Migne. Patrologia Latina Tomus LXXIV.

Jérôme (saint ; 0345?-0420). [Vitae Patrum]Appendix ad monumenta sex priorum ecclesiae saeculorum.
Vitae patrum sive Historiae eremiticae libri decem [sancti Hieronymi]...

novissime corrigente et recensente J. P. Migne,.... 1850-.
1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le domaine public provenant des collections de la
BnF.Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet 1978 :
*La réutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
*La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
élaborés ou de fourniture de service.
Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence
2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes publiques.
3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :
*des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans
l'autorisation préalable du titulaire des droits.
*des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.
4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du code de la propriété intellectuelle.
5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur
de vérifier la conformité de son projet avec le droit de ce pays.
6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non
respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.
7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter reutilisation@bnf.fr.

PATROLOGM:
CURSUS COMPLETUS
SIVB
BIBLIOTHECA ONJVERSALIS, INTKGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA,
OMNIUM SS. PATRUM, DOCTOMM SCRIPTORUMQUE ECCLESIASTICORUM

ODI
AB JEVO APOSTOLICO AD INNOCENTII III TEMPORA
FLORUERUHT;
RECUSIO CHRONOLOGICA
OMMUHQUiE EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICiETRADITIONISPER DUODECIMPRIORA
ECCLESLE SiECULA,
JUXTAEDITIONES , 1NTER
ACCURATISSIHAS SE CUMQUE NONNULLIS COD1CIBUS MAKU6CRIPTISCOLLATM,
PERQDAM DILICENTER CASTIGATA;
COMHENTARIIS
DISSERTATIONIBIIS, LECTIONIBDSQUE VARMNTIBUS CONTINENTER ILLUSTRATAJ
OMNIPU8OPER1DUS POSTAMPLISSIMAS EDITIONES QUIE TRIBUS NOVISSIMIS S/ECULIS DEBENTURABSOLUTAS
DETECTIS, AUCTA ;
WDICIBUSPARTICULARIBUS ANALTTICIS,SINGULOS SIVETOHOS,SIVBAUCTORES ALICUJUS MOMENTI
SUBSEQUENTIBUS, DONATA;
INTRA
CAHTI1LI8 IPSUM TEXTUMRITEDISPOSITIS, NECNON ETTITULIS SINGVLARUM PAGINARUM MARGINEM SUPERIORBTT
DISTINCUENTIBUSSUBJECTAMQDE MATERIAM SIGNIFICANTIBUS, ADORNATA;
ORERIBUSCUM DUBIIS
TUMAPOCRYPHIS, ALIQDA VERO AUCTORITATE 1NORDINB ADTRADITIONEM
ECCLESIASTICAMPOLLENTIBUS, AMPLIFICATA;.
DUOBUSINDICIBUS GENERALIBUS LOCUPLETATAX ALTERO SOLIGET RERUM, QUOCONSDLTO, QUIDQUIB
UNUSQUISQUE PATRUM 1 NQUODLIBETTHEMA S CRIPSERIT UNO INTUITU CON8P1CIATUR",ALTERO
SCRIPTURJE SACRJE, EXQUOLECTORI COMPERIRE SITOBVIUM QUINAH PATRES
ET UTQUIBUS OPERUM SUORUM LOCISSINGULOS SINGULORUM LIBRORUM
SCRIPTURvETEXTUS COMMENTATI SINT.
SMTIOACCURATISSIMA,C/ETERISQDE OMNIBUSFACILE ANTEPONENDA , SI PERPENDANTDR : CHARACTERUM WITIWTA»
CHARTMKQUALITAS, 1NTEGRITAS TEXTUS,PERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RKCUSORUM TUMVARlETAS
TDMKUMERUS , FORMAVOLUMINUM PERQUAM COHMODA SIBIQUE INTOTOOPERIS DECDRSU CONSTANTER
SIMILIS,PRETIIEXIGUITAS,PR*SERTIMQUE ISTACOLLECTIO, UNA, METHODICA ETCHRONOLOGICA,
SEXCENTORUM FRAGMENTORDM OPDSCDLORDMQUE HACTENUS IIIC ILLICSPARSORUM, ,
PRIMDM ADTEM IN NOSTRA BIBLIOTIIECA,EX OPERIBUS ADOMNES jETATES, /
LOCOS,LINGDAS FORMASQDE PERTINENTIBUS, COADUNATORUM. / i
SERIES SECUNDA, l
UNOUAPRODEUNTPATRES,DOCTOKES SCRIPTORESOUEECCLESIiK
LATINfT
A GREGORIQ MAGNOAD INNOC.KNTIUM III. \>"
Slccurante %*?p. STCUpu, \;
BIBLIOTHECJE CX.ERI DHITBRBA, V
SIVI
COMPLETORUM
CVRSIHJM IN SINGULOS SCIENTI* ECCLRSIASTIC/K
RAMOSHUITORRY
PATROLOGI.3E TOMUS LXXIV-

VITÊ PATRUM. — ADDENDA.
VITARUM PATRU.M TOMUSPOSTERIOB.ADDENDORUM TOMUSHNICTJS.
VENIT7 FRANCISGALL1GIS.
PAUISIIS, APUD EDITOREM.

IN VIA DICTAD'A1IB0ISE, PKOPE PORTAM VULGODENFEli NOMINATAM,
SEU PETIT-MONTROUGE.
1850
APPENDIX
AD MONUMENTA SEX PRIORUM ECCLESI^ S^CULORUM.
VITiE PATRUM
S1VE
HISTORIiE EREMITICiE LIBRI DEGEM
AUCTORIBUSSUIS ET NITORIPRISTINORESTITUTl
ILLUSTRATI,OPBRAET STUDIOHERIBERTI ROSWEYDI,ULTRAJRCTINf
AC NOTATIONIBUS
E SOCIETATEJESU THEOLOGI.
ACCEDIT
RERUMET VEBUORUMDIFFICILIOKUM,CUM MULTIPLICt1NDICE,ETIAM
ONOMASTICOiN
CONCIONATORIO.
1'OMUM
PERFICIUNT y?*^;.^
ADDENDA
ir ,j
OPERIBUS INPR^CEDENTIFUS
AUCTORUSI
QUORDMDAM TOMIS
PATROLOGI* EDITORPMV^.^J»"
QU.EMAXIME
1NTER COMMENDATDR
fiACRAftlENTARIUltt GELASIANUfll.
ACCURANTE J.-P. MIGNE,

BIBLIOTHEC/E CLERI UNIVERSK,
SIVE
IN SINGULOSSCIENTI* ECCLESIASTICERAMOSEDITORK,
CtiRSUUMCOMPLETORUM
VITARUM P.ATRUM TOMUS POSTERIOR. ADDENDORUM

TOMUSONieC»,
VENIT 7 FRANCIS6ALLICIS,
PARISIIS, APUD EDITOREM,

IN VIA DICTAD'AMB0ISE PROPE PORTAMVULGO D'ENFER
6EU PETIT-MONTROUGE NOMINATAM,
.
1850'
ELENCHUS OPERUM
QUJE IN HOC TOMO LXXIV CONTINENTUR
Vitaram Palrum libri IX et X, col. 9
Appendix ad Viias Palrum. 244
APDENDA. 821
Ei typls MIGhJE,
au 1'etil-ilontroujje.
YITM
PATRUM,
SIVE
HISTORIA EREMITIGA.
CONTINUATIO.
DE VITIS PATRUI
LIBERNONUS,
QUI DICITUR
PHILOTHEUS, sive
THEOPHILES,
AUCTORE THEODORETO, CYRI EPISCOPO,
INTERPRETE GENTIANO HEIIVETO.
PRELLDIUIU.
De hoc libro attulimus qucedam lestimonia supra , tre prolegomeno generali 11. Prceter ea et
hmc nunc habf.
DE AUCTORE ET HOC IPSO LIBRO TESTIMONTA.
Joannet Damascenus,oral, 3, de lmagimbus. A Synodu» VII generalii, quceest u Niavna^ oet. i.
793 E* rt; *Ao9eouioroîar ©soSwpi-ouiiztixr.i- ©•oScapiTousVtomTrou Kujsouex Tov~.j3tou'£vpittv
TOU
7rouKujsou,eic TOV fiiwTOU ayiouSuuswvj;TOU xtoviTsu" ETUWTOU,OUh cepxv' Su/iiivijv TOV na.u TOfiiya 6a5f*a
i.at fte6'sxipu' *ao-tyip OUTWC
roepiyip iTaliar, ire^trroveaTtxat^syeiv.âo-tTKjOouTiurT^f otxou^tiiYjf. ev*P<»~~tx
zv'P&fojTJi(MyioTTij yevio-fiatTOV
iroXu6puM»iTOV avSâ, T~Ifieyio-Ti)
irokvtipvXkozoT)yfotoBui TOVavSpa, <!>{ e>
uf iv airao*!TOtfTUVipyaatvpiani irpojruâiot;etr.ova; a7rao"tToif TWVepymavnpiu-j «fOTruXaiot?etxovas;auriu
aur5 fip*Ytius avao-TJio-at,juXax>5v Ttva o-yto-tv*ai fip«%iiat avxo-Tflo-at, TIV»afuriv *ai aerjaêtav
fuXazyjv
«cyaXiiavivre08«vTropiôvrar: < Ex Philollieo Theo- !v«uOevnopiCovTus'.« Tlieodoreli e~iisi:0(>i(iyri da
doreti episcopi Cyii, in sancti Sitneonis in cohunna Yita Simeoiiis Siylitv , cujus wkiuHt est : Situenn ,
riegenlis Viiam; nani de Italia quid aitiuel loqui? qui valde m.tgiiuiii erat imraculu n «rbis. Et post
AiiHilenim virum hunc in maxiriia urbe lloinma us- alia : Aiunt eniin hunc virum in maxiina Rotna fa-
i|ue «deo clwruinac celebrem exstiiisse, ui eiiam in mosissimum fuisse, et qui in orohibus ergasterioruin
ouinibns ofliciiiarumvestibulis bomines parvas ima - foribus icoiias ipsi bneveserLereni, castudiam quain-
gines ipsi erigerent, hinc videlicel pricsidium sibi dam sibi ex hoc et iiniiiiinen acquirenles. *
ac secoriUrleiuquamdam couiparanles. »
auctorte.
jprologug
7 j}& Optimorum virornm, el qui in virtute praeclare se exercuere, pulchrnm quidem est videre certami-
na, et oculisiiaurire utilitatem. Quce enira laudanlur dum cernuntur, et digna videntur quse possideantur,
et amptectenda amoreque ptosequenda existunt, el ad ea comparanda speclalores inducunt; afferunt aulem
niiiilo secius non mediocrem qnoque otilitatem ejusmodi rerum recie et ex virtute gestarura narrationes,
quaj a* irs qui sciunl, eorum qui nesciunt auribus offeruntiir. Yisum enim esse fideliorem auditu dicunt ali-
qui; audilui tamen fil quoque fldes, dum ex eorum qui dicurrt verilate ea quac dicunlur judicat. Qnomoia
enim lingu» et palalo de dulcedine, et amarore, et aliis hirjusmodiqualitalibus creditura est judicium, de-
que iis ferunt illam sententiam; ita oraiionum discerneridaram ratio commissaest auditui, qui scil secernere
a noxns eas quae aliquam afferunt ulilitatem. Atque si utiliura quidem narralionum integra et incorrupta
maneret memoria, et non oblivionis veluti caligo quxdam aspersa labes efflceret ut ea evanescerel, de iis
«Kiq«eseribere esset supervacaneum, cum qux hinc percipitur utilitas, ad Dosterosadmodum facile perve-
P*T«OL. LXXIV. I
11 DE ViTIS PATRUM LIUEU IX. Ifc
nret. Qu~~ni~im aulem corporlbus quidem lempus afTertinteriium, inducens scneclutem et inortem ; rebus
autem recie el ex virluie geslis oblivioiiein, ul niihi quiilem videlur, inferens, et obscuraris memoriam,
nemo nos jnrc reprehender t, quod pioriim viroruiri, Deiqne amamiuni vitae instiiuUaggrcdiaiiiur scribere.
Quemadmoduirienim ii quorum fidei est credila corpnrum curaiin, inedicamenla coiuparant, cum morbo
bellum gerentes, et iis qui laborant ferenies auxiliiim; ita quaein his conscribendis poniiur industria, efficitur
veluli quoddam salutare medicamenlum, quod oblivioni quiJem insidiatur, opem auiem fert memoriae.
Quomodo enifli non est absurdum ut poetacquidem et seriptores ea coiiscribant quae ifi bello forliter el prae-
clare geslastint; Tragici autem eas quaerecte celabanltir calamitatcs, iragciBdiisin pttblicum proferanl, et
earum scriplis mandalam relinquant iiieiiioiiiin ; aliqui autem alii in comoediisel rebus ridiculis consumant
orattones; nos aulem sinamus eos viros tradi oblivioni qui in corpore mortali el paiibili oslenderunt impa-
tibilitatem, et incorpoream nemulatisunt iialuram? Quasnam autem pocnas non merito dede-imus, si liorum
qure admirationc digna siinlcertaminum nihili faciamus negligi memoriam ? Si enim ipsi eorum qui olim
fuere sancioruin 795 summam aunulati philosophiaui, IHJIIu~re el liltcris illorum iusculpsere inenioriam,
sed omnem conim virtuiem exprimeriles, quasdam eorutn animatas imagines et statuas seipsos edfecere;
quxnam nobis merito daretur venia, si nec lilteris quideiii euruin insignem vitam honoraremus? idque cum
aihletaeet pancraiiaslse qui decerlant. in Olympicis, honorentur statuis, atque eliani in equorum curriculis
qui vicloros esse videntur aurigae idem praemiumaecipiant. Nec hoc soluni, sed eliain muliebres viros et
efleminatos, et de quibus dubiles sinlne viri an muliercs, ii qui borum delectantur spectaculis inseribunt
labulis, eorum memoriam longissimo tempore conservareconiendentes; licei memoria animis detritnentum
affera^, noti commodum. Sed tamen hiquidem hos amantes his, illi vero illos illis, idque cum damnum alfe-
rant, picturis honorant. Et quoniam mortalem naiuram mors depradatur, colores temperantes, et illorum
effigies labulis imponentes, excogitani rationem qua eoium memoria sit vita longe diuturninr.
Nos auiem scribimus quidem vitam iihilosophia;magistram, el quaeimitala est viue institmionem qua; agi-
lur in ccelis. Deseriliimus aulem non figuras characleresve corporum, neque ea expressa iis qui nesoiunt
ostendimtis, sed fornias animarum, qne sub aspectum non caduntadumbramus, el bella qusecerni non pos-
siint, coufliclusque qui non apparent ostendimus. Tali enim armatura eorum pbalangis imperator et in pu-
gna priuceps eos Paulus induit : Accipite enim, inquit, armaturam Dei, ul possitis resistere in die nialo, et
omnibtis confectis slare (Ephes. vi). Et ruisiis : Slate ergo succincli lumbos vestros in veiitate, et induli
loricam justilian, ct calceali pedes in piseparatione Evangelii pacis, in omnibus assumentes clypeum fidei,
in quo piueritis omnia tela ma igni ignita exslinguere. Et galeam salutaris accipiie , elgladium Spiritus,
quod csl veibnm Dei (Ibid.). Hac cum hos induissetarmaiura, produsitad eerlamtna. Talis enim est hostium
qnoque nDtwa, incorjorea , mi linie aspectabilis, obscure invadens , claiiculum insidians, repenteque et
praetercxspeciationem irruens. Ilocipsum idem quoque docens imperalor, dicebat: Non est nobis colluctalio
adversus Carnem et sanguinem, sed adversus principes et poieslates, adversus mundi rectores, tenebrarum-
hujus strculi, adversus spiritalia nequitiae in ccelestibus (Ibid.). Sed lamen cum lales hostes haberet horum
sanctorum classis, imo vero unusquisque enrum a tot et tantis circnmsideretur hostibus (neque enim
omnes simul invaserunt, sed modo qtiideni hos, modo vero illos adoriebanturj, tam prsclaram retulere viclo-
riam, «t fugerint qnidem adversarii, hi vero iis lugatis ac profligalis trophaeum erexerint, cum nihil ei&
afferrel impcdimentum.
Eis aulem pra~buitvicloriam non natura, ea emm est monalis, et innumerabilibus plena afTeclionibus;sed
meiis qu;e divinam allrahebal graliam. Nam cum divimiepulcliritudinis essent ardenles amatores, et pro ea
quam amabarit omnia lubenter ct agere et pati slatuissent, forii quidem ct generoso animo tuleruni affectio-
num perliirbalionumque impeius; diaboli autem telo procellas slrenue repulerunt; et ut dicam apostolice
(/ Cor. n), cum corpus casligassenl et in servitulem redegissenl, irae quidem ardorem sedaverunt, cupi-
diiaiuui aulem rabiem quiescere coegerunt: jejunando aulem et domi cubando sopitis animi motibus.re-
pressisque eorum exsullationibus, coegerunl corpus fcedus inire cum auima, et solverunt bellum quocl est eis
a nalura insitum. Pace aulem sic inter ea iniia , omnem adversariorum catervam expulere. Namcum eisdees-
scnt cogitationes quae inierna prodirent, et membrorum humanorum auxilio privati essent, bcll~>renon pole-
rani. Telis enim in nos diabolus nostiismembris ulitur:nam si neqtie inescanturociili, ncque aures demul-
centur, neque tactus suavi quodam sensu titillalur, neque 796 mens improba adniitiit consiha, frustra labo-
rant qui parant insidias. Quomodo enim urbem in alto sedilicatam,et validis propugnaculis munitam,et
prnfundis fossis undique circumdalam, nullus hoslis ceperit, siex iis qui sunt intus neino prodai et portas
aliquas aperial; ila lieri non pnlesl ut dxmones qui bellum gerunt exlrinsecus, supercnt animmi ~ircumda-
tam a divina gratia, nisi cogitationis aliciijus so.cordia, nostrorum sensuum aliquam feneslram nperuerit, et
per eam inimicum intrinsecus admiserit. Haeccum a divina Scriptura aperte didicisseul ii qiiorum laudes a
nobis celebrantur, et Deuin audiissent dicentein per frophelam (Jerem. IX) : Ascendit mors per fenestras,
cum divinis legibus tanquam quibusdam repagulis et vectibus sensus clausissent, menti claves eorum tradide-
runt, et neque labra linguam aperiebant,. nisi mens imperasset; nec pupilke permiltebaiur ut se extra ?ilia
15;^.: PROLOGUSAUCTOMS. , 1*
porHgeret; audiltis aulem noxiis sonis aditum obstruens, stultasct inutiles repellebatoraiiories, iliasquesolas
admittebal quibus mens delectabaiur. Sic odoraium doeuere ea non desiderare quae siavera emitlunt odo-
Tem, ui quibus natura sitinsitum nt molliant fetrelaxent. Sic veritrfs expiilere salietaleiri, eumque ea sumcre
docuere, quaenon voluptatem afferrent, sed usum implerent, nec ainplius quain quod salis essei ad prohiben-
<iuinii©fome morerenlur. Sie soinnj dulcem dissolVercltyrannidem; et ciini cWIaab ejus set-viuite liberassent,
eapra servitule dominatum tfocuerunt, ut ejususunv admitterent, non cam ipse invaderel, sed cum ipsi ac-
censerent, ad brevc nalurae auxilium. Cnm ergo murorum et portarum custodiaeeam cuiani gessissent, et
inierniscogilaiionibiis concordiam couciliassent, adversarios extriiisecus iiiv.identesirridebanl, qul vi quidem
inlrjire^ prepter divinae ^ratiae pncMdiuin,non poteranl; nulltiiri aulerii inveniebarit proditoremqiii vellet
iriimicosvadiniiiere. E* cimi iHosiesea essent tiatura quae riori cadit subat-peciutri, corpus qiidd vitJ&ui-et
SaSatCijoruatiirDCnecessilaiibus, vincere minime poluere. Kjus eriim auriga et mnsieiiset guberiiator optitiie
qjWKfeat tenens habenas, equis persnasifculrecte et ordiiie procederenl; miinerose aulerii pulsans chorda
«cnstB«ifty clfecit ut sontim omni ex parte concinriumet coiisunum redderent : scienlef aiilem moveris cla-
-yft^sfj.fliictniim insullus, et venloium fregii impelus. Htis ergo qiii per iiinumerabifeS «jijtaeflsliifcbfesvl-
taeitsrjngressi sunt, sudoiibns atiiem et afllirtimiibus corpus edomuerunt, et ristis quideiri iiffACtiotiein
iguora-forunl, in luclu autem et J:i~~rymisoinnem viiam consumpserunt; et delicias quidein Sybariiicas (1)
jej,i«iwm aesiiniaruiil, somnuin auteni suavissimum labofiosas vigilias; iriolle slr.igiilum, duruiii soluni; im'-
meBsafliaulem el inexplebi!em voluplatem, in orationibus et canlamlis psahnis conve^salionem; bos, inqu3m,
qwiAPHiefenus virlutis complexi sunt, quis non jiireftferit admiratus, vel^poiius quis pro dignitaie eorum
lai^sicelebraveiii? Atque ego qiiidem satis ititelligo iuillam posse oraiionem e rnm virtiilem assequi, es<
lanieâggrediendiiin. Nou enim recle habtierit, si quoniam verain pliil0s0|diiam perfecie adiinaruni, ideo
ue jninores quideni laudes conseqiianlur. Scribam .autem laudem rion unam cOmmuriiteronrinibus; diversa
euyfttlona eis data smtt dwinituj. Hoc auieiii doeens dicebat beatus Pautus : Alii eninl per Spirituin dator
serfltp japieiiti.c, alii aulera, seimo coguitionis secundum eumdeiii Spirituni, alli auêttiWdeSiit eOderriSpi-
~ci|â{ii autem dona curatiouum in eodem Spiritu, alii aulem operationes virluiunr, alii auterh [.rophetia,
alit feoera Unguarum, alii aulem inleipieiatio liiiguarum (I<Cor. xii). Ilorum vero oirtniuin osiendens fon-
lenk, gnlijunxit: On.nia autem hacc operatur IHIIISel idem Spiritus, dividens separatim linicuique sicut vulu
Quoniamergo diveisa stmt dona consecuti, merito uniuscujtisque narralionein %&]"faeienltis seiparatain:
uon-q«ji:cui)i|ueab eis gesta sunt persequentes, ad ea enim scribenda ne tota quidem vita suffefierit; sed cirra
pauca de uniusciijiisqiia eorum vivendi ratione, etde iis quae feeit, narraverimus, el paucis totiiis rttae
clmraclereni et formam ostendeiiiiius, ad alium transibimus. Neque vero omnium sanctorum, qui Ubiquem-
sigM» exstitere, vitae historiam liuerismaudare conabimiir; neque enim eos qui ubique clari frtftreCog;i<^-.
«eidftW',neque lieii potesl ut unus conscribat de omnibus. Eorum ergo solum vitam dtescribam,qui tainquatrt
UunipOjfulsere in Orienle, etfines orbis teriarum«uis complexi sunt radiis. Narrando aufem procedel oratio,
uO»utens legibus cncomiorum, seil pauca qusdam vere refereris. Rogo atitem qtii in hanc religiosara inci-
deilai historiam, seu ronnara moQastrca:exereitationis (voeet enim qtiis hoc opirs ut VOlueYH,'rie hs quas
dietwlw. «nnus credant, U quid audiaiu quod eonim vires Soperet), iiec "exê-HliHr-nnb.-tdirtiifeni '-iHiGAtikhtiGfr,-
sedjayerte sciant quod pioriun aniinis Deiis desaper ineiKiir doria siirietissimi Spiritosv iet'majofa largitiir
perleetioribus. Haecaulenia me d cta siml ad eos qui iu rerum divinafuiri mysteriis tvon sunt admoduin ac-
eursrteinitiali. Mystse eivimadytoriini Spirilus sciunt gloriam Spiritus, et qtisenanlper homitresih hominibas
%HJftlt:i|iirocula. aiiraliens incredulos ad Dei cognitinnem. Qui autem nnn est crediturus iis quaea me dicenda
So«l, sriararaestûmneiisquidcm credere tanoâm veris qutB perMoy
lactfl sniit, iiabere auteui etiam pro fabulis miracula quae facla sunt a sanclis apostolis ; sin autem' iHa esse
vera vestatur,iiaecquoque eredat esse a falso aliena; quaeeniiri in Hlis opefala est gralia, eaper illos quoque
feeil e* quae lecit. Pereimis enim gratia, el eos qui dignr siint elijgens,veloli per qiiosdarii salieiileS, per hos
^
effoAitifloeniasuaeoperationis.
£*tisaiiieiii quae sunt dieenda, ipse quidem vidi nonriirlla; qnse aiitein riori vidi, aiidivi ah illis qni vide-
•rtiotyvkis virtiitis amantibus, et qui digni-sunl haliti ut et eosîderehf, et eoruiii doctiina fruerentur. Evari-
geHc» aiuteiiidoctrinae scripiores lide digni non solum sunt Malihaeiiset Joannes, magni et primi in Evange-
lis«ft,.qiHDominividere miracula, sed etiam Liicas et Marcus : quos qui ab iniiio viderunt, etfiierunt Verbi
«riinistri, non snlnm quae pas9us esl et quacfecit Domiriits,sed ea etiam quaeperpeluo docuit, accurale edo-
cu^riinl. Etenim cum tiott viilisset ipse beatiis Liicss, m pri~riCipio operis dicii se ea nafrah), de quibiis cer-
ihsi!*Iheitis est. Nos autem etsi audiamuseuin no« vidisse eaiqiiaeliarrat, ~sedharie doclririarii aciiefiisSeab
aHte/non rninus ei et Marco credimus quam Maithacfo et Joanni; iiterque enim esi in n irrando flde dignus,
-etiijBiiiidiceiit ab eisqui videruni. Nos itaque alia quidem;narrabhnus at quae a nobU vtsa siril; aliaauterii
>etfui%reiliderimus eis quj yideranl narraniibus vifis, qui illorum viiam suiit aeraulati. Prolixiori auteui de iis
;
«sts snm joratione, dum volp persuadere me vera narraturum. Hinc auteih d-eincepsnafrare incipiam.
sive THEOPHILES.
PHILOTHEUS,
CAPUT PRIMUM. A sibi vendicabant, Dei autem cultus negligebatur a

