘Ì·ÛÙ¿ ·ÓıÚÒÈÓ· ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù·, ‚) ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÔÏÂ-
ÌÈΤ˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ Î·È ÔÏÂÌÈο ηÙÔÚıÒÌ·Ù·.
➥ ¿ÏÏ· EÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ¿ÏÏ· ‚·Ú‚¿ÚˆÓ ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù·: Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜
‚·Ú‚¿ÚÔ˘˜ Û ÈÛÔÙÈÌ›· Ì ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜, ηıÒ˜ ıˆÚ› ˆ˜ Î·È ·˘ÙÔ› ¤¯Ô˘Ó Ó·
Âȉ›ÍÔ˘Ó ·ÍÈfiÏÔÁ· Î·È ı·˘Ì·ÛÙ¿ ¤ÚÁ·, ‰Â›¯ÓÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙËÓ ·ÌÂÚfiÏËÙË Î·È
·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈ΋ ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘, ÛÙÔÈ¯Â›Ô ··Ú·›ÙËÙÔ ÁÈ· ¤Ó·Ó ÈÛÙÔÚÈÎfi. E›Ó·È Â›Û˘
Ê·ÓÂÚ‹ Ë Î·ıÔÏÈ΋ ÂÔÙ›· Ù˘ ÂÏÏËÓÔÂÚÛÈ΋˜ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘, ηıÒ˜ Ô HÚfi-
‰ÔÙÔ˜ ‰ÂÓ ÁÚ¿ÊÂÈ ·fi ÙË ÛÎÔÈ¿ ÂÓfi˜ Ï·Ô‡.
➥ ÔÈ· ‹Ù·Ó Ë ·ÈÙ›· Ô˘ ÔϤÌËÛ·Ó Ô ¤Ó·˜ ÙÔÓ ¿ÏÏÔ: ÛÙË ÊÚ¿ÛË ·˘Ù‹ Â›Ó·È Ê·ÓÂÚ‹
Ë ÚfiıÂÛË ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ Ó· ·Ó·˙ËÙ¿ ÙËÓ ·ÈÙ›· ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ.
➥ ŸÛÔ ÁÈ· ̤ӷ, ‰Â ÛÎÔ‡ˆ Ó· ÌÈÏ‹Ûˆ ÁÈ’ ·˘Ù¿, ·Ó ¤ÙÛÈ ¤ÁÈÓ·Ó ‹ οˆ˜ ·ÏÏÈÒ˜: Ô
HÚfi‰ÔÙÔ˜ ·Ú·ı¤ÙÂÈ ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ·ÈÙ›· Ù˘ Û‡ÁÎÚÔ˘-
Û˘ EÏÏ‹ÓˆÓ-‚·Ú‚¿ÚˆÓ. O ›‰ÈÔ˜ fï˜ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙË ‰˘ÛÈÛÙ›· ÙÔ˘ ÁÈ’ ·˘Ù¤˜ ηÈ
‰È·ÊÔÚÔÔÈ›ٷÈ. H ·fiÚÚÈ„Ë ·˘Ù‹ ÙˆÓ Ì˘ıÈÎÒÓ ·ÈÙÈÒÓ Ù˘ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ EÏÏ‹-
ÓˆÓ Î·È ‚·Ú‚¿ÚˆÓ Î·È Ë ·Ó·˙‹ÙËÛË ¿ÏÏˆÓ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÏÂÁ¯ıÔ‡Ó ÎÚÈÙÈο
Ê·ÓÂÚÒÓÔ˘Ó ÙÔÓ ÔÚıÔÏÔÁÈÛÌfi ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘, Ô˘ ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È ÛÙËÓ ÈˆÓÈ΋ ÙÔ˘
·È‰Â›·. XˆÚ›˜ ÏÔÈfiÓ Ó· ÂÎʤÚÂÈ ÙË ÁÓÒÌË ÙÔ˘ ÁÈ’ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÂΉԯ¤˜, ÚÔ¯ˆÚ¿ÂÈ
ÛÙË ‰È·Ù‡ˆÛË Ù˘ ‰È΋˜ ÙÔ˘ ÙÂÎÌËÚȈ̤Ó˘ ¿Ԅ˘, Ô˘ Â›Ó·È ÚÔ˚fiÓ Ù˘ ÚÔ-
ÛˆÈ΋˜ ÙÔ˘ ¤Ú¢ӷ˜, Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ÔÔ›· Ô KÚÔ›ÛÔ˜ Î·È Ë ÂÓ¤ÚÁÂÈ¿ ÙÔ˘ Ó·
˘Ô‰Ô˘ÏÒÛÂÈ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Ù˘ M. AÛ›·˜ ‹Ù·Ó Ë ·ÈÙ›· Ù˘ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ EÏÏ‹ÓˆÓ-
‚·Ú‚¿ÚˆÓ. M’ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÂÁηٷÏ›ÂÈ ÙÔÓ Ì˘ıÈÎfi ÎfiÛÌÔ Î·È
ÂÁηÈÓÈ¿˙ÂÈ ÙËÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·.