IACOBUS
NISIBITA
(2.) plurimis : contemptui autem habebautur qui eornm
ebrietatis nolebant esse participes, quique, perfeela
Moysesiile divinus Iegislator, qui imum maris fun- virtute praediti, ca quae sunt discernebant, el siinii-
dum aperuit, et inundatione aquaram aridam obruit lacrormn quidem ridebant imbecillitalem, universo-
solitudinera, et alia omnia fecil miracula, scripsit res rum auiem adorabaoi opificem.
gestas eorum sanctorum qui fuere anliquitus: non ea Illo tempore venerat in Persidem, visurus plantas
usus sapientia quam acceperat ab JLgypliis, sed vera3religionis, et ei quam par eral curam adhibitu-
splendore graliae accepto a superis. Undeiiam enim rus. Cum is aiitem fontem iransniiiicrel, puell* (5)
alioqui Abelis didicisset virtutem, et Enoch viilutis quacdam, qute pannos lavabant, el vestes pedibus
sludium, et Noe juslitiam, et Melchisedeclipium sa- emundabanl, ne novtim quidein, et qui decentetn pr«
cerdotiuro, Abrahaevocationem, fidem, forlitudinem, sese ferebat gravilatem, sunt reveritae habitum; sed,
et quaeei magnaeerat cune hospitalitatem, vulgoja- exuto pudore, et perfricta facie, ct impudentibusocu-
ctalum filii sacrificium, et aliorum quaeab eo prae- lis divinum liominem aspiciebant, ncque capita opc-
clare gesta sunt caialogum : et ul in summa dicam, rientes, neque vestes quas succinxerant demittentes.
divinorum virorum cerlamina, victorias, praeconia,H y\ lloc cum apgretulisset bomo Dei, ct vellet Dei virlu-
nisi inielligentis divinique Spiritus radios accepis-et ? lem in tempore oslendere, utfado miracitloliberaret
796 H°c m''" <lu01,,e>npraesentiaopus esl auxilio, ab impietate, fontem quidem esl exsecratus, et fluen-
qui conor eorum vilam scribere sanctorum, qui palum coufestim evanuit. Puellas quoque est exseora-
rura ante nos el noslris temporibus claruere, et vetus, et impudentemearumjuyenliilemcasligavitcanis
luti quasdam legesiis qui imilari voleut, velim pio- anle tempiis inductis, et sermonein f.ictum est con-
ponere. Horum ergo sunt preces invocandac,et inci- secuiiim, muiatusquc esl nigror pilnnun, et similes
pieudum est narrare. evaserunt nuper plantatis arbnribus, quae vere cir-
Nisibis esl civitas in confinio regni Romanorum ei cumleciac!sunt foliisaultimnalib s. Ete autem cum sic
Persarum, quaeolim quidetn erat Romanisvectigalis, sensissenl supplicium (nam cl fontis fluenla effuge-
el eorum parebat imperio. Ex ea orius magnus illc rant, et sua invicem capita inttientcs, videbant repeu-
Jacobus, solilariam vitam et quielam esl amplexus, tinam illam mutationem), cursu ad urbem contende-
et allissimorum montium occupalis verticibus, in eis rnnt, renuntinturae illud quod acciderat. Illi autetn
vitam egit. Vcre quidem el aestate el aulumno utens curo accurrissent, el magnum Jacobum offeudissent,
silvis, el pro lecto habens ccelum : lempnre autem rogaverunt ut iram compcsceret, et supplicium re-
biemis, an:rum ipsum excipiehat, quod ei parvum C mitteret. llle aulein non diu cun tatns, Dnmino qui-
prxbebal legumenlum. Habebat aulem alimentum, dem preces obtulit, fluenta autem rursus scatere jus-
non quoil cuni labore nascitnr et serilur, sed qimd sit. Illa vero mox rursus e suis emanaruHt pene-
sua sponle producitur : jam ex silveslribus coliigens tralibns, justi derivata nutibus. Illi autein cura boc
arboribus fructus qui sponte nascunlur, et ex herbis impetrassent, petebant ut liliarum ijuoque suarum
eas quae sunt esculenlae, et habentur instar olemm, crinibus color suus redderetur. Aiunt autem, eum
ex iis dabal corpori ea quae satis erant ad vivendum, hoc quoque concessisse, requisiisse autem puellas
ignis usum recusans. Usus quoque lanaeeral ei su- qux illam acceperant disciplinam, et quoniam non
pervacaneus; asperrimi euim ca-irarum villi ejus vcnerunt, reliquisse supplicium, documenlum tem-
usum implebant, ex eis ipsi fiebat el liinica et sim- peramiae,et srgumentum moderationis, et divinaevir-
plex amiculum. lta corpus affligens, spirilale alimen- luiis perpetuum et evidens monimentum. Tale est
tum assidue exhibebal corpori, ct cogitalionis facul- novi hujus Mi>ysismiraculum, quod quidem non fa-
tatem expurgans coniemp'anlem, et divini Spiritus ctum est virgaepercussione, sed operalionem acccpit
perspicuum efficiens spcculum, revelala facie, ex signo crucis. Ego autcm praeter miraculum valde
divini Apostoli seulentia, gloriam Domini speculans, quoque miror mansuetudinem; neque enim, ut ma-
iti eamuem iransformabaiur imaginem a gloria in D ; gnus Eli.-aeus impudenles illas puellas ursis tradidit
gloriam, lanquam a spiriiu Domini (/ Cor. m). Ilinc immanibns; sed qtiad m innoxia disciplina, et quae
quae Dei erat in Deum liducia augebalur in dies, el ai dedecoris parum habebat, usus, pietalein simul do-
Deo pelens quaeoportebat petere, ea statim acc'pie- cuit et moderationetn. Ha:caiitem dixi, non ut pro-
bat. Porro autem liincquoque futura praevidebatpro- phelaro saevitiaeaccusem(absit ut adeo iiisaniam), sed
phetice, et virtutem ad facienda miracula a sanciis- ut osteudam quod cuin eamdem baberet virluteni, ea
simi Spiritus accipiebat gratia. Ex his pauca narrabo,, effecit quae congruebant Chrisli magnitudiiiiet novo
et aposlolici ejus splendoris radinin iis qni nesciuntt Testameeto.
aperiam. Vigebal illo tempnre in simulacra hominnmi Is cum aliquando vidisset judicem Persam iiiiqtianv
insania, et inanimae quidetn statuaedivinttm cullumi lulisse senteiitiiim,qnemdam maximum lauidcin. aui
PHILOTHEUS, SIVETIIEOPHILES. 18
17
exsccraus, jussit eum conteri etdi- A Saphiram suffuratos mcntitosque morli tradidit (Act.
propesUuseral,
elilbus inLqiiam arguere senlentiam. La- y). Etenim hic quoque similiter, ejus qui veriialem
i-pe.rgi(4),
et mendacioerat usus, abstnlit animam.
pide autem staiim comminut» in parliculas innume- erat furatus.
cum f.:rtum cognovisset (revelavcrat
rabiles, conlerrili fuere qui aderant : horrore aulem Sed ille quidcm
j.U-iiusjudex, revbcavil quidem priorcm, alleramau- enim gralia Spiritns) intulit supplicium ; hic auteiii
tem justam 799 tulit scnteiiliam. Et bic quoque actus argumentum nesciens, oblulit quidem preces,
suum Dominum est imitatus, qni cum vellel ostendere slilit autem vitse cursum ei qui siihulaveral. Et divi-
se sua sponte ac-lubentem siibire passionem, et facile nus quidem Aposlolus mortuos a ealaroitate minime
si voluisset puniisset sceleralos, non eis intulit sup- eripuit; salutaris enim praedicationts initia metia
plieium, sed ficuminanimam verbo arefaciens, siwm opus habebant. Hic autem cum essel refertus gratia
osiendil virtutem (Maitli. xxi). Hanc ipse quoque iiui- aposlolica, et puniil ad tempus, et poenam mox re-
lans clemenliam, non puniit injustum judicem, sed misit. Hoc enim opus habebat eo qui essel lucrifaclu-
iclu lapidis illum docuit justiliam. rus eos qui offenderant.
Cum liis rebus esset insignis, e1omnibus amabiiis, Sed enim et est eundum ad alia, el sunt illa bre-
in unigeni-
et in ore omnium versaretur, trahilurad iuuntis p»n- viter exponenda. Postquam enim Arius,
tum et sanctissimum Spiritum maledicti blasphemiae-
lificatus, et suae palriae praficitur. Cum illam autem B fecerat lin-
montanam vivendi mutasset ratioiiem, et «ivilem quepater et opifex, in eum qui ipsum
lumultu et pertur-
yitaeconsueliidiuem non ex sui animi ccpissei sen- guam movens, implevit Êgyplum
Constanlinus atitem (6) imperator maximiis,
tentia, neque cibum mutavit, nec vesliluin ; sed loca batione,
nostri Zorobabel (illius enim instar universam
ijuidem erant mutati, vitae auem inslitutio iiullam gregis reduxil ab exsilio, et divina
accipkbat mutationcm. Cri scebant vero Inbores, et piorum capiivitatem
eralit lOnge majores prioribus. Jcjunio eniin, et cu- tempia humi disjecta in altum erexit et excitavit)
illo
hili bumi strato, et sacco quo iiiduebalur, accesse- postqnain ergo is otrines ecclesiarum praesides
rant eliam oinnino caraceorum qui indigebant; ut de tcmpore cungregavit Nicaea;, venit cum aliis magnns
esset el quoque Jacobus, pro veris decertaturus decretis, ut
viduis, inquam, sollicilus, providerel orpha-
nis, et eos qui injuriam faciebant arguerel, el iis qui- vir foriis et princeps totius phalangis. Romanorum
bus fiebat injuria juslum afferrel auxilium. El quid enim imperio tunc parebat Nisibis. Poslquam aulem
esl ouinia recensere eos norunt fuit dimissus sacer ille conventus, et unusquisque iu
nptis aptid qui quaj-
nam illis competant qui haiic suscepcrc curalionem ? suam esl reversus, rediil. hic quoque tanquam vir
victoria politus, exsultans propter trophaea
Insigiiiter aniem ille lales ampleetebatur labores, ut foriis
qui oviuirtdominum iusigiiiter el cupeiet el timeret. C pietaiis.
Quo, aulera virtutis opes colligebit majores, eo Cuiu autem aliquanlum processisset temporis, im-
inajore sanctissiini Spiiitus frueb.itiir gratia ;et ctnu perator quidem ille magnos et admirabilis excessil e
aliquando ei in vicum quemdani aut oppidum iter vila CIIIIIcoronis pietalis; illius antem Olii fuere hac-
esset (neque enim locuiu sati> tene.i) ad emn acce- redes imperii orbis lerrae. Tunc rex 1'ersaruin, cui
dunt qiiidam paupeies, u. uni quempiam ex eis qui noraen erat Sapores, contenvpts filiis, ut quoruin
cum eis versa! antur, lanquam mortuiim proponen- poleniia non esset palri aequaris, bellum movit ad-
tes, et quae ad iilum sepelienduin crant neressaiia versus Nisibim magnis etequilura et peditum copiis.
supplices ab co posiiilanie-. Ille autem concessit Duxit aulem elephantos quoque quamplurimos, etad
quidem roganiibus, Deo autein preccs obtulit tan- nrbem obsidendam diviso exercitu, eam circumsedit
quam pro mortuo (5), rogans utei remitteret quaein el machinas exstruxit, el turres aedilicavit, vallosque
vita peccaverat, el eimi in cliorum. juslorum digna- figens,-et quod inter eos iniereedit, ramis tanquain
reuir admittere. Ila-c autein eum djcer-iiuir, ejus cratibus contextis, obstruens, }ussit militibus ul ag-
qui luiic mortem simulabat evolavit anima^ûppedi- gerem exsiruerent, et turres coiitra lurres excita -
taia sunl autein corpori tegumenia. Postquam autem rent. Deinde illic sagktarios colloeans, et in eos qui
parum processisset homo admirabilis, juhebant eum D 800 eranl SuPer miiros tela jubens mittere, alios
qui jacebal surgere ii qui acluro composuer.ini. Post- jussit inferius fodere murosque subruere. Poslquam
quam autem viderunt eum non exaudire, et quod si- autetn omuia illi erant irrita et inauia, ut quse viri
iiMiIahatur id verum evasisse, et in veram faciem diviiii dissolverenlur preeibus; postremo cum fluvii
niutalam esse personam, ad magnutii quidem adeuiil praslcrflueniis, multitudine humiuum freius, fluxum
Jacobum, suppliciter autem obsecrantes, et ad pedes prohibuisset, exstructisque muris, et ad reliiienditm
ejus prtivoluli, el aclus quem temere agendum sus- comparalis impediroentis, fluvii plurimum collegisset,
ceiieraril, dicentes causam fuisse paupertatem, roga- id tolum simul immisit in mcenia, eo iisns lanquam
lianl iit eis stium mitteret delictum, et ei qui jaceb.i.l aliqua vehemenlissima iuacbina. Ea vero
aquae in-
ablaiani restitueret animam. Domini ilaque imitans sultum non tulerunl, sed impetu concussa in illa
cleuieiitiaiii, et preccs exaudiit, et ostendit miracu- pai te funditus corruerunt. Illi vero magnum clamo-
!ui% «t qui vitam precibus ablalam, per precesja- rem.sustulerunt, utpoie quod urbs jaui esset. captu
ceiili resiitiierit. Hoc autem inihi .quidcm videtur facilis; habiiantium enira civium magnum muruia
esse simile magr.i Pelii miractib', qui Arianiam i-t ignorabant : distulcre tamen irrumpere, cura vide-
19 DE VITIS TATRUMLIBER fX. 20
renf non posse urbem adiri propter aquas. Cum ergo A t. bilabant, sm atilem defensorrs ac principis corpus
procul recessissent, uipote qtiod labor eis esset ces- ferebant, aegrequidem ferenleset dolentes quod trans-
salurus, quiescebant ipsi, el equos ciirabnni; qni au- migrareni, canentes autem celebrantesqne virluter»
teui urhem liabitabant, cx animo cnnversi erant ad foiiissimi victoris. Si ille enim vixisset, ii niiniroe
supplicationes, magnum Jarobum liahcntes inlerces- venissent in poiestalem barbarortim. Haiccum de viro
sorem. Qui autem aelate adhuc vigebant, omnes divino reccnsiierini, ad aliam transibo narrationem,
quam uiaxima poteranl contemione rursns aedifica- rogans ut consequar ejus benediclionem.
bant (7), iiec pulchritudinis nec concinnae cbmpagis CAPUT II.
ullam curam gerenles, sed omnia teinere componen- JULIANUS SABAS (10).
tes, el lapides et faleres, et quidqnid portabat quili- Julianus, quem cognomine Sabam bonorantes no-
bet: nnaque nocte opus lantatn processit, et in tan- minabant incolae, jrpeaS-j-aivautero, id est seneinr
tam crevit alliindinem, ut et satis esset ad arcendum Graccavoce hoc nomen significat, in regione quse
cursum equorum , et homiiium ascensum absque olim quidem Parihorum, nunc autem nominalur Os-
scalis. Timc omnes ab hcmiiie Dei pelunt supplices, rcenorum, (ixit ad exercitationcm monasticam tngu-
ut et in muris se osteitdat, et lela cxsecrationiiiii ja- rinin. Ea atilem patel ad Occidentem qtiidem usque
culetur in bostes. Is vero exoratus ascendit, et eo- B I ad ripam fluvii, est atilem ei nomen Euphrates : ad
rum pltwima millia contemplalus, a Deo supplex Orientem aiiletn soleui, babel liinitera Romani im-
peliit, ut in eos immitteret nubem cyniphum el cu- perii. Assyria enim excipit Persas, cuin Persici regni
licum'(8). Et is quidem dixil, Deus vero immisit, ab sit finis nceidenlalis, quam qui postea sunt seculi,
co tanquam a Moyse exoratus, et viri quidem divinis nominamnl Adiabenem. In hac gcnte niiillaequidem
(elis vulnerabanlur , equi autem ac eleplianli ruplis suiit urbes magnaeel populosre; regionis aulein plu-
vinculis fugiebant, huc et illtic dispersi, ut qtii non ruiuiin quidem habitalur, plurimum autem est et
possent illos ferre aculeos. Cum iiaque vidisset rex inhabilabile et desertum. Ad extrema hujus solitu-
impius , et machinas nulli sibi fuisse usui, el aquae dinis cum hic vir divinus pervenisset, et antrum
irropiionem fuisse inutUem (murus enirp qui corrue- non manu factum, neque beue ac pulchre effossum,
rat, rursus fuerat sedificatus) et omncm exercitum invenisset, sed 801 quod posset exiguum aliquod
et affligi laboribus, et male se habere sub dio , et tegumentum pracbere iis qui ad ipsum confugiebant,
vexari a plaga . immissa divinilus : vidisset autem locum lubenter habitavit, auro et argento fulgenti-
divinum quoque hominem super muros ambulantein, bus regiis, id existiinans esse magnificentius. In eo
et conjecisset ipsum imperatorem ei praeesse opcri autem degebat, in hebdomada semel cibum capiens :
(sibi ehim visus erat el purpura indutus, el redimi- C cibus autem erat pauis hordeaceus, isque furfnra-
tus diademate), indignatusquidem eslin eos quieum ceus; obsonium autem, sales; polus autem suavis-
decepissent, et ut bellum moveret persuasisseni, et simus, per se nativum aquaefluentum; idque non sa>
dixissent non adesse imperatorem, et cum eos dam- tietate dimensum , sed usu demissi prius sibi defini-
nasset capitis , dimisit exercitum , et in suam lum. Erant aulem ei deliciae opiparumque et lautis-
regiam rediit quam citissime. Ilrec in hoc quoque simum epulum, Davidicorum hymnorum decanlaiio,
Ezechia Deus fecit miracula, non illis minora, sed et assidua cum Deo conversatio. Et cum eis fruere-
eliam majora, ul milii quidem videtur. Quod enimi lur insatiabiliter, eorum nunquam voiuit capere sa-
cum corruisset murtis, urbs nnn capta fuerit, quod- lielalem; sed senipcr quidem implebatur, semper
nam potest esse eo majus miraculnm? Ego autemi autero clamabat: Quam diileia gutturi meo eloquia
praeter hoC illud quoque valde admiror, quod cumi tua! super mel el favum ori meo (Psal. cxvm). Rtir-
uierettir exsccraiionibus , non petiit ut liilgura et> sus enim audivil bealum David diccntem : Judicia
fulmina e coelo milterentur, iil fecil magnus Elias,, Domini vera, justificata in idipsum, desiderabilia
-quando ad ipsum ulerque quinquagenarius venisseti snper aurum et lapidem preliosum mulluro, et dul-
cum suis quinquaginta. Audiveral enim Dominum ciora super mel et favum (Psul. xviti). Rursus audi-
aperte dixisse Jacobo et Joanni qui hoc ipsum co-. D 1 vit eum dicenlem : Delectare in Domino, et dabit libi
nabantur facere : Nescitis cujus spirilus sitis (huc, pelitiones cordis tui (Psal. xxxvi). Et rurstis, Lacte-
ix). Et ideo non petiit ut terra eis dehisceret, nec> iur cor quscrenlium Dominum (Psal. ctv). Et: Lae-
rogavit ut phalanx igne consumeretur ; sed ut ani- tifica cor meum, ul limeat nomen tuum. Et: Gustate
malculis illis sauciaretur; et cum Dei cogiiovisset et videte quam benignus est Dominus (Psal. xxxm).
virtutem, tandem mulata edisceret pietatem et verurot El: Sitivit anima mea ad Deurrifortem vivum (Psal.
Dei cultum. Tantam habuit hic homo divinus apudI XI.I).Et: Adbaesilanima mea posl te. Et ejus qui
Deum liduciam, lanlam a superis gratiam esi con- haec dixit, amorera in se transtulit. Hac enim de
secutus. Curo in his perpetuo versaretur, et in rebus3 causa magnus quoque David haec canens docuii, ut
divinis quotidie cresceret, cum maxima gloria hanc; multos socios el in Deo amando rivales constiiueret.
vitam deposuit (9), ct ex liis locis migravit. Cumi Neque vero spe falsus esi; sed et hunc virura divi-
autem praeleriisset aliquantum lemporis, et hoc op- num, et alios iimumerabiles divino amore sauciavit.
pidum, ab eo qui tunc imperabat, regno Persaruml Hic enim tanto amoris igne fuit incerisus, ut iuebria
•essel iraditum, exierunt quidem omnes qni in eo ha- retur desiderio, et nihil videret ex lerrenis: solunt
21 PHILOTHEUS, SIVETHEOPillLES. 22
aulem dileclum el noclu somniaret, et interdiu vi- ;A cini. Deinde riperis faeta coriimulatibip, alterurii qni-
sione apprehenderei. Hanc stimmam ejus pbiloso- dem srifgeitteni canere, aiierum vero Iiumi pfocum-
phiam cum miilii didicissent, alii quidein qui propius beniem adorafe, et id a mane usque adcrepusculum
babitabanl, alii vero qui rcmOtjus. Allala cnim fama assidue faeiebanl. Anle occasura aiilem solis, in an-
percurrebat in oinnes partes, accurrebant supplican- tro paululum qiiiescenles, hi quidem binC, ilii vero
tes ttl es«ent palirstrae parlicipes, el ei lanquain illinc, omites vero undequaque in anlrum convenie-
exercitationis magistro et paedolrib* pirentes, vive- liant, el hymnos vespertinos simul Domino offere-
rent in posteroni. Non solum eiiim aves venanlur bant.g02 Silebat autem ipse quoque sencx iinuin
canentes, ct ad se eas evocantes, qnaesunt ejiisdem aliquem ex insignioribus assumere socium oflicii.
geneHs, et subjectis laqtieis implicantes; seil eliam Sequebal.r autem enm frequenlius vir quidam
boutines venantur eos qui sunt cjusdcm natura;, alii genereqiiidein Persa, forma au'ero corporis magnus
quideinad exiiium, aiii veraad saltitem. Sic congrc- et admirabilis, furma vero corporis ma'gis admirubi-
gati qnidem cito fuere derem, deinde duploct triplo lem possidebat aniiuam. Erat autero ei iiomcn Ja-
plures.Eos atilem cum tot essent, accipiebal illud cobus (H), qui eliam posl illius mortem in omni
antniro; a sene enim didicerant negligerecuram cor- qirdem virtute resplenduit. Fuit aiilem insgnis el
pori»: ve8eeliantnr aulem ipsi quoqtie similiier atque B illustris, non iis solis quac illic erant, sed etiam iis
paedotriba, hordeaceo panesale comlito. Aliquo au- quaj erant in Sytia pliilosopliioegymnasiis seu ino-
lem-fost titmpore, et olera spome nascentia colli- nasteriis, in quibus etiam vitam finiit, cum vixisset,
genCes, deinde dolia implentes, et muriae qnaiiliiin ut fertur, leiitum ct quatuor annos. Is ciim esset
satis-erat iniscentes, id habeliant obsonium qui opus magno scni ad soliludinem yiaccomcs, sequebalur
habebant curalione. His atitein oleribus bumida ba- eminus. Non sinebat eniiri magistcr eum propius
bitacala sunt niaxime iulesia; soleut euim sua na- acceJere, ne occaîodisserendi Cx co sumeretur';
Uira «is ingenerare siiiim ct piitrelaciioncm : cmn sermo aiiiem abstialieret menlein a Dei conlempla-
burc<«rgooiisonio id accidisset (erat enim antniin tione. Sequens .iiitem, in via vidil draconem maxi-
uttdiquaque valde huiniduiii), supplicarunt seni sod i- inum; deiude eum contemplatus, hon est quidem
les,-«t sibi parvarn aliquam domunculam liceret ei- aiisus progredi : cum saepe auiem eum prae inetu
straere,' qnae sufficeretobsonii vasis accipiendis. Ille voluisset dcclinare, rursus confirmavit animum.
autessiprinioqiiidem postulatum minime admittebal; Deinde cum inclinatus accepisset lapidem et eum
landem auiem persuasus (a magno enini Paulo didi- projecisset, vidit draconem in eodem statu marien-
ceva&aeftquaererequsesua suiit [/ Cor. xtnj, sed ali- letn non possc se omniuo inovere. Cnm autem eum
quidftoncedere el se accommodare humilibus), dedit G intellexisset esse morinum, existimavit esse oipiisse-
quhfam domtinculaebrevem quamdam et exiguara nis mortem bclluae.Confecto atitem ilinere.et hymno-
men«iiram, abiil autem procul ab antro, solitas obla- rum completo officio.postiuam venit tempiis quietis,
tunwDeo snpplicationcs. Solilus eniin erat srepequi- el sedensseiii'x,ei quoque jussit ul-cofpus qnieti pa-
dew quitiqu.igiiitastaJia, n innnnquam aiitein etiam ruinper traderet, primutn quidero sedebal tacilus :
bis totidem in desertum proficiscens, et se ab omui cum auiem senex sermoneni quemdam leuiter subri-
bumana consiieliidine separans, et ad seipsum re- dens aggressus est, rogavit Jacobus ut ci apeiiret iil
dieas, per se cum Deocongmli ac conversari, et di- quod igimrabal. Cnm is antcin permisisset rogare,
vinam illam et ineffabilemspeculari pulchritudinem. Vidi, inquit, in via in.ixiiiiiun draconem jacentem,
Hee otium cum siiinpsisseut, qui-iit ab illo cura eo- ct primiim quidem tiniui, illuin vivere existiinans,
rum gereretur, digni erant habiti, usui quidem justa postquam auiein eum aspexi morUium, securus itef
symmettia respondentem, >ed inajorem qiiam jussi suin ingiessus. Iiic mihi, inquit, o pater, quis euro
fuerant, exstruxere doimrnculain. Decimo autem iulerfecit? Tu enim praeccdebas, nullns autein alius
die,>veluti quidem Moyses reversus a moute, ei ab liac praeieriit. Senex auteui: Cessa, inquit, de iis
eaj^ttae verbis explicari nequit contemplatione, cmn ctirioscperconlari, qu;e iis qui sciscitantur non pos-
vidisset majus facium qiram volebat aedifieium, Ve- 'P sunl ullam nfferre ulililatem, Veiiim niliilo secius
reor, inqnit, o viri, ue duiri terrena dilaiainus habi- instabai Jacn.bus admiiabiiis, verum scire deside-
tacttla, minuainus «oelestia : aiqui haec qiiidem suut rans. Seiex aulem diu quiilem tentans celare, non
adlemptis, et quaenobis parumper convenient, cce- ferensauieui amicumdiutius apgere: Ego, inquit, libt
lestia auteni sunt aeleriia, et qnae nnllum possnnt li- dicam, H ii scired sideras : prarcipio autera, ut me
nem capcre. El baecquidem dixit, chorum docens ea vivo iiu.lus alius Jinc a te rescicat quoddicenduin
quajsunl perfectiora; loleravii tamen cum vocemau- es', h.ic enim stint celanda, qu:e ad arroganiiam et
diisset apostolicam : Non quaero quod mihi esl utile, fastum sspe excitani; sed si ego hinc excessero, et
sedqnod multis, ut serveniur (I Cor. x). lllos quo- abejusmbdi animi perturbationibus fuero libcratus,
que docuil, intus quidem communem D<:oofferie non veto quoroinus dicas et narre.s vim divinaegr..-
byxnnodiam, post auroram autem duos simul exi e liae. Scias ergo, inquit magnus Julianus, quod me
in.jiolitadinem : et unum quidem flexis genibus of- iter ingredie.iiiemilla invasit bellua, osque aperuit
f«r/eeam quae Domino debeitir adorationem, alte- me cupieris dev rare; ego autem Jesnm appellans et
rtmj vero sianlem Davidieos psalmos canere quindc- digito tropliteum crucis ostenden?, omii«m quidciti
23 DE VITIS PATRUM LIBER IX. 24
excussi timorem : extcmpto autem vidi humi ceci- A nasticae, monasticaro anlem et civilemsiraul tempe-
disse belluam; et communi laudato Servatore, per- ravit virtutera; et illius quidem sumens exactam
rexi ulterius. Sic finila narratione, ad antrum est perlectionem, hnjus autem ceconomiamac dispensa-
profectus. lionem, in unuin coegil ea quae eranl inlersedis-
Aliquando aulem adolescens, nobili quidem loco juncia.
uaius, sed molliter educatus, majnrem autem osleu- Sed hujus virtutis elvenalor el exercilalor fuit itle
dcns proniptitudinem el animi alacriiatem qnam vi- Asleritis,
qui magni illius senis tanto semper teneba-
res ferre possent, supplcx peiiit a scne ul esset illi tur amore, ut bis in anno, saepeeliain
saepe quidcm
viu?.comes eunti in solitudincm, non ejns quidem ter ad ettm
prolicisceretur. Veniens auiem solebat
quam onmes obibant quotidie, sed lofigissiniae,ct caricas afferre sndalibus, oneiansiria vel quatuor jt>-
qua sarpeerat octo el decem diebus peregrinandum. menta. Duos autem medimnns colligcns
Is autem erat celeberrimus ilte Asterius. Cum au- seni toto anno (15), tit qni
sufficerent, id onus suis imponebat
tem divinus seuex prohibcret juvenetn, et aridam liiimcris, se
magislrijuineninin et vocansct praestans.
aquaqtte c rent MD diceret t-.ssesolitudineni, instabat Purtabatautem id
onus, non decemvel viginti stadiis,
adolescens obsecrans ut hoc ei donum concederet. scd septem diertim iler conflciens.Ciini eum autcm
Viclus autem precibus cessit scnex; ille vero se- B
aliqtiando vidisset senex ferentem lnmieris sarcinani
quebatur, primo quidem alairter. Cum aulem pri- caricarum, acgrefereiis, dixil h;ec uon sibi esse exhi-
mus et secundus ei tertius dies praeteriissei, et a benda alimenla non esse enim ut illequidein
; }ustum
radiis solis cxurereiur (eral enim ;estas, vigente au- tantum subiret
tem sesiale est ulique flamma solis ; rJeniior), siti reiur sudotibus.laborem, ipse verodelkaie ejus frue-
Cum is autem jurasset se non esse
perpctuo laborabal. El primum quidem cum mor- oiuis a suis huiiteris depositurum, nisi assensus esset
bum aperire pudebat, memoria reputans ea qu r sibi se allati cibi fulurum participem : Faeiam, in-
scnex,
praedicta fuerant a magislro. Tandem auiem viclus quil senex, quod jnbetur, modo IB quamprimura de-
et plane onniino deliciens, oravit senein ul sui mise-
ponas canistrum. Nain in hoc quoque imitabatur pri-
reretur. Is auiein cum quae ei praedixeratrevocasset miim
in luemoriam, jussit eum reverti. Cum autcm dice- apostolorum,quicum voluisset Dominuslavare
rel adolesceiis nec se scirc viam quae ducit ad an- ejus pedes, prius qiiidem negavit, aperte affirmansid
non essc fiituruin(Jonn.xiii). Postquam aulemandivit
trum, nec si jciret, ire posse, cum sinl vires siti
fore ul abrumpereiur a Domini communionenisi hoc
consumplae;misertus bomo divinus casus adolescen-
concederet, oi avil ul praeterpedes, manus quoque et
lis, et ignoscens imbecillitati corporis,genibus flexis
lavaret. Ita eliam egregius Joannes jussus lin-
oravit Dominom, et calidis hicrymis solum irrigavit, ,C capul
et viam satuiis petiit ailolescenti. Qui autem facit est gere Servatorem, prius quidem et suam confessus
voliitttatem eorum qui ipsum timeni, ct eorum exau- servituiem, et ostendit Doininum.Postea auiei»
est exsecutus, non se asperc gcrens, sed pa-
dit orationem, slillas lacrymarum quacpulvcrem at- jusstitn reus Domino.lta etiam bic quoqtie vir divinus gra-
ligerant effetit fOniem aquartim, et sic fluento re-
vabatur qu dem alio laborante ipse frui alimento ;
pleium adolesceniem jussit abire protinus. Fons au-
sed pustquamvidit ardentissimaroclicntis animi ala-
tem mansit usque in hodiernum diem, Moysaicaedi-
vini sems oralioni ferens lesiimonium. Quomodo critatem, prccposuiisu&votuntali illins ministeriiim.
Forte autem aliquisex iis qui cx aliorum reprehen-
enim ille olitn, cnm sterilem illim peiram \irga sione magnam capiunt voliiplatem, et ca quae sunt
percussisset, effeiil ut produceret exundantes aquas bonesia solum didicerunl
utsatiarel inula i 1 >liominiiiii millia siti irridere, dixerit hanc nar-
Ouvialiles, ratiotiem non esse dignam quas tommemoretur. Ego
coiirecia ; ita hiccum arenam illnn aridissimara ir-
Miiein aliis hujus viri miraculis hoc quoque adjeci,
rignssel lacrjmis.fecittitfintana emanarent fluenta; non snluai
nonnt mullarummjriadum.sed ut imins adolescentis inagnnrum virorum volens in eum pieta-
leui ostendere, sed etiam morum ejus stiavilalem et
afferret siti renicdiutn. A divina cnim gralia animn
moderationein declarare, existimans conducibile.
illttminatus, aperte prxvidit futuram adolescenlis O j Nam ctiiri lanta esscl' el lali virtute, ne levissimo
perfectionein. Isenim mtillis post temporibus 803
a divina provocalus gralia, ut alios quoque multos quideni hnnore seipsum dignum esse censebat, sed
ad eamdeinexereeret gratiam.in locis quaesuntcirca eum repellebat ulqui ad se uequaquam perlineret;
Gendarum [AL, Gidarum] (esl autem is vicus maxi- rursus aulem eum sustinebat, ut qui eosqui faciebant
mus sub Anliochia) palsestram flxil monasticam, el afficeret beneficio.
mullos qiiidem etiam alios ad selraxit alhletas phi- Auliigiens autero (nam ut qui omnibus evasisset
losophiae. manifestus, ad se trahebat per famam eoruni quao
Traxitautcm magnum quoqne Acacium (52), insi- surit bona et bonesla amalores) venit in monlem
gnem inquam illum el fama clarum, qui fuit quidem Sinaeumciim paucisex pauln fainiliaribus : nonoppi-
egrcgius in vita monaslica, emisit auiero splendidos dum ingrediens, non vicum, scd iter per inviam
virtuiis radios, ul qui sil dignus habilus qui fieret iniens solitudinem. Ferebat auiem huroeris aliinen-
poniifex, et Bcrbceain pascendam est sortilus. Cum ttim quoque necessarium, panem inquam el salem,
quiiiquaginla autem et oclo annis ei fuissel cura gre- lagenam ct cyathum ligneum, etspongiam fune alli-
gis credita, IIQIIreliquit quidem formam vilx mo- gaiani; ut si quandoaqnain invenissentprofundiorem,
25 PIIILOTHEUS, SIVETIIEOpIIILES. 36
cxhaorirent quidem spongia, expressam auiem inj A venienles sacros illicccetitscelebiabanl; nunc autera
cyathumebiberent.Cum itaque iter muliorura dierum ripam fluminis faciebanl oratorinm, aliquando auiem
confedssent, ad moniem opiatum perveniunt; et cum betlicum gyinuasiom, quod siium est ante portam
suum Dominum adorassent, iliic longum tempus per- Septeiilrionalem. Non periniilebant enim qui belltiin
tmo locp pios consislere. Jactarant au-
petuo transegerunt, ioei solitudinem et animse quie- gcrebanl, in
tem maximam existimanles voluplatein. Cum autcm lein alinnni memlacii; et rnmoreiu iti illa civilale
in illa pelra sub qua latens Muyses, prophetarum sparserant, quod magnus, hic inquam scnex, eorura
princeps,dignus est habilus qui Deum videiet sicut quae ipsi leiiebaui religtonis dogiuatum amplectere-
videri pqterat, ecclesiam exstruxisset, et divinam tur commuiiionem. Hoc pios maxiine angebai, ne
aram consecrasset, quae etiatn mansit usquein lio- faina riidioreset simplicior.esdecipieus, eos haereli-
dieronm diem, in suaro reversus est palaeslram. coruro implicaret laqueis.
Cum autem ejus, cui erat quidem idem qnod ipsi Sed divini et beati yiri, Flavianus el Diodorus, qui
noroen , sed iropii imperatoris minas intellexisset digni erant habiii ul essent sacrifici, et pra'essenl
(pios enim se funditus pei diturum minatus, profectus pioruin populo, et Apltraates', cujus per se vilam
crat in Persas, el qui eadem quae ipse ênieliant, voliis si Deus concesserit, adjiciain, persuadem maguo
abominandum illum redilum ihliiantes exspcctabant), ]P illi Acacio, cujus fecimtis menlionem, ut viae accipe-
tuncDeo orationem roagno studio elvehemtnii de=i- rel cotnilein siium quidem niagislrum, sancti aulem
«lerio offerens, et eamdem ad decimum usque diera senii discipuluin, iusignerii illum Asterium, curre-
extendens, audivit vocemdicentem (I4),exsecrandum ret aiiieiu ad coinniunem pietatis spleudorem, et
illura el feliduni porcum de medio esse sublaltini. evangelicae doclriuae siistenlaculiiin, et persuaderet
Sed Jieque accepto ftne. orationis, confestiin finiit ut relinqueiet qiiidem. illam in solitudine versandi
orationem, sed mulavit pelitionem in hyruni decania- raiion n:, vemrei autem ul ferret auxilium tot miili-
tioneq),jjratias agens Servatori suorum, clementique bus iiuic fraude interiliant, el rore siti advenlus flatn-
etpotenli hosti alienorum. Longissimo enim tempore inain exsiinguerel Arianain. Cucurrildivinus Acatius,
fuit clemens et lenis in impium; sed cum ejus len.ias etsunipio, iit jussus erat,magnoAsierio(iu),aceessit
etpajiefljjasceleratumad majoremexercuisset rabiem, adiuaximiim Itunen ecclesiae; et cunieum salutasset,
opporfiine inlulit supplkiuro. Cufti autem implesset Dic niilii, inqiiit,,o paier, qtianam de Causa lotutn
oraUuuem,804 et at' suos esset conversus, plamim liunc laborem lain lubenter loleras ? Cum is attteni
fuit eum esse laeto et tranquillo anitiio; animi eniin respondisset: El corpore, et anima, vilaque,et oin-
alaefmsvultum ostendebal hilaren. Cumautera qui nibus quaa ad yilam pertinent, est mibi Dei cultus
curo ôversabantur novum admiraii essent specia- (- preiiosior; conor autem, quoad ejus a me fieri potest,
culuu» (naui cum semper trisli aspectu videretur, illi a sorde nudu n offerre niiiiisteriuiii, et ei perpe-
tuncv$susest subridere), et cuin causam rogassent tuo placere; Osiendam libi, inquit Acacius, raiionem
ljrlilKB,Pracsens temptis, inquii, o fratres, est gaudii; per quam ei plus quam nunc servies; idque dicam,
cessajAtcnim impius, ut est yox Isaiae (Isa. xxiv), et tion sula utens ratiocinaiione, sed ut qui ab ejus do-
audaciun) inceptorum meritas dedit pcenas; et qtii ctriiiadidicerii»' Cum enini Petruui aliquando rogas-
tyrarif^dem exercuit in Deum qui fecit et servavit, set an eum pltis quain alii amaret, et didicissel id quod
ab e|U8 qui iltius paiebat imperio dcxtera jure est sciebat vcl anie Pelii vocem, Tu euim, inquil, nosti,
caesus.Ideo laetor cum videam Eccleîas quae ab eo Oomiii'', quod auio le (Joan.xxi); ostendil ei quidiiam
snnt oppugnataeexsuliantes, et cernam sceleratuin ab ageiis eum magis coleret. Si.enim, inquil, amas tne,
iis quos colebat daemonibustiihil auxilii conseculiim. pasce oves meas, ,el pasce agnos meos. Hoc qttoque
Hujus ergo impii caedislalem habuit praescieuliam. ^ tibi, o Pater, est f.tiendum ; perkulum enim est ne
Cu» autem Valens (15), qni post illnm accepit oyes a lupis iiitereanl; eas aulem valde amat, qui a
habenas Romani iinperii, relkta veritate evangelico- le valde aniatur. Est auiero proprium amantiuui illa
rum dograalum, erroris Arii accepissel imposiur.iiii, facere, quae cum liunt, eis qui amantur grata sunt.
tunccxorta est major procella adversus Ecclesiam; v' Et alioqui non parvuin esl periculuni, multorumquo
ctim . gubernatorcs quidem undiqiie expellerenlur, et magnorum illorum sudorum delrimentum, si pali
pradones autem quidam ei bostes in eorum locuni potueris negligere, tacilus praelerire, veritatem qui-
sufflccretttur. Ne autem lotam illam in pixsentia redeni graviter oppugnari, eos autem quiei adbaerent
cens*e>ratragoediam, alia nunc praetermiiiain, unius capiari; ad eos aulem venandos esse escam lui
autem solummodo faciam mentionem, qtmd ap-rle nominis appellatibnem. Te enim habere socium suae
osle«Ut,divini Spirilus gratiam iri boc sene florcntem. iinpiet.ilis gloriantur ei jactant praesides Arii abomi-
Ab Ajtftqchena quidem eccte-ia ejecttis crat magiius nati.inis. Hnc cum priiiiim audiisset senex, quietem
MeleliuS,quae a Deo universorumpascenda eicredita quidem jiibens valere ad tcinpus, nequc civilalis stre-
fuerat:a divinis auiein lemplis ejecti fuer.ntcuin pslus, quod eis nou esset a»suetii»t refugieBs, accur-
populpqui erat ejusdem cumei&senteniia?,quicunqne rii Antiociiia u. Cini aiitein duoruin yel; tripmîe-
in cteraatcoopiati, Triniiatisdivinara unam colebant rtim iler coufecissct in solitudirte, noctu viiiit in
essemiat». Et nunc quidem ln aliqnem specum uiomis qu uldam praedium: quxdam autem dives imilieicula
1 JDeAphraale, infia, c. 8.
37 DE VITIS PATRUM LIBER IX. U
cumsacriim illum choritmaudiisselveniie, ciicnrritnl AV fliixit loius populus civilatis : eralqne bellicum gym-
perciperet eorum benediciionem; el ad corum pedes nasium plenum iis qui concurfebant. Pudore aiilem
provoluta, rbghbal ut sua domus esseteorum diverso- afliciebantur calumniatores el mendacii arlifices,
ririm. Concessit senex, idque cum plus quam qua- laeto aiitem cl iranqiiillo animo eiant aiumni verita-
draginta annis a lali fuis-et spectacuto separatus. tis. Ex liinc in domos suas Irahebant lumen verila-
Cttiii aulein admirabilis illa mtilier esset in sacris iltis, ii qui opus liabebant ut cttrarcntur. Vir autem
lis viris ministrando occupata, puer seplem annos qnidam cui fuerat maximtts mandatiis magistratus,
natus , cujtis solius erat matcr, quae hospitaliiatem cjusque lidei comtnissuserat clavus Orieniis, nd eum
Sarte est aeinulata, essct autem vesperum 805 et le- misil rognns ul ad se venirct, et n morbo urgente
nebran, cecidii iu puleum. Cum aulem ex eo, ut est liberaret. Ille vero accessii nihil cunclatus, et com-
consenianeum, exorlus esset tumultus, mater autem muni Domino fu-is precihus verbo solvit aegriludi-
sensissel, jubcl quidem omnes quiescere; puteo au- nem, ct jussit ut Deo ageret gratias.
teui operculo imposito, instabat minislerio. Mensa Cum haecet talia fecisset, statuit deinceps reverli
auiem viris divinis apposila, divinus tenex jussit vo ad suaeexercitationis monasticaetugiirium. Cum.per
cari puernm niulieiis , el accipere benedictioticm. Cyrum [Al., Gyrrhmn, rel Cyrrbum] autem iier fa-
Cum autem admirabtlis tnulier diceret eum male hn- gI ceret (dislat aiitem baeccivitas dunrtim dieruin iti-
bere, pcrstilil jubere ut is ducerelur. Postquam au- nere ab Aniiochia), divertil qiiidem in acdempraeclafi
tem ei quod accidisset signiftcavit tnulier, mensam inartyris Dionysii : qui i licautem vero Dei cnllui et
quidem relinquit scnex, accurrens autem ad ptitcum, reclae religioni pracranl, convenienies supplicarunt
cum auferri quidem operctilutn , alferri autem ut sibi opem ferret exilium praevisumexspectanti-
lucem jussisset, vid.t pnerum sedenlem super bu-. Diccbanl enim Asletinm qtti in snphislica (17)
~
aquae superficiem , et nquani manu pueriliter pttl- et falsa dissercndi arte fuerat educatiis, et se in h:i-
sanlem, et qui repiitatug fueral inteiitus, euni reiicnrnm ecclesiam injccerat, cl episcopate munus
ludum ptilantem; et cum quosdam funes alligas- erat asseculus, fnlsumacriler defcndere, el improbo
sent et eos demisissent, puerum exiraxerunt; el sta- u:i nrtificio adversus veritatem; et veremur, inqtiie-
tim accurrit puer ad pedes scnis, dicens se eum vi- bant, ne facundia velnii qtiadam esca fil-um conte-
dissein nquis ipsuinfereniem,etneniergerelur prohi- gens, et nexus syllogistniiriim tanquam qiiaedamre-
benlem. Hanc Iiospitalitatis mercedem recepit mulier tia exteiidens, capiat mnttos ex simplicioribtts; ea
a beaio sene. enim de causa fuit ab adversariis accersitus. Senex
Et nt ali.i pr.etermillaii) quac facta sunt in itinere, autein : Estote, inquil, bono animo, et Deo nobis-
venerunt quidcm Aiiliochiam; omnes auteiri undique Q ( ctim stippiicale, orationem el corporis afflictionern
conciirreliiint, Dei liominem videre ctipientes, et prccibus adjtingcnies. His Deum sic rogamibiis, uuo
morbi s-.ii medicinam unusquisque accipere deside- die anle diem fesitnn ac celebrem, qtio verba erat
rans : habitabat atitem in speluncis quae erani in la- fnclurus falsi defensor et liosiis veritalis, is divinilus
tere nioiuis; nbi divinum quoque aposiolum Paulum iinmissc.in acccpit plagam, el ciini uno tanluin dic
et babilasse dicunt et latuisse. Sed staiim ui scirent aagrotasset,excessit e vivis, ilam, ut esl probabile,
omiies eum esse Iiomincm, eum invadit febris vehe- vocem attdiens : Slulte, liaciiode repetiint a te ani-
menlissinia. Cum aiileiu videret magnus Acacius, mam tuam (Luc. xn); qu;i>autem parasti retiaet la-
mullitudinein eorum qui siiniil eraut congrcgati, et qinos, iis tu implicaberis, et non alii. Ha:c Galaam
eam quae acciderat a?gre ferret icgritudinem (existi- quoque accideruut, qui ipse quoqtie adversus Dei
mabat enim fore ut ii qui convenerant perturbaren- populum aceersitu--, cum impia quipdnm liala-.c ad-
tur, si viri morbum rescisceretit, a cnjiis niann se versus ipsum consuluissel, ejus dedit pcenas, ut qui
iuveiiiuros sperabant medicinain): Noli angi .-vnimo, ab lsrae'itica dextera fuerit cacsus(Num. xxiv). Igi-
inquit senex ; si eslenim necessaria sanitas, eatn sta- tur bic qnoqne cum in Dei populuinquasdam callidas
tim dhbil Domintis.Slaiitu cigo post liax verba ad excogitasset sententias, per Deum populi vita fuil
preres conversus, et ui sd.bat, et geniit et fronlem D privatus. Hanc autein salutem Cyrus esl consecuta
solo admovens, fngavit tn nssequerelur sanilatem, per hijus orationem.
si ex C'irediinra sii aliqua utililas ad eos qui convc- HUL'Cauiein quae narravi, niibi divinuro capul, ille
neranl. Nondom linierat prec.es, el repente niultits magntis tr.ididil Acacius, qui pulchre sciebai omnia
sudor proiliiens exslinvil flamniani febris. qiue ab ipso f.icta fuerant. Cum ergo illinc esset pro-
Cumillicanlfiii lib-rasset mullos a inorbis omnis feclus, et nd suos S"dales reversus, et una ctini eis
generis, priifertns est ad cnnvenluin piorum. Trans- non parvo lemporc essei versalus, ad vitam senii ct
eunle aiiteiii eo per portas regiae, tnendicus qiiidain molestiaeexperlem valde prompte et alacriter 806
qni clunibus utebaiur pro pedibtts, ct per terram transiit, ut qtti in mortali natura meditatus esset im-
irahebalur, cinn manuni cxiend sset, et ejus pallium patibilitatiin, exspeciaret autem corpe-ris immorla-
letigissel, flde qnidcm morbum exegil, cxiliens au- litatem. Ego aittein hic de eo sisteris Oralionem,
lem ostendii se a*-iie currere alqtie arire morbtim, transibo ad alium : rogans sanctos qui in hnnc ingrc-
idem faciens quod claudus quem Pefrus et Joannes diunlur narrationem, persuam intefcessionem niihi
suscitaiunl (.4(7. m). Huc rum factttm essei, con- supernam conciliare benevotcntiam.
29 PHILOTHEUS, SIVBTHEOPHILES. W
CAPl3T.ni... & pus habeet maximuni, ei omnium sui teroporis ho-
MAItCIAKUS (18) minum esset et maximus et pulcherrimus, hoc parvo
Illum autem tempore celebratum Marcianum,quo- cibo alebat. Cttmaitteui praeleriisset aliquantuia tem-
duos adtiiisit contnliernales, Eusebium ' qni
modo-pro fei dignitaie admirabimur (Theodor., lib, poris,
iv Iliit., cap. 26)? Num videiicet eum siiuul con- sacri iilius tuguriifuii lucres, et Agapeitiro(i9),qui
jungentescum Elia, ct Joanne, et similibus, qni cii- bas leges angelicas iranstulit Apaineam. Est euun
cuniibarit in ovinis ei capriiiis pellibus, egentes, af- quidam vicus maximus et populosissimus, esl aiitein
flicli,ve.xati,quibusdignusiioneratmiindus(£fe6. xi),. ei nomen Nicerte. Iti.eo ergoconsliuil duo niaxima
errantes in solitudinibus, et monlibus, etspeluncis, philosophiaegymnasia, quoruro unum quidem esl ab
et foraminibiis ierrae? ejus nomine deiiominaium, alleruni vero ab admira-
Is eqim olim patriam quidein habuit Cyrum, cujus bili Simeone, qui qiiinquaginta annorum spatio re-
priusi quoijue memiuimus; post haecnulem solitudi- ftilsil in hac pbilosophia. In his in bodiernum usque
nem: liac antem et illa relicta, nunc babet ccelum. diem degunt plus iqiiam qnadringenli viri, virtutis
Et illaquidem eum genuil, hic yero aluit, et victo- atbletae, et amaiores religionis verique Dei cultus,
rem effecit, coeluin autem accepit ut coronnium, et qui suis coelum coeriiunt laboribus. IIujus aulem
contenipta claritate generis. Ducebat enim gentis a B reipublicaelegislatores fuere Agapetus et Simeones,
palricits et a splendore regio. In illis enim florebat, qui leges accepere a magiin Maiciauo. Ab bis au em
corporls specie et magniiudine accepla ab opifice pliirima qux plantaia sunt exercitalorum virlulis
naturae» ei animo ingenii solertia ornato. In Detim habilacula, quae quidem iisdeni iegibus regunliir et
autem ei ea quae ad euui perlinent, lotum ainorem instilutis, diilicile est enumerare. Caeierum horum
transtulit; et otuiiibus valere jussis, solitudinis oc- omujuro planlnior fuit ille divinus; qui cniin pulcber-
cupat oriibilicum, et parva exstructa domuncula, rimtim semen praebtiit, is jure vocari possit atictor
quae ne ejus quidem corpori jtista respondebat pro- bonoruin quacnascuiilur.
portione Cumeam quodam alio parvo septo circum- Prtmiim ergo, ut dixi, solus voluntarium illum le-
sedissst, inclusits erat assidtie, separatus quidem ab riebat carcerem ; deinde eum nos duos, admisisset,
omni huriiaiia consuetudine, dlsscrens autem cum non babilabaiit illi in eadem domo; neque eniin ci
DomSneumversorum, et dulcem illam vocero exau- soli sufiicieb.it domuncuta, ut quaees-el valde parva,
diens. Dtviha enim versans eloquia, se divina voce et qnse ipsi et stauii et recuinbenti tntittitm afferrel
frui puta&at. Orans autem et supplicationes offerens, laboris, Neque eniin stans, rectus slare poterat, cuin
ipse tbquebatur cum Domino; el cum seinper tantis tecluro capul el colluin tangeret; ueque reeubans
frueretur deliciis, eum nunquam cnpiebat satietas. C poterat. pedes exlendere, cum d-mus non haberei
Audivll eilim divintim Spirituhi per magiium David longiludinein aequaletn longitudini corporis. Cum
psaflentem : Qui meditatur in lege Domini die ac ergo eis perinisisset aliaro exstruere, jussit in ea <le-
riocte, erit laiiqnam ligniim qiiod plantatum est se- gere : per sc ntiiein Iiymnos dicere et orare, et di-
cus deciifsus aqtiarum, quod fiuclum suum tlabit in vina legere elnquia. Cum atiicni oporteret esse piu-
lempore suo^ et foliumcjus non defiuel (Psal. i). tios res hiijus utilitalis participes, alio babitaculo ejus
fructu* desiderans, jucundissimum bunc labprem jiissu procul exstniclo, jussii eos qui veltent ia illo
airipleclebatur; et oraiionem quidem psalmodia, degere. Eoruui auiem dux erat Eusebius, qui tnagni
psalmodiain auiem excipiebat oratio, et utraque rur- Marciani307 transmillebal doctrinnm. DivLnusau-
sus divirioruuieloquiorum leclio. Cibns auiem ei eral tem ille Agapetus, ut opurluit inslituttis et exerci-
sohis pnnis, isque certa praebebatiir mcnsiira. Ea an- talus, et in bac arte alhielica optime eruditiis, re-
tem Srat mensm.i, ut nec puero quldem nup.T versus est, ut.dixi, el seminavil semina qu-ea divina
abtactatosatisessei. Aiiintenim panis tibram in qua- illa aniina accepernt. Evasit autcm adeo clarus et
tuor partes divisam, qualuor diebus fuisse distribu- illusiris, ut pontilicali sede dignus sit habims, et ei
tam, Ct uniciiique diei ailributam fuisseparlem unam. inaiidata sit pasloralis curatio, ei ejus lidei credita
Slatuefal enim vespefe comeilere qiiotidie, nniiquam D fueril cuiap.itii;e. Eusebius atilem ille adinirabilis,
atitem satlari; sed semper quidein esurirc, seiiiper congregati gregis praelecins,el curam magistri susce-
verb^thre'; corpori autem ea exhibere quae ad vi- pcrat, et solus dignus babebatur qui ad emn iu tem-
vendrimsufficiunt. Dicebatenim quod qui post mul- pore veniitaret, et euni rogaret niiiiquid vellet. Cum
toruriidiefuminediamcapiLcibum, in diebtisquidem autero vellet noctu videre quid ageret, ausus e t ad
inedraeoflicia dominica exsequitur imbeiillius. Quo fenesiram (eratauiem ea brevif admoiluni) acce-
auteiH ule mrsiis capit cibuin, plura, ui est condere; et cum se inclinans respexisset, videt lumen,
seritarieiim, exbibens , ventrctr onerat : is au- iion ex lucerna neque quod esset manu factni», sed a
tera gfavatus tardiorem reddil ainlmam ad vigilan- Deo datum, el quod superna gratia praeceptoris sui
duftK Dicebat igitur esse melius vesci qiiidem caput circumfiilgebat, eldivinoriiraeloquiorum Scri-
qi.otu!ie?nunquatn autera exspectare satielaiein. Ve- ptura} pstendebal intelligentiam; teneltat eoim ii-
rumxlnSn jejunium est perpelua indigentia. llanc brum, et divinaevoluntatis sacrosariclu.roinqnirebat
legemêrpetuo ferebat vir ille divinus, et cum cor- lltesaurum. Uoc cuni essct conieinplatus admirabilis
1 De Eusebioj infra, cap. 4. Eusebiiis, ingenti timoro lioirorcqtie cst aflceius, el
31 DE VITIS PATRUMLIBER IX. 32
Dei minist i diffitsaroedoctusest gratiam, et Dei in A , prac so lulerat, oegreferens homo Dei, utpote quod
suos servos didicit heiievolentinm. praeier consiietiidinemfuissel ejus adventus, jussit
Aliquando aiitem cum in vestiliulo mngnusoraret vera dicere. Ille autem limens et contremiscens, .
Marcianus, draco quidain qui replavernt supra pa- ciitn non posset eum lalere qui plenus eral Dei gra-
rietem versiun ad Orieiileni, desuper e n uro delia, dixil etquis esset qui supplicibat, eteum morbi
spexit, siinul et hians, el liorribiliter intuens, et se docuit tragcediam, et ostendit leeylhum. Is autem
iiivasiiruin signilicnus. Procul autem stans Euse- siiccensiiii quidem ul est consentaneum, quod nollet
bins, ei illud bo:renduin spectacultitnperlimescens, virlutem ostendere. Minatustamen quod si haccrur-
ct id magistriim ignor.ire suspicans, illi ostendit sris audcret, el ab illa privabrtur c.onsueludine,et ei
clamans, el nt fugeiet rogans. Ille autem cum eum auferctur ministerium ( erat atiten inaxima jactura
reprehendisset, et limorem expellcrejussisscl (nam iis qui quacstumsciebant} remisit, jubens reddere ei
eum quoque esse exitiale vitium), digito quidem qtii dederal. Et Marcianus quidera baec jubebat :
crncis prius expressii figuram , ore autem insuffla- daemonautem qui aberat iter quatuor dierum, ejus
vit, et veteres ostendit inimicitias. Ille autem spi- qui exigebatvociferabaiur virtuiem , el Marcianus
ritn oris, tanquam ignc aliquo, exsiccatus el velu.i lierhaeacfunctus est officiojndicis, quibusdam licto-
cxsectus, iiistar exusla: siipuloein mulias partes esl H ribus iisus adversus dajinonem, et illura seeleratum
ilissoluius. Videergo iniin imitalus esl Dominumul cxpellens, et ptiellam mundam reddensab illa vexa-
servns beiievolus?Dominus cnim, ciimaIii|u:nidofu- tione. Ilocautcui exactescivit paler puellae; eienini
rcrel mare in cyiiibam dis<ipulonim, eos autem vi- rcverleuti cum pauca stadia abesset ab urbe, 808
dissct aiiu>s ct perliitbaios, non prius maris seda- occurrit quidain servusa dominain agrum missus.
vit tempesiatem qiiam, increpando discipulos, coni- Is cuin vidisset dominum miraculi facti attulit nuu-
pe»ciiit eortini incredtititatem ( Matth. VIM). Hinc lium, qualuor anle diebus dicens factum esse mira-
docttis hic vir adinimbilis piimtim expulil limoreiii cutiiin. Diebus ergo suppulalis, et leinpore recte
discipuli, dcinde sic belltiaiiinflWit snpplieio. Talis examinato, didicil ilttid fuisse in qno seoc.xattulit
m <gni Marcianifuil el sapientia, et miraculorum lecylhum. Mihi autem venil in inentem cogitare
effeclio, et in Deum fiducia. Sed tamen cum lanla quid non fecissctilte vir magiius, si voluisset facere
gratia digntis essel habitus, et magna possel facere miracula. Si enim etiam cum studeret celare quaa»
miracula, studebat lamen celarevirlulein, praedonis acceperat virtulem, lantum ostendit sp<eiidoretn;
virtutis suspeelas habens maelihias; arrogantiac quod non miraculumfecissel si voluisset? Sic autein
etiim viiium subtersciniuans, labore collectos fru- spiritalem qimque suam sapientiani non oslendebal
ctns conatur eripere. El cum sibi dalani vellet ce- IC onniibiis. Itaqtie curo postremo post diem festum sa-
laregratiam, invilus ad facienda veniebat miraculn, lutaris passionis, et DoroiniciCresurreclionis, per-
cum ejus recte faciorum jubar resplendesceret, et misisset iis qui volebant ad se ingredi, illo certe
quaeoccultabalur virlutem aperiret. leropore omr.esstudebanleum videre. Atquead etira
Quinetiam nliquandoconiigil ut tale quid fierel: aliquando congregati primi veniebant pontifices,
Vir quidatn hnnesie loco naitis, el cui mililares ma- Flavimus :lle magnus, cujus fidei erat credila pas-
gisiralus saepefucranl maruiati, ex BerhoeaSyriae cemla Antiocbia; et divinus Acacius, cujus prius
urbe pr ficiscens, cuin ejus filia diu dehaccharetur, quoqtie meminimus, et Eusebius Clialcidensis epi-
et a ma!o dacuionevexata insaniret, venit iiisotitu- scopus, et Isidorus cui tunc erat commissa t.yrus
ili ictn, CIIIIIesset quidem magni Marcianifamilia- gubernanda, qui erant virlnte insignes. Una aulem.
ris, sperarel aulein propler priorem consiietudineni ' cum illis eratetiaii) Tiieodotus,qui tenebat liabenas
eum Cinivenireet rogare : spe aulem fnlsus, cuini Ilierapoliianoriiinecclesiie,clarus monastica exerci-
iion li<eret ci Deividere servum, rogat quemdam se- lationeet mansuetudine. Erant auiem nonnulli qtio-
nein, ctti illo lempore divini illius viri comroissum i que ex roagistratibus,incensi ardore fidei. Oronibus
liier.it iiiinisieriuin, til parvum lecyllmm o!eo ple- ergo cum silentio sedentibus, et sacram illamvo-
iiuin aceiperel, et ud osiium domunculaeponerct.' D cem exspectanlibus,ipse quoque diu tacens sedebat,
Senex aittem sape quidem se id facluruininficiatus,> lingtla quidem otiosus, auribus autem promplus.
saepe antein rursus rogattis, viclus est a precibus. Tnnc aliqnis ex iis qui sodebant, qui eral ei fami-
Cum aiiteni strepitum iiiaguus sensisset Marcianus, > liatis propter curam anim;n, et alioqui auctoritate
rngavit qiiisnam esset, el quonain opus habens ve- cldigiiilale clarus, Oinues,inquit, o Pater, divini lii
niret. Is autem verani quidem celabat causain, si- Palres.silienies exspeclaul suavissimatuae doctrina;
mulabat aulein se venis-e ul sciret num juberet ali- fluenla; cnines ergo praesenles imperlias.utilitate,
quid; et hoc dicens, diniissns esl. Ctim autem sub> ncc claiidas rivos tuaebeneficentiae. Ille auleni cuni
auroram rursus patcr puellse rogasset ut sibi red- valde ingemuissel, Deus, inqtiil, universorum quo-
derelur lecytbus, ille limens quidem, ivit tanien' liJie loquitur per crealuras, el per divinas Scriptu-
cuiii quam maximo poluit silentio, ct porrecta» ras di-.ser.ilet monet ca quaeoporlet, el inducit ea
inaiiti, et accepto lecylho eiipieliat la ere. Is aulemJ qine sunl utitia; terretque minis et atthortalur pro-
rursus rogavil, quid.ain voleus veniret. Postquam ii niissisjel i'X his nullam capiiuus utililalcin. Qiiem-
aittem e.niitleind.xit caitsan: qunm elium vespcre e admodumergo loqticusprofucrit Marcianus, qui tan-
35 PHILOTHEUS. SIVKTHEOPIHLES. 54
lam utililaiem amittit cum aliis, et eominodnm nou A . bal virtulis quoque partium differenliani, et quamnam
\iili ex eis eapere? Hinc facium est ul multi quidem cuinam cedere oporel, el cuinain in tempore danda
sermones .inovemuur a Patribus, quos inserere sit victoria? Possum auiem aliud quoqiie . .arrarc, qtio
iiarfaliotii. duxl supervacanetim. Cnm autem sur- ejus cognoscator in divinis perfectio. Ad eum eoim
rexisse»t etorasseni, et ad coiiferenduin sacerdotii. ex patria venit soror cmn filio, qui et vir erat cturbis
ordinero vellent ei maiius imponere, rursus ei manus Cyri facile princeps, ea quaeei usui erant abunde af-
adraovere sunl verili; et hic qiiidem illi, ille vero . ferens. Is aulem sororem quidem videre non esl pas-
huic jubebal; cuin omnes autem id simiil recusns- sus, sororis aulem admisit filium; er.tenim id lempus
sent, reaierunt. Sed enim volo bis quoque aliam ad- definituni quoeumlicebatconvenire. Cum autem eum
dere narriilionem, qua eognosei poierit divina ejus rogarent acciprel quaeallala fuerant : Per quot, in-
prudentia. qnit, niona-leria transiistis, et quamam ex his eis
Avilut(SQ) quidam, primus in soliiudine, gratia ip9is imperliistis? Cu ii is autein dixissetse nulli de-
monastitie exercilationis fixerat lugiirium. Idautem disse: Abite, inquit,cuni iis qua?a'tulis is. Nos, inquil,
roagisojuamhoc veigit ad Septenlrionem, et aliquan- nulio lioruin egemus, neC si. egeremtis acciperenms;
lum situm ad Orientem, spectat venliiin Aparctiam naturalisenim Coguationis, nonnuiem divinaepielatis
qui est proximus Subsolano. Is magno Marciano eral B et siTvjtii curara gVentes, banc exercelis in nns be-
et tempore et labore anliquior, vir atitem pbiloso- neficenliain. Si enim non hoiiofaretis solam generis
phus, et irf vila dura et aspera edticatus. Is cum de necessitudjnem, nonea qiiaeatiulislis, nobissolis im-
\iri virtuteqaae ubique celebrabatuf audifsset, ratus pertiissetis. Haec dicens, lilium sororis dimisit cum
la!e speclaculum esse silentio et quiele tililius, ac- sororc, jubens ut nihil acciperetur ex iis quoe attnle-
currit studens videre euni quem desiderabat. Cuin rant. Ita eratexira naturam, et in coelestem migra-
nuiem ejns adventum magnus scivisset Marcianus, rat viveiidi raiinnem. Qnodnam eiiim aliud affefri
ostio aperto euro ad se admisit. Admirabili anteni potest exemplum aperiius, qnod Deo esset dignus,
praecepftEusebi», ul et leguinen coqtierel et olus, convenienler ipsiusDei voci?Qui non reliriquit enim,
si baberei. Postquam vefo muiuum. iuier se collo- inqtiii, patreni el matrem, et fratres et sorofes, et
quehdi explessent desiilerinm, ei alter alterius yir- uxorem et filios, non est me dignus (Mattli. x). Si
lutero didjicissent; nanae siintil peregeru U officium; aulem qninon relinqiiit esl indigiius; qtii relinquit,
venit atJlfiHhEusebius mensain ferens, et. pnnein af- et tam accurata exaclaqtie iiiiiur perfettiorie, clarum
ferens. ffagbus autem Marcianiisdivino dixit Avito : esl eum fuisse dignissfmum. Ego praeierjiaec adtni-
Adesduasontnium mihi amieissiine, et h j;is mensae ror quoqne ejus in divinis decretis suinmam peffe-
simus simul panicipcs. Ille vero, Nesrio, inquii, ine '^ ctionem. Abhnrrebat eoim Arii (22) insaniam, qtiaca
unquaiu ciburo sumpsisse ante vespernin, saepeaittem potestale imperatorisnccende' alur illotempore. Ab -
duos et Ires dies simul maneo jejunus. Magnus au- niinabatur etiain amenliam Apollinaiis. Fortiler :m-
tem Marcianiis, Mea ergo, fnquit, causa bodie mu- tero et strenue decertabat advefsus ebs quicninSa-
telur cwijsttetudo(21) : nam cum sim corpore imbe- bellio senliebinl, tresque hypoblnses sei personas in
cillo, nen possiim exspeciare vesperam. Posiquara uuam cogebant. Valde quoqiie nversabalur e<isqui
nutem qecdicens non persuasil adniirabili Avito, nominantur Euehiiae, qui in h.biui nionisiico labo-
ingemulsse dicitur et dixisse : At ego, inqui1, animo ranl iiiorbo Mnnicbaeorum.Eral aiiicm ideo fervens
angor et valde crucior, quod tantuui laborem cepe- ejuszelus pro decteiis ccclesiasticis, ol etiam adver-
ris ut virum aliquem laboriosum videres el phifoso- sus yirtini adiiiiranilum et divinuin jastam pugnam
pliuin, spe autein falsus, cauponem vidrris aliquem susceperii. Erat Abraames quidam senex in illa soli-
'
profuse el delicate viventem. Cum ex bis autern mo- tuiline, vir canis quidem pilis, sed riiagis cana pru-
lestia esset affectus Avitus, ct dixisset se matle vesci dentia, otnni virfuteclarus, et uheressemper proftui-
c.iruibus qua.iri baec audire, dixit mngnus Marcia- dens lacryinas coiiipnnclioni-. Is in principio a qua-
nus : Nos qpoque, o ainice, earodem quam lu viiam dani inductus siiriplicitate, priiniira Pascha pefagero
perseqiiiuinr,"el ampleclimur eamdem vivendi ratio- P stistinuerat (25) : ignorans quiilem, ut esl verisimile,
nein, et^jiieli labores praeleriiiius, jejunium magis qui; de 6o Nicirasa Pafribus constiiuta fiierantjaiitii
expetiiiias qiram cibum, etimque nocte ailvenlanle quae atitem servire maleiis consueiudini. Multiautem
capimus; sed scimus cbaritatem esse jejunio prae- alii laborabant eo tempore eadem quoque ignoratio-
sianlioreta. Charilaiis enim opus a lege divina prae- ne. Sed magnos Mareianus mullis quidem saepe ver-
cipilur,*lpiiiiiiiiii autem est potestatis nostrae et ar- bis usus, conatus est senetn Abraamem (ila enim eum
bilm. Oôiftel autem existimare divinas leges esse -ppellabaNtqui in ea habitabant regione) ut cum Ec-
nosiris lohge praestanliores. Haeccurii itiler se invi- clcsia consentiret tradncere. Cum eum autem vidis-
ceni duseruisseiit, et pariim cibi suinpsissetit, et
set non parere, apeile destitit eum ipso eommuni-
Dcum I&navissefli, et ires dies simul versati es-
Sed procedente tenipore, ill.eu,Hoquevir divi-
seiii, ful^s s»rit separati, videnies se invicem spi- care.
ritii. Quls exgo non a Imirelur hiijns viri sapientiam, nusaljecta maeula, in fesio celebrando amplextr»
a qua' giibeinatus, sciebat quidem lempiis jejunii, consensum Ecclesiae,^vere psaJIcns ceciiiit: De»ti
stfebat aulein 809 eliam frateniaRcliaiitatis; scie- iriimaculaiiin via ijui ambulant in lege Domini (Pi*f.
55 DE YITIS PATRUM LIBER IX. 56
cxvni). Hoc aotem effecium est a magni Marciani A 1 telrum odorem emitlcrei. Volebat autem hoc genera
doctfina. alimenli hebelare sui corporis appetitiones, et effi-
Ei rinilti qudem ubique aedilicahantoratoria ; in cere ui fetore nulrimenti fl.iccesceret votuptas. Cutn
CJTOquidem, ejus sororis filiits Alypius; Zehobia au- autem per se sic degerei, si quis ex familiaribus ad
tein quaedam in Chafcide, quae et genere eratctara, eum accederei, simpliciier et citra disurimen vesce
et insignis virtutp, et niagnas haoebat divitias. Alii batur iis qtiaeapponebantur. Tantam autem divinitus
quoque nori pauci lioc faciebaht, vicioria parla illu- gratiam acceperai, iit mulier quaedam Anliochena,
sirem itttimathtetam rapere contendentes. Hoccum ciiiqtte el gcnus et opes ingentes faciebant spiritus,
nossel homo Dei, rogatadinirabilem iliuui Eusebium, ad eum accurreril, et ei siipplicarit ul opem ferrct
omni terrore plenumilli offerens jtisjurandum, ut fili;e qiiaevexabatnra daciiione: In somiiis enim, in-
corpus iri 1116loco deponefet, et riemo sepulcrum quiebat, .vidi quemdam jiibenlein ut hucaccurrerem,
dignosceret praetef dnos qtii simul babitabant fanii- el precibus praesidis moriasterii salutem (ilii procura-
liariores, donec practeriissetrtiagniis'.annoruninume- rem. Dicebal efgo is qui responsa dabat, non solere
rns. Hoc autem jusjurandum implevit homo ille ad- pr.xsittem loqui eum mulieribiis. Ciiin autein instaret
mirabiiis. Postquam enim insignis illius victoris ve- mulief, lacrymans et ejulanS, et graviter yociferans,
Tiitfinis, et cliorus angetorum sacram illam et divi- B I egressus qiridem e»t prafeclus monaslerii; dicebat
nam animain ad ccelesles translulil mansiones, non antem mulicr non esse ipsum ; fuisse aulero alium
prius ejits significavit obiuim, dotiec cum dttobus ex sibi ostensum subrubicttniltiui, qui pustulas quasdam
familiarioribusfacta fossi, elcorpore deposito, com- habebal in genis. Ubi aiitem eogiioverunl eum qui
planavit terrae superficiero; et qninqtiaginla annis quacrebatnr, erat autem is tertius mOnasterii, non
vel pluribuselapsis, cum innumerabitesconcurrissent primus, eum perstiasum ailduxenmt ad mulierem :
el corpus scrutati essenl, ignotttm mansit sepulcrum. prolirius auieii) illa qutdem nguovil faciem, malus
Postquam auiem unumquodque ex praedictis oratn- autem daeriionvocifefans rel-iquit piieflam. llaec prae-
riis, unum quidem apostolorum, alierum vero marty- clara fecerunt facinora raagni Marciani discipulorum
Tum accepit reliquias, secure deinceps iilittslaberna- discipuli, lales ubi<iue ptanlas plantavit ptantator
culi et doctrinae hacredes, cum duobus anle annis opiimus. Ego aulem huic narrationi rursus finem
arcam construxissent lapideam, in ea posiieriini pre- imponens, rogo et qu.-csout per horum omniiun in-
liosi corporis reliquias, cum unus ostendisset sepui- lercessioncni divinum conseqnar auxilium.
crum; is enim solus superernt ex illis tribus. Cura CAPUT IV.
illius autem fuisset virtutis a?muIaior Ettsebiitsadriii- :EUSEBIUS (24).
rabilis, longo lempore corpus perpeluo affligebat. ^C Quales quidem Deo ohtulerit fructus desertum
Nam cum cenlum et viginti ferri libras corpori iiabe- stcrile, nempe pulchros et maturos, et ei qui planta-
ret impositas, sibi quoque imposuit alias divini Aga- vit gratos, el iis qni sapiunt hominibus charos et
peti quinquaginta; adjecit autem magni quoque Mar- maxime expetendos, ostendimns i i iisquae jam scri-
•cianialiasoctoginta; habebatauiem oratorium.tacum pt;e snnt narrationibus.Ne qtiis auteni existimet vir-
.quemdam in quo iiulla aqua remanserat. Tribus au- tiiletn esse loco circunvscriptam, et solam soliltidi-
tem annis perpetuis hoc modo vitam transegit. nem esse nptam nd lales ferendos redditus, age
Ad haecaulem dicendn sum digressus, cum vellem transeamus deinceps oraiione ad lerram quae habi-
«stendere.quot et quantarum rerurti recle et exvir- tatur,el ostendamus ad parandaro philosopbiam eani
tute gestarum auclor etprocurator 810 CueritMar- minimeesse impedimento.
cianus. Hujus autem philosophiae fructum quoque Est iiions altus, qui Antiocbiaeqiiidem situs esl ad
percepit admirandus ille Basilius, qni multis postea Orientem, Ilerhceaeautem ad Occidenlein, omnes au-
temporibus, apud Seleucobelum (est autem urhs Sy- tera mmites prope silos superat; iu summo autem ca-
Tiae) •monasticum exsinixii habitaculum, et clarus cumiiie imitatur fignram conostdem, ab altiludine
•quidemfuil in multis generibus virtutum, insigniter auiem accepildeiiomiiialionem; y.opvipvv enim, id est
autem clarus iu ca quae Deo longe est graiissima ® ^ verlicem.eum solenl appellare accolae.Olim ejus in
possessione charilatis, el in divino opere hospilali- summo vertice erat templum daemonum, quod apud
ialis. Quam mnltosautem hic qtioquc D,o exbibuerit vicinos in magno erat honore : subtus aulem ad Mc-
•operarios, cilra pudorem, ut aposlolice dicam, ver- ridiem patet campus, sinus prae se ferens liguram.
4)um tractanlcs verilatis, quis facile eniimeraverit? qui utriiique coerceturulnis rionadmodum aliis. Per-
Nam ut alios in praesentia praeiermitiara, qui sunt tineni auiein eacusque ad \iain qua equitatur, quae
^quideinlaude digni, iiiinis auteni prOlixamVedderent utrinqtie a Meridie ad Seplentrionero scctae sunt,
iiarrationwn, liujtts uniiis et solius meminero. Fuit semitas excipientes. In ep autem sunl constructae
«qnidamqui ad eum veniilabat, enm nulem appella- yillae et magnae ct parvae, continenles iis qui sunt
frant Sabihutn, qui corjms cmûmpsil taboribus in- mrinque mon:i.bus. Propteripsas aiilem excelsi mon-
twraerabilibus. Neque enim pauis, rieque ohsonii fuit lis oras, est quidam vicus maximus el populo fre-
alicujus parliceps : cibus aiitein eral ei farina aqua qtientissimiis; vocabnlo autein regionis etim vocant
iiiadefacta. Consueverat autem is lotum uiijtis men- Teledam (25): iri superiori auiem parie lateris inon-
«ismiscere nutrimentum, ut siium contralteret, et lis est qimlam saltus non admodum acclivis, sed qui
57 PHlLOTIIEUS, SIVKTflEOPIIILES. 38
iuodiceinclinatur, spcctaiisadillumcainpum et vcn-- A i es D,i qui le fecit ardens ainator; mullos quoque
tum austerum. ln eo philosophiaegymna-iuin exslru- lectim alios effice aniatores; hoc entni.est yalde.gra-
xit qnidam Aramianus, vir qui cum multis qtiidcmi tum comiiiuniDomino.Propterea Ezechielem qtioque
aliis virtutilius esset clarus, luro sumina modestiai appeUaviispecul.itorein, et peccaioribus jussil tesli-
superabal alios. Hoc autem satis est argumenii. Ete- ficari (Etech. iit), et Jonain jussil currere Ninivem,
nim cum ad doctrin-in, non solum suis soilnlibus,, et nolentem transmisitin vinculis (JOJIO: i). Cum liaec
sed vet bis lotidem nliis posset sufflceie, saepe adI diceret et siniilia, divinurovirum mansuefecit, elvo-
niagnum accurrcbal Eusebiuro, rpgans ei supplicansi luntario illo effossocarcere, eduxit et abdttxit, et
Ul isesse Vellel adjutor, pmdotrilta et magister ejusi suortim sodaliumei c.uramtrad.idii. Ego nutein nescio
pnlaDStraeqiiam fundaverat : abcrat aulem. vigintii ulrum pKisadmirer, bujusne nioderationem, an illius
qiiinque staxUis,in qnodem valde parvo babitaculo, obediemiam, et quodab eo sit persuasus, Is euiro
el quoduecfeneslras qnideni babebal, incliisus. Eumi fugiebat principalum, et magis volebat esse.ex iis
autem ad linnc virtniem dednxerat Marcianus, ejns; qtti parehant, ui qnipracfeclnrxformidarel periculum;
quiden»palruiis, fidelis atitem Dei servns. Suflicit, et magnus Eusebius aversabatur quidem cum pturi-
enim boct djcere, cum eiiam magiitiin Moysem.hoc bus conversationem, cessit tamen, et captus retibus
cognoniiiiebonoiaiit Dominus. Hic Marcianus cum B ' cliariiatis, suscepH curam gregis, et duxit chortim,
divintim guslasset ainorem, noluit solus frui bonis,, nori muttis yerbis optis habens ad doccndum; suffi-
sed multos etinm fecil alios in amore 811 socios. ciebat enim vel soltis aspectits, ut vel longe tardissi-
Venalus est amem et inagnum Eusebium, et ejos frn- mum celerem efficeret atl cursum yirtulis. Dicunlau-
trem quiin vita vere qnoque erat ffater. Non exisii- tem qni viderunl, euro scniper liabuisse gravem vul-
inavif enin*ralioni esse io senlaneiiin ul eos quidcnii luin, et qui poterat timorem aflerre spectantihua.
oui ad.cuin nihil altineliani venaretur ad virtutein, : Cibum auteii) ipse quidera capiebat leftio etquarto
fiairesaulem nnn itidem. Ilos ergo nmbos cum in-- quoque die, iis auiem qui secum babitabant, jubebat
parva inclusisset domiinonla, e»s evaugelicam vitae vesci alternis diebus..Praecipiebatauteni cumDeo assi-
riocebat ralionem. Sed fratfem quidem lnorbus inva- duecolloqui (26), etnulliim lempiisrelinquerevacuum
itens, illurncursum iuterriipii; morbnm mors auleni ab hac operatione, sed communiter quidem prscfinita
est consecuta : nani cum paucis diebus vixisset pon- exseqni officia ; partes autetn diei quae intercednnt,
«|Uomillincesl egressus,vit;Efmcm accepit. Perman- unumqiiemqueper se, vel sub aliqua umbra arboris, ^
sit atitem magnus Eusebius toto lempore vitaepatrui, vcl propler pctram aliquam, vel ubicunque quiesce-
neque cnm ullo loquens,. neqne tucem inluens, sed ret aliquis, vel stantera, vel Immi jacentcm, rogara
perpeluo incliistts : et post illius moriem hanc vilam C€ Dominiiin, et pelere salutem. Ita autem unamquam-
est amplexus , donec adroirahilis ille Ammianusei qiie.expar.tibuscorpoi.is edocuit virtulero, utilla fa-
multis delinilo precilmspersuasit. Dicenim mibi, ad cerel quae sola permiltil raiio. Ut autem boc red-
illum dicebat, o oplime, cuinam placere existimans, dani inauifestum omnibus, mentionem faciara unius
laboriasam banc sordidamqse et sqnatidam vilam es ejus narrationis.
persecutus? Gum amem, ut par est, is utique dhis- Sedebat super quanidam petrain ipse et Ammianus
set: Deo qui est virtutis legislator et magisier: ille admirabilis, el divinorumevaugeliorimi historiam
Quouiaroergo eiim amas, inqtiit Amniianus, ego tibi alier quidem legebat, atter vero eorum quae erant
moduin oslendam per quem et amorem magis accen- obscuriora explicabat sententiam. Cu.m aulem qui-
des, et ei quem amas servies. Nam quod omnis lua: dam agricolae in subjecto campo terram colereHt,
eura etindustria in leipsura eonverlalttr, non effugiei, ad hanc coniemplalionem magnus traclus est Eu-
til seuMo^ciimennimii in te ipsum amoris. Lex enim sebius. Cum auteni divinus Atnmianus legisset
ilivina.jobetproximum amare ut leipstim (Rom.xin). locum evangelicum, sciscitarctur autem interpreta-
Mnllosautero opum sumere participes, boc est pf.o- tinnein, jussit magnus Eusebius ul repeteret lectio-
prium veri inuneris cbaritalis. Hanc aulem divinus nem. Ciiin is autein dixisset: lis.qni arant forte de-
Paulus Appellavitlegis p.eiiitudinem (Galat. v). Rur- & I lectatus, minime exaudisti, ul est verisimile : suis
misqnoqiieclamai: Tota lexetprophetae in hocserme- deinceps oculis legem tulit ul neqiie campum illum
ne io siiHiiwamrediguniur, nempe, Diliges proximum uiiquam contemptarentur, neqiie ceelesli pulchrilu-
luiim siout teipsum. Porro.autem Dominusquoquein dine et chori astrorurii aspeclu fruerentur; sed an-
sacris. EvangeliisPetro, qtii confessus est eum amarei gustissiuia utens semita, citjus meosurain aimit fuisae
pluSsfliis» pr.ecepit pnscere oves suas (ioan. xxi). unius palini, ferente ad oraloriuni, extra eaui deln-
Eos tutlem qui hoc non fecerunt reprehendens, cla- ceps egredi tion est pass.us. Dicunl auiein eum plus
maiper prophetam : 0 pasloies, non seipsos pasloresi qnam qnadragiiita annis vixisse pnst iianc Iegem,
pnseunt, i;ori oves (Ezech. xxxiv) ? Et iileo magnumi Ut autem cum aniini sui scnteniia, ad haec quoquer
quoque Eliamqui lianc viiam | ersequehattii-, jussit eum traherel aliqua necessita^ tum lurobos zon»
ver»ari in medio impiorum; cl secunduui Eliam , ferrea atligasset, et gravissimuin cnllare collo im-
lantopere (elebratum Joannem, qui ampleclebalur posuisset, aliquoalio ferro coiijimxilzonam collari qu»
soliludiuem,tran-misit ad ripas Jordanis, iliic bapti- eralcolloimposkusiut hoc modoinclinatus, conaretnr
me jubeiuvel pradicare. Quoniam crgn tu quoque 812 assidue in terram despieere. Ilas ipse de sir
exegil pcenas, quod illos essel ron'cmplalns agri- A j sunt super lerram (Colost. m). Tantum enim frnctum
colas. Hoc auiem et multi quidem nlii me docuernnt cueperat ex doctrina m.igni Eusebii, ut qtiadraginta
ex iis qui illum novernnt, el res ejns optime scive- quinque annos egerit in illo monasierio, absque ira
runt; narravit autem seuex quoque magnus Acacius, auterii el excandescentia lolo hoc terapore vixerit.
cujusprius quoqueineminimus in aliis narralionibus; Neqne enini post sNSceptaropraefecturam vidit eiim
dixit atttem se emn quoqtie aliquando inlerro- aliquis siiperatnm al>hac animi perlurbatione, idque
gasse cum euni sic vidissel incurvatiim, quamnam cum, ut est verisimile, essent innumerabilia quaeco-
capiens ulililatem, neqoe coslitm paiiatur aspicere, gerent. Ceninmenim et quinquaginta viri pasceban-
neque campum illitm subjecium contemplari, neque tur ab iltius dexlera: aliqui quidem summa el excel-
cx angiisla illa via egredi; eum amem divis-ese bacc lenti virttite, et eam qune esl in ccelo vivendi raiio-
moliri adversus tnaligui dacmonis machinationes : ncin imitantes; alii vero qni pennas tunc primuni
Psamne, inquit, de magnis bellum gerat, couans au- proilucebanl, et terram transilire el supervolare do-
fcrre lemperantiam el jusiitiain, et iram nrm.ins, et cehnntiir. Et lamen cum lot esseut qui divitia doce-
cupiilitaiem accendens, el ut fasn efferar et super- bantiir, et ntiquiil, ut est vcrisimile, delinqiierent
bin iiilunicscam efficiens, et qiiaecunqne adversus (neque eniin fncite ficri potest ut qtii modo veniitat
mcain macbinatur animain, conor tiostem ad lurc B 1 recle se gerat in omnibus), mnnsil iminobilis vir
p:\rva trnducere : in quibus eliaro si viceril, non ille divimis lanqitam incOtporetis, ntilta eum occa-
magniim affert delrimeniuni; ct si victiis foerit, eva- sione ad itam excitanic. Hocenim non solum accepi
dit nmgis ridiculus, nt qui ne in parvis quidem pns- ex andiiione, scd etiam ex cxperientia. Nam cum
sil evadere supeiior. Qnoniam ergo novi hoc bellum aiiqiiando desiderassem videre illnm gregem, accessi
iiiinus periculosum, non vatde cnim feritttr qni in ttis habens etiara alios socios peregrinationis, qui eam-
damni aliquid accipil. Qiiod eniin damnum est vel dem quam ego viiam nmplectebantur. Toto ergo tem-
videre caropmn, vel inccelumociilos attollere, ad hoc pore iiebiloinadaeapud illtim virum divinum degen-
me genus ptignaetraiistuli; in hnc enim me nec ferire tcs, viditnus ejns viiltirmnullamacciperemutationcm,
potest nec perimere : non sunt enim hanc jncula le- neque nunc quidem hilaritate diffundi, ntinc vero
tbifera, ut quae illis ferreis creant aculris. Haecse trislitta contrnhi. Octtlos quoque simililer, non nli-
audivisse dixit magnus Acacius, cjusque se adinira- qiiando quidein iruces ac torvos, nnnc vero laetos;
tum esse sapientiaro, virtiiteniqiie betlic.imct cxpe- sed in eodem semper honesli decorique tenore pcr-
rientiam. Qnamobrem hnc quoqiic nnrrabat eis qtii manere. Hi aiitem sufficiunt ad argnendiim animi
talia discere.cnpiebant, ut et admirabilc ct d giium Iranquillitntem. Sed verisimile est exisliinatiirum
quod mandetur memoriac. I qiiempiameum Xalein rsse visum, qnod nulla eum
G
Ilaec ejus gloria ctimin partes omnes nndiqiie per- movc et cansa; qiiain«brem necesse habeo cjitsmodi
vaderet, ad se attraxit oinnes virtuiis ainaiores. Ve- qiiid nnrrare quod nccidit, cum nos illicesseiiius.
nernnt autem divinissimi quoqne [Longunaddit : Ja- Sederat npud nos vir illa diviiuts de philosophia
cobiis Persa el Agrippa surcessores] Juliani senis, ngimns raiiones, et qnaerens id quod est summ ni
CIIJIHprins persecuti snmus narralioitem, qui optimi evangelicae viiae institnlionis. Ciini aute*n interces
grcgis eraut pnrfecii. Postquam enim vir ille divinns, sissent rjtismndi scrmbnes, Publius quidam genere
fine vitae accepto migravit ad vitam supernam, nd quiilcm Riimaiiiis, moribus autem ipsc quoque adini-i
magniim accurrcriint Euscbiiitn, melins esse rmi randtis, el sacerdolii lionorepradilus, ct illius praefe-
re. le regi quamregere ct praeesse. ctiirae se<undas partes obtinens, 813 a^ "os venil
Jacobi autem, cujus prius quoque jam inemini, adversus divinum Davidemvociferans, et cnmmune
cum summaliin ejus oslendi viriutcm, nunc quoquc dnmnum illam nomiiians lenitatem; el oinnibus pe -
evidens arguniciitiim ostendam summ;e ejus phifoso- nicicni alferre dicens ejus mansuctudineni; et anien-
phia?. Postquam ille divinus hinc excedens Eusebius tiam, no;i inodesliam, suminam illam vocans philo-
jussit eum praeesse gregi, et rectisans curaliooem, sophiain. Ille autem habens animam velitli adaman-
iion persuasit cupientibuseum hancciiramsuscipere, ]0 linam, nccipiebal qitidem rationes, non pungebatur
abiit ad alium gregem, maletis pnsci quam pascere; aiiiem ab iis qua: sua natura solenl pungere; vtiltum
et cum pluriino tempore supcrvixisset, hane vitain itnque non miitavii, neque sermonem inslitutum di-
sic liiriit. ii)isit,sed cum leni voce el vcrliis serenitatem animae
Suscipit ilaqueillam prafecturain Agrippa, vir qui significanliniis, illum senem dimisit, rogans eum ut
el inuliis aliis ornattis erat bonis, praecipuenutem eorum qnaj vellet curam gererel. Ego antem cum his
purilate animae : per quam et divinse pulcliriindinis qni ad nos venerunl loquor, ul vides, existimans ne-
visionem assidue apprehendens, et illius arooris igne cessariurn esse hoc officium. QuomodO ostendert
accensus, irrigabat genas perpetuis lacrymis. Cum is quis melius animi lcnitatem? Eum enim cni illa crc-
mitem longo tempore eleclnm illum et divintim gre- dila ernt praifeclum, talem accepisse conlumeliaro,
gein recte pavissel, deinde e vita excessisset, Davi- nh eo qui tenebat secundas partes, praesentibus
<lesilte divinus, cujus aspectu mihi qtioque frui con- nmxiine hospilibus, et maledicium audienlibus, et
tigii, siiscepil prafecturam : vir qui revera, ex di- nullam irae subiisso tempeslatem et perlurbattonem,
vini Apostoii senlenlia, monificaverat mcmhra quae quam non magni et excelsi anirai virtulem superat H
\l PHILOTHEUS, SIVETHEOPHILES. 4"2
fortiiudinem? Ac divinus quidem Apostolus conside- ALpraesit,-totum hunc laborem fert pronipto et alacri
rans humanaenalurae imbecilliiatem, eam quam fert animo, se iis qui ejus parent imperio praebensexem-
iegera natura metiens, Irascimini, inquit, et nolite ptar pbilosophiae.Tales victoria irisignes decertato-
peccare (Ptal. IV); sol non occidat super iracundiam res, divinus Eusebius, horum certaminum paedotriba
vestram (Ephes. iv). Nam cum irse quidem motus et exercitator, exhihuit Domino; et cura alios quo-
nosset esse naturse, non nostri arbitrii, noluit lcge ea que pluriroos tales fecisset, eos transmisit doctores
decefnere, quaeessent laboriosa, et forte etiam ejusad alias palaestras, qui totum illum sacfum montera
modi Ut fieri non possent: sed motui naturae et irae divinis his pratis et suayem emittentibns odorem im-
tempestati mensuram praefinit direm; jubens raiioni plevere. Nam cum ad Orientem ab initto fuisset illius
ut eam compescat, ei tanquam freno reprimat, et exercitationis monasticaetugurium, licet videre ejus
non concedat progredi ultra terminos. Vir autetn hic pbilosopbiaefetus ad Occidentemet Meridiem, veluli
divinus ultra leges quae lataesunt decerlavit, etsepta quasdam stetlas circa lunam choros duoentes; et
transiliit; non usque ad vesperam irae ut moveretur aiios quidem Grseca, alios vero ejus in qua habitant
concedens, sed nec ut moveatnr quidem omnino per- regionis voce, laudanles creatorem. Sed enim id ag-
mitteps. Talem fructum accepit is ex magni Ettsebii gredior quod fieri non potest, cupiens omnia perse-
consuetudine. Vidi multos quoque alios in illo tugu-1B qui qusea divina ilia anima recte gesta fuere.
rio, qui hiijus philosophiae amatores fuere et aemu- Huic ergo narratloni finis est iroponendus, et ad
latores : alios quidem in flore corporis, alios vero aliam convertenda est oratio, et rursus est addenda
etiam.in profunda senectute. Nam cttm plus quam quae illinc capitur ulilitas, cum horum magnorum
nonaginta annis vixissent homines, laboriosim vitam virorum benediclionis fogaverimus ut simus parti-
noluerunt relinquere, sed insigries fuere obeunles la- eipes.
bores juventutis, noctu quidem et interdiu Deum CAPUT V.
laudantes, et sacra ittaofficia peragentes, post duos PDBLIUS (28).
autem dies vilibus illis cibis vescentes. 814 Eodem tempore fuit quidam Publius, et
Ut alios atttem prseiermitiam qui non sunt qui- propter formam spectaiu dignus, et anima praeditus
demdigni qui sileantur, sed vet maxiroe laudenlur quae formae conveniebat, vel poiius eani ostendens
et celebrentur; sed ne sil prolixior quam par sit corpore roagis admirabilem. Is ex senatorio quidem
narratio, in divino isto loco fuit quidain, eum aulem ordine ducens originetn, nalus autem ex civitate
abbatem ' nominant, qui ex Ismaelitide quidem ra- apud quam Xerxes ille, cnjus ubique estfama tain
dice germinavit, non fuit autem ejectus a domo celebris, iri GraRciambelltim gerens, et volens exer-
Abrahae,ut is a quo genus duxerat; sed palernaebae- (a citu fliiviutn Euphratem transmiltere, naviuni con-
reditatis fuit cum Isaac parliceps, vel potius ipsum gregata multitudine, iisdem inter se conjunclis, et
rapuit regnum ccelorum. Is monasticoehujus exerci- hoc modo super fluviurii ponte constructo, loctiin
tationis protinus alligit inslitulionem apod quem- Zeugma, id est conjuncLtiramappeltavit, et civila-
dam qui tunc habitabat solitudinem, qui eos oplime tera ex re denoroinavit. Ex ea orlus, et ex lali ge-
exercebat: eratautem. ei noroen Marosas (27). Post nere procreatus, altum locum occupat, qui dislabat
baec autem ille quoque aliis praesse desistens, ad ab urbe non plus quam triginla sladiis. In eo cum
hunc cum abbate [Abban, vel Amman] venit gregera; quamdam parvam exslruxisset domunculam, omnia
nec parvo vixit tempore, sed cumpraeclare decertas- quidem vendiditquae a patre acceperat; domum, in-
set, etinsignis evasisset, excessii ex liac vita. Hic au- quam, et possessiones, et greges, el vestes, vasaque
tem illic quidem fuit continuos trigirita et oclo annos -. argentea et ;cnea, et si quid erat cuni liis aliud. Et
itaautemdesiderabat iaborare, ut qui niodo labnrare cum ex lege divina ea divisissetiis quibus oportebat,
cepissel; nam in hodiernum usque diem pedes nuncl se ab omni cura terrena liberasset, illam unam
quam lexil calceis. Cum est autcm frigus, in umbra curara suscepit pro omnibus, nerape ut ei serviret
sederis, in aestu sotem suscipit, et tanquaro auram qui eum vocaverat; eamque animo perpetuo versa-
Zepbyri, quae ex eo procedit flammam excipil. Toto ]D bat, nociu diuque considerans et perscrulans qiiera-
aulero hoc tempore aquam polare non passus est, admodum earo augeret. Ea de cansa ei labor cresce-
non illa coniedens quaeiis exhibentur qui ad non bibat quotidie, aropliorque et iulensior evadebat in
bendum se exercent (solenl enim ii uti cibis humi- dies, eratque dulcis et voluptate plenus, et procul
dioribus), sed iis ulens cibis quibus alii. Verum expellens satietalem. Netno enim cum unquam vidit
pauca comedens el quae roodicas ei vires aflerunt, quiescentem vel miuima parle diei, sed psalmodiam
existiraat usum aqux supemcaneum. Gravi autera quidem oratio, orationem vero psalmodia; ulrumque
ferro iumbos succinctus, raro quidein sedet, noctu autem excipiebat divinorumeloquiorumlectio. Deinde
auleui, et majori parle diei vel sians vel (lectens ge- cura hospitutn venicntium, deinde ficbat aliquid ex
iiua, offert Domino officium precationis; usu autem operibus necessariis. In liis vitse iier iugrediens, et
accubitttsse omnino privavit, nemo enim in hodier- iis qui imitari volebaiti exemplar virtutis propositus, •
num usque diem eum vidit cubantem. Quinetiamcutri veluli quaedam avis canora, mullos sui generis in
est chori reuuntiatus coryphaeus, et ei contingit ut li*c retia coegit saluiaria, Gaeteruinab initio "uidein
'Longus legit Abban, vel Amman,ut sit proprium nomen,
PATROt. LXXIV, %
43 DE VITIS PATRUMLIRER IX. 44
nullum babcre passns est qui secum habitarei: sed A quod haec lalia mutare yebenipnter contendit; nec
parvas dpmunculas foribns vicinas aedificans,iinum- ii qui iljius sncccssero ciiratiopi, ut ex Jirnitibus ab
quemque ex ijs qui conveiiiebant jubebat per se de- ep ppsitis itljqnid everiereni, in aniinum 815'»-
gere ; d.pm}|ncpl,assaepe in,yisen,s et perscrulans, duxere; idqne cum non duQxel irqs.,'$ed.plures hanc
niinquid praeler usum hnbeant reppsituqi. Ajunt au« susceperint praelecturam. Cum priiiuim enitn ille
lem eu.ni qu.pque accedenlejn ad trutinam, panis cetlamen imptesset, et ex bac vita excessisset, et in
niensurairj djiigenje.rpenpeudisse; et si quando inve- illani pmni molestia vacunm fominigrosset, Theo-
nissei pjus quani esset definitum, aigre lulisse, et cps tecnus quidem Graicaelingua;, Aphihopius vero Syra>,
qui lioc faciebanl belliiones appellasse. Jubebat enim praefe.cluram accepere, qui utrique itlitis virtptis
neque cp,ni<}dpn,les, pcque bibentes exspectare salie- fiipnjnt quaedamauimatae statutae et im igines. Ne-
tatem; sejtj tantui)a papere qtianium saiif esset nd qufj enim iis qui simul conyeniebant, neque iis qui
tuendam yitijm corporis: si quandp autem yidjsspt extriiisecus adveniebant concesserunt mortis illins
etiani farinaui operlam furfure, eos qui hoc fecissent ullum habere sensum, ut qni. illius vitaeinsliinii se-
impetebat maledictis, ut qui Sybariticis frtiercntur ipsos expressa ostenderent simulacra. Sed divinus
deliciis. Rprrp autenj iioclu qiioque ex improviso quidem Theotecnus curo, non diii vixisset, tradidit
veniens ad pstium uniusctrjusque, si aliquem quidetii B ; Tbeodoto prsefeciuraro : Aphthonins aulem gregis
invenisset yigilaiUemet Dcnin laudantem, receitebai curam gerens, et jam latis legibus regeus, pertnansit
tacitus; si quom atitem scnsissel dprmienlem, maiiu diutissime. Hic autero Thodotus ex Armenia oriun-
quidem pulsabaj ostium, lingua autein in eum qui dus, curn exercitaîionismpnaslicacillum vidisset or-
jacebat in^jiebj|tur, ut qui cprpus pjus quatn oppr- dinem, primuro qtiidem erat in numero eorum qui
teret curaret. magno parebant gutiernanti Theotecno: posiquam
Ilinc ejns laborem cum considerassent atiqui qui autein, iil dixi, ille quidem excessit, ipse vero ac-
eranl ejusdem animi ej seniepliae, ad eum retuterunt cepjj. paefecturam, eam tot bonis exornavit, ut fama
ut oniiiibu*unuiit xdilicaret babitacnlum. Eos ciiim sua priores piopeinpdum pbscurariL Sic etiim enm
qui nunCiSiml<JiSRfifs\ pxactiqs et accuralius dixerunt diyinutn affecit desiderium, enmque tot et lalibus
esse victnrps, euro.que fore libentm a ttiagna parie cpnsauciayit jaculis, ut nocttj et interdiu effundeiet
spllicitudipii, Probayit consiliurn vir sapientissimus, lacrymas cpropunctipnis. Erat autem spititali lanta
el cum pmnps siniul coegisset, et parvas itlas dt- plepps gratia, ut. ep qiiidem precante, silerent qui-
ruisset doniuucutas, iis autein qui erant congregali, dein pnines qui aderant, solum autein itla sacra
unam aedificasset, rogavii ui simul viverent, et se veilia audirent, illaui auditiouem plane ducentes bo-
inv.icem.incita.rent: el hic quidem iljius iinilarelur C f naip precatipiiein. Quis enim fuisset adeo ndamanti-
mansueiuujnern, ille yero ,mansue.tudJnemIrajus.3e.l0. nps, ut iljis yerbis |airi sincere et gennane prolalis,
lemperaret^pl <|iiusepinniujiicaiisvigilias, acciperet non deniulcerfetur aniroa, illiusque duriiiem t>iiioili-
jejunji discipl|oBHi.Sic enim, inquit, a nobis invi- rel et inobedienliam, et ad Dep serviendum tradu-
cem id,qupj t|ee?t sumenies, perfeciissimam efficie- ceret? Ctim sic opes attgeret quoiidie, et sacros os-
Biusvirtutftui. Qppmpdo enjin in,foris civitatum alius tenderet rliesnuros talibus bonis pleifos, postquam
quiilem, yendji pspies, alius verp plera; alius habet viginli quinqpe annis gregem p^visset, adjectus est
vestes venaje.fc,ajius est opifex cajceprum; a se au- ad patres sups, ut diviua di<it Scfiplura (Ge/i.xv), in
leni inyicerujdfluo opus haben<;cpmparantes, viiam bona eductus seneciute, trailiUs habenis Theotecnn,
aguut iufugijjc-jero,; q\ii dat enitp, ye«lem, pro ca qtii etat quidem genere fratris fiiius, frater aulern
acci,pilC?WeftS''flHiaulem cmit plus, vendit panem : moribus.
ita nj)§ 0,1^9^ jnyjcem permutare viriulis paries Jam vero divinus quoque Aphthomtis , cum ptus
prelips,iss,|niijs.fiuni qui erant ejusi\eiii liiiguae sic quam quadraginta annis choro praefuissei, sedeni
exer^gntftr .ftl ^perlaren.t, et Grccca voce Deum accepit pontificalem : nec cilicium mutans mouasti-
eos quoque cepil amor cuin, nec luiiicam contextam ex pellibus capraruin ;
laudare,nl,,liuii,isvita>iiisLiliilî
qui linpg uteten'ni; iljius regipnis; ei concurrenies P \ iisdem quoque cibis vescebatur, qtiibus anfequaiu
aliqtii, *sunRliBii5Unt ut ip.si quoqiie iu eorum gregem fierct aulisles. Quin etiani quamvis haiic accepisset .
admittfereiitqti «.-«Kflttt ejus sacrae dicirinae parli- cufalio.iem, nihilo secius euramgerebat illius gregis,
cipe^. fiooces6iv.an.ieinquod postuiabani.Iegis me- illic inullos dies versans : et ininc quiiJerncompoiieus
nior doniitiiea; qn.Sjmsanctis tulit apostolis. dicens : eiirnm lues qni inler se deinigiiabaiiL, ntinc vero cis
Euntes doQe'epnjiies.geiites (Maiih. xxviu). Et ciim cpnsolens qui eraiit aliqua affecti injuria; aliquanda
juxla ijlpdJiÛilaciiluroa'di(ic.assetalierum, eos jus- auteni sodaiibus divinam porrigens adinonitionem.
sit illic degere, djyino quodam tetnplo CQnslruclo,in Faciebat auiem uiiiiiuquodqiie lioruin, yel coiituber
qtipd jpssjt e^ hp,§ej. illos conveuire, incipieiile die nalium interim panoos consuens, vel lcnieiii expur-
et desineiite: pl vespeninos ei inatuiinos bymnos gans, vet friinieiituin abluens, vel atiquid traciaus ex
Dep simul offeneol, in duas quidein divisi partes, el iis qua: suiit ejusmodi. Cuni sic autetn el poniifica?.
singiili sua voce utentes, ex successione auteni cantum ornassel, et virtulem auxisset, ad divinuui por-
ticum emtUentes. Permansit autem in hodiermira ttim pervenit cum suis oneribus.
usuue diem forma ejus instituti, et neque tempus, Et qu.nj opus pst dicerpde Tliepjecno,,et qî illuta
J& PHILOTHEUS, siVBTHEOPHILES. 46
secutns,est, Gregorio, quoruin itle quidem a juven- A ducit ad castelliim, Manete, inquit, statriri vbhis dabo
tnie pni.n,egenus virtutis collegit, et cum majorum duces qui ostendent viani quani desitleratis. Atque ii
Euoruroexcessit gloria; bic vero adliuc in bodiernum quidein lunc parebant et quiescebant. Ipsis autem
diem: bthpira! in profuiida seuectute , perinde ac si scdentibiis, vene-e diio leoties, non torve et ferociter
esset jn, flprenli..auaie. Perstitit enim vitis fructum iiitiientes, sed veluti cuidam domino blandientes, et
perpetuo recusans, et nec aceto qnidem vel uvis pas- servitu/iem signiflcantes. His annuens, jussit rit ho-.
sis vescens, jppn lacte neqiie recenti nec concreto. spites ducerent, el ad viam a qtia aberrarant redtice-
Sic enjip yiyere magnus cpnstituit Publius : olei au- rent. Neriioauiem existimet fabtilosarnesse narfatio-
tem usttm agnoscenles in tempore Penlecostes, rur- nem, cum communes veriialis hosles habeat. fefentes
sus reciijsantejus,esse participes. Haeedidicide roagno veritati testimoniiim; ipsi enim consemiti beiieficium,
PubliOiquae.pa.riimquideraaudita acccpi, parlim vero hoc perpeluo cecinerunl; hocque iriihi hic magnus
ab ipsis ejus. quos vidi discipulis, in quibus agnovi narravit Jacobus , dicens se alliiisse, Cum hoc beato
pra;ceptprciii,, et per atbtela.f, didici paedotribam. Maroni' narrarent miractitiim. Qui «rgo non cfedit
Iriiquuiii igitur esse arblti:aius> ethominis mtnidi, Juda3is de Christianorum miraculis ferentibtis lesli-
lanlam utnitaLem mandare sijeiilio, ijs qui ignora- monium, quomodo non merito vocabiluf. Judaeis iu-
barit proposui iiairationeaj,, i.u)et ipsi uiil.taiem hinc 8B fidelior? siquidem illi, etiamsi in nos siiik iiifbsto
accipiaiit procunins, et mempriSBhinc mibi qtiaestum animo, vjricuu.tur.tamen, et cedunt radSs veritatis :
parhns. Audiyi enim Doiniiiumdiceniem : Quicunqiie hi autem cum exisiimentur benevolis,et fidei socii,
me confilebUiircoram horojpibus, ego quoqtie eum ne inimjcis quidem credunt virlntein grati;e lestnilLi-
'
confitebpr coram Patre toep quiest in ccelis (Mailh. bus. Cum autem. vir ille divinus talilms mifaculis
X); et plarie scin quod si eorujn ineinoriaiii IVeeroin evasisset insignis, et niultos attraxissei ex vicinis
horninilius, fiiiiimiinsit ul ii quoque mei meminerint barbaris (iltam aulem babitnnt solinidiiem qui de
apud Deuro uniyersorum. Ismaele geueris auctore glorinntur), quietis amans,
CAPUT V*. necesse habuit speluncain relinquere. Etciira riiultutn
SIMEONES PHISCUS (29). yiae confecisset, pervenit ad montem-qui Amanus di-
Simeppcm autem senem si quis de industria prae- citiw; idqne,qnod=olim er.it reterttitti'irisariia mtillo-
lernusei-ij.( Theodor., lib. iv Hi$t.< c. 26), et illius rura deorum ctillus, multis iisqiie Oirvriis' generis ex-
phjlosopliiae memoriam roandarit oblivi ni, injiiriae coluit miiaciilis, pietatemque ac verartr feligionetn
et inyi^ljaemerito accusari poterit, ut qui neqnevelit quatjMincin eo, exercetiif piantavit.
laudare ca qnjmsunt lande digna, nec iis qui volunt Sedioniiiia quidem narfafe^valde essef lnboriosum,
ju,va,rJiea;pr;oponatquacsnnj ronxiine expetenda. Ego C et fortasse id a me prasstari miniriieposset. Cum
autem non ne accu-er uietuens, scd laudihus eura itaque tinius. memioni-m fecero , etveluti qnamdam
PfOSejHpL (jupitns, narrabo ejus vitae insliiiilum. fortnajp chnracleremque aposlobcf et; proplielici mi-
ls enim longissimo tempore perpetuo vitam am- raculi adjeeero , lelinqiiain deinceps cogitaiidtiinJe-
pjexuis,esjjsplitarJaoi, et in, parva qtiadam spelunca, ctoribus cujusnam giatiae viftutem acceperit.
vitam agens, nplla lniuiana Eruebiit/ir nnima, sofusi Êstas efat; et messis, et ferebantuf. manipuli in
eniij»,yiyere siatuerat; sed cui» Deo universorumi areas. Vir autem qnidam , qiii nori erat siiis ju-
loquebatur assidue , herbas auiem esculentas sibii stus contenirs [Fltg. justis conientus] laboribus,
parabat cibiiro, ea in re ejus.lahprconsumebatur. A sed- aliena concupiscebat, proximi quidein ali-
superis autem tam copjosa rtonatuserat grntia, ut velI quot siistulerat manipulos, pef liaec auteiii cotia-
fpfijJMlwJs,el audaci-simis imperaret bestiis. Idqtie battif siium augere cumuliim: sed statim in ejus
nqn soljs piis, sed etiatn incredulis Judaeis evasitt furtum divina lata est sentenlia; ceciitit ftilineii, et
ijisufjêstjipi,Nam,cuiii propter.atiquod eorum nego- exusta est area. Misef aulem ille ad Dei liominem
t|ron,oeregre pr;qficiscer:eturad;aliqiiod 816 castel- accessit, qui non procul a vico fixefiat tabefnaculum;
luro qu^jtLsitoroeral evtra eam qoae a nosui imperiii ct quae sibi quidem acciderat, narrabat calamiiateni,
hpiojiubjis.habitaiur legiouem, ortus autem esset im-.I . D furtum aulem celare conabatur. PpsU|uaro'autem vera
i^r.vfijîneiis.ei iugruisset tempeslas, a via quidemi dicerejussus, est furtum cphfesSus(coegit eniin casus
ajjerâfjunl, i)l qnjf anteriora vidpre non possent: er- vel seipsum accusare), jussit vir ille divinus ut cor-
raljan^ autem per soliludiiiemvnec vicnm, nec an- rigendo injufiam faceret ut liberareiur a poeria. Nam
trum^nec viatoretii atiquein. invenientes. Cum auteihi si tu, iliquit, iilos siilveris riianipiilos, exslipgiretur
in rfiedjp.continenie noii; secus undis
jactareninr, , ille igtiis immissus divinilus; ticebat ergo videre iilum
ipsijtj 'j, «lui navigajii in mediis fluciibus, divini Si- quidem cuirenieni, ct spicas lurio siirrepias ei cui
mepnig.antrum, veluti queinjjain:portuin, animadyer^ facla luerat iujuria offerentern, pyrain autem absque
tere».,Sprdidumjqueet squalidura horoinem aspexere,, aqua exstinctam, divini senis Oraiione el interces-
et quemdam, exigtiuni e^ pelle capn-iiin contextumt sione. Hoc rion incolas soluin
implevit lerfore, sed
pannuni habentem super hujjierosi Hle autem simulI etiam totam civitatem, Aiitiocbiam
inquani (erat eiiiiii
a^,T,'4Jk,e,p:ssalata,vi,t (erat;enip):-aj|tsdiijis):eteos ro- in ejits ditione boc praediurii)coegit illiic currefe, et
gayU caUjSgni^ adventus. Ppsjfluaia autem narraruntt unvimqtiidem petere ut libefafetur a rabie daemoiiiaca,
quod eveuerat, el rogarunt ut eos doceret vaam qu« aliiun vero ut quiesceret febiis, aliuni aulem ut aii-
-47 DE VITIS PATRUMLIBER IX. J8
cujus ex eis quaeeum cruciabant consequeretur re- A j angore et metu cecidissent, senlicns is qui jacebnl in
roediuro.llle vero, iis qui inhabilabani, gratiaefluenta caverna , surrexil, et leoni annuit, ut transiret ad
abunde suppeditabat. aliam parlem. Is autem slatira paruit, et venit, bo-
Sed rursus amans quietis, ad montera Sinaeumvo- trura afferens dactylorum. Deinde rursus abiit cum
luit pervenire. Cum aulem id scivissent multi viri sibi fuisset permissuro, et procul a viris decumbens
optimi, etqui earaderopersequebantur philosophiara, obdormiit. Cum ergo dactylos divisisset omnibus, et
simul accurrerunt cupientes esse socii ejus peregri- eorum precibus et psalmodiaecommunicasset, et
nationis. Cum aulem iler multorum dierum confe- post ftnem matuiini officiisalutasset, eos dimisiljio-
cissent, postquam in Sodomiticamvenerunt solitudi- vitalc speclaculi slupefactos.
nem, vident eminus viri manus quaeex profundo iit Si quis autem non habet fidem iis quae dicla sunt,
altum expandebantur. Et primura quidem exislima- recordelur vitae insignis Eliae, et corvorum ntinis-
bant esse fraudem daemonis; cum atitem majore terii, qui mane quidem panera, vespere autcm ei car-
animi studio precali essent, et eadem vidissent, pro- nem perpetuoafferebant; universorum enim effectori
fecti sunt ad illum locum, ct vidertt quidem parvam est facile ut suis provideatur, omnem viara invenire.
fossam , qualem solenl vutpes facere, cum qute sub- Sic -Jonam in ventre ceti trium dierum et noctium
eant lustra macliinantur; nullum autem illi videbant U ] spatio conservavit, et effecit ut leones in lacu Da-
illic apparere. Nam cum sensisset pedum strepiius nielem obstupuerint, et ul ignis inanimus operaretur
qui manus habebat extensas, se intra cavernam oc- tanquam ratione praeditus, et eos quidem qui erant
cultaverat. Diu auiem moraius senex, valde rogavit inlus illurainaret, eos autera qui erant foris ureret.
ut se illi ostenderet si humauam habeat naturam, ct Sed enim rem facio supervacaneam, qui ad pro-
non sit impostor aliquis daemon,qui se in has formas bandam Dei potentiam argumenta affero.
verterel. Etenim nos quoque, inquit, persequentes Postquam ergo pervehit in montem quera deside-
vitam mpnasticsc exercilalionis, et quietemamanles, rabat, aiunt senem illum admirabilem, in illo loco in
erramus 817 Per uanc solitudinem, in monte Sina quo Moysesdignus est habitus qui Deumvideret(vidit
cupientes adorare Deum universorum, in quo cum aiitem ut videri potuit ab humana natura), genua fle-
Moysi servo suo apparuisset, dedit teguui tabulas; xisse, et non prius surrexisse quam vocem divinam
non quod existimemus Deura esse loco circumscri- audiverit, quaeilli significabatDominibenevolenliam.
ptum; audimus enim eum dicentem : Cccluraet ter- Quoniamautem tota vertente hebdoinadaiia perpeluo
ram ego impleo, inquit Dominus (Jerem. xxm); et fuerat inclinatus, et ne minimum quidem cibi sump-
quod conlineat terrae ambilum, et eos qui in ea ha- serat, jussit vox qttaead eum facla est ut ea sumeret
bitant tanquam locustas : sed quoniain ii qui ardenter Q ( quaeerant apposita, et prompto et alacri animo co-
amant, non solum eos qui. amantur desiderant, sed mederet. Cura autem manum extendisset, et tria
etiam illis loca grata sunt et jucunda, in jquibus ii mala invenisset, et ea comedisset, ut jusserat qui
fuere praesentes, et in quibus versati sunt. Haecet dederal, et ei plenaerestitutae sunt vires, et alacri,
similia cum diceret senex, ex caverna se ostendit ui par erai, animo eos qui cum eo versabanlur salu-
lioroo qui in ea delitescebat. Erat aulem aspeclu qui- tavit. Laetus ergo et hilaris reversus est, ut qui et
*deui agrestis, coma squalida, facie corrugala, exsic- vocem divinam exaudierat, et rursus comederat ci-
catis ct plane exsanguibusoronibusmembris corporis. bum a Deodatum.
Eral aulem sordidis quibtisdam pannis indulus, ex Reversus autem, duo philosophiaeexstruxit gym-
consulis palmarum germinibus. Cum autero salutas- nasia : unum quidem in vertice monlis, de quo prius
set, et pacis verbum dedisset, rogavit quinam essent,, diximus; alterum autem infra, propter ipsas oras la-
et unde venirent, et quo abirent. Ille aulem et adI teris montis. Cumin utroque autero athletas virtulis
rogalum respondit, et vicissim rogavit undenam ve-. congregasset, horum et illorum exercitator fuit et
nisset, et cur hanc vitsm delegisset. Idem, inquit,, praedotriba. Et adversarii docens insullus, et agono-
me qiioque coeperat desidcrium eo eundi quo voss thelae pfomittensbcnevolentiam, et bono animo, non
nunc itis: bujus auiera vilac socium assumpserami j) aulem degeneri et pusillo esse jubens, et in suos qui-
quemdara meum familiarera, et qui erat. cjusdcmi dem moderatione, in hostem autem animi roagnitu-
animi et senleniiae, el cui erat idem qui mihi scopusi diiie uti praecipiens,haecdocens, sic vivens, haecmi-
et inslilutum. Adegeramus autem nos invicem jure- racula faciens, et splendoremomnis generis emittens,
jurando, ne morte quidem nostram sejungere con- laboriossehujus vitaefinem cepit, et migravit in eara
sueludinem. Accidit ergo ul is quidem in peregrina- quaeest senii, et roolestiae expers, relicta gloria
tione vilaelinemhic acciperet. Ego auiem jurejurando) quac exstingui non potest, et memoria quaemanet in
astrictus, et fossam feci ut polui, et corpus tradidii perpetuum Hujusbenedictionem,cum is adtiucesset
sepulturae : propter lioc vero monimenlum effosso j superstes, beata, atque adeo ter beata, mater niea
inihi altero sepulcro, vilaefineiu hic exspecto, et Do- est consecula, et saepe mihi mulla de eo narravit.
inino consuetum offeroofficium.Vescor autem dacty- Ego autem nunc oro ut quam dare potest, ejus con-
lis, quos ad me afferre ab eo qui curaro geril jussuss sequar intercessionem; et scio me cOnsecuturuin:
est quidam fraler. Ilaeccum sic dicerentur, teo pro- omnino enim dabit petitionem, itnilans Dominibeni
: •
cul apparqil. C.um»ulem " 1ui eranl cum sene ailil»'i gnitatem, -J •-• J -;' ^ "•-'<'
t$ PHILOTHEUS, SIVETHEOPHILES. SO
CAPUT VII. iA mifabilis, qui aedificavitqliidem id qnod vacalur Pa-
PALLADIUS (30). ratoraon, virtutis aulem splendores in omnem ptr-
Qui autem multorum sermone celebratus est Pallar tem emisit. Quam ctara aulem fuerit ejus vita, tes-
dius (Theodor., lib. iv Hist., cap. 26), et tempore ei lantur quaepost ejusmortem fiuntmiracula. Ex ejus
fuit 818 «qualis, et moribus similis, notusque ct sepulcro in hodieriuim usque diera scaturiunt omnis
faroiliaris. Ad se enim, ut aitinl, invicem ventitantes, generis morborum curationes. Hujus autem sunt lo-
exse invicem capiebant utilitatem, se muluo pro- cupletes testes, qui eas abunde illiuc per fidem liau- ,
vocantes, et ad zeluni Dei incitantes. Inclusus aotem riunt. Mihi autem quoque detur consequi auxiliurc,
eratin quadam domuncula, quseerat propinqua vico qui eorum memoria linguam sanciificavi.
maximo et populo longe frequentissimo : est autem CAPUT VHI.
ei noroeii lemme [Lottg., Imme]. Ac de maxima APHRAATES (32).
qnidem viri a cibo abstinentia seu jejunio et inedia, Quod una sit omnium hominum natura, et pbila.
vigiliaque, et oratione perpetua, dicere existimo esse sophari sit facile volenlibus, sive sint Graeci, sive
supervaCaneum.In his enim idem traxit jugura quod barbari, ex multis quoque aliis scire est in promptu :
beatus Simeon. Miraculum autem quod in hodiernum. ad hoc autem aperte ostendenduni. sufficityel sotus
usque diero decantatur, ab illius auiem voce et manu B ] Aphraales (Theodor., lib. IV Hist., cap. 24). ls enim
factutn est, existimavi si narrarem facturum me in Persis, qni suni injustissimi, et natus et educatus,
operaepfetium. et orttis ex talibus parenlibus, et in eorum legibus
In praedictovico flt celeberrimus conventus, qui institutus, ad tantam pervenit virtutem, ut eos qui
undique atlfahit mercalores, et majorem mullitudi- ex. piis nali fuerant, et piam doclrinam ab ineunte
nem quam quaepossit numerari. In eo quidain mer- aetale acceperant, obscuraverit. Primum enim Con-
cator, iis quaeattuleral venditis, et auro coaclo, noctu teropto genere (erat autem id clarum et illustre) ac-
volebatifecedere. Quidam autera homicida, qui au- currit ad Dominum adpranduro, majores suos imita-
ruro itlic collectum aspexerat, cestro quodam et fu- tuf magos, deinde slrf generis hominum impietatefn
rore percitus, eomnum quidem a ciliis depulit, ob- abominatus, suaeprsetulit alienam regionem. Et cutn
servabat autera quando vir itle esset profeclurus. venisset Edessam (est aulem civitas maxima et po-
Post galli autem cantura, ille quidera abibat securus : piilo frequentissima, et quaepielate insigniter exor-
hicautem praeveniens,curoquemdam locuni aptumiu- natur), cuni exlra ejus ambitus invenisset domuncu-
sidiis occupasset, repente adortus, eum et percussit lam, et se in ea inclusisset, suae curam gerebat ani-
elcaedem fecit. Exsecrando autem facinori impium roae,veluti quidam optimus agricola, vitiorum spinas
quoque aJiud factum adjicit; nam cum aurum cepis- C i exscindens radicitus, et divinam expurgans segetem,
set, raortuum illud corpus projecit ad ostium Palla- et maluros Evangelii ffuctus offerens Domino. Illinc
dii. Cumautem dies venisset, et fama pervasisset, et venit Antiochiam, quae ab haeretica procella graviter
tolus liomiriumconventus de eo quod factum erat circumsidebatur, ubi cum ante civitatem in quoddam
passim loqueretur, concurrerunt omnes, et effracto pbilosophisegymnasium divertisset, et Graecaelinguae
ostio, caedisfaCtaepoenamexigere volebant a divino patica verbadidiCisset, ad divinos quideni sermones
Palladio : tthus autetn ex iis qui hoc faciebant, erat alidiendos tfaxit plurimos: utens autem lingua bar-
is qui sua inanu caedemfecerat. Cum ergo vir divi- ' barie cOmmisla,fettis proferebat ingenii et inielligen-
nus circumsiderettir a tanla muliiltidine, ccelumin- tiae, exgralia divirii Spiritus accipiens Haecfluenia.
tuens, et menle coelum superahs, supplicavit Domino Quis enim ex iis qui suam jactant elbqiientiam, et
ut calumniaemendacium refelleret, et veritatem quae supercilia contrahentes elate loquuntur et magnifice,
lalebat oslenderet. Cum sic orasset, et jacenlisma- et propler syllogismorum laqueos juveniliter exsul-
num prehendisset, Dic, inquit, o adolescens, quis tant, inerttdita illa et barbara voce fuit unquam su-
hanc tibi plagam inlulerit: ostende quis boe exse- perior ? Ratiocinalionibus' 819 enim ratiocinatio-
crandum facinus admiserit, etlibera innocentem ab nes, et divinis eloquiis philosophorum vincebat ratio-
bac improba calumnia. Sevmonemautem sermo qui- D nes, curo magno Paulo clamans, etsi imperitus sfer-
dem est conSecutus. Dextera autem bomp etiam se- mone, rion tamen scientia (II Cor. xi). Hoc autem
dens, Circumspiciebnt quidem eos qui accedebant,' modo perpetuo ex Apostoli senteniia deprimebat ra-
digito autemiostendebat homicidam(31). Clamorsub- tiones, et omnem alLitudinemquaeextollituf adversus
latus estab omnibus, et miraculum stupentibus, et Deicogriiiionem, et captivabatomhemihtelligeniiani
ealumniam qtiae fuerat intentala deflenlibus. Cum ad Christi obedientiam (II Cor.x) .Licebat aulem'
autemiltura sceleratura exuissent, et gladium inve- videre concurrentes eos qui gerebant magistratus, et
nerttnt adhuc cruentum sanguine, et aurum illud qui crant relati in aliquos niilitiae numeros, eosque
quod caedis causam dederat. Divinus aulem Pal- qui manu sibi victum comparabant; et ut semel di-
ladius cum prius fuissel admirabilis, hinc merito caro, et privatos et milites, et doctos, et lillerarum -
evaSit lorige admirabilior. Siifficiebat enitn mi- rudes, et pauperes, et divites: et alios quidem silen-''
raculum ad viri ostendendam apud Deum fidu-! tio accipientes ea quae offerebantur, alios veroiro-:
ciaro; -;'-'. .' . ; gantes etsciscitantes, el orationi piaebentes occasio-
Ex eotleui autem ordine fuit etiam Abraaroes ad- nem; Cum autem lantum laborem caperet, noiipas-^
51 6E VlTIS PATRUM LIBER IX. 82
sus est uuquariiulltim accipere qui secinri habitaret; AremA lempeslatem solitttdo gubefhatorum. Eos etiim
quineiiam matebat fcuam ipsius Operaniquam ofli- imperator, qui in solam vCram religionem suain
cium et ininistet inm quod sibi offerebatur ab aliis. exefcebat audaciam, coegit habitafe In exsiiio. Et
Cumque ejiis congressiones et cnllbculiohes fierent cufu tania es;>eiusus iniquilafe, inipieiaiis eum non
ad portam aini, ipse eam aperiebat ingredieniilius, capiebat saiietas, Sed dispergebat ac dissipabat co>
et abeuntes deducebat ac itiinittcbat. Nitiil atitetn toin piorum omnium, insiar ferae immanis gregem
unquam omnino accepit ab aliquo, libn panera, rioh coiiteiidens discerpere. Ea de causa eos non solum
obsonium, nbn vestem, sed unus soliis ei rtotos pa- expulit ab onn.i ecclesia, sed etiain ex lalerCmon-
iiem suppeditabat. Cum aulein usque ad pfofundiuri tis, ei ex ripa fluvii, e.l ex bellico gymnasio. H*c
processisset senium, post occasuin solis vescebatur enim locn perpetno routabnnt, ut in quos obiter sx-
oleribus. viret armala maims. Et Scyih* quidetn, et alii bar-
Aiunt aulein Anthemium, qui postea 1'uitet pric- bafi, iotam Tbraciam a Dinutiio usq>iead Proponti-
fecitis et cotistil, ciim electus l.gatus profectus estad detn secure i>opulal>,intiir: ilie auteni eoiiiin audiiio-
Persas, ad euiii nttulisse luuicara apud Persas con- nem, ne arrectis qudeih, ut dicifur, aiiribus, po-
texlairi, et dixisse : Cuth scirem unictiique snam teral accipere ; sed in eosqui erant ejusdem generis,
dulcem e^se patriam, el qtii illic nascuntur fruclus 'B B el ejus dilionis, piet.iteqne aC religione clari, annis
esse jucundissiinos, hanc ex patfia ad te attuli luni- uicbaliir. Divinus autein pupulus iltorum malorum
cam, rogoque tit lu eam accipias, ego vero sim tuae deflebat iroporiuniiatero, Davidicum illud canens
benedictionis particcps. Is auiein eain quidem pri- cantictiiii : Supcr JliiininaBahyuiriisillic sediinus; et
mutn jiissil polii in subsellio ; deimle cum multi fuis- fleviiims, diii.il nos rccordareinur uii, Sion (Psal.
seut interjecti sennones, dixit se ungi aniino, utpote cxxxvi). Reliqua autem taniici eis iion conv.nie-
quod sit iu dnas paries divisa cogilatio ; iljo au em banl. Apbraales emm, el Fiavianus, et Dipdorus,
roganie cansatii : Semper, inquit, constitui habere non permiserunl ui suspenderentiir in salicibus in-
unum sotuiii qui mecum habitaret; mihique ipsi strunienia doctrin»!; nec (820 P;1SS'sunt dicere :
lianc legem imposui, ut mihi omnino denegetur duo- Quomodo caiiialiimus caiiticum Domini in terra
rum siimil babiiaiio.' Cuin ergo uiius mecum j»m aliena (Psat. cxxxvi)? Sed et in niontibus, et iu
sedecim anriis habiiasset, el esset inihi cordi, acces- campis, ei in urbe, et in suburbanis, et in aedibus,
sit quidam nieus contribulis, volens mecum babitare, et iii forjs, canticum Domini assidue canehaiit. A
et rogans ut hoc sibi liceat. Hoc mihi roentem disira- Davide eniin didicerant, Domini est terra, et pleni-
liil, dtios eniin simul habere non paliar. Contrjbu- tudo cjiis, orbis terra;, et omnes qui iiabitanl in eo
lein enim amptector ut contribulera; priorem autem, C (Psal. xxiu). HUISIISaulem audieiaut euiiidein Pro-
ul qui mihi cordi fuerit, expellere, et grave et ini- plielain clamanieiii : Geiiedicite Doiniiio, oumiji
quiim cxistimo. Ille vero: MeritP, ihquit, o Paier, , opera ejus, iiioninilocodoiiiiiiationisejus^PsnL cn).
neque enim fas est ut eum qui libi plurimo tempore! Aiidiverunt auieni divinum quoque Pauluni praeci-
inserviit amandes, tanquam non aptum; eum autemi pieiitein orare viros in omni loco, tolienies niaoiis
cujns niorum nonduin fecisti perictilum, propter so- sanctas absque iia et disceplationibus (i Tim. n).
lam admittas patriam. Ad ba:c divinus Aphraates : Porro autem ipse quoque Dominus loquens cuui Sa-
Non accipiam ergo, inquit, o vir admirande, hanc; maritana, boc praedix.itapertius : Amen euim, iiiquit,
tunicam ; duas enim habere non patiar. Est cnimi dico tibi, mulier, venit hora, et nunc est, quando ne-
mea quidero sentenlia jucundior, lua veromelior eaii que in loco hoc, neque Jerosolymis, sed in onini
quae milii tanto tempore inserviii. Cura callido ergo) loco adorabunt Patrem (Joan. v). H.ieccum didicis-
commento sie elusisset Antheminm, et ingenii soler- sent, et in domo, et in foro, et, itt aposlolice di-
tiae exhibuisset niiraculttin, persuasit ut nemo dein-- cam, publice et per domos perpetuo te^tilicabantur
ceps cuni eo agerel de illa liinica. Ego autem haec c (Acl. xx); et veltiti quidam pra.'.staiiiissimiimperalo-
retuli, vo'ens duo simul ostendere : et quod ab unoB res, suos quideni arroabant, adversarios autem con-
golo acceperit quod curando corpori saiis erat, ett D ] fodiebanl. Atque loagniun quidem Flaviaimm, et di-
quod tanla ejus fuerit sapieniia, ui effecerit ut quili viuum Theodorum, qui Itinc sub alio pascebant, et
rogabat ul acciperet, sententiam tulerit eum nonn secunda cntbedra digni erant habiti, ha?cfacere quae
debere accipere. Sed his et quae sunt hujusmodi re- dixi, el udmiiandum quidem est, et laude dignom :
lictis, narrabo majora. sed tamen haec faciebant, ctim essenl el.ecti cxerci-
Cum Jtilianus Deo infestus in barbarorum regione e tus iinperatoies, etsubjecti tegibus imperatoriis. S&-
autem Aphraates sua sponte ad haec
p«i)3S dedisset irapietatis, res quidem fnere parum- pieiitissiinus
|g prosiluit ceriamiua ; in quieie enitn educatus, et cum
per trani|iiilliores alinrinis pieiatis, cuin Jovinianus
accepisset clavnm Romani imperii: postquam autem n ejus instilutum esset per se vivere, et extrn teli ja-
hie quoque, cino parvo tempOre regnassei, accep,tt cluni sederet, ul dicilur, cuin vidissel belli veliemen-
flnem viiae, Valens auiem acccpit princi; aluni, pro- ,. tiam. non illi placuit qnod esset securus, sed ouie-
cella>el teinpislales riirsus mare nostrmn agitabanl,l lem jubens valere ad lempus, piorum phalangis liiit
gravisque fluclus exciiahatur, el unda miixiuiaesca- i- in pugna princeps, feriens quidem et vita el ser-
jpbam uadique impetebant. Efliciebai aulem gravio- )- moue et roiraculis, ipse autero nunauam percussus.
53 " PHILOTHEUS, SIVETHEOPHILES. 5*
.'<<
....,:A-*i:.-. '-•-.ex
Quinetiaro cum imperator omni parte stultus eumi A Sparsa est autem fama per totaro civitatem, quales
aliquando vidissel exeunlem in gymnasium bellicumi infelix ille luerit pcenas contuipeliae,qua affecit
(coiitijgefat enini ut tunc illic congregarentur quit Apliraatem, omnesque Deum Aphraatis perpeluis
erant rile venerandae Trinilatis socii), ostendit au- celebrabant laudibus. Hoc, etsi iusiarent adversarii,
tem quis eum ad ripam fluvii ambulamem speclamii obstttt quo minus lioino 821 Dei, roittereiur in
imperaiori, rogavii eum quonam letiderel. Cum is> exsilium. Imperator eniin perterriius, eos quidem
autein dixisset se ire deprecatum pro terrarum orbet qtii haecsuadebant aversabatur, viruni autem reve-
et projiraperio, rursus respondit imperator : Et qua- rebatur.
nain de causa vitam profitens monasticam, secure) Porro autem aliunde quoque ejus virtulem didicit.
per forum ingrederis (55), silentio et quiete relicta?' Equus quidam bonp genere naliis, et portare appri-
Ille auiem (sptebat eniin Dominum imitans, parabo- me doctus, erat imperatori cliarissimus : morbus
Jice raliocinai i) : Dic nrihi, inquit, imperator, si es- qnidain qui ei acciderat male habebat imperatorem,
sem yjrgo absconsa in thalaroo, vidissem autemi reiinebattirautem humidoriira excrementorum excre •
aliquein in domuin pairis ignem 'injicientein, quidl tio; ad eum curandum accersebaiitur qtii in hac arte
roihi consuluisses facere, videnii flammam ardeiitem, fuerant exerciiali. Cum ea aulem esset eliam morbo
et domum quae comburitur, intusne sedere, el do- B inferior, imperator quidero molestia afficiebaiur; la-
iiiuinquae creroatur despicere? Sed sic ego quoque mentabatur autem is cui equoiiim cura fuerat credita.
fuissem coiisumpia ab incendio. Sin autem dicis opor- Cum esset autem pius et flde fiimus, in meridievenit
tere properare, aquam ferre, et susquedeque cur- una cum equo ad magniAphrantishabitacutum; etcum
rere, flaromamqiie exslinguere; ne me reprehendas, morbum dixisset, ei lidem suam significassel* oravit
o imperalof, si id ipsum lacio. Quod eniin lu consu- ut solveret roorbum suis preeibus. llle auiero nihil
lueris vlrgiiii qua? est iu thalamo, boc ego cogor fa- cunctatus, sed statim Deum precattis, jussit aquaui
cere qui viiam siiin professus roonasticam. Quod si hauriri ex puteo; et cum ei salutaris crucis signum
lu ine reprebeiidis qui quietem reliquerim, leipsum imposuisset, jussit eam ad equum affefrp : is autem
repfeheride qui hanc flamriiain iii domtim divinam bibit plus quam eonsneverai; Deindecum oleum di-
injeceris; et noii tne, qui conor exstinguere. Quod vina invocalione implesset beriedictiene,equi ventrem
eriini oporteat opetn ferre donvuipatefiiie quac iirilur, inahgil, et roanus cohtrectatiotie statim mfirbus est,
ipse quoque confileberis. Quod autem Deiissit niagis sublatus. Laetus ergo homo equo accepio, cuturrit
verds pt germanus Pater quam ii quisiiiit in terra, ad stabulum. Vespere autero (solebat ehim eo teropore
estcuivis apertum, etiam qui rebus divinis non est venire ad stabulum imperator) venit et inlerrogavit
omninoiniiiatus. Niliil ergo absurdum facimus, olC qtiomodoequusse haberet. Isauiemcum etsanumesse
imperatorj neque coapto nostro et instiiuto contra- significasset, et equutn vaieniemj et exsuliantemi:
rium, si verae religionis aiuiiinos congreganius et hinhienteiflque; et colluin superbe erigehtem eduxis-.
pascimus, et eis herbam divinam exhibemus. Hisdi- set, rogavil eum causaiii sanitatis. Ubi antem diu
ctis, imperator quidem tacite assentiebatur, consi- cunctatusfverebaiurenimostendere medicum, stiens
derans jostant defeiisionem. euni qui fogabat esse ei infensuiii), tahdeiri verum
Uiiusautem ex iis qui nec viri censentur nec mu- coactus est dicerC; et docuit modtiiti ChfaUbiiis.Ob-
lieres, jsedposse unquam paires lieri eis est adero- stupuit quidem imperatOr, et cohfesslis-esi eunt esse
piunij et hacde causa censentur'bene velle impera- virum admirabilem, nec tartien a priore destitit insa-
tori, et eiloqtii confidentef, is ex loco superiore nia, sed perrexit liireie adverstis Unigenitum, donec
divinura vlrum convicio est irisectatus, et moftem abarbarico fnit igne consumptus, ne sepultura qui-
ruinitatus; sed non ita diu post poenas luit suse au- deiri,qiia lamuli vel mendici; dignatus: Diviimsau-
daciae. Nam Ciimvellet imperalor corpus lavare hi teril Apiifaates et in illa tempestate suaitS bstendit
balneo, aceessii quidem roiser taiiqtlain solium visu- viriiiiem, et reddita tranquillitate fecil quoqiie coh-
rus an bene esset teniperalum, itieiiie autem caplus, Similiter. Porro aiitern alia quoque miraciiia fecit
insituit ih>s0linm,quod aquani Calidamniinime tem- D iiinumerabili;i, qtiorum urtius vel duorulh toeminero.
peralaih coiitiiiebat; etfcinh Uulliis adesset intus MliliCt'quaedain genere nobitis-,sirtiUlCiitnVifo in-
(soluS:euim ingfessus fuefai, visiinls an esset para- terilperarite rfaliens jiigum malfirtioiiiii vbilii ad bea-
lum) remansit cocius et resolutus. Cum autem tem- itim illuniJiiitiilileiii, dellens prbpriaro caiarliiiEitein.
puS mfefiifl tereretur, iuitiii irtiperalor alium qui Dicebat enim, inaiiium concubinaecaplurii consnetu-
eurii vOearef: ctlm is auterfi neiriinem in illa dohio dine, magicis quibusdatn pi-aestigiisfuisse incania-
itfvenifeet; id fehuntial imperatufu Curti deiiide ati- lum, et odio habeie ipsatn legitimo inatrimonio con-
lera plflfes aecurrissent, omriia perscfulantes solia, jiiiictam. Hiec auteni dicebai mulief silnspro foribus
et ad illild tandem venisseiit, eiihl jaceulem et vita atfii; sic eiiiin solebat colloijui euro femina^ nullaiu
privatum aspiciunt. Excitato ainem tumultu, et oro- eniro uriquaro adinisit inlra fores; Tiuic ergo nitilie-
nibus deflentibns, alii quidem aquam illam calid itn riS hiiserius 'ejiiiariiis, oratione incantaiionis abolet
exhauserunt, alii vero corpus iniserrimum extule- opefatiUiieih : ct cnni olei giitium ab ipsa aHatuui
ruuu Hincfactiiiii est ut meius tfivadetet impefatd-' invocatlone divina sanclilicasset, jussit ul feoungere
rem et omnes qui armabanlur adversus pietaiera. tur. Haecpraecepta cum implesset mulier, coujugi*
amorem insetranstulit, ct persuasit ut pro illegitimoi A . sequi potueril vel semina ab eo dejecta, vel collectos
3jîtimum cubile eligeret. manipulos? Qtiis est adeo magna et eicelsa ineute
fcisnvefo dicunt etiam quod cumlocustaealiquandoi praeditus, ut possit perfecte inlueri facuttates et co-
Pîohem repente invasissent, et instar ignis omniai pias collectas ex praeclara mercalura? Scio rerum it-
asnsumereht, segetes, arbores, prata et nemora, ve-. lius geslarumvastumpelagus, et ideo vereoraccedere
nil ad eum quidam vir pius, rogans ut opem ftrret ; ad narrandam historiam, ne obruatur oralio. Quam-
rinum quidem agrum habenti, ex eo autem et. se et; obrem ambulabo propter titlus, etquse in continente
uxorem el filios etfaniiliam nlenti, etaquo etiam im- gesla sunt, ante mare admirabor et enarrabo, pro-
peratoria exigeretur collatio. Is ergo rursus domi- fundum aulem relinquam ei qui, ut divina dicit Scri-
nicam iroitans benignitatem, jussit ad se afferri con- ptura, scruiatur prpfunda , etocculla cognoscit
gium aquse. Poslquam autemaquaecoiigiumaltulitis i (/ Cor. n ; Dan. n).
qui orabat, ei quidem manutn imposuit; Deum autem Hic ergo primo tempore certavit in Galatia, illinc
est precatus, ut fluentum impleret divina virtute, videndi gratia venit in Pataestinam, ut cum vidisset
deinde finita oratione, jussit ut inpracdii limilibus loca quae susceperunl salutares passiones, in his
aqua aspergeretur. Qui eam attulerat, fecit ut jussus Demn qui servavit adoraret; non ut qui loco circum-
fuerat, idque fuit illis agris pro vallo sacrosanclo et B1 scribatur (sciebat enim ejus naturam non posse cir-
inexptignabili; nam usque ad illos fines reptantes et cumscribi), sed ut pasceret oeulos spectaculo eorum.
circumyolantes locustaeinstar exercitus, rursus re- quaedesiderantur; nec sOlaaniraaevisqua contempla
Irocesscrunt, benedictioneroimpositamextiraescentes, tur, absque visu, spiritali alimento per fidem fruere-
et veluti quodam freno suffocatae, et ultra progredi tur. lis enim qui amore aliquem prosequuntur est a
prohibitse, natura insituro ut non ex solo ejus aspectu capiant
Et quid opus est dicere oninia qhae facta sunt a voluptatem, sed et domum et vestes et calceos con-
beataillaaniraa? baecenim saiis suntadostendendum lemplenlur cum magna laetitia.Tali in sponsum amore
splendorem graliao quaein eo habitabat. praedita sponsa quae desiderabat in Cantico canlico-
Eum ego vidi.et sanctaeillius dexteras percepi be- rum, clamabat, dicens : Sicul malumin lignis silvse,
nedictionem, cum essem quidem adhuc adolescens, ita patruelis meus in medio fitiorum. In urobra ejus
matri autem me adjunxissem comitem ad illum pro- desideravi et sedi, et fructus ejus dulcis in gutture
fectionis. Et cum pro more quidem januam aperuis- meo (Cant. n). Nihil ergo absurdum et alienum fecit
set, illam et suo sermone dignatus est et benedictio- hic homo divinus, qui in sponsum quidem eumdem
ne : me autem intromissum impertiit opibos depre- accepit amorem, iisdem autero verbisusus estquibus
cationis. Ea nunc quoque fruar, ut qui credara eum C ( sponsa : Vulrieratussum ego, clamabat, ab amore
•vivere, et una cum angelis choros ducere, et majori (Cant.n). Cumaulera desiderassetconlemplarisponsi
quam olim apud Deum uti liducia. Eara enim tunc quamdam veluii umbram, abiitvisurus locnex quibus
metiebatur corpus mortale, ne occasio arrogantise scaturierunt fonles omnibus hominibus salutares.
evaderet, si fuisset major quam par esset fiducia. Cum ergo quae desiderabat ei frui licuisset, profe-
Nunc autem deposito onere animi perturbationum, ut clus quidem est Anliochiam: cum autem vidisset ci-
athlela victoria politus, hducia et libera loquendi fa- vitatis pietatam ac religionem , extemam regionem
cultate utitur apud agonotbetam, Qua de causa oro patriac sure praetulit, cives existiraans non contribules
quoque ut ejus consequar intercessionem, et cognatos, sed eos quierant ejusdem curo ipso sen-
CAPUT IX. tentiae, et in fide socii, et trahebant idem jugumpie-
PETIIUS (34). talis ac religionis.Cum illicautem morari placuisset,
De Gailis quidem au.dimus qui sunt in Europa ad non extendit tabernaculum, non flxit tugurium, non
Occidentem (Theodor., lib. iv Hist.,cap. 26). Scimus excitavit domunculam, scd totum teropus transegit
autem 822 eos <]uoquequi sunt in Asia ab itlis ori- in alieno sepulcro. In eo autem erat projectum quod-
uiidi qui sedes fixerunt propter PontumEuxinum. Ex dam superius tabulatum, cui conjunctae scalae eos
iis germinavit beatus Petrus, atque adeo terque D J excipiebant qui volebant ascendere- In eo permansit
quaterque beatus. Septera autem annis, ut aiunt, inclusus longissimotempore, aqua quidem utens ca-
postquam natus est, a parentibus educatus, consum- lida, solo aufem pane vescens, idque non quotidie,
psit totam reliquam vitam in phitpsophix certamini- sed uno quidero manens jejunus, postfidie autem ea
bus. Diciturautem obiisse, cum vixisset nonaginla et sumens. ',
novem annos. Cura aulem quidam insaniens, et furore percilus,
Eum ergo qui nonaginta et duos nnnos decerlavit, et maligni daemonisplenus operalione, ad eura ve-
et noctu diuque semper victor evasit, quis pro digni- nisset, eum quidem mundavit, deprecatus, el ab illo
tale laudaverit? Quaenamautem lingua suffecerit adI diabolico furore liberavit. Cum vero nollet abire, sed
ejus narrandas fes praeclare et ex virtute gestas, ini obsecrasset iil pro illa cufatione ei suuni imperiiret
pueritia et adolescentia, in virili et in ingravescentei ministerium, enra admisit ut secum babitarel. Eum
setaie, et in extrema seneclute? Quis illum sudoremt ego et novi,-et memini miraculi, et vidi mercedem
niensus fueril? Quis luctas quse in tanto tempore fa- curationis, etaudivi serraonera quem de me habue-
clae suntenumeraverit? Qusenamaulem oratio con- runt. Dicebat enim Danielus (erat enim hoc illi no-
57 PHILOTHEUS, SIVETHEOPHILES. B8
men) me quoquepraeclariministerii hujus futurum, .A Petri reti fuil implicala (piscabaturenim hic quaque
sociuin. Vir autem ille divinus non est assensus ut similiier atque is qui idem quodipse nomen habebat),
hoc lieret, parentum meorura in me amorem consi- peflesquetangens, et vociferans, obsecravltutcuraret
derans; saepeautem me genibusimpositurouva aluit oculum.Is autem dicebat, se quidem esse hominem,
et pane. Nam cum raaterfecissetpericulum spirilalis; et eamdero babere quaraipsa naturam; se autera pec-
ej'usgratiae,jussitme semel in hebdomada decerpere: catorum magnamgestare sarcinam,et ideo privatum
illius benediclionem.Ejusautem babuit nolitiam hac: esseeaquxadDeumhabeturfiducia.Cumautemmater
de causa : Morbus qui ei in alterum ex oculis incu- fleret etoraret, etdiceretsenonesseeum reticturam,
'
buerat, yisus est medicinaesuperare scientiam; nihil nisi sanitatem assequeretur, dixit Deumesse herum
enim erat aut scriptum a veteribus, aut inventum abi curatorem, petiiiones autemsemper dareiis qui cre-
iis qui fuere posterius, quod non morbo fuerit adbi- dunt. Dabit ergo, inquit, nunc quoque, non mihi do>
bituro. Postquam autem omnia probavit, et ostenditt nans gratiam, sed tuam fideiiicontemplans. Si eam
nullam.afferre utilitatem, venitquaedam ei familiaris; ergo babes sinceram et veram, puramque et ab omm
quaedivinumvirum ostendebat, et ab eo factum do- liberam dubiiatione, jubens et medicos valere et
cebal miraculum. Dicebatenim uxorera ejits qui eoi ' medicamenta, a Deodatum sumehocmedicamentum.
lempore tenebat clavum Orientis ndministrationisi B Haeccum dixisset, roanum imposuit oeulo, et saluta-
(erat aiitem is Pergamenus)cum ea in hunc morbumi ris crucis signo facto, morbumexpulit. Illincdoroum
incidisset,eum ipsam curassecum deprecationeessett reversa, cum ct medicamenttimabluisset, et omneta
usus et crucis signaculo. Audivitroater, et ad divi-. exlrinsecusinductum abjecisset ornatum, ex legibus
numstatimaccurrithominem: habebatautero inaures,, a medico latis vitam instituebat: neque varia veste
catenas, et torques, etalia aurea quce sibi induerat, induta, neque aureis monitibus exornata, idque cum
et vestem variam ex sericis 823 u'is contextam : esset aetateadbuc admodumjuvenis; nata.enim erat
nonduraenim virtuiem guslaratperfectiorem ; flore- vigesimumtertium annum, necdum maler facta fue-
bataiifem tempore [Leg., annis], etmundum mulie- rat : cum enim septero alios annos vixisset, rae pe-
brero gestabat ut adolescenlula. Cum divinum ergo perit, qui fui ejus primus et solus fetus. Tantum fru-
capul hsec aspexisset, nimii ornatus amoris primum ctum cepit ex magniPelri doclrina, et duplicem acce-
morbum curavit, ususverbis talibus : Dic mihi, in- pit curationem; et cumcorporiquaereretmedicinam,
quil, fllia (utar enira ejus voce, et non mutabo ver- bonamquoqueanimsesibi paravit habitudinem. Talia
bum sanclae illius linguae), si quis pictor, in arle dicendoille operabatur, et lam poteus erat precando.
bene exercitatus, aliquam pinxisset iraaginem, ut Cum ea auiem aliquando adduxisset obsonatorem
praecipitlex arlis, el eara proposuissetvidere volen- C< famulum, qui a malo daemone vexabatur, rogavit ut
tibus, veniretauiem aliquis alius, artera non sciens ei suuronon negaret auxilinm. Cum precalus atttcm
perfecteet accurate, temereque et inconsulte, ut sibi esset vir divinus, jussit daemoniut diceret causam
videihf, Velletcontra pingere; deinde illam artificio- cur haberet potestalemin Dei creaturam.IIle autem,
sam reprehendens picturam, superciliis quidem et tanqiiam homicida aliquis vel murorum perfossor ac
ciliis lineas adderetlongiores, faciem autero efficcret lalro stans anle judicem, et jussus dicere quaefecit,
albiorem, etgenis rubrtim adderet colorem; non tibi sic omnia est persecutus, ut qui prseter consueiudi-
videtorprior ille pictor juresuccensurus,quod etars nem cogeretur vera dicere; et dixit Heliopoliaegro-
ejus probro esset et conlumelia affecla, et eorum tasse quidem servi dominum; dorainam aulero con-
quibtisopus non erai additamentum a manu indocta jugi, utpote aegrotanti, assedisse; ancillis autenj
accepisset? Ergo universorum quoque, inquit, opi- dominaedomus in qua manebantnarrasse vitam nioX
ficeirt,et nosiroenatutaeeffictoremet pictorem jure nachoruro qui philosophabanturAnliochiae,et quan-'
irasci credite, quod illam quaeverbis explicari non tas vires habeant adversus daemones;et has quidem,'
potest, naturam et sapienliamaccuselis inseitiae.Non utpote puellas, ludo delectatas, daemoniacaset insa-
enim rubrum et album et nigruin colorem vobis in- nas egisse; illttm ipsum autem famulum monasiica
funderetis, si non exislimaretisesse vobis opus hac D I veste ex caprina pelle confecta indutum, illas mona-
additione. His autem corpus egere arbitrantes, im- stice adjurasse. Cum bsec, inquit, fierent, ego stans
becillitalisdamnatis creaiorem. Sciendumest autem pro foribns, superbaque illa et gloriosa quaede mo-
eum habere potestatem suaevoluntali justa symme- nachis dicebantur non ferens, voluifacere periculum
tria respondentem. Omnia enim, ut ait David, quae de illa quara illos habere juveniliter jactabant po-
voluit Dominusfecit (Psal. cxm, cxxxiv).Ejusautem leslate. Ea de causa relictis ancillis, in hunc me
quod eSt omnibus utile fulurum curam gerens , intrusi, volens scire quemadmodum expellerer a
non dat ea quaedamnum afferunt. Nolite ergo Dei monachis. Nunc autem, inquit, didici, nec ulla alia
corrumpere imaginem, neqie tentetis ea addere egeo experientia, mox autem te jubente exeo. Haec
quaesapienter non dedit, n«?ue hanc adulterinaro dicens, aufugit, fuitque liberalus famulus.
excogitate pulchritudinem, quae vel pudicis affert Jam vero alium quoqtie ruslicum cuni raatri
exiliuro, videntibus insidians. Haecaudivil prxstan- quidem meaemater, mea vero malertera J, adduxis-
lissiraa et oroni ex pane optima femina , el slalim set, rogabat adversarium vitii ut ei opem ferret. Is
* Ai.«avid.Existimoin Grseeoesse
[ii>Tpo[*r)T<>>p
autem rursus rogavit, et undenam esset, et a quo- A^ tempore illius praesentiaedolofes ortmino recedere.
nam accepisset potcsialem in Dei creatnram. tjt au- Sed illam quidam, cum Sic decefiasset, laudibus
tem 824 siiens ille non dedit responsiim, oravit victoriam signilicahtibusex hac viia excedenleiiiest
Petrus flexisgenibus, Detimque est precatus, ut ex- prosecuitis.
secramio ilii daemonisuorura famulornin ostender^t Rursus autem matrem meam , ctim postquam nie
poieiitiaui. Deinderur-us surrexit; ille autein rursus peperisset, esset in ipsis mortisforibtis , a matertera
resislens, tacebat: et haecfacta sunl usqtie ad lioram rogalus, veniens eripuit a morlis inanibiis. Jacebat
nouuin. Posiquam autem majore siudio et magis eiiim, ut aiuot, niedicis qiiidan despefaiitibiis, fa-
vebemeijtein Domino oblulii oralionem , surgcns miliaribus aulem deplorantibtis, et finera exspeciari-
dixit scelerato daimoni : Non tibi inipeiai Pelrus, tilius, clausis oculis, febre vebemenli iaboraiis, nul-
sed Peiri Deus: responde ergo, ut qui ab illitis co- lura ex notis agnoscens. Postquam auieiin vehit ijui
garis potentia. Reveritus esl, eisi sit iiiipudens, apostolico et sermone digualus fuerai et gratia , et,
perniciosus daemon,sancti lenitatem ac moderaiio- Pax libi, dixii, filia (baeeeniin eral ejus sal.itatio),
nein; et inagna usus voce, clamavii, quod in monie dicilur pioiiniis et cilia erexisse, et enm fixisoculis
quidem Amanoversarelur. Cnm euin imteiiividissem, aspexissj, et beneilieiionis fructum renunliasse.
inqnit, iu via, ex aliquo fonle aquam hauiieiitetii el B Poslquam ululavil auteni cliorus fettiinafum ( animi
bibciiietn, cpniendi boc mihi sumere hnbilactilum. eiiirn angoret ketisia siinui erant coiiiniixia,et caussi
Sed egredere, inquit bonio Dei, eo qui pro orbe erant iliiiis vocifer.iiioois), praicipit boiuo diviuus
terrarum est crucilixus, boc tibi impeiaiiie. Audivit ul eaeomnessini sociaeejus orationis. Sic eiiuh dice-
ille, el fugit, et a furore liber raaierterae redd.tus est bat eiiam ialsiiliain fuis.-esalulein consei utam, viduis
agticola. Cuin alia nutem hujusmodi innumerabitia quidem defietiiibtis, niaguo aiitein Petro ofjereiite
possim de beata illa narrare aniuia, pluiima praeler- Deo illorum lacryirtas(Act. ix). Piecalassunl uljus-
iniltam, periiinescensvulgi iiiibecilliiaiem; ad seipsos sit, el acceperunt ui pnedixii. Nam ciiin fiheih acce-
eniin respicientes, lidem non liabenLdivinorum vi- pissct oraiio, morbus quoque finem cepit: ei sudor
roruii) roiraculis. Cum uiiuiii autem vel duo narra- repenle fluxit ex toio corpore, et ignis ille est ex-
vero, transibo ad aliiim aililetam. siincius, ei snniialis signaappartierunt. Talia nostris
Erat quidam vir lib dinosus; qui superioribus tem- quoque temporibus per suos servos benevotos Deus
poribus fuerat dux iniluiae. Pnella aulein qmedain fecit miracula.
innupta, sed nubilis, quaeejus subeiat dominio, re- Htijus qtioque vestium superficies operata est si-
licta niatre et suis, fugit in quoddauigynaeceum, in .' militer atqiie divinissimr Pauli. Hoc antein posui,
quo eral coetusatlileianiui. Decertani eiiim feminacC ^ non utens aliqua liyperbole, sed consenlienleniha-
quoqtte simililCralqtie viri, et descenduhi.instadium bens dicLo veriiatem. Nam cum propriani zonatn
Virtulis. Cum hujus fugaih didici^set dux militiae, divisisset in duas paries ( erat auiem tata et longa ,
matretn flagris cecidit, et vnxit, nec earo prius cmi- ex crasso lino couiexia) bnjus quidem dimidio suos
sit e vinculis, quam religiosarum uiulierum oslendit luoibos , aliero vero meos cinxit. Hanc cum saepe
habiiaculum- Sua itaque usus rabie, iliinc rapuitt qiiiilem milii aegrotantimaler imposuisset, saepe au-
puellam, et doinumsuani reduxii; el speravit itifelixL lein pairiquoque, niorbum exegit. Quinetiaroipsa
se suam expleturuni libidinem. Sed qui inagnis ett quoque boc roedicamento saepe usa est ad sani-
malis lenlationibus de Sara uxore Abrahae tentavitt tatem. Mulli aiitcm ex notis quoque cnm hoc didicis-
Pharaonem > et pudicam mulierem conservavit in- sent, assidue ad ferendum aegrotis825 auxilium
laclaiii; el qui Sodomitas percussit caeciinLe,qui eoss banc zonam accipiebant, el ubique illius gratiae
quj eranl iucorporei aggrossi fueranl, lariqu.un ho- ostendebat operationem. Cuiii quidam sic eam acce-
spites, iiisectari conlumeliis, is cum buju^ vivendii pi.-sei,privavit eos qui don.iverant, in eos qui ipsum
virluleinpercussissel ciecitale, elfecil ui praedaeva- beneficioaffeceranl se ingratuni oste.ndeus.Hocmodo
deret e manibus : el ipse quidem ingressus fucral ini fuimusillo dono nudati. Cuin sic resplenduisset, et
Ihalamum, illa autein qn;e inius custndiebatur, raoxn D radiis Anliochiam illuslrasset, abduclus fuil a ccr-
exiit et evajiuii ex oculis, etad maxiroe expetendum i) laminibus, exspectans coronam quaeest reposita vi-
pervenii babitaciilum. Sic cum didicissel slolidus see ctonbus.
iion esseean) superalurum qu;e Deiim sponsum ele- :- Ego autem, cujus, dum adhuc esset supersies, per-
gisset, cpactus.est quiesccre, eani quaecapta fuerat,, cepi beiiediciioneiu, ea ul nunc quoqiie fruar preca-
ct divioa poteslale evaseral, non ainplius reqoirens.;. lus, finein iinponam buic narrationi.
II«!,cleinpore proccdenle in graveisiinorbuin incide- s- CAPUT X.
ral; niorliusaiilein eratcancer, tiiin roauiilla autemn TBEODOSIUS (35).
inflata dolor quoque cre-cebal. Sed niagniim vocabal il Rosus esl oppiditroCiliciee,a dexlra ei qui navigat
Peiruii), ciim dolor esset velieuie.ntissiiiiiis; el dice-:- in pontum Ciliciun). Hujus ad Orienlem el Mefidiera
bat, sacr.i illa voce in aures suas imiiiissa , loiuni ii csl mons alius, spatiosiis, et umbrosiis, alil autem
illiim sopiii dolorem, el imlltiuiexliiuCsensum sen- i- fcras in neraoribus. In eo cuin quemdain ad mare
tire molesiiae.Ea de causa euin accersens , frequen- i- vergenLem lucuui invenissel niagnus et v.ulgocele-
tius accipiebat c.onsoiationciM. Dicebatenira toto illoo bralus Theodosius, quadaroroodicaexstructa domuii-
& PHiLOTHEUS, SIVETHEOPHILES. 62
c'ula,;eyangeiicunivivendi institutum solus amptecle- A ut qui navignbant, et plus quam mille stadiis aberant,
batur, vir oriiiudiis quiclemAntiocliia, insignis autem Deum Theodosii invocarent in periculis, et Theo-
claritale geiieris : sed tamen et domo, el cognatione, dosii appeliaiione sedarent tempestatem. Eura auda-
et oihhibus aliis reliclis, pretiosissimam, ut evange- ces quoque et immanes hostes suht, reveriti, qui
lice dicam, einit niargaritairi(Matth. xiti). Acde ejus maximam Orientis parlem sunt depopulali. Quis enim
qiiidem a cibo abstineniia, et.quoraodo humi cuba- ex iis qui in nostro habiiabiti orbe lerrarum liabitant,
ret, et cilicio induerettir, supervacaneum est dicere non auditione accepit ea quae illo tempore facia stint
iis qui ejns yidenl discipulos et sodales, et in eis eam- ab iis qui olim quidem Solytni, nunc autem nomi-
dem cefnniit vivendi for.mam. Haeclamen nle itisi- naniur tsauri? llli tamen qui nec oppido nec vico pe-
gnitef persequebalur, ut qui seipsum certantibus percerunt, et quaecunque capere potuerunt, diripue-
exeni.plafpropnneret. His auiero adjiciebal ferrettra ruiit et igni mandaverunt, sunt illam reverili pbilo-
onus cpflp et lumbis et ambabus manibus. Porrp au- sophiam ; ei cum solummodo panem petiissenl, et ut
teiii geslabat quoque comaiu sordidain, et quae ad pro se orarent significassent, illud illaesumreliquere
ipsos usque pedes pcrtiiigebal, el ullerius etiam pro- monaslerium, idque uon seniel, sedetiam bis fecere.
giediebalur, el ideo erat lumbis ejus alligata. Veriti tamen praesides ecclesiafuin, ue pecuniae cu-
Deprecatione autem el hymiiodia utens assidue, B 1 piditale illis barbaris a diabolo iriimissa, captivum
cupidiialerii, el iram, 'et arrogantiam, et alias animi abduceretur magnum illud lumen t,erat enira verisi-
belluas sopiebai. Labores autem semper augens la- mile fore ul inagna vis pccuniae ad eum redimeii-
boribus,'perseqtiebatur eam quoque quae.manibus fit dum transmitterelur ab oninibus qui babent in ho-
operaiioriem : nunc quidem sporlellas qua?-vocamur, nore res divinas), ei persuadenl 826 ut se conferret
et tiinineas crates contexeris; punc autem parya Antiochiam. Jam eiiiiii captivos ceperant duos prae-
praedia iu sallu efficiens (56), et semina dejiciens, et sides ecclesiarura; eos quidein omni officii genere
illinc quaniurn victui satis esset colligens. Postquara sunt proseculi; cumautem quatuordecim niillia au-
auteni brpcederile lempore ejusfama pervasitin om- reoruro proutrisque accepissent; permiserunt ulre-
nerii paftem, multi multis ex locis concurrebant, dirent quo vellenL Postquam autem pefvenit Antio-
ejus et habitationis, etlaboris, et inslituli csse socii cbiani, habitavii quideii) in habiiaculo qupd invenit
cupienfes : quos qnidem excipiens, ad eamdem vitam situro prope fluvium, omnes autem traxil ad seipsum
deducebat. Et videre licebat alios quidem vela, aiios> qui sciunt talia colligere.
vero sagum ex pellibus texentes; alios vero crates: Dum autem me trahit impetus prationis, praeter-
Viniiness,vei sportellas connectentes, alios vero ter- misi harrare niiraculum quod a divinoillo viro facium
ram colenles. Et quoniam tocus erat maritimus, ad «' est, quod riiultis quidem fortasse videbiiur esse in-
transmittendum quoquequadamconstrucia navicula, credibile, et lamen remanet in bodieriium usque
quae ponto appetlatur, ea utebantur ad ea quae erantL diera, oratione tesiificans et ostendens qualein apud
inlereuda, et, exportans opera eorum qui simul liabi- Deuin gratiam et fiduciam est consecutus bic vir ad-
tabanu et importans ea quae erant necessaria. Me- mirabilis.
mor eivim.vocisaposlolicae, qti* dicit: Noctu diuques Prseceps quaeilampetra itnminet monasterio quod
operanles,neesseiims oneri alicui veslrttm(fi Then. ipse aedificavii: erat autem primo sicca, et omni liu-
m). Et: Manus bae mihi etiis qui erant mecum sup- more vacua. In ea fecit aquaeductu.in,qui a veriice
peditarunt (Act. xx). Ei ipse laborabnt, et hortaba- fertur in monasterium, lanquam qui nioium aquarum
lnr Suoscoiiiubernales, tncum animae taboribus cor- haberei in potestate. Plenus autem tiducia in Deuin
poris qooque labores coiijiingereiit. Esl eiiitn absur- et flrmiter credens, ul est verisimile, se Domiiiiiiu
duiiiut iiquideni qui alunttir in vita saecularijse affli- habere benevolum, et fidem babens in quarii nulla
genles et taborantes alant lilios et uxores, et praeler- cadebat duhilalio, ascendit in supremam partetn ejus
ea el tributa coiifirantetaLeisexigontui'vectigalia, , qui nunc est aquaeductus, priusquara sufrexissent
et Deooff.rant primilias.et inendicoruni pro viribuss sbdalesad preces consuetas : el Deum precaius, fre-
medeantur inopiae : nos autem non qua'ramus ex la-- ** ius eo qui facii voluniaiem liraeniium euin (Psal.
boiibus ea quaesunt necessaria, idque cum vili qui-- CXLIV),virga cui innixus eral petram percussij. Ea
dem et niodico cibo, vili autem vesle utamur : scd1 vero rupla, aqua insiar fluniiiiisscaturiit : et iiiona-
sedeamus qtiidemcompressis manibus, alienis aulemi sterium ingrediens per aquaeduclum, ct quaiilum atl
fruauiur laboribus. Haecet talia dicens, borlabaturr omnem usum sufficit abuiide suppedilans, in mare
ad opprandum, in lempore qujdem quae sunt ubiqueB pfopinquum influit; et in hodiernum usque diein
pra>scripta divina peragensofficia, id autem quodin- ostetiditur operans Mosaica magrii TliebtJosii gra-
tercedebai temporis, impendens operi. Kon levemi, tia. Sufficit vel hoc soluriiad osiendendaih viri luijus
auteui curam gerebat hospitum, yiris lenitnte et jnp-- erga Deum fiduciain,
ruui lnansiieludiue ornatis, et in proximum cliaritale& Cum autem Antiocbiae vixisset.. parvd lempore,
prxditis, ut eis providerent couimittens; ipse autero(i migravit ad ciiprps aiigelornm. Per niediam aiiiein
visebnt et iiispicieb.il omnia, perscruLaps an ex latiss urbeni ferebatur sacruro corpus, lanquam aureis qui-
legibus unusquisque suo .fungereiur officio. Hinc c busdam coronis, fereiro iiio decoralum, cuin oiiines
faclura esl ut tam insignis et celebris esset ejus fama,i, duces concurrissent, et qui
magtios suaelidei credito»
fv3 DE VITIS PATRUMLIBER IX. 04
gerebant magistratus. De cubili autem eral magnai A / adraonitiones. Mullos autem vel solo aspectu effecit
lis et decertatio, cum id oronesnuferre conlenderent,, rerum divinarum amatores. Quis enim non esset mi-
et ex eo benediclionem et uLilitalempurcipere cupe- randum in modura adtniratus, cura videret eura cor-
rcnt. Sicelalus,ponitur in aede sanciorummanyruro, pore afflictum, et qui prolixam gestabat comam,
cura Juliani victorra insignis in pielate atbletae fuis- 827 et maxirouraferri pondus sua sponte ferebat,
set et contubernalis, et eodem tecto usus. Idem au- et vesle ex pilis conlexta utebatur, et tantuui capie-
tem loculus eum excepit, qui illum quoque divinumi bat alimenti quantum satis erat ad prohibendura ue
et beatura Aphraatem. fame morereiur?
Gregis aiitem praefecturam accepil Helladius ille Magnitudlniautem et multitudini laborura accede-
admirabilis, qui in illis quidem locis perpetuis fuit; bal quae in eo florebat gralia, qua quidetn omues
sexaginta annis, deinde Cilicum divinilus etectus est persuadebantur, ut eura admirarentur et honore af-
antistes, cum nequepriorem reliqnisset philosopbiam, ficerent. Multorum enim saepe morbos exegit diffici-
et illis laboribus pontificatus sudores quotidie ad- les, multis autem sterilibus roulieribus lilios impetra-
ileret. vit. Et cum tantam a divino Spiritu accepisset po-
Hujus cum beatus quoque Romulus fgisset audi- teslatem, seipsum appellabat cgenum et mendicum.
tor, dux maximi gregis fuit creatus. I Quotquot ilaque ad eum ventilabant, eos at aspectu
B
Permansit autein illius chorus in hodiernum usquei et sermone, toto vifae suae tempore implevit uti-
diem, idem servans vitae inslitutum. Est autem pro- litate.
pe monastarium vicus, qui Syriace appellatur Ma- Porro autem cum hinc quoque excessisset, et in
ratus.. angelicum chorum esset iranslatus, reliquit memo-
Ego autem fiue imposito buic narrationi, rogo ut: riam quae non fuit sepulta simulcum corpore, sed
ejus quoque consequar benedictionem. quae vigel, floret, et gerroinat, et quae exstingui non
CAPUT XI. potest, sed ,'semperpermanel, et quae sufficit ad eos
HOMANUS (57). qui volunt adjuvandos. Cum hinc itaque benediclio-
Magnus ergo Theodosius ab Antiochia profectus, nem mihi conciliavero, aliorum quoque athletarum
cum in ftiontibus Rosicis decertasset, et Autiochiam res gestas narrabo, ul poiero.
reversus esset, sic vitaefinem accepit (Theodor., lib. CAPUT XII.
iv Hist., cap. 26). Divinusautem Romanus, Rosi et; ' ZENO
.(38).
IHUUS, et primum educatus, Antiocbiaeostendit prima Zenonemadmirabilem nonmulti quideincognoscunt;
virtulis certamina, extra arobitum quidem civitatis qui cognoscuntaulem, non possunt admiraripro digni-
nd lalus montis (ixo tabernaculo, in aliena auteni C tate (Theodor., lib. iv Hist., eap. 26). Is enim cum maxi-
domuncula eaque parva vivens toto lempore. Nun- mas opes reliquisset in patria (ea aulem erat Pontus)
quam autem usque ad senectutem neque igne usus, magni quidem, ut dicebat, Basitii bausit fluenla, qui
est, neque lumine lucernae. Cibus aulera ei erat pa- erat vicinus, et Cappadocumirrigabat regionem : ir-
nis et sal; potus autem fontanum fluentum. Erat au- rigatione auiem dignos frucliis reddidit. Cum primum
tem coma magno Theodosio similis; vestis autem enira imperator Valens fuisset de medio sublatus,
ferrum quoque similiter. militare deposuit cinguliim : erat autem ascriptus in
Abundavit autem hic et morum simplicitate ac numerum eorum qui litteras imperatoris ferebant ce-
maiisuetudine et moderatione, et idco emisit splen- leriter. Cum autem a regia venisset in quoddam se-
doremdivinaegratiac. Stiperquem, inquil, respiciam, pulcrum (multa autemsuntin monte) quod esl sitmn
nisi super miteih el quietum.eltremenlem sermonesI prope AnLiochiam.solus illic degebat expurgans ani-
meos (Isaice LXVI) ? Jam vero rursus quoque dixit. mam, el ejus conlemplandi facultatem seraper emun-
suis discipitlis : Discite a me, quoniam milis sum et dans, et divinam contemplationemsemper visioneap-
humilis corde, et invenietis requiem animabus ve- prehendens, et Dei ascensus in corde disponens, et
stris (Matth. xi). El rursus : Beati mites, quoniam peiinas tanquam columbaeaccipere desiderans et in
D
ipsi haereditabunt terram (Matih. v). Quinetiam divinamrequiemevolafecupiens(<Psa/. LXXXIII ; Psal.
Moysislegislaloriser.it hoc vel maxime insigne. Erat LIV).Ea de causa non babuit lectum, non lucernam,
enim, inquit, Moyses mitissimus praeter omnes Iio- non focum, non ollam, non gultum , non arculam,
mines qui erant super terram (Num. xit). Hoc de non librum, non aliquid atiud; sed erat quidem
efant quoque calcei ejus-
propheia Davide lestalus quoque est sanctissimus pannis indutus veteribus,
eralenira divulsum ac
Spiritus : Memenlo enim, inquit, Domine David, et modi ut indigerenl vincutis,
omnis mansuetiidinis ejus (Psal. cxxxi). Didicitnus! discerpium solearum corium. Ab unoautero ex fa-
etiam de patriarcha Jacob, quod non fictus erat do- mitiaribus necessarium accipiebat alimenlum. Id au-
mum habilans (Gen. xxv). Has virlutes cum instar. tem erat unus panis, qui duobus suppeditabalur die-
ferebat ip3e. Cum
apis collegisset ex divinis illis pratis, met confecit bus; aquamautero procul hauriens,
verse philosophiae.Profundebantur autem ejus quo- quis aiitem eum aliquando vidisset onus portantem,
Ille auiem priroum
que in externos fluenta jucundissiroa : et iis qui ad rogabat ut eum levaret tabore.
in animuin
ipsum veniebant, leni ae dulci voce utens, de amore. quidem resistebat; docens se non posse
in Iratres, de concordia ct pace, mullas offerebat inducere ut biberet aquam quae esset portata ab
68 , PDILOTIIEUS..SIVETIlEOfHlLES, 66
alio. Poslquam autem non pensuasit, dedit urnas; X , lam catervara expellebant, Deo roanifeste suam
ferebat enim duas ambabus manibus : postquam au- ostendente graliam.
lem fuit intra portain alrii, cura aquaro effudisset et Qualemergo.viLamegerithicvir divinus, elqualem
.tlispersisset, rnrsus cucurrit ad fontero, reipsa confir- sit divinitus gratiam assecutus, ad docendum haec
roans quae dixerat. sufficiunt. Sed enira necessc est hoc quoque liis
Porro autem ego quoque, quando eum primuiu de- adjicere. Valde eum angebat et male habebat, quod
siderans videre (39) ascendi in montcm, aspexi eum ejus mansissent facultates.et uon ex lege evangelica
lenenlemurnas manibus. Deinde rogavi eum ubinam et venundatae essent et distribulae : iiujus aulem
esset admirabilis Zeiionis habitaculum. Is autem causa fuit fratrum aetas iinmatuja. Quoniam eniro
dixit se riullum nosse monachum qui sic appellare- erant communes et pequniae et possessiones , ipse
lur. Ego autem cum eura ipsum esse conjecissem, quidem nolebat divisionis causa redire in patriaro :
secut.us sum, id conjiciens ex ejus sernionis roodes- alii autem verebantur vendere parlera suaruro facul-
tia. Postquam autem ingresstls sum ostium, vidi to- taiuni, ne emplores moti avaritia, fralres circum-
rumexfeno construclum,etquamdam aliam sloream scribentes, illi inurerenl ignominiam. Haec apud se
ila supsr lapides stralam, ut qui super illam sede- animo versans, diu dislulit venditionem; postea au-
baiit, ab ea minime lacderentur. Poslquara aulem de B ' lera cum cuidara ex nolis suis vendidissel onmia,
pbilosophia multa verba fecimus; ego eniro inlerro- plurima quidem dislribuil: inierim autera mala quse
gabam, ipse vero nobis explicabat ea qusequacreban- accidit vatetudo, coegit euiu consultare de reliquis.
tur : et oportebat deinceps domum raverli; ego Accersito itaque aniisiile civitaiisjis autem erat nia-
eum precabar ut darel viaticum benedictionis : ille gnus Alexander, splendor veraoreligionis, et exein-
autem repugnabat, dicens aequum esse ut nos preces plar virlutis, cxacta et accurala imago philoso-
impleremus, etseipsum quidern privatum, nosautem phiae) : Adesdum, inquit, o divinuracaput, ltarum lu
mililes appellans; tunc enim sacros libros legebam pecuniarum sis mibi optimus ceconomus,eas ex di-
Dei populo. Cum nos autem juvenlulem ct aetatis vino instituto distriJjuens,tanquamjudici illi rationem
immaturitatem adduceremus (tunc enim pritnum redditurus. Aliasenini ego roanu mea dispensavi, el
paucam quamdamproducebamuslanuginem) et jura- distribui, ut mihi visus sum oplime; yellem autero
remus nos non esse rursus venluros, si cogeremur reliqua quoque dispensare similiter : sed quoniam
hocfacere, vix tandem quidem rnultis flexus preci- jubeor migrare ex hac vita, te ego earuin conslituo
bus, Deo obtulii quidcm iniercessionem; sed quod dispensatprem, qui es ei pontifex, el ppnlificatumle-
id fecisset, multis verbis sc excusavit, dicens se id gibus [recfe geris. Pecunias itaque tanquaro Dei
fecisseet amoris causa etobedientiae, appropinquan- G I quaeslori tradidit. Ipse autem cum non plus quara
tes enim audivimus precanlem. Quod aulem in tam annum vixisset (40) poslea, tanquam quidara Olym-
profunda phltosopbia, tanta esset modestia ac mo- picus victor recessit a seplis, noti ab hominibus so-
deratione vir senex (quadraginta eniro annis perpe- lum gloriam assecutus, sed etiarii ab angelis.
tuis versalus erat in nionastica exercitatione), quis; Ego auteni cura eum ut pro me ad Dominum in-
salis prodignitaiepolueritadroirari? quasnam autem tercedat, oravero, me ad aliara converlam narratioa
laudes rei magnitudini pares potuerit afferre? Cum netn.
autem virtutis tales possideret opes, canquaro qui CAPUT XIII.
esset in exlrema inopia, ad Dei ecclesiamdie Domi- MACEDONIUS (41).
uico veniebatcum populo,divinos audicns sermones, Macedoniumautem, cognomine KpiQofuyov, id est
et aures accommodans doctoribus ; et 'postquam| vescentem hordeo (is enim cibus hoc ei cognomen
mensam participasset mysticam, reveriebatur in nor imposuit), sciunt quidem oranes Phcenices et Syri ct
vum illud habitaculuro, non habens clavem, non Cylices:sciunt aulem horumquoque vicini ctfinitimi,
claustrum,non 828 relinquens cuslodem: eratenim qui parlim quidemipsi videre miracula, parfiin autero
celebrantem audivere. Neque vero sciunt
majefichiplaneiuvium et sacrosanclum, ut quod solam eafamam
illam haberet sloream. Unurii auiem librum acci-.jj omnesomniajsedcum alii quidem hoc, alii vero illud
piens a familiaribus, eum totum legebat, et eo didicerint, quod sciunt merito solumadroira.ilur.Ego
de boc divino capite aliis sciam perfe-
prius reddito, alium accipiebat. Sed Iicet ncc claus- aulem cum
tra haberet, nec vectibus uieretur, custodiebatur a ctius (mulla enira me moverunt ut ad eum irem et
ut po-
superna gratia; idqueper ipsara experienliam aperte, frequens apud euro essem), narrabo singula
didicimus. Quando enim Isauri per insidias noctu ar- tuero. Hunc autem ei ordinem servavi, et posl mul-
cem cepere, deinde mane usque ad lalus montis fa- tos, ejus posui narralionem, non quod is aliis fuerit
ciebant incursiones, multos quidem viros, et mullas virlute secundus (erat enim vel sumrois et primis
mulieres quaevitam exercebant monasticam, crude- acqualis), sed quod cura vixerit longissimo tero-
liter confodere; tunc ergo vir divinus, alioruro cae- pore, post illos quorum memiiii, Vilae finem ac-
dem intuens, effecit oratione ul eomm caligarent cepit.
oculi, et per ostium ingredienles, non videbant adi- Hic ergohabebat paiaestraraet stadium, cacuraina
tum: ut aulem dicebat, teslem appellans veriiaiem , moniium : non in uno locopositus, sed nunc quideiu
aperle quoque tres vidit adolescentcs, qui lotam il- in boc ageus, nunc vero in illura transiens. Hoc au«
tem faciebat, non loca aegreferens, sed eorum qui \^ ea quam desiderabat vivendiratione. Sed lunc qnidetn
ad ipsum conveniebant, et undique concnrrebant, vix eum irascentem sedaverunt quidara ex famiiiari-
effugiens mullitudinem. Qundraginlaautem et quin- bus. Postquam autem fuit finitus b bdoinadaecircu-
que annis perpeluis vixit liocmodo, non utens taber- lus, et rursus venil dies festi Dominici, rursus eum
naculo, noii tugurio; sed stans in fossa profunda ; magnus accersil Flavianus, rogans ut cum eis esst"f
unde eliara quidam eum vocabant Gubbam. Id auiem particeps hujus celebritatis ; ille vero ad eos qui ve-
nomen, si ex lingua Syriaca in Grsecamtransleratur, nerant: Non sufficiunl, inquit, vobis ea quae facta
significat "kfatxov,id est lacum. Post id aiuem lem- sunl; sed me rursus vullis efficerepresbyterutn? Cuin
poris cum evasisset senex, cessit rogantibus, et fixit ii autem dicerenl fieti non posse ut bis eadem (ieret
tugurium. Posiea anlem oranlibus familiaribus, do- ordinatio, iion cessit, neque venil, donec tempus et
munculis qnoque non propriis, sed alienis est usus. ejns familiares eum id docueriuit. Scio qiiideiu fore
Viginti quinque antem annis perpetuo vilam egit in ut haec narralo videatur multis nnn adeo adniirnnda :
tugurio el domnnciilis, ut deinde colligatur certami- eam aiiiein posui, ut qui eafli digitamquaecommemo-
nutn lempus sepluaginta anni. Cibo aiilein usus est retur existiraem, ut ex qiia salis possit conjici et ejus
non pane, nec leguminibus, sed purgaio bordeo, et animi siniplicitas et animac puritns. Iis auiem qui
aqua sola madefacto. Hunc autem cibum mater mea, R „ sunt hujusmodi, Dominus regnum ccelorumesi pol-
quae ei fuit familiaris, Iongissiino tempore suppedi- licitus : Amen enim, inqiiit, dico vobis, nisi conversi
lavit. Cum aliquando auiem ad eam venisset acgro- fueritisutpuelli isti, non intrabitis in regnum ccelorura
lantem, et didicisset eam nolle persuaderi ut siime- (Matlh. xvm). Quoniam ergo suiniiialim ostendimus
retcibum morbo convenientem (nam ipsa quoque ejus animacformamac cbaracterem, age ejus quoque
jaro exercitalionelu ampleciebatur monasticam) con- ostendamusex virtnte fiduciam.
suluitut cederet medicis.elillud nutfimentum existi- Quidam dux militum qui delectabatur venatione,
maret esse medicamentum-: non enim deliciarum, ascendit in roontem venaturus. Eum autem sequeban-
sed necessitatis gralia 829 adbibedir. Nam ego tur et canes etmilites, et quaecunque sunt apta ad
quoque, inquit, qui quadraginla annis, ut scis, hor- veuationem. Postquam autem procul vidit bomiuem,
deosolosumusus, curaquaedamraihi pridiehujusdiei et ab iis qui cum eo erant audiit quisnam esset, sta-
Venisset infirmitas, jussi eum qtii mecum habitabat, tim ex equo dissiliens, accessit, ei allocuius cst, et
parum mihi panis petere et afferre. Venit enim mihi rogavit quid faciens hic degeret; is autem contra vi-
in mentem, quod si morerer, mortis redderem ra- cissira inlerrogavit: Tu autem quid hic venisti factu-
tionem apud juslum judicem, ut qui fugissemcerta- rus? Cum dux autero dixisset: Venaturus : Ei ego,
mina, et detrectassem Jabores servitutis. Nam cum . inquii, meum venor Deum, et eum capere cupio, et
pauco cibo posset mors prohiberi, et in hac viia coniemplari desidero; nec ab hac ptilchra cessabo
possem sic manere, laborans et me affligens, el opes venatione. Haec cum dux audiisset, et ut paf erat
quae ex his percipiuutur colligens, mori fame quara miratus esset, recessit.
vivere in philosophia duxi magis expetenduin. Ti- Curo autero aiiquando civitas a malo aliquo dae-
mbre ergo liinc repletus, cum vellem cogitatioiiis mone incitata liaccliaretur, et ih iroperatoris fureret
obtundere acuteos, et paiiem petcre jussi, et alla- statuas, venerant quidara ex ducibus praesiantissimi,
tura comedi; et tibi pra;cipio ne mibi amplius hor- qui adversus civitatem internecionis ferebant senten-
deiim, sed panem praebeas. Ex illa ergo lingua ab tiam. Cum is aulem e monte descendisset, ambos
omni mendacio aliena audivimus qupd quadraginta accedenles duces in foro reliuuit. Illi vero cum quis-
annis comederit hordeum. Atque baec quidem sulfi- nnm is esset didicissent, el ex equis desilueruiit, ma-
ciunt ad conjiciendumquam esset vir in exercitaiione nusque et genua prebenderunt, et ei snlutem signi-
monastica slrenuus, et quam laboriosus. "carunt. Ille auiem jussil ut dicerenl iniperatori quod
Inlegfitatem aulem et simplicitatem moniiii per nomo esset, et eamdem haberet naturam quara ii qui
alia declarabimus. Postquaro eni.m inagnus fuit ordi- eum affecerant conturaelia; et euro natura jrani me-
hatus Flavianus, ut magnum Dei gregem pasceret, r. . tiri oporleal, ira sit usus immoderaia, ei pro suis
yiri aulem yirtutem didicil (praedicabatur enim et imaginibus Dei imagines occidat, ef pro aere stattia-
eral in ore omiiiitm), eum quidem abducit a verlice rum, corpora morti iradat; ac rioMs quidetn aeneas
mpntis, tanquam iti euni ad se d.ejala (iiisset accusa- effingere et rursus formare, est in promplu et facile;
tip. Cum aulem myslicum essel proposilum sacrifi- tu aulem, elsi sis imperator, non poles occisa corpora
ciuii), adducit ad allare, et eum cooplat in numerumi ad vitam reducere. Et quid dico corpora ? neqtie enim
sacerdotum. Postquam aiiiem fuit sacrum linilurat pilum onum poles effingere. Haecdixit voce usus Sy-
oWicium,el hoc ei sigiiificavitaliquis (quod enim fa- riaca. llli auiem, inlerprete in liriguamGraecaintraiijs-
clum fuerat ignorabai oinnino) primum quidcm in- ferenle audienies, et exhorruerunt, et ad imperato-
cessebat oinnes maledictiset conviciis; poslea nulem,, rem transmissuros significarunt. Ego auiem existiinp
accepto baculo (solebat enim eo innilens ingredii omnes confessuros lucc Verba esse graliie diyi.ui
propier senium) et ipsum persequebatur pontificem,, Spiritus. Quomodoenim aliter baec.CssClIbcUtu.s,vir
et alios quotqiiOladerant. Exislimabat enim ordina- quidem expers omnis cruditionis, iii' agris auiein
tionem eum e.ie. privntnram c: cacimine monlii:, eli cdticaius, viiani aniem age.psin caCiimiiiibusliiori-
63 PHILOTHEUS, SIVETHEOPHILES. 70
tium, omnem autem omnino circumferens simplicita- A miserum eripuit ab accusalione, et obstitit quoininus
tein, 330 et qui nec divinis quidem vacaverat elo- judex iu eum ferret sentemiam capiiis, rioii esse fas
quiis? Cum.itaque ejns et spiritualein declaraverim dicens ut propter ea quaeper ipsuirt surit coiivicta,
ssj)ienlia,m',et quae jiislis cotivenii fiduciam (justiis siipplicium capitis decernefelur, sed pbtius pef pce-
enjm cpjifiditiut leo [Prov. xxvni]), transibo ad rai- nilentiam ei daretur salus. Atque haeCquidem Saiis
racula. '.;<:,,; sunt ad ostendeudam divinae pntentise copiam quae
Uxpf;.flRifdam cnjusdam locupletjs nobilis incide- ei dala luerat, ego tamen alia quoque Haffnbb.
rat io mprtnipi ingloviei; et alii quidein eum morbum Mulier quaedamnobili loco nata, et longe dilissiriia
appsllajbjiitPjperaiionein seu vexatiooem daemonis, (ea auiem vocabatur Assyria) erat qiiidem emotaa
alii aiileai e/iime.\i-tiiii:il»antirabecillilatem corporis. menlis, ex domeslicis autern agnoscebat neniineii),
Sive aiiteii):hpc, sive illud esset, erat hujusmodi. ul cibum autem et poium sumerei, ferre non poferat.
Dicebapt eaui coinedentem in die triginia gallinas, Plurinio auteui teinpore assidue delirabat, ct Tiocaiii
non piisse appeiiiionem exstinguere satietate, sed quidem diceliant esse vexationem et operationeni
adbuc alias appetere. Cum sic ergo in ea consume- daemonis; medici autem dieebant esse mofburo cere-
rentnr facultales, ejtis miserii qui ad eam atliuebanl, bri, Cura Pmnis eigo ars esset consumpt.i, et ex ea
divinuni ij|um bominem obsecranl. Ille autenrt venil B " nultum dareiur auxilinm , ejus mariths (eratauleni
qttide.ipel piecatus est: et cum aquae dexieram imis AbrOdianus)vir qui et erat ex magiSiratibus, et
posuiêtjrgtrsaltilare efformasset signaciiltim, el jus- magna dignilate pnvdiius, ad divinhm itlnd caput
sisset hjtws, curavit niorbum, el adeo retudit immo- accurrens, narravit niorbum conjugis, ei ofayit ulea
deratainiljqm appetilionem, ut deinceps parva aliqua assequeretur curatioriem. Cessil vir diyirius, et db-
galliii:^ paf licula quotiiiie ejtis alendaeustim impleret. mum quidem venit, et magno ac veiiemeiiti sludio
Hic qiijdpm mofhus hoc modo est curatus. Deoobiulii orationem. Perfecta auierri ofaiioiie cum
Cum autein qnae.dampuella thalamo adhuc conti- jussisset aquam afferri, et fecisset figuram satutaris
neretiir,,;jetrepente coepissel vexari a malo daemone, sigoaculi, jussii illam bibere. Cuni autbrh proliiJierent
accurrit pater ad divinum bominem, orans, et voci- niedici, uipote quod potu aqiiaefrigid;» rtiorbus cre-
feraiis, et ppstulans ut curaretiir filia. Is autem pre- sceret, exptilsa tota illormii cat<fva, ohtulil ihuliefi
catus, jussit ut daemoiistatim abiret a puella. ts au- potionem. Illa autem simul ac bibit, ad se rediit, et
tem diceliat.se eam non sua sponte esse ingressum, a morbo omnino bberata, divinum virum agnovit, et
sed mftgtcis.coacliim praestigiis. Dicebnt auiem ejus ut dexlram acciperet logavit, oculisque eaih iiiVpb-
quoque nomen qui coegerat, e jiiiorem csse cansani suit, et ori adinovit, etdeinceps semper fuit mentis
incantationis. Sed cum liaec -;<iiisset,non tulit paler C *• compos.
irae impetum, nec exspectavit ut curaretur puella ; Cum autem illud vitae genus amplecteretur in mon-
sed omiikuhimagistratuum suir.mum adit, praesidem tibus, pastor quidam qiiaerens oves efrahtes, venit
stilicet qui pjuribus prweiat gentibus, accusat bomi- aii illiKiilocum ubi crat lioiiio Dei (erat autem hox
nem, elreiiinarr.it. Is autem reus in jiidiciuui addu- profunda, et multa nix descenderai) et vidil, Ut ipse
ctns, reili negatial, et accusationeni noiiiinabai ca- dixit, pyrani circa ipsum accensam, et qubsdartiduos
luinniati). Hic autem non atiuin cilabat testetn quam caudida veste indiiios, igni praebehtes maieriani.
ipsum d*nionem qui minisier fuerai incantalionis : Animi enim alacriiatem afferens, divino frliebatur
el orabat judicem ut curreret ad illum virum divi- auxilio.
num, et acciperet ejus lesiimonium. Cum is autem Quin etiam doni erat pfophetici particeps. 831
diceret.nfttiesse fas nec justum ut ih loco mona^ticae Etctim ad eum aliquandi-venissei quidiiih.dux, pie-
exercitatioms babereitir quaestio, dixii paier pnellae tate et vera religione clarus (quis autern iguorai vir-
se in judiciunv duclurum Macedonium; et currens: tutem Lujdciani?), dixil se esse de quibusdam solli-
persuasil fil duxil. Sedeus autera extra judicium ju- citmn, qui ab urbe regia per. niare ad ipsum ferebant
dex, n«%tfuiljtidex, sed spectator. Magnus eniro Ma- " nece-saria. Dicebat enim praeteriisse quiiiqiiaginta
cedoniu» iuogebaliir olficio judicis, utens ea quae * dies, ex quo ex portu solveraoi, de eis auiem nihil
intus liabitab;i| potestate. Et cuui jiiberet duemonint audiverant. Ille anteiii nihil cnnclaius : Uni*; inquit,
consuetum-luitterei mendacium, cum lota aiiicm ve- navis, aniice, pefiit; altera autem posiridie portum
ritate Ki onrraiei tr;iga:diaiu, ille a maxima adactus occupabit Seleitciaa.Et lioc quidem audivit divinaro
necessitate, et virum ostendiiqui ei mngiciscai mini- illain vocpm locutam : didicit auteni experiemia eo-
bus vim atlulerat, et aiiciliam per qiiain illa polioi rum quaj dixerat veriiatem.
pnellaedata fuerat. Cinn auiem alia quoque pararett Ulaulemalia pfaeteMnitlam, ea riafrabo quae ad
dicere quaefecerat coaclus ab aliis, unius quidemi nos ipsos perlinent. Cum mater mea pna cum palre
aedes exuxeus, alterius vero jumenta interimens , meo hahitasset tredecim aiinis, ca nori Tuefat facla
alittin verp aiiquo alio damno afftciens, jttssit bomo» mater lilionun ; erat enim sierilis.iii qu:h ffuctuih
Dei epoisiiere, et siaiim proeul recedere a pueliaett ferre a natura proliiberelur. Et ipsaquidem id noii
ab urlve. Hie auiein laiiquaui Domini legi parens,, valne aegre ferebat; quae enim eral In rebus divinis
fecUq«od;jpssuscr.ii, et protinus effugit. Sic ciimi erudiia, credebat hoc esse utile : fnaghaih autem
hajic vtr divinus liberasset a>furore, illtiin quiijuei tiiiilesii.un aceipiebat pater quoil careret flliis, et cir-
cumquaque cursitans, rogabat Deiservos ut a Deo ei Arit,A etquibus usus laboribus divinam attraxerit gra-
peterent filios. Alii ergo pollicebantur se et Deum tiam, haec quoque ad docendum suffieiunt.
deprecaturos, et jubebant ut esset Deivolunlate con- Accepit autero eliam in hoc mundo ejus obitus.
tentus. Hic autero homo divinusest aperie professus dignum honorem laboribus. Omnes enim et cives et
se unum petiturum ab universi opifice, et se petitio- externi.et quibus credila fuerat magnorummagislra-
.nem accepturum est polliciius. Cum tres itaque anni luum dispensaiio, ferentes illum sacrum lectumsuper
practeriissent,et promissio Dnemnon accepisset,rur- humeros, deportarunt in aedem martyrum victoria
sus accessit paler proroissum exigens. Ille autem insignium; et cum divinis viris Aphraate et Theodo-
'
jussit ul ad se mittereiur conjux. Cum aulem venis- sio, sanclurailludet Deogratum corpus deposuerunt:
set mater, dixit ille vir divinus, se et petilurum, et mansil aulem gloria ejusmodi ut exstingui non possit.
eam lilium acceplurara, et quod oportet eum ei qui Nosautem imposito flne narrationi, eum qui percipi
dederat dedicari. Cum autem mater solum rogaret poiest ex narratione bonum odorem percipimus.
ut animae salutero acciperet, et ut liberaretur a ge- CAPUT XIV.
henna: Praeter hoc, inquit, liberalis et munificus M.ESYMAS (42).
Deus tibi dabit filium. lis enira qui pure et sincere Scimus quidem alia quoque plurima in urbe Antio-
petunt, duplices largitur petitiones. Illinc reversa B ] cheua resplenduisse pielatis et verae religionislumi-
est maler afferens promissi benediclionem.Et quarto na, magnum Severum, et Petrum jEgyptium, Euty-
anno a promissione concipii, et gerit uterum; et ac- chen, et Cyrillum, et Moysem,et Malchura(43), et
cedit ad divinum bominem, benediclionis oslendens alios quoque pluriroos eadem via esse 832 ingres-
uianipulos. Quinto autem mense a conceptione, fuit sos. Sed si res ab omnibus iu vita gestas conaremur
periculum abortionis. Illa autem rursus misit ad no- scribere, lolura lempus nobis non suffeceril: maxi-
vuin suum Elisaeum(vetabat enim morbus ne ad ip- me cum etiam mullis permultorum lectio afferat sa-
sura veniret) et ei revocavit in merooriaroquod no- tielatem. Ex iis ergo qui scripli sunt, de eorum quo-
lebat fieri mater filiorum, et ejus promissa adduxit que qui sunt praetermissivila conjecluram facientes,
in mcdium.Ille autemcura procul vidisset venienlem, prosequanlur laudibus et imilenlur, et ulililalem
et agnovil, et causam significavit; noctu enim et percipiant. Ego autem trausibo ad prata Cyri, et eo-
morbiun et salutem ei ostenderat Dominus. Accepto1 rum qui in eis fuerunt fragranlium speciosoruroque
ergo baculo, venit, ei innitens ; et cum fuisset intrai florum, quani maxime potero, osiendampulchriludi-
aedes, et pacis salulalionera dedissel ut consueverat. nem.
Bono, inquit, sis animo, nec timueris; neque eniro Fuit quidam Maesyosas,in iis quae nos praecesse-
donum auferel is qui dedit, nisi lu pacta conventai C ( runt temporibus, voce qjidem Syrus, et ruri educa-
transilieris. Pollicita es autem te ei redditurum euro: tus, et qui virtutis omne genus oslendit. Cum antem
qui datus fuerit, et ei consecraturum ad divinummi- claruisset in ea quoeesi per se vita, ei cujusdam vici
nisLeriuro.Sic aulem, inquit maler, ego et opto et cura fuit credita. Sacrificansaulem , et Dei oves pa-
volo. Existimo eniro vel imperfectissimum fcetum1 scens, itla et dicebat et faciebal qunelex jussit divina.
esse magis expetendum, quam a Deo alienam filiii Aiuntautem eum neque lunicam, ueque ciliciumsa>
educationero. Cum itaque aquaro accepisset et bene- pe rautasse, sed iis quaein eis fiebant rupluris ali-
dixisset : Bibe ergo, inquit vir divinus.hanc aquam,i quot pannos consuendo, seneciuti hoc modo reme-
et senlies divinum auxilium. Bibit itaque ut jusserat,, diutu attulisse. Hospitum autem et pauperum tam
et aboriionis effugit periculum. Haec,suntnoslri Eli- alacri animo curam gerebat, ut palefaceret portas
saeimiracuia. omnibus qui aderant. Diciturenim habuisse duo do-
Ego ejus benedictionem et doctrinara saepeperce- lia, unura quidera frumenti, alterum vero oiei : cx
pi. Me enim adhortaus, saepedicebat: Naius es, o) bis semper quidem suppedilabat omrtibusegentibus;
ftti, cum mriliis laboribus; multas noctes Deum bocc habebatautemea seroperplena benedictionequaeda-
solura perpetuo rogavi, ut tui parentes hoc fierentt ta est viduae Sarepbtanae, el imroissafuerat in haec
quod te natosunt nominati. Vide ergo ut vitam agass D dolia. Ipse enim Dominusomnes opes effundit in
dignam laboribus, ut qui, antequam nascereris, pro- omues eos qui ipsum invocant, et sicut illiushydiiain
missis fueris dedicalus. Quaesunl autem Deo dedi- et guttum jussit scaturife, praebensmanipulos semi-
cata, suntomnibus veneranda, el quaea vulgo mini- num hospilalitatis; ita etiam huic viro adroirabili
me sunt contrectanda. Convenit ergo ut ta quoque5 exhibuit suppeditalionem,quaeex aeqtiorespondebat
malos animi molus non admittas; illa autem sola et1 ejus animi alacritati.
facias et cogites quae Deum placant virlutis legisla-
i- Jam vero ad facieuda quoque roiracula a Deouni-
torem. Haecmihi perpelnosuadebal vir divinus; ego o versoruro magnam accepit gratiam. Faciaro autcni
autera et eorum quae niihi dixit roemini, el donum a raentionem unius aut duorum niiraculorum;reliqni
divinum sum edoclus. Cum autem non ostendara n autem praetermillam, ut qui properem venire ad
factiseaquae mihi suasit, rogo ut per illiuspreces:s alios.
divinuro consequar auxilium, et quod est vilaereli- ,- Mulier quaedamel genere et fide ornata, flliumqui
qiium,agam ex illius praeceplis.Qualis ergo ille fue-:- ceciderat in malam valetudinera (ernt autem admo-
73 PHILOTHELS!. SIVETIIEOPHILES. 7i
dum teneraaetatej niultis obtnlil medicis. Arteautem ; A nulrimentuiii: 833 f°ssa a,llcmnon ita effossafnerat
superala, cum et medici desperassent, et pnerum ut omnino tenderct in directum, ne esset ex adver-
esse mofitiirtim apcrte dixissent, rion abjecit mulier so eorum qui vellenl ipsum videre, sed erat obliqu.i,
spem rtieliorem, sed illam imilata Sunamitidem, mu- et ita construeia, ut esset instar incurvae lineaP.Êi
lis imponit cameram. Cumin ea antem se et puerum autem aflerebalur cibus, lens aqua madefacia : seniel
imposiilsset, pervenit ad virum illum divinum : la- aulem in bebdomada nociu egrediens, hauriebat es
iuentans aiilem, et naturae ostendens affectionem, fonte propinquo quantttra satis erat aqtiac. Et cuiu
rogavit ut ferret anxilium. Is aiilem cum puerum aliqnando quidam pastor procul oves pascens; in te-
nianiliiis accepissef, et arae basi admovisset, jacebat nebris vidisset eum nioveri, el eum conjecisset esse
pronus, animarumet corporum rogans medicum ; et lupum, ibat enim incurvus, ut qui multo esset fefro
accepta pclitione rcddidit valenlem matri filitim. gravatus, movit fundam lanquam jaculaiurus lapi-
Ego anleinid audivi ab eaquae hoc vidit miraculum, dem. Cum autem ejus raanus longo tempore nianerei
et pueri accepit snlutem. immobilis, el lapidem non possel emitteredoiiec vir
Aiunt aiitem illius quoque vici dominum cum ve- ille divinus bausta aqua reversus est, sensit igno-
nisset (is autemerat Latoius, qui Antiocheni qutdem ranliam, et posl auroram venit ad virtutis gynina-
scnatiis priroas parles tenebai, impietatis autem le- 1]|. sium, ct narrat quod accideral, et petil veniain, ct
nebalur caligine) el fructus acrius quam oportebat nccipit delicti remissionem ; non audila yoce loquen-
sed per mamis motiones intellecta placatione.
exigerel ab agricolis, divinuui illum hominem cle- le,
raentiani illrconsuluisse, el de misericordia apud Quidam auiem nlins, usus quodam matigno inve-
coin vcrba fecisse : niansisse autem illum inexorabi- stigandi studio, etscire desideransqtiid lolo tetnpore
lem, eXperientia au.em cognovissc seculiiindaniiium agerel perpctuo, ausus est conscendere plalanum,
ex eo quod non paruerit. Cumenim eum abire opor- quaesita erat juxta fossam; sed percepit ifticofrucius
teret, et ciirrus esset paratus, et sedens aurigoe jus- suse audaciae. Media enim parte corporis usque ad
sissel ul iriulas incitarel; illacquidem trabebanl totis pedes exsiccaius, snpplex erat, stiuin peccatum ac-
viribns, urgentes et lemonem asportare molientes : cusans. Ille vero, sccia platano, prius significav.ilfu-
vissesunl autem rotae ferro et plunibo alligatae. Cum t nain sanitatem. Ne.cnim alius quoque cum sirnilia
autem agrestiitm qtioque multitudo rotas movens fecisset, pceiias lucret similes, arborem jussit ex-
vectibus nihil proficeret, quidain ex nmicis qui La- scincli; arboris autem sectionem sccuta esl etiam
toio assidebat, ei causam significal, dicens sacerdntem ablaiio supplicii. Tanta qtiidem fortitudine ct toie-
sesem eurn esseexsecratum, et quod oportet eum rantia usus est Iiic, vir divinus : ab agonotheta.au-
n
placare et reddcre liencvolum.De curru ilaque exsi- C lem tanlnm accepii gratiam.
liens, ei fuit supplex quem prius rcspuerai; et nd1 Cum aulem se abliinc migrandtim pararet, prae-
cjus pedcs provolntus, el sordidos pannos nmple- dixit quod post quinqunginia dies viiaefinem esset
ctens, rogabat ut iram compesceret. Is auteii) cuiiii accepturtis : excepit autem omnes qui vellent euin
preces accepissct, et eas Domino oblulisset, solvitt videre. Cum autcm ecclesiae quoqtie venisset anti-
vinciila rotaium quae sub visum non cadebant, ett stes, etim quide:ii urgcbat ut jugum acciperet pfes-
cffecit ul sicnt solebat veliereitir vchicultim. bylerii: Novi, dicens, o paler, et luae pbilosOpbiae
Porro autem multa quoquealia hujusmodi narrantt altiltidiiiem, et quaiita sit mea paupenas; sed cum
de divino illo capite. Potesl autem ex his quoque in- mihi sit crediia pontificaius admb.istratio, ex hac
telligi, quod iis qui volunt philosophari, nihil detri- non ex illa ordino manus imponeos. Accipe ergo,
menti aflerat mora quae trabiiur in oppidis et vicis. iiiquit, donum sacerdotii, mea qnidein dextera mini-
Ostendit enim bic, et qui huic similes Dei culiurae sirauie, sanctissimi autem
curam gerunt, quod etiam qui versantur in media ho- lame. Ad lioecferlur dixisseSpiritus graiia suppedi-
paucis post diebus hiuc
minum niultitiidine, pervenire possint ad ipsuiii vir- migraturus : De
his, inquil, minime decertabo ; si
tiituin fasiigium. cnim essem diiitius victurus, omnino fugissem hoc
Cojus ego utinain ad aliquam saliem partem exi-' fi) grave et terribile onus sacerdotii, pertimesceiis rcd-
guam sustollar, eotum adjutus precibus. dendam depositi rationem.Quoni.im auiem non ila
CAPUT XV. diu abbinc recedam, iis quoehic sunt reticlis, jussis
ACEPSIMAS (44). non inviius pareo. Slalim ergo nullo ducenle, hic
Acepsimas fuit eodem tempore, cujus fama latej quidem fleclens genua, exspectabal graiiaii); ille vero
sparsa est-per Orientem (Theodor., lib. iv Bist., cap. maiiuni iniponeiis, erat administer Spiritus. Cuui
20). Is cum in domunculaseipsum inclusissel, sexa- aiitem, nccepto sacerdotio, vixisset paticos dies, vita
giuta annos Iransegit, neque videns, neque loquens; vitui) mutavit, seniique et curae expertem, pro bae
sed in seipsum conversus, et Deunivisione apprehen- qtix mullis curis cst obnoxia, accepit.
dens, illinc orooem accipiebat consolationem, conve- Cum vellent auiem orones corptis rapere, et in
nienter propheliaequae dicit: Delectare in Doroino, aniino baberent unusquisque in vicuin suum trans-
et cra euin et ipse dabit tibi petitioncs cordis tuii ferre, quidam eum sancti jusjuranduro,significasset,
(Psal. xxxvt), Per exiguam autem qtiamdam fossami suslulit coiitentior.eni.Dixit enini sanclum eum ju-
manum porrigens, accipiebal id quod alfercbaturr rejurando adegisse nt cum in hoc locotraderet se-
PATBOL.LXXIV. 3
75 DE VITIS PATRUMLIBF.R IX. 7G
pulturae. Ita eliam post mortem, frugalilatis cl sim-- A el etinmalli omnes, cujus seorsum, si Dcusvelit, fa-
plicit.itiscuram gcrebant cives ccelorum; et nequei ciam mentioncm.
cum vivebant, in animum unquara induxerunt ut eisi Sic nutem agricullurae divinae curam gerens, el
res ulla magnosspiritus faceret, et mnrltii non suntt animas simul cnrans cl corpora, parvam passus aegri-
amplexi honorcm hominum; sed lolum sinorcmi tudinem, ut et natur.e imbecillitaiem et animi disca-
transtuterunt in sponsiim ; non sectisac pndicoemu- mus fortitudinem, lpse quidem exccssit e viia.
iieres, quaea solis conjtigibusstndent et amari et lau- Arre autem bellum inler vicinos exorlum est de
dari, laudes aliorum coiilemnenles. Ea de causai corporc. Ex (initimis aulem quidam vicus (46) po-
sponsus eos etiam si nolint, reddil claros ei insigncs,, pulo fiequentissimus, cum (olo simul roaclo populo
elhominum gloria ex redundanti quadam copia im- advenisset, alius quiderii fudit ac fugavil, maxime
perlit. Cum enim quis divina perscquens, petit cce- auiem expetendum illum rapuit ihesaurum; et ma-
lestia, una cum illis multa qnoque alia adjicit, mulii- xima aede exstrucia, ea quaeex eo percipilur ulilitnte
nlicaias largiens petitiones. Hoc etiam dixit in fercn- fruuntur in hodieriiiiiiidicm, pubjicoac cclebri festo
dis legibus : Petite regnum Dei, et justitiam, et cae- illiiro insignem viciorein lionoraniei.
lera orania adjicientur vobis (Luc. xn). Ei rursus : Nos autem etiam absentes friiimur benedictione,
Qui reliquerit palrem et matrem, et frauein et filiosi B nobis e.iim pro inonime.ntosufficii memoria.
proplermeum Evangelium, eliam in hoc saeculocen- CAPUT XVII.
tuplumaccipiet, el in futuro erit haires vitacaeternac. ABRAAMES (47).
Ikec el dixit et fecil (Matth. xix). Nec adinirabilis Abranmis memoriam fas est prse-
Nobis quoque adsit et sermone et opere erndits, , lermitlere, hoc praelextu, quod post viiam monasli-
ct eorum precibus innixis, tanquam scopum, aitin- cam ponliliciaesedi fuerii ornamenlo (Theodor., lib.
gerepracmium supernae vocatiouis, quaeest in Cbri- iv Hist., cap. 23). Nam boc qiiideui eerte nomine
slo Jesu Dominonostro. jure fueril dignior qui commemoretur, qood institu-
lum vilaemuta e coacms, vitain non mutaveril; sed
CAPUT XVI.
cum monasticie exercitationis iranserit afflictione,
uAno (45). et simul roonasticislaboribus e: curis pontificalibus
Maronispost hunc meminero; nam is quoque di- circumsessus, vitaa cursum peregerit. Porro aulem
vtnum sanctorum chorum exornavit. Eara cnim qiwo 3 est hic quoque fructus Cyri rcgionis. Ilic enim et
siib dio fit vitam amplexus, occupavit quoddam cn- nalus et educatus, collegit opes virtutis monastica?.
cumeri, quod in houore habebatur ab iis qui erantt Qui enim siraul cum eo versati sunl, dicunt e;im et
oliro impii; ci cuin quod in eo erat templum doemo- . C vigilandoct i-tandoeljejiinaiidoilncorpusedomuisse,
num, Deo consecrasset, in eo est versatus, parvo, ut loiigissinio lerapore pcrmanseril immnbilis, mi-
quodam in eo fixo labernaculo, quo tamen raro cstt nime.valens ingredi. Dtvina nutem providenlia lilu>
usus. Nonsolum autem consuetis usus est lahoribus, ratus ab illa imbecilbiale, voluil gravia pati pericula
sed etiam alios excogitavit, accumulans opes pliilo- pro divina gialia.
sopbiae; agonotbela autem mensus est graliamejuss Venil autem in Libannm, cum didicissct vicum
laboribus. Liberalis enim et munificus Deus ei lamn quemdam leneri magna impietaiis caligioe; et per-
copiose dedil donum curalionum, ut in omnes qui- sona mercaloris vultu celato monaslico, cum iis qui
dem parles ejus gloria pervaserit, omnes autem un- simul vprsabantur ferens canislros lanqunm nuces
diquc attraxerit, 834 el experienfia docuerit eam n empiurus (liunc eiiim fructinn praecipue ferebat vi-
faioaniesse veram. Videre enim erat et febres cxcus), cum domiim condnx ssel, el aliqum.tuin pecu-
stingui rore benediclionis, et horrorem ces-are, ct>l niae praerogassetpossessoribns, qnievit quiilem tres
daemonesfugere, et varios omnisque gcneris morbos s cl quaiuor dies. Deinde panlat m itivimimaggressus
UIIGcurari medicamenlo. Medici enim unicuiqiic e est officium, ulcns vocc iimderata. Poslquam auieiu
morbo exbibent conveniens medicamenturo, sancio- senserunt psalmodias, praeco quixlem clamavit, et
ruro autem deprecatio esl commune omnium morbo- i. *Domnes convocavil. Eratu autem simitl cmigregati et
rum reroediuro. viri el pueri el nmliercs; et cinfractis exlrinsecus
Non soltim atitem medebatur flrgrittidinibus cor- foribus, desuper ex tecto mulfnm pulverem corge-
poris, sed etiam aniinis convenientein exbihebat cu- i- rentes dejiciebant. Postqnam amem cos viilcrunt
rationem; hujus quidem avariliam, illius vero cu- i- suffocariel obrui, el nec aliquid alind velle facere
rans iracundiam; et uni quidem exhibens doclrinain n nec dicere, sed soluin Deo preces oflerre, senioriim
inoderationis, alteri vero disciplinainjusiitiae, el il-
|. moniiu deslileruiil ab insania. Deinde, aperiis foii-
lius quidem casligans inlemperanti.im, iliius vero o bus, cum eos evulsissent ab aggere, jussefinit eos
excitans hebetudinem. llac Ulens agricultura, effecit ii siatim abire. Sed eodera lemporeveneruniexnctores,
mulias plantas philosophiae;el hortum qui nunc gcr- qui eos vectigalia cogebant exsolvere, et alios qui-
minat in regione Cyri, ipse Dco plantavit. llujus is dera ex iis vinciebnnt, alios vero per coiiuimeham
plantationis opus esi magnus Jacobus, ad qucm qttis- ;- nfticiebantverberibtis : seJ vir ille diviuus, uullius
piani vocem illam traxerit propheticam : Tanquam u cx iis quaeiu ipsosfacla eranl recordatus, Dominum
€wlms quaoestin Libann mtilliplicabitur (Psal. xci);i; imitans, qui cruci aflixus, eortim qiii boc fccoiant
77 PIIILOTHEUS, SIVETHEOPHILES. 78
curaro gerebat, oravit illos exaclores ut moderate ac A Etenim tantus ille Elias primum quidera ex lorrentc
ctementer exigerent. Cuin autero fidejussores requi- aquam hausit, deinde etiam cum ad viduam aeces-
siissenl, sua sportle susccpit fidejussionem,et paucis sisset Sarephlanam, sibi primum jussit aquam nffer-
post dielms centtim aureos sedaturum esl polliciius. ri, deinde panem. Sed bic vir admirabilis, toto lem-
Qui autem gravia ilta eis fecerant, vatde adniirati pore pontificatus, ncqtie panem , neque legumina ,
viri benignilatem, de iis quidcm quae ausi fuerant neque olera quoe igni appropinquassent, Comedit;
petuntveniam, rogaut autem ut ipse fiat eoriim prx- neque aquam bibil, quse ab iis qui in his rebus sibi
ses; nequeenim habebat vicus dominum, erant au- docti sunt visi propter iistimexistimata est prima ex
leni ipsi el agricoke et domini. Ceiilum autem au- elementis; scd lactucas, intyba, et apia , el similia ,
reos, cura venisset in civitatem, (est autem ei no- cibum ducebat et polum, pistorum et coquorum ar-
nieri Emesa) et noios aliquos invenisset, accepit les ostcndens supervacaneas; tempore atitcm au-
niutuo. Dciiide in vicum revefsus, die praistiluto lurani, frucius ei illum usum implebant. Haecautem
impletquod proroiserat. Cum hoc ejus vidissent slu- sumebat post officium vesperlinum. Cutn corpus au-
diuni, vehemenlius id ab eo contendunl. Cum is aulem talibus consumeret laboribus, in aliorum cnra
tein se id facturum esset pollicitus, si se polliceien- gerenda eral insatiabilis; advenientibus enim hospi-
ttir aedificalurosecclesiam, rogarunt ut statini aggre- B tibus erat et totus paratus, egregius autem et.sele-
derenlur; el deduxerunt beatum vifum, aptiora loca ctus panis eis offerebaiur, et vinum odoriferum ,
illi indieanles : et unus quidem hunc, alius vero lo- piscesque et olera, ei quaccunquesunt eis conjuncla.
cum illum laudabat. Cum auteni 835 meliurem Quinetiam ipse quoque nieridie assidebat convivanti-
elegisset, et fundamenta jecissct, tectum brevi lembus, eorom quaeapponebantur parles unicuique offe-
pore imposuit. Cumque finem accepisset aedificium, rens; et dans unicuiquc calices, el jubens bibere, et
jiissit ut admitterent sacerdolem. Cum autem di- euvnqui erat ejusdem secum nominis imitans, pa-
cerent se niilium alium electuros, et rogarent ul cum triarcbam, inquam, qui ministrabat quidem hospiti-
liaberent et patrero et pastorem, accipit gratiam sa- bus, sed non simul convivabatur.
cerdofii. Postquam autera cum eis versalus cst tres Interdiu autein versansin judiciis eorum qui inter
aimos, et eos pulclire deduxit ad res divinas, cum se litigabant et decertabant, aliis quidem persuade-
effecisset ut unus ex eis qui simul erant vice sui bat utinter se invicem reconciliarenlur, alios autem
pncficerciur, ad monasticum rediit habitaculum. cogebnt qui leni et mansuetaedoctrinaenon parebant.
Et ne, si omnia illius narrem, prolixiori utar nar- Nullus auteiri injustus recessit, sua audacia adver-
ratioiie, cum in his resplenduisset, fit Carrarum pon- sus justum victoria poiitus. Ei enim qui injuria affi-
tifex. Erat autem ea quidem civitas circumse;sa ab C ciebaiur, justi partem semper addens, reddebal eum
ibrietale impietalis, et seipsam dederal debaccba- inexpugnabilem , et eo qui volebat injuriam facere
tioni daemnnum; sed cum essCt djgnata bujus agri- superiorem. Similisqueeral optimo medico, qui sera-
cultura.et accepissel ignem hujus doctrinae, perman- pcr prohibet eos huniores qui redundant, et procu-
sit quidem libera a prioribus senlibus, nunc autem rat ut sit inter materias aequalilas.
uberem profert segetetn Spiritus, maturarum frugum Hunc quoque desideravit videre imperator (est
Deo offerens manipulos. Sed uon sine labore vir di- enim allata fama, quae facile omnia quae bona sunt
vinus hanc exercuii ngriculluram , scd laboribus et quae mala significai), ei ad se accersivit, et ve-
utens-iniiumerabilibus, et eorum qui corporibus me- niens salutavii et excepit : et agresie illud cilicium
denlur artein imitans, partim quidem dulcem adlii- sua purpura existimavit praeslantius. Jam vero regi-
bens adhorlationem, partim vero acribus ulens me- narum quoque chorus ejus et manus prehendit et
dicaroeniis; nonnunquam vero et urens et secans, genua; virumque rogabant qui nec audire quidem
eflecit haHCsanitatein. Doctrinacautera ct alii ejus poterat linguam Graecam. Adeo et regibus el pmni-
diligcntise vilse quoqtte lumiria suffragabanlur ; illis bus hominibus res bonore et revcrentia digna vidc-
enini itiuminaii, et audiebant ea.quae dicebautur, et lur philosophia.
ea quacfiebant lubentcr accipwbant, I
D Quin etiam ubi obierint ii qui ejiis sunt amalores
Tofo'enim lempore' quo fuil antisles, ei quidem et sectatores, majorem assequunturgloriam. Et potest
fuit panis supervacaneus, aqua quoque superflua , qnidem lioc sciri eiiam ex roultis aliis, sed vel ron-
inutilisaulem lectus, et supervacaneus usus ignis. xime quidem ex iis quaedivino huic viro accideruht.
Noctu enirii quadraginta hymnos, quos inter se invi- Posiquara enim obiit, et hoc rescivil imperator, vo-
cem luquendo et respondendo dicunl, implebal, ea- luit quidem enm deponere in aliqua aedesacra; cum
riim qu» ihtereedunt precum duplicans ntimerun);; autem intellexisset pium esse et honestum ut gregi-
feliquum autem noctis in sedesedebat, concedens> bus redderetur corpus pastoris, ipse quidem et id
palpebris ut aliquantulum quiescerent. Atque quodI deduxil praecedens,et reginarum chorus consequens,
non in solo quidem pane vivit homo, dixit quidemi Pmnesque el magistratus et qui ab iis regebatur, po-
contemplalor Dei Moyscs (Deut. vin); meminit au- pulus, militesque et privati. Tanio sludio euin acce-
(em hujus quoque vici Dominus, provocalionem dia- pii et civitas Anliochi, et quaeeam sunt consecutae,
boli recusans (Maiih. iv). Quodautem etiam sineaqiiai donec perveriit ad magnum illtim fluvium. Ad iipamv
vivi possil, a nullo loco divinaeScripturie didicimus. 836 aulem Euphratis concurrebant quidera cives .
7<j DE vlTIS PATftUMLIBER IX. !0
et concurrebant etiain hospiies, coucurrebant etiam A struebat auferrent, et intraieiii; et cttra eis exhi-
rustici; quin eiiam fi itimi festinabant nd fruendum buisset dociiinani ex divinis eloquiis, jubebal rursus
benediclione. Lecluin autem multi seqiiebanlur liclo- abeuntes porla: liiltini imponerc. Verum cum omnino
res, eos percutiendo lerrenies qui corpus veste nu- salius existimassel, etiam curo paucis vitare congres-
dare conabantur, et cupiebant illinc pannos sumere. sionem, adiium pmiiino obslruxil, illi portsc maximo
Et licebat audire alios quidem psallentes , alios veio admoto lapide. Per quamdaro aulem fossara collo-
lamenlantes. Alia eniiii deflcns eum vocabat praesi- quebatur quidem cuin paucis ex fnmifiaribus , sed
dem, alia vero allorent, alia aufem pastorem et ma- lion videbatur. Sic eiiim providerat. Ulinc auiem il-
gislrum : et alius quidem Incrymans nominabat pa- lud qtioque exiguum accipiebal iinlriineotiim. Rtir-
trem, alius vero adjulorcm et ciiratorem; et cum tot sus aiiiein ciim omnibus colloqni denegasset, me so-
laudibus et lainenlniionibns sanclum illud et sacruin lum dulci illn et Deo grala voce dignabatur, ei abiro
corpus sepulcro mandavere. volentem me saepedetinebat, de rebus disserens cce-
Ego autcm admiratus quod cum vilaemuiasset in- lestibus. Cum multi auteraad eum venireiit, ct postu-
stilutum, vitam non una commutaverit, neque diiin larent bouum benediciionis, et eum aegrc ferret lu-
essel anlisics, remissum ac solulum vilaegenus sit liiullum, nec senectutem considerans, nec urgentem
ainplcxiis, sed exercilalionis monasticae labores ud- B I reputans imbecillilalem , Lransilit fossam qu:c nec a
auxcrit, eum recensui in historia monachorum : nec robustis quidein et volcniibtis facile transiri poterat;
recessi ab eo qui ei placuit ordine, benediclioneiii et cum ad quamdam propinquam venisset monaclio-
quoque ab eo desiderans. rum classetu, parva rursus fossa acla.ad muri angu-
GAPUT XVIII. luin, cum consiietis deccrtabat laboribus.
EUSEBIUS (48). IIujus autem gregis praelecius, vir omni yirtute
Prius diclis sanctis magnum quoque addam Euse- p'euus, tlixit eum cum comedisset quindecim caricas,
bium, qui non lougo quidem abhinc tempore est mor- transegisse septem hebdomadas sancti jejunii. tloc
tuus (Theodor., tib. IV Ilisl., cap. 211). Cum liiubis: autem st.biit certainen, cum vixisset plus quam no-
autem annis vixisset, lempori quidem aequalemsiisti- iiaginta annos, iiiibecillilate autem qu;e nnrrari non
nuii laborem , lahori auiera aequalem simul delegit; potest esset aflecfus : sed imbecillitaiem superabat
virtulem. Muliiplex aulem Iticrum ex eo retulil; animi alucritas, cl Dei amor omnia facilia rcddebat
magnitudine enim remtinerationum agonotheta supe- et expcdita. Cum liic talibus circumflueret stitloribus,
ral ceriamina. Hic crgo cum primo aliorum fideisuii pervenit ad meiain cursus, et agoiiotlieiarn videns ,
ciiram credidisset, qtio illi diicebant, ducebatur; el coronain desideraus,
crant enim ipsi quoque viri divini virtutisque alhlelac C Ego aulam rogo ui illam con equar inlercessio-
et exercilalores; et cum aliquo lempore cum eis; nem, qnnm buc usque percepi dum essel adbuc su-
essei versalus, et bene recteque philosophiaeaccepis- persles. Credo enim etnn vivere et liabere puriorera
sel Dcienliam, vitatn monasticam est amplexus; et[ ad Deum fiduciain.
cum quoddnm doisiim moulis occupassel (iininiuett CAPUT XIX.
auiem ei vicus ninximus, queni nominant Asicham),, SALAMANUS (50).
fossa solummodo facta, et lapidibus ne luto quidemi Mevirluli injuriam facere arbltralus, si adrnirab 1a
conjunclis (49), sub dio reliquam transegit vitnm^ Salarnani vilani posieris non significavero, sed obli-
seipsuin affligens, vesie quidein opertus pelliiei; ci-. vione obrulam g37 neglexero, siimmatim afferani
cere autem et fabis nqua madefaclis sc niiiriens. nnrraiionem. Est qoidam vicus ad Occidentem fluvii
Qiiineliam aiiquando quoque vescebalur caricis , sic; Etiphralis, ipsi ripao imminens, vocatur aulem Ca-
uicunque coiians sustenlare imbecilliiatem corpo- persana. Ilic ex eo orius, cum vitam ampleclerelur
ris. Cuir.que ad summam pervenisset seneciutem, utt quielani, et in vico qui est ex adverso paivam iuve-
eliam dentcs plurimos amisisset, neque mutavil ci- hisset domuiiculani, seipstim in ca inclusit, neco-tio
bum, neque liabitaiionein. Sed et cum hieme con- reliclo, nec feneslra. Semet aulem in anno tvrr-m
. D fodiens, accipiebat lotiiis anni imtrimeotum , cum
gelaretur, et a^staie urereiur, fortier ferebat conira-'
rias qualitates aeris , faciem quiilem habens corru- nullo unquam homiue loquens. Idque facere perse-
gatam, arefacta aulc.inomnia membra corporis. Tam^ vernvit, non parvo lempore, sed Iongissimo. Porro
inuttis aiiiem corpus consiimpsil laboribus, ut ne zonaa .iutcni pontifex civitalis cujus erat is vicus, cum viri
quidem maneret super lunibos, sed caderet inferius ; didicisset viitutoni, accessit, volens ei dare donuin
niliil enim erat quod velaret; nam etclunes el coxen- sacerdoiii; et domimculaeperfossn aliqua parte , est
dices consunipli erant, et zonaefacilem desceusum n ingressus ; ct manum imposnit, et peregit precalio-
praebebant ad inferiora. Zouam itaque adsuit luiiice,.? nem, et sa»pequidem ei dixit, et quae ad eum adve-
hac fatione ut starel excogitans. nerat graiiam signiliravit. Cum nullara antem vocem
iEgrc fercbat aulem conversari cum rtiullis. Nam n audiissel, aliiil jubens ut fossa rursus a:di(icareiur.
cum divinomcontemplalioncm visione assidne appre-:- Aliquantlo aulem rursus qni eraut illius vici ex quo
henderel, mentem nb ea nolebat abstrabere ; sed ta- erat profectus, euni noctu fluvium iraiecisseut, el
nien etsi esset araore lam vehemenii prseditus, pcr- domum perfodissent, cuin accipicntes tiec resisten-
niiltebat aliqoibus ex notis. ut id quod portam ob-i- lem nec jubenteni, in suuin virum expor arunt; et
81 rniLOTHELS, SIVETHEOPIHLES. 81
cum taleoVadOrienleroconslriixissent domunculam, A gus enim haud longe abernl) et pro allui ngus dia-
euni prolinus incltiserunt. llle autem similiter quie- conorum manibus, mysticum , divinum, el kaluLara
leni agebat cura illo loquens. Paucis auiem post die- obluli sacrificium. Ille aulem omni spirilali impleba-
bus, qui erant illius vici qui est ex adversn, cum lur voluptate, et cxisiimabai seipsum c.celumvidere*
noctu rursusaggressi essent, etdomum perfodissent, diccbatque se nunquam tantam cepisse laciiiiam.
ad se abduxerunt, nequeconlradicentem, nec ut nia- Ego autein cum ab eo valde fuerim dileciu-, pu-
nerct. urgenlem , neque rursus prompto el alacri tavi me et ei injuriam esse facturum si non cliani
animo recedentem. lta seipsum omnino mundo mor- moriuum laudaverim, et aliis, si non hanc optimaih
tuuin constituit, et apostolicam illain vocera vere pbilosophinm eis proposiicriro imitandaro. Cuni ita-
loquens, dicebat: Cum Cbristo sum crucifixus. Vivo qne nunc oravero ut ejus consequar auxiliuin, itnpo-
autem, jam non ego, vivitvero in ineCbristus. Quod iiam finem narralioni.
aulem nunc vivo in Cbristo, in fide vivo Filii Deiqui CAPUT XXI.
me dilcxil, el pro me seipsum dedit (Galat. n). Talis JACOBUS (52).
bic qtioque fuit. Sufliciiiiilenim haecad ostendcnduin Quoniam eorum qui jam sunt victores declarati,
lotuin ejus vilaeinstituium. virtutis athlctarum, ceriamina recensuimus, summa-
Ego autein ciiin benediclionem ab eo quoque per- B lim narrantes el quos in mcditando suscepere Inbo-
cepero, ad aluini tiansiho, res, et quos in certainiiiibiis perpessi suiil sudores,
- CAPUT XX. 838 et Innge chiri-siinas et maxime iiisigries vi-
tunis (51). clorias, nge eorum quoque qui adhuc siint supersti-
Est Homeri quidam vicus qui a nobis vocatur Ae- les, et magnifice deccrtanl, et conlendunt priores
tis. Cum apud eum parvam quanidam domunculam vincere sudoribus , viiac inslituia conscribamus, et
aedificassetdivinus Maris, in ea pcrmansit inclusus posteris utileiii relinquamus tiiemoriain. Quomodo
triginla et septctn annis. Ex monle autem prope silo enim eorum qui olini resplenduere sanctnruin viiao
ea suscipiebat niultuin hiimoris. Tcmpore autem institutum poslcris niaxiniaiii altulil utilitalem; iia iii
hiemis quaedamquoque gutiae aquae in cam emana- qui nos coiisequeiilur erunt cxeuiplaria eorutn nar-
bant. Quanium autem binc damni oriatur corpori- rationcs.
bus, sciunt et cives et ruslici; nain iis quoqiie qui in Initium autero ducain a magno Jacobo; is enim
agris babitant, raanifesti sunt morbi qui ex eo na- et lempore et labore est prior aliis, et qui eum sunt
scuntur. Sed tamen ne h;rc quidem sacro illi capili scmulati, faciuni adniirabilia el quaesunt praeter opi-
persuaserunl ut mutaret domuuculam; sed forliter nioiieni. Usuvenit aulem, nescio quomodo, ut et
et constanler perniansit doi:eccursuiri confecerit. C eorum qiii excesserunt, et eoruin qui adliuc suin
Quin eliam priorein quoque vitam transegit curai superslites, hoc sit primum noroen. Eienim quando
virlulis laboribus : unde ei corpori et animac con- narravi eorum viia: institutum, initiuin stimpsi a di-
servavit castitatem ; id.iue ipsc mihi aperte signifi- vino illo Jacobo qui Persicutn illuin exercitum fudit
cavit, docens sibi mansisse corpus integrura et incor- suis precibus; el cum corruissent ufbis raiirorum
ruptum, et quale egressum iueral ex inaterno utero, arabitus, neque permisit urbem capi, et coegit fugere
idque cum tnultos quidmi dies fesios martyrum ce- adversarios, ciim in eos misisset exercilum musca-
icbrasset cum. esset adolesceris, vocis auierrt boni- rum et culicum (53). Qui crgo ilfi siuiite noinen cst
tate deutulsisset populum. Nam et pliirimo tempore: sortitus, et est ei similis moribus, sit prinius inor-
perseveravil psallere, el fuii insigni pulchritudine: dine atbletarum qui adiiuc sunt superstiles, nou
corporis. Sed tanieii nec species corporis, nec vocis; qiioniain ejusdem est nominis particeps, sed quo-
clarilas," nec qnae ei ciim multis intercedebat con- niam esl illius virtutem acmulaius, et fuit ipse aliis
gressio, animacpulcbriludini aliquid detrimenli altu- exemplar pbilosopbiae.Narocum simul ciim inclyto
lit: sed vivens similiter atque ii qui sunt inclusi, illo Marone esset versatus, et ejus divinac fuisset
suae curaoi gorebat aniinae. Virtutem aulciu auxit doctrinae particeps, obseuravit praeceptorcnimajori-
quoqiie laboribus quos sitslinebal inciusus. I bus laboribus. IHe enim et murorum tegumentuni
D
Ego faujuSsacpe usus snm cousueLudine; jussit habuit templum veieris erroris, et ex pcllibus con-
enini niilii aperiri osiium; quiiietiain compleclebalur textum fixii tabernaculuin ; et eo utens, imbris et
me venicntem, et de pliilosophia, fusa prolixaque nivis effugiebatiinpetus : bic autem his omnibus va-
utebatur oratione. lere jussis, <t tabernaculo, et tugurio, et miiroriim
Porroautem hic quoque fuit simpliciiaie insignis, legumento,pro lecto babet coelnm,cpntrarios omnes
et varios mores oiniiino abhorrebat. Inopiain autero aeris impe us sustinens : nunc quidem pluvia vehe-
magis dilexil quam sumroas copias. Nonnginta autcm menti obrutus, ninic aulem glacie et nive congelatus,
anuos nalus, utebatur veslibus contextis ex villis aliqunndo aulein cndiis solis losiusel exustus, et ad-
capriuis. Panis auteni et parum salis nutrimenti ejus versus omnia se fortiler et constanter gereus, ei
usiiin implebant. Cuiii autem longo tcmpore desidc- tanquam in alieno certans corpore, et conlendens
rassel videris offcrri spiritale et mysiicuiu sacrifi- vincere naturani corporis alncritale aniuii. Morlali
eium, rogaVit ut divini doni illic fieret oblalio. Ego cnim hoc ct patibili corpore indutiis, vitam agit lan-.
vero lubenler parui; el jussi sacra vasa afferri (pa- quain impalibilis; el vitam incorpoream in corporu
«5 DE VITIS PATP.UMLIBER IX. 154
nieditans,. clainai cum beaio Puulo : lu carue ambu- A ferre vim solis radiorum; et rogavi ul mihi aliquaui
Janles, non secundum carnem niilitaniiis. Arraa enim modicain apud se umbram expanderet: qui poslquam
npsira non sunl carnalia, sed poteniia Deo ad de- jussit, tribus fixis arundinibus, et iis duobus iuiposi-
«irticiionem munimentornm, destruentes cogitalio- lis ciliciis, nmbram adinyenimus. Cum aulem juberet
nes et omnem altiiudinem quac se extollil adversus me ingredi, Turpe est, inquaro, o Paler, nt ego qui
Dei cognitioneni, et capiivantes omnem inieUeclum sum el juvenis et valens viribus, hanc 3s<equ»rcon-
ad Dei obedientiam (HCor. x). Sed ha:c qnidera soJ>ationem,tu auteui qui et vehemenli febre tcneris,
eerlaroiiia quac siinl super naturam, in minorihus se et opus Iiabes laliconsolatione, foris sedeas accijvens
exercendo laboribus est mediialus. Nam cum in impefum radii sotaris. Si vis crgo, inquam, rtieuiubra
parva quadani domnncula se prius inelgsisset, et ab frui, sis mibi soeius modici bujiis labernaculi; nara
exiernis tumultibus animam riberasset, et recorda- lecum quidcm volo manere, sed probibet radius.
lioni Dei mentem affixissel, sic perfcclam e: absolu- Cessjt itaque his verbis auditis, et nieoin nccepit re-
taui meditabatur virtulem. medium. Et qiioniaiu urtibra frucbamur commuliiter,
Cuin auletn se optime exercuissct, el bonis labo- ccepi rursus alium serinoneni affeire, et dixi : Opus
ribnsanimainassuefeeissel, majora ausus esl aggredi est ut accombam, cum coxendix non eifra molesiiam
cerlamina; etcum ad hunc montem piTvenisset, qui B I pntiatur sessionera. Sed rurstis rogahat quidein ut
iriginta stadiis distat ab Iwc nrbc, eum reddidit illu- accuroberein : ei aiitem contra respoiidi, iion esse
slrem et venerandum, qtii erat olim obscunis et pe- loler.mdum ut cgo dectimberein videns cum seden-
niliis inferlilis : nunc autem credilur tantaui acce- lem. Si vis argo, inqnam, me quoque frui bac qtiiete,
pisse benedictioncro, ut tcrra qiiai esl imposila con- comniuniter accunibamus, o Pater; non erubescani
suroatur omnibus qui undique adveniunt, ad utilila- enim solus decumbens. Curo talibus verbis decepis-
tem eam exportaiiiibus. In eo vitam agens cernitur sem ejus tolerantiam, ei accubitus exliibui solalium.
ob omnibus accedentibns, uon habens, ul dixi, spe- In solo atilem jacenli suaves adhibui serinones, ira-
ktncam, non tabernaculura, non tngurium, non fos~ ducens ad animi jucunditatem. Manu ajilem immissa
sam, non sepem qune cuin circumdel ae muniat; sed inlra vesieni, tentabanr ejus dorsuin moderale ab»
videlur orans et quie-cens, ct stans et sedcns, et sa- siergere, tune vidi niagiium ferrt pondiis, quod et
nus el cum aliqna lenetur aegritudine; ad-o ut assi- lumbos alligab.it et eolluin : jatn vero aliae qtioqne
due praesentibus decerlet spectaioribus, et naturae catenac a cireulo qui erat circa collum, duae quidei»
expellat necessitates. Neque eniin aliis hominibtis ante, duae vero pone, ad inferiorem circulum obli-
qui sunt ingenue utcuraque educati, exlernis prae- que perlinentes, et litlerae X figuraiii elftcientesante
sentibus esl facile cxcrcmenta egercre, nedom viro C et pone duos cireulos colligabant. Jam verp manus
in summa pbilosophia excrcitato. Ei IKDCdico, non quoque interius circa cubitos talia quoque alia babe-
ul qui ab aliis didicerim, sed qui ipse vidcrim. Nain bant vincula. Cum ergo aspexissem onus ponderis
cuin qualuordecim. nbbinc aunis in gravem inoibura miiltorum talenlorum, obsecrnvi ut opem ferret cor-
incidisset, afiecit quidem, ut pnr cst, eum qui est pori laboraiiti^ quod non poteral simnl ferre et onera
mortali corpore prse.liius. Erat aulcm leslus velie- voluntaria, el iiivoltintariam aegiitudincm. Nunc qui-
niens, el flammnradioi ura ardeliat vehemeniius, ctim dem, inquaro, o Pater, febris fungitur ofiicio ferri;
sopitt quidem essenl venii, aer aulein maneret im- cum ea autem cessaverii, lunc rursus corpori impo-
iiiobilis. Erat aulem morbus iiiinubiiio flavae bilis nemus laborem qui ex ferro capilur. Hoc quoque
quac deorsum ferebalur, ei inordebm ac eomprime- concesstl mujtis dclinilus ejusmodi carminibus. Sed
bai intestinum, et cogebal cxlra egredi. Tuiic mn- tuuc quidem cum paucis aegroiasset diebus, facilo
gnam vidi tolerantiam. Nam cum ex muliis vicis con- . eonvaluil.
gregali essenl bomines, ul gloriostiiii hoc corptis sa- Poslea autei» cum in morbum incidissei graviorem,
liitarent, sedebat in dnas partes distraclus.. Nam na- mulli auiem ul coipus raperent multis ex tocis con-
' tura
quidcm viin aflerebal ut irei nd excernendum; venissent, audientcs id cives, concurrertint omnes el
pudor autein ejtis quae nderat niiiliiiudinis, cngebai ]D liiilites etprivali; illi quidem sumptis armis mililari-
euro mancre in eodem slatu el babilii. Ego ntttem bus, hi vero armis utenles quibuslibet. Densa aiitem
hoc sciens, cum eis qui convcneiani. partim inultis ei exslructa acie pugnare ccepernnt, tela emiltentes,
cgi adhortationibus,. partim ciinm minis, nbire ju- et fuiidis lapides lorquenles, non ut percuterent, sed
bens; postreino auteni eos impliiavi vinuis saeer- soliim ut lerrerenl; et sic exjinlsis accolis, vicioriis
dolii, et non sine mnximo Inbore ve.-peie fandem insigni alhleta lecto imposito, qui nihil sentiebat eo-
amandavi. Ilteautem vir divimis, ne cuin ii quidem1 riim quae fiebant (natn nec cum coma ejus a rusticis
abscessissent, viclus e t a naiiii i; sed perstitil lole- villeretur senscral)!, venerunt in urbem. Cum in ae-
rans, donec accedens nox piofunda coegil orones1 dem aulero venissenl propbeticam,. Jn inoxiasterioei
domum recedere. propinquo lecluni deposuerunt. Venil aiitem quidam
itursus autem die sequemi cum »d eum 839 ve~ t>erlioeam(illic enim tunc eram) ea quaefacla fuerant
uissem, ut vidi aestum evasiss: veliementiorem, et, signilicans, ei nunliuro morlis afferens. Ctun ilaque
qua laborabat febrem igne extrinsecus allalo nulriiii statim cucurrissem, et totam noctem in iliuere con-
H aogeri, 'practexens dolorem capitis, dlxi me segiei suuipsissero, posl auroraro offendi hominero, tiequu,
S5 PHILOTIIEUS, SIVKTIIEOPillLES. 88
loquentem, neque ullnni ex iis qui adernut poteotemi A h insectabatur ui hosteiii; el ostendens se non vercri,
ognoscere. Postquam autem enrn sum allocuitis, et, inlerim ori lentem adinovit. Ohsecrabat aulciii is
noinine inagni Acaciiei dixi satulem, statim et ape- qui incessebatur malediciis : dicebat se esse bomi-
ruil oculos, et rogavii qiioinodose haberet, ci quando) neni; el quod prius quodam adactus jurejurando se
vcnissemest perconlams. Cum auiein ad hsec res- ante vesperam ab urbe esse profecturun), yenisset
pondissem,rursus clausit oculos. hoc lempore. Ille : Bono, inquit, animo esto, ei ne
Cunivero tres dics praeteriisseni, vespere rogavill extimescito; sed cum precatus fueris, recedilo : sis
ubinarp esset; cum aiiiem fescivisset, aegre tulif, ett autem mihi conviva, et inei cibi particeps. Simul au-
rogavil ul statim rursus referreiur in monlcm. Cumi tem haecdicens implevit dexteram, et lenle euni iro-
auterovellemeuni perpeluo obscrvare et ei inservire, pertiil. Sic vanaegloriae mnrbum cum aliis expulit ex
jussi mox ferri lrclum, ei deferri in locum quem cu- animo.
piebat. tunc vidi qtianlopere ab anibitione e.t gloriae 3 De toleranlh autem supervacaneum est dicere,
cupidilale esset alienum caput inilii yenerand.um.Porr cum visusipse testetnr. Tres enini saepedies et loti-
stridieeiiiti) ei obtuli jus ptisariaecttni id refrigeras-. deni nocfes nive delapsa ila fuil obrutus, pronus ja-
sein; nibil eniin oiiiuiuo calidi suniere patiebatur, cens, et Deum orans, ul ne parum quidem videretur
cum usuni ignis sibi interdixisset. Cum autem nolletl H I ex pannis quibus fuerat indiilus ; sacpeautera marris
suinere : INobisotiinibiis, inquam, o Rater, boc con- et ligonibus vicini ei nivem iiiiposiiam delrabentes,
ce.de; coiiimuiiemcniin saliilem tuain ducimus sani- etnn jacentem evellunl el exciiant. Ex iis laboribus
lateni. Nonsoliun enim es iitiliiatis exemplar propo- collegit dona divinae gratiir, qtioriira volunt omnes
sitiiin, sed eliain orans fcrs auxiliuin, et Dei concilia>< csse parlicipes. lllius coim bcnedictione inullaeqtii-
nobis benevoleiitisni.Quod si te hoc male babet quod] detn exstinc.iajsunlet exstinguuiilur febres, et raullae
non sis assuelus, lioc quoqiie, iiiqnani, o Pater, con- aegriludines cessarunl et oinniuo abierunt, inulti
sinnter tolera; est eniiii hoc quoque genus philoso- autem daemones coacli sunl fugere; el aqua quae
pbiae. Quomodoenini cuin esscs sanus cihuni appe-. ab illius dextera benedicittir (it salulare pbarraa-
lens, loleranlia vicisti appetitionem, ita etiam nunc3 quin. *
miniine appefcns in vesccudo osicnde loleraniiani. Quis nescil pucrum morluiim per ejus orationem
llacccumdicerem, aderalhomo DeiPoIycbronius(54),( fuisse cxcitatum? in subtirbanis enim civitaiis erant
qui id quod diccbam dclendens, dixil se id primumi cjtis parentes, qui niullos quideni filios genuerunt,
velle suniere, idque cum essei niane, cum saepeposll omnes aulcni immattirosad sepiilcrumLransiniserunt.
interjectum septein dierum spatium corpus aleret. Vi- Quando ergo bic ultinms natus fuit filius, cucurrit
clus ergo oraiione, unum juris poculum claiisis de-. C pater ad tiominem Dei, rogans ut is longain haberet
misit oculis, quod quidem soleraus facere cum ama- viiam, et pollicens se eum esse Deo dicalurum si vi-
ras bibimus potiones. veret. Cum itaque vixisset qttattior annis, vitae finem-
840. Quoniain autem pedes quoque, qui propier. accepit; pater aulcm aberat: adveniens autem videt
imbecillitalem ingrcssuin araiscrant, ei lavare per- euui repente efferri. Cum eum itaque e lecto rapuis-
suasimus; operaepretium exislimo lianc quoque ejus. set: Oportet, inquit, me implere promissum, et Dei
animaeaperire pliilosopbiam; prope enini aderat scy- bomini reddere vel mortuiim. Deluliiquc ut prius
pbus. Voluit autein qiiidam ex iis qui niiiiisirabanlt dixit, et anle pedes sanclos illum posuit, dicens illa
cuiii canistro legere, ul non viderelur ab iis qui adI qnoesuis quoque dixeral domesticis. Ilomo aulein di-
ipsuroveniebani. Ille aulem : Cur, inquit, scyphumt vinus cum ante se posuisset puerum, flexis genibus-
tegis? Cuin is autem dixissel : Ne videatur ab iis quiI orabat pronus vitae et mortis rogans Doniinum. Ve-
vcniiuil ad conicinplandum : Absil, iiiqiiit, o fili,-ne spere autem puer edidit vocem, et patrem vocavit.
ccles horoines (5ji) ea qnacsum aperta Deo universo- Cum sic sensissel vir ille diviuus qtiod suas preces
riiiii; illi enirii soli vol.ens vivere, nullam humanae , stiscepiss.t Dominus, et vitam puero suppeditasset,
glofiaccuramgero. Qnid eniin me juverit, si hi qiiidoin t surrexit, et eo adorato qui ficit voluntatem timen-
me iuagisiahornsse el majoriexcrciiatione tisiimesse, D t tium eum, et audit eorum preces (Psal. CXLIV),linit
sciveriiit, Deus vero ininori? non sunt enim bi dalo- oraiionem, et filium reddidit patri. Hocet ego vidi,
res nicrcedis pro laboribus, sed Deus esl suppedita- et palrem audivi narranlero, el mnltis aliis narravit
tor. Quis ergo 110:1valdeadmirelur el sermones, ett miraculum apostolicum, cum sciret mullis audiiuris
menleiu quae sermoncs genuit, quacomni buiiiaua futurum id conducibile.
gloria adeo fuit superior? Porro atitem ejus quoquesumconsecutusauxilium:
Tale qiiid etiam alias memioi accidisse. Erat ve- tiiiins autem aul duoruro fnciain memionem, exisli-
sper, et altum vespcr et lempus comedendi : acceplai mans ingrati esse animi ea silentio praeterire, et mm<
ergo tesla .apposila,madefactaelentis cibum sumpsil;; docere genera beneficii.Exsecrandus Marciontnultas
id enim erat ei alintentutn. Venil auiem qtiidam a ci- spinas impietatis seminavit in regione urbis Cyri;
vitate, cui erat commissaquaedammililaris exactio. cas cuin conarer evellere radicitus, omnein laborem
Is nttlemctim eum procul vidisset, Icnlem non dc- subibam, el omnibus machinis assidue utebar. Qui
posiiit, sed cibum demisit ut eonsueve-at; etcum vi- atiieinmea fruebantur cultura, cum iheeo nominede-
sion» .ipprebendissotetun esse daetnoneni,euin verbisi berenl diligere, pro ea, ui prophedce dicaui, detra^-
«7 DE VlTlS PATIiUM LiBKR IX.' 88
bebant niilii; egontilem orabara, el reddebanl mala A noii ulla gloriaj indiictus cupidilale (fuil enlro divina
pro bunis, et odium pro dilectione mea (Psal. cvin, anima ab eo vilio remolissiiiia), sed cutn illtim qui-
xxxiv); el magicis utenies praestigiis, et roalignorum dam usus ea cocgisset dicere quoevolebal celare. Sup-
freli ope daeroomim,conabantur belluin gerere quod plex ab eo coiiiendebam ut oraret Deum universo-
sub visum iion caderei; et noclu venit qoidam dac- rum, utredderet mihi scgctem inuiidam a zizaniis, et
mon exitialis clamans, et lingua ulens Syriaca : Cur a scmi.nibushaereiiciSeamomnino tilieraret; me enira
tu bellum gcriscum Marcione? cur hanc piignamad- valde angeoat aboininaiidiMarrioiiiSerror qui plu-
versus eum suscipis ? Qiianam is te uiiqiiamaffecit rimiiininvaluerat. Dixitiiaque a me oraius : Nec rae,
molestia?desine belligerari, dcsisle a mnlevoleniia, nec ullo alio tibi opus est ad Deiim intercessore;
autdisces experienlia qiinntumbonum sit quics. Scins hnbes enim Joannein illum insigiiem, Verbi voceni,
quod lejam pridem confodissem, nisi cborum inar- Domini praecursorem, h.is pro le preccs assidue offe-
tyrum te ciistodienhin vidisseincnniJacobo. Ilaccego rcntem. Cum auletn ego dicerem, me et ejus credera
audivi, el dixi cuidam 841 es familiaribusqni prope orationibus, ct aliorum sanctorum npostolorum et
me dormiebat: Audis, inquam, quse tlicnntnr? Ille proplictarum, quorum ad nos miper delntqe stint re-
vero : Omnia, inquit, audivi; et cum vellem surgere, liquiae : E^to, inqnii, bono aniino; liabcs Joawnem
el respicere, et scire qtiis loquereiur, tua causa qnie- B Baptistam. Sed nec sic ciiin passus sinn silei.', scd
vi, cum te putarem quiescerc. Anibo itaquc surgeii- niulto mngis urgebain interrogans, el scire desiderans
tes respeximtis, rieque ulluni qui moverettir vidimus, cur ejus potius ineroinissei. Ille ati!em : Vellem, in-
nec qui loquerettir aiidivimns. Illa verba alii quoque quit, nmplecti et deoscnliri ejus amabiles retiquias.
qni nobiscuin babitabanl audiverunl. Iniellexit igitnr Cum autetn dixissem : Non affcram eas, nisi pollici-
quod inarlyruni quidem chorum dicebat Lccyihum tus fueris le ea dicttirnm qu:e vitferis. Atque ipsequi-
olei roartyrum, qui cum a multis mnrlyiihtis cpllectam dein esl pollicitus, ego vero post.idie attuli ea quae
Iiaberet benediciionero, pendebat a meo leclo : sub desiderabat; et cum omnes jussisset abscedcre, ha:c
meo autem capitc erat inagni Jacobi vctus amictus, inilii soli narravil. Qtiando hos, inquit, civitiitis pa-
qui quovis claustro adnniantino fuil iriibi validior. tronos, qui a Pbcenicia veneranl ct Palae^lina,cum
Qnin etiam cum corum inaximiim vicoin essein in- Davidica excepisti chofea, venil milii in mcniein co-
gressurus, deiude uiulla cssent inferniedia quae mibi g lare nuni lue essenl illius insignis Joanuis reliquiae,
probihebaiit exitum, misi nd meura Isaiam, rogans ut et non alterius marlyris qui esselejusdein nominis.
divinuro conseqiierer auxilium. Ille vero, Esto, in- Post unum ergo dieiu ego stabnm nd bymnos decan-
quit, bono aninio; soluta sunt omnia illa impedimenta tandos; video autein qiiemdanicandida veste iivlu-
irislaf lelae aranearum; idque nociu medocuit Doini- C ttitn, et dicenlera : Fraler Jacobe, cur nobis adve-
nus, non in soniuis adumbrans, sed reverajostendeiis. iiientibus non venisli obviaiu? Ctim cgo auteni roga-
Vidi eniro, aiebat, cum nicepissem hyinnodiam, in rem quinam essent, respondit, dicens : Qni a Pliceni-
illa parle in qua illa loca sita sunt, serpenteni quem- cia et Palaestiua nuper venimus ; et cum proinpto et
darii, iguis speciem praese ferentem, qui ab Occidente alacri animo nos oinnes cxcepissent, et pastor et
replabat in Orientem, etferebaiur periiiediuinnerein. populus, et cives, ct rnsiici, lu solus eorum honoris
Cum orationcs autcm ires peregissem, rursus vidi nonfuisli particeps : innucbai auiei?)eain quaefuerat
iuflexum, el orbiculatam ostendentem figuram, et ejus diibitationem. Ad buncergo dicit se dixisse : Absenti-
caudam capiti conjuuclam. Ciiin rursus autem octo bus et vobis et aliis et vos bonoro, ct adoro Deuni
oraiiones absolvissein, aspexi eum in duas pnrles universorum. Ktirsus autcm die sequenti e >derotem-
disseclum et in funium resoluluin. H;rc ipse quidem pore cum ille ipse apparuisset : Vide.s,inqiiil, fraler
sic prsevidil,nos aiiiein vidimus exitum qui consensil Jacobe,euro illic slaiiteni, cujus quidem vesiis estco-
ejus praedictioni. Mane eniiii mali auctoris doemonis lore nivi similis, est aulem prope illiiin positus ignis
iraperio parentcs, qui olim quidem erani sectac Mar- clibanus. Ctira autem ego illuc oculos converlissem,
ctonis, nunc autem sunl cla.-sis apostolicae,ab Occi- ct illum esse Joamiem Baplistain coiijecissem(iiam
denle profecti, nudos nobis enses oslendebanl; bora D •*-ct vcstitu erat indntus, et niaoiim habcbat ul bapti-
autera diei lertia simttl coacti, curani gerebant suac zans): Isest, inquil, quem tu conjecisti. Quin eiiam,
soliun custodiae,sicut serpens qui cauda caput suum inquit, cuin tu aliquando noclu nd priinum vicuin ad
conlexit : octava autem dispersi, dederunt nobis lo- sediliosos eos dociurus abires, et ut ego mnjori ac
ciim tngrediendi iu vicum. Siatira autem invenimus vebementiori 842 slu<lio Deo offerrcm orationem,
serpeniein faclum ex aris roateria, qui abeisadora- roandasses, tota nocle vigilavi rngaus Dominum.
balur. Cum enim adversus opificem et universorum Deiude audivi vocemdiecntem : Ne linieas, o Jaco-
cicaioren) bellum aperie susceptssent, exsecrandum be; magnus enim Joaunes Baptista lola nocte orat
serpentem, tanquam illius hostem, colere couiende- Deumuniversorum. Facia eiiiin fuisset magnacaedes,
baut. Talia ego beneficiaa iniliivencrando capile suni nisi illius intercessioiiibiis fuisset exstincia diaboli
conseculis. audacia. Haec cum niihi narrasset, praecepit nt ego
Quoniam autem Jivinarum revelationum narratio- solus scirem, et ne alios assumerem conscios. Ego
nein ingressa cst oruiio, age narrabo quae audivi ab aulem utilitatis gratia non soluni multis narravi, seii
illa lingua ab omni inetidacio a'iena. Narravit autem etiam mando scriptis.
89 PIIILGTUEUS. sivs THEOPHILES. 90
Jam vero~a.se. quoque dicebat esse visum Joseph A l aurigaect equorum hiiinientiuni. Me autem contur-
palriarcharo, capite et barha caiium, et in senio for- bavil rei novitas; cogitabam enira quod nec princeps
inae eroittentem splendorem , et in viriuiis fasligio tunc esset in civilale, nec ea esset via vuhiculorum,
seipsinn sanctorumextremum nomiiianteoi. Namcum nec leropus aptum vehiculis. Ilacc aulem cum apud
ego, itiquit, eum primum dicerem ex iis qui sunt me Teputarem, audiebaiur qnidam strepittis appro-
ejusdem cum ipso feretri participes, ipse seipsum piiiqiiantis mullitudinis, et clainabanl qnidani prae-
nominabat uliimum. cedentes liclores, sibilanles, et de medio tuihain
Mihi autenr narravit eli.im varins et multiplices exigemes, et ei qui prmerat viam parantes.Postquaiu
daemonuminsullus, qui in ipsuin facli sunl. Cnm pri- auiem milii visi sunt valde appropinquare, dixi,
intim e.nim, aiebal, lioc vitae genus sum ingressus, aiebal : Quisnam es, et unde venis? el quo opus ha-
visusest mtlii quidam nudus forma iEthiops ignem bens venisti hoc lempoie? Quousque ludificaris, o
ex ociilis eriiittens ; ego autem cumeiim viderem, et infelix, ct divinam conlemnis palieniiaiii? lloc ego
tiinoresum affecius, et ud preces canvcrsus, nec in quidem dicebam, conversus ad Orientem, ei Deo
aniiiium indutere polui tilcibum sumerem, illo euim preces oflerens. llle autem irusit quidem, sed non
tempore niibi appar. bat. Cura auiem septem ct octo potuii dejicere, resistebat euim divina gratia , et ex-
et deccra dies transiissent, et jejunus permaiierem, B I lemplo oimiiailla evanucruiit.
tamlein iroprobuin illiim insultum coniemneiis, sedi Dicebat autem se eiiam tempore perniciosorum
el cilinm siimpsi. Ille auiem cum banc mcnm non lu- illorum lairoiiuin, qtiando ex Isaurin profecti, maxi-
lissel aninii magniiudinein, minatiis est sc virga per-, , mam partem Orientis ureutes, prscdasegerunl, valde
ciissorum. Ego autem, inquit, dixi : Si libi quidem exlimuisse, non ne occiderelur (r.eque enim leneba-
est perinissum a Deo universoriim, percute, et pla- tur lanto amore corporis), sed ne raperelnr in servi-
gam lnhenler accipiani, ui qui ab ilto feriar; scd si lutem eicaptivus fieret, impietatisque et iniquitatis
non sif tibi permissuin, non percuties Jicelinillies in- vidercl spectaculuin. Hiinc iiielum cum sensisset
sanias, ilis auditis luiic ellugit. diabolus (saepe enim audiverat, cum hoc notis suis
Sed me rursus clanculiiin perpelna atficiebatmo- aperiret), imitalnr noctu ululatiim iniilierum.Ego au-
leslia. Nam aquam quae niilii bis in bcbdomada intem, inquit, videbar audire quod venirent bostes, el
ferne afferebatur,eiqui afferebat occnirens, etnieam quod vicis igneminjiceenl. Slatim ergo cuni capillos
formain imitans accipiebat; ei illutn jubens recede- in duas partes 843 discriiiiinasscm, ei parlim qui-
re, fluenluii) effundcbai. Idque cum noti solum bis, dema dexlris, pirlim veroa sinistris ad pectus trans-
sedetiam ler fecisset, roe silis perpessione valide lulissem , paraliam colluin ut id ensis ampinaret fa-
oppugnavil. Cum ergo valde angerer, rogavi eiiin *- ~ cilius, et brevi plaga accepta, nb illo nbouiinnndo
qui solebat ad me aff rre cnr jam quindecim diebus libernrer speclaculo. Cum sic totuin illam noclem
ad me aquam hon attulisset: is tli.xilse jam ler et transegissem etassidueinciirsioneui illoriimexspecta-,
quaier attulisse, et me accepisse. El ubi, inquaiuego, rem, cnm fuissel dies, el quidam venissent, rogavi
a te eam afferente accepi? Ille locuin ostendit. Elsi quidnam audiissent de Isauris. Illi aulem dixerunt
niillies, inqitam ego, tneilluc accedeniem videris, ne se niliil npsse illis diebus ; el sic agnovi, inquit, dia-
vasdederisdonec ad liunc locum veneris. bolicain quoque illatn fuisse visionem.
Sic cum hae quoque ejus apertae et irritae 1'uissent Aliquando autem assiiuitaius vividoct vegeip ado-
insidiae, alias rursusesl aggressus. Dixit enira noctu lescenii, specie decoro, et fiava coma ornaio, ad me
vocifefans'.':Te tam letroiinpletio odore, et tibi tan- accedebal subridens siinul et lutlens. Ego antein, in-
tam inuram iiifaiiiiaiii, ut nemo le ulla ex parte aspi- quit, ira armalus, ejiciebam inseclnns mnledictis. ille
cial. Ego aulein, inqiiit, ad haec respondi: Agam libi nutem permanebat, asjieclu merelricio, risuque et
gratias. liiviltis enim liiiim inimiciiiii beneficio affi- sernionc ad voluptaiem alliciens. Tunc crgo niajore
cies, ul qui efficias ut ningis verser in Dei recorda- ira percitus: Quomodo, inquam, potes loiara tcrrain
liorie, Nam quo mibi plus est otii, eo magis occupor obire, ei omnibus tales parare insidias? Is aiileni di-
in perpetuo conieinplanda diviiia pulcbritudine. Ciini " cebat se non esse solum, sed daemontunmultiludi-
ilaque pauci dies praeieriissenl, meridie coiisiietiiin ncm per lotum lerraruin orbem esse dispersnni, pui
peragens officiuin, Video, inquil, duns mulieres dc boc modo siroul cl ludunt, el serio agnnl; lndo eniin,
lnonie descendentes. Ego autem cuiii id praeter cou- qui videiur, studenl siimil tolain perdere huiiianam
suetudinem aegre tulissem, el eas lnpidibus petere natnrani. At iu, dicebam ego, abi, Chrisio libi id
essem aggressus, iiieiniiiiminarum scelerati d;cmo- jubenle, qui totnm lcgionem per porcos iranstiiisit in
. nis, el corijecihanc essecain quam dicebat infamiarn. profunduin. Andivit simul el fugil; nec Doinini ap-
Dixi ergo uiagna voce quod etiamsi mcis insidcrent pellaiionis vim ferens, nec ejus famuli pliilosophim
liunieris, non ens impetam lapidibus, nec peiscquaV, ferrevalens splendorein.
sed sola ular d<precalione. Ego quidein baecdixi, Porro auleni cuin mulla alia sciatn quae possim
illiCvero evaiiueriinl, et sernioue finem aceepil visio narrare, ca nolo scribere, ne imbecillioribus eorum
speciaCuli. multiiudo causa sit increduIitatis.-Nain iis quidem
Posl haec rursus, inquit, noctu ego quidem ora- qui divinum cernuiit bouiincui, tiihil ejustnodi quo<l
batu : ferebalur auteiii vehicuti strcpitus, ct clamor djcilur videlur incredibile, cum ea quae videlur viriu»
91 DE VITIS PATRUM LIBER IX 8*
confirmet ea quae dicuntur. Sed quoniam transmit. A phiic narraiionuro convivio excipere posstnt eos qu
tentur ad posteros scripfa harum narralionum (sunt ignorant. llle autem : Non alicujus, inquit, alterius,
autem miittis aures magis iniredulx' quam oculi) im- sed irtea causa veni in monlein, ei cum scaleain ad-
becillitate auditorum metiemur narrationem. modum miiltis peccatorum nlceribus, plurima opm
Ei ergo aedificaruntalii quoque maximamaedeiain habeo medicina; et ea de causa oro clementem
vico propinquo, quae non distat multis siadiis. Con- Dominum, ut 844 niilii praebeat niedicamen'a
strux.i ego quoqne loculum in aedevictoria insignium quac mea curent vitia. Quomodo ergo non fuerit
aposlolorum. Sed cuin hoc rescivisset vir divinus, valde reprebendenduin et valde sliilluni, inier-
ssepe mc rogavit ut in illo monte corpus mandareiur rumpere qtiidem seriem orattouis, inlerim auiem
sepullurae. Ego autem saepe dixi quod non oporlet loqui cum hominibus? Si enim liominis, qui esl ejus-
eum qui vitam praesentem non curarit, sepulcri cu- dein cujus ego naturac, cssetn famulus, eo auteni
ram gerere. Ubi autem vidi hoc ei esse cordi, annui lempore quo esl ministrandtim domino, dirriiltens in
el sum assensus, et fcci ut scinderelur arca et stir- tempore afferre cibum vel potum, coufabularer cum
suui ferretur. Cum auteni videretn lapidem corrumpi aliquo ex conservis, quot plagas jtire acciperem? Si
a pruina, rogavi ut sineret arcae parvam lieri'do- aulem cum ciiam accessissem ad praasidem, et qua
inuiiculam : ubi atitnn jussit, et perfecto aedificioB E ab aliquo afficior narrans injuriam, serroonem qui-
lectuni iniposuimus : Non patiar, inquit, hoc vocari dem in medio interruinperem, apud aliqueni autem
EepulcrumJacobi; sed volo hanc fieri aedem marty- cx praesenlihus aliqua alia verba facerem ; non libi
rum vicloria insignium : me autem tanqtiam aliquem videtur judex id aegre esse laturus, et auxilium qui-
inquilinum poni in atlero sepulcro, ut qui dignus sim dem esse dcm gaturus, flagris autem piu-terea esse
liabitus ul apud eos habitarem. Neque vero lioc so- caesurus, et a tribunati ejeclurus? Quomodoergo est
lum dixii, sed etiam fecit; et cum multos quidein honcstuin ut servus quidem in doininum, qtii autem
prophetas, multos aulem aposlolos, maxirae autem supplicat in judicem, iia ut oponct se gerat : ego
plurimos martyres undique collegissei, eos posuit autem ad Deum el aeterniim Dominum, ei Judicera
in una arca, votens simul habitare cum populo san- justissimuii), et omnium Regem accedens, ne simili-
ciorum, et desiderans cum eis resurgere, et dignari ler quidem atque ii accedam; sed inlerorandum rae
Dei contemplatione. Hoc autem suflicit ad faciendara convertain ad conversos, et pro!ixo cum eis uiar ser-
conjecturain quanta ejus esset inodesti.i. Qui cnim mone? llaec et audivi.et ad eos qui aegre ferunt
lantas opes collegerat, perinde ac si esset in extrema transmisi; et mihi videtur recte pulchreque dixisse.
paupcrtate, desideravil habitare tanquam peregrinus Nam praeter ea quaedicla sunt, est etiam amantiuin
apud divites mercatores. Quales ergo venerandi mihi C propriuin, omnes quidem alios despicere, illi auiein
capilis sint labores, et quanta certamina, el quantam soli quein amant et diligunt ndhaerere, eumque et
graiiam acceperil divinilus, et qnain multis sii vicio- noclu somniare, et interdiu visione apprehendere.
riis poiilus, et quam mullis coronis ornatus, baecadI Ideo mihi videiur aegre ferre, ul qui iu ea quidem
ostendendum sufficiunt. quam desiderai verseiur coniemplatione, probiheaiur
Quoniam aulcra asperos el difficiles ejus morcsi nutem impleri cxpetenda et dignissima quac ametur
reprehendunt aliqui, et aegre ferunt quod soliiudiuei pulchritudine.
lantopere delectelur et quiele, cum de eo paucai H;i:c ut narrnntes, non ut encomii ritu laudantes
dixero, imponam finem narrationi. Proponilur, utL conscripsimus : lirevitatis roagriam curain gerenles,
jara dixi, aspectandus ab omnibus ; neque fossa cir- ne prolixiiate inolesliu lectores afliceremus. Quod si
cumdatus, neque tugurio aliquo aut tabernaculo le- etiam fueril lioic superstcs narrationi, innumerabilia
ctus. Unusquisque autem ex iis qui veniunt, a nullo) alia praeclara facinora ndjiciel prioribus; et illa quo-
clatistro prohibitus, statim accedens, ea qu;e vult loque conscribent alii, nos enim Irinc excedere valde
quilur. Aliis autem amaloribus bujus pliilosopbiac . cupimus. Pieialis autem ceitaminuin zgonolbeta et
sunl et fossaeel fores, ct eis licel frui quiete; et quii ei det finem dignutn stiis cerlauiinibus, pr;esletque ut
est inclusus, aperit cum voluerit, el quantutn vtill' l D reliquus cursus priori consential, ut victor perveniat
differl, et quantum vult implclur divina contempla- ad iuelam, et nostram imbecillitalem sustentet ac
tione. Ilic autera horum nibil est. Quocirca eos fertt suffiilciatsuis orationibiis, ut confirmali, niulias quas
acgerrimequi in lempore oraiiojiis ei exhibenl mole- alii in nos consecuti sunt viclorias eis cripiamus, et
stiam; et si cum jussil quidem, sialim recesserint,t viciores e vita excedamus.
rursus prosequitur orationem. Quod si perrexerinll CAPUT XXII.
exhibere molesliam, ct cum semel aut bis jusseritt TIIALASSIUS ET LlMN.f.US (56)
noii parueriht, tunc aegre ferens et increpans aroaii- Helimna (57) ost apud nos quidam vicus, qui oliin
dat. Ego aulem de eo quoque aliquando sinn cum ilto) quidein excepit semina impietatis Marcionis, nunu
loculus, et dixi aliquos moleste ferre quod expulsii nulem evangclica fruiliir agricullura. Ejus ad Mcri-
fueriut, et non fuerint participes ejus benediclionis,, diem est quidam collis, neque valde asper, nequo
et quod oporteret eos qui hac de causa veniunt, ell adtnodum acclivi-. In eo roonaslicum acdificavitba-
iter imiltorum dierum conficiuut, recedere non in- bitaculum Thalassius vir admirabilis, qui cst muliis
dignantes, sed animi lactilia repletos, et qui pliiloso- quideni nliis quoque bpuis exornatus, sed moruin,
03 PIHLOTHEUS, sivs TIIEOPIHLES. 94
simplieilate manstiettidineque et moderaiione omnes A vit, et ei manum admovit; os aulem bestia in eam
hominessui lemporis superavil. Hoc autem dico, non convertit. Cum autem rursus sinistra esset usus ul ei
ut qui soli credam auditui, sed qui ejus eliam fece- succtirreret, in eam quoque traxit iram hestiae.Ppst-
rim periculniii. Ad virum enim saepeaccessi, et ejus quam auieni fuitejus furor exsatiatus (illi eniii) plus
stnn ssepeusus sunvi consuctudine. quam decem morsus intulil), tunc quidem recessitet
Ab coin.lioc loco fuit iniiialus qui nunc ab omni- suam cnvernam repeliit.llle autem undiiue maximis
hus decantalur Limn.eus, e.t cum admodum juvenis cruciabalur doloribus. Sed neque tunc -passtis est uli
ad illam pervenisset palaestram,pulchre in hac surama arte niedicinac : sed vulneribus adbibuit sola (idei'
insiiliiebatur philosophia. Et primum quidem cum medicamenla, crucisque signaculum, .et oralionei», I
linguam.seiret esse lubricam, adhuc adolescens hoc et Deiinvocationem. Ideo aulera, ut exisiimo, Deus
sibi constiluit silentium (58), mansitque longissimo universorum permisit illam besiiam in illud sacrum
tempore cum nemine quidquam loquens. Postquam corpus furere, ut divinoeillius aniitiaeomnibus aper-
autem divirii illius senis doctrinacsatis fuit parliceps, lam ostenderet tolerantiam. Nam ejtis quotue quod
et se ostendil expressam illius viftuiis imaginem, ac- generosi et forlis animi Job idem videmus fuisse con-
cessit ad m/.giiuiii illum Maronem, cujus prius quo- silium. Sivit eniin etira maximis iisqueomnis generis
que irieminimus(Supra, c. 16). Accessil autem eo- B j agitnri fluctibits, cum sapientiam gubernatoris vellet
dem tempore quo divinus quoque Jacobus. Cum au- omnibus osiendere. Undenam enim aliaseognovisse-
lem ex eo quoque magnara percepissel uliliialem, et rous vel illius forlitudinem, vel bujus lolerantiam,
quae sub dio agitur vitam esset aemulalus, occupavit nisi in ens quxvis tela conjiciendi dalus esset Ioctis
aliud montis cacumen quod imminel cuidam vico, inimico pieialis.
quem nominant Targallam (59). In eo degit usque Atque ad viri quidem toleraniiain docendam haec
in bodiernum diem, iion habens domuncutam, non sufficiunt, clemenliam autem ct benignilatem aliunde
labernaculum, non lugurium, sed solo coniinelur oslendemus. Nam cuin roultns visu privalos, et qui
septp quod est njdilicaiumex lapidibus (60). Hnbet mendicare cogebantur congregasset, et utrinque ad,
autein quoddam parvum ostium luto assidue obslru- Orienlein et Occidenlem eis habitacula aedificasset,
clum : quod advunienlibus quidetn aliis nunquam jussit ln eis degere , et Dcum laudare, alimen-
aperif, mihi autetn soli accedenti hoc perminit fa- tuni eis necessarium prxcipiens suppedilari ab
cere.Ea de causa tindequaquecongreganlur plurimi illis qui ad ipsum veniebant. Ipse autcm medius Inter
cum meum advenium senserint, desiderantes esse eos inclusus, ct hoset illos iucilat adhymnodiam, et
mei ingresstispanicipes. Cuiuiisautem qui aliquando licel eos audire Deum assidue laudanles. Tanta est
ad ipsum veniunt, loquens per parvam quamdam fe- C £ ejus perpeiua benignilas in eosqui sunt cjusdem ge-
nestram, eos impenit benediclione, per eam pluri- neris. Eorum auLemquacsub diosuscipiuntur ceila-
inis sanilalem largiens. Servatoris enim nostri utens minum, ipsi ct magiio Jacobo est idem tempus.
nomine, et morbos cessare facit, ei daemonesexpel- Jam eoini complerunt trigesimum oclavum annuui.
lil, el apOstolicaimiialur miracuia. CAPUTXXHI.
Non solum autem iis qui ad ipsum veniunt suppe- JOANNBS, MOVSES, ANTONIUS
ANTIOCIItiS, (61).
dilat curalionem, sed eam quoque ssepenumeroprae- Hoc vitae insiiluiumaemulatus quoqiieest Joaniies,
buitsup corpori. Eum enim jam pridcni invaserat vir pr;cter caetera clarus lenilaie et inansuetudine.
morbus colicus. Quam sinl autem acres qui ex eo Is cuui rupeni quaradaiu valde asperam, tempesiati-
oriuiiiur dolores et cruciaius, optime quidem sciunt busque obnoxiam, ct ad Septenirionein vergentem
qui illum sunt experti; sciunt aulem ii quoque qui occupasset, in illa jam transegit viginti quinque an-
ejus fuere spectntores. Provolvuiitur enini similiter lios, aeris contrarios excipiens impelus. Alia autein
alque ii qui rabic ngitantur, 845 h"c et illuc se ver- omnia, ne singula persequar, cibns el vestis et ferri
tentes, etcrcbro pedes exiendenles el conirahenies; pondera, sunt iis qui prius dicti sunt siniilia. Est au-
nonnunquam autem sedenl ct surgunl et ambulaul, lera humanisomtiibus adeo supcrior, ut nullo ex eis
aliqnam quieiis viatn quxrentes; et ideo assident [) I frualur solatio. Afferamautem bujtisrei indiciumevi-
balueis, saepe ex eo aliquam accipientes consolalio- dens. Natii cum propter torum ejus lierbaceumvir
nem. Et quid opus est longiori ui oratione in iis quidam bonus plantassel amygdaliini, cl ea deiude
enumerandis quaesunl aperla et niaiiifesta omnibus? procedente lempore arbor evasisset, adeo ut ei uni-
Cini)hoc morbo colliiclans, el lot t.iiitisquecrucialus bram praeberet, et oculos pasceret, jussit eamexscii)-
doloribus, non medicinae accepiL auxilium , non le- di, utex ea nullam acciperel recrealionem.
cluni ingredi sustinuit, non a medicamenlisaut cibis Ilnc viia: instilutum amplexusquoque est Moys-^s,
est recreatus, sed in tabula huaii jacente sedens, in alto qtiodam monlis veriice, quiimpendetvico Ro-
oralioue et crucis signai ulo est curnlus, ei carmiue mae,decertans.
divinaeappellmionissopiit cruciaius. Et Antinchus virsenex, qni in monle maxime dc-
Porro atitetn cum is quoque nociu nliqiiandoam- serto parvum sepluin exslruxit.
bularet, calcavit donuienleni viperam. Ea vero ap- Et Antonius, qtii in corpore senio confecto aeque
preiiendens plaiitampedis, ineam denlcs infixil.Cuin decertat atque juvenes.
autem pedi coiiareluf opein ferre, se quideni inclina- Est auiem eis cadem veslis, et cibus, et status, ct
95 DE VITIS PATRUMLIUER IX. OG
oratio, nocturniqneetdiurnilaborcs; etneclongiludo A fiunt conferens. Est enim similiter divino iricen-
temporis, nec senectus, nec naturasimbecillitas eo- sus desideno, etest lerrenis orinnibus snperlor, et
rum supcrat lolerantiam, sed in eis floret ac viget corpori alligaius tnentem habei alatam, et quacfertur
laborandi siudiura. Alios quoque plurimos atbletas sublime, aerenique Irajicil el aclberem, el ccelis fit
liabet in montibusel agris Deus viitutis agonotlieia, sublitnior, ei perpeluo divinam visione appreliendit
quos iioiiestenumerare facile, nedtimvitam uniuscu- conlemplatioiiein, nec polest illinc iiiiqiiam ineiitciii
Jusque scribere, delrabere; quin etiam cum i's qui adveniunicollo-
Cum ergo sufficieniemexeis utilitatcm iis, qui lu- quens, superna mente peragrat.
crari voluerini, adjecerim, me converiam ad aliud Ejus autem per totam noctem vigiliatn et statio-
genus narrationis, rogans ut sim eorum quoque be- nem hinc didici. Cum eumviderem simul et cum se-
nedictionis particeps, nio conflictanteiii et cuin iinbecillilate, el nullam
CAPUTXXIV. omnino habenlem curam corporis", saepiusprecatus
ZEMNAS IT POLVCHROMCS (62). ei persuasi, ul duosassumeret, qni siiiiul habitareni.
Zebinampraedicantusque in hodiernum diem, qui et aliquam consolalioneinabeis acciperet. Qiioniain
ut illura videreni, digni sunlhabiii. Aiuritaulemeiim, aulem petiit viros virlule claros, qui per se in nlio
cuin ad exlremam pervenisset senectutem, iisdem, B I degebanl monasterio, illis quoque viris adniirandis
esse laboribus usum usque ad finem: nec, licel gra- persuasi, ul divini hominis curam omnibus praepo-
vissimoprertierettirsenio, ex ceriaminibus jtivenLutis nercnt. Ii cum parvo tempore cum eo Iiabitasseul,
aliquid imraulasse. Superabat autero, ut dixerunt, conati suntfugere, pcrnoclem illain non ferenlessia-
oiiinessui temporis homines assidnitaleorationis. In lionem. Cum atitem virutri divinum obiecrarem, ut
ea eiiim diunociuoue versans, non solum non satie- imbecillitaiecorporis metiieturlnboreni: Non soluii),
baiur, sed etiam desiderium efficiebat vchemenlius. inquit, eos non cr.go stare niecumassidue, sed eliam
Quin etinm cuui iis qui nd ipsum veniebant paucis sa'pe prsecipiout decumbant.Illi auiem, El quomodo
disserens, non poternt in animum 846 indncere ut possemus,aiebant, eo qui in laboribus consenuit slan-
cogilationema coelisdednceret; sed stalim ab illis lite.et inibecillitaiemcorporisdespiciente,decunibere,
beratus, ut nec taniillum quidem ab iis quaesunt Dei cuiii simus sani et iu media aetaie*? Sed venerandi
universorum separatus, offerebat rursus deprecatio- quideni mihi capitis nocturnos laborcs sic didici. Hi
nem. Postquam aulem non permitlebat senectus ut auem viri procedenle tcmpore sibi laniam paravera
cilra molesiiam slare possel as-idne, sustenlaculum virlutem, ul cum hocmagno virocamdeni perseque-
ei praebebatbacutum; cni iiiiiixus, Dominumet lau- renlur philosopbiam.
dabatet orabat. Cum auiem praeler alia bona esset C Ei Moysesquidem (hoc esl enim ei nomen) per-
ornatus amore in hospites, jubeliat iniilios ex iis qui mansii usque in hodiernum diem, tanquain patri et
ad ipsum veniebant, exspeclare vesperam. llli autemi doriiino oroneef servilium exhibens, et quaeex sacra
timentes lietota nocte illic siarent, nliqua sua negotiai illa aniina coruscat virlutem accurate perfectcq.ie
praelextenles, se ab illis siibdiicebanllaboribus. exprimens
Hunc illc quoque magntis admiratus est Mnrum: Damianusaulera (hocenim erat nomenalteri) cuin
et omnesad se venientcs ad illiimire jubebal, et ac- pervenisset ad quemdam vicum non procul silum, ei
cipere ejus benedictionem,eum patrem et magistrumi autera esl nomen Niara, et practer alias parvam
noniinans, et tolius virtutis exemplar vocnns..Rogavit t quamdam invenisset domunculam,in illa degit, idein
autcin ut in codem quoque sepulcro ponereiur ; scdI vilaeinstilulum persequens; adeo ut qui liiinc et il-
noii siverunl, qui corpus illudsacrum diripuerunt (65),, lum recte nornnl, eum aspicienles, existimeni se vi-
et in eiirn locum quem diximus detuleruut (64). dere beati Polychronii animam in alio corpore. E.v
Divinus autem Zebitias ctim ante eum obiisset, iui dcm enim el simplicitas et mansuetudoel modcratto,
vico ei propinquo, is auleiii appcllaiur Cirlica, ju- eademlenilas sermonis, eadem in congressusuavitas,
sta sibi facta acccpit. In ejus sepnlcro maximam l eadem aniniaevigilaniia, et Dci intelligenlia, idem
acdem acdilicariinl; iis enirn qui cuiii fide accedunt,, D staius et labor et vigiliaet cibus : et qua; est ex lego
variam ac mulliplicem effundit curaiionem. Ilabett diviua, paupertas et nihil possidere. Nam pracler
aniem nunc qunque sub eodem tecto martyres, qnii uiium sportulam, quae lentem babet midef.iciam, ni-
apud Persas quidem decertariiut, aiutuis autera ett bil est in habitaculo. Taniam accepit ntililnteiii ex
celebribus festis a nobis honorantur. consuetudinemagni Polycbronii.
Hujus doctrinatn magnus accepit Polychronius,, Ego aiitem re icto discipulo redibo ad magislrum,
qnin eliam divinissimus Jacobus dicebat eum sibiii a fonte euim rivi fluenta procedunl. Hic eigo cuiti
primum dedisse lunicam ex pilis contextam. Ego r> aliis viliis ejecta quoque ex aniiua gloriaecupidiiatc,
autem qui illura nunquain vidi (ante raeum enim adel iiianisglorise conculcata tyrannide, sludebat sero-
ventum vitaefinemacceperat) in hoc egregio Poly- per laboresoecullare. Et ferruni quidem ut gestaret
chronio divini Zebinnevidco philosophiam; non sicc non inducebat in animum, timens ne ex eo aliquid
enimcera exprimit figuras aunulorum, ut hic illiuss dainni haurirel, si arroganliaeiiiflamiuaiioiiemanima
effingit formam et cbaracterem. Hoc auiem apcrtee ex eo acccpisset. Cum autem querctis gravissiroant
scio, ea quaede illo narrantur cum iis quac ab hocc radicem ad se defcrri jussisset,' ut qui ad aliinn sci-
97 PHILOTllEUS, SIVKTHEOPHILES. 88
Hccl iisum ea opus haberet, eam et nociu imponebat A rum saepe obtnlerunl ct qui etiam excessere relique-
oumeris, et ea impositn 847 orabat; et interdiu, runt, sed nihil ab nllo unquam accepil, sed eoruin
cum esset ei otium. Cuui autem venirel aliquis, et quaeofferebantur eos jussit esse dispeusatores. Porro
putsaret ostinm, eam in loco aliquo abscondebat. atilem inagniis quoque Jacobus cilicium ab aliquo ad
Hanc cum vidissct quid im, mihi indicavii; ei cum se delnlum nd ipsum misit; sed id quoque remisit,
vellem scire quantum esset ejus pondus, vix eam ciim id csse videret densiiis et eleginlius. Perpeluo
poiui tollere ambabus inanibus. Is aiilcm cum me enini usus est vilibus el minimi pretii vestibus. Adeo
aspexisset, jussit eam dimiitere; ego autem eum ro- auLeni exislimavil paupertalem esse quovis regno
gabam ulmilii eam permitierel accipere, utei eripe- magis expeLendain,ul nec necessarium quidein sem-
rera occasionem Inboris. Postquam autem eum vidi per haberel nnirimentum. Scio cniin roe ssepe ve-
.Tgre ferre, ei cessi deîderio victoriae. nisse, et benedictiouem petiisse, neque aliquid aliud
Ex his laboribus efflorescit ei quoque data gralin invenisse qnani solas duas caricas. Hujus mel, el iis
divinitus, et niiilia fiiini miraciila illius oraiionibus. qui vident est vnlde expeietidum, et iis qui audiunt
Etenim ciiin gravis illa siccitas quae honiines afflige- suave et maxiroe jucuiiduin. Ntillum eniin vidi bo-
Lat, ad preces incitarel, vcnit ad eutn mukitudo sa- minem, ne ex iis qnidein qui sunl faceli et dicaces,
cerdotum. Erat nuiem una ciiin eis qtiidani quoque " qui ulla uiiqiiani repreliensionis labeeum asperseiil;
cui Antiuchenaeregionis multi vici pascendi erant sed omnes euiii ct priedicant el celebrant, et ad ip-
crediti. Is ex iis qui aderant rogabai scniores, ul ei sum venientes miniine volunt recedere.
persiiaderent ut nianum dexteram imponeret lecytbo. CAPUTXXV.
Cum ii aulem dixissenl, etim non esse id faclurum , ASCLEHUS, ETJACOBUS EREMITA (65).
dum preces post hacc fierent, et veneraiidum mibi Htijus ordinis est admirabilis quoque Asctepius,
capuloraret, ille pone stans porrexit duabus manibus qni abest quidem decein stadiis, ldero aulem vilac in-
lecythum. Is autem ita ccepit scaterc, ut duo aut tres stitutum cst aeinulatus. Est enim ei idem et cibus, et
ex iis qui aderant manus extenderent, el eas plenas vestis, et morum niodeiat:o, in hospiiesque et in
oleo acciperent. Sed licet et divinaegratiae tundal ra- fratres cbaritas, lenitasque et maiisuetudo, et cum
dios,et rectis ofliciispracclarisqueet ex virttite rebus Deo conversalio, el sunima paupertas, et maximas
gestissil plenus, el quotidie colligatopes pbilosophiae, virtutis cnpiae, el opes philosophiae, et aJia pinnia
esl tanicn tanta modesiia et nioderatione prasditus, qua: de illo sacro capite recensuimus. Dicunt autem,
ut uniuscujusque ex iis qui ad ipsura vetiiunt ambos eiim quoquc cum esset in ninnero fralrum qui in vico
pedes ampleclatur, et fronicm lerrac imponat, sive habitant, monasticam et temperatam vilam fuisso
fuerit miles, sive opifex, sive ruslicus. '"
amplexum, nec ex multortim congressu ullam con-
Nanabo autem atiquid quod possil docere ejtis lraxisse maculam. Cum ergo in utraque vitn, nempe
impticiiaiem el ronderaiioneni. Quidam vir bonus, et civili et solilaria, se egregie gesserit, duplicibus
cui hujus gentis obiigil praefectura, cuin Cyrum ve- quoque coronis merito dignabitiir.
riisset, cupiebat mecuin frui a-pcctu borum magno- Porro auletn miilii quoque alii sunl horum aeinu-
ruro aililelaruni. Cum alios ergo obiissemus, ad hune lali virtutetn : et plena cst non nostra solum, sed
quoque accessinuis cujus virtutcm innic narramus. eiiam vicinac civimtes et pagi, tali pliitosophia. Est
Cunvego itaque dixtssen)esse praefectutnqui ineciim nutem unusex bis diviuus quoque Jacobus, in quadam
accessisset, ct aequijusliqueamatorein, siaiim homo 848 domuncuta incltisiis juxta vicumquidicifur Du-
divinus utrasque manus lendens et ambos pedes pre- znn. Qui cum sit eliam in ipso viiaetermino (est enim
bendeiis : Volo, inquil, ul mihi aliquam promittas plusquam nonaginia nnnos natns) inclusus est solus,
petilionein. Cum is auieni aogreferret, et ut surgeret et per quaindain modicam fossam, instar incurva3li-
oraret, et se quod jnsseritfaciui um pollicerelur (con- neaefactam, respousa quidem reddit, sed non videlur;
jiciebat enirn eiun velle rogare pro aliquo ex iis qui et neque igne utitur, neque lttmine lucernae. Mequi-
cjiisparebant dilioni): Qupniamergo, inquit homodi- dem bis perfosso ostio jussii admilli, hoc me honore
viiius, es pollicilus, et jurejurnndo proin ssum con- ^ afliciens, et quam mihi bene velit ostendens.
flrmasli, ncri ct velicinentistudio Deo pro me offer Atque ii quidem qui adhuc superslites, scriptis
preces. Is autcni frontem putsans obsecrabal ul eum meis non indigent; possunt eniin, si velint, ipsi eo-
absolveret a jurejurando, uf qui non esset dignus pro riira coniemplari philosopliiam. Posleris aulem et qui
ipso preces offerre Doiniuo.Ejus ergo qui in tnm alta hoc non videre speclaculum, baec quoque ad usum
philosophiaianla sit modestia ac rooderaiione, quae- sufficiunt,ulquaephilosophiaeoslendantcliaracterem.
nainoratio possit ejus laudespro dignitate consequi? Hic ergo, et de liis absoltitaoratione, etbeiiediclipnis
Hujus in Jaboribus snscipiendis studiiim ne varii postulata remuneratione, ad aliaro transibo harra-
qitideiii ac multiplices raorbi qui in eiim incubuere, tionem.
relardarunt; sed cum a variis morbis obsideaiur, CAPUTXXVI.
epsdemlabpres sustinet. Cummuliis autem sacpeverbis SIMEONES (66).
apud eum egerimus, vix lianc acdificaviinus doinun- Siiiieonem illum insignem, inagniim illud orbis
orones qui pa-
culam, corpori plane frigefacto aliquantulum caloris lerrarum miraculum, sciunt qiiideiu
noruiil autem Persse quo-
^roctirantes. Ei mulii quidem adlrac superstitcs au- rent iroperio Romanortiin;
que et Indi, et /Ethiopes; quin etiam ad Scylhas A monachorum venit bnbilaculiim.Duobusauteroannis
usquenomadasfama pervadens, ejus inlaboribus sub- ciimilljsversatus.elperfeciioris virttitis amorecaptus,
eundis diligentiam docuit et philosophiam. Ego au- venitad vicumillumTeledam,cujuspriusquoquememi-
leni etiam cum omnes, ut semel dicam, homines te- iiimus, apud quem mngni et diviniviri Ammianuset
stes habeam, vereor narrare certamina quae omnem Eusebius pala-strara fecere monasticam.Sed non ve-
superant orationem, ne posteris videalur fabula nuda nit in banc divinus Simeones, sed m aliam qnae ex
ab omni veritale. Qnae enim fiiiul, humana sunt hac germinavit: Eusebonasenim et Abiton (67) cum
nalura superiora, solent autem homines nntura me- niagni Eusebii doctrinam saiis percepissent, hoc phi-
tiri ea qu.e dicuntur. Si quid autem dicatur quodejus losophiaeasdificavercgymnasium.Cumiiaquetotoviiae
excedal limites, falsa videtur oratio iis qui non sunt lempore fuissent et animis concordes et moribus, et
divinis initiaii mysieriis. Quoniamaulem piis et vera veluti unnm aniinam ostendissent in duobus corpo-
religione pracditisterra et mare plena stint,et qui in roribus, niulios bahueruntqui ejusderavitaetenebanlur
busdivinissiiiil ernditi.ct sanctissimi Spirittisgratiara amore.
accepere, tantumabestut noncredant iis quai dicenila Cum ii autem ex bac vita gloriose excessissent,
snnt, ul iisetiaininagnamfidemsintbabituri: prompto Ileliodoiift (68) admirandus suorum sodnlium acce-
Clalacri animoaccedam ad narrationem. Illinc autem nTJpit praefeciuram: quicum vixisset sexagintaetquin-
incipiain unde etiam superna dignatus esi vocatione. quennnos, sexaginla et duos annos inlus inclusus
Est quidam vicus situs in coiifmionostiie regionis iransegit. Cuin eniiritres annos apud suos parentes
fuisset 849 educaius, liunc gregera est ingressus,
elCilicum, eum autem Sesam nominant. Ex hoc or- cum nihil
a 111 unquam aspexisset eorum quae fiuiit in
tus, primo parenlibus docehalur oves pascere,
in hoc conferri possit cum inagnis viris, Jacob pa- mundo. Dicebaiauiem se ue ipsam quidem nosse
formam porcorum, vel gallorum, vel aliorum htijus-
iriarcha, Josepb leni|ierante, ct Moyselegislnlore.el modi. Eum
David rege ct propbela, et Michxa propheta, el viris egosaepc vidi, et simplicitatein morum
divinis qui illis fuerc sirailes. Cum-aliquandoautem siim adiiiiralus,el ejusanimi puritatem sum roirum in
modtim aroplexus.
pliirimum ninxisset ', et coaclae esscnt oves intus Cumad hunc venisset hic praestaniissimuspietatis
inanerc, facta ei polcstate quiescendi, ad templum
divinuinvenitciiin parentibus. Hoccautem narramem albleta, decem quidem annos perpetuns decerlavit.
Cum autem baberet octoginia ejusdem cerlaminis
âtulivi sanctam linguam. Dicebat ergo se vocemau-
divisse evangelicam,quaeeos quidem qui flent et lu- socios, orones longointervallosuperavit. El cum alii
post duornm dierum spatium vescerentur, ipse totam
gent beatos pronuntiat, mlseros autem vocal eos qui hebdomadam
permanebat jejunus, acgre ferentibtis
fident, et eos nominat felices qui sunt mundo corde rC
etali.i sunt bis connexa De- praesidibus, el cum eo conlendentibus, ct ordinis
prafdiii, quae (Maltli. v). rturbaiionem eam rein vocauiibus, iis lamen quse
inde ex iis'qni aderant inlcrrogasse quempiamqnid- p
dicebanturnon persuadentibus,nec animi alacritatem
nara feceril aliquis ut horum unumquodque conse-
refrenare valenlibus.
quatur? eum auteiu illi vitam retulisse sotitarinm,et Audiviattieraillum ipsum narranlem qui nunc est
sutnmam illam ostendisse philosophiam.
lnijiisgregis praefcctus, quod cum aliquando funem
Cuni efgo verbi divini haccsusccpisset semina, ct1 conlexlum ex palmis (est atitem is asperfimus)
profundis animaesulcis ea pulchre occuluisset,dice- sumpsisset, el raanibus astrinxissel, eo lumbos suc-
bat se ivisse,iu proximam aedem sanctorum marty- cinxil, non apponeus extrinsecus, sed ipsi pelli ap-
rnm; in ea auteni el geiiua et fronlem in solo defi- plieans; ei tam arrle compressit, ut tota illa pars
xisse, et eum rogasse qui vult omnes bomincssalvos s cui fuerat impositus , circumcirca exulceraretur.
facere (/ Tim. n), nl eum deducat ad viam perfe- Postquam autem |dus quam decemdies hoc modo
clam pieiatis et verin religionis. Cnm aulem hoc 1110- iransegissel, el ulcus quod incrudescebalguttas san-
do diticsset morains, dulcem qtiidemsomnum quem- guinis einitieret,rogavilquidam qui hoc viderat quae-
dnm sibhobrepsisse, lale aulem vidisse somnium : tn naiii csset causa sanguinis. Cumis autem dicerct niliil
Mibi, inquil, vidcbar fodere fiiiidaiiieola; deinde nu- essequod ei afferrel inolesiiam, ejtis socius per vira
direaliqnciiiasinntem,quodmeoporleal ft-ssamfacere e cl nianiun immisil, el cansam didicit, et cam prap-
profundioreu;; Cnm iiaijtie adjecissemut jussil alii- i- fcclo rcnunliavit. Moxergo increpans, et rogans, el
ludinem, rnisiis iciitabain qniescere; sed mequoque e rei (rudeliialcm reprctiendeiis,vixilli solvil vidculuni,
iursus jubebat fodere, ct non cessare a labore. Cum n sed ncc s:c persuasit ut illi ulceri ullam adliibeiet
autem boc uiilii ter el qualer prarcepisset facere,, incilicinani.POITOaiilem cum eum viderent facere
tandem dixit cain suflicere allitiidiiieiii, et jussitit alm (jiismodi.jusseriintui nb illa palacslrarecederet,
wdificaredeinceps niillo labore, nlpote quod cuni ii ne iis qui erant corpore imbecilliori, ea que essent
cossassel labor, futtira quoqtie essei aedificatiocilra
•a stipra vircs aeinnlari conantibus, damni causa (ieret.
laborem. Huic praediclioni res feruul trstiiuoiiiuni. i. Egrcssiisergo cum venissel ad niontisloca magis
Ea enim quaeliunt humanam naluram excedtmt. solitaria, el quemdam sine aqiia lacum non valde
Ciinvillincsurrexisset,adpropinquortimquorumdnm ixi uroliiiidum invenisset, in eum seipsuin demisit, et
1 Mals impiessuiii ante, navigasset.
101 PHILOTHEUS sivis THEOPIHLES. 102
in eo Deo offerebat hymnodiam. Pceuiteniia atitemI A. { vtres, cogebatur jaceresemimortuus.Postquamautem
ducti illius palaeslrae pracfecii, duos quosdara emi- steiit in coluiuna, non inducebal quidem in anim.uin
sernnt, permitlentes ut eum quaerereni et ducerent. ut descenderet, sed alia ralione excogitavilut staret.
Cumitaqueii montem circuissent, rogarunt quosdnm i Nam cum irabem quamdam columnae alligasset, et
qui illic pascebant pecora an vidisscnt aliquem ta!ii seipsnm rnr»us funibus irabi adaptasset, sic quadra-
colore praeditum, et sic vestilum. Ubiautem lacum (i ginla dies perpetuos transegiL.Posthaec autero cum
pasiores ostenderunt, valde quidem siatim exclama- majorem deinceps a stiperis gratiam accepisset, ne
verunt, lune atitein allato, eum cum magno labore e hcc quidem opus habuit auxilio : sed stelit qnadra-
extraxeruril; non est enim aeque facilis ascensus g ginta dies, cibum quidem non sumens, sed alacrilate
atque"descensus. anirai et divina gratia confirmafus.
Cnm itaque parvo lempore apud illos essct mora- Cum hosergo tres peipetnos, utdixi, annos in illa
lus, venilin vicum Telanessum,subjectura cacumini ; iransegissei domuncula, ad hoc taniopere sermoni-
inontis in quo nunc degit. ln eo cum parvam inve- bus jactatum et celebraium venit cacumen ; et cum
nisset domunculam, tres annos transegil inclusus. septum circumciicafieri mandasset, ferream autem
Curoautem contenderet virtutis augere divitias, cateiiam viginti cubitorum comparasset, et ejus
desideravit similiter ac divini homines Moyses etl gI uiiuni quidem initium cuidam petrae maximaeappen-
Elias, jejunus permanere quadraginla diebus; ett disset, alierum autem dextero pedi adaplasset, ut
admhrabiliBassoconatur persuaderc, qui tunc mullos, nec si vellet qtiidem, abiret extra eos limites, in eo
nbiil vicos, ut qui pracesseliis qui erant in pagis sa- degit, cuelumassidue visione apprehendens, et ulea
cerdotibus, ut nibil quidem inlus relinquat, lulo au- quae suni supra ccelos conteroplarelnr sibi vim affe-
lemoslfum obstruat. Cum is autem rei referrel diffi- rens; roenlis enim volaiuro uon irapediebat fcrri
ciilialeiu,et moneretne violentammortemexistiroarett vinculum. Posiquam autem Meletius(69) ille adroi-
csse virtulem, est enim id crimen ei maximumett rabilis, cui tunc mandata erat cura episcopalus
primuro: At tu, inquit, o Pater, repone mihi decem regionis Anliocbenaecivilaiis, vir cordaius, et pru-
panes, et hydriam aquse, et si videro corpus egere deniia clarus, et ingenii solerlia ornatus, supervaca-
aliinento, eroeorum parliccps. Faclum est ut jussil; neum dixil esse ferrum, cum sufficiat mens ad cor-
ct illa quidenifueiuul reposita, ostium autem luto est pori imponcnda ralionis vincula, cessit quidem, et
abdticlum. Finitis autem diebus, venit quidem ille ejus patruit suasioni. Cuni autem aerisfabrun)accer-
ailmiranduset bomo Dei Bassus : arooto autem luto,' siri jussissef, praecepii solvi vinculum. Cura autem
ostium ingressus, invenit quidem panum iuiinerum; tibiaequoque adaplata esset pellis , ne corpns laele-
iovenit nulem urnam quoque aqua pienam, ipsttoi nG retur a ferro, et oporleret eam (fuerat enim consuta)
niileinjacentt m, nec spirantem, et nec loqui nec disrumpi, dixerunt se vidisseplus quam viginti uiaxi >
moveri poientem. Spongia ergo peiita, cuniosta . mos cimiccs, in ea (anquam in caverna delitescenles;
Imineclassetei eluissct, ei obtulit divinorum Sacra- et hoc se dicebat vidisse admirandus Meletius. Ego
ineiitorum symbola : et sic per hsnc confirmatus, autcm hujus inemini, hinc quoque ostendens ma-
surrexil, et modicumcibi sumpsit, lactucas, et inty- gnam viri tolerantiam ; nam cum possetpellem inanu
btim, et his similia paulatim mandcns, el nd veniri- comprimere, et omnes facile interimere, raolestos
culiimtransihitiens. morsus toleranler passus est. in pafvis se lubenter
ObStupefactusilaqne niagnus ille Bassus, ve;ilad I ad majora exercens.
suiimgregem , iiiagiiumlioc harrans miraculum.Ha- Cum ergo pervolaretfama in omnes regiories, con-
liebaleiiim plus quam ducentos sodales cum nec eisi currebanl oranes, non solum vicini, sed qui etiam
jiiiiienluinhabere nec molaThpermisissel, neque nu- rouitorum dierum ilinere aberanl; alii quidem para .
riirnab aliquo oblntumaccipcre, neque aliqueinevtrai lyticos afferenles, alii vero aegrissanitatem petentes,
fores egredi, am aliquid ex riecessariiseiiiptururo, .uitt alii autem ul patres ficrent rogantes, et quod anatura
aliquem ex suis notis visurum; sed intus agere, ett non acceperant, ab illo volebant accipere; cuinquit
qnoda divina gralia mitlebalur alimenlum accipere. D E acciperent, et quac posttilabant impetrarent, laiii
"Hairclegemin hodiernum usqiie diem servant soda- quidem redibaut qnae aulem eranl consccnti benefi-
ies,'et quamvis creverit eorura numerus. mandatai cia praedicantes,longe ptures cadera pclituros emit-
qiiaeeis data sunl non traiisilierunt. Ego atilem adI tebanl. Sic autem omnibus undiqiie advcnieniibiis,
iuagnum transibo Simeonem. et per lotam viam instar fluminisaffluentibus, vi-
' Ab illo
ergo tempore usque in liodiernum diem dere est pelagus hoiiiinuin in illo loco conslitului»,
(jain autein praeterierunt viginli et octo anni) manet; quodfluviosuiidequaqueexcipil.Non solum enim con-
jejuhus quadraginta dies. Tempns autcin et assue- fluunt qui nostran)babitant regionera, sed ct Ismaeli-
factio rnultum delraxit de labore, solebalenim pri- tae,el Persae, et Armenii qui sunt eis subjecii, et Ibe-
!iuisdiebus stare el Deum taudare; de:tidc r.iimpro- res, et Hoineriiae, et qui illis sunt intcriores. Vene-
pierinediamnonpossetaropliuscorpuspaiistaiioneiii, runl autein multi quoque qui habitaht extrema Oc-
Jeinceps sedere et divinumperagere officiuro, pos- cideiilis, llispani, inquain, et JJritanni, et Galli, qtii
treiiiis aiitem 850 diebus etiam accumbere. Nam qtmd e4 iiilerniediiiiiioccupant. Dellalia eiiim super-
euin paulaiim consumereniur et cxstiiigiiereiiiur vacaneumtsl dicere; aiiint enini .Romae,qtiaeesl longa
103 DE VITISPATRUMLIBER IX. 104
maxima, eum fuissea'deo omniumsermone celebra- A quasdamfiguras ac tharacteres, haec nova et multi-
lum, ut iu officinaruinomnihus vestihnlis et pnrti- plicia vtvcndi instituta, pietati veraequereligionl ad-
cibus ei parvas posuerint imagines (IV), hinc sibi jiciens, non solum fidei aliimnorum, sed eorum qui
Inborant morbo iiicrcdulitatis, ad laudandum linguas
prscsidiufnet tutelnm pnrautes.
jimi ergo venirent iiiniiiiierabiles (conabanlur excitat. Et quod ita se habeat, non soliim verba
aiilehi onines rontreciarc, el ex pelliceisillis vestibus lestanlur, sed eliam res ipsaeclaraant. Ismaelitarum
aliqnam percipere benedictioncm), primtiroquidem cniiii iuillia mnumernbilia, quaeinipielalis servie-
absurtlutn cl alienum existimans tnin insignem sibi banl caligini, illa in columna illuminavitstatio. Nam
baheri bonoreni, deinde etiam rem aegre feiens, ut veluti super candelabrum aliquod poîta haec lucer-
nimis laboriosam, machinaliis esl illain in columna na lucidissima, solis instar emisil circumquaque ra-
stalioiieni: primiimquidemjubens aedilicnrisex cubi- dios;et est, utdixi,viderelberos venientes, et Persa»,
tortim, deinde duodecim, poslea aulem viginti duo- el Armenios, el divinum baplismumaccipientes. Is-
rum.nunc aulem sex et triginta '. Cupit enim in coe- maelitae autem turmatim venientes, ducenli simul
lum evolare, ct ab hac terrena liberari conversatione. et trecenii et noniiunquara etiam roilte; errorem
Ego aulcm nec absque divino consilio existimo quidem palrium uegant cum clamore : qua: atitem
lianc factam fuisse stationem. Quainobremeos hor- B ] illi coluerant siniulacra, ante niagnum illud lumen
tor qui reprebendendi sludio dclectanltir, ut linguam conterentes, et Veneris Orgiis renuntiantes (ab alto
suam refrenent, et non lemere eam ferri perniiltant, eiiim repeiitis lemporibus acceperant cullum hujus
sed potins considerent quod ssepetalia machinatus dasmonis)divina percipiunt sacramenta; Jeges acci-
est Domimis ut eis prodesset qui sunl socordiores. pientes a divina illa lingtia, et palfios ritus valere
Etenim jussit Isaiam ambulare nudum el nudis pe- jubentes, asinorumquengresliiimet camelorum csum
dibus (Jfsni.xx); Jeremiam lumbis cingulumcircum- abnegantes. Eosque ego et vidi et audivi ei palriatn
ponere, et sic incredulis ollerre propbeliain (Jerem. impieiaiem abneganies, ct doctrinse evangelicacas-
xiu), et aliquando etinm lignea collaria et ferrum scniienies.
collo inipnncre (Jerem. xxvn); qninetiam Osee quo- Scmel autero maximumadii periculiiro; ipse eiiini
qne iixerem accipere fornicariam, et rursus amare eis dixil iit ad iueaccederent, ct sacerdolahm accipe-
muliercni fornicariam et adnlteram (Osee 1); et reut benedictionem, dicens fore ut mngnum hinc
Ezechieli super dexterutn Ialus cubare quadraginta fructum perciperent. Cumilliatitera pntilproagis bar-
dies, et super sinistrum centiim el quinquaginta barice concuirisseiit, alii quidem anle trahebani,
(Ezech. iv), et rursus murum perfodere, ct fugicn- alii vero pone, alii auternex obliquo : qui autem aliis
tem exire, et sibi describerecaptivifatem(Ezech.xn); ^( aberant longius, irrtientes, et manus protendeiites,
quinetiamensem aliquando acuere, et eo caput rade- alii quidembarbam vellebanl, alii vero vesles appre-
re, et in qnatuor partes cnpillos dividere, etralios hendebant; el a vehemenlioriiltorum adilu fuissein
rjiiidein huic, alios vero illi disiribuere (Ezech. v), suffocatus, nisi illo clamorem edens, omnes disper-
nc omnia recensearo. Uniiiiiquoilqneaulem horum sisset. Talem, qu%a dicacibus irridetur hnminibus,
jussit fieri Reclor uiiiversornm, eos qui sermoni nou columnaelTuditutiliLalem, et lanlum emisil radium
parcbant, nec ul propheifasaudirenl in nnimumindu- Dei cognilionisin menles harbarornm.
cebani, admirabilitate spectacuti colligens el ut di- Scio eliam aliud ab eo fuisse faclum ejusmodi.
vina851 responsa audirent, efficiens. Quis enim' Obsecrabat una tribus divinumhomincm, ut depre-
nonobsinpuit.cum videret diyinum hominera nudum1 caiionem quamdam ct benediciioncmemiiteret suae
ingredientem (71)? Quis aulem non desideravil scire1 tribus praefecto : alia autem quae aderat tribus con-
causamcurboc fieret? Quisaiilem non est perconialus1 tradicebat, dicens non oportere illi emitti bcnedictio-
cur fornicariam prophela seciiin habilare pateretur. nem, sed ei qui praeestsuactribui; illum enim essn
Quoinodo ergo universorura Deus jussit illorumi injusliSMinum,hunc vero alienura »b injusiilia. Cuin
unuinquodquelleri, curam gerens eorum.qui ignave. autem inier eos magna fnisselconteniio, et barbarica
et socorditer vivebanl; iia etiam hoc novum el ad- ** decertatio, tandeminseinvicemirrueruiit. Egoautera
inifabile procufavit speclaculum, rei noyitate el ad- prolixa usus oratione, suadebam ut quiescerent; ut-
inirabiliiateomnes trabens ad spectandum, et efli- pole quod vir divintis sufliceret ad dandam et huic
cicns ut advenientibus credibilis exhiberetur adtno- et illi benediciionem. Sed hi quoque dicebant non
nilio. Novilas enim spectaculi esl pignus sttfficieng i oportere illum hanc assequi, et illi ea alterura pri-
doctrinae; et qiii venil ad spectacnluro, cuin res di- vare conabantur. Cum eis auiem desuper esset mi-
viuns ilocuis fuerit recedit. Etquemadmoduro ii qui- natus, et eos canes vocasset, vix sedavil contenlio-
bus ohtigit ul essent reges hominum, pnsl aliquami nera. Ha?cautem dixi, volens ostendere quauta esset
lemporisconversionemniutanl imagincsiinmmoruro;; eoriinianimi fides. Nonenim sic iuter se insaiiiissent,
aliqttando quidem leonum exprimentes imagines,, nisi divini viri bcnedictioncm credidissentmaximam
aliquando autera stellarum, et aliquando angelorum,, babere virlutem.
novo characlere tentanies aurum reddcre pretio- Vidi auiem aliud qunque miraculum quod fuit
sius: ila etiam sumrous Rex universorum, velutii valdo celcbratuni. Qttidatii cnim ingressus (crat
* Ccdrcmishtcc habet verbo lenus, anno S2 Thcodoi
105 PlllLOTHEUS, SIVKTIIEOPHILES. *Q*
autem I» quoque Saracenorum unius irihus pr*fe- A A tum allaluram, cum divina cleroentia mox sequatur
dies pr.-eteriissent,
ctus) supplex pelebat a divino capite ut cuidam opem supplicium. Cum aufem triginta
ferrct, cui in via erant paralysi soluta membra cor- innumerabilis quidera suprasletit mullitudo, utetiam
poris. Dicebat auteni euin inorbum ei accidisse in radium dissecarent, et nmbram offu.nderent.-;idque
Caltinico. (est aulem id castelium maximum). Cum omnes plane et perfecte vidimus : solum anlein dedit
is itaque fuissel allalus in mediuni, effecii ul nega- damnum besiiaruni pnscuis, cibum auleiii hominum
ret iiirpietaicm majoruni. Ubi autem lubenter obe- nulla ex parte lacsit.
diit, ei qupdjussus fneral implevit, rogavit an cre>. Jam vero mihj qupque qui ab aliquo oppugoabar,
deret .Palri, et unigoiito Filio, et sancto Spiritui. significavit ante quindecira dies futurum belli finem :
Curois autera se confessus esset credere: Ilis, inel pnedictionis (7-2)veritatcm didici experienlia.
quit, credens appellaiionibus, surge. Postquam :>u- Qiiin eliam ei aliquando visa?suni duae virgae quaa
lein surrexit, jussit ut tribus praefeclurosuis fcrret ferebantur quidem de ccelis, in lerram aulem Orien-
humeris usque ad ipsum labernaculum (liabuit aulem talem cadebant ct Occidentalcm. Hancatitein Persictc
corpus maxiihuiii), ei ille quidem eo acceplo, statira e.l Scytbicae gentis in imperium Romanoruin insur-
abiiU-jQui autem adcrant, adDei laudes linguas mo- rectionero signilicavit vir divinus, et iis qui aderant
verunt. Hoc autem jussit, Domiiiuin iniiians, qui B I effatus est visionem; mullisque lacryiris et precibus
jnssit paralytico feire lecturo (Matth. ix). Dei assiduis repressit plagas, quariun inlentabantur minae
iniitaliphera nemo vocet tyrannidem. Est enim in orbera terrae. Gens quidem cerle Persaruro jatn
vox ejus Vfltuicfedit in me, opera quae ego facio ille arraala, et parata ad Roraanos invadendos, eis divi-
quoque factet, et raajora his faciet (Joan. xtv). Kl- naadversanie voluntale, a ccepto est retardata, et
euim. JUyus 852 promissi eveutum vidirmis. Nara iutrinsecns in malis propriis occupata. Cum aulem
cuni umbra Doinini iiiinqiiam fecerit niiraculum, ma- sciam plurima alia ejusmodi, ea prauermitlam, orn-
gni Pe|ri umbra elmoriemfregit,etmorbosexegit,et lionis vitnns prolixitalem : suffiiiiinl haec quidem
fugayJi dsemones. Sed Dominus et haec per suos ser- certead ostendendam spirilalemejusmenlisconteai-
vos fecii miracula; et nunc quoque similiter ejus plationem.
uiens appellalionc, divinus Simeoncs innumerabilia Ejus quoque fuitmagna fama apnd regem Persa-
eflicit miraciila. rtim : ut cniin narrarunt legaii qui ad ipsum vene-
Accidil enim ut aliud quoque fieret miraculum, runt, diligenter sciscitabaturquaenam esset ejusvita,
priore roiriiroe inferius. Ex iis enim qui in nomen et quaenammiracula. Dicuntautem ejus quoque con-.
salulare Domini Christi crediderapt, quidam Isinao jugem, et peliisse oleum dignatum ejus benedictione ,
lila non obscuro loco natus, Deo volum fecerai, boc G ( ettanquam donum maximum accepisse. Quin eliam
divino virp lesle. Pollicitus. aulem eral, fulurura ut omnes regis asseclae et a fama commoti, et tnultas iu
se deinceps perpetuo alistineret ab esu cujusvis ani- cuma-magis adornntas accipienies caluranias, ,dili-
roati. Hoc promissum nescio quomodo quodara lera- genter rogabant; ei cum inlellexisseut, virum divi-
pore Iransgressus, occisaraaVemaususest comedere. num nominabant. Caeferavcro turba, el ad muiio-
Cum Deus autem per increpationem eum ad conver- nes accedenles et ad famulos et miliies, el pecu-
sionem vpluisset deducere, et spum famulura hono- niain olTerebanl, etrogabanl ut cssenl particip.esolei
rare, quifuerat testis promissi quod is fueral trans- benediciionis.
gressus, muiala est in lapidis naturam caro avis, Lmaeliiarum autem regina cura esset sterilis, et
adeputnee si velletquidem, deinceps eo vesci pos- cuperel fihos, primum quidem roisso altquo ex iis
set. Quomodo enim potuisset, cum lapiduisset quod qtii valebant dignitate el auctoriiale, obsecravit ut
ad cibum sumptiim fuerat corpus? Hoc adrairando niater fie.ret. Postqtiain aiitetn assecuia est pelitio-
et incredibili.spectaculo obslnpefaclus barbarus, ad nem, et peperit ut cupiit, accepto rege qui naius
sanctum yenil quam celerrime , quod erat occiiltum fuerat, profecta esi ad divinum senem; el quoniain
peccatum in liicemproferens, etsuara Iransgressionem uon licebatmulieribusad cuni accedere, ad cum mis-
omnibus enuntians, etdeliclia Deo petens veniam, D ' so infante, rogavit ul consequeretur ejus benediclio-
etsancti auxiliiini invocans, ut pmnipolentibus suis nem : Tuus enim, inquit, est hic aetus (73). Ego
precibus ipsum peccati vinculum exsolveret. Mulii enim obtuti cum laciyniis semen oralionis; tuautein
aulem id videre iniraculum, qui avis parlem ex osse semen elTecistimanipulura, cum divinoe gratiae im-
et lapide constaniein videruni in ejus ptclore. brem attraxisses.per deprecationem.
Non sotum autem fui spectator miraculorum , sed Sed quotisque cotior roetiri altitudinem raaris Al-
etiam auditor eoriira quae praedicta sunt fulura. Et- laniici (74)? Namsicut eamnon possunllioinines diroe-
enim eain quae fuit siccitatcm, et mngnam illius an- liri, ila narralioncm exsuperant quas ab illo liunt
ni steriliiatem, et eam quae consecuta est simul fa- quotidie. Ego autem ejus ante haec omnia admiror
niein et pestem, diiobus annis anle proedixit, dicens tolerantiam; noctu eniroel inlerdiu ita stat, ulyidea-
se praevidisse virgam quae infligiiur bominibus, et tur ab oniuibus. Ablatis enim foribus, et noa uii-
flagellaquae[er eam intentantur. Porro auteui alias nima pnrte aitibifus dissoluta, prppotiitur omiiibu.s
qhpqUjeSigiiificavitirrupiionem cjus qui brtichus seti spectaculuin novum et admirabile : iiuiic 853 *}"'*
eruca dicilur, et eam non esse magnuui detrinicn- deiu stans longo lempore, nunc autem frequenier >o
";-.'V;,:-:~PATBOI..LXXIV. '*
.07 DE VITIS PATRUJI LIBF.lt IX. 108
iricurvans. ei Deo offerens adoralionem. Jam vern A nonam. Tolam enim noclein et diem usque ad no-
multi quoque ex astantibus enumerant has adoratio- nam orat perpetuo. Post nonnm autem,
primum
ncs. Semel autem quidam ex iis qui mecum er.iut, quidem divinam doctfinam exbibet piasentibiis ;
cnm enumerasset mille ct duceutas et quadrnginiai deinde, audita unittscujusque pelitione, ciim aliquaS
quatuor, deiude lapstis cssct, destitil numerare. Sem- fecerit curationes, componii lites eorum inter quos
per autem se incliuans, prope digitos pcdiiinfrontem est conlroversia. Circa occnsum aiitem solis deinceps
admovel. Nam cum venter serael in luSbdomndaali- incipit convenire Dominum. Sed quamvis iu his ver-
mentum accipiai, idque exiguum, quantuni est divi- setur, cl haecomnia faciat, nec sanctaruin ccclesia-
nortim sacraraentorum parlic-patto, dorso concedit; rurn curam abjicit et providentiam, aliquando quidem
ut facile iiifleclatiir. Aiunt nutem ei ex slatione ini pugnaiis cum impietate.genliuin, aliquando auteth
altero pede enatum esse ulcus chiroiiium, ct illinc: frangcns Judaeorum audaciam (.77),aliquatido aulem
assidue plurimam cxcerni saniem. Sed i.iliil quod eii fundens ac profligans lurmas hacreticorum, el ali-
accidit, reprimit pbilosopbiam; scd fcrt foril eti quando quidem de bis scribens ad imperatoietii, ali-
generoso animo voluninria et involumaria, alacritate> quando autem pracsides ac magistratus ad diviniiiii
animi et haec el illa superans. zelum excitaus, aliqu indo autem ipsjs quoque eccle-
Hoc autero tilcus coactus quoqne cst aliqiiandoi Q 0 siarnm pastoribus itiajorem gregis curain gerere
alicui ostendere (7L). Dicaro auteni cnusuii. Venitt praecipiens.
ab Arabcna quidam vir bonus, et honoiatus Cbristii Hacc aiitem sum pefsecutus, ex gutla conatiis
niinisterio. Is ctim ad iltud pervenissct cacumen : oslendere pluviam (78), et iis qui haec scripia Iege-
Dic mibi, inquit, per ipsam veritatcm.quae Iioininumi rinl, lanquam indicegustandam prx-bere raellis dut-
genus ad sc convcrlit, esne liomo, an nalura incor-. cedinem. Quaeaulem decantantur ac celebfanlur ab
porca ? Cum aute.n qui aderant asgre ferrenl interro- omnibus, ea sunt iis longe plura. Sed non sura oninia
gationem, omnes quidem jussit tacere ; nd illum au- scribere poilicitus, sed paucis ejus vitae instiluii
lem dixit: Cur hauc mihi propusuisti inlerrogilio- ostendere formain el charncterem. Conscribent au-
nem ? Ciim aulem dixissel: Quoniam omnes vulgoj lem, ut est lonsentaneum, alii quoque his lorige
jactare audio, le neque coroedere, ncc dormire;; plura,
ulrumque autem est hmninum propiinm, nemo eniroi Cnm posibaec aucm din vixissel (79), et multis
qui hac sit natiira pracdilns vixerit ab-que alimentoa miraculis et laboribus, ardoreque solis, et hiberna
et soinno. Iile aiiicin jussit quidein scalas admoverii glacie, et veliementibus ventorum insnltibus, et liu-
coluinnsc, illutn aulem ascendero : et primum qui- ftianae naturae imbecillilate, solus ex omnibus qui
dem maiiiis aspicere, deiiide inira pelliceum illum, Q fj unqiiam fuerunt inansis-et inexpugr.abilis, postquain
amiciiim inaiiiiin millerc, et viilerc nmi solum pedes,, eura deinceps oportuit esse cum Cbristo, ct immen-
sed ctiam ubus illud gravissiaiiim. Cum aiilein honioo sorum rertaminum coronas accipere, quod homo
vidissel, el adroiraius essct ulcens magnittidinem, ett quidem esset, rnorle conlirinavit iis qui non crede-
ex co didicisset q aoiiiodosumnt iiuirinieiiluro, illincc bant: mansit autem eliam post rnortem immobilis;
quidem descendit, ad me autem venicns narravitil et in ccelum qiiidem aniroa pervenerai, corpus autem
orania. ne sic qiiidem cndere sustinuit; sed 854 rectum
In festis autera publicis a'inm quoque ostendit to- ,. stelil in loco cerliniinuiii, tanquam invictus atbleta,
leraiitiain. Nam posl occasum solis, donec is rursuslg nulla parle membrorum volens terram tangere. Sic
venerit ad horizonlem occidentalem , manibus in „ Cbrisli aihleiis manei etiam post mortem cum eis
cceliim exlensis stat lota nocte (76), nec a somno dc- >_ simul versans victorii.
linitus, nec a labore superatns. In taniis auiem iabo-,. Variorura certe inOrboriirocurationes, et miracula,
ribus, tantaque rcrum gestarum magniiudine el mi- i- el diviiiarum virtus opcralionum , sicut qnando erat
raculorum muliiiudinc, esl tanta niornm modestia ia superstes, ita nunc quoque fiunt, non solum apud
ac moderatione pracditus, ac si sit dignitate postrfe-;- lociilossanclarum reliquiarum, sed eiiain aplid sum-
inus omniiim hoiniiium. Prxler iuodestinm autem cl ] mae ejns virtuiis el diuiiirnae decertationis monimen-
jl J)
facilis ad eum pnlel adilus, ct est affabiliset suavis;;; tum ; magnain, inquam, illam et celebratam colum-
el respondet uniciiiqiie eorum qtii loquuntur, sive >e nam Imjusjiisii ct laudibus celebrandi Simeonis.
Eit opifex, sive meinlicus, sive rusticus. A munifico >o Cujus sanciis inlerCessionibus cupio ut ego adju-
aulem ct liberali Domino accepit ctiam donum dociii- ;_ lus, in his sanclis persevercm laboi ibus : Deumque
nae : et bis quotidie faciens admoiiitiones, irrigat st precor qui est comniuuis ornntus, et est splendor
aures eoruin qui nudinnl, pulchre adinodum loquens, s pietatis et verai religiouis, ul et inea vita corrigatur,
in et ad evangelicam vitae formam dirigatur.
ei divini spiritus exhibens disciptiiiain ; et jubcns iu
c-_lum suspicere el evolare, et a lerra discedore, m el
CAPUT XXVII.
Tegnum quod exspectatur visione apprehendere, et
gilielmae minas titnere, el terrena coniemnere, et. BAIUDATUS (80).
futura exspectare. Licet aulem eum quoque videre re Kt communis hominuin hostis invcnit multas vias
judicantem, el rectas el justas ferentem sentenlins. is. vitii, uriiversam humanam naluram studens peniius
B__cauteui el quac sunt hujnsraodi. fiunt post horam m perdere; et pietatis veraBquereligioiiis aJumni mul-
109 i>HILOTHEUS,SIVETHEOPHILES. __(.
ttset diteriaseicogiiavere scalas quibus in cce.um A pere circa ipsum lalus montis. Sic enim quaiitum
ascenderetur. Alii quidem per classes decertantes sibi damnum mcns conciliat quac lumet et ardet in-
(sunt autem hi ccetus innumerabiles) incorruptis solentia. Haecest in summa ejus pliilosophia.
fruuntur coronis, et desiderntum aseensum conse- Cui concedatiir ut crescendo possit metam cursus
quunlur. Alii auiem vilam ainplectentes inonaslicam, allingere. Esl enim communis piorura laetitia, horum
et cum Deo solum loqui meditariles, et nullaro con- qui vicloria politi sunt gloria. Mibi autem detur ut
solationem bumanam particip&nles;s;c victores pu- eorum suffullus precibus, non siin procul ab hoc
blice renuntiantur. Alii auiem in tabernaculis, et alii rnonte: sed paulatim conscendam, et me eorum
in tnguriis degentes, Deum laudibus celebrant. Alii coniemplaiionis voluplate expleam^
Teroampleetutitur vitam in aittris et speluncis. Multi CAPUT XXVIII.
auteru, ex quibus aliquorum nieminimus, non an- TflALELiECS (81).
truro, non.labernaculum, nou Speluncam, non tugu- Neque Thalelaei silebo iiarraiionem, est enim ple-
riuiu babere decreverunt, sed nudo aeri sua corpora num iniraculo spectaculutn. Non solum autero alios
niandaotes, contrarias qualitates tolerant, aliquaudo audivi narrantes, sed etiam ipse vidi admirabile et
quidem «__amogelu concreti, aliquando autem igne praeter opinionem speciaculum. Nam cum viginti sta^
radiorom exusli. Jam vero eorum quoque rursus est B ] diis procul a Gabalis (ea cst autem urbs parva et ele-
viu diversa. Nam alii quidem siant assidue, alii ve- gans) lumulum quenidam occupasset, in quo erat
ro in sessionem et stntionem diem dividunt; et alii templum dedicatum 855 dxronnibus, et quod ab
quidem scptis qtiibusdam inclusi, fugiuut multorura iis qui jam eraiit anliquilus iuipii, mullis honoraba-
congressionem; alii vero nulto hujusmodi ulenles tur sacrificiis, parvum quoddam fixit lugurium, Sce-
teguirtemo, propositi sunt omnibus qui eos voliint leratos aulem illos et exsecrandos perpetuo cole-
contempjari. Unuraquodque aotem horum in pr.c- bani, ut dicebant, niagnam eorura crudelitatem cultu
senlia necesse habui persequi cum admirahilis Ba- placare adniientes. Mullis enitn perniciem affere-
radati veilera vilam conscribere. Is enim excogitavit bant, ct iis qui accedeliant, ei iis qui erant vicini;
novas rationes exercendae tolerantiae. nec solum hominibus, sed et asinis, et mulis, el bo-
Nam cum primuni qiiidera lOngo tempore se in- bus, et ovibus; non cum bestiis bellum gerenles, Sed
clusisset in domuncula, sota divina fruebatur con- per eas quoque hominibus lendenies insidias.
templatione. lllinc cum rupem occupassel imminen- Tunc ergo cuin euin vidissent advenisse, perterrere
lem, et parvam quamdam arcam, nec justa quidera quidem coiiabantur, sed non poteranl, cum et eum
symmetri- corpori congruenlem, cx lignis constrn* muniret fides, et pro eo pugnaret gratia. Rabie ita-
xisset, hi ea vitam degebat, deorsuin assidue incur- fj ( que et furore repleti in eas quae lunc illic plantaiae
vari coaclus. Non habebat eniui altitudinein ejuS erant arbores fecerunt impetum; in illo aulem tutnulo
longitudini justa proportione convenientem. Non muliaeerant iicus et olcae quae florebant. Ex iis di-
erat aafem ea compacta asseribus, sed erat nperla cunt pltis qiiam quingentas repenle fuisse evulsas;
similiter atque cancelli; et erat siinilis fenestris quac audivique plures vicinos agrestes id narrantes, qtii
latiores babent ingressus Iuminis. Quocirca nec a o'itn quidero detitiebaiilnr caligine iuipietalis , per
pluviaeerrit impetu libera, nec erat tecta a flaninia ejus auiem doctrinam el miracula acceperuut lucem
solis: sed ulraque non ininus admittebat quam alia Dei cognilionis. Quoniam autem cura hoe fecissent
quaesonl sub divo; in boc autem soto ea superabat, perniciosi et scelerati daemoues, non exterruerunt
qiiod accederet labor iuclusioriis. albletam philosophiae, rursus in eum alias paravere
Cuni'auiem longum lempus hoc modo transegisse', machinas. Noctu enira ululantes, et lampades osien-
postea egressns est, cedens precibus divini Theo- lantes, conabantiir perlerrefncere, et ejus ralionetn
doti, e»i obligerat ponliflcalis sedes Antiocbena. peiturbare. Ubi autera risilomnes eorum insullus, eu>
Slal autem assidue manus in coslum extendcns, el postea relicto elfugere.
univerSerura Deum laudans: toium corpus tunica . Is aulem cuni duas rolas conslruxlsset, quaoduo-
pellicea coiitegeus : circa nasum aulem solum et os, D I rum cubilorum habebartt diatnetrum, asseribus non
reliquit modicum ingressum spiritui, ut respiret, inler se compactis, sed disjunctis et separatis, ambas
communem aerem excipiens, quoniam humana na- rotas conjunxit. Deindecum intus sedissel, et ctmeis
tura nen possct aliter vivere: omnem autem enm et clavis disjuncias iltas confixisset tabulas, sub dio
laborem sustinel, cum non sil corpore valde robusio, rotam appendit, iribus aliis altis lignis in terraiu de-
sed vatetudinario el multis roorbis obnoxio. Fervens flxis, et superioribus eornm initiis aliis lignis coni-
aniem animi alacritas, el divino amore incensa cogit missis, el in eorum medio duplici illa rota alligata,
ul laboret qui non potest laborare. et sublime elata. llujus aulem spatium quidetn quod
Jam vero sapieniia quoque el infelligenfia orna- est interius, habet quidero cubitoruin duoruin attilu-
tus, optime et interrogal et respondet, et ratiocina- dinem, cubiii vero latitudinem. In eo sedens vel pu-
tur nonnunquam melius et potetilius iis qui Aristo- lius suspensus, annis jam fuit deeeni perpetuis. Cum
telicos tegere labyrinthos. Cum sit autem in ipso atitem corpus liabeat niaximuin, neque sedens qui-
summo virtutis fastigio, non sinit ut arrogantia si- dem pptest colluni erigere, sed seraper sedet incur-
mul e-feratur spiritus, sed iubet eum deorsum re- vatus, gcnibus babens affixam faciero.
ili DE VITIS PATRUM LIBER IX. 4)3
• Ad euin cura
venissero, inveni quidem eum ex; A est fenestra, per quam necessarium 85S alimentum
Kvangoliiscolligenlem utilitatera ; eura autem inter- accipiunt; et cnm iis quae ad ipsas veniunt collo-
rogavi, cupiens seire causam illius novi vitie insti- qtiuntur mulieribus. Ad eam atilem congressionein
luti. Ille aiilein Grnecalingtia usus , erat enim Cilix; dcfinitum est tempus Penterostes , alio antem tem-
genere : Ego, inquit, tmt-ltis peccatis obnoxins, ctt pore vitam aiiiplectunltir qnie.lam: sola autem Ma-
credens suppliciis quorutn minae sunt intentalae, hoc: rana loquitur cum advenieniibus; alteram autem
viiac gcnus excogitavi, hoc agens ut castigetur cor- nemo audivit unquam loquenieiii. Ferrum atitem
pus pcenis mediocribus, ut eripiar a magnittidinei gestant, et lanlum onus ferunt, ut Cyra , cui corpus
enruin quaeexspeciantur. Suiil eniro illac graviores; obtigil ithbecillius, ad terram usque incurvetur, el
noii solum qunnlilale, sed eliam ipsa qualitale, sunt; corpus minime possit erigere. Habcnt autem vela
eniin itivoluntariac.Quod autem ab invito fit, id esti roaxima, ut reiroquidem trnhanlur, et pedes oiunino
valde molestum; quod autem esl volunlarium, etiamsii contegant, anlerius antein usque ad ipsam zonnm
sil laboriosum, miiiorem affert dolorem; sponte cnimi demittantur, vultum siraul et collum, et pectus,et
suscipilur, sed non labor viotenius. Si his ergo, in- roanus occultanlia penitus
quit, parvis molestiis minnero ca quae exspectaniur, Eas ego saepevidi, intra januam introinissus; jusse-
Iiinc mugnum lucrum referam. ilis audiiis, ejus in-. B E runl enini roihi aperiri, sacerdotii dignitatcm liono-
genii .olerliam valde sum adrairatus, quod non solum, . rantes. Vidi ergo illud ferri pondus quod nec a viro
jam facia septa transiliebat, sed e.liamex sc alia ex- quidem foni et robusto ferri posset; et cum vehe-
cogilabal ceriamina; et quod non solum decertnbat,, menter rogassem, tuuc quidem auferre potui: posl-
sed eorom eiiara causas sciebat, etalios docebat. quam antcm recessimus, id rursus suis membrU
Jam vero niulla qtioque miracula per ejus precesi imposuere, collo quid.:m collare , lumbis autem
ficri dixerunl accobe, noi) solum houiinibus, sed| zonam, manibus auLem et pedibus ea quac sunt eis
ctiam caroelis , ei asinis , et mulis curntionem per atlributa. Hoc modo autein vivunl, non quinque so-
eum adipiscentibus. Hinc universa illa gens quaeim- lum veldecera solis transaclisannis, sed.quadraginta
pielate detinebatur, paiernum quidem abnegavii er- duobus. Et cum tauio tempoie deceriaverin', tati-
roretn, divimc aulein lucis accepit splendorem. Hisi quam quaenuper ceitamina altigerint, delectanlur
utens administris , et lemplura daemonuradiruit, etl sudoribns. Visione enim appreheudentes sponsi pnl-
inaximam aedemoxcilavit victnria insignibus marty- cbriiudinem, facile fernnt cursus taborem,et pro-
ribns, iis qui dii falso iiorainabantur, divos opponensi perant pcrvenire ad finem cerlaminis : videntes in
mortiios. illo slare dilectum, et osiemlenteincoronam victoiix.
Horuin concedatur intercessionibus ut bic cumi C Ka de causa et imbris, et nivis, et solis excipieuies
eadem viclor.a cerlaminum terminum occupet, et[ inipetuni, non crticiaiiun nec dotorem sentiunt; sed
nos ab his cl illo adjuii, siinus.vcliemeiilesamatoresi ex iis qtiaevidentur molesta , animi gaudium pcrci-
certaminum philosophiae. piunt. Et divini Moysis achiulaia.jejuuium , ler tanlo
CAPUT XXIX. lemporc inediam su-liniiere; quailraginla eniin die-
MARANA ET CYRA(82). bus exigui cibi fuere participes. Ter quoque divini
Postqunm opiiraorum et praesLaniissimorumviro- Dauielis a cibo abstinenliam sunt xmulata.,. tres
rtiin viiaeconscripsi insLilutum, operaepretinm cxi- diernm hebdomadas conlicientes , et cibum corpori
stimo niulieruin quoque meminisse, quoenon minus,, suppedilantes.
si uon etiain aniplius, cerlaveruni. Ea: enim suntt Cum nuletn aliquando desidernssent salutarium
digniores quae laudentur, ul qnibus quidem obtigerill Christi passionnmsancla loca coniemplari, venerunt
nalura imbacillior, eamdem aiiiem quam viri osten- .Eliaui, cuni in via n.hil cibi-suinpsiSseut.Sed po-t-
daut animi alacritaie.u , et a prima parcnte acceptoo qiiaiu in illam urbem veneruiii, et adorationein Jm-
dedecore genus liberavere. Maranacautem et Cyrae e plcverunt, cibum sumpserunt, et reversae sunl, rur
iiieuiinero i:i pracsentia, quae loleranliaccertaminibuss sns a jejimis confecto itinere : e»t autcm iler non
omnes alias vicere. - pauciorum qiiam viginti dieruin.
D
llis palria quidero est lierhoea , pntriie aulcm ge-
:- Quin etiam cum vicloria insignis Theciae cupiis-
. IIIISinsigne, educatio auiem generi convenicns. Sed,I, senl viderea_dt'm quae est in Isauria, ut dilectipuis
, his oiiinibus contemptis, cuin exiguum quemdam lo- i- iii Deum flanunani undeqiiaque.accendercni, sic pro-
. ctitii ante urbem coinprehendissent, et inlra euin n feclaesunt, et reversaesiuil jejtinae.Tanlum eas divi-
. fuisscnt, luto et lapidibus (85) osliuin obstruxere. :. num ainatorium fecit divino quodam furore debac-
Famulas autem qua<ejusdem vilse volebajii esse par- > cliari : taoiain divinus amor earum in sponsuin
i.cipes, exsirucio e.Ura ambitum habitaculo , jjusse- .- concilavil insaniam.
runt in illo habiiare. Ipse aulem per quamdani par- r- Alque eaequidem quaj tali yite insiitutp femininuin
. varo fcnestram rcspiciunl ea qua>ab illis liunl, cl et . gcnuj exornavere, ut quaealiis fueriut exeinplaria,
t eas frequenler excitant ad orationeni, et accendunt i)t . coronabuntura Domino coronis victricibus. ligo au-
. ad divinuni aniorein ; ipsae vero cum neque itoiniiin m tem proposiia quae hinc percipiiur ulilitaie, ciun
habcant, uec lugiiriuin , sub dio sua sponle vimm m decerpsero bcnedictioneni, ad aliam transibo narra.
agiinl. Pio ianua aiiteui cis au cdam parva exstrncta la tionem.
IfS PHILOTIIEUS, SIVKTHEOPHILES. -U.
CAPUT XXX. / buentes, hymnis vcio tingunm consecrantes. Suiit
A
DOSININA '(84).' aulem ejusmodi innumerabilia sapientiae gjmnasia
Divihi Maronis, cujus prius n.eminimus, vitam non solum in nosira regione, sed etiam per toiun.
acinulalaDotriiiiaadmirabilis, in lvorlo maternae do- Ofieniero. Iis aniem plena est et Palaistina, et jEgyp-
mus parvum qnoddam lixit tugiirium. Ei autem tu- tiis, el Asia, et Poriltis, etlola Eiiropa. Ex qtto eiiini
gurium eflicit panici stipula. Conlinuis autera lacry- Cliristus Dominushonoravit virginilaterii,ul qui natus
niis non solum rigat gcnas, sed etiam vestimentn ex sit ex virginilale, prala virguiimtis natura germinavit,
pitis:l_tibus cniin iiiiliinieiitis tCgit corpus. Circa et lios suave olentes, et qui hon marcescuut, flores
gallorum autem cantum ad divinum lemplnm, quod offerl Creaiori : non virtntein in masculo et femiiia
non est procid, vadens cuin aliis el femiiiis et viris, discernens, nee in duas differentias dividens philoso-
niiiver-HnimDoroino offerl Jandes. Hoc aulem facit pliiam ; esl enim differenlia corporuni, ied non ani-
non sofuni "dieincipiente, sed eliam desinente; quo- inorum. In Christo enim Jesu, ut ail divinus Aposto-
vis alio loco locuin Deo coiisecrattim magis esse velus, non esl masculus etfemina((j'a!a(. in).UnaauteiT>
nerandofn censens , et docens alios. Ea de causa et inulieribus et viris est fides suppedilata. Unus eniro
ejus niagif-in curam gessit, malri persundens et fra- Dnminus, una fides, uiium baptisuia : urius Deus et
tribus «l facultates suas in id consumereni. I Pater omnium, qni est super omnia, et per omnia,
B
liabet anlem tiutrimentum lentein aqua madefa- et in omnibus nobis (Ephes.iv). Quin eliam umim
ctaro. Oihriein autem bunc laborein sustinet, cum regnum coelorura agonotlieta proposnit victoribus,
sit plahe exsiccato corpore ef semimortuo. Pellis boc commune prajmium deliniens certaminibus.
cnitri subtilissima, et quae est instar membranae, est Sunl ergo, nt dixi, multaeel virorum el mulierum
ossibus lenuibus circurnjecta, adipe et carne con- pietatis palaestraenon apud nos solum, sed efiaiii ia
siiropla4alaboribtis. Proponituf autetn omiiibus eaiu universa Syria, et Palxstina, etCilicia, et in ea quse
videreyotenlibus, etviiis et mulierihus , neque vul- est media inter duos fluvios.In /Egypio autem dicunt
tnm aspicieos, neque alii vultum spectandum cxhi- ctiam plitsquam quinque millia virorum habere mo-
bens (85), sed amiclu quidem penitus contecta , ad nasteria, qui operanlur et interim Dominuinlauilnnt
genua autem usque incurvata, valde graciJi aulem byronisque celebrant; nec solura cx operibus neces-
voceeVnon satis expressa loquens , et eam quoqne sarium aliinentum comparani, sed eliam advenienii-
scmper cum lacrymis proferens. Saspe cniin cum bus hospitibns ct egentibus openv ferunt.
meaii)dexteram sumpsisset, el oculis imposuisset,
eam djmisit adeo madefactam, ut ex ipsa roanu Sed omnia narrare ncrt solum egb, sed nec omnes.
distiHaf_ntJacfymae. - ^ scriptores potucrint; el ut maxime lieri posset, su-
Q
Eam efgo, cujus sunt tantae opes philosophiac, pervacaneum id esse existimo, et bonoris cupiditn-
lem quae nihil liabeal commodi. lis enim qui voliint
fleiiteni, tauientauteni, el.iogemiscenlein similiieral-
siifficiuntea qpae dicta
que eaequacsunt in exlrema pauperlale, quaenampro aliquara percipere uiilitatem,
sunt ad praebendum id quod desideraiur.
dlgirilate laiidaverit oratio? Vehemensenim amorin
Deurn iljas parit lacrymas, ad divinam inflammans Ideo enim ei vitae diversorum fecimus mentionem,
contemplationem, et pungens aculeis, el urgens ad et mulierum narraliones narralionibus viroruin adje-
eum qui est hinc futurus excessum. cimus, n't et senes, et juvenes, ct. raulieres philoso-
Pofro aulem quamvis in his diu noctuque verse- phiao habeant exeraplaria; et unusquisque eam quae
tur, ne aliorum quidem gcnerum virlulis curam ab- sibi cordi est vilnm exprimens, habeal suae vit:e
jicil, sed pfo vifibus quidem curat oplimos atblelas, qunmdam regulam et gnomonem, qui est situs in
qiioriim meniinimus, et quos. praetermisiinus. Curat narratione : et quomodo pictores ad eXemptarrespi-
aulem cos quoque qui ad ipsam veniunt; jubens cienles, et oculos imitaniur, el nasum, et os, elge-
857 Quideni liabiiaie apnd vici pastorem, ipsa vero nas, et aures, et frontem, el ipsos capilis el barba.
lnittens omnia quae sunt necessaria. Matris enim et _ pilos, et ad h»:c el sessionem et siationem; quin
'"''
fratrum facultates ei snut proposilae ad suroplum fa- TJ ^ etiam
ipsos oculorum intuilus, sive sinl laeti et ala-
ciendum , qu£ per ipsum accipiunl benedictionem. cres, sive severi et truces; ila ctiaiii oportet iinuin-
Quihelhlm mihi quoquevenieuti adillam partem (est qiieriiqueex iis qui h;ec scripta legunt, volentem vi-
aulem rio-traeregioni ad Aiistrum) mittit et panem, iam aliquara imitari, suam ad illaro quam eligit com-
et fructus, et leiitem raadefaclam.' pOnere. Et quomodo fabri asseres rubrica dirigentes,
" SC-f"
quPusque prolixa utor oratione, studens om- eo usque id quod est superflttum auferuni, doriec
ncm ejus narrare virtutero, cum oporteat aliorum apposila regula, viderint asserem esse aequalein; ita
quoqueproferre vitain, quae iraitatae sunt et banc et eliam euni qui velil viiam aliquam imiluri, oportet
illas, qiiaruni prius meminimus. Muiiaeenim aliae eam sibi ipsi ponere pro reguh, ei yilii resccare su-
partim quidem vilain amplexa. sunt solilariam, par- ' perflua, el viftutis replere ea qua. desunt. £a enim
tiin abterti vivere amaruut cum pluribus, adeo ut du- decausa scripiionis laborem suscepimus, utiliiatis
cenue et jjuinquaginta, etp'.ures, cl pauciores siroul . occasioneroproponentes volentibus.
vivanl",'uho ciho vescentes, super solas storeas ex Rogo autem eos qui surit lccturi, ut cum ex nlio-
iiistiiuio dpniiientes. et luanus quidcm lauae atui- rtiii) laboribus absquc labore voliiptaleiu capiuut, la-
115 DE VITIS PATRUM LIBER IX H_
borcs suis compenscnt precibus. Kos quoque obse-1A divitias, sed ipse eii.im habeam aliquam laudis occa-
cro quorum vitam conscripsi, ne me despiciant pro- sionem, et facto, et verbo, el cogitalione glorificans
cul degentem ab illorum spiritali chorea ; sed iraliant Servatorero universorum; cum quo Palri gloria, cum
infra jacentent, etad virtutis tollanl altitudinein, et sancto Spirilu, nunc et semper el in saccula saeculo-
•uo choro conjungant; ut tion snlum laudcm alienns ruiii. Aiiien.
ROSWEYDI NOTATIO.
858 Adverte primo, librum huncdunshabuisse in- (9) Vitam deposuil.] Npn recle Lnurentius de la
terpretes, Albericum Longum Saleminum, el Genlia- Darre, hoc Ioco asscrit a Theodoreto huic Jaco.boar-
unm Hervetum. Vide dicia | rolegonieno generali 14. cam sepulcralem curatam. Nam hoc alteri jacobo
Dedi hic Theodoreli Philotheum ex Hervetiana inler- anachoretae fecit, ut ipse leslatnr infra in Pbilolbeo,
preialione, qui ea in vulgus uolior, ct impressa inter cap. 21, uti etNipepborus, lib. xv.cap. 22, quod apud
Opera ejus, quam eliam Laiireiilius de la Barre His- euiri ex ratione temporum colligitur (licet ct hunc
toriae Christiana. veterum Palrum, anno 1585 Pnri- posteriorem Jacobum cliam Nisihenum vocet), nam
siis editae inscruit, nolis quibusdam marginalibus il- priorera Jacobuiu ait vixisse lempare Coustaiitii,
lustraiam. posteriorem leroporeLeonis.
Advene secnndo, librum hunc in tres partes dividi (10) Julianus Sabas.] Marlyrologiuin I\omanum,
posse. Primo agit de patrihus anie stiam aeiatem, a .14 Januarii : < In Syria sancti Juliani Sab_5senio-
cap. I adÎ ; secundode iis qui sua aelate vixerunt, _"B ris, qui, Vajenlisimp. lempore, fidemcathp!icamAn-
a cap. 21 ail _9 ; tertio de feminis illustribus, a c._9 tiocbiaepene collapsam virtute hiiraculoruin erexil. »
ad 'liiiem, id esi, duobus ullimis capp. Non invenio biijns raemoriam iu Graecorum Menolo-
(1) DeiiciasSybariticas.].Infra, cap. 5 : ut qui Sy- gio; de hoc Theodoretus, lib. III llist., cap. 19, et
baiilicis frnereiiiur deliciis: De his vide Adagia. lib. iv, cap. 25 ; Nicephorus, lib. xi, capiie 25. Huiic
(2) Jacobut Nisibita.] De co MarlyrologiumRoma- sanctus Chrysosloinus encomio celebrat hora. 21, in
iium 15 Julii, et MenologiumGraecorum, 31 Oclo- Episl. Pauli ad Ephesios.
bris. De eo quoqne in Menaeis, tum 15 Januaiii, (11) Jacobus Perta.] Monachusin Syria, qui vixit
tmn 51 Oclobris. Meminit etiam hujus Theodorelus, civ annos, ut bic haheliir, distinctus liic a iacobjp
lib. ii Eccl. hisl., cap. 30, qui el ejusdeni nientio- Pcrsa cognomcmo intercisb, qui inartyr fuit, de quo.
iieui facitlib. l, cap. 7, ubi ait concilio Nicoenoin- 27 Noveinb. in Menologio.
terfuisse, et inoriuos excitasse. De quo miraculo et (12) MagnumquoqueAcacium.]Berhaeaeepiscopus,
reliquis remittit ad suuro hiinc Pujloiheiiin. De hoc ui hic liaheiur. Theodorelus, lib. IV Ilisi., cap. 25,
eiiain Nicephorus lib. vtn, cap. 14, et lib. ix, cap. 28. strenuuni viriutis atbleiam nominat. Sozomenus,
Interfuit eiiam coucilio Anliocheno, ut habelur in Ac- lib. vi!, cap. 25; Nicephurus, lib. _,i,cap. 25, et lib. XH,
lis sancti Alexandri episcopi Constantinopolilahi. cap. 47.
(5) Pueltce.] Nicephorus, lib. xv, Cap. 22, quod (13) Duos medimnos colligeiis.]Medimnus, genus
huic Jac_i)i>Nisibeno tribuendum erat, alteri juniori iiiensnraearidoruni. Vide Onoinasticon.
tribuit: qiiem etiatn Nisibenura vocat, de quo infra (14) Audivitvocemdicentem.)MorsJuliani npostatae
Tfheodor.l., cap. 22. Fors Nicephorns duos Nisibenos Significaturdivinitus Didyroo,et Juliano Sabae*Nice-
posuit, quia in Menaei.sbis Jacobus Nisibenus occur- C Q pborus, lib. x, cap. 35.
rit. Sed ideni utrobique est, ut clarura fiet Menaea 1 859 (*5_,Vatens.] De hujus persecutione adverr
consulenti. Nisi et iste junior etiam Nistbenus fuerit. 5us tcclesiam Theudoretus, lib. iv Hist., cap. 22,
Sane ita habetur in CalaL illpstr. personnrum, adquas> et alii.
Leo imp. pro concil, Clialcedonciisiscripsit. Yide to-? (16) Asterio.] In Edilis erat Acacio,niaie. lleposui
inuiii II Concil. Asterio, ex sensu. Ita eliam Longos.
(4) Jutsit eum conleri el disp.rgi.] Quod in Menreis ! (17) Asterium,qui in sop/iis(ico.JNicephorus,1.vin,
est, TO.TOV Raderus noster vertit.etjudt-.m i c. 53, meininit Asterii Sophistse.
o-uvsT/3tif/.,
elisit, referens TOVTOV ad Stxa-rviv,non ad V8ov.SedI (18) Marcianus.] Martyrolog.Kom.,2Nov. :i Cyri
cum judex supervixcrit, et seotentiam mutaverit,, in Syria sancti Marciani conlessoris. > Menologiuin
clarum ex Theodoreio est, veilendum tn Menaeis,. Graecumeodem die: « Sancti Patris nostri Marciani,
eunllapidemconirivil,scibcetsola exsecratione, ulprae- ex urbe Cyro, viri piplate insignis, qui egregie uio
cessil. Kai Straazriv Uipam aSirM iJiDywxp'i':r«,uivo'» . nasticain vitam exegit. i Menaea, eodetu die, et 18
Qtaauptvoc,îuwTtvtf-.yio-Tw KUTOVôfixsipivti)inapa-- Jan. Dehoc Theodoretus, lib. tv Hist., cap. 26; Ni-
auitsvof, TOUTOV' avvtTpitys;'« Judicem Persam conspi- cephorus, I. xi, cap. 41.
caius iniqtias edere scnientias, imprecatioiie laptdemi (19) Agapetus.]Ob inerita, Apameorum ponlifex;
qui ibi forle jacebal eontrivii. _ Tbeodoretus, lib. v Hist., cap. 27.
(5) Deo autem preces obtulit, lanquam pro mortuo.] J (20) A.ilus.] De hoc capiendus Suidas : "A-tTOf,
Hanc, opinor, Theodoretus bistoriam insiuuat. lib. l,, OVOfiK XU/JIOV. A-tTOfTYtt«O-XHTtXJiV xakyOTIV ejTlllKTQ.
cap.7 ; et Nicephorus, lib. vm.cap. 14, de mortuoruih i .
JJ < Avitus,'rionien propriuin. Avifus priirius tuguriutn
excilalione. Siriiilem mortuum se simulantis stro-J exercitationihus exercendis (utin eo vitaro solitariain,
eo
pham habctSozomenus, lib, VII,cap. 26; el ex Cas- degens exerceret) apluro exstruxit. >Omiiiiioex hoc
siodorus, lib. ix, c. 48; Nicepborus, lib., xn, c. 46. Theodoreti loco desumptum. ln Suida videlur deesse
(6| Constaniinusautem.] Vide Eusebiuin libris qua- TzpSiToi ante Tflv.Ita eniin Theodoretus.
tnor de \ila, et orat. de latidibus Conslaiilini. Nice- (21) Mea causa hodie mutetur consuetudo.] Jejunia
pliorus, lib. vni, cap. 55, scribit ad liioiiunieotuui ) qiioLidi.inaex aiiimi pietate suscepla quandoque hos-
vjiisdein \aria edila miracula. Eunapius auclor Gen- piluro adve.itu laudabiliter solvnnlur. Cassianus, lib.
hlis queritur ab eodem Couslaniino deoiuin delubra» v [nstit., cap. 24, et collal. n, cap. 26,
versa fuisse in monasteria. (22) Arii, etc.] De haeresibus Iiujus lemporis Epi-
(7) Hursut cedificabant.] T heodoretus, lib. u, cap. 50; > phanius iii Panario.
Niccphorus, lib. ix, cap. 27, asserunt Jacobi precibus s
et adhorlatione moeniareacdilicata. (23) Primum Pasclia peragere .us(inueral.1De va-
olim Pascba elquadragesiinam observan.li gcnere
(8) Nubemcyniphumet .u.i.um.'] ln MennBis,13 Jn- rio
nuar., est orzvnr&iv xat xwvwixi-vviy». Nicephorus, Nicephorus, lib. xu, cap. 33 et 54.
lib. ix,cap.28;Theodoretus, lib. u llist., cap. 30, et it (24) £use.ins.] De eo Tbeodoreliis, lih. iv Hist.,
bic infrn, c. 21, in alio Jacobo jitniore, ubi habet :t cap. 26;'Sozomenus, tib. vi, cap.o; Nicepliorus, lib.
c$erciium mutcurumet culicum xi, cap. 41. De hoc, opinor, Men%a, 2J Janu^rii,
M7 PHILOTHELS, SIVETHEOPHILES. NOTATIO. 118
diipbusversibqs. Ilujus mentio in Menaeis,2Novemb. A I de la Barre) Sozomenus, 1. vi, cap. 54, et Nicepbo-
in Vila snncti Marciani. ros, lib. xi, cap. 41, quibus Marosasdicitur. Sed di-
i.J Vicushic eliara occuri it infra, capiie versus ille a Marone.ISani Maiosam hic habes capite
(25)"lTe_«_f
26, in Simeone Slylila. 4, in Eusebio.
(26) Cum Deoassidue collogui.] ld esi, nrare. Nam (46) Ex.fiiiilimit autem quidam vicus^ Tbeodore-
dum oramus, Deum alloquirirur, cuin snccas Scriptu- los hic, cap. 24 : < Rogavit auiem iit in eodem quo-
ras legimus, Deiisiioliiscnm.loqujtiir;Cbrysostomiis, que sepnlcio poiiereiur; sed non siverunt qui corpus
1. Deorando Deura. Vita Barlaam elJosapbat, c.2i); illiid sacriim diripiierunt. i
.«Per orationem cum Deocolloquimur. > (47) Abraames.]Meiiira, 14 Februarii gesta ejus
(27) tlavaiat.] De hoc Sozomenus, I. vi, c. 34; et per-itringunl. Deeo et'I heodoretus, lib. lvltisi., cap.
Nicepltorus, tibro xi, cap. 41, auem niale Barreus 26; Nicephorus, lih. xi, cap. 41.
liic, ad oap,16, cum Marone cofifnndiL (4,8)Eutebius.] De hoc Menaca»i5Februarii. Theo-
(iS\Publiut.] Theodorelus, lib. iv Hist., cap. 2C; doretus et Nicephorus loco jam citalo. De la Barre
NicephOrns,lib. xi, cap. 41 ;el Menolog.Craecoruin, bic niargini ascribit, Sozomcnus, lib. vt, c. 33, S-d
4 Aprilis : i Cotnmemoratio Publii, et Platonis abil'e de Eusebio agit, qui apud Carras vixit, h c vero
balis monasterii Siuditae. > Nescioan hic noster Pu- de eo agitur apud Asicbain.
blius _-._. (49) Lapidibus ne lulo quidem cqnjunctis.] Id esl
(29) Stmeones Priscus.] De boc Menaea,26 Jariua- xerolilhis. Vide ad vitain Siuieonis StylitaJ, cap. 5,
rii, ijita. veriit ltaderus noster, part. l. Viridarii uttm. 8.
Sanctofum; Theodoretus, 1. iv Hisl., Cap. 26. i
D (50) Salamanus.] IInjiis mcntio in Merocisexstnt
(.0) Palladius.] Theodorelus, I. iv Hist., C 28; 17 Febr., nbi ortu, diciiurex vico Persana, (|iiod hic
Nicepliorus, lib. xi, cap.41, est Capersana, mi et in eisdem Menaeis,25 Jan., ubi
(_rly--9ij^foostendcbatliomicidam.]Sic fures mira-.. dicitur CIIIIIadditiimeiilo hauyj.a.aTov,Pacifici seu
culo compreliensi. Nicephorus,l.vin, c. 42. Quieli, qua: Laiine versa habes"apud Raderuui no-
Theodoretus, l.b. iv Histor., cap.
(32| ApliraatesJlib. strum parte l Vir.darii Sanciorum. Alium exisiimo
24; Nicepborus, xi, cap. 25. Salamanem, qui iti Palaestina vixit, g(SO ê QuoSo-
(33).Secure per forum iiigrederis.]Licet monachis ?oroer.ns, lib. vi, cap. 32, el Nicephorus, lib. xi,
clatisiro egiodi urgenle ecciesiae incominodo. Vide cap. '59. Nec recie horum testimoniimi hio niargini
N.cephoruni, 1. xi, cap. 25, de Jiilianoel Aphraale, ascriptum erat a Laiireutio Je la Barre. .
qui propler gregeni Cliristi monasticam reliquere. (.')i).1/an's.] Delioc nihil invenio. Aliiis esl Maret
(34) Pe/rt_s eremita.] Theodoretus, lib. iv Hist., in Menacis,27 Martii cuin liarachesio et Jona mai ty-
cap. _!_; Nicephorus, I xi, ciip. 41. . ribiis. Alius efiam episcopus apud So_oiuei)uii)et Ni-
(ZSjfheodosiuseremita.] Memoria biijus est in Me- cephorum.
UasiS,11 Jari., quo et alterius dies naialis occurrit, (£2) Jucobus.] De hnc Menologium,26 Nov.; de
qui Camobiurehadicitur, bic vero Anliochenus. Nou hoc quoque Meoca, 26 Nov., satis fuse, quae vertit
recte hic ntargini ascripseral Laureiilins de la Barre ljiderus noster partc i Viridarii Satictorum. De hoc
Nicephorum; ille enim de altcro TheoilosioCceno- eiiam Nicephorus, libro xv, cap. -2, qui buocetiam
biarcha agil qui junior est, el obiit tempore Jusii- Nisibenum vocat. Vcrcofne iabalur, ulilabiturin
niani imp. poena puellarum inveieciiiidaiuin, quam ab hoc in-
(S^)'Nunc autem parva prcedia in saltu efficiens.]G ( flictam narrat, cuin a seniore Nisbeno inflicta sit, ut
Mensea,elpyaêTO (asxpafuf.0L\>pa{ Longus: vidimus supra, cap. 1. Vocnri possit Hypmhrius, ut
evT*iVKTTJT).
«.Inlerduin hortulos iu iiipepararei.'> Ceitum terrse disiinguatur a Nisibeno, et ab alio Jacobo eremiia,
spaiium est qrura. Vide dieia ad \itani sancti Anlo- de quo infra, cap. 25; nam in lexlu dicilursu. dio
nii, cap. 2, ii. 10, et Oiioinasiicon. vixisse. De hoc qunque Evagrius, lib. u, c. 9, ubi
(37) /tonianus.jTheodorelus, 1. iv, cap. 28; etNi- Jncobum Syriuin vocat, et ad euin lilteras misisse
ceplinMH,I. xi, cap. 41. Leoiiero imp. affirmat, quod anna2 Leonis contigis-
(3S)£_no.] Hic ipse est, citjus in Menaeismemoria se, Chrisli vero 458, liabet Baronius in Annal.
W Fe.br. De quo etiam Theodoretus, 1. iv Histor., (55) Exercitnm muscarum et cu.licum.[ Supra,
cap. 20; et Nicephoius, I. xi, cap. 41. cnp. 1, in Jacobo Nisibeuo, nukein cynipluiniet cu-
(59) Desiderans videre.] Vidit el Sozomenuslib. licum.
vn, cap. 27, aiuiolai Barrcus. Sed alius ille Zuio (54) Potychronius.[ De eo iofra, cap. 24..
Majuinan.i!reclor ei clesiie. (..5) Ne celes homines.] Monachi hypocril* mors
(40) Vixistet.] Zenonem annos ceiilinn vixisse, borreiida referlur a Niccphoro, lib. xiy, cap. 52.
testis ociilatus e-t Sozoinenus, ait supra Barrcui. (5.) Thalassius et Limnwus.] lloiuiu memoria
Sed labitur, alius iste, ut <IL\i,Zeno. exstat in MenaeisGrajcorum, 22 Kebr., uhi conipen-
(41) Macedonius Criiophagus.] Celebris hiijus in dio eorum vita percurritur. Toturo lioccaput esf.po-
Menais GraccoTiimmemoria, 24 Jannar., quaeLaii- tissimiim de Liinnaeo,paucis iuitio lineis exceptis,
nilali doiiata lialcs parle i Viridnrii Sanctoriim apud ut disciinus ex Merocis, Cujus etiam ineiiiio in Me-
noslruin Haderiim. De eo Theodoreius, lib. v HUt., .n naeis, 23 Febr., occasione Joannis, qui ejus discipu-
cap, 49; Nicepliorus, lib. xu, eap. 45; Daroascenus," lus luit.
adversus vitup. iraag. 157) Hetimna-] Longus habet Tillina.
(42) Miesimas.]Iu solis Menaeisliujus mentionem (5_) Silentium.] A silentio religiose servato nolus
invenio, 23 Jan., ubi Mavsi-if--:.-..poc, MausimasSy- Joaunes, cognoiueiilo Silenliarius, 13 Maii.
rut, quae e Graeqoveriit Raderus nosier parte i Viri- (59) Targallam.]Lm)gfis,Targqlam.iiena.xrulymXx.^
darii Saiicloruui. Sed 23 ejii^deminensis, Tupyala.
(15) Malchum.]IIujus etinmmeminil Tliendorelus, (60) Lapidibus.] In Meuaeisest \npoVSv{, qttod
lib. iv Hisl., c. 26, de quo forle Mcnaea,"25Nov. versuni in Vila Siineonis :Siylil«, cap. 5, lib. l de
(44) Aceptimas.]Menplog.Graecor., 3 Nov.: i Na- Viiis 1'aliuin, sicco tapide. Ll hic, c. 18, tapidibut
talis sancti Acepsima., qui sub Theodosio Magno tiec tulo quidem maceralis. Vide ad Simeoneiu Sty-
cella se inclusil, in qua sexagyita annos transegil, litam.
heminem videns aul alloquens, sed sibi ip-i et Deo '(61) Joannes, Moyses,Antiochus,Anfontu..] De bis
vacans omnem recrcatioiiemseiitiebat. Multis vero MenieaGraec, 24 Febr.
editis miraculis in pace quievii. > De eo et Mamea (6.) Zebinut et Po.lychronius,Moyses, Damianus.]
eodem die fusius. Theodorelus, 1. IVHist., cap. 26; Meiwa Graec, 23 Feb., de his quatuor.
Nicephorus, lib. xi, cap. 41. (63) Qui eorpus illud sacrum diripuermt.[ Supra,
(45) Maro.] Deboc in Me.nacisGraecor., 14 Feb., cap. 16 : i Acre auteui helluni iuter vicinos ortuni
«juf ohsl, cap. 2., dicilur Marum. De eo etiam (ait esi de corpore. >
119 DE VITIS PATKUMLIBER X. 120
(64) Et m eum focnmquem dixi.mus,detulerunt.] A cerent, scripsit Nicephortislib. xv, cap. 25.. De ho-
Snpra, cap. 16: « Ex (iiiitiniisauiem quidam vicus rum monaslerio in.Meiucis, 15 sept., in Joanne Ca-
popnlo freqiieniissiinuscum toio simulcoaclo popnlo lybita, et 29 Dec, in Actis Marcelli Accemetaruin
advenissel, alios qiiidem liidii ac ftigavii; iiiaxiine archimandritae, npud Metaphrasien, et in Aciis Da-
aiilem expelenduin illum rapuit iliesauinni. > nielii Siylilan, 11 Decembris.
(65) Asclepius, et Jacobus ereinita.] De his niltil (77) Frangens Judieorum audaciam.] Respicit ad id
mvenio. quod habet Epiplianius, lib. i Hislor., capile 13, ex
(66) SimeonesSlylites'.] Vide de hnc notata ad liquo Baronius,anno 452. VideeliamNicephorum, lib.
bruin i de Vitis sanctonun Patrmn. xtv, cap. 51.
(67) Eusebonaset Abiton.] De bis non memini nlil.i (78) Ex gulia pluriam.] Proverbinm htiic siinile.
legere. Ex ungue lconem.Sic, Ex gulta mare salsum.
(68) Heliodorus.] Sozomcnns, lib. vi, cap. 55 ct (79) CMIIIpost hwcautem diu vixissel.] Haecnon
34, meminit Heliodorimonachi in Syria. esse Thcodoreli nionet Barraeus, sed ah alio aliquo
(69) Meletius.] Hervetus vertil, quasi ille tunc adiliia posl inortem Simeonis, qui, cum scriberet
cpUcopns Aroiocheniisfuerit : c Cni tunc mandaia Theodorelus, adhuc vivebat.
erat cura episcopatusregionis Autinclieiixcivitaiis. > (S0) Baradatus.] De bivc Mena-a Graicornm, 22
<
l.ongiis vertit : Ciun vero Meletius, qui tunc An- Fobruarii, Evagrius, lib. u, c.ip. 9. Nicephoro, lib.
tinr-henaeregioni praefectuserat. >Sane si boc iniel- xv, cap. 22, dicilur Varadalus.
ligalur de fainoso illo Meletio episcopo Anliocheno, (81) Thalelatus.]DehocMena_a,27Febr. Moscbus,
uiinPsumillumfuisse oporiuit, qui haeccuni Siineone cap. 59, meminii Thalebei Cilicis, de ijuo dubitari
tracia.-ii, ut supra, libro i, in ViiaSimeonis Stylitae, I* possitan hic ideih cum hoc sit, iiterqne euini Cilix
obiter attigi. el confessor., putat Raderus. Asseusionemsustineo.
(70) Posuerint imagines.]Hic locus cilatur in Septi- Sed qui in Menacisest 20 Maii oinuino diversus est,
ii.a synodo, act. 4. cum ille dicalur vixisse teinporibus Nuincriani, et
(71) Nudum ingredienlem.] Barnrns existimat liiariyrio sit alleclus. Alius quoque apud Moscbum,
Theodorelura respicere ad Siineonein Salum, de quo cap. 91, Tlialleheus, qui nanta fuit.
Eyagrius, lib. iv, cap. 55, qui quod famelica; raere- (82) Marauael Cyra.] Martyrolog. Rom.,5 Aug.:
irici panemdeiulissel, foriiicatioiiisc.iluinniamsusti- i uerhceaein Syrin sanclarum iiiiilieriiroMaranaeet
nuit, Sed labitur; naiii SimeonSaltts po. t Tb.eudure- Cyrae. > De iisdem in Menieis,28 Feb.
lum vixit, Respicit vero Ttieodoreius ad Isaiam, de (S5) Luto tl lapidibus.] Menuia 7rr;).wy.ui ).i6otr.
cujus nuditate ante egerat. Vide 1.1, hic, in Vita Siineonis Siylilau cap. 5, ubi
(72) Privdiclionis.]SicalterSimeones Stylita prae- couirario huic est sicco tapide, seu %ypo\i<.a.
dixitde Mauriiio pluriroa; Evagrius, 1. v, c. 21. (8i) Domnina.] Menolog. Graicor., 1 Miirtii. Et
(73) TUUJenim est hic actus.) Ita Euthymius ste- paulo fusius iii Menaeis,eodero die. Vertit ca Uade-
riles fecundavil; Nicephorus, lib. xiv, cap. 5_. rus noster parle i Viridarii Sanctorum
(74) Conor meliri uliitudinemmaris Aitantici.]Sic: (85) Neque alii vullumspectaudumexhibens.]Vide
• Ailanticummnre coiyla exsorbere. > npud MosclmniEvirntiiin Praii spirilualis, cap.. 78,
(75) Alicui ottendere.] Sic promplam Patribus exde virgine mortua graviter sepiilcri violalorcm in-
liihuii obedientiam; Nicephorus, lib. xiv, cap. 51. crepanie, quod eam vesiibusnudasset, cujus viventis
(76) Stal tota nocle.] 'A.v.oipriTovg
luisse nioiiachos r exira douieslicos nullus lacicm viderat.
et insomnes,qui noctein orando et psallendo tradu-
DE VITIS PATRUM
LIBER DECIMUS,
SIVE
PRATUM SPIRITUALE^
AUCTORE JOAWNE MOSCHO.
1NTERPRETE AMBROSIO CAMALDULENSI.
ELOGIUM AUCTORIS 1.
861ConscriptusesthicliberPrati,seuViiaesanciorum,acvirtute prsedilorumDeoqueplacentiumPairum,
t[\i\ in ipso continentur, reliquaequepcruliles animaenarraliones, ac scile dicta sacrorum, jusiorum, Christi-
que amanlium Patrum et fratrum, a Joanne sanctaeraemoriaeyresbytcro, et manaclio cognomento Moscho;
nostti Theodosii, abbatis el archiiuan-
qui principio quidem saeculorenuuliavit in monasterio sancti Patris
1 Plura elogia vide prolcg. gencrali 12. Iloe nunc ex. Grcecoaccedit ex CodicibusVaticanisel viri claris-
tiuii Franc. Otivarii.
i2i PRttLdfHis. m
ilritic oroiiiuinqiiaesunt Jerosolymi-Jcoehobloruinsive -noriasterioruni. Ciroi autera iri de_er~ioM saftctum
JordaneîWMtrexiguOiempOrev-ri-.ii_s esset Ciim siinclis Jafribus qui ililc dcgurit. eOrniniiiueVirtute. ei-tJe-
gisset.easiiuicOperiiiiseruil. CuniqiieliabitaretinNovdquoddiciturinonasterio, quidasancioetniagnoPaire
nostro SAbaejusque discipulis eenstructiim ad hoc usque tempus permanet, audiens qua lyratitiide Persan
Roinanos oppressissent, occaînne caedis Mauritii imperaloris ejusqiie liberoruiii, a Novo mouasterio sece*
dens perrexil ad partes Antiocbiacmagnoe; atque inde rursiis, cum pncyalere gentem videret, Alexandriam
se coiitnlit; et lota quaecirca illam esi solitiidine peragrata (fuerai eiiin jaro a priucipio iinperii Tiberii rois-
sus iii yEgyptiima<liiiiiiistcriiim obeundum) et usque ad Oasim, proximamqtie illi s.litudinem perveniens,
posiquam §os qui illic eraiit Patres invisit, atque ihde rurstJSaudivit sancla locafuisse occupata, et Romanos
melu correplos, Alexandiia rclicta, ad magnam llomanorum urbein navigio appulil una cuiii charissimo di-
scipulo stio Sophronio. Diim auiem essent in itinere, diversas insiifas Iiistrarunt
Tali vero donatus a Dorainbgralia fuit vir beatus, uisi quid de vila rebusque geslis viriute insignium vi-
rorum audwsset vel vidisset, id scriptis maiidaret; quo factuin est ut et Romae cum esset, idero consiliuui
-iiexsecuius .*.-•
hurtc libruitl, non
W$8&$fo -ulem suac ad Deum migratiouis lempus lieatus vir pi;;evidissct,coiiscripsit
joxts opttent e.oruin qtia. audita vel speciata a se fuerant, sed iil paria er.int inter se, lam ipi;e audita quaui
qujc spectata fuerani, sibi invicem copulata scripiis manlavit.
Cuin aiitem ab bis lerrestribus seccssurus essel tunmltibus, atque ad tranquillam et quietaui vifam trans-
ituius, advoeato charissinio suo discipulo, libruin lionc ei tradidit, quo sanctorum Patrum vitaeac res gestae
Deo accepjtacoiiiinealur; ejque mandavit utreliquisis suas ne Roma. relinqueret, sed arca lignea jnclusas ad
montert>:$iiin'iimtransferre conarelur, quantum iu eo situm esset, Qt.cuni sanctis qui illic sunt Patribus de-
ponerpuiur, jQuodIsi quem exqriri harbaricum tumultum aecideret, quo id fieri proliiberelur, in moiiasterio
sancti Tfteodpsii, in quo ab iiiitio saecuio nuniiura remiscrat, ipsas deponi.
Hoe igit.ur iinplere mandatum cura studcrct, charis-imusdiscipulus,assumpto secum Joanne cum suis
condisdîilia.(erani quippe duodecim numero) magnum Joseph imitatus est, quicutn. fratrihus suis Jsraelera
sumensyex JEgypto iransiulit ad palres suos, (iiiemadmodiimipsi fucral a gcnitore inandatuiu.
Cuin auleni ille Ascalonem apjiulissei, et lieri non posse didicisset, ut ad sanctum monteiti Sina perveni-
ret,^<Kre~ji-e^lyraiinicas incursioneseoruin qui vocantur Agareni, assumpiis ueati Joannis reliqtiiis, iiiiiio oc-
tavae iodictionis Jerosolymam venil; et iuvento autistiie magni monasterii sancli Patris nesiri Tbeodosii
Georgio presbytero, poslquara illi cuucta rennnliavit quae sibi fueranta sene praecepta, ctira illis frairibus
inonasterii, qui lum invenli in urbe fuerunt, et incnacbis qui cum ipso degebanl, beaturo Joannem devexe-
riint; etsicut jusserat, in Sancti Theodosii ccemcterio deposuit, unacura sanctis Patribus qui illic jacent,
reliquunMjuevitae suac tempus in eodem coenobiotransegit. ^: :
Est aatem locns cosmeterii spelunca, in qua, cum a magis illusus essel Herodes juxta Evangelii oraculum,
illi iiifeiolvphles, cum in patriam redireni, inanseruni. In hac spelrtnca sanctus Pater noster Theodosius cum
rebgiosa?vilaecenaniina confecisset, gratia dnnatus est daemonesejiciendi; neque tantum in hac tetnporaiia
brevique vita, sed etiam post obituni illos ejicii, ad hiinc usqne diem, ad gloriam el laudem Cliristi veri Dei,
ei Salvatoris nostii, cui gloria irt saecula sacculorum.Amcn.
^rîogtt.5-
~ • ,
dilecto suo irt Christo Sophronio'Sophist.e.
J<)'aa_i_si_I()sclius
Prai»#iini:facieni verno iiiaxime tempore esse jucundissiniam, fili charissime, perspiemim oronibiis est;
(liiamstilicelomiiigeiiuii! fliirtiingraia varielas efficit, iriluentium iii se provoc-iis aspectum, ae prietereuntjes
detineni, ipSosque varie pascens; namque arridet oculis, ac uiulcet olfactum. Hujus vero praiipars rosariim
rubore ^ferttai, pars item aibescetis liliis, ab aspectn roseo iiituetites ad se facile advocat. Alia 863 iteiirex
parievMi-aerulilant, cloreque siio purpuram regis imiiantnr. Prorsusque varius aC differensfloruiii iniiuiiie-
rabiliuni aspcclus atque fragranlia undique gratiam pullulat. Iltijusraodi pnesens quoque opus arbitrare, san-
rte ac (hlelissiine fili Sophroui; qiiippe reperies in;eo virtutes sanclorum virornm qui lemporibus nostris
tlaruere, ac juxta Psalmistaeseiiteniiaro, secus deciir.us atjuarum plantati sunt (Psaf. 1). Qiii etiro orones Deo
accepti inaxiine graiiijue fueriiit, alius tameu atio virtulls geuere magis decoralur, atque ex bac suavi varie-
tate viftnium grata venustas aroc-iiaque facies surgit. Ex his ego flures piilcherrimos deeerpens, coronam
tibiCT^fraircescibili ac perenni piato contexui, fidelissime flli, eainqtie lihi ac per te omiiibugoffero.
Q>ta*oii>r-nrproesen_ qnoque opus Pralum appellare p'acttit, propter obleclalionem, suaveolentiaro, et uri-
123 DE VITIS PATRUM LIBEH X. iS^
liiatein quam ex eo legcn.es capienl. Yirlus enim, viia? morumque honestas es.t, ad quam non sola divinaruin,
reruin medilatio (idesque tecta ducit, verum et aliorum conversatio, vitaque virtutibus plena in scriptis tra-
dita. Quocirca hoc mihi negotium assumpsi conlidens in Dominn, fili charissitne, ldque vestraecharilali per-:
suasuin essc cupiens, quia apis in morem, utilia quaequeac vera proseculus, sancloruni Patruin recte facta,
pro animaruro lucro descripsi.
PRATUM SPIRITUALE.
CAPUT PR1-1I.M. i
A CAPUT 111.
Vita tattcli senis J-oannis,el de spelunca Sapsqs. Viia Cononit presbylerimonasteriiPenihueula.
Eral senex quidam habilans in monasteiio abbalis Cum in monasteriuiii sancli Patris nostri Sabae:
Euslorgii, Joanues nomine, quse sanctus Elias ar- profecti fu ssemus ad abbatem Aliianasjum,narravi..
cbiepiscopus Jerosolymorun. voluil praeppsUummo- nobbjsciiex, dicens : Gum e.sem in monasierio Pen-
nasterii consiiiuere. llle vero non acquiescebal, di- lliucula, presbylcr quidam erat ad hapii|nii minister.
cens : ln monieiii Sina oraiionis causa pergere volo. rinm, Couon nomiiic, Alexandrinus geuere, quem
Ai ehiepiscopus autem cogabat euro, ut prius abbas pro vltae merito Paires jusseranl ul baplizaret,
fierel, cl poslea pergerel quo velleu Cum vero senex accedenies. Ipse igitur sanclo chrismate ungcbat
non acquiesceret, dimisit eum spondentetn, se^ post- et haptizabal eos qui ad "hoc veniebanl. Quoties
quam reversus essct, suscepturum regiminis curam. ergo miilierem iiiiingeret, scandali.ahalur, atque ideo,
Et ita satiilalo arcliiepiscopo iter arripuit, ut ad Sina ex mon.isterioabscedere volehat. 864 Cutn autem,
monlcni proficiscerctur, assumptosecum et discipulo ea cogiialione pulsabaiiir., assjslebal ei sanclus
suo.Transvadaioque Jordane lluvio, cum vix uno la- Joannes Baptisla, diccns : Tolera, et persevera,
pide processissenl, coepit senior rigore detineri, ac et ego te ab boc belto liberabo. Quadam vero
post paululum invasit eum febris. Cum vero iu tan-1B dievenil puella ex Perside, ul baptjzaretur, quae ita
lum excresceretardor febris, ut ambulare non posset, speciosa. erat ap tantae pulchritudinis, ut non posset
inveneriiiil speluncam parviilain, in quaiu ingcessi presbyter nudam eam sanrto oleoinungere (l).Cum
sunl ui requiescercnt. Curo.vero febris ita invalesee- sic vero puella illic mansisset duos dies, audicns hoc
rct, ul se vix movere posset, in ipsa spelunca tres arcbiepiscopus Pctriis obslupuitde sene vehemenier,
ilies comtnorati sunt. Tunc senex in somnis aspexit voluitquc ad hoc opus delegarediaconissam niulierein;
queindam astanlem sibi, et dicenlcm : Dic, sencx, sed id non fecit, neconira canoues fecisse videretur.
quo irevis? Respondit : In montero Sina. Dicit ei: Conon vero. presbyter, sumpta roejote sua, recessit,
Ne, quaeso, ne recedas hinc. Cum vero seni id per-. dicens; Jam non amplius in boc loco mancbo. Curn
suadere non posscl.ab-cessit. Febrisveroseni acrius ergo exiisset ad colles, ccie SanclusJoannes Bapti-
infesta crat. Rursus nocic sequenti idetn seni astitil sta obvius illi facius est, et tranquilla voce affatus
eodein habitu, el ait: Quid, senior, aflligi vis? audi est illum, dicens: Revertere ad: monasterjum tuum,
me, etnusquam hinc proficiscaris. Ail IIII senex : Tu ethoc le belo levabo.Abbas vero Conon ait illi cuin
quisnam cs? U spondet is qui apparuerat : Ego sum iiidignalione : Vere non reverlar. Ecce enim jam to-
Joaiinrs Dapiista ; et ideo tibi jubeo ut nusipiam re- ties polliciius es mihi islud, nec fecisti. Tunc sanctus
cedas, nam spelunca ista brevis major est monte C I Joannes eum sedere fecit, amolisque vestimentis.
Sina, Quippe in hanc saepiusDominus noster J*JSIIS.. ejus, signavil eum ler signo crucis sub uiubilico, di-
cum me visitaret, ingressus est. Pollicere ergo mihi, xitque ei : Crcdc mibi, presbyier Conon, volebam te
quod hic babiiabis, et ego mox libi sanitatem resti- pro hac pugna mercede donari; sed quia non vis,
tuo. Quod senex audiens, libenter spopondit se in ecce abstuli a te hoc bellum, mercede autera hujus
eadem spelunca permansurum. Et continuo sanus ef- operis carebis. Reversus presbyter in cixnobium, ubi
feclus, perseveravlt ibidem toto vitae suae tempore. baplizare consiieverat, in craslinum unciain puellam
Speluncam vero illam fecit ecclesiam, congregavit- baptizavit, neque penilus animadvertit eam esse na-
que fralres. Appellaiur autem locus ille Sapsas. Juxia tura muliercm. Implevit autem et aliosannos duode-
illam ad laevam situs est lorrens Cliorath, ad qneni cim in baptizandi ministerio lanta tranquilliiaie
missus est Elias tempore siccilatis, ex adversoJor- auirai et corporis, ul nnllum ultra sentiret carnis
danis. iiioiiini, neque mulierem natura videret. Atque ita ia
CAPUT II. pace consummatus esl.
De Seue, qui in propria spelunca pascebal leonet. CAPUT IV
Fuil in eodem loco Sapsa, coromorans iu spelacoI Vitio abbatis Leuntii.
scnex alius tanlaevirlulis, ut leones secum in eadein r Narravil nobis abbas Leonlius, cosnobiisancli Pa-
speluuca susciperet, aiquecibutn eis in stto sinn prae- tris nostri Theodosii antistes, dicens: Postquatn fu-
Jieret, adco divina gratia plenus erat vir Dei. gati stiut ab infidelibuspersecutionero passi mon:ichi
125 PRATUM SPIRITUALE, 120
propter novum monasterium, qtiod dicitur Laura,. A Erai atttero Parasceves dies: Dominicavero Jie mane
illuc ego profcctns sum, mansique in eadem Laura. requievit.
CAPUTVIII.
Quodamvero die Dominicodescendi in ecelesiam, ut Vila abbatit Myrogenishydropici.
acciperem sacra mysteria.lngressusquevidi Angelura
Senex quidam erat in eodem moitaîerioTurrium,
Stantem ad dexlruin altaris cornu.et magno pavore
0D nimiam auslerila-
correplus, reversus siimin cellulam meam. Et venit Myrogenes nomiiie, qui 865 fuerat. Dicebal autem
Diihivox de ccelo, dicens: Exquo saiictiftcatiimest tem vitae hydropictis effcctus
allare istud, ego jugiter illi astare jussus suin,'• jugiter bis senibus, qui ad eum conveniebant visi-
landi gratia ; fraie pro me, Patres, ne inlerior homo
CAPUTV.
hydropicus liat. Ego enim, ut in hac infirmilate diu-
Relatio abbatii Polychronii de trilu,t monochis. lius durem, Deum oro.
Abbas Polychronius ejusdem novaeLaurae presby- De boc abbate Myrogene cum audivisset Jerosoly-
ter, narravit inihi, dicens : Cum sederem aliquandoi mitanus archiepiscopus Eustocliiiis, voluit ad emn
in raonaslerio Tnrrium Jordanis, unum illic ex fra- mittere qnaecunque erant necessaria, sed ille niin-
tribus anirasdverti sui ipsitis negligenlem, et nunquam ab eo quidquam consensit accipere. Hocautein
quam -aiictap diei dominicae canonem implentem; > D solum illi signillcabait: Qra pro me, Pater, ut liturer
post modicutn vero temporis eumdem aspexi cumi ab aeterno cruciatu.
onini studio et alacrilate se exercentem. Tnnc ego, CAPUT IX.
dixt ei': Nunc opiime facis, curam lui gerens, frater. De mira cvjusdqm tancli Palrit charilate.
Qui »_t mihj: Domine Pater, modo moriturussum, elL In ipso monasterio Turrium, senex- quidam erat
post dies tres mortuus est. sanctap nuditatis el eleeroosyn.evalde studiosus ama-
Rurtns tdem abbas Polyclironius narravit mihi, ditor. Quadam ergo dje vcriil pauper ad ejus celliilani
cens: Gum in eodera monasterio Xurriiun defiinctiisi eteemosynam pelens; senex vero, cum iiou nisi
esset quispiam fratrum, dixil mihi dispensator : Fac> unum panem haberet, proferens ipsum, dedit paif-
charitatem, et veiii, ut fratris vasa, iii Iocum dispen- peri. Tunc dicit ei pauper : Nolo panem, sed indu-
sationis deferamus. Cnm ergo ferre ccepissemns,as- mentum. Volens autiui senior curare illum, appre-
piciodi-pensalorem flenfem, cui dixi : Quid, quaeso, bensa manu ejus, introduxit in cellulain suam. Pau-
jta ploras, abba ? Quia , inquit ille, hodie fratris vasa, per auiem cum illic nihil omnino invenisset, nisiso-
fero, j_t post duos dies alii portabunt mea. Tertiaque lum quod ille induebat, lanta senis virtute compun-
die rcquievit frater ille, siqutpraedixerat, ciiro Doroi- ctus, solvit saccuium suum, et in rtiedio cellulae
nus eura Singulariter in spe consiituisset. r^ quaeCunquebabebal evacuans, dixit: Some ista, se-
CAPUTVl. ntor oplime, et ego alibi quaerain quae milii sunt ne-
cessaria.
jutdem retatjio, CAPUT X.
Idero enim abbas Potychronius presbyter hocnar- VitaBarnabmanachoretw.
(•avit,quoil cmii essetin monaslerio abbatis Consian- Anacborela quidam erat in speluncis sancti Jorda-
liniantistilis monasferiisanctaeMaria. Dci genilricis, nis. Darnabas nomine. Hicdie quadam cum descen-
yuaeNova dicitur, audivit quemdam fratrum in xe- deret bibere aquam de Jordane, inlixa est pedi ejus
nodochio Jericliuniino requievisse, quem cum acce- ex arundine festuca, permansitque stimulum pedi
pissent fralres, ut ferrent ad monasterium Turrium, iolixum tenens jugiter, neque passus esl ut cum me-
et sepelirent, ex quo iter agere cum corpore coepe- dicus videret; itaque computruit pcs ejus. Coactus
runt, stella supra defuncti caput quasi comes itineris vero est ascendere ad monasterium Turriuin, sibique
apparere non destitii, donec ipsum sepulturae irade- unam cellulam accipere. Porro pes ejus in dies pu-
reut. trescebat magis. Dicebat autein his qui ad etiin ve-
C\PUT VH. niebanl, quod quamo niagis bomo exterior patilur,
Vitaet mqrstcuju.sdamsenis. quirecusavit abbas fterim tanlo amplius interior viret.
monaslerioTurrium. J
V Postquain vero ascendit abbas Barnabas ex spe-
Alius quidam senex sedebat in eodem monasierio lunca sua ad Turres, cum fuisset ihi aliquaiiiuliun
Turrium : Palres igitur ejusdetn monasterii ipsum, temporis, anaclioreta quidam alius abiit aii
spelun-
ul magnum et virtutibus clarum, voluerunt sibi con- caro ipsius, ingressusque vidit
angetum Dei stantem
Sliiuere abbatem. Senex yero orabat, dicens : Igno- super altare quod fecerat seuior atque sacrayerat.
scite milii, Paires, et perroiitile nie flere peccataroea. Aitque ad angelum anachoreia : Quid bic
agis ? Cui
Egoenim talis meriti non sum, ut possim animarum angelus ille : Ex quo sanctilicata sunt ista, a Deo
curam gerere : negoiium istud magnorum et excel- ipso iuihi credita sunt'.
lentium Patruro esl, Antonii, Pachomii, sanctiqiic CAPUT XI.
Tlieodori.Cum vero fratres ilii non acquiescerent, Vilaabbalii Agioduli.
ipsuraque diebus singulis orareut, videns se al) eis Abbas Petrus presbyter monasterii saiicli patris
liiiiiuini urgeri, dixil eis : Permillite me Iribiis die- nosiri Sabac, narravit nobis de abbate
Agiodulo Ha-
busorare.ei qnidquid me Dcusfacerejusseril, faciam. giodulo] diceiis: Cum is esset anttsles dux roonaste-
'.-iHuiiiciiifia, c. 10. *Siraile
supra, cap. ..
127 DE VITIS PATRUM LIBEft X. 128
rii beali Gerasiini, coniigii fratrctn qtiemdaro de illic A dios, manus corum in sublirae suspensaepcrsliteruiit
resideiilibus mori. Quod cum scnex ignorarct, pulsa- imniobiles. Facla vero oralione, solvit eos senex, et
relqtie praefectuscanouis ligiium, quod fralres con- dimisit. F.t abierunt gratias agentes Dco.
venientes inoriiium efferreni, ut vidit senex cadavcr CAPUT XVI.
in ecclesia?medio jacere, contristatusesi valde, quod llelaiio abbatis Nicotai de seipso et sociis.
non illura salutassei priusquam migraret e socculo. Scncx quidain sedebalin monatterio abbatis Pclri
Profeciusque secus leciuluin ulii jacebat, ait de- juxta sonctuiii Joidaiiein, Nicolaus nomine, qui no-
fuiiclo : Surge, fraler, et da milii osculiini. Qui |.ro- bii narravii, dicens : Cum cs>eu>.aliquando in Ray-
linus surgens, osculattis est scnem. Tom dixil se- Ibu, missi siimus(res fratres in ininisterium iu Tbe-
uex : Dormi jain, quousque veniat Chrislus Filius baidem. Cum ergo per desertum iler faceremus,
Dei, et resuscitet te. erravimus de via, ferebamuri|ue per ereini latam
Idemabbas Agioduluscum transiret juxla Jordanis vaslitatcm. Deficiente vero nobis aqua per aliquot
ripas , secum aninio et cogiiaiione volvebat quid dies, sili arescere cospimus.Cum(|iie jnn el sili el
actum fuisset de lapidibus injectis a Jesu Nave pro aeslu dcficientes, progrcdi ullerius non valerenius,
bis quos inde sustulerat. Cumque ista cogitare', con- inventis per deserluni myricis, jactavimus nos sin-
festim hiuc et hinc divisaesunt aqua:. Tunc vidit illos "I guli sub unibra arboruui, exspectantes inori praesilu
duodecim lapides, prostralusque humi Deo gralias Pcostratus vero in unibram ego factus suui in e-
egit, el recessif. stasi, vidi ;ue piscinam aqua plenain, et circumfliieu-
CAPUT XII. lein, duos autem supra. piscina. labium assistere,
Dictum abbatis Olympii. vasijue unum ligueuni. Tunc ccepi ununi ex illis ro_
Fraler interrogavit abbalem Olympium, presbyte- gare, dicens : Fac iiieciiin cbarilaiem, domiiie, elda
riira monasterii saucti Gerasimi, dicens : Dic mihi niihi pusilluni aquae, quoniain delicio. llle vero nole-
verbura. Qui dixil ei : Ne sedeas cum hacrcLicis,et bat. Tunc dicit ad eum alier : Da illi modicuro. Qui
coiiiine linguam ct venlreni; ac ubicunque sederis, respondit ei, dicens : Non denius ei, valde eniin de-
dic assidue : Peregrinus sum. sidiosus est, et negligens sui. At alter: Uiique sane
CAPUT XIII. negligens est ac desidiosus, propter hospitalitatem
Vita abbalis Marci anachorelw. lainen deinus ei. Atqtie iia praRbueruntmibi et his
Dicebant de abhale Marco anacboreia, qui mor.i- qui mecum erant. Mox autem ut bihimus, confortau
balur prope monasterium Penthucula per annos sexa- sumus, et iler agentes tribus diebus aliis sine potti,
ginia tres, quod hanc habueril viriutem hebdomadas pervenimus ad loca babilabilia.
integras jejuiiandi, iiaut putarerd qtiidam °,um sine ( CAPUT XVII.
carne esse. Operabatur autem die ac nocte, et dislri- Vila Macni senu.
buebat pauperibns omnia, neque ab aliquo quidpiam
Dicebant de quodam Macno sene, qui in eodem
iccipiebal. De hoc audientes fideles viri, vencrunf, roonasterio abbatis Pelri morabatur, quod quinqua-
ut darent ei agapem, et ait ad eos : Non accipio, quia
aiinos cgisset in spelunca sua, neque viiiura
nianus ineae nuiriiint me et eos qui propler Deum ginta
bibens, neque panem comedens, nisi tantum furru.
ad me veniunt.
reuin. Tertio autem singulis hebdoroadibus com-
CAPUTXIV
municabat.
De fratre qui a spiritu fornicalionis impugnabatur,et CAPUT XVIII.
leprosut effectut est. Vita alteriut Senis monasteriiLaurw, uui cum leonibus
Abbas Polycbioiiius rursuni nobis narravit quod in dormiebal.
co.iiohio Pertthucula fraler quidam erat sibi ipsi Narravil nobis abbas Polycbronitis presbyter de
valde intenlus et conlineus. Cufn auicra aliquandoi alio senc, qui sedebal in eadein Laura abbatis Petri,
linpugnareiur a spiritu fornicalionis, non valenshanc: quod plerunque abiens, iu ripa Jordanis commane-
pugnain snsiinere, egressus de monaslerio, profec- bal, et ubi cubile leonis invenisset, illic dormiebai.
tus est Jericho, ui concupisceritiac866 sll;e satisfa- D• Die vero quadam lulil duos leotiis catulos iotra pal-
ceret. Moxque ut meretricis cellam ingressus esi,, lium suura in ecclesiam, \et dicebat fratribus : Si
leprosus faclus estloius. Videns autem lepram, con- mandata Domini nostri Jesu Cliristi custodirerous,
tintio rediit ad mouaslerium, Deo gratias relerensi ista.animalia profeclo nos timerenl; sed propter pec-
el dicens : Idcirco Deus hac me casilgatione percus- cafum servi effecti, nos illos timere coinprobaniur.
sit, utaniroa mea salva sit, et niagnificeglorilicabat, Qua re magnilicc aedilicati fratres, ad mansioncs
Deum. suas recessruii;.
CAPUT XV. CAPUT XIX.
Faclum mirabileabbatis Conunis. Retaiio abbatis Etiw de teipso.
Dicebant de abbate Conone aniistitc monasleriii Narravit nobis abbas Elias, dicens : Cum aliquando
Penthiiciila, quod die quadam cuin irel Betamarim,, morarer in pariibus sancli Jordanis iti spelaeojuxta
obvios habuit Hebraeos.Qui cum eumoccidere vel- Eiinucliorum iiioiiasterium, idco quod non coroniii-
lent, districlis gladiis occurreiunt contra senem. nicarem Macario archiepiscopo Jerosolymitano, die
Cuiiique appropinquassent, vib.arenlque in eum gl.i- ipiadaro circa horara sexlam, sesiu vehunientissiuio
,|59 PRATUM SP1RITUALI4. f30
eoquente desuper (erat enim Augus us inensis) pnl-AA versus unus ex eis anacborelae capul alSscidil,nobi»
savit q-idaro oslium spelunca. mcac : egressus vero de longinqup speclariiibus; jara enini consceridera-
vidi mulierem, et dixi ad illam : Quid lu hic facis? mus montem. Cum vero lacrymaremiir tristes pfopier
TEtrespi-__ii_, dixit milii : Et egu, mi patcr, ejjus- ariachoretae casrim, repente cCrnimusavem superne
(lcift(jift fe in-tituii sum, et quasiuno lapide distat a veiiiCntem, .apturo Sairacenum irt suhtrme- tiilis_e,
te speltthea mea. Ostendebat autem et locum quasi. alque inde in terram illum dimisisse, ex eoque lapsu
ad Au_--u_9.Et ait : Lustravi bane ercinum, el prae Sarracenum inieriisse. "-
sesfu §Mo sili Tatigaia sum; fac ergo chariiatem, CAPUT XXI!.'
pater,:"-. _* mibi pusillum aquac. .Haqne protuli ur- Vf.« altetius senis CohonU.-
ceum, _t dedi ei. Quaecuro siimehs bibisset, dimisi Senex quidam erat in crenobio sancti Pairis nostri
illain/Cain airtem abiissel, Coepitdi_boIus iinpngiiare Theodosii, noinine Corion, Cilix gerere, haric viiao
rne, irariiHtehs cogiiationes sofdidas in e_m. Supera- iiormani per triginta aunos custodicns : seinel come-
lns igWhr, rieque ferens libidhiis ardorem, sumpta debat in bebdoroada panem el aquam, et sine inter-
virga ii_e_,'eellam egressus suih in fervore aeslus, roissione operans, nunquam de ecclesia egredie-
• cuiu lapides ignescerent, profectusque sum ad illatri, batur. ;:"-:,
Ut iiriperem lurpein concupi.Cenfiam. Cum vero B CAPUT XXIII.
ferine _lin»'stadio ab ejus adhuc spclaeo distarem, . Vtia Theoduli monachi.
Alium vidimus senein in eodemjnonasierio, Tbeo-
ureniefrivher aestu libidinis, repente faclus in e_- ...
.lasi,'vf_i apertam terram, et nie Iiiatu terrae absor- duluin nomine, qui uiiles antea fuenit. Is dies omnes
in latus doriuiebat.- ..-
plum. Asplcioque iilic cadavera putrida jacentia, et jejuiians, nunquain
resortila, el incredibili fetore plena, quemdamque CAPUT XXIV.
reverehdi habitus virum ea iiiilii demOnstrantem, at Vitasenis cujutdnm babilanlis in cettis Cusiba.
dicenlein : EcCe istud mulieris est, islud viri, istud Erat senex quidain habiiaiis in cellis Cuziba, do
'puerifif.der_ jam ut vis, et qtiahtum libet concupi- -<pionarrabant nobis loci ejus senior.es, qnod dum in
scenlisi'(ua: lnijtis tanien voluptatis gralia vide quot vico suo essel, hanc habebat coiisuetiidinem, ui si
labores amitterevoluisii. Vi<fe;propterquod pecca- u;iiem vidisset in vico praeiuopia noii vaientem agruin
tuin vos ipsos prhare 867:v_1tis regno cceloriim. suura seininare, nociu. ibat, igiiorante agri doroirio,
Vaehufnanabiriiscriae!piopter unius horaevoluplatem semenquesecum fereiis,paiiperis itliussereb-fiVgrum.
taiiti t_~borismercede fruslramini.r Ego aulem pra. Ciim autem venisset in eremum, et moraretur iri
riiroiOT_-for_in terram cOrrtii. Tunc accedens vir cellis Cuziba.eadem miscralionis faciebat opera. Ibnt
ille v.Msfbiiis, fiui iiiiliiappariierat, eiexit me. C - eniin per viam, quae ducit a Jordane ad sanctam ci-
Et" gtrWtiaSagens Deo , revcrsus suin in cellam vitaiemvferens paiies et ai]uam.El si quahdo viderel
mcam. '
aliquero iacescentcm, portabat onus ejiis, et ascende-
CAPUT XX. bat usqne ad sanctum. monieii) Oliveti, rursusque
Convenio cujutdam militis dd "miraculum Dei in.se per eaiudem cmn cscteris redibatyiairi, fereiisillu-
factum,ieuilts etiam vila compendiosedescribilur. rum onera tisque Jericbo. (Vidisses seiietii aliquando
Na-iaTii-nabisfluidam Patruiri,accepisseseaquo- • ferenieui onus ingens, sudanteinque sub fasce; all-
dam roilile, quod cum bellum in Africa gererentRo- -quandn portanlem in liiimeris puerutum, saepe eliam
uiani eart. _lauritaiiis,viciiqiie fugarontur a barbaiis, duos. Nonnunqiiainsedebat, viri siveinulierisdisrupta
ac plurimi illorum passinicaederentin, ipsum quoqnei calceamenta resarciens : ferebal' quippe sCcum qiiae-
urius-ex barbaris nactus hastatii, ut illum feriret, vi- cunqite ad lioc erant necessaria. Alios potabat ea
brare coepii. Qiiod ille cura cerneref, orare Deumi qoam ferebat aqua, aliis prabebat paneS; si qtieiu
ccepit, ac dicere : Doniine Deus , qui apparuisli aii- vero invenisset nudiuu , pallium quod ferebai, dabat
cillaetuae'Hieclae, el eripuisti eam de iiiiqiiorum ma-. ci. Eratque dnlce, videre senem singulis diebus la-
nibus, libera et me de hac" necessiiate, et salva ex; boranfero. Et si quaiido mOrtiiiiiriiii via reperiSg'!,
. bac acerba morte, mox ibojin erenium, ei agam vi- D 1 expletis snper euni psalmis consuetiset oralioiiibus,
. tam solilariam. Conversus autem iieinitiem ex bar- sepeliebat eum.
. barts vidil. Itaque continuo venit ad hanc Lauram CAPUT XXV
Cupatha, manseratque jam in spelunca, Dei se pro- De fratre monasterii Cdziba, el saricue obldtionisver-
legente gratia, annos triginta quinque. bis, nec non de abbate Joanne. - .
CAPUT XXI. Fraler qiiid.rm erat ih effiiiobib Cuaiba, iit nobis
"'':" Jfort dnaclwreia et ejuti interfectoris.-' abhas Gregorius ex Scholaribiis (3)retulil, qui Shncta.
Abbas€erontius praepositus inonasterii sancti Pa- oblalionis veiba riluntque ilidiceral, Die ergo qua-
tris nostri Eulbyinii iiarravit riiilli et Sophistae So- daro misshs ul bencdictiones ferret, cum jaro rediret
phroiHi»;' diceris: Tres simul; eramiis iraits raare ad nioiiasterium, verba sahcla. obtatioms (4j, quasi
Morlnum; ambulaiHibusqiKinohis in montem, ana- versris aliquoscarieret, ctixit. Easdein vero b.iiedi
'
chor_ta'quidavnalitis circa maris ripam deamhulabat. Ctioues imposuerunt diaconi sancto aliari. Quas ciiin
ConiigH i-ulein Saracenos (2) transire per loca ilfa abbas Joannes pTesbyte. offerret, citiipbsiea Cirsa"-
et occurrere ipsi; cum ergo praetcriisscnt illinn, rere« 1'ala.stiiiae episcopus fuii, uoti vhiif, uf soiilus
151 DE VITIS PATRUM LlBER X. 1S2
erat, sancti Spiritiis advcritum. Conlristatusque valdei A CAPUT XXVII.
ct cogilans, ne quid forle peccasset in menle, alquc'-
Vila presbyteri villw Marddndos.
ideo se Spiritus 868 sancfns averiisset, ingressus cst
sacrarium plorans, corruitque in faciem suam. Appa- Decethfere niillibus passiium aburbe Ciliciae/Egina
ruit autem ei angclus Domini, dicens : Quoniam fra- villa quaedam est, noininc Mardandos , in qua lem-
ter ille qiii oblationes aitulit, verba sanciae oblationis; plum est sancii Joaunii Baptislae. In hac senex qui-
in via dixit, sanclificatae jatn ac perfecta. sunt. Ext dani presbyler sedebat, summi apud Deum meriti,
tunc igitur statutt senior ut nullus deinceps addisce- magnartimque viiiuttini. Quadam vero dic villaeipsius
ret sariclae oblaliortis verba, nisi qui ordinatus ad| babitatores axcessertint ad episcopum accusanles se-
boc esset, neque passira ea quispiam diceret, quo-- nem, ac dicentes : Tolle a nohis senem hunc; nam
cunquc tempOre absque loco consecrato. molesfus nobis est. Dicit eis episcoptis : Quid vobis
CAPUT XXVI. facli? Dicunt ei: Accedit missam celebrare die Do-
Vita fralris Theophanis, ejusque mirabilis visio, et de, niioico, niinc hora tertia, nunc aulem hora nona, ut
communicationecum liwrelkis. sibi visuro fuerit, neque servat solemnerti ac legili-
Senex quidam Sedebat iri Laura Calamonis juxla! niuro ordinem sanCf_3oblationis. Ilis compertis, epi-
Joidanem fluvium, Cyriacus nomine , magni aptidI B scoptis assumens senem seorsum, ait illi: Quid iia
Deuro roeriti. Ad hunc profectus est fraler peregri- facis, scnior? an ignoras sanctae Ecclesiae statuta?
nus ex regione Dora, Theophanes nomine, ut inier- Ait senex : Vera profecto prosequeris, et recte diuis;
rogaret senem de cogitationil us fornicationis. Quem, verum quid agam, ignoro. Die eiiim Dominico post
senior horlari ccepit aique urgere verbis de pudicitia, nocltimos hymnos, prope sanctum altare sedeo, et
el casiitaie. Fraler itaque inagnifice aedificalus, aitt (luousqiievideamSpirituro sanclum altare obumbran-
seni: Vere, mi Pater, ego nisi in regione niea Nesto- tem , sancla missarum soleninia non iucipio ; cmn
rianis communicarero, tecum permnnsissem. Cura, autera advenisse Spiriluin sanctura aspicio, tunc ego
vero audisset senex Nestorii noinen, afllictus de per-. gacra officia constimmo. His auditis, episcopus adrai-
ditione fratris, corripiebat eum, et orabat ut recede- ralus virlulem senis, convocat habitatores villae, sa-
ret ab bac pessima el peruiciosa haoresi,accederetque, tisfaciensque iliis, dimisil eos in pace.
ad sanclam catholicam et aposlolicam Ecclesiara, Huic seni niisil abbas Julianus Stylifes salutalio-
diccns non esse aliam salutis spem, nisi recle sentia- nera, mittens ei ctiaro pannum involntum, babenti ra
mus et credamus (ul revera esl) sanclam Mariam Deij intus tres carbones ignis. Seuex vero suscipiens sa->
genitricem esse. Dixit autem frater ille seni: Profc- liiialioneni et carbones ardenles, remisit eidem ab-
cto, doniine Paler, omnes haereses sic dicuni : NisiI C *" bati ipsum pannum involutum aqua plenum. Disla-
nobiscum communices, salvus esse non poleris. QuidI bant autem ab invicem fere viginli millibus pas-
ergo faciam infelix , nescio: deprecare igilur Domi- suum. CAPUT XXVIII.
nuro ut reipsa me certuro faciat, quaenam sil vera>
iides. Senex autem curo gaudio fralris verba suscepit, Faclum mirabite abbatis Juliimi Stylitw.
dixilque illi: Sede in spelunca mecum , el omnioo> Narrabat abbas Cyriacus, discipulus praedicli abba-
spem in Deo babeto, quia rcvelabit libi ipsitis beni- lis Juliani Stylitae, dicens : Venimus ego et paler
gnilas quae sit vera fldes. Dimissoque fratre in spe-» . mcus et frater a regione nostra ad abbatem Julianum,
lunca sua, egrcssus esl senior prope mare Morfuum,, audita ejus fatna. Ego enim babebam passiouein in-
orans Deum pro fralre. Circa aulero horam nonami saiial)ilem,quamnullus869''ominUr" curare polue-
diei sequeniis aspcxit Irater qucmdam asianlem sibiii ral. Venientem igilur senex protinus me oratione
aspeclu terribileti), ac dicentem : Veni, et vide veii- curavil. Mansinius aulem omnes apud eu n, et abre-
talem. Assumensque euin , duxit in locum lenebro- ntinliavimiis ssculo, conslituitqtie senior palrero
sum ac fetidum, ignes evaporanlem; atque in ips'ss meum super frumentum. Quadam vero die Venit pa-
ignibus vidil Nestoriutn , Eutychen , Apollinarem , ter meus, et ait abhati Juliano : Frumentum n»n
iMoscorum', Severuni, Ariura, Origenem, el alioss "*• babemus. Senex auiera de coluinna respondens ait:
quosdam. Dixilque illi is qui apparueral: Locus istec Vade, fraler, et ipsum quod inveneris, collige bodie,
prxparalus est bacrcticis, et blasphemantibus, et biss et mole, et de crastino D.us nostri curam haheuit.
qui illorum dogmala sequuniur. Si ergo placet tibi)i llle vero in hoc verbo turbatus (sciebat enim se nibil
locus, persiste in tuo dogroate; si autera supplicium n dimisisse) nbiit ad cellam suam. Necessilate aulem
islud experiri non vis, accede ad sanctam cilholicamn urgenle misit ad eura scnex, dicens: Accede huc.
et aposlolicam Ecclcsiam, quam te senex docet. Dico o Ille cum vix venire "acqtiievisset, dicit ei senior:
enim tibi, quia si omnes virlufes homo opereiur, necc Frater Cnnon, vade, el quod inveneris, fac m cibuin
recte crcdai, in hoc loco cruciabilur. Alque jn hocc fiatrum. llle pr_e iracundia sumplis horrei clavibus
verbo venit frater in seractipsum, et redeunli seni ii abiil, volens terra. pulverem ferre. Cuin aulem amo-
narravit nmnia quae viderat, accessitque ad comniu- i- tis elaustris ostia vellet aperire, non polerat. Erat
nioneni sancia. calholicae Ecclesiae.Remansit auleni n etiini lotutu horreum frumento plenuro. Quo ille viso
cum sene, intpletisque quatuor cum illo annis, dor- r- perterritus, a sene veniam proslralus petiit.
iui.it in pare.
.3_ PRATUM SPIRITLALE. _3>.
CAPUT XXIX. .
A CAPUT XXXI.
Miraculum sanclissimmEucharisttit. C~.n-_._foel vila Maria nieretricis.
Quasi triginla milliaribus ab .Egina civitate Cili- Diiokeneisabieiunt ab JEgis in Tharsum, venicn-
cia., Stjlila- duo eranl separati ab invicem sex milli- tesque in slabutum ut reqniescereiil (erat eniin ae-
bus pass_um. Ex his alier sauciae catholicaeel apo-. stus) per dispensaiionerii Dei invenerunt in slabulo
stolicae Ecclesia. conimuiiicabai; altcr autera quii tres adolescenles liabeiiiessecum uiiaro ineretricem.
etiam ^plustemporis in coluroua cgerai, Severiana.> Senes ergo seorsum sederurii, unusque ex eis acCi-
impielalis erat, variisque modis haereticus Calholi- pieris sanctum Evangeliuro iegebal. Merelrix vero
cum criminabatur. llle vero diviniius jiispiraius, quae erat cum adolescentibus, ut vidit legerilcm se-
petiit ab eo ut parteui sibi milleret Comniunionis i nem, reliciis illis accessit ad senetn, seditque juxta
suae. Q_i gaudio elatus, quod quasi illum sedu.issel, illiini. Scnex auteni illaiu rejiciens, dixit: Multum,
prolinus misil nihil haesitans. Suscipiens itaque Ca- o infelix, iinpudeiises, quae verita non fuisli acce-
tholicuSmi_samsibi ab h__relicoSeVerianiseciatore dere ad nos ac sedere. At illa : Ne, quaeso, Pater,
particulam, in ferventem ollain injecii, moxque rene abomineris me, neque abjicas; etsi eniui oroni
solula ett. Suhiptam quoque catholicaeecclesiaesan- _ peccaio plena snm, non tamcn repulit veiiieiileni ad
etam eomniunionem in eam conjecit; staiimque se roerelricem Dominns, et Salvator oinniuni Chri-
fervensoila refrigerata esl, el sancta communioper- stus Deus noster. Respondit ei senex : Sed meretriz
mansit integra, neque madefacta est. Quam et dili- illa.non perniansit merelrix. Tum ipsa: Spero in
gcnfer servavil, ct ostendit nobis cum ad illum ve- Filium Dei vivi, quia ab hodicrno die neque ego per-
nisserauc.. manebo in peccalo boc. Kelinquensigitur adolescen-
CAPUT XXX. tes, et suaorouia, secuta est senes illos, Miscrunt
Vita Iddori monachi Metilinentit^ allerumque mira* 870 autem illain in nionasterium prope M%&civi-
eulumcirca sanclissimamEucliarisiiam. laiem. Hanc et ego jani anum vidi magnaepruden-
DadeCypri emporium est, in eo roonasieriumest tiaefeininain, et isla ex ejus oie didici. Erat autem
quod dicitur Philoxenc : ad id cnm venissemns, in- illi noineu Maria.
venimus ibi monachum genere Melitinenscm, Isido- CAPUT XXXII.
ruiu noittine. Hunc vidimus sine ulla iniermi-sione Conversio et vitd Bab$tw[5) mimi, nec non Cometai
cum ejulato flentem.Cum aiiierti rogaretnr abomni- et Nicosat cbncubinarum_;'«..
bus ut laliquantulumquiescerel, et a fletu tempera- Mimus qtiidam erat in Tbarso Ciliciac, nomiue
ret, nofli penilus acquiescebat, dicens omnibus : «_ Babylas : erant autem illi dliaeconcubinae; noroen
Nimimiipeccaior sum ultra omnes qui ab inilio sae- uni Conieta, nomen alteri Nicosa. Vivebat autem
culi fuerunt. Cum autem illi diceremus : Nullus certe luxuriose agens oronia qua. illj daemonsuggessisset.
sine peccalo est, nisi unus Dens, resporidebat di- Die vcro quadam ingressus ecclesiam, audivil per
cens: Veraciter, fratres, nullum inveni inter homi- dispensaiionem Dei sanctuin Evangelium legi. Erat
nes shmii-mmihi peccatorem, nuliumque majus de- autem ista Icctio: Pceiiiteiitiainagile, appropinquavit
licltimquaro meum. Et ut cognoscaiis me vera pro- enlm regnum coeloriim(Matth. 111).Conipiiiictusqiic
seipii, aodite peccatum meum, ut et vos oreiis coepitcum lacryrais borrere, ac se roiserum dicere
pro me.' pro his qnae peccaverat. Confestim igitur egressus
Elgocuni essem in saccolo, rixorem babui: cramus extra ecclesiam, vocavii duas amicas suas, dixilque
aulem-.amboSeveriani doginatis. Ctiin ergodie qua- ill.is: Scitis quomodo vobiscum luxuriose vixerim,
dam venissero domum, non inveni uxorcm ineam : utque iiiinquaiii alteram plus quam alieiam dilexe-
audivi aulem quod ahiisset ad vicinam mulierem ut rim; iiaque veslra sunt omnia quaecunqueego acqui-
illi communicaret (erat autem illa calholicae religio- sivi, accipite insuper mea omiiia et dividile inter
nis el fldsi) cucurrique protinus volens prohihere. vos; ego eiim ex nunc ahremiiilio saeculo,el efli-
Prorectus autem domum, inveniillam jam commiini- p. n cior monacbiis. Iihe autem ex uno ore responderunt
casse. Quare indignalione concilalus appreliendi gui- ei ctim lacrytnis: Ad loxuriam el animarum nostra-
turejus, fecique illam evoroere sacram cominunio- rum inlcritum coniniunicaviinus libi; nunc vero
iiero.Sumplam deinde particulam sanclam bucilluc- quando boc Deo placilum opus facere vis, dimittis
que jactabam, donec in lutum cecidit. Mox autem nos, et id solus facis? profecto non ita eril, sed
vidi coruscationem in eodem loco sanctam assum- etiam in boiioconiiiiuiiicabimustibi.Atque ila mimus
psisse -Ommunioncm.Post biduum vero aspicio vi- quidem inclusitse in una turritimcivilaiis : illa. vero,
rum qtiasi yElbiopero seiiiicinciiis vestiium, dicen- vendilis omnibus suis, erogatisque pauperibus, acci-
temque mihi: Ego ct lu simul in unum supplicium pientes ei ipsai religiosum habituiu, fecerunl sibi
conde-niiatLsumus. Et ego ad euni: Tu, inqiiara,' propc turrein cellulam, et seipsas pariler incluse-
quis _s?Respondit:Egosumqui conditoreinomniuin ruiit. Hunc et ego vidi, et ,ab eo valde _.dificalus
DoraiaumJesuin Chrislum in maxilla percussi pas- suin; esi cnim vir valde lumiilis et cleroens, atque
siouir le_npore. Atque liac de causa a fletu tempe- misericors. Scripsi auieai el boc pio utilitate legeu-
rare nonpossum. liuni.
1~5 DE VITIS PATRUMI.IBER X. 136
GAPUT XXXIII. A fiphraom Antiochcno patriarcha, quod valde zelans
Vila saiKii episcopiTheodoti. fuerit et fervens circa fidem. Ctim enim audisset de
Narravil nobis quidam Patrum quod fucrit in san- Styliteillo qui erat in parlibus llierapolis, quod Se-
cla civiiate cpiscopus quidam, nomine Theodotus,, verianai esset haereseos, abiit ad illtim, ul impieta-
lanlae beiiigniiatis, ut cum in una solemnitate invi- lein dissuaderet illi. Ccepitergo divus Ephraem cor-
tassct quosdam de clericis suis ad convivium, unus- ripere Styliteni, et orare, ut accederet ad sancium
que ex eis venire noluisset, neqiie itivitationi acquie- apostoticum tbronum, et comniunicaret sanctae et
Visset, tunc quidem patriarcha siluerit, alins vero1 apostolicae Ecclesiae. Rcspondens vero Stylites ait:
ipse ad eum pro.ectus sil, rogans ut veniret, meii* Ego synodo prorsus non eoinmtinieo. Dicit ad eutn
sacque communis parlieeps fieret. sanctus Ephraero : Ei quomodo vis ut curem le, el
Dicebat aiilem rursns de ipso episcopo Tlieodolo, salisfaciam pro gratia Domini nosiri Jesu Cliristi ?
quod iia ftierit milis alque huniilis, ut cuni semel' sancta Ecclesia libera est ab omni sorde pravila-
iLer ageret cum mio clerico, et ipse quidem leclica tis h.xreticae. Dicil ad eum Slylites : Accendamus
veberetur, clcricus vero equo insideret, jdixerit c!e-<- ignem (7), domine patriarcha, et ingrediamur simut,
rico suo patriarcha : Muteiiius vchicula nostra, et tu Ct quem flatnma non laeserii,^ ille orihodoxus erit,
qitidcrii leclica vehere, ego autero eques ibo. Cum B illnmque sequi dcberous. Hoc autem dixit, ut lerrc-
vero clericus id facere recusarel omnino, dicens id ret patriarcham. Respondit sanctus Ephraem Siy-
dedecus fore patriarcbae, si quidem clericus Icctica litae : Oporiebat quidem le, lili mi, tanquam patri
portarelur, et episcopus equo insidens ingredere- obtemperare, nihilque a nObisampiius quxrere. Quo-
tur, non quicvit sanctus et bumilis Theodotus, do- niam vero rem poslulasli excedeniem quidera vires
ncc ministro persuasit non esse rem istam injurio- infelicitatis meae, confido taraen in miserationibiis
sain, coegitque illum ita facere. Filii Dei, quia tuaesalutis causaet hoc faciam.Tunc
CAPUT XXXIV. ait divus Eplirsem astantibus omnibus : Benedictus
Vita divi Alexandri patriarchw Jerosolymitani. Dominus; afferle liuc ligna. Cum vero allata essent
Aliura habnit civilas ipsa Dei patriarcham, Alexan- ligna, succendit illa patriarcba ante columnam, di-
drum nomine, adeo pium el misericordem, ut ciim xitque Stylitae : Descemle nuuc, ut juxta decrelum
illi quidam ex nolariis suis furattis esset aurum, et luum ingredi.uiiur ambo. Stupefactus ille ad patriar-
lnetu perierritus fugiens in Tbebaidem .Egypii, in- chae consiantiam, dcscendere uoluil. Tunc dixit ad
eidissel vagus et crrans in latrones, ac dtictus fuis- eum palriarcha : Nonne tu hoc fieri peliisli ? et quo-
set ab eis captivns ad exlremas -Egypli parles; boc modo id nunc facere non vis? Tnnc exuens se qua
comperlo, divus Alexandcr redemerit eum vinctuai C induliis eratslola pairiarcha, curo accessissel prope
ac capliviitn octoginla quinque numismatibns. Quo ignem, oravil, dicens: Domine Jesu Christe, Deus
teverso ita pie misericordilerqtie usus est, ut qui- noster, qui propter nos dignatus cs de sancta do-
dam ex urbis habifatoribus dixerit aliquando iiihit mina nostra Dei genitrice semperque virgine Maria
esse ulilius qiiam in Alexandrum peccare. incarnari et nasci, oslende nohis verilaiein. Et com-
Alio quoque tempore unus ex diaconis ejus, co- plela oratione , jaclavil stolam suam in mediis
ram clericis omnibus injiiriis aflecit divuni Alexan- ignibus. Cuin autem ignis quasi per Ires boras du-
drum. Qui niox prostralus buroi vcniain petit, di- rasset, lignaque jaro igne coiisiiiupta essenl, luleruut
cens : lgnosce inilii, domine frater. indestolam inlegraro, ita utnulla ignis indicia in ea
CAPUT XXXV. deprehendi possenl. Tunc Styliles vidensquod faclnm
Vila Eiiie (6) Jerosolymorum arcliiepiscopi, et de luerat, certior de veritate factus, anathematizavit
Ftaviano Antiochiw palriarcha. Severum, et ejus haeresim, accedensque ad sanclam
Dicebat abbas Polychronius de ssmcioElia Jeroso- catholicam Ecctcsiam, de manibus sancti Epbraeiii
lymoruin archiepiscopo, quod sicut ciim esset mo- communicavit, et gloriftcavit Deum.
nachii., viiitnn non bibebat, ita nec patriarcha qui- CAPUT XXXVII.
drin faclus bibil, sed eamdcm servavil rcgulam. D
Dircbant de eodem arcbiepiscopo filia, etde Fla- Vita Episcopi, qui cathedra relicla venit in san-
ctam civitatem, et mutato liabiiu minittrabal archi-
viano Antiocbi* arcbicpiscopo, quod ab Anastasio teclis.
iroperatore atnbo fuerint exsilio rclegiiti propler Quidam patrum enarravit nobis de quodam epi-
sanctam Chalcedoneusemsynodum; Elias quidem in reliclo episcopalu suo profcclus sil ad
scopo, quod
Haila, Flavianus vero apud Peiram. Die vero qua- snnciam civitatem, il<ijue sumplo operarii liabilu,
daiu significaveruiit sibi ambo palriarchae, mutuo liiitiisiraveiit architectis. Eovcro tempore vir cleriiens
diccntes : Anastasius hodie nioriuiis esl;• carous igi- et misericordiae operibus deditus Ephremius coroes
tnr et nos, tit cuin illo judicetmir. El post duos dies Orienlis
ad erat, ac per ipsum aedificiapublica repara-
anibo inigiavcriint Domiiiuiii.
banttir; civitas enim lerrae molu ceciderat. Dieau-
CAPUT XXXVI. lem quadain vidit per visum Ephremius dorroieniem
Vita Ephrwm Antiochenipalriarchw, et quomodoSiy- eum ad coeluin
lilen monaclmm a Severianw tiwreseot impietate episcopum, columnamque ignis super
(Oitverteril. usque pertingenteni. Hoc autero cum non seniel, nec
871 Narravit nobis quidam Patruin do sancio bis, sed sacpiuscerneret, obstupuit Euphreiuius (cr.t
{57 PRATUM SPIRITUALE. 13»
quippe visio ipsa terribilis et plena stuporis) cogiia- _! A dam monasterii abbatis Severiani missus fuisset
in parles Elutheropoleos, et diver-
balque apud semeiipsmn quidnam hoc esset, neqne in ministerium habeiiteni
agnoscebatquis esset ille merceiiarius, videns illum lisset ad rusticum quempiam fidelem,
coma neglecia, veste sordida, vili el abjecio habiiu, filiam unicaui.tlefuncia jam roaire illius, manerelqiie
et nimia exercitalione et conlinenlia, jugisque labo- in doiuo ejus dies aliquot, is qui semper impugnat
ris fatigatione afflictum, el sqnalidnm lolo corpus homines diabolus immisilfratrisordidascoglaliones,
ciiltu. __ccersilumauicmopeiarinm ejusmodi Ephre- iropiignabaiurque de pueila, et quaerebat opporluni-
mius, perconlabatur quisnain essel; ccepilque seor- tatem opprimendi eam. Igiiur qui illum oppugnabat
sum agere cum illo, qno vocaretur noniine, el cujus daeroon,opportunilatem quoque illi proeuravit. Patre
civitatis«sset oiiundus. Qui ail ad illum : Egountis enim puellaeproficiscenie Ascalonem necessaria; uti-
paiiperuni istius civitatis snm; cumque non habeam lilatisgratia, Irater ille sciens nemiuem in dotnoesse,
nnde nieipsuin sustentare valeam, operor ut possum, nisi se soltim et puellaro, accessit ut illam vi oppri-
et Deus de laboribus roeis pascitme. Molus ergo divi- mercl. Illa vcro ut vidit ipsum totum perturbatimi
nitiis Ephremius,respoiidiiiUi,eiait:Credeniihi, noii ad uefaiiiim aciuni properare, dixil ei : Noli turhari,
tedimilt'.iffl;donecmihi omiiia de le veraciter prose- neque fcedum quid cotitra rne molaris; pater' inetis
ciilus fueris.'Cuni vero ita constriiigerelur, neque se B ] ncque tiodte iieque cras veniet. Audi priiutim quid
ulierius posset abscondere, dixit illi: Pollicere raihi, dicam.'Egoenim(novil Deus)prorapiequidquid volue-
qtiia quandiufuero in vita hac,nemiiiidici'S quaecirca ris fatiam. Cospit antein illuin ita alloqui: Quan-
me sunt, et i go , suppresso lantum nomine, vcra tum temporis babes, fraler, in inonasterio ? Dicit ei
tibi de me annuntiabo. Juravitque llli comes, nu-lli fraier : Peccin et septein aunos. Dicit ei iterum :
se ea dicturum quandiu esset in vita. Tmic ait illi : Ilabes experinienlum mulieiis? Ait illi : Non. Ergo
Ego episcopus suii), et propter Deurodiinisi episcopatu, inquii puella, \is propler ttnam lioram amittere
tum iueuiri,et ve >iluic quasiadignolumlocum. Affli- lot atinorum labores? Quoiies fudisli lacrymas, ut
gens autemcarncmmeam,etoperans, ex labore meo carnem luam Christo Domiiio piir.im immaculatam-
inodicura panis mihi aquiro; lu vero quaiiliini poles, que servares ? el nunc lolum laborcm illum brevis-
adjice ad eleeraosynam. His enim diebus Deus pro- sim__volupiatis gratia tibi perire vis? Veruintamen
movebit te ad apostolicum ihroiium liiijus civitaiis, sit ut vis audjiro le, peccesque mecum, habesue quo
ut pascas populum suum, quem acquisivit per pro- assiimascteiiiitiias me? Dicil ei frater : Non. Tunc
priuin sanguineni Chrislus verus Deus nosler. Ui igi- illa: In verilate nou ineniior, si humiliaveris me,
tur dixi, eleeniosynis insiste, ei pro recta fide jugiier multorum malorum causa eris. Dicit ei monachus :
sla et decerta. Talibus 872 en'm sacrificiis maximc •^ I Quomodo? Puella respondens : Priinum quidem, in-
delectatur Deus. Ita ut praedixerat, contigit. Di- quit, quia perdis animam tuam; secumUtqttoniam et
vusque Ephremius, liis audilis glnrificavit Deum, di- anima mea abs le reqnirelur; boc eiiim libi jura-
cens : Quantos habei occullos famulos, et soli sibi nieiito protestor per eura qui dixit : Noli me nieuda-
cognitos Deus. cem facere (Joan. i); quia si humiliaveris roe, conti-
CAPUT XXXVIII. nuo niihi ipsi laqueo vitam extorquebOiinvetiierisque
Mors Anastasii (8) imperatoris impii. homicidii reus, atque in judicio ut homicida judica-
Nairavit nobis vir quidam fidelis dc Anastasio beris. Igitur antequati) lot malorum causas fias, re-
iniperaiore, quod cuiii ejecissct Euphemium el Ma- vertere in pace adinonasterium iuum,et ora pro nie.
cedonium palriarchas Coiistantinopoliiana.Ecclcsise, Rediens igitur in setnetipsuui fraler, ac respiciens,
ac propier sanclaiu Chalcedoneiisem syuodutn illos statiin reversus esl ad monasleriuiti suum, prostra-
Gaitan iu PonLuiu exsilio relegasset, vidii iu soronis * tusque abbati, et veoiani postulatis, oravit, ut uttra
idcra imperalor virum qiieiiidam insignem, vestitum jam <tetnonasterio non egrederetur. Et cuiii iu con-
amiclu candido, conlra se stare,Codiccin scriptuin fe- tritione cordis egissct tres raenses, migravft ad Do-
rentem, ac legentem. Evolvens autem quinque folia iiiimini.
Godicis, legensquc imperaloris uonien, ait illi : Ecce D CAPUT XL.
(iropter perfidiam tuain deleo quaiiiordeciin, et di- Vita abbatis Cosmweunuchi.
giio suo illos delevit. Ac posi duos d;es facto fulgore Narravit nobis abbas Basilius presbyter Bicantio-
inagno atque tonitruo, pavore lurbafus reddidit spi- rtim,dicens : Cum essem Theopoli apud pairiarcbaiu
rilumin suroma angustia.pro eo quod impius luit in Gregorium, venii ab abbas Cosmas cu-
Jerosolymis
saiiclam Chrisii Dei nostri Ecclesiam, ejusque pasto- nnchus Laurac
Pbaran, vir singularis religionis, et
r_s auxilio daronavit lidei recloruinque dngmalum vatde lenax et ze-
CAPUT XXXIX. tator, ac divinarum Scripiurarum sciemia non me-
Vita monaclii monaslerii ubbatjs Severiani, et quo- diocriter iuslrucliis. Cum ergo.fuissei ibi se.nex dies
moda a puella rustica prudenter retraans fueril, ne paucos, defunctus est; et jussil pairiarcba pre-
cum ea.peccarel. liosas illius reliquias in montisterio suo sepeliri, ubi
Cum yenissem Aniiochiam, audivi quemdam de et posiius erat quidam
episeopus. Die igiiur quadam
presbyteris ecclesiae ista narranlem : Dicebat, in- profeclus sum, ul salutarem sepulerum senis. Erat
yuit, palriarclia Anaslasius, cum moiiacbus qui- autem supra sepulcrum ejus jacens homo
quidam
PATROI. LXXIV. S
133 DE VITIS PATRUM LIBER X. ii9
p-uper, eleemo.jnam petens ab ingredieniibus in A . qtiod noete snnciaeDotnlnicaoa vespere usque man.
lemplum. CIIIIIergo conspexisset me pauper terlio starel psallens etlegens, et in cella sua, et in eecle-
prostralum.el seni oraiinnem facicntem, dixii mibi: sia, neque omnino sedcns; orloautem sole. cum ira-
Abba, magnus profeclo erai senex ille, queni scpe- plesset canonem, sedebal legens in sanctis Evangeliis
lislis bic ante hos duos mensc.. Tunc ego ad illutn : usquead collectani.
Unde hoc lu nosli ? Qni respondii : Verc, domine CAPUT XLI.
abbn, eg» paralylicus fui annis duodecim, et per Vila abbatit Pauli Nazarbensit.
ipsura curavil me Deus. Et quolies iu tribulaiione Vidimus et alitim senem in e.idem Laura, abbatem
sum, venil ad me consolationem afferens , mihiquo scilicet Pauliiin, virum sanc.tuinac Deodeditum, mi-
refrigerium praeslal. lissiiiiuni afque absiineiiiissimiim. Neminem vero
873 Sed cl aliud audi de illo niiraculnm. Ex memini ine iinquain vidisse tania consolaiionis ac
qua die ipsum sepelislis usque ad diem lianc, audio lacrymarum gratia ornaluiii; stillabanl enini ex octi-
illum singulis noctibus clamantem, ac dicentem ad lis ejus jugi:er lacrym;». Implevii ergo sanclus isle
episcopum : Noli me langere, hajrelice ; ne appro- scnior in vita solitaria nnnos fere quinquaginla, con-
piiiijncs mihi, inimicc snnclac Dcicatholica. Ecclesia1. tentus.sol.i panis eIeen:osyna, qiiam ccclesia dabat,
Ilaec ego audiens ab eo qui sanatus fueral, peirexi, B ] nullique oiniiino colloquens. Erat autein ex Nazarbo.
cl omiiia cx ordine patriarchae retuli, o.abaiuijue CAPUT XLII.
ipsum sanctissimiim patriarcham, utsumplum ex co Vila abbalis Auaxanontisservi Dei.
loco scnis corpus, in sepulcro alio reconderemus. Yidimtis in coilem loco i.bbatem Anaxanontera,
Turtc ait ahbas Gregorius palriarclia : Milii , lilii, virum iiiisericoidcm et conlinentissimum, vilamipio
creditc, nihil nb liaerctico la_ditur ahbas Cosmas ; solitariani in cellnla sua ag.iiiem lanta districlione,
sed hoc lotnm factum csl, nl seuis virius, zelnsqiie ut per quatuor dies unain lanium oblalionem mandu-
(idei nobis innoieseeret, qualis scilicel fuerit, qua- caret minuloruin viginti (9). Saepe vero et loti beb-
lisquc sit eliara pnsl carnis occiibituiii, uique epis- domada eani solam comedebat. Circa estremum vero
copi nobis prodcrelur opinio, ne illum ailiitraremur vitae siiie veneraiidns liic vir doloreni incurrit veutris
01ihodoxum fuisse atquc Catholicum. et viscerum. Tiiliinns itaque illuin in sanctarn civita-
Dicebat itcm dc codcm sene abbas Basilius, qui letn in doroum iiilirinoriiin, qn:e sub patriarcliaeerat
cmi) pcrrexissct ad eum commorantem in Laura Pha- cura. Die vero quadam cum prope illnm essemus,
ran.aililli seuex : Venit roihi cogitalio aliquando,quid misil ad illum abbas Conon pr.vpnsiius Lauraesancli
sil, quod ail Dominus discipulis suis : Qui habet ve- Pairis nostri Sabae siiduiiiiii, unam liahens benedi-
slimcntum, vendal illud, ctemat gladium (Lucwxxn); G ( ctionem, el nuinismala sex , ita illi s;gnilicans :
Ulisquediceidibus : Eccc gladii duo hic; respoiiderit: Ignosce mihi, quia i)'ii perniiliit me .Tgriludo ascen-
Saiis est. Ilaerebainquein verho islo, neqne oV:dsibi dere, ei te sahitare. Senex autero henediclionem qui-
vellet, inlelligebam. Ilaque sic cogitabundus exivi de dem retinuit, nuuimos vero reroisit, dicens : Si qni-
cellula mea, in ipso raeridiani solis __stu, ut irem ad dem voluerit Deusul iu bac vita durem, Paler, habeo,
Lauram Turriuin, ad abbatem Theophiliun, ct inter- iuimmo5deccm. Curo vero eos expendero, siguificabo
rogarem euin. Cumque per deserla pergerem, rssetu- vobis, et mittetis istos. Ut autem noveris, Pater, post
quc prope Calamonem, aspicio draconem niiraema- duos dies sacctiliimistud derelinquo. Quod el ficiuin
giiiludinis de nionle descenderc in Calamnnem. Eral est. Detuliniusauiem eron in cauidem Lanram Pba-
nulem adeo ingens, ut cnm se moverei, curvaretur in ran, ci ibi cum . epelivimus. Fuit aiitem beatus isie,
modura camerae, vestigiaque lerraj allius itnpressa et beati Euslochii conlubernalis; ambobusque relictis,
relinqueret. Ego vero pcr vestigia illius illiesus in- in ercmo coiisiimniaiiisest. Erat aulem ex Ancyra
grcssus sum, agnoviquequia diabolusstiidiiim meum Galaiiaccivitale.
impedire voluerit; orationes auicm seuis juveruut CAPUT XLIII.
me. Perveniens igiiur ad abbatcui Theophilum, ex- Deleslabitismors impii Thalelwi archiepiscopiThessa-
posui illi hapsitalionem raeam. Qui dixil mihi : Duoi D tonicensit.
gladii duas vitas significant, activam ct coiileniplali- Fuit quidani Tliessalonicic an.hiepiscopiis, Thnle-
vam. Si quis ergo h.is duas virtulcs liabeai, hic per- l;eus noniinc. Hic neque Deum t inens, neque paia-
fectus cril. tain retribulionem expavescens, conrulcausqiie Cliri-
Ad bunc ipsuro abbalem Cosmamperrexi cgo, dutni slianum dogma, 874. ac sacerdotalem honorem ct
essct in Laura Pharan; mansi enim in illa annos de- dignilatem spernens, invenius est pro pastore lupus.
ceui. Cuinque niihi loqueretur de salute animae, ctL Abnegans quippe sanctam cLconsubstanliaiein Trini-
qiioddain ex diclis sancli Alhanasii Alexandriaear- lateni Pairein, el Filiuni, et Spirituin sancluin, idola
chiepiscopi atlegaret, ait ad me senex : Cum invenc- inlelixadirabal. Queni ii qui lunc Ecclesiis praceranl,
ris aliquid ex opusculis sancti Athanasii, nec habue- conimuni decreio damnariiiit, ac de seile sua dilur-
ris chartas ad scribendum, in vestiroeiitis luis scribc! barunt. Pauco post lempore ucquam il'e oroni scelere
iilud. Tanlo tatiquestudio flagrabat erga sanclos Pa- ci impietaie plenus voluil ad sacerdolalem dignila-
tres nostros, et doclores sanc:us senior. tem reineare. Quiaergo, jnxla sapientissiroum Salo-
Dicebal aulem et hoc abbas Cosmas de seipso,, uioiicni, omiiia obediunt auro (Ecclt. x), revocalus
PRATUM SPIRITUALE. in
U1
esl in regionem su-in (erat aulem Consianiinopoli in A ago Deo, Palcr, quod vel caput ineum requiem habet;
habitanl qui juxta proplieiain justifi- perorationes cniin luas supra capul episcooi sto.
qua principes,
canl impiumpropter romiera, el juslum jusli tollnnt CAPUT XLV.
[Isaicev]). Sed oniiiipotens Deussanctani Ecclesiani Vila Monachiincltisiin monte Olharum, el de adora-
suain non' despexit; sed adversus apo^toloruin cano- tione (10) imaginissunclissimwDei gemlricis Mariai.
ncs latam pro ipso seiiteuiiain rursus ul sibi minim. Dicebat abbas Tbeodorus Alioles quod fuerit qui-
acceptam damnnvit. Cuiii enini qiiadain die ille pro- dam inclustis in nionte Olivarum cerlator inaximus :
cessurus essel cum superbo oruatu, ul ad imperalo- impugnabal aiilem illuni fornicationis spiriius. Dic
res pergeret, saceid..tiuniqiie decretis illortiin iterum veroqnadam ciim instaret illi veliementer, ccepiteju-
resumeret, pti|iugit illum venler, ut pergeret ad ne- larc senex, et dic-eredacrooni: Quandiu non dimittis
cessaria natura.. Cuin vero secretnm locum ingres- ine? recede jam a me, qni niecum consenuisti. Appa-
sus esset exoneraodi venlris causa, maiisissetque ruit aiitein ei dicmon visibiliter, dicens : Jura raibi,
i«ms duas jam vel tres horas, neque reveriereiur ad (|(ii_ iicniini dices quod tibi dicturus sum, el le iion
suos, iugressi sunt quidatn ex his qui illi assislebant, amplius oppugnabo. Juravitque ille senex, dicens :
ut illuin jam deherc progredl monerenl, inveiieitinl- Pcr iiilialiitaiiteni in nltissiniis iiulli dicain iiuac niibi
•queinleliceii)illuin ca; ite deorsum, ubi e_:eiebaniur I dixei is. Tunc ait itti dacnion: No!iadnrare liauc iraa-
stercora (ienieisiim, ped.biisque sursuiu ereclis. Eri- gineni, el ultra te non iinpugnabo. Habebal autciii
gentcs"auiem illuui, inveiierunt nequali impii Arii, haeciinago exprcs-am ligurani doininmnostr;e sancla*
Dei hostis, niurle exstiiiciiini bnrrihili el acterna. Dei genilricis Mariae, lerentein Doiniiium iio.-liini)
[NJIIIet illum, ciim auxilio Ireltis principum se in Jesuni Christiim. Aii inclusus dacmoni : Dimiuc nn;
Ecclesiam Deispcrarel tyrannice iiigressiiriiinsanctae ut dctiberein. In crastiiium autcm lioc sigoilicavitipsi
Dei l.cclcsia. miiabilis CLuiagiii consilii angelus, ejus ahbati Tbeodoro_Eliot;Ktunc babiianti in Laura Pha-
viscera quauiiefariuni scelus parturiebant, in sccessu ran, narravitqiie illi omnia. Senex aulem ait recluso :
dissipavii; et liiinc auxilio ilem iunixuni principum, Yere, domine abba, illusus cs, quia jurasti daemoni;
cuiu prioribiis se pejma palraturuin sperarel, Thessa- vcriimianicii bene lecisli hoc revelans. Expedil au-
loniceiisis Ecclesiaeredor angelus cum Magnoroar- teni libi nullum in illa urbe lupanar omiltere, quod
tyre Deinelrio, praevcniens,in eo loco in quo sedens, non ingrediaris, quaro ut neges te adorare Deum,
ci couirocrciuiiibabeiis cuin iinpuro dacaione, adver- ei Dominutiinostrum Jesuui Cbristum cum matre stia.
sus saiictam Dei Ecclesiamsiruebal insidias, iu co- Coiifirinaluinigiiur et Curroboratuin plttribus verbis
„eiri inutilis servi peiles, qui rccte incedere nolebal, reliquit illnm in loco suo. Apparuil ergo dacinonin-
clavis-suffisos pcndenles tcliquit; in qu bus imlicia ^ cluso r.uEûs,dicens : Quid hoc esi, pessiroe senex?
ciiiinebanl illius jtulicii, quo plectendus erat, etquam 875 Nonne tu jurasli roihi quia id nemini diceres?
terribile sil in mainis incidcreDei vivenlis (llcb. x). '| Kl (tuare dixisli ei qui venit ad le : Dico libi quia ut
CAPUT XLIV. perjurus in diejudiciijudicaberis-?RespondilincIusus,
dicens:Scio quidem, quia juravi, el pejeravi; verum-
Vita senis monachiprope civitatem Antinoumcommo- lamen Dominumcl Creatoremmettm
ranlis, et de oratione pro mortuis. pejeravi, tibi au»
lein noii obediam. A te enim utauclore et pravi con»
Scnftx quidam euarravit nobis cuni Thebaidam silii et perjurii pcena. inevitaliiics exigenlur,
venissemus, quod senex unns inorabatur extra civi-
latem Antinoum, ningnaevirtuiis vir, qui in cclla sua CAPUT XLVI.
eger.it annos sepiuaginta. Eiant auleiii illi discipuli Mirabilis visioabbatis Cyriaci Laurw Calamonis,et de
decein, cx qnibus unus erat valde negligens sui. Se- duobus impii Neslorii libris.
nex ergo sacpius illum corripiebat, ct hortabatur, Accessimus ad abbaicm Cyriacmn presbyteriim
dicens : Fiater, sollicilndiiieni gcre pio aniina lua; Laurae Calainonisjuxia saiiclmn Jordanem, iiarravit-
habes enim mori ; et ni-i te cmendaveris, in suppli- que nobis diceus : Die quadaiti vidi pcr somtiuin
ciuni tendes. Fraier aulein ille semper seni inobe- D rouliereni bonesia facie, purpura indutam, et cura ea
diens crat, nec ea quaeab ipso dicebanlur admiltebat. viros duos, et ipsos venerando habiiu, et aspectu
Gonligit auiem posl aliqtiantulum tcmporis, ut iste pracclaro. Arbitratus aiilem sum inulierem illam esse
morcrelnr. Conlristattis vero scnior supcr illo valde Domiiiainnostram sanclaiii Dei genitricem, eosque
fsciebat enim quod in magna desidia ct negligentia qui euin illa erant duos viros, sancium Joannem
«!esaeculoexiisset), ccepilorare, ac diccre : Domine Tbeologuiii et sancium Joanncm Baptislam. Egres-
Jesu Chrisle, verax Deus noster, revela mibi quid sit susque de cellula orabam illos ut ingredere tnr et in
circa fratris aniiiiam. Aspexitautem iu excessu men- cella roea orareni, quac noii consensit. Permansi er-
lis effectus, fliivium ignis, ingeiileinqtie in ipso igne go diutius orans et obsecrans, ac diceiis : Ne, quseso,
niultiludiiiem, ac inediuin fralrcm illum ad collum avcrlaiur liumilis factus confusus (Psal. LXKIH),et
iisqtio deniersiim. Tunc ail ilii seuior : Nonne tc alia pluriina liujasmodt. Iila igitur ut me vidit instare
proptcr hanc po.iiaiiiorabam, ul ciiiaiu iiuiniae tua; preciiitis, earodemque postulaiioiiein iterare, severius
ngeres, flli? Respondit fraier, el ait seni : Graiias roihi rcspondit, diceus : Ilabes inira cellatn tuaui
1 Unciiiis indtisa
supplela sunl ex Graceo.
..T, m VITIS PATRUM i.inF.rt x. li4
iiiiinicuiii roeuro.el vis uliogred ar? Elhis iliclis alis- A . ingredi? ei probi! cbal eam. Neqtie cnim (inquiebat)
cessit. Evigilans autem cgoaffligicoepi, et cogitabam, nostra es. Erat enim de baresi Severi acephali. Hla
nuui aliquid in menle peccatum contra illam admi- vero mullum rogal.at, ut mereretur ingredi. Ad quara
sissem, iieque enim erat alius aliquis in cclla mea, sancta Dei geninix rcspondens ait : Crede raihi, lnu-
nisi ego solus. Diulius igiiur meipsum discutiens, ni- lier, non in^redieris hiic, nisi nobisciun commuui-
liil inveni, quodin illam peixassem. Cum vero vidis- caveris. Agniio autem quod quia esset haereticain-
sem me niinio niGerorc absorberi, surgens accepi gredi prohiberetur, quodque nisi accederet ad sauctam
lil riiii) nt legerero, quo per hiijusmodi lectionem calholicam et aposlolicam 876 Ecclesiam Cbrisli
dolorem iiuacogit.aion.sque repellcrem. Librum au- Dominiel Dei noslri, intrare non permitlereiur, con-
lem ipsum acceperam nnituo a beatu l.ychio presby- tiiiuo diaconuni accersivit, et veniente sancto calico
tero Jerosolymitanae Ecelesiae. Evolyensque librum sacrum corpus sumpsit et prelosum sanguioem nia-
inveni duos iaipii Nestoris libros in fine voluminis gni Dei cl Salvalons nostri Jesu Cbristi. Atque ila
scriptos, mexque sgnovi hunc esi-e sanctic Dominn. ahsque ulla proliibitione digna habita est adorare
«oslraeDeigenitricis semperque virginis Mariaeinimi- sauctMmet vcnerabilesepulcrum DoniiniJesu Chrisli.
cwn. Tunc surgens abii, librumqiie illi qui mihi eum CAPUT XLIX.
accororaodaverat, reddidi, dicens illi: Accipe librum B I
Mirabilis visio ducis Patwstinw, qua et ipse caaclus
tuum, fraler, neque enim ex eo laotum uiilitatis ce- fuit prwdictwhwresi abrenuntiare, el Christi Eccle-
pi, quantutn detrimenti Cum vero ille detrimenti sieecommunicare.
ipsius causam sciscitarelur, omnem illi rei ordinem Narravii anlem nobis et hoc idcm presbyter Ana-
retuli. Qui zelo Dei succensus proiinus duos illos siasius, diceus, quod Palaestina; dux Geveiner ali-
Neslorii libros ex volumine prascidit, eosque igni ijiiando vcnerit adorare sanctam Christi Domini
tratlidit, dicens : Non manebil in cella mea Domi- nostri resurrectionem. Et cuni ccepisset ingrcdi in
nae Jioslraesanctae Dei geihtricis semperque virginis sanctiim monumentum, aspexil arielem cum impelti
Mari__inimicus. super se venientein, cornibusque illtim impetentem.
CAPUT XLVII. ille vero pavore correptus, reiro redibaf. Custos vero
Ifira-U.ttm sanclw Dei genitricis contr.aGaianummi- sanctx crucis Azarias, et qui assistebanl lictores (11),
muin qui eam in theatro blasphemabat.
limore permoti dicunl ei : Quid est, quid habes, do-
Ileliopolis Pliocnicis Libanensis civitas est. In bac mihe? cur non ingrederis? Dicit eis : Ut quid inluli-
niiiuus quidam erai, Gaiaiius noinine, qui in Iheatro
ariclem islum ? Qui stiipefacti inspexcrunt san-
saiicfam Dei genitricem blaspliemans, populo specta- slis
ciuin moniimentiim.nibilque videntes, aiuntadillitni:
cnliiii) blaspliemiae praebebat. Apparuit autera illi < " lugredere, nihil lale intus esi. Rursum ille ingredi
sancia Dcigepitrix, dicens : Quid libi niali feci,quia
sed iierum aspexit arielem cootra se venien-
coram lanla iuuliiludiiie mihi deualiis.el blaspbemas ccepii,
me? Ille veiosurgens, nwi solnni noii se correxit.ve- tetn, et se introire pruhiheniem. Istuil ciim saepe fa-
Rursus ciiiro esset, iPcque caeleris nibil videmibus, soltis
rum etiaro plus blasphciiiahat. ergo npparuii arietcni
illi saocta Dui genitrix, corripiens eum, ac dicens : cerueret, aii illi crucis costos : Crede inihi,
aliqnid habes in aniroa lua, quod le prohibet
Noli, quaeso, noli ita laedere aiiiinaro tuain. Ille vero doinine,
illam Unde ter- adorare sancliim, ac venerabile, et vivilicuni inoiiii-
rursuin deterius blasphemabit. ipsa Salvatoris noslri; iiaque rooneo ul conlilea-
lio eidem -jpparens, eadem repelebat. Cum auiera se nientmn
D.niino peccata tua. Clemens enim el misericor-
ille nou corrigeret, sed plus quoque blasphemiis ad- ris
meridie dormienii sibi di- dissimus ciiro sil, cl lui misercri volens, hiijusmodi
jiceret, apparnit, nibilque
solo libi miraculum oslendiu Ille aulera cum iacryuiis
cens, digilo signavitejus maniiseipedes. Evigi-
dixil ei : Vere iniiliis magnisque sceleribus obtioxius
lans auieiii.i ivenit setruncaiuiii manibus etpedibus.
in'Mix ul Iruncus inuiilis confile- sum. Et se ipsum in faciem prosternens, per multas
Alque ila jacens,
balur omnibt-s cujus rei graiia, ei qiioroodobocpas- horas pennansit flens et confilens Domino. Surrext
sed iteruni ab arieie
sus esset, ulq*iepropter blasphemias suas cleinenter -1. deinde, el rursus ingredi voluil, •
permissus uon esl. Tunc ait illi sanctie crncis custos
«ruciatus fuissel.
CAPUT XLVlil. Vere aliud est, quod te ingredi vetat. Dixit aulem
non sanctae calholicic
MiracuUtmtlem sanitie Dei geniuicis quo Coimiana ille : Num foriasse ideo, qnia
.. tixor G.rnwfii patricii cuacta esl ... heeresiSeveria- Ecclesiie, scd Sc\ero coHiinunico, introire piolii-
. na adxeram Christi fiiUmredire. beor? Ttinc petiit a custode ul sancla etviviflca Chri-
Narravit uobis Aiiasiaiiius presbyter, et ornamen- sti Dei nostri mysleria sibi afferrentur. Et allaio
loruin sauclae resurrectionis Dei et Domini nostri Je- sanc"# calice, coniiiiuiiicavil. Alque ila ingressus esl.
sn Chrislictistos,quiiadveniensillucCosroiana, uxor el adoravit, nil ultra inipedimeiili passus, nibilqu.
Germani palricii, voluil nocte quadam sanctae Domi- ulicrius cerneiis, quod se deterreret.
iiic-3 sola adorare sanclum Domini nostri Jesu Christi CAPUT L.
.ivificuinque monumenlum. El cum ap,propiuquaret Visioet dictum abbatis Georgii itutusi.
januae sacrarii, apparuit illi visibililer Doinina nostia
sancta Dei.,genitrixcum aliis quoque mutieribus, di- Scytbopolis sectinda est Balacslinaemelropolis. \u
no-
cens : Quomodo ciim nostra non sis, liuc audes ea convenitnus abbatem Anastasium, narravitque
Ho rfUTUM SI.IUTUALK. M8
bis de abbale Georrio inclnso, dicens : Curn quadaro A l~m [Grace KOÔ>«-.], pariimque reinoratus circa niarc
nocte surrcxissem, ul pulsarem signuro (ca quippei Mortuuro, redierii ileriim ad cellam suain. Cuin vcro
cura mihi ul canoharchac(l_) injoiicia fuerat ul ex- essct aestus veliementissiinus, iia ul senex pene de-
cilareui fralres ad colleclam) audivi ploranlem sc- liceret, exlendons nianus si<asin cosluin ad Deum,
nain; profectusque ad illum, rogare ccspi, dicens : oravil dicens : Doiuine, tu scis quia jain pr;e siti am-
Quid habcs, Paler, quia sic plnra_? llle veio nihill bulare non possuni. Statimque ntibes circa illura fa-
milii respondil. Itursiis cutn r.igarem illuro , ul cau- cla esl, nequc recessit ab eo, quandiu restiiueretur
sam fletus milii aperiret ingemisce .s ille, et ex in- cellaesu;e. Distnbnt atitcm a cella milliaribus fere
tinio corde suspirans, ait : Quomodo niilii a Ueiui duodecim.
temper.ui, cum Doininiis nosicr Jcsus Christusi Ideni abbas Slepbanus el hoc nobis de eodein sein
rcconciliari nobis nolii? Ego eniin. lili, videbarmilii i narrabai, quod vene iut sui die quadam ui illitm vi-
assistere cuidam soper excelso tbrono resideuii ;; derent. Ctim ergo vcnissenl ad locum, qiuerebant
iniifta vero millia circa illiim eraut orantiuin illuro,, ipsius ccllulam : quam dmn qtiibusdam ostciidenlibiis
atque deprccnii.iuin de qiiadam re, qui illoruin prc- didicisseut, adcunles pulsaverunt j iiinam. Quibus
cibus flexusiion est. Pnsih__caccessil ad illam roulier cognitis, senex Deum oravit, ne ab ipsis videretur.
quaedauipurpura imliila, piociditque illi, et uil: Ve!' B Et aperiens jauuam, exiit de celliila sua, el nb eis
propter ine placare, fili. Ille vero iiihiioininus> penitus visus uon est: abiensque in deseiiiun redire
inexorabilis inansit. Atque idcirc > ploro el ejulo, ve- tandiu noluit, doncc illos rccessisse cognovii.
reos quod futiirum est fl:ec mihi dixil nbbas Geor- CAPUT LIV
guis, quiuia illucescctiteferia cccnx.Doroini; sequeiitt Vita motiacliorum
vero, id est parasceve, hora diei noua, repenlino Scytltiotarum, et de sene Ainiiionio.
magnoque lerr;e motu corruerunt urbes niaiitiina.. Veiiiinus postea Tereniiilicn ad abbaiem Thcodo-
Plicenicis. ruin Alexandrimim; aitque nobis seuex : Filioli,
Idem abbas Anastasius boc item nobis de setie eo- iiinltiiin revera perdideruni Scylhiotae inonachi juxta
dem enarravil, quod post aliqiiantiiliiiii lemporis , seniini praediciionem. Credite eiiini mihi, filii, qnia
cum ad feneslram staret, plorare sencx cceperit; ct; inagna eral charitas npud Scytbiolas lnagna absti-
dixeril illi : V:e nobis, frater, quia nullaui babemus. uenlia, magua discretio. Vidi cgo illic seoes. qui nisi
compiinciionem, sed in negligentia viviinus, et tiineo, quis ad ens venisset, liiinqiiam su ncbaiil cibum :
cuui ira Dei coinpreliendal uos, el in januis siinus, inter quos erat senex quidam, Aiiiinnnius nomiiio,
ut jiidiccrour. Et sequenii die ignis apparuit 111c__lo. jux a ine inaoeiis; cojas cgo scicns consuettidiiiem-,
CAPUTLI. r per onine Sabbatum ad illuiu veniebam, ut proplo.
alvcnluio niciini siniicrct cibiim.. llabebani hoc
Tita Juliani senis monatterii Mgypliorum. uuiiies generaliter, qnod <]u:iciiiiqiiei>oraaccetterent
Anazarbus melropolis est serundaeCilicum provin- ad eos aliqui, periniltebant illos oralioneni facere,
ciae, ab bac fere duodeciramilliaribus distat monaste- illisque oianlibiis, ipsi iiicnsaiii apponebani, eicou-
rium quod dicitur .Egyptiorum. Narraverunt ergoi tinuo cibuiu snmebanl.
imhisPatres ejusdem loci quod illic aute annos qiiio- CAPUT LV.
i|iie niortuus esset senex, Julianus nomine, qui circi- Visiocujusdnmseniscommorantisin Scythi, et de
ter anrios sepluaginia in qundani brevi spelaeo mora- abbate Irenwo.
lus esset, nihil oinninosaeculiisiius possidens, praeter Abbas Irenacus narravit nnbis de sene quodam
et
ciliciuni, saguin, et vasculum ligiieuin, el librmn. commorante in Scylbi, quod diaboliim viderit nnctu
Dicebanl antem nobis et hoc de ipso, qnod tolo
rasira, et cophtnos pnebenteii) fratribus;
vilaesuae tempore non accendit Iucernae lumen, sed sarculos, diabolo senex : Qui isia suni? RespondH
dixitque
per noctes coelilus iilu trabat euro lux, ita ut clare diibolns : Dislraclinnem frntribiis
praepi^ro, ut- bis
legere posset.
CAPUT Lll. nccupati, lianl negligentiores ad orandum el glorifr-
Dictum abbatis Eliw solilarii. D candum Deum.
Idem abbas Ireuaeusnarravit nobis dicens iteiuin:
877 Veniifrater quidam ad abbntem Eliain selita-
rimn in coenobium auliquipalris Sabac, el dixit ei: Ciim veni^sent barbari in Scytbiin, recessi inde, et
Dic mihi verbuin, Pater. Senex vero dixit f.atri: veni in partes Gaz:c, accepique roihi cellulain in
DiebusPalriini nosirorum tres istaevirltites iti amore inonaslerio. Abbas vero ipsa die dedii mihi libruni
et studio apuil monachos erant : nudiias rerum ad legendum, in quo senum gesla (15) scripta eranl.
oculis capituliim
(iiiiniuili, niausueliido, el eon iiieniia; ntmc au eui Moxque ut aperui librum, occurrit
avaritia, gula et audacia. Quod lionuii tib/placel istud, quod vcnerit quidaro fraler ad sencm, dixerit-
airipe. qiie illi: Ora pro me, Pater; dixeritaittem illi senex:
CAPUT Llll. (.iim esses nobiscum, orabain pro te; iiiinc aiitem ex
Vita senis Cyriaci ex monasteriosawti Sabw. qoo in propria abiisti, non jam oro pro te. Ut ergo-
Narravit nobis abbas Stephauus dc quottam sene logi ego capiliilum islud, plictii libruin, et dixi i!i mo
inoranle in monastcrio sancti Patris irostri Sabae, no- ipso : Va: libi, lrena;e, quia in propria venisii, nec
miue Cjriaco, quoa uie qnadam dcsceiuluril Tuliic- jaui orant pro te Patros. Moxque librain abbati re-
U' DK VITIS PATRUM LIBER X. 118
sliiiitens rccessi, et veni in loca ista. El h__cinihi A provincia. Pro^cctus vcro frater invenit
leonein ja-
causa fuii, filioli, veniendi in hunc locum centem. Cumque verba senis illi dixisset, conlinuo
CAPUT LVI. reccssil leo.
Vitc.Joannis discipuli senis magni, qni morabalur CAPUT LIX.
in vico Caparasima. Vita abbatis Thalelwi (15) Cilicis.
Ptolemais ctviias est Pliocnicis, in hac vicus est Abbas Pelrus presbyicr ejusdem inonasierii, nar-
qui diciiur Caparasimn[Grwce UupunpM]. In eo vico ravit nobis de abbale TbalelaeoCilice, q«od sexaginia
sencx quidam erai inagniis, hahebaique discipiilum, annos transegissct in vita monastica iiiin luaoi flere
Jonnnetn nomine, el ipsum roagnuiii, siogularisqiie dcsisiens, dicensque jugiler : Tempus hoc nobis ad
olieilieiitir. Quadam ergo die niisit senex disciptilum poeniteiiLiaminduliuin est, et valde requiretur a no-
snmii in niinisieriuin, dans ci el modicos paues pro bis si illud neglexerimtis
victu suo. Profecius est ainein discipultis, et coni- CAPUT LX.
pleio iiiinisieiio rediit, reliiliique panes. Videns au- Factum egregiitm sanciimonialis ,emwm, per
tem senior panes, ait ei: Fili, quare non comcdisti quod
eompnnciusadolescens ejus amalor, mon,ehwseffe-
pancs quos dcdi libi? Prosirauis ille coram sene, diclus est.
xil ei: Ignoscemibi, Pater, quia non benedixisii ni.hi, B " Qiiidam vir fidelis narravit nobis, cum in Alexan-
cuni milteres nie, neque jussisti ut cibnni sumercii), dria esseraus, lale quiddam : Sanclimonialis, inqtiit,
idcircoiion sumpsi. Adroiraiusque senex discretiouem quaedam sedebat in domo sua vilam solilariam du-
fralris, bencdixii eum. cens; salutisquc suoc valde sollicita, jejuniis ac vigi-
Ad hunc fralieti) post dormitionem senis, cuin jeju- liis vacabat jugiter, mullasque faciebat eieemosynas.
nasset qii.idraginta diebus, vox facta csl divinitus, Sed bonoruiii omnium semper invidus diabolus, tan-
dircns: S.iiperquemcunquc morbiim iroposueris nia- tas in virgine virlutes non ferens, conlra illain pul-
ntis, curnbitiir. 878 ^:)"e auieiu facto, perdispen- veretii excitavit. Immisit enim adolescenli cuidam
sationem Dei,ecce homo quidam cumuxorevetiiebnt, liirpetn dc illa diabolicainque cupidinem. Manebat
cujits mamillnm.cancri morbus consnmcbai. Rogabat auiein extra linien ejus adolescens. Cum ergo virgo
ergo illuin vir ejus nt uxorem siiam curarcl. Qui cuin illa domo sua vcllet egredi, atque ad ecclesiam ora-
peccalorein se dtceret, el indignum nd tnle atienian- lionis gralia occurrere, ingerebat se illius oculi iin-
dum opus, vir ille persistebal orans, utannucret sibi, I rolius et imptirus adulescens, ncc illam egredi sine
uxorisque suaemi.-erereiur. Ciim veri) iiniiosuisset bat, amauiria qiiaedatnverba procacibus irotilius illi
iili maniim, iiiamillaiiiqticsignass t, conLiniiosnnala insiisiirrans; adeo uf jain prae nimia inole.-tiaadole-
csl. El ex tnnc plurima jam per illnm siiina Deus ope- C ^1 srentiscogerelur virgo domo sua nusquam progrcdi.
ratus esl, non lanlum in vila sua, veruni cliain post Die igitur qiiadain inisil ancillam suain virgo ad il-
nmrtcm. luin nt ei dieeret: Vcni, vocat le duinina iuea. Abiit
CAPUT LVII. ergo ad illam gaudens, et sluprum coinmitlere ge-
_/.)•_SimeonisStylitw, et de Juliano abbate etiam stiens. Sanctimnnialis vero sedebat in cubili suo; in-
Stylile. gresso igiiur adolcscenij ail: Sede. Cumque sedisset:
Qnndraginta ferc roilliaribiis ab /Egis civiiate Cili- Dic, oro te, fraier, inquii illa, cur ita mibi moiestos
ciae Slylites erat noniine Siiueon; bic ftilgure peres, nce perroitiis nie doino roea egredi? Respondit
cussus interiit. Abbas ergo Julinmis Siyliles preshyter adolescens : Yere, domina, te mulium anio, ct
te toius iri lui concupiscentiam in-
praelcr consueliidineiii suain insolito lemporc dixit quando inspicio,
flan.nior. Qiue nit ad ilhun : Qiiidnaniin me pulchrum
discipnlis suis : Miilite thyiniaiiia in iliiiriliuluni (1.).
Qui Jixerunl ei : Dic nobis caiisain, Pater; orabant- vidisii, quia sic ainas me. Ait adolescens : Oculos-
que ut diccrel eis. Senex niitein dixit,: Quia modo nios; ipsi enim sediixeriint me. Virgo vero ut audi-
fralcr nieus Simcon a fiilgure dejeclus interiit, et, vit quia oculi ejus illum sednxissent, sumplo radio
ecce transil aiiima ejus ctim iripndio el exsnltaiione. textorio inox oculos eruit. Iloc nuien) ciim vidi-set
Distabanl auiem ab invicem milliaribus ferc viginti D adolescens, eruisse scilieet sibi virginem oculos,
qualuor. coinpunctiis corde abiit in Scythim, il)ique saeculo-
CAPUT LVIH. remiiitians, eflecius est piobatis-imus raonacltus.
Item de Juliano. CAPUT LXl.
Abbas Stephaniis Trichinas, nionasterii sancti Pn- Vita abbalii Leontii Cilicis.
tri< noslri Sabaeanlistes, et Irocde memoralo abbaie> Dicebant quidam PaLrum de abbate Leontio Cilice,
iuliaiio Stylita nnrravii, quod leo juxla euin locumi quod in obsequio domiuacnostraesancli Deigenitricis.
ii) quo niorabalur apparuer 1, plurimosque peregrinosi fuerii ferventissimus, ac per quadraginta annos nun-
et indigeiias necare solilus fuerit. Dre crgo quadami qiinm de illiiis lemplo recesserit. Erat aulem semper
jnlvocaos discipiiluiii suiiin senex, Pancialium no- niirae gravitatis, et sibi jogiter inlendens.
iiiine, dixii ei : Yade ferine duo millia passuum ad1 J.icehant et hoc de illo, quod si vidisset pauperenv
Aiistiutn, iiiveniesquc illic.leoneni jacenlem, cui di- venientem ad se, si quidem ille esset c;ccus, per
ics : lluuiilis Julianus in noiniiie Jesu Cliristi flliii manuin illi porrigebat eleemosynam; si aiitem vi-
Dei vivifi_anlisomnia libi praccipit ni rtcedas ab hacc dens, ponebat ante illum, 879 Mi in columna.
149 1'UATUMSPIUITUALE. 15-
basi, ulit iu scamno , a:it in sancliiaiii gradibus. A , debuisii; natn si merita et gloriam frairis tui videre
Atqueindc illani tollebal pauper. lnterrognius aulem cupis, refro convertere, etvide. Conversusque vidit
a sene : Quare, Paier, per niaiius non das eleemo- frairem suum crucifixum cum Domino. Ailqtie ad
synas? respondit: Ignosee railii, Pater; nequeenim euin is qni illi apparuerat: F.cce in qua gloria frater
ego suin qui illatn pnebeo, sed doiniiia mea sancla tims est. Glorifica ergo e.um qtii glorificat eos qui se
Dei genitrix, quacet me, et illos nutrit. diligunt in veritale.
CAPUT LXH. CAPUT LXVI.
Vita abbalis Stepliani monaslerii' jEliotaritm presby- Vita abbalis Theodosii solitarii.
teri. Abbas Antonius praepositusmonasterii ___liotarum,
Narravit nobis unus ex senibus de abbate Stepbano1 qui etiam iilud aedificavit, narravil nobis deabbate
presbylero monasterii .Eliotaruin, quod ciiin sederet Theodosio, quod senex ipse haecde seipso narrabal:
in cellasua, iininisit illi cogitationes dacmon dicens : Priusquam ad vitam soliiariam transissem, factus in
Recede, nihil eiiim bic prolicis. Senex auiem dicebat exstasi aspcxi virum quemdam, cujus species clari-
daerooni: Non audio te, scio cnini quis cs; ferre noni tatem solis vincejrei. llic tenens iuaiiuin niearo :
potes ut aliquis salvetur; sed Cbristus Filius Dei vivii _ Veni, ail, quia pugnare ei litclari le convenit; el in-
ipsete cutiteref. duxit me in iheairum infinitacmagnitudinis. Aspexl
CAPUT LXHI. autem iheairum plenum viris ex uua parte caudido
De eo_f.ni. aniictu, ex alia vero nigro vesiitis. Cuin ergo injecis-
Dicebant de eodem abbale Slcphano, quod ctnn set me in lheairum,aspiciovirura miras magniiudinis
sederel in cella sua et legerei, venit iterura diaboliis ___thiopem,cujus capui turpissimtim penetrabat nu-
visihiliter, dixitque ei : Ilecede, nibil enim bic probes. Tuncait ad nie juvenis ille qui inibi apparuerat:
ficis. Tunc ille daerooni: Si vis nL recedam, fac ul id Ctini hoc tuclari (e oporlet. Ego qui nspeclu viri illitis
in quo ego sedco arobulel. Sedebai autcm in sella proceri territus eram, tremere ac pavere ccepi, ora-
viininea. Quoaudito, drnmnn conrestim sellaro illam bamque juvenem illuiii splendi ium, qui me induxe-
per totairt cellam atnbulare fecil. Senex autero aspi- ral in tliealrum, dicens : Quis bominum morlali con-
ciens versutiain da_mouis, ait illi : Nerope (piouiam dilione et infirmitale circurodatus, cuin lioc luclaii
ita velox et astutus es, nou hinc recedo. Faclaque pesset ? Non ipsuiu universum gemis hiiroaiium, si
ab eo oralione, daeinou evauuit. in wium confluat, liuic resistere praevalet. Aii aule..i
CAPUT LXIV. ad nie juvenis ille pricclariis : Prorsus cuin illo td
De eodein. r. luciari opus esl. Ingredere igilur cura oinni alaeri-
Tressenes veneriint ad abbatem Stephanuin pres- late ei fiducia ; mox enim ut lu illum adorsus fueris,
bylerum, et cum persevcrarent biqiienies de utilitate cgo adjulor adero, tibique vietoriiecoronara rcpooam.
anima., lacebat senior. Dicunt ei senes illi : Nihil Ut ergo ingressus ad cerlaiiieii sum luctarique invi-
nobis rcspoudes, Pater? utiliiatis gratia veiiimus ad cera coepiiuus, continuo praeclarus ille judex noslrl
le. Tunc ait illis: li^noscile mibi, usque modo non certaiiiiois adfuit, mibiqtie coronan) dedil. Alqtie
iiiiimadveriiquid locuii silis; vcrumlamen quod ba- plebs illa obscura, /Etliiopuiuqiie inultitudo ingens
beo, boc dico vobis. Ego die noctuque nihil aliud ejulanies evaiiiieiiini; pars vero reliqua candidaio-
aspicio, nisi Doininuni noslrum Jesum Clirisluin in ruui gratias illi et laudes referebant, qui mn juverat,
ligno pendeniein. Quod ciiin aodissent, mulltiroaedi- ac pracclara victoria donaverat.
ficaii recesseruiii. CAPUT LXVIL
CAPUT I.XV.
De eodem. De eodem.
Abbas Joannes, cognomeiiloMolybas, narravit no. 880 be boc abbale Theodosio solitario narravit
bis de venerando sene isto healo Stepbano presby- noliis abbas Cyriacns ejus discipulus, quod trigiula
lero, quod cum aliquando jecur illius graviter inlir- quinque annos egeril in soliiudine, seroper post bi-
raaretur, exqua ii.firiiiiialesanciailla animaiiiigravit "' duum coinedens, ei jugiter silentiuin servans, nequo
a corpore, coegertmt illuiii medici carnem mandii- ad aliqueti) loquens; caeterum si loqui voluissel, si-
care. Er.il auiein illi frater saecularis quidaro, sed gno potiiis quaro verbo utebatur. Hoc et cgo vidi.
valde religiose el secundum Deum vivens. Factum Mansi enim in eodem /Eliotarutn monasterio anni$
esi aiilein cuin cames roinederet presbyter, super- decem.
venit fraler ejus saectilaris, vidensque iliuin vescen- CAPUT LXVIII.
tem carnibtis, scnmlalizatiis est, el valde conlrista- De eodem.
De abbate Theodnsio cum audisset Abramius anli-
tus, quod cx lanta ahstineiilia atqtie continentia in
extremo viloesu;e tenipor-e ad coiiiedenduin carnes stes sanclse Mariae novae, quod non haberet palliun
devoluuis esset. Mox ergo in exstasi factus, vidit quo hieme uteremr, emit illi. Quod poUquaiuseuior
diccnteni sibi : sic de accepit, quadam die cum obdorroiret (dormiebal au-
quemdam Quare presbytero
scandalizatus es, quia illuni vesci carnibus vidisli? tem in cella sencx), ascenderiint latrones, et exue-
Nescis quia necessitate compulsus, et propter obe- runt illum pallio, abeuntesque secum iilud tulerunt.
dienliara id fecit ? Nempc propterea scandalizari noli Quo facto, nihil omnino locutus esl senex.
151 DE VITIS PATRUM LIBER X. 1S2
CAPUT LXIX. A Dixit iternm : Observemus cogitationes, quod me-
Vittt abbatts Pallaiii, etsenis Thessaloncensisinclusi, dicainentuin salulis est
ttomine David. Idetn abbas Palladius, rogatus a nobis ut aediftca-
Perreximus una ego et dominus Sophroniiis So- tionis nostrae causa diceret nobis qua ratione qui-
phista, priusqtiaiiisa.cnlo renuntiiret.ln Alexandriam busque cogitationibus ad monasticum staliim acces-
ad abbalem Palladiiiiii, virum sanctmt;, et verum sisset; erat auteni senex Thessalonicensis, et narra-
vii noliis, dicens : )n regione inea senex quidam ev-
serviim Dei, qui mon.-terium suum habebal in The-
la/.omeiio[Grace, k&uabpevov].Curaquc illum parilcr tra muros civitatis quasi sladiis tribus inclusus erat
ex Mesopotamia,noiniue Dayid, virlutibus valde or-
deprecareinur, ut verbum nobis irdificationis itnpen-
deret, ccepil senex ila ad nos loqui : Filroli, tempus cellula natus, miscricors ei coininens. Transegit aiitem in
inclusus fere aimos ocioginta \Alias septua-
jara ahhrevialum est, cerlemus hic modicuin, alque
laboremus tit immorlalibtis bonis in aelernuiii per- ginta]. Quoniam vero propter melum barbarorum
fiiiamur. Videie mariyres, videie pugiles ccelesles, imcle rouri civitalis custodiebaniur a inilitibus, lii qui
illam iiiori parlem observnbani, quae senis cellulam
quomodo viriliier el forliter ctincta superarunt. Quos
respiciebat, nocte quadam aspexerunl quia ex fene-
piaelerilum quidem lempus agnovit, vivunt nuiem siris cellulse
R iguis egrediebalur. Puiaverunl au:era
seinper in raemoria nosira, vixque salis illorum to- mil.les barbaros
leraiitinro admirari possumus. Aitestantiiraudientium iti cellam senis ingessisse ignein.
Mane nuiem lacio, ingressi roilites iincneruot et se-
singuli, stiipentes ad lantam beatorum inarlyriiiii panem
vere naliiram excedit humanam. illaesuro, et cellani omiiiuo incombiisiam, et
ticnl;ain, quae Quo- obstupueruiit. I.ursus
rum aliis quidem effossi suntociili, aliis excisa crurn, igilur seqiienti nocte eumdem
illis amputata. manus, istis abscissi pedcs. El illos' aspicienles iguein, adinirahaniur. Non solum aiitem
istos autem lcniius sequenti nocie ignis £81 'n cella senis apparuit,
ipiidciii ignis repente consumpsit, verura el inulto leinpore, ita ut niiiversaecivitati
adtirens, diu cruciavit. Atque alios nimirum profuti-
diiin maris excepit, alios flumina absorbuertint; alios inanifesiuii)faclum fuerit, plurimiqtie nocte in inuro
it-iin feraruni dentes, vcluti malefaclores quosdani et siepe vigilarint, inspxicndi igois gratia. Visus autem
sceler.ilos, vinos acceperunt; alios vaiiiscxqiiisitis- ignis ille usquc ad obitum senis. Hoe ego miiaculo
noii seroel el bis, sed saepiusinspecio, dixi in uie
«juesuppliciis praemonuos in cibum accepeiiint. Cc-
teroruiu oninia conlra illos bellatores Dei lormeulo- ipso : Si in hoc saeculo lanlam gloriam servis suis
ruin genern excogitaia dicere non possuinus, quae largitur Deus, quanlam putas eis reservavil in fuluro,
htimnni iniiiiiciis invidia - quando et illorum facies fulgebunt ut sol ? Ista mihi,
stiggessil generis daunon, C filioli, causa exstitil nrripieudi monasticum liabilum,
jnailyrum ipsorum et livore labescens. 0 quaro foret banc conversalionem eligendi.
liter susiinueiunl I oquanlo lidei ardore pugnave-
runl, imbecillitalem eorporis animaevirlute superan-] CAPUT LXX.
les, et qnaesperaverunl pricmia, pracsenlibus labori- Vila monachiAddas Mesopotameniinclusi.
bus diguioraet longeexcellentioracapientes.Quat.pro- Dicebat el hoe nobis senex, quod post hunc abba-
fictoorania firmissimam illorum inutramque parlemn tem David venit-et alius roonachus , noroine Addas,
fidein ostendebant. Hioc quidem, quia laborantes mo- et ipse de Mesopotamia, et seipsum inclusit ad aliam
dicuin, eximiis bonis in a'ternuro perfruuniur; indee partem civitatis, in quadam magna platano, fecitque
vero, quia horrenda corporibus illorum invecta sup- sibi fenestram , ex qua eiiam cum advenieniibus col-
plicia, quic inimicus noster diabolus induxit, foriis- loquebatur. Cuni ergo venissent barbari, el oiiineni
sime suslinuerunt. Si igilur tribulaiiones toleremns,:, provinciain praednti essent, contigit eos per locutu
ct cum Dei gratia vincainus, vere Deiamatores inve- >- illura transire. Cumque iiniis ex e;s conspeclo sene,
niinur, Deusquenobiscumest, pugnans ipse in nobis,;, gladiuin eduxissel, ul illum occideret, sublalatn iti
et vincens, laboresque nobis ac sadoies dignationis s subliine raanum ut feriret, derailtere nequivit, sed
suae gratia allevans. Scientes igitur, filioli, quali li _ ea suspensa immobilis perslitil. Quod cum cerne-
operalione et exspectalione leropus indiget, digno- i- rent barbari cseleris, adrairati rogabant senem, ut
scamus nos ipsos.per quietem et silenlium. In hoc ic socium eorum curaret. Senex igiiur, facta oralio-
eniui indullo nobis lempore, necesse est nos uii ti ne, curavil eum, et ita dimisii in pace
b.niaet prseclaraope poenitenti;e, ut Dei tompla esse ;e CAPUT LXXI.
mercamur; nequeenim modicuset brevis bonor no- j- Pulchium dicium homicidw ad monachum qui eum
bis in futnro saiculo recompensabitur. sequebaturdum ducerelur ad decollandum.
Dixit iterum : Meinores seroper illius simus, qui ,„ Narravit nohis iterum idem abbas Palladius, di-
non habuii ubi caput reclinaret (Malth. vm). Ait rur- ,._ cens, quod in Arsenoiie, quae civitas Thebaidis est,
sus ipse senior : Quonia.i, juxta Paulum apostolum,' letitus fuerit quidam homicidii reus; qui cum diu
tribulatio patientiam operatur (Rom. v), faciamus cruciatus essei, tandcm sententiam decollaiionis ac-
meniem nostraincapacem regni ca-lorum.Ait ilerum: cepii. Cura ergo dueeretur extra civilatesn sex milli-
Filioli, iioii diliganius munduin, neque ea qtiae :n in bus passuuiu (illic eniin etiam perpetrarat lioinici-
iuuiido sunl (/ Joan. n). dium ) monachus quidaro refro sequebatur ut illutu
dccollari conspiceret; qui aulero ad dccollandum (iu
1.3 PRATUMSPIRITUALE. 13*
cebatur, cum vidisset monacliumscqueutem, aitilli: : A . ravit, dicens : Erat in Alcxnndria iniles quidam ,
Nmiquid, al.ba, iion babes cellulam, et opus ma- Joanues notnine, hunc haliens ordinem viiae.Dicbus
iiuuin? Rcspondil rtionachus: Parce roihi, frater ; et\ singulis a roaiie usque in horara iionani sedcbat in
cellam enim el opus habro. Qui respondens aii illi:: monasterio solus juxla gradus sancti Peiri, cilicio
Quare ergn nun resides in cella et defles peccala a indutus, et sporleltas lcxens, tacens otnnino, et
tua ? Dicit ei monachus : Vere, fraler mi, valde e nulii quidquam loqiicns ; sedebal autein in oralono
ineipsum negligo, conipunctionemque anima mca a laborans manibus suis, atqne hoc solum caiieb>i
non habet, et idcirco venio ul aspiciain te, dum n dulciier : Doinine,ab occullis meis iiinnda inc (Psal.
morieris, ut vel sic in compiinclionemveniaro. Tutic c xvm), ut noncoiifundarorans. llunc versum ciuu di-
ait illi reus: Vade, fraler, per Dominum; sede in, xissel, una ferme bora tacebat, ct rursum eutiidein
cella lua, et gralias age Salvalori Jesu Chrisio. E.•i resumebatversum , ipsumqueseplies per lolain dieiu
quo enim ille homo facius est, el pro nobis pecca- repeiebat, niliil oiiiiiino aliud dicens. Ilora auteui
loribus roorluus est, homo jaro non moritur acterna a nona exuehat cilicium, induebatqne inilitarem ba-
morte. bitum , id-est, indumenia sua, nlque ila ad propria
CAPUT LXXll. signa properabal. Curo hoc el ego annos octo inan-
Belatio abbatis Palladii de sene homicida, qui B 1 si, Diiiliuinqueaedificnlussuni in silenLioet insii-
adolescentemfalso de eodemcrimine accusabai. luto suo.
Et boc item narravit nobis ipse abbas Pallndius,' CAFUT LXXIV.
dicens: Senex quidam saecularisqni liomicidiiiinfe- Ejusaem Palia.lii verax diclum de haresibus.
cerat, detenfus est a magislratu in Alexnudria. Qui Cortipiens nos aliquando scuex, ipse ila nobis
cum cruciaretur, dicebai et alium fuisse secuin cae- dicebal : Credite roilii, filioli, nihil aliud schisniata
dis illius sbcium. Is autem de quo senex dicebat, el haereses inlroduxit in sanciam Ecclesiara , nisi
adolescens erat vignii ferme annoium. Muliis ergoi) ^quod non Deum et nos invicem valde dil girous. °
suppliciis ambo affecii sunt. Et senex quideni dice- CAPUT LXXV
bal: Mecum fuisii, quando perpeiravi lioiiiicidiiiin. MiraculumDomina erqa uxorum el filiam viri fideis,
Adolescens vero denegabat, nihil se conscium csse qui hospilio susciperemonachosconsueveral.
homicidii, neque cum i!»o se fuisse assereos. Ciiini Idem abbas Palladius cum alias ad ipsum venisse-
crgo cruciati ftiissenf, sentenliam ambo acceperuntt mus, tale quiddam enarravit nobis : Erat, inquii,
ul furcis suspendereniur. Abierunt ergo qointo exlrax in Alexandria vir quidam fidelis, religiosus valde rt
urbeni milliario, illic cnim bujusmodi reos punirea misericors, et hospitio suscipiens monachos. Habe-
consueverant. Disfabat auiem ab eo 1 co fere uno, C ( bat aulem uxoreni, et ipsaro humilem valde, et jcju-
siadio Saiurni templum eversmn. Cum igitur ad lo- nantem quolidie. Eral aiitem illis et filiola quasi
ciiin venissent el populus et miliies, adolescentemi annorum sex. Quadam vero die vir ille pius profe-
primo suspendere in liguo voluerunt; adolescens5 ctus est Coiistantinopolitii; erat eiiiin negotiator.
aiiiem prostraius in solo milii.s orabal, dicens : Relicfis ergo doroi uxore , et puella, ct uno servo,
Pcr Dominumfaciie charilaicin, et ad Orientein me> auiil ul navigarei. <_umvero iret ad navem, ait ad
sospend le, ut illuiii videam quando suspensus cro. illum uxor : Cui nos coninieiidatosrelinquis, doini-
Dicunt ei iniliies : Quam ob causam ? Quibus adone. Respondit vir ejus: Domina.nosirae sanctse Dei
lescens : Vere, dornini mei, non habeo infelix ego) genitrici. Die vero quadain ciini sederel uxor ct i pe-
plus quam septem roenses ex quo snneiiim baptismai rarelur, habens et puellanisecum, servus ille ex sng-
suscepi, et Chrisiianus faclus sum. Cuni boc aud's- geslione diabolica votuil necare dominain et ejus fi-
seni roiti.es lacrymaii sunl super adolesccnte. Senex; liain , ^t diripere quidquid haberent, et fugere.
autem com hoc audissel, freinens gravilcr dixil roi- Suiupio igitur ex coquina culfro, perrexit in tricli-
lilibus : Per Serapiro facite (16),.ut ego aspiciarai nitim ubi erant ambae. Cum vero venisset ante ja-
coutra Saturnum. Cura vcro audissent roililes blas- nuaii), compieheiisus est caecitate, ila ul neqiie tri-
pheiniara senis, omisso adolesccnfe, scnem prirooi D i clinium ingredi, neque ad coquinam reverti posset.
suspenderunl. Cnin vero illuro in ligno suspende- Cum autein una ferme liora perstitisset, frustraque
reni, ecce eques ab Augusiali celcriier missus, aill conarelur ingredi, ccepit vocare domiiiaiiisuam ,
inilitibus : Adolescentera notite inteificere, sed re- diccns : Veni hucusque. llla adiiiirans, quod iu me-
ducite illum. Faclum csi atileiii ingens gaiidium dio januae persistens, ad illam non ingrederelur, sed
iuilitiliuset cunctis assisteiilibus. Ei rcducentes cuin clninaret, ail illi: Tu magis buc veni, ignorans,
iiilroduxeruni in praHoiium, absovilque illuiu Au- qtiod cacaale leneretur. Puer , aulein cuepit illam
gustalis. Adolescensvc.ropraeter speni salvus failus, adjurare, nt iret prope illum ; illa vero juravit, ii«n
abiens monacliuselfectusest. Hoc atiiem ad noslrani se itiiram. Tunc aii illi : Mittc vcl puellam. Quaeno-
et legentiuni uiilitatini scripsin.us, ut sci.mus quin luil, sed ail: Si quid vis, ipse potius vcni. Videns
novit Dominiispios a leniatione liberare. auleti) servus, quod nihil puluisset agere, seipsum
CAPUTLXXllI. gladio penussit, ct corruil. Dominavero illius ciiin
Vita Joannis mililis Alexandriiii. vidisset quid egerat, claioavil, coiilinuoquc vicini ac-
882 Hoc eiiam nobis idem abbas Pallauius nar- curreruul. I.igicss: sunl autcm et ex officio praeiorii
1.5 DICVITIS PATRUM LIBEK X. 156
iioniiulli, piicriiniqiie reperienles adhuc vivum , di- A '•
A ascendcns navim , dixi mulieri: Descendeet lu iu
diceriitil ad ipso omnia , et glorificavcrunt Dominnm iscapham. Quaemox ttl descendit, scapha se conli-
qui oslenderat miracula, et malrem salvaverat cum nuo i qiiinquies gyrans, in profundum ctim muliere
filia. :
subroeisa est. Navis autem post haeclanta velocilate
CAPUT LXXVI. ,cucurrit, ut tribus diebus ac dimidio navigatio-
Sttbmersioilariw mutieris peccatricis. i
neni peregerimus,quam diebus quindecim peracturi
El lioc ilein Palladius ipse narravil nobis : Atidivi, eranius.
i
inqnii, naucloro qnodaui enarrante, Inle aliquid , CAPUT LXXVII.
qu<d die qiiadam cum navigaret, vectores habens vi- Belatio trium pauperum cwcorum, quomodoexcwcati
ros ct inulieres, venisseique in altum, caeterisom- fuistenl.
nihus bene naviganlibus, nliis quidem Coiistaiilino- Ego et dominus meus Sophronius perreximus ad
I
polim, aliis vcro Alexandrinm, et aliis alio, vcnlo pbilosophi Slepbani domuni, docirinae gralia : erat
;
illis flante prospero, ip-e solus navigare noii polerat. aolem nicridiauuiii lempus. Morabatur hic apud
Kt mansimiis, inquit, qnasi dies quindecim, nibil acdemsanctic Dei geniiricis, quaecognoininaiur Do-
ex co loco ubi eramus, moti. Versnbarourigilur in 'rolhea', quani aedilicavit beaius papn E.ulogiusad
'
mngna muesiiiia et dcsperatione, nescienles qtiid-Bg Oiientem, juvta inaginnn Tetrapylum (18). Ctiin ergo
nain islud sild vellct. Ego vero, ui naticlertis cui pulsaremus pliilosnphiostium , puella respiciens ait
cura nnvis incumbcbat et oniiiiumqtui;in ipsa erant, nobis: Dormil ille, oponet exspeclare ptisilluni.
coepingare Deuin pro liac rc. Quadain vero die vc- Ttine aio doniino meo Sophronio : Eainus ad Tetra-
nit ad roe vox, dicens : Mitlc foras Maiinin, et bene pylutn, et illic inaro ainiis. Est aulein locus ille Ale-
navigahis. Conpi ergo rogitare quidnam boc esset, xandrinis vcnerabilis; dicunt enim Jeremia. propbe-
ei qiia: cssci Maria. Ctiin auiein hacsiiarcmde boc , l:i!ossn ex _£gypio stnnpta ab Alexnndro coudiiore
vcnit vox de novo, diccns : Di\i libi : M tte foras urbis illic fuissereposita. Cum ergo illtic venissemus,
Mariaiu, cl salvi eriiis. Tune cgo cogiians quid is- neminem invenimus nisi ciecos tres; erai enitn me-
tud esset, exclaniavi contiiitto, 0 Maria. Nesciebnm ridies. Perrcximus ergo juxta illos caecos qniefe ac
eiiim qn;e cssel Mnrin. llla vero jaccns in loco suo, silenler, sedimu.que habenles libros nosiros. Loquc-
ut auilivil, rcspondit, dicens : Quid jtibes, domine? banlur auleui cacciad invicein multa. Dixilque unus
Tnnc aio ad illaiu : Fac chaiifatcm , veni bucusqiie; ad aliimi : Tu quomodo eflecius es caecus? Respon-
Exsurgens aulem coniiuiio venit. Cuit) ergo venisset dil ille : Nauta crani ctim essem adolescens, et cum
ad me, accepi enni seorsuiii, et dixi ei: Vides , ab Africa navigarcmus, in mari oculis repcnie capius
Maria soror, qund peceala mca sunt, u' proper me C sum, nec valeus nmbulare, albitginera in oculis lia-
vos omnes perp-tis? Illa vero aliius ingemiscens, bui. Dixittiulem bic alii ca;co : Tu vero qtiomod»
ait: Verc, domine mi nanclcre, ego peccatrix sum. cffeclnses caecus? Rcspondit et ille dicens : Vitriad
El divi illi : Qua: peccata babes, mulier? Et 883 ustis varios fundendi artifex fui, et ex igne amisi
illa: Vac n.ibi, inquit, quin non cst peccalum quod duos ocnlos meos, et cacus effeciussuni. Aiunt au-
ego non egcrim, ct propier pcccntn mcn vos omnes. lem ninbo hi qui ioteiaogali fuerant ad leitiuii): Di-
in periculo constitnii eslis. Tunc ennrrnvit milii inu- cens et lu quoinodo factuses caecus? fiesponriil,?
lier qii:Kcirca se erant, dicens ; Profeclo, domine, Vere cgo vobis dicara : Ctim cssem adolescens, labo-
nnuclere, infclix ego virum habui, ex quo duos filiosi rem vnlde oderaro, el rccusaliam, luxuriosusque
gemii; cumque ad aciatempcrvenissent, uniis anno- lactns siiiu. Cuinque non haberem necessaria victiit,
inm iinvein, nlius riiinqiie, moriiius e_t vir nieus, furari jam coeperain.Die vero quadam cuin mala
ct reuiansi vidua. Miles aiiiem quidam habitabntl multa perpetrnssem, stnbnm in quodamloco, videns-
juxla me, quem ego mariiuro acciperc volui, inisi- que inortuum eflerri oplime induttim, seculus sum
que ad ipsiim quosdnro. Ille aiileiu non acquicvit,, fiinus, ut vidcrcm ubi ponerelur. Vencrunt autem
ilirens : Non accipio uxorem quae hnhe.it ex aliero> relro sanciiim .loannem, et ibi posuerunt illum in
viro filios. Ego auiem videns quod propler filiosnol-. DE inonuiiienlo, peraclisque officiis recesserunt. Ego
let roe nccipere nxorcm, iuducta atnore ejns, occidi; mox IIt illos recessisse virii, ingressus moniimeutiim,
duwt filios nieos, iudicnvique illi diccns : Ecce niodoj exni ipsum, nihil ei relinqueus praeter unuin liutea-
b.heo lilium. Miles vcro cum auriisset quidj nien. Cum ergo progredi iniipercin de nionnroento,
IIIIIIIIIII
egisscm de filiis, ait: Vivii Dominus qui in coelis 5 multis onusliis pnnnis, dicit mihi iroproba mea co-
h.iliflal, quia ie non accipiam. Unde ego metnens, gilalio : Accipe et linleum , quia bonum est. Redii
ne lioc maiiifeslum lieret, et morerer, fugi. Haccego3 aulcm infelix ego, ul sumpio etiam linteo, iiuduiii
audiens cx ore mulicris, ne sic qiiidem illam ini illun) relinqucrcm. Tnnc resediicoram me moriuus,
innre projiccre volui, sed differens dixi nd illanii extendensque super me iuauns suas, digilis suis
rursus : Ecce ego ascendo in carabmn (17), et sii eruil oculos meos. Ego igimr mi. erahilis, dimissis
arohulaverit navis.scilo qtiia peccata mea iti navii omnibiis, cuni inagnn tribulalione et pericuto exivi
operanlur. Vocaviquecontinuo scapharium , et dixi:: de montiiiiento. Ecce et ego di-xi vobis quomodo
Produc scapliam. Cumqiie asccndisseni in illam , cscus factus snm. Ista cum attdissemus, innuil inihi
nihilo niagis vel navis vel .caplia niola cst. Tuitc: doroinus meus Soplironius, et recessimus. Et dixit
... PRATUM SPIUITUALE. 155
iuihi: Vere, nbba Joannes, bodie nibil ullra sludea- A I lum, ingrcssusque coepi exspoliare illam. Et ciini
inus; satiseniro se.lificai-isunius. Haecergo scripsi- omnibiis jara ipsam cxuisscm, quibus crnt induta,
mus, ut el vos pariler aedificemiiii; vere enim nulliis nec iniernlae quidem ipsius parcens, sed eain quoque
malc faciens Deum latere potesl. Et nos quidem illi auferens, iuidamqiie ipsam, ut nata fucrat. relin-
hauc narrationem ab eo qni passus fucrat audivimus. quens, e sepulcro egredi volebam. Tunc illa resedit
CAPUT LXXVIH. coram ine, sinistraniqiie manum su.im exlendens,
et nii ad me : Nequis-
Stvpcnaum niiraculum puellw tnortua, qtiwexspoHa- appreheiidit dexterain ineain,
lorem detinuit, nec evm retaxare voluit, donec is s'me hoioiniim, ilane decnit le nuilare.me? niiiu
promitteret _e monaclmm futurum. non times Deum, neque iiictnisdamnaiionem ullima.
Afud atitert! Jiuic simile nhbas Joannes, monasle- reiributionis ? nonno vel saltem morluae misereri
rii Gigantum Pater, cum Theopoliin venisset, narra- debiiisti ? Seri Cbristiamis existens, ita me ntidam
vit nobis, dicens : Ante modicum (emporis venil ad assistere Christn honesiiiii) fore judicasli ? neque
me adolegcensquidain, et ait mibi: Amore Dei sus- sexuin muliebrem reveriius es? nonne hic sexus ie
cipe 884 rtie, velo enini poeniiere. Dicebat autem peperit; nonne niairem qiinque luam hac in riie in-
hoc ctim inuliis lacrymis el siugultibtis. Ego autem juria violasli? Quam, iofelicissime hoininum, ratio-
ctim illiuticeriierein valde conlritum, et cum magna B I nem reddiiurus es Cbristo de scelere in me perpe-
inoestitia, dixiilli : Dic niibi causam tantae compirn- trato ante ipsius tribtraal tremendiim, quod vivenle
clionis, neque me celes quidquam ; poiens est enim me nullus extraneus unqiiaiii vidit faciem meam, et
Deus adjuvare le. Et ail inihi: Vere, domine abbn, lii posl inortcm et scpuliuraiii deiiudasti me, et nu-
niagnus peccator stini. Ariqueiii ego rursus : Crede diiin aspexisli corpus nieinn? Va>.Iiiimana: miseriae,
mibi, sicul nvulia el varin sutit yulnera, iia plurima ad qiiain infelicitatfiii rievolula est?Quo corde, ho-
qtioque sunt vaiia rocdicuiienta. Sed tu si cnrari mo, qnilnis inanibus (_l_) acceriens, sumis saneltim
vis, dic niihi in veritate opera ttia, ul ego congrna et preiiosiini corpus Domininostri Jesn Christi?
illis admoveain epiliniia (l!l). Aliter eniro curatur Ego autem, tit ista conspexi el nudivi, pavore et
forniciilor, ajitcr homicida; aliulque csl avari reme- forroidine lotus coinprchensns, Lreniensac ineluens,
(lium, alia menriacs roedicina; alque alio iractinrius, vix aio ad illam : Diniiile roe, et isiud ullra non fa-
nlio fur, alio adullrr medicamine sanatur. El ne libij ciani. Qiiae ail : Profecto non ila erit. Tu eniii) ut
plurima vitia enumerein, quemadmoduin in corpo- vol.uisli, Imc inlrasti; sed non ita ut volueris, hinc
ralibus infirraitntibus vnriis varia qnoque remedia, egredieris. Naui sepiilcruiii isiud conimiiiie erit am-
ndhiberi conspicinms, iia et aniinae vitii-, qtia. plu- bobus. Ncque pules le con.eslim morituriim , sed
ritna suiil, meilicini quoque varfe succurrit. llle au-. C ciun hic plures dies crocaiiis fueris, innlam male
lem altius ingcmi.cens, ei. pectus suum percutiens, aiiiinaiii perdilos reddes. Fgo aulcni orabam illam
lacryrois ac singnltihus confiindebalur, et prae ni- ciiiii lacrymis, ut diniilierct me, intillum iltam per
inia pernirbatione ei moestilia aniroo delicicbal, omiiipoientem Domimini adjurans, spondensque, et
neque vocero liberam cmittere valebal. Ego vero ut jnrainenio conlirmans, me iniquum isud ac nefn-
iliiim aniiriadyerli ad desperalionem iri-lil'amque in- liiini opus ullra non faciiinmi. Tandem pnst niullas
olerabilem lapsuin , et neque qnid passus esset, ne- prcces ct lacrymas, crebrosque roeos singullus, re-
que qnid egisset mali , neque calamitaiem suam spondens illa dixit milii: Si vis vivere et ab liac
eniiiiliare valentem, aio ad illum : Fili, audi me, et neccssitnte liberari, promitie inibi, qoia si le diiui-
aliqiianluliimvim fac cogilalioiii luae, elnuntia milii sern, non solum ab liis nefariis et profanis aclibas
qtiid a le factum sil; p>lest eniin Dominus nosier tuis recedes, sed slatim pergcs, et siecuto renutiliai.s
praebere tibi atixiliiinisuuin. Nam qui propter ineffa- cfficieris jmoiiachus, agesque pcenilenliam pro bis
bilem clenieiiliaiii suaui, el iinmeiisas miscralioncsi quae roake gessisli, serviens Christo. Ego antem jti-
oinnia pro salute no-irn passus esi, quique cum pu- ravi ei, dicens : Per Deum, qui suscepturiis esl ani-
blicnnis conversntus est, et mereincem ad se vcuien- inain, iion solum quaedixisli faciam, sed ah hodierna
tem non repirit, laironemque snscepit, et amicus; "' die non ingrediar in doniuni meam; sed liinc abiens,
peccalorum appellaius est (Matth. ix ; Luc. vn ; in iiionasterjum proliciscar. Tnuc ait puelln ad me :
Lue. xxui;Matth. xi), ipse, .fili, le quoqiic poeni- Induc me, sic.U invenisti prius iiidotam. Ciiin vero
lentem co.iiversuiiique suis iiianibus suscipiel gau- illain iiiduissein, rursum se collocans, morlua esl.
dens. Non enim vult mortem peccainris, sed ulcon- Haecego cum ab adolescenle audissem, refovens euro
vcrlatnr, et yivnl (Ezech. xvm, xxxui). ac erigens verbis, et provocans ad posniieiiliani et
Tuiic ille viiii sibi faciens, et a singullibus et la- coniinentiam, loiondi illum, imiiitiimqiic moiiaslico
erymis niodicuni leinperaiis, aii milii : Ego, domine babi n inclusi in spcliinca in 885 monie, magiii-
ini ablia, plenus onini scelere, cl nec coelo dignus fice gratias Deo agenleni, cerlantemque virililer pro
nec terra, cuin anie lioc biriuum audissem, riivitis anima sia.
CAPUT LXXIX.
ciijusifamex priroariis ci>iiaiis hujus fiiiam virginein
esse defiiiiclani, ct cuiii liiiiltis ac pretiosis veslibus Maximuin el stupendnm miraculum sacratissima Eu-
churisliwsub Dionysio Seleucia episcopo.
sepnitain iu uno exlra civilalein monumento, excon-
suetudine pessiini isiios operis, abii noctu ad tumii- Cum venissemus Scleuciam, convenimus abbalenv
159 DE VITIR PATRl.M I.IBEfl X. !G0
Tlieodoruin episcopum ejusdeni.civitalis. Ille auiemi A que lacryiiinrum fudit, ac inullis oratumibus et ge-
narravil nobis, d!cens: Sub sanctae memoriae Dio- nuflexionihus obtinuit, ut Deus nobis aquas istius so-
nysio hnjus civitatis episcopo, praedccessore men , laiitun et nsum prresiare dignarelur. Anle eniin cx
tale qoiddam contigi'. Vir qnidam eral in bac civi- torrenle Patres nostri nqunii)hauriebant; sed Deus,
late negotiator valile religiosus et dives, sed h_.re- qni facit volunlatem liineiitiuin se (Psal. CXLIV), sua
licus ; erat enim de Severi seclatorihus. Haliebntau- iiifiuitaboniiaie praestitit nobis aqua. islius benedi-
lein servum fidelem quemdam, sanctaeet apostolifa.; ciionem per orationes sancti Patris nostri. Veruiii
Ecclesiaecominunicaniem. Hic, secundum provinciae> ante hoc hienniuni quidain ex fratribus peiieruiu a
consuetiidinem, die sanclo Cceiac Dominicaesum- Patre monaster i, ut lavacrmn aedificarent in ntona-
ptam communioncm involvit in linteo mundissimn,, sterio. Abbas autem graviter id quidem feiebat, ces-
et in armario reposuit. Conligil autetn, ul postt s't lainen, fiatrum iiifirinilati coudescendens. /Edifi-
.aiictum Pascha vir illc fidelis miltereltir Con- cnluui est igitur tavacrum in monasterio, semetque
slaniinopolim, negotii ciijusdam gralia, dimissa per taniuiDiiiodolavatiiin e_tin eo, cum staliin exsicca-
oblivionem snnctn cominunione in armario; rieditt tus esi talis tantusque a Deo nobispraestifus fous. Et
aiitein ejus clavem domino suo. Quadam vero die> in veritate vobis dicimus, Cbri tiaiii, iuulium jejuiia-
apericns armaiium riomiuns, invenit linteoliim, in-. r. g vimus, niiitum oraviinus, roultas gentiflcxionesegi-
volutasque in eo sanclas pariiculas coiiimiinionis., mus, ut aquatii reciperemus, niliilque profeciinus.
Conlrislaliis est aulem in hoc, et hacsit hat, quiri- Amius ergo inieger sine aqua foniis impleius esl,
nain de illis faceret, nam ex ipsis communicare no- eramusquc in iuagna tribulatione. Stalim vero ut
lebnt, eo qnod essent sanciac cntholicae Ecclesiae, , Paler noster bonus et mitis deslruxit lavacrura,
ipse vero Severianae haere.sis.Et lunc quidem diini- Deus aquam iterum redJidii nobis.
sileas in arniario, ut erant, cogilans quia rediturus3 CAPUT LXXXI.
esset servus, et snmpturus ens. Cum aulem venis- De vuleo aqua impleto, snbmissaimagne ejusdem ab-
scl CoanaDomini, neqoe servus ille fidelis rediisset,, .<..._ Theodosii.
volnit eas rioniiiius ipsius comburere, ne rtirsus e ini Narraverunt nobis Patres ipsi el istud, dicenles :
seciindum annum servarentur. Apertoque armario,, Mulier qnadam fldebsin parlibus Apaine__hisdicbus
vidil nmnes snnclas particnlas culmos et spicas ger- puleum fodit; cumque plura expendissct, ingenies-
minnsse. Unde ingenli limore ac tremore compre- que labores tolerasset, et effosso puteo in magnani
hensus in novo admiraodoquc sp.claculo, sumenss allitudinem, aquam 11011 invenisset, iu moerore et
sancias particulas, et cum nmni domo sua clamanss affticlione mulLa eral, et propter laborein ci
Ryrie eleison, cncurrit ad sancinm ecclesiam, ad sn-- Q ( propter irapensas. Apparuit autem ei sic afllicia:
crosancium et v.'nernbilem Diotiysjtiin episcopum. mulier qnaedaui in 888 -omois, dicens : Mitte in
Iloc autem magnum el lerribile, ctomnemTaLionem,, Scopulum, et adduci tibi fac imaginem abbatis
omnemque incntem, et omnem cogitalionem exce- Theodosii, et per ipsum libi Deus aquam praeslabil.
dens iniraculum, non untis, aul dno, aut Ircs, vcld Miilier aulem protinus duos homines misil ev suis,
pr.uci aliqui viderunt, scd oinnis eeclesia, civesque c accepitque imaginem sancii. Qitam cum in putemn
el rustici, indigenaeet bospitcs, qiiique coniinenlcmn siibinisissel, statim aqua mauavit, ita ul dimidium
ambulant, ei qui mare navigan', viri ei mulieres, se- putei impleretur. Tulerunt aueni nnbis ex eadetn
nes et impuberes, juvenes et seninres, domint etil aqua, el bibiinus, et glorificavimusDeum.
servi, divites el pauperes, principcs et subditi, sa- CAPUT LXXXII.
pientes et simplices, virgines ei monachi, viduae acC Vita Joannis senis monasteriiScopuli.
niipUe,qui in poiestate siint constitnti, et qui illo- Joaiiiiein quemdam scnem in eodem mnnasterio
riim reguntur imperio. Et illi quidem ctamabant it vidimus, de quo dicebant nobis ejusde o loci Patres :
Kyrie eleison, caeteri nutetii aliter Deum laudabant, I, Vere, Cbristiani, magnus est senex, dacmonibusque
onincs vero pariter Deo graiias agebant pro ineffabi- i- terribilis. Quicunque enim huc venerit vexatus ab
libus ejus mirabilibus. Plurimi igitur ex hoc mira- i- T\ i.nmundo spiritu, curat eum coiitinuo senior.
culo crerientes aiijecti sunt sanetaecatholicaeel apo-,- CAPUT LXXXIII.
stolicacEcciesiae. Deeodem.
LXXX. Dicebant nobis et hoc de illo ipsius loci Palres,
De fonie concessoa Deo fralribus monaslerii in Sco- i- quod ad vigesimum quarlum milliarium monnsterii
puto ad orationesabbatis eorumTheodosii. emporium est, quod Exile promonlorium dicilur. In
Pervenimus ad monastrrium abbalis Tlieodosii in in eo eraporio nauclerus quidaro, conslrucla navi tri-
Scopulo. Esl autem mons inter Seleucinm et Rosura m ginta millium modiorum, volenseam in mare dedu-
Ciliciae,patresque loci illius duxerunt nos supra ino-D- cere, duas hebdomadas cum operariis plurimis egit
nasleriiim, quantiim est jactus .agitlae, et oslende-e- (liabebat aufem quolidie irecenios operarins) nec
runt nobis fonlem magnum valde nc speciostim, l, potuit illam de loco suo movere, aut in mare dedu-
dixeruntque nobis : Fons iste, fratres, nattiralis non)n ccrc. Fuerat enim a pessimis hominibus incantaia
esl, sed nobis divinitiis indulfusest; sanclus euitn m iiavis. Erat igilur in magna tribulalione et angustfa
u- dominus navis, el quid ngeret, oiniino igiiorabal.
pater nos.er T!:codosiusinuliuin jfjiinavif, niiiliuni-
ltil PRATUM SPIUITUALE. .162
Per digpensationem aufeni Dei abiit seoex nd pnrtes A nutein in sua persiiterunf sentenlia, ilicenies abbati:
illas. Nauclerus auleni, couspecto sene, agnoscens- Non suppelit nobis qtiod riare possimus. Tunc abbas
que sanctum virum, ail illi : Ora, domine abba, pro eonirislatus ail illis : Ite, et secunduin quod vullis
navi ista, per artes enim magicas in mare descen- facite. Non ilaque, ut consuetum erat, dederunt he-
dere non potest. Dicit ei senior : Vade, fac ut cibum nediciionem in die sancto Cceoa. et Paresceves.
sumam, et Deus juvabit le. Hoc autem dixitsenex, Profecuis postmodum qui praeerat horreis, aperuit
ut naiiclerus abiiet domum. Cum vero ille abiisset, oslia, el reperit triticum lotiim germinasse; quare
accessit seriex solus ad navem, et tcrtio se in terram coacli postea suniiis illud in roare projicere. Tunc
prosternens, el orans Deum, tertio signavit navim 887 ccepit abbas noster dicere fratribus : Qui Pa-
signo sanctae crucis in iioinine Dbmini nostri Jesu tris nostri monila irrita facit, ista palitur; labores
Christi. Veniens deinde senex in domum naucleri, iiiincinobedienliae metite. Quingentos modios daturi
dixit illi : Vade ad navem iuam, et deduc illam in eramus, et Patri nostro Theodosio per obedient am
niare. Nauclerus autem credens verbis senis, abiit placois-emus; frairesque nostros pauperes consolali
cum paucis, illisque trahenlibus, inox in mare riedu- fuissemus; nunc vero quinque fere mil|ia modioruin
cta est navis. tritici perdidimus. Quid lucrati sumus, filii? quan-
CAPUT LXXXIV. T lum nobis ipsis nocuimus? Duo profecio mala egi-
R
Vita et morsanachorela ejusdem monasteriiservi Dei. rous. Unum, quia mandatum Palris nosiri praeterivi-
in Deum non liabuimus,
Ejusdem monasterii Patres narraverunt nobis, di- tnus, alterum, quia spem
centes : Anacboreta qtiidam in bis monlibus eral, sed in horreo noslro. Vel ex hoc discamus , fratres,
Deus est qui disponit omne humanum geiius,
magnus valde secundum Deum, plurimos annos vi- quia
tam solilariam ducens. Mortuus esl autem in parva quodque sancius Theodosius invisibiliter pro nobis
filiis suis curam sollicile gerit.
quadara spelunca, nobis nescientibus; arbitrabamur
cnim onines, quod ad aliam ereroum migr sset. No- CAPUT LXXXVI.
cte vero quadam venit in soranis, et apparuit ei qui De attero ejusdem monasterii anachorela qui statim ul
iiiine est, patri nostro, bono et optirao pastori, ab- communionemsacrum sumpsil, consummatusest.
baii Juliano, dicens : Sume lecum aliquos, et veni, Abbas Egiarius narravit nobis, dicens : Cum exis-
lollens me de loco ubi jaceo, in monte qui vocatur scm ex -Egis p isl solerouiiaiem, hiemsque acrior
Cervus. Sumpsit igitnr quosdam ex nobis Paler iiihorruisset, vcni in nionasteritim Scopuli. Cumque
noster, et asceudit iu nioiiiem quem ille dixerat. illic essem, tale aliquid contigit: Anachoreta quidam
i-iinique per plures horas quaesissemus, non inveni- in paitibus illis erat sulitarius, veniebatque sanclo
uus aiiachoretae reliquias. Erat enim speluncaa in-( ^ die Domiiiico, et sumebat veneranda mysteria. Se-
grcssus pro lempore nivibus el lignis coopertus. mel aiitem scandalizatus anachorela, quinque fere
Ciim ergo non invenissemus, d.xit senior: Venite, hebdomadas mansit, nunquam juxla consueludinem
descendarous, filii. Cumque riescendere inciperemus, in monasteritim veniens : quapropter fraires mona-
ecce caprea yeiiit, el stetil non longe a nobis, ccepil- steiii contristabantur. Cuiii ergo in illo monasterio
que pedibus suis liiiinum fodere. Quod cum Pater essem, venit Dominico die. Quem cuin vidissent fra-
lioster aspicerel, dixit nob.s : Credite mihi, filii, illic tres roonasterii, gavisi sunt, prostratique petebant
sepullus est servus Dei. Fodientes igitur invenimus veniatn, et ille similiter piostratus veniam petiii, fe-
corpns ejus integrum; quod sublatum in monaste- ceruntque cliaritatem. Anachoreia vero c.uinaccepis-
riuin cura bOHoresepelivirous. set corpus et sanguinem Domini nostri Jesu Christi,
CAPUT LXXXV. posuit seipsum in ecclesiae medio, statiraque con-
Quomodo triticum ejvsdem monasleru germinaverit summatus est, cum prorsus anlea 11011aegrotasset.
propter cessationemconsueta eleemosynw. Cognbverunt ego monasterii Patres, quia pr.escisset
Narraverunl aulero nobis riirsus el hoc, dicentes . diero obilus sui anachoreta, el idcirco venisset, ut
Consuetudo fuit, ut in ccena Domini pauperes om- niliil halens adversus
acci- aliquem migraret ad Domi-
j.es et pupilli regionis bujus confluerenl huc, et u] nuin.
benediciiones tre- "
perent roedium tritici sexlarium, CAPUT LXXXVH.
deciin, et sextariuro vini, inediumque sextarium Inventio corporis Joannis anachoretw nuncupali Ilu-
niellis pro quolibel. Anle hoc autem triennium, ma- milis.
gua iritici slerililas fuil, vendebaturque triiicum in Venimus in quemdam vicum sex milliaribus a Roso
regione bac, sextarii duodeciin lino numismate. disiantem, et duo senes saeculares hospitio nos susce-
Ciira ergo venissent jejunii dies, dicunt abbati no- perunl in ecclesia fundi sui. Vicus autem ad radices
stro quidam ex patribus : Noli, domine Pater, secun- roontis erat. In ecclcsia igitnr ipsa oslenderunt nobis
duin consuetudinein dare pauperibtis triticum, ne: marmoream tabulam , dicentes ; Cliristiani, niagiius
desit ffionasterio. triticum emin non invenitur. Ab- in hoc nioiuimento anachoreta jacet. Dixirausauiem
bas autem ccepit dicere fratribus : Non infringamus,, eis : Hoc unde noslis? Et d.xerunt nobis : Ante an-
filii, betiedictionem Pairis nostri Theodosii. Videte,, nos septetn aspiciebamus nos vici hujus habiialores
inandaturo senis est, non expedit nobis illud irans- per iiociem in vertice montis lucem quasi.ignem;
gredi, yj_re ijise cslqui ctiram noslri gerit. Fratresi nos crgo puiabamus quod ignem aliquis illic accen-
^85 DE VITIS PATIiUML"B.:U X. 164
disset. Cumque per dies plurimos istnd aspiceremiis, A ante illuin nit: Ora pr<>me, Paier. Ipso vero nihil
ascendimus die quadam , et imlla ignis iuriiciavidi- respondenie, surgeus prope illiim accessil, ulsalula-
miis; neque igneui, neque aliquid iu silva igne ad- ret etini et anip'exaretur; sed leuens ipsutii, invenit
usiuin.Rursumsequenti nocievidimus eademluminn. inortuum. Itnque illo diniissu, exivit. Ei CUIIIpaulu-
Tribns igitur conlinuis mensibus ignem hunc vidi- lum processisset, viriil aliain speluncam; ingressus-
inus. Nocle vero quariam assumenics quosdaro ex que invenit scnem. Qui ait ad illiiin : Kene venisli,
vico cum armis propter feras , ascenilimus in mon- Irntcr; ingressus ne esnlinin speluncam. Et resp >n-
lem ad lucem quaeapparuerat, mansimusque ubi lux dens ait illi: Uliqtie, Paier. Rursiim dixil ei: Nuni
erat nsqiie od diem sequenicni. Mane vero facto, aliquid inde acccpisii? Uespondit:Non. Et ille: Vere,
aspicimus modicam speluncam in eo loco ubi luinina fraier, quindeciin anni jain elnpsi suni ex quo con-
vldcramus. lngressi aulem inveninius anacborctam suniniatus esl. lln vero erat, ac si ante unam lioiain
defiinCtum, Erat auiem indiilus cilicio ei pallio, le- nbdormi-set. Ciimqne fecisset senex oralionem pro
nebaique in mnnibtis argenteam crucem. lnveniimis ipso, glorificansDemn recessi.
cliaiTichariam ila scriplatn : Defunctussum ego Joan- CAPUT XC.
n__ Humilis Indktione quinta ilecima. Conipiilaiis Mors diwrum anaihoretartim montis Phliriqii.
crgo annis, invenimus euin ante seplem annos de- II Duo anacboretaeeranl snprn Rosuoi in monie, qiii
fiinctiim csse ; ita vero erat inieger, ac si die eadem diciiurPhteiigius prope Piapen fluviiim,et juxla tno-
obiisset. Sublatum ergo in ecclesia cutn honorc se- nasterium abbatis Theodosii in Seopuo. EraLaulem
pefivimus. ex liis alter senex, alter junior, senisque discipulus.
CAPUT LXXXVlll. Cum vero defnncius esset senex, facia oratione riisci-
Vita abbatis Thomw apocrisiarii (21) cwnobiiApa- pulus sepelivit cuin in nionie. Post dies vero paucos
.iiieiisis,et de mraculo rorporis ejus posl morlem. descendens de monie anachorelic riiscipulus, venit
Cuin venissemus Theopolim, presbyier quidmi juxta loca habilabilia.invenitque hominem quemdam
ipsius ccclesiaenarravit nobis de abbatc Tboma, quori e.ercentem lerrain, ct ait illi: Fac charitale.ii, fra-
apocrisiarius fuerit coenoliii quod e>t iu paitilms ler, accipe fossoiiuni ct sarculum, et veni mecum.
Apamia.. Venit ergo senex Theopoliin pro tuiliiaie Uusticus vcro coniinuo secutus cst cum. Cuiuque
monaslerii, ct cum hic remorarelur, dcfunciiis est venisset iu inontein, oslendil anachoreta saculari
ki Daplnie in lemplo sancte Eiiplieniiic. Clerici au- sepulcrum senis sui, et dixit ei: Fode hic. Cum au-
lem ipsius loci sepelieriint eum quasi pcregrinum tein effnriissetscpulcriim, anachoreta sielit nd oraiio-
inicr peregrinoruni scpulcra : seqiienli vero die bu- nem. Finila vero oraiione, osciilaLnsest saeculareiii
maveritnt et miilierem , el iroposueriint illam super Q ( dicens: Ora pro nie, fraler. Descendensque colloca-
euiii. Eiat atiteui hora sccnnda; circa boiam vero vit semetipsuin supra seneni suuni, et coniiuuo red-
sexUiMevorouii iilam terra. Loci vero ilbus accohe didil spiritum. Saecularisaotem rursus operlo sepul-
videnles quod factum fuerat, uiirnli simt. Dcindarur- cro,Deo gratias cgit. Cum auiem descendissetde
stiin vesperc sepelicrunl ipsam in eodem liiinulo, ct inonte, quantum jadus est lapidis, ait intra semet-
scquenti die invenerunt corpus supra sepnlcriiin. ipsum : Verc debui accipere beiicdiclionem sancto-
Accipienlcsergo corpus,inalio iiioniimentoipstim porum; reversusque, illornm sepulcrum invenire non
6uerunt. Post paucos autem dies, iterum sepelierunt potuit.
nliara muliereni supra abbatein Tboiiiain, non cogi- CAPUT XCI.
tames loci ipsius clerici quia non pcrinitlil quem- Vita abbatis Gregorii anachoreiw, et Thalelwi ejut
discipnti.
piam superse sepeliri. Et illam ergo rursus evomuit
lerra. Tunc ngiioveruut, quia iioii permittit senex Diccbant quidara ex Patribus de ahbale Cregorio
mulierem super se humari, alieinitesque nuniiave- anacliorela, quod nigiiiia quinque annos egissei nu-
ruiit palriarchae Doinnino. 888 Q"> omneui simul dus deserla circiiniieiis.
civitatera cuin cereis ascendcre lecit in Daphuem, ett Dicebant ilcm de illo, qiiod ciim esset in monlibus
cum psalmodia sancti viri reliquias in urbein ferru.^ _ mouasterii abbaiis Tbeodosii in Scopulo , bnbebai
Deposuerunt auiem sancli corpus in ccemilerio, ubi-, discipulum. Quo defuncio, cum non haberet senex
innlla martyrum corpora condiia suut, feceruntque e insliutnenta ut humuiii fuderet ct sepeliret corpns
supra ipsum brcve oralorium. fratris, dcscendii de monte prope mare, invenitque
CAPUT LXXXIX. applicanlem navem.Oravii auieni nauclermn ct nau-
las, ul ascenderent scci;m in rnouiem, et. sepelirent
Invenlio corporis sanctt anachoreta in monte Amano. fratrem. llli aiitem promplo aiiimo obedieruni seni,
Narravit nobis quiilaii) Patrum, cuni Thcopoli cs- surocntesqiie instruuicnta necessaria , ascenderiiiit
semiis, quod nsceiiderit qnadani die in inonteui Ama- cuni eo, ci fodieiitesbumaveriint corpus frnlris. Unus
iiuin cojusdaiii necessitatis cansa, invenerilque spe- notcm cx naiilis, nomiiic Thnlel__iis,coinpiinctiis in
liiiicain. Ingressus aulem in illam, reperit anachorc- virlute scnis, orabat eiim ut cuni illo inorarelur. Se-
lain genibus llexis, manibusqiie in corium extensis,;, nex autcin dixit ei: Nou potes ferrc pcenitentix la-
cujus crines capitis usque in paviinemum exlende- !- horem. Ait ille : lia sane tolerare possuin. Mansitque
bantur. Cum autem putaret eum vivere, proslratuss ciiin seue aono uuo , riimiumiu sacra excrcilatione
16$ PHATCM SPIIUTUALE. IfiG
laborans. Posl peraclum anlem amium prosiravil see A pus ejus ila jncens, sicul in somnis llluin videram.
frater Thaleia.us seni, dicens : Ora pro roe, Paier;; Coiislrucloqne oralorio , feci monumenlura praecla-
namperoraiioi.es tuas Deus abstulit a nie laborem;; rum iu dextera templi parte, et itlic euin deposui.
neque eoim jam fatigor, ncque rae acris inclementia a CAPUT XCIU.
affligif, non aestu uror, non hieme rigesco, sed inn Vita abbatis Sisinii qui e liscopatui reiiuntiavit,el ejas
niulia requie suin. Senex vero.betiedixit eum, per- discipuli.
actisque ciim sene duobus aliis amiis CIIIIIdimidio,i, Narravit nobis idein Pater nosler Gregorius, di-
frater Thalelxus praescivit oliiiiim snuin , oravitquee ceos : Quadain die profeciu. sum ad abbaltim Sisi-
senem, dicens : Duc me, quaeso,. Jerosolymam, ull nium aiiaclioreiain. Erat aoleni hic senex, qui relido
adoreui sanciam crticero, et sniclain Clirisii Doniini d episcopalu sno propler Chrislum , veneral propc
et-Dei raei resurrectionem ; his enim dicbus Oomi- casteljuin, quod appellatur Beiliabara , et a sancto
nus assumet me. Sen x aiitem eosumpio, profe.iuss Jordane sex ferme milliaribiis distat, ibique vitmii
est in sanctam civitatem. Iiaquo cum adorasseut sn- soiilariain agebat. Cum ergo venissein ad senem , ct
cra et veiterabilia loca, riesceiidissentque io sanctumn diu ptilsarem, post inultatn horam aperuit discipulus
Jordanem, er ibi lavissem, post dies tres ohdonnivitl ejus, et ail milii: Vere, doniine abba, infirmatus est
in Doniinofraier Tlialelaeus,sepelivilque illuui seuexv R B senex usque ad niorleni, oravitque Deum, ne de hoc
in DionnslerioCopralha. Posi aliquaiituluro vero lem- saeculo migraret, donec audiret advenisse te in hatic
poris-reqnievit et abbas Gregorius anacboreta, sepe- regionem. Iveram enitn Constantiuopolim pro neces-
lieruiilque illum ejusdein iiionasteiii Patres in ec- sitale comobii ad piissimuni imperaiorein Tiberium.
clesia. Cuui ergo profecms esset ad senem, niiuuiiiinsseique
CAPUT XCII. illi ineiiiii advenluin, post prolixain borain descendit,
Vita fralris Gregorii Cappadocts, et ineentio corporis s dicens- milii : Ascende, Pater. Ascendenles autein
Petri solitarii sancli Jordanis. inveniiniis senem obdormisse in pace.Cegnnvi igitur
889 Narravit nobis venerabitis Pater noster ab- qtiia inox ui diriicit me esse, qui p:ilsaveraro, migra-.
bas GregOriusurchiroanilriia mnnasterii sancli Patriss vii nd Dnminiim. Et cuin illuin amplexaret, ait milii
liostri Theodosii, quod pusituin esl in cremo sanctae e deluncius leni ac mili voce : Benevenit abbns meus ;
Ghristi Domiui nostri civitalis, mihi scilicet el fratri•i rursumque. obdormivit. Nunliavi igitur in Iocis illis ,
Sopbronio sophistae, riiccns : llabui hic frntrem no- ut venirenl ei sepelireni seneiii. Cmn ergo veiiissent,
niiiie Gregprium Cappadocem; liabebal aulem inini- el itionumeulum foderent, ait discipulus senis fodien-
steriuiii suuin in Piiaselide. Die xero quadam ciiin„ tibus sepuicruro : Facite cliarilaiem, et aliqiiantuliun
fralres facerent paues, succendebat clibaniini Iraler,. nG latius fndilc, iu duos capiat. Et cuui illi foderent,
Gregorins. Scd cuni succendissel iltum, non inveuitt posnit seipsutn in psinthio, ei reiuievit in pncc. Se-
cum qiio deberei extergere liirnuui; fratres eniinn pelivirausque dnos simul, senem scilicet ei discipu-
ipsum pannum abscondcrant, m tentarent euni. In- lum ejtis.
CAPUT XCIV.
gressus_est ergo furnuin , vestimenloque suo illiim ii
detersit, nibil omitino ab igne laesiis. Ego aiilem, Vila abbalis Juliani episcopi Boslrensis.
hocaudilQ, corripui frtiires, quod ifa ipsum lenias-;- -dein Pater nosier Gregorius archimaiiririta narrii-
sent vit nobis de abbate Jiiliano episcopo Roslrense, quod
Narravtt riobis et boc iriem abbas Gregorins Paterir cum recessisset de cu_nobio,et factus essei Boslren-
noster, de eodcm fratre Gregorio dicens: Die qua- i- sis episcopus, quidam ex habiialoribus ipsius civita-
dam pascebnl porcos in Pbaselide; veneruiilqiie duoo lis odio noniinis Christi voliierunt eiim veneno occi-
JeoneS, ut porcuui rapeieul. At ille suroens virgam n dere, corrumpenlesque peciiniis miiiisinim ejus qtii
suain, persecutus esl eos usque ad sanctum Jor- ipsi porrigebat poculum , dederuni illi veneuum , ut
daneni, cum porrigeret melropolita. pocnliiiii, veneiiiim in
Rursus idem paler noster narravit nobis, diccns : caliccm miiteret. Puer auiein ita ut diclum fuerat
•Cuina.dificare inciperem lempliiin sancli Quirici (22) ]] fecit, deditaue calicera veneno infeclum sanclo Ju-
I) Tj
in Pliaselide, effodiens tcropli fuiidaiiieiila, apparuit
it liano. Suscepit vero illiim sanctus vir, ac divinitus
iuilii in somiiis mojiachus quidam magoie, ul vide- ;- agnovit insidias. Susceptum ergo calicem anle se
batur, abstinentiae, indulus palroa, ferensque in bu- i- posuit, nihil oroiiinodicens puero; roitteiisque accer-'
meris parvulum colobiuro de psiathio, dixilque mihi ii sivit oiiines piiniates civitatis, inter quos erani et qui
voce roitisoima: Dic, abba Gregori, nunqtiid post ;t illi insidias paraverant. Viraulein bealissimus uoleus
tantos labores taulamqiie abstineiiliam debuisti m.ie eos publicarequi hoc fecerant, voce mitissima onini-
extra templum.qiid aedificas,dimiilere? Ego nutcnii) bus dixil: Si nrbitrainini huniilein Jnliaiiuin veneuo
senis voceni li.ibiiuinque reverilus , aio ad illiiin : occidere, ecce coram vobis pesliferum cal cem bibo.
Non,domine; absita me ut hocfaciam. El ille : Vere e S gnansque ter digilo suo calicem , el dicens : In no-
hoc fecisti, Bixit auteni ad illum : Quis iiam es tu,i, inine Patris, et Filii, et Spirilus 890 sancii, JbiJ>o
doniine? Ego, inqiiit, sum Pelrus solitarius s.incti li Iiunc calicem : bibil illum coiain oiiiuib is totuui,
Jordanis. Itaque stirgens niane, perrcxi, et quaesivi vi aique iilaesus perstiiit. Quod illi cutn vidissent, pro-
fod:cti8circa teroplum. Cutnque foderem, iuveni cor- r- Btr.ilivcniara petierunt.
167 DE ViTIS PATRUM LIBER X. 16.
C..PUT XCV, A liieralns es ex peccato, fraler mi? quanliim inde de-
Vita 1'Vricii senis monasleriiin Scopuio. trimentiini cepisti? Eamus rursus in coetiol.iirm.Qui
Erat qiiidam senex in eodem ccenobio abbatis ait: N<mjaro possum in eremum venire, vade a me;
Theodosii sancti Patris nostri, genere qnidem Seba- ego enim in saeculomaneo. Cum igitur miilliiin ro-
siensis, nomine aulem Palricius, senex valde (dice- garei eum , nihitque proficeret, neqtie se ille sequi
bat eniro se esse annorum centum et tredecim) miiis jam ad ereniurn vellet, mansit et ipse cum illo in
et quietus. Narraverunt ergo nobis de illo ipsius loci saeculo; laborabantqtie ambo manibus suis, ut vive-
Palres, quod fuissel praeposilus moiiaslerii Abazani, rent.
dimisisselque praepositi officium , periculum et judi- Per idem tempus abbas Abramius, qui poslmo-
cium metuens (magnorum enira virorum esse diceba', dum faclus est episcopus Epbesi, et nuper nionaste-
pascere rationales oves) ac venisset illuc, ul sub obe- rium conslruxil Constantinopoli dictum Abramita-
dieniia viveret, boc judicans aniroaeulilius esse. rum, bonus ac mitis paslor, aedilicabalinonasterium
CAPUT XCVI. snum , quod dicitur Bizaotioriim. Abeunles nutein
duo fratres laborabant in opere, minisirante. coemen-
De eodem, et de Juliano Arabe caco.
tariis. Sumptnm vero mercedem operis amborum
Dicebant autetu nobis el boc de ipso : Cum alius -,
B Iriter ille qui iu fornicat oneni lapsus fuerai, quotidie
bic fuisset senex, genere Arnbs , Julianus nomine , pergens in civilatem consiunebat in luxurin. Alius
captus oculis, ipse aliquando scandalizalus est in vero quotidie j.jiinaris el psallens , cuin ouni quieie
Macarium archiepi copum Jerosolymitanum, nob bat- faciebat opus, ncmini aliquid loquens. Videntes au-
que communicare illi. Quariam ergo die abbasJulia- lem illuin artifices diebus singulis uequ; comeden-
nus signilicavil abbnti Simeoni, qui erat in monie teni, neque aliqniil loqnenlein, sed semper cngitanli
mirabili (distat auteui a Tiieopoli roons ipse miliia- siinileii), reiulerunt de illo el de conversatione ejus
ribns novein) dicens : Caecus suin, et qno abeain sancto abbati Abraraio. Tunc maguus ievera Abra-
nescio; neque vero habeo qui possit auxiliari mihi, inius accersiviL operavium in cellam suam , et inler-
et commuuicare Macariodetrecto. Indica mihi, Pater,
rogavit euin , dicens : Unde es, frater? el quod est
quid agere debearo de fraire, qni fornicalus est, et opus luum ? Ille auietn omnia illi per ordineni con-
deillo, qui se cum eo juramenlo cotisirinxil. Respou- fessuses', etquia frairis sui gratia suniineret omnia,
dii auiem abbas Simeon abbati Juliano, dicens : Ne ut Deus
(inquiens) meam tribulationcm videns satvet
recedas , neque te ipsum a sancta Ecclesia separes; fralrein meum. His auditis , Abramius dixit fratri:
neque enim illa raale habet, graiia Doroininoslri Jesti Et Dominiis donavil tibi aniinani fratris lui. Cuni
Cliristi Filii Dei. Sed et hoc scito, fraier, quod si ,
C ergo dimisisset euin sanctus Ahramius, exiissetque de
quis in hieresiin inciderit, in coenobo veslrn, habelis cellula , ecce fraler ille advenit clatnans: Mi frater,
senetu magnum, nomine Pairiciuro. Hic autero senex assume mc in
ereroum, ut salvus fiara. Coniinuoau-
juxta sacrariuni infra omnes moralur, prope occidenlem assumpsit eutn, et abierunt ad speluncam prope
talem ecclesiae murum;dicitqiieet ipse pro omnibus sanctum Jordanem, et incluserunt se- P°sl
891
sanclam oralionem oblaiiouis, et ipsius oblatio san- raodicum vero
lemporis , cuin magnifice secundum
cta exisiimalur. Deum profecisset spirilu frater ille, qui in -fornica-
CAPUT XCVil.
Vila et mors duorum fratrum monachorum, qui tionem inciderat, roigravit ad Dominum. Mansit au-
nunquam ab invicemsepararijuraverunl. lem superstes fraier in eadem spelunca juxla jura-
Dicebal aulem abbas Joannes anacboreta, cogno- menluro, quotisqueet ipse moreretur.
inento Rutilus, audisse se ab abbate Stephano Moa- CAPUT XCVIII.
bita referente, quia curo esset in coenobiosancti[ De eodem fralre tuperslile.
abbatis Theoddsii roagni monachoruro principis, Ad hunc fratrem post niortem alterius fratris ve-
crant illic ritio Iratrcs, qui s bi invicem juraveranl I niens senex quidam ex monasterio Calamonis, ait illi:
qiiori neque in vita, neque iu morte ab invicem se- Dic mihi, frater, in lanto terapore solilariacvitae.spi-
pararentur. Cu:n ergo cunctos in cceuobio aediflca- D I ritalisque exercilii, quid luCratuses? Dixit ei frater:
rent, unus ex eis impugnalus a fornicaiione, dixil Vade, et post decimuro diem veni ad nie, et dicam
fratri suo : Dimitte tne, frater, quia impugnor a for- tibi. Senexautem abieus, post deciratim diem rediit,
nicatione, et ferre noti praevalens, voload saeculum invenilque fralrera niigrasse ad Chrisiuin, et testain,
reverii. Frater auterorogare coepit eum.diceus : Noli, in qua sic scriptutn erat: Ignosce, Pater, quia nuii-
quaeso, frater mi, noli perdere laborem tuum. Tunc quam , dum opus Dei agerem, aut boris constitutis
is dicit ei : Aut dimitte me abire, aul lu veni meciiro, psallerem, mentem meam dimisi in terram.
ut yoiuptati satisfaciaro. Frnter autein ille cum nollet CAPUT XCIX.
euni dimiltere, abiit cum illo in civilatem. Jngressus: Vita Antoniisenis monasleriiin Scopulo.
igitur est ih merelricis diver. orium is qui inipiigna- Narraverunt nobis Palres ejusdem monisierii san-
batur: fratcr aulem ille foris slans, pulverem de: cli Patris iiostri Tbeodosii, dicentes : Aute hos annos
tcrra super caput suum jaciebat, et seinetipsum affli- deftinctus est hic scnex quidani, Antonius nominc.
gebat. Postquatn vero ille compieto foedo opere es Is in vita sua maxiine jejuniis ojieram dans, profe-
lupanari egressus esl, dixit ad eum fialer : Quiri I cliis esl in locuin qui Colulas dicilur. Quadam ergo
189 PRATUM SPlnitUAliE. - " 170
die cum esset fn eremo, eccC Saraceiii (23) in par- A git. Trtiic senior certior factus cst quod Oeus remisis*
tes illas tenientes .iderunt senem, uriusque ex eis set ilJi peccalum, et veniens rursus in niouasleriuui
educto gladio yenil contra senem, volens necare il- siiiiin, vixit in m.gna conlinenlia, aedificanso_n__8_
liiro. Seriex aulem ot vidit Safacenum coutra se ve- vitaesuseexemplo usque ad diem obitas sui.
nieniem, intuens in co_'um, ait: DomineJesu Cliri- CAPUT Clt.
sle, voluntas lua flai. Sialimque aperla esl lerra, et Relatio Sdphronit sophistw de eo auod tibiin via
absnrbuit Saraceiuiin illiini, senexque salvatus est, Cvniigerat.
el glorificans Deiim in monasteriiiin ingressus est. Curo iuterrogatus essel abbas Sopbroiiius soplnsta
CAPUT C. fraier m<.os,assistebarous prope illunv cgoct abbas
Vita Pelri Pontici nionachi. Joanne. scholaslicus, etabbas Quiricus, el alii qui-
Rurstts narraveruut nobis praedicti loci Palres, dam ex Patribus, dixilque nobis : Pergcbam modo
quod illfc fueiil quidam senex, Petrus nomine, gein via, etante me adolescentula. clioream agebant,
nere Pontlcus, rnnltis pracclarisquevirtutibus ornatus. tripudiabantque diceiites : Bene veniat Soplironiu_;
De hoc seneTheodorus, qui fuit episcopus Rosensis, coronalus est Sophronius.
dicebal Bobis, quod die qiiadain convenit illuin ad! CAPUTCIIL ;
Jordanem in monasterio Tiirrium, illic enira ipse' B I VUa et vjrtuies abbaiis Stratign.
morabatur, eique dixit; Fac cuarltalem, fraier Tlieo- 892 Dicebant de abbate Stratigio, Palre insignis
dore, verii mecum in montem Sina, quia illuc profi- raonasterii sancti Palris nnstri TheOdosii, iiionasterii
cisci votiiBi habeo. Qui cuiii nollet non obedire, dixit' ipsius Patres, quod tres istas virtutes
possederitsupra
ad eum :jEa_fius.Ciutivero LransisselJordanera, dixitf a-tatis noslrae monachos,
jejuniurriv.tigiiias, el
ad Theewram senior : Veni^ frater Tbeodore, ore-.. jiige opus.
mns ut $squ& ad montern Sina nnllus uoslrum co», CAPUTCrV. '
_-M*-{?> -': -. - - -
niedat. Aswieni ille : Vere, Pater, ego hoc facerei Vitaabbaiis Nonnipresbyieri."
non posSBB.^ProslraviiauteniTsescnex, et oravit, eti Narravlt nobis' in co.nobio sancti "Patris ho_tri
usque _4j_lna nihil comedii. Stjmpiis igiturillic san-. Theodosii, abbas Tiieodosius, qui fuit. episcopus ^Ca-
ctis mysteriis, lunc et cibum sumpsit. Similiter eta i pituliadis, de abbate Nonno presbyiero, quod nocte
Sina usque Afexandriam ad sancinm Menam perve-. qtiadam, antequam pulsaret noctnrnum signam, dhm
nerunt, $f_ritomnino comedente sene. Ibique denuoi jaceret ipse in lectulo suo, audivit quemdam leni vo-
comniuriigfns, post communtonem cibuin sumpsit. ce dicentem, Kyrie eleison. Cumque quinqnagiiila
Et a sanctq Mena usqtte in saiictam civitatem vene- vicibus boc ille iterasset, voluit ipse scire quis esset
rtint, cnm nihil omoino guslassel seuior in via. Ciimi G ( qui boc dicebat. Et aspieimis, inquR.in Tecelesiari»
vero iii sancta Cbristi Dei noslri resurrectione per-. per cellulaemeae fenestram, vidi seneui procumben-
cepisset vener.mda niysieria, tunc deroum accepit ett terri geiiibus suis, et stellam lucidissitnam super ca-
cibum. J# hoc ergn toto tali tanloque itineie nisi ler- put ejus ostendentem raihi quis esset _eii-_.
tio non comedit senex,semel ih Sina mohte, serael ini Alius atitem quidani de senibus ipstus coenobiiuaN
Alexandria, ei semcl in sancta civitate. ravit riiibis deeodem abbate Nonno, dicens .• Nocte
CAPUTCIV qiiadam pritisquam pulsaret signuro, e.gressusde cel-
Vita Pardi monachiRomani. lula mea, ibam ad ecclesiam. Et aspicio senein ante
Narraveruut etiam nobis de alio sene Palres ejus-- ecclesiairi stantem, et extensis in ccclum manlbus
dem monasterii, dicentes : Eral hic senex quidain,, oraiitem : lucebant autein manus ejus quasi lampa-
qui anle modicum teuipus defunc.us est, Pardusno- des ignis. Quare metu
" perterritus recessi.
'
miiie, genere Romanus. Ilic dum essei junior, miilio j ; "CAPUT CV.."1 "";'V"V.';•-";"
fuerat. Die igitur quadam abiit Jericho cum inulis. Vita Sdhctisenis Christoplibri, genere Romani.
Et cui-ffesset in xenodoehio. iiiyenius est illic puerr Ciim iii Alexandria essemus, accessimus ad abba-
parvulfis^fbem, agente diabolo, mulus calce percus- tem Tlieodorum , qui erai in sancta Sopliia prope
sit etopid_t, ignorante boc abbate Pardo. Affliclus sD] Pbarum. Et narra.it nobis senex, dicens : Ego in
vero SnjfefSbc multura alibas Pardus, abiit in Arno- coenobio sancti patris nostii Tbeodosii, quod est in
netn, el^__f-Ctuse.t anacboreia, lugens semper, di- eiemo sanciae Christi Dei rtostri civitatis, SaecUtoiie-
cens : -jgo'feci boioicidiuro, el ut honiicida in judi-- ritiotiavi; inveniqtie illic senetri magtiun.Valde, no-
cio damnaths sum. Erat aulem illic prope lorrenlemi mlne Chrisiophorum, Romanum genere. DiO igilur
leo. Diebnsque siugiilis ibat abtoasPardus ad cubilee qnadani prostratus anie illum, dixi: Fac chariiatem,
leonis, stimulans et provocans leohero, ut exsurgerett ' pater, et diC raihi quid in juventufe tUa ijperabaris.
et devoraret eum ; leo autem riihil omnino illum lae- Cnmque multuin a merogatus fuisset senex, agnita
debat. Vtdens aiitetn senex,;qui. nihil proficerct, aitt qiiod propler utilitatem animaeillurrirogasscm, enar-
in serpsb :'Oormiam in via, per qjiam leo pergit add ravit mihi, diCens : Ouaihdosaeculo renuntiavi,;fili,
HuT:un.;'ba_n cum transibit ut eat ad bibendam, de- magiium habui fervorem, summamque desiderii ala- '
vorabit tte. Com ergo jaceret, ecce leo post paulii- critatem admonasiicam vitam; ac diebusqUideraexer*
lum vwmvfc*quasi ratione praaditus esset, cum ora- cebar in regulari psalmodia.noctibns veropergebam
ni quietClransilivii senern, neque omnino illurii leiiin speluncam, in qua el sanctus Theodosius, et san-
PiTROL. LXXIV. 6
m DE VITIS PATRUM LIBER X, _7__
eti Patres reliqui orare consuevcranl; descendensque A CAPUT CVI.
in speluncaii), centies flectebam genua, et procide- Belalio abbatis Theodori de monacho Syro Scje-
bam Deo per gradus singulos; sunt autem nume- riano.
ro decem et ocio. Cumque per oinnes gradus descen- Narravit iterum nobis idem abbas Theodorus, di-
difsem, permanebam illic, donec pulsaret siguum. cens : Xenodochiumesi hic prope Pharum, imersan-
Tunc ibam ad synaxim cum Patribus. Cum aulem ciam Sophiam et sanctum Faustum : qui auiem illi
opus islud uhdecira annis absque intermissione fe- praeerat, die quadam oravit me ut irem in xenodo-
cissem, cum jejuniis multis, et conlineniia, ei nudi- chium, et ibi moraier paucis diehus. Abiens igilur
taie reiuin oinniuin, ei obedientia, ei labore corpo- iuveni illic iiioiiacbttmqueindam bospitio susceptum,
rali, veni nocte quadam secuiiduirt eonsuetudinem, Syrum genere, niliil habcntein practer cilicium, et
•ut in speluncam descenderein. Cumque implessem pallium, eipanes paucos. Siabatauiemin unoangulo,
incliiialiones corporisper singulos gradus, venturus- semper die noctuque psallens, et neroini loquens.Ve-
que essem in spelunca. pavintentum, factus in exsla- niente vero die sancta Doroinica, abii ad illum, di-
si, video tolum spcluncae pavimeiilum candelis ple- cens : Veni, frater, ad sanciam Sophiam, ut*coinmu-
num, cx quibus aliae quidem accensae erant, aliae nices sanctis venerandisque mysieriis. Qui ait: Non
non. Aspicio autem el duos viros clilamyde induios, B venio. Ad quem ego : Cur, orote? Ail mihi : Quia
candidoque habilu amiclos, easdein candelas pr.c- Severianus sum, eijion communico Ecclesiae. Au-
parantes. Ego autem dixi iltis : ul quid posuisiis hic diens ego, quia non communicarel sanctaiet aposto-
candelas istas, nec permittilis nos descendere, el licaeEcclesiae, simulque videns illius optimam con-
orare? Qui respondentes dixerunt niilti : Palrum versationem, vitninque virtutibus plenam, abii lugens
candelas sunl- Dixiaulem ad eos rursum : Cur aliae, in cellulain roeam, et clausa janua, proslravi meipsum
ex illis ardent, aliaenon? Responderunt: Qui volunl in faciem corain Dbmino per dies tres, et orabam
candelas suas accenderunt, et qui nolunt, non accen- illum cuui Iacrymis multis, diceris : DominatorChri-
ilerunt. Aioad illositerum: Faciie charilalem; candelaj sle Deus noster, qui propter ineffabileinluam immeu-
mea ardet, an non ardel? Illi aulem dixerunt: Ora, samque clemeniiam inclinasti coelos, et descendisti
et accendimus illatn.Tuncdico illis: Adhuc oro. Et quidI propler salulem nostram, qui incarnatus es ex sancta
, Domina nostra Dei genitrice semperque virgine Ma-
usque modo faciebam? Alque in hocverbo ad roe ijisura
reversu» sum, conversusque ultra jam neminem vidi. ria, revela mihi qui sint qui bene et recte credunt;
Tunc dixi in meipso : Chrislophore, majori labore. nosne qui sancl_aEcclesiacjungiraur, an qui Severo
opus est. Et raane facto, recessi de roonastcrio, et( consenliuni. Die vero lertia venit raihi vox invisibi-
profectus sum ad montem Sina, nibil ferens roecum, Q C liler, dicens : Vade, Theodore, inspice fidem ipsius.
nisi quo induebar tantum. Cumque illic egissem an- In craslinum igilur profectns, scdi antc iilum, exspe-
nos quinquaginta, venit niibi vox, dicens : Christo- cians videre aliquid, juxta 'quod niibi vox dixerat :
phore, Christophore, redi in coenobium uumi ubi; et curo mansissem sedens quasi una hora, ct intuerer
eliani bene cerlasli, ut illic consumroeris cum Palri- in ipsum stantem, et voce Syra psalleniem, vidi leste
bus tuis. Et inodico tempore posleaquam mihi isia, Deo, filii, columbam super caput ejus stantero fuligi-
dixerat, sancta illius anima in pace requievit. nosam, veluti ex coquina venientem, squalidam nc
Rursum enarravit nobis idem Thepdorus de eodem1 feiidam. Tunc agnovi eam, quae inilii apparuerat, ca-
abbale Christophoio. Dicebat, inquit, senex : Die. liginosam fetidaraque columbam, ipsius esse fidem.
quadam ascendi.in saiiclam civiialeo), ul adorarem1 Haecautem nobis narravitin veritate cum muliis la-
Banctamcrucem. El cum adorassem, eljam exirem, crymis et singultibus sancia ipsius aniroa.
'
aspicio fratrem quemdaui in limine atrii pretiosae CAPUT CVII.
crucis, neque intrantem, neque exenntem. Aspi- Vita abbatis Gerasimi.
cio item el duos corvos impndenler anle illius fa Uno fere milliario distat a Jordane monasterium,
ciem volantes, el alis suis oculos ejus importunei quod abbalis Gerasimi dicilur. In hoc monasierium
iropetentes, nec illum intrare perroitienies. Iniellexii D
1 advenieiilibus nobis narraveruni qui illic roorabanlur
vero eos daemonesesse, et dixi illi : Dic, fraier, curr senes de abbale Gerasimo, quod die quadam ambulans
stas in medio januac, neciniras? Quiait mihi: Ignosccc super Jordanis ripam, obviura babuit leonem valde
iiiibi, Pater mi, cogitniiones habeo, ex quibus unaa rugientem, suspeuso pede, cui infixus eratex calamo
inilii dicit : Ingredere, et adora preiiosam crucein. aculeus, adeo ut ex hoc pes ipse intumiiisset, et sanie
Alia dicit : Non, sed vade, et fac responsum (24),, plenus effecius esset. Cum igitur vidissei teo senem,
et alia vice adorahis. Ego autem utaudivi, lenui ma- ostendebat illi vuliieratum ex infixo aculeo pedero,
nuii) ipsius, et introdiixi 893 in templum; et con- flens quodammodo et obsecrans ut illi curam adlii-
tinuo fugerunl corvi. Cumque fccissem illum arioraree beret. Cum ergo viilisset eum senex lali necessitate
sanctam cruccin, el sanctam Christi Domini resur- c nsiriciuin.sedensapprehendiiejus pedem.aperieiis-
reciiopero, riiniisi eum in pace. Haec aulem, inquitit que vulnus eduxit aculeum infixum, cum magna pu-
Theodorus, mibisenex enarravii, quia vidit me mul- tredinis copia, diligeniorque depurgalo vulnere, et
tum in uiiiiisleriis dislentum, el oraiionis negli- panno atligato, dimisit eum. Leo autem cum secura-
iventem. tum vidisset, noluit senem deserere, sed ul charus
.73 PRATUMSPIRITUALE. 15M
di-cipul-i^q-ocunque pergerel, magistrum sequeba- A gitu iitebatur, et Jaraenta adjiciebat, ostondens ex
tur, ita ut admiraretur senex laiuam ferae gratitudi- voce, facie, et oculis moeroreui, quem habebat non
nem. lgftur ex tunc senex nutriebateum, mittensaiite videnssenem. Tuncaitilli abbas Sabbatius: Veni me-
illum panern et infusa legumina. cuin, ex quo non credis nobis, et ostendam tibi ubi
Habebal autem ipsum raonasteriuin asinum unrim, positus est senex noster. Sumensque eum, duxit ubi
ad ferendam aquam pro necessitate fratrum de Jor- illum sepelierant. Distabat autem ab ecclesia quasi
dane. Consuetudincroautem feCeralseuex, ut curam passibus quinque. Et stans abbas Sabbalius supra se-
pascendi asiiii leo baberet. Itaque abiens ciiro itlo pulcrum abbatis Gerasimi, dixit leoni : Ecce bic se-
juxta Jordanis ripas, pascentem observabal. Quadam nex noster sepultus est. Et inclinavitgenua sua abbas
autem die dum-pasceretur asinus, leo se ab illo lon- Sabbatius supra sepulcrum senis. Cura ergo kJ leo
giusculeaver.il; cum ecce camelarius ex Arabia*ve- audissel, et vidisset prostralum super turoulum abba-
niens, fhventum asinum accepit, elsecum duxii. Leo tem Sabbatium, et flentem, tunc et ipse prostravitse,
vero, amisso asino, rediit in irionasterium tristis val- percuiiens in terram capul suum vebementer, et ru-
de, et dejeeta facie ac cervice, ad abbatem suiini. giens; aique ita coutinuo defunctus est super sepul-
Abbas igitur Gerasimus putavit quod asinum come- crum senis
disset leo, et ait illi: Ubi est asinus? llle vero quasi gfj Hoc autem tolura factum est, non quia animam ra-
homo slabat tacens, et deorsum aspiciens. Dicil ei lionalem habuisse leo putandus sit, sed quod Deus
sehex : Comedisti eum; benediclus Dominus. Quid- voluerit glorificantes se glorificare, non solum in vita
quid faciebat asinus, amodo facies lii. Ex lunc igi- bac, sed etiam post roortem, et inoiistrare nobis qua-
tur leo, jubenie sene, portabat canlhelium (25) ea- lem primo homini babuerini subjeclionem besliae,
pieniem amphoras quatuor, ferebatque aquam iii ino- priusquara inobediens esset mandato, et antequam
naslerian.. excideret e paradiso deliciarum.
Die vero quadam venit miles quidam ad senem be- CAPUT CVHI.
nediciionis gratia. Qui cum videret leonem bajulau- Vita presbyleri virginis, ejusquc utoris ilidem m-
' , •-
tem aqoam, didicissetque causam, misertus est ejus,, ginis.
proferenSque tria numismatadedit senibus, ut eme-' Cum in Samum insulam venissemus, yidimus in
reot asinura ad ipsius aquae ministerium, et libera- ccenobio,quod Charheni appetlatur, abbatem Isido-
rent ea necessitaie leonem. Brevi aulem transactoi rum ipsius monasterii pracpositum,virum eximiaevir-
tempore, postquam liberalus a labore fuerat, came- tuiis, et magnaead omnes charitatis, simplicitateque
larius ille, qui 894 asinum abstulerat, veniebat fe- el huiuilitate maxime ornalum : qoem etiam post
rens triticum, ut venuiidaret ilkid in sancia civitale,, C aliquanlulum lemporis episcopuro iu eadem regione
habenset asinumsecum. Et cum transisset Jordanem,, constitutum scimus. Hic enarravit nobis, dicens :
aicidit tilocCurrerel leoni; quoviso, dimisit camelos, Est in octavo hujus civitaiis milliario vicus habens
et fugit. Leo aulem, cognito asino, cucurrit ad eum,, eliamecclesiam :in hac presbyler quidam fait valde
et «iTe,ut solebat, ejus capistrura mordens, traxitt mirabilis, quem parentes invilum et renitentem uxo-
eum CBHItribus camelis, et gaudens simul et rugiens, reni acciperecompulerunt. Verum illenon solum vo-
quod perditum asellum reperisset, veoit ad senem. luptatis illecebra captus non est, quainvis juvenig
Senctvero, qui prius putabat quod asinum leo co- existeret, et legitimaeconjunctus uxori, sed et ipsam
tnedisset, lunc vero didicit quia insidias passus fuissetI induxit caste securo ac pudice vivere. Didiceruntigi-
leo. Iinposuit autem nomen leoni Jordanem. Egit ita- tur arobo psalterium, amboque siuiul iii ecclesia
que leo in monasterio cum frafribus plos quaroquin- psallebant, servantes se ipsos virgines usque in fi-
que annos, nunquam recedens a sene. nem. Hic itaque presbyter diequadatn falsa calumnia
Cum autem migrasset ad Dominiiniabbas Gerasi- apud episcopum accusatus esl. Quem episcopus igno-
mus, eta Patribus sepultusesset, per dispensatiouemi rans instiiutum ejus, accersivit ex vlco, el misii in
Dei leo thnc in roonasterio inventus noii est. Posti Carcerem, io quem solebani peccantes clerici includi
modiCtfrtiyerovenit leo iii raonasteriuro, et quaerebat; DE et cusiodiri. . • '
senerh s__m. Abbas autem Sabbatius Cilix, qui et Cum igitur esset in carcere, adveniente sancto die
discipulus fuerat abbatis Gerasimi, viso illo, dixitei: Doniinico, apparuit ei juvenis formosus valde, dixit-
Jordahe, senex noster dimisit nos orphanos, et mique ei: Surge, presbyler, vade in ecclesiam fuam, ut
gravit M Dominum; sed accipe, et comede. Leo au- sanclara oblationem offeras. Ait illi presbyler ; Non
tem comedere nolebat, sed jugiterhuc atque illucse possum, quia inclusus siiro. Dixit ei is qui apparuil:
verienscircumspiciebat, qujerensvidere senem suum, Ego tibi aperio carcerem; veni, sequere me. Aperiens-
ac rugita magno ipsius absenliam se ferre non posse que januam, anie illum exiit : Cuui vero egressi es-
signiicarig. Abbasautera Sabbatius, el senes reliquii seot, anibulavii ille usque duin mille passibus distaret
frican.es ejus cervicem, dicebant ei: Migravitsenex a vico presbyteri. Facta autero die, qui custodiebat
ad Doroinum,etdiraisit nos. Sed ista dicentes non po- carcerera ingressus est, requirens eum ubi<clausu»
leran^tkriien illius voces et ejulatus roiiigare, sedI fuerat. Et nun inveniens, |_errexit ad episcoputu di-
qu_*t» implius ipsum verbis fovere ac solari se exi- cens : Effugit presbyter, me babenie clwtero. IHitaiis
etiwa.-ijj.t, tauto ipse magis ejulabat, ronjorique ru- jgilar epitcopus.quia cffugissct,misit unum d. servis
175 DE VITIS PATRUM LIBER X. 170
episcopalus atcens: Vade, et vide si presbyter in vico A vobis scientiam suam ad illuininanrias animas ve-
suo est, nihilque illi interim dicas. Profeclus ergo stras.
puer illum: iuvenit in ecclesia sanclam oblalionem Dixit iierum: Si salvari, lilii, cupitis, fugite bo-
offerentem. Reversusqne dixit episcopo, illic esse mines. Hodie enim nos non desislimus omnium le-
presbyterum, ac eum se reperisse offerentem saciifi- rere limina, omnemque civitafem ac regionem cir-
ciiim. Episcopus autem magis nc magis contra illum cuire, sicubi possirous avariLia.vel inanis gloriae no-
indignatus, juravit quod 895 '" crastinum eum bis ipsis slipendia acquirere, et aniraas noslras
cum summa ignominia reduceref. implere vanitate.
Sequenli autem nocie apparuit presbylero is qni Dixit iierum senex : Fugiaraus jam, filii, quoniam
primo apparueral, dicens : Veni, ut eamus ubi le appropinquat teropns.
-episcopus incluseral in civitate. Assumensque illiim Diiiil ileruin : Vac, vac, quantum llebimus, quan-
adduxil rursum, et reposuit iu carcere, ignoranle itimque p_.i)ilebiiiius pro eo quod inodo poeuitere
custode carceris. Mane vero diei sequentis didieit e noluraus.
carcerario cpiscopus quia in cusiodia presbyter se Dixit ilerum; Neque cum lanriairiur, nos ipsos
ignorante iiivetitus essct. Mitlens episcopus sciscita- continemus sub buinililate; neque rursus cum vitu-
batur a presbylero quomodo de carcere exisset, et B I peramur, toleramus. Aliud qiiippe nobis iuanera glo-
quoraodo rursus absque carcerarii notiiia ingressns riam suggerit, aliud mcestitiam nobis miseris facit:
esset. Qui respondit: Juvenis quidam speciosus val- ubi vero trislitia et inanis gloria est, nibil boni re-
de et optime vesiitu., episcopatus vestri, ut dicebai, perilur.
minisler, aperuit rnihi ostium, et praecedebat me us- Dixit iterum : Palres nostri, tit magni atque miia-
que ad unum milliare prope vicuro nocle Doroinicae, biles, pascebant multos; ego autem humilis unaro
idemque rursus sequenli nocte veniens reduxit me. ovem regerc non valeo, sed semper ferarum mor-
Episcopus igitur accersivit omncs servos episcopatus, sibus pateo.
sed nullum ex ipsis recognovit presbyier. Tunc in- Ail rursus : Daemonumopus hoc est, ut cum ani-
tellexit episcopus quod angelus Dei fuerai qui hoc roairi in peccaium dejecerint, tunc uos in despera-
egisset, ne virlus presbyleri prorsus occultarelur, lioneiu praecipitent, ut perfette nos perdant. Sero-
sed ut omnes discerent, et glorilicarenl Deum, qui pcr enim daeuionesdicunt animae: Qiianriomorietur,
gloriflcantes se glorificat. Et deipso valde aedificatus, et peribit nomen ejus ? Si igitur sobria fuerit aniina,
dimisil illum a se iri pace, mulla contra eos claniai.s et ipsa ad eos econlra clamabit, et dicet: Non nio-
qui illuro injusle accusaverant. riar, sed vivam,el narraboopera Domini (Psal. cxvn).
C Quoniam igitur magnam babent iropudentiam dae-
CAPUT CIX.
•Vita abbalis Georgii, qui nunquam turbabatur. mones, el ipsi rursus clamant, dicenles: Trausmi-
gra in inontem, yelul passer (Psal. x). Idcirco et nos
.._Deabbate Ge.orgio,Patre monasierii abbalis Theo- ad illus diccre debemns; Nam et Deus meus, et
ipse
dosii, narravit !iobis abbns Theodosius ejus discipu- Salvator raeus, arijiuor meus, non eraigrabo
lus bonus ac roilis ei buiiiilis, qui fuit episcoptis' (Psal.
LXI).
Capitpliadis, quod duoriecim annos observasset Oixit iterum senev. : Esfo janitor cordis tui, ne
eum, si vel seniel turbaretur, et nunquam turbatum intrel pcregrinus, dicens : Nosier es, an advcrsario-
vidit, idque in hoc lempore , quando orotiis desidia, ruro?
et negligentia, et molliiies, et inobedientia regnal. CAPUT CXI.
Quis aulem, aiebat, ita Irenavit oculum, sicut Paf.er Factum cujusdam viri calvi el saccoinduti.
lioster sanctus Georgius? Quis jia posuit januam Ego et sodaiis raeus Sopbronius, cum in Alexan-
auribus, sicut bealus ille ? Quis ila continuil linguara, dria essemus, die quadam perreximus ad Tbeodosii
sicut Paler nosier? Quisiiam solaris radius ila illu- ecclesiam, obviuinque babuirous in vico virum quein-
6lravit terrarh, sicul Pater nosfer nostruin oiniiium dam calvum, indutum sacco usque ad genua. Vide-
cordaradiavit ? "J i.alur aulem quasi faluus et aroens. Dixil igitur mihi
CAPUT CX.
abbas Sophronius : Da mihi nummos, et videbii
Dicla egregia sancli cujusdam senis JEgyptii. virtulem venienli.s. 896 Dedi ergo illiquinque nuiii-
Assumpsi domiiium meuro Sophronium , et per- mos : qui acceptos dedit illi qui videbalur ut amens.
FCxiinusin tnonasterium quod ab Alexandria decemi Accepit autcm eos ille, nibil bmniuo loquens. Nos
et octo passuum niillibus distat, ad seiieni qoeiiidaini autem ctam illuro seculi sumus e vestigio. lile
lnagnae virtutis, ___gypliumgenere, dixique seni :: vero cum flexisset a via, exlendit in co_iuminnnutii
Dic nohis verbum, Pater, quomodo debemus simull suartidexteram habentem numraos, et post liaecpro-
habilare, quia dorainus Sophista volunialem s_3culo » siravit se coram Deo, positisque in terra nummis
reiiuntiandi liabet. Ait senex : Rene facis, (ili, re- abiit.
iiuntians saeculo, salvansque animam tuam. Sedete CAPUT CXII.
igitur in cella, ubi vultis, sobrie el vigilanier, qtiie- Vita et mors Leonii monachi, genere Capfadocis,
leiii ac silentium servantes, et sine inlermissionei Temporibus imperii Tiberii fidelissimi C_esaris,
orantes-; et spem habeo in Deiini, filii,. quod mittett asccndimus in Uasim, vidimusque illic masinuiu i.u
177 PRATUM SP1RITU..LE, 178
divinis.rebus lnoiiacluim, genere quidem Cnppado-_A dicenies : Dic nobis yerbum. Seiiex auiijm ait:
cem, nmniiie auteio Leonciii. De hoc mtilli mulla Ainate nudiialem rerum oiniiium, et continenLiai».
digna-admiratione iiarraliaftt nobis. Nos aulem ad Credite dicenti mihi, cum adolescens morarec iu
iliius periingenies fahtiliare colloguium, mngnumque Scytbi, quidam senum splene iodoiuit, ei. roodi-
experinieirUim capienles saiicti hujus viri, magni- cum aceli quaesitum est in quaiuor ejus loei tiiona-
fiee aediOcalisumus, el maxime in humilitale ejus, steriis, el inventum non est. Tanta erat apul eos
et sileatio) et nudiiale rerum oinniuni, et cbariiate, paupertns, et nuditas, ct continentia. Erant aiitem ibi
quam adon.nes habuil. Dicehat ergo semper veiie-. Patres quasi ter miite et quingenii.;
rab_i8>_ticsenex : Credile roihl, filii, quia regnare .;-.._ CAPUTCXIY.. ..,. ;'.,.
babco; Nos autem dicebaraus ei: Grede nobis, abba VHa abbatit DanielisMgyplii.
Leo, quia nullus ex Cappadocia unquain regnavit; Narravit auiein nobis sancius senex de abbale
importanam ergo habes istam cogiiaiionem. llle ve- Dauiele JEgyptio, diceus : Asceodit senex ipse die
lo rursus dicebat: Veraciter, fiiii, regoare babeo. quadam in Therenuten, utopus manirum sriarqm
Nemoautem poteral cum ab hac cogiiaiione remo- venderet. Adolesceiis autem quidara precabatur se-
vere. nem, dicens: Per Deum , senior; yeni iu domura
Cura igilur venissent Mazices, et universam pro^ B meam, et fac oralionem super uxoreiu meam, quia
vinciam illam devastassent ac diripuisseui, vcnenwit sterilis est. Senexauiem compulsus a juvene abiil
el in Oasim, et monaclios quidem plures occiderunt, cum illo in domum suatn , fecitque oralipnem super
plurimosqne captivos duxerunt. Inter quos accepe- uxorera ejus, el yolertte Deo mujier in utero eonce-
runt e.abbatem Joannein (erat autem hic lector ma- pit. Viri ergo qiiidam non timenies Deuin coeperutH
gnae Goiistan.inopolilaiia: Eecl.es.i_-)et abbatem Eu- seni detrahcre, et dicere : Vere juvenisiste infecun-
slithiutB'-.omantim, et abbatemTheodorum Cilicem. dus est, sed roulier a sene praegiiansfacta est. Venit
Erant auiem tres isti iiifirmantes. Cum ergo yincti igitur hsec fatna ad senis aures, et scripsit senex
fuissettt, ait abbas Joannes, barbaris : Ducite me in marito mulieris,dicens: Cum pepererituxor tua,uun-
civitatero, el faciam ut episcopusdet pro nobis numi- tia mihi. Cum ergo peperisset uxor illius, seni signi-
smata viginii quaiuor. Accepit ergo illiim unus ficavit juyenis, dicens : Per Deuin et oraliones tuas,
ex barbaris, et duxit prope civitatem, ingressusque Pater, genuit tixor mea. Tunc abbas Daniel 897
est abbas Joannes ad episcopuro. Inventus est autero . ingressus ait juveni:. Fac prandium, et voca cogna-
in urbe et abbas Leo, et alii quidam Palrum, atquc los et amicos luos. Cum igitur pranderent, suuiens
ideo leoti non fuerant. Ingressus igiiur abbas Joan- senex puerulum in nianibus coram omnibus dixit
nes cospit orare episcopuro ut barbaro numisroata C infantulo : Quis est paier luus,. infans? Ait auiem
daret; episcopus autem non plura quam octo numi- infans : Hic, ostendens digito manus suae juveiiem.
smata babcre invenlus est.i Volueruiit ergo dare Erat autem infanlulus dierura viginii qninque,
barbaro oelo nuiiiisuiata, et noluitaccipere, dicens : CARUT CXV,
Aut viginti qualuor numisniata praebele mihi, aut
moiiacbum daie. Coacti igilur sunt, qui erant in ci- \ Admomtionesabbatis Joannis Cilicit. •.,,
vilate rarsus abbalem Joanneiri.barbaro dare fleniem Dicebat abbas Joannes Cilix proepositus Raylbu
el ejuJantem. Adduxit autem illura in sua taberna- fratribus : Filii, sicuti fugiraus muridum, fugiauius
eula barbarus. fost tres ergo dies, sumpiis octo nu- concupisceiilias carnis (/ Joan. n).
mismatibus, abbas Leo in eremum exiit, ubi erant Dixit iterum : Imiteinur Patres nostros, qui cum
barbari, oravilque illos," dicens: Accipite ine cum lanta austeritale vitae et silcntio sederunt in ioco
octo numismatibus, ei tres istos dimittite, qui infir- isio.
tni .sunt, tieque pergere per ereinum possunt; nam Dixit iterum : Ne sordidemus loeum istum, filit,
iroerficietis eos, et detriroentum patieroini: ego quera patres nostri a daemoriibusemundaverunt.
vero sanus sum, efserviam vobis. Tunc barbari ac- Aii rursus: Locus iste monacborum, non negotia-
ceperjnit abbalem Leonem, ct octo nuinismata, ei j) tonun est.
diroiserunl illos tres. Abiil ergo abbas Leo usque ad Dixititerum: Inveni hic senes. qui sepiuaginla
boc eodem in loco egerant, herbis solutn et
queraâro locum, et cum pra; debilitate pergere ul- annos
tra iu_npossel, barbari decollaverunt eum. Implevit- palmarum fructibus viventes.
Dixititerum senex: Sepiuaginta ei sex annps habeo
que abbas Leo Scripturam diceniein : Majorem liac
a
dilectipnem nerao hahet quain ut ponat quis aniin lioc loco, niulia roala et borrenda perpessus dae-
mam suam pro amicis suis JJoan. xv). Tunc nos monibus.
CAPUT cxyi. -;'-
quoque cpgnovimus quidnam essel quod dixer.tl,
Quia, regnarc babeo. Yeraciler enim regnavit, qui De fratre cui fatso objkiebalur sublraxisse numisma.
posnitanimam suara pro ainicis sui-. Narravit n.obisabbas Andreas Messenius, dtim es-
.<.-> . CAPUT CXHI. . semus in RayLhu,.diceus : Cum essem adolesccns,
- .. :Admonilio abbatis Jp4rmis.de Petra. recessimus ego et abbasineus de Raythu, et venimus
Adi^b&atem Joannem de Peira .perrexi, sumpto in Palaestinam; mansitrius autem apud senem quem-
mecuu et sodali S»plironio , rogavimusque illum dara. Senex ergo qui suscepit nes, habebat tintim
17!) DE VITIS PATRUM LIBEU X. i_0
imniisma, quod ubi posuisset, per errorem oblims, A quia diaconus ordinatus fuissel, vocavit minislrum
f.uspicatus est quod junior ego furatus illud essem. suum, dicens : Afferhue forfices. Cumqueatlulisset,
Dicebatergo senex Patribus loci ipsius, quia frater aitilli: Benediclus Dominus; tonde illuin, ostendens
Andreas numisma accepil. Quod cum audisset abbas eum digiio, erant enim ibi mulii circa columnam.
meus, yocavitme, et ait inibi : Dic, Andrea, tu nu- Admiratus autemille in verbo senis, simulquetimore
nilsma senis accepist) ? Ad quem ego: Ignosce, abba, magno comprehensiis suscepit tonsuram, nihil om-
ego nihil accepi. Habebam autem pallium, qnod nino loquens ; iuiellexit enim qnia Deus revelasset
abiens vendidi numismate, et accipiens numisma seni de se. Cum miuisier ergo898Iolor"'i5Sel iHuu'.
profectus sum ad senero, et prostralus illi veniam ait ei magnus Simeon : Fac orationem diaconi. Et
peiii, etdixi: Ignosee mihi, abba, quia Sntanasde- cum orasset, ait illi iterum : Perge in Raylbu, unde
cepit me, et accepi numisma tuum. Erat auiem iltic eliam exisli. Dicente aulem fllo, se verecundari, Pa-
etsaecularis quidam. Ait adme senex : Yade, fiii, ni- trumque aspecLnsferre non posse * rursus ait illi ab-
h 1 perdidi. Iterum igitnr prostrntusveniam petebam bas Simeon : Crede mihi, flli, quia vereri omnino non-
dicens: Per Dominum,abba, accipe numisma, ecce hoc debes; bilari enirn facie et grato anirao te suscipient
est; et fac mihi oralionem, quoniam Satanas imrtiisit Patres, gaudiumque illis flet et exsulialio in conver-
mihi vt furarer illud, et affligerem vos. Dixititerum 8B sione ina. El hoc autero scilb, fili, quia Deus signuni
senex: Fill, non perdidi quidqnam. Cum vero illi in le facturus est, ut agnoscas quoniam ignovil tibi
non acquiescerem, tnnc ait mlhis_ecularis ille: Vere, illius immensa et ineffabilis bonitas peccalura islud.
domine frater, hesterno die cum huc venissem, in- Venientem igiiur iti Raytbu supinis matiibus exce-
veni senem plorantem, et prostratum, pelentemqiie perunt patres, miseruntque ipsum in saiictum sacra-
veniam in magna affliciione animi, dixique illi: Fac rium. Quadam igilur die Dominica c11111 ferret san-
charitatem; quidestquodhabes? Etdixitmibi senex: cltim et viviliciim sanguinem magni Dei ct Salvaioris
Quia fratretn injusia calumnia exagitavi, dicens quod nostri Jesu Cbristi, coutinuo exiit ocnlus ejus utius;
numisma furatus esset, et ecce inveni illud. Tnnc atque ex hoc signo cognoverunt Palres quia igno-
senex acdificaiusesl in me, quod cum non accepis- visset ilii Deus peccatum istud, juxta verbum magni
sem numisma,detulerimillud ad eum dicens: Accipe Siraeonis.
numisma, ego enim illud cepi. CAPUT CXIX.
CAPUT CXVII. De damone qui in habitu monachi profeclus esl ad
cellam cujusdam senis in Raythu.
De fratre dwmoniacoab abbate Andrea sanalo.
Fraier quidam daemoniumhabens acces.it ad abba- - Dicebat nobis abbas Eusebius presbyter ejusden»
tem Simeonem Stylitem, in admirabilem monlem, G monasterii Rayihu, cum ad illum venissemus, quod
daeinonin babitu monachi profectus fuil ad cellaiu
rogans ut pro se oraret.et effugaret ab eo daunonem.
Dixit ei abbas Simeon : Ubi moraris? Qui ait: ln senis, et cum pulsasset jannam, aperuit seuex, et di-
xit illi : Ora. Daemonautem ait: Et nunc etsemper,
Raythu. Ad quem senex: Miror, inquit, frater, cur et in saeeula saeculorum.Amen. Senex autem rursus
tanfo te labore fatigaveris, lantumque itineris per-
ut dixit: Ora. Et daemon siroiliter ait: Nunc, et sem-
egeris, veiiires ad me peccalorem hominein, cum et in saecula sa'Culorum. Amen. Tunc senex,
talesactantosPatreshabeas in monaslerio luo. Vade per,
et dic t Gloria Palri, etFilio, et Spiritui sancto,
jgitur ad abbatem Andream, et rogaillumuloret pro Ora, etiam nunc, et semper, et in saecula saeculorura.
te, et statim curahit te. Venitigitur frater in Raylhu; daemon quasi
etsicut sibi mandaverat bealusSimeon, prostravit se Aroen. Hoc autero cumdixisset senex,
vitn passus ab igne, evanuit.
illi, rogans et dicens : Ora pro me, Paler. Dixit ei
abbas Andreas : Accepit graliam hujus curationis ab- CAPUTCXX.
bas Simeon. Cumque fecisset oraiionem, conlinuo De tribns Monachismortuis inventisa phcatoribui
Pharoniiit.
roundatus est frater, et graiias reddidit Deo.
Narraverunt nobis Pharonitae piscatores, dicentes;
CAPUTCXVHI. , D Die
Vita Nenw diaconi monachiin Baylhu. quadam ivimus in Buchrin trans mare Rubrum,
et cnm plurimos pisces cepissemus, reversi sumus,
Narravit nobis abbas Sergius in Rayihu de fratre et venimus
prope Pereleum. Yoleniesque transfretare
quodam illic diacono, Mena nomine, et ait : Cum in Raythu, prohibiti sumos a ventis cpntrariis, ac
exisset-aliquahdo Menas ad miuisterium, reversus est maris lempestate detenli snmus per dies nonaginta.
ad saeeulnm : quid autem illi coniigerit, nescimus, Yenientes autem in quoddam maxiraura deserlum,
nisi quia reliquit monaslicum habitum, et saecularis invenimus subter unum saxum tres anachoretas de-
effectus est. Post multum verotempons profectus est functos, indutoscolobiis de sibiho (46), melolesque
jTheopoIim, et cum rediret Seleuciam, vidit niona- illorum juxla eos erant posilae. Accepimusitaque il-
jsleriumsanctiabbatis Simeonis Slylita. de longe, et los, et duximus ad navem, continuoqueaestuansmare
.aitintra se : Ascendam, ei videbo magnutn Simeo- tranquillum facluni est, et venti contrarii in oppor-
nem; nunquam enim eum viderat. Eunlem vcro etS tunos conversi sunt. El transfrelavimus secundis ven-
jam columna. appropiriquantem ut vidit abbas Si- tis, el veniraus in Rayihu : Patres autem sepelierunt
tueon, diviriitus agnosccns quod essel monacbus, ett eos curo antiquis senibus.
481 PRATUM SPIRITUALE. 18*
' CAPUT CXXI. A nere; volo enira ecclesiam Babylonis, quae in _£gy-
Yitaetmortabbatis GvegoriiByzantini, el aVeiius pto est, illi credere. Tacuitque senex, el diniisso
, t.- Gregorii Pharonitaeiuiditcipuli. me, abiil a me quanlmu est jactus lapidis. Et cuin
Narraverunt npbis ipsius loci Patres de abbale duas horas in oratione complessel, venil ad me, et
Gregorio,%__ntino, et discipuloejus abbate Gregor osculans faciem meairi, ait mihi: Fili cliitrissime,
rio Pharonite, quori in insula quadam maris Rubri bcne veriisli; Deus enim te huc adduxit, ut coui-
manserint. Illa yero insula aquam non lnbeba', sed merides terrae corpus roeum. Dixi,auieii-rei: Quot
ex coittinenli afferebant aquam sibi in iisus suos. annos in hoc loco habes, abba ? Dixit ad me : Qu.1-
llabebai-tenim ratem, cum qua exibant, etaffereban'. draginta et quinqne annOs impleo. E| apparuit hiibi
aquain. Quadam autem die dimiserunl ratem in roa- facies ejtis lanquam ignis.Et ait mihi: Pax tjbi, _lli,
re, ligaRtesillam ad saxuro quoddam. Nocie vero illa el ora pro me. El haec dicens cbllocavit soipsumj et
facla 6st unda vebemens, ruptoque fuiie periit ratis. requievit. Ego autem, effossa humo, sepelivieum,
.Mansertuitautero Paires illi non habenles, unde sibi et post duos dies recessi glorificans Deum.
aqiiam deferrent. Posl octo itaque menses veuerunt CAPUT CXXIV.
tnoiiacbi de Rayihu, ei invenerunt ambos mortuos.
lnvenerunt autein et in dorso testudinis ila scri- J„ Ejusdem relalio.
: Abbas Pharoniles el oclo die- Narravit autem nobis et boc senex, dicens: Anto
pluro Gregorius viginti
bus aquamuon bibens, defunctusest: ego autem diet annos viginli duos ascendi iu Porptiyritero, volens illic
Joaniieni
triainla septem iransegi, ex quo non^bibi. Invenimus morari; accepi autem et discipulum roeuiti
duos
vero ambos integros, suroenfesque illos, sepeliviinus mecum. Ctlm ergo illuc veiiissetuus, invenrmus
in Ray.Iiu. anachoretas, niansiniusque prope illos. Er.it autcin
CAPUT CXXII. alter quidem ex his Galala, nomine Paulus; alter
De duofats monachis, qui nudi irigressi iunl ecclesiam vero Melitinus, nomine Tbeodorus, ex monasterio
utcommunicarenl, nec visi suntab aliquo, nisiab - fuerai abbaiis Eulhyniii. Fcreliant aulem colobia ex
abbateSteptiano. ,
pcllibus bubalorum. Mansi auiein illic feniie duos
Veninius ad abbaiem Sieplianum Cappadoceiii in anrios, distabainiisque ab myicero quasi cluobus sta-
Sina mome, narravitque iiobis, dicens : Gmi)essero diis. Die anteoi quadam curo sederet Joanues disci-
ego in.Rayiliu anle bos annos, quinia feria Ccenae pulus roeus, percussit eura serpens, staiimque de-
Domiui,.cram in ecclesia. Cunique consummareiiir functus est, sanguiuem ex oranibus partibus fun-
sancta obl_4io,Patresque omnesassistereni, ecce videns. In mulia
igitur angustia existens, abiiad aha-
deo duOs qUosdam anacborelas ecclesiam ingredi, - choretas :
qui statiro ut videriint me turbalum et
erant autem niidi, nullusque Patrum alius aniniad- * dicerem ad eos, dicunt
afflictum, antequam aliquid
vertilquod nudi essent, uisi ego solus. Cum igitur mthi ^Quid esl, abba Zosime? mortuus est frater?
communicassent Dominicocorpori et sanguini, exie- Dico illis: Ita
sane, mortuus est. YeiiienieS igitur
runl de ecelesia, et abibanl; egp auiem unacum illis in terra jacentem, di-
mecuiii, videntesque ipsum
exivi. Puro crgo egressi essenius, prosiravi me illis,
cunt mihi: Noli contristari, abba Zosime; adest di-
dicens: Facile charitatem, accipite me vobiscum.
vintim adjutorium. Yoeantesque fratrem dixerutit:
Cognoveruntauteiii quia viderain illos nudos, et dixe-
te opus habet.
runt mihi :~Bene sedes, quiesce. Rursus ego roga- Frater Joannes, surge, qtiia senex
surrexit frater de terra. Quacrenles au-
bam iltos ut accipeieiit me secum. Tunc dixerunt Continuoque
lem bestiam, et iuvenienies, tenuerurit eam, et in
mihi: Non poles nobiscum esse, sede, bona enim
nostro illani in duas partes disruperunt.
tibi sedes est. Facieiucs.autem mihi orationem, vi- conspectu roibi: Abba
Tunc dicunt Zosime, vade in Sina: Deus
dente rae super aquas i.ubri 899 maris pedibus iu-
eniro tibi committere vult ecclesiam Babylonis. Con-
gressi SUHI, e t trans mare abierunt. tinuo ilaque recessitnus nos. Cumque venissemus in
CAPUT cxxlii.
Sina, p ist paucos dies abbas misit me et duos alios
Vita abbatis Zosimi Cilicis. in minisierium in Alexandriam;_tenensque nos papa
Perreximus ad abbatem ZosimumCilicem in monle T^
Alexandrinus beatissimus Apollinaris, omnes tres
Sina, obi morabatur; renuerat enim episcopatutn se-
[ fecit episcopos, unura quidem Heiiopoleos, aliurn
nex, et redierat in cellulam suara. Erat autem vir u;e vero in Babylooem misit.
dicens : Leonibpoleos,
magnaeabsiinentiae, narravitque nobis, Cum
CAPUT CXXY.
essera jraiior, exivi de Sina, etabii in Ammoniacem|
ut illic roorarer, invenique.ibi senem vestitum colo- Factum pulchrum abbatis Sergii anachorelw.
biode.sibino. Senex auteiri ut vidit me, priusqoam'. Narraverunt nobis quidam patrum in Sina de ab-
illum satutaieni, ait milii: Quid huc adveuisti, Zo- bate Sergio anacliorela, quod cum iviorareluriu Siua,
sime?,vade, non eiiim potes hic sedere. Exislimans> consliluebat illum dispensaior super burdonos (27).
aule.roquia cognovisset me, prosiravi me ante illum,i Cumergo.die quadam properarei, ecce leo.jacebat
dicensj; jaccharitatein, Paler, unde me nosti? Se- in via : porro burdonarii, burdonesque, yiso ieone,
ueiaufem dixil roihi: Ante duos dies apparuit mihii liraore correpli, recesserunt. Tunc abbas Sergius
«.uiâ^j 4.cens: Ecce yeii;el,a<i te nionachus qui- suinens de pera unaui eulogiaro, profectus esi ad
dani, nomitie Zosimus; non pcrmiltas eutu bic ma- leouein, dixilque ei; Accipe eulogiam 1'airum et re-
185 DE YITIS PATRUM LIBER X. 184
cede de vta, ut transeamus. Sumplaque leo eulogia) A i contempserim. Scripsit autem et hoc ad eum : Ut
recessit. sciat beatiiudo vcstra, post .scx menses Cbristo Do-
CAPUT CXXVI. mino ac Deo nostro simul occursuri siimus, et illio
Egregia responsio abbalisOrenti monlis Sina. adorabo vos. Egressi itaque presbyteri dederunt pa-
Dicebaul nobis ejusdem loci sahcti Patres de ab- triarclue litteras : dixerunt atitem el hoc ei,
quoniam
bate Orento, quod die quadam Dominica ingressus5 senex miiltos annos habebat, ex quo non venerat in
est senex iii ecclesiam verso sago suo, ita ut foriss Palaeslinam. Ostendebant item et lilleras
episeopi
villosus esset. Stanle igitur eo in choro, venerunt1 Phari simul conlestanles quod ferme
sepluagitua
(]uidam de dispensatoribus loci, et dixcrtint seni: : annos haberet senex, ex quo de sancto monte Sina
Cur ila, Pater, ingressus es converso sago luo in ec- non exieral. Sanctus vero ac mitissimus Petrus affe-
clesiara ad derisionem noslram coram peregrinis ? rehat testes eos qui lunc adfuerant episcopos et cle-
Respondii ei senex : Vos. evertistis Sina, et nemoa ricos, dicentes : Vere nos senem vidimus, et omnes
vobis dixit aliquid, et ego quia converti sagiifn 1 osculo sancto illuni saltitavimus.
Postquam igilur
meum, dicitis milii: Quare coiiverlis sagum tiiiuu? inipleti sunt sex nienses, rsquieverunt in pace senex
lie, corrigiie quae evertisiis, et ego corrigam quTe 1 et
patriareha, juxta scilicet ipsius senis oropbe-
everti. 1
B liam.
CAPUT CXXYII.
Vita abbatis Georgiisancti monlis Sina, et anus cujus- Narravit uobis eadem abbatissa Damiana et hoc
dam ex Gatatia Phrygia. dicens : Die sancto Parasceves, antequam inclode-
Narravit nobis abbatissa Dami.ma solit ria, raaterr rer, abii ad sancium Cosmam et Damianum, et itlic
abbalis AfheiiogenisSQO cpiscopi Petrensis, dicens:; tolam noctem peregi. Venit itaque sero aiins quae-
Erat (|uidam abbas in sancto monlc Sina, noraine3 dain ex Galatia Phrygiae, et dabat omnibus qui in
Georgios, magnse virtutis et abslineniiae vir. Huici lemplo erant riuo miuuta : die igitttr quadam neptis
abbali Georgio magni Sabbati die sedenli in celtula\ inea, el liilcli-sinii iraperaloris Mauritii, veniens in
sua vcnit desiderium facienili sacrum diem resurn- sanctaro civiiatcm orationis gratia, egit ibi annniii
clioins iii sancia civilaie, el suniere veneranda roy- iiitegrum. Assumpsi ergo eam, ct adduxi ad sanctos
slc.riain sancta Christi Dei nostri Resurrectione (H). Cosmain et Dainiaiiuiii. Cum igilur in oratorio esse-
Per lolani ergo diem senior bujusmodi cogitaiione3 mus, aio. cognatae uieae: Vide, filia, quia venit anus
sollicilahatur el orabal. Cum itaque sero factum es- quacdara dans duo miiiuta (ea cnim mihi saepiusde-
set, vcnil discipulus ejus diccns ei: Jube, Pater, ult derat), sume illa, ne superbias; Illa aulem indignans
eamus ad synaxini. Senex aulem respondit ei: Vade. dicebal: Mandatum balieo accipere? Tunc dixi et:
et tempore sanctae communionis veni ad me, ei per-. C *• Eliam, accipe ; mulier enim sancta esl ei magnaevir-
gain. Mansit ilaque senex in cellula. Cum autetn ud- tutis : tota enim hcbdomada jejunat, et quidquid
venisset lempus sauctae communionis in sancta Re- iti hebdomada laborans lucratur, erogat liis qui in
surrectioiie, invenfus est senex prope archiepisc>- templo inveniuntur. Est autetn vidua quasi anno-
piini beatum Peirum, qui praebuit illi cum presby- rum octoginta. Sume igitur duo miiiuta, et da illa tu
leris sanctam commiinionem. Videus igitur eum pa- quoque alteri: tantum ne respuas anus islius sacri-
liiarclia, dixil Menaesyncello seu assessori suo (29): liciuin. Ista nobis loquentibus, ecce antis veniens
Qnnndo venit abbas inontis Sina? Ilesponilit ille : duo minuta erogabat; veniensque dedit mihi cum
Per orationes veslras, doinine, non vidi illiini nisii omni silentio; dedit autem et nepti meae, dicens:
iiiinc soluminodo. Tunc ait palriarcba : Dic illi ut noni Accipe ista, et comede. Cuiu ergo abtisset, agnovi-
recedat; volo enim ut mecum sumnt cibuin. Ille veto, mus quod Deus illi revelasset qtiod dixeram ei, ut
profeclus id dixii seni. Qtii nit: Voluntas Dei fiat. acciperet el alteri pauperi daret. Misit igilur unum
Gum ergo senex dimisissel synaxes, adoralo snncloi ex pucris suis, el de duobus niiiiiitis emit lupinos, et
monumento, inventus est in cellula sua. Et ecce di- coraedit. Asseverabat auiem coram Dco dicens, eos
scipulus ipsius pulsavit, el dixit : Pater, veni, utt tanquam mel dulces fuisse, ita ut mirarelur et glo-
commuuices. Senex vero profeclus in ecclesiam ciinii "' rificarel Deum, qui dat gratiam servis suis.
discipulo suo, iierum suropsit veneranda mysleria. CAPUT CXXVIH.
Petrus antem archiepiscopus contristatns, qiiod illi1 Vila Adelphii episcopi Arabessi. et de beato Joanne
'inobediens fuisset, post solemnitatem misil ad epi- Chrysbstomo.
scopum Pbari abbalem Photinum, et ad palres Sina, Perreximus ad abbatem Alhnnasium in monaste-
ut abbatem ad se mitierent. Cum ergo vrnisset quii rium sancti Patris noslri Sabae, narravitque nobis,
aitulerat lilteras, dedissetque lllas, misitetsenex Ires; dicens: Audivi referenie abbate Atlienogeneepiscopo
'presbyteros, abbatem scilicet Stephanum Cappado- Pelr:e, filio abbalissae Damianae,tale aliquid :
'eeni, magnum illura virum, cujus et supra memini- Fralrem habuit avia mea Joannn, nomine Adel-
inus (Cap. 122); et abbalem Zosimum, cujus etiami phium, episcopum Arnbessl, sororem quoque abba-
superius mentionem fecimus (Cap. 123), et abbate.ni lissain inonasterii mulierum. Quadam vero die abiit
Dulcilium Romanum , ad palriarcham, purgavitque> episcopus ad monasieriuro visiiandae sororis gratia.
se ipsutn seninr scribens ac dicens: Absit a roe, niii Et cum intraret alriuro monasterii, Vidit 901 unam
dutiiine sanctissime, ut sancûro angelum' vcslrumi de sororihus a daeniane correptam, ct ih pavimenfo
185 PRATUM SPIRLTUALE. 186
projectam.Convocansigitur episcopussororem suam, A I quam unus sine attero proficiscentes. Quadatn ergo
ait illi ; Placetne libi ut soror ista perturbetur a dievenit, nescienle socio suo, allerad illiim; cutn-
d__mone,el dehonesteiur? An ignoras qtiia judicium que pttires horas pulsarel januam, noluit itli senex
portas omniumsororum, iiiabbaiissa? Quaedixit ei: aperire, ita ut ille taediodevictus reverteretur. Re-
Et ego quid possum facere adversus da.monem? vertenti aulem occurrit amicus ejus, pergens el ipse
Episcopus aulem rursum (lix.t ei : El quid bic tol ad Stylitem, rursunique reduxit eum secum, utanibo
annis facis? Factaque oratione, episcopus mundavit simul ingredereiitiir ad senero. Cinn ergo pulsareut
a daemonesororero illain. jaouam, inandavit senex ut qui posterior venerat,
Rursus idem abbas Atlianasius narravit riobis de ingrederetur solus. Ingressusqiie posterior ccepit
eodem episcopo Adelphio, diceus, sese venerabilem rogare senem, ut et alius introiret. Senex atilem
Joannam sororein ipsius ita referentem audisse: dixit ei se non posse ilJum suscipere. Perseveranti
Cum saiiclissimus episcopns Constanlinopolilanus vero, et per miiltam horam deprecanti ait senex :
Joannes Chrysoslomus in Cucusum in exsilitim mis- Deus illuro aversatur, fili, elego illuiu suseipere tiiiii
sns est, in domo nosira mansii. Ex hoc igitur ingen- possum. Cumque ad propria rediissent, post dtios
leii) conBdenliamet cliariiatem habuimus ad Denm. dies ille defunctus est.
Dicebat ergo frater meus Arielphios: Cum in exsilio B I CAPUT CXXX.
mortuiis esset bealissi nnis Joannes, dolorem periuli Admonitionesabbatis Athanasii, et mirabilis ejus visio.
iiicredibilem, quod lalis ac tanius vir, orbisque roa- Dicebat idem abbas Aihanasius: Paires noslri con-
gister, laeiificansEcclesiam Dei, a throno suo exsul linenliam, et pauperialein, ac ninliialem rertim
defunctus est. Deprecabar ergo, inquit, Deum cum omnium usqne ad iuorteni servaverunt; nos autero
niultis lacrymis, ut ostenriere mihi dignarelur, in venlres nosl.os el crnmenas dilatavimus.
quo sialu esset, et an cum palriarchis adnuincralus Dixit iteruii) senex : Sub Patribus nostris in stu-
essel. Cum ergo diiiliiis orassero, in exstasi effectus dio erat, distractinnes aninii vilare; nostris veio
sum, aspexique viriini nimis speciosmn, qui-tenens leniporibiis olla oblinuii, elopus manuum.
niaiiura dexlerain nte;nii, addiixit incin Iocum qiicro- Narravit nobis el istud nbbas Atbanasius de se,
dani illustreai et gloriosissimum, osiendebatque inihi Venit, inqoiens, mihi aliquando cogitatio, diceus :
ecclesiaedoctores. Ego vero circumspiciebain, videre Quid putas eril cerianlibiis ei noii cerianiibus? Et
quirens quem cupiebain, magnum Joannem dileclis- cuiu factus essein in exlnsi, venit ad me quidani di-
simum nieum. Cum crgo ostendisset iuilii omnes, cens mihi: Seqnere me ; adduxitqiie me in qtiem-
et iiniuscujusque propriura nomeu expressisset, ror- dam lociim plenum liimiiiiset gloriae, slatuitque me
gus tenens me per iiiaiium, eduxii iue forns. Ego C ( juxta unam januaui, cujns species enarrari tion pot-
autem sequebar illuin trisiis, quod non vidissein est: aiidiebanius aotein interius.quasi miiltituriiiieni
cumpaliibus etEcclesia. niagistris bcalumJonnoem. innumerabilem latidantium Deuin. Cumqiie pulsare-
Cum ilaqne egrederer, is qui praeerat janu;c, appre- raus, audivit qnispiam inlus, et 902 dixit": Quid
hendens me dixil mihi : Quid habes?cur tristis es? vuliis? Ait ductor ineiis : Ingredi voloiiius. Uespon-
nemo uiiquam hue iogressns, tristis esivit. Tuncriixi dit ille : Non buc ingrediefur quispiara in iiegligentia
illi : Ha_cmihi causa inocroris est, quod amantissi- degens; sed si intrare vuliis, abite, cerlaie, nihil
mum mei Joaiironi episcopum Constaiitinnpoliia- aestimantesvanitates sa?culi.
num una cuiii catcris doctoribiis hon vidi. Rursum CAPUT CXXXI.
dixit mibi; Joanneni riicis poeiiilentiaedticem? Aio Vita abbatisZacliwisancta Sion.
ego : llttira sane. I.espondens"autem dixit inibi : Narravit nohis Procopius scholasticus Porphyrec-
Ipsum bomo in cnrnc vivens viriere non polest, illic liites de abbate Zacbaeo, dicens : Duo filii mei in
enim assisiit, ubiibronus esi Domini, Caesnreadegebaht; fac.laesl nutem in Caesarearaa-
CAPUT cxxix. gna moi talitas, egoque affligebarpropter filios meos,
Vita cujusdam Stytita. ne morerentur, el ignorabam qnid agereiii. Dicebain
Abbas idem Ath.masius narravit nobis, nudissese D I aiitein in rae ipso : Si miitani et accipiam eos inde,
narranlem abbatem Alhenogenem episcopum Petrae, iram Dei fugere possibile non est; sed si diinittara
quod in provincia sua fuerii Siyliiesqniriaio, ad quem eos illic, morieniur, et non videbo illos. Nesciens
omnes qoi veiiiebaoi, inferius stantes loquebantur, itaque quiri agere deberem, dixi: Vadam ad abba-
eo quod non haberet scalam. Si qunndo igitur dixis- tem Zachaeum, et quod dixerit mibi, hoc iaciaro.
set iUi frater i Yolo tibi dicere cogitationem; dicebat Perrexi igitur in saiiciam Sion (illic enim seraper
etipse.illi leni voce: Yeni ad gradus columnae; ibal- morabatur) et non inveni enro. Veni anlem in atrium
queipsead aliam coliiiiin;cpartein; el ita loqueban- sanclae Mnriae Dei genitricis, et inveoi illum stan-
tur mutuo, Stylita quidem supcrius sianie, fratre tera in angulo airii, dixique illi de filiis meis. Curo
autein inlerius. Caeteroruro vero qui assistebant, ergo rae audisset, ad Orientem conversus est, et in-
nullusea qua. diccbantur audire poteral. tendil in c__lumquasi per lioras duas, nihil oiriiiiiio
Dicebfllel hoc abbas Athenogenes de eodem Siy- loquens. Tunc vero conversus ad roe, dixit mibi :
lita, quod duo saeculnres se mutuo valde diligenies, Confide, ac noli afftigi; filii fui non mo.ientiir jn
pergebant ad euro multis aiinisarobo siraul, ei nan- bac peste, sed et post duos dies cessabit de Cjsarea
morialiias. Quod et faclum est juxta verbum senis. A dianum stipendium novem minuia. Veniebat wgo
El ista quidera Procopius scholaslicus, ut dixi, enar- prope me in monasterium .Eliotarum, comedebat-
ravit nobis. que decem solum lupinos, et die tota laborabat.
CAPUT CXXXH. Cum itaque fecisset de mercede sua minuta numi-
De eodem. sinatum triuro, ail mibi: Accipe prelium, et iibrtim,'
Abbas aulem Cyprianus, cognomento Cuculas, et vade ad domiiiiim suuni : et si quidem vuli mi-
cujiis monasierium est extra poriam Caesareae, nar- nula, da illi; siu auiem non vuli, redde illi librtim.
ravit nobis, cum ad illum venissemus, dicens:Cura Ego igitur veniens nuntiavi hac abbati Pelro: «pii
vastarei urbem isiam sa:va illa et horrenda morlafi- neque pretium, neque librum
accipere volebat. Per-
tas, incliisi meipsum in cella roea, deprecans cle- suasi lamen ei ul pecuniam acciperet, neque repu-
mentiam Doniini, nt nostri misereretur el averteret diaret anachoretac
lahorem, quam tnndem accepit.
ironiinentem iram; venilque mihi vox dicens : Ab- Et pergens cgo dedi librum anachoretae;
qui gau-
bas Zachaeus accepit hanc gratiam. dens reraeavit in eremum.
CAPUT CXXXIII. CAPUT CXXXV.
Be sanclo Monacho, qui Saracenum venainrem per De quinque virgmibusqua exire voluerunt e monaste-
duot dies immobilemreddidil. t>
B rio, et a damonio correpta sunt.
Narravit Saracenus gentilis, ex hisqui in Clismate 903 Accessimus ad Eunuchoruin nionasleritim
morabanlur, iiaec nobis dicens : Cum abiissem ad juxla sanctum Jordanem ego et fraler meus Sophro-
niontem abbatis Anionii, ui venarer, pergens aspi- nius. Narravilque nobis abbas Nicolaus ipsius mo-
cio monachum in monte sedentem, tenentemque li- nasterii presbyier, dicens : In regione mea (erat au-
hrum, et legenlem. Ascendi igitur ad eura volens lem ex Lycia) monasterium virginum est fenne qua-
illum caedere, foriassis autem eliam necare. Cum- draginta. ln hoc ergo monasterio quinque
virgiues
que venissem prope illum, exlendit contra rae ma- sibi invicem condixerunt ut noctu de monasterio
num suam dexteram, dicens : Sta; egique illic duos fugerent, et acciperent viros. Nocie vero quadam
dies, et duas noctes nullo modo moveri praevalens cum dormirent sanciimoniales omnes, illis consul-
ex eo loco, ubi eram. Tunc dixi illi : Per Deum, tanlibus ut vestimentn sua acciperent ei fugerent,
quem colis, dimilte me. llle autem dixit mihi: Vade continuo quinque omnes a daemoniocorreptae sunt.
in pace. Et ila recedere potui de loco, in quo eram. Quo facto, non aroplius exierunt emonnsterio, sed
CAPUT CXXXIV. confessaepeccata sua, gratias egerunl Deo, dicentes:
Vita Theodori anaclwretw. Gratias agimus raagnorum indiiltori muneruin Deo,
Anachorela quidam erat in partibus sancti Jorda- C qui flagellnm hoc nobis induxil, ul anim_enosirae
nis, nomine Tbeodorus. Hic venit ad cellam meam non perirent.
dicens : Fac charitatem, abba Joannes, et quaere CAPUT CXXXVI.
inihi librum, qui conlineat totum Testamentum no- De charitale abbatis Sisinii erga mulieremSaracenam.
vum. Quaerens igiiur inveni, quia abbas Peirus, qui Nnrravit autem nobis et abbas Joannes ejusdem
postea fuit Cbalcedonensis episeopus, lalem habe- monaslerii presbyler, dicens : Aiidiviab abbate Si-
ret. Abii itaque, ei dixi ei; et oslendilillnro mihi in sinio anachoreta referente ac dicente : Die quadam
membranis valde pulchrum (50). Et riixi ei: Quan- eram in speliinca mea prope sanctutn Jordanem, et
tum valel ? Qui respondil: Tria numismata. Dixit cura psallerem Terliam, ecce Saracena quaedam in-
iicrum mihi: Tu illum emere vis, an alius?Elaio gressa in speluncara meam, posuit se coram rae nu-
i111:Crede mihi, Pater, anachoreta ipsum vult. Tunc dans semeiipsam : ego vero turbatus non sura, scd
ait mihi abbas Petrus : Si anachoreta ipsum vult, implcta psalmoriia mea cum omni quiete el timore
grulis illuni accipe. Sume niitera et tria ista numi- Dei, dixi ad illam Syriace : Sede, ut loquar tibi, et
smala, et si quidem placel illi liber, leneat illum ; tunc faciam quod vis. Quao ul resedit, dixi illi:
sin autem illinon placel, ecce habes tria numismala, Chrisliana es, an genlilis? Quseait: Christiana. Dixi
cme illi juxta votum suum.Sumens ergo librura, de- D I ad iltam ilerum : Et nescis quia qui fornicanlur, in
tulianachoretae :qui sumpto libro abiit in ereinum. supplicium eunt? Quaeait: Scio plane. Tunc dixi illi:
Cnm autem duos fere menses egisset, rediens ana- Cur ergo fornicari vis. Respondit: Quia esurio. Et
choreta venit in cellam meam, dicens : Scilo, abba aio ad eam : Noli fornicari, sed veni quolidie, et ul
Joannes, qtiiacogitatio mea me affligit, eoquod gra- Deus disposueril, dabo tibi cibum ttium. Ex illa ergo
tis babeo librum. Aio autem ad illum:Noli pro boc die veniebat ad me diebus singulis, et si quid Deus
affligi; abbas Petrus dives est et bonus, gaudeiqtic mittebat mihi, praebebam ilii cibum, quousque re-
in boc. Ait mihi rursus artachoreta: Vere non recessi de illis locis.
quiesco, nisi prctium do. Dico illi: El habes pre- CAPUT CXXXVH.
tium, ut des? Dicii mihi:Non; sed da niihi sac- Relalie abbatis Joannis de abbateCallinico.
cum, ul meinduam, erat cniin nudus. Dedi ergo illi[ Dixit iterum idem abbas Joannes : Cum essem ju-
saccum et palliolum, et abiit, operariiisque faeinseslL nior, cupiebam pergere ad magnos et nominalissi-
in eo lacu, quem fecit patriarcha Jerosolymorumi mos Patres, ut ab eis benedicerer et aedilicarer. Au-
_oam.es in Sigma \Gi\, Sina], accipiebatque quoii- diens igilur de abbate Callinico magno illo, fjui in
189 PRATUM SPIRITUALE. 190"
monasterioabbatis Sabae inctiisus erat, oravi quem- A Gregorii? Tunc ait ad ine senex : Fili, ego quis sit
dam ex famitiaribus illius, ut me ad illuin duceret. abbas Gregorius, i escio; hoc tantum seio, quia pa-
Abii itaque ad it-um. Assidens vero is qui me addu- triarcham excepi in speluncam meam. Nam el pal-
xerat frater ad fenesiram senis, per iiiultam boram liuin sanctiim illuin ferenlem vidi, et Eyahgeliuni.
loquebatutr«um eo; ego vero in meipso cogitabam, Quod ila factuni esl: post sex enim annos ipsuin
quia nunquam videral me senior, ne forie non abbatem Gregorium, ita ordinante Deo, pairiarcliam
grate snseiperet me. Cum vero fisiter.ille recederet, Tlieopoliianura lactum vidimus, sicut prtedixerat
permisil mc-tigredi, et salutare senem, et benedici senex.
ab eo, diceiHS: ad eum : Ora et pro isfo servo tuo, CAPUT CXL.
Vita ejusdem Gregorii patriarcltwTheopolitani.
Paterrqoia inter primos iiuc venit. Senex autcm
dixit: Agnosco illum, fili. Nam ante viginli dies Dicebant quid.im seniiiu de hoc pairiareha Theo-
descetidi ad.sanelum Jordanem, etoccurrit niibi in politano Gregorio, quod his niaxime virtutibus fuisset
via, dieens.Ora pro ii:e, Et ego. inlerrogavi eum: insignis, eleemosynis scilicet, injuriarum oblivione,
Habebat autem et couipassioncni niaxi-
Quod e-t nomen luum ? Aitque mihi: Joannes. Ex- etlacrymis.
tnnc igitur agiiosco eum. Hoc audiens egocognovi, maro ad eos qui peccabant. Qttarum omiiiuui reruru
nos saeoe experimenia cepimus.
quia quando cogitavi accedere ad illum, revelavit ilii £B
Deuset iipraen menm. et quisessem. CAPUT CXLI.
CAPUT CXXX3.HI. Prudens responsioabbatis Olympii.
De abbaU Sergio anaehoreta, et de monacho genlili, Frater quidam venit ad abhateni Olympium in
. qui baplizaiut ett. monasieriun) abbatis Gerasiroi prope Jordanein; et
Narravit autem nobis et hoc idem senex, dicens : dixil ei: Abba, quomodo sedes in spelunca ista pro-
Cum esset abbas Sergius anacboreia in Roban, posl- pler aestus magnitudinem, et cyniphes? Respondit
quam recesserat de Siua, niisit huc m monasterium ei senex : Fili, ista idcirco lolero, ut fuiuris crucia-
monacbum quemdam jiivenein, ut baptizaretur. Io- tibus liberer; ideo cyniphes patior, ut iminortalem
terrogantibus aulem nobis caosani cur nunc bapliza- effngiain vermera; similiter elaestum hunc perfero,
retur, ait nobisminister ipsius abbniis Sergii: Abbas sempilerni ignis supplicia metuens; haec enim sunt
Sergius quando ad nosvenil.volens in eremo manere lemporalia; illa vero finem nullum habent.
nobiscum, hunc roihi instiiuendum tradidil: ego au- CAPUT CXLII.
tera illu-ri plurimum adraonui, ne se huic instiluto Alia prudens respondo abbatis Alexandrt.
inconsidera.e ac sine probatioue addiceret. Cura au- Frater alius perrexit ad abbatem Alexandrom,
tem illum iejusqueconstantiam pervidissem, sumens C ipsius monasterii abbatis Gerasimi
antistitem, el ait
eum abii ad senem. Senex aulem mox ut vidit illum, ilti: Abba, volo,ex loco, ubi
eq habito, discedere;
anlequam quidquam illi loquerer, aitmihi seorsum : valde enim acedia et laedioaniini laboro. Respondit
Quid vult frater iste? Dixi autem ei: Orat manere; ei abbas Alexander: Istud, fili, signum est quia nec
nobiscum. Tunc dixii mihi: Crede, frater, isle bapli- regnum ccelorum, nec aeteroum cruciatum in mente
zalus non esi, sed adduc illum in monasterium Eu- babes. Namsi isia sollicita iiileiitione cogilares, nul-
micbornm, et fac illum baptizari in sancto Jordane. lam in cella tua acediam sentires.
Ego autem ad verba senis stupens, inlerrogavi fra- CAPUT CXLIII.
trem quis esset, et unde esset. Ille autem ex Occi-
dente se esse ait, parentesque habere gentiles, ac Vita Dgvid latronum principis, postea monachi
effecli.
nescire ulrum bapfizatus esset, an non. Tunc itaquei
Cum venissemus in Thebaidein, convenimus so-
catecliizaiiles eum, fecimus iu Jordane baptizari,
in Deo phistam Phibamonem in urbe Antiuoo. Narravitque
permansitqoe nionasierio, gratias agens. nobis utilitatis nostraegratia de latrone quodam, no-
CAPUT CXXXIX.
inine David, qui apud Hermopolimplurimos exspo-
Prwdktio abbatis Sergii de Gregorioprwposilomona-
;..: sterii Pharan. t liabat, plures eliam inlerficiebat, et innumera per-
De hoe abbate Sergio anachorela narravit nobis> pelrabat mata, ita ut nullus ei in his crudelilatis
abbas Sergius Arraenius ejus discipulus, quod pluri- operibus conferri possel, eratque famosissimus inter
rnum sibi moleslns fuerit abbas Gregorius, qui eratt omnes. Die vero quadam eum exerceret lalrocinia
praeposi-os904 monasterii Pharan, ut illum duce- cum sociis pltis quam iriginta, rediens in somet-
ret ad senem. Die ergo quadam adduxit illu.ra adI ipsuro, compunctusque in his quas perpetraverat
ipsura. Erat autero senex lunccirca regionem marisi sceleribus, reliclis sociis abiit ad monasterium. Cum-
Mortui. Cum igilur vidisseleum senex, libentissiroe qne pulsaret raonasterii januam, exiit ostiarius, et
salulavit, allataque aqua lavit pedes ejus, ac per dixit ei: Quid vis? Princeps autem latronum ait:
lotatu diem collocutus cum eo de a.dificaiioiieani- , Monachusfieri volo. Ingrcssus vero osiiarius nun-
mae, die alia diraisii eum. Postquam vero abscessitt liavit abbaii de illo. Egressus ad illum abbas,
abbas Gregorius, dixi, inquit, ego seni: Scis, Pater,, ei videns quia jam senex esset, dixit ei : Non
quia scandaliiatus sum, quod cum plurimos episco- poles hic manere; mullum, enini laborem loleranl
pos, presbyteros, el alios duxcrim ad te, nullius; fratres, abstiiientiaqtie magna est, et tu cum aliier
unqua» Ulorum pedes lavasii nisi laniuro abbntis\ assuetus sis, disirictioncm monasterii ferre non pr»
191 DE VITIS PATUUMLlBEIl X. m
vales. Ille aulem orabai, dicens : Utique faciam om- A iillusiraniiiroperibus. Ubi vero Deusest, quis htsidiiri
nia. lantummodo suscipe me. Porro ahbas in senien- valet, aul noccre poterit?
tia sua. persistebat, dicens : Non potes ferre. Tuuc Dixit iieriim : Iloininumvirtns noh in natura con-
alt illi Jalronum princeps : Ul scia_, ego sum David sistit, harcenirovariabilis est, sed in proposilo pieia-
princeps lalronum, el idcirco veni fiuc, ut delle un tis, el in Dei adjutorio. Curemus ilaqne animatn
peccnta men. Si autem me suscipero nolneris, snb nostran), fitii, qneiiiadmodiiiiiet corpus facirous.
jurejnraiido libi proteslor per eum qui in coelohalii- Rursus ait senex :'Colligamus aniuiae curationes,
tnt, quia rursus ad priorem slatiim remeabo, et as- lioc est p eiaiem, justitiam, Iminilitatem, subjectio-
soniplis meciimsoriis meis, vos onines inlerliciam , nem. Maxirous enim aniinaruin medicus Cbrisliis
totuiiiqne ninnasteriiim evenain. Ilis aodilis, abbas Deus nosii-r prope est, vuliquecurare nos. Non ergo
snscepit enm inira monasiciiiini., tondensque illiim negligamus, neque asperneuiur.
Irariidlt ei religiosum hnbiliiin. Coepiiigiuir in spiri- Ait rurstim : Docelnos Doniiniissobriosac frngn-
tali mililia veieranus tiro pugnare, et nbstinemiaeac les esse, nos auiem miseri perdelicias defluiiniisin
obedienliae, hniiiilitntisqiie sludiis cunctos qui eranl voluptales-
in raonasterio traoscendere (erant autem fere sup- Dixit ilerum senex : Cnmmendemus nos ipsos
luaginta monachi), cuncios aedilicans, omnibusque B Deo,' quciiiadmodiim ait Paulus (Rom. vi), quasi
exisiens forma virlutis, et sanclitatis exempluui. Die ex moriuis vivcntes, neqne praeteritis intendentes,
vero quadam sedente illo in sua cellula, inissus est obliviscamur anleriora; scd seciiiidiinidcsiinatioiieii)
ad eum angelus Dei, dicens : David, David, remisil perseqnamur ad bravium siipernoe vocationis (Phi-
tibi Deus peccata tua, et eris ex nunc signa faciens. lip. lti),
Qui respondens dixil : Credere non possuiu quod Inlerrogatus hic senex a fraire quodam, quid cau-
omnia peccata mea illa plura qoam arena roaris at- sae essel cur assiriue juriicarel fraires, respondit :
que graviora, tam brevi lempore mihi remiserit Deus. Quia necdum le ipsiimcognovisti. Nam qui se ipsum
Cui angelus ait : Si sacerdoli Zachariae(51) non cre- novit, fratrura vitia non aspicit.
de.iili milii, cum illi filiuni pollicerer, non pepcrci, CAPUT CXLV.
sed cjus vinxi linguam, docens illum non debereesse
Vita bealiGennadii patriarrhw Constantinopolitani,et
905 incredoluro bis quae a me dicelianlur, riec libi deejus lecloreCharisio.
qiiidem parciiurtis suin : idcirco eris amodo non lo- Accessimus in coaiiobinn: quod dicittir, Salama,
qiiens. Davidaulein prostraius liiiroiait: Cnm essem nono ab Alexandria roilliario dislans
in saeculo, nefaria scelera faciens, et liuuianiinisan- , invenimusquo
illic duos presbytcrossenes, qiii d.xeruni nobis, Con-
goinein funriens, loqneliar; modo quando scrvire *-* Q stantinopolitanae Ecclesiaese csse presbyteros, nar-
Deo volo, lauilesque illi offerre, tnne linguammeam,
nobisde beato Gennailio Cnnstaiilinopoli-
ne loquar, ligas? Respondil illi angelus : Ciiio im- rabantque lano patriarcha, quod liieril initissiimts, et inundus
plebis psalmodiaecanonem, loqueris, praeler cano- corpore,
liero vero peniius lacebis. Quod et factum est, plu- muliumquo ronlinens.
Dicebant et hoc nohls de ipso, quod cum molesta-
rimaque per illuro Deus miracula ostendit. Psallebat relur a de qiiodam clerico nirois delinquen-
niillum vero verbuin aliud p'uriinis
igitur psalmos, omnino
le, Charisio nomioe, accersivit eum patriarcha, ip-
lOquipolerat, Qui vero nobis isia narravit, se illuin
vidisse asserebai, et Deum glorificasse. sumque emendare conalus est. Cum vero nibil incre-
panrio proficeret, perroisit illum paterna et eccle-
CAPUTCXLIV. siaslica censura flagelai. Postquani verodidic.it in
A_fmom'(iones unius ex senibusqui erant in Cellis. nullomeliorem lieri, neque per verba, neque per fla-
Dicebatquidam e senibns fratribus qulerant inCel- gella (vacabat enim homiciriiisel magicis praesttgiis),
lis : Non appetamus _f)gyptiis servire voluplatibus, misso quodam apocrisiario suo jussil ut diceret
quae Pharaoni perniciuso tyranno obnoxios faciunt. sanc.to marlyri Eleuthcrio (erat enim lectorin ipsius
Dixititerum ; Ulinam quanlum studii circa roala "r. oraiorioCbarisius): Milesluus, sancte Dci Eleulberi,
babent Iiomincs , taiilum haberent circa bona;' multum peccatoresl; aul emenda illum, aut excide.
Venit igitur apocrisiarins in oratorium, stansque an-
el ingeus ad speciacula studium, et ad vanas lur-
le altare, ac intendcns ad sepulcrum marlyris, ex-
pesque solemnitales, nec non avariliam, et ina- manum suam ail martyri : Patriarciia
nem gloriam atque injuslitiam, transferrent ad tendensque
Gennadius significal vobis , sancte Cliristi inartyr
affcctum pielalis. Nunquam prufeclo ignorassemus'
Eleutheri, per me peccatorem, quia miles tuus niul-
quanluni a Deo honorati surotis, et conlra daemones ' tura peccal. Aut emenda illum, aut praecideeum. In
possuinus. crasliniira vero mortuiis inventus est scelerum opifex
Dixit iterum senex: Deo irtajus nihil esl, •ed nequei Charsius, et omnes obsiupefacti glorificaverunt
par, neque quod non maxime inferius sil. Quid ergo) Deuin.
illis foriius ac beatius, qui Deum babent adjiitorein?? CAPUT CXLVI.
Dixil iierum : Ubique quidem Deus esi, piis aulemi Visio Eulogii patriar.chaAlexandrini.
el in spirituali exercitio sudantibuspropinquat; noni C-umesseivras in eodem coenobio, narravit nobis
l.is qui professione sola honestanlur, scd bis quii abbasMenas, ccono'ii ip.ius Paler, de sanclo pap*
193 PRATUM SPIRITUALE. 194
Alexandrino Eulogio, dicens: Nocte quadam cum sibiiA CAPUT CXLYIII.
matuiinam landem celebraret in episcopatus orato- Visio Theodori episcopi Dornw de eodem beatittimo
rio, vidit ptropese assistere Julianum archidiaronum. Leone.
Quem uvVkHtturbatus est, cur fuissel atisus ingredi,, Tbeodonis sanctissimus episcopus Dnrnaecivitatis,
nihil illi nuntians, tacuit tamen. Et cum implessetl quae in Libya est, narravit nobis, dicens: Cum essem
psalmnm, prostrnvil se humi. Fecit hoc 906 ips"m' cubicularius sancti papnj Eulogii, vidi in somnis vi-
et isquiin SpeCie Julinni arcbidiaconi npparuerat. rum reverendi baliilus, siatura procerum, diceiitem
Deinde. arri oratione fncta surrexissetpairiarcha, ille' niihi : Nuntia meum papne Eulogio advcnfuin. Ad
nibiloniintJSin pavimeulo jacebat. Conversus autem queni ego.: Quis es, domine, qui jubes ut nuiiiiem?
ponlifex dicit illi: Qnamdiu non surgis? Aii : Nisii Respondens ille dixit mihi: Ego sum Leu Romanus
mihi ipsemanum porrigas et erigasme, surgere noni ponlifex. Ingressus igilur cgo nuntiavi, diceiis : SSii-
possuro. Tiiiic extendit manum suam Eulogius, ae3 clissiinus et beaiissimus papa Leo Romanaeseriis an-
lenens erexil illum, coepitque iierurn psallere. Postt tistes convenire vos vult. Cum hoc andisset papa
paululum autem coiiveisus, nemiuem vidil. Ciiiu igi- Eulogius, exsurgens concitus cucurrit in occursum
tur implesset malulinas laudes, vbcavii cubiculariumi ejus. Salutantesque se invicem, oratione facla, rese-
suum, dixitqite illi : Cur non aiinuntiasti iniliiaic.bi- B derunt.Tuncvero divinus etexiroius Leo dixitsancto
diaconi ingressum; sed iia non nuntiatus iutravit ad1 Eulogio : Scis quare huc venerim ad vos? Respondit
inehac nocte? at ille mque vidisse se aliquem iieque_ ille : Non. Ail ipsi : Veni ut vobis gratias agerem,
ingressum esse asseveravit. Non credidl pairiarcba,. quia rite et magriificepro epistola mea respondislis,
sed ait: Voca niihi buc ostiariuro. Cui venienii ait : qnam scripseram ad fralrem raeum Flavianum Conr
Nonne ingressus est luu: Jiilianusarcbidiaconus? IIIc3 stantinopolitaiiuin pairiarcbain, sensum quidero el
vero Cumjiiramento affirmabat illiim neque ingres- sententiam meam aperienies, liacrclicorumnulem ora
simi neque egiessuro esse. Tacuit qtiirieiii tuiic pa- olisirueotes. Scito autein, frater, quia non mihi tan-
triarclia : niaoe aiilero facto, ascendii archidiaconus• tum vestrum divinum labnrem sturiiumqueconinlistis,
Julianus, ul adoraret, riixilque illi pontifex : Quare3 sed eliam supreino culmini aposlolorum Petro, ct
non seryasti oidineni, archidiacone Juliaoe, sed abs- ipsi prae oinnibus quae a nobis pracdicaturveriiati,
que nuotio ascendisti ad ine nocte ista? Qui ait : quae.esiChristus Densnosler. Isianon semel tanlum,
Per orationes domini inei, neque huc ascendi, neque_ sed bis terque coiispiciens, trina apparilione firina-
rie doino descendi, nisi hora ista taniuro. lnieilexitt t;is enarravi sancto papaeEulogio. Qui cum audisset,
lunc magnus Eulogius Julianum se vidisse roarly- lacrymaius est, extendensque in coelum manus suas,
rerii, bortaatera se ad erectionem lempli sui, quodI 'C Deo gratias retulit dicens : Gratias tibi ago, domina-
ex tempore ferme resolutum et aiiiiqnatoro, ruinami lor Cbri-te Deus uosler, quia cu o iiuliginissim, veri-
sui minabalnr; magnaque cum nlacritate amanlissi- latis tuae praeconein me facere dignatus es, et per
mus niartyris porrexit roanus, ejusque erexit tem- oratones servorum luortim Peiri ac Leonis, parvant
plniii, a fundanienlis ipsoiii instaurans et oronigeno > ct modicam alacriialein iioslrain, lanquam duo viduae
ornalu illustraus, ut sacro inartyri conveniebat. . miuuia, summa et ineffabilibetiignitale tua suscipere
CAPUT CXLVIl, dignatus es.
CAPUT CXLIX.
Mirabilis emendatioepistolwbeati Leonis Romani pon-
, tificit ad Flavianum scriptw. Slupenda relalio Amos patriarchceJerosolymitam de
sanctissimoLeone pontifice Rbmano.
Narravit nobis et hoc abbns Menas ejusdem roeno-
bii Paier, audisse se eumdem abbatem Eulugium i Ciiin descendisset abbas Ammos Jerosolymaii), et
Alexanririnuro patriarcbain dicenfem : Ciiro pro- pairiarcha ordinatus essel, 907 veneruul omoes
lectus essem Constantiuopolim, fruitus sum coniu- nionaslerioruin eremi abbales, ut ariorareiit euni, in-
bernio. doioni Gregorii Roroani arcbidiaconi, summii ter quos adfui et ego curo abbate meo, Coepitque pa-
el singularis.viri; nariavitqiie mibi de sanciissimo ac. triarcha dicere patribus : Orate pro me, Patres;
bcatissim|(I.eone\(52) Romano pontilice, dicens ha-- " magimm enim onus el iniolerabile inilii injiinctum
bcri scriptum in ecclesia Rr.mana, quod cum scri- est, sacerdotiique dignilas me terret immodice. Pelri
psisset epi^tolam ad sanctum Flaviaiium Consiami- enim et Patili et similiura est regere rationales ani-
nopolilanum episcopun: conlra impios Eulychen ac; mas; ego autem infelix peccator sum. Plus autera
Nisloriiim, posueril eam super tumulom principisi quara caetera limeo ordinationum sarcinam; nani in-
aposio|o_nm Petri, et orationibns ac vigiliis etjeju- veni scriptiim quia beatissimus et aequalls aiigeiis
niis vacans, oraverit ipsum sumroum apostolum, di- papa Leo, qiii Roinanoruin Ecclesiae praefuit, per
cens : Si quid Ut boino vel minus caule posni, velI quadraginia dies perseveravit ad sepulcrum apostoli
etiamomisi, lu, cui a Domino Deo Salvatore nostro> Petri, vigiliis et oralionibus insistens, petensque ab
Jcsu Cbr|i;iq el.sedes haec.et ecclesia commissa est,, apostolo ut pro.se apud Deura intercerierel, uldiuiit"
emeuda_,Post quadraginta verq dies apparuit ei apo-- terenlur sibi peceata sua. Implelisque diebus quadra-
«lolus orjlftti, et dixit ei : Legi, et emendavi. Su- ginta, apparuit ei apostolus Petrus, dicens : Oravi
mensque.(epi_to_amde sepulcro beaii Pelri, apcruitt pro te, et dimissa sunl tibi orania peccata tua, prae-
cati) et invenit apostolica manu emendafain. terquam impositionis manutun- hjc cnim soluir
.95 DE VITIS PATRUMLIBER X. 196
abs ie requirelur, sive bene, sive fortassis aliier id A i consideratoquc judicio, et roagna longanimiiate pro-
cgeris. cedere.
CAPUT CL. CAPUT CLI.
Vita et sanctitas episcopicivitalisRumetli. Relauo abbalisJoannit Persw de bealistimo Gregorio
Romana urbis episcopo.
Narravit nobis abbas Theodorus Romanus, direns: Perreximus ad abbatem Joannem Persam, narra-
Est procul a Roinana urbe breve oppidum, quod yilque nobis de magno Gregorio beatissimo Romanae
Rumellum dicilur : in eo oppidulo episcopus erat urbis episcopo, dicens : Cum ivissera Roniaro, ut
magnae virtutis et meriti. Die ergo quadam habitato- adorarem ad sepulcrum sanctoruro apostoloruni Pelri
res oppidi ingress. sunt ad beatissimum Romanum et Pauli, staremque die quadam in rnedio civitatis,
antisiitem Agapelum, accusantes episcopuin suum, audio papamGregorium per locum illum transiturum;
»c dicentcs : Quia in sanctificalo vase manducat. cogitavi itaque adorare illum. Cum aulem prope roe
Pontifex autem solo audilu perculsus, roittit duos ex esset papa, videretque me progredi ut adorarem
clericis, ut vinctum episcopum, et pedibus iter agen- illum (loquor Deo lesle, fratres), primus ipse pro-
tem Romam perducerent; venientem vero continuo stravitse humi corara me, neque anle surrexit, quam
misilincarcerem.Cumergolres diesin carcereegisset me primo surrexisse cerneret. Et cum multa humi-
"
episcopus, venit Dominicusdies. El cum papa quies- E litate salutans me, inanu sua tria nutnismata tradi-
cerel , illueescenie Dominico die vidil in soronis dit,, jubens mihi dare qtiaecunque erant necessaria.
queradam aslantem sibi, ac dieentem : Hac die Do- Glorificavi ilaque 908 Deuin, quod lantam illi con-
n.inica neque tu offcras salularem hosliam, neque tuleral humilitalein, et misericordiam, et charit.tera
alius quispiam episcoporura qui sunt in urbe isla, ad orones.
nisi solus episcopus qiietn babes carcere iiiclusiim; CAPUT CLII.
illum enim hodie offerre volo. Expergelacliis auiem Vita €. dicla Marcelli Scylhiota, abbalis monasterii
papa, et de visione quaro viderai haesitans, dicebat in Monidion.
seipso : Talem contra illnm accusaiioneni suscepi, et Accessimusad abhatem Marcellum Scythiotam in
ipse habet offerre? Venit igitur ei secundo vox in inoiiasterium Monidion, volensque senior prodesse
visione, dicens : Dixi tibi ut episcopus qni esl in car- nobis, narravit, dicens : Qiianrio erain in provincia
cere solus otferal. Arabigenli adhuc lerlio apparuit mea (eraiautcin ex Apamia), aurigaquidamillicerat,
illieadem repetens. Expergefactils antem pontifex, nomine Phileremus. Quadam ergo die cuin superatus
misit in carcerem, et accersilo ad se episcopo, per- fuisset, surrexeriint qui ex parte ejus eranl, claraan-
coniabatur eum, diceus : Quod est opus luum? tes ei : Phileremus coionam in civitate non accipil.
Episcopus aulem illi nihil aliud respondit, nisi: Pec- "C Cum ilaque venissem postmodum in Scythim, si
cator sum. Cum vero episcopo persuadere non posset quando me pulsnret cogitatio mea, ut recederero in
ut aliud diceret, lunc ait sidcum papa : llodie tu civitatem, nul villam, cuniinuo dicebam in meipso :
offerre debes. Cum ergo snncto altari assisteret, et Marcelle, Phileremus coronnm in civitate non acci-
papa prope illuin aslaret, diaconis altare circumdan- pit. Et Christi graiia isia cogitatio fecit nt de Scythi
libus, ccepitsancla inissaroni solemnia episcopus. Et nun egrederer per annns Irigiuta quiuque, donec
ciira coniplessel orationem oblatiouis, antequam con- venientesharbariapprehenderunt me, et vendideiunt
cluderet ipsam, coepit secundo, ac deiuceps tertio, Penlapoli, Scylhimque desolaverunt.
et quarlo dicere ipsam sanclae oblntionis oralionem. Id.in abbas Marcellus quasi de alio sene moranle
Cunclis vero eam moram molesfe ferentibus, dicit ei in Srylbi (ipse aulem erai) narravit dicens quod
ponlifex : Quid hoc est, quod jara quarto hanc ora- nocleqnadamsiirrexeril ut psalmos ex more caneret.
tionem dixisli, nec eam concludis ? Tunc respondit Cumque psallere corpissel, audivit vocem buccinae
episcopus : Ignosce niilii, Paier sancte; quia non vidi quasi bellicum claugeiilis, turbatusque senex cOgita-
jiixta consuctudinem sancti Spiritus descensum , bat, dicens : Unde hoc in loco vox buccinae perstre-
idcirco non leriiiinavi oraiionem. Sed, sancle nii do- pit? milites hicnon sunt, hellum hinc nbest. Et cum
mine, diaconura illuin prope me assisleniem, qui Î ista secum volveret, d__mon prope illum veniens
flabellum (55) lenet, ab altari remove; ego eniin illi dixii ei: Ulique bellum est. Si ergo oppugnari ac
dicere non audeo. Tunc jussu divi Agnpeti recessit repugnare non vis, vade, dormi, et non oppugnabe-
diaconus, et conlinuo vidit episcopus et papa sancti ris.
Spirilus advenlum. Sed et velum, quod altari super- Dixit itcrum senex : Credite mihi, filioli, nihil ita
iinpositum erat, ultro sublalum est, texilque papam perturbat, el concilat, et irritat, et vulnerat, et
cl episcopum el diaconos oiiincs qui sanctoaltari as- perdil, atque contristat, et contra nos commovet
tabant, quasi per ires horas. daemones, ipsumque perditionis auctorem Satanara,
Turic venerandus Agapetus, agnita sanctitale epis- sicut perpctua psalmorum medilatio. Nam omnis
copi ex perspecto roiracuto, quamque falsain calum- quidero divina Scriptura utilis nobis est contrisiatque
iiiam perpessus esset cognoscenS, quud illnin ita non mediocriter daeiriones,non tanien ita sicut psal-
vexaveral tristis cffectus, statuit non jam amplius per terium. Siculeniin inplebesi una pars laudet irape-
subreptionem qnidpiain agere , sed cuui maluro raiorem, alia pars ob id non contrisiatur, nequ.
197 PRATUM SPIRITUALE. 198
roovetur «telra laudanles; cum vero ad injurias et A j Dixit iterum senex : Fugiamus matrein omnlain
contumeHas non Jaudaniium conversi fuerint, tunc malorum avaritiam (/ Tim. vi).
adversuseosexcitaniur; ita et daemones non ita CAPUT CLIII.
comuioventuriiequeconiristanlur inaliis Scripturis, Responsio Monachi monusterii Raythu ad fratrem
quemadraedum in psalmis. Nam cum psalmos medi- sacularem.
tamur, piftiro quiriem nobis ipsis Deum laudando 909 Duo fraires saeculareseranlConstantinopoIi,
oramus,p_>r_in_veromalediclisinsequimur daemones. multum religiosi, mullumque jejunanfes. Unus igi-
Ut cura dieirous: Miserere mei, Deus, secundum matur ex his veniens in Raytliu, saeculo abrenuntiavit,
gnam misericordiamtuam, ei secundum multitudinem el factus est monachus. Posl aliquantulura vero tem-
miseratia«_iflit.uarumdele iniquitatem meam(Ptal. i). poris venit et saecularis fraler ejus in Raythu, ut vi-
Et iterum : Ne projicias me a facie tua, et spiritum deret fralrero suum monachum. Cum ergo roorare-
saactum tuumne auferas a me (Ibid.). Et: Neprojicias tur apud euin, vidit saecnlaris fralrem suuro mona-
roe in tempore Beiiecuitis,cum defecerit virtus inea, cbum se reficientem nona hora, scandalizalusque
ne derelinquas me (Psat. LXX),nobisipsis oramus, dixit illi: Fraler, cum esses saecularis, nunquam
Tunc veropersequiniur daemones,cura diomus (Psaf. anle solisoccasum sumebas cibum. Tunc ait illi mo-
LXVD) : Jjxsurgai Deus, et dissipenlur inimici ejus, et; B nacbus: Profecto, frater, quando eram iu sxculb,
fugiant qih oderunt eura a facie ejus. Et rursus : Yidi aures meaenulriebant me ; vana enim hoiniuum glo-
i mpium superexaltatum et elevatum sicut cedros ria et laus non mediocriler me reficiebant, jejuniique
Libani; et transivi, et ecce nori erat; quaesivi laborem leviorem reddebant.
eum, et non est inventus locus ejus (Psal. xxxvi). CAPUT CLIV.
Et illud : Gladius eorura intrel.in corda ipsortim Vita Theodori sacutaris, hominis Dei.
(Ibid,). Et ilerum : Lacura aperuit, et effodil eura, Dicebat abbas Jordanes solitarius : Tres simul
et incidit.in foyeam qunm fecit.Gonvertatur dolorejus anachoretae ad abbatem Nicolaumin tor-
perreximus
in caput ejus, Ctin veiticem ipsius iniquitas ejusde-
rentera Betnsinium (inter sanctum enihi Elpidium et
_cendetj(P-_t/.vii). monasterium qnod dicifur Peregrinorum, in spelunca
Dixit iterum senex : Credite mihi, filii, dicenti. cum illo saecularem quem-
morabatur) invenimusque
Quemadmodum magna laus et magna gloria et re- dam. Loquenlibus aulemriobisde animae salute, dixit
gnum estabrenuniianii saeculo, et monasticum arri- abbas Nicolaus saeculari: Dic nobis et tu aliquid. Res-
pienli institutuni, quia pretiosiora sunt intetlectualia pondit saecularis, et ait: Quid vobis prodesse pos-
quam sensibilia; ita inagiia confusioet ignominia est sura? Utinam vel mibi ipsi pioriesse valerem. Dixit
inonacho-qui relinquit monasticum habitum, etiamsi ,C ei senex : Prorsus aliquid dicturus es. Tunc ait Saecu-
efficiatuf unperator. laris : Habeo vigimi duosannos, ex quo praelerquam
Dixit iterum : Homo similitudo Dei fuit ab initio, Sabbato ei Dominicodie me sdl comeden-
bestiae a Deo nunqnam
factiis est autefn similiturio postquam tem vidit. Eram aulem uierceriarius iri villa divitis
excidit (Gen.i). cum quo mansi annis quin-
hominis, iniqui etavari,
RursuSait: Etiam natura excilat Concopisceniias,
has etiara decim, die noctuque operans, neque mercedem mihi
fralres, sed jugis et intenla absiinentia
reddere volebat, sed per annos singulos alfligebat
exstingoit,' non mediocriter. Itaqne dixi in raeipso i Theodqre;
Dixit iteium senex : Agnosce experimenlo bonaro si toleraveris liiinc
limeas. virum, pro mercerie, quafti tibi
vitam, neque jaro ui invalidus
ccelorum regiium libi praeparabit. Servavi au-
Ail rursus : Noli mirari, si homo cum sis, angelus debet,
tem et corpus meum mundurii a muliere usque in ho-
fieri pogsis, Propositaeniin tibiest ;iar angelis glorin, riiernum riiem. Haecnos cuni
noster certantibus audivisserous, magni-
camque agonoihela spoudet. ficeaedificati sumus.
Dixit i(erum senex : Nihil ita Deo nioiiaclios fami-
CAPUT CLY;
liarcs efficit, ut pulchra et honesta et Deo graiissiroa
divinus aiie- Jtelatio abbatis Jbrdanis de Iribus Saracenis qui se
tastitas, quae sicul sanc.lus et Spiritus D -invicem interfecemnb -
sfatur per beaium Paiiluro, honesiatem et perseve- Dicebatet hoc nohis de abbate Nicolao nbbas Jor-
rainiam jugiier vacandi Doroino sine distractioue danes: Narrabat, inquit, senex, qiiia imperante lide-
pt&stoitFCor.;'vn). lissimo iroperatore Mauritio, quando Namanes Sara-
Dixit iteruih :' .Filii, dimitlarous nuptias procrea- cetioruin naiionis dux praedaro egit, cum circnirem
lionemque liberoruni liis qui terrena respiciunt, et ego prope Arnonero et Aidonem, aspicio Saracenos
praesentia desiderant, nec futura medilaniur, atque tres, habentes secum ununfadolescentein valde for-
ad aeieitriortimbonoruroacquisitionem rion attendu.it, mosum, annoruin lernie viginti, vinctum atque capti-
et a teOTiOratibuset rooinentaneis eripi nequetint. vum. Ut crgo vidit me adolescens, flere coepit, el
pi^|^fp(fhi,;: Festinemus a carnali vita raigrare, orare, ut ab eis illum acciperemi Ego aufera Sarace-
sicuti CfnnjilisIsrael ab_Egyptiaservitufe (£_-_<-.xtv). nos rogare ccepi, ut dimitlereni euni. Uiiwsautem il-
4Ji> r^rûs ; Praeclara et duleia Dei munera ha- lorum Grsecosermone responriit, et a'n: Non dimit-
bemtiSf,nroposita, fratres, 'pro sseculari molesta vo- limus eum. Et ego rursuro illis dixi: Accipite roe, et
luptaie,^''.-^.., ."'":;'-, liuiic dimiuite, quia ftiigaiioiicin iioo suslinel. Ai.
19- DE VITIS PATRUM LIBER X. 200
mihi et ipse rursus : Non dimiltimus eum. Dixi eis A tis, sexlo ferme laoiile ab eis distar_a,circa roaris
tertio : Vel pretium pro illo non accipilis? Dale mihi laliiiim : proinde habenl anachoretae et il!ic inini-
illum, et quidquiri pelieriiis, ego afferam vobis. strum. Quacunque ergo hora volunl ad hortum pro
Respondit: Non possumus tibi dare illum , sacerdoli oleribus mittere, sternuiit asinum, etdicunt ei : Vade
enim nosiro prouiisimus, quia si qnid pulchriim cein hortiim ad ministruni, ct affer nobis olera. Qui
perinius, offeremus illud ei, ut ipsuin in sacrificiuin mox ad liorlulaiium solus vadit, stansque ameja-
offerat. Sed vade jnm ; nam si rtioram feceris, caput mtaro, capiie pulsal. Slaliin igitur egressus hortola-
tiiuin in lerram projiciam. Tunc prostratus ego humi nus ipsum oleribus oneral, onnsliiroqiie diroitlit. Vi-
dixi : Salvalor nosler Christe Deus, salvuin fac ser- dcreque esi asinum quoiidie soluro ascendenleii), et
vnni tiiuiii. El coiitiiiuotres Saraceni daeiiioniore- dcscenrientem, ei niiiiislriinteni senibus lantum, alii
plcii evaginatisgladiis se inviceui conciderunt. Assu- vero nulli obseqiienleiii.
meiisque ego adolesceiitein in speliincaiii iueain , CAPUT CLIX.
refovi illuro, et jam noluit recedere a me; sed re- Vila abbatis Sophronii selitarii, el admonitiones
liunlians saeculo, cum seplem annos in habitu mo- Mena dnciscamobiiSeveriani,
nastico implesset. requievit. Erat autem genere Tv- Dicebat abbas Menasanlistes ccenobii abbaiis Se-
rius. B
» veriani de abbaie Sophronio solitario, quod cirea
CAPUT CLVI. mare Morlnummoratus sit nudiis per annos ferme
Responsiocujnsdam Senis ad duos pliitosophos. septuaginta, herbas in cibuni suinens.
Duo philosophi venerunt aliquando ad senem, et Et boc rursus de illo dicebal, audisse se narran-
orabant eum ul cis vcrbum aedificalionisdiceret. Se- tem senem, cldiceiilem : Oravi Doiniiiuii!ne daemo-
nex vero tacebai. Hnrsnm pbilosopbi dixcrunt: Nibil nes speluncaenieae propinquarenl. Aspieiebamvero
rcspoudes nobis, Paler ? Tunc senex dixit eis : Quod daemones veoienles, stantesque a longe tribus fere
siudiosi qiiideni silis eloqucnliae,scio; quod nutem stariiis, neque ulieiius appropinquare valentes.
l.Diiveri siiis pbilosophi, affirmo. Quandiu enim lo- Idern abbas Menas riicebal coenobiifratribus : Fu-
qui discitis, quasi loqui nesciatis? Sit ergo pbiloso- giatiius, filii, s__culanura colloquia; solent eniin no-
phiac vesirae opus semper medilari morlum, silenlio- cere juiiioribus monaeliis.
qtie ei qtiieii vos assuelacile. Dicebal ilerum senex : Omnis aetas po-iiilenlism
CAPUT CLVII. agere debet, juvenes siroul ac senes, ut aeterna vita
Relutio duorum monuchorum monasterii Subevorum frui cuin g!oria el laude roereamur: juvenes quidera,
Syrorum de cane, qui frairi viamostendit. quia in flore aelalis, cum fervel coiicupiscenlia, cer-
Perrexioiusego et sophista Sophronius in nionasie- ^ vice.msuam sub jiiguni pudiciliae miserunt; senes
riiini Calamoi.is juxta sancttim Jordauem, ad ab- vero, quia inolilaro sibi ex inullis tempoiibus inalo-
baleni Alexanriruni, iiiveniinusque apud euiii duos' rum anlicipaiioneiii iiansferre ad mcliora potuerunt.
monachos monasierii Subevorutn Syrorum. Narrave- CAPUT CLX.
runt auieiii nobis, dicenies : Ante hos riecein dies1 dwmon appinuerit cuidam seni in forma
Quomodo
venit qiiidnra peregrinorum susceptor eleeniosynas\ pueri nigerrimi.
erogans, et venieus in Subiba Besorum, dedil eulo- Narravit nobis abbas Paulus, anlisles coanobii ab-
ginm. Rogaviiigiiur abbatero monaslerii.dicens : Fac' balis Theognosti, quia dixeiit senex quidani : Cum
charitalein, et niitte in proximuin monn.steriiim Sy- die quadnm sederem in cellula mea, operarerque
rorum, ul accipiant 910 ei ipsi venieuies eulogtam,> manibus ineis (texebnm aiitem canistruin, el psalmos
ct iiiintienl moiiaslerio Chareinhe ul vcniant et ipsi,. repeieham), ecce per fenestram ingressus est quasi
Ttitic abbas inisit fralrein ad abbalcm Subevorumi
puer _Etbiops, et stnns coram me, saltare ccepit,
Syrorum. Prolectns ilaque fr.ilur, riixit ei: Veni us- psnlleniique milii dixit: Senex, nonne bene salto ?
que ad monasleiiuiii Besoriiin, nuntia vero ct roo- Ego autem nihil respondi. Rursus ait roibi: Non tibi
nasterio Chareiube, ui veniant et ipsi. l.ispondit se- placel hacc salialio mea? Nihil autem respondenli
liex : Frnler, iguosce, qnia iiiilluin babeo quem roil-* * mihi ait: Ecce putas le, male senex, nngnum ali-
lam, sed fac peifeclaro chnriiaiein, et pergens ipse,• quid agere. Dico libi, quia et iu sexagesimo quinlo ,
niinlia eis. Ait aiitem frater : Nunquam illuc perrexi,» et in sexagesimo sexlo et in sexagesirao septimo
nec.viam scio. Tunc ait senex caiulosuo : Vadecuin1
psnlmo err.isti. 'func surgens ego coram Deo ado-
fratre islo usque ad monasieriuiiiCliarembe, ul tiun- ravi prosternens roe, eLille evanuit.
tiet eis quod vult. Abiit ergo cams cuin fraire, do- CAPUT CLXI.
nec slatuit illuiii juxta irionastcrii januam. Ostendi:-
ruiil aulem nobis ct canem ipsuro, qui isia uarra- Vila abbatis Isaac Thebai, et quomodoeliam ei
apparuit damon iu figura adolescemis.
verunl; habebant enim illum secoin. Lycos Tbebaidis civiias est: ab hae moiis quidam
CAPUT CLVRI. sex millibus passuum distat, bahitantque in eo roona.
De dtino qui monetlerie nuncupato Mardesinse viebai. '. cbi alii quidein in spcluncis, alii autem in cellis. Pro-
Mons est Circamare Morluum, qui Mardes voc.a- fecti ergo nos illuc, convenimus abbatem Isaac,
lur, excelsus valde. In eo inontc ariachorctaecoin- i- Thebaeumgcnere; narravitque nobis senior, dicens:
noranlur: est aulem illis et borlus ad radicem roon- Anie annos quinquaginta duos cum operarer cono-
t>01 PRATUM SPilUTU.-U". 20»
pionem (34), iu laborando erravi, aifligebarque, quia A & bel leo? Et a.it ntiiii : Male. Et dixi ad etim: Qii&rel
errorem nec reperire nec emendare valebam. To- Rcspohdit: Pr_.tcrita die venil huc, ut darem illi
tuin ergo diemrconsiimpsi, ineTriislra conciriens, et manducare, viriens vero ejus mentum sangiiine in-
qnid agerem ignorabain. El cum fere despeiarem, fectum, riixi illi: Quid est ? Inobediens fuisli mihi,
ecce per feneslraui ingressus adblescens ait niihi: et cnriies mandncasti. Bcnedictus Doroiuus, iion
Errasti; sed._damibi opus iilillud cofrigam. Aio au- jam tribuo libi ut coinedas cibum Palrum cariiiuin
lem ad illilm : Vade h.inc, absit hoc a me. Respondit devorator; recede. llle vcro discedere holebat. Tnnc
milii et ipse : Cerle riammiii) libi est, si male opus acceplo fnnicuto, triplicaiis illuiri, -Ires illi plngas
facias. TunC dixi ei: Noli de hoc ipse curani gerere. cumeodcrii, et recessit. ,
Aii ad medeniio : Misereor tui, quia Iaborem tuiim CAPUTCLXIV.
perdis. Et respondi illi : Male nuc venisti, et-tu, et Responsioabbalis Victoris solilarii aa monacaumpu- •. '
siUanimem. ..
qui te addnxerunt. Dixit auiem roilii: Yere tu ine
htic addjtxisli, et mcus es. Aioad illum ego: Cur Fraler venit ad abbatem Victorero solitaiium in
hoc? UespOiidiiille inihi : Quia tres dies Dominicos} monasierimn Elusse, et dixit ei: Quidfaciam, Pater,
domioalur roihi passio pusillanimitalis? Res-
ogisti communicans, et iniinicus es vicini tui. Dixi , quia
autero illi: -Me.itiiis. Tunc ipse mihi : Non menlior ; *r>pondit senex : Morbus aiiima. est. Sicut enim capii
nain propter 1eiii;culam iralus es-'illi.Et ego suin, [qnnon _egri?J oculis quando magis patiunltir, plus
!' sibi videritur lumen intueri, qui vero s.itios habet
qtii pra:sum irae et memoriae iiijiiiiarinii. Es amodo
ii.eus. 9_ll His f_° auditis, riiox egressus cetlulam , ocutos, modicum; ita et pusillanimes ex _inodica
«.biiad Aatrem, el prostraius ab illo veniam petii,' teniatioiie cito perlurbaniur, et magnam illam esse
vero aniroa sani sum, niagis in lenta-
rcconciliaiique suniiis. Reversus aulem inveni ilbmi exisiimanl; qui
Jestruxisse et lonopionem, et stoream in qua pio- tioiiibus gaudenl.
CAPtJT CLXV.
,tratus eram, quod cliaritaii tiostraeinvideret.
Vila latrpnis nuncupati Cyriaci.
CAPUTCLXII. Narravit qnidam vir fidelis de latrone quodam,
Rcsoottsioabbalis Theodori Penlapolitani super solu-• . Cyriaco uoroiiie, qui lalrocinia exercebat circa
tione absiinetitia;viiti.
Kiiiaiis, quae est Nicopolis, qui adeo truculetiius et
QutHto deciiuo ab Alexandiia miiliario mcnaste- immanis
riuni est,qtiod vocaiur Calanion.iiiter Ociavmii de- alios fuit, ut lupus vocareiur. llic secum hnbuit
latrocinii socios, non sohim Cliriaiianos, ye..
•;iinuinei Mapbora. In hoc vidimus alibalein Theo- rum ct
Judacos et Sainaritaiios. Quadani ergo dia
Joriini PenliipoJ lanuin (erat aulein noliiscinn So-
ct eum : •- -pr-fecli stint qiiidam.ex agro Nicopoleos in sanctaui
phista Sophrouius) iiiierrogaviinus. Boiiuia G civiiatem magna hebdomada, ut per baptisiuuro illu-
est, Pater, quolies vcl ad
ipsi aliquein pergimus, vel roinarent filios suos.
si quis vewl ad nos, vini absiineiitiam solvere ? Re-" Quod cutn fecisseriit,el rever-
lereiiiur in agruin suuro, ut celebrareiit sain ttiro Re-
spondit iiobis scnior, et ait: Non. Aio aiitcm ud surrreciiohis diem, occurrertint iltis latrones, prin-
eum : Et qiiomcdo antiqui Pntres solvebant? Rc-
diiseitex: ut et cipe suo absente: et viii qiiidem fuga evaserinit;
spoi Anliqui Palres, iriagni polenies,* mutieres aufem,
el solvere poleranl, et ileniin ligare; noslra vero leiiuerunt Hebraei projectis iinper bapt-zatis Cliis,
cl Sainaritani, el habucritnt eas.
gencraliov (ilii, sotverc ac iigare non suflicii; iiam
si solvamus ritum abstinenlia; nosliae, non auipiiis5 Fiigientibiis igilur viris obvius fuit lalroiiuii) priit-
ceps, et ait illis: Ctir fugiiis? Illi aiifîn. dixe-
vitx nostrae-ret gtosaeaiisteriiatein reiineus.
runt, quid . ibi contigisset. Sumeus ergo illos venii ad
CAPUTCLXIII.
Bociossuos, inveniensque iiifaates in liumuin projec-
Vita abbalisPauli Helladici. tos, cum sciscilaius esset qoinani bnc fecisseni, sce-
Dicebatabbas Alexander, monasterii Calamonis,' lei is decollavit
auclores, reddensque viris filios (nara
quod est prjiipe Jordanem, Paier: Die quadaiii cuin1 uxores, quia inquinatae fueraiii, recipere passi non
cssem apud-bbalem Paulura Helladicum in spelaeo '
ecee veniens suiil) salvavil eos ialronuirt princeps, et reduxit as-
ipsius, quidam pulsavit, egressusqiie*Dque'iid
p agrtim suuni. Post modicum vero lemporis
.enior a^wuit ci, el prufereris panem el cicer infu- lenius est la.ronum
princeps, egiique in carcere.de-
MIW,posh_t,aiite illum, et manducaljat. Ego aulem1 cem aniios, iiullusque
priucipiiiu illun) occidil, ad
puiaba_njp*_a peregrinus essef, ei aspjciens per le-
postremum vero eliam absolulus esl. Dicebat ergo
nesiram,, v_d_;,quia leo erat. Dixi ilaque seni : Cur,» semper:Qui;i propter infanleS illos ainnr.im
e_f..gi
Pater, Bf&ltes.illi manducare, dic mibi caiisaro? 'morMfm~. Aspicicbam eniin illos frequeiiler in spiriiiis
Qui ajt gnibi^Quia illtimirionuiul nemineii)lajderel,> dieenies milii: Noli 'limcri', nos te saiisfacirous.
pro
iieque boinin<em, iieque jumeiilum, dicens: Veni1 Locuti aiilern postea cum ilio suiiius ego el abbas
qiiotidieêt labo libi cibum tuum. El ecce jaro sep- Joauiies presbyter moiiasterii Euouch ruro, el hxc
timus h_einensis est, ex quo bis quotidie adveuit, et' eadem nobis
do illi -Mtjjducare ' narravit, glorificans Deum.
ipse
CAPUTCLXVi; ',_;^;V' ': .•
Rursw^^Mst paucos dies perrexiad eum, voleirs,> Vilii laironis moriachi effecli et poslea in saeulari
_b ilfo eroe/e vas yiiiarium, idtquippe erat senisi liabituidec6Uati.':'
opus, et.i_i_xi-ei:Quidest, Pater? quomodo se faa- 912 Wcebai abbas Sabbatius : C.nm sederein la
PitBOL. LXXIV. 1
203 DE YITIS PATRUM LiBElt X. 204
ntonasferio abbntis Firmini, veuit lnlro quidam ad A I CAPUT CLXVIH.
ablialcm Zusimtim Citicem, el rogabat scnem , di- Dicta abbatis Alexandri senis.
cens: Fac charitalem, per Deum le prccor, quiai Dicebat abbas Alexander senex fratribus: Patres
multis homicidiis obnoxius sam. Fac me monacbum, nostri deserla et fribulationes persequebanlur, nos
ul jam tandem desislam a sceleribus meis. Senext aulem civitatcs el rcquiem sequimur.
vero exhortans illitm, fecit liionaclium, el sanclnnt Dixit iterum senex-: Sub Palribus nostris virlules
ei habitum dedil. Post modicuin vrro femporis dixitt islae vigebant, nudilas et humilitas; in nobis autem
ad illum senior :-Crede mibi, lili, non potcs bic lia- avaritia ct superbia regnat.
bitare ; n_m si audicril priticeps, teiicbil le ; simiti- Ail rursus: Patres nostri nunquam facies suas la-
ler aiitem et adversarii lui necabunt le. Sed audi me,, vabant;uos autem lavacra publica balneaque frc-
et ducam le in cccnobium abbatis Dorothci prope; quenlamus.
Gazam et Majninam. lllucigitur ivil. Ubi cum mora- Dixil iteruin senex : IIcu niihi, filii, quin conver-
tns esset annis novem, didicissetque psnlterium, cti snionem ve.e angelicam deslruxiinus. Ait autem ad
cunctam moiiaslic3mobscrvaiionera, rediit rursus inl illiim nbbas Vinceniius discipulus ejus : Infirmi pro-
Firmini monnslerium, ad senero, et ait illi: Fac mi- fecto surous, Paler. Dicil ei scnex : Quid dicis, Yin-
scricordiam mecum, Paler, ei da mihi veslimenlai B 1 ceYili,quia infirmi suinus? Crede roibi, fili, Olym-
mea saecutaria, el rccipe monastica. Scnior aulemi pici corpore et rnbusti sumus, sed anima nostra im-
Irislis effeciusaii'illi; Cur, fili? Qui respondens ait:: becilla est.
Ecce novem (ul nosti, Pater) annos egi in ccenobio, , Dixii iterum : Muiium comedere et bibere ,
et quantum potui jejunavi, ct continentcr vixi, ctt et bene vestiri posstimus ; abstinere autem ct
cum omni quiete, cl timore Dei fui in subjectione, etl humiliarinon valemus.
scio quia illius infinita bonitas roulta peccala meai Rursus dixit: Vaetibi, Alexander, vaetibi; quania
remisit mibi; verumlamen nspicio saepius puerulum) erit confusio tua qiinnrioca_lericoronabunlur.
astanlem, et dicentem mibi: Cur me occidisti ? Hunc-- CAPIIT CLXIX.
autemaspicio in somnis, et in ccclesia, et cum ad1 Vilasenis cujiisdam capli oculis in monasterioabbatis
communionem pergo, et in refectorio lisec eadem1 Sisci.
mihi dicentem ; et vel una hora non sinit me quie- Erat senex quidam in Scylhi captus oculis in mo-
scere. Ideo ilaque, Paier, i.bire volo, ul pro puerulo) nnsterio abbat.is Sisci. Disiabal autem cella ipsius a
moriar. Frustra enim, ct sinc ulla causa occidi ptie- puteo fere mille passibus, ei nunquam passus cst ut
riilum ipsum. Sumplis ergo vestimenlis suis, exiit. s.bi alius afferretaqiinm,sed faclo fune, unum ipsius
Et cuni sicindulus pcrgeret Diospolim, tenlus est, C ' caput ad piitettiu ligavit, et alerum in cella sua. Ja-
cl sequenli die decollatus. cebat aulero fuuis in terra. Quando ergo pcrgebat
haurire sibi aqtiam, supra funcm ambulabai. Hoc
CAPUT CLXVII. auiem faciebat senex, ui invenirei puleum. Curo au-
Vita et mors abbatis Poemenissolitarii. tem arena propter venluro operuisset funem, tcne-
Dicebat abhas Agalhonicus, antisles ccenobiicas- bat ipsum manu, el excutiebat, et rursus illum 913
lelli sancli Patris noslri Sab.fi: Descendi die quadam, in lerr.i ponebat, el super cum ambulabat. Frater
in Ruba, ut pergerem ad abbaieni Poemenenisolila- autem qnid.ui) rogabat senem, ut se permitterel illi
riura. Cum ergo reperissem eura, ei dixissera £111 co- nflerrenquam. Cui respondit senex: Fili, viginti jain
gilntiones meas, sero dimisil rae in unaro speluncan.;; etduoannisunt ex quo inihi seinperila hausi aquam,
erat autem hieins; fuitque nocte illafrigus maxiraum,t et laborem meum lu inodo auferre vis?
ac nimia vi algoris obrigui. Veniens crgo ad inee CAPUT CLXX.
inane senior, ait mibi: Quiri esi, fili? Aio ad illum : Vita cujusdam sancta mulierisin eremo defunctw.
lgnosce mihi, Pnter, duram perluli noctem ex fri- Distabat ab Jerosolymis fere viginti passuum mil-
gore. Dixit aulem mihi: Ego, fili, frigus nullumn " libus monaslerium qtioddam, quod Sampsonis dici-
sensi. Miratus sum valde boc audiens, erat quippe e lur. Ex hoc monasterio dtio Patres abierunt ad men-
nudns. Et dixi ad eum : Fac chariiatem, quomodo o tem Sina orationisgratia, reversiqtie in monasteriura
tanlam frigoris asperitalem non sensisli ? Dixit au- narraverunt nobis dicentes : Cum adoravissemus in
icm mihi: Venit leo, et obdormivit juxta me, et ipse e sancto moiile , et jnm reverleremur, contigit nos
me calefecil. Verumtamen dico tibi, fraler, quoniam n eremi devia errondo sequi, ferebamurque sicut in
a feris devorandus sum. Aio ad illum : Cur, qu__so? pelago per mediam solitudinem dies plurimos. Die
i_t dixit mihi: In provincia nostra cum essem (erantit vero quadam aspicimus de longinquospeluncam bre-
autem ambo Galalae) pastor ovium eram, el con- i- vem, ad quam lendentes, cum jam speluncaepropin-
tempsi transeuntem peregrinum , et a canibus co- quaremus, cernimus exiguum fontem, et circa fon-
mestus est.Cum enim illum salvare possem, non feci;; tein herbas modicas, et vesiigiabominis; dicebamus.
sed dimisi eum, et a canibus discerplus est, scioque e que apud nos ipsos: Vere hoc in locoservus Dei est,
quia et ego ila mori debeo. Quoa" et factum est;; Jogressi igitur neminem vidimus; solummodoaulern
post tres enim annos a bestiis, ul dixeraf, et ipse o cujusdatn -vagieulis vocem audiebamus. Ctira ergc
discerptus est. diu qiiicsissemus, invenimtisveluli praesepiuro,et iu
205 PtiATUM SPIRITUALE 208
r",ojacenltesi qnemdam, nppropiriqiiantesque scrvo A A cunqtie vellet, die nociuqiie pr_cedere,-q«amvislian_
Dei, rog»b_-_mis ul loqueretur nobtS. Ciun vero nihil libertatem hi taimris raagnitudo retuhdebaf, et raro
responrieret nobis, lunc accederi.es~tenuimus cura, proressu saecnlariumfaiiiiliaritafemejtcltidebiit.Urius-
et corpi_s"~quidem ipsitis ailliuc erat caliduro , anima quisque igittir mercedem prOpriaro«ceipietj et secuti*
_utem .._P_.omitiuiiimigraverat. Tunc vero agnovi- dum labores proprios, et juxta resurrectionls mensH-
nius, quiafi» iogressu nostro inlra speliincaui reqtiic- ras, et intellectualis spirilalisque munditiaeet miiti-
verat. FodTtinusergo in ipsa"speltinca, unusque ex slralionis, et timofis Dei, ac charitatW, et cofitpnh-
nobls pallrum, quo erat inriiiuis, accepit, ut in ipso clionis, et jngis psalmbJise, ct orafiohis, et jnteVi-
senis cnrpuSinvotverel. Suroenies auleiii illud de loco tissimae fidei, et occuliae homihibus laienlisqu-!
in quo jaeebat, curo ipsum exiTiore Ctiraremus, iri- virtulis.
venimus esse mntierem, et glorilicavimus Deum. CAPUT CLXXIl, -
Comple.dqu. snper illuri offlcio, scpelivimus. .Vitapradkii Cosmwscholaslki. , _.
' De isto dotnno Cosma scliolastico, iriulli qiiiderrt
CAPUT CLXXI.
imolta, et alia alii, et 914 plurimi pluriina riobis
Vila duofuvi mirabilium virorum,-Theodqri philosophi. reinlerunt.
el Zoili leetoris. Quaevefo nos vidimus, et qtiaediligenter
ISrant fri Alexandria dno virimirabiles, inagnncfjue•Q ' assecuti sumus, ea tanttim pro iegentium titilitaie
coriscribinuis. Erat cnini vir iste humiliSr misericpfs,
virtutis, abbas scilicet Theodorus philosophus et
Zoilus le.lor: Fuilauiem nobis cum utroqne sununa abstinens, virgo, quieius, sine ira; soeialis, peregri-
norum amator patiperum. Pliirirmim itaque
faroitiaritas, cum aliero quideni disciplinc et studio- nobis susceptor,
rum gratia; cnm allero vero, qiiod cbmmunis nobis' uiililatis.conlulitvir iste mirnbilis, non soluiri
ex aspeclu, sed etiam ex doctfina sua,et qnod mag-
essetpati;ia el educaiio. Alque abbas/quidem Tliea-
dorusuihil possidebat, nisi periulam, el paucos Iibros: nam.haberet librorum copiarii stiper oinne.iqiiiêrant
dormiebat aulem in scabello, ac irt quarheunqiie ec- in Alexandria, eosque promptc ac libenter volcnlibus
clesiam ingreijiebamr. Ad ultimiim yero eliam sieculo accommoriaret. firat autem et nihil pOssidens; ih
renunlia.it in coenobioSa!cime,ibique viinm glorio_o tola n.amqiie domo ejus njbil vidisses aliud quam
fine conctusit. Leclor aiitem Zoilus et ipse aequatem- libros.et scabella, et lectulum, et mensani. Licebat
omnibu'; ingredi, et interrogafe qpae ad utiliia-
praferebat paupertalem. Nibil ehiih ipse quoque pos,- vero
sidebat praeler veiustam penulam etpaucos libros ; tem pertinerenlj et Jegere. Diebus autemvSfnguJisin-
cxcrcebalautera seiri scribendo iibros. Et ipse antem| irabam ad eum ipse, et, tesle veritatC, nitnquaii) ad
consumntalns in Domino, sepultus est in monasierio illiim ingresstis sum, qnin ipsum aut legeniein, aut-
abb.ilisPalladti. * { scribenterri contra Judaeos invenirem. Magno erihn
Q
i. -.-.. r fervebaf zelo convertendt gentem illam ad verifatein.
De duobus. istis, Theodoro scilicet philosopho et
Zoilo lectore, pergentes quidam Pntrum ad domin.ra Ideo etsaepe misit rtie ad Hebraeos;qimsriam, iit per
litteras illis colloquerer. Nonenini facile domo egfe-
Cosmam scholasticum, interrogaverunt eum, dicenles:: ''"'
diebatiiripse. -"
Quis eornm magis in spiriluali exercitlb laboravitj ' Ad hunc domnuin C(i_mam sClioiastiMin die qiia-
Qui ait ad tltos : Similia quidem fuerunt ulriusque et rinm sum ; cu.rique roihi magoa ad Hlurti
nlimenfa, et stramcnta, e( iiidumenla, rerumque om- csset profecliis
nium supe.ftuaruin abstinentia , et nuditas, el liumi- fiducia, inierrogavi eum, dicens : Fac ch_jita-
lem, dic mihi qnantiun temporis habes ihliflc insii-'
litas, et trpgalilas; scd abbas Theodorus pliilosophus
tulo. Taccnfi vCro, et nitiH respondeiiti, rurshm dixl'
discalceatos Jn magna irobecillitaic ociiloritm vetus\'* illi:
orone noyumque Teslamciuinri diriicil. l.abuit tamen Pjer dotriiriunrdic mihi.;Cum:atitem seillenau-
consolatijjnejn fratrum, coiiiubernium et visitation.es' ' Iti.utri-subsileniio coritinuisset; ait mihi: Tr'ginta'ef
tres annos habep. Quod egolaudiensigiortTicaviDeiim;*
amicornn_j, . 'avocationemque muitaro, cum doceret,'
el cum ojieraretur. Zoili vero iec,toris non SOIUJS Alias iierum accessi ari illiiiii,• et ' iriterrogavi
' ' ..-._'eura,
I v
h spilalila$ lajudanda, verum etiam solitiido cjus ct riiceiis : Fac perfectam cliariia:iem,>ctehs qtiia pro-
immensa faligatio, orisque custodia digna commcn- D pief ii iliiaieifi aiiiiiiaeinterrogoie; Dif.feihi, tjiiaeso,
dalione est.TIIe eniqi sine amicoruni familiariiiniqiie:' iri tariiOtCihpOfeiiistitnti l(ii,quieiis"-f'chnliheiitia!,
contuberiiio atque commercio, ab otnni sacculi.irum qnid adeptus es. Ille vero iiig-mjsieris, *et'exiniihvo
rcrum aCtione feriatus, nulli seipsum refrigerio et' cordesuspiransv ait milii: Quid potest S-feitHilaf isJiornft
oblectatiorii permisit, ne minimiim quidem ab nllo vilftutis adipiscij ct inaxime fesideriS.;jn>dOihostia?
niinisteriom admittens; ipse -^pitri coqucbat, ipsa' Ego aritemfursiis illuin rrig_J)»rti,:dic8n^: Pef Do^
mimiro diciriilii, iitipsc quoqtie profieiam. turic vero
lavabat, hulfa lecfionum capiens solatia, paratiis'
smis baberis rotiltum coactiis a me-, dixit: Ignosce iiiihi; triaista,
semper obseqni, niillamque cttram aestus
'
nul .rigoVti-.autcorporeaeinfirmit_riis,inundussemper Consecuiiis sahi, nOn "
jtirare,' hon inehtiri, non fi-
-' ' '-
riere. _ -;:''" ''''
a risu,et_jri4'lia'eteffusione.Ctahj$fe exislcns,quf1
CAI.UT CLXXIH.
a
pratet r§{ftiii.e'nliasperiiaterri.etiarri mullttudinq\ Factum.niirum Theqdori.
coh-Uiheliatur. anachoreta,qui omlioneMa.
pedicnl--lmiVndesiiienter Ilabuit. la^ .inmaridulcemaquameffeeit.:-:
nien et"i_t6"ptusquam prior ex".proce_sibusnon me- Anachorefa quidarji efat io:partjbu§;Jor,danis,-no-'
diocrere.f.ger.om, babens fa.___.femMiberam' quo-- mine TtieodorHS, euhuchus. Hic necessifate quadam
tC7 Dt. vriTS PATKUM LIBER X. 803
compulsus est Con.taniinopollm pergere, ingressus- A Atexandria, narravit nobis, dicens: Cum essem ju-
que est navera. Cum vero navis diutius detinerelur venis, indiseiplinatns valde el inquielus fui. Die ergo
in pclago, defecit aqna, erantquc naulae ei veciores quadaiii pcrsecuiionein passi pro nostra iiiquietiidior,
in magna anxietale el desperatione. Surgens autem fugimus in Palaestir.ainego el novem alii; inler quos
anachoreta, et expandens in ccehim maniis suas ad unus quidam erat iodu.lrius, alius anlem Hebraeus.
Deum, qui salval de morte auimas nostras, lacta Cuni ergp venissemus m eremum, inlirroaius est He-
oratione, signavit roare signo crucis, et ait nautis : braeus usque ad mortein, et Deo teslc, in magno
Beneriiclus Dominus, baurile quanlum aquae opus mcerore constiiuti eramiis, nesrientcs quid illi face-
babetis- Impleveruntque omnia vasa sua de mari remus. Verurolamen ut est consuetudo socialis cha-
aqua dulci; et omnes glorificaverunt Teum_ ritatis, non illum dcseriiiroiis, sed unusquisque no-
CAPUT CLXXIV. strum pro viribus fercbateum, volentes vel in civi-
Factum naucleri viri religiori, qui pluviam a Domino tateui, vel in eropoiium illum ducere, ue moreretur
impetravit in eremo. Cuin vero ndolesccns ex inedia et vehe-
Abbas Gregorius anachoreia narravit nobis, di- mentissiroa febre, immoderatoque labore et sili prse
cens : Cum ex Byznnlio descenderem, ingrcssus sum solis aestutotus jam fero resolutus essel atque dcfi-
navim : intravil autemel scriba quidam cum uxore; jj 1 ceret, propinquans ad exitura, neque portari posset,
sua, profecturus ad sanclam civitatem oralionis causa. decrevimus cum multis lacrymis illum dimitlere iu
Erat auiera nauclerus religiostis valde, multumque eremo, et abscedere, mettiemes ne nos ipsi quoque
jejunans. Cum ergo iiavigareinus.scriba. servi frusirai siti deficeremus. Cumjgitur illum in arena ploranies
eonsumebanl.aquam. Postquarn vero in medium pe- posuissemus, videretque nos abire velle, coepit nos
lagus venirous, defecit nobis aqtia., eramusque ini adjurare, dicens: Per Detim qui fecit ccelum et ter-
rongna trislitia. Et erat miserabile speclaculum, vi- ram, per Deum qui inclinavit ccelos, et descendit
dere mulieres, el pueros, et infantes sili arescentes, pro saluie bumani generis, per Deum qui judicaiurus
el veluli mortuos jaccntes. Cum ergb dies tres in bac: est vivos et roortuos, nolite pati ut Hebraeus moriar,
i sed tauquaro Chrisiiani facite mecutn misericordiam,
necessitate fecissemus, scriba ipse Iribulalionetn IIOII
sustinens, educto gladio, et naulas et iiaucleriiro vo- et baptizate roe, ui Christianus de hac vita exeam, et
lebal occidere. Dicebat enim : Hi sunt noslrae perdi • ad Doniinuni pergam. Nus vero dicebamus ei: Vere,
lionis auclores, quia non sumpserunl aquam ad suffi- frater, non licel nobis boc facere, sacculares enim
cienliam, Ego autem orabam scribam dicens: Noiii sumus; hoc auiem episcoporum _et presbylerorurn
hoc facere, sed magis dcprecemur Dominumnostrumi opus est; scd ueqite aqua hic cst. llle vero persiste-
Jesum yemm Deum, qui facii magna et niirahilia, C I bat siiii||tcr adjuians nos, et plura etiaro ciiin la-
quorum non est numerus. Ecce cnim et nauclerus,( crymH adjitiens, ac dicens : Nolite, Chrisliani, mo
ul vides, terlium btinc agit dicro , jejunio et oralioni; privare hoc diviniuis indulto munerc. Cum ergo iu
vacans. Cumque acquievisset scriba, quarta die circaa roagna liasifatione esgcmus, indusiritis ille divinitus
sextam horam surgens nauclcrus, clamavit vocea inspiratus ait nobis : Erigite illiim, et exuite. Erc-
magna, dicens : Gtoria libi, Christe Deus noster, itaj frmus ilaque curo m.igno iabore illum, ercctuinque
ut omnes mwaremnrin voceipsius. Dixitquo nautis:: tenenies exuimus. ludustrius autem ille implens
Snbmiitile membranas (55). Et curoexplicuissenl cas,, ambas manus suas arena (•">(:),terlio cffudil siiper
ecce nubes supra nnvem venicns, taritum pluil aquae,, caj.ut ejus, dicensila : Baptizatur Theodorus in uo-
donec impleveruni vasa ad necessilatem nostrani. mine Palr.s, et Filii, el Spirilus sancti. Nobis vero
Erai nutem miraculum grande et terribile, quod ve- per singula nomina sancta. et consubstanlialis el ado-
liflcante nave, nubes illa con.equeretur nos, et extran randas Trinitatis respondentibus Anicii (Doiuiuus
n. vem non plueret. Detts lestis cst, fraires), ita coniinuo sanavit elcor-
CAPUT CLXXV. roboravit euro Christus Deus iioster, ut iiulluui jmn
Relatio de Zenone imperatore viro eleemosynario. in eo pristinae iiifirroilalis reroaueret indicium, vel
Narravit nobis quidam Patrum de Zenone impera-i- D qualisciiaque passionis; sed sanus et valens cum
tore, dicens quod mulierem quamdam in filia ip.iuss omni alacrilnle el florido aspectu, quod reliquum
injuriose traclavit. Haec autem vacabat in templo o erat itineris, per eremum ambulavit scmier nos
Ooiniiia. nosirae sancta. Dei geniiricis, orans eamn praecedens, iia ut admiran.es taleni et lain subilaro
915 et rieprecans, el cum lacryinis dicens : Vindica a inutationera, omnes laudaverinuis el glorificavcri-
me de Zenone imperatore. Cum ergo mullis diebus_ mus ineffabilem majesfatem et beiiignilatera Gtiristi.
hoe facerel, apparuit ei sancta Dei genitrix, dicens:: Dei uostri. Veiiieiites autcm Ascalonem, adduximus
Crede mibi, mulier, ultionem tuam saepe facere vo- i- eiiii) ad bealura ac sanclum Dionysium ejus urb s
lui, sed manus ejus prohibet roe. Erat enim valde e episcopum, nairaii*es quaefmtri in via contigissent.
roi_ericor_, et eleemosyoas faciens. Quibus audilis, sanctus admirandusque Dionysius,
CAPUT CLXXVI. stupens ad lam novum maudilumque niiraculum,
Pulchra rclalio abbatit Andrewde decem viris peregri-i- convocato clero exposuit ei toluro negotium, ut de-
nautibus, inler quos fuit et adoletcent llebntus. cernerent, ulrum effusio illa arenae reputanda e.set
Abbas Andr__sOctavi decimi (iic), cum essemus in n fratri in baptismum, au non. Et alii quidein dicebant
_t09 PRATUHJ_P1R)1UALB. 3«
debere rTOUtariillt in bapiismimi propter inatiditam A denvet ubicunque eum esse coul-gissel, indiscreie
miraculi magninidinem; alii vefo dicebant, Non. coinmunicabal. Quadaiii igitur die apparuil ei ange- •
Theologos quippe Gregorius omnia baptisroata dinu- Jus Dei, dicens: Dic, setiex, si mortuus fueris, quo-
merat (Gregor. Nazianz. orat. 59, quae est, In sancta modo vis sepeliamus le ? ut ajgypUi raonachifaciunt,
Lumina) : Baplizabat, inquiens, Moyses, sed in aqua, an ul Jerosolymilae? Senex auiem respondit ei .
el anlea in nnhe, et in mari. Baplizayil et Joannes Ne.cio. Tunc ait augelus: Cogiia, el deliber.; post
non jam.qu.dem Judaice, nou enim in aqua solum, tres autem hebdomarias veniani, el dices mihi. Pcr-
sed etin pa_nitenlia. liapiizal autem el Jesus, sed in gens ego senex ad alium, narravit ei .juae sibi dixe
Spirilu jsancto. Istud pcrfectio est. Scio et quartum rat aogelus. Qtiod cum andisset senex, stupefaelus
baptisiiium per marlyrium et sanguinem. Scio et ex auditu, diutiusque intendcns in eum, ac divinitus
qiiinlurn, Jacrymarum sciUcet. Haec ille. Quo igitur inspiratus dixil ei : Ubi sumis sancta mysferia ? Re-
horiim, illi iuquiebant, isle baptizalus est, ul etiam spoudens ille ait: Ubicunque inveui'. Tunc ail illi
ipsius baptisma roboremus, inaxime Cum Dominus senex: Non libi ultra contingnt ui extra sanctam
ad Nicodemum dicat: Nisi quis nattis fuerit den.uo catholicara et apostolitam Ecclesiara conimuhices,
ex aquaeiSpiritu, non intrabit in regnum Dei (Joan. ubi nominanttir sancta. quatuor syuodi, Nicaeua,
m)? His alii contradicebani sic: Quid ergo ? Quia B trecenioruin decein et octo Patruro; ConsLanlinopo-
scr.pliim de apostolis non est, qtiod baptizaii sitit, litana, ccntum et quihqunginia; Epliesina ptiina, du-
idcirco non intraht in regintni Dei? Alii rursus centorum; Chalcedonensis, sexcenlorum el triginla.
econtra iriferebant, dicentes: Ita sane, illi baptizaii Cum autem venerit angelus, dic ei: Sicut Jeroso-
stmt, sicut et Clcmens Stromateus memint in quinto iTmiiaesepeliri vo'o. Post tres igitur bebdomadas
Hypotyp-seon a, apostolicum enirn illud dicium ex- venit angelus, et dixit seni :* Quid est senex ? cogi-
ponens, quo dicitur, Gratias ago Deo, quia neminera tasli? Dixit aulem illi senex*: Sicul JerosoIyin.il_B
vesirum baptizavi (/ Cor. i): Cliristus, inquit, dicitur volo. Dicit ei angelus : Bene, bene. Et conlmuo
Pelrum solum baplizasse, Pelrtts Anrirearo, Jacohum reddidilspiiiluni. Hoc auiem lotum factum esl, ne la-
ei Joannem, illi autem reliquos, Haec igilur el alia boressuosperdcret, efcumliaereliciscondeuinaretur.
plurima cum dicia essent, visum est beato Dionysio CAPUT CLXXIX.
iniltere fratrem illuro nd sanctum Jordancm, illicque Vila tarictimonialisfeminas,quw etal exsanctacivitate.
bapiizari; induslrium auiem illumordinavit diaconuin. Perrexiinus ad abbatem Joannem anacboielatii,
CAPUT CLXXVI1- qui appellaius esl Rulilus, narravilque nobis, di-
Mala mors monachi Êgypiii,;qui- habitare voluii in • cens : Audivi abbalem Joaniiem Moabtlam narran-
cetia Evagrii hareiici. vQ tem, ac diccnlem : S.ancliraonialis irus-dam efat Jn
910 Dicebat ahlias Joannes Cilix coinmorantibus sanCta ciyiiate, religiosa valde; et secuhdum Deum
nobts in NonoAiesaiidriae: Venit ad rios ___gy|.tiiis Irividit ergo diabolus virgtni, immisilquo
proficieos.
inonactius, narravitque nobis, dicens : Ad nionaste-
rium Celluiarum fraler ex loiigiriqua regione perye- jijveni cujdain impurum et diabolicum in eam aiiio
rem. Virgo autcra illa iniiabiiis cuni diaboli sensis-
nit, voleris ibi hahitare, proslralusquc presbytero selinsidias, pcrditionem adolescenlis miserala, sum-
orabat, ut in Evagrii cella morafelur. Presbyler au- plo cilicio uno, paucisque infusiscibariis, veuil nd
tem diceual non po.se eutn illic habitare, rccedens- ereroum, adolescenti cx recessu suo
ait daemon quieieni a ten-
que presbyter, frairi: Fili, acerrimus tatione ac satutem parans, et sibi ipsi e.s solitiidini)
illic babitat, qui enim seduxit Evagriuui, et a vera seciiritaiem et
augnienla nieritorum. Posl niultum
iide removit, itninisitque illi scelerata dogtnata, ille
lemporis per dispensaiionem Dei, ne ipsius ex-
non peirmiilit aliqueni ibi morafi, Frater atitem per- verq cellens coiiversatio nianeret incognita, viiit eaur
sistebal, dicens : Profeclosi liic roaneo, in illa mora- anachoreta quidaro in solitudine
turus sum. Tunc presbyter coactiis dixil ei : Judicio Jordauis, elait illi :
in hac solitudine facis ? Illa vero lateio
luo vade, et eara accipe. Sedit igitur frater in cel- Quid, mater,
anachorelam cupiens, ait illi: Ignosce mihi, quia cr-
lula uita hebdomada; veuienteque Doininico die, D X rayi de via; sed per Dom.num, Pater, fac charilatem,
perrexit ad sanclam ecclesiara',.' videns auteni illum1 et osiende illam -rtiilii. Ille vero diviniius de iila ari-
prcsbyter consolalus est; sollicitus eiiim pro illo1 monitus, ait ei: Crede mihi, maier, non lu errasii
eral. Venitiite auiem alio die Doniiiiico. non veuil ad
de via, neque viain requiris. Itaque sciens quia men-
ccclesiaro. Cumque illuro non videret prcsbyter, 1 dacium de diabolo cst
(yoon. VIII),dic mibi veriiaiein
misildhos fratfes, ul viderent cur non venisset ad' causae
propler qttatn buc venisti. Tunc ait illi virgo :
ccclesiau). Qui venientcs ad cellularo, inveiierunt1
Igriosce mibi, abha : adolescens quidam scandalizalus
fratrero injecto fune seipsum suffocasse. esl in me, el proplerea veni in hanc eremum, me-
CAPUT CLXJtVlil. Jius existimans Iiicmori, quam 0-.endici.lum cuiquam
VHfitenis canobii Scholarium^ viri simplicit. fieri, juxla Apostpli vocem (II Cqr. vi), Dicit illi
NarRavil nobis abbas Gregorius presbyter coenobiii Itefuro senior: Et quanlum temporishic habes'? Qiitu
Scnotmuin, quod ibi senex magnus, roagnaequeabs- all illi: Habeo gralia Christi annos deceni et sep-
tineni__-moratus sit : erat autem simplex circa fi-- lem. Rursum ait ad illam anaoboreta :J!l unde nit-
*Cle_n. Alexand., 1.v Ilypolyp. non exstat. ViJe Ni Nicepli. I. li, c. 5, ex Evodio; Baron. 1.1, an. CJni.ti 51
811 . DE VITIS PATRUM LIBER X. 212
iriris? Illa vero cilicium et infusa (37) proferens, di- A sueverunt, spinosas fruticeS plantantes. Tantani vero
xit anachorelae : Ecce ciliciura istud, quod vides, semiia ilta prae scntibtis angusiiara habebat, ut vix
roecinn de eivitate exiil et ista pauca infusa. Talem - unum aliquem vacuam et expeditum pedibus ince-
que dispensationem in me liumilem ostendit Deus, dentem susciperet, et ne illum quidem sine inipedi-
ui tanto lemporeislis nutriar, neque immiuuta sinl. • roento libere transire perniitteret. Cura ergo sibi in-
Et hoc*aulem scllo, Paler, quia sic me 917 ipsius vicem appropinquassent sencx et leo, nequeseuex
benigmtas protexit, ut per istos decem et seplem relro reri.it, ul lconi transitum liberum darct, neque
annos nullus hon_ome viderit, nisi tu solns hodie; propler nimias seinitae angusiias leo reverii poterat,
ego auterii aspiciebam orones. El lia_caudiens ana- neqtie ulrumqtie siiiiiil transire fimnino possibileerat.
cborela, magnifice gloriftcavit Deum. Vidensigittir lco Dei servum procedere volentem, et
CAPUT CLXXX. nequaquam reiro redire sustinenlem, erexit se in
Vita Joannis (38) anachoreiw, qui in spelunca villw posleriores pedes, ereclusque slans ad Isevanisenis,
Sochus morabatur. pondereacviribuscorporisrepulsa roaceria, modicain
Narravit noJris sanctissirous Dionysius. presbyler seni latiiudinem praestiiit, ilcr sine impediinento jus-
saiictae ecclesiae Ascalonitaruro, ei sacrorum vaso- to viro praebens; atque ila transivit senior dorsa
rum-cu.tos, ~deabbate Joanne anacliorcta, dicens : B leonis perfricans. Post cujus transitum exsurgens de
Qiiasi vere magnus in generatione, isia fuit, atque ad sepi leo, peregit el ipse iter suum.
commendationem summorum illius apud Deum meri- Ad hunc abbalero Joannem pergens frater quidam,
torurrt, boc de ipso miracutura narrabat: ln spelunca, cuiri nibil ia spelunca illius invenisset, ait seui: Quo-
inquil, morabatur senex in partibus villaequaedicitur modo liic moraris, paicr, non habens qua. sunt ne-
Sochus, yiginli fere mjlliaribus ab Jorusalem. Habe- cessaria? respondit senex, et aii: Spelunca ista, lili,
bat aiilcro senex in spelunca imagiiiein imniaculatae spiritualis niercatura est; dat, etaccipit.
Dominae nosirac Dei genilricis, seraperquc virgiuis CAPUT CLXXXil.
Mariac, in ulnis ferenlem Jesum Chrisium Dominum Vila abbatis Alexandri Citicis, qui prope mortem a
ei Salvatorem nostrura. Quoties igiiur abire volebat dwmone arreplus est.
ad locuni aliquem, vel per vastam solitudinem, sive Prope sanctam Belbleem roonasterium est sancti
Jerosolyraam ad adovandam sanclam crucem et vc- Sergii, quod duobus circiler milliaribus disiat, etco-
tierabilia loca, vel in Sinai roontem orationis graiia, gnominatur Xeropotamus : in lioe antistes fuit vafde
tive ad msrtyres distanles ab Jer.osolymismultis pro- religiosus abbas Eugeniu-s,qui posiraodura episcopus
lixisque inteivallis (erat enim senex raariyrum rcve- Hermopqlis factus esl in _Egypto, quae est in finibus
renliac iniralwliler deditus, et nunc quidem pergebat C sita Tliebairiis. Hic, cum ad eum venissemus, narra-
Ephesum ad sanclum Joaiiiicm, nunc auteni Eucbai- vit nobis de abbate Alexandro Cilice, quod cum iriter
lam ad sanctum Theodorura, nunc vero ad sanctam speluncas sancti Jordanis senuisset, accepit illutn in
Theclam iu Seleuciam Isauriae, nunc ad sancliini Ser- monasterio suo. Qtti circa finera vilaesuaelectulo de-
glum in Saraphas, et modo ad istum, modo ad illum cubuit quasi raenses Lres.Anle decem vcro dics quara
snucluni), reficiebat candelain, et accendebat, ut sibi migrarct ad Dominum, a daemone arreptiis est. Et
Ciinsueludoerat, alque ad oralionem stans, et Deout cceîitsenex ad da.monem dicere : Ad vesperam ve-
suum iter dirigercl supplican-, dicebal ad Dominam, nisti, miser, hoc magoum non est; quoniam in lecLulo
intendens in imaginem ipsius : Sancta Dominanostr_ devinctus siim, et moveri non possuro ; ostendisti,
Dei genitrix, quia longum iler ilurus sum diebus miserrime, imbeciliitatem luain. Nam si potens et
niutlis perficienduin, candel.e luae lu curara babc, valens esses, ante hos quinquaginla, vel sexagima
camque ne exstinguatur juxia proposiluro meum annos 918 debueras appropinquare mihi, ego euin.
serva ; egoenim adjulorio luo coroilante iterarripio. per confortanlera nie Cliristum ostciidisscm tibi in-
Hisque ad imaginem dictis, egrediebatur, peractoqtie firtnilalem luam, ac dejecissem riigituro (uum, atque
proposito ilinere, reverlebalur, aliquando post iiien- contrivissero rigidam illam tuam inflexamque cervi-
sem, sacpe etiam post duosvel tresmenses, nonnuu- D ceuf. Nunc autem non mea est itnbecillilas, sed in-
(juam post quinqtievel sex, et ila reperiebal inlegram lirmiias cst quae preiiiit me. Gratias lamen ago Deo,
candelam et ardenlem, sicul eam, cum iter arripere', ad quem proficiscens, ostendam injuriam quani abs
dimiscrat, et nunquam hanc a seipsa exsliugui vidil le passus sum, qtiia posl lot annbruin labores el fa-
sieque de somno surgens, neque aperegrinatione re- ligationem, circa exilum sic atrociler in me invasistt.
riiens, nequeex eremo in spcluncara pergens. Ista el atia pluriroa lioris siugiilis dicens, decima die
CAPUT CLXXXl. cum otnni auieie Domino Cliristo spiritum in pace
*• De eodem. reddidit.
C.PUT CLXXXIII.
Diccbat nobis et hoe de ipso idem venerahilis Dio-
jiysip preibylsr, quod die quadam.arobtitabnLsenex Mirabile factum senis JEgyplii, nomirie David.
in liiiibusvillic Socbus, ubi eral spelunca ipsius, ani- Dicebat abbas Tbeodorus Cilix : Cura adhuc mo-
bulaiisque lconeui vidil ingeiiicui e regione veuien- rarer in Scytbi, eral illic senex /Egyptius, nomine
tero. Pergejtoi autero in via valde angusia infer duasi David, qui die quadara ad nietenduiu profectus est.
_V.D.(. po.ila, nuibus agiicolae rura suainunire con- Habent cniro cotisu.ludinem Scythiola.,, ut abean..
£13 IRATUM SPIIllTUALE. 211
Eul villasêt nielant. Ascendit ergo senex in villam, A 1 seni: Juhe quiriquid vis, et faciam; pulans liomoquod
et sub mercede opet abatur. Conduxit aulem illumi senior sibi aliquid injuiigeie veltet. Ttinc riixit abbas
agricolaquidam. Cum ilaque meleret senex, dieaua- Joannes : Cum tibi opporlunum esl, nec babcs qnid
dam circa horam septimam aestus magnus factus cst. facias, veni huc, et triginta genuflexioncspro ine fa-
ct abiit senex in quoddam tugurium, et sedit. Y.eniens ; cito, et dabo tibi unum argcnleum. Cui com ille li-
autem agricola, et videns sedentem senem, dicit ei1 benler coiisensisset, quoiies illi vacabat ab opere,
cum iracundia : Cur non roelis, senex ? nescis quiai pergebal ad senem, et complelo oralioiium numero
mercedem tibi reddo. Dixit ei : Ita sane; scd quiai d.bai ci senex juxta constilutum, afgenteum num-
aestus magnus est, el grana tritici de spicis decidunt,, niuni, dabafque illi comedere et biberc, tribtiens in-
idcirco paululum exspecto, dpnec transeat aestus, ne- super paxiroalia pro lota riomo sua. Cum igiiur ini-
que damnum patiaris. Dicitad eum agricola : Surge,, plesset viginii quatuor argenteos, id esl, aureiim
labora, etardeaiiloninia. Cui respondit senex : Et visi nuniinum, accepit ab eo senex, et dimisit illum, dans
ul ardeanl? Dixit illecuro iracundia : Iia plane.Tunc: ei etiam benedictiones.
surresil senior, et ecce cominuo ardere ccepit ager. Idem abbas Jonnnes eunucbus narravit nobis, di-
Currens autem agricola venit ad alios senes, qui int . ccns : Ascendjmus in Tliebaidem ad cceiiobium ab-
"
aliaparle-agrioperabanlr.r, et orabat eos ul venirenl1i balisApollo, vidimusque ibi jiiniorem fratrem halien-
et deprecareiitur senem ut oraret et ignera exstin- tem etiaro carnalcin 919 patrem, ct ipsutii inona-
gueret. Yenieiites autem senes prostraverunl se hu- chum. Staluit ergo juvenis riunqiiam bibcre aquaro,
roi; ille autem dixit eis : Dixil ipse ut arderel. Exo- ncque vinum, neque poiionem aliain loto vilae suae
raius lamen ab eis abiit, et stans medius inter ea quae! teropore. Edebal igiiur olera quacdamcomesiibilia,
arserant, et ea quaenon arserant, oravif, et conlinuo> quau ipsum ex siti recreare pofcranl: habebal auieiii
exslinctus est ignis, et salvaia est pars reliqua' et minis.erium coquendi panes. Cum vero tres annos
ruris. hoc abslinentiaemodo cucurrisset, incidit in gravissi-
CArUT CLXXXIV. mam ffigriludinem, ex qua elir.indelunclus cst. Cum-
Vitq abbatis Joannis Eunuchi, nec non juvenis Mona- febrc urcrelur, el ex imniensa siii faiigarelur,
chi, fitt nunquam bibere stntiicrut, alque attcrius que
senis vriide orationibus dediti. horlabatur ab omnibus ut vel modicain polionem de-
Eramus in Nono Alexandriae, ciim acccssimus adI gustaret; neque prorsus boc facere fratcr ilte passus
inonasteriuinabbatis Joaiiiiiseunuthi uiilitatis gratia. cst. Abbas igilur accersilo roedico, ut langueiili, si
Inveninrusautem ipsuro senem qui egerat in habitu, qua ratione posscl, siibvcniret, precabatur. Qui cum
moiiastfcoannosocloginia, iiamisericordem, iitaliutn "- vcnissct et videret frairera iu lali nccessifafe, rogaro
neminem illi siiiiilein vidcrimus; non solum enini ad eum ccepit, ut modicum alicujus potionis ncciperet.
lioiiiines, verum ei ad bruta animalia misericors erat. Sed curii illenon acquiescerel, dixil abbaii : Afferfe
Quid ergo faciebat senex ? Nulliiro opus nliud habe- iiiilii liuc vas magnum. Quo allalo, initlt ns in illud
bat, nisi hoc: Surgens de roane ibat ad canes omnes, tepentis aquae amphoras qualuor, fecil itlum intus
qui erant in monaslerio, et cibuin praebebnlillis. Si- immilli tisque ad femora per imam horain. Affirroabat
militer et parvis fonniculis farinani apponcbat, Iriii- auiem nobis abbas Joannes (illic enim aderai) quod
cumque majoribus formicis. Madefaciebalei paxima- cum illiim cx aqua eduxissent, meliens mcdicus
tia, et ca super lecia projiciebal, ut volucres come- aquam, invenil eam ex roagnaparlcjromintilani. Ecce
derent. Ita degensjugiler, nihii cum raurereiur insuo, quam vim sibi intulerunt coiilineiites monacbi,
nionaslerio dimisit, non porlam, non fenesiram, non, seipsos propter Deumhis necessitatibus siibdenics, ut
. petluin (39), non cnndelam, non tabulam, ct nesin- sempiternis fruerentur bouis.
gulisiinmofans prolixiorsiro, non dimisiioninino ter- Jdein rursus nobis euarr-.vit, dicens : Ingressus
tenum aliquid. Nunquam vel una lioia teniiit velI sum in codem coenobio cellutain senis cujusdara ,
librum, vel pecuiiiam, vel indumeiiluin, sed omuiai vidique quia ubi slare ad ontioiiein solebat, labula
cgenis dabal, oniuein curam suam ari futtira trans- jj . erat suppo.ila. Ubi autem geiiua figebal el manus,
fcrens. concavum erat plusquam digitoruro quatuor : ex fre-
Narrabanl auiem ct lioc de ipso, niiseiicordiam quenlia quippc ct usu continuaeoralionis cavaverat
ejus e^compassionis aireciuiu comroendare volentcs. labulam.
Die qiutdamvenit ad eum agricola quidam, peleus ut CAPUT CLXXXV.
aureum nuromum ilii mutuo daret. Cum vero ille non Vila mulierisfidelis, qua niira sapientia virum siium
luberet (nec enim unquam aururo tenebat senex) mi- genlileniad fideiriconrerlit.
sit continuo, ei mutiiavit a monasterio iiuaiisina, et Cuin in Samo itisula essemus, narrabal nolds ve-
dedil liomini qui id a se pelieral, pollicenli post unumi nerabilis pauperum cultrix Maria matcr domni Pauii
niensem hoc se illi redditurum. Cum vero pracleris- candidaii, dicens : Cura essem in civiiaie JNisibe,
seiila^ni d,UO,et agricola illud non redderei, accer- erat ibi Cbristiana mulicr, virum babens gentilem.
sivit ||b^m abbas Joannes, et ail illi : Da milii nu- Erant aulem pauperes, habebanl lanien quiiiquaginia
iiiisroa.^fsa.cr. Qui dixii, novit Deus quia non babeo. roiliarisia (40), quod nuiiiisniatis genus est. Die
Tunc tjlt ijjijsenex : Agnosce, fraler, quia inveni tibi vero qiiadaii) ail vir uxpri sutc : Derous liaec iiiiirii-
moduin-per qucm possis inibi illitd reddcre. Qui ait sinata fcneralori, ut aliquod soJatium es eis cnpia-
_H5 DE VITIS PATRUM LIBER X. 216
nius; ca eiiini sigillatini consuinimus , ei deficiunl. A/ quidquid vis. Ad quem ipse : Accipe, inquit, quinqae
Respondens aulem illa bona uxor, ait viro : Si pla- niimisiria..-. Pntans aiitem venditor quia illuderet
cet ea fenerari, veni, demtis illa siib fenore Deo sibi, dicit ei : Et lanium vis pro illo persolveret
Clirisiianornro. Dicit ei vir ejits: Et nbi esl Deus Exi.timans trapezila , quod ila ille per ironiam lo-
Clirisliaiiorum, ut demusei? Ait illa : Ego tibi ipsum qtierelur, ail ipsi: Accipe decem pro eo nuiuismata.
oslendam; si cnim linic dederis ea, non solum non Venditor ilerum se irrideri arbitrans , Lacuit. Dicit
Hla perdes, sed et usuras tibi persolvet, el capitale illi trapeziia : Viginli niiinisroati accipe. ille autcm
dnplum reddel. Qui nit illi : Eamus , ostende inilii taccbamibil respondens : Cuin vero ad trigiiita, qua-
illum, et demus ei. Illa vero assmnens virum suiiin, draginta, el quinquagiiiia numismata emptor ascen-
riiixit in sanctam ecclesiam : habet autem ecclesia deret, el se dalurum ea juramento affirmaret, coepit
illa qtiiuque mngnas januas. Cum ergo induxisset ille amplius lapidem aestimarc. Paulalim vero emptor
illuii) in ecclesiae porticum , oslendil ei pauperes , ascenriens usque ad (recenta niiinismnla pervenil,
dicens : Islis si praebucris, Detis Clirisiianoriim ipsa deriilque illa vendenti. Ipse igiiur, dato lapi.le , ac-
accipif; isti cnim omnes sui sunt. Qui mox cum gau- ccptaque pecunia , venil ad uxorem suam gnudens.
dio iiuroismata coepit erogare paupcribus ; reversi- Quae cum viderel iilum exsultantem , dixit: Quanto
que sunl in doraum suam. I illum vendidisfi? Pulabat autem qm ri illuiii quinque
B
Cum vero post menses ircs necessilaic sitmpfuum vcl decem minuiis vendidissel. Tunc ille treccnia
noqiislarcntiir, ait vir uxoti su_e: Soror, nibil ut numismata pruferens, dedit iila uxori suae dicens ,
video, dalurus est nobis Deus Clirisiianorum cx dc- lauto se illiiiri vendidissc. Illa vero summam divinai
bilo illo, el nunc angnsliamur inopia. Respondil bonilatis clemeniiam admiraiis, riixit ei: Eccc Deus
mulier, et ait illi : Prnfecto dabit: vaile nbi illa de- Cliristinnoruin qualis esi, qiiain bonu., qunm '.ratus,
disii; cl exbibebil ea tibi cum oinni alacrifate. Quo qiiam dives ! Vides quia non soluin quinquagiula nu>»
nudito, illft currens abiit in sanctam ccclesiam ; ve- mismata tibi reddidit, quac lu illi inutiiasli, sed
niensque in loco ubi erognvcrat numisinaia paupe- paucis diebtis ipsa tibi sextuplicata restiiuit? A.noscc
ribtis, et circuiens lotatn ecclesiam, .neminem vidit igitur quia non est Deus alius, ueque in lerrn, neque
qui sibi debitum redrierel, nisi solos pauperes denuo in crelo, uisi ipse solus. Ille vero miraculo arirooni-
sedenles. Cum crgo cogiiaret in seipso, cui diceret lus, ciiin cxpcriinetito didcissel ct ipse vcriiatcin ,
aliqiiid, vel n quo exigcrci, aspexit anle pedes suos elTccttisest repente Christianus, etglorificavit Deut.i
in mnrniora jacere miniisinn uniira ex illis, quaepau- el Salvatorem nostnimClirisliim cum Palre et^Spiritu
pcribus ip-e erogarat, inclinansquc se, et aeeipictis sancto , plurimas relerens . gratiis priirieiitissiinae
illud, abiit in domum suam, et ait conjogi suae: Ecce C t uxorisuac, per quam v.ra Dei notilia ipsi in veritalo
profeclus snm in ecclesiam , et crede niihi, mulier, concessa est.
quia Deum Cbrislianorum non vidi, ut dixisli, nul- CAPUT CLXXXVI.
luque mihi aliquid dedit, nisi quod lioc numisma Vila Moschi mercatorit Tyrii.
ibi positum vidi , ubi ego prius crogaveran'. Tunc Perreximus in ccenobinrrispeluncaeabbatis Sabae,
ait ad eum mulier illa mirabilis: Ipse est, qui libi nd nbbaiem Ensiacliinm ip.ius ccenobii praeposiliim,
boc invisibililer praestiiit; ille enim invisibili pole-
narravitque nobis, dicens : Eral Tyri mercator qui-
statemanus suae disponit lnnic muiidum. Sed varie , dam, nomine Moschus; is nobis , cum Tyrum venis-
dominemi, eme nobis aliquid, ut Comedamus ho- semus, boc retulit, dicens : Cuin essem super com-
die, rursusque ipse providebit nobis. Abiit ille, et mercia , profundo vespere nbii Invatum , el in via re-
emit sihi pniiem, ct vintim, et piscero , el veniens peri mulierem sianteni iu lehebris. Ad qiiam ego ubi
dotnura dedil uxori. Quae accipiehs piscem , ccepit perrexi, consensil sequi posl me. Praediabofico iiaque
ipsum purgare, exenteransque illum, invenit in visce- gaudio non lavi, sed ad c_enninproperavi, multuniqiie
ribus ejus lapidem valde mirabilem, ila ut mirarelur orabam iltnm, ut comederet; seri illa gustare quid-
mulier illins pnjchriiudinem ; non lamen sciebai quam passa non esl. Tanriem surrexiinus; et cum
"
quid cssel. Servalum aulem ostendit revertenli viro, ' ad cubandum veuissennis, vellemque illam amplexnri,
dicens : Eccc bunc lapidem in pisce reperi. Videns voce mngua cuin lacrymis clainavil, dicens : Vae
autem et ipse, miratus est quiitem ipsius putclirifu- milii miserae! Tremefacius itaque inlerrogabara
dinem, ignorabat lamen quid essct. catisarh flelutim. Illa vero amplius ejulans ail : Vir
Curo aulera comedisset, ait uxori: Da m.hi Iapiilcm, meus negotiator cst, et nauliagium fecit, perdiditqne
ut vadnm, et vendam illum, si quid fortassis pretii de el sua et alienn, et propterea in cnrccre inclusus
illo accipereconlingat. Nequeeniiii, ui dixi, nov.ratel est, nec habeo quid faciam, tit vel pnnein ilii roini-
jpse, qnid esset, ut pote siinplex el rudis. Tulit iia- sirem, aiqtie ideo prae nimia pauperlaie corpus meutn
qiie lapidem , et abiit ad trapezilam, cujus 920 exponcrc proposui, uLilli paiieiu iiiveniaiii, omnia
eral proprium talia einere ct vcndcre, inveniique cnim deperierunt. Et riixi illi : Qtianti.m cst debi-
illum jam clausis oronibus egrcdicnlem (atl vespe- luin ? QU_P. ait : Qninque auri libnc. Proferens au-
ruro cniin j-.irodies erai) et ait iili : Vis emcre hunc lem aurmn dedi illi, diceiis : Ecce Dei uulu non te-
l.ipidero? Ille vero co.i.iderans lapidem , dixit ei: ligi te; da nurmn, et rediroe virum tuum , et orate
Ouid vis ut libi pro eo sotvam? Ait autein ille: Da pro me.
_17 PRATUM SPIRITUALE. «18
' Deinde J sortia fugiat. Qui injurias oblivisci vult, maledicta
posl aliquantulum tcmporis caluronia con- A
tra me coiiftata est apud impefalorem, qnod coro- delesletiir. Qui sine distraciione esse appelit, solita-
mercii cuncta dissipa.sem. Mitiens auiem iinperator rius maneat. Qui continere vult linguam, obstruat
diripuit omnem siihslniitiam meani, niiriiiinque per- aures ne inulla audiat. Qui Dei limorem habere sem-
trncliim Cnnslaiiiinopolim-in carcerem mi.it. Uhi per cupit, corporalem oderit requiein, diligatque
ciimpluriiiiumiemporis egissehi, solo uno vesiimento afflictioiicin ct angustiam.
pnelcr camisiam indiitiis, die quariaro anriio quod CAPUT CLXXXVIII.
imperiilprrnevellei occidere;jtaque de vita de«p_- Vila duorum fratrum trapezitarnmSyrorum.
rans plorabam. Fleniem autem et ejulnnlem sopor Abhas Theodorus anliqiii monasterii pra.positus,
oppressil, vidique in somnis quasi mulierem illam, narravil nobis, riiceus : Erant Coiistantinopoli fratres
qua. aliquando virum balnier.it in carcere, riicenlem duo Irapczit.TiSyri; dixiique major ex illis minori
inibi: Qnid est quod habes, d.mine Musche? Quare fralri: Veni, descendamiis in Syriam, et possideainus
bic inclususes? Meaulem respondenti:: Calmnniam paiernam domum nostram. Dixit illi junior : Cur
perpessus suro, et pnto quia occiriet me iroperator. ambo diiniltimus hic ministcriiiin noslrini)?Descende
Ail mihi : Vis ul loquar pro tejnipernlori , ei di- ipse, el ego liic manebo; vel ego descendain, et lu
mitlei te ? Ad quam ego :Niihqiiid ille cognoscit te? "I hic remane. Convenit ergo inter eos, ut descenderet
Ail : ulique liovit. Expergefactns autero nmhigebnm junior. Cum ilaque ricsceirlisset, post breve lempus
quiil hne e. sel. Astilit aotein mihi seciinrio et lertio is qui Conslaiiiiiiopoli reinanserat, vidit in somuis
eariem repeiens, el riicens : Noli limere, ego le seoein quemdam speciosum et inngnaereverenliae,
absolvnii) crns. diceiileni sibi : Scis quia fornicatus esi frnter liius in
Diluculo autcm , impemtore jnbente, ailduverunt uxorein cnuponis? Qui exsiirgcns a sorono, coniri-
nie in palalium. Cumque ingrcssiis es-eui, ilie ul stnri crepit, el intra seiiielipsum dicere: Ego illi
aspexit iue ptitri ct scissa iiidultim limica , riixil causa.fui isiins lapsus, cur cirm diinisi illum solinn?
niilii : Ecc iiunc lui iniscrius sum; vade, el erocn- As|ie\il niiteiiieumdein secunrioriicentero sibi: Scis,
dare de feliquo. Aspi<iebainaulein inulierem illnm quia fraler liius corruit in uxorem cnuponis? Quo
ad dexteraro iiiipcrni<uis astautein , et diceniem viso, riirsum conlristatus esl. Teriio conspicit eum-
mihi : Confirie, et indi limere. Jussiiqne rex inihi dem dicenleni s bi : Nescis quia frater luiis pcrdidit
universa resliloi, adriensque mihi hona pliirima , . lilie ani inulieiem, et in uvorem cauponis ellusus est?
resliluit me in priorem slatum, faciens me praelerca Scripsit igiutr ad illuni cx Coiistaiitinopoli, ut statini
locuiii tenenteni. . . diuiissis (iinuibiisveuirel ISyzaiiiiuin.Q ii accepiis fra-
Ipsa hiiur nocte apparuit niihi rursus endem mu- C ( iris litteris, statim diniisit ouniin, vcmiquc ad fratrem
lier, et ait niilii : Scis, quac sim ego ? illa suin cuin suum. Ille vero mox ul vidit eiim, duxit iu majorem
qna fecisli niisericorriiam, ct propter Deum non te- ccclesiaro, et coepii moestusculpare illum, acdicere:
ligisli corpus mcum. Ecce et ego liheravi te a peri- Bene fecisli, frater, quia cauponis uxorem adultera-
cu'o. Vides clemciiiiaiii Dei, quoniodo per me, cui sti? Quod ille ciini audisset, jurare per Deum omni-
fecisti'9_.i misericorriiam, apparnit libi iniscricors, potentem co.|iit, quod beque ariulicrnveral, neqiie
quasi dicens . Hoc propter ine fecisli, ctego magui- miilieiem iillain noveral prxter lcgiliinain uxorem.
(icaviuiisericoriliain rocara super le. CIIIIIhx'c major fraler audisset, ail illi: Nunquid aliud
CAPUT CLXXXVH. qtiidpiain peccali gravioris abs te geStuni est? Ille
Doctrina abbalisJoannh Cyzicipro acnuirendis aulem assevciabat, dicens : Vere niliil mihi consciiis
virlutibus. sum iniquiiatis admisisse, nisi quod inonaclios in
Cnniasancta Geiliseroaiieasceiidereouisin sanclmri villa nostra repeii Severiani dogroaiis, igooransqiic
nioiHcrilOliveti, nioiiasLeiiurooffeiidimus alibalis an malum e-sei, coinmunicavi eis. Aliud quodlibet
Alirainii. Hnjiis inonasierii patcreral nblias Jonnnes ignoro me fecisse. lntellexit lunc major iiatu frater
ex Cyzico; ii.lcrrogavimus aulem eum die qiiadam, hoc esse quod illi dictum fucrnt, fornicaiuni scilicet
Jicentes: Qtiouiodovirliileni pOssidetquispinm? Re- D 1 etroi fuisse, quia sancia catliolica et apostolica eccle-
spondit senior, et ;:il : Qui virtutem possidere voltie- sia omissa, in bairesim Severi acepliali, qui revera
ril, ni.i prius odcrit virtuii ex diameiro contrariam caupo est, corruens confusus erat, ac nobilitatem
malilia-O, earn ncquirere ac possidere non pniest. rectae fidei contaminarat.
Si igitttr- baber'- vis luctiim, sempcr odio habcas CAPUT CLXXXIX. I
risum._Si humditaiein habere desideras, superbiam Vlta mulieris qua fidemservavil viro suo negotiatori,
sempecessecrarc. Si contincns esse cupis, iiigltiviem el ambo a Deo adjuli sunt.
odi. Sifudicus, deie .lare luxiirinm. Si nudiis, ma- Venimus Ascalonem in xenodochium Patruui, nar-
teriam^foge. Qui vuli esse misericors, avnritiam ca- ravitque nnbis ahbas Eusebius presbyter, quod ne-
VeaUaQuiereranm habitare desiderat, eivitatis fre- gotiatof quidam navig.ins perdiriisset omnia el st:a
quent^K^-dio habeat. Qui cupit invenire quietem, et aliena, evasissetque ipse oaufi-ujium. Qui cuni
tidiHJ-Hiiferit Qui peregrinus esse vull, npparen- venissel lmc, a creditoribus compreheusus el in car-
tiam ipfyseu cupiditatera oslendendi se oriio babeat. cerem missus est, direptaque sunt omnia quaecunque
Qui iracundiani continere desideral, muliorum con- doroi habebat, el conjugis eiiam ipsius vcsiimenia.
219 DE YITIS 1'ATRUMLIBER X. 220
Illa igitur ex mulfa anxiefale, cl tristiiia, et iuopia A fl_Ecce quoniam servavcrunt isii mandaium Domini
non poleral viruro vel pane nutrire. Sedentc igitnr nostri Jesu Cbrisli, niagnificavitel ipse in eis uuseri-
illa die quadam in carcere et gemenfe, iniravit vir cordinmsuam.
CAPUT CXC.
quidam roagnus vinciis darc eleemosynaro. Videns
vero mulierem liberara sedenlem cum viro suo, vul- Miraculumde ligno donaloabbali Brocliw/Egyplto.
neratus cst in amore ipsius, erat enim speciosissiraa, Narravit nobis Alhanasius Antiochenus de abbaie
inandavitque illi per carcerarium ut ad se veniret. Brocha _£gyptio, dicens : Cum venisset vir ille ex
llla videns quod agapen acceplura esset, libenler -Egyplo in Seleuciam, quae prope Antiochiam est,
acccssit. Qui sumens illain scorsum,-ail ei: Quid est invenit exlra civitalcralocum desertura, quaerebatque
quod babes, ct cujus rei gratia hic es? Quaeilli cun- construere sibi in co parvara celltilam. Quam cutn
cta enarravit. Ail aulem ipse : Si persulvero debi- exstruxissei, neque baberet unde illam operiret, in-
tum, dorroies niecum nocte ista ? Ula aotem vere gressus urbero die quadam invenit Analoliuiu, qui
pulcherrima et pudicissima 922 u'x,t ei:Audivi, cognominatus est Ciirvus, Seleuciae et Antiochiiu
dominc, dicenlem Aposloluni,quia roulier non habel unum ex primariis, sedentemextra domus suaelimen,
potestatem proprii corporis, sed vir (II Cor. vn.. riixitqueei: Fac, domine, cliaritaieiu, et damihiligna
Perroitie ergo, domine, ul inierrogem viruin meum, 6g modica, ut legam cellularotneani. Ille vero maximi;
et quidquid ille jusserit faciam. Veniensque omnia iudignatis, ail illi: Ecce lignum, lolle ct discede;
nuntiavil viro suo. Ille, ut prudentissimus, el uxori ostendens illi trabem roaxiinniii, quam habebalja-
suaemaxiroodcvinctus affectu, raptus non esl spc et ceiiternnnle domuiii suam, de qua facta essel arbor
desiderioevadendi carceris injiirias; sed ingemiscens navis onerariaequinquaginla tnilliuni. Ait illi al.bas
cuin laerymis ait uxori: Perge, perge soror, abrc- Brochas : Benedic et toltam illud. Dicit ei rurstts
nunlia homini; spero enim in Doniinum nostrum Analolius siomacbans, Benedicius l.oiuinus. Appre-
Jesum Christum, quia non derelinquet nos usque in hendit ille trabem, soiusque levavit de lerra, et im-
fiuem. Essurgens autem illa dimisit a se liomineni, posuit bumcris suis, abiitque ciroi illa ad cellulani
dicens : Dixiviro ineo, el non vult. suam. Stupore nutcm percussus Anatolius in eo quod
Pcr id autem tcmporis latro quidam injecfus fue- factum fuerat insigni praeclaroqueroiraculo, largilus
rat in ipsum carcerem priusquam negoliafor vinci- esi ei lignumillud, ex qtio non soluoi ccllulam suam,
relur : bic omnia inspicicbat, et audiebal viri ac ul petierat, opetuit, sed cl alia plurima minisleria
mulieris vcrba, ingemuitque apud seraetipsum, di- exercuit.
cens : Ecce in quo isli casu exislunt, neqtie lamen CAPUT CXCI.
libertatem sunni prodiderunl, utpecnnias acciperent, G C Vila compendiosasancli Joannis Chrysostomipalnar-
ct dimilterentur, sed pudiciliam pluris quam pecu- cha Coiislantinopolitani.
niam exislimavcrunl; vitacque istius cominoda, ut Diccbant de sancto Joanne Coiistaiilinopoliiaiio
illius putcbriludinem nun violarcnt, contenipserunt. archiepiscopo, qui juste et dignissime pio purilato
Al ego quid faciam miser, qui nunquam cogitavi doctrinae, et splendore venustissinii eloquii Cbryso-
quod Deus esset, et iricircohomicidiorumauctor fui? stomus (4-2)cognominalus est; quod ex quo salula-
Vocans aulera illos ad se per fenesfram ejus cellulae, reni baplisuiutnaccepisselnunquamoroninojuraveril,
ubi vinctus delinebalur, dixil eis : Ego lalro sum el neque aliquemjurare compulerii, neque nienlitus sit,
caedium patrator, quamobrem quacunque bora neque alicui unquara roaleriixciit, neque scurrilia to-
praesesvenerit, ari morteni ul bomicida ducendus cutussil, neqiiejocosadmiserit.
suin. Consideransvero ptidicum consiliuni veslrum, CAPUT CXCll.
compunclus sum: itaquc pergite, et in loco ilocivi- Relalio de quodam monacho monasierii diviGregorii
talis fodiie, et accipite qttas inveneritis pccunins;; (15) papa, quomodoposl mo lem ab excommunka-
tione [uerit absolulus.
cumque pcrsolveritis debiium, pliirima ciiatn eulugiu
remanebit vobis, et orate pro me, ut et ego inveniaini Nariavil nobis sanctus qiiidam prcsbyter ', Pelriis
misericordiam. 1 nomiiie, veuieus ex Roinana urbc, de beaiissiroo
T)
Post paucos aute__> iies ingressus civilatem praeses, Gregorio ejusdem civitalis Antistile, quod cum esset
lalronem educi jussii el decollari. Sequenti auiemi sumniiis pcntifex, monaslenuu) viroruin niaximuitt
die dixit miilier viro : Si jubes, ini domine, vadainad1 ocdificaverit, mandatuinque dederit, 923 ut nullus
locum quein.denolavit lafro, si forte vera sint quaeille_ iiionaclionim piopriuin aliquid baberet, ne iiiium
proseculus est. Qui ail : ul tibi videtur facito. lllai quidcn) obulum. Fraler ergo monaslerii babebatsac-
vero suroplo brevi sarculo, vespere ad b cuin abiit,, culareni f.alrem, a quo petiit diceus : Tuuicatn non
el fodieus, ollain invenit diligentissime operlam,, lialieo, ideo fac iu me chariiaicm, cl ein • illam niilii.
suniensque illam profecla est. Prudenii vero usacon- Dixit illi siecularis frater : Ecce iria haecimmismala,
sitio, paujalim crediioribus reddcbal debitn, ut exs accipe, et me-libi ul placet. Suniens ergo monachus
l.oc ab aliis pecuniam mutuari puinrelur. Implevitl tiia nuroisro.-ta,babuit illa apud se. Quod cmri alius
aulein oiniiemdebiti solutionem, vi.ruroquede carce- iiionacbus vidissct, abiit el nunliavu abbati. Quo
riscustodia eduxit. Dkcbnt nulero qui isla narravit:: audito, abbas renutiliavil, ct ipse sanciis-iino papra
• * Joariies Diaconus vita. sancti Gregoiii, lib. n,, cap. 45. '
'
2.i Pl.AI UMSPiiliTUALE. 222
Gregono. __ealusvero Gregorius hoc audiens, jussit A _ dispensator : Qui ait : Spero, dproine, in Filiuni Dei,
eum, utqui ihonaslerii regulas jirastergressus esset, quia qiiodcumque inilii jusseris, iieroini dicaro, neque
a corouniflloheseparari. Postmodicum yero teroporis riiscet unquaro idaliquis ex me quod mihi seryo tuo
moritur frater itte ila separalus, nescienie papa Gre- aperueris. Tunc ait ad itlum episcopus Apollinaris :
gorio. Post duos aulem vel tres dies abiit abbas, et Vade, conscribe cbirographum debiti quinquagiuta
liunliavit illi,dicens : Frater ille defunctus cst. Quo librarum auri, quae a sancttssima ista ecclesia Maca-
ille audito oon mediocriter conlrisiaius est, quod rio illius miseri adolescenlis patri debebantur, et ap-
anlequam absolveretur excommunicalionis vinculo, pone testes et stipulaiionem et rata,e.t affer.illud
migrassei a saeculo: scribensque oralionem in forma milii. Dispensator conlinuo, quod sibi fuerat a pon-
epistolae,'dedit uni ex archidiaconis, jubens illi ul lifice injuuctum, cum oroni celeritate peregit, atlu-
iret et supra sepulcrum fralris illam fegeret. Per tiique chirograpbum, et dedit illi. Cum ilaque pater
ipsas vere litleras absolvebal ab excoiiiiiiuuicaiioiiis adolescemis aule decemannos defunctus esset.cbar-
nexibus mortuum. Abiens igilur archiriiaconus, si- taq-ue chirographi nova vidcretur, ail illi ponlifes :
cut illi fueral imperalum, super sepulcrum fratris Vade doroiie dispensaior, cbirographuro islud vel in
breveiu ltjam chartulam legit. Eademque nocte vidit triiico vel in hordeo absconde, et post paucos dies
- abbas defuncfumfratrem, et ait ilti: Nonne monuus W 1 affer illud ad nie; quod ille cum fecisset, pr_elinito
es, fratefl Qui ait : Ila sane.. Rursus interrogavit die chirographum retutit quasi subveluslum, deditque
eum abbas : Et ubi fuisti usqueIipdie? Dixit ei frater: poiitifici. Tunc ait ille : Perge modo, doiiiue dispen-
Vcraciter.domiiie, in catcere fui usque lieri; besterno salor, et dicilo adolescenli: Quid mihi dalurus es,si
auteiu die absolutus sum. Notum vero factum est tibi dedero chirographum magna. pecuniaequaedebe-
oiuuibus quia qua hora arcbidiaconus absolulionis lur libi? El cave, ne plus quam tria numisraala ah
vcrba super fralreni legerai, fuerat ab excorarauni- illo accipias,el pracbe flli chirographum. Responderis
calione absoluius, liberalaque eslde judiciq el dam- autera dispensator: Vere, rai domine, si jusseris, ni-
natione anima ipsius. hil accipiam. Dixit ei ille : Volo omniuout tria nu-
! CAPUTCXCUI. inismata accipias. Perrexit aulera ille ad juyenem si-
Factum mirabilis charitatis sancti abbatis Apollinaris cut ipsi jussum fuerat, et dixit ei : Dabis mihi tria
patriarchwAlexandrini ergajuvenemdivilemadino- numismaia, si ostendero tibi 924 atiguid magnac
piamredaclum.' utilitatis luae?Ille vero pollicitus est illi quidquid
Narraverunt nobis de sancto abbafe Apollinari vellet se daturum. Fingens aulera dispensalor, ait
Atexandrinopairiarcha, quod vajde fuerit misericors, illi: Ante quinque vel sex dies evolvens iustrnmenla
etcompassioriis visceribusaflluens. cujus rei indiciura C ecclesiaslica, reperi chirog.aphum istud, et nieiiiini,
id afferebant.-Erat, aiebant, Alexandriaejuvenis qui- quia Macarius paler tuus milii raulium cohfideris, ip-
daiu, qui pnmaiii civitatis dignitateque ac divitiscla- sutn mihi diebtis aliquot permisit. Defunctoque ipso,
rissimi filius fuerat. Farentibus itaque illius defun- conligil iltud apud me usque liodie inanere; oblivione
ctis, qui inlinita IIIi bona tain in auro quaro in na. enim subreptum mibi est, nec unquani venit in men-
valibus comraerciis dereliquerant ,-non satis feliciter tem ul illud redderera tibi. Ait illi adutescens : Nosti
et prospere ea gubernans, perdidit omnia, atque ad an locuples sil persona itla quae debel? Dixil ei dis-
extremam inopiam deductus esl, cum neque. guke pensator : Ita sane locuples,et grata est, potesqtie ab
neque luxuriaevacaverit, quaesulent diviium exbau- illo debitum sine labore recipere. Dixit ei jutiior :
rire pairimonia, sed in casus varios atque natifragia Novil Deus quia inodo nihil habeo; sed si recepero,
inciderit. Itaque ex opulentissirao pauperrimus effc- quod meum est, quidquid petiisli, dabo libi, ultra
ctus esl, juxta illud Psaluiistae.: Ascendunt usque trta etiain numismata. Tunc dedit ei dispensator in-
in coelos, et descendunt usque ad abyssos (Psat. strumenlum quinquaginla librarum.
cvi). Namque adolescens quanto fuerat pccuniis su- Suscepto itaque chirographo, perrexit ad sanctissi-
blimior, tanto per inopiam inferior factus est. inum pontificem, prostratusque ante illuin dedit ei
Hoc audiens beatus Apollinaris, vidensqueiiiquan- D L chirographum.Curo ergo accepisset illeuistruroenlum
tura rniseriaeet paupertatis adolesceiisdelapsus esset, ipsum, ac legisscl, ccepitse ipsum turbatiorem os-
cnro pafenles ejus fuissent locupletissimi, miseralus tendere, dixiique ei: Et ubi fuisli usque modo? Pa -
illius casum, exiguutn ipsi charitatis inipenderc vo- ter lous ante rieccniannos defunctus est. Perge, nolo
luit subpiinislrando alimenla, sed erubescebat. Et tibi nunc respondere. Qui dixit illi : Veraciter, mi
quolies videbat illum , in secreto conscicnliae suae duiriine, non ego illud habui, sed dispensalor illud
angebatiir, cernens vestcm sordidaro, et liiridam fa- habebai, et nesciebara. Sed Deus ipsius mise.reatur,
cietu, qtne sunt extremae paupertalis indicia. Curo qiiia roodo ipsum mibi reddidit, dicens se itlud inter
igilur boj)t_smodi curis angereturpoiiiiêx, die quadam cbarlas suas domi invenisse. Poniilex vero illurh in-
divinilus inspiratus, consilium profeclo roirabile iu- leiiin remisit,dicens : Deliberabo niecinii, servaLo
venit,'ij!____.quesartciitali maxime conveniens. apud nie cbirograpbo.Posl unam igitur liebdoinadam
Accersiyit itaque Nomicum (H) seu dispcnsato- rcdiil ad episcopuui jiinior, ilerumque deprecabalur
reni sapctissimae ecclesiae, seorsumque illum allo- euin. ille autcin quasi nihil ei dare vellet, dicebal:
i,uens4disii ei: Potes roihi servarc secretum.doinne Quarc tantuin distulisli proferrcchirograpbutn?Dixit
i.li adolescens: Mi doraine, scil Deus quia non ha- A K Qui cum venissel Cyrencin, reperit illic philosophum
beo unde familiam raeara nutr.am; itaque, si Deus quemdam, Evagrium nomiue, qui sodalis suus in slu-
inspirat vobis, miscremini mei. Tuncdixit illisanctus diis liberalibus fuerat, amicum sibi eharissimmn, sed
ApoHinaris, fingens se illius precibus cedere : Sum- religione geutilem, ct culluraeidolorum 925 niaxi-
mamquidem iniegraro egolibi restituam ; boc autem uie deditum, eum episcopus Synesius ab idololatria
obsecro, mi domine frater, ne a sancla hac ecclesia transferre ad cullurnm Cbristi satagebat, curamque
iisuras exigas. Tunc procidens illi adolescens ail : ingentem ejus rei sibi assumpserat pro charitaie
Quidquid voluerit el jusserit mihi dominus meus, quam erga ipsum a principio babuerat. Hle vero mi-
boc faciam; et si ex principali surama placet minuere niine id paliebatur, neque illius doclrinam admitierc
allquiri, minue. Dixit illi episcopus: Non id quidem; volebal: episcopus tamen prae nimio ad illum amure
salis est, si nobis usuras dimittis. Tunc proferens ne sic quidem tacdiovictus desislebat diebus illum
qninqiiaginta auri tibras, dedit ei, et dimisit eum, singulis hortari, ct instruere, ac induccre ut Chrisiu
orans eum pro usurne remissione. lloc opus sumnii crederet, ipsiusque sacramenta susciperct. Cumque
Apollinaris, ista sancla illius nrs ntque niiscricorriin. illiquotidie isia monita dare persistcrei,dixit adeum
Ilavero Deusjnveni cooperatus est persanctnm ejus semel philosophus : Vere, mi doniine episcope', curn
benediciionem, ut ex tanla iuopia emergeret, atque B c__lerisqu.e milii displicent in Cliristianis hoc esf,
in priorem simmstatum ordinemque remearel, plus- quod consiimmationemsaeculiislius fuluram dicunt,
que etiam qnam parentes sui opuro ac pecuniarum _t po-l consuinmaiionem omnes qui ab initio sxculi
copia excellerel, ac praetereamagna lucra aniroaecon- fuerunl homines, in isto corpore resurrecturus, car-
sequerelur. neniqiic lianc incorruplibilem reccpturos, et iuinior-
CAPUT CXCIV. lalein, atque ita in perp .tiiuin victuros, sicque eoriiin
Admonitiosenisqui morabalurin Scythi, facta cui.lam quae in corpore gesserunt praemia percept<iros: eum
monachone ingrederelur tabernas. eliam qui miseretur pauperi, fenerari Deo, et qui di-
Senex quidam morabatur in Scythi: hic die qua- spergit in pauperes et inopes, in ceolosibi ihesnuros
dam vcnil Alexnndriam, ut opus manutim suarum reponere, et cenliip!icalaquu!erogaverit iu regenera-
venderet,vidili|iie ibi junioremmonacbum ingressum lione cttm aeternavita a Chrisio es.e rcddenda. Quaa
esse cauponam. Qua ex re senex veheinenter affli- omuia cuin dicuntur, deccplio, et irrisio, el fabula
clns, manebat foris exspectans, donec egredienli ju- milii videnlur : episcopus nuletn Synesius assevera-
veni colloqueretur. Qiiori el factuui est. Mox enim bal omnia Chiisiianoruin vera cssc, iiihilquc om-
ut egressus est jtivcnis, teoiiit illum senior per ma- niiioliabere falsuravelvcritali contraiium.idque mul-
nus, ct seorsum illum duccns, dixil ci : An ncscis, C lisdocuincnlis asserebat, et persuadere illi nitcbntur.
domine fraler,qnia babitum angelicum fers? ignoras, Postmultutn vero teniporis, cum illum iiuluxissel
quia juvehis es? Non nosli quia multi simt iniinici Chrisiianuin fieri, bnpiiznvit ipsum et filios eju.,
noslri laquci? Nescis quin et peroculos, etperaures, cunctosque domesticos illius. Caeieruui non roulio
el per fiûras varins el haiiilus,monaclii in civitntibiis posten quam baptizattis fueiat, dedii cpiscopo auri
lacdmilur?Tu autem in cauponas inlrepiile ingrederis, tria centenaria in usum pauperuin, riicens : Acci|.c
ct quaenon vis audis, el quse sunl noxii vides, inho- auruii) i.tud, ct dislribue illmi paupcribus, ei fac
nestisque el viris el mulieribus conjungeris. Noliila- mibi cauiionem manu tua, quod Christus iinhi ipsum
que, (ili roi, noli, obsecro, sic agere, sed fuge in ere- reddcl in futuro sxculo.Qui susce[itoauro, prompto
mnIII, ubi cum Dei ndjulorio salvari poles. Respond.t illi, ui pelebai, cauiioiieiu tccit.
ei juoior: Perge scnior, Deus non qoacrit nisi cor Yixiiitaqiieposl baptismum annos aliquoi pbiloso-
inuiiriiiin.Tunc cxpandens in coelum ambas maniis puus, nctandein inlirroalus cst ad iiiorlein. Ciiinvero
suas senex ait : Gioria libi, Dcus ; ecce cnim cgo ba- iiiorliproximusesset.dixitliliissiiis-.Qiiandocurabiiis
beo in Scylhi anuos quinquaginla qiiinqtie, el imiii- fuous ineuiii.cliariain istain in meis inanibus ponite,
dum cor non babeo; bic atilera in labernis conver- el iue cum illa scpelite. Mortuo autem illo, feccruut
sans cordis muuditiain possidet. Ei ad fratrem con- D -[ filii sicut eis ipse praeceperal, sepcliertiiitque eum
versus disit: Deuscl le servel, ct roe nonconfundat cuin cbirograplio. Tcrtia vero post sepulturam die
a spe mea. apparuil epistopo Synesio nocte quicscenli, dice.ns:
CAPUT CXCV. Veni ad sepulcrum, ubi jaceo, cl accipc cbirogra-
Vita Evagrn philosophi a Synesio Cyrenesepiscopo plium luoiii; ncccpi enim debitum, satislaciiiinqiio
ad Christi fidem conversi. mihi esi, alque utceniur ejus rei fias, propria mea
Cum Alexandriaeessemus, Leonlius Apamiensis, subscrip-i manu. Ignorabal aiiiem episcopns quod
vir religiosos ac firielissimus,venil ex Penlapoli; cliirographuii)illnd conscpelissent ei.
muliis enim jaro annis Cyrene moratus fuerat. Venitt Maneaiilem f.icto, nccersitis liliis ejus dixil: Niiin
aulem diebus Eulogii sancti Alexandrini palriarchae, aliqoid cum patre vestro in inoniimenlo posuislis?
ejusdera Cyrenensis urbis futurus episcopus. Ciunque > Uli putantes quod eos de peciiniisinterrogaret, dixc-
in familiari colloquioesserous, narravil nobis, dicens:: runLei: fSiliil,doittine, praelerpannosconsuetos. Quid
Fuil temporibus Theophili beaiissimi patriarchae 2 igilur? Nunquid vel chariam uliquam consepelisli-i
Alesandrini Cyrcne episcopus Synesiusphilosophus. ei? Tunc recordali illi (iguorabant eniin g/iod d«
_85 PRATUM SPIRITUALE. 2M
chirograplio diceret) dixerunt ei: lia sone, domine; A mysteriis.Quonlam vero quibusdam in loeis alta voce
.liar.aw en;m quamdam rooriens dedil nobis, et ait: consueverunt presbyieri sancti sacriflcii oralioiies
Quaiido «tepeiielisme, cliariam istaro inibi in inani- prouuniiare, pueri ut propius astantes saepias eas
bus dale', nullo | enitns sciente. Tunc dixit iliis aiidienrioilidicerant.
episcopus somniiun quori nocle illa vidernt, su- Cum igilur omnia secimdum eccIesiaslVcamcon-
mensqueillos cum clericis ac priinariis civitaiis ac- suelud.uem fecissenl.priusquam p.nes fraiigereiit ac
ccssitad pliUosophi lumulum. Qtio aperto, invene- commiinicarcril, ignis coeliius delapsus, quae propo-
riint jaccntem pbilosophiim, cliirographumqiie martu sita eranl consumpsil nninia, saxuinqOe totum com-
episcoui «enscripium suis iiianilnis leneniem. Acci- bussit, i.laut nibil oiiiiiino neque saxi, neque eorum
pientes aulem chirogiapliuin ex illius inanibns, ape- quae fuerant supcrpositareliiiqueretiir. Ikjc rcpe.ite
rueinntînvencruiiiqiie in eo noviler iuansi philoso- factiim cum pueri vidissefit, in terrani orones pra_
pbi sutmcriutiiiniia : « Ego Evagrius pbilosopbus limorecorruernnl, ac diuiius seiiiivivipermaiiserunt,
libi, sanetiSSHiiodomino Synesio episcopo saloLeni. neque erumpere vocem, neqite de lerra surgei*eva-
Accepi dcbiium in his litteris manu lua consciip- lentesr Cuni vero rion redirenl dotnuin liofa qria c.ori-
lum.salisfaciumqiie niibi est,etniillum coiilra te ba- .sueverant reverti, sed pavirii in pavjmenlo jacefent,
beo jus propter. auriiui quod ded' l'B', el Per le S ^ exieruni e villa parentes eorum, ut viderent cujus
Chrisio Deo el Salvaiori iiostro..» Qui vtro convene- rei gralia consuelo legitiino teiupore noii reverlis-
rant, hoc videntcs obsiupuerunt, ct per multas horas seni. Egressi autero pueros oinoes buiiii jacentes
clarriav^runf, Kyrie elcison, glarificanles Deum qui . inverierunt, neque agnoscenles aliqiios, hCqueloqiti
facit nitrabilin, laleinque ac taiilatii promiss oiiimi se alloqiientibus valentes. Parentes itique seuiivivos
' eos aspicientes, unusquisque liliumsuum assumeiites,
suartim evidenliam dat servis sui-.
Asserebat auteii) et boc idem ddroinus Leontius,' domuni reluleruni, videnlesque pueros in bnjusniodi
caulioneiii illain inaiiii pliilosopbi siibscriptam ser- excessu diuiius durantes, inirabantiir niiniuin, cau-
vari usque liddie. atque insacrario sanctae Cyrenen- sain stuporis eoruni _mininb igiinranles, necdiscer-
sis eecl_si_-cuslodiri; et qiiicunque sacrarii custos nere valeiiles, soepiusqueillos per LottHiidieto inler-
ingrederetur, hanc illi cum caeteris vasis sacris as- rogantes, responsuronullum accipere ab eis potuernni,
siguari ciislodienriamcuui omniditigeniia, atque eum et quac illis acciderant scire oiunino nequiverunt,
rieincepssuccessori suo integram illam inviolaiamque donec dies illa et nox tota prateriit. Tunc enim et
reconsignare. pueri paulatim in se ipsos reversi, cuncla ipsis retu-
CAPUT CXCVI. lerunt quae gesta fueranl, et quae illis contigernnt.
Uiractdu.m, quod pueris Apamiemibiis contigit, _;_._C Assumentes vcro paremes snos et omnes loci ipsiUs
joco verba suncUe consecrationis protulerunl. habitatores, egressi sunt, et locum eis ostenderunt,
Narravit nobis Gregorius Africanaeproviriciaeprae- in quo mirabiliter ista contigerani, vesiigia quaerinm
fectus, (idelis vir, el monacliorum nc paupeium aroa- elapsi ignis indicantes.
tor, honlsque oinnibus semper congaudens : Audientes vero quae facta fuerant, et ipsis indiciis
In proyiricia, inquit, mea (erat autem Apamiensis rerum admoniti, in civitalein cticurrerunt, cuncia-
secundae^Syrorumprovinciae, es bppido quod dicitar que epiScopo civitatis nuiiliaverunt: qui perculsus
Thornx) ager est nb urbe quasi quadraginia milliari- magnitudine et novitate niiraciili, ciini onini clero
bus dislans, qui Gonagus dicilur; in boc, sive in feslinus accurrit, vidensque pueros, et rursus ab eis
ejus fuiibus pueri pnscebant pecora, et ut solel pue- quae evcnerant auriiens, et coelestis ignis vesiigia in-
riscontiogere, pucrili consueludine926 voluerunt tuens, pueros quidem omnes cominuo in monaste-
ludere.r-Gttnique ludereiit, djxeront ad invicem': riuin immisif, locum vero nioiiasieriuni feeit latissi-
Venit, Jjtebrenius missara, et offeramus sacrificium, muin, supralocum aulero ignis ecclesiaro construxit,
el con»n»wu'ceimis,sicnti seroper in sancla ec- et sanctum erexit altare. .
clesia presbyter facit. Quod cum placuisset oroni- Dicebat aulem ipsedomnus Gregorins fidelissimus
bus, consli.uuiit ex eis ununi in ordine presbyieri, D 1 vir, unum se istorum puerorum aspexisse, ejnsqne
duosqtte alios pueros in mrois.rornm oificio, ve- nionasierii ubi miraciilum aeciderat, monaclium
niuutque,ad saxum quoddam(erant eniro in planiiie).. ipsum cognovisse. Et istud quiriem rongnum revera
ac _>uprasaxum in inorem altaris apponunt panem, ac divinum stupendumque. miraculum Gregorius ve-
el vas lesteuro cuin,vino : a.s.siunlque, unus quidemt nerabilis nobis aetate noslra cont'gisse enarravit
corara stlari, qui fungebatur oflicio presbyteri, rao CAPUT CXCVII.
diiM, dapj yero aiii binc aique faiifeyeluti roinistri. Retatio Rufjini de taricto Atlianasiciit aiiis puerit
Elille guidem sanctae oblationis verba dicebai, illii" '' sodalibus.
vero faôlis quae ferebanlur, pro flabellis u.entes, I.u.fuinsnutem qui ecclesiasiicam ccnscripsit histo-
auram.-fciebani. Qni vero presbyleri fungebaiur of - riam, simile quiddam priori .eiaie gestuin a pUeris
ficio, jfeoi.sanclre oblalionis verba sciebat, quiai ludentibus narrat. Ait enim, cum pueriiia cohscribe-
ccusuet|^;fuil in ecclesia, ul pueri in missis arilei ret Athanasii sanelissimi, mngni propiignatoris ac
sacra. irtm wsislerent, primique posl clericos commu- praecOnisverilatis magna:que Atexandrinae civilatis
nicarent sanciis Christi D.i riosiri venerandisque episcopi, el orbis lolius docloris inclyli, quoroodo
227 DE VITIS PATRUMLIBER X. 258
scilicet ipsius promotio ad episcopattim ex pra.scicn- A praeterire persuadcal, muliiiudo vero geslorum p!u-
tia divinn initium sumy>sissei. riina lacere compellat. Kluctuatitaque ambigua mens,
Consequens autem mibi vidctur esse, pauca de neque plane dignoscere valet quid conscribere, quid
virinntiqhilaterepelere,etqtialis a puero fuerit vitae, omitlere debeat. Atque ideo paucorura meminimtts,
qualisve instiiuli, meminisse, quemadmodum ab liis quaead rem pertinenl; reliqua vero fama enarrabit,
qui cum illo familiarissirae vixerunt, acccpimus quae profecio minora qnam se habeat veritas er.un-
(Ruff., I. t Hist. c. 14 ). Eo igilur lempore quo tiabit, veritali quippe nibil addere poleril.
Alexander sanctissimus Alexandrinae Ecclcsiae post CAPUT CXCVIIf.
Achillara pracerat, juxta prapdictionem sancti Petri Jiesponsiosanrli Athanasii episcopiAtexandrini,num
arcliiepiscopiet martyris, qui impium Arium damna- quis sine fide baplizari possit.
vil; cum die quadam ex eroinentiorc loco roare Interrogatus estaliquando praediclussanctusAtha-
intueretur, aspexit pueros in Iiiiore ludenles, ut nasius poslquara Alexandriae episcopus constitutus
con. ueludo pueris esl, episcopumque imitantcs, ac fuit, an posset quispiam sinc fidebaptizari secundum
ecclcsiaslicos ritus omnes. Cum crgo pueros illos ritum et procdicaiioneiiiChrislianorum; autsicredere
diutiiis iiiiuerelur, majora qu_edamet sacraliora ilios se simulans, aliquibus aliis occasionibus baptizalus
aggredi mystena videt. Turbatus itaqoe continuo, ]3 i fuisset, quid deillo sentienduin, aut quomodo susci-
clericos advocans eis ostendit, quae ipse conspexe- pial illutn Deus. El respondit, dicens : Audivi ali-
senioribus nostris quod beatoPelro episcopo
rat, praecepilque.utirent ct pueros oinnes apprehen- quandoa et martyri, cum facta esset mortalilas, et plerique ad
derent, 927 alque ad se adducerent. Venientcs igi-
tuc pueros interrogat 'quis eis ludus fueril, quirive, baptisma morlis timore confugerent, apparueril An-
• et quomodogesserint. llli vero, ulpole pueri, perler- gelus bumana specie, dicens : Quandiu huc mittitis
riii, ab initio quidem negare cceperunt, postca vcro lp-rsupia ista, signata quidem, inania autem prorsus
tolam seriem exposuerunt, confessique sunt se el vacua, el nihil intus habeiitia? Eruni iiaque, quan-
catechumenos tum ex angeli voce conjicere licet, signum liabenles
quosdam bapiiznsse per Albanasiuin,
et beneficium aliquod existima-
qncm sibi pueri episcopum fecerani. Tunc igilur di- baptismi, quoniam
runl se si
ligcnler inquirens ab iis, et quinam baptizati fuis- circo consequi, jbajitisinasusciperent, atque id-
sent. et quid.etquomcdo interrogati, quidve respon- baplizati (46) suut.
dissent; cum ab eo qui interrogaverat, cuncta didi- CAPUT CXCIX.
cisset, comperto quod omnja juxla ritum rcligionis Relaiiode sene quodamsimplice,qni cum sacramentum
nosirae peregissent, rem in communc cum clericis offerret, angelos videbai.
agilans, definivil ul dicitnr, eos qui baptismo conse- "* Narravit quidara Palrum, quod sencx quidam mun-
craii fuerant, cum omnia circa se solemniter pe- dus et sanctus existcns, cum offefret sacranienlum,
racla fuissent per interrogaiioncs et rcsponsiones, videbat angclos sibi dextra laevaquenssistenies. Por-
secundo quidem non oportere baplizari, scd impleri ro hic ab liaereticisconsecrntionisritum perceperat,
c.i quae so'ent a sacerdotibus fieri. Porro Ailiana- ct veluli simplex et rudis divinorum dogmalum,
sium, ct caeteros, quos itle ut sacerdoies et riiaco quandooffercbat, in simplicilale et innocentia dicebat
nos habuerat in minisicrio, convocatiseornin pnren- quaenon decebnnt secundum rectam fidem, ignorans
tibus, sub Deo testc ccclesae iradidii, ui illic nu- quod falleretur.
irirentnr. Per divinara igilur dispcnsationem perrcxil ad cum
Modicn itnqne transaclo lcmpore, cum et a noiario diaconiis quidam pcritissimus divinorum dogmatum.
perfecte, et a grammalico sufficienter (45) Atbana-ius Conligif autem saneliiiii senem, praesentc illo, sacri-
jam inslruclus esset, coniiiuio quasi fideledepositumi licium offerre. Dixil auicni ei diaconus : Verba, qnae
Dei, snccrdoli a parentibus traditur, et veluii Samuel in offercndodixisfi, rectae fidei non sunt, sed baere-
quidem in templo nutritur. Quoties vero Alexandcr licorum et pravoe opinionis bominum. Senex aulcm
in senectute ad episcopos proficisceretur, isle seqiic- confidens, quoniam videbat angelos dum offerebat,
batur eum, ferens sacerdoiii aroictum, qui Ilebraice: " non intendil his quac dicebnutura diacono, sed con-
'
appellabatur Ephod. lempsii. Diaconusautem persistebat, dicens : Falle-
Tanta vero et lam pracclara conlra haereticosAtha- ris, abba; non enim admitiit fides catholica ista qo.a.
nasii in sancia Ecclesia fucre ceriamina, ut illud des dicis, neque maier Ecclesia. Cum autem videret dia-
eo scriptum esse vidcatur, quod dictum esl : Ego) coni consiantiam in se argnendo senex, atque in ob-
oslendam ei, quanta pro nnminc meo illura oporleatl latione salutari sanetos angelos, ut consueverat, in-
pati. Nam in ejus perseculionero lolus con«piraviii tueretur, ait eis : Diaconus iste raihi lisec et ista
orbis, coromotisunt reges (errae et genles, et regna) dicit : quomodo se 928 babet verilas ? Dicunt ci
exercitusque conlra illum convencrunl. Porro ipsee angeli: Ausculla ei, nam vera loquilur, et recle isla
riivinum illud eloquiiiinopere implcbat, quo dicilur : prosequitur. Dixit autem eis senex : Qiiare vos non
Si consistant adverstim nie cnslrn, non timebit corr dixislis mibi? Dixerunt autem illi angeli: Deus ila
nieuii); si exsurgat adversum nie praelium,in hoe ego!>. disposuit, ut homines ab hominibus corrigaiitur. Et
sperabo (Psal. x.xvi).Vere enim tanla illius ac laliafe- ab eo lempore correctus est, gralias agens Deo 2t
runtiir opera., ut magnimdo quidem rerum nihil mee frafri.
229 PRATUM SPiRITUALE. C2M
CAPUT CC. I. Erat aulcm alius quidam divcs valde, et primarius,
A
Quomodojuvents aurifex a viro palricio sil in fiHum habens uxorcm fidelem Cbristo, et timentem Domi-
adoptalut. num, habebat aulem etfiliam unicam. Dixit ergo illa
Narravit nbbis quidam sanctorum Palrtim, qnod ju- viro suo : Ilanc solam habetnus filiam, tantaque bona
vcnis quidam ingeniosus se ad aurificem pro disren- nobis largitus esi Deus; cujus ergo rei indiget? Si
da arteconlule.it, quam dum soterler addiscerct. quaesierimusdare illam alicui primario, etdiviti, qui
nnns ex pairiciis injunxit eis, ul crucem aurenm la- non sit bonis rooribus, affliget eam semper. Quxra-
gridibuspreliosis ornnlnm fncercnt, quo illain eci le- mos illi virum humileiii, et timenlem Dominum qui
sioeoffcrref. El quoniam valde ingeniosus eral ndo- secundumDcumillam diligat el foveat. Qui dixil 1111 :
lescens, injuiixit illi magisier ejns id opu*. Cccpil Recte dixisti. Pcrge ergo in ecclesiaro, et ora inten-
ergo adotescens cogilnre inlra se, ac diccre : Si isie lissime, aique illic reside, et qui primus ingressu.
lantns offert pecunias Cbristo , cur non et ego mer- fucrit, hic illi a Domino missus est sponsus. Eecit
ccdem roe.im ii»istain crucem confernm, ut eam mi- igitur ut jusserat vir ejus ; cumque orasset, et sede-
Ii.i,lanquara duo. minuta viduae, comptilelCliristus? ret, ingressus sum ego primus. MilLensergo illn ser?
Cogi'ansigitur quanltim mercedis e?set accepturus, vum .uum, continuo accersivit me, coepitque inter-
muluatur id, el in critccm niittit. Veniens itaque pa- B { rogare, dicens : Unde es? Ego autem dixi illi : Ex
liicius poi\derai crucem, priusquam in illa lapiries hac civitate sum lalis filius. Dixitautem inihi: lllius
includerentur, invenitque plus habcre ponderis qtiam eleemosynarii? Eldixi : Ita illius sum lilius. Tuncait
constkuerat/Coepit itaqueminilans urgere ariolescen- mihi : Habes tixorem? Et riixi: Non. Narravique illi
tem, quasi frandem f. cissel, anrumque adulterasset. quae mihi dixeral pater meus, et quae ego responde-
Tnnc aif illi adolescens : Novit ille qtii solus cor- rnm ipsi. llla vero gtorificnns Dominuin, ail : Ecce
dium scrulatiir arcana, quia nihil lale feci.Sed cum bonus curator tuus roisit tibi uxorem, et pecunias, ut
viderctn te laiiliiin pecuninrumChristo Domino obtu- uiaris uirisqoe cum timore Dei. Dedifque mihi (iliam
lisse, cogitavi immiltere mercedcm meam, ut el cgo suam el pecunias. Ego aulem oro ul palrisniei vinm
partetn babeam tecum, utque me suscipiat Cbristiis, usqite in finem tencam
quemadmodumduo niinula viduoeillius accepit. Sttt- CAPUTCCII.
pefactt-S ille dixit :
juveni Itane, fili, cogitasti? Ail
' Vila Abibwswcularishominis fi!ii, tcrvi Dci.
ille : Itasane. Patricius verodixit illi : Qnoniam ita
voluntalemtuam obtulisti 929 Narravit aliquis Palruni, qnod soecularis
cogi(asti,'.otamque Chrislo,
volens babere pariem roecum, ecce ex hodiernn die quiriain hahuerit filitim pium, reljgiosum, virginem,
et nb ipsis annis puerilibus conlincnliae reruro oc,-
suscipio tc inilii in filium, haeredemqueconstituo. Ei r£
nium assuelum, adeo ut vinum jam non biberet. tla-
assuuipsit eum securo, nlq_e hacrcdem suum fecit.
CAPUT CCI. bebatautem in votissedere in solitudine : pater ve.o
Vila viri-Corislantinopolitaninobilissimi,cui pater mo- ejtts volebat illum.saeculi obligare negotiis, neqne
riens DominumJesum Christumreliquit curatorem. poteral; nam lioc ille minime patiebatur. Eratil et
Narravit q.iiidamPalrum, dicens : Ascendi aliquan- illi alii frnlres, ipse autem mnjor natu omnibus. Cuni
rio Constantinopolim cujusdam necessilatis gratia ; aulem illius insiifutio a patris voluntate esset rcmo-
ctimque in ccclesia sederem, ingressus esi quidam lissima, objurgabat illum assidue pater, exprobrans
s_ecularis,roaxim_illustris atque fidelissimus. ls cum illi ipsnm continenliam, el dicens : Cur similis non
aspexissel me, accedens salutavit ciiin omni cbarila- cs fralribusluis, ncc le ipsum ncgofiis exponis? Illo
tis officio. El post salutaiioiicm scdil juxta me, et vcro suslinebal lacens. Omnes vero diligebant eum
ccepit interrogare de bis qua_ pertinent ad anima. pro illins roligiono e.lmodestia.
salulem. Ciiraque cgo illi riicerem quori bis qui rile Cuni vero patcr ejus morittirus essel, quidam ex
terrcna disponunt, ccelestia quoque donantur : Bene, genere ipsius, et alii Abibae(hoc cniro erat filio no-
inquil, pater, dixisli. Nam vcre beatus cst, qut spero iueo) nmnntissimi, pulanles qttod illum odisset paler
suam in Deum ponit, et se ipsum tolum coinmiliit _, , e;tis propierassiduas illius objurgationes, convenc-
Deo. Et dicebat : Ego filius fui cujusriam saccularis iiutt, dicentes : Ne forleprivelhoereditale servtnn Dei
gloria clarissimi. Ernt aiitcm ipse paier meus eleemo- paier, pro illo dpprecemiir. Ernt enim d.ives valde.
synis maxime deditus, et plurima pauperibus distri- Pergunlitaquc nd eum, etdicunt : Convenimtis ali-
bucbaU Die ergo quadam vocavitme, el ostendit mi- quid abs le prccnturi. Quibus ille ait : Quid vultis a
Iii omnespecunias,d'n ens : Fili, quid libi gralius est, m. pelere? Pro domno Abiba oramus, ne illum ne-
ut riimittam tibi pecnnias islas, an Cbristum curalo- gligas. Tum pater : Proillo rogatis me? Dicunt ei :,
rem tuum? Ego, cum placerenl niihi qitae faciebat, Utique. Qui nii: Vocaieillum huc. Putaverunl autcro
respondi ,me Cbrisium maile. Isla enim ornnia prx- quod jtixta consuetudinem objurgare eum vellet.
lcrehnt, et tiodie sunt, el cras non eruni? Chrislus; Cumqiieingressus fuissct, ait illi patcr: Appropinqua
atitcm uianet in aciernuin. Quod ille cum nudisscl,, iiiihi. El cura app.opinquassct ei, tenuit pedes ejtis
omnia jam libere et larga manu pauperibus erognbat,, plorans, et diccns : Ignosce milii, flli rtij, ct ora
ita ut morienspauca adniodum milii relinqueret. Ego> Deum, ne mihi iroputet (juoroamafflixite. Tu enim
ûlein j^nipaiiper effecius, hurrtilisprocedebaro.spcin i qq.erebasChrislum, ef egn sacculniiterinovebar. Yo-
Diearo habens in Chrislun. cui roe ilic rcliaoerat. cat autcm ct alios filios, cf aii illis: Hicdominus ve-
_!51 DE VITIS PAf RUM LIBER X, 252
ster et paler est; quidqtiid dixerit, facile, et quod vos A timensDomiriiim.etcuraoateum.Curri veromodicutn
habere voluerii, in ipsius potesiate erit. Admiratiqiie < ccepissetadoloribusdeseri, coepitillidiabolusimrait-
sunl ornnes. Slniini vero ut. mortutis esi paier ipso- tcre inrpes cogiiationes in earo, volebatque laugere
rum, ilistribuit frntribus parl.s. Ipse vero sumens ipsius manum. Quse ilixit ei : Non ita, Paier; Chri-
parlem suain, deriil eainpaiiperibiis, nihilsibi omnino stum ' tiiiic, rccole trisiitiaro et pcenitenlia. dolorem,
reservans. Fccit amein sibi pnivnm cellulnm, ul So- 'qiicin in celln lua passurus cs, inenieiiio gciniluuin
liinrius dcgerei; uioxque cum consuininasset cellam, et ' lacryinaruin quns efTusuriises. Ilaecille et alia si-
inlirnialiis esl, atque ad linem pervenit. milia cimi ab ea audisset, fugit ab ipso pugna dia-
Aderal aiiteni illi frater ejus, cui dixit : Vade, boli, jainque eriibescensinde fngere volebat, non va-
fraier, fac domui luoeconsolalionciii. Aderat qnippe lens pr.e pudore in ipsius faciein inlendere. Illa rur-
relebritas sanctorum apostoldnim. Dixit ei fpaler sus ei:ni in visceribus Christi mi.erans, diccbnt ipsj:
ejus : Quomoriodiniilt.inile, et abibo? Ait illi : Varie, Noli disced.re, 1'ater, opus adhuc liabes foineiilis.
ct ciun vencril liora roea, ego le vocabo. Cuin ergo Noneral purot aniinae tua: illa cogitalio, seri perditi
vcnisset hora, snrrexit ad fenestram, ct pulsavit. corruptorisqiie diaboli suggestio. Atque ita sinescan-
Inleiiriit antem in eiim fraier cjus. El il!e ipsi animii, dalo curatuni iilum a se cutn viatico diuiisit.
dicens : Veiii. Statim vero ut venit frater cjus, Lra- B CAPUT CCV.
diriii spiriiaiii Doiiiino. Omnesque mirati sunt, el
De alia muliereprudenieûwse impetenlemmonachum
glorificavcrunt Denm, dlrenles : liximia chariinte, sapienti consilio rcjecit.
qua dilexit ClirUlnin, dignum invcnii linem. Narravit nobis quidain quod aliquis manens in coe-
CAPUT CCIII. nobio ini-sus cst pro rcsponsis cccnobii. Eral auteits
Relatio dequodam Lapidario, qui prudenli consilio qiiidaui reiigiosus soeculaiis in vico iuorans, apud
vilamiit mari servavit. queui ille divertebat, qooiies venirelin viciini. ila-
Narravit quidani Pairum, qnod aliqoando lapida- bebat vcro ille (iliam nuper vidtiam rclieiani, quae
darius quidaro, habens lapidespreliosissiinos, et gem- vixerat cum viro sito uniiin aui dtiosannos. Ciiin <rgo
mns, et margaiiias, na>eoiconscendil cutn filiis suis, frater ille ingrederetur et egrederctur ad eos, iin-
peregre ire cupicnset negoiinii. Contig t aulem illu»:. pugnari de iliaccepit. Qua1, ul cral prudens, id co-
exdispositione Dei piieruinquemdam qui ernt iii navi g«iovil, ct observabai se ilt nnn veniret in conspe-
diligere, qui illi quoque iu navi niinistrabat, el ipse, clron ejus. Quadara veio die iolravit paler ejus pro-
etiam ab co rcficiebatur, comedens ex liis quae ille xiniain civitaiera cnjiisdaiii necessilalis causa, din.it-
comedcbai. Die vero quailam andivit uatitas pucr ~ teiiseainin domo solam.
subinurmiirantes inter se, et statuenles illuroia maret *•' Veniens autein fraier ille secundum consuelnriU
projicere preiiosorum lapidum causa. Venil autem netii, solain eam rcpeiit, cl ilixit ci : Ubi csl pater
pUer ille moerensad virum praedictum,titex consuc- tuus? Cui illa: lngressus est civitalem, Coepil ergo
tudine sua ipsi minisirarel. Qui ail illi: Cur bodie ita, tuibari ab iropugiiaiioiie, volcus iusurgcre in eairi,
moe.tus es, lili? llle vero dissimulabat doloieia, et, Qua. cum oroni j.nidentia dixil ad illuin : Noli tur-
larebat. Buisum inlerrogavit etiin, dicens .- Dic milii: bari; pater ineus usqtie sero non reverteiur : hic
veracitcr quid babes? Tutic ille erumpens in fleiuni. ambo suinus; sc!o atilem quod vosmonachi sine ora-
ail illi : Sic et sic consilium fecerunt nauiaede te. lione niliil facitis, surge itaque el orn Deum, et
Dixit autem ei : Nosti hoc diligenier? Ait: Utique,' quidquid miseril in cor, hoc faciamus. Ille vero io>n
sic de te apuri se ipsos statuermit. Tunc advocans acquiescehat, scd perturbabatur magis. Quod iil.i uhi
lilios suos dixii eis : Quodcunque dixero vobis, impi- anurtadvertit, ait illi : Nunquid coguovisti unquaro
gre ct absque ulla disceptaiione perlieiLe.Tunc expli- mulierero? Dicil ei : Non, sed scire volo quidnam
cans sindonein ccepit eis dicere : Afferfe capsulas. sit. Qua: ait illi : Idcirco turbaris, quia ighuras fe.io-
. Quas cuni lulissent, aperiens eas coepiteducere lapi-] rera infelieiiiin roulierura. Et volens illi passionem
des. Et cura oniiiia explicuisset, ct in omnium con-_ £ immiiiuere, dixit: Nunc ego sum in niensiruis, el
spectum posuissit, sic dicere ccepit : II ic vita esl?, nemo mibi appropinquare polest, neque odorari prae
propter isla pcriclitor? et cum mari pugno? et post, fetore. His ille aliisque plurimis ab ea auditis, cotn-
modicum inorior? nihilque meciim ex islo saeculo pu.:ctus et in seipsum rediens, lacrymatus est.
lero? Dixit autem filiissuis : Piojicite in mare ista Poslquam vero vidil illum puella ad seipsum redt-
oninia. Moxitaque ut locutus esl, lulerunl ea, et in isse, dixitei : Eccesi te audissera,et obteiiij erassem
inare projecerunl. Porro uauloe obstupuerunt, con- tibi, jamque peccamm perpetravisserous, qua dein-
silium suuin dissipaiuro csse cognoscentes. ceps iaeie, quibus oculis aspicere potuisses patrem
meum, vel reverti ad inonasieriuin luum, et audire
CAPUT CCIV.
psallenlium sanctorum cliorum? Deprecor itaque ut
Quomodomulier religiosa el timens Deum, monachum ii sobrius ac vigilans sis, nec velis jam propter brevem
a turpi desiderio compescuerit.
volupiatem perdere tot labores quot pertulisti,
Dieebataliquis Palruin : Fraler quidam a serpenlee aeternisque privari bonis. Audiens aulem boec ipsius
morsus est, ingressusque est civiialcm ut curaretur. verba frater ille qui passus fuerat tentationem, qui-
_>u_M:epUautemillumreligiosaquaedainmulier,930el :t que isla relulit, gratias agens Deo, qui illuro pcr
_»•/* PRATUM SPIRITUALE. 234
A stiana , et nemo vult pro me loqui. Qui ait: Nun-
mulie-|j^Mt--tiar_i ct pudicilian. ne fundims peri-
ret erHJ^pj.reversus est ad monasterium, et pec- quid revera istud cupis? Respondit illa : Ulique do-
catisa^M_P___iiam egit. roine, et deprecor te ut hoc mihi impeires. Qui nit:
• Noli tristari, ego addticnmaliquos, qui te accipieni.
•':-&%£4* CAPUT CGV1. Adduxit ergo alios duos et ipsos sanctos augelos,
QuaatteMitlMr (.7) quwdamillustris mansuetudinem
v '#S. ;-' edocla sit. duxeruntque illamin ecclesiam : rursumqiie seipsos
Nacr'_l|^$_-jdnmex Palribus, quori irinlier illustris transformaiiies in personas quasdain illuslres, et
el es sejtatorio .genere, venerit adorare sancta loca. notas ex ordiue Augustnlis, vocnnt clericos, presby-
Curaqu^des-endi-Set Ctf.saream, placuit sibi illic terura scilicet et diaconuui, qui in hoc ip-um con-
requiescere, rogavitqueepiscopuin, dicens : Da mihi slituti eraut. Dicunt eis clerici: Veslra chnrilas pro
unam virgihem, utiiiformel me et doceat timorem ea pullicetur? llli auiem.re.pondeiunt: Eliam nos
Dei. Eligens aulem episcopus virginem humilem, pro illa pollicemur. Suineiiles ergo illam baplizave-
iradiditejf.iJostaliquaiiiHluniverotcroporisoccurrens . runt, et.albis nuper baplizatortim vestibus induta
illi episcopus,ait: Quotuodo se gerit virgo quam rursus ab eissubvecta est. •Quamcura deposuissent,
assigtiavitibi ? Quae ait: Bona quidem est, sed non evaiioerunt.
valde prpdest aniroaemeae: permiltit euim me vo- B S Vicini ergo cum illatu ita albis indutam viderent,
luniales meas facere, cura sit humilis. Sumens au- posiquatu recesserunt illi, dicunt ei : Quis te bapti-
tero episeopus unam duriorem dedit ei, quac illam zavit? Nuntiavit autem eis rein lotam, diceus ; Ve-
objurgabat, appellaus eam faiiiam divitem, el bis si- nerunt quidain et tulerunt me in ecclesiain, locuti-
roiliailli exprobrans. Post tempus aliquod rurstira que siini clericis, et baplizaverunl ine. Et dixerunl
illara rognvitepiscopus : Quomodo se habet aliera ad earo : Qui sunt illi? Cum vero non posset dicere
virgofQuie dixit: ltevera ipsa prodest animoemeae, qui essent, illi abeuntes nuniiaverunl episcopo. Dixit'
Atque iia magnam acquisivii mansueiudiiiein. aulein episcopus bis qni ad bapiizandum constituli
CAPUT CCVII. erant: Vos illambaptizastis? Etcoufessisuntseillain
Vita pyella Alexanitrinw, qua a sanctis angelis de bapiizasse cxoratos ab illo et illo Augustalibus: Por-
sacro fontefuit kvata. ro accersitis ex pnclorio his quos clerici dixerant,
Narravit nobis abbas Tbeoaas et Tbeodorus, quod dixit episcopus: Nuin ipsi pro isia fidejussisiis? Qui
Alexandffaesub Paulo patriarcba puella quoedamre-. dixerunt: Neque novimus, neûe conscii sumus no-
ttcia fuerat pupilla a paremibus inagna facultate lo- bis hoc fecisse. Tunc vero jam cognovil episcopus
ciipleiibus : erat autem adbuc sine baptisroo. Die> Dei hoc opus esse. Coiivocansque illam dixit ei:
vero quadam ingressa pomarium qtrod sibi reliquc- C - Dic mibi, filia, quid gessisii boni: Q.ix ait: Merelris
rant parentes ejus (sunt enim in medio civitaiis po- existeus et paupercula, quid boni operari potui? Di-
niaria), v_j-ilquemdam parantera sibi laqueum ut se) sft illi episcopus : Nibil ne oninino operata es? dixit
prajfocaret. Cucurrit igilur, etdixitci: Quid facis,, ei: Non, nisi quod videns quenidain qui a creditori-
homo? Dixtt aiitera ei: Dimilteme, mulier, quoniami bus premebalur, se suffocare volemem , dala illi
in multa iribulatione snm. Qtiae ait illi: Dic mibii omni subsianlia niea liberavi eum. Et his dictis con-
.•ausaro,-et forlassis 931 juvare le potero. Dixitt linuo obdonnivit in Domino,liberala a delictis laiu
illi : Gravi aere alieno premor, et valrie sufTocor ai vofunlariis quam involuntariis. Tunc episcopus g|o-
creditpribus, elegique potius vitam semel finire,, rificans Domiiium, dixit: Jusuis es, Domine, et re-
quam ita roisere vivere. Quae dixit illi : Quoesote,, cturo juriiciiimtuum (Psal. cxvm).
nccipeomnia quae habco, el rcdde, lanlum ne perdass CAPUT CCVIH.
tcipsuni. Siunens vero ille reddidil omnia. Pulchra responsio senis, facta fratri qui a tristitia
Puella ergOangusiari co?pil, non babens qui sibiii impugnabalur.
euratri gererel. Iiaque destituta parenttim solatio,i, Frater, qui a tristitia iropiignabatur, interrogavit
fornica.i instiloit, et inde sibi victum quaeiere. senem, dicens : Quidfaciam.qnia cdgitationes roeae
Dicebantergo viri qui noverani iltam, quo in sta-- T) T insurgunt adversum me, dicenles: lnutiliter et im-
Uiernrit pareutes ejtis: Quis uovit isla, nisi soluss portune renunliasti, salvari non poles. Di.it ad euin
Deus? quomorioscilicel permillalur anim.i labi pro- senior : Scis, frater, qtiia elsi non pqsstunus terram
pier causam aliquam ipsi scli cognitam, et ad lem- reprumissionis ingredi, expedit nobis ut cadamus in
pns derelinqui deserlo, quam ut reverlamur in jEgypiuro?
Post aliquantulumlemporis iufirmaia est puella , CAPUT CCiX. -
el in setevcrsa compuncla csl, Oravitque vicinos,'
Pulchra admonitio cujntdem sancii viri super verMt
diceiis: Propler Doiiiiiiiinifacile misericordiati) cumn orationis Dominica : El ne nos iuducas in lenta-
aniina iiiea, et loquimini papae, ut me faciat Chri- lionem.
stianam;0.nnes amem aspernabanlur eam, dicentes:: Dixit quidam sanctorum : Cum orairius ad Doirii-
Quis haiic soscipiat, quaemeretrix- est ? affligebatur ir num, dicentes : Ne noS indiicas-in leritaiioriem
aufein yebemenler. Ctira vero iti his essel angusiiis, i, (Matth. vi); rion ul non lenlemur oramus (hoc enin:
astilit illi angelus in specie hominis, cura quo mise- possibilenon esl), sed ne a (enlaiione ab.orbeamur
ricordiara fecerat. Cui ifa dixit: Cupio fieri Chri- i- si aMquidngamus quol displiceal Ciiristo; hocehim
TATROL. LXXiy. 8
-35 DE VITIS PATRUM LIBER X. 238
est non intrare in lenlaiionera. Sancli enim niarty- A dam fratris furtum, missusque est in carcerem, sene
res tentali per supplicia, necsuperati, noii intrnrunt nihil penitns scienle. Comperto autem quod in car-
in lenlalionem, sicuti neque qui pugnat cutn bestia, ccrem frater ille conjectus essel, ignorans causam
quousque non devoralur ab ea : cum vero devoratus senior, venit ad monasterium nosirutn, ad quod ac-
fuerit, tunc introivit in tentalioncm. Ila cl in oroni cedere sacpeconsueverat, dixilque mihi: Fac cbari-
passione fu ; neque enim intramus iu leiiiaiioneiii, (atem, et da mihi nliqua esculenta. Et aio ad illum :
nisi a passione supercrotir. Num aliquem habes hospilem? Dixit auictn
CAPUT CCX. mibi : llabeo sane. Accepit aulem ea senior,
Quomodosanctus episcopusaltercantemsecuma'terum ut iret ad fratrem in carcerem, et consolaretur
humititate superaverit. ac reficeret eum. Ul amem ingressus est carce-
Quidam ex Patribus narravii de duobus vicinis rem, procidit frater ille ad pedes ejus, dicens : Pro-
episcopis, quod aliquando inter eos simultas quae- pler le hic detineor, nbba ; ego eniro sum qui lua
dam exorln sil. Erat anlcm ex his nllcr quidem rii- omnia furatus fui : sed ecce liber luus apud illuin
vcs et aslulus, aller vero bumilis valde; quaerebat- est, et pallium tuum , et caclera illo et illo in loco
que asttilus ille alium laedere. Quod cum ipse com- suui. Dixit ei scnior: Cer(us eslo, fili, idque firmi-
p.erissel, ait clero suo : Christi graiia vincere pos- B » ter lene, quia iion idcirco ad le veni, ncque enim
gumus. Dixerunique illi : Quis, domine , adversus sciebam penitus quori propter'me hic esses; imo
islum praevalerepossii? El ait illis: Exspectate pau- comperlo quod hic delinereris inclusus, indolui, in-
lisper, et videbilis 932 misericordiam Dei. Obser- gressusque sum consolandi tui eausa: nam ecce
vavit igitur diem, qua ille martyrum festivitatem quae attuli pro refeciione tua : faciam autem omnia,
celebrarCl, assumensque clernm suum ait illis : Se- ul le de cnrccre iiberetn. Profectusque rogavit pro
quimini me, et quidquid me facere videritis, et vos eo quosdam de principibus; quibus cum nota esset
facite, prorsusque victores eriraus. Dicebant ergo : viri virtus, mittentes eduxerunt fratrem illum de
Quid putas faclurus est? Venit igilur ad episcopun., cuslodia.
et periranseunle Litania, populoque totius civitutis CAPUT CCXII.
congregato, procidit ad pedes ejus cum Loio clero De duobus
suo, dicens : Ignosce nobis, domine, servi tui su- senibus, qui mira palientia erga latrones
usisunl.
n.tis. Stupefactus ille, alque compunctus in lanla
Dicebat quidam senum : Accessit ad nos senes
episcopi humiliiate, Deo cor illius immulante, pe-
desillius tcnuit, dicens: Tu meus et dominus el Pa- magnoe virtmis; legentibusque nobis patrum Vitas
ter es.. Faclaque est inler eos ex illa die niagna cba- C^ aiqtie sententias (delectabamr enim seoex ille ea
ila ut esset illi semper in ore
riias atque concordia. Dicebat autem clero suo hti- potissimum lcctione ,
inilis ille : Nunqnid non per Chrisli graliam vicimus? et iu coide; unde et ex ea maxiroum virtuiis fru-
ct vos crgo cum habetis inimicum, ila facife, el viclum acquisivit), ad eum senem legendo ventum est,
ad quem ingressi latrones dixeiunt.rOronia, quoe
ctores eritis.
Dixit iterum senex : Mnjorem babel gloriam hu- habes in celia tua, tollere veniinus (Apud Pelag.,
libell. xvi, n. 15). Ipso vero diccnte : Qu;rcunque
milis quam rex; ille cnim solum in fnciero laudatur;
hic aulem scmpcr et ubique laudalur, el beatus pra:- vidcn.ur vobis, filli, Lollite, iulerii t oiunia, et ab-
dicatur, ierunt. Et cum soluni uiarsupiuni quod pendeb.il re-
CAPUT CCXI. liquissenl, senex, illo accepto, post eos scquebatur
De senemagtiwvirlutis, qui fratrem sua illi suffura- clamnns ac dicens : Aecipile, filii, a me quod tollere
luma carcereliberavil. obliti eslis de cella noslra. Quamobrem aJmirantes
Narravit nobis abbas quiriain, riicens : Erat propc. illi senis toleranliani, oiimia suis locis in cellulam
coenobiumnostruni scnex qtiidam lenissimi animi, reversi resiiiuerunl, dicentes ad invieeiii : Vere bic
inaxiniaequc virlulis. Ilabebai autein iu vicino cellae> hoiiio Deiest.
snoe fralrem, qui per insiigationem die quarian) rinmi D I Cuin igitur hoc legeremus, ait ad me senex : lloc
nbes et senex, ingressus est cellam ejus, libro.que; excmplum roilii inultiim profuit, abba. Ad quetn
illius et vasa diripuii. Cum etgo rertiissct senex , ett ego : Qiioinoilo, Paier? Et att niihi: Cuni aliquando
nperto ostio, vidisset vasa omnemqne stipellectilemi niorarer pmpe loca Jordaois, legi hoc , ct mirabar
sublatam es.e, perrexil ad fralrem, ul nunuarel eii liuuc beneii), et dicebain : Doniitie Deus , qui ine ad
qthd sibi contigissel, invenilque vasn adluic in me- lmiic babilum vocare d gnalus es, fac roe dignum
dio posita; nondum cnim frater ea reposueral. No-- bujus vestigia sequi. Et cum arderem summo affe-
lens autem seuior conlundere vcl arguere fratien),, ctu imitandi eum, post biduum supervcnerunt latro-
simulata necessilate, continuo ad necessaria naiiir.cJ nes , cl pulsaniibus illis januain, agnovi qnia lalro-
rgressus est, ibique permansil per niullam boiain,, nes esseui, dixique in meipso : Dco gratias; leropus
donec frater ille vasa de medio tolleret, atque re- est ut oslendam Ifuctum desiricrii mei. Apeiiens
ponerel. Veniensautem poslmodura senex, de aliaa auieiii januam, hilariier suscepi eos, et accendi lu-
re illum alloqui cocpit, neque ipsum omnino arguit. cernam, et ccepi eis omnia oslendere, dicens ad eos :
Fostpaucos autem dies deprehensum est a quibus- '" Nolite lurbari; confirioin Domino, quia aibil celab»
257 PRATUM SPII.ITUALT.. 238
vos. Aiant autera niihi: Habes aurum? 933 Et A _ salutem male dcfihivimus. _.am si Ilerodes poeniten-
dixi eis--Kliam, babeo tria numismaia, posuique liam egisset, neque jusjuraroitim qubd stulte emise-
illa conMfteis; qui accipicntes ea abierunt in pace. rai, servasset, nunquam profecto maximum iitud
llis egoauditi., jocans dixi seni: Nunquid isti ad te scelus admisissei, ul prsccursorem Christidecolla-
reversi snnt, quemadmodum illi art sencm? quista- ret. Quod quidem ipsius BasHii sententia confirma-
tirri dixi^mihi: Non ; avertal hoc Deus; nequeeniin lur, quam de Evangetio sumpsit, quando voluit Do-
voluisse-d.<ig*0 ut reverlereniur. minus lavare pedes beati apostoliPetri, cuin ille primo
CAPUT CCXIH. perlinaciter obsistens, postea sententia» mutavit.
Cur signa et predigia divinitus in sancla Ecclesia/__.»_.. CAPUT CCXVIL
senis consilium, ne monachusmulieri appto-
Dicebat senex quidam : Signa et prodigia divinitus Oplimum pinquet.
tisque liodie ii) Ecclesia liunt-propter eas quae pul- Dixit senior quidam : FiliohV sat ex aqua est, et
lularuiit. e't quotidie pullulant,...impias haereses, et si appropinquaverit aquae,,continuo solvitur, eldefl-
iiiaxihv_-pt~6pieracepbali Severi, e'tcoe.erorum per- cil: et monachus similiter ex.muliere est-; itaque si
niciosa fcnismata, ad munimen ac firmilaicm infir- appropinquat mulieri, solvilur et ipse, atque in id
marutn ammarum, atque ad iHorum ipsorum, si ita B ] desinil, ut jam monachus non sit.
voluerint, __onversionetn.Propterea igitur el a san- CAPUT CCXVIII.
ctis Pairibus, et a beatissimis inarlyi-bus ab initio
Quomodo abbas Sergius injuriantem agrieoiam pa-
lidei usque hodie fiunt rairabilia in sancta calholica tientia conjuderil.
el apostolica Ecclesia. Narravit nobis abhas Sergius, antistes monasterii
CAPUT CGXIV. abbatis Constantini, dicens : Cum aliquando iter
Miraculumfonlis baptismalis in Cwanensium civitale. ageremus cum quoriam sancto sene, erravimus de
Soruba yicus quidaro est ad radices moiilis, in quo via, et neque scientibus nobis neque volentibus, in-
sita e_t Cteanensium civilas. In eoliaplislerium est, ter saia irtvertfi sumus, el aliqua de satis volentes
quod in sanclis Epiphaniis sudat, qiii sudor per tres nolentesque calcavimus. Quod ctim vidisset ag.icola
lioras S6ntihuis incrementis augetur, et post ba- (erat eniro-illic operans) ceepit conlra nos injuriosa
plisma peracium decrescere ihcipit, et tribus aliis iriulia projerre cum iracundia, dicens : Vos uiortacbi
• estis? vos timetis Deum? si limorem Dei. ariteocu-
«oris sensim deficit.
CAPUT CCXV. los habuissetis, hoc profecio non feci_setis. Tunc ait
Aliitd triiraculum baptisterii castelli Cedebratis. riobis sahctus seuior : Per Dominuni inillus ei fe-
Esl el in castello Cedebratis, quod sub monte C ( spondeat. Conversusque ad illum. dixit: Recle loCti-
.iEnoaiidron civitatis situm est, baptislerium, quod tuses, lili mi; nara si timorcmDeiliaheremus, non
in paScbaii sanciae resurr ectionis feslivilate, cum sit ila fecisscmus. Ille rursus furens, cohtumeliis impe-
Inpis unos, ex se ipso continuo impletur. Duratqtie tebat nos. Riirsumque dixit senior ad illuin : Vera
aqua itia usque ad Peniecosten, moxque transacta prosequeris, fili; nam si veri monachi essemus, islod
PenteCoste evanescit. Utraque vero ista miracula in non egissemus, scd.per Dominum iudulge nobis
provincia Lyciae fiunt. Si quis auleni haec ita esse quoniam peccavimus. Stiipefactus ergo, ille ad tan-
tion credit, u.que ad Lyciam, non grande ifer est, tam senis humililaieni, accessil propius, prostravit-
pergaf, ul rej veritas lidemilli faciat. que se ad pedes senis, dicens : Peccavi, 944 '"-
-•""'-."--. CAPUT CCVJ. dulge roihi, et per Dominum assumite me Vobis-
Prudens'consilium. de non lemefe depniendo , deque cum. Dicebalque bealos Sergius, quia secuius sit il-
HOftsetvando qua teinere'dCfinila fuerinl. los ruslicus, et acceperit habiinm. .
Cuh»essem-serael in saiicta Ciyjtale, venit ad me . CAPUT CCIX,
vir qniiam lidelis, et dixit roihi : Quia quaedam in- Quomodpfrater quidam Jiumilitatediacono de se cm-
-dignatiooborla est inter me et fratrem ineum, et ille querenli cohciliatussit.
floii vult-feconciljari iniiii; alloquere illum, el ad D L "Narrayit nobis senior quidaiii de se, diceris : C«m
recoocitiatioiiem exhoriare. Qnod ego libentissune nliquando morarer ad breye leinpus in monasterio
suscipiens, conyeni fiatrcm iHius, locutusque cum abbatis Gerasimi, habebaro queinJam roilii maxime
illo suiii ea quii-ad chariiatem el c.oiicordiamperii- dileciu.m fratrem,-in contubernio. Die vero; quadaui
iieiei yiiJeiiS-ilur.Visusque esf interim obteniperare sedeiuibus nobis, et.de ufilitate ahiihai loqueiitibus,
mihi, postinoduni vefo dixit ad irie iReconciliari ne- roeniionein feci ego de sermone quodamabliatisPee-
flueo, quia^jiiraviper crucemyull.a illi non reconci- inenis. Qui ait ad me : EgOexperimehto iiidici ver-
liari. Qoo audito, subrideii- aio ad illiiin : Juramen- borumisiorum vim et IraiiquiHilatein, ac veheinen-
tum tuuiri lateni habetvim, aCsi dixisses : Per pre- lem eflicactain illortim. Hahui enim seiriel diacoun.ra
.iosaro isruceroliiam, Cbriste, non Obsrervaboman- quemdanvmonasterii mitii charissnrtum, atque aman
data tua» sed inimici lui diaboli voluntateni faciahi. tssimuin niei.-flriic, nescio uride, veiiii suspicio <3c
Non «ehjB»'enira non debCmus ea servare, quae a roe cujusdam rei sibi infereiitis mteroreiri, ccepilqu.
nobis pessime deiinit 1 fuerint, sed etiani maxhne poe- contrisiari, et ihe npn ut solebal intaeri. Videiis au
niientiani agere etaffligt in Iii. qiia: conlra nostram lein cgo iltutn (ris.ero, causam ab efl tristiti-- per
_.o9 DE V.TIS PATRUMLIBER X. 2i0
contari coepi.Qui dixif miiii: Quia rem istam fecisti. A decem dies? recole ea si potes. Et hoc itaque fe-
Ego cum tiiliil milii omnino ipsius rei conscius e-ssem, cisli, sicut el illa, ct tatet le simililer ut illa. Sic
noepi ilMsatisfacere, ac dicere nullam ipsius rei me itaque animo affectus , quasi revera id fecissem ,
babere conscientiam. Et ait raihi : Ignosce , fra- sed inter coelera oblilus essem , ccepi graiias re-
ter, mihi saiis.acitim non est. Profectus itaque ab ferre Deo et diacono, quoniam per ipsum D imi-
illo in cellulnm meam, ccepi examinare cor nieiim, ntis dignum roe fecisset recognoscere peccatum
an tale aliquid.a me fuisset admissum, neque in- ineum, et pccniteiiliamde ipso agere. Snrgens igitur
venicbam. Cum ergo ille leneret sanctum caliceni perrexi ad riiaconuni ut po_nilentiamagerem, et illi
in manibus, fralribusque distribueret, accessi ad referrem gratias. Ut ergo pulsavi ipsins januam,
-cum, et juravi per ipsum calicem, nibil me oiiiuiiio coiilinuo .periens, primus se mihi prostravit,
tnle gessis-e. Nec sic quidcm illi saiisfaciiun est. dicens . Ignosce mibi , nam a dacmonio mihi
Rursus vero in me ipsum redieus , verbaque isia suggestmn est, ut rem illam falso de le suspi-
-BancloriimPatrum memoria repetens, ei-qne cre- carer. In veritale enim Deus me cerlutii rerididit in-
dens, verli paulispcr cogitatioiiein meam, ei d xi nocenliae Luae; neque omnino pennisil ul itli salis-
in me ipso : Diaconus isle iiilentissime diligit me, facerera, dicens mibi : Non cst neresse. Ego igitur
cl cbaritale molus hoc dixit mihi, quod erat in I_ maxime ocriilicatus,glorificavi Pntrem, el Filium, et
corde suo de me , ut sobrius ac vigilans sim , et Spirilum sancluin incommulabilem atque indivi-
de cactero custodiam mc ipsuro, et»istud ultra non du;im Trinitatero, ctii esl honor, et imperiura, et
faciam : sed tu, infelix anima, dum dieis, Nou feci magnificenlia , et gloria in saccuia saeculorum.
hanc rem, iunumera mala gessisti, et latent te. Amen.
I'bi sunt quae fecisfi heri, vel niidiusler ius, vcl ante
ROSWEYDINOTATIO.•
(1) Niidam eam sanclo oleo inungere.] Oblinuit ad ignem provoealio. Exenipla aliquot congessi in
olim lam viros qiiam feroinns iimlas corporibus ba- disserlat. rie Fide lioerclicisservanria cap. 12.
pliznre, itnque inungere. Vide Onomasiicon. (8) Anastasii.] Baronius, loroo VI, aiino Christi
(2) Saracenos.] De ironnchis a Saraccnis inlerfe- 495, Gelnsii pnpae 4, Anastasii iinp. 5, Theodorici
clis MarlyrologiuinRonianum 19Fehruani : i ln Pa- regis 5, ngii de Eupliemio iu exsilium misso ab Anas-
l.csiiiia coinmcmoraliosanctoruin monnchorum , et tasio ; auno vero Christi 511, Symmachi papae 13,
nliornm marlyriim, qui a Sarracenis _ub duce Ala- Anaslasii iinp. 21 , Tbeodorici regis 19, de Mac.do-
munriaro ob lidem Cbristi ssevissime coesisunl. > nio in exsilium ab eoriem Ana-tasio pulso.
Ubi Bnronius nolat : li<dem coesisunt hi Sarraceno- Quae bic babes rie quatuordecimdeletis, intr-llige
iiiin iocursionibus, quarum iiicnlio habcliirii) rebus de niinis. Zonnras, IOIIIOIII, in Anaslnsio: KCM a-.t?
gcstis sancli Joannis Silenliarii, quas refert Mela- ovup (__r-.HyETUi_ fiuailzvs ir.zivo{, avSpuTtvetyo__-
plirastes die 13 Maii, itemque in Vita sancti Saboe pov, ._;_.---/.c.T./ovTK, zat \iyovTU7-pojUVTOV' 'iSouS__t
nbbatis npud eumdem die 5 Dccembris, ac in Actis n T-iv-/.«_07.t(7Tt«v Trj. ?orjfaov ST»T.oira-
aou, a7ra)._tcp_)
cti.iii sancli Eulhymii nbbalis, quae idcin recitat riie /.__-xatS_-/a : i Denu.oaliud vidisse sooioiiiin ineino-
20 Jaimarii. Conseniiiiiit iisdeni quae babenlur in raltir rex , viruni lerrihilein , qui librutn inaini ges-
Pralo spirittiali, cap. 21 et 09. Una eademqin. per- laret et diceret: Ecce ob perversilateni fidei tu__,
_ecuiioSarracenoruinsai)Ctos935 monachos diver- annos xiv vil;e riuaedcleo. » Virie Baroniuin, tomo
hisque diebus occiriit, ul non iniicris si infVrius de VI, amio Christi 518 , Hormisri_e pnpae5 , Anas-
iiionacliiscxsis a Sarracenis s;epe agatiir. Ilnctetius tasii imperatoris 2.. , Theodorici regis 26.
Uaroiiins. (9) Minulorum viginii.] Exisliino in Grirco fnisse
{5) J__5scholaribus.] ln Groecoest, ur.o Sj£_),„p___.. ).SJ-T-.V vel 'foltav , nam ricesl hic nobis ilte lexius.
llervetus verteral scliolasticns. Ex militia. oiriine luf;a , cap. toi : i AccipiebaLquequotidiiTnuinsti-
scholares sunl. Vide Ouomasticon. peiidium novem miniiia. » Vide Onomasiicoii.
(_) Verbasancta oblationis.]lnlra, cnp. 190, habes .(10) Et de adoraliolie.] Sepiiroasynodusgcnernlis,
ileni verba oblaiionis a ptiero prolnta, ct pnnein una quae esi secunila Nicaena, nctione 4 et 5 exeuipluni
ctim saxo, quod pro altari erat, igne ccelesti con- boc ex boc libro Gra:ce cilni.
suiiipluin ; quod rcverentia. caiua factum credo, ne (11) Lictores qiti asustebanl.\ Groece fp7yyif.nui.
videiicet lain snnctum myslerium puerilibus ludicris Iniclligit lictorcs ducis. Hervelus verterat, et cwteri
expOiierelnr. qui astisleh-.ml.Virie Oiioiiusticon.
(51 Babyla.] Ut hic eccles.am ingrediens, noriila (12) Vt canonarcha.] Hnc Hervelo deeraf. Appo-
forliijt.i Evangelii sentenlin ari nieliorem frugein con- siliim ex Gr;eco, iu quo v.uvoyv.pyjog , iri esl, qui ca-
veriiinr, idem pluribus nliis coutigil. Virie riicta ad iiinii psaliiioruin caiitanduruiii prxesl. Vide O.ao-
Viiant sancti Antoiiii cap. 2, n. 9. D inaslicon.
(6) /./....] De Elia in exsiliuin Hiissoexstai meniio (15) Senum gesla.] In Groeci)esl jSt.)iov TspovTt-
in Vita sancii Sabte , aucioie Cyrillo, 5 Deccnii). y.b-j.Ita lilier ille appellabatur. Ex Geronlico ms.
Vide 1-arnniuin, tomo VI, anno Christi 515, Sytn- qux-damvertit Itaderus nostcr parte ni Viridarii sui.
mncbi papae 15, Anaslasii inip. 23 , et The.dorici Sic Verba Seniorum dicebanlur quae Patrcs illi scile
rcgi_2l. profcrebanl. Yide prolegoroenogeuerali I.
Qund vero hic habelur, posl duos dies, monet Da- (14) Miltile thyinama in thuribuium] Jain oliro in
ronius toroo colein, anno Chri.ti 518, llormisrioe liooorein saoctoruiii tliyroiaina inceudi solilum. Yirie
papoe5, Annsiasii imp. 28, Th<'odorici regis26, Oiioinnslicon.
iluos, inquiens, niroirinn dies a scripiis litteris , non (15) Tlialetai.] Rarierus noster, Virdurii parie i ,
aiiicin ab obilu AnaStasiimmieiandos. Ccrtc in Vita piitat liunc eiiiiirieni cuin Thalclaeomartyre lempoê
sanCliSabaea Cyrillo inonaelu cunscripla , 5 Decein- ISuuictiiini, de qroi Menaea, 20 Maii. Sed vereor ut
bris,'Eli.is ipse ex visione ei revelntione uarrat se ralio leropoiis alind suadeai : siquiriem Moscbus au-
decimo die Aiiasiasiumcn liora moriuum secuiiiriiiu. divil ex Pelro, qu.e de tioc liic liabemor; at Petrus
{7) Accendamusignem.] Frequeus ea in cmisa filci ceuletiis a.mis a Nuineiiani iinperio disiat. Aliler
241 PtfATUM SPIRITUALE. NOTATIO. 24"_L
opinandi oceasio forle fuif, quod hic dicatur Cilix ; A . (Accepit Zacharias supplicium laciiufnilalis, merito
ct aller iu Menapisdicatur Azarhi in Cilicia abriitus. infidelitalis: quia non eredidit, tacuit; sic enim re-
Sed ibidera dicitur profeclus a Libano ; quare Liba- c(e dicium est|psalmn cxv : Credidi, propter qnod lo-
niles est. culus sum ; quia Zacbaiias non credeb.il , uieriio
Verisimilius hunc eumriera esse cum Thalelseo non loquebatiir. i Ambrosius, lib., n in Liicam:
Theodoreli, cnp. 28 Pbiloihei, quia ulerque Cilix , < Incredulitas Zaohariae affalum eripueral et att-
et idero de pcenilenlia riietum habenl. Theorioretiis dituin. »
enm vidit, et.M.iscbtis amlivit narrari ex Pelro. Sic (32) Leone.] Bnronius, lomo vi, anno Christi H9,
lemiora convenire poterunt. Leonis papaelO.Theodosii-2,VaIcntiniani25, impp.,
(16) Per Serupim facite.] Ila locus hic nunc resti- ad hanc de Leonis encyclica ( quae inter epi. tnlas
ttiius ex Groeco. Ame nullo sensu erat, Serapim Leonis est 10) visionem noiat: Sed proestat, inqtiit,
facite. audi.e potius senteniiam Pelri, quam visionero Pe-
(\1y Carabum.] Ex sequentibus intelligitur qnid tri, dicenlis : Firmiorem quavis visione habemut ser-
carabus sll. Dicilur eniin: Produc scapham. Vide tnonempropheticum(II Pet. \), etc. Etenim majorem
Onomasiicon. . sibi ea epistola fidem vindicnt ex divinis Scripturis,
(18) Tetrapylum.] Porlicus vel lemplum quatuor traditionibusque sanctae Ecclesiae, el communi san-
columnarum ordinibus coostans. In Gr.rco oraiilitiir, ctorum Pairum consensu,, quain ex recensila modo
ad OrienteMjuxta Tetrapytum; ejus loco est, TSV 1 visione. Hactenus Baronius.
tirovbua?oftsv«v TJ.? A_>po..aj: qvw coynominabalur
Dorotlua. de beaiac Virsinis aede.Tetrapyli Alexan- "'] Qui ad sequentis cap;lis visinnem de sancto Etilb-
drini memiiiit Sophroiiius archiepiscopus Jcroso- gio defensore epistolaesancii Leonjs isla qitoque ad-
dit : At cerlioris.fidei ceriiorisque quoque test.imoriii
lymiiantis, agens d« miraculis Joannis et Cyri uiar- apnd me est rie cpistola snncti Leonis publica con-
tyrum : E*o-j),fls
yoOveie 'A)-!;av§ps_av, r.uiiv ra )j.eyu/\a cilii cecumenici
Chalcedoncnsis asscnio et priedicn-
vw<7Trjf
TSTp'j.iri>\a> r.uO.vSijtrov : i liigredere itaqiie
tio , qnam qiiaelibel privatae liujusroodi visiones. Ita
Alexandriam, el in inagno Telrapylo jejunus dor- Baronius. Vide apud eurodein p'ura de hac Leonis
mi. i Qnaecitantur in septima synodo, act. i. .
(19) Epitimia.] Retinui Graecamvocem £7..T./_.t«, encyclica elogia,
id est, mullas. Ecclesinstici quidanj scriplnres La- Ad sequens capul 119, de Leone ita notat Baro-
(ini hoc usnrpant vocabiilum. Vide.Onoumsticon. nius auno 481, Ililarii papa: 1, Leonis 5, el Severi 1,
(20) Quibus tnanibus.] Mnnibusolim viri, f.minae•: inpp. Sed quid est: Omnia libi sunt dimista peccala ,
linteolo Eucliaristiara excipiebant et suiiiebant. Yirie prater mauuum impositionem?Num peccata ex parte
Onomasticon. dimiiti possuni? Minime genlium, si ad ciilpam re-
(21) Apocrisiarii.]Infra, cap. 145, misso quodamI feras. Caelerum quoad poenain dici dcbent dimlssa
apocriiiario suo. Esl fere apocrisiarius, Graecis j fuisse sancto Leoni peccatn. Quod enim facile sit
unoxpiat«pio{,legatus ecclcsiaenegotia traclans. Yiries in bis peccare eiinm prudentem episcopuih, jure
saiicins Aposiolus inouet ita Timotlieum : Nemini
Onoinasiicon. .
(22) Teinplntnsancii Quiiici.i Videndum an non hic• cilo munus imposueris,neque commuriicaveritpeccatis
ipse., qui ianctus Quiriacus in Komano Martyrologioi alienis (I Tim. v). lllis ergo remniiebai sanclus Leo
dicilur, 29 Sep.embris: i fn falaesrinasancti Quiriacii C delictorum poenis obligatus, quae illi perpeirasseni,
fliiachorelae,» cnjus Vitnma Metaphraste descriptami ' qui ab co imligne proinoii fuissent ad ordiues. Tunc
apud Laiirentiuii) Suriuin eo mense babes. namque dieuntur praesules commuoicare peccatis
(25) Snrroccni.J Vide hic dicia supra, adcap. 21, alienis, duin indignis conferunt honores et ministe-
fle Sarracenorum incursionibus, el mLrtyribus sub, ria. llinc sibi limcns Propbeta rex, ait : Ab atienis
iis passrs. parce tervo luo ( P.al. xvm ). Quod si haec liunt in
(24) Retponsum.] Quid l_icr.spoi.sum sit, jure> viridi, quid fiet in ai ido ( Luc. xxiu ) ? Leone quts
hacreas. Suspicor in Graeco liiisse Tzpoayoivbpiov, , santlior atque prudentior, ut tanium periculuin I'-
quod inlerpres prima et obvia nolione responsum i ber transilial?
veriil. Videndum taiiicn num hic veriendum sit, , (55) Flabellum. ] Grftce p'_7rtStov. Ejns iri sacrn
tportam, vel simile quid. Suggerebat videlicel mo-,; ,,:S;-f?icien(tousus, quod diaconus geslat, Vide~Qnuuia-
nacho cogiialio, ui non adoraret crucem, sed ini v-iticon. . .
cellam rediret, et sporias lexercl. Vide dicla sup., , (54) Conopionem.]Servavit interpres Graecam in-
ad lib. v,libel. x, n. 18. flexionem, quotl nutic _t_ov__)7rs.ov, nunc xo>va>iret!iv
Quod si retpansum hic communi nolione inielligi- dicitur, conopettmLatiuis usitatura, pro textili len-
Inr, cape fratrein lnroc missurti pro responsis cceno- lorio ciilicibus arcendis comparato.
bii. Sic infra, cap. 2U5: < aliqui. maneus in coano- (35) Membranas.] Ul hic membraniis ad aqiinm
bio niissus rst pro responsis coenobii. > pliiviain excipiendain explicant, sic nlii naulac vel-
(25) Canlhelintn.]Sunl canthelia, xav.r_-.tK , onera lera ef pelles exponunl, (uin ad pluviam tuin ad ro-
asinis iinponi solita. rem rolligeiidum.
(26) Sibino.] Idein mox occurrit cap. 125 : 036 ; JJ ] (56) Arena.] Nec arena litloralis, nec quocitnqiie
-vestiltini colobiode sibiuo. > Quiri sibinumsit, uou- modb m idefacta potest esse maieria bapljsinii; sl-
dmn mihi leclum. quidcii) materia baplisini aqua esse debet, qua quis
(27) Burdones. ] Vide dicla ad Vitam Simeonis: ablui possit. Vide Scbolasticosin III parie n divi Tho-
Stylilae, cap. 20, n. ii. Consule et Onoroasticon. mae, et in primis Franciscum nostrura Suarez, 1.111,
(28) Insancta ChristiDeinostri resurreciione.[ lloci in in partem, ad q. CG, art. i, disp, 20, sect. 1.
loco Resurrectio est leniplum Christi resurrectiunii (57) lnfusa.] Quae h_ecinfusa sint, difficile divi-
(licaluin. Viile Onomasiicoii. ; nare. Num varii cibi iufiindi possunt ei inaeerari.
(29) Syncello seu assessorisuo.] Servavi Graocum i llic aiile : ipaucisqne infusis cibariis. • Aliquolies iu
vocabulum syncelius, qui apud Graccosesl proximusi Theodoreto supra habens t lemem aqua mariefa-
a patriarchai Vide Onomasticon. ciam. > Uic infra , cap. 184. i Infundebai cl paxi-
(50) /n membranisvalde pulchmm.] Gra.ce est: lvi matia s-._ madefaciebat. >
o-(_!_aT_
7ro)u~_«),«- VirieOnoniasticiiii. (58) Joannis. ] Cit tur haec historia in septirna
>
(31) Zacharia'.] Zicliariain non perfecte credidisse synodo generali, quae est u Nicaena,act. 5, ubi pro
angelo, Lucas, cap. i, leslatur. Nou dubitavii Zacha- Sarapltas hahelur Araphas.
rias de Dei potentia, qui noverat I-aacum de slerilii (59) Sp..fiim.]° Heposui hoc ex Graeco lextu O-JTS-
Sara et Abrabaroo geiiitum, sed de voluntate Dei. T),.V,quod inlerpres oiniserat, videlur fenesira inlel-
Qiiarein supplicium riubitationis ccssil illi tacitur- ligi ex speculari bpide. Vide Oiioinasticon.
iiilas. Angustinus lib. t, Uomiliarum, hoinil. H: (10) Miliarhia.] Reliiiui Gr__catn vocsm iuliu^
1*3 APPENDIX AD VITAS PATRUM.. 2ii
fto-ta, qtiod certi nummi genus. Interpres numismala A nbi quod hic cst, tunicam non habeo, verlit ilte,
verierat. Vide Onomastiron. casulamnonhabeo. Eodem modo idem, lib. iv, c. 63:
(41.) Appareniiam.] Groece id est,
est, ?__vv_Ti_.v, ( Et jussit mihi dari casulam , ct necessitates meas
cupiditas se osteniandi, omnes. > Ubi noster inierpres Ambr. Camaldulensis
(42) Chrysostomus.]Henricus Savilius, nolis suis hic, cap. 181 : « Jubens mibi dari quaecunqueerant
ad lomum VIII Chrysostomi Groecea se ediii, exi- necessaria , . decurtate. OroiSitcnim illud de casula
stimat non indigniim observatu temporibtis inter seu lunica.
quiniam synodum, anno 535, et sextara, anno 080 (M) Nomicum seu dispensatorem.] Varia Nomici,
celebratam (quibus Georgium Vitoe Clirysostomi NoptixoO, ut hic in Graeco LexLu, est significatio. Ilic
scriptorem vixisse probabile esse ait) Clirysoslomi dispensalorem signiGcat. Vide Onomasticon.
cognomen ignoium fuisse. Sed ref.llit eutn Joan. (15) A notario perfecte, el a grammatico su/pcien-
'Moschusseu Soplironius hic, qui lempore Georgii ler.] Notarius bic est qui praeest piieris ad prima
islius vixere, et hujtis cognoniinis Chrysosiomi me- elementa ei lilleras formandas. Vide Onomnsiicon.
iuinere. (16) Ideirco sunt baplizati. ] Baronius, lotuolll,
(13) Gregorii.] Habetur haec narralio in Vila san- aniio Chrisli § 13. Significat niinirum ejusmndi
Cli Gregorii, Iib. n , cap. 15 per Joannem Diaconum sacraroentnm310,
eam consecutos, non aiitein, quodaiunt,
scripia, qui cilat ex a
libro, qui GraecisAs.uwv rem sacramenti, ipsam gratiam abluentem peccata.
dicilur, a Lalinis vero inlelligitur Campus vel Pra- (17) Mulier.] Joannes Cassiauus, collal. xviu,
lum. Qui hic ipse liber est, quem prae manibus ha- cap. ll, simile exemptum religiosoe femiuae, quae
bemus. Citat ille ex interpretatione praeceptoris sui, n palienliae acquirendaeiiitenta erai, narrat.
APPENDIX
AD TITAS PATRUItl.
LECTORI.
938 ê quid antiquitatis sludiosus desideret qtiod Vitas Pairnm speclat, visiim bic subjtingere Ilcracli-
disParadisum ex veteri interprelatione, qui eadem cum Palladio Lraclai. Qiii olim Parisiis curanie Jacobo
Fabro Stapnlensi anno 1503 ex officinaBellovisiana prodiit. Qucm deinde Lipomanns Palladii nomine tomo
suo III de Vilis Sanctorum inseruit, aimo 1554, Veneiiis edilo, paucis additis et immutatis, de quibus
moneo. Addo et Palladium uli olim in typographiae infanlia ex veteri quoque interpretatione prodiit. Haud
dubium et Pallariius hic vetus, et Paradisus Heractidis , et Palladius llervcii, cura idem oranino tracient,
pro eodem auclore haberi posstuit. Placuit tamen cl hoec in flne subnectere, ut diversa iuterpretatio tucem.
subinde tenebris inferat; dum fere fit, ul alier altero textum nanciscatur et sinceriorera et uberiorem. Virie
quae de triplici bae versione et editione diximus prolegomeno generali 11. Adriidi et Senlentias iEgypiioruin
Patrum a Martino Dumiensi episcopo e Groccoin Latiuum iranslaias, quas ex Toletaita hiblioiheca ad me
misil Christophorus a Caslro, societaiis nostrae theologus, et Salmantica» sacrarum litierarum prolessor.
Easdem inveni in]Ms. Codice sancti Floriani post Vitas Patrum a Paschasioe Graeciain Luiiium iraductas.
Cerle Paschasius cidem Mariino suum de Patrura Vitis iibrum , qui supra esl ordine sepliraus , inscribit-et
dedicat.
HERAGLIDIS () EREMIT-E
PAR ADISUS,
INCERTO SED VETERI INTERPRETE*
HERACLIDES ALEXANDRINUS AD LAUSUM PRINCIPEM '.
930 ln boc libro, quera de Vila sanctorum Palrum scripluri sumus, descripta est nobilis continentia,
mirabilisque conversatiouis transactio ccenobitarum pariter atque anaclioretarum, qiti in eremo ad acroula-
1 Ita inscrrbitur in prima Edilione Fabri; in secunda Lipomani, Idem ad eumdem, videlicet, Palladius ad
Lausum. In teriia Herveti, est loco prooeniii sine ullo nomine.
245 PROOEMIUMAB LAUSUM. 24fr
liunem imttationemque ccelestiumviv.re cupienies, superni regni iter aggressi sunl: feminarum quoque
provectarum afque honesiarum, ac spiritualium malrum commeraoralio, quae viriti perfectoque sensu ad
exemplcunamoremque divinum, eorura qui rie-irierant conlinentiaeac pudicitiaeredimiri coroiiis, cum insigni
abstinentia finiere certamina. IdCirco prxcipicnte nobis viro moribus sttavissimo, sensuque dociissimo,
animo quoqiie pacifico,e( corde piissimo, mente etiam amalore Dei, alque in necessitalibus indigentiura
socio, et celsittidine dignilatum pro bonitnte conscientiae, plurimis eloquentibus praeferendo,alque in omiii-
bus virlutc divini Spiriius praemunito, quinimo (qnod oporiet veracil. r dicere) ad speculalionempoliorem,
fedulilalis exemplo segnes aniraos incitante, abslinentiam sancicrum spiritualiumque Patrum (qui in Dei
'
p.aeiio viciilantes, insuperabilicertamine caruis crucifixere mollifiem , qtiorum ipse quoquebene uansactas
virtutes prsedicarenon desiitit) sturiemus describere. Est aiiieni bujus desiderii spirilualis exaclor virOrum
opiimus Lausus, qui post Dei lutelam, ctistos piissimi probatur ordinatus imperii.
Ego igilur ct lingua inipt.ritus, et spiritualis scienthe tenuilar degustator, noe non etiatn sahctoriim
Patrum spirituali camlogo nimis indignus, maguiiudincmpraccepii ulira roensurain meam fesse perspiciCus,
reluclari tentabam hujusmodi jussioni, qu;t_et sapieniiaelilternioe, et divinaedoclrinaeindiget iiitelleclu. Sed
cum rursus vererer, piiiiiuiii quideiii nobile sludium iiijuugentis, deinde utilitatcm Iegentium.pertractarem,
postremomctuens inobedienliaegrave pcriculum, lanii praeccpticumulum supernae dispensationi commisi'
attentiusqae sanctorum Patrum intercessione meas vires cominuniens, ad certiminis sladium suin pro-
gicssus, virorum fortii.un, nec rion etiam feroinarum, quos aut ipse vultu proprio videre promerui, aul
a samiis patribus qui coruui novere virtulcs, me audisse coniiiicmini, gloriosa signa scripiurus atquo
certamina,
Nam et pTurimascivilaies ac villas, omnesque penc spetuncas el tecla eremi (in qua mouachi habitant)
dWgenltcura, Dei pietate pedestri laborc circumiens, el virorum quos oculis meis inspexi, et mulierum
propter, spem quacnobis in Chrislo reposila cst, sexum femineuin animi virlute vincentium , in quanliiin
nieaesuppedilat parvitati, nomina pariter ot genus, et palriam, locuinque habilationis praesenti tibello coni-
plexus, tibi amaiori Cbristi, fatmiloque Dei, atque inclylo pii imperii ornamenio, Lause , transmisi, siroul
commeinorans ulriusque sexuS in quibusdam ad summurtiquidem peracta certamina, sed propter matrem
snpeibiae(quaevocalur Cenodoxia) ad exlreraum baratbrum, infernique profunriuiiiiniserabiliter dedticto-
rum, acquisitas ex longistemporibtis ac l.iboribusabstinenLioepalntas, repentino elationis ac lumoris raotnento
prxmarcidas, graiia vero SalvatorLsnostii, provisioneque sancloruiii Patrum , ac miseratione spiritualiutn
viscerum , «t orationibus vcnerabilium seniorum, de laqueis diaboli ereptos, ad recuperationejn vitacnobi-
lioris reversos. Vale.
940 Mulli quidem muttos variosque libros diversis lemporibus huic saeculo reliquerunt, quorum alii
suspernainspiratione el gratia divinitus data, oedificaveruntac munieruui eos qui fideii proposilo inslituta
atqtic vestigia Salvatoris sequuntur; alii vero solis hominibus placere cupientes, corrupto atque vitiato mcntis
ingenio, veluti quadam rerum [Ms., aertim] confusione vesani, solaii sunt eos qui cupiditale gloriae laborani.
Nonnulli aiiteni furore nescio quo et iiisiinciu dacmonis(qtti rebus honis inimicusesl) rnbida elatione cacaii,
iu perniciem levitalis humanae,et in riivinaeaique calholicaeEcc!esi;einacutam , siolidorum animos occupa-
vere morialium, ad everiendam roorum Iaudabilium disciplinum. Mihi qunque homini humitlimo plncuit
(ilumniagniiudiois tuav, quem scio niuaiorem esse doctrinae, erubui non obedire praeceptis, quibus ad me-
liora' aninii. provocnnlur) (rigesiraum quidera ac lerlium agenti nniiuni, quasi in iiumero fralrum vilaque
monacliorum, vigesimuroauteni episcopatus, quinqiiagesimunt vero et lerliuin aetatis universac, tibi deside -
ranti Palrum nosirorum gesla cognoscere, tion virorum lantuin, sed ettam femiuaruin, quos ipse videriin ,
quosqiie aliis referentibus noverim, cum quibus etiam deserta -Egypli peragraverim , Lybiae, Th.ebaidis,.
Syenae,in quibus et ii quos Tabeiiflensiotas dicunt moratiiur, circa fines quoque Mesopolatniae, Syriae,,
Palaeslinae,et sub Occidcntalibusplagis Romaeatque Cnmpnnioe,et in cx-lcriscirca ipsa toca describere, et
(ut superius comprehendi)enarrare a principio omniuih Vitasex sujiradictis regionibus boc libello, ut bone-
siutrt et artimne profuturum Commemoralorium gerens (id est pcrcnuc medicamentuin veritaiis) omnem
qiiidenioblivionisex irraiionabili desiderio respuas somnum, omneinqne riuplicisdolum uientis afirie rerutn
necessarium secludas, cum universa pigriiudine monnn bonorum, cl deforrai animae defectione, etulira—
cundiicqooque molum, conturb.-tionem atque tristitiam , et irrationabilem metum per ista dec.inans, et
avocilidnem sacculivanam, amore perpctuo circa propbsitum piaercligiohis efTulgeas,dux bealoe-vita;tibi et
oui tercifmsunt, ct qui sub le aguni, et piisslmorum futurns imper,.lorum. Talibus etiiin factis seuiper ac
nieriiisi Gliristi amore fiag.an.ei Deo properant copulari. Pet singulos lamen dies ct rcddiluin anima., qui
2« APPENDIX AD VITAS PATRBBI. 248
proculdubio debetur, exspecla, secundum quod scriplum est: Coarctorex duobus, desiderium habens dis-
solvi et esse cum Christo multo melius (Philip. 1). El iierum : Praepara ad perfeclionem opera lua, et esto
iu agro operator (Prov. xxiv). Nam qui memor semper est mortis quae omnimodis sine cunctatione et ne-
tessario venhira e.t, nu iqnam gravia ac magna pecc-abit,juxta quod scripium esi: ln o nnibus operibus tuis
mcmorare novissima lua, et in perpeluum non peccabis (Eccli. vu). Supra caitera vero omnia, neque quae
loininendala sensibus luis fuerint salubri relatiom. , contemnas; nec respuas elocuiionum humililatein ,
rruslicitatemqueverborum.Non enim hoc opus divinasdoclrinaeest, ut quis facunde ioquatiir; sed ul omniuin
sensus in ellectu veritalis insliluat, secundum quod diclum est : Aperi os luum vcrbo Dei (Prov. xxxi). Et
iterum : Ne perdideris narralionem seimm ; nam el ipsi a suis pairibus riidiccrunt (Eccli. vin).
Ego itaque, homo Dei et stupende amore discendi, qui oplo vel ex parte quod diviniius jubetur imitari,
plurimos sanctos viros vidisse me memini, nec tamen id veluti per transiium et perfunctorie faciens, sed
per triginta et per alios totidem pergens dies, pedibus (quod ante Deum dicam) iter omne confeci, univer-
sum pene I.omanum solura ambnlando cognoscens, el ii.neris molesiias libenler amplectens, ui hpminis
sancli et amatoris Dei conspectibus fruerer : quod proculdubio aliter non haberein. Nam si ille qui absque
aliqua comparntione melior me esi, quique longe praecedit ac v.ncit lotum inundum rerum periiia ei luta
conscientiaefide Paulus apostolus, de Tarso usque ad pairiam Judacoruni ambulando perrexit, ut Pelrura et
Jacobum et Joannem videret; et hoc ipse quasi cum quariamjactantia referens, proprios divulgat labores,
dum illos qui otio atquesegnitia lorpcscere videnlur, accendit, dicens : Asceudi Jerosolyraam videre Petrura
(Galat. n) (non enim illi sufficiebatsola fama virtutis, nisi etiam vultutn quoque ac liguram ipsius viri cupe-
ret inlueri), quanio magis hoc ego decem millium riebiior taleniorum facere debui? non ut illis sanctis pro-
dessem aliquid, sed ut mihi peccatori per omnia providercm. Nam el ii qtii scripscrunt vitas patrum ante
nostroium, sancti Abrahoe, Isaac, Jacob, et qui ipsos seqtiunlur, Moysi, __E!i_e,Joannis atque reliquorum ,
non ui ipsis adjccturi glorioealiqoiri retuleriint, sed ut legentibus profuturi.
Quapropler iwrc sciens, fidelissime multumquevenerabilis serve Chrisli Lause,per temetipsum suadendome-
lius libi consulens, etinm noslrnm loquacilatemadcustodiendumin te prnpositum piae volunLalisamplectere;
quae quidem variis vistbilium invisibiliumquevitioruiiiveluii fluctibus vcrberatur, quara nisi frequenti oralione
etdiligemi aniroaead Dcum vacatione sedare non posstirous. Multicnim frairum et laboribus abstiuenliae, et
bonis circa pauperes faclis 941 exuberanles, alii casta viduiiaie gaudentes, alii virînifate sublimes, divi-
narum e.iiam lectionibus ol scriptionibus litierarum plttrimum gloriantes, a recti propositi itinere deviarunl;
iiidifferenler quasi sub specie cujusdam rcligionis, curiositatis amore languentes, ex qua niultiplex animi
sollicitudo generatur; post quw aliorum quoqtie negotiorum cura sticcedii, unde calumniosi etiam nonicn
incu.ritiir, quo nomine a bonorum actuuni administratione proliibentor : qtia quiriem nec qtii solis proprie
lanliim aniinae negoliis vacant, fruunttir ut inntre. Iusiste igitur viriliter, qttaeso, non angens opcs (qnas
tanien magis scmper imminuis) sufficienter dividens eas omnibus quos egere coguoscis , quac proficiiint libi
ad rninisleria et foni<'ntavir.tuliim; neve te impeltis quidam irralinnahili anlicipatione procvenial, ul rium
boniinihus placere feslinas, bonesti propositi voltiulalein sacramen i vinculis liges : q.uoriperpessos nnvimus
plures, qui vani» gloriae coiitenlione in cibis vel polibus abstinendis, in serritutein quoJammodo redegerunt
jurisjuranrii necessitate liberam illam, quam in ipsis Deus feccrat voliintatem. Quique sacraraentis propriis
obligali, dum promissa implere non possunt, et rieformiier amore vivendi ac voluptate relinentiir, ex neces-
sitate (cui .ua subjaceiil culpa) perjnrii crimeo incurrunt. Si igilur sola rntione his rebus abstineas, et sota
ilerum ratione easdcm cum velis sumas , nunqnam profeclo peeeabis; Deus enini qui ratio est, ea qunemo-
venlur in nobis arcanis commendat nuxiliis, illn quidem rinmunns qnre lacdunl, niiipleciens vero atque susci-
piens illa qua. prosunt; nam juslo (inquil) posila lex non cst (ITim. i). Reclius est autcm viiiuin cum raiione
potare, quam cum arrognntia et faslu aquaro. Et si videtur, adverle, eos quidem qui ralionnbililer viniun
biberuni, esse sanctos viros, qui autem sineralione aqiiani, vitiosos esse hominesac profanos. Neque ob hoc
iinqiinm ipsum speciem qu.im Deus fecit, sul viiupcratidam a-ul IaiidnniL.it)putes; scd illos aut beaLosse-
cundum propositum suum arbitreris, aut miseros, qui bene vcl roale ipsis rebus uluntur. Ribil aliquaudo
Joscpb apud _-Tgypliosvinum , nec lamen snpienliani sunm laesil, eo quod propositum meniis suoeante
munivil: Pyihagoras autem, el Diogcnes, el Plaio (inicr quos Manichauiquoque, omnisque eorum qui sibi
snpienies videbantur caterva) in lantam vanae gloriie cnpiditatein progressi, inciderunt damnalionem , ut
ipsum quoque faciorem omnium ignorarent Deum, et idcla quseipsi fccerantadorarent. Ustis estet apo.loltis
Pelrus vino cum rcliquo riiscipulorum cboro; unde êt ipse Salvator eorumilem magisler a Jtidaeis videtur
cssc reprehensus, riicentibus : Cur discipiili tui non jejunant sicitt Joannis (Matth. xi)? Qtii rursus insulla-
bant, et ipsts discipulis riicebant: Magisler vester ciitn publicanis manducat et bibit (Marc. n, Luea v).
Quod autem nunquam propter panem et aquam solum rcprehensi fuissent, nisi propler vinum vel carnes,
poiest fieri manifcslum iis qui irrntionabiliier eos quidein qui bibunt vina, despiciunt; eos auiem qui aquain
solenl baurire, miraiiiur.Salvator crgo dicebat: Vonii Joannes in via jiisliti;c, neque edens neque bibens
(carncm sine dubio dixit et vinum; navn sine aliis speeiebus profecto nec viveret), et dicunt: Daemotiiuin
habel. Vcnit Filius hominis manducans et bibens, et dicutit: Ecce hotno vorax , ci potator vini, amicus
£49 AD LAUSUMPRiEPOSlTUM. 250
publicat-orum el peccatorum (Matth. x-i), eo quod cum ipsis roanducarel et biberet. Quid nos ergo faeierous1
Neque illos qni viiuperant, neque eos qui Iaudanl sequamur, sed aut ralione jejanium cum Joanne tenea-
mus, etiamsi dserooneinhabere dicamur: aul cutn Jesu Chrislo sapienter vipa bibamus, qiiando liocrequirit
necessiias corporalis, etiam si nos aliqui ob cibum carnis et vini potum (ul illuin Judaei) aliquando repre-
bendant. Neque nti ergo islis, neque ab his abslinere juxta verilatem rei aliquid esse arbitreris; sed solam
fidemqux dileclione et operibus e_tendtiur,plurimum valere cognoscas. Igitur cnjus aclibus seroper inharrere
cernitur lldes, propter ipsam inculpabilis erit, sive manducaveril memora'a seu biberit. Omne enim quod
non estex fide, peccaliim est (Rom. xvi). Sed quoniaiii unusquisque delinquens, id quod agil, ex lide se
agere dicit, eiiam ciim aliquid stulta persuasione et corrupta atque viliosa conscienlia facit, ita lioc Salvaior
noster distinxit, ut diceret: Ex fructibus eoruui cognoscetis eos (Matth. vn).Nam quod eorum qui rationa-
bililer yivurtt, alque sapienter secundum Apostolum, isle sit fructus, hoc est cljaritas, gaudium, pax, lon-
gnnimitas, mansuetudo, bonitas, fides, continentia, atque simpliciias, profecto manilestiim est; Paulus enim
dicebal: Fructns autem spiritus est, hoc et boc (Galat. v). Quod vero is qui bujusmodi fructus habere
festinat, Yionintempestive neque sine consirieratione, aut carnem edat, aul vinum bibat, el quod ncque cutn
eo babilet cujus coiiscientiam magis norit nialignam , Paulus iierutn ipse dicebat: Quia uuusquisque qui se
ad agonem parai, ab oronibus se abstinet (I Cor. ix); scilicetut corpore videaiur incolumis, abstineat seab
iis quaefaciunl crassiores; cum aulem infinnitate aliqua aul dolore yexatur, aut tristilia , vel quibusdam
tentationibus mordelur, uiamr quirieni ciliis aut polibus tanqiiam medicameniis, quaepossiut curare sollicitos,
abigat aulem a se ea quibus aniraa vulneralur, hoc est iracundiam, invidiam, amorem vanae gloriae et
rectae voluntalis defectionera, susurrationes quoque et. irrationabiles suspiciones, agens Doraino gratias
senipiiernas. . .
SulOcienti igitur super hoc dispuiaiione riecursa, aliani rursus adjungo docilitati (uae moniiionem; 942
ut oniiii virtute mentis diffiigiasconspectum eorum atque colloquium, quorum coutrarium est bnnae vilse
propositum, qiii penilus prodesse non possuut, et quibus cura est varia cufem 'wporis expblire, etiam si
rectaecullores fidei rocinorentur; sed viia (ui ita dixeriro) perversse seclae hoiiiines, qui aniraas sub specie
sanctitalis evertuiil, etiain si ennitie, et colore, et oslenlafione rugaruiii, nnmerum qiioriaminod) trabere
videanlur aiiiiornni. Quia el si nnlla eorum lasione maculeris morum p.ohiiate fuunitus, ve| leviter cerle
aut resoiveris ut securior, auieiigeris ui nielior, ei vituperabis tales atque ridebis; quod nort sine noxatui
te fccisse cognosces. Sancioruni auiem virorum ac feminarum veliili lumen splendenlis fenestrae, sectare
conspectns, utper illo>uinveiieranda colloquia tnnquam roioulis Codicem litteris scriplum possis dir.genter
iospicereâctus quoque elcorriisarcana ex ipsa compnratione cognpscere, cl sive driigenliam seu negligi-iiliaih
tuam curiosius approbare. Nani el ipse liominuni religiosonim color (qno pr-edicabilesmores ut Ilore ve!antur)
et ainiclus vestis, et inconfusa inens aniiiii, absque ullo supercilio seruioiiis inllali, e't verecunda ipsaruin quo-
que revereniia syllabarum, et grata digestio sensuum atque verborum sufficieiiler animare te poterunt, eliam
si nnxietalis alicijos tacriiofatigeiis. Aroiclus eniiii viri, et moius pedum, et dentiuin ri-us, ea qnae in ip.so
videniur esse. sigiiilicanl, sicut sanciaruiii Scriplurarum proverbinlis sermo testatur (Eccle. x). Incipiens
igitur proraissaenarraiionis exordium, nullos libi neque in civiiatibns, neque in vicjs, nequein soliludinjbiis
ess$ incognitos, relalione roea suiu passus. Neque enim locus quaerilur solus, in qtio tales liabitavcrinl viri,
sed rectaeetiaro vit_e proposiiurn et pradicabiles mores.
'
fiPISTOLA PALLADII, EPISCOPI CAPPADOCm V
AD LAUSUM PRJEPOSITUM.
Laudo magnopere consilium tuum (merilo eniro a laudatione ordienda mihi est epistola) qupd plerisqoe
omnibus res futiles sibique prorsus inutiles consectanlibns , ipse ea doceri studeas, quae ad aiiima.
salutem pertineant. Siqnidem unus est (antummodo, cui rioctrina opus non est, ipse universitatis
rertini paren^ et procreator Deus, quippe qui omnium antiquissimus origiiiis suae neminem iiabel auciorem
praeter seipsum.
Eo excepto reliqua omnia ut quse el facta et creata sunl, dbctrina informari possunt. Nam fet primiilli
ccelestiom ordines magistraro halient supremam ipsam Trinrtatem ; secundi vero a primis docentur, ei ierlii
a secundis, et caeteri deinceps simililer : qui namque cognitione et virfule caeleris aniecelluui, ii qui .-e
sunt inferiores erudiunt.
Proinde ignoranliae morbo, quaesuperbiae est maler, taborare censendi sunt ii qui exisiimant doctoribus
sibi opus non esse; ii auteiu sunt qui docenlibus cum chariiate fidem non adhibent; eteniiii vpianles ea in re
1 llaec epistola deest primae editioni Heraclidis. Deest etiam Ms. Moretiano. Dedit eam
Lipomanus
exlibro cardinalis llesarionis, verlente Fr. Torres. In Palladio Herveli habelur Hefaclidis nomine ex
versionellerved.
m APPENDIX AD VITAS PATRUM. 252
per aerem daemones imiianlur, quando illi quoque eadem pesie cornipii, a cceleslibus suis sedibus fugilivi,
praecipites olim de ccelo primi in exilium delapsi sint. Neque enim doclrina sunt dicliones aut syllabae, sed
recte facta animi bene infurmati, animusque ipse omni aogritudine vacuus, prorsusque inirepidus ac pra:-
sens, cuique nulla iracundia dominelur, et qui qu;c seniit libere omnibus in rebus eioijui non dubiiet; unde
nimirum sermo igncse flammoeinslar erumpii.
> Eleriim, nisi hoc ita esset, nequaqiiam discipulis suis dixisset magnus ille Magisler ; Discite a me quia
•milissuin el humilis corde (Matili. xi), cum non corrupia oraiione anditores ille suos erudirel, sed talis
essetipse, ui neminem moribus suis oflenderet, praiier eos duntaxat quibus suapte sponle doctrina ipsa una
Cumdocloribus esset invisa. Debel enim anima, quse se in vilse Cbristianse curriculo exercet, aut adliibila
lide aliunde discere quacnescit, aut quse scit aperie ipsa alios docerc; alioqui qui horum altenitrum facere
neglexerit, is merilo inler insnnos babendus sil: quippe cum iniiiuui deleciionis sil doctrinacsaiietas ac
disciplinocfnslidium, quam pii hominis animus assidue usque solitus est esurire. Forlis eslo, et vale; ei,
quod magnum esl, donet libi Deus cognilionem Cliristi.
HERACLIDIS PARADISUS.
CAPUT PRIMUM. A mens, qui rationalis factus a Deo, deberem in

paradisi volupiate vers.iri, et cibo satiari divino,
Vi.fl hidori presbyteri Alexandrini; Dorotliei monn-
chi Thebmti, Potamia>ncemarttjris, Didymi cxci, propler eam quam Clirislc* nobis Iribuit polosia-.
et Alexandraimnlieris. lem.
Cum primum Alexandrinam attigi civitalem (Pa!- Dic ipse quem dico notn§ Romano senaiui, femi-
lud., c. i), in secumlo senioris imperaloris Tlieodo- nisque priinaiibus, tune cum priinum una ciim epT-
sii consulatu, qui pmptcr eam qua in Cliristiim cre- scopo Atlianasio, postea auiem ciim Demctrio epi-
didit lidcm cum angelis nunc moraiur; admirabilem scopo pergeret Romatn, et divitiis atque abumlaniia
virum et ornalum per omnia moribus ae perilum, reniin sine invidiaesiimulo e\uberaret, non lcsiamen-
lsidorum presbylenim in memorata civilate cognovi, tum in supremis suis fccii, non saltem uiiiim solidum
qm in Alcxaudrlna Ecclesia eral suscepior atque dereliquil, non parlem aliquam substantisc sororibm
provisor pauperum fralriim, quem in princi io ju- snis virginibu'5dedit, sed Cbristo easdmi comtnen-
ventutis SIKBegregias per soliludinem palmas absli- dans. Qui vos lec t, inquit, ve-liam quoque viiam
nentiiB proineruisse memor;ibant (cujns et cellulam ordinabit ut meani. Erat auiem cum sororibus ipsius
vidi iu monle, cui Nitrias nomen esl), scnem seplua- septuaginla aliaruiu virginum munerus.
ls itaque, cuin venis-em ad sum in principio ju-
gesimo retitis suse anno; qui4aliis (|uimlerim annis B
el peterem ut instruerel me ad mores
vivcndo943 completis, obiii in p:ice. l!le igilur us- venititis,
monacljoriiin in ipso priini adlmc ardora
que ad ullimum flnem non linleu usus csl, nisi eo vitamque
ajvi localum (cni ifon laiitum neccss;iria essel doclrina
quovelaret caput; non balnea attigit, non ex carni-
bus cibum sumpsii ; non mensarjusque ad salictatem veruorum, quaiilumjugis laboret faligaliocorporalis)
interfuit. Qui quidem lam lauti corpusculi fuit pcr quemadmodum domitor equorum bonus, productum
nie de civilatis intcrnis usque ad qninlum lapidcm,
graliam spiritualis alimonioe, ut oiunes qui viiasn
ad ea qux vocanlur soliiudinum loca, Doroibeo cui-
ipsius ncscicbani, epiilaiionibus ilSudac voluptatibus
inipnlarenl. De quo viro, si virtules ipsius anim;c dam Tbebano monacbo (Pallad., c. 2), sexagesimuin
in speluno agenli anniim commendawt et irailid''
expnnere singulatim velim, teuipiis me profecto dc-
ficiet. Qui liintac bonitatis atqne tiumaniiatis erat, jubeus niilii ut Iribus apud eum annis morarer, a
tamiiue paeilicus, ut etiam ipsi qui perlinacissimi contundcnda atque frangenda illicitamenta vitiorum
enini ipsius senis durissimam alque labo-
ejusdem videbanlur inimici, erubescerent umbrain (novcr.it
ut
qunqne ipsius, proptcr (am venerabilem vitam. Tan- riosissimam vilain) proecepitque rursum ad ipsum
tam autem sam tarum Scripiurarum ac divini do- redirem, ob spiritualis scienli;u uoiiliain alque do.
'
gmatis fertur habuisse noiitiam, ut et inler .ipsa C ctiinam. Ego vero cnm illie implere tres, nl prace-
fratrnm convivia obslupesccret subilo, ac menle perat, annos non potuissem valida inlirmitate corre-
vnutata, et sensibus spirilnaliler occupa'is, transmi- ptus, aule finitas inducias liiennii lemporis ab ipso
grasse alio videretur; ul qui inlerrogaliis poslea sublalus sum.
causam ipsius sluporis, haecdiceret, ad alia qusndam Erai eiiiin vitac ipsius cum immcnsa ariditale ac
se cogitatione translalum, et cujusdam theorise ini- siccitale ccrtamen. Per omnem Jiamque dicm in ar-
raculo raptum fuisse. Novi etiam egn, mcinoraium dore maximo, el in solituiline circa littora maris li-
vinim, dum sumerct cibum, ssepins lacryniasse. pldes colligebat, singulisque annis celam slruendo
Cumque admirarer forle cnr fleret, hoc ex ore ejcs perliciens, iis qui fabricare non poleranl, offcrebat.
audivi: Erubesco, iriquil, irrationabilem cibum su- Cum aulem ei quadam die a me diclum fuisset: Quid
253 HERACLIDIS PARADISUS. 254
faeis, Pater, «1 tanta senecla inierficfens corpuscu- A / immiiis posuit condilionem : Aut vade, inquii, et
lum tum ssevis ardoribus? Respondit, hoc diccns : domini lui oblempera voluntati, aut scias te in fer-
Occidit me.occido illud. Edebat vero unciam panis, ventem hanc picem esse mitlendam.Cui puella re-
unumque fasciculum oleris vilissimi, bibens aqiiDS spondit, ditens : Numquam sit alter monitor talis,
modieam quahlilatem, nunquam tamen eum, Deo qni addtci jubeat libidini cislilatcm. Ob quod ille
teste, exlendjsse proprios pedes vidi, nunquam iu nimio lurore perculsus, pr.Tcepil spolialam eam in
nialia, nunquam in lectulo quievisse, sed per univer- vas quod fervebal, 944 immitli. Harjcaulem vox il-
sam nociem ,'sedens intexebat funem qnemdam ex lius fuii : Per caput, imjuit, imperatoris lui quod tu
arbore dactylorum, cujus preiio vesCisolebat. Putans; vereris, obteslor, ut si apud te staluium esl his mo
anlem ego, qupd ante me solum boec faceret qusei tormentis necarc, nnn simul totam, sed paulalim me
videbam, scrupolosins eliam ab aliis ejus discipulis, in ferventein initii jubeas picem, ul possis videre
qui separatim manebam, quacreitdocognovi,quia sic: quantam mibi dederil ignotustibi patienliamChristus.
a prima aeiate vivebat, nunquam tamcn sponte, nisii Q:i;cper unius Iiorc spatium, paulatjm in ahenum
ex maxima necessitaie, dormiyit, aut opere fatigaius, candens demissa, defecit, ubi pix primum ebuliens
aut dum cibp utitur, si forte usque adeo eum somnus ad ipsius colla pervenit.
oppressit, Ut paiilulum ci or.uli claudereniur; fre-IB Plures autem viri digni babilaculo beatorum,
qnenter eiiim cdendo, nimia vi somni capiie nutabai, femina! quoque obierunt tunc in Atexandririaeec-
panisque ex ipsis labiis oris tadebai; qui aliquando clesiae civitale, iu quibus Didymus erat', oculo-
cum a me quodainmodo cogeretur, ut vel momento rum lumine destitutus, divinaritm tamen
quidem
tcinporis supra mattam jaceret, coniristatus ista dice- Scripturarum pcritia pollens : qnemego intra decem
bat: Si angelis persuadere polueris ut quicscanl, perannos diversis
lemporibus qualer vidisse me memini,
suadebis et ei qui Dco placere festinat.
quippe post octoginta et quinque annos vita; lermi-
Hic una dierum ad piiteum suum me circa nonam numfeeit
(Pallad.,?; i). Hicigiturque.n loquor caplus
horam trSnsmisit, ut implcrem cadum temporu refe- est
oculis, ul ipse relnlit inibi, cum quaftum ageret
ctionis instanle. Accidit autemut cum venissem, ct avlatissuce annum :
qtii neque magislris tradituslit-
aspidem casu in imo pulei visam perhorruisscm, vas teiarum, neque prima unquam elementa cognoscens,
vacuum reportarem, causamque liinoris cxponerem, habebat insilum bonum
semper incolume, naluralein
dicens : Abba, mortui sumus; aspidem enim in puleo
magislrum coiiscientiaiii suam. Quem tanta gralia
quo me miseras vidi. Subridens ille tantummodo diu scientiaespirilual.s ornabat, ut in eo evidemissinie
me intueps aspexit, caputque concutiens dixit : Si Dominus caecossapieu-
quod scriptum adimpleretur,
placuejritdiabolo per omnes se puteos vel serpenlem C tes facit (Psal. CXLV). Testamentum quidem Vetus ac
yel tcsludinem facere, reliquumque genus venenosa- Novum ad verbum iriierpreianis esl; sectas aufetn
rum bestiarum, et in aquas fontium desilire, poteris- omnes lam subtilitcr
firmiierqne exposita super ipsas
ne tu esse siiie poiu? moxque egressus per semet- Tationc
disseruit, ul omnium scienliam velerum pe-
ipsum jejunus aquam traxit depuleo, ac piior ipse riliamque transrret. Qui cum me
ait cogeret quondam
signalain degustans : Ubi crux adest, ibi niliil ut orationem in cella ipsius facerem, nec tamen ejus
Satanaevalet roalignilas. hoc referendd dicebat : A'
Sancius iste I.-idorus, qui benedictum quondam acquicscerem jussioni,
istud, inquit, hospiiium ler benediclus Anloni
vidit Anionium, dignam rem meinorialilterarum re- dum me visitarc dignaiur, ingressus est; et rogatn
lulit mibi, qiiam ab ipso se dicebat audisse (Pallad., a mc ut in hoc loco flecleret geniia el precem funde-
c. 3). Potamixna quaadam nomine puella admodum
rel, statim fecit, acsecundo noluit se rogari, ipsis
pulchra, ancilla cujusdam erat tempore Maximiani me rebus docens sanclorum voliintaiibus obedire.
persecutoris, quam mullis frequenter. ac vaiiis pro- Quaroobrem si vestigia ipsius, inquit, sectaris ac vi-
niissionibusdouunus suus lentjns, sniprae nun po- tam
quemadmodum monachus, el pro acquirendis
tuit, iia ut ad postremum amore atque insania pra>
eam jyvirlulibus
" percgrinus, nolo contendas.
eeps, traderet illi qui lunc AlexandiLc praefectu-
ram gerebat, scilicet ut Cbrisiianam ac malcdicenlem Hoc quoque idem retnlii mibi: Cum, inquit, grandi
de persecutionis saivitia Lmperatoribus,pecuniaui ei quadam spllicitudine ac tristiiia fatigarer prppler Ju-
sub bac pactione promiliens, ut si ejus acquiesceret Jiani iinperatoris infelicissiriiamviiam, ita utquadain
voluntali, sjne ullo eam supplirio reservarel ac red- die usque ad vesperlinas profundae noctis boras non
derel: gi vero in contradicendi prOposilo permane- a:tingerem panem, anxielaie confeclus; foneaccidit
rel, petiit ut tormeuiis-deficeret, ne si vixisset, ut somno residens occuparer, et in qttadam Iransmi-
]ib'dinisdomini sui contemptrix viderelur. Quaecum gralione aniwaj revelaiionem talem videreni : Qua-
cxbibita ante tribunal fuisset, emsque jutlex vaiiis tuor cquites cum albis eqiiis per diversa iliscurrenies,
cruciatibus alque tormciilis cuperet expugnare devo- clamanlesque : Dieile Didymo, Hodie hora feptinja
tam volunlateit), et inier diversa supplicia vas quo- Julianus morluus cst. Surge jgimr eXcibum sume, et
que aerisimniensum ac fervenli pice repletum acer- ad Atbanasii episcopi domum mitle, iil ipse c|uoque-
rima flamma succenderet, duplicem ei prtcfeclus cognoscat boc. Naiavit itaque, sicut ipse dicebat, ct.
* Origenista bic fuiu
23S APPENDIX AD VITAS PATRUM. 256
mensem, et sepiimanam, et diem, ct horam, et sic A in i; matres, in fratrcs, in palres cpgit ficri parricidas.
omnia si-ul audicral approbavit. ( cliamsi praetenderequibusdam aliquando videa-
Qui
Retiilil ctinm milii et de puella quadam, cui nomen lur t necessiludinem parentelae, non ideo illud ut pro-
crat Alexandra (Pallad., c. 5), quae relicia ea, in sil s iisilcm facit, sed ut aniinabus eorum injustitias
qua erat civiiatc, cnnsederat inlra quoddam sep'il- crimen < accumulet, divinae non ignarus senienliae,
crum, per for»men exiguum necessnria alimenia su- {qnae injustos ab baeredilate regni ccele^lis exclndit
scipiens, et neqde viros neque mulieres unqiiam vi- (1 ( Cor. vi). Potesl sane quis spirituali scientia divr-
dens per annos dccem. Decimovero annodorinilione inoque amore coinmotus, nec proprioeanimie sahiiem
ultima migratura seipsam composuit; quod illa, quae contemnere, i el suis parenlibus, si forsiian egere vi-
defcrebatci juxta consueludinemcibum, reiulit nobis, ideanliir, vitaealimoniam pie largiri ; sed si peuitus
dicens, nullum se tunc accepisse responsum; quo animam ; suam conculcat et despicil, sola propinqui-
audiio, illilum oslium clausumque paielecimus, et lalis sollicitiidine occupalus, seiitentiam divinrc legis
ingressi defuuclw corpus invenimus. De ip*a autein incurrit, animam, ut dixi, suani deputans vanitati.
et bealissima Melaniamulicr Romana, de qua paulo Sacer autein conscriptor ille Psalmorumcanit de ii?
post referam, isla dicebat : Vtilliini quitlcm ipsius qui animaesuaecuram meiu m:iximoserunl, dicens :
puellaese videre non pnluisse, slantem antcm ad fo- B g Quis asendel in inoniem Domini?945 boc est di-
ramen sepulcri petiisse ut ei diceret cansaiu 6b quam cere, satis raro. Aut quis stabit in loco sancto ejus?
se in illo sepulcro concluscrat. Quaeper memoralum Innocens manibus, et niuinlo corde, qui non accepit
foramen locuia : Cujusdam aniuius, inquit, in me in vano animam suam (Psal. xxiu). Illi namque in
lasus crat quoudam,et ne viderer eum velconlristare vano animam suam accipiunt, qui pulant cam una
vel perdeie, malui me ipsam in sepulcro dum vivo cum corpore dissipari atque dissolvi, virtutum scili-
recludere, quam nocere animic ad simililudinemDei cel spiritualium contemptorcs.
facts. Qua dicente rursus : Quemadmodum igitur Islam ipsam solo nomine virginem volens sanclus
pali poles, oaneila Cbrisii, ul neminem prorsus vi- ille Isidorus | Lege Macarius, ex Palladio] presbyter
deas, sed in soliludinc tali contra acediam vel cogi- delraciione sanguinis (nt dici in proverbiis solet)
laliones liabe.islam juge certamen? Hoc illa respon- facere a cupiditatis onere uicunque leviorem, tali
dit: A principio, inquiens, diei nonam usque adI erga cam usus ingenio esl. Praierat aulem, ut prius
boram orationi vaco, ex lino opus per boras singulas' dixi, cellulis fratrum paiiperum-atque debilium,
facieos, reliquo autein lemporis spatio cogitalione idemque in primis jiiventulis suaeannis in lapidibus
iliscnrro per sanctos prophelas, apostolos, atque! et margarilis probaiidis vidcbaiur perilus. Accessit
martyres, et pat iarcbas; casteris vero horis cibum1C Q igilur ad eam, diceos : Lapides ad me neeessarii at-
panis capio, appropiiiquante vespera cum maxima1 que preliosi smaragdi el byacinllii subilo venerunl;
quiete Doiiiiiiini meum gloiilicans, flnemque vitae 3 el sive quis inveneiit eos, sive fiiratus sil, scire
me;e cum spe bona patienter exspeclans. non possum; .'laluere auiein ipsorum pretium ne-
Sed ne illos qiiidemlacitos prueteribo,quorum viia* queo, quia cujuslihet stimmam qnanlitaiis excedunt,
omnis in coiilemptu i;uodam propriae salulis fuil, nt1 omnes enim simul quingentis solidis dislrahiiutur.
ex boc eiiam bene merilos prsedieemus,ct lcgeulibus s Si ergo eos tibi placuerit comparare, poieris unum
caulelacstudio consulamus. ex ipsis quingentis vendere solidis, et reliquos ne-
CAPUT II. p:is lua' monilibus deputare. Snspeusa igitur omni-
De quadam virgine. et de Nitriensibusmonachis,Am- t. modis illa qnc diccbatur virgo in affctu puellae,
mone,Or, Pambo, Ammonio,Benjamin. decipitnr biijusmodi ornalu, et complcxa illius pedes
Virgoqusedamsolo nomine Alexandriacfuit (Pal-'- oral et pclit, ne quis memoratos lapides alter acci-
lad., cap. 6), quaequanium ad speciem pertinebai, i, perel. Cui ille sanctus, dum avide horlalur, h;rc
humilis vidtb.ilur; quanium autem ad proposimm n dixil: Veni in domum meam, ut haccquaediximus
ipsius, anim:i!inlla.lioriscrai, variisopibussatis dives,
i, vide;is. Ad quod illa non acquiesrens, sed magis
amairix potius auri quam Cbiisii; nusquam proce-i i- J) quint;entos solidos in sinum illius fundens, ait:
«iere soiens, non peregrino, non virgini, non viin pa- i- Qneinadmodiim vis, ipse eosdem lapides lolle, ego
tienii, non monacho, non eccleriae, non pauperi vel el enim nolo eum videre qui vendit. Acccptos ille igi-
exiguam stipem praebens. Ilaec sanctoruni Palrum m lur qningenlossolidos, pauperibus debilibusque mox
frcqiientibusmonilis, nnnquam a se tam inulile aui- i- dividit. Posl aliquantum vero lemporis spatiu u, quia
mac pondiis abjecerat. Ilabebat autem et nonnullos ^s magna opinio ipsius apud omnes Alexandri;c era\
parentes, inler quos filiam sororis snae adoplaverat at (quippe qui el misericors esset, et in cultura Dei
sibi, qua sola diebus ac noclibus fruebatur, omisso so praeclarus et senior, qui jam usque ad centesimi
alque contcmpto amore ccelestium. Nonntinquam m quoque anni curricula pervenisset, quod ego etiaiu
ris qui curn illo diu fueram, satis agnoveram), erube-
enirii et hsec species, quam diabolus immiuil, erroris
li- scebat eum virgo memorata super ipsis solidis aJ.
est, ut suh affeclus cnlore, qui deberi vidciur aflini-
bns, avarilia cupidiiasque nuiriatur. Quodautem nul- iil- monere.
lam drenion cupidiiatis et generis cnram gcrat, biiic uc Ad poslremum cum illum forie in ecclesia repe-
profecto nionslralum cst; ipse enim est qui liomitiesics risset, alloquilur : Quid, inqnit, jubes, precor, dfl
287 HERACLIDISPARADISUS. 358
lapidibus illis, pro quibus quingentos solidos dedi- l q»i undecunqiieconvicli in peccato vapuiariinerui»-
li- A
mus? Cui Hte respondii: Ex quo, inquit, mihi au- u- sent, memoralas amplectentes arborcs, et certas
rum dedisti, ex eo illud pro prelio ipsorum lapidum un tergo accipierites plagas dimiltebanlor. Est etiam
dedi, et feiveiiire desideras, ac videre eosdem in circa ipsam ecclesiam cella, suscipiens peregrinosac
hospHiomeo (illic enim jacent), veini et vide si pos- js- pauperes fralres : in qua cuin acceperiul adveif&m
sunt tibi' placere; sin minus, aurum referes quod otf quemlibet, pertanlum illic tempus alunt, donec ipse
dedisii. Qup iila libenter auditp, ad presbyteri do- o- propria voluntatc discedat, biennio ac iriennio, si
inum pergil, in "cujussuperioribus feminae debiles es , volueril quis, illic manere non prohibentes. U.nius
liabebanlur; in iiiferioribusautem viri. Ubi autein :m antem sejiliinanue ex quo venisset, ei otium dabant,
cum ea intra piimas fores ingressus, dicit eidemi : reliquos vero dies quodcunque optis eumdem faccre
Qiiid vis primum vidcre, hyacinthos an smaragdos? s? cogebant; depuiabarilque eum aut pistrinis, mit
At i.LIa: Qupdjusseris. Ducit itaque eam ad superio- o- borlulis, aut coqiiinis. Si auieiu lione.slior aliquis
res domus partes, ostcnditque ci conscissis feminas as ihinusque aptus hujusmpdioperibus videreiur, legen-
menibriS, et yuliibus totis varia morbositaie Iacera- a- dum ei Codicein dabant, omnesqiie usqne in lioraui
H- sextam a cpnspeeiu ipsius et conlabulalione proliibe-
tis, dieensad eam : Isti sinii liyacintlii. Inde descen-
dens, ostendrtei simiies in inferioribus viros, etail:t: gI baht. Iu hoc monte et pacentarii habentur et me-"
lsli sunt smaragdi : si placent Uibi, ipsos considera; j; dici. Utiinttir quoque vino; nain illic eliam viriaven-
sin minus, atirum reripe quod dedisli. Itaque egres?a <a duntur. Omiies autein isti manibus conficiunl lintea-
est domiim, nimio rubore confusa, cl plurimum tii- i- mcn, ex cojiisoperis emoluinenlo niilli eoruiri quid-
siis, quia viderei se illa voluisse facere quae Deo JO quamdeficitad vitam. Est auiein maximaevoluplatis,
placere nen posserit. Moxque aegritudiiiein incurrit,t, circa vesperlinas horas ex unaquaqtie marisionemo-
ut rediil; itoii enim hoc seciindumDei fecerat vo- 0- nachoruin varias audire vpces, psalmos Christo ca-
luntaienr,*sedihgenios? viri sanclissimi neces/iiafe :e nentium. Quo tempore si quis assislat el diligeriter
comûlsa. Paulo post auteni maxinias presbytero ro advertat, pufabit se subito sublatum, et iri paradisi
graiias egit, proptcr quod puella, cujus nimiam cu- u- constitutum. Ad ipsam vero eeclesiam so!o Sabbato
r.im geretiat, nupia quidem, sed sine filiorum edu- i- et Doininicodie convenire ciinsiieveruiit.
caiiohe defuncia est. "Sunt au.temin ipsa octo presbyteri, inler quos
Cum igitur per inennium in monasteriis (quse ae quandiu primus presbyter vivit, nullus praeter ipsuui
circa Alexandriam sila suni) commoratus fuissew n alter aut sacra offerl Deo, aul tractal (2), aul judi-
(Palkd., e. 7), et oplimos illic viros abstinenlirje rje cat, 946 sed silenl semper, solo consessus lionore
virlutibus adornatos usque ad duo millia hominn»,i, C contenii. llle êro major Arsisius, et alii muhi cuiri
sanciissimosqiievidissem, inde descenilens, ad mon- i- ipso senes sanciissimi, quos ct ipse lunc yidi, ejus-
tem cui-..'{U.trjae.nonienest veiii. lri medio autem n dem teniporis ciijus et beatus Antoniiis erant;;qiri
islius moniis el Alexandrinaecivilatis, iuterjacel la- i- nobis, etiairi sanctum AmmoneinNitriotem se nosse
cus .qni Mariaevocauulo nominatur, pcr septuaginta la diCebat; illiim, cujus animam dum ab angelis ferre-
tnillium spalia diffusus. Quemrum uno ac meilio io tur a<l ccelum, vidit Aritonius. Ilic ergo >cferehat
transfrelassem die, ad meridianam partem praefrjli A quod et PacliomiiimTabennt-sioiemaiiquando vidis-
monlis accessi. Cui monti peiitttis deserta adjacent it set, virum prophetica gratia clarum, et in monaste-
loca, quaeaEihiopiam ui-qiieleiiduniur, ei usijue ad :d rio tria miliia rnonacborum regentem; de cujus vir-
Mazicumad mauriiaiiumsoluiri, In quo monte dege- >- fulibus post pauiuluinioquar.' '-"'
hant quinque niillia (ot arbitrbr) yirorum, qui di- j. Ipsuni autem Aiiiniunem in bunc niorem vixisse
Versnm propositi sui institu um lenenles, prout vel- 1- dicebai: Cum esset, inquii, puer a parenlibus dere-
lent posseutquevivebanl, ita ut alii quidem liceret et lictus, et ad viginti duorum pervciiisset (iunieriim
manere si cuperei, alius cum uno tantum fralre si annornin, invilus ab avunciilo suo iuatrimonii vili-
vellet, alius cuin innllitudine, si hoc, desidernsset, lt -cuiis illigatus est (Pallad., c. 8). Ciii cuiii reSisiere
habharet. Quo in monte tam memoratis qnam illis, 5, D 1,on P°sseiei 1use a parente.ingefebatur iieCessiiaii,
ijui ad ultimas se soiiiudines' contplere scxcentis is et iu ntiptiis jussus est coronari, et in ihalanK)se-
viiis, septem pislrinis alimenta prameiilur. llojus is dere coinpulsnsest, el oiniiia paiienler snlferre so-
igitur monlis per lotum nnnum ustis hospitio, pluri- lemnia nuptiarum coactus e t. Poslquam aulem uni-
niumque a bealis Pairibus inslruclus et doclus, abb versi a tbalamo"rccesserunt novis niiptis in lectulo
Arsisio ntajore, el Pulubaslo, Agione, Serapione et :t collocatis, sanctus Ammou surgit e leitiilo, ostium
Chronio, mullisque seniorum spiriiualium relalioni- i- claiidit, vocalque residens benedictam illamyelvere
lius super iis qui ante ipsosluerant, incitatus, usque e unanimem conjugem suam, diceris: Verii, inquit,
ad alia solitudinis Inca interiorjs accessi. domina, ut libi causam ipsain liiijus conjunciionis
In ipsb autem Nitriaemome nnain ecclcsiam maxi- :- exponam. Nuptiae nostric hiic usque sunt lanlum,
mam vidi, in.qua sunt tres arbores dactylornni, exx niliili|iie in se amplins babent; bene ergo facieinus,
quibus sipgulis singula flagra depcndent : quorum n si de reliquo quisque Jiostrurii separatinrqujescat, ul
uno ii.'qriipeccant monachiveiBeranlur, alio latrones :s Chrisio placere possimus si.intacta virginitateviva-
(si inciderinl forlej ca»dunlur;*iertio delicta eorum n inus. Prpjalum aul.etn de sinu parv«m iibelluni ne-
859 APPENDIX AD VITAS PATRUJf. 860
seienli Scripturas sanctas puellae ex persona Apo- A fluvium navi ego cum melu Iransivi. Est enim illic
stoli ac Salvatoris legebat, cui lectioni alia secuii- derivatio quaedammagni illius fluminis Nili.
dum sensum sniiin longe plura conjungens, expone- Io hoc etiam qui Nilrias dicitur monle, monacbus
bat eidem castiiatis virginitatisqtie conversaiioncm, erat quidam, cui Hor fuit nomen (Pallad., c. 9),
ul illa posl satisfaclioncm in iclu gralia divinilatis cujus virtutem miiltorum quidem fratrum testimonia
impleta diceret: Mibi quoquc persuasum scias, do- praedicabanl8, specialiler tamen ancilla Dei Melania^
niine, casiam vitam libcnier amplecli. Quid ergo ju- quaeanle mo ad loca ipsius niontis accesserat; nam
bere ampliusvelis cxspecio. Ctii ille, Hoc, iiiquit, ego superslitem supradictum virutn videre non po-
jubco et rogo, ut iuiusquisque nosirnm separatim ab tui. Ilac ergo de conversationis ejus yirtuiibus refe-
boc die maneal. Ad quod illa non acquievit, dicens: reb;it, quodnec meniitus unqiiam.fuerit, uec jnra-
In eadem quidem cella, scd in leculis separatis ma- verit, nec maledixerit cuiqnam, nec sine necessitale
uere debi nius. Cumque boc utrisque placuisset, de- aliquasil locutns.
cem el octo annos vixerunt, ila ut illa quidem totis Hujus montis babitalor et bealus Pambo fuit.
diebus esset in cella, ille autem insisteret opcri in Qiiem et Dioscorus episcopus, el Ammonius, cl Eu-
borlulo qiiem colebat, et balsamum ea qua perilus sebius, et Eulbymius fratres, et Origenes, et Dra-
crat arte conficerel. Quod lamen balsamum multo B j contius viri admirabiles el nepos (5) , habueruut
labore ad imaginem vincarum et planiatur, et coli- magistrum. Qui Pambo et cum multis ac variisvir-
tur, et putatur. Vespcrlinis autem horis regressus lutum praerogalivis, palmisque praecellerct, inter
dnroum orationibus factis, et cum eadem cibo stiin- ipsas etiam boc habuisse praecipuum mempraiur,
plo , ac riirsus nocturnis precibus ex more celebra- quod intantum auri argentique contemptor fuit, ut
lis, ad opus solitum primo mane pergebal. praeceptiim Dpmini videretur implesse. Referebat
Interea duni eoriim csset hsec vila, exclusa ab ergo mihi venerabilis ipsa Melania, qoia profecta
utroque penitus omni corporalis illecebra passionis ', deurbeRoma, Alexandriam priinum fuissel ingressa.
oralione sancti id quod aliquando cupiebant, obti- Cumque mulia de ipsius viri virluiibus Isidoro prcs-
nere coeperunt. Ait enim eidem ad postremum beala bytero el Xenododio refereute cognovisset, et eo-
illa : Domine, inqnil, mi, habeo qupd dicam; in q«o dem duce ad eum in solituditiem perven sset, oblu-
si me audicris, probabilur mihi quod me secundum lisse se illi trecentas argenli libras, ac precatam
Detim dibgis. Hortalur ille ut quod ei placeret edi- fuisse ut aliquid ex ejus rebus acciperet. Qui ctim,
ccrct. At illa : Jusium mibi hoc, inquil, videtur, sederet, inquit, et vimen intexeret, sola me voce
cum ipse sis sexus virilis, el justitiae totus inservias; bcnedixit et ait: Det libi mercedem Dcus. Deinde
cnmqueego quoque propositi lui scmiiler viam, u.t Q dicit ceconomo suo : Suscipe raute, et divide per
diversis od mullorum scdificationem mansionibus omnes qui sunt tam in Lybia, qtiam in insulis fra-
separemur. Inconveniens enim alquc incotigruum tres : bsecenim mbnasieria plus videnlur.cgere quam
puto, propter me tantam in occullo le habere virtu- caetera ; lioc quoque ei prs:cipiens, ne quid ex ea
lem, nec ulli esse cognilum quod in bac castitate pecunia iis qui in jEgypto deguril daret, propterea
alque pudicilia Domini amorc simul vivimus et nia- quod rcgiones illas alimentis sciret amplius abnn-
nemus. Cui ille gratias agens, Deumqueglorificans, dare. Cum autem memorata femina, sicut retulit
ita respondit: Bene tibi placuit, mi domina soror; milii, staict, et benediclionem pro niunere datoex-
habe igilur hanc ipsam cellam, ego autem aliain spectaret aut laudem, uibilque ab eo audirct, ulte-
mihi facere tentabo. Egressusque ab ea, mox interius ail ad illum : Scito, domii.e, trecentas esse in
riora loca Nilriac penetr.ivil (ucc dum cnim luuc hac argcnlaiia libras.. Qui iierum nec sursum qui-
monasteriorum illic fueral iiiuliiiulo) feciique sibi dem prorsus aspici«ns, ita respond.l: Cui exbib isli
duarum volumina cclluiariim, alque iia in solitudinc hfEC,o filia, non opus babet a te mensiiram cogno-
viginli aliis annis ac duobus transactis, defunctus scere, nam quimonles lance penSavit(Isairn XL,12),
cst; jmo magis somno quievil, cuui sexaginta duos multo 947 anipfus novil quantum sit bujus p n-
selalis surc annos (inissel. Pcr singulos tamen annos rj ] dus arginti. Et si quidem mihi islud offeires, com-
secundo sempcr vidcbal beatam illam conjugeni petenier hoc diceres; cnm autem non mibi, sed ilii
suam. Deo, quem noii spr( visse, imo amplius bonoia-se
pe bocilludmiracuIiimsanctiisAibanasius Alexan- duos ilios iiuiiimos agnovimus (A/nr«, xu, 42), tate,
drinus cpiscopus retulit, in co opere quo viiam de- quiesce.
scripsit Antonii, quod cuin aliquando uua cum Theo- Sic auiero DomL.um ordinasse dieebat, nt post
doro discipulo suo Lycum nomine fluvium cupiens paululuui lempus, posteiquam ad ipsum veneral
transfreiare, erubesccret sibi vesiimenUim detrabcrc, moniem, Dei servus ille requiesceret; qui non agri-
ne niidum unquam stiinn corpus aspicerct, subiio tudine, non fcbre aliqua futigatus est, sed sportellam
sine navi in altcram lluminis parlem angelo vehenic consiiendo sepiuagesimaextatis snaeanno qu evtl in
translalus est. lsie igitur Ainmon ita vixit alque pace. Ante boram vero qua de saiculo exiens spiri-
obiit, ul ipsius animam sanclus viderct Antonius, tmn suuui Deo commendaiat, vocavit me, et in pp-
cuin ab angelis feneiur ad ccelum. Mumoratumvcro streina consuminalioiie sui operis conlidenter ait;
'Caulelcge contra impassibillatis asscrlorcs. • llic Ilor fuil Origenisla.
m HEUACLIDISPARADJSUS. 86*
Accipe banc sportellam de manibus meis, quia ncn A quod cupttis, jubente lege divina nullum aure prae-
habeo aliud quod relinquam tibi, ut memor sis mei. cisa oporlere lieri sacerdoiem. Etita demum relicto
Cujus coirpore irivoluto in Hnteo, et sepulturae tra- eo, ad propria reverterunt. Cum vero remeassenl,
dito, ex tJeSertis locis abscessi usque ad finem pro- et episcopo ista dixissent,-ille respondit : A Judaeis
priuiri, liaereditatem sancti illius iiabens mecum lex ista servatur; ego auiem si dederitis inihi ali-
Hic ipse Pambo in fine vilaB';siia?j"" ipsaqne hora quem eliairi naribus triincum, sed moribus probum,
qua exiturus erat e saeculo, assistentibus ei Paulo non eum dubitabo episcopum facere. Hoc audilo
presbfteto et oeconomo, et Aihmonio, sanclitale pergunl ad ipsum instanlissiine, eum riirsus roganles;
famaiisyiris, et caeteris fralribus, hoC dixisse me- quo nori acquiescente, viin qiioque inferre teniabaiit.
inoralur :-"Wxqiio veni in istiim solitudinis locum, Quibus juratus ille respondil: Si me cogere volue-
et babtta*^ tn celluia quam meis manibus exstruxi, ritis ulterius, etiam linguam ineatn (quia propler
panem graiisab aliquo me manducasse non memini, ipsam iriihi molesli estis) abscindarii. Tiinc deniura
iiec verfitrta usque in praesenteui horam locutus sum, sic eum, cum super hoc nihil proficereril, relique-
de quo p«0iitentiam agere debuissem : ita tamcn ad runt.
Domirium meum pergo, lanquairi necdum divinre Cujus Amnioriiifertur tale miraculum. Cum quae-
servitutis cuhum atiigerim. Asserebanl auiem nobis ]" dam delectatip carnalis sineulla
corpusculum ejus in-
refefeiiles,"et lestimoniis confitmahles suis Paulus lermissione vcxaret, candenti ferro prppria membra
et Ammonius servi Christi, quia riunquam cum ali- laniabat, ul ex pmni parte plen.us esset
seiriper ulce-
quid irtlerrpgatus fuissel vel de spirilualibus vel de ribus. Esca vern ejus fuit bnjusmoili. A juventuto
srccularibus scriptis, cito responsum sciseitantibtts sua
usque ad obitum criidis est.usus cibis, iriterdum
dedit; 'Sgtf semper necdum se quqd responderet in- etiam- praeter panemr Vetus.autem Npvumqiie Testa-
venisse djcebat. Sfcpe autem et cum mensium spatia mentum memoriler relinens, eiiam librps
elpquen-
fluxtisseiri;; nec sic quidem respdnsum qurcrentibiis tissimprum viroruin Didymi, Pierii, atque Siephani
dabat, adhuc se non asserens peryehissead notitiani [Pallad., Atliauasii e.t JBasiliiJ usque ad seMeiila
veriiatis. Tani diligentes aulem caulasque secundrim millia yersuiim legendo traiisivit. Hrec autera de eo
Denmseritenlias proferebat, ut eas omnes lanquam ab leslifieanliir etiam Patres sanciissimi in eremo coin-
ipso Dee prolatas susciperenl. Haric enim Anlonium manentes. Ilujtis eliam proplietica viitus multis in-
quoque rtlum magnum iu suis sermonibus perbibent riotuit. Inter fratres vero qni secreta eremi dilige-
habuisse virtuiem. baut, nnllus jllo inofficio consolationis'superior.
Facuim' eliam hujusmodi ipsius Pambo ii.ter alia De boc senlentiani beaitis-Evagrius spLrilualis vir ct
ferlur (Paltad., cap. 11), quod: cuin Pior monacbus G ( virtute discrciipnis praecipuus, ..proferebat,. dicens
venisser ad eum proprium pauem ferens, et ob hoc nutium se vidisse boiuiiicm qui sic supeiaverit ccr-
ab illri feprehensus fuisset, irilerrogatus ut direret poreas passioiies. (Caute lege.)
cur hoc fecisset, respondit dicens ; Ne bospes ab
illeiaiUum laccndo re- [IK.c idem sanclissimus cum a Ruffiriri(4) teritpii-
hospite gravaretur; quem ris. illius praefccio praetorii multiplici supplicaliorie
prebensurii dimis.it continuo. Post aJiquanium yero rogatus fuisset, ul
niagno illo Ammonio Constanti-
lemporis ad Pior, Pambo memoratus accedens'',, , nopolim ob necessarias eremi actiones
adveniente,
perfusum aqua panem, ut ab his edebalur, exhi-C ipse quoque dignaretur venirc, vebementer .id.
buit. Quiinlerrogatus cur bbc fecissei, respondit': pre-
cautibus sanctis diversaruin provinciarurij episcopis,
Idcirco aquamaddidi, ne tibi onerosus existerem'.
Prrefatus ajifetri.:.Ammonius-htiliscipulus ipsius aliisque quampluribus eremilis (qiiiiadjêrficationein
basilicae, quam ip-p condiderat, conyenerant), ftie-
(Palladi, cap, ll£>aliiqt)e trcs 'IrStres, el sorores moraium Ruffirium
duae, summo Dei cultn et amore flagranles, cnin ad propriis nianilnis sriscepit sacro'
fonte. mundalum. Quem suse conversalionis meiito
deserta-iieryeriissent loca, separatas sibiirict mari- saicln AmmOJWj»cupieus
siones.-IeceruBt, ita ut grandi a semetipsis spatio' plurimum veneratos est, 1«
Hunc 1
U oinnroiis obedire : qui p;>u!opost dprmivit in Oo-i
separarentur» ergo Ammonium, quia supra Rtino
modum leclioni scriplurarum vacabat, civiias qure- , sepulliiSi|ue est in basilica, quae appellatur
dam episcopum sibi fieri poslulavit: cujtis cives cnm Ruffiniana; in cujus sepulcro curari ferunlur cuncii
*. .
hoca beriediclo Timotheo quodam petissent, et-itle. diversis febribuslaborantes.jj ,.
dixisset:: Addticite eum ad me,;et laciam ut vultis; ln mpnie Nitriic, de qrio siipra dixJmus (Pailad.,
cutri magna miiliitiiiiinead enm, quo facilius abs- cap. 15), qnidam yir fuit mirabilis,;riomine Benja-'
iraheretur, "-ingressi sunt, capiumque se ille perspi- min, per octnginla annos in abslineiitiae wluiibus
«iensi rogare ccepil eos, el per saeranienta lirmare, suminam dorioruin spirilu iliiim graliam coiiseculn,:
acquiescere-se omiiino non posse lil vel exiret de qui" sive manus cuiquam imposuissei.sive olei bcne-
solitiiilitfequam lenebat. Ctimqiic' viderct non condi«tionein dedissel, ab omni languoris molestia spl-
cedi«f/tbi-ullacerei quod petebat, ferro aurem siiii- vebatnr. Hic ergo quiial bus divinre gratifje muiieri-
stram fadicitus (cunctis vhleniibu.s) secnit; hrcc di- btis p.ravminebat. ante oclo mcriscs dormitionis suae
ceiis : ¥el rioric probabitur vobisimpleri n-.n prisse aquoso iaijgiiore pcrvasus, in lantitiii miscranda piti-
• Hic ' jfaec inclusa desiinlPalladio.
Amnipnius fuil Origeiiista.
2C3 APPENDIX AD VITAS PATRUM. iU
gnedine suac rarnis ititumuit, ut noslris lemporibus A mortuo, diviserunl inter se substanliam ejns, qnae in
secundus Job putaretiir. mobilibus tantum erat : in auro quidem quinquo
A^sumens itaque nos Dioscorus episcopus, qui millia solidos, in mancipiis vero vel veslibus qnid-
lunc presbyter Nitrise fuil, mc et beatum Evagrium quid invenire potuertint. Isti igitur uno animo con.
boc nioilo esl allocuttis: Venile, et videie 943 n0~ munique consilio i.nler se tractare cceperunl, dicen-
vum Job, in tanlo tumore corporis atque insanabili tes invicem sibi: Quam, frater, eligimus viam vitael
passione singularem palientiam possidentem. Eunles si mercalionem in qua paler ooster vixil arripimus,
igitur viiliiuiis bominem tanto corporis tumore di- etiam ipsi labores nostros aliis relinquemus, nos-
stenlum, ut minorem inanus ejus digitum, utrarum- que fortasse eunles in pericula, praeeipitcsvel marini
que iiianiiiim iiostrarum coiijnncli digili miuime (ut assolel) fluctus, vel latronum tela consument. Se-
complecti valereut. Cumque non possemus dura pas- quarour igilur, frater, solilndinem magis vitatnque
sionis ejus diu respicere, oculos nostros ab eo de- monachorum, ut elpaternam hereditatem lucremur,
fteximus. Tiinc ille beatus Benjamin ail nnbis : Oraie, el animas nostras iiulla rerum malarum coutagione
filii, ul lioino meus interior isto languore sit liber; perdamus. Quod propositum cuui iilii-qne placuis-
hoc namquc corpus nec sna me sanitale sublimcm sei, in electione solitariae vitae diversum singuli te-
reddidil, nec dolore dejcclum. Per octo itaque men- B nuerunt iter.
ses illos facia csl ci sella lalissima, in qua incessan- Divisis igitur quas pariter reliqucranl rebus, unum
ter sederet, jam non valens in leclulo rcquicscere quidem babuerunt ulerque proposii.uin ul placerenl
propter rcliquas corporis necessitates. Qui laiucn in Deo, sed non in una inslitutione vivendo ambo pla-
hiijusmotli sui corporis passione conslituius, alios cuerunt. Alter enirn ex ipsis omnibus suis rebus per
Dei gratia sanare consueverat quolibel languore vc- oiiinia monasleria , el eccesias, et carceres divisls,
xal s. arlcm sibi reperit quamdam, ex qua quoiidiani ci-
Neeessanum igiiur exislimavi referre hujus san- bum panis acquirens, ci quam elegerat vila: et cra-
ctissimi passionem, ut non admiremur quolies viris tioni vacabat; alter autem ntilli ex substantia pro-
justissimis' quaedam corporales necessitates contin- pria quidquam dedit, sed monasierium sibi fecit, ubi
giinl. Defiincloauiem viro forlissimo, posles janua- paucis secum fralribus collocatis , omnes advenas,
rum (nec enim aliter tanti luinoris corpus ejici po- omnes sencs, omnes pauperes, orhnes suscipiebat in-
luisset) sublati sunt. firmos, el per Dominici ac Sabbali dicm teruas et
CWPUTII. qnaternas mensas indigentibus exhibebat, bisque
Vlla abbatis Apolloni cognomentoEx negolialoribus, universam suain subslanliam modis quoad vixil ex-
el duorum aliorum fralrum conversorum. C pendit. Quo uiroque defuncto, beati amb», diversis
Q
Apolloniusquiilamnomine(/)aMarf.,can. 14), unus opinionibus probabilis viiae consummatione cele>
ex negoliatoribus remintians saeculo, montemque brantur. El iste quidem aliis, ille vero aliis semper
Nilrac habilans, cum jam neque artem discere prae- placebat.
valerel senio praepeditus aeiatis, neque abstinentiam Ex quorum laudibtis orta inler fratres conlen-
spiriluali Scriptnra mandaiam exercere, hujusmodii lione, quod nterque videretur fuisse perfeetus, ad
CPnlincnliamsibi instituisse cognosciltir. Ex propriis> sanctum Pambo, ul ab eo veruni cognoscerent, per-
pecuniis atqtie laboribus, omneni remediorum spe- gunl. Quem cum jndicem elegisse se dicercnt, pete-
ciem atque cellaria in Alexandria cnmparans civi- rcntque ul quis e duobus fecisset jmelius edoceret,
tale, cunctis fralribus langueiitibus necessaria exbi- utriimqu.e ille apud Deum perfecium esse respondit.
bebai. Videres autem eum a principio diei nonam1 Nam akcr quidem ex ipsis Abrahre, alier Eliae mori-
usque horam univcrsa tam vivorum quam feminarum' busvixil. Cuniqucnon sedato inlra i-eceriamine dice-
monasleria peragrantem, el per singula aegrotosostia» renl, deprecanies, quemadmoduin pares posstml vi-
visiiameoi , poriauteinque secum uvam passam,, deii, et non magis praecedalille qui evangelica prae-
malogranala, ova, siligines, quae niaxime necessaria) cepta coniplevit, qni cuucta vendidil, pauperibiis do-
videniur inlirmis. Atl talem vitam, cui solum aptus» D t navil, quique per omnes boras, omnes dies, omnes-
erat, suam bic famulus Cbristi instiluerat senectam;; que noctes, Dominicam ciuceni portans, perpelna
qui tamen ante obitum siium cuin aliqueni sui simi- Salvalorem oratione comilattir? Cumque alii diversa
lcm reperissei, ci omnem ininislerii hujus supcllc- ex parte contemlerent dicerenlque, Quia iste, quem
ctitem trad.dit, comprecatusque csl cum, ut bujus- nos amplins praedicamus, lanlum circa egenies suum
modi curam fralribus cxbiberct. Ciiin enim quin- oslend l affectum , ul agêribus publicis assideret,
que millia monacborum in supradiclo monte consi- tribulanles undecunqite colligeret, ct nou sux tan-
stant, necessaiia vel maxime talis solliciludo cstt lummodo consuleret animau,sed multas atque intil-
el consolatio, sine qua in desertis illis non viviturr loruin curando infirmiiat.es,ac necessaiia prxbendo
locis. salvarct. lt.vbeatus P.mibo ad utrosque icspondii:
Alii eiiam duo quidam fratres fucrunt ', qtiorum i Idem iterum vohis loquor, pares ambo sunt apud
pater cmendis vel mutandis mercibus studetis, tisque e Dominum, et utrisque me satisfaciurum puto. iiic
ad llispaniam scmper negotiando pergebat. Quo o enim si lam peifecius monachus noa fuissel, dignus
1 P.illjilitis, c.
atque ila bic Ms. etiam babci.
15, 16, vocat Pwetium ei Isaiam, ai
265 IIEKACLIDIS PARADISUS. 26C
profecto non essel ul eum bonitali illius compara- A xerat, s quando raro adhnc aliqui se ad secreta soli-
rem; ille vero reliciens egenos atque peregrinos, tudinum l conferebant.
aliquod ex ipsa. communione solalium senliebat. Hoc aiitem ab illis magnum continentix bonum de
Nam et si labores ipsius esse magni oneris videban- i
memorato ngnoscebam viro, qtiod tanlae in cella sua
tur, attamen habebat et requiem aliquam cum labore. palieotiaefuil,
| ut in proposito sno nunquam omnino
Exspeclate autem, art, ul super hoc (Deo revelante) litubaverii, ex quo primum irrisus atnue tentatus vi-
cognoscam; quod cum veneritis ad me, deinceps debatur i a daemone,qui omnes et illudii et fallit, cu-
audietis. Post paucos ilaque dies cum eum rursus jus j fraudeex priore, acediam perpessus, cella dicilur
rogarenl, bealus ille ila respondit, dicens : Ante recessisse, aliamque vicinam vico cuidam fabricarc
Deum vobis luquor, ulrosque in paradiso simul slare ccepisse. At ubi et perfecit alteram maiisioneni, et
conspexL in ea ccepit' habitare, post tres vel qualuor menses';
CAPUT IV. per noctem ad eum daemon accessit in speciem mi-
Vila Macarii monachi homicidoe. lilis, imaginemque carnificis figuratus, qui paunis
Juvenis quidam, qui Macarius dicebatur (Pallad., obsitus, sordere deformiter, sonumque ffagris facere
videbatur. Ad quem beatus Nathanael haec dixit:
cap. 17), annomm decem et octo, dum cum aequaevis
suis pecora pascens juxla lacum (cui Mariaenomen B " Quisnam, inquit, tu es, qui lalia in hospitio meo fa-
cere conaris? Ille respondit: Ego sum qui te cx
esl) ludit, homicidium fecit invitus; nullique quid-
cella fugavi, qu qiie nunc veni, ut ex hac quo-
quam dicens, ad deserla perrexil, in lantum bumano priore
le
alque divino territus mctu , ut amens faclus pcr que mansione pellam. Quoaudilo, ille ubi illusum
Iriennium videretur, rtum sine tecto in 949 solilu: se vidit a dremone, reversus est statim ad habitacu-
dine permaneret. Est enim lerra ipsa semper siuc lum prius, ac triginta el seplein annos in eadem
mansione complevit, ne ipsum quidem limen egre-
plnviis. Noruut hoc quod loquor cuncli, qui et scri-
contendendo cum daemonequem superare cu-
pturarum lectione, et experientia renim periti stint. diens,
tantis eum machinationibus im-
Ipse beatissimus, quem dico, in deserto sibi cellu- piebat. Qui quidem
lam fecit. In qua viginti quinque alios annos selalis pugnando vexabat, ut quocunque modo cellam stiam
suae vivens, talem divinam gratiam meruit, ut ex- cogeretur exire, quantas singuiatim relerre non
sultans solilaria vita, illuderet daemonesatque desni possum.
cerel. Inter quse immuudus ille spiritus hnc quoque ag-
Hic mihi, apud qiiem mulluni temporis feci, inter- greditiir, ut eum a propoîii sui lege deflecterei.
roganti quas animus ip-ins de facto homicidii cogita Captato nainqne adventu quorumdam septem san-
liones haberel ? usque adeo se trislem non csse dice- C '-' ctorum episcoporum, qui ad requirendum eum sive
bat, ut ex ipso bomicidio quod ignarus admiseral, providentia Dei, seu dacmonistentalione venerunt,
Deo gralias actitaret. Inde enim aiebat occasionem( cum episcoposipsos post orationem factam egredicn-
sibi salutis allatam : dicebat autem, Scripturarum; tes, ne uno quidem passu prosequerctur, dicuut ad
tesiimonia prcferens, quod nunquam magnus ille fa- eum diaconi episcoporum : Superbam rem admodum
mulus Dei Moyses divinitalis meruissetintuitum, ne- facis, abba, quod non deducis sanctos episcopos. Qui-
que tantum assecutus donum Dei fuisset ut mysteriat bus hoc ille responsum dedit: Ego el dominos meos
ccelestia ac sancta conscriberet, nisi Pharaonis regis cpiscopos veneror, et omnem clerum debiia hono-
metu propter homicidium quod in Êgypto admise- rificentia prosequor, cunctorumque hominum me ex-
rat, ad Sina montis deserta fugisset (Exod. n). tiemum esse non dubito; sed et his et universo sae.-
Haccau:em ego dico, non ut ad homicidium tiuem- cuh) morluus sum : occultum autem propnsitum et
quam videar incitare, sed ut ostendatn magis, quodI mei cordis arcanum Deus novit, propler quod san-
ex malis rebus interdum, si in eas incidamus inviti, ctos non prosequor viros. Deceptus igitur daemon ac
occulla Dej providenlia ad virtutis glpriam perveni- lapsus de spe praesenlis ingenii, aliam contra ipsum
mus; alia enim genera virlutum necessitaii ascri- anie novem menses obiius ejusartem macliinatur.
. bimus, alia voluntati. D Fitsubito parvulns puer veluti annorum decem,
CAPUT V. minans asinum, panes in cista fereiitem : qui cum
ad cellam ipsitis multa satis nocte venisset, asinum
Vita beali abbalis Natlianaelis. in lerram ruisse simulavit, et clamantem parvulum
Fuit alter quidam de ant.iquis viris nobilissimuss finxit. Abba, inquit, Naihanael, miêrere
mei, et
agonista, nomine Natbanael (Pallad., ciip. 18), quemi manum mihi porrige. Audita ille ista
quasi pueri
ego superslitem quidem videre non potui; quieveratt parvuli voce, intra ostium, cujus partem recluserai,
enim ante quindecim annos advcntus mei: ab illiss stat dicens ei: Quis es lu ? vel
quid a me cupis
tamen qui una cuni ipso per multum tempus vixc- fieri ? Puer sum, inquit, illius
monachi, et eidem pa-
rant monachis virtutem ipsius viri diligentius requi- nes porto, quia ipse frater tuus
agapen facturus esi.
sivi. Oslenderunt autem mihi et cellam ipsius, in qual Crastino aiitein illucesceute Sabbati
die, necessaria
manere consueverat, in quatamen post ipsum nulluss est hrec oblatio spiritualis. Quasso
igitur ne despicia?
babitavil, eo quod viciniam -
ipsius loei bomines inco- jacentem, ac ferarum morsibus tradas; mullae etiita
lebant. Tnnc enim ceilam-suain illc bcatus coustru- belluaeilla esse
perdeserla noscuniur.
PiTBOL. LXXIV 9
2G7 APPENDIX AD VITAS PATRUM- 568
Stabat sanctus Nathanael velut rjcneus, et velie- A lus vexat; sic namque vidi, et sclo quod si acquieve-
menter incertis cogilstionibus stupens, sensuque lurris mihi, consummaberis in boc quem adepttis es
bato secum ista versabat: Necesse est me aut mise- loco, et gloriaberis, et flagcllum non appropinqua-
ricordiam, quod est maximumin praeceptis divinis, bit tabernacuio tuo (Psal. xc); sin vero me audiro
non facere, aut a proposito deviare. Ad postremum nolueris, Giezi libi finis adveniei, cujus et morbo
auleni rationabili confirmatus ingenio, satis esse me- laboras(/V Reg. v).
lius judicavit, si ct diabolus erubesceret, et tantum Evenii igitur ut posl ooilum beati viri, tam salu-
ei ac lot annorum meritum non. periret. Oratione bria ejus dicta contemneret post quindecim vel vi-
igitur ad Denm facta-,respondil ei, qui quasi parvulus ginli annos : unde eum ita tolum ille exsecrabilis
loquebatiir : Audi, inlans, credo inipso cui servio, morbus invasit (eo quod in pauperes fratres, more
qui dominaiur omoi spirilui, quia si necessarium Judae, furli crimen adiniseral), ut non posset incolu-
babes alicujus auxilitim, ipse praestabit, nec libi aut mis vel una pars ejus corporis inveniri, ne in tali
feras aut quempiam alium nocere palielur. Si aulem quidem spatioquod unus alicujus digitus occuparet.
quacdam res ista leiilalio est, jam nuiic Dominus Est ergo el hoc cx iis quae sanctus Maearius longe
meus aspicial, et suam faciens voluntatem, non me ante praedixerat.
cx ea laediconcedat ulteriiis. Tunc clauso ostio, se B De cibo autem ejus et potu referre superliuum pu-
rccepil. Confusus aulem dtcinun et victus, resolulus to, proeserlinicum eliatn a negligentioribus monacbis
est in lurbinem venti, ct in sues agrestes [Ms., ona- videamus ista servari, ne aut deliciosis aul saecula-
gros], discuisibusac strepitu lascivientes. ila.c beali ribus parcs esse dicantur, maxime in illis locis, ubi
Nathanael vita fuii perpctua, hic finis, hrec palma. vix necessaria ipsis alimenta sufliciunt, et ubi sunt
CAPUT VI. tantorum qurte imitari student exempla sanctorum.
Vita duorum magnorum Macariorum, vnius JEgyplii, De aliis igilur meritis ipsius loquar. Sine intermis-
alterius Alexandrini, necnon el Marci monachi. sione semper in quadam esse translatione animaepu-
Iira autem quae de proedicabilibusac beatis refe- tabatur, imo magis plurimum vilae stiaelempus cum
runlur viris dunbus Macariis (Pallad., c. 19, 20), ut Deo agcre, cl caelestibusamplius quam terrenis ne-
innumera atque infidelibus incredibilia dubilo referre gotiis interesse; iu quo eldivina quaedam miracula
vel scribere, ne forte eiiam mendacis nomen incur- fuisse memorantur.
ram. Quod autem apud Deum pereant omnes qui lo- Nam ifigyplius quidam cum amore vesano alienaa
quuntur mendacium, senleutia sancii Spirilus decla- uxoris arderet, nec posset ad effectum tam sccleslae
ravil (Psal. v). Me itaquc, (idelissime virorum cupiditaiis pervenire, eo quod illa pudiciiiae dedita,
Lause, gralia Domini non mentiente, tu quoque G virginitalis stiae conjugem nimis amarel, maleficum
950 sanciurum iriumphis increduius non existas. precatus est, ut aut se amari ab ea faceret, aut quo-
Ex his duobus Macariis unus qtiidem genere cunque illam modo a marilo proprio reputliari. Male-
ifigyptius, alier vero ju, ioris tempus aetatisvincens ficusaulem multis muneribus illectus, solito propriae
virtutibus, Alexandrinus negoiiator erat [Ms. addit: artis ingenio, fecit illam equam videri, non feminam.
•quipomavel legumina, nucesque vendebat]. Prius t.i- Quam ubi talem vir ejus, domum regressus, aspexit,
men de illo jEgyplio loquar qui vixil nonaginta om- tam monslruosa novitalc turbatus (quod jacere in
nes simul annos: ex quibus sexaginta in desertis im- lectulo suo equam viderel), ingemiscebat ac flebai,
plevillocis, ad qute juvenis fuerat ingressus trigesi- eo quod ipsum alloquens animal, nullum loquentis
mo aetatis suae anno;- lantoque abslinentire mona- poterat audire responsum. Rpgabatigitur presbyleros
cbilis inlra deccm aunos vixil cerlamine, ut jani ipsius vici, duxitque eos domum, et quid illa patere-
lunc discretionis sapientia prrcinuniius, senis pucr ttir oslendit. Et ne tunc quidem causam tantae cala-
nomeu acciperet, eo quod velocius ad matura con- mitatis agnoscit. Quaetamen jam per iriduum, nec
scendil cerianiina. Ubi enim primum essc quadra- ut equa feno, nec pane ut bomines utebatur, utrius-
genarius ccepit, et conlra spiritus aerios, el in curaque escae alimoniis dcstituta. Ad postremum ut
lionibushominum, et denuniiationibus futurorum oi- D I magnificaretur gloria Dei, et ut sancli illius Macarii
vinam graiiani meruit, postremo etiam sacerdotis virtus innotesce.ret cunclis astantibus, subito in cor
(ut dignus eral) nomcn accepit. Discipulos hic secum mariti ejus ascendit, ut cum ea loca deserta pene-
habcbal duos, in desertis inlerioribus quce Scylbim traret. Illigalam igilur eam ila ut jumenta vinciri
vocantur: quorum unus minisler ipsins eral, nec ab solent, ad deserta deduxit; cumque jam sancti Maca-
cjus latcrc rcccdebat, propter cos qui causa curatio- rii cellulaeappropinquarcl, juxla quam monacbi sla-
nis frcqucul.irc consueveranl; ttlter autem scparalim bant, objurgare coepeiunt memoratum virttm ejus,
in propria cella manebat. Post aliquanium aulem cur cura equa ad monasterium venire voluisset. Ad
temporis dum praevidenlibus futura oculis intuelitr, quos ait ille : Veni huc ut possim misericordiam
au Joanni nominc miuislro suo (qui postmodum eliami sancli oralionibus promereri. Hlisque inlerroganti-
ad prcsbyleratum, loco ejusdeni sancli Maearii me- bus quid mali baberet: Uxor, inquit, mea est haec,
ruit pcrvenire) : Audi, inquil, inc, o Joanncs fraler, sed in equam videtur psse conversa : habet autem
cl suadenli mihi id quod tibi proderit acquiesce. . hodie terliam diem ex quo tiullum penitus cibum su«
Tcnlaris cnini, cl te cupidilatis alque avaritiae spiri- tnit. Qnod ciini supratlicti fralres oranli sancto Ma-
569 HERACLIDIS PARADISUS. 27«
cario (cuf jam el hoc ipsum Deus notum fecerat) re-1 • A gratiam Dei ruratiim, et ad pristinam sanitatem re-
tnlisscnt, et pro eadem instanler orarel, hrcc fratri- ducium, propriae reddidit matri. Hoc quoque mira-
bus dixil: Vbs, inquit, equi eslis, qui equorum ha- culuin per sanctum famulum suum Deus fecit, quem
belis oculos; illaenim mulier esl, nec transfigurata) virum ego in corpore videre non potui; ante annuin
in aliam riaturairi videtur, nisi eorum oculis qni prse- enim qu.irn ad illas solitudines introirem, ille tantus
decertalor quievil in Domino.
stigii vanitate faltuntiir. Confestimque benediclam,
capiti ipsius nudse infundens aquam (oraiione com- lllum aulem Macarium qtii Alexandriae prcsbyter
pleta), subito videri eam omnilius feminam fecit, fuit, vidi in bis locis quae Cellaenominanlur, in qui-
jiissitque eam refici, et gratias agentem Deo cum{ bus CeLis ego per annos novem mansi; in qnibus
conjuge siio remeare praecepit, haecdicens : Ntmquam) triennii tempus cum eo vixi, el illa quidem miracula
omnino a communione sanctorum mysteriorum sepa-. sub oculis meis fecit, alia vero ex ore ipsius didici,
retur, nunquamque ab ecclesiae oralione discedat. caetera autem aliorum relatione cognovi. .
Hocenim idcirco perpessa est, quia per septimanas3 Habebat itaque hoc in proposilo vitae sure, nt si
quinque mysteria divina non attigit. quid magnum a qnibuscunque sanclis in abstinenlia
Aliud iterum ipsius factum proloquar. Per longum , fieri didicisset, boc fervenler impleret. Cognili) igi-
temporis spalium, ctiniculum quemdam sub obscuro, B 1 tur a quibusdam quod Tabennensiotaenihil cocti cibi
terrae profundo a cella sua duxit, per dimidii spalium, per quadragesimam lotam edere dicerentur, slaluit
statlii usque ad soli alierius siimmilaiem : ubi spe- inlra semetipsum, ut per seplem annos nihil quod
Itincam sibi proprio sudore perfecit, ut quoties ferre3 coclum fuisset igne, gnstaret, sed crudo lantum olero
non poterat molestiam frequenlanlium, relicta cella} conlenlus essel; ita ul si forle unquam leguminis ali-
sua per occultum iter se ad speluneae latebras con- quid reperisset, neque. inde gustaret. Hoc ergp cum
ferret, itaqite a iiullo unquam se voluisset videri. amplius quam volebal imitando fecisset, de reliquo,
Refcrebat ergo nobis quidam destudiosis ipsius ali-. lanquam niliil esset grave, contempsit.
qoando discipulis, quod quoties de mansiuncula suaj . De alio iterum qui tinam tanlum panis librain co-
ire ad speluncam solebat, viginli et quatuor eundoj raederet, audivit hic eximius monachorum, cii|iiens-
orationes, et tolidem redeundo faciebat. que eum imitari, confraclum alque in partes reda-
De hoc ipso fam.ivulgavit, quod et mortuum susci- ctum modicas bucccllatum (5) in lagenas misit, et
tarit, durii quemdam lircrelicnm vult docere, quii statuit taiitum ex eo cdere, quanlura posset manus ip-
resurrectionem corporum negabat futuram. Quae > siusuna proferre; et ila mihi laelusipse postea refe-
fama in desertis illis locis, sicut est vera, per- rebat, hoc dicens : Plures quidem particulas buccel-
mansit. ( lati intra lagenam comprehendebam, totum lameii
C
Ad hunc aliquandofiliiim juvenem daemone laho-. quidquid intriusecus tenere poluissem, for.is proferni
rantem, lamentans mater exbibuit, eumque duo in] non poteram propter angustias oris exigui. Publica-
singufis laleribus vinctum lenebanl viri. Cujus d;e- nus etenim meus, ut omnino non ederem non siue-
monis hanc operam esse dicebant: Posteaquam in- bat. Per triennium ergo sub hac observatione vixit,
felicem bominem, trium modiorum panes edere, etl quatuor aut qiiinqtie tantum uncias panis assumens,
uniiis ampliora; lagenam [Ms., vel cilicensis lagenae , el tantumdem bibens aquae, unumque expentlens
aquaml bibere cocgisset, ructando universa quae de- sextarium olei, quod per totum illi anuuin sufli-
voraverat, in aerem quemdam fumumque convertere> ciebal
consueverat, atque ila omnia vel comesta vel polaiai Aliam rursus propositi ipsius agnosce virliitem.
quasi quodam ignis ardore solebat absumere. Estt Hic virorum fortissimus somnum aliquando vincere
aulem et legio daemonum, qure flammea nominaiur. statuit; el boc ipse dicebal, quod per viginti'dies
Sicut enim inter homines, ila et iiiter illos multa estt nec semel quidem sub tectum aliquod fuisset ingres-
distantiaj nonnaluralis substantiae, 951 sea"diversus, ut sic vinceret somnum, diurni qnidem leslus
sa?ac dissonre voluntatis. lste igilur juveuis, cum eii ardoribus flagrans, nocturno aiitem frigore tremens,
lam enormes cibos mater prapria parare non possef,, V J el quemadmodum ipse referebat, ipse velocius ad
edebat frequenter egestionem sui corporis ac bibe- teclum rediisset, somnumque cepissct, usque adco
bat. Ob quod flens mater infelix de intolerabili ca- sibi aruisse jam ccrebrum intelligebat, ut sine sensu
lamitate filii sui, sanctum illum, ut miserabilem jti- propemodum putaretur. Vici ergo, inquit, quantiim
venem ctiraret, orabat. Cumqtie continuas apud euini ad me perlinct soinnum; natura; vero, quem exigcbat
preces plurimasque fudisset, oranle super illum,, usum debitum, cessi.
Deumque precanle viro sanctissimo, post unum velI Hic quodam die dum in cclla sua maiiitiiuis seie-
alterum diem coepit tanti mali medicina procedere. ret, culicem sensit: a quo vulneralus in pede, do-
Ait autem matri ipsius: Quantum vis ul comedal fi- lensque eum manu sua peremit, qui >t moriens, plu-
lius iuus ? At.illo, Deceni inquit, panes. Quam ex rimum cruoris elfudit. Reprehendens igittir factuni
fcoc saiicius ille reprehendens-: Quid, inquii, locutai suum, in eo quod injuriam propriam viudicasset,. ita
es ? Septera ilaque diebus jejunans et orans pro eo,, condetnnare se voluit, ut in pralis eorum locoriun
treseuin Hbras panis jussit accipere, ita tamen ut; quibus Scythiae nomcn est, qui in solitudinibtis ex-*
opus propriis faceret manibus. Quem hoc modo per treinis jacent, nudus per sex. menses sederet, ubi.
271 APPEKDIX AD VITAS PATRUM. «272
culices, crabronibus similes, aprorum quoque perfo- A & sum ameum cadum rcperisse dicebat circa puteuir.
rant cutem. Ergo illic exulceralus est totus, qnibus- cum catena ferrea, longa jam temporis vetustaie
dain (uberibus per omnia ejus membra turgenlibus,, consumplum, mala etiam granata iutrinsecus
vacua,
ut unus crederelur ex illis esse, qui elepbantiosi vo- ac nimio solis ardore siccata. Sic itaque inde disce-
cantur. Post sex autem menses rcgressus ad cellam1 dens, per viginti lotos ad cellulam suam revertitur
suain, sola (qiiod ipse essel Macarius)ejus voce pa- dies. Cui cum aqua quam portaverat cum panibus
tefactnm est. deesse coepisset, et grandi moleslia peuuriaelabora-
Hic idem desidcravit aliquando (sicut soleoat reret, ac pene deficeret, apparuitei quaedara(ut ipse
'
ferre) liorluin, in quo essenl Jannes et Mambres referebat) puella, puro linteo cooperla, ferens ampul-
malefiei sepulti, videre, qnisiib Pharaone pliirimum, l.nii aquaeslillantis, 11110 a se stadio separata. Quam
poluisse memoranlur. Qui longo in tempore et grandi1 per tridmim ambulans supradictum vas sibi oslendcu-
potenlia suaeartis quadralis lapidibus supradictnm^ lem videbat, et velut stanlcm vicinius, ac se invitan-
•pus exslruxerarit, in quo superp.osilafueral memu- lem, ita ut putaret quidem assequi eam posse, nee
ria prredictorttm, ubi et aurum reconderant, et va- tamen valerei. Igilur spe bibendi, laborem se trinm
riis arbusculis locum repleverant; puteum quoque. dierum pa ienler snslinuis e dicebat. Mullitudoautcm
fccerant, eo quod sine aliquo videretur humore ideui B I bubalorum grandis apparuit (suntaulem illic plurimi
locus esse. flaecaulem omnia idcirco fecisse dicun- hiijiismodi greges) inter quos uiia de bubalis cnm
lur, quod se posl obilum in eodem loco lanquam in I nllo suo astilit subito, ut et ipse referebat, cui lac
paradiso crederent esse mansuros. Ignorans itaqi e ex ubere fluebat in terram. Subjeci me ergo, inquit,
famtilus Christi Macarius quacnam atl memoratum el labia feriuis uberibus in os inenm expressurns
locntn dednceret via, restimationequadam animi so- apposui, quou<quead salielatem refeclus sum; iti-
lascceli slellas (quod in mari nantis solet iieri) dum que sibi snffeiisse dicebat, usque dum ad cellam
pcr deserta ambulal, scquebatur. Fascem vero cala- perveniret. Quem ipsa etiam bestia subsecuta, ube>a
morum porlavcrai secum, ul per raillenos passus eideunsua prrcbebat, neque proprium fetum sancii
singulos iigeret, qup facilins possel agnoscens sin illius conlemplationesuscipiens.
signa remeare. Pcr novem igilur dies itinere confe- Atio ruisus lemporc dum ad requiem monaelio-
cto, praefatis appropinquavit locis : cui fcrocissimiis rum puleum facil, inter virgulta vel fruliees aspioMs
daemon, qui semper adversum Cbrisii alhletas dimi- denle percussus est, cujus morsum neccsse est con-
care consuevit, colleclos omnes ex propriis locis ca- tinuo mors sequatur. Correptam igitur eam, et utra-
lamos a mille passibus prrediclae memoriae quie- que inanu ab ore distentam, scidit mediam, diceas
scenii, subito ad capiil posuit. Cumque sanctus Ma-. ci: Cum te non miseiit Deus meus, cur ausa es huc
carius surrexisset a somno, agnovit eos quos alibi venire?
reliquerat calamos. Credo autem quod et lioc per- Habebal autem diversas in desertis locis ccllulas,
mitlente Deo ad examinasinnem memorati viri con- in quibus virlutum opcrabatur insignia : unam in iti-
tigerit, ne spem uliquam haberet in cilamis, scd\ leriore solitud ne, cui noiuen est Scythi; aliara in
magis in Dei gratia, qtii in coltnmia nubis per qua- Libya, ubi Cellaevocantur [Ms., aliam in Libya, aliaur»
draginta aunos itcr populo l.-r.ielin deserto monstra- in CcllisJ; aliam in monle Nitrire, ex quibus quaedam
vit. Dicebat autem, de supradicto horto sepluaginta sine fenestris erant, ubi per lotam quadragesimam
daemonesad advenlum ipsius prosiluisse clamanles, sedere in tenebris hic beatissimus dicebattir. Ala
cl circa oculos ejus ac vultum corvorum more vo- cela angustior erat, in qua pedes suos extendere
lanles, dicenlesque : Quid vis, Macari? quid yis ten- non valerel. Alia latior, ad quam venienles ad se
lalor monache? quid ad loca noslra venisti, in qui- suscipere consueverat. Tanlas aulem hic hominutn
bus inancre non poteris? numquid el nos aliquos mo- daemoniislaborantium curabat calervas, ut numerus
nachorum leniavimus? Habes eremum propriam cum csse non posset, nobis etiam iliic degenlibus.
tui similibus, unde nostros quoqiie propinquos ex- De Thessalonica ad eum nobilis ac dives vi<go
*•
D
pellere festinas, nihil nobis lecum commune est. perducta est, qu:c jam per multos annos paralysi
Quid nostras rcgiones ingrederis? si habitaior es laborabat. Qticecum ei fuisset oblata, atque ante cel-
eremi, tua libi sulittido sufficiai; nobis hunc locum lam beali viri projecta, mntus in eam miscricordia,
sui iradiderunt incolere conditores. Qui I hanc pos- per viginti dies propriis manibus oleo sanclo perun-
sessionem quseris irrumpere, in quam nullus unquam gens, ac Domino pro ea preces fundens, incoiumem
hominuni, poslquam nobis a fralribus nostris nostra suae reddidit civilali. Quse poslea plurima ad solitu-
hic manu sepultis est tradita, vivens ingressus est?> dines, cum fuisset propriis pedibus regressa, trans-
Cumque adhuc daemonesplurima replicarent, alque, misit.
lugerent, beatissimus ille respondil: Ingrediar 952 1 Hic idem cum audisset grandem vitae conversatio-
lantum ut videam, conlinuoque discedam. Et dae- nem Tabennensiotas habere, veste mutata ad simili-
mones: Hoc, inquiunt, nobis per tuam conscienliam1 tudinem alicujus operarii, sumplo habilu saeculari,
sponde fideliter. Christi vero servus ait simplicitcr : intra quindecim dies per deserta iter faciens, The-
Hoc faciam. Contiiuioque dacmones ab ejus oculisi baidem usque pervenit. Cumque pervenisset ad mo-
reces:cr.unt. Icgresum se igittir, alque illic stispen- naslerium memoralorurn hominum, primum quidem,
275 HERACLIDIS PARADISUS. 2"*
quem archimandiitain vociiant, requisivil, Pacho- A t Quodam rursus lempore hoc reiulit . obis, ilicens:
mium quemdam nouiine, probabilem per omnia vi- Quo cunque genus vitac,et quoscunque inures absti-
rum, babentem spiritualem gratiam propheliac, cui nenliae spiritualis desideravi, imitatus suii), atque
tamen de Hacaiio nibil fuerat revelatum. Ad quem perfeci. Ilerura inquit: Aliquando animum raeum
cum venisset, haec dixit: Quaesout me in monaste- qucedam novre cogitationis cupiditas occHpavit, ut
rio luo suscipias; monachus enim esse desidero. Ait vellem quinque diebns conlinuis 953 sensum cordis
illi magnus ille Pachomios : Senilibus annis gravaris, mei inseparabilem a Deo facere. Statuensque intra
et monachus esse jam non potes, neque inter caete- menlcm meam, et clau-is ila osliis cellae atque ve-
i os fratres qui hoc ab adotescenlia didicerunt, vivere stibuli, ut nullus hominum responsum a me posset
vales, eo quod consuetudinem eorum laboremque accipere, .ccepi instare a principio septimanae, di-
non pateris; cumque absiinentiaetentationes non fe- cens sensui meo: Vide ne velis a ccelo ad lerram
rens, laesoanimo egressus ab his fueris, maledicere descendere. liabes illic angelos atque arcbangelos,
eis incipies qnos non potueris imitando sectari. No- altissimasqi.ievirtutcs, cherubim ac seraphira, pri-
(uit ilaqiie nec primo eum nec secundo die, nec per mumque omnium creatorem Deum : illic conversare,
lotain suscipere septimanam. Dtimque jugiter per- sperne illa quaecunque infra ceelcstia videntur habi-
sisterel in rogando jejunus, ad postremum, Suscipe B J tacula, ne carnales cngitationes incurras. Alque iu
me,'inquit, abba, et si me in jejunio, vel in opere hoc, inquit, duobus diebus ac, duabus noclibns per-
inferiorem ipsis deprehenderis, statim de luo mona- severans, usque adeo daemonem provocasse ac sti-
sterio pelle. Quo audito, ille persuasit fratribus ut in mnlasse me sensi, ut ille in flammam ignis subiio
inonaslerio rcciperelur. Est autem iltic uuius nume- conversus, orania qurc habere intra videbar incen.-
rus mansionis, habens etiam usque in praesentem deret; ipsamque eliam matiam (U)super quam stare
diem ad mille quadringentos viros. Ctim igilur fuis- consueveram, ut lotura jara me arsurum esse,cic-
sel ingressus in cam sancius Macarius, et post breve derem. Ad postremum lanto limore percussus, ab
terapus supervenissent quadragesima?dies, videret- hnjusmodi proposilo terlia abscessi die, cura vide-
que diversos vario more vivenles, alium vespertin s rem tam jugiter individuum Deo animtus me hahere
horis solventem jejunium, alium vero post biduum, non possc. Descendi ergo ilerum ad cogitaliones sre-
alios etiam post dies quinque gustantes, alium stan- culares, ne aliquod mihi ex perpeiuo divinitatis iu-
lem tolis noctibus, et per diem sedentem, laboran- luiiii genus arrogantiae nasccretur.
leinque; ille de arboribus dactylorum cortices tenens Ad hunc ipsum Macarium cum aliquando venis-
infusos ac copiosos, iu uno angulo stabat usque ad sem, reperi ante fores cellae ipsius presbyterum
quadragesimaefinem et principium Paschre, non pa- C i quemdam, cujtis totum caput' adeo exesura et.con-
nera, non aquam gustans, non fleclens genua, non in sumptum eral illa valetudine, quae carcinus (7) no-
terra jacens, sed tanlum modica cauliculorum foiia minatur, ut os etiam verticis viderelur: quique illuc
cruda Dominico die sumens, ut manducare aliis vi- ut curaretur advenerat, nec tamen usque in illiiiu
derctur. Si quando autem ad corporalem neces-ita- diem a sancto Macario susceplus fuerat aut abeo
tem fuisset egressus, confeslim remeabat, ac stabat, visus. Ego itaque tunc ipstiui rogans petivi ut eitis
non os aperiens, non alicui quidquam loquens, sed niisereretur, et saltem responsum ei daret. Ad qnod
cum summa taeiturnitale consislens, et in corde suo mihi ille sanctus hoc dixil: Non est dignus iste cu-
lanlum jugiter orans, atque id solum operU quod in rari; liaic eiiiin pcenam ex praecepto Divinilalis ac-
manibus tenebat efticiens. Quem cum esse tam durae cepit. Si autem vis curari eum , persuade illi prius
alque iniroilabilisvitae monachi omnes consideras- ut a sanclorum sacrificiorum immolatione discedat.
sent, quasi quadam adversum prineipem suum sedi- Cumque ego diccrem : Cur, obsccro, id flcri jubes ?
tione cominoli : llnde, inquiunt, nobis istum ad- Quia fornicationis, inquit, immundilia pollutus miui-
duxisti, qui iia vivit quasi in carne non sit humana, stcria Domiui violare consueverat, ob quod talis sup-
ad condemnationemomnium nostrum ? Audi igittir, plicii alrocitate cruciatur; sed sicut dixi, si nun-
et aut lolle eum a n»bis, aut scilo omnes nos ex boc D quam velut sacerdos sacrificia contigeril divina ,
monasterio hodie recessuros. llle autem tali conver- accipere (.Deo
juvanle) poterit mcdicinam. Cum ergo
satione atque viilute ejus audita, deprecatus est Do- illi qui bac valetudine laborabat ista dixissetn, ut
miaum, ut quis esset eidem revelaret. Qtio statim cum sacramento mecura pacisceretur uon se ulterius
facto, arreptum eum manu ad oratorium suum duxit, ad officiurasacerdoiis accedere, tuuc demum a sau-
ubi erat allare divinum, osculatusque eum dicit illi: cto illo vocatus est;
qui eum his allocutus est verbis:
Veni, oplime senex, tu ille Macarius es, et mibi te Credis, inquit, Deum esse , cui nibil occultum est ?
celare lentabas; cx multis annis te videre cupiebam,
Respondit ille : Credo. Non.potuisti, inquit, virtti-
audiensde te magna miractila : gratias tibi ago, quia tem Divinilatis ejus cvadere?
Respondit ille: Nou
colaphos infantibus nostris dedisti, ne magnum ali- potui, domine mi. Tunc magnus ille Macarius, Si
quid in cpnversalione vilae suae faccre se putarenU agnoscis, inquit, peccalum, et vis evadere isiam
Revertere igitur nunc ad loca unde veneras; suffi- quam propter iilud tibi Dominus intulit pcenam,
cicnler enim aos omnes acdificasti, et ora pro nobis. emendare de reliquo. Quo audito, ille propritira cim-
liis veibis rogatus ab oiiinibus, intlc discessit. fessus est crimen , et de caetero sc nunquaiii pecca-
J75 APPENDIX AD VITAS PATRUM. 276
turum esse prnmisit, neque functurum gacerdotis A / sancta de aliari angelus dabat, solam tamen manum
officio, sed inter laios j nn fiitiiriini; et tunc demum dantis videbam.
illi manum sanctiis imposuit, atque in paucis diebus Erat auem Marcus iste summi lngenii, qui dum
capillorum quoque recuperatione ciiratus, Deumque juvenis esset, Novum ac Vetus Testamentura memo-
filorificans, sancto etiam viro gratias referens, viden- riter retinebat, admodum placidus et quietus, et
tibus nobis ad propria remeavit. castitatis proposilo singularis (Pall., c. 21 ). Uno
Post haec adducitur ad eum in mei praesentia puer rgitur die dum ego aliud quod agerem non haberem,
in ultima ejus senectute ad eura usque perrexi, et
quidam, qui saevissimi daemonis spirilu laborabat. ostium ipsius sedens quasi tiro novusque mo-
Ciimque unam super capnt ejus posuisscl manum, et juxta
nd cor ipsius aliam, tandiu deprecatus est Deuni, nachus, supra homines eum esse existimans, sicut
et erat, audire quid loquerelur, vel quid ageret desi-
quandiu suspendi in aere etira faceret, qui puer iu
moreni utris lolus inflatus, supra quam aeslimare deravi. Fuit autem solus intrinsecus, centum circiler
et dentes quoque longa nimium
quis possel inlumuii, et subito aquam ex omni parte annos ageus, qui
tnembrorum cum ciamorc maximo vocis effudit. setate perdiderat. Contra se ergo ipsum, et contra
Itaque paulalim omni illo tuinore residente, ad pri- daeraoncm litigabat, dicens:Quid simpliusdecrepite
siinam sui corporls rediil sanitatem. Queni sanctus B * senex quaeris? ecce oleum vinumque gustasti. Quid
sancto peruncium oleo, el benedicta perfusum aqua, ultra cupis in extremis setalis luae, devoralor ac ven-
cultor? hujusmodi verbis in se injuriosus exi-
proprio reddidit patri, pracepilque ut per quadra- tris
Tum et dxmoni ista dicebat: Ne adhuc tibi
ginta dies nec carnes eum edere, nec vioum po- Stens.
lare pcrmitteiet, ct sic eura perfectc reddidil sa- debeo aliquid quod furari praevaleas, 954 xihil
nitali. aliud invenis? Jam recede a me, hominum inimice.
Alque hoc sibi quasi insullando dicebat: Veui, pes>
Mirnceumdem sanctum Macarium quodam tempore sime senex, quandiu tecum morabor?
cogtaiiones vaure gloriae slimulando vexabant, vo- Referebat autem nobisPapbnutius quidara discipu-
lenles eum de cella ipsa ubi dcgebal abslrabere, el
lus hujus beati viri, quod aiiquando bellua quaedam
suadentes ei, atque demonslrautes quamdam veluti
(8) exhibuit sancto Marco catulum suum caecum,ve-
operis boni ut
speciem, ejus causa pergeret Romam, ostii ejus capite percussit, et ingressa ad
sanaturiis videlicet eos qui illic nequissimis dserao- slibulumque
eum sedentem foris in alrio, projecit anle pedes
niis vexabantur. Summa euim gratia divinaevirtutis
iiic beatissimus contra immundos spiritus utebatur. ipsius catulum suum '. Quem iile tenens et ex-
spuens in oeulos cjus, oravit: conlinuoque lucetn
Cum ergo talibus incitaraentis, quibus expulsare ,
C quam amiserat vidil, secumque lunc ipsum proprio
eum tlaemon volebat, per multum tempus reluctare- lacie nulritum mater abduxit.
Sequenti aulem die
se
tur, fortiterque videret urgeri, projecit se subito eadem bestia sancto ac beatissimo viro pellein ovis
supra cellulre suae limcn, ita ut cxtra cellulam suos exhibuit, quam memoralus servus Christi sancto
rehnqueret pedes, ac dieeret: Ducite me, o daemo- Alhanasio episcopodereliquil; quamque sancta Mela-
ties, si potestis, et trahite; ego euim pedibus meis nia postea a beatissimo viro Alhanasic accepisse se
non ibo quo vultis. Si ergo hoc me modo portare dixit. Et
quid mirum si ille qui mansuescere fecit
polestis.en proficiscar, sacramentiquoqueadj'ectione Danieli leones, eiiam huic belluae lalem sapientiam
confirmans, quod usque ad vesperam de eo non con- dedil?
surgeret loco. Unde si me, inqnit, non moveritis, Dieebatur praelerea de beato Marco, quod ex quo
sciatis vos ulterius a me non audjendos. Diu itaque lavacri
gratiam spiritualem promeruil, nunquam ex-
jacens immobilis, tandem profunda vespera prop!n- spuisset in terram , sexagesimum post bapiismum
quante surrexit. Sed nocte quaesubsecula est, rursus agens anuum, et quadragesimum anie baptismum.
«»idarmoues molesti esse cceperunt. Ille vero sporla Erat aulem flgura corporis bujus atblelac Chrisli
duos modios recipiente arenis repleta, impositaque
(oportet enim me de hoc quoque libi signiflcare, fa-
humeris suis, in desertis locis spatiabatur. Huic , mule Dei Lause, eo
D quod parvitas rnea conversata
'f heosebius quidam, genere Antiochenus, occurrens, ciimeo diulius eumdera cognoverit diligenter) statura
cui et Cosmet' r cognomen erat, dicit ei: Abba, quid
brevis, non multa barba faciem vestiebat, sed circa
tantitm onus porias? in me potius quod devebis l.ibia tantum erat,
parumque circa mentum aliquid
transfer, el noli luos bumeros fatigare. Ille auiein videbalur. Ex nimia enira abstinenlia, et pcne jtigi
dicebat: Vexo vexantem me; otio enim fruens, iter inedia, etiam vultus ipsius nudus praetcr crcteroruin
aliquOd agere roe compellil. Cum autem ita onustns . hominum consueludinem vidcbatur. Ad hunc cgo cum
ambulasset diutius, et confccisset illo pondere suum admodum tristis aliquando venissem.diceremqueei:
corpusculum, regressus in cellam est. Abba Macari, quid jubes faciam, quoniam variae co-
Hic ipse sanelus alind miraculum retulit nobis gkationes animum meum coiiliirbant, dicentes mihi.
(erat nam .ue presbylcr). Notavi milii, inquiens, eo Proiiciscere hinc, quia nihil agere te cernis; ille re-
lempore quo sancta mysleria fratribus dabam, quod spondit: Dic, inquit, ipsis cogiiationibus tuis : Pro-
Marco monacho nunquam dedissem, sed semper ei pter Chrislum parietes cellae istius custodio. ll*e
1 Palladius, c. 20, haic de Macario narraL
877 HERACLIDIS PARADlSUSi 57$
tibi,amator et fafnule Dei doctissime,pauca de mu'lis. A Iliiuc ipsum beatum Moyseum (oporlet eniin eum
ex factis sancti Macarii vel dictis significavi. tali jam vocabulo nuncupare) dsemones quondam ur-
CAPUT Vll. gere coeperunt, ut ad consuetudinem imptiritalis et
I Vita MoyseiMthiopit, Mgyplii monachi. fornicalionis antiquse revcrlerelur. Qui lot ac tanlis
Moyseusqnidam genere Êlliiops ( Pall., c. 22 ),, modis, ut referebat ipse, lentatus est, ut pene eum
colore corporis niger, servus alicujus curialis (!))) a proposito vitse salularis averterent. Venit iste igilur
erat: quemob detestandos ejus raores dominus suus> ad s-iiicinm illum et beatum virum Isidorum, qui in
a se abjecerat. Dicebatur enim et palam latrocinari,, locis quibus Scythi nomen est, morabatur, referens
et homicidia perpetrare. Necesse est autem ut raali- ei quibus impugnaretur modis. At ille respondil:
gnitatem quoque ipsius dicam, quo magis possimi Nolo, inquiens esse le tristem. Adhuc eniin principia
pceniientiaeejus monstrare virtuiem. hsec tua sunl, et idcirco bnjusniodi cogiiationes libi
Referebant igitur quidam quod magister quorum- vebementer insurgunt, antiquam consuetudinem re-
dara latrocinaulium exstitisset, cujus et hoc interi- quirentes. Nam ut a macello canis, quo vesci assue-
lalrocinia ejus faclum memorabatur : pastorem quem- lus est, non reccdit, quud rursus si clausum fuerit,
dam, qui in regione quadatn una cmn canibus suisi neque iillus in eo steterit, a quo aliquid canis speret,
morabalur, nocte ei ad scelestum eiinti negotiumi B ] abscedil; ita et lu si perstiteris in proposito absii-
impedimenlo fuisse; qui tantum irascebaiur, ut eumi nentiaeluac,membra tna quse sunt super terram mor-
vellet occiderc» Observabat ergp illnin locum in quo) tificans, gastrimargiae excludens inlroitum (quai
suas oves ille claudebat. Cumque eidem nuntiatuml furnicationis est incentivum [Coloss.m]), fatigalus
fuissel quod trans fluvium Nili cum grege suo essel,, daemon ac victus, cui fomenta ciborum non porrigis,
Btqueiii lanlum fluvius ille crevisset, ut super alveura) ulterius libi molestus esse cessabit. Quibus auditis,
Buummille passus teneret, gladium suum mord cus3 regressus ad propria servus Cliristi Moyseus, instan-
lenens, el veste super caput imposita, totum fluviumi ter ac lorliter sui curam gerebat, anle omnia absli-
natando transmisit, quousque ad oviura cubile per- nens a cibo, nihilque aliud accipiens nisi duodecim
venit. Cumque eum natanlem respiciens, mcrsus ini sicci uncias panis, maximo tamen operi iiicumbens,
arena pastor lateret; tunc ille arietes qualuor electos,, et quiriquaginta diurnas faciens oraliones. Cumque
atque jugulatos, et fune connexos tenens, ita rursuss his modis suura consumpsisset corpusculum, nec sic
natando remeavit. Reperlo aulem parvo et occullo> quidem somnia circa ipsum vana cessabant.
loco, in quo nndatis pelle ovibus, carnibusque quae e Rursum igitur ad quemdam sanctorura alterutn
videbantur esse optimae devoratis, et reliquis vendi- 955 probalissimum pergit, dicitqne ci: Quid fa-
tis, ac vini commiilatione distractis, decem et oclo) G ( ciaiii, quod ita mihi prislina consuetudine seraper in
Italicos (10) ipsius vini solus exhausit, et sic ad eai soranis obscuratur aniraus , sensusque lurbalur, el a
in quibus collegas suos reliquerat loca, per milliaa voluptaiibus carnis experla memoria non recedit?
quinquaginta revolavit. Iste igitur talis qualem lo- llle respondil: idcirco adhuc hoc pateris, quia nec
quor, vix aliquando compunctus, ex alictijus ncces- mentem tuam ab hujusmodi cogitationibus separasli.
sitatis periculo ad monasterium se contulit fralrum,, Si igitur paulisper le volueris vigiliis occupare, et
susequepceiiilemisevilam sic vehementer arripuit, utt oralionibtis puris perseveranter insistere, facile po-
eliam Clemonem malorum consortem suorum (11),, teris ex hac molestia liberari. Qui elinm bujus hor-
qui a prima cum eo aetate peccaverat, ad cognoscen- tatu suscepto consilio, lanquam ab bomine qui hoc
dara virlulem Chrisli eminus collocaret'. experientia didicisset, ad propriam reverlitur cellain,
Hoc quoque illius quondam factum refertur. La- statuilque per universam noctem nec genua solo fle-
trones quatuor numero.qui in cellam ipsius impetum n ctere, nec oculis somnum dare. Alque ita per sex
fecerant, quis ille esset qui ibi degeret, nescienles s ibidem annos uoclibus cunctis stans in medio cellulau
inquirebant. Quos ille correptos pariter et ligatos, ;, suse, palentibus semper oculis, orare consueverat,
veluii saccum aliquem palearum impositos dorso suo,i, et tamen nec sic quidem illo quo laborabal malo po-
ad fralres ubi simul omnes morabantur exhibuii, hocc D . luit liberari.
dicens : Quia nulli nocere jam possiim, quid de istiss Aliud iterum genus durioris vitse, ut vel sic dremo-
jtibetis? Tunc ergo etiam ii quos ille deiulerat, add nem superaret, arripuit: vespertinis namque horis
poenilentiam venire cceperunl, confitentes Deo suaa egrediebatur, et monachorum senura louga observa-
delicta, maxime cnm amarent ipsum Moyseum, qui ii tione vivenlium, per totas noctes babilacula circui-
inter omnes dudum lalrones, ul eorum princeps no- >- bat. Quoruiu lagenas, quas hydrias vocant, ssepe tol-
minabatur. Glorificanlesque Dominum, ipsi quoque e iebat, et aqua iraplebat, impletasque nullo scieule
conversi sunt. propler hujus conversalionem, et f.ictiti refcrebat. Ex longiuquis enim locis interdum a duo-
stinl monacbi probatissimi. Ralionem autem hancc bus, frequenter aulem a quinque millibus aquara sibi
suis sensibus colligebant, dicenles : Quod si isle quiti refcrebant. Insidiaiur ilague ei daemonquadam nocte
lara potens erat tanquam invictus inter lalrones, sicc venicnti, non ferens ulterius tonti athtetse certamina,
Deura agnpvit et timuit, quare uos animarum nosira-i- dumque aquam pronus lollitepuleo,renes ipsiusde-
rutii saiutein dilalione rcmoraniur? super gravi quodam fusle percussil, ac scaiivivum
1 Palladio Ilerveti boc deest.
S79 APPENDIX AD ViTAS PATRUM. 230
reliquit, neque quid, neque a quo fuisset passus sen-• A iii habens, quam jejunare cognovi, atqueita septi-
tientem. Ppstero die cum venissel rlluc quidam mona- manas jugiter totas, post quinque semper dies gu-
chus ad hauriendam aquam, memoratumque Moy- standotransigere.quolidiefacereseptingentasnumero
seum aspexisset jacentem et hoc majori illi Isidoro< orallones. Quo cognitosedesperasse dicebal, eo quotl
Scythensi presbylero retulisset, egressus ipse cum cum ipse esset vir, et sani corpori?,plus quara tre-
quibusdam, prsediclum ad monaslerii sui ecclesiam centas orare non posset. Cui sanctusMacariusad isla
fecit protinus exhiberi. Ubi per totttm annum lali respondit, dicens : Ego sexagesimum annum agens,
segriluiline laboravii, ut vix tandem ad pristinum ro- centenas orationes per dies singulos facio, et tantum
bur corpus ejus revocari poluisset. Tunc illi sancius operiscxerceo.quantumsulficeremibipossitadvitam:
Isidorus hsec dixit: Cessa, Moysee, in tantum dae- certum mihi etiam tempus excipio, quosalutationein
mones-provocare,et tam pertinaciier conlra eos velle atque sermonem fratribus reddo, nec me super hoe
contendere. Est enim et modus certus in ipso vilae ut negligentem incusant alque reprehendunl cogila-
nionacborum proposito intra quem nos oportet no- liones mese. Si aulem tu qui trecenlas orationes fa-
stras exercere virtules. Cui hoc ille respondit: Tan- cis, insuper a conscientia lusf te redargui dicis, mani-
din ego ab hac intentione mei animi non recedam, festum est quod aut has sine aliqua reprehensione
quandiu somnia ac vanas cogitationcs a me videam se- B I non facias, aut quod plures nolis facere cum possis.
paraii. Ait ergo lum illi : ln nomine Jesu Christi CAPUT IX.
recessernnt jam a te lurpia somnia; ideoque ad san- Vita Chronii presbyteri el Eulogii scholattici.
cioruii) mysteriorum communionem confidenler ac- Chronius mihi Nilriac presbyter aiiquando refere-
cede. Scias : utem quod ittcirco daemon ad tempus bat: Cura essem, inquiens, adhuc juvenis, et fatiga-
esse le fortior visus est, ne le jactare posses quod tus spiritu acedise,quodammodo mente languerem, de
lantam tenlalionem facile superasses, ut ex hoc ma- arciiimandritse mei monasterio fngi, et usque ad An-
gis saluli tuae res ipsa prodesset. Hsec audiens, rur- tonii montem errando perveni (Pallad., cap. 25). Se-
sus ad propriaiii reversus est cellam, diligenter cu- debat autem ille in ullimo solitudinis, intcr Ioca quse
siodiens deinceps sub quiete mensuram. Postea vero, Babylonis ct Herculis habeut nomen, unde itur ad
hoc est posl dtios menses, a sancto Isidoro interro- Rubrura mare, prope triginla millibus a fluvio sepa-
galus utruiii illi molestus memoratus spirilus exsti- rala. Cum ergo venibsemad monasteritim ejus, quod
tisset, hoc dixil: Nihil se hujusmodi ex ea hora,ci.ua propinquum flumini erat, nbi discipuli ipsius in eo qui
famnlus Dei pro ipso oravit, ulterius fuisse perpes- Pispir appellatur loco, Macarius et Amatus sedebant,
snm. Tantam autem hic ipse adversum dsemones quique supradictum virum defunctum sepelierunt,
gratiam Dei promeruit, ut amplius nos a muscis, "C per quinque ibidem exspeciavi dies.ut Antonium san-
quam ille a dscinonibus terreretur. clum viderem. Dicebatur autem ad monasleriuin ip-
Hanc Moysei ,/Eihiopis vitam fuisse eognovimus, sum venire ssepissime, aliquando post decem, ali-
qui et ipse inter magnos illos numeratus est viros. qnando eliam post viginli, interdum post quinque
Obiil aulem septuagesimo et quinio setalis suse anno' dies, prout illuc eum exhibuisset Deus multis
qni
apud Scythin, ubi presbyter quoque factus, seplua- confluebantad idcm mohasterium profuturum.
ginta discipulos moriens reliquit. Plures igitur tunc diversis laborantes necessitaii-
CAPUT VIII. bus convenerunt fratres, inter quos et Eulogius qu-
Vita Pauli monackiex monte Pherme. dam monacbus Alcxandrinus*erat (Pallad., cap. 26),
Mons esl in digypio, qui ad vaslissimam Scylhen- ctim alio qui elephantioso morbo cruciabalur, quos
sis regionis soliludinem lendilur, cui nomen esi Pher- illuc 956 propler hujusraodi causara venisse memo-
me (Pallad., cap. 25). In hoc monte pene quingenlii rabanl.
resident abstincntissimi monachi; in quibus est qui- Hic Eulogius scholasticus (12) erat ssecularibus lii •
dam, qui Paulus vocatur, egregius monachus, quii leris eruditus, qui immortalitatis desiderio captus,
hujusmodi moribus vixit: Non ex quacunque re ne- huic mundo renuntiaverai, distractisque rebus onini-
^'
gotiatus est unquam, non aliquod opus fecit, non ab» bus atque dispersis, parum aliquid pecuniarum reli-
ullo aliquid praeler id qno vescerelur aecepit;nibil I querat sibi, quibus (quia operari per se non poterat)
autem aliud faciebat, nisi quod incessanter orabat : ulerettir. Cum igitur eum quacdam animi defectio fa-
stalutas sane atque manifestas, hocest trecenlas nu- ligaret, et nec cum muttis in monasterio degere, ne-
mero oraliones habebat, ita ut tolidem collectos inque solitariam vilam posset ferre patienter, reperit
tra suum smurn gestaret lapillos.ex quibus singulos,, quemdam pubtice in ptatea jacenlem, it» valetudioe
ubi fecissel singulas orationes.desinu proprio jactaroe illa (quam superius dixi) repletum, ut sine manibus
consneverat. et pedibus videretur : cui lingtia tantummodo iiiimn-
Hic ipse cum ad sanctum Macarium iltum,cuierat t nis a lantis crueialibus erat, qua magis posset ab in-
cognomen Urbani, vivendi ipsius causa aliquando ve- ;- tuentibus malorum suorura remcdium promereri.
nissct, dixit ad eum : Abba Macari, valde tristissiiroa Cuiinqueeura assistens vidisset Eutogius, oratione fa-
(Pallad.^cap.lb). Quera curareferre ilteliislitiaesusee cta ad Deum,et quadam cum Domino paciione cele-
causam cogeret, ita respondit: ln vico aliquo, virgor> brala.Jiis allocuius est verbis : Dominc, inquit, Deus,
qusedam esse perbibetur, trigin:a annos in monaste- in tuo nomine suscipio istum tam inmiani valeludine
prrcpcditum, et repauso (13) eum usque in diem mor-tA adhuc vivit et superest magnus ille (sic enim vocaba-
lis, ut propter istum possim et ipse salvari. Adsis tur) Antonius, ascende ad eum ; segrumquenavi ira-
ergo mibi, Christc, atque patientiam tali ministerio positum in monasterium ipsius defer, exspeclans ibi
l.irgiaris. Moxquead jaccntem illum ait: Vis, inquit, donec spelunca sua egressus adveniat. Quem cum vi-
frater, suscipio te in domum meam, et quacunque poderis, referes ei isla qusepateris, atque ab eo consi-
tero ratione sustento? Cumque hoc ille libenter am- lium poslulabis. Quidquittautem libi super hoc dixe-
plecti, si dignarelur, sediceret: Vadam ergo, inquii, rit, facies, et ejus monitionibus acquiesces, sciens a
et asinum quo veharisadducam. Cui vehementer ex- Deojuberi tibi quidquid ille prxceperit. Mox igitur
sultans consensit segrotus; quodque mox fecit Eulo- sermonibusfratrum libenter instructus, supradictum
gius, el memoraium ad hospitium suum sine ulla di- aegruni blandis precibus superans, litlorali naviculsc
latione transvexit. imposuit, suslulitque de civitate pcr noclem, et ad
Per quindecim igilur annos jiigi curaiione et per- discipulorum sancti Antonii habitaculum duxit. Eye-
petua ei solliciiudine serviebal, per quod omne lem- nit autem ut allero die horis vesperlinis superveniret
pus, et iile cui tantum deferebatur obsequium cum illuc sanctus Anlonius, referente mihi Chronio quod
graliarumactione et palientia grandi,cuncla lolerabat. cblamyde ex pellibus facta indulus advenerit. Sole-
Et Eutogii manibus et medicamentis, cibisque et B t bat aulera veniens ad monaslerium fratrura, vocare
balneis, proulcompetebat valeludini, curabatur. Post ex ipsis Macarium, eumque his verbis interrogare :
quindecmi vero annos instinctu dsemonis,supradictus Venerunt aliqui huc fratres? Et ille venisse dicebat.
segrotusimmemor tol laborum Kulogii, lantorumque DeyEgypto, inquit, sunt, an de Jerosolyma? hocau-
ineritorum,ccepit ab eo velle discedere, multisque tein signum ab his jusserat dari, ut quoties aliqui non
cum injiiriis atque opprobriis increpare, dicens : Fu- satis digni colloquio ipsius advenirent, venisse Êgy-
gitive, qui propriam domura devorasti, furatusque es ptii dicerentur. Quolies autem sancti quidam el spi-
alienam substantiam, in me occasionem salut.s tuse rituales viderentur viri venisse, de Jerosolyma nun-
reperisse le credis ? liulogius aulem rogabat eum, liarenlur. Tunc ergo veniens jtixta consuetudinem
et satisfaciensanimo ejus dieebat: Noli, mi domine, suam, cum interrogasset utrum Jerosolymilse illic
noli talia loqui, sed dic potius quid le contrislaverim, fratres, an jEgytii essent, respondil Macariusdicens,
et emendo. Elephantiosus autem cum furore dicebat: ex utroque illic quosdam genere se vidisse. Cum au-
Vade, noloistas adulatinnes luas. Projice me, inquit, tem didicisset vEgyptiosvenisse, dixissetque illi san-
in publicum, refrigeratione tua non egen. Eulogius ctus Antonius : Fac illis lenliculam (15), et sumam
aulem, Obsecro te, inquit, placare, aut quid le con- cibum una cum eis; oralione completa, jubebantur
tristaverim, venerande sencx, edicito. Elepbantio.-us 'C abscedere. At cum Jerosolymitas venisse didicisset,
autem asperior, in furore dicebal ad eum : Jam non per lotam cum ipsis noctem sedens ea illis quse sa-
fero fraudulentas irrisiones luas, adulaliones et sub- luti eorum proficerent loquebalur. Memorata igitur
sannationes tuas non tolero, nec mibi hsecariila par- eum nocte sedisse referebat, et unumquemque ad se
caque vita jucunda est; volo carnibus saturari. Cum- de iis qui convenerant evocasse.
que exhibitaeei a viro patienlissimo Eulogio carnes .Cumque a nullo quis illic Eulogius vocaretur au-
fuissent.ccepii iierum proclamare : Non poles, inquit, disset, ipse in tenebris propria voce suo illum norai-
mesesatisfacere voluniaii, nec lectim solitarius babi- ne ter vocavit. Cui cum supradictus scholasticus noii
tare prsevaleo.Populum videre, ad publicum ire de- responderel, pntms quod aller aliquis Eulogius voca-
sidero. Dicit ei Eulogius : Ego libi adduco iuullitudi- retur,„dicil eirursus : Te voco, Eulogi, qui de Atex-
nem fralrum. Rursus ferocior, ac peoe blasphemus andrina civitate venisti. Dicit Eulogius : Quid, quae-
segrotuS: Vae, inquit, misero mihi, tuam faciemnolo so, jubes? Et Antonius : Quid, inquil, huc venisti?
videre, el adducis mihi similes lui, solius panis de- Respondit Eulogius.dicens : Qui tibi nomenmeum re
vorator es? concutiensque semetipsum inquiela voce velare dignatus est, ipse jam et adventus raei causam
proclamabat, dicens : Noln, nolo; ad publicura ire procul dubio revelavit. Tura ille : Quid, inquit.vene-
desidero. U violentia ! in eum locum me projice, un-1D ris scio.sed anle omnes hos fratres,ut omnes audiant,
de me sustulisti. Tanta ergo erat ejus insania, adeo- refer. Jussus igilur a magno Antonio servus Christi
qne sensus ipsius in ferinos quodaramudo clamores Eulogius, retulit ante omnes: Istum elephantiosum in
converterat dsemon, ut et suspendisset forte laaneo platea publica reperi projectura, cujus curam nullus
se, si manus per quas hoc facere po?set habmsset. hominura gerebat, ct promisi Deo ut servirem segri-
i Ad vtcinositaque nionacbos pergit Eulogius, dicrns ludini ejus, quo possem et ego per illum, el957 Per
eis : Quid faciam, quod elepbantiosus iste me penitus me ille salvari. Ex quo autem pariler sumus, quintus
desperare jam fecit? Dicunt ei : Quam ob causam? el decimus annus est, sicut et vestraesanctHati credo
Resporidit eis : Quia dura sunl quseniilii couatur im- omnia revelata. Quia igiturpost plurimos annos, cum
pendere; et quid agam ignoro : projiciam eum ? seJ a me niliil mali pertulerit, variis me procellis ac lem-
aliter Deodextras dedi, et satis vereor (14). Non pro- peslalibus vexat, ob quod et ego ipstim a me proji-
jiciam eum? sed iterum lot ac tanta mala dierum ac cere cogitavi. Propterea ad sanctitaiem ttiara veni, ut
noctiutriferre non possum. Quid de ipso igilur a me quid ex hoc faciamdigneris me tuis edocere consiiiis,
fial ignoro. Ad quem illi his verbis loquuntur : Dum ct orationibus adjuvare; pessimis enim molibus totus
285 APPENDIX AD VJTAS PATRUM. 881
futigor et crucior. Cui hoc lunc Antonius severa at- A A (emanimseadinfernamittuniur;quodpattunturquicuii-
que iracunda voce respondit: Tu illuma te projicis, quecarnali obedierintvoluntati, et quicunqueiracun-
Eulogi? sed ille non projicit eum qui a se factumcsse diamretinentes.reddere malis paria tentaverint. Refe-
cognoscit. Projiciseum? mcliorem le inveniet, et eli- rebant autem nobis tam Chronius, quam sanctus llie-
get Deus qui colligat destitutum. Cumqueperterritus rax, atque alii plures vicini fratrum, ista quae dicam.
ad lisec Eulogius verba tacuisset, relicto sanctus An- CAPUT X.
tonius Eulogio, rursus coepitsegrotum propriis ser- Vita Pauli Simpiicis, beali Antonii disciputi.
monibtis verberare, ct haec ad eum cum clamore Paulus nomine (Pallad., cap. 2s) rusticus quidam
maxime loqui : Elephantiose, cceno ac lulo horride, et agriculttirre vacans, ultra omnes optimus ac satis
nec terra digne nec ccelo, non desinis in injuriam Dei simplex, pulcherrimse quidem vultu, sed moribus
vociferari.Nescisquia qui minislral libi Cltristusest? malse conjuncius uxori. Ctim eam per plurimum
quemadmodum ausus es contra Christum talia loqui? lemporis occulla fraude peccantem, quadara die
nam propter Cbristum se isteserviiio lali etobsequiis ex agro revertens lurpiter invenisset, subitoque cum
subjugavil. Quera et ipsum mordaci sermone lacera- alio jacenlem viro deprehendisset (unde tamen divi-
lum reliquit. Conversisque verbis ad fratres alios, ad na ordinalio memoralum Pauluin ad meliorera vitse
unumquemque ita, ut ratio singulorum exhibebat lo- 6] tramitem provocabal), verecunde aliquantulurarisit,
CUIHS,rursus ad Eulogium et segrotumredit, dicitque tali loquens ad utrosque sermone : Bene, inquit, be-
eis : Ne quis vestrum, o filii, quoquam se vertat, ne; iinde certum sciatis ad me Iioc nihil penilus per-
neuler ab allero separetur, sed ad cellam vcstram in tinere, et per Jesum qui hsec respicit juro, quod ego
qua per tantum tempus vixistis redite cum pace, om- hanc ulterius non habebo. Vade igitur, erittua cum
nem tristiliam ponentes; jam nunc enim ad vos Do- filiis suis ; ego enim, inquil, ibo, et de reliquo me
niinus meus mittet. Nam tentalio ista idcirco ac- monachum profitcor. Et post hrcc nulli quidquam
cidit vobis, quia ad finem vilse ambo venislis, et jam dicens, ascendit oclo proximas mansiones, et a.d
ulerque vesti um merebitur coronari. Nihil ergo aliter sanctum Antonium pergit. Qui cum foresejus ab co
feceritis, ne forte vos angelus veniens in eo in quo pcrcuterenlur, egressus cst, et quid cuperet scisci-
dixi loco invenire non possit, vestrisque coronis frau- tanti, ait illi: Monachus fieri volo. Respondil Anto-
ifemini. Qui cum ad cellam suam velociler redeuudo nius, dicens: Cum sis admodum senex, sexaginta
redintegrata pace venissenl, iulra quadraginta dies annos agens, monachus hic fieri non poles, sed ma-
Eulogiusprior obiit, et post aliud triduum supradi- gisvadeadvicum luum, et operi cultorisincumbe, ut
cttis defecit segrotus, animo vehementer incolumi . et vivere operariorum vita, et gratias agere Deo
Ghronius autem cum plurimum temporis in The- C ( possis ; iinparera te cnim miseriis ac labori solitudi-
baicis fecisset locis, ad monasleria Alexandrina des- iium scias. Rursum ad hsec senex ille respondit, hoc
cendit: evenitque ut ad illum occurreret diem qui dicens : Quidquid me docueris, id faciam. Et rur-
miius quidem quadragcsimus, allerius autem terlius, sum Antonius, Dixi tibi, quia mulltim senex es, nec
celebralus tunc a fralribus dicebatur. Cum igitur hoc vales implere quod quaeris: discede, et si monachus
Chronius didicisset, obstupuit; sumptoque Evange- esse desideras, ad leviora monasteria magis perge,
lio sanclo, atque in medio fratrum posito, cura sa- ad eos fratres qui possunt iofirmilatera tui corporis
cramento ipsis per ordinem cuncta cxposuit, dicens: tolerare patienler ; ego enim hic solus sedeo, post
Ilorum omnium quos commemoravi, interpres lui quinque dies, ct hoc cum summa inopia, cibum su-
ipse sermonum, eo quod Graeceloqui sanctus Anto- mens
nius nesciebat; ego autem ulramque noveram lin- His ergo et talibus verbis excludere Paulum vole-
guam, atque inler ipsos loquebar, illis quidem Grae- bat. Cui cum ille non acquiesceret, intra ostium cel-
co, isti autem jEgyplio ore respondens. lulaese recludit Antonius propter ipstim perlriduum
Hoc quoqueChronius ipse nobis referebal (Pallad., juge, nec inde progressus est, etiam cum necessilas
cap. 27), quod ei sanclns Antonius, in illa ipsa no- corporalis urgeret. Neque lamen ille de foribus tan-
cle qua bealum dimisit Eulogium, dixissel quia per D ] diu exclusus, abcessit. Quarto igitur die sanctus An-
totum annum Deum deprecatus fuisset, ut oslende- lonius cum necessitate nalurse compelleretur, egres-
rentur eidera per revelationem loca peccatorum sus est, ilerum diccns ei: Vade, inquit, hinc senex,
aique juslorum. Et se vidisse dicebat procerum quid inolesius es mihi? habilare non poles mecum.
qucmdam usque ad nubes giganlem letri Coloris, ex- Ad quem Paultis boc dixit: Aliud fieri uon polest,
lentasmanusadccelumhabentem.atqueinfrapedes ip- uisi ut hic vivam, inquit, et moriar. Gircumspiciens
siuslacumadspeciem maris fusum. Ubi lanquamaves, igitur huc alque illuc sanctus Anlonius, vidensque
inquit.animasvolantesvidit Antonius;et illsequidcm quod nibil secum ad vitaealiraenta porlaret, non pa-
qusecunque supra manus ipsius capulque volabant, neui, non aquam, non aliud quidquam, el quod
conservabantur; qusecunqueaulem manibus ipsius re- quarto tamen die in continuo jejunio pcrmaneret, li-
percussse fuissent, mergcbantur in lacum. Vocemau- mensque ne ignarus longi jejunii nimia deleclione
tem tunc sibi lalem venisse referehal: llas oranesani • morerelur, et aliquam sibi ex hoc relinqueret macu-
inas quasvolantes vides, scias animas essejustorum, lam, laudem suscepit eum. Tali antem conversalione
qure in paradisi habitatione requiescunl; illse au- vitac per omnes degere dtes coepit Anlonius, qualem
«ftb HERACLIDIS PARADISUS. S8G
958 68non sciebat expertum, nec cum adhnc juve- A rum esse confido. Sequenti igitur dje dixit ei: Ecce
nis videretur. Infusos itaque cortices dactylorum ob- in nomine Doniini jam factus es monachus. Tum
lulit ei,dicens: Accipe, etintexe funessicutmeipsum igitur sauctus Antonius posleaquam in omnibus sibl
facere vides. Quod cum arripuissel senex, et quin- ab eo credidit satisfactum, post cerlos menses, quia
decim ntimero, quas orgyias (16) vocant, nonam us- perfectam. jam esse animam comprobasset, eo quod
que horam cum maximo labore fecisset, ait 1111: habitaret in eo vera et tola simplicilas, gratia eum
Male, inquit, intextiisli; solve quod factum est, et juvante divina, unam ei cellulara fecit a terlio vel
rursus intexe. Et boc seni bomini, et per quatuor qtiarto lapide; dixitque ei: Ecce quiajam monacbus
dies jejuno tam grave pondus imponens, ut cum ille effectus es, solus mane, ut possis etiam daeraonesex-
tanlo labori imparem se viderel, a sancto tandem periri. lntra unum igitur annum illic commanens
Antonip, necessilale tali compulsus abscederet, vi- Paulus, divinam gratiam meruit contra aegriludines
lamque desereret monachorum. Qui econtra forlior bominuin et comra dsemouuinpolestatem.
ad opus surgens, detexuit funes eosdem, et rursus Una igitur dierum cura ad sanclum Antonium qui-
iutexuit, roaxime cura diflicilior iterati operis esset dam fuissel exhibitus, quem scelestus dirissime dae-
labor, eo quod tortum semel restera retorquere prius mon urgebat, tenens inter cseteros irapuros spiritus
et revocare ad formam priorem; et sic iterum in- B ] principatum, tjui et contra ipsum sacrilega ccelum
texere aliter cogeretur. verba jaciebat; viso eo sanctus Antonius, hoc iis qui
Videns igilur Anlonius quod ejus ista prsecepla et eum perduxerant, dixit: Non est istud opus meum;
libcnler senex et patienter audissel, neque aigre ite- necdum enim divinam gratiam contra principem dia-
ratum suscepisset laborera, aut in aliquo sallem ad bolicselcgionisaccepi: est hoc quod quaeritur Sira-
momentum trislem vultura secum raurmurando plicis Pauii. Tunc ipse igitur benedictus Antonius
monsirasset, compuncta mens ejus est, et occidente ad memoratum Paulum cum eis qui advenerant per-
jara sole, sic affatur senem : Dic, senex, vis edimus git; dicitque ei: Abba Paule, pelle hunc dsemonem
partem panis? Paulus ait: Ut placet tibi, abba. Ta- ab hominis istius anima. ut incolumis ad propria re-
lis autem rursus et isia responsio flexit Antonium, vertatur, el Dominum benedicat. Respondit ad hoc
quod ad npmen cibi non protinus accurrit, sed quod Paulus: Tu enira quid? Dicit Antonius: Mihi non
omnia in ipsius qui jubebat posuit polestale. Pone vacat, aliud opus exerceo. Relictoqueeo sanclus An-
ergo mensam, inquit Antonius, et panes affer. Quod tonius rursus ad propriam revenitur cellam. Tunc
cum obedienter fecisset, posuit eidem sanctus Anto- igitur assurgens senex, et oralionera intentissime fa-
nius eos quos Êgyptii paximates vocant, habentes ciens, hsecad eura locutus est qui dsemone laborabat:
senas uncias, et suam quidem partem perfudit aqua, Q C Abbas Antonius dixit ut de homine isto recedas, et
sicc.ienim ipsi paxiraates erant; ante illum autein glorilicet Dominum.Dsemonautem in injuriam divi-
tres posuit porliones. Et psalmum sanc.tus Amonius nitatis proclamando multa dicebat: Non exeo, detes-
quem consueverat dicens, oraliones quadraginta fe- tabilis senex. Arrepta ergo pelle, qua humeros suos
cit, ut et sic Paulum probarel: qui rursus cum eo tegebat, verberabat eura, repelens ac dicens: Exi,
palienter ac iibenler oravit. Eligebat enim.ut arbi- quia hoc abbas Amonius dixit. Injuriosa aulera el in
tror, cum scorpionibus esse polius quam cum adul- sanclum Antonium dsemon protulit verba, vehemen-
tera victitare. Post vero duodecim orationcs, pro- tioresque Paulo conluuielias irrogabal, hoc clami-
funda vix tandem ad "manducadum nocte sederunt. taus: Detestandi senes, quodoblivionostraprseteriit;
Sumpto igilur uno paximale, sanctus Antonius non insatiabiles, qui propriis contenti non estis; quid no-
contigit aliuin. Senex vero lardius comedens, cum biscum vobis commune est ? quid in nos exercetis
adliuc baberet ex uno paximale aliquantulam parlem, vestram tyrannidem? Ad postremum sic ad eum lo-
exspectatus ab Antonio est, dum lotum quod edebat culus est Paulus: Egredieris ab isto, aut vado, et
absumeret. Cui rursus hoc dixit Antonius : Manduca hoc a me audiet Chrislus. Per Jesum, inquit, si exire
senex et alterum paximatem. Respondit ad hoc Pau- nolueris, jam nunc ibo et hoc Christo loquar, et vae
liis: Manducabo et hunc alterum, si idem facerete D G libi erit. llerum autem daempnferocior conlra Divi-
videro; te con edente, non edam. Ad hoc dicit An- niiateni vociferari coepit, et dicere : Non egredior.
lonius: Mihijioc satis est; monacbus enim sum. Iratus ilaque lunc Paulus contra daemonemreluclan-
Respondil ad boc Paulus: Mihi quoque sufficit; nam tem, egreditur cellam suara in ipsis mediis flammis
ct ego monacbus esse desidero. Post quae surrexit diei: lales autem sunt sestus ^jgypliorum, ut Bahy-
JAntonius, et dictis duodecim psalmis, lotiilemque loniae fornacis ardoribus praeesse credamur. In ipso-
orationibus factis, paulisper in principio noctis qute- igiiur scopulo montis, velut columna cceleslis stetit
vit. Rursusque consurgens a medio noctis usque in Paulus immobilis, et his in oratione sua locutus est
lncem psallendo et orando vigilavit. Similiter autem verbis: Tu vides, Jesu Christe, qui sub Pontio Pila-
et Paulus fecit. Videns ergo sanctus Antonius tam to crucilixus es, quod non ante ego ex hac rupe des-
paralum ad omnia senem, ait illi: Ecce, frater, si cendam, noncibum ante sumam, non potum, sicprofe»
hujusmodiqiiotidie agere vitam poles, mecum ma- cto moriturus, quam ex boc homine immundum spiri-
nebis. Cui Paulus hoc dixit: Si forte aliquid amplius tum pellas, liberumque eum a lali morle digneris ef-
jubeas ignoro; nam ista qurc vidi facile me impleiu- ficere. Quo ista tlicenle, anlequam ipsa hsec verb*
387 APPENDIX AD VITAS PATRUM. 288
sui oris complessct, maxima. dsemon voce procla- A tarem dsemonis virtute superari. Malui tamen eo
mans, ista dicebat: Vade, vade; exeo, vim patior: tempore irrationabili quadam morle deficere, quam
ecce discedo ab liomine, nec accedo ulierius. Sim- tali corporis morbo cum lam obscoena deformitale
plicitas me Pauli urget ac prosequitur, et qno eam succumbere; moxque progressus ac peragrans soli-
nescio. Moxqueimmundus spirilus egressus ex ho- ludines tolas, speluncam ferse [Pallad.,
hysenae]ali-
mine, atque in immanem draconem cubitorum scp- cujtis inveni, in quam me projeci perdiem nudum,
tuaginta conversus, in Rubrum mare protinus devo- ut, quod sine dubio fore credebam, ab egredientibus
lutus est, ut impleretur quod dicium est per Spiri- ex ea bestiis devorarer. Cum autcm vespertinas
liiin sanclum, Demonstratam (idem justus refei t usque ad horas sic jacendo pervenissem (juxtaId quod
(Prp». xn). El rursus in alio loco, Supra quem re- scriplum esl, ; Sol cognovit occasum suum; posuisti
quiescit spiritus meus, nisi super humilem et quie- tenebras, el facla esl nox, in ipsa pertransibunt om-
lnro, et tremenlem verba mea (haim LXVI)? Solent nes bestiaesilvae.Catuli leonum rugienles, ut rapiant
enim iniserrimi ac vilissimi dsemonuma magnis vi- et quserantaDeoescamsibi[Psal. cin]);»exeuntes bes-
ris solo fidei robore, 959 magni aulem dsemones tise feminacum masculo, odore ad me ducente vene-
a simplicibus vel humilibus fugari. runt, a capite usque ad ipsos pedeslingua rneblan
Hsec sunl miracula simplicis atque huinilis Pauli, B diente lambentes; et dum me ab illis arbitror devo-
aliaque complura his el majora [Supple fecitj qui randum, sic me intacium atque incohimem relique
ab hominibus Simplex est nominatus. runt, jacensque illic per tolam noctem, nihii oranino
CAPUT XI. perpessus sura.
Vita abbalit Pachomii [Al., Pachonii]. Cogitans igitur et credens quod mihi prorsus Do-
Pachomius quidara nomine ', septuagesimutn seta- minus pepercisset, mox revertor ad cellam. Paucis
lis suseannum agens, in ea quseScythin dicitur re- autem diebus dsemon quievit, et rursus iterum mihi
gione degebat. Cnntigit itaque, dum grandis cupidi- multo vehementius quam solebal incubnit, ut pene
tas actus venerei me ccepisset urgere, graviterque me cogeret ore blaspbemo peccare. Transfiguratus
ac molesle plus ferrem, adversus sordidas cogitatio- est enim in quamdam iEthiopissam puellam, qtnnn
nesetcontra insomnia nocturna eonfligens, quod md ego nieraineram rae in juvenili setate vidisse ines-
ab his ubi eram solitudinibus vis ipsius compellebat sium terapore calamos colligentem : quse cum subiio
exire. Vicinis quidem meis nihil de pestiientia et sedere supra genua mea coepisset, usque adeo om-
tali ardore dicebam, nec Evagrio quidem magisiro nia mea membra commovit, ut cum ea me pene
meo tale aliquid confitebar; occulte tamen ad inte- scelus commisisse putarem. Iratus igitur ac sseviens,
riora ac vastiora deserti perrexi, ubi per quindecim C percussi eam dextera mea, statimque (ut visum esi)
dies in co qui Scythin dicilur loco, venerabiles mul- evanuit. Et si mihi dicenti credis, per biennium to-
tos, qui ibidem consenuerant Patres vidi; inter quos tum fetorem ejus (qua illara percusseram) tnanus
et. cum supradicto Pachomio polui habere collo- fcrre non poterara.
quium. Et quia reperi eum inler cseteros monachos Maxima igitur animi anxietate ac desperatione
prope palmam lenere, fidenter ad eum dettili animi perterrilus, ad inlima atque vastissima errabundus
niei auxietatem. Quia ita locutus est mihi deserta perrexi. Ubi cum aspidera raodicara repe-
Non sit tibi, inquit, nova res ista, quam pateris; rissem, manu tentam genitalibus membris iratus
nam quod non ex negligentia menlis atque desidia in adraovi, ut morlem mihi vel morsus ejus inferret:
id quo lurbaris incurreris, sufficienter tibi testimo- caput eliam serpentis perfricando, conterens in ve-
nium prsebet el locorum nalura, et inopia omnium rendis, quasi ex his mihi tentationis causa procede-
rerum, et Ipsarum, quod neminidubiura est, absen- ret. El ne sic quidem ine anguis momordit, divina,
lia feminarum; sed magis tenlalione ista laboras sicul credo, me gratia providenle, el hoc tunc cum
propter sludium ac desiderium castitatis. Triplex niihi talis in sensus vox descendisset, audivi: Vade,
enim ex fornicalionis incursti nascitur pugna : el inquii, Pachomi, insisteagoni tuo. Ob hoc eniin pcr-
aliquaudo.quidem caro noslra, si in nobis fueril D C misi te dsemonisvirtute superari; ne inciperes quasi
nimis sana, lascivit; ssepe autem ex cogilalionibus fortior superbire; sed ut agnoscens infirmitateni
vanis morbus isle procedit; interdimi dsemoncontra tuam, nec ex conversalione vitse tuse aliquam fidu-
nos, dum nobis invidet, praelialur. Ego enim frc- ciam gerens, ad auxilia semper divina confugeres.
qnenler ista pertractans, ita semper inveni. Nam, ut Postquam igilur mihi satisfactum est, ad propria
ipse vides, admodum senex per quadraginla annns secreta remeavi, de caelero cum fiducia sedens, nc-
in ista cellula degens, maximamque salutis proprise que ullo certaminis angore vel sollicitudine jam la-
gcrens curam, etiam usqne ad prrcsens tempus hu- borans, sed reliquos sevidies pacatis sensibus vivens.
jusmodi tentalione sollicitor. Cnm sacramemo autemi Ille autem meus inimicus, cum se ita a me contemp-
istud sanctus ipse dicebat: Per duodecim annos posl1 tum esse videret, neque ullra moleslus mihi esse
quinquagesimum, non nocte, non die unquam hic ai possel, confusus abscessit.
me morbus abscessit, usque adeo nt privatum mei His ilaque verbis conlra insidiantium dsemonum
jam Bei auxilio suspicarer, ob quod merito me pti-. pugnas sanctus Pachomius me confirmans fortio-
1 Pall.,c. 29 dicitur Pachon.
280 HERACLIDIS PARADISUS. «90
remque faciens, ad certaraen adversum spiritum for- A lus, de hoc exprobral vitio, dicens : Et vos inflati
nicationis, divina graiia tolerandum, sufficienter me estis (ICof. iv).
exhorlatum.remisit ad cellam. Hic ipse Valens postquam pervenit ad eremani,
in qua per plurimos annos vixit nobiscum, diffici-
GAPUT XII.
lisque vitae assecutus est studium, ad tantum super-
Vita Stephani monachi. bise cacumen ascendit, ul diabolicis irrisionibus ac
Stephanus quidam oriundus ex Lybia (Pall., c. 30) fallaciis vinceretur. Nam paulatim eum in docendi
in parte eorum lecorum quibus Marmaricseet Ma- elatione deceptum, ad hoc dsemon adduxerat, ut ita;
reotidis nomen est, per scxaginta annos sedens, us- se nescio quid esse magnum putaret, tanquam
<iue adeo perfeclus factus est monachus, tantumque quotidie angelorum visione ministerioque fruerelur.
habuit in discernenda refum ambiguitate judicium, Ue erebant igitur cjus notissinii, quod uno quo-
ut ejusmodi divinam gratiam mereretur: hoc est, dam die, dum in tenebris opus faceret, acus iili qua
ul quicunque ad ipsuro, ex quaeunque re trislis ali- sportellam consuebat, excidi-set e roanibus, et cum
quando venisset, post visionem ejus alque sermonem eam non posset (quia in obscuro non cerneret) in-
laetns abscederet. Notus autem hicei sancto viro venire, lampade ministerio daemoitisei accensa, sic
Anlonio fuit, pervenit autera etiara usque ad nostri ]B acum quam perdiderat invenisset; ruisus ex ipsa
lemporis dies : quem ego quidem videre non potui, inflalione refcctus, hi tantum superbire tumorem
eo quod separabant nos longa intervalla lerrarum. elalus,'est, ut sacrorum quoque myslerioium Cbristi
Sanctus autem Ammonius et Evagrius, et qui contemneret communionem..
cum ipsis erani, mihi aliquando referebanl, dicenies Evenit aulem ut quidam illuc peregrini venirenl,
quod reperissent eum quodaro lempore tali scgrilu- variaque leguminum genera, nucum atque pomorum
dine laboranlem, ut in ipsis naturse verendis quoad ecclesiam fratribus exhiberent: quse cum susce-
dam ukere (quod quidam (17} phagedsenam appel- pisset sanctus Macarius presbyier noster, misisset-
lant) cruciaretur. Qui dum a quodam medico curaque singulis quantum nianus capere posset unius,
retur, inveoimtis, inquiunt, eum opus quidem mani- inler quos etiam cum Valenli parlem cum cseleris
bus facienlem suis, et lorquentem de palmis funes, tleslinasset, Valens eum qui transmissa .delulerat,
ac nobiscu» sermocinantem ; caeteras 960 ver0 injuriis p.Iagisque confecit; boc ei dicens : Vade, et
corporis partes medico ferroque •prsebentem, qtii dic Macario, quod non sum illo deterior, ut bene-
adeo per gratiam patientise alienus erat a sensu cor- dictiones ad me transmiitat. Cumque hunc ejus er-
poris, ut alterius crederet roembra concidi. rorein Macarius sanctus audisset, atqtie ad eum alio
Abscisis itaque verendis parlibus cunclis, nihil iC dic solatii causa consiliique venisset, diceretque ei:
penitus sentiebat. In tantum separata mens ipsius Seductus es, frater Valens, quiesce de caelero, ac
erat a rebus humanis, et cceleslibussolis cogilaiioni- Dominum deprecare, hoc ei persuadere non potuit.
bus oecupata. Nobis autem tam tristitia repletis Et cum penitusab eo nqn audirelur, tristisde ejus
quam ipsius Ianguoris horrore confusis, cogilanti- ruina factus, abscessit.
busque quod hujusmodi illius viri yita talem incidis- Certus igitur coepit esse jam dacmon, quod ita ut
set in morhum, ut sic eum necesse esset secari; hoc ipsevoluit, fallaciis ejus ac dolis cederet Valens;
ille beatus Dei servus Stephanus sentiens, sic dice- moxque de ejus perditione securus, ista machinatur.
bat: Filii, videte ne animi vestri ex valetudinis (18) ln elfigiem Salvaloris iransfiguratus, nocte ad euin
hujus contemplatione Isedanlur. Nihil enim eorum venil cum choro quodam mille (ut finxerat) angelo-
qusc facit Deus ex aliqua malignilale descendit, sed rum, lampades accensas lenentium, et cum flammea
omnia ad bonum finem, et volivum exitum spec- rota, in qua Salvatorem sedere simulaverat, prsece-
tant. Fortassis autem et ipsa pars corporis talibus dente uno ex ipsis, eique ista dicente : Placuit
dedi suppliciis merebatur, meliusque ilii erat. liic Chrislo conversatio tua ac fiducia probabilis vitae, et
recipere vicem, quam ad aelerna tormenla post hoc venit ad te, desiderans te videre ; egredere igitur e
sseculumreservari. D cella tua, nihilque aliud facias, nisi ut venientem
Haecitaque sutirum coulemplaiio sermonum, ad eminus cernens, inclinans te, adorare festines, sic
patieniiae sludium nos redilicatos confirmatosque di- deinceps ad proprium habitaculum reversurus.
misit. ldcirco verp hsec retuli, ne quisquam forte Egressus igitur e celln sua, credensque se cernere
mirelur, si videnius sanctorum aliquero hujus- divina ministerii cccleslis officia, cunctaque lampa-
niodi segritudine laborantem, aut deinceps vide- dum lulgore rutilantia, et ipsum Antichristum uon
rimus. ; ultra unius spalium stadii constitutum, procidit
CAPUT XIII.
pronus in terram, et eum quem Deum crederet adp-
De ValeHle. ravil.
Valens nomine iterum fuit quidam, Palsestinus In tantum igitur lsesa mens ejus est, ut cum se-
quidera genere, sed mente Corinthius, ideo sensu quenti die ecclesiam fuisset ingressus, collectis in
inflatus :{Paltad., cap. 3L). In Corintbiorum enim unura fratribus diceret: Ego jam communionevnon
nnimis semper tumnr quidam et inflatio mentis ap- egeo; Cliristum eniin ipsum vidi hodie. Tuncde-
paret; sicut ad eos scribens bealus ADOSIOIUS Pau- mum venerabiles Pitres-ferreis eura vinculis iiliga-
«91 A-PPENDIXAD VITAS PATRUM. 293
tnm, per universum annum propriis orationibus cu- A Profectus autem Alexandrias civitatem, vemti or-
raveruni. Hsec aiiiem fuit forma medicinae.Ssccula- dinatione divina, clavum clavo, ui dici solet, excus-
ris eum vitse conversationi dederunt, ut ex eo quod sit; incidit enim propria voluntale in eos cum quibus
niliil haberet commune cum sanctis, inflatio animi istiusmodi more vivebat; unde tamen invitus postea
ipsius tumorque cessaret, ut solet dici, contrarias res remedium salutis invenit. Imererat enim et circi
/onlrariis debere curari remediis. spectaculiset theatri, et iu labernis diebus acnocli-
Valde autem et hoc necessarium credo, legentibus morabatnr. Cumque in his voracilati atqueebrie-
busqne arbitror profuturum, quod lalium quoque lali se penilus dedisset, in feminei quoque desiderii
vitas botninum paginis libelli hujus inseruimus, sicut iocidit cceoiim. Etduinpeccare nieditatnr.ctinimima
et inter sanctas paradisi arbores lignum illud, per quadam ccepit loqui, propriura ei vulnus insinuans.
quod bonum malumt|ue cognoscitur, insitum sci- Postula enira qusedam, quam carbunculum vocant,
mus (Gen. n); utsi quando in vitaaliquid sua grande nata est ei in ipsis vcrcndis, ac tanta per sex menses
quis fecerit, non ex co tanquam proprise virtutis segriludinelaborabat, ut naluralia ipsius putrefacta
ostentatione se jaclel. Frequenter enim et ipsa radicitus caderent.
magnarum palma virlutum causa nobis cujusdam et Postea vcro cum sanilatem, excepla illa parle
occasio fil ruinrc, nisi ad gloriam propositi rectn B ] membrorum quam pcrdiderat, recepisset, ad divinam
itinere venire properemiis. Scriplum est enim : Vidi sapientiam rediii, sanctis Patribus quse ei acciderant
juslum in stia perire justitia, et hoc ulique vanitas cuncta confessus; pcenitenliam tamen factis implere
. est iEccl. VII). non potuit, quia post paucos dies debito fine quievit.
CAPUT XIV. CAPUT XV.
DeHerone [Apud Lipom., Nerone], De Plolemao.
Heron quidam nomine (Patl., c. 32) fuit vicinilate Aliusiterum, Plolemseusnomine (Pallad.,cap.ZZ),
proximus mihi, Alexandrlmis genere, urbanus et eo more vivebat, ut difficilc possit referri, quia in-
juvenis, mentis argulse, purse et probabilis vitse, et enarrabilis videtur. Habitavitaulcm inter initia ultra
ipse postmullos labores, nimiosque sudores, vitam- illa quae Scythin ssepe diximus loca , in ea parle
que ad summum plenam virlutibus, animse nescio quam Clima vocaul, imquo tamen loco nullus mona-
quo tumore sic corruit, ul supra sanctos ac venera- chorum valebat habilare, eo quod octavo decirao
biles Patres esse se crederet, tamque irijuriosa lapide puteus aquae remoius esse viderclur.
contra sanctum Evagrium [Pallad., Macarium]verba Ille igilur cilicenses (19) illuc plures iagenas per-
jactarel, ut dicerel ei: Maximoerrore falluntur qui tnlit secum, quas Decembriet Januano mense, spon-
doctrinse tuss credunt; non enim oportet alio prseler lC gia ex petris colligens rorem (multura enim lunc in
Christum uti magistro. ipsis regionibus cadit roris) implebat. Idque ei per
Abutebatur autem et testimonio sancto ad propo- quindecim illiu habitanti annos, sufficiebalad potum,
situm stultilise proprise roborandum ; dicebatque> qui penitus separatusa doctrina spirituali, colloquio-
quod Salvator ipse dixisset: Nullura in terris voce- que sanclorum virorum, quorum ei sermo prodcsse
tis magistrura (Matth. xxv). Qui et ipse in tantami poterat, et a frequenti mysteriorum Christi commu-
cordis obtusi incidil cseciiatem, ut eum quoque> nionc, subito quasi alienus effectus, in tantum a re-
postea esset necesse catenis ferroque vinciri, eo> cloitinere deviavit ut diceret nullam esse providen-
quod' jam nec ad sancta mysteria vellet accedere. tiam rerum, sed omnia suis quodammodo molibus
Ut autem se rei veritas habet, immenssevirtutis ac; ferri.
vitse fuitatque subtilis, ila ul multi qui cum 961 [ Persuasit igilur ei vitaehostishiimanse,inejusani-
ipso vixerunt, referrent, post tres menses eum ci- mam prorsus ingrediens, atque dicens : His ita se
bum frequenter accipere, sola sanctorum mysterio- habentibus, quid frusira consumeris, Ptolemaee,
rum comraunione contentum, herbisque silvestribus,, aul qua mercedis relributione laboras, cum nulla sit
si quas invenire potuisset. remuneratio meritorum? quod si cssel etiam retri-
Ego quoqueeum videor expertuseo tempore, quo) D butio, quaemerces pro tantis laboribus tibi sufficcret?
simul cum beato Albano [Patlad., Albino]pergeremi quale vero judicium scripturae minantur, ubi sine
Scylhin, disiabal autcm ipsa Scythis a nobis quadra- providenlia cuncla labunlur? His diabolicis cogitatio-
gesimo lapitle. In quibus bis manducavimus, el terr nibus misenimus Plolemseusinfraclus, fertur insa-
aquam bibimus; ille vero nihil penitus cibi sumens,, niens el a naturali discedens prudenlia eiiara usque ad
sed pede iter faciens, quindecim primum reddiditt prscsens tempusin Êgyptocum ejusmodi errore ver-
psalmos. Tunc el illum, qui est maximus, dixit;; sari, voracilali tantum ebrietalique deditus, ut nulluin
postmodum illam quse est ad Hebrrcos Epistolam, ett prnrsus cuiiialiquo bonum soleat habere sermonem ,
Isaiain, partemque Jeremisc, et Lucam Evangelislam,, sed velut oeiieus(20) i everlens de publico, miseran-
Salomonis Proverbia ita memoiiter ambulans legit,, dum lacrymisque plenum speciaculum oculis Cliri-
ut eum gradienlem assequi non possemusnimia ve- stianorum expositus; irrisio veroatquedeceplio cun-
locitale properaniem. Hic igilur ad poslremum ma- clis qui gratiam nostrse conversationis jgnorant.
ligni dseinonisfraude quasi quodam exagilalus incen- In hanc aulem Ptolemaeusest dilapsus insaniam ex
dio,in cellam quidem suam uon rediit. irrationali quadam prccsumplioiie,dum pulat, illueui
893 IIERACLIDIS PARADISUS. S94
ab auctore facinorum, quod omnes sanctos Patres; A 1 bortulos quoque ct inslrumenta diverssesupellectilis
scientisevirtute prsecellat, perquamsuus hostis effe- necessaria, et reliqua quse humani usus ratio de*
ctus, hanc foveam perdilionis incurrit, nunquam cumi poscit.
talibus viris qui gubernaculis sapientise spirituaiisi Istseex dissimilis vitae genere intra unius habita-
usi sunl, loquidignalus. Unde neglectus ac negligens, culi claiisiracolleclse, frequenlibus se invicem jurgiis
ad mortis profunda dilapsus est, sicut arbor foliorumi inquielabant: unde interdum necessitas exigebat ut
exuberans, repcnte unius momenti tempore nudai inter eas simultatum lalium causas ipse cognosceret,
aridaque monslralur, secundum quod scriptum est; pacemque repararet. Collegerat enim illuc usque ad
Qui non habent. «[ubernacula, cadunt sicut foliai trecentarum numerumfeminarum, nec sine mediatore
(Prov. n). ipso, conversatio earum poteratordinari. Quod cum
CAPUTXVI. jam per bienniura faeeret, et adhuc pene ipse juve-
De virgineJerosolymitana. nis videretur (triginta enim vel quadraginta annos
habebat), tentatus est subito corporali desiderio volu-
de
Noveram virginem quamdam Jerosolyma (Pat-
ptatis. Relicto iiaquemonasteriodum per soliludines
lad., cap. 34), cilicio veslitam, et per sex annos lolas biduajugi jejunus errarel, hujusmodi precem
'
semper inclusam, nihilqueejus quod voluptatem ali- ,B fudit ad Dominum: Domine, inquit, aut oecide me,
quam posset exhibere guslantem; quam ad posire- ne videamillas tristitia laborantes, aut a me lentatio-
raum divinoauxilio destitutam, tam immensaesuper- nem
hujus cupiditatis exclude, ut earura curam ita ut
ut
biaemorbus invasit, talem ruinam qualem dicimus, oportet aut convenit geram.
sustineret. Vespertinis itaque horis subito eum in desiderio
Aperuit enim subito fenestram cellulsesuse, susce- somnus oppressit, et tres numero angelos ad se ve-
pitque euro qui consueverat ei vilse necessaria nii- nisse conspexit, ul ipse referebat. Tenuerunt igitur
nistrare, cum eo concumbens. Hoc autem malura1 eum, dicentes : Cur egressus es de monasterio femi-
inde descendit, quod non secundum spirituale propo- narum? Quibus cum
illetransmigrationissuse causam
situni, nec propler dilectionem Dei ad monacbicam ' referret, et timuisse se diceret, ne aut sibi aut illis
venerat vilarii; sed humanaevanitatis illecebra, quae1 noceret; hoc illi ad ista respondent: Si igitur ab hu-
exinanis gtorisecupiditale generalur, etper infirmam1 jusmodi tenlatinne per nos fueris
liberalus, vadis, el
atque inslabilem animi volunialem. Dumenim cogi- rursus ipsarum suscipis curam ? Adquod cum libenter
tationessuas omnes alienrc vitse maledicis repreben- ille acquievisset, jusjurandura ab eo hujusmodi, si-
sionibus occuparet, discedente ab ea angelo sancli- cut ipse referebat, exigere cceperunt: Jura, inquien-
tatis, nullum omuiuo custodem proprise reliquerat G .
tes, his verbis, Per eum qui habet curam mei, illarum
castitalis. curam habiturum esse me juro. Cum ergo in hsecillis
Idcircoautem utramque vitam 1
religiosissimorum yerba jurasset, tunc unusex ip'sismanusillius lenuit,
hominum, ct eorum qui per neglectum post labores' et alter pedes, tertius autem arrepta novaculaillura
immodicos, et lemporum spatia de summo fastigio' emasculare visus est; non quod pro vero hoc face-
ceciderunt describimus , ut unusquisque ex sua con- ret, sed
quod facere videretur. Nam in quod.amstu
versatione insidias inimici considerans, occullos ejus3 pore animi eo tempore se esse credebat,
atque hac
laqueospossit evadere. Sed cura sint magnorum viro- sentiebat se ralione curatum. Tunc in-
igitur angeli
rum femina'rumqiiequamplurimi,quiabrenuntiationis9
terrogant eum, an aliquid sibi facttimsuum profuisse
suse principia virtnte peregerunl, deinde ab boste5 sensisset. ille
respondil, Vehementer, inquiens, in-
cunctorum hominum suntelisi; ideo ex pluribus,' onus quoddam milii esse sublatum; et satis
lelligo,
quorum etiam viioesocius exstiti, paticos enumero,' credo omni quam formidabam me molestia libera
qnia nequeillos ad fortia jam revocare ullerius , nec3 tum. Dicunt ei : Ergo nunc vade ad monasterium
milii prodesse prsevaleo, magnosChrisli athletas lau- tuum.
dans, nec imitans. Qui post quinque regressus dies, ingressusque lu-
CAPUTXVII. pj gentium monasterium feminarum, in eodem exinde
'
Vila abbalis Eliwet Dorothei. loco mansitin cella ex obliquo habitaculi illiusposi-
Elias quidam nomiue, nronachus optimus magnarai ta, in qua cum magis ipsis proximus videreiur, fie-
kabuit consideratione sexus inlirmi devotarum Deo 3 quenlibus eas quantum in ipso erat, emendationibus
virginum curam (Pallad., cap. 55). Sunl enini laless corrigebat. Vixit autem alios quadraginta annos,
quorumdam animae, quarum propositum ultimi iinisg sanctis Patribus asseverans qnod nunquam ullra in
testihioiiio comprcbatur. Qui amore virlutis accensus,t) cor ipsius cogitatio talis ascenderit. Ilanc ergo bea-
cl feminei sexus miseralione, in ea 982 l\ux A'ri-[. tus ille Elias Dei gratiam meruit, ut sic propria cura
vis [Pallad., Alhribe1 civitate dicilur, ex pecuniis s muliebre monasterium gubernarel.
quseipsi suppeditabant, monasterium immane con- Huic succedit Dorotbeus vir bcatissimus, qui in
struxit. Ad quera locum plurimas (quse vagari et er- moribus laudabilis vitse consenuit, non quidera iu
rare consueverant)feminas congregavit, oraniumque, i, monasterio ipso ita conversari prsevalensut prior, in
proul necessitas postulassct, curam gerebat: quibus s superiorn lamen se.condidil cella, ubi unam fecit fe-
cuncta praesiilerat qusead vilsesolalium periinebant,, nesiram ex qua contemplari ferainas in monasterio
suoposset. Quam fenestram et claudere et apenre A CAPUT XIX.
coustieTerat, cui et jugiler assidebat, ad unanimita- Vita abbatit Pachomii.
tem pacemque sorores erudiens. Itaqne in superiore Tabennehsis nomine, in Thebaideprovincia dicitur
illa monasterii parle consenuit, cum neque mulieres locus, in quo Pachomius quidaii) fuit (Patlad., cap.
ad ipsum ascendere, neque ipse descendere posset 38) , vir justus in lanliim, ul per dividani gra>
ad eas, quia nec scalse illic unquam positse erant, tiaro 963 nosset fulura, et angelica etiam visione
per quas hujusinodi cuiquam paleret accessus. Haec frueretur. Hic ad perfectum raisericors et hunianus
cst beati Dorolhei in abstinentise virtute pcrfeclio, et fuit, et iuestimabili fraires amore dilexit. Ad quein
finis hnjusmodi. in spebmca sedentem angelus Domini venit, dicens
CAPUT XVIII. ei: Per omnia quse ad propositum luum pertinent,
Vita Piamonis virginit. scias le esse perfeclum; unde jara in speliincasoper-
Piamon nomine virgo quacdam fuit quse omnes fluo sedes, veni igitur, et relicto hoc loco,collige
sctalis snae annos cum matre sua vixit, jugiter ta- omnes monachos juniores, et cura ipsis habita, et
ciens opus lini, el post alterum semper diem circa eos juxia rcgulam vilae, quam a me disces, instilue.
vesperam cibum sumens (Pallad., cap. 37). Hsec Tabulas autem illi seneas dedit, in quibus scriptum
a Deo meruitaccipcre scientiam fulurorum.Namcum g erat: Permittes unicuique ut laniuiii quantum po-
apud yEgyptum quondam iu ascensu fluminis Nili scit ctcibi sumat et putus , et juxta manducantium
contra vici Unius excidium vicus alter veniret (ciim et bibenlium vires paribus quoque operibus eos subju-
grandi enim certamine partiuntur irrigationis vices, gabis, et ueque quemquam jejunare, neque mandu-
usque adeo ut et ad vulnera sua mortesque descen- care prohibebis : ita tamen, ut fortioribus et raagis
danl). Cum igitur fortior populus ad inferioris vici edentibus semper opus gravins injungas; infirmi ati-
homines, in quo erat isla, Venissel, numeroque suse tem et vcre monachi ad operandum levius urgeantur.
iimltitudinis fidens, et tam militaribus quam rusticis Diversas aulem intra alrium doraus cellulas facies, et
armis instrucius, ad eversionem supradiclae posscs- ternps per singulas manere prsecipies. In uno tainen
sionis accederet, astilit ei angelus adventum inimi- loco cibusomnium fiat. Souuiuni vero capiant uon
corum nunlians, quem nullus illic poteral suspicari. jacentes, sed super inslructas et paululum reclines
Tunc virgo memorata vici presbyteros convocavit, cathedras, et velatas palliis suis sedentes quiescant.
hoc dicens : Exite et occurrile iis qui de vico illo ad Utanturautem noctibus lines vestibus (quas levito-
intemecioiiem veslram vcnire festinant, ac ne una el nas vocant) cincti, et singuli quique eoium pellibus
ipsi cum cellulis veslris csede pereaiis, deprecamini caprinis bene confectis legantur. Quas' pelles, nec
eos, ut ab apparatu ceriaminis hujus recedant. C tuncquoque cum voluerint cibiim capere vel som-
Cumque presbyteri admodum ad hsecdicia timuis- num, deponant. Quando autem ad communionem
sent, proni ad pedes cadunt, roganles eam, atque Sabbativel Dominici dieiingrediuntur, unusquisque
dicentes: Qnia nos non audemus eis occurrerc; suum cingulum solvai, pellemque deponat, et cum
scimus enim et ebrietates eorum, et audaciam non cucullo tanlum ingredialur. Cucutlosautem ipsos si e
'erendam. Sed adde bnc quoque, inquiunt, miseri- villo parvulos fieri, ul infanlibusordinavit; iii quibus
cordiae tuae, supra nmnem hunc qui tremit vicum, et et quaedamsigna de purpura fecit intexi. Jussit vi-
super istam quoque dorounculam tuam, et magis ginli quatuor esse ordines fratrum, juxla viginti qua-
ipsa progredereatque occurre venientibus, locumque tuor numerum litterarum; etiinicuiqueordini super-
isltim redde pacatum. At illa hoc quidem se factu- posuit litteram Grsecauiab Alpba, ettieta, Gararaa,
ratn nigavit; ascendit tamen prolinus superiora do- Delia, et cseteris usque Omega.
mus proprise, et tota illic nncte in conlinua oratione Dum igitur interrogaret sanclus Pachomius, et
perraansil, ne genua quidem flectens, atque has Do- in tanla mulliludine singulorum requireret vitam,
mino preces effudit : Domine (inquit) Detis, qtii om- dicebat secundo illi qui erat in suo ordine prior,
nemjudicas terram, cui nihilunquainplacctinjustum, quemadmodum se habet Alpba, vel quomodo babit
ascendat ad te oratio mea, et advenlal virlus tua, D I Beta? £t iterum : Saluta Zetha vel Lapda : unum-
qua: in excidium nostrum ruentes in eo ipso, in quo quemque autem ex proprio signo el vocabulo litterse
illis occurrerit Ioco, vtluti clavorum affixione confi- requirebat. Et simplicioribus quidem perleclisquu
xosconlirieat. monacbis, inquit angelus, Iolse titterse nomen, du-
Hoc ergo sermone, et liac oralione completa, hn- rioribus auleui ac diflicilioribus Xi lilterse nomen
ttes eoruin in lerlio jam vici lapide consliiuti, circi impones. Ilaque unicuique ordini tales vocabulo-
primam boram dici ita in r.iemoralo hseserunt loco, rum imprnncs notas, ut mores per eas significenlui
ut prorsus moveri inde non possent. Hoc aulem el animorura. Soli tamen spiritales noverant viri, qua-
ipsisrevelalione palefactura est, quod molitiones eo lera supposila elementa vitam sui ordinis indicarevi-
rum oraliones memoratse virginis impedissent. Mox deanlur.
ilaque quibusdam de suis ad vicum ipsius missis, Scriplum autem boc in tabulis ipsis eral: Si quis,
poslulant pacem, ista mandantes: Gratias Deo agile, inquit, de alio monasterio peregrinus advenerit, aliaiu
qni vos orationibus Piamonis virginis ab excidio ve- regulain sequens, nec mariducet cum illis iste, nec
slrse pussessionis averiit. potet, ueqiic iu mansioiiera eorum iniroducatur.
nisi forte in itincre eisdem fuerit atljunctus. Qui- A prsebenles, [etqui cues etiam pascebant. Quod cuni
cunquc yero idiircoad eos fuerit ingressus, ut cum ego reprehendendum puiarem, nocquoque.ex iradi-
ipsis permaneat, non illum nisi triennii tempus im- lione majorum se suscepi»se diccbant, quia idcireo
pleverit, in Ioca monasterii secretiora recipies. Sed in monasteriis esse oporteret sues.ne et cribratarum
cum prius per triennium totum laboriosius opus du- excreroenla frugum perirent, et piirgaloriim folia
riusque perfecerit, tunc recepluin intrinsecus cura otenim, et caetera quse damnum (si projicerentur) iu-
jam esse permittes. ferrent. Occidi igitur sues ip-os juhebant, et carnes
Edentes cucullis capita sua veleni, ne alier man- quidem ipsas ementibus vernli, ungulas lamen ac
ducantem alternm fratrem aspiciai. Nec loqui cui- minimas partes eorum, in segrorum ac senum epu-
quam dum edit liceat, nec aspicere ad ullam alteram las deputari, eo quod in regione illa graiidis esse
partem, nisi ad solum catinum, el ad solam cui su- inopia rerum et frequentia bominum videretur.
perponilur mensam. Hoc etiam ordinavit et jusst, Blemmyos autcm vicinos suis finibus habent.]'
ut orationes duodecim numero per totum diem fa- Antelucanis igitur boris surgentes.qtii per diertini
cerent, et rursus duodeciro alias, quando ad ve- vices reliquis serviebant, alii coquebant eibos, alii
spertinum lumen vei irent : 'n nociuniis quoqne vi- mensas parabant. Quas circa tertiam diei horam.
giliis tolidem preces effuiiderent; trcs autem so- B ponere soliti, perfeclo omni opere suo superpone-
las ad horam nonam diei. Quando vero universa bant eisdem panes, et herbulas quasdam suo more
mullitudocdnveniebat ad manducandum, unicuique conditas, quas lapsanas (21) vocanl. Olivas 964
ordini in singulis orationibus slatuit psalmum prae- quoque, et caseum praeler carnes, cornminuta eiiaro
cinere. '' diyersi generis olera. Quibus in hunc ordinalis nio-
Tuncsanctus Pachomius quasi cpntradicereangelo dum, alii sexta diei hora ingredientes, sumebant
voluit, hoc dicens : Paucse sunt istse orationes. Cui cibum, alii seplima, alii octava, alii nona, alii de-
respondit hoc angelus : Has orationes fieri' idcirco cima, alii undecima, alii profunda jam nocte vesci
prsecepi, ut et rainores sine aliqua imptere tristitia consueveranl; quidam atitetn post bidutim etiam
iinposiiairisibi vivendi regulam possint. Qui vero fir- capiebant cibum. Ex propria tamen littera poterat
mioribus consummatioribusque sensibus vivunt, non hora uniuscujusque cognosci. Simititer etiam ipsis
est illis necesse aliena tege constringi; ipsi eniiii se- erant et opera divisa; alii eniiii agricullursc inser-
metipsos iritra cellas univCrsamque vitam sii.ini vi- viebanl, alter bortum colebat, ille officinae fabricse
sioni et cultui Dei penitus dederunl. His ergo, inquit, vacabat, ille pistoris, alter carpentarii, alter vero
ista prseeepi, qui nec invenire possunt vel imptere fullonis arte darebat, aller pellium, alter corioruiri
quac prosint; ut cum servili quadam necessitate ^C confectione sudabat, alius Codicum lectione vel
compulsi,"ostenderint dignam in se sub proposilo conscriptione gaudebat, alter sporlellas grandes
disciplinam, luuc demum ad fidiiciam valeant di- intexere solilus erat, aller minores; omnes taraen
vinse nolitirc pervenire. His itaque dispositis, im- simul memoriter spiriluales libros tenebant.
pletoque ministerio, angelus discessil a sancto Pa- CAPUT XX.
cbomio. Vila Tabennensiotarumfeminarunii et de Virgine, de
Pliirima-igrtur sunt monasteria, in quibus usque qua dittum fuerat ftilswn lestimonium.
ad seplem millia sunt virorum, quse hnjusmndi insli- Est autem apud islos,feminarumquadriiigenlarum.
tuta custodiunt.Sedmaximum id habelureiprim»m, initnero monaslerium, iisdem moribus atque eadem
in quo Pachoroius ipse degebal, ex quo videntnr oidinaiioue viventium, excepto velamento pellium
et csetera monasleria prpeessisse, quae ad mille solo (Pallad., cap. 39). Et muberes gpidem trans
quadringentos Iratres habere noscuntur fluvium habitanl, inira fluvium autem viri. Cumque
Inter quos ctiam est quidam famulus Dei, Aplitbo- defuncta una virginura fuerit, veslitant eara ut asso-
nius nomine, admodiim mibi amicitiarum juro con- let deferunt alise, et supra ripam fluvii ponunt so-
junctus,quisecundum in illomonasterioobtinellocum rores. Quam inde cum olearum ramusculis pal-
(1'allad., cap. 59). Quem de vita ipsius el conversa- D I musciiiisque navicula transfrelantes viri, et psalmos
tionesecuri, Alexandriam srrpelransmittunt, ut illic canentes, ad suas transferunt partes, et in propriq
ea quitlem quae in n.onasterio fecerint, vendat; ea cum reliquis deputaio condunt sepulcro. Nullus
autem qrisescit necessaria, emat semper ac referat. tamen, excepto presbytero ac diacono, transit ad rao-
Sunt elalia monasteria ducentenos fratres et trecen- nasterium feininarum; et hoc per Dominicum dicin
lenos habenlia, in ea quara Panos civitate vocant: tanlum.
quam egOquadringemos habentem viros ingressus In hoc ipsomtilierum habilaculo, res accidit talis,
inveni. liiter quos sarcinatores quindecim reperi, Quidam sarcinator vestium saecularis transgressus
fabros ierrarios septem, carpentarios quatuor, ca- fluvium, opus ab ipsis aliquod per ignorantiam postti-
melariosduodecim, fullones quindecim numero, sin- labat (Pa//arf., cap. &0). Cumque una de feminis ju-
gulos io arte propria laborantes. Et ex iis quse quo- venis processisset (tuto enim videbalur hoc facere,
lidiano victui superesse poterant, etiam roonasteriis propter solitudines ipsius ac deserta regionis) subito
feininarumcarceribusque vJcinis necessaria quaequei eum non sponte conspexit. deditque itii tale respon-
* Uucinis' iiielusa dcsnnt Palladio Hervcti Lniino. Suni in Grseco.
''r.iTHOL. LXXIV.
299 APPENDIX AD VITAS PATRUM. JOO
nm : Nos ad emendandas rcs nostras, arlifices no- A verbis : Cur grande, inquit, aliqui I esse le crcdis
slros habenins. Alia de feminis cum cos in hac viin luo proposito, et in bnjusmndi degens loco? Vis
sione quam retuli notasset, post lempus aliquantu- videre mulierem te sanctiorem? Vade ad Tabennen-
lum orto intercas jurgio, ex diabolica suspicione ct siotarum monasterium feminarum, et unam ex ipsis
proprii cordis malignitate, iracundrseque fervoreme- illic invenies, in capite habentem conscissum pan-
moralse virgini in conspectu aliarum sororum Ccepit num, ipsamque te cognosce csse meliorem; nam
calumniari, cique nonnullaeex ipsis, non tameh cuui dum conlra tantas sola diebris ac noCtibos pugnet,
grandi maliiia consenliebant. llla igitur admodum coripsius a Deo nunqnam recessil; lu auteni uno in
trislis effecta, cum lam nianifestain calumniam ferre loco residens, neque quoquara aliquandn progrediens,
non possel (sciebat enim se, ne intra sensus quidem per omnes animoei cogitatiorie urbes vagaris.statirii
suos lale aliqnid cogitasse), occulte sepraecipitavit ad supradictum monasterium venil, et magislros
!>)fluvium, atque lioc linc delecit. Quod ubi quse ca- fralrum rogavil ul transvehereiur ad habitaculum
lumniaia ei fiierat audivit, non ferens tanti sceleris fcmiiiarum. Quem inox illi ut vita gloriosum virumi
atrocitatem, ct ipsa tunc laqneo innexa defccit. Aliac et jam provectioris aetalis, cuin fiducia grandi flu-
autem sorores hujusmodi factum, ingresso ad cas vitim transire fecerunt.
presbytero, rcluleTunt. Tunc ille praecepit nullios "B Ingressus autem, post orationem omnes sorores
quidem nomine ex iis qusc se tali morte necaverunt desideravil inspicere, inler quas solam illam propler
debere oblalionem Deo (ieri. Quiecunque aulein vi-
insusurralione ve- quam venerat, non videbai. Ait ergo ad poslremnm :
dcrenlur ex illius dicli discorJes, Orones mihi adducite, deesse enim videtur aliqua.
luli quaj consci;» peccali essent', quia tali calumniae Dicunt ad eum : Omnes hic sumus. Quibiis respori-
credidisseut, jussil eas per septem annos sanctorum dil:Uua deesl, quam raihi angelus demonstravit.
inysteriorum commuiiione privari. Diciintei : Unaro stultam [Pullad., Salem] habemns
CAPUT XXI. intrinseCus in coquina. Sic enim eam quae dsemone
Vita sancta; Viroinis. qute inler illa» slultitiam simu- vexatur appellant. Ait ille : Exhibcte mibi quoque
laverat.
ipsam, ut eam videam. Quo audito, memoratam vo-
Fuitalia in boc monastcriovirgo (Pc.llad.,cap. A\), carc cum noltet amlirc, sentiens
cceperunt; quse
quae stultam se esse propter Christuro, ac daemoncm credo aliquid, aut fortassis hoc diviua jam revela-
se finxit habere, ut virtuiem sui propositi posset tione cognoscens, dicunt ei : Sanctus Piterius tC
iinplere. Quaecum se admodum humiliaret atque de- videre desiderat. Eral enim famae ac nominis
jiceret, usque adeo omnibus aliis horrori erat, ul ne grandis. 965 Cumque ad eum fuisset exhibita, vi-
cibum quidem cum ea capereni. Talem ergogralan- C dissetque panno frontem illius involulam, projecil
ter elegerat viiam,et a coquina nunquam recedens, se ad pedes ejtis, dicens : Benedic me, Amnia. 1'roi
lotius illic roinisierii lanquam ancilla cunctis obe- cidens aulem el ipsa aJ pedes ejus, dixit : Tu rae
diens, implebat officium, cralque secundum vulgare benedic, domine
proverbium, universaj spongia domus. Inipletuin Omnes igitur sorores obstupuerunt, simul dicen-
a se, rebus probans , quod in sancto Evangclio
: Si inter vos vultesse . tcs : Noli, abba, talem injuriam «iislinere, fatna est
scriptum legimus quis major,
kit omninm servus et omnium minislcr (Mallh. u; enim ista quain cernis. Tunc sanctus Pilerius hoe
ait : Vosestis fatuse; nam bsecvcstia
Marc. x). Et beatus Apostolus : Si quis, inquil, ex ipsis omnibiis
vobis putat esse sapienlem in lioc mundo, fiat stul- ct mea,cum sitmelior, estAioma (hoc enim nomiue
Cor. vocant illi spirilnales matres) el precor Deiiin, ut
tus, ul efficiatur sapiens (i m)
Hsec igiltir involutum pannis habcbat raput, et ita dignus ipsa in die judicii mcrear inveniri. Quo audi-<
omnibus serviebat; cselerae autem virgines tonsse lo, omnes simul ad pedes sancli Piterii prociderunl,
cucullis cooperiunlur. Nulla hanc poluit de quadrin- singulac varia peccata propria ronfilentes, quibus
manducantem : omne illam sauctissiinam conlrisiarunt. Et alia quidem di-
genlis videre nunquam per
_ cebat : Ego eam delusi : alia, tgo habitum ejus de-
sevum suum sedilad mensam, a nulla vel modicam D
tleiisi; alia, Egoeam, quod essel lacita, inju-
parlem panis accepit; sed micas tanium detergens jectum riis affligebam; alia abluens sortles catini, supeream
illa mensarum et abluens ollas, his solis alimoniis
se fudisse dicehal; alia colaphis eam a se verbera-
contenta vivebat : nuiiquam calceamentis est usa,
nulli unquam fecit injiiriam : ntilla ipsius mtirmur tamssepe memorabat; slia nares ipsius sinapi imple
nulli autem aulsatis locuta las a se esse deflebat; cseterse quoque diversas refe-
audivit, parum, unquam
rebant se ei injurias irrogasse. Pro quibus omnibus
est, et certe Cnm ab oranibus cscderetur, cuin
omnium viverel odio, cum maledicta oronium susti- sanclus ille una cum rememorala sanclissima virginc,
neret. fusis Dto prccibus, regressus est.
De hac sanctissima beato Piterio ' (cui hoc voca- Post paucos aulera dies, non ferens illa taniam sui
bulum eral) probatissimo viro, seinperque inter de- gloriam, lantoque se nolens sorortim honore cumu-
serla vivenli, astitit angelus quondam sedenti in lari, gravarique se credens satisfactionibus singula-.
Porpbyrite qui dicitur loco, affatusque est euro his rum, egressa de monastcrio illo, quo ierit, in qucm
* Pallad., cap. 42, dicilur Pitirum.
diverteril locum, vel quo fine defecerit, ad nullius A i ram secundam, ut supradiclum viderem virum. lnve*
poluit hactenus notiliaro pervenire. ni igitur eum assidentem fenestrae, ex qua ad se in-
CAPUT XXII. gredientibus solebal loqui. Post primam itaque salu
Vila abbatisJ oannis, qui in Lyco havitavit, el Poime- tationem hoc mihi per interprelem dixit : Unde es,
nite uirgiitisi vel cur advenisli? nara ego dc sociis Evagrii unum te
Fuit qiiidariiJoannes in oppido cui Lycus vocabu- esse conjicio. Respondi me esse peregrinum, et de
lum est \Paltad., cnp. Ao), qui carpentarii quidem •" Galalisepartibus venire, el unura me ex Evagrii fra-
ariem, dum adhuc esset puer, didicil, fratrem tamen tribus eSse confessus sum.
tinctorem babuit : quique postmodum cum jam vi- Interea dum loquimur, ingressus est sumlo pro-
ginti ct quinque esset annorrim, -iiuic sarculo renun- vincise ipsius prseses, Alipius nomine; ad quem, re-
tiavit. Et per quinque annos in tliversi-monasteriis licto quem mecura habebat serroone, se contulit.
degcns, ad poslremum solus sese in Lycum contulit Secessi igitur ab iisdem paululum, et loco cedens
montera; in cujus cacumine trium sibi voluminurii eminus sleti.ProIixas autem eorura fabulaliones gra-
[Pallad., tholorum] cellulas fecit (22). Ingressusque viler ac moleste ferens, intra meipsum bonura illum
illuc, ita seinclusit, ut atlitum quoque ipsum per seneni reprebendebam, eo quod, meo sermone con-
quem inlroiit, obstnixerit. Erat igitur unum volumen B 1 tcmpto, illum potius honorasset. Ideoquecum mihi
ad corporales deputatum necesstales, aliud in quo ingralura fuisset, spreto eodem, recedere
cogitabam,
opus faccneet cibum sumere coirsuevferat,trrtitim in Vocavit ilaque ad se liinc ille Tbeodorum nomine in-
quo orabat terpretem suum, dicens : Vade ad fratrem illuin, et
HicigilurCum triginta jam ahnos comjilesset in- dic ei: Noli essepusitlanimis; jam nunc enim dimit-
clusus, per solam semper feneslram necessaria tam praesidem, et tecum loquar. Cognovi igitur ex
victui suo ab administrante suscipiens, meruit lale-m hoc esse bominem spiritualem, ei omnia prsevidere^
graliam Dei, ut baberet scientiam futurorum. Nam et idcirco eo magis ccepi remorari.
et sanctsememoriaeTheodosio imperalori frequenter
et variaex iisquaeessentevcnturaprsedixit. Primtim Egresso vero mox inde praeside, me vocavit, his
me alloquens verbis. Cur, inquit, animam luam mea
qnidem de Maximo lyranno quod et superaturuseum Isesisli? quam in meinvenerasculpam,
et Galliarum ^x reprehensione
esset, partibus reversurus; postea ut ea in tuis sensibus cogiiares, qtiae nec in me co-
autcm el de Eugenio lyranno, eidem quse subsecuta
gnosco, nec tuos sciu mores decere? An ignorasillud
sunt, ante prsedixit; quod eum quideni stiperaturus
ibitlemvitam suum quod scriptum est, quod non incolumes ac fortes,
esset.sedipse finiturus, filiumque - sed quod roale sani medico semper indigcant (Malth.
successorem imperii relicturus. De quo apud omnes C
IX; Marc. x; LUCKV)? Nam tu niecum velis, et rur-
grandis semper fama convaluit» Propter quod et sus
Theodosius imperator, prophelali eum venerari ho- ego invenire te possurn, et si ex me forsitan nul-
ex aliis tamcn fralribus aliquod Palribusque
nore consueverat, asserens illnm magnse esse virtu- luro, habere solatium. lste vero
poteris totus ex sseculari-
lis. Cum igilur nos, hoc est cgo et beatus Evagrius, bas rebus diabolicse dedilus
et Ammonfus,et Albinuscirca Nitrise solitudines de- borae potestati, vix brevis
spatio poluit respirare. Et nunc tentans, Sicut
geremuS,cupiebamus diligenter agnoscere memorati servus aii-ternm ttominuiu suum fttgiens, vc-
quidam
viri virtutem. Ait ergo uobis tunc sanctus Evagrius : nit ul salutare hic invenirct auxilium. Inconsuita
igi-
Libenter audirem ab eo, qui menlem atque sermo- tur
nem bene novit probare, qualis siliste virquem lo- et tecum atque imporluna res (ieret, si illum relinquerem,
morarer, qui jugiter salulis luaecommodis
qtiimur. Si enim-eum non prius alio referente cogno- vacare coiisuesti. Quem ego magnopere precatus sUni,
verO, necesse jam erit ut ad montem ejus ascendam. ul pro me dignaretnr orare; hoc cnim niihi spirilua*
Qnod cum a-udissemego , neque cuiquam quidquam lem illum virum esse cerlissime persuasit
lale dixissefli : uuo die tantum moratus, alio clausi
cellulam meam,el me atqueipsam comraendans Deo, 966 Tunc ille jam Isetior dextera sua in sinistra
Thebaidem usque perrexi. Diebusdecem et octo omni D I me leniler vullus mei parle percussit, hoc dicCns:
itinere confecto, partim ambulando pedibus, parlim Mulisete tribulaliones manent, passus es mulla ut
per fluviuin havigando. Agebatur aulem hoc co lem- exires de solitudine, et interim boc formidans ali-
pore, quo fluvius solebat ascendere, quando mulli qiianlulum facere dislulisti. Pias autem tibi, et quasi
segrolare eonsueverani, quod sum et ipse perpessus. rationabiles causas afferens daemon, ventilare le len-
Cum ergo illuc venissem, clausunv seplum [Ms., tat. Admonuit enim et circa patris desiderium, et
membrum] illud inveni, quod antp ingressum cubi- quemadmodum fraler luus sororque converti, atque
culorum ipsius erat; postea enim ipsum locum in solitudine agere vitam suam deberent. Ecce ntinc
exsiruxerant fratres. Talis aulem erat aediliciiipsius libi boc ego renuntio, ulrosqiie salvatos esse cogno-1
mngnitudo, ut fere ccnltini caperet viros. Clausum sce. Rcnuntiaverunt enira ambo saecularibus rebus.
autem semper ipsum babentes locuin, solo Sabbali Et pater, inquit, tuusalios septem victurus est annos»
el Domiiiicodie aperire consueverant. Cognita ergo insistc igilur ac vive indesertis utccepisti locis, nevo
causa obquam clanderetur, qiiievi exspeclansSabbati parentum causa luorum ad palriam redire fesiinesj
dicm : qui cumadvenisset, ingressus sum circa ho- scriplum est enim : Nemomiltens super aratrum ma*
305 APPEXDIX AD VJTAS PATRUM. 504
iium snam, el retro aspiciens aptus est regno ccelo- A Avenil,ul cerneret sibi incognitam civitalem. Dutft
rom (Lucmix). ergo iter conficerel juxla oppidum cui Nicius no-
Vehementer igitur atque mordaciler ex hnjusmodi nien est, applicuerunt naves ejus ad resolvendum
verbis instructus ac doctus, gratias egi Deo, maxime longaenavigationis laborem. Ingressi igitur pueri ad
posteaquam occasiones quse me solitudinem rclin- lerram, quadam prolervilaie ducti conlra loci illius
quere conipellebant, j"nxtavotum mcumimpletas esse rusticos, quorum superbiamatidaciamque nullus fert,
cognovi. Rursumque mibi boc ciim risu placido et jtirgia excitare cceperunt. Ex quibus multitudo me-
jocisdixit: Vis, inquil, episcopus fieri? Ego autem morata eunucho quitlem tini digilum abscidit, ac
ine jam esse rcspondi, lnterrogabat, Ubi? dixi ego : rapuil, et alium trucidavit, sanctum antem Diony-
ln coquinis, mensis, tabernis, officinisquc figulorum; sium quem vulgus esse episcopum nesciebal, prope
haecenim cuncta, inquam, diligenter inspicio, el si mersit in Duvium, ipsam vero injuriis terroribusque
fuerit aciduni vintitn, a prandio ineo illud ejcludo, confecit, reliquis omnibus pueris vulneratis.
quod autem fueril bonum, bibo. Similiter inspicio et CAPUT XXIII.
ollascoqiiorum, ctsi tleessesales videro, aul aliquod Vita beali Possidonii monachi Thebmu
condimenti gemis, addo, meliusque conditos cibos De Possitlonio Thebaeo viro probalissimo alque
comedo. Hic esl episcopatus meus, voracitas enim B palientissimo inenarrabilia quaedam et mulia memo-
mea lalem me episcopum fecit. At mibi boc ille san- ranlur (Pall., c. 77). Tam autem mansuetum virum,
ctus subridens : Remove, inquit, jocos; nani episco- tam vere monaclium, lanique nibil babentem in so
pus es fiilurus, plurimumque tribulalionum habiturits malitiae, nullum ego allerum vidi; nam apud Belli-
es ac laborum. Si igitur i.ila vis fugere, noli relin- leem cum eo per annutn inlegrum vixi eo temporc,
quere solitudines noslras, iuillns enim le in descriis cuni sederet in illa regione, quam Pceinenion dictinl,
degeniein locis episcopum faciet. Descendens autem et inulio plures in eo scio me vidisse virtutcs; intcr
lunc ego a memorato viro, regressus sum ad deserta quas boc mihi quonJam el ipse referebat, dicens :
In quibus essc consuevcrara, venerandis illis Patribus Kno anno cum in eo loco, qui Porpbyriles vocatur,
hsee ipsa quae illic coguoveram de spiriiuali divino- babitarem, niilltim bominuin dumillic degercm vidi,
que referens bomine, qui post duos men-es ad eum- sermonem nullius audivi, non attigi pauem, sed de
dem beatissimum navigando venertml. Ego autem paucis tantnm dactylis vixi et herbis agrestibus, si
miserrinius dictorum ejtis iuimemor fui. quas iuvenire potuissem. Interea aliquando cum pe-
Post liieiinii igitur tempiis, valeludinem ex infir- nitus alimenta, qtiibtis susleniari poteram, defecis-
m':tale stomaclii acsplenis incurri. El ex supradicto sent, egressus sum de spelunca mea, ul usque ad
loco a fralribtis Alexandriam usque transmissus , G C cas parlesquse ab hominibus inhabilatitur acccderem,
atque illic bydropem inedicans. Ab Alexandria quo- el per lotam ambulans diem, vix habiiaculuni meum
que profeclus suadentibus medicis, peto Palsesliiiaro dtiobus roillibus abesse cognovi. Circumspiciens igU
causa commodarum qtiae esse ibidem putabantur lur velut equitera quemdaui videre me credidi, ha-
aurarum ; tenuiores enim aeris magis oegritudoniel bentem militis spcciem, ct cassidem capite suoges-
corporis reqnirebal. De Palsestinaaumin ad provin- lantem, cui in tiarse moduin crista surgebal. Quem
ciam Bithyniam veni. In qua nescio quomodo, utrtii» curo militem vere putarem, ad speluncam redire pro-
studio homiiium, an volunlate divina (hoc Deus 110- peravi.lnveni aulem illic reversus continuo cistellam,
vit) episcopus ullra merilum meum facuis sum. In qtise uvas et iicus recenterlecias habebat: quam sla-
quo lempeslatis illius quae sub sancto Joanne com- liin rapni, ei sic speluncam bclus intravi. Per duos
mola est, interliii malis, et per decem menses in auteni menses cibus ipse maximo mihi solatio fuit.
obscurissima cellula occultatus, ccepi illius sancti Miraculum vero saiiciissimus Possidor/ius circa
dicta reminisci, curn ea illic quae praedixeral, susti- Bethleein fecisse memoratnr hujusmodi : Qusedam
nerem. Ilscc autem forie mibi tunc ille magnus athle- niulier prsegnans a spirilu imnmndo fatigabattir, et
ta Chrisli dicebat, cupiens me ad susiincndam soli- lempore parltis sui cum maxima dilliciiltate parie-
ludinum vitam, hujusmodi prseiiunlialinnibusprovo-1 . Dbat; eam enira spiritus' ille cruciabat. Cum igilur
care. Nam quadraginta octo annos iu eadem cellula inulier infelix sic vexareiur a dsemone, marilus ejus-
sua se habitare dicebat, nullius sc unquam feminsc dem ad sanctuin Possidonium decucurrit, rogans
vulfum vidisse confirmans, ne sororis quidcm, iie- eum utdignareiur venire, atque orare pro ea.Ingres-
que semelipsuro edeiitem aut bibentem ab altero sisqtie nobis ad oratiouera simul, cum ille slans cos-
visum. pisset orare bis in terra tantummodo fixis genibus,
Ad hunc videndum ei ancilla Chrisli Pcemenia ve- impurum illnin spiriliiin mox fugavit. Assurgeos au-
nerat (Pall., c. 47). Cui ille non vissc qunedaniper lem de solo, dicil hoc 967 nobis : Orate rogo; jam
alium secreta mandavit, admonuiique eam ne doi nuncenim, dum spirilus illeexpellitur, signum quod-
Thebaidis regione proliciscens, diverlere Alexan- dam monsirabitur nobis. El ut satisfierel nobis, post
driam vellet; quod si eum nollet audire, in tenlatio- haecipsius sancli dicta, a fnndamenlis parielem vesti-
neni eam quamdam necesse esset incidcre. Sed cumi buli doemonabscedens eruil totumatque dejecit. Per
illa seu per negligenliam, sive per oblivionem suam,, loiura autem septenniiim ipsa muliercula semper
iion ita ut jusseratsanctusille, fecisset, Alexandriami mula permanserat. Poslea vero quam a sancto illo
505 KERACLIDIS PARADISUS. 306
qdi eam a dsemone liberavil visitata est, mox et pe- A miseralione veslrarum adduclus animarum , quas
perit, el loqui promeroil. magno errore implicitas videbam, cum essem liber
Ituj'us viri etiam praenuntiationem (quam prophe- raonachus , ex Êgypto genus ducens, propterea
tiam vocant) aliquando cognovi (Pall., c. 82); poslea meipsum vendere volui, ut vos liberi a magnis pee-
et Simonem adroirabilem virum, quem inlerim ego catis esse posselis. Quia igiiur ad plcnum per humi-
notasse ac nosse me memini: litalem meam hoc fecit Deus, gaudeo; idcirco aiiruni
ilic mihi beatissimus atque abstinentissimus Possi- quod pro me dedistis, accipite, ntalios quoquequi-
donius eliam isla referebat, quod a quadragesimo bus subvenire possim, reperiam. Qui cum illum fre-
sevi sui anno, usum panis in victu proprio non habe- qnenter atqtie instanter rogarent, vera assertione
rct, neque usqiie ad medium diei spatium iracundlam dicenles,quod tanqtiam suarum dominum animarum,
adversns ullum tenuisset. Hsec sunt miracula atque palrem babituriim essent eum, si una cum ipsis ma-
signa fortissimi in Christo Possidonii quaedivina gra- nere dignaretur ae vivere, neque lamen ullo modo
lia operatus, in his vitam famalam finire promeruiL persuadere hoc ei possent, lunc dicunt ad eum : Da-
CAPUT XXIV. bis ergo ipse aurum illud pauperibus, quod nos ve-
Vita Serapioms monachi, Cleomoniset cujusdam Vir- luti arrhasquasdam pro nostra salnie dedisse cogno-
ginis * vimus. El ait illis : Date hoc vos, quia veslrum est;
B
Alins quidam Serapion nomine fuit (Patt.,c. 85|, ego enini alienas pecunias non dono paiiperibus. Di-
qui Sindonius cognomen acceperat, quia nulla alia cuntergo ei: Saltem hoc le magnoperedeprecamur,
vesle nisi sola sindone utebatur. Quem nihil unquam ut vel posl anni circulum nos requiras Athenis.
habuisse vel possedisse saiis notum omnibus fuit, Ilic itaque sanctissimus famulus Christi frequenter
propter quod et apathes, id esl impassibilis, vocaba- peregrinando ad Helladam pervenit, ac per triduum
tur, quia nullum paliebatur desiderium possidendi. moratus Athenis, a nullo panetn quo vesceretur ac-
Peritissimus atitem erat scientia lilterarum, Scriptu- cepit. Nam neque pecuniam habebal, non pellem,
rasque oinnes tenaciter memorlerquerecolebat. Qui non peram, non quidquam aliud secum prseter sin-
ex nimia -abstinentiaoninium rerum, et ex j'ngi divi- donfera, qua fuerat amictus, ferebat. Cura j'am ergo
norum meditatione librorum, cellulse unius quiete usque ad qtiartam diemnibil penitus edendo vecisset,
non poterat esse contenins, sed pcr diversas mens esurire vehementer ccepit. Niliil enim eo jejonio pe-
semperipsiusirahebatur. Toto igitur mundi finedis- jus, quod extorquetur invito, ex cujus necessitate
currens , ad talis gloriaevirtutem ascendit. Hujus procedit saepe perfidia. Stetit ergo supra quemdam
enim habiltis (id est voluntatis1) mens ejus erat; colliculuro ciWtatis, ubi primales ejusdem oppidi
unde et voluntatum affectionumque differentias, non C concilium habere consueverant, et illic manus etiam
siilisianliarum vocamus. suas percuiiendo clamabat vim se maximam pati, hw
Hoc autem de eo patres sancti aliquando refere- sertnonibus dicens : Athenienses viri, succurrite.
bant , quod per monacbum aliquem conlusorem Concurrenlesaulem omnes simul quoscunque patliis,
suum (23), in oppido quodam viginti solidnrum pre- quoscunque cernimus birris esse vestitos, inlerro*
lio paganis semetipsum dislraxerit rairois; et quos gant eum quid haberet, unde venisset, vel quid dice-
sigiialos pro "se acccperat solidos, apud se ipse ser- rel se pati. Tum ille respondit: Ab jEgyptiorum
vaverit. Tandiu ergo,cuin prsedictis qui eum emerant quidem genere descendo, conversatione monachus.
mirnis, intali servitute permansit, quandiu et Chri- Ex quo tamen de patria mea quae erat mibi vera,
stianos ePs facsret, et a ludis theatralibus separaret. discessi, in trium feneralorum manus incurri : ex
Nullo autem alio ad victum suum, excepto pane et quibus duosquidem, qiiocunque modo debittim sol-
aqua, uti sotebat, neque unquam Scripturas sanelas vens, polui declinare, et sic ea quse ab ipsis objicier
legere cessabai. Interea longi temporis spato prior bantur effugere; terlius autem adhuc ille me reiinei,
mimscmarilus animo stiroulanle compunclus esl, lunc nec habeo unde ei satisfacere possim. Cumque illi
el ipsa ejus conjunx, ad postremum etiam domus requirereni ab ipso feneraiores quibus se deljitorem
loia. Diccbalur aiilem, quod anteqtiam aliquis ejus B1 B esse diceret; sciscitabantnr ab eo qui itllcsseiil, vel
cognosceret vitam, pedes quoque ipsis lavaret, ut ubi degerent; vel qtiis ille qni ei mofestus es«et;
dominis "ipostea vero quam spirituale lavacrum uter- qnem si osteiidcret, adjuturos se in otnnibus eimi
que suscepit, uierque a theatrali aclu recessit, con- pnllicentur.Tunc ille : A prineipio, inquit, juventutis
versiqne sunt ad castarn pariler ac piara"vitam. Ve- irieae,hi tres mihi Semper molesti fuerunt, cupiditas
liementer aulem niemoratum BC dulciter diligebant pecuniaei desideriura voluptatum, et voraCitas ven-
virum, hoc dicentes ei: Veni, frater, jam te libertate tris : ex quibus rebus duas, hoc est pecunise ac vo-
donamus; eo quod ipse nos prior de turpi servitio li- luplatum cupiditalem evasisse jam videor, nequc
berasti. Ad quos magntis ille Serapion respondit: mihi ulterius suntmolestse; tertiam vero (quam dixi
Nunc vobis ego jarii necessarius nori siini, opus in voracilaleiri) ferre non possum. Nam cum quarto die
vobissuum Deus perme implevit.el utriusquevestrum jam ex necessitate jejunem, ur-getmo illa sicut seve-
anima salvala est. Unde secretum meum vobis, atque rissimus fenerator, exigeus debitum solitura semper
hoc quod haclemis celaveram pando. Ego, inquit. ac flagitans. et nist reddidero. mortein minatur.
• lloc deest in Ms.Moret.
307 APPENDIX AD VITAS PATRKM. 508
Tunc quidam pliilosophorum putantes enm compo- A raculisque famigeralo factus est nolus, cujus lectu*
sita qusedamet ficla narrare, unum solidum offerunt lus post ipsius mortera solebat curare languentcs.
ei. Quo ille sumpto, et cuidam qui panes vendebat, Viso hoc igitur ab eodem, et aedificatusel doctns est
dato, unoque tsnturo ab eo pane suscepto, mox ab ad perfeclum. Ille enim vir eruditus atque instructus
eadem profectus est civitate, neque lamen unqtiam scientia et bonis moribus erat.
posiea ad ipsam reversus est. Cognito 968 autem A quo forte cum quaereret quis alter monachus
eo philosophiiIli,omiiiqiiereiveritale perspecia,roa- vel qusenaro virgo devota in urbe memorata degerc
gnum nescio quemvirum esse firmantes, reddilo unius dicerelur (Pallad., cap. 85), cognovit esse illic vir-
pretio panis, solidum ab eo quem ille susceperat, re- ginem quamdam quse se ab omnibus separata clau-
ceperiinl. sisset inira celluiam suam, atque iilic quiescens, nul-
Cum ergo venissel beaiissimus ille circa Lacedae- lum homiuum unquam viderct. Quserit mox ipsius
monis loca, unum illic de prioribus civitatis, bonum domum : quam cum invenisset, accedit ad velulam
in cxteris rebus virum, omnesque dc domo ipsius quamdam , quse in ministerio memoratse virginis
Manicbseosesse cognovit. In hac rurstis domo juxta erat, hoc ei dicens : Vade, ei nuntia virgini, quia
exemplum superius vendidit se, et intra duos annos necessario earo videre desidero. Illa vero reddidit
tam ipsum domus dominum ab exsecrabili secta, B rcsponsum dicens quod ex mnltis annis neminem vi-
quam conjugem ejns tolamque familiam abstractos, disset. Dicit ci : Vade, nunlia ei; Deus enim me ad
Ecclesiae tradidit. Quem illi jam non quasi famulum colloquium ipsius raisit. Illa vero nec sic.quidem vo-
diligebanl, sed qnasi fratrem attendebant potius aut iuii nuuiiare. Cum itaque illic duos vel Ires dies ob-
palrem, verum bencdicenles Deum. servasset, et lum demum ab ea susceptus fuisset, ait
Posl paululum tempus, cum ab eis discessissethic eidem : QuiJ bic sedes? Illa respondit: Non sedeo,
spirilualis adamas Serapion, cum mullis aliis el ipse sed ambulo. Dicil ille : Quoambulas?Illa, ad Domi-
ingressus est navem, rcddito prelio prius quod acce- nuin, iuquit. Aitille : Vivis, an roorlua es? illa res-
perat a dominis, quasi Roma n navigaturus. Nautse pondit: Credo in Deo meo, esse me mortuam sse-
vero suspicantes quod sumptus baberet, et quod culo; nain c.n ne qui vivunt, ad Dominmn ire nou
quasdam secura auri species attulisset, susceperunt possunl, Ail ille : Si igitur boc ipsum pcrsuadere vis
euro, nibil ab eopenitus requirentes, necambigentes niihi, fac ipsa quod facio. Illa respondit : Si possihi-
qnod unus aliquis ex ipsis res ejusdem quoque ut cse- lia lanlum jusseris, faciam. Tuuc ille respondit: Pos-
terorum, in parte navis constiluisset. Dum igitur na- sibilia cuncta siinl homini buic sseculo moriuo, prae-
vigarent.eljam abesse quingeiuis ah Alcxandria sta- ler solam impietatem. Deinde ait : Egredere el pro-
diis viderentur, cceperunt omnes qui cum ip«o in- Q C cede. Et illa respondit : Vigesimum etquinlum an-
gresst fuerant, circa solis occasum siuncre cibum, num ago, ex quo ntinquam ex hoc loco egredior :
quod et nautae ipsi jam fecerant. Cumque eum primo, quam ob causaro ergo vis hodie procedam ? Ait ille :
die non viderent edentem, causam esse aliquam de, Vah, nonne tu dixisti quod sacculomortua sisf unde
navigationis moleslia crediJcrunt. At cum nec tertio, manifestum cst quod et sseculum tibi. Quod si veruin
quoque nec quarlo die cibum caperei, epulanles ipsij est, et mortiiiis nibil sentit; uiiiiin ergo est,sive nun
jam quinto die in summa illum quiete perseveran- procedas, sive procedas ; ergo progredere. ilaec au-
tem sic alluquuntur : Cur, inquiunt, homo, hic solnsj dicns virgo, processil,
ipse non comedis? respondit, non habere se dicens. Postquam autem proces-it e cellula sua, el ad
Quo audito vicissim se nautse interrogare cceperuntt qiiaindambasilicain venil.rursusillesanctissiinus illic
quisnam res ejus ac suraptus suscepisset in navi. Ett ad eam loquilur: Si ergo vis suadere mihi ccrtissime,
cum nulli ab eo dalum aliquid reperissent, objurga- quod morlua sis, nec jam cimi hominibus placens vi-
baul eum, ista dicentes : Quemadmodum ascendistii vas, facel ipsa quod facio, el vere le mortuam ssccnlo
sine sumptibus navim?unde mercedes daturns es; scio. El ait virgo : Quid vis ainplius faciain? Exue te,
nohis? unde ipse viclurus es? Ait ille virprum paticn- iuquit, vestibus tuis, et oiiiues res quibus uleris, ila
tissimus : Ad me niliil pertinet; educite me atque8 D I ut ego, super humerum luum pone, et siclransi per
projicitead iium ubi me invenistis locum.Nautae in- roediamcivitalem, el eodem more mc nudum nec ali-
dignanles dicebant: 0 ira! eliam si cenlum solidos s qna verecundia perturbatum sequere praccedenlem '.
darcs, nunquam hoc libenter f ceremus, cum sit na- Ad hoc illa rcspondit: Sed niultorum animas, quae
vigii lanta prosperitas ; quapropter propositum cce- me lam deformiter ambulare vidcrint, laedo,et aut
ptse navigationis implemus. lia igitur mansit in navii insanam cuncti e.-se credent, aul dsemonempati di-
securus, ut ei usque Romam naulai omnes alimeniaa cenl. Ait ilte : Et quid hoc ad te, si aut dsemo-
prseberent. niosa credaris, aul voceris insana? Tu enim apud
Ilbi ergo attigit Romam atbleta Christi fnriissiimis
s illos qiij bsec loquuniur, ut dicis, mortua es. MorUio
IPallad., cap. HA),cpepit requirere curiosius quisnamn autem nunquam curse est siquis ei vel detraxerit, vel
illic magnusessealiquis monachus dicerelur, vel % irriseril; nibil enim borum potest senlire. Tunc
quae
virgo Dei pradicaretur a cunciis. Cum interea Dom- i- dixitei virgo : Obsecro te, quidquid aliud vis in mcu
Hionicuidam foriissimo aique abslinentissimo, mi- i- proposito, jube, el faciam. Ad hanc enini usque yilas
' Mi>an,dumhoc non imilandum.
309 HERACLIDIS PARADISUS 510
mensuram nondum perveni : pro anlem perv^nire A tiam erubescens suam, atque ante oculos dodecoris
quandoque.. Tunc ille famulns Chrisli dixit : Vide exsecrandi magnitudinem ponens, el oranium hae-
ergo, soror, ne magnum jam aliquid esse te credas, reticorum cx alienis malis gauditim atque laetitiam,
el lanquam cunctis hominibus sanctiorem , et te iutenlissime deprecabalur Deum, ut conattis tanios
mortuam rebus ssecularibus glorieris. Didicisti enira ipse qui solus poterat impedirei. Cumque prsedicta
quod vivis, el adhuc hominibus places. Nam longe ei mulier insisterel, neque posset ille prior a volu-
plus te mortuus ego sum, qui per memetipsum omni- ptnte rabiei ipsius separari, eo quod multis irrelitus
busopere monstro verum esse quod dico, facienshoc jam essel ac variis ejus officiis, ipsaque insisterite
quod ipsa non potes facere ; nec patime aliquid, nec paratum esset perictilum, posl paululum tempus sus-
in aliquo deformaii pulo. Ttnic igitur eam talibus cepla-a Deo oratione qtiam feceralj, anlequam ejus,
verbis in sludio humilitatis eJoctam, et de quadara quo flagrare cceperal, mali experirelnr incendium,
snperbix ve'. tumoris arce deposilam, reliqoit absce- visio qusedam ei ostenditur angelorum, hubcnlium
deris. militum speciem, quae aJ prarfecturseofficiura peni-
Multa prseterea sunt magna admirandaque quse feneret. A quibus aJ exitium suum missis leneri se su-
cil, ex quibus non seolire se quod in mundo esset bito videbat, ferroque per tolum corpns ligatum in
probavit; scxagesimoautem anno finivit hanc vilam, B carcerem traii, nec ab aliquo tamen causam ob
et in desertis ipsis sepultus est locis. quam lalibus pcenis succumberei, audiebat.
CAPUT XXV. Ipse aulem conscientiam cogitans snam,cum iiilei-
Vita Evagrii diaconi monachi. ligeret ac videret quod propt°r illa quae norat, isla
De Evagrio diacono (Pallad., cap. 86) qui ubique pateretur, putaretque quod ad prsefeclumomnia ma-
memoratur viro ', qui iipostolorum moribus vixil, ritus mulieris detulisset, dumque sub tali raetu ante
non 863 esl jusium lacere, sed oportet nos ipsius fores judicis intremiscit, qui qu <sialiam in manibus
facta mouuroentis tradere lilterarum, sine dubio Ic- habens causam, el de simili crimine occupatos variis
gcnlibtis cunctis, et gloriam bonitatis Salvaloris no- quosdam tonnenlis conficere videbatur. Dum ergn
slri agnoscentibus profutura. Dignum igitur existimo( forliter limet, atque ultra modum anhelare se senlit,
ut a principio vitse ejus incipiam,diligenter exponens( subito angelus ille qui lali eum visione tremefecerat,
quemaduiodumad propositum tale pervenerii, qtiam! in cujusdam amici ipsius convertilur formam, ac sic
.
congruo stupendaeac prsedicabilisvitse line defecerit eum quem cum quadraginla reis aliis vinctum vide-
in ipsis soliluJinibos constitulus quinquagesimum, bat, alloquitur : Quid, inquiens, domine diacone, sic
sctatis et quarlum annum agens. De quo Scriptura, teneris? Ille respondit: Quantum ad rem quidem
sancia.quod dixit, probavit: III parvo tempore mullos. QC veram spectat, ignoro; suspicor tameu quod quidam
itaplevilaonos; vere enim placita erat Doraino aniinat ex prsefecturaeofficio me incusaverit, matrimonio mo
ejus (Sap. iv). suo credens insidiari; et vereor ne forle corruptus
Hic ergo. genere Ponticus fuit, ex oppido quodl pecuniis ipsius judcx supplicio me mortis addicat.
Hiberorum nomiua ur, lilius presbyleri, inultarum, Tuuc ille : Si consilium, inquil, amici tui accipis,
ecclesiarum curam gerentis, quos Periodeulas (24)\ non expedit tibi diulius in hac civitate vcrsari. Ad
vpcant. Primura faclus est lector a sancto Basilio, hsec dixit Evagrius: SimeDeusexbis liberaverit ma-
Ecclesise Csesariensis episcopo, circa fines mnntiss lis, et nlterius in Constantinopolitana urbe me vide-
scias tales me modo pcenas merito sustinere, et
Argei. Postmortem autem sancti Basilii, videns euraj ris,
spiritualibus aptissimura rebus benedictus atquc ve- maj'oribushis debere torqueri. Tunc ille ait : Si haec
nerandus Gregorius Nazianzense [Nyssenae Pulladioj vera sunt, affero tibi Evangelium, in quo si juraveris
mihi quod ex hac civitate discedas, et animse luaede
Herveti] episcopus civitalis, ille qui insignis provi-
dentia, doclrinaque prseclarus, nulla se humani ge- caeterocuram gcras, faciam te de necessitatis bujus
neris passione lsesuin probavil, diaconum supradi- periculo liberari.
ctum Evagrium fecit. Unde cum sanclus Gregoriusi Exhibito itaque Evangelio, atque in eodem sacra-
ad maximum conveiitiiin episcoporuni vocatus Con-. D ^ menlo ipsi dato, quod prseter unam diem quo recel-
stantinopolim usque venissel, sancto eum Nectarioi lulas suas deferret ad navem, non esset Constantino-
episcopo tradidit ac reliquit, grandi Scripturarura, poii moraturus, ccepit videre quod jusjiirandum quod
p rilia hsereticorumomnium nsenias destriienlcin. eidem prsebuerat profuisset, et quod quasi a quse-
Cum igitur vehemenler impugnans perversarum, stione illa judicioruro, quod in praesenti nocte me-
vanilalem erroremque seclarum, in urbe memoratai tuerat, fuisset penitus absolutns. Consurgens ergo
floreret, ac maximo omnium honore. frueretur, priorr desomno, secum cogitabat, hoc dicens : Quamvisin
quidera, iit ipsereferebat postmodum nobis, Iaqueis somnis juraverim, lamen jurasse me memini. Mox
desiderii muiieris implicilus, ex his tamen ipse con- igitur ingressus cum recellulis suis navim, Jerosoly-
tinuo bberatus, amari ab eadem muiiere quam ama- mam navigavit.
verat ccepif. QusequiJem cujusdam illustris et uniusi Quo cum esset advectus, atque iliic a sancta Mel.i-
de magnatibus viri conjttnx erat. Evagrius igitur nia Romana illa femina fuisset exceptus, iieruii) ror
Deum anle omnla metuens, tum autem ct conscien- ipsius, ut Pharaonis aliquando, dsemonobduravit. Et
*Evagrius Qrigenista fui(.
511 APPENDIX AD ViTAS PATRUM. 312
quomam adluie in ipsis ardoribus juvenilis sevi erat, A runt in specie clericorum, de fide cum eo tractarc
qusedam rursus e.tillic alia tentatio sensus ejus inva- cupientes, ex quibus unus Arianum, aller Eu-
sil, nullique quidquam lale significans, ccepii illic nomianum, lertius Apollinariura se esso dicebat.
iterum vestes sibi mutare, ct disserendo cum multis Quos omnes sapienler ac breviter disserendo supe-
glerise vanaeillicilaraentasectari. Sedille qui semper ravit.
perditiones noslras impedit Deus, mcronralum gra- Idem iterum quadam die cum ecclesiseclaves pe-
vissimo febrium igne corripuit. Ex quo eum longa rissent, invocato Christi noraine signavit illam ostti
segritudinedorouit, et per sex mensium spalia corpus parlem unde erat clavis, et aperuit, manu pulsans
ejus allrivit, carnesque consumpsit, unde habcre fores.
proprii mali fomenta consueverat Hic ipse tara vehementer expertus esl dscmoncs,
Ctim igiiur plurimorum ars exquisila medicorum atque ab his tolies verbcratus est, ut numerus esse
ornnia quidem facere lentaret, neque ullum lamen non possit.
curalionis genusijuod ad salutem ei proficeret inve- Uni quidem discipulorum suorum omnia quse ipsi
niret; haecsancta Melaniaad ipsuro Iocutaest: Mul- post decem et octo annos essenl futura, singulatim
tum, inquit, inibi displicet hujus tuae acgrituJiiiis res ipsas prophelando prsedixit
longilutlo ; dic ergo mihi, quse sunt lui cordis ar- B Dicebat autem : Ex quo, inquil, ad soliludines
c.ma? infirmitas enim ista sine voluntate acjudicio vcni, non lactucse, non silvestris oleris cibum smn-
Bei non est. Ttinc ille oronein feniinse sanciaccon- psi; non viride attigi, non uvas, non poma, non car-
fessus est catisam. Cui hoc illa respondit: Promitte, nes, non balncas vidi. Ad postremum sexto decimo
inquit, mihi ante conspectiiniDei, quod ad proposi- talis vilse suaeanno, in qua nibil quod coclum esset
tuii) monachorum habilantium solitudinem reverta- edebat, cum necesse esset corpon ejus propler sto-
ris, ct ego quamvis ipsa peccaiis videar involuti, la- macbi iiifirmitalemut coclum sumeret cibum, panem
inen precabor Domiuum, ut tibi vivendi tribuat com- quidemattigit nunquam.olera lantum.et poscam(27),
mealum. Cumque hoc sc facturum fuissel pollicilus, et lenliculam per solum biennium guslans; ita
iutra paucos dies recepit saiiilatem. Et de lectulo exivit a sxculo, ut tantum in ecclesia per sanctam
surgens, roox ccepit de profeclione quam spoponde- Epipbaniam communicaret.
ral cogilare. Tunc benedictas ipsius Melaniaestudio, Circa ipsum igilnr vitse suse finem referre con-
vcstc mutalainde dcscendit, etadÊgyptiactim Nitrisc sueverai, quod lertium agit annum ex quo se car-
proficiscitur montem; in quo degens cuni biennii nali desiderio inleliigeret esse liberatum, et boc post
tempiis implcsset, terlio anno ad intcriores soliiuJi- talem ipsius vitam, post sudores tantos, posl tanlos
nes pergit. ,Ubi qnatuordecim annos in iis locis quas C Q labores, post illas tam jnges orationes. Nuntiata
Cellas noroinani, vixil, unam quotidie panis libraro est buic pairis sui mors quondam, atque hoc ei qui
edens, unuinque sexlarium absumens olei in mensi- nuntiaverat dixit: Quid.inquit, blaspbemas, o bomo?
bus tribus, ilie 970 <lu<'nlcr cnpias magnas alque imniorlalem ego palrein meum novi.
delicias cuin maxima semper volupiate vivebal. F.i- CAPUT XXVI.
ciebat aulein quotidie cenlum orationes, hoc lantiim Vita PUris monaclii.
per singulos annns scribens, quod ex mercede operis Pior quidam Êgyptiusjuvenis (Pallad., cap. 87).,
sui possetei ad emendatioris vitaealimenta sufficere. cum buic mundo renumiasset egressus c paterna
Subliiiler euim illa scribebat manti, quara Oxyriu- domo, lanti animi circa religionem fuit, ut statueret
cham (i5) vocant Graeci. ante conspectum Dei ne ulluni jam suorura unquam
Intra qiiindeciin ergo annos ad perfcclum mcnle viderei. Post quadragiuia igilur annos, soror ipsius
purgatus divinam gratiam nieruii, ita ut haberet et scnio admoilum gravis cum fratrem suum vivere
noiitiam et sapienliam spirilualem, ut et boiioriim comperissct, ameniium modo ccepit ardere, donec
ac malorum spirilunm tliffcrentias nosset, Scripsit ad conspectum ipsius veniret. Cumque ad vastissima
iste libros , quos his vocabulis nominavit, unum1 illa deserla non posset accedere, ab episcopo loci il-
Epea, allerum Nonaxon, tcrtium Antiphyron (26), D iius peiit ut ad sanctos scriberet Palres qui in soli-'
nrlesque monsiravii quibus oosseiu dacmoncsstibjti- ludiuibus ex more degebant, ut videndum sorori
gari. transmilterent fratrem. Qui vi maxima Patrum ve-
Forliler huic semper spirilus rornicationis incu- nire compul.-us,cum alio quodam itineris sui socio
buit; nam sicul nohis et ipse referebai, per toianii ad sororis propriae domum venit, ubi se venisse si-
nocieii) hierois icmpore nudus stabat in puteo, ut; gniiicavit, hoc dicens : Pior, inquit, frater tuus venit,
gelu quoque carnes ejus constringcrentur. et pro foribus assislit. Datoque januae sono, pulans
Aliquando iierum blasplicnliaespiritus eum ccepilI quod auus ipsa in occursum fralris cxiret, clausis ad
nrgere, et ad sacrilega eurodemconlra Deum verbai eam oculis proclamavit, nomine suo illam vocans, et
compellere, ob quo'Jquadraginla jugiler dies sine le-- dicens : Ego sum Pior frater tnus, ego sum, inquam ;
ctofuit, ut ipse dicebat, in tanlum ut per corpus ip- quantumvolueris aspectu meo Iruere. Cumque illi
sius totura quacdampapulse illi, quas soepein corpc- satisfeeisse propriis sensibus credidisset, projecit so
ribus vidimus, exirent. in orationetn, et cuiii peuitus ei ut sugeret soror
Huic quodani die tres simul dscmones astite- ejm persuadere-non posset, benediccns gl riam Dei
SI3 IIERACLIDISPARADISUS. 314
ingressa est ad habilaculum suum; ille vero ora-AA tudo. Se.mper igiLurvitam quietam agens, atque om-
lione inliminedomus facta, ad solitudinum secrela ncs qui ad videndum eumdem veniebanl, per annos
rcmeavil. pluriinos docens, ad poslremum de cella sua talis rei
Hocautem ipsius iniraciiiuin ferlur, quod cum m necessitate processil.
co ubi degehat loco fecisset sibi puteum, el aquam Cum fames admodum gravis in Edissena civilate
III c amarissimamreperisset, ibidem usque ad linem ssevirel, miseratus ille peretintem multitudinemrusti-
ultiinum vixit, contentus invenlsc amaiitudinibus cam, arcessil ad divites, hoc eis dicens: Q :are nulla
aquae, ut patientiam cunctis proprisevirtnt:s ostemle- vos, inquii, bumansc naturse sic ante oculos vestros
ret. Multi lainen postea raonachi, post iliius mortem delicientis misericortlia movet, sed putrcfacta intrin-
degere in cella ipsius pertinaci voluntaie cupientes, secus ad condemnationem veslrarum servatis ani-
ne uno quidem anno illic habitare potuerunt. Habet marum? Tunc illi: Non babemus, inqiiiunt, quibus
eniin ipse locus ct limorem maximum semper, et pccuniara egenlibus dividendara ad comparaiionem
solaiiuro nullum. ciborum credere debeamus. Oaines enim negotiari
CAPUT XXVII. pro suis commodis volunt. At ille ista dicentibus :
Viia Moysis Libyci. Talis, iuquit, vobis videor ? Ilabebat autem magnain
Moyses quidara de Libya oriundus fuit, vir mari- B apud omnes homines ipse vir famam. Qui tunc ei
eueludiiiis summx et dileclionis immcnsse, qui non falsa dicenlcs, ista respondent: Scimus te , in-
ccelesli gralia segros curare promeruit (Pallad., quiunt, bominem Dei esse. At ille : Credite ergo mihi
cap. 88). pecunias veslras ; etiam nunc propter vos ego ordino
Hic retolil mibi, quod cum adliuc juvcnis in monie ipsum, suscepturus niinistcrium peregrinorum
nasteiio suo cssei, ac ptilcuni maxiinae capacitatis atque miscrorum
effoderel,viginti in latuin babenlem pedes, et ceulum Accepta igitur pecunia inierclusit certis parielibus
in profuudum, et in tanto spatio ntillum aquse si- porticus civitatis, et trecentos in ipsis lectulos posuit,
giinm videret, praesertim cum etiam infra ipsum in quibus fame pereuntes reiiciebat; morientes qui-
nulla indicia, in quibus csse aliquid humoris pula- dem sepeliens, eos aulem quibus adhuc spes aliqna
batur, apparerent, dum cenlum pene alios effodissent vitse erat, in ipsis eorum laboribus curans : onini-
pedes, ac nec tunc quiJem humorem aliquem inve- b isque pereunlibus fame qui illuc undecuuque con-
nire potuissent; tristes, inquif, adinoduni facti, a fluxc ant, quotidianum roinisierium suum ad neces-
tam iriutili opere cogiiabamus abscedere. Ecce au- sariaro solliciludinem pracbens,ex iisqusead eum sin-
tem subito sanctus Pior de ultimis solitudinum locis guli quique divites delerebaut.
in maximoardore sestus, hora sexta diei admodum Q Implelo autem meniorato anno, postquam copise
ex pclle velatus astitit nobis, et his postremo locutus frugum grandes fuerunt, singulis quibnsque ad domi-
esl verbis: ci'ia propria regressis, cum quibus vel circa quos fa-
Quid, homines parvoe fidei, angusliamini, et de- ceret non haberet, confestiin ad suam revenitur cel-
sperare voiuistis? Ab hesternae enim diei spatio lulam, in qua obiit post spatium mcnsis unius. Ho-
usque nunc tristitia absorbemini. Descendens ergo jusmodi autem occasionem circa firiem illius, ad
in profundum',per eas quas illi fecerant scalas, ora- exemplum Stepbani, pieias divina prsesiiterat. Multa
tione illiccum omnibus facta, ter ferro quod iu manu vero reliquil, quoe ipse conscripsit, ex quibus plura
ceperal, solum putei percussit, hoc dicens : Deussa- magna laude celebrantur
crorum patriarcharum, le, inquit, precamur ac pcti- Necessariumautem valde et hoc puto, ut mulieri-
mus, nesine eausa impensi sint tanli fratrum labo- bns quoque, sicut praefati sumus, viriles mores ha-
res, sed prsesta ipsis usum ejus quam desiJerant benlibus atque honestos, ad memoriam sempiler-
aquse. Continuo ebullientes de visceribus soli latices ii;m libelli nostri paginam prsebeamus, quibus Deus
pcrfuderunl precantes. Cuinque rursus orasset, coe- noster non inferiora sexu virili certauiina donavit et
pit ad propria velle remeare, qui cum ad sumendum praemia, ut demeret aliis negligentibusomneui excu-
r. sationis occasionem. Qusequia sexus inferioris viden-
cibuin ab illis relinereiur, hoc illis locutus est: Pro- j)
pter quod 971 sum» inquit, missus, hoc facturo lnr, nonposse se dicunt ad comniendandamvirtutis
est; nam ut cibum capcrem, nemo me misit. gloriam pervenire'
CAPUT XXVIII. CAPUT XXIX.
Vita EplirmmdiaconiEdisseni. De Paula, Euslochio, Veneria,Thcodora,Usia, Adolia,
De Epb.raemdiacono Edisseuae ecclesioe (Paltad. Bassianilla, Phulina, Sabiniana, Asetla, Avita.
cap. 101), miilta le audisse nori dubito, dignus enim Multas igilur feminas vidi, plurimasque' tam vi-
fuit qui esset in orc sanctorum. Qui cum ila utopor- duasquara virgines novi, inter qtias Paulam Roma-
tebat, iier vite spirilualis implesset, neque unquam nam (Pnllad., c. 128), malremToxolii(28), feminamad
a recto Iramite deviasset, meruil per graliam Dei na- genus vitse, quod est seCundumspiritum, dexterrimo
turalium habere notitiam rerura : cui beneJictio di- ingenio : [cui quidetn, qu iminus ei se daret, impedi-
vina successit, atque illa quse exinde nascitur be.Ui- mento fuit llieronymtis quidam genere Dalmala, qui
1 Lipomanus hic interserebat Testamentum sancti E
habes id intcr opera Ephrseni. Ephra'm, quod nec in Ileraclide nec in Palladio cst:
?J»5 PAPENBJX AD VITAS PATRUM. 5I&;
mulierem optima inJole.ad genus vilae perlectum, A noniine, ducentem ex Tarso oppido genus (Pal.,
cum in eo inulio*, ne dicam omnes, longissimo pnst c. 104), qui cum venisset illuc, a nullo pene detritam
se inlervallo videretur posse relinquere, ipsu invidia ingressns est viam ; quique non tale quale nos p!u>
inotus ad siinm peculiare yivendi inslitulum per- rimi, 972 iler tenuit, sed novum sibi quoddain et.
traxit 1. Ejtis filia noroine Euslochium in Bethleem ultra hpmines propositum conversationis invenit, in
vitam adliuc roonachalem exercel(Pa//aa1., cap. 126), tanium, ut d.nmones quoque.contremiscerenl auste-
qtiaroquidem cgo nunquam allocutus sum ; c.vterum ritatem ejus, ac fugercnt ab ingenti ejus abstitientia,
fenur insigni esse pudicitia, et regere societalem vir- conliouatioiieqiiemagnarum vigiliarum ; ut prope id
ginum qiiinqiiaginla. quod dictinl phaiitasina, hoc est non res vera, sed,
Novi eliam Vencnam nomine quaradam (Pal., imago essp aliqua putaretur-
c. 127), comitis Vallacini relictam, quae divisit bcne Per Quadragesimam quidem quinlo quoque die.
alque disper.-it onus cameli, seque vulneribus, quae edebal; reliquo vero anni tempore, post biduum
Solent fieri ex niroio ooum pomlere, liberavit. scmper cibtim capere consueverat. Iloc auiem in eo
Theodoram quoque tribuni alicujus coujugem magnum, qtiod a vespertinis hpris usque ad tempus
quondam (Pat. c. 128), adeo nihil de propriis sibi nialulinorum, quo rursus cseteri fratres ad orato-
bonis reliquisse cognovi, ut aulc ir.ortem suam alio- B riuin colliguntiir, ille in monte Oliveli stans in eo
rum ei misericor.diaslipem ad alimenta praeberet.# loco unde Salvator assumptus est, psallendo et
Defeccrat aiitemin monastcrio qupd Escyca voca- orando pernoctare consueverat, et sive sub nimbis,
bulo nominatur [Pal. Hesycha], proximo mari, femiua sive sub pluviis seu pruinis; immobilis permanebat.
justae[Usia, Pal.\ semper (29) ac per nmnia proba- Qai posteaquam boc modo solitum tempus implesset,
bilis vitse(Pal., c. 129), cujus sororem eliam AJoliam signo mallei, quu fâtres caateros excitabat, perculiens
novcram (Pal,, c, lp.O).Quaeetsi non potuit gei manae fores omnium cellularum, ad propria oraloria dedu-
meritis comparari, diguam lamen pro modo virtuiis cebal. In quibus cum imoquoque eonini unum vel
proprise famara habuisse fertur et vilam. ajterum in antiphouas psabnum cane.is, lutidemque
Bassianilfaroquiique nomine feminam vidi (Pal.t cum singulis preces fiinJcns, sic ante lucem adhuc
c. 131), magistri qtjondam niililiim Candid ani re- revertebatur.ad celfulani suam. Quera fratres (vere
lictam, prompta mente et moribus sauctis usque ad enim sub Deo loquar) spoliaium vestibus suis aquam
prasens quoque tcmpus, vehemeiiler insiituiione-mo- ssepiusstillaiitibus, aliis induebant, donec illse sicca-
nachicacvilse ac labore sudanlem. reriiiir. Sic ergo patilisper souino refectus usque ad
Est et alia Pbotina nomine ( Pal., c. l")2j, presby- boram lerliam, iternm psalmos canens, venire ad
tcri Tbeoctisti filia virgo, quse valde bonesta habelur GC alterius diei vesperam niiebatur.
el sancta. Ilaec AdoliiTarsensis virlus fuit, qui Jerosolyrase,
[Aniiochisequoque Sabinianam noroine, diaconis- consummaiis patientise,moribus, vixit, et ullimo ibi-
sam honestissimam vidi ; quaecuin ipso colbiquiputa- dem line defecil.
batnr Deo, quaequeamilabealiJoairoisepiscopi fiiit1.]
Romaeflliam Aseilam nominc bonam valde Christi CAPUT XXXI.
virginem novi in monasterio senuisse (Pal., c. 133), Vita Innocentii presbyteri.
feminam mitem atque mansuetam, multorunique cu De beatissimo Innocentio ( Pallad., cap. 103), qui
ram illic gerentem. Ubi viros etiam cum conjug bus in ea quse est ad Olivam ecclesia presbyter fuit, a
suis vidi, monachorum eo lempore vitas et insli- multis quidem el magnis viris audisli, nihilominus
luia discentes. lamen cliaro a nobis, qui cum eo annis tribus vixi-
Avitam aliquam Deo dignam cum Aproniano quo- mtis, pauca cognosces. Nam quidquid aliorum ocu-
dam ipsius viro, et filia eorum Eunomia vidi (Pat., los laiuil, nobis non potuit occullari.
c, 154),adeo placenles Dco,uttransferriadca:le=lem Hic ergo simplicissimus omnium fuil; qui cum sub
vilam ante conspectum ipsius mererenlur. Et ipsi iroperaiore Constantio, in principiis ejus imperii in
enim ]am ultimo line naturse nunc in Chrislo quies- I magnorum virorum ordine militassct, quique cum
cunt, qui peccatorum quidem omnium nexibus abso- usque ad illutl tempus cum propria uxore vixisset,
luti sunl. Divinarumaulem rcrum peritiamalque no- habuissetque iilium nomine Paulum domeslicum mi-
tiliam semper habuerunt. litantem ; ad postremum reminliavit saecularibusre-
CAPUT XXX. btis, Maledixilatilem pmprio iili) Pater, eo quod
Vila beatorum Jutiani et Adoliimonaclwrum. presbyieri alicujus filiam corrupisset, deprecatusqua
De Juliano quodam in Edissenseprovincisepartibus est Dominum, dicens : Da llli, Domine, spiritum (a-
sito viro (qui vere monachus diccbalur) audivi (Pal., lem, ut nulltim unquam ad peccandum in carne SUL
c. 102), quod usque adeo omnes corporis sui carnes lempus iuveniat. Reclius fore credens, si cum alro-
ad nihilum redegissei, ut pellcm in se solam et ossai cilate dsemonis, quam cum corporeaevolupiaiis im-
inonsirarct, ob quod ipse mercedem a Deo, curalio- puritate cerlaret. Quod quidcm ita ut dixit, fac-
num graiiam in ultimo vitae suae line promeruit. lutn esl; nam et usque in prsesentcm diem Paulus
Alium quoque vidi apud Jerosolymam, Adoliunii ipse ferreis catenis vinclus, in eo qui est Oliveti
1 Uncinis inclusa desunt Hcraclidi Fabri. ' Uncinis inclusa desunl Palladio.
517 IIERACHDIS PARADISUS. 51»
inonte consisiii, et ab immundo spiritu pro criminis A Hic eo lempore, quo Julianus infelix tenebal iinpe-
sui correplione cruciatur. rium, ssecularibus renunliavit rebus, magnaque ei-
Ilic ipse Innbcentius quam misericors fuerit, si dem, interrogatus ab eo, cum auctoritate resporidil.
veraciler referre voluero, delirare me in qnibusdam Quem tunc ille (calvitie eidem priiis facta) jussit
forsitan, pro eJHSsimplicilale quis judicabil. Nam fre- pueris verberari. Qui supplicium plagarura patienlis-
quenler eum surripuisse suis fratFilws cibos, et egen- sime ferens, maximas ei gratias egit, sicut postea
tibus dedisse cognovi. In immensiim eniin modum nobis et ipse referebat. Huic tamen inter principia
simplex eral, neque quidquam mali cor ipsitis norat. cura fornicatione acvenlris vorac tate gravissima fuit
Umle divinam quoque bic graliam contra dsemones pugna : quos ille auimi et corporis morbos ita supe-
meruit. ravit, velut si quis immensum incendium validissi-
Ad quem cum aliquando videntibus nobis, juvenis mis aquis exstinguat. In quadam enim se cellula clati-
quidam fuisset exhibilus, quem spiritus immuiidus sum, ferro seniper oneravit, non panem faclum ex
iinpleveral, el omnibus tolum solverat membris; in trilico edere voluit, nullum coclum ignibus cibum
tantum, ut ego videns eura eminus tatem, nequeam- sumpsit. Ac lum demum in decera el octo annis, me-
bigens non posse curari, matrem ejus qui videbatur moratis passionibus domitis, dignum tali vicloria
exliibitus, aliosque qui etini deduxerant, propellijube- B hymnum Deo ceciuit, dicens : Exaltabo te, Domine,
rem. Evenit aiiteni inter hsecut superveniret senex, quoniam suscepisti me, nec delectasti inimicos meos
ac siantem et cum lamenlatione deflenlem propter snper me(P«a/. xxix). Cui frequens semper et varius
tam ineuarrabilem filii morbum matrem videret. curo spiril bus impuris per qtiadraginta annos, patien-
Victus .ergo continuo vir ille venerabilis lacrymis tissime intra unins monaslerii claustra degenti, con-
ejus, ex affeclu sancti cordis ingemuit, juvenemque flictus fuit. .
apprebendit manu, et intra oratorium suum, quodipse 973 Boc quoque nobis solebat idem referre,
construxeraf, et in quo reliquias sancti Joannis Bapti- quod per quadraginta ac duos annos ex nullo porao-
slse collocaverat, duxit, atque illic orationem pro eo rum genere gustasset. Cum aulem melus illum mor-
faciens a tertiaiionam usquehoram diei, incolumem tis aliquando vexaret, per sex anuos clausisse se
eum ipso die reddidit, purgalura dsemone, atque intra memoriam mortuorura, ut daemonein, quem ex
conslriclUBioinnibus membris'; quse usque adeo fue- formidine sepullurse terribilem sentiebal, in sepul-
raut dissolula, ut quoties infelix puer voluisset ex- cris babitando superaret. Libenter hunc sanctus Ba-
spuere, in tergum sputa jactarct. Ita eum dislorserat silius episcopus babtiit in memoria, dislrictos in eo
djeinon. mores seniper ac simplices, inleniionemqiie ad
Aniculaqusedam ailiit memoratum virum, quserens C Deuro dirigens: qui usque ad prsesentes dies non
pyem quam se perdidisse deflebat. Dicebat ergo ei: desinillibrospropria manu scribere, etiamcum octo-
Ostende mihi ipsum, in qno pardiJisSi, locum, Quem ginla annos agat.
mulier cum ad illa quibus Lazarion nomen est Dicebat hoc eiiam ipse beatissirous, quod ex quo
deduxisset loca, sietit illic, et instanter oravii. Ju- accepisset lavacrum regenerationis, atque mysierii
yenes auiein qui fnrati ovem fuerant, jam etiami gratiam spirilualis, usque in praesenlem diem, sine
occiderant eam. Dum igitur precem fundil, nullo1 causa se alterius pane usum fuisse nescirel; sed quod
leiiitus eonfilente, carnibus autem ipsius pecoris ex laboribus propriis, siciiti persuadere ante Deum
inlra vineam quse adjacebat abslrusis, subito suprai nobis solebat, ducenlos quinquaginla solitlos elepban-
ipsas volitans corvus stetit, partemque inde aufe- tioso laborautibus morbo dediss^t; memorataroque
rens carnis, rursus abscessit. Quo viso, ille vene- pecuniamiion exctijusquam allerius vel levi damno ,
rabilis senex furtum quod celabatur invenit. Mox: sed ex manuum suarum operibus pracstilisse.
autem juvenes ipsi confitentes proprium reatuin, adI Qui pedester iler omne conficiens, Romam usque
pedes ejus prociderunt. A quibus postea preiiumi pervenit, atque in ecclesia sancti Petri Paulique ora-
quod justum videbalur exaclum est, el mulieri red- lionibus factis, rnrsus ad Alexandriam pedesler re-
ditum. ^1 meavit; nbi iieium precem fuditin basilica martyris
CAPUT XXXU. Evangelisise Marci. Jerosolymae etiam secundo futt,
pro honore sanctorum locorum, proprilsque semper
Yita Philoromi preibyteri. suraptibus ac pedibus martyres sanctos in omnibus
Philoromum nomine presbyterum quemdam ini sufficienter honoravit. Qui el hnc ad nostram sedifi-
GalatUie regione cognovi (PaWorf., c. 113), cumi cationem saepedicebat, non se ineminisse quod un-
quo multo etiam tempore fui. Quem virum patien- quam sensibus suis a Deo fuerit separatus.
tissimae fuisse. virtutis, ac perfectum per oniniai Ilsecsunt beatissimi Philoromi certamina, quibus
monachum comprobavi, qui ex ancilla quidem ma- iiiviclus apparuit, et b c sanctorum Palrum imrtiar-
tre, abingenup tamen pa re fuerat procreatus. Taiilae! cescibilis ei gloriae corona donata
autein conversalionis et liberlatis quse ad Clirislumi CAPUT XXXIII.
pertinet fuil, ut etiatn illi qui nobilitate generis iti- Vita Melanim senioris
superabiles videbantur, erubescereut ac sluperent[ Sancta illa et mullura beata Melania (Palladr, cap.
niores ejus atque virlules. i 17), de Hispano vel urbicogenere descendens, litia
510 AITENDIX AD VITAS PATRLM. 320
quidem Marcellini cujusoam exconsulis fuit, A Erat etiam cnm ea Ruffinus quiaam nomine, civis
uxor autem cujusdam bonorabilis viri, cujus Ila'us ex Aquileiensi oppido, vir nobilium, et in pro-
nomen meminisse non possum. Qusevigesimo ac se- posilo siugiilari satis fortium morum ; qui et &J
cundo sctatis suse anno ad viduilalem redacta, divi- presbyteralum postea meruit pervenire. Quo nullus
niialis amore, aelerno sponso meruil copnlari, usque mansuetior, forlior, et placidior, lanquam oinnia
in finem vitaesuae diligcns eum. Quae nulli secrela seiens, iu sexu virili potuit inveniri. Isti igitur in vi-
animisui prodcns (probibebatur enim inter principia ginti el seplero annis omncs apud Jerosoiymam san-
Valentis imperii), procuratore ante filio suo consti- ctos atque peregrinosepiscopos, monacbos, virgines-
tuto, ea quse baberc in mobilibus videbatur cum que (hoc enim voverant Deo)suscipere propriis sum-
certis pueris ac puellis in navem misil, itaque fesli- ptibus ac fovere consueveraut, oninesque ad se ve-
nans Alexandriam navigavit. Ex qua (posteaquam iiieiilesmeliorestaniarumacialium rerumcontempla-
illic omnia vcndidit, et in pecunias totum atque in tione fecerunt. Illos eiiamquadringentos numero mo-
aurum redegit) Nilriae attigil montem ; atque ibidem nacbos qui propter Paulinum se ab Ecclesia separa-
venerabiles patres vidit Pambo beaiissimum, Arsi- bant, sanctoerursus Ecclesiaereddiderunt, oninesque
sium famulum Chrisli, Serapioneraque majorem, , etiam praetcr hos perversaesectae homines, ct conlra
"
Scylhensem P.ipbnutium, et Isidorum confcssorem Spiritum sanclum sacrilego ore certantes, ad Eccle-
alque episcopum illitiscivilalis quaevocalur Hermo- siam nostram, vera suadendo , ac jugiter cuncios
polis, et sanclum Dioscortiin. Apud quos in desertis docendo revocaverunt, honorantes quidem ac saepe
locis scx lanlum mcnsibus commorata, omnes qui pascentes ejnsdem loci clericos. Et haec pariler
illiccrant sanctos viros peragravit ac vidit fucientes, vilam suam pio sludio Unierant, nulli
Post hsecaulem cum Alcxandrise prsefectus Au- quidemex se vel levem dantes scandali suspicionem,
gustalis Isidorum, et Pithimum, Adelphium, Paph- totum vero orbem terratum spirituali sedificatimie
niilium, Pambo, intcr quos eliam et quemdam senem plenissimuni relinquenles.
Ammouium, unam habentem auriciilani, et du;>de- CAPUT XXXIV.
cim episcopos presbylerosque , et alios quosdam, Vita\Ckronii presbyleri.
usque ad cenium duodecim nnmero , circa Palsesii- Chronius quidain nomine (Pailad., cap. 89), oriun-
nam et Diocacsareamdamnassct exsilio ; istos bsec dus ex vico cui Phoenicis vocabulum est, qu.ique de-
beatissima omnes secula est, et ex propriis faculla- seriis est proximus locis, quindecim niillia passuum,
lihuscis minislerium suum praebuit. Cumquc ab illis dcxtro pedc (30) numerans, a proprio vico usque ad
qui in memoratortim custoJia erant prohiberetiir bsec „ ccrium deserlorum emensus est finem.Ubi facta ora-
facore (sicut mihi et ipsi stcpe referebant, nam et tione, puteum effodit sibi, in quo opiimaeaquae re-
ego sancltim Pithimiun, et Isiilorum, et Paphnuliiim perit venani, septem lantummodo (quas orgyas vo-
vidi), bcnediita tiinc illa snniiiia veste puerili, circa cant) ad pulei ima descendens; circa quem cl ccllu-
vespcrtinas horas omnia eis vit;c neccssaria defere- tam sibi parvulam fecil. 974 Ex °fu0 d'e m cadem
bat. mansionese constituit, suinmis Deum precibus ora-
Quocognito, Palsesiinseprovinciseconsnlaris, crevit, ne ad ca quse ab bominibus habilantur loca ul-
dcns quod sinus suos posset luino quodam atqiie terius accederei. Posl paucos aulem annos meruit
lerrore cx pecbma ejns implcre, jussit eam (ignota prcsbytcr fieri: habuitque securo collcctos ex diver-
enim ipsis erai) coriipi atquc in carcerem tradi. Ex sis fralribus usqiie ad ducenlos numero viros.
quo loco tunc ei per inlernunlios quosdam sanctai Magnam vcro banc ipsins dicunt fuissc virtutem ,
iila mandavit: Ego, inqnit, illius filia, et illius con- quod per sexaginla annos allari serviens Dei, ac fun-
jux fui, ancilla vert) otinc Chrisli sum ; ne ergo me gens officio sncerdotii, nunquam de soliludinibus
ob vilitatem prscseniis babilus contemnendam pula- egressus est, nec nisi proprio opere ac sudore quae-
"veris, quia facile cxtollere, si velim, ipsa me pos- silum atligit panero.
sum : nec terrere igitur me in aliquo vaies, neque . CAPUT XXXV.
D
quidqiiam milii de meis rebus auferre. Atque ideoi Vila Jacob monachi, et Paphnulii Cephula, et de
ne hatc fortassis ignorans periculum aliqnod atit[ quibusdamsubitomortuit, et lapsis aliis.
crimen incurras, idcirco isla tibi mandavi. Quasii Jacob etiara nomine aliquis ( Palladius, cap. 90)
qusc diceret: interduni enim necesse est adversusi qui Clodus nomeii acceperat, ex vicinis eidcm con-
imprndentes. haec agi, et veluti accipilre vel cane; junctus est locis , unaque ambobus vita perfecta in
cont.raeos arrogantia uti, qtuc congruo tempore su- .nionasterio erat. Utrosque atitem benedicius Anto-
perbos eomprehensura immittaltir. Talibusergo ver- nius norat.
bis mox ipsc territus judex, excusavit cidem facliimi Quodam igitur die, cum sanctus quoque Paphnn-
sniiro, el ila eam ul mcrueral honoravit. Et jussil utt tius, quem Cepbalam cognorainabant( Pollad., cup.
ad illos viros, quolies vcllet, accederet. ttl), una cum ipsis degorel, vir magnam Dei doiio
Hsec autem revocaiis ab exsilio memoratis viris. -cienliam Scriplurarum habens , qui tam vetusTe-
monasterinm apud Jerosolymam sibi fecit, in quoj Xamentlimomne quam Novum inlerpretari solebai,
viginti et scptem annorum lempus iinplevit, quin- um tamen ipse nihil de Scripturis sanctis aliouando
r.uagiina secum sororcs virgines habens. legisset. Adeo aulem crat milis et placidus, ut pro-
$21 HERACLIDISPARADISUS. 529
plielicamquoque possel mansueludinevilse superarei A bis aliqttid perpetratur. Quod hovimus frequenier
virtutem. De quo lale referltir prseconium, quod per accidere. Ut si is qui lurpiler vivit, flagitioso animi
octoginta annos nunquam babueril duas simul lu- proposiio circa juvenem puellam misericors esse vi-
nicas. deaiur, propler finem quidem ipsius rei turpem, sed
Hos igitur cum cgo et sancti diaconcs Evagrius ett per actum rationabilem, qtio quasi puellaeel desola-
Albinus vidissemus, simul quaerebamusex ipsis, sci- ise defensionem se praeberedcmonslrel. Evenit rur*
rc cupientesquaenamesset causa quscnonnullos fra- sus ut ex proposito quispiaro reeto misericordiam
tiuin errare faceret, interdtim et peccatum aliquodI quidem scgroto impendat aul seni, et ex divite se
ineurrere, aul penitus a recti itineris proposito de- pauperem faciat, parca tamen manu, et cum moero-
viare. re quodaro roeiilisinvitx, ul rcctum quidem videatur
Acciderat enim illis ipsis diebus, ut Cheremoni esse propositum, aclus autem ipse indignus suo
noniine monacbus (Pallad., cap. 82), residens ini propositojuJicetur. Oportet enim misericordemcura
cathedra sua repente moreretur, defunctumque ini laelitia el cum largilate misereri.
ea ipsumatque in manibus opus quod faciebattenen^ Prselerea meinorati viri praerogativasquasdam in
tem , subito alii fratres viderem» sensibtispluiimorumesse dicebant.Quorumdameniin
Evencrat eiiaro ut unus ex fratribus, dum puieiun B iaciles ad virtutem el acutas auiinas, prsedicabant
conatur effodcre, terrenaemolis aggere obrutus inter- habere optiroos inores in proposiio institulisquo
iret (Paltad., cap.95). nionacliorum. Scd quando aliquid non fit propter
Utqee aller quoque de Scylbensibtis Iocis veinens, idipsum quod novimus bonum, neque faclum,
in ipso ilinere, cum sitini non possel ferre, deflce- neqtie ingenium mentis humanse, neque illae ipsse
ret (Pdll.,c. 94). prserogativacquse infixaesunt inenlibiis plurimorum,
Inrer quos eo ipso tempore et Stephanus quidam inipuUiitur datori bonoruin oinniitm Deo, scd magis
reliclo monasterio fratrum, libidiniscausa ad sae- tolum ascribitur voluntatis propriae poteslati. Tunc
cnlsrem desceriderat vitam (Pallad., cap. 95). Et de cum necessario relicti a Deo lii^rint, iucidunt in tur-
Eucarpio et de Merone Alexandrino, et Palaestino pitudinem aliquam, in qua erubescenda multa vel
Valente, el de Plolem.ijoiEgyplio, qui in Scythensi- patiunlur, vel faciunl per eum ipsum qui in his
bus degebal locis, qusecuni|ueipsisadvcrsa provene- turpis vilsc actu lapsus cecidit. Cumque paulatiiu
rant, referebantur. Propter quse omnia sanctos illos sobriet.ite mentis adrooniii, ab eo aniini tumore dis-
precabamuf viros, ut nobis causas earum cxpone- cedunt, quam putabant niagnani aliquam , esse vir-
rent rernm, quse Iiomiiieslam prohabilisvitaein de- tnieni, donatore cognito damnare coguntur.
serlis degentes locis, aut mente mutari, atit ad turpia C Qnoniarovero iile qui arrogantia eloquentiaesuse,
ac libidinosa transferri, aul quibuscumque aliis mo- et ex ingenio vcl acuroine menlis infhius esi, non
dis decipi vel perire compcllerent. ascribit ante omnia originem alquefomenla ipsorum
CAPUT XXXVI. bonorum Doo,quaeex ipsius tanlurofouledescendunl,
De respontionibusad interrogata prmcedemia. sed sui boc esse existimat sludii susequenalurse, re-
Illi yero nobis hujusmodi dedere respotisuin (Pal- movet lunc ab i|>soprovidenliaesuaenngelum Deus.
lad., cap. 95), pariterque cum illis eliam ipse Papb- A quo ctim fuerit destitutus ille qui ex alienis sibi
nulius, in quo maxima omniumrerum scienlia crat, donis placens cceperat superbire, a dacmoneinimico
quod omnia qusecunquein hoc saeculofiunt, duplici- suoexpugnatur ac vinciliir, etin aliquod lurpiludinis
ter dividunlur, in volunlatem ct io permissionein crimen incurril. Ex quo irrationabilium anima-
Dei. Quaecuriqueigittir ex aiiimivirluleproceduut, et lium vel cauutn more, usque ad diabolicam il-
ad Bei gloriam liunt, ex Dei voluntate proveniuut: lam persuasionem,quaesuperhia cst, insanicndo de-
qusc auiem periculosa setitimus atque damnosa, in scendit. lllo eniro semel casta ac probabbis viiaeteste
quibus aul perversilatein aliquam deprebendimus, sublato, quodcunque 975 '" tlles ve' qualecunque
aut ruinam, hsccrursus permissione Dei fiunt. Per- jam dixerint, nec credi ab aliquo, nec suscipi potest.
missio autem ipsa ex ratione descendit, id est, ex D ® Nam quicunque sancti disserenles eos auJire eonsue-
peccalo aliquo, vcl iniidelilale suricpcnte paulalim. vcranl, incipiunt ipsos fugere, exsecrantes flagiliosi
Non polesl enim fieri ut is cujus sapicntia probatur animi morisque doctrinam, velul fonlem qui sangui-
et vila, in peccalum alicuris lurpiludinis ruat, aul sugisplenus est, licet quisquam siliens, lamen vitare
dseiiioniimdolis in laqueos prsecipitetnr erroris. cogatur, ut sermo divinaruui Scriplurarum probetui1,
dixil Deus : Quar-etu
Quicunque igitur corruplo mentis proposiio, qui- hoc dicens : Peecatori autem
ct icstanientiimuieum
cunque temcraria voluntate a tramiie virtutis exor- enarras justitias meas, assurois
bitant, illi facile peccare cotisueverunt. Deseruntor per os tuum (Psal. xux)?
eiuin diviniiatis auxilio, ne possint intelligere pro- Et vere similes esse peccantium mentes pollulis
futura; ul cum se a Deo intellexerint dereliclos, ca- fontibus putes. Nam voracitati alqueebrietati sttiden-
sumque perverssemutationis agnoverint, incipia.nl tes, ccenosislocis comparanlur; pecuniaecupidi vel
vel proposilumsiiuni vel factum cmcndare. Interdum rapaces, iis quos impleverunt ranse; illi vero quj
autcin actus ipse noster incrimeneu.quandonon ex sunt invidi vel superbi, habcntes in se aliquamiamen
recto proposito, ncc ex eo quo convcnit more a no- scienliaeperititcquenotiliani, pares ils fontibus judi-
80.5 APPENDIX AD VlTAS PATRUM. 524
cantur, qui serpenies inter latices suos nutriunt. Qui- A latum, nottis admndum eras; sed quia alii te horoi-
bus seraper quidem sermo facundus ut utilis btimor nes nesciebani, qui ine propter divilias (quas acce-
exuberai, sed a nullo tamen possunt libenter hauriri, peras) a te existimahanl coli; idcirco hujusmodi len-
propier suorum amariludinem morum. Unde sanctus lationem ad te venire permisi, idcirco omnes opes
David hsec tria sibi dari a Deo dona postulabat, bo- tuas abstuli, ut bstenderem cunciissapientiam tuam>
nitatem, et disciplinain, et scientiam (Psal. cxvm). quse etiam iri illo statu posset gralias actiiare.
Siiie bonitate enim et disciplina scienlia nimisinuti- Alioilerum modorelinquere hominesvidelurDeug,
lis esl. Et si quidem iste qui talis est se emendare quando eos a superbisemalo averlere cupit, quod in
festinel, relicta ea causa, ob quam deseruit eum Deus sancto novimus Paulo; nam et Paulus tunc a Deo
(superbiam loquor) volueritque roensuram sui co- putabatur relictus, cum tot ac tantis opprimebatur
gnoscere, ul jam de reliquo, neque contra alios se ut undiqUe colaphis, tamque diversis quas Scriptura
melior aut major exlollat, sed Deo semper graiias sancta numerat tribulationibus faligabaiur(Daiusest
agat, rursus ad eum profectoremeahit scienlia bono- mihi, inquit, velut angelus Satansc, qui me colaphi-
rlim actuum leslimonio gloriosa. Nam facundia spi- zet, ul non extollar [HCor. xil), ne forie si cum iis
ritualis nisi cum honestis moribusvitaecaslisque con- quseper divinam gratiam miranda faciebat, aliqttain
cordet, illis erit similis spicis, quse ventorum cor- fj g habuisset quielcm aut abundantiam rerum, cum illo
ruptione vitiatse speciein tamummodo spicarum gc- tanto bonoie,quantus illi ab hominihus defcrebatur,
runl, non tamen habent ea quse possunt hominem diabolus eum palpatiim pluiibus bonis atque resolu-
juvare vel pascere. tum, superbia quadamnovi lumuris extolleret.
Omnis igitur lapsus hominis.qni vel lingusevel sen- Relictus est a Deo quondam paralyticus et ille pro-
sus viiio procreatur> quique ex iiniuscujnsque acti- pter propria delicta, cui dixit Jcsus : Ecce factus es
bus, vel ex omni corporis nostri parte descendit usque sanus, iioli amplius peccare, ne quid tibi deterius
ad superbiaeniagnittitlinem, ex co semper accidcre contingai (Joan. v).
solet, quia Dei favore nudamur. Qui lamen boc ideoi Judas quoque relii lus cst, qui verbo Dei praeposuit
facit, ul parcal magis iis bominlbus quos relinquit. argenium, ob quod laqueo se suspeiuiit et periit
Nam si cum damnabili illa (quam in se babeni) mo- (Act. i). fielii tos esl Esau, el peccati crimen incur-»
rum perversitale, ingeniis quoque eorum e'oquentise, rit; iiitesiiuorum enim maluit sordes quam bene-
fomenia suppedilassent, quasi tcstimonio quodami diclioncs paternas (Cen. xxvn). Quse omnia cogitans
suo animaret eos Dominus; sine dubitalione perfectii Spiritu sanclo plenus beatissimus Paulus, dicebat de
dscmohesfierent, cinn intiJligerent se vilaesordibus talibtts qui deserunlur a Deo : Et sicut non probave-
inquinatos ad sublimia conseendere. C ruut Deum in notitia babere, tradidit illos Deus in
Q
Hsec quoque nobis memorali dicebanl sanclissimii reprobum sensum, ut faciant ea qtiaenon conveniunt
alqueoplimi viri: Quantloaliquem videritis pessimse. (Hom.i). De aliis aulero quibusdam qui putant divi*
quidem viise, eloqucntise lamen roagnse, dsemonis i nam habere noiiliam,. sed qni corruptse et superbae
illius meminisse debetis, quem cum Chrislo loquen- essent mentis, sic dixit: Quoniaro cum c>gnovisscut
tem legimus in Scripturis sanctis (Matth. iv). Uecor-. Dcum, non sicut Deum glorilicaverunl, aut graiias
dari etiam vos oporlel el illius loci in quo novimus3 egerunt, sed evanuerunt in cogitationibussuis, et
scriptum : Serpens aulem sapienlissimus ferarum! obscuratum est insirienscor eorum. Diccntesenim
omnium in lerris eral (Cen. ll), cui illa sapientia ma- se es-e sapientes, stulli farli sunt, elationis atque tu-
gis obfuit, quia nnlium iu se habuii alierius virlulis) moris daemoniocopulati. Unde sequitur : Prnpter
auxilium. Oporlet enini bonurn ac prudenlem virumi quod tradidit illos Deus iu passiones ignominiae,ut
sapere quidcm illa qiise ei Deus dederit, loqui autemi conlmneliis afliciant curpora sua in semetipsis.Idcir-
illa quse sapit, et illa facere quseloituilur.Nam si nonn co hoc inlelligere nos «poriei, non posse fieri ut quis
occurrat eloquentiaeveritas cuin virtutibus vitse, mo- peccati grandis alicujus crimen incurrat, nisi ante
ribusque honestis, panis profecto sine salibus fatuuss eum divina providentia pro malis moribus dere-
esse videbitur, qui manducari juxta Job dicta noni D I linuuat.
CAPUT XXXVII.
poterit (Job. vi), aut roortis causa iis qui eum come-
derint eril. Si enim panis sine salibus edi potest,, Vita abbatit Elpidii et collegarumejus Ennetii, Eusla-
poterit esse el aliquis bonus gustus in sermonibus s thii, et Sttinnii Elpidii discipuli.
vanis, el qui non bonorum actuum lestimonio robo- ElpiJius quidam fuit de Cappadocia genus ducens
rentur (Pallad., c. 106), qui postea et ad presbyteratus ho-
Diversis autem modis famulos iirterdiim suos de- norem meruit pervenire. Erat autem de monasierio
seril Deus. Aliquando eniin bunc propter alicujus oc- T.motliei Cappadocis cujusdam chorepiscopi (51),
cultam virtuiem, ut caeicrisrevelari possil ac prodi,, viri admodum magni. Qui Elpidius in una de memo-
vclnii in sanrlo illoatbleta Job, rui Deus secrela suaa ratis speluncis habitaculum sibi fecit.
manifestans, isia dicebat (Job. \i): Noli mecuni re-:- Tantum aulem abstinentise sludium in se ipso
ctisarc judicium, nequc ob aliam causam pulaveris is 976 monstravit, ut vinceret cunctos. Pcr viginti
me tibi hscc dedisse responsa, nisi ul jusitis omnibus is eniiii et quinque quos vixit annos, s<>IoDominici ac
demonslrcris. Mihi quidcm, cui nibil potesl esse ce- ;- Sabbati dic sumebal cibum,ct per noctestolas staiwio
525 HERACLIDIS PAR.ADISUS. 310
«t oiando psallebai. Quem siriiti apcs regem sutim, A satis
i nibil cum penitus possidere, ad eortim oppro-
ita innumeramuliiiiidofrai,rum secuta,feciiquamdam hrium alque suppliciiim qui, cum sint diviies, nihil
videri in spefuncis ipsis ac solitiidinibus civilatein. unqtiam egenlibus laigiiintnr.
Erat autem maximse voluptaiis, slirpendam vitseva- CAPUT XXXVIII.
rietatemetctinversationis eorum cognoscere. Hunc Vita Gaddahi servi Deu
ipsuin Elpidium verse spei gloria gratulanieui, el Novi cgp Paltvslinte queiiidam Gaddaniim nominS
propter Cbristum tribulationnm pericula sustinen- senem (Pailad., c. 110), qui sine lccto semper circa
tem, cuin qiiadam psalleret nocte nobiscum, scorpio loca Jordanis fliiminisvixil. Conlra quem aliqui Ju-
vulneravil, quo ille calcato, nec stando quidem in dseorum invidiaefurore prsetipiles, dura ille in regio-i1
quo fucrat timtavit spatiura. Iia eum, qiiem ipsiiis nibus Mortui maris degit, armati gladio aliquando
scorpionis ictus intulerat, coiitempsit dolbrem. Vencrunt, et eum uhhs ex ipsiSeumdem ferirevoluis-
Quodam autem die cum unus exfralribus exiguam set, lale miraculnm Deus fetit, utdextera ejus quam
parlem sarmenli ex anda viie lenerel, accipiens erexerat peicussuruS aresceret, gladiusque ex illius
illam a fralre, dum in suminitatc montis sederetj ve- digitis-,a auo tenebatur, cxcideret.
' lut
plantans eam irifodil solo, «t clerle cum teinpus CAPUT XXXIX.
plantationis omnino non esset, quod ita in immctisum B Vita Etim nwnachi.
crevit modum, et tam magna exinde vitis effecla est, Elias quidam nomine monachus (Pallad., c. i\\),
ul se ad supcriora difliindcns-, lotius ecclesise tetta in illis ipsis locis intra speluucam solitus vivere, vir
cooperiret casligatorum ad perfectam regulam morum, iiospita-
Erat eiiam cum hoc athlela Cbristi Ennesius vir lis et cbaritate plenissimus, cnm quadam die qtio-
magntis ei honestus, ac frater ejus Eustatbitis, qui- rumdam ad euni fratrum multitudo venissel (uaih
bus una vita coiHineniiae,atque eadem consummatio publicus illic transitus crat), subito ci defuit panis.
fuit inChrislo (Pallad., cap. 107, 108) Qiii propria nobis lidelitcr relatione narravit quod
Usque adeo autem memoralus Elpidius ntillis ani- cum adniodum tristis e-sc coepisset, iiigressusque es-
mi velcorporjs passionibus subjacebal, propriis mem- set speluncam suam, tres illic pancs nisgnos aiquc
bris varto absiincntite hibore cousumptis, ut solis recentes subito lepeiisset. Ex quibus viginti siniul
instarossium ejus junclura luceret. fratres usque ad satietateni refecti sunt. Unum au-
A quibusdam auteni studiosis ej s discipulis, lalis tcm ex ipsis panein superesse, cumque postea per
tcrlur relalio, quod per viginii et quinque anuos iiiin- vginti et quinque dies victtii suo tuffecisse menio*
qnain se ad Occideniemconverlerit (el sane speluncse rabat.
ostio mons in allum editus iniminebai), et quod post C CAPUT XLi
sextam quoque horam a medio mundi vertice in par- Vita Sabm scrvi Dci.
les occidnas declinaiiiein nunqnam videritsolem, ne- Sabas quidani nnmine ', Jerichuntinus genere,
que ab Occidente surgenles conspexerit stellas. Qui[ saecularis vir et tixcrem habens, in tantum nmnes.
ex quo memoratam speluncam jngrcssus est, nun- monachos diligebat, ut pcr dcseria oninium cellas
quam de ejus monte descendit, donec corpus ejus se- noctibns circiiiret, et ante singulas quasque poneret
pultuniest.. - niansioues modios singulos daciylorum, tantum et
llujus ElpidiiSisinnius nomine discipulus quidam olcrum quantum pularet posse suflicere, eo quod
fuit in Cappadocia na'iis, ex servili quidem ori.inek usuin panis nesciunl ii monachi qui in Jordanis re-
genus ducens, scd habens in Deo fiducisclibertaiem{ gionibus vivuni. In qneni leo quadain die impetum
{Paliad., cap. 1-09).Debemus enim hiiniilliinuinetiam fecil, quemque intra unum lapidem conseeutus cor-
genus qtiorunidam conseribere, ut major gloria in- ripuit atque dcjecil, et asimiro tantumraodo ejus
genuitalis appareret quae dpnaiur a Christo, perp avertit ac rapuit.
CAPUT XLI.
quam ad veram aique ccelestem nobilitatem liberta- Vita Abramii monachi.
teraque revocatur. Is itaque cura apud raagistrum1
suum per sex vel septem annos fuisset, ad pnstre- nE Abramius quidam nomine fuit (Pallad., e. 105),
mum intra sepulcrum se clauserat quoddara, in quo3 yfigyptius gencre, qui satis duram atque asperam
vitam in deserlis locis liabuit. Qui cum aliquo tem-
triennii lempus stans semper orabat: ubi non nocte,*
non die aut deambulavit, aut sedit, aul jacuit. Qui- p rc ex una quadam prsesumptione menie caplus
fnisset, ad ccclesiam vcnii, et jurgari cum presbyie-1
quegratiam quoque contra daemones meruit spiri-\ ris
tualem. Nunc aulem regressus ad patriam presbyterr ccepit, bsec dicens : Presbyter a Cliristo factus
sura ista nocte, et suseepit me divina sa^ra facieu-
factusesl, collegiique in unum fralres pariter ac solem. Quem postea Patres sancli a solitudinibus se-
rores. Qui adeo sine nllo vitio nientis et corporiss
paratum, tradilumque sseculari magis atque com-
Vixit, ut nullam generis esse distanliam inter maress muni conversalioni hominum, reduxerunt ad pristi-
ac feminas comprobaret, ut Scripturae sanctse illud''
nam animi sospiiatem, curalumque atque omni su-
inipleretur : ln Cbrislo enim Jesu netpie masculuss perbia liberatum, per illum daenion illuseral
quam
neque femiria sumus (Galat. iu). Est autem cl pere- ad agnilionem humililatis
propriaeinfirmitatisque re-
grinis omnibus hospitalis, et certe cum sit cogniuim1 vocaverunt.
1
Palladio, cap. 112, dicitur Sabbatius.
327 APPENDIX AD VITAS PATRU.M. 328
CAPUT XLII. \ ceat. Et hos igitur omnes saecularibus laqueis libc-
A
De Melaniaseniore, juniore, Piniano, Albina, SUviai ralos, ad solitudinum vitam fecit venire. Filiuiu
Jovinio. quoqtie admodum juvenem cousilio docnit ut vole-
[De sancta illa alque admirabii Melaniasnmmaiim bat, ct ad Skiliam usque perduxit; omnibusque re-
quidem aliqua superius indicavi (Pallad., c. 118), bus suis ibi disiractis, atque auro de praedioruman-»
nihilominus tamen et reliqoaquae desunl in his scr- numeratiorie collecto,- Jerosolymam rursus trans-
monibus comprehendam '.] Quantura opuin illa tlis- vexit. Ubi omnibus suis opibus ex propria voiunlaie
perserit, amore maximo Dei, veluli flamina ignis divisis, intra quadraginla dies, optima ac mansuelis-
accensa, raeum lantum non est referre, sed illorum sima feminarum beato fine requievit, relicto apud
quoque qui in Persidis regionibus 977 vivunl. Cu- Jerosolymam monasterio, suliicienlibusque ei sum-
jus memorabilia in bonis facla orones cceli quatiior ptibus deputalis.
plagse norunl atque senserunt. Per triginta enim Ubi vero omnes isti abscesserunt e Roma, lem-
aique septem annos suscipiens ac pascens semp r
miseros advenasque, propriis sumptibus alimenia ac peslas qusedamac procella barbarica oppressit ipsani
urbem repeutc, et usque adeo omnia ejus invasit ac
necessaria omnia ministravit ecclesiis, monasleriis,
Cui rapuil, ut ne ses quidem quod in publico slare con-
carceribus, atque percgrinis. B
parentes quoque sueveral, ita cunctahostilis impctus praedse
facultatibus reliqueril;
ejus, ac filii procuratores ipsius, cx pro-
niulta tantum ita everlitacperdidit, ut illa Romaquaeinmilleetducentis
priis prsebebant. Quaein alque ju- annis
in omnes ac fovendo ut auciasemper fuerat, ac sehiper ornata, una su.
giter suscipiendo permansii, bilo qusedaroruina oc solitudo maxiroaviderelur.Tunc
ne unius quidem in solo palmi spatium voluerit pos-
sidere. Ut nunquam sic unici desiderio filiieramore igitur et 1111 qui saluberrimse doclrinseoblemperave-
rant,Isetabantur,quotlintolerandismalis,quorum nia-
capcretur, qualenus aliquando a dilectione Cbristi
possel avelli. Cujus orationibus magisatque perpeiuis, terestsemperobsidio,stiblracti ftiisscnt.Elilliquidein
el ipse ille juvenis eruditione laudabili, moribus bo- qui obedire nolucrum, stupuerunt virlutem et glo-
riam tali perniutatione rerum credere per-
nis, et saecularibusquoque honoribus crevii, perve- suasitDei, qui
incredulis; quia omnibus aliis sub captivitatis
nitque ad nobilium matrimonium nupiiarum, ex quo
et filios suscepilduos. jugum missis, memoratae solsc evaserunt atque ser-
vatacsnnt domus, quse ssudio sanctse Melanisetan-
Post multum vero temporis cum audisset cuidam
suam Melaniam remuuiare quam sacrilieiuin iJuJ (quod holocaustomavocanl) a
nupsisse neptem viro, Deo fuerant rescrvatae,cseleris in urbe qui eorum ad-
autem post nuplias ssecnio Imic velle cognovissct,
« versabanlur saluti sera pcenitentia inlrucluusaque
metuens ne qui inabe vitse.homiues ac malae sectaeC
cooclusis.
perversscque doclrinse eidcm jungercntur, ob hoc
ipsum cum jam admodum senex, boc est sexagiuta Evenit autemut postea simul adiEgyptum ex jElia
esset annorum, de Csesariensiumcivitate ad urbem proficisceremur, sanclam Silviam ' dedueenles viigi-
Romam inlra dievum viginli spalium navigavit, at- nem Dei, Ruffini aulein exprsefecti sororem.
que illic propter quos venerat visis, benedictum il- Erat etiara nobisciim Jovinius 3 tunc diaconus,
lum quidem neplis suaemarilum, Pinianurn nomine, nunc vero civitals Ascalonensium episcopus, virad-
honestum acnobilem vi:um,paganum tamen, instan- moduin sancliis, et amator el leclor studiosissiraus
lissiroe docuil, el Christianiim protinus fecii, cui litterarum. Cum ergo in ilinere nos aeslnsvehemen-
persuadere spiritualiter potuil, ut eliam a concubilu tissimus occupasset, et Pelusium oppidum fuissemus
proprise sc conjugisabslineret. ingressi, sancius Jovinitis sestu nimio fatigatus, cce-
Confirmatosbps ergo simul, hpc esl Melaniam ne- perat manus ac pedes proprios frigidissimseaquse
plem suam, el Pinianum ejus marituro, Albinam refovere infusione. Quo ila ut desideraverat faclo
quoque cum ipsis nurum suam, hoc est uxorem filii super pellitam se atque in solo stralara projecerat
sui per oinuia docuil. Ilaquc islis cmnibus suasit, ut plumam. Ad quem sancla illa Silvia veluti filium ve-
rebus quascunque habebant in urbe distraclis, ad ca-1** rum sapiens maler accessit, et molliliero ipsius de-
slura atque tranquillum vitse portum venirent. Con- liciasque reprehendens, ista dicebat : Quemadmo-
Ira omnes autem alios Romani nominis viros atque dum ausus es, hanc aelaleni agens, in qua adhuc san-
malrouas, veluti conlra feras aliquas quolidie dimi- guis tuus vivit, sic curare ac fovere corpus luum?
cabat. Probihebanl enim ilii eam ab omuibus cscle- •non inlelligis quaeex lioc nasci soleant animaeIse-
ris, verentes ne et alios ad tale proposilum doctrintc siones? Cretlc igilur niilii coniiJenter loquenti,
suse sermone converierel. Illa aulem ipsis isla dice- quud sexagesimumipsa sevi annum agcns, excepta
bal :Scripuim est anie qiiadringenlosnumero annos: suminitate digitorum meorum, non ora, non pedes ,
Quia hora jam venit exlrema (/ Joan. ti). Quid ergo> non partem aliquam membrorum aqua lavi, et hoc
tam bbenter moramini in vanitate islius vitae? ti- ciini variis semper scgriludinibus laborarem, et ab
roere debeiis ne Amicbristi tempus adveniat : nequai ipsis quoque cogerer inedicis uti lavasro, nunquam
vobis diviliis vestris ac parenlum bonis frui jam li- tamen volui antiquum corporis mei morem palpare,
1 Uncinis inclusa decunt Heraclidi scu Paliadio) ' Palladio, c. 142, dicilur Silvanm.
J.inomani. ' Palladio,"C.143, dicitur Jubinus.
non in lecto quievi, non in leciica recumbens itcr A H;rc >psaab omni aniraalium carne sempe. alisti-
feci. nuit, piscenVautem et olera cum oleo feslis ac san-
Hsecipsaeloquentissima fuit, magnumque amorem ctis diebus sumere solens; per reliquum sevi sui
babuil litlerarum, ut ila legendo noctes in dies verte- tempus posca et sicco pane contenta vivebat.
rct, omnes antiquorum interpretum iibros notissi- Cujus deinceps imitata est vestigia Gelasia nomine
mos habens. Inter quos tricies cenicna niillia ver- castissima nnilier, quae seiisibus piis ad jtiguih vir-
suum legendo transierat: Gregorii, Pierii quoque, et ginilatis accessit (Pallad., cap. 146). Triburii autem
Stephani, Basiliique et aliorum studiosissimorum cujusdra fiiia fuii. Htijus et optimae fetniuse memo-
virorum vicies cenlena millia. Qusetamen non quasi rabilis virtus refertur, quod nunquam iracundiam
perfunclorietranscurrebat, sed unumquemque septiesi ipsius viderit solis occasus, sive contra servum,
auctorem revolvens. Unde mendacii scieniia nomi- sive contra ancillam, sive contra quemque aliuni
nuin alque sectarum penitus liberala, cceleslibus fuisset irata. Fugiebat enim haecbeatissima merao-
pennis per gratiain litterarum ad seternam spemSaL riam malitise, sciens quod ilerejusad seiernam tnor-
vatoris, gallina spiritualis effecta, potuit evolare, im- tem perduceret.
mortules ab eo vicissitudines receptura. CAPUT XLV.
CAPUT XLHI. T»
I Vita Salomonis anachorelm.
Vila Olympiadit vidua. In Anlinoo Thebaidis provinciaecivitate qualnor
annis jugiter ftti, per quod omne lempus moiiasteria
ciujus vestigia subsecula Olympias nomine, caslis-
sunis moribus femina ac Dei amore flagranlibus illic universa cognovi (Pallad., cap. 96). Habitant
autem mille et ducenti viri probalissiiiii in meino-
(Pallad., eap. 144), proposito ejus exhibuit parem
vitam, in omnibus divinarum sequens Scriplurarum ratse lerritorio civitatis, suarum se inanuum sutlore
consilium. Quae Seleucii quidera ex comitis secun- pascenles. Ex quibus iiiulti (qtios anachoretas vo-
dum carnera filia fuit; neplis vero Ablavii praefecti, cani) ad rupium et solitudinum se spelnncas contu-
nurus autem paucis tantum diebus Nebridii, qui lerunt.
Inter quos Salomon notnine, monachus castissi-
prsefectusConstanliuopolitanseurbis fuit, sed uxor
nmninp nullius'; dicunt enim eam virginem esse demus aique mitissimus fuit, qui graXiadiviniiaiis ac-
fitiiclam, Verbi 978 veritatis magis conj'ugio glo- ceperal patientiam singularem ; quique se quinqua-
riantem. Quse omnes facultates suas in pauperes gesimum in spelunca sua aunum habere dicebat, ma-
fratres dispcrsit atque divisit. Cui non parvum fuil uibus semper suis victui suo sufficientissiine submi-
semper pro verilatis assertione cerlamen. Multas nistrans. Scripturas amem sanctas otnnes-didicisse
etiam alias ferainas docuit, multos ut oportebat pres- rC videbatur.
CAPUT XLVI.
byicros alque episcopos honoravit. Ad confesso-
rum qtioque palinam, pro veritate quam co'uit, rae- Vi/Jaabbatis Dorotheiet Dioctis.
ruil pervenire. Cujus noraen ac vitam in Constanti- Dorotheus quidarn presbyter in spelunca alia de-
nopolitani urbe degentes, ipsis, ut dixi, student gens iramensae bonitatis fuit (Pallad., cap. 97), et
confessoribu.scomparare. Nam talis in hoc roundo irreprehensibilem ipse vitam peregit. Qui eo quod
finis quoque ipsius fuit. Omnibus ad postremum pe- meruerat sacerdotis officium, omnibus illic sancla
riculis se propter nomen Dei opposuit. mysteria fratribus ministrabat.
CAPUT XLIV. Huic qtiondam junior iila Melania majoris Meia-
Vita Candidmvidum, el Gelasim. nise neptis, de qua in sequentibus dicam (Iufra,
Quam rursus secuta est similis moribus vitsebeala c. 49), quingentos numero transmiserat solidos,
mulier, nomine Candida (Pallad., cap. 145), Tra- rogans ut fratribus illic degentibus eos ipse d vi-
jani magistri militum filia, magna Christiani nomi- deret. Ex quibus ipse tres tantummodo tulit, re-
nis et cultrix egregia castilatis, conversatione iau- liquos Diocli cuidam solitario monacbo jussit dari,
dabilis, ecclesias sanclas atque episcopos colens. viro omnium rerum scientia praetlito, quein lopge
Quse filiam quidem propriam, doctrinse suaevirgini- "B ille? sapientiorera se esse dicebat, qui posset sine
tatis ordine copulalam prsemisit ad Cbristum, ul aliqua lsesione animse cuncla dividere, cum sciret
inaximum donura laterum suorum atque virtutum. amplius ac rationabilius qttanlum ctiique distribuere
Postmodum vero consummalo castitatis ac sanclita- dcbui^set, dicens sibi jllos tres solidos posse suf-
tis officio, bonis omnibus rebusque suis competenli ficere.
distributione dispersis, et ipsa suara filiaiti subse- Hic ipse Dioclesgraromaticus quiderapriraum fuit
cttta esl. (Pallacl., cap. 98), philosophiaeautem se pOstea de*
llauc ego laborantem noclibus ac propriis manibus deral; sed tempore procedenle, cum vigesiitiumocta-
molentem semper ad infringendas vircs corporis sui vum annum ageret setalis, gratia eidera divina per-
noveram; atque hoc referentem ssepius audiebam, suasit, ut saecularibusdoclrinis renunliaret, ad in-
quia cum jejunium ei solum sufficere non posset, stitutionem vero Christi scientiamque ceelestis phi.
etiam laboriosas sibi vigilias a.ldidisset, quae adver- losophise se conferret, et ipsc eo tempore trigesL
sum incorporeas poteslates una cum jcjunio dimica- mum et quintum annum in speluacis babens, nobis
renl, quo superbiam mentis turaoremque deponeret. ista dicebat: Sensus bumanus cum a cogitatiooe ro<
PiTBOL. LXXiV. n
531 APPENDIX AD VITAS PATRUiML 332
cesserit Dei, aut daemonieffieilur similis, aut mulis A supra humeros meos poneret, stupendaque illic erat
animalibus comparatur. in Christo immensaefiducia castitatjs.
Cujus dicti rationcm cum a» eo cuperemus acci- In hoc ipso virgo qusedam Taor nomine (Pallad.,
pere, ista dicebat: Quia si quis a Deo recesserit, cap. 158), discipula illiiis, trigiiita annos in mo-
necesse est ul aut in desiderium aliquod, aul in ali- nasterio habens, non tunica, non mavorte (33), non
quam iracundiam ruat. Desideriuro quidem illud in- calceamenlis unquam novis uti voluit, hoc dicens :
sensatorum animalium, iracundiam vero dsemonum Nihil lale desidero, ne propter hoc et foras progredi
esse dicebat. Me aulem conlradicenle, quemadmo- cogar. Alisequidem omnes Dominico tanlum die,
dum possel fieri, ul cum Deo jugiler maneal sensus causa divinse comniunionis procedere ad ecclesiam
humanus; hoc tunc ille dicebat : In quacunque co- solebant; sancta vero illa extremis indula parinis, in
gilalione, vel in quolibet actu anima hotninis illius mouasterip sola residebat, opus jugiter suum fa-
fuerit qui secundum Deum vivit, si pia est, eidemque ciens. Tam elegantis aulem formseerai, ut castissi-
place>e,feslinat, cum Deo eum esse manifestttmest. mum queraque et constantissimum viruin vultus
CAPUT XLVII. ipsius ac pulchriludo passet illicere, nisi ila moribus
esset ornata, ut in semetipsa haberet insestimabilem
Vita abbalis Capitonit.
g quemdam custodem propriae castitatis. Qui et ocuios
Hic juvenis erat Capito quidam nomine (Pallad., cujusquam turpiter cupiemis, ad immensum pudorem
eap. 99), qui priore vitse suas tempore latro fuerat; compelleret ac timorem.
quique cum in spelunca sua quiuquaginta implessel Alia quoque in vicino commanebat (Pallad,, cap.
annos, nec usque ad quartum lapidem Anlinoensis 139), cujus ego faciem quidem videre non potui;
oppidi unquam voluit accedere, nec usque ad tlu- nunquam eniin ex quo huic mundo renuntiavit, do
vium Nilum qui erat rroximus- dicebaique quod monasterio fertnr egressa, in quo sexaginta annos
necdura se convcrsationi atque sermoni hominum una cum malre sua habilans implesse memoralur. Cui
plurimorum posset iugerere, eo quod adhuc fortiler ad postremum cum recessura esset e sseculo, in vi-
repugnaret comraunis inimicus. sione adstitit Colothus vocabulo marlyr, qui in eis-
Cumisto vidiraus et alium quenidam ex illis soli- dem colebatur locis (34), hoc ei dicens : Hodie ad
lariis viris (Pallad., cap. 110), scque et ipsum intra Dominum tuum perges, ubi ct sanctos videbis omnes;
speluncse sux secreta viventem, qui vanse g'orise veni igitur in basilicam martyrii mei, ut illic prandeas
stimulis sub imagine somniorum illusus atque dece- mecum. Quo audito, prima statim luce surrexit, ac
plus, simili et ipse modo solebat eos quos inducebat il- solilo more veslita, in sporlella sua panem, et olivas,
1 lere,etpastorquodammodoinsipiensvidebaturesse G et olera comroinuta sustulit secum. El tunc primum
senlorum, atqtie persecutor umbrarum(Ecc/i. xxxtv, post tot annorum curricula procedens, ad martyrium
2), incorruptam quidcm habens corpoream castita- sancti venit. Ubi orationibus rite perfectis, opperiri
tem : sine dubio et propter ipsam senectam, et pro - coepit tale lempus diei, quo omnes penitus a memo-
pter plurimum quod liabebat in desertis locis tem- rato recederenl loco. Quod cum ila faclum vide-
pus, et proptcr ipsam forsitan inanis glorise vanita- ret, ccepil sedere et invocare sanctum martyrem,
lero, quae cor ejus ac sensus perversarum (ut solet) dicens : Sancte Colothe, benedic escammeam, atque
rerum cogitatione vitiaverat, divinsequeconversalio- intervenlibus tuis mecum proficisci dignare. Sumpto
nis fecerat alienum. igitur cibo, et facta rursus oratione, circa solis occa-
CAPUT XLVIII. sum ad raonasterium suum rediii : ubi matri suae,
Vila Amalm (3°2)et Taor, et alterius virginit. Clementis, qui Stromaleus dicebatur, libellura dedil,
Sunt vero in eadem Antinoensium civitale duode- in Amos prophetse dicta conscriptum, hoc ei dicens:
cim monasteria virginum feminarum 979 perfecta Istum episcopo qui exul stat, dabis, dicesque ei ut
ad Dominum
cpnversalione viventium (Pallad., c. 137); in quibus pro me erare dignetur, proficiscor enim
Amatam quamdam nomine, ancillam Chrisli senem meum. Et in ipsa nocte defecit, et neque aut dolorem
vidi ocloginta jam in mcnasterio suo annos haben- D ullum capitis, aut calorem corporis sensit, sed ipsa
ut erat sepelienda composuit, spirilum suura ma->
tem, siculi vicinaeipsius et ipsa referebant. Gum se
nibus Dei commendans.
qua sexaginta numero mulieres habitanles, atque in
abstinenlise purilate per ejus doctrinam viveptes, in- CAPUTXLIX.
tantuin eadem omnes diligebant, ut ne clavem qui- VfJaMelanim junioris, Piniani ejus mariti, et Albina
dcm vestibulo monasterii ad simililudinera cietera- mulris.
rum necesse esset infigi. Sola enira illic omnes eas Et quoniam in superioribus relalurum de juniore
iratnensa dilectio anus ipsius doctrinaque retiuebat, Melania me spopondi, necessarium nunc debitum
ad incorruptionis gloriam corpora earum mcntesque reddam (Pallad.,c. 119; supra, c. 46). Nec enim
conservans. juslum est veluli prsetereundo, transire tam laudabi-.
i Hsecipsaquam dixi senex usque adeo pursementis lem ipsius in corpore juventutem, tantamque ejus
et corporis erala cogitatione ct passione peccati, ut sine aliqua meraoria lilterarum prseterire virtutem,
cuin ad ipsam ingressus fuissem, alque sedissem, quse sonibus ac sludiosissimis circa Dettm feminii
iuxta me indifferentcr sederet, manui cliam suas merilo nunc prseferlttr.
HERACLIDISPARADISUS. '
$35 $H
Hanc igitur parenles quidem ipsius vi maxima A Propositi autera ipsius vita hujusmodi erat. Post
nubere coegerunl, priinocuidamRomani iiomioisviro. altertttn diem semper cibura capcre constipyerai; nanj
Quae lamen semper cum jugibus avise suse doctrinis inler ipsa principia quinto qtioque gustabat die, id-
stimulareiur, eo usque spirilualiter in ciyitate pro' que observans faciebat et diurrias cum ancillulis suis
cessit, ut non diu in nuptiali proposito permaneret. ministerii sui vices, quas lanquam in monasterio uf
Nam cum siiscepisset (ilios duos, et ulrique defuncti sorores habebat.
fuisseiifj.yenii ad tantum pro Chrisii nomine odium Eral aulem cum ipsa efmaler ej'usAlbina (Pallad ,
nnptiarum, ut hoc Piniano marito suo Severi exprse- c. 120), parein yilam habens, similiterque proprias
fecti filic-drcerel: Si diligis caslilatem, et monachus scparatim opes et ipsa djspcrgcns. llabitarit ycro ii}
vis esse merum, te vitse mese dominum conlitebor; possessionibus suis semper, et interdum intra Sici-
si autem tibi grave boc vidctur ut juyeni, accipe liam, nonnunquam intra Campaniam degunt cum
quascunque babeo facultates, et liberum mihi meum cnnm bis quiodecim, et sexaginta virginilius, et cum
corpus relipque, ut de eaotero secundtim yoluntatem aliis ingenuis vel ancillis.
Dei vivens, possim implere quod cupio. Et uli secula Parem quoque el Pinianus conjtix ipsius cum tri-
ejus virtutem, aviae hacredem me esse, cujus et no- ginta monachis agit vitam (Patlad., c. 121); qui aut
men habep, recfignoscaqi. Nam si voluisset Deus ut B I I. ciiani sanplarum Scripturarum vacat, riut hortorurn
hoc sa?Culofruercmur,nunquammihi utrumque quem amcenitatibus delectatur , aui conspect.bus atque
peperi, immaiura morte rapuisset, sermpnibus fruitur boneslissiiiiorum virorum; nec
Cum diu itaque altercantium conteiUio jugum nobis quidem (et certe cum plurimi simul essemus
nuptiale vexasset, ad postreinum Deus miseratus est qui Rom.im propter beatum episcopum Joannem
juvenem, inspirans etiam ipsius animae, utssecularia perrexeramus) exigua prxstjterunt; sed dum et in
ac terrena desideria contemperet; ut"in ipsis quoque illis parlibus degeremus, offtciosissimonos suscepe-
sancta voxposset impleriperApostolum, diceno: Umje runl hospitio, largissiiiiisque sumptibtis cum exiude
scis,mulier, si mariiumsalvumfacies?Undescis, vir, proficisceiemur, honoraverunt.
si raulierem salvam facies (I Cor. vn)? Nupla igitttr CAPUT L.
viro est cum tredecim esset annorum, sepiem vero Vita Pammachii, Macarii, Constantii.
annos cumeo vixil, vigesimo renuiitiavit. Horum parens (35) Pammachius nomine (Pallad.,
Et primum quidera quidquid veslium sericarum in cap. 122), vir proconsularis, similifer ssecularibus
mavortibus habuil, sanctis altaribus dedit, quod et pompis renuntiavit, multtimque laudabilibus moribus
benedictara Olympiadem fecisse cognovimus. Reli- vixif. Qui omnes proprias facultates, parlim dum iq
quas vero quas habebat sericas yesles, per varia C t sseculo esset ipse dispersit, partim fratribus alque
ecclesiarum .distribuit ornaraenla. Argenlum atqiie pauperibu? moriens ipigrajisqtie ad Dominum reli-
aurum suum per Paiilum quemdam Dalmatam ciyem, q.uil.
monacbum atque presbyierum, navigio maris Orien- Hoc idem el alter, Macarius nomine, ex vicariis
lem usque transmisit. Et ita divisit cunCa, ut Mgy- fecit (Patlad., c. cxxni).
pto alque ThebaiJi delegaret decera millia; Anlio- Et Constautius quidam, qui consiliarius prsefeclo-
chense civitati atque illis quse cjrca ipsam videntur rum in Italise fuit regionibus (Paltad., c. 124);
.esse regionibus, decem raillia; provinciaequoque Pa- nobiles valde et scbolasiici viri ac plurimo Deiamoro
lsestinsequinilccim inillia solidorura; ecclesiis quae subliroes; quos adhtic credo superesse, egregia mo-
persingulas iusulassunt, una cum iis qui erant exsilii nachorum iuslitutipue viyente§.
damnali relegatione, decem millia; illis autem cc- CAPUT LI.
et
elesiis, atque monasteriis, x.enodochiisquse sunt Vita virginis Alexandrinm,qum per spx annos magnum
sub Occidentali plaga, cunctisque egentibus per Aijianasium occultavil.
semetipsam omnia quse sciret, iisdem necessaria Virginem quamdam in Alexandria noveram civi-
ministraret. tate, quam ego septuaginta annos agentem vidtsse.
Hsecaulein et uniyersa et alia longe plura quarn D ' rae meraini (Pallad., cap. 136). Cui testimonium
diximus, ut Deqs npvit, ex manibus Alarici fide prn- clerici illic omnes ferebant, quod tun.c cura adhuc
pria lanquam ex ore legnis eripuil (// Tim. ly, XVJI). juvenis videretur, viginti forlassis anriorum, puIcliriT
Servos vero promiscui sexus quicunque manuinitii ludinis magnse, conspecius omnium vilare consue-
volebant, usque ad octo millia liberos fecit. Namque visset, ne qua propter rairaculuin vultus ejus ex
reliquos qui servire fratri ipsius maluerunt, concessit suspicione quorumdara raacula nolaretur. Quo iu
eidem, ternis per singulos solidis 980 distributis. lcnipore accid.it ul Ariani sub Constantio imperatore
Possessioiiesomnesquascunque habuit in Aquilania, per prsepositum ejus Eusebium beato Atbanasio
Gallia, Tarracone, Hispaniis Galliisquedislraxit. Eos Alexandrino episcopo facerent factfonem, et exse-
yero tantummodo agros quos intra Siciliam, Campa- crandas ej criminum calumnias excitarent.
niam et Africam possidcbal, sibimet reservavit; ex Tunc igitur ilfe yenerabilis, corruplum judiciiini
quibus monasteria deinccps alerel ac foreret. llaec pollutumque declinans, non amieo se, non clerico,
bujus femincesapientia in distribucnJoonere diviia- non parenli, non ctiiquani alii credidil alque cemmi?
ruin fuit. sit; sed cum subito quidam praefeclurie appariipreif
335 APPENDIX AD YITAS PATRUM. 536
ipsum invesligantes, aomum ejus intrassent, tunica A \ habebat in titulo, relationeni historiae tnvent nujus-
ille tantum sua birroquc vestilus, medio noclis fu- modi (Pallad., c. 148),
giens.ad hanc virgineravenit. Adquam tam inopinatac Nobilissimaqusedam et pulcherrima, inquit, 981
rei novitale perlerrilam, bis sanctus episcopus locu- puella, proposito virginitatis ac vila, in Corinlhiorum
tus esl verbis : AbArianis,inquit, plurimum quseror, civitate degebat. Quameo tempore, cum apud judicem
ct calumniosis criminibus incusor; ne igitur el ego paganum quemdam lunc persecutio vesana flagraret,
irrationabilinoia deformer, etproptermequiadmeam veluti dies ipsorura , sacrilegisque imperatoribus
poenaminiqueparati sunt in peccatum ruant, fugien- conviciantem, nonnulli criminibus impetebant. Iusi-
dum magiscredidi. Deusaulem mihihac nocle revelare diabantur autem pulchritudini ejus ; volebantque ex
dignatus est, dicens : Apud nullum ita ul apud illam ca lucrum ii qui bujusmodi merciura negoliatores
scias te posse salvari. At illa cum gaudio Isetitise esse consueverant.
spiritualis erecta, projeclisque cogitationibus vanis, Judex vero insanus amore femineo, votivatu a ca-
tcepit lotis sensibus essecumDeo, sanclumque illum lumniatoribus occasionem, veltiii quadara alicujus
virum per sex annos inlra cellse susesecrela celavit, aure
memoralus Constantitis vixit. illi abluens quadrupcdis, mox accepil. Sedposleaquam ma-
quoad Ipsa chinamentis atque arlibus vaiiis non potuit eidcm
pedes, ipsa per se omnia el quaecunque necessaria R
F
persuadere quod voluit, novo conlra eam furore de-
eranl praparans ac ministrans, libros quoque quos
saeviens, non aut poense eam alicui dcstinavit aut
ille quscrebat, mutuo sumens, nique illi prsebens Ie- morti,
sed, quod eral gravius atque crudelius, in lu-
gendos. Nullus tamen hominum in Alexandria civi-
panari eamdem proslitui praecepil, lenonique ipsarum
tate, per sexennium totum, ubinam sanctus Athana-
turpitudinum, ul ternos ad eum per singulos dies ex
sius degeret poluit invenire. coucubilu ipsius solidosexbiberet injunxit. Quam pe<
Ubi mors autem primura Constantii mratiata esl, cuniam cum a se leno sine dubio intelligeret flagitan-
ct hoc ad aures ipsius venit, nocte rursus, ut fecerat in omniura eam qui vellent dedit potestatetn.
dam,
prius, indutus bene propriis vestibus, in ecclesia su-
bilo smpentibus cunclis et admirantibus invenitur. Quod ubi praedselalis accipitrcs verum esse didice-
Quem otnnes lunc veluti cx mortuis suscitatum se runt, ibant atque observabant perditionis officmam.
videre credebanl. Amicis autem intimis suis salisfa- Datoque infelicissimsespei pretio, loquebantur cum
ciebat, hoc dicens : Proptcrca me ad vestras no:i ea optabilium sibi principia voluplatum. Illavero pre-
contuli latebras, ut tulo jurare posselis, ubinam cibus iromensis singulos rogans, vulnus quoddam in
degerem vos nescire dicentes. Et propterea quia ne- interioribus corporis sui se habere dicebat : cujus si
cesse erat ubique me quaeri, in cella vero illius vir- C ( venientes ad eam fetorera sentirent, necessario sem-
ginis lalui, uhi me celari nulla polerat esse suspicio, per effugerent, ipsius contagionis horrore. Ob qtiod
eo quod et pulchra et juvenis vidcrelur. Dupliciler universos miserabililer precabalur ul paucos eidem
lioc mco consilio gaudens, quod el me lucrifacerem, concederent dies, habiluri poslmodum ipsius prout
et salutem jpsius; profui enim ct ipsi, et fam* vel cuperent, et sine pecuniis potestatem.
glorise racse. Interea dum et istis sic loquitur, et orationcs ad
CAPUT LII. Dominum pcrpetuas ac maximas facit (Pattad.,
Vita Julianm virginis.
c. 149). illis ipsis diebus videns castitatero sanctae
Quaedam ilerum virgo, nomine Juliana, in Csesa-
riensi Cappadocisecivitale scholasticissima esse ac virginis Deus, custos salutis humanae,juvenem quem-
dam agentem in rebus (36) tam vtiltti quam moribus
fulelissiroadicebatur (Pallad., cap. 147). QuseOri-
illum mutta sedi- bonum, ita menle commovit, ui ille divinoamoresuc-
genem qui conscripsit, paganorum ea interire. Sub specie ergo tur-
tiones metuendo fugientem , per bicnnium totum census, pro cuperet
ei neces- pitudinis perpetrandse, bora profunda noctis ad leno-
suscepit atque celavil, propriis sumpiibus
saria cuncla sulliciens, ac ministcrio suo euindem nem lupanaris ipsius venit, quinque solidos offerens
recreans. Quae cgo in velustissimo quodam Codice ] ei, petensque ut raanere ipsi cum eadera nocte illa
concederet. Ingressus ilaque ad secretiorem dotnus
scripla versibus legi, in hoc notatum erat Origenis
partem, sic affatus est virginem : Surge, salva le ac
ipsius manu; hunc, inquit, libellum invcni apud libera.
nnmine Julianam in Csesarca Spoliavitque sc vestibus stiis (.bocest camisia,
virginem quamdam et aliis virilibus rebus cunctis) atque in-
civitate, dum apud ipsara laterem, quae illinn ab ipso chlamyde duit puellam, dicens ei : Summa parte chlamydis vela
Symmacho interprete Judacorum se accepisse refere-
bat. capul tuum, et velata recede. Qusecum se signas-iet
Non sine cansa autem virlutes quoqueharum posui in nomine Domini, ita ul jussit egressa est. Quara sic
Dominnsintactam incorruptamque servavit.
feminarum, ut sciamus quod raultis prolicere modis
possumus si velimus. Postero autem die, cognilo omnibus hoc facto,
CAPUT LHI. agens in rebus ille judici trad tus, ac besiiarum feri-
De Juvene qui maluitmori quam Christi virginemslu- tate discerptus est; ut etiam in hac parte confusus
prari. erubesceret daemon,videretque euin lam pro suasa
In alio qtioque veluslo admodum Codire, quiscn- lute, quam propter bealse illius nomen duplici mar
ptum nomen Hippolyti ejus (quem apostoli norant)| tyrio eoro; atum.
CAPUT LIV. J peregrinos ac debiles atque episcopos transeuntes di-
A
Vi7a Excomilh el Bospherim conjugis, servorwnDei. videre atque erogare consuevit. Neque a lali uriquatn
In Ancyra Galatiacprovincisecivilalc, clarissimum opere deslilit, tam per se hoc hilariter et occulie,
fa-
quemdam nomine E:.comitem [Pa(/ad., Seveiianum] quam per eos (quos liJclissimos novil) servulos
una cum Bosphoria conjuge ipsius vidi (Patlad., ciens. In noctt rnis lamen oralionibus ab ecclesia
c. 114). Quorumque convcrsalio tanlnm spe bona nunquam recedens, in omnibus abstinenlise studiuin
fruitur, ut filiorum quoque suorum lucra praesentia spe vitsereservans et exsequens.
ftilurarum opum praemetlilatiorieac provisione con- CAPUT LVI.
tcmnant. Nam possessionum omnium reiiiliis pati- Vita Miserkordis monachi.
peribus et egentibus largiuntur, qnatuor habentes In hac eadem siiniliier civilale inonachum inveni-
filios, ac filias duas. Quibus ne unani quidem unciam mus quemdam ', qui ad tale proposilumpost mililiam
(cxceptis iisqui jam nupserant)tradiderunt, dicentes, parvi temporis vcniens, presbyler quidem fieri (cum
quod post mortem parentum futura nccessario essent ssepiuscogerelur) semper recusavit; vgesimolamen
omnia filiorum. Ipsi aulcm agrorum suorum colliguul anno in monastcrio degit, bujusmodi consuetudinem
fruclus, et per ecclesias, et monasteria, et xenodo- habens. A sancto quidem viro civitaiis ejusdem ep:-
chia, cunclosque egentes civitatum vicorumque di- D 1 scopo non recedit. 982 Tantse autem humilitatis est
stribuunt. ac tanlse raisericordise, ut eliam in noctibus (oiis loca
Hoc etain de ipsis cgregium et admirandum sci- ctincta circumeat, manum dando petenlibus. Ipsenon
mus. Nam cum adeo iili famequodam tempore labo- clausis carcere, non segriludine fatigatis, non paupe-
rarent, ut homines ne alfectibus quidem parcereut ribus, non divitibus uhquam suum in quo deberet aut
suis (57), proprio illi beneficiolargitatis, haereticorum posset, negavit auxiliura ; sed oninibusconsnluit sem-
gregem ad catholicae fidei rectam viam et gloriam per ac profuit, quosdam quidem duros aique crudeles
vcram transire fccerunt, plurima in possessionibus acl misericordiaro provocando, alios vero (si hnc
suis frumenta condentes, omniaque ea pauperibus et debere fieri intelligeret) protcgendo, nonnullos paci-
famem patienlibus dividenles. Ipsa autem species ha- fica concordatione placando, caeteris quoque ad cor-
bilus alque vestitus meraoratorum lam honesta vide- pnrales necessiiate.s, qusecunque'pastus eorum atqtie
iur et parca, ul humiles quidam alque despecti etiam vestilus ratio exigit, etiam ministrando. Esl aulein
cx propriis vestibus cxistimentur; cibus vcro eorum ilbc, quod esse inmajoribus sempercivitatibus solet:
satis parvus ac tenuis, vitaque omnis ipsorum admo- in porticu nainque ecclesise mulliluJo pauperum j'acet
dum csistaac Deo prouata est. atque laiiguentium, ex quibus.alii quidera conjugati,
In possessionibus maxime sus dcgunt, fugientes (C alii vero sine conjugibus esse noscuntur
jonversationem el illecebras civitalum, limen'esque Contigil una dierum hierais lcmpore, horis noctur-
ne ex ipsarura rcrum atque sermonum communica- nis, urgeri quamdam mulicrem parius angusiiis; hac
tione, participata cum ipsis quadam labc vitiorum, a vero prse nimia difficultate slimulata doloribus atque
'ronosili sui tramite deviare coganlur. uluiantc, membratus vir bealissimus, dcreliclaoratio-
CAPUT LV. ne, quam posilus lunc in ecclesia soleorailer celebra-
Yila Magnm. bat, egrediens, vidensque quod raiserandseraiilicriin
In hac cadem Galatise civitaie, multaequidem cl hujusmodi dolore nullus assisleret, niraia pielate
aliaevirgines, usque ad duum milliumvel e> antplius commotus (horrore iilo qui parturieniiuin feminarum
nuracrum, abslineniia grandi, honestis valde atque consueludinem sequitur, paulisper seposito) ipse mi-
ornatismoribus vivuul'(Pallad., c. 135). uislerium obstetricis assumpsit, ne misericordiaege-
Inier quas Magna qusedamvocabulo videtur ex- nus amitteret.
cellere merito sanctitatis, femina roultum probata; Cujus viri vesiisqua induitur, abjecta nimisel vilis
qnam ulrum virginem an viduam vocem, nescio, ma- est, esca vero castigata vehementer et parca. Qui
ter enim illam maxima vi coegit ut nuberet. Illa vcro tanto humanilatis retinetur affectu, ut prae desiderio
semper variis modis scgrolam se simulans, conjugem 1D hujus operis nullum habeat sludium lectionis. Nam si
suuro fefellit, ac dislulit, ut pura atque intacta (nt quis ei ex fratribus donaverit Codicem, conlinuo hunc
dicitur) pennanerel. vendere consuevit. A quo dum quidam causam quare
Qusepostbreve admoJum tempus, defuncto marito, id faceret, postulasset, ita respondit: Unde probabo
cunclarum facultatum domina simul elfecta, lolam se raagistro meo, quod ejus artem diligenter didicerim,
penilus ad Deum contulit, sub proposito ac vila mo- nisi distractis ipsius Codicibus, artis necessaria milii
nacborum, honestam prppriae domus curam gerens. providere festinem ?
Cujus quoties hoc ratio vel necessitalis postulasset Hic crgo sanclissimus bujusmodi hodie^quoexse-
causa, caslus apud omnes pt sermo et conspeclus erat. quens aclioncra, immarcescibilemsui memoriam no-
Ut eam propter immensae merilum sanctitatis, epi- minis cutictis illis regionibus derelinquil, ipse iiinii
scopi quoque revereri atque erubesccre setnper sole- rum gaudiorum ccelestiumprohis quseimpendit egen-
rent. tibus, aeterna retributione securus.
Orouia hscc propriarum superflua facullatum in Tnne eiiam ancilla Bei qmcdamVirgocum aliisv.it-
* Palladio, cap. iVi, dicilur Eleemon.
559 APPENDIXAD VITAS PATRUM 340
ginibus diiabus cobabilans, abslinenliamque novem A sco, jnbe ipsam mihi in matrimonium dari; quia ne-
vel decem annis custodiens, a quodarn canlore solli- que illa j'amvirgo, neque ego clericus esse possum.
titata atqtie corrupta est (Pallad., c. 140). Quaastatira Episcopus eam dedil potestati ejus, putans quod illam
Concipiens, parlu explicilo in tnritumprorupit odium juvente ipSediligeret, quodqtie non posset ullo modd
corruploris, ut nimia compunctione peccali, ultra ab eadem separari,
raensuram quocjueresumens poenitentiaecontinentiam, Acceptam igitur j'uvenis, el tam ab episeopoquSm
iame semetipsam vellet occidere, lacrymbsis preci^ a palre tradilam sibi commend.ivit monasterio femi-
bus jugiter Domiminiiriterpellans, el dicens: Tu Dcus narum : qriafum abbatissam depfccatus est ut habe-
magnc, qui pfeceata omniiim nostrorum, totitisque rct illic eam, douec parefet; susteniandam. Ipse vero,
inundi immodefatam malitiam porlare consuesli, qui ca derelicla in monasterio memofalo, in angusta cel-
hon vis morlem peccantium, nec perditionedelinquen- lula sc Concludens,arripiensque abstinentiam nimis
iiura delectaris (Ezech. ixxin); sed univerSsecrealu- difficilem, adiit Christum corde conlrilo, cum lacry-
rse tuse probaris esse misericors, quia tua voluiiias iriis atque gemitibus dicens : Tu Domine, cui notsl
est cuncta salvari; me quoque perditam in hoc oslen- sunt omnia, actus quoque meos agnoscis ; nec est
Ue, si saluti resliliies, ut quod ex mei peccati perdi- quisquam lociis, qni omnipnteniise tusc oculis sit oc-
lione crealum est (solitis tuis miraculis super me mi- Q JJ cultus, qui unlversa nosti anlequam fiant. Tu solus
scram demonstraiis) ex hac celeritis luce tollatuf, ne profunda prospicis cogitationum, quarum sincerissi-
forte minus audita, aut laqiieo aut prajcipiiio perire mus atque acutissimus judex esse cohsuevisti. Td
compellar. Cuj'uspreces exauditas eventus oslendit; auxiliator injusia patientium, tu calumniam subeun-
staliin namque quod pepeiit morte subtractum est. lium consolator ; cui nihil placet iniquum, apud quem
Ex illo igitur die captivalori quidem suo non est mensura justiliae inaccessibili semper luce perspicua
visa ulterius, atlamen summis pnenitenlisccontinen- est, et ioraneoptis hominum coram te est. Tuae est
iisequeselradiditangustiis. Ita uldivinitatem sibi pro- igituf sequitati^ inconimulabilisque judicii, causanl
pitiam cupiens reddere, elephaniiosis riiulieribtis per quoque meam divina raanifestare senlenlia.
annos Irigima serviret. Cujus preces humiles mise- Itaque cum juvenis infatigabiliter Dominum preca-
ficors Dominusnon fefellit; revelavil namque cuidarn retur, jejuniisque vigilanter ac diligenterincumberet,
sahcto presbylefo, dicens : Illa virgo plus mihi in inlra breve lempus, puella cum proprios 993 im-
poenitentia quam in virginitale sua placuit. Haecau- plesset dics, advenerat ei hora pariendi, simulque
lem nunc ego dico, ut liemocontemneridoseos credal, inslabat justum Deijudicium; nam cum eam urgerent
Sjuivcre pcenitentiamegerint. veheraenter gemitus ac dolofes, atqtie jam ipsa in-
C ferna calumnialrix miseranda conspiceret, neque
CAPUT LVH.
expedire separtus ipsius possel angustiis, lanlumque
Vita Euslalliii lecloris. cruciatura a primo usque ad septimum diem mulicr
Presbyleri cujusdam Dliaerat apud CaesareamPa- Sustinerel, inlolefabili dolofe compufsa, cnm jam
laestinaeprovinciaecivitatem. quacctim in virginitatis5 siiic dubio se videret esse morituram, neque ullerius
iessepropositovideretur, prsecepsruii(Pa//ad.,c.l41). arit manducare, aut bibere, aut somnum oculi ej'us
Cui ille, a quo inducta atque corrupta fuerat, per- capere potuisscnt,'hoc maxima proclamandovoce di-
suasil ul factiim proprium in alium mentiendo trans-. ccbat : Vse miserae mihi, quae ad hoc periciilum du-
ferret, et ut leclori cuidam civitatis calumhiosum1 pliciter perveni; primum quod virginitalem perdidi,
crimen imponefet. Cumque jam gravida videretur,, deinde quod falsum teclori illi crimen imposui. Quod
patre ut proderet lanli sceleris auclofem cogente, ai statim defertur ad patrem ipsius. Pater autem veritus
memorato leclore viiialam esse se dixit. Pfesbyter,, ne quasi calumniatorem eum reprehenderent alii,
rit putabat, veritate compefta, suggessilepiscopo;; velut incfeduius quievil et tacuit. Pef aliud igituf
episcopus in converitilmomniumclericorumlectorcni1 biduum, imminenleei divino judicio, neque morieba-
fecit accersiri. tur neque pariebat puella.
Agitabatur qusestio : iriterrogante episcopo, lectori' D
1 Et quoniam clamores ipsius alque gemilus diutius
riihil se fecisse tale poterat conUleri. Nam quomodo> circumslanles sorores ferre non potueriint, episcopp
confessio sequeretuf ubi non prsecesserat crimen ?? quod audierant celeriter retulerunt, confessamin do-
Episcopus leclofi suo veliementcr iratus, quasi qtiii lore hoc etiam tludtimesse dicenles, quod calumniata
impiidenter negaret, ei isla dicebat : Infelix et miserr roemoratolectori fuisset, et idciico parere non va-
Stque impuritate sordium plene, rion confilerisr Re- leret. Tunc ad eum diaconos episcopus mittit, man-
spondit hoc leeior : Ego quidem quod erat in con- datque ei :Ora, inquit, ut calumniatrix lua pariat.
scientia mea dixi, nihitme cum hachabere communei; QuibuS nullnm tledit respoiisum ille, neque aperuit
nequc peccatum me aliquod, quanlumad memoratam1 ostium propriae mansionis, in qua jugiter, ex quO
virginem spectat, agnoscere; srid si vis audire quod1 fuerat ingressus, jcjaniis vigiliisque Dominumpreca-
iioii est, ego hoc crimen adroisi. Quem ista dicentem1 batar. Pergit igitur pater ipsius ad episeopum; rur-
'gradu lecloris deposuit episcopusstatira.j sus orationes in ecclesia maxime fiunf, et nec sic
Al ille tunc memoratum adiit sacerdotem, et cumd quidem illa aliquod remedium seniiebat
TC%arethoc dicens : Quoniamqui me peccasse cogno- Tunc igitur episcopus ipsc ad Iectpfem venit :
341 IIERACLIDIS PARADISUS. 341
pulsat pstiiim, el ingressus, hoc dicit: Surge, frater A1 vade, inquit, et ab illo frumcntum alque oleum tibi
Eustathi, et solve quod ligasti. Ipsoquc momento, datur. Cumque ad cum ille ipse venisscl, is ad quein
cum lector una cum episcopo genua sua flexisset, fuerat ipse transmissus ait eidem : Tu ille nescio
mulier enixa est. Tantumque j'ugis innocenlioeoralio quis?Et ille se esse respondit. Ad quem dixit hoc
valult, utet calumnia periret, et caiumnialrix emen- ille : Jussit aliquis ut tibi triginla ifumenti modios,
daretur in pcenis, et ut possemus agnoscere quemad- ei decem olei sexiarios darem. De hoc ergo maxime
modum insistere orationibus deberemus , quarura gloriabor qui talis fuit; quem novi frequenter, cutn
tanlam scimttsesse virtutem. videret aliquos necessilate gravissima ac penuria
CAPUT LVJh. laborare, muttum flevisse, et dedisse iisdem prseter
Vita [ratris socii Heractidis. corpus suum qusecunque habere posset. Novi etiam
.-auca nunc de fratre loquar quodam, qui mecum pro aliquo monacho, qui incideral in peccati ruinam,
a principiojuvenlutis usque in hodiernum diem vixit, tanlum in piecibus suis fudisse lacrymarum, ut eum
atque ita nunc ponam finem meo libello (Pallad., ad pceniteniiam magnam orando ac flendo revocaret.
eap. 151). llic idem mihialiquando juravit, hocdicens : Depre-
Ilunc ego plurimum lemporis admodum noveram, catus sum Dominum, ne uuquam aliquid maxime a
nullo desiderio meniis aut corporis victum, vel ad B ] peccalore vel divite, ex iis qusenecessaria victui vel
jejunandum noluisse placere hominibus, vel ad eden- usui meo viderentur acciperem.
dum carnis illecebra superalum. Yicisse auiem eum Mihi tamen hoc sufflcft quod merui lantorum me-
existimo tam diyiliarum quam vanae gloriae ex parte minisse sanclorum, el quod tradidi eos memoriselit-
majore cupiditatem, atque id sibi solum sufficerccre- lerarum;. neque enim sine instinctu Dei ad hoc tuus
dentem, quod haberet in manibus. Nullo ornatu ve- sensus accensus est, ut velles a me libi ista conscribi,
stium delectabatur. Pro conteraplu eiiam suo, semet ut istorum omnium vitas comprehendi praeciperes
per gratias agere constieverat, et pro veris amicis hoc libello.
ctiam periculum subirecupiebal. Expertus est etiam Tu vero, felicissimeChrisii famule Lause, libentcr
millies et forle amplius daenionumpolestates, usque hsec recole, maximam in his imaginem resurreclionis
adeo ut.quadam die pacisci cum eo diabolus vellet, agnoscens. Beatas sanctorum vitas virorum, et into-
hoc dicens : Promitte mibi vel semcl te peccaturum, lerandos labores, et admirandam palientiam lege,
et feminam tibi quacunque de lipc mundo desidera- promotisque sensibus sequere, et spe rerum bonarum
veris, exhibebo. ccelesliumque nutri, sciens paucos fore qui sequentur
Alio quodam lempore per qualuordecim noctes eos qui hos prsecesserunt dies. Pro mc aulem orare
confiigenscura eo daemon(sicutiipse mihi referebat), (C dignare, talemquc le mibi atque omnibus j>rxbe,
cum pedibus eum nocte de cella sua traheret, hu- qualem esse te novi a consulafu Tkiani'usque'in prse-
mana ei voce dicebat : Noli adorare Chrislum, et sentem diem, et qualcni postea te prsesulem cubiculi
nnnqiiam ad le ulterius accedam. Cui hoc dabat ille pise sedis inveni- Namqueopes, diguitas, et polestas,
responsum : Propterea, inquiens, magis et adoro in ntillo minorem le erga amorem Dei limoremque
eum, etjugiler adorabo, et in immensura modum fecerunt. Totus ille jam Clirisli es-; illius, cui ali-
admirabor gloriam ipsius ac stupebo, quia hoc ipso quando dsemon hoc dixil: Omnia lihi ista dabo, si
quod facio angeris multum atque cruciaris. me pronus volueris adorare (Matth. iv). [ Sed hunc
Centum etsex civilates ipsc cognovit, longo etiam Dominus confudit, ctim dixit : Vade retro. Qucm lu
tempore in plurirais moratus est. Favore et miseri- quoque imitans, repudiatis tluxis divitiis el umbratili
cordia Christi, feminam expertus est nullam, neque vitsc hujus gloria, ccelestem illam immorlalem vitam,
inter somnia, nisi in certaminis visione atque confli- el aUefnum regnuni, et perpetuo manentem gloriam,
ctus. Scio et eum ter accepisse ab angelis cibum : ot bona iila adamasti, quse neque oculus vidit, neque
uno autem die in vasiissimis solitudinum locis, cum auris audivit, neque in COThominis ascenderunt (lsa.
ne micam quidem panis haberel, tres calidosin pelle LXIV,I Cor. 2); quorum utinam haeredcs nos faciai
sua reperit paximates; alio quoque lemporevinumac 9; una cum omnibus sanctis suis patriarchis el prophe-
panes pariler invenit. Quodam die eum alicui dixisse lis, aposlolisque ac mariyribus, et iis quorum in hoc
reminiscor, quod angelo loquente haec audierit, Di- libro memoriam celebravimus, gralia ipsius Salvalo-
dici et quod alimenla vitaenecessaria non haberes : ris noslri Jesu Christi. '] *
'Inclusa desunt Edilioni Fabri.
'•-lu -Edit. Fabri sequebatur hic peroraiio. Est eadem cum prooemiosupra.
PALLADII LAUSIACA
SED VETERIINTERPRETE.
INCERTO,
994Multa quidem el varia diversis leroporibus a div.ersisconscripta habentur dc lus, qui illecebras sseculi
derelinquenies, ad Cbristum fecere confugium, quorum bonum animi desiderium et religiosaementis alfectum
supernaegraliae inspiratio, quasi adjectum flammaeoleum nulriebat, in sedificationemeorum qui fide inte-
gra voluntarii permanent in doctrina Salvatoris nostri Christi. Consideranli aulera quam gratuni sit Deosa-
crificium, lucrum animarum, visum est et mihi humili reverentia pro possibilitale raea fraternae saltiii con-
sulere, et illustrium non tanlummodo virorum, sed etiam feminarum mores et vitam oslendere, propalare
virtutes, et miracula declarare, eorum scilicetquos vidi, et dequibus audivi, cumquibus et conversatus sum
tam in jEgypti solitudine, quam etiam iu Libya et Thebaida, et Syene [Velus Editio Sirene. An Cyrene?]
simul, et qui dicuntur Tabenneosiolse; deinde in Mesopotamia, Palsestina, et Syrja, et eorum qui in occitluis
partihus, Romaeet Campanisemorantur. Desiderio siquidem humililatis et obedientiseaudilor effeclusinona-
sticse instiiulionis, trigesimum el tertium agens setatis annum in congregatione fratrum, nibilominus et in
solitaria vita diversatus sutn, ubi plurima didici imitanda, pariler. et vitanda, quse in hoc libro, qua potero
brevilate, contexam; ut in compendio salulifere commonili, indeficientemanimsecapiamus medicinara; om-
nem videlicet obliviscamur desidiam, menlisque somnolentiam et carnale desiderium; omnemque dissensio-
uera animi, commotionemiracundise, trisliliam et irralionabilera timorem per hsec repellamus; vanara gloriam
etambilionem sseculidespiciamus, ut in fide verilatis et in desiderio seternitatis proficiamus. Audienles igilur
fortia sanclorum gesla, accingamur el nos; augescal in nobis fides, spe vincendi charitas incalescat' et certi
simus quia Christus bellalores suos adjuvabit, victores coronabit.
CAPUT PRIMUM. A besco accipiens corporalem escam sicut irrationalia