O HPOΔOTOΣ ΩΣ AΦHΓHTHΣ

➥ OÈ ÂÚÛÈΤ˜ ÂΉԯ¤˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÈÙ›· Ù˘ ¤¯ıÚ·˜ EÏÏ‹ÓˆÓ-‚·Ú‚¿ÚˆÓ ‰›ÓÔÓÙ·È ·fi
ÙÔÓ HÚfi‰ÔÙÔ Û Ï¿ÁÈÔ ÏfiÁÔ, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÙÔÓÈÛÙ› fiÙÈ fiÏ· ·˘Ù¿ Ù· ¿ÎÔ˘ÛÂ

36 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
 ·fi ¶¤ÚÛ˜ Î·È ‰ÂÓ Â›Ó·È ÚÔ˚fiÓ ÂϤÁ¯Ô˘ Î·È ÚÔÛˆÈ΋˜ ¤Ú¢ӷ˜. ŒÌÌÂÛ·
ÏÔÈfiÓ ‰ËÏÒÓÂÈ ÙË ‰˘ÛÈÛÙ›· ÙÔ˘ ÚÔ˜ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÂΉԯ¤˜ Î·È ÙËÓ ·fiÛÙ·ÛË Ô˘
ÎÚ·Ù¿ ·’ ·˘Ù¤˜. EÈϤÔÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙÔÓ Ï¿ÁÈÔ ÏfiÁÔ ·ÓÙÈ·Ú·‚¿ÏÏÂÈ
ÙȘ ÂÚÛÈΤ˜ ·˘Ù¤˜ ÂΉԯ¤˜ Ì ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ·ÈÙÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ¤¯ıÚ·˜ EÏÏ‹ÓˆÓ-
‚·Ú‚¿ÚˆÓ, ÙËÓ ÔÔ›· ÂÎı¤ÙÂÈ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Û ¢ı‡ ÏfiÁÔ Î·È Û ·′ ÚfiÛˆÔ (Ϥ-
Ó – ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ fï˜ Ô˘ ÚÔÛˆÈο ÈÛÙ‡ˆ, I5).
➥ H ·ÊËÁËÌ·ÙÈ΋ Î·È ÂÚÈÁÚ·ÊÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ Â›Ó·È Ê·ÓÂÚ‹ ÛÙË
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÓfiÙËÙ·, ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙËÓ ÂÍÈÛÙfiÚËÛË Ù˘ ·Ú·Á‹˜ Ù˘ IÒ˜ ·fi
ºÔ›ÓÈΘ ÂÌfiÚÔ˘˜, Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ·Ú·ÛÙ·ÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ˙ˆÓÙ¿ÓÈ·.
➥ ™ÙËÓ ÂÚÛÈ΋ ÂΉԯ‹ ÁÈ· ÙËÓ ·ÈÙ›· Ù˘ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ EÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ‚·Ú‚¿ÚˆÓ ·-
ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÙÔ ÌÔÙ›‚Ô1 Ù˘ ·Ú·Á‹˜ Á˘Ó·ÈÎÒÓ (Ì ÙË ı¤ÏËÛË ‹ ¯ˆÚ›˜ ÙË ı¤ÏËÛ‹
ÙÔ˘˜), Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÔÓ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ ̇ıÔ˘ Î·È ÙÔ Û˘Ó·ÓÙ¿Ì Ì ‰È¿ÊÔÚ˜
·Ú·ÏÏ·Á¤˜ Î·È ÛÙË ‰ËÌÔÙÈ΋ Ì·˜ Ô›ËÛË (.¯. Ë ·Ú·Á‹ Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂ-
Ó‹ ÛÙ· ·ÎÚÈÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·). K·ıÒ˜ Ê·›ÓÂÙ·È, ÛÙ· ÚÒÙ· ÛÙ¿‰È· ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ÙÔ˘
ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ‚›Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Û ¤Ó·Ó ÙÚfiÔ Û‡Ó·„˘ Á¿ÌÔ˘, Ô˘ Û˘Ó‰ÂfiÙ·Ó Â›Ù ÌÂ
ÙË ‰È·‰Èηۛ· «‰ÔÎÈÌ·Û›·˜» ÙÔ˘ ˘Ô„‹ÊÈÔ˘ Á·ÌÚÔ‡ ›Ù Ì ¿ÏÏ· ¤ıÈÌ·.

XPONOΛOΓIKOΣ ΠINAKAΣ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ

560 .X. O KÚÔ›ÛÔ˜ ‚·ÛÈÏÈ¿˜ Ù˘ §˘‰›·˜ (Ë ‚·ÛÈÏ›· ÙÔ˘ ‰È·ÚΛ ̤¯ÚÈ ÙÔ 546
.X.)
555 .X. OÈ ŒÏÏËÓ˜ ÙˆÓ ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈÎÒÓ ·Ú·Ï›ˆÓ ˘ÔÙÂÏ›˜ ÙÔ˘ KÚÔ›ÛÔ˘.

1. M ÙÔÓ fiÚÔ ÌÔÙ›‚Ô ÛÙË ÏÔÁÔÙ¯ӛ· ÂÓÓÔԇ̠¤Ó· ÛÙÂÚÂfiÙ˘· Â·Ó·Ï·Ì‚·ÓfiÌÂÓÔ ı¤Ì· ‹ ÛÙÂÚÂfiÙ˘-
· Â·Ó·Ï·Ì‚·ÓfiÌÂÓÔ˘˜ ÊÚ·ÛÙÈÎÔ‡˜ Ù‡Ô˘˜ (.¯. MÈ· ÊÔÚ¿ ÎÈ ¤Ó·Ó ηÈÚfi...: Ë ÊÚ¿ÛË Ì ÙËÓ ÔÔ›·
·Ú¯›˙Ô˘Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ Ù· ·Ú·Ì‡ıÈ·).