Jtidori el Dorolhei conversatio, el passio cujusdam animalia , cura utique homo rationalis a Deo crealus
nrginit. sim, et qui deberem paradisi deliciis frui.
Cum primum ad Alexandriam perrexissera civila- Hic nolus cura esset Romano senatui, omnibus
lem, reperi virum mirabilem, undique ornatum raalronis magnificorum el illustrium virorum, cum
moribus, conversatione, et scientia, lsidorum presby- Albanasio episcopo causa fidei fuit Romse, deinde
lerum, et xenodochioconsiiluiuiii Alexandrinseeccle- eliam cum Demetrio episcopo; et abundans diviliis
siae (Heracl. cap. 1). Qui quidem primse juventutis in ralione xenodochii, et sufficientiamhabens, nullum
illecebras dicebatur in solitudine raacerasse, cujus testamenlum scripsit moriens; sed neque unum num-
ctiam nos cellam viJimus in monle Nitrise. Inveni mum reliquit in solatium sororibus suis, in virgini-
autem eum annorum septuaginta senem, qui post tatis proposito constilulis ; sed commendavit eas
quindecim alios annos defunctus est {in pace. Hic Chrislo Domino, dicens : Qui creavtt vos, gubernet
usque ad exitum vitaesuse non linteo usus est, non vitam vestram, sicutct meam. Erat aulemcum ger-
batneo. Cujus corpus gratia Dei iia referlum [Al., re- raanis cjus congregatio virginum septuaginta.
fectuni] erat, ut putarent omnes ignoranles conver- Huc venienti juveni mihi et deprecanti eum ut in-
I slituerct me, confirmaretque in monacboruni vitam
sationem ejus, quia in deliciis degeret. Hujus virtutes Q
anirai si voluero cxponere, deficiel me tempus nar- ferventem juvenili aetate, verbo quidem me non cst
rantem. Hic mler cseteras virtutes nimis misericors consolatus, sed magis laborera 985 biduxit corpo-
ac benignus erat, ut etiam inimici ejus et infideles ralem. Eduxit cnim me foras de civitate aa ea quae
gentiles revererentur eum. Tantam autem scientiam dicuntur secretiora loca, milliario quinto, iradensnie
habuitScripturarum divinarum inslructione librorum, Dorolheocuidam abstinentissimo viro, Thebaeo,sexa-
ut inter ipsa ctiam conviviafratrum mente excederet gesimum agenti annum in spelunca, ct jussit rac
spjrilualibus visionibus. Cumquedeprecarelur referre implere apud ipsum tres annos, ad edomationem
quis esset excessus mentis ejus, dicobat cum lacry- corporis passionum ; sciebat enim senem grandi di-
mis: Quia mente raptus sum in visione quadam spi- slriclione vivenlem. lterum mihi reverti ad se prse-
rituali. Ego vero cognovi hunc frequenter lacryman- cepit spiritualis inslructionis causa. Nonvaleus autem
tem super mensam, cum cibum capcrct; et causam( tres annos iroplere, infirmilate deteotus, ita ante
iflterrogantes, audivimtis eum dieeniem : Quia eru- triennium reversus sum ab eo.
545 PALLADU LAUSIACA. 546
Eral enim ejus vita dura et ardua. Per omnes qui- A } luntati domini lui, aul certe noveris quia in banc cal
dem dies in seslu et solitudine secus mare colligebat dariam te jubeo mitti. Illa autem respondit, dicens :
lapides, eosque sedificanset cellulas faciens, tradebat Non fiant aliquando tales judiccs, qui jubeant subdi
non valentibussibi sedificare,per singulos annos sin- luxurise. Fremcns ergo jussit eam exspoliatam mitti
gulas ex plicans cellulas. Ego autem deprecans eura, in caldariam fervenlem pice. llla auteiri eraisit vo-
dixi ei: Quid facis, Pater, in tali senectule interfi- cem, dicens : Per capul tui imperatoris te conjuro,
ciens corpus tuum?Resp»ndens aulem, dixit niilii: quem colis, si slaiuisli sic torquere irie, jube me
Occidit me, occido illud. Suroebat autem in cibum paulatim deponi in caldariam , ut videas quanlam
panis uncias sex, et de minutis olerura condimentis mihi patienliam donavil Cbristus, quem tu ignoras.
fasciculum. Bibebat auicm ex aqua parum quid. Et deposita paulalim in prseparatum ferventem ca-
Nesciovero extendisse eutn pedes; nescio requies- cabum, eadem hora refriguit pix cum circa collum
cenlem eum super matlulam neque super lectum , ejus pervenit. Quamplurirai autem videntes tale rai-
sed per omnes nocles sedens et operatis, ple- raculum, confirmati suntin fide Domini nostri Jesu
ctebat ex palmarum foliis sportas, in rationem cibi Christi in Alexandrina ecclesia , qui digni fuerunt
sui. Arbitrans aulein ego, ne forsitan propter me so- lerrse mansuelorum, sicut dicit Dominus in Evange-
I lio : Reati mansueli, quoniam ipsi possidebunt tcr-
lum hoc faceret, âlis egi, et ab aliis discipulis ejus B
scrutando qui permanserunt singulariter cognovi, ram (Malth. v).
quoniam a juventute semper talera habuit conversa- CAPUT II.
tionem, nunquam dormicns ex causa nisi operando ,
aut certe manducans claudebat oculos per dormiia- De Pasco, el quomodotentamenia carnis evicerit.
tionein, ita ut frequenter panis caderet de ore ejus Pasco quidam nomine * erat sepluagesimumagens
prse nimia dorroitione in leropore refeclionis. Com- annum aetalis in Scythia. Igilurdum graviter mc spi-
pellente autem me. eum aliquando parumper supt r rittis fornicationis tentaret, super concupiscentia mu-
niattam reclinari, contristatus dicebat: Si suaseris liebri exagitantibus me cogitationibus, pene egressus
angelos dorraire, suades et ferventem spiritum. sunidecremo,compellente me nimiapassione. Etvici-
Verum aliquando cum essem apud eum circa honis quidemroihimonachis nonindicavicausam ; laten-
ram nonam, mittens me iroplere vas aquse ad usus ter autem perrexi in solitudinem, et circuivi sanctos
refectinnis nosirse, evenit me abeunte aspidem deor- Paires usque dies quindecim, eos qui in Scylhia se«
sum viderein puteo, et vas non impletmn aqua abji- nuissent. In quibus reperi Pascum, quem omnes qui
ciens dixi ei: Quoniam mortui suraus, Paler ; aspi- 111illa cremo erant Palres , venerabanlur. llaque
dera enim vidi in puteo. Qui subridens, solum diu ** (
praesumpsiego, et cum lacrymis deprecans eum,
inlendit, et movens capul dicebat: Si placet diabolo confessus sum ei passionem, quaeme nimis et inces-
per singulos puteos serpentes immittere, sive aliam santer non desinebat impugnare. Et ipse ait mihi:
aliquam bestiam, nos nunquam habemus bibere ? Et Non conturbet te hsec causa ; nec enim pateris haec
egrediens, per semetipsum hausit; jejunusque pri- a negligentia; attestatur quippe tibi et locus, et dif-
mus ipsebibens, ait: Ubi crux Cbristi superducitur, ficultas rerum, et quia non est iu locis illis ulla visi-
non prsevalebitmalilia diaboli. tatio feminarum, sed magis invidia diaboli, qui sem-
Beatus autem Isidorus rcferebat nobis, quia cnm per insidiatur et decipere festinat animas hominum.
vidisset beatum Antonium hominem Dei, scripturse Ecce, ut vides me jam senem hominem, quadragesi -
dignam retulit mibi cau-am , audiens ab ipso, quo- mum annum habeo in hac cella, et auxiliante gratia
niodo lempore Maximiani persecutoris, pulcherrima Christi, sollicitus de salute animse mese ; tamen
puella ftiil ancilla cujusdam ', quara multis invitans usque nunc lentationem sustineo. Nam cum sacra-
promissionibus dominus ejus, decipere cam non po- mento dicebat mihi: Quia super duodecira annos post
tuit. Novissime autem exardescens in iracundiam , qoinquagesimum annum, non nocte mihi, non die
tradidit eam lunc constituto prsefeclo Alexandriae pepercit; in tanlum, ut putarcm quia forle dereliquit
inlerficiendam quasi Chrisiianam, blaspbemantem et me Deus, ct ideo instanter sine cessatione hujtis
lempora et imperatorem. ln ipsis vero persecutio- passionis molesiiam paterer. Eiegi ergo magis mori
nibus submiltens ei quosdam cum pecuniis, dixit: Si irrationabiliter, quam talem pati corporis passionem.
consenseris' voluntati mese , a pcenis te custodiam ; Egressus ergo, circuibam pcne omnera soliludinem,
si autetri permanes in duritia lua, rogabo jndicem iit el inveni lesenaospekincaro, et posui me jacere ibi
torqueat te usque ad mortem, ut non viva derideas per tottim dicm nudum, ul ingredientes ferse come-
voluntatem meam. Adducla autem ad tribunal judi- dercnt me. Cum ergo facta csset vespera, sccundum
cis, diversa poenarum tormenta fortiter contemnebat quod scripturo est, Posuit tenebras, et facta est nox,
conscieritiabona munita. In quibus tormenlis et cal- in ipsa perlransibunt omnes bestise silvarum (Psat.
dariam magnam plenam fervente picejussit succendi ciu); egredientes bestise masculus et femina odorati
judex. Fervente ergo.pice et nimis exardescenie, sunt me a capile usque ad pedes, et lingenles me
proponebat ei judex, dicens : Vade, aut subdere vo- lotum, recesserunt a me. Ego aulcm ptitabam quqt)
1 Heraclidi, cap. 1, virgo haec dicitur Potamenia.
* Heraclidi, cap. 11, dicitur
Paclwmius; Palladio, cap. 29, Pachon,
547 APPENDIX AD YITAS PATRUM. 5i8
devorarent me. Jacui ergo ibi per tolam noctem, sed A Alexandria, quaederelicla civitale in sepulcro quodam
non accesserunt ad me. recludens semetipsam, per foramen quoddara reccpit
Cogitavi ergo quia pepercit mihi Deus, et reversus panem, qui necessarius erat victui, usque ad annos
986 s«m >ncellam meam. Post paucos aulem dics duodecim; duodecimo auiem anno quasi dormienteiu
iteriim eadcm tentalio insurrexit validius, ila ut pene se composuisse. Et cum abisset qui consueludineni
ad blasphemiam pervenirem. Conversus enira daemon habebat ministrare ei, el non accepissct responsuro,
in Êthiopissam puellam, quam videram in juventule nuntiavit nobis. Destruentes autem osiium et ingre-
roca spicas colligentem, sedit super genua mea, el dientes, invenimus eam defunctam. Dicebal et de ipsa
Vejiementer me commovii. Unde cum nimio furcre beata Melauia, de qua postea dicturi sumus, quia ad
dedi ei pugnos et alapas in maxillas, el stalim non faciem quidem non vidi eam ; ad foramen tamen
comparuil phantasma illud ; per bieiiniuiiienim ma- staits, interrogayi eam ut diceret mibi causam quare,
nus mese unde percussi quasi faciemejus, fetorero et secedens de civilate, ingressa fuisset sepulcrum?Illa
brumum (1) suflerre non poleram. Desperabam ergo aulem per foramcn locuia est mihi, dicens : Quia
de salute animaemese, et prse tristitia nimia defectio gravatus fuil quidam mente iu rne, et ul non accusa-
animi affligebatme, et nimio mcerore tabesccbam. rem eutn, elegi magis vivam meipsam in sepulcro hoc
Audivi aulem vocem factara in sensu meo, et dicen- B E includere, quam scandalizare auimam ad imaginem
tem : Vade, Pasce, certare; propterea enim haec Dei faclam. Me autem dicente ei: Quomodo ntinc
permisi le pati, ul non altum sapias, ,nec extoll.iris perseveras, non videns qnemquam, sed affligeris tam
quasi in virtutibus tuis (Rom. xi); sed recognoscas gravi mavirac inertia? dixit mihi: Quia a mane us-
infirmitatem tuam; et non confidas in convcrsatione que aj horam nonam oro per singulas horas, nens
tna, sed subditus et humiiis sis in adjulorio Dei con- linum; reliquas autem horas j'ejuna percurrens, et
fidens. lla certus effectus de auxiliante misericordia hora competenti comedenscibum mcum requiesco,
Domini Salvaloris, pacificos habui reliquos dies. ct video insomnis patriaTcbas,prophelas et apostolos
CAPUT III. cum martyribus. Persevero autem, finem exspectan-
DeDidymo, el beatisvirginibusAlexandriaac Melania. do, cum spe in Detimsuavissime.
In sanctis Palribus Didymus ' fuit sacrorum expo- CAPUT IV.
silor librorum, qtii muttos libros ex divinis Scripturis DeAmmonio,fralribusejus,ac tribussororibusreligiosis.
exposuit (Heract., cap. I). Ilic absque oculis fujt, Bealus Aromonius babuit duos fralres germanos
Ctijuset uoliliam babui. llic septuaginta quinquc an- suos, qui cum eo pariter in sancto proposilo conver-
norum defunctus est. lste csecus cum csset, ut ipse sabantur (Heraclides,cap. 2).Namsenioreorum fraier
mihi narravit, qualuor annorum in infantia visum C ( Dioscorus in episcopatum eleclus est. Habent autem
amiserat, nec lilteras noverat, neque apud magistros tres sorores in virginiiale Domino servientes, non
fuit. Habuil aulem naturalem magistrum robuslissi- minus a fratribus suis in omni spirituali studio et
mum propriam conscientiam; qui lanta gralia orna- abslinenlia conversanies. Seplem enim sunt, quatuor
batur scicnlisc, ut Vetus et Novum Testaracnium viri et tres sorores eorum, omnes virgines ex utero
interpretaretur ad verbum. Liberale aulem studiuin ntalris suse. Aitint en'm. seniorem sororum eorum
ila exsecutus est sublililer, et minutissime exponens tantam scietitiam Scriptur.rum habere divinarum, ut
sermonem, ut omncs superaret anliquos scientia. admirarentur fratres ej'us. Nam vespere nimis lectioni
Compellebat autem me, ut in cella ejus faceremoia- insistens, post lectionem autem paululum somni ca-
lionem. Et non acquiescente me, dicebat mihi, refe- piens, ipsa lectionis verba per somnum meditalur.
rcns : Quia in cellulam islam tertio ingressus cst Habebal aulem et alias tres peregrinas faraulas Cliri-
bealus Antonius, visitans me; el deprecatus a me, sti sccura ; similitcr et ffatres earum habent tres
ul oralionem faccret, slatim inclinavit genua in boc viros erudilos nimis et eloquenlissimos; qui et ipsi
domicilio, et non compulil me repetere sermonem, conversationemeorum imilantes, praeclariin Christo
erudiens mcad obedienliam. Narravit autem mibi ct habenlur. Oinnes ergo nirais in Chrisli amore fer-
]
fcoc: Quia ctim essern sollicitus propter vilam Juliani Dventes perrcxerunt in cremum, ct sororibus suis se-
impcratoris miserabilis, et nimis trislarer, quadam queslratim fecerunt mpnaslerioli habilaculum, et sibi
die usque ad alteram vesperam non guslavi panem ipsis scpiiratim fecenint, ut inler se et ipsas interval-
propter sollicitudinem. Et evcnit, et in catbedra sc- lum habeant non parvi loc.i.Statuerunt autem sibi ut
dente me, oppressussomno video in excessu cquos neque fratres earum alias mulieres ad salutandum
albos discurrentes, cum sessoribus dicentibus : Di- suscipiant, neque illsealios viros.
cite Didymoqriia bodie hora diei septima mortuus Quoiiiamvero supra mcduni erudilus in omni parle
esl Julianus. Surge ergo, comede, et mitte, ct ntuiiia erat Ammonius, tam in scientia Scripturarum, quam
hoc Alhanasio episcopo, ut et ille noverit. Et anno- etiam sermonis, dum in quadam civitate episcopus
lavi stalim horam, et mensem, et septimanam, el defunctus essel, amatores Amroonii suggesserunt
'diem; inventumque est ita, quemadmodumoppresso episcopo Alexandriae,petentes ut Ammoniumeis or-
"sotnnovidebalur. dinaret episcopum. Dicebataulem eis arcbiepiscopus:
Reltilit autem et mihi de ancilla cujttsdam, nominc Adducitemihi eum ut ordineiur episcopus. llli auten
'* DidymusOrigenista fuit.
34«, PALLADII LAUSIACA. 550
festinantes perrexerurit cum adjulcrio ad eum. Cum A . auriculam abscidi, nam lpse linguam absCidisti auss
autem vidisset se praeventum, deprecabatur eos, et multos popuios docere poiuit.
cum sacramentoaffirmabat non suscipere se ordinem Dicebat sanctus abbas Dioscofus presbyler, qui in
babitabat : Quia non oportet mona-
episcopalus, nequede eremo egressurum. Ulis autem eremo Scytbise
non concedentibus, sed violenler instantibus, prae- chum desideria gulse ventrisque facere. Nam in qno
sentibus eisj accepit fpriicem, et aurem suam sini- differl a saecularibus, si expleat delectaliones suas?
strara ab imo abscidii, dicens eis : Vel nunc cerii Deniquc frequenter videmus liomines saeculares pro
estote quia impossibile est me fieri episcopum, quia causa segritudinis a deliciis et delectationibus absti-
lex prohibet debilem in aliquo membro fieri sacenlo- nere ut sanitatem eorporis adipiscantur; quanlo ma-
tem. Tunc relinquentes eum, recesserunl. 987 gis diligenter studere debet raonachus pro salule et
Abeuntes aulem dixcrunl episcopo. Etait eis episco- incolumitate animaesua3,.ut possit ad illas veras et
pus : Isla lex apud Judseosobservabatur; mihi aulem scternas paradisi delicias, et ad ccelestis rCgni glo-
etiam eum qrii nasum abscisiim habet si adduxeritis, riam pervenire?
ita tamen ornatum moribus utdignus sit sacerdotio, CAPUT V.
ordinabo eura. Abeunles ergo ilerum rogabant eum. De Hor, Pambo et Melania Romana.
Ipse ntitem juravit, dicens : Quia si me coegeritis, B In hoc monte Nitriaevir abstinenlissimus Hor* nO-
etiam liriguammeam abscido. Ita ergo relinquentes mine fuit (Heracl., cap. 2), ctijus mtiltas atlestabatur
eum recesserunt. virtules omnis fraternitas monachorum; ego vero
non inveni eum viventem. Etiam et hoc dicebant
Hujus Ammonii ferlur miraculurii : quia quando
desiderium carnis surgebat, et incitabat ad libidinem narranles de eo, quia neque menlilus est aliquando,
merabra cjus, nunqti im pepercil carni suse; sed fer- neque juravit, neque maledixit, neque sine necessi-
rum igiiilum apponebat membris suis, ut semper tateloctitus est.
vulneratus esset; et ila desiderium passionis com- In monte hoc fuit et beatus Pambo, pfseceptof
Dioscori qui postea episcoptts ordinatus est, et Am-
pescebal niagniludo doloris. Si'c quidem abslinentia
el fratres Dracontii, viri mirabilis.
ejus fuit a juventtife usque ad moftem. Nibil quod monius, Joannes,
Hic autem Pambo habebat in sanctilaieet virtutibus
per ignem transit, comedit, absque pane duntaxat. famam magnam, et ita erat contemptor auri et ar-
Quodamvero tempore in eremo sedificanli ei cel- genti, ut vera deposcit ratic. Denique retulit mihi
Iam supervenil quidam frater, et dixit ei: Cur in tali
beata
ardore sestusaffligistemetipsum, abba? Respondens- Roma Melania, quia in primis cnni advenisset de
in Alexandriam, et audisset de ejus virtutibus
que beatus Ammonius, ait: Crede mihi, fraler, quia, G
( Isidorum fefereritem , qui eliam et perduxil eam in
donante Dei gratia, Scripturas sanctas raCmorisecom- solitudinem ad visitandum sanctos Patres. Dicebat
inendavi. NSmet Vetus et Novum Testamenlum ab sancta Melania : Quia obtuli ei argenti serarium
incunteaelalead plenura didici, necoon etiam et san- ergo trecentarum librarum, deprecans eum, ut de rebus
ctorum antiquorum Patrum orthodoxorum sacerdo- meis
lura Dominisexcentas myriadas expositionum in lege acciperet ad erogandum pauperibus. Ipsc vero
sedebat ct texebat de foliis palroarum sportcllas.
divina conscriptas perlegi (sicut testabantur ei de hoc
Benetlixit autem me, dicens : Dominus Deus fetri-
iet pene omnes in eremo Patres), et si uno die satia- buat tibi mercedem. Et dixit
dispensatori suo Tbeo-
tus fuero pane, et miitime in opere me exercuero, doro : Suscipe et dispcnsa haecin omni Lybia, et in
cxtollitur sensus meus, et velut irrationabilium ani- insulis
fratribus, hsec enim monasteria magis indi-
malium efficitur.
gent. Prsecepitque ei nulli in iEgypto dare, eo quod
Quodam teriipore adveniens beatus Evagrius ad abundantior esset provincia. Ego autem stabam ex-
sanciura Ammoiiium' visitationis spiritualis gralia , spectans quasi honorari et gtorificari super quod
dum multa de sanctis Sciipltiris inter se conferrent, obtuleram. Et nihil auJiens ab eo, dixi: Ut scias,
et laetarentur ulerque spirittialiter in Domino, post- domine, quantum est, quoniara treceuta pondo Stint.
modum dixit Evagrius ad Ammoriium, quasi expro- "' Ipse vero nec respiciens me , respondit dicens: Cui
brando ei quia aurem sibi inciderat: Non times, obtulisti haec,filia, pensare opus non habet. Qui enim
inquit, grave peccatum; quia ut noh susciperes sa- pensat montes et omnem molem terrse (Isaim XL),
ccrdotium, aurem tibi abscidisti? Respondens autem multo ampiius novit quantitatem hujus argenli. Si
Ammonius, dixil ei: Deprecor te, ut exofes pro irre enim mihi hoc dedisses, bene mihi diceres quantura
ad Dominum, ut de aliis peccatis meis indtilgentiam esl; si atitem Deo obtulisli, ille qui viduaeminula non
accipereinerear; nara de hoc admisso nOnvaldc lur- despexit pauperis (Marci xn), nec luam oblationem
batur animus meus. Verumtamen te magis oportet tradet oblivioni.
tiinere et soilicitudinem gerere , qui eruditus es se- Ita ergo gubernavit ac dispensavit Dominus, rit
cundum siccuji sapienliam, et tantam scientiam divi- quando ingressa sum in montem , post paucos dies
narum Scfipturarum habes, quam Dei gratia tibi defunclus est homo Dei, non infirmatus , sed spor-
coniulit, unde.posses multos populos erudire, et ele- tellam consuendo defunclus est sine febribus, annO-
=gistimagis in eremi solitudine degere. Et ego quidem rura septuaginta. Vocavit antem rae novissime, cmft
1 Et Evagrius et Ammonius * Hic Hor fuil Origenisia,
Origenista fuit
transpungerel sporlellas el compleret, et dixitmihi: A suavitate olei condilos cibos, et per occasionem sua-
Suscipe istam sportellam de manibus meis, ut me- vis condilurse compellar descendere ad civitatem scu
roor sis mei; aliud quod tibi relinquam uon habeo. ad vicos cmere oleum, et reverti ad eremum, ileruni-
Quem ipsa sepelivit, sindonc corpus involvens : et que descendere et reverti ad cellulam mearo, et per
ita ipsa egressa est de eremo. Sporlellam vero usque hanc occasionem (ut dixi) desccndendi et ascendendi
ad mortem pro benedidione sibi reservavit incipiat vagari sensusmeus et mens mea, et perdam
lsie bealus Pambo in ipsa hora sui exitus, astanti- ulilitatcm secretioris vitae. Diabolus enim multifor-
bus Macario presbytero el Ammonio , viris nomina- mis est, et divcrsa retia lexit ut capiat mentes ho-
tissirais in conversatione sancta, etiam prsesenlibus minum. Igiiur nos bscc audienles, admirali sumus
ct aliis fratribus, hoc dixisse perhibeiur : Quia ex eo prudentiam et conversationem sancti senioris.
quo veni in hunc montem solitudinis, et sedificavi Item referebat nobis abbas idem Benjamin *, quia
mihi cellara , et mansi in ea , de labore manuum perrexissent ad qtiemdaui senem, qui tenuit eos ad
mcarum vixi, et non recordor aliquando me panem refcclionem, el paravil illis lenliculaecibum coctum.
gratis manducasse; nec poenilet me de verbo quod Misit autem in condiluram oleum quod de semine
locutus sum usque in h.mc horam, el ita vado quasi raphanorum in locis illis fieri solet. Nos aulem dixi-
nunc incipiens Deum colere. 1 mus ei: Pater, magis de bono oleo milte, ut possi-
B
CAPUT VI. raus comedere. Ille autem hoc audiens, et signo
Desancti Benjamin hgdropicopatienlissimo. crucis se signans , dixil nobis: El est aliud oleiim
In hoc monie Nitrise Benjamin quidam est (Hera- prseter ipsum? ego hoc nunquam audivi. Erat enim
clid., cap. 2), sanctus vir, qui vixit usque ad octo- ipse senior ex infamia sua in eremo enutritus, el
ginta annos ahstinentissimus , et studium gerens semper permansit apud sanctos seniores, et neque
circa virtutes animi. Consecutusest autein a Doraino in civilales neque in vicos aliquando egressus est.
gratiam sanitatum; et si cui manus imponebat, aul CAPUT VII.
oleum benedicfum dabat, omnis ab eo infinnitas re- De tanclo Apollonio,qui quinquemittibusmonacliorum
pellcbatur. 988 "'c itaque qui tamae graiisedignus ministravit.
habitus est, ante octo menses morlis suaebydropicus Apollonius quidam nomine (Heracl., cap. 5), ex
factus esl, ct in lanlum corpus cj'us luniuit, ut alle- negotiatore fuit , renunliaiisq ie sseculi actibus,
rtira Job putares. et conversus ad servitium Cbristi, hahitavit in
Assumens crgo nos bealus Macarius, qui linic mnnte Nitriae, neque artem discere potuit, nequo
crat presbyter in moute Nilriae, me et Theodorum vacare in scribendis libris prse seneelute. Viveus
ac Macariolum,dixit nobis: Venite, et videte novum C ( autem in supradiclo monle viginti qninqtie anuis,
Job, in lanto tumore corporis et passionc insanabili, hoc liabuit studium, ut ex propriis pecuniis ei
immensam gratiarum actionem Deo semper redden- suis laboribus omnia cellaria compararet de Alexan-
lem. Abeuntes ergo vidimus euin in lanto tumore dria, et in omni fralernitate minisirabal infirman-
corporis, ut non possel digitus manus alteri digito tibus : et erat videns eos a prima luce usque ad
conjungi. Intuentes autcra hanc passionem crudelis- borara nonam , per singula ostia ingrediens mo-
simam, oculosavertebamtis. Tttnc dicit nobis beatus nasteriola, ne quis forle jacerel. Porlabat atilcm
Benjamin : Orate, fiiioli, ul non interior homo meus uvam passara, mala granattf, et similia quae in-
hydropicus fiat, iste autem nec bene patiens profuit, firmis necessaria sunt. Hanc exercuit conversalio-
nec male piiticns nocuit. Per octo crgo menses sella ncm in seneclule sua. Qui moriens similem sibi
ei ponebaiur latior, in qua incessabiliier sedebat dereliquit apolhecaritim, rogans eura hanc exerccre
propler reliquas corporis necessitates ; nec enim ja- adrainisirationem; quinque enim millium monacbo-
ccre poterat. In bac tamen passione positus alios rum habitantium in monte necessaria cr.u talis mini-
sanabat. Necessarie autem enarravimus passionem stratio; proplerea quod cremus esset locus ille.
hanc, ut non conturbemur, si quando aliqua gravis- CAPUT VIII.
sima segritudo viris juslis evenerit. Defuncto atitem ® ' De sancio Nathanacl, et tentamentts ejus a dmmone.
eo, limen de ostio lulerunl et postes, ut posset cor- Fuit alius quidam de antiquis monachis, nomine
pus ejus elferri. Tantus erat lumor corporis. Naihauael (Heraclid., cap. 5). Hunc ego non inveni;
Referebat abbas Rciijamin ' : Qtiia quodam lem- Iransieratenim de corpore aute adventum meum ante
pore ego et presbyter de Cellia applicuimus ad annos quindecim; eos autem qui conversati sunt
qucmrjam senierem , babitantem in ereme Scythi, cum eo, inveni. lnterrpgavi autem eos virtulera viri.
et obtulimus ci modicum olei. Ille autem dixit no- Ostenderunt autera et milii cellam ejus in qua habi-
bis : Ecce illtid modicum vasculum, quod ante trien- taverat, sed tunc nullus habitabat in ea , propterea
nium dedisti mihi, sic plenum inanel usque bodie. quod propioresset cuidam vicocohabilanlibus ssecu-
Nosautem hacc audienles, diximus : Et quapropter, laribus. Ille enim eam lunc construxit, quando rario-
Pater, vel in iliebus festis non gnstasti de ipso oleo?? res erant servi Dei, qui dicuntur anacboretse, id est,
Et respondens , dixil nobis : Ideo percipere nolui ex: qui recedunt in secreliora eremi loca.
eo, no forte consueiudo.mihi fiat, el requiram dej Referebant autem haecdc eo, prsecipue quja tan-
4 Deest Heraclidi. Pelag., libell. K, n. 12. 8 Deest Heraclidi.
3S5 PALLADII LAUSiACA. 35J
tain habebat patientiae virtutem io cella, ut non mo- A CAPUT IX.
veretur a proposito suo. ln quibus illusus in pritnis Ve vita et mirificisgeslis sanctissimorumvirorum Ma-
ab eo qui omnesiliudere festinat et decipit dsemone, carii JEgyptii et Macarii Alexandrini.
taedioquodamoppressus, egressus est de prima cella, De magnis et prsccipuis, et sanctis ae beatissimis
ct aliani construxit sibi prope quemdam vicuin. viris nmlla et incredibilia piget me dicere vel scri-
Poslquam autem perfecit eam , habilavit in ea. Post bere, ne forte mendacii opinionem feram. Quia an-
tres vero menses afluit dacmon quadam nocle, tau- lem perdit Deus omnes qui loqtiuntur mendacium,
ream (2) teneiissicut cainifex, indumenlum habens pronuntiavit Spirilus sanctus mihi (Psal. v); ergo
quasi militis cqnsutum, et faciebat strepitus de tau- non roentieiUi, famule Dei fidelissime, non discre-
rea illa. Ad quem ait beatus Nalhanael: Qnis es tu. das.
qui talia prsesumissuper hospiliolum meum ? Respoiv Duo namque Macarii erant (Heraclid., cap. 6),unus
dens aulem dseraon,dixit ei: Ego sum qui de iila alia quidem vEgyptius genere, alius vero grutaria (3)
cella te expuli, et veni ut et de hac le effugarem. vendens. Primum ergo referam de Êgyptio, qui vixit
Cognoscensautem quiaillusus esset, revertitur sla- annos nonaginta: itaque in solitudine fecit annos
tim ad priorem cellain; et complens in ea triginta ct , sexaginta, triginta annorum ingrediens juvenis, et
septenuannos, non transivit liinen ostii cellulse, con- B tantam conseculus est disereiionem, utdicerenl eum
lendens conlra dsemoncm, neapoteponla [An veapoyipovta^](4), id est, juvenem
Qui tanta adinveniens, ostendebat ei ut eum com- senem, propler quod et celerius profecii. Quadraginta
pellerel egredi-; quanta referre satis longum est. In, enim aniiorum factus.conira spirilus dsemonumaccepit
quibus hoc. Qbservans septem episcoporum sancto gratiam sanitatum, ct responsis divinis dignus fuit.Huic
rum virorum yisitatioriem , sive ex Dei proraissionc. commorabantur duo discipuli in soliludkie interiori,
factam, sive ex tentatione maligni, paulo minus fecitt quse vocatur Scythi. Ex quibus unus quidem erat mi-
eum excedere a proposito suo. Episcopi atitem post- nister ejus juxia eum, propter venientes curari ab
quam orassentegredientes, non deduxit eos nec pas- infirmitatibus et languoribus suis; alius aulero seces-
stim pedis. Dicunt ei ministri, id est diaconi : Super- sit separatira in cellulam. Tempore autem aliquanto
bam rem .fecisti, ut 11011deduceres episcopos. Ipse> transaclo , praevidens spiritu inspecto oculo cordis,
auteru dixit eis: Ego et dominis episcopis, omnique> dicit illi qui ministrabal ci, vocabulo Joannes, qni
sseculomortuus sum; habeo enim occultum proposi- postmodum factus est presbyter in loco ipsius Ma-
lum mentis meac, et scit Deus cor meum, qua dc1 carii: Audi me, frater Joannes, el acquiesce monitis
causa non deduxi eos. meis: tentat te spiritus cupidiiatis, ita enim vidi; et
ExpavenSautem dsemonde circumventione hac,t C scio quia si mibi acquiescis, confirmaberis in locp
stibornavit se anle. novem menses raortis ejtis, ett hoc, et flagellum non appropinquabil tabernaculo
efficilur quasi infans novem annortim, minanss tuo (Psal. xc); si atitem mihi inobediens fueris,
asinum porlanlera paues in cophinis. Et 989 pro- exemplum Giezi veniet super te (IV Reg. v), cujus
pinquans vespera profunda, ad ej'us celiara finxitt ex passione languesces.
cadere asinum. Et clamans quasi infans : Abba, in- Evenit ergo eum non obedire, et post dorroiiionem
quit, Nathanael, misererc mei, el da mihi manumu sancti Macarii, post quindecim annos ita elephantio-
luam. Qui audiens vocera quasi infautis, aperuitl stis factus est, fraudans quac erant pauperum, ut non
oslium, ct st.ms ab iutus, dixit ei: Quis es tu , ett inveniretur in corpore ejus Iiber locus, in quo quis
quid vis ut faciam tibi V Dicit ei : Illius sum pueru- digitum figeret. Et hsec cst propbetia sancti Ma-
lus, ei panes fero , propier quod convivium fratriss carii.
ipsius est, et crasliuo Sabbato illucescente necessariaa De esca autem ejus et potu superfluum est enar-
est ista oblaiio. Dcprecor ne despicias me , ne fortee rare, quando nec apuJ negligentiores invenitur quis
a bestiis et leseniscomedar. Multseeniin sunt io iliis3 abundaniius cibo3 percipere aut exquisitius in locis
locis. Stans aulem elslupens beatusNallianael, com- illis, lain pro indigentia eorum quse minimeinveniun-
motis visceribus conturbaius, cogitabat intra se, di-l_ D tur, quam etiaro et propier imitationem habitantiuin
cens : Quia aut de mandaio habeo cadere, aut de ibidem mullorum monachorum. De alio autem ejus
propositp, Ppst hsec auteui cogitavil: Melius est me studio dicebatur eum sine intermissione excedere
non transgredi quam lantorum aonorum propositum roente, et magis ampliori lempore Deo adhserere
perdere, in confusionem Salanae.Et cum orasset, sensus ejus, quam in islius mundi habitatione, Hujus
dicil loqueriliad se qu.isi infanti: Audi, infans, creJe feruntur multa miracula, quse fecit lleus per eum ;
in Deum, cui servio, quia si necessarium sit ibi ad- I naro multos vexatos a tltmonibus etdiversas segrilu-
jutorium, transmittet tibi Deus, et neque leaena no- dines sustinentes curavit Dominus precibus ejus.
cebit te, neque aliquis. Si autero tentatio, confestim n Vir enim quiJam Êgyptius concupivit ingenuam
revelabit Deus. Et clamlens ostium introivit. Confu- (_ mulierem maritaiam; et non valens eam capere, lo-
sus autera daeraon quia snperatus est, in lurbinem m cutus est malefico, dicens : Facilo eam ut amet rae,
rtsolulus est, quasi onagri exsilientes, et fugieutes, et ita age ut projiciat eam vir ejus. Accipiens ergo
el sonos emillentes. Iste triumphus beati Nalhanael „1 maleficus, sufficienter usus est maleficio, et fecit eauj
fuit, elbaec conversatio, et hic finis. equam videri. Vidcns autem vir cjus veniens deforis
355 ArPENDlX AD VITAS PATRUM. 556
mirabatur quia in lecto ejus equa jaceret, et coepit A nebat in solitudine. Dicebant enim, aliquando venisse
plangere et ejulare; nam loquebatur animali, et re- ad eum hsereiicum quemdam Hieracitam, quod ge-
sponsum non dabat. Itaque deprecatus est presbyte- nus hsereseos invenitur apud /Egyptum 5. Hic eum
ros possessionis, et adducens, ostendil eis, qui non per mullam loquendi arlera plurimos fratrum, qui
invenerunt causam. Usque ad tres dies, neque fenura habitabant in eremo , conturbaret, ausus est etiara
accipiebal, quomodoequa; neque panem, sicut bomo: coram ipso fidei suse asserere pravitatem. Cui cum
utroque privabatur cibo. Ad ultimum, ut glorificare- senior resisteret et conlraJiceret, ille verba simplicia
lur Deus, et appareret virtus sancti Macarii, ascendit argumenlis callidis eludebat, Sed cum videret san-
in cor viri, ut deduceret eam in solitudinem. Et ctus fidem fralrum pcriclitari: Quid opus est, inquit,
vinxit eam quasi cquam, ct duxit in solitudinera. nos verbis conlendere ad subversionera audientium?
Cum appropinquaret ergo, slabant fratres juxta cel- exeamus ad sepulcra fratrum qui nos praecesserunt
lam Macarii, litigantes et dicentes : Quid adduxisti in Domino, et cui nostrum concesserit Dominus re-
huc eqtiam istam? Dicit eis : Ut misericordiam con- suscitare mortuum de sepulcro, sciant oinnes quia
sequatur. Dicuntei: Quid enim babel? Qui respondit: illitis fides probatur a Deo. Sermo hic placuit omni-
Uxor mea erat, et in equam conversa est; et hodie bus qui adcranl fratribus, ei processerunt ad sepul-
habel lertium diem, non gttslans quidquam. Qui re- B cra. Hortalur Macarius Hieracitam, ut evocaret mor-
tulerunt sanclo Macario inlus oranti. Propterea eniro tuum in nomine Dominj. At |lle: Tu, inquit, qui
revelaverat ei Deus. Respondit ergo fratribus, et proposuisti, prior evoca. Et Macarius prosternens sa
dicit eis: Equi vos estis, qui equorum oculos habc- in oratione ante Dominum, ubi sufiicienter oravit,
tis; illa autem mulier non esl transfigurata, scd so- elevatis sursum oculis suis :<Tu,inquii, Domine.quis
lum in oculis eorura qui seducunlur videtur equa. Et ex duobus nobis rectam fidem teneat oslende, ele-
benedicens oleum, a verlice perunxit eam nudam, cl vato boc mortuo. Hseccum dixisset, fratris cujusdam,
superoravit, et statim fecit eam mulierem videri abi nomen, qui nuper fuerat defuncttis, evocavit. Cui ille
omnibus. Dans autem ei cibum, fecit cam mandu- cum dc lumulo respondisset, accedenles fratres con-
care, et dimisit cum proprio viro, gratias referenlemi tinuo quae supraposila erant auferunt, et educlura
Deo. El praecepitei, dicens: Nunquam cesses a com- eum de sepulcro, rcsolutis fasciolis quibus constri-
munione. Htcc aulem tibi evenerunt, quia per quin- ctus erat, exhibuerunt viventem. Ilieracita vero ubi
I ue septiroanas non appropinquasti divinis. .'> hsecvidit, obstupefactus in fugam convertilur. Quem
Alia quoque puella ad eum deducta est', cujusi fratres omnes insequentes, extra terminos lerrse il-
obscena corporjs ita ex omni parte computruerant, lius turbaverunl,
pt consumptis carnibus, interiora quoquc et secre-- *- * Huic oblatus esl aliquando daemonempatiens juve-
liora naturae nudarentur, ac verroium inde ebullirett nis a propria matre lota conscissa duobus funibuij
innumera mullitudo, ita ut non accederet quisquami colligalus, el hanc habebat immissionem dsemonis:
ad eam prse fetoris horrore. Haeccum allala a pa- postquam manducasset trium modiorura panes, et
rentibus, et proj'ecta fuisset ante fores ej'us, miserans3 hibisset lagenam de aqua, eructans in aera solvebat
virginis crucialus : Mquo animo csto, inquit, lilia,, espas. Ita enim consumebantur quae deyorasset vej
hsec tibi ad salutem Dominus, non ad interilum de- bibisset quasi ab igne. Est enim turma quse dicitur
jJit. Unde providendum est magis ut sanitas tua nul- ignita. Diversa sunt quippe dsemonura genera, sicut
lum tibi periculum inferat. Et cum stelisset in ora- et hominum, non substantise, sed voluntates. Ilic
Jionibus pcr septem continuos dies, et 990 oleum1 ergo juvenis, non sufficiente sibi esca, propriam bir
benedicens in nomine Domini, perungeret membraa bebal urinam. Plangente ergo matre et deprecanlc
ejus, ita eam sanam rcddidit, ut et reparata naturae e sanctura Macarium, accipiens eum , imprecatus ac
qualitas, et perfecla muliebris in ea species appare- supplicans Deum, post unam et secundam diem alte-
ret, essetque ei de csetero inter homines conversatio o nuavit passionera. Dixit ergo matri ejus : Quanturo
absque pristinse infirmitalis obstaculo. vis ut comedat? Quserespondit: Decem pondo panjs.
Aliud iterum referlur ejus gestum coutinentise inn ^* Corripuit ergo eara, quia multura dixit. Superorans
Ipngo lempore. Sub terra fecit transitum a cella suaa vero ei usque ad septem dies, statuit ei in tria pondo,
usque ad dimidium stadium, et speluncam constituit it ut possel operari, alquc ita curans eum, reddidit
ad ultimum : et si quando ei plures molestabantur, , matri. Multa eliam et alia ferebantur de eo, qiiaeni-
pcculte de cella sua egrediens ibat ad speluncam, et :t iiiis prolixa sunt ad scribendura; sed ex his paucis
nemo eum inveniebai. Referebal ergo nobis quidam n etiara caetera opera ejus noscunlur. Hunc ego non
de strenuis discipulis ejus, quia eundo usque ad d vidi; anno quippe ingrcssionis roesein soliludinem
speluncam.vigintiquatuor orationes Dominicasfacie- i- quievit.
bat,et reverlendo viginti quatuor. Quodara tempore cum ad bealum Macarium qui?
De hoc egressa est opinio quia mortuum suscita- t- dain venisset desiderans in proposilo inoiiacboruni
verit, et suaserit haereticum converli, non creden- i- servire Christo 3, et deprecaretur sanctum senem, u|
tem resurrectionem corporum fieri; et famam obti- i- instrueret eum ac doecrct, et ex fonte doctrinae saT
* Deest hoc Heraclidi.
* Deest haec narratio Heraclidi. Est verbolentis in Ruff.,
3 supra, lib. it, c. 28.
n Dcest lleraclidi.
557 PALLADll LAUSIACA. 55»
lutaris, quae in eo per Spiritus sancti gratiam abun- A Astinuit; ul nobis patienlise suae, Icnilatis, et humili-
dabat, ccnfirmaret, et qualiler posset, juvante D,)- latis praeberetexemplum. Nam si voluisset potentiam
mino,insidias atque impugnatioriesmaligni evadere, suse maj'eslatis oslendere, et injurias vindicare, onn
prsemoneret; respondens beatus Macarius, dixit: nem subito mundum in chaos deduceret, et nec ge-
Si vere desideras ex lolo corde renuntiare huic sx- nus boroinum, nec ipse saltem appareret mundus.sed
culo, filiole, el adhaerere Domino Salvatori, sicut in momento omnia interirenl. Verumtamen noluil
dicit Propbeta in psalmo : Adhsesit anima iiica post haccfacere inenarrahilis Christi Domini pietas boni-
te, me autem suscepit dextera tua (Psal. LXII).Pa- taiis, qui non ad puuiendum, sed ad salvandum ve-
rata enim est dextera Domiui cnnfugenles ad se neral mundum. Ideo enim patienler omnia sustinuit,
suscipere; oporlet te renuntiare huic mundo, et om- nt nouis exempla paticniise et liumiliiaiis ostenderet.
nes actus ejus abjicere, sicut dicit Aposlolus,scribcns Unde et sequentibus se discipulis dixit: Discile a
ad Colossenses: Mortui enim eslis huic roundo, et me, quia mitis sum et bumiiis corde, et inveiiielis
vita vestra abscondila est cum Cbrislo in Deo. Cum requiem animabus vestris (Matth. xt). Sed et omiies
enim Christus apparuerit vita nostra, tunc et vos ap- a saeculosancti tam proplietse quam apostoli, oppro-
parebitis cum ipso in gloria (Coloss.m). Haecaudiens briis et injuriis, ac diversis afflicii tormentis, seroper
junior, dixit; Crede, mibi, beatissime Pater, quia et B I immobilem virlutem palientiae et humilitatis tenue.
menlem meam alienavi ab hoc mundo et ab omuibus runt, et nequaquam humanis laudihus sunt deeepti
quse in eo sunl, ut jam tanquam morlutis degam in Respuentes namque inanis glorioeprsesentisvitse va-
hujus lemporis vita. Cognovienim quoniam lempo^ nos ruroores, illam solam ccelestem seternamquo
ralia et transitoria atque corruptibilia sunl omnia quse gloriam conctipiscunt.qui Christo placere desiderant,
in hoc mundo videnlur esse bona. Tunc dicit ei se- qu;e ex Deo est, et permanet in seternum : cujus cla-
nior: Audi me, iili, et vade ad sepulcra mortuorum, ritalis splendorem nulla humana lingua potesl expo-
et quamplurimisinjuriis, multis conviciis, ac mnledi- nere. Hsecergo exempla patientise et humililatiscon-
ctis etiam et lapidibus eos detestare, ut provocali siderans, filiole, si quando irrogatse tibi fuerint
irritentur adversuste. His auditis, jnnior staiim per- iujuriac, forlissiroe virlutem patienliaeet bumililatis
rexit ad monumenla'morluorum. Cumque secundura cuslodi, imitans Propbetam , qui dixit: Ego autem
prseceptum beati senioris mullis eos, ut putabat, in- tanquam surdus non audiebam, el sicul roulus non
juriis aflecissel,reversus ad sancium Macarium, dixit aperiens os suum; et factus sum sicut homo noq
ei quod feceral. Interrogavitque eum senior, si iiibil audiens, et non habcns in ore suo redargutiones (Ps.
ci respondissent illi mortui? Et respondens, dixit: xxxvu). Quod certe ad coromonendum sensum no-
Nihil penitus dixerunl, dom.ine. Iterum aulctn prac- C strum quotidie in synaxi psallitur. Cave eliam, ne
cepit ei, dicens :Perge crastino die, et multis prxco- vana gloria laudeque bomioiim delecteris, et perdas
niis collauda et glorifica eos. Abiit iterum f/ater ad omnia quse laborando in bonis operibus acquisieris,
sepulcra mortuorum,etccepillaudafe, honorificisque ' fructusquejejnnii et abstinentiaetuse,vigiliarumqueet.
sermonibus glorificare eos, dicens: Vos magni cstis orationum mercedem in seterna vita non consequaris.
el sancti, et similes aposlolicis viris, et justitia magna-' a Domino, quia ipse dixit in Evangelio de eis qui
in vobis est. Et alias quamplurimas laudes ciini ad laudes hominum quserunt: Amen dico vobis, quia
eos dixisset, reversus ad cellam , dixit seniori: Ecce receperunt roercedem suam (Matth. vi). Et alia mulia
secundum prseceplum tuum, doroine Pater, laudavi sunl, quse de cavenda vana gloria sanctse Scriptursc
et glorificaviillos morluos, et nihil milii penitus dixe- admonere non cessant. Cave ergo, o fili, el neque at}
runt. Tunc dixit ei sanclus Macarius: Considcra, fili, irrogatas injurias exardescat in iracundia aniinus
quoniam sicut itijuriis et contumeliis cxprobrasti illos luus. El si incilatum fuerit cor tuum, ipse lamen di-
morluos, et nihil libi locuti sunl; ita ergo et lu si stricte in timore Dominirefrena ab jracundia animuim
vis salvus esse et in sancto proposito placere Salva- luum , ut possis virtutem humililalis ac ])aticiiti.ii
tori nostro, imitare ipsum Dominum Sahatoremque custodire. Et tunc veraciter ostendis quod promisisti,
nostrum, sicul dicit bealus Joannes apostolus cl "I diccns, quia tanquam mortuus degas in boc iniiiido.
evangelista: Qiii dicit se in Christo manere, debet si nihil turbulenlum respondeas eis, qui libi injurias,
quemadmodum ille ambulavjt et ipse ambularc irrogant; sicut nec illi de monumentis mortui, iq
(I Joan. n). Undc et in Evangelioquidem legimus, quos multas iiijurias et convicia dixisti, ct nihil libi
quoniam ipsi perlidissimi nostrse fidei semuli Judsci, penilus responderuut. Ideoque oportel ut fortiter
multas injurias, instigante humani generis hosle dia- custodiamus virfulem humilitatis ac patienlise,qua?
bolo, in Dominum nostrum Jesum Christum Salva- lenus possimus ad cceleslih praemia et ad aeternse
torem dixerunl, 991 Samaritanum esse, et dsemo- viiaegloriam pervenire, sicut dicit in Apocalypsi Dc-
nium habentem, et in Beelzebub principe daemonio- minus : Tene quod habes, ne alius accipiat coronam
rum ejicientem dsemonia; nam et scductorcm eum luam (Apoc.m).
ausi sunl dicere : el hscc omnia palienter ipse pius Sanctus abbas Macarius commonebat ssepe disci-
Dominus noster Jesus Christus cceli,terrse, et maris, puios suos, et docebat eos, dicens * : Meiuenlote
omuiura quoquc eorum qusc in eis sunt creator, su- semper quia ante conspcclum Domini oniuipoteiitia
1 Deest Heraclidi,
559 APPENDIX AD VITAS PATRUM. 50c
conversamini, qui prospicil omnium hominum cogi- A K cnt referebat ipse, quia gaudens quidem apprehen-
tationes, ct singulorum corda scrutatur. Qnod etiam debam amplius de fragmento panis, sed non per-
et sanclse Scripturae teslantur, et Apostolus docet, millebar eximere, pro eo quod angustius esset fora-
et dicit: Vivus est enim sermo Dei et efficax, et men lagense; usque enim ad trcs annos hanc habuit
acutior omiii gladio ancipili, et perlingens usque ad absiinentiam, qualuor aut quinqne uncias comedens,
animse divisionem ac spiriius, compagumqtioque et tantiundem ct aquam bibens. 992 Nam llIlumsex"
mcdullarum, discretor cogitationum et inieniibnuin tarium olei lotum annum expendebat.
cordis; et non est ulla creatura invisibilis in con- Iterum alia ejus observatio talis fuit: Decrevit
spectn ejus; omnia aulem nuda et aperta sunt ocu- superare somnutn, et, sicut referebal, non intravit
lis ej'us (Hcbr. iv). Idcoque si nos, fratres, pulsave- sub tcctum usque ad viginti dies, ut vinceret som-
rit delectalio carnis, et concupiscentia fornicationis, num. Ita nimio quidem aestu urebalur per diem, per
festinemus repellere et abjicere de corde nostro sor- noctem autem conslringebatur frigore, et (ut dice-
didissimam et pessimam cogitationem, invocantes bat) nisi velocius ingressus sub tectum fuissem, som-
intenlissime adjulorium Domiui uostri Jesu Christi numque cepisserii, ita mihi exsiccatum fuisset cere-
in oralionibus ac jejuniis, ul virttue poteniiac suae brum, ul pene excessum paterer mentis. Quanto
eiipiat nos, et prolegal, et conteral Satanam sub H ergo me, inquit, vici, lanto ad naiurse necessaritim
pedibus nostris. Oportet ergo ul etiam nosmetipsos requirentis somnum cessi.
poenitendo et a peccatis abstinendo corripiamus, Iste aliquando tentatus est passione fornicalionis,
dicaraiisque ad animam nostram : Quoniam deleeta- et condemnavit semetipsura in paludem Scythien-
tio quidem corporis, quse le male oblectat, ad mo- sem, quaeest in solitudine, sedere nudum mensibus
dicum tempus est; nam tormenta eicriicialusanimae sex, ubi sunt culices sicut riebulse(5); quseque etiam
ct corporis in igne a'terno gebennsein perpetuas per- agrestium porcoruro perforant pellem. Ila ergo per-
minent pcenas. Illud eiiam admonentes animam foralus est totus, et strumas fecit, ul pularent ali-
nosiram, dicamus : Si erubescis homines similes tui qui, quia elepbanliosus esset faclus. Veniens ergo
peccalores, ne vidcant te peccantem, quare non ma- post sex menses iu cellam siiam, de voce cognitus
gis revereri et timere debes majestatera Dei omni- est quia ipse erat Macarius.
potentis, qui omnium secreta cordium consider.-it, Desideravit aliquando ipse in hortum sepuliurse
sicut et Apostolus ait: Omnia nuda ct aperta sunt Jannae et Mambre iugredi, sicut nobis retulit. Ipse
oculis ejus (Hebr. IV). Talibus ergo cogitalionibus autem hortus sepullurse faclus est a magis, qui po-
si incrcpamus nosineiipsos, continuo limor Domini tentes erant quondam apud Pharaonera. De quadris
venit in corde nostro, et in amorera castitatis con- ^C ergo lapidibus construxerunt opus, et sibiinctipsis
firmatur anima noslra, etiam el ad omnia prsecepta sepulcrum fecerunt, et multtim aurum recondcntes,
Domini facienda incitamur, adjuvante nos gratia planlaverunt eliam arbores; humectus est enira lo-
Domini nostri Jesu Chrisli, qui servienlibiis sibi iti cus, in quo et puteum fecerunt. Quia ergo viam
sanctiiate et castitaie promisit ccelestia ct acterna ignorabat, arbitriura quoddam sequebatur stella-
donare in illa gloria fuluri sseculi viia, cum augelis rum, sicut in maris pelago navigantes observare so-
sanclis in perpetui luminis splendorc semper gau- lent. Ita in solitudincm ingrediebatur, accipiens li-
dere. gaturam calamorum per unumquodque milliarium
CAPUT X. indicii gralia figcbal, ut semilam adinveniret unde
Vita et conversalioalterius Macarii, videlicelAlexan- reverteretur. Perambulans ergo diebus novem, per-
drini presbyteri, et Marcimonachi. venit ad locum. Dsemonauiem qui sempcr dimica.
Alium autcm Macarium contemplalus sum Alexan- toribus Christi resistere snlet, colligens omnes ca
drinum presbyterum (Heraclid., cap. 6), in loco qui lamos, quos pro indicio sibi posuerat a milliario
dicitur Cellia, in quibus Cellis habitavi ego annis Imrli illitts sepulcri, dtim ipse requiesceret, ad ca-
novem, in quibus et tribus annis post mesupervixit. put ipsius posuil. Surgens igitur reperil calamos. El
I
fit qusedamvidi apud eum, qusedam autem audivi, hoc factum est, Deo perroittente, ad ejus probalio
qusedamet ab aliis didici. Erat autem observatio nem, ut non in calamis speraret, sed in columna nu-
ejus hacc' quia si quid audivit alicubi, modis omni- bis quse praecedebat filios Israel quadraginta annis
bus hoc apprehendere feslinabat. AuJiens ergo a in soiiludinc. Dicebat aulem quia castra dsemonura
quodam quia Tabenensiolne monachi per omnem obviassent ei egredienlium de illo horto, claman-
quadragesimam absque igne cibum sumiinl, statuit'• lium, inquit, quasi corvi contra faciem meam, et di-
scplemannis quod pcr ignerutransit non mandecare, ceuiium : Quid vis, Macari? quid vis, monache? quid
nisi olera cruda, et si quando inveitiebalur, legu- venisti in locum nostrum? Non potes manere hic.
men infusum, nibil aliud gustans. Complens aulemi Dixi ergo eis ego : Quia oportet me ingredi et vi-
hoc, pro nihilo duxit hujusmodi usuni. dere. Ingrediente autem eo in horlutn , occurril in
Audivil iterum dealio quodani, quia libram panisi Satanas cum gladio evaginato comminans ei. Contra
comederel; frangens sibi"buecellatini, et condens iat quem sanctus Macarius hoc dedit rcsponsura : Tu
lagenam misit : decrevitque tantum comedere,, venis ad me cum gladio, ego autem occurro libi in
auanluro posset mamis afferre per os lagense. Et si- nomine Domini sabanlb Dei Israel. Ingrediens ergo
561 PALLADH LAUSIACA. ^2
invenit situlam uereamdependenlem, et catenam fer- A virgo qua'dam de Thessa.on.ca veniens, quse mul-
ream Super piileum.jamdemuUistemporibus resolti- lis annis in paralysi lahorabat. Hanc ilaque. usque
iam,etfructUsmalorumgranaiortfm,nihilinlushaben' ad viginti dies oleo sanclo perungens, et oralioni-
tium,propterea qund aruissent a nimio solis ardore ; bus pro ea insistens, sanam remisit ad propriam
abominatioriesetiam idolorum quam plurimas aureas. civilatem. Quae postquam pervcnit ad dommn sdam,
lta ergo fevertens, venit post dies viginti. Deficiente mnlias obiationes direxit per diversa sancta mo-
ergo ei aqua quam portabat et pane, in multain an- nasteria.
gustiam devenit. Et cum jam deficerel, apparuit ei Hic itaque Macarius audiens, quia inagnam con-
puella, stans (sicut referebat) mundissimo linteo versationem et regulam disciplinse Tabenensiotse
amicla, et habens bydriam stillantem aquse, qnam mcnachi haberent, mutato habitu, accipiensque iu-
dieebal lorige a se quasi stadium unum. Et usque duiuenta rustici, per dies quindecim asc«ndit in
dies tres ambulans, et videns eam cum hydria slan- Thebaidam per solitudinem. Et ingressus moiiaste-
lem, appropinquare non valebat, sicul somnians; spe rium • Tabenensiotarum quserebat abbatem, ut ejus
autem videndi exspectando confortabatur. Poslea praesentarelur aspectibus, virum sanctutii, Pacho-
apparuit ei multitudo bubularum, ex quibus una iniiini nomine , probalissimuro lamulimi Christi,
quae habebat vitulum sietit; sunt enim mnltse in il- B gratiaro propiielise liabentem, cui occullatus est nulu
lis locis, et, sicut ipse dicebai, decurrebat ei de Dei adventus Macarii. Reprasentatus ergo, dixit ei :
uberibus lac. Et facta est vox desuper, dicens : Ma- Deprecor te, domine sancle Paler, suscipe me in
caii,, accede adbubulam, et suge. Supposuit ergo sei monasterium liuira, ut cfiiciar monachus. Dixit ci
ei, etlactatus resumpsit vires. Venitque bubula illa; Pachomius : Jam scnectute 993 provectus, absti-
usque ad cellam ejus laclans eum, et vitulum stium nentiam non vales suslinere, fratres enim continen-
non suScipiens. tissimi stinl, et non fcrens eorum, laborem, seanda-
Beversus ergo ad fratres cum indicasset de op- lum passus, et regredieris detrahendo eis. Et non
porturiiiate loci, multorura inflammati sunt animi,, suscepii eum, nec prima nec secunda die,- usque ad
ut pergereiit' illuc cum eo '. Sed ubi sancli Patresj. dies septem. Cum ergo perseveraret etiam jejunus
seiiseruntanimos juvenuro concitatos ad pergendum,, permaneiiSj post li;tc dixit ei : Suscipe me, abba ,
rflpresserunt eos salubri consilio, diccnles : Locus el si non jej"tmaverosicut et alii fratres, operaiusque
iste si vere, ut dicilur, a Janne et Mambre conslitu- non fuero sicut et illi, tunc jtibe me jacfari foras.
tus est, non atiud de eo credendum est, nisi qnodI Haecaudiens abbas, jossii fiairibus ut suscipeieni
diaboli Opere ad deceptionem nostram forsitan prse- eiim. Est autem congregalio per singula mona- teria
paratus sit. Si enim deliciosus est et abundans, , C ^ mille quadringenii viri. Multorum enim monasterio-
quara requiem sperabimus in fuluro sseculo, si lric• rum beaius Pachomius Pater eral, et multa millia
deliciisfruimur? Hacc atque alia dicenles, juvenumi #, monachorum cotigregatio erat, eliam et usque nunc
aiiimos represserunt. Licet enim diversorum pomo- sunl Clirisii gratia largienle. Ingressus est ergo in
rum amcenus esset locus, et abundans omnibus ne- monasterium. Transacto autem pauco lempore, su-
cessariis, sed non posse dicebat adduci illuc pluresi pervenit quadragesima, et vidit siugulos quosqoe
fratres, ne forle venientes per eremum a dsemonibus; addentes jej'uniis abslinentiae. Quidam eiiim eorum
deciperenlur. Multos enim ajebat esse daemones,, post duos dies reficiebant, alii autera posl qiiinque
quorum ffemitus et calliditates ferre multitudo fra- diescapiebant cibum, alii verc per totam noelem vigi-
trum insueta non possei. lantes orationibus insistebant, per diem autem opera
Quodam tempore idem sanctus Macarius puteumi manuum exercebant. Hic verosaiicttisMacariusstabat
fodiebat, etin proximo fruteli silvse.ab aspide perin angulo, tam diebus quam noctibus non discedens
cussus est (Heractid., cap. 6). Qui mortiferum ani- quoquam, iisquequo dies quadraginta complerentur.
mal a faucibus apprehendens, manibus utrisque» Advenit el Pascha ; neque tunc panem
gustavit, ne-
scindens,dixitei: Non permittente Deo, quare usur- que aliud quoque pulmenlum, nisi folia tantum de
pasti venire? ] caulibus, et hsec semel in septiniana die Domiiiica
D
Habebat aulem diversas cellulas, unam in monte> sumebat. Nec discedebat de angulo illo, ubi
elegcra.
Nilriae, aliam in soliludine interiori Scytlii, et aiiami stare, nisi tantum corporalis necessitatis causa, c;
in Iocoqui dicitur Cellia : et qusedam absque fe- slatim festinanter revertebatur, et claudebat osiium
nestris sunt, in quibus dicebatur sedere in quadra-- super se, et nihil penitus loquebatur, sed in silen-
gesima; alia angusia erat, in qua jacens extenderej tio tantum labia ejus movebantur. Et non cessabn
pedes non poteral; alia autem latior erat, in quai cnntinueet sine cessatione incordesuoeloquia Domii,i
suscipiebat venientes ad se. Hic vero, donante gratiai divinamque Scripturse commemoralionera mcdilaiv
Christi, tantam multitudinem vexalorura a daemoni- et opera manuum incessanter exercere multo amplius
bus Curayit, ut omnes mirarentur, et glorificarenli li quam alii fratres. Hssc fratres videntes, pene omiies
virtutem Salvatoris nostri Jesu Chrisli, qui per eumi scandalizati sunt; murmuraniesque dixeruni
prafcpo
operabafur magnilica. sito monaslerii: Unde nobis hunc adduxisti, tan-
Cum aittem nos ibidem essemus, oblata esl eii quam sine carne
degcnlem ad coBdemnationem
' Dcest Heraclidi.
PlTROL. LXXIV, 12
T5«5 APPKNDIXAD VITAS PATRUM. 5G4
lioslram? Projice cum, cognosce, quia valde scan- A subito clamans atientiaais est, ac reddilus tucnsurse
dalizantur fratres in eo. lla.'C audiens praeposi- suse. Tradidit ergo eum patri suo sanutn, ungens eum
Sus monasterii, admirans tain districtam convcrsa- oleo sanclo, prtecepitque Ht per quadraginla dies,
linnem ejus, oravit Dominum, dicens : Manifesia neque carnem ederet, neque vinura sumeret, et ita
mihi peccatori servo luo, Doniine, quid agere de- sanus redditus esl.
beam. Et revelatum est ei, quod ipse essei Maca- Referebat autem nobis idem sanctus vir Macarius,
rius. Eduxit aulem eum foras in oratorium, ubi al- admonens ui caveamus, inquit, mulliformes insidias
lare posiluro erat, ct amplecteus osculatus csl eum, dseroonuni, quia quodam tempore nimis ei molestae
etdixit ei: Vere vir beatus es, sancte Macari, et la- fuerunt cogilatioiies vansegloriae, scilicet ut quali-
liiisti nos. Olim enim ex multo tempore desideraba- cunque modo ejiceren; eum de cclla.ejus, et de secrela
inus videre sanclilatem luam; ct gralias agimus eremi conversatione, suggerentes ei, ut sedificationis
Doroino nostro Jesu Christo, quia in spirilualibus gratia ad remediuin et sanitates hominum Romam
bonis, maximeque in virtuiibus abslinentisc erudisti pergeret pro salute animarum multarum; inerat
nos ct parvulos nostros non alta sapere in conversa- cnim ei gratia Domini contra immundos spiritus. Et
tione sua. Revertere ergo ad locum tuum, non enim ctiiii diutius insislerent ei hujusraodi cogitationes,
parum sedificasli nos, beatissitne Pater, etora inde- B et nec oranti ei cessarent, j'actavit se pronus in ter
sinenter pro nobis. ram, et exlendit pedes suos a foris limen ostii cel>
QuoJam tempore visitationis alque sedificationis lulaesuaeclaroans et dicens : Trahite, daemones, tra
gratia perrexi ego ad eum, et inveni ante ostium hite, ego enim pedibus meis non vaJo; sed si pole-
alrii ejus jacentem quemdam presbyteriim toto cor- Stis, me binc abducite : ego quippe testor Deuni
pore ulceribus plenum, capitis autem ejus etiara ipsa quod bic jaceo ad vesperam. Sic ergo jacuit usquo
ossa computruerunt, qui ideo advenerat, ut oralioad vesperam. Postmodum surrexit ad consuelum
nibus ejns sauitatem reciperet. Sctl sanctus Macarius opus Doitiini.
non suscipiebat eum : ego autem proslravi me in Referebat aulem nobis de quodam fratre Marco,
terrain ad pedes ejtis, et deprecabar ut susciperet monacbo nimis abstinentissimo; sanclus enim Maca-
eum. Respondensque vir bealus, dixit mihi: Indi- rius presbyter erat. Dicebai autem : Quia nolavi mihi
gnus est ut sanitatera recipiat, sed magis increpa tcmpora, quando tradilur sacrosancta comraunio.
eum, et suade ei, ut non audcat accedere ad sacro- Ego nonqiiam dedi communionem Marco monacho,
sanctum altare Domini, el oflerre sacrificium Do- sed angelus dabat ci de altari; solum autem articulum
mino, quia fomicando offert; propter hoc castigatur. manuum danlis videbaro. Marcus autem jtivenis
Suade ergo ei ut resipiscat et condignam agat poeni- (_ ertit, et Novum Vetusqne 994 Teslaroentum sacrse
tenliam, ut misericordiam a Domino nierealur acci- Scripturse memoriter observaverat. Mansuetus ultra
pere. liaque ego egressus ad illum infirmuni, dixi iii idiiin, castus stiper omnes. Cum autem esset in
ei omnia. El ille terribiliter conturbaitis, inlremuit, ultima senectute sanctus Macarius, perrexi ad eum,
juravitque quia in exitum vitacsuse non usiirparet ad ct inveni ostium cellulae ejus clausum. Stans autem
altare Dominiaccedere. Posl haec prsecepit ut ingie- ad o-lium, auscultabaw quid dicerel, vel ctim quo
deretur, susccpitque eum, et dixit ei : CreJis quia loquerelur; audiebam enim euro loquenlem. Putavi
Deus est quem nihil latet? Rcspondit: Etiam, do- autein quod aliquis cum ipso e-set cum quo loque-
niine. Dixit ei: Nunquid potuisti illudere aul latere retur. Ipse enim cum centesimuiu ageret annuro si-
Deum? Respondit: Non. Ait ergo : Si ergo cognoscis quidem jam et dentes amiserat. Igitur cuin esset
lanli criminis peccalum tuum, el Dei castigalionem solus, sibi ipsi litigabat, et quasi corpori suo dice-
iniclligis, pro qua causa tanti mali plaga in corpore bat: Quid vis o lu qui male senuisli? ecce jam et
tuo est, ideoque percussus cs; cessa a malis tuis, et oleum accepisti et vinum : de csetero quid vis jam,
corrige de cartero, et confiteresemper cum lacrymis decrepite senum? semetipsum increpans eliam ul et
pcenitentiae, et intimo cordis dolore in conspcclu diabolus confunderelur.
Domini pcccatum tuum, ut in die judicii possis ali- D Refcrebat nobis vir summsesanctitatis Papbiiulius
quam misericordiam ac pietatem Domini invenire. discipulus ejus, quoniam quadam die leaena accipiens
Dcdit crgo sacramentum se iiuiiquam peccare, neque catulum suum caecuni, oblulit sanclo Macario, et
ad sacrosanctum altare accedere, nec oblationem capite pulsans airii ejus oslium aperuil, et ingressa
consecrare; sed sicut laici sortera habere. Itaque sedente sancto viro projecit catulum ad pedes. Ipse
post haec imposuit ei manum, et oravit pro eo ad autera accipiens eura, exspuit in oculos ejus, et ora-
Dominum, et in paucis diebus sanus factus est, cavit, statim aperli sunt ocuii ejus, et aspexit. Et la-
pillique capitis ejus creverunt, et abiit sanus. ctavit eum lesena, levavitque eura, et abiit. Aliera
Ipsis diebus oblalus est ei jtnenis qui vexabatur die peliem ovinam grandem altulit ei lesena. Sanctus
ab immundo spirilu, et imposuit manum super caput vero pellem videns, dicebat lesense: Unde tibi hoc,
ejus, et aliam super peclus ejus, et tandiu super eum nisi quia comedisti cujusdam ovem, for-silan et
oravit, usquequo in aera suspendit eum ille immun- pauperis? Quod ergo de injuslitia est non accipio
dus spirilus: inflatus autem totus inlumuit puersicut a lc. llla vero inclinans caput suum in pavimento,
uter, ita utex omnibus membris aquam funderei, et Je, recab.itnr euni, et ad pedes sancti deposuit pcl-
565 PALLADH LAUSIACA. 568
lein. Ipse vero dicehat ei : Dixi libi quia non acci- A A C.APUTXtl.
lle Mureiano famulo Cliristi.
piam-illam, nisi mihi promiseris ut nunquam amotlo
contrisiespaupCres, devorando quadrupedia eorum. Sed et de faiiiuioChrisli Marcianosimile.exemplu.ii
Illa vero quasi consentiens nutti capilis sui, quasi rcfereinns 8. Soror ejus cnm filio suo aBift ad eurn in
promillebat: tunc suscepit pellem ab ea. El quid luonasteriiim, ut post mul a tempora visitaret eum.
mirabie est, fralres, si Dominus creator oronitmi, Ipse aiitem sororem suam accipere npn acqnievit,
qui lcones Danieli proidieise mansuefecit, ipse etiam nec videre; filium atitem cjns suscepit. Qui intenio
et Macariolesenam fecil esse mansuetam ? deprecabantur euin et petebant ut susciper. i tunicani
el pailiinn quae deluiissenl ei. Sed noluil peuitus su-
Dicehatautem quia ex quo baptizalus est, non est
dicens: Abinfantia mea usque in hanc horaui
locutus otipsum seniionem : sexagesimum haliebat scipere,
Domiiius nieus rae. gubernavit, eiiam u-qii%-inftrieiu
annum, ex qup erat baptizatus. Erat auteni slatura exitus niei iiiibi pr.cliebit omuia quse uecesâria
labium tanlummodo pilos habens et in ipse
brevis, super noo enini expcdit baec in carnaiibus pareiiiibus,
summitate tnenti. Ex nimia enim abstineinia' pili Sinit;
auiem pTOsiravitse ad
barbae ejus rari nali stinl. Huic aliqtiando confessus expeciare aut suscipere. Hle
:
sum : Quid faciam, ablia, quia cogiiaiiones accdise pedes cjus, dicens Nou lanqnam parenti, sed tau- *
tribulaut .me, dicentes : Quia nibil agis, egn-dere B ^ quam servo Dei el monaclio h;cc offerimus. RespOn-
dixii : Per
de bac solitudinc? Ipse atiiem dixit raihi: Dic eis, dens auterii beatus abbas Marciauus,
Christum iiic et islos quot monasteria venistis de itinefe ad nos ? Qui re-
Quia prppter sedeo, parietes dixitei : Plurima monisteria iraisivimus.
custodio. Haecpauca ex multis ejus miriiicis indicavi spondens,
Et quare, inquit, iion dedistis ex his vestimeniis eis,
geslis.
CAPUT XI. tanquam servis Dci et monacbis? Ipse vero respon-
De beatoJoanne abbate. di ns, ilixit: Quia nulli aliquiJ dediinus. Ait ergo ad
eum beatus Marciamis : Ecce manifestum est, quia
Dicebant sancti Patres de strncto Joanne, qui co- iion servoDei et monacho, sed tanquam parenti et
gnonunabatur Colob ', quia cum <le messis opere propinqtio vestro hsec ad me detulistis. Noluit ergo
reverterelur valde fatigatus, repraesentabat se sanctis
siatim suscipere. Orationem autem pro eis intentissime la-
senioribus, factaque cum eis oratione, perge- ciens, pro salute animarum eorum Dominum
depre-
bal ad cellam.suam, et per multa tempora in silentio catus et dimisit eos. Pfaeeepitque eis ut ullerius
ac roeditationi est,
vacabal, oralioiiibus et ieclionibus
ct manuum nunquam venireril ad eum.
Seripturarum sanctarum, opera quotidie CAPUT XIII.
exercens, nullum ad se permittebat venire. Dicebat
C De Virgine quadam solo nomine.
eriim : Quoniam per occasionemin messis opere di- Non autem praelermiltam narrare etiam el de his
spergilur, el pervagationem palitur mentis inientio,
contcmplibiliter cohversantur, ad laudein scilicet
et ideo diversis cogitationibus obligatur. Addebat au- qtH eorum qui vitara emendaht, et ad admonitionem le-
tem sibi magis abstinenliam, dicens : Quia propter fuit in Alexandria (Heraclid.,
laborem messis in diebus illis in sa- gentium. Virgoqusedam
quotidie panem schemate quidem iiidiimeuti huniilis, propo-
lurilate edebam. Nunc aulem quoniam in cella mea cap. 2),
sito atileiii mentis elata, dives in pecuniis nimis,
quiesco, oportet me abstineiiliam et vigilias aJdere, autem procedens, et neque peregrino, aut
ut compensetur et rcparetur quod in illis dicbus in- nunquam
termissum est, virginibus, seu ecclesiae vel pauperibus nummiini
aliquando pofrexit. Haecmullis monitis Palrum nou
Quidaro ex fratribus interrogaverunt bunc ipsum abjecit silvara divitiarum. Erat aulem ei et genus nou
beatum Joannem de causa abstineuiiae. Et respondit minimum, in quibus ad >ptav!tsibi filiam germanie
eis, dicens : Quia Daniel propheta dixit. : Pancm in snse, cui nocte et die promittebat substantiam stiam.
concupiscentia non comedi (Dan. x). Dicebat eliam A coelesti enim Jesiderio nieniem alienatam gerebat.
monendo fratres : Considerate, dilectissimi, quoniam Species enim et in hoc errore diaboli est, sub oc a-
nihil fortius est in bestiis lcone, et lamen propter "] sione amoris
proprise generalionis in avaritia -labo-
ventrem suum cadit in laqtieum, et illa feralis et rare. Quia 995 autem ilii nou pertinet propter ge-
magna iortiludo cjus bumiliatur. Tali etiam exemplo nus, qtii fralricidia et patricidia docel, nianilestuin
ipse I eatus Joannes instruebat fratres, dicens : Si vo- est. Sed si videatnr parentum sollicitudinem ingc-
Jnerit iniperaler aliquam adversariorum obtinere ci- rere, non rectae meniis motu hoc facit, sed ut ani-
vitaiem, prius escam eorum et polum interdicit, et mam injusle facienlis in avaritiae laqueo oblige ,
ita necessiiale contriti humiliantur, et imperio ejus Sciens sentenliam quia injusii et
avari-regnum l)ci
suhjfciuritiiKSimiliter quoque passiones ac vitia cor- n»n hsereditabuni (/ Cor. vi). Potest autem quisquis
porisiiostri, si fame jejuniorum ac labore maceren- prudenler et raiionabiliter, nec suam contemneie
lur vigiliaruri),lunc eliam adversarioruin nostr-.rum, animam, et parentibiis suis maxime si dehabent
(C)
videlicet dsemnnum, virlus humiliatur, quam per ct egentiores sunt, consolationem
praestare. Quando
corporis nostri fortiiuilincm contra nos impie solent auiem quis animam suam despicit confereudo sn;ii
excrcere. progeniei, suhj-.cet legi, quia in vano de-anima su?
1 Deeal Heraclidi. Deest Heraclidi. Theodoretus, Philoib., cap. 3,
So7 APPENDIX AD VITAS PATRUM. 5c3
cogilat. Cantat autem sanctus psalmisla Davitl de A CAPUT XIV.
cis qui pro anima sua solliciti suiil in timore : Quis Vila et conversatioMoysiquonctamtatronis
ascemlet in montem Domini, id esl, quia difficile, Quidam Moyses nomine (Heraclid., cap. 7), /E-
atit qtns stabit inloco sauctoejus? Innocens mani- thiops genere, servus ctijusdam fuit curialis, quem
bus et mundo corde, qui non accepit in vano ani- proptcr multam perversitalero et furta et lalrocinia
niatn suani (Psal. xxui). Isti autem in vano eam ac- projecit domiuus ej'us. Dicebalur enim quia usque atl
cipinnt, putanles eam cum corpore dissolvi, dum vir- homiciiiia pervenisset. Compellor enim dicere mala
lutes negligunt. ejus, ut oslentiam virtulem patienliae ejtis.
Ilanc ergo virginem, ul ita dicam, volens flexam Dieebaiur ergo quia dux latronum erat, sicut ex
domare ad revelaiionem avaritiae sanctissimus Ma- ipsis operibus ejus ostcndittir in furtis et latrociniis.
carius presbyter et praepositus pauperum leproso- Dcuique cuidam pastori mabliam retinens, subito
ium, compnsuit el invenii arlem hujusmodi; fueral voluit in uocte irruere et inleriicere eurn : perquisivit
eniin a juvenliue sua cambiarius, quod dicunt gcm- atitcm loca ubi caulas haberet ovium ; indicatumque
mas disirahere; qui abiit et dixit ei: Lapidcs prc- csl ci, quia trans Nilum csset, irrigalo flumiue, et
tiosi smaragdi et hyacinlhi incurreriint mihi, et sive " tenere in latum milliario. Ule mordicus tenens gla-
• inventiiii sint, sive furlivi dicere non possum; pre- diimi in ore, tunicam imposuil super cipul suum, et
liosi aulem sunt nimis, ita ut non possint aeslima.ri Iransnatavit fluvium. Dura crgo ille nalarct, iia stu-
quam prseclari habeanlur. Vcndit autem qui habet duit pastor ille se occultare et la:e e. Nam ille utppte
eos quingenlis solidis. Si placet libi eos tollere, dc latro quatuor arictes occidit, et ligans eos, trahens-
unp lapide potes acciperc quingenlos solitlos; alios que per fltimen iterum renalavit. Et egressus de llu-
autem in ornameuto neptis luae prscparabis. Virgo mine excoriavit eos, ct comedens oplima quseque
autcm intentissime audiens deleclata est, ct cadens carniiim, reliqua in vina dislraxit, bibilque deccro
ad pedes ejus, dixit: Per sanciilatctii ttiain ne quis ct oclo calices. Siatiroque quinquaginta milliaria ili-
alius eos comparel. Invitavil crgo eain presbyler, nere sub de fecit, ct pervenit ad locum ubi erant
dicenS: Veni usque ad cellam meam, et viile eos. sncii ejus. Istc crgo talis ac tanlus in tantis malis
Quse non acquievit, scd adorans eum, dedit qtiin- convcrsaius est.
gentos solidos, dicens: Quomodo vis lolle eos, cgo Quodam tempore a quodain viro religioso audiens
enim causam non habeo. Ipse aulem accipiens ero- verbum Dei ', et in die judicii futur.im cxaminatio-
gavit pauperibus. Tempore aiiteni transacto, eo quod nem inler justos et peccatores, inter criminosos et
magnse opinionis ac reyerentiae erat vir in lota p sanctos, ac cliam inler aroaras gehennse et ignis
Alexandria amator Dei, el iuultum raisericors (per- aeleriii ptenas, et cruciatus sine fine in lenebris ex-
venerat enim usque ad centum annorum ejus senecta; lerioribus, quae prseparata sunt iniquis et peceatori-
eum quo etiam et nos commorati sumus), reverebatur bus ; itero audiens selernam gloriam, et aelernos ho-
cum coramonere supradicta virgo. nores, et requiem in regno coolorum inler angelos
Ad ultimum inveniens eum in ecclesia, dixit: Ro- sanctos quse prseparavil Deus sanctis et ju^tis, ser-
-go te, domine, quid jnbes propler lapides illos pro, vienlibus sibi; compunctus coide roejiit amarissime
quibus deJimus quingentos solidos? Qui respondit, flere cum gemilu et ej'ulatu. Ingressusqiie monasle-
dicens ei : Ex tunc quo dedisii milii aurum, tratlidi rium, dedit se in poetiilemiam, el cruciabat seinct-
illud in pretium gemmarum, ct si vis venire et vi- ipsum iu mullis lacrymis, indulgenliam el veniam
dere in hospitio ubi sunt, veni et vide; ibi enim ja- peccalorum suorum de pielate et misericordia a Do-
cent. El si libi placuerint, bene; sin vero, tolle quodI inino postulando, et ila permansil in monasicrio.
luum esl, et vade. Quse promptissime perrexit ad| Quodam tempore in cellulam ejus latrones ingressi
cellatn ejus. Erat autem hospitium pauperum, in quoi sunt, iguoranles quis esset (Heraclid., cap. 7). Erant
lcprosi jacebant. In inferioribus quitlem babebat mu- auiem qualuor : quos ligavit simul sicut zabernai»
lieres, in superioribus vero viros. Adducens ergo> i) I (7) de paleis, et impostiit eos sibi in dorsum, et de-
eim, iiiducil e;im in j'anuam, ct dicit ci : Qnos vis3 tulit eoi ad ccclcsâm fralrum, dicens: Quia jam
viderc prius, hyacintbos aut smaragdos? Dicit ei: : niihi non expe it nocere aliquem , quod jubctis de
Quos ipse vis, domine. Et ait: Ecce isti sunl liya- istis disponite. Tunc illi lalrones cognoverunl quod
cinlhi. Iterum aulem ipse deposuil eam in inferiora,, ipse es>et Moysesqui fuerat seeler.itissimusinler la-
et oslendens ei mulieres, dixit: Ecce smaragdi : sii troues, et compuncli sunt corde, gloi ificanles Deum,
tibi piacenl, bene; sin aulem, recipequod tuum est. qui non repellit peccatores, sed snscipit pcenitentes,
Itaque verecundiain passa, egressa est. Et abiens exx ut salventur in selerna salute. Et haec dicentes, ut
imilla tristitia, quia non secundura Dcum feceratit dixi, compuncli sunt corde, et dederunt se in pceni-
fem, infirmata est. Posl haec etiam gratias egit pres-;- tentiam, abrenuniiantes omnibus malis actibus et
bytero. Puella aulem de qua sollicita erat, post uu-i- concupiscenliis, carnalibusque desideriis.
plias sine filiis, defuncta esl. lluic Moysiinstiterunl dsemones,secundumconsue
1 Deest llerai lidi.
m PALLADll LAUSIACA. 370
tudinem e)us anliquam luxtiriam fornieationis inge-- A exponere debemus, quomodo conversationc-insuatn,
rentes ei. Qni tam valide tenlatus esl, sicut ipse re- auxiliante gratia Chri li, dignam Deo exbibuit. De-
ferebat, ut paulominus de propnsito excideret suo. funclus est autem cura essel in soliludine atinon;m>
Itaque cx hoc validitis abslinebat, et vigilias am- quinquaginta quatuor. Hic crgo lector ordinatus est
plius addebat sibi, et opera manuum propensiuss a sancto Basilio episcopo. Vidensque irreprebensibi-
exercebat, tabefaciens corpus suum. Denique propo- lem ejus conversationem bealissiuius et admodinii
snit sibi se non dormire jacenlem in maltula, sed1 clarus in doctrina Cbrisii Gregorius Nazianzeuus
per totaro rioCtemslando in cella orabat, et psalmo- episcopus, provexit eum ad diaconatus officium. Ex- '
diara explebat. Nam parietibus 996 se reclinans,, inde in magna synodo Constanlinopolitana conjuu-
piirura quiil somni capiebat. Iterura posuit sibi ob- clus est beato Nectario, ejusdein civitatis episcopo.
servantiam aliam. Egrediebalur noclibus, et ibal perr Cum esset e»'goinstructissimus in divinis Scriptur s,
cellas seniorum, et tollebat hydrias eorum, in qui- contra omnes hsereses ftorebat, in magna civitate,
bus illi sibi hanriebanl, et portabal illis aquam ; ini, etiam eloquio potentissimo, ut ex hoc nimis ab omni
longinquo enim habebant aquara, et quidatn duoo civilale cum honore et dilectioue haliereiur. Unde
milliaria, alii autem etiam et quinque millia. Qua- fascinalio nugacitatis diabolicv, qute insectattir ob-
daui vero nocte non sufferens dsemon ferventera ejnss B scurare bona, iramisit in corde cjus cogitationes de-
iidei conversationem, inclinato eo in puteum dum_ siderii carnalis concnpiscentiae rouliebris. Deniqne,
liaunrel aquam, percussil eum in reries de retro, ett sicut poslmodum nobis ipse refcrebat, adamavil euin
reliquit eum; denique de nimio dolore obmutuit, ett mulier, quae erat maguifici ctijusdam de primatibtis
remansit veliit morluus. Alia die veniens quidamn palatii viri uxor. Evagrius auiein timens Deum, et
haurire aqtiam, invenit eum jacentem , et nuntiavitt verens propriam conscieiuiam, ac prse otTulisponens
beato Isidofo presbytero Scythii, qui misit; et leva- magniludinem confusioms, maximcque in gaudentes
verunt eum, et deluleruut ad eeclesiam, el prope perr hsereticos, orabat Dominum, deprecans Salvatorem
aiinum ila-infirmatus csi, ut vix resumerel viress Christum, ut impediretur tatn rabida raulieris contra
suas. Dixit aulem ei Isidorus presbyler : Quiesce, se iHstantia. Nam ipse quidem volebat recedere, sed
Moyses,et noli indiscrete prsesumere, sed magis cunii, rion valebat, colligationibus ohsequinru n ej'us deten-
discretiorie tam abslinentiaro quam vigilias et operaa tns. Poslqnam auiem multis precibus exoravit Doirii-
manuum exerce. Respondens autem Moyses ait: Non „ num ut liberaret eum a peccato maximo, quutl opere
quiescam, bealissime Paier. usquequo quiescant, pene perpetrabatur, aifuit#ei angelica visiiatio in
iuljuvanle me gratia Domini, immundissiinsecogila- schemate prsefectiani (8), et rapiens eum perduxil ad
liones ei somnia, quse immiltunt nequisMmi daemo-G . C prsetoriumpraefecti, et misit etim in cnstodiam carce-
nes, sicut scriplum est: Persequar inimicos meos,; ris, ferreisque catenis cervicem et manus ej'us colliga-
compreliendamillos, el non convertar, nec quiescam n vit. Sed pro qiia causa hoc pateretur, non dicebat ei.
donec deficiarit (Psal. xvn). Vidcns autem beatissi-. Ipsc auieni in conscientia sua noverat qua de causa
raus Isidorus fixam in Dominofidei ejus constanliam, Iisecsuslineret. Arbilrabalur epim quod vir illius ma-
surrexit et expandit manus ad orationem , dixitquee tronse inlcrpellasset accusans enra Cnm antem ve-
ei: ln nomirie Domini nostri Jesu Christi, donaniee hementer angeretur, audiebat enim strepitnm et voces
grdtia ejus, ex hodierna die jain quieverunt somnia a aliorum qni diversis suppliciis torquehantur apud ju-
quse inquietare le soiebant. Igitur glorificans et gra- (Mcempro criminalibus causis, et ideo pennanebat
lias agens' Salvatori Domino, reversus est ad cellu- ,_ valde terriius, et contremiscens. Cum auteni traus-
lam suam. Post aliquod aulem teraporis interrogavitH figurasset se angelus qui visionem concinnaverat,
etim IsidpruS presbyter de molestia cogitationum n quasi in figuram ejus amici qui valde diligebat eum,
carnaliura. Et ille respondens dixit: Protegente me ia dikil ei cum teneretur in vinculis inier quadraginta
Christo Domino, et orationibus tuis, nihil lale pa- ,. reorum personas : Quid hic teneris, domine diacone?
tior. Iluic ergo Deusdonavit gratiam, ad effugandos )S Resppndit Evagrius, dicens : In verilate tlbi dico,
ex obsessis corporibus dsemones, ita ut muscas nonn D I non novi quaprnpter hic leneor; suspicio autem mihi
inagis limeamus quam ille dsemories.Hsec conversa- !« est, quia vir ille niagiiificiisex praefectis interpella-
lio Moysij-Ethiopis,qui etiam ipse erat inler magnos )S vil conira nie judiccm , irralimabili zelo percussus,
annumerafus Patres. Defunclusest autem anriorum n et limeo ne forte pecuniis judex corruptus, lorments
septuaginta quinqtie. Reliquit vero discipulos, mo- ,_ me subjicial. Respondens, dixil ei: Si audis me aitii-
naclios sepluaginta. cum tuum, non expedit tibi in civitate hac conver-
CAPUT XV. sari. Respondens autem Evagrius, dixii ei : Si Dens
Vita Evagrii: liberaveril me de angustia, et circumventione hac, et
Beaii Evagrii * vere Deo digni diaconi, et erudi- i_ videris me in Conslantinopoli, scito quia juste siisti-
tissimi iu divina scieutia viri (Heracl., cap. 23), nonn neo pcenas. Ait ei: Affer EvaiigCliu'ii, et jura raibiiii
est juslum silere vitain , sed oportet hanc scriptune .e Evaiigelio.quiarecedesdecivitatehac.etsollicitnserii
mandare.ad utilitatem legentium, el gloriam Salva- ,_ de salute animse IUIL-, et liberabo le de hac necessilate.
toris iiostri Jesu Chrisii. Qtiam etiam paulo latius is Delulit ergo Evangelium, ct juravit, dicens: Qnia
1
Evagrius Origcnista luit.
una solum dic ut veslimenla mea possiro in navlm A inlravit sub leclum, Uaut corpus ejus sicut irraiiona-
miltere, remoror. Et sacramenlo dato, rediil de ex- lis animalis rhinocerolis duceret (11).
cessu quem perpe-sus in nocle fuerat. Et exsurgens Huic quodam lempore dseraonesires in die super-
cogitavit apud se, quia lieet in cxcessu fuit sacramen- venerunt, de verbo fidei conquirentes. Et unus qui-
itiiii, sed tamen juravi. Et mittens omnia quse habe- dem dicebat se Arianuni esse, alius Eunomianutu,
h.'>tin navim, venit Jerosolymam. Suscepil autem alter vero Apollinarislam. Et islos per divinaeSa-
eum beata Melania,quomlarasenatrix Romana, cujus pientisegratiam, dum de testimoniis sanctarum Scri-
filii el ncpoles sunt primi in senatu, nunc autem fa- pmrarum concluderet, illi subito conturbati, el ma-
nitila Christi veia. gnum strepitum facientes, phanlasma schematis eo-
- Iternm autem diabolus induravit cor ejus tanquam riim dissolulum est, et nusquamcomparuerunt. Fre-
juvenis. Ccepit eliam ibi muiare vestes ejus, et in quenter aulem a daemonibus flagellalus est; sed
eloquio senponis exaltabatur in gloria vana. Deus divina gratia etini adjuvante, superabat maligni-
autem qui propter suam magnam misericordiaro im- tatem eorum.
pedit occasiones perditionis nostrse, permisit ut ni- Sextodecimo vero anno conversationis ej'us, in
mieias febrium tabefaceret corpus ejus, et infirmilate quibus nihil coctum in cibo accipiebat riecessilate
longa lacerarelur per sex menses. I corporis, propter infirmitalem stomacbi coctum ci-
B
Adbibentes enim ei racdici divcrsa medicamraa, hiim accipere compulsus est. Panem quidem jam
nihil proiiciebanl.Tunc dixit ei sancta Mdania : Non iioncniiigit. Olera vero et ptisanas , ac legumen us-
mihi placel, fili, lam longa iniirmilas tua : dic ergo que ad duos annos accipiens, iia defunctus est, com-
milii quae sunt in corde luo, non enim est absque municans sacrosancta mysteria in ecclesia, in die
permissu Dei haec infirmitas lua. 997 Et slatim Ei>iphaniseDomiui.
coufessus est omnia quse in animo ejus crant. Ail ci Rclerebant aiitem nobis quicirra eum erant, et ob-
famula Dei: Proinitte iiunc coram Dco quia tencas servabant eum, quia ante unum dieni niortis suse di-
promissionem solilarise vitae quam Doininospopon- xit: quia jam tertius annus est, ex quo non molestot
disti, et licet peccalrix deprecor Dominumut delttr a camali concupiscentia : certepost tanlain et lalem
tibi lempus vitse, quatenus adimplere possis quaepro vitam, et aridam abslinenliam, el labores, ac dolo-
salute animse tuaestatuisti. Ipse vero acquievit salu- res, et orationes sine intermissione. Huic in mona-
taribus monilis ejus, et in paucis diebussanus facttis, sierio degenlinunliala estmors palrissui ; qui dixit
peiiit et deprecatus est yl famula Dei pro se oraret. niintianti sibi: Cessa blasphemare, raeus enim pater
Ipsa enim vestimenta monachilis propositi induerat. immortalis cst.
Egressus autem, profeclus est in rnontem Nitriai qui, G ( CAPUT XVI.
est in Êgyplo, in quo habitavit tluos annos. Tertio De Cronii presbyleri vila, el de Eulogii longcni-
auiem anno ingressus est solitudinem, et ibi conver- mitate.
satus est quatuordecim annis in his qnse dicunlur Cronius presbyter ecclesisc lNilriac (Heraclid.,
Cellia. Comedebat autcro libram panis in Jie, et in cap. 9), retulil mihi dicens: Quia dum juvenis essem
tres menses Ilalicum olei (9), nam nihil coelum suin monasierio nimiam patiebar acediam. Unde fu-
mebat in cibum, ncc aliquid de pomis gusiabat, vir giens coepivagus per eremum ambulare, el perveni
ccrte ex multa opulentia et abundanlia deiciaium usque a.l montem ubi sanctus Anlonius degebat, id
veniens. Faciebat autem in die orationes cenium, est, inler niedium Babyloniaeet Heracliaein vaslis-
exceptis vigiliis nocturnis. Scribebat vero ut de opere sima sotitudine, quse dticil ad mare Rubrum. Ve-
nianuum suarum sumeret cibum; pulchre enim scri- niens ergo in monasterium secus flumen, quod dici-
bebal libralem manum (10). Intra paucos ergo annosi tur Pisper (12), ubi ejus sedebant discipuli Amatus
lumen scientiae, cl vcrilatis, et divinae scienliae, et1 et Macarius, qui et sepelierunt eum, exspectavi dies
discrelionis spiriluum graiiam a DominoChrislo per- quinque, ut viderem sanctum Antonium. Dicebant
eipere meruit. Quantos autem libros et expositiones; enim euni venlurum aJ illud roonasterium, aliquando
de divinis Scripluris conscripsit, mnnifestumest om- j) ] quidem post decem dies, aliquando autem post vi-
nibus, el maxime bis qui prseclara ejus opuscula ad- ginti dies, queinadrooduraei Dominusrevelasset pro
mirantes, ad lidem Domini Salvatoris reliclo errore utililate advenientium in monaslerium.
couversi sunl. Nam el ad inslruclionem sanctse mo- Quani plurimi ergo eramus congregati fratre-, di-
iiachorumconversationis nnilia ex divinis Scripturis, versas habeutes necessilates, in quibus cl Eulogius
et nimis apta lestimoniacontra vitia el impugi>ationesi quidam Alexandrinus, et alius leprosus, qui simul
iinmiiiidorumdsemonum, continens ejus valdc aJmi- aderant pro tali causa (Pasch., c. 19, num. 5). tlic
labilis et salutaris doctrina est. Eulogiusscholasticus erat.eteruditus vir ; qui amore
Hunc aliquando graviter impugnabat fornicalionisi divino compunctus, ahrenuntiavit turbis urbium, om-
dacmon, sicut ipse refereb.it nobis, et per tolam noc- nemqiie[siibstanliamsiiaiiidislraxitelerogavitpauperi-
teui tempore hicmis nudus stelit sub aerc, ilu Utt bus, sicntscripluroesi: Dispersit, dedit pauperibus,
coiigclareni omnes carnes ejus. jtistit aijns manct in saectilumsjccnli(Psn/. cxi); elin
Alio ileriim icinporc impugiiabaf eum spiritiisi EvangeliodicciilcDoniino: Ueali misericordes , quia
blasphemise, et pcr quadragiiita dies ac nocles noiii ipsi ini-ericortliam cmisequenlur (Matlh. v). Ilatjuo
373 PALLADH LAUSIACA. 571
paucos denarios in usus proprios reservavit, cogitans A Inicrrogavit aulem secundum consueiudinem: Fra-
apud semetipsum: Quia operari propriis manibus non tres jEgypiii sunt an Jerpsolymitse? Respondit Ma-
valeo, nec in monasterii congregitionem ingredipos- carius et dixit: Quia misti sunl. Quando autem dice-
sum. Invenit ergo quemdam in plateajacenlem lepro-, • bat: Quia jEgyptii sunt, jubebat beatus Antonius ut
siini, qui necmanushabebat necpedes, cnjus tanlitm- pulmenlum lenticulse apponerent eis cibum, et
inoJolinguavigebat. Slansautem Eulogius propeeum quando refecissent, faciebat eis orationem, et dirait-
oravit Dominum, et posuit quasi pactum cum Do- tebat eos. Quando auiero dicebat: Quia Jersolymi-
mino, dicens: Domine, in nomine tuo levabo buuc tse suni, sedebat per lotam noctero, dispulans cum
leprosum in domuro meam, et ftiinistrabo ei, et re- eis de verbis Dei quse ad salutem anirase pertinenl.
pausalio eum usque ad rnortcm, ut propter hunc et In illa ergo vespera sedebat, et vocabat omnes fra-
ego inveniara roisericordiam tuam. Dona ergo milii, tres. Qui ciim advenissent, subilo vocavit Eulogiura
Chrisle Domine, patientiam ad bujus obsequium. Et leriio, cum nullus indicasset ei nomen ej'us. Eulo-
acceJens ad leprosuiii, dixitei: Si vis, Pater, susci- gius autem non respondebat ei; arbitrabalur enim
pio le in domura meam, et repausabo te. At ille qnod alium Eulogium ex monasterio vocaret. Tunc
respondens dixit: Si digneris facere, gralias ago. dicit ei: Tibi dico, Eulogi, qni ab Alexandria venisli.
Ad luxit ergo asinum, et levavit euih, et duxit in B l Respondit Eulogius et dixit: QuiJ jubes, domiie? In-
domum suam, et adhibebal ei curam diligenler. tcrrogavit eum Antonius : Quid buc venisti? Ait Eu-
Ila per annos quindecim gubernabatur, et accipie- logius: Etquis revelavil tibi nomen meum, causam-
bat curam de manibus Eulogii, el condigne nutrieba- fjue manifestavit ? Dixit ei Antonins: Scio propter
tur. Ppst quindecim autem annos insidiatus esl ei quid venisli, sed enram omnibus edicito, ut et ipsi
diabolus, et clamare coepit contra Eulogium, uuiltis- audiant. Eulogius dixil: Hunc leprosum iftveni ja-
que injuriis et detractionibus afficere virum. Dicebal centem in platea, et levavi eum, et promisi Deo ul
enim ei: Multa mala comniisisti, fugitive forsitan do- eumrepausaremquaie 'iis el egosalvusefficiar,etipse
mitii tui; alienas pecunias fiiratus es, et pcr me vis per meum obsequimn repausationetn babeai. Et quia
a peccatis Itiis liberari. Et clamabal: Jacta me in posl lot annos recedere vult a me, et riiniis exacer-
plateam ubi anle jacebam, carnes desidero mandu. bat me, dum festinal recedere, et cogilavi projicere
care. Hoc cum audisset Eulogius, obtulit ei carucs eum, ideo ad sanclitalem tuam veni, ut mihi des
in cibum. lterum ille clamabat: Non acquiesco, sed, consilium quid ageredebeam, et ores pro-me; nimis
ut tlixi, jacla me in plateam, populos volo videre, eiiiin sollicitus suni, el tribulor pro ista catisa. Tuuc
jacta me ubi me invenisti. Forsilan si manus habuis- austero vnltti respiciens eum Antouius, dixit: Tu
set, exsuffocare se potuit, in tanlum eum daeraonC projicis eum ? sed qui fecit euro, non projicit etim.
exagilabat. Jactas eum tu ? sed suscitabit Dens melioiem te, et
998 Ueoque valde sollicitus Eulogius, perredt consolabitur eum. Et silens Eulogius pavefactus est.
ad monasteria virorum Dei, et dixit eis : Quid l:a- Item bealus Anlonius coepit asperioribus verbis in-
ciam, dotiiini mei Patres, quia in desperationem me crepare leprosiini illum, et clamans dicebat ei: Le-
inducit leprosus isle ? Projicere eum lime», quia Deo prose inveterate diernm malorum, indigne coeli et
dextras dedi, et promisi usque ad mortem tenere et lerrat , non quiesces blasphemare Deum? lgnoras
repausare eum. Si ergo non projecero eum, sed per quia Chrislus est qui minislrat tibi? Quomodo audcs
violentiara tenere voluero, pessimosdies etamarissi- adversus Christum lalia proloqui ? Nunquid non
mas noctes faciet mihi. Ad hsecilli dixerunt ei: Dum propter Cbrislum semetipsum servum seexhibuil Eu-
adlinc in .corpore est magnus ac beatissimus famu- Ngitis ad tuum ministerium ? Increpans ergo et liunc
lus Dei Pater Antonius, ascende in navim pariter reliquit.
cnni illo leproso, et vade in monasterium ubi mona- Post hacc coram omnibus dixit eis quse expedie-
chi ejus sunt, et exspecta ibi usquequo dum egredi- bant saluti animse eorum, admonens Eulogium et le-
tnr de speliinea el veniat acl monasterium, et quid- prosum, ut non separarentur ab alterutro : Sed in
quid dixerit tibi, hoc observa, et acquiesce ejus sen-1Dcellam vestram, inquit, pergite; incontinenter enim
tentise.Deuseriim tibi per ipsum dicet. Misit ergo le- vos visitat Deus ; et tentatio liaecevenit quia uter-
prosum illum in navim, ipseque pariler ascendil. Et que circa finem estis, et coronae vobis praeparantur,
navigantes venerunt ad monastefium discipulorum ne veniens angelus non inveniat vos in eodeiri loci
beatt Antonii. Evenit autem in alia die, ut veniret proposito, et perdatis tanli lemporis mercedem boni
pater Anlonius, jam vespera peracta, sicut referebat operis. His auditis, cum festinatione reversi sunt ad
Cronius. Quando autem adveniebat in monasterium, propriam cellam. Et post quadraginta dies defuiic-
hanc hahebat consueludinem : vocabat Macarium, et tus esl Eulogius, et post tres dies similiter requie-
interrogabat enm, dieens: Fraler Macari, venerunt vit leprosus. Post aliquot vero dies Cronius de The-
aliqui fratres tiuc? Respondebat :Etiam, venerunt. -baida descendit in monasterium Alexandriae,et inve-
Iteruin interrogabat: yEgypiii sunt anJerosolymitae? nit quosdam fratres diera tertitim leprosi celebrare,
dederat enim eis signum, dicens: Qiiando videritis quosdam autem qnadragesimum Enlogii. Agnovit
inquietiores, dicile: Quia /Egyplii sunt; quando au- ergp Cronius et obstupuit, ct accipiens Evangelium
tera religiosiores, dicitc: Quia Jerosolymitse suui. proposuil fralernitati, ct juravii referens cis, quo-
575 APPENDIX AD VlTAS PATRU.M. 575
inodo omnia quaeevenerunt Eulogio el leproso, prse- A ergo nos consolatus est, et confirraans in fideac pa-
dix.it beatus Antonius. lieniia, sediiicavit nos. Ilaec autera narravimus, ut
Eiiam hoc referebal nobis Cronius (Pasch., c. 19 non conturbemur quando sanctos aliquos videmus
;ium. A; Viia Anlonii, c. 58): Quia in nocle ilta dum gravissimis corporis infirmilatibiis laborare.
verbo Dei prolixius nos doceret sanctus Paier Anto- CAPUT XVIII. ;
nius, ct hoc intulil, dicens: Quia annum integrum Vita et zetus pro castitate sancii Initocenlii.
. oravi ut revelare mihi diguarelur per graliam suam Beatus lnnocentius presbyter in monie Oliveli
Dominus locum j'ustorum et peccatorum. Et vidi ex- fuit (Heracl., cap. 51). Mulla aulem audivi ab his
celsura quemdam giganlein usque ad nubesperlin- qui conversati sunt cum eo tribus annis. Iste sim-
gentem , manus exientas habentem, et subter eum plex supra modum erat, nam et in palatio clarus in
stagnum velut inare, et ignis fl.mvmabat, fervebai- miiilia fuil. Verumtaroen in initio imperii Const;in-
que velul cnldaria , et videbam animas velut in spe- lini \Heracl., ConslaniiiJ ubreniiiitiavit sseculocum
cie avium volantes, ei quantsecunqiie quidem supcr- uxore sua. Hic babebat filium nomine Paulum dome-
volabant nianus ejtis ei caput, salvabanlur, el us- sticum militantem, qui instinctu diaboli peccavit
que ad coelum pervcniehanl; quantse auiem usque cum filia presbyteri. Quod cum andisset pater ejus
ad manus ejus pervenisseiit, non valentes snperius g( Innocenlius, oravit Dominum, dicens : Domine Deus
volare, percutiebat eas manibus suis, et allidebat, amator castilatis, da ei lalern correptionis spiritum,
cadebanlque in stagnuin fervcns. Audivi quoqne v - ut jam non inveniat tempus peccandi iii carne sua :
cem dicentem mihi has esse animas peccatornm; nam melius existimans ul magis dsemoniovexaretur quara
illas quacgiganteui illum supervolant, ipsas esseani- luxuria. Quod et faclura est. Nara usque nunc in
mas jiistorura, quas pondtis peccali non graval, et monte Oliveti ferro vincius tenetur, quia vexatur ab
ideo possunt ad altiora consceiulere, quaein parsdiso immundo spiritu cmdeliter
Dei salvanlur; aliae auiera sunt peccatorum, quas iste Innocentius, qnalis et. quantum fuit miseri-
ideo in iiifernum demerguntur, quia non egerunl poe- cors, si voluero quse vera sunt de co dicere, forlasse
nitenliam dura in corpore erant, ut indulgentiara mendacii opinionem incurro. Nam frequenier ftuaba-
peccatoruin vel criminum suorum a Christi Domini tur de expensis fralrura, et dabat indigentibiis. Cum
pietatc mererentur accipere, nunc autem tradunlur autem esset simplicissimus, accepit a Domino Chri-
ad iufernorum tenebr.ts, ubi est fletus et stridor den- sto gratiam conira dsemones. Inter quos aliquando
lium prae nimielate poenarura selernaruin. adductus est ei juvenis, viJe.nlibus nubis, a spirilu
CAPUT XVII. immuudo coiuprehensus, simul et paralysi laborans.
Vita et sufferenlia beali Stepham. *- Quem ego-intuens, volui matrem ejus repellere, quae
C
adduxerat eum; desperabam enim posse sanari
Siephanus quidam Libycus genere, ex latere
Marmaritis et Mareoiaesedebat usque sexaginia an- eum. Gum autein yidissel eam senior stantem et
nos (Heracl. cap. 12). Hic summaeeontinentise fuit; flentem super inenarr.ibili c.tsu filii sui, cum esset
nam el discrelionis gratiam el consolationis accepit benignissimus, niisericordia motus flevit. El acci-
a Domino, ita ut omues tribulati, pro qiialibet causa piens juvenem, ingresstis esl oratorium suum, quod
tristitise alfecti veuissent, laetitliscedoieni per verbum sibi ipse aedificaverat, in quo reliauiae erant beati
consolatioiiis ejus. Notus autem erat et beaio Anlo- Joannis Bapiistse, el oravit super eum ab hora tcrtia
nio. Pervenit vcro etiam ad tempora nostra, queni usque ad horam nonam, et d iiaiiie gratia Chrisli,
ego quideronon vidi propter lnnginquitatcm locornm. sanum reddidit juvenem matri suae, et paralysisejus
Qui auiem ctim sancto Ammoiiio el Eulogio [He- et daemon virlute Salvatoris noslri cffugata sunt. Ta-
racl., Evagrio] erant videnles eum, retulerunt nolis autem erat ejus paralysis, ut quando spuere vo-
bis, quia inveniraus 9S9 eum> inquiunt, infirmita- luisset ptier, super dorsum suum spueret, ita erat
tera hujusmodi liabeniein in ipsis locisin leslicnlis, extortus.
et in summitate natursc vulnus habentem, quod di- CAPUT XIX.
citur cancer seu carcinus. Ilic ergo cura incideretur D ' Eustalhii lectorissufferentia.
in vulnere illo a medico, tainen manibus suis opera- Presbyteri cujusdam filia in Csesarea Palaestinae-
batur et plectebat palmas, et loquebatur nobis. Re- cecidit infeliciter de virginitatis proposilo (Heracl.,
liquo autem corpore ita erat imraobilis quasi si alius; c. 57), et ab eo qui eam corruperat prsemonita est
incideretur. ut lectorem incriminaretur. Cum autem concepisset,
Abscissis ergo membris, quasi si piltis ei abscide- et ulero tumente apparuisset crimen, coepit paler
retur ita non sentiebnt. Validissimauienim habebat ejus requirere et discutere eam. Illa autem statirn
per gratiaro Dei sufferentiam. Nobisauiem contrista- accusavit leelorem. llsec audiens pater ejus presby-
tis ct flenlibus dixit: Filioli, in nnllo Isedaminidei ter, reiulit episcopo; episcopus vero congregavit
causa ista. JNil.ileniin quod permitlit Deus fieri ma- presbyteros, et jussit vocari lectorem.
lum esl; sed volnntate benigna perferendum est; Interrogatus ab episcopo leclor, non confitebattir.
fortasse enim et obnoxia erant membra ista lormen- Quod enim nonfecerat, quomodo dicere? Indignatus
tis, satisque melius est hic pcrsolvere pceuas quami ergo episcopus, cum lerrore dicebal ei : Non confi-
post exitum vilse(uijus, iri aclerno igne cruciari. Itai tcris, infclix et immunditiis plene? Respoudeus le«
577 PALLADil LAUSIACA. 378
ctor dixit: Ego quidem quod erat verura dixi, quia A i nostra, sicul dicit Aposloms : Ncscilis quia corpora
non habeo causam; immunis enim sutn. Si autem vestra templum Dei stint? Si quis ergo violaverit
jubes quod non est audiri, ecce dico, Quia feci. tloc templum Dei, disperdel illum Domitius (/ Cor. iu).
cum dixisset, stalim deposuit eum episcopus de 2. Quidam frater veniens ad abbatem Paslorem,
gradu lectoris. dixit ei quod grandem tenlatinnem paleretur. Dixit
Ille autein deprecatus esl episcopum, el dixit ei: ei senior: Perge de loeo quantum tres dies et nuctes
Qiiia ergo peccavi, jube eam mihi dari uxorem. Ne- ambulare poles, et fac annum integrum, jejunans
ique enim.ego ero ex hoc clericun, neque illa virgo. u-que ad noctem. Cui frater respondit; Etsi mor-
El tradita est in potestatem lecloris. tuus fuero antequam annus transeat, quid de me
Accipiensergo eam ab episcopo ei. a paire ejus, fiet? Dixit ei abbas Pastor : Confido in Deo, quia si
coimnendavii eam in monasterium miilieruin, el de- cum tali proposilo,/vel qualicunque poenitentia in-
prccatus est diaconissam, quie erat praeposita soro- venlus fueris, salvus eris.
ribus monasterii, ul usquequo generarel siiflerret 5. Cum venisset abbas Pastor in parlibus jEgypti
cam. ltaqne in pauco leinpnre impleli suiit Jies par- habitare, evenil quemdam cohabitare illi ex fratri-
tus, et affuil hora judieii: gemitus, dolores, anxie- bus, babentem mulierem. Et sciebat senior, et nun-
taies, ac infemales toniieiitcrum dolores; et panus B I quamarguebal eum. Evenit autem eam nocte parere;
non egredicbatur. Transiit prima dies, seeunda, el et cognovit senior; et vocans fratrem suuin junio-
tertia , el seplima dies, inulier prse nimiis doloribus rem, dicit illi : Accipe tecum unum vasculum chin-
iiiferno appropinquabal. Noncpmedil, nec bibit, nec dii vini (15), el da vicino; bodie enim opus est illi.
dormivit, sed exclamabat, dicens : Ileu niibi infeb- El nesciebant fratres causain cjus. Ule vero fecit
cissimai, periclilor quain raaxime, quia incriminala sicut praecepitei senior. jHdificaiusqueest fraier ille
sum leclorem. Abeuntes aulem, dixerunt patri ejus: alque compunclus. Post paucos enim dies ipse di-
Pater vero limens ne reprehenderetur, qtiasi qui ca- misit mulierem, et ivit ad seniorem, el pccniluit.
lutnnialus leclorem fuisset, tacuit alios duos dics. A. Fraler inlerrogavit abbatem Pastorem, dicens:
Puella autera in lormeiiiis posila, nec pariebal, Damniim patior animae mese, quod suro cum abbaie
nec raoriebatur, inlanliim ut, clamorem ejos uon meo, quia mores ejus non sustineo ; quid ergo j'u-
ferenles, nnntiarent episcopo , dicentes : Testaiur bes? maneo adhuc apud eum? Et sciebat abbas Pa-
cum sacramenio infelix illa, claroans diebtis ac no- stor, quia laederelur aniroa cj'us per abbalem suurii,
clibus, quia criuiinaia csl leclorein. Tunc misit et admirabatur quare iuterrogaret eum si cum eo
cpiscopus ad eum diaconum, etmandavil ei, Jieens : manere deberet. Dixit ei: Si vis, esto. Et vadens,
Ora ut liberetur quse tc criminata est. Ipse autcni G < mansit apud eum. Venil iterum, dicens abbati Pa-
uec respondit ei, nee osiiuin aperuit. Ex qua die stori : Gravo aniniam nicain. Et non dixit ei abbas
aulem ingressus clauserat se, dcprecabattir Christi Pastor: Discede ab eo. Venit et terlio, dicens:
Domini roisericordiam. Pergit iierum pater ejus ad Crede raihi, jam non ero cum eo. El dixit ei senior :
episcopum, et fit oratio in ecclesia, el nec sic lfbe- Eccemodo salvus es, vade, et non sis ultra cum eo.
rata esi. Dixit autem senior eidem : Homo qui limet pati da-
Surgens autem episcopus, ivitad lectorcm, ct piil- mnum aniraaesnse, non opus babet interrogare ; tle
sans ostinin, ingredilur ad eum, et dicit ei: Eusla- occultis vero cogitationibus debet quis interrogarc,
thi, snrge, solve quod ligasli. El coni inclinasset et seniorura est probare. De manifestis autem pec-
genua leclor cum episcopo, slalim enixa est raulier. catis noii est opus requirere, sed staiim abscidere.
Praevatiiil aulem deprecatio et insianlia orationis Imerrogavit autcra eum frater, dicens : Quomodo
ad demonstrandam caliimniara, et arguendam ciiini- debeo esse ln ccenobio? Bespondit i111senior : Qui
nairicein, ut ex hoc discamus quaiitum prscvalet sedet in coenobio, oportet eum omnes tanquani
inslanlia orationum Je periculis liberare, et cogno- unum exislimare, et omnes sequaliter jusliiicare, et
scamus apud Deum earum polenliam. neminem cnndemnarc nisi se, el conservare os suum
CAPUT XX. 1 et oculos, et lunc requiescet sine sollicitndine. Dixit
D
1. Solebat beatus abbas Pastor l cxponere fralri- ei abbas Isaac, quando vidit illum mitleniera parum
bus de Scfipluris propheiarum, nbi diciiur : Quia nisi aqusesuper pedes suos : Quomodo quidam usi sunt
Nabuzardan princeps cocorum Nabuchodonosorregis discretione, macerantes corpus suum? Respondit illi
venisset in Jerusalem, utique non fuisset incensum abbas Pastor : Nos non sumus docti corporum esso
templum Doroini. Ilanc autem parabolaro ex hoc interfeclores, sed passionum.
exemplo ila exponebat spiritualiler, diceus : Quia el 5. Inlerrogavit frater eumdein abhatem Pastoreui,
nos cum puisaveril spirilus gastrimargiae, id est, dicens : Si cecidero in raoJicam culpam, mordet me
gulaeconcupiscenlia, in aliquas delectationes ac sa- cogitatus meus, dicetis : Cur delinquis? Respoiiiit
tiiritatem ventris, si qui obaudientes atque explenles illi abbas Pastor : Iti quacunque hora deliquerit
voluptalesac desideria jgulse, tunc incenditur igue homo, et dixerit, Peccavi, statim remissum est iili.
libidiuis 1000 lcmplum Domini, id est, corpora Frequenler dixi quia nullius miserelur, nisi ctnJe
1 Deest Heraclidi. Sequentia habcniitr ferc snpra in aliis libris inter Ycrba Seniorum ; Iluff. I. ui
li. S2; Pelag , libell. IV. n. 29.
579 APPENDIXAD VITAS PATRUM. 530
contrito. Inlcrrogavit eum ilerum frater, idicens : A 8. Abbati Ammona propbelavit abbas Anionius,
Conturbant rae cogitationesmcse, et non permiltunl dicens : Habes proficere in timore Dei. Et eduxit
ine curaui hahere deliclorum mcorum, sed cognnt eum de cella ad lapidem, et dixit ei: Injuria btinc
me aspicere excessus fratris mei. Responditei abbas lapidem, cscde eum. Et ila fecit. Et dixit abbas An-
Paslor de abbate Theodoro, quia seticb.itin celia lonius : Ita et tu debes perficere mensuram hanc.
sua plangenssemetipsuro, el discipulusejus in altera El cum faclus esset episcopus, obtuleruni ei virgi-
cclla sedebat. Venit autero discipulus senis ad enni, nem in utero habetitcm, et dicunt ei: Homo isle
et invenit eum flentem, el dicit illi Pater. Qufd plo- inaliim hnc operalus est, da ei disciplinam.Qui si-
ras? Respondit illi senior i Peccala mea. Dicit illi guans ulerum ejus, jussil illi dari sex pares sindo-
discipulus : Non habes peccata, Pater. Respondlt ei nes, dicens : Ne forle eum veniat ejus partus, mo-
scnior : Certe, fili, si permissum fuerit flere peecata riatur aut ista, aut certe infans, ut inveniat vel se-
inea, non viderem aliorum; nec tamen sufiiceret pultiiram. Dicuntilli accusatores : Quid hoc fecisti?
milii flere peccata mea, eliaro si alii tres vel quatuor Da ei disciplinam. Respondit episcopus: Videtis ,
plangerent inecutn. Qui semelipsumvidet, homoest; fralres, quia prppe mortem est, et quid ego habeofa-
judicare aulem alios, solius Dei esl. Derelinquimus cere ?Sufficitdplpr quemhabet, et confusio; dimisit-
splendidam et directam viam, hoc est, ut plangat B £ que eam, 1001et non cst ausus eam condemnare.
seipsum liomo, et sit contentus peccatis suis : et 9. Dixitquidamsenex ad alterum senemhabenlem
spinosaro arobulamusviam et lenebrosam, ulproximi cbaritatem, et suscipientera tam monachos roultos,
lanlum videamus delicla et non noslra. Monachus quam et sseculares: Lucerna multis lucet, rostrum
malorum retribulor, etderisor, et iracundiis, mona- lamen proprium inccndit (Pasch., c. 1, n. 2).
chus non est. 10. Quidam senex dixit: Si audieris de aliquo fra-
C. Senem frater interrogavit, dicens: Quare la- tre verbum malura, vel quod agat iniqua , responde,
borantium Patrum quorumdam faCiesflorent, alio- dicens: Nunquid cgo judex ejus sum '! ipse hodie ,
ruin minus? Etdixit: Quicunquelaborant, etdepre- ego cras. Opera quidem ejus infirma libi nota suni,
caiilur veniam peccatorum, antequam veniat ad eos el perscrutaris ea ; quare forlia ejus opera et utilia
gratia quaesusiinet laborem eorum, isti non viren- nescis?Ego jam mortuus snm in peccalis meis, sul-
tes suni, sed laborantcs. In quibus autem a[ipropia- ficiunt roihi peccata men.
vil qui ante laboraverunt, per sufferentiam Jesti 11. Iterum dixit quidam senex ad fralrem : Non
florent. Corde cnim Isetanfeflorel facies. Mensclara oportet, lili, monachum requirere quid agat ille vel
ct miinda esl luciJa sicul sol. Cum enim nnn fuerint ille, aut quemadmodum abstrabatur ille ab oratione
nebulse, splendet clare et lucide; et cum nebulae(C in detraclionem et verbositates, qurenihil proderunt.
operucrint eum, lenebrescit. Et anima donec, pas- Unde nlhil melius quam lacere et Deum rogare, ut
siones eam obliuent, obscuralur; cumaulem mumla unde alius cadit, lu conlinearis.
ftierit per graliam Dei, ita fiet sicut. scriplum est :
12. Frater interrogavil senem, dicens : Abba, co
Magnagloria ejus in salulari tuo (Ptal. xx). mea insurgit mihi, dicens : Quia bene sum.
7. Ad beatum Apollonem cum germanus suus gitatio
ut de monasterio Respondit ei senior: Qui non videt peccata sua,
intempesta nocte venis-et, pelens in bonis erit. Ut autera aliorura videamus,
suo paulisper egressus ad elevandumbovem, qui in nunquani uostra negligimus ; ideo nunquam in bonis versa-
paludis coenocecidissel, ei praeberetauxiliiim, flebi- mur. Videntem peccata , decem millia cogi-
liter querebatur, quia eum solus non posset eruere. lationum non propria
Cui abbas Apollo instanter obsecranti ait: Cur ju- enim possunt suadere quia in bonis esl; scit
quid videt. Opus ergo est laborare multum.
niorem fratrem noslrum, quein prtcteriens vicinio- enim et desidia excsecant nos in extre-
Negligentia
rem quam me habuisti, non rogasti? Cumque ilie rao vitae.
mortemolim sepulti fratris oblitumex nimia absti-
13. Interrogavit quidam frater bealum Antonium,
nentia, sollicitndinisac soliludinis jugilate velut im-
potcm mentis existimans respondisset: Quemadmo- . r, diceos: Quid esl detractio, et quid est alium judica-
dnm pnteram eum de sepulcro, qui anle annos quin- re? llle respondil: Detraclioin omnibus dicitur om-
decim obiit, vocare? abbas Apollorespondit ei, dinis sermo malus, queni non audet quis praesente
cens : Ignoras roe quoque antc annos viginti buic „ fratre suo dicerc : judicare aulein, qui dixerit de ali-
et avarus, et
. mundo fuissedefunctum? nullaqtiejam posse de bii- quo; Quia frater ille negotialor est,
caetera. Iloc est proximumjudicare. Judicasti hujus-
juscellulse sepulcro, qusead prasentis vitse perlincnt, modi
conferre intantum _ actus, hoc pejus est quam detractio.
stalum, ubique solalia, quem
Cbristus ab inlentione abrenunliationis mundi abre- U. Quidara trater interogavit senem ', dicens: Si
ptnm, vel modicum ad exlrahendura bovem luum n contristavero fralrem mcum, quomodo deprecabor
noi) patitur relaxari, ut ne brevissimumqmdem rao-- eum? Respondit ille : De profundo cordis tui cura
menti inducias sequenti se discipulo pro palris ini dolore reconciliare ei; et videns Deus proposituiu
dulserit sepultura? luum, salisfaciet illi. Et respondit: Lsesus sum a
Pasch., c. 10, n. 2, nomine Elice; Pclag., libcll. xvi, n. 10; Pasch., c. 7 , n. I, no.T.ine Sisoi;
Rttil'., lib. III, n. 77
£81 iEGVPHOnUM PATRUM SENTENTlÊ. 582
fratre meo, et volo meipsum vindicare. Senior au-. A velavil mihi Deus, quia ruens suhruisli diabolum , et
lem rogabal eum , dicens : Fili, relinque Deo vindi- vicisti. Tunc frater retulil omnia illi quse sibi adve-
ctam, et melius est. At ille, Non desistam , inquit, nissenl. Seniorautemdixit illi : Cerle frater, discre-
nisi forliler memetipsum viiuiicavero. Cui ait senior: lio lua contrivit virtutem inimici.
Quatcnus semel hoc in animo lud conslituisti , vel 17. Dixit abbas Macarius : Si aliquem corripneris
oreinus. Et exsurgens senior, his verbis coepitorare : commoius ad iracundiam, propriam passionem adim-
Deus , jam non opus liabemus tuo judicio, neque no- ples. Nec eniro ut alium salves, tcipsum perdere de-
bis jam necessarius es, ut curam habeas de nobis, bes. Erue proximum luum a peccatis sine imprope-
quia nos ipsi, sicul frater iste dicii,*et volumus et rio, inquanltim prsevales, quia ad se Deus conver-
possiimus nos vindicare. Quod cum ille frater audis- lentes non projicit. Sermo auiem malilisenon demo-
set, anle pedes senis effusus, veniam postulabat, relur in corde luo contra eum, ul possis dicere:
proroiltens se cum illo cui irascebatur nnnqiiara de- Dimilte nobis debita noslra, sicut el nps dimittimus
inceps cerlaturum. debitoribus nostris. Quse praecepta nobis facienda
15. A qupdam fratre senior aliqtiis interrogatus esl: sunt cum fratribus nostris. Dei aulem est dimittere,
Quid esl tiumilitas? Respondit: Si peccaverit in te ct confirmare petitionem nostram.
Irater tuus, remitte illi antequam libi reconcilietur, et B 18. Rcferebant quidam fratres de abbate Nyterai
in omni vituperatione ne vitiipcr.eshominem, nisi te- ( Pelag., hbell. x, n. 56, noinine Natyra) , qui fuit
roetipsum, dicens : Propler peccaia mea hsec mihi discipulus abbatis Silvani : qui quanJo in cella sua
evenerunt. Quoniam si commemoraverimus qtise ab in monte Sina degebat, mnderate abstinebal pro ne-
hominibusinferunUir nobis , auferimus virtuiem me- cessiiate corporis. Quando autem episcopus ordinatus
morise Dei. Si autem commemoraverimusmala quse cst in Faran, nimis constrinxit se ipsum in duriore
n dsemohibusinferuntur nobis, erimus insaucii. Su- abstinentia, ct in vigiliis propensius , atque in ora-
Sjiravit aulem, et dixit : Omnes virlulcs ingressse tionibus intentius ngcbat. Hsec autem videns disci-
sunt in cellam hanc unam , et ex ipsis laboribus con- pulus ejns, dixil ei : Quid cst, domine, hoc? quia
stat honio. Et interrogaverunt eura : Quse hsec est quando in eremo conversabamur, non lanlum in ab-
virtus ? Respondit, Ut homo vituperet semeiipsum. stinentia laborabas? Responditei beatus vir, dicens:
16. Frater quidam abiit baurireaquam de flumine; Considera, frater, quoniam ibi eremus erat, et se-
et inveniens mnlierem lavanlem vestimenta, pecca- crela vila , el pauperlas : nunc autem egressi de
vit cum-ea. Hauriens autem aquam , ibat ad cellu- eremo cum satcularibus conversamur bominibus, ct
/am. Insiluerunt autem in eum dsemones per cogita im.lise ac variae nobis occasiones occurrunt; el ideo
tiones, et contristabant eum, dicentes : De caetero C i timeo, ne in finevitae nieaein aliqna occasione Deum
ubi vadis? non est tibi ulterius saltis. Ut qtiid eiiain offendamus. Si enim sanclus apostolus Pauliis, qui
s.cculum perdis ? Inielligens aulem frater ille qui.t Christum in se loquenlem liabebat, et qui tantas
volunt eum omnino perdere, erigens sc viriliter per virlulcs aniini possidebat, ut usque ad tertium cce-
confidentiam, dicit cogilaiiouibiis suis : Untle in- luin adbuc in corpore positus ascenderel, famen
gicssaeestis in me, cogitaiiones mabc, et contristatis dicebat: Macero corpus metim , et servilnti subjicio,
me, volentes me omnino pcrdere ? Non peccavi, et ne forle aliis prsedicans , ipse reprobus inveniar ( /
iteruin dico, Non peccavi. Et ingressus iii cellulam Cor. IX) ; quid nos bumiles et peccatores oporlet
snam , conlinebat se sicut h- ri et nudius terlius. Re- facere?
velavit autem Deusuui vicino ejus seniori, quia fra 19. Sedente aliquaiido abbale Sisoi in cella , erat
ter ille ruens, et in ipso casu subruisset diabolum , frater prope illum , et subito suspiravit, et non co-
et vieisset. Veniens aniem ad illum senior, dicit illi:
gnovit, co quod esset fraler in proximo illi; erat
Quomodobabes, frater? Ipse respondit: Bene, abba. enira in excessu menlis. Et mittens sibi poeniien-
Dicit ei Senior: Et non es passus tristiliam his die- tiam , dixit : Ignosce mihi, frater, quia nondum fa-
bus ? Respondit ei frater : Non. Dicil ci senior : Re- cius sum monachus ; suspiravi enim coram te.
JBGTPTIORUM PATRUM
SENTENTIiE
AUCTORE GRÊCO INCERTO,

MARTINO (i) DUMIENSI EPISCOPO INTERPRETE\
1002 *. Abbas Joannes dicebat ad discipulos D frtes faeti sunt in opere Dei, dum angustiarcni-
tuos : Patres mandiicanles panem lanlum et salem , scipsos; constringamus ergo nos in ipso pane et.
1 Ouicilamex his ctiam supra occurrunl in aliis lihns.
585 APPENDIXAD VITAS PATRUM. 384
sale. Oporlet enim servientes Deo in ipsis coarciari, A vivo ego, dicit Domiiuis, ipsi salvi erunt ( Etech.
quia ipsc D<minus dixit: Arcta el angusta esl via xtv). Noe eiiim est in pers.ona voluulatise ege-
qua; ducit ad vitam (Matth. vn). staiis , Job in persona tribulationis et patientise,
2. lnterrogavit frater eumdein senem, dicens : Daniel in persona discretionis. Si ergo triuin isto-
Jejunia et vigiliaequas agiinus quid faciunt? Re- riiin sanciorum virorum actus in aliqun liomine
sponJil : lpsa faciunt animam humileinDeri. Sciip- fuerint, Dominus iu eo esl, babitaus cuni ipso, sus-
tum est enim : Vide humililalem meam , et labnrem cipiens eum, el rcpcllens ab eo omnem tenlationem
nieura , et diinitte omnia peccata mca (Psal. xxiv). el omnem tribulationemsupervenienlemab inimico.
Si enim laborat in his anima , miscrelur et condolel 9. Referebamt Patres sancti (Petag., libel. xvti,
illi Deus, n. 20): Tres fralres fuerunt ad conductionem agri
3. Abbas Poemeniusdixit: Cuin cogitationefomi- nietendi, et postquamconduxerunlet cceperuntroe-
cationis et dciraclionibus proximi, cum bis duobiis tere, unus ex his infirmatusJiscessitiu cellam suam;
in corde tuo ne loquaris , neque acqniescas oinnino alii ergo duo fratres dixerunl ad invicem : Frater
inquiiiamento ipsorum in anima. Quod si volueris nosler infirmatur, adhortemur nos ipsos modicum,
haec in corde tuo inedilari, sine niora noxieiatem ct speremus per orationcs illius , quia et locum
eorura senlies , quia iusligalio peidilionis esl; sed gJJ ipsius nietemus. Postquam ergo messuerunt, et ac-
per oralionera et bona opera ad nilulumdeducas ma- ceperunt niercedeni conducteloe(2) suse certam tri-
lignum, cl magis repelle illa , el babebis requiem. lici mensnram , lunc vocaverunl el illum fralrein ,
i. Frater requisiftt sencm diceus : Quid faciam , dicentes : Vcni, leva merceaemconJuctelailuse. Ille
Pater, conira cugitiitioucs passionum? Respondit ; auiem dixil: Qualem nicrcedeni habeo , cum non
Ora Dominumut vidcanl oculi aiiimse luaeauxilium, poluissem nietere ? illi vero respoiiderunt: Propter
quod a Deoesl, qui circumdal lioiiiiiieuiel conscrval. oraiionera tiiam nos coiii])lcvimuset tuuin opus et
5. Quidani frater vadens in niercatum interrogavit nostrum , et ideo accijie mercedemtuam. Ille autem
abbaiem Pcemenium, diccns : Quoiuodo vendam noluil ab eis aliqtiid accipere : multis aulem illuin
opera mea? Dixil ei senex : Ne vchs aliquid super coinpellentibus, el illo non acquiescentc, abierunt
quod valet vendere, sed magis si gravaris, cslo ami- ad queindani senem dijudicari (3) ; dixit auiem lia-
cus ei qui libi violemer plus tollit, et cum rcquie ter qui infirinalus fuerat : Perreximus, domine mi
vende. Ego euini aiqtiando vadens in mercatum , abba, nos tres mctere conduclum agriiin; iniirma-
nuuquam volui de prelio operis mei plus juvari, et tus autcm cgo post unura diein discessi in ccllaui
liatreni roeum gravari, banc babens spem, quia lu- meam, et niodo compellunt me isti lollere nierce-
cruni fratris mei opus fructificationisesl. fj dera pro opere quod non laboravi. Rcspoiidentes
Q
6. Venit quidaro fiater ad abbalem Agalhonemi auiem duo Iratres dixerunt: Audi, domine liostcr
(Pelag., libell. iv, n. 8) dicens : Pater, perinlltc mes Paier; si fuissemus toll tres, cura labore grandi
habilare lecum ; suscipiensquc illum vidit nitruiu ini forlasse compleiuri fuissemus opus nosrum ; nunc
niaiiu cjus, el dicit ei: Unde habes nilrum? respon- per orationes Iratris noslri Deus nos adjuvavil, et
dit irater : luveni illud in via dum venirem. Dixitt perfecimus loitim agruin, et iion vult tollere merce-
illi senex : Tu illud posueras? respondit : Non. Ett dem suairi. Ilxc audiens scnex miralus est nimis,
dicit ei senex : Si ergo lu non posueras, quoraoJo) el convocatis fratribus suis dixit: Venite, fatres,
veniens habiiare mecuni hoc lulisti quod non po- et audite bodie justitiue judicium. Exposuit 1003
sueras, dum prse oculis Deum et mandaia ejus ba- ulriusque pariis singula verba . et omnes mirati sunt
beuius, diceutem : Non concupisces, uou facies fur- in uiriSque; uno qiiidem non conseiitienle accipere
turo ( Deul, v ) ? An iguoras quia qui furatur remii aliquid, illis vero compellentibusviolenter suscipere
alienani, daemonefflcilur?Moxaulem reraisil eiini,, fralrem niercedem suam. Tunc astantibus omnibus
diceus : Reporta illud in locuin unde lulisti, et lia- ordinavit fratreiu accipere mercedem suam, el di-
bita ineciini. spensare eam sicul vellet. Ille vero abiil trislis et
7. lnterrogavit fiater abbatem Sisoiuro(Pelag., li-- DI plorans.
bell. x, n. 56, nominePastoris; Pasch., 56, n. A),, 10. Dixitseuex : Si habilas cum proximo, eslo si-
dicens : Diroissa esl milii hsereditas a parentibuss cul columna lapidea, quse si injurietur non irascilur,
iueis , quid de illa faciam? Respondil senex : Quid ti si glorificeturnonexlollilur (Paschas., c.42, n. 2).
libi dicam , frater? Si dixero tibi: Da illam in ec- ;- 11. Dixit abbas Sisoius : Cum fuissem aliquando
clesiaro clericis, epulautur ex ipsa. Si dixero: Da a cum fratre iu mercato vendere sportellas, videns
consanguineis luis, nullam inercedem liabebis. Si> quia iracundia appropinquabatmihi, dimillens noslra
crgo ine vis audire, da illam egenlibus, et sine sol- I- vascula fugi (Paschas., c. 57, n. 1).
licitudine eris. 12. Dixit abbas Jo-innes: Ascendens aliquaudo
8. Abbas Moysesdixit (Pelag., libel. i, n. 14, no- '- viam eremi Scythiae,el texens plectain, audivi came-
mine Patlorh): Privatio rerum inaterialium, id est,> larium loqueiitemsermones vanos ; et ne forte ira-
volunlaria paupertas, el tribulatio cum palienlia, ct et scerer, dimisi plectam meam, et fugi(Paschas., c. 37,
discretio, instrumenta sunt monachi. Scriptum est it n. 2; Pelag., t. )v, «. 20).
etsini: Si fuerinl tres viri isti, Noc , Job, et Daniel;
I; 13. Idem senex, in seciura incssis dum esset, au-
385 /EGYPTIORUMPATRUM SENTENTIiE. 38S
divit fralrem proximo suo cum ira dicentem : Et lu A 20. Venerunt a'iquando haeretici ad abbalem Poe-
loqucris? et dimiltens agrum fugit. menionem et eoeperunt delrahere de arcliiepiscopo
11. Inierrogavit frater abbatem Pqemenionem, di- Alexandrise; senex autem tacebat. Vocans autem di-
crs : Quid est quod Dominusdixit: Majorem hac scipulum suum, dixit illi : Pone mensam, elfucilios
charitatcm ncmo habet, quam ut quisanimam suam manducare, et sic dimiite illos cum pace.
pro amicp suo ponat (Joan. xv)? quomodo boc (ict ? 21. Interrogavit frater abbatem Poemenionem di-
Rcspondit scnex : Si quis audil vcrbum malum a cens :-Quomodooportet sedere in cella? Respondit:
proxlnio suo, el dum possil ipse similia illi reddere, Sedere in cCIIaesl manifesie operari manibns, elme-
pugnat tamcn in cordc suo, portans laborem tristitisc, ditari verbum Dei, et quiescere, et solitarie panem
ct vi.msibi.'fac.il, ne respondens illi roalum contristet tanium edere. Absconsus vero profectiis est seden-
illum, isie talls animani suam ponit pro ainico suo tem suas reprehensiones semper arclare. Et ubicunquo
(tiufl., m. lti, n. 201 ; Pelag., tibell. xvu, n. 10; "vadit, orationum canonicas horas implere, et secre-
Pasch., c 37, n. 5). tius non negligere, sed meditare; pnstremo conver-
1.'».Iiem abbas Mac.iriustlixil : Si rcminiscimur sationem bonam retinere, a malo vero recedere.
malorum qnse ab hominibus palimur, pcrdimus vir- 22. Interrogavit frater sencm (Pelag., libell. JH,
tnteiii incniorise Dei; si autem recolamus malorum j} B ». 22; Paschas., c. 21, n. 4), dicens : Cor meura dti-
quse a dsenibnibus patimur, sine perlurbationc eri- rum est, et non liniet Deiun; qtiid faciam ut possim
miis l.Pelag., libett. x, n. 54; Paschas., n. 37, timere Deum? Respondit: Ego sic arbilror, quia ho-
n. A). mo arguens se ipsum semper in.corde suo, pervenit
16. Idem dixit: Gulpa estmonachi, si fscsusa Ira- ad timorem Dei. Dixit fraler : Quid est arguere seip-
ire aut injiirialus, primus illi purgato corde in chari- sum ? Respondit senex : Ut in omni causa arguat ani-
lale nori occurrat. Nnm Sunamitis non meruisset sumam suam, dicens ei quodoportet astarc anle Deum,
scipcre Elisseum in domo sua, nisi quia cum nullo et iterum dicere : Quid volo ego cnm hominealiquam
aliquam habuit causam. Sunamitis erat in pcrsona habere malitiam ? Arbitror ergo quod si in istis per-
nnimse,ci Elisaeusin personaSpiritus sancti iiguratus, maneal, veniet in animam ejus timor Dei.
nisi pnra anima non merelur suscipere Spiritum Dei. 23. Abbas Macarius dixit (Pasch., c. 38, n. 2) : Si
IJeo ira invelerata excsetat oculos cordis, et animam facta est monacho despectio quasi laus, et paupertas
cxcludit ab oratione (Joan., libell. i, n. 7; Paschas., sicut divitise, et esuries sicut epulse, nunquam mori-
c. 37, n. 4). tur. Impossibile enim est bene credenteni el pie co-
17. Interrogaverunt fratres abbatem Poemenioncm lentem Deum, cadere in passionem iraraundam et in
pro quodam fratre jejunante sex diebus perfecte in Q G erroreni dsemonum.
septimana, iracundiose auem nimis, propter quod 24. Dixit senex : Surgente vel ambulante vel se-
Imc patereiur? respondit senex : Qui addiscit sex dcnte vel aliud quodlibet facienle, si est Deus prse
diebus jejiinare, et nonvincere iraciindiani, oponebat oculis tuis, in nullo poterit te inimicus exterrere. Si
iilum in parvo labore niagis studium adliibere. ergo cogiiatio hsec manet in homine, virtus Dei adhse-
18. Ablias Pcemenitishabcbat proximum suum mo- rcl illi.
n.ieliumsecuni in cclia, qui habebat causam curo alio 25. Dixit quidam frater Pelro abbati (Pelag., li-
Iralreforis monasterium stium sedente, et dixit ei bell. xi, n. 26): Cum in cella sum, in pace est anima
abbas Poemenius : Proxime mi frater, nolo te habere mca; cum autem egredior foris, si audiero aliquos
aliquam aclionem cum aliquo, qui foris monaslerio sermoiies loquente fratreconturbor. Responditsenex :
nostro est. Ille autem non audivit eum. Surgens au- Clavis ina aperil ostium alienura. Dixit illi frater :
lem abb.asPoemcnius, venit ad alterum senem ma- Quid est hoc verbum ? Respondit senex : Quia inter-
gnum,etdixitei: Proximus fratermeus habet causam rogatio tua aperit ostium sermonis illius, ut audias
cuin aliquo fbris roonasterio nostro, et non requie- quae non vis. Dixit frater: Quid ergo faciemussuper-
scimus. Dixitei scnex : Pcemeni, et tu adbuc vivis ? vcniente fratre, quid loquemur ad illura ? Respondil
scd vade in celia tua, et pone in corde luo quia ha- IJJ senex : Omniumdoclrina luctus est. Ubi non est lu-
beas annum quod iu sepulcro sis. clus, non potest observari
19. SCdentealiquantlo abbate Pcemenio in cella,, 26. Requisivit frater abbatem Sisoium (Paschas.,
liiigaverunt fratres ad alterutrum nimis, et tiil.il lo- cap. 39, n. 1) : Post quantum tempus debet homo a
cutus esioriinino illis senex. Ingrediens autem abbas; se abscitlere passiones? Respondit senex : ln qna.
Paphnulius, invenit eos rixantes, et dixit ei: Quare; cunque hora veneril passio, abscide illam , quia
dimisistifralres, et non cs illis locutus ne litigarentur. fragilis est anima ; ante armetur, quam inqnine-
Dixit illi Pcemenius: Fratres sunt, iterum pacifican- lur.
lur. Dixit ei Papbnntius : Quid est lioc? vides quiaj 27. Quidam frater requisivit abbatem Agathonero,
risantes iisque ad sanguinero pene venerunt, et tui dicens : Non discedunt a me passiones. Respondit .-e-
dicis quia iteruin pacificantur? Dixit ei Pcemenius : nex : Yasa ipsorum intra te sunt; da illis arrba- re-
Sic pone, frater, in corde tuo quia non sum hic. Sicc Iributionisipsorum, et fugient a le.
crgo erat quietus et lacens cum chnrifatibtis abbass 28. Quidam fraler venit ad aliquem anachoretxra,
Pcemenius et cum illc in cbaritale suscepissel illum, discedens
587 APPENDIX AD VITAS PATRUM. 5Ss
1004d|X' 1 '"' : tndulge mibi, abba, quia de con- A t dicit (Joan., libell. iv, n. 7, MomineMoysis). Sed cum
siietudine lua movi le. Ille autem respondit, dicens: ipse cognoscil peccalum suum, et confitelur quia pcc-
Men consuctudo esi, fraler, ul veuieniem reficiam cavit, indulget illi dominus.
cum pacc, redeuntem dimitiara cum charitate. 38. Requisivit frater senem : Si fueril persecutio
29. Requisivil frater senein, dicens : Quomodo pro causa fidei, ubi est fugiendum ? Respondii: Ubi
Deus cum promiltit bonaanimse per sanctas Scriplu- audieris orthodoxos esse fideles, illic vade.
ras, el non vultanima in illis manere, scd inclinatur 39. Requisivit frater abbalera Poeraenem, dicens:
ad transitoria el immunda ? Respondit senex : Quia Quid faciam, quia conturbant me cogitationes seden-
necdum guslavil dulcedinem ccelestium, ut ex toto tem inceIla(Ru^.,/. in, n. 100; Pelag., libell.w,
corde exquirat Deum; ideo ad immuiiJa ciiius rever- n. 8; Pasch., c. 59, n. 2)? Respondit: Neminem de-
tiiur. spicias, nuilum dijudices, de nullo malum Ioquaris,
30. Requisivit frater senem, dicens : Quomodo et Deus dabit tibi requiem, et statuet sessionem
anima deleclalur in passiones. Respondit: Ahima dc- tuam sine conturbatione; cuslodi enim sermonem, et
lectalur in passiones, sed spiritus Dei est qui continet qui seipsum inieudit, et discretio direetiones sunt
illam. Plangere_ergo debemus, et attendere quse in animse. Si quis ergo projiciat seipsum in conspectu
nobis immunda sunt, roganles Deum, qui potens est B ] Dei, et non seipsum exallans merisuret cura raagnis,
in pmnibus, ut ampulet a nobis matigna scmina. Ma- et suam voluiilatera non stattiat, sed sedens in cella
ria ergo dum inclinans se in monumeiitum flevit, sua ordinem suum servet, non conturbatur, quia hsec
mox apparuit illi; sic est et in aiiima, si lacrymas sunt animaeinstrumema. Ex omnibus tamen bis toia'
dll.gat. lisecvirtule custodi, ut non slatuas propriam voluti-
31. Interrogavit frater senem, dicens : Dic mibi, taiem, et habebis requiem.
abba, verbum saltilis. Respondil: Vade, roga Deum 40. Inlerrogavit frater senein, dicens : Quid fa-
ui donet libi lucium babere et humilitatem, et at- ciam, quia roolestant me cogitaiiones? Respondil:
leniie semper ad peccaia tua. Vade el loquere eis: Dicite mibi, quid quaeroego, aut
32. Dicebaiil de abbate Pceroenio, quod cum in quam caiisam babeo vobiscum? et habebis requiem.
ecclesia in congiegationem egressurtis eral de cella Esto despectus, et voluntatem tuam jacta post le,
sua, sedebat prius quasi hora tina, discernens in se nullam habeas solliciludinem, el fugient a le cogita-
ipso cogitationes suas, el sic ingrediebatur. tinnes. f
33. Frater requisivit senem, dicens : Quid faciam 41. Interrogavit frater senem, djcens : Quare ali-
pro peccatis-meis? Respondil : Qni vult libersri a quoties dum psallo, festino ad finem celerius perve-
peccalis, planctu liberalur ab eis, et qui vult in se C ( nire? Respondit : Quomodo ergo apparebit homo,
acdilicarevirtutes, planctu sedilicct. Ipsa enim Scri- qui amat Deum, nisi cuin aliqua submissio dsemonis
ptura planclus est. Namet Patres nostri hoc discipu- est, et tunc compelliraus nos ipsos violenter charitaie
tis suis dixerunt : Plangite. Altera enim via non est et timore Dei retenli.
ad vitam nisi ipsa. 42. Idem dixit: Succensse otlaenon apprapinquant
54. Requisivitfratersenein (Petag., libetl.m,n. 13, muscse, tepidsevero superinsidunl. lta et monachum
iiominePasloris), dicens : Quid faciam, Paler? Respon- succensumdivini Spiritusignefugiunt dsemones, tepi-
dil : Abraham quando ingressus est terrain repro- dumveroilluduni^/Iu/f.j/.iii.n.lO^sPosc/i.je.S,».^).
missionis, sepulcrum prius acquisivil. sibi, et propter ltem dixit : Si te persequuntur adversarii, primo
sepulcrumhsereditavitterram.DixitilIifraier:Quidest fnge, secundo fuge, lertio esto rbomphsea conlra ip-
sepulcrum? Respondil; Loctis est planclus et luctus. sos, et exies super eos, concide illos.
35. Abbas Moyses dixit (Ruff., I. m, n. 202) : 43. Quidam frater venit ad abbatem Poemenem in
Si non concordant actus el oratio, in vanum laburat diebus quadragesimse (Peiag., tibell. 13, n. 5), et
tiomo; cum enim orat quis pro se ipso, ut indulgean- dum consuluisset illum pro cogiiationibus suis, dixit
tur illi peccala, observetne illa faciat iterum. Quando> seni : Dubitabam in his diebus venire buc; dicebam
euim volunlatem peccandi quis dimiserit, et ambulat, D I enim : Ne forte in diebus Quadragesimae inclusus
perroanens in timore Dei, istum mox cuin gaudio sus- esses. Respondit senex : Non didicimtisnos lignetim
cipiet Dominus (Joan., libell. iv, n. i). claudere osiiura, sed magis ostium linguse.
56. Requisivit frater senem (Ruff., I. ui, n. 203), 44. Venerunl aliquando fratres deScylbi ad Joan-
diccns : Quid faciet homo in omni teulaiione venieme\ nem monacbum in silentio sedentem el operantem;
super se et omni cogitalione immissa ab inimico? Re- cumquc salulassenl eum, conversus in alteram par-
spondit: Plangere debet in conspectu bonilatis Dei, lem coepitoperari. Dicunt illi fratres : Joannes, quis
ut succurrens auxilietur illi. Scriptum est enim : Do- libi dedil scberaa monachi, et quare non docuit le
niiiitis mihi adjntor est, et ego vindicabo super ini- suscipere fratres, el dicere illis : Orate, vel, Sedete.
micos meos (Psal. cxvn). D.cit eis Joannes : Non vacat homopeccator. Ad bsec
37. Inlerrogavit frater senem : Eece homo csedit; dicit abbas Theodorus : Verum dices : Homo, qui cst
servum suum pro culpa quam fecit, quid dicet tuncj in suppiicatione et poeniteiilia.Deus non requiret boc
servns domino ? Respondit: Si non est servus nialus,, mandalum.
dicet donrino, Peccavi, misercrc mei, et aliud iiil.ilI 45. Frater reauisivit abbatem Peemenem. dicens:
5 3 iEGVPTIOUUMPATRUM SENTENTIyE. 530
Pater, dqce ntc quid laciam. Respondit : Scriptum A sis conlidens in merito justitise luse, el iion cogiies
est : Quoniam iuiquilalem meam ego proniiniiabo, ct de rebus transiloriis, et esto tenens linguam el ven-
trem (Pelag., libell. i, n. 2).
cogitabo pro peccato meo {Psat. L).
46. Requisivii frater senem (Pasch., c. 41, n. i), 55. Requisivitfrater senem, dicens': Putas bonum
dicens : Paler, quid faciam? Respondit : Vade, et cst habere sestimationem bonam in conspeciu homi-
ama lihi ipsi vim facere ; evagina gladium luum, et num ? Respondit : yEstimationes istse virtutem non
exi in bellum. Dicit ei frater: Non me permiitunt co- habent. Ne ergo velis aestirnationem babere apmi
gilaliones. Respondit senex : Scriptum esi : Invoca fratrem imiin, sed magis fuge.
me in die tribulationis luae, et eripiam le, ei glorili- 56. Interrogavit frater senem , dicens : Quid est
cabis me (Psal. XLIX).Invoca ergo Deum, et er:- humiliias? Respondit : Si quis benefacit facienli sibi
piet te. inaliiin, Immilitas perfecta est. Dicii fraler : Quod si
47. Erant aliquando abbas Theodorus et abbas non poicst quis ad hanc mensuram venire ut hoc fa-
Or miltentes lulum in teclum cellae(Pelag., libell. m, ciat ? Respondit: Fugiat, et quiescat.
n. 49), et dixerunt unus ad alierum : Modo si yisitat 57. Frater requisivit scnem, dicens : Quid est pro-
nos Deus, quid sumus facluri ? Tunc ad alterutrura feclus monachi? Respondit senex : Humilitns. Quan-
ambo plangentes dimiserunt opus imperfectum, et gB tniri cnim quis in humilitate incliiialiir, tantum pro-
(i it in excelso.
unusquisque in cellam suam recesserunt.
48. Abbas Silvanus tlum sederct in cella factus in 51. Requisiyit frater senem , dicens : Quomodo
exstasi pendebat in facie sua, et post multas horas anima suscipere poiest humilitaiem? Respondit : Si
surgens ptangebat (Ruff., I. in, n. 203; Pelag., li- sua semper scrutelur mala (JPasch., c. 15, n. 10;
bell. m, n. 25). Astans aufem discipulus ejus dixit: Ruff., I. ni, n. 171).
Quid liabes, Pater? llle auiera tacens plangebal. Dura 59. Abbas Poemenius dixit cum geraiiu (Pasch.
autem molesius illiesset discipulus 1005 ul diceret c. 22, n. 2) : Oranes virtules ingressacsnnt in celara
ci cur plangeret; violenler compulsus dixit: Ego in nieam praeter uuam virtutem , el ex ejus labore slat
judicium raptus sum, fili; et vidi niuilos schemalis homo. luterrogaverunt eum fralres , quse esset ista
monachilis euntes in suppliciis, et mullos Iaicorum virtus talis? Respondit seuex : ut seniper seipsum
euntes in regnum. reprehendat bomo.
49.Ahbas Moyses venit ad puleum haurireaquam, GO.Quidam frater rogavit senem , dicens : Veni
et viditfratrem Zachariam orantem, etSpiritum Dei in cellam racam, si mereor ul Iavem pedes tuos. llle
supereum requiescentem (Pelag., libell. xv, n. 17). aulera noluit. Iterum secundo ct tertio dixil illi, et
50. Dicebalur de abbate Joanne quia nunquam C non ivit. Novissirae abiit in cellam senis, et mittens
permillebat cogilalioneni oliosam ascendeFeimcorde puenilentiam anle ipsum (4), rogavit euui ut veniret
suo, nequeloquebatur de causis sacuii hujus(Pelag., in cellam ejus. Et surgens venit cum eo, tt dixit ad
I. xi, n. 13). Tentaveiunt ergo eu.mfratres, dicentes: senem : Quare tolies ante rogatus non venisli ? Re-
Gratias agimus Deo, Paler ; pluit enim tiimis, et pal- spondit senex : Cum verbis soluni dicebas, non sa-
mae arbores irrigatae producunt germina, ex quibus tisfecisii cordi meo ut venirem ; ctim vero inona-
inveniant fratres folia quae operentur. Dicit illi se- cliile opus humililatis vidi in le, ct cgo tunc gaudens
nex : Sicest, fratres, et Spiritus Dei cum descenuV- veni ad te.
rit in corda-sanctortim, adaperiuntur, et producent 01. Dixit seuex : Quod non didicit homo, et ipse
fructus in limore Dei. non observavit, quomodo docere proximuin potesl ?
51.. Interrogavit frater senem, dicens : Quid est esto ergo scroper bumilis ad discenJum,
quod dixit Dominus: In carcere eram, et venistis ad 6i. Dixilscncx : Virlus mouachi esl, m omni tem-
me (Mattk. xxv) ? Respondit; Licet hoc in proximis pore seipsum arguere.
sibi Dominus impulct factum, tamen quia carcer est 1)5.Dixit senex : Non pntesl homo videre cogila-
sedere in cetla , si quis sedens in cella mcmoriam tiones suas foris, sed cum intus insurgunl, el si qtiis
semper habeat Dei, illi recie dicendum est : ln car- D I esl beilator, expellil illas.
cere eram, et venistis ad me. 64. Dixit senex : Opus iiionaclii est, videre cogi-
52. Requisivit frater senem, dicens : Quid faciam, tatioues suas a longe.
quia cogitationes nie conturbant? Respondit abbas 05. Dixit senex : Causa qu;« non praevidetur, non
Resarion": Tu quiesce, et non le mensures cum ma- permittit nos in nieliora prolicere.
gnis, sed eslo tacens in corde tuo. 66. Dixit sencx : Non mensures teipsum , sed
53. Interrogavit frater abbatem Anlonium,dicens: adlisere bene conversanti.
Qtiidesl.pro nihilo seipsum homo aestiraare ? Res- 67. Dixit senex : Oronem causam quam nonabsci-
poudit : SimiJem se jumenlis irrationabilibus sesti- dit a se liomo, iterum in ipsa iroplicalur. |
mare, prb eo quod nihil dijudicant sicut scriptuu. 68. Dixitsenex : Omnis labor qui supervenit lio'
est: Ego autem velut jumentura factus sum apud te, mini, victoria est illi.
et ego semper tacum (Psal. LXXII). 69. Di-xitsenex : Abominatio est ante Demn om"
54. Requisivit abbas Patnbo abbatCm AiUoninm, nis carnalis deleclatio.
dicens : Quid facio scdens in cella ? Respondit : Non 70. Dixit senex : si -venerit tibi cogitalio pro ear-
3". APPENDIX AD VITAS PATRUM. 392
nali nece sitate, et tangil le scmel et bis et lerlio. A 90. Dixii senex : Reaius qui sustinet laborem cum
iioii audias. £
gratiarum aclione.
71. Dixit senex : Si non dixerit bomo in cordc 91. Dixit senex : Nou est forlior virtus quam nul-
suo : Quia Deus el egosolus.in islo mumlo sumus , liiin 1 spemere.
non liabet requiem (Pelag., libell. xi, n. 5, nomine 92. Dixit senex : In omnilius sibi unumqueroque
Allois). i facere, liaecest via D i, etopus roonachi.
vim
72. Dixit senex : Pereg>inatio est tacere. 95. Dixit senex : Qui sibi viin facil propter Deum,
75. Dixit senex : Imminens quis humanam noti- siinilis s est liomini coufcssori.
ti.un el venlrci» baliet requiem (Pasch., c. 32, n. 4). 9i. Dixit senex : Homo habens mortein prae ocu-
74. Dixit seiiex : Oportet nionachtimcor iorle halis 1 omni hora, vincit pusillaniinitatem.
bere ad singula, et salvabiiur. 95. Dixit senex : Esto liber in loquendo, non
75. Dixil senex : Si videris vel audieris aliqua,non servus.
i
renunlies fratri, quia nutrimenta sunt pugnae. 96. Dixilsenex : Impossibileest sine cuslodiaoris
76. Dixit senex : Volunlas propria, et requies, el proficere
j hominem vel in una virtute; prima euiin
consueludo islorum dejicil liomincm. virtus ciislodia oris est.
77. Dixit sCnex : Charilas , et taciiurnitas, el oc- B 97. Dixit senex : Ego tres res timeo, id est, cutn
culta meditatio operanlur purilatem. i
anima egressura est de corpore, etcum in prsesentia
78. Dixit senex : Qusecunque super mcnsuram Dei venturiis sum, et tiiio sciitcntia conlra me data
sunt, dsemonuinsunt. ftierit (Pelag., libell. m, n. 4, nemine Elim).
79. Dixit senex : Quid opus esl sedificarealiensm 98. Dixit senex : ln quocunque loco sedens non
domum et propriam subvenere ? respicias ad illos qui babent consolationem suam ,
80. Dixlt senex ; Unicuiqiie inter inediuro Dei et; sed ad egeniim non iiabentem panem aut requiem.
hominis propiia voluntas niiirus est aereus et petrai 99. Dixit senex : Si halies passionem , et reiicla
anteposiia. Si ergo super.iverit homo volunlaleini illa pro alia re oias Doroinum, non exaudieris ; sed
suam, potest veiissime dicere : Et in Deo meo traus- primiim pele pro iiiipuguaiione lua , el cu.ii pulsans
grediar murum (Psn/.-xvn). ingressus fueris, ttmc pro aliis aliqua petitione
81. Dixit scnex : Nos dcrelinquentes reciam etl roga.
luroinosam viani, per spinosam et lenebrosam gradi- 1C0. Dixit senex : Tria sunt ista capitula, timor
mtir; id est, dereliuquentcs plangerc nos ipôs ett Dei, et oralio assidua , el bene facere proximo suo.
nostra peccata, in ncgligentias proximorum scmperr 101. Dixit senex : Sicyt flatus egrcdiens de nari-
aspcimiis. C bus sine quo iioii vivitur, ita homo limorem Deiet
82. Dixil senex : Non est monai btis qui de alioo humilitaiem semper debet habere in se (Pelag., li-
dctrahit; non est nionachus qui redJit malum proo belt. xv, n. 32, nominePastoris; Pasch., c. 27, n.2).
malo ; non est monachus iracundtis ; non cst uiona- 102. Dixit senex : Quid opus est incipere arlifi-
chus cupidus, superbus, avarus, aut el.uus, aul vcr- ciiim, si non dii-cat perficere illud? nibil estergoquod
bosus; sed qui vere inoiiachus est, huniilis et quie- i- incipilur et non perlicilur.
ttis, et cliarilnle pletius, habens limorem Dei semperr 103. Dixitsenex : llomo si cordi luo non satisfacit,
in corde suo. ne ciedas illi conscientiamcordis tui.
83. Dixilsenex : Vitle ne contemnas fratrem libij 104. Dixit senex : Constilue tecum nulli unquam
aslaniem; nescis cnim utrum in te sil Spiritus Dei aj homini male facere, sed purura habere cor ad om-
an in illo. uem hominem.
84. Dixit senex .: Humiliias et castiias et timor 105. lnterrogavit frater senem, dicens : Si videro
,r inter fratres
Dei superiora sunt omnibus virluiibus. aliquamnegligentiam,jubes ut arguam?
respondit: Si sunt seniores vel cosetanei tui, humi-
1006 85. Dixit senex : Êqualis est causa mo- '- iiser admone sine increpatione, ut in hoc ipso humi-
nacho, si conlra eum qui vi iiocuit, causaic velit ac ,c "l lis inveniaris.
si conlia diabolum. 106. Frater requisivit senem, dicens : Fralres alii
86. Dixit senex : A ininore aciione ttsque ad ina- i- mecuui cohabilanl, et volunt ipsi nt ego illis praeci-
joreni qnain agit homo, toliim in fastu ejns ponitur , piam quomodojubes ut faciam? Respondit: Fac tu
sive in cogiiationibus, sive in operibus. quod praccipis, ut non tantum illis prsecepta, sed et
,,] forinulam praebeas (Pasch., c. 45, n. 1. nomineSe-
87. Dixit senex : Ilumiiitas tion est sumptus , sed
iu omni sumpttiali est cnndimcniuin. rapionis)
88. Dixit senex : lltimiliare seipsum, el despecluin 107. Dicebant pro abbale Macario maiore,, quia
in
se apud ipstim habere, pro muro est monaclio. sicut Deus protegit totum mundum,et portat peccaia
bominum , ita et ille quasi quidam Deus lerrenus
89. Dixil senex : Qui vult sedificaredomum, multa la fuii in fralribus, operiens delicta illorum, et ea quae
necessaria procurat, ut pnssit pcrficere; ita et mo- °" vidcbat vel
nachum multam curam babere oporlet ut possit audiebat, quasi non videns et non au-
31t diens.
otiera Dei perficere. \0\ Inlerrogavit abbas Moysesabbatem Silvanum
393 NOTATIO. 584
(Pasch., e. 43, n. 2), dicens : Polest bomo per sin- A . nec habeas'inimicitiam in corJe tue, neque odium
gulos dies apprehenJere initium ? respondil : Si est contra inimicantem libi sine causa, neque irascaris
operarius , potest per singulos dies suraere initiuin ; inimicilise ejus , neque despicias eum fn necessitate
-oportet enim apprehcndere unumquemque parum et tribulatione ejus, nec reddas malum promalo, sed
aliquid ex omnibus virtulibus. Singulis ergo diebus esto pacificus cum oiniiibus; haecesl enini pax Dei.
surgens mane, sume initium unum in oinnein virlu- Non le credas malum facienti, neque congaudeas ei
lem, et iri omne mandatum Dei. In magna patientia qtii facit proximo nialum. Non delrahas alicui, quia
et longahimilale, cum timore et charitate Dei, cura Deus cognoscit omnia, et videt unumquemqtie. Non
humilitate animaeel corporis, in multa suslentalione, credas detrahenti, neque congaudeas adinaluu) elo-
in tribulatione el comraoratione cellse, in oratione quiura ejus. Non oderis aliquem propter peccatum
et deprecatione , cum gemitu, cum puritate cordis , ejus, quia scriplum est : Nolite judicare, ct non ju.
et oculorum, el custodia linguaeet sermonum , in dicabimini (Mallh. vn); neque despicias peccantera,
abrenunliatione rerum materiaiium et desideriorum sed ora pro illo < ut det illi Dominus conveTiionem
carnis, iij certamine crucis, id esl, cruciatione et in patientia et misereatur illius, potens eniin est Do-
paupertate spirilus , in cohtinenlia spirituali et ago- minus, Et si audieris pro aliquo quia agit iniqua ,
ne ptignae, in pceniteniia et luctu, in simplicitate £J responde dicens : Nunquid egojudex sum? bomosum
animseet tacilurnitaie.in jejunioet vigiiiisnocturnis, peccator, mortuus sub peccatis raeis, et Iugens mea
in operatione riianuum secundum quod docet Paulus propria mala ; mortuus enim causam rion habet cu-
aposlolus , dicens : Operantes manibus noslris, in ra-re pro aliquo. H*c oiiinia ergo qui cogitat et pro-
fame et sili, in frigore et nuditate, in laboribus et curat, 1007 operarius est universse justitise sub
iribulatiohibus, iri necessitatibus et angusliis el per- gralia et virtute Domini noslri. '
secutionibus , in foveis el speluncis et cavernis ter- 109. Hsesunt sententiae septem, quas Iocutus est
rse (II Cor. xi). Esio factor verbi, et non auditor abbas
Moyses ad abbatem Poemenionem, quassi quis
tamum; operans talentum iu duplo, habens veslera in coenobio, aut in solitudine, aut in
lirmatus firroain et non ipso ssecalo po-
riuptialenr, super petram , Sittis custodierit, poterit salvari.
super arenam [Jacvbi i). Eleemosyna et fides non 1. In primis, sicut scriplum est, debet homo di-
te deielinquanl, cbgitans oinnem diem mortis esse
ligere Deura ex tota anima et ex lota intelligeiitia
vicinain, et quasi jam clausus in monumento, nihil de sua
thoc saeculocures (liuff., I. III, n. 206). Inedia esca- (Joannes libell. iv, initio, per aliquot numeros).
2. Debet horao diligere proximum sicut seipsum.
rum, et humilitas, et luctus non recedant a le , et
timor Dei permaneat in le omni hora. Scriplum est v* 3. Debet bomo mortificare seipsum abomnimalo.
(
cnim: Propter timorem ttiiiin, Domine, in utero acce- 4. Non dcbet homo dijudicaie fratrem suum iir
pimus, et dolaimus, et peperimus spirilum salutis aliqua causa.
(Isa. xxvi). Haec ergo et si qua alia virtus est, in his 5. Non debet liomo malum facere alieri.
perspice, ne leipsuni roensures cum magnis , sed 6. Debet liomo priusquara exeat de corpore, muu-
crede te inferiorem esse orani creaturse , id est, de- dareseipsumabomni iiiquiiiaiiientocarnis etsoiritus.
terioreih a quovis homine , quamlibet peccalore. 7. Debet homo semper cor conlrituin et humi-
Habeto discretionem, discernens temelipsum, et non liatum babere. Quod ille potest implere, qui sem-
<lijudicesproximum, neque inspicias aliena delicta , per sua peccaia et non proximi consideral, opitu-
-sed tua plange peccata , et de nullius borainis acli- lanle gratia Domini nostri Jesu Christi, qui cum Deo
bus sollicitus sis. Esto mansueti spirilus, et non ita- Patre el Spiritu sancto vivit et regnat per omnia sse-
cundi. Nihilin cordetuocomra aliquem cogitesmali, cula saeculortim. Amen.
IW APPENDICEM AD VITAS PATRUM

aOSWEYDI NOTATIO.
IN HERACLIDISPARADISUM. I Hervelo est, liabet sermonem.