37
 A·ÓÙ‹ÛÂȘ ÛÙȘ EÚˆÙ‹ÛÂȘ – ¢È·ıÂÌ·ÙÈΤ˜ AÛ΋ÛÂȘ

1. ™ÙÔ ÚÔÔ›ÌÈÔ Ô Û˘ÁÁڷʤ·˜ Û˘ÛÙ‹ÓÂÙ·È, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘

ÙÔ˘ Î·È ·›ÚÓÂÈ ı¤ÛË Û ۯ¤ÛË Ì fiÛ· ϤÓ ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ Î·È ÔÈ ºÔ›ÓÈΘ. N· ÂÓÙÔ›ÛÂ-
ÙÂ Î·È Ó· Û¯ÔÏÈ¿ÛÂÙ ٷ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ¯ˆÚ›·.
HÚÔ‰fiÙÔ˘ AÏÈηÚÓ·ÛÛ¤·Ø Ì’ ·˘Ù‹ ÙË ÊÚ¿ÛË Ô Û˘ÁÁڷʤ·˜ Û˘ÛÙ‹ÓÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ú¯‹
ÙÔ˘ ÚÔÔÈÌ›Ô˘, ‰ËÏÒÓÔÓÙ·˜ ÙÔ fiÓÔÌ· Î·È ÙËÓ Î·Ù·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘. E›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi
ˆ˜ Ë ·˘ÙÔ·ÚÔ˘Û›·Û‹ ÙÔ˘ ‰ÂÓ Á›ÓÂÙ·È Û ÔÓÔÌ·ÛÙÈ΋ ÙÒÛË Î·È ·′ ÚfiÛˆÔ ·ÏÏ¿
Û ÁÂÓÈ΋ ÙÒÛË. ŒÙÛÈ, ‰›ÓÂÙ·È ¤ÌÊ·ÛË ÛÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘, ÂÓÒ Û˘Á¯Úfi-
Óˆ˜ ‰›ÓÂÙ·È Ë ÂÓÙ‡ˆÛË fiÙÈ Ô Û˘ÁÁڷʤ·˜ ÎÚ·Ù¿ οÔÈ· ·fiÛÙ·ÛË, ̤ÓÂÈ Ô˘‰¤ÙÂ-
ÚÔ˜ ÛÂ fiÛ· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ.
TÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ‰ËÏÒÓÂÙ·È Ì ÙȘ ÊÚ¿ÛÂȘ: fiÛ· Ú·ÁÌ¿ÙˆÛ ÙÔ ·Ó-
ıÚÒÈÓÔ Á¤ÓÔ˜ – ¤ÚÁ· ÌÂÁ¿Ï· Î·È ·ÍÈÔı·‡Ì·ÛÙ·, ¿ÏÏ· EÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ¿ÏÏ· ‚·Ú‚¿ÚˆÓ
ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù· – ÔÈ· ‹Ù·Ó Ë ·ÈÙ›· Ô˘ ÔϤÌËÛ·Ó Ô ¤Ó·˜ ÙÔÓ ¿ÏÏÔ. Afi Ù· ·Ú·¿Óˆ
Á›ÓÂÙ·È ‹‰Ë Ê·ÓÂÚ‹ Ë Â˘Ú‡ÙËÙ· ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘, ·ÏÏ¿ Î·È Ë ÚfiıÂÛË
ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ Ó· ·Ó·˙ËÙ¿ ÙËÓ ·ÈÙ›· ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. X·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋ ›-
Ó·È Î·È Ë ÈÛfiÙÈÌË ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛË EÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ‚·Ú‚¿ÚˆÓ Ô˘ Ê·ÓÂÚÒÓÂÈ ÙËÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌÂ-
ÓÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ· Î·È ÙËÓ Î·ıÔÏÈ΋ ÂÔÙ›· Ù˘ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ EÏÏ‹ÓˆÓ-‚·Ú-
‚¿ÚˆÓ.
™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÙȘ ·fi„ÂȘ ¶ÂÚÛÒÓ Î·È ºÔÈÓ›ÎˆÓ Û¯ÂÙÈο
Ì ÙËÓ ·ÈÙ›· Ù˘ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ ·˘Ù‹˜. TȘ ·Ú·ı¤ÙÂÈ fï˜ ¯ˆÚ›˜ Ó· ÙȘ Û¯ÔÏÈ¿ÛÂÈ Î·È
ÂÎÊÚ¿˙ÔÓÙ·˜ ¤ÌÌÂÛ· ÙË ‰˘ÛÈÛÙ›· ÙÔ˘ ÁÈ’ ·˘Ù¤˜, ‰È·ÊÔÚÔÔÈÂ›Ù·È ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·˜
ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ÙÂÎÌËÚȈ̤ÓË ¿Ô„Ë, Ô˘ Â›Ó·È ÚÔ˚fiÓ Ù˘ ÚÔÛˆÈ΋˜ ÙÔ˘ ¤Ú¢ӷ˜:
ŸÛÔ ÁÈ· ̤ӷ, ‰Â ÛÎÔ‡ˆ Ó· ÌÈÏ‹Ûˆ ÁÈ’ ·˘Ù¿, ·Ó ¤ÙÛÈ ¤ÁÈÓ·Ó ‹ οˆ˜ ·ÏÏÈÒ˜, ÙÔÓ
¿ÓıÚˆÔ fï˜ Ô˘ ÚÔÛˆÈο ÈÛÙ‡ˆ fiÙÈ ÚÒÙÔ˜ ¿Ú¯ÈÛ ÙȘ ·‰ÈÎÔÚ·Á›Â˜ ÂÓ·-
ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ, ·˘ÙfiÓ ı· ηٷ‰Â›Íˆ.

2. N· ηٷÁÚ¿„ÂÙ ٷ ¤ıÓË Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÛÙÔ ÚÔÔ›ÌÈÔ Î·È Ó· ÛËÌÂÈ-

ÒÛÂÙ ÛÙÔ ¯¿ÚÙË (Û. 41) Ù· Ù·Í›‰È· ÙÔ˘˜, Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÁÈ· οı ¤ıÓÔ˜ ¯ÚÒÌ·. TÈ
ÌÔÚԇ̠ӷ Û˘ÌÂÚ¿ÓÔ˘Ì ÁÈ· ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜;
O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÛÙÔ ÚÔÔ›ÌÈfi ÙÔ˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ù· ·ÎfiÏÔ˘ı· ¤ıÓË:
ŒÏÏËÓ˜, ºÔ›ÓÈΘ, AÈÁ‡ÙÈÔÈ, AÛÛ‡ÚÈÔÈ, KfiϯÔÈ, TÚÒ˜, §˘‰Ô›, ™‡ÚÈÔÈ, ¶·-
ÊÏ·ÁfiÓ˜, KÈÌ̤ÚÈÔÈ.
°È· ÙÔ˘˜ ºÔ›ÓÈΘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ ˆ˜ ‹Úı·Ó ÛÙËÓ AÓ. MÂÛfiÁÂÈÔ ·fi
ÙÔÓ ¶ÂÚÛÈÎfi ÎfiÏÔ (ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Ë EÚ˘ıÚ¿ ı¿Ï·ÛÛ·, Ô˘ ÛÙÔÓ HÚfi‰Ô-

38 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
ÙÔ fï˜ ÌÔÚ› Ó· ‰ËÏÒÓÂÈ ÂÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ EÚ˘ıÚ¿ ı¿Ï·ÛÛ·, ÙÔÓ ¶ÂÚÛÈÎfi ÎfiÏÔ
Î·È ÙÔÓ IÓ‰ÈÎfi ˆÎ·Ófi) Î·È ÂȉfiıËÎ·Ó ·Ì¤Ûˆ˜ Û ٷ͛‰È· Û ̷ÎÚÈÓÔ‡˜ ÙfiÔ˘˜
Î·È ÛÙÔ ÂÌfiÚÈÔ, ÌÂٷʤÚÔÓÙ·˜ ÂÌÔÚ‡̷ٷ ·fi ÙËÓ A›Á˘ÙÔ Î·È ÙËÓ AÛÛ˘Ú›· ÛÂ
‰È¿ÊÔÚ· ̤ÚË, ΢ڛˆ˜ fï˜ ÛÙÔ ÕÚÁÔ˜. °È· ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È fiÙÈ KÚ‹Ù˜
Ì¿ÏÏÔÓ ¤ÊÙ·Û·Ó ÛÙËÓ T‡ÚÔ Ù˘ ºÔÈӛ΢ ·’ fiÔ˘ ¿Ú·Í·Ó ÙËÓ ÎfiÚË ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿
E˘ÚÒË, ÂÓÒ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ Ô˘ ¤Ï·‚·Ó ̤ÚÔ˜ ÛÙËÓ AÚÁÔÓ·˘ÙÈ΋ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ¤ÊÙ·-
Û·Ó ÛÙËÓ KÔϯ›‰·. OÈ ŒÏÏËÓ˜ Â›Û˘ ÂÎÛÙÚ¿ÙÂ˘Û·Ó ÛÙËÓ TÚÔ›· Î·È Î˘Ú›Â„·Ó ÙËÓ
fiÏË, ÂÓÒ AÈÔÏ›˜, ÿˆÓ˜ Î·È ¢ˆÚÈ›˜ ·Ô›ÎÈÛ·Ó Ù· ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈο ·Ú¿ÏÈ·. °È·
ÙÔ˘˜ TÚÒ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È fiÙÈ Ô AϤͷӉÚÔ˜, ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ ¶ÚÈ¿ÌÔ˘, ‹Úı ÛÙËÓ
EÏÏ¿‰· Î·È ¿Ú·Í ÙËÓ EϤÓË. ŸÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ ÛÙË ÊÚ¿ÛË °È·Ù› ÔÈ ¶¤Ú-
Û˜ ıˆÚÔ‡Ó ÎÙ‹Ì· ÙÔ˘˜ ÙËÓ AÛ›· Î·È ÙÔ˘˜ ‚¿Ú‚·ÚÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ Ô˘ ÙËÓ Î·ÙÔÈÎÔ‡Ó Á›-
ÓÂÙ·È Ê·ÓÂÚ‹ Ë ÂÂÎÙ·ÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈ΋. °È· ÙÔ˘˜ §˘‰Ô‡˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ˆ˜ Ô ‚·ÛÈ-
ÏÈ¿˜ ÙÔ˘˜ KÚÔ›ÛÔ˜ ˘ԉԇψÛ ÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ ÛÙË M. AÛ›·. T¤ÏÔ˜, ÁÈ· ÙÔ˘˜
KÈÌ̤ÚÈÔ˘˜ (ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·fi ÙË ¯ÂÚÛfiÓËÛÔ Ù˘ KÚÈÌ·›·˜ ‹Úı·Ó ÛÙËÓ AÛ›·, ‰ÈˆÁ̤ÓÔÈ
·fi ÙÔ˘˜ ™Î‡ı˜) ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ˆ˜ ¤Î·Ó·Ó ÏËÛÙÚÈΤ˜ ÂȉÚÔ̤˜ ÛÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fi-
ÏÂȘ Ù˘ M. AÛ›·˜.
™Â ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜ ÔÈ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó: ÙÔ ÂÌfiÚÈÔ, ÙËÓ ÂÈ-
Ú·Ù›·, ÙȘ ÏËÛÙÚÈΤ˜ ÂȉÚÔ̤˜ Î·È ÙȘ ÔÏÂÌÈΤ˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ÁÈ· ·Ú·Á‹ ·Á·-
ıÒÓ, ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË ËÁÒÓ ÏÔ‡ÙÔ˘ ‹ Â¤ÎÙ·ÛË Ù˘ ΢ÚÈ·Ú¯›·˜ ÙÔ˘˜ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ·.