D w. îlti.
tlinc in Grsece,
(1) Heraciidit.] Priiria editio addit, quondam Pa- saepe scriptis Pairum TraclatuMet Tractato-
ImstinceefHteopi. Quod unde promplum sit, ignoro. res. Vide Onomasiicon.
Certe deest hoc Manuscriplo meo, quem ex abbatia (5) Et nepos.] Quid nepds hic faciat, non video,
Amandina, a velusta quidem manu, sed valdemuti- an Nepos nomen propriura? sed nnlla ejus
vel in Palladio vestigia
luro, nacltts sum. Ms. Moreiianus, Vezeliauus et In- veteri, vef in Palladio Herveti. Nam
sulensis, Paschasium sive Paltadium diaconnm llbri Palladius vetus, cap. 8 habet fratres Dracontii, viri
bujtis auclorem faciunl. Eadem prima Editio, in fine mirabilis. Palladius Herveli: Et Joannis fdii fratris
libri Heraclidem Bithynimepiscopttmfacit. Meminit Dracontii, viri admirabilis. Grsece est in Veneto Ms.
hujus Pelrus a Natalibus m Catalogo sanctoriirii £t Joannis K«t TUKSVOU TOO «5s^yo-0AâxovTtou uvtipb;Say/iiaiTTOu.:
lib. xi, caji, 87, et quae ibi de eo texit, ex hoc bbio fratris Dracontii viri mirabitis. l)l verear
desnmpta sunt; quare non exscribo. ne pro aSeXyoO,fratris, legerit interpres lleraclidis
(2) Aui tractat;] Proprie veriil interpres, quod i« «Sefoioou,nepolis.Alias suspicari quis possit 'ASclfiw
PATROL. LXXIV. 13
W5 IN APPENDICEMAD VITAS PATRUM 596
'legendum. Certe elinfra, c. 3} nccurrit Adelphiusin- A A tione. Apud Graecum Palladium est, Kvamxuu,quod
ter roonachos cum Amraonio, Pambone et aliis. Ilaec significat reficere. Hoc interpres Latino repausandi
in prima Ediiione palpans iu lenebris scripseram vcl verbo expressit.
divinaram; nunc hac secunda Editione cura textus (14) Suiis vereor.]. Id est, valcle vereor. Iia ssepe
Graecus Palladii perfectior prodieril, totum hunc lo- capitnr in sacris Jitieris, etaliis auctoribus.
eum ila corrige : EtOriyenes Dracontiiviri admirabilit (15) Lenticulam.j Aputi Palladium, cap. 26. Graece
nepos. lnGravco Parisiensi esl:'Llpiyhov-r-vuS-lyiSov est yxY.ov,tenlem, qtiam existimo fuisse ptiitem ex
AoaxovTtou avSposlvSo'l;ou xat 6auptao-ToO. lenle, ut alias bis in iibris occurrit.
(4) llic idem sanclissimus cum a Ruffino.] Baro- (16) Orgyias.] Hervetus, in Palladio, c. 28, bp-
iiins, lomo iv, anno Cbristi 594, Siricii pipse 10, yutaj, verlil ulnas.
Tbeodosii imp. 16, agens de synodo Conslaniiiiopo- (17) Fagedienam.] GrsecisyayeSatva. Latinis Plta-
in
litana, encceniis, ila ait: Quaraobrein illud exisli- gedmna, triplici significatu. Vel enim ulcera in ge-
iim hiijusniodi episcoporum convenlum non convo- nere signilical, quae semper majora el deteriora
catum esse vel ecclesiaslicornm dogmatiira causa, fiunt; vel certam speciem ulceris lumidi, profundi,
vcl discipHna: ecclesiasticae terminandae studio ; sed vicinas partes exceJeutis ; vel nimiaui cibi appeten-
:id boc, ut novam basilieam apostolorum Petri el tiam. Vide Joanuis Gorraei Defiriitionesmedicas.
Pauli nomine erectam a Ruifinu prsefeclo prsetorio, (18) Valetudinis.] Id est, invaleludinis. Sic supra,
penes quem sumina erat in loto Orientali imperio cap, 6 : <Caput consumptum erat illa valetudine,
anclorilas, iidem dedicarenl; buncque ipsiiin esse quse carcinus uominatur.i
conventum epi-coporum, ciijus Palladius (inlelligil ™ „" (19) Cilicenset.] An auiphorse vel lagense ex Cili-
liaronius himc nostruin Heraclidem, ut inontii Pro- cia? Vide Onoinasiicon.
legoineno generali 4, § 5) res stiorum (einpormn (20) AHneus.] Fabri ediiio Eneus, Lipomani,
scribens roeminit, cum de Evagrio Pontico agit, qui JEneus, lanquam si ad propriiim aliquod noinen ai-
una cum Aramonio et aliis ex jEgyplo vocatus a luderetur. Sed Graecum verbtmi retniuit ioterpres,
Ttullino ea de causa Consianliiiojiolim venit. i Hic eneus ab evebgve.lhvibs, quod «igniiical, perculsum,
idem, inquit, sanctusimus cum a Ruffino(Pallad., in mulum. Vide dicia supra, libro i, ad vilam Abrahse,
Lausiac. cap. 2), clc.,-subJeus de Aiiuuonio ibidem cip. 5, nniat. 10, el Onomasiicon.
defuucto, et in eadcni basilica Ruftiniana Jicta, se- (21) Lapsanas.] Id est, olera agreslia. Vide Ouo-
pulto. Cerle quideni ad dedicaiionem basilicarum masticon.
vocari soliios c remoiissiiiiis quoque regiunibits epi- (i2) Trium sibi voluminum cellulus fecit.] Id est,
scopos, ou;e dica siiui superius de Aiitiociieuseac (rium liiolorum , seu tres tholos, zpsls 6o>ouf, ut
Jerosoiymilansc ecclesiaruin encseniisdocem. esl apud Palladium, cap. 43. Vide Ouomasticon.
Menuuit ejusdeui a Rulfino erectse basilicseSozo- (25) Collusorem suum.] ln Palladio capite 85.
menus lib. vm, cap. 17, sedilicatamquc fuisse ait Groeceest, aiip.v:aU-:-nt «o-)t>jT>iv.
Hervetus vertit exer-
trans mare prope Chalcedonem, in loco diclo, Ad citalorem, quicum eo tuderet. Inleliige euui subornasse
Quercus; ubi ab eotlem Rulfino sumpluosa villa ex- quemdam moiiachum, qui eum mimis dislraheret.
sirocla erat, erecta-que regiaJ aedes, ipsaque basilici (24) Periodeulas.] Explicat ipse, presbyteri, multa-
in honorem pr;cci(iuorum apostolorura Hetri et Pauli rum ecclesiarumcuram gerentis. Deest hoc Palladio.
dedicala, Jicta quoque noniine communiori, Apo- Vide Ononiaslicon
slolmum; 'nqua posieaaTheophiloepiscopo Alexan- C (; (25) Oxyrincham.] Palladius Herveti, capite 86,
drino collecta svnodus iuit adversus Joaiinem Chry- habet celeremmanum. An igitur llervetus in Graeco
sostoiiuini, ut suo loco dicetur. Ilaclenus Daromus. iuvenit b^v-jyjlp»., pro quo lleraclidis interpres lc-
(5) Ruccellatum.] Iia legeiidumex Ms., cum anlea gerit lilterarum iranspositioiiem, oû/itvâ?Graecus
essel buccellutim.\idc Oiiomasticon. Palladii lextus Venetus Ms. liabet o§u/Joyôvxap«x~
1008 (*>)Matiam.\ Ita verlit inlerprcs.qtiotl apuil •-iipu..Paris. olupuyôv. Vide Oiiomasticou.
Paliadr.mi in Graeco est îaOo,-. Vide Oiiomasticon. (26) Unum Epeta, alterum Nonaxon, tertium Anti-
(7) Carcinus.] Reiiiiuii inteiprca Graecanivoccin phyron.] Hic vero haereo, nec video qui me expe-
jsecpxtvo,-, qui Lunnis cancer. diain. Palladius lierveti, capile 86, haec tantum ha-
(8) Relua qutvdam.] Palladius hic habet hymnam, bet: c Composuit tres sacros libros inonacliorum,
An igilur hic belua pro belba cst, id csl hymna? Certe qui dicuiitur A'vTt/3p'nTtx«, hoc est, Contradictoria. *
b eiusoepe inier se comiiieanl.Siciiilra,c.ll,ubiin Invenio in Ms. Veneto : SUVTOITTMV OUVvpt« r3c€X£et
noslro/'fr«.,,inPalladio/iHa'na;.Capiioii.ius,ii)Gordia- Upop.ovuxt.Y.u, a.xtpnTim/\~ybpL~w.
no in, Relbi, id esthyenm, decem. Quanquam el belua Subjungam bic auclores, qui agunt de operibus
quoquc pro hysena scribilur. Gloss. uatva 5a>ov,be- Evagrii, si fone cx iis verum exsculpere possimus.
lua. Cerie belua apud auctores nunc pro elephanio, ln primis liaec de Evagrii scriplis narrat Socrates
nunc pto hyseua, nuuc pro ceio capilur. Pro hymna lib. iv, c. 23, secundum Graecos, vel 18, juxta Lati-
quoque videtur capi hic, supra, cap. 5, in Natha- nos : TOUTM x«i ^tSXiaayav oTrouSaiK avyyiypamui
naclc : t multae cuiui heluae illa csse per deserta wv TOfiEv, MovaÔf,w-~-piirpa-/.Ttx«ji~-iysypa.mct.i~
nosciintur. i Ubi Ilervelus ex suo Graecolextu ver- TOSs, rvwo-Tixoj,>)T6VxaTaijtufisvTayvi>~--v-.K-tfu-
lit: Sunt enimhymnmin his locis. 0i XataSs auToOjrnvTijxovTa. To Ss, 'AvTippuTtxoj a7roTWV
(!)) Curiatis.] llervelus, cap. 22, Palladii: Ser- 6ctuv ypafStvnpb; Toufmipuiovrus Sat,otovaj,sv OXT»
>
vus ciijusdam qui regebat reinpublicam ; oiy.hr,; Stpfmpisvov xa.ruTOV
it.ipeo-1, «pt9(.6vTWV OXTW Xoyto-fiwv"
vttfipxP' 3ro)«iuof<ivou T tvo'f.Vide Onoinasiicoii. x«t EâxoiTta "ETtp«v xat ITTI-
itpoyjoitrrixu-~paShi^.urci..
(lUJ Italicos.] Ms. Moreiianus et lusulensis, Cya- XOpaSuo,EV-~pb; roii- EVxotvoStotf,y lv iruvoStatfftova-
thos. ln Palladio Gravce est cap. 2-2, SatTiv7rtwvt!>; %oi)f,xai sv-ipb-rrru[Snid., 7rap8ejisiav] jrapflnvov. ATIVK
'lTO>.txuv Ssxaxai by.ri>.< Cuill Salleni Italicoruin Cll- OTTWS luTtSauftaflra,otIvTuyâvovTES' EtiTOVTat.t llenique
ciier octodecimebibisset. > tibri ;il)illo accurate consci ipii: quorum unus, Mona-
(11) Clemonem malvrum consortem suorum.] In cliussive de vivenJi ralione, quse in agendo ceruilur;
Graeco Palladio Parisiensi, iru/«raixTX)v KUTOU, collu- alter Gnoaiieus, sive sciemia prseditus, dicendus sii,
soremsuum. In Palatino erat -njp.Ttj>mr-)-. Utrobique iu quo sunl capita quinquaginta ; aiter Anlirrheit-
auteiri in Grseco erat Satptovapro K>>j/xova. Sed ex cus, id esi, aJversfl^ damones tenlanies coufmatio,
lleraclitie PallaJius emeudandus. De eadem historia ex sacris litleris coli^cta, inque octo partes divisa,
Sozomenus lib. vi, cap. 29. numero octo cogitatioiiHio menlis nostrae apte res-
i
(il.) Schulaslicus.}ApudPalladiumGra?cum,cap.26 pondenlia. Sexcenta prseterea problemata de reruin
«rôâarixo?u3tvjp%iiv ^xTwV syxuxiiwvjratSsoftaTt-v,dis- jiraesensioiiefuturarum. Ilis acccdunt duo carminum
-ciplinarumliberaltumscholasticns.Vide Onomasiicon. iibri: ?inus, ad moitaciios qui in coenobiiset con-
(13). Repauso.] Id est, relicio, nonobvia siguilica- ventibu. setalem degunt, aller ad virgiiiera. Qui qui-
597 NOT.VTIO. 398;
jem quam eximii sint, lacile intelligent hi qui sunt A i (3) Dextro pede.] Quid dextro pede numerari?
cos perlectiiri. i Quae totidem verbis habes apud Credo, intelligilur Chronium a eella su.a versus dex-
Suidam in Max«pto<r, et Nicepliornm, lib. xi, c- 4-2. train abiisse ad deserium, et ibi puieum effodisse.
Gennadius vero, deillustribus Ecclesiae Scripioribiis, ld est, locus ubi ptiteus elfossus est, distabat a Phce-
cap. H, hsec prodit: nice vico, unde oriundus erat Chronius, quindecim
Evagrins monaclius, supradicii Macarii (Êgypli) millibus passuum, dexlro pede numeratorum, id est,
familiaris diseipulus, divina atque liumana littera- eundo a cellu ejus versus dextram. Apud Palladium,
tura iiisignis, ctijus etiam liber, qui aitiiulatnr Vitm capile 89Gi'3:ceest;'A7ro(*STpwai; ano rnglSiu; xwpt»j
Patrum, veliil continentissimi et erudiiissimi viri -rXnrriov ouo-ij?rH; epriptou/j-vptu-~ivruxi<r%i/\iu
Bnauru,
mentioiiem facit, scripsit mulla monacbis necessaria. TWSe^tw7roStapi9ptoup.Eva.
Ex quibus ista sunt: '{31") Chorepiscopi.] Ante erat, coepiscoput, sed
Adversum vni priweipa/iumtiiliorum suqgesiiones, Palladius, cap. 106 xaPmi<~xo--o'jhabet. Vide Ono-
quns aul primusadvertil, aul ii.ter primos didicit, viu roasiicon.
ex sanctatumScripturarum testimoniisopposuillibros; _ (32) Amatm.] Existimo hic erroreraesse in Hera-
ad similiindinem videlicet Doinini, qni tentatori suo clidis interprete; nam PalIadio,cap.l37, dicitur Am-
semper Scripluraruin tesliinoniis obviavit, ita ut ma Talida. Jam vides unde Amata profluxerit. Am-
unaquaeqiie species vel diaboli, vel vititae naturse ma in his libris aliquoties occurril pro nomine appel-
suggestionum, contra se haberet teslimonia. Quod lativo, non proprio.
tamen opus eadera simpliciiate qua in Grsecoinveni, (33) Mavorte.] Mox, cap. 49, quidquid vestiumse-
jossus in Laiintiin tr.mstuli. n ricarum in mavortibushabuit. Scribitur uunc mavorts,
|QQ0Cuniposuil el anachoreiis simpliciter vi- nunc maforte, Graecis ftayoptov.
venlibusrlibrumcentum senlenliarum per cipilula di- (54) Cololhusvocabulo marlyr, qui eisdemcolebalur
gestum,.ei erudilis ac studiosis quinquaginta sentei.ta- locis.] Hinc Palladius Herveti explicaudtis. Ubi vul-
rum. EgoLatiuum primusfeci. Nam snperiorem olnn gatus inargiiium notator inargini ascripserat: Marlyt
trsnslatuin, quia vitiatura per lempus et confusnni hic dicitur,qui prceestmarlyrio; sed iroposuil iili non
vidi, partim leinlerpretaiido, partiin emendando, plana Ilerveli versio.
aucioris verilati reslitui. (55) Pm-eiis.]Cave hic parentem propatre accipias,
Composiiilel ccenobitisetsynoditis doclrinamaplam Ssepesevoinieriore parens pro cognato et affiniacci-
vitmcomimnis. piiur. Sicsupra,cap.2:< Habebat auletn etnonntillos
Et ad virgines Deo sacraias libellum competetitem parentes, inter quos liliam sororis suae adoptaverat
religioni et sexui. sibi. > Et sequenti cap. 51: «Non amico se,- non cle-
Etlidit elpaucas senteniiolasvalde obscitras; et (ut rico, non parenii, non cuiqtiam alii se credidit atque
ipsein his aii) solis monachoruin cordibus coguosci- commislt. i Palladii vetus interpres, cajiite 12 : t Non
biles, quassimiliier ego Latinis edidi. tanquam parenti, sed tanquara servo Dei, et mona-
Vixillonga selale.signis el prodigiis pollens. Hacle- cho haecofferiinus. i Loquitur soror Mjrciano fratri.
nus fiennadius. Vide Onomasticon.
Ex his Evagrii Operibus Iria nunc hsecdubia vel (36) Agentemin rebus.] Palladio dicitur, Magtstria-
cxplicanda vel corrigenda. nus. Nec ibi pro nomine proprio accipias. Dixi
An quia.dicilnr scripsisse an-rtipu, quod Christo- aiias de hoc Magistriani noniine ad Martyrologium
pborsonus apud Socratem carminum libros, Langus Q | Adonis, 2 Julii. Vide etiam supra, ad Pelagimn, li-
apud Nicephorum versuum libros verlunl, pro Epeta bello vi, num. 24. Vide Onomasticon.
legendumesiEpea, a GraecosVsa?Sane Ms. Morct a- (57) Ne affectibus quidem parcerent suis.] Videtnr
nus Epea diserte habet. Quanquam alii anyjnpu ver- insinuare lantam faiiiem fuisse, ut liouiines ne i|ui-
tunt Elemenlaria,ul Palthenius in pra-missis ad llo- dem affectibussuis, id est, Iiberis parcerent. Palladius
milias sancti Macarii. Nisi quis suspicetur epea oi lum Graecushabet, cap. 114, AtftouyEvoptsVou ptsya)iouxai
cx Grseco IEPA, quse pars esl verbi tspoptova^txa. xaTa o-TMvyyrjta . yj&fovvro-IT^VTOJV t Cuill
avflpw7rov.
Equidera librarii saepe P Grseciim cepere pro JP Lati- esselmagna tames, et quse omuium liouiinuni perva-
no, et Grseca Giaece scripta velut Latinis litteris debat viscera. » Auclores saepo usurparunt affeclus
scripta exscribebanl. Simiiein conjecturam suggeram pro libens. Vide Ojiotnasticon.
mox ad Patladii Lausiacam, c. 9 notaiion. 4.
Jam reliquorum duorum vocabulorum facilior cst 1N PALLADII LAUSIACAM.
ratio. Pro Nonaxon enim videlur legendum Mona- (l)Bram«m.] Inteliigit fetorem.Indebrumosum, feti
chon; nani eo iiomine hbruin ab Evagrioscriptum te- dum.|Videdictasupra,adiibrum ni.iium. 59, noiat.9.
siaflturaiictores. (2)Tauream.] Male hoecepit Hervetus propef/e tau-
Pro Antiphyron legero Antirrhelicon. Ita etiam in rina, quasi carnifex laurina pelle induatur. Vult Pal-
GrsecoVeBetoproaTipwtx«resiilueiiduin'AvTtpp'»)Ttx«.ladius carnilicem taurea seu iiagello instructum.
(27) Poscam.] Palladitis Herveti, ptisanam, ubi in (3) Grutaria.] Heraclides, cap. 6, simpliciter vocat
Grsecoest wTto-avij.Lexicon Grsecolaiinum vetus : negotiutionem.
Vjluxjaarov,posca. Infra, capile 42 : t Per reliquuin p' (4) Neapoteponla.] Divinabam proxime ad litteris
sevisui tenipus posca et sicco pane contenta vive- has accedens, veupayipovru,vel veoyipovra.Nempe P,
bat. i Ila ibi restituo pro vulgalo postea. Nam Pal- id est p Grsecum, primis Ediloribus visum fuit esse
ladius Hervelicap. 14!i, in eadem re babel oxycraton. P, id est p Latinum. Apud Palladium, capite 19, dici-
Grseceest 6?uxj5«pt«,quod proprie posca. Ms. More- tur -tuiSupioyspojv.'
tianus et Insulensis pro posca habebant aqua. (5) Nebulm. Heraclides, cap. 6, crabrones. Credo
(28) InterquamPaulamRomanam, matremToxolii.] Palladii veterem interpretem incidisse.in curruptum
Ileraclides Ms.; < Inler quas el Paulara nomine, ur- Codicem, et pro o-xvtysjlegisse vifog vel vifihiv, nu-
bicain quamdam, Toxotii matrem, mul erem prtiJen- bem, nubilum, nebulam, vel siraile aliquod Giaecuiii
tera el spiritualem vidisse me memini, cujus filia Eu- afline vocabulum.
slochium nomine apud Betbleem usque ad prsesens (6) Dehabent.] Rarius verbum, nec faciie obvium.
tempusiumpnasterio suo degit; qupniam ipseqtiidem Heraclidis interpres, cap. 2 hoc effert: siforsitan egere.
nescio, audivi lainen a plunbus ipsain esse castissi- videantur. Hervetus, in cap. 6 Palladii : si qitid' eis
mam, babenlem quinquaginta virgines secum. >llie- defuerit. Hieronyrous, epist. 22, ad Eustochiuin, D6
raclides Fabri eodeui robdo,nisi quod pro Toxoiii b;i- cuslodia vii»in.,ut neino quid poslulel, nemodehabeat.
bel Eustoclfiu I0107)- Zubernam.] Her.iclidis interpres, cap. 7
(29) Juslm semper.] Palladius, cap. 129, Usia pro- saccumhahet. Itaet Hervelus Palladii novtisinterpres,
prium nomen habet. tieraclides videtur jtis/amTheo- c. 22.Grsece in Palladio Venelo est ?a?spvov,in aliis
dorseepilheton facere. TKXXOV. Vide Oiioinasticon.
399 ONOMASTICONRERUM ET VERBORIJMDIFFICILIORUM. *W
(8) Prmfectiani.] Ila correxi excbnjeclura, Mss.de- A ul legamus duresceret, pro, duceret. Ita et sensus et
Ktimliis,cum ante cssel, pni faciani. Noti prmfectiani constructioconstabii.Noiuiii durissimam rhinocerotis
poSlerioribussseculis.proapparitoribus prsefecti prse- pellem esse. Vide Onoinasiicon.
lorio. Et resipsa hic iia capiendum docet. Kporwvetiam Grsecispro ulcere capiturapud Pol-
(9) Italicum olci.] Sic cap. 8 Heraclidis: t decem et lucein, lib. v, cap. 15. An igilur ex diurna nociurna-
octo Italicos ipsius vini solus exhausit. i ViJe Ono- que subdio stmiohe toium exulceraturo est? Ila ac-
niasiicoti. cepit hic v.portlivu;licracbdis inlerpres, qui paputas
(10) Libratem mctnum.] tlcraclides, cap..25, Oxy- vertii.
riniham. Palladius Herveti,cap. 86, ce/eremmanum. (12) Pisper.] Fluminis hujus noroen deesl He*r-
1n telligit Evagrium fuisse anliqnariuin, vel Taxuypafov veti versioni. Ab hujus viciniiate ipse mons An-
vel xuXktypufov. VitieOnomasticon. tonii ita etiam vocatus. Rulliniis, lib. u Hist.,cap. 8 :
(11) RMnocerotis duceret.] Palladius Herveti, cap. t Pcemen et Joseph in Pispiri, qui appellatur mons
86, anle habebal: « adeo ul corpus ejus, non secus Antonii. >
:ic corpus lerarum animamium, scaieret miiscis. i (13) Chindii vini.] Chiudium vinum nondum mihi
Correxi niinc, ricmis scateret. Heraclides, cap. 23: t ut alibi lectum. Notumvinum Chium. Sed non esislimo
per corpus ipsius totum quaedam papulae illi, quas inielligi de viuo Chio, quasi ejus usus apud ere-
sat-pe in corporibus vidimus, exirent. i Ubi Graece: mitas iEgypiios fuerit. Potius l.go Chydmum.No^
iiare To o-wpaauTouxa8(t7rsp TWV«'Xoywv £wwvxpoTwvaj liim viuuii) Chydwum inter vina factilia e Chydaeis
txSpaoai. KpoTwv Grsccis nunc ricinus, id est vermis palnmlis. Plinius, lib. xiv, cap.16. Vide Onoroasiicoii.
canibus infestus, nuncfrutcx est, nuneolese morbus, . 1N iEGVPTIORUMPATUUMSENTENTIAS.
iiunc canilaginea pulmonis bronchea. *
B
Sed quis liis sensus, quae consiruclio? ut corpus (1) Martino.] Fuit hic abbas Dumiensis,*et braca-
ejus sicut irrationalis animalis rhinocerolit ducerel? si reusis episcopus. Videprolegom. 23.
rhinocerolisjungatur cum animatis, deest sensui ali- (2) Conductelm.]Ita Ms. Tolelanus. In Ms. Sancti
quid, et nescio an rugas ducerel, vel simili aliquo Floriani est, Conduclilem.Inferiuri saeculo varisevo-
inodo supplendum sit.Quid vaslum animal rhinoceros ces formataeea inilexione. Conductelapro conductione
liic faciat, si quidero alios interpreles inspiciamus) rarius occurrit.
non video. Ricinus pro Grsecovocabulo xpoTwvfacil. (3) Dijudicari.] Ita Ms. Tolelanus; sed in Ms. Flo-
An ergo legenduiu ricinos duceret, id est, ricinis ver- . riani est dirimari.
roibus vel.insectis scaterel? an cynorrhaistas duceret, (4) Elmittens pmnitentiamanteipsum.] Intersereba-
quod xpoTwvseuricinns eliam Graecisdicnlur xuvop- lur in Ms. Toleiano glossema, id esl, jactans te ed
fatoTiiya canuin iufesiatione? Aique iia ricinusvei pedes ejus, quse veraest explicalio ejus quod Grsecis
rynorrhaistesdegenerasset in rhinocerotis est fiukleivizsTKvotav.Vide dicta supra, ad Vitam san-
Unam hanc conjecturam adbuc annecteie placet, cti basilii cap. 11, n. b4, et Onomasticon.
ONOMASTICON
RERUM ET VERBORUM DIFFICILIORUM
QU^ IN HIS PATRUM VITIS OCCURRUNT.
1011 Memineris, lector, inulla in notalionibus explicata, quorum hic nulla fit remeraoratio. Rariora nuuc
lantuin qusedara allingo, quae supra obiter perslricta, nunc pluribus firmantur testimoniis. Quanquam etnon-
nulla liic annotata invenies, qunriira iiulla in nolationibus iacta iiieiitio. Nec omuia tamen, qiia: de singulis
collegi, nunc in»imul do. Sufficianl Iiaecnunc ad lucem quarurodum rerum et verboruin obscurioruin.
ABSIDA. Viia Macarii Romaui, cap. 8 : t El eccc G deranl. i Concilium Carthaginense m, can. 32:
ante nos maximam inveniiuus absidam, in circuilu t Cujuscunque autem poenitentfs publicum et vulga-
scriptam. i Ita constanter Mss. tissimum crimen est, quod universa Ecclesia noverit,
Dubilalum olim an absis, an vcro absida dicerelur. aiue absidem manus ei imponalur. i Qnod eliam ci-
Pauiinus Severo epistola duodecima : t ln qua aeque tatur Capitularium lib. v, tit. 53, et in Deereto,
4it«ittemtaciam indicavit. Sed de hoc absidam aut causa 16, q. 9. Aimoinus, lib. IV, capite 252, Absis
ohsidem magis dicere debuerim, tu videris; ego ne- ecclesim.
scire me fateor, quia boc verbi genus nec legisse re- Absidamhabet Auguslinus epist. 203, ad Maximi-
miniscor. i Qnem loctim respicil Isidorus, lii). xv num episcopum Donatistarum : t Transit bonor hujiis
Origimjra, cap.-S: t Sed utrura absidam an absidem saxuli, transil arabitio. ln futuro Christi judicio nec
dicere dcbeamus, boc verlii genus arabiguum quidam absidsegradalse, nec cathedrae velats, nec sanctimo<
doctorum existimant. Utrumqiie aucloribus usur- nialium occttrsaniium atque cantanlium greges adhi-
paium. i bebunlur ad defensionem. i Evodius, lib. l, cap. 5,
Occurrit absis apud sanctuin Augustinum, epist. de miraculis beati Stephani: t Cum in loco absidse
•
225, ad Albinara : i Dicebara ego quibus poleram, 0 super cathedram velatam essent reliquiaeconstiiulae.
absidse
qui ad nos in absidein honoratiores el graviores ascen- Et lib. II, c. 1 : Ipsaque etiam per segradus
itlf ONOMASTICON RERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. 402
conscendens, nniversis eminus conspicienda asta- A venerabilis est. Absidem solo et parietibus marmo-
bat. i lsidorus, Iib. xv Origin., capite 8 : t Absida ratam camera mnsivo illusa clarifical. i
Grsecosermone, Latine interprelalur lucida, eo qtiod Ex dictis quadruplex absidmusus eruitur, ul lum
lumine recepto per arcum resplendeat. i Quaeexscri- significet curvaiuram roise, tum arcum cui aliqua fit
hens Walafridus Strabo de rebus Ecclesiast. cap. inscriplio, lum locum editiorem ubi.sedet episcopus,
6 : t AbsidaGrSece,Latine Iticidadicitur, quia liinien ttiin camerara in qua reliquise Sanctorum conduntiir.
acceptum per arcuin intromiltit. i Gregorius Turo- Quaefere Glossarium Camberonense manuscriptmu
nensis, De Gloria manyrum lib. i, cap. 63 : t In pa- exprimit: t Absida dicilur exedra, id est, sacralo-
riele, qui a parte erat oratorii, absidam cotlegit. i rium; vel loculus, id est feretrum. i Idem : < Ahsida
lia Ms. vulgo, in absida cottegit. Idem, libro De Glo- Grseceinterpretatur lucida, eo quod lumine accepto
iia confessorum, cap. 96 : t Anlevilream absidam, per arcum resplendeal. i Quodverbolenus ex Isidoro
(pia sancia (Albini) concluduntur niembra, sedebat. i supra citato acceptum vides. Idera : Absida, spbscra
Ita Ms. Idem, libro de Vitis Patrum, in Gregorio seu hemisphaerium. i
Lingoniensi episcopo, cujus reliquias Tetrictts epi- ABSPES.Vila Ouuphrii, cap. 10: < Abspes eram
scopus transferre volebat: t Ante altare basilicsefun- .multoties vitse. > Quod Grsecis K7rs>7ri?wv.
damenla jacit, ereclaque absida miro opere construit, B Acn;s. Leoniius, in Viia sancti Joannis Eleerao-
ct transvolvit. > Ita Ms. Ilincmarus, Rliemensis epi- synarii, cap. 21: < qtiae collecta eraivt a Mauris iu
scopus, de geslis habitis pro divortio Tbietbergae, acie ipsorura. i Dubium videri possit an in Grsece
respeclans ad concilium : t Et sacri canones jubent fuerit fu)juy%,quod nunc aciem seu mullitudinem
ut pceniientes tempore quo poenilenliampetunt, im- exercitus, nunciruliuam significat. Cerle hic staterse
posiiuram manuum et cilicium supercapila a sacer- fit meniio, in qua dicuntur actns ejus appensi. Hinc
dole, sicut ubique vulgatum est, ante absidam ca- aginari et acinari a scapo trutinse. Festus : < Agin.i
piant. Quod unusquisque pnblice pcenitens ab epi- esl, qua inseritur scapus trutinae, id esl, in quo fo<
scopo suo, de cujus parocbia est, debet suscipere. i ramine trulina se vertit. Unde aginalores dicuntur
Annales Francoruro, pag. 29 : ln absida ecctesim. qui parvo lucro moventur. i Glossarium Cambero-
Glossseveteres : Absida, sedes episcoporum. Ibi se- nense Ms : t Aginator, negotiator; diclus ab agina.
dem epiScopi fuisse declarat locus Auguslini supra, Agina enim dicitur illud loramen in quo scapus trti-
epist. 225, ubi prsecedit: t ad nostra subsellia , re- tinse inseritur, et in quo trutina se venit. Inde agi-
licta turba, redieram. nator dicilnr, qui parvo lucro movelur. i Idem :
Abtidashas loco eniinentiore fuisse, ideoqtte gra- t Aginare, explicare, agilare, fugare, dicium ab agi-
datas, declarant loca Anguslini et Evodii supra ad- C na, quod est scapus trutinse, quse ideo sic vocalui
ducta. Leo Marsicanus, lib. i, cap. 19 : * In basi- quod ea mensura ponderis agatur. i GlossseIsidori:
licse absida media, ad quam per octo gradus ascendi- Agginantes, explicantes. Et quia'g el c muluas sibi
tur, altare constilnil. i operas prscslant, hinc in Glossis Isidori : Acinari,
Supersedeoplura aggerere loca. Haecautemaggessi, tricuri, in parvo morari. Iia eiiani babet Glossariuro
utex iis absidmusus aliquo mndo innotesceret. Onu- Camberonense Ms.
phrius Panvinius, in explicatione vocnm quarumdam Aliasignificalionein Glossario: Aginal, arpartierac.
ecclesiasticarum absidmnomiue inlelligit qnam Itali Aginare, arpureveiv. Exislimo enim iiitelligi Agentes
eccletiarum tribunam vocant : t Forte quia olim in rebus,qui pars militiseerant. Jos. Scaliger, ad Fe-
voeabatur tribunal, i vel certe tribunal in abside Slum, legil ToaxTsusTatet TpaxTsuetv,id est, ntgo
erat. GregoriusTuronensis, lib. n Miracul., cap. 2 : liari. Forte quispimn divinabit legendum arpayyevtn
t Deniqueoralione facia, erigo oculorum aciem ad el
trrpayy-v-rut. Nam a arpuy%gutla, flt trrpuyy-viA,
iribunalj conspicioque in eo versiculos boc modo guttalim exprimo, et metaphorice, premo, et quasi pe>
conscriptos: angustum foramen exire cogo.
HeroasCbristigemmusnaeccnntinelau!a , r
n ACDTI.Pelagius, libello xv, n. 48: t Sicut im-
Julianumcapile, corporeFerrtolum.» --
possibile est navim fabricari sine aculis. i An in
Quod Hesychius «^tSa?, praeler rolae circulum Graecoab 6£0?aliquod nomen deductum fuerit, quod
etiam x«ftap«fexplicat, dum ait, 'k-tyiSe;,ru. xux>.a interpreli occasionem dederit vertendi acvtos, equi-
TWV Tpo%wv, at -rspifep-iui, n xaptapat,intelligit id de dem nescio. Exisiimo tamen'hic per oculos intelligi
quo haclenus egimus. Sic camera Gregorio Turo- Siouj i5ybp-fov;,clavosvel gomphot, quod utrumqtie
nensi, lib. i, De gloria martyrum, cap. 47 : t Dutn in navium compactione refertur a Polluce, lib. if c.
in honore"1012 ipsorum mariyrum, roissarum so- 9, § 2. Isidorus, lib. xix Orig., cap. 34: < Clavati
lemnia celebrarentiir, cecidisse e camera tabulami quasi calceati, eo quod minulis clavis, id est, acutis
unam. i Severo Paulinus, epist. 12 : t Basilica igi- solesccaligis vinciantur. i Sic forte ab acutis gompbis
tur illa, quaead Dominsediuro nostrum communcroi rasirum , instrumenluin riislicum, dictum Graecis
patronum in nomine Dnmini Chrisli jam dedicalal bfyvu.IlesychillS: 'G?iva, epyalelbvTt yeti>pytyy.bv ai-
relebratur, quatuor ejus basiiicis addila, relipiiis i SijpovfYopôuse%ovilxbuevovUTTO |3OWV. < Oxina, ifi»
aposlolorum et martyrmn -intra ahsidem trichnrai siiuiiientiiin rusticum, ferreis gonipbis consians,;
sub altaria sacratis, non solo b ati Fclicis bonore; ijtiod a bobus irabilur. AliuJ infra bisacuti.
403 ONOMASTICONRERUM ET VERBORUMDIFFieiLlORUM. 404
ADVIVEHE '. Probtim verbum, sscpe in adhuc vivereA Clausadiu reseranscredenlibusastherasaeclis.
njtitalum. Hieronymus, in Viia Malchi, num. 3, ut Fortunatus, lib. ix, carm. 1 :
iiumadviveretmaler. IJem, libro i conlra Jovinianum, Aera temperie faveanltibi temporapace.
cap. 28 : < Licet certior liscreditas sit, dum advivis, Aldelmus De oclo principalibtis vitiis :
bene abuti substanlia tua, quam luo labore quaesita Adducimerear, Christoregnante per aUhra.
in incerlos usus relinqtiere. > Tertullianus, de Ani- 1-laMs. mthra pro sethera, ubi Canisius mlhram sub-
ma, cap. 57; t Et bi vel maxime, qui in ipsis lunc siiiuit. ldem, deLaude virginilalis, in prsefalione :
fuerunt cum adviverent. > Gregorius Turouensis, Aul Zonsemundi,qusestipanl selheracelsa.
lib. ix : Dum adoivil possideat. Jurisconsultis quoque Idem, cap. 5, in Joanne Baptista :
nota vox, 1. 2i, § Testamento, d. De -liber. leg.; 1013 /Ethera celsa tonantdumfalur RectorOlyinpi.
!. 50, d. De adim. leg.; 1. 5>, § Testametito, d. De Idem, de Laude virginitatis , cap. 57, in sancia
lestam. milit.; leg. Visigoth., Iib. iv, tit. 2,1. 15: Thecia :
< Medielalem vero, dum advixerit, pater sibi viudi- Ouamvisverborumrorarent imbre parentes,
Sicutnimbosisslillabantaetheragultis.
cet,iiliis post obiium relinquendam. > ln iisdem , Idcm, ibiJem, cap. 25, insancta Babyla :
lib. v, tit. 2,1. 4 : < lla cl illa quse usu hoc ad possi- yElheraglaucapelil devictamorte triumphans.
dcndiim percepit, oronia duro advixeril, sine cujusli- B ] AFFECTOS, id est, parentes, liberi et nepotes, qui-
);et inquietudiue suis incunctanter utatur expensis. > bus alfeclura et amorem natura duce debemus. He-
Item, lib. XH,lit. 3, 1.13 : t Jurare debebunt, quia racliJes, c. 54 : t Nam cum adeo illi faroe quodam
qtise eorum professioconlinei, sinceroetnonmaculato lempore labnrarent, ut bomines ne affectibus quidera
corde profileantur, se donec advixerint conservare.i parcerent suis. i Apuleius, de Philosophia : t Nec
JEGYPTUS olim varie divisa, seu provincias, seu angetur cbarissimis orbatus affectibus. > Marcus im-
dioeceses spectes. Vide Philippi Berlerii Piihanon perator : t Quod inlerim a le publicari nolo, ne aut
Dialriham t, cap. IV. Sape apud auclores occurrit ad ipsum Papirium, aut ad ejus aiTeeluspervenial.»
JEgypl s inferior elsuperior. Socraies, lib. iv, c. 18, Capiinlinus Maximino : t Timentes igimr milites,
iEgypinm superiorem opponit Alexandrise. Agens quorum affectus in Albano erant. > Idem Gordianis :
ciiim de iliiobus Macariis ail: TQv6 pev h. rn; S.va < Affeclus suos unice dilexit, fllium et nepotem ultra
hiyvTtrovnV b Sesx T»iff'AâvSpsiwvTtoXet»; : t Quo- morem, filiam et nepiem religiose. i Idem, in Anto-
runi alter ex superiore /Egyplo, alter ex urbe Alexan- nino philosnpho : t Antoninus quidera non esl satis
dria orlundus. i Fere Thebais et iEgypius intcr se roolus defectione Cassii, nec in ejus affectus saeviit.i
dislinguuutur. Hieronyuius, in Vita Pauli primi ere- Vulcatius Gallicanus, in Avidio Cassio : t Nec tamen
iniise : t Mullas aptid Êgyptum et Thebaidem tem- C ( Antoninus graviter est iralus rebellione cognita, nec
pcstas saeva populala est. > ./Egyptus absotute posita, in ejus lrberos aut affeciussaviit. i Paulinus senior
vel loiam regionemi£gypti significat, vel etiam The- ad militem : t Ideo nec affectiim, IIQCpatriam, nec
liaidam comprehendil, vel partcm ejus circa Alexan- honores, nec divitias Deo praeferre debemus. i Pau-
driam, quam vocant /Egyptum inferiorem ; mi Tbe- linus junior, in Eucharistico :
liaida vocanl superiorem jEgyptum. Plolemseus , des .... jamdudumcunctisaffeciibusexpers,
Della et fiuviis circa Delta in inferiore iEgypto : Prima socru, ac matredehinc et conjugefuncta.
Kaisfrat Ss xotvwfi itepi rovrov; TOU?-torup.ov;yi>pa. AGAPE.Pelagius, libello xiu, n. 15 : ut acciperenl
v.i.ra: t Vocatur autem communi vocabulo regio, agapem. Clare hic ag-ipe tisurpaiur pro eleemosyna,
ex datur. Sse-
quae circahos est fluvios, inferior. > Et dc superiore, seu parte aliqua, quse charitate egenti
parte, seu Tbebaide : T« Sk ert pteanaSpiinepu TWV ( pius bsec vox in his libris cccurrit. Pelagius, libello
*E7TT«voptiwv xa^strat ©njSats', xai avw T07iot:< Quse , x,num. 46 : t Semino agruni meuni, etfacio ex ipso
aulem adliuc australiora tleptanomis sjmt, vocantur agapem. i Idem , libello xv, num. 31 : t Praebentes
ut faceret pro cis agapem. i
Thebais, et loca superiora. i Regiones et dicaceses ei quae neccssaria erant,
18 : t Elfero jianes, quoniam est aga-
Êgypti el Thebaidis colligi possunt ex subscriptione Palladius, cap.
concilii Niceni, et aliorum. jj pe tui noti fratris; et cras illucescenle Sabbato opus
IETIIERneulro genere. Vita Onuphrii, cap. 16: csl oblationibus. i Heraclides, cap. v : < Quia ipse
< yElhera angelicis cantibus resonanlia. > Complures!' fraler tutis agapen (acturus esl. i Sic Cassianus, col-
auctores sequiore sevoita sether usurparunt. Enno- lalione x«)v, capiie 12 : i Agapen alienaeoperalionis
et
ditis, lib. n, epist. 13 : < Non sic peruix aotberacta exspectat.ii Agapen vocal opem largitionis alienae,
ncrvis arundo proscindil. i Idem, lib. vi, episl. 38 : opponit rei, qtiam quis proprio labore comparavit.
t Facilius credo cursus fluminiim in diversa revoca- Terluliianus, ad martyres , cap. 2 : t Imo et quse
curam ecclesiseet
ri, el relictis fluentoriim alimoniis sethcr vacuum, jusla sunl, caro non amillit per
> in : agnpen fratrum. • Paubis Diaconus, de Geslis Lan-
pisces expetere. Idem, Apologetico, deSynodo
t Videbant setber tantuin directis a se jaculis verbe- gobardorum, lib. l, cap. 26 :
rari. i Marins Viclor Massiliensis, Iib. i: Signat adesseJapes agapcs, sed lividusobstat.
Sed quidest quod munduserat, quodsidera et orlus, Capilur fere pro solemni convivio in leinplis vel me-
/Etlieraqueet vilretim pelagus. moriis niartyrum exbiberi olim solilo. Vide concilium
Beda, in Vita Ctttperti, cap. 9 : Gangrense, can. 11; Laodiceum, on. 27 et 28.
1 Vide supra , col. 208, quta in hoc vctbum Rosweydus nosque sifiiulnotaverimus. (EDIT.)
405 ONOMASTICON RERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. 406
AGENS IN REBI S. lleraclides, cap. 53 : « Juvenem mA . Latinogrsecum, Antiquarius, upyo.taypufog, xaXkt--
queuidam agentem in rebus, etc, commovit. > Quo io ypifog. Apud Cassiodcnim, lib. n Hisior. Tripart.,
loco Palladius, cap. 148, Graece,uuytarptuvbsbabei, :l. cap. 16 : < Quinquaginta membranaceos Cotlices,
nt hene confecloset adusum.liabiles,abariificihus anti-
Eral e Palalinis officiis. Ambrosius, episl. 15, lib. n,
- ad Mareellinamsororem : t Palalina omnia officia, a quariis, etperfecteartemscientibusscribi prsecipias.i
hocesl, memoriales, agentes in rebus, apparitores JS APHRODITOS. In Viiasancti Hilarionis, n«m. 30, in-
diversonim comiluro. > Tamen et in provinciis spe- e. lelligitur de Aphrodite, quse Stepbano dicitur ju»ta
cies annonarias cur;ibant, et praeeranteliam evectio- ). Atliribin, quaeAphrodilopolis Straboni lib. XVIII.De
ni publicsp.Dicunturet Magistriani. Vide infra. eaintelligihuncloctim colligittirex itinere Ililarionis;
* ALMIISIDENSES. Viia Epicteti et Astionis, cap. 6 ;: el cx monte Sancti Antonii, ad quem properabat.
< In^Scylharumfines ingressi sunt, alque in Almiri- j. APOCRISIARUIS. Moschi cap. 88, habeS Thomam
densium civilalem deveiierunt. > Ex his colligitur lr apocrisiarium coenobii; et cap. 88, aliuni quemdam
Almiridensiumcivitatem in Scytbia esse. Sed apud j apocrisinrium Gennadii patriarcbae Constantinopo-
qucm auctorem hujus urbis memoria? Existimo Al- litani : unde colligitur apocrisiarios curasse negotia
miridensium, seu Haimiridensiumcivilaiem diclaro n ccclesiarum et ccenobiorum. GlossaeMtlori : Apo-
a lacu, qui Halmyris Plinio lib. iv, cap. 12, dicitur ,r B* chrysiarius, minkter Rtnianm ecciesim. Glossarium
in hoc tractu : <Ex eodem alveo et super lstropolim n Ms. Camberonense: Apocrisiarius,secrelarius. Papi.is
lacus gignitur LXIIIm. p. ambitu, Halmyrinvocant.i, vocabulista : Apochrysarius,tltesaurarius, vel legatw.
Laciira hunc Danubius facit, quein Pinelus in suo 0 Justinianus, novella 6 : AtaTWV Ta -tpuyua.ru-tpar-
Plinio vulgo vocari ait Lacde Nolre-Dame de Danubi, j TOVTWV TWVaytwTaToivsxxô-twv, ouf a-tovpiatupiovt
id esl, lacut divm Virginis Danubianm.Forte Salmo- xalovatv : < Apocrisiariivocantur, qui sanclissima-
rudis Anionini. Nicpphorus, lib. xn, cap. 29, posi- rura ecclesiarura negotia curant. i Occurrit passim
quam dixil Eiinomium jussu Theodosii Halmyridem n apud scriptores posterioris selalis. Est videlicet apo-
deportalum, adJit : « Est autem Halmyris Mvsiseinn crisiarius 6 e-ti r€>va~toxptuuro>v, a responsis. (Juod
Europa locus, ad Islrum situs. i Hatid dubie bincc apud Georgium patriarcham Alexandriiium in Vita
Halmyridcnsiumcivilas dicla, itaque scribenda. sancti Clirysoslomi est u-toxptaiupiag, Godefridus
Ex descriptione Plinit , juxta Peucen coilocanda a 1014 Tilmannus vertit, secretarius.Demuncre hoc
est, qiHcest in Mysiainleriore. Mysia atitera inferiorr vide Hincmarum episl. 3, cap. 13.
etiam Scylliisenomine venit, unde in Mysiainferioree A(JUAASPERGI. Vila llilarionis, num. 20 : < Scy-
simt Tqnii, Jocus exilii Ovidii, quos in Scytbia ponitt pbum ficlilem aqua jussit impleri, etc.; equos asper-
ipse Ovidius.InNotiiia imperii mnlta loca Mysiaeinfe-. C ^ sit. iVide ibi. Sosipater Charisius.lnst. Gram. I. r,
rioris invenies ad Scythicam prsefecluram pertinere. capile Deficientium,ait: < Ad sequasan ad aquas vV
AMMA.Pelagius, libello xvm, n. 19 : « Vos, in- cari dici debeat, quaesitum est. Quiad aquas dicuin;
quil, eslis fatuse; nam bsecet veslra et mea est Am- euarranl quod ex luco Camcenarum aqua religiosa
ma. Hoc eni.m in ea vocanl illi feminas spirituales. i, afferri solcat, puriticandi causa.Sedmelius adsequas,
PalladlllS,cap. 42: AOTVJ yv.pv.uivuS>vv.aieuovuuei- quod olim greges equorum in Circum inducebantur;
»wvojatx Auuag eartv, OVTW yap v.ulavatrag itvevua- ibique per populnm cursu sequabantur...»Philippus
rtxu; unripag. « Haec enim el vobis et ine melior,. Rubenius, Eleclorum lib. n, cap. 18, praefertlcgi ad
exisiens Amma est. Sic enim vocant matre< spirita-. aquas, atque ita interprelatur quod est apud Ulpia-
les.i Sic apud enmdem Palladium, cap. 57, Amma , num. De his qui notanitir infamia, 1. iv : < neque
Piamun; cap. 157, Amma Talida. cap. 158, Amma , agitaiores, nec qni aquam equis spargunt, » videli-
Taor. Non abeunt ab liac Ammacsigniiicationequse. cet, non de vulgari aliqua sparsione aut ad recrean-
Jlesycliiiishabet : 'Auua, unmp, rpofb;. Amroa, roa- dos equos, uli Alciatus, vi Parerg., capile 3, sed de
ter, nutrix. 'Auuug, rpofb; 'ApriutSog, xui n unrnp,, solemniquadam etcum religione, imo superstitione,
xa'nn'>?iu,v.uin Anp.nmp,t Ammas, nutrix Artemi- conjuncta. Nam fuissemos videtur, ut quoniamGir-
dis, et mater, et Rhea, cl Demeter, i seu Ceres. fD censes sacri ludi erant, honorique deorura dicaii,
Quod igiturabbas erat inter monachos, hoc Aroma equi certaturi prius lustrareniiir, et aqua e-certo lo-
inier virgines sacratas. co peiita spargereniur. Idem exisiimafcHilarionera
ANTIQUARIUS. Vetns Lausiaca Palladii, cap. 15 : hunc rimm in mente habuissc, et profanam banc
< Pulchre enim scribebat libralem manum. i Lexi- aquam alia aqua damnasse. Sic forte putat legendum
con Grsecnlatinumx-Miyp«.fog,librarius, id est, anti- in lapide veteri inter ofliciaCircensium, Sparsor pro
quarius; erat. Nam antiquarii erant qni bibliothecae Spartor, nisi, inquit, hoc a sparto sit, et ad circi
Codices coroponebant, vel vetustate oblitteratos re- melartimque dealbationis munus perlineat. Nam in
parabant, ut docent impp. Conslilut., I. n, in princ. Glossis ila scriptum Spartum, V\evxaiu evBeurpotg.
Cod. Theod.; de Slud. lib. mb. Itom., lib. xiv Cod. ARCniSTERitiM. Vita sancti Antonii, can. 53 : < Et
Tlieod. Augustinus, de Verbis Domini,serm. 44: cum judices, qui ad interius archislerium propter
< Quemadmodumqui videt litteras in Codice optiroe asperitatem itincris, ctc, irenon poteranl.» Glossa-
scripto, et non novit legere, laudatqnidem antiqnarii rinm Stewechii Ms., Arcislerium,menasterium.Glo#»
manum, admirans apicum piilchriludinem. > Lexicon fflrium CamberonenseMs., Archisletium, monast*->
407 ONOMASTICONRERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. 408
«iam.t Archisterium, principalis statio; slerion eniroi A Sed omnino varia mensura fuit artaba.Nam Eupo-
slatio didtur, archos princeps. > Idem : < Slerioni lemus, apudEusebium, lib. ix,cap.4
Prsepar.Evang.,
>
Grsece, Latine statio. Ibidem : < Sterium, solifariii explicans epislotam Salomonis ait : 'o Ss xopof
habilalio. > Equidem Antonii archisterium inieriut ini eori «pT«§wve\ : < Corus vero est artabarum sex. »
irioiue erat praccipua el principalis ejus habilatio. Consule Villalpandtim nostrum, Apparatus in Eze-
Capitur lamen pro quovis monasterio. Vita sanclii cbielera parte n, lib. iu, cap. 11.
Walburgis, lib. 111.< Et adjacens arcislerio ccemele- ARCR/E.Evagrius interpres Vitse sancti Anionii,
rium.» Ibidem : < llnjus sancti atrium arcisterii me-
cap. 2 : < Arurse autem. erant ei trecentse uberes et
rui contemplari.i Paulus Langus, in Chronico Citi- valdc
optimse. i Retinuit inlerpres vocem Graeca.ni
zensi (tomo I Germanorum Scriptorura a Pistorio1
apavput, pro quo vulgo substilutum palmm. Occurrit
editorum), anno 1469 : < In carroine quodam, quod eadero vox hac eadem Vita, 15 : <Et statim in-
iu praeconiumprsefati Bursleldensis arcliisterii edide- cap,
telligit parvis aruris, et parietibus, vel modica auri
»
ram. Idem, pag. 886 : < Sub Trilhemii inilitabam
porlione contempia, nec gloriari se debere, quasi
obediemia in archisterio divi Jacobi prope Hcrbipo-
magna dimiseril.i Ubi pro parvis aruris inGrsecoest,
lim. » Hinc arehisteriale. Vita sancti Willibaldi :
quod tlceschelius verlil campos exi-
<Verum et arcisteriali jam jugo constrictus, nunquam "B b\iyugetapovfug;
guos, Coloniensis editio habet, parvis thesauris.
sine abbatis sui licentia pergere judicaret dignum.i
Propria iEgyplo terrse divisio in aruras. Slrabo, lib.
ARSLNOE. Vitae Antonii cap. 14 : < Quidsane et in xvu, de
iEgypti divisione : 'H.5s ^wpa TYJV ptsv-tpi>rnv
Arsenoitartim oppido gestum sit, non transibo silen- Stuipeaiv tlg TOptoufeayt, Ssxa uiv vj0v)§«tf,3s'xaS' i
lio. » Cum duplex sit Arsiooe et Arsinoites Nomus evTWAi\ru, e%xai SsxaS' 17
ueru%v'wf 5s Ttvsf,TOO-OU-
in i£gypto, bic iiiletligitur de Arsinoe seu Crocodilo- TOtriauv ot avuTtuvregvouoi, oaat ai sv TW
âfiupivSw
ruiii oppido ad Nilum, ul patct hic ex adjunctis, cum auiat" «urat S' iXurrov-TWV
TptaxovTa.MukivS' ot vouai
adiArsinoen Nilum crocodilis infcslum transit Anio- rouug aSeugeayov eig yup rartupyiag oii-XelarqtStii-
nius. Alia Arsinoe est ad Cbarandram sinum,
pnvro,v.aiavrat S' e'g a).iaf Toptaf,sâ^torat S' al apou
ARTABA. VilaeJoannis Eleemosynarii, cap.5 :<Ora-
pat utpiSeg: < Regio inilio in prsefecluras divisa fuit,
nia in una Campana statera, modioet artabe, vende- quas Nomos vocant: Thebaica quidem in decem;
re et emere contestabatur. i Paliadius, c. 76 : < Ac- qusevero in Delta, in totidero ; inlermedia autem iu
ceperunt unusquisqtie frumenti annuas duodecim sedecim, et (ut quidam volunt) tot erant hujusmodf
artabas, qui sunl veluti quadraginta, qui apud nos praeferturse, quol aulas labyrinlbus habebat, qtise
ilicuntiir modii. i Interpres Aristophanis, ih Acbarn., n„ circiter triginta erant. Rursum hse prsefectursedivi-;
de arlaba: nsputxov Se v.a\Aiyv-trtavT66'vopta: < Ar- siones libersrs liabenl; majore enim e partein lopar-
taba Persicuro et iEgyptium nomen esl. > De/Egy- chias divisse fueruut; toparchiae rursus in porliones
ptiorum arlaba Fannius : alias, quarum minimae arurae erant. i Non recte in-
Est etiam terris, quas advenaNilusinunJat, lerpres hic arva verterat. Horapollo, lib. i, cap. 3:
Arlaba, cui superal modiipars teri.iapost tres.
Namquedecemmodiisexplebilur artaba triplex. "ETOf T6 EVtorafxsvov ypufovreg, TSTapTOV upovpagypa-
Hieronymus, in cap. v Isaise: < Pro iriginta modiis, fovatV eari 51 uirpov yng » apovpa, -tny&v ixtxrbv:
quos nos pro coro posuimus, qui Hebraice dicitur t Instantem annum significantes, quartam arurse par-
liomer, LXX verterunt upraSug e%., qusc mensura lem pingunl. Est autem apovputerra; mensura, cen-
iEgyptiaca est, et facil modios viginli. i Plane qua- tura complectens cuhitos. i Herodolus, Eulerpe, seu
drat sestimalio artabse apud Hieronymum, cum ea, lib. 11:fspea Ss aft vv ra.Seic,aputpnuivuuovvoiatAlyv-
qiitf estapud Palladium jam cilatum. ldem, in cap. JTTIWV Ttu.p-%TWV tspswv"upovputi%uipe'rotSwSsxaixu-
xi Danielis: < Ita ul (Ptoleraseus Philadelphus) de UTWar-j\isg' v 8s apovpu 1015 ^-«rbv ~tnyei>viari
jEgyplo per singulos annos qnatuordecim miilia et Aiyv7tria>vituvrn' b SeAtyuTfTtof -tnyygrvyyuvet tao;
octoginla talenta argenti acceperit, et frumenti ar- ewvTwSapttw.t His solis (quf dicnnliir Calasiries seu
labas (quse- mensura tres modios et lertiam roodii j) 5 pugnatores) Êgypiiorum prseter sacerdoies hoc exi-
paTtem habet) quinquies et decies centena raillia. i mium honoris habebatur, ut singulis duoJecim arurse
Ignolus Graecuslibro de ponder. et mensuris: Aiyv-triu: essent exemptaeel immunes. Est autem arura cenlum
apraSn p.irpo\>eyet ptoSioufs'" 6 Ss ptoStOf 6 AtyuTTTtof cubitorum Êgyptiorum quoqnoversus. iEgyplius ve-
v.uia'\ra\txbg Zyei ôtvixaf JI'.<jEgyptia artabacapill ro cubitus Samio par est. i Suidas : 'Apoupatauavn;,
inodios quinque; modiiis vero jEgyptius et llalicusi eiti TWV vwfipwvxat arrpaxTWV. "Eo-Tt5s «xpifSuTxtvnTOf,
cnntinet chcenicas octo. » Papias : < Artaba, genusi y\tapu, v.u\ovuivnuv.vrt;, rj; Ttvsf7rpoo-sôvTSf T«tj
mensuraeSyriacse, qusetres modios facit et trientem.i i xtvjjo-so-t jjtavTSuovTat.'OTt n apavpu-tbSu;eyet v , t Ru-
De Persarum et Medorum arlaba Hesychius : 'Ap- sticana vates, de scgnibus et ignavis. Esl aulem lo-
ruSri uerpovMisStxov O-ITOU,'Amxof ftsStptvof: <Artabai custa adraodum tarda motu, viridis, quae vocatur
mensura frumenti apud Medos, Atticus roedimnus. >> mantis, id est, vates; cujus motus quidam observan-
Herodotus Clio, seu lib. i: 'HSs uuruS-n, ptsVpov i tes vaticinantur. Arura pedes habet quinquaginta. >
so-Tt
TUpor/ov,yv>piovusSipsjov'ATTIXOU t UbiiEmilius Poriussensuranonpercepit, cumextrem.i
-t\ttov yaivi&trptai
'ATTixps-i: Estaulem artabamensura Persica, capaciorr vertit : t Rus pedes haberediciiur.) Et ingenue pro.
quam Atlicus medimnus, tribtis cbcejiicibusAtticis.t fessusest, N.L.Legeral ille eyjtv, ctimlegendumessci
409 ONOMASTJGONRERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. 410
«X" >'•.U> habet Ms. noster Anluerpien.sis. Nempe A posset presbyter nudam eam sanclo oleo inungcre. >
arura est dimidium plethri, plelhrum autem conlinet Seddispulaliointerdoctos viros orta, anbaptiiamli
omnino nudi luerint, an tantum superiori vesle e«uli.
pedes centum qjiaquaversum, nl idem Suidas ait.
Arura Scriptoribus Latinis etiam usurpata, non Josephus Vicecomes, in Ecclesiasticis stris Olyaer-
pro certa terrse portione, sed generatim pro terra Vationibusdeantiquisbaptisrairitibus, lib. n, cap.37;
seu Jgro..Velius Longus, de Ort)iographia : < Filix, et lib. iv, cap. 10, 11, 12, 13, conatur astruerc
qtiatu ite credo diclam, quod sit minus felix arurae. > ptane nudos, nullo vesiis vel teguraenti genere ami-
Hinc arsrojo, id est agreslis, rurestris. Marcellus ctos olira calechumenos inungi solere el baptizari.
Enipiricus, Hb. de Medicamentis, pag. 63 : t Lacer- Snnt qui contradicatit (Joannes Viringus noster
tas.pisinhas, quae in segetibus mpranlur, quas Grae- in tractatu Ms. ea de re) censeantque Ecclesiam ni-
ci aruraeas vocant. > UnJe proverbium, MavTtf«pou- misquain semper honesti tenaceni fuisse; necsiraile
pata,-utlri Suida jam citalo. vero esse eamdem tam evidenti sacrilegiorum perr-
AsFiTAitii;.Vita Joannis Eleemosynarii, cap. 51. culo sacrameiitnm hoc exponi voluisse.
t Uno hinc et aliero hinc aspitaniibus. > Ita Mss., Ego vero, perpensis ulriusque partis momeniis,
tibi EAh\, assistentibus. Glossse.Isidori : Aspita, rui- existimarira, si quis recli libratn judicii lenere volet,
na. Ita et Glossarium Ms. Camberonense. Videndum B * et nudos et non nudos olim catechumenos inunctos
tarnen nUiiipro ruina legendtim' sit veruina. Certe et baptismo tinctos fuisse asseret.
«piiumdicilur veru. Glossarium Camberon.: Assium, Nudos quidem, quaniuih ad mysterium perlinei,
vcru; ideitipitum. qtio vita nobis anteacta emendanda et in melius coin-
ASSBESCO, idest, assuefacio. Hteroh., in prologo mutanda denolabatur. Nam nudi censebantur, quibus
VitceMalcihi:< Di*posiiumquepier tabulata militem, siiperior veslis, qua in publicum procedere soliti
pendenti gradu, et labente vestigio lirmiter slare eraril, detrabebatur. Integre illa ponitur, quia
assnescunt. > Ita Mss., quod vulgo mutarunt in ad- niliil veteris hominis superesse potest.
suefaciunt.Dionysius Exiguus, Vita Pachomii, ca- Non nudos, quia vel interiilam vel prsecinctorium
pjte 23 : t Sed paulaiim assuescit ea , levioribus aliquod linlenm baptizandi ad honestalem servabant,
exercens ante ponderibus. >Tta Mss. et velus edi- qua re servata non omnino midierant, sed quasi nudi:
tio, ubi Coloniensissubstituit, assuefacit. Priscianus, nudiquedicipoteranl, quod quiilain publicoappare-
lil». vntjiCap^de Verbis commuhibus: t Assuesco, ret, nudus prodire censeretur. Sic SauI.IReg. xix,
absolutum«st;invenitur lamenpro assuefacio. Luca* nudus cecinisse dicitur tota die ac nocte Cumprophe-
inis.inv: tAddequod assuescis satis,»pro assuefacis. ' tis, deposito scilicet amictu regio, nec enim prophe-
BABIE.Vide VAV*. tte nudi erant. Sic David, II Reg. vi, nuJus antc ar-
BAIA.Oecurrit vox haecin GraecoPalladio, uti in cam saltasse dicitur, et lamen eo tempore indulus
Glossario suo Grsecobarbarocitnt Joannes Meursius, erat Ephod lineo, ut ibidem habelur. Sic Joannis xxi,
sed non rCCte eam percepit. Quod enim Palladii, Petrus nudtis dicitur, qnod breviori veste piscationi
C. 61,est,B<itta6/ty«7r«paTo0 itpzaSvripovulrnauuevog, aptae indutus essel; quare ne ita nudus Cliristo so
rotf ^wotf?wva? eipyuauro, reCte itu Gentianus Her- sisteret, tunica se succinxit, itt-vSvrn., id est, vesle
vetus vertit -t <Cum paucos palmse ramos petisset a quae alleri injicitur. Nec desunt graves auctores (in-
presbytero, efficiebat cingula animalibus. > Et subter ebs Gaspar Sanciins noster) qui ita quoque
diiur miraculum per unum e cingulis edituin. Fie- lsaiam iiuJum et discalceatum (Isaise xx) intelligunl.
bant atitem ea ex palmse ramis -seu foliis, quae pai« Ad hanc loquendi scribendique consuetudinem faoit
dicla. tlesychius in Lexico : Baif, paSSof ijsotvtxofxat Sencca, lib. v de Beneficiis cap. 13 : < Qusedam
|3atwv: t Bais ramiis palinx, et baiorum. > liierony- eiiamsi vera non sint, propier similitudincm eodem va-
mus, libro n contra Jovinianuin, cap. 9 ex Chsere- cabulo comprehensa sunt. Sic illitleralum non ex to-
mone Stoico.de Vita anliqiioruni iEgypti sacerdo- to rudem , sed adiilleras altiores non perductum ;
tumcitat: <Cubile eisde foliis palniarum, quas baias sic qiii male vestilum et pannosura vidit, nudutn se
vocant,' cbhtettum erat. > Idem," in cap. viu Eze- y' vidisse dicit. i
chielis, eiplicans illuJ , Et ecce*applicdnlrammt ad BASTERNA. Vita Eugeniae, cap. 3 : <vobis ilaque
nares suts, inqiiit: < Haud dubium quin palmarum , duobus juxta baslernam ambulanlibus. » Est velii-
qiias Graecoserroone T« âia vocant, ut per hoc eos culi genus mollius slratum, matronis usitainm. Am-
idola adorare significet. > Non recle Meursius supra mianus, lib. xiv : < Opertis capilibus et baslernis per
existimavit, loco illo Palladii per j3«t«hiteiligi quod- laiera civitatis cuncla discurrunt. i Hieronymus, itt
cunqtie donum generaliler ita dicium. Quem Meursii cap. LXVI(saiae: < Ubi posuere LXX cum umbraculis
lapsum video etiarn notatuin Grelzero nostro, lib. u (quae nos dormitoria interpretari possumus vel bu-
de Benedictionibus, cap. 41. slernas), alii voce consona transtulerunl fopetu, quae
BAPTISMUS NUDORCM. Solebant olhn nudos tam nosvarii generis interprelamur vehicula. i Ennodius,
viros quara feminas oleo caiechuroenorum inungere epigram. 129, inscriptionem habet : < In basterna
et baptizare. Pratum spirituale Joannis Moscbi, cap. uxon8 Bassi Violse. » Glossarium Nomicura: Aexri-
5 : < Veiiit piiella ex Perside, ut baplizaretur; quae xtov, puampvu, v.paSarov: t Lecticula, basterna,
fl<)speeidsa era'. ac tantse pulchriiudinis, ut non grabatuni. > Glossarium Camberonense manuseri.
411 0NO.MASTICON RERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. 41i
ptum : < Basteriiacsunl quacdamferocissimsegentes, At. 'quacdamanimalia marenivicibus alternis in femiiism
11on procul a Macedonia. 1016 Basternse etiam vcrterent, elsexum per annos singuloscommutarent,
dicunlur qusedam matronarum iu itinere vebicula, ul lepores el byenae, quas belluas vocant. > Postre-
quaedesupercooperta, et molliorihusstramentis com- mum hoc, quas beltuas vocanl, interprelainenti
posita, a duobus equis trahuntur. i Papias : <Baster- vicem addidit RufiinusClemenlis interpres. Glossse:
na vehiculumest ilineris, mollibus stramenlis coin- "x«tva,?wov, beilua.
posita, quasi vesterna. i Glosste lsidori: <Basterna Aliasbelluadeelephantiscapilur, utapud Curiiuni;
tecta manualis. i lntelligitur, opinor, leclica tecta, iib. VII.; Ammianiim, lib. xxv; Arnobium, libro vn.
quse manu ferlur. Nisi quis legat, mannualis, quod Item pro cetis et pislricibus, apud Suetonium Ncro-
a mannisrapletur. Ovidius, lib. u Amorum,eleg. 17 : ne, c. 12 ; et in Glossario : Bellua, xriTOf.Item xn-
Parvaqueqnamp-imumrapientibusessedamannis, Ttf, pistrix, de bellua. ltem, bellua marina, xiirog.
Ipsaper adniissasconcutelora jubas. BEHAseu BHHA.Vila sancti Basilii, cap. 11. lu
Per parva esseda videnlur inlelligi quae posteriori sanctum tribunal, Grsece, eig TO
aytov /3vjf*a.Quod
a
sseculodicebantur baslernm; qusequia mannis tra- ccrlum in lemplis antiquorum juxta altare locum si-
bebantur, forte ideo dicta sunl mannualevehiculum. gnificat. Quod ut melius intelligatur, ita de velerum
Glossarium quoque Camberoncnse Ms. essedumin- B " Graecorumecclesia Genebrardus vel
potius Claudius
terpretaiur basternam. Hieronymus, epist. 20, ad Sanctesius, in Liturg., ul citat Gretzerus noster to-
Paminachium de obiiu Paulirae : <lbi ferventes bu- mo II de Cruce, in notis ad relationem
ricos mannos, comatulos pueros. i Nempe ferventes irspt T»fOTKU-
po7Tp6o-xuv>io-Ewf,de adoralione Crucis.
manni, rapienies basternam, el raplim currentcs. In Ecclesia Grsecorum in quinque partes dividilar :
iisdem est Bortaneatecta manualis, pro quo in GIos- Prima pars dicitur uytovj5npta,sunctumlabernacu-
sario Cainberoncnsi manuscripto, Rortama, testa ma-
lum, quod gradibus in eam scandalur : ubi duo sunt
uualis, nescioan ex Basternu utrumqtie sit deprava- altaria, majus in medio, quod dicitur Bvaiuarnptov,
ium. Cerda nosier, cap. 141 Adversar. sacror., n. sacra mensa, sancta
tanclorum, locus Dei requies,
407, legil : Portanea testa, manualit, qnod manu por- propitiatorium, magni sacrificiiojpcina, Chrislimonu-
teiur. Mihi polius tecta dicitur basterna, quod undi- menlum,et
ejusglorim tubernaculum.Mimisaltare, ki
que clauilereiur; claudebantur enim plerumque quosacerdossacraprseparat,dicitur7rp69so-tf,quasipro-
speculari lapide. l'nde Juvenalis, sal. 4 : positio,quodpanisconsecrandusin eo primuinponalur.
Qu;e vehiturclausnlatis specularibusa nlro. Secunda pars leraplidicitur tsp«Tstov,chorus, /o-
Ubi Glossse veleres : teclicam clausam dicit. Enno- cus cleroet cantoribus
C habeus depulatus, ubi labuiatum dun
dius supra:
oslia, el vela utrique ostio oppansa.
Quanivagaconstantemretinent hsectecta decorem, Terlia pars «ptSwv,pulpitum, ubi recitanlur Evan-
Millilnra dominaquidquidhabentprelii.
N;imriililatfulvtimViolaede luce meialluni, gelia et Epistolse, et verba liiint ad populum. Unde
Possessorradiosspargilubiquesuos. evyj)b-ttaOuuSavog, oralioponeambonemseusuggeslum.
Nempc per Iapidem specularera tralucebat decor et Quarta pars v«6f, templumseu navis Eeclesim, ubi
ornalus Violae.Et quod clausseessent lecticse,caveas populus orat, in qua viri a mulieribus sejuncti sunt
basternarumvocat Hietonymusepisl. 22, ad Eusto- per labulaia.
cliium, De custodia virgin. : <Praecedit caveas ba- Quinla esl baptisterium, prope irpovaov,prope ve-
sternarum ordo semivirorura. i Unde Isaise LXVI, stibutum lempli, ubi hacreiu pcenilenles. Hactenus
o-ztaStaverlereLXX,idesl, tumbracula, quaenosJor- CiaudiiisSanctesius. \ iJc et infra dicenda iu verbo
miioria inlerpretari possumus vel basternas, > inquit TEHPLCH GRÊCORIIM, ex Genliano Hervelo
ibi Hiernnymus. DENLUICTIO. Quaiili hsec olim seslimalafuerit ba-
Basternse originalionem hanc alTert Isidorus, hes in Vita sancli Antonii cap. 3 9, qui episcoporum
libro xx Orig., cap. 12 : < Bastema vehiculum iline- el presbyterorum bencdictiones submisso capite ex-
ris, quasi viseslerna : mollibus stramenlis est posiln,, ,^. cipiebat. Vita MariaejEgyptiacse,cap. 9 : < Ille (Zosi-
a duohus aniroalibus deportatur.» Undevidelursuat mas) autem io terra prostratus, poscebat benedictio-
hausisseP.ipias.etsi apud eumveslernaprovimslerna. nem secundum morem accipere. Prostravit autem
Ex dictis anctorum locis apparct nunc servorumi se et ipsa, et ulrique jacebant in terra, uuus ex alio
inanihtis, nunc ab animalibus gestatam baslernam. beuediclionem poscens. > Sic aputl GregoriumNys-
Nam qiiod Meursiusin GlossarioGrsecobarbaroapud1 senum, oratione de Vila sanctaeMacrinae: <Cum fe-
lsidorumanimalia interpretaturseruos, nonpersuadet. cissemus et precandi et benedicendi finem, atque
Alia basternse significatio apud Grsecosjuriscon- illae, inclinato pritiscapite bencdiclioni, honesle di-
sultos, quibus pro transennis el pro tectis accipilur. scedenles abiissent. >Betla , lib. III Hist. Eccl., eap.
Vide Cujacium, lib. xni Observat., c. 30. 26 : t Accurrebant, el flexa cervice vel manu signa-
BF.LLIL*. Quod Vitse Anlonii inlerpres, cap. 25,, ri, vel ore illius (monachi vel clerici) se benedici
liabel belluas, ibi Graccuslextns babet ujdvas. Bellua a gaudebant. > Vita sancti Fulgentii, 1 januarii, ha-
stibindc pro hysena capilur. Vide dicla (supra, eot. bet concursum populi, quis ab exsilio rev.enenti
593, not. 8) ad cap. 6 Ueraclidis (qui smpsil BE- primns salutaret agnoscenclus,quis benedicenlicaput
LOA).Clemens Rccognitionum lib. vm, c. 7 : <Alia a supponerel. Palladius, in Vila Chrysostomi: < Ei
m ONOMASTICONRERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. 4M
caput veslrum inctinate, ut Joanui, peromnia. > lta A / Inquo illud imprimis animaJvertendum, non sim-
viduas diaconissas, ut futuri episcopi, benediclioneth pliciter dici birrum, sed lacernum birrum; licet Sul-
capite inelinato accipiant, monei Cbrysosiomiis. picius Severus, dialog. 1, cap. 14, birrum a lacerna, .
Parvuliquoqiiesacerdotibus el viris sanctis, ut bene- utroque tamen existente babilu clericali, dislinguat,
dictionempercipiant, oiferri soliti. Tbeodoretus, hic, cum invehilurin voliipttiososclericos.dicens: < llaec
capite2,in JulianoSaba,cap.8, inAphraate, capile9, charis viduis ac familiaribus mandal tribula virgini-
in Pelro eremita Galata. Vita Epiphanii episcopi: bus; illum ut birrum rgenteni, hsecut Iluentem texai
< Omnis selatis et sexus lurba confluebat, offerens lacernam. > At primum quodattinet ad lacernam, si
parvulos. » Auctor Operis imperfecti, in Mailh. ethnicos consulas, reperies eam breve fuisse indu-
xix: < Prsesens loctis instruit oinnes paremes, ut raentum ad arcendam piuviam, ut cx his quseCicero,
filios suos indesiuenter sacerdolibus offerant. » Eu- Philip. ii, ac Plinius, lib. xvm, capite 25 tradunt,
doxia quoque imperatrix jam natura in purpura evidenler apparet. Porro ad humeros brachiaquc te-
Theodosiumjnniorem Patribus obtulit, ul habetur in genda fuisse compositum ejusmodi veslimeuti genus,
VitasancliPorphyrii,26 Febr. 1017 Cum Columba- docet Festus Pompeius, in verbo Lacerna; dura do
nus, in Yulciacovilla hospitio exciperetur, < infantes lacerna agens, ail eam minorem fuisse capitio; capi
niater adbenedicendum viro Dei oblulit. >Vita ejus, B 1 tium vero ait Varro, de Ling. Lat. I, IV, fuisse m«.
21 Novetub.Coluniba quoque abbas Domnailo rcgio liebre pectoris indumentum, ita dictum , quod peclus
infanti benedisit. Vitse.ejus per Adamannum lib. i. capiat, et comprehendat brachia; quae enim sine eis
Quin et infanles adhuc in utero existentes benedi- incedebant, peclore et brachiis erant apertis. Super
ctioni sanctorum viroruni fuere oblali. li.a Eudoxia tunicam vero superduci lacernam , Gellius, lib. xm,
imperalrix infantem, quciii utero gestabat, Patrum cap. 20 lestalur, cum ail : < Cum me prsesentedisci-
benediciidni obtulit, in Vita Porpliyrii jam citata. Sic pulos quosdam suos senaiores vidissel die feriato tu-
Stepbanus Junior eliamnum existens in utero, bene- niciset lacernis indutos, etgallicis oalcealos : Equi-
dictioniGermani patriarchse Consiantinopolitahiobla- dem, inquit, maluissem vos togatos esse : pigilum esi
tus a matre est. cinctos saltem esse el penulatos.
Qua in re cavendus est error Cajetani, qni ccnsuil Quodvero habent Acta lacernum birrum, vox birrum
simili benedictione, in voto parentum, salvari posse ad colorem pertinet; uam notat Festus in verbo Bir-
iufaniem, etiam non baplizatum, in utero. Ita enim rum, apud antiquos rufnni colorem dictum esse bir-
ille ait in 111partem divi Thomae,q. 68, ad art. 11 : rum. Ac proinde lacemam ruii fuissc coloris. Sive
< In articulo undecimo occurrit scribendum ei con- dicere velimus lacernum birrum, hoc est sericum;
sequenter dicetidum, snb correctione tamen, parvu- C ( /Bjjpoufenim veteres dixere serica, ut Zonaras et
los in roaleriiis-uleris periclitanles, posse salvari, si- Theodorus interpretantes duodecimumcanonem Gan-
cul superius (art. 2) diximus de infantibus qui non grensis cnncilii tradunt. Vide Cujacium, in 1. ivCod.
possiinl baptizari. Posse autem salvari dico per sa- De vesl. holoscr., lib. xi; sive magis placeat lacer-
craincnlum baptismi non m re, sed in voto parentum num birrum significare birrum ipsum iii modum la-
susccptum, cuin aliqua benediclione prolis, seu ob- eernae composilum. (Porro birrusvX birrum mascu-
Inlione iusius ad Deum cum invocatione Triniiaiis. i linoet neutro genere diclum reperilur.) Uicunque
Quem reiulatum vide apud Alphonsuin de Castro, sit, constal qiiidera lestimonio sancti Augustini, ctiam
adversus haereses, libro ui,verbo Baptismus, haer. 9. clericos in Africa uti consuevisse lmea alque birro,
Plura de variis benedictionibus vide in indice re- sed episcopos birro pretiosiore. Nam eo sernione, quo
rum, et copioseapod Gretzerum, libro eade reedilo. clericorum suorum disciplinam compcnit, hsec ait
BLRCEA. Vitse Malcbinum. 3 '. Syriae esl civitas, serm. dedivers. 50 : < Nemo det birrum, vel lineam
circa quam eremus Chalcidos. Duplex Bercea apud lunicam,seu aliquid,nisi in commune; de communiac-
Steplianum de urb.bus, una in Macedonia, aliera ini cipiam mihi ipsi. >Et paulo posl: t Offeratur raihi ver-
Syria, quae hsec nostra, quam et Beroen dictam ait. bi gralia birrum pretiosum,' forte decet episcopuiu.
De MacedonicaPlinius, lib. IV,cap. 10; de Syriae Be-. • D quamvis non deceat Augnstinum, > id est, homineni
rcea idem, lib. v, cap. 26 : < Infra Palmirse solitudi- pauperem, de pauperibus natum. Utunlur ex institu-
nes Stelendena regio est, diciaequejam Hierapolis ac: lione sancti Augusliui regulares tunica linea, atquc
Bercea, et Clialcis. cum volunt, diebns prsesertim solemnibus, in Ilaiia
BIRRUS. Vila Pelagiae,cap. 12.: <Induil se lunicami eliam birro, quem in Hispania semper gestant. Eam-
tricinam et birrum sancti Nonni.episcopi. » lleracli- dem quoque consueludinem viguissein EcclesiaOrien-
des, cap. 51, de Athanasio episcopo : t Tunica illes tali, ut episcopi super tunicam birro induerentur, ex
lanliim sua, birroque veslitus. » Unde conslat birrumi iis quse scribit Palladius in Lausiac, cap. 51, de san-
fuisse vesiem episcopalem, quotl.etiam clarum ex Ac- clo Ailiauasio episcopo Alexandrino possumus intel-
tis sancti Cypriani : < Exuit se lacenium birrum,, ligere dum ait, eum lunica birroque veslitumsecessisse.
qnero indulus erat. » Baronius, lomo II, anno Christii Meminit et Gregorius Turonensis de sancto Britio,
271, Dionysii papae 1, Valeriani et Gallieni impp. 7,, qui ardentes prunas in birro suo posuit, ad declarau-
baec de birrp ad eura lociim notat: dam sui animi innoceiitiam.
1 Vide
quid dehoc nomiiie Rosweydus nosque notaverimus supra, col. 208. EDIT.
415. ONOMASTICON RERUMET VERBORUMDIFFICIUORUM. 416
Catlerum propler ejns indumenli brevitalem, Ve- A scriptum : t Birrus planela, pallium villalum, man-
nanlius Fortunatus nominat birrura ipsuni palliolnm, lelluni fimbriaium. > tloc habilu in Belgio uluniur
cum agitde sancto Germano Parisiorum episcopo vi- canonici regulares.qui vel scdusctim Iinea tunica cos
silanle Cloiharium regem; atque de ipso rege ait : ex divi Augusiini instiiuto esse declarat, cuin ille
allambitsancli viri palliolum. suos clericos linea et birro ornarit, ut constat ex ejus
Quod vero sanctum Gangrense conc, cap. 12, mo- Sermone 50 de diversis.
naciiosEustacliiaiiosincedenles pallialos, atque dam- RISACUTUS. Videdicla ad Vitam Antonii cap. 25,
iiantes birris ulentes, anathcmatis senlentia percule- et Frontonii cap. 1. Vita Anlonii : t Ut sarculuin sibi
ril, non placet quod per birriiin alii interprctati sunt bisacutum cura frumento deferret. > Ita distinguen-
veslem pretiosam simpliciter, sed potius quod illi dum eum locum in notationibus monui. Sic in Vita
amicii pallio sui longitudine et latitndine diffluente, Frontonii, cap. 1 : < Deferenlesque ad eremum se-
cos tlamnarent, qni birro nempe breviori uterentur cum parva olerum semina, el bisaculos parvosque
inJnmeiito : quod vile ve) pretiosuiii (ex sententia sarculos. > GlossariumCamber. Ms. < Bisacuta, fer-
Aiigusiini superius recitata) ad libitum cujusqne esse ramentum quoddam utrinque incidens. »
potuisse, certissiroum est; pretiosjores vero fiiisse BRUCUIUM. Vita Hilarionis, num. 33 : < Divertit ad
birros Alrebaienses ct Canusinos , Flavius Vnpiscus B ' quosdam fratres noios sibi in Bruchio, baud procul
in Carino testatnr. Cum itaquc eadem Acta Cypriani ab Alexandria. i El posl pauca : < De Bruchio per
passionis habeant, ipsuin lacernum birrum compli- inviam soliiudinem intravit Oasim. i Eusebius, iu
cuisse, et ad genua posuisse, illud fuisse perbreve, Chronico, anno 1 Claudii, anle Aureiianutn :
ac parvi negotii operara egisse demonstrant; natn < AlexandriaeBriichium,quodper multosannosfuerat
noii sic de tunicaeum fecisse, seddiaconis dedisse obsessum, landem destruitur. i Ammianus, lib. xx:
traduni. < Alexandria,elc,amisit regionum maximam partem
Ex bis itaque jam exploralum haberi videtur epi- quse Bruchion appellatur. diuturnum prsestaiitium
>
scoporum fuisse antiquum habitum , ul post vestem hominuro domicilium. Epiphanius, libro De ponde-
superindnerent lineam, et desuper eam solulam lu- rihus et mensuris locmn Bibliolheca a Philadelpho
sirucla insignera fuisse indicat. Erat enim ibi Mu-
mcam.acdeuique ntiraerostantuuitegensetbrachiala-
cernum birruin :qtingchereindumenli hodie videmus sium. Spartianus in Hadriano : < ApudAlexandriamiu
uii S. R. E.xardinales, atque episcopos ilios, qui ex Musio multas qtisestionesprofessoribus proposuii. »
regularibus ad eam dignitatem provccli snnt. Roma- Quod Scaliger ad Eusebium, supra, ait Bpovyeiov
num veropoutificem birroabsquetunicasuperlineam, ante paxwTtvdictum, sine auclorc asserit. Ipsa
sed serico atque rufo, interdum vero albo, pro C Alexandria ita dicla est, teste Stephano.
temporis ratione. Porro ex dignitatis ordine birrum Originationem ejus venatur Casaubonus, ad Ha-
preliosius fuisse, ex Augustini senientia dicium est. drianum Sparliani, quasi olim diclum fuerit Ilupou-
llaclcnus Baronius. yjiov, quam vocem integram serval Eusebius, Histo-
1018 ,n Paliadio nostro bis lerve birrum occur- riarum Iib. vn, cap. 32, ubi Chrislophorsonus intcr-
rit, uti, cap. 83: pallium gestabaut el byrrum. Ubii pres, quia corrupte legerat TOU -tvpovypîag ovang,
Oaece est, rptSo>vofbpoi Hervetus La- verlerat, cum ibi magna essetfrumenti inopia. In Vila
xui fjvb!,afbp%i.
tine cxtulerat, qui pallium gestabanlet pileum. In Edi- Apollonii GraramaiiciAlexandrini dicitur Upovy-iov.
lione Lngdunensi Irgebalur, x«t v.ibpafbpai. El ini Notum litteras /3 el -t invicem permutari. Alque ita
nolis suis Meursius ex conjeclura corrigit axipfofb- Bruchiumluerit Alexandrinis, quodPrytaneum Alhe-
cot: fortasse, ait Fronto noster, quia scboliastes Ari- niensibus, videlicet 7rupouT«,utstav: frumenti recon-
stophanis exponit o-ztpp'6vTOp'u7rwSsf TWVTupwv;et1 ditorium.
apud Eupolidem, puSi&t axtppbv-nufteauijn, ul bic2 BRUMOSUM. Varie hnc scriptum, nunc brumoswn.
diciinlur ay.ippofopot,qui sordidis vestibusamicti; sedI nunc bromosum,nunc bramosum. Rulfiuus, lib. ut,
cmeudationeme Regio Ms. erutam tSvppofbpat,con- n. 59 : t Et cum fetcret bruinosa aqua odore, iion
lirin?.t Heraclidis inlcrpres : t Concurrenies omnesi " permittebat ut aliam aquam muiareni. > Palladii
simul, quoscunque palliis, quoscunquc cemimus bir Lausiaca, in appcndice, ex veteri inlerprcle : Per
rhis esse vestitos ; > dcinde quod dixcrit couvenissc; biennium cnim manus mese,unde pcrcussi quasi ia-
primntesilliusoppidi; postremo, quou quosdam phi- ciem cjus, feiorem el brumum suilerre non poteram. >
losophorumdicatunumeisolidumdedisse, ac proindei GlossaeIsidori: Brumosus,annosus, resinosus.llem :
iion omnesvileshomincs ibi ctabj'ccios;fuisscconsict. Brumdia, resinosa pluvia. Ilem : Bromosaimmuncta.
Kera, cap. 136, de sanclo Athanasio : acceptosuoo Turnebus, lib. xxvui Advcrsar., cap. 5, citat cv
sticharioseu tunica, et birro. llcrvctus verleral, ac- Onomastico peranliquo Petri Danielis : Bramosa, itu-
cepto suo slichario et cereo. Grseccesl, )a6wv lauToO j immrfoaddiltir : quod vcrbumlirmcmlinqum est. Ze-
TOanxupiov xat TO/Stoptov.Hervctus vf.poi fortassce no, Veronensis episcopus, in Exodum, serra. 8 :
legerat. • Quis non intelligit, fralres, illud Pascba non essc,
Aiia de birro addi posscnl.scJ lixc niincsulficiaiii. sed bramosum laironis cruenli convivium? Idera,
Quod ad birrum canoiiicoruin icgulariuni aitinet, hoc,, scrm. in Psal. XLIX: t Si tliis corporalibos convenil
opinor, inlelligit Glossarium Cambcroncnsc niaim- sacrificium corporale, uliquc ct spiritale Dei saciift-
4!7 ONOMASTICONRERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. 4IS
citim cst necessarium : spiriiale, quod non ex saccu- A t nensLGlossario et'nm est, Buta, hisloria , pulo cor-
lo, sed ex corde profertur, quod non bramosis pecu- rigendura, Buda, storea. Donatus, in I. n jEneid., ad
dibus, sed suavissimis moribus coroparalur. > versum, obscurus in ulva, nolat: Ulvara plerique
DLCCELLATUM. Panis biscoctus, seu ?up6f «pTos, eam dicunt esse, quam vulgo budam oppellant. i Sic
siccus panis, qui eremilis et raililibus in usu erat, in Papia : Buda, sloria. Forte boc postreinutn Buia
qtiia diutius dural. Heraclides, cap. 6: t Confrac- ortum ex Bu.la historico, cujus merainit Arnobius
iuin alque in parles retlactum modicas buccellatum iib.v : < Sicut suis scribit in Cau.-alibus Bulas. i
in lagenas misit. > Ammianus, I. xvu : t Frumentuni, Forle Teulonibus gjj^ id est, lectus, a buda, quod
cx eo quod erat in sedibus consumendum, ad usus olim storeis incubarent.
diulurnilalen. oxcoctum, buccellatumul vulgo appel- BULLA et BULLARE. VitseBasiliicap. 10: < Et plumbo
lani, bumeris imposuit libentium militum. > L. vi builavitcharlam illam. > VitseJoannis Eleemosynaiii
Codicis Theodosiani, De erog. milit. annon.: < Ex- cap. 51 : t Non potes scribere, et buliare, et afferre
peditionistempore buccellatum, ac panem, vinum mihi? i Et posl : t Dat ei proprium piclacium bulla-
quoque atque acetum, sed el laridum, carnem ver- lnin. i GlossariumCamberonensems.: t Bullte, cerse
vecinameiiam mililes nostros ita solere percipere. > sigillalae.i Idem : < Bullare, sigillare. > Sic et posle-
Spartianus, in Pescennio Nigro: <Idem pisiores sequi B I rioribus Grxcis (lovWuct (SouXXsustv. Vide Glossarium
expedilionemprohibtiit, buccellato jubens milites et GrsecobarbarumMeursii.
omnes contentos esse. > Vulcatius, in AviJio Cassio: CAMELAUCUIUM. Vila Mariaenepiis Abrahse, cap 5 :
t Elprseter lardum ac buccellalumatque acetum, mi- < Camelauchiumquoque longura capiti suo, ul facies
litem in expeditione portare prohibuit. > Constanli- ejus velaretur, imposuit. > Et cap. 9 : < Auferens
nus, tttpi Btptentav:BouxfXXof TO]xptxsXXostSsf puuiov quoque camelauchium a capite suo. > Verbum hoc
v.uhir«t: t Buccellus orbiculatum frustrum vocatur. > sa pe in Manuscriplis et primis Editionibus deprava-
Maurilius, in TaClicis: Xpn sv vuipa -ro\iuav, evraig tum, in quibus fere calemanchus, vel calamancus.
aiWaigi-t-fipsa6atexuarovarpurtiirinvu5wpxat Bouxs- Unde in Glossis Isidori : < Galeros, ealamancos. >
Xara: t Die belli debet quisque miles aqtiain et buc- Lege, camelauchios.Siroiliterapud Bedam, de Taber-
cellatum in sellis secum ferre. > nac, libro m, cap. 8 : t Super caput atitem gestat
Ab hoc pane expeditionaliseu buccellalo elegan- pileum in modum parvuli calaroaci, sive cassitlis,
ter panem, quem benedictionis loco iransmiuebant, quod extenditur supra summitaiem capilis. > Litge,
vocarunt Paulinus et Therasia ad Romanianum epi- camelauchii. Frequenter posteriori sevoconsonantes
stola 36, apud Augustinum: i Ne vacuum fraternse vel inter so commutabant vel postponebaiit. Sic fere
litimanitatis officium videretur , de buccellato Chri- C semper in Manuscriptis corcodrillut, pro crocodilus.
stianse expedilionis, in cujus procinctu quotidiead Sed xuueXt/.vyiov, vel x«p«Xauxtov reclum esse suadet
fnigalilatis annouam militamus, panes quinque libi originatio apud Etymologicum: Kauiria stpnTat uev
pariter, et filionostro Licenlio misimus. » xaftsXauxtov,itapu TOsXauvstv TOxaupta.< Causia dici-
BCCOLU.Vita Antonii, cap. 24, ubi Latine esi pas- tur camelaucium, quod arceat calorem. > ln Glossa-
toralia, Graeee est BouzoXia.Hieronymus, in Vita rio Camberonensi manuscripto est: < Camelaucus,
sancti Hilarionis, cap. 56, servavit Graecumvocabu- veslimenlum papae; > et CalamauCus,pileus similis
lmn : t ad ea loca qusc vocantur Bucolia. > Heliodo- tiarse. > Occurril aliquoties apud Suidam xuuehxoytov,
rus: BouxoXta avu-tag xix\nra.t-tpbgAiyvitrio>v
6 rbrtot: velx«ptptsX«uxtov. )n Hesychioverbo Ttapababes etiam
< Bucolia apud Êgyplios diclus est lotus locus, > Y.auelavyjo-j,uti el apud scholiaslen Arislophanis ad
vidclicet, ad lacum, quod prsecessit. Locus hic erat Acharnenses.
apud Alexandriam juxta mare sub rupibus. Vilasan- CAMISIA. Palladius, cap. 149 : t Cum eam suis ve-
cti Marci posi Abdiam, anonyuio auctore: < Marcus stibus induisset, tunica, camisia, et cblamyJe, et mn-
iterom Alexandriam venit, et reperit fralres muiti- nibus virilibus, > Graeceibi xaptto-totf.Glossae Basili-
plicatos in gralia et fide Domini, ecclesiamque cons- corum : uuuiaiov, 6 S7rtxaptaTwvÎTWV.lsidorus, lib.
truclam ab eis in loco qui vocatur Buculus , id est, D r. xix Orig., cap. 22 : Camisias vocanius, quod in his
Itubulci,. juxta mare sub rupibus. » Hinc Bucolici dormiraus in carais, id est, in stralis nostris. > Id esi,
milites Capitolinn, in MarcoAntonino: < Per vKgyp- indusiura vel lintea sindon. Idem, ibidem, c. 21 :
lum Bucolici milites gravia mulla fecissenl. » t Poderis est tunica sacerdotis linea, corpori astricta
BUDA, Pelagius, libeilo x, nuin. 76. < Videns au- usque ad pedes descendens. Haecvulgo cainUia vo-
loi) 1019 i^gyptius vestitum mollibus rebus, ct camr. — Ad Palladii locum de railite proprie facit
budam de papyro, efpell-sm stralam sub ipso. > llieronyinus epist. 128 : < Solent niilitaiites habcre
GiossscIsidori: Buda, historia. Non legenduir. sto- liueas, quas camisias vocant, sic aptas meti.bris et
ren? Sic ex veteri Spania, addito seu prseiixo *i fe- aslrictas corporibus, ut expedtti sint vel ad cursura
ccre Hitpania. Glossariuni Camberoneiise ins. : vel ad praelia, dirigerejacula, tenere elypeum, ensem
t Btida, siramenlum lecti de biblo, id est, papyro. » librare, et quseonque necessilas traxerit. > Jtem
1« Glossis tsidori etiam invenio : t Buda, ornainen- Beda, De tabernacu.o : < Quia solent milites habere
la regalia vel camelorum. > liem, t Bulla, strainen- lineas, quas camisias vocant. > Eademvox ssepiusbc-
ta regalia. > Quod vero in manuscripto Cambero- currit tam pro caiiiisia vulâri, quam prb linea exi-
inie ornala. Viclor, De persecutione Wandalica, lib. i: A slaiera. Unde x«p.7ravi?stv, ponderare apud Nicetam in
< Alque de pallis altaris. proh nefas ! camisias sibi et Alexio Angelo, lib. ui, et Myrepsum, lib.de Malagm.,
femoralia faciebant. > Beda in Martyrologio : < Ila ut c. 21; et xuu-tuvumxbv,quod libripendi publico sol-
impii Ariani de ipsis palliis altaris camisias sibi et fe- vebatur, apud Phranzem, Chronici lib. m, cap. 24.
inoralia facerent. i Bonifacius' papa, lib. n Histor. ltem -tupuxuu-tuviaua, injusla ponderatio, apud Ni-
Anglic, apud Bedam, cap. 10: <Praeterea benedictio- ceiam, libro n, in Andronico. Vide Meursium.supra.
nem prolectoris veslri beali Pelri apostolorum prin- CANCELLARIUS. Vila Joannis Eleemosynarii, cap. 3 :
cipis, vobis direximus, id est camisiam cum ornatura t Millensoeconomoset canceliarios, et reliquos qui-
in auro unam. i Vila Ollhonis episcopi : < Camisias bus erat dispositio civitatis credita. i El cap. 23 :
aurifrigio in ora capitii, et sulura humerali atque bra- < Convocat per cancellariunr suum monachum.i Hinc
chiali curari iis fecit. » apparet non palatinos lanlum, quod nimis quam no-
CAMPANA, tintinnabulum armentorum gregibus aptum, sed et ecclesiasticos fuisse cancellarios. Hinc-
pendi solitum. Vila Frontonii, cap. 8 : < Sed campa- marus, epist. 3, c. 16 : < Apocrisiarius autem, quem
nse sonitum audire non poluit perstrepens sonus nostrates capellanum vel palatii custodem appellant,
liymiiorum. » Cujus rei varii auctores meminere. omnem clerura palalii sub cura et disposilione sua
Phcedrus, lib. n : j regebat. Cui sociabaiur summus cancellarius, qui a
J3
Clarumquecollojaclans tintinnabulum. secrelis olim appellabatur. i
Paulinus, Natali 6 sancti 1'elicis : CANDIDATUS. Vilae liilarionis, num. 22: < Candida-
.... ut praesepiavidit tus Constantii imperatoris. > Certum militise genus
Nudaboum, et nullosdare linlinnabulapulsus ;
Excussaut cervice boumcrepitare solebant, candidati, scutarii fcre protectoresque principum.
Mollibusanl lentis cava lingnisaeraferire. Ammianus, lib. xxv : < Cum Juliatius inter belli di-
Endeleichus Rlietor, De mortibus boum: scrimina versarelur, clamabant hinc inde candidati,
Plauslris subdideramfortia corppra quos disjecerat terror, ut fugientiim inoleni tanquam
Ler.lorum,stuJio quo potui, bouin,
Queistnentis gcminaeconsonaliunolo ruinara male compositi culminis declinaret. i Victor
Concentuctepitacula. Tunnunensis, in Chronico : < Cui nepos 1020 •'""
Sidonius, lib. n, epist. 2 : < Inter greges tintinnabu- stinianus vocabulo fuit, candidaii militia fuiictus. i
lalos per depasla buceta reboantes. > Duplex horum scbola, seniorum et juniorum. Vide
Fortunatus, lib. u, de sancto Medardo : Fastos Siculos et Cedrenum.
Tintinnumrapit aller inops, magisimprobusille,
Quijumetitorumcollatenere solet. CANTHELIUU. Joannes Moschus, Prali spiritualis
Legis Goiboriim lib. vn, tit. 2, 11, Antiq.: < Si quis cap. 107 : < Porlabat cantheliuin capientem aropho-
liniiunabulum involaverit de jumento vel bove. Legis C ras quatuor, ferebatque aquam in monasterium. >
Rurgundiontim lit. 4, § 5 : t Qui tintinnum caballi Graeceesl, xavSriXta.Erat genus clilellarum ad aquani
vel bovis furto abstuleril. > ldem Legis Ooiaiioruin ferendam, quod utriiique asini geslanl. Nam xavdiiXtct
cap. 8,lit. 11, § 1. ctitellmsunt.
Cur pecoribus tintinnabula fucrint apposita, varia CARADUS. Joannis Moscbi Pratum spiriluale, cap.
est opinio, quibusdam censentibus id factumad feras 76 : < Ecce ego ascendo in carabum. i Isidorus,
inni.is arcendas; aliis, ad deprehendendum quibusi Origin. lib. xvin, cap. 1 : t Carabus parva scapha, cx
locis iicmoruni pascanl; aliis, ulpinguescantfacibus, vimine facta, qtise conlexta crudo corio, genus n: -
quod existiment pecora barmonia oblectari; aliis, vigii praebet. » Papias vocabulista : t Carabus, navi-
ornalus gratia. Ex hac Vita videtur colligi id factum, cula discurrcns in Patlo, id est, linter. Est autem ex
ut eminus audiientur in deserlo ab hospitibtiscameli, vimine et corio. i Glossarium Camberonense.
qui necessaria deferebant, ut et bospites iis sirata{ CAMOKARCHOS, id est, prsefectusC.monis, quiiiguura
aptareni. Vide Hieronynium Magium, libello De tin- pulsare solebat, ul convocaret fraires ad collectam.
linnabulis, cap. 8 Joannes Moschus, lib. x Vitaruin Patrum, cap. 50 :
Vide quoque Joannem Sleplianiim Durantum, t Ciim quadam nocte sunexissem, utpulsarem signuin
l (ea quippe cura miiii ut canonaiCiiaeinjuncta fuer.il,
lib. i De ritibus ecc!esise, cap. 2-2, de carapanis setii D
lintiniiabulis sacris agenlem. ut excitarem fratres ad colleclam). Grsece est : "Ou
CAHPANA STATERA. Vita Joannis ElecmosynariiI iv uta vvxrir,yipBnv,if axpovaut ro £uXov(uyv yup
cap. 5 : t In una campana slatera. i A Campania re- \\uvbvupyjjg).Uem, cap. 11 : K«ixpouo-«vT0f Kavovap-
gione Italiac ila dictam vult Isidorus, lib. xvi Orig , y_ovTOûXov, itf t>>-tuvrug rovg uSe\fovg avvay-
cap. 24. Ex quo videtur sua hausisse Papias vocabu- Qivc.t.> Cum pulsarel prsefectiiscanonis iignuni, qtto
lista : < (ampana pooJeratio. Hsectamen duas lancesi fratres omnes convenirent.
non habet, sed estnigra signata libris et unciis. Uni- CARACALLA. Vestis genus. Palladius, cap. 117: t For-
ctiique autera ponderi ccrlus est modits propriisi tis mulier induta servilicaracalla. i Grsece, 7ratSapiou
noiiiinibus designaius. Dicta, quia prius in Campaniai x«p«xaXtov.Euchcrius, De vesi. : t Ephod vcst s
repcrla esl. > Ubi pro nigra lcge virga ex Isidoro. sacerdolalis, qtwe sujierindumenlum vel humeraii
Ilincapud posteriores scriptoresCarnpatiaetKapnravof ; appellalur. Est aulem.veliit in caracallse modum, sed
absolute pro slalera usurpata. Gtossse Grsecolaiinse, , sine cuctillo. > Glossarium Grsecolatinum: KapaxaX-
Kc(i-tavbg, staier. Glossse Arabicolatinae, Campana,, Xtov, Caracalla. Sparlianus , in Caracalla imp. :
*2i ONOMASTICONRERUM F.T VERBORUMDiFFiCILIORUM. 422
< Ipse, Cararalli nomen accepit a vestimento, quod .A bcronense manuscriptum : t Renones sunt velamina
populo detierat, demisso usquead talos.t Xiphilirius, humerorum, intortis villis hispida, quos vulgo replos
in Caracalla : < Propriiim genus veslimenti in mndum vocant, eo quod longitudo villorum quasi reptat. >
penuise ([iavSvvg)excogilavit. » Beda, De gestis An- Occurrit et apud Bonifacium epist; 77 : t Misimus
giorum libro i, cap. 7 : < Moxse sanctus Albanus pro vobis parva xenia, id est, reptera ruptilera unam.i
iiospite (qui clericus erat) ac magistro suo, ipsiusba- CIIAMEUNI^, id est, humicubaliones, Grseceyauut-
bilu, id est, caracalla, qua vesliebatur, indulus, mili- ewiut seu âiisuvtat. Ea vox Latinis auctoribus ssepe
libusexhibuit.iMs.: <Carabusestqusedamnavicelk.i usurpata. Vita Abrahse, cap. 18 : t Chameuniis qud-
CARIC*.Hieronymns, in Vita sancti Pauli primi que et couiritione corporis nunquaro omnino lassatus
cremilae, nuro. 6 : t Quinque caricis per singulos est. » Vila Mariseneptis Abrahae,cap. 9 : < Ubi vi-
dies sustentabatur. i Item, inVita sancti llilarionis, gilise, ubichameunise? > Papias : < Cameunise, slorise
num. 5 : < Herbartim ergo succo, et paucis caricis, lecli: > Item, <Cameunise, vigiliaein hieme. > Non
posl iriduum vcl quatriduum delicientem aniroam percepit vim verhi. Hieronymus, in cap. XLIEzechie-
suslemabat. > liiierpreianiur caricas esse iicns sic- lis : < Puto perspicuum esse lectori semper angu-
cas. Certeexficuuin genere caricas csse docet Plinius, •stiora esse qusedcorsum sunt in jejuniis, yupiuisvviatg,
libro XIH,cap. 5 : < Syria prseler lianc pecuiiares ba- R el victus continetuia.» Idcm, ih cap. III Amos : < Et
bet arbores. In nucum genere pistacia nota. Prodesse percutiet donium hiemalem, eos hsereticos qui labo-
adversus serpentium tradumur morsus, el potu el rant continenlia, et jejuniis, xeropliagiis, chaumeu-
ciho. In (icorum autem, caricas, et minor ej'usgene- niis; e quibus Talianus est et Manichaeus?>
rls, quae collana vncant. i Cii/EREUM. Viiasancti Antonii, c. 54 : < Ad primam
CARTICAV Peiagius, lib. v, Irbello x, n. 76 : < Vi- mansionem Alexandriae,quse appellatiir Chsereura. •
dens autem Êgypiius vestitum mollibus rebus, et Locus fors ab Êgypii civilale ila dictus, nisi haec
budam de papyro, el pellem stratam stih ipso, et mo- mansio ipsa sil civiias. Steplianus, De urbibus :
dicum capitale de cartica sub caput ejus.i An carlica Xatpsou, iroXtfAtyu^Ttou,xaT' sXXstiJ/tv TOUTtoktg'TO
est linum? Nam quod in Vita Onuphrii apud me Ms. sSvtxovXatpswT«f,wf NtxswTUf.llujus idem meminit
esl : Operabar cum fralribus charsicariam, dc eadem in 'Apyaiovvijaog.Procopio, lib. vi De sedificiis. Ju-
re hic, lib. vt, apud Joannero, libello m, n, 2, est : stin. Xspatof, jEgypti locus, quod Ortelius esse pulat
et opus meiimeral lini lextura. Sane linum cervicali Chercu Antonino, circa Canobiiin.
convenit. Quare in Vita Onuphrii vel carticariam le- CHALCIDOS EREMCS. Hieroiiymi habitatio. YitacMal-
genJum, vel apud Joannem charska. In excerptis chi, num. 3 : < Perveni landem ad eremum Chalcidos,
Glossarii Grsecolatini, col. 508, Cdrticula, Sei-tvov. <^ qua: inter Immas et Berhceam magis ad Austrum sita
CAUCUS.; Poculi genus esse colligimrexvariis locis. esi. > Est in Syria. Hieronymus, epist. 43, ad Chro-
Viia Abrahse,cap. 5 : <Caucumquoque permodicum, maliiini, Jovinum et Eusebium : t Nam poslquani,
in quo edere seu bibcre solitus eral, habebat.» Glos- Evagrio transmittenie, in ea ad me eremi parte de-
sarium Gamberonense Ms. : t Caucum, vas ligneum lataa suni, quaeinter Syros ac Saracenos vastum limi-
ad bibendum. i Sparliauus, in Pesceiinio : i Tantse tem ducit. > Idem, epist. 41, ad Ruffinum : < Syria
fuit severilatis, ut cuin rnililes quosdam in cauco ar- iiiibivelut fidissimus naufrago portus occurrit. > Uem,
genleo expeditionis tempore bibere vidisset, jusserit I rsefatione in Abdiam : < Quando ego et lleliodorus.
omne argentum sulimoveri de usu expeditionali, atl- cbarissimus pariter habitare solitudinem Syrise Chal-
dito eo, ut lig.neisvasis utereiilur.i TrebelliusPollio, cidis nilebamur.
in Claudio, ex epistola Valeriani : .<Item in caucos, 1021 CHINOBOSCIUJI. ViiaePaehomii cap. 5, 40,
et scyphos, et zemas pondo undecim. > Marcellus 53. Rectius scribas Latine Chenoboscium, quod forte
Empiricus, de medicaraenlis, cap. 25 : t Verinis ler- ibi ansercs pascerentur : quanquam nec inde nomen
renus eifodimr, et in ligneo cauco ponitiir. > Hiero- suum traxisse existimat Slepbanns, De urbibus :
nyniua, lihro.hiii Jovinianum, deDiogenc : tQuodam Xy)voSoirxt«, froXtfAiyvitrov. 'AXs|«vSpofsv wpwTWAt-
"
tempore habens ad poiaiidum caucum ligneutn, vidit i 7U7rTtaxwv. 'AvTtxpuSs TOUAtOTroXtTOU X>)vo?oo-xiov
,
pueriiro rnanii coricava bibere, etelisisse fertnr ad unSh eig rnv -tpoanyap'-o.v eufipovau, vouugyup yyivSy*
lerraih; dicehs : Nesciebam quod nalura liaberet po- ovxav t'SnTtf o'"o-af.< Chenoboscia, civitas jEgypti.
ciilum. > Aputt Ennodium, epigrammate 25, inscri- Alexander in libro primo jEgyptiacorum. Est e re-
ptio est : De cauco cujusdam habente Pasiphaen et gione Diopolitis nomi, iiullam nominalionis ejnscan-
Taurumi Eadem inscriplio epigramm. 29. Plerisque sam seciiin ferens. Nec enim umquam ibi anseres
locis npnrecte caveamvel cavum vel glaucus hacte- pasciquis vidit;
nus impressuin est. Papias, Gaucusvasis genus, ex CUOREPISCOPUS. Heraclitles, cap. 37 : < Erat au-
incorruptis ut apparet exemplaribiis Olimcitat. Oc- tem de monasterio Timothei Cappadocis cujiistlain
ctirrit etiam epistola 40, inler Bonifacianas : t Reve- chorepiscopi. > In Palladio, cap. 1-06.- Glossarium
renlise ves.trsedirexit devotio mea caucnm argenieum Camberonense Ms.: < Cborepiscopi dicunlur episco
intus deautatum, el duo repta. > OuiJ replum sii, porum vicarii, qui propter pauperum solliciiudinem
dtibitat ibi Serarios nosler et Grctzerus, lib. n de in villis el vicis consliluli gnbernant coinmissas ec-
Henedict,, capr28. Aliquid suggerit GlossariuinCam- clesias, habentes liceniiam constiiuere iisque ad sub-
•425 ONOMASTICON RERUM ET YERBORUMDJFFICILIORUM. H24
diaconos. i De munere eorum vide Baronium, lomo A appenderunt in collum meum caccabalas ollas, et an-
III, aniio Cliristi 357. sas vasorum. > Paulinus, epistola 12 : < Gum sedifi-
Cuvi>i£uiivi.NDM. In Palladii Lausiaca, ex veteri cia, quae iramaculata adbuc operis tiii grat a sp'en-
iiilerpretaiione, in appendice, cap. 20, n. 3 : t Acci- dent obscurata naeniis insipientise raese, et (ut digno
pe tecum unum vasculum Chydsei vini. > Ita ibi le- meis versibus verboutar)caccabala, ridentibusiuuliis
gendum existimo pro Chindii, ut in notatione movel nauseanlibus confusus aspicies. > Ad quem plura
niii. Plinius, libro xm, capite quarlo, de palmis de hac voce diximus.
agens elearum dactylis : < Nam quos ex his Iionori CLUSICUS. Vita Fabiolse, capite 5 el Paulse, capite
deorum dicamus, Chydseos appellavit Judaea, gens 4. Capilur hic pro segro, qui lecto decumbit, nec se
coniunielia nurainum insignis. > Idem lib. xiv, cap. movere potesl.'PIinius, lib. xxv, cap. 5 : < Medetur
16, agens de vinis factiiiis : < Primumque e palmis, ita inorbis coroitialibus, ut dixinms, vertigini, me-
qunParthiellndi utunlur, ctOiiens toius, maiurarum lancholicis, stomachicis, spaslicis, clinieis. » Sic
quas vocaiil chydacas modio inaquse congiis tribus paralyticum Joannis v Cyprianus clinicumvocat epist.
macerato, expressoque. i Chydsei signiiicationi fors 76 : < Ego enim, qui clinicum de Evangelio novi. >
lucem dabit locus Exod. i, 7 : Eilii lsrael creve- Erant et clinici medici qui leclulis aegrorum assi-
runt, el quasigerminanlesmultiplicati sunt. Apud LXX B I debant, quo alludit Manialis, lib. i, epigr.3t,ubi
esl : Oi Ss vioi.''lapa-n\ "iv&Briaxv,xai iit\nBvvBnaav, Kaderum nostrum de boc medicoruiii gcnere vide.
xat yySaiot iyivavro. Arias Monlanus vertit: Ai filii Clinici quoque tempore Cypriani dicebamur, qui
Israel creverunt et multiplicati sunl, el abundantes morti proximi in lecto baptizabantur. Cyprianus,
fuerunt. Ubi Romana EJilio habel: el effusi facli epistola 76 : < Porro auiein quod quidara eos salutari
sunt, .yySuiot iyivoyro. lnlerpres Origenis : et in mul- aqua et iide legilima Chrisii gratiam conseculos,
tiludine magna diffusi sunt. XuSatov ssepe significal non Chrisiianos, sed clinicos vocaut. >
vulgare, et ex copia vile. Quare admonet Tbeodore- COLOBICM. Vita Pachomii, cap. 14: < Lebiton au-
lus, q. 1, non esse hoc loco accipienduin quasi per tem linea ve^tis crat, inslar colobii. > Rtiffinus, hic,
conluineliam diclum, quemadroodum nonniilli acce- libro n, c. 3: < Qtiibus usus est indui colobiis, quasi
perlnt; sed tanlum iiuinerosam muliitudinein sigui- saccis lineis. > Giossarium Camberonense manu-
licare. Ila enim creveninl, inquit, ut per universam scriptum: < Colobium, vestis cucullse similis, tiis-,
idain lerram diffundereiuur. Aquila slripôo-av,Sym- quqd cucullo caret. » Papias Vocabulista : < Colo-
t»achus e%fip-âv,erepserunt. Eustathiiis, in Home- bium gentis vcslis dictum, qnia longum est, et sine
fuin : XuSafot,7raXat sXsyovTO ot TrsiTXflSuo-piiivoi,
vuvSs iiianicis. Iloc aritiqui utebantur. Sed quia nuditas
oi ouSaptsvot.< Cbydsei olira dicti niultiplicati, nunc C lirachioruni culpabalur, usus colobiorum in dalmali-
autem nullius pretii. > cas est mutatus. > Existimo Colobium dictum a
CILICJDNSIS AMPHORA. Paltadius, cap. 19, 20 : < Post- xoXo£6f,quod mutilum esset videlicet manicis. Nice-
qiiam arophorse unius Cilicensis aquam bibisset. i tas, Thesauri orihodpxi lib. l, cap. 59, agens Je
MsTaT6Trtvstvaufopia KtXtxio-tov USKTO,-.Suspicor ma- Scribis Judseorum : < Dalmaiica, quae nunc colobia
ximam amphoram fuisse, nam praecedit: tTriumnio- dicunlur, purpuraque prsetexuntur, induti, pbylacte-
diorum panem postquam comedisset, ct ampho- ria sua ostentabant, breves nimiruin chartulas, qui-
rae, i elc, ut sit proponio aliqua inter ires modios bus inscripla lex erat, quas illi preliosis fagciis orua-
et amphqram unam Cilicensem., ldem, cap. 55: tas, aiiroque distinclas, lauquam Judacorumraagistri,
t Cum ergo multa vasa fictilia portasset, » Grsecus Jeferebant. > Etiam colobiis monachiirum signum
addit, Cilicensia. Baaraaag ovv exstvofv.tpuuiaxtXtxt- erat intertextum e purpura. Vide Doroiij.eum, Do-
o-tx. Heraclides, cap. 6 : < unius amphorse lagenam ctrinal. Habes etiam colvbium purpuratum, apud
bibere coegissei. > Ubi quidam Ms., Cilkensis la- Anastasium, in Eulychiano.
genm aquam. Apud Atbenseum, lib. m, Cilicii panes, - CONTERNATIO. Vila saiictacPaulse, nura 11 ' : < Se-
sunt panes niagni, quorum etiam roeminit Eusta- gor vitulam conlernaniem, > id est trimam, Isaise
tbins ad Homerum. Isidorus, lib. xx Orig., cap. 6, D 1 xv. Papias : < Conlernans, vilula lerliuiu agens au-
nieminit Siculmvasis. Lagenaet silula Grsccanomina iiuni. > Vocabularium Gerardi, de Scheuren : Co.\-
siini, inflexa ex parte ut fierent Lalina. Uli enim TERNAJS, die in synen derden iaer is. Vide hanc le-
\uyvvog, nos lagenam; illi sicile, nos silnlam dici- ciioneiii accurate explicatam apud nostruin Gabrie-
inus. > Papias Vocabulista : < Sicula vas aptura ad lem Alvarez in Isaiam. Rarius vocabulum eo signifi-
viuum vel aquam, a Graeco traclum, id est sicia. > El caiu. Diu ibi lectuui consternantem.Utraque leclio est
ne vitiura hlc in orthographia suspiceris, legendnniquei in Glossario Ms. Camberonensi, < Conlernare vel
'
siiula,'m alio post litlerartim ordine sittilain ponil. contrenareest treroere. Unde -et Segor.vitula conter-
CISERENTEKTCACCADATE. Pelagius, libell. xv, n. nans a Propbeta dicilur : Vitula, quia parva; coiiter-
2it : < Bene tibi fecerunl cinercnte et caccabate. > nans, quia per treraorem lerrae saepe subruta. Con-
Descrihit seipsum luridum el nigrum. Ibidem, num. stemans, repeilens, vel cadens. CoiMternatiodicitur
25, de Macario fornicationis falso accusalo: < El sttbita concitatio ex aliquo metu, a sternutando dicla.
.* Vide Palrol. t. XXII, cpl. 887 init., ubi lapsu lypographico scriplum esl: Cointcrjjan^m. EDIT.
425 ONOYIASTICQN RERUM ET VERBOftUMDIFFICILIQRUM. 4J0
Unde et aflii prsedictam Segor nori eontemantemsed A t Simul cum Petro Alexandrlnse civitatis episcopo,
consternantem dicunt, quasi ad hostilem advenlum perpetuas coronas eX immortalia praemia sunt
repentino timore lurbandam. i Aliud est Conternalio adepti. > Martyrologium Romanum, 1 Januarii :
Hygino, De limit. constit., videiicel ternorum com- t tbidem \ia Appia cnronse sanctorum mililum tri-
paralio : < Quod si illis permissum fuerit ut inter ginta marlyrum sub Diocietiano inip. Et passim
eonvenientes conterneniur, conternali sortiri debe- apud ecclesiasticos scriptores.
bunt, qiii tres primam centuriac sortem accipere de- CORONA REiii.Miiti.
Erat solemne olim tam sponsum
beant. Conlernationum factarum singula sorlibus quam sponSam corona redimiri. Palladius, c. 8, de
noroina inscribemus. > Ammone sponso : < Visum esl ei el corona redimiri,
COSTIKENTIA IN. MATRIMOSIO. Frequens ea meliore et sedere in Ihalamo, >e'So%ev xai arzfuvavaBut.Tertul-
sevo. Et quidern perpetuae conlineiilise exetnpla ha- lianus, De corona militis, cap. 15 : < Coronant et
bes hic m inJice, Ammonis cum uxore, Anastasii nuptiae sponsos; et ideo non nubimus elhnicis,
1022 el Theogniae, Eucharistii et Marise, Magnae ne nos ad idololatriam ducant, a qua apud illos nu-
cum rnarilo, Olympisecum Nebridio, cujusdam ano- plise incipiunt. » Ita quidem observatum fuit in pri-
nymi, qui.postearpresbyter creatus est, cum uxore. mitiva Ecclesia, cum periculum esset idololatrise,
Quibusadde, Pelagii, post Laodicensis episcopi, cum "] quod coronse alicui Deo profano sacrse sunt. Postea,
uxore,apud.Theodoret.,l.ivIlist. Eccles.', c. 12; Ju- serooto pericuto, etiam mos hic apud Christianos in-
liaui et Basitissaeapud Metaphraslen, 9 Jan.; Zacha- valuit, ut bic vides. Claudianus, de
nuptiis Honorii:
riae calcearii cum Maria uxore, ut habes in Grseco-
Tu festasHymenaeefaces, lu Gratia flores
17
rumMenaeis, Novembris; Csecilisecum Valerissno Elige, tu geminasConcordianecte coronas.
nobili Uqmaiio, 22 Novembris apud Surium; duorum Idem exhorlans Stiliconem ad nuptias ait:
AmanliHmapud Gregorium Turonensem, De Glor. Solitasgaleafulgere comas
Confess., cap.,33; Cononis Isaurici cum Maria con- Stilicomoilinette corona.
Vide plura apud Carolum Paschalium, De coronis.
juge in Menaeis,ut Martii; Eduardi Angliaeregis cura
«onjuge Editba; lieniici imp. Augusti cum Cune- CRUXE COLLO GESTATA. Leontius, in Vita sancti
gunde uxore, ut habet Surius, 3 Martii; Elzearii co- Joannis Eleemosynarii, de. Zacharia ejus discipulo,
roitis Ariani,~elDalpbin,e,27 Septemb., apud Suriutn c. 1 : < Abslulit a se quani ferebat crucem argeu-
•cap, 32;:Edetfridaecum duobus regibus Anglise,apud team, et dat ei. i Crucem e collogestavit Procopius
Bedam,lib.iv Hist".Anglic, cap. S5; Bolestai Pudici seu Neanias marlyr tempore Diocletiani, ut teslatur
Poloniseregis cum Cunegunde. Aliorum aliquot simi- Nicephorus, lib. vu, cap. 15, et concilium Nicsenum,
lia exempla vide apud Canisium nostrum, lib. u De Q ( Act. 4,?et Meiaphrastes apud Surium, 8 Julii. Ita et
Maria virgine, cap. 11. Oresdes miles Chrislianus, ut balietur in Vita sancti
Eustratii et sociorum 15 Decembris, apud
Temporarisecontinentiaecaslimoniam post suscep- eumdem martyris
tos liberos cOluere Antigonus etEiiphraxia, Protoco- Surium. Vide plura exempla apud Grelze-
mes cum uxore annisxxx; Pinianus cum Melania rum nostrum, de Cruce, lib. i, cap. 78, et lib. u,
cap. 27. Item lib. u, c. 54, de Encolpio episcopo-
juniore, qtise in indice Viiarum Patrum vide, quibus
addi possunt Andronici et DrHsianse,apud Abdiam, rum, qui cruciculam auream e collo gestant.
CUBA.Vita Pauli primi ercmitae, num. 61 in nola-
libro v, in Actis sancti Joannis evangelistse; Andro-
nici et Alhanasise conjugum anachoretarum, ut lia- lione vide et cubamel gubam dici posse (supra, col.
bent Mensea,9 Octobris, ctira Martyrologio Romano, 112).SicapudiheodorelumPhilothei, lib. ix, cap. 15.
MacedoniusGubba dictus, quod staretin fossa profun-
et Metapbrastes, 27 Februarii.
Vide etiam aliquot continen-lise in matrimonio da. < Id autem nomen, inquit, si ex lingua Syriaca iu
Joannem Formicarii lib. Grsecamtransfcratiir, significatX«x-/ov, id est, lacum.i
txempla apiid Nyder, i, cap.
Aliud Cuba vel CumbaFesto : < Cubani Sabini vo-
5, et ibi scholiasten Georgium Colvenerium.
His annumeranJi non videntur Macarius Romanus cant eam quam militares lecticam, unde videlur de-
cum sua sponsa in Vitis Patrum, sancius Alexius cnm j) I rivatum esse cubiculum. i Iu Glossis Isidori est,
pnella regii sanguinis, apud Surium, 17 Julii, Pha- Cumbu, cuneus, ripa. Glossarium Camberonense ma-
raildis cum Guidone viro nobilissimo, qnod consen- nuscriptuui : < Cuba, extrema pars navis, dicta eo
sus niutuus deliierit. quod incubet aquis. Cutnba vero dicitur lectica a
cubando. i In iisdem, Gumba, cuneus.
COPADIUM. Pelagius, lib. v, libello iv, nnm. 65 :
<Et accipiens archiepiscopus unum copadium, dedil Invenitur et Cubella apud postremissimosscripto-
res, pro linlre, in quo pasta formari solet. Niderus
juxla se recumbenli. > Papias: < Cppadium parlicula in Formicario.
carnis, quod Grseci copium dicunt. »
CORONA MARTvnun.Frequens corona et coronari de CURARE, id est, ivraftuaeiv, curare funus, lavare,
martyrio, Vita"Anlonii, cap. 25 : < Episcopo Petro ungere, condire aromatibtts, et csetera praestare, quae
Jam Ob mariyrii gloriam coronato, > Vita Malchi, in requiruntur anle sepulturam. Palladius, cap. 10:
prnlogo : < Per quos Christi Ecclcsia nata sit et < Quem dum ego curassem, et linteis sancli corpus
adtilla, perseculioniiMiscreverit, martyriis coronala involvissem, et deposuissem. > "ov evrufta.auat
sit. » Vita tPaulae,cap. 27 : < Maler lua longo niar- iyt!>,xui bBbvutg TOa&uu TOU ityiov e\!£aau, xai UTIO'
tvrio coronata esi. > Vita Pachomii, in prologo : BtuJ.vn-Ilervetus verterat: Quem cum ego sepelissemt
PiTBOL. LXXIV. ik
127 ONOMASTTCON RERUMET VERBORUMDIFFICILIORUM. 428
rl linteit, etc. Nempe hrufiaiietv, curare funus, cre-.A occtiltissimsejustitiae sinceritati distribuit. Aiiquando
didit idem esse quod SanTstv, sepelire. Atqui non aulein iidem nefandi spiritus etiam, quae ipsi facluri
poler.it sepeliri corpus antequam involverelur. Re- sunt, velut divinando pr.cdicunt. Quapropier bono
clus ordo curare, lavare et ungere corpus, linteis in- Christiano sive mathemalici, sive quilibel impie divi-
volvere, et depanere, seu sepelire. Proprium verbum nantium , maxime dicenies vera cavendi sunt, ne
buic rei funebri curare Latinis, uli Graecishrufiu^-tv. consortio daemoniorumaiiimam deceptam pacto quo-
Quod Gen. i, 2, est Prmcepitque (Joseph) servis dam societatis irretianl. >
suis medicis,ut aromatibus condirenl patrem; LXX Idem, lomo III, lib. xn De Genesi ad lilt., c. 17 :
habent : Kat -tpoairaêv ,la>arifroig TtutaivKUTOU TOtf « Caelerum alictibi longe jam facla quod nunlianl,
svTaytao-Tatf, ivraftaav.trbv rturipa auTou.Et prcecepit quse post aliquot dies vera esse firinentur, non est
Joseph servis suis funeraloribus, funerare patrem mirandum. Possunt enim boc efficere, non solum
snum; ibi olim erat sepultoribus. Augustinus, in Lo- acrimonia ceriiemli eiiam corporali incomparabiliter
c.ul. : Sepultoribus ; < Non invenit Iingna Latina, praesiantiore quam nostra cst, sed ctiam ipsorum
quemadiDodiunappcllaret svTaytaoraf. Non enimipsi corporum longe utique subtiliorum mira velocitate.
sepeliunt, id esl, terroe mandantcorpora roortuorum, Comperimns eiiam in domo conslitulum palientem
quod non est GraecesvsTayiWav,sed sButyuv.Illi ergo B spiritum immundum , dicere solere, quando ad eum
fvTKytafffatid agunt, quod exhibetur corporibus bu- venirc coepisset ex duodecim millibns presbyter, et
mandis, vel condiendo, vel siccando, vel involvendo, per omnia loca itineris ubi esset, et quam propiuqua-
elalligando; in quo opere maximejEgyptiorum cura ret, et quando ingrederetur, et lunJum, et domum,
prsccellit. Quod ergo dicit, eliam sepelierunt, cura- et cubiculum , donec in conspectu ejus astaret. Quse
verunt intelligere debemus. » omnia etsi non oculis patiens ille cernebat; tamen
Idem tractatu priore De resurrectione morluo- nisi aliquando modo cerneret, non lam veraciter
rum, c. 12 : < jEgyptii diligenter curant cadavera enuntiaret. Erat autem iste febriens , et lanquam in
mortuorum. » Pius episcopus Romanus (ut creditur) phrenesi isla dicebat. >
ad Justum episcopum Viennensem, epislola 2: t Cura ldem, torao III, lib. De divin. dsemonum, cap. 4
autem sanctorum Martyrum corpora, sicut membra ct 5, praeclare ea de re inquirit.
Dei, qucmadmodunicuraverunt apostoli Stephanum. > Idem , lib. II De civ. Dei, cap. 24, de servo Lucii
Suetonius, Nerone, cap. 49 : < Imperavit aquara si- Pontii per daemnnemvaticinantis : < Adjecit arsurum
mul 1023 el l'S5na confcrri curando mox cada- esse Capitolium. Hoc cum dixisset, conlinuo egres-
veri. > Spartianus, in Hadriano : < Curasse delica- sus e castris, postera die concitatior reversus est, et
los, eosdemque sepelisse. >Nisi ille capiendus sit C ( Capitolium arsisse ciamavit. Arserat aulem revera
de cura depilaloria catamilorum, legaturque, smpe Capitolium. Quod quidem dsemoniet prseviderefacile
lisse. Eginhartus, in Viia Caroli Magni : < Corpus fuit, et celerrime nunliare. » Sic lib. viu, cap. 25,
more solemni lottim el curatum. > docct unde tlermes Trismegistus scire potuerit s«-
CURIALIS. lleraclides, cap. 7 : < Moyseus servus perstitiones jEgyptiaeas auferendas. Et I. ix, c. 22,
alicujus curialis erat. > In Palladio, cap. 22, est ot- distiugiiit inler scicnliam dsemonumet angelorum,
xsT»ifU7rnp/sv iroXtTEuoptsvou Ttvdf. Yelus Palladii quod angeli t ceilius temporalia et mulabilia ista
Lausiaca , cap. 14 : < Moyses servus cujusdam fuit noverunl, quia eorum principales causas in Verbo
curialis. > lunocentius I, epist. 2, ad Victricitim Ro- Dei conspiciuiil, per quod factus est mundns : quibus
thomag. episcopum, cap. 11 : < Frequenter quidam causis qiiaedani probantur , quaedam reprobantur,
ex fratribus nostris, curiales vel quibuslibet publicis cusicia ordinantur. Daemones aulem non seternas
functionibus occupatos, clcricos facere conlendunt.» temporum causas, et quodammodo cardinales in Dei
Sun.t curiales qui curiis ascripli erant. Glossae: Cu- sapienlia contemplanitir, sed quorumdam signorum
rialis, pov\tvrng, J3OUXSUTIXO?. nobis occultorum majori experieniia multo plura
CVFIIONISMUS. Sunt qui cyphomsmumvelint describi quam bomines futura prospiciunt, dispositicnes quo-
a sancto Hieronymo in Vita sancli Pauli primi ere- JD que suas aliquando prsenuntianl. Denique ssepe isti,
milae , num. 2 : < Martyrem jussit melle perungi, et nunquam illi omnino fnlUi.nmr.>
sub ardentissimo sole, religatis posl lergum manibus, D.EMONUM EXSUFFLATIO. Niliil frequenlius in san-
resupinari, scilicet ut muscarum aculeis cederet. > ctorum gestis dmmonum exsu;fialione, insufflalione,
Vide Gallonium, De tormenlis, cap. 1. inspulationt
D,«MONCM PRIEDICTIO. Recte. de ea ratiocinatyr De exsufflaiione liabes in Vita Pacbo.mii, capile
sanctus Anloniiis, ut hahetur Vitoeejus cap. 17. Au- decimo seplimo : < Qui signo crucis frontem suam
gustinus vero, lomo III, lib. n de Gen. ad litteram, muniens exsuiflavit in eutn, moxque fugatus est.»
c. 17 , ita ea de re disseril: » Quibus qusedam vera El capite 48: <Et cxsulflans in eum dixit. > Ireoseus,
de temporabbus rebus nosse permittitur, partim quia libro primo, capite nono : t Jani vero quaedam ex
subtilioris sensus acumine, partim quia corporibus fidelissimis mulieiibus, quse habent limorein Dei, et
snblilioribiis vigent, pariim experienlia callidiore, non sunt seducibiles, quus similiter ut reliquas affe-
propter lam magnam longitudinera vitae, partim san- ciavit seducere, jubens eas prophelare, exsufflantes
ctis angelis, quod ipsi ab omnipotente Deo discunt, et analbematizatites eum separaverunt se ab ejusmodi
etiam jussu ejus sibi revelantibus,qui roerila humana insano. > Quod hic est exsufflantes,Griece apud Epl-
J25 ONOMASTICONRERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. 436
phanium, hseresi34,est xaTayuo-Jia-ao-at. Terlullianus, A DEHABERE. Rarius verbura, nec facile obviiim. Ha-
De idolotairia, cap. 11: < Quo Ore Cbristianus thura- bes in appendice, in PallaJii Lausiaca , ex veleri in-
rius si per lempla transibit, quo ore fumanles aras terpretatione, cap. 13 : < Maxime si debabent et
despuet, et exsufflabit, quibus ipse prospexit?» Se- egentiores sunf. i Prseter Hieronymutn ibi citaium,
verus Sulpicius, libro m Devirlulibus sancti Martini: usurpat et iElhicus, d'e Oceani Occidenlalis flumini-
-<Vidit post tergum ipsius dsemonemmirae magnitu- bus, in Tiberi: t Insula vero, quam facii.intra urbis
dinis assidenlem , quem eminus (ut verbo, quia ila portum et Ostiam civitatem, tantae viriditatis amceni-
necesse est, parum Latino utamur) exsufilans, Avi- latisque est, ut neque sesiivis mensibus, neqtie hie-
tianus se exsufflariexistimans : Quid me, inquit, san- malibus paslulse admirabiles herbas dehabeat. i
cle, sic aspicis? Tum Marlinus : Non le, inquit, sed DEUONESTAME<NTUM. Vita Anlonii, cap. 30 : < Tali
euro, qui cervici luae teter incubuit. > Sic dsemonio- dehonestamento corporis plurimiiro gloriabatur. i Ex
•rum exsufflatiointer cseremoniasbaptismi apud Dio- Gellio ut videbis. Etsi rarius verburn, au-
sumptum,
nysium Arcopagilam, Hierarchiae Eccles: cap. 2, et cioribus tamen aliquot usurpatum. Saiustius, lib. i
passim apud alios ecclesiasticos scriptores : quo re- Historiar.: t Fusidius honorum omnium dehonesia-
spicit divus Augustinus, tract. 11 in Joanuem agens mentum. i Tacilus aliquolics usurpal. Occurrit et
ajversus Dohatistas rebaptizatores , qui semel rite I
apud Juslinum. Seneca, de Constantia Sapientis,
bapliaatum exsufflabant, atque ita Christum potius cap. 19 : t Contumelias et verba probrosa, et
ignomi-
quam daenionemexsufflabant: < Adversus exsufflato- nias, et caetera dehonestamenta vdut clamorem ho-
res Cbristi, adversus blaspheraatores baptismi.iltem: stium ferat. » lib. n, cap. 27 : < Quo ille
< Quandovident Chrisium a quo liberati sunt, exsuf- dehonestamentoGellius, maxime
corporis delectabatur. i Ar-
flari in Christianis? > Quem locum non recte percepit
nobius, lib. n : < Ad vitiorum dehonestamenta tra-
Desiderius Heraldus, Notis ad Minutium Felicem. duei. i Trebellius Pollio, in Claudio : t Gallus Anti-
De insufflatione Prudentius, in Agone Romani,
pater ancillariorumet histrionum dehoncstamentum. •
hymn. 14, vers. 919 : Ammianus, lib. xxvi: t Ad hoc igitur dehonestamen-
Iugressusille, ut hos paratusperspicit,
Insufflat,ipsos ceu videret dsemones. tum bonorum omnium ludibriose sublalus.» Glossse:
Palladius, in Vita sancti Joannis Ghrysostomi: < Dse- Dehoneslamenlum,aiayyvn
mones credentium una insulflatione ligantur. > Dictum et inhonestamenlum. Apuleius, Apologia:
Exsufflaiiohsecdsemonuraet insulflatio ssepe ftebat t Ne quid maculaeaut inhoneslaroeiiti in nie adroit-
cum disputatione. Vilse Antonii cap. 20 : t At ego tam. >Isidorus, libronOriginum.cap. 21, exC. Grac-
sputaculum maximum in os ejus ingeminans, totum C ( cho cilat: < Puerilia tua adolescentise tusc inhone-
me in eum Christi nomine armatus ingessi. > Unde staroenturo fuit; adolescentia senectutis dedecora-
despuere et exsufflare subinde conjunguntur. Ter- ineiitiim; senectus reipublicaeflagitiuro.>
tullianus, De idololalria, cap. 10: <Quo ore Christia- Sic honestamentum Ennodio , lib. n, epist. 1 :
tius thurarius si per lempla transibit, quo ore fuman- t
Nec magistro opus sit ei quem fecerunt actuuni
les aras despuet, et exsufflabit,quibus ipse prospexit?»
suorum emendationes et honestamenta conspicuum. >
Idem, lib. u ad uxorem cap. 5: < Latebisne tu cum : t Itemque raultos philosopbos ah
cum Apuleio, Apologia
lectulum, corpusculum tuum signas, cum aliquid ore honestissimos memoriae
imroundum flatu exspuis ? > prodi, qui gratiam cor-
iiioruiii lionesiamenlis ornaverunt.»
Subindedespuere solitarie ponitur. Tertullianus, De poris
spectac.,cap. 13: t Necminus templaquarouionumenta DIPTVCHUM. Vita Pelagise,capite 7 : <Statim trans-
despuimus. » Minutius Octavio :< Deos 1024 des- misit diptychum tabularum per eosdem pueros. >
Grsecum verbum diplychum Sirtrvyav, Latinis tamen
puunt.» Prudentius, Hbroi contra Symmacbura :
usurpatum , sed sacpe apud eos depravatum. Etymo-
Quis in urbe
Qui Jovisinfectamsanie non despuat aram? logicum : AiiTTUâ,6'voptaouSsTspov. Tiyove Se ix TOO
Undenon mirum Vitsesancti Antonii cap. 20 variara J. ] St7TTU^, apo-svtxou"TOUTO sx TOuTtzvaatoTOafaliâ,
lectionem esse, ut ili monui, cum Evagrius vertit TtrV^tO, 7TTU|,XatplSTaTOU SOO, StTTTui;,
SlTTTUÔf xXtvsTaj
xat ueruyerut eig su5stav'v.aiTOouSsTspov, TOSOTTUÔV.
sputaculum ingeminavi.Ubi in Grsecoest iveyvaniu.
DF.FENSOR. Vita Joannis Eleemosynarii, capite 5 : At7rTUâ TroujaavTSf, T7jvxviauv' vvvSeXs-
Si7rXr!)o-avTEf
< Et volentes adire eum, limore cancellariorum et yei r&vSTTOTXOUV : < Diplycha, nomen neutrum. Fit a
ecclesisedefensnrum aiqne ei aslantium prohiberen- masculino §inrv%quod fit a verbo 7rTuo-o-iu, plico. Fti-
tur. i El cap. 23 : t Ceciderunl eura ecclesiae defen- iuro 7TTU?W, unde nrv^ plica, et cnm Suoduo SITTTU?,
sores.» Concilii Chalcedonensis can. 2, qui Gracce Si-trvyo, flectitur, et traducitur ad rectum casum. Et
dicilnr IxStxofLatine est defensor; et can. 2, 25, ha- neutruin diplycbum. Diptycha facientes, id est du-
bes sxStxovdefensoremecclesiaeConstantinopolitanae. plicantes arvinam, nunc autem dicit E7rt7rXouv, omen-
In Codiee canonum ecclesiae Africanse,can. 117, ha- lura. > Alludit hic elymologicum ad versus Homeri,
bes ixStxoufirôXao-Ttxouf,defensoresscholasticos,id. de quibus post.
esl advocatos. Ut hi erant defensores ecclesioe, itai Dipiycbuni igitur hic capilur pro libello duarum
alii erant defensoros in palatio. Vide Cotlinuiu, De. plicarum, seu foliorum, seu paginarum, quasi dicas
offic. aulae ConstantinoDolitantc. duplices. Unde Ovidio, lib. i Amorum, eleg. 12 :
431 ONOMASTIC0NRERUM ET VERBQRUMDIFFICILIORUM, 151
Ergoego vosrebus duplicespro nominesen«i, A Tumvirides pardos,et caeteracotligitAustri
Auspiciinumerusnon erat ipse booi. 1025 Prodigia,immanesquesimulLaloniadentes,
ad lib. i Qui secli ferroin tabulas,auroqueinicanles,
Quas Joannes VVouwerius, Sidonii, epist. 5, Inscriplirntiluincaelatoconsulenomen
non rite refert ad combinas seu diplomata impp. Per procereset vulguseunt. Slupor omnibusIndis
Sic Martiali, I. vn, epigr. 52, triplices,seu rpi-trvyu Pluricnus,erepliselephasiugtoriuserrat
Deulibus.
a tribns foliis: Cur diptycba seu pugillares labulsetn editione mu-
Bis senostriplices, et dentiscalpiaseptem. nerum dono missa ftieriut, equidem nescio. Ludovi-
Et codem libro, epigr. 71: cus Carrion, lib. n Emendat., cap. 6, supra, existi-
Nec vani ttiplices,brevesquemappse. mat ea a qusestoribuscandiJalis offerri solita, quod
ldem, lib. xiv, epigr. 6 : iis ipsis essent in usu frequenti. Sed et consules alii-
Tunc triplicesnostrosnonviliadona putabis, que diptycha obtulerunt.
Cumse venturamscribetaraicatibi Videntur diptycba amanlitim fuisse tabellsc. Unde
Sic apud eumdem Martialem, lib. xiv, ep. 4, quintu- vetus commentator, ad illud Juvenalis, satyr. 9 :
plices, seu 7revTK7tXuxot habes : . . . Et blandseassiduae,densasquetabellae
Caedejuvencorumdominicalet area felix, Sollicitent.
Quinluplicicera cumdalur altushonor. ascribit : blandis te epistolis el diptychis sollicitet.
Duplex autem fuil diptychorum usus, profanus et Glossarium Camberonensems.: t Dipticsc,dicunlur
sacer. Profani mentio apud veteres, qui ea muueris tabellse, quibus corrtiptores pueliis suis itiscribunl
loco saepemittebant, maxime in editione munerum. araorem. » Papias vocabularista : t Dipticaelabellae,
Symroachus, in Auctarioepistolarum.epist. 7,quam quibus corruplores amorem suuin inscribunt puellis.i
fratribus scribit: < Religiosumalque votivum est, ul Apud Ovidium quoque, libn Amorum, eleg. 15, ha-
a Qusesloribus candiJalis dona solemnia potissimis bes labeltasarcanas ad hanc rem.
atque amicissimis offeranttir. In eo numero jure cen- Quod Carrion putal diplycba universum fuisse
semiiii. Oilero igilur vobis eburneum diptychum, et plerumque eburnea, falli eum existimo. Nec eniin »i-
canistellum argenleum librarum duarum filii raei no- mile vero, diptycha ephlolica, quae vulgo epistolae
• mine, qui qnsesloriummunus exhibuit. > Idem, lib. n, lpco sibi muiuo miiiebani, qnibtisque arcana sua de-
cpist. Sl, ad Flavianum: < Filius nosler Symmachtis clarabant, fuisse eburnea; sed potius lignea, cera
peracto munere candidali.oflert tibi dona qusesioria, obducta. Unde Ovidius supra amicsesnseduplices,seu
ct caeteras necessilales nostras pari honore partici- diptycba, quibus nociein negaverat, exsecrans ait:
pat. Quseso igitur ut ejus nomine diptycha et apo- Quidprecer iratus? nisi voscariosaseneclus
el iinmuiiJocera sit albasitu.
phoreta suscipere dignemini. »ldem, lib. v,epist. 56, C Unde Kodat,
ad Sallustium: t Ad te diptychum candidati, et apo- colligitur lignca fuisse. Et eodcm lib. i, eleg.
librarum duarum bominem 11, quse priorem prsecedit de tabellis suis amaloriis,
phorelicum argenti per
luum misimus, approbare ciipientes editioni noslrae ait:
te animo non defuisse. > Idem, lib. ix, epist. 109 : Subscribam.Veneri fidassibiNasotabellas
DeJical.At nuper vile fuistisacer.
< Non aspemabere, ut existimo, diptychi et apopho- Alia erant sacra diptycha, qtiorum usus erat in
retici oblationero. > Ecclesia catbolica, a communi in privatam notionem
Eranl diptycba quse muneris loco raittebaulur, deflexa.
fere ebymea :quod epithelon etsi non seraper addi- Erant igitur haec sacra diptycha duplices tabulse,
lur, tamen subintelligendumvidetur. Sic cape diply- quarum una parte inscribebanlur nomina episcopo-
ctium absolule positum apud Symmachum, lib. u, rum pie defunclorura, altera vero vivorum.
epist. 81. Nam subdit, qnasi explicans: < Cseteros Et quiJem quod niorluos spectat, earum tabtila-
quoque amicos eburncis pugillaribus et canistellis rnm, quaetspai -trvyui ibi vocantur, mentio est apud
argenleis honoravi. i Dionysium Areopagitam, Eccles. Hierarcb., cap. 5,
Cum eadem priucipi miltebantur, inaurari sotiia. ubi agitur de myslerio synaxeos, sive communiouis:
Symmachus, lib. n, epist. 81 : t Praeterea domino et .r\ Kai ua-tuaauivav tdln\avg uttuvruv, » fiuo-Ttxsj TWV
principi nostro ad referenJam largiiati ejus sedulara iepavrtrvyo>'juvuppnai;e-ttr-\eirui. Qnseita verlit Pe-
magis quani parem graiiam, auro circumdaium diply- rionius : t Cum omues se inler Ee salutnverunt, my-
•cbtiin misi. i stica sanctorum recilatio fit. i Ambrosius Camaldu-
Prohibituin post ne minor consulari magistratusi Iensis : t Et cum se mutuo omnes salutaverint, my-
diptyclia exebore et sporlulas aureas daret. L. 1, Dei stica sanclorum recitalio fit. i Ulerque omisit ver-
expens. ludor., C. Theod., ita constituunt impp. Va- tere vocem 7TTUXWV. Reclius igitur Joannes Scotus,
lentinianus, Theodosius, et Arcadius Augg.: t llludI velus Dionysiiinterpres : t El omnibus salulanlibiis
etiam constitulione solidamus, ut, exceplis consuli- inter se invicem, mystica sacrorum voluininuiii prse-
bus ordinariis, nulli prorsus alteri auream sporlulam,, dicatio perficitur. i Ilein Joannes Saracenus : < Et
diptycha ex ebore dandi facultas sit, curo publica» oscnlatis se invicein universis niyslica sanctarum
celebrantur officia. Sil sportulis nummus argenteus,i labularum praedicatio perficitur. i Recte ita verte-
alia maleria diplyehis. > Unde Claudianus, lib. ui des runt, modo per votumina et tabnlas intelligant di-
Taude StBiconis consulis, ab, eo sparsas in populuml ptycha.
eboreas tabellas canit: Rursus eodem capite, in Tlicoria : 'o Si Betbruro;
433 ONOMASTICONRERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. 4*4
&VTt-iauhtttpwpytirui, xat TWV aytoypufuvHTU^WV IJAA -tptbrogT»tf IxxXjjo-tao-TtxoffSurTujôtfivira^s : t Isto.
fiUo-Ttx» avippvaig. Perionius : t Di- (Alexander AiUiocbenus episcopus) prirmis magni
xal U7rspx6o-fttor
viua autem salutatio, sive osculum, adbibetur, san- Joannis nomen ecclesiasticisdiptyohis inseruit. >Q.uod
clorumque animorum, qui scripti sunt, mystica coe- eliara habes in Hisloria Tripart., lib. x, cap. 25, et
Iestisque prsedicatio. > Ambrosius Camaldulensis : aptid GeorgiumAlexandririum,.in Vila Chrysoslomi,
t Porro sacratissirna consalutatio idcirco celebralur, capite 71. Isidorus, Trimelhensis episcopus, in Vita
sanctornmque descripta nomina myslice et modo Joannis Chrysostomi : To 6'voji.a'Iwavvou roi; iepoig
supramundano praedicantur. > Clarius veteres inter- eyxuBv-toypuût StTrruôtf: t NomenJoannis sacris in-
pretes. Joairaes Scotus: t Divinissima aiitera saiuta- scribe diptychis.» Innocenlius papa ad Arcadium et.
lio sancle agilur, et hagiographorum voluminum my- Eudoxiam, apud Georgiuin Alexandrinum patriar-
styca el supermundana recitalio. > Joannes Sarace- cham, de Vita Clirysostomi: npoo-TaâtSs xsXiuo-aTe
nus : t. Diyinissimum autem osculum sancte agitur, xai TO6'vofta'iwavvouroig lepoigiyyputprivutStirruôtf;.
et hagiographarum labularum myslica et supermun- t Jubete antem Joannis nomen sacris inscribi dipty-
dana enunlialio. > chis. » Epistola Justiniani imperatoris ad quinlam
Iterum in ejusdem capilis theoria, qua hujus rei synodum generalem, quse est Constantinopolitana n:
cuolemplalio et explicatio conlinelur : Twv Si lepav B t Sicut et eos qui injusle condemnali sunl, revoca-
irruûv pttTKTIJVelpnvnvuvuppnatg,uvuxnpvrret rovg verunt post morlem, el in sacris diptychis. 1026
haitogQtS-axbrug,x«t irpof svapsTOu £w»]fre\eiaatv uue- scripserunt. Quod factum est el in Joanne (Chryso-
tuarurugfcftxouivovg.Quseila verlil Pcriouius: i San- stomo) et in Flaviano religiosac roemorise episcopis
ctorum autem animorum, quse post pacem adhibc- Constaiuinopolilanis. > Citatur can. Sane, 24, q. 1.
lur, prsedicatto eos qui pie sancteque vixerunt, at- In Sacramentali Gregorii Magni habes orationem Su<
que ad vitse virtuli consentaneseperfcctionem per- per diplycha : Memento etiam, Domine, famulorum.
venerunt, laudibus afficit.» Rursus hic Perionius tuorum, qui nos praecesserunt et dormierunt in.
û^wv legit pro nrvyS>v.Ambrosius Camaldulensis : somno pacis.> El in Lilurgia sancli Marci: 'o Staxovo;
t Enimvero sanclortim post pacem illam nominum TASiitrvya rS>vxexotunuiva>v : t Diaconus legit dipty»
prsedicatioeos prseconio attollit qui pie sancteque cha defunctorura. > Ad hanc consuetudinem defun-
vixcrunt, atque ad finem usque virtulis vilam con- ctorum nomina in missa recitandi alludil Cyprianus
stanler , nusquam ab ea defleclendo , tenuerunt. i epistola 10, ad Clerum et presbyteros, qui temere,
• Clarius Jpannes Scotus: < Sacrarum autem tabula- pacem lapsis dederant: < Offertur nomen eorum. i
rum post pacem fecitatio praedicat sancte firtnatns, Et epislola 63, ad presbyteros, diacones, et plebem.
et ad strenuse vitae consummationera immutabiliter C Furoitanam : < Neque enim apud altare Dci meretur
advenientes. i ltem Joannes Saracenus: < Satictarum noininari in sacerdotum prece, qui ab altari sacer-
autem labularum post pacem prsedicatioprsedicat il- doies et ministros voluit avocare. >
los qui sanete-vixerunt, et ad viriutum vitae perfe- Uli rite defunctorum episcoporum noraina sacris
ctionem intransmutabiliier pervenerunt. i diptychis inscribebantur, ita haefeticorumetscliisma-
Ut hic habuimus tspa -trvyu, quse Maximuset Pa- ticorum ex iisdem lollebantur. Juslinianus impera-
chymeresscholiastse DionysiiSi7TTuâinierprelanlur; tor, in Confessionereclse fidei advcrsus tria capitula,
ita Sn?-vyv>vdiserta meiitio in epistoia /Egyptiorum seu in edicto de fide catholica, quod habetur post
episcoporum ad Anatoliiim Constanlinopolitanum quinlam synodum : 'Aui\et rot v.ai TtjtvTO -tknpafia.
episcopum contra Timotheum invasorem sedis Alex- Tijf iv Moipouso-Tt* sxxXvjo-iac,iv ? XsySTatsjrio-xo.7^0i;
andrinse, quaehabelur parte III concilii Chalcedonen- yty-vriaBut,Sturug pkuafnuiug, St uartep"EXXUO-I TSxuxi
sis ex Romana editione : < Etiam in venerabili di- 'iouSatotfxetiZoSoptiTatf TrapaTWV uyiwvTtaripaniJIVVV
ptycho (in quo pisc memoriaetransitum ad ccelos ba- ptBurfin,a-ftilectyuvi%sxstvourS>viep&v r~g.ixx\naiug
bentiiim episcoporum vocabula contiueniur, quae StTTTuîuv T«VTOUTOU Ttpoanyopiuv : < llaque et ortinis
tempore sanctorum mysteriorum secundum sanctas plenitudo Mopsueslenae ecclesise, in qua episcopus
regulas releguntur) posuil suum nomen et Dioscori, D dicitur fuisse, cum invenisset quod paganis et Ju-
qui sub damuatione anathematis a Deo et universali dseiset Sodomitanis a sanctis Pairibus connumeratus.
concilio esse decretus est; et delevit exinde sanctse est, deleverunt ipsi ex illo lempore e sacris Eccle:
memorise et secundum Deum viventis Proterii no- sise diptychis ejus nomen. > Juslinianus imperator,
men, regnlariier arcliiepiscopi constituii. i Item in epistola ad quintam synodum, quse habeturibi, act.
Sexta synodo, acl. 13 : ToufTOtouTouf sv kyiu TJjuvnuri 1, de Theodoro Mopsuesteno:,<*Propler islas, (bla-
rpeig av.Spaf,TOUTSVTI Qwuav,'iwavvijv,xat KwvaravTt- sphemias) superiorjbus temporibus deletum est et
vov o-uvstSojusvsv TJJ«uTOTJjTtueivut xat sv Toif iepoig nomeii ejus e sacris di.ptychis Ecclesise',cuj'us fuit
Smrvyatg kvtxfipeaBui tS>vuyiararm ixvXnatS>v : <Hos episcopus. i Divalis sacra. Constantini Pogonati ad
sanctse uiemorise tres viros, id est, Thomain, Joan- doinnum papam Agathonera, qiise prsemittitur sextse
nein, et Constantinum prsevidimus ij) identitate ma- s.ynodo generaii, quse esl Conslanlinopolilana iu :
nere, atque in sacris diptycbis sanctarum ecclesiarura HoXXijv yap evaruatv vjpttve-toptauvo TS.uymrurog xui.
recitarl.» Tbeoderetus, Ecclesiasticsc historise libro uuKuptiirurogTMV IvTauSa-turptapyn;, xui Maxaptof6.
t» CJP" 35 : Ovrof T«v 'iwivvouTOU jravu jtpoariyoîav uyii>rur~g-turptupy_ng®eov~tb\et>>t ix8u\eiv.BtTaXtav6.Vv.
135 ONOMASTICONRERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. 45G
rov ptKXaptwTaTov sx TWV St7TTu/wv, yao-xovTSf 'Ovwptov A Uti viventium episcoporum nomin* sacris dipty-
tVTOtfStTr.TUJKOtf Sta TVJV rturrv'Ajtoo-ToXixou SpovouTljf chis inserebantur, ita ex iisdem lollebanttir quaudo-
itpeaSvxipug Ti>uyg : <Mullam enim nobis instan- que viventium nomina. Proctus, archiep. Constanti-
tiam fecerunt lam hic sanctissimus ac bealissimus nopolitanus, ad domnum Antiochenum episcopum,
patriarcha, quam Macarius sanctissimus patriar- pro causa Athanasii Perrhse episcopi, cujus vivenlis
cha Theopoleos, ut ejicerelur Vitalianus bealissimus nomen e sacris diptychis erasum erat, habelur in
de diplychis, asserentes Honorium memorari in di- concilio Chalcedonensi, act. 14: Rat TWV tspwvSSXTW»
ptychis, propter honorem apostolicse sedis anliquse itepte\eivTOOVOUU TOUS7rtaxo7rouvTOf. Ubi vetUSinter-
nostrse Itomse.> Ecclcsiastica historia Theodori Le- pres vertit: et episcopinomen de sacris diptychis ab-
ctoris Constanlinopolitani, apud Damascenum, ora- slutisse. Vigilius papa in damnatione Theodori :
tione 3 De imaginibus : Etf TOO-OUTOV yap sXvjXuSs Tijf < Eliam Alexandrinae Ecclesise sacerdotem fratrera
ToXptvjf, wiTTSxat TaTWV sxsfyeyavbravuuv.upiavTtotui- noslrum Zoilura, cujus noraen usque *d inenioratiini
vtuvbvbuura,TWV tspwvSt7rTuj£wv avstXs,r.ui rug auTwv diem coinmunicaium vobis fuerat, dipiychis eximen-
ftxovac xaOstXe,xaTaxauaaf TUpavvtxwf. Quse Fran- tes , Apollinarem quemdaro perversorem atque Ec-
ciscus Zinus Veronensis ita vertit: < Eo vero pro- clesise ipsius adulterum vobis soeiastis. i
vectus est atidacia, ut beatorum qui illic fuerant epi- B Nomina viventium, quse sacris diptychis inscribe-
scoporum nomina, sacerdotum geminorum suslule- bantur, erant fere episcoporum el patriarcharum, ut
rit, tyranniceque combusserit. > Qui non recle psssim patet. Quare nescio an referendus sit ad haec
percepit iepS>vSntrvyjov, quod verlit, sacerdolum diptycha quse altari imponebantur, liber vivorum,
geminorum, cum vertendum sit e sacris diptychis, ut seu sacra delta, quorum mcminit DionysiusAreopa-
recte monuit Jacobus Billiusnolis ad eam orationcm. gita Ecclesiastiese Hierar. c. 2, quibus nomina illu-
Sic quod ex eadem hisloria citatur apud Damasce- mirialorum et susceplorum inscribebantur, quse Zwv-
lium : ' AvuBeuuriaatrug TWVsjTta-xo7rwv stxovaf, xat TWV StTTTuâ, vivorumdiptycha, vocata esse existimat
TWVtspwvStiTTuxwv a7raXstij/at:< Episcoporum ima- Pacbymeres : T6TSTVJV xe^Pa 7VxssaXv^ xal
s7rtTt8vjo-t,
gines anathemate damnare, et e sacris diptychis de- xsXsustToffU7r'auTovTtpeaSvripotgxatSiaxovot?s'vSsX-
lere, i ibi rursus Zinus verteral: sacerdotes geminos Totf tspatf uTtayputyuaBui ra bvbuuruTOU TS7rpoo-s).§6v-
delere. Innocentius papa, epist. ad Arcadium impera- TOfxat TOU avaSoôu' TauTaSs, otuut, eiai ru TWVijwv-
torem, apud Georgium Alexandrinum de Vila Chry- TWVSt7TTu/a: < Tunc manum capili imponit, et
sostomi, ut Arsacii etiam mortui memoria eradalur: pi-esbyteris ac diaconis ipsi subdilis, jubet in sacris
OuTtvofOUSE TO6'voptaiyypupnru \F. eyypafiaBta]roig deltis nomina scribere, lam ejus qui ad baptismum
lipoigStiTTuxotf:t Cujus ne nomen quidem inscribisa- C venit, quam susceptoris. Haee auteni, opinor, sunt
crisdiptychiscenseo. i Anastasiiis.in Agathone: <Ab- vivorum diptycha.»
stuleruntdediptychisEcclesiarum nomina patriarcha- Vivorum et morluorum simul mentionem facit
rum, velde picturis ecclesise figuras eorum.» Victor Chrysostomus in Liturgia : 'o StaxovofBvpiuyupwBtv
Tunnunensis, in Chronico : <Nomina ProteriietSala- Tvjvuyiuv rpuTte'<_uv, xat ra St7TTU/K,TWV TSxsxotptvjpts-
fatiatii de ecclesiasticis diptychis lollit, et Dioscoriet vwv xai ?WVTWV, wf PouXsTat,pivvjpiovsuEt:<Diaconus
jEluri, qui Proterium interfecit, scribit.» Atque hacte- incensat in 1027 circuitu sacram mensam et di-
nusdemorluorum nominibusqusediplychis inscripta. ptycha; defunctorum aulem et vivorum, uli vult,
Vivorum.qui diptycbis inscribi solent, meminit meinoriam facit. i
Joannes diaconus, in Vila sancti Magni Gregorii lib. Permansit hujus rei, tam vivos quam mortuos in
iv, capile 25 : t Orientales praecipueretinent bacte- missa commendandi, consuetudo in canone missae,
nus sedes, ut in suis diptychis nullius pontificis no- cum primo viventium , inde defunctorum menlionera
men describant, quousque synodicam ipsius susci- facimus per duplex Memento. Vide Aleuinum, De
piant; et landiu defunctum pontificem inter viventes div. Offic., cap. De celebratione missse, et Florum
numerenl, quandiu successor iliius suas litleras stu- Magistmm, qui de hoc diptychorum usu eadem
duerit deslinare.» Concilium Chalcedonense, act. 11:1D habent.
'ESeâro yup uvrbv, xat exotvwvvja-sv avrS>6 uuxaptog Ex dictis colligilur, non ideo diplycha dicta, quod
~~pbx\og,xai i-toinae truvoStxaypuuuuru, v.ui eig T« gemini essent libri, unus viventium, altermoriuorum,
Si-trvya uvriv eralsv : <Suscepit enim eum, et com- ut existimavit Meursius*in suo Glossario Grsecobar»
municavit ei bcatae memorise Proclus, et fecit syno- baro, cum unus idemque liber utrorumque nomina
dicas litteras, et in diptychis eum posuit. > Ef ple- continere potuerit; et solus liber viventiuro, iiem
raque priora exempla, quibus post mortem quorum- solus mortuorum, etiam diplychum sint dicta. Dicta
dam nomina e diptychis expuncta docetur, salis os- igitur diptycha, quod liber ille duobus foliis seu ta-
lendunt, dum viverent, diptychis inscripta fuisse. bulis constaret, ut supra dixi. Undeet apud Georgium
Gregoras, lib. V : 'Ev Tatf tspatf vuvaSiut; TOVna7rav Alexandrinum, cap. 71, supra cilato, pro StrrTu/otf
tit ru St7rTUâ optouTOtferipot; rirrapat
;/v»)piovsuso-i9at alia lectio habet StSupotf, quod liber hic duaruirt
w«Tpt«px«tf: < Iu sacris hymnodiis mentionem fa- quasi januarumseu valvarum esset, seu, ut Ausonius
ciunl papse,cum oratio super diptycha recitatur, una loquitur, bipatens pugiltar. Quomodo in Evagrio,
cum aliis quatuor patriarcbis. > lib. vi, Eccl. Hist., cap. 20, uufiBvpavOuvtxov,capio
437 ONOMASTICON RERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM 43S
de amphilhyro seu diplychoopere Hunico facto; nisi A riluum , quam sacrse legis gnaros observantesque
inalis de vetocum aliis capere. facerel! Meminisset apud magnnm Dioiiysiiim,
Tale ex ebore diptychuro vidisse roe memini in queiu meritoveterem Palrem asserit el sestimal,esse;
ecclesia sancti Lamberli Leodii, cui aliquol sancto- SXOTTSI Se , OTIX7.tptvnptoo-uvotf
tspotf avaTtflsvTat
, T>if
rum et quorumdam episcoporum nomina inscripta Beiuguvnun;ovxuvBpt*>Tttv.S>g iv T7jTOUuvnuovtv.ovfuvru-
sunt. Vldeturex profano consulari diplycbo, qualia aia Sn\ovuivng,«XX'wf av Ttf fuin, Beort v.urarnv
pe-tS>g,
in editione munertimamicis roittere consules sblent, sv0;w TWV TSTsXso-ptsvwvSsostSwvTtfttKVxat auexuararov
ut supraatligi,in ecclcsiaslicumdiptycbumtranslatum. yvS>atv."Hyvt,> yap, e'fn ra Abyta,TOUJ 6'vTafauTOu" xat,
Sane nnmen Saviniani seu Sabiniani consulis inscri- TtpttofsvavTtov Kuptou6 SavcTofTWV baiav auTOu'TOU '«•
ptum habet, qui consul fuit anho Domini 5t>5,conti- vurovrS>vbaitavuvrirH;iv batbrnrtr-\eti>aeo>;elpnue'vov.
netqtie varias figuras, quseprofanam mililiam spec- t Sedanimadverteeos insacrisetiammemoriis inesse,
lant, cum. hac etiam inscriptione : COH.DOMEST.non quod more hominum divina memoria in ea parte
EQUIT. Efiigicmdiptyclii liujus hic subjecissem, si ad memoriaequ;e visa recipit, inesse declarelur, sed ut
roe correcia inscriptio transinissa fuisset. Alias forte aliquis dicat pro Dei dignitaie, pretiosam iminulabi-
correctum exprimere dabitur. Et diplycba ecclesia- lemque in Deo eorum qui divinam speciem perfecte
rum fere eborea fuisse, colligere quoque est ex For- " praetulerunt, scientiam significat. Novitenim, inquit
lunato, lib. x, carm. 10: Scriplura divina, qui sunl ejus (II Tim. n), Et : Pre-
Nominavestra legat patriarchisatque prophelis, liosa in conspecluDominimors sanctorum ejus (Psal.
Cuihodiein lemplodiptychusedit ebur.
Sane diptycha olim ex pr.iestaniimateria fuisse, ila ut cxv). Morte sanctoruni dicia, pro perfeclione in san-
capsis includerentur, colligitur ex EkkeharJo Junio- ctitate. i Meminisset ab Ecclesiastico dicttim, cap.
re, coenobita sancti Galli, de Casibus monaslerii XLIV: Laudemus viros gloriosos et patres nostros in
sancti Galliin Alemannia,cap. 5 : t Capella citata fit generalionesua. Qtii ibi et seqiieiilibuscapitibus cata-
oratorium, in quod invehuntur cruces, et diptychiis logum virorum jusiorum texit. Non liuc potius quani
capsse, necnon et pene omnis, prseter libros reposi- ad Saliaria carmina respexit vetus Ecclesia?
torios, ecclesiseibesaurus. i Quae habes Alemanni- Quin, ut notat Brouwerus noster ad Fortunalutn,
carum rerum tomo I, parte l. Ubi Goldasins scbo- in Diptycbis librorum vitsequanidam ideam adum-
liastes per diplycba iulelligit libros anniversarios, in brasse majores videnlur. Ut enim in borum albo non-
quibuseorura nomina perscripla, qui pro suae aliquid nulli inscripti, qui non perenni, sedbrevi juslitiae
«nimseremediomnnachis et clericis legassent, cuslo- laude commendaii ; alii qui certo et immutabili
diaequorum capsae istse paratse. Dubito au diptycha p( Numinis decreto in sortem sanctorum cooptati; ifa
illa commuhia mortualia apud monachos ita ornari diptychis eorum quo |ue nomina irrepsisse memini-
sinl solita, ul inler tbesauros numerari possint. Potius mtis, quorum ad tempus simulaia virtus id non
per diplyclia eoloco intellexerimdipiycha sanciorum, meruerat; aliorum vero firmiusinsedisse, quoruin
vel librum Evangeliorum, vel similes, quorum co- constans exstitit, et illibata fidei et morum integri-
Dpcrtoriumdiplychum, seu extreinae iahul;c egregie tas. Usus itaque finisque diptycliorum luit in sacris,
ornari solent, auro, argenio, figuris, el in processione tum iiieiuoriaesanctorum retinend.-e,tum pacis eccle-
circumgestari. siaslicaeet comniunionissancicndae: cum dignos ccelo
Originemhujus rei, nomina, videlicet sanclorum ac sempitcrna raemoria viros reciperent, indignos
martyrum, imperatorum, pontificum siimnioriiiu, et vero respiierenl et exculerent. Haclenus Brouwerus.
aliorum fide ac meritis escellentium virorum sacris De dipycbis sacris cominentarioluro olim scripsit
diptychis inserendi, et inter hymnodias reeilandi, Joannes Baptista Cardona, episcopus Derlosanus, ro-
Isaacus Casaubpnus Animadversionibus aJ Athenaei gatu Gabrielis cardinalis Paleotti, quem cum aliis
librum vi, cap. 14, acceptam refert genlilitati Ro- ejus comiiientariolisimpressil Pliilippus Mey Tarra-
nianse,qui eorum noinina, quos eximio bonore vel- cone, anno 1587. De iisdem etiam qusedam habet
lent deconre, Saliari carinine canenda dccernebant. p Joanues Slephanus Diiranlus, de Ritibus Ecclesise,
Ita Germanico,inquil, inortuo bic honos iutcr alios cap. 45, qui litteras lnnocentii papse el Arcadii imp.,
tribuius, auctore Tacilo, libro u. Et M. quoqne An- quas supra habes, n»n rile contrano modo citat, De
loninus philosophus, iiiorluo lilioVeio, jussit ul no- iisdem etiam agit frater Angelus Rocca Camers, ad
men ejus Saliari carmiui insereretur, tesle Spartia- librum Sacramentorum divi Gregorii.
no. Jam olim id Ro;n;t:instilutum, ut ex iis constat, Habuimus hactenus diptycfia pro sacris tabuiis
qusede MamurioVelurio et Lucia Voluinnia scribunt moriualibns, quse duplices, seu dtiorum foliorum,
Varro, Ovidius, Feslus, Plutarchus, cl alii. Vetus eranl. Eo respectu Augustinus tomo VI, libro xv,
quoque, inquil, Ecclcsia Cbristiana hunc, ut videtur, contra Faustum Manichseum,cap. 4, tabulasMoysis
iiiorera ad pium usuiii traduxit. Qua de re, addil, lapiJeas vocat diplychium : t Nam in ilio diptycbio
dicemus mulla alibi, si vitam Deus produxerit, scitu lapideo, jain lu non cordc lapideo intelligis quid
tligna, nec protrita. duro illi populo congruebat. > Iteui epist. sancti
Quam vellem Casaubonomentem meliorem fuisse, Petri, ex 10218 qMaqusedarocitarat: tr Lege sane
ne ab eihnicis sacra nostra arcesseret, quam a vete- etiam illud diptychiuin, ne limeas, plane sponsi tui
ris Teitamenti ecclesia, ne Patres eilniicorum magis est. • liem : < Et hoc diptychio repellis adulterum. >
439 ONOMASTICON RERUMET VERBORUMDIFFICILlORUM. *if>
Item : < Noliergo reformidare diptydiium, quo tibi A epistolam 108, quseest praefalio in librum Paralipo-
icripta olim, quse nunc agnosceres, niitiebantur. i menon, et 109, quaeesl prsefalioin Esdram et Nehe-
ltem : < Hoc ergo diptychium ille praemisit, qui tibi iniam. Ruffinus,lib. n Invectivaruro,Doinnioneravo-
haec duo pracepta veniens cotnmendavit. i Ilem : cat beatmmemorimsenem.
< 0 pudicum diptychiiim, in quo velere fignra ille DROMADES vel DROMEDES. Vita Hilarionis, nura.
dilector el dileelus luus pncnuiitiavil tibi canticum Z0 : < qui localis droinadibuscamelis. » Vita Malcbi,
novum, in decachordo psallcrio. i Item : < 0 dipiy- iium 10 : t Vidimiisquecamelos quos ob iiiniiam
chium conjugale, quod non sine causa odil adultcra. i velocitatem Jroinedarios vocanl. » GlussariumCam-
Ita etiam usurpal lsidorus, lib. De vocatione Gen- beronense manuscriptnin : < Dromedus, etdromas,
lium, c. 14 : < Et non quidem foris in lapideisdipty- et dromedarius, idem. Antmalest nvinuscameb), sed
cbis, scd inlrinsectisin tabulis corJis. » velocius alque currentius. Unde et dromones vocan-
Hoc motlo a Prudentio librum suum, qni tilulos lur longsequaedam naves veloccs. i ldem : < Dro-
historiarum Vctcris et Novi Teslamenli conlinet, medarii eliam dicuntur dromadum ductores. > De
velocitate camelorum Arisioteles, libro, xi Histor.
Diptychon quidam inscriptum volunl. Qtiotlad Prn-
dentium cura bono Deo aliquando examinabiinus. animalium, c. 50 : ©iouo-tSe Bv.r-avTWVNto-aiwv
B 'i-tTttj>v
7TO/U, euvOswct,Sta TOuiyeBo;rav bpiyuitrbg:
Aliud esl diptychum apud Homerum, liiad a et 6, <Curruntcameli celerius
quam equi Nisaei,propter la-
videlicet duplex membrana seu lunica omenti, ut in- xioreni sui >
eiiam Sui- gradus glomerationem.
sinuat supra ciiatum Etymologicum.Quo ECULEUS. Hieronyiiius, in Viia sancti Pauli prinii
dani exislimo respicere : Antrvxta, Suo TrsptSoXata nutn. 5 : < Inter eculeos laminasque victo-
TO5E eremitse,
EôVTa, wf TO uiv u7rso-TpwffSat , erepov rem. > De eculco varii varia sensere el
scripsere.
v-toSeS\-i.aQ«i. Quse Cujacius Observat. lib. IV, cap. Nunc quidem liuic traclationi
et ad lib. supersedebo, cum obi-
27, Carrion, supra, Dionysius Gothofredus, ler (antura hic ejus mentio liat, auctores aliquot, qui
I, Cod. De suroma Triu. et fid. calhol., lit. I.
1, 7, de eo
tractarunl, assignassecontentus.Vidc imprimis
§ 5, de diptychis tabellis intelligunt et citant. Sed Barontum, notationibusad
tcxtus aptid Suidam depravatus cst et mutilus. Et 22 MartyrologiumRomanum,
illa de duabus omenti tunicis. Januarii; Anlonium Gallonium,libro Desaiictoruni
intelligenda verba
martyrum Crucialibus, capiteo, et llieronymi Magii
Locus integrior cx9tat apud Hesychium : Ai-trvya' libellum
TW uh vrttar posthumum singularem De eculeo.
Svai~tiSo\ugeyovru,r\SOTXOUV, WOTS pS>aBv.t ENEUS. Rarum Laiinis usurpatum vocabulum, noc
<
rlv i-t't~t\ovv,TW5s iittSeZk-aBm: Diptycha,sicdicla, meniini
, legere praeterquamin Vilis Patrum. In quibus
quod duas commissuras habeant, seu duplex operi- C lamen depravalum erat in mneusxelEneut propriuui
mentum, sicut.pars una omenlo substernatur, altcra nomen. Vita Abrahse, cap. 5 : < Et nimio stupore
eidem superjiciaiur. > De duabus omenti lunicis vide perculsi quasi enei (|uidam elfeclisunt. >
llcraclides,
Joannem Gorraeum, in DelinitionibusMedicis, verbo Paradisi
cap. 15 : <Sed velul enetis revertens de pu-
'E7Tt7rXoov seu E7rt7rXouv. blico. > Hesycbius : 'Ews6f, !V.7rXv)XTOf. t Entieus, ob-
Aliud quoque diptychum ostrei, id est, duplex StupefaCtUS. > Ideil): 'Evsof,vw^-Xvjf,ueriapog, xtofbg,
ostrei testa, qua se includit. Ambrosius, lib. v, p«t6f,ptwpof,6f ov-ei.xovet,o'jre\u\ei: t Eneus,tardus,
Hexaemeri,cap. 8, agens de cancro insidianteostreo: suspensus animo,surdus, modicus, stultus, qui neque
< Explorat si quando ostreum remotis in locis ab audit, neque loqtiitur. > Idem : 'EVEOI, «ywvot.< Enei,
oronivento contra solis radios diptychum illud suum IllUti.i Sllidas: 'Evveof,afurva;,xwyof,e^so-Tvjzwf, vwS6f,
aperiat, et reseretclaustra testarum. i vo>ye\hg, p.erio>po;:t Eiineus,siiievoce.surdus, meiite
DOMSIO. Palladius, cap. 84, ait SerapionemSindo- commotus,edentuItis,lardus, animo suspensus. >
nilem Romse t incidisse in quemdam Doinnionem.i ENN\TON. Pelagius , libello xi, n. 2 : t Dixitabbas.
Forte hic ipse est, cujus memoria in Martyrologio Tbeodorus de Ennato. > Joannes Moschus,cap. 184 :
Roinano, 28 Decemb. t Borose sancli Domnionis t EramusinNonoAlexandrise. >"ovrsf viptstfev 'AXsJ-
presbyteri, » cujus etiam meminil divus HieronymusD I «vSpetstID TW'EvviTw.Corrlge hinc eumdem, capite
cpistola 154, ad Desiderium : t Qtiod siexemplaria 145. HpoeSaXoptsv EVTW svv«Tw'AXs5«vSpetaf, stf TOxotvo-
libuerit mutuari, vel a sancta Marcellaqtisemanet in 6tov2u\au«. t Accessiinusin coenobium,quod dicitur
Aventino, vel a Lot temporis nostri Domnione,viro Salama, nono ab urbe milliario distans. > Iinpressum
sanctissimo accipere poteris. » Eum etiara ut virum est iv TOvaw. Vide, infra, NONUM
sanctissimum celebrat divus Paulinus, epist, 45, ad EPENDVTES. Vita Antonii, cap. 25 : t Lavit epen-
Alipium : t Eusebii historiam reperi apud parenlera dyten suum. > Vita liilarionis num. 4 : t Et pelii-
nostrum vere sanctissiraumDomnionem. > el post : ceum habens ependyten, > Gracis s7TsvSupi« vel STTSV-
< Si ipsam membranam sancti Domnionis acceperis, SuTvjf,omne genus cxtimaruro vestiumdicilur. Apud
lranscriptamnobisremilteredignaberis.»Ad eumdem asceticos scriptores ependytes propria vestis mona-
scribit Hieronymus epistolam 51, quaeapologeticon chorum. Plerique exislimant csse scapulare. Non
continet contra Ruffinum, qui jaciabat eum raatri- recte Marius Victorinus, ad Vilam Hilarionis, existi-
monio detraxisse, ubi Hieronymus Domnionempa- mat E7rsvSuTvjv esse inlimam vestem, quae Latine.
irem charittimum vocat. Scripsil eidem et Rogaliano djcilur interula vel subucula ; imo exlerior vestis
est, vet scapulare, vel pallium, vel simile quid. A Deeremo juxta Thecue, ila Hieronymus, procemio
EPIBVTJE. Vila Epicteti et Astionis, cap. 21 : in Amos ad Pammachium : < Fuit de oppido The-
t Cumqtieegressi de navi epibatse fuissent. i Apud cue, quod sex millibus ad Meridianam plagaro abest
Clementem Iiomanum, epistola ad Jacobum episco- a sancta Bethlehem, qnse imrodi gcnuil Salvalorera :
pum Jerdsolymitanum, ante lihros Recognitionum, et ultra nullus est viculus, ne agrestes quidem casse
ila sanctus Petrus loquitur : t Similis est omnis Ec- ct fornoitim similes, quas Afri appeilant mapalia.
clesisestatus navi magnae,quseper undosum pelagus Tania est ereroi vastitas, qtise usque ad mare Ru-
diversis e locis et regionibus viros porial, ad iinain brum, Persarumque et jElhiopum atque Indorum
potentis reghi urbem properare cupientes. Sit ergo teniiinos dilatatur. Et qnia bumi arido atque are-
navis hujus Dominus ipse omnipotens Deus; guber- noso nihii omnino frugum gignilur, cuncta sunl plena
nalor vero, Jesus Christus. Tum demum proretae of- pasloribus, ut sterilitatem tcrrse compensent peco-
ficium episcopus impleat, presbyteri nautaruro, diarum mullitudine. >
coni diiipensatorumteneant locum ; qui catechizant, De ererao Oasis, vide Baronium, notalionibus ad
nautologis conferantur, epibatis aulem totius frater- Martyrologium Romanum, 12 Junii.
nitatis muliitudo sit similis. > ESOPBORIUM. Vila Joannis Eleemosynarii, capiie
aconscen- B 21 : < Exspoliavit se esophorium suum. > Vox est
Epibatse,e-ttSarut,dicti a7roTouS7rt€aiveiv,
dendo. Sunl milites classiarii, seu bellalores in re na- a recentioribus Graecis composita, iarafbptav seu
vali. Hirtius, libro iv De belio Aiexandrino : < Capta tiawfbptov,quodinteriusges!atur,interula. Glossarium
est mia hoslium quadriremis, depressa esl altera, Camberonense Ms. < Esephorium, vestis interior, itl
alieraque perturbata; deinde omnes epibaiis nudatse.i est, camisia, quse a Marciano interula appellatur.i
Idem, lib. v De bello Africo : < lbique Gaetulisreuii- EUCHARISTIAM MANU suMEitE.Ita oliin solemne fuit,
gibus epibatisqoe complet. > llic capitur pro ipsis non sacerdotibus taniiim, sed etiani laicis. Palladius,
nautis vel vectoribm, id est, «vd TWVbyovuivav, ut cap. 144, de Sylvania : <Ecce ago annum aetatis
stibindeetiam apud Grsecosaccipitur. sexagesimum; practer extreroa manuum mearura
EPITIMIUM. Pratuin spiriluale Joannis Moschi, cap. (et hoc propter communionem) non pes mens aquam
78 : t Ut ego congrua illi admoveam epiiimia seu letigit, etc. Tertullianus, De Baplismo, adversus
multas. i K«yi>ruvrut; apuoôvra-tpoauya ru iittri- Quiniillam, cap. 20: t Benedicti, qups gralia Dei
uia. In usu Epitimium Ecclesiasticis scriptoribus pro exspeciat, cum dc illo sanciissimo lavacro novi na-
niulia ecclesiastica. Menaea,15 Octobris, in mariyrio lalis ascenditis, et priinas manus apud matrem ciiin
monachi anonymi : Karaypovvjo-af xat TOUSTUTifnou, fralribns aperitis, petite de patre, pelite de Domino,
5ta TvjvTvjfu7r«xorif
t7TiTtu.vj8eif t Et ptennn C
«SSTVJCTIV. I peculia, gralias, disiribuliones charismatum. i
epitimiisibi ob conlumaciam irrogatam contempsit. i Cyrillus Jerosohmitanus, Catech. mystag. 5:
Conciliura vin oscumenicuin, quod Raderus noster < Accedcns ad Ei.chaiisiiani non expansis manuura
vulgavit, hasc habet act. 2, de epitimiis : t Praescri- volis accede, neque disjtinctis digitis : sed sinistram
pta epitimiorum poena cunctis lapsis audientibus veluli sedem quaoiJam subjicias dexlne, quse tan-
1029 legatur, etc. Qui carnibus vescuntur, pcena lum Regem susceptura est; et concava manu su-
esto, nee carnibus, caseo, ovo vescantur. Qui alias scipc corpus Cbristi, dicens : Ainen. i Formabaniur
a carnibus abslinent, abstineant ab ovo, caseo, pisce, autcm manus in formamcrncis. Sexla synodus, can.
feria quarta et sexta; oleraque et legumina comedant 102 : < Euebaristiam accepturus, manus in crueis
cura inodico oleo et vino. In genua procumbant quo- formam flgurans, sic accedal. i
tidie quinquagies, et illud ( Doniine, ignosce inibi) Ita quitlem viri cava nudaque manu excipiebant
inclamant cenlies, recitentque Psalmos vi, xxxvn, L. I Eucharistiam: fcminiii vero non nisi linteamine.
Joannes Diaconus, lib. n Yit.e saucti Gregorii, cap. Maximus cootra Monoihelitas: < Mulieresnilida ex-
45 : < In.hoe ilaque non mediocriter tristatus est, hibeant linteamina, ubi corpus Chrisli accipiant pura
quia, antequam ex.rel de hac vila, non solvit euro mente et miinda conscientia. i Augustinus, serin.
ab excoinmunicationisepitono. i D 252, de Tempore : < Omnes viri quando communi-
ERACIESTES. Ubi in Vita Hilarionis esl, num. 4 : care desideranl, lavant manus suas, et omnes mulie-
< Et pelliceum habens ependyten , i aJJit Editio res nitida exhibent linleamina, ubi corpus Chrisli
Joannis. Andreae,et eraciestem.Non capio. Petrus accipiant. i Concilium Antisiodorense, can. 36:
noster Lansselius Iegebal eriaceslen, quasi lanam acu < Non liceat mulieri nuda manu Eucbaristiam su-
consutam.Alleri alicui fors aliud occurret. Mihinunc mere. i Hinc linleum seu sinilon liaec dominicaledi-
satis, donec reciius aliquid occurrai, de hac lcclionis cta. Idcra concilium, can. 42 : t Unaqusequemulier
varietate monuisse. quando communicat dominicalemstium habeat. i
EREMI.Varia eremus occurrit in Vitis Patrum. Linteum hoc quo Eucharistiam sumebant videtur
Eremum.in qua Paultis prirous erernila vcrsatus est, ptou?txtovdiclum. Pratum spirituale, rap. 79 : nai
invesligaviex eremo seu habiutione sancli Antonii; SaXwvTvjvev ptou?txtwU-tiBitaiv rS>tSiw apptaptw.
AntoHiivero habitaiionemex peregriiiatione Iliario- t Accipiens eam in linteo mundissimo, in proprio
nis. Vide Tabulam Geographicam. annario reposuit. i Nescio an ptou^txtovdictum sit
De eremo Chalcidis, in qua versalus esl sancius a uavatr, quod apparet in Euchologiecapi pro lintea
HieronymuselMalclius, vide in CHALCIS. Typicum Sabae,cap. 41 : 'ATroyuttvouo-ivixuTvjvJTKVT*
443 ON0MASTI7ONP.ERUM ET VERBORUMDIFFICILIOUUM. 444
Xwf,x«t TTpwTov uiv auipavatv «WTVJV Sta uovari; v.uBu-A
t Alias noliini exenium aliis scriploribus, sed nescio
paramg. Nudant omnino eam (sacram uiensam) ct an codem signiGcatu.Leges Langobardoruin, libron,
primo quidem purganl niusa (seu linieo) iniinJis- lil. 1, 1.G: > Si aliquis ex amicis acceplo exenio
sillia. i Ibidem : Kopttfet6 o-xsuoyuXai; uovaagre zat ipsi mulieri aliquid dederit. > Testameutum sancti
Snrxapta m xotvwf\eybuevuriara, 6 ^syETatXsxavvj, Remigii : < Et iuc >laeloci illius multiplicibusexeniis
x«t a7roff7roy7i£sTai v?ayia rpurteia. t Prseparat vaso- gravatiolinixedeprecaiites, quodregi debebant, eccle-
rum custos musas (seu lintea) et discaria vulgo di- siaemescsolvendum,mepelerecoinpulerunl. t Ita Ms.
cia lesta, qusc dicitur pelvis; el detergiiur sacra loco vulgati, xeniis. Baldericus , Hislnrise Jerosoly-
iiieiisa. i Qiiaenon recle cepil Meursius in Glossario mitanielib. ni: < Condito corpore quibus potueruut
GraeCobarbaro,existimans ptoiio-av esse testellam va- 1030 aromatibus, imperialibusexeniis illtui prose-
rie picluratam. Si forte ptouua et ptouaivtoveliam cuti sunt. >Glossaeveleres : Exenium, servitium. Pa-
fuerint variegata, non magnopere pugnavero. Con- pias Vocaliulaiisia : Exenium,donum, servitium.Glos-
siat enim non solum cameras et fornices, sed etiam sarium Camberouense Ms. : Exenium, lionor, munus.
alia fuisse ex musivo el variegala. An xenium proprie donuni, munus, noto signili-
Hic usus ad aliquot s.rcula tluravit tam in Occi- calu, el exenium, servitium, quod subditus soperiori
dentali qtiam Orientali Ecclesia, uti liqtiel cx Pralo B i debet ? Idom forte quod souiuca dicitur Anseimo ca-
spirituali, cap. 79, ubi linteuui quo Eucharisliam do- nonico Leodieusi in Gestis Pontif. Leodiens. et
mum dcferebant, Gr rcc fiouo-i/.tov vocatur. Auctor Trajeclens., cap. 40 : .<Prtuccpit ne soniacam epi-
autem cjus vixit lempore Zenonis, Anaslasii, et Ju- scopis Leodiensibus debitam, ab eodcrn Ioco ubi
stini impp., qun lempore, Hormisda ponlifiee, cele- ipsius sancli cor; us quiescil, accipere prscsunierei. >
brata fuit synodus Caesaraugiisiana, in qua ea con- Ubi doclissimus scboliastes Joannes Chappeavillus
sueludo anliquatur bis verbis : t Eucharislisegratiam soniacnmhaerensinterpreiatur obsoniumepiscopisciebi-
si qui probatur accepiam non consumpsisse in Ec- lum. Existimo imeiWgiserviliumepiscopodebilum,seu
clesia, analhema sit in perpeluiim. i cerlain annuam pensionem,quseGallis Essognetlicitttr.
EVECTIO.ViiseAntonii, cap. 17 : t Secrelo ab im- Vide Francisci Rageau Indiccm Jurium regalium.
peratorecvectioncm petiit. >Significat cursus publici FAUNI.Hieronymus , iu Vita sancli Pauli primi
exhibilionem. Scverus Sulpicius, libro n Sacrsehisto- eremitsc, num. 8 : t Quos vario delusa errore genli-
riac : tllilariiis, dataevectionis copia, adessecompel- litas Faunns, Salyrosque et lncubos vocans, colit. >
lilur. >Paulinus, libro IVDe miraculis sancii Marlini: De Faunis multa collccla vide apud Lilium Grego-
Dicitequid vestrivelox evectioRegis rium Giraldum, syntagmale 15 llislorise deorum, et
ECQcialtardante Deo. C apud Natalein Comitem, Myihologise lib. v, cap. 9.
Symmachus, libro i, epist. 15 :« Accepi evectiones Vide et Conimbricenses nostros, in libro n Physico-
quatuor, immanequantum commodas in excursus et rum, cap. 9, q. 5, art. 5, tibi quaerunt an fieri possit
recursus meorum. > Idero, 1. vn, epist. 48 : t Favore ut ex humaiia el beiluina spccie homines nascanlur.
tuo factum est ut eveclionum adminicula sumere- Vide et Delrium , Magisetom. I, lib. n,q, 27,sect.2.
inus. > Eodem libro, epist. 85 : t Si igitur ei hoc in- FRIGORETICI. Vide TVPI.
signe delulcris, quod annonarum et evectionum cu- FLABELLUM, pntiStov. Usus ejus in sacris, quod
inulet adjectio. > l.odem libro, epist. 105 : < De iro- diaconi gestabani. Prattin; spirituale Joannis Mo-
pelralis evectionibus in adminiculum prselorisefun- schi, cap. 150 : < Diaconum illum prope me assi-
clionis. > Idem, libro ix, epist. 20 : t Curam luain stentein , qui flabelium lenet, ab allari remove. >
provoco, ul illis et velocitas trauseundi, el evectio- Grsece: TovStaxovovTOV X«TEÔVT« TOptTttStov.Simeon
num praestelur adjectio. > Saepiusvox hsec occurrit Thcssalonicensis, Dedivino templo, ubi agit de Pro-
in libris jurisconsulioruro. Vide Lexicon Juiidicum cessione anic missam: < IJeo et cumcruce
wptoj-optov
Barnabse Brissonii. praecetlit; quo docetur Jesum e! signum ejus de ccelo
EULOGIA. Vita Frontonii, cap. 9 : t Velut eulo- osieiisum iri. Quod mox tsequuntur diaconi, qui an-
-
gias revocans Doniiuo rerum. > Et mox : < easdem- gelorum ordinem referunl : id quod et flabella quse
que oulogias indigentibus distribuit. > Vocanlur hic dicuiitur, et a saucto Dionysio alae vocanlur, signifi-
eulogisecibaria benediclionis gratia transmissa. Post caut. > Sanctus Germanus, in Theoria rerum Eccle-
niissas alicui eas dare vel traiisuiitiere, erat signum si.isiicarum : t Flabella vero lypum referunt cheru-
communionis et charilatis. Gregorius Turonensis.li- bim. > Hildebertus, Cenoinanensis episcopus, epist.
bro v Hist. Franc, c. 14: t Post missas aulem petiit 7 : t Flabelluin inisi libi congruum scilicet propul-
ut ei eulogias dare deberemus. > Sed fecit accur.ua sandis muscis inslruineiiium. Est etiam quod in mu-
Gretzeri nostri diligernia, ut niliil hic praeterea de nusculo nostro intcrprelari leoporteat. Attendeergo
Eulogiis addam. Ejus lib. De benedict. consulc. quibus rauscis immolantes Domino sacerdotes gra-
EXENICM. Vita Antonii, eap. 27 : t Anionius lai- vius infesienlur, qiiibus frcquenter impedianlur sa-
lantibus de advemu suo cunctis, quasi xenia de lulaiia altaris oflicia. Millesunt occursautium phan-
monte portans, spiritualiai impaniiur ahmciila. > Ubi tismata cogitationum, mille diaboli suggestiones,
Mss. plerique et veteres Ediliones babetil exeniu. An mille morlalium tentationes animorum. i Stibdil :
* prselixumxenio? < Dum igilur dcstinalo tibi tlabeilo descendeiiies
super saCrilieiamuscas abegeris, a sacrificantis mente .A davera servata, ubi Commode flerr polerat. alias
supervenienlium incursus tentationum , catholicse quavis obvia re cadavera fuere invoIuta.Sic in eremo
lidei ventilabro exturbari oporiebit. > Hieronymus Pauli primi eremitae eorpus pallio. Vita ejus, c. 10 :
quoque muscaria roatronaruro huc trahit, et spirita- < Paliium, quod libi Athanasius episcopus dedit, ad
liter explicat epistola 20, ad Marcellam : t Quod au- obvolvendum corpusculum meum defer. > Macrinse
tem et malronis offertis muscaria parva, parvis quoque corpori pallium superjectum, ne ascititius
animalibus eventilandis, elegans signiflcatio esi, de- ornatus spleudidior quorumdam oculos offenderet.
bere luxuriam cito restinguere, quia niuscse moritu- Gregorius Nyssenus, in Vila sancti Macrina».
rse oleura suavitalis exterminant. > Cum psalmis et hymnis deducta olim cadavera et
Adumbratum hoc in Ecclesia ex faclo Abraham. condita, frequentissime inTiis Vitis Patrum occurril.
Idem Hilildebertus : t Talium portenta muscarum De hoc Christianorum ritu vide Gretzerum nostrum,
palriarcha Abraham propulsanda prassignavit, cum de Funere Christiuno, cap. 5. Cur autem, hymni et
a sacrificlis aves abegit incursantes. i Erant hsec ps.ilmi in funeribus decanlali sint, hanc ralionem
flabella seu muscaria vel ex tenuibus membranis, vel reddit Chrysoslomiis,homilia4in Epist. ad Hebrseos:
ex pennis pavonis, aut ex linteo, ut babelur apud Ti Seot uftvot;ou^t TOV ©EOV So|a?o,aev,xat suâptaTOu-
Cleroentem, 1. vm Conslit. Apostol., cap. 12. B ftev, OTIXoi7r6viarefuvaae rbv uTt-\Bb^ra.,Srt TWVTTO-
FC.MJS. Aliquot funebres ritus in Vitis bis notalos VWV OTITvjfSetXiafex§«Xwv
aTrviXXaêv, eyet Ttap'iuvrS>;
habes; quosdam uberius explicabo. av Sta rovra vuvot; av Sta TOUTO T«UT«
i4/«XptwStat;
Linteo obvolvebantur nobilium et martyrum cor- TravTayatpbvrav iariv : < Quid eliam liynini ? jNonne
pora apud iEgyptios. Vila Anlonii, cap. 57 : < Mos ut Deura glorilicemiis , eique gralias agamus , quod
Êgyptiis est, nobilium, et prsecipue beatorum mar- jam coronavit discedentem, quod a laboribus libera-
tyrum corpora linteainine obvoivere. > Sic de Christi vit, quod a timore liberatum apud se habet? Nonne
corpore, Joannis xi : Ligaverunt illud Iktteis eum propter hoc hyinni? Nonne propter hoc *psalmodiat
aromatibus.Acta Abibi martyris, apud Metaphrastem, Oronia 1031 !sta gaudentium suni. i Plura hic
15Novembris : < Pretioso linteo eum circumdede- addi possent; sed eam remjam exsecutusesl Jacobus
runt, et unguentis unxerunt. iPrudenlius, hyrono Grelzerus noster singulari libro Defunere Christiano.
10 Cathemer. GABBARA. Vide de ils dicla ad Vitam sancti Anto-
Candorenitentiaclaro nii, c. 57, ubi ea Athanasius describit, et Augtistinus
PratenJere Hmeamosest. nomen prodidit. Vocabulum paucis nouim. Plinius,
Eusebius, lib. vu, capite 17, de Asterii in Marinura lib. VII,cap. 16 : < Procerissimum hominem setas
martyrem pietate: nspto-TstXaf TSsu pt«Xa7rXouo-iwf,TJ5C noslra divo Claudio principe, Gahbaram nomine,
-tpaanxava-irafn ~t«p«SiSa>at:< Quod cum magnilico ex Arabia advectnm, novem pedum, et tolidem un-
et sumptuoso linteo involvisset, decenli sepulcro ciarum vidit. > Quaeexscribil Solinus, cap. 5 : Caye
condidit. > Idera , eodem lib., cap. 10 et 18 , lintea Gabbaram existimes proprium viri nomeo. Oniiiia
illa vocat 7repi<rToXas. Hieronymus, epist. 49, de mu- mortuoruro cadavera condiia ita vocabantur. Glossse
liere seplies icla : < Clerici, quibus id ofiicii erat, Isidori: t Galbares, roortuoruro condita corpora. i
cadaver cruentum linleo obvolvunt. > Et quidem ve- Lege, Gabbaresvel Gabbara. Eadem : < Gabarus, in-
tustissimus mos fuit cadavera iinteo involvendi. Ho- sulsus, barbarus, unde Gabares mortuorum. i Papias':
merus, IHiad. s, de Patrocli funere : < Gabbari, inclusi barbari. Unde Gabbares mortuo-
'Ev"hyieaai Se 8svrefiuvtpXtTtxakvfyuv, rum corpora condita. > Ubi iege, insulsi, barbari.
e x
*EfrroSaf. xsyaXvjf, 8s
xa0u7rsp9e fi.pet Xeuxw. Sic in Glossario Camberoncnsi Ms. < Gabator sive
In lectnmautemimponeateslinleosubtilitexerunt
AJ pedesa capite; desuper autem albaveste. gabitor, dicitur bomo jocosus. >Teutonibus gabberen,
Auratis etiam veslibus obvolvebantur quorumdam ridere, jocari.
corpora. Vila Pauli primi eremitae, cap. 14 : < Cur el GALIL.«I.Ilaolim Christiani dicti per conlemptum.
mortuos vestros auratis obvolvilis vestibus? > Quem Vilae Epicteti et Astionis, cap. 7 : < Et a Galilscisfu-
vanum sseculimorem etsi Hieronymus ibi reprehen- D • ralus es. > Plangit mater Astionis. Lucianus, in Phi-
dat, orhatus tamen splendidior non repuJiatus fuit lopatr,, de^sanctoPaulo agens : 'itvtxaSe ptotr«XiXa?of
in funere sanctorum. Gregorius Nyssenus, de Maeri- ivirvyev, avufu\uvriag, i-tipptvog, ig rpirov ovpuvbv
na sorore : < Nunc quidem invidiosum non eril, si uepoSurnaug: < Quando aulem me Galilaeusjlle con-
defunctae splendidiorero adjecerimus ornatum, et venit recalvaster naso aquilo, qui in tertium u&<|ue
puram illam imrnaculatamqiie carnem clarioribus coelum per aerem ingressus est. > De quo loco vide
vesiimentis induerimus. i Eusebius, supra: 'Aoruptof Baronium, tomo I, anno Chrisli 68. Julianus Miso-
avvip,TWV S7ct'Pwptvjf
au-yitXvjTixwv,TOVZ>U*V uiroSstf, pogone : 'Eu.to-vjvoiXpto-Tivi-tbOovv,oi TcupiuSa\bvrtg
E7rt\ap.-tpugr%xat 7ro>UTsXouf apa-, TOo-xvjvof, roig TayotfTWVTaXtXatwv;< An vero Emiseiii Chri
so-SvjTOf
tTtifipeztu: < Asterius vir e senatorum Koiiiaiiorum stum amabant, qui Galiiseortim sepulcra. incende-
nuraero cadaver (Marini marlyris) lollit, splendida rurit? > Mem ibidem post: NuvtSe vuS>vexuarag h-t-
et pretiosa obtegit veste, atque humeris Iropositura rpirtet uiv rri yvyutvl -tuvrtxixfipetv ivSbBtveig TOU;
inde deporlat. > TaXtXatouf: < ^Nunev«ro unusquisque vestrura inan-
•Isecobvolvendilinteo, vel ornaiu splendidiore ca- dat uxori ut omnia Galilseis largialur. > Idetn, episl.
447 ONOMASTICOVRERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. 418
53, ad Aetium episcopum haeresiarcham : Aotvrotfuiv A Calceorum genus esse colligitur ex Cicerene, Pbilip-
altaat roig 07rwffouv vrtb TOUptaxaptTou KOVOTKVUOU pica 2: t Quod qiwrebas quomodo redissero; pri-
TtefvyaSevuivatgevsxsv TVJ,TWVraXtXatwvavrovotaf mum luce, non lenebris; deinde cum calceis et toga,
«vvixaTVJV .jiuyviv:<Cseteris omnibus, qui a Constanl o nullis nec gallicis nec lacerna. i Et u ox, de An-
viia defuncto, ejecli palria fueranl propter am.enliam lonio : < Curn gallicis el lacerna cucurristi. i Ita
Galilaeorum,exsilium condonavi. i Idem, epislola 7, ulrobique Mss. pro caligis.Gellius, lib. xm, cap. 20,
ad Artahium : 'Eyw, vvjTOUf6eouf, OUTS T&uf narral Titum GastriLiura reprchendisse discipulos
xTetveo-0at
r«XtXatouf,ouTervrtreaBat -tapa TOSixatov,OUTS «XXO senatores lacernls indulos et gallicis calcealos. Postre-
TI 7ra(7xetv«axov(3ouXoptat : < Ego, per deos, neque mum hoc iiiterpretatur mox per soleatas. Glossarium
iiilerfici Galilseos, neque cxdi prseler jus et sequum, Caroberonense ms. : < Gallicula, calceamenta pasto-
neque roolestisequidquam perpeti volo. • Theodore- rum. i Idem apnd Papiam.
liis, lib. III Itist. Eccl., cap. 7 : n«t -tpS>rovuiv u~tn- InSuida •yaXXt; pro clilamydeaccipitur. "AXXtxa, /X«-
*
ybpevae rS>vTaXtXaiwvTouf 7ratSaf (OUTM yap TOU ptuSa XKTa0so-o-«).oOfo: tStwTatyaWtxa ruvmv faai.
SwTvjpof vjptwvTouf Bvaatorug[sic]wvou.a£ev) 7rotvjTtxwvCerte inVila Malcliipaltium et gallica cocjungiintiir.
xat p'v)Toptxwv xat ptXoo-osojv
ptSTaXayj/avstv Xoywv: <Ac GELLO,seu GILLO.Ruffinus, lib. iu, num. 14:
primum vetuit, nc Galilsei (sic enira liilei Servatoris B I < Gello cura aqua, quem ad potum sibi praeparaverat,
nostri consecraiosnuncupabii)poclicani, rhetoricam, vertebat se. i.Mox eodem numero tlicitur
gelluncu-
aut philosopbiam discerem. i Chrysostomus, homilia lus. Pro quo in
Pelagio, iium. 2i, esi swiscula. Cas-
de sancto Hieromartyre Babyla, agens tle furore Ju- sianus, Inslilul. lib. lv,
cap. 1G: <Si qnis giiloncin
liani : 'Ex ptEffvjf «vapTrauaoâtTvj;otxouus'vvjfTOTWV ficlilem, quein baucalem nunctipmt, casu aliquo
raXtXatwve*6vof : t Ex orbe lerrarum ex-
s7tvj>vysXXsTo fregerit. i Cap. 20 : t Si gillonem aqua impleve-
lerminaturumscGalilseortiin natioiiem pollicebatur. > rint. i Gbissac lsidori, Gellonem, baucalem. Glossa-
Atque adeo ChristUnoruin nomen Juliano exosura rium Latinograecum: Gi//o, âuxaXtov.Ilcm 7roS6xot-
erat, ut edicto sanxeril, ne quis Christianos, sed Xov, aquale, gello. Glossarium Canibcroiiense ms. :
Galilaeosappellaret. Chrysoslomus, oralione contra t Gillo, vas ficlile, id esl, baticalis. i Pa|iias: Gelo-
GenleS : raXtXatouf«VTtXptartavwvauTOfTSSVroig nis, baucalis, vas. ilinc LegumVisigoib., lib. n, lii.4,
iturayuaai xaXwv,x«t TOUfapyyvrug rovro TtporpiTtrav 1. A,Giltonariorumprmpositi.llhpani niinc congilonem,
irotetv: t Galilseos pro Cliiistiauis nos in eiliclis suis Ilali boccalemvocant. luter Catalecta veterum poe-
lum ipse appelians , lum principes ul idem faclila- tarum, lib. n, est carm n de mensium pictura , ubi:
rent, exhortans. > Gregorius Nazianzenus, oratione
3 contra Julianum : r«XtXatouf«vri Xpto-Ttavwv Auguslumpenitus torret Phaelhontiusardor,
qvopta-C( Queuirecreat fessuingillo, facella,melo.
raf TSxaixu\sia'ut vouoBernaug : i Galilaeospro Cliri- GENUFLEXIO. Saepiushic ritus in oratione occurrit
stianis noroinans , atque ut ila vocaremur, publica in his Pairuin Vitis. Tria nuni:
atlingam, ejus anti-
lege decernens. I quitalem, quando genu ilectere vetilum, ct quara
GALLICA.Vita Malchi, cap. 4, de Ismaelitis:
genuflexionem frequentarint.
<Pallia et latas calliculas trahentes. > Ubi nianiisc. aliqui Omnino vetusius Ecdesise mos, genua flectere in
Audomarensis habet gallicas. Nescio an promiscue oratione. Qmne genu Domino fiecteiidum roonent
gallica pro culiga accipiendum. Tertullianus carmine Scripturse , psal. xxi, Isaiae XLV,Rom. xiv, Pliilipp.
ad senatorem qui ex Chrisliano factus est iJolol.ilra
II, Eplies. III. Chrislus quoque iu terram procidens
iEgyptius, ex consule sacerdos lsidis, videlur distin- orasse legitur; Lucse xxui.; Euscbius, bb. v; 1032
guere: Hist. Eccl., cap. 5, refert milites EVT« rtpb; ToOf
Nuncetiam dicis, quodte nonfecerit setas,
Sed tna relligiocalvum,caligaqueremota, TroXjpttouf7rapaTa£stybvv Bivragirti rr,Vynv, xuru ro
Gatlicasit pedibusmollireJimila papyro. otxstovviptfvTWVevyStv eOog i-ti rag Ttpb;rbv @so»
Ila distinguendus hic locus. Nam Pamelius, quiI ixeaiagrpa-iiaOut: <lu ipsa acie contra hosles inslru-
Gatiica conjungit cum caliga, et viill in Gallica hic & cta, genibus humi posiiis, ut nobis cum orainus in
a ablativum corripi, fruslra fuit. Iloc vult, senato- more est, se ad preces Deo adhibendas totos con-
rem hunc, relicto Romano habilu (quales caligm, verlisse. i Uieronymus, in Isaise cap. XLV: < Moris
unde mililia caligata Tertnlliano libro De itlololatria est enim ecclesiasiici Christo genu flectere. Quod
mentis supeibiam dcmonstrantes omnino
capite 19), ad JLgyplium habitum sacerdotis Isaci Judaei,
facinnt. i
trausiisse, id est, ad gallicamex molli papyro peJibti? non
circuniJaiam ; quare gallicam puto soccum esse, Flectenilogenuamagisimpelramus.ApudJustinum,
quia mollis. Cerle Gallis Cybeles Isiacisluieos talceos, q. 115, adOrlhodoxostToxXtveivToôvusvTatf ttpoaev-
tribuit Apuleius Milesia 8 : Pedes luleis induti calceis. ya.igTOU effTWTat suj>;so-0atptaXXov&si>Toufevyop-ivov;.
Catullus , luleos soccos iu nuptiis Hymenscotribuit, Ttupiaxnatxat 7rXe.tov t Ge-
6e.t«v(7u«7Ta6et«v:
ifi\y,et T.vjv
quia luteus seu croceus amoiis estcolor : nuuminclinaiioinprecationibus, magisprecatores Deo
Laetnshuc commendal, qtiam si stantes orent; magisque ea rcs
Huc veni, niveoyeren? divitiaroperiiiovelcommiscralioneni.iTeriulliaiius,ad
I.uleum pede soccum. Scapulam, cap. 4 : < Quando non geniculationibus et
Gailicas dici Gallis ualoclies cxislimat Dayfitts. jejunationibus noslris etiaiu siccitates sunt depul..
449 ONOMASTICON RERUM ET VERBORVMDIFFICILIORUM. 450
we? > Idem, adver»us Marcionem, lib. m, c. 18 : A j nefasducirans, velde geniculis adorare; eadem im»
< Jam vero Moysesquid utique tunc tanium cura Je- munitaie a die Paschae in Penlecosten usque gaude*
sus adversus Amalech praliabatur, expansismanibus mus. > Hilarius, Prologo in Psalmorum explanalio-
orahat residens, quando in rebustam attonitis, magis nem: t Et hsecquidem sabbata sahbatorum ea ab
uiiqHegenibus positis, et manibus csedentibus pe- aposlolis religione celebrata sunt, ut his quinquage-
ctus. etfaciehumi volutante, orationem cominendare simae diebus nullus neque in terram strato corpore
debuissel? i Ambrosius lib. vi Hexaem., cap. 9 : adoraret, nequc jejunio festiviiatemspiritualis hujus
< Flexibite genu, quo praecseteris Domini miligatur beatitudinis impediret. Quod id ipsum extrinsecus
offensa, lra mulcetur, gratia provocatur. Iloc enim eiiam in diebus Dominicisest conslitutuin, qui ultra
Patris summi erga Filium donum est, ut in nomine sabbati iiumerum per plenitudiuem evangelicseprse-
Jesu omne genu curveiur. > Augustinus, libro De dicalionis accedunt. > Hieronymus,prooemioad Pau-
cnra pro roorluis agentla, cap. 5: < Nain el orantes lam el Eustochium in Epistolam ad Epbesios :
de membris sui corporis faciuut, quod snpplicamibus t Permansit autem Ephesi usque ad Peniecoslen;
eongruit, cum genua ligunt, cum exienJiint manus, tenipus laetitiseatque victorise, qno hon flectimusge-
vel eliam proslernuniur solo, el si quid aliud visibi- nua, nec curvamur in lerram, sed cum Domino re-
liter faciunt; quarnvis eorura invisibilis voluntas et B sorgentes ad ccelorum alta sustollimur. > ldem, dia-
cordis inlentio Deonota sit, nec ille indigeat his in- logo adversus Luciferianos, cap. 4 : t Die Dominico,
diciis ut humanusei pandalur animus; sed his magis et peromneni Pentecosien, nec de geuicnlis adora-
seipsum excitat homo ad orandum gemendumque re, eljejuniuni solvere, mullaque alia quaescripta
humilius atque ferventius. Et nescio quo modo, non stiiU, rationabilis sibi observatio vindicavit. i
cum hi corporis molus fieri nisi motu animi pracce- Ambrosius, serm. 61, de Pentecoste, qui esl eliam
dente non possint, iisJem rursiis exterius visiiiiliter apud MaximuinTaurinenseni : t Scire debet sancii-
factis ille inlerior invisibilis, qui eos fecit, augetur ; las vestra haiic.sanctam Pentecostcs diera qua ralio-
ac per boccordis affeclus, qui, ut fierent istn praeces- ne curcmus, vel cur istoruin quinquagiiita dierura
sit, quia facta stint, crcscit. i Hieronymus, in cap. numero sit nobis jugis et conliuuata fcslivilas ; ita
iu ad Epbes. : < Hac aulem spirilaliler exponentes, ul hocomni tempore neque ad observandura indica-
non statimjuxla litteram orandi oonstieluiliiiemtol- mus jejuiiia, neque ad exorandum Deuin genua suc-
limus, qua Deum genu posilo suppliciter atloramus, cidamus ; sed sicut Dominicasolemus facere, erecti
et fixo in terram poplile, msgis quod ab eo poscimus et feriati resurrectionem Domini celebramus. > Au-
impetramus. Legimus enim et Paulura in liilnre sic gustinus, epistola 119, capite 15 : < Quinquaginia
orasse, et geniculatioues in oratione prseceptas. i C dies celebramur poslDomini resurrectionem, jam in
Theophilus episcopusAlexandrinus,epistola Pascha- ligura non laboris, sed quietis et laetitise; propler
li 2, contra Origenem : < Genu flectere sollicitseet boc et jejunia relaxantur, et stanles oramus, quod est
humillimsementis indicittmest. i sigiium resurrectionis : unde etiam oronibus diebus
Sed cum genu ilectenJus siinul animus, interiorai Dominicis id ad altare observatur. > Et c, 17 : t Ut
videlicet genua ; paruni alias prodest genuilexio cx- aiitem stantes in illis (Penlecostes) diebus, eloiiioi-
terinr. Hieronymus, in cap. 111ad Ephesios : t Sed bus Dnminicisoreinu-, uirum ubique servelur igno-
sicutillud sedificatsimplices, sicul veram geuicula- ro; tameii quod in eo sequatur Ecclesia, dixi, ut
tioneui esse docemus in auiino, quia mulii corporale potui, et arbitror esse manifesfiim. >
flectentes genu, animsc nequaquam poplitem Curva- Causa hujusce coromutationisassignalur apud Ju-
verunt; et conlra, alii ereclo Deum corpore depre- slinum, quoesiioneet responsione supra cilata : "Hlv
cantes, roagis se animo curvaverunt. i Quera videi T«tf s| -huipuigriutavyovvx\taiu avuSa\bviari rng iv
ibidem disserenlem, quomodo peccatores gcnua fle- raig uuapriutg -tri>aea>g ToSi iv T>)Kuptaxvj
vjptwv. /i>_
clant peccato. ybvv,avuSo\bveartrnt uvuaraaea>g,
xXtvetv St' w rn TOU
Et qnidem hic ritus toloanni tempore in orationeI Xpto-TOu yaptrt, TWV TEuuuprnuuru>v,xatTOU e7r'«UTWV
servabatur, exceptis Dominiciset tenipore inter Pa- D TeSavarwptevou GKVKTOU etC., tv y (Hiv-
vjXsuSepw6v)ptsv,
scha et Pentecosten. ViJehic, libro iv, cap. 19, ex Tvjxoo-Tii ) ou xXtvoptev
yovu,ETretSvi Tvjnuepx
tuoSuvaptst
lib. u Instit. Cassiani, cap. 11. Conciliuin Nicsenum, Tvjf Kup^taxvjf,xaT« rnv pnBeiauvrtepi avrng airiav.
C3II.20: 'EiretSiiTtvsfeto-tvevTVJ Kuptaxvjyo'vuxXtvovTEf, < Genuuin per scx dies iuclinaiio , symbolum et nota
yai iv T«tfTnfnsvTvjxoaTvjf vjuepatf• uTrepTOUrcavTasv' est lapsus per peceata nostii. Quod vcro die Domi-
rt«an -ttnpatxiuoptotwffv\drreaOut, iarS>rag s'So?s nico genua non inflectimus, signum est el designatio
Tvj «yta o-uvoSwT«f euâf «.TToStSovat TW&eS>: resurrectionis, per quam gralia Christi, et a peccatis,
t Quomani sunt quiJam qui die Dominico genua tle- et a rooriificatain eis morte liberati sumus. In Peh-
ctunt, et ih diebus Pentecostes; ut omnia sitniliter ini tecoste genua non infleciiinus, quoniam pari est cum
omni paroeciaserventur, visum est sanctse synodo,, die Dominico polestale, juxta eain quse de iila est
stantes Deoorationes persolvere. > Quod ipsum re- dicla causam. •
petitur inconcilio Cartbaginensivi, can.20. Et habe- Et prolundius bic adhuc myslerium investigal Ba-
lur cau. Quoniam,Dcconsecr., disl. 5. Tertullianus, silius, 1033 ''bro De Spiiitu sancto, cap. 27 :
Dc coronauiilit., c;ip. 5 : t Die Domitiico jejunium1 'Avayxatovouvrug iv avrn -tpoaevyag iarS>rat «TTO-
451 ONOMASTICON RERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. 432
TrXvjpouv ToufsaUTvjf vj'ExxXvjo"ta
Tpotpiptouf TTatSeust,tv« A TWV 'ATroo-ToXtxwv Se ypbvav vj roiavrn o-uv)56sta e\aSe
Tvjavveyeiv-touvriaeiTvjf «TeXsuTvjrou ?wvifTWV 7rp6f Tvjvupynv, x«6wffnaiv 6 uuxapto; Wipnvuio;6 ui.prvg
T<ivueraaraatv ixiivnv EJJOSIWV ptvj«pisXwftsv.Kat rtuaa v.ate-tiaxoTto;AouySouvou, ev rw TrepiTOU IIKO-/K \byn :
Si vjIISVTVJXOO-TVJ,Tvjfsv TWatwvt Tipoo-Soxouptivvjf avao— t A temporibus autein apostolorum consuetudo talis
TKtrswf eortv U7r6ptvv?p.«*vj yap uia exetvvjxat TrpwTvj accepit initium, prout ail bealus lrenseus, martyr
riuiptt e-tri-xt; eTtra-t\uat«aOeiaa,ru; irtra rng iepug et episcopus Lugdunensis, in libro De Paschate. i
nsvTvjxoo-Tvjf s65opt«5Kf «TTOTEXEI.'EX7rpwTvjf yt/.pupya- Quod veroPauIus, Aci. xx, legitur positis genibus
uivneigTVJV upynv xurc/.\r.yet,St'6v.oiwvTWV EVTW uiaa> orasse tempore inler Pascha el Pentecosten, Baro-
ii_-\irrouhn Ttevrnxovr«xt;'Sib v.xi aiS>vuutueirui TVJ nius, lomo I, anno Christi 58, exisiimat nondum lunc
buotornrt, S>artepiv xuxXtxvj xtvijo-ei,«7r6TWV «UTWV «p- invaluisse eam de geniculis non adorandi eo tempore
youivy ariueiav, v.uiei; ru KUTK xuruknyovaa.'Ev ynTO consuetudinem, sed paulo post. Lorinus noster in
opOtovaynuu rn; Ttpoaevyri;Ttportuavo? 0eaptotTvjf eum locum nil obstare exislimat diclum eo eliam
'ExxXvjo-taf vjptetfE|s7r«tSEUo-av, sx Tvifevapyov;vrtouvn- tempore ritum jam receptum fuisse, verumtamen in
aeo>g,otovstptSTOtxtôvTEf vjptwvTOV VOUV «7T6TWV Ttupbv- pubiicis solemnibusque precibus, quales non videnlur
TWV sjrt Ta ptsXXovTa. Kat xa6' SXKO-TVJV Se yovuxXtertav fuisse qu;e fusaesunt in liltore Tyri.
xat St«v«o-T«o-tv epywSetxvuptEv, OTISta Tvifauapriag ei; B Quam sancti quidam genuflexionera frequen- .
ynvxureppvnuev,v.uiStaTvjfiyiXav6pw7riaf TOU x.Tio-avTof tarint, constat vel ex tabulis excavatis, vel ex
«jptaf,etf oupavovavexXvj6v?ptev. t Necessanum igitur ln genubus induralis. De tabuta ex geniculatione exca-
boc die Ecclesia suos aluinnos docet stanles absol- vata, habes apud Joannem Moschum, Praii spiritua-
vere preces suas, ut assidua commonilione vitse illis capite 185. De sancti Jacobi genulius indttratis,
lius nunquam desiturse , non ncgligamus ad eam de- Hieronymus, De viris illust., cap. 2 : < Flexis geni-
migrationem parare viaticum. Quin et toium lempus bus pro populo deprecabatur, in tantum, ul camelo-
usque ad Penlecostcn, admonitio est resurrectionis, rum duritiem traxisse ej'us genua crederentur. t
quam in illo sseculo exspeclamus; nam unus ille et. Idem, epist. 15, ad Marcellam, De iaudibus Asellae:
primus dies septies mulliplicalus, seplem sacne Pen- < Cujus oculis durilies de genibus camelorum in illo
tecostes hebdomadas absoivit. A primo enim inci- sancto corpusculo prae orandi frequenlia obcalluisse
piens in principium desinit, per similes qui in medio perspecta est. i
intercedunt tlies quinquagies evolulus. Unde et seter- GRUTARIA. Palladii Lausiaca, ex veteri inlerprete,
tiitatem similitudine referi, dum velut in motu cir- top. 9, de MacarioAlexandrino : < Alius vero gruta-
cuiari ab iisdem orsus signis in eadem desinit. Ini ria vendens. > Heraclides, cap. 6, simpliciter: < ne-
quo corporis ereclo habitu precari potius nos Eccle- G gotiator erat. i Ubi tamen Mss. addunt: < qui poma
sisc riiusdocueriiiit,nimirtiin per evidenlem commo- vel legumina, nucesque vendebat. i Palladius ex in-
nitionem quasi transferentes mentem nostram a prae- terpretatione Herveti, < qui vendebat bellaria. i
sentibus ad futura. Insuper et quoties genua flccli- Gaeee est, rpuyhfj-ura. Forte alius textus habuerit,
mus , et rursus erigimur, ipso facto ostendimus , ypouTTOvelypuTa.unde vetus interpresPalladii gruta-
quod obpeccatum in lerrain delapsi suimis, et per liuria fecerit. Facit huc quod habent GlossoeGrsecobar-
manitatem ejus qui creavit nos, in ccelum revocatil barse: 'Avuynarig,uuû,anunSiu,ypoura.TravvaSa.Item:
sumus.i Quseeadem repetita habes apud Anastasiumi 'iSsa o-vjptvjSiaf, n ypavrug. Lexicon Latinogroecura:
Nicaenum,Qusesi. in sacram Scripturam, q. 91. Ger- Ctusta, ypvxa. In Lexico Grsccobitino habes, rpuT»,
manus, patriarcba Coiistantinop., in Theoria reruini scruta. Qno facit, quod habet Hesychius in Vpvuvuiu,
Ecclesiaslicarum : To ptvjxXtvetvybvv rn uvaaruaiuai) qui XE7TT« crxsu«pia ait ypvmv dicta, apud quem et
iuipu Tnf ayia;Kvptaxng,anuuivetrnvr~;v.ura-triiaeto;~ Tpvrut, av.evn.Ilem, TpuTSusTat,Ttapaax-vuêrat.
Kfiwvavop^wo-tvyevoptevvjv, Sta Tvjfrptnuepovrov Xptarov> HE&BOMON. VideSEPTISIUM.
•uvaaruaeu; TO5Euiypt TvjfnsvTvjxoa-T^f ptvjxXivstvyb- HEBOOMADARII. \ide SEPTIMANARU.
uu, 1'ort Taf S7TT« nuipu; ueru TO«yiov Waayu e-tru- HEMIPHORIUM. Palladius, cap. 119, de Melaniaj'u-
jrXouptevafxpaTetvTVJSiaxtvvjo-tftw'TOSTTTir.if , D niore, exinicrprelatioiiellerveti: < Omnia sua serica
eVT«,I
xtaaupuxovraevvia,v.ui r] livptav.n-tevrnxavra.< Geuul supeiiinmeralia tegumenla dedil altaribus. > In Grae-
non flectere sanclo die Dominico resurrectionis , CO est : n«vTaaurvif T« anptxa hutfbpta v.a\vuuarot
signiiicat lapsuum nostrorum erectionem faclam perr Totf0uo-tKo-TV)pwtf ESwpvjo-stTo.<Oiniiia sua serica he-
triduanam Christiresurrectionem. Non flectere genui miplioria ainicula altaribus dedil. > Epipbanius ,
ad Pentecosten usque, est septcm dies post sanctiiml contra Ariomanitas, de Ario : 'Hutfoptovasi x«t xoXo-
Pascha in septem roultiplicatos contineri die Pente- GimiuivStSvaxbuevog, y\vxv; nvrrntpoanyopiu.t Arilis
costes. Nam septies seplero quadraginta novem, ett Iieniipboiiuni cl colobiuminilutus, in colloquiis blan-
Domiuico addilo quinipiaginta. i Vide et Olficii ec- dus eral. > llesychio riutfapiov, r,utav iuuriav, hemi-
«lesiaslici scriptorcs, Isidorum, lib. l Offic, cap. 55;; pharium, dimidium vestis, seu, dimidiaia vestis. Vide-
Uhabanumjib. u De institut. cleric.,cap.44 et alios;; lur Hervetus in Palladio legisse i>uofbpiu, vertens
item Turrecremalam, in lociiinDecreti supra citalum. superhumeralia. Sed cum hemiphoriumlueril tatilum
Origohujus reiseumulatioriis adapostolieareferlurr diraidiata veslis, forte tantuin ca.putcl paululum ultra
tcnipora, apud Justinum, q. H5,ad Orthodoxos : 'Ex ,x bumeros lexit. Et eo sensu eliam S>uofbptov dici posseL
HEMlTRliitcs.VilseHilarionis num 14 : t Hemilri- A I piebant calices cum reverentia et tac.turnitale, nec
Iseo pariter arrepli omnesa medicls desperaii stuit. i dicebant, sicul roos est, Ignosce.
Esl semilerliana febris. VoxGraeca^HpttTptTKtof usur- IMM.E.Vita Malcbi, num. 5 : < Pervehi tandetn
)>alaLatinis. Martialis, Iib. n, epig. 40 : ad eremum Chalcidos, quae inter Immas et Berceam
Uri Tongiliusmale Jicitur hemitritaeo. magis ad Austrum sita est. > Syriae esl civitas, cir-
Uem, lib. iv, epigr. 81 : ca quain eremus Chalcidos. Chronicon Eusebii, an-
Declamasaeger, declamashemilritaeus. uo 2 Auieliani: < Zetiobiaapud Iromas, haud longe
Idem, tib. xn, epigr. 02 .- ~b Antiochia vincitur. >Jornandes, De regnorum suc-
Cui gravis et feivenshemitritseuserat. cessione, in Aureliano : < Conlra quam (uxorem Ode-
Celsus, lib. III, cap. 5. Item, cap. 8 : t Al ubi id ge- nathi) expediiionem suscipiens Atirelianus, apud
nus tertianse est, quoJ hemitriiaeumniediciappellant, luiiiias vicum Antiocliiaesuperavit. >
magna cura opus est, ne id falbu. i Latini medici lfiCARDun.M. Palmse medulla. Joannes , tibetlo i,
vocem hanc Grsecamretinuere, vel quod Laiine non niiin. 6 : < Est vero ih palma uniim incarduum et
posset commode efferii,/velquod Grsecomalebant uti. ipsum candidum. > Credo ex GraecoeyxapStov.Dios-
Q. Serenus Sammonicus, ubi sitperstiliosum 1034 corides, lib. 1, cap. 150, agens depalma elate :
siroul conlra eaui febrim remedium suggerit: g| KKJTO iyxapStovSirovttpiuvov Xeux6v,xaiauTOrtpbafu-
MorlifSrurn TOV, (3tSpwux6p:evov,xat «yeijvoptevov,
7rotet7rp6foo-axat
magisest, quodGraecisHemitritaeum
Vulgaturverbis; liocnostradicere lingua 6 papaaa-g.t Coeteruinalba quoqiie caudicis (palmae),
Noa potuere ulli, ptito,nec voluere parentes, medulla lura recens comesta, tum decocta ad eadera
Inscribichartae,quoJ dicilurAbracadabra.
IlippocENTAURDS. Ilieronynius, in Vita sancti Pauli facit, ad qose eliam barassus. i Ubi Dioscorides me-
primi eremiise, nura. 7 : t Conspicil hominem equo dullam trunci seu caudicis vocat iyxupStov,corculum.
misltiin, cui opinio poelarum Hippocenlauro vocabu- Vide ibi Janum Antonium Saraceuum, et Dalecham-
lum indidil. > Non congeram hic auciorum dc Ilip- pium,' ad lib. xm, c. 4, Plinii, ubi de cerebro seu
pocentaiiris loca. Remittam ad auctores qui de iis eyxeftt\a>palmaeagit; quod lamcn ab e'yxap5twdi-
copioseagunt. Vide inprimise veleribus Phlegontem stinctuu) esse docet Janus Saracenus. Sic fertur
inMirabilibus. E recentioribus Hieronymum Magium, avaxapStovmbor Indica nomen sortita, a fructu avi-
Miscellaneorumlib. I, capite 20, et Franciscum Sa- culaecorculo non dissimili. Vide Gorrseum.
binum, Floridor. libron, cap. 6; Covarrtiviam, Var. INCENTIVUSI. Vita sancti Anionii cap. 15 : < Lubri-
resolul. lib.iv, cap. 2. cse caniis ihcentiva. > Ssepeea voce utitur divus Hie-
JEROSOLVMITANA PEREGRtNATio.Crebrahujus jam ab ronjrmus. Sic episi. 4, ad Rusticnm : t EtadolesCen-
anliquis temporibus peregriuaiionis mentio in Vitis Q ( liae, iroo pubertatis incentiva calcantem. > ltem :
Patrura. llieronymus, epist. 17, ad Marcellam : t Dum incentiva adolescentise ealcas. i Ibidera :
< Longiim esl mmc ab ascensu Domini usque ad t Inc.entiva vitiorum, ardoremque natiirse ferre non
praesenlem diem per singulas aelales currere, qui poteram. i Idem, epist. 2, ad Nepotianum, incentiva
episcoporum, qui roartyrum, qui eloquentium in vitiorum. In Isaise LVIII: t Corporis me superavit ar-
(ioctrina ecrlesiaslica virorura venerint Jerosolymam, rior, adolescentiae incenliva vicerunt. > In Ezech.
pulantes se minus religionis, minushaliere scientiae, xvi: Hac bysso accingunuir repes, qnolies pinguia li-
necsuromain, utdicitur, rnaniim accepisse virtutum, bidinis incentiva teuuanda sunt, nihilquein eis crassi
nisi in illis Chrislum adorassenl tocis, de quibus humoris relinquitur. i lbidem mox : t Qu;e vilioriirn
piimiuit Evangeliuin de patibulo coruscaverat. i incentiva suppeditant. i Rursum : t Levem pun-
ldem, prselat. in lib. IV Commentar. in Jerem. : ctum sensutim, el incenlivavitiorum. i Item: t Sse-
< Multis et de toto orbe htic conQuenlium lurbis, et culi hiijus incentiva. I Idem, in cap. xxxm Ezech. :
sanctorum fratrum, monasteriique curis occupatus, < Non omnia cogitationum incenliva suscipiat. i ln
coinnieniariosin Jeremiam per intervalla dictabam, Matth. iv : < Suppcdilare incentiva viiiornm. i Item
ut quod deesset otio, superesset industnse. > iu ejusdem cap. xv : < Incentivum diaboli. i In
\G-iOscs.ivyyi>pnaov.Eremiiarummosloquendiusi-]p Comineiitario ad Galat. vi : < Per singulos commo-
tatissiinus, qui ssepissime in his Vitis occurrit. No- tionis oculos, et iucentiva vitiorum. i liodem sensu
lavit id Snzomenus, lib. vm, cap. 17 : T«pax0svTSf eademvox etaliis nsurpaia. Ambrosius, lib.vi Hexae-
Se uovay_oi,.xui rovro ypfivat Ttottivvouiauvreg, 7roXXwvmer. , cap. 4 , Odiorum incentita. Eidem , Psal.
67riiTxo7t'WVTtpov.uOnp.ivav, TOUTO Svi TOo-uvvj0efauToiTf cxvm, elSerm. 15, Incentiva delictorum. Cassianus,
Xeyetv xav aStxwvTat,Suy^wpvjo-ov efuauv. < Monachi collat. II, cap. 15, Incenlivorumstimuli. Idem, col-
pcriurbati, atque hoc plane lieri oportere rati, mullis lai. vn, c. 1, Naturalibus incentivininquietart; eteap.
episcopis prsesidcntilms, illud scilicet, qtiod ipsis 2 : < Ecce incenliva carnis luneabscisa sunl. i Quae
dicere solemne est : Etiamsi injuriaro fecerimus, dtio loca posteriora habes supra, lib. IV De vitis Pa-
Ignosce, inquiiinl *. > Quod Gallis pardonne moi. Vi- truin, capile EO. Prudeiitiiis, Apotheosi, Incenlivum
detur mosbicin aulicismum abiisse, cuin sibi invi- peccaininis. Sidonius, libro vi, epist. 1 : t ftec per
cem propinarenl, vel etiam calicem ex alterius inanu cariialium vitinrum inceniiva flammatiad altare Do->
acciperent. Peiagius, libelioxv, num. 20 : t Quando miiii ignem diutius accendemus alienum. i
abbas Theodorus cuin fratfihus manduc;ibat, acci- Nonnunquam in alium parlem capitur. Arnobius,
' Consulenotam
paginae55 tomiprsecedentissubjccsm. KDIT.
45B ONOMASTICONRERTJMET VERBOltUMDIFFICILIORUM. 456
lib. vi : t Incentivo extollitis laudis. > Cyprianus, A i illustrari mendaciis, qni propriis virtutibus decoran-
De laude marlyrii, mtrcedet inceniivum. tur. Hactenus Baronius.
INCIIORJS. Joannes Subdiaconus, lib. vi Vitarum Annotator quidam (nescio an Fronto noster) in
Patrum, libello i, num. 12 : < Duo fratres erant ei edilione Parisiensi Grsecolntina Joannis Moschi, ita
vicini, unus peregrinus, et unus inchoris, > a Grseco rem hanc lemperari posse censebat. Verum, inquit,
iyyapng. Nam ya>paest regio, unde eyyjnp-hg,qui in monemus quoque ej'usmodi revelationes interdura
regione sua semper manet, et opponitur peregrino. lieri non ad ostendendam majorem in omnibus ali-
Divus Arobrosius, lib.v Hexaemeron, cap. 14,encho* cujiis sancti gloriam, sed ad indicandam exceilentem
rium vocal: < Alia quoque avium genera encboria. quamdam et peculiarein cujuspiain beali praerogali-
qtiaenianenl in locis semper; aiia adventilia, quse vam, qua aliis praeeminuit : cujusmodi fuit zelus
obeunt regiones alias, et peracla hieroe revertun- justitise, qui in peciore Chrysoslomi adeo exarsit,
tur. i Sic t7rixwpiovvocabulum Grseci vocant, quod ut meriio propterea in visione divina diclus sit as-
familiare esl alictgus regionis seuloci. Divus Hiero- sistere throno Dei. Huj'usgeneris visio illa fuit saucti
nymus, epist. 140 : < Pro eo quod nos transtulimus, Petri Doroinico oblata, curo visis diversorum ordi-
domibuseburneis, quia in Graecoscriptum KTTO num religiosis in coelo, nullum ex suis alumnis
j3«pswv
«XEfavTivwv.quidam Latinorum obverbi airibiguitaiem, B aspexit : quos tamen sacra Deipara eximio et
a gravibus,interpretati sunt; cum fiupetg verbum sit singulari favore sub pallio suo occullans, e:'Jem
epichorium Palacslinse, et usque hodie, domus ex postmodum ostendit. Deinde facile in cpistolam
omni parte concIusac,;etin modumsedificataeturrium Chrysostomi nomen Treii, pro Adelphio potuit irre-
ac mosnium publicorum, j3«pstfappelientur.i pere, vel 1'uit binomius Treius Adelphius. Denique
INCUBI. Hieronymus, iu Vita sanc,liPaulipritni ere- verbum mansit cur necessario referendum ad hospi-
mitae, num. 8 : < Quos vario delusa errore geiitilitas tium? Et est verisimile Chrysostomum domuhi
Faunos Satyrosque el Incubos vocans colit. > De In- episcopi invisisse. Haec pro assertione libri alioquin
cubis copiose disserit Martinus nosler Delrio, com- prsestanlis auctoritatis. Ita Annotator ille.
nientarioinSenecse Herc. fur., parte III, etin Magi- Quod si mibi liceat inter tanlos viros judiciuni
cis suis, lib. ii.quacst. 15. inlerponere, censerem ego niliil hic de Joannis
JOANNESCHRYSOSTOMUS. Pratuin spiriluale Joannis Cbrysoslomi gloria indicalum divinilus , sed potius
Moscbi, cap. 128, quamdam revelationein seu visio- dc Joannis Baptistse praerogativa responsum daturo.
nem de gloria Joannis Chrysostomi supra oinnes Cum enim divjna providentia vel nun,quam vel raro
Ecclesise doctores refert, ad quam hsec severe Baro- soleat curiosulis vel contentiosis de sanctorttm in-
nius, tomo v, anno Chrisli 407, Innocentii 1035 C ( ter se prserogativa prsecise respondere; sed potiuS
papse 6, Arcadiiet Honorii impp. 13, ita notat: Sunt vel generali responso, ntiUitis dignilatem de quibus
autem haecparum fide luta, uipole qu.e in primis controvertitur prseferendo; vel alio quovjs modo iis
ejusdein JoannisChrysostomi testimoniomendacii ar- satisfacere; videtur hic de Joanue Chrysostomo, de
guantur (Chrytost., episl. 120), dum ab eo ponitur quo instituebatur qusesiio, fuisse dissimulaturo; et
Treius episcopus Arabissi, et non Adelphius. Joannis Baptistc (is enim proprie poeniteniisedux)
Sed et cum tradat auctor in domo Adelphii hospi- gradum el gloriam obiler introductam. Nam cum
tatum esse Joaiuiem, cum Cucusum in exsilium mis- poslulatio Adelphii clara fuerit, non clara ta-
sus esset, planeerroris arguitur ; nam licet id ipsum meti fuit responsio vel ostensio. Nam ductor primus
de hospitio Cuc.usidicant Leoet Metapbrastes, tameti non satisfecit voto ejus. Petierat sibi ostendi Joan-
ipse Chrysostomus(Epistola 15) disenis verbis narrat nem Chrysostomum, ille ostendil alios doctores;
a Dioscoro se susceptum hospitio, et non ab aliis, quare trislis recedit non viso suo Joanne, cujus
licet id complures expeiierint. Cum aulera hsec cnm- gloriam videre amabat. Osiiarius vero cura euin
pingatea iiarrationeniendacia, quse fidesin reliquis? tristem videret, intellectaque causa animadvertens
Sane quidem et illa invidiosa nimis assertio est, curiositalem hic iniercedere, declinavit a Joanne
oinnes qui unquam fuerunl in Ecclesia doclores, in " Chrysostomo ad Joannem Bajitistam. 'iwawvjvTOV Tvif
inferiore ponere gradu, et super omnes Chrysosto- ptsTavotafXs'ystf;t Joannemdicis pcenitentiaeducem? i
niuin cotlocare, cum prseserlim ex iis complures Respondeique interrupte in Grseco,non interloquenle
marlyres fuerint coronati, ut inler alios Hippolytus interrogalore: "AvSpwTiof ixstvovsvcrapxtouSuvaTatau-
et Methodius; ullaceam de reliquis absque sanguine TOVtSstv'ixeiyap Ttepiaruratortovb Bpbvog SeaTtartv.og.
vita functis sanclis, nempe Basilio, duobus Gregn- t Ipsuro horoo in carnc vivens vivere non potest;
riis, Tbaumalurgo aique Theologo, itemque oroni- illic eniui assistit, ubi thronus est Dpmini. nQuod in
bus sine invidia prscferendo Magno Albanasio. sanctum Joannem Baplistam quadrat, quo inter natos
Sed el quse illa absque ratione distinctio, ut omnes mnlierum major non surrexit, Veritaie ipsa attestan-
doctores fuerint oculis ea videniis perspicui, solus te. Christus etiam discipulos de praTOgativa in re-
aulem Joannes ob excellentem gloriam invisibiiis? gno eoelorum quserentes compescuit, et dubios reli-
perinde ac si solus inler tloctores ipse Clirysosto- quit. Quare optime Thomas a Kempis, libro iii De
liuis luerit perfectam gloriam consecutus. Sed faces- iroitatione Christi, cap, 58,-monet: t Noli inquirere
sant jam isllucc; non euim indigcnl saucli noslris nec disputare de merilis satictorum, quis alio sil
457 ONOMASTICON RERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. 4S8
snnctior, ant quis major luerit in reguo ccelorum. A prseier oleum consueverant edere. i Saepein his
Talia sanctis displiccnl. i libris olera agrestia, quae Xaôvat in Grscco textu,
IRENARCHA, princeps pacis, qui paci provinciarum occurrtmt. Plinius, lib. xx, cap. 11: < Inter sil-
iicunibil, pacator. Palladius, cap. 11=6: t Transiens vestres hrassicas et lapsana est pedalis allimdinis ,
quiJnm Irenarcha agnovil senem. i Justinianus, in hirsutis foliis, napi simillimis, nisi candidior esset
Codice, lih. x, tit. 75 : < lrenarchae, qui ad provin- fflore.i Meminit ejusdem Plinius, lib. xix, cap: 8,
ciarum lulelam quietis ac pacis persinguta territoria nbi militesexprobrant imperatori, te lapsana vixisse
faciunt stare concordiam, a decurionibus judicio apud Dyrrhachium.
prsesidumprovinciarumidonei nominenlur. > Michael LEBITO.N, LEBITON, LFDITONAITIUM, LEVITIO.Qiiod
Syngellns, iii-encominDionysiiAreopagitseCbristuin in Vila Onuphrii est, cap. 16, < Deinde lunicam
Irenarchanivocal: 'o 6'vT<»f «p£t7rotpivjv xat eipnvupyng per dimidiuni seidi, > Gracceesl XeStTovaptov, quod
Xptarbg,Ttttpa -tavraiv bu'.fpi-itagSO!;*£OITO. t Ver<5 Meiaphrastsc interpres in Onnphrio retinuit lebiio-
piinceps pasioriim et ircnar-cliaChristus abomnibus narium, ut el sa'pe alii imerpretes. Viia Pachomii,
concorditerjiabeaiur. i c. 14 : < Ul nunquam lebilone alio uterentur. Ubi
JLKARE PERCAPUT IHPERATOKIS. Palladins, cap. 3 : explicatio addilur : t Lebiton autem linea vesiis erat
< Per captit iinperaioris, quem lu limes. i TvjvxetpaXvjv B instar coiobii, qua monachi utHHlurhodieque -per
TOU a-ou,6vav foSn.AddidilPotainiaena,quem Tlicbaidam el jEgyptum. • Etc. 22: < Iiiduaiuur
j3«o-<Xswf
tu titnet, quia gentilibus solemne fuit, jurare per nnciibtis lebilones lineos. tjUhi in Grsecoapud Palla-
iinperatoriscapul. Vide Lipsiuin, in Tacitum, lib. 1 dium,c. 58est, iv «ctfvu^ \tSsiS>vag)<iv-vg Ifaauivot.
A<nal. Atias iliiciuim jurare per genios impp. Ter- Joaimes, libello ni, n. 10 : t Fraler antem ille post
tull, Apologel. c. 52 : • Sed et jtiramus, sicut iion bsec projecil levitioiiem.i Paschasitis, cap. 12, n. 8 :
•
pergeuios Csesarum, ita per salutem eoruro. > Vide i Vcstiius ergo lebetoue suo, i ^HSBpropria mona-
ibi Cerdain noslrtiin bcne conimenlanteiii. chorum vestis. Glossae v«tcres: < Levitonarium,
LACTORONES. Rufliniis,lib. ui, iiiun, 200: i Et unus colobarium lineum sine manicis. > Suidas : As6vj>
quldeni delerebal nuces, alius laclorones. i Cuni nsvuptov,X'TWVptova^txof ix rptySiv anvreOnuivog.
nolaiioties in bunc locum scriberem, tionJtnn inilii < Vesiis monachica ex piiis composila. i
ea voxlecia erat, postea occurrit. Plinius, lib. xxiv, LF.NTICLI.A. VirfeZIPPUL,G.
cap. 18 : t Herba lanaria, ovibus jejunis data, lac- LETHC.Vita Joaunis Eleetiiosynarii, cap. 25:
lis abiiiidantiam facit. Êi|ue nota lactoris vulgo cst, < Et desccndens in Persidam, reimsus est iu car-
pleua lactis, quod dcgiistatum voroitioiies conciial. cerem, qui appellatnr Lethe, hoc est oblivio. i Fuil
Laiiidem baucaliqui essed.cunl, alii similem illiquam G C videlicet postremis lemporibus apud Persas carcer,
inilitarem vocanl, quoiiiam vnlnusferro factuin, nul- cui Lelhe nomen impositum, in quem nullus nisi ca-
tum noiiinlra dies qtiiiiquesanai, ex oleo imposila. i pitali suppliciodestinatusconjiciebatiir. Procopius, Ii-
LAWNJE. Hicronyiiius, in Vita saucii Pauli primii bro i Debello Persico ita scribit: o: SsXTVJVKI «vSpa/3a-
crcinila', ni m. 5 : < luter cculeos laminasque viclo- o-tXttou ouS'
a"ptaTOf 6Xwfeyvuaav,a)X ev ypouptwxa.0-
rem. i II.e fu iorero tr.ictatuiii exiguni. Interea con- eip%at,ortep rng AnBngxaXetvvevopttxaatv. THv* yap
sulc Gallonii libriiui, De torinentis, cap. (i. Ttf errauea iuShiBei;rvyri, ouxirt vbuo;afiat ptvvjptijv
LAHDES <JUAIIIATI. PallaJius, c. 19 ct 20, de se- BUTOU etvaf «\\a Buvara;TWwvoptaxoTt, i5?vjptiaeo-Tt*
pnlcliro Jannis et Mambris: < Coiistruxerunt illud StoSvjxui Tvjve7ro)Vupitav TauTvjvTtpb;Wepaa>v e),uyev.
opus ex lapidibus quadrtuis. » 'fix rtrpu-teStav\tOo-v Artu\ Se TWV 'Apueviuviaropia fnai vauavTOU aptytTW
i/.rtao-i TOepyovsxetvo. tlervelus verlerat : ex la- AvjSvjf fpavpiu>Ttapa\vaBut\F. 7r«^«Xu<7at] TVJVSuvapttv
pidibusqualuor pedum longitudine;quasi esset rerpu- Uipaut;,rpb-ttf> TotwSe: <Hi aiileni sanguine regio virum
rtoSwv,aut quasi essent quadrupedes lapides. Ilera- non necandum omninojud cabant, sed carceri manci-
clides : t Quadratis lapidibus supradictum opns pandum, quem Lethen vocari voluerunt. Quidameniui
construxerunt. t Et aller vetus interpres:« De qua- casu forluilo in hunc injectus fuit, nec ej"us aptul
dris ergo lapidibus conslrtixerunt opus. i Sic Isaise^ illos memoriam superesse lex sivit;sed praedictoca-
IX, 10: Quadris lapidibutmdificabimus.ElThren. ui, lamrtas ipsa fuil mors.unde et denominatioiiemhiinc
I) : Conelusitvias nieas iapidtbusquadris. II Paralip. apud Persas accepit. Seir.el autem Armenioriira
xxxiv, 2 : *E5wx«v ayopaaut \i$ott rerpa-tiSotg. De- bistoria dicit, pcr legem carceris Lclhes dissolulam
derunlJ-demendumlapides quadralos. Nonut Kirche- esse Persarum potesiatem hoc modo. > Paulus Dia-
rus explical in indice Graeco, lapides quatuor pe- conus, llislor. Iib.xvn : < ln Perside autem estcar-
dum; possuiil cnim lapides quadrati ei quatuor et cer t|ui dicitur Lethe, et tex Persarum multos a di-
qiiatuordecim et qnadraginia pedum esse. Hebraice versis genlibits iu lio conciisil, una cum captivis
est USTTTO *23Htapides excisionisvel excisos. Fronlo. civilalis Dirse. >
1036 LAPSANUM. Vita Pachomii, cap. 8: t Lapsa- LICATURA AURI.Vita Joannis Eleemosynarii, cap.
nas eiiim, id est, agresiia olera , ci herbas alias 7 : < Dat mibi lig.iiornm atiri ccntum numisiiialuiii.i
' Evidentcrscribetidumerat ;,v,cuniaccentugravi, lo- superessesinit; sed morlm aul muictumminalurnomen
tapie plirasishoc moJo i .lerprelanila: Si quis etdinin ejus prjferenli : unile,«tc. Quaii).absurdasit iilterpretalin
htnc caiceiemconjectusfucrii,nidluineju;memoriamlex a llosvveyJo a iiiwssa,neroononvidel.EDIT.
PATKOI..LXXIV. <5
;459 ONOMASTTCON RERUM ET VERBORUMDIFFIGILIORUM. 460
Vix dnbilo in Gr«co fuisse aTroSeffptof ; certe ila in .A Christi 259 ex Ms. erula : < Et rclicta sunt corpora
Metaphrasie est. Curopalaten, De offic. aiilse CP., codem Ioco,juxla insiilam Lycaoniam. i Uhi raargini
quales hae ligaturae fuerint, cxplicat, ubi agit de asciibit Baronius : Lycaonia tlicla insula inter duos
missilibus seu cpicombiis in populum mitli solilis : pontes sita; sic appellata, qtiod ihi Jovis quoque Ly-
EO-TI Si TotouTOV. TptvjptaTaix TraviwvxoiTTovTef, xat caonis lemplura esset.
evs'xaoTwrunuari vcuiauarx ypvei uiv rpia, upyvpu MAGISTRIANUS. Palladius, cap. 149 : < Quidam ado-
Si raauyra., xai rpia e%666XwJ7repi5vi,iravTef ptTTTouo-tvlescens Magistrianus specie formosus, raente pius. >
i f TO7rXvj9of. 'Pt7rTOuo-t5sTOtouTouf aptSptov Uiilur eiiam eo vocabulo in Marlyrologio suO Atlo ,
a7ro8s'o-u.ouf
jrtXtaSwvOCTOV '. < ld hlljiismo- 2 Julii: < Nalalis sanclorura Processi et Marliniani,
av ttpoaruSfit6 j3aa-iXeuf
di est: Segmeiita ex panno liunl, el in segmento qui cum essent MagistrianiMelloprineipes. >Ubi ita
unoqiioque nuinisroata aurea quidem tria, argentea oliin annotavi. Sunt autem Magistriani seu Magiste-
vero lotidem, et tria obolaria colligantes projiciunt riani ex officio roilitise palalinse, qui et Agentes in
in mullitudinem. Prc.jiciuiitque fasciculos seu ligatu- rebus. Glossse Lalinograecse : Agensin rebus, Ma-
ras hujusmodi pro eo numero chiliadum, quem im- yts-Tptavof.Quos eosdemcuin Castrenstis seu Castrcn-
perator prseceperit. sianis faciunt Glossae Basilicorum , in quibus M«-
' Codex Justin., L. 12, di-
LIMITEM [Vallart., LWEAM] MITTERE. Vilse Hilario- B ytiTTptavof,6 Kao-Tptvo-cof.
nis, num. 25 : < Non prius abire passi sunl, quam verso titulo Agentes in rebus a Caslrensianis distin-
fiiturse ecclesise limiiem milteret. i ita vetustissimi guil. Castrensiani tamen etiain Magistro olficiornm
Manuscripti, atque ea vera videtnr Ieciio. Alia habet subcranl (uti Magistriani), ut habet tilulus 20. Alii
lineam miltere. Desmnpla utraque phrasis a flnium sunt Magisteriani apud Suidam , qui et xuvarpiatoi
regendorum scriptoribus. Hygenus De limitibus con- dicti, a xavtrrptw, canislro, qui magistralus est Ec-
stiluendis : < Et quidam ne proximarum coloniarum clesiasiicus. Vide Meursiura , in Glossario Grseco-
limitibus ordinalos limites mitterent. > Ovidius, I. III barbaro. 1037'" Glossis Basilicorum uuytarptavhg
Amorum, eleg. 7: dicilur quoque ptavSarap. Magisiriani occurrunt in
Nee validoquisquamterram sdindeVataratro , Actis sancti Abercii episcopi Hrerapolitani, 220cto-
Sigoabatnullolimiie fossorhiitnnm. bris, apud Metaphrastem, ubi Antoninus imp.: t Va-
Lex Tiberii Csesaris : Juxta pcrennem rationem lerium el Bassianum Magistetianosdivinorum nostro-
unara liiieam miuunt. rum ofiiciorura raisimus. > El apud Evagrium, 1. m,
LOGOTHETA. Vita Joannis Eleemosyuarii, c. 10 : capilC 16 : Ou 7rap«vouf MijcvtijTptavouf KTreiTTaivjijav.
< Appreliendit consilium logothe.iseet cecouomi. > Malchus in Byzanticis : 'ASspttivTotf Se ravru 7ru66pte-
Ecclesiasticura hic est officium quod describil Codi- (C vof, 7rpo7riipi7ret TwV<7T7Tewv TWVPacrtXtxwvTtva, ouf Ma-
nus, De oflic. aulse Constanlinop. el magnae eccle- ^KTTptavouf XK)OUO-(.
$iae:'0 XoyoSgrvjf, etf TO\oyoyputfeiv,xateif vaf Svjpto- MAGNIFICUS. Vila Simeonis Stylit;e, cap. 2: t lbat
atuxag xat apjôvTtxifujrofieiTSif Xoyoypatystv : < Logo- in monasterium sancti Timothei lnignifici viri. i ln-
theta, scribendis rationibus, elquidem raiionibus ad telligilur hic per magnificumqui magna signa f.icit,
populum principemque sacerdoiura pertinentibus Ouvpiarovpybg, ueyuko-totbg.
pracscribendis. i Simul oeconomiecclesiastici officiuin MALCUUS. Vila Malctii, c. 1 : t Senex nomine
obiisse, discimus ex Vita Joannis Eleemosynarii. Malchus, quero nos Laline Regem possumus dicere. i
LOTIOMANUUM. Antonio in raanus aqua fuil affusa. Eunapius, in Porpbyrio : MaXôfSs xKTaTVJV Supwv
<
In prsefatione Vilse ejus : Qui ad prsebendam ei TroXtv 6 HopyupiosBXKXSITO
(an tpwvvjv?) Ta TrpwTa,TOUTO
aquam, non paululum temporis cum eo lecit. > Sic SeSuvaTat (3atrtXe'a Xsystv: Porphyiius juxla Syrorum
Eliseo quoque super maniis ejus aqua efTusa,IV Reg. vocem prius Malchus dictus est, quod regera possu-
ni, 11. In Marlyrologio Romano, 24 Junii, de Galli- raus dicere. i llinc Naarmalcha , id est regius flu-
cano intf-r caetera bospitaliialis officia : < Videbanl vius. In Ammiano, lib. xxiv: t Alia pars fluminis
aquam manibus afXundentem.i Varia varias ob cau- Naarmalcha nomine, quod Fluvius regum interpre-
sas fuil apud velcres manuura lolio. Lavabant ante D talur, Ctesiphonta prseterraeat. • Eodem Iibro : Ven-
iuensam, lavabanl post mensam, lavabantoraturi, latum est hiuc ad fossile fflumenNiiarmalcha noaiioe,
vahanlsacrilicaturi. Credo Autonium lavisse ante ora- quod Amnis regum interpreialur. > Simili composi-
tioneui. Id enim Christianis solemne erat. Terlutiianus tione apud euradem, eodem libro, Braxamalcliaba-
Apologelicic.59:< Poslaqtiammanualem ellumina.ot bes : < Ventum est ad locum Braxamalcha. > Item
quisque de Scripturis sanctis, vei de proprio ingeniq ilaiozamalcha, eoJem libro : < Cumque Maiozamal-
potesl, provocalur in inedium Deo canere. > Vide cham venissei, urbeui magnam et validis circumda-
Jtilium Nigronium noslruro ad Regulas nostras, bac tam mcenibus. >
dc re fuse disserentcm. MANCIPIIIJI.VilaJoannis Elecmosynarii, capileSl:
LVCAONIA INSULA. Vila Eugenise, c. 28 : < Ilsec in t El animal portans siliginesa mancipio, causa pran-
insula Lycaonia gesta sunt coraro omnibus , qui sedii ipsius, i Esl liic Mancipiumipsum pistrinum. So-
quebantur agonem Eugenisc. > Insulae hujus mentio crates, lib. v Histor. Eccles., cap. 18, de panuin
eliain occurrit in Actis ssnctorura martyrum Euscbii prxfectis, qui, inquit, pt«vxt7T£f ry 'Pwptatwvy\i>a.ari
et sociorum, quorura natalis celebratur '2 Deceir.br. X«XOOVT«I , mancipes Romanorum sermone dicnn?
Ilahes ea apud Baronium, lomo II Annalium, anno lur. Paulus Diacenus , Historiarum lib. xiu,ira-
iGl ONOMASTICONRERUM KT VERBGRUMDIFFICILIORUM. m
peranle Theodpsio: < Erat ab iniiio in uibc Roma. i.A los gercns, a manuum impositionc et unclione. t
(lonius ingenli magoituJine fabricata, in qua panis Optatus Milevitanus, lib. i: t In Donalum suiit hse
fiebai. Horum raancipes, tempore procedenle, pistri- sententise latae: quod confessus sit se rebaptizasse,
ua puhlica lairocinia esse fecerunt, etc. Hoc agnos- et episcopislapsis manusimposuissc, quod ab Eccle-
cens iin.peiator, el mancipes suppliciis oocidit, et sia alie..um est. i Quod inleliigendum, non quod
ipsum pistrinum destruere funditus praeccpil. > Eo episcopos raanuum impositione reconciliaverit Ec-
sensu Mancipes accipiunlur in I. i, c. De fiumenl. clesiaj (quae et ipsa soleinnis caeremoniaerai), setl
urb. Constaniinop.; lib. xu, ut et 1. n et 1. ult., eo- episcopossemelper manuum impositionem rite crca-
dem lit.,in Cod. Theod.; et in 1. unic, c. De pislo- tos, rursiis simili cseremoniaeos creaverit.
rib., Ilb. xi. ln qua tamen mancipiisvulgo. vitiose, MAPUORIUH, îve MAFORTE , sive MAVORTE. Palla-
pro mancipibustegi vult Brissonhls, in LexicoJuris. dius, c. 158: t Ea vestem novam, aul.ftayoptov, aut
SniiIiiS:'ApT07rwXstov,T6 evwot«pTOtytvovTat:calceum noluit accipere. >Quod Hsraclidis interpres,
pt«vxt7rstov,
t Pislriiiumseu mancipiura,in qup panes coniiciunt. > c. 48, vertit: < Non tuuica, non mavorte , non
MANSIO. Vila Antonii, cap. 5i: < Ad priniam man- calceameiUisunquaro novis uti voluit. > Item Hera-
sionem Alexandrise,quaeappellatur Chjjreum. > Est ciides, cap. 49 :< Quidquid vcstium servcarumin ma-
Graeceftov»),mansio, certus et stattis in ilinere inler- :jBvorlihus habuit. > Ubi Iteivctus in Palladio, cap.
quiesceudiloeus, qusedictseetiam«XXay«i, O-UO-TVJPIKTK, 119: < omnia serica sua superbunieralia tegumenta. t
adeumiiiodumquoiiodiecursorumstabula.digeruntur. Qui videtur iu Gr»co suo tcxlu invenisse .uuofbptu;
De Mansione ita Fronto noster , in Editione Pari- in Grseco lextu Veneio est, -hutfbpta. Vide supra, in
siensi Palladii: Movvj,habitationemet domicilium so- HEMIPIIORIUM. 'Hutfbptoviolerpretatus sura mavortent,
nat monachorum;ideo scripseratflervetus apud Palia- quod ita Heraclidis interpretem vertisse aspiciani.
dium, cap. 28: < pertransii octo rannasteria. > Sed ut Unde quoque colligirous niavortem fuisse breve et
intelligaturquaniuiniiercmensusfueriiPaulus, verisi- quasi dimiditiin palliolum, unde nutfbptovdicittir.
miliiisestPalladium designassemansiones,quacet ipsae De eo ita Baronius, loino Vlll, anno Cbristi 595.
ptovatdicebanlur. UnJe lleraclides : < Ascenditocto Ea voce diversi generis indumentiim pro diversarum
proximas niatisiones. >ln Vita Antonii : < Ad primam personarum conditione reperioios significari. Atque
inansiimem Alexmdriae, quseappellalur Cbacrcura. > in primis Cassiauus, lib.-i lnsiil., cap. 7, de habilit
Sed distinguuntiir a mutationibus mansiones , ut monachi declarat fuissesuperliumeros apponi solituin
recte atlmonet doctissinius P.yihceusin prscfatione in habitum mouaclii,ubi ait; <Posthsecangustopallio lam
Itinerarium Jerosolymit. Sunt eniin mulaliones vere- amictus liumiliiatcm, qiiam vilitatem pretii compen-
ilorum vel animaliuro ad iter, quse vehiculis et ani- C ( diumque sectaates, colla pariter et humeros tegunt:
malibus inslructae repcriuniur, sed non caeteris rebns quod maforles (sive mavortes) tara noslro quam ip-
ad ushiii viiae human.e peregrinantibus necessariis, sorum nuucupatur eloquio. >
ni mansioiies, ideoquc distingiiunltir in libris Codicis Cseterum etsi ej'usdem nominis, haud idem erat
Theodosianiv, xi,lil. I.c.9. Itaque utvidereestin Iti- hoc indumentum, de quo in hac synodali epislola
uerario Anloiiiniet Itnerario Burdigaleusi ab eodem synodi Piciaviensis, apud Gregorium TuronensCm,
Pytbseo edito, mansiones a muiati iiiibus disliuclse libro x, capile 16 : < De palla quod repiiiarem, pro-
siinl; naroa Bindigala Arelale usque niutationes sttiit lulit monacham 1038 nobilem, quse ei mafortem
xxx, mansiones -xi, cl a Sardica-Consiantinopolim holosericum , quem de paremibus detulit, muneris
inulationes xiX, mansiones xv. causa concesserit, et inde parlero abscidisset, nnde
Sunt el qui pro itinere unius diei sine diseta una
quod vellet et facerel; d« reliquo vero quantum op-
mansioiiemponaiil, ul cuiii aii Pliiius, Iib. xu, c. 14, portunum fuit, ad OTnalumaltaris pallani condigtie
mansionibus oclo distare tburiferaro regionem a condiderit; et de illa scissura, qute pallse supeiiuit,
inoiileexcelso.in quo pagus est SahseorumAtramitae. purpuram nepti suaein tunica posuerit. > Etenim
Arbiiraria mansio, de qua in Vita Hilarionis, capite minime erat vile, quod bolosericum esset.; jieque
21: tVixabiiivilo impetravit, ut suuin quoqueinonas- " breve, ex quo et facta «st altaris palla, et insuper
tcriuin iu matisionuniordiue ponerel. >Apud quosdam ornaia sponsa. Unde magis illius generis putamus
enim manebai Hilarion, quosdara tantum iu transilii tuisse maforiem, de quo sanclus Ilieronymus ad
vi-ilabat. Ibideraante :< Etdigererel in schedula apud Euslochiura scribil epist. 22, cum haec-aitde luxu
quos inanere, quos iu traiisiiu yisilare deberet. > nimiti stultarum virginuro : < Et per humeros hya-
MANUUH IMPOSITIO. VilaAbrahse,cap. 5M Perirapo- cinthina l.i'na mavorle volitans. i Quibus inlelligas,.
silionerouianus presbyter ordinalus. i Jain ab apos< 1)01)bieve luisse palliolum et anguslum, sed iaxam
toloruin temporibus episcoporum el preshyierorum vesiein, qu;c prse latitudine-expanderetur ad venluni,
ordinaiio manuum impositiune seu .%etpoOeai-. facta. uii etiam in staluis sculptum videmus.Coramunetamen
Divus.Panlus, ITimoth. iv et v; Gregorius Nazian- fuitutrique sexui.quod ad tegendumcolluraelhumeros
z nus, orat. 20, in laudem Basilii, de patre suo re- veluti pallium compositum erat, ob idque communi
deunte aU"elcctione episcopi Ctcsariensis: 'E7r«vst- seqnenominemafortes diceretur. Hactenus Baronius.
ctv euo-Sevvjf, KVW p\i-ta>v,pa>a0eigex TVJCyetphg, x«t Mafortismeminit etiam Cassianus, lib. tv Insiii.,
T^f xpiaiaig.- Redit firnitisac valens, Sttblimesocu- cap. 15: i Practcr colobiiim, maforlcm, caligas.
4.53 ONOMASTICONRERtlM ET VERliORUM DIFFICILIORUM i6*
melotcm ac psiathium. i Isidorus, lib xix Origin., A Est aulem matia teges ex juneis context.i. Gregorius
capite 25: iStola, mauonale operimeiiium, quotl co- Tuionensis, lib. De viia patrum, cap. H : t Niillum
operto capile el scapula a dexlro laiere in laevum habens stratum feni paieaeque inolimen, nisi lantum
bumerum millilur. Eadem et ricinium Latino no- illud quod intexlis juiici virgulis lieri solet, quas
inine appellalur, quod vulgo mavoriem dicunl. vulgo mallas vocant. i Isidori Glossic: < Psiatbiura,
Quod cxpressuro ex S"rvio, in i JEn. t Ricinius dici- matta. i Glossarium velus : < ifiiaOag, teges, niatla. •
inrab eo quod post tergum rej citur, quod vulgo ma- Velus Jiivcnalis interpres, in satyr. 6: < Teges, ut
vorie dicitur. i Nonius: t Riciniuin, quod iiiinc ma- matta, supcllex cubilis obscoiiii. i Rcgula sancti Be-
fnilium dicilur. i Suidas : KpvjSEptvov, xeyaXoSso-pitov,nedicii, cap. 55 : t Stramenia autem leclorum stilii-
n uufopiav: t Credemnon , capitis viuculuin , sive ciant matta et sagum. i Vide, infra, PLUMACIUM.
maphorium. i Phavorinus : Mayoptovv.efa\fig rtepi- Petrus Venerabilis, lib. m, epist. 20 : « Sed ei si
gXvjpta : i Maphoriuro, capitis inieguiuenliiiii. i Glos- palustria prope sunt loca, niailas antii|iium opus
sne Arabicolatinsc : t Maforiuin, lasciaiis, id esi, an- monachorura coropoue, super qiias aut semper a t
gustuin pallium quo iiiunlur monachi, collum pariter ssepe dormias. > IJem lib. iv, epist. 50: t Ipse ei in
atque humeros legens. > Ubi Meursius, in Glossario matta monachica, qu;csediilli conligua erai, assedit. >
Grsecobarbaro, legit facialit, hoc est, inquit, y«xt«- *R MEDIMNUS. Theodorctus , lib. ix, De vitisPatrum,
Xtov,nec plura explicat. An Glossator ille maforium cap. 2: t Duos autem medimnos collig.ns. • Dice-
vocal fascialem, quod respiciat ad resliculas, seu re- balur et medimnus et medimnum. Esique vox tam
dimicuia et rebrachiuloria, dequibus Cassianus, libro Latinis anctoribiis quam Graecis
usurpata. Hesy-
6
i Instilut. , capite , quibus sequenti capite mafor- chius : MsStptvKtov,
uirpov ueSiov: « Mediiun.vuin,
les subjiingit? Georgius Alcxandrinus, in Vita Cliry- mensura modii. > MiSiptvov,
uirpov auotav,v ôtvtzwv
sostomi, cap. 55: "Eart Se wvT« uufopta np-tuynaxv: reaadpuxovra 6x:w : < Mcdimnum, menstira simiiis,
i Sunt ct inler eas, e quarum capitibus rapto deirac- sive cliceniciiinquadraginta octo. > Idera,
apnd Pol-
ta sunt itiimmea. t Passio beati Pauli nomine Lini lucein, I. iv, c. 25, el Suidatn, qui eliam addil:
edita : i Plautilla, commoda mihi panuum, quo ca- MsStptvof,uirpov eari \npbv, olag TtvpS>v, r, xptfiwv
pui tegis. > Mox : i El ligans sibi de Plautilhc ma- pteStpivov '.uv ftoSiwv<_',o>;elvat uirpov \earS>v06', VJTOI
pboite oculos. > Apud Bedam, in Marlyrologio, 20 XtTpwvpri. < Medimnus inensiira esi aridoruin , ut
Septemb.:« Qui etiam jussit Faustam nudain, el sine frumeuti, hordei. Medimnus igiiur est modiorum
maforte ilagellatam, incarceratam capul terebrari. > sex, sexlariorum dtioruro et septtiagiuia , sivelibra-
Isidorus, supra , roavortis etymon investig re cona- rtun ceiitum et octo. > Corueiius Nepos, in Viia
tur: t Vocatumauiem dicunt raavortem qnasi mar- C ( Pomponii Allici: < Auxit lioc officium alia quoque
tem. Signuin cnim maritalis dignitaiis et potestatis liberalitate ; nam universos frumento donavit, ila ut
in eo esl. Caput enim mulieris vir est; inde el super singnlis sex mudii tritici darentur, qui modus men-
caput mulieris esl. > Quse fcre Papias in Vocabula- sur;c medimnus Alhenis appellatnr. > Fannius:
rio suo exscribit. Hujusihmkliumffrt urna, ul et ipsa medimni
MARTTRIUM. Tcroplum Marlyrum. Palladius, cap. Ampbora,lerque capit modium; sexlariusistuin
Sexdecieshaurit, quol solviturin digitos pes.
67 : i Quem etiam nos in martyrio precaii, vidimus
Cicero, lib. ni in Veriem : t Sed tritiei septem
cura iis qui cum ipso fuerunt marlyrio affecli. > Idem, millia roedimnum ex
: t in suiim ' Nymphonis orationihus edicla
cap. 103 lngressus est manyriuro, qund poena. i lbid.: t In jugere Leoniiiii agri medironum
ipse sedificaverat, in quo sitae sunt reliquise Joannis fere tritici ser.lur. » AusoniuS, in Grypbo Temarii:
Baplistse. > Idem, cap. 113: t Pedestri itinere venit Hinc Bromiiquadrantal, et hincSicananieJimna.
Romam usque, ad orandum in marlyrio sanctorumi Hoctribus, hoc geminis explicatususayendi.
Petri elPauli. » Idem , cap. 159: i Veni ergo, etL MEURRAN/IE Ptitxuft/E. Piaiiiiu spirituale , capite
- prande nobiscum in mariyrio. i Ubique in Grseco> 154 : < Tesiamenlum Novum os e.iJit mibi, in mem-
uaprvptm, id est, lemplum martyrum, seu oratoriumi branis vakle pulchris. i Groeceest: Kai eSet\iv uot ev
dedicaium in honorem marlyrum. Sic in concilioi JJ j a&>uurtTTOXU xaXw.Nempe Grsecis mcmbraiue Jictin-
Chalcedonensi crebracst menlio martyrii sancise Eu- tur oi>uara, unJe uwptaTtat membraiiulse quibus
phemiie, id est templi iu ejus honorem memoriam- ulimur ad scriplionero, ct o-wptaiutcger liber. Cicero
que consecraii. Ilabemiis in I. ult., De sepnlcris> ad Atticum : < Iloc toium aS>uacnrabo uti habeas. i
violatis, Cod. Theod., martyrium appellandum csse) GJossse: uwptaTtov,tnembrana. Longinus, nepiui|iouf,
locum illum in quo martyr scpulius est. Walalridus> de Iliide :'lXt«5of o-wptaTiov. Hesychius : 'lXtaf, TOU
Strabo, De rebus Ecclesias icis, capiteG : t MariyriaI •Optvjpou aa>uurtov: < llias Homeri roembranii. >
vocabantur t ecclesise , quse in honorem aliquorum1 1039 MENUACIUU oFficiosuM.Vnria oliin hac de
iiiailyrniii Itebaul. i Hieronyrous, in Chronico: <Con- re luil opinio , plurimis eiiain viris dociis existi-
stantinopoli Aposloloruin martyrium dedicatur. ii mantibus mendacium ofiiciostim csse licitum. Ita
Martyrium qnoque signate diclum, templura Resur-" _censuit Origenes in conimentario Epistolse ad Ga-
rectioiiis Jerosolymis. VideRESURRECTIO. latas, et in sexto Siroraateun jioro, cujus libri. roe-
MATTA. lleraclides, cap. 6: i Jamqueetiam mat- miiiiiflieronymus, episiola 05, ad Pamroachium et
tam, supcr qnam siarc consueveram,' incenderet. >' •' Oceanum, et Apologia advcrsus Rufliuum, cap, 4,
455 ONOMASTICONRERUM ET VERBOttUM DIFFICILIORUM. 486
ubi verba Qrigenis cx sexio Stromateon, et Platonis A k t|ui menomemc dicuntur. i Cassianus, lib. iv Instii.,
ex dbro terlio de Repub. citat, quomodo mendacium c. 22 : < Pisciculi minuti salili, quos illi maenoininia
interdum sit utile (qui Hiernnymi locus non occurrit vocatit, siimma voluptas est. > Ita plerique veteres
nostro Joanni de Salas tractatu de legibus, disput. libri, licet Ciaccon ibi legat ptatvtStoeex Aristpiele,
25, sect.9, cum negatOrigeiiera scripsisse libros Stro- qui Plinio mmnulm, Gazaehaleculm.Exislitno mxnas,
niatum). lnsinuare etiani hanc sentenliam videri mmnomenas,, eVuatvouivta cjusdem generis piscicu-
possitHieronymus, in cap. nadGalatas, et epist. 89, los esse. Martialis, libro xi, epigr. 32 •.
agens de concertatione Pctri el Pauli quam ex simu- Fuisse gerres, aut inutilesmaenas
Odorimpudicusurcei fatebatur.
latione factam vult. Qiam simulationem de menda-
Idem lib. xi, epigr. 52 :
cio officiosoinlelligere Hieronymum existimavit Au-
Et cnuJamcybii,brevesque msenas.
gnslinns, epist. 8Get97 apud Hieronymum. Sed Bi-
CiCero, libro u De finibiis : t lis licet dicere, se a-
ronius, loino I, anno Christi 51, existiroat Augu>ii* cipenserem maense non anleponere. i Plinius, libro
num iion rile perCepisse menlem sancti llieronymi;
i\, capite26: t Mutant c Jorem candidaehieiiieina'-
Chiysosiouius, Homilia 52 et 55, in Genes.; Mixi-
nse, et liunt sestaie nigriores. I Meroinilearuni etiaiii
IIIIISTyrius, serm. 5; Cassian., co'lat. xvn, cap, 10, libro XXXII,
" capite 8-11, Persius, Satyra 3:
15 et seqq. _ el lib. v Instit., capit. 37 et 59. Ex re.- ] Maenaqutiquodpriina n nJuin defecerit erca.
ceniioribus in ea fuit senteiitiaMarliiiusde Magistris, Arnobius, lib. iu : t Neptunus pislricutii doniinus al-
tloctor Sorbon cus, tractaiu De foriitudine, quaest. v, que msenarum. > Oppiano, lib. i dicitur tatvis.
De inarlyiio, quein reftiial Cajetanus, in 2-2, q. 124, Dicilur autero ajro rtf uuviag, quod Dianae(quse.et
artic. 5, ad Duliium 5. Marulus quoque, lib. iv, Hecate, quae piavtaf causa) oliro saeer essei. Vide
cap. A, mendacium ofticinsuin admiitit, iroo pene Alhenaeuin, Iib. vu, et Eustathium, Iliad. a'. Deinss-
omnibus videri ait Aogiislinus lib. m, qusest. in Le- nis eliam
DioscoriJes, lib. n, cap. 51, et Atexander
vii., cai». 68
Trallianus, libro viu.
Orone autero roendacium, etiam officiflsum, illi- TAGULA.
MENSIUH Quia hic aliquolies nientio lit
citiim esse docet divus Thomas, 2-2, q. 10, art. 5, mensium Êgyptiorum qui variant a Roiiianis meii-
et Augusiinus lib. De mendacio, et lib. Conlra roen-
sibus, dabo hic ex Beda eorum inter se comparatio-
daciuin, et epist. 86 et 97, apud Ilieronymum jam nem. Beda igitur, tomo II, libro De leroporum ra-
citalis; et in Decreli parte u, causa 22, q. 2, capile tione, cap. ix : t jEgyptii , qui prinii propter ocio-
14, Ne quis arbitretur, allegalur ex Auguslino, in rcm lunac discursum, ue videlicet error calculandi
psal. v, quod pro temporali vita alicujus nullus men- ejus velocilate gigneretur, ad solis cursum, cujus
tiri debeal. Quo respicit Alexander III, in libro v De- 1 motus
tardior. facilius poterat co.npiehendi, suos
cretalium GregOrii IX, lit. 19, De usuris, capi, Super menses
pulare ceeperunt, stimpto ab at^jpini tein-
eo, ubi cumdicii per Scripturam sacram prohiberi, pore primordio, tricenis hos
proallerius vita meutiri, videtur intelligere scriplum diebus. Quorum primus mensis prwij^îrifjncluderj»ftSj'/^~,
istud Aiigustini.Eodem tamen loco Decreti, cap. 21, 1. Tlioth iv Kal. SepTenibrium (29)
ex Hleronymo. ad Galat. u, utilis dicilur simulatio, iv "Kal. Odtobr.' ,
2. Phaofi (2S)
ei in lempore admittenda. v Kal. Nov^f^,
3. Athir ^ ^28)
Adverte, mire ab aucloribus confundi el citari Ori- 4. Choeac v Kal. heeem^^'.^)
genem pro liac sententia. Quia enim HierOnymus, vi Kal. Januar.
5. Tybi (27)
epist. 65 ad Pamniachinm et Oceanum, citat Slro- 6. Mechir vn Kal. Februar. (20)
matcoit Iibrum vi Origenis, ubi agit de mendacio, et
7. Phamenoth v Kal. Martiarum (25)
ide.m repetit Apologia contra Ruflinum, cap. &, 8. Pharmulhi vi Kal. Aprilium (27)
epist, vero 8i), ad Augustinura, citat Stromaieon li- 9. Pachon vi Kal. Maiarum (2b)
brum ~\, quse epistolam Pauli aJ Galatas explanat. 10. Pauni vu Kal. Juniarum (26)
Putc DJCC ita conciliari posse, ul dicamus decimo ii- vii Kal. Juliarum
H 11. Epiphi (25)
bro Slromateon haberi verba illa Origcnis quae Hic- 12. Mesoi vni Kal. Augiistaruin (25)
ronymus Cilat ex lib. vi Slromateou. Sed exislimo die sumit exordium. Quem x Kalendarum Sepiem-
Ilieronyinum vocare sextum Stroinaieon, quia de- brium die terminames, residuos qtiinque dies s-tava-
ciraoro illum Slromatenn librum, qui versatur in cx-
y-uevag vel intercalares sive addilos vocant.QuibuS
planalione Epislolse ad Galatas, adjungit quinque vo- etiara quarto anno diem sextum, qui ex quadranti-
luminibus quse propra scripsit Origenes in lipisto- bus confici
snlet, aJiiecluiil. Unde flt ut eorum aiini
lam ad Galatas;at(jue itadecimusille adjnnciusquin- a bissexto in Kalendar. Septembr., caeterivero
priini
qne illis est sextus explanationum in Epistolam ad iv Kal. earumdero die sortiantur initiura : ipsi autem
Galatas.Verbaejusepisiolae89ûnt: < Scripsit Orige- bissextiles anui, iv, cseteri v Kalend. memorataruni
ne9»iiiEpJslolamPauliad Galalas quinque propria vo- die lermiiientur. i Hacteiius Bed». Ubi noiat Joan-
lumin»; el decimum Stromatumstiiiriimlilmini,c:>innes Noviomagiisscholiastes, singulos mensium vEgy-
iiialicosuper explanalioneejus sermoue complevit. i plioruin constare xxx diebus, posiremum vero xxxv,
MKNOMF.NIE. Libro i in Viia sancti Joaunis Elee- et quarto quoque auno xxxvi. Subjungn labulara
mosvnarii, c. 19 : t Millerestes siccitorum pisciutn juxta Bedaementionem digestam.
1N
MENSIVM
TABVLA.
OUA
PIUMO
STATIM
ISTUITU
jEGltPTIORllM
FIXOlUIM
MFMiHIM
C.IIM
ROMANIS
CONNEXW
APPXRET.
MENSES JEGYPTII-
MENSES
mrnoi. ... . .. . .. ; .
.... , ._ I
8
1234 61 78910111 12113 '
Jauuarius II
l'4Jiiaie?|17|lW1812l5pij^k3]24t25| 2622728)30
31
'"
678010 11121314151617182920212_32425262728590 Mechir, texius
mensis
Mgypt.
(26
Januaril) 125456
"~ "~
13515678910
Februarius 111121314151617182920212234 25
226278
~~
; 78910 1112
13114151617182920122 23 22425262728390 Piiamenolh, mensis
seplimus 1234
(25Februarii)
Mgypl.
».. ~~ ~ ~
CS- 125456,78910
jlartiUS 111215141516171«29202122324256 ,' 28
27 239301
£' " ' 56 8910 1 1 1
2 13 4
1
_
151617182920212252425262728390 Pharmuthi,
d-, 7. ociaius
mensis (27
Mgypt.Martii)12345
12345678910
Aprilis 111213141_17 ,6118292021225245 22728390
25
t- "
•5 678910 11121314151617182920i1i23 22425262728590 Pachon, nonus (2Apnlis)12545
meiisisMgypl.
Maius
» „_,Wll 125 4 5678910 I I121131415161718592021223245 26
2 2
7 8
2 3
9 5
0 1
es t__ —-
—
— — —— '-—.
— — J— '— '— 1——
— —
___ —_ „ - 1 - --—
11 — __
_______.'
o 678910 1112
151 14151617182920122 23
22425262728390 Paimi, decimus
mensis
Mgypl. Maii) 123456
(26
ca '
2"jfunius 12545678910 1112131415161718292021223i 25
2262728390
>--
7891011121314151617182920212252425262728590 Epiplii, undecimus
mensis (25
Mgypl.Junii) 123456
!-; "~'~""~
jajJulius12345678910- 11.12114
3115161718292021223i 25
226272839301
^-. 7891011121314151617198220212232425262728390 Mesorl, mmsis
duodecimus (Julii)
Mgypt. 1254 5 6 7
tal''
12345678910
Augustus H12 11314151617l8_221 2223242526278 29
5501
25
O 8910
111213141516171829202122324252627283930315253545Tholh, mensis 123
primusMgypt.
(29Augusti)
H - 2 4 5
1 3 B7 9108 II112151415161719 ~~^
.'/3September 82202t 2232423267 28
2590
2'
o 45678910 U1211514151617182920'122 2522425262728590 Phaofi,
secuiidut
memis
Mgypl.(28 125
Seplemhris)
12545678910
October 11121514151617182920212232425267 28239501
45i678910
11121314151617182920212252425262728590 Atbir,
tertius
mensis (28
Mgypt. 1234
Oclobris)
12345678910
November 111213141316171829202122321236 27228390
567891011121314151617182920212252. 25262728590 Choeac, menm
quarm 1.234
Novembris)
(27
Mgypl.
125456789iull12
December 1U 518116171820
9221212521256 2722839301
|
5678910112115
14115161718_29Ql2T
222
- 5
224 2526 7128
295- 0 mensis
quintus
Tyhi, (27
Mgypt. 121
Becembris)5-45 II
^== . _. ... . '.....
_____________ . :....... . ... . i_l
469 ONOMASTICONRERUM ET VERBORUMDIFFlClLlORUM. 470
1041 ;Compitremusjam loca ulrorumque men- A rium. > Non recte. Recte Fronlo noster : <Fiiciuiit
sium^ qu*:in' Vitis Patrum occurrunt, et videamus ihclinationes tres ad sanctum aliare. > Io Graecorum
an recta Bedae inter utrosque roenses sit compara- Euchologio diaconns, multis locis, r€> leptXrptig
tio. ueravoiu; [iodlet: < Pcenilentis in moduni.tertio ante
Viia Pacbomii e. 5 : < Reddidit aniroam quarto ipsum se incurvat. > Vide Baronium, t. VIII, an. Chri-
decimodie mensis Pachon secundum /Egyptios, qui sti 656 el Billium, sehol. 52 in orationem 1 Joannis
est juxla Romanos ad sepiimum diem Iduum Maia- DamasceniDe imaginibus.
roih. i lncipit Pachon vi Kalend. Maii, id est, 26 Mii.unisiuH. Joannis Moschi Pratum spiriiuale,
Aprilis. Unde uumerando, ad 9 Maii, erunt xiv dies cap. 185: <Habebant tamen quinquaginta miliarisia,
jusle. -:>'' quod numismatis genus cst. Epiphanius, De pon-
Vii_ Pachomii, c. 29: i nndecimo mensis Tybi, id deribus el mcnsuris : To Si apyvpov, rovrb iartv s ot
est, oclavoId. Januariarum, quaedamapud
' _Egyplum Pa>uaiatut\tupiatavxa\ovatv,oepunveveratarp arta>rtxbv
celebratur ex more feslivitas. i' Sbu«. < Argenteus a Roroanismiliarisiumdicitur, quod'
Vita Marise_£gypiiaca_,c. 25: c Transeunte men- militare donativum interprelari possis. i Suidas : Mt-
se Parmolhi secundum .Egyptios, qui est secundum liapnoiov, vouiauurog SSXKTOV. < Miliaresium, numi-
Roroanos Aprilis die nona, idest, v Id. Aprilis. > J~t sinaiis decima pars. i De hoc numi-matis genere
Erit hic dies 14 Parmolbi seu Pliarmulbi mensis vide accurate inquirentem Dionysium nostrum Pela-
_Egyptiijuxta superiorem labulam. vium nd Epiphanii librum j'am dictum.
Vita Onuphrii, anctore Paphnutio, in VitisPatrum, MINO.Joannes, libello n, num. 10 : < Mittil per-
cap. 16: r Sanctus igitur Otiupbrius nbiit mense sequens et minat me binc. i Heraclides, cap. 5 : Fit
Junio, die undecimo, id est, tcrtio Idus ejusdem subito parvulus puerveluti annoruro decetn, minans
mensis.V Qhaenon quadrant ctim numero apud Me- asinum panes in cista ferentem. i Anianus juriscon-
laphrasiein : < Erat autem dies sextos quidem deci- sullus : < Actns, quo pecora minare consuevimus. i
mus meiisis Pauen (seu Pauni), nonns autem Junii Gregorius, Dialogorum lib. l, cap. 2 : t Tollile ut
mensis apnd Romanos. i Quod si r.cte Beda men- habeatis, qualiler hoc jumentiim minare vafeatis. >
ses _£gyptios cum Romanis comparat , dies deci- Panlus Diaconus : < Agere modo signiflcat ante se
nus sexliis mensis Pauen erit decimus Junii. pellere, id est, minare. i Idem: i Agasones, equos
METANCEAH MITTERE. Quod Graccis est fitxWetv seu agentes, id est, minanles. i Apuleius, lib. in Metaro.:
jro!i.rvueravoi«v, fere vertunt metanosam seu pmni- < Nosduos asinos minantes baculis exigUnt. i Inde
lentiamniiltere vel facere. VitaeB.isilii, c. 11 ; < Et comminare apud eumdero, lib. vn Melam., et promi-
faciens metanceam, respondens ci, dixit. i VilaeC ' nare lib. ix.
Joannis Eleemosynarii, cap. 14 : < Mittentibus igitur MiNuruM.Joannes Moschus, lib. x Vitarum Pa-
ambobus metanoeain. t Quod rectius exprimitur ibi- trum, cap. 42 : < Ut per quatuor dies tinaro tantum
dem, cap. 35: < Et mittens genuflexiones. > Vide oblationem manducarel minulorum viginti. i Dcsti-
dicta ad utriimque locum. Sic cape illud apud Joan- tuil hic nos Grsecustextus. Forle in Graco fuil \en-
nem, hic, libello m, n. 2: < Qui poenilentiamagen- TWV vel fo\eS>v.Infra, cap. 13i : < Accipiebaique
tes dixerunt, i id est, genulteclentes et caput incli- quotidianum stipendium novem minuta. Ubi in
nanles Macario. Septima synodus generalis, qua. est Grsecotextu TTEVTS fb\etg. Vide infra, in PHOLES,et
Nic*nan,act.4,ex scriptoMaximiconfessoris: naii-ti Pelavium nostruro, ad Epiphanium, in Diatriba De
TOUTOtf iniarnauv Ttuvregp.era yupag xui Saxpvuv,xat \iTtroig et minutis.
eStt\oviaravotuv,v.aievxri ysyovt.Vulgataversio: <Post MONTICELLUS. Vita Onuphrii, cap. 11: < Juxta sum-
hsecsurgenies oranes.cumgaudioetlacrymissurrexe- milatem ipsius monticelli. i Vox rarior, usurpata
runt, poenilehtiamqueegerunt, faclaque precatione. > tanien agrariis scriptoribus. lnnocentius, inter ati-
AnaslasiusBibliothecarius: <Etinhissurrexeruntom- ctores finium regendorura : < Et super fontem te»»-
ne$ cuni gaudio et lacrymis, et miserunt metanceam, minum in monticello constituium. > Idem : < Inter
et oratio facla est. i Ubi scho.lionin CodiceMs.Joan- D > vallem et vallera monticcllus descendit, et de lalere
nis Tilii Meldensis episcopi lale appingitur : Meta- biijtis moniicelli alveus. i Idem : < Arca in inonti.
ncea pdehitentia interpretatur. Hoc tamen in loco pro ccllo constiluta . i Latinus : < Eiiam monticelli sunl
genuflesiohe ponitur. Unde cum dicit, miserunt pce- in finibtis constituti. i Vitalis et Arcadius inter eos-
nitentiani, hihil aliud intclligiiur, nisi posuerunt in deni: <Tres monlicellos transit, et in terlium mon-
terra genua. Quia eniro poenilentium est maxime ticellum arcam circa lavacrum signiiicai. i Idem Vi-
lleclere genua, saspe Grxci genuflexionem,meta- talis : < Nam cl monlicellos de terminis circumdedi-
nwam, id est, pmnitentiamvocant.Ita ex Codice Tilii mus. i Fauslus et Valerius : < Monlicellos plantavi-
citat Fromo nosier Ducaeus notis in Concil. Nica_- mus de terra, quos botontioos appellavimus. i Sic
num n, post tomum III ConciliorumEditionis Bi- apud Innocenlium est campicellus,colticeltus, flumi-
niana... Liturgia Cbrysostomi : 'O 8_ iepevg ai>vrS> i cellus.
oMxbvtaTtaiovtrtueruvoiat rpeig tig rb S.ytovOvatu- MUROSEPTI(Pro). Ilieronymus in Vita Malchi,
arnpiav. Erasmus interpres: < Sacerdos autem cumi Cap. 9: < Pudicilia. lanlum eonscientia pro muro
diacono faciunt asccnsiones tres in sanctum sacra- septi. > Proverbiali specie id dictum, expressumque
i/l ONOMASTICON REitUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. 472
ex Snlltisti Calilinario: i.Audaciapromuro babetur. i A iruvaf, v.ai SX\« iro^XaveuvtvMrtpa.O-tvuursimiSr» .
Cicero vm Verrina : < Ad orones meos impelus qnasi lExin veiberabat et verberabatur ferula circa nates,
niurus quidam boni nonien imperatoris opponilur. > muliaque atia j.uveniliora inore inirifico ac pra;sli-
Ilicroiiymus, iu Isaiaecap. xxxviu: < Indignationem gioso designabat. >
itaprecibus quasi quodam mnro inlercludere. i Idem NEAPOUS. Vita Jnannis Eleumosynarii, in litulo di-
in Ezech.cap. XIII: < Dum eonversi ad Deum hoc citur, Leontius Neapoleot Cypri insulm episcopus; ila
quasi muro et pariele firmissimo cingerentur. 1 eliam vocaniur a Metaphrasle, 1 Juuii in Vita Si-
Musccs. Vita Pelagiae, eap. 2 : < Totum implevit meonis Sali. Ilem in synodo 1 Nicacna,quae est ge-
nereni ex odore ratisei. 1 Vita Marcellx, cap. 5 : neralis vn, et a Damasceno, oratione 1 et 5 De ima-
< Fragrnre musco mure. 1 Inde muscata apud Ruf- ginihus. Quae hsec Neapolis? Barnnius itemque Pos-
iiiitim, lib. iii, num. 59: <Quoniampropter fymia- sevinus censuere Constantiam seu SakvminamCypri
mata et rouscata. > Hieronymus, in Jercmiam esse, ut ad lexlum dixi. Sed id stare 11011 potest.
c. xxni: Contemplemur hsereticos, quomodo setnel Diversam urbem esse Neapolim Cypri a Constantia
desperantes salutem, gula. se tradant et deliciis : tCyiri, liquel ex eadcm synodo. Nam post recitat»
veBcanlurcnrnibus, frequentes adeanl balneas, rau- verba l.eontii pro iuiaginibus ex quinto sermone pro-
sco fragreut-.iinguenlis variis delibuti, quatrant cnr- B ChristianorumApotogicontra Judmos, ac de imagini-
poruni pulcbritudinem. > Idem, lib. 11adversus Jo- bus sattctorum, subtlil Consianiiiius CotisiauliaeCypr»
vinianum, cap. 7 : < Odoris aulem suuviia>;,et di- epiSCOpus : OuTOf0 uya'fva>aBeig
nurhp ev utu rS>viro-
vcrsa thyroiamata, et amomiim, et cypbi, oenantbe, \ea>vrng KvTtpov Sti-tpejit. < Uic qui leclus
iepo-tpe-~S>g
1042 mu.scus, et pe egrini muris pellicula, quod esl Pater in una urbiuin Cypri decore sacratissiino
dissoluii* el amaloribus conveniat, nemo nisi d.s- claruil. > Orlelius, in Thesauro Geograpbico scribil
solulus negal. > Quo loco Volaterranus muscum pi 0 Lusiguanum existimare hanc a Graecisdici Lemiseia-
parvo mure, coloris tlavi, qui odoralissimus est, Neuve, et a Latiuis Nemosiu vel Lemonneappellari.
et in sylvis vensalur, accipit. NILIASCKNSUs.Palladius, cap. 37 •.< Accidil ali-
De musci origine varia opinio. Moschum enim, quando in -Egypto, curo Nilus ascenderet, ut vicus
seu muscum, quod odoramenti genus est, saniem e vicum invaderet. Pugnant enim pro aquarum divi-
vomica caprea. collectam putat Aetius; alii e vomi- sione, adeo ul sequanlur csedes et sancialiones. >
ca unfcornis v.olunt; ita Simeon Zetlii. Martinusa Quo spectare credo illud, Palladii, cap. 52, quod
Uaumgarten, in Perigriuaiione sua dicit animal duo pagi pro agris decertaverint, v-tip upovpS>v Sia-
quoddam esse, nisi esset grandiusculum, catlo per- uuxduevat. Et mox gentiles cum Chrisiianis v-tip
simile, quod dum virgae iclu ad iram concitatur, C bpiaivuvrS>v,pro suis finibut. Id enira forte accidit,
odoriferumquiddainedit,quod auri pondere venditur. qubd Nilus inundans solel agros confundere, ellimi-
Juxta liujus animalis iimbilicum nascitur apostema, lesabolere.Multiliincicgrolabant. Idem, c. 43 : < Na-
quod exlractum, gralissiroi esl odoris, et inter pri- vigando i_i fluiiiine; erat enim letiipiis ascensus, in
mas.hoinintim delicias habetur. Id ltali Zibelto, Ger- quo multi aegrotant, quod roiht quoque accidii. 1
mani Bifem dicunt. K-utpb;avaSaata>g,tempus ascensus. ldem, cap. 22 :
MYOPARO. Vita llilarionis, num. 41 : < Cumque < Cum fluviuseo tempore inundaret, et ad niillc pas-
ptrata. duobus baud parvis myoparonibus occurris- sus paleret latitudine. 1 KaTaTOV xaipoviv.eivav -t\nu-
sent. 1 Paulinus, cpislola ad Macarium : « Procura- uvpaivrogrov-to.rap.av,xai xfaTOuvTojSTtiev anueiav
tor Cbristiini viri fraiiis nosiri Postliuroiani esse di- xS>Tt\it.rei.
citur, qui eam navem in Bruliorum littore, quo pos- Ituc quoque facere opinor quod hahet Paltadius,
sessio senatoris alluitnr, avarior mari, el siue myo- cap. 52 de pnmpa celebrata cum statua lignea pro
parone piraticam in lerra agens occupatur, et ca- aqua fluvialili. < Pompam aulem duccbant, eam per
ptain vacucfecit. > Ita legendus is Incus, ubi vulgo, vicos circuinferenles nefarii sacerdotes, qui baccha-
el sene meo parone, pro sine myopurone. bantur cum multitudine, veluti pro aqua ftuviaiili
NATF.S vcitBGRARE. Vita Marcellt»num. 9 : c Ficlus "D celcbrantes mysteria. 1 Nam suspicor hic intelligi
ariolus stuliorum verberet nates, et obtorto fuste ascensum Nili. Quare, in Ruffino, lib. 11, c. 7, pre
denles mordeiilimn quatiat. > Idem, libro 11contra aquis pluvialibus, corrigcndum erit fluviutibus.N;<m
Jovinianum, cap. 19 : <In circulis platearum quoli- hic in Palladio Graeceesl iv-tip TOUTtorautuiovvSa-
die fictus ariohis nates verberat, et obtirlo fusle To., pro fluviatili aqua. Et notum carmen illud de
dentes roordentiiira qualit. > Idem, Apol. 1 adv. -Egypto:
Riiffin. ,. tap. &: < Quolidie in pl leis iiclus ariolu» Aridanec pluviosnpplicatherba Jovi.
Rtultoruin uates verberat, el ohtorto tciprone den- NIX/ESICCÊ. Pelagius, lib. v De Vitis Palrum, li-
tes niordeniium quaiit. > Iia omnibus his locis le- belb) IV, nuin. C5: <Et atlulit quidam frater nixas
gendum ex Mss. quos aliquol consnlui. Ita quoque sic.cas, et fecit pultes. 1 Ntxaeha>Isidoro lib. XVII,
egil Henricus Gravins. Vulgatus texius habet nares, capite 7, sunt coquimella, qnod detorlum ex Gr_eco
quod Erasmus et Heaiinus- conantur interpretari. < Coquiroella, inquit, quam Latini ob
xov.x'.p.n\ov..
Sed pro leciione, quaro asserui, clare Lucianus de colorem prunum vocanl, alii a multitudine enixi Iru-
lliorte Peregrini : E!T«rotiaivvai r,u.tbii.-vog
vupB-nxi tig ctus nixam appellant. Cnjus generis Damascename-
473 ONOMASTIGONRERUM LT VERBORUMDIKFICILIORUM. 474
lior, a Dainascooppitlo , unde prius asportata esi, , K Aiyvrtrovuipn, divisionesmagnarum1043 V>tium,
dicta: cujus solum poinum stomacbo mederi proba- appellabant vouovg. Nouoi vero diviilebanliir in
lur; nam caetera noxia perliibeniur. Haecsola arborr ro-tapxiug, et hse in alias rouig seu sectiones, qna-
gumroi glutinosum ct coinpaclicum distillat, quo ell rum miniinacerant «pvput. llnque hoc in loco septem
medici el scriptores utuntur. > Vide Plinium , lib. nomia accipienda videnlur prO septem aruris c>ni-
xni, cop. 11, de sarcocolta, qui liabcl piciores, pro) junclis. Quemadinodum Thebais et Deba divideban-
scriptorei. Idem, l.b. xxn, capite 25 : < Cum rosace')i tur in decem nomns, et intermedia soliludo divide-
vero et fico sicca, myusque decocti furfures (trilici)I balur in triginta nomos; ita existimo Scytliim divi-
tonsillis faucibusque gargarizatione prosuni. > Yidei sam fuisse in diversos noroos; quoruin unns, de
et Dioscoridem, lib. i, cap. 175. Glossariuro Cambe- quo hic sermo, divisus fuerit in septemnomia, id e-l,
ronense Ms.: <Nixa est genus arboris, a simililudi- aruras seuagros; qui vel pascnales, in quibus feiium
ne enixi dicla frucius , > quod ex Isidoro adumbra- demetebatur; vel arabiles, de quibus hic agilitr.
ttiiii. Ad qnein notat Grialus scholiasle^: In marginei Fortasse non dixit heptanotnia, sed septem nomina
CodicisRoinani sancti Pelri, ti.ec addita reperisse (etsi eadem sit ulriusque significalio)ut disliiiguerel
se, sed eadein manu aiebal Cbacon : <Hanc arborem ab Heptanoinos seu lleptanoroin, in qua Oasilseere-
Romani vocant prunuin. Hispani nixum, Wandali, R mil.-e degebant, ex opposito solitudinis Scythis; in-
et Gotlii,et Suevi, et Gallaeci caeruleam. > Retinent ter utrosque enim iiilcrj cet Moerissett Myris sla-
hodie yestigia biijtis vocis Lusiiani ct Galkeci, qui gnum. Ita ilie.
pruna nmnia amevas sive ameivas dicunl. Et apud NOKAUORA.Ea synaxis expleri solita. Vita Ma-
Aiireliamjiii, lib. iv Tard., cap 8 : < Pro decnctione carii Romani, capite 3 : < Ilora nona quadam tlia
noxarmn et glycyrrhiza.; > nixarum cgo Icgcrem. synaxi expleta. > Ea etiam jejuniuui resignari snli-
Quodaulcm mjfra pro nixa legenduin quid.im conteii- tum. Vita Antonii, capite 37 : < llora circiler noua
dunt, ex Pauln -Egineta libro vn , Muga,SivSpovv.ap- cum ante cibura orare ccepisset. > Prtidenlius, byroj
rtogiart utxpbrepo;uiv'rS>v xoxxvuh\o>v,SvvuuetSi Ttupa- 1)010 Ttepij~refuv.:
-t\hau>g,confirmit quod de Galbecis diximus; nam Quosdamde pnpulovidet sacerdos
m in locuiii n, aut eliam contra, in multis vocibus l.ibandumsibi jiorulumferentes,
successisse passim videmus. Hactenus Grialus in Jejunamus,ail, recusopolum.
Nondiimnona diem resignat linra.
Isidorum. Myxahxc eliam mi/xar.adicia. Cassianus, Nnnqiiamconviolabojus dicalum,
rollal. ym ,-cap. 1 : < Post h-_e supcrintulit canis- Nec morsi[>s;imeumsacrumresolveu
Irum habens cicer frictum , quod illi trngalia Ruffinus, lib. m , n. 4 : < Ciimque bora nona adve-
vocant, ex quihus quiua lantum sumpsimus grana, Q ( nisset, secundum consuetudinem complebat omnes
myxaria bina, caricas singulas. > In veteri Lexico orationes suas , et psalmodiam secnndum regulam,
notatur, Myxa et Myxaria, apiid recentiores Gracos et ponebal panem ut comederet. > Idem, lib. m,
mcdicos, esse roinora prunis Damascenis, nucleo num. 55 , in Silvano: c Hora autem nnna circum-
intus triangu>'ari. spiciebal frater ille viam, si forte vocaret eum se-
li-
NoMicns,Moschus, Prato sp'ritua.l, cap. 193 : nex ad comedenduin. > Ideni est apnd Pelagium,
< Accersivit itaque Nomicnm scu dispensatorem bello x, num. 69 : Joannes, libello ni, n. 2 : < Et
sanclissimaeecclesiae.> "Myuytrhv Nofitzovrh; ayia>- circa boratn nonam significavit percutieiis, et venil
rarng ixx\naiug. Varia IVoiiiid inlerprelalio apud ille miuor, el fecit modicara cocluram pulmenti. i
Curopalaiam in oclava Pentade officiorum; ubi post Augnstiniis, Regula 2, de tempore edendi: < Ope-
primiceriutnleclprumponilur'O Nojmo., queui Joan- rentur anlem maue usque ad sexlam, et a sexla
nes Citrius videlnr vocare vauuaSbrvv,quasi nummi- usque ad nonam reddant Codices ; et postquam
datorem. Sane hoc loco videtur per No/ntxov dispen- refecerinl sive in horto, sive ubicumque fueriht,
sator vel qui curam raiionum et cbartarum habet, facianl opus usque ad horam luceruarii. i
inielligi. Vide Gretzerum nostrum, ad caput 1 Codi- Quidam jejunia ad vesperam extendebant. Ruffi-
tii Curopalata?De olfic. Conslantinop. ID nus, lib. n, cap. 31 : < Cibum quoqtie in vesperam
NOHINA. Jpannes, libello n, num. 8 : <Ascendimus ei sumere praecepii. i Quod etiam apud Palladiuin,
metere cnm eo septem nnmiua. > Conslanter bic cap. 2S. Item Ruffinus, Iib.it, cap. 1 : < Hic ergo
Ms. libri plerique in nomina eonseiiliu.nl. Suspicari cum post orationes cibum soliio requisisset ad ve-
quis possit an seplem nomina prodierinl ex Graeco speram. >Quseetiam habes apud Palladium , cap. 46.
i-travouia, qutc ceria iligypti portio, quasi mcssum Ruffinus, lib. ni, num. 23: < Rursus, ingressi cellu-
ivc int in Heptanoniia. Sed cnm texius Grcccusdesit, lam, vesperlinas orationes coniplcntes, adoranles
roera suspicjo est. Petrus Lansselius noster varie eum, dixerunl: Si prsecipis, domine, ibiinus, ul
doctus.censebai legendum seplemnomia, quiaexisti- eum qui remansil caulcni coquentes.gtisti iiitis, quia
roo, inquil, solimdinem Scyiliiam divisam fuisse in jam hora est ul cibum sumamus. > Pelagius, li-
varias pqriiones, quas appellaoant vbutu, a verbo bell. xvi, num. 18 : < llli autem fratri afferebnt lan-
viuta, idest.rfiDirfo.UndeProclus, in Timaeum,docet tuiumoilo roodicum panem ad seram. >
voubvdici.«7roTOU veveunaOui zhvynv, a aividendo ter- Sed jejuniuin in v.speram diffcrre, iion oinnibus
ram; et -Egvptii TK;StKi-iaiiiro-s xuxu ueyal.u rh( Patribus probatum, niagis suadebant hora nona ci-
475 ONOMASTICONRLRUM ET VERBORUMDIFFICU.IORUM. 4:6
hum siimeiT. Cassanns, collat. n, cap. 6, loquenle A sanctus vocatur et nonniis sic agil, ego qnis aut
abbale Moyse: < Recens esca. perceptio tam in ve- quoliis sum ul non agam ? i Additio 1 ad Capitularia
sperlinis, qiiam iu nocltirnis orationibus lenucm Ludovici imp., lil. 54: < Ut qui prtcponunlur nonni
levcmque sensum non sinit inveniri : ideo commo- vocenlur. > Quaeipsissima verba sunt synodi Aquis-
tlum salis el ulile bora nona refectionis tempus in- gran., anno 817 celebratse, quae adumbraia viden-
rlultiim est; in quo reflciens monachus non solum tur ex regula beati Benedicli, cip. 63: <Priores
in nocturnis vigiliis levis ac vacuus, verum etiam in juniores suos fratres nominent ; juniores auieiii
ipsis vesperlinis solemnilalibiis digesto jam cibo in- priores suos Nonnos vocenl, quod intelligitur pa-
venitur aptissimus. > terna reverentia. i
. NONNA. Vita llilarionis , in prologo : < Decus ac lllud quoque constat, Nonna etiam nomen pro-
ilignilas virginuin nonna Asella. > Viia Joannis Elee- prium fuisse, Moschopulus, n.pi ax~Sa>v,pag. 93 :
inosynarii, cap. 10 : < Obserro te, nonna. > Et No'wa, xuotov.
cap. 46: Nonna Pelagia. Vita Marise J-gyptiaca., NONCM. Pelagius, libello vn, num. 7 : < Dicebant
cap. 17 : <Accipeh;vc, nonna. > Pelagins, libel. vn, de abbate Theodoro, et abbate Lucio de Nono Ale-
iiuin. 16 : <Nonna ista, veni tiobiscumad balneum. > xandrise. i Mira hic erat lectionum varietas, aliis de
Fre;)uenler ha_cvox pro religiosa matre sen domina B 8 iVo.o, aliis de Nonno, aliis de loco legeiuibtH. Obvia
nccurrit. Hieronyinus, episl. 22 , ad Enslochium , cuipiamconjectura sit, de Nomo Alexandrim, quod
l)e virginitaie servanda : <Quia mariiorum experlae -Egyplus, tcste Plinio, lib. v, cap. 9, divisa sit in
tioiiiinatuiTi,vidtiitaiis prtcferunl liberlateni, castac nomos seu proefeeluras, inter quas iiomus Alexan-
vocaniur et nonnac.> Idem, epist. 99, ad Ascllain : dri.TR,ut vel uterque, vel Lucius certe de nomo
« Nonnaevocareninr et sanctae. > Ubi pro nonnmir- 1044 Alexandriaeluerit ; seu boc dicturo sit, ad
repserat dominm. Bonifacius, arcbiepiscopus Mo- patriaro eorum demonslrandam, sive ob conversa-
puiu. epist. 19 : < Si reus inventns fuerit, ut cum lionis locum, sive ad distinctionem aliorum qui
vclaia et ronsecraia Dominononna concubiiissel. > eodem ccnsebanlur nomine.
lbidem liabes adulieria el monasleria nonnarum. . Alicui fors in mcntem veniat No, Ezech. xxx et
Synodi quoque a BonifacioCongregata., quas babes Naluirn III, quod divus Hieronymus et CbaldseusAle-
Capilularium lib. v, til. 2, 3, nonnarum meminere. xandriam ^gypti interpretantnr.
In i|iiarum prima : <Simililer et nonnaevelata. cadem Sed verissimam oionino lectionem existimo, de
pceniteniia contineantur. > In altera : < Similiter et Nono Alexandrim, id est, de nono Alexandria;cli-
iioiiaclii et nonnoe. > Visio Floiildse, pagina 206: waie seu regione, siquidem Alcxandriam iu rcgio-
< Vidit se esse in quodam ainoeno loco, velumque C nes seu climata divisam (ut et olini Roma) inhuunt
iiigium se super caput habere , de quo cum requi- Ammianns, lib. xxn, ubi Rruchion, qu_e apud Ale-
sisset, audivit quod fieri nonna deberet.> Glnssarium xandriaro , vocat regionummaximamparlem ; et epi-
Camberonense Ms. Sanctimoniatis, nunna, mona- phanius, lib. De pomleribus ct mensuris, pag. 536,
cha, monialis. PpovyeiavVOCatx\iua rng 'A\eZ,uvSpov itb\ea>g.QutB
Nonnm videntur et nonnanm dictac. Colligitur ex leclio verissima omnino esl. Nam qui bic Tbeodo-
Capltularlum lib. 1, tit. 17, ubi inscriptio est: Cle- rus dicitur de Nono, apud euuidem Pelagiuro, li-
rieis et Nonncnis. El subdilur canon concilii Laodi- bello xi, nuro. 2, diciliir Theodorus de Ennato,
rieni, quod non oporteal mulieres ad altare ingredi. quod esl itleui quod de Nono. Sic libello xn, num. 9,
Tradilionum Fuldensium lib. n, n. 38, pag. 509 : dicitur Lucius in Ennato, id est, Nono, videlicet
<Reliquias quas Einhildis abbatissa donavit, et tra- climate Alexandrise. Sic in MenaeisGrsecis, 9 Octo-
didit illis nounanis. > bris, in Vita Andronici et Alhanasi3eanachoretariim
Item nonnanes. Capitularium lib. v, lit. 78 : < UtI babes bxruv.uiSiv.arov,oclavumdecimtim,vcl clima,
condign.i#ipro'essioni eorum custodiam habeant cavel suburbanum, vel coeiiobiiiinapud Alexandriam.
nnnici, vel monachi atque nonnanes. > Et lib. vn,, Vide ENNATUM et SEPTIHDM.
11. 316 : i Similiter et nounancs velaia. .eadem pce-- D ] OnoLus.Palladius, cap. 10: <Qui ne duos quidem
i itenlia leneantur. i Unde Gallisnonnains. Earo vo- obolos despexit. i Palladius bic duos obolos, Suoo?o-
ccin frustra ad Germanicam origiiialioneni deducitt ).ou?,appellal, qiia>Marci xu , 42, vocanlur \ertra
Vitus Amerbacbius nolis suis ad Capitularia seuI Suo,o xoSpuvmg,duo minuta, quod est quadrans. Al-
ConstilUiioncsCaroli Magni. qui oboli quarta pars est quadrans. Sed hic suinitur
Ilieronymus, cpist. 47 ad matrem el filiani ini obotus pro miniroo genne inonelse. Apud LXX ,
Gallia commoranlcs adulationi tiiulum nonni a-cri- Exodi i, 50, bSo\bgappellaiur iiummus qui vigesi-
1>it:< Quaein adulationem tui sanclum uonnumque e mara pailein didracbmi valebat, sive sicli, tixaat
coraro te vocat. > Arnobius similiter io Psalm. CXL: 66oA.iSiSpuyuov. Vulgata Lat. Sitlus vicjintiobolos
< Adulantes nobis invicera, in pra;scnti posili, san- liubet.FRONTO.
ctos voc.iintis et iionnos; absentes vero ita mor- OrtBisTEitiiARCM. 'HvTt'avpavbv.Palladius, cap. 19
ilenins atque 'percuiimus, ut recte canibus com- el 20 : < Dicebatur majori tempore cum Deoversari,
paremur. i Idcm in Psal. cv, ca voce utiltir: < Ter- qua hujus orbis seu mundi nbus occupari.iÊ/EyeTo
li p.«W.ov
rcna: inenies interficiuiiiui' boc ordine : Si il'e qui rS>jr).stoviy_pbv-s>
TtpaaStarpiSetv©EW, r, raig VK
i-n ONOMASTICON RERUM ET VERBORUMIMFFICILIORUM. 478
Etiam sacerdotum inaiius osciaabanlur. Habes
o»4-avo» -~pi.-tp«atv,Hervetus v.erteral : < Dicebatur A ad Aselr
majori tempore vel cum Deo vel in rebus versari1 liic de Hilarione. Hieronjmus, epist. 99,
sacerdos
ccelestibu^jFronlo in Gra_co leigit, f) roig rhg v-t' lam, cum Romae versaretnr, el jam anle
Vocari enim ait res mundanas et saeculares Antiochiae creatus essel: <Osculabantur mihi. ina-
oipuviv.
T« Trpay^KTa.CTf vit' ovpuvbv.Unde Heraclidis inler- nus quidam, et ore vipereo.detrahebant. >
OsnuLAiu OCBLOS.Vila Pauli primi ercmitse ,
pres: «Et ccelestibus amplius quam terrenis nego-
liis interesse. > .Tmi v-t' ovpavbvScriplura tcn_r«m num. 12 : < Osculatis [ Vallars., cxosculalis ] ejus
orbem appellat. Tbeophilus, ad Aulolycuro, lib. i, oculis manibusque. > Vila Melani;e iunipris Ms.,
: < Et ite-
x«i a>s«a$a)m sriOeiitny«t rht vn ovpuvbv.<Et cum cap: 4 de Serena imperatrice et Melania
eonflrmatos ponebat fontes ejus, quse sub ccelo. > rum amplectens consiringebat, el osculabatur eam
letcarînes orbis terrm. Sic apud Tbeophi- el oculos ejus. > Ennodius, lib. vu, epist. 14, ad
Vulgala
<Ut cum domno meo presbytero,
lum, infra : sfuTwe rhv v-t' ovpowbv,<illuminat or- Archotamiam :
bem sub ccelo universum. i ulrique osculanies manus et oculos tuos. >Credo ut
carens, Grseeis aW oftftaTwv, ila oslenderent quod se oculos cnnlra charos babe-
QHBDS, fOpulis quod
rent. Sic sanctorum manus, reliquias, oculis appli-
quasi ab êu ex oculis. Palladius, cap. 4: <Didymus,
t. Vita Simeonis SlyliUB, cap. 17: < Manus
qui fuit Orbus. I o u-tb buuara>v.yevbuevog.'Artb bu- Bcabanl.
uara>vvertere possis Abocellut. UtiUir ea voce Pe- cjus posui supcr oculos meos, dicens : Beneilic, ob-
trus Blesensis, erudilus scriptor, serm. 18 : <Noli secro, mi domine. > Et cap. 8, de verme qui ex
nefaciant te senem abocellum. i corpore ejus ceciderat: < Currens apprehendil eum
sequi retllbutiones,
Et serin. 43 ;, < Excute maiiuin tuam ab omni muin fide, et posuit super oculos suos. >
liere, nepareas pauperi, ne munera exoculent le et Etiam o)im apud genies oculos osculabanUir. Ar-
faciant senem abocellum. i Dictum ea forma 'Artb rianus, Dissertat.ionum lib. u, cap. 20 : 'HgiwTPi
_f_n_TMV, quasi Exoculus, uti dicitur artb i-t«xa>v,. 5y)fta/5X'a?!~~avragot arravTwVTSf cuvigSovrai,aAAOj
exconsul, et similia. TOUfbfBukuovgxarafikei, a\\ag rbv rpax~l\ov, oi Sou-
OSCIILOEXCIPERE ADVENTANTES. "VitseOnuphrii, \at rug yjipag : <Tribunatum adeptus est? ecce obvii
cap. 8 : <Osculum mihi pacis tribuit. i Vita Pauli omnes gralulantur, alius ocitlos osculatur, alius col-
primi eremila?, capite 8 : « Et post sanctum osculum, servi manus. i Hoinerus, Odyss. xyi:-
luw.i Aminianus, libro xxn, De Juliano imp. :<Os- KvaaeSi ptv xefa\hv re xul aufo>faea -ta\u:
culoûsceptum rectorem provinciiEnomine Celsum, Et capiti pulchrisqueoculisjunge osculabinis.
jam inde a studiis cognitum Atticis, ascilumque in p OXVCIUTUM. Palladius, Hisioria) Lausiaca? capile
*-
oonsessum vebiculi Tarsum secum induxit. > Idem, 145 : < Omni autem alio tempore contenta erat oxy-
libro xxix :< Susceptusque cum osculo ( Maurus a cralo et pane arido. > Quod Heraclidis interpres, ca •
Theodosio duce) quoniam id reipuhlica. conducebat, pite 42, vertit: <Per reliqnura ievi sui lemptis posca
bona, spei jaro plenus, sufficientia praibuit aiimen- et sicco pane contenla vivebat. i Vide infra POSCA.
ta. >ldem, libro xxn : <Exosculatum susceplumque OxvR\NcucscuAnACTER.P;illa(lius,cap. 86. de Eva-
( Maximum pbiloôpbum ) reverenter secum induxit grio celebri diacono : « Scribens annuatmi pretium
(Julianus imp,}. i Sic olim in ecclesia Clnisiiani os- solum eorum quse comedebat; eleganter enim scri-
ctilo sancto se excipiebant. Vide Baronium, tomo I bebat celerem characterem.i Graeceest: fiayuw?
yap
Annalium, eypetftv TOV 6?upuyôvxaP^rnpa. Heraclides, ca-
OsciiLAitiMANCS. Vita Hilarionis, num. 14:<San- piie 25, de eodem agens, servavit Gra;cum 1045
cli deoscttlati sunt manus. > Solemne autem fuit epi- vocabulum. < Similiter etiam illaro scribebat manum.
scoporum maxime nnuius exosculari. Ambrosius, De quam Oxyryncham vocant Graeci.i Vetus Paljadii
dignit. sacerdol., capite 2: <Quippe cum videas re- interpres tibralem venit cap. 15 : < Pulebre enim
gum colia e,l_,principumsubmilti genibus sacerdo-. scribcbat libralem manum. i Non existimo per Oxy-
iuiii, et exosculala eorum dextera, se credant com- ryncham manum intelligi manum celerem, ul verik
inuniri. > .Iyo, part. v, cap. 378, hoc ex epistola D ' Hervetus, cui non tanta tribuitur
eleganiia.) sed po-
Gregbrii VII, ad Herimannum Melen. episc., citaU liiis insinuari charactercm Romanum seu rotunduuv
Gregorius Turon., Histor. lib. n, cap. 1: <NecDeus vel Ilalicum seu cursivum. Certe acuto rostro si vim
nos diutius sinit manus luas indignas osctilanilo pol- vocis Oxyrynchi spectes, est character Italicus.
lui. i Vita Fulgentii Ruspensis, capite 4: < Ad ha?c Qucm si celerem quis contcndal appellari posse,.
ille juvenis magis ac magis inflamraalus, repellemis quod cnrsim scribalur, unde cursivi nomen obtinet,
nianuin suppliciier osculatus, i etc. Fausti scilicet non raagnopere pngnavero.
episcbpi. Sidbnius, libro vn, epist. 2, ad papam Duplices olira scriptores, rayvypafoi, qui et S?i>-
Gr_eciim, vocat ejus sacrosancios digilos : <Qua?sa- ypufot dicti Pbiloni, De creat. Princ, qui vel notis
crosanctis reserabuntur digilis. > Idem, libro vni, vel lilteris singulis per compendia tigrayog, cderi-
cpist. 11, ad Lupufn : ier, verha excipiebant et notabant; unde notarii
Perge ad liminamox episcoporum, dicli. De quibus vide Lipsii'1 centuriam epistolarum
Sancliet Galliciiiimanuoscttlala. ad Be!gas,epist. 27, adLeonardumnostrum Lessium.
Erat tiic ipiscopus Burdcgalcnsis. Alii C.anl xuMtypaqot,qui el; xa\\ag, ad e'.eciantiatnf
479 ONOMASTICONRERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. 4S0
iia celeriter excepta redigebant. Dequibusvide supra, A ut, Symmacho papa>,et doroino papx; sive cuin de
in ANTIQUARIUS. Ulrorumque meminit Pbilostralus illo apud alios agit, ut lib. m, episi. 10 ; vi, epist.
Apollonio, lib. I : 'EêXauvs rhg ''Avrioyeiu;uiraSvolv 33, et pnssim. Pari post Ennodium discrimine in ejns
BepuTtotv, o uiv ig ruxag ypufoxv,a Si ig xiAAof.< Eje- vocis ustirpatione usus est Cassiodortis, qui cum
cit ex Antiocbia cum duobus servis, quorum alter Bonifacium, Agapetum, et Joannem Romana. se lis
uolarius, aller anliquarius. i Ensebius, Hj.ioria. Ec- ponliflces papas nominei, Euslorgium et Datiuin Me-
c)esiastic;filib. vi, rap. 21, de Origene : Taxvypaf ot diolanensis, el alios aliaruro civitatum pricsules, nou
Se yip avrS> -t\eioyg rj £7rraTOVapSuatt -ruphauv rS> aliter quam episcopus vocat. Neque oroiics tamen
v-tayoptvavrixpbvatgrerayuivotg uWnkovtaueiSavret' lioc item exempluin seculi sunt, quin permulti tliver-
fitS\dOypufoirs o\>x'hrrovt upta xai -topuit ifti v.aWt- sarum gentiuro, proesertiro extra Ilaliam scriplores
ypafeiv haxnuivatt. < Plures quau) septem nolarii papa. noinen reliquis item episcopis tribuerint, usque
statis lemporibus vices suas alieruantes diclanli ade- ad tempora Gregorii VII, qui iu synodo Romana
rant; nec pauciores librarii ac puellae ad tieganter primus, ul a Baronio cardinale observatum est,
scribendum exercitati. i Idem babts apud Suidan). edixit, ut papae nomeu unius sit in orbe Cbristiano.
Ilieronyous, De Scriptoiibus Ecclesiasticis, c. 61, PARENS.Heraclides, cap. 50 : « Hbrum parens,
iu Hippolyio : < Ainbrosiiis cobortatus est Origenem B " Pammacbius nomine, vir proconsularis, i id cst
in scripluras commenlarios scribere, prabens ei frater vel cognatus. Capitolinus, in Antonino philo-
sepicm et eo aroplius nolarios eorumque expensas, sopho : < Omnibus parentibus suis tanlam revereii-
ci librariorum parein nuraerum. > tiam quantam privatus exhibuit. i Idem, in Maxi-
Cnro igilur Evagrius noster pr.elio scripserit, ut mino juniore : <Cum grammatico daretur, qua.dam
libros divcndcret, videtur xaX/eyjoayoffuis-e. Hinc parens sua libros Homericos omnes purpiireos de-
librarii cliaro bibliopolx dicti. lnterpres Horalii, in dil. > Lampridius Alexandro severo : < Aroicos et
Arie, ex Suetonio iranquillo : < Scriptor, tibrarius, parentes Alexander si malos reperit, aut punivit. i
bibliopbla.i Ilicron., Apolog. 2 adv. Ruff. : < Nisi fmte paremes
Mirum, pueros eiiam compendiarias illas nolas mililari vulgarique sermone, cognatos et affines no-
diilicisse, undc Athaiiasius puer notario ei Gramma- minai. i Passiin ei nolione occurrilapud scriplores
lico tradilus dicitur apud MoschumPrati spirimalis posterioris a_vi, et aliquoties hic in Vilis Patrum.
c. 197, quod etiam clirum ex Prudentii hymno 9 PATRICIUS. Vita Joannis Eleemosynarii, cap. II :
Ttipiartfuvajv, in Cassiano. t Iniiieiis Niceia patricius bujiis viri virtuiibus pleni
PANB.Palladius, cap. 2 : < Adeo ut saepe panis magiianiiiiitateiii. i De diguitaie et oflicio patricio-
(|iioi|iie ex ejus ore excideret. >Gr.cce hicest ia>ubg, QC rum, qUantum hic reqiiiriiur.ila doctlssinius Nico-
quod frustum significat; ideo verterat llcrvetns : ul latis Alemannus, libroDc Lateranensrbus Parietinis:
sape fruslruin cx ejus ore excideret. i Sed posterio- Eranl otiin in republica Roihana patricii, qui cum
ris a_vi autlores Graeci â>ubv peuliariter panem reliquo senatu sequo jure viverent. Constautini vero
appellarum, et âuhv sive ^«ftiut in Glossario quo- Magnilege, siqua Zozimo ftdes(Zozim., lib. n Hisi.),
que Meursius adroonet. Heraclides : < Panisque ex proximi majeslati Csesaris facii siint, ac senatoribus
ipsius labiis oris cadebat. i Itemqtie alter inlerpres : prasfectisque proelorio, gr.idu senientiaqiie in senatu
< tia ui frei|iienter panis caderet de ore cjus. i Sic in- dicenda pmiali. Qna. bnjiis ordinis excellentia ad
lia, c. 5 : < cibum panis capiu, i iaOia>uov TOV $a>u6v. Justiniani usque doininalionem (si Procopio credi-
FROKTO. mus) ac diu post integra perduravit. A Justiniani
PAPA.Vita Malchi nvm. 2: < Ad papne Evagrii, ferine tempore fnisi fortasse prius, quod quidem
necessarii mei, possessitmem devnlulus est. i lla modo non succurrit) dignitati addita est praefectura
Ilieronymi lempore etiam episcopi oliro vocati. De provinciarum. Qui eo teropore carerenl munere pro-
quo vide Franciscuni Bcrnardinum Ferrarium, lib. vin<ia>, ac in nrbe el senatu prxsentes ade^sent,
iii De ecrlcs. epist. genere, cap. 1; Savarouem, ad praeseniales patricii, ut est apud Cassiodoruro, voca-
Sidonii lib. i, episi. 0. Postea, Gregorii hujus no- rj [ bantiir (Cassiod., Vat. lib. vin, epist.). Qui prxfectu-
mine, Septiroi lempore, collecta Rdmsesynodo, con- r.iin gerebani,prosuariim qiiique provihciarum more
siiiutum, ut papx- nomen uni Romano pontiflci tri- ac lege nuiKiipari consueveranl, proconsules Africx,
liuereliir. Vide Baroniura, notatione ad dicm 10 Ja- Hali.e exarchi, Sicilia. slrategi, prxlores Orientis,
niaiii in Marlyrologio. elc.
De hac e.idein re ita notat Jacobus Sirmondus no- PAXIHATES seu PAXIHATIA seu PAXAMIDU. Ruflinus,
sier, adlib. iv, epist. 1, Ennodii : Papse nomen unii lib. i, num. 4 : <Vidit de sporlella, ubi paues, id
Romano ponliliri, lanquam propriiim et peculiare, est, paximatia reposita erant, surrexisse fumum
primus, ul videlur, asseruit Eniiudius. Nam cumi magnum.i Pelagius, libello IV, n. 25 : < Rapiii iinum
episcnpos onines papas cxtiri'fere, qui ejus scvoi panem paximalem , et mandiiravi eiim occultc. >
proximi fuerunt, appellarc solcant, ui Sidonius,, Quod hic, lib, IV,c. 47, in excerptis ex Cassiani col-
Fausitis,Ruricitis, ipse perpetno discriiniiieanlistitesi lat. n, cap. 11 est: < Unum paximatem quoiidie in
leiiquaruiii ectlesiarum episcopos vocal. Paparo so- sinu meo lalenter absconderem. • P.iagius, libello
lum Romanae scdis pontilicem sive cum illi scribii,, x, n. 63 : < Ego biduo jej*uno, ct duos paximates
.81 ONOMASTICONRERUM ET VLRBORUMDIFFICILIORUM. .82
manduco. > Palladnis, llist. Lausiacaec. 28 : « lm- A > Tnlis, inquil, rubidus panis Plauto. Frustra, inqiiam,
ponit uiens-Bqiisluor paxaroidia sex unciarum. > est Golilastus, cum vera leciio sil furfureum, uii ba-
Ruflinus, lib. m, num. 31 : <Taniura unuro paxima- betjiriina Editio. Nec singulare aliquid in Macno
tiuro 1046 el quinque olivas in cibo capienai. > abslinenlioee\eniplu/ii notarctur, si paximadiis vesce-
Joannes, libello m, num. 2 : <Apposuiivero et men- retur : pleiorumqiie inoiiaclioriunin .Egypto is cibus
sam, inimenie ei illo majore, et posuil super eam fuit. Sed furfureo pane vesci, boc in M.icnieximium.
tres paximales. i ln regula coenobialiPatriun, c. 10, Rubidum quoque panem apud Plauiuro, Casina, act.
quem librum pcemlenliarum columbani quidam esse 2, sceo. 5. Festus interpretaiiir parum coctum,quod
putant: < Si qtiis fralcr inobediens fuerit, dnos dies non quadrat in paximatia, licet Isidorus, lib. xx
uno paiiniale el aqua. Si quis dicit: Non faciaro, trcs Orig., cap. 2 recocium interpreietur. Plaiilus, in Me-
dies uno paximaiio el aqua. Si quis veniam non pe- nxcbmis, act. o, scen. 5, ridicule usurpat panem pu-
til aut dicit excusalionem, duos dies uno paximatio niceumel purpureum.
el aqua. > Suidas : Ainvpogaprog, o itapa 'Pa>uaiovg Paximales bi panes, dicli eiiaro panessicci. Ruffi-
laybuevogita%auag: < Biscoctus panis, qui apud Ro- nus, lib. n, cap. 7, in Vita Apolloiui: < Erantauteni
manos dicUur paxamas. i Idem : Uu$uu.«gb Si-tvpog eis pauci lantiiinniodnel sicci panes. P.illadius, cap.
a/JTOf,iart. Si h \i%tg'Patuaixh.i Paxamas, panis bis- 6l 52, qni cniii Apollonein vn.at: < Erant autem ali
cocius; est aulem voxRomana. i Per Romanos liic quot sicci panes, ot qu;ctl;im olera reposita. >
Lipsius, Deroiliiia Romana, lib. v, dial. II, inlelli- Ruffinus, lib. m, n. 19: <Nibilin ea vidil, nisi paucos
git GraeculosiHosRomanosin imperio Byzantino.qui panes siccos in sporla pemlenies. > Pelagiiis. libell.
sic dixere. x, n. 97 : < Kl apposuli eis panem siccum, et aquam,
NicolausRigallius, in Glossario suoTactico mixo- et sal, dicens : Ec: e propter vos festiviiatem liabe-
barbaro, non iniprobabililer exislimat a Paxatno cu- mus hodie, ct niisit parum aceti in salibus istis. >
pediario ita diclum, de quo Suidas : xiuluuo; sy-u-i/e Joannes, libell. m, n. 2 : < Dediteis seciirim, et spor-
xara aratx~ia>vBt__TtxaEVfttS\iotgS' : lam plenaro panibus siccis, et sal. >lla quidani libri
'O-i/uprvrtv.u.
< Paxainus scripsil de arte culinaria, ordine alphabe - ibi siccisaddunt. Hesychius : A.rrupotaprot, oi ex Sev
tico; et Biqticorurolibros duos. i ripov b-tra>uivat:Dipyri panes, secundococti.
Paxiinalioium et alii varii meminere auclores. Nempe siccitas ex recociinne, nnde supra Siirupog
Leoiiiip.,inTaclicis,cap. 10, § 13: \A/Xax«iSartuvnv Kfj.o. tlicius; quae siccilas ct recoclio ad diuturnita-
(ixetv) J) -taâuaSiov, h aWov rtvbg eiSovgi\v.fpv tem laciebant; quo respicitnr in Vita sancti Antonii
tlxoat h vMirptuxov-tu \irpag : <ComiiiCaltiSpaxamadii c. 11 : <Pancs monsiuiii sex, ut Thebaeis mos est,
aut pisti, atit allerius cujusquam expediUc rci b.- C ( seeum recondens; liani crebro perannum incoriupti
beas vigimi aut triginta libras. i ldero, cap. 12, durare solent. >Vide supra BUCCELLATUM.
§ 123: Xphovvxai iv Tij huipu_TOU7roAsfiiou exaarov Et quia panes bi siccieram (puto.eliam duriores)
arpartirtvyiy rui;aiWutg uvrS>vi-ttfipeaOut vSa>p eigra comesltiri e>>saqaa macerabaul el madefaciebant,
\eybutva fkxaxia, xtd ~ttt\iuu.Siviv ra> o,e).).07rou77i5), quod in his Vitissaepius dicilur infundere panet. Pal-
xai aktvpovuiuvri Sia \irpag : < Ipso bclli die uniis- ladius, cap. 28 : <El imponit mens_eqtiatuor paxami-
quisque miles gcstet ad sellam snam secuin aqiiam dia sex miciarum ; el sibi quidem unum madelecit,
in plilasciis, et paxamadium in sellopungio, ei fari- erant eniro sicci, illi auiero tres. > Rufflnus, lib. H,
n.-e unjtn atque aiterain libraro. > ldein, cap. 13, nmn. 4 : < El cum advenisset hora sexta, infundebat
§ 2 : "ExaorofCTTf/KTtwTuj evTMxtveivttpbg-tapara\tv panero in aqua, dicens : < Dumliic panis inhimliiur,
"XV" $¥ atWoTtovyyito uvrov uiuv n xui Suo\irpug oporlel me etiam horam nnnam exspeclare. > Ibi-
aprov, i iikevpov,n -tiarov tynrov, n -taâuuSag, n dem : < Cumque advenisset hora sext-t, infundebat
xpiag : t Qnis<|ueroiles, quando ad diinicationem pnnem in aquam. > Quod in Pelagio, libello iv, niim.
belli pro.cedii,habeat in sellopungio suo unam aut 58, dicitUr: < lnfuditpanem, et sedil ut inanducaret.>
duas libras panis, aut farinae, aul pisti cocli, aut Item Rnlfinus, lib. m, nuin. 19 : < Et mis taquarn et
paxamadii, aut carnis. i Isidori Glnsstc : < Paxiroa- D > sal, et misil buccellas (paximaiii videlicet, vel ipsimi
tium, panis subcim rilius. i Luilprandus, in Lega- paximatium), et coniederunt pariter. > Quodiu Pela-
lion.: < Soli niensuloeassident nud;B, paximaliiim gio, libello xv, num. 66, est: < El infudit ei panes,
sibi apponenles. > Columbanus, de Regul. inonacb., et inisit ei olenm ei sal. >
cap. 5 -:.-«Olera, lcgumina, farinaeaqois niistaccuni PECCATOR. Viia Pauli primi eremita?, num. 18 :
parvo pane paxiroate, ne venter oneretur, et mens <Obsecro, quicunque hasclegis, ui llieronymi pecca-
stifibceiur.i toris memineris. > Anastasius Bibliotliecarius, in
Fnistra est Goldaslus, qui in lege Alemannorum, pr-efalioneVita sancli Joannis Eleeroosynarii: < Su-
lit, 22, § 1, paneni, modia duo, corrigit, paxhnadia scipe ergo sanclum a peccatore interpretatum.i Ita
duo. Nimia b-cc crisis, cliam legibus vim inferens. ssepeviri sancti ex humililate litteris suis superscri-
Rursus frustra esi, dum paximadia vult dicta panes bere et subscribere soliti. Lisiardus, episcopus Sues-
purpureos,quod ab igne rubeant. Joannes Mosclius, sionensis, in Vita sanctiArnulphi, cap. 50, Augusii
Prati spirit. cap. 7, de Macnosene : < Neque vinum 15, dicit Arnulphus de se : < Hujus peccatoris Ar-
bibens, neque panein coraedens, nisi purpureum. > nulphi corpus terrai reddalur. i Desiderius.Cadur-
J.83 'ONOMASTICON RERUM ET-VERBORUMDIFFICILIORUM. »S*
cenm civilatis episcopusepist. ad Grirooaldiimpalalii A . fimgi. Greizerus noster ad Codinumsuggeril, nn sit
reclorem : < Doiiiino illustri Grimoaldo Majori do- iileni qui Typico Sabsee%v-t'viuarng, Excttatordici-
imis Desideriuspeccalor. > Idemad MedoaldumTre- tur, cujus erat in vigiliis et aypvnviutgcircuire ct
viTicaeurbis episcopum: < Doni^nosemper suo Me- soinnolenlosexcilare. Non videtur. Clare lieraclidis
doaldo papseDesideriuspcccator.»Et adCodulphum: interpres rem explicat.
< Dumino illustri Codulpho Desiderius peccatur. > PUOLES. Moschus,Prato spirituali, cap. 134 : <Ac-
Viileplura exempla apud Franciscnm Bernartliniini cipiebatquc quotidianum stipendium novem mi-
Ferrariuin, De ccclesiasticarum epistolarumgenere, nnla. > Graeceesl, i\uuSavsvhuepovatovfb\etg rtivre.
bb. III, cap. 1. Epipbanius , de ponderibus et mensuris : $6W '<> x«i
PF.DIBUSADVOLVI. Palladius, cap. 15 : <Nobistuos rukuvrtovxakeirat, St-ikoiivSe iartv, vrtb 8uoapyvpatv
pctles auiiigeniibiis. i Aberrarat hic al> auctoris avyxeiuevov diyivovrutan Snvaptu.Ital fb\n Suo\e-trui
mente iulerpres llervelus, iia vertens : < Quomodo xura TOVSnvaptaubv,•OXA'OUxura TOVapyvptaubv.
fieri potest ut ex luis redibus hi siinl aequales?> < Follis sive talentum pai-vumex duobus argenteis
Non animadvertil, illud rS>vitaSSniam>a-trbueOa, pe- constat, hoc est denariis 208. Item follissi ad dena-
Aettnot attingimut, speciem praa se ferre obsccra- rios non ad argenteos redigatur, duo minula conti-
tionis vel obteslaiionis. Vctcres enim cum suppliccs IB nel. > Suidas : i-bWi; fbWe**;,a bSo\b;' -t\riOvvrtv.S>g,
nccedebant, genibus ac pcilibus advolvebantur. IIo- TOU.fbWttg. <Phollis obolus, pluialiter pholles. >
.ineriis, i Iliad. : x«t\aSe yavvwv.Xenopbon, vn de Marcellinus Comes, in Cbrtmico: < Nuinmis, quos
Cyri iiislilulione : Kufiouxurtfikovvxui xs^Ptt' mi Romani teruntianos, Gra;ci folleralesvotant, Anasta-
TtbSag.Dionysins llalicarnas., lib. vi De Legatis La- sins suo nomine figuratis placabilemplebi commu-
linOruni : KatTWV yovarwv «TrTOfttvot itdang rhg yep- tationero dislraxit. >
ovaiag, xal T«f ixzrnpiugttapa raig rtoair«unoffTouuiou PHRArtGXLiT-E. Moschus, cap. 49, qiti asshlebant
rtOivreg.< Totique senatui ad genua procidebant, lidores. Gra.ce est, xal TOIJTtupeara>at fpayysVtrut-.
1047 positis ad Posthuraii pedes supplicuin in- Nempe liciores ita dicti, quofl fpayyiWta, id est
signibus. > Tertullianns, De poeniientia cap. 9 : flagelta, gestarenl. Nolumfpayyektov,cap. n Evange-
1'resbyteris advolvi, cbaris Dei adgeniculari. > Dio- lii sancli Joannis : KaiTtothao.g fpw/ye^tovix o-ôtvtwv:
. nysius, epist. ad Deinophiluin: 2v $i rbv -tpoaiteaav- Ei faciens flagellum ex funiculis. Inde fpayyt\irn;^
xa itpei-tapuvu~tt\axrtaag: <Tu vero eum qui se ad lictor. Georgius Alexandrinus, in Vita Cbrysostomi:
sacerdotis genua abjecisset, calce detrusisti. > Ave\0i>viv TU STrtffxoTreiw xeXeuetuafu\taOhvutrug
IFRONTO. Bvpuguvrov v.ui rnpnOhvutTauTafU7r6TWV v~tnperS>v
PEILI.IS. Viia Cluistiani monachi, prolegoinenol^ < x«ifpuyyi\txS>v rhg ixx\naiag.
22, § 5: < Invcni iinuni pedulem, et in eo magnam PITTACIIM. Vil.i Joannis Eleemosynarii,cap. 10.:
massam denarioruro. > Gregorius Turonensis, in i Proferens de lionoranda manu sua ille sanclus pit-
Vilis Palrum, in NicctioLugdunensi episcopo: <Nam- tacitim. > Et cap. 51 : < Neque ullo modo inveniiltir
que ubi deciso cucull», aptatis pedulibus (ita Ms. a quolibel pittacium boc aliquando. > Quod eodem
pro pedulis)pedes operuit, extemplo arreplus a da_- capite aliqtiolies repeliiur. Alii scribunt pyctacium.
nione rnit in pavimcntum. < Guigo, quinlus prior Zacharias ,papa Bonifacio epist. 142, in.er lionifa-
prima. Carlhusiic, in Vita HugonisCarlhiisiani Gra- cianas : <Continebant enim capilula in pyctacio ab
tianopolilani episcopi, narrat quomodo Hugo Odnl- eis porrecto. > Ubi Serarius noster : Recte vero lam
riciim Diensem episcopum, habitu Carthusiano in- TruxTaxtov quam 7ttTT«xtovscribitur, eslque-proprie
diiens, < id etiam mandare curavit, ut de caligis pe- panni fruslulum, et per similitudinem, indictiliioi
tlules abscinderei, qualenus praeter pedes tottis ja- al quod membranaceum, aut cbarlaceum. Sed illuda
ccret vestitus. Dolcbat enim nonnullos in religioso complicando ducitur, hoc vero etiamnum apud His-
habitu, ad sanclitatis injuriaro, libiis dormire nuda- panos cl Aquitanos,esigua cum inflcxione usitaluin,
tis. > Imerpres Juvenalis, sat. 1: < Pedules novos pedacoet pedas, apud Gallos une piece.
in braccis. Quos pcdornesdicunt. > GlossaeIsklori -.1™ Hadrianus Junius, in Nomenclaturaexisiimal pit-
t Pedana, pedulis novus, qni caligacassuitur. i Glos- lacium delortum forle ~\.pettucio,quo corii praeseg-
S!BBenedicli: ~ieSov\tu,TtoSS>v xa\vuuara, rivig Si «p- mina exiliora denotant Dores.
ruptahpuhvevaav.t Pedulia, pedum inlegumenta, qui- Moscbopulus,Ilipt ax'SS>v: Uerrvxta Aopm \eitri
dam artaria inlerpretantur. i neptruhuara TWV iepuariatv, kf ov nueigittrru/.ia \i-
PERIODEUTES. Circitor, lustrator, visitator. Ilera- youev: < Pettycia Dorice dicuntur tenuia coriorura
clides, cap. 25 : < Evagrius filius presbyieri roulla- picesegmina,unde nos pittacia dicimus. >
rum ecclesiarumcurara gerenlis, quos Periodeutas Gasaubonus, ad AlexandrumSeverum Laropridii,
vocant. > Clare hic Periodeulie officiumcxprimitur, vult TctTTaxtov dicluin uirb rhs nixrag. Sunt enim, in-
quod nomen in Codino non comparet. Apud Gen- quit, pice vei mallha illiiiebreves tabellte, in quibus
nadium, in Encyclio hic ordo statuilur: <Episcopus, elogia scribebantur, et id genus alia, quaepaucis ver-
chorepiscopus, periodeutes, presbyter, diaconus. > bis possuntcomprehendi.
Vidc Meursinm, in Glossario Gr-ecob'arbaro.Viden- Abiit poslea piltaciumseu pettyciumin pelia, quo
lur nunc quos vocamus decanosrurales, simili officio noslerius a_vum utilur. Henricus Rebdorffensis.in
483 ONOMASTICONRERUM ET VERBOftUM DIFFICfLlORUM. i&r,
Annabbtis, anno 1301 : < Item clavtis cuin aliqtmli A posc.im, et leiiticiilam per solum bienniuin gustans. >
petia ligni sancta. crucis. ttem pelia bracbii sanctas Ubi llervetus novitius Palladii interpres pro poscam
Ann.ii. Item petia chordae, qua Cliristus fuit ad co- posuil_p/i.<main.Eliain velus Palladii ititerpres pti-
luiiinanvligatus. i Utitur et Tbeodoricus de Appoldia sanas habei. ln £ra>co est b^vxpurov. PoSt, apud
prafalione ante Vilam sancti Dominici, 5 Ang. Heraclidem, c. 42 : < Pcr reliqnum a_vi sui teinptis
PwisfATioir.Pelagius, libello vn, n. 10 : < El travit posca et sicco pane contenta vivebat. > Uhi'Herve-
unutn corpus sub caput suuro tanquam plumatiiim tus in Pabadio suo pro poscu rctinuit oxycrato ex
de scirpo. i Glossa. Graecolatinae7rXouftaxtov, 7r>ouft- Graeco. Cerle velus Lexicon Gra colatinum habel
piov, plumacium. Anastasius in Sergio : < In quo in- 'Oi_uxfiaTov, posca. Plinius quoqno, lib. xxvii, cap 4,
terius plumalium ex holoserico superpositum, quod vertil: <Radix decoqiiitur iu posca dolori denlium, >
stauraci&cdicilur, invenil. > Godfridus Viterbiensis quod Dioscoridi lib. u, capile 129, de oiionide, seu
Ghroii. parte IS : anonide est : "'AfttyiOtiaaSi h pi%uiv b\vxpara), xa\
lilimus Assyriaerex nomiueSardauapala Stax\vX_ouevn, TtbvavOSOVTMV 7toa5vu. Idein Pliniu-,
Fecerat ex plumaplumatiaclaususin aula. lib. xx, cap. 4 poscae meminil; < Salivi raphani iu
Papias : <Plumacium, pulvinar a pluma dicitttr. > posca decocli, conira serpentiiim morsUsillinunttir. >
Glossarium Camberonense Ms. tPulvinar, capitale B E Item, lib. xxn, capite 25: <Ad jocineris dolores eaiii
pluinaliiinvi (farinam hordei) cnin posca concoqui opus est, attt
PCEBENIUM. Palladius, cap. 77: < Vixi cum eo cum vino. > Et iioinen hoc aliquoties eodcin capile
annoui.6iriBelh.eem, quando sedit ulira Pceroc- repelit. Idem, libro xxx, cap. 7 : «Torminasanat
niuni. ,i Svvi$r,aayap lyw TOUTW i-tl trog eviv BijSXseu, palumbus fertis, ex posca decoctus. > Suetohius Vi-
brtnvixaiv.u0el_exo e7re'x£tva
TWV Ilotptevtou.Meursius liic tellio, capite xu : <Cum Puteolis poscam vendeh-
notat: lntelligit monasterium abbatis Poeniciiis, cutem deprcbendisset. > Sparlianus , in lladriano :
jus meminit Joannes Moschus Limonarii cap. 167. < Cibis ctiam casirensibus in propatujo libenter
ka ille; XJl video, etiam viris alias dirgcntissimis utens, boc est, larido, caseo, et posca, exemplo Sci-
crror tatus obrepit. PoemcnPalladii aliquot saeculis pionis _Eniilian'', et Melelli, el aiictoris sui Trajani.>
distal a Poemene Moscbi. ltic Moschi solitaiius fuit, Cornelius Celsus, libro iu : « Dari potest iiitrita, vel
alterille Palladii, abbas. Et quidcm de neutro hic ex aqua calida, vel ex posca. > Alexander Trallia-
agitur, sed Pamenium bic est locns apud Beibleem a nus, libro xi : Wuptye Si auuS ixpbhuepagev~tiTtra>
pastoribus ita diclus, ubi apparuerunt eis angcli, qui ovri, i sig.faaurov, n eig youcxav: < Pridie benc ex-
non procul a Belhlecni disiabai, ut hic apparci, ei cocium impone rosato vel poscse. >
lesiatur flieronymus epistola 27, ad Eusiocliium : f_ C Confundunt plerique grammatici et Lexicograpbi
« llaud procul inde Betblecm, descendit ad lurrem recentiores poscam, cnm lora vel zytho, quos redar-
Ader, idest, gregis; juxia qnam Jacob pavit gregcs guit Brotbeus, libro IV, Misceilan,, cap. n. Iii eadero
suos (Gtnt. -xxxvn), et pastores nocte vigilanies au- opinione fuii eiiam auctnr Glossarii Cauiberonensis
dire meruertint: Gloria in excelsis Deo>(Lacrpn),etc. manuscripli, dum ait. iPusca, viniim secundum. >
Distai baecturris niille passibus a Betlileein, ubi lein- Vinuin auieni secundiim , scti secuhdarium, nibil
plum erectum est ab Helena, uli lestatur Nicepborus, aliud esl quam iora. Quid vinum secundum sit ex-
iib. vni, cap. 30. Epipbanius Monacbus, in liinera- plicat idem (ilos-ariiun : <Aciui tiicnntiir projccta:
rio Jerosolymitano : <Atl Orientcm lieililecm e.-t uvarum reliquife, et ideo corripit peiiullimam. Quo-
conditummonaslerium, quod dicilur Ovile, ubi visus niani non de nomine, sed de verbo dcrivatur boc
est angeliis pasioribus, dixitque ipsis : Cessate a nomen; hic acinus, liiijus acini. Aciniim vero neu-
gregibus. custodiendis. Clainate celebrantes. i Vix traliter dicitur, qua lavaulur uvse post expressum
dubilo, cjuin in Grseco fuerit Wotuivtov,id est, ovile. vinum ; acimun ilictum, quasi aquiduin , vocaturque
POLLUTIO NOCTURNA. Palladius, cap. 22, de 1048 viiium seCundum, et est.potus servnrum.
Moyse, qui lairo fuerai, turpibus somniis vexaio, Quid posca seu youo-xasil, explicat Phsemon Cy-
qui ob eam causam sai ramehtis abstinebat, cum ]) ] nosophii cap. 7 : <_ouo-x« Se eo-xtvoioj, xat vSa>p6eo-
curo Isidorus presbyter ali iis liberasset, ait ei: ftov.xata>«Suo : <Est pliuscu seu posca, acetum et
< Bono deinceps et fidenli animo communica sacra- aqua calida, et ova duo. > Ita quideni ille poscpin
nientis. > Unde apparet olim ex religioso animo pie- aplat pro remedio canis, quiincaluit.Alias poscasim
rosque communione absiinuisse cum lurpia somnia pliciter est potio ex aqute acetique mixtura temperata,
et pollulio nocturna iis de nocle obtigissent. Vide qu.e militibus in usu, qusesxpe solius aceti iioinine
Cassiaiuim accurate iu nocvurnam illusionem inqui- exprimilur. Plautus, Rudenie: <Sed bic rcx cuui
rentem, collat. xxn, capite 4, 5, C. Dubius eliam in acelo pransurus est el sale. > Spai tiainis, in Pescen-
hac re hsesit Auguslinus Anglorum apostolus, qui nio : Jussit vintiin in expeditione iieminem bibere,
Grcgorium papam ideo ccnsuluil apud Gratianum, sed acelo nniversos esse conientos. i Vulcitius, in
dist. 6,^^Cap.' Testamenttim. Inter Scholasticos coh- Avidio : <Praeier laridum, et bucceilaturo, et ace-
sule principem Scliolasiicorum divum Tbomam Aqui- tuiii. >
naiein, ui parte, 80, art. 7. Aliud opinor favaxa Moscliopulo: Stvaxn,h «otvwj
POSCA. Heraclides, capite 25 : <Olera laulum et fovaxu: Physca, vulgariter phusca. An inlelligit quod
437 3N0MASTIC0NRERUM ET VERBORUMDIFI"ICILIORUM. 488
Ilesychio, fuaxn, xotXia,xalTOTtaxuivripov: <pbysca, A nomen essc, ab hosta derivatum, quasi qui hastam
venlriculus el crassins imesliiiutn, > vel quod Coro- seu coiliiin regium fi-rret; sed iinposuil illi libra-
nsc prcliosDC, youo-xa,vesica,xiam 1 riortim sequioiis a_vimos, qui plcraque aspirabant.
POSTLIMINIUM. Vita Malcbi, num. 4 : < Ego eniin Epistola Justiniani imp. ad Placidium : < Cum por-
longo poslliminio haereditarius possessor. > Vox ea lubus, aquis, aquarumve decursibus, silvis, pro.is-
Ilieronymo saipius usurpata. Idein, epist. 12, ad tiis. iGernianus, inSancilis: K«V-tpouaretovhuavua-
Gaudentium : <Et post ncces amicorum, luctumque rhptov.
perpetuum, infanti senex, longo poslliminio scribe- 1049 PROTOCOMITES. lipiarovMfUrrig,primus seu
rcm. > Idem, prafat. cominent. in Jonaiii: <Igitur princepspagi. Palladius, Lausiaca. historia. c;ip. 61,
tanlo post tempore, quasi quodam posllitninio a Jona in Papbnulio : Kat 7r«Xtvfo>vhTtf ye^/avtitpbg uvrbv
interpreiandi iiiiliuin sumens. > Ideni, in prologo OeiaXeôuoW£otx«; rS>rhg «knaiovv.i>p.n; Ttpa>roxa>U'
Josue : < El omissum jam diu opus quasi quodam irn. Qu;e ita verlil Hervetus : <'Et rursus vox diviua
postlitninio rcpetere. i Occurril frequenter apud Ju- ad eum facta est:Es similis vicini pagi prolocnmiii.»
risconsullos : Vide Lexicon Brissouii. Cic, pro Cor- Recle Rtiffinus, lib. n, cap. 16, 7rf>6.ToxwttiT))v ver-
nelio Balbo : Quid si civi Rmnano licet esse Gadi- til primarium vici. Alius, prolocomes, -tpuroxbiing,
tanuin, sive exsilio, sive postliminio, sive rejeclione B U primus, seu princepscomitum, qooedignitas erat co-
bujus civitatis. Prudeniius, in Hamarligenia: mitiva in palatio, exercitu, provinciis. VideJuriscon»
Tunc poslliminioredeunlem suscipiialto suitornm Lexica.
CanaHdesgremio: PSIATHUS, PSIATIIIUS vel PSIATHIUM. Sxpius occur-
Laciantius, lib. iv, uap. 22 : Si quis ab inferis reril in Vitis Pairum. Vita Pachomii, capiie 43 : Ac ne
dicns postliminiovitain recepisset. oliosus essem, psiathos elegi curo fraribus texcre. >
PR_KFBCTIANI. Velus Palladii Lausi.ica, cap. 15, Cap. 47 : < Venit ad fralrcs, qui psiathos operaban-
de Evagrio : < Adfuit ci angelica visitatio in sclie- . lui'. i Cap. 52 : < Semper autero p.-iatliiosopcraban-
inate prxfecti >ni. i Palladius Herveli, cap. 25: tur. i Viia Abiabam ereroito;, capile 3 : < Nec nou
< Adstilit ei visio angelica prae se ferens speciem cl ununi psiatbium, in quo cubitare solebat. i Ei
militum pr;cfecli. i Gra.ce esl, 'Eitiarn avrS>«yyektxr, c<ip. 14 : < Psialliiiimsuum, super quod subsistebat,
hrtruaia ev ay_huurtarpuxti>rovTOUi-tapxov. Novella ccepit vehemcns flainma comburere. i Vita Joannis
124, 17 : TLvru'-et TW»ivSo\oxara>vi-tupxa>vuvj.fepb- Eleeroosynarii cap. 20 : < Quanii sunt modo qui
y.ivot.<Apparitores iiiagiiificeiilissiiniet gloriosissimi psialbum habentes sublus. dimiiliuin, et supra ditni-
prafecti praHorio.> Concil. Cbalced., act. 1. diiiin, non possunt exlenderc pedes suos. i Vila Eu-
Pr_EFECTUS. e-tapya;. Diversus bic a prmside. G ( phrosynsc,cap. 16 : < In cadem cella denioralus est,
Ssepe lamen interprftes e-tupxov non rite prmsident in cotlein psiatliio dormiens iu quo Eupbrosyua. >
Verluut. Palladius, cap, 5. <Eam traderet pnefcelo Vila Mnria. neptis Abrahae, cap. 8 : < Quinquaginla
Aiexandrino.i in Grscco, e-titpxtp. Hervelus prmsidi aitnos conversalionis luse, super psiathium cubi-
verterat, et sic ferme scinpcr. Alexandria. auiem et laveras. >
_?_gyplo,non praeses, scd praelcctuspncsidebat. Sae- Frequens h_.c vox in supellectile anliquorum mo-
pius quoque in his iibris occurril «7t' iTtapyav, ex- nachoruin. Psiatbium Graecis leges sive slorea ex
prmfecius, Quod bic cl alibi imn ritc \ersuin. Vide junco aut papyro confecla. Ea pro leclo ct stragulo
Fionlonem nostrum, ad Clirysosioiniim. ulebaiitur moiiachi Aigyplii. Glossariuin : Teges,
PR/EPOSITUS SACRI CUBICULI.Pallailiu-, de I.anso, in Yta.tov. Vide Cassian., lib. iv Instil., capite 13, et
pracfaiiorieLansiacseliislorioe: < Ad Lausiim praepo- collal. l, capite23. Hesycbius : Tta9taTa evTotf Stxa,-
siluro. i Cujus rei pr;i'positus fuerit, dcclarat ipse iu arnpiotgirti TWV xaOeSpa>v : < Psiatllia,
iTttarapvvfieva
tpilogO libri, Ubi euin VOCat7r/>atTro_-tTOV TOU evaiSea- quaei ijudiciorurolococithedris insleruuntur. >Idem:
rurav xotTuvof,prxpositum sacri cubiculi. Occurrii TtaSoi;,>jyauevvn, xtti TOfvrbv, i%ovTtXexeTat -t)iuOog:
officium hoc in novellis 22, 3, 4 : o ra>vûadtv.S>v < Psiathus, leclus liuini stralus, el frutex, ex qiio
xotrovuvrtpotaxii;. Et apud.Zosinuun. Notiiia Orien- 1D plectiiur psiaihus. > Vide eumdem in K«v.«t, et
tis : <Sub disposilioue viri illusiris pr_epnsitisacri KavaOpa.
cubiculi doinus divina per Cappadociam.i PTISANA. Palladius, Lausiaca ex veteri interpreta-
PROASTION. njooao-Tttov,suburbanum seu prour- lioue, tap. 15 : < Propler inlirmilalem storoacbico-
bium. Vita Basilii, cap. 2 : < Invenit (euro) in pro- ctiiin cibtiin accipere compulsusest. Panem quidem
aslio cum pbilosophis. i Ruffinus, lib. m, n. 19: jam non contigit; olera vero et ptisanas, ac legu-
< Prope proasliuin qtii vocaiur in Septirno. i Quodi raen u;que ad duqs annos accipiens, ita defunctus
in eadem re apud Pelagium, libello xv, n. 66, subest. > Quo Ioeo Heraclidis inlerpres, c. 25 : < Cuni
urbanumdicitur. Paulus Diaconus, dc gest. Langob.,, ueccsse essel corpori cjus propter stomachi infirmi-
lib. vi, c. 58:<Rex Luiiprandus in Olo.ina iiihilo> tateni, ul coc um sumerel cibum, panem quidera
minus _uo proastio, niiro opere in honorem saoclii atiigit nunquam, olera tantum et poscam, et lenticu-
Anastasii martyris Christo doniiciliurosialuit. i Quoi lam per soluui bienniuin gusian*. > Palladius, ex in-
loco ballucinalus esl Bonau. Vulcaiiius, qui quiai lcrprclalione Herveti, cap. 86 : < Cum caro, propter
vrohastio in libro suo iuvenit, cxis'ini;ivit dignit.ntis
> iinbecillilaterocorporis et stomacbi, optis babeiet u'
t~® ONOMASTICON RERU.M ET YERBORUM DIFFICILIORUM. 490
aliquid sumeret quod per ignem transiisset, pauein A _. pugnataro urbem gestis: paxtotgea-tetpauevot,panuis
quidem letigit, nequaquam autem sumpsit coclaolera, involuti. Et apud eumdera, lib. m De Isaaci Angcli
sed vel ptisanam, vel legumina duos annos. > Qui imperio, puxtvSvrngexponitur a Glossatorc puaufa-
loctis si cum interprelatione priorum conferatur, le- pS>v,rasam ferens, de qua vide in SCHEUA.
RAPHANELIGUM. Pelagius, lib. v De Vitis Patruin,
gendura videtur, < panem qtiidem tetigitnequaquain,
sumpsit autem cocta olera, vel ptisanam, vel legtt- libello iv, n. 59 : < Vasculum, in quo erat raphane-
mina duos annos. i Omnino nugatur bic Goldastusi la_um. > Editiones vulgata. cum addito legunt: ra-
scribens ad regulam sancti Columbani, legensque. phanelmum, id est lini oleum, Parisiensis Editio,
piscmaspro ptisanas: t Pisana, inquit, pulmenlariumi omisso verbo raphanelmumsubslituit, oleum de te-
ex ipsis confeclum. i Carere poleramns bac crisii mine lini expressum.Raphanebcuin quid sit, describii
contra coiisensnmomnium interpetum, qui in Grxco> Plinius lib. xix, cap. 5, agens de raphano: c Êgypio
vel TTTHTo-avnvinvenere, et in Latino textu retinuere,, mire celebratur, propter olei feriililatem, quod e se-
vel per poscamidem voluere exprimere. mine ejus faciunt. Hoc maxime cupiunt serere,si
PTOCHIUU. Vita Euphrosm_e, cap. 7 : < Ecce ptn- liceat; quoniam et quaeslusplusquam ex frumenlo,
chia, hierocomia, xenodochia, monasleria. i Plera.- el minus tribuli est, nulltimque copiosiusoletiin. >
que Ediliones, pro ptochia, habent tapetia, nullo) B ! REGIA,absolute positum portam primariatn signi-
sensu. Piocbiorum frcquens apud veteres menlio. lical. Vila Mariae-Egypliac_e,cap. 5 : « Regia aulein
Canon 10 concilii Cbalcedonensis, cecumenici v : monasterii nunquam aperiebatur. > Sic apud Enno-
- <
"HTotT5VUTT' «UTIIV uaprvpiav n Ttra>xeiaiv,n êvoSo- dium,epigrammale 17, inscriptio est: Super regiam
xe._>v: < Vel eorum quoe sub ea sunt mariyriorum, , triclinii in domo, i qute Heliconem montem cum
vel ptoehiorum, vel xenodochiorum, et can. 8 : Oti aquis suis praferebat. Gregorius Turonensis, libro
xX»f>txoi TuvirrMxetMV, : iv, cap. 13 : <Dum deambulabant per ecclesiam ad
v.«iuavuarnpiarvv.«iuuprvpia>V.
Clerici ptochioruro, monasteriorumet marlyriorura.ii regias xdis sacra., qua. tunc reseratae fuerant, ap-
Vox Gra_caeiiaui Lalinis usilafa. Teslamentum san- propinquant. i Anastasius Biblioihecarius in Ilono-
cli Remigii: < Sicut disposuero in ptochiis, Cccnobiis, , rio : Investivit regias in ingressu ecclesia. majoris
martyriis, diaconiis, xenodocbiis, omnibusque ma- qux appellantur medianae, ex argenlo. > Item in Co-
triculissub tua ditione degentibus. > Capitularia, lib. none : 1050 Qui n1lssi fuerant de exercitu ad cu-
VII, tit. 2: < Clerici qui prxficiuntur in ptocliiis, velj stodiendas regias basilicoe,clausas observabant. >
qui ordinantur in monasteriis, vel basilicis marty- REGULA. Regulam ab Angelo accepit Pachpmius.
ruro, > qusedesumpta sunt ex can. 8 concilii Ghal- - "Vila;ejus, cap. 12 : t Quam regulam Tabennenses
cedonensis jam citato. Plura de ptochiis et plocho-- 'C hodieque custodiunt. > Quare labitur Joannes Meur-
trophiis' in Juris Lexicis. sius in Glossario suo Graecobarbaro, dum • verbo
RACANA seu RACHANA. Vita Joannis Eleemosynarii,i, MOVK/O.existimat sanclum Benedictum regulam
cap. 20: < Curo storeis et rachanis. > Unde racha- monachis primura praescripsisse. Vel ipse Benedictus
nellm, cap. 20 : t Venundabantur enim quatuor ra-- regttlaesua. cap. 73 priorem sancli Basilii regulain
chanellae humismate uno. > Ennodius, iib. ix,epi- agnoscit: < Collaliones Patrum, et insliluta, et vita
stola 17, ad Apodemiam: < Lsenam et racanas, cujuss eorum, sed et regula sancti Patris nostri Basilii, quid
vos volueritis coloris, rubei, aut fusci, mihi sub ce- aliud sunt, nisi bene viventium el obedientium mo-
lerilaie dirigite. > Jacobus Sirmondus nosler ibi no- nachorum instrumenta virtulum. i Et jara ante Pa-
tat: Racana.quod genus vestimenti fuerit, non liquel;; chomius ab angelo regulam acceperat. Quare quod
ad calceamenta referendse videntur, ut et ragse etl Hildegardis dicit de Benediclo primo regularum au-
tzangae.L. ni Cod. Theod. De habilu quo uli opor- clore, intellige de Ilalia, quam ipse piiinus sua Rc-
teat inlra urbem : < Inlra urbem jRomam nemo vel] gula maxime illuslravit.
ragis vel tzancis utatur. > Ita ille. Dubiioan hxragmB RESCELLA. Pelagius, lib. v De Vitis Patrum, libello
ad racanas speciant. Potius existimem racana detor- x, n. 18 : < Dedit ei aurum, et nummos, et
rescellas,
tum a Grxco puxn, quod vile vestimenluro, ut eliaml " et omne quod in responso suo habcbat. > Et n. 76 :
hic, de racana inlelligilui. Nam jungitur apud Enno- < Vesles meseinaestimabilipretio dignaeerant, et pra
dium cum Isena, qua? abjecta vestis. Corrupto Enno- his ulor has viles rescellas. > Videntur rescell-e hie
dio usus est Claudius Salmasius , dum ad Vopisci i capi pro vili vestimento. Sic apud eumdem Pelagium,
Firmum Tyrannum citat lanm racanas. Hesychius:: libello xm, n. 1 : < Vestivitse rescellas
suas,
Paxn , aitoaxopttxiauaru, v.ai a-taa-taauaru, iuarta : prius babuerat. > Glossarium Camberonense quas Ms.
t Prxsegraina, divulsiones, vestes. > Idem : 'Paxxo?, , < Recella, diminuitur a recula, recula auiem a re. >
Sttppayybsifiuxtov:lacerum vestimenlum.Idem : 'Fay»,, Charisius Sosipater, lib. i Grammaticae,a res deducit
a.-tap«yiap.«xaxai «Ttoartaauarai ruplurm el divut- reculam, ut a spes specula. Ita et Priscianus, super
siones. Hinc igitur nunc racana nunc rachana scri- duodecim versus JEn., in illud lib. III /£neid. c Post-r
bunt. Cfuamres Atim. Ibidem, in Glossario Camberon. ;
Apud Nicetam Chonialem, lib. n De rebus gestiss Rescellsc, genus indiimenli; id est, pelles. I Apuleius,
Alexii Arigeli, paxevSvxn;, cui Glossa Ms. ascribitt lib. iv Melam. : < Quid paupertinas
pannosasque re«
uov«xog•Sic apud suradero, libro De rebus post ex- sculas miserrimseanus donas vicinis divitibus. i Ergo
PATBOL. LXXIV, 18
401 ONOMASTICONRERUM ET VERBORUM DIFFICILIORUM. 492
arei primum rescula, mde rescella. Liceal hic con- A ftevov.Plinius, lib. xi, cap. 34 : <Est animal infixo
jecttiram meam proponere de toco apud Apuleiiim, semper sanguini capite vivens, in bubus frequens, in
lib. in Melamorph., deposito : i Spectadcnique quam canibus aliquando, in ovibus ct capris hoc solum. >Sui-
parvis quamque fulilibus lanta res procuretur. Hercu- das vocat xuve.ouj êtfjaf, pediculoscattum. Aristol.,
les anelhi modicum cum foliis lauri immissum, rore lib. v Historise Animalium , cap. 31: T« Si -tpbSara,
fontano datur lavacrum, et poculum. > Beroaldus ail xat atyegxpbrarvagexovin, roig Ss xuo-tvot xaXouftevoi
olim fuisse Herculis, el ipse reformat Hercules, ul yivovrutv.wopp«iar«i:<Oveset caprseredivios babent,
sit asseveraiio per Herculem, quale est illud meher- canibus propriuro ricinus, qui ab eodem animali no-
cules, mediusfidius. Lipsius, lib. n ep. qq., ep. 22, men cynorrhaistse accepit. > Columella, lib. vi, e. 2,
ait dormivisse magnum interpretem (Beroaldum). rediviorum; Plinius, lib. xxn, c. 18, ricinorum canum
Vetus leclio Herculis. Legit ipse : < Tanta res pro- meminit. 'ExSpuaat ad verbum esset, ebullire faceret,
curelur lierbulis. Anethi, >«tc. Ita ille. Scio equidem effunderel, ut n Machab. i, 12 : AUTO? 7«f>8_iSpu\at
multum herbarum usum fuisse in re magica, unde Touf -tapara\uuivovg iv T>5ayia. Ttoket.Ipse veroebul-
apud etimdem, Apol. 1, radiculm, herbm, surculi. Et lire fecit eos <;«!pugnaverunl in sancta civilate.
]ib. )i Metam., surculis el lapillis et id genus frivolis ROSARIUM. Usus orationes annumerandi Deo per
inhalalis. E quibus videri quoque possil legendum B S calculos, habes hic exemplura apud Palladium, c. 23,
surculis pro herculis. Malim lamen legere recuiis : de Paulo in monie Pheane habitanle : <Hic habebat
1° Quia soliti olim scriberc h eculisut Hrenus, Ludo- trecentas preces expressas et prseslitutas, totidem
vicusin Ms. velustissimo, unde transpnsitione fecere habens in sinu calculos, el in unaquaque oratione
lierculis.2" Recutm sequeniia omnia comprehendunt, jaciens unum calculum, > ôv. Ideni de eo narrat
enethum, taurum, rorem fontanum; non ita herbulm, Sbzomenus, lib. vi, cap; 29, ct ex eo Cassiodorus,
quse in nullum istorum quadrant, si anethum de se- lib. VIII,cap. 1. Eliam divam Claram sanctissimam
mine capias. 3° Reculmhic quod libro u apud eutn- feminam prccariis calculis usam, ut Deo oraliones
dem frivola. 4° Reculas usurpat idem auctor lib. iv suas annuroeraret, produnt ejus Acla. Nec supersti-
Metamorph. jam citato. tiosus est hic calculorum usus, non magis quam duo-
Dicebatur, et Reicula. Capitularium, lib. Vn, tit. decim lapides, quos Josue jussit mililes suos sicco
192 : < Qui reiculam ecclesia. pelunt a regibus et pede transeuntes secum ex alveo Jordanis in castra
horrendae cupiditatis impulsu egentium substantiam deferre, nempe ut commonitorii essent beneficii a
rapiunt. • Chronicon sancti Galli, De. geslis Caroli Deo Opt. Max. prastili.
f.Iagni: < Quod reicula. sancti Galli non ex rcgalibus SABULUM. Vita Pauli primi eremii,e, num. 14:
donariis, sed ex privatorum traditjunculis collectae. i G < Sabulum capiti superjacieb.it. i Vita Hilarionis,
An.nEicuL__hse Ecclesiarum sunt illa ipsa, qua_ nura. 40: < Qui cum tria crucis signa pinxisset in
Graecis dicebantur irra>xiv.«l Balsamon , ad Can. sabnlo. i Glossarium Camberouense Ms.: <Sabulum,
ApOSt, 59 : 'O eTrto-xorros- Ifitket p.eru T»)V«vuy/.uiuv , genus terrse levissimum. > Plin., Iib. XVIII,c. 18 :
auTouSartavriv,x«i rhv rhg ixx\naiug xui TWV x\nt,t/.S>v < Quippe sabulum subest, granuraque limo tantum
avvttOvotxovof» «v, Ta 7rsfHTTeuovT« exTCOV eiabSa>vrh; continetur. i Ilieronymus, in cap. XLVIIEzech., Ad
ixWnaix;itaSiSbvui-tphg-tivnrug' -trt»xtv.«yup xaXouv- tumulos sabuti orienlalis.
r«: < Episcopus post neccssarios sibi sumptus, et Sabulutn auteni capiti superjacere solemne erat
eciiesiseac clericorum consuetam dispensationein, apud plurimas gentes in luctu, maxime funebri. De
snperflua ex ecclesiasticis reditibusdebet distribuere -Egyptiis, testis hscc Vita.
pauperibus. Nam -twxtxu, id est, pauperum bona De Romanis Virgilius, lib. x .Eneid., de Latino
vocantur. >Et in eumdem canonem Zonaras : T« rS>v > rege ob conjugis et urbis fata:
iv.xknat&v -tpayuura h ypafh Ttra>xtxabvouu&t,xui Sei it scissaveste Latinus
ravra StttSiSoaOj.i roig -tra>yoig: < Scriplura nominat CoDjogisaltonilusfalis, urbisqueruina,
ccclesiarunt bona 7rTwx'>t«iquse TTTwôff,id est, 1051 Canitiemimmundoperliisampulvere lurpans,
mendicis et inopibus dislribni oportet. i I
DEl Hbro x de Mezenlio propter Lausum filium«b
RESTES PISCIUM. Vita Joannis Eleemosynarii, cap. JEnea occisum :
19 : < Mille restes siccatoruin pisciiun, qui menome- Agnovitlongogemitumprsesagamalimens:
nse dicunlur. > Sic M irtialis, lib. xn, ep. 32 : Caniticm immundodeformatpulvere....
Calvasqueresles allioque,cepisque. Idem in Ciri :
tibi resiibus calvitiem tribuit, ut vcteres et triias Cladeexterrita trisli
Intonsosmullodeturpat pulverecrines.
oslendat, e quibus allia et cepaependere solita. CatuIIusin Argonauticis :
RICINUS. Palladius, cap. 8d:< Adeo ut corpusejus Canitiemterra atque iafusopjilverefcedans.
non seciis ac corptis feraruro animantium ricinis Silius Italicus, lib. xn. De
Campanis :
scateret. > Hervetus verterat, scalerelmuscis. Gra.ce nuncfoedaniesin pulvere crinem
est: a>gXRtrbaSjuu xpbrarvagiv.Spa.attt.Dixi de llOC Canentem.
satis fuse ad veterem Palladii Lausiacam. Nunc quse- Ovidius, lib. VIIIMetaroorpb., fab. 4 :
dam addo ex Frontone nostro : upbrm hic rectius ..... OEneus
Pulvere canitiemgenitor, vultusqueseniles
•umitur pr.o ricine, ut sit_ro tv xvaijttri fiovai ytvb- Fotdathumifusus.
493 ONOMASTICON RERUM ET VERBORUMDIFFICIUORUM. 494
De Grxcis (estis Ilomeius, lliad. s, ubi Acbilles_A senum Calvinistaro.et apud Korniaunum, Demiracu-
atidita morle Patrocli : lis mortuonini, parte m. Vi.lect Gretzeruin, Dc fu-
Se iXwv xovtv uiOulbiaauv, ncre Christiano, lib. 1, cap. 4.
Auforepnat yipaiv
Xeua-roxu.xxefat.h;. SANCTUARIUM. Vita Euphrasia., cap. 1 : < Multas-
Ambabasautemmanibuscapienspulveremcjlidum que oblationes in ecclesiis et sancltiaiiis offerebat. >
Fudil supercaput. El cap. 5 : < Quaeetiam illic vacans in sanctuariis. >
Idem lliad. Q., de Priamo, qui pulvere aspersus filii Nescioan hic sanctuaria vocet aeuveiu,id cst, mona-
licctoris mortem deflet. steria. Alias sancluarium certus in tcmpto locus.
De Judseorum more in hac eadem re notum nirnis Vide SECRETARIUM.
ex sacris litleris. commcnt. in Frontinum, De limiiibus
Aggenus,
SAITES.Palladius, cap. 22 : i Cum saiies octodc-
agroriira : < Profanum aulem, quod dum sancliim
cim ebibisset, > Grocce: aarnv -tttavS>;'lru\txS>vSe- fuissct, posiea in usu horoinum f.ictum, boc est exlTa
xaoxTw.Epiphanius, De pondej*.el roensiir. : 'Awop- fanutn, exlra sancluaritim, profanumdicttim est. >
pufta Se Ttapa uovat; 6n?uiot; uerpeirai. 'Kuiavyup Dicla efiam sanctuiria vela qusedam s^cra sc i
TovTatTOU enrtv, o Se aknOtvb;auirng iearo>viaxiv y.S'. brandsea. Dc quibtis ita Baronius, notavionihus ad
f Aporrhyma apud solos Thebanos mensuratur. Di- R | Marlyrologium Rnmanum ad diem l;i j'anuarii ,
midium enim saitoc est, verus autem sailes, sexta-
poslquam recitavit verba sancti Gerroani et col-
riorum viginti duorumesl. >
legarum legatorum apostolicorum ad Ilormisdam
SANCTOBUM CORPOHA IXCORRUPTA. Vitse Hilarionis, : < Unde si beatitudini vesiroevidetnr, san-
num. 46 : < Et toto corpore, quasi adbuc viveret, papam ctuaria beatorum apostolorum Petri ct Pauli, sccn»
integro. > Joauues Jdosclius, Prali spiritualis cap. dum morem, ei elargiri prsecipite; et si (ieri potest,
121, deduobus monacbis prsesiti morluis : t Iuveni- ad secundam cataractam ipsa saucluaria dcponcre
mus veroainbos inlegros, suroentesque illos, sepeli- vesirum esl deliberare. > Exslant ad eosdem
Icgatos
vimus inRaytbu. > Hormisd;c | apse, de cadem re scriptse Hitenc, alia:
Multorumsanctorum corpora Deus hac inlcgritnte ilidem ad Juslinianum,
signilicantis se lanltun san-
honoravit: Sancti Ursini,primi episcopiBituricensis, ctuaria miltcre. Per saiicluaritimaulem velutn intel-
apud Gregorium Turonensem, De gloria Conresso- ligere debemus, quod sanctus Gregorius, in epistola
rum, c. 80; sancti Eligii, apud Surium, 1 Decembris, ad Constantiamreg., lib. m, cpist. 50, brandmum
auctore AudoenoRothomagensicpiscopo; sancti Si-
appellat, cxquo sanguiseffluxit,cu n asancio Leone
geberli regis Francorum, auctore Sigebertomonacho papa (utait) forcipibus incideretur. Alibiautem idem
Gcmblacensi, apud Sur., 1 Febr., tpmo vn; sancti C ( appellal vclamen,quod admoverisolitum erat sanctis
Wenceslaiducis Boliemise,per Joanuem Dubravium,
martyriini corporibus, ut lib. IV, cpist. 44, ex syno-
Olomucensemepiscopum, 28 Septembr., aputl Su- do
Romana, etlibro xn, decrei. 4, Brandxum item
rium, lomovn; sancli Stanislai, episcopi el marty- appellat velum illud Joannes Diaconus, in Vita sancii
ris, apnd Surium 11 Aprilis; sanctiHuberii, episcopi Gregorii libro n, capite 42, cum ingens ea dc re ini-
Leodiensis, apud eiimdem, 5Novembris; sancii Oth- raculum narrat. Hacienus Baronius.
roari, abbatis Sangailensis, aucloreWalafrido abbale Erant et regum et principum sanctuaria, secreta
Augiensi, apud Surium, 16 Novembr.; sancti Ed- videlicet et arcana tabularia. Plinius, libro xxm,
mundi episcopiCantuariensis, apud Surium, 16 No- cap. 8 : i In sancluariis Milhridalismaximi regis de-
vembris; sanciiRaynaldi, archiepiscopi Ravennatis, vicli Cn. Pompeius invenit in peculiari commcntario
auctore Hieronymo Rubeo, 18 Augusti, apud Su- ipsius manu compositionem antidoli. > SicnlusFlac-
rium, tomo vn; sancti Sosii diaconi.JaucloreJoanne cus, in bbro De conditionibus agrorum : < Qtiod si
diacono, 5 Jan., apud eurodem, eodem tomo, 23 quis contradicat, sanctuarium Cacsarisrespici solet;
Sepiembris; sancli Honoraii, episcopi Arelatensis, omnium enim agrorum et divisorum et assignatorum
auctorctlilarioepisc. Arclatensi, apudeumdem, tomo forroas, scd et divisionem, et commeniarius ct prin-
eodem, 15 Jan.; sancti Judoci.auctore Florenlio ab- D j cipatus in sanctnario babet. Qualescunqueenim for-
bate, apud eumdero, tomo eodem, 13 Decembris; maefuerini, si ambigatur, de eorum fide ad sanctua-
sancli Hermahni, seu Josephi, canoniciSleinfelden- rium principis revertendum erit. >
sis, apud eumdem, lonio eodem, 7 Aprilis; sancli SARTAGINES IGNIT_E.Ilieronymus, in Vita sancti
Theodori Studitse, auctore Michaele Sludita, 11 No- Pauli primi eremitse, num. 3 : < Qui ignitas sartagi-
vcmbris; sancta. Edilbergsevirginis, apud Bedam, nes ante superasset. > IIujus supplicii mentio II Ma-
I. lii Hist. Anglicanoo,cap. 8, Julii 7, in tomo VII chab. vn, quod ila exprimit Prudentius,
Surii; sanCtseLudmillae martyris, in Yila sancli hymno 14:
Wenceslai, supra. Videbatipsosapparatusfunerum
Plura non congero. Similia exempla ssepissimein PrsBsenssuoruro,nec movebatnrparens,
Lsetata,quotiesaut olivostridula w
Sanclorum -Vitis occurrunt. Vide qusedam apud Sartago frixum torruissetpuberem.
Joannein Baptisiam Signium in ejus Reliquiario, c. Plura de his vide apud Antonium Gallonium, lib. De
21, et Grelzerum nostrum, in Apologia2 et 3 pro sanctorum martyrum cruciatibus, cap. 7.
Vita sancli Ignatii noslri, lib. iv, cap. 1, conlra Mi- SATYRI.Hieronymus in Vita sancti Pauli primi
*;»5 ONOMASTICONRERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. *06
cremitsn, nnm. 8: «Quos vario delusa errore gentili- A ante x«pXau/tov. Igitur ila insliluiltir uovitius :
las 1052 Faunos, Salyrosque, et Incubos vocans 1. 'O iepevgxovpevetavrbv ar«vpoeiSa>g : « Sacerdos
colit. > De Satyris consule Lilium Gregorium Giral- noviiiumin crucis formam londet. •
ilnm Ilislorise deorum synlagmale 15, ct Marlinum 2. 'EvSuetKUTOV xtro>vu,xai xaiuXau^tov: < lniluit
Delrium noslrum, parte III commenlarii in Seneca. eum tunica et camelatichio. >
OEdipum; Natalem Comitein, libro v Mylholog., ca- Ex quibus patet, pi.au lunicam fuisse. Rudem et
pite8, el Conimbricenses nostros, in lib. n Pbysic, asperam, non raollem, indicat Nicetas in Manuele
cap. 9, qusest. 5, art. 2. Comneno, libro vn : T6 povaStxovayhua yriae, xui oi
SCALPR-E. Hicronymus, Vita Pauli primi eremil.ie, TtepiavrbvoOevevpbvrtgrtvb; uav«xovp«a« Treî5uouc-«
mim.5 : < Erant prae.lereaperexesum montem non uevauTov,xat «TrexSuoutrt Ta ftaXaxax«i apxtxa aufta :
pauca habitacula, in quibus scalprce, ctiam incudcs < Monacliicuraschema expeliit, et qui ei aslabant,
el mallei, quibus pecunia olim signala, visebantur.> nescio unde invenienles cujusdam monachi rasam,
Ita veluslissimi Ms. pro scabrm. Papias Vocabulista : ea eum induerunt, et exuernnt eum vestibus molii-
< Scalpere, fricare, lerebrare; Scalprus diclus, quod buset imperialibus. i lta quidem citat Joannes Meur'
pituris'* et foraminibus sit aptus, quasi scalphorus; sitis in Glossario Grsecobarbaro, pro quo vulgaia
cnjus diminutivum scalpellus facit. Scalpra, ferrum I Edilio babet : na\ rhg itvevuurtxa>rep«g auftaaea>g_
quo corium aptatur, quo fabricanlur formse sutorum. ixovang rb
a-tupuaxevov TptSwvtov p.i\avog, ot TreptTOV
Scalpellus, ferrnm quocorium aptalur, quo fabrican- (ZuatkiubOevavv evrcophaavreg: < Et spiritualem ve-
tur forrose sutorum , et quo chartas corTigunt. > stem nigro panno omnis ornalus «xpertem ministri
Joannes a Janua in Calholico : < Scalprum a scalpo, nescio ubi nacti. i Sic quaeeodem librosunt eaOhuura.
pis, dicitur hoc scalprum, pri, et hic scalprus, itl scilicet uavaxtvo., Glossae veteres Mss. apponunt
est, fcrrum, cum qno corium aptalur vel raditur, vel paaa. Et ejtjsdem Manuelislib. IV, ubi uCkavauftav,
rultellus, vel capulus scriptorum. ltem scalprum vel glossa apponit pi.au. Et apud eumdem Niceiam, lib.
scalprus dicitur quoddam ferreum instrumenturo, n, De imperio Isaaci Angeli, ubi in texlu est, u£k«v
quod alio nnmine dicitur celies. Unde boc scalpel- auftov, glossa ms. ascribit puaa. Sicapudeamdem,
Itnn, li; ethic scalpellus, li,diroinutivum secunduin lib. in, de ejusdem Isaaci imperio, paxevSuTijf,quod
llugiilionem. Unde.Jeremisexxxvi : Scidit illud scal- glossa ms. explicat per puaufopS>v.
pello scribm. > Vocabularium Gerardi de Scheuren : De camelauchio supra satis diximus.
< Scafpruni, pri, et Scalprus, pii. Een yser daermen Rasse indumentum mystice significabat sanciific.t-
leclermede tchauet: oft een scherp meskender schty- tionis stolam. Colligitur ex oratione quse est in Eu-
uer : ofl een yseren beylel. > "( chologio : "EVSUITOV auTovuytaauav O-TOXMV, aa>fpaavvr_
SCAPULARE. Vil-jeAntonii, capite23: «Lavitepen- rhv bafvv auTOu, 7r«iTi.fauTov eyxf/aTeia?
-tep'iX,a>aav
dyten suum, idest scapulare. Ita plerique edili; sed avaSet.ovaya>vtarhv: < Illdue ipsum sanctiiicationis
scapulare interpretamentum prioris e margine in slolam, teroperantia circumcinge iumbos ejus, omuis
lexlum irrepsit. Scapulare proprie i-ta>uig. ipsum conlinentise ostendcpugilem. i
SCHEMA. Vila Euphrosynse, cap. 7 : < Induiiqae
'AxoXovSta TOUuixpovaxhuarog «TOtTOUftavSuou.
eam lunicam schemalis. > Vila Euphrasia., sive Eu-
Ordo instiluendi monachumparvi schematis,
phraxise, cap. 8 : < Si nos diligis, esto nohiscum in
seu mandyi.
noslro schemate. > Anastasius Persa Jan. 22, in Me-
1. Tiftiwtv6 iepevg i~tuva> avrav TOtr^vifnaToXoytov :
naeis: lial yevouevag TVIIv u ovh TOU ayiou ZuSSuTO < Sacerdos ponit super eum schematologium. >
TWV
teîov uavay_S>v ayhua \uuSuveu < ExistenS in roo-
2. Deinde acceplo in manu psalidio seu forci| e,
naslerio sancli Sabse sacrum monachorum habituui
xoufieuet auTov6 iepevgaruvpoetSStg: < Tontlet euni
sumit.i Ssepissime occurrit apud scriplores asceticos. sacerdos in formam crucis. >
Sedquia duplex fuit schema roonacbicum, unum, Qua.crinium resectio irrationalium cupiditatura
quod dicebatur TOutv.pbvaxhp-a, sive TOU UUVSVOV,rejectionem signiflcat, quod insinualur in oralione,
r
parvum schema, sive schema mandyi; altcrum quod quse inilio prsemitlitur : "Iva T^ ayatpeiiet ra>vavat-
dicebalur TOjiteya, sive rb ayyektxbv, magnum sive: o-OnTuv rptxSiv, avvuTtaSa\--rutxat rag ukjbyavgevOv-
angelicum schema; juvat bic ex Euchologio qusedam' uhaetgrt xui Ttpoaa&tg: <Ulademptione sensu caren-
ulriusque generis attexere, omissis precibus , rilus' tium capillorum, etiam ahjiciat irrationales cogitatio-
lantum attingendo, prsemissoaiueordineinslitucndi ' nes et opera. >
novitium. 3. "OuSe\fbg huS>vb Seivu evSueTKt j^tTwva*ay«X-
AxoXouSta tig apyaptav paaafopovvra. \tuaea>g: < Frater noster N. induitur tunica exsul-
Vrdo instiluendi novitiumrasam ferentem. lationis. >
Qtiod inlndice capitum ita concipitur paulo plenius: '• 4. IIef)t?iiivvuT«trhv bafvv «UTOU Suvafttvuhfieiug,
'AxoXouBta ytvouivneig TOfopiaat raiu paaov ub-.ovxaii eig vexpa>atvaa>uurag, xat avaxatvtatv 7rveuftaT0f :
xafuXavxtov; < Ordo, qui servalurin ferente tanluuiI < Fraler noster lumbos cingiiur virlute veritaiis in
lasam etcamclauchium. i Nonrecte apud Meursium i morlificationem corporis, et renovalionem spirilu<. i
in Lexico Graecobarbaroin faau ponimr negatio uhn 5.1Ltt%v~trerui-teptxifrAuiuvi\Ttiauaa>T-piat' <Fra-
* Sic. An legendum picturis vel scripHtris?EEIT.
497 ONOMASTiCONRERUM ET VERBCRUMDIFFICILIORUM. 498
ler nosler operitur galea ceu spe sabr.is. > _h. ttim conservet, qtiem in virtute lua iuduit,
6. AauSavetrb rraXiovTOV uppuSuvaTOU uey/lov v.y.t habitum:
ayyeXtxoO ayhp-urog, tig arokhv ufOupaiagx«t aeuvb- Pro tunica quidera justitiam amic.us,
rrtng: « Frater noster sumit pallium arrbabnnem Et pro zona mortilicalionem corporis et icmpc-
roagni etangetici habilus in stolara incorrupiionis et rantiam in seipso circumferens,
sanctimoni-C.> Et proscapulari, cruce et fitlcadornatus ;
7. 'TiroSveTatTa aavSaXtaetf iroi_LaaiavTOUEuay- Et pro pallio, stola incorruptionis rounitus;
ye\io\>rhg liphvng: < Fraler noster subinduilur cal- Calceamenlis vero, ut procedat in viam patis el
ceamentis in prscparationein Evangelii pacis. > salutis. >
Deinde concludunl : *EX«8eTOVup{aSS>vurov Sequuntur, post, eadera qua: in ordine parvi sche -
[ityakav xai ayyeXixouaxhp-arog : < Fratcr noster matis de cruce, cerco, amplexaiione.
sumpsil arrhabonem magni et angelici habitus. > Diclus videlur angelicus habilus, quod eo induti
8. AtSoTatra> uttoxapevxtxnpbg, xui rb uytovEuxy- memores esse deberent, viverese debere angclicain
ysXtov,xai nravpbg, v.uiyiverut b uaTtuaubg: < Dalur vilani. Eucbol., p. 102: Xnyap TrerrotStif avvepy'-urhv
detunso cereus, et sanclum Evangelium, et crux, el uyye\ixhvTroXiTSiav ruvrnv i-titaipyouui, ft\uvOpa>Tte :
lil aniplexatio. > B <Tuse enim obediens cooperalioni, angelicam viven-
. *AxoXou6.«TOUueyukovayhuarog. di rationera hanc accedo^ amator bomiuum. i Ruf-
Ordo magni el angelici habitus. iinus, lib. n , cap. 11 de llor : <llic niulloruin erat
roonasieriorum Paler, qoi habitu ipso honoris vide-
1. 'O iepevgv.avpevetavT.v oraufjoetSw?eigrb ovoua batur angelici. >De eodem Palladius , cap. 9 : <lla-
TOU liarpbg, 1053 elc-> Sacerdos tondct eum in bens monasteria milte fralrum, habilu angelico pr;c-
formam crucis, in nomine Patris, > etc. ditus. > Ruffimis, lib. n, cap. i, de Reno : < Per
2. "O aSeXyo?ijftwv6 SetvaIvSueTat^tTwva Stv.ato- oiiinia quasi angelici ordinis vir. i
o-uvijfxat «yaXXtaaewf TOO(teyaXoux«i «yyeXixou axh- Apud Dionysium quoque Areupagitam , cap. 6 ,
parog, etc.: < Fraler noster N. induitur lunica justi- part. n, Eccl. bierar. , ubi agitur de mysteriq mo-
lia: et exsuitationis magni et angelici babitus. > naslicse constimmalioiiis, meniio lonsurse cum siguo
5. AafjtSaveiTO7r«Xiov TOO fteyccXouxai «yyeXtxou a-yh- crucis et Trinitatis invocatione, mulationis vestis, et
p-arog,tig O-TOXJJV «o6af><7i«fxat o-eftvoTiiTOf,
elC. : < Su- amplexationis, seu salutationis : TS>aravpottSei rv-tta
uiit pallium ihagni et angelici babitus in stolam in- afpaytauuevoguvrbv b iepevg, «Troxetjoet, T>ivrptaahv
corruptionis, et sanctimonise. > rhs Oeiu;uuxuptbrnro; e~ttSohaugvrtbaruatv, xui xhv
4. 'EvSueTatTOxouxouXtov rhg av.a/.iag,ei; Tteptv.:f«-*- eaOhr«rtaaav uTtauftiaug, iripav u_j.ftivyvai,xaip.exa
Xaiav IXTttSof aa>rnpiov: < lnduitur cticullam simpli- ra>vaXXwv teficovuvSpS>v,oaot -tupttaiv, «a-taaa//evot
citalis in galeam spei saluiaris. > uvrbv xoivuvova7r«TsXet TWV6iap^tx£v •jtuo-Tflftc.v:
'o. AauSavetrbvuvu\«Sovev bvbuartTOUIIaTf>6; , xat < Consign&nseura signo crucis sacerdos , tondet ,
ToOTtoO,xat TOUayiou IIvEufiaTOf,«vaXaftSavuvTOV trinas divins. beatitudinis personas inclamans ; exu-
CTaufiov auToOirrirS>vS>ua>v, xui axo)ovOS>vxS>Seaitbrn tumque vcste oroni, aliam iinluil, et cura sanclis
XfHo-Tw : « Accipit scapulare innomine Patriset Filii aliis qui astanl viris ipsuin salutans, divinorum
et Spirilus sancti, assumens crucem suam in bume- mysteriorum participem efficit. > Et mysterii expli-
ros, sequens Dominuro Cliristuro. i calionem subj;mrit:
6. IIsf;i?_)VVUTat
T).vbatfvvatJToOSvvuutvulaiOeiag: 'H SeTOOo-Taupo.tSouf. TUTTOU afpo.yig, a>ghSn Ttap'
< Fratris nostri lumbi cingunlur virtute verilatis. i r,p.S>veipnrat, Sn\oirhv ituaS>vbuovrS>vaapmxGr»bpi-
7. 'TjroSu_Tat Ta oavSaXtaeig erotuy.aiuvTOUEvay- %ea>v uvevepynaiav: < At vcro crucis sanctse signacu-
yeXiourvs eiphvng: < Subinduitnr calci:ainentis in lum , ut jam dictum est, morlificationem omniuni
prseparationeniEvangclii pacis. i simul carnal.um cupidilatura signat. >
Concludit; *EXa6eTOneyaXovxat ayyeXtxov ayhua : 'H SerS>vrptxa>vaitbxapatg, eufuivet rrtv v.aOapa»
< Sumpsit magnum et angelicum habitum. > 0 v.ai «aynuurtarov i.wiiv, oux e7rtTrX«o:Totf a_r_ny.uatrb
Quaequasi repetens recapitulatur. et explicans ex- xuru vovvSuo-EtSi» iTciOerixa>g
x«Wa>Tci%ovauv, «XX-aur
primit rursus in oratione: Tijvif iuvrhg ovx «vOpa>rtixaig xaXXeatv,aXX'evtaiotf
"ivaev aytaauS>-to\trevauuevagaa-ti),avStarnphan, xat ftovaôffeig TO5aoei,5e(TTaTov : < Borro
«vayofjtevniv
07TEf> Tj5Suvafteto-ouevcSuo-aTO axhuu' lonsura crinium vitam mundissimam indicat, et
Tw {tevxtrS>virhv Stx«toauv).v aftTreôfievof' nulla figura fucalam, et quac nullis fictis coloribus
Ti)Sii ?wvi)TIJVvexfKuatv TOO xat TJIV
o-wftaTOj, aa>fpo- induclis animi deformitalem exornet; sed ipsa in
ovvnviv iavxS>Tteptfipa>v seipsa non humanis venustalibus, sed singularibus
T&Ssava\aSa>,ra>axuvpS> rh xat TrtaTetxaTaxoo-ftou- et unicis, a.d Dei exactissiinam similitudinem pro-
ftevof perel. >
Tu Se itepiSo\uia>,axo\hv«fOapaiagOa>puv.tt,buevog. H Se rht itpaxepugeaOhrag«-toSo),h,xui Tijf iripae
Totf SicavSaXtoif,tva e-ttShrh bSS> rhg eiphvng, xui \h$ig, TMV a7rouiang iepag %a>hg irti rhv r~\ea>ripavp.i-
rh; aatrnpiag' ruru\tv iufttivet" xaOaiteperti rhg itpag Beoycveotac>i
< Ut in sanctificationo vitam insiilticns, immacula- rhi iaOhras uuiffytg eSjjXourhv a-taxu9aipouivngt_athi
-!!9 ONOMASTICON RERUM ET YERROKUMDIFFICILIORUM. 500
jtf 6ewfW)Ttxiiv xui t,a>rtarixhvei.ivavaya>yhv : < Prioris A\ < Hic Eulogius fuit disciplinarum liberalium scho-
autem veslis positio , alteriusque assumptio, migra- lasticus.i Palladii Lausiacaex vcteri interpretalione,
tionem illam a media vita (sacra licet) ad perfeclio- in appendice, cap. 16 : < Hic Eulogius scholastieus
rem significat : sicut in divina regeneratione, pro- cral et eruditus vir. i Hieronymus Catalogo llluslr.
molionemindicabat a purgala vila ad conlemplantem Eccl. scriplor., cap. 89, de Serapione Thmueos
illuminantemque babituro,îlla vestis candenlis im- cpiscopo : < Serapion ob elegantiam ingenii, cogno-
mutatio. > men scbolastici meruit. i MartyrologiumRomanum,
Et Si xt/.ivvv b iepevgrz x«i Ttuvre;oaot Ttupetaa 5 Fcbruarii: «ln ctijus (Dorothea)}confessioneTheo-
iepai,rbvrere\eo[ievovua-iuX_ovrut, rhv iepavrSivOeaet- pliilus quidam scbolasticusad Cbristi lidem conver-
SS>v ivvbnaovxctva>viuv, iv evfpoavvnOeiv. sus. i Idem apud Bedam et Usuardum.
ttyaitnrt-/.S>;
awnSouiva>v«\\h\at; : < Quod si modo quoque taro Est autcm scliolaslicusposteriori sscculoadvocalus.
sacerdos quam circumstantes reliqui viri sancti sic unde in Aclis Dorotheas Theophilus nunc scholasti-
dicatum consalutant, sacram intellige Dei pra.l'eren- cus, nunc advocatus dicilur. Vila sancti Scbastiani,
lium speciera socielatem, qua sibi invicemcuni Ise- I. ti : « Duma beato Tiburlio viro scbolaslicissimo,
titia et cbarilate gratulantur. > ci nobiii ct sanclo. • Qui ante advocalusdicitur :
Veslem eam , qua induitur monacbus, nigram ^B « El qui fuiurus eram advocatus ad agendas causas
fuisse notat Pacbymeres, et significationemejus ita inortaliiim. > Sardic. conc, can. 13 : < Si scholasti-
exjilicat: Movap£txr) ru%tg,ort uovuxa>g v.uiivoeiSS>;,v.ui cns de fnro episcopusfuerit postulalus. > Grsecusin-
euStxS>g, n rpiya>g,n -to\\uy_S>g Tto\ixevexai. TOUTO yii.p lcr|ires ay_o\aartv.b;urtb rhg uyopag. El L. H Cod.
SnkaiSeTOaftyievvuftevov fieXav.Ta ftiv yap aWa rS>v Th., De Concuss. advocat. < Prseter solemnes et ca-
Xpa>uura>v sigirepa uerarteaavvrutpuSia>g,xvi Ttavxa nonicas pmsitaiiones multa a provincialibus Afris
itf TOuekuv'TOSe ui\uv ovx eaxt p.eruS\nOhvut eigere- indignissimepostulantur ab officialibuset scbolasti-
povypSipix-ti>Ttore:< Monacbicaordinatio , ut soli- cis. Ncc lalet inansuetndineni nostram , ssepissime
tarie et unice , non dupliciter vel tripliciter, vel scbolasticosultra modum acceplis bonorariis in de-
inultipliciter conversetur. Hoc enim significat nigra fcnsione causaruni oroniuro et annonas ct sumptus
qua induitur vcstis. Alii enim colores facile in alios accipere cousuesse. •
transeunt el mutanlur, et omnes quidem in nigrum Sic canone 97, in Codice canonumAfricanortiin:
mutari possunt: niger vero color nullo unquam inodo QoreSoOnvut uSztuvTOO xaT«o-Tij_-ai
exSixoufo-/oXao-Ti-
ih aliutn transmutari polest. > xouf": « Ui denl facultalem defensores constituendi
Hsecnunc de duplici monachorum sclieinale stiffc- scholasticos. • Ubi intelliguntur advocati.Nam sub-
eiant. C ditltr : OtTtVef
auTOTOUTO TO\etrovpynuaTOOexStxeni
ScnoLAniiis.Pratum spirituale Joannis Moschi, Ta Ttpi.yua.rui-ttxhSevuue/ouat : < Qui in actu sunl
cap. 25 : < Ut nobis abbas Gregorius ex Scliolaribus vel mtinere defensioniscausaruro. » Quare nonrecte
retuiit. i Grscceest, ex SxoXapiuv,quod non recte Molanus,ad Usuardi Martyrologium,C Febr., existi-
Hervetusscholasticusverterat. Namscbolaslicicausisi mavit in Actis Dorotbete Tbeopbilum diclum scbo-
dicendis erant, scbolares vero palatinse mililiae ad lasticum per contemptum. Nam eo tempore scbn-
mtelam principis. Gregorius igitur hicex scholaribus; lasticus scquealque advocatus in bonam partcm >n
seu exscholaris, id est olim scholaris , nunc veroi usu erat.
abbas. Suidas : SôXafJtot,T^toîXtot .TEVTaxotTiot iiti! Olimscbolasticus dictus declamator, quicunqnese
fv\«v.h TOU n«XX«vTOf na«v rerayuivot, aptarivSnvirtt- in causis fictis exercebat. Plinius, lib. n , epist. 5 :
Xe^6evT6f e. 'Apfteviwv,otf »uvT«?etfavexaOev 7rXeiouf: « Annum sexagcsimumexcessit, et adbuc scbolasti-
B TotfaXXotfaTraotTOSnu.batoveyophyet.< Scholariii cus tanlum est, quo genere hominum nibit aut sim-
ter 1054 m'"e quingenli ad custodiam Pallantis» plicins, aut sincerius, aut melius. Nos enim, qui in
erant constituii, ex oplimalibus Armeniorumde- foro verisque litibus terimur , rotillum malitise ,
lecli, quibus antiquilus respublica majora stipendiai quamvis nolimus, addiscimus. » Sic cape Ilierony-
quam ca_teris,omnibus suppeditabat. i Idem: 'iCitep-1 - D inum, epist. 2(i,ad Pammacbium, de obitu Paulinsc:
aptOuog,ouTOfb upiOubgra>vay_a\upia>v v.a\ovuiva>vu « Meminisse te puto erroris muiui, quando omne
xptayikiajvTtevxuv.oaia>v OVTMV, ETefiouf StffîXioufev6i- Alhenaeurascbolasticorumvocibus resonabat. • De
fietxev'louo-Ttvt«vof, oif ovTMfev.od.eaev. <Supernume- quo suo studio ipse agit in Epist. ad Galat., cap. n:
rarius, ul cum numcrus scholiariorum esset bonii- « Aliquotiescum adolescenlulusRomsecontroversias
iiuni ler mille et quingenlorum, Justinianus alios biss declamarem , et ad vera certamina (ictis in litibus
mille ei adjecit, quos ita vocavit. > Severus Sulpi- exercerer. »
cius, 1. i, c. 1, De Vita sancti Marlini: < Ipse arina- I- Dictus etiam scbolasticus vir eloquens, eruditus ,
tam niililiaro in adolesccntia secutus, inter scholares s etsi nec causas fictas ageret, ut dcclamator, ncc ve-
alas sub rege Conslantio, deinde sub Juliano (iscsarc e ras ut advocatus : talis dicitur Prudenlius. Wala-
militavit. i fridus Slrabo, De rebus Eccl., c. 25 : «Quales com-
SCMOLASTICUS. Pascbasius, bic, lib. vn, cap. 10 , pnsuerunt Ambrosius, Hilarbs, et Beda Anglorum
nuro. 3 : < llic Eulogius scbolasticus er.it, sxculari-- patcr, el Priitleniiiis scholasiicus Hispaniarum. »
hus liueiis erudilus. i Palladius,hic, lib. vni, c. 56 : S;gebcrttis,in Clironico,anno Cbrisli 104S:« Franco
501 ONOMASTICONRERtM ET YERBORUM DIFFICILIORfJM. «03
scholaslicus Leodiensium et scientia .litlerarum et!t A que quibusdam in altissimoloco ad prcesidium eccle-
inorum probilate clarct. > lia eliam vocalur ab b siaehonorem collocalis, ctsubselliisprseterea undiquc
JEgiclioAureocvallis, religiosolibro Degestis Poniif.T. ordine dispensatis , decore eximieque exornato,
Leodiehs., cap. 1. Sic DionysiusExiguus, abbas Ro-'- nllarique denique tanquam sancla sanctorum in rne-
nianus, inierpres VilaePachomii , in Mss. dicilurr dio sanctuarii 1055 Sil° ' 'sta rursum , ut a plebe
scholasticus. Sic credo Serapion supra, apud llie- et multitudine eo non possel accedi, concellis ex
ronymum, catologo illusir. eccl. script., cap. 99 , ligno fabiicatis circumdeiiit. » Haecille.
scholasticus diclus; sic foite etiam Eulogius, de quo0 Ante igilur allaris cancellos apsidem respicien-
supra. les apparet congregatum fuisse concilium, lotumque
SECnETUM , sive SECRETAEIUM. Yila Joannis Elee- occupasse locum qui interjacet inter cancellos et
riiosynarii, cap. 2 : « Dicit coram omnibus ad eoss apsidem, ubi eral thronus episcopalis, qui quidem
<|ui eranl in honorabili secreto. i Intelligitur, opinor,, in ampiioribus basilicis haud mediocris latiludinis et
locus ecclesiae qui diciiur sccretarium , de quo itai longiludinis existebat, et quidem capax cujusvis
Baronius, torrio VI, anno Clirisli 451. numerosi consessus episcoporum. Intelligis puto
Quodinsynodo Clialcedonensi habetur eam habi- et ex his "quam procul absit ut veritalls Hopum
lam ante cancellossacri altaris, Liberalus Diaconus ,p & " aiiigeriul qui de secrctariis alitcr sunt opinati: fuisse
in Brevieulo,capite42, eum locum vocal secretarium,p quidem ea intra apsidem, Paulinus in epistola 12,'
utji ait : f Adveniens Marcianus imperator ad se- ad Severum haud obscure signilicat; in iisdemque
crclaiiura cum judicibus et sacro senatu , allocutio- disponi sacra vasa ad minislerium, et sacros Codices
nis verba fecit in concilio, ele. i Cujus rci causa e» a«!lectionemostendit. Adhaecetiam spectat qnod sanc-
loco muluatus ipse nomen,singulas sessiones ibidemi tus Gregorius papa, lib. n, epist. 54,jure expostulat
habitas secretaria nominavit. Moris namrpie fuit ut1 adversus Joannem Ravennatem episcopnm, < quod
in basiliearum secretariis concilia episcop»rum ce- tempore jejuiiii geslarel pallium per plateas et vias,
lebraremur. Habes de bis intcr alia plura exi mpla, quando nec licet eo uti in secretario, loco nimiriim
ecclesiae Afrieaooe, ubi concilia Carihagineiisia ini ccnsueto, ubi in suo throno in apside collocaio sc-
secretariis celebrala esse reperies, nec non Romanao . dere soleret episcopus, et cum eo presbyteri, dia-
sub Marlino, elaliarum ccclesiariim. coni nequaquam. Nam liaec Iiabet canon decimus
Sed quisnam locus ante cancellos, quem Liberatusi quintus concilii Arelatensis n : « )n secrelario dia-
riominat secretarium? Non alium quidem puiamusi conos inter presbyteros sedere noii liceat. i Hacie-
quam eum qui ab Evagrio , lib. n , cap. 5 , descri- tenus Baronius.
bente ipsura sancia; Eupliemiastemplum ita delinea-. C Binius quoque, ad tom. I Concii., pag. 291, haec
tur : t Ad cujuslaiusversus Aquilonum est alierum noial : Loca ecclesisc apud apsidem posila, quoe hic
sedificium(quod vocat tertiam templi partem, eam-, ei a Paulino, epist. 12, secretaria nominanlur,
que inliinam) quod speclat ad solis orlum, ipsumque eadein a Clem., lib. n Const., cap. C2 pastoplioria,
ad formam lestitudinis , columnis valde anificiose id cst,ui explicatHier. iiiEzecli.xui.duothalami seu
fabricaiis. » Et paulo post : < Intra lesliludiiiem ad interiora cubicula appellanlur. Ubi dicit in oinnibus
Orientem est sacrarium decore conslructum , in quo ecclesiis duo pastopboria extrui consuevisse, eaque
sanclissimaemartyris i eliijuise in capsa bene longa liinc inde apud apsidem posita fuisse, asserit prae-
reposilce, » etc. Nominat Evagrius sacrarium, quod diclo loco Paulinus. Quorum quis csset usus, duo
Liberalus sanctuarium; ulriusque namque vocis eam- lisccdisticha ab eodem desuper inscripta dcclarant. A
dem significationem esse , docet canon 21 concilii dexlra i apsidis:
Laodicen. primaoedilionis verbis istis : ( Non opor- Hic locus est veneranda penus,qua conditur,et qua
tcl subdiaconos licentiam habere in secretarium seu Proroiluralmasacri pompaminislerii.
A sinislia ejusdem :
gacrarium, quod Groecidiaconium appellant, ingredi Si qucm sanclatenct meditandiin lege voluntag
ct contingere vasa Dominica.i Et alio ejusdem con- Hic poterit resideussacris inteaderelibris.
cilii carione 57 primoeedilionis : c Quod nonoporleat " I
Ilacienus Binius.
presbyleros anie processionem episcopi introire sa- Erat secretarium inlra velum, et dicturii etiam
crarium, et sederc. i Graeceeiiam invenitur nuncu- ireperitur diaconicum. Nnzianzenus, orat. 20, quae
palum t£/j«T6iov,quodestsacrorium, sive @n;xa.t quod est < in laudem Basilii Magni, de Valente Basiliura in
prsc caeteris ecclesirc locis emineat. isacrario conveniente : iav ueu TOO7r«;J«7r£T«afiaT0f
Sed quomodo dici polest ante cancellos fuisse se- iauTov i iTtoma«.zo: « cum intra velum extitisset. >
cretarium, sive sacrarium ? Meminisse debes (quod Ubi I Niceias nupanhao-iux inlerprelatur Siaxovotiv.
et in anliquis basilicis cernitur) inter ecclesise gre- Diaconicum
I autcm significare sacrarium, palel ex
mium et apsidem , ubi sedes episcopi locari solebat, icanone 21 conciiii Laodicensis; ubiin Grtco est
csse sancluarium collocatum, quod quidem altare cSiar.ovixbv,interpres velus habet secretarium. Ca- ,
erat primarium in medio silum , undique circum- none i 56 concili Laodiceni, ubi in Graecovetatur ne
tirca cancellis septum. Describitur ejus forma gra- prcsbyleri | ante ingressum episcopi sedeant h iw
phice sane ab Eusebio, lib. x, cap. 4, verbis istis : /5ijpt«Tt, {: vetus interpres habet w sacrario. Codcx Ca-
i Sanciuario Jioc modo absoluto el perfecto, cellis- noiiuin i African. Grxcolal., in Hippon. conciiio au.
8t)5 ONOMASTICONRERUM ET VERBoUUU DIFFICILIORUM. 5C4
595 : Ev'ITTTTWVI 'Vtyiui ti{ TO o-iixpnTov
zfs hxhtaiac /A apud Seplimiuin, > quod aliquolies ibi occurril. Lege,
itaxij,-: <UipponeRegio,in secreiario basilicxpacis. > Septimum. Ibidem fuit templum sancti Joannis Bapti-
Concilium Carthaginense nomine teriium, ordine stae, unde subjungitur : < Denunliatio vero tyranni
temporis inter ea quae post Nicasnumcxslant, vere. in lempio sancti Joannis Baptislseeffecla est. > Quod
secundura : < in secretario basilicae resiitulse. > et mox Iiic habes. Varise urbis et suburbiorum re-
Vide dist. 23, flion oportet; et in concil. Agath., giones erant, maxime Constanlinopoli, et Alexan-
cap. 166. dria?,quae cerlo numero distinguebantur. Sic in Me-
liquaudo accipilur secrelarium pro ipsa sessione na:is Graecorum,25Aprilis, martyrium, seu templum
et coiiventu. Undo inier epislolas Bonifacii arcbiep. sancti Georgii Tropxophori esse dicilur lv TWSEU-
Moguotiui 135, venturo secrelario; item praterilo TS/36), in secundo.In iisdem18 Septemb. celebratur fe-
tecrciario. Ex ipso videlicet loco, convenius nomen stum martyrum Charalampys, Pantaleonis , el so-
accepit. Clorum,EVTWfiapTuptwauT&iv T£SOVTI EVTWSsvfipa :
Apud Auguslinum, cone. 2,psal. xxxiv, secretaiia in ecctesia, qum esl in secundo. Codex Can. African.
meniishabes. Grsecolat., in Conc. Carlbag., anno 404 : 'Ev H.apyr>-
SEMINA. VIRTUTUH. Vita sancti Antonii cap. 15 : Zivi u; Tijvixx)wa-i«.vTW âtfiitxijf o-sxouvSou : Caf-
< IIujus operis bomini inserta nalura est. > Sic plc- jB thagine in basitica regionis secundm.ltem in Concil.
rique Patres virtutum semina homini innata esse Carthag., anno 407 : 'Ev Kapxr,S6vtris Hv ixxlijo-iav
ct insita scribunt. Quse quomodo dici possint in- TOOStuTspouy.^tftaTOf : Carthagine in basilica regio-
sita, vidc Bellarminum, lom. IV in Conlrov. ge- nissecundm.Sozoin., I. vn, c. 24 : AsytTaiSs TOTE Tifr
ner. De reparalione gratise, controv. i princ., lib. 'Kovo-TavTivou7ro>E«j Tzpo;TSI'£§Softij>
ExSrifiwv pA' (sic)
v, cap. 12, arg. 7. yEvofiEvoj, TW6EWevT« IvSaSEeV-XrjoTa,
7rpoo-Eu?ao-S«t
SEPTIMANAIUI. Vita Euphrasise, seu Euphraxia;, jjvETTI Tiftii'IwavvouTOUBaTmaToO : < Fertur
eSstftaTO
cap. 22 : <Nisi collegero ligna, et septimanam meam autem quod cuni egressus Constantinopoli ad sepli-
complevero, non ascendam.» Sic in regula sancti mum milliare pervenisset, 1056 Deo preces nuncu-
Bcnedicti: < Egredi de seplimana, > quod est septi- parit in ecclesia illa quam in honorem Joannis Bap-
iuanam complere, et seplimanarii manus deponere. tistaj construxerat. > Ila vertit Christopborsonus,
ilenedicius, reg. 55 :« Egressurus de septimana, sab- qui pro depravalo illo vocabulo legit fiij),;<u,uti et
liaio mundilias facial. > ltem : < Egredientes auiem Curterius; Scaliger, f«>iw. Ego exislimo fuisse x).t-
de septimana, dicant hunc versum : Benediclus es , f/oTi, vel z)., abbreviate. Nec enim exislimo eccle-
Domine.» Hildegardis, in explicat. Regul. : < Egres- siam illam sancii Joannis Baplisix dislare septimo
hura de seplimana, sabbato munditias fecit, scopis (C milliari a Constantinopoli, sed esse in septimo cli-
sordes et pulverem, ubi necesse fuerii, extergendo.» mate, seu regione urbis vel suburbiorum. Vide Pe-
Regino, Chron. lib. n : < Accidil aulem ut, juxta trum Gillium, TopographiaeConstantinopolitanaelib.
quod mos est, ad coquinse olficium hebdomadarius iv, cap. 4. Vel cerle septirnum milliarium capien-
deputarelur. > Cassianus.Iih. iv lnstituiionum,c. 19: dum non de millibus passuum, sed de palalio, quud
< Singulis hebdomadibus fratres Iiaecoffuia sibi rcd- in septimo erat, etseptimum quoque dicebatur. Vide
dcnda succedunt. » ltem : <Has autem septimanas Jacobum Cujacium, lib. xx Obscrvat., cap. 5. Forle
unusquisque suscipicns, usque ad Coenam Dominici plura fuere milliaria seu columnae insigniores Con-
diei tniuistraturus observat. » De his septimanariis slanlinopoli, et hoc ordine septimura erat.
teu hebdomadariis agit idem Cassianus, libroeodem, SEVERIANIT/E. Vila Joannis Eleemosynarii, capiie
capitc 20-22, el monet liajic per singulas septimanas 30 : < Et cum Severianilis, ac cxteris circa regio-
culinae inserviendi consuetudinera viguisse in monem existenlibus immundis hxreticis. > Intelligit,
uasteriis Paleslince et Mesopolamiaj; aliam fuisse opinor, Acephalos hxreticos, qui paulo anle tempora
consuetudincm in monasteriis Êgypti, ubi certus Joannis Eleemosynarii orti anno Cbrisii 515, auc-
quispiam toto vitae suaelempore culinx depulabatur, lore Severo Antiocheno episcopo. De quo Evagrius,
i|UOusque vires suppeterent. JI.cc lamen quse de D | Hist. Eccl. lib. m, cap. 35 et 54. Vixit Severus bic
Enphraxia habemus, suadent ctiam alleram consue- temporibus Anastasii imp. et HormisdaePoni. Ni-
tudinem in quibusdam jEgypti monasteriis serva- cepb., lib. xvi, rap. 51, et lib. xvm, c. 2, 7, 9, 25.
tam. Sic in Vita Pachomii cap. 47 : <Transiens au- Vix differunt ab Eulychianis. Vide Niceph. , lib.
tem fraler, qui constilulus erat ad obsequiura ejus viii, c. 45, et Joannem Maxenlium, contra Ace-
qui septimanam faciebat. > Et Uieronymus prsefa- phalos. ldem a nonnullis dicuniur Monopliysitm,quod
tione in regulamsancli Pachomii: <Habentpersingula unam naiuram in Christo defenderent cum Eulyche,
monasleria Patres, et dispcnsalores, et hebdomada- quorum meminit divus Gregorius, libro x, epist. 55;
rios.acminisiros. >Etiam apudsanctum Benediclum, et lib. n, epist. 56, dicit Acephalos a Vigilio papa
reg. 58, occurrit septimanariustector. fuissc damnatos.
SEPTIMUM. Ruffinus, lib. m, num. 19: < Ilabita- Aliisunt Severiahi a Severo Encraiilarum assecla,
bat autein parva cella foris civiiatern, prope pro- qui orti circa annum 170, dequibus Eusebius libro
tigliuin, qui vocatur inSeptimo. > Paulus diaconus, iv, cap. 29, et Epiphanius, hseres. 45 et Augustimu,
Hittoriarum lib. xvn : < Cunctis convenientibus ha;resi 24.
50S ONOMASTICONBERUM Et VERBORUMDIFFICILIOUUM. £66
SIBINBS. Mosclius, in PralO spiriluali, capite 123- A A donita : < Se vendidit hislrionibus viginti solidis. >
< Invenique ibi senem veslitum collobio de sibino: > Etbic et passim Palladio Graeco est vofttcfta, quoil
Graece, *opouvTa«TTOo-tfitvouXOAXOSIOV. Habelur et Ilervetus semper nummum verlit; sed Fronto nosler
cap. i2ft, bic ante, sed ibi Grsecus textus deest. • mavult setidum. Solent euim plerumque scriptores
Siblnum quod huc faciat, eliaronum qnajro. Noti Gracciv6fjito-pt«Ta vocare aureos, quos inlerpres Vul-
SiSwot,genus teli. Juslinianus, Novell. 85 : K«iTOUJ gata; Latinoeselidet veriit, ui I Paral. xxix, 7 : xai
Tt xeioufuvouf«rtpuvouf,rjTOtftto-tSiXta. Et apud Fe- Xpvaov;ftuptouf, ti solidot decemmitlia. IlcraclideS,
stuni: rSbTnam appellantlllyrici telum venabulisi- cap. 24, de hoc Serapione, < quod viginti solido-
mile. i Ennius : ( Ulyrici restant sicis, sibinisque rum pretio paganis semeiipsum dislraxerit mi-
fodentes. » mis. > Nummos autem Latini scripiores sestertios
SIGNUM PERCtiTEEB. Pclagius, libello XVII,numero appellanl, vel argenteos, vel aereos: at voiuo-ft*
20. Sic apud Joannem, libell.m, ntim. %,percutiens. nnmmum aureum significat. Horat., epist. 1, lib. u :
De consideralione, dist. 2, cap. £0, ex concilio Ca- Rettulit acceptosregale numismaPliilippos.
bilonensi: < Solent plures qui se jejunare pulant, Aureum vero et solidum idem valere inlelligimus ex
in quadragesima, mox ui signum audierint ad horam variis legibur Digestorum et Codicis, et ex eo quod
nonam, comedere. » Gregorius Turonensis, in Viits B Socrates, lib. IV, cap. 54, oySowzovTa xpuo-ivoufdi-
Patrum a se conscriptis , in Gregorio Liitgoneiisi cnt; et Epiphanius interpres, Triparlitin lib. VIII,
episcopo : < Commoioque signo sanctus Dei, sicut c. 15,ellib. xn, cap. 2, ocloginla tolidos verlat.
reliqui, novus ad officiumDouiinicum consurgcbat. > Lib. li Codicis, 1. 1 : < Solidos veteruin prin<ipiiin
Idem, fn Nicetio episcopo Lugdunensi : < Quod veneraiione formatos. >
presbyter audiens gavisus, jusslt signum ad vigilias SOROR,id est uxor continenter in malrimonio vi-
commoveri. > Idem, lib. n Hist. Franc, c. 25, Si- vens; ita et frater dictur de marilo continenle.
gnum a&matutinas.Einhardus, De translationesancii Pallad., c. 8, de Ammone conjugem alloquentej
Marcellini et Peiri, lib. m, cap. 15 : < Turricula, < Adesrium, domina et soror. i Stvpo Sri xupta xtci
quse signa basilicae cominebal, ab eis conspici po- aSEAyri. Vita Malchi, c. 18 : < Diligens eam ut soro-
luisset. > Capitularia , lib. vi, tit. 168 : < Ut sacer- rem, non tamen ei ine credens ut sorori. > Vita Ba-
doies signa tangant boris canonicis. > In Ordine silii de Anasiasio et Tiieognia : < Dicit nominafitm
Diinstaiii Doroberneiisis Archiep. < Benediciio ad uxori sua?, usu autem sorori. > Paulinus, epist. 26,
signum ecclesiaj, id est, tintinnum. > Leo Mirsica- ad Victricium : <Clericos pascit subjugatorum Deo
nus, lib.roIII, cap. 42 : < Signum quo frairum obitus conjugum arcana germanilas, quaeoralionibus sedu-
«ignificari solet, insonuit. i Vide Alcuinum, De di- Q lis, kelum in operibus suis Christum ad visitationeui
vinis Officiis,cap. Quid significentvestimenta; Ama- jam non mariiaTs lori, sed fraterni cubilis invitat. •
larium Fortunaium, lib. i, De ecclcsiast. off., c.i- Sidonius, lib. v, epist. 16, dc Papianilla sua : < Li-
pite 1; VValafr.Strabonem, De reb. Eccl., cap. 5. cet sis uxor bona, soror quoque oplima es. > Gre-
A signo Gallis veleribns seins, et inde locsin. gorius, lib. iv Dialog., cap. 11 : < Presbyter qui-
Quae signa olim lignea crant. Liber miraculorum darn presbyteiam stiam ut sororcm diligens, sed
Anastasii martyris , qui recitatur in vn synodo , quasi liostem cavens, ad sepropius accedere non si-
acl. 4 : < Lignaque sacra pulsantes inviccm obviam nebat. i
facti sunt. » Vide Baronium, tom. I, anuo Cbrisii SPETLUM.Reiinui vocemGr«cam, quod rarum esset
58, de duplici signo, quo olim fideles adecclesiam vocabulum, et inccrlx signilicalionis. Joannes Mo-
convocabaniur, ajentem. Lign<;,ifcre monaslerio- schiis, Prato spiriliiali, cap. 184 : < Ita degens ju-
rum erant. giter, nibil cum moreretiir suo in monasterio dimisit,
SI.NGULA&IS FEIIUS.Vita Pachomii, capite 15, ex non p••rlam, non fencstram.non spelluw, non cande-
Psalmo LXXVH : < Exlerminavil eam aper de silva, lam, non tabulam. > Grxce : oO flupav, ou 9upiS«,
el singularis ferus depaslus esteam. > Singularis bic 1057 °" O-TTETÔV, ou -/ai<S,jAav,
ouTrtvaxa.Ambrosius
substantive accipilui ut Graeceftovtof.Suidas: Movt6f,[) l Camaldiilensis inlerpres omiserat O-TTETAOV. Suspicor
aypio; \>ivSftovwftEvof vel vzpt.ojJ.tvo;]: intelli;;i enrix>ov,speculum, id est vitream feneslram
[/•"orteviVEftrjfisvof
< Monius,silvester porcm pascens.i Hcsyciiius : 'r? ex speculari lapide; nam per 6'uptSainlelligi potest
«yptof o ftr)Totj «XXoif : < Porcus syl- feneslra ligneu. Vox hsec et alibi occurrit; ut non
o-uvay»)>aJ6fisvof
vcsier cum aliis non congregalus. i Sic in fabulis videatur esse depravata. Dorotheus, doctrina 5 :
jCsopi, ftovtosaypiof. Cyrillus, in expositione Oseue 'A),X'wo-TTEp Ivyjvo;Sta anixlov, 0'jTWfap/ETat SetxvuEtv
propheUeftovtovdicit sk-nificare ovov,ul annot;it Ilo- riftfvaftaupoTEpov:< Sed quasi lumen per specnlum
fjchius; forte ille, qui ovaypo;, id est, asinus sil- translucens, ila nobis incipit quaecunqueobscuriora
veittr. et lcnebrosiora ostendere. » Ms. libri hic habent
SIPPULJ:.Vide, infra, ZIPPUL^.Nescio an buc o-TfMwv, ex quo Editores fecere nunc O-TTS^WV.
faciat quod esl in Glossis Lalinograecis: Sappulo , Basilica : "iio-KtpTCC TSV kpyvp(v>*
Eft§).rjftaTa axsvwv,
">ift6«.knSappula, vel Sipputa? Nisi hoc sit a sapa, xat T.«.sr:i-:\a TOUotxou.< Sicut cmblemala argen
kl e-t, vinp defruto. teorum vasorum, et specula domus. >D ctissimus
SOLIDCS.Palladio?, cap. E5, de Serapions Siu- Leunclavius putal legendum O-.TJXX». Forsan illo sae
607 ONOMASTICON REIiUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM, 808
€ulo ila locuii sunt.Nontemereaveteri scriplura re- A 1 < Primum in crimen vocatur, quod iributnin linearum
cedendum est. Psellus, De dsemonibus : 'a; ETCI TWV lunicarum Êgjptiis iniposuerat. > In Testamento
tvOTfTpuv xat TWV e-rrsxXwvopavEVTIV. < Sicut per spc- sancti Gregorii Nazianz. : AoSijvaiflouXofiai
ort;r.apiov
cula videre est. a, rraXXta S ' : < Dari volotunicam unam, pallia duo. '>
STABULUM. Vila neptis Abrahse, cap. I;I ; < Atrjuc Monetidem Fronto male a Junio versum in
Curopa-
in siabulo se quodam, mutalo pristino habilu, collo- ln.ia, De offic. aulaj
Constantinop. : T6 o-uvrjSsf auTw
cavit. > Et c. 6, Divertit in stabulum. Est hic slabu- o-Ttxaptov,consuelum suum
maiiipulum : vertendum
lum diversorium. Ila stabulum freqiienter lam a pro- erat, consuetamsuam lunicam.
fanis quam sacris auctoribus usurpatur. Plinius lib. STRIMAM. Pelagius.libclloxvi, n. ll,nestrinientur.
vi, epist. 19 : < Urbem Italiamque non pro patria, Synonyma Cicer^nis Ms., in Lexico Cusauo : < Sal-
sed pro hospitio aut stabulo. > Spartian., Severo : tabunt, bislriabunt,slriniabuniur.> GlossariumGrae-
< Dormienti etiam in slabulo serpens caput cinxil. » colalinum :
STprjvtw, gerxio, gestio. Suidas : ETprjvof,
Ilem apud jurisconsultos, ut 1. i, in fin., d. Furti ad- stf TijvTraXaiivTOUTO xstrat. To < o-Tprjv6foou avsSriEV
vers. naut., el 1. iv, d. In quibus caus. pign., et I. rot; uui ftou, > TOUTEVT... ( xat orprjvtw, araxTw. >
cxcvm, d. De verbor. signific, undestabulum Tlieo- .<STRENUS. IJoc vocabulum invenitur in Veteri Te-
philus verlit TravSo^stovin § penultimo Inslitul., De ]B stamenlo : Tua immodestiaascendit in aures meat, hoc
obligat. exquasidelict. Cyprianus.epistola 67 : < Aut est et slrenio, immodeste vivo. i Locum Sui-
si in via stabulum aliquod obsideri, et leneri a latro- dse imperfectum ita supplet Porlus: TOUTSOTIV, "H O-OU
nibiis coeperil, ut quisquis ingressusfuerit, insidian- araîa, rj urrsptyavia,rjaxoXacta.Tua dissolutio,Sliper-
tium illic infes,tationecapiatur; nonne comineantes, bia, inlemperantia. Locus Veteris Testamenli, quem
hac opinione comperta, stabula alia in iiinere appe- citat Suidas, est tv Reg. xix, 28. Eadem vox occur-
tmit tutiora, ubi sint fida hospitia, et receptacula rit in Novo Testamento, Apocalypsisxyiu, 3 : Kaio\
commeanlibus tuta? » Terlullianus, Apolog., capite EftTropot Trjfyiif sx TJjfSuvaftswf TOUarprjvouf auTrjf
42 : < Ilaque non sine foro, non sinc macello, non ETrXouTno-av. Et mercalorei terrcede mrlute deliciarum
sine balneis, tabernis, officinis,stabulis,nundinis vc- ejus diviles {qctisunl. lbidem, 7 : Kai so-TpriviaErs, et in
stris, crelerisque commerciis cohabitamus in hoc sac- deticiis fuit. Ibidcm, 9 : Ot fiez auTrifTropvsuoravTSf xat
culo. » Hinc stabutarius, qui diversorio praJesl. Yitoe o-Tpi?vtao-avT£f, cum ilta fornicantes et luxuriantes.Va-
neplis Abrahse, capite 6 : < Subridens ait ad stabu- rinus :2Tpnvtav, aTaxTEtv.Kat o-TprjvtwvTSf, irapa TO
iarium. » Seneca, lib i De benef., capile 15 : < Nemo o-Tzpthxat a7roo-7rav Taf rjviaf, aTroftETayopafTWV a)6-
se stabularii aut cauponis hospitem judiot. » Teriul- •ywv?&)wv.< Siriniare per mctaphoram dicitur ab
lianus, Apolog. cap. 59 : < Saliis csenaturis crediior D ] animalibus ralione carenlibus, quod frcno careant. i
erit necessarius. Herculanarum decimarum et pollu- SUPERPACEM ESSE.Vita Joannis Eleemosynarii,
ctorum sumptus stabularii suppeditabunt. > Ubi ta-' cap. n : < Mittens enim mox dispensatores, et eum
men alia leclio habet, labularii suppulabunt. Apuleius, qni dicebatur Super pacem. i Nescioan hoc loco in-
Milesia 2 : < Sumo sarcinulam ct pretio mansionis telligendns sit diaconus, qui pronuntiabat eipvvir.u.,
siabulario persoluto capessimus viam. > quseexstanl in Euchologio Grrccorum. Sic apud Cu-
STICHARION. Quod nunc Grsecc axrixapiov, nunc ropalatam, De olfic. Constaniin. : ToO'ApxtStaxovou
orotvjaptov,nunc o-Ttxaptovscribitur, quse postrema T« Etttrjvtxa,wf ISof, stnovTOf.< Archidiacono preccs
verior videtur lectio. Palladius, Lausiaca, cap. 156 : pro pace, utmoris est, recitanle. » Nam fere archi-
< Accepto suo siichario et cereo. > Ubi pro cereole- diaconi erant ceconomiseu dispensaiores Ecclesise,
gendum birro monui in nolationibus. Graece,apud quorum liic mentio. Meiaphrastes in Viia hujus sancti
Meiaphraslen. in Vila Athanasii est : TO o-xixapiov lantum habet, < iis accersitis qui rcs Ecclesisedispen-
V.-A T6|Stpp'iv.Et Heraclidis inlerpres, cap. 51, habet: Snbant. i MsTaxaXso-aftsvof TOJfTilTijfexxXrjo-iaf otxo-
< Tunica ille tanlum sua birroque vesliius. > Litur- voftoOvTaf. Non existimo hic intelligiIrenarcham, seu
gia Chrysoslomi, xat Xafi<iav£to-xv/apiov,et accipit pacdtorem, qui pacem et quietem in provinciis et iir-
tiinicam. Glossarium, o-Ttâptov,tunica, intelligilur D bibus curabal, de quo supra diximus in IRENARCIIA.
alba seu tinea tunica. Nam quod Athanasius, Apolo- Nisi forte pra?ier ssecularem Irenarcham et aliui Ec-
i ' clesiasticus fueril.
gia 2, liabet : Kai TrXaTTOVTat TrpwTrjv xaTrjyopiavTrspi
ortâpiwv Atvwv wf EftouKavovaraf AiyUTmotf sVtSaX- SUIUSCULA. Pulagius, libello iv, n. 67 : ( Lavahat
5.ovTOf. Ubi Petrus Nannius vertit: < Tale crimeni snrisculam, et implebat eam auua. » Idem , libello
dc prdinariis linteis ementiuntur, quasi ego canonem VIII,num 4 : < PrOpter cauma tulerunt surisculam,et
ist usmodi Iribuli jEgypliis inducerem; > non perce- dederuntei utbiberet.» Idem, libeliovu, n.55: < Una
pit vim vocis o-Ttj£apiouhoc loco inlerpres. Reciissi- aniem die impiens sibi surisculam aquoe. i Idem,
tne Fronto nosler, notis ad Liturgiam Chrysostomi libello xvi, num. 5 : < Suriscula tua, abba, veneno
Veriendum monet: < Et crimen ementiuntur de tu- csi plena. iIdem,libello xvm, n. 7 : < Pucrulus sletil
nicis lineis, i elc. Sic enim restituendam eam inter- anie eumbabenspanem et surisculamaquDe.• Quid sit
pretalionem coustat ex Sozomeno, qui refcrens eam- el unde surisculadicatur, non planeexpedio. Excerpia
dem hisloriain, sic ait lib. n.cap. 21 : npwTsvuTrofiEvet ex vet.GIoss. Grsecola'., ubidevasis fictilibus: Pulto-
yoafrjvwf ;£iT«vi<uv Xtvwvyopov srrtTtOstfAiûTTTiotf : i ium, a-nplo-xo; [Anleg. avp-o-xo;?]Vulcaniuslegitpulla-
503 ONOMASTICONRERUM ET VERBQUUMDIFFICILIORUM. 510
rium, ff«pto-xof. Sed quis eosignificaluo-vjpio-xof usurpa- A edens slrepitum. i MeliusHeraclidis interpres : < So-
vit? Inyeni.oiuHesychio: Supio-xofâyyEtov TtirXE/Tov, numque flagris facere videbatur. i HesychiUs,fiapa-
Etfo aSxaif»§aXXouo-t, TtvefSi upio-xov [Leg. upp'io-xov.] yva T»iTaupsia. Item ftapayva, ftao-^t?,patSo;, taupsia.
Syriscus (seu) suriscus vas e vimine vel alia maleria Alliaiias., episl. Ad solif- vitam agentes, de Arianis
•jilexum, in quo ficus reponi solili, quod qiiidam upi- Eutychuni subdiaconum Alexandriseinfestantibus, p.
CY.OVvocant. > Apud eumdem Hesychium : 'rpio-ISa, 658 : Kai TrOtrjo-avTSf stf Ta vwta Taupsi&tfto-aflav&nk)
o-irupiStov, o-Trupif.Iiem vpia-a-o;, yopftof : < Ilyrisida, xaTaxoTrrjvat : <|Quem priinum sculicis usque ad mor-
sponnla.sporia. Hyrissus.sporta. > Sed hsec plexa et tem curarunl verberari. i Quia vero lanrese ex cnrio
vimineaaquam continere non possunt. Volunt aulem bubulo liebant, somniantibus prsesertim servisse car-
vip>X°t-yel s-upto-xof,dictum quasi o-uxwv<i.piyo;. nibus bubulis vesci, flagra iis imminere conjeclat seu
Quare cum HesychiouSpto-xrj sit uSpsi«, videndum an somniat potius Artemidorus, libro i, cap. 72 : AouXotf
hinc surisculd pro sudriscula proveniat S abjecto. Se jSaoavouf(o-rjftatvst) Sta TovtâvTa,xiatTTJVTaupsiav:
Cerie u in su ssepevertitur, ut -uf, sus, et multa ta- < Servis vero tormenlum (designal) propter lorum
lia : nisi suriscula sit a o-Opw, id esl, traho, quod ca et fiagrum taurinum. > Euseb., in Cliron., olyinp.
aquam extrahebant e puteis. Sic Isaias xx : oWpaxov, 55 : < Tarquinius Superbus excogilavit vinciila,tau-
in quo aTroo-upsi uSwp,estracum, quo aqua hauritur. B I reas, fustes,lalomias,carceres, exsilia, metalla, com-
Vide notas in LXX Inlerpreles, ad cap. IV,Oseaecx pedes, catenas. > Quse desumpta videntur ab Hiero-
cdiiione Romana. nymo ex Eutropii hisioria.TerlulIianus,admartyrcs,
SYNCELLUS, seu SVNGELLUS. Pratum spiriluale, cap. cap. 5 : < Alii inter venatorum taureas scapulis pa-
132 : < Videns igitureum patriarcha dixit Menacsyn- tientissimis inambulaverunt. i Vita Pontii martyris,
cello seuassessori suo. > Vim usumque vocis Graecae 14 Maii: < Statim egressi sunt duo venalores cum
o-uy/.sXXoy non satis expriniebal assessor ; quare Grae- taureis et nervicis secundum consuetudinem.» Juve-
cnin vocabulum in lexiu Lalino posui. Erat vero syn- nal., sat. 6 :
ccllus in Gra?ca Ecclesia proximus a palriarclia. De Alliorhic quare cincinnus? Taurea pmiiL
quo pluca Grctzerus noster, ad Codinum, lib. m, Conlinuoflexi crimenfacinusquecajiilli.
cap. l4KCpmment., et Meursius, in Glossario Grav Glossacveleres : < Taureae, plagae,nervi. » Glossa-
cobarbare. Lbi lamen liallucinatur, cum in Nolkerii rium CamberonenseM?. : < Taureae, quoddam genus
D-ilbuliMartyrologio congellumcapit pro syngclto. tormenti.»Glossarium Claromarescanum Ms.: < Tau
Imo Gongeltusviri sancti Hiberni nomen proprium reae, plagae, nervi genitalis lauri. »
est, discipuli sanctse Columbsc, cnjus festum occur- El quia ex laurino corio varia (iebant, ideo nunc
rit 9 Junii. Ipse vero Cong-Hus pracceptor 1058 Q C scutum , nunc galeam , nunc alia quoque ea vox
fuil sancli Coiumbani. Vit:c ejus cap. 5 : < Monaste- signat. _ ..
rium cujus vocabulum esi Benchpr petiit, in quo TEMPLUM. ln aliquot Patrum Vitis mentio fit qua-
praesulvirtulum ubertite cluebat beatus Congellus, rumdam partium templorum ut sarrarii, tribunalis.
egregius inler suos moiiacliorumpater. > Vide dicla supra, in BEMA,seu DHMA. Ne quid ad ea
TABENNESUS. Palladius, cap. 58 : ( Tabennensis loca intelligenda desideretur, consule qua3.de Grsc-
eu locus.sie appellatus in Tbebaide. > Ubi notat corum templis notavil Gentianus Hervetus, ad Litur-
F oiiio npsier : In edilione Lngdiinobatavalegebatur, gias, qui lemplum Grsecorum in tres parles dividit,
Tc.SEvvrjo-.if,siTTtTorrof,el corrigebat ex conjectuia Supra, in BEMA,in quinque partes divisum Iiabes ex
Meursius, TaSsvvrjnf iaxi Tortofquod TaSsvvrjdicere- aliorum sententia. Sed res in idem recidit; Vide et
ttir insula; at regius Ms. el Nicephorus Graecusim- Meursium, in Giossario Graecobarbaro, in npoflso-tf,
peraloris Ferdinandi 11conatanter retinent Ta§Ewrjo-iof qui templa Graccorumeliam in tres partes dividit.
ul sit a Ta6svvrj TaS£wrjo-tof,ut tractus Rhodani dicilur TEKATTES. Vita Hilarionis, num. 4 : < Et pelliceum
'PoSavrio-iOf, et Aou^Souviiatof,Lugdunensis ager. In babens ependytem, > quo loco Joannes Andreas epi-
Vita Paciiomii, Dionysius interpres : < Accidit ut ad stolarum divi Dieronymi vetus editor, post ependy-
loca Tabennensium navigio perveniret. > Heraclides D U fm addit, et eraciestem,cujus loco tres Mss. apud
etiam hpc loco venit: < Tabennensis nomine in Tlie- Adonem in Marlyrologio, 21 Octobris, habent, et
baide provincia dicitur locus. i lenatlem.Neutrum in textum recepi,veritus ne inter-
TARICBA.Sitx Anlonii cap. 55 : ( Asscrecant pretamenla sint vocis ependytes. Sed ipsa interpreta-
cuncti, piscium falsorum et larichorum in navi posi- menia voce primaria sunt obscuiiora. Supra de era-
torum hunc esse putorem. i Ea.vera leciio, non ca- ciesleinquisivi, nunc videamus quid tenattes. In pri-r
ricarum, y~d carixarum, ut hactenus edituiu. Erant mis videtur non esse distinclum aliquid ab ependyte, .
Taptyâsalsamenta, unde TaôrrwXar, salsamentarii, sed potius ejus interpretalionem. An legendum et
el Tapix»jruXsfa saisameiifariorumoflicina;.ViJ« scho- naclem , ut le irrepscrit ex (ine ependyten? Naxof et
liasiem ad Aristoplianis Equiles. vi-/.TaHesychio, pellis elpiti. Sut;lqui tenattem diyi-
TAUREA. Id eot, scuiica, flageilum.Palladius, Lau- nent orium ex Grseco TTJV vaxrjv,quasi tenacem. lia
siacsc cap,. 8.: J Adfuit dxmon quadam nocte tau- Lansselius nosler. Sed cum Hieronymus Latiue scri-
reain tenens sicut carnifex , > ubi Hervetus, novitius pserit, nec rx Graieo verleiit, alia quserenda ratio,
Palladii interrjrcs, cap. 18, veriit : < Tauriua pelle Su^picor icnaiiem pro renatiem in p!eresque libroi
U I ONOMASTICONRERUM ET VERBORUMDIFFICILIORUM. 514
inepsisse. Renattis autem depravatum et detorlum A \ inslrumenlis (accrris scilicet vel thuribulis) perillam
a renone. Suspicionis mese fundus est Ms. Sancti totam dispositis, aerem ipsum odoris suavitate per-
Floriani velustissimus, in quo hic locus ita conce- fuderis, quanlum si omnes, qui bodie per illam ipsam
ptus : < Et pclliceum habcns ependylen (renalum viam incedunt, martyris certamina inter se narrantes
boc est pallium). > Explicat videlicet pelliceumepen- domum redeanl, linguas ipsas singuli pro tliymiate-
dytem per pallium renalum seu renovatuma renonibus, rio seu vaporis inslrumenlo exercenies. i Ubi pul-
qui ipsi quoque pellicei. clira subdit de ordinaia et composita processione.
THEBAIDA. Ita sscpe nominandi casu occurril in his Vitn Audoeni episcopi, apud Surium, 24 Augusli :
libris pro Thebais. Hieronymus, in Vita Pauli primi ( Cum crucibus et lampadibus, atque thymiamate-
eremitaenum. 2: < Multasapud Êgyplum et Tbebai- riis, etc, corpus humeris gestantes, i etc. '
dam ecclesias tempcstas saeva populaiaest. i Ea for- TUMULUM COMPONERE. Vitse Pauli, num. 6 : ( Tu-
ma dicitur Persida pro Persis, in Vitasancti Sebaslia- muliim ex more composuit. i Dixiibi ex Ilieronymo,
ni; Ptolemaida pro Piolemais, Marcano Capclla:, l. clcricorum id munus fuisse, sed non quurtimvis, sed
vi,cap. De terliosiuu. Sic eidem Chalcida pro Chulcis, eorum, qui copiatx seu laboraloresdicli fuere, Iale
sic supra habuimus absida pro absis. capiendo nomen clerici. Cerle Patres quidam copiatas
Porro duplcx cral Tbebaida : mia dicebatur infe- JJ imerclericos recensenl. Apud Ignatium, epist. ad An-
rior, allera superior. Hieron., in Vita sancti Pauli tioclienos : 'Ao-Trajottat OrroStaxovouf, avayitaaxu.;,-\aX-
prhni ercmitse, c. 4 : < Quo lalia gerebaniur apud xa;, TruXwpoif, TOUfxOTrtwVTaf, iuopxiaxa;, optoXoyrjTaf:
inferiorem Tbebaidain. > Vila Pachomii c. 27 : ( Sa!uto subdiaconos, lectores, cantores, ostiarios, la-
t Qui cum solcmniler superioris Tliebaidse circuiret boratorcs,exorcislas,confessnres. lEpiphauiusinfine
eeclesias. > Panarii: Aotrrov8s xai xOTrtaTai, ot Ta o-wftaTaTrspicrTsX-
THOLUS.Vita Joannis Eieemosynarii, cap. 26 : XovTEf TWV xotftwfisvwv, zat Supwpoi:( Deindelaborato-
< lllic enim eis feceral quasi tbolos quosdam proli- rcs, qui corpora eorum quiobdormierunt, obvolvuntac
xos. > Palladius, cap. 8 : < Et sibi fecil duos cella- operiunt, et ostiarii. > Cod. Theodos. lilro xvi, tit.
rum tliolos. > Et capite 45 : < Et in cacumine montis; 2, 1.15 : < Clerici vero, vel hi quos copiatas recens
factissibi tribus tholis, ingrcssus, seipsum inacdifi- usus instituit nuncupari, ita a sordidis muneribus
cavit. Alque eral quidem uuus llioltis ad usus carnis, debent immunes atque a collatione praestari, si exi-
unus au:em ubi operabalur, alius vero ubi orabat. i guis admodum mercimoniis tenuem sibi vicium ve-
Inlelligil bic per iholos integrum redificium,nonpar- siituuique conquirent, i Quomodocopiatm inter cle-
tem aliquam. Etymologicum niagiium : eo"XofTrspt- ricos numerali, vide Bcl arinin., tomo II, controv. 2
tsspsfotxoSoftrjpta arro TOUTrsptSsiv.©6).ofTorrofTtf ivi r~£ gener., lib. i, de Cler., cap. 11.
Toffupyjioi; xXrjSsif,Sta TOVTp07vov Tfjf xaTao-xsurjf" Existimo lumulos olim ex more compositos, id esi,
rjvyap XtOostSrjf, xat 6pe<prjvziye rrsptyEprjoixoSourjTriv, exaggeratos, undc Heliodoro, vEibiopie. lib. i: K«i
ovyi |uXivr,v,tif Ta aXXototzoSoftrjttaTa. Kiyttai 0rjXu- yovv 6XiyovsTrtyoprjo-af,< et tumulum aliquantu-
xfif < ri 66).ori: <Tliolos domusest r<>liinda,dici.i arroi lum aceumulasset, > ut in oculos incurrerent, et
TOU TrsptGcfv,a circumcurrendo. Ilem locus quidam ini luorlales mortalitaiis monerent. Unde ut monumenla
labulariis seu arcbivis dicebalur, a fabricseratione. a monendodicla. Hinc Sidonius, ne quis lemere vio-
Lalcribus enim conslrucius videbalur, el fasligiumi l.ircl Apollinarissepulcrum, quod olim exaggeraium
habelat roiundum, erat autem ex struclura, non e> nunc lemporis longinquitate subsiderat, monet via-
ligno, ul caetera redificia. Dicitur fcminineliac tho- torem, lib. m, episi. 12, ne < tellurem tereres inag-
lus. i Videel Pliavorinum, in Lexico. gerutam. i Quam utile sit monumenta inspicere, vide
TIIVMIAMA. Rilus lliymiaina incendendi in bonorcmi Clirysiist. homil. De fide et lege.
sanclorum jam olim inusu.Praium spiritualeJoannis; TTPUSTEKTIANUS. Ruflinus, libro n, capiie 1 :
Mosclii, c. 57 : < Mitlile ihymiama in Ibiiribiiluin.ii < Teiii no typo gravissime vexabatur. i Ubi pro
Gra?cc: |3aXXsTs Suptiafta.DivusClirysostomus, homil. typo fi ustra pyret» subslituit Melchior Goldasius,
41, de sancta Pelagia virg. cl mart. Antiocliena, quii in tomo I, parte u, Rerum Alemannicarum, notis in
«x eo rilu stios admonel, ulduuidomumquasi proces- Ilcpidannum, de Vila sanctSBVViboradse,libro i, ca-
sione facta a Pelagiaclumulo redcunt, sermonrs interr pile 27, ubi eliam temere supponit pyrelico pro fri-
se de martyris virginisqne gestis conserant, atque iiai goretico. Et typits et frigus de febri dicitur.
viamvelul spirilali tbymiamaiesiiffiant : ©vtttaftaTwv J De lypo vide dicta ad lextuni citalum Rulfmi.
1059 S/nTrXris-wfiEV TMV Xswyopov* ouSsyap ouTWfo-Sftvrj-, Glossarium Camberonense Ms. : < Typlii dieunlur
yttvstTatrj ioof, si Sta Trao-rjf
auTfjf6upttaTrjpta ; frigidaefebres. Suntautem accessionum et rccessio-
TtfTtfislf
Trjf cuuStaf avav^pwo-stf TOVktpa, wf o-sftvr) yaveiTuit num rcvolu ioncs statuiis teinporum intervallis. i
vOvst TravT>i rj [F. leg. rravTEfotj TrjftspovauTrjviSsu- Sed typi legendum. Nam alia est febris typhodes
oVTCf TOUfaOXoufTrif ftapTUpOf Ttpofsaurouf Strjyou- TuywS/if,quac est symptomalica ex ardentiuin ge-
ftivot, jSaSi?otsvotxaSs, GuttiaT/ipiov TrivSKUTOO ^XWT- nere, nata e jecinoris erysipelate, aut renum ; sic
TXV Ixao-TofTrotwv : < Multothuris vapore seu tbymia- quoeab erysipelate pulmones infeslante orilur, xpu-
raate viam inipleamus. Noncnim lam honesla via illaa tiwSrjfvocalur.
apparuerit, si tbymialeriis scu vaporis atque odoriss Idem Goldastus, in Vita £11261113.', c. 12, ex suo
B13 ONOMASllCONRERUMFJ VERBORUMDIFFIGILIORUM. 514
Manuscnptocitol: <Qiiia quarlanotypo gravissime, A . xoOriVotTOOEo-7rsotvo0 Tfjfxupiaxijf. <El desinere ad
et jam per annum ct eo amplius vexabalur. i Ubi complemenlum divini officii. • FROXTO.
rursus reponit pyreto. Sed nnslri libri eo loco habc- VICARIA. Palladius, cap. 123 : < Macarius ex vi-
banl absoluie «MartflHfl, supple febri. Viia sancti Wi- caria. i lntellige Macariumgessisse vicariam praefe-
nebaudi abbalis, in Promptuario sacrarum Antiqui- cturam. Graicisarro fStxapiar,exvicarius,qui vi,ariam
tatum Tricassinae dicecesis: < Quem lertiana lypus praefecluramgessit. Severus Sulpicius, dial. 3, c. 1:
incommodis gravissimis pcrurgebat. » Ubi nequid- < jEgre lamen obtinui ut Eucherium ex vicariis et
quam NicolausCamuzat scholiastes existimavit typus Celsum admiiteret consularem. i Idem, cap. 18:
supervacaneum esse, et in lextum irrepsisse. Gre- <Lyconlius ex vicariis vir fidelis. i Btxapia occurrit
gorius Turonensis, De gloria Confess., c. 2* : < A apud Justinianum, Novell. 8. Sic apud Clirysosto-
ipiarlano typo qualiebatur. » El cap. 82 : < Quariam nium, epiSl.14:Ot arroflizapiwv,oi «rro rjysptovwv, <ro-
typi vexarelur ardoribus. i Idem in Vita Galli, in Vi- yto-Tal,oearro TptSouvwv : < Ex vicariis, ex prsesidibus,
lis Palrum a se conscripiis : <Cum Julianus, a quar- sopbistse, 1060 extribuni. • Quse rion rite An^li-
lano typo correptus, gravitercruciaretur. » Etmox: cani sclioliaslacpercepere, cum ipsi uicarioS,duces,
< Valentiniauus a typo quartano corripitur. » tribunos interprelentur, cum potius exvicarios, ex-
De (rigore el frigoreticistestis est idem Gregonus, ]}
] prtesides, extribunos vertisse oportuit. Yide Fronlo-
De gloria Confess., capite 21: <Nam quanti frigora nem nostrum, nots ad eam epistolam. Deceplus
passi, quanli a pustulis malis vei eno incrassante fuit Abrahamus Orielius, qui Vicariam apud Paliad.
prsemortui? > ubi frigora sunt frigidse febres. Inde locum quemdam esse existiniavit.
frigoreticieidem Gregorio, De gloria Marlyrum, lib. VITTA.Palladius, cap. 1 : i Hic sanctiis (Isidorus/)
i, cap. 75: < Nam si qui nnnc frigorelici in ejus ho- usque ad horam obiius nibil lineum ge^tavit exlra
nore missas devote celebrent, ejusque pro rcquie vitam. i OuTOf6 uyio; p-ixp1 7^f TsXsuTrjf oux 666vnv
Deo offerant oblalionem, statim compressis iremori- syoprjo-svEXTOfyctxtoXtou.VenelUSdiserte yaxtoXtov
bus, restinclis febribus, sanitati pristinse restauran- exliihet, quo modo etiam legissc videtur in suo
tur. > Et lib. De gloria Corifessoruin, cap. 59 : Codice Hervetus, dum vittam vertit.Nec aliter olim
< Nam energumeni, frigoretici, csclerique infirmi interpres Heraclidis in textu suo reperii, ciwn, ca-
plerumque ad ejus tumulum exorantes, accepta in- pite 1 Paradisi, verlit: < Non linleo usus est, nisi
columitate recedunt. > Et cap. 64 : « Ad cujus luco quo velaret caput. i Suidae yaxtoXtovest capitis
midum saepius frigorelici, cseterique infirmi sanaiir teguffientum:$ax:XXof,TO rrjf xsyaXrjfyoprjpta,o xai
tur. >Et cap. 101: <Nam et frigoreiicorum febres, <fa-xii\iovXsysTat.< Phacellus capitis'gestamca est,
et alia incommoda ejusmeritis reslinguuntur.i Idem C ( quod et phaciolium dicitur. > Pralum spirilualc,
in Yila Monegundis, in Vitis Palrum a se conscri- cap. 186 : oi Ss ToffyaxtoXiotfipfnziôv. < llli vero
ptis : < Frigoreticus quoque accedens ad hoc monu- fasciolis pro flabcllis utentes. > Pholius, Cod. 5, ex
menium, ut pallam tegentem attigit, restincta con- Nonnosi Historia : Ta o-avSaXta,yrjo-t,vuviXsôftsva,
tagionis febre convalnit. i El in Vita sancti Martii apSvltx;t).tyovoi TroXatoi,xtxtTOyaxtoXtov,tpatTwXrjv.
apud eumdem : < Frigoreticorum vibranlia mem- < Vult qusc nunc dicuntursandalia olim diclas arby-
bra. • Item in Vita Nicetii, episcopi Lugdunensis, las: etquod nuifc dicitur câxtoXtov, olim diclum fx-
ibidem. Quod in Palladio Grsccoest c. 12 (nam La- o-wXnv. > Non vero ut in indice Pholiano est, < po-
tino deesl): OuTOftvrjp.a XsysTatSspaTrsOstvTravTafTouf strema hsec duo vocabula velercs pro sandaliis
p'r/t«?oft<vouf.< Fertur bujus monumentum sa- usurpasse. > Regius et Palatinus Codex Palladii ha-
nare omnes frigoreticos; i Heraclidis inlerpres ver- bet, IxToftpaxtaXiou.Quare Fronto et Meursius ma-
tit, < diversis febribus laborantes. i T6pfyoffrigus lunt vertere, exceplofaciali, ut Gneca ha?c vox po-
vekemenssonat. Apud MedicoslizuSoMpiyav;,, frigo- sleriori scvoe Lalina formata sil, [acialis, de qua in
ris accessiq; et apud Dioscoridem,piy-nTrsptoStxa,ri- Glossis Latinogrsecis : < Da facialem, > S6f Trpoo-wrri-
goresfebriumcircuitu redeuntes, el piyovvxe;,qui al- Stov.Ita in Colloquioscholastico,Suo-Tpavnpoo-tyiav,
gznt. D TroSsxftaytov,
B /rixudov: < Slrigilem, facialem, pedu-
VAV£.Occurrit aliquoties in Vita Joannis Elee- lem, ainpullam. iln Regula sancti Csesarii: < Acu-
mosynarii. Hesychius: BaSaiflaufiao-Tixr) jwvrj: < Ba- picta nuuquam nisi in mappulis et facilcrgiis, in
bee, vox admirantis. i Lexicon Grsecolatinum Cy- quibus abbatissa jusserit, fiant. > In Glossario Ara-
rilli : Boftu, Babse. bicolatino, < facitergium et manutergium a tcrgcnilo
VESPERTINUM LUMEN. Palladius, cap. 38 : < Et cum faciem vel manus, vocatum. » Facialem igilur appcl-
ad vespertinum luinen venirent. i Grxce : svTWXU- lat linleum, quo facies sudore manans lergcbatur,
yvixa, i« lucernario. lieraclides, cap. 19 : <quando qualia eranl quseoraria dicebantur et mappul.c.
ad vespeniuum lumen venirent. i ln Vita Pacbomi:, VOLUMINA, id est cameraevfelfornices. Heraclides,
cap. 22, dupdecim diurnre, duodecim vesperlinse, et cap. 2 de Ammone: < Fecitque sibi duarum volu-
nocturuseduodecim. Cassianus, libro HI Instit., cap. itiina cellarum. > Palladius, cap. 8 : < Et sibi fccit
5 : <Adexlremum undecima, in qua lucernaris hora duos Cellarum tholos, » OtxoSoftEtlaUTWSuo OoAouf
signalur. > Theodorus Balsamon. in can. 91 synodi XEXXIWV. Hinc transvolvere, id est, fornicem lacore.
VI: KatxaTaXrfystv [tiypi xn; s-uttrrXrjpeio-ewf
TOUXU^VI- Gregorius Turonensis, Iib. viu: < Erat autem ibi
5IS ONOMASTICON RERUMET VERRORUMDIFFICILIORUM. 51«
Crypla ab anliquis transvoluto elegantique opere A Z,ETA.Quod Vilsc Basilii, cap. 5, est ad insigne
exposita. » Idem libro de Vitis Pairum, c. 7, in Gre- liabitaculum,Gracceest, sv tTrts-riftw StaiTrj,quod al-
gorio Lingonensi: < Ante allare fundamenla jacii, ler Yilae Basili interpres mzmlam deflexit. Et diata
ereciaque absida miro opere construii, et transvol- cl zaua dicebaiur. Suelonius, Claudio, c.ip. 10 : < In
vit. » Videtur tractum a serpentibus, qui propric disctam.cui nomen eslHermanum, recesser.it. i Sacpe
promovendo se volumina faciunt. Claudianus, et dimlael zmtaoccurrunt apud auctores. VideLe.ica
panegyri in quartum consulatumHonorii: Juris. GlossariumCamberonenseMs. < Zsetse,domus
Caerulaeustali prostratusApoHinePython qu:irsublus pedes h.ibent aquas. i lbidem : < Zaetse
Implicuitfractismorituravoluminasilvis. hiemales, domus, quas caiefacit subduclus iguis ;
Sidonius Apollinaris : za?lsesestivales sunt, quas infrigidat aqua subdu-
Figeret innumerisnumerosavolumioalelis. cia. > Eadem fere apud Tajiiam.
ZEMA.Viia Joannis Elecmosynarii, cap. 20 :
Vide, supra, THOLUS. ( Q anti vellcnt lingere panem suum in zematc,
XENIUM. Vide EXENIUM.
videtur capi pro armario, reposilorio, quod projiciunt coqui mei.» Hinc sTri^sfta,ebullitio
ZABERNA iu suninia olla fervcnte. Sanclus Hieronymus, lib.
sacco. Palladii Lausiaca, ex vcleri interprete, cap. _B III, in Oseain : < Pro spuma Septuaginta, Tlieodoto
14 : < Quos (latrones) ligavit simul, sicut zabernam id est, cremium transtulit, aridas scilicet
de paleis. »Inierpres Heraclidis, cap. 7 habet sac- tfpvyuvov,
qusecamino et incendio prseparantur. Sym-
cum paledrum. Ita et Hervetus, recens Palladii inler- herbas,machus posuit ETri^sfta, volens ostendere ferventig
pres. Excerpta mea Ms. Venela hic habent ?igspvov, ollse superiorcs aquas, et in spumam bullasque sur-
alii o-axxov.Sed zaberna eliam aliis auctoribus usur-
genies, quas GraeciTroptyoluyaf vocant. »
pata. Abdias, lib. iv llist. Apost., in JacoboJoannis ZIPPUL*,seu SIPPULÊ.
ffatre : < Colleciis libris magicis, zabernas plenas ad i Fecit de farinula lenticulamel Pelagius, libello iv, n.59:
attulil cervicibus et zippulas. > Ruffi-
apostolum suis et discipuloruin nns, lib. in, n. ,M, ^n eadem re habet ptacentas.
impositas. > Item : < Appende <zabernis lipides et Rursus apud Pelagium, libcllo vin, n. 15: ( Da eis
plumbum, et mitte in mare. » lta ibi Ms. cxhibeni, modicas zippulas, quia de labore sunt. > Ita eo loco
Vulgo zabyras et zabyris legitur, unde Joannes habent Mss. et veteres Editiones. Aliqoi supposue-
Meursius Lexico Grnecobafbaro facicbat zabarias, ranl
pnlies, pro zippulas. Cum nunc zippula nunc
quod sabarium, cuSapewv, sit reposilorium zaba- sippula scribatur, videndum an sit a verbo supare,.
rum seu loricarum, vel sipare, vel sipere. Vide Festum et Paulum, apud
Sed proba lectio apud Abdiamest zaberna. Papiasi Q quos habes [arinulam et pulles. Quod igitur vulgala
Yocabularista: < Zaberna, arca vel armariolum. > hic lectio habebat pultes, erat bsec sipputarum, quae
liem : < Zaberna, ubi vestes reponuntur, vel quidli- vera ctanliqua fuit leclio, interpretamentuai. Palla-
bet aliud. > GlossariumCamberonenseMs. ( Zabernai dius, cap. 74 : < Pytirion comedebat parvam pullem
dicitur ubi vestes reponuntur, arca vel armariolum. i ex farin.a.< Graece, fwptov«Xsupou.Polo sippulas
Vila sancti Udalrici: (Inicrim etiam qusesivitzaber- bas esse.
jas et «alceamenta. i
ADDENDA
PRIORUM
AD QUOSDAM
LXXIV PATROLOGIJE
TOMORUM,
1N QUIBOS
AUGTORES VI PRIORUM S^GULORUM ECCLESLE
CONTIXENTTJ-R.
«21 NOTITIA 1N CONSTANTINUMIMPERATOREM,
ADDENDA
AD «JUOSDAM EXXIV PRIOMM fOMORUM PATROMI

IN QIHBUS AUCTO-RES VI PRIORUM SJECULORUM ECCLESLE CONTINENTUR.
AD TOMUM VIII.
i.
NOTITIA HISTORICA IN CONSTANTINUM.
(Fabricii Biblioth.Grseca,t. VI.)
I. Flavius Valerius Aurelius Chudius Conslanti- A aliis servatae, qua: a doclissimo Caveo in Hist. litte-
nus.cognoniineMagnus, Flavii (a) Valerii Constantii raria scriplorum eeclesiasticornm diligenter recen-
Chlori V. natus Naisi Dacioe oppido a. C. 274, die senlur. Ejus observalis pauca hsec si plarel addes :
27 Febr. Parenli in imperio successit a. C. 50 J, Epistolm ad Athanusium fragmentum pro Ario reci-
25 Jul. Uxorem habuit Minervinam Crispi niatrem, piendo (e) habet etiam Socrates, lib. i, cap. 27, et
eaquedefuncla, Herculii filiam Flaviam Maximianam Sozomenus, n, 22. Edictitm prius pro pace Christia-
Faustam, ex qua Conslantinum, Constantium et nis concedenda , quod Grrece Eusebms refert x, 5,
Constantem, Conslantiainque el Helcnam genuit. Hisp., servavit Latine Lactantius lib. de Monibus
Idem post visum in ccelo crucis insigne Christiana persecutorum, c. 4,8. Epistola ad Ecclesias de Synodo
sacra amplexus et vicioria de Maxentio politus est Nicmna legitur etiam apud Theodoritum, lib. i Hist.
a. C. 512 Hinc Maximinoa persequendis Chrislianis Eccles., cap. 10, Ep:stola ad Arium et Arianos quam
desislere coacto, et viclo etiam Licinio, nihil ab eo producit Gelasius in Actis concilii Nicceniiu, 1, sup-
ititeruiissum quod ad Ecclcsiam Cbristi onsandam posilitia videtur Casaubono, in Casaubonianis, pag.
amplilicandamque et studia lilterarum ibvenda (b) fa- 145. Prodiit hoc rescriptum etiam separatim Vir.s.
cere posset. Uiule a Graecis io-umo-xolo;vel 6 iv 1595, in-8°. Ab Epislola ad synodum Tijriam, quam
fiua-ilevai{c) 'Kitiaxolo; dicilur et solemniter colitur B habeut Eusebius, iv, 42, de Yita Coustantini, el Theo-
ejus memoria die 21 Maii. Non ineleganter eliam a doritus, lib. i Hist., cap. 29, diversa est quae exstat
Thcodorilo in H sloria religiosa, p. 768, appellatur apud Socratem, lib. i, c. 34, Sozomenum,n, 28, nec
Christianorum Zorobabel, qtii Iideles e capiivitate niiiiusinTripanita, ui,7, et apud N cephor.,vm, 50.
liberavit el templa eis reslituit. Denique multis pace Oratio ad sanclorum ccelum ad calcem iibroruiii
et bcllo proeclare gcstis, morli vicinus, ab Eusebio Eusebii de Constanlini Vita legilur Groece e Latino
Nicdmediensi, non procul Nicomedia in Achyrone versa, non ab Eusrbio, sed ab alio inlerprete, ul ipse,
villa, baptismuin (d) suscepil, et paucis diebus post lib. lv.cap. 52, de Vita Conslantini, diserle innuit.
dieiii obiit sacro Pentecostes festo, 2-2Maii a. C. 557, Sitniliter a nescio quo e Laiino Grsece versa est
Feliciano et Titiano coss., cum regnasset xxx annos, brevis Oralio ad synodum Nicmnam de Vace, quai»
niensesix, dies xxvr, vixissetque annos LXII',menses idem Eusebius, m, 12, exbibet. Prolixiorem qua; oc-
n, et dies xxv. currit apud Gelasium, n, 7, legit etiam TheoJoritus;
II. -Exstant ejus epistolsc complures ab Euscbio et ut ex ejtis iib. i, cap. 7, Hislorire colligitur.
(a) Ita vpcatnr in nummis, ut apuil Tristanum , clarissimus Schelslralenus , fabulis ascribunt nou
t. III, X>;595, quanquam alii, ul Aurelius Victor, ju- moclo Proiestantes, ut, prreter laudatum Tenlzeliimi,
lium Conslanlium'appellaiit. CoiiStasuiiii'M.nninmos 'C partell diss. selcctar., Abraham Seultetus,. in diss.
iPustranint, prreter alios, qui numismala imperato- antibaroniana de baptismo Conslinlim Roinano,
rum edWere , Cangius, in fami'iis Byz.. at ;ue A!ex- Npostadii 1607, in-4°, sed plerique eliam io Romaiia
ander Willhelmius, S. J., in Aclis sanctor., t. V Eiclesia eruliii viri, ul Benedictini, ad Ambrosium,
Maii, p. 22 seq. i. II, pag. 1209; Ti lenioniius, l. IY llisl. imperalor.,
(b) Aiire). Victor, in Epiltfne, cap. 41, de Constan- pag. 654, Papebrocbins, in Actis sanclor., toni. V,
lino : Commodissimiisrebus muliis [uit; calnmnias Maii 21, pag. 14 seq., ei Conradus Janningus, in
sedare legibusseverissimis, nutriie. arles bonas, prm- Apologia p o Papebrochio, quaj praemiltitur Aclis
cipuestudia litlerarum; leijereipse, scribere, medilari, sanclorum, t. I Junii, pag. 16 seq,
audire legationes et querimonias provinciarum. Confer (e) Neque tamen Arii lutresin ideo prnbavil Con-
Lusebii Orat. de laudibus Couslanlini, pag. 361, slanlinus, de qua nondum ei satis liqnebal, sed sj e-
ubi de Scholis ab eo to istitutis. ravit se ila i!i-sidioruinseinen in herba suppressurum.
(c)VideVales., ad Euseb IV,60, de Vita Conslan- Confer ejus epistolam Irenicam ad Alexamlrum et
tini, et Mich. LeQuien, ad Dama&cenuir),lom. 1, Ariuin, apud Eusebium, n, 64 seq., de Vita Con»
pag. u5Q. slantini, et ad illam B. Baltbas. Bebelii exerciialio-
(d) Baplismum allerufn, qnem a Silveslro cpiscopo iii-m Hisloricotheolog., Argeniorat. 1665, et Nic.
R 'mano suscepisse lepra obsitum Conslantimim Vedeliuin., de Prudentia veteris Ecclesiic, mr.
acriter adversus Tentzelium TOV l
puxup'xr,v disputat 202, «67.
PATROL. LXKIV. 17
-B35 ADDENDAAD QUOSDAMPRJECEDENTES TOMOS. S24
Edicta quam plurima eonstantini illusirant Jac. A / cai. 2, § 8. Theodorus autem Balsamon Grseceversam
Godufredus, ad. Godice.triTuemitrsianiin)., Frairciscus exbibet in scholiis ad Photii Nomocanonem, tit. vw,
Balduinus JCius, in suo Conslantino, Basil. 1556, et in Bibl. canonica Justelli, t. II, pag. 929 seq. llia
Argent. 161.2,in-8°, et qui ad tempora quadibet sua Balsamonis versio una cum altera Mallbaei Blaslaris
revocant Aiinalium scriptores, ac prsecipue Tille- edita eliam est a Marquardo Frehero a. 1610, in-4°,
monlius, tomoTV Historioe imperalorum. Coeterum additis animadversionibus. Longe prolixioresl quam
eliclum quod sub Constantini nomine vulgavit Ni- vertit e Gioceo Latine et Jilio II pontifici inscripsit
colaus Cusanus, lib. in Concordioecatholicoe,cap. 35, BartholomoeusPicernus, de Monte arduo. Haec prae-
Honorio ae Theodosio vindicat, et integrius edidit missam habel quammodo memoravi licliliam Con-
Sirmondus, ad Sidonium, pag. '245. slaniini confessionem, alque post Editionem Colon.
III. Confessio Conflantini ad Silvesirum episco- 1515 sscpius lucem vidit, et D. Joach. HiUebratid»
pum Romae, quae Laline exstat ad calcem recogni- dissertationi de Donatione Constantini imp. proe-
tionum, aliorumque scriplorum Cleinenli Rom. sup- missa, Helmst. 1661, et 17v3, atqne Balthasaris
posilorum, Colon. 1569, in-fol, pag. 471, perinde Gualteri Diairibae elencticae de imp. Coiislantini
nl Acta Silveslri, spuria est. baptismo, donalione ei legatione ad concilium Nicoc-
Donalio qune eidem Silveslro a Conslantino facta Jj num, len., 1618, in-12, pag. 67 seq. inserla legitur.
fiitur, Romanre eiiam Ecclesise doctissimorum viro- Alque Augustinum Sleuchum argyit Joan. Bodinus
rutn (a) judicio ac consensu itiiiem est commenlitia. lib. i de Rep., cap. 9, pag. 221, Graco sermonedo-
Primus ejus meminit Êneas Parisiensis, qui circa nalionem Constantini scripsisse, ut fucum faceret:
a. C. 854 scripsit, libro adversus decem objecliones Sed fraus, inquil, facile ex ipsius oralione et antiqui-
Grsecorum, t. Vll Spicilegii Daeheriani, pag. 111. tatis-cognitioneconfulalur. Alia Grsccaversio ( Con-
Inde Hincmarus Rhemensis, Petrus Damiani, Leo IX, stanlini Harmenopuli, ut notat Nesselius , parte n,
Ado, aliique» Ediliones cjus admodum diversoe fe- Catalogi mss., pag. 27) exstat in Bibl. Cxsarea, et
rwilur: una quam habent Acta spuria Silvestri, quam- Lambecio, lib. v, pag. 244, memoratur, sed quoad
que Anselmus Lucensis Colleciioni suoe canonum , sensum eadem est cum illa Balsamonis, cujus idem,
lib. iv, cap. 32, Deusdcdit, lib. iv, c. 2, Ivo Carno- pag. 257, mentionem facit. Hanc ip?am e Codice
lensis, parte v decreli, cap. 49, et Gratianus, parte i regis Cbristianissimi Gracce et Laline exhibet Julius
decreti, dist. 96, c. 14, Latine inseruit, licet in anli- CaesarBulengerus, lib. n de Imperio Romano, cap. 6,
ijuior.ibus Graiiani Codicibus legi uegat Antoninus p. 318, et quoniara brevis esi, hoc eliam loco exslaro
archiepiscopus Florenlinus, parle i hist., tit. 8,, C non erit, puto, lectori ingralum, injucundumve.
CONSTANTINI EDICTUM.
Ediclum , ac effalum divinum magni Constanlini xov fjteyaXav

&io"Kia-\).u Koivaxavxivov,TrsptTOU KUTXIH
de pontifice Romano. Omnibus provinciarum recto- 'PebpjS-.©strrrtôftsv(b) ixuai xol; auxpuizai;, xai TIJ
ribus, et senatui R. imperii, Romanum pontificem, avyxlnxu xn; np-uvBao-tisiaj, T6V'PWWJS iiziaxoizovxal
successorem sanctorum apostolorum, et domini mei StceSoyov TWV ayioivarroo-To).wv, xat xvpiovftou IISTOOU,
' Petri, majorem quam imperator habere Tr),stova
xn; haad-eia; eyeiv i%ovaia.vxaxu izaauv xi)v
poteslalem
pcr universum orbem adversus omnes [deest xai\ et xuxa TravTwv
oixoviiivnv, rto/\/\w
TTXEOVn xovBao-(),s'a
Ttf*a-
plusqiiam imperatorem coli et hnnorari, caputque erC'KtxaiaeSsaOuixzû\rwxeetvatxS>vxeaaaptav b.pyaion
csse qtiaiuor anliquarum sedium, et ab eo judicari 8|-,6VMV,xpiveaBuixe izpi; avxov, xui 'fmytô-SatTa TJ5
et liecerni quoe orthodoxae lidei convcniunt, dici- opOoSo^ty crutiSztvovTa mo-TSt.Aopov[ieSayv.pxwixuxpi
mus. Donamus enim Patri meo beato Silvestio, et Iv p.ov xS>[iaxupia ZilSiaxpa xui xol; aixov SiaSoyoi; xo
(a) Primus prolixa et diserta oratione ejus fahilatem larile opposuens Aug. btem lio, lib. de Donatione
osteiidiiLauteniiiisValla.qure etseparaiim excusaest Consiaiitiiii, Lugd. 1545, Jac. Gr,tsero, de Mtiuili-
jilussiinpiiciviije, etcum Ulrieillutteni praef.inOrtuini centia principum in sedeni aposlolic^m , Ingolslad.
-GraliiFasciciiiorerum expeiendarumacfugiendanim, 1610, in-4°, pag. 56 seq.,et Ajiologiapro Bellarmino,
apud Loiidinenses recuso, el in Sjinonis SchardiiSyn- cap. 2', etNicoIao S, halen, in Carolo MagnoRomano
lagmale iractalunm de imperiali jurisdictione legilur. catholico, lib. u, cap. 6. Ex Prolestaniibiis de falsi-
JLneae Sylvii aliornmque pluiium teslimonia Vallie tatedonalionis liujus videndi Joan. Ilenelius, in Otio
suffragamia produxit Elacius in Catalogo tcstiuui Uralislaviensi, cap. 22; Gisb. Yoetius, t. II Dispp.
verilatis , et Rob. Cocus in Censura vett. scripiorum, select., pag. 869 seq.; Jac Ussprius, de Ecclesiarum
quihus adde Baroiiiuin, ad a. C. 524, n. 118 seij., suecessione et statu, pag. 60; Joan. Raiimldus, Col-
el lj9l, n. 52 seq.; Isaacium Habertum ad Ecclesioe loquio cuin Hardlo, pag. 227 seq.; Franciscus Hotlo-
Grocc;«,Apy_itoaxi.xiv, pag. 24; Joan. Morinum, in Hi- mannu , in bruto fulnvne Sixii V, pag. 128,151 seq.,
sloria Galiteedita libcraloeper Constanlinum Ecclc- et novis>ime rev. D. Joan. Andreas Schmidius, in
siaj, dcque origine ac progressu potestaiis sa'cu!aris Hisloria sseculi iv, fabulis variorum in rebus Con-
Homani pontificis, c. 8 ; Petrum de Marca, m, 19, stauliiii M. maculata , Helmst. 1712, etc, Edktum
deCuncurdia sac. el imperii , elvi, 6, § (i. Anto- seuficlum, seu.depravatum, adeoqueindignum qno Sil-
nium Pagi, ada. 324,n. 16; Tiiienioiitium, i. IV Hist. veslr-ipontificishistor.iaaugeatur, inquii 1'apebrocbius,
imperalor., pag. 226; Pelruni Josephnm Canlelium, propylaeoad Acta sanctor., t. II April., pag. 1.
llist. urbium metropol., parle n, diss. 2, ca;>.2, n. 7, (b) Ms. Vindobpnense addit, o-0v.Decermmusuna
ct pr.rcipue Natalem Alex., sec. iv, diss. 25. Quos cum omnibus satrapis et senaiu imperii noslri.
523 CARMEN DAMASOASCR1PTUM. EIS
successoribus ejus nostrum palatium, diadema eapitis }\ nuexepovrxukaxiav,xb Irrt xn; xetfulncStaSnfUtexH9o>v
lapillis pretiosis et gemmis intextum, epomidem quoe Ttfttftivxat yLupyapavcu^zstftsvov,xo xuxXouvxov xpa-
collum cingat, chlamydem purpuream, coccineam yifkovisfLotfbptov, xnv rzoptfvpa.vjâftuSst, xovxoxxto»
tunicam, et omnia regia vestimenta, ephippia quibus yirStva, xat TravTaTaBaa^txa evSvauxu,xa xS>v~Baaf
equi regii insternuntur, sceptra, et reliqua imperii J\IXS>V tTTTrwv aftwftaTa, xu axfnzxpu, xui xk \anxa xn;
ornamenla, et gloriam omnem meae polestatis. Eos Baaihiu; xoafi.nu.uxM, xai T>ivS6£av uizatravxn; nfiS>v
autem qui in elerum Romanum allecti sunt, ornari . iôvaia;' xov; Si ™ xknpwxn; uymtxaxn;'Pojfin;xaTSt-
jubemus iisdem quibus senatus noster veslimentis, leypevov;.,xoafieiaBatxelevap.evixapaTzi\naio>; xn avy-
f(a) \egoir«pKiz/\vaioi;)equo vehi, albis vestibus legi. x\nxo>nuSivevSvpaatv,1-Z7zm; srroôuftsvouf,oGova?TTS—
Ila et calceos eorum fieri ex panriis albis, et-eum qui ptxe<p.ivov;\evxu;. 'iSf Ss xai Ta urroSijfiaTaTOUTWV
lectus Sit clericus a nemine impediri posse, quonii- -oftoviwv ûxeov,xui o; av a'paixo x\nm
stvat izeTzotYlv.ivu
nus sit senator. Quando vero coronam auream Paler ptxb;, ix xn; nuS>va~uyx\nxov ysviaOatTOUTOV ixpb; xtvbc
roeus sanctus Sylvester qua est humiiitate et mode- faiSauSi;e'ipyeaOui."Oxi ys unv xnv sx y_pvaiovaxtyu-
ratione respuit, hoec ornamenta qure sanclam resur- vnv fpovifiuxo; fj.txpibxnxi o xzuxnpp-ovo uyto; StX-
reclionem et superillustrem locum significant [lfgo Seaxpo;ixapatxeixut,xuvxa xotT'VvTzepXuurzppv J^MJOOV
xulxnv «yfae»']sancto ejus capiti imposuimus. Nos B ' o-»f*aivovTa xi,vuyiuvuvuaxuaiv, xfi uyia xsepaA^ auTOU
stratoris oflicium obeunies, et frena ejus equi te- tSiatf xEP^v iixeSnxafiev.'iluei; axpaxoipo; offtxtov
nenles, cx'aula palatii exivimus, reverentia et me:u u7rsM6vTSf, xat Ta /a).tvK TOU tWou auTouxaTS/ovTS?,
domini mei sancti Pelri. Maximeautein ulile et ami- Tri?au),vijToivtepwvauTOUlîsttsv avaxToptav,atSot xat
cnm Deo esse duximus cedere urbe Roma, et omni- tfiSoixov xvpiovftou TOUaîou o-uvsôfitsvoiHsTfou"
bus Oceidentis locis ac urbibus sanctissimo papaj, Tiwv^j3j)o-if/.eov Si xofiiSn xat SsotpftwvvsvoBtixa.otsv
•
et robur imperii transferre ad Orlum, et capere By- szcrrflvatftsv xn; Tzokeoi; 'Pwftjj?,xat iwvSUTIXSV arrav-
y.sntium urbem optimo sub sole situ, et eo sedem TOIVyâpuivxe xat TTO^SOJV T5 aytwTariSTZUTZTZU, xb Si
iinperii ponere; iniquum exislimantes ut imperator xn; BuaO.eia;xpi.xo;Tzpb;xi. xn; io>a; fispn fxexeveyxtiv,
in eo loco sumniam potestatem habeat., ubi Christianaj xat Tijvsv xalllaxw xotv vf nlitp xov BufJaVTOf TroXtv
fnlei ccebtus principium nobis fuit. Cum hacc manu xuxu\a£eiv, xat sv a.vxniSpvauuduiTKBumheiu,aStxov
propria scripserimus, et reliquiis doniini uiei Peiri otnflsvTS? sôuo-taveyjtv xb i irxi yn; Bmaikiu,sv9a xal
imposueritnus, jusjurandum damus, non modo uos upxn xn; xS>v^P'0"™!'^ Bpnaxeiu; ix xS>vovpanS>v
servatwos quse sanximus, verum et nostros succes- vTzepZev lititv.TauTa Tat? tStat? y.tpai ypotyavxes,xai
sores, ut sancte ac religiose servent, obstringimus, xS>-vex.;.S> xov xvpiov uov ifz£ip.evoiIISTpou,7rio-TEt;
idque, jurati patri noslro papoe,et successoribus ejus C< ivipxov; ixotovuefiu,ov finv oko>;rzapuSiivut,«).).« xai
pollicemur. xoi; np-ixepov Seâfnivot;xpuxo;yv\uxxitvkixupifipuvaxu.
rxapeyyv&iusQu Tzpb;xbv rzaxipu nfiS>v-XUTCTXUV,
xai touf
«UTOO StaSoôu^.
(«) Emendationes hse siint interpretis Bulengeri.
CONSTANTINI IMPERATORIS EPISTOLIUM

AD UNIVERSI ORBIS CHRISTIANOS.
{Yide Itoe Epistotium et quod de eo diclum esl ad epistolam fictitiam Hieronymi ad Eustochium, Palrolayhs
.-' lom. XXX, col. 226.)
" '
H
C. MAII YICTORINI DE MACHABJIIS POEMA.
(Iloc poema dedimusinter opera S. Hilarii, Arelatensis episcopi, lom. XLIX Patrol.., ubi videsis.)
AD TOOTUM XIII,
i
CARMEN DAMASO VkVM ASCRIPTUM
Hoc carmen non reperitur in Bibliolhecis ante noslram editis. Daluni est primum luci a diligenlissimts
bibliographis'Miller et Aubenas (a) cum quibusdam observalionibus ad nostrum tom. XIII. Id eruerunl e
Manuscripte Sangermanensis bibUollieca;nbi lalebul. In initiali folio legiiur, manu recenti scriptum : Horiim
versuum auctor creilitur sanelus Damasus potit. maximus, "mintnietamen gennilalem omscuiiasserere prjz-
talemus. '•
<a) Revue de Bibliographie, aout 1845.
..527 ADDENDAAl) QUOSDAMPRÊCEDENTESTOJIOS. 5iS
INCIPIT CARMEN A\ El maculam ventiis pullam de corde fugasseut.
Posl haccbaptismi sacratis tingitur undis
Nec meminisse moror procconiaclara Chrysanti, Q,ialii!us exuvias spoliaret mente velustas
Quem merito mundus famosa laude frequentat. Et nova de liquido sumatur gurgite lodix.
Hunc igiiur genilor florentem tempore * proto, Tum virgo veterum sprevit documenta libroruu»
Tradidil investenirhetorum (sic) sub sorte magistris, Et sequiiur Christi quadratis dogmata biblis.
Ut puer indolis (sic) librorum d sceret artes Quis poterit vulgi tanlas numerare calervas
Quas mundana colit slolido sapienlia sensu. Quantas exemplis egerunt credere Christo?
Qui fuit ut fertur donatus mente sagaci, Traditur idcirco poenis torqucndus acerbis
Ardens ingenio et prudens, ac peclore pubes. Sepluaginta viris (sic) quem denso miiite servant
Posl bac inlustris cum sacra volu nina leclor Herculis in fano ni fursan tbura litaret.
Auribus bausissel ccelcsli grammate scripia, Timc miles ccepit dirus vexare negautem
Pretinus antiqua: coniemnens dogmata secloe, Aililetam Domini fretum virtute superna,
Falso velustamm calcavit frivola legum, Udis et crudis nervorum nexibus angens
Et diclo citius naclus rudimenta lidei Torrida fiammamislalurum caumata solis. i
Flagitium sceleris baplismi dcluit unda. jB Sed punclo cilius laxantur lora lacerlii
Hox publice Chrislum paganis procdiealullro Omnipolente Deo resles solvente nefandos.
Bira superbarum spernens tormenta minaram. Ecce sudes iterum cipporum vincula cludunt
Tum genitor sobolem, naturoejura resolvens, Cruraque cum rigidis nectcbanl turgida lignis.
Truserat in tenebras conclusi carceris alras Extemplo cippum lin.lit Uegnator olympi
Magnopere metuens lisci decrela nefandi; Quamvis hunc s:olidi cecala mente ligarenl.
Insuper et capital tremulus formidal acerbum. Lotia lunc lictor crudelis spargere jussit
Sed cum mens juvenis ferret lormenta libenler, Sacros humectans artus fcetore putenli :
Mox aliam genitor concinnans machina (sic) sceiiam Qui liquor, utdicunt, atrum fanlasina fugabat
Lubrica mundanis admovit gauJia pompis, Dum veruain Dominisperat nicromaiitia Iretutn,
Serica purpureis proebens velamina peplis Sed putor ambrosiam ilagrabat nectare suavi.
Qua; morilura facit festo vi cere bombix, Exin tortores bucula de globo rebyrsa (*»e)
Induit egregium preliosa et veste nitente. Mandant ut crudo stringaniur tergore menabra
Tunc jussu patris convivia larga puellai Marthyris ardentem passuri luminc solem.
Deliciasque ferunt epulis luxusque culinoc Torrida sed Titau compressit fulminafervens
Veslibus ornatic variis et fronte venusta, ( Ut nuila insonlis ferunt incendia membra;
C
Talibus ut pnmpis miles mollescerel audax Tumque reciproca concludunt ergastula sanctuin;
Ferrea quis b crebro coedunt c praecordiaviruma. Arta calenarum constringunl vincia lacerlos,
Sed tamen armatus Christi lesludine lyro Necnon el collum nectunt cum crure gcmello.
Oscula virginc:s despexit lubrica labris, Ecce repente pius nodatos arbiter artus
Nec penetrare sinit stuprorum spicula peclus ; Eripil el chalibis mox slricla ligamina rumpit.
-Sed procul excu-sit jaculatas fraude sagittas. Porro cum sanctum nodoso vimine miles
Non secus ut cecinit sponsali carmine vaies Cederet infaustus rubro <iuisanguine gaudet.
Dulcia sed Cbristi leniscunl labra labe lis, Sed mirum dictu sceplrorum llagra beaius
Mellea tunc roseis nigrescunt labra labellis. Ictibus argutis martyr non sensil acerba.
Venit ad exlremum virgo ccrtamen adulta, Quin immo ut plumaeinolescunt vimina (sic) sancto
Daria vestalis formosa fronte rubescens, Ceu viridis lentescil lene papyrus in amne,
Aurea cum glaucis quam comit lunula gemmis. Claudius insigniscompunctus crediJit ultro
Nititur hoecjuvenem muneris (sic) constringere nexu Sepluaginta viros convertens dogmate claro
Quatinus ad thalami flecial connubia mentem. Fccil baptismi purgari gurgite mersos ;
Haecfaierala fuit facundis freta loquelis, D Quapropter rubro perfusos sanguinis ostro
Denique diserli stupuemnt forle magistri MilesAda ethereum fauslus perduxit olimpum
Virginis ingenium biblorum famine fultum ; Quos simul obstruxit felix speluuca sepullos
Nempe tenax scripil fueral veloxque legendi. Lucida perpetuoevisuros prasmiavitre.
Sed secus evenit fortunoccasus opacoe. His convexa poli merito lustrantibus alto
Dumpius obposuit fatis conlraria fala, Daria cum duro patilur tormenta Chrysanlo.
Daria qusedudum servabat numina VesUc, Impiger ast ille strictus molimine ferri
Credidit Allilhrono cccli qui sceptra gubernat Truditur in tenebras latnrus carceris atrus
Facundis virgo verbis conversa Chrysanti. Lurida quo pulidis iluxerunt slercora criplis;
Tunc simulata thori Gqgunt consorlia fat i, Nectare sed foelorcedit ceu Iuce latebrae.
Moribuset caslis vivunt concorditer ambo, Traditur interea et sceleratis Daria scortis
"llt spurcum penitus vitarent pectore noevum Prostibulum mechoepenetrans sine crimine sevo.
" Pour c Liscz cedunt. MILL.et AUB.
Tzpuxu, que le poete a lalinise\ MIL.ett <>Pour 1'trorom: mais il y a une faule de quan-
AUB.
b Pour queis c'est-a-dire quibus. MILL.et AUB. titC. MILL.et AUB.
629 DISSERTATIO DE DAMASOET LAURENTIO. >OO&
6ed leo de claustris rugibundus miltilur arctis A.Tunc demum Augusti qui Romoeregna regcbat
Virgineosarlus lutos servare puellm. Decrelo rubras sumpserunt«morle coronas,
Si quis quam cuperet sacrum temerare pudorem Et simul in cripta pausant Sabulone sepulli
Geslibus obscenis contractans corpus honesiuin Quos simul in vita vexavit poena cruenta.
Arcara ceu quondam probrosus conligit Oza, Credimus ut faustis glomeratos jure catervis
Protinus oppeteret confusus fronle pelulcus De gremio tumuli cum lellus sponte debiscct
Bictibus et rabidi conrosus denle leonis Et genus humanum lumbis emerserii atris
Ultricem poeiramsentiret morle ferina. Suscitet ad requiem mundum dunc laxat habenis.
PI5SERTATI0 HISTORICA DE DAMASO ET LAURENTIO,

VEL
DAMASUS ET LAURENTIUS
HISPANIS ASSERTI ET VINDICATI,
Auclore FR. PEBEZIO BAYERO,presbytero Valentino Romce 1750.
EPISTOLA DEDICATORIA.
Illustrisslmo atque ornalissimo viro D. D. Joanni Francisco Gaonm Porlocarrerio, elc, comiti Valtis-Paradisi,
militimCalatravensis equiti, Ferdinandi VI, Uispaniarum -regis catholiei, in Indiarum senatu consiliario,
summoqueregii census administro, etc, elc. Franciscus Perczius Bayerius, felicilalem.
Quod tibi quidquid hoc est laboris noslri nuncupatum optaverim, comes illu<trissime, non tam officima
quam excusatio videri polest. Cum enim eorum quae a clementissimo rege vereque Hispaniaenostrae parenle
Ferdiiuindo VI procuranda mihi in ilinere Italico praescripla sunt, alque adeo lotius negotii otiique noslri
ratio suo demum teinporc libi reddenda sit, erunt foriasse qui, ubi me ad hacc sludia diverlisse viderint, ab,
auimo sibi male conscio, judicis occupanJre gratiae, potius quam ab ofliciosoclienlc, Moeccnalisoplimi de-
merendi studio, munus istud profeclum putent. Et quidem cum vana horum juJicia alque importunitateui.
non semel initio procvidissem,parum abfuit quin, abjecto scribendi consilio, publicam ego noslralium cau-
sam ob privaloereprehensionis timorem desererem. Verum quidni potius, tricis apinisque his sprelis, ab,
oplimo, patriique decoris amanlissimo principe, te praesertim palrono, paucornm mihi mensium jnduc.ias
pollicerer, non ut eas ignavo in otio traducerem, sed ut veterem avilamque Hispaniaenostrae gloriam, quam
ab Ilalis quibusdam magni nominis scriploribus ereptum iri noveratn, eidem, si fieri posset, resiituerem?,'
Aut quo pacto si inclinatoeac prope jacenti Hispanorum causascum eam erigi a me ulcunque posse spera-
rem, suppelias ferre neglexissem, non ego patriam prodidissedicendus essem ? Jam vero eo loco ac discri--
niine Hispaiiorum sententiam, quoelot retro sxculis Damasumet Laurentium pqpulares ipsorum fecerat,
veisari, lute ipse fatebere, comes illustrissime, cum videris ab anno!741, quo nbva opinio utrumque Ro-
manis ciyibus ascrib:jns in vulgus primuni emissa fuit, tot viros eximios, editis certatim libris. veteri illi
profligandseconjuraie, nonjam quasi de redubia aut probabili in utramque partem dispulantes, sed causaiu
pro Romanis dictam, remque omnino demonstralam esse asserenles. Num vero meliora deinceps Hispani
sperare debeamus, noslrum non providere modo, sed ne conjicere quidem est. Licet enim non iis larmmi
quibus opusculum istud examinandum publice demandatum fuil, sed quibus ipse pridem lcgendum privalim
tradiderara, summis profcclo viris, raliones et conjecturas nostras pro Damaso et Laurentio Hispanioeasse-
rendis non vulgariter probari villeam, in eo quidem ut magis illorum bumanilas niibi perspccta est, ita plus
vereor ne quid-ab ipsis volunlali potius quam judicio tribuatur. Yerum cuui eosdem tamen iulegerrimos
atque incorruplissimos noverim, quorum proinde citra iiisigneniinjuriam nenio contra quam senserinl judi-
ciiun prolulisse suspicari audeat; non obscura mihi spes affulget lieri landem posse ut eo praesidio fuliae
rationes nostrre landiu sustineant aJversariorum impelum, dum Hispaniaescriptorum cohors, quain nobis
auxilio fuluram speramus, oequioreloco pugnam capessere deque summa reruin acie cum hosle decertare
valeat. Sane uli unus ego, si cum tol viris strenuUsiinis congredi ad me rcciperem, Plaulino illo palaeslrione
conlidentior habendus essem ; ita si aliorum qui ab Hispanis slare videntnr, validissimo agmine stipatus,
<erlamen detreclarem, et illis injurius, el merito mortalium omnium audirem ignavissimus. Sed el illud me
ut scriberem compulit, cmnes il.ustris-ime, quod cum non ita piidem superstilum in urbe Hispanici nominis
montimentorum Colleclionem absolvissem, in qua ccc circiler iiluslriuin gentis noslr.e viroruin iniagines,
elogia, et genlilitia slemmata tolidem grandioribus charlis, quantum lieri potuil, accurate atque eleganlis-
sime expressa conspiciunlur, eo videlicet consilio ut e regione sepnlcralis cujusque tituli palria genusque ac
dignitas eorum, lum res ab iisilem praeclare gcstoe summatiin indicentur, vel Damasum Laurentiumque,
quibus primus omnium in ea Colleclione locus a nobis allributus fuerat, Hispanos csse oslendere, vel,
quod lurpissimum forel, eosdem gradu dejectos plancque exaucloralos dimillere necesse erat. Jam vero
cum mihi ad nianus essent raliones quibus adversariorum argtimenlis non improbabiliter occurri possu
sperarem, quam ego non aptid Hi^panos modo, sed et apud exteros quosque conlraherem ignominioelabem,
si segne alque inhonesium olium pu'cherrimo labori pr.eiolisscni!
Hsecaulein eo a meconsiiio, atque illorum occisione dicla sunl, comes illuslrissime, si quiforsan nostrom
quidquid hoc est niuneris praetexendre potius excusalionis, quam officii causa nomini tuo consecratum
putant; dete enim cum pro; ria aique avita benignitas, tum peipeluum illud, quod res patrias propeiisissime
tueiis atqueornas, studium longe alitcr ut sentiam faciunt. Licelenim liiilii ut le praesenlem proesensallo-
querer ad hancdietn daluni non fuerit, non sum nescius tamen quam peramanlcr litteras earumque cultores
amplectaris, quaraque animo iulixum sedeat liberales artes ac disciplinas apud noslrales ampiilicandi con-
silium. Atque hanc qtiidem inter egregias luas laudes praecipuam, non modo in hac urbium principe Uoma,
sed ubivis genlium celebrari cuni inibi gr.aissimuui est; luin vero illud longe gralius fuil, ac jucundius,.
631 ADDENDAAD QUOSDAMPRjECEDENTES TOMOS. 552
quod vivam minimeque fallacem illarum imaginem intueri atque admirari coram aiiquando licuerit. Cum
euim ante hoc biennium Venetiis agerem, ct in celebri divi Marci bibliotheca nescio quid nugarum meditarer,
forte eodem delalnm illuslrissimum marchionem Annavetium, dignani le prolein, clarissimoequedomus speni
alleram, quem oplimo sane consilio ut in vasto orbis volumine mores hominum atque urbes nosceret e pa-
terno sinu mature dimiseras, eaitem fausta lux, qua te ad summam regii census administrationem a pruilen-
tissimo rege nostro vocatum fuisse ibidem fama vulâverat, mihi salutandum obtulit; a quo cum ita beni-
gne liberalilerque cxceptus fuissem , ul quandiu una Venetiis fiiimus suavissima ejusdem couSuetudine et
alloquio fruerer, licuit in ornalissimo aVJolescentevirilem e vestigio prudentiam cum insigni niorum facili-
tate conjunciam demirari; tum vero ubi ad reculas quasdam eruditas a me in itinere llalico coliectas,
ejusdemque itineris prolixas ephemeridas penilius evolvendas animum adjecil, incredibilem ipsius humani-
talem, et singulare erga lilleras studium expertus sum ; prorsus ut tot dolibus egregium Juvenem supra
selatem cumulatum intuenti, non modo patema virtus animique, sed, si per jurisconsultos licet, ipsa mihi
viventis patris IixTedilasante oculosobversari videielur.
Haccautem cum ita sint, comes illustrissime, non magnopere mihi verendum esse arbitror, an non exile
rnunus istud, quod sub luis auspiciis lucem quserit, placido vultu excepturus sis. Quod si conatus hosce,
quos ab aliud agente palrius amor expressii, libi, viro scilicet probatissimo, atque Hspanici S|ilendoris
amanlissimo, probari cognovero, satis hoc uno prsectare fnecum actum esse intelligam. Sed quid si, qua es
apud Auguslitm nestrum auctoritate et graiia, Majestalem illius addnxeris ut in has medilatioues nostras,
nihil earum tenuilatem moralHS,oculos demittere non gravetur? Quod eum, serio quidem, ne optare mihi
«lirtuinsit, illud superest ut, conceptis pro tua incolumilate votis, fausta libi et prospera omnia a smniiio
bonorum largitore comprecer. Rdmoc,ipso Laurenlii martyris pervigilio 1"56.
EPIGRAMMA.
Etf Trjv^t6Xovixepi'AytouAaftao-ou,v.aiKuvpevxiovxn 'loTravta urzovefinOivxoiv,
-zupu.Qpuyxiaxov W)).v-
Uepeîov
uuOeaxuxav'AvSpb;yeypuuuevnv'
A. A. T. KvyovaxiviSov.
Priscos Hesperioe reddil Franciscus honores, A Tu; xtuu; rzakcv'EaizepinQpayxiaxa;eSo>xe,

Ultra ne possit dicere Roma suos. Mnxextav 'Pwftvj&atzepia; xuxiyri
Mille revicta modis compellitur isla fateri, *HSn i ixotluy1i\eyyOeianvstSutaavvoile,
Hispanis geminum se rapuisse jubar; 'lorravwv'AyitoOTTIutgitkeSvo>'
Cestil at illa palam duplici redimita corona, . Tei Se a.xupaxetfavazeivn fiiv iyovaa xiyb.pxvi,
Tantoecum prolis cernitur esse paren*. rjoTvtat!>;Wnxnpxov Toxsoffxaxapo;'
Si Damasus inoriens, moriens Laurentius ossa Et yap TOIAauoevTtof,n Aafiuao; xe \iTzovxo
Romanis liquit marmore clausa sacro, 'Pafiuiot; xa fii\n ixuvxoxeuiStu :
Invidet illa nihil; saiis ex hoc nomine clara, MvjtfOaveet Tjjvu: TOI?ftsvyctp'iSnpaiv*uTzupxei
Patria si divum sola sit Hesperia. Et ftavn'EarztpinIlaTpi?en 'Kyiuv
Hrec venit Hispanis, veniet sed gloria major, TaOVapa viiv,fis"0,ovTa Se ftsi£ova"u>;izeoiuovaar»
Principe sic Musas amplificante domi. Tw Bao-tArjtftsXstixpb;fteya xkeio; iS>v.
DIVIS PATRIIS LAUBENTIO ET DAMASO VOTUM AUCTORIS.
0 lux Occiduis, plagisque Eois, Quid tum 1 Noslrane ad hoec silebit, aut immota
Bina sed face praenitensIberis, Hispania nil reponet ? Et vos
Clarum par, Damase alme, tuque Laurens,. Laurens ac Damase, Occidentis ora,
Quos consensio longa soeculorum, Quos bis (a) hactenus Hesperos vocabat,
Nedum barbarie vigenle, sed post Demissis manibus niigrare"tandem
Illalam LatioAtticam loquelam Permiltet ? Faciant quibus pudoris
11'spanis, veterum vetante nullo, Sensus, nec pietatis ulla cura est,
Ascripsit patriseque, civibusque, Immites animoe.Tuis beifigne,
Quod vos sub senium fugacis sevi, Tellus Hespera, mansueiiores
Ercptos laribus domesticis, atque Instillas aninios, quam ul aut sileutes
Exutos patrianovos Quirites Hanc sortem patiantur, aut inulii.
Trojanum genus, urbe gestiente, Hinc nobis patrius, tuique, Laurens,
Janusrostra, forum, Patres, senatus, Et compar, Damasi, ardor acriores
Suininus denique Pontifex salulenl, Adjungit stimulos, ut imparali
Nil est quod doleamus, autquereiis Discrimen subeamus., atque inagna
Urbi orbis dominoesubinvidenles Conemur tenues. Erunt, opinor,
Hispani fora rauca personemu;; Dum nos stringimus arma velilari
Novit.scilicet illa quanlus inde, Pugnse,quos acie paratiores
Rinum si sibi quaerat unionem, Decertare juvet. Fidem hic, Iberi,
Accedet proprio decor monili; C Vestram, vestram itidem, beate Laurens,
Hincque, ut iit, dubiis utrinque rebus, Et nostri, Damase, auctor o laboris,
Coecoturbine controversiarum, Imploramus opem, benigni adesle,
Laurentein Damasumque civitates : Nostramque Hesperiam, sinu quaeulrutuqutt
Dum plures repelunt, suosque utrumque Materno fovet, excipitque alumnum,
Jactant, jure sibi peculiari Vel si Roma dehinc beatioris
Ascribit, vetus alterum priusque Vosdignetnr honore civitatis,
Cou.munis patrioe niliil morata. Nunquam linquile, patriosve lines.
(o) Quod Hisyani, et quod sidera sint.
DISSERTATIO DE DAMASOET LAURENTIO. 534
,33
DISSERTATIONIS PARS PRIOR.