3. O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ÛÙÔ ÚÔÔ›ÌÈfi ÙÔ˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÙË ÏÔÁÈ΋ ÁÈ· Ó· ÂÍËÁ‹ÛÂÈ Ù· ÁÂÁÔ-

ÓfiÙ· Î·È ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿, Î·È fi¯È ˘ÂÚÊ˘ÛÈΤ˜, Ì˘ıÔÏÔÁÈΤ˜ ‰˘Ó¿-
ÌÂȘ, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È ÌÔÚ› Ó· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙ› «ÔÚıÔÏÔÁÈÛÙ‹˜». N· ÂÓÙÔ›ÛÂÙ ٷ ÛË-
Ì›· ÛÙ· ÔÔ›· ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ·˘Ù‹ Ë ¿Ô„Ë.
O ÔÚıÔÏÔÁÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ Ê·›ÓÂÙ·È ÛÙ’ ·ÎfiÏÔ˘ı· ÛËÌ›·:
– ™ÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ·Ú·Á‹˜ Ù˘ IÒ˜ Î·È Ù˘ E˘ÚÒ˘ Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ‰ÂÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ
ÙȘ ·Ú·ÏÏ·Á¤˜ Ô˘ ‹Ù·Ó ‰È·‰Â‰Ô̤Ó˜ ÛÙËÓ EÏÏ¿‰·Ø ‰ËÏ·‰‹ fiÙÈ Ë IÒ ‚Ú¤ıËÎÂ
ÛÙËÓ A›Á˘ÙÔ ÂÍ·ÈÙ›·˜ Ù˘ ¤ÓˆÛ‹˜ Ù˘ Ì ÙÔÓ ¢›· Î·È Ù˘ ηٷ‰›ˆÍ‹˜ Ù˘ ·fi ÙË
˙ËÏÈ¿Ú· ◊Ú·, Î·È fiÙÈ ÙËÓ E˘ÚÒË ¿Ú·Í ·fi ÙË ºÔÈÓ›ÎË Ô ¢›·˜ ÌÂÙ·ÌÔÚʈ-
̤ÓÔ˜ Û ٷ‡ÚÔ. AÓÙ›ıÂÙ·, ÔÈ ˘ÂÚÊ˘ÛÈΤ˜, Ì˘ıÈΤ˜ ÂÍËÁ‹ÛÂȘ ·ÓÙÈηı›ÛÙ·ÓÙ·È
Ì ¿ÏϘ ÏÔÁÈΤ˜: Ë IÒ ‚Ú¤ıËΠÛÙËÓ A›Á˘ÙÔ Â›Ù ÁÈ·Ù›, Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ÂÚÛÈ-
΋ ÂΉԯ‹, ÙËÓ ¿Ú·Í·Ó ÔÈ ºÔ›ÓÈΘ (ÔÈ ·Ú·Á¤˜ Á˘Ó·ÈÎÒÓ ‹Ù·Ó ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛ-
ÓË Û˘ÓËıÈṲ̂ÓÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ) ›ÙÂ, Û‡Ìʈӷ Ì ÙË ÊÔÈÓÈÎÈ΋ ÂΉԯ‹, ÁÈ·Ù› Ë ›‰È·
¤Ê˘Á Ì ÙË ı¤ÏËÛ‹ Ù˘, ÂÂȉ‹ ›¯Â Ì›ÓÂÈ ¤ÁÎ˘Ô˜ – ÙËÓ E˘ÚÒË ¿Ú·Í·Ó KÚ‹-
Ù˜ (ÁÓˆÛÙÔ› ηٿ ÙË ÌÈÓˆÈ΋ ÂÔ¯‹ ÁÈ· ÙË ı·Ï·ÛÛÔÎÚ·ÙÔÚ›· ÙÔ˘˜ Î·È ÙȘ ÏË-
ÛÙÚÈΤ˜ ÂȉÚÔ̤˜ ÙÔ˘˜).

39
– AÊÔ‡ ·Ú·ı¤ÛÂÈ ÙËÓ ¿Ô„Ë ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ·ÈÙ›· Ù˘ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ EÏÏ‹ÓˆÓ-
‚·Ú‚¿ÚˆÓ, ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙË ‰˘ÛÈÛÙ›· ÙÔ˘ ÁÈ’ ·˘Ù‹ Î·È ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙË
‰È΋ ÙÔ˘ ÙÂÎÌËÚȈ̤ÓË ¿Ô„Ë, Ô˘ Â›Ó·È ÚÔ˚fiÓ Ù˘ ÚÔÛˆÈ΋˜ ÙÔ˘ ¤Ú¢ӷ˜.
AÔÚÚ›ÙÂÈ ÏÔÈfiÓ Ù· Ì˘ıÈο ·›ÙÈ· Ù˘ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ ·˘Ù‹˜ Î·È ·Ó·˙ËÙ¿ ¿ÏÏ· Ô˘
ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÙÂıÔ‡Ó Û ÎÚÈÙÈÎfi ¤ÏÂÁ¯Ô.

4. ¤‚Á·˙·Ó Î·È Ô˘ÏÔ‡Û·Ó Ù· ÂÌÔÚ‡̷ٿ ÙÔ˘˜ [...] Ì·˜ ϤÂÈ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜, ÂÓÒ ÛÙËÓ
O‰‡ÛÛÂÈ· (Ô 415-416) ·Îԇ̠·fi ÙÔÓ E‡Ì·ÈÔ: ÙfiÙ ‹Úı·Ó ºÔ›ÓÈΘ ı·Ï·ÛÛÔÍ·ÎÔ˘-
Ṳ̂ÓÔÈ / ÎϤÊÙ˜, ·ÈÁÓ›‰È· ʤÚÓÔÓÙ·˜ ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ÛÙÔ Î·Ú¿‚È. (·) N· ·Ô‰ÒÛÂÙ ÙȘ ‰‡Ô
ÛÎËÓ¤˜ ÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜ ¤Ó· Û‡ÓÙÔÌÔ Î›ÌÂÓÔ. (‚) N· Û˘˙ËÙ‹ÛÂÙ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Û·˜ ÁÈ· ÙȘ
ÌÔÚʤ˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ Û‹ÌÂÚ· ÙÔ ÂÌfiÚÈÔ Î·È Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂÙ ÂÈ‚ÈÒÛÂȘ ·Ï·ÈfiÙÂÚˆÓ
ÌÔÚÊÒÓ ‰›Ï· ÛÙȘ Û‡Á¯ÚÔÓ˜.
·. ™ÙÔÓ HÚfi‰ÔÙÔ ÔÈ ºÔ›ÓÈΘ ¤¯Ô˘Ó ·Á΢ÚÔ‚ÔÏ‹ÛÂÈ ÛÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ ÙÔ˘ ÕÚÁÔ˘˜. BÁ¿-
˙Ô˘Ó ¤Íˆ Î·È ·ÏÒÓÔ˘Ó ÙËÓ Ú·Ì¿ÙÂÈ· ÙÔ˘˜ ÁÈ· Ó· ÙËÓ Ô˘Ï‹ÛÔ˘Ó. K·È ÙÈ ‰ÂÓ
¤¯Ô˘Ó ʤÚÂÈ ·fi ÙËÓ A›Á˘ÙÔ Î·È ÙËÓ AÛÛ˘Ú›·! M¤Ù·ÏÏ·, ˘Ê¿ÛÌ·Ù· ÔÏ˘ÙÂÏ›-
·˜, ÂÓ‰‡Ì·Ù·, ÎÔÛÌ‹Ì·Ù·, Û·Ë, ·È¯Ó›‰È·... H ¿ÊÈÍ‹ ÙÔ˘˜ Ì·ı‡ÙËÎÂ Î·È Îfi-
ÛÌÔ˜ ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ηÙËÊÔÚ›˙ÂÈ ÛÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ ÁÈ· Ó· ‰ÂÈ Î·È Ó· ·ÁÔÚ¿ÛÂÈ, ΢ڛˆ˜ Á˘-
Ó·›Î˜. ŸÌˆ˜ ÔÈ ºÔ›ÓÈΘ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙÔ› ÁÈ· ÙËÓ ÏÔ‡ÛÈ· Ú·Ì¿ÙÂÈ· ÙÔ˘˜ ·ÏÏ¿
Î·È ÁÈ· ÙËÓ ÎÏ„ȿ ÙÔ˘˜. ŒÙÛÈ, ÂÓÒ ¤¯Ô˘Ó ۯ‰fiÓ ÍÂÔ˘Ï‹ÛÂÈ fiÏË ÙËÓ Ú·Ì¿ÙÂÈ·
ÙÔ˘˜ ÎÈ Ô ÎfiÛÌÔ˜ ¤¯ÂÈ È· ·Ú·ÈÒÛÂÈ, ÔÚÌÔ‡Ó Û οÔȘ Á˘Ó·›Î˜ Ô˘ ÛÙ¤ÎÔÓÙ·È
ÚÔ˜ ÙËÓ Ú‡ÌË ÙÔ˘ ηڷ‚ÈÔ‡, ηٷʤÚÓÔ˘Ó Ó’ ·Ú¿ÍÔ˘Ó Î¿ÔȘ ·’ ·˘Ù¤˜,
·Ó¿ÌÂÛ¿ ÙÔ˘˜ Î·È ÙË ‚·ÛÈÏÔԇϷ, ÙȘ ‚¿˙Ô˘Ó ÛÙÔ Î·Ú¿‚È ÎÈ ·Ì¤Ûˆ˜ ·ÓÔ›ÁÔ˘Ó
·ÓÈ¿ ÁÈ· ÙËÓ A›Á˘ÙÔ.
‚. ™‹ÌÂÚ· ÙÔ ÂÌfiÚÈÔ ¤¯ÂÈ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÌÔÚʤ˜. T· ÂÌÔÚ‡̷ٷ ÌÂٷʤÚÔÓÙ·È Ì ٷ
‰È¿ÊÔÚ· ̤۷ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜: ÊÔÚÙËÁ¿, ÙÚ¤Ó·, ÏÔ›·, ·ÂÚÔÏ¿Ó· ·fi ÙÔÓ ÙfiÔ ‹ ÙË
¯ÒÚ· ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘˜ ÛÙÔÓ ÙfiÔ ÒÏËÛ‹˜ ÙÔ˘˜. Y¿Ú¯Ô˘Ó Â›Û˘ ηٷÛÙ‹Ì·Ù·
fiÔ˘ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÚÔ˜ ÒÏËÛË ÙÔ Î·ı¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÚÔ˚fiÓÙ·. MÈ· Ó¤· ÌÔÚ-
Ê‹ ÂÌÔÚ›Ô˘ Â›Ó·È Î·È ÙÔ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ÂÌfiÚÈÔ, Ô˘ ‰ÈÂÍ¿ÁÂÙ·È Ì¤Ûˆ ÙÔ˘ ‰È·‰È-
ÎÙ‡Ô˘ ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ٷ¯˘‰ÚÔÌÈΤ˜ ˘ËÚÂۛ˜.
AÎfiÌ· Î·È Û‹ÌÂÚ· fï˜ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ó· ÂÈ‚ÈÒÓÔ˘Ó Î¿ÔȘ ·ÏÈfiÙÂÚ˜ ÌÔÚ-
ʤ˜ ÂÌÔÚ›Ô˘, fiˆ˜ ÔÈ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂÌÔÚÔ·ÓËÁ‡ÚÂȘ Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·È Ì ·ÊÔÚÌ‹
ıÚËÛ΢ÙÈÎÒÓ ÂÔÚÙÒÓ ‹ ¿ÏÏˆÓ ÂΉËÏÒÛÂˆÓ Î·È Ù· ·˙¿ÚÈ· (Ï·˚Τ˜ ·ÁÔÚ¤˜).