DE DAMASIPATRIA.
CAPUTPRIMUM. A studiis noslris mentionem, nedum perhumaniter ex-

conlroversim. ceptus fui soepiusquead familiare colloquium invita-
Scriptioni* occasio. Status hodiernm
Funtamenta Iiispanorum ul Damasum sibi tantus, sed, qtioe non omnium poslrema amoris signir
quam popularem ascribant. ficatio est, nec indonalus discessi. Multa, cum noctem
interdum vario sermone traheremus, grauJsevus ro-
Cum, novis invicem sibi succedenlibus negoliis,
diutius quam initio statueram manehdum mihi in gitabat senex de studiorum deque ilineris nostri ra-
urbefuisset; ataue ex tam ubere utriusque anliqui- tione : jacerentne an in prelio essenlapud Hispanoa
talis latifundio vacuum redire in palriam inglorium litterae; plurimum de nostratium ingeniis iriiiiime,
esset ettantum non verecundum, homini proesertim uti aiebat, vulgaribus subinde disserens, neminein-
quem ab ejusmodi sludiis non abhorrere, iis salteni que, eorum quos olim Romoe noverat, quorumve
decani proesertim Alonensis (a),
jnagnopere delectari aiebant, in animum continuo legerat scripta,
induxi agelluin mibi subsecivis operis excolendum marchionis' Mondexarensis (b), immo neque super-
secemere, queis tamen Hispanise nostroe domeslicisi stitum sine laude praeleriens, ut vehenientissitnum
prsecipne in rebus fructus constarel aliquis. Id qui- summi viri erga litteras lilleralosque studiuni, tum
bus modis assequerer medilanti, succurrebat non iia memoriam in ea atate retinentissimaiu demirarer.
pridem a Francisco Emmanuele Mena Matritensi bi- B j Hoecautem ut paulo lalius quam pro instituto perse-
bliopola novam cl. Nicolai Autonii BibliolliecseHi- querer tam chari mihi capitis desiderium fecit, lum
spanicaeEditioncinadornari,plurimisauctorum atquei eorum quae ipsius morlem consecula sunt recordatio
operum ineditorum accessionibus locupletissimam , peracerba. Pauci etenim ab ea effluxerant dies, cum
quaeque ut omnium votis responderet, invitatoriasi priino ut affectuin opus tantisper intermitterem, mox
ab eodem ad doctos per Hispaniam viros litlerasi ut ejusdem perliciendi spem plane omnem depone-
missas fnisse, rogalum ut lantasrei perliciendoesym- rem , tristissimum nuntium accepi. Vulneris causas
bolam quisque pro virili conferrel suam. Ea veroubii refricare moleslissimum esset, nisi sub eximio ac
primum animum pervasit cogilatio, nihil ultra des vere Txo\vfjiuBeaxaxo> S. R. E. cardinali Dominico
exsequendo consilio deliberaodum censui. Sperabamt Passioneo, qui ut in amplissimo bibliothecarii apo-
etenim quod lilterarii thesauri nunquam penitusi stolici munere Quiriiio succederet unus omnium
exbauriantur, vel post luslratas ab oculatissimo ac: summi ac prudenlissimi pontificis Benedicti XIV ju-
diligentissimo auctore urbis bibliotbecas uberrimam- dicio comprobalus idoneusque habitus est, non ob-
que uiessem faclam, nori poenilendum nobis snper- scura nobis spes affulgeret fore landem ut iiitcrmis-
fore spicilegium. Neque vero me fefellil eventus. suni opus ipsius auspiciis absolvatur.
Facla elenim niihi principem omnium Valicanam ad-. Q ( Nova exinde molienti mihi sacrasque urbis redec,
eundi copia Manuscriptorum indices evolvere dili- ne interea domcsticos otiarer, pomeridianis horis iiir
gentissime ccepi, et qusecunque in eis vel auctorisi visenti, obviam ubivis fiebant sepulcralia ilustriuin
iiomine vel o.peris argumento patriam quoquo modo» Hispanici nominis virorum epigrammata, qui dum
bibliolhecamdilarepcssearbilrabar,indeletilias sche- in urbe publica aut privata negotia pcrsequunlur,
das cursiin pro tempore, nuHoque, adhibito delectu,, morle inlercepli carnis exuvias Divorum Tutelarium.
referebain, domi mox per olium cum editis a Nicolao> aris in diem immutalionis suoeconcrcdiderant. Ho-
Anlonio conferenda. Absolveram trimeslri fere spatio> rum ego dum describendis elogiis adumbrandisque
Palatinam, Urbinatensem,eteam qnoeolimadChristi- uicunque genlililiis stemmalis , qui meui est mos,
nam Suecorum reginam perlinuit, ternatn scilicet ac- non indiligenler incumbo, sensim enchiridiuni in ino-
cessionemValicanaebibliothecsenobilissimam; neque5 lem jusli voluminis a<surgi(,.vix lertia sacrarum ur-
diesabiilqnoManuseriptorumcum Editis collaiionoui bis aedium parte perlustrata.
me redderet novo auctore aut opere invenlo locu- Hocmibi primum in causa fuit cur Hispanorum in
plelioretii. Ventum erat ad ipsam primariam biblio- Urbe monumenla paulo quam aniea diligeniius in-
thecam, quo tempore Angeli Marioe cardinalis Qui- quirerem, ac de iis quoeusque supcressenl omnibus
rini S. R. E. Dibliolhecarii bonis detlenda omnibus,, D J in unum colligendis serio mecum cogilarem. Spera-
iiuili lamen quam iiiibi fiebilior, inlercess't mors. bam etenim fore ut Hispanica receyiiuni soDculorum
Conveneram Brixioe in transitu' meo virum pietateB Historia non niliil inde caperet adjumenti, si.illu-
insignem, demerendisque litteris natum, a quo, ob1) strium nostrse gentis virorum series ob eruJitorum
injectam a cl. Balthasare Ollrochio, Mediolanensii oculos unico luslranda obtutu proponerelur. Idporro
Ambrosdanoebibliolheeae proefecto nescio quam de3 ut uberiori cum fructu fieret, animum pra;lerea ad-
, («) Is esl cl. Emm. Martinus eujus nomen editaque3 per prodiere. iVoiretn Hislor. Hispan. cl. P. Joannis
ingenii ac doclrinoemonumenta illustriora sunt qusmi Marim S.J., fol. Ilem Optts chronologkum,'fol.,
ut alicubi latere possint. edente illustriss. Valenlinoe urbis litieratorum coetu.
(fr) Gasparis scilicet Ibannezii deSegobia, cujuss Ann. 1744 et 1746.
post multa qua; ipso superslite lucem viderant, nu-
$55 ADDENDAAD QUoSDAMPRJICEDLNTES TOMOS. 535
feci, ut quos pietate doctrinaque proeslantesfuisse, A oblestari, nec prius orandi finem facere quam fidem
publicisque muneribus egregie functos, lum niaxime in id nieam obsirinxissem. Eam ergo nunc priinum
quorum memoriam cineribus contumulatam nossem, Deo auspice, atque utinam fauslo eventu liberare
de eorum patria, sludiis, ac prrecipuis gestis pauca iucipimus.
sepulcrali elogio subnecterem, fontesque unde ple- Primus igilur omnium qui sanclum Damasum
nior ipsorum notilia hauriri posset indicarem. pontificem longa soeculoruuiconsensione pro Hispa-
Heecfuerat universa propositi nostri ratio, quam IK) hdbitum Romanis attribuit, quique recentium
dum propius urgere incipimus aqua denuo nobis ha> veterumque scriptorum fidem ac vetuslissimoium
sil. Cum etenim summum antistitem Damasum do- Codicum auctoritatem solis iisque non admodnm
trinoeac drgnitatis laude, archetypis proetereamonu- frrmis conjecturis posthabendas censuit, Tillemon-
mentis ipsius noniine inscriptis, et usque Roinoe tius fuit (a). I's , quod sciret DamasumRomoea pue-
superstilibus anle alios illustriorem, dignum proe ro sacrse mililioe tirocinium posuisse, perque oinnes
coeterisarbilramur qui Hispanorum agmen in opere gradus a lectoratu summam landem ecclesiasticarum
nostro duceret, nonnuilorum recentium auctorilas rerum adeptum ; patrem iusuper ejus Antonium
intercessit, qui veterum fidem Iubricis conjecluris priino exceptorem , mox lectorem, levitam et sacer-
poslhabentes Daniasum, sccus atquehactenus ciedi- B * dotem fuisse, idque in basilica sancto Laurentio sar-
tum fuerat, Romanis civibus annumerandum cen- cra, quoeolim ad Theatrum Pompeii dicta , nunc in
suere, ipsumque eiiam, sisupeiis placet, Laurentiuin Damaso a conditoris seu verius instauraloris nomi-
levitam et martyrem invictissiinum. ne vulgo audit, ceu vetus nos docet ipsius Damasi
Conqueri primum ego temporum nostrorum ini- filium epigramma (b) ; pulavit non minus parentem quam
Romoe pueriiiam transegisse , quandoquideni
quilatem, quod tantum tribunitiae hypercriticorum lectons inibi gradum oblinuil qui pueris ex
potestati juris permiserit, lum tsedium ac proposili ulerque
aevidisciplina demandabalur; neque proximum vero
satietas consecuta est incredibilis, ut nisi jam eo
credidit quod Damasi parens ftomam ex Hispania
processissem unde pudor lexque operis pedem re-
cum uxore et liberis concessisset; saltem quo id
ferre prohibebant, ne hilum quidem de eo penitus
pacto fieri poluerit expedituin non habuit.
abjiciendo dubilassem. Salis enim a me imparatus Concinit Tillemonlio cl. Antonius Maria Merenda,
adhas diflicultates superandas, nullo prselerea libro-
ut audio , ad canonicatum ejusdem basi-
rum qui ad. manus essent proesidio, neque ut opor- nuperrime,
licaesancti Laurentii in Damasopromotus, qui elapso
lebat oliosus, qui concitatos ab aliis lumultus aut
1754 noyam opusculorum ejusdem
sedare ipse possem, aut novos concitare subinde t-* proxime anno
vellem ? sancli pontificis collectionem adornavil, nobisque
(quibus prior illa Tillemontii opinio parum quidem
Unum illtid supererat, si quo astu adversariorum
probata viris doctis jam diu exolevisse videbatur )
impetus declinando , eorumque ulcunque tela retun- liujus scripti occasio fuit. Hic igilur Tillemonlii cou-
clendo viam mihi quodammodo ad rem nostram novas de suo adjicit; sed conjecluras tan-
doncc insiructior jeciuris
aperirem, domesticorum aliquis
tum, queis ci juri.-consultorumplacito (c) in renou.
sequioreloco pugnaracapesseret, deque summa rerum dubia minime locus est. Exaggerat ifaque longissimi
acie cum hoste decerlaret. llinc mihi disserendi ex
Ilspania itiueris difficultatem , infantium peue
materies hujusque operis argumenium enatum fnit, liberorum vixque ei feremlo parium impeiiimenta ;
quod dum in Hispanorumgratiam. vernaculo sermone lum quod Damasi parens novus prarsus ignotusque
paulo latius persequi sludeo , libellus iste, quod nc Romoestalim ab advenlu nomen Ecclesiaededisset,
cogitaram quidem, e manibus elabilur meis. notarii primum , niox lectoris litulo in sancti Lau-
Is cum interea amicorum nonnullis quorum plu- rentii basilica e vestigio honestatus fuisset ; quatj
rimum apud me valet auctoritas legendus traderetur, i utrumque non satis consonum , imo alienum putat
neque adeo visus esset informis, obnixe a me oratum1 ab illorum temporum disciplina. (d) Secundum eam
veniunt, ut Lalio quantocius donatum publici juris1D etenim (inquit) primo baptizari, deindeex intervallo
facerem. Abnuere ipse primum angustiasque tempo- probari debuil, dignusne essel qui sacrm mililimascri-
ris apud eos causari, verum id per speciem; re ipsa1 beretur. Postremo novennium, saltem seplenniumpro
conlenliosum argumenli genus et plane polemicum1 minorumgraduumofficiisexercendiset recipiendorum
refiigiebam , in quo nec libere ingenium exercetur, i in(m(i(t!'sinsuniere minimumoporluil, ut, probalione
et ubi aliorum errata deprehenderis, aut jus pro- accedenlead alliores Ecclesimgradus evehiposset. Et
prium paulo enixius lueare, malevolenlia partiumqueJ paucis interjeclis pergit : An itaque in inferioribus
studio faclum pulant. Contra illi lidem suam , corn- ordinibus positi pater el filius uno eodemquetempore
inunem amicitiam , gloriam denique Hispani noaii- alque eadem in Ecclesia ? Hoc alii judicent.
nis, cui reliqua a me omnia poslhaberi noverant, » Neque his meliora Gregorius Jacobus Terribilinus
(a) Tillemofit, M.4moirespour servir a 1'Hisloire, Hac paler enceptor,lector, levila sacerdds
tom. Vlll, pag. 586 , et 773 , in not. E iit. Ve- Creverat
«et. 1752. (c) Leg. Conlinuus137, §2, ff. de V. 0.
(b) Damasus, epigramm. 35, ap. Merend., pag. (d) Ant. Maria Merenda, opu^c. et gest. qiact
«W: Damasi, cap. I,num. 1.
g37 DISSERTATIO DE DAMASOET LAURENTIO. 538
Romanus affert, («) domeslico vir et nostratium, A uxore et liberis ex Hispania commig are poluit dilli-
apud quos olim commoralus fuerat, elogio clarus. cultatem , nullo praeterea veterum aut recenlioruni
ltaque Ramanum, sicuti priores duo, Damasum facit; teslimonio fultam viderent, illain non lanti ac Tille-
ct quasi cramhem non satis esset recoxisse , lertio montius fecere ; neque eo fiiucioe delapsi sunt, ut
nobis Tillemontii ariolationes obtrudil. ld unum, ne dubiam conjecturarum fideni certse scriplnrum et
oinnino veiiiret asymboius, a se animadversum fuisse Codicum aucloritali coinmittendam judicarenl.
ait, ex veteribus scriptoribus qui de Damaso agunt, Excidit, fateor , imprudenli mihi fiducim verbum,
a Marlio MilesioSarazanio (b) et P. Conslantio lau- quod tamen in malam partem ab adversa:iis accipi
dalis, neunum quidemesse quieum Hispanum dixe- aut ipsis ullalenus injurius esse penitus nollein ; ve-
ril ante calalogurn Romanorum ponlificuni, quem ruiti si mente a pra-judiciis vacua rem inspiciamus ,
sub FelicelV (ad annum scilicet Chrisli S30 ) con- quo pacto eam apud littcratos notatn effugere possint
scriptum pulant; aut Anastasium Bibliolhecariuin, a prorsus non video, cum quod multo pridem insi-
quo Felicianus ille caialogus descriptus crcdilur. gnhres critici, iis ipsis conjecturis ducti, proferre
Neulrum aulem ex his scriptoribus maguae auclori- poluissent, veterum tamen reverenlia quominus id
tatis esse affirinat, neque Hispanos, qui de D.imaso faccrent prohibili sunt: hoc illi niillo recens eruto
scripsere , quod ad paliiam ipsius altiitet, solidam li R Codice, nulla ratioue aut nova prxterea conjectura
aliquam quoeipsis faveat rationem afferre; dissentire ftilti asserere niliil dubitant, idque sibi palmarium
praeterea de loco in quo sanctissimus pontifex nala- ducunl.
les hauserit. Haclenus Terribilinus, qui tamen post Saltem Merendoe, dum vulgari receptissimoeque
ereptum llispanioe nostroe Damasum , id est, post de patria , sancli Laurentii marlyris Opinioni obsi-
adactum in inia Hispanorum viscera capulo lenus slere pergil (quanquam et ipsmn ea in re nonnihil
ensem, inani eosdem solatio demulcere studet, gen- bumani passum fuisse putamus) condoiianduiii; ne-
tem subinde vocans inclylam. qne gratis id fecisse dicendus est, qui non uno nuper
Jam vero ut meum ipse de Tillemontii conjpcluris deteclo vettislo Co lice , inultiplici praeterea ratioci-
judicium aperiam, uti eas alicujus momenti acpon- nio eoque in speciem salis lirrao senteniiam suaiii
deris esse minime inficias ivero , neque satis hacte- con:tabilit ; verum sine nova propositione aul as-
nus expeditam quoesiionein esse de tempore quo sumptione, novas easque diversissimas ab hactenus
Dainasi parens Romam cum uxore et liberis ( an deduclis conclusiones elicere velle, id vero exqui»i-
potius absque iilis? longene saltem post Damasum?) toe, imo extremae sublililatis e=t.
conimigraveril, eas nihilominus non tanti a criticis Prius igitur quam mentem meam aperiam de Ro-
faciendas arbitror, ut veterura scriplorum Codicum- C ( mano patris Damasi itinere, deque ejus ratione
que fidei praeferri aut opponi ullo pacto valeant; itno edisseram , quo scilicet pacto inollensa bistorioe
uon alio scsiimandas loco , quam quo in forensibus fide , servalisque ad unguem ecclesiaaicis legibus ,
auriti, quorum ipsse in historia vicem subeunt, prae imo cnim verosimillime , ui.i ego arbitror , Romam
oculatis testibus. ex Hispania venire poluerit, veteruin testimonia ,
Esset sallem fulcrum auctoritatis quamlibct inini- qucis sententia Hispaoorum Damasum sibi lanquam
mum cui inniti possent: robur illis alque oesprofccto popularem ascribenlium inniliiur , exponere oppor-
triplex accederet, neque iniquissimo ut nunc praelio, tunum duxi. Eam vero HispanicoeHistorise partem
parumque vicloribus decoro , confligeremus ; veium domeslici scriptores , dum privalis quisque studiis
sinistro Tillemnntii ejusque seclatoru:n osciue nulli quam publicxrei inservire mavult, civemque suum,
Bon modo veterum, sed neque reccntium scriptorum id est contsrraneum Damasum facere nitiiur, iiegle-
vel postreslitulam criticen bactenus in menlem venit clam atque uniusAnastasii bibliolhecariifideicoucre-
Feliciani pontificum catalogi, aut Anastasii (quo loco dilam reliquere , proinde.quasi aut tanti viri aucto-
Damasumuterque diserli.-sinie Hispauum facit) fidem ritas iu tuto illam exira hypercrilicorum ictus collo-
elevare, prseterunum Terribilinum, quigralis id affir- caret, aul Pylhagorico etiamnum saeculoviveremus.
tnare, atque, ut aiunt, sine lege loqui non erubuit. •
D Cautior tuiien in eo fuit cl. Nicolaus Antonius (c),
Latuisse unquam poluit, cedo, Baronium, Panvi- et quasi rem quo landem perventura esset euiitius
nium , Ciacconium , Fleurium , Pagium, coeterosque; agnovisset, viam disputalioni nostrsc aliquanto altius
insigniores crilicos qui de Damaso nostro egere, ne- prsemunivil. Itaque post falsi convictos cenluriatores
dum ipsUm Romoea puero meruisse in lecloratu et, Magdeburgenses, qui a Plalina Romanum alicubi
reliquis Ecclesioegradibus, sed et palrem ejus Anto- factum Damasum temere atque impudenter asserue-
nium lectoris, inler alios qui pueris atlrib.ui solebant rant (d), pergit sanctissimum pontilicem Hispanioc
ordines, in basilica Laurentiana munus oblinuisse ?1 noslrse vindicare ; eamque in rem vetera ipsiu, Acta
Minime, inquam , gentium ; -veruin quod subortam producit ex ms. Codke chartophylacii basilicoa
binc de lempore quo Damasi parens Romam cumi sancli Petri, allala a Marlio Miles.o Sarazanio iui-
(a) Abb. Terribilinus , in appendice opusc. sanctii (d) Plalina Damasum nostritm diserte Ilispanum
D.uiias., pag. I. lacit, his ejusdem vitam verbij exoisus : Damaso, d«
(b) Mart. MilesiusSarazanius, opusc. beati Damasi,i nazione Spagnuolo, e figliuololiAntonio. Edit. Venel
Romoe, ann. 1638. 1750,pag.66.
(c) Nic. Ant., BFdl.Hisp. vct. lib., u, cap. 6.
533 ADDENDAAD QUOSDAMPRiECEDENTES TOMOS 540
tio Edilionis operum ejusdem (a), in quibus Damasus A f Damasui et Laurenlius «iia geniti palria dicuntur.
saucli Laurentii levitaeet roartyris primum cempa- cr de iis que paulo anle in eisdem Actis leguiuur,
triola, mox Hispanus diserlissime dicilur. Poslremo queisque Damasas disertissime Hispanus dicitur,
autero omnium loco cu.inemersisset dubium, essent- altum interea sileat? Rem narrabo ordine.
ne scilicet miracula quaedam Damaso, an potius Exposuerat Actorum scriplor proecipua Damasi
Laurentio martyri allribuenda , scriptor Aclorum , ge.-ia, horumque occasione menlionem Laurenlii
neque in niiraculis eos disjungendos asserit, qiiis injeceral, iun subinde Damasi compalriolam appel-
una genuil palria utque una ilidem proinovit Ec- lans (f). Moxsub Actorum finern recentiore
forlassis
ciesia. manu, stylo saltem nonnihil variante, denuo videiur
Viderat hoc ex parie Merenda , qui, ad verba
ipsoium Auclor exordiri, subdens: Fuit autem beatus
a nobis postremo loco relala sermonem intendens, Damasus natione Ilhpanus (g). Postremo denique
ail(6): Nondiffileor legi in Vitasancli Damasiex ms. omniuin loco Laurentium Damasumque una genitos
CodiceValicanmbasilicmaSarazanioedila,ut sancium ait patria (h). Tria hoecprofecto divcrsaque commala
Martyrem Laurentium , sic Damasum ipsum GKNTE cun sint, leniun tantum Merenda videtur animad-
Hispanum fuisse , quos ideo una genitos ait patria , vertisse; saltem unum illud sibi objicit binis priori-
una promotosEcclesia, elc. Tentare quidem priiiiuni, I bui, qu« ceite majoris sunt roboris omnino insalu-
,
ut pulo, Mcrenda voluit num comma uiia genilos palatis. Atqui non una tantum
ad nalivitatis geniti patria dicuntur
tria ad originis polius quam loc.im in Aclis Damaûsel Laurenlius, sed prior ille diser-
transferre quoquo modo posset ; ubi vero parum id lissinie Ilispanus appellalur. An vero si
utrumque
ex sentenlia procedere animadverlit, cespilans nec expedite Romanum Merenia
dixerit, Aclorutn ea
salis sibi fidens , de Laurenlii palria rem haclenus ratione veibis quoquo modo satisfactuni putet? Itec
inexploratam esse ait, dubilarique veliementerposse nos lamen, quod denuo sub examen revocanda sunt
an ipse etiam Laurenlius Rommorlus sil; nam i;i ve- cum de Lauieniii palria sermo eril, missa inierea
teri Sacramentario quod cl. Joseph Blancliinus edidit, facimus, velerumque pro noslrasenlentia leslimonia
atque auctorem huberecensuil sanctum Leonem Ma- legenlibus exbibemus.
gnum, ROMANUS NASCENDO CIVIS aperte dicilur. Priuium autein omnium calalogum sunmiorum
Haclenus dubia lantum pro certis quoe illi objcci-
sub Felice IV conscriptum , annum circi-
mus Merenda profert, puto quia sub operis sui ini- pontilicum ter Christi 550 cujus auctorem , licel anonymum ,
t:um cum hoec scripsit (c), nontum legerat posie-
acio tamen aposlolico proepositumfuisse,
riores ejusdem Dlanchini annolationes in libellum charlophy
saltem eoilem usum ad texendam Romanorum pon-
Orationum antiquissimi riius Golhico-IIispani, de p(
inferius sermo recurret ne lificum rerunique ab ipsis gestarum seriem , exque
quo nobis ; |ue hujus
auctoris de sancli Laurentii palria senlenliaui exea penu sincera et minime corrupla monumenta
inuluatuin, inferius ostendemus. Is autem
ploratam hibebat (d). Verum opere jam fervente secundum edilionem Palrum Henschenii calalogus,
rursunl de Laureniii palria, non suo loco scilicct et Papebro-
chii, prolegomenis tomi I Aprilis insertam , de Da-
(e), sermonem insiituens , leviiam forlissimum Ro- maso
manis civibus omnino adnumerandum esse ait, sub- loquens: Damasus, habet, naiione Hispanus ,
ex patre Anlonio, sedii annos xvn, nunses u, dies xi.
lalamque de ea re dubilationem omnem ex quo
Bianchinus Veronense Sacramenlarium evulgavit. Quoniam vero , ut nuper diximus , non uiagni fa-
ciendam hujus Cclicis auctoritaleni Terribiliuus cen-
Nempe Merendoeresponsio huc reditdenique : Lau-
rentium non minus patria Romanum esse quam suit, eam proplerea mulliplici alia ratione, veteruui-
Damasus,eoque sensu ab Actiirum scriplore ulrumque scriptorum lesiiinonio fulciendjm atque adju-
inler se vandam mox curabimus.
que conjungi, atque compatrioias appellari.
Verum hoec ut ut allatoea Merenda auctoritaiis Secnndo loco exhibemus velustissimum ponlificiwi
vim eludere inierea posse videantur, iis tamen quae caiaogum qui olim ad comilis Paialini Rhenani
proxime in Aclis proecesserantmiuime accommodari D I biblioihecani periinuit, et ab eain principem omnium
valent. Neque satis mirari possum , cum extrema Vaticanam migravit (ceu nobis ejusJem quondam
Actorum verba sibi Merenda objecerit, in quibus prxfectus, quique illum prior evulgaverat, Schel-
(a) Romoe, 1638 , a pag. 40. levitoe.Vid. ibi Merend., pag. 146.
(b) Cap. 1, num. 1. (/') Quodam namque temporecum dirutarum eccle-
(c) Cap. 1, nuiii. 1. siarum reslauralioni beatus Damasus eperam daret
(d) Vulgavit eum lihellum ex velere ampliss. Ve- horlum quemdam . . . (tb imperalore Vatenliniuno
rouensis Ecclesia; capituli Codice cl. Jostph Bian- Juniore sibi dari poposcit, in quo compalriutsesui
chinus , congreg. Oraturii Roinani presbyter , iu lieaii Laurentii martyris ecclesiam fabricaiet (Acla
operum liiurgicor. ven. card. Josepbi D<tmasiex Cod. ms. archivii canoniccr. S. Pctri, ap.
Srolfegfomeriis
larittThomasii, Romoc,1741, quem et copiosis au- Sarazanium, pag. 47).
nolationibus auxit; in quaruin altera 106 , scilicel, (g) In eisdein Actis, ap. Sarazan., pag. 60.
pag. 292, late de sancii Laur, nlii palria disserit, (h) Hmc aulem miracula alii beato Laurenlio mar-
Romanum eum sine conlroveisia lacicns, causamquei lyri, alii beatoDamaso deputant confessori; nos lamen
pro Roinanis diclam prouuniians. in miraculis non dimdimus rjuos UNAGENUITPATRIA .
(e) § 3, de Damasi operibus, quoenihil meo qui- una promovitEcctesia. (ln eisdemAclis,ap. Sarazan.
dcni judicio commune habcnl cum patria sanciissimi pag. 62).
643 DISSERTATIO DE DAMASOET LAURENTIO. 512
ilratius (a) testalum rrjliquit ) inscribiturque boc A \ reginoe,monasterii Cassinensis, sancti Marci Venela,
atulo : Episcoporum [tomanai urbis nomina. In eo Laurentiana, et aliis per Ilaliam celeberrimis, hodie-
autem Codice, qui quo baecscribimus anno Domini dum supersunt ejus exemplaria mavelis evolvere,
1755 nongentos circiter triginta annos ordine nume- consonam plane de Damaso sentenliam reperias
rat, uti stto loeo demonstrabimus, hsec de Damaso ipsisque his verbis conceptam : Damasus nalione
liabentur : Damasus naiione Spanus, ex patre Antonio, Hispanus, ex patre Antonio.
tedit iumosXVIII,menses111,dies xi. Possem equideni alia de eodem argumento scripto-
Terlio a nobis loco exponendns est vetuslissimus rum teslimoniaadducere, sed oiio parcendum gra-
afius Codex inscriptus : Vitm Romanorum pontiflcum laque potius novilate morandum lectorem puto.
a beato Pelre aposlolo ad sanctum Paulum I per- Unum id tamen quod Damasi pridem Vitam a quo-
ductm, quem- ex amplissimi Veronensis ecclcaioe dam Benedicto presbytero conscriplam, et a Sara-
capituli chartophylacio primus omnium evulgavit zanio (i) operi suo proefixam, ex velere ms. Codice
Joseph Blanchinus Francisci ex fralre nepos (quem abbalis Constantiui Cajetani, legenti mihi succurre-
idcirco Juniorem in processu operis appellabimu) et bat, lacitus proelerire nequeo. Conversus ad Dama-
quarli 'Anastasii tomi prolegomenis inseruit (b). Is sum pius ille scriptor, sub finem ejus Vitoe, sancti
autem de Damaso penitus consona prioribus Codici- ig pontilicis opem implorat universo primum lideli
bus habet. Damusus, inquit, natione llispanus, ex populo, iis proecipue qui devole atque ex aniuio
patre Antonio, sedil annos xvm, menses m, dies xi. ip.-iusnatale celebraverinl. Verba hscc sunt : Sancte
Quanta vero sit hujus Codicis auciorilas docet no> ilaque Damase, succurre ac miserere omni populo, si
Junior ipse Blanchinus, dignus profecto ceusor, qui quis devote, ac desiderio, ac tolo cordis nffeclucetebral
non semel eum prmslanlissimum appellat; qui ;ue tuum naiale. Pergit subinde Damasi patrociniurtj
ipsum celeberrimo VeronensiSacramentario, inlegroe populo Romano in hunc modum exposcens : Sancla
scilicet cbiliadis Codici, committere niliil dubitavil; Damase, sis inlercessor illius, adjulor et defensor po-
imo vero cum Sacrameniarium illud secundas, ut puli Romani, ubi ponlificatus honorem hnbere me-
aiunt, in prolegomenis ducat, princeps omniuin ei de ruisti.
quo loquimur Codici locus ibideui atlribulus est. . jEstimet, quoeso,prudens lector, quam non siluis-
Superesl nobis exponeudura Auaslasii Bibliothe- sct Damasi Vitae scriptor ejus patriam, si vere ea
carii testimonium e libro Gestorum pontificalium, Roma esset, quando ob supremoe ibidetn obtentaa
memoriam Damasum fiJenlius orat, ne
qui aliis Cesla Romanorum ponlific.um, seu liber dignitaiis
scilicet eos deserat apud quos ponlificatus honoreiu
pontificalis , iuscribilur; de cujus tamen auclore
nonnihil praenotare oporlet. Primus omnium Marcus 'G habere meruit. Aut cur non communem ille pairiain,
Velserus triumvir Auguslanus, qui post Petrinn si Damasus Rom:c nalus fuisset, obnixius obtestatus,
Crabbeum hoc opus evulgaveral, Anastasio mona- opem ejus non jam gratuilam, sed quasi ex debito,
cho, qui vulgo Bibliothecarius audit, inlegrum attri- Romanis, civibus nempe suis, reddendam poposcis-
buit, nullo tauien oblato sponsore idoneo (c). Velseri set? Cur non demum scriptor ille Damasi palriam
sententiam primo Panvinius (d), mox et cardinalis opportune atque in rem suam apposite, ut poterat,
Bellarminus (e), aliique amplexali sunt; Baronius (f) deprecationi inseruisset, bis sanctutn pontificem
lamen, libro ad trutinam exaclissime revocalo, com- verbis compellans : Sancte Damase, sis defensor
perit Anastasium nullo modo auctorem dici posse, populi Romani, ubi et natus fuisti et pontificatus
sed tantum eollectorem ponlilicalium gestorum usque honoremhabere meruisli?
ad Adrianum II, donec tandem Schelstratius (g), De antiquitate hujus Codicis nihil ipse iti promptu
Holstenius et alii, invictis argumenlis docuere unam habeo, nec Sarazanius eam nobis indicavit. Quod
Nicolai I Vilam Anastasio tanquam certo auctori aulem Actorum scriptor, proprium nouien et digni-
attribui posse, reliquorum autem pontilicum non talem, seu gradum, professus, gentein familiamve
nnius alicujus scriploris aut selatis opin ocstimaudas ilidem suam non prodiderit, ea vero non vulgaris
esse. •" mihi antiquitalis conjectura est, qiiam simplex te-
In ejus autem Pontificalis Iibri prima parte, quse nuisque orationis stylus mirifice confirmat. Si quid
sub initium vni soeculi conscripta ab erudilis cre- aulem in his rebus divinare liceat, locum illum :
ditur (k), Vitasque Romanorum ponlilicum continet, Succurreac miserere, elc; siquis devoteac desiderio,
u^que ad Constantinum, seu Valicanos Codiccs, seu celebrai tuum natale, ex Prudentio mulualmn suspi-
vctustissima q&e in bibliothecis Christinse Suecorum cor, qui de Vincenlio levita et martyre non mul-
(a) Tom. I Antiquit. ecclesiasticre, in append. ad tiura, ibid.

opusChronoIogicum, num. 22, pag. 611. Edil. Rom. (() Ad ann. 867, num. 1:9.
1692.— Senior Blanchin., tom. II Anastasii, a p. 14.
(b) A pag. 1 et deinceps. (g) Dissert. de Antiquis Rom. pont. catalog.,
(c) M. Velserus, in prsefat. ad lib. Pontif. Mogun- cap. 1, num. 2, et ibi Holstenius.
lise editum ann. 1602, ap. Scbelslraliiim, dissertat. (h) Vid. SeniorBIanchinus, io prrefat. I lom. Anast.,
de antiq. Roman. pont. catalogis, cap. 7, n. I. num. 6, 7.
(d) In not. ad Plalinam, in Nicol. I, apud Scheel- (i) ln Edilione Rornana oper. sancti Dauiasi,
slratium, ibid. ann. 1638, a pag. 63.
(e) Lib. Ae Scriptorib., in Damaso, ap. Scheelstra-
S43 ADDENDAAD QUOSDAMPR.-ECEDENTESTOMOS. 544
tum absimilia pridem panxerat (a). En ejus verba : A . conscriplus primum fuerit, Felicianus; quia vcro
Misererenoslrarumprecum, solido quain prior ille Libcrianus sesquisoeculore-
Placatusut Cliristussuis centior est, secundus vulgo calalegus appellatur, ah
Incljnet aurem prosperam
No*asnec omnes knpule.t. anonymo iiidem, ul prior ille, scriplore confectus.
Si rile soleninenidiem • Poslremo oiiiniuui tractu nobis exbibet Anaslasii
Yeneraniurore ct peclore
Si subluorumgaudio liber Acla resque geslas ponlificum recentiorum, a
Vcsligiorumsierniinur. Felice scilicel IV ad Nicolaum I,cujus vitaiii,proeeun-
CAPUT II. tibus Holstcnio, Scbeclstratio, efSeniore Blancliino,
Feliciani pontificum catalogi, alque Anaslasii aucto- genuinum tanliim Anastasiifetum esse pridem diceba-
ritas, non Catholicis modo, sed ipsis etiam helero- mus. Vitas vero pontilicum qui inter Felicem et
doxis rata.
Nicolaum ternis et eo amplius socculissedem lenue-
Res hic nobis est cum Terribilino, qui de calalogo runt, non unius scripioris neque oetatis opus esse,
Romanorum ponlificum sub Felice IV (quem vtilgo una ipsorum slyli varietasjampridem ab Holstenio (f)
Secundum appellari diximus eoque a nobis deinceps auimailversasatis argueret, etsi alia deessent omnia.
nomine designabilur) loquens, deque libro gestoiuin Itaque singuias, summum binas temasve ab uno
pontificalium ab Anastasio collecio, non magni fa- B auclore conscriplas fuisse, diversisque tcmporibus
cien lam ulriusque scriptoris auctoiilalein alliimare secuiiduni socculorumseriem libro Ponlificali assulas
nihil dubilal. Merenda aulem, an el ipsc in hac parte merito censent ecclcsiasticarum rerum scriptores.
Terribilino adboereat, minime ego alfirmare ausim; Ncc priorisego illius Liberiani traclus, neque
in ejus cerle sentenliam propendere ex eo inihi vide- posterioris bujus tertioe Anastasiani operis partis
tur, quod tam Anastasii quara secundi catalogi aucto- fidem auctoriialemque lueri nobis est animus, neu-
ritatem, qua1,utraque opiiioni suae ex adverso stal, tiubi eleiiim nostra, quod aiuut, res agitur; verum
perinde neglexerit, quasi nibil ei ab hac parte timen - cum in secunda, itemque in Feliciano Pontificum
duin foret. Primum autem omnium operoe preiium caialogo Damasum diserte • Hispanum prouuntiari
fuerit indicare queis demum parlibus Anastasii liber diclum sit s.vpius; eorumque auctoritatem verbaque
Pontilicalis con.-let,earumque auclores; tum maxime pro noslra senlenlia proeallegaverimus, utriusque
e quibus hi fonlibus haiiserint pontificum vitas, re- idcirco scriploris lidem advereus Terribilinum, et sit
rumque ab ipsis geslarum seriem altexuerinl. qui sunt alii ejusdem impugnatores suslinendam in
Universumigilur Auastasii opus in tres polissimum nos recipimus.
Iractus Uberioris doclrinoegratia dividi potest. Pri- Neque in eo magnopere nobis allaborandum, ex
mus seriem exhibel Romanorum pontificum a sancls (C quo utramque hanc Spartam ornavere Holstenius,
Petro ad Liberium, qui, quod ad noiuina patrias Scheelstratius, Seniorque Blanchinus, summi pro-
atque annos poniificatus eoruni spectat, ex vclere fecto viri, quorum propterea leslimonia ordine sisle-
omniumque anliquissimo Romanoruin prse-.ulumca- mus. Incubuerat prior Holstenius in eam curam ut,
tal igo omniuo desumptus est. Ilic autem catalogus, collalis veteribus libri Pontificalis Codiiibus, veram
tjuod omnium primus eum ÊgiiliusBiichfrius cvul- ger.uanamque auctoris litleram erueret, quod et
gaverit (b), aliis Bucherianus, aliis Culalogus sub magna ex parte pncsiilit. Mox Scheelstratius, se-
Libcrio, aul primus absolutc audit. De ejus auclore cundo ponliiicum catalogo alque Anaslasii libro ad
non est salis baclenus exploraium. Nonnulli, quantus trulinam cxaclissime revocalis, rivulisque ad foniium
isesl, D.imaso attribuunt (c), pars Anicrum quoque capila coniinenti sludio reductis, hoc de Feliciano
papam eidcm conficiendoallaborasse volunt (d); ex calalogo, cjusque auclore judicium prolulit: Ac de
liis tamcn quoe Schcclslraiius affert (e) verosimilius nomine auctoris (Scheelstratii (g) verba sunt) niliil
arbilror anonynium cjus'auctorein fuisse qui sub mihi comperium esl, cum catalogus scriptus sit sm-
Liberio vixeril, id esi, cum primuin inclinare cccpit culo v>,quo nemoe veleribusActa Romancrum ponifi-
sxculum iv a Christi nalivitate. cum collegissememoratur. Quantum tamen rx Actis
Secundus Ponlilicalis Anastasii libri traclusseriem D ipsis colligi videtur, auclor Romm fleruit et arcliivo
Romanornm procsulum exhibet a Liberio nd Feli- aposlolico (orsan prmposilus fuil. Quod enim au tor
cem IV. Ea vero lolidem fere verbis descripla est ex Rommscripserit, indical magna rerum Urbis el agri
alio ponlificum catalogo, qui, quod sub Felice IV, Romani notilia quam habuit. Omnia ccemeleriaeliam
priore scilicet socculi vi liiaconleteride exeunle quam longissimeab Urbe dissita, omnia sepulcra mar-
(a) In hymn. sancti Vincenl. Mart. stroph. 115. (b) Iu comm. Can. pasch. Viclorii, Antucrp. 1634,
Similia item apud Latinos legas. Terent., Ilecyra, pa*. 269.
prolog.: (c) Panvin. in comm. libri u Faslor. Sarazan., in
Si iinnqiiamavare slalui pretium arli meae... nol. ad cpigramm. Damasi IX, ap. Meiend., pag. 249.
Sinite impeirarenie. (d) Henschenius, loni. I April., in prolcgoin. anlj
Ilem in Heauionlimor,, prolog., ct alibi. Imo ot catalogos Rom. pont.
apnd Guccos, Homer., MXtaS. A, ).B: (e) liissert. de antiq. Rom. pont. catalog., cap. 2.
num. 10.
e"7TOTSTotxapievx'sjrt vijivept-û
*HeiSn -toxi TOIxaTa 7itovapaipl'i'nu, . . . ([) Apud Scbeelstrat., Dissert. de calalog. Rom.
TiaetuvAuvaai. poni., cap. 7, num. 7.
(g) Disserl. de anliq. Rom. pont. catalog ,.cap. 5
Et alibi ssepius. luiin. 12.
545 DISSERTATIO DE DAMASOET LAURENTIO* 346
nt
tyrum ellatn in cryplis et cavernis posita, omneseccle- A ant emblemaiice expressi cnniinentur; prorsus
sinsel regiones Vrbis.,omnes reliqnias et tilulos, omnes quicunque tandem ille fuerit sccundi cata'ogi scri-
rias liarumquedistantias, cmtera demumomnia per- ptor,ex iis quoeipsius sevo supererani arclielypis mo-
specta liabuit. Qnod autem archivo 'apestolico [orsan numenlis non inlerruptam ponliUcaliuin gcstorum
prm[ectusfueritdeducivideturexhisquwhabetdeLeone scriem attexere facili negolio poluerit; imo nisj
Magno: < Hic fecil epistolas multas exponens fidem ocuios ab ubivis Romae prostantibus tabulis con-
catholicamrectitm,quwhodic archivoEcclesimRomanm sulto avertere vellet, ne latum quidem unguem ali-
tenenlur; > et ex Actis Uotmisdm cujus libellus eodem cubi a verilate deviare. Atque haclenus de secundi
archivo recOndilustenetur. Quomodoenim auclor Ro- pontificum catalogi auctoritate.
manum archhum cilasset, ni illud vidisset eique [orsan Quod ad Anastasium attinet, niissis qua; Guilliel-
prmpositus fuisset? Illa sane qum de siinjulorum mus Bibliolhecarius, Trilhcmius, Platina, Baronius,
pontificumdecrelis, de eorum geslis, de episcoporum, aliique auclores, in ejus commendalionem scripsere,
presbyterorum et diaconorum ordinalionibus ubique de quibus videndus Senior Blaiichinus (c), Schcel-
af/irmat, elare indicant auctorem omnia ex regestis stratium itidcm judicio pricdeni sistiinus (d), qui
archivi desunipiisse. primo salis superque oslendit auciorcm libri Ponli-
Nequehisconlentus BlanchinusSenior(a) improbo B licalis Anaslasio aliributi, ut Yitas gcstaque Rorna-
sane labdre quoesitum ullerius pergit : quae tunc, norum prscsulum a Pctro apostolo ad Zachariam
cum is de quo loquimur Feiicianus caialogus con- scriberel (qnos inter Damasus noster rccensetur)
scriptus primum fuit, superstites in Urbe essent sccuiidtun pontilicitm catalogum, dc cujus auctori-
ponlificum Romanorum tabuloe;quaercrum ab iisdem tale nupcr cgimiis, ad inanuin habuisse, eoque ad
gestarum anaglypha, veterumque de eodem argu- scriem illoriim aitexciidain oiiinino usum, utproinde
roento scriptorum commentaria, ex quibus Vitarum eadem in liac parle Anastasio, ac Fciiciano pontifi-
pontificalium series a Petro ad Felicem IV, non cutn calalogo, lidcs neccssario adhibenda sit.
interruplo historiae filo, perduci posset; rursum qucc Mox aulem cnni idcui auctor siiiun de posleriore
In priscis ecclesiis et ccemeteriis, lapideis labulis, libri Ponlilicalis parte, Vitas scilicet Zachariae ad
quas afigura platonias (b) appellabanl, incisa lum Nicolaum I conlincnic, judicium prolulissel, ipsius-
forent antiquissimorum pontificum Acta; qux in que lidem summopere commcndasset, utpole quae a
ipsornm sepulcris epigrammala, queis palrias, ul lit, synchronis scriploribus ex amiquis Ecclcsise monu-
praecipuaque eorum gesta , sanctiones item atque nientis atque aposlolicis cbartopbylaciis desumpta
ordinaliohes ecclesiastiias expressas fuisse vcrosi- fuerit, pergil de priore ejusdeui Pontificalis libri
millimum >sl; qux tandem superessent ecclesiaslicx C traclti in quo Damasus noster esl senlentiam snliinde
retroaclOrnm saeculorumhistorioe monunienla, eaque suani promcrc, inquicns : Licel autem prior purs
auiographa, alqne adi?oin apertoposita, ut vel parum (Ponlilicalis scilicet libri) JIOIIconscripla sit iib au-
attenlo scriptori nullibi non essent obviam fuiura. cloribus sijnchronis, EXANTIQUIS TAMEN ROMAN.IE ECCLE-
Qnanla vero priscis illis temporibus harnm rerum Sl/E MONUMENTIS PAIUTERC0NCINNATA FUIT, OlleOUt
seges fuerit, facile conjiciet quicunque pan'o atlen- pro discernendis llontanm Ecclesiai rilibus, pro ejus-
tius considerare velit quse nunc, post dundecim sci- dem disciptina el dogmalibuscognoscendis hic liber
licet socculorum lap?um, supersunl adhuc nobis ec- merito altegari possil, cum ex eo horum omnium notitia
clesiasticse anliquilatis vestigia. Argumento ilem a erualur. Si enim de ritibus sacrificii qui jam inde a
sacris profanis duclo agnoscere etiam debenms pri- primis lemporibuscmperunt; si de ordinationibus epi-
Scispontificibus,ad suslinendam atque nmplificandam scoporum et inferioris cleri, eorumque muniis; si de
summi sacerdolii dignitalem, non minus cursc fuisse reliquiis martyrum, de invocatione sanctorum , de
sacra Christianorum, Ecclesiae ordinaliones, acla , psalmis el erationibus ab Ecclesia recitari solitis; side
funcliones suprcmi muneris proprias, aliaque ejus varia pontificis electione; si de sexcentis aliis discipli-
generis monumenla chariis labulisve concredita Ro- nm el dogmatum ecclesiasticorum capilibus agamus,
manorum prsesulum fasiis adnotare, quam ethnicis D reperiemusprofectoin lioclibro Vonlificaliiindecunctis
ejus aevi sacerdolibus ul numinum suorum cultum, setisfiat, el quibus modisEcclesimregimenoctopriorum
ilem ut propriam dignitaiem adversus temporum smculorumspalio censlilit facile conjiciemus; ila ut
injuriain tuer.entur. llorura aulem maximam perpe- vix Sciam (concluJil) an in tota antiquitate opus aliud
tuo luisse ea in re diligenliam, innumera apud Gru- reperiatiir ex quo tam mulla ac ex libro Ponlificali
terum , Reinesium , Muratorium, el alios veterum addisci possinl.
inscriptioiium collectores, epigramtnafa ad hanc Nec minore in pretio a Seniore Blanchino nabi--
diem exstantia salis oslendunt, in qnibus flaminum tnm fuisse Poniilicalemlibrum, luculentissimum ejus-
Dialium, fratrum Arvalium,Isidis. Serapidis, M ihrse, dem in proefalione lom. I Anaslasii (e) testimoiiium
alque aliorrjni priscsesu, erslilionis sacerdolum, inu- ostondil; a quo proeterea observatum scimus super-
nera, deorumque cultus ac rilus proecipui graphice stites haclenus Romoeet in suburbanis Pontificalium
(a) Praefat. tom. I Anaslasii, a num. 17. suleflenr. Stephan., in ea voce.
(t»)ldest, alalitudiiie; n\uxv; etenim laltim signi - (c) Proleg. Tom. 1 Anastas. Bibliolh., posl Praelal.
Jicat. Hispani dieeremus Valdosus. Alias Platonim (d) Diss. de ant. Rom. pont. catal., cap. 9, a n. I.
Cassiodoro (lib. ln ep:st. 9) columnoedicunlur. Con- (e) A num. scilicel 51,
547 ADDENDAAD QUOSDAMPR^CEDENTES TOMOS. 513
ordifiationum, dcdicationum basilicarum, aliarum-- A octavi initium is auclor vixit), non injuria a Scheel-
que id genus ecclesiaslicarum functionum tahulas,, slratio reprehendilur, quod libri Poniilicalis aucto-
quasipsecum Anaslasio diligentissime contulil, nii- rem s(a(tts primiiivmEcctesimprorsus ignarum ^tixe-
rifice hujus doctrinoe congruerc, id quod in aliiss rit, ignarus proleclo ipse qua demum retale lloruerit
eliam qitorum comprnbationes non habentur incor- libri Ponlificalis auctor : Quandoquidemautem (per-
ruptam Anaslasii fidera conlirmat, inulto item pluress g,t Schcelstratius) smculo jam SEPTIMO (sphalma est
quam nunc ecclcsiastica?amiquilalis reliquias biijiisj typographicum pro texto) libri Pontificatis auctorem
anctoris oevo in urbe superfuisse, nt proinde cx iis5 scripsissePearsenius fatetur, meliusde lioinana Eccle-
lantum, etsi alia defuissent omnia, priorum Ecclesioe > sia, ejusquedisciplina, ritibuset fide, inslructum eum
socculorum historica series ulcunque conlinuari ,t fuisse quam uovissimis Iemporibus nalos, nyioscere
sallem suppleri atque adjuvari plurimum posset;; quoquedebuissct.
iisque omnino monumenlis usum fuisse libri Poniifi- Scio fuisse etiam ex catholicis scriptoribus qui
calis aiiclorem. libri Pontificalis atque Anaslasii auctoritati non
Nolletncl. Joanni Ciampinioqui pau'o anlc Schcel- parum delractum voluere. Binos apud Ciampinium(i)
slralium (a) Exatnen libri Pontificalis ex professo( videre licet, quos ego tamen honoris causa taceo
scripserat, Rouiastypis edilum anno 1688, iujuiiuss R sciens lubensque. Ex his aller : Ponlificum Vilas ab
esse.ejusque hac de re sentenliam lacitus praelerire. Anaslasiodejormalus et atlucinationibusptenas ; alter
Expenderat is velerum Codicum collationes ab Hol- vero eumdem auclorem fmdissima adulalione erga
stenio faclas, momentisque ralionum omnibus denuoi Nicolaum I ponti/icem usum fuisse affirnial. Veru.n
sub trutinam revocalis, in haecverba ceiisuram de! utrumque iniquiore erga Anaslasium aniino fuisse,
libro Ponlificalisuam profcrl (b) : Verumtamen liccl[ facile conjicicl quicunque a Ciampiuio ibidem pro
a pluribus exaralum CodicemRomanorum pomificum- Ana-tasio allala liber a partium sludio considerare
exislimetnus, nihilominus ut aulographo genuinisqiie i vclit. lpse vero uti non negavero plurima in Aua-
tcripturis excerpto maximam ac summam fidem eitlein stasio deprehendi, vel ab eo, quac huinana condilio
habendamesse censemus, prmcipuecum propter anti-. esl, initio parum animadversa, \el excmploruin cre-
quitatem eximimveneralionis sit, constanleinqneliisto- brilate ah anliqiiariis delbrmala, tanli lamen ut
riam contineat, quain lot smculorumconsensu Eccle- pr.cfali auctorcs contendunt (acienda minime arbi-
sia recepit, ulpole qum tilteris consignala fuerit a lior. Nequjsi Ana^lasius in Nicolai I, quein ncduin
tcriploribus, qui vel ponlificibus,quorum gesla scri- commuui suprfmoe dignitatis, sed proprio cljentche
psere, comvi, vet paulo juniores fuerunl. lioec Ciam- jure ac debito revereri debuil, laudes aliquanto libe-
pinius. t rius excurrit (quod scriptoribus solcmne est in nun-
G
Nec deruere cx ipsis hcterodoxis cordatiorc; qui cupaloriis proescrliiu epistolis) foeJum eidem, pro-
Ponliiica'em librum non vu'gari elogio commendave- pterea palpum obtrusisse censendus est. Sed de uis
rint, ut suo loco dicemus. Intcrca vero nihil mora- uos alias.
niur Pearsonium (c),"Molinocum(d),nospiiiianum(e), lnterea vero, ut e diverliculo in viain redeamus,
Dodwellum ([), et si qui sunt alii hujus ordinis nuspiam ipse adduci potero ut credam Terribilinum,
viri, quorum jecora difficili in rilus ecclcsiaslicos et si ab ejus partibus Merenda steterit, prioribus illis
bile luinenlia virus acerbiiatis suae in Anastasium quos modo confulabamus heierodoxis, aut poslerio-
libriqne Ponlificalis auclorcm evomunt suspeclum ribus his catholicis scriploribm consentire; cautiores
«i scriplorem, el rerum slalusque primitivmEcclcsim lamen vellem ecclesiaslicos proeserlim viros, quos
prorsus ignarum, quiqueex vetustis quidem scripluris proinde nedum scopulos, sed et allidendi discrimen
apocryphis iibrum suum consarcingverit vocilanles, devitasse tutissinium fuisset. Non enim hic nobis de
alrocibusque utrumque conviciis proscindentes. lana, quod aiunl, caprina sermo cst, neu quoerimus
Hos omnes, procter Ciampinium (g), Scheelslra- quot hiemes Laeriis errarit puer, aliave poetarum
tius iis ipsis qu:c niodo retulimus argumenlis exagi- fabulis decora. Summa ferme universsc ponlilicum
lat; Pearsonio vero quod libri Ponlificulis auctorem I* *• historioeindubio est;deque easiinulstatuelquicunque
incerlum smculivi scriptoremdixisset, non illepidum tandein secundi calalogi atque Anastasii aucloritati
prselerea subcinit epiphonema (h). Cum, etenim in delraclum velil. Agitur enim in ulroque hoc libro
designanda auctoris ejus librisctate nonnihil huniani de gestis- Ronianoruni ponlilicum deque eorumdem
passus Pearsonius fuisset (non enim sexto, ut ipse Actis, ordinalionihus , decrelis; de summi sa-
aicbal, smculo, sed exeunte septimo, et fortassis sub cerdolii auctoiilale, de' sacris reliquiis et pre-
(a) Blanchinus Senior (In prmfalione, Tom. I Ana- ap. Scheelsiratium, Diss. de calalogis, cap.ubi S, n. 4.
*tasii) innuit Schcelsiraliiim qualriennio posl Joan. (d) Ap. Ciampin., in Exam. lib. Pont., pio-
Cianipinium, anno nempe 1692, opus suum Anliûi- xime.
latis eeclesiasticre edidisse; quod et verum est si ad (e) De Orig. Templor. lib. u, cap. 14, § 7, ap.
Romanam ejus operis E litiouem multiplici dissena- Ciampin., ubi prox.
tione atque appendicibiis auctam referamus; idemi (f) Disserlal. de paucil. marlyrum, apud Ruinarl.,
tamen opus Anliquiialis ecclesiastiese multo licets prxf. ad Acia marf. sincera, pag. 67.
conclraclius Antuerpioeexcusum pridein fuerat anno (g) Sect. 12, pag. 108.
ciempe1678, forina, ut vocant, quarla. (h) Diss. de ant. Roni. pont. catal., cap. 9, n.9, ID
(A) Exam. lib. Pontilical. seci. II, pag. 107. fin.
(c) Disbert. i, de serie Rom. ponlif., cap. 12, n. 8, (i) Exam. lib. Pont., sect. 12, pag. 108.
649 DISSERTATIODE DAMASOET LAURENTIO. 550
cibus, de sanctorum invocalione, de sacmru:n ri-, A atque xquabilior secundi ponlificum catalogi atquc
tuum prsesertim liturgicorum antiquitate el origiiie, Anasasii fides haberelur, nec quidquam in utroquo
quam utramque lantopere inlringere satagunt nova- scriptore delicatulos muiiebrique malacia laboranlet
lores, deque universa ecclesiasticaruni rerum sum- slomachos fastidire cerneres.
ina; prorsus ut in his duobus totam ferme discipli- Fonles igitur e quibus manuscriptorum Codicum
nneEcclesioelegem penilere, proecipuumsiliem in procsertiui hisloricorum vitia frequenlissima ad nos
cis Romanorumprioris ocviprse.-.ulumhistoriae cardi- emanarunt hi prsecipue a crilicis indicanlur. Hetero-
nem verti non immerito dixeris. doxorum pravitas, qui, ul Catholicis dogmatis calum-
Nec humani lanlum consilii aut industrioeopus niose detraherent,non raro veleruin scripta corrupe-
exislimandum est, quod utrumque illud ecclesiasticoe runt ac commacularunt. Interdum ipsorum catholi-
anliquilatis monumentum in communi fcre alioruai coruin, quos, dum privatae quisque opinioni aut
naufragio superstes Sponsoesusescrraverit Christus, conimodis plus jusio inservire salagit, ambitio ple-
his potissimum procellosis lemporibus e tenebris ruinque mala falsos fieri subegit. Nimia item pla-
eruendum; quodque vel hxreticorum iiontiuUis, neque indifterens crcdulorum simplicitas; hi enim ex
queis in hac parle cor profecto sapuit, eam inentem falsa aut niale assuta -historire lacinia populorum
indiderit iit iirmam ratamque haberenl libri Pontili- B
] iidem augendam arbitrati, anilibus srepe fabeliis na-
calis auclbritatem. Davideleniiu Blondellus, adver- livum historicse veritatis splendorem obscurarunt.
sui Franciscum Turrianum scribens (a), Poutilicalis Marginales prsctcrea glossx, • quas antiquariorum
libri auctorem scriplorem vocat forte non malum; oscitantia aut imperitia in tcxium admi-it, com-
qusc quia emphasin importanl, sequemibus B!ondelli pendia scripturarum non salis ab iisdcm inlellecta,-
Verbisdec!aranlur(fc): Eo enim libro veteresEcclesiie lectionum varietas, siglarum denique notarumquo
Romanm tubulmconlinentur, nihilque eo scripio in- numeralium frequens usus in re-proesertimclironolo-
corruptius. Nec niultuin ab bis abludit Salmasius, et gica, quarum duiu vel minima non suo loco ponitur
ipse heterodoxus, qui, Scheelstratio teste (c), tibri inextiicabiles errores inducit. Exemplis rem illus-
Vontifiealisauctorem quasi sotis radio scripsisse ali- triorem lore arbitror,
cubi tradit. Atque hoccde secundo catalag,> ei Pon- Luciferianorum alioruinque Liberii oblreclatorum
tilicali Auaslasii libro gcneralim diclasunio. perversilas genuina hujus pontificis Acta corrupisse
CAPUT III. vu'go creditur, nonnullaque, ut ipsius famre calum-
niose detraherent, eorumdem loca interpolasse. Ejtis
Feliciani Pontificum catalogi atcpxeAnaslasii texlus,
flagilii non obscura supersunt nobis hodiedum apud
quo locoDamasumuterque liispanum facit, omnins '" Anastasium
incorruplus. vesligia a primis illis temporibus de-
Hactenus secundi Pi ntificun catalogi atque Ana- ducta; Vita ctenim Liberii prout in vulgalis Anaslasii
slasii auctorilatcm gcneralim rataivi fore aique esse Codicibuscircumfeitur, parum sibi coiisonam nescio
docuimus; verum cum non idcirco utcrque ille quam praesefertslyli varielatem, ul non unius ali-
scriptor omni penitus iucvo careal (id elenim unius cujus opus esse e vestigio dignoscatur. Nec Damasus
divinoe Scriplurae piivilegium est ac proerogaliva noster in hac parte felicior fuit, cujus historiregenui-
pcculiaris ), siiigulaiiin propterca corumdem Codi- nisqueAclisp'urimum oirecissedepravalricesUrsicini,
cum fidem atquc inicg iiatem cxaminaiidain duxi- seu,si mavis, Ursini, compelitoriscjusquesectaloruru
mus;quo sciliccl loco Damasum ulerque scriptor inanus, vehemens eruditorum suspicio esi, ut suo
disertissime Hispanum facil; id elenim centiuin cst loco dicemus. Iloecad primam ab hscreticis causam.
et scopus uniyersoedi-^putaiionisnostrse. Contentio Alexandrinoeet AntiochenuecuinRomana
Magnusolim scriptorum censor atque xstimalor Ecclcsia de primatu, quod uiraque illa iion minus ac
Horalius fas esse aiebat (d), in longo pr.i sertim Romana se diceret aposlolicam, causam prsebuissc
oper<>,nl sommis quandoque obreperel; ulque iJ vulgo credilur ut quoedamex apocrypha epislola no-
calalogi secnndi scriptori atque eliam Anaslasio, rj mine Clementis papoe,ad Jacobum frairem Domini
neque admodum raro, contigissefateamur, neminem appellaluni direcla, Vitoe hujus pontificis attexc-
propterea lore puloqui ulrique illi, quorum coctero- rcntur, cum primis vero Clementis designatio ad
quin adeo est conducibilis induslria, vulgarem eam aposlolici muneris dignitalem eodem prorûs modo a
saltein indulgentiam rebus aliis desperatis d^negan- bealoPetroaposlolofacla, quo Pelius ipse regendam
daui censeal. Veruin si eorum tamen doclrinam ad a Chrislo Domino susceperat Ecclesiam, quam et
cribrum hodiedum cxaclissime revocare liceret, es- apud Anastasium legimus. Putabant etenim Romanae
setque qui solida ejusdem grana sciret internoscere, prre aliis Ecclesiis dignilalis asse tores peculiarera
atque ab irifelici lolio, lorsan et a superseminatis hanc Clementis a beato Petro designationcm argu-
zizaniissecernere ( glos:as intelligo, anliquariorum mento fore specialis qnoque Romansecalhedrae ante
sphalmata, siglas, Iitleramm compen lia, numcrales alias excellcnlioc,priinatusque Ecclesiae universaiis;
uotas, alque id gcnus reliqua), constantior fortassis quasi vero defuisscnt vel tiini indubia alia monu-
(a) Apud Scheelstrat., Diss. dc ant. Rom. pont. (c) Ibid., ap. eumdeiii.
catalog., cap. 9, nuin. 9. (d) In Arte, 300.
.(b) ibidi, ap. eumdcm.
I&* ADDENDAAD QUOSDAMPR^CEDENTES TOMOS. 8^9
mcnta, queis ilidem priraaria Romame scdis dignilas A , abierimus. Anaslasius Damaso ponlificatus anuos
suslineri ac demonstrari plane posset. En aliam dc- XVIIImenses n, dies x, altribuil; calalogus autein
pravandi Codices causam eamque a Calholicis pro- secundus aiuios tantum xvn, menses tamen ui, sedem
feclam. tenuisse aflirmat. Diversitas ex antiquarii oscitantia
Qnid autera de Anaslasii coio in Viia Pii papoe I, nala creditur, qui cum arilhmeticam notam i, ex an-
ubi Hcrmes quidam, ejus pontilicalus tempore, librum norum areola deiraxissel, eam mox pontificatus Da-
composuisse dicitur; in quo mandatum conlinelur masi menses cnumerans iisdem imporlunissime re-
quod ei prmcepitangelus Domini, cum ed eum veniret slituit, quasi ad menses polius quam ad aituos per-
in habitu pastoris, el prmcepit ei ut sanclum Pascha lineret.
die Ddminico celebrarelur (a)? Hoecex apocrypho DeMgliscompendiisquelitterarumuberior, opinor,
Constitutioiiuin Clemenlis libro ad supplendam anti- errorum seges est, quam ut eam allatisexempliseon-
quissimi Liberiani pontificum caialogi lacunam, aut firmarc oporteat. Neque ambigo nonnulla ab Ana-
ex Aclis quibusdam sanclse Pudentianse virginis ca- slasio, fortassis eliam a secundi catalogi scriptore,
talogi descriptdrem tcmere inutuatum fuisse suspi- in unoquoque genere prasterinissa; verum ea tamen
caiur Senior Blanchinus (6). Erunt forlasse qui delicta sunt quibus ignovisse velim. Eteuim ubi plura
propter Asiaiicorum cum Romanis episcopis de Pa- H • nitenlin opere, paucis quas aut iivjurialudil maculis,
scliate dissidium, quod mox sub Victore papa recru- aut huraana parum cavitnatura, non prolinus offen-
duit, iniegram periodum hujus pontificis tempore dunlurquibus est equus, et pater, et res ; itno e con-
.adjectam credanl, ut sacri scilicet Paschalis in die trario mitius cum auctore agendum, sublevandamqua
Dominica religiosum cullum neJum ex aposlolorum ejus industriam xquissimo jure censent, sicubi eaui
tradilionc, sed ex divinaquoque institulione derivari laborare contingat.
oslendercnl. Utrovis autem modo se res habeat, ilud Ego vero nedum in hac paite Anaslasio et secundi
certe de anyelo in habilu pasloris apparenle, alteram catalogi scriplori inJulgendum, sed ulterius ex ipsis
esse constat earum, quas modo dhebamus lacinias, qui in utrbque conspiciunlur naeviseoruni fidem nii-
rilice commendandam ccnseo. Cum eteniiii de Aua-
asimpliciore aliquo per speciem pietatis tcmere hi- stasio
storise assutam, lerliam videlicet earaque non infre- proedixerimuscollectorem eum, non auclorem
Codicuin fuisse Pontificalis libri (quo eliam jure ac nomiue
quentein depravalionis causam.
secundi catalogi scriplor ineo quidem judicio censen-
Quartre nobisexemplum suppeditat Anastasii com- duse t), maluit alter qusc in Liberiano calalogo re-
ma in Vila Damasi. Fuit auiem Damasus ( inquil)
pererat, utcunque du! ia aut paruin sibi comperta,
lemporibus Jutiani (c) quse quanquam eodem Ran- r
relinquere; alter vero quoe in prioribus iiiis L'rbe-
cllitio lesle (d), ex depravalis Liberii A.tis desccn- riano et Ftliciano, atque in receniiorum Ponlilicuiu
dere nonnulli suspicenlur, propius tamen vero cre- Vitis ab ipsarum aucloribus scripla pridcin viderat,
diderim, ab imperilo rei chronologicscglossatore oroe qualiscunque tandem eorum fides esset, retinere,
primum Codicis apposila indeque, ut fit, in lextum quam quidquam iiiiinutando aut adjic'en lo seriein
irrepsisse ab anliquario scilicet inlroducta. Ejus poiilificaliuin geslorum universam suam quodam-
mihi rei fidem pene facit inJubiam, quod si veiba nioio veritateni luendam in se re-
facere, ejusque
illa stirpitus e texlu avulseris, nedum sensus perse-
verat integer, sed et narralionis series non jam cipere.
Jam vero ut quo Iwecdemum pertineanl videauuts,
ul prideni videatur interrupta. Quidquid aulein iilud
rogandus primum Terribilinus est, num quid Ursicini
fueril, falsissimameo coinmate enumiationem con- seclalorum interesset Hispanum potius Di-
lineri manifestum est, cum Julianus vivo Liberio ad ejusque niasum fuisse quain Romanura vcl aliubi natum, ut
v scilicel Kal. Julias anno 363, jam diem suum
eum proplerea, secus ac res habebat, pro Hispano
id
bbiisset, ett, solido triennio ante Damasi'pontifi- ob:ruderenl, secundumque ponlificum catalogum
catum, cujus initium a Kalendis dcniuin Oclobribus Anastasium de vera Damasi palria loqiieutcs
atque
anni 366, Gratiano et Daglaipho coss., auspicaudum aul inlerpolarent; an si lli-
D flagiliose corrumpercnt
ipse Bânchinusevidenler demonstravit («). spanumDamasum ostcndisset Ursicinus probrosuin ci
Quod ad chronologiam attinet, id csl in desi- nomenaul inclemenliusdicliimobjtcissel, quo sci'ii et
guanda ralione temporis quo unusquisque ponlilicum sibi favorem, Damaso vero cleri et populi R i\\ ui
sedein obliuuit, uiiriim quantum dissideant tiiin inter conllarct inviiiiam. Nondum eo aut spei aul limoris
$e, lura etiamab Anaslasio,Codir.es el catalogi aule- landem palrisecommunio, potentuni clientche, stti-
riores ; idtjue plurimtim ex arithmeticis notis proc- dia denique partium processeiant, ul proinde nihil
postere autalias non suo loco collocalis, aliquave ea- ex hac parte Damaso obstiturum csset quominus
rum imporlune adjccla vel omissa, quoeinhoc argu- tanto muneri par juJicatus communibus sufiragiis
menlo minuliae si negliganlur magnas in expedienda Romanus pontifcx salutaretur.
lemporum ralione difficultates afferunl. Non longe Nec ea lempcslale aut uspiani omnino alias ab Hi-
(a) Vide Ana?las., in Pio, tom. I, pag. 14, ex quo ( c) Anaitasius, in Damaso.
hsccad lilieram descripta sunl. ( d ) Toui. III, Anastasii, in Damaso, pag. 53.
(b) To:u. 11Auasl., in l*io I, pag. 117. Ilcm pag. (e) ln prolegom. II, Totni Anasias., pag. CS,
22. col. 1.
553 DISSERTATK) DE DAMASOET LAURENTIO. 554
panioeEcclesiis primarke omnium Romanoe calhedroe A A scilicet stylum in Anaslasium et secundi calalogi
de jure aut praerogativa litem inlentatam legimus, scriptorem acueret. Debuil id sallem ab ipsp impe-
cui pro Hispajiisdecidendseconferre quidquam posset trare amice conjuranlis Merendse in Tillemontiura
fueritne apud ipsos an alibi nalus Damasus, ut neque animadversio. Egerat Merenda (d) de quodam Arse-
ex hoc capite suspicioni locus sit vitiatos propterea nio quem, Damasus Arcadio puero jara declarato
veteressecandicalalogi atque AnastasiiCodices. Prse- Augusto prreceptorem miserat. Is Arseniusa Baronio,
terea nibil e margine in liorum Scriptorum textum qui prior id in Melaphraste legerat, HomarueEcclesim
irrepsisse» millamye lioc loce lubricsefidei narraliun- diaconus appeliatur. Obsistere pro ingenio Tillemon-
culam eidem subinlroductam, aat lemere assutam lius, nec diaconum Arsenium agnoscere, nisi alius
fuisse, liquido constat ex eo quod tribus omnino verisque idoneus Metaphrastx sponsor accedal; JMerenda
bis, Damasus nalione Hispenus, negolium universum tamen intercedens his Tillemonliumverbis compellat:
transigatur, omncsquc ita proeilusi sint adilus, utnec Verumcui bono scriptor ille (Melaphrastes) hanc in
iola unum ad rem noslram csnficiendam redundare Arsenio dignitalem fingers potuisset? Cur non potius
aut deesse nemo non videat. hoc scripseril ille, anliquiore aliquo minimeque dubio
Ulterius. Non hic nobis de nolis arilhmelicis ant testimonio fretus ? Injurius profeclo sim secundi cata-
de re ohroiiologica sermo est; nec de siglis aut lit- B 1 logi scriptori alque Anastasio, si utrumque aut eorura
terarum compendiis, ut ex errorum in his rebus fre- alterum Metaphrastsc conlulero. Nolum de Grseca
quentia eonjicere pronum fuerit erralum quoque ab fide quse paroemiselocum fecit. IntercJ ero Terribi-
auctore secundi cstalogi atque Anastasio fuisse dum linus viderit qoo pacto popularem *enientiocsuseMe-
de Damasi patria loqucrentur, aut ab anliquariis in rendam effugiat, si iste ab eo quaesitum pergat: Cui
velusliseorumCodicibusdesciibendis. Neque demum bono secundi catalogi auclor atque Anastasius Damasi
(quod miraculi loco habendum) in tanta exempla- patriam sibi pro arbilrio confinxerint.
riuin' secundi catalogi alque Anastasii in Bibliothecis CAPUT IV.
per Ilaliam, Galliam, Germaniam, et Belgium univer- Fundamenla adversariorum infirma. Remrmum pa-
sum copia, quse stupendo labore conlulere Holste- renlum Damasi ex Hispania iter expeditum atque in
nius>(a),et post eumSenior Blanchinus (b), proe-erlim prociivi posilum.
cum inaliis horum scriplorum locis infinila penesit Quoede suo nobis Terribilinus objicil, si quid ego
lectionum varielas, vel unuui hactenus reperlum le- video, niagni non sunt. Idcirco levissime aitingcuda
gimus, quod <ieDamasi patria loquens non mirifice et tanlum non pr.cterettnda puto. Summa huc redit
cieteris omnibus consciUiat. denique: Neminemveterumqui de Damaso egere His-
Hsec aulem cum ita sint, satis mirari nequeo cur "* panum eum dixisse anle secundum pontificum catao-
secundi calalogi atque Anaslasii iidem tanlo molimine gum sub Felice IV, aul Anastasium; utriusque hujus
Terribilinus in dubium revocare nitatur; saltem scire scriptoris ctucioritatem non magni faciendam; recen-
vellem quo tandem aslu Danaen istain tot undique liores Hispanos nullo ut Damasum popularem suum
excubiis circumsei tam deludi ac viliari potuisse arbi- astruant solido fundamenlo nili; dissentire prmterea
tretur, ut propterea Damasi palriam utriusque illius de loco, mullumque inter se digladiari; Hispanum
scriptoris auctoritali ac teslimonio non satis tuto ilaque Damasumnon esse.
credi autcommitti posse affirmet. Verum fuerit (quod Primum autem oinnium-ex parte falsum esse cala-
graluito Terribilino damus), fuerit, inquam, aliquis logus ille pontificum e Palalino -Valicano Codice,
in hac parte contra Anastasium et secundi catalogi quem secundo loco pro nobis adduximus sub titulo :
scriptorera suspicioni locus; an idcirco Veronensis Episcoporum Romanm urbis nomina, manifeslissime
ponlificumealalogi quem Junior Blanchinus evulga- demonstrat; auctor etenim ejus, cui ilidem Damasus
vil (c), an Codicis Palatino-Vaticani, Anastasio, ut Hispanus audit, tolis quadraginta annis ante Anasla-
videbimus, aiitiquioris, quem utrumque pro nobis sium vixit. Supputemus raliones probe. Quo lempore
allegavimus, sublesta quoque lides atque auctoritas priinus omnium catalogura de quo agimus evulgavit
futura, aut Damasi patria duplici alio eoque idoneo *' Scheelstralius, ad annum sciiicet 1691 (non enim
teste accedente non satis adhucexploratahabenda? multo id serius facere potuit, cum sub inilium se-
Neque, e diverso, cum de gloria Hispanorum quae- quentis amii fato funcfus fuisse dicatur [e]), is Codex,
ritur saiis niulta succurrunt nobis exempla queis ab ipso alteslante (f), annos numerabat 865. Ex.quo fit
exteris nationibus, seu falsa rerum ab Hispanis proe- anno demuin quo bsec scribimus Cbristi 1735 setatis
clare geslarum prsedicatione, sive illuslrium pietale fore Codicem annorum DCCCCXXIX. Jam verp si hane
doctrina aut militari laude virorum altribulione, gra- sumraam ab eo qui nunc volvitur anno 1755 subdu-
lis eam auctam sciamus. Hoc unum si Terribilinus camus, reliqui fient anni Dcccxxyi.-totidemque a
animadverlisset, cautiorem eum debuisset facere, ne Christi nativilale effluxerant, cura primum catalogus
(a) Apud Blanchinum, in prscfat. I tomi Anastasii. loco Scheelslratii opera recensentur, e regione no-
(b)U lom. Anast., inprolegomenis, apag. 8.5. minis auctoris invenitur hajc nota : Obiit 6 Apritis
(c) ln prolegomenis IV tomi Ana^tasii, pag. 1. 16 2.
(d) Opusc. et gest. sancli Damas., cap. tt, n. 2, (f) T. I Antiquit. ecclesiasiic, in append. ad opus
pag. 123. chronolngicum, num. 22, pag. 611.
(e) In indice ms. hibliothecoe Casanatensis, quo
PATROL. LXXIV. 18
555 ADDENDAAD QUOSDAMPR/ECEDENTES TO.VIOS. S56
de quo agimus exaratus fuil. Atqui Anastasius posl A cluris conferre, nedum posiponere audeat, iniquum
sublatum e vivis Nicolaum I, cujus subinde vilam profecto ipsum rerum aestimalorem fore necesse sit.
gestaque scripsisse pridem (Jicebamus, id esl, post Verum inquit tamen Terribilinus. Nemo veterum
annum 867. Pontificalis libri collectionem adornavit, scriptorum ante seciindum catalogiim Damasum Hi-
ut proiiide catalogi auctorem tolos quadraginta annos spanum dixit. Tanquam ad rcm altinuisset quidquam.
Anaslasio antiquiorem fuisse necesse sit. Nemo eorum Damasi vitam ex professo altexuit.
•Quod ad secundum ponlilicum catalogum spectat Hieronymus certe lolus est in ejus scriptis recensen-
id unum Terribilino assentiar, nullum nobis aucto- dis. Optatus, Rufinus, Marcellinus, Symmachus et alii
rem superesse qui ante eum catalogum Damasum de ipsius potissimum gestis traciavere, idque occa-
HispSnutn flixerit, saltem a me hactenus ignorari; sione Liberii ponlilicalus in qua scena primas post
verum si ea recolimus quor de Aclis Romae supersti- eum contra Arianos Daraasura nostrum parles egisse
tibus sdb initiuin sseculi vi, quo tempore caialogiam norunt omnes. Scimus proeterea veteres scriptores
illum exaratum fuisse conslat, deque scriptis et ge- proesertim ecclesiasticos, quod ad sanclorum patrias
stis pontilicum, aliisque ecclesiaslicismomimentis id atlinel, verborum parcissinios fuisse, qua de re infe-
temporis ubivis prostanlibus alibi dicia sunt, non rius nobis sermo recurret. Quare nihil horum neque
ininus verum puto secundi pontificum catalogi auclo- B ] inslilulse ab ipsis disputationis inlererat Colchus
rem, nonnisi aliquo eoque archelypo, quod sibi pras- fuisset an Assyrius Damasus, Thebis potius an Argis
luceret, documenlo de Damasi patria locutum fuisse, innutritus. Sed cedo; num velerum scriptorum aliquis
quanquam illud exserto nunc digito indicare non Daniasuni propterea Romanum dixit? Nunc, inquiet,
lacife sil. Saltem non id, amabo, oequius, non proc- non erat his locus. Atqui, reponam ego, nequc nt
stabilius fuerit, quam suspicari secundi catalogi ipsum Hispanis altribuerent; ut proinde veterum in
auctorem Dainasi palriam e proprio sibi cerebro non hac parle silenlium &.fiflSo\ov plane sit, neque in nos
secus ac Jupiter Minervam confinxisse? magis quam in adversarios urgeri possit.
Verum, utalia desint, an non una secundi catalogi Nec Terribilinum (quod ejus pace dixerim) satis a
antiquilas abunde ei sufficere censenda est ut propria partibus liberum sestimo, qui de nostratium scripto-
eonslet fide; necpost xn landem sseculorum lapsurn rum argumentis pro Damasi palria sententiam ferre
alieno ipsi ad suam tuendam auctoritatem sponsore possit. Ad ocquiores provoco. Sed fuerint ea sane,
opus sit ? Aut cur non secundi catalogi teslimonium quoniam ita Terribilino visum fuit, paulo quam res
de Damasi patria a syncbrono auctore profectum res- poslulat infirmiora; an propterea ubi sesquimillenari>
limabimus? Ejus certe scriptor, si non viventem ipse facti quoestioest, ut probatio deliciat, jus illico defe-
Damasum, perplures tamen agnoscere cumque iis Q cisse censeri debet ? Meliora pro se Terribilinus affc-
versari facillime poluit, qui, dum invivis ageret san- ret, scilicet. Sed Hispanos scriplores, proeler insitum
ctus pontifex, eum ssepius intueri, saepius alloqui, genti domesticarum rerum neg'lectum, privatis potius
publiceqae et privatim colere valuerunt; alque ex in hac re studiis quam publicoerei inserviisse pridem
his quse ad Damasi patriam gestaque spectant fami- diximus. ltaque dum singuli popularem suum pressius
liari, ut lit, sermone mutuari. Rursum hic nobis sup- ea voce usurpata Damasum faciunt, de summa rei,
putatione est opus. A Damasi morte quse in annum id est de eodem Hispaniaegeneratim asserendo, quod
jncidit Christi 384 ad Felicis IV pontificatum, quo extra controversiam id positum putarent, non ut
tetnpore secundus catalogus scriplUs fuit, cxi.n, non •porlebat solliciti universi fuere.
aniplius effluxerunt anni; si vero hujus pontilicis Privata autem ipsorum concertatio de urbe in qua
exitus (qui ad annum demum salutis 530, Oclobri natales hauserit Damasus, quod postremum in nos
inense, a chronologis refertur) omnino spectandus Terribilinus urget, dum alii Matritu u, alifVimara-
sit, cenlum summum quadraginta et sex anni inter- num autlgedilaniam, alii deraum Tarraconem eam
cessere. Jam vero interstitium islud binoeeseque non fuisse pulant (addere insuper Terribilinus posset Oc-
hominum longevissimorum selates facile implere po- ciduas Gades (b) Sagunlumque fide inclylam (c) ad
luerunt, ul priori tempus ad pubertatem usque atlri- ,., duodecimum a Valentia nostra lapidem, Monviedro
buamus, quo Damasum ssepius videre, quseque de nunc indigenis appellatara); privala, inquun, Hispa-
ipso in ore omnium ferebantur ab aliis accipere, et norum hac de re concerlatio nec publicce uuquam
fideli, qualis puerorum est, memoria relinere; poste- ipsorum causce oflicere, neque ullo modo Terribili-
riori vero nondum adhuc octogenario nt catalogum num juvare potest. An ergo, qnod de Homeri patria
de qiio agimus conscribere potuerit (a). H cc meo septem olim celebralissimse urbes tanta animorum
quidem judicio usque adeo in proclivi posita sunt, ut contentioue disputaverint, erit propterea qui Gracis
si quis ea cum Tillemontii aut adversariorum conje- eum adjudicandum, aut Grsecioeuniverssede «o argu-
(a) Plato, Simonides, Stesichorus aliique pluresi sctate lucens omnihus qui in domo sunt?
(apud Tullium, de Senect.) octogenariis majores; (b) Vid. Joseph Maria Suarezius Gallus episcpus
egregia opera edidere, neque eos in studiis suis obmu- olim Vasionensis, ap. Nicol. Antonium , lib. n Bi-
tescere senectus fecit. Sed quid ad vetera elhnicorum blioth. Hispanoeveieris, cap. 6.
exeinpla confugimus, cum hodie sanciissimus domi- (c) Bernardinus S. R. E. cardinalis Carvaialius, in
nus hoster Benedictus PP. XIV in omnium luce ver- oraiione ad Alexandrum PP. VI, habita 23 Novem-
setur; imo ipse sit lux supra Ecclesiu candelabruift bris anni 1492. Unde et Gaspar Scholanus, in Histo-
posit», nedum supremre in terris Majestatis fulgore, ria Valentina, apud eumdem Nicol. Antonium, loco
ed luculcnlissimorum scriplorum radiis, vcl in ea pr 'ximc citalo.
S51? DISSERTATIODE DAMASOET LAURENTIO. 558
menlo litem intenlaudam censeat? Atque IKBCad A temporisjam ieclor fuissevidelur.An itaque(concliidit)
Terribilini objecla. i» inferioribus ordinibusposili paler et filius imo fere
Fortiores profecto sunt in speciem saltem Tille- eodemquetempore,alque eadem in ecclesia?Hoc alii
montii (a) coiijectursc quas in nns Merenda rege- judicent. Haclenus Merenda.
rit (*). Gum elenim nedum Damasus, sed et parens Quia vero multa argumento insunt, eaque mox
ejus Antonius iectoris in uibe munus exercuisset, po- singulalim seduloque expendi debent, operscprctium
steriorque iste in basilica sancto Laurentio sacra, quoe me faclurum puto, si in limine ob lectorum oculos
nunc IR Damaso appellatur, per omnes ecclesiasticos ponam ecclesiaslicam ejus setatis disciplinam, id est,
gradus ad sacerdotinm pervenisset, ceu ipse ROSDa- quaetunc vigebat cum Damasi parens Antonius Ro-
masus docuit, lectoratus autera ex eorum temporum mam venisse cxistimandus est: qua scilicet oelate
disciplinapueris coraniitterelur, elicit inde Tillemon- lectoresecclesiastici ad id munus assumerentur; quan-
lius non secus Damasi patrem alque ipse Damasus tum in minoribus ordinibus conslituiis, ut ad alliorcs
Romse puerkiam transegisse. Jam vero, pergil, vix gradus proveherentur, teraporis opus esset pro singu-
credibile, saltem parum verosimile fit Damasi palrem lorum exercitioi slatimne a baptismo, an. ex inter-
prinio in Hispaniam concessisse, duclaque ibidem vallo, qui Ecclesioesese devoverant clericali militioe
uxore ac susceplis in ea regione liberis Romara de- B j in aliquo ordine ascriberentur; ae demum, fueritne
nuo cum his impedimcntis regressum faisse, eccle- prsestitutum probationi promovendorum spatium.
siastico scilicet ordini in exceptoratus oflicio protinus His etenim vim argumenti oranem diluendam, tum
ascribendum,lectoralusque, levitatus el presbylerii eliam quse nobis reponere est animvs dilucidiora
honoribus brevi intervallo temporis honestandum. fore arbitror.
Nequebicconsistil Merenda,sed expensa temporum Primo autem omnium loco statuendum est sub
ralione, ilinerum difficultate, ecclesiaslica illius sevi initium salutis sacculiiv, saltem post paccm Eccle-
disciplina.suhduclis denique rationibus aliisimpeditis- sise a Conslanlino reddilam (quo demum tempore
simaomniacxcisqueviarumanfractibusplenaessepro- Datnasi parens Anlonius Romam omnino venire
nunliat. Agebalilaque Damasus (verba ipsius (c) sunt) debuit, ut mox dicemus) lectoralus ecclesiasiici
cum lecloris munus exercebat annum saltem deci- gradum pueris frequentissirae committi, ut ex con-
mum tertium... ac Itomam cum palre el matre venisse ciliis II (d) et nt (e) Romanis sub Silvestro, ad
debuit quadriennis aut quinquennisinfans. Fac igitur annum 524 et sequenlem habilis, colligere fas est.
ea iUummtaletante itineri ferendo idoneum, an vere Quanquam etenim prioris auctorilati non omnino
Antoniuspater, novus prorsus ignotusquehomonomen astipulentur criiici ([), ralam eam tamen, quod ad
Ecclesiatdedisse poluit slatim ac Remam venit, lector-*î nostrum propositum altinel, receplamque Ecclesiae
queejusbusHicmcreatus est? Id erat profectoab eorum usu doclrinam traditam fuisse, tum aliorum testimo-
lemporum disciplina aiienum; nam primo bapluari, monia, tum ailatse a Thomassino (g) raliones salis
ac deinie atiquo temporis inlertallo prebari debuit twt superque ostendunl.
dignus esset qui clero ascriberelur, Postremo in mino- Alte hanc doctrinani imbibere Tillemonlius et
rum ordinum txercendis o[ficiis, aul novennium,aut Merenda, queis propterea de aetale qua Damasi pa-
septenniumsalteminsumeredebuit;quoelapsotempere, rens clero primura ascribi potuit nihil oranino scru-
si quis se idoneumprobaveral,ad altiores gradus eveh- puli subortum fuisse, vel inde inferre licet, quod
poteral. Huic autem novennioaut septennio (pergit) «terqueeum a puero lectorismunusobiisseconslanter
quod Antoniusin minoribusordinibusexercendistrans- asserat (h). Id nos tamen nura sic habeat expedie-
egisse debuit, si alios annos quinqueaut sex addas, mus modo. Nunc quo argumento probare Merenda
quosfilium natum esse oportuit anle Romanum iter, pergat ex ecclesiaslira ejus ocvidisciplina lecloratuin
ac prius quam pater clero ascriberetur,jam accedesad pueris atlribui solitum, obiter inspiciendum est.
mlalem illam in qua Damasus posilus eral cum Acta Pueros, inquit (i), ad gradum tecloris assumi sblitos,
sanctorum martyrum (Petri scilicet el Marcellini) tum ex Siricii et Innecenlii epislolis tum ex variis a
audiit, et memodm mandata descripsit. At vero tunc D ] Thomassino et Bonarotio eliatis exemplis eonstat.
(a) On prilend que sainl Damaseilait Espagnot,fils (d) C' ncil. Roman. ij,subSilvestro, act. 2 cap. H,
d'un nonmiAnloine, quoiquen ne puisse guere douter t. I Labb., p. 1586.
qu'il ne soit ni a Rome, et que son pere paraisse y (e) Conc. Rom. ui, snb eodem Silvest., sub rubr.
avoirdemeuri des ses premieresannies; car Baronius De prmficiendisin ordinibus.
rapporle une inscription eu il est dit que son pire avait (f) Pagius, ad ann. 324, n. 17, 18; ap. Labb., I
il& icrivain, lecteur, diacre et pritre dans 1'ig'ise de lom., col. 1576.
saint Laurcnt a Rome (Tiilemont, Mimoires pour («) Dcvet. et nov. Disciplin., p. l, lib. n., cap.
servir a 1'hisloireecclisiastique, tom. VIII, Ed. Ve- 35, num. 2, 5 et 7.
netm, pag. 586. II y a meme peu d'apparence que te (h) Tillemont., loco superius allegato, et in not.,
pere de taint Damase ful venu d'Espag> e a Rome, et pag. 775 : Le pere de Damaseavait servi a liome dans
encoreavecsesenfants, commecetteflistoire (de i-ancloe ia (onction d'ecrivain et de LECTEUR, cc qui sembte
Irenes Actis loquitur quoeBollandiani Patres affcrunt marquer quil y avail demeuri des son enfance
die 21 Februani) le sembledire : p'uisqu'il amit servi renda, cap. I, n. 1, ibi). < Pater enim Damasi (Me-
in
a Rome dunsla (onctiond'ecrivainet de lecteur, ce qui ' sancli Laurenlii ba-ilica exceptor, tum teclor fuit,
semble qu'Uy avait demeuri des son enfance (Idem, qui sunt primi puerorum gradus. A leneris igilur
ibid., in nplis, pag. 773). annis"Damasipater in ea basilica tirocinium posuisse
(b) Merenda, sub initium opusculor.sancti Damasi. videlur. >
(c) Sub init. opusculor. sancti Damasi, n. 1. (i) Loco proxime allcsato.
SS9 ADDENDAAD QUOSDAMPRiECEDENTES TO.MOS. 5GO
Atqni Siricii etlnnocentii epistoloe solido niinimum A [ inferius dicemus) evidenlissime dcducilur (h); ibi
socculo setatem de qtta qusesilum oporluit, nenipe enim cum proveciioresbaptizari, ac tempore deinum
cum puer eral Bamasi parens, recentiorcs sunt. procedenle, si dignos sese exhibuerint, ad episcopa-
Exigamus rem ad calculum. Damasus ad annum tum pervenire posse dicanlur : consequens fit ut
Christi 304 naliis dicilur ; quare patris ejus pueritia prseviosquoque' inferiores gradus, atque adeo lcclo-
in qua lectoratus gradum obtinuisse adversarii vo- ralum obtinere omnino poluisscnl.
lurit, ab anno 283, aul non multo post, intcgro In specie autem, quod aiuni, de Iecloratu pressior
scilicet ante Siricium socculo incipere omnino de^ est alque apertissinius in rcm noslram concilii
buit. Quid aulem de Innocentio dicemus, quem Sardicrnsis locus (i); verum cum int' gro post tem-
ineunle demum sscculov ad ponlificatum evectum pora de quibus inquirimus vicennio, ad annum scili-
fuisse conslat? Nec magis huc spectant Thomas- cet 347 habiliim fuisse constet, ejus proptcrea le-
sini («) et Bonarolii (b) cxempla multo quam vel stimonium consulto proetermittimus potioiique jure
Siricius atque Innocentius recenliora, ac proindei decretaliimi Siricii (j), Innocentii (k) et Zosiu,i (/)
tempori quo puer .crat Damasi parens non facile epi.-tolariim,quibus hoeceadem de lectoraiu doctrina
accommodanda. Sed e diverliculo in viam (*). diserlissime tradilur. Unum tamen proetereunduni
Ante Silveslri tempora fHeritne in aliquo ex. B 1 non putamus, quod de Celerino et Aurelio Clnisli
conciliis ant canonibus ecclesiasticis cerla atas confessoribus loquens Cypiianus innuit (m), Eccle-
praestiluta, qua lecloribus id munus commilli debe- siam scilicet Africanam eos ad lectoratus gradum
ret, exploralum non est. Utcunque taraen id fuerit, assumere solitam, qui jam confessorum gloriara
illud constat, provectiores eum quoque gradum adepti fuerant, id est, qui martyrii tirocinium posue-
oblinere poluisse, idque jam ab ipsis Ecclesise pri- ranl; hos autem integroepotius quam inlirmx setatis
mordiis. Ccrte in his quos apostolorum canones fuisse verosimillimumest. Imo cum, prxter lectora-
vocant, qui ex vita gentili ad Ecclesiamaccesserint; tus eo tempore inter minore.s ordines exccllen-
et baptizati"fuerint non probibentur in cleruin ad- tiam (n), raulta lectoribus incumberenl quoesetatem
mitll (d), ceu in eorum canonum 79 disertis verbis; integrara virilemque constantiara dcsiderabant (ullra
legitur. Scio equidem nonnullorum auctoritatem (e), leclionem elenim Scripturarum, quae propria erat
imo et Gelasii papse decretum (f) intercedere, quo- muneris eorum funclio , sacrorum Codicumcuslodia
minus luto his eanonibus assentiamur; verum is\ frequenlissime ipsis eommittebatur, ut ex variis
quem addnximus, quod jam pridem ab Origene con- Actorum martyrum locis (o) colligitur) vix, credibile
traCelsuni (g) allegalus fuerit, minime falsitatis vitioi est III saltem exeunte, atque ineunte iv salutis sse-
laborare censendus est. Id ipsum ex secundo concilii: ^- * culo, quo rabies persecutorum in sacros Codices
Nicoenicanone (quod concilium eodem ipso tempore, crudelissime desscviit, pueros ad lectoratus gradum
celebralum fuit quo Damasi parens Romam venisse assumptos fuisse.
(n) Affert quidem Thomassinus exempla duodecimi lect. Labbmanm,col. 62).
pucrorum qui cum leclores essent Cartbagine Chri- (h) t Quoniam multa vel necessitate, vel urgenti-
stum in perseculione Vandalica conlessi sunt. Iteini bus alioqui hominibus proeler canonem ecclesiasti-
Epiphauii Ticinensis, Joannis Cabilonensis, Chryso- cum facta sunt, ut hominesquiex vita gentili ad fidem
stomi, Eutliymii et aliorum quoe longe recentiora nuper uccesserunt,et exiguo tempore calechumeui, id
suut. De Felice autem Nolano, quem primis in armis est, initiati, fuere, stalim ad lavacrum spiriluale de-
lectoremDeoserviissePauiinus ait, nec quis is Felix ducant, el simul ac baplizali fuerint ad episcopatum
inler alios cognominesfuerit, neque-setas qua lloruit vel presbyteralumprovehant, recle habere visumest,
satis explorala est, de quo vulendus Ruinartius ut deinceps nihil tale fiat. » Conc. Nicmn , cdn. 2,
(Act. mart., Edit. Veron., pag. 2|6). Potuit quoque Colt. Labb. tom. II; col. 49).
primos annos Paulinus non ad Felicis pueritiam (i) < Osius episcopus dixil... ut si quis ex foro,
sed ad juvcnilem inlegramque oetatem relulisse : sive dives, sive scholaslicus, episcopus lieri dignus
artm comina a puero inslituit servireDeo prsecedentis habeatur, non prius constilualur quam lecloris, et
periodi pais est. Vid. Paulinum, ap. eiinid. Riiinait. diaconi, et presbyieri minislerium percgerit > (Conc.
(Pag, 218). Sardicens., can. 10, Coll. Labb. lom. II, col. 300).
(fc/Mes«iiRomulilectoris pueri, quod unum a Bo- D I (j) Ad Himerium Tarraconens., n. 10.
narolio affertur exempluin, recentius esse, cum sty- (IQAd Felicem Nucer., n. 4, 5.
lus epigrammalis , tum forie adjectum e regionei (/) Ad llesychiuni Salonitan., n. 5.
ejusdem Christi monngrammasatis indicat. Videndusi (m) Lib. II, epist. 5; lib. m, epist. 22, apud Tho-
lamen hic auctor (Observat. ad fragm. vitr. Florenl., massiii. (Parte i, tib. u, c. 30, n. 6 seq.) Vide etiam
Edit. 1116; pag.lib). n. 12.
(c) Vide infra priraain nolarura huic disserla- (n) De L^cloratus inler minores ordines proestan-
tioni sub addendorumnomine adnexarum. EDIT. lia, vid. Thomassin. (P. i, lib. n, cap. 30, num. 11,
(d) <Eum quiex vita gentili accesser.l (ad Eccle-• 15 ).
siam, scilicei) et baptizatus 1'uerH, vel ex improbai (o) In aciis sancli Fclicis cp scopi Africani legi-
vivendi ralione, non est bequumproMnusepiscopumi lur : Aprumvero presbyterumad se jussil perduci, el
lieri i (Canon Apostol. 79, tom. I Coll. Labb., Edil. Gyrume\Vitalem lectores, quibusMagnilianuscurator
Yenet. 17i8 pag. 42). dixit : Libros Deificoshabetis? Aper dixil : Habemus
•(e)Ap. em. card. Aguirrium (Tom. I, Concilior.,i (Ap. Ruinart., Act. mari. sinc, Edit. Vet\n. 1731,
xiissert.3. excursu 2,3, 4). pug. 513). Item in ActisSaturnini Dativi et aliorum,
(0 De apocryphis Scripturis (In conciiioItomano,, Aniilinus lyranuu-i juuiorem Salurninum lectirem
«d an. 494). ita.inlerrogat : Dic an aliquas Scripluras habeas
(g) Origenes contra Celsum, lib. m, ap. Scver. (Ruinart.. pag. 538)? Aca proconsularia persecu-
ininm (Initot. adcanonem 79 aposlolor., tom. I, Col- tionis AlVicanoe sub Munatio Fclice : Felix curalor
SCI DISSERTATIODE DAMASOET LAURENTIO. 562.
Hac ego de eausa cum ex,sanclorum Codicum A bium sit eorum teslimonium, pro bis tanlum qui a
custodia. tot.pericula lectoribus imminere animad- pueris Ecclesiaslica?.militioenomen dedere tempo-
verterem, ut meito is ordo quidam quasi martyrii rum interslitia consliluisse credenda sunl; longior
procinctus haberetur (a), prxlerea cum binc doc- ctenim in ulroque annorum traclus decerniiur
irinam de lecloribits pueris nullo veleri jure aut qtiam ut eum xlate provecliores prxstolari pos-
exploralo exemplo niti (Celerinus namque et Aure- sint.
lius huc npn pertinent [b]), sxpissime autem oppu- MerenJa, ut vidimus, novennium, saltem sep-
gnari (c) observassem, inJe vero auctoritates et tennium; conslitulis in minoribus, atque adeo Da-
exempla pro puerorum lectoralu ab auctorihus quos masi parenti, omnino exspectandum fuisse ait, ut
supra retulimus allegata ad Theodosii, Arcadii, Ho- ex eorum temporum disciplina ad altiores gradus
norii el posleriora tempora, quibus Ecclesia oplala provehi possel (l). Veruin id nec refellere, neque la-
pace ct otib fruebatur, rcfcrenda ess* deprehendis- men pro certo affirmare possumus, donec idonea no-
sem, ex horum, inquam, oninium, Inter se collatione, bis afferantur testimonia. Recentiores certe Sirir
prxcipue vero ex immulaia sub Constantino Magno cii, Innocentii ac Zosimi, episloloc, ad quas nos
rerura facie, non temercelici posse arbitrabar, tunc Merenda in hujus doclrinx confirmalionem manu-r
primum post pacem Ecclesise redditam pueris ad B ducit, nihil, ut modo dicebamus, commune habent
lectoratum aditum patuisse, novseque hujus ordi- cum eorum temporum disciplina de quibus quse-
naliouis semina a Silvestro in conciliis Romanis situm oportuit.
jacta (d), Siricii (e) postea et Innoceniii (f) epislolis Verum nec si seplennium pro minorum orJinum
exculta, et latissime in Ecclesia propagala fui:se. interslitiis parentis Damasi xtate ab Ecclesia pras-
Cum enim nullus sub Constantino persecutionis stitulum fuisse Merendaegratis concesserimus,iinpe-
metus ingrueret, non ea jam in lectoribus quoe dilior nobis via subinde fuerit, ut suo loco dicemus.
priciem cnnslantia desiderabalur; et alias puerilis Interca vero suspicari fas est plurimum in bac re
setas in iis qui Ecclesioe ascribendi erant lutandse fuisse, ut justis de causis
juris episcopis permissum
ipsorum innocentioeatque addiscendis ecclesiaslicis inexspectato septennii lapsu, quemcunque Ecclesiae
lilibus opportunior omninoexislimata fuit. Hanc ego ministeriis fore providerent, ad aliiores
opporlunum
tamen de leclorum xtate doctrinam seu polius con- evehere possent. Ea vero temporis indulgen-
an ab alio tradita aut gradus
jecluram, (</)quod vix sciam lia ut maxime iis qui xtate nonnihil provectiores
animadversa pridem fuerit, disciplinse eeclesiaslicB sacrx militix nomen dedissent tribueretur, sequilas
peritioribus examinandam propono (h). _ quodammodo et naturalis ralio suadere videbatur;
Quod ad minorum ordinum interslilia spectat, id iis etenim non xque ac pueris integum erat longius
est lempora quibus constituti in minoribus pro ipso- adgradus reliquos inlerslilium prxstolari (m).
rum exercilio majores gradus opperiri deberent, Exempla hujus generis ordinalionura in numerato
neque ea prb his qui natu grandiores Ecclesix ascri- habemus plura, in Gallo sciiicet et Juliano e rcgia
bebanlur cerlo definita coinperiinus. Sane conciliuin Coiislantini Magnislirpe ortis, in Neclario Constan-
Sardicense (si ejus nobis testiinonio uti per Meren- tinopolilano, Ambrosio, Epiphanio Ticinensi, Marti-
dam licet) (i) pro unoquoqnegradu non minimi lem- noTuronen-i, Gaudentio Brixiensi et aliis; sed ea
poris longiludinem statuit; neque tamen definit nonnihilo tamen quam vellemus recenliora snnt.
quanla demum ea futurasit. Romanumu (j) et m (k), Illud credibile fueril, jus concedendi ex causa seplen-
sub Silvestro, qux modo laudavimus, ut in du- nii de quo aginius veniam in his qui grandxvi acces-
reip. Marcuclio et Silrano dixil: Qnare untim lan- (e) Epi«l. ad Himerium Tarraconensem.
tummodoCodicemdedislis? Proferle Scripiuras quas ([) Epi^t. ad Felicem Nuecr.
habelis. Marcuctius et Canlinus dixerunl : Plus non (g) Vide infra secundain nolarum huic riisserlalio-
liabemusquia subdiaconessumus, sed lectores hubenl ni sub addendorum liomine adnexarum. EDIT.
Cedices(Baron., ad ann. 503, Edi(. Lucen. 1758, (h) Suboluit forlassis hxc doctrina cl. Lud. Mura-
pag. 541). ltem Acla conciliiCirthensis sub Secuntlo D torio qui, in notis ad illud Paulini Nolani de sancto
Tigisilano : Felix Paulo episcopodixit: Profer Scri- Felice niartyre: frimis lector nervivilin annis (Not.
pturas tegis. Paulus episcopusdixil: Scripturas tecto- 2i8, Edit. Veren. 1756, col. 955) sic habet: Olimet
res habent (Augustin., Contra Crescon. Donalislam, Cypriani mvo,ut videreest in illius epislolis33, 34, el
lib. iii, cap. 29). El alibi ap. alios. nounullis aliis, solis proveclmmtatishominibusmcritis
(a) Vid. de hac re Thoinassin. (P. i, tib. n, cap. el doclrina insignibusUctorismunus demundabalur...
30, sub iuit.). Al poslmodum ad illud admissi sunl impuberesel in-
(b) Aurelius et Celerinus ob viril?m in tormeii'is [antui. '
conslanliam, lectoralum prxmium confcssionissux (i) Can, 10, ap. Labb , toni. II, col. 666.
juvenes retulerunt. ,'j) AclioiieS cai'. 11, ap. Labb., lom. I, col.1585.
(c)Gyrus et Vitalis, in Actis sancti Felicis; Sa- (k) Rubr. De prmficiendis in ordinib., ap. Labb.,
turninus, Junior ob Pairera cognominem appellalus, tom. U, col. 417.
in Actis sanclorum Saturnini et Dalivi; Pollio deni- (t) Postremo in minorum Ordinum exercendis
que in Actis sancloriim Pollion., eic. (Apud Rui- ofliciisaut NOVENNIUM aut sEPTENNiiiMsaltem insumere
nart., pag. 359), et alii leclores, pneri non erant, debuit, quo elapso tempore si quis se idoneum pro-
ut ex eorum responsis el ex Actis proconsularibus bavcrat, ad alliores gradus evehi poteral (Merenda*
Africansepersecutionis colligitur. subinil. Opusculor. S. Damasi, n. 1).
^ (d)iSecuridoscilicet (Act. 2, cap. 11) el terlio, suli (m) Vil. Thomassin. (Vet. et nov. Dise. part, r,
Kubric. De prmficiendisin ordin. lib. II, cap. 56 n. 5, cl 6).
563 ADDENDAAD QIOSDAM PlLtCEDENTES TOMOS. 5G4
serant, saltem hoc temporis interslitium mitigandi, A \ aulem, inquit, in singv.lisgradibus observandasunt
jam tum episcopis a primis Ecclesisesseculis compe- tempora. Si ab infantia Ecctesiasticis minisleriis «»-
tiisse. Sane in eo quem pridem laudavimus apostolo- men dederit, inter leclores usque ad vigesimumeelaiis
rum canone 79, post slabililam generalem regulam, annum continuata observalioneperduret; si major et
ne quis scilicet ex vita genlili, aul ex improba vivendi grandmvusaccesserit, ITA TAMEN UTPOSTBAPTISMUM
ratione ad cterum accedens prolinus episcopusfial, STA.TM, SE DIVIN^: VILITI/EDESIDERET IIANCIPARI, sive
subditur conlinuo exceplio nist forte hoc divinagratia inter lectoressire inter exorcislas quinquenniotenea-
fiat^ qua nonnihil juris ea in re episccpis attribulum tur.... Hac uutem lege servnla, ul neque bigamus, ne-
fuisse suspicari fas est. Id tamen alii judicenl. que vidummaritus ad hos gradus possit admitli.
Vidimus haclenus xtate etiam provecliores clero Hic primum observo Siricium Zosimumque circa
ascribi.atqueadeo leetoris gradum obtinere potuisse. eos qui a pueris Ecclesioesedevoverunt nihil penitus
(De Uis inlelligi vohimus qui non antea miliiassent, de intervallo quod a baptismo ad clericatum inler-
adiriiilistrassentve, quique non curiales, poenitenles, cedere Merenda voluit, atque his ponlilicibus attri-
digarai, neque alias per canones impediti fuissenl.) buit, meminisse; ubi vero ad eos pergunt qui adulta
Superesl ut inquiramus an bi slatim a baptismo, an jam xtate clero ascribi desiderant, Siricium diserlis-
polius ex intervallo quasi probationis sux, sacrserai- B simis verbis eo quo baptizantur lempore, statim lecto-
litise in aliquo gradu ascriberentur. Merenda (a) post rum aut exorcistarumnumero sociandos deeernere,
injectam diliicultatem, ut Damasi parens novus pror- Zosimum vero quinquennio inter leclores seu exor-
susignotnsque homo nomen Ecclesix dedisset stalim cistas retinendum, qui grandxvus ad clerum acce-
ac Romam venit, nolariusque e vestigio et lector dens slalim a baptismo sacrm se mililim desideret
basilicx sancti Laurenlii crealus fuisset, ejus difficul- mancipari; ut proinde ex verbis Zosimi integrum si»
tatis causas exponcns, alicnum id esse ait ab coruni iis qui grandxvi sacrx militioeaddicunlur, modo ve-
temporuin disciplina : Nam primo baplizart, ac deinde liut, statim a baptismo lectoratus aut exorcistalut
aliquo temporisinlervalto probari debuit dignusneesset gradibus iniliari (e). Quoesane si quis cura Merenda
qui clero ascriberetur. doctrina contulerii, nedura aliena aut parum colise-
Hoculnobis persuadealterlio ad Siricii,Innocentii, rentia, sed planissime contraria deprehcndet.
ac Zosimi epistolas provocat (b). Verum nou Jiic Unum ei reliquum esl ad Innocentium confugium.
jam cum eo de parachronismo, sed de enuntiationis qui in epistola ad Feiicem Nucerianum, sub litulo Dt
veritate agendum, cum apertissime Siricius ct Zosi- his qui de laicis possunt clerici fieri, hxc scribit (f)
mus iis ipsis qux a Merenda allegantur locis, forsan Laici vero qui habenles uxores baplizati sunt, ai
eliam et Innocenlius, in alia prorsus orania abierint. C sic se instiluerunt, ut opinio eorum in nutlo vacillel, a*
Sistimus Siricii verba (c): Quicunqueilaque se Eccle- aut clericisjuncli sint, aul monasleriis, EXQUOBAPTI-
simvovitobsequiisa sua infanlia ante pubertalis annos ZATISUSThmserinl.... non prohibentur hujusmodi ao
baptizari et leclorumdebel ministerio sociari.. Deinde clericalussortem assitmi. Ex bis etenim iilud eonlic
capile sequenli pergil: Qui verojam eelate grandmvus videlur, ita demum laicos qui uxores habuerint, au<
tnelioris proposili eonver*ationeprovocatusex laico ad habcnt, fas esse in clerum admilli, si posl lapsun.
sacram militiumpervenire feslinat, DESIDERII SBIFRU- temporis cx quo baptizati fuere probos sese conli-
GTUM NONALITER ORTINEDIT, NISIEO O.GO BAPTIZATUR nentesque exhibuerint.
TEMPORE STATIM LECT0RUM AUTEXORC1STARUM NUMERO Verum cum prxallegaloe a nobis Siricii et Zosimi
sociETun; si tamen eum unam habuisse vet habere decretalcs diserlissime etiam de laicis actu, ut aiunt,
(quod verbum nolare oportet), et hanc virginemuc- uxores habentibus loquanlur (consulto utriusque
cepisse, constetuxorem. Hsec in, prxfata epistola Si- pontilicis verba e regione collocavimus) (g); eosque
ricius. Siricius slalim a baplismo clero ascribendos essc
Zosimusvero in ea quam ad Hesychium Salonita- jubeat; Zosimus vero, si velinl, id in eorum arbitric
num scripsit, non mullum ab his abludens (d) : Hwe et potestate relinquat (li) ; prxterea cum digamos
I
D
(«) Sub inil. opuscuW. sancli Damasi, num. 1. ([) Cap.4, tom. III,Co'l. Labb., col. 21.
(b) Laudal boc loco Meren la, alque affert pro hu- (n) Siricius, loco cilato : < Eo quo baptizalur tem-
jus doctrinx confirmalione Siricii epUlolain aJ Hi- pore sialim lectorum aut exorcistarum numero so-
merium, num. 14; lnnocenlii ad Felicem Nuceriao., cietur, si tainen eum unam habuisse vel habere, et
cap. 5. et Zosimi ad llesychium Salonit., cap. 5. hanc virginciiiacc>'p:sse,c«nsiet uxorem. i Zosimus
(c) Epist. ad Hiiner. Tarracouen.., sub lilulis : De qiwqne : < Post baplismum Slatimte divinx mililix-
admittendisad clerumet de liis qnigrandmn ud sacrum dcsidcret mancipari... hac taruen iege servala, ul
mititifimcencerlunlur, ca.p. 9, 10. Numerus enim 14 uequebiganvis,nequepmnitcns,neque vidummaritus >
hujus epislolx qui a Merenda cilalur, in Editione ad hos gradus po sil adiuilli. Ubi notandum, non re-
c uiciliorum Labbeana Veneta 1728, qua usi sumus, pclli maritum cjus qux virgo ducta fuit.
de poeiiitentibusest, non de prmnovenJis. (h) Eam Siiicii tcmpore Ecclesioe usu receptam
(d) Nuui. 5, lom. IU , col. 400. Numcrusenim 5 a doclriiiam (uisse oslcnilil TbGmassinus p. i, lib. u,
Merendalaudatus ibi nullusesl; sed in tertiodesinit cap. 6;7,n. II, u.bi el ralionem rcildit cur staiim a
(e) An et sine oflicio aut ordine Ecclesix ascr.bi bapti>iiioinitiari deberent, qui jam maiuri ad Eccle-
quis posset prioribus quinque sxculis. Vide Thomas- siam accedebant, sc.ilicet iie inlerim irrepere in ani-.
sin. (Part. I, lib. n, cap. 5i, a num. 2), qui omitino mum posscnt ludibria sxcularium pomparum et cmle-
id lieri possc negai. Videalur lamen hic auclor, stem baptismi iunvccnliamatiqua turpiludinis maculq.
part. l, lib. n, cap. 67, num. 2. contamiwire.
lantum, aut ab aliis relictarum, itidemque non virgi-- A bis est. Primo autem omnium loco slaluamus Lau-
num maritos, altaris ministerio per ecclesiaslicas s rentium levitam et marlyrem invictissinium (cujus
leges prohibitos esse sciamus, minime vero qui vir- de patria in secunda hujus operis parle ex asse in-
gines duxcrunt hosque, manente etiam sacramentii sliluetur sermo)sub Valeriano imperatore, Tusco
vinculo, sequcstralo taiuen (uti canones aiunt) cubi- et Basso coss., Christi scilicet anno 258, passum
culo, ad Clerumillico admitii posse, ceu ex innu- fuisse (b), licel Acta et Martyrologia passim De-
ineris ejus xvi conciliorum dccrelis (a) apertissime8 cii persecutionem prxferant , quod nonnullis (c)
liquet; Iiinocenliiidcirco verba,queis MerenJa inni- placere video. Ulravis tamen harum opinio verior
litur, consilmm tantuni continere de prxstanliorii fuerit, quod nostra nihil interea refert, illud cerlis-
bono, minimevero interstitii a baptismo necessita- simum est, si minus Damasi nostri parenles, ipsius
tem inducere credenda sunt; atque hoc pacto hujus3 ab utraque stirpe avos.Laurentium oplime cogno-
pontificis doctrinam cum Siricio et Zosimo conci- scere per xtatem potuisse, cumquc eo versari, imo
liand.im. Pergamus rem illustriorem reddere. el famiiiariter uti, si palrix forsan communio, aui -
Consuluerat Innoccnlium Felix super quibusdam( casus ipsos alicubi conjunxisset.
adco exploratis, ul in epistolx limine-(licatpontifex : Vellem equidem licerel mihi per Blanchinum, Me-
Stupuisse,prudmtem virumde liis voluisseconsulere, B rendara, Viclorium, Acamum, et si qui sunt alii qui
qumomnibus sunl cerla rulione comperla; neque ei; Laurentium palria Romanum fuisseasserant, sanclis-
quasiignoranli, sed quasi in aliis occupatoaut eblilo, simum levitam Ilispanix nostrx tantisper ascribere,
ccspondere.Inler alia de laicis absolute quxsigrat: dura quale quantumque tunc noslratium erga ipsum
Pofsentnein clerum admiiti. Deinde de his etiam qui; sludium, qualisque tepido adhuc inclyti martyris
ixores habenles baptizati suni. Prodit se illicoFelix cruore populorum pietas fuerit, ex patrix quoque
superciliosum,austerique ingenii virum, neque ad- communione conjicio. Verum ubi hanc veniam oegre
.nodumproclivem ut laicos, prxsertim uxoratos in ab ipsis impetrandam esse animadverto, insilam
ilcr.um reciperet. Cui pontifex ad primum quxsitum Hispanicx genli religionem, oblirmatam adversus
,'espondit : Non de omnibuslaicisconstilulumessene extrema quxque constantiam, marlyrum denique
:lero ascribi possint, subdens non sine storiiacho : et confessorum Chrisli jam tum in ea regione co-
Neque elenim clerici nasci, et non fieri possunt. Ad piam, hujus interea conjecturx prxdes sisto. Sane
lecundum autem : Eos quoquequi uxores habentes levitx sanclissimi memoriam nusquam locorum in-
•apiizati fuerint in clerum recipi posse, prmserlim corruptius nec luculenlius quam in Hispania nostra
hxc enim ponlilicis nieiis est) si ex quo baptizati conservatam fuisse, superstes adhuc elegantissimus
'
unt, ita se insliluerunt, ul in nullo vacillel eoremopi- C Prudenlii hymnus, neque Ionge ab illis temporibus
JIO; quasi diceret, non prohibendos, vel maxime si -scriptus, evincit; cui proinde tantum auctoritalis at-
.ales sint: Ilxc aulem consilium potius continere tributum fuit, ut in frequenti sincerorum Laurentii
juam necessilatem inducere palam est. Vcl dici Actorum naufragio, unus hodie nobis eorum locum
.impliciter polest Fclicis consultationem parlicula- vicemque(d) expleat.
em fuisse de quibusdam uxoralis, qui aliquo post- In ea igitur Laurentii nominis per Hispaniam ce-
juam baplizati fucrant lempore tuncprimum ad Ec- lebritate, paradoxum non luerit Damasi nostri pa-
ilesiam animum adjecerunt, ut proinde rescriptum rentes pio in sanctissimum Ievilam studio ductos,
llud, minime vero constilutum, sive lex generalis forsan eliam voti religione obslrictos, aut alia de
nedenda sil. Utrovis autem modo res habeat, illud causa, quam divinare facile non est, impuberem
;onstat, nec si Siricii, Innocenlii, ac Zosimi lempofa (fingamus duodecennem) filium, ad pielatis officia
iim xtate parentis Damasicongruerent, opus ei fore, suopte ingenio paratissimumejus cultui dedicasse, ut
iiit uspiam fuissc, ut cx intervallo a baptismo di- Romx ad sacra scilicet ipsius lipsana mir.islerio al-
gnusneessct probaretur, quod tamen Merendx falsa, taris inserviens, cleroque mancipandus ecclesiasti-
ut urbitror, persuasione visuia fuit. Sed de his plus cum stadium inchoaret conficeretque. Nullus jam
satis. t tum sub Constantino perseculionum melus; Ecclesia
D
Nunc ab Ecclesix disciplina ad historica, imo ad triennio ante pacem adepta novam faciem induerat;
conjccturas, sive d; xa r.tSa-ik, transeundum no- tuta denique erant tranquillaque omnia. Porro
1
(a) Vid. cl. noslratem Fcrd. Mendozium (De Aug.).
Conlir. concil. Eliberit.., canon. 33. et prxcipue (d) Theodoric. Ruinart. (Acta martyr. stncera, a
vetuslum concilii Nicxni Valicanum Codicem, ap. pag. 162, Edit Veron. 1751), ex quo Blanchinus Ju-
AllonsumPisanum (Libre ni, de Aclis ejus Concilii) nior (Annot. 105 in libellum Oralionum antiquiss.
ab eodem Mendozio relalum (Ibid., col. 1231, litl. Ritus Gothici, pag. 285) hxc habet : Quandoquidem
D) ibi : Statueranl igitur ( concilii Nicxni Patres) Acla, qualia vulgocircumferunlur, vitiata sunt, Lau-
de eo quodnon oportet clericossacri ordinis, sive epi- rentii passionis notiliam aliunde repetere visum est.
scopos,sive hypodiaconos,sive aliquemex sacro cata- Ex multis autem sanctorum Patrum et vet.laudibus scriplorum
et
logo, DORillRE CUM UXORIBUS QUAS ADIIUC LAICI DUXJ3- opusculisqumde ejus bealissimi martyris
RANT,elC. passionescripta sunt, hymnum2 libri -xtpiZxtt-uvwv,
selegimps,guod tbi
(b) Ap. Bolland. (ad diem10 August.§ i,num. 36), seu de Coronis, AureliiPrudentii, dilucidecontinenler
el Blanchin. Seniorem (In Vita Sixli II. tom. II, tola rerum gestarumseries clare et
pag. 225). exponalur.
(c) Ap..Baron. (In not. Martyrolog, ad diem 10
567, ADDEXDAA» QUOSDAYlPR/ECEDENTES TOMOS. 5G8
Hispania paivbal Romauis, eoque proconsules, im- A cuivis conjicere. Ea vero ut ipsi vel de inlegro Ro-
peratores, legiones, inilitariaque in dies prxsidia mam, invisendi fiiii gratia, cogitarenl, sive illis lale
miltebantur, indeque reducln, neperotiumtorpesce- jam olim propositum fuisset, ejusdem maturandi ac
ret miles, Romam denique confectis stipendiis remi- perficiendi causa subesse potuit; prorsus ut Roma-
grabant. Erant qui honoribus defuncii ad propria num parcntura sororisque Damasi ex flispania iter,
redirent, prxter eos quos diviliarum amor in opu- quantum ex hujus oelate, lemporum ratione aliisque
lenlissi.nam rcgionem impulerat; ul proin.dein tanta demuin conjecluris assequi potuimus, circiter annum
ultro ci;roque commeantium frequentia credibile sit Christi 525 aduliiore, el minimura vicenne Damaso-,
invenienduni fore ex arnicis, forte etiam ex necessa- referendum omnino sit.
riis, cui Damasi parcnles tulo alque boncste puerum Fuerilne autem Damasi parentibus jam tum iu
llomam asportandum et in Laurentiana basilica col- Urbe manendi eoque fortunas suas transferendi con-
locanduin concrederent. silium, an lilii tantum ad lempus invisendi suoque
Id niihi tanlo verosimilius videtur, quanto non demuni loco ad propria redeundi, non facile divi-
longe ab iis temporibus, ipsaque iortassis Damasi nare est. Illud propius vero credidcrim, iniiio nibil
a:late, illuslrium per Hispaniam virorum liberos cla- tale cogilantes, nec nisi de fiiio, qui paternus est
rissimo Chrisii martyri votivum munus offerri soliios B • amor, sollicitos, alia poslbabuisse omnia ; ex quo
fuisse, ipse nos Prudentii, quem modo laudavimus, autem voti jam corapotes, Damasi famam eximiis
hymnus abunde docet» Postquam etenim poeta sacer ejusdem dolibus superari, periculo facto, didicere;
Laurentii passionem eleganlissime descripsit, indica- maxime vero ubi prxstitutum reditui lempus immi-
turus quanlum exea glorix Chrislianis, ethnicis vero nere occcepit, tunc primuin filii, a quo.stgre divelli
dedccoris accessisset, deserta prorsus inquit deorum paliebanlur, desiderium ilineri quam longissinie pro
iempla; tum flamines, vestales, augurcs et quidquid latando, mox manemji in urbe proposito causatn aut
in urbe supersliliosissimum erat, sanctorum exinde saltem occasionem prxbuisse.
martyrum. , ipsiusque Laurenlii, Hmina invisere Seu igitur consilium istud jam ammo conjuges in
atque exosculari minime dedignatos; nec parentes Hispania prxcepissent, sive id demum ab ipsis filii
sanguinis sui parciores fuisse, qup minus liberos extorsisset pietas, illud quoque verosimile est, jarta
sanclissirai maityris obsequio dedicarent consecra- semel de in Urbe manendo alea, novum exinde An-
rentque. SistimusPrudeniii locum (u): tonio de ineunda clericali militia propositum succre-
Videmusillustresdomos visse, epque uxori patefacto initoque inter ulrumque
Sexn ex utroque nobiles servandx castitatis proposito (id etenim ex Ecclesix
OffVn-evoiispignora ( Latinx
Charssimorumliberum. prxscripto necessarium omnino fuit [dj), bac
sibi Antonhim ratione adilum ad Ecclesiam prxpa-
Ex verbo autem videmus, el quod alias hymnum de rasse. Daraasura
prxterea in eam rem, ceu omnium
quo Ioquimur in Hispania compositum fuisse conslet, illi accidere possent gralissimam, stu-
tractum istum ab auctore ad qux usquam
quidni Damasum (quem diose allaborasse
donpc parentum voia perficeret;
recenti Patrum memoria Laurentio a puero dicalum
fuisse forte noverat) relatum suspicemur? ejusque tandemopera effectumut Antonio (qui perin-
de ac Damasusinliispania baptizari potuit) lectoralus
Constitutus itaque in Laurentiana basilica Dama- mox gradu decorando exceptoris interea officium
sus, id quod'factu facillimum fuil, ibique statim a commilteretur.
baptismo (nisi ob viarum discrimina in patria, ut Id ne cui difficile aut paru.m probabile videalur,
potuit [b], bapiizalus pridem fuisset) lectorum colle- Damasi primum auctorilas atque existimatio, tum
gio ascriptu-, egregium illud pietatis doctrinxque Antonii patris industria el probitas, Eccle?ix deni-
specim.envesticeps prsebere potuit, quo jam tum, que iis temp.oribus status ulililasque consideranda
tesle Egiphardo (c), in magnum rerum culmen assur- sunl. De Damaso explorata res est; cum elenim is
gere videbatur. Ibi etiam sanctorum raartyrum Petri ad annum Christi 325 (quo demum lempore gcsta
et Marcellini Acta posteris transmittenda ex ore: hxc fuisse putamus), in ipso juventx flore, pietalis
Dorothei. persecutoris excipere, ac demum cxtera1 doctrinxque laude supra selatem cumulatus omnium
qux Merendx parum probabilia visa sunt exscqui ac: in se ora atque studia convertisset, credibile est
prxstare commodissime. xqua proque patre postulanli clerum populumque
4 Tempore autem procedentc, cum senilis in diesi Romanum minime obstituros, imo bellum omne in
emineret in ephebo prudentia, ejusque sanctitatis ac; ejus spem gralix libeutissime militaturos fuisse.
doclrinx fama longe lateque vagarettir, quam noni Antonio prxlerea vix tum, ut putamus, quinqua-
tarda in Hispaniam nostram, ad anxios scilicet hian- genario mulia quoque infuisse credenda sunt; qux
lesque de filio parentes permanalura esset, facil.eestt industrium fidumque ministrum, ejusque operam
)
(a) Hymno 2 debealo Lanr., stroph. 151. num. 1).
(b) Concil. Eliberitan., can. 38, Peregre navigan- (d) Conc. Eiiberilan. (Can. 53) et pro ejus conci-
tes, elc, et oliis. lii confirmatione cl. noslras Ferd. Memlo/.ius[Tom.
(c) Act. sanctornm Petri et Marcellinidic 2 Juniii I C.otlecl.coiicilior. Labb., Venet., col. 1,231), THQ.-
(lirni. I, ejusd. mensis, ap. Bolland., pag. 170, 175;; masMn. (P. i, lib. xi, c. 61).
apud Merendam, Ojmsc. Gest.. S. Dam., cap. i,
509 DISSERTATIO DE DAMASOET LAURENTIO. 570
Ecclesixulilissiinam fore prxnuirtiarenl. Neque enim A cum alioqui facillimum ipsi fuisset, salva poeseos
rusticanum eum, seu de plebe aliquem existi- lege, sic exordiri :
mare fas est; aul non insigniter pium probumque, HactECTOB paler, EXCEPTOK,levila, sacerdos.
cui tam alte insederit lilium ab Hesperia ullima Ro- Jam vero processus isle ab exceptoralu ad lecto-
mam reiigionis causa mittendi studium. Raro hxc ratum, non ita frequens, mirilice conlirmat Anlonium
tangunt vulgares animas. Prudentius quoque illuslres non a puero, sed provectiorem ad clerum accessisse.
domesLaurentio liberos suos voli causa dedicare so- Ii etenim qui, reddita Ecclesix pace, a pueris divinx
lilas fiiisse commemorat. Verum si fortes forlibus militix ascribebanlur, statim a baptismo in leclorum
ereantur, neque imbelles progenerant aquilam co- collegium ante pubertalis annos relati, tunc demum
lumbx, ut olim canebat profanus (a) vates, non exceptoris officium assequebantur, si gnavos sese
uliimam Anlonii patris comniendationem iuisse puto, atque iniluslrios ad id muneris exhibuissent. Illuslre
quod ipsi talis tantusque, qualis ea jam xlate Dama- in hanc rem Epiphanii Ticinensis exemplum suppe-
suseral, filiusobtigisset. Ecclesia denique quanquam ditat nobis Ennodius (c), qui postquam eunKceelesti
eo tempore tranquilla pace alque otio frueretnr, non- militix lirocinium sub Crispino sortitum fuisse ait,
dum tamen recentium sub Maximianoel Licinio vul- lectorisque ofiicio functum, pergit: JVolarumin scri-
nerum cicatrices obduxeral; prorsus ut lalium , B bendo compendia, el figuras varias verborummulti-
qualis Antonius erat, virorum prxsidiis contra belli, tudinem comprehendenlesbrevi assecutus, in Exeepto-
si quando ingrueret, procellam, propere munire sese rwn numero dedicaluseniluil. Neque hoc in Epiphanio
at jue malure providere consullissiinum ipsi fuerit. singulare existimandum, sed morem Ecclesix usu
Constiluto jam vero in exceptoralu Damasi pa- receptum fuisse, nl notarii sive exceptores sxpissi-
TCPte >v,tor subinde fieri, quodque reiiquuni erat me e lectorum collegio assumerentur, ceu nos niul-
ecc.lasu-tici stadii conlicere, non perinde dillicile liplici exemplo Menardus (d) docet.
:i iiimanduin. Una etenim viri probitas industriaque Neque vero idcirco negamus exceptoralus officimn
in j.xceptoratus munere spectata, ut alia defuissent a sxculo iv pueris frequenlissime commissum fuisse,
'imnia, gradum ei ad lectoratum cxlerosque ordines, ut, prxter Epiphanii, quem modo laudavimus, locum,
iJque inexspectato temporum interstitio, facere Ausonius apertissime docet (e) inquiens :
c rnmodissime potuit. Neque nos tamen, si prxas- PDEBnolarumpraepetum
Sollersniinisteradvola;
«ertam ecclesiasticarum legum severitatem ad amus-
sim in eo observatam, integrumque in minoribus Unum tamen hoc asserimus, in his qui a pueris ec-
conslitulo seplenniura exspeclandum Merenda con- clesiaslicx militix ascribebantur, nullatenus ab ex-
tenderil, magno propterea nisu repugnabimus. Ete- C ceptoris olficio ad lectoratum progressionem lieri;
iiini vel sic Antonius, vixdum sexagenarius, inte- atque adeo quemcunque Ecclesix ministerio dedica-
gra scilicel xtate, provehi ad presbyleralum facile tum ab exceptoratu inecepisse consliterit, eum pro-
potuit. fecto xlate grandiorem abdicala sxculari pompa ad
transiisse. Sane vero , qui a puero Eccle-
flaclenus verosimiliumseriem altexuimus, in qua Ecclesiam
six ascriplus primo exceptoris, mox tecloris gradnm
lamcn, si quid ego video, nihil est quod liberum a Damasi parens Antonius) obtinuerit, nemincm
partium studio Iectorem morari vero- (ut
possit. Neque in ecclesiaslica historia inveniendum fore
similia tantum dixerim, queis historix verilas ex prorsus
parte saltem robur adjungere, imo etiam iis causam pulo.
dedisse creJenda est. Rein igitur paulo altius repe- Atque hac ego ratione Romanum Damasi, paren-
lere placet. Damasi palrcm ab exceptoratu ad lecto- tumqiie el sororis lrenes, ex Hispania iler inoffensa
ratus ordinem processisse, ipsi nobiscum Merendaac Historix li.le, servatis ad unguem ecclesiasticis legi-
Tillemontius agnovere ; idque apertissimo ipsius bus , imo enim verosimiilime conlieri potuisse arbi-
Damasitestimonio in epigrammale De lemplo sancti trabar. Saltem nullum mibi hactonus scopulum ani-
madvertere licuit, cui devilando magnopcre allabo-
Laurentii, ubi de Anlonio palre loquens, ejusque "
gradus enumerans, ail (b) : randum sit. Nam quod a nohis Mercnda inquirit,
imin scilicel in inferioribus ordinibus posili pater et
Hac pster EXCEPTOR, LECTOH, levita, sacerdos filiusuno fere eodemqtie tempore , adjtte eadem in
Creterat, elc.
ecclesiainservire aut ministrare poluerinl, lairi non
Neque etenim ut metro inserviret Damasus lecloris est. Licet enim exccptoratum patris cum filii lecto-
gradum exceptoratui postposuisse credendus est, sed ralu lempore el loco conjungamus, nibil prohibet.
potius ut rcm quo gesta est ordine nobis exponerct, Exceptoratus etenim olficiumest (f), non gradus seu
(a) Horat. (Odar. lib. iv, 4, strepli. 8). renda qui (In annol. adCaim. Damasi xxv, pag. 241)
(b) Ap. Merend., pag. 2il. inqui-t : Vides etitim ex tecloris ordine ad officium
(c) Ennodius (In Vita Epiphanii Ticinensis, F.dit. exceptorisgradum stalui.
iPans. 1611, pag. 560). (e) Epigramm. 137.
(d) jn not. ad Sacramenlarium Gregorian. (Not. (f) Erant quidem iis tempfiri.bns sacror-umcusto-
*>00) ibi ; Notarii lioc loco sunt Scribm episcopiqui des, interpreles, defensores, laborantcs, qui mortiio-
vt plurimnmassumebanlurex Leclorumcollegio. Sub- rum corpora curabant, ceconomi, et a!'ii Ecclesire
diique exempla e Photii Bibliotheca (Num. 256) e olliciales sine ordinalione aliqua. De quo viJendtjs
1 olilia,sancii Metrophaiiii et aliis. Nec disseniit Me- Thomassinus (/'. i, /,'•*.u, cqp. 5i, n 2, 5).
571 ADDENDAAD QUOSDAMPRÊCEDENTESTOMOS 572
ecclesiaslicus ordo ; neque altributuni Eeclesiocmu- A ^ Hispania ilinere doclrinam penitus concidere. Cum
nus sed regioni potius aut Urbis tractui quam vulgo enim ex
dicimus ul utroque consequens fiat Irenen anno de-
parochiam (a); proinde fas fueril Damasi mum 358 ar.l
lectoratum cum exceptoratu Antonii componere, sequenti, in lucem editam fuisse, quo
pacto ad annum 325, Romam venire, aut anno 378
ûin proplerea in ecclesiasticas ordinationes -impin- nondum vicennis e vivis excedere
potuit, cuni eo
galtir. tempore tanlum non sexagenaria futura essel? De
Si vero de palre et filio simul in eadem basilica , hoc tamen nos alias.
IB lecloralu, exempli gratia, aut in alio ex minoribus Interea vero non minus adversarios torquet Acto-
jrdiuibus constilutis, inquirere Merenda pergat, fa- rtim cum
.ebimur rem non esse usqus adeo expeditara. Veruin lialio. epilapbii senlentia de xtate Irenes conci-
Si enim utriusque lesiimoniuin verura esse
;um Damasi patrem non a puero sacroe militix as-
fuis-e vohiut, quo tempore nasci Irene poluit, id est, anno
jriptum prxdixerimus, Romanus is, sive Ili-
558, ejus ac Damasi parentes, sin minus e vivis su-
ipaous fuerit, in eumdem ac nos scopulum allidal
Vlercnda necesse est. Quomodo enitn pater longo blati, quod verosimilius arbitror, sallem id jam xlatis
fuissent qua liberis operam dare prolemque suscipere
post filium intervallo Ecclesix ascriplus , multo la-
minime possent. Sed esto. An non eis obstiturum
nrien ante ipsuin presbyter ordinatus, si ulrumque pI
iidem basilicx addiclum volumus (b), non filio pau- esset caslilatis propositum, quod ex usu Latinx Ec-
:atim propior fieret, moxque in eodem atque ille clesix necessarium fuil ut pater clero ascriberetur ?
Aut quomodo Damasus germanam sororem tolis quin-
gradu ministraret? An raagis patrem et filium in ea-
Jem ecclesia, unoque prorsus tempore levilas fuisse quaginla qualuor annis, quod tamen ex ulroque
licemus? Utrumque difflcile; sed quo tandem pacto conlicitur, prxcessisset ? Consulto adjeci germanam,
a Damaso Irene vocalur (e), ne quis eos
iiterutrum a Merenda (vel si gratis ei Damasum Ro- qualis
tanlum , ul canonistx loqui aniant,
.nanum fuisse concesserimus) aut a nobis, si Hispa- consanguineos non item uterinos fralres, solutumque hac ralione
aum eum volumus, vitari servataque ecclesiasticx
difficultatis nodum putel. Demum, si Damasi parens
Ilsciplinx severilate is obex amoveri possit, plane uxore defuncta, subinduxisset, quo
,1011video. Superest igitur ut ad quaiemqualem ec- - aliam, priore
ad clerum accedere aut presbyler
;lesiasticarum legum ea in re conniventiam , quam pacto digamus (()
ordinari potuisset'!
ioci leniporisque raiiones atque Ecclesix utililas unquam
jxigerel, nobiscuin confugiat. Oplime hxc eadem perspecta Merenda , et ante
eum Tillemonlius habuere; cumque allerulram ex
Neque Acta beatx Irenes germanx Damasi sororis .
a Bollandianis Patrihus allata (c), exquorum, modo C illis enuntiationibus necessario falsam esse agnovis-
iincera sint, collalione cum ejusdem epitapbio a Da- senl, adversus Acta pronuntiarunt; prior illequidera
iiiaso composilo neminem negalurum esse Merenda* . levissimamillorum fidem in utramque parlem esse af-
lirmans (g); posterior vero, quanta ea sunt, inter
profert (d) Romanis ilidem virginibus annumerandam
henem fore, magnum nobis negotium exhibent. Non anilia commenta referens (h). Horum nos interea si
equidem inficior, si hinc Irenes exilum ad annum 12 placilum sequi voliimus, expedita rcsponsio est;
verum cum in Actis', si prxjudicalam ipsorum cuni
ponlificatus Damasi, id est, Christi 378, prout in Actis
nabetur, referamus, inde vero, ex epilaphio scilicet, epitaphio dissensionem demas, nihil non jam et sibi
vixdum eam vicennera denalam fuisse elicimus, no- constans, et cum aliis qux historica fide nituntur
stram de Irenes patria, deque Romano ipsius ex optime cohxrens reperiatur (i), prxterea cum ea
(a) Merenda (Annot. in epigramm. Hac Pater, etc, (/) Nollem de digamia infidelium, aut debinis snc-
35, pag. 241): Quanquam igitur (ail) Damasi nosiri cessive nnpliis a Damasi patre ante et posl baptismum
pater ascriptus fuerit sancti Laurehiii titulo , niliil contractis,hunc locum abaliquibusaccipi. Quaniiiiam
obstal quominusnotarius el exceplor esse potueril pro etenim ipsis, ut pulo, Damasi lemporibus quoesliode
septima regione ecclesiastica cui basilica itta accense- D hoc argumento emersisset; fuissentque quibus im-
batur. ptiarum in infiJi-liiale mulliplicitas nullam irregula-
(b) Anlonium in basilica sancli Laurenlii ud thea- rilatemfuit inducere videretur, in qua senientia Hiero-
trum Pompeii miiiistrasse Damasi lestimonio constat; nymus (Epis(. adOceanum). Siricius lamen eam li-
de Damaso non item, cum plures essent in Urbe jami lem diremit, idem de nuptiis omnibus statuens, (Epist
a primis sjeculis Laurentio xJes inscriplse. Omnium{ ad Uimer. Tarrac. ,cap. 10,11) etclarius post cuniln-
celeberrima atque antiquissima in Agro Verano futi, nocentiusl(Epist. ad VictriciumRollwmag., eap. 6, ap
quo loco sacrx ipsius exuvix ad hanc diem nsservan- Labbmum,tom. III, Coll. conc, Edil. Venel., col. 0)
tur, alteraque est ex vn sacris Urbis ecclesiis vulgo: (g) Merenda (De Damasi carmin., § II, num. 13
San Lerenzo fuori delle Mura. Quid autem si dicamusi pag. 144). Sed Aclorum illorum (lrencs, scilicet), «•
ob Laurenlii reliquias hujc ecclesix ascriptum Da- verum fulear, levissima prorsus utram in parlem velv
uiasum fuisse ? aucloritas est.
(c) Ad dicm 21 Februar. (Tom. III, paq. 245, Ed. (h) Tillemont. (Tom. VIII, pag. 1T5, in Nct.)
Ven.). Ainsi celle piece (Acta Irenes inleJigii) peul cncon
(d) g 2, de Damasi carminib., pag. 144,.Al si '
qum eire mise entre celles qui rendent la foi iies Espagnoli
Aclis iilis (Irenes scilicet) fides haberi polest, nemo1 en matiere d'histoire.
Irene Romanis accensenda fort suspecte
negaverit, quin virginibus
sit. (i) Exaggerat .quidem Tillemontius Actorum styl
barbariem.Noniamen suBladeoutputat informia; ne<
(c) Te GEIUUNA SOIIORnestri nunc lestis amoris. si essent, ipsorumpropterea fides infirma reddertlur
(Damas.,in epitapbioIrenes.)
575 DISSiJRTATlODE DAMASOET LAURENTIO. 574
clariss. noslras Thomas de Herrera Auguslinianus,, A in virginitatis proposito permanens, atque in dies
cui in re facli lidem derogare nefas esset, ex perve-- proficiens inducatur, cum Damasus renuntiatus fuit
luslo Hispaniensi Marlyrologio eruisse lestetur (a),, pontifex , qtia ralione credidisse potuit illorHm scri-
alia prius pmnia experiri oporluit, quam Aclorumi ptor eam nondum vicennem, anno ponlilicalus Da-
veritas iil universum traduceretur. Atque ego quidemi masi 12 diera obiisse, nisi simul crederet anle annum
ipsorum causam, saltem qualia Tamayus nosler• octavum virginiiatis votum emisisse, eaque xtate
evulgavit (ft), nullo pacto tuendam in merecipio; ; nuncupalum ipsi a fratre Damas-olibellum de eodem
imo ex hujus aucloris, cxteroquin doctissimi, ingc- argumenlo? Dcnique versus epigrammalis alter, in
nio, atque ex argumenti importunitate, vebementer quo Damasusdoluisse in sororis obilu, faleivr, con-
suspicor Damasi patriam genusque sub Actorumi sortia perdere vilm, s-atis intlieat ea deilium xtate
initiuminterpolata esse. Dehoc tamen alii judicent. Irenen obiisse qua , prxdt functis utriusque parenti-
Illud mihi extra controversiam videlur positum,si bus, unum Damaso reposilum erat in ipsius coiiver-
semel admittimus Irenes epitaphium non ab alio satione solatium , id quod utroque in seniura incli-
quam ab Actorum scriplore sub ipsorum finem addi- nanls contigisse verosimilius est. Nos tamen , epi-
lum fuisse, longe eum diverso ac vulgo creditur grammale (d) prout in calce Actorum exhibetur
sensu versum quinlum, quo Irenes oetas indicalur, B descripto, dntegrum de ea re lectoribus arbitrium
intellexisse. Merendx quidem ac Tillemontio ex re- pcrmillimiis, ad propria redeuntes.
cepto , uti arbitror, designandx xtalis in epilaphiis Unum ( quod nescio an a Merenda animadversum
more, nihil scrupuli subortum fuisse videtur (c), sit) Romano patris Damasi ex Hispania itineri, utque
quin tractus bis denas liiemesnedum compleveral, ut novus homo in clerum e vestigio cooptarelur, nego-
in eo quem diximus versu legitur, ad annum quo tium nobis qualequale facere potesl, canon scilicel 24
vivere Irene desiit referendus sit; quod et ipsum Eliberitani concilii, quo pra;cipitur (e) eos qui pere-
mihi cum primo eum versum legerem accidisse non gre baptizati fuerinl, eo quod eorum tninime cognita
diffileor; verura ubi sententiam satis per se ambi- sit vila , ad clerum non esse promovendosin alienis
guam, et, si in eo sensu acdpiatir, non uno in loco provinciis. Idem non multo post a Silvestro papa in
Actis quaemodo prxcesserant e regione contrariam concilio Bomano caututn fuisse Gratianus refert (f);
deprehendo, facile persuaderi passus sum Actorum atque ilidem a Cartbaginensi iv, canone 24 repetitum
scriptorem eam periodum non ad xtatis annum quo novimus (g). Imo ob frequentes Manicbxorum frau-
Irene decessit, sed quo per virginitatis voturaChristo des, auclor libri Ponlilicalis ab Anastasio I constitu-
«e dicavit retulisse ; quasi significare nobis voluisset tum fuisse ait (h), ut nulla ralione trunstnarinus homo
DamasusIrenen in ipso juventx flore virginem Deo in clerum admitterelur, nisi quinque episcoporumchi-
consecratam luisse. rographa designarel.
Sane cum is locus antiquariorum vitio corruptus, Verum cum harum omniura constitutionum scopus
et sententia implexissima sit, cur polius de Irenes isesset, ne cujus vita conversatioque non fuissent
mortc quam de emisso per ipsam voto accipi debeat, exploralx, secundum Pauli eflalum, clero ascribere-
prorsus non video; cum e contrario multa nos indu- lur, poluit commode Damasi paler, aut commenda-
canl ut eum in posteriore sensu ab Actorum scriplore titiis episcoporum litleris , aut iide dignorum testi-
usurpatum putemus. Quo enim ille pacto, si aJ im- moniis anteactx vilx honeslalem comprobare"; aul
maluram Irenes mortem respexit, epitaphium quo demum in exceptoratu constilulus id fidei, probilalis
Actorum veritas aperlissime oppugnaretur, illico industrixque specimenprxbere, quod ipsi absolulis-
post Acla subdidissel? Prxterea cum in Aclis Irene simx probalionis inslar essel. Damasiad hxc pietas,
(a)Ap.PP.BolIand.,addiein21 Februar. (Tom.IIl, Si Damasi mentem divinare liceat, exislimarem

pag.-iii, de S.Irene). binis quibusque versibus singulas in hoc epigrammale
(b) Apud eosd. Bolland., ibid. periodos absolvi, ul sensus prioris periodi sil : Ilic
(c) Loco proxime allegalo. 1 requiescit lrene Damasi soror. Secundx vero, binis
P
(d) Ap. PP. Bolland. (21 Febr., lom. III, p. 245):' qui sequuntur versibus : Voveral hmc sese Christo
HoctumulosacrataDeonuncmembraquicscunt. virgo perpetua, pudore sanclum ejus proposilnmcom-
Hic sororest Damasi:nomensi quaeris,Irene. probante. Teriix, quiulo et sexto versibus compre-
VoverathaecseseClirislocunivita maneret, hensx: Vix dum vicennis eral, el egregiis moribus
Virtrtnisut meritumsanctuspudoripseproliaret. mlalem superabat. Quarix porro, sepiinio et oetavo :
BlSDENAS BIEMES NECDUM COjlPLKVtRATJETAS, Proposilum e.l pietas virginis magnificos ediderunt
Egregios moresvilse oetas.
proecesserat fructus in juvenili ejusdem miate; sic eriimverba illa,
1'roposilum mentis, pietasvenerandaiuel!ae melioribusaunis inlerpretanda censeo-.Id aulem miri-
Magnilicos fructusdederatmelioribusannis.
'fe [Forsan; Hora]geruiauasoror, nostri nnncteslis fice conlirnial, Irenen non vicennem obiisse, sed ea
[amoris xtate virginitatis votum emisisse. Cxtera non usque
Cnmftigerelmunilumdederatmiliipignushonesliim. adco implexa sunt.
OUEM [Sarazan., Quam]sibicumraperet ineliorlunc (e) Ap: Labb., t. ni. 1, Coll. concil., col. 905.
[regia carli,
NonTIJICI [Sarazan.,liniuil]mortemccelusquodlibcra ([) Cap. Nttllus, 98dist., ap. cl. Ferd. Mendoiium
[9dir'et. (deLonfirm.-concii. Eliberil., can. 21).
SedUOLUI FATEOR C.OSSORTIAPERDEHEVITJE : (g) Ap. euuid. Ferd. Mendoziumtde Confirm.con-
KIIIICvenienteDeo iiostrireminiscere,virgo cil. El.ber., cap. S0).
Kt [Safazan., Lt] ma per Domiaumprsesielir.iinra- (h) In Anaslhsio I, et hujiis ponlificis epistola 'ad
[cuialumen, oiniiCcGernianixet Burgiind.episcopos. cap. 2.
S7S ADDENDAAD QUOSDAMPR/ECEDENTES TOMOS. S76
quam a parenlibus haustam onines mento crederent, ,\ nos denique proul alio distraclis oblala primum fuit,
magnum subinde rci perficiendx raoracntum afferre utcunque examinalara tamen , xquis leetoribus re-
poluit.- Nec demum aul Hispanis invidiosum tunc prxsentamus. Neque etenim in expedito itinere otium
proptcr Manichxos transmarinorum nomen uspiam nobis ad eam ullerioribus curis disculieudam sup-
inditum legimus, aut fuisse per ea tcnipora quod ab petiit, nec iibri ad manus fuerunt nocturnis prxser-
Hispanisepartibus timeri posset, cum nondum eam tim horis, quibus longiores cum Musis congressus
Ariana infestassel pravitas, neque Priscillianus Gno- earum amatores discupiunt. Quicunque ergo nos afli-
siicorum errores disseminavisset, ut rem expendenti cubi deceplos cerla pro incerlis, incongrua pro vero-
manifeslum fict. similibus captasse deprehenderit, deque iis bona iide
Vix scio an huic conjeclurarum seriei, quam ut admonitos velit, maximo ille atque immortali bene-
verosimiiem altexuimus,quidpiam insit quod in eccle- ficio sibi devinctos reddel.
iiasticas lcgcs autin historicam lidem impingat. Eam
APPENDIX
ROMJESUPERSTITIBUS.
DE DAMASlMONUMENTIS
Non fuit animus initio de hoc argnmenlo agere, 'B demum attritu penitus abolendas ab inleritu vindicet,.
juippe quod minime exigebat proposili nostri ra- easque nostralibus domi per otium , unoque ictu
iio; eamque ob causam exslanles hodie in urbe Da- contemplandas exhibeat, congruum arbitrati sumus
.Tiasiinscripiiones ad colleclionem superstitum Romoe archetypa Damasi poemata lucubrationi noslrx in-
tlispauici nominis monumentorum, qux affecla et serta, nunquam intermoriluris charlis posterilat.
^ropediem absolvenda manibus nostris teritur, reji- consecrare.
iiendas duximus. Verum cum ea Collectio, qux iii- Ex quadragenis igitur qux Sarazanius collegerat
ous majoris, til vocant, formx voluminibus conslabit, Damasi epigrammatis, quibus et Merenda nonnulla
aon eo consilio a nobis adornala sit ut in vulgus ex Grutero et Palalino Codice adjunxit, qualerna
emittalur; sed potius ut in regia Matritensi biblio- tantum hodie nobis, cum alterius fragmenlo super-
theca reposita superslites Hispanorum in Urbe reli- sunt. Ea nos quantum fieri potuit accurate ex arche-
quias, tot hactenus adversis confliclalas, ipsoquei typis descripsimus. En illa.
1. ln Basilica Sancli Sebastiani ad Calacumbas, Via Appia, II ab Urbe miltiari. Marm. lat. tres pedes
cum sextanle; long. seplempedes cum semisse.
EVTYCHIVS• MARTYR• CRVDELIA• 1VSSA• TYRANNI
CARNIFICVMQf• VIAS- PARITIR• TVNC-MILLE• NOgNDl
V1N€RE • QVOD-POTVIT• MONSTRA71T • GLORIA• CIRISTT
CARdRlS • 1NLVVIEM• SEQVITVR-NOU-POENA-PER-ARlVS.
TESTARVM• FRAGIVENTA • PARA5T• NE • SOMNVS• ADIRET
BISSENI • TRANSIERE • DIES • ALIMENTA• NEGANTVR
MITTITVR-IN • BARATIRVM•SAN6 VS • LAUT • OMNIA• SAN6IS
VVLNERA- QUE-INTVLERAT- MORTIS VETVECOA • POÊSTAS
NOCTE • SOPORIFERA • TVRBANT • INSOMNIA• lÊNTEM
OSTENUIT• LArEBRA• INSONTIS• Q\iE • MSMBRA • TENERET
QMERITVR- INVEN^VS• 6L1TVR- FOVET • OMNIA PRESTAT
EXPRESSIT-DAMASVS-IVERiTVM-VENLRARE- SEPVL@RVM
S. In ecclesiaSanclm Agnetis vulgo Santa Agnesc fuori delle Mura Via Nomentana, II ab Urbe lapide.
Marm. latum tres pedes cum quincunce,long. vero decem pedes cum temisse.
' FAMAREFERT SANCTOSDVDVMRETVLISSEPARENTES
AGNENCVMLVGYBRESCANTVSTVBACONCREPVISSET
IVVTRlClSGREYilVM SVBITOLIQVISSEPVELLAM
SPONTETRVCISCALCASSEMINASRABlEMQol-TYRANNI
VRERECVMFLAMMISVOLVISSETNOBILECORPVS
VIRIB»!»INMENSVMPARVISSVPERASSE TIMOREM
NVDAQVEPROFVSVMCRINEMPERMEMBRADEDISSE
NEDOMINITEMPLVMFACIES PERITVRA VIDERET
OVENERANDAMIHISANCTUMDECUSALMAPVDoRIS
VTDAMASIPRECIB+FAVEASPRECORINCLYTAMARTYR
. *Littcras supplelas italico charactere dislinximus. Entr.
3. Ai Cryptas BasUicmVaticanme regione Arm B. Marix Prxgnantium. Marm. long. undecim pedes
el sextanlem, lat. tres pedescum triente.
CINGEBANTLATICESMONTEMTENEROQVEMEATV
COHPORAMVLTORYMCINERESATQVEOSSARIGABANT
NONTVLITHOCDAMASVSCOMMVNILEGESEPVLTOS
P03TREQV1EMTR1STESITERVMPERSOLVERE POENAS
PROTINVSADGRESSUSMAGNVMSVPERARELABOREM
AGGERISINMENSIDEIECITCULMINAMONTIS ,
INTIMASOl.LICITESCRVTATVSVISCERATERRAE
SICCAVITTOTVMQVIDQVIDMADEFECERATHVMOR
INVENITFONTEMPRAEBETQVl DONASALVTIS
HAECCVRAVITMERCVRIVSLEVITA FIDELIS
i. In ecclesia SS. Quatuor Coronatorum Fragmentum poslerioriparle recentcrsuppletum. In muro.
EXTREMOTVMVLVS LATV/rSFfi ACGERE MONTIS
IIVNCDAMASVSnom\l\XTSER\ATQVlMEMBRAPIORVM
TEPROTVMRETLNETMEL/0/IT/B/ REGIA CAELI
SANGVINEPVRPVREOSEQVERIS IIIACINTEPROBATVS
GKRMANIFRATRES MSIMISINGENTIBVS AMBO
Ii;C ViCTORMEIIVITVSLMAMPIUOR ILLECORONAM
5. In pavimenlo ecclesim'SS. Manini el SVvestrititulo Equitii, S. Martino a Monti, circa mcdium.
^ Marm. long. septempedes el sexlanlem,lat. vero duo pedescumsexlante.
QViDLOQVARAVT SILEAMPROHIBETDOLORIPSEFATER^
IIIC TVMVLVSLACRIMASRETINETCOGNOSCEPARENTV
PROIECTAEFVERAT PRIMOQUAE1VNCTAMARITO
PVLCHRADECORE SVOSOLOCONTENTAPVDORE
HEV DILECTASATIS MISERAEGENETRICISAMORE
ACCIPEQVIDMVLTISTHALAMIPOSTFOEDERAPRIMA
EREPTA EX OCVLISFLORI GENITORISABIIT
AETHERIAMCVPIENSCAELICONSCENDERE LVCEM
HAECDAMASVSPRESTAT CVNCTISSOLACIAFLETVS
VIXITIANN1XVIIMIXIDIESl-XXV1DEPl IIIIKAI.i1AN;FL IMEROBAVDEl
ETIFL: SATVRNINICONSSi
Nihil est, ne in erratis quidem, de quo lector ad- A , manu , cum in autographo deessent, supplela
dubitet. Mireturnobiscum potius, cum Merenda (inter fuisse (c).
alia qux minutioribus scatent sphalmalis) Agnetis lllud hoc loco dubitare quis possit, cum constet
epigramma secundo a nobis loco relalum, semel Vigiliumpapam sesquisxculo a morle Damasi diruta
alque iterum cum archelypocontulisseatque emenda- in Urbe a Gothis martyrum sepulcra renovasse, quod
tum dedisseaflirmet (a), plurima eliamnura in ipso nos vetusipsius Vigiliiepigramma docet(d), fuerintne
aliorum curis emendanda reliquisse; neque ejus ge- qux adduximus ex prioribus illis archetypis a Da-
neris quoefacile in typographum rejici possint. Bina maso exslructis, an ex posterioribus a Vigilioinstau-
nobis loca , ne gratis id asseruisse videatnur, sislere ralis? Sed cuni quina illa eodem omnino tempore,
placuit cum apographo nostro conferenda (b). Verum forsan et ejusdera anificis manu , marmori incisa
boc non lanti est. De eo opporlunius lectorem ad- videantur, id quod ncdum litlerarum ductus , sed
monendum pulamus, trium priorum ejus epigram- earum lemnisci atque orna us inter se simillinii, ea-
matis venuuui initia; nec non posteriorem partem demque prorsus scriptionis indoles salis ostendunl,
carininis de sanctis Proto el Hyacinlbo , rccenli prxlerea, cum in eo epigrammate, quod posireino
(a). Merenda , de Damasi Carminib., § 2, n. 13, (c) Cl. Joan. Marangonius a quo Agnetis epi-
pag. 143. Carmen, iuquit, de san ta Agnele cum ar- B gramma, anno 1728 piimo detectuin luisse dicitur,
chetypo collutum, atque emendalum dedi. Item in paulo aliter versuum iuitia restituit. Ilabet enim in
notis, pag. 257, de cod. epigrammaie : THIBstatim primo : FAMAPR:FERT,quod nec orlbograpbix, nc-
tegitm (in Vaticano Codice) carmen sancti Dainasi iis que melri ratio patilur; iu secundo vero AGNEM pro
ferme verbis quibus atlhuc exstal lapidi incisum in AGNEN, ut est in archetypo. Cxtera exactus (Vide
eadem basilica ubi illud ilerumconluli. S. VictoriniActa ab eodem illustrnta, in Appcndice
(b) Versu 7 Merenda : de Auloqraplioinscriptionis S. Damasi, Romm 174ti,
Nudaqueperfusoscrines et membra- pag. 138).
(d) Affertur a Merenda § 2 dc Damasi carminib.,
Epigramma vcro hab.et, ut vidimus :
pag. 135.
Nndaqueprofusum crinem per membra.
BESS.HH.VITALl,MARTIALI ETALEVANrRO.
Item verû ullimo Merenda : Bura perilura Getseposuissentcaslrasub urbeui,
Faveasprecorinclytavirgo; Mo.veruntsanclisbella uolaudaprius.
Cum in epigrampiate legatur : inclyta marlyr. Totaquesacrilcgoverteruntcordesepulcra,
579 ADDENDAAD QUOSDAMPRÊCEDENTESTOMOS. 580
oranium loco retulimus, xtas diesque deposilionis A Blanchinus initiales lilleras sub epigrammatis ini-
Projeclx, consulatus ilem Merobaudis et Saturnini lium occurrentes hoc modo interpretalus est: Titulus
(qui secundumMerendx supputalionem (a) in annum in Chrisli nomine, etc. Posteriores vero ejusdeni si-
incidit pontilicatus Damasi 17) minutissime dcsi- glas : Nona regione dedicalam Seplembri mense,
gnentur, crediderim ejus potius quam Vigilii tcm- Sanctus Pautus, Sanclus Pelrtis. Merenda tainen,
pore marmori incisum fuisse; atque adeo ipsum qui et ipse inscriptionera aflert (e), alia via incedens,
cxleraque a nobis adducia , ex anliquioribus a Da- ita explicat: novalam, refectam, dicatam sancto mar-
niaso conscriptis , atque erectis monumenlis arche- lyri, qux niihi interpretatio planioratque opportunior
lypa nobis superesse. Neque enim credibile esl men- videlur. Id taraen alii jiidicent.
sium dierumque, quibus Projecta vixit, minulias Cxlerum quod paulo ante Merenda nos admonet
Vigilii tempore in numerato habendas, ut ejus epi- venia scilicet non carere Damasum, licet aliquando
tapbio tam accurate adnotarenlur. Prxterea Vigilium in metricas tegespeccarevideatur ([), nollem equidem
niartyrum tanlum sepulcra renovasse ex adducto ita a lectoribus accipi, quasi menda, queis passim
ipsius epigrammale liquet; cui ccetui nescio an Damasi epigrammata scalent, in auclorem referenda
Projecta illa , cui elogium inscribitur, adnumeranda sint. Delormaverat ea pridem librariorum imperitia
sit. Scriplionis denique genus, si quid ego video, B I alque exemplorum crebrilas; dein lypographorum
Damasixlalem non respuit. De his tamen Lectorum incuria tot ipsis plagas inlulit, ut in aliquibus locis
arbitrium esto. vix Damasimentem conjeclura assequi liceat, in aliis
Blaiichinus Senior ex collectis olim a Fulvio Ur- vero ne divinare quidem facilesit: tanta esl ipsorum
sino veleribus inscriptionibus , aliam nobis exhibet obscuritas. Nec mirandum si Damasus fovendx po-
Damasinoraen prxferentem, in quabasilicxsanctiLau- tius, vel dum versus pangerel, lidelium pietali, quam
rentii in Damaso consecralionem , ab eodem sancto syllabarum ralioni intentior, metricas aiicubi leges
pontiiice peractam conlineri, idque anliquissimum parum curaverit; id enim in eommuni sxctfli quo
fortassis hujus ccclesiaslici ritus genuinum docu- floruit labe scientem neglexisse, raagis quara eas
menluin esse affirmat. Eam primura Alexandri minulias ignorasse creJibile est. Sane Prudentius,
S. R. E. cardinalis Farnesii liberalitate ab interitu Damasi fere avyxpovo;, cui nemo eximii poetx lau-
vindicatam, deinde serenissimi Francisci Parmx et dem hactenus invidit, nibil moratur melro, ut ipse
Placenti.e ducis jussu ad ann. 1718 cum aliis in aii,renue»(eSalurnini nomen sapphico versui inserere
ejusilem palatio ad Campum Florx illustriori loco subdens (g) :
repositam, Blanchinus sxpius vidisse teslatur. Nobis Carminislegrs amoraureorum
Nomimimparvifacit
tameu, quibus jam pridem animo insederat eam ex p( Licuit hoc interdum nedum sequioris xvi, sed et
auiograpbo reprxsentare, vel post mulliplicem in- mtatisaurem poetas passim appella-
timoE.domus excussionem nostra ct amicorum dili- priscis illis, quos
Fulvianx mus, quanquam in eo non laudandi, multoque minus
gentia peractam (6),lustratasquesingulatim mitandi sint. Nec scio an-sxpius eadem oberraverit
disciiptionuin velerum Colleclionis reliquias, qux chorda Damasus. In his certe quos
ibidem in scriniis asservantur (c), non licuit esse archetypos ex eo
versus aitulimus, si secundum ex Agnetis epigrara-
tam bealis. Exiguitale sua lectam pulamus, crusla
ut Blanchinus marmorea mate, dempseris, (quem (amen initio mutilum el re-
eniin, asserit, scmipalmaris center nihil jain fore puto quod
est. Eam ergo, quando ultra non dntur, sislimus supplelum diximus)
vel Scioppius jure reprehendat. Prxterea Daraasum
qualem is auctor secundo loco prolulit (d).
elegansin verMus pangendisingeniumhabuisse,Hiero-
T. I. Jl. N. EGO (IAMASI nymi, qui oplime ipsum noverat, testimonio (h) sci-
VS VRB ROME EPS AN mus; in Aclis vero politioretn utraque lingua scien-
lia (i), id est, Allicael Romana(acundiaprxdilus, non
C dOMV COSECRAVI
secus alque ab Horatio Mxcenas (j) dicilur; ut vero-
N.R.^-S.M.S. PA.S.PE
D
Martyribusquondam riie saerala piis. (d) Primo quidcm hunc lapidem Blanchinus eili-
QuosmonslianteDeo Damasussiliipapa probalos derat in prxlalione tomi I Anaslasii Bibtiolhecarii,
AFFXOmonuit CARMINE jure coli. IIUIII.35; po.-tea vero nonnihil immutatum recudit
Se I periil litiiluscoiilracioiuarmorcsanetus lom. ejusdem operis III, sect. 54,in Damaso, pag. 34.
Nectamenhis iterum pcsse latere luit. Ex quo loco superius exemplum mutuali suinus.
DirulaVigiliusnamposl liuecpapagmniseens
HostibusexpulsisOHNE NOVAVIT OPUS. (e) § 3 de D^rnasioperib., pag. 145.
119. (() Snb tinem § 2 de Damasi carminib., pag. 144.
(a) Cap. 22, pag. (g) In hymiio de SS. xvn MM.Cxsaraugustanis,
(b) Egregie nos ea in re juvit cl. civis alquc amici
noslri D. Joachimi lbannezii Cando Hispaniar. in- Struph.De41. Viris illustrib. : Damasus , inquit, elegans
fauti et utriusque Sicilioeregi in IVwiana legaiione a in (h) versibuscomponendisingeniumhabuit.
secrelis diligenlia; cujus opera effrclum ut nobis
xdiuiri abdila recessusque iiuiini (i) Acta Damasi ex ms. Cod. archiv. canonicor.
amplissimarum sancti Petri, a Mart. Sarazanio evulgata , pag. 42 :
paterent. • Porro Liberius dum in exsilium ducereiur Damasum
(c) Exhibuit eas nobis perhnmaniter Josephus Vasi in Urbe
Farnesianx supelleiiilis cuslns, Guarda Robbamvo- ELEGANTIS IN UTRAQUE LINGUA SCIENTIÊ...
vicuriumdereliquit.
cant, qui Veieris et novmUrbis admirandn, x majoris
iormx voluminibus comprehensa propediem evulâ- (j) Horat., lib. m, od. 8, ad Mxccnatem, slrnph. 2.
lurus esl. Ductcs rmoiicsutriusquelitigua.'.
U81 DISSERTATIO DE DAMASOET LAURENTIO. hU
simi'e fuerit sanctissimum ponlificem amoeniores,.A raiionis metricx, forsan el Lalini sermonis, ignarus
sacras tanien, Musas non vulgariter excoluisse. ex harum vocura via et vita, quod ad scripturam
earadem in antiquiori exemplo p.r
Sed h»c paulo generaliora videbuntur. Illud meo attinet, affinitale
errorem repetitam fuisse suspicatus, alteram sustulit,
quiaera judicio conficit menda de quibus agimus in et versumrestituisse
librarios ac typothetas rejicienda.esse, quod cum in putansmisere deforniavil. Sistere
de sanctis Proto e.t quarlo placuit integrum epigramma quale nos id legi debere
epigrammate Hyacintho
loco a nobls adducto, prior pars, quam archetypam existimamus :
diximns, nihil prorsus reprehensione dignura conli- Spes, VIA,vita, salus, ratio, sapienlia, ltimen,
Juilex, porta,gigas,rex, gemma,propheta, saeerdos,
neat; in posleriore qux recens suppleta est, nec plura Messias,sabaotb,rahbi, S|ionsusmedial.or,
quam sena hemisiichia complet, bis in metricas legcs Virga,columna,manus,petra, fllins,EMMANCELque,
Vinea, pastor,ovis,pax, radix, vitis,oliva,
impingitur, ut primum et quartum ejus versum ad Foas, p-ries, agnus,vitulus,leo, propitiator,
digitos alque aurem expendenti manifestum fiet (a). Verbuni,homo,rete, lapis, domus, omnia,CBRISTUS
JESDS.
Quod si reliquorum Damasi epigrammatuni aulogra-
pha, ut ita dicamus, vel incorrupta nobis exempla Nequisautem nobis de cxtero Daraasianx phra-
superessent, consianlior forlassis atque xquabilior setas in epigrammatis lenuitalem, eiumbeque dicen-
sancli ponlificis poelice baberetur. ° di genus (non enim dissimulamus) objiciat, de stylo
Hac polissiraura de causa dum hxc scribercm non sancloruin Patrum, quem ecc/esias(ini»i vocanl,
semel aniihum pupugit cogitatio Damasi vcrsus undi- postremo omnium loco prxmonendus est, quaiitum
illi Atticx et Romanx lingux dictatores de
que conquisitos in unum colligendi, et si fieri posset prisci
exlollendo sermone solliciti erant, lanlum ecclesias-
prisiino nitori atque imegrilali restiluendi; verum
arduus aggressis labor nec traclabile pondus visum licos palres, ut candida styli simplicitale vulgari
sese captui accommodarent, in eo deprimendo la-
fuit, prsesertim sine yrxsidio veterura Codicum e
non enim eloquenlix laudein, sed fideliuni
quorum collatione germana auctoris liltera omnino borasse;
eruenda est. Interea tamen, ne niliil egisse videar, ulilitatem aucupabantur ([). Sane id Hieronymo in
Vita Pauli eremitx propter simpliciores accidisse,
specimen conatus noslri sistere placuit in epigram-
mate De cognomentis Christi Servatoris, quod a locuples ipse sibi in epistola ad Paulum Concordien-
Sarazanio undecimo (b), a Merenda sexlo loco (c) sem lestis est (g). Nec mirum si Damasus, qui eo-
dem hac Hieronymus sxculo iloruit, id prxcipuum
ponitur. In eo etenim cum primus versus claudicet,
in epigramraatis habuerit, ut eorum sentenlia rudem
syllabamipsideesse prior ille scriptor exislimavit (d);
mihi vero pyrrichio integro decurlalus , atque hoc illico populum et vel parum attenlum occuparet.
(* Certe quicunque carmen Clirislo Servatorj inscrip-
pacto resiituendus videtur, si post primam ejus vo-
cem spes, et anle sequentera vitu, lertiam hanc via tum Damasi genuinum felum agnoverit (in quibus
eidem inseranms; ulnon jara : Spes, vita, salus, etc, Merenda nomen profitetur suuin [li]), eum profecto
sicut pridem, sed : Spes,via, vita, salus, elc, legi eximii poetx laudem Damaso minime invisurum esse
verosimillime debeat. Ita enim fiet ut aliud Chrislo arbitror.
congruentissimum nomen, imo ab ipso sibi inditum, Atque hactenus de Damaso, deque superstilibus
cuju-que nulla in epigramraate mentio pridem fuerat, ipsius in Urbe monumentis. Nunc autem Merendx
atlribuamus, versusque jam ad melri leges alqtie responsio ad illum ex ejusdem Actis locum in quo
aurem numerosissime fluat. Allusit in eo, uli ego sanclus pontifex bealissimi Laurenlii COMPATBIOTA
arbitror, Damasus ad illud Joannis de Christo (e): dicitur, ila scilicet hanc ( ut olim dicebamus [»| )
Ego suni via, et veritas, el vita; descriplor aulem vocem inlerpretati, quasi Actorum scriptor utrumque
(a) Sic habent: brevem qux prxcesserat syllabam producil Eclog. vi,
latuitsub aggere montis 53 :
sequeris Hyacintlieprobatus. llle latusniveuinmollifuUusHyacinlhe.
Quoriim priori vix scio an medicx poetarum ina- " Neque enim ob cxsuram, ut vulgus grammalicorum
nus opHulari valeant. Poslerior utcunque suslineri pdiat, syllnba (usaroeta producta fuit. Sed hxc
polest; non quidem vulgari illo graniiuaiicoruiii ad puerilia sunt.
i-xx-ap.iMBvisuam confugio, quod huc nmi peitinct; (b) Sarazan., pag. 85.
sed ex Grxcorum usu qui hrevem syllabam in iine (c) Merenda, pag. 224.
dicti nis cohsona terminalam frequenlissime proiiu- (d) Annot. in Damasi carm. xi, pag. 168.
cunt, tibi sequens vocalis aspero noiatur spiiitu. (e) Joan. xiv, «j.
Apud jEolas namque is spiriius, cujus vic-ni su>linct ({) Qiii mu'ta, eaque aurea, de stylo sanclorum
Lalinorum H, consonx nalurain induit ob soni a-pe- Patrum, quem ecclesiaslicum vocant, nosse cupial,
rilalem, aqua non mullum Bxlici noslri abhorrcni, legat elogio noslro majorem Dufresnium Ducan-
eam litterain densius aspirantes. Poiuil igitor Da-
inasus, si hemislicluiiii) de (juo agimus ad ipsum gium ( Prmfut. in Clossur. med. et infimm Latinita-
tis, a num. 58-60).
perlinet, ob sequentem aspirationem vocis Hy cin-
thus postremam in sequerissyllabam alioquio brcvcm (g) Hieronym. (Epist. ad Paul. Concord., sub
producere. Exempla ejus rei apud Homcruin fre- fin. ) : Millimus, inquit, inlerim tetibi, id est Pauo
quenlissima sunt, ul Odyss. xiu, 343: seni Pauum seniorem, in quo propter simpliciores
Z-v.
Xuo;uvo;, 01ulovciôvtâXttuâ; quosquemullumin dejiciendo sermonela' oruv mus.
Ilem sse;iii)S eic.
; dtoiuwtt/iv>iv, (h) § 2 de Damati carmjnib., pag. i5b'.
Imo ct Virgitius ob eamdem vocem llyacintlms, (i) Cap. i, pag. 9.
«83 ADDENDAAD QUOSDAMPR.ECEDENTES TOMOS. EJ84
eo verbo Romanum intellexerit prodideritque, alio A rentio sollicitiores effecti, acriore nisu ac studio
nos avocant, nempe ul de asserendo ac vindicando novam ultro nobis, eamque dimcillimam provinciam
Ilispanis nostris inviciissimo levita el raarlyre Lau- decernamus.
DISSERTATIONIS PARS POSTERIOR.

DE PATRIALAKRENTII.
CAPUT PRIMUM. pientia, prisca illa velerum fraudibusque opporluna

Exordium. Heslernus et hodiernus conlroversim simplicilas aliquando tandem optabilior sit.
slalus. Verum commendabilem inquis temporum no-
Eo tandem Ingeniosa temporum nostrorum gula strorum solertiarn, honestamque doclrinx atque in-
processit, tantumque lautiiix et epularis disciplina genii opum avariliam. Neque id abnuenlibus nobis,
palatis altulere fastidii, ut fatuutn eis denique atque si tamen ei studio modum flaluas; nam vilia proximo
obsoletum sapiat quidquid non saliarem in modum virlulem sunt. An ergo quod utrobique aut manus
condierit Apicius. Non salis est peloridas dixisse impigre, aut animus splendide exerceantur, mala-
aut ostrea, nisi Lucrina adjicias; nec lupo, nisi rum idcirco rerum audaciam, forliludinem, aliena
Tiberinus alque inler poutes jaclatus fuerit, suus largiri liberalitalem dixeris? Diversa hxc sunt.
liodie constabit honos, quod olim Romanis vitium Neque ambigo longe maxiniam, quam olim fuerit,
exprobrabat Horatius (a). Refert item, prostentne his temporibus esse doctrinx et librorum messcm;
ubivis, an peregrina atque e longinquo advecta verum ubi ea in horrea lilteraria, id est in biblio-
fuerint; summo hxc planeque regio potius quam thecas, purganda conjicilur, nedum avenas steriles,
vulgnri sumptu voluplatis irritamenta comparaveris. sed et infelix lolium trilico succrevisse comperimus,
Si quis autem ea non illico internoverit, rusticanum dum scriptorum plerosque propria extollendi stu-
ac de plebe stomachum vocant. Interea tamen his dium, laudisque amor immaturus sxpissime trans.
prxsidiis confirmalam valetudinem sensim in pejus versos agit.
ruere; proque diuturno ac vivido xtatis robore, Hxc nos tamen adversus sxculi nostri hypercri-
maciem in dies novamque febrium coborlem terris licos, eorumque intemperantiam prxlibare oportuit,
Q
incubare cernimus. queis proinde, si quid dubia luce lippientibusque
Nec sumptus laborisve parcior sapientum ccetus oculis subrimari contigerit, id, quasi perviderint,
esl ut litterarias sibi dapes apparet, eas vero maxi- pro exploralo vendilanles, deceptura novitatis illicio
me queis xger jacensque vulgarium scriplorum vulgus ad se trahere, sapienturaque famara aucupari
copia gustus erigitur alque excilatur. Nihil xvi studenl. Ex serie eorum qux inferius disputanda
nostri criticis intentatum. Ubivis doctorum scrinia, sunt palam fore speramus, non hxc a nobis impor-
bibliolhecas, velera sacrarum xdium chartophyla- lune, aulut aerem verberemus, sed omnino e re
cia atque imaquxque adyta penitissime introspici, dispulalionis noslrx dicta esse; neminem tamen
maria lerrasqueimprobo labore et sumptu circum- loedere aul sugillare est animus (b). Nunc, quod
lustrari, aliudqie alio ferri ac misceri omnia videas. instal, antiquum ac recentem controversix nostrx
Non blaltas, non lineas, aliosve id genus dedignamur slatum aperiamus.
hostes, quibuscum Andabatx novi confiigamus; nec Manliusolim Calvinista, nescio,quis, Laurenlium
latebris jam abditissimisve angulis tutuin se adver-
el martyrem inviciissimum patria Roma-
sus xvi nostri sagacitatem fore confidit, si quod in levilam
etiam num latct num voluit ; in quem Gretscrus, ipsis heterodoxo-
eis, exesum lieet ac semilacerum, Fabricii et aliorum ejusdem sectx
venerandoJ Antiquitatis monumentum. Interea vero D rum Hospiniani,
popularium, lestimoniis, Manlianx thescos falsilatem
tot veteruin Codicum accessione rem litlerariam
invehitur (c) ; ejus tamen argumenta non
non mirifice, nec pro modo laboris atque impensa- edocturus
satis valida pro ositx rei conliciendx visa sunt Bol-
rum auctain, pietalis autem siudiura forsan refri-
ut subvereri an landianis Patribus, a quibus id acceptum retulimus
guisse scimus, prorsus quis possit, Verum cum iidem Patres rationura momenla
non prae niraia hypercriticorum xlalis noslrx sa- (d).
et communi sententia discederet, sed vetere eaqne
(a) Lib. n, satyr. 2, 51 seqq. in spcciem apertissima auctorilale nixum fuisse,
(b) Qiianquam hypercrilicorum nomen (qua voce licet ea, ul puia i us, alio quam ad
consullo hactenus usi sumus) salis doceat ininime agnoscunus;
Laurentii relerenda sil. De quo inferius eril
haeceo a nobis consilio dicta esse, ut in adversarios, disserendipatriam locus.
doctrina scilicet atque erudilione viios,
prxstanteslcclores
ullo pacto referantur; de eo nihilominuS (c) Jac. Gretserus S. J., de Festis Chrislianor.,
rursum apertiusque monitos volumus, idque palam lib. li,decap. 9, foi. 548 ; ap. Bolland., 10 Augusl.,
Palria sancli Laurentii, n. 101.
,nbte-.lamur; imo cl. Blanchiouin, qui ut mox dice- § 10,
nius, novain de Laurenlii patria opinionem primus (d) P. Joan. Pinius, loco proxime allegato.
evulgavit, non levi aliquo fundamcnto ut ab anliqua
g85 DISSERTATIO DE DAMASIOET LAUP.ENTIO., 5SC
queis Manlius nilebatur ut Laurenlium Romanis A 1 NASCENDO CIVIS,sacer minisler, et dicatumnomini tvo
esl proprium.
ascriberet, a cl. Francisco Carrillio Cordubensi alibi munus
non multo posl exactissime ad truti- Hxc ubi primum BlanchinUs a limine salulavit,
expensa |i),
nam reync&sseot, parum eis digna visa sunt, ne ut verborum specie decipi facile passus, Lauremiiim
Romahum e vestigio credidit, yeleremque et
proponerentur quidem. Ad Ur.bem Romanam (in- patria sententiam ab
quiunl [b]) quod atlinet, quasi in ea natales hauserit receptissimam, qux Hispanis favet, minus
Luurentius, adeo omni probabililalis specie videtur eruditorum animis eradendam censuit. Quo
dvs&tuiopinie qum hoc asserit, ul ne vet proponi qui- autem rem ealenus inexpertam sapientum scenae
dem, nedum refulari merealur. lunc committeret, graviores aiix in quas ultro sese
curx in cansa fuere. Vix enim edito Sa-
Non pluris fecere biographix sanctorum diclalo- ,,conjecerat Leoniani nomen prorsus inaudilum,
res argumenta quibus Romani Laurentii natales in- cramentario,
salulis anno 1755, quo demum tilulusque Codici prxfixus, quo A SANCTO LEONE
niluniur; idque
sanclissiHii marlyris Vitam Actaque digerere cl.
CONFECTUS dicebatur, rei liturgicx ac bibliotjieca?.
ecclesiasticx peritioribus innoluit, cum BlancbinUs
Joanni Piniocontigit. Sed qux res bumanas pro lu-
ex vero celebrat aut obscurat violatx critices reus ab ipsis diclus, imo injuriarum
bidinemagisquam
ut ea in bac quoque * prstulalus fuil, quasi falso Sacramentarium sanclis-
B
sors, poelx loquuntur, profecto simo pontifici attribuerit. Totus igitur in eo ul sese
dispulatipne ludum insolenlem luJere visa est. Vix varium nlultiplexque Sacraraentarii
enira bienniutn effluxerat, cum ex detecto Veronae purgaret, post
ultro citroque consullationes ad
circa ea tempora Sacramentario missarum Codice, examen, crebrasque
in quo eruditorum nonnulli, summi quidem viri, non sapientes per llaliam viros (quorum responsa non
lamen>--uiarbilror, satis explorato Codicum lilurgi- tam ambigue capili suo impendebant \c\) alle inibibi-
de Rdmana Laurenlii patria sentenliam turbi-
corum ingenio, neque Ecclesix in ipsorum ordina-
dis adhuc rebus promere non satis opportunum
tione pfoposito, Laurentii patriam disertissime con-
lineri arbitrati sunt, tanta rerura commutatio conduxit.
secuta est, ut si quis jam alibi quam in Urbe natum Vcrum ubi processu temporis partium sludia sen-
contendat martyrem inviclissimum, diflicilis plane- sim, ut fit, deferbuisse animadvertil vir evulgandaa
que desperatx causx palrocinium suscepisse cen- opinioni quam animo prxceperat intentissimus, iin-
senduss.it. Exponam rera quo gesta est ordine. puneque jam a nonnullis eum Codicem Leonianum
Inclinanle salutis anno 1753, cL Joseph Blanchi- dici, imo etiam eo nomine a liturgicis appellari (ut
nus, cotigregatioriis Oratorii Romani presbyter, Ve- ^, ipsum scilicet a Gelasiano et Gregoriano dislingue-
ronensis oliin canonicus, dum absolvendx vaticanx rent); tunc demum novx illi, quam ex Sacramen-
Anastasii Bibliolhecarii Editioni (quara prxstantis- tario hauserat, de patria sanctissimi martyris opi-
simam sane illustrissimus Franciscus ejus patruus, nioni in vulgus emittendx tempus adesse arbitralus
quo tenipore morte inlerceptus fuit, infectam reli- fuil. ltaque cum anno 1741 venerabilis S. R. E. car-
querat) novisque accessionibus locuplelandx totus dinalis Josephi Marix Thomasii littirgicorum ope-
incumbit. Quarii ejus operis tomi prolegomenis rum CoIIectionem adornasset, inter ejusdem prole-
(Pag. 42-57) inseruit repertum ab ipso non multo gomena (Pag. 1-156) veterem edidit Codicem ora-
pridem in Bibhotheca amplissimi capiluli Veronensis tionum aniiquissimi rilus Golhico-Hispani ex Vero-
Ecclesix, Sacramentarium, id esl, missarum Codi- nensis itidera Ecclesix bibliolheca non multo pridetn
cem vetustissimum, cui, si libere philosophari volu- ab ipso erulum, nolisque illustralura, queraque olim
mus, paulo quara oportebat properantius Leoniano ad Tarraconcnsem, cognominis in citeriore Hispa-
nomen fecit, hoc eum titulo simpliciler inscribens nia provincix, Ecclesiam pertinuisse (d) contendit,
(Ibid.): CodexSacramentorum velus Romanm Eccle- In eo autem Codice de orationibus agens qu;e olim
sim ASANCTO LEONEPAPAI CONFECTUS. In eo igitur in sancli Laurentii misa alque officio, natali Scili-
Codice ubi sub initium Augusli mensis multiplex in cet ejUsdemdie cani aul recitari consueverant, qui-
natali sancli Laurentii Martyris mi-sa recensetur, bus inter Blanchini annotationes ea respondet qux
ea qux ordine duodtcima est hanc contestaiioneni, ordine 106 numeratur (e), fuse de invictissiini mar-
seu prxfalionem habet (Pag. 38, cot. 1): Quamvis tyris patria sermonem instiiuit, tanlaque eum animi
enim sanctorum tuorum propagante te, Domine, toto contentione ac iiducia Roinanis asserit, quantam
orbeclara sit gloria, de beati tatnen solemnilate LAC- juie in sapieate viro demirere. Itaque indicta ab Hi-
KEKTH peculiarius prmcmteris, ROMAtmtatur CUJUS spanis causa, prorsusque insalutalis qux pro eoruni
(a) In opere cui titulus : Certamen historicum pfo stoliti, dum hxc scribimus, magister, qui omnes vel
patriasansH Laureniii, Cordubm1673; ediiis lucubrationibus, vel in privatis ad Blanchinum
(b) P, Pinius, 10 August. § 11, de loco Hispanix litteris, conseiiliente tamen sufir.igio, Sacramenta-
in quo Laurentius fuerit, num. 110. rium sancto Leoni abjudicandum censuere, ceu nos
(c) Consutli de hac re fuere clarissimi viri Cajeta- docet comes Acamus (In dissertat. apolog. de anti-
nus Maria Meratus, cler. reg. Thealinus, sac. rit. quitate et auctore Sacranientarii Leoniani, parte n,
consullor; Eusebius Amort, can-. reg. sancli Saiva- § iiseqq.).
toris ; Polinganus ; Lud. Antonius Muralorius, et (d) Annotatione 22, pag. 157, ktfine etsequenti.
R. P. Joseph AugiistiuusOjsius,; sacri palalii apo- '
(e) Pag. 292, in prolegouii
PATROL.LXXIV. 19
587 ADDF.NDAAD QUOSDAMPRJECEDENTESTOMOS. 588
senlentia vulgo adduci solent argumentis, qnasi ni- A obtrudit; eamque ex Sacramentarii de quo agimus
hil ipsi cx hoc capite timendum essel, iu alex pleno verbis ibidem ab ipso allatis Romam fuisse, remque
opere securus incedit per ignes supposilos doloso omnino iucontroversam pronuntiat. Eam ego disser-
cineri. Primum autem omnium ex ipso Gothico- tationem cum legerem, ubl appetente jam ipsius flne
Hispanico a se edito orationum codice, mox ex ve- aftum in ea de Laurentii patria sileri comperio, ne-
tere Vaticano alio in quo Laurentius civis ROMANUSquibam enimvero satis mirari rem si sic abiret, cum
dicitur, prxlerea ex hymno Prudentii quem de Lau- irruens ex insperato Ac-arnus (quid enim suprema
renlii passione ac triumpho elegantissimum panxit, Ecclesix auctoritas cuni patria Laurcntii commune
ac demum ex illis Veronensis Sacramentarii verbis, babet ?) postremis dissertalionis verbis, Veronensis
qux nuper descripsimus, universum disputalionis Sacramentarii conteslationem, novamque de Lau-
negotium confectum arbitratus, in hxc verba sen- renlii patria sentcntiam, lectori nihil jam tale me-
tentiam pronunliat (a) : Si nihil aliud de civitate san- tuenti regerit. jEgre scilicet, uti ego existirao, fere-
r(i Laurenhi dicerem, dicta causa esset. Quomedo bat Acanius, si indictus abiret in ea dissertatione
enim lanti pontificis (sanclum Leonem Magnum in- Laurentius, oblaiam sibi novx theseos propagandx
telligit, qua de re-nos inferius disseremus) testimo- occasionem ncquicquam e manibus elabi; cum au-
trium infirmari petest ? B tem forsan imprudenti seriplionis filum prxcissum
raaluil homo lepidusutcunque assutam operi
Falsa porro triumphi imagine delinilus Blanchi- ftiisset,
imo enim suo laciniam adnectere, quam eam damnoso sane
nus, advocata senalus populique Romani,
silentio dissimulare.
sacri collegii apostolici Patrura concione, quernam
Nec magis, ut arbitror, ad Merendx rem attine-
sibi more majorum decerni poslulat, quod iniquis
Damasi opusculis gestisqUesermonem
historicorum prxjudiciis exsulantem Romauum ci- bat, dum de
suo inserere,
veni illustrissimum, unus omnium longo sxculorum instituit (f), Laurentii patriam operi
nisi occasionem veterura sancli pontificis Aclo-
poslliminio palrix vindicaverit resliluerilque (b). rum per in eadem ac Laurenlius palria genitus
scilicet sibi modeslus prudens- (g) quibus
Temperare nequit, dicitur ; eo tamen loco, qui proprius erat de hoc
que cxleroquin vir, quin prx superefflueme gau- nihil pronunliare ausus (/;),
dio niore lorrenlis exundet, cohibitamque ac cora- argumento disserendi,
nobis dubitari tantum posse affirmat, an ipse etiam Lau-
pressam diu animo Ixliliam eo quoque argu-
rentius Remceorlus fuerit; cum in processu operis
menio prodat.
sub epigraphe de Damasi fabricis, qux sane diversa
Tula jam sub hac xgide nonnulia alia conjectu- tractatio est, Laurentii palriam aliquanto fusius
ralis generis argumenla, quibus baclenus ne biscere C persequatur, causamque pro Romanisdictani, alque
quidem dalum fueral, capere ingentes animos, ef- aperto sancli Leonis Magni lestimonio demonstra-
ferre sese, atque ei senlenti.e qux Hispanis favet- tam asserere nihil dubilel (t); quin etiam conjectu-
palam occenlare audet. Nec scriptorum Blanchino1 ram de suo adjicit, ex qua, si Deo placet, evidenter
duce demissiores sunt animi, aut fortuna dissimilis. consequitur (j) Laurentium non secus ac Scipio aut
Comes Jacobus Acamusqueni, ut alibiostendemus (c),i Lxlius inlerRoinanos civesrecensendum. Ejus uvap-
vebemenlissima suspicio esi, non sine Blanchiniaf- fioaxia; causam, quia nos aiibi de Damaso loquen-
flalu disserlationem scripsisse de anliquitate el an- tes indicavimus (k), hoc loco missam facere pla-
ctore Sacramenlarii Veronensis (d), in ipso ejusdem' cuit.
absolvendx articulo sub epigraplie : De suprema Ec- Clarissimus prxterea Romanus eques Franciscu*
clesimRomanmauclorilale aliisqne ad eam speclanli- Viclorius (quod mihi absolula hac lucubraiione ex
bus (e), Laurenlii palriam iniporliiiiissimelegenlibuss forluilo cum ipso apud Blanchinum colloquio nosse
,n) Pag. 293, subiniliuin. ad essa.

:
(b) Ego nunquamne reponam Me, me, adsum ? (f) Prodiit Merend.eopus Romx 1751 inscriptum:
El quoniam S. P. Q. R. decreto civis Romanussum,, _ Sancli Damasi papm opnslula el gesta. Fo!.
Luurentium Romanum fuisse dico, vindico, repeto » -*
1 (g) Ea surit qux ex nis. Co ice basilicx sancti
atque confirmo ad ejusdem populi Romeni gloriami Pclri M. Milesius Sarazanius cvulgavit, de quibus
laudemquesempiternam. Et paulo inferius : F.x hoc c sx[iius alibi.
igtlur limpidissimo(onte (Sacrameniarium inlelligitt (h) Dubitari enimvehemenlerpoiest, anipse eliam
Veronense) puriores aquas hauriam, perficiamquc c Laurentius Romm ortus sit (Merend., Opuscul. et
ut
profecto, Laurenlinm, non segrepandum(sic), cum n Gest. B. Damasi, cap, 1, pag. 2).
sit Romanuscieis a numero civium; sed conlra toliuss Hunc forliss.mummartyrem (LAURENTIUM) RO-
(i)
Urbis el sacri aposlolicicollegiiecclamationerepelen- manis civibus, secus atque hactenus creditum [ueral
dum essi faleantur omnes (Blanchin., Annot. 106. >, adnumerandumdemonslravitJos. Blanchinusrir clar.,
Pag. 292). aperlo Lconi Magni testimonio (Merenda, Opusc. et
(c) Dissertat. de Auctore Sacramentarii Veronen- Gesla Daniasi, § 5, de Damasi operibus, pag. 140,
sis quam prxlo maturam suo lempore edeiulani cu- i- col 1).
rabiimrs. Ex quo (conjecturam inlelligit ex Prudcnlii
(j)
(d) Prodiit ea Romoc1748, Italico sermone, sub b hyinno elicitam) iilud etidenter consequilur,-Lauren-
boc tiiulo : DeiVAnlichita, autore e pregi del Sagra-i- tium a cluris illis Romanm Urbis filiis (Coss>, Ca-
mentario Veronesepubblicato dal M. R. P. Giuseppe ie millo elCxsare) minime disjungendum(Merend., teco
Bianchini. proxime allegato).
(«) Parl. ni, sub hac epigraphe : § XII. Suprema a (k) Priore scilicet liujtisoperis parte, cap. 1.
aulorUa della CliiesaRomana, ed aitre cosespellanti li
contigit) ctim per ea tempora Dissertationem philo- A \ quoque Sixtum, mediaque in Grxcia natura fuisse ;
logicam edidisset (s), in qua nonnulla sacrx antiqui- nam de censura qua communis receplissimxque sen-
lalis nionumenia ad Laurerilium noslrum spectantia tentix palronos taxat, silentio potius utriusque no-
non vulgariler illustranlur, de posthuma sanctissimi slrum existimationi consulere, quam illatam , ut
martyris in terris gloria, deque sacris xdibus ipsius putamus, tot doctissimis viris injuriam ulcisci pla-
nomini in Urbe inscriptis disserendi occasionem cuit. Unum id tamen de Hispanix laudibus in hym-
naclus, neque temporalem ejusdem palriam siientio nis Prudentii nescio quo pacto Victorip exciderit,
prxtereundam duxit. Quasi vero non sufficeret eam cum vix ulla Hispanorum apud Prudentium menlio ;
omninoRomam asserere, jdûe pro terto habendum(b) nulla certe, ne minima quidem Ilispanix laus in toto
pronuntiare, taxat subinde contrarix receptissimx- Uepiaxstfuvaviibro reperiatur (e). Dehis tamen plus
que sentenlix patronos, atque adeo Hispanos, quod salis.
non jure Laurentium popularem suum dixerint. Qum Pressior sane atque, ut historicum decet, cautior
enitn, inquit, (c) amabo, ratio suadeat, exterum ho- in hoc argumento incedit reverendissimiis P. Jose-
minem NATIONE HISPANUM , UTNONNULLI PERPERAMphus Augustinus Orsius, sac. pal. apost., dum hxc
EXISTIMANT, eumdemquejuvenem, stalim ac in Urbem scribimus, magister, quem cum Ilispanorum senlen-
adveneril, unum e pluribus etectum fuisse, qui_ponli-Q ] lix refragari primum inaudiissem, hxsi nonnihil et
fic'i sanctissinw(Sixlum inlelligil) ministraret, quique collegi meme, raliones quibus illa innitiiur, maxime
RomanmEcdesim diaconus designaretur ac renunlia- vero conjecluras nostras, denuo sub examen revo»
relur ? An homini plane novoid muneris commiltere- cans, deque viri eximii gravitate ac doctrina multa
tur ? An qui neminemin Urbe cognosceret, curator cum animo meo volvens. Atque is quidem in novam
pauperum et thesauri Ecclesimeustos conslilueretur? qux Romanis favet senteniiam propendere videtur,
Pergit porro Victorius iisdem ipsis argumentis imo aperte Laurentium ROMANUM CIVEM dicit, eam-
qux pridem Blanchinus adduxerat novam de Lau- que in rem Veronensis Sacramentarii quam modo
rentii patria opinionem lutari ; quibus et ipse ex relulimus contestationem affert (f); verum cum ejus
Hispanix nostrx laudibus, quas in aliis Prudentii contestationis verba, quanquam illico Laurenlii pa-
hymnis passim coutineri affirmat (d), altoque de triam prxseferre videantur, non penitus animum
Hispania silentio in eo qui Laurenlio marlyri inscri- tranquillent, multiplicisqiie interpretationis capacia
bltur, validam prxterea conjecturam addi posse exi- sint(de quo inferius ex asse instiluelur sermo), nou
stimat. Quoniam vero multa et varia hxc sunt, meo- satis exploratum babemus quo sensu cl, auctor ci-
que judicio leviora quam ut in ordinem redigi de- VeraRomanum Laurentium dixerit. Si autem in ab-
beant, placuit ea breviter in transcursu refellere, C ( solutissimi operis Hispanisque noslris gralissimi (g)
atque amice Victorium rogare unde noverit, Lau- decursu novx sese opinionis assertorem prodat,
renlium statim ac in Urbem advenit Romanx Ec- non tam turpe nobis vel vinci a tanto viro quam cum
clesioediaconum a Sixto effectum, novumque ac eo pro palria contendisse decorum fuerit.
plane ignotum hominem pauperum curatorem atque Atque hunc quidem controversix de Laurenlii
ecclesiastici thesauri custodem renuntiatum ? Aut palria statum esse, eoque loco ac discrimine sentcn-
cur non Sixtus sibi pridem el in ponlificatu co- liam qux Hispanis favet versari comperimus ad an-
gnitum, multiplicique experimento comprobatum num 1755, quo. hxc scribimusi An auteni nuperi
ad id munerum potius elegissel ? Ectterum autem, scriptores alii, novx opinionf Laurentium Romanis
quod Viclorius subdit, meminisse debuit exterum adjudicanti subs.cribant, incerlum habemus. Nobis
(a) Prodiit ea Romx anno 1751, ap. fratres Pa- non adjecfo tiLTiM^,sive EXTREM^; epitheto, et ex
learinos. oralionis sententia liquet. Ail enim :
(b) De eodem (Laurentio) hoc pro certo habendum, Gallnsfovet(Cyprianus),iiiibullBrilannos.
natale solum Romam ipsum habuisse (Victorius, dis- l'raesidi't Ctiristumserit IUTIMIS
HESFEIIIS, IBERIS.
serlat. Philolog., pug. 91). Si autem postrcmis bis verbis HISFANI^laudes con-
(c) Paulo inferius, ead. pag. . tineri Victorius velit, eadem opera Prudentium in
(d) Nihil quippe Prudentius de Hispanica origine D ' hynmis Galliasquoque etfiriianniamlaudassedixerit.
Laurentii, Hispanusipse memorix prodidit; cum de Denique in hymno de sanctis Frucluoso, Augurio et
aliis qui ab ea regione traxerunt ortum... diserte Eulogio, HISPANORUM Prudentius merainit his verbist
meminerit, Hispaniarumque taudes in piuribus ejus HISPANOSDeusaspicitbeniguus.
hymnitde sanciorum geslis contineantur... (yic(orias, Hanc lamen laudem generaliorem puto, quam ut de
locoproxime allegalo.) ea Victorius senserit. In Hymnis reliquis altum de
(e) Esl quidem in hymno de sanctis Hemeterio et HISFANIA et HISPANIS silenliiini.
Chelidonio TERRJE IDER^menlio; sed hxc ad Cala- (f) Cl.-M. Orsius Hist. Ecch, tom. III, lib. vin,
guriim IBERO amne irriguam, qux sacras horum mar- § 114, pag. 440, Bomanx edit. 1750, forma ocia-
tyrmn exuvias servat, non ad HISPANIAH referenda va : AMribiitsce(inquil) conispecial modo Prudeniio
sunt, ut ex iis qux sequuntur liquet : la inliera conversionedi Roma alte preghiere,a i me-
Pollethocfelixper orbemTEMUIBEBA slemmate. rili, e alglorioso Martyrio di qneslo suo illuslre Cilta--
HicLOCOS tiignustenendisossibusvisusDeo. dino(Laureniium iulelligit, et VeroneiisisSacramen-
Et paulo inferius : tarii contestationem laudal) di cui etlanon menome-
ritamente si gloria che Gerusalemmetli Stepliano.
Martyrumcummembrasostfto consecravitOPPIDO, (g) Auditur et apud nos R. P. M. Orsius Hispane
SespilaniqusenuncCOLOHOS QCOSIBEKUS ALLDIT. loquens : ejus enim Hisloria EccieSiasticain Hispa-
J.ieminit quoque HESPERI^: Prudentius, in Iiymno de num sermonem conversa magna ex parte luceui jani
sancto Cypriano, sed ea voce ITALIAM designari ex vidit Malrilensibus typis elcgantissimis>
591 ADDENDAAD QUOSDAMPRJECEDENTESTOMOS. £92
certe proeter adductos neminem bactenus videre li- A\. imonia ex veteribus Breviariis Toleianx, Aptensis,
euit, quorum proinde ac Blanchini rationes conjec- Cordubensis, aliarumque per Hispaniam Ecclesiarmn
turasque suo loco actemporesingulaiim expendemus. desumpta, queis diserlissime Laurenlius Hispanus
Interea vero ubi ab aliero eorum causum pro Roma- dicilur; nec non innumera qux adduci a nobis poa-
nis dictam, ab altero demonslralumatque inconlrover- sent Historicorum placita ; nisi enim millenariam eis
sam rem, ab aliis landem alia impnne alfirmari anim- antiquitatem tribuas, parvi a criticis nosiris facienda
advcrtimus, non semel in nientem venit num , non esse probe novimus. Neque tamen idcirco recenlis,
secus atque in bellicis rebus iieri videmus, et in his scd lucuientissimi Romani scriptoris (quemque alias
quoque liUerarii argumenli controversiis militarcs Hispanos minime deperiisse constat) lestimonium
astusdeprimendis inimicorumanimiscomparati proce- silcntio prxterire possumus , Maphxi scilicet Barbe-
danljeoqueHispanoso-TâTJjyvi.tiKTtBlanchinusexperiri rini, qui mox sub Urbani Vlll nomiue catholicx Ec-
bellique aleam tentare voluerit?Saltem exemplum elesix summa cum potestate prxfuit. Is autem in
tanti viri, si incerla pro certis cum captasse consti- hymnis quos sacrx lyrx fidicen Pindarico ritu pan-
terit, admonilos nos laciet, ut maxime quisque in xit, alicubi Hispaniara nostram cleganti hac proso^
rem propendet, ita fraudi opportuniorem fore; ne- popeia alloquitur (b) :
minemque usque adeo providum esse, quin improvi- B " Te conciiiamI.v BENTII
Sacropareulemluniiuefulgidam.
dus sit, ubi volentem adgrediare. Nunc autem ad
Ei mox (c):
argumenla quje Hispanorum opiniuni favent deve-
/Eres quid irss aggeras, rex barbare?
Miamus. ImpaviduscontcmuereuoVit
CAPUT II. HISPANCS JUVENIS regumfera jussa.
Vclera Uispanorumargumenta confirmantur.Merenda Hxc tamen in speciem tantum, et ne novus iste
obiw.rreft llitur. lucubralioni nostrx decedat sp'endor: illud serio iji
Non ea sum confidenlia ul rem tanla animorum adversarios urgere velim, quod olim protuli testi-
contentione disputatam, redintegrata prxsertim ab moniiimex Damasi Actis , in quibus sanctissimus
adversaviispugna novoruraaccessione delectuum, id pontifex Laurenlii COHPATRIOTA dicitur, idque in Ac-
est, recens erutorum Codicum, unus ego omniura torum corpore qux pars ejus operis anliquissima
sistere, partesve ac jura Hispanorum in luto collo- esl. Sistimus ipsorum verba (d) : Cuni dirularum
carepossesperem. Novi, donec tam clara nobis ob- ecclesiaruminstauralioni beatus Damasusoperam da-
tingant ea de re monumenla, quam solis esse radii rel, hortum quemdam infra urbis mmnia posilum ab
cum sudtim est solent, ut vetus olim aiebat comicus, Imperalore Valentiniano Juniore (suspicari fas esl
litem usque fore sub judice. Veneror ilaque sanctis- ^" Junioris verbum aut addilum omnino , aut pro
simum martyrem ut proprio tuendo ac promovendo Seniore posilum; ut enim prior ille Catholicis,
cultuj nostris ea temporibus detegi benignus imper- ila posterior iste Arianx hxresi impensissime
tiat, ncve suos, id est, Hispanos, quo ipse hactenus favit (e) sibi dari poposcit, in quo COMPATRIOTJE
jure ac nomine censeri voluit, immerentes, deque SIJIBEATILAURENTII MARTVKIS eccLsiam fabricaret.
eodem amittendo sollicitos deserat; neque amplius Sub linem aulem Actorum (f) cum de miraculis in
Hispanix nostrx lanlus fetus ab exteris nationibus basilica sancti Laurentii ad Thealrura Pompeii, in
invideatur. qua Damasiexuvix rcquiescunt, divina ope patralis
Unum si assequar, nempe ut his, qux mox addu- dubium emersisset, esêntne scilicet Damaso , an
cenda suni, raliociniisct responsionibus ad Blanchini Laurentio altribuenda, subdit eorum auctor : iVos
atque adversariorum objecta , sapienturii animos in attlem i» miraculis non dividimus QUOS UNAPATRIA
Hispanorum sentenliam propensiores efliciam,quam- GENUIT, alque una eccles.apromovit.
vis calculum inlerea decretorium non adjiciant, salis Ilxc autcm tanlo nunc quam pridem, cum de Da-
auiplam mibi mercedem obtigisse rear pro suscepli maso agebamus, probabilius dicta, atque in r,'in
laboris modulo. Sic enim liet ul neque illa majoris nostram prxsenliora censeri debent, quanto si vera
prx aliis opinionibus probabilitalis gradu excidat, in sunt, qux de sancti pontificis patria in prima hujus
quo, inspectis monumentis omnibus ad annum 1725> opcris parte tradidimus, Laurentiuui quoque liispa-
detectis, eam locavere Bollandiani Patres (s); velus- nis adnumerandutn esse, ex loco a conjugalis pla-
que Hispanorum de Laurentii patria possessio sanum tiet. Neutrum crgo vel utrumque Hispanum
pienlum cdicto, vclerum Codicum fide, longaque sx- fore necesse est, ut et hic nobis Persianura illud :
culorum consensione roborala , novis Blanchiiii Velduo vel nemo, liceat idenlidein usurpare. De sin-
cjusque sectatorum conatibus minirae videalur in- cerilate porro alque antiquiiate Aclorum vix nobis
terrupta. dubitandi locum reliquit Baronius : Exstant (inquil
Missa itaque, breVitali cousulenles, faciraus testi- [g]) ACTADAMASIINECCLESIAOLIMRECITARISOLITA
(a) Videndiad diem 10 Augusli, § 10, iiuni. 100,, vis catechumenus occisus fuerit, non desperandum
§ II, num. 3 el alibi. ccnscant, inler quos Ambrosius.
(*)ln od. de sancto Laurenl., anlistroph. 1. (f) Sarazanius, Aci. Damas., nag. (i2.
(c) Epod. 1. . (g) Baron., ai ann. 584, n. 19, ct ap. Bolland. 10
l<f)Ap. Mart. MilesiumSarazaiiiurn,pag".47. Aug., § 10, n. 102.
(«) Sunt laraen qni <!escterna ipsius salute, quam-
NOSIH piieBBSCODICIBUS PERVETUSTIS, 2 Ulrumvis autem fuerit, illud Baronii tcstimonio con-
nempe quinto A
et dedmo tomo Vilarum smctorum. Exhibet eadem slat, Damasi Acta, quibus ejus sermonis cento suk
CODEX VATICANBS, ET ALIUS SANCTiG MARI^ MAJORISlinem consulus fuit, longe eo sermone antiquiora
OTJEM VIDIMUS ; in quibus ad finem hmc legunlur. Re- fuisse.
censet ep loco Damasi miracula qux Petrus sedis Merenda, ut nos alibi de Damaso loquentes dice-
apostolicx diaconus, in sermone qucm de sanclo bamus, nedum diflicultalera effugisse, sed novo at-
pontifice habuit, in eodemtitulo (Laurenlii basilicam que expedito responsionis genefc in novas nos an-
intclligit) contigissecommemorat. gustias conclusisse putal. llaque post alia inulilitcr
Cansamv.ero cur de auctore miraculorum dubium lenlala, Laurentium, non minus quam Damasus,
emersisset, eaque nonnulli Laurentio potius quam R imanis civibus omnino adnumerandum esse, ex
Damaso attribui vellent, ipse Baronius indicat, qux Veronensis Sacramentarii auctoritale , aflirmat;
non parum Actorum anliquitati favet. Supererant eoque respectu ab aclorum Damasi scriptore COM-
adhuc (inquil [a]) aliqui addicli Ursicino, qui Damaso PATRIOTAS ; atque a Petro Diacono in eorum appen-
ticel defuncto lantam gloriam (miraculorum scilicet) dice UNAGENITOS PATRIAverissime dici potuisse.
intidenles, dicerent, non meritis Damasi, sed interces- Hxc tamen, nisi vehemenler ego fallor, eludendx
sione bedli Laurenlii ea patrari miracula. Jam vero g] potins difficultati, id est, scindendo quam dissolvendo
dubium seu controversia deauctore miraculorum, nodo longe opporluniora sunt. Id ut paulo fiat dilu-
quam non longe a Damasi raorte conligerit ; inde cidius, secernendus nobis est a Laurentio Damasus,
licet conjicere quod eo tempore nondum adhuc Ursi- deque hujus singulatim patria denuo instituendus
cini ejusque sectatorum factio deferbuisset; prorsns est sermo, -tantisper tamen dum quid de ea. Petrus
ul Petro Diacono , seu quisquis demum ejus parlis Diaconus alque Actorum scriptor senserint; qua-
Aclorum scriptor fuerit, integrum esset ex vetustissi- lisve horum xtate vulgaris receptaque de hoc. ar-
mis iisque ihcorruplis qux sibi prxlucerent monu- gwnento populorum opinio fuerit, ob leciorum
mentis res ad Damasum perlinentes mutuari. oculos ponimus.
fix ipsis etiam fontibusderivari credenda est prior Primum autem omnium rogandus a nobis Merenda
illa actorura pars, in qua DaniasunrLaiirentii COM- est, num Petri diaconi (quicunque landem ille fue-
PATRIOTAK appellari supra dicebamus. Sane si nihil ril), aut scriptoris Aclorum de quibus agimus xtate,
aliud prb ejusdem antiquitate afferri posset, una Da- id est, a sxculo viad xn dubiuin jam tum aliquod
masi Vita a Benedicto presbyteroconscripta, quam e emersisset de Damasi patria, aut ulli uspiam morta-
Sarazanio sub inilium primx hujus operis partis al- lium in mentera venisset Damasum Romanis adscri-
legavimus (b), abunde eam declarat. Ipsa enim, seu Q ( bere, deque ea re lilem Hispanis intentare? M.inime,
styli simplicilatem, seu nominis gradusque auctoris inquam ego, genlium. Neque enim rudibus illis ac
non ilem familix professionem, sive demum Exigui simplicioribus sxculis tanluro sibi hypercritici quan-
(quo se cognomine ex usu priscorum temporura aptum hoc nostro juris arrogaverant, ut.ob solas con-
pellari voluit) nolionem spectes , salis per se anti- jecturas (quantum illx cumque ad veritalem acce-
qua nihilominus horum de quibus agimus Damasi derent) veterum Godicum auctoritatem deseri re-
Actorum compendium, et quasi breviarium est quod ceptasque et inlixas populorum animis opiniones
utraque inter se conferenti, manifestum e vesligio evelli aut ullo. pacto labefactari paterentur. Qtiid
iiet. Ne cui autem vox COMPATRIOTA forte scrnpulum autem de ecclesiasticis libris, quos veluti sacrx
injiciat, quasi recentior fuerit, eamjam a Nicolai I(c) anliquilatjs thesauros, veterisque, et incorruglsk:
imo et a Gregorii Magnitemporibus usurpnlam fuisse ponlificum atque Ecclesix Historix fidissimoscuslo-
admonemus. des, non secus ac sacros utriusque foederis Codices
Ad Pêtrumautem Diaconum serinonis de beato ejus xvi gentes reverilas fuisse scimus ? An pulat
Damaso scripToremquodatlinet, Bollandiani Patres Mcrenda, si quis eo tempore receplis ecclesiasticis
enumeratis aliquot cognominibus, qui a sxculo vi, Codicibus conlraire, eorumque fidem alque auctori-
ad xu floruere (d), cum nullum ex eis invenissent D | tatem elevare ausus fuissel (quod tamen utrumque
qui de Damaso egerit, hxrent plane in assignando nostra hac xtale Terribilino licuit), impune id ei
uter eorqm sancti poniilicis sermonein de quo loqui- per sanctiones canonicas ferendum ?
'
mur scripserit. Baronius tainen, Joseph Maria Porro, quo paclo Petrus ille sedis apostolicx dia-
Suarezius, et alii (e) Pelro cuidam Diacono Cassi- conus, aut DamasiActorum scriptori(quosex dignitale
neiisi adjudicandum putant, qui sxcuio ix claruit, ac suscepto scribendi munere in rebus ecclesiasticis
auctorqrte habelur Vilx sancti Athanasii episcopi non vulgariter versatos credere debemus), cum
Neapolitani; deque eo prior ille Annalium eccle- uterque de Damaso ex professo ageret, Feliciani
siasticorum scriptor agit ad annum 850, 861, 872. ponlificura catalogi de patria sanctissimi pontilicis
(a) Baron., adann. 384, n. 19. Africmprmfeel.): Sed si detkioso cupHis pabulo sa-
(b) Cap. 1, pag. 12,13. ginari beati Augustini PATIUOT.-E
vestri opuscula h-
(c) Nicolaus^,I (In epist. ad Egitonem archiep. gite; qui locus cl. Du-Cangii diligentiam elfugit.
Senonensem, iom. IX Collect. concilior. Labbmi, (d) Ad diem lOAug., § 10, n. 10*,',
Edil. Vehet., coll. 1525): Porro cnm ad te luosque (e) Ap. Nie. Antonium (Bibliolh.Hisp. Vet., lib. u,
COMPATRIOTAS el consacerdoles litleias destinuveri- cap,. 6, in Damaso, num. 180).
mus. Gregorius (Lib. vtu, epist. 57, ed Innoceniium
505 ADDENDA.AD QUOSDAMPll^CEDENTES TOMOS. 596
aperlissimum pro Hispanis testimonium ignorare .\ TAS,atque UNA OENITOS PATRIA dicerent issererentve,
possent, cum ex his qux hodie dum supersunt ejus quin effusis adstantis populi lectoruinque cachinnis
catalogi exemplaribus nusquam tunc non obvium exciperentur ? Aut cur si Damasum ulerque ille
eum Codicem fuisse verosimillimum sit'.' An etiam scriptor Romanum credidit, non omnium aut eorum
Pontilicalis libri ab ineunte saeculo viu exarati, an potius qui in concione aderanl Romanorum, quam
Codicis Palatino-Valicani, quem ad annum 826 con- unius Laurentii COMPATIIOTAM diceret ?
scriptum fuisse diximus : an demuin Anastasii syn- Hxc non satis Merendamconsiderasse puto, prius-
chroni Petro diacono, ut conjicimus, aucloris testi- quam ad Actorum verba responderet. Civis appei-
monia, queis Damasus diserlissime Hispanus dicitur, latio pro qua, cum patrix communionein designa-
utrumque hunc scriptorem omnino laluisse volumus, CONCIVES, COMPATRIOTAS infima Latinitas repo-
jnUS? (Milto, si qua de eodem argumento veterum suil, uti iis qui extra palriam versantur usilatissima
scripta tunc temporis exslanlia ad noslram xtatem est pielalis in communem parentem lessera, ita in
non pervenerunt, aul usque in bibliothecis lalent.) patria degenlibus, si quis ea cives sues
alloqui vellet,
Aut si e contrario ea omiiia perspecta habuere, quo insolens esset ac
plane jocularis. Fingaraus apud
pacto Damasura nedum privata ipsi opinione Ro- Suetonium aut alium ex Romanis scriploribus de
manum credere, sed palam e suggestu frequenti Cxsare Ioquentem legi, Brutura
exempli causa hor-
popull concione, atque editis etiam libris propagare; los quos Cxsar in Transtiberina regione posside-
scu, quod eodeni redit, secundiini ponlificura cata- bat (b) ab eo peiiisse, ut in eis Cassio COMPATRIOT*
lognm, atque Anastasium, vcleresque alios Codices suo villam inxdificaret (queis omniuo metis Damasi
contrarium assereiiles proscribere ac diffamare ausi a Valentiniano postulatum concluditur); nonue a mi-
fuissent ? Practerea si nulli, quem noverimus, anti- mo hxc aut histrione ab historico pro-
polius quam
quiori aut synchrono scriplori in menlem uspiam fecta putaremus, cum res media in Urbe atque inter
venit Damasum Romanum facere, quo pacto COMPA- Romanos
ageretur ? Cur igilur magis scriplor Ac-
TRIOTÊ verbum, nec non comma UNACENITOS PATRIA torum aut Petrus ille Diaconus, cum
uterque Ro-
eo respeclu ab his aucloribus scripta aut prolaia nianus esset, Damasumque ilidem Romanum puta-
fuisse credibile est, quasi uterquesanctum pontificem
ret, eum iu Urbis centro et frequenti concione
ea cnunlialione Romanum, rjcque ac Laurentium Romanorum Laurentii COMPATRIOTAM
ineptissime
intellexerit ? diceret ? Hxc quicunque conciliare siudeat nihilo
UIteriu«, acta de quibus agimus Romx scripla plus agat quara si se Romx prxsens extra Romam
luere, Romanosque in eis alloqui plaue videtur ip- C quxrat. Nos tamen e diverticulo in viam redeamus,
sortim auctor, ut ex simplici locorum Urbis in qui-
Sanclus Ado Viennensis archiepiscopus, qui sx-
bus nonnulla a Damaso gesta memoranlur designa-
culo ix Martyrologium ejus nomine evulgatum con-
tione, quam alias nemo nisi Romanus aul in Urbe de Laurentio martyre loquens, inducit eura
versatus intellexisset, manifestum est. Consulto ali- scripsit,
a tyranno quis qualisve esset rogatum, atque in
qua actorum loca e regione adjunximus (a). Baro- hxc verba
nius quoque, ut alibi diximus, ca in Ecclesia olim respondentem (c): Quantum ad genus
sum, eruditus, ac nutritus ROMÊ, et a cuna-
recitari solita fuisse asserit, quod ego de Romana HISPANUS
alias bulis Christianus. Hxc aulem si semel ab adversariis
interpretor, particularem ille Ecclesiam desi-
Prxterea Petrus ille sedis dia- fidem impetraverint, negotium universum transigere
gnasset. apostolicx est. Consulto limitalionem addi.li, qui sciam
conus, Romanus profecto, saltem Urbis incola fuit, palam
ut ex ipsius gradu ac dignitale liquet; locus ex quo Blanchinuri! (d) Laurenliana Adonis Acta, cum h{s
sancli
sermonem de Damaso habuit Laurenlianx Basilicx qusj vulgo circumferunlur, Surii scilicet (e),
et Valicani Codicis (g),
suggestus, centrum videlicet Urbis: quare Roma- Maximini Trevirensis ([),
nain omniumque ordinum concionem fuisse necesse nec non cum his qux Donato Servilano falso atlri-
est: quo ergo pacto Peirus ille Diaconus atque buta sunt a non nemine (h), velut iniirina ac nullius
Actorura scriptor, Romani cum essent et Romanos D fidei ad agnatos, ut aiunt, et genliles ablegare ; ve-
aliler
alloquerentur, si ilidem Laurentiuin et Damasum rum, quod ejus pace dixeriin, aliler sues,
Romanos credidissent, eos media in Urbe COMPATMO-olent catuli.
(a) Et habitavil (Liberius) ea:(ra, milliario tertio (c) Sanclus Ado in ejus Martyrol., ad diem 10
in cmmelerio quod dicitur Noella, via Salaria (Acta Aug.
Damasi, ap. Sarazan., pag. 42). (d) Annot. 105 in Orationar. Gothic. inter Prole-
Eral autem non longe a cmmeterio Noellm cmmele-
rium Ostrianum (Ibid,, pag. 45), gomena oper. lilurgic. veii.card.Thoinasii, pag. 283,
Et die tertia veniens Damasus ad ecclesiam sancli (e) Habentur apud ipsum (Tem. iv, ad diem 10
Petri expiavil iocum itlum qui est ad dextram in- Aug.).
troeuniibus basilkam sancti Vetri (Ibid., p. 46). ([) Laudatur ejus apographum a PP. Bolland.
Quibus occurrens Damasus venerandas reliquias (10 Aug., § 12, n. 119).
(sanctorum Juliani et Cxsarii) ad palafium usque de- ad
(g) lntegra habentur in Prolegom. Blanchini106,
ducens infra imperiale cubiculumvenerabiliter recon- op. liturgic. ven. card. Thomasii (Annol.
didil (Ibid., pag. 50). pag. 293).
(b) TransTiberimlonge cubat is prope Caesarishortos.
(ttoral., serm.Ijb. i, sat. 9,18). (h) Fr. Bouav. Ausina seu qui sub eo nonune
597 DISSERTAT:0 DE DAMASOET LAURENTU. 598
Scio equidem acla Laurcntii, in quorum exordio A , jEquiores sane erga Adonem /uere Bollandiani
prxmittuntur res geslx sanctorum Abdon et Sennen Patres, quanquam eos Bninarlii judicium lalere non
e Perside abductorum, obitus Deciiet Valeriani-,at- poterat. ltaquecuin Surii, Apographi Trevirensis,
et alia qux vulgo circumferri solent Laurenlii Acta
que alia parum cuni hislorica veritate coharentia,
meritoacrilicisaifahjlasamandari.ulnosjampridem ul apocrypha aut depravata rejecissent proscripsis-
Baroniusdocnit(a). F.odemdepravationisautinterpola- seutque, Adoni nihilorainus suura constare honorem,
lionis vitio laborare agnoscimus Acla in quibus Decii neque ad gregarios Actorum scriptores ablegandum
impcratoris in Persas expeditiolegitur; eamenim quod jure merito censnere.Sislinius eorum verba (i) : In-
necrationi temporum, neque aliis qux ccrla histo- seruil AdoAciaS. Laurentii, seu eorum, si mavis, coin-
rix fide nJtuntHr congruere aut accommodari valeal, pendium e longiori uti suspicamur narratione, qua?
suspectam et plane imaginariam deprehendit ac sibi prmluxeril exlracla ; in quibus ea referunlur quiv
demonslfavil summus cardinalis Norisius (/>), quem ad sanctnm Laurentium propius pertinent, sine parergis
Senior Pagius (c) Domioicus Genrgius (d),' abique illis qum in exemplari apud Surium, nee nonin Apo-
recentior-escritici secuti fuere. Nec majori in pre- grapho Trevirensi imperite immixtasunt.
tio ea Laurenlii Acta babenda sunt, qux sanctorum PrxlereanihilinAdone de Geslissanctorum Abdon
Sixli el Hippolyti sub communi tilulo passionem K el Sennen, nec de Decii in P.ersas expeditione, aut
conlinent, a Blanchino iiidem ex Veleri Valicano i-x improvisa ipsius ac Valeriaui morte legimus, quem
(ut ipse asserit) sxculi Codice ante paucos annns triplicem esse falsitatis Laurentii Actorum characle-
evulgata (e), ut suam de Romana Laurentii civiiate rem nuper dicehamus ; ut proinde nullus ex boc ca-
sentenliam conlirmaret; in his enim nedum ficiilia piie suSjiicionilocus sit vitium in eis esse. Narrationis
illa Deciiin Persas expedilio,. sed, quaJ hoc ad in- linrro reliqux argumenmm binis aliis Codicibus a
flrmandam eorum lideui non suflicerel, gcsla insu;icr Bollandianis Patribus allatis (j ), ipsique eliain Pru-
sanctorum Abdon et Sennen, morsque Decii et Ya- dentii hyiiino mirifiVe congruere palam est; ut mi-
leriani impp. legitur, quem iriplicem falsilalis Lau- randum non fuerit si inter alia qux Adoni ad serieni
renlii Aclorum characterem esse diximus, ut vcl Actorum de quibus agimus altexendam usui fuerunt,
hinc argumenti, quod ex eo Codice in nos Blanchi- noster quoque Prudeniius prxluxisset.
nus urget vim atquc efficaciam perpendamus (f). Unum nobis nonnihilscrupuli injicerepotest, quod
sub Decio Laurentium passum disertissime affirmet
Hoccfere cdmmunis Laurentii Actorum conlagio
Ado, cum alioquinindubium sitanno demum CCI.VMI
facillime serpere, et quod de eodem argumento ger- sub Valeriano
manum supererat inlicere, vulgarique tandem de vi- ^ nelio imperatore, Tusco et Basso coss., Cor-
Sxculare Urbis prxfecto, martyrii coronam
tiatis sanctissimi marlyris Aclisprxjudicio locum fa-
ut nullus exinde lidei eorum luto se com- adeptum, cura solidum sexennium efduxissel a Decii
cerepoliiit; morte; yerum venia carere uon debet is scriplor qui
mitlere, aul in re dubia ipsorum prose testimonium
id in. Eusebii Chronico legisse poluit (A ),
adducere audeat. Eadem fortassis de causa, et quod pridem
unde error. iste latissime in posleros emanavit, ut
non desit etiam quod hxreas in Adonis opere, claris-
nos Baronius docet (l). Ncc lantum locus is Eusebii,
simus Theodoricus Ruinartius Laurentii passionem
ad
a Prudentio nostro eleganlissime descripiam, spar- priusquara cbronologix regulas exigerelur scrip-
toribus passira errandi occasio fuit; sed etpostquam
saque hinc iHinc"veterum Palrum lestimonia vulgatis Ponlii diaconi,
sanctissimi mariyris, ipsisque eliam Adonianis Actis Cypriani Ct aliorum leslimoniis, at-
suo com- que ex lemporum ralione compertum fui>, Deciuni
prxtulit,*-qua3prxclaro operi insereret; multo pridem obiisse, el Laurentium sub Valeriano
mune subinde Laurentii Actorum naufragium pro-
varia deinceps ab aucloribus excogitata
nuntians (g). Verum, si vel pauxillum nobis a lanlo passum: Eusebii sententiam tuerenlur, tanla crat
viro dissidere liceat, non eodera Adonem cum cx- sunt, quibus
auctoritas. Ilaque alii Valeriano qui-
terif,Laurentii Aclorum scriplorjbus censu xslimarj lmjiisscriptoris
dem Urbis prxfeclo, Decio taraen imperatore, Lau-
oportuit (h). " rentium passum; alii Gallienum filium,
qui cum pa-
latet in opusculo: De Vita et Passione saneti Lau- (g) Acta Martyruin sincera, a pag. 180.
rentii; Salmanticm, 1631!.Videndus cl. Augustinus (h) Notandum, Ruinartium ea tantum Acta inopus
Salesius civis meus in episl. ad eruditiss. Gregoriuni suuni admisisse, qux omni penitus dubio carere in-
Mayansium. sub finem de
operisCensura tas Ilislorias tellexil. Sic enim ait in Prxfatione, pag. xu : < Si
fabulosas. Valeniix, 1742. autcm aliquis nonnulia Acta ex his qux a rae forte
a) In not. ad Marlyrol. (10 Avgusti.). rejecta sunt sincera judicaverit, non refragabor,
b) Diss. ni, de Epochis Syro-Macedonum (Gap, modo id argumcntiscertisprobarequeat.AIias unus-
20, col. 565, ad 566, tom. II, nov. Edil. Veronen.). quisque in suo scnsu abundet. I
(c) Ap. Bo'lland.'(10Aug., § 12, nutn. 124.). (i)iAddiem x.Aug-, § xn, n. 121.
(d) Ih not. Marlyrol. Adonis (Die 10 Aug). (j) Signata suui P. Ms. 10, et P. Ms. 21, et relala
(e) Annot. 106 in Orationar. Golh., in Proleg. op. a Bollandianis, loco pr.oximeallegato, num. II9.
ven. card. Thomasii, |iag. 295. (fc)< Decius, cum Pbilip, uin patrem et fllium in-
(f\ Anlonius Maria Lupi S. J., in egrcgio opere teriecisset ob odiuin eorum, in Christianos persecu-
quod Epilaphium SevermJlfar(jris in-cribilur (pag. 7), tionem movet, qua Laurcniius diacoiius'Ronix mar-
alia recenset S. Laurentii Acla, quibiis ob iiitrusani lyrium dixit. > Euseb., Chronicor. lib. posleriore, in
hisleriam de quadam Tryphonia DeciiCxsaiis cou- Decio.
cubina minime lidcs a crit.cis accommodatur. (I) la nul. ad Mariyro!. x Aug., litl. B.
599 ADDENDAAD QUOSDAMIRîCEDENTES TOMOS. 600
tre CiEsarimperavit, Decii prxnomen habuisseconira A exempla quibus ea persecutio ulriusque imperatoris
veteram scriptorum numismaluraque(a) et inscrip- nomine promiscue designalur, Optati testimonium(e)
tionum fidem commenli sunt, cum tamen locus Eu- asserentis sub uno leonis typo utramque a Daniele
scbiiex hisquxBaronius ibidem aflert, corruptus aut oslensam, et aperta Hieronymi (f) aucloritas evinCit.
inlerpolatus esse (6) videalur. Sunt qui id ea de causa factum existiment quod
In tanta igitur tamquc communierroris lue nihil DeciusYalerianumsibi imperii collegam asciverit (g),
miranduni si sxculi ix quod nemini veterum probari Barouius ail; iino e
plane Ado, scriptor (cujus
xlate jacebant prorsus ^chronologicastudia), vulgari contrario scimus eum primum ab exercilu Rhetico
Rei ergo veritas ex eodem
aliorum prxjudicio ductuc, inexplorata temporum imperatorem salutaltim.
ratione LaureiHiumstib Dcciopassum fuisseaflirma- Baronio pelenda est, cujus propterea verba dabimus
el quain fiiri polerit contraclius (h) rCum Decius,in-
vej-il; atque eo minus, quod ipsi gesla passiones
ex referre, potius quam temporum quit, amplissimam poieslatem Valeriano ex senatus-
marlyrum yero
rationes ad chronologiamexigere proposilum fuissct. consullotribuisset, ut scribit TrebelliusPollio,nec tan-
semel Prudentium tum ceusuram more majorum, sed auctam conden-
Quin etiam non suspicatus sum,
nostrum vulgaris prxjudicii turbine abrep- dnrumsponte legumimperio, hinc (aclamut qum ad-
quoque B versusChristianos pronmlgata sunt, non secus atque
tum in eam sentenliam inclinasse, ut crederet sub
edicla cmtera, Decii ac Valerianinominibus inscribe-
Valerlano, non Cxsare sed U:bis prxfecto passum communilitulo indiclam inilio perse-
fuisse Laurentium ; cujus mihi rei crebra in ejusdem rentur; eoque
licet culinemad Valerianitemporaperseverasse;prmsertim
liymno prxfecti mentio (c) conjecluram facil.; cum huic niliil opus (uisset novasin Chrislianos leges
eum foriassis ob metiuin nunquam nominaveril, ld
lamen in medium scribere, siquidem priores il.m a Decio promulgalai
ego relinquo. adhuc vigebant(i).
Si cuitamenproposilumfuerit Adonistestimonium, Ex eo autem clarissimus Annaliurn parens des-
quo loco Laurenlium sub Dccio passum afuVmat, cendere pulat Decii et Valeriani perseculionemsxpe
tueri, et cum alijs Aucloribns conciiiare, dicere qui- communi, interdum allerius lantum imperalorum
dem possumus xb sub Decio ab Adane pro in per- nomine, promiscue lamen appellari; Deciiprxserlim
secuiioneDecii posilum fuisse, nam et sub Valeriano1 qui eam lorsan primus indixit, quanquamjam pridem
persecutio de qua agimusDcciinomenrelinuit; eoqne! e vivis ercptus ftiisset; subditque huic rei confir-
sensu verissime sub Decio passum Laurenlium dici' maudx excniplum luculenli^simmn in persecutione
ab Adone potuisse. Quanquain clenim Auguslinus, Diocletianiet Maximiani, quam vel post sublatos
Scverus Sulpicius, Orosiuset alii (d), Decii et Vale-' C ( auctores eorum nomen sub Galerio Armeniario, qui
riani persecutiones scjungant; prioremque illam sep- eam sxvissime excrcuit, retinuisse, ex variis maity-
limam, hanc vero oclavam perpeluo appel'ent, quami rum Aclis, et aperlissimo Eusebii lestimonio Ij) con-
sententiam recepliorem esse non negaverira : non vincitur. Ex hac autem Decii et Valeriani nominum
desunt tamen ex veteribus Patribus qui utramquei coramunione, ut hoc in transcursu moneam,non levis
unam, bicipilem lamen hydram fuisse conlendant, utl mihi suspicio incidil, ex vera forlassis Valeriani in
prxter varia ex Martyrologiis et Actis Marlyrumi Saporem Persarum regem expeditione, ficlitiamillaiu
(a) Gallieni prxnomina Publius Licinius.In num- peracta estsub duabus besliis ex illis quatuor quas
inis cliam Grxcis Egnatius ct Valerianus inlerdumi Danicl de mari ascendentes aspexit. llxc erat perse-
legilur. Videndi rei numismaiicx sCriptores,ap. Pa- cutio sub Decio el Valeriano. i Oplat. Milev. lib.
tarol. in Gallieno. ui.
(b) Sane verba illa: qua (persecutione) Laurenlius s (f) In Vita Pauli Eremilx sub.inilium: <Sub Dccio
Jtommmartyriumdixit, in Petaviano et Bongarsiano > et Valeriano persecutoribus quo tempore Comelius
Eusebii Codicibusnon habentur. De quo videnduss Romx el Cyprianus Carthaginefelici cruore daninatl
Jos. ScaligerAnimadvers. in Chronicon Euseb., Edit. sunl», elc. Idem lib. de Script. Eccl. in Metbodio:
Amsielod. 1658, pag. 255, co). 2. Imo cum eademl <Sub Decioet Valerianoin CbalcideGrxcix martyrio
fere ad verbum leganlur apud eumdeinEuseb, (Lib.. D I coronatus est. >
vi IPst. Eccl., cap. 59, nisi quod pro Laurentii sub- Baron. in no.t.Martyrol., litt. B,
siilutum est Fabiani nomen, suspicari possumns ex• (g) Zonaras apud
Historia in Chronicum eam periodum translatam1 (h) Baronius, ibid.
fuisse. SialimusEusebii locum ex Hi.-toiia: AtaSh/e- Sixto (i) Vid. SeniorBlancbin, qui lom. II Anastasii in
cutViy.io;• oj-Sij TOU Qtknitov " scct. xxv, pag. 225, in not. historicis mulli-
ixpb; e"xBov;eveza,Stay- plteem aliam conjecturam affert, ut suadeat Deciiet
pbv xaxu TMV'Ev:n\-naiihv (yeptt' iv S><taStavoviixi
:l Valeriani persecutionera non iujuria pro eadera a
'Piivait fJ.apxvpib>
xe\eto>Qevxo;,V,opvrikto;
xhvent-r/.o-xrcJ
rJ veteribus habitam.
tiiusexsxut. Similia item, imo eadein fere uirobiquee
sunt qux sequuntur de Alexandro Hierosolymorum n cutio (j) Lib. viii. Hist. Eccl, cap. 2. Ccepit ea perse-
apno imperii Diocletianixix, Christi cccn, aut
cpiscopo. sequenli, nam auctores de eo varianl.; cnmque con-
(c) Versatfamempecuniae tineuli decennio Ecclesiam affiixisset,ul idem Euse-
PrjefeclusUrbisreîx'.(Stropli.xn.) hiusteslatur (ebd. lib., cap, 16), binis tanlum priori-
Lsetusiiunescilgaudio bus annis Dipclelianuscjusque coilega Maximianus
Prasfectus (Stropli.xxxui.) ,.' Herculius eam exercuere: oclo autern sequeniibus
Prajfectushorrescilslupens.(Slroph.xivi etalibi
passim.) Gaierius MaximiaiiusArmentarius ; cujus eliam tcm-
vd) Apud Baron. in nol. Martyrol., lill. B. porepersecutio prioruiu irhperalorum nomen relinuit,
Diocletianiet Maximini Herculii constanter in Actis
(f) < Quodbcllum (inquil) perseculiodicitur, qurc ac ct Martyiologiisappcllata.
de qua pridem drximus Decii, commutato tantum A ctimjam inde a sarculonono sanclumpro Hispano liu-
auciorisnoniine natam fuisse. Sedhxc parum com- bitum inveniamusin Adonis Martyrotogie hac die, ubi
perta sunt. sic martyr lequens inducitur : QVANTVM ADGENVS BI-
Ulud mihi, ut ad rem redeara, cxlra controversiam SPANVS SVM,ERVBITVS ACNVTRITVS KOM£.Et mox in
videtur positum, longe majorem imo aliam fidem notis ad Adonis Marlyrologium(c) post vefba, O«AH-
inesse Adonianis Aclis, quam iis qux ex Surio, TVMADGENVS, etc : Ex. his potissimum(inquiunt)
Apographo Tvevirensi, et Vaticano Codice a Blan- vocibus sanclum Laurentium Hispanis dedimus. Alibl
chinoevulgato.retulimus; imocitra Adonis injuriam, autem de Petro illo diacono, quera de Damaso ser-
minime ipsiu-sActa cum reliquis qux vulgo circum- monem habuisse diximus,loqi>eTiies, aiunt (d): Quan-
feruntur coD.fe.rriposse, aut indifterenter ad viliata quam vero exploratuni nobis nor sit, an aliquts ex me-
relegari. Baronius quoque dura ab Actis quorum moratis Pelris diaconibusAclailta sancti Damasi, ques
exordio sanctorum Abdon et Sennen gesta perinit- supra aHegabalHaroniiis conscripsil; quia. tamcn
tunlurcavere nos jubet, suhdit conlinuo (a) : Hoc eminentUsimusille affirmabai ea in duobusCodicibus
idtirce dixerimus, ul scial prudens lecler illa a ger- pervetustis exstare, ideo non pcenilendum accedit
tnanis SancliLaurenlii uclis separare. Frustra aulem robur sententix Hispainorum sanctum Laurenlium
id monuisSet summus ille vir, si aut nulla tunc non B sibi lanquara popularem ascribentrum.
vitiata exslitissent Laurentii Acia, aul omnium xque CAPUT HI.
fidem ei auqiorilatem sublestam atque inlirmam cre- iVo»ipro Hispanorum senlentia conalus.
didisset. Quidni autem prx aliis Adonis Acta since- Hactenus pro Hispanis allata, si Merendie confu-
riora putayerit, atque ad ea sermonem intenderit, tationein demas, priores edixere BollaiidianiPalres.
cum nullum in ipsis ex triplici illo quem nuper di- Nequeipse ubi illustrandx Laurenlii patrire niliil non
cebaiuus falsilalis charactere reperisset, et alias jam a summis viris magno ulrinque molimine ten-
siinplicipr magisque sibi constans sit narraiionis eo- talura, omnia tamen conclamata esse comperio : la-
j-umseries? borem hunc noslrum ] susceplis anlehac de eodem
Qux quanquam ila sint, nolumus tantam Adonis argumento aliis prxstabiliorem lore sperare debui.
Actis auctdritatem tribui cui tuto assentiri possu- Verum prxter insitam hoinini in abditiora quxque
mus; nec eorum lestimoiiium cum iis sanclorum . penelrandi cupiditatem, illud vehementer animura
martyrura Actis conierri, qux ab oculalis testibus, meum stimulabat, quod in exlrcmo nostralium scri-
aut synchronU auctoribus conscripia fuisse conslat, . ptorum de Laurentii patria negleclu, adversarioS
Non desperamus tamen saniores crilicos ob unam nihil non expertos fuisse animadvcrlerem, quo novx
Adonis auctoritalem, elsi alia-deessent, nonnihilin " opinioni pondus alqtie auctoritatem adderent. Num
scnlentiam qux Hispanisfavet propensiores futuros ; vero jacta, quod aiunt,- alea qualequale operx pre-
reliquos vero, quorum ea demum magna voluptas tium fecerim, leclorum erit arbitrium atque existi-
est nova in vulgus emittere, cohibendos, ne scilicet matio.
Adoneni de Laurentii patria disserentem (cui ea in Primo aulem omnium loco scire debenius'sub ini-
re nemo hactenus litem ante Blancliinum intentave- lium sxculi VII,saltem ab anno DCxxxili,-quoTole-
rat, Ipngissimaqueet fere sesquimillenaria auctorum lanum concilium iv sub Sisenando Wisigothbruni
consensidmirilice aslipulatur) non satis ex fide qux rege habiium fuisse constat (e), ritum celebrationis
historicum decet locutum fuisse affirmare deinceps missarum, atque adeo missalem seu sacramenlarium
audeant. Codicem quo Ecclesix Hispanix utebantur, si unum
Oplimeid perspeelum habuere BoIIandianiPalres, aut alterum peculiare festum ritumve excipias, eum-
quos, prorjer conslanleui Hispanorum traditioncm, dem omnind fuisse atque is .quem Gallix Gothicx
unum Adpnis lestimoniuin in receplissimam de Lau- scu Narbonensis Ecclesix, necnon ejus Aquitauix
rentii patria sentenliam procliviores reddidit : Per IractuS qui Hispanis lunc regibus parebat ad sacram
nos (inquiunt [b]) lamelsiin promptu non habeamus, f. liturgiam adhibebant; proul ex ejUsdemconcilii au»
qum veltemus,antiquissima teslimonia quibns Ilispa- ctoritate (() peritiores liturgici (g), a quibus hec
norum tradilioni ac possessionipatrocinemur;per nos, Blanchinus dissentit (h), agnovere.
inquam, non slabit quominus pia flispanorum nalio' Et illud sciendum nobis e.-t, missalem Gdthdrum
sanctum Laurenlium pro suo habeat, tanquam suum Codicem proprie dicium, id est, qiio per ea tempdra
invocet,ac constanli religione colere pergat; prmserlim Ilispaniarum Ecclesix utebaulur, .npn. minus quani
(a) Iri nol, ad Ma'lyro'., litt.100A.

x x, n. snb finem. cum,a'ibi, tnm inaxiine can. 15 ibi : Scd pari fnodo
(b) Addiem Aug., §
Ead. die, sub lit.: Actaâlia, litt. Q. Ed. Ven , llispania Galliaque ( Narbonensis scilicet qiix Sise-
(c) nando parebat) celebret. ,t , .
pag. 520.
Aug., x, n. 104. (g) Card. Bona, Rer. Liturgicar lhVi.cap. 12,
(.d)Ad.diemx § n. card. Thomasius, in Prxf. torii. VI de Missali
eam sacrx liturgix inter 6;
(e) Suspicari possumus,coniinunionem inde a Golhico-Galiicano apud Murator. Lilurg.' Romana
Hispanos et Gallo-Gothos jam
in cdncilioToleiano sub Reoredo ad annum LLXXXIXVetus, tom. II, pag. 513, Mabilloniusin Pifxf. Sacra-
n. 4.
habito descehdere, ui in ejusdem cauone 2 innui vi- mentarii Gallicani,
dctur. (A) Ann.ot. xvi iu Oiationarium antiquiss. Ritus
Golh , pag. ci.iv.
(() Conc. Toletan. tv sub Sisenaudo ann. BCXXIIH
603 ADDENDAAD QUOSDAMPRÊCEDENTES TOMOS COi
Golhico Narbonensis et Golbico Aquitanicus, longe A partes; non tamen exdem erant ubique collecliones,
diversos fuisse ab iis missarum Codicibus qui tunc lectiones et contestntiones... Nenilaquemirum (pergit).
apud Romanos obtinebant; neque id tantum quoad si provinciaNarbonensis, qum Gotherum imperio tunc
calendaria et seriem festorum, quorum alia alibi parebat, nonin omnibusconsenserilcumaliisGallicanis.
celebrari minime uiirandum foret; sed etiam quoad provinciis.
libri syutaxin atque oeccnomiamaltinet; prout cuivis Jam vero duplicis lnijus inter ulrumque Missale
Missale Golhico-GallicanumThomasii, cumGelasiano diversitalis originem, quia niirifiee proposilo uostro
ab eodcui ven. cardinali evulgato, nec non cum tri- layet, libenler adducam. Et quidem orationum dissi-
pliei Gregoriano, Painerlii, Rocchcc, et Menardi Co- militudini, diversitas imperii causam dedisse poiuit;
dice confeienti manifestum e visligio fiet (a). ea eteniin obslabat ut Narbonensis. provincix Patres
Terlio scjendum est Missale Gotbico-Galiicanum (quos alias Toletum ad concilia convenisse scimus)
seu Narbonense, cum reliquarum Galliarum Belgicx, cmn cxleris Galliarum episcopis in unam nationalem
Celtica?, et Fraucicx Missali, quod ad utriusque synodum coirent; festa vero unicuiqne dicecesipe-
siructuram, missxque ce.lebrandx ritus partesque culiaria fuisse rnanifeslum est; eorura enim singulx
spectat, uniformem fuisse : dissimilem lamen quod provincix sanctorum solemnitates (prxter Christi,
ad collectiones, calendaria et Contestationcs attinel; B* bealissimx Virginis, et Apostolorum qux omnium
maxirae vero quoad festorum seriem, qux alia atqoe Ecclesiarum communes eranl) in earura calendariis
alia in unoquoque tractu celcbrabantur. Prior hujus exhibebant celebrabantque : quorum insignis rei per
theseos pars einin. Bonam (b) et Tboraasium (c), nec eosdem in iis Ecclesiis geslx, susceptique episco-
non Mabillonium(d), Blanchinumqueipsum (e) aucto- patus, prxdicationisve aut passionis memoria ex-
res babet.: posleriorem autem Missaliuminter se col- staref; prxsertim vero quorum sacrx exuvix in ipsis
latio demonstrabit; singula enim Missalia celebrioresi requiescerent Actave martyrii eorum haberentur.
in ea regione aut provincia ad quam pertinent so- Id nos quidem, nisi res expedita essel, inultiplici
lemniiates exbibent; atque ex iis, ubi titulus Codi- ex veteribus Ecclesiarum liturgiis prolato exerapV)
cibus deest, liturgici conjiciunt cujus olim Ecclesix demonstrare facile possemus. De exuviis aulem atque
MissaleIuerit. Actis martyrum Cl. Ruinartium ex abundanti (;')
Ncc quem moveat card. Thomasii auctoritas di- prxdem sistimtts, imo Blanchinum nohis ex parle
cenlis (f) : Ipsummel missm lenorem (uisse per Gal- consenlientem habemus (k). Ilic enim Auclor de sa-
lias sive Narbonensem et Aquitanicam, qum olimWi- cris beatissimi protomartyris Stephani exuviis, quas
sigolhis paruerunt, sive Celticam etBdgicam, ubi insignis nostras Paulus Orosius sub sxculi v initium,
Franci sui regni exordia in Galtiis sumpserunt; ea G *• ex Africa in Hjspaniam detulit (l), loquens : hanc
enim de Missaiis structura, deque missx partibus ac causam subesse pulat, cur ex eo lempore sanclissi-
precum in ea dicendarum serie; non autem de Cpl- mi prolomarlyris oflicium in Hispania fieret; addere
leciionum, aul Contestationum, multoque minus de insuper potuisset, ut solemniori ritu Stephani natale
Feslorum et calendarii simililu line alque uniformi- apud Hispanos, prx aliis insignium domeslicorum
tate interpretanda est, idque ex ipsius ven. cardinalis mariyrum festis celebraretur. Sed de his fortassis
mente; is enim paulo inferius (g) de Francorum alias.
Missali loquens (quod ad Pictavienscm Ecclesiam Nunc autem, ut scopo propiores fiamus, videndum
perlinuisse Morinus (/i) voluit) bxc liabet : lllud nobis est, num ineunle sxculo vn, aut non longe ab
tantum subjunge, lioc Francorum Missali plane deiis leroporibus fuissent alicubi apud Hispanos reli-
monstrari veterem Gallimrilum in missa, dissimilem quix sanctissimi levilx Laurentii? Bollandiani Palres,
inmultis a Romano; consitnilem vero, si PRECUM SE- qui de eo argumento ex professo egere, enumeratis
RIEMATTENDAMIIS (notanda hxc vcrba sunl), Gothico urbibus per Germaniam, Belgium , Galliam atque
Gallicaneque Missalibus liic edilis. Consonat Mabil- Orientem qux sacra hxc pignora possidebant (m)±
lonius (i) qui Boviense Sacramentarium provincix altum de Hispaitia noslra silent; cui proinde usque
maximx Sequanorum, ideo non in omnibus cuin D "• ad Pbilippi II regis leinpora, exstructumque ab ipso
Missali Goihico-Gailicanoconvenireait : Quia etsiin ac dicatum sanclissirao levilx insigne Scorialense
Ecclesiis Galliarum ante Careli Magni principalum cccnobium, non licuit esse tam beatx. De his auieui
fueril uniformis celebrandm missm rilus, emdemque sxculis qux Laurenlii mortem consecula sunt Pru-
(a) Exslant Gelasian. et Gregorian. in Dissert. (g) Loco proxjme allegatp.
Cl. Muratorii de Liturg. Romana veteri Venet. edita (/i) ApHd card. Thomasium, ibidem.
1748. (i) Prxf. in Sacram. Gallican. Boviense, n. 7 apud
(b) Apud card. Thomasium in prxf. Miss. Golh, Murator., tora. II, Diss.de vet. lilurg.,pag. 77J.
Francor. et Gallican., tom II. Diss. de Liturg. Ro- (j) Prafat. iu Acia martyr. sincera, n 18.
inano veteri a Mur.ilor.ed., pag. 514. (k) Annot. xu in Orationar. anliquiss. ritus Gotli.
(c) Card. Thomasius in ea prxfatione. sub fin., pag. CXLIX.
(d) Prxfat. Sacramentarii Gallicani Boviensis, n.2. (/) An sacrx beatissimi protomartyris exuvix ali-
Diss. Murator., tom. 11, pag. 770. quando in Bracarensem Ecclesiamquo missx luerant
(e) Annoi. xvi in Orationar. antiquiss. rilus Golli., pei venerint, subdubilare videlur Cl. nostras Nic. An-
pag. ci.iv. tonius, lib. m Bibl. Hisp.-veteris, cap. 2, n. 43, pag.
(() ln cad. prxfatione, § de Missali Francor. sub 187.
fincin. (m) Ad diem x Aug., ^ iu et vu, n. 6S.
C05 DISSERTATIODE DAMASOET LAURENTIO. 606
dentium lycupletem tcstem adducimus,qui postquam A ritatis specie destituta sunl); altum item a puero et
inclyti martyris passioncm elegantissime descripse- educatum Romx, atque ibidem levitx graduni et ar-
rat, sepulcri laudem pie Romanis invidet, quodque chidiacpni dignitatem adeplum; passum denique ac
sacra ipsius ossa prxsentes venerari possent. En lumulalum in Urbe : prorsus ut si patriam excipias,
verba Prudentii (a) : neque Hispani ipsi diftiteamur cxlera Romanura fore
91 ler, quaterque,et septies Laurentium (c).
Bealusurbisincola,
Qui tft (Laurenli),ac tuorunicominus Nibilominustamen in eo quem nuper. dicebamus
Sedemcelebralossium. Golhico-Gallicann missarum Codice, quem Hispa-
Et paucis intcrjectis: niensem, sallera Hispano affinem non immerito ap-
Sed qui caremusliisbonis, pellare possumus (d), ciim nec Vincentii levitx ac
Nec sanguinisvesligia
Viderecorauipossumus, martyris celeberrimi; nec Felicis, qui Gerundx ad
Corlumiiitiiemureminus. clivumPyrenxi montis, ipsasque adeo Gallix-Golhicx
Ad Acta Laurenlii quod attinet, dubitanl merito fauces martyr occubuit; nec Cucusatis, qui non
iidem Patres (t>), num primxva et genuina sn.culo longe a Barcinone; neque Fructuosi, Augurii et Eu-
quinto Romx aut alicubi exstiterinl; ul vel hinc con- _,' logii, qui Tarracone passi fuere; neque demum
jicere jam possimus ea non usque adeo mature in alterius ex illustrioribus Hispanis marlyribus (prxter
ullimam Hesperiam devenisse. Scimus prxterea unain Eulaliam Eraeritensem), officiumMissave, ac
Laurenlium, si unquam ex llispania nostra pedem ne mentio quidem in eorumdem natalitiis habeatur;
extulisse adversarii nobis concedunt, nunquam eo- fb.eo inquam Missali Laurentius noster, nedum iu
dem regressum fuisse (nam qux non nemo de ipsius proprio Nalali peculiari missa celebratur, quod non
et Sixti papx itineribus fabulatur, omni prorsus ve- usque adeo mirandum foret; sed in leslis quoque
(«) Stroph. 133, vers. 529. triduani jejunii D. Isidorus (lib. i de ecclesiast. Olfic,
(b) Ad diem x Aug., § xn, n. 125. cap. 40 ): sed hoc ab Hispanis post Ascensionem,
(c) Yide.infra lertiam nolarura luiic dissertalioni imo post Pentecosten observatum fuisse, locuplcs
sub Addendorumnomine adnexarum. EDIT. tesiis est Walafr. Strabo (De Reb. Eccl., can. 28).—
(d) Scio eruditiss. P. Alex. Lesleo (Prxfat. Missal, Nonjugis autem ac per totos quadraginta dies Qua-
Mozarab., § xvi, num. 295) non probari, Missale dragesimx observalin, viguissetne in ea Ecclesia ad
Gothicum de quo agimus ad aliquam ex Gothico- quam Codex de quo loquimur pertiiiuit, incerlum
Gallicanis Ecelesiis, sed potius ad Galliam FrancO- plane est; imo arbilror non plus in ipsa, quam 36
rum iraperio subditam perlinqisse; idque ex tridua- diebus esurialibus id jejunium, sicut et in Hispania-
narum rogationum anle Ascensionemusu; atque ex rum Ecclesiis, constitisse; aliasin eoCodice jejunium
non jugi, ac.per totos quadraginta dies, Quadrage- 4G a feria IV ante primam Dominicam Quadragesimx,
simali observatione, qux duo apud Hispanos non qux ob eam causam in sacramenlario Gregoriano
obtinuisse asserit; cum aliunde notum sit eosdem (Murator., tom. II, ap. Liturg. Rom.,col. 300), et ab
ritus ecclesiasticos in Hispania alque Narbonensi Amalario (De Offic. eccl., cap. 7), Alcuino (sub
Gallia a concilii iv Toletani temporihus usurpalos epig. : In cap. jejun.) et aliis passim Caput jejunii
fuisse. Longe tamen probabilior nobis videlur cardd, inscribitur, incipere omnino debuisset; necsex lieb-
Bonx ac Thomasii, ncc non Mabillonii, Lebrunii, domadis Quadragesimale tempus conclnderctur.
Blanchini Annol. vi, pag. CXLI,et liturgicorum opi- Quod auiem in eo Codice < de 40 diebus jejunii ju-
nio, qui omnes eum Codicemsine controversia Nar- giter a Christo Domino expletis, el eodem numero
bonensi Gallix inscriptum atque attribulum voluere, dierum a iidelibus, minutaiim tamen, ob ipsorum in-
idque non tanlum ex prxiixo recentiore Missulis firmilatem , observato i legilur, neminem movere
Gothicilituio, iit Lesleus asserit, sed ex variis pre- debet; neque enim necesse est, ut quadragenarium
cationibus ex MissaliGolhieo in eumCodicem trans- illum dierura numerum ad tolidem esuriales dies,
latis; atque ex Gallicanarum synodorym cum ipso quibus vespertina refectio sumebatur, referamus;
consensione, quani cx Agalhensis sub Alarico Go- sed de integro jejunii, id est, Quadragesimali tem-
thorum rege ad anniiin DVIcelebralx, canone 13 et nore (licet hoc i% diebus constaret), ob numeri
30, Thomasius elicit; nec non ex aliis argumeniiset rot iMilitalemaccipi commode polest, quod in con-
coujecturis qux apud ipsos videri po-sunt. Sane cilii Toletani viu, Canone 9 et alibi in Sacramen-
vero, prseter Laurenlii nostri, Sixlique et Ilippolyli lariis passim factum videraus. Minulatimautem ii
natalitia in eo de quo agimus Codice txprcssa, i;uo- 'n dies observari dicuntur, forsan quia non id juge, ut
rum uullum in Luxoviensi, Francorum, Boviensi; D olim Chrisli jejunium, sed Dominicisdiebus qualer
neque in Gallicano Vetere, ad Gallias Cellicam, aut quinquies solutum atque interruptum luil, quod
Belgicam, ,et Francicam pertinentibus reperitur : el Isidorus (De eccl. Ofi., lib. L, cap. 36) innuit, in-
unum mihi Eulalix Emeritensis festum in eodem quiens : Subtractis enim a Quadragesima Dominicis
Gothico Missalicelebratum, cum in Gallo-Francicis diebus, quibusjejunia resolvuntur, his 36 diebus quasi
Codicibus (iicet alias Eiilaliaiu, claram quoque apud pro lolius anni decimis ad ecclesiamconcurrimus,
Gallos fuisse, Venanlii iVrliiiiati et Gregorii Turo- elc. — Necdemum tanta eral inter Uispanix et Gal-
nensis testimonio sciamus) altum de ea sileatur : lic-Golbicx Ecclesias, vel post concilium Toleta-
indubiam pene fidem facit, id ex MissaliGothorum Duiniv rituum communio, ut non adhuc in aliquo
proprio a1 GalliaoNirbonensisEcclesiasemanasse.— riiscreparent; id quod ex xvn concilii Tolelani sub
De triduanis autem rogationibus, quod Lcsleus obji- Egicane DCXCIV habili canonibus 2 et 3, itemex Egi-
cit, potuit velus ille Galliarum, inlixusque populo- canis Hortatoria ad ejusdem concilii Patres, colligere
riiin animis riios, vel post conciliumToletanum iv a est; imo inter ipsas Hispanix Ecclesias, nec longe
Gallico-GotliicisEcclesiisrelineri. Quid si eas, quan- post iv concilii Toletani lempora in Missx atque Of-
quam in Gallia instilulx primum fuerint, alicubi licii ecclesiastici ritihus nonnibil diversilatis luisse,
etiamapud Hispanos obtinuisse suspicemur? Rhaba- ex _i itidcm Toletani concilii %ubWambane ad an-
nuscerle (Lib. « de Instit. cleric, cap. 40) tridua- num DCLXXV, canone 3 atque ex alijs conciliorum
num ante Ascensiouem jejunium apud Ecclesias Hispanix dccrelis aperte dcducilur.
Occidentisin more fuisse alfirmat. Mcminil quoque
607: ADDENDA- AD QUOSDAMPRJ-CEDENTES TOMOS. C08,
S. Sixti papxqui triduo eum in agone prxcessit, et A homines ad cceleslia regna transire permisit; quo-
niam hi sc lux teslcs oflciunt veritatis, inimir
S. ilippolyti qui altero post Laurenlium triduo marcum, dumqui occidunlur, occidunt. Ex quibus est san-
tyrium consumtnavit, lam luculentum fit elogium ctus ac venerabilis SIXTUSmarlyr, cujus hodie
sanctissimi levitx, quasi non utriusque illius martyris soleinnitas celebralur; qui dum aposloiicx sedis
magis quam Laurentii, imo quasi proprium hujus accepisset insignia, et sc priinuni esse conspicerel
sacerdotum , occasionem salutaris passionis exci-
ualale ulrobique celebrarelur; cum e contrario in piens, non tantum sxculares exuit sordes contagii;,
ea missa qux Laurenlii propria esl, nec verbum de verumeliam exemplum [uil cmleris. Nam mox suus
ministereximiusvenerabilisLaurentius viclorim
Sixto, neque ulla dc Hippolylo nienlio vicissim re- quoque
niissain Sixti palmam imilalus , eccepit ornamenlum quod debuit.
periatur. Sistimus integram Laureniii ; pmnasubire; ut gloriam mereretur mternam conse-
autem alque Hippolyti, ne molesliaro lectoribus ex- quere (sic). Per Christum.
hibeamus, missarum tanlum immolationes. INNATALI SANCTI HIPPOLV.TI MARTYRIS.
VISSA INNATALE SANCTI LAURENTII MARTVRIS (a). Immolalio missm (c).
Deus fidelioin luorum salvator et rector, omnipo-
tens sempiterne Deus, adesto voiis solemnitalis ho- Vere dignum et juslum est, oranipolens xlerne
diernx, eVEcclesix gaudiis de gloriosa martyris lui _ Deus, qui beatum HIPPOLVTUM tyrannicis adhuc obse-
passrone BEATILAVRENTI occupatum subito (ecisti LAVRENTI
(sic) conceplis, benignus j" quiisspirituali (sie) socium.
a.rdore succensus, dum unigenitum Fi-
asprra : augealur omnium fides tantx virtulis orlu ; Qui tuum Dominum nostrum coram polestatibus
et corda Ixtantium supplicio martyrum ignianlur : liura
ut apud misericordiam tuara illius juvemur meriio, veracitercardis confitetur, peenis subjicitur, vinculis inli-
cujus exsultamus exemplo. Per Dominumnostrum. gatur, [ Forle, earduisj configitur, equorum
ferociiale disjungitur; ei adepta palmu marlijrii, vita
Coltectiosequilur. perpelua cum lucralore el mugislro LAURENTIO COJO-
Dens mundi crcator et reclor, qui hunc diem in. halur. Per Christum Dominum iioslrum.
LEVITJETUI LAVRENTI (sic) martyrio consecrasti; Ex lioc autem tam peculiari Laurentii nostri elo-
exaudi propilius supplices tuos, et concede ut om-
nes qui marlyrii ejus merita veneramur, iniercessio- go in sanctorum Sixli et liippolyti natalitiis, quivis
nibus ejus ab xternis gebennx incendiis liberemur. e vestigio conjiciet longc majorem sanctissimiillius
Per Dominum.
Collectioposl nomina. levitx, quam horum martyrum ralionem in Missali
Concede nobis, Domine, gratiam ttiam in BEATI Golhico-Gallicaho, alque adeo apud Toletani con-
LAURENTI martyr.is celebritate mullipliccm ; ut de cilii Palres habitam fuisse. Verum ut paulo id iiat
tanli agone certaminis discat populus Cbristianus et dilucidius, opportunum duxi Golhico-GallicanumCo-
lirmam solidare patieuliam, et pia exsuttare vic- dicem cum iis Sacramenlariis
toria. conferre, qux ad usum
Collectioad pacem. , Romanx Ecclesix a summis ponlificibusGeiasio ct
^*
Sancli LAIJRENTI nos, Domine, quxsumus precatio Gregorio Magno ordinata fuisse constat; nec non
justa tuealur: et quod noslra conscienlia non prx- cum eo missarum Codice, quem Leoniani tilulo in-
sumit ejus nobis qui tibi placuil oratione donelur. signem
Per Dorainum nostrum lilium luum. nuperrirae Blanchinus evulgavit.
In triplici ergo hoc Romano Codice, cum si pa-
Immolatio missm.
Vere dignum ct justum est, omnipotenssempiterne triam demas nulia non ex parte Romanus futurus cs-
Deus, tibi in tanti martyris LAURENTI laudis hostias set Laurenlius; neque ullius magis quam Romano-
immolare: quihosiiam viventcnihodiein ipsiusLEviT^ rum inleresset peculiari elogio martyrem sanctissi-
TUI BEATJLAURENTI martyris ministerio per florem nium celebrare, de cujus solemnitate (ut est in
casli corporis accepisli. Cujus vocem per hyinnidi- Blanchiniano
cuin n odulamini [Forte, modulati] Psalmi audivimus Codice) peculiarius prm cmterisRomn
canentis aique dicentis : Probasti cor meum Dcus tmtabatur: prxlerquam in missis qux sancti Lau-
et visitasti noctem (sic), id esi,in tenebris sxcnli : rentii proprix sunt in ejus nalalitio, nuliam hacle-
igne me cxaminasii el iion est invenla in me iniqui- nus in Sixti aut Hippolyti, neque in aliorum marty-
tas. 0 gloriosa cerlaminis virtus! 0 inconcussa con-
stantia conlitenlis! Stridunl membra viventia super rum festis menlionem, ac ne verbulum quidem de
graliculam imposita : et prunis sxvienlihus , anhe- sanctissimo levita reperire mihi licuit; prorsus ut
lantes [Forte, anhelantia] incensum suum in modtiin quod ex Golhico-GallicanoCodiceLaureniii elogium
thymiamalls divinis naribus exhibeni odorem. Dicit I
emm marlyr ipse cum Paulo : Chrisii bentis odor su- relulimus Gallix-Golhicx, atque adeo Hispanix, ut
mus. Non enim cogitabat quomodo in lerra posiltis a putamus, nostrx peculiare, nec sine causa ab utra-
passionis periculo liberarelur; sed quomodo inter que hac provincia lactum existiraandumsit.
martyres in cceliscoronaretur. Pcr ChrisluiiiDoini- Esl quidem in Bianchiniano Codice (ne quid stu-
nuin noslrum. Pcr qucin.
1NNATALI SANCTI SlXTIrkPJEET MARTVRIS. diose dissiraulare videar) tacita quxdam Laurentii
lmmolaiie missw (b). mentio in i et n contestatione missarum sancli Sixti,
in quibus legitur (d) : eum doctrinm sum fitios ad
el
Veredignum juslum est, xqunm etfalularc e=l,
tibi assiduas laudes canere, Doinine saiuie, Pater eamdemmartyrii gloriam promerendamincitare , etc:
omnipolens, xierne Deus. Per Cbrisium Dominiun Sixto nedum hoc dhinitus dalum (uisse, ul proprium
noslrum. Qtti per adventum sUumcredentes in se1 patsionis triumphumacquireret; sed etiam ut subjeclis
. (a.).MissaleGo:b. Gallican. ab Em. Thomasio pri- (c) ApudMuralor., Liturg. Romana vet., tom. U,
inum editum, et a Cl. Muralorip disserlalioni dei col. 628.
Lilurgia Romana velere insertum totii. II, col. 627. (d) Tomo IV Anaslasii, pag- xxxvi, col. 1, in na-
(b) Aptid Murator. Diss. de Lilurg. Rom., col. lali sancli Sixti.
6:e.
6C9 DISSERTATIO DE DAMASOET LAURENTlO. 610
j Marlyrologium (h) scribentis : < in Ubris Liturgkis
sibi ministrit preficerel, gloriosamque magislri pal- A
mam, non inferiorem discipuli victoriam consecutam velusiissimisubique geniium apud Occidentales mis-
[uisse. Quibus quanquam Laurentium nostrum non sarum solemnia in natali beali Laurehlii prxno-
obscure desiguari constet : nusquara tamen extra tari >; nisi adhibito lemperatnento e Gallicanis mis-
propriam sanclissiini martyris mi.sam expressum sarum Codicibus, quos paulo ante retulimus, fdlcia-
ejusdem nomen aut elogium, ut in Missali Gotbico- tur, iniiriiiam et plane falsam in universum 1'or'e.
Gallicano reperitur; licet septenx de sancto Sixto Scid equidem non dissimilia apud Maximum Tauri-
missx, tricenx vero collecix atque Orationes in eo nensem legi (i), scilicet : triumphum beati Laurentii,
Codice habeanlur. Mitto ter in eodem Sacrameniario tolum ubique tnundum consona devotionecelebrare;
repetitum Laurentii nomen, sine elogio tamen, in sed ea non paulo generaliora sunt, ac de majori
missis defunctorum pre anima cujusdam episcopi(a), Ecclesiarum parte, pro quo in scholis dlccremus
casu ei.irh id faclum luisse ipsi nobiscum adversarii de generjbus singulorum, largius inlerpretari de-
atque inter eos Acaraus (b) agnovere. bent.
Nunc autem a Romanis ad Belgicx, Cclticx et Ex silenlio autem Gallicanorum Codicumde levila
Francic» Galliarum Missales Codices transitu facto, noslro, ut hoc moneamus obiter ; simul etiam ex eO
nullam prorsus in iis Laurentii noslri meniionem JJ 1 quod in Orationario Tarraconensis Ecclesix a Blan-
fieri comperiemus; proinde quasi nec si uspiam cbino primum evulgato nulla prorsus de sancto Sixlo
genlium levita sanctissimus vixerit, Ecclesix aut in- mentio reperiatur; ac demum, quod nullam prxterea
colscharum regionum inaudiissent. Id vero num de causam subesse videam cur in Hispania nostra, nia-
omnibus cjus Galliarum tractus Codicibusin univer- xime autem in eo Missali de quo loquimur, sancto-
sum aflirmari possit, non salis expioratum habeo; in rum Sixli et Hippolyti natalilia peculiari officio
iis certe quos mihi bactenus videre licuit nulium celebrarenlur : non semel i.n iiienlem venit propter
omnino de sancto Laurentio, nec de Sixto aut Hip- Laurentium, cujus prior ille magister, posterior isle
polyto verburn legitur. Sunt autem, 1. Lectionarium discipulus, uterque vero passionis quodammodo so-
Luxoviense Merovingico , charactere exaralum, a cius fuerat, locum eis factum in Golhico-Gallicano
Mabillonio (e) in ejusdem Liturgia Gallicana edilum, Codice; ne scilicet quorum unum ccrtamen videri
quod olim ad provinciam Maximam Sequanorum, id poteral et sxpissime in eisdem Aclis legebalur (j) ,
est Vesonlionensem pertinuisse idem auctor affirmat. in unius Ecclesix Lilurgia cultu sejungerentur. Sane
2. Sacramenlarium sancti Columbani, quod ex Bo- vero, quibus in Codicibus aut calendariis Laurentii
biensi bibliolheca in Lilurgiam Gallicanam idem natale sileri contigerit, in iis sanctorum Sixli et
Mabilloniusretulit (d), et ad eamdem Vesontionen- C ( Hippolyli solemnitates fruslra quxras.
sem provinciani speclare voluit. 3. Missale Franco- Nunc autem, ut quo hxc demum pertineant vi-
rum diclum, a ven. card. Thomasio primum editum, deamus, scire omninoa Blanchino vellein: 1. Gum, si
etaMuratorio in Disserlationede Liturgia Romana Romx Laureniium adjudicet, non magis jara ad
recusum (e), quod ad Pictaviensem Ecclesiam olim Hispanos quam ad Gallos sanclissimiis leviia perti-
pertinuisse ex Morino Thomasius io ejusdem prxfa- nere debeat: cur, altum de eo silentibus Galliarum
lione censet. Missale demum Gallicanumvetus (/') Sacramentariis , Hispanienses inierea Codices tam
ejusdem ven. cardinalis, ad Ecclesix AUisiodorensis peculiare Laurentii, non modo in ipsius , sed et iri
usum adornatum (uli ex sancti Germani hujus urbis Sixti alque Hippolyli natalitiis elogium conlineant ?
episcopi, quaj unica est de sanctis in eo Codice men- 2. Cum, una excepta palria, nihil jain Laurentius, seu
tio, conjicere possumus); in quibus omnibus nec gradum , dignitatem resque ab ipso gestas, sive
verbum de sanclo Lau entio reperire mihi con- passionis atit exuviarum locum spcctes , commune
ligit. cum Hispanis habiturus sit: cur in Golhico-Gallicano
Ex his autem, nisi vehementer ego fallor, liquidum Codice naiionalium fesiorum parcissimo, in quo nec
flt Blancbini thesim affirmantis (g) : Martijrologia Vincentio levitx , nec Fclici Gerundensi, nec Fruc-
omnia et calendaria vetuslissima.... necnonel Sacra- D I luoso, aut aliis Hispanis martyribus illuslrissimis
mentaria, gloriosissimumin tota Ecclesia Laurentii locus vel minimus atlribulus est, lam insignis ac
passionem unanimiter recolere, non secus atqne afli- luculenta, neque uno tanlum in loco Laurentii nostri
nem aliam Cl. Doniitiici Georgiiin notis ad Adouis menlio habeaiur ? 3. Verum fuerit, quod gralis
(a) Sacram. Veronense, tom. IV, Anastasii inler (d) Habeiur is Codex apud MuratoK de Lilurg.
Prolegom., pag. t,col. 2, n. 4 el.S. (Videinfra quar- Roiiiana vet., tom. II, a col. 775,
tam notariun huic dissertationi sub Addendorumno- (e) Toni. II, a.col. 662.
mine adnexarum). EDIT. (() Editum a Muratorio, lom. II, Diss.de Liturg.
(b) Putat ACamus( Diss. de antiq. Sacramentnrii Rom., a col. 697.
Veronen., parl. i, § xn), Missas in quibus hx collec- g) Annot., cv in Oralipn. anliquiss. rit. Gplh.,
tiones habenlur, in die depositionis Sixti PP. 111 pag. CCLXXXII.
pro ejus requie celebratas ; mentionem autem Lau- (/i) Ad diem x Aug. Edit. Rom., pag. 392.
rentii ideo in ipsis factam, quia is pontifex altero (t) Homil. II de sancto Laurenlio sub linem.
post Latirentium die, xi scilicet Augtisti ann. ccccxi. (j) Habenlur ia eisdem Actis SS. Sixli Laurenlii
vivere desierit. atque Hippolyti passiones cuinalibi, tum in'Cod.
Valicano, cujus veiba poslremo nobis loco Blanchi-
(c) Lilurg. Galliean. lih. n, pag, 106.ad 17J. nus i bjicil. De quo infcrius serino recurrct.
tili ADDENDAAD QUOSDAMPRÎCEDENTES TOMOS. (HSi
Blanchino damus ; fuerit, inquam , prxter patrisj \j\ Sixti atque Hippolyli natalitiis elogid locura facere
communionem causa arcana aliqua, cur in Golhiw,- potuisse. Sed de his plus salis.
Gallicano de quo agimus Codice Laurentii mentio Illud hoc loco jure lector desiderare et plane
fieret: an ea tanti ponderis exstitisse credenda est, inirari possit, in tanta liturgicOrum Codicum copia,
ut proplerea uatale Laurentii extra Hispaniam ut nullum a nobis hactenus adductum , qui proprie ad
putat Blanchinus editi, 'eilucati atque alli, cujusque Hispaniarum Ecclesias perlineat; cum alias priscus
nulla ibidem exstabat reliquiarum pars, polius in eo ille nostratum Golhorum Isidorianus ritus , Mozara-
Codice ac solemnius haberetur, quam vel in eodem bicus vulgo dictiis , lanto semper apud liturgicos in
Eulalix Emeritensis (a) martyris celebratissimx, honore fuerit, et usque sit. Ac niihi quidem (quan-
patria , incolatu , passione atque exuviarum loco , quam Missali Mozarabico ab incomparabili cardinali
nulla denique non ex parte Hispanx; vel ipsius eliara Ximenio edilo non parum ab aliquibus detraclura
Laurentii in Codicibus Gelasiano, Gregoriano, atque noveram , quasi ipsius colleclor ex anliquis Missa-
aliis ad Ecclesix Romanx usum adornaiis? libus quxcunque libuit in eura Codicem transtulis-
Hxc Blanchino longiuscule pelita videbuntur ; et set), hxrebat nihilominus animo ejus Missalis exem-
fortassis, qua est sagacitale ac doctrina vir, lalentem plum , quod in excellentissimx Corsinx domus , et
aliquam hujus singularitalis causam in numeralo B in Vallicellana bibliolheca asservari inaudieram ,
habeat, qux miht tamen, ut verum fatear, hactenus diligenter evolvere, si quid inde noslris hisce con-«
nulla succurrit. Ne autem ad Laurenlii cullum ubi- jeciuris lucis affulgeret. Commodum autem per
que terrarum Iate propagatura confugiat, quasi ex ea tempora Cl. Alexander Lesleus S. J. Moza-
eo peculiaris sanclissimi levitx in Gallix-Golbicx rabicum ipsura Ximenit Codicem prxfationc ac
Ecclesiis cultus descendat; de silentio Ecclesiarum notis auctum edidit (c), in quibus non vulgaris
per Gallias Belgicam , Cellicam , et.Francicani, hic neque bausta de triviis eruditio cum summa
rursum monendus est. Mcminerit prxlerea Augus- rei lilurgicx peritia decertare videntur. In eo
tinum, non secus ac de Laurenlio Maximus, olim de autem Missali, quod nostra propius attinet, Lau-
insigni levita ac martyre Vincentio dixisse (b) : renlii festum propria et peculiari Missa , nedum
Nullam ejus lempore regionem, nullam provinciam natali lpsius die iv Id. Augusti, sed et in ejusdem
quousque Romanum imperium vel Chrislianum nomen diei octava , xvi Kal. Seplembris, solemnissiinoque
exlendilur non celebrare Vincenlii nalale; quod tamen sex tapparum ritu celebrari animadverti; cum Sixti
in iis quos retulimus Galliarum Codicibus, imo eliam atque Hippolyli festa suis unumquodque nataliliis
in Missali Gothico-Gallicano, frustra Blanchiuus> tantum (iant, nihilque proprium habeant, sed omnia
quxsierit. Postremo : communem Laurenlii cultum rQ ex commtim plurimorum martyrum desumantur t
per orbem lerrarum, ulut ejusdem natali inier alio- ritusque prx illo Laurenlii longe inferior sit (d); ut
rum marlyrum solemnitates in Gothico-Gallicano1 vel hinc jam conjicere liceat, quam potior sanctis-
Codice recensendo causam dedisset: non lamen in- simi levitx , prx Sixti atque Hippolyti nataliliis ,
signi ac peculiari illi in proprio , et iu sanctorumi ralio apud Hispanos habita fueril (e).
(a) Perpeluo Eulaliam cujns in Missali Gothico- (d) Pag. 357 ad 361. Feslnm Laureniii peculiari
Gallicano nalale celebratur Emeritenscm diximus , roissa in ejus natali colitur. Pag. xc, col. 2. In calen*
quamvis Cl. Lesleus Barcinonensem eam fuisse sus-i dario ritus sex capparum indicatur. Pag. 365 habelur
picelur. Cum enim hxc non procul a Gallia, illa vero Laurentii Octava, in qua omnia sicut in die clici
in remotissima Hispanix parte, passa fuerit, credibile jubentur. ltem in Kalendario, Octavx Laurenlii
existimal hic auctor prx Emerilensi Eulalia celebrio- mcntio est; e diverso vero de Sixto, pag. 356 , col.
rem nlim apud Gallos Barcinonensem fuisse ; quini 3, hxc omnino leguntur: Sixli papm: Felicissimi
et Missx de qua agimus iinmolationein, in qua virgoi et Agapili. Omnia dicanlur plurimorum martqrum.
sponte prmsidi oblala dicitur, huic magis quam Eme- Eadenn|ue iisdem ipsis verbis in festo sancti Hippo-
rilensi convenire. Verum el hanc quoque clarami lyti repetunlur pag. 361, col. 1.
olim in Galliis exslilisse , Venantii Fortunaii el Gre- (e) Non me latet, Cl. Lesleum (in Notis, pag. 585 ,
gorii Turonensis auctoritas ab Era. Thomasio allatai col. 2) ex frequenti, uti arbitror, Sixti menlione, quse
(Prxf. Missal. Gothic) satis docet. Nec conjeciuraini D in Mozarabica Laurenlii missa lii, existimare, eam
ex ejus Missx iramolalione ductam, Lesleum juvarei £ Missam non Laurenlii propriam , sed Sixlo quoque
posse arbilror,cum utriusque Eulalix Acta magnai communem esse; qui mos hng marlyres, imo et
ex parte coniusa esse verosimillimum sit. Ac mihii Hippolytumconjungendi, apud Grxcos olim oblinuit,
quidem, ex loco in eo Codice Missx de qua agimus; ul patet ex Menologio Basilii. Verum nescio quo Ul
aitributo, conlici plane videtur Emeritensem eami pacto a Cl. viro susiineri possit, cum S x'o propriu»
Eulaliani fuisse, cujus festum IV Id. Decembris cele- dies , non sccus atque Hippolyto, in eo Missaliallrt-
bratur; nam post Missam S. Andrex aposloli prid. bulus sit, ut nuper dicebamus. Pixterea si quisad
Kal. Decembris, et anle eam qux de S. Pauli ton- eara raissam animum tantisper advertat, licet Ire-
versione est, vut Kal. Februarii, Eulalix natalei quens in ea Sixli, in secunda scilicet oratione, n>
ibidem agitur; cum alias sub medium Februariii oraiione post nomina , in lnlatione , et Benedicltene
mensis in quod Barcinonensis Eulalix festura incurritt mentio liat: deprehendet nihilominusad Laurentium
collocari omnitio debuisset. (Vide infra qu ntam no- potius, inio unice ad ipsum pertinere. Primo enim
taruni liuic disscrtalioni sub Addendorum nominei Offlcium seu Introitus (ut more nostro loquamur),
adnexarum. EDIT.) qui est: Gloriamel magnumdecorem,etc, desumilur
(b) Scrra. 276, qui de S. VincenlioLevitaterlius est,, in ea Missa ex communi unius marlyris, pag. 421,
num. 4, Edil. PP. Maurin. Paris., lom. V, col. 1113. qui alias esse deberet: Dabosanctis meis, ex coinmuni
(c) Piodiiiopus Romx ann. 1755, Oclobri mense,, plurimorum martyrum pag. 426. Spcundo binx lec-
sub hoc titulo: Missate mixtum secundum regulam B. tiones, alia ex Ecclesiastico: Qni aurum diligit, etc.,
Isidori dictiim Mozarabes. alia vero ex A<oslolo : Qui P»rce seminat, elc., nec
'613 DISSERTATIODE DAMASOET LAURENTIO. 614
Et iliud nobis in votis erat veteres liturgicos Codi- A Qiiavoce,quantislaudihus
ces, si quos iir Bibliolheca Vaiicana ad Hispanix aut Celebrabo HORTISORDINEM ?
Quo I-ASSIONKM
carmine
GallijcNarbonensis Ecclesias perlinenles invenissem, Digoe relexens concinam?
diligenter evolvere; atque ex eis qux in rem nostram Et rursum (c).
conferre posse arbitrarer in mediura adducere. Cur Sic, sancte LAUHENTI, luam
autera id non prxsliterimus, alibi a nobis indicatum. Nos PASSIONEMquaei i mus.
Unum quod supererat exsecuti sumus, nempe ut Si quid proinde in eo poernale deprehenditur, ex
Laurentii patrix nonnihil lucis affuudi, aut ea
quos in amplissima sanctx ac priraatis Toletanx quo
Ecclesix bibliotheca Mozarabicos sacrx liturgix demura sagaciori indagine subodorari queat: minime
id dala ab auctore opera dictum exislimandum , sed
Codices, a sxculo, ut putamus, hono scriptos asser-
vari noveramus •; quosque durn Galholici atque quasi nihil tale cogitanli verbum paulo fortassis
invictissimi Ferdinandi VI Hispaniarum regis jussu quam voluit significanlius exciderit.
Toleli degeremas -, pluries uobis in manus sumere Bollandiani Patres , hymno accuratissiine exa-
licuit: perillustri viro utriusque jurisprudentix atque minato, si quam inde illustrandx Laurenlii patrix
scinlillam elicere pussent, ubi nequicquam eis rem
antiquitalis perilissimo D. Joanni Antonio de las
lofantas ejusdem sanclx Ecclesix doclorali, ut ," cecidisse animadvertunt, cxteros admonuere, qui-
vocant, canonico, lilteris precibusque nostris in cunque id deinceps experiri vellcnt operx pretium
hujus laboris gratiam evolvendos enixe commenda- minime facturos (d). Aliis e contrario lain Hexilis
remus. Si quid autent eo prxsidio conalus nostros, in utramque partem ejus hymni auctorilas visa est,
quod minime desperamus , adjuvari contigerit, ubi ut eruditus sane doctor, civis meus alque olim in
abhumanissimopatriiquedecorisamanlissimo viro res- acadcmia Valentina sacrarum Lnguarum catbedrx
ponsum impetraverimus, id c vestigio lucubrationi compelitor (e), ex illis verbis (f):
nostrxinseri, aul extra ordinem adjici curabimus (a). Ceu prxsto semperadsies',
CAPUT IV. Tuosquealumnosurbicos
Lactantecomplexussinu
Prudentius tmlgari sentenlim astipulatur. Mullipiex Pateroo amorenulrias.
pro Hispanis ex Laurentiano ejusdem hymno Et sequentibus:
conjectura. Hosinter o Christidecus,
Hactenus de Laurentio Hispanix noslrx asserendo, Audi poetamrusticnm:
quaiilum ingenio potuimus, enixi sumus. Nunc ut probare nitatur , cum Cxsaraugustanus Prudentius
levitam sanctissimum ex mente Prudentii, quem ab sit (quod verum lorlassis fuerit): minime ab co
ipsis starc adversarii contendunt, Romx nalum non Laurentium palria segregandum; quandoquidem
luisse ostendamus : inlenlalum fortassis alexque ^* alumnos suos nrbicos (id est, Cmsaraugustanos,ut ipse
plenum opus aggredimur. lnitio autem prxnotare inteliigit) atque inter eos Prudentium patenio amore
oportet, longe aliam mentem propositumque sacri complecti poslulatur.
illius poematis auctori fuisse, quani ul sanctissimi In tanla ergo prxjudicatarum opinionum varielate,
levilx patriam in ipso exprimeret. Nec ea traclatio cum viderem Blanchinum et Merendam, inquisito
aut liymni, qui Passio Laurentii simpliciler iuscri- adamussim hymno, fluxas et plane caducas inde
bitur, aut libri titulo nepi Sxsfuvuv,id est, deCoronis, desumplas conjecturas in ccelum attollere , et pru
marlyrum scilicet, satis congruens aut opportuna geomelricis demonslrationibus vendilare : nolui
censenda esset. Si cui tamen adhuc ea de re scru- enim vero permissam his seriptoribus veniam mihi
pulus bxreal, Prudenlium ipsura sistimus, qui men- adimi; aUt, si pauca acquirere possem , invideri.
tera suam atque hymni scopum his verbis apertis- Eoigitur poemate particulatim decurso, auclorisque
sime prodit (6). scopo diligentissime observato , facile in hanc sen-
non Evangelium : Nolile thesaurizare vobis , etc., iu regia Matritensicuria fungens: quo etiam tempore,
niiriiice Laurenlio congruunt. Demuin reliqux ora- aul non niullo post, cum emineniissimusac revercn-
tiones et preces in eadem missa Laurentii proprix dissimus princeps Ludovicus S. R. E. cardinalis de
sunt, nihilque cum Sixto commune habeut. Sunt I) I Corduba, ex decano Toletano ad sacrum purpurato-
autem hx: Oratio prima : Domine Jesu, etc. Lauda: rum collegium, summumqne ejusdem Toletana:
Beatusvir, etc. Saeriiicium: Ego Dominus, etc Mis-a: Ecclesix regimen maximo Hispanix tolius plausu
Ad misericordimopera, etc. Ad pacem: Deus qui bea- evocalus fuisset : unus ille oinnium juslissimi ac
tissimiLevitm,etc Post Sanctus: Osanna in excelsis, prudentissinii Hispaniarum regisjudiciocomprobalu.s
etc Posl pridie: Memores, etc Ad oralioncm (st, qui in decanatu Toletano , quod Hispanicorum
dominicam: Deus qui in veri holocausti, ctc Et omniuni honestissimum sacerdotium est, eminenljs-
post communionera : Domine Jesu Christe, etc simo cardinali archiepiscopo succederet.
Mentioautem in ea missa Sixti, ob quamdam mar- (b) Inhyiuno de S. Laureutio slroph. ix, vers. 53.
tyrii cum Laurentio communionemfieri poluit: nara (c) Stioph. cxxxvni, vers. 548.
et Hippolyti duplex luculentumque in ejusdem Inla- (d) Ad diem x Aug., § iv in ipso inilio.
lione, elogium habetur, quin proplerea Laurenlii (e) is est doclor Augustinus Salesius presbyter
missain Hippolylo communem dicere possimus ; Vaienlinx urbis historicus , edilis operibus clarus
neque id Lesleus voluit. (ipaorumcaialogum habes ap Vinc Xinieiiium Viruin
(a) Perincommodum hujc lucubrationi accidit, Cl. Biblioth. Valentinae, tom. II, ad ann. 4747, pag.
licet alias conimunibus Hispanorum votis magnopere 304) in lilt. ad erudiliss. Mayansium noslfum 19
expelitum fuisset, ut quo tempore litterx nostrx in Julii 1741, in App. opeiis: Censuiade las his'orias
Hispaniam delalx sunt, Toleto vir eximius abesset, fabulosas.
amplissirao vicariatus generalis ecclesiastici niunere (f) Stroph. CXLIII,vers. 569.
' Suspicatur
Arevalus,Ir-gendum(Mpro ccu; nolalque, adsiespro adsis a Terentiofn'ssc usurpatum.EDIT.
,615 ADDE.NDAAD QUOSDAMPRÊCEDENTESTOMOS. 61(J
tentiam descendi, ut credam Prudentium ne cogi- A j levita distribuerat, paulo ante locutus /uissel : non
tasse quidem Laurenlium patria Romanum fuisse. dubitavit sues, relate ad Laurenlium, benigniori vo-
Idque ex conjecturis sequentibus. cabulo appellare. Sic enim (e) prxfectum alloquitur:
1. Inducit in eo hymno LaurenliUm poela nosler, Quemvistuorumdivilum,
postquam tyrannijussa spreveral, dolore cordis in- (lui vesieet ore praauilent
trinsecus lactum, Cbrislumquc enixe deprecantem, Magisprobabodebilem,
Quamquis MEORUM esl PADPERGM.
ut elhnicam ex urbe superstilionem stirpilus evellat, Cur
igilur nonitem suos Laurentius Romanes dice-
his verbis (a):
Haecludibundusdixerat. ret, qui pridem pauperes suos appellarenon erubuil?
Ccelumdeinde suspicit, 3. Invidel Romanis pius ille scriplor, quod sacras
El congemiscensobsecrat beaiissimi marlyris exuvias prxsenlibus liceret in-
Miserlusufbem Romulam.
Cur vero non potius diceret: tueri, ejusque sepulcri limina exosculari; id quod
Misetiusnrbem patriam, ipsi cxterisque Hispanis, btnis, ut ait, Alpibus ab
Urbe remolis, ob locorum intervalla minime conces-
usurpata scilicel postrema voce sruSrnu;: quo eliam suro erat
sensu terrem alicubi patriam Virgilius (b), cineres ([):
palrios Horatius (c), et alii ex veieribus dixere? Licuit «] 0! ler (inqult),qUaterque,et septies
BealusUBBIS
sane Prudenlio per melri et lalinitalis leges id facere; INCOLA,
Oui le (Laurenti)ac tuorumcominUs
et alias patrim adjectum, meo quidem judicio, pres- Sedemcelebralossium!
NosVascoHiberusdividit
.sius signilicantiusque, et verbis congemiscens, et UINIS remotosALPIBLS (g)
miserlus, qux proxinie prxcesserant, exprimendxque Trans Cottianorum juga,
Trans et Pyrenasniiiguidos.
sanclissimi marlyris erga utbem pietali longe con-
' Ubi notandum, non iis quidem qui Romx nati fuis-
gruenlius fuisset.
2. Pergit subinde levita sanctissimus, atque inter senl a Prudentio invideri, quod communem cum
flammasRomanis Chrislianam religionem adprecatur, Laurentio patriam sortiti essent; sed qui, ul maxime
inquiens (d): peregrini, in Urbe tamen non longe a sacris sanclis-
Da, Cliriste,Jlomunisluis simi levitx lipsanis habitabanl, incolas scilicet, ndn
Sit Chrislianaut civilas. cives. Prioribus enim propler, ut idem canit, ticebat
Et hic quidem non salis opporlune Romanos Christo advolvi, flelibusquesepulcrum bealissimi martyris irri-
attribuisse poeta videri polest : nondum enim Lau- gare, quod iis qui exlra Urbem degebant minirae
renlii tempore, cujus ea oralio esl, Christi jugo concessum erat.
collum Roma subdiderat. Cur igitur, si in urbe natus Q . 4. Poscit subindea levita sanctissimo poeta noster,
fuissel Laurentius, non verius poeta diceret : Ixtus ut intersit Quirini populo, id est, benigne cum
Da, Cbriste, Romanismeis, Romanis agat, alumnos eos Laurenlii vocans his
prxsertim ctim nec metri ratione, neque Latini ser-
verbis (li):
mouis genio prohiberetur? Sane cum de iis pauperi- Ceu prxsto semperadsies,
bus, inler quos Ecclesix thesauros sanclissiinus
Syrorum lilterx; Grxcorum vero, alpha, quo sensu
(a) Stroph. ciii, vers. 409. Codrttsille apud Martialem (Lib. v, epigr. 27) Penula-
(b) te, amice, nequivi torum alpha, id est, mendicorum primus dicitur.
Conspicere,et palria decedensponere terra. Glossx : Alpes opn v-tyriku,id est, sublimes montes.
(Mneid. vi, Vers.508.) Isidorus (Etym. xiv, 8) Gallorum (inquil) lingua, Al-
(c) in
Minxeril patrios cineres, etc. pes montes alti vocantur. Vid. Voss. in Albus, Deinde
(InArl. vers. 471.) . Grxcis montis notio generalis est, quasi conspicuum,
(d) Stroph. civ, vers. 433. spectabiiedixeris, aut locumedinssimum,equb circum-
(e) Sfroph. LIX,vers. 235. jacens regio lonqissime speciari potesl. "opo; enim,
(() Siroph. CXXXIII seq. mons, ab 6pao>,id est, video forsan descendit, quara-
(g) Nntandum et Alpiumnomine Pyrenxos montes, vis dispar sit uiriusque vocis spiritus. 'l5« autem seu
qui Galliam ab Hispania dislerminant, a poeta no- stS»)(quo etiam moJo Grxcis montes olim vocatos
stro appellari, ne qu s Julias aul Peninas Cottiasquej) ] fuisse, duplex, uterque altissimus, in Troade, atque
Atpes ipsuni inlellexisse hoc loco putet; neque ciiiiu in insula Creta ejusdem nominis mons, argumento
Julix Cottixqiie Alpes, binma Prudenlio dici pole- est) ab £iow,id est, video,omnino derivalur; unde ct
rant: cum non bis, sed semel tantum Italos ab H,s- eiSri;, spectabilis, et eiUa seu ISiu, species.Erunl qui
panis dividant. Sunt namque perpetua raonlium juga, ab oiSe'o>, id est, tumeo, montes diclos velint: sunt
quorum fauces varia nomina pro regionum varietaie eiiim (err<etumores. Utriusqup antem Grxcaj montis
soriiuntur. Verum non injuria allissimos qunsque notionis, non ob;cura reperiuntur vestigia in velere
inontes Alpes appellaveiis. Licet enim sint.qui Atpes Hispanix nostrx Chorographia : bini etenim apud nor
ab albusseu alpus; alpusvero ab a).fb;,quod cst \evxb;, editissimi montes, Orospeda et Idubeda priscis vocati
ut Hesychiusvult, seu albus, a niviura scilicet candote fuere : quarum voc.um pars prior oros et idu, Grxcv
dictas putent; verosimilior tamen originalio est, si procul dubio esl, et montem, id est, conspicuum,spec-
dicamus, eam vocem ab Hebraico-potius *bi* eteph, tabile significat; posleriorem vero peda, Bocbaitus
quod mille simpliciter, inierdum bevem signilieat, alicubi argenlar<uminterpretatus fuil, 0'respeda au-
descendere. Ex eo enim lit ~rhn aluph, id est, ductor, tem hodie la sierra de Segura; Iditbeda vero montes
Magister; et translate quidquid maximum,prmcipuum, d'Oga a nostralibus Vernaculo idiomaie appellantur,
summum, aut primarium est. Tlinc i\ifu; Grxcis, qui exP. Mariaux placilo; videndus taraen eruditiss. no-
el Latinis elephas, at.que elephanlus, a magniludiue stras Joannes GencsiusSepulveda qui cumFerdinando
dictus; item Hebrxis *<h*eleph, bos, quod Europxo- Pintiano de horum moniium situ egregie disputavii,
iiiin aniinaiiiiin niaxiinum hoc sit. Pixieiea aleph, lib. m, epist. 48 ad J. Quignonium.
etjph, otaph priores sunl Hcbia'druii>, Arabum et (h) Slroph. CXLIII,vers. 509.
617 DISSERTATIO DE DAMASOET LAURENTIO 618
Tuosqoealnmnosurhiiros / ubere educati, quos propri:' xrJ\i;awxpofiaov; dixeris;
A
l.actaniecomplexussimi
Paleruo aaiorenuirias. ininime vero cives pressim, aut populares intelligi vi-
Poliiit item ,in hoc Iractu Prudenlius, imo dcbuit, dentur; nec sensu plane dissimili Prudenlius carni-
si Romx Latirentius nalus fuissel, ex usu Lalini fices licloresque alumnos carceris alicubi appeliat,
sermonis nedtim alumnos, sed plane Laurenlii eiies inquiens .b);
Sed vns, ALUMKI CABCEPIS,
Roinaiiosappellare; prajserlim cum eam vocem car- Par semper invicluniiuiui,
mitiis leges non respuant. Quidni autein diceret: Cohibelepaulumdexleras
TuosqueCIVES urbiros? Uespiretut lassus vigor.
Et quidem ti ad primsevamvocis originem, qua cires Quasi diceret, quos carcer aiit, Imo in hoc eodcm
a coeundo dictos sciinus, aut ad jus Romanx civila- Laureniiano hymno, panperes eleganti sane meta-
alumni luminis appellantur, quara ego ad lit-
tis, aut denique ad perpetuum Laurenlii in Urbe phora
incolatum respicere Prudenlius voluisset, polerat teram inierpretor, lucem depascentes; per allegoriani
saue Laurenliiiii)ex vero civem Romanuin appellare. tamen eos Prudeniium intellexisse arbiiror,qui, quod
Verum cutn hoc verbo frequenlissime pairix commu- bene operentur, lucera atnant; nisi forsan Christi,
nioneni designari nosset, consulto ab eo absiinuit . qui lumen indeficiens e t, alumnos ea voce designare
B voluerit. Hxc nos tamen, ouod aliqnanto quam par
Hispanus scriptor, ne scilicet ambiguam senlentiam
erat oliosius per;ecuti simus, eximius noslras, eui-
redderct; aut, si illud in posteriore sensu ab aliquo
Aiitonius Nebris-
usurparetur, Laurentium Hispanis suis abjudicaret, quepluriinumHispanadebei,JEIius
sensis in causa fuit. Is enim ad htinc Prudentii lo-
eaque de causa Romanos sanclissiini levilccalumnos
quain cives appellare maluit. cum, alumnos, cives(c) interprelatur; queui recentior
Hxc lamen conjecluraliasunt; illud certum, vocem alius ejusdem poelx illuslrator (d), dum pro ea
voce reponit pepulares, secutUsfirsse videlur; ambo
alumnits, seu ejus etymon aut analogiam, sive usum
tamen nisi largissime et plaue uy.vpw;utruwque id
potius Lalini sermonis spectes, proprie signilicare verbum
velint, egregie deceplos fuisse arbi-
qui corporali alimento ab alio sustentatur, el referri tror. Sedusurpariredeamus ad propria.
ad nutritius; per similitudinem autem, ad animum
5. Pergit porro poeta noster, et post Laiirentii
transferri, qup sensu disciplinm ac pietalis alumnos
apud veteres rfegimus; minime tamen pro cive aut passionem, crucisque vic-loriainper ipsum aileplam,
sancli-siini levilx gloriam quasi extra se faprus con-
populari hactenu», quod sciam, usurpatam, imo nec
salva ipsius proprielate usurpari unquam potuisse. lemplatur, inquiens (e):
Nihilominustamen vim bnjusvocis apod Prudentium f Sic, sancteLaurenti, lu.im
ex medix Lalinitatis aucloribus, maxime vero ex cc- C Nos passionemquaerimus^
Esl aulanam duplex libi
clcsiasticis ejusdem xtalis Patribus eruere debemus. Hic corporis,metuis poto
Et quidem Leo Magnus, qui non longe post Pruden- Illicinenarrabili
Allerws Urbi municeps,
tlum floriiit, de sanclis aposto'is loquens, ait (a): Si iEteriiaain arce curiaa
mttemPeirits apostolushanc pietalis sum curam popule Gestascoronamcivicam.
Dei. sicut credendum est, ubique protendit: quante Videorvidere illustribos
Gemmiscoruscanteiuviruiu, ,
magis ALUMNIS scis (ROMANIS) opem suam dignatur QiiemRomaccslcstissihi
impmdere; apud quos in sacro dormitionis llioro, ea- Lcgit perenuiMii<oiisulem.
dem qua prmsedit carne requiescit? Non equidem ambigo de coelesliLaurentii mumctpatu
Viderint hic, quxso, adversarii quo sensu a sancto Prudentium hic loqui; forsanque ad illud Pauli (/) :
Leone, qui itidem Romx nalus erat, Romani cives, conversalie noslra in cmlis es(, pro quo vetus inter-
Petri aposloli vocentur alumni. Mihi quidem ea voce, pres, minime repugnante Grxco exemplari (g), muni-
disciplinmac docirinmfilii, autipstws clienlettvtraditi; cipalus (h) nosler vcrtit, respexisse; verum istud,
forsan et Urbis incolm, communis scilicet matris opinor, poelx in eo traciu propositura fuit, leviiam
I
(a) Serm. n in nat. SS. apostolor. versatip, qux sane vox- congruenlissima est, nec
(b) In hymno de S.Viucentio martyre, stroph. xxxv, municipatumexcludit. Is enim ejus loci sensus est.
vers. 137. r Sic vivimus quasi in cmlo versantes: eoque tendimt
(c) In not. ad Prudent. hoc loco. Amid Nic. Hein- actiones noslrm, ubi justorum retributio detntim eril;
sium in edit. Prudentji Coloniensi4750, pag. 227. cujus et nes parlicipes fore speramns. Jus ittique f ivi-
(d) P. Chamillarl in Comm. Prud. hoc loco : Cuni tatis, id est, munieipatum,in cmlishabemus.Huc ctiam
semper prmslo adsis Romanis : cum tuos poputares respexisse Erasmus videtur, ita hunc loeum inierpre-
maierno sinu (Oveas,et paterno amore presequaris : tatus : «( municipescmlorumnos gerimus. Qux sane
hos inler, o Christi marlyr, audi poetam non bonum. inier.pretatio, vetere alia de qua inferiUs loqiiemur,
(e) Slroph. cxxxvni, vers. 549. mirifice fulcilur; nec non ex usu Grxcx phraseos
(/) Philipp. in, 19, al. 20. -xo\txivfu>.xo; p.exex"-vaPud ^hHarch. qux juris civi-
(g) 'Hfiibtyup xb ixo)ixevau Iv ovpuvat; virupxti latis parlicipenii id esi, tnunicipemesse, congruentis-
(<tikt-tix.y)iNmelsiqnidem T-O ixo\ixevftatanlumdem ac sime reddilur. V. Henr. Sleph. in na\ixsvfi«.
regimen, sive administratio reip. aut civitalis, a -to\t- (h) Sed lu peregrinus esmundi hujus, cwis supefnm
fevw, seu, itokixevofiut.quod est rego, administro, Hierusatem. Nosier (inquit Paulus Philipp. ni) muni-
remp.gubetno,e,\<z. Quam ob causain summus ille cipaliis i« cmlis.Tertullian.,deCorona>MiIit., cap. U
nnsiras Bt-nedictusArias Montanusreddidit: adminis- apud Cl. Doninic Georgium, in Teslimouis dc
tratio nostra. Vulgatus tamen inlerpres prxtulil con- Adone.
PATROL.LXXIV. 20
f.i<J ADDENDAAD QUOSDAMPRJECKDENTESTOMOS. 6S0
sanctissimum tcrreslris jampridem Romae rnunici- A I britas, posterioris autem martyris extivise ipsis
pem, post gloriesissimum ipsius cerlamen etpalmam, ut puto (c), Prtidentii temporibus e Siscia, qui
inler cceleslis Romx municipes alleclum, perennique Croatix pagus est (d), Romam trauslatx, conjiciendi
beatx illius Urbis consulatu decoratum fuisse : quas-i occasionem prxbent. Cum ergo unum illud poema ,
diceret, Laurenlii passionem ipsum e temporali ad quod Laurentii passionem conlinet, prx ahis quot-
aiternum municipalum transtnlisse. quot in eo libro sunt, Prudentius in Hispania scri-
Hoc nos ne omnino divinantes dixisse videamur, ptum luculeniissime testelur, ut loca non ita pridem
consideranda primum est proprietas vocis allectus, ex eo addncla declaranl: cur non et hinc eliciamus,
qux ex alio ad alium ordinem transitum importat, Laurentium, non secus atque alii niartyres quorum
tit et in Grxco sermone ixpoar.axet\eyîvo;ipsi corre- passiones is auclor in patria cecinit, Hispauia iti
spondens; tum vero maxime apodosisprioris slrophes: media nalum fuisse ?
Kst aulanamduplexlibi (oLaurenli!) Hxc sane si ab adversariis ex Prudenlii hymno „
Hiccorporis,mentispolo. aut aliunde pro eorum opinione elicila nobis objice-
Quibus, nisi vehementer ego fallor, duvdex Lauren- renlur, uti singnla (quod ingenue fateor) non magni
tii nosiri.palria, geminumque ipsius munkipale jus, facerem, ila in eumdem scopum quasi ex condicto
spertissime conlinetur. Sunt eniin fere ad Ulerain B [ direcla non prorsus despicicnda ducerem universa ;
a Prudenlio ex Cicerone nuituata,qui deM. Porcio Ca- rarissinie eiiim.hexachorden citharam ad harmonise
lone Tusculi nalo loquens (a): Ego mehercule (inquil) leges firtuito allemperari contingil. Nos lamen,
el illi el emnibus municipibus duas essecenseopatrias, qualiacunque landem ea sint, xquis lectoribus dija-
unam nalurw, alteram civilatis. Quam senienliam si dicanda, cumque adversar.iorumconjecturis ex eodein
cum Prudenlii verbis : AllectusUrbi municeps,et cum hymiio dcsumptis conferenda proponimus; minime
illis : esl auta nam duplex libi, conferre volumus, despcranles lame.n, ex iis solum qux hactenus ad-
mirifice iisdem congruentein, imo eamdem essecom- ducia sunt parcius de cxtero llispanis objicieniliiin ,
periemus. Non dixit aulem Prudentius duplex palria, quod a Prudenlio suo in hac controyersia dese-
quia posleriorem vocem, ea prxserlim sede, metri rantur.
ralio respuebat, pro qua aulam subsliluit. Ilxc au- CAPUT V.
tein si vera esse volumus, ut certe verosimilia sunt, Argumenta adversariorum ordine examinantur; in
liabeniiH Laurenlium ex lnenle Prudentii municipem, priritis vero Btanchinianum ex Oraiionario Codice
atque adco palria Romanum non fuisse. anliquissimi ritus Golhici desumptum.
Hisconjecturam aliam ex argumento libri nepi Primutn omoium in nos Blanchinus urget libellum
Sxetfuvoiv desumptam, licet exlra ordinem, adjungere G
( oralionura antiquissimi ritus Gotbici ex Veronensis
placuit. Cum enim prxcipuam ejus libri paiiem Ecclesix cbartophylacio ab ipso erutum, et inter
Hispani martyres (vel si Laurentium de quo lis est Prolegomena liturgicorum operuin ven. cardinalis
interca seponamus), Hemeterius et Chelidonius, Josephi Marix Thoinasii Romanx editionisann. 1741
Vincentius levila, oclodecim Cxsaraugustani, Eulalia relalum (e). Is aulem libellus, quem ad Tarraco-
Emeritensis, Fructuosus Tarraconensis, imo et Cy- nensem, co.-nomiiiisin Citeriore Hispania provincix,
prianus (quem licet Alrum, amore tamen et ere Ecclesiam olim pertinuisse contendit, receptissimoa
Hispanum Prudentius (b)vocal) sibi vindicent: liquet de Laurentii palria sententix mirifice contraire ab
passim ex ipsoruin hymnis eos ab auctore in patria ipso dicilur. Sislimus Blanchini verba ([): <At ipse
conscriplos fuisse; e contrario vero, qux reliqua in libellus vulgari (Uispanorum) opinioni mirabiliier
eo libio sunl mariyruin non Hispanorum poemata , adversatur. Nam sancli Laurentii festum diem, ma-
Prudentius ipse extra patriam, imo et per occasionem gnum atque solemnem cxterisque post apostolicos
eomposita fuisse teslalur; Pclri quidem et Pauli gloriosiorein, tribus tantum orationibus et completo-
aposlolorum Romx, item Hippolyti; Cassiani vero ria ad nialuiinum concelebrat: quamvis idem libellus
Foro-Cornelii, cum casu ejus passionis historiam ab officia aliorum sanctorum qui vere Hispani sunt
xdiluo inaudivisset. De Agnelis autem el Quirini, TJ l numerosis oralionihus exornet, ut videre licet in
qui duo supersunl, hymnis, incerla res est; Romx Indice generali, qui eidem libello Ecclesix Tarraco-
tamen conscriplos fuisse prioris in Urbe fesli cele- nensis (g), fuit sumrao sludio curaque a nobis prx-
(af Lib. n de Legib. sub init. confici ac demonstrari putal (Annot. xxn, pag, 167
(b) In hymno de S. Cypriano, vers. 111 : seq.) adTarraconensem Ecclesiam pertinuisse, sub-
Est propriuspatriaemarlyr, obscura sunt; et alias in Oraiionibus de S. Vincen-
Sed amoreei ore noster. tio martyre palria , ut pulamus, Cxsaraugustano
{c) Vid. Baron. in Not. ad Martyrol. die IVJunii. (Pag. 60, in lin. el 61), esl de quo vehementer dubi-
litt. B. tari possit, num is olim Codex ad Cxsaraugustanam
ld) His temporibus Sisseg indigenis appellatus adi Ecclesiam pertinuerit : nam in ea qux incipil :
Golauset Savi conlluentes. BAUDRAND. Omnipotens Pater, etc, legitur : Prmsla, Domine ,
(«jJPag.l ad 156. placalus, ut interventu sedulohisdem (sic) nunc, de
(f) Annot. cvt, pag. 292. quibus ipse •(Vincentius) electus est membris, adhi-
(g) Quanquain Tarraconensis, an alterius ex Hispa- beal fragililati potentiam, humilitali gloriam, etc. ltem
•nix Ecclesiis, libellus is fuerit, .nostra nihil referat: paulo inferius io Oralione qux incipil : Omnipotens
uionendum tamen leclorem duximus rem non esses Deus qui martyrem, etc. (Pag. 61), mentio videlur
. usque adeo esDioratam, Sane loca quibus Blanchinus> fieri celebris illius stoLe Vincenlii cruore aspersae,
m DISSERTATIO DE DAMASOET LAUREMTO. 642
fixus. Hoe vel unum maximi est ponderis argumen- A proprias orationes enumerat; qttibus quatuor alie
tum. » itidern cum benedictione adjungi debent, qux ipsi
ld nobis tamen ad justam trulinam expendere per cum sanctis Machabxis communes sunt; prorsus ut
Blanchinum liceat. Laurentii feslum, in eo qucm omnium conjunctim numerus undevicenarius sit (d).
diciraUsorationum Codicc, tribus tantum orationibus Nihilominus tamcn Cucufas Barcinonensis martyr,
constat, adjectis tamen completoriis et benediclioui- qui nedum Felicis civis itinerisquc socius fuit, sed
bus ad vesperum ct matulinum : quarum prieres germanus ejusdem fraler vulgo credilus; quemquo
Blanchinus casu, ut putamus, omisit (a). Seplem libellus ipse famosum martyrem (e), Prudentius ela-
omnino, non amplius collecliones sunt. E diverso rum (f), Bollandiani Patres ex velustis Marlyrolbgiis
vcro festa sanclorum Vincentii levitx, Valentini mar- celeberrimumvocant (g), unica tantum, quod rnirere,
lyris, Leocadix Tolelanx , Eulalix Emeritensis, compietoria et benedictione in eo libello colitur (h).
Frucluosi, et aliorum, qui vere (ut Blanchinus aii) Adde claram jam tum et mercimoniis celebrem , at-
Hispani sunt, vicenas, interdum plures in eo Codicei que adeo civium frequenlissimam Barcinonem fuisse;
orationes liabent. Hactenus secundo venlo, plenis- Tarraconi prxterea, cnjus Ecclesix libellus a Blan-
que, ut aiunt, velis Blanchiiios;videat,quxso, tamen, cbino ascribilur, coilimiianeain : cum contra, Gerun-
me ipsi medio ui cursu hxrendum sit. Is ipse de quo B £ dam Prudentii testiraonio parvam (i), triumque mi-
loquimur libejlus (b) in festo sanctorum Aciscli et nimum dierum iiinere a Tarracone dissitam fuisse
-sociorum,qualuor taulum collecliones sive orationes sciamus, ut potinr hujus martjris quam Felicis,
exhibet, quas dominico potius Adventui, in quod saltem xqualis utriusque cultus esse debuisset. Di -
lempus ipsorum naiale incurril, quam martyrum versitatis causam indicabimus forlasse alias; inlerea
solemnitati merito ascripseris. Prxterea in feslo vero ex inxquali oraliouum in eo CoJice nunierO,
sanctorum Jusii elPastoris unicam tanluni orationem priorem illum Felicem Hispanum fuisse, non iteiti
propriam Cura benediclione libellus affert; lernas Cucufatem, quod utrumque ex ejus ratiocinio conse-
vero, suinroum quatcrnas alias communes, ex missa quensfil, Bianchinus eliciat.
sanctorum lufanlium, id est Innooenlium, desunien- Quid autem, si in Orationum libelo Laurentius
das prxcipit (c); prorsu3 ut ne conjunctx quidcm omnino prxtermissus fuissel? Confectam Blanchinus
seplemrium numerum impleant. Nec ideo tanien unrversain rem, actumque plane de llispanoruiii
ininus priores illos marlyres Cordubeusibus, poste- senleniia pronunliasset. Atqui eodem argumento (ut
riores autem hos Germanos fralres Goiiiplutensibus vel hinc
ejus infirmitatem eliciamus) conficere quo-
adnutnerandos Blanchinus ipse nobiscum agnoscet.
que nunc poteril, nec Eulaliam Barcinonensem (j),
;Sed levia lirecsunt. ^ nec Vincenlium el socios Abulenses, nec Servandum
•FelixGerundensis martyr in eo quem dicebamus etGcrmanuni Gaditanos, neque Ilemeterium tandem
«ralionum libello, prxter benedictionem lerdecim et CheliJonium Calaguritanos martyres celeberri-
summoque ibpnore apud Cxsaraugustanosliabilx, de utraraque Eulaliam ab aliquibus confusam, atque ex