40 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
 ANAKEΦAΛAIΩΣH

™˘ÌÏËÚÒÛÙ ٷ ÎÂÓ¿, Û˘ÓÔ„›˙ÔÓÙ·˜ fiÛ· Ì¿ı·Ù ÛÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹:

™ÙÔ Î˘Ú›ˆ˜ ÚÔÔ›ÌÈÔ Ô Û˘ÁÁڷʤ·˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ Î·È ÙÔ ÂÚȯfi-
ÌÂÓÔ Î·È ÛÎÔfi ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘. T· ı¤Ì·Ù· Ô˘ ı· Ú·ÁÌ·Ù¢Ù› ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Ô
HÚfi‰ÔÙÔ˜ ›ӷÈ: fiÛ· Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ ÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ Á¤ÓÔ˜, ÌÂÁ¿Ï· Î·È ·ÍÈÔı·‡-
Ì·ÛÙ· ¤ÚÁ· EÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ‚·Ú‚¿ÚˆÓ Î·È ÙËÓ ·ÈÙ›· ÁÈ· ÙËÓ ÔÔ›· ÔϤÌËÛ·Ó ÌÂÙ·-
͇ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Î·È ‚¿Ú‚·ÚÔÈ.
O ÛÎÔfi˜ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ Û˘ÁÁڷʤ·, Â›Ó·È Ó· ÌË Û‚‹ÛÔ˘Ó ·fi
ÙË ÌÓ‹ÌË ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ·˘Ù¿ Ù· ¤ÚÁ·.
™‡Ìʈӷ Ì ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜, ·ÈÙ›· Ù˘ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ EÏÏ‹ÓˆÓ-¶ÂÚÛÒÓ ‹Ù·Ó ÔÈ ·Ú·-
Á¤˜ Á˘Ó·ÈÎÒÓ Î·È Î˘Ú›ˆ˜ Ë ¿ÏˆÛË Ù˘ TÚÔ›·˜, ·fiÚÚÔÈ· Ù˘ ·Ú·Á‹˜ Ù˘ EϤÓ˘.
O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ıˆÚ› fiÙÈ ·ÈÙ›· Ù˘ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ ‹Ù·Ó Ë ˘ԉԇψÛË ·fi ÙÔÓ KÚÔ›-
ÛÔ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiÏÂˆÓ ÛÙË MÈÎÚ¿ AÛ›·.

Απάντηση στην ερώτηση για το παράλληλο κείμενο

AÊÔ‡ ‰È·‚¿ÛÂÙ ͷӿ ÙÔ Î˘Ú›ˆ˜ ÚÔÔ›ÌÈÔ ÙÔ˘ HÚÔ‰fiÙÔ˘ Î·È Ù· ÚÔÔ›ÌÈ· ÙÔ˘ Eη-
Ù·›Ô˘ Î·È ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë Ô˘ Û·˜ ‰›ÓÔÓÙ·È, Ó· ÛËÌÂÈÒÛÂÙ ÔÈ· Â›Ó·È Ù· ÎÔÈÓ¿
ÛÙÔȯ›· Î·È ÛÙ· ÙÚ›· ÚÔÔ›ÌÈ·. A˘Ù¿ Ù· ÛÙÔȯ›· ˘‹Ú¯·Ó ÛÙÔ ÚÔÔ›ÌÈÔ Ù˘ O‰‡Û-
ÛÂÈ·˜;
KÔÈÓ¿ ÛËÌ›·:
– K·È ÛÙ· ÙÚ›· ÚÔÔ›ÌÈ· οıÂ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ‰ËÏÒÓÂÈ ·Ú¯Èο ÙÔ fiÓÔÌ· Î·È ÙÔÓ ÙfiÔ
ηٷÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘ (O Eηٷ›Ô˜ Ô MÈÏ‹ÛÈÔ˜, HÚÔ‰fiÙÔ˘ AÏÈηÚÓ·ÛÛ¤·, O £Ô˘Î˘‰›-
‰Ë˜ Ô AıËÓ·›Ô˜)Ø Ô Eηٷ›Ô˜ Î·È Ô £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘˜ ÛÂ
ÔÓÔÌ·ÛÙÈ΋ ÙÒÛË, ÂÓÒ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜ Û ÁÂÓÈ΋.
– K·È ÛÙ· ÙÚ›· ÚÔÔ›ÌÈ· ‰ËÏÒÓÂÙ·È ÙÔ ı¤Ì· ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ (Eηٷ›Ô˜: ÁÂÁÔÓfiÙ· –
HÚfi‰ÔÙÔ˜: fiÛ· Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ·Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ, ÌÂÁ¿Ï· Î·È ı·˘Ì·ÛÙ¿ ¤ÚÁ·
EÏÏ‹ÓˆÓ-‚·Ú‚¿ÚˆÓ, Ë ·ÈÙ›· Ù˘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ – £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜: Ô fiÏÂ-
ÌÔ˜ AıËÓ·›ˆÓ-¶ÂÏÔÔÓÓËÛ›ˆÓ).
– K·È ÛÙ· ÙÚ›· ÚÔÔ›ÌÈ· ÔÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÁÈ· ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜ ÙÔ Á′
ÚfiÛˆÔØ ÌfiÓÔ Ô Eηٷ›Ô˜, ÂÓÒ ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÎÈ ·˘Ùfi˜ ÙÔ Á′ ÂÓÈÎfi
(ϤÂÈ), ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÌÈÏ¿ÂÈ Û ·′ ÚfiÛˆÔ (ÂÍÈÛÙÔÚÒ...).
™ÙÔ ÚÔÔ›ÌÈÔ Ù˘ O‰‡ÛÛÂÈ·˜ ·Ô˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ë ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ fiÓÔÌ· Î·È ÙËÓ Î·Ù·ÁˆÁ‹
ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹ (Ë ¤ÌÓÂ˘Û‹ ÙÔ˘ ÚÔÂÚ¯fiÙ·Ó ·fi ÙË MÔ‡Û·), ˘¿Ú¯ÂÈ fï˜ Ë ·Ó·ÊÔÚ¿
ÛÙÔ ı¤Ì· ÙÔ˘ ¤Ô˘˜ (Ô ÂÚÈÂÙÂÈ҉˘ ÓfiÛÙÔ˜ ÙÔ˘ O‰˘ÛÛ¤·).

41
 Συμπληρωματικές ερωτήσεις*

1. N· Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂÙ ٷ ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ÚÔÔÈÌ›Ô˘ Ô˘ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙Ô˘Ó ÙË Ì¤ıÔ‰Ô ÙÔ˘

HÚÔ‰fiÙÔ˘.

2. O HÚfi‰ÔÙÔ˜ ‰ÂÓ ÁÚ¿ÊÂÈ ·fi ÙË ÛÎÔÈ¿ ÂÓfi˜ Ï·Ô‡ ‹ ÌÈ·˜ ÔÌ¿‰·˜ ·ÏÏ¿ ·fi η-
ıÔÏÈ΋ ÛÎÔÈ¿. ™Â ÔÈ· ÛËÌ›· ÙÔ˘ ÚÔÔÈÌ›Ô˘ ÂȂ‚·ÈÒÓÂÙ·È Ë ¿Ô„Ë ·˘Ù‹;

3. M ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË Ù˘ ÛÂÏ. 41 ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ‚È‚Ï›Ô˘ Î·È ¤Ó· Û‡Á¯ÚÔÓÔ
¯¿ÚÙË Ó· ÂÓÙÔ›ÛÂÙ ÔÈ· Û‡Á¯ÚÔÓ· ÎÚ¿ÙË ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó ÛÙȘ ·Ú¯·›Â˜ ¯ÒÚ˜
fiÔ˘ ηÙÔÈÎÔ‡Û·Ó Ù· ¤ıÓË Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ô HÚfi‰ÔÙÔ˜.

* OÈ ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÛÙȘ ™˘ÌÏËڈ̷ÙÈΤ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘.

42 ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