qua Prudenlius , Eugenius Tolelanus Junior, et alii. duabus unain faclara existimanl; quod et tn llippo-
Verba hsecsnnt: Tribue, Domine, ut intercessionese- lylis, Cyprianis, aliisque cognominibus martyribus
duia reformet ( Vincentius) tnale scissa indumenla contigisse scimus. Nec Ruinartius ab hac sentenlia
'baplismalis,jquempro le dimicantem martyrii cruore alienus videtur (Act. Mart. sinc, Edit. Veron., pag.
respcrsa stota induisli decoris. Nos lainen nihildshoc 396), quanquam ipse nihil deliniat. Et quidem prxler
slatuimus. Missalis ac Breviarii Mozarabiei, nec non Eulogii,
(a) Pag. 130 seq. alque aliorum veterum auctorilates, qux vu'go pro
(6) Pag. 5 seq. Blancbin. in indice Oflicior. Ora- Barcinonensi Eulalia afiieruntur : anliqiiissimum
tiouarii, pag. Ii2, et Annot. u, pag. 137 seq. Kalendaiiuin Tolelanum a Francisco de Pisa olim
(c) Pag; 150, et apud Blancliin. in Indice, pag. evulgatum, el a P. Joanne Pinio in Liturgiam Hispa-
129. nkam relalum, qnod ipse (Cap. 9, tj (.5^ n. 445) sx-
(d) Pag. 127 seqq. _, culo quinto aut ineunie sexto, Cl. vero Cennius (ap.
(e) Pag. 127. D Blancbinum Orationar. Goth., pag. 134) extrema
(/') In Hyuin. de SS. Martyrib. Cxsaraugustanis, sxculi seplimi xlate exaratum putat, miriiice poste-
stro.di. ix. rioreni seuteritiain conlirmat; legilur enim in eo :
(q) Ad diem xxv Julii, § i, n. 1. // Idus Februarii sanclm Eulalim virg. mar. Barci-
Pag. 127,
(h) ln nena. Acla prxterea Leocadix Tolct.mx martyris ,
(i) Hymn.de SS. MM.Csesaraugustanis,stroph. ex ejusdem urbis Franciscanorum Palrum ccenobio
viii. f nuper erula , et a Cl. Henrico Florezio in Hispanix
(j) Forsan Kanchino non probabitur duplicem olim sacrx tom. VI, pag. 315 relata discrtissimam utrius-
apud Hispanos Eulaiiam, sed unam lanlum, eamque que Eulalix mentionem faciunt. Qux nos, quanquani
Emeritensem fuisse. Sane in annoiationibus Oralio- alias ampli.-siinaenostrx Barcinouensi Ecclesix, cujus
narii Gothici (K, pag. 146) non obscure in eam in sinu sacri Eulalix cineres religiosissime colunlur ,
sententiam inclinare videlur, idque ex ipsius Oralio- ac nobilissimx Hispaniarum urhi, qux sup nos gre-
narii de Barcinonensi Eulalia silentio, cui Prudenlius mio benigne excepit, nullo non ofliciigenere devincti,
astipulatur, dum inclyta Barcinonensi viragine prx- magis tamen ex animi sententia, quam quod ulrique
tprila, priorem illam Emerilensera eximio poemate aut earum alteri graiificari velimus prolulisse, per-
«elebrat, festumque ejusdem diem, singularem alicubi sancle dejeramus. Videndus insuper Cl. Lesleus
(Hymri. de S. Hippolyto) prodit. Longe tamen re- (Anuot. in Missal. Mozarab., pag. 566), qui pro du-
cepiior et probabilior cst eorum opinio, qui ob com- plici Eulalia strenue dimicat; ejus lanicn opusabso-
munionem nominis atque Actorum afiinitatem , luia hac disserlatione primttm in luceui prodiit.
62"» ADDENUAAl) QUOSDAMPRÊCEDENTESTOMOS. (124
mos, quorum palmas peculiari hyiniio PruJeniius A doctrinx conlirmaiioiiein adducere, ex quo ea.iem
cecinil (a), Hispanis ascribendos esse : quandoqui- opera iiilelligenius, cur nonnulli martyri-s in pro-
deni in eo de quo agimiis Oraiiouum Codice nullam priis etia.ti Ecclesiis inierdum oinillcreiilur. Sed
horum martyrum roenlionem fieri, festaque ipsorum quid acl lam velera exempla recurrimus (inquil Rui-
natalilia omnino prxtcrmilli viJemus (b). narliiis dc inariyriim silentio in Yelt. Kalcndariis (/),
Neqnc id ejus lantum Oralioiium libelli peculiare ioqtien ), cum id ipsum in hodiernisKalendariis quivi»
cxisliiiiaiidiim est, sed vcterum ferc oinnium litugi- observare (ucilequeat: in quibusnen solumexler.iriini,
loruui Coilicum, et Marlyrologiornm couiimine, ut sed eliam viciniorumet comprovinciatiumEcclesiarum
iioiinulli interdum marlyres alioqui nou tacendi si- martyres cl palroui, ut plurimum non celebrnnlur ;
lenlio prxtereanlur. Exemplis res liut illuslrior. imo quandoque urims Ecclesim martijres aut epis epi
Missale Golbico-GallicanumTiiomasii (in quo neJuin in aliena Ecclesia colunlur, qui nullum habent in pro-
peculiare Laurenlii feslum, sed duplcx iosuper san- pria cultum. Quod ideo faclum pulo (suhdil) quod eo
ctissimi niartyris, in sancli Sixli alque Hippolyli narum retiquim sacrm alio translatm fuerinl , aut cerle
la'iijis, eingiiim contineri pridem diximus) uec ver- quod eorum Acta non liaberenlur.
bum de Felice et Cucufate, nec de Frucluoso ac Firmat mirificehanc doctrinam Cl. Muratoriu=, cui
sociis, ncc de Vinccnlio levila aliisque llispanis ** B cum novum visum fuisset, sanclx Eugenix
virginis
inartyribus illusirissimis, aul aliquam commemora- et maiiyris lestuni, cujus passio Romx ipso iiataii
tionem habet, ut alibi quoque a nobis indicaium. Si Dmiinico die in veleribus
Marlyrologiis llierony-
quis aulem ex cjus Codicis silentio pwclarum illud lniano, Usuardi, el aliis celebrabalur, in Gallicaiio-
purpuraioium aginen Uispanix noslrx abjudicare Boviensi Sacramenlario, quem ad Vesontiotienseai
vellet, qiianiuin illc, vel Biaiichiuo judice, a vcrilatis proviuciam perlinuise diximus, alque adeo apucl
tramite deviaret I Gallo Francos, in ejusdeni Doiniuici natalis pervigiMo
Missale prxlerea Isidorianum, vulgo Mozarabicum recenseri : banc ejus rei causam fuisse sus.icatur,
iliclum (c), non meminit Zoili seu Zoelli Corduben- quod in alicniamex Gallicanis Ecclesiis hujus sanctm
sis, ut cum Prudentius vocat (d); nenue Cucufatis martyris reliquim perduclm (uerinl (k).
liarcinonensis, nec Encratidis Cxsarauguslanx; imo
oct'idecim urbis , lnde etiam argumento a majori ad minus, ut in
neque ipsorum ejusdem marlyrum, scholis loquunltir, fieri poluisse arbitror, ut inferior
.quorum laudes peculiari hymno celcbravit PruJen-
alicubi ritus esset niartyris civis, cujus tamen nec
tius (e). Kalendarium demum Ecclesix Carlhagincn- Acia,
sis Afros, iino ejusdem urbis marlyres interdum silet. neque reliquix haberenlur in palria prx illius
Acta vel reliquix in aliqua Ecclesia aut dioe-
N n RiUiiium exhibet, qui, lesle Tertuliiano, post (^* ciijus ccsi exstarent, liccl is alibi palriam sortilns fuissel.
cvilalos sxpius perseculorcs, tandem comprehensus In numerato habemus
Non exemplum Stephani, cujus
igue martyrium consummavit ([). Mavilum,
AJru- quanquain peregrini fdslum, ob delatas lanien in
qui, cx-eodem Tertulliano ad Scapulam, apud ut pridem dicebamus , lorigiori
Hispaniam reliquias,
iitelum (Toutbam seu Mahammelam Ferrarius (g), oralionum serie in eo libeilo
celebralur, quam vel
II ammamelham Baudrandus vocal, non longe a Car-
Acisclus, vel Jtistus elPastor, doroestici procul dnhio
thagine) sub Severo ad be-.tias dainnalus est (h). roartyres; imo quam Hispalenses Jusla et Rufina,
Non demtim Bassum, Foiiunionein, aliosque Cartha-
iu ul quarum nalale quindecim uon amplins in eo libello
ginenses marlyres Cypriani epistolis laudatos, collectiones habet (l), cum vicenx et ainplius ibidem
Cl. Ruinartius (i) leslalur. Quid igitur? An ex
Stephani festo altribuanlur (m).
ulriusque bujus Codicis silentio, nec priores illos' Cuni crgo, siculi ex Bollandianis Palribus ipsoqê
Hispanos, neque posteriores hos iuarlyres Afros' etiam Prudenlii testimonio pridera oslendimus,
fuisse aflirmabiraus ? proximis a Laurenlii morte, imo eliam posterioribus
Juvabil, opinor, Cl. aucloris teslimonium in hujus> sxculis, nullas Hispania nostra nacta fuisset sanclis-
In honorem SS. MM. Calagurritanor. Hemeter.. D I prehensus et prsesidi oblatus, lormciilis dissipatus,
'.helid.Primus esl omnium in Edil. Weilzii. llanov. credo pro 1'ugxcasligaiione : debinc ignibus dalus ,
ia)
1612. passionein, quam vilaral, misericordix Dei relulit. i
(b) Vide sexlam nolarum huic disserlationi sub) 'fertulliamis, Iib. de F. ga inpersecut., cap. 5.
Addendorumnomine adnexarum. EDIT. (a) In Adrumetum.Et ibidem Baudraiuius.
(c) Legeram id pridem in Ruinailio, cujns ferea (h) < Tibi quoque (Scapulam provincim Africm
verba hxcsunt (Prxf. ad Acta mart. sinc, num. 18);; prmsidem Terlultianus alloquilur) oplamus adinoni-
postea vero ejus Missalisexemplum naclus, ex Ediliss lionciu solam fuisse quoJ cum Adiumeticum Mavi-
scilicel a Cl. Lesleo, rem periculo facto compiobavi;; luiii ad beslias damnasses, et slatim bxc vexalio
licet in ejus MissalisKalendsrio mense Julio (Pag. subsecula est, et nunc ex eadem causa inlerpelhtti«>
90) legatur : viu Kal. Augusli Christophori, elc. Cu- saoguiuis. > Tertull., lib. ad Scapulam, cap. 3, u. 5.
CUFATI et comilum ejus marlyrum; in corpore enimh (i) In prxf. in Act. inarl. sinc. num. 18.
ejus Missalis ne miiiima quidem Cuculatis iiienlio lit,l' (j) Ibidem, paulo tamen inferius.
ul videre est in nnssa saneli Christnphori xxv Julii.
(d) In HymnoisdeestSS. MM. Cxsarauguslaiiis. (k) Di<s.de Lilurg. Roinana Vet.', tom. II, col. 766,
in Editione Weiizii. in prxf. Sacramentarii Gallicani Boviensis a Mabil-
(ej <Seplimus
([) Rulilius, sanctissimus martyr, cum toties fugis- .. lonio primum edili.
selperseculionem de loco in loeum, et jam pericuium, i, (/) Oiationar., pag. 125 ad 127.
ul pulabat, nummis redemissel... ex inopinato ap- y. (m) Idem a pag. 59 ad 43.
(;•>•; DISSEBTATIODE DAM.SO ET LUUIENTIO. 02!>
simi nialyiis reliquia- ; nullaqije prxtcrca in ea A iliius in Oralionum nuinero inxqualitaiis, de qua
regione exstarenl passionis ejusdem Acta : fi,'ii bau pridem egimus, causam fuisse arbilrabar. Verum,
de causa commodissime poluit ui festum Laurcutii inquis, lia fiel, libellum Oralionuin de quo agimus
in ea Ecclesia, ad quam libellusde quo agiinus per- posl translatum demum in Gallias Cucufatis corpus
tinebat, niinori orationuni numero celebraretur, conscriptum fuisse; atque adeo ncc plusquam miile-
quam alicujus ex Hispanis aul exteris martyribus, narium esse ut Blanchinus voluit (f), neque ad sm-
quorum sacra pignora in ipsa Ecclesia vel alibi in culum septimum pertinere, Mauricamque Uispanim
llispania colerentur. Alque, uti ex majori orationum clademprmivisse, ut Cl. Cayetanus Ceunius aflirma-
niimero quas Slephaniis in eo libello habct, non vit (a); sed exeunte minimum octavo sxculo exara-
bene quivis eliceret sanclissimuni prolomartyrem lum fuisse. Quidvero, inquam, tum poslea? Maximam
Hispanisadjudicandum; iia neque ex minori Lau- quidem utrique buic scriplori auctoritatem inesso
renlium ipsis adiroendum fore. scio, eamque in dies amplificari veheinenter cupio ;
Ek eatlein quoque dor.irina insignem illam inter verum, si libpre philosophari liceat, prx ea, prxque
Felicem Gerundensemet Cucufatem Barcinonensem, conjeciuris qux dijudicandx xlati ejus Codicisaffe-
quod ardOrationum nuinerum spectal, iiiXi]ualilatein runlur, iinam iuter Felicem elCucufatem Orationuui
desceridere arbitror. Prioris etenim martyris exuvi* B I in ipso disparilitatem longe validiorem pulo; atqua
ab cjus morle ad nosira h.cc tempora Gerundx, qua ex ea Codicis xtatem inler alia dimetiendam fore;
in urbe passus fuit, perpeluo permansere. Pruden- aut prxsenliorem aliam tantx inxqualitatis causam
tius (a) : hi scriptores adducant.
Parva Felicisdecnsexliibebit Fugax prxterea et iubricum esl judicium de xtate
ArlubussacrislocuplesGerunda. Codicum, in quo poslquam se misere deceptos atquo
De Cucufatisaulem reliquiis, quanquam eas Pruden- deprehensos agnovere cauliores palxographi, fallacia
lii xtaie Barcinone, aut non procul (apud Oclavia- omnia atque insidiarum plena esse pronuntiarunt,
num scilicet caslrum, quo loco celebre sancli Cucu- nihilque prorsus ubi luto pedem iigere valeas in eo.
fatis monaslerium, bodie Sanl Colgal del Vallis argumento reperiri. Neque demuin excusso , quam
iudigenis appellalum , a Carolo Magno, sive, ut alii velint aecuratissiine, characteris ejns libelli speci-
volunl, a LudovicoPio exslructum postea fuit) exsti- mine a Blauchino exbibito (h), causam aut conjectu-
tisse nulius dubilem; id quod Mozarabxus eiiam ram aliquam inveniendam fore existimo cur magis
ipsius niartyris hymnus, nequicquam reclamanle ille ad seplimuin quara ad oclavum sxculum, perti-
Tillemontio(b) exprcsse confirmat (c) : exlra cont'0- neat; prxserlim cum prioris illius sxculi paueissimi
versiam taraen est a sxculo octavo in Galliamtransla-1C exstent Codices non quadrato, ut vocant, aut ad ^wa-
tas ftii se, atque anno salulis 777 in saltu Yosagico dratum scriplionis genus accedente characlerescripti;
apti.l Fullrado-Cellam requievisse; ut ex sancti cursivamautrm , qua libellus constat, scribendi ra-
Fullradi testamento, quod Mabillonius(d) evulgavit, lionem ternis demum qux consccuta sunt sxculis
inanifestuni fit. Nec dissenlit Ado, quanquam Cucu- fieqnentari cceplam, atque in roaximo usu fuitse.
fatis-corpusrecta Lutetiam transialuin fuisse asserat, sciamus.
quodxque veritni non esl: Octavo(inqnit fe]) millia- Ac milii quidem, ut libere jndicium-de hac re
rie a BercinoneperduclusCucufas,(erroqueanimadver- meum exponam, si quando in aflinis characteris Co-
sus martyriumconsummavil,cujuscorpus a Chrislianis dicem incidissem,exeuntis plane oclavi sxculi, forsan
cum reverenlidsepelilur; unde poslmodum translaium et ineunlis noni genius illico in oculos incurrisset.
non lange a Parisiorum civilatein ecclesiaBB. MM. QuoJ si Codicis antiquilalem non ex
scriptura (qux
Dionysii, Ruslici et Elenlherii tumulatum est. . potest esse reccnlior), sed ex phrasi atque argumento
Jam vero fixa apud Gerundenses alque immoia ejusdem elici debere Blanchinus ac Cennius conten-
reliquiarum sancti Felicis sede, potuit faciliime derint: haclenus ipsisassentiar reperiri in eo Codico
priscus hujus martyris cultus conslanli populorum qux remolissiraam anliquitalem sapiant, qtiale inter
devotione retineri; Cucufatis autem paulatim de- I^ alia illud est, quod de omnimodasimulacrorumsu-
crescere, maxime vero ex quo sacrum ejusdem perstitione devicla, in altera ex ©rationibus de SS.
corpus in Galliamtranslatum fuit; quam ego insignis Fructuoso, Augurio et Eulogio (i) legitur : verum
(a) In Hymn. de SS. MM.Cxsarangustanis. Tom. I.Coll. Oper. V. card. Thomasii in pr.if.
(b) Contendit quidem Tillemonlius (apud PP. ad(() leclorein.
Bulland. xxv Jul., § II, n. 15) de Cucufalis tuniulo,
sine corpore tamen, id e=t tvepixov xevoxufiovin eo (g) Toin. I de Anliq. Eccl. Hispan., pag. 28, apud
hymno agi; quod tamen ex strophis 11,111, Blanchin., in Annot. Orationarii, pag. 133.
iv, iiiaxiine (Ii) Toni. ILiturg. Oper. V. card. Thomasii inler,
vt-ro x, in qua Cuculas Barciuonensis dicitur CIMS
(ob sacras scilicet ejus reliquias ibidem asservata-), prolegom., pag. 131.
inanifeste falsumesse convincitur. (i) Ioter Orationes de SS. Fructu'iso et sociis.
(c) Exhibent hymnum Bollandiani PP. xxv J ,1. eliam pag. 56 : Fac nos le semper in veritale diligere, leque
§ 1, n. 7. fideliter adorare, ul, omnimoda siinulacroiuiii
supersiitione devicta, placita libi marlyrum tuorum
(d) ln Act. ,SS. ordinis S. Benedicli sxc m, imiinntes seqitamur vesiic/ia. Qux ad ea terapora
part. n, pag.,341, apud Bolland. xxv Jul., 8s 3, quibiis aJliuc supereraiil in Hispania. ethnicisraL
(i. 21.
lc) ln Martyrol. ad diem xxv Jul vesiigia icferenda puto.
627 ADDENDAAD QUOSDAMPRÊCEDENTESTOMOS. GU
neque cx ms salis valilum xtate Codicmn argu-AA diiin est txdium, non in me, quasi uUro iuania
nieiilura deduciiur, cum el in recemibus libris liiur- conseclalus fueiiiu, sed in eum a quo ul scriberem
gicis anliqux plerumque Orationes retineanlur; et adai tus sum culpani rejicial.
alias Cennius, licet ca ipsa Oratio in Breviario Moza- Quatuor itaque thesibus Blanchiui argumentum
rabico, teste Blanchiuo (a), reperialur, id Breviarium conslal, qiuc ordinea nobis exaniiiiandx sunt. 1. Pru-
ad sxculum x perlinere censuit (b). Ainpullaris prx- deiilium silere Laurenlii patriam. 2. Minime illam
terea Codicis in plerisque locis stylus Carolina silenlio prxtereumlam , si Laurenlins iu Ilispania
minimum lempora , aique exlremam prxsefe t bar- naius fuissel. 5. Non moris fuisse Prudentio in hy-
bariero (c), qualem H spanix noslrx, ex Alvari Cor- mnis quos de sanctis nalionalibus eecinit indiclam
duben-is qui non longe ab co sxculo iloruil leslimo- eorum palriam relinquere. 4. Neque tanien, modo
nio (d), Maurica vaslatio inlulit; imo, si Deo placet, quis aniinum adverlat, oninino Prudenlium dissimu-
ipsius etiam Mauricx Hispanix vastationis nen ob- lare in Urbe natales hausisse levitam sanctissimum,
scura in eo Codice vesiigia observare possumus (e). quandoquidem Roinam ad ccelos evchil, Roinara
Sed iiilerroissam disputalionein resuinamns. parenlem dicit.
CAPUT VI. Primam ilaque thesin quod atlinet, non diffileor
"
Expenduntur alia ex Laurenliann Prudenlii Injmno Prudentio in co de quo loquimur hyinno, ne verbum
contra Hispanorum sentenliam deducta. quiilera excidisse cx quo naluin fuisse in Ilispania
Secunduro Blanchini argumentum adversus rece- Laurenlium vcl eminus conjicere aul suspicari pos-
plrim de Laurentii patria senlentiam nostratis Pru- simus ; verum nec si Blanchinus, paulo quain hac-
denlii silenlio concluditur. Magnifecerat, ut nu, er tenus allenfius, nuctoris ttim in eo hyimio, luni in
vidirniis, prior ille srriplor conjecturam suam ex universo ixepl Sr^savwv libro, scopum considerare
Tarraconensi Orationum libello desumptam; subJit velil, inliciari nobiscum polerit, nihil ad PruJentii
autero conlinuo ([) : Cui lamen accedit argumenlum in ntroque proposilum spectasse tractatum de Lau-
allerum ex Prudentio muluatum. Hic nempe silet na- rcnlii patria, ne per occasionem quidem, cum milla
tale solum magni Laurentii. At si in Uispania natus in eo poemate Ilispanix uoslrx mentio lial; econ-
esset levila sanclissimus, Hispanus poela nen sileret. trario vero cum Romam in ipso recta Prudeutius
Id ipsi in more non [uii in hymr.is quos de sanctis alloquatur, lolusque sit in ejusdem relgione, triuui-
nalioMalibuscecinit. Subsistere hic, seseque lanlillinn phis, imperio, sacrisque martyrum , prxcipue ver»
rolligere Blanchinus videtur, deinde vero quasi Laurenlii noslri, recensendis exuviis : vidtrit quxs»
subiratus pergil : 'Verum, quid aio? non silet. Romam lector xquus, quam non iroportune, si Roraa: natus
ad cmlosevehit. Romam parentem dicit. Obscura sunl *- fuisiel levita inclytus, ejus patriam Pruilenlhis
quidemejus teslimonia, sed jam a nobis cluriora fient. poeroati suo per oecasionem inserere potuisset, no-
Ilaclenus Blanchinus. vumque inde laudandx Urbis arg.umenlumcapere r
Ego vero nollem de hoc argumento lectorum saltem quam fuisset in lubrico, ut impiudeiili aut
judicium anteverlere, aut iiialediclis cum Blanchino alia cogitanti verbum excidisset, exquo Romrciialum
decertare. Quia lamcn prolixe inihi cum eo, deque Laurentium odorari sagaciores possenl. His auto.n
rebus nibili agendum esl: si quid forsan paulo durius si conjecturas addimus ex eodem hymno pridem a
aui inclementius a nnbis dictum lector depreb' nderii, nobis ductas, tit Laurentium Romanis abjudicaremus,.
responsum id, quxso, non dictum exisiimet; tum consequens fiet Prudentii de Hispania silenliutn
vero ejus qux in his legendis necessario facienda ipsius proposilo opportunum , alque Hispanis iiuio-
est boni otii jacturx, aul si quod prxterea devoran- cuum; de Roma vcro, si in ea Laurenlius natus
(a) E regione ejus orationis in margine, pag. 56, perantes et inlima, xternam mereamtir perlrahi ad
legilur : Br. Moz. fol. 352, col. 1. coronain. > Paulo inferius de eodem Stephano,
(b) Tom. I Anliq. Ecil. Hispan., pag. 28 seq., pag. 41 : < Ut cujus virlule mullitude deviclaest in-
n. 8 et 10, apud Blanchin. Oralionar., pag. 153 seq. "_r fidelium. ejus suflragio firmetur spes aucta creden-
(c) Inter alia Oralionem S. Hippolyti selcgiintis lium. >Qux sane anibigua sunt. Item inler Orationes
qux habelur in Orationario, pag. 151. < Lux angelo- de S. Vincenlio mariyre, pag. 60 : < Domiue Deus
iiiin et hominum, splendor dierum el lemporum, qui salutem regibus donas et niarlyreni tiium Vin-
«andor animarum et corporum, Chrisle Domine Deus cenlium de malignorum gladio liberas... libera nos
ob reverenliam tui niartyris Hippolyti flammicoinx de manu filiorum alienorum, ut insidianlibusinimicis
clariludinis mumis oblalum, lucifluo sancli Spiritus vita noslra nonpateat; nec itlorum procacitas tmva
respergens inlapsu, tuis eliice nulibiis placilum, no- de ruinm nostrmcasibus hilarescat, sed gladio verbi
his redde prodificum : ut cl visibili fulgore nigroris tui accincli el hic adversa superemusinlrepidi, > etc.
noctivagi furva coerceat, et invisibili raunere inale- Ilein de eod. ibid. : < Deus qui beatissiuium marly-,
dulcium scabra peccaminum errala consumal. > rcro tuutn Vincentium, plebi tum murum mreum pra-
(d) In indiculo liiiuinoso apnd Florezium nosiruro, stilisli, ul bellantescontra se mirabililer nominis tui
toni. XI Hisp. Sacrx, pag. 274. < Legem (inquii) virlute detinceret. > Denique eadem pagina sub fin. et
stiam nesciunt (Hispani) et linguam propriam IIOII init. sequenlis, < Omnipoiens Deus, qui bealissimo
adveriunl Latini; ita ut in omni Christi coilegio vix Vincentio prxstilisti, ut per le iieret... de milite dux,
invenialur unus in milleno hominum numero, qui de serve amicus... prxsta placalus , ut interventu
salutatorias fratri possit ralinnabiliter dirigere lit- sedulo... adhibeal militimdisciplinam, servitutiliber-
teras. > iatem, > elc. Sunt foriassis alia.
(e) In Oral. de S. Stephano , pag^ 41,sub init. ([) Annot. cvi, pag. 292.
< ui munitione lidei Christianx e( externa bellu su-
(!29 DISSF.RTATK)DE DA.YIASOET LAURENTIO. 630
fuissct, quodarrinodo iniporiunuin, saltem Romanis A > Primus omnium sanclis Hemeterio el Chelidonio
niinime prolicuum fore. Ex usu scholarum dicere- niarlyribus inscribitur, quos in fronte Calagurritanos
mus, 1'rudentHimquod ad Ilispaniam altinet neg^tive; PruJenlius vocat (6), bisque in hymno terram Hibe-
quod ad Urbetn vero spectal exclusive Laurenlii ram (c), colonosque quos Uiberusalluil (d), id esl,
nostri patriam prxtermisisse. Calagurrim el Calagurritanos laudat; multoque ex-
Secunda Blanthiui thesis est : minime a Prttdentio pressius in hynino de sanctis martyribus Cxsarau-
Laurentii patriam, si in Uispania naus [uisset leviia guslanis, ubi de iisdera llemeterio et Chelidonio lo-
sanctissimus, silentio prmtereundam; cujus lamen quens, ait (e);
ratio quia in sequenti ab eodem redditur, ulriusque NostrageslabitCAHGUKHIS ambos
falsitalem eadem opera inferius oslendemus. Interea Quosvenerauiur.
tamen , ne plus illum scire quam scire oporteat Putavit aulem, ut conjicio, Blanchinus his locis
lemere asseramus, rogandus Blanchinus est: num ulriusque illius martyris patriam a Prudenlio desi-
jEgeriam, aut Sibyllina folia de hac re consulnerit? gnari, cum tamen isle, nihil lale cogitahs, ad passio-
Vertim si.ipsi, quod Prudentii morem de nnn tacendo nis, et maxime ad sepulcri locum respexisset; id
nosset, assercre iicuit non prxtereundam ab eo quod e prxcedenti disticbo, roulloque clarius ex pro*
Laurentii patriam; cum e conlrario mox oslenden- B 1 prio sanctorura martyrum hymno liquet, sub cujus
dutnisit niinime hoc ei in more fuisse ut sanctorum iuitium de Calagurri loquens Prudenlius ait (() :
patrias eloqueretur : cur non aflirmare nobis vicissim liic locusdignus tenendisossibusvisusDeo.
liceat Laurentii, non secus ac cxterorum marlyrum, Sub finemvero (g) :
palriain debuisse in eo hymno a Prudentio, nisi pa- Marlyrumcusumernbranoslroconsecravitoppido.
rum sibi constare vellet, prxtermilti ? Nec Prudenlium, qui non longissime ab horum mar-
11 terlia Blanchinus asseril: non eum Prudentii tyrum sxculo vixit, latere unquam poterat, eos Le-
morem (uisse tn hymnis quos de sanctis nationalibus gione (qux urbs non paucorum dierum intervallo a
cecinit, ul eorum palrias sileret. ltane vero, inquam ? Calagurri sejuncla esl) Marceilo, ut vulgo creditur,
Alqui Hispanus erat Vincenlius, Ievita et marlyr Cenlurione progenitos fuisse.
celeberrimus, eademque ac Prudenlius Cxsaraugusla Secundus ejus libri hymnus passionem sancli Vin-
urbe, utcreditur, r.atus : apud Hispanos ilidem altus, ceulii levilx continet; in eo autera alle ipsius pa-
educatus, passus; nulia denique non ex parte Hispa- triara sileri raodo dicebamus. Tertius de Laurentio
nus. Nihilominus tamen in hymno quem de ejus esl, ex quo Romam sanctissimi marlyris patrjam
passione Prudenlius elegantissiroum panxit, nec P. fuisse, id est, aquam e ptimice haurire Blanchinus et
multo quam Laureniii breviorem (a), altum de in- Merenda voluere; nos e diverso nihil in eo contineri
viclissirai marlyris patria sileri comperio; ut nec quo Hispania nostra designetur, aut unde conjici
.verbum neque particula ipsi insit, ex quibus ca elici possit in ea natutn fuisse Laurentiuro, non ita pridem
aul odorarlpossit. Conferat hxc, quxso, Blanchinus professi sumus. Quartus sancti Hippolyli, quintus
cum iis qux in secunda thesi scripseral, scilicel, si sancti Cypriani, sextus sanclorum apostolorum Petri
in Hispania naltis fuisset Laurentius, miniroe ipel Pauli passiones continent, quos quia de Hispanis
sius patriam a Prudeniio in eo hymno prxtereun- martyribus non sgunt consulto miltimus.
dam. Septimuin ejus libri hyronum, Laudes sanclorum
Verum id. forsan in hymno Vincentii Blanchino decemet oclo marlyrum Cmsaraugustanorum(h) in-
singulare videbitur, atque adeo insufliciens ut rescriptum, quanlus ille est, a se stare Blanchinus
ceplum alioqui Prudentii in cjcteris hymnis morem, existimavit; verum, si quid ego video, mirifice in eo
edicendi sanclorum patrias, ullatenus oppugnare verborum specie deceptus fuit. Rem quara potero
valeat; neque ipse abnuerem, si res sic haberet. Sed brevissime exponam. Extollil in eo hymno Pruden-
quid si nulfiusex ilispanis inarlyribus, quoruiu hym- tius Cxsaraugustara suam, quod sacro octodecim
ni habenlur ln libro ix-piixefuvav patriam usquara ... martyrum, quoruin serval cineres, prxsidio munitis-
Prudenlius elocutus fuerit; ac ne unura quidem ex sima adversus vicissitudines habeatur; quodque ia
ipsis vel generatim Hispanum dixerit? Paradoxum extremx ultionis die multo plures quam urbes alix
hoc sane Blanchino videbitur; id nos tamen proprio suictorum exuvias CJirislo marlyriim regi volivum
periculo tueiiduin, atque oslendendum suscipimus; munus oblatura sit. Pergil subinde concurrentia loca
quod vel unus ejus libri litulus de Coronis, seu Pas- quibus sacri reliquiarum thesauri reconduntur enu-
sionibu* martyrum non obscure indicat. Uniyersa inerans, et ail : Corduba Acisclum ac Zoellum seu
igilur hymnorum ejus libri series, prout eam Joan- Zoilura offeret : Tarraco Fructuosum et socios,
nes Weitzius exhibet, ordine nobis percurrenda est. Gerunda Felicera, Barcino Cucufatem,.CalagurrisHe-
(a) Is est ordine secundus in Editione Weitzii. (d) Stroph. xxxix vers. 117.
Conslat aulem 144 slrophis, hymnus vero Laurenlii, (e) Hyiiin. vii SS. MM. Cxsaraug., slroph. vm,
qui in ea Edilione terlius numeratur stropbas omnino vers. 2t.
146 continet. (/) Stroph. II, vers. 5.
(b) Hymn. i in honorem SS. MM^ Hemelerii et (g) Stropb. xxxix, vers. 116.
Chelidonii'Ca/aa«niiti«oium. (h) Hynin. vn in laudera decem et octo martyr.
(c) Stroph. u, vers. 4 Cxsaraugustanor. Weitzius, pag. 103.
'
631 ADDENDAAD QUOSDXMPR/ECEDKNTES TOMOS. G33
metertum el Cbelidonium, Narho Scrgium Paulum, A dictain, ex silu ac noniinisaflinilate conjicio [d]), na-
Emerila Eulaliam, Complulum denique Ju-tum ct tos fuisse consiat. Calagurris itidera Hemeterii et
Pastorem.i (Taceo urbes ejiishymnireliquasquod ad CheliJonii exuvias Christ) oblalura recensetur ;
Hispaniam non perlineani.) <Hxc (subdit-)civitas sin- quos lanien Legione progeuitos fuisse ex cortiinuni
gula, hxc bina lCrnave offeret martyrum corpora. et receptissima senteulia non ila [ridem dicebamus.
Eril forsan qux quinis sanctorum hosliis oelerniJu- Narboui Martio Paulus, Sergius prxnominalus, in eo
dicis iram placare siudeat; tu vero hoe noinine anie poemale altribuitur, quod sacra ejus niarlyris ossa
alias Cxsaraugusla illustrior, sola duodeviginti mar- ibidein ad hanc usque diem requiescant; ipse lairien
tyrum exuvias, quot scilicet vix Carthago, vix ipsa in Uibe natus, domique et in provinciis eximiis iim-
inundi parens Roma prxslare possit, exhibebis, Ixta- neribus, et proconsulatu functus creditur; certe pa-
qae in occnrsuin Ohristi prosilies. > En ejus hymni tria Narbonensis non fuil.
summam. Nec scimus an Zoilus atque Acisclus naiivilalis
Hxc ubi Blancliiniise longinquo, uii ego arbitror, jure ad Cordubam spectenl, qui latnen ob mirlyrii
salutavit, ralus expressis in eo hymno HUpanica- ac sepulcri locuin ei urbi a Prudenlio ascribuntur (e)
riiin urbium noroinibus, temporales marlyrum quibus lmo ipsos decem et oclo martyres, quorum proprius
adjiciuatur patrias continert : nihil veritus fuit asse- Bp est hymnus de quo agimus, non alio quam sepulcri
rere : nen esse in more Prudenlio, martyrum vere jure Cxsarauguslx a Prudentio altributos ai bilror ;
Hispanorum patrias in hymnis, quos de ipsis panxit, ipse certe neminem eoruin, dum viverent, Cxsarau-
silenlio prmterire. Longe lanien aliain hujus aucloris guslx incolam fuisse perhibet, inquiens (() :
nieiitem fuisse, cum alibi perpeluo, tum etiam in eo Marlyrumnulliremanentevita
hynmo de quo agimus ; neque ad martyrum patrias, Si vero eosdem Contigitterris habitarenostris.
sed ad passiontim loca, maxiine vero in quibus sacri Cxsaraugustx nalos fuisse graluito
eoruindem cineres habebantur, respexisse : ipsum Blanchinus a?serat, haberaus arietinuin oraculum ,
enim ipsotum ac cxlerorum martyrum patriaiu
poemalis argiimentnm quod pridem exposuimus evi- xque
denler declarat; non enim vacua vernaculorum mar- Pr.identius si'et.
Hxc auleni ciiin ita sint, liquidum jam fiet Pru-
lyrum nomina, sed sacra eorumdem ossa civitaies dentium in
quasque Clirislo oblaturas Prudenlius ait (a); nec hymno de quo agimus miuime ad tem-
Cxsaraugustam laudat, quod oetodecini martyrum porales marlyrum palrias respexisse, sed a.l loca
nobis sermo soluin in quibus lunc sacrx ipsorum exuvix cole-
palria sit, de quo inferius recurret; sed
banlur. Verum, inquil lamen Blanchiiius, in hyrono
quod ibidem sacra eorum corpora tumulata fuerint. mentio Eulalix esl, cujus cineres ovans Enie-
En aliquot ejus liymni loca, initio quidem (b): quoque
f rita Cbristo a lalura dicitur;
Bis novcmnoster populussub unc Complutum itidemJusli
Martyrumservat cineressepulcro. et Pastoris ; Tarraco Fructuosi et sociorum : qu»s
Sub finem vero (c): lamen iis ipsis quibus atlrihuitnlur urbibus natales
Octotunc sanrlos recoletdecemque. hau-isse novimus; ut proinde non perpetuo marly-
AiigeluscoramPalre Kilioipie, rtim patrias Prutlenlius in eo hymno siluisse dicen-
Uniusurbis regime.nlenentes
Jure sepulcri. dus sil. Quid vero tutn postea ? Casu bi martyres in
Atque alibi passim. ipsa, qux pridein eosniundopepererat, urbe ad pal-
His jam nulare Blancbinum video; sed pergamus main vocali, ibidemque a Cbristianis tumulo com-
rem allatis excniplis illustriorera reddere. Felix in eo posili fuere. Qaare Prudenliits passioniset reliquia-
hymno, ut vidimus, Gerundx a Prudentio ascribilur, rum in eo hymno sedes enumerans, non potuit ab
Cucufas Barcinoni; nculram lamen istarum urbium iisdem horum martyrum palrias sejungere ; nec cuin
ulriusque illitis martyris, aut alterius eorum palriaro unus esset eorum sepulcri et nativitalis locus, prio-
fuisse nolissimuin esl; sed eos in Afiicx urbe Scilli- re in quo passi fuerant designato, posteriorem in-
tana (Mezillam nunc iudigenis vcrnaculo sermone dictura prxterire. Nusquam tatnen is auclor palrias
(a) Stroph. IV, vers. 15 seq. v- (qux nunc Alger vulgo esse existimatur) studiorum
(b) Slroph. 1, vers. 1, 2. causa commigrasse : suspicatus fui Scyllin Cxsarex
tc) Stroph. XLUI,vers. 175 seq. quam Carlbagini (ad quain uipote celebriorem alias
(d) Fueril foitassis hxc urbs, qux celeberrimis sanclissimos inarlyics sludiorntn causa niiitendos
olim Speialo etsociis,qui Scyllitani marlyres appel- fuisse vprosimile esl) propiorem fuUse: alque adeo
laniur, nonien fecit. Verum ubi adhibitis Cellario non ad provinciam Proconsularein , sed ad Maurita-
(IVo(.Orb. Ant.), Baudrando et Ferrario (in Lexic), niam Cxsariensem eam urbem pertinuisse. Prxierea
Nicolao Anl inio (Censura Hisloriar. lib. vi, cap. 2, cum in rccentibus chartis geographicis non longe ab
»ium.42), atqne aliis apud ipsos, hodiernnm ejus ur- hodierno Alger oppidum Mezitla reperissem, ex qua
bis iioincn elicere cupio, incenior niiillo eflecius vocesi priorem consonam, qux procul dubio scrvilis
smn qnam fueram duduin : lanla e.-t inier hos au- e>l, cuni sua vocali amoveas, supcrest Zilla : noitii-
c.loresdis-ensio atque npinionuin varieias. Cl. Les- nis aflinilaie induclus suin ut conjicereni eam anti-
leus (in Nol. Missal. Mozar., pag. 603) probabile quaui Scyllin Felicis et Cucufatis paliiam fuisse.
exisiiuiat Scyilam Procmisularis provincix oppidum (e) Zoilum atque A isclum Cordubx olim incolas
fuisse, alii- Scillita nictum, cpiscopali sede insigne, fuisse constnns esl auctorum traditio cx antiquis Bre-
qiod et Nicolao Antonio placere vidco (loco proxme viariis, Lcgendariis, atque Aclis deducla, de qua cl.
altegato); sed curo rx Aclis S. Cucufalisa Bollandia- Florezius nosler (Tem.X, pag. 289 e( 507). De pairia
nis PP. allat'S (xxv Jul. post § 5) conslelCucufatem nibilcerti habemus,nequeISauclor quidquamprodidit
cum Felice e palria, GTsaream urbem niariiiuiam ([) Slroph. xxu.
.,» BISSERTATIO DE DAMASOET LAURENTIO 631
eorurri martyrum dala opcra rccensuii, ac ne de ip- A A Ubi nolandum, comtna : cujus ab ubere progenita
sis cogilavit quidem, utex hymni argumento liquet. esl, periodo apposilum , ejusque plane eixiavvutyiv
Rem satis pcr se, ut opinor, illuslrem alter ipsius esse; quod proinde, si vel integrum dempseris, sen-
tentix auclorisque in ea slrophe proposito nibil de-
poemalis tractus demonslrabit, in quo Prudentius,
licct alias Vincentium levitam Cxsarauguslx natum cedet, non secus ac si parenlhesin ex oralione de-
aique educatum crediderit (id.quod mibi ex vigesi- trahas. Est autem hic sensus : Emeritam civis Suai
n:a sexia et sequenli strophe (a) perspicuum lit) ; Eulalix arnore lueri, sacrisque ipsius ossibus ornari,
iiihilomin.ustamen , quod extra patriam , Valentix quem bis Prudentius inculcat sub ejusdem hymni
scilicet noslroein Edetanis, passus ac lumulo com- iinem, inquiens (f):
positus fulsset, non au let ipsum iis martyribus, quos Nunc locusEmerila esl tumulo.
pieno jure Coesarauguslanosappellat, inserere; sed Et paulo inferius (g)
parum moratus temporalem sanctissimi levitx pa- Hi<;ulii marmoreperspicuo
triam, ad eos rejicit, qui in hymno auctarii loco et Relliquiascineresquesacros
Servat humusveueranJasiuu.
extra ordinem Cxsaraugustanis adjiciuntur. ut ad sepulcri locum, non ad Eulaliae pa-
octodecim mar- prorsus
Itaquepost recensita sanctorum triam respexisse Prudenlius videatur.
ut ita dicamus, classem R
B
tyrura nomina, secundam, Superest nobis examinandus hymnus ejus libri
inslituit, eorum scilicet qui non xquo ut priores illi
decimus, quo Fructuosi el [sociorum Tarraconen-
jure Cxsaraugustx ascribi possunt. In his Encraien sium' passio coiitineiur ; quatuor enim reliqui ad Hi-
proprim, ut ipse Prudentius ait, morli superstitem spanos non atlinent, vel de sanctis non
binos itidem Chrisli confessores Gaium agunt. In eo
enumerat; autem hymno quanquam multa de horum martyrum
et Crementium, quos gustato leviter martyrii sapore crueialibyis et mira constanlia, de sacris
ipsorum
contra lalronum fremitum infractos slelisse tradil; ac cineribus deque miraculis et
sepulturx loco dilucide
deinumVincenlium; licet enim exira palriam is pas- habeatitur: nihil tamen ad eorum patriatn re-
sus ac sepullus fuisset, sacri lamen cruoris quod
ejusdem ferri possit hactenus reperire potui; neque in eo
portio Gxsaraugustx asservabatur (b), quem non
laudaturTarraco nisi occasionemartyrii sacrarumque
minori in pretio apud Cxsaraugustanos habilum Frucluosi
exuviaruni, quas Prudentii xtate Tarra-
fiisse ait, quam si reliquas sacrali corporis exuvias conenses asservabant. Ex quibus confici plane exi-
possiderent. En Prudentii verba (c) :
stimo, nullius ex llispanis martyribus quorum hymni
Nonrie,Vincenii, peregri necandus habenlur in libro ixepiZxefuvw, patriam a PruJenlio
Martyrhis terris lenui notasti
Sauguinisrnre speciem(d) futuri r ex professo designari; lerliamque iilam Blanchini
P
Morlepropinqua? thesin inlirraissimain, nullaque non ex parle falsam
Hpc coluntcives, v<lut i|sa membra
f.espes iiicludatsuus, et pnierno esse.
Servet amplectenstuinulobeati Quartam postremo confulandam aggredimur, in
Martyrisossa.
Pari etiam ratione, ut ad rem nostram redeamus, qua idem auctor Prudentium in eo de quo agimus
in hymno ejus libri nono sanctx Eiilaiix Emerilensi hymno[Laurentii patriam non silere asserit; satisque
iniiiiercRomameam fuisse, modo animura advertere
inscripto (consulto octavum misimus qui sanclx
urbem ad coelos eve-
Agnetis passionem continet), quod virgo et marlyr Htspani velint, quandoqiiideni
hit, eamquepareiilem dicit. Vertitn et in ea noniiihil
inclyta in patriaEmerita passa, atque ibidem scpulta humani fuisse ostendemus modo;
urbs Prudentii xtate sacras adhuc Enla- pas-umBlanchinum
esset, qux scire ab eo vehementer cuperem,
lix exuvias retinebat: ea occasione ibidem in lucem nunc, quod instat,
unde datum senserit in illis quasPrudentius conges-
edita dicilur ; obiter lamen, et fortassis ut strophes
sit Urbislaudes Laurentii patriam contineri? Diversa
hislus implerelur. En ejus hymni verba (e):
GerminenobilisEulalia, quidcro meo judicio hxc sunt, imo el longissimepe-
Morlisac induleuobilior, tita. Landal quidem Prudeniius Roinam, ut pridem
" Emerilam sacra virgo suam, a
Cujusab ubere progenitaest, I dicebamus, religione, triuinphis, imperio, sacris-
j.
Ossihusoruat, amore colil. que marlyrum exuviis : quid autem id, quxso, cum
(a) Consonat Prudentio Eugenius Junior episc. ma Eugenii Toletani de linteolo diserte loqui vide-
Toletanus in Epigramm. de Basilica Cxsaraugustana ! tur; ait enim
S. VincenlhVmariyris, sub cujus mediuin legitur : Hicjac,'t il!e cruor quem das pro corporepignus
Nare fluentetmis, liiejacet ille cruor.
Passio sacratnum provexitad aelheranomen.
- Conservet populumpassiosacra luum. (c) Stroph. xxn seq., vers. 89.
(d) Puto resiiiuendum, specimen,quanquam Codi-
Indicaverat pridem nobis himc locum ex Sirmondo) ces omnes speciemhabcant; ut videre est in varian-
cl. civis et amicus noster Dominicus Lopezius Bar- tibus Prudentii apud Weitzium. Idj enim nec seu-
rera, Hispanicx in Urbe legalionis chartophylacio) sus respuil, et ratio grammatices exigere videtur ;
prxfeclus, dmn meditaliones has in Adversariis nos- sequilur namque : Hoc colunt, id esl, specimen. Sa-
tris legeret. Habelur tamen et apud Lesleum in not. ne sub finem ejusdem hymni de Encrale loquens
Miss. Mozarab. pag. 551, col. 1. ait:
(b) Fueritne tuiiica, an stola bealissimi levitx, Vivapost pceiuEspecimenpuella.
seu polius iinteoluui, id est sudarium ejusdemi (,) Hymnusix, inhonorerobeatxEulalix martyris
cruore respersum, lis est inler auctores, de qua videe ({) Stroph. xxxvm, vers. 186.
Lesleum, Annol. Miss. Mozar. pag. 561. Epigrara- (g) Slroph. xxxix, vers. li)1,194 seq.
IT>1 ADDENDAAD QUOSiiAMPR£CEDENTES TnMOS. C3fc
Laurenlii nosiri palria commune habeat? Aut cur A plus cenlies hymnum iegerim, ne veibum quideai:
tot alioqui nominibus laudandam Urbem non lauda- de eo argumenlo reperire contigit.
ret Prudenlius , prxsertim cum ipsam cx Hesperia Atque haclenus ad Blanchini objeeta. Se<8non-
ultima quasi prxsentem alloquerelur? dtim nos hinc abire siuit alter Merendx scrupulus,
Verum, inquit Blanchinus, non tanlumlaudat, sed quem tainen ipse validissimum argumentum esse
eara insuper parenlem vocal. Cujus tamen, inquam aibitratur. Cuni enim Prudenlius unum illutl Roma-
cgo, parentem ? Laurenliine? Minimei I vcro, sed, nx glorix defuisse scribat, ut post doinilmii lerra-
quod eodero reciilil, [anorum. Aitne autem serio rum orbem, spurcuin quoque Jovem vinceret (h),
Blanchinus, aut dala nos opera ludilicare vult ? En Nonturbulenlisviribus
ejus hymni synopsin. Alloquitur primum in eo Ro- Cossi,Camilli,aut Casaris,
mam Prudentius noster, qttam (anorum olim paren- Sed niarlyrisLaurentii
Nonincriienlo pr*lio:
lem, Chriite tamen deditam vocat; niliilque ipsi jam
deesse glorix gratulalur, quandoquidem nedum mor- confici inoe puiat prxfatus auctor, atque evidenter
talc genus hominum, sed quod uniim supererat, im- censequi, Laurenlium a claris illis ducibus, quos in
mortales eliam deos, ipsumque summum Jovem ea slrophe nominal Prudenlius, quosque in Urbe na-
(elhnicam phrasin emphaseoscau-xChristianxprx- gE tos fuisse constat, minime disjungendum
lulimus)Laurentio duce vicerit prostraverltque. Per- Alqui nihil opus erat Merendx tam misere confi-
git porroSixti de morteLaurentii valicinium, levilx cere atque excruciare sese in exprimendo PrudeniiL
sanctissimi dignitatem, prxsidis avaritiam, reliqua hymno ; cum nullibi non obviumsit Leonis in eam-
demumquxillius passionemprxcesserunt.exponens, dero sentenliain de Laurenlio Jicluni; nempe, quam
donec semustulalo,ut. Prudentius ait (a), corpore\o- clarificala (uit HierosolymaStephano, tam illuslnm
quens e calasla martyr inducilur, Chri-tuinque in- (uturam Romam Laurentio (c); quod lamen vix scio
ter flammas orans, ut qui Roroano imperio genles an ab aliquo recenliorum aulveterum pro astruenda
universas parere jusserat, easdem pulsis inJe super- Romana Laurenlii patria hactenus usurpalum fuerit.
slilionum monstris in unaro lidem coire faciat. Quidni autem ? Scilicet quia noverant non eo loco
Liceat nunc niibi (quando tanlum alias boni otii de patria Laurenlii a Lenne agi: neque in natalibus
inutiliter conlrivimus),liceal, inquam, Laurenlii de- ulriusque mariyris , sed in certamine ac triuinphis,
precaiionero qualis inhymno habelur, cum ea quam eorumque gloria parallelismuni inter eas urbes
levila sanclissimusCbristo marlyrum regi inter flam- slare ; quo iteni inluiiu bella priscorum ducuin ciiua
marum turbiues oblulit, paulisper conferre : quam Laurentii noslri victoriis Prudentius confert; lanto-
scilicet primxvx illius, et ut ita dicamus archetypx C * que has prx illis illuslriores censendas prxdicat,
orationis stylus, prx posterioris hujus exempli, cx- quanlo superi cum Jove ipso summo, mortalibus an-
teroquin eleganlissimi, sublimior, efficacior ac pe- tecellunt. Hostriumphos scilicet, has martyrum lau-
nelrabilior esset! Quam prx Laurentiano Prudentii reas, veleres Ecclesix Patres celebrabant, nihilinterea
eloquium infans, scrmo rudis, indiserla facundia! morali teraporales illoruin patrias, quippe quas ad
Quos sanctissimus levita gcmilus, qux inlcr flam- virtulem nihil profuisse norant; seu prxlerPruden-
inas suspiria, quos demum, natanlibus jam in morte tium, locupletissimi lestes sunlTertulliaiius, Cypria-
oculis, supernx prxhauriendx luci conjeclus ccelo nus, Hicronymus, Augustinus, Ambrosius, et alii
non infigeret! Succumberent plane Attica etRoma- quorum loca describere non vacal.
na facundia, vel si adumbrando invictissimi marty- Hinc jam Merendx scrupulum facile eximendum
ris ignito vere eloquio collalis ulrinque viribus con- fore arbitror. Non etenimLaureniii natales cumCos-
jurarenl. Nos tamen ad propria redeamus. si, Camilli, aut Cxsaris nalalibus: sed triumphi cum
Pergit subinde poela noster enarrans quantum ex triutnphis a Prudenlio in hymno de quo agimus con-
Laurentii triumphoChrislianis lidei ac roboris, ethni- ferunlur; huncque omnino poeta? sce-pum fuissfr
cis aulem ignominix ac dedecoris accesseril, ho-• r. nobiscum agnoscet, quisquis mente a prxjudiciis va-
rum inquiens delubra sensim deseri, ecclesias vero' cua verba et periodi senlentiam considerare velil.
roagis in dies frequentari. Invidet pie Romanis quod- Si tamen comparalionem ad patrias quoque exten-
sacris Laurentii exuviis potiantur, easque prxsen- dere Merenda velit, adigendum eum puiamus ex ip-
les venerari possint, id quod ipsi tol Iocorum iiiler-" so Prudentii hymno, nt vel Pelruni et Paulutn patria
vallis ab Urbe disjunclo minime concessum sil. Ad- Romanos, aut e contrario Neronem Galilxuni aut
dit prxterea tantam inesse Laurentii meritis eflica- Tarsensem fuisse asserat. Videamus quo jure.
ciam, ut nullus ab ejus sepulcro tristis aut vacuuss Inducil Prudenlius in eo hymno levilam nostrum
discedat; ac demum inter ejusdem cultui addictos3 qui Jovem acerrime insectatus, his ipsi verbis exsi-
benigne exaudiri comprecatur. En Laurentiani Pru- lium ab Urbe sempiternum imperat (d) :
dentii hymni summam ac seriem universam, in quo0 Discede,aiulter Juppiter,
nonnihil forsan 'ad Blanchini propositum spectansS Stuprosororlsoblite;
inveuient oculatiores alii; mihi certe quanquam 11 KelinqueRomamliberam,
1'lebemquejam Christifuge.
(a) Slroph. LXXXII, vers. 348. (c) Serm. de Natali S. Laurenlii.

(b) Slropli. iv, vcrs. '13 seqq. (d) Slroph. LXXVII,vers. 4G9seq.
DISSERTATIO DE DAMASOET LAURENTIO. 63?
S57
Te Paulusbincexterminat, AA nori Missalis, editi anno 1739, his verbis. Describit
Te sanguisexturbat Petri; Blanchinus Missalis verba, qux ab ejusdem editOri-
1'ibi id quodipse armaveras
FaciumNcronisollicit. bus magis quam a Parisiensi Ecclesia profecta vi-
Sensus posterioris strophes esl : Discede, impure dentur ; quodque caput est, minime ex iis conficitur
aut posleriorem hanc, Sacraiuentarium
Jupiter; non modo enim perpelui osores alque hostes priores illos, tan-
mi Pe(ri« et Paulus; sed el ipse qui te olim eximie de quo agimus sancto Leoni aliribuisse, sed
celuit Nero, cuique irmnane consilium necis illorum tum (b) preces plurimas eximiam pielatem spirontes,
cui TANQUAM CERTISSIMO ADGTORI
inspirasti, pellunt te procul,alque ejiciunt Vrbe; jam- sanciiquepontificis,
que omnibusunum est exsitii lui proposilum. Jam vero TRIBUUNTUR, stijluin referentes. Summam ejus loci
si ex concursu Laurentii cum priscis iliis Cosso, Ca- sistimus; longum eniin esset integrum eum de-
millo et Cxsare, illustrandx scilicet triumphis Urbi, scribere.
liceat Merendx elicere, non secus ac duces illos, Ex hoc igilur Umpidissimc[onle (subdit Blanchinus)
Laurenliura patria Romanum fuisse : cum e contra- puriores aquas hauriam , perficiamque profecto LAU-
rio, pellendo quoque ab Urbe Jovi cum beatis apo- RENTIUM N0NSEGBEGANDUM , CUMSIT RoMANCS CIVIS ,
stolis conjuret Nero, licebit nobis itidem aut illos ANUMERO CIVIUM ; SEDCONTRA, TOTICSURBISETSACRI
patria Romanos, aut hunc Galilxum, sive Tarsensem B " APOSTOLICI COLLEGIl ACCLAMATIONE REPETENDCM ESSE,
facere.JSed ludicra hxc sunt. FATEANTUR OHNES.Ett (pergit) prmfalionem recito
CAPUT VII. missm xu in natali sancti Laurentii qum habelur in
Selvitur prmcipuum Blanchini argumenlum ex Sacramentario Leoniano pagina XXX VIII: Vere di-
VeronensiSacramentario desumptum. gnura. Quamvis enim sanclorum tuorum pr ipagante
Uacienus ferenlarios tantum haslatosque suos in te Domine toto orbe clara sit gloria, DEBEATITAMEN
aciem Blanchinus eduxit, ralus, uli ego arbitror, SOLEMNITATE LAURENTII PECULIARIUS PR* C/ETEMS
velitari prxlio negotiuni universUm transigendum, ROMA L^TATUR, CUJUS NASCENDO CIVIS,SACER MINISTE»,
NOMIM TUOMUNIJS ESTPROPRIUM. Si nillit
neque opus ei fore ut collatis signis confiigeret. Nnnc ETDICATUM
de civilate Laurentii dicerem, dicta
postquam paulo acriore nisu pugnam redintegrari aliud (concludit)
PONTIFICIS TESTIMONIU»
animadverlit, triarios calapbraclosque, bello scilicet causaessel.TQUOMODOENIMTANTI
vividam virlutem ciet, qnam conferlissimo agmine INFIRHARI POTEST?Ensummain Blancbini ;ni roboris
nohisobjiciat; nec lamen, ut varii sunt bellorum Prius autera quam dextras conseramus, juvaret
exitus, subsidiariam inlerroiliit cohorlem, qux labo- quidem de auctore Sacramenlarii Veronensis, cujus
ranti militi opportune succurrat. Magnoitaque nobis _ leslimonium (am acriter in nos Blanchinus urget,
"
opus.est nisu, si auidem tantus sustinendus est pauca prxmittere, quibus auctoritatis ejusdem pon-
HRpelus, dus ad justam trutinam exigere leclores possent. Ae
Promiserat se nobis in eo quod prxcessit argu- mihi quidem cum primum lucubrationem istam
menlo Blaucbinus illustraturum Prudentii teslimoniai adumbrarem, tanta de eo argumento in mentem
de Laurentii patria, qux subobscura esse non diffi- veniebanl, ut post habitos de Damaso et Laurentio
tetur. Pergit subinde urbes enuraerans qux de Ho- tractalus, temum alium de VeronensisSacramentarii
Hieripatria contendunt; et non dissimile de Laurenlio' auctore ex professo inslituerem, quem eliam ad
cerlamen esse innuit, dum unusquisque martyrem1 optalum linem perducere licuit. In eo autem (-um-
inviclissiinum sibi expelit, pro suo vindicai. Hic au- mam indicare hic placel, nam is suo lempore sepa-
tem nonnihil commolus : Ego (a), inquit, nunquamne ' ratim edendus est), in eo, inquam, neduin Sacrameu-
reponam? Me, me, adsum; et quoniam senulus popu- tarii historiam et vicissitudines, quas sane ingenles
lique RomanidecretocivisRomanus sum, LAURENTIUM i prxclarum cxteroquin opus ab ipsa pene inlantia
ROMANBM FUISSE DIC0,ViNMCO, REPETO, ATQUE CONFIR- subiit, late persecutus sum; sed, quod prxliscine
*0, ad ejusdem populi Romani gloriam laudemque ' dixerim, ostendi ac plane demonstravi sanctum
sempilernam.Nec solis conjectur.s indulgeo, sed etinm_
* I» Leonein ejus Sacramentarii auctorem non fuisse,
tatem locuplelissimumeffero Sacramentarium videli- neque auctorem el compitatorem simul (quod novus
cel Leonianum. Blanchini manipularis ut ipsi laboranti suecnrreret
Hoc aulem (pergit) a me publici juris (aclum to- Sivxepoixpo>xov lepide (c) commenlus esi); imo nec
mo IV Anastasii Bibliolhecarii, universa lilleralorum' Sacramentarium unquam vidisse, cum longe post
respublka mirata esl, eique celeriler, ut anlecelleiet
' Leonis xtatem is primum Codex archetypus emer-
omnibusanliquilalis gloria conligit. Nam Parisiensiss sisset. Nolnmus tamen inexplorata re lidem his
F.eclesia,qumdeuuclorisingeniopoteratjudicare, IPSUM n noslris dictis leclores aecommodenl; sed tantisper
MAGNO LEOMVIBMISSIME ADJUDICAVIT iii prmfalione
e ad LEONIANI titulum, quem Sacramentarium prxse-
(a) Blrjnchin., annot. cvi in Orationar. anliquiss.;. Leonts, cui tanquam certissimo auctori allrwuunlitr,
rilns Golhici, pag. 292. stylum et doclrinam re[erentes. Prxfat. novi Missalis
(i) Ex ilto igitur spectabilimonumento(Sacramen- Pansiis ediii ann. 1739, apud Blanchin. annot. cvi
lario scilicet Veronensi) muluati sumus (inquiunt ejuss Oralionar. Goth.., pag. 592.
MissahYEdilores, nen autem Ecclesia Parisiensis , (c) Comes Acamus, Dissert. deli aniichita, autore,
quod et Acatnus faletur pag. 124, 265 et alibi) pre- e pregi del Sngramenlario Veronete, part. U, § I»,
ces plurimas, eximiam sjiranies pielatem Magnique e pag. 58,165, 2-27,et alibi passim.
633 ADDENDAAD QUOSDAMPR.F.CEDENTESTOMOS. GiO
ferl, hxreant, metnorcs nervos alque arlus esse sa- A Simplicii papa; menliotie, qisamin eo S: cramenlario
pientix non lemere credere («). reperil, tonficere videlur, ctini Simpliciusaliquant'»
Ego vero ne Rlanchino nims inlcrea metirulosus quam Leo recenlior fueril : non liujus, sed Siinpli-
videar, nihil morabor, si per noslrales Ilispanos cii teinpore conscriptum eum Codicem fui-se, neqiic.
licet, Sacramenlarium quain iale illtid palet S. Leo- Leoni allribui posse. Huic autem argumento, quod
ni gralis ascribere. Nec vereor prxterea, sub.-ilne quam sit eflicax nemo non videt, Acanius expedile
iii eo, qui nobis objicilur tractus, vitiuni aliquod ex respondel, vel adjectam Codici post mortera Simpli-
his qux vulgo in veteres Codices ex longa possesso- cii, ejusdem conimenioralionem, ul fit in libris qui
rum successione, varioque ipsorum ingenio adrepeie usui Ecclesiarum deputali sunl; aut anliquarii o>ci-
solenl: num quid scilicet iu eo abrasum aut inierii- tantia pro SILVF.STRI, quod scriberedebuerat, SSMPLICU
tuiu sit: glossave aliqua , quam poslil'ain vulgus nomen in eo Codicereposilum(d).
appellat, lexiui subinducla, sive quid demum aliud Necabnuil cl. Muratorius, qui alicubi de eadem
quod lec.tionisliJem quovis paclo subleslam r<'ddal. bac Siniplicii nieiitinne.loquens ait (e) : Jam supra
Si quid horuin in eo Iractu a Blanchino deprehensiiin vidimusprecesDeooblatas [uissein Sacramenlariolioc
fuissel, arbilror ipsuni, qua probitate est, vel si pro anima SIMPLICH episcopi. Viliatum eitmlocuma
Codex csse jaro omnino desiisset, ingenue alque ex R li / brario snsp cari fas est. El mox : Conjicere possu-
lide quje religiosum virum adJecet non dissimulamus tres Oralionesin honorem sancli SILVESTRI posi-
turiim. tas [uisse in Codice... Librarium ve>o, ditm islam
De Codicis antiquitale, quod superesl, quanquam colleclimemscriberel,incauteexuna per sallum trans-
non omnein penitus scrupulum nobis adimat spe- iisse in alteram. Si ulrique ergo huic scriplori, et
cimen characteris ejusdem a Blanchino inter Anas- maximo Acamo, ubi Sacramenlarii veiba paniin ex
tasii Prolegomena editum (6), comniode tanien ad ejnset Blanchini scntinlia procedunt, iinpune asse-
sxculuin octavum, ant sequcnlis sxr.uli iniiium re- rere licet vil;aiuin a,it corruptum locum quo de
ferri posse existimo. Juvaret laineii pergamenx cbar- agilnr, qua parie scilicet ipsos pungit : cur nuu
Ix qualilatem, lersa an subicta ; niaxime vero ligu- iteni nobisealem veuia cancelenia, ut in Conirsta-
rani, quadra tc licct an oblonga sil, nobis ilidem lionc, qua»nobis objicitur, verba naicendo civit, si
Blanchinus indicarel; liis enim prxsidiis iu re dubia, cisdem Laurcntii patriam conliiieri volumus, adjuii-
qualis plerutnquc xtas Codicum est, opinio antiqui- cta, aut superiiiducla, sive alias interpolata e.-se
talis ipsorum coiilirmatur, imo validas interdimi suspicemur? 0 cupet extreiiiuni scabies.
e« ipsis conjecturas elicere periliores palxograpbi Conjcclurx prxlerea qux augcndx htiic susp:cioni
solent. C iios planissirae conducuui, nedum leclorem xqiiuni
Unum hoc non injuria suspicer, num scilicel tra- atqtie immeieiilem, sed Fubium ipsuni delassare
citis de quo loquiniur anliquarii oscitantia corru- valcnt : tatn varia est et niulliplex earum copia. Ne
plus ; prxserlim vero nura bina illa verba nascendo cui autem occupaudls legeutiuui aniiuis splendide
civis ex antiquioris Codicis glossa in textum irrep e- hoc magis quam vere diciuui videatur, prxcipuas
rint, aut alias intcrpolala fuerinl. Prxivit quidem a Iducere operx prelium fuerit. Dixiinus prideni
nobis in non dissimilisuspicione Acanius quanquam Ecclesix Patres el scriptores, qiiod altinet ad tempo-
lanii ipsius interesset CoJicem de quo agiinus iute- rales marlyruin patria-, verboruni pareissimos fuisse,
grnni aique incorruptum servare. Cum enim is cum e contrario in dcscribenrlisipsorumpassionibtts,
alicubi ab alteio ex iilanchini adversariis adigeretur, designandisqiiclocis in quibus ex peractx sunt, dili-
ul communeni utriusque de ejus Codicis auclore genlissimi luisscnt; veium id lamen paulo gcnera-
sententiam retraclaret, idque ex ipsius Codicisver- lius. lllul nunc aJdimus, neque in Actis martyrum,
bis : locum qui sibi objiciebalur, anliquarii oscilan- qui proprius quodaroroodolocus videbatur, cumalias
tia coriuplum aut vilialum esse pronunliare nihil universa qux eoruiu pafsiones speclant minutissiuie
verlus fuit. Rem exponam ordine. descripla sint, nisi adtnodum raro, martyruni patrias
" enarrari. Quitl
Cum, evulgaloprimum Veronensi Sacramentario, Mariyrulogia, in quibus fcre perpetuo
noii lam Codicem ( ut falso sibi Blanchinus persua- passionis locus, rarissime natalis recensetur; quod
deri voluit), quam inditum ei LEONIANI nomen, eate- et ipsum in iis quas veteres'Patres de marlyrib' s ad
mis inaudilum, demirata fuisset liturgicorum res- populum conciones, seu homilias habebant; imo in
publica: prxcipui cultores ejus sludii, sumnii quidem ipsis sanctoriim Vilis observare licel?
viri, tituli novitale excili, cominunibus suflragiis Mitto Prudentium, de quo satis superque dictum ;
Blanchinumprxjudicalx attribulionis reum dixere, milto veteres alios, prxler unum Uieronymuin, qui
Miisquisque argiimeiilisSacramentarium sanclo Leo- in tractatu de Viris illuslribus cum eorum qui ab
ni Magnoabjudicantes. In his cl. Meratus (c) ex apostolicis temporibus ail ulatem suam doclrinx
(d) Epicharrai verbum apud Cic. de Pelilionei (d) Acam. part. il, pag. 126 : Ovveropotrebbe tis-
tonsulnlus, num. 10. pondersiche per negligenzadi chi cojiioil Sugrameu-
(b) Tom. IV Anasiasij, pag. 2.1. turio in vecedi S. SIL.VESTRO, vi siu stito sosliluitoV
(c) In observal. et addit. ad Thesaur. sacr. litimmi nome di S. SIMPLICIO. EaJem habel pag. seq.
JJarl. Gavanli, lom. I, part. i, pag. SApud Acam., (e) Diss. de Liturg. Roniana Vel., loui. 1, cap 3
Wiss.de Sacramcnlario Veion., part. ii, pag. 126. col. i6.
DISSERTATIO DE DAMASOET LAURENTIO. CiS
U4
< tamlein in hisSacra-
laude Ijoruerunt scripla vitasque breviler atiextus- A omnino fieri viletur, quicunque
de libris lilurgicis, ma-
sel: si Jusliiium ae Pbil. am deroas, quorum cxpresse mentar is locus (idein cxleris
et generali.ter xime vero de his qui ad Ecclesix Romnnx usum
designat palrias, Cyprianum, qu-in
fuere judicium esto) temporalem inarlyrum
Alrutn dicit, nuliius prxlerea cx iis qui marlyres oc- adornali
cubiiere natale solum prodidil. Ejus rei causam, ne patriamgenusvecontineredeprelienJatur,quodiainen
id a veteribus faclum arbitretur, adjungi- rarissime continget, eum tauqunn parum spirilui
quis gralis Ecclesix cohxrentem, jure pro suspeclo tiabendmu.
iniis : quia nempe Acta, Homilix, Martyrologia, et Jam liinc Blancliiuo nonnibil scrupuli injiciendum
Vifc»sanctoruui, non illustrandis-urbibus aut demul-
fore existimo, si verbis illis nuscendo civu Laurentii
cendis auribus, sed informandis ad pietalem fiJelium contineri contendal, qualis deniuin eis lsdes
animis scribebantur; cui sludio nihil martyrum ge- patriam sit. Levia
adhibenda tamen hxc sunt, nisi consilium
lius et proavi, valde autein mullum egregia ipsorum siiendi
conducibiles erant. mariyrum palrias in lilurgicis libris, perpetuo
gesta passionesque Ecclesix usit confirmalum viderit. Legat
Eodem sane consilio, nec sine divino numine an quoque
Gelasianuin, Gregorianum triplex, Boviense,
Ecclesia jam inde a priscis sxculis constitutum fuit, quxso et si sunt alia veter.s ritus Sacrauientaria (con-
ul ex Actis mariyrum, perbrevis passionis eorum .. sulloqux Leonianum milto de quo lis est, quoJque suo
memoria ad sacrx liturgix librospermanaret; inque demum loco "
g
lormenla suc- singillatim examinanduin veniel): legat
propriis eorumdem missis, martijrum ilem Missales, LegenJarios, Orationarios cxlerosque
cincle recenserenlur, ut HilJuinus ait (a); id quod ex Codices a Panielio, Mabillonio, caidinaii
eti.im conlirmat luculenter lilurgicos
vetustissimis liturgiis Tliomasio, el Muralorio evulgatos : relegat postremo
Ruinarlius inquiens (b) : Cmterumprxcipux niarty- Orationariuin
aiitiquissimi ritus GOthici, quem ipse
riim actiones inier ipsas eliam missm preces insere- notis illusiratum
ut ex Gallicana, Moza- edidil; si autem in iis, quam lale
bantur, anliquissimis lilurgiis, aut eorum aliquo veibum offenderit quo
et etiam Gregoriana probari potest. Ibi pateui,
rabica, ipsa in ipsis conientorum pairia vel eniinus
enim missmconleslationes, quas vulgo nunc martyrum
prmfatio- tunc nie bona iide, seclusaque omni cap-
nes appellamus, nihil aliud sunt quam martyruin de designetur,
tione Veronensis Sacramentarii coniestationem, de
quibus niissa celehratur prxclare gestorum exposi- verha illa nascendo civis, pro
tio. Juvat quoque in hanc rem Gregorii Turotiensis quaagitnus, atqueadeo sancli Leonis fetu
locum adducere (c): Fuclum est (inquit) in die solem- vero, germauo atque incorruplo
niialis B. Marlini, nobis missas dicentibus, cum rile habilurum spondeo.
Ne tatnen in publica commoda peccare videar,
sacrosancta solemnia celebrando conteslationem de
si viro gravioribus districto lantum txdii devorandum
sancti domini virlulibus enarraremus , subilo illa f<
etc, objecero : persancte Blanchino aflirmare possum,
puetiaparalytica vociferarecmpit, iino etiam conceptis, si opus sit, verbis dejerare,
Ex quibus liquiduin fieri pulo, secundum id quod me Sacranieutaria circumferri solent se-
qux vulgo
in Actis, Homiliis, alque Historiis marlyrum a vete- dulo
evolvisse, Gelasianum scilicet cardinalis TIio-
ribus Ecclesix Patribus perpetuo observatum vidi- masii:
ut ab eorum aucloribus triplex Gregonanum Jacobi Pamelii, Angeli
mus, scilicet parum lempo- Rocchx, et Hugonis Menardi: GallicanumMabiilouii,
rales martyrum patrix curarentur : sic et in Sacra- Bobiense fiequenter audil: itein aliud Griiuoldo
metitariis propriisque roartyrum missis, niirifica.inter quod necnon Anonytni, Alcuiuo altributum, el
inscriptum,
Paires et sacram liturgiam consensione, illorum a Pamelio
vulgatum : Missales prxlerea Codices Go-
ut
lormenta, pmcipuaque gesta, Gregorius et Hilduinus
thico-Gallicanum, Francorum, Gallicanutu veterem,
edixere, non vero tnartyrum patrias enarrari; tan-
seu Altisiodorensem : Legendarium vetustissimum
toque hic minus quam in Aclis, Martyrologiis aique Luxoviense: Prxfalionarios Ambrosianum et Gela-
Homiliis, quanto horum omnium scriptoribus lalior sianum: OrdinesRoroanosveieresliillorpii, Marlenii,
patebat diclandi atque eloquendi campus, quara iiet Muralorii; ac demuui Orationarium antiquissimi
turgix condiloribus ; cum in hac perbrevis el suc-' ritus Gothico-Hispanici a Blanchino inter carJinalis
cincta tolum passionis marlyrum commemoraliofieri1j) "
Thomasii Operum prolegomena editum, notisque
posset. illustratum: neque lamen hactenus locuui in eis ali-
Jam.vero cuiu constet vetera Ecclesix Sacramen- quem quo sanctorum patrix ccnlineantur, imo ex
taria Gelasianum, Gregorianum, ipsumque de quo> quo ne conjectura quidem eas assequi aut subrimari
agimus Leonianum, nibil aliud esse quam missaiess liceat, reperisse, prxter apocrypha ilftt Missalis Go-
Codices quos ad sacrara lilurgiam priores illi ex qui- thico-Gallicani verba, quibus Clementis papx et
hus nomina mutuati sunt ponlifices adhibuere, alquee martyris patria, genusque et itiuera desciibuntur (d).
Rouianx Ecclesix utendos proposuere: consequenss Qua de re nos alias.
(a) Iii Epist. ad Ludovicum Pium, Areopagiticis s absoluta demum hac lucubralione editum fuisse pri-
prxfixa apudTh. Ruinari. Prxf. in Act. Mart., § 1,, dem diximus), in missis sanctorum Vincentii mar-
ntiui. S.: , tyris, Fructuosi, et Eulalix Barcinonensis uientio
(b) Praef.in Act. Mart. panlo inferius. quxdam eorum patrix; prioris illius qtndem gene-
(c) Gregorius Turon. de Mirac. S. Marlini, lib. it, , ralis lantuiii, ex q.ia lcvilam sanctissinium, llispa-
cap. U.Edit. Paris. 1699, col. 1046. num luisse.(mar.tyfeintainen, an civepi ?) nibil am-
(d) Est.quidem in MissaliMozarabico Leslei (quod d plius elici polesi; Frucluosi vero et Eociorutnpres-
C43 ADDENDAAD QUOSDAMPR/ECEDENTESTOMOS. C44
Nec vetera qua pridem dixirous Sacramentaria A lanta missarum el orationum quibus abundat silva,
prxsertira aJEcclesixRomaiix usum adornata usque unicum nobis exemplum prxter Laurentianam illam
ndeo ab hodiernis dissiroilistiuctura sunt, ut si ab Conlestationemoccurrit in missasancti Clementis pa-
his Lectiones el Evangelia per anni circuluin demas px et roartyris, cujus verba sistere necessarium du-
(quxolimin legendariis- et evangeliariis Codicibus ximus (b):
seorsim habebanlur ), non mulliplex in ulrisque ana- Vere dignnm.Sancli Clemenlismartyris tui natalilia
logia dcprehendalur; saltem eumdein olim, atque celebranles,qui cognalionemreliquilel patriam; et post
nunc est, perpetuumque Ecclesix in condendis lilur- odorem nominis lui lerras muriaquetransmiltens; ab-
gicis libris spirilum fuisse, scilicel ut niarlyruin et negansquesemetipsum,ut teper apostolerum luorum
sanclorum exemplis fidelium pietas foveretur, ani- ves'tigiaseqnerelur. Cui lu, Domine, seeundum pro-
mique ad roarlyrium, si occasio id ferrct, vel ad liu - missionemFilii tui, lam in prmsenli quam in future
manx vitx moleslias palienter tolerandas alacriores smculoceutupli muneris prmmia repensasli: nam bea~
lierent, non diffitebitur Blanchinus ; vix tamen sdo tissimiPetri moxtradito disiiplinis, parentes quos in
an in hodierno Missalide palria martyrum alicubi, genitali solo perdideral, iit externa regione reslituis.
ne per occasionem quidem agalur; inihi saltem nul- Deinde magislri sui vicarium per ordinemsubrogando,
lumde eo, aut affiniargumenlo exempluminpromp:u B Romanx urbis, cujus propttr te despexerat digni-
succurrit. talem, tenere constiluis principatum
Nunc autem (quod olim polliciti fuimus, resque IIxc autem bina omnino exempla cum sint ( quod
ipsa qiiodamiiioiloposlulare videtur ) inspiciendum in non miniinx molis opere nisi consultissimefactum
est num Leonianum Sacraroeiitarium, prxler Conte- scircmus miraculi loco habendum ) priorem illam
stalionem desancloLaureutio,quam nobisBlancbinus quidem sancti Laurentii contestaiionem sua se lide
objicil, quid aliud habeal circaleniporales martyruin ( qux quam lubrica sit noviraus ) lueri oporiel; non
patrias. In toto eoCodice (quam longissime patet, enim aliuin e tot lilurgicis Codic bus consentieiileni
ut eam prxcipue ob causatn reverendissimus sacri habet; posterior autem ista sancti Qlementis, mille-
palatii apostolici magisier Orsius (a) non Leonianum, narix anliquitatts teslem pro se adducit, Missalesci-
sed oninino Gelasianum essc coniendii), alque i:i licet Gothico-Gallicanumcardinalis Thomasii, in quo
sior, cum m eorum missx admonilione, seu prxpa- vero ut cresccnte in dies Eraerilensis Eulalix cele-
ratoria alloculione (Pag. 310, col. 1) legalur: Om- britale, Barciiionensis interea cultus refrigescerel;
nipolentisDei ineffubilemmajestalem rogando taude- iiomenque ipsum et palria sanciissinix virginis pau-
nms, qui nobis SANCTORUM TARRJVCONEN.-IUM Fru- pQ latim ex*Hispanoruiiianiinis ellluerent. Hunc ergo
ctuosi, Augurii et Eulogii, per beatissimam passionein cullura Hispanicx lilurgiasconJiloes, ul apud suos
magna Ecctesimprmsidia donavitel palrim. Paulo au- excitarenl; deque Ba.cinonensi Eulalia ilubilatio-
tem inferius: Et cum illa eis in tlelectationesil regio nein oinnem ab Hispanis amoverent, sublaia occa-
qum suscepil (<oelumvidelicet); isla nonsit in ubti- sione de cxlero ulramque Eulaliam confun iendi:
vionequmgenuit. Veruro, cum constel hos marlyres missx Barciuonensis Eulalix, de qua sola dubium
Tarracoue, qua in urbe passi stint, ad ccelestem pa- esse poterat, conlra receptuin alioquin tam in eadeni
iriam evolasse, non hxu de teinporali per nativita- qiiain in aliis lilurgiis niorein , temporalis patrix
leui, sed de xlerna per martyriuui generatioue ac- tituluin prxlixere. — Nec alias miiaiiduin foret, vel
cipienda sunt; sequilur euini continuo : Habeal illa si gratis id facluin fuisse diceremus, quod in pn-
(cceleslis scilicet patria) in collegiosuo quoscorona- valx Ecclesin;Missali nonmhil ejusdera condiloribus
vil: habeat ista (Turraco) in palrocinio quos trans- prxler receplum in aliis lilurgiis usum alicubi exci-
misit. Quod postiemum verhum, siculiei priora il.a: dissct; prxserlim r.irca niai tyruni doniesticorum, id
per beatissimampassionem,sedulo notanda sunl; non e^t communem patriani, cujus amplilicaiidx studium
enim oicil quospeperit, nec per naiivilatem, sedauos nemiiiein iioo urget. — Ad.iesis menlionem in eo
transmisit, astris scilicet, per bealissimampassionem. Missali patrix Vmcentii, Fiuctuosi et Eulalxin ipso
— Luculentissiinumomiiiuin de smictx Eulalix Rar- slatim Missaruin limiiie, id est in adinonilione prx-
cinoiiensis patria teslimonium habetiir iu ejuslem paratoria lieri; non autem in Orationibus, aul Con-
MiSsa(Pag. 30*, col. 2); leijiiur eniin : Fesuun bea- lestationibus, seu in Missx, ut ita dicamus, corpore.
tm virginis Eulalim suscipimusincolendum,in quo ea- Constat aulem eain admonilionem proprie ad Mis-
dem mariyr Barciiionensiuincivis et incola, genilale ID sam non pertiuuisse ; nihil eniin erat nisi sacerJotU
soluin quod nierilorum litulis prxtulit honore etiam allocutio ad populura, indicala .-oleinnitaie a,i quam
illustravit sepulcri, elc, quibus leraporalcin plane conveueraui, ut eidcin pie ac devote inleressent;
incljlae uiartyris patriain desiguari agnoscimus; ve- iiebalque ame indicluin a diacono silenliuui, post
riim id in Barcinonensi Eulalia singulare, nec sine quod deinum missa iucipiebal a salutatioue sacerdo-
causa iactum fuhse exislimanduin ; cum euiin ex lis ad populum. Al lesiiinoniuin e Veronensi Sacra-
comniunioiiehommis Acloruiiiijue inter eametEiiie- menlario a Blanchino adduclum, qno temporalem
rilensem Eulaliani afliiiiiaie, utramque olim confu- Laurentii palriam contineri is auctor existiinat, e
sam, attttie ex duplici unara, earaque Emeriiensem, uiedia ipsius roissx Coniesiaiione desuropluroest;
ficlaiti fuisse sciamus; id quod nedum Pru lentii! in qua torinenta passioneroque sanctissiini levitx ex
liyniiius, sed celeberrimus apud veleres, si unum, Cregorii et Hilduini auclorilale, alque t-.xmente
excipias Bedam, Eulalix Einerilensis cultus satis os- Eccle*six,polius quam ipsius palriam enarrari opor-
tendit: cura e contrai io Kaler.dariaet Martyrologia, luit.
passiinBarcinoiiensemEulaliamsileanl: hinc lactuui, (a) Reverendissimus P. S. P. A. magister Orsius
primo ut hujus Eulalix gesta Emeritensi attribueren- in epistola ms. ad cl. Joseptium Blanchinum de
tur, quod Prudentio accidisse existimo ; vicissiinqtic
: auctore Sacrainentarii Veronensis, cujus ineminil
BarcinonensisEulalia alicubi Deccmbri mense pio• Acatnus, par-t. u, § 13, pag. 132 seq.
Emerilensicoleretur (Kalendar. Corbeienseapud Mar-
letiium, tom. 111Thes, Anecd., col. 16.4); deinde (b) Toin. IV Anastas., P.rolegom.,pag. LU.
fi.iS DISSERTATIO DE DAMASOET LAURENTIO. 640
tjtidem verbis alque in Leoniano Sacramentario,, A trabem, exempli causa, oneri ferendoparem, virginem
sanctissimi martyris palria, cognatio dignitasque ini viro maturam, et similia qux ex gerraana Laliuitate
proprixtnissxconlestatione habentur. Uter ab ulro) sunt; vel si simplicilerGerundium ponitur, ex vetere
Codex mutualus htinc tractum faerit, nec hujus loci,, id aliqua atque obsoleta jurisconsultorum fdrmula
neque facile divinare est; prxserlim cum ad maiiumi descendere putandum est.
iiCodices non sinl; et alias Missale illud Gothico- Dextate autem phraseos nascendocivem,ingenuum,
Gallicanum non niiuoris forte antiquitaiis esse quanil aut lale aliquiJ esse, ntillum mihi hactenus, nec apud
Veronense Sacraroentarium, ex his qux cardd. medii xvi scriplores exempluin reperire licuit, ex
Bona («) et Thomasius (b) prodidere merito suspicarii quo illam elicere possinuis. Ci. Ducangius unicum
possimus. profert e Langobardorum legibus in quibus hahe-
lilud lamen interea liquet, Conteslalionem de palur (;'): Et itle qui pulsat, el wadiamsuscepit, PROXIHIO-
tria et cognalione Clemenlis anilibus fabulis plenami RESSACRAMENTALES QUINASCENDO SUNTdebeat uominare
•esse; utpote qux ex conficto Pelri apostoli Itinerario> tantum. Qux quanquam Laline scrijvta vi leantiir,
^quod libri Mecegnilienuni inscribilur) a Gclasio lc)) ita ine Deus amet, non iuagis ego inlelligo quam
papa •in concilio Romano i inter apocrypha rc- Pcenulum Plauti; nec nisi ab septimuiu, fortassis
lato, fere ad litteraro desumplasit; eamque eliarol I»etiamnisiadoctavumsxculum, referri posse arbitror.
ob causam a reliquis liturgicis libris merito proscrip- Sed quid exemplis opus esl ? Verba ipsa nascendo
tam fuisse, quod nec Blanchinus inficiabitur. Eliciatt civis esse, pingue nescio quid alque agreste, imo bar-
hkic quxso lettor xquus, cura non roinus Laurentiii barum sonanlia, ex infiinx Lalinilalis txcibus hausta
<"ontestatio,quam modo adducta Cleroentis, patriaml e vestigio sesc produnl, iis qui Latii non penilus ho-
sanctissimi levitx prxselerre videatur, nullumque; spites fuerint.
prxlerea e tot liturgicis Codicibusin auxilium suumi Qux cum ita sint, si quis etiamiium phrasin
advocare queal, quanla demum ei fidesaJhibcnda sit. de qua loquimur cum slylo sancti Leonis congruere,
Vidimusex uno iniportunitalis argumenti capite! aut ex ipsius oreproJiisse contendal: nx illum elo-
(si patriam Laurentii in ejus missx Contestalione,, quenlissirao pontifici injurium fore necesse est. Scio
qiioenobisobjicilur, contineri Blanchinusvelit) qtian- equidem, et in ejus siylo reperisse quod carperent
tum ea Conteslalio de falsilalis, aut interpol.itiotiisi morosiores xvi nostri grannnaticos, queis cor, sum-
vitio suspecta sit. Nunc si ad phrasim nascendo civis mique ipsi digitorum arliculi Tullianum sapiunt;
esse animum tantisper adverlere volumus : eam pro- nec dissimulabo nonnulla in ejus Operibus inveniri
feclo nec Lalini sermonis genio, neque xtati aut qux iion satis nervose dicta videri possint; tiiinulum
stylo Leonis Magni, cui tamen Blanchinus omnino C t prxterea diclionis genus, nimisque fortassis anxiam
altributam vult, ullatenusconvenire deprehenJemus. in pcriodis T<5V iao/.i>\o>v,seu parimembriumconsec-
Primum quod speclal, ncmo, opinor, leclorum erit; tationem ; veruni ut certa ea sint, quod nos non de-
qui nesciat partim Latine dicinascendoquemcivem,in- linimus,ad sentenliam oralioiiisqueslructuram, polius
genuum,aut liberlinum esse. Veteres,imo medix quos quain ad verborum proprieiatein spectant; in quibus
vocanl Latinitalis auclores, dicerent: natura, seu si alioquijserendis, si unum aut altenmi nxvulum ex-
paulo depressiusloqui vellent: naturaliler; quosensu cipias, egregie cautum sanctissimum doctorem fuisse
'
CarthaginieosesCicero natura mendaces(d) victoriam scimus.
natura superbam(e) vocat; Horalius, carnieu natura Verum ego tamen nec phrasees nascendocivis siri-
laudabile (f), Romanos natura sublimes (g) alque dorem, neque argumenti importunitatem interea mo-
alii auclores passim. Scio equidem sotvendo fideju- ratus, alia via bina illa verba (si ad Leonis xtatem
itendo;satis dando esse Latinissime a vcteribus ju- ea cum Blanchino leferri volumus) incerta, incon-
risconsullis dici ; IHIBagnascendo proximiorem hm- cinna, aul male cum aliis cohmrentia ostendere in
rcdem fieri, lestamenlumrumpi,quod et apud Cice- animo habeo; imo ipsorum occasione integram Lau-
ronem legimus (h); et Virgiliusaiicubi forlunain fe- rcnlianx de qua agimus missx Conletatiorieiii (qux
rende superandam(i) dixit. Diversatamen hxc sunt, ** I de cxlero sanctuni Leonera forlassis auctorem ha-
in his enim phrasibus, voces idoneus vel par subin- bel [k]) vitiatam, atque e libris liturgicis proscriplam
tellectx efliciunt ut eadem sit loculio ac si dicaimis fuisse. Id ut plcnius innotescat sciendum est, post-
(a) Rer. Liturg., lib. i, cap. 12, n. 6. (j) Lill. N, in Nascendo esse, e Leg. Langobard.,
(b) Tom. II.col. 513, Diss. Cl. Muratorii de Li- lib. n, tit. 21, § 9.
lurg. Roinana velere. (k) Habetur eadem, aut affitiis sentenlia apud
(c) Conc. Rom. i sub Gelasioad ann. 494, in de- sanctum Leonem sermone 1 de Natali apostolor.,
crelo de apocryphis scripturis, ibi: ltem : Itinera- his verbis : Verumhodierna festivilas (Petri scilicet
rium nomine Petri apostoli, quod appellatur sancti et Pauli) prmler illam reverentiam qnam toto terra-
Clementis,tibri oclo (aliis novem, aut decem) apocry- rum orbe promeruit, speciali et propria nostrx urbis
phtim. exsultatione veneranda est; ut ubi prxcipuorum
(d) De Leg. Agrar. apostolorum glorificatus est exilus, ibi in die inarty-
(e) ProM. Marcell. ix. rii eoruin sit Ixlilix principatus. Muratorius quoque
(/')inAnepoel., vers. 408. (Dissert. de Vct. Liturg., cap. 3, col. 18) eam con-
(o) Epist. lib. n, 1, vers. 16S. teslationem usque ad verba nascende civis, Leonia-
(A)InideOrat, 241. nam phrasin sapere innuil.
li) Êneid. v, 710.
jl7 ADDENDAAD QUOSDAMPR^CEDENTES TOMOS. CIS
quam, scdato persccutionuni lurbine, reddita fuit Ec- A incerta et seusus iuicgrilaiem tvm habentia, cura-
clesix per Constantinum pax, sparsa iJdeliuinanimis, vil Gregeriusraiienabiliu qucrquecoadunare, et, seclti
diuqueocclusapietatisseinina illico crumpere, atque sis iis qnx vcl nimia vel iuconcinua videbantur,
in dies crescere ccepisse, Deo scilicel incremcntam cempesuit tibrum qui dicilur Sacramentorum. sicul ex
dante. fliiicnovx seusim in Ecclesia preces, novx titulo ejus maiiifeslissimedeclaratur.
divinain «pem isnplorandi forruulx, nova denique Cuin itaque omnino exlra dubiuui sit, Gelasium et
oratiotium liiiirgicarum seges exorla est, cui, ut lit, Gregoriuai eos maxiine liturgicos Cmliees ordinasse
nomirhil cliam iolelicis lolii succrevit. Quanquam alqne in ineliorem foriunni reduxisse, quibus Eccle-
eniin ex preces a viris doi lis in eam rem adbibilis sia Romaua utebaiur; nec poluisse ulios nisi qui
f, equenlissinie orilinarentur : noniiullx tamen pieta- priorum poiililicum leinpnribus conscripli fuissent,
lis potiusquam doclrinxsludiososaiictoresliabuere; quod ulrurnque Veronensi Sacramentario ex Blan-
otquehincfaclumut plurinia autsupe flua,aul etiam chini (i), Muratorii (j), el aliorum (k) senleniia mi-
nicerla, parumque cum aliis cohxrentia cum aucto- rilice congruil. Prxterea cum, sicut ex Walafridn
rum, luiii eliam antiquarioruui vitio in Codiceshtur- diJicimus, incerla, incuncinna, maleqiie cum aliii
gicos irreperei.t. cohmrenlia Gelasius et Gregorius ex auliquioribus
fcluic nialo, quod lempore procedente alle in li- H **Romaux Ecclesix Sacraincntariis suslulissenl; ne-
turgix intcriora descenderai, jam inde a sxculo, que ainplius jain in Gelasiano cardinalis Tboinasii,
quaito, aut ineunle quiulo per ecclesiasticas leges; aul in triplici Gregoriano Pamelii, Roccbx, et Me-
medeii cmplum fuit. liaquc concilii Milevilani Pa- nardi Codice verba illa nascendo civis, imo nec
lics : ne [orle quid conlra fidcm per ignoranliam, Laurcnliaiix niis>x, dequa agimu-, Contestatio re-
aut minus sludium componerelur, ul ipsi loquuntur, periantur : consequens oinnino fieri videlur, non-
legc.inedixere : ne scilicel preces, aul eraliones ali- nSiil in ea Contestilione ( vel si ipsam ad Leonis
qum, she Prmfaliones, sive commendaliones,sive ma- tempora cum Blauchino reforamus ) incertum, in-
nuum impositionesin ecclesia dicerenlur, nisi qum a, concinnum,aut male cura aliis quiu historica lide
prudcntioribustraclatm, vel in synodo comprobalm , nituntur cohmrensa Gelasioet Gregorio deprehen-
fuerint (a), quod et ipsum in codice canonum Eecle- sumfuissc.ob quod illam e lilurgicis libris proscribe-
six Africahx (fc),alqne in aliquo ex Carthaginensi- rent. Quid autem id, qu;iso, nisi verba illa nasc^n-
hus conciliis, tcsle Walnfrido Strabone (c), caiilura do civis; cutn quod reliquum Conlestalionis esl
piidem fueial. Gclasium quoque papam sxculo nibil incongruum conlineat, Magnique praterea
quinto .exeunle in idein stulium incubuisse, Sacra- Leonis stylum ac doctrinam sapiat, ut pridem dice-
.
iiieiilariuin ijus noniine .inscripiuni
. fv bamus?
le=latur; id quodj G
idem Slrabo aique Anasia.-iuscoiilirn.aiil; ille enim^ Jam vero si nostras has nugas Blanchinus esse
Gelasiuni iam a se qnam ab aliis compositas preces s aMquidpulaverit, eo deraum hxc omnia spectare
orUnasse (d), hic vero scriplor : Sacramentorum ,, existimabit, ut verhis illis nascendo civis, seu spu-
prmfationescauto sermone [ej (id est cum delectu ett riis ac textui subinductis, nullam prorsus vim aut
critice adversus oblrectalorum ictus, quo seusu eama fideminesse asseramus, hancque responsionis nostrx
vocetri alicubi [(] Uoratius usurpavit ) composuisse summam fore; imo, qua esl provideulia ac saâci-
perhibet. la e vir, ex tpsa etiain responsione urgentissiiue ad-
De sancto Gregorio Magno, qui non mmus sedulo versus nos elicilurum : enm saltem, qui verba NAS-
quamGelasius aul. priores illiPalres ineaindemcuram CENDO civis Codici adjunxit, locamquede quo agimus
incubuit, locupletem habemus testem Joannem Dia- viiiavil aut ivlerpolavit,jam de Luurentii palria dubi-
conum in ipsius Vila : Sed et Gelasianum ( inquit ., tasse; quoJque huic proximum est; jum inde a
smculooctuvo, aut ineunle nono, quo VeronenseSa-
[g\ ) Codicem de missarum solemniis, multa sublra-
hens, pauca converiens, nonnulla adjiciens pro expo- i- cramentariumexaralum dicilur,' de Laurentii rputria
nendis e angeticis leclionibus,in unius tibri volumine i» utrumquepartem disputatum fuisse.
coarclavil : quid aulem ex lilurgicis libris Gregorius s D Satisne autem sint H qux adduximus,' ut eorum
sublraxerit, indicat Walafridus loco citalo, inquiens verborum fidesin universuro iraducaiur, lectoruro
(li) : Et quia tam incerlis auctertbus multa videbantur erit arbitriutn atque exislinialio ; nobis longe alia
niens esl, quam ut hac via Blanchini conatibus oc-
(a) Can. 12, tom. 111Coll. concilior. Labb., Edil. I.
Venetx col. 583. Incerlum lamen est an is canon add (e) InVita Gelasii.
i, an ad u Milevilaiiuiu conciliutn referri debeal;-; (() Art., vers.,2B6:
hina eniinhxc in unuin, librariorura.aul collectorum m Tutuset infra
incuria, conjuncla sunt. Vide Labb. ibid. et in conc.
3. ' Spemveniaecaulus.
Milev.i. ejusdein toin. 111,col. 83. In Vita Greg. Magui, lib. u, c»p. 17.
toni. III Coll. (g)
(b) Apud Labb., conc, col. 1330,a> (h) Lib. de Reb. ecclesiaslicis, cap. 22, pag. 346,
sub inil. col. 2.
i(c) Lib. de Reb. ecclesiasticis, cap. 22 Edit. Rn- 1_ (i) In prxfixo eid. titulo, tom. IV Anast., p. 12.
manx ann. 1591, pag. 546, col. 2. Ideoque credimus IS
,( ail) conciliisCarthuginensi et Milevitnne stulutum, ()) Diss. de Liturg. Rom. vetere toro. 1, cap. 5,
«- col, i8el23.
ut precesel orationes... nisi probalmfuerint in Conci- '
lio non dicerentur. (k) Eoseb. Amort apud AcamumP. n, § 14, pag.
(d) Loco proxime allegalo. 149, et Acainusipse P. i, § 13, pag. 't\.
6t} DiSSERTATIODE DAM\SO ET LAURENTIO. t)S4
>d vcl
eurrainui. Scd ttnge unam Hispanis in ea respou- A Christimillesimum usqu nil in u»u fix» e, qu
•ione spehi collocatam esse. Nec tunc defore crcdi- ipsura speciraen cti iracleris Sacianienlarii Lcouiani-
mus quod reponi posset: si enim data opcra Codex a Blanchinoedilum doce e eos poterit qui has mi
ille ftb Antiqtiario corruplus ftrissel : ulique is de nutias negligendasdttcunt.
Laurentii palria dubitasse credendus esset; eoque Hinc autem analogiain inter vocescvivs et civn,
eonsilio verba «asceudo ritii textui subinduxisse, si oclavi sxculi scripturam attendamus, paulo jam
<itlitcm qusejam lun erat dirimeret. Verum quidni dilucidiorem fone arbitror. Secundum eam enim in
incuria i.l potius ant oscilantia antiquarii, ut olim Codieeex quo Leonianum Sacramenlarium descii-
in Simplicii mcntione contigit, factura pulamus? plum fuit ita omnino eas voces CU.US CIUIS, aut
Qnidni, iatiui sermonis ignoratione, qnae quo tem- non multo dissiinilit r scribi oportuit, quod et mul-
pore scriptus Godexdiciiur, insignis 11 prope slu- liplici exeinplo ex ejus xlatis Codicibus probare
peudaerat? Potuit facillime descriplor, dmn ora- possemus nisi res manifeslaesset. Jam vero libra -
lionis sen-uin assequi non valet, priore inexplela rius Laiini, ut supponimus,scrmonis ignarus, cum
periolo incaute in aliam Iransire, atque cx duabus in alteram earum incidisset, ralus utrumquo ct
unam, bybridam tamen sentenliam coirncere, quod cvivset crvis ibidem Iegiposse, dubius lamen utra
iu Simplieii mentione accidisse Muratorius suspica- "l lectio prxstabilior essel, ex simplici geminam vo-
tus fuit. Potuit verbum, commn, colum, aut aliud cein fecii, aliamque in textu, aliam ad oram Codicis
quidpiam,qund in autographo essci, ouiitleie, quo e regione collocavit; eo videlicel consilio ut quam
adjecio longo alia contettalionis senlentia futura lecior sententix, quam ipse non assequebaiur, con-
esset. gruentiorein judicaret eam altera rejecla prxfcrrei.
Potuere item bina illa verba nasctfo civis, aul Hocaulcm semel aJmisso, facillime marginalis.vox
saliem prius illud nascendoa glossalore, quinonil in textum irrepere poluit, etconjungicvivscivis; ae
ad lempofaleinLaureniii palriam retulisset, mar-ini demum vcrbuin NASCENDO ad tollcndain poslcrioiit
antiquiniis Codicis adjid, inJcqtie ab aniiquario vocis ambiguitaleni supcraddi.
bona fideirt textum admilli ; ut germana Conlcsta- Atque hac ego ralione planissitneficri poluisse exi-
li<nis, de qua agimus. litiera haec esset : peculiariut slimo, ut verba il:a nascendocivis,qux lol nobis lur-
Roma tmtalur, cujns sacer minisler, aut, cujiis civis, bas conciiarunt, genuino sancti Leonistextui, sine
sacer mimster, etc. QuiJni auteni ita facliim suspi- alicuju Dagitio, ex sola anliquariorumimperitia aut
cemur, cum si uirumque id vcrbum, vcl prius ilud I oscilanlia adreperenl; quod innuroerisprxterea vi-
nascendofunditus e textu avulseris, neduin perio ius1_ liatortim Codicum exemplisconfirmare in promptu
senlen iaque perseverat inlcgra { quod non mimmum * esset, nisi prxstaret verborum compendium facere.
est glossematishisce internoscendisadminicuium); Sane vero viliatam an inlegram Blanchinus eani
sed geminns ille barbarismi, atque imporlunilatisi Contestationem velit, nostra non mulium refert,
argumenti scopulus dcvilatur? Cum pr.cdixerirous alia nos via ipsius conatibus
Potuil dcmtim, ne lectorcs obtundamus, aflinilasi obstiluros; refert autem sancti Leoois piurimum ut
vocum cMvs<t civis ( si sprelo sono quein prolatx> ab ipso barbarismi labein eluamus, mulio aulem
edunt carum tantum picluram atiendamus) veibis; pl s ne p udentiss'mus poutifex importuna, alque
de quibus agimusin ea Conteslatione locum facere. a spiritu Ecclesix alienissima, liturgicis libris inse-
ilxc autem affinitas ut clarior fiat, sciendum est ini- ruisse dicalur.
tio littefairi V, SPUcon ona sive vocalis esset, e' Quorsum tamen ista, Blancbinus inquiet.si qui-
diiabus lineis superne patulis, inferne vero connexis> dem nihil inde prxsidii responsioni nostrx aflerri
atque in punctumquod basi linexincutnbit dcsineuli- volumus? Scilicct ut ex prxmissa doctrina binas
bus, hac figura V a Romanis perpetno depingi;; theses, imovero liturgica ul pulamusdogmala eliccre
neque illis lunatam, aul arcualam illa n una tantumi nobis per ipsum liceat, e quorum altero Conleslalio-
iuflexa iinea constantem, cujus ima curvatura hasii .Q nisde qua agimus inlerpretalio omnino petenda est.
innilitur hac forma U, cognitam usquam fuisse (a); Sunt auiem hxc:
sed eam ex Goihicocharaclere desceud ;re (b), qua' Primum.
etiam posteiior xtas adjecto a sinistra fulcro ini
huiic modum U in lnedio Jiciionis usa cst (c). Con- Aliemun perpeluo a proposito Ecclesix fuisse, nt
temporales sanclorum patrias liturgicis libris inse-
stat prxlereaex veteribus nummisalque inscriptioni- reret; ac proinde si quid uspiam ejus argumenti in
bus iiicognituiuRomaiiisfuisse piinctum, quo cx ho- veteribus Sacramentariis, maxime vcro ad Eccle-
dierno usu lilleram I in minori prxsei tini scribendiI rix Romanx usum adornalis, rcperialur: tanquam
iJ aule aniuim 1 paiuin cum spirilu Ecclesix cohxrens, falsitaiis aut
genere iusigniri videmus; ncque v<heineniisshnx suspicionisvilio laborare.
(a) Forsan singularis erit vetus Tiburl na i s r- UICTORI
11
ptio ap. .iquit. Paulron in
Coiiunnam, qua Iittcra
» HERCVLI
U consonaad arcualx illius Golhicaeliguiam acceditt SACRVM
apposilo quoque in sinist a paile obuitiori fulcro. Mabillonius de Re Diplomat.i, 11, 4, pag.
Eam quoJ rcaus erula atque, ut piilainiH, medilai 47.(b) Hein<cc.Fundam. styli, part. i, cap. 1, 6,
s-l ex archelypa a nobis descriptam reprx-en- nol.apud 1. Cellar. in Orthograph. Lai. de vocali V.
la.nu>: (t) Heinecc. Fuudam. styli, part. i, c. I, 6, rlot. 3.
P/rnoL. LX\IV. 21
811 ADDENDAAD QUOSDAMPRifiCKDENTES TOMOS. 651
Seciindum. } civis Romanut appellatur. Iterum se Paulus tribunu
A
Sicubi in vetcribus Ecclesix, prxserlini Romanx, respondens simpliciter Remanum vo-al; ipsoque
5acrauieniariis, aliisvelibris lilurgicis locus aliquis denuo interpellanle, seque privilegiario quoJdam
aul verbum ocCurrat, quodad sanctorum palrias,
Ct ad aliud quidvis signilicandum, ambiguuin aut jure Romanum civem asserente, subjungit illho
gjquivocumnii: ca ex Ecclesix mente ininime ad Paulus, se non factum, se I >ia(«m esse Romanum
lemporales sanctorum palrias relerenda. civem. Hxc auiein primo quidem aspectu tam diserle
His igiiur prxmissis, ut aliquanto propiores re- Pauli patram prxseferre videntur, ul nisi alibi (d)
ipnnsioni liaincs, inquirendum est an locus quem ipse se Tar=i Ciicix nalum (e) ,.ejusque urbis «vav-
ex Viroii' nsi Sacraraentario nobis Blancbinus objicit, xippiixu; municipem dixisset, non ambigo quin,
quanqiiam illico Laurcnlii palriara prxseferre videa- ipso etiam Blanchino ju lice, Paulus xque in urfco
tur, aliam inierpretationem commoderecipere possit; nalus, ac Scipio , autLxlius habcrelur.
quidve in illis verbis cvivs NASCENDO CIVIS (quando Id ut paulo lial dilucidius hxc nobis bypothesis
ea, ut mos Blanchino geratur, sancto Lcoi.i atlri- adornanda est. Finge sacrum Actorum Codicem
buenda intcrea sunt) sibi voluerit sanctissimus periisse, authaclenus irrepertura delitescere; neque
ponlifex ? Rem puto veterum potius exemplis, atque aliud prxierea ex vetcribus raonumenlis ad nosirani
ecclesiasticorum Patrum testimoniis, quam argu- B I retatem pervenisse, unde Pauli palriam ccrto digno-
mentorum ratiociniis dilucidiorem fore. scere possemus ; dcque, ea non secus alque Hispa-
Cum Hierosolymis Romani milites Paulum e Ju- nis nuiic de Laurentii patria, litem qux etiam nuni
dxorum manibns eripuissent, eJixissetque eis tribu- foret sub judice Tarsensibus inlenlatam Blancliiniim
rius ut ad castra delalum verberibus cxderenl, prxterea, dura sirenue Romanorum parles agil,
quo Judaici luniullus causam proderet : jarajani eximix vetuslalis, atque auctoritatis Codicem, ih
verberandus Aposlolus a.Islantem sibi centurionem nescio quo veleri chartophylacij reperisse cui Bibli-
his verbis inlerpell.it : Si honinem Romanum et cus ilie cento, quetn modo cx Aclis aposiolicis
indemnat-.m Vcet vobis fligellare (Ac(. xxu, 25) ? relulirous, incidenter assulus fuerit, cum longe
Inique atque injuste sccum agi q xritur Paulus, diversum esset ejus Codicis argumenlum.
qnod scilicet pcena contra commune jus genlium Videres Blanchinum exsullare, triuinphare, cau-
condemnationem prxcederet; quodque liomanus sam pro Romanis diclam e vesligio a sereie, sibi-
eivit contra leges Porciam (a) el Scmproniam (b) que in frequenli Patrum conci<ne, quod Paulum
verberibus cx '.i juberelur. civem illuslrissimom U.bi r sl.luisset, quernain
His ceniurio auditis rem tribuno aperil, inquiens : more inajorum poscere. Contra vero miserum illmii
Quid actunts es ? Hicenimhomo ciris Romanus e«( ^* qui Tarseiuium parles ageret, nequidquam iuclamare
(Act. xxii, 36). Coromolus ad hxc tribunus, non- Sapientum fiJem, locuroque iliutn Aclorum nou de
nihilque jam de Paulo sollicitus, ipsum adit, id Pauli patria , sed de jure Romanx civitalis, scu
quod res habebal ex ore ejusdem exceplirus et : niuiiicipali, quo Tarsus ex D:Onis, Plinii alque ipsius
Dic milii (inquit) si tu Romanus es (Act. xxu, 27 Pauli lesiiinonio (/") fruebatur, inlclligenJuin esê
teq.) ? Al ille dixit: Etiam. Pei git lribunus : Ego obtestari: urgeret enim ex adverso Blaiicliinus, ncc
multa tumma civilitatem hanc (Romanam) consccutus tanum eo loco Paulum Romanum civem (iJ eiiiin
tum. Ei Paulus . Ego autem, et natus tum (civis Ro- non lantiesse) , sed diserlissime nalutii pronuntari;
manus scilice!) Si per Laiini sermonis genium licuis- jam vcro nutum nisi de pairia proprie non dici, naiu
sct, aut sxculo dcmum octavo 1ber Actorum scri- reliqux ejus vocis usurpaliones translatilix ac me-
ptus, Laliove donatus fuissct, crcdibile est auctorem1 laplioricx sunl: frustra aulem ubi propria su; pelil
ililerpreleinve pro: Ego autem etnatus (civis) sum,' ad impropriam significalionem conmgienJum. ""Ad
ex ejus xvi Lalinilate redditurum : Ego aulem el hxc roillenariam Codicis anliquitatem, aui lorilatem-
natcendocivit tum; pr.vserlim cumGixcus lcxlus eam[ que ad ccelumeflcnet: bina ternave binc illinc nc-
versionem non respuat (r). Tunc autem ncdum gativa, aut coiijecluralis generis arguroenta corrade-
camdem in Aclis atque in Lconiano Sacramentario rel, queis prxcipuum illud in aciem stipa um procede-
sententiaro, sed lotidero i, sisque omnino verbis rct; eoque deinura fucato ac fallaci verborum appa-
ulrobique expressam haberemus. lalu Tarsensium causx patronum ne hiscere quidem
Inlerea vero dvclus ille Auclorem sednlo nobis1 sinerct. Jara vero, qui tinque incauiior B anchinianis
ut jacel consideianJus e.-t. Et primo quidem Paulus1 diclis aurem accoran.odaret, quaolum ille, detccla
in co se Ric-manumhominemdicit; mox a centurione demum re, ludibrium prudentioribus d<beret I
(a)Sedper deos immortales(inquitSallusliusinCati- (d) Snb inilium ejusdem capitis xxii, 7 3 et ca;>.
lin.) quamobremin sentemiam non addidisti (Deci Si- xxn,>39.
lane), ut pritts in eos (LeiiHilum aliosque conjuratosi: (e) Scio Paulum a Hieronymo Gischalis, quod Ju-
intelligit) verberibus animadvertent.-r ? An quia Itx dxx nppidum est in tribu Bcniamin, natum dici:
PORCIA vetat? quo a Judxis caplo cum parenlibus Tarsum Cilicias
(b) Duasluiil leges(C. S mproniusGracchus) alle- coniuiigrav l. Vid. S. Doct. in libro dc Vir. illustrib.
laui ul si quis in matjistraiu CIVEUROHAMMsine' ([) Actnr. xxi: 39 Ego(inquit Paulus)homo sum</>/«*-
judicio necusset, ineum poputijudicib animadvertere- demJudmusa TnrsoCiiicia conignotx civilatis inuiii-
tur. 1'lutarch. in Gracch. ceps, e'c.
Se -/«iytîwniiv^ Aitvr. xxn, 28.
(c)'B;,<>)
t55 DISSERTATIODE DAMASOET LAURENTIO. «J»
Hsec autera eo periinciil ul meminerit Blanchinus A Roraanum facimus. Quo eniin tetnpore Laurentius in
quam non leinere cenlonibus hisceconsutitiis, utma- lucein edi potuil, lam pcrvulgata erat komana civi-
xime a se ipsis purpnrei ac pretiosi sinl, ubi in alio- las (ixo\txiiuviiilelligo), it pol.ius non esse civein
rum laboresdiversipnrserlim argomenti commigrruit, ignominix ac dedecoi quaiu e se laudi duceretur.
fidesadhibendasii. Quid vero siflexilisprxlerea plane- Pascis rem cxpeJiam. Tempoiibus reipublicx, el il-
que anibigua git ipsorum sentenlia (qualis certe Vero- lico post eam a Cxsare occupatam civlninjus summo
nensis Sacrameii«^riiin loco de quo agimus Conte- honore apud Rijinanos habitum, nee nisi parcissimo
siatia esl), multiplicisque interprelationis capax ? cumexteris gentibuscommunicatuu>fuissescimus (e):
Eat nunc ergo ccm Codice suo Blanchinus, exlollal Augustuui quoque Romanx civitalis tam teuacem
quam potest ejus anliquitaiem, fidem cacterasque Icgimus, ut alFirinaret [acitius se passurum fisco de-
dotesi nunquam, opinor, utgratis eum purum Leo- tralii, quam civitais Romanm honorem evulgari (f),
nianum esse concesserimus, cum Actorum Aposlolo- NecGalbain (g) eosque qui ad Trajanum imperiuui
rura volumine comparandum esse existimabil; neque tenuere mullo iiidulgeutioresfuisse constat. Trajanus
alias aperlius est Sacramcntaiii pro Laurenlii palria vero et post eum Hadrianus, Antoninus Pius, ct alii
vestimonium,quam pro Pauli locus Actoruin quero crebris civitatis Romanx concessioniliussensini «jus
nuper expendimus. fg luris prelium imrainuere, doncc edita ab Aritoriiuu
Jara vero si volumus Blanchino respondcre, quoi Caracalia per speciem largttionis avarissiroa lege (li)y
senstt Paulus in Aciis, eodewi-«etin Veronensii ulinorbe Reinano qui essent, omnes cives efficeren-
Sacrameiitario Laurentium civem Romanum dici ,, l«f (i): summum illud civium Romanorum jus pei-
nihii ab Hispanix urbibus quae de Jlomero nostroi sumdatum ac pro nihilo habiiuni fuit. J.im vero cunt
cerlant, quoininus id libere asseramns, nobis obsti- ea lex ab anno Hi ad 218 quo tempore Caracalla
turum puto.Oscx enim, seu potius Cordtilwe,aut Va- jmperavit, promulgata fuerit; Laurenliurii auteni,
lenlix nostrx in Edetanis Laurentium nalum dixe- juvenili xtate llorenein anno 238, Tusco et Basso
rimus (quam nos disputalionem missam facimusl coss., passum sciamus : liquidum fieri vidilur post
quod vei traclatam nitescere. posse desperemus ), editam deinuin Caracailx conslilutionem atque evul-
non minus eum Romanum cWem lucri possn- gatum Romaux civitalis jus, sanctissimutn ievitain in
mus, quam vel Pauliini, quod Tarsi natales hauserit; lucein prodiisse, quo scilicct tempore niliil jam erat
nani ternx quas memoravimusurbes (consulto Cx- cur de Laureniii civitate peculiarius Ronia Ixlaretur.
saraugustam non adjicimus) Romanorum colonix aut Si in ea Conteslatione non alij designareiur pecu-
municipia erant (a). Sciinus prarterea Cordubam per liaris lxtilix ratio, agno^cerem ego quidem hujus
ea lctiipora gloria el polenlia cetebrem (b), Oscam tC argumenli vim, verum in ipsa sacrum quoque Lau-
jam a Serlorii xlaie magnam urbem, siudiorumque ' renlii ministerium,
cjusque passio (ita cnim posle-
in Uitpania parenlem (c), Va'eniiam dcnique a Cn. riora verba dicatum nomini luo tnunus est proprium
Pompeio<delelam (d) mox restilutam, et coloniamai inlelligenda pu:o) coiUinentur, ex quibus geininum
•Cwsarefactam, cujus et nomen ob eam causani sortila1 prxlerea Roma ducerel hctitix peculiaris argumen-
fuisse dicitur, Ternas insuper cudendx nionetx prx- turc. Audiarous Leonem de sanctis aposlolis dicen-
rogativa decoralas, ul peiplures eorum nuiiuiii decla- tem : ibi (Romx scilicel) oportere ut sit Iwlilimprin-
rant a Vaillautio et aliis evuigaii. . cipatus, ubi ipsorumglerificalus exilus fitil (j); Maxi-
Verura insurgeret lunc Bianchinus, nec satis essei mum item Tatirinenseni, qui de sanctissiroo levita
causx subesse diceret, ut peculiariuspree c-mlerisini noslro loquens : Hinc est (inquit) quodinsuperabitem
Laurenlii tolemuilale Roma tmlanelur, si non ,'peeia- Laurentii fidemtmlior Romamiratur (k); Auguslinuni
tius alque Paulii; fuit sa icli>siimimleviiain civemi demum veteresque Ecdesix Palres, qui ex trium-
(a) DeCerdufravide Piinium lib. iu,qui eainurbenii Muiiiiip. paj. 55, in Augutto) : Nam ex parentibus
iflter Bxticx cotoniasnuroerat. Apud Cl. Aiiioniumi sibi gentibus nobilissimam(forsan is auclor vcrlit uo-
AuguslinumDial.vm. liem VaillanliumNun. iroper ,, O bilissimos) Oscam, amplam urbem cotUraxk, iisque
—
in Col., 10*.. I, pag. 53, in Auguslo. Oscain, Ci * dociores prmfecil litlerarum Grmcarumet Latinarum.
viumRomanerumappellat- alicubi Pliuius apnd An- Ego sir redderem: Congregansaw.em{earuni)gentium
tonitim Augusiinum Dial. vn, quam vocem, Munici- nobilissiinosin Oscani,urbem magnmn,proefeciteisdo-
pium inlerpretatur clarissiniusvir. ln numniis passimi ctores Grmcarumet Romanarum disciptinarum; ul xi
v. v. OSCA,id est, urbs victrix : interJuin VRB.VICT. tvyeviaxuxov;non ad urbera, sed aJ Hispanos ephe-
Vid. Yaillautiu August.,loin I CoLet Munic.pag. 55. bos, quos iu eara contraxit Serlovius, relerri debeat.
— Valenliadermnn a Pliniointer Hispanix Cilerioris> (d) ViJ. SallusL ui Historiar. et Vaillaiilium iu
coloniasn uneratiir, lib. 111.cip. 3. Vid. Ant. Augusl. Julio, tom. 1 Nuro. iu Col. et Municip.
Dial.;v , el Vaillant in Julio. (e) ViJ. Sueion. in Julio, qui tamen secundo ipsius
(b) Strabo, lib. m : nhiaxov $' v tipSvZu t"i\i,xuiL consulalu GaJitanos et alias Hisj anix urbes civilate
M«ozsW,o>J KtiauaY.UI S6\rixui Svv/ptet.ld est : Pluri- donavit, ut auctor e.4 Dio Cass., lib. XLIet XLIII.
mum auientjCorduba, Marcelli opus, et gt-tria, el rir- (f) Suelonii verba sunt in Augusto. .
lute crevit. (g) Civitatem Roroanariiraro dedit. Suel. in Galba.
(c) Piutarcli, in Vita Sertorii : ToJ? yap tvys- (h) Occasionem ejus legis cdeiube, lege apu 1
vtaxaxov; eVoxuv cSvuvavvuyuyvvet; "Oaxavrxokiv i Hcinecciuin, ex quo hxc nos muluali fuiinus, Anliq.
fiiyahrJ Stictaya>\ov;e-itax-haa;'&Xnvt/.o>vxe xett 'Po>- R iin. Ju isp. iljuatr. in appcnJ. liliri i, § xix.
uuixtbvnaSijaaTwv.Queni locutn Srimuius Vaillanlius, (i) Ea esl lex : in Orbe i 7, ff. De statu hominum.
lieet alioqui <Jra>cescientissinius, nescio, an salisi (j) Serm. 1 de naial. SS. apostoior,
accurate, in hunc modum translulU (Tom. I Col. cti (k) Homil. U de S. Lauremio.
ti.,r. ADD.CNDYAD QUOSDAMPR.^CEDE.NTriS TOMOS. 6"P»
jJiali mai-lyrtim e\ilu prxcipiiuin spiiitualiuui gau- A A dcin urbe passum (i), nec Romas iucobin fuiss<
<!ioivmiargiiinciiliiiii, l.uidisqu.; materiam dcsum- sciamus : superest ufde jnre Romanmcivilalis hyiinr
r-si-re. (ractus inlelligendus sil, <oque Julianus iuluilu civh
Vriuinsi rcm paulo accuratius cxaniinarc, voluniu?, ab Isidoro dicatur.quod in urbe civilatis jure donai.i,
vel posl Caracallx tempora non niiiiinium adhuc quatis Syrix Aiitiochia erat (j), natales hausisset.
siipcres e honorU in ipsa civitale Roinana depre- Jam vero cum Julianus sub Diocleliano et Maximia
licndcmus; cuni enim conslet pro his tantum latam no, id est, exeunte roiiiiraum lertio Cbristi sxculo,
n Caraciilla lcgem fuissc qni ingenui nali, non qui passus fueiit ; consequens fieri videtur, eo adbuc
libcrlinx conditionis essenl (a) : possurous utique leinpore (ai;t saltem quo bymnus ab Isidoro con-
«ivilatis jus Laureutio in cnlesialione attribuluin, scriptus fuit) civis Romani iiomeii non vulgari in
ad ipsins ,i«ncH«ila(em,idesi, nobililatem r>ferre, de pretio habilum fuisse. Alque bxc de prima verborum
NASCEMDO civis interprelalione.
qua inler aliu Roina in ejusdeni solemnilale Ixtare-
lur. Et qui.lrm quicunque apud Ciceioneiu (ii et re- Snperest alia, quani ego, si bina i!la verha p'o
centiorcs qui de eo argnniento egere (c), Roinano- genuinis Leonianis aJrnitti voluinus, sanctoruni Pa-
rumcivium jura atqueimmuniiaics consiilerare velil: trum seulerliis, ipsiusque Ecc!esix spiritui con-
ei profect'» niiuime absurdum videbilur si cirilas hic B gruenlionm puio Nolissima csl Latina significatio
a nebis pro ir.genuitatc usur|ieliir. Sane cum longe vocis nascor; qnam tanien sictit ejus sermonis di-
inferior csscl Italicorum quam civiuni conditio, sci- ctatoies Cicero, Sallustius, Livius, cxlerique pro in
mus tamcn prius illud jus pro immunitate a tributis lucem edi aut prndire, perpetuo usmpavere : ila e
passim u-urp«ri (d); quam quia palricii equitesque contnuio Patrcs ecclesiaslici jam inde a sxculo
(quos n .biles vocamus),exclusis plulvciis,in Ilispania qiwrlo, in Aclis martyrum eorumque bomiliis, prx-
nostra obiinrnl, hidtilgos, id esl lialici vernacu.lo cipue vero in saera Lilurgia pro eo quod Latine so-
tsermo e (e) «tiani inim apud nos appellaulur; ct nat mori conslanter arcepere, atque in eo sensu in-
hidulgitia, quam Latine Ilaticilutcm diceremus, «o- lerpretali snnl. Cum enim quo die watlyres agonem
bititas. consummabanl, coelo, id est xternx palrix nasci cre-
Veruni el Laurei.lii noslri leinporibusciviinoMANi dercnlur : ex lide ac pictate polius quam rx Latini
iionien,qui lqiiid landemea voce coiilinereiur, magjio sermonis usu propriam hujus verbi significalioneni
in lionor,' ac pretio habituin fuisse; i e ;ue id eccle- in eam qux non diversa roodo, sed planissiroe con-
siasliios Patres iguor.vse : Mozarabici hymni de traria est, transtulere. Hinc natal lia, ct nalales
sancto Juliano Aniiocheno martyre, quem Baronius uiarlyrum dies, quos profani scriptores emortuaies
Isidoro Iribuil (f), locus plenissime convincit; in eo ^ Latine dicerenl; cujus usurpafonis et in hodiernis
enitn s:c I gilur : quoque missarum Codicibus non obscura nobis ve-
Ilic Juliniiis sorte clari <jennin'.s, sligia supersunt.
Civis'l'oj;al«nrbis, iinbulusoiuni
Discipliuanrtium, etc Exemplisin hujus do-trinx confirm-.tionemoliruen-
ILe e»iiu aperte Julianus lioiv ris causa civis Roma- dum plane Lectorcm putamtis, aJeo muba su. currunt
nus dicitur; vix enim scio an logatm epiiheton alii in veteribus tum Lalinx, lum Grxcc E clesix Pa-
quani Romx congruat (g); cnm autem hunc marly- tribus (/>).Nec tanlum nasci cum apposito cmto, sed
lem Aniiochix in lucem edilum fuisse credibile sil, simpliciter nasd dicebantur, idque .'equioribus eliam
iJ quod Ambrosianum Breviarium sancti Caroli Bor- sxculis, quoscunque pro Christo, aut in ipsius oscnlo
romci jussu editum aperie docct (h); et alias in ea- mori contiogeret; qua de re elcgans Nicolai papx 1
(n) Noveil.Jusliiiian.Lxxviii.cap.S.apud Heinecc. (f) In Nol. ad Martyrol. ix Jan., iitt. A. Afferlur

iu append. lib. i Anliq. Rora. Jurispr. illustr., § xx. autun is llymnus a Blanchiuo in Annot. xx Oratio-
(b) In orat. contra Verr., v, 54, et al bi in eod. narii Auliquiss. rit. Gotb., pag. 161.
(c) Car. Sigonius de antiq. jure civium Romanor. (g) Scin equiJem elTarraconem noslram Ant. Au-
CirJ. Norisius de Epoch.Syro Maced., IV, pag. iiS; rv " gusliuo Tojatam dictam : ila enim duplicem T. T.,
a u<lHeinecc. App. Antiq".Rom., lib. i, pag. 428, quain nonnulli ejusJem nummi prxferuiit, inlerpre-
it ali'. tari posse aii vir summus, quasi legenJum sii Togata
(d) Vjile tit. ff. de Censibus.Rob. Sleph. in Tiic- Tarraco (Dial. vn sub ii.it.); sed neque ipse liux
saur. L L. verbo Jus Ilalicitm. inleipretalioni ncfiuiescere videlur, et pro Togala,
(e) De hbc etymo pr.ctcr significationisaffinilalem, Tyrrhenicam fortassis legi debere eodem loco asscrit.
qn* magiin sann inter eas voces est, insignis eliani Isidorus certe in eo hymno miniiue ad Tarraconem
finini leni, quod aJ slructurain spectat, analogia, respicerepuluit,quasi ejusdem civis julanus luisset,
(ecuriores nos reddit. Sic "enimet Gnlgo, qua voce quam is urbem ne vidit quidem.
lepurarinin canem Hh.parri signillcainiis, a Lalino (h) Brev. Auibros. juss. S. car. Bonom. cd. et
(.'a//iciis(cilicclcanis) descehilil; sicut el ab altquid, ann. 46.5 recognitum sub die xxi Jnn., lect. ni ad
ittge qme idem onuvno valent; item a caballico. id Malul., apul PP. Bolland. IX Januar., § v, nuiii. 21.
est, equito (quod verbum non scniel iu legibus Lingo- (i) Martyrol. Roman. parv. IXJanuarii.
hardorum, imo in
ct Wisigothoriirn, atque in usaticis
ltarcin'iun-ibus occurrit) lll Hispanicum ejusJem 11(j) Vid. Vaillantum, lom. 1 Nuin. Imp. in Culon.
sigiiilic.itioniscnbalgo, quod ex usu potitis quam ex Municip. in Claud.
origine cavalgofreqitenter siribi uus. Suboiueral hxc (k) Sancti Pelyarpi yiveBhovipipav quem Lalim»
pridem nrigiiiatioCI. nostrati Joanni Gencsio Sepul- nittalitium diem ad littcram diceremus, Ruflmus
ved;e in Episl. ad Hispaujar. principero lib. iu, vrrtit diem vassionis apud Ducangium, verbo Na.-
-epist. 31. laiis.
C57 DISSERTATIODE DAMASOEV LAURENTL). 6?,8
lestiinonium(a) e rcgione sistimus. Qiod auteni ad- A Eo plane s'iisii ab auctorihiH ecclesiaslics mar
junctum etelo, non modo apu.l vcteres Palrcs, sed in lyre*, neglecto natali ipsorum solo, iis urbJms ai-
hodicrnis etiam Martyrologiis, imo et in offirio et tributos scirnus, in quibus extrema pro CHRISTO
missis sanclorum verbo uasei interdum appoui vi- perpessi fucrc. Prudenlius certe non alio jtire Ilemc-
deamus: id antilheseos causa factum, et ut lempo- ti-rium et Cbeliloniiiin Calagurri, Paulum Narboni
ralis marlynmi nalivitas dilucidius cttm xterno Marlin, Fclicem Genindx, Cucufatem Barcinoni,
ipsnrum natali comroittatur. Sic Niconiediensesinar- aliosque aliis urbibus marlyres adsc-ibit. Sicul en 111
tyres : eo die in cmtis (roartyrologiiverba sunt [b]) nalalis martyruin dies, qua inundo scilicet edili fuere,
nasci meruisse dicuntur, que Chrislns in terris. Et prx triumphali eorum die ah ecclesiasticis Patribus
Paula Romana in ejus Oflicio (c) : ibi cmlb nala me- ncgligcbalur, unaqtie hxc piis fi.lelium coetibuset
moratur, ubi Glirislitsmundonasci dignalus fitil. vot s annivcrsario cultu celehris erat : ita lemporati
Usque eo autem apud auclores ecclesiasticosvo- ipsorum palria prxlermissa, eam lanlum qua catlo
cum natate et natatilium usurpalio in sensu de quo per passionem naii fuerant verani niartyruni palriam
illi Patres agnoscebant.
agimus invaluit; ul si quis jam natale proprium, ut veleres
VenusintiSdixit (d), aut natales ut in Conslantini ..' In specie autem de Cucufale loquens Isidoriatius
nummo legitur (e), expriincre vellet : opus omnino hyinnus a Blanchino rclalus (h\ hunc manyrem
haberet genuinttm, aut tale quid adjicere; ne forle, aperte CIVEUB.VRCINONENSEM vocat. D.xeral modo
contra animi scnlenliam, de morte polius quam de ipsius auclor (t) marlyris Sanctis-iini cruorem Bar-
iialicilate loculus fuisse crederetur. Exstat in eam cinone sedem iixissc, eoque ex Africa domiciliuiu
rein luculenlum in Geiasii Sacraroenlario testimo- laresque transtulisse, his verhis:
IPni' cruor liujusCucufais ahnl
uium, cujus proinde missamsistiraus inscriplam ((). Faclusesl noslrx-regionisberes;
IX NATALE GENMMJM pergit autem (j) :
Secrela. Jam'ave m;rtyr precibnsclienturn,
instrue el rivem, populmutuerc, etc.
Adesto, Doinine, supplirali>nibus noslris, et hane
oblationeni faniuli tui lllius (g), quain libi ollerl 06 id esl, irabue prxceplis fidei Barcinonensescivesttws
diem natttlis tui genuinum, quo die eitm de maternit (quos infima Lalinilas dixisset concivet): nam et
tisceribusin hunc mitndumnasci jussisti, placidus ac eodem sensu Prudemius nosier de Vincentii leviiax
benignus assume. Pcr Douiinum, etc. El in post-
tommunione: Qui finiulum liiiiin ad hauc (li'in na- stola, sive orario cruore sanclissimi martyrrs illiio,
talis sui genuhv, exemplo aniio perJuccre digualus> quo 1 ej s temporibus Cxsa'angn.-lx as-ervabatur,
es, elc. fC loquens, ail (k) :
Qtix cum ila sint, ct a'ias cx prxstitula a 11b s' Hoccoluntcites velutipsamemira
regula, ubi in libiis iiturgicis, quale SacramentariumI Ise-pesainhrel sinis, cl pateruo
Servei ainplecleiistnmulobei-ti
Leonianum esl, in voce aut sen'enlia, qux ad mar- Marhrisossa:
lyruin palrias atque aliud quidvis significandiimam- quasi diceret: Eo, Vincenti, pignoreCxsaraugiiilani
bigux sunt, diibium occurrit, priorero de martyrum1 ciret tui, 1011niiniis gaudenl triumphanlque, ae si
palria iiiterprelalioiiem ex mente atque spirilu Ec- sacras tui corporis exuvias ex asse possiderenl; suo-
clesix refugere debeamus : quidni, quando verba1 que te greinin Cxsaraiigusla matcr exslinctuin, et
NASCENDO civis, liulla licet non ex parte snspecta,' majorum sepulcro componendum exccpisset
pro puris Leonianis agnoscere cogimur invilissimi,> Clarius tamen aliud, rcique de qua agiinus confi-
ad Laurehiii potius mortem, qua calo nascendo,civis1 ciendx prxsentisîmum, Damasilestimonium addti-
Romanuseffectus fuit, quam ad lemporalem sanctis- cimus, ex epigraiuinale quod olim Romx in basilica
simi levilx patriam rereramus? sancli S bastiani ad Catacumbas, ubi sanclorum
(a) < Nec nnvum cuiqiiam videri debel si natus diac designamus,ejus lanien pr<prinm i>oni°n reli<e-
cilur qui cx hac vita niigraverit. Quomodo eniin usi- nms ; pro quo in hodieinis Missalibusa!iisqin>eicle-r
tatomnrediciturnasci, quando quisex utern malerno1 D C siasticorum Officiorum libris e-t N. Ilali d'il tate,
procedens in hanc luccm exit: sicquoque jure natusi Grxci TOO Se:.vo;,scu Seivux;;.id est, cujusdam; His»
appellari potesl, quilibet ab iitijus vilac tenebris adI paiii aute.ni Fulano dicimus forte ex HebraiconSr
lumen pertingens viventium. > Nieolau? PP. I, ini pdali, scu NSSpala, quoI inter alia occulliimfitil si-
respons. ad cnnsulla Bulgaror.. apud Labbxmu, gnificat; unde el 'JiS^ petoni : occulliis, innomixt-
Coll. Cunc, Edil. Venet., toin. IX, col. 1537.. tus, abiconditus.Rnili lv I: viSs n3~n;cr xebah pa.l
(b) Die xxv Deceinbris. peloni, id est : sede, seu mane hic Peloni, nni quo
(c) Die xx'vi Januar., qui dies Paul.c proprius esll Grxcus tPxtus habet : r.aHtaov <55«v.pvfie: Sede hic,
m Oflic.SS. Hispan. 0 abscondile. Ilebrxi qtioque in contnictuu n suorimi
(d) Lib. iv, od. 11 ad Phyllid., vers. 18. lormulis sic exordiunliir : ';1 3 "0. K"h~iij\>:
iii
(e) Legilur ejus aversa parte i PLURES NATAI.ES
> ani Peloni bar Peloni. Ll e«i : Ego N. fiims N. Ilis-
FELICITER, quem e Nummaria regis Catholici gaza,, panice : lo Fulano, hijo de Fulano; el s< fjnina
cui prxest, eximie illustravit Cl. Hisnanieusismihi- sit NPîS peltiniilia, Hispnnicc loiidem fere vcbis,
quein primis observandusAlexand r Xaverius PanelI F.uliinita.
S. 1. presbyter, cdito in eam rem ante paucos hos> (h) Ann. cu iti Oralinuar. anli;. r't G lli., i»g.
annos coiuiHentario,quem nunc ad inaiium non ba-•2 6.
beiuiis. (t) Slropli. iv vi'i's. I5seq.
J) Murutor. Liturg. Rom. Vcl., loni. II, col. T2i. (j) St oph. x. vers. 57 ^rq.
(g) Itlius. Id cst, inccrli qucni mcnte concipiinus> (k) Stioph. \xi, veis. 'i5.
639 ADDENDAAD QUOSDAMPR.tCEDENTES TOMOS. 6G.)
«poslolorum corpoia quieverunl, lcgehalur, ut Ba- A Nec ambigo quiri si prisca ex-cutianlur martyruuv
ronius («), Sarazauius (b) et Mcrenda (qui apertum Acla, quosqde de eo um passionibus traclatus ha-
illud alque mitiquissimumpralcrea appcliai [c] scri- buere veleres Ecelesix cum Grsecx ttim Laline scri-
fitiini reliqiicre. In eo auiem epigrammate Petrus et plores: IIOIIunum prxlerea locum inveniendum
Paulus disertissinie a Dainaso CIVESROMANI voeau- fore, qup marlyres ejus potissiiiisrmurbis oppidive,.
lur. Inlegrum illud sisEiinus, ni cadein opera qua ubi palmam aJepti sunt, civibus annumerentur (i);
occasione compositum fueril leclor intelligat (d): imo ubi longo lempore commorati deinuin in pace
flip IIAB1TASSE PRIV-i SANCTOS COCNOJCEHE DEBES qnieveruni, ut de Paula Romana suo loco dicemus»
NtJMINA QVtSQVE PETRlPARITER PAVLIQVE REQVlRl-. Vernm allalis hacleniis exemplis lectoribus salUfa-
DlSClPVLOS ORIENS MISITQVOD SPONTE FATEUVR. ctum iripulamus, ut-existimenl scilicet,. verba illa
SANCVINB OBMERR-VM CHRl^TVJIQVE PER ASTRASE nascendo civis de adepta potius a Eatirenlio nostro
[QWTI per martyrii palmam, quam per lemporalem nalivi-
AETHERIOS PETIERESINVS ET REGNA PORVM. laiem Romaua civilaie, congruentissiine atque ex
RTLBA SVOSPOTIVS MF.RVIT DEFENDEHE CIVES veterum Palrum, imo el ipsius Ecclesix usu inler-
IIAIXBAMASVS VESTRAS (c) REFERATNOVASIDERA prelari posse.
[LAVUES. I Est lamen adhuc ubi forsan Blanchinus bxrebit.
H
ll:rc auleni usque.adeo perspicaa sunlf, nihil ul jam Si enkn ver-ba NA-CINDO civis-ad Laurenlii mortem
nmplius scrupuli subesse possit, ob unam certaminis rcferri volumus, cui tandem bono comma : dicatum
gloriam ac triumphi palmam, quara apostolorura nomini tue munus est proprium, quo scilicel eadem,
priucipcs Ronix sitnul adepii sutii, Romanos eos ei- aut nffinissimasentenlia continetur, ab atictore con-
ves a Damaso appellalos. tf-slationts frustra repetituin diciraus ? Sed xov p.%-
Licet enim de Paulo quein Tarsi natum et muni- ptafiov seu dUlribulionis rationein haberi oporiel.
cipero fuisse ex libro A>toruin prtdixiiims, suspicari Si enim priori interpretalioni adhxrenlcs verba na-
etiam num quis possel ad jus polius civitatis, quam tcendo civis de civium jure interprelari volumus, ni-
ad martyrii locum respexisse in co epigrammate Da- hil prohibet quominas scquenlia : dicatum nomini
masum : in Pt-lro lanien, quem Belhsaidx, exiguo tuo munus est proprium, ad Laurenlii passiouein re-
scilicetGalilxx pago nihilque cuinjure illo civium ferarous; si veio, ul in secunda inlerpretatione,
comniune habenle,- modicis item parenlibus naluni verba iila de marlyrii loco intelligimus, lunc conse-
eoiisiat, si passionis locum demas, vix scio an super- quens proxime comma, quo Deo dieatum muitusLau-
Mt aliud cujus intuilu Damasus eum ROMAKUM CIVEM rcntus dicitur, ad divinum culium ctu in Levitico»
appellare poluerit. Fuit igitur uiriusque aposloli (] < gradu specialiter addicluserat, aut aJ virginitalis
eonditio, seungenussive patriam aitendamus, di>par: votum, vel alio referemus, ue scilicet bis eamdem
quare ncc locus iis unus, neque eadem obligit sup- scnieiiliain ibidem inculeari asseramus.
P siremaro autem hanc secundi commatis inter-
plicii sors ((); verum par eorum forlitudo ac trium-
phus, quein iiisignissiroum Roinx peperere, suni- pretalionem, ne quis eam gratis a nobis coiificlain
mnm illud Quiritium jus u riquc aequisivit, ul ex eo, arbitreiur, ipsos Blanehinum et Muralorium pridem
arobo xque Runaiii cives efiecti alque habit» fuis- ainplexatos luisse, ex eo mibi videlur, quod ulerque
sent. Atqueeo forlassis respexil Ambrosius in hym- cura in Sacramenlarii Leoniani textu legerelur: Sa-
IIO cujus iniiium csl : Apostohrum passio, quoi cer minisler el dicatum nomini luo munus esl p o-
hico de sanclis Petro et Paulo loquens ait (g) : pmtm, conjuiictivain parliculam rcjicienles, proque
et dicatum, dedkalum rcslilueiiles (j), ex bina quae
ConJHimlaxpialesviros
Cruor Irruniphalisner.is. pridem fucrat, simplicem, himeiiibrem lamen enun-
Beda (h) : liationein fecere, in cujus poslerior i parle,. nibU
CimjiinxilIioraIransiliis nisiprioiis explicalio conlinealur, quasi dicerenl r
Coli peienlesjanuiim. Sacer minisler, dedicatumscilicet nenuni luo iiiuiitii
PauHnus ilem, et alii qnorum loca longum essetde- D esl proprium.
scribere. Sed neque hic nobis consisterfr per Blanchinum ei
Ad ann. 384 inlrcarm. ' Sa-
(a) Damasi, el apu ijicolam tmtificaturus, eVadvenam, mqnnle luitionis.
r.iMii in not. png. 188. auxilium reddat pre cineribus nmnde CIVIBIIS PKOSE-
(i) In not. ad Damisi carmina Epigramm. XXX l PULCRO, id est,.VALENTLNis, nam ea in urbe luiiiiilutus
r\ Beda, Anastasio, Adoiic, el Breviario 14<ira.vel. fuit saiictis-iuius hvila. — Prxlercn in niissa Aa
(c) De Damasi Carminib., iiiiin. 3, pag. 137,, SS. Servan 'o ei Germano (Pag. 395, col. 1): Deu»
eul.-l. qui martyrum luorttm corpore (sic) iniiws glorim re-
a
(d) Afforlur Sarazanio iirer ctirm. Damasi, pag. muneratione indivise (sic) dirisis regimiibttsloctis : et
01, ct a Merenda, pag.. 22G. Servandnm Gadilanositui dunas : et GERMANUM E»E-
(e) Pulo resiiluendtim : refenl. RITESSIUM CIMBOS accommodas. De sancti Germani
(/') Fleuri, Ilist. Eccl. is Culiadann. Gft. corpore Emerilam translalo loquitur, qua de re vi-
(q) Ap. Blanchin. Annol. xcix Orationar., pag. dendus ipse Lesleus in notis, pag. 597, col. i. Sunt
270. forla sis alia.
(h) Apud card. Thomasium in Hymnario. (j) Blanchin., lom. IV Anastas., pag. 38. Pro et
(s) Consonat Mis-ale M<zarabitum a Lesleo edi- dicatum, lege dedicatum. Muralorius in ipso lextti
ftini, -in cujus Missa d.>.S. Vinceniio maityre (Pog. edidit: Sacer minister, dedkatiim nomim tuo, Cfe.
%}%col. 2) legilur : Tuoque (Viiicenli) intervcnluet( Toin I Litiug. Rora. vel., col. 398.
6:>1 DISSERTATIO DK DAMASOET LAUREMIO. 6Ci
Merendamlicel, sed alia ratione Hispanorum opi-. A Calvinislam demas, nuilus. Demque AJonis leslimu
uioni contraire siudent. Si enim, inquiunt, Vero- nium veliistorum codicura lide, muliiplicique conje-
nensem Cedicem in quo Laurentii conle tatio repe- ctura cx libris liturgicis, atjue Ecclesix Patribu»
ritur sxculo jam octavo scriptum fuisse ab H,spanis adjuvatur ; Veronensis Codicis aucloritas singularis
coiiceditur, elsi nos interea gralis eis dederimus id est, nam Vaticani CoJicis locus, quem Blanchinus
Sacramentarium a sancto Leone composituin non unicum in ejus confinnalionem aflert, nihil conclu-
fuisse, habemus saltem pro rtobis antiquius lest.ino- dil, ut inferius dicemus. Mitto infirmam Veronensis
niura prx iis quibus Hispani auctores innitumur, Codicis iidem. in eo traclu qui Clcnienlis papx et
alque adeo louge validius arguraentum. Et quidetu niartyris patriam exliibet; ut si in Laurentii Missx
s;, qmissa jnterea disputaiioini de antiquitate Sacra- Contestalione, de eodero argumento agi Blancbinus
mentarii Veronensis (a), vera esse volumus qttx contendai, eam quoque Goiilestationein sublestam
circa aeiatem Codics a Blanctiiuo eru i sub bujus fore credibile sil.
capitis initium a nobis dicta sunl: adigimur pro- Imo, si reui paulo diligenlius examinare volurous,
fecto ul agnoscaiiius intej;ro minimum sxculo anti- non satis exploralum erit, nosirisne an polius adver-
quiorer|i eum Codicem esse, quain Ado ex cujus sariorum fundainentis antiquitatis prxrogaliva de-
Martyrol gio pressius pro nostra senlenlia lestirao- B 1 beatur; cum eniro, sicul pridem dicebainus, Buro-
niiim mutuali suinus. nus binOs,eosquepervetuslosCodicesin Ecclesia olim
Vertim cum, eiiamsi sxculo octavo Blanchinianuin recilari soliios se vidisse aflirmct, in quibus Daina-
Coilicem scriptum fuisse asseramus, ejus lestimo- sits Laurentii compatriota lege.batur ; el alias san-
niura de Laurenlii civilate ant patria, quinque roi- cius ille ponlifex ab au-iore catalogi Romanorum
niraum srculis re de qua perhibclur recenlius fore prxûlum sub Felice, id esl, ineunte sa;cttlovi scripti,
nccesse sit: non video quid major iila unius sxculi di eitisSime Hispanus appellctur : quiilui biuos illos
prx Adorie anliqnilas, ut cmtera sint paria, fidem Codices, vel eorum alterutn, sxculo vm amiquio-
ejus Codicis, rei de qua agimus confirmandx juvare rem fuisse suspicemur; aut in una Damasi patria,
possil; non magis ac si quis, exempli gralia, pro quam Felicianus ponlificiim catalogus exhibil, non
astruendp facto quod in annuin incidit Chrisli 1200, ciiara l.aureniii patriam conlineri exislimcmus;
sxculi xvn quod proxime elapsum fuit, quam xvm pnesertira cum eum Damasi compalriotam fuisse,
in quo vivimus, leslimonium prxslabilius exisiiraa- adversarii (d) nobiscum agnoscant ? Sed de his for-
ret. Jam ve:o B:.i icbinianuiii Codicem, imo eliam tassts ad naiiseam.
Laure, lianx missx Contestationem, qualis ex ipso p CAPUT VIII.
nobis objicitur, sxculo viu antiquiores non esse: Exlremi adversariorum conalus comprimuntur.
prioris illius characteris specimen a B'anchino cxhi- Nollein, quod ex Tullii senient<a (e) faccre iiier-
bitum, et postcrioris hujus phrasis conjiciendi occa- les poetx solent, extremo in aclu uegligentior yl-
sionem prxbeut. deri; verum non magui momenti, jamque alibi ex
Consufto adjeci: ut cm'era sint paria. Quid vero pai te confutala sunt qux nobis hoc loco Blanchinus
si potior prx anliquiorc recenlior Codex, aut hiijus objicit; et alias raos lcctoribus gerendus est, quo-
prx ibius testimonium aperiius alqiie incorruptius rum hacleiius patienlia Airlassis abusi sumus. Ergo,
fiierit ? Et quidem Adoneui clarum sjcculi ix auclo- quam in prioribus argumenlis eluendis, re scilicel
rem, mulliplicique teslimonio commendatum (b) sci- ita exigenle, prolixe egimus : in eo quod unum su-
nms; cttm quisquis ille fuerit Veronensis Codicis, perest tam verboium parci futuri suinus.
liceLaiitiquioris, scriptor, teu potius consarcinalo", Objicit igitur nobis poslremo loco Blanchinus Va-
obvias quascunqne liturgicas preces sine deleclu, atque ticanum Codicem sxculo, ut ipse asserit, nono exa-
ordine (c) in iinitm Codicem coegerii. Prxleiea Ve- ratum, Actaque sanctorum Sixli, Laurenlii et Hip-
roiiensis codicis locus non modo ad patriam, civita- polyti inler alia conlinenieni, in quibus levita uosler
tem, passioiiein, et iucolalum Laurentii significan- D _ aperlissime dicitur Romanus civis. Inducitur in Actis
dum ambiguus, scd de vilio aut iulerpolai.ione su- Sixtus, imminente ipsius passione, Laurentium vo-
spectissimus esl, ut vidimus: Adonis incorruptus ac cans, eque Ecclesix facullales pauperibus erogan-
pressidr, deqtte sanctissimi Ievitx patria omnino in- das committens, his verbis (() : Cumqnehmc, el liis
terpreiandns. Rursum : Adonis sentenliam nemo timilia suo sancto sermone disseruissel '(Srxlus), vo*
noii veterttm, nec recenliutn ab ejusdem xvo scri- cavit Laurenliuni, archidiaconumsuum, CIVEM ROMA-
ptorum secutus fuil; Veronensis Codicis, si Manliuiu NIIM , dignum Deo, et Deo (sic) tiirum, el habilu et
(a)Dehoc argiimento pridem egere CC. VV. Me- Ceorgii in Prajf. nov. edit.
(b) Vi<i.O. Dotiiinicus10.
ratns, Amorlius, Muraiorius, Cenmus, Qrsius et alii, Adonis, Romx 1745, n.
quorum seuleniia co recidero videlur, utsxculojam (c) Murat>r., Diss. de Lilurg. Ro.n. vet., cap. 5,
quinto Sacrameniarium confeclum fuisse<x stiment; col. 21 et 29.
suiil tanieii forlassis in ipso.plura sequeiitibus sxcu- (d) Mercnd., Opusc. et gest. Damasi sub. init.,
lis adjecta qux alibi a nobis indicantur; praiter pag. 2.
commune liturgicorum Codicum ingenium novis ad- num. 2.
(e) De Seneclute,Amiot.
ditionibus palens, ut iu cxleris cjusdem argumenli (f) Blanchinus, cvt in Oraiona-., pag.
lihris passim factum videmus. 285.
C(i3 ADDENDAAD QIIOSDAM1'R/ECEDENTESTOMOS. 651
san titnte coiispicuum, Iradiditqiit ei unhersas facut- A inodo de veritale caveat, x'oiiuyyiuov ab Aihciiini
tat t Ecdesim, etc. De antiquitate porro Codicis, sibusdecernen lum pulo. Est quiJem in duplici Maz
non est quod addubitemiis(snblil Blanchinus [a]); zarinensi, et Thuaneusi CoJice : Greecu»,de Athe
prottat euim libcr in omninm Urbis principe blblio- iris(h); posleriorem tiinen vocem sublestam, imo
Ihcca, num. 0*12\ et subrfititiam censent eruditi, quod ncc Blanchrous
Jnii vcro h;c<:tanlo pix iis qux capite prxcedenli inficiabilur.
expciidimus prof/ab.l.us dicta videbunlur, quanto Nollem tamen b:r>ca rae in eum fineni prxjacta
nibil prohihci, quol in verbis illis civemRomanum, censeri, ul resp"irsi»nisnccessilateincffugiaiii. Qu;ire,
Laureiitn patria continealur; ctrin rnim ea \erba si sinccra genuinaque Actoruro, qux nobis Bianchi-
non ex Tibroatiquo liturgico, sed ex Aclis iiiarlyriini nus objicrt, verba esse volumus, ca tle jure civitatis,
descendant, quibus ijisoruin patrias inseri nihil ve- velde ingenuilate, maxime vero de Romano Laurcntii
t bat : potiirt eoriini de quiliiis agimus scriptor incotatu commode iuterpretari possumus. Cum cn m
Laurciilii nala'e solum, aliun le sibi cognilum, per Romx Laurentrus a puero altus atque educatus,
occ sioiicm narrfioni sure altexee, quin alrqu.Tim insignique ecclcsiastico gradu auclus fuisset; ibidem-
ex eo reprehcnsioncm iucuire-et. que sine animo ad propria redeundi domiciliuui
Verum quauti lixc Acta facienJa sinl, alihi jar* a B " lixissel : Romaiu, non tectts ac M. Calo apnd Tul-
noeis indicalum (b). Blanchiims ipsc'maxime depra- lium, juris palriam (i) naiicisci rotuit, eoque sen-u
vata esse non iuliciatur (c); nos aiitein addimus, ciis Romanus appellari; prxsertim cum eo tempore
UTiiosquosprxdiximns lalsitalis characleres nempo velns i'luJ municipum atqnc incotarum discrimcn (j)
hstoriam samlorum Abdon et Seiinen, qui a Dccio jam pene exolevisscl. Sanc non alio quaiu incolatu»
ex Perride abducti in Actis roemorautur, lictitiam jure Paula Romaua, quia sciticet exiit de terra sua,
cjusdem imperatoris in Orientem exprdilionem, perpetuumqueBethlehemidomicitiumfixit, c vis SAL
ridiciilamdeuium pl.uicqueii sa amDecii etValeriani VATORIS, id esl, BETIILEUEHITISa Hieronymo (k)effecla,
codciu leniporis momcnlo repeule exslinctorum dic tur.
De patria ul Actorum verb» int-dligamiis officii
fabu'ani, quoriini disjunclim singuli maximam con-
flaturi erai t Actis mendacii suspicionem, conjunctim A lonis auctoritas, quani alibi pro nobis allegavimus.
in ca, quasi in senlinara eonfiuxisse. Mittiroussan- Ctini enim in huju* Maityrolngio Luirenl.tis diser-
ciorum S.xti, Liurentii et Hippnlvti passiones sub tissime Hispanus dicatur : nisi Acto IIII verba, quu
Decio, qua: res tol peperit molesiias AdoniauisAclis; longe quam AJonis generaliora suut, alio liivertiuius,
alleruni ex his scriploribus n<cessario meudaceni
aliaque scopulis atque ambagibus plena, prxler C eHiciemus.Jiun vero
inconstaiiteni slyli vaiietalem : qux omnia Actoruiu egregiam ecclesiaslicusinlerpres
laudetn refenet, si ubi non plane contraria, sed
Bdei eievan<!x-undique videntur conjurare.
diversa tanltim occurrunt velerum le-iiinonia, pr.c-
Pnrtrrca, quis noii ubi in Aclis inter ecclcsiasti- serlim ubi non dejurc, sed de facto ejusque verilate,
rnm Laurenlii gradtun, ejusdemque elogium, citi» ul nunc, controversia est: mallel ea inler se colli-
Ronutni nomcn imporlunissimc collocatum viJcl; dere, falsumque allerutrum ex au<loribus diccre,
quis, inquam, non iH'cosiirciilum insitilium,xgrcqiio quam parce allerius verba detorquendo amice ulrius-
caudici coa'esc ntero deprehendil? Sed cu<vquxso, que sententiam conciliarel
Romanumtantum civcm, ambigua sanc phra-i iniilti- Quod si Actorum de quibus agimus locuin ad Lau-
plicisquc sensus c.ipaci, Laurcnlium ilivit Acloruin rentii palriain ouinino referri deberc Blancliiniis
consarclnalor; neque ejus loco scripsit Roma naium, velit; atquc adeo nou diversa lantum, sed pugnanlia
palria Romanum, anl lale qiiidpLim, quo litem el plane cnnlraria esse contendal utriusque ejus
vniversam verbo dirimcret? Alqui non majore im- scriploris leslinionia : non AJo
singulare cuin acto-
pendin id facere potuissot, quam quo paulo ante rum scriptore certaroen detrectabit; cum nec si
Sixtuiii Alhenis natttm (d) alque eruditum dixcr.il. hiinc sxculo jani ix vixisse Blancbino dederiinus,
Quo tanien id jure? Siiperum fidem! Grxcum Sixlum D JJ anliquior Adonefuturus sit; et alias anonymum ciuii
ex Auastasio alque aliis passim, imo rx vetusti-simis planeque uSxikov,multiplicisque falsilatis reiiiti csse
pontilicum catalouis a Scheeltraatio (<?),et Seniore sciamus : cum e contrario nihil in Adone sit, quod
Bianchino (f) primum evulgatis iioveramm (qnan- hislorix fiJei adverselur, sallem quod aliqua ratione
quara iion desil qui Romannm (g) enin velit); Athenis sustineri non possil, ut alibi a nobis ostensum cst.
iMiiienAlticis Sixluin natuui, iiusqiiam alias nisi in1 Sed ego, si Blanchinus ins;-lit, non solum parem,
Aclis roe legisse memiui, qwruni proplerea auclori, sed longe niajorcm atque Adonis aucloritas esl,
(a) Locp proxime allegat'». Codice, quem Jnnior Blanchinus Prolegomenis,
(b) Supra, cap. 2, pnR. 78. lom. IV Anastasii inseruit, pag. 4, col. 1.
(c) Aunot. cvi, pag. 293. (h) Apud Seniorem Blanchin., tmn. II Anastasii,
(d) SiibJni ium Aclorum apuJ Blanchin,, Annot. pag. 26, inter Variante-*Fabr, tii.
€-i, pwr. 293. (i) <Itaque (inquit Cic ro u <leLegib. 2) cum oiiu
(e) Toin. I, Anliq. ecclesiast., in nppend. ad O.ms> Tiisculanus esset (i~alo), civ lalo Romanus hahuit
Cbronolog ciiin, iviini.22, pay. Cil. altcrnm loci palriam, alteram juris, Romain scilicet. •
(f) T«m. I Anaslasii, pag. 21. Itcm, loin. II, p. IIi (j\ Vi I. Tit. ff. AdMunicipal. et ihi HVinecc.Elcm.
ci >jusd. toni. pag. 222 iu Sixto. Juis M>C. or.lin. Pandcctar.
(g) Caia'«gus Rom. ; oit. cx Vcroncn is Ec<lcs;;c : (k) I;i E/ilapIro Paulx ad Ei:sl<cliium sub fin.
epS DiSSMUATIO l)C IUMASO ET LUJRENTIO. i>&»
Aclorum <teqnibus r.gimus scriplori gralis conces- A / loctis longe quain ille Admiis generalior sil. Jaui
sero; verba lantum utriusque coiiferri inter se cupi<>. vero cx optimx inlerpretatiouis canone : in conftiilu
Acla Laurenlium civemRomanum dicunl: A lo quo d duplicit, Scripturm sacra?, aut velerum Palrum testi-
genus Hispanum eum asserit, eruditum tatnen el nu- monii, qiiorum allennn cnm altero pugnare videatur,
tritum Romm; quorum quanquam prius colou ad generalius minus geucrali, non e contrario accommo-
origincm forsan referri possit, conlrahitur lamen a dari debet, quod Jiirisconsulti vulgari ariumatc generi
posteriori, et de patria omnino periodum intelligen- per speciem derogari (a), dicunt. Nunc autetn jaiu
dam esse aperiUsime convincil; prorsus ut Ac oruin 0, eri linem iiiipoiianius.
(a) Leg. in tolo 80, ff. de R. 1.
CONCLUSIO.
Adduclapro vulgiri, receptissimaquede Laurentii B lisque, et glorke reiineniissima decessurum esse

patria sent nlia sufficere arbitior, ut Blancbini cxislimabit; cuni si e conlrario levitani sanctissimuiii
alque adversariorum argumentis laniisper occurri Urbi Blanchinus ascribat, non magis idcirco rem
ab Rfspanispossit, duin industiior eortim aliquis non Romanam aucturus sil, quam si aqux situlam pelago
perfunctorie, ut nos, hanc sibi ornandam sparlam itifuderit. Habet prxterea Roma mu'to plus quain
deposcat,quod,ut initio monuimus,proposilum nobis Ilispania nos'ra quod sibi vindicet in Laurentio, quem
fuit. Erit et in iis fortassis, quo vetus illa eorumdein gremio puerum excepit, pro suo educavit, ecclesias-
opinio atlributum ipsi non a domesticis modo, scd licisque honoribus vivenlem auxii; morliiiiin vcro
et ab exleris quibusque scriploribus majoris prx honorificenlissiroolumulocomposuil,sacrosqueipsius
aliis probabilitatis gradum dignitatemque f.icilelueri; cineres eximie a 1 hanc usque diem coluil. Gaudeal
tradi ioqiie ipsorum a inajoribus nccepta, antiquis igitur, exsultet, ac triuinphet alumno ac martyre
iiionumentis confirroala, conlincniiqtte et perpetuo suo Rotna; non enim orbis dominx, cominuiiique
filo ad hxc usque tempora deJucta, novas virescapere r<ligiouis parenti veras ininimequc fucatas lauJes
possit; iuio eliam, quo priscam illam, iielumquc ab Hispania noslra invidel, aut invidi bilu^qunm ; neque
liominuiunicmoria reniotissinani (quam immemoria- Uibein vicissiro obseqiienlissiiiix oinniuiii lilix Lau-
lem vulgus appell.it), sed lere sesquimillenariam C renlii nalales invi-urara perliinesc l; prxsertiin CUIH
IKspanorum de Li-urenlii apiid ipsos nalali posses- illa tot roartyres nedura Christo, scd el mimdo pepe-
sioncni, qua deniiim eosdein' cxci lisse adversarii reril, ut eo etiam noniine beala, mterna, princepsqite
jaclianl, retinendm quod vocant inter.icto, qnod vrbium appeilari meruerit.
scilicet nec tif, nec clam, necprecario, aller aballcro, T, t eigo dapes cum habeat R<una quibus inslru-
Lmtrentiiim hactenus possederinius, aut possideumus, clissimas confluenlibns ex loto orbe convivis eputas
per litterariuin prxlorem adjuvaiidam, alque adversus sine alioruin dispendio prxparare potest : parcat
earr. vimfieri vetandumHispani speremus. quxso Blanchinus oviculx, quam hactenus pro sua
Sin vero' prxter aniini senleuliam, certe contra iiiler lilios cnutrivit ilispniia nostra, <]uamque dc
voium conalibus hisce nostris public;,m Ilispanoiura ipsius paue comedentem, de calice bibenlero, atquc
catisain miiiime juvari contigiril (eadem de piori in inatris sinu dormientein aluil, uisi iratuin indigua-
in quode Damasi eginiis opusculo dicta c<iis-ntor): tione Dominum, aul prophelam atidire velil, pronun-
iioslram potius lenuilatem incusnnJam volunius, lianlem : VivilDominus quoniam filius morlis est vir
quam quod ulrique, aut alleri ex his opinionibus qni fecit hoc (II Reg. xn, 5).
apud virosdiictos vel minimum probabilitatis decc- Quando autem iu extrema dispuialioivs parle ve-
dat. Nos cerle suscepti laboris nunquam pceiitebit, D I iiiani ab Hispanis Blanchinus pelil quod pro lanto
quem nec aliis districti majorem adhibere, neque, si (quanliH Laurcnlius est) marlyre repetiindo veriltttis
primum pmniuin erga Deiim oflicium dempseris, amore el charilate non ficta pttgnaverit(a): supere t
honeslius quain hene merend) de palrh collocare iil si illalnin ab ipso Hispnnis, ut piitaiuus, injuriam
unquam potuiiiiiis. ulturi, juslx alque urbanx defensionis inoduin exces-
Interea vero si vel insipienlibus cum Aposlolo seriinus, aul paulo quam cxpediret acriores lerlori-
debitor esse Blanchinus velt, susiineal me quxso bus visi suraus, benigne nobis per hos indulgeri
aiuice coiiiinoneiileiii,neex Hispauix nosirx jaelura sperenius; suinmo atitem viro, amico ilem noslro,
novas Urbi laudes assercre deinccpssiuil-at, alioque deque Hispanis alias optime m rito Blnnchino acci-
potius coirimendabilcslabores, ae vigilias suas trans- namus lloraliaimiii illud (b) :
ferat; si enim Laurentii natales Hispanis eripueiit, el banc vcniim petiinusquedamusqHO viiis-
Sciiniis,
plurimuin sibi honoris gens avilte rcligiouis, piela- (siu».
(a) Annotat. cvi Oraiionar., pag. 29i in lin. (/»)In Art. Po<I
f'C7 ADDENDAAD QUOSDAMPR,£GEDENTES TOMOS. CfiS
ADDENDA ET EXPLICANDA.
Postquam bona hiijus opers pirs e typographo- A / Posleriorem autcm qttod atiiuet, in qua idem vir cl.
iiim manibus diroissa fiieal, cum in aliquot illu- Acloriiin scriptorem ad illud : Corput hnmitilaiit no-
strium scriplorum locn incidissem, quibin dmtrinam ttrm (Philipp. 111,21) allusisse existimat, defxcalissi-
riiperius tradilam confinnari aul expliciri pusse rnum ipsius ingeniuni deniirari, magis quani ejus in
exisliino, placuit eadem hic breviler i ulicare, dcsi- hac parte s nteiiliam aniplecti suhii; nam cur non
gnato iliilem ejus pagnx numero, cui siiigttla loca polius Actirum scriplor ad alia Scripiurx loca re-
respondent, ut laci'e lector irraque i,il r se conferre spexissei, in quihus parvuli jubeinur effici, si regnum
possit. ciclnruin iugredi volurous? Sane, quanquam vox
Et priuro qtiiden (Col. 539, in not. lill. c), rum xuTxetvoypoavvv) proprie animi demissionem, seu hu-
ng>-ri-nide xtato ad lecioralus gradum prioribus inililatemsoncl, hic lamen nisi earo per nietaphoram,
Ecclesix jxculis nquisila, Messii cnjusdam lectoiis aut acyrologiam, alio delorquemus, incongruaro, imo
pueri exenip'11111 a Bonarolio allalum ( Obsen ad absiinlam, ejus commalis scnleniiam efiiciamus ne-
fragm. vitr. col 026) cuni ex rudiore epigiammalis cesse csl. Qird enim, quxso, sibi vull: Virquippe erat
stylo, (H»Ietiam ex adjecto e rcgione fjusJem vulgari Theoduiisrecentem lannginem in genis habens; cmte-
Chrisli monogrammale, Coiislanlini imperaioris xvo rum adlmcpuer, quodatlinet ad inrorrupti corporisIm-
recentins exisliniavi; non quod me oronino fugeret, mititateni, senanimi abjectionem?Aut quo jure mentit
vel anl<>Constantinuro i 1 lnonogramma apud Chri- abjeclio corpori Lribuilur? Hac ego decausa crederem
stianos, fortassis et apnd cthnicos ipsos in usu fuisse, x<>xuixuvofpoavviK,eo de quo quxri cus loco, pro
sed quod eo tempore non ita frequcnter, imo raro a integrilale, aul virginali modestia, iJ esl, verecundia.
Chrislianis usurpnrelur, qttnd et exeiiiploriun pau- n1 quo sensii Cicero ( 1 de Divinat.) posl. rioreni hanc
ciias declarat (Vid. erudiiiss. Mamachium, Orig. et " voceoi iulellexit, non absurde usurpari posse; ut
antiq Christian. lom. III, pag. 5i seqq.), cum sxcu'o lixc sit ejus perioJi sentcniia : Theodulus, florente
iv, cl deinceps, iiusquain non obvium fuisset, 11011 in jiivenla. fervidus versabalur quidemin mtatis Inbrico;
scpu'c is inodo, sed <t in lucernis, anuulis, hastis, sed adhuc puer eral, quod ad incorrupti corporis inle-
ciypcis, aliisqtie pas*im Christianoriiro nioniimfntis. gritatem, seu viiginalemvullusmodesliampudoremque
Qua dc lc <uin doctissiino viro et singuluri amico speclat. lilud roonendiiin denique, xb uvi,plain in
uoslro, quo lcmpore id foliuin lypographorum operis Theodulo quam in Agalhopo nullam conlinere cm-
tirgcb lur, iionniliil bxrere scrupuli aniinadverris- phasin, scd ulrobique cx vulgari idiolismo rcdun-
sciii, placuil pro tum ctiam, quod in pattcis qnx jain dare. Sed hxc paulo forsan quain oporluissel longius
111111 cxcussa fuerant exeinplaribus lcgitur, in iis qux l rolracla.
edenda supercraiil lum forte reponere, deque eo Tertio (Col. 605 seq., in not. c), quo loco Missale
lectores liic adinonere, ne nos inconstantix aul levi- Golhico-Gallicanuma ven. car. Thoinasio priniuni
l :ii. argiiaut. editum 11011 ad cain Galliarum partero qux Franco-
Secui.do, c.onjecturx nostrx, qua de eodera argu- runi regibus parcbal, ul vult cl. Lesleus, sed ad ali-
inento agemes (Col.562) non nisi posl paceniEcclesix qiiam ex NarbonensisGaliix Gothoriiro iinperio sub-
a Constaniiio reddifam pueris ad lectoralus gradum dilx Eccleriis perlinuisse dicebamus, est quod in cjus
adittim paluisse suspicabainur, rifragari videtur rci coiifirroalioueinadduci ulterius po^sit. Aique ille
admirandx docli':nx et cru litionis vir AlexiusSyra- quidein anctor, ut vidimus, ex triduanartim Rogalio-
inaclius Mazuchiti-iNeapolilanx Ecclesix canonicus, nuni anle Ascensionem usu, qiiem in Ecclesia, atl
fpjiin animadversionibus ad Acla Gxca sanciorum C ( quam Missale Golhico-Galiicanum perliuuit, non
Thcoduli et Agalhopi a Bollandianis Patribus, sub autein iu Hi.-panix Ecclesiis obiinuisse noverat, at-
fiiiem lomi I Aprilis alla!a, loqnens de Theodulo que ex ecciesiasticorum rituum communione inter
mariyrc, quciii sub Maximiano passuro constat Hispanix <t Gallix Narbonen-is Ecclesias in Tole-
(Comm.ad vet. tnarmorcumKalendar. Ecci. Neapol., tana syno 0 iv prxscripla, alque ohservari jussa,
pag. I;i2, col. 2) euindcm vix puiierlalein ingrrtisum conficere sibi videtur, neque in Gallia Narbonensi
iecioreni linsse SI->H rit, subdeus : Id quod animadver- iriduauas, Rogationes usu reccplas fuisse; alque
tisse proderit, ne quis pulel,*eotemporemajoretnquam adco Missale,-dequo agimus, aJ eam Galli;u parlem
nunc mialemad lectoriitumfuissenecessarium. Veruin non peitinuisse. Nos couira, vetus.nm illuin populo-
ea tam 11in rc clarissimo viro ass-nliri nequeo ; lo- runi |iie Galiix aiiimis inlixum Rogaiionum triduana-
iiiseiiiin Ailuriiin cui innitilur, ineo quidem judi- rum usuni, vel post concilii iv Toleluii tcropora, id
cio, 11011 conlicit 'Jbeoduluiu in ipso statiiu piiberlalis est, postco<iptatosllispanicos riius, poluisso a Gallo-
limine, cum eojam letnpore leclor essei, sed juve- NarbonensibusEcclesiis retineri, ibideni dicebamus,
nein, aul suininuin adolesccnleni ad marlyrium ra- cujus rei iuaxinia lixc documenta insunl. Primo
pluin ; iiaiii licet in Aclis id xlatis fuisse dii atur, cui enim Giegorii Turoiicnsis, apud Amalarium Forluna-
non itn priilcni lanugo eirca gcnas ellloruerat; hoc lum (Lib. 1de eccl. Ofj., cap. 37) te.tiinoiiio sciinus,
lamen antilhcseus 1ausa factum arbitror, ut illa sci- triiiuanas Rogaliones a sanclo Mamerlo Vieiineiisi
licet ilorcnsque Theodulijuventa cum senili Aga ho- sub sxculi v lincm con'ra lerrx niolus el luporum
pi xlale et canilij vividius comraillerelur; paucis labiem insliiulas.cjusdem Gregorii xvo, id est, paulo
enim iiilerjeclis in'Act's legitur : R«t xoto-.xo;fiiv b I) [ ante concilii iv Tobtani lempora, apud omnesEccle-
QzbSovJ.o;, oSi xo'xov[F. xovxo>, id est, huic]ovfiTtviu-j sias ( Galliarum scilicet, ut Ainalarius codein loco
'Ay.Sbrtov;,uvi,pixpe-,tvxn;,T)3V) T>)iro).i5T/,Vv.e?fu\r,v iiiterpretalur) obtinuisê. Walafiidus quuque Strabo
ivxtfio;- 'AtxfOTtpoixuOypoi, elc. ld est: Et talis qui- (De reb. Eccl., cap. 28) easdem Rogaliones in omni-
dem Theodultts(erat), Agatliopus auten: cumhoc (ad bus Galtiarum, iino eliam Gerroanix Ecclesiis suo
inarlyriiim) conspirant, vir jam senex capitis canitie leinpore, il esl, sub nicdiuin ix-s-xculi eonsuetas
venerabilis. Ambopuri, ctc. Jain vcro litec Theoduli Ileri asserit. Leoncm prxterea III, qui eodein ix sx-
ciiiii Agal: opo couiparntio, cum stet oplime, quam- culo ineunle, cl ex'iiute vui, pontificatum t^nuil,
vis pri rein illuui juvenein dicamus, salis indicat ea>demRogaliones in urbcni Ecclisi.imque Rotna-
non ita prcsse lamiginis veibum in Thcodiilo acci- nani invexi.se, ilocct nos Anastasius in ejos Vita.
piendum, quisi vix <inn ille, qno lempore inariy- Tacco Rbubanuin Maurum, cujus nos pridem de ea
ritiin lecior subiit, pnberialem iiignessus fnissel. re testiiiioiiiuin adduxinius; taceo viilgarera Albi-
Sensus e.~l: NonJiiin Tbeodulus lanuginem ci«iiino iiuin, seu Alcuiniira,qui (Lib. de div. Off., rubr. de
deposuerai, id esl, juvenitein fervorem despuniaye- aieb. Rogationum)earumdemconsueludinemapud Gal-
iat. Qux dc priore ejus pcriodi parte dicta sunlo. los ad 8ii« usque tevpora pro diversis calamilatibvt
(69 DI-iSERTATH»I)v. DAMASOEf LAURENTIO. IfO
devetissimerecoti aftirmal. Ex quibus l>Miniouii<iUud A , I co Commnne maUyrum agatnr , 11 reliqux ejus
mihi omnino videlur eonfici. non niodo ab.uuiversa mensis oraiiones, paucissimis exceplis, commuiics
Gallia triduanas ante Ascensionem Rogationes usu sinl, in qiiihus propria marlyriim nomina rcticciilur,
receptas, ?ed alibi quoque propagalas fuis c ad lam pu- nt Muralorius obser.nvil ( De Liturg. Rom. vel.,
hlicas scilicet calamitates depellendas, et pl.tcan tmn. I, col. 293), creJibile est ihideni Laurentii no-
divini Numhis iracuud nm. Jam vero ciini iion louge iuen in cjns Sacranienlarii lextuii irrcpsisse, pro
post c<neilii iv Tolclaiii lempora, irno eodem ipso lllius, seu hodierno N; poinit quoque a compila-
sxculo vii exeuntp, tSarbonensisGallia tot calami- tore codicis integra Laiirenlii oralio e propriis roissis
talihus vexarelur, ut Flavii Egicanis Golhorum regis divuLa hoc loco repoir, quod el alihi ipsius osci-
teslimonio (Hertator. ad 1'alresxvn concil. Tole'an., tnntia faciumscimus ; imo inlcr ipsas Laur nlii mis-
ap. Labb.; tem. VIII. col. 8">)el externeegentis in- sas, non semel ejusdem pervigiliitin fesm postpos-i-
cursu, et plagm ingninalisinleritn Jeserta <t plane Itun fuit (Vid. Sacram. Leon., tom. IV Anasl., pug.
desolaia dicalur , camque ob causain concilii Patrcs 37, col. 2, niim. 9-12). Ul ut sii., ea Laiirenlii meulio,
rex horletur, ne quid gravius in Hebrxos ejus re- cuiii sine elogi > fial, niliil propo.ilo nostro ofliccre
gionis incolas stnlii.int, quis credat ens Rojraliones, potest.
quxolim inGallia Golbica oblimieranl, qunsque liui- Quinto (Col. 611, in nol. a), quo Inco adversuscl:
tima Vienneusis tulrs binis relro sxculis prxsenlissi- Lesleum <iic<baniiis Eulaliain, cujus in Missili Go-
nium adveisus mala publica remedium experta fue- ihico Gallicano mcnlio fit, non l?ar<iiioiieiisent, sed
ral, in lanlo reruin discrimine ab iisJem Gallo-Nar- Einerilensem, fuisse, confusaque iilriusque Eulalix
bonensibus inteniii-sas fuisse? Qu;ede triduauis Ro- rj ] Acla, subil ip-ius Leslei lc.-tiiiioiiiiiinadJucerc, qui
gatiotiibus dicta sunto. cum in Missali.liozarahicn(!'eg. 31 ) di Euieriteiisi
Circa non jugein aulem ac per tolos XL esuriales quoque Eulalia ilicliun ohsirvasset: Vailit ad tribu-
dies QuaJragesima:observationem, quam in Ecchsia nal cruenli prmsjdis, nec qmvsita, sulibit (/» nol.
qux Mis ali G-llfr o utebatur viguisse iJem clari-si- pag. 482) : Hmc non ad Emerilensem,sed ad Enla-
mus auctor affirmat, satis superque a nobis eodem liam Earcinonensem perlinent. Prxterea ideiu cl.
loco (Col. 606, in noi.) dicl m exislimo, ut leclores auclor (ln nol. pag. 481 ) apttd omnesOccidenltilis
iiitelligant nnn amplius in ea Ei clesia, quntn xxxvi Ecclesim Genlcs Eulaliam EmcrUensemcetebertimam
diebusesurialibus, quinquies oh tolidein occurrentes (nisse teslatur; ut nihi! niirandum luciil, quoJ apud
Dominicas interrupti<,Quadrage>imalejejuniunicon- Gallo-Goihos, imo et apml remoliores genles ejus
stitisse, quoJ et ipsum iu Hi panix Ecclesiis obs>r- naiale peculiari mi-sa celcbraretur.
vitum scimus. Sunt tanu-n alia permulta qux a no- Sexto ( Col. 622, nol. b. ) inler sa irtos quoruin
bis in ejus docirinx conlirmationem adiluci possent, non nieininit Orationarius BlanchiniCodex, licet veie
nisi facieiidumesscl verborimieompendium. Verum, Hispnni sint, recenseri etiain ilebent Faurlus, Janua-
oum idem cl. iiuclor siatual qui eodem MissaliGo- rios el Marlialis Coi-<lubiiisesinartyres, quoruin na-
tbico nterenlur, cum xt. o.nnino diebus, niinulalim lale in MissaliMozarabicocelebratur ivKal.Octobris,
lainen intenuptis, jejiuiaienl, eos non Quadragesi- et habctur propria eorumdem m'Hsain Edit. Leslci,
tnam, tedQuinquagesimam, el fortasse Sexagcsimam pag. 587. Prudeiiliiis quoqne fortas is eo,dem mir-
anl Sepluagesimnmobservatte, aique ob eain causam lyrcs intelexil, ciini, enuraeialis Acisclo ct Zoello
illuJ Missale non in Gttllia Gotliica, sed in Culia „ Cordtibensibus(Ilynin. de xvm Mart. Cmsaraug.)
FraiicoTuniimperiosubditausiiatum (uisse a-serat. fit '' tret insuper eiilera urhi coronas adjicil, inquieus :
cx ulroque, w Gallia Fran orutii imperio suhdila, CordubaAcisclnmdabitet Zoellum,
non Qiiadragesimam, scd Quinquagesiniaro, el for- Tresque coro.ias.
lasse Sexagesiinam, aul eliuni Seplungesimarooinni- lllud quo.I suo nobis loco excideral (ncin-
no observatam f.isse; qux conclusio ncscio quo pe (Col.lanJem, 535), quo Ioco de anliquitale vitx Damasi
pacto a cl. viro susiineii possil, cum in Saciaine.i- a Benedicto prcsbytero scriplx sermonem babui-
tario GallicanoBobiensisancti Colurobani, alque in nms) aJilen liimvi um fuit, quuJ apud Mabilloimiiii
Lectionario Luxoviensia Mabllonio cditis ( Tom. I (Tom. I Mus. ltat., pag. 129) me legisse iiieiiiini,
Mus. lial., et in Lilurg. Gailieann) quod utiumqiie scilicet in O.alorio sancti Seba-t;aui
ail Vesontionensem povimiam, id e-,1,ad Gallo- San B slianelto, ad ciiviiin Palatiui de Drbe, vulgo
nionlis , snpra
Francos peilii.uisê pridem dicebamus, nulla Quin- arcnm Tili Aiigusli, in .intiquioiis Ecclesix apside
quagesimx, nec Sexag^simx aut Sepiuagcsimx, i-ed p.one aram <jus.iein uiaxiiuam vcterein piclutam re-
uuius Quadragesiinx menlio li <t, cjusque obs^rvatio iu infiroa Mabilloniixvo leg<-
periri,
scx lantum hebdomaJis concludatur; imo cnm ab i sis batur : cujus parte
Gallo-Francis Palribus in priina et Q i.artaAurela-
ncn-iibussynodis,Quinquagesimxel S-xagcsi.nx ob- EGO BENEDICTVSPRB. ET MONACHVS
servatione rejecia, uiiaint uituiii Qua Iragosimaui ab PINGERETFECL
oronibus ejus Gallx liactus Eiclesiis xqualiter cele- Hunc autem Bencdiciumeumdein esse cum eo qui
brari prxcipiatur. Sisiiuius ulruisque concilii verba, vitam Daniasi dc qua aginius scripîl, siispicalur vir
priorisqu dem, can. 24 (App.Labb.. lom. V,col.5i~): 1P eruditissiinus (Ibid., pag. 130). Nos autem, quibus
Id a sacerdotibusoinnibusdecretumest, ut ante1'aschm alte insedcrat studium ejus BeneJicli xtatem, si
solemnitaiemnon Quinquagesimu,sed Quadragesima, fieri possel, inquireudi, piclurara quidem diligenlis-
lentalnr; po-terioris vero, cnn. 1(Ap. eumd., tom. V, sime lustraviiiius, cjus aulein inscriplionis fugientes
col. 1364) : Hoc eliain decernimusobservandum, ul diiclusvix deprcheniieie poiuinuis. Verunisi is idem
Qttadragesiinaab omnibusEcc esiis mquaiiterteneatnr; Benediclus, ojus nonien ibijeui legebalur, vitx Da-
neqiteQuinqnagesimam,aut Sexagesiinmnanlc Pascha ma i Scriptor fuerii, non ainbigereravuiudein ad vnj,
quilibet sacerdos prmsumatindicere. Consiillo milli- fortassis eiiam ad vu sxculuni referre; picluraeniiH,
inus Missale Fruiicorum, et Gallicanum v<tus, sive seu ejusdein ge Juin, sive Cbrisii et sanclorum Se-
Allissiodorense a<l Gallo.Fran-os periinentia, riain hasliaiii, incerli maityris, Laureiitii el Slephani
in hoc paucissimx, iu piiori auienrnulla oiuuiiio eidem astaiitium, mavime vero qu iruindam regia,
occurril irii.-sade lempore. i;t videlur, dignilale fulgenliuin, quas exhibel, hna-
Quarlo (Cof.609, lilt. a),dixi (erin Sacr>nici;lario gines eoruroque ornalum atque liabiluin specles, uoii
Leoniano Laurentii mcntionein fieri, extra missam iiiinoreiii antiquiialem prxseferre videtur. Se.l de
iu ejusdem natali, quod ct venimest; sed addere huc sagacores alii judicnbunt.
insuper dehuissein, in er missas de Apiili iiicns', iub s-unt Inriassis alia ui qinbiis u.beriorcm lucem le-
iimuero 20 (Tom. IV Anast., pag. 14, col. 1) meii- clor desiJerct, verum ea niinutiora sunl qtiain ut iu
*;onem quoquc Laurcntii rep»ri'i; verum cuin co ii dein diutitis immorari oporlc.il.
671 ARDKNDi AD Q"OSDAMPR/ECEl>ENTESTOMOS. 6_2
AD TOSIUM XX.
CAIIMIW SDLPICIO SEVERO ATTRIBUTA.
Honorntissiniisdominis Miller >(Aubenas,dumolim,m recensioneRevue bibtiograpbiqueinscripta , lomiim

Pittrotoqimnostrmrigesinmmad bennolam mqiiissimiexaministrntinam perpenderenl,in versus pimegyricosde
S. Mnriinocontiyt iitciderc,quos antea ineditosnon absurde SnlpicioSeverotribui posseopinatisunl,primique
ex membrunaceocodicebiblioltiecmregimsancti Vicloris, num. 480, folifl123conlinentein Incemprotittere. ln
illo aitlemcodiceexsiant : 1" Vita SlMartini Turonensis,auctore Sulpicio Severo; 2' ejnsdem episto'm tres:
umnn Eusebio,alteram Aurelio,lertiam Bassulm:5" dialoji tres in S. Martinuni; 4° dcmum supra memorali
versus, qui (otio55 vcrsooccurrunl. hic atttem a nobis in supplementivicemexscribuntnr.Similemlomi trede-
cimi tacunamvers bi.s S. Dmnasi inedilisjain superiitsexplevimus, doclissimorum Miller el Aubenas tupra
luudatorumhouertitissimisadmoniiio.iibusgratam simulel (acilemaurem prmSenles.EDIT.
In (oiibusprimm Cellm. A Esto humilis sensu se I spe sectare vocantc u;

Vcniiiiuscn isluc, hic nec nunc personat ebcu! Marlinus rcserat quas venerere fores.
Venimiisen isluc, et crucis arma silenl. Ilxc tula esl lurris trepidis objecla supcrbi,
Vere bellaior Domini " dorniile pius heu! Elata cxcludens, initia corda legens.
Bellator durmil desideraudus homo. Celsior illa taincn qux coelivexit ad arcero
luiremus lamen et flclu precihusqu.eprecrour Martinum a-lrigeris ambiliosa viis.
Sanclorum DnminuuiMarliniqueDetim, Inde vocat populos qui prxvius nd bona Chrisli
Sternamurque loco qucm sa clus fl rulo rigabat; Sidereuroingressns sanciilicavt iter.
h Auxiliuranobis spiritus ejus eiit. Item alius.
I!el'ator dormit, lu nos sed protege, Cliriste, Inlraturi aulam venerantes luniina Christi
Qui non dormilns c prolcge Isralielem. Pellite mundanas toto de pec>oreeuras.
Ilem in Cella alia. Et tlesi.leriisanimtim vacunte profmfs.
Hic inhabilavil Domini vestgia lamhens, Votorumcompos remeat qui jusla prccalui.
Hic inhabitavii vir crucis arraa gcrcns; Quisquislcmpla Dei pelilurus inente serena
Hic inhabilavl sanctus purusque sacerdos, Ingrcderis veniam culpisdepiscereseris.
Hic inhabilavit corpore, corde probus; B Nonaniroo debes non vacillare lide.
Hic inhabilavit scutum ctii sancta fiJesel Qnx petis impetras, si puro pectore poscas;
Uiiibociucis verhuin splendidus atque roicans. Fide, tit ipse ait, sic quoqtie salvus eris.
Ilic inhabilavit fclix heremila suh anlro, Item in introitu n parle occideniissuper ostinm Wi-
- Ilic inhabitavit qucm | ara lisus babct. iloria picta viduoe.
Item in C.eltninteriore. Discat cvnngelico Christum sennone faleri
Saucle Dcus, niiscrere loci quem sempcr amusti,
Quisquc venit suinino vota ufferre Deo.
Dilige, uiulliplica,prolcge, semper araa Quainviscorde tremens, supplex genu cernuus ore
Completoquoniam pastorero lcniporc nostiu ;i Si cessent operx nenipe liJes vacua esl.
Ad loca inigrasli lucida, saiula, bona; L"ge sub hac pariler locuples pauperque lenenlur;
Nos qnoquc vafalu alariiiu saucte lunrum Cui sensus desil meiite probavit opus,
Prnl ge, conserva, dilipe, seroper aina. Nec queniquaro excusal tenuis alque areta facullas.
Supplieiter peiinius, dones Iribuasque benigniis, Afftcluconslat gloria non pretio;
Ut nnsuietsancli ac simul ille juvent. Qui trihuit quxcumque pntest J is plurima confert;
llem illic super locum lecti ejus. Parva licet deJerit roaximaquxque cupit.
JJunlino isiic bcllanlis teln frc<|iienler Inter opum cumulosscimus el dona potentum
Vidiinusabsentem cuni fuil esse viruin Prxlatam vidux pauperis esse lidein
Carbones atros cineres horrentia quxque Mercantem nuininis ccelorum regna duobus,
Pulvcris ct nebuias squalida cuncta iiimis. Sublimemvexit jusltts in astra pater,
Cililiumsuhler capiii lapis cl cinisaltus Non qux niulia dedil seJ qux sibi nulla reliquit,
Exesis menibris hic vidcbare torus; Laudati meruit judicis ore Dei.
Sellula namque fuit rcquies in nocle silcnti
Pro scainno nut cnthedra hxcijuoqueseCa die. Iiein versus super osium a parle Ligeris.
Discipulis prxcipiente Dominoin mari naviganlibus
Incipiunt btisilicm.Titulus primus in tiirre a parte venlis llanlibus, fluctibus excilatis, Domiiius super
erientis. mare pcdibus amhirlal rlsauclo Pclro mcrgei.ti nia-
Ingrediens lemplum rcfer ad si b'iu<iavultuni, iiiiin porrigit cj ipsum de pcriculo liberal. Snnciis-
Exc<Isns adiliis suspic t alta lides siroa Christi Ecelesia qux est mnler oinuium Eccle-
" Ms. Snugcrni.jtim dorinit in ipso, niclius. c Lege protegs, cx ms, Sangcrm.
1 M«.Sangiiiu., mtxilio. ri Al., opvs ett.
6 '» CARMINASLLPICIO SKVEROATTRIBLTA. 67*
si;iii,n<qtmiHI..11Ijveiiiiit aposioli, in qua desceiidil A . Item in obside.
Spiritu-i >aiiclussuper nposlolos in specie ignis lin- Martini
guartim, in ea positus esl thronns Jncobi nposloli et corpus doiis vencrabile teri i«
coluiiinuin qita \e beratusesl Cluislus. In quo post vitx tempora vivit honor.
Quisque solo acr.livismers sti in pulvcre vtilluin, Texerat hic primum plebeio machinaciillu
lluiiiidaque illisa (sic) p essi.-liluniina lerrx, Qux confessori non erat xqua suo.
Allolleusociilos trepidomiraciila visu Nec dcsistebnt cives oncrnre pn lore;
O.ncipe el cxiuiio causain coniiniite patrono. Gi irin magua viri, gloria parva loci,
Nulla potest tantas complecti pagiua vires; Antisles sed qui nuroeratur sextus ab ipso
Quanquamhis lilulis ceinenla et Saxa notentur, Longara perpeluus sus:ulit inviJiam,
Terrcnum non clnudil opus quod regia cceli lnternum reinovens inodici peiittrale tacclli,
Susci|,'itet rulnlis inscribunl sidera gemmis. Amplaque tecta levans exleriore domo.
Mariifiisi quxris openi, trans astra resurgens Ceveru; tque siinul va'ido iribueiite palrono.
T.inê poluni scrotaliis in xthere ceeluin. Li spaliis xdis coixlilor immeiilis
Illic coiijUiiciuiiiDjinino perquire patronuui Qux Salomoniaco potis es.tconfligere lemplo
Sictantem aeicrni semper vesligia regis. S-piinia qux niundo fabricamiia fuit.
Si JubJas, ingesta octtlis miracula ceine, " Naui gemmis, auro, argento si splenduil illud
Quis fiuii/ii iiieiittiinverus salvator bonor..t Islud transgreditur cunctn meiafa fide.
AcceJis reliqiiis inlcr tol inillia teslis, Livor abi niorJax, nbsolvaiiturquepriores.
Dtim narraiuta vides sollersel visa retexis, Nil novet aul aJdal garrula posler tis
ln snnctis quicquid signavit pagina libris ; Cumque venil CliristiHpopulosqui suscilel omnes
InsiauranteDeoceinis quo numeie gnu leui Perpeluo durcnt cul nina per, etui. ^
Cxcu , caudus inops, furiosus, auxius, xg r,
Item incipit deposilio sancti Marlini.
0 bi'is oppie-isus,captivus, inosolus, egentis.
Onmisaposiolicis gauJet euralio siguis. 1Hid. novembris pausavit iu pace Domiiii, nocla
niedia.
Qiii ileiis alTucritIx us redit, oinnia cedunt
Nubila, quoJ iixritiun tu.bal nieJicina serenal. Itein incipit in memoriasecuri Remigii.
Expele presidium, n«n frustra bxc limina pulsas; Quinque beatorum relinet donius ista coronas,
ln cuncltim pergu pielas tain prodiga niiniduin.
Quoruin si lilnl >slegas et nomina nosces
ltem fiper locttmabsidis in altare. In coelisqux scripia mnticnl seinperque mnnebui(.
Quam melueiidusest lucus isle vere leinpluin Dei IQ llic oval ex utero sanctus liapLsla Jobnniic-i.
et p.utaccei. Hic Fclix Viclorque, piis Gervasius almus,
Item circa tumiilumab uno tatcre. Protasiusque >acer sunl bic per sx.ula testes ,
Hiccondilus est sanctx niemorix Martinus cpisco- Qui verniud cuere lideiii cruce, sangu:nr>,iuoite.
pus cnjus aniiiia in inanu Dei est, se.l hic t ilus est J.uicli quinque siiiml digiti de corpore Cbristi
pixsens mauileslus omni gralia virtulum. Efficiunt celsam roagno ccrlainiiie palinaiii
Ilem in alio latere. Pcrpeluis digni.que Deo qnain floribtts or-.inni.
Ccrlaraen bonuin certivit, cursum consiiiiiniavit, Titulus libri vilmsancli Marlini epitcopi.
lldein vervavii, de cxtero reposila est illi coroua
jusiilix quam reddet iiti Doiniuusin illa die justus Si libi sancta fidcssi Clirisfodedita inens ot
juJex. Ponlificissacri racritorum mole perennis,
Item desuper. Hic studiose potes Martini discere lector
Confessormeritis inai tyr cruce aposlolus actu Orlum, mililium, nalales, gesta, parentes,
Mnrlinus ccelo prxminet hic tumulo. Diictrinam,mores, preconia, beila lriumplio<,
Sit liiemor el miserx purgans peccainina vilaa Supplicia ", palriam, discriiriina,dicta, I.,bo;es,
Occultet mcritis criiuina noslra suis. rj Preniia, virtules, xvum. prxconia sacra.
» For&an,tupplicium.
AODENDAADQUOSDAMPRiEChRENTES TOMOS. 670
AD TOMUM LI.
1DATII EPISGOPI CHRONICON
CORRKCTIONIRUS, SCHOLilS ET MSSERTATIONIBOS ILLUSTRATUM

A JOANXEMATTHyEO GARZON,
niSPAÔ,SOCIETATIS
JESUTIlEOL'iG
>, UANDIENSIS
ACAIJEMI/E
0L1MCAWOEI.LAtUO.
Fx codice aulotjrapho bibl. reyks Bntxellensis edidil P. F. X. ne RAM, S.Theol. et SS. Can.
docl., colleyii hist. reg. Delgii Socius.
qro erussioriIjpoin lextu reprjpseiilaiisunt respoiideutpaginishicreceittit* editiouis.)
((Xunic-ri
In prrevia disseitnluine satis superque pertractaulur qure ad Idatii vilam ct scripta ailincnl (d). Pauca
tamen de ipsius Chronico, quod Garztmius oiiiiiiuinopliinn illustravit, hoc loco promionenda sunl.
Chi onicon istud, inter pifccipua hisloria; suoe monumcnta ab Hispanis habitnm, decurrit ab anno rjcrre
Chrislianre379 aJ aiinum ejusdetn airae469(f>). Complectilur ilaque.a 'Ihcodosio ad Leoiicni, .iiuiosleieno-
naginla. Ah ip-o aucloie ui duas parles ila divisum fuil, ut priorein quidem ab aliis snmjitam ingenue fale-
retur; posteriorem vero, ab anno 427 ad linem, a se immediato teste conscriptam nflirraarct (c). Christianus
FreJericus Roetder ait (d) scriptores quos ldatins inprioriChronici parle scculus essevideri possitSulpicium
fifsse atque Ornsiiiin., comminies eorum tcmporuin et scriptorum fontes, llispinis etiam proxime nolos.
IiiJe ault-m a Valenliiiiani nnno 3, itl esl ajree Clnislianai anno 427, Idalius ipse Tonscsse incipit, e quo
niulli post prala sua satis proketo arida irrigarunt. I.i his neino magis quarii Isidorus, tu.n llispalensis, lum
Pacetisis.
Ct oculatum veraci mque inter oplimos sa-culi quinti scriptores merilo iiunierandum esse Idatium, testalur
Papirius Massonus(e). Erai enim eo const lutus loco, ex quo 'limlta accuralius polerat et rircumspicere et
jntiicare. Episcopalu nou lautuin mullis annis peifuaclus est, sed etiam ad legntiones el oliicia publicaaJ-
hibilus ()'). Rehus ipsis inmiislus, qua; propria didicit experienlia, liiteriscominendavil. ln scribendo p'erum-
que utiiur slylo breviori, eoque barbaro ac diliicili; neque hoc obstare polest quo minus summo in prelio
habeatur l iaiii Chronxoii. Euim vero nou solum ai> hoc fonle haustn sunt, inquit Sirmondus (g), qua>de
Gothtiiuui, SuevorUm,aliarumque gcniiuiii rcbus in HispaniaGalliaque, per ea tempora gesli, apud Isido-
l-iitiiei alios scriptorcs non aliis ferme quam ipsius Chronici verbis coulexta legunlui; sed aiia piaiterea tiim
ad sacram luiu ad civilem hisloriara pluriina hic dotenlur, quaeut cajteris orouibus inlacla qui exslant, ipsi
•eliamnos, nisi ab llalio prodila essenl, ignorare cogereinur.
Nuilu^ fortasse meliorum Chroiiieorumaul celebrioium superest, cujus laro rari sunt CoJices mss. In ipsa
•eiiam Hbpania vix obvios esse, et ex eoriun collalione niliil fere ad lexlus cmeiidaiioncni dcsumi posê,
teslalur F>loresius,(/i).llt autcm Idatius extia llis|;nani srepius desciiberelur, vix tulisse videtur insignis
illa aucl riias qua Prosperi Cbronicon valuit.
Plures iiiroen tuin fragmentorum lum inlegri Ualiani Chronici exslant Ediliones (i).
Exceipln quaedaraex hoc Chronico a quoJain collecloreGallo, Caroli Magnixquali, piimus publicijuris
fecit Heuiicus Canisius (;'). Coinpendium illud iu p ima sua Eusebiani Chronici Edilione retinuit Jossphus
Scalig r (k); legitur quoque in Andrea; Schoili III panix illustrake toino quarlo, aFiancisco cjus fratre
eJito (I).
Post tres illas male breviati Chroiti' i publicationes, prodiil landem iutegruin Chroiiicon Ludovicisancli
Laurenlii Cordubensis cura, ROIITOC anno 161,), ex Codice, ui ail ille, Paririensi desumptuin. Mox nova pro-
diit EJilio Parisiis ex ollicina Seha-liani Cranioisy, aimo 1619,in-fe",opera erudilissimi viri Jacobi Sirinondi,
qui euiudcm ms. Codkeih, unde Roiiianiis proiecit Editor, non quideni Parisietisem, sed vere Melensem,
scilicet Mell*scripluni, eumque aiiiiqiitimarchelypon se habuisse fatelur. Hujus nis. Codicis meminil Lab-
beus (m); alterum ad manus habuit uute aniios septi. gentos exaratuiu Pupirius Massonus{n).
(a\ Vid. pag. 9 et seqq. A (g) In prxfal. ad IJatii Chronicon.
(b) Sig<berius Gemblacensis,ad aniium 490, ait : (h) Espttua sagrada, tom. IV, p. 321.
Idalius Chronica hucusqueperduxil. Vossius recte ob- (i) Roesler, op. cit., p. 92, el Bnhr, Die chrisllichen
serval errasse Sigcbertum, quod in ali.ucm iuci- Dichler und GescliichtschreiberItoms. Carlsiuhe,
disstt CoJi.eni, ubi Ualiano icxliii uliqiiot nnni ab I85t), in-8".
;ilio adjecti fuiss<:ut.Clr. Nicolai Antonii Hispalensis (j) Leciiouuin anliq. loro. 11 Ingolslad., 1602. Cfr.
Bibliotheca Hitpana veius. Madri.i, 1788, iu-fol., ejusd. op. Edil. Auibklod., 172£, toni. II, part. i,
loin. 1, p. 259. p. 165.
(c\ Clr. llatii pr:filnt.,p. 50. (k) Thesaurus temporum. Genevae,1609, in fol.
(<i)Clironicamediiwvi. argumentogeneraliora, au- (i) llispania illttslrata, seu reritm urbiumqueUispa-
ctoritale cetebriora, itsu commumora, posl Eusebium nim, Lusitanim, JHthiopimel lnmdimScriptores varii.
atque Ilieronyimim res smc. iv, v et vi exponentia. Francof.. 16, 3-1608, 4 v.,1.in-lol.'
Tub.ngiv, 1798, in-S% p. 90. (m) Bibl.librorummss., p. 2.
(e) Hist. ciilaniit. Galtim, p. 97. (») Hist. calamiit.1.Gatlim,p. 98.
(() Cfr., infra, p. Ili cl 74. B
€77 AD IDATIl EPISCOPI CIIRONICONPROLEGOME.NV. C78
Romanam Edilioncro, eodem aut sequenti anno quo prodiit, repet it P.uJentius Sandovaius Benediclinus,
Pampilonensis episcopus. Sirmondiana vero Editio sicpitts novis typis reddila est. in priinis ab ipso Sir-
mondo («), deihde ab AnJrea Duchesnio (b), ab AlexandroMnro (c), ab Ediloribus BibliothecmPatrum (d) et
Conri/iorHmHispaniw(e), a Bouquetio (f), a Flor<sio (g), a Roncallio (h) el a Roeslero (i).
Librariorum incuiia evenit ut pluribus in locis Uatiana chronologia viiiata fuerit. Prxlerea ex uno exem-
plari <?.tiris. Cotlice onines Iluxerunt Editiones; itaque ex Codicuiu mss. couiparalioue llalii textus plane
emeudari nenduin poluit (j).
In illustrando Uatio nemo diligenlior fuit Florcsio, qui llispanico idioinate prolegomena et nolas conscri-
psit (*,).Pagius in CriticaBuroniisajpe elmu luin usns esl I lalio,atque eliamPetavius in Doclrina teinporiim.
liorura pfior Chronici locis quam plurimis interpretatione, emenJalione et notis succurrit. Sed Pagius,
queniadniodttriialii chronici Edjlores, saroissime lapsus est, ila ut Malth;ciis Airoerichius jure observaverit
Garzoniimi in pluribus Paginm eriiendasse et sexaginla eoque amplius Pagii errores circa Iiispanorum
pitesertim res adnotasse in annis nonaginta Chronici [datiani (l).
Nosiftitn illum Garzonium Aimerichius pnecipuis retatis suse chronologis adnumerat, hocque de eo et de
opere quml iypis excuJinius, testimoniuin tulit: Chronicon,inqiiil (m), a Sirmonde invenlmn, conectionibus,
neiis el diss rlntionibus illuslravil sodttlis olim el amicus meusJoan. Malllimus Gurzon llisp., chronologiis
doctissimus. llocopus posthumum,quod jussu ct. J. Sentanderii reg. bibliothecarii,nuper defuncti, in regia
bibliolheciiaiservalur Madrili, lypis edititmjam esset cum nostra Hisloria naturali et OE onomica Caialoiiire,
me curante ulnnsque edilienis conectionem, ni Fortuna, litduminsolenlemludere pertinax, repenlino excitato
lurllne, tilumnegolium disturbasset. Eoenim lempore quo nova illa Idatiani Cbronici Edilio lypis cxcudcnda
erat (n), in Hispania socielas Jesu suppressa luit, ejusque alumni iniquo inultali suiil exsiho.
GaizoniiCodicem ms. Joanncs Sanlander testamenlo suo legavil Carolo de la Serna SantaiiJer, bibliolhecai
publicaftBruxellensis cuslodi. Cum viri illius clarissimi bibliotbeta venalis proposita essel Bruxellis aiino
4816, Carolus Van Iliibhem, die 19 mensis Maitii, sibi comparavil itiuin Garzonii Codicem, qui nunc exstat
in regialiibliolheca Biuxellensi, sub n° 17971 C>dd.ross.
Ex lioc Codice auiographo dcscripsi quod nunc in lucem prodi Idatii Chronicon illustralum. Quantum
)aborem;quanlunique smdiuin in adornando hoc operc Girzonius adbibuerit, intell;gent nmnes qui novis-
ftimanihanc I latii Editioncm cum prioribus comparare volue.ini.
Lovariii, die 16 mensis Maii 1845.
P. F.-X. DERAM.
(a) Anrio 1629. Cfi\ Sirroondi op. Vencliis, 1729, A (k) Idacio Hlustrudocon nolas, correcciones,y distri-
tom. H, p. 228. bncion mes exacla que en las Ediciones tinterio es.
(V)Ititti Francim script. Paris, 1636. Anadidosdos Chroniconesinedilos : Fastos Idacianos,
(c) Scatigeri, Thesaunis temp., nov. Ediiio Amste- y lablas de olympindas, consulados,y anos de la fun-
lod., 1658,in-fol., p. 17. daiion de Roma, reducidosa tos de Cltristo. Todo con
(d) Bibl.Patr. tnax. Lugtluni, 1677, tom. VII, pag. nuevasobservaciones.O . cit., loiu.IV.
125!, et GaJanlii Bibl. Palrum, lom. X, p. ">23. (/) SpecimenvelerisRomanm litteratttrm deperditm
(e)Coilectiomax.Concil. Ilispanim, loin. II, p. 168. vel adhuc lalentis. Fcirarix, 178., in-4', pa t. i,
(fl tiecueil deshistoriensdesGauleset de lu France, p. 14.
tom.T, pV612. (m) Op. cit., p. 173.
(g) Etpana sagrada, tom. IV, p. 239-415. (n) Ut ty, is excudcrttur, die 30 Septembris 1763,
(h) Vetuti. Latt. >cript. Clnonic, ad mss. Codices laciiliatem cnncesserat Petrus Navarro, sotielatis
emendala. Patavii, 1787, iu 4', part. 2. Jesu piscpositiis provincialis in provincia Aiagiinix.
(i) Op; cil., p. 84 et 131. Eaindem facultateni censores regii dederanl.
(/) Cfr. Roncallius ex pncfat. op. cit., p. 24.
LECTORI.
\ i.-.Ecce libi, ini leclor, IJaiii epncopi Aquifl^- B lius rlietla eum, qunsi iilroque peJc clandiim, sci-
viensis Cbrouicon recens cusum, perpeluis fere i-cho pione vcro quasi nllcro lantuin pcde claiidicaniem
liis et tiolis brevioribus ad calcein cujusque pagiiue, Florius donavit, quo quiJcra cjtij ipsi aigiiludineiu
ftisioribus yero ad linem operis adjiinctis nonniil- iinmedicabilemesse deiiuntiariuil.
lisqufi/mterilnmcorrcctionibiis illuslrntum. II. At milii Cbronicon islud coiilextumque illius
Post novi siuias, inquies, Bouquelii alque Fl.rii diligenter scrutanti longe aliler visiini est. N.un in
EJiliones? Ita enim vero, nec sine causa opinor at- eo iioii ila chronologia perturbala esl, ut s modn
que aliquo operrjeprelio. Nam doctissimus B «uque- oculos ad illius.verbu ndjicere, uiiimuroi|Uead lolitn
tius non Idatii Chronicon, sed indiccm quemdnm scripti seri in adverlere veliinus, non inveoiamus
sive commentaiium rerum Idatii tempore 2 ge-iarum auclorein recti fere semper via incedere; iiiqne iilis
nobisolf rt, siquidem ciirnnologicas oranes notas, auxiliii, t nqiiaiii pnlis innsit, suis ambulare gics-
quibiis Ualius opus su uu in annales tli;_essit,ab eo sibus, indigere, quioimo quand ictinque librariuruiii
rescidit, novasque alias pro opinione sua oblrusil. imperitia sive oscilnntia facluin cst, ut ab xquabili,
Eru 1 lissiiiiUsautem Florius characteres sane chro- cui insi-til, cu-su abducatur; i,)-e per sese lccton
nologicbs, quos libri editi praeferunt, universos ser- suo oslendil illatam sihi vim esse, alquc euin quo-
vavit, seJ lainen annos Abrahamilicos et Olyinpia- daininododeprccalur. ul ab injuria impacloque 3 s''''
dicos a locis quibus insili erant avulsit, et imperato- viiio virn1icali.nise ii<- velii. Quod ul unoatque al-
riis ab nuctore consigiialis sups saepe adjunxit, ut tero exempl» palam lint, sume, leciur, Cbroiiicon a
eum,quia a vera chionologia aherrarre exislimavil, Sirmondo editutn atqueihi inlcr paragrapbuin Attu-
in viam reduceret. Utrique lamen, quod ipsorum r ri«*iiir(ad annuin26Theodosii atque PlaciiliValent.i
ductn chronologicas antiquariim Edilionum salcbrns ei paragraphum Secundo regni anno principis Mar-
superare poteruut, multuin ldalii leclores debebunl; ciani, numeros chrouologicos iiiulalos leperies. Quitl
at Idatius ipse non iia, quia dum illi sospilalem ma- igilur? IJatiusne ;ct;t!e prope fexagenarius, diguilaie
num admovere prsese ferunt, si licel dicere, Bouque- episcopus et bucusque tam accuralus scriptor, red-
«73 ADDENDAAD Ql'0 ,1>AMPR.CCEDENTESTOMO*. 0 8
dilus nunc est adeo indiligens, ul TlieoJosii alque A / niiilti, qiiihus a lihrariis Idatius ilevemislalus eai. Ut
Pla.c.idixmorleiii unnmposlannum quam quo reip-a iniraciilo proprius sit scriplorem liunc lam sui simi-
cvenil conimemoret? Sed eslo. Nescierit Idaiius lem iu unico Ms. (nnmque hucusque nulluinaliu I in-
Theiidos'inn atque Pla idiain obii se anno ier.e vul vcnturn est) onservari potuisse. Ergo pnuculas istns
jjaris 450, qui fuit ipsius TheodosiielVnl nliniani2 ;, labesciinidetegere possenl viri clarissinii,qui0Chro-
ascribiturque in EJitione Sirmondani.i ciJein § Astu- nico isli iPii-lrando operara iiavarunt, nescio cur
rius, nn i^nornrc poluit bellum Allilianuro alrovque suam polius chronologiam huc invehere quam Ida-
illud pr.cliiim, qno in cnmpis Calalaunicisanuo ejus- tianain resliluere voluerunt. Sed coulra fiJeui Ms.,
llem Yalentiiiiani27, asr.i:conimunis, 451, pugnntum iiiquieni, quis hoc audeal? Imo vero, qui* non au-
ftiisse, quod cuuclarum genlium linguis el Ihleris deai, si de auctoris sei.teiitia certo con.->tct ? Majorne
perviilgaluni esl "iAt si iJatius § Va'entiniuni impe- adhibenda fides e l librariorum calamis quam ipso-
raioris mmer nnntim ipsius 28 adnexiiil, pnelitim runi nuctorum verbis? Qoscnam,rogo, teligio e l, ut
illud in nnr.uiucomniuiiisrerx 452 conjecisse dicen- librnrio parcas opem negare scriptori dignissimn,
tltis est. Veniintaniei) Conjeclurisiieuti.;nam egemus, qui eam iinplorat, ct quasi adniota roanu inllictuiii
quandoqiiidcII § ln Galtmcia, qui in Editione Sir- sibi vitlnus indicat, ul ei mederi velis? Ego auteni
mondiaiin suhjicitur amio 28 Valentininni, diem coiiirarium faceredecrevi; atque in hac Editione loca
quarliini nprilis incidisseail IJstliusin feriain lerliain. superius ad lucta ac alia nonniilla corriguro, germa-
Atqui hoc contigil unnu icr;c Diony-ianre450, irape- iiaiuqoe lilatii lcction m resliiuain, eam expungens,
rii Valrnliiii.ini26, qui iyclo solis 11, litt. Douiiu.A qunm I biarioruin sive incuria, sive imperitia, sive
iusignitus liiii. IJatius igittir § illiim In Gallmcia4et i>aulacia
. invexit. Cuiiii|ue nullumMs. suppelat. aiiqua
qni qu« pnecetliMiicst-ub eo i nno 2J consignavil, cx coiijcciur.i el hislorica veriiale eroendabo, qua)
pcssimeqii cum eo acluin est a librariis , qni annos paucissiina erunl; |lura ex ipso hnjiis Clironicicon-
duos 27 <l 28 Ynlenliiiinni<itlein § praposuere, icxtu, cxlera vero aui ex Fastis ipsius idatii, aut ex
quns cidem. postposuerat ronuifesle ldatius. Sed Isidoro, :>ulex exccrplis'quje lomo IV Hispauim itlu-
plura de his in noiis. stralm rxcusa suut, aul denique ex Chronico Parvo
III. Paulo postltlatius, a I § RomunoriimA'LJ//,hanc alque alio Cironico Severo ascr pto, qu.-eFlorius in
i.otara I apposuit, qua annuiii 1 Aviti designare voluil. liiceiii prolulit tonioIV Uispanimsacrm.
Altnnieii lliraiii eaiutleiii nolani uon ul solius i rinii VI. Duin autein singula persequor, qnibus baj
Avili iiiini, t-ed i.l novi cliaiu Olympindici atque ciiieiiJ.iiioncslieri
AbrnhnnftKi sigiiuma<cepere. Q.iasi IJaliris ipse ad inavi, n mius aicui posse quam prob.ilissiinns existi-
itiiiiuin17 Tbeoilosii Mng.iinou pramionuissel pro- Sed adverlat hic, quoeso, jusloque tlillusiorfoila.-sevidcar.
animnJversiones illas, in
pler bauc quinli anui iroperiiadjec;ioneiiitiirbandani quibns dc notis iiumeror ,ro, el quo quaequeloco ah
noii osse, ne jue pTevcrlendauiOiympadnm seriem; auctore inscripta sii, agitur, ad suininain reipertine-
quaiidocunqiic uno eodeiiiqi.eanno c vili S'u Juliano re. Quotiescunqtieeuiin id sub 7 diibio maiieat atque
tt piimus iiiiperium a.leuniis el ultiiiius decedeulis sub IJalii opus commei.tarius aiquis historicus
ab co piiut ipis designarelur. ld quo 1 de Abruhnini- dici lite, Chronicon dici non noterit. Istud igilur
licis eiiani annis iniclligen liini est. Meniera bauc causapoterit, fuil quamobiera cgo, diini de numeris chrono-
siiani de illius no x signilicalioiiedeclar.il cvi lenti,- logicis qiiLESlio orta esl, argumcula cuncta prolu-
sime ldalius eodcin loco, diim nullam ibi in anuos lerim, quie niilii visn sunt li;cis genuime le-
Ma ciani roulatimieni iudiicil, scd euin lcin illum le- p ctioni restiluend.c allalura.aliqtiid Nec me perlaisuni est
lincl, queni antea consiguaverat § Quartoregni anno.
Iietn dtii.iisialim post scribit: Gaisericut... priusqimm hanc in reiu tempu ct operaro liieraliler irhprndere.
Ilas autein atque alias ad historiani et ad Hispinias
Aciiut Aiitjuftusfieret, Itointimingreditur,clc, quibus laiidem spcctiiiiicslongiores ad calcem
vtrbisclati>siinc sig ilicatse narralioiieiu continn.iie Chronici amandavi; ue si aiii.otationes Chronici contexlui,
iiliusnictanui quo ccciûs csl Valeiiiiniuiius,renun- ubi nccuriuni, sulijicer-in.ipsius niinis illuin
tinlique Mnximtis et Avilus, quori.iu su<c<ssoncs cl lecloribus qui I lalium fcslina volent discerpereui, lecliohe per-
ul unu i<'n.,re redderel, irriiplionem G.iiseiici in currere
iirbeni i;u;c i ter nioiteiu Mnxiroiel Avili reiiuiitia- derero. intetjecl o .ibus hujus modi rootas oblen-
l onem fncia est, poslhanc renuiilialioiieiii tradit, i<l
ipsuincxpiesse 5 adrooiiens: ailinoiiiliiiu>pariler ad VII. Ul aulem de nnliquis EJitionibus uibil leclori
annum piaiceJeiilcm irruptionem ill m peiliuere, depereat, si quid in ista dclractum est aul inversuin,
seque enm extra locum el tenipus narrare, si ah illo id oni;.e siinul nc iiua quidero littcrula niinus in scholiu
RomttnoriimXi III, novuin anniiin civil,in, sci- exhiheo, |iie quid, quove loco, vcl addituin vel
fl,
icct 45'i, auspicarclur. expuiiclum vel immulatum est, indico. De epochis
IV. Sed sniile a librariis Chronico illalinn viliiiin qnibiis Chronicon Idalius insignavil dicain infra,
longe maijfestius drprchenditur § Tlieodoricusad- cuiii de illiiH sciipli.s sequenii disserlalione agani.
vcrsis. Indiixerat pnulo anlca Idatius Theudoriciiui Chrisiianainaiitc;u iciain aliis, quas i]ise adbilict, ego
posl Rechiniii inorlcra, qui occisusfcrlur niense de- aljunxi, quia lutc cum in u u coniinuiiiomniumsit,
cembri, Einerilrc civilatis depiTcJalioneinmolienlein, *-*et niihiet lcclori commodiorac expedilior liitura est;
inlcreaqiie nov s cum advenissct annus, eum consi- cliatn compcndii eliam causn, dura hac epocha ulor, aique
ftuavil § Avitus lertio anno; atque Avili el Marciani notjs du ii alioiuin scriplorutn loca allego, Arabicas
ohilu Lconisque ac Majoriani ad iinperii fa-tigium (sic vulgo appellai solenl) sxpc usnrpo ; nani
a-censu cursim commemoratis, resurapsit iteruro ac- velocius scribo 4">0,quain xxw Tbeodosii et Valen-
lorum TbeoJorici narrationeni, quatn sequilur a § liniani ui 8 aniioruin ; velocius iicm 389 quam
i lo Theodoricusadvrtit, eiquc nolam ha.<cI appo- CCCLXXXIX.
nil, iiiitiuni piincipatiis Leonis atque Majoriauideno- VIII. Deinura si hic aliqua invenis qu.c occupaia
lantem. Librarii autcm nimis quam oscitaiiler b;ec prius luerinl a Bouquelio, scilo roe nunquain eiroi
legenles, iiovumqueaperiri aunuin exi liinanles, nu- viiifse, iieque in nidulo, in qu> nunc hahilo, videro
merum annorum civilium ibi adaugenl, et Theodo- licct- Quicaiilem dc eo supra prsclcutus sum, ex R.
ricum sexdecim fere menses Emcrilx cuuc'ori fu- P. Flono diilici. Sed neque scio an quid>)uamomis-
ciiint, cuiri vix qnaiuor in ea urbe permansisê Ua- surus sim, eliam si anleqiiam h.rc in luceni proferain,
linnx narrationis ordo perspicue demonslrat. opus illius n.ctus fuero. Ego enin ha;c ex publica
V. Hi nrcvi sunl alque cliam alii, seJ sanc non silva collegi, nihilque B <uqiictlodebeut.
m ADIDATII EP1SC0PI CHRONICONPROLEGOMlvNA 639
DISSJERTATIO PR.EVIA
DE VITA ATQUE SCRIPTIS IDATII
''•'*£ 0 § '• Idalii patria. A fuisse dicamus, sicuti \\ in aversa Hispaniseora Su-.
1. Idatius, ul ipse de se testatur, provincimGallm- cro fuit et flumen et oppiJura, tesle Plinio (L. ni,
cim in Leriiicaeuiiiate ttatuS est. An Lemica vel. Li-... c. 3), qui etiamoppidum etflumen Aerninium in vicina
mie« ab Idiitio scriptuni fuerit, divinare non possu- Lusitania memora"t(L. i\,c. 19).
mus. Int<sr-Duriuiii efMiniura Gallseciseiluvios, flu- § II. Ortus Idalii, peregrinutio in Palmstinam, altjue
men aliud est, quod Plinio \L. IV, c. 20) et Melse . inde in Hispaniam reditus. -
(L. m,<v4) Limia, Ptolomeo (Tab. n Europm) Li- 3.,Quo anno natus fuerit Idatius etiam in .ncerlo
tnius, Straborii (L. m) demum Limma diciiur, tertiat est; sed si datur conjectatioriibus loeus, in annum,
vecali ii ftoiisecunda le cunclis scribenlibus. Ad hsec' circiter 393 natalem ejus incidisse non imprurlenter
mier deceni eiyitates, quas recenset inscriptio, quae' statuam, Opinalus quidem est vir impense doctus et
hodiediira atj; Aquasflavias (vulgo Chaves) in ponte! "de ldalio optime meritus eum circa anriutn 390 na—
ad Taioajiitt* flavium visilur, quamque Gruterus> tum fuisse, confectaque in Paloestinam-peregrinatione
(p. 24S, «.2) et alii exhibent, sepiimo loco Limici' anno 400 ad suos rediisse. Sed quod attinet ad re-
tiumeranlur. Tempus quo ea inscriptio posita est,> gressum Idalii ex Oriente, humaniitls yir tantus de-
lpsa perse prodit. En illius principiom : ceptus est, uti Acta sancti Porphyrii episcopi'Gazen-
IMP. CAES.VESP.AUG.PON. ] sis apud Surium et Bollandum die 26 Februarii certo
B
Mixi TitiB.POT. X IMP.XX P. P. Cos. IX nos docent. Namque ibi, cap. 8, legimus Joaiineiu
ihn:. VESP.CAES.AUG.FIL. PON.TMB. Gxsarere Palseslinreepiscopum anno 401, die post
vv,r/JPitr. VIII IMP.XIL Cos. VIL Pascha 15, ex itinere Constanlinopolitano Majumain
Eade^ p JOfeeto verba quoe lectoribus suis offcrtt appulsum, inde tertio post die Cscsarream abiisse,
Panviuius (L. n inFast., an. V. c. 832), nisi quodapud1 sanuin utiqueacvegetum, ut qui roedia hieme mari
eum consulatus Titi vn inscriptus 10 est; hic auteml se ac navigationi satis difficiji commiserit. Cumque
vi.Istitamen leclioni consentiunl Fastildatiani, atquee eo anno Pascha celebratum fuisset a Grajcis die 14.
Graeciet liher Cuspiniani, qui, ipso Panvinio teste,, Aprilis, Joannes die 2 Maii ejusdem anni inter vivos
insequenli anno Urbis833consulalum Titi vn prscfcrt. erat. Atqui dum Idatius Pa!%stinamlustrabat, Joanne
2. Verumid modo nostra non refert. Hsecautemn vita functo,Ca3sariensemEcclesiam Eulogiusregebat.
omnia eo solura (ine commemoravi,. ut palam flerett Legesis Idatium ipsum ad annum 12 Honorii, Christi
verisiniUiusesse ante Idatii saltem tempora Limicus s 406, iiemque ad annuin ejusdem Honorii 13, aeraj
adjectivum aiimia lertia vocali,non autem secundaa communis 407, ubi infantulum se et pupillum hunc
Lemicus, efferri solitum fuisse. Quin eliam hodiernaa eumdem Eulogium CsesareseJ2 Jam •um episcopum
die tturoenillud Lima, et traclus ipsi vieinus Limiaa G i vidisse testatur. Neque, si dicam ideo Tdatitim ad
appellatur. Quare quod nunc Lemica in Idatio lega- hunc annum 407 Joannis Hierosolyinitani, Eulogii
tur, ex librariornm forsan errore uatum est. Quid si;i Caesariensiset aliorum meminisse, quia eoJeni ipso ,
exinde ille eliam derivatus est ut Idatium Lame- anno factum cst ul eos viderit in Palaastina, quem-
cehseni episcopumplurimi scriptores fecerint. Porroo quam me erroris accusatum irc metuo.
si Limica in Idalio legeretur, Sigebertus Limicensem n 4. Existimavit praterea idem cl. vir Idatium, dum:
illuni episcopum dixisset, non vero Lemicensem. Alii ii anuo Theodosii et Placidi Valentiniani 11 vulgaris
autem scriptores Forum Limicorumin Ptolomaeoet Li- i- scras435 ait: Quo tempore sancli Joannes, Hierony-'
micosirilapideAquiflaviensiinvenientes,autcumSige-'- mus et alii, quos supra diximus, obierint... referenlem
berto epi&copumLimicensem appellarent, aut saltem n serme non edidit, de his Ioqui quos anno 400 lauda-
nihil commenti essentdeepiscopatuLamecensi, quem n verat; cumque inler eos conimemoratus fuisset et
Idatio tribuunt pari ac Sigebertus Lemicensem errore;i; Epiphanius SalamiiMe in Cypro episcopus, teinpus
sed qui pluriuin iusedit aniniis, penitiusque inhajsitnonn quo hic obierit ignorasse Idalium credidil, quia in
sine aliqua veritaiis specie. Nam episcopatus Lama- i- Hispaniam ex Syriaca peregrinaiione se recepisset
ceusis eliamnum perseverat in ora Gallajciasveteriri ante diem 12 Maii, anno 401, quo ab aliquibus obiisse
viciua prope Durium lluinen. At Lemica nullibi, ne-i- O dicitur Epiphanius. Atimprimis multo probabilius
que apud antiquos geographos, ueque in ecclesiarum n estldatiumad annum 435 de iis loqui quorum anno
monumentis apparet. Cselerum urbem Lemicaro vel il 497 meminerat, inter quos non est Epiphanius.
Liinicara, uhi nalum se ait Idalius, in eo loco fuis?e e Deinde fteri non potuit ut Eulogium in Ecclesia Cas-
ubi nnnc vicus est vulgo Puente de Lima diclus, ?, sariensi episcopum videret, utque a. Palsestina ipse
opinio fuit D.Nicolai Antonii. Sane Itinerariuro Anto- i- ante Epiphanii morlem, si is obiil anno 401, reees-
nini xix-ni.' Bracara Tydem versus Litniam statuit,t, seril, nisi si
JoannesEulogii decessor statim a Cons-
fluvium, non oppidum, si Zuritre creditnus. Sed nihil il tanlinopolilano itinere viyere desierit, slfllim Eulo-
prohibet quomiiius et urbem et fluvium Limiam inibi )i gius in Joamiis locum allidus ftierit, Idalius jatn
PATROL. LXXIV. 22
-*»Z ADDENDAAD QUOSDAMPR/ECEDENTES TOMOS. «84
tuui In Palcestinam navigaverit, atque ab ea pro- A ^ 7- Anno deinde 3 Theodosii junioris el Valenti-
vincia, nulla interposita mora, recesserit. Quoeorania niani, acroevulgaris 427, creatus est episcopus Aqui-
uno non inlegro mense lieri nemo. sjne tabulis, sinei flaviensis.Quod cum primus animadverterit Philippus
testibus, sibi persuadcat. Labbeus, insignis soc. Jesu scriptor, dum Fastos Ida-
5. Verum licet Epiphanius diem obierit extrcmum tianos integros publicaret, novissime multis conflr-
anno 402 aut 403, de quo dispulant Baronius (An. mat doctissimus Florius. Urbem episcopatu dignam
402, n. 25), Pagius (An. 402, n. 7), Papebrochiusi probat inscriptio apud Gruterum (P. 23, n. 10), in
(/« Vita, n. 42) et Valesius (Not. ad. Socrat. I. vi, qua colonke titulo honestalur. Sigebertus, ut supra
c. 14), non ideoconsequens 13 eritldatiumilliusob- inuui, Lemicensem, plures Lamecensem episcopum
itum ignorasse, quia, antequam eveniret, ab Orienlei iccerunt, omnium pessime PaschasiusQuesnellus Lu-
in Hispaniam revetsus fuerit. Fieri enim poluit ut, censem. Qui errore.s iiisuper accumulans, ldatium
eliamsi in Syria et prsesertim in Pahcslina celeberri- metropolilam 15 fnisse aflirmat, idque Idalium ipsuiu
mum luisset Epiphanii nomen, dumviveret, nihil1 signilicare ait,duin iu prologo ad Chrouicon scribil se
Idalius, quandiu illic fuit, de illius morle audieril, summi prmsulemcreatumofficii.At Lucus Auguslime-
quia videlieel tertio vel quario ab Epiphanii excessui tropolis honore non nisi multospost annos decoratus
^niiu, id est 406 aut 407, in Palseslinam adveneril, B I est.Sednequesumraumpraesulatusofficiummetropoli-
quando cuncti de Epiphanio ser.nones sopiti eranl. las taclum, verum quemlibel etiain episcopum desi-
Cumque juxla opinionera noslram dccimum terliura, gnat; siquidem de potestale ordinis, ut theologi et
retalis annum numeraret tunc Idatius, verum se> juris ecclesiaslici inlerpretes loquuntur, sermo sit.
infantulum ac pupillum appellare potuit. Hieronymusj Anliquus scriplor (a) de sanclis Caslrense, Romo,
profecto ssepese adolescenlem, alicubi etiam pene, Prisco el Tammaro, episcopis Africse,non metropo-
puerum in ercmum secessisse ail, et tamen juve- litanis, sumrai sacerdolii honore praiditos fuisse ait;
nem vel etiam virum tunc fuisse apud oranes constat. el sanclus Gaudentius Brixiensis de se loquens ser-
Cornelius eliam Nepos (Jn Vita Allici, cap. 8) ado- mone in die suse ordinationis et de suo episcopatu :
lescenlem appellat M. Brutum post illud tempus quo, Suscepi, inquit, summi sacerdotii niimws.Si vero de
ab tpso cum sociis occisus fueral Cscsarin senalu, elt poteslate jurisdictionis loquamur, nec meiropolitani
ipsuni Atticura adolescentem vocat cap. 2, cum jam, quidein summosacerdolii ofliciogaudent, cum babent
annum 23 ageret. Ilaque hujusmodi verba nos sscpe> supra se patriarchas aut primates et sumnium ponti-
fdllent, si ad prsescriplasvulgo mclas infanlise,pueri- ficem. Hscc necessaria adnotanda fuerunt, quia res
tiie et adolescenlicc,reducanlur. Quando vero finem( aobis esl cum iraplacabili Ecclesise supremique ejus
Chrouico imposuit Idalius, non immerito extremum{ i, ' capilis hosle.
sevitse curriculuin peragere scripsit in prologo; nam- 8. Vixit in episcopatu Idatius, ut minimum annns
que erat tunc fere octogenarius, ut infia videbimus. 42; nam Chronicon suum usque ad annum 469 per-
duxit. Imo in eo nonnulla legimus qure ab Idal>o
§ UI. Deo se devovet,episcopus fil; reliqua usque ad' scribi non potuerunt ante annum 472, ut infra ostep.-
morlem. dam (Num. 34). Attamen necesse est euni anle an-
6. Regrcssus ex Syria ante annum 412, quo obiit
IIUJII474 extremum diem obiisse, si sub Leone Au-
TbeophilusAlexandrinus(nam cuin illincdiscessit, vi- gusto decessit, uti narrat sanctus Isidorus
ttii (De Vir.
vumreliquitTlieophilum, eaostenduntquaescribil
anno 11 Placidi Valentiniani), Deo se devovet cleri- ill., c. 9), cui satius est credere quam Sigeberto, qui
ad annum usque 490 vixisse eum affirmat. Leo autem
cum, ].4'nonachumautreIigiosum,quamantea vitain1
raenseJanuario an. 474 vitam finivil. Quare Idaliusan-
professus, anno arre vulgaris 417 aut 418. Id nihil- nos fere
octoginla vitnraproduxisseauibigi vix potest.
que aliud significwt verba illa quse in Chronico' 9. Ab eo vero tempore quo episcopus factus est,
Parvo (sic illud appellare visum est Editori Florio),'
\Q maxirois laboribtis ingenlibusque scrumnis in
post Constantii nuptias ct Placidise,ante Wallisemor- Christianre
tem leguntur, scilicet : Idatii ad Dominum conversio1 D patienlisc gymnasio exercilus est. Nam
[ atrocia continuo bella, et quse bellis annexa, incen-
peccaloris. Equidem Salvianus (L. iv de Gubem. Dei)' dia, rapinse,
illius temporis scriptor, eadem phrasi: Si quis, ait,' captivitates, csedes, miseram Gallaeciam
attriverunt. llac tamen injurise erant corporum alque
twbiliumtonverti ad Deum cmperit. Statimque, quid' bonorum.
Angores animi mulio acrius sanctum
intellig.ll conversionis nomine declarans, inquit : Si1 episcopum cruciabant, cum videret gregem suutn
quis mclioresse lenlaverit; rursumque : Si honoralior' huc atque illuc distrahi, irruenli-
se dispergi, lupisque
quispiamreligioni applicuerit. Similiter de Paulino' bus,' boc est bscreticis Priscillianislis et
Ausonius (Epist. 25) : Arianis, sae-
vissimedilacerari. Interea tamen principibus et po-
Verlisli, Pauline, tuos, dulcissime,mores.
pulis charus erat atque venerabilis, ila ut legatione
Alque etiam Uatius ipse, infra, ad annum 50 Hono- suis Gallsicis ad Aetium suscepta, hic, precibus
pro
rii : Paulinus nobilissimus et eloquentitsimusdudum*
ejus victus, Suevorum regem Hermericum ad ineun-
eonvertione ad Deum nobilior factus. De eadem ree dam cum Gallsecis
pacem paulo post mJuxerit. Ida-
qui plura velil, tegat eimidem Paminum (Epist. 399 tius vcro, nomen suum relicens,
nd milit.) atque Sidouium (L. iv, Epist. 24). pacem hanc inter-
ve.-.tuepiscopali obleiitani esse affirinat. At istaplu"
(o) Vila sancti Castrensis, cap. \, npud Bollandufii, ii, U-Febr.
683 AD lDATll EPISCOPI CHRONICONPROLEGOMENA. 68B
raque alia lector ex ipso Cbronico nielius inteljigei, A Qcret? Nulluroneverbum toto usquam Chrouico d$
SUentio tamen prxterire non possum verba sancti hae noyx epochaeadjeclione mutirel? Praeterea sie
Leonis Magni, quse Idatium nistrum maxirae com» istud Cbronicon continuandum suscepit Idalius, u{
mendanl. Agens enim vigilanlissimus pontifex de in unum volumeu, quasi unicum esset opus et unitis
generali eoncHio ex oinnibusHispaniseprovinciisco- solius scriptoris labor, tres ejus parles compegerit,
gendu, ut Priscillianislarura furori occurrcretur, liaec et ila compactum promulgaverit. Ita Labbcus tesla-
inter atia ad Turibium Asturicensera scribit: Si au- tur, qui in illo Ms. collegii soc. Jesu Parisiensis Eu-
tem eliquid, quod absit, ebsliterit quominus possit ce- sebii Chroriicon cum auctariis Hieronymi et Idalii
lebrari generale cencilium, Gallmcimsaltem in unum uno coiilinenter volumine reperiri aflirmat. Verum
cenveniaht sacerdoles; quibuscongregalis, fratres.no- potissiina est Idalii ipsius auctoritas, tum in prologo,
stri Idalxuset Cepeniusimminebunt,conjuncta cutn eis ubi hsec scribit: Quia ad neslri temvoris eursum, ut
instantitt iua, quo citius velprovinciali conventu reme- superior lectio docet, descriptiodeftuxitannorum; nam
dium tantis vulneribus afferalur (Episl. mihi 93, fin.). verba ista superior leciio Cbronicon Eusebji et Hie-
Hsec sanclus Leo, qui l.lalium et Ceponium nomi- ronymi signilicavit Idatius prseposituin in eodem
naliin appellasse videtur ex Toribii commendatione ; volumine : tum etiam in Cbronico ad annura 13 Ho-
nam et Turibius ipse ad eosdem de secta Priscillia- B norii, ubi h cc leguntur : Post suprascriplos sane
nistarmu litteras deJil, quas apud Moralcm reperies Arianos, qui Hierosolymis ante Joannem episcopifue-
{i. II, c. 26), rint, etc. Inquire, leclor, ab initio auctarii Idalii,
17 § -V- Idatii scripta. ubinam ille de his episcopis Arianis menlioneiu 19
fecerit.NuIlilii invenies; invenies autem in adjeclioni-
JO.Duoldatio seripta tribuuntur, Chronicon scHieet
et Fasti consulares. Et Chfonicou quidero omuium bus liicronyini, anno 1 Olyropiadis 283. Quis igitur
non videt I latium non ita loqui potifsse, oisi cuin
leraporum ac erudjtorum consensu; at de Fastis an- Chronico librum suum quasi appen-
liqui scrjplores oranino taeeitf; posteriores vero alii Hieronymiano
dicera quamdam in unicum voluuien conjunxissel?
dubitant, alii etiam incunctanter negant. Sed genui- credibilene est nove epochre
. niira Idatii opus esse hos Fastos inviciis, ni fatlor, Si autem conjunxit,
et quidem leelore non prseinoiiito, hac
argumeutis, mox § 11 evincam, Chronicon Paivum characiere,
auclarium a reliquo corpore discriminasse?
paucis abbinc annis publica donatum luce, cerilo est spum
ab iniperita manu ex inlegro Cbronico exsectus et 12. Sed Hispanam acram, inquies, sentel atque
male consuUis. Liber contra Priscillianum, quem a iterum non in ora tanlum libri, sed intra ipsa ldatii
nostro Idatio scriptum refert Trilhemius, alterius „ verba reperimus. Probe id scio; verum nec sic qui-
Idalii seu polius Itarii est, qui, teste divo Isidoro (De dem raihi cerlo persuadeara duplicem iilam seram
Vir. ill.,c, 15), pluribus aunis antiquior fuit hoc Chronico insertam, alleram anno 15 llonorii, aiteram
nostro Idatio episcopo Aquillaviensi annoLeonis6, esse ab IJatii manu. Utraque primum
Post haecscripta venit in manus meas eraditi viri libri scrseab uno librario ascribi, et exinde transcribi
Francisci Girvesii de historia Priscillianistarum dis- ab alio potuit in operis Idatiani contextum. Porro in
Faslis Mss., sub coss, Augusto u etPaulo (lege Tullo)
sertatio, ubi (Part. i, n. 33) exislimare se ostendit
Ualium nostrum diversum non esse ab eo cujus in bxc, erudilissimo Labbeo leste, babentur: His coss.,
Biblioth. PP. (Tom. V)opus exslat adversus Varima- mra prima. Cursus lunm inventus, Anonymus auleiu
dum Ansanura. Sed cum Idatius noster ad extremum Cuspinianeus consulatu L. Antonii et Laurici, in
usque senium annuraque 471 attt 472 a Gallsecianon quem forte priinus seraeHispanse amtus incidit, pro
recesserit, uti constat ex Chronico, obierilque uno eera prima legit luna prima. Hscc autem varielas
aut altero annopost, colligitur inde Idatium neuti- arguroento est quanluni sibi permiserint librarii,
quam seribere ea poluisse que inilio operis illius dura antiqua nionumenta exscribebant, quando alter
contra Yariinadum leguntur : Dudum in Neanoli mra prima scripsit, alter luna prima. Atque prior
urbe Campunimconstiiulus, etc. ^. ille, Idatiuin describens, ccram priir.am anno ante
Chrisluin 33 tribuit, quod non fecerit Idatius. Itaque
18 § V. Deepochis Clirenicoinseriptis, et primum de quod evenit in Faslis, ut nsevoil'o mra prima a libra-
mra tlispena. rio delurparentur, sic etiatn contigisse Chronico
il, Ut a Chronico incipiaraus, ulilitatem ejus a existimo duobus in locis qui nobis objiciuntur. De»
magnis viris Sirmondo et Florio commendatain non nique dislribulio serarura, quam in Chronico, sed in
est curego exaggerem. De chronologicis autem notis, Fastis prsecipue animadvertimus, quia nirois exacta,
quibus hoc opus suum insignivit Idatius, libere atque mibi suspecta valde est, ut infra dicara.
ingenue dicam nusquam epecham rersc Hispanse ab 20 *3, Ego equidera non modo non invite, verum
eo in Chronico usurpatara fuisse. Quid enim? Con- libentissime manus darem his qui Idatium Hispanss
tinuandum suscipit Chronicon Idatius ab Eusebio et serjecharaclerismo Chronicon dislinxisse suum opi»
Bieronyino, qui illud Olympiadum atque Abraliami nantur, pracsertim quia satis certo constat hanc
principumque annis consignaverant. Ergone novam epochaih in aliquo usu publico fujsse circa annum
•pse extferisquegentibus ignotaiu adjecisset epocham, Leonis 6, communisscrse462. ubi Chrouiconserain 500
quiri de ea quidquam prxfatus lectores suos adnio- exhibet. Quippeapud dilgentissimum eteximii ean«
«87 ADDENDAAD QUOSDAMPR/ECEDENTES TO.MOS. 688
doris virum AmhrosiumMoralcm (L. xi, c. 31) hanc A tlium a Januario eapere clarissime conslal, Siquidem
lriscriptionem nulli non probalam legimus : Constanlini Magni anno 7 mortem adnectit Diocle-
ALEXANDRIA CLARISSIMA FEMINA VIXIT tiani. Yerene an falso, quod disputat Pagius (In
ANNOS PLUS MINBSXXV, BECESSIT IN Crkic, an. 316, n. 5), nihil nunc refert, adnectil.
TACEDECIMO KAL.JAN.ERADIII; Eam autem mortera evenisse narrat Idatius in Fas-
PROBUS FILWSVIXITANNOS BU0SSIEN.I. tis IIINon. Dec. Narraturus deinde Eusebius nuncupa-
tionem trium CsesarumCrispi, Licinii et Constanlini,
•Vcruintamen-argumenla supra exposita et sancti
Isidori ac Joanuis Biclarensis exemplum, qui hanc quoe, eodem Idatio teste, facta est die Kal. Martii
seroeHispanoeepocham in Chronicis suis per annos proxime insequentis, annum ejusdem Constantini Ma-
semel iortasse in gni 8 praescripsit. Atque Decembrem inter et Mar-
pfincipum digestis nunquam (nisi lium duos tantura nuraeramus menses Januarium et
fine Isidorus) usurpant, dissentire ab eis me viris
Februarium. Puto Eusebium principium illius anni 8
cogunl. Maxime de aris per singulos annos rerae Constantini
Chronici aJjeCtis; nam de duabus aliis supra memo- Februario non illigasse. Hsec pluribus
ratis infnaque Chronici contexluni rejeclis, nou est conlirmari possent; sed ea satis fore Petavio credam.
de Eusebio probabile tantum ac verosimile esse
cur laro conStanler refragemur ab ipso Idalio il.is in qui
B scribit (Ration. part-. n, /. i, c. 10) annos ab au*
locis inscriplos fuisse.
lumno cum Syris inchoare,
§ VI. De mra Abraltami. 16. Cum eruditissimo tamen Pagio non ita paucis
14. "Reliqui characteres, niroirum anrii Abrahami, agendum est mihi, quia el frequentius et asseve-
imperatorum atque Olympiadum, ab Idatio profecto rantius, neque de solo Eusebio, verum de Hieronymo
sunt. Et annos quiJem Abrahami, Hieronymui» etiam atqiie Idatio id ipsum in Critica affirmat, exque
Idatiumque Latinis scribentes a Januario auspicari hac sua opinione methodura praescribit cerlum, ul
argumento est, 21 quod ab initio Chronici annorum ail, et facilem ad Eusebianorum, Hieronymianorum
illorum nolse continuo secns ac Olympiadum lateri et Idalianorum annorum ineundam raiionem; et non
ascriptsc sunt annorum principum, quos a capite ad tanlum ad agnoscendoserrores Eusebii, Hieronymi et
calcem cum annis Julianis iluere, vix in dubium verlt Idalii, sed et eorum omnium qui eosdem perperam
potest. Sed tamen quisquis de hoc ambigat, legat cilanl (Dissert, de period.Grmcoroman.,n. 79).Igitur
hoc.Chronicon in ipsius fere veslibulo, nimirum ad hac ipse opinione irabutus, cuni Idatium, quetn quia
annuin 4 et 5 Theodosii Magni; inveniet anno 4 pa- non viderat emin. 23 Baronius alque adeo Anna-
cem«Romanos inter et Gothos Idatium consignasse, libus suis non inseruerat, magna ex parte in sua.
quam in Fastis Idalius ipse perfectam luisse aii C Critica describendum sihi esse censuir., ssepe corri-
quinlo Non. Oclob., assenliturque ei Pagius (In gat, suggillet ac sinistre interpretelur, propterque a
Gritic, an. 481, n. 2). Ab bac autem die ad xvn vel rae frequenter redarguendus sit, altius hanc de an-
(ut demus id Pagio, ne de nihilo disputemus) ad xiv iiorum Idalianorum exordio dispulatiouem repetere
ante Kal. insequentis Februarii, cui inaugurationem atque perspicuis argumentis delinire nunc statui, ne
Arcadii consignat, in iisdemFasiis transiens, annum 5 cui postea videar ex lubidine potius viro doctissimo
prcefigit. Unde a neniine negandum puto Idalium contradicendi quam ex ofiicioso Idalium defendendi
annos Abrahamilicos et imperatorios a Januario studio illi frequenter refragari.
auspicatum fuisse. Ad annum prsoterea 4 Majorani 17. Igilur cura in Chronico, quale illul habemus
et Leonis idem observare licet. Nam ibi Idatium a ab Hieronymo, annos Abrahami e regione annorum
Februario ad Noverabreni, decem continuos menses, principum, neque lalum unguem superius aut inferius,
sub unius ejusdemque anni nota, decurrit. Si auletn consignatos videamus, quis sibi a Pagio persuaderi
ab Oclobri iniliutu annorum sumeret, uti assidue patiator Latinum Eusebium (ne de Grsocoauthogra-
inculcatPagius, cum ad § Idalius qui supra pervenit, phodisputemus),Hieronymum ac IJatium, Abrahami
aut eliam antea, novtrai annum designassel. Sed id annos ab Octobri, principum vero a Januario, ut de-
ssepius recurret in notis. £ monstratum esl, auspicari, prsesertim cum annos
C
15. Nuuc autem de Hieronymo dicamus , qui Olympiadicos,quibusprincipiumaliuddederuntquara
anno20 Conslanlii, Constantini Magni filii, hoecscri- imperatoris, alio eiiam loco vel anterius vel posterius
bit: Julianus [rater Ga'li Medielani Cmsar appella- desiguasse perspicuum sil? Prseterea ita ldalius a
tur vni Idus Nevemb., subsignatoque mox anno 21 multiplicandis in epochii qtias usurpat annorum ini-
ejusdem Constanlii ait: Reliquimaposleli Timotheii tiis abhorret, ut siquando principes iraperiura adeuut
Constanlinopoliminveclmsunt. Atqui Idatius in Faslisi post Januarium postque prjaiotatum in Chronico
contigisse id testatur die Kal. Junii. Neqne est quii currentem annum, aut novani aditi imperii nolam
evectionem banc longius protrahat, nisi Theodorus; nonadhibeat, vel, si eam adhibel,cum primum se
Lector (L. n Collectun.), qui tanien 111diem 2it dat occasio, supprimat; quippe, recurrente proximo
22 e1usdem mensisJunii illa refert. •Hieronymusergo,, Jnnuario, etiamsi principatus expletus non sit annus
a Novembriin proximum Jnnium procedens, novumi primus, secundum de ignat. Cujusutriusque exempla
annum incnoavii. Quo igilur mense nisi Januario?? habes in Plaeido Yalentiniano, in Avito, Majorano el
Certe autumuum non exspectavit. Veruin et Euse- Leone, PruJens sane consiliu:n quo caulum esse
bium iii Latino Chronico annorum principum exof- voluit ne clnvnologise, quscrcs est salis per se lm-
C89 AD 1DAT1IEPISCOPI CHRONICONPROLEGOMENA. 090
plexa, novse offunderentur tenebrse, quibus lector A Pagius, verisimile esse annos Euscbianos ab
prapedflus; In errorera laberetur. Non longe abibo, aulumno exordium sumere;~ attamen, quia riiajor
neque a via cui iitsisteredebeorecedam, dum ostendo Eusebianorum parscum Julianis sequeniibus concur-
interpretalionem 24 nanc <le annis Eusebianis, rit, suadet utinusu annus Abrahami, exempli gratia,
Hieronyinianiset Idatianis, ab Oclobri sive autumno 2015, cum 44 Juliano conferatur, quofum per novem
incipientibus (proeterquam quurdfalsaest), sexcento- menses concurrit, non vero cum 43, cuni' quo prse-
ruiri errorum causara non selum tironibus sed etiam dicto anno Abrahaini 2015 triuro lantuni roensium
chrohologis non indoctis futuram esse. communitas est. Et haic quidem Peiavius consultis-
18. Porro idem doctissiraus Pagius, dum de hac sime ; nam quaenam, 26 ro<?°>chronologiceconfusio
re disputat, non sine aliqua erroris ac contradictionis el perturbatio esl, si autannum Christi primum cum
specie Iocutus est. Nam teslimonio Eusehii adducto Abrahamitico 2015 a die sexla Januarii conjungens,
scribentis (Disserl. de period. Grmco-roman.,n. 78): eumdem sejuugas ab amio Juliano 44, qui sex prius
CoUiyicnluromnes anni Abrahami usque ad Nalivita- diebusinchoatus fuil? aut Christum natura asserens
tem Christi anni IIM.-XV, incluso scilicel in his anno consulatu Augusli xm, natuiri esse neges eodem illo
primo Ghristi, Subjungit : Certum est anno Juliano 43 anno JuIiano44, atque cos etiam carpas qui hoc af-
Eusebiumprimum Incarnalionis annum incmpisse.El B lirmant? Annon consulalus iste atque annus 44 Ju-
ne quis ita possit hsec interpretari, quasi sensus sit lianus eadeiu die initium babuere ? Sed niiscret me
Eusebium Christiortumilli anno Abrahami alligasse, humanae imbecillitatis, dum video eumdemmat
qui ab autumno anni 43 Juliani exordium sumpsit, Pagium idipsum quod in Petavio hic reprehendit
continuo addit : Eusebium Incarnationis principium alibi probare (Prolog. ad dissert. Hyp., n. 15), Pela-
ab anno Jnliano 43 repelere, Principium Incarnatio- vianaque regula iitendum esse docere. Agens enim
nis (sumpta Incarnatione pro Nalivitate), proutnunc dc anno 2 imperii C. Caligulae,haac scribit : Alter
loquimur, diem Christi nali primtim, aut aliquem illi imperii Caligulm annus Chrisli potius 38 quani 39
proximura essa nemo non fatebitur, sicut nemo est, cum 38 Christi annus correspondeat novemejus-
item est qui nesciret annos Julianos a Kal. Januarii dem secundi imperii anni mensibut, 39 verotribus tan-
initium capere. Cum igitur Eusebius, Graecosimila- tum iisque incomplelit.
tus, alligaverit Natalem Christi diei sextae Januarii 20- Auget deinde tenebras Pagius, inqutens : In
anniejusdem Abrahami 2015,potuitne Pagius, sine mra Dionysianaprimus Christi annus inchoatur Kal.
erroris ac contradictionis specie, scriberc (ncarnalio- Januarii anni Juliani 46. Namque annus Julianus 43
nis initium ab anno Juliano 43 Eusebium arcessere? flimis tribus a 46 distat; et qui Natalem Christi anno
Nam dies illa 6 Januarii, Eusebius cui Nalalem C Juliano 44 ascribil, itlum tres anterius aniios statuere
Chrisli ascripsit, 6 pariter eratdies anni 4i Juliani, censetur, quam qui eum consignat anno 46 (Dissert.
siquidem iste inchoatus est die prima ejusdemmet,. deperiod. Grmcoroman., n, 79). CUm ergo diverit
Januarii. Igitur quemadtnodum etiam si Eusebius> Pagius Eusebium alligasse Natalem Chrisli anno Ju-
annum cui adncclit Incarnalionem ab Octobri annii liano 45, Dionysium vero anno 46, nemo ipsum
43 Juliani auspicatus fuisset, non propterea dici pos- audiet, quin sibi persuadeat NalalemChristi Euse-
set eum 25 Curisii Nalalem alicui ex tribus prioribus> bianum annis tribus DionysianUm anleire. Sane
ejusdem anni mensibus Octobri, Novenibri aut De- doctissimo viro hooc Pagii verba imposuerunl, ut
cembri, neque consulalu Lentuli et Messallini ascri- crederet quod raodo inquiebara, quodque ipse ita
psisse, quia et consulatus iste et tres illi menses finilii exposuit : < Eusebio anexo cl. ano, primero de
jam erant die sexta insequentis Januarii, ita neque) Chrislo al ano 43 Juliano, y Dionysio al 46, 27
aflingi Eusebio polest eum anno 43 Juliano Natalemt como dize Pagi en la dissert. del periodo Graeco-
Chriti alligasse, qtiandoquidem anniis bic non minusi rom.,num. 78 y 79. En fuerza de esto elquedelos
ac Ires illi menses consulatus Lentuli et Messallini i aitos de Abrahan quiera sacar los de Christo, segun
eaJem illa die sexta penitus effiuxerat. nos otros los contaroos, se ha de diferenciar en tres
19. Ego sane non video cur Pagius, qui in appa-• D 1 unidades, etc."i Deceplus est vir cl. Pagium legens,
ralu ad Arinales, n. 146, cui inscriptus est annus; et ex eo hausit Natalem Christi Eusebianum tribus
Julianus 43, diserlis verbis fatetur Euseiium existi- annis Dionysianum proevertere. Neque liic stetit
masseChristumnalum die sexta Januarii sequentis i error. Factum exinde est ut hsec labes in novam
anni, quem ibidem, n. 153, ipse 43 ex Julianis facit;; Chronici Editionem ab ipso ornatam derivarelur.
non, inqiiam, video, cur in Crilica (Ad an. 14, n. 6)) Neque enimaiiimaJvertit vir doctissirausHieronyrouni
Petaviutn corrigat, quod in eumdem annum 44 Ju'ia- non potuisse finemCbronicosuo impt)nere Abrahami
num Eusebium Christi Nalalem retulisse scribat. Anl anno 2595, imposuisse vero anno 2594. Vide infra,
quia Eusebius annos quibus Chronicon suum insigni-- n. 26 et seqq. Quin eliam, quod valde miranduin est,
vit, ab autumno, ut e.xislimat Pagius, inehoavit, Pagius, qui in hunc errorem Florium induxit, eum
anriosJuliarios, quos nunquam usurpat, a suis lini- ipse non conlraxit; narii Idatii Chronicon ab aiino
bus avellere poluit, eflicereque, ne 4i nnnus Kal. Abfiihami 239.3exordiri existiroare se ostendit, cum
ejusderii mensis Januarii, cnjus sex-tsediei Nalalemi anno post ejus initium scxlo annum 2400 ascribat.
Chrisli annexuit, inchoalus fuerit? Observaveratt 21. Al Pagiu.ii,inquies, codemillo loco contrariuui
Petavius {Ration. parl n , t. t, c. 10), priusquatni exprcsse docuit- nani conceptis verbis ed!xil:
691 ADDENDAAD QUOSDAMPRiECEDENTES TOMOS. 603
Conslat Euubium annos Incarnalionis triennio ante A secus ac Olympiadicos a Januario initiuni ducere
mratn Dienysianamiitchoare. Audio equidem. Verum apud Eusebium etldatium dixerim. Nam prseterquam
diversitale ilta annorum Eusebianorum etJuIiano- quod id evincunt exempla superius adducta, annus
rnm dislentus ita scriptionem suam obscurat, ut ab autuinno iniens, qualem vult Pagitts, Syris, ut
ipse pugnantia loqui videatur, et lecior, cujus modo dictum est, tantum iii usu erat, illisque solis netus ,
inemini, neque indoctus, neque indiligens, quique a at annus Olyrapiadicus ab oestate incipiens, el in
Pagio de inilio annorum Idalianorum dissenlit, quos cestatem anno consequenti desinens, cunctis gentibus,
non ab 0'.:tobri, sed a Jnnuario fluere opinatur, in qua late patebat Romanum imperitim, erat notis-
errorem propler ipsum lapsus sit. Itaque ul hos simus , atque ab omnibus una eademque ratione
scopulos evilafet Ilieronymus (nam verissime idem putabatur. Quapropter tequale errandi perieulum
Pagitfs alibi scripsit [Ibid.]: Periodorummulliplicalie lectoribus crearetur, siannus Olympiadicus in Chro-
memerim animeque onerosa est), Kcet in Chronico nicon insertus esset cum anno Juliano, parili cursu
Eusebii annos Abrahamiticos ab aulumno deduCtos ftuens quatn si induetus esset annus Abrahamitieus
invenerit (quod 28 m praesenliarum nibil allinet cum Syrorum civili anno decurrens. Sed hoec certa
qtroorere),eos atque eliam imperatorios cum Julianis cunclis esse debenl. Silentio tamen eaprselerire nolui
etcivilibus annis Romanorum, quibnsChronicon illud B propter Pagium et Florium, quorum ille annos 01ym-<
I.atrirum faciebal, quibusque ignorata erat Syrorum piadicos ab Octobri, hic a Januario Humerandos
annos putandi ratio, a Januario inclioavit, ne triplici esse in noslro Chromco docent, cum eos a mense
pcriodo, altera Abrahami, allera Olympiadis, terlia Julio Uatius certissime auspicatus sit.
denique principum, quarum unaquseque diverso ac glj) § VIII. Qaolo Abrahami anno Idatius Chronicon
alio mense annos suos au picaretur, lectorum ani- inchoaverit?
roos obrueret. Porro quanlum sibi Hieronymus in- 24. Nuncautem quoniam quaehucusque dicta sunt
dulserit in vertendo Eusebii Chronico disertis ipse de initio anni Olympiadici, deque illius tam apud
verbis in procfalione professus est, dum ail se esse Grsccos qnam apud Lalinos usurpaiione, nota sunt
et iiilcrprctis et scriptoris ex parteoflicio usum. apuJ omric', soKusCensorini testimonium adducam,
Idatium autem Hieronymum iuiit.iliim fusse lam non ut rem indubiam confirmem, sed ul ex eo ad
mihi ccrlum est, ut Cbronicon Grrecum, quale ab annum primum et ultimum auctarii Idaliani inqui-
Eusebio prodiit, ne quideui lcgisse pulem. rcndum transeamus. Igilur Censorinus ::Hic annutt
ait, cujus velut index et litulus quidam esl Ulpii et
§ VII. Deannis Olympiadicis. Ponliani consulatus, ab Otympiadeprima millesimus
22. De his aliler ac dc Abrahamilicis et impera- C est et 14 ex diebus tanlum astalis, quibus agon
loriis staiuendum esl, incunclanterqiie assercnium Olympicnscelebralur. A Roma autem condila 991 et
Eusebitnn,-Hieronymutn et Uatium restivo tempori quidem a Palilibus, unde Vrbis anni numerantur.
Oiyropiaduininitium alligasse, iilque ipsarumOlym- F.orumvero unnorum quibus Julianis nomen esl, 283,
piadum posittf alque Consignalione testtutn reli- ted ex die Kal. Januarii. HaecCensorinus. Ex quibus
quisse.Qiiapropterin' novissimn Llalii Edilionenon liquide constat annorum Olympiadicorum initium
recle lactum est, dum an'ni Olympiadici cum Abra- allegandum fuisse ab Hieronymo et Idalio diebus
hamiticis et impcratoriis ex requo conferunlur; oestalis,ne novam atque insolenteut eos numerandi
quasi i111non secus ac isii a Januario numerandi rationem in Chronicon inferrent. Atque exinde eiiaitt
siut. Non ita profecto conneciendi fuerttnt in Chro- dcmoiistrari posse existimo Hieronymum manuiu a
tiico harum epocharum anni, sed sex-lo prseterpro- Cbronico sustulisse anno Abrahami 2394, Olympiadis
pter mense ab initio et fine nliorum incipere et 289 anno terlio, inense hujus sexto labente, Christi
desinere debucrant Olympiadici. Id nos docet claris- vero, juxta Eosebium, 380; proptereaque Idatium,
sime Idaliu*, dum in Editione Sirmondiana, quse' qui sequenti anno calamum applicavit eidem Chro-
expressa csl unico Ms, quod superest, Olyropindem nico continuando, consignare in veslibulo operis sui
290 non e regitme anni 2 Tbeodosii, sed inferius D 1 debuisse annum Abrahami 239S,Orympiadisprsedictse
medio uiique spalio inter 2 et 3 ad § Alexandrim anrotm ilem 3, Christi, si hac epocha juxla Eusebii
29 inscripsit. Qtiod reliquo deinceps Chronico loties opinionem usus fuisset, annnm 381.
retinet, quolies librariorum incuria depravatus non 31 23. Itaque annttm quem tot characteribus
csl, In quo Eusebium et Hieronymum secutus est, designat CensorinUseumdem esse cum anno 238serse
qui in hoc ipsi prreivefuut. Nam Eusebius inler 7 et 8 vulgaris autumant hoc tempore plerique omnes. Ab
Dioc'eliani ct inter 1 el 2 Constanlini, annos aequali eo autem anno usque ad llnem Chronici Hierony-
nb utriusque intervallo, Olympiades 268 et 272 con- miani CXLanni numerantur ; siquidem illud linivit
signavit, Ilieronymus etiam inler annos ejusdem consulatu Valentis vi et Valentiniani junioris n, qui
Conslantini 25 el26 atque 11 et 12 Valenlis Oiym- annum oeroeDionysianse 378 aperuit. Alqui hoe
piades 2T8 et2I9 inscripsit. Piurima stint luijusmodil anno numerasse necesse esl Hieronyroum CCCLXXX,
exempla toto sparsa Chronico,Veneliisanno 1485et Ba-• id esl duos amplius annos quam Dlonysius, quot-
silt>sc3nnol529impfesso.Sed ista tanlumplacuitad- • quot ab initio oera Clirisli Eusebiana DionysiVuam
rlucere qnoenulltimrclinquunl vitilitigationibuslocum. antevertit. Quisquis ergo antiquis Hieroiiyniianis
23. N"cmira:-i debet lector si annos Abrahamiiicosi Chronici exeroplaribus credidit, in (juibus annuf
693 AD IDATH EPISCOPI CHRONICONPROLEGOMENAv 694^
quo desinit Hieronymus 381 Christi designatus est, A , Chronicon , consignavisset*annum Abrahanii 2595,
falsus est veheraenter. Namqueex epochis, quarum cum Pagius periodi Groecoromanse aimuiii 5871
anrii eodem dierum numero coristant, neque plures eidem anno Valentis 14 inscribat, par hujusmodi
una quam alia, neque pauciores in eodem spatio periodi numerus pari epochoe Abrahamiiicaa respon-
temporis numerare potest. Quare si ab anno primo det, et impar irapari, utper se liquet. Restat ergo
seroccommunis usqne ad coiisulalum Valeutis vi hsee ut Ilieronymus anno Abrahami 2594, non vero 2395,
oeracccLxxvni annos numerat, eosdem non autem Clironico suo flnem fecerit. Id quod et cognovisse et
plures Eusebianam putare necesse est. Quotl si in approbasse condemnet Pagium, supra, n. 20, obser-
Chronieo Hieronymi invenis annos CCCLXXXI, scito vatnni est.
id sine subditilia unius anni intercalatione fieri non 28. Scd jam ex ipso Eusebii Chronico rem demon-
pottiisse. Rursus si Hieronymus anno 15 Tiberii et stremus. Igilur Eusebius in Chronico annum Abra-
30 Christi ad 14 Valenlis hujusque inlerilutn CCCLI haroi 2020 adnectit anno Augusti 47, qui fuit serse
annos fluxisse affirmat (In prwfat. ad Chron. Edil, vulgaris iv. Ergo nccesse est ut exinde decimus
Basii., 1529), aut jn hac summa 15 Tiberii el 30 quisque annorurn Abrahamilicorum in 4 post deci-
Christi annum includit, aut librariorum negligenlia mum quemquc ejusdera oeroevulgaris incidat. Ita
corruptus etiam est ilie locus. Idatius prolecto annos B I annus Abraharoi 2031) incidet in Dionysianum 11;
tantuni ccct numerat, ut stalitn demonstrabo ; et Abrahami 2040 in Dionysianum 24; Abraharoi de-
nrgumentum ex tot cliaracteribus certisque positio • nique 2400 in annuiu oersecomraunis 384. Et sane
nibus modo deductuin, summam illam CCCLXXXI an- Idatius ab eodem hic anno Abrahami 2400, qui ex
noruro a Natali Cfaristi Eusebiano ad exitura Valen- decennalibus primus ipsi occurrit, ad 2460 decennia
tis sexturoque illius consulatum, manifestae falsitatis cuncta proedictoordine distribuit. Neque hic ordo in
32 convincit, atque adeo et postremam hanc anno- Chronico turbatus est, nisi postquam reliquoe omnes
rum CCCM'a 15 Tiberii et 30 Christi a-.l ejusdein nuriieroruin notaecxtrema libri parte corruptoe sunt.
Valentis niortem , nisi si annus Tiberii 15 ct Chri- Hunc ordiuem prsefert EJitio Sirraondiana, qui nullo
sti 30 hanc eaindem summam ingrediatur. modo proevertendus erat, traductis, ut modo faclum
26. Uhi semel demonstralum est Hieronymum est, annoruin Abrabamiticoruin decaJibus in 3 post
Cbronico finem fecisse anno Natalis Christi Euse- decimum quemque oerseDionysianoeannum. Natu et
Iriani 389, non est cur eruditissimus Florius illud Pagius 34 iPse nunc ordinem unice laudat in Chro-
absolvisse inticielur anno Abrahatni 2394. Creterum nico, primamque illam decadem anno 6 Theodosii
ad hoc ipsum eoniprobandum novum proebet nobis Magni, qui Florio est seroecommunis 484. alligavil.
argumentiiin Gensorinus, dum consulalum Ulpii et (C Jam ergo si anno Dionysiano 384 respondet annus
Pontiani incidisse ait in annum ex Julianis 285. Nam Abrahami 2400, Dionysianio 379, quo Idalius Chro-
si ex his subducas annos XLIII,qui ante Nataleiu nicon exorsus est, alius respondere non potest nisi.
Christi Biisebiamim decurrerant, habebis CCXL ; his Abrahami annus 2395.
adde CXL,quos ex Faslis elicies a consulatu illo ad 29. Quapropter neminem deinde fallat regula^
consulatum Valentis vi, summam conlicies annorum quam praescribit Pagius (Disserl. de period. Grmc*-
CCCLXXX. Quibus tandem si annos Abrahami adjicias roman., n. 79) ad annos serae Dionysianoeex Abra-
irx.xiv, quos ante Natalem Christi Eusebius numc- hamiticis eruendos. Nimirutu ait subducendos esse
raverat, coiificienl anni nu.cccxciv. Hoc igitur anno ex Abrahamiticis annos IIM.XVII , quique post hane
Abrahami Hieronymus Chronicon absolvit, alque in- subductionem reliqui lient, exhibebunt annum Dio-
sequeriti 2395 Idatio illud continuandum dereliquit. nysianum. At quoto mense illum exhibebunt ? Oclo-
27. Ut autem Florius crederet, Hieronyraum ad bri, scilicet, atque adeo post novem illius menses
annum usque Abrahami 2395 Chronicon perduxisse, jam elapsos. Exempli gralia, ex anno Abrahami 2018
fele lerunt dictum virum tum libri edili, qui in line detrahe 2017, restat 1. Itaque elicitur annus primus
auctarii Hieronymiani hunc numerum exiiibent, tuin Dionysianus, sed non tunc incipiens, sed decimurm
Pagius, cujus verbis propler magnara viri auctori- ]D menseiu lum decurrens. Et bscc quidem juxta Pagii
taitemsine discussione subscripsit. Cseterum Pagius opinionem, qui annos Idatianos ab Oclobri auspica-
dc annis Abrahami ita diserlis verbis pronuntiat : tur. Coeterumqui eos a Januarjo insequenti numeret,
Epoclta ab ortu Abrahm, quam Eusebius, Hieronymus ut numerat quidem Florius, ex ea rrgula annum 1
et Idatius in Chronicis adhibent, auspicalur anne pe- Dionysianum eliciens, planissime decipietur. Namqua
riedi Grmcoromanm3477, et quidema primo die Octo- Abrahami 2018 ab Octobri incboatus non nisi decimo
bris (Dissert. de period. Grmcoroman., n. 78). Igitur mense annum primum Dionysianum asscquilur,
si, spretis anni illius 33 mensibus Oclobri, No- quippe hic Pagii sensus est; annus idem Abrahaiui-
vembri atque Decembri, primum Abrahami aiinuin ticus, a Januario sequenti incipiens, annum euindem
anno insequenti, id est periodi Graecoromame5478 Dionysianura nulla sui parte assequelur. Quare qui
illigasset Pagius (ut illigandura esse monuit Pelavius, annos Eusebianos, Hieronymianos, Idatianos, a Ja-
illigatque re ipsa Florius), nunquam periodi Groeco- uuario a-uspicelur, ex eorum Abrahamilieis, ul eli-
romanoe par annorum numerus epochoe Abraliami- ciat Dionysianos, detrahere debet IIM.XVI non autera
ticae numero, ncque irapar impari responderet. At lm.xvn, sicut ut eliciat annum priroutn Christi Euse-
si flierohymus ad annum 14 Valenlis, quo liniil bianum, subtrahere debet IIM.XIV, nou vero mi.xv.
695 ' ADDELNDA AD QUOSDAMPRÊCEDENTES TOMOS. e:c
35 IX. De anno Olympiadico quo Idalius exorsus A vulgaris 238 adnectit Olympiadis annum 1000 et 14
esl Chronicen. a diebus sestalis ejusdein anni Dionysiani ineuntem,
50. Nunc quod de anno Olympiadico, quo desiit post annos dein CXL,quot a 258 ad 378, ubi desinit
Hieronymus et unde Idatius exorsus est, asserui, Chronicon Hieronymianum, fluxerunt, annos tantum
paucis comprobabo. Porro, quod ad Idatium attinet, MCLIV numeraturus erat. 37 Atqui in Hieronymo et
ipse per se loquitur; nam post sesqdiannum ab in- Idatio eadetn illa sestate completus est annus 1154
coepto Chronico Olympiadem 299 proelixit, uti ex ab Olympiade prima et incohatus 1155. Uno ergo
EdiliOne Sirrnondiana constat. Itaque de Idatio ain- anno Hieronymus et Idatius in computatione Olyro-
bigi non potest a septimo circiter mense anni 5 piadum Censorinum anlevertunt. Ita quidem est.
Olympiadis 589 auctarium suum auspicatum fuis-e, Nara Eusebius, quem Hieronymus et Idatius secuti
Hinc consequens est Hieronymura sexto ejusdem sunt, Olympiadis inilium uno anno altius quara Cen-
anrii Olympiadicimense Chronicon suum absolvisse. sorinus et reliqui vulgo scriptores desurapsit; exor-
Quod eliam ipse aperle testatur cum ab Olympiade1 dium enim illius non cum anno Abrahami 1241, ut
ad consulatum VaJentis vi fluxisse aflirmat (a) annos ait Petavius (Ration. part. 11,/. 1, c. 10), sed ut ex
Olympiadicos MGLV , non quidem iniegros ; hujus ipso apparet Chronico, cum <nno 1240 cmjunxit,
enim postremi anni sex tantum menses elapsi erant, B 1 qui cum anno confertur periodi Julianse 3957. Cen-
ciim clausulatn Chronico posuit. Sed hoc satis fuit Borinus vero aliique fere omnes sequenti anno 1111—
iit ab Olympiade priraa usque ad annum illum Va- gant Olympiadis initium. Sed de hoc inter Olympia-
lentis, Chronici ultimum, MCLVarinos numeraret. das Eusebianas et communes discrimine jam antea
Totidein naraque deduces ex inlegris Olympiadibus Pagius et Florius egerunt. Illud etiam Petavio occur-
CCLXXXVIII, quaier multiplicatis et tribus insuper rit et prius in mentem venerat; at rem noluit mo-
annis Olymp. 289. Ex hoc autera tesliraonio Hiero- rosius examinare, neque in tricis diutius immorari,
nymi, sed proeeipueex IJalio, satis cerlo colligimus ut ibidem ait. Tandem silentio prsetereundum non
'pjrjstutriusque tetnpora adhcsisse Chronico Hiero- est eum qui Hieronymum abSolvisseChronicon exi-
nymi labem illam, qua nunc, imo vero a tempore sliutet auno Abrahami 2395, non recte in ejusdem
Marcellihi.Comitis (si verum est quod hic narrat in Chronici fine annum Olympiadis 1155 pulalurum,
proefationeChronici sui), sordet, praeferendiin ftne sed l.umerare debere 1156, quotquot al anno Abra-
annos mundi 5579, sive Abraiiami 2395 et Olympia- hami 1240, cui Eusebius adnectit inilium Olympiadis,
dis 1156, qualibet ex bis epochis uno aucta anno. ad ejusdem Abrahami annum 2395 nuraeraulur. In-
36 Quod etiam roendum irrepsit in Socralem, qui deque Olympiades Eusebianse non una tantum , sed
necem Yalentis consignat anno Olympiadis289. Sed C ' duobus annis Olympiadesvulgares antevertent. Quip-
qutdquid de occasione ac tempore quo hoc vitiura pe consulatu Yalentis sexto, in quo finit Chronicou
Chronicon Hieronymianum occupavit, a nemine la- Ilieronymi, Olympiadis vulgaris numerabalur an-
men negandum esse puto, aut Idalium illud non nus 1154. Hoc autem raliocinio valide roborantur
offendisse, aut, si offendit, correxisse, ut ex diclis quse hucusque dicta sunt de anno quo finivit Hiero-
abunde liquerc existimo, nymus et exorsus est Idatius Chronicon.
51. Quod ut iterum clarius demonstrarem, non 38 § -^' Quoto Abrahami atqtte Olympiadisanno
pigebit argumentum Iiic repetere deduclum ex com- finem Chronicofecerit ldalius.
paratione annorum Olympiadicorum cum Abrahami- 33. Historiam complexus est Idatius annorum xci.
ticis. Igitur cum Eusebius Olympiadi initium fecerit Unde mauum a Chronico sustulit anno Abraha-
anno Abrahami 1240, cui primum Olympiadis sup- mi 2485, Olympiadis 312 anno 2, Christi secundum
posuit, necesse est ut annum 1155 Olympiadicum, Eusebium anuo 471, secundum Dionysiutn469, Leo-
qui fuit annus tertius Olympiadis 289, anno Abra- nis Augusti anno 15, Anlhemii 5. Cseterum obser-
liami 2344, annuro vero quartum ejusdem Olym- vare diligenter oportet ab anno Leonis 8 omnia
piadis (qui pritnus occurrit in Idalio) Abrahami anno perturbata esse in Chronico, seu potius indiscreta;
2395 supposueril. Neque unquam in Eusebii chrono- quia et hic anhus 8 Leonis a sua sede amotus est,
logia lieri polest ut per annorum Olympiadicorum et reliqui omnes usque ad 15, in quo desinit Chro-
numerus a numero Abrahamiticorum pari, aut impar nicon, jam inde ab Isidori seiate, ut ex ipso colligi-
ab. impari inilium capiat. Quod curn non aniroad- tur (De Vir. ill., c. 10), omissi fuerunt; unde nescias
vertit recens IJalii illustralor, annuui 4 Olympia- quid huic, quid illi anno respondeat. Simile quid
dis 289, qui ab exordio Olympiadum Eusebianarum evenit in Fastis: namque ibi, adnotalo Olybiii con-
amius est 1156, anno Abrahami 2396 illigat. Itaque sulalu, tres consequentes scilicet annorum 465, 466
in adilii Chronici Idaliani ita annoruin nolrc ordi- et 467, prsetermissi sunt. Et post consulatum Anthe-
iianloc sunt, ul § Theodosius natione apponalur an- reii AugUsti, quera ille de more sumpsit anno 468,
nus 1 TheoJosii et Abrahami 2395, el § Interlioma- consulatus etiara insequenlis anni 469 omissus est.
nos Olympiadis 289 annus 4, uli his qui annorum Nimirum quatuor his annis cum nullus ex Occidenle
raliones inire velint cvidentissime constabil. consul assumptus fuisset, Idatius in exlrema Gallsecia
52. Yerum enimvero si Censoriuus anno ocroe conslitutus, ac bellis quaqua versum slrepentibus»
(a) Ila' in niultis Manuscriptis reperiri tcstatur Po;ila.cus,. .
697 AD IDATIl'EPlSCOPl CHRONICONPROLEGOMENA 698
quinam in Oriente cpnsules renuntiati fuisse, t, pe- A An, sicut de consulatibus supra aiebam, Idatius.
nitus ignoravit. imo et de consulatu 0 ybrii nibil Severo Aogusto mortuo, dubiusque an Leo eliain
eum nisi aliquot post annos audivisse videtur. Siqui- tum in Oriente viverel, illas oraiserit, posleaque vel
deru Fastis ascriptus est bis verbis: Bno Olybrio. ipse Idatius vel alius annos Anthemii adjecerit, quis
Ex quo colligitur consulatum liunc adnotatum ibi divinet? Interim tamen major nobis libertas relicta
non fuisseante annum 472, cum anlea Olybrius re- esse videtur ordinandi notas chronologicas in pos-
nuntialus 39 non fuerit Augustus, ut dominusdici tremo Chronici quinquennio, ulpote quas rion cerlo
posset. Ob eam epochseprincipis omissioneinerrores constat ab Idatio esse. Veruni bac ego liberlale nori
aliqui in Ishlorum et alios defivati sunt, nobisque et ular, nisi in annis 8, 9, 10 et 11 Leonis digerendis,
annis Leonis 9, 10 et 11 locum in Chronico quse- inlactis penitus his noiis quse annos Anthemii rcfe-
rendi, et annum 8 in suam sedem revocandi, labor runt.
relictus est. At cum in Fastis consulatus Anthemii, 41 § XI. De Fustis, el quod sint ldalii opus.
qui nomen dedit anno sersc Dionysianse468, et in 55. Alternm Idalii opus, ut ego opiiior, Fasti sunt
tShronicotertius eliam ejusdem Anthemii principa- consulares, qui in manuscriplo Codice Parisiensi
tus annus, qui in annum incidit 469, adnotati sint, Chronico adjuncti sunt. Eos duin ederet ingentis
"
profecto ex eo, maximeque ex Olympiade512, ses- docifinoe vir Sirmondus, ita prxfalus est: Hos Fa-
quianno ante finem Chronici etiamnura consignata, slos Idalianos nominavimus,nen tam qvod in eodem
historiam in eo contineri deducitur annorura xci, Codice Idatii Chronico subjibiantur,• quam quod...
ab anno scilicet 379 ad 469; nam utrumque Chroni- reliqua infra dabo. Verum quod hi Fasli Chronico
con aroplectitur. Idalii adjecti sint, nullum auctoris nomen praeferen-
54. Atque hx-cquidera ita statuenda sunt, quan- les, non tam leve quam Sirniondo vi uin est, sed
docunquenotse numerales ultra bunc annum nou polius grave mibi videtur argumentum iJcirco ita
excurruiil. Attamen cum in llne Chronici Asparis facturo, quia integruro illud volutnen, quale in Cedice
exauctoralio filiiqueejus ccedesinemoreotur,qu» an- ilio etiam nunc exstare dicitur, ex Idalii oflicina
no47l evenerunt, non temere scriptumest ab' erudi- prodiit, proptereaque auctoris, nomen illis subdilum
tissimoLabbeo (Pra(. inFasl. ldat., t. I nov. Bibl.) non fuisse, quia prsefixurojam fueral initio Chronici,
Chroniconistud ab anno ocroeChristianoc379 ad an- quod proecedit.
nuili ejusdemoerae471 decurrere. Yerum ea de As- 36. Porro Fastos bos jam inde ab auctore suo in
pare et filio vix dubium esl, quinpost absolulum eum Codicem , cujus exemplar Parisiis asservalur,
Chronicon ab Idatio aul ab alio margini ascripta collatos fuisse, ea profeclo declarant quae ibi haben-
fuerint, posteaque librarif operis conlextui intule- C turconsulatu Yeri III et Quadrati, scilicet: In Chro-
rint.vQuodvero ad Isidorum attinet, dum ait: Ida- nico passoslegis... (cclera lruncavit librarius). Nam
tius ab anno primo TlieodosiiAugustiusque in annum aucloris laudati Chronici nomena Fastoruin scriptore
imperii Leonis8 subjunclamsequitur hisloriam (Ubi necessario designandurofucrat, nisi si idem Chroni-
supra), certum nobis essc debet ultra Leonis 8 an- con Fastis prsepositura,et in eo aiictoris sui nomen
nura nulluin alium , neque ipsius Leonis neque An- expressum erat. Sed prorsus inscriptum ibi erat
themii, designalum invenisseeum in Chronico. Nam Eusebii nomen ejusque Chfonicoii, in quo, ad an-
postquam ea scripserat de Idatio, ex ipsius Chronico num M. Aurel. Anlonini 7, qui illi consulatui re-
40 verba describens (Hisl. Goth.), inquit : Anno spondet, haecleguntur : Persecutione orta:m Asia ,
itnperii Leonis8, Euricuspari quo[rater sceleresucce- Polycarpuset Pionius feceremartyriumAnhunc locum
dil in regno. Ista aiitein legunlur nunc in Chronico auctorem Fastorum oculos inlondisse nulluin mihi
ad anuuni 1 Anthernii,<iuiLeoniserat 11. Hsecvero dubium est. Atqui hunc lnorem observat Idalius, ut
alia, quae ex eodem ldatio exscribit (Hist. Suev.): Eusebium appeliat tacito ipsius nomine. Nam in
Otysiponaquoqueab eo (a rege Suevorum) occupatur, prologo ad Chronicon, sub ilUsverbis: 42''» prmce-
civesuo, quiilli prmerat, tradente Lusidio, consignala denti opere, et in ipso etiam Chronico, sub his: Post
nunc sunt prope finem Chronici ad annum 5 Anlbe-1' prmdictosArianos, Eusebianum ChroniConab Hiero-
mii. Ex his autem omnibus duo profecto deduci nymo auctum designat. Hinc non temere el Fastos
posse videntur : l°Isidorum cuncta qusc in Chronico et Chronicon ejusdem auctoris opus esse existimo,
nunc babentur usque ad hscc saltem verba : Olysi- ct ab eotlem in upum voluriien cum Chronieis
pona quoque,etc., quoead annum Anthetnii 5, Leo- Eusebii atque Hieronymi cuncta simul conjecta
nis 13, aer.ccoiiiinuiiis469 perlinent, vidisse; 2° in fuisse. ;
exemplari quo Isidorus usus est Leonis 8 tantum 57. Yerum , inquies, in iisdem Fastis marlyrinm
aririuro,Ahthemiivero omnino nullum consignatum Polycarpi et Pionis consignalum supfa legimuscon-
fuisse; alioquinsi Cbronicon ad annum usque5 An- sulatu, ut ibi dicitur, Antoniniv et AureliiCawaris.
theinii deductuni, et Euricum anno ipsius primo Itasane; sed ea una labes est ex multis quse hos
regnantem legerel, neutiquam scripsisget ldatium Fastos inquinavere. Porro maghusBaronius; iii notis
Usque ad 8 solnnuuodo annum historiam secutum ad Martyrologium 26 Januarii, hsec de Polycafpo
fuisse, etEuricum eodem oclavo anno regnum inva- scribit : Passus est, ul scribit Eusebius, anno 1
sisse. Sed an librarius in exeinplari quod habtti: Isi- M. Aurel. Anloniniel Lucii Veri, coss. LucioAurelu
dorus illoruin annorum aotas oblilus sit ascribcre? tertiumet Quadrato. Quare martvrium.istud pfitnuif'
m ADDENDAAD QUOSDAMPR/ECEDENTESTOMOS. 700
optiuie, utpole ab Idatio ipso sub his coss. consi- A eum uti consuevisseatque locutionibus vulgo tritis.
gnatuni esl, Deinle csccutiens aliquis librarius sex Alque haecesse causa potuit cur hos Fastos sanctus
annos illud anlicipavit. Inde postremo contigit ut Isidorus non viderit, quia videlicet Chronicon in pu-
alius quispiam ad consulalum Yeri el Quadrati his blicam lucem emittens Uatius, Fastos domi iuter
descriplis: InChroniee, his cott,, passoslegis... Poly- scbedas continuit. Postmodum vero, vel amicorum
carpi et Pionis notnina omiserit, quoe sexto antea imporlunitate, vel eo vita funclo, quod in eodeni
consulatu ex vitialo exemplari descripserat. Sicut voluininecum Chronico conjunctiessenl, fieri potuit
Polycarpi et Pionis, sic etiam mors Ciceronis in iis- «t evulgarentur; quin hujusmodi exemplar, quod
dem Fastis bis adnolata est errore pari, sed dispari utrumque opus amplectebalur, tam late distraherelur
vitio; nant primo loco recte, secundo perperam quam Chronicon.
consignala est. Hi autem naevi in antiquis manu- 39. Major aulem rerum copia quam a Conslanlino
scriplis frequenles sunt, quos experlus non mirabitur ad Arcadium nobis hi Fasli exhibent, cum nuda
leclor. Hic monitum volo Pionis noinen additmn ferme coiisuluin nomina rcliquo in opere designent;
fuisseab Hieronymo, nam in GrsccoEusebiiCbronico duro longe nbesl ul diversum ab Idalio auctoreiu de-
non kivenitur, mullos-jue postquam Polycarpus an- notet, ut e contrario eflicacissimeex eo coraprobari
nos passus est sub Decio (Vid. Belland., 1 Febr.). p, ( existimem non nisi Idatium hujusmodiopus scribere
liaque Idatius ex Chronico Hieronymi Latino, Grscco potuisse. Quis enim prseter Idatium hos Fastos scri-
inconsulto, hsecin Fastis transcripsit, beret, et de rebus ante annum 400 gestis tam multa
43 ^- Sed multo efficaciusargumentum de au- narrare, praetermissisbis quaequinto sicculo, hoc. est
ctore horum Fastorui>>nobis pracbcleorum finis, fiui quaesuo tempore acta sunt ? At Idalium ita sibi ipsi
Chronici, ut supra monui, n. 33, longe simillimus. privatoque usui scribere recte conjicit, quia ab Ar-
Nam ubi ad quinque.postremos annos ventum est, cadioet Honorio ad annum 369, in quo finiuniFasti,
utrobique pari, imo eademgestorum exlra Hispaniam qosesibi digna visa sunt ut posteritali mandarentur,
ignorantia laborasse auctoreni deprehenditur. Fasti in Chronico tradiderat. Coeterum de rebus ante
carent consulibus, qui in ipsis annos dislinguant; Magnum Theodosium nibil, a Theodosioad lilios
ChroniconLeonis chronologia spoiiatum est. Siroilei perpauca in eo narraverat. Fortasse etiani propler
quid in ipso fere vestibulo ulriusque operis observare, chronologisc-sludium, quaecerlior ex serie consuluiu
quivis poterit; utrobique enim inauguratio Honorii, eruitur, Fastos conscripsit, ideoque ipsi in hoc
qui in Qccidente imperavit, silentio prxtermittiiur . - opere consulatuuni sui temporis polior quam histo-
ad annura 393. Incredibileautem esl hujus modisive rite cura fuit.
Ignoranliam sive oblivionemacciJisse duobus diver-. C * 45 40. Sed videamusjam qurenaminFastis impro-
sitque scriploribus iisdemque latinis, quorum neuter bent, qui stylum causantes eos Idalio abrogant. Ista
obiitus fuit ad annura 583 Arcadii, qui in Orientej nimirum : ad Fottatum, Remania, levatutett impera-
seraper fuit, ad annum 383 inaugurationemadnolare. tor. Addunt prseterea auctorem Fastormn paruin
Ad haecsi quis error reperitur in Chronico, non qui- fuisse accuratum in eclipsibusnotaudis, Idaliumveru
dem librarii sed auctoris, eumdem in Fastis offendi-. in Chronico diligenlissiimim.Yerumtamenut a Fot-
mus. Ita terraemolus quibus conquassata est Palse-. talo inciptam, dum auctor Fastorum consulatn Va-
slina anno 419, tam in Chronico quam in Fastis. lentis sexto ita scribit : Profectus ett Valens Attgu-
contigissedicuntur episcopoHicrosolymorumJoanne, stut ex urbe ad Fossatum, quid doctis viris displicet?
qui secundo aut terlio anno prius decesserat. Lege, verbumne hoc Fossatum, an constructio ? Sed con-
nolara 30. Quis igitur post hsec neget Fastorum ctt structio qui potest, cum sit, ut ila dicam, Latinissi-
Chronici eumdem esse auctorem, nempe Idalium?, ma ? Ergo vox Fossalum? Atqui Plinii bistofici scvo
Sed pergo. Sirinondus, ut hos Fastos Uatio adjudica- juris erat Latii, ut indicant variaelectiones Codicutn
ret, hac, ut ipse fatetur, ratione motns est : Quod ^ Mss. ipsi operi ascriptre (a). Si tamen teslimoniuin
rerum et verborumin utroaue opere(in Fastis ipsis ett istud non placet quia incertum, alia ldatio antiquiora
in. Chronico) affinitas et cognatio epecharumqueac' „ D exhibet Gothofrcduscomment. in leg. 1 de Limita-
temporum par obtervalio, toliut denique tcriptionit, neisCod. Theod., qua in lege vox Fossatum reperi-
cotor idem ac genius, eumdem uiriutque aucterem , tur; lataque illa est anno 489, sexagesirooscilicet
fuiste tatis ottendunl, tametsiauctorit nomennullum , autequam Idatius Chroniconfiniret.
prmferai inicriptio. HaccSirmondus in proefationeadj 41. Deindc liomanim nomen vtilgo usitatum eral
Chroniconet Fastos. At slyli affinitatem, et quodi Orosii tempore. Quod testatur ipse dum ait (L. vn,
idem sit utriusque scripli colnr et genius ncganll c. 43): Essetque, ut vulgariterioquar, Gothia, quod
nonnulli, qui purius et 44 accuratius scriptum fuisse
e Romaniafuisset. Possidiusetiam,qui liatioaliquanto
Chronicon quam Fastos affirmant. Sed imprimisnonn fuit aiitiquior, eamdera vocem usurpat (In Vil. S.
est cur quispiam Idatii Lalinitatem nimis extollat,, Aug., c. 30). Demuinlicet in nullo auciore qui ante
quocsatis setalem suam prodit. Praeterea Fastos for- Idatium scripserit ea locutio reperiatur Levatusest
sitan privato usui sibi concinnavit. Quando veroo (sane ego non legi), atlamen AnoyrausCuspiniancus
quis privatimsibi scribit, nemo est qui nesciat verbiss freqiienter illa utitur. De tempore aulem quo is scri-
(a) Ad oram, cap. 21 lib. svm, in Editione Lugduii. 1561.
701 IDATH EPISCOPICHRONICON. 70*
, Honorii primuin his verbis expressit : Solii faeta
bebat auctor, magnsediligentiseatque eruditionis vir A
Panvinius statuit (L. ui Fast.): Incertut hic auctor defectioin ldut Novemb., feria ttcunda, cUinconsu-
procul dubie pir hac tempera vixit, nimiruro 46 Iatu Arcadii et Honorii v, qui in eum annuni incidit,
circa annuiu oeraevulgaris 455. Atqui tunc vivebat transcribere ccepisset in Fastos; pCrcursis primis-
IJalius, et quindecim ut minimuni annos ulterius verbis: Solis facta defectieIII IdutNovemb., calamum
vitam produxit. Quare non est cuf illuni loquendi slilit, prseterroissis duobus reliquis : Ftria tecunda.
niodum indignum Idatii scvoet calamo repulemus. Quodab eo non alia de causa iactum exisliino, nisi
QuhTquod qrii hos Fastos Idatii esse negant, quia , quia cum in Faslis talia pneterire decrevisset, pro-
ut aiunt, scriptionishujus stylus ac genius recentio- posili immemor, eclipsim iltam ex Chronico ccepil
ris sequiorisqueeis esse ViJetur, in alium scopulum exscribere, propositique, antequam finivissetcuncta
inipinguriltquod riullaincausam invenire neque red- describere, recordatus, duo posteriora verba omisit.
dere posseut cur illorum auctor nullius ultra Idatii 43, Ut linein taudein faciam, de aeroeHispanoe
setatemconsulatus meminerit, nihilque fere de rebus notis per omnes Fastos digestis idem esto judicium
quinli sasculitradiderit. Nonne si cum Marcellino ac de pauculis Chronico adjeclis. Imo de liis niinus
comite, aut cum Cassiodoro, aut cum Mario Aven- dubilo Fastis ingestas fuisse post Idalii sevum. Tum
ticensi vixisset, ex ipsis, vel nnde ipsi plura alia B
] quia ab sera 10 reliquse 47 continuo et corrupte
consulum paria, multaque de rebus gestis insequen- liiiBiit,quod in antiquis Mss. non solet; tum quia
tium aunoriun excerpere potuissel? prima arra intra Fastorum corpus reperta curo csete-
42. Quod ad echpses atiinet, cum IJatius hos ris non cohseret; cohsereret autem, si ab Idatio cun-
Fastos Chronico subjecisset, inquoeas salis accu- cloeadnotatse in libro fuissent; quod si euuctaeab
rate descripserat, Fastis rursus inserere stipervaca- ldatio non sunt, neque ulla.
neum duxit. Profecto defectum solis, quem anno S
IDATIl EPISCOPI CHRONICON.
PRiEFATlO.
43 Idalius, servus Domini Nostri Jesu Christi, universis fldelibus in Domino Nostro Jesu Cbristo et
iri veritate salutem.
Probatissimorumin omnibusvirorum studia, quos prsccipuein flde calholica et conversatione perfecla
testis veritalis divini cultus docetvasserlio, ut ornantur decore dictorum, ita et commendanlur honore me-
ritorum, utmiram in omni opere obtineant firmitatem. Yeruin Idatius provinciseGallsccioenatus in Leinica
» civitate, mage divino munere quam proprio merito , suinini proesul creatus officii *, ut extretuus plagao
ita exlremus et vitse, perexiguuminformatus studio soeculari, mullo minos docilis sanctseleclionrsvolumine
salutari, sanctorum et eruditissimoruro Patrum in prsecedentiopere suo c, pro capacitate proprii sensus
aut verbi secutus exemplar *. Quorum primus Eusebius, Cocsaricnsisepiscopus, qui 49 ecclesiasticas sui
nnmeri litnrisscripsit historias, ab inilio Nini Assyriis et sancti Abrahaepatriarchse Hebrxis , et reliquorum
contemporaleshis annos regum in vicesimumConstantini Augusti, quo impcrabat, annura, Grxci sermonis
chronographireconcludithistoria. Post hunc successor syngraphaeusperfectus universis factornm diclorum-
que monumentis Hieronymuspresbyter, idem Eusebius cognomento, de Graecoin Latinum scriptnroehujus
interpres, a vicesimo anno supradicti imperatoris in 14 Yalentis Augusti annnin subditam texit historiam :
quie esto in sanctis quibus deguit Hierosolymorom locis, a memorato Yalentis anno in tempus quo in
pratsenti vita duravit, forte quam plurima de his qusesunt inseeuta subjecerit, quiahaud unquam, dum va-
luit, a diverso styli opere cessavit; quem quodam tempore propriseperegrinationis in supradictis regionibu»
adhuc infautulus vidisse rae f certus sum. Qui post aliquot annos beato, ut erat, mansit in corpore, si tunc
proprio operi quod subdidit t aliqua subjunxerit, apud eos ad quos scriptorum ejus omne opus vel sumroa
pervenit, certa et plena cognilio est. Sed quoniam in cujusdam studii sui scripturak dixisse eum conslat:
Debacchantibutjam in Romanosolo Barbaris, omnia haberi permista aiqueconfusa, opinamur ex bujus indicio
sermonis in hoc per se annorum volumine subdito ' de successione temporum 50 a° 'Pso nihil adjeclum.
• De nomine et situ hujus urbis egi supra in dis- C sed correclione isla aut simili alia indigere locum
sert prsevia,n. 2. istum nemo non videt.
i>Episcopatumintelligit; dequo in eadem dissert., ' Vide Chronienn, ad nnnum 407.
n. 7, etdissert. de Priscill * Auclarium, quod Hieronymus subjecit Eusebii
« Chronicon scilicel Eusebii ab Hieronymo nu- Chronico.
ctum, quod in eodem voluniinesuo ciun appendice h H.cc ex fine proefat. in Chronicou
Hieronymi
conjunxerat Idatius. desumpla videntur, qiianquam alibi siinilia in Hie-
d Prbtracla nimium est el suspensa oraiio, ncque ronyino legisse me pnlo.
' CbroiiiconEusibio H<eronymiamnn,quod ad 14
unquam infra complelur.
In aliis Ediliouibus leg-itur esto ui, oniisso qui: usque Valenlis aniium hisloriain conlinel, quodquw
703 ADDENDAAD QUOSDAMPRÊCEDENTESTOMOS. 704
Tameuquia ad noslri temporis cursura , ul superior lectio docet, descripiio defluxit annoruin, cum meni-
braiia hujus historisecuram contigisset expertis, mentein roonuit iroperiti, ut de cognilis (etsi in omnibus
inipari gressu) vel. vesiigiis se substerneret piwcessorum. Quae fideli suscipiens cordis intuitu, partiro ex
studio scriptorum , parlim ex certo aliquantorum relalu, partim ex cognitione, quam jam Iacrymabile pro-
priaevijoeleiripusostendit, quacsubsequuntur adjecimus ; quorum continentiam gesiorum ct temporum qui
legis, ita tdiscernes.Ab anno priuio TbeodoSiiAugusti in aunum tertium Yalentiniani Augusli Placidise filii
ex supradicto a nobis conscripta snnl studio, vel ex scriploruro stylo, velex relalionibus iiidicanlum. Exin
immerito alleclus ad episcopalus officium,non ignarus omniuromiserabilis temporis oerumnarumet conclusi
inangtistias imperii Roniani, metas subdidimusruiluras. El quod est luctuosius,intra extremain universiorbis
Gallaeciam,defurmem ecclesiaslici ordinis statura crealionibus indiscrelis bonesloe libcrlatis interilum, et
universaepropemodumin divina disciplina religionisoccasum, ex furentium dominantem » permista iniqua-
rum perlurbatione nationum. Hoccjam quidem inserla, sed posteris in temporibus , quibus oflenderini, re-
liquimus [Al., relinquimus] consummanda.
anlea, nunc iterum, et paulo post per ea tuper lectie A 289 annus terlius consignalus reperirelur; nam quae
terlio lestatur prsepositum a se fuisse Cbronico suo in Chronico Idaiii subseqtiuntur chronologioenoire,
iii eodein voluinine. Hnc auteni si quo modo ab Ida- eas Hieronymianorequirunt.
lio eniissuiiiesl in publicum, ad nostra tempora per- a Legerem dominatum, aul, quod magis arridet,
venisset; non dubito quin in line auctarii llierony- imminentem.
iuiani Abrahami annUsi.394, et sub ipso Olympiadis
IDATII EPISCOPI CHRONICON.
wp. AMKI. 51 Romanorum XXXIXaTheodosiusper Gratianurain consortiumregm assumplus OLVMP. AN.CIIR.

cum ipsn et Yalcnliniano juniore regnat annis XVII.
i. AbrahmII. CCCXCV.O/t/mpiadis289 annus ab mstate prmcedentiinclioatus. ui 379
Theodosiusnalione Hispanus, dc provincia Galloecise,civitate Cauca (1)b, a Gra-
tiano Augustus appellatur c.
Inler Ronianos et Golhos roulta certamina conferuntur. iv.
II. Theodosins Constantinopoliraingreditur in primo consulalu suo quem cum Gra- 580
tiano agehat Aiiguslod.
52 Alexandrix XXI.«habetur episcopusTheophilus (2), vir eruditissimus,insignis,
qui a primo consulatu TheodosiiAugusli laterculum per centum annos f digeslum de
Pacchacobservatioue composuit.
W. Athanaricus (3) rex Gothorums apud Constantinopolim,XV die ^ ex quo a Theo- 381
., dosio susceptus erat, interiit. u.
.-.-*v. •• 420. VII jubila?us, ex quo Dominusascendit. 382
Golhi in foederaJ Romanis pace se tradunl (4).
Ambrosiusin Italia Mediolaniepiscopus, Marlinus in GalliisTuronis episcopus, et
vitoemeiilis et palralis miraculis virtutum habentur insignes. in.
• Idatius ordinem seryat ChroniciHieronymiani, in B I f CyclusTheophili 457 annorum erat. Sed in Occi-
quo proxime proecpdit :Paulo Vo/enlmianK*et Valens dente visa tanium est excerpta ex eo periodus anno-
XXXVlil. At Orosio et DiaconoTheodosius rum c vel xcv a Cyrillo Theophili nepote. Meminit
;XL est; Marccllinovero ComiliXXXVIII. illius Leo, episl. 64.
b Non modo Idatins sed Zosirnusetiam, lib. iv, « Visigolhisnonnullis imperabat lunc Athanaricus.
rTbeodosinroCaucse natum esse affirmat. Al Marcel- Alii ejus imperium detrectabant, sedilionis auctore
liiirisiri=Chronico,-etJorharides, deregnor. Success., Friligerne, sub quo sive regulo sive duce erant reli-
Italicie orturii auiumant.Yide, intra, pt-st Chronicon, qui Visigolhi.
nolam 1. hJuxtaIdalium in Fastis, ingressus est Alhanaricus
., e tjirmii Auguslusrennnliaius est Theodosius xiv ConstantinopolimHIId. Jan.; obiil ergo 25 die ejus-
Kal. Feb. lia ideromet Idalius iri Faslis et Marcelli- dem mensis. Vid. iiotain 3.
iiiis in Chroriico. Eralque tunc Theodosiusxxxmi > In aliis Edilionibusnotoeistae Hispansescrse420
auriorum, ut ex Victore colligilur et Paulus Diacouusi et Jubilsci 7 margini ascriptse simt e regione 4 anni
disene tradil. Theodosii, sicut e rcgione anni ejusdem 6 Abrahami
a Ingressushujusdiem designavii, opinor, inFaslis aniius 240.). Sed cum duo tantum oeroeoctoque an-
Matiiisviu Kal. Decenib., sedlibrariorum negligentia norum Abrahami decadcs toto reperiantur ChrO-
lacttim est ut pro VIII legatur nunc xvnt. In Yila nico, visum est eas omnes a libri ora removere;
sancti Isaaci confessoris(50 Maii) dicitur Theo- nam neque ali.is imroisceri sine erroris perieulo,
- . sane
tloslum ingressum fuisse Constantinopolim die 24 neque ab eis separari possunt sine cbariae dispeu-
Novenib.,idqueeliam colligitur ex legclSde pelilio- Q ( dio.
»ii«>Cod. Theod., uti observal Gotbofredus. i Yulgati libri legunt infida.,coriigo in fadera ex
•* Prolepsi hic usus est Idatius loquens de Thco- excerpiis seu fragmeritisquoehabentur lom. IV Hi-
pbilb quasi jam nunc episcopo. Yid. notam 2. spaniseillustraloe.Yid. notain 4.
705 IDATll EPISCOPl CHRONICON.- 70C
WPER- „- OL. A. C
v 53 Theodosius Arcadiura (5) ° filium suum Augusluroappellans regni facit sibl 383
esse consortero. iv.
VI. Abrahami aiinus Ti. CCCCb. 384
Honorius nascitur filiusTheodosiic.
Legati Persarum ad Theodosium Constantinopolimveniunt (6) d. 291
vn. (7) e.Priscillianus declinans in hocresimGnosticorura per episcopos, quos sibi in 585
eadempravilate collegerat, Abulse f epscopusôrdinatur. Qui aliquot episcoporum
conciliisaudilus s Italiara petit et Romam h, ubi ne ad conspeciura quideni sancto n.
rum episcoporuro Damasi. et Ambrosii receptus, cum bis cum quibus iverat, 54
redit ad Gallias. Inibi similiter a sanclo Martino episcopo et ab aliis episcopis hae-
retieus judicatus', appellat ad Csesarem, quia in Galliis his diebus poteslatem
tyrannus Maximus i obtinebat imperii.
vin. > Greotbingorum l gens a Theodosio superatur (8). 386,,
™Priscillianusproptersupradictain hscresimab episcopatudepulsus, et cum ipso m.
Lalroiiianus^) n aliquanlique seclatores, apud Treverim sub tyranno Maximo °
cacduntur.
Exin in GallreciamPriscillianistarum hseresisinvasit.
ix. P Arcadii quinquennalia celebranlur i, RomanseEcclesioeXXXVIr habelur epi- 387
scopus Siricius. iv. ,
x. 55Maximnslyrannusocciditurper Theodosium lerlio lapide ab AquileiaY Kalendas , 588
Augustas (10) s. Eteodemtemporevel ipso aimo in Galliis per Arbogaslem comitem 295
tilius Maximi, nomiue Yictor, exstinctus est.
Cyncgius Theodosii prsefectus habetur illustris (II) '.. Qui faclis insignibus
praedilus,et usque ad jEgyptmu penetrans, gemium simulacra subverlit.
xi. Theodosius cum Honerio filiosuo Roiuam ingressus estu. n. 589
xu. . .- . ' 390
XIII. iii. 591
xiv. ÊraCCCCXXX. iv. 392
Yalentinianus junior apud Yiennara scelere comilis Arbogasli occiditur v. Et
3 Arcadius declaratur Augustusdie xvn Kai. Feb.,, A ' Greolhingi Ostrogolhorum erant porlio. De his
ut tradit Iditius noster iu Fastis. Refragatur Pagius, et m de boc bello nonnulla dabo nota 8. .
sed immerito, Yid. notam 5. Ordine prrepostero vulgati libri prius § Arcadiu-
b Cum hoc Theodosii anno vi, aerae vulgaris 384i aiino Theodosii 8, deinde § Priscillianut propler aoiHj.,
conjunxit Idatius annum Abrahami 11. CCCC. Yid. 9 subjectos olferunt. Veruin ordinandos esse, sicuti
dissert. praev-n. 26. hiceos exhibeo, ostendara nota 7, n. 5 et 4.. .
c Natalera Honorii consignant etiam Prosper eti n Malronianum vocat Hieronymus, /)«_Script. ec-
Marcellinus et Chronicon Alexandrinum sub hujusi cles., n. 150. At Prosper et Severus Latronianuin
anui cpnsulibus. Diemadnotant Socrates, lib. v, cap. cura Idatio appellant. De sociis Priscilliani suppticio
12, atque anonymus Cuspiniani auctor (in Actis SS. afleclis, °
vid. notam 9.
Antwerpiensibus, lom. VI Junii) vliins Sept. Verumi Seiiteiiliam tulit Evodius et prscfectus prae-
anonymus annum anticipat designaique prscceden- torio.
tem. P Vide, supra, ad notara 3.
* De hac tegalione vide notam 6. i Die xvu anteKal. Fe.br., ut ait ldaliusiii Faslis,
.• Annum-linnc 7 Theodosii vacuum reliquit do- quem inimerilo corrigit Pagius.
clissimus Florus. Editio Sirtnondiana sub eo viclo- r Cutn ldatio Prosper et MarcellinusXXXVI pon-
riam et § hunc Priscillianus deciinans proeferl.Sepa- tificem numeranl Siricium, secuti Eusebium, qui- a
rari debent, et alleruin sub anno 7, alterum suh annoi Lino numerare exorsus , et Cleturo cuin Anacleto,,
8 consignanduiri est, ut faclum hic vides. Vide Marcellumque ciim Marcellinoconfundens, Felicem
notam 7. prseterea, quia. intrusum putavit, praHermiltens ,
f Abylmscribit Hieronynius, lib. de Script. Ecc!., » quera XL Jiclurus erat, XXXVIfacit. Siricius crea-
n. 131. SeveruS, lib. nllisl. In Labilensi oppido, tus est pontilex iiiino 385 , non autem 387 , quo
lege Abilenti. illius meminit Idatius. Quem Florius putat non
e llinc constat nonunuro tantum Csesaraugustanumi aJepli sed habiti episcopatus tempus respicere,
concilium, sed eliam aliquot alia contra Priscilliaiiumi dum 9
in Chronico Romanorum pontiiicum roeminit.
in Hispania coacta fuissc, anlequam is supplicio af- De loco et lemporenecis Maximi cadem repetit
liceretur anno 386. Idaliusin Faslis sub consulibushujus anni. Socrates,
h Dama&ttsobiit anno 384; ultra hunc annum iter lib. v, cap. 14, necis diem designat vi Kal. Augusli.
istud differinon potest. Incertus Cuspinianiv Kal. Sept. Vide alia, nota 10.
- In concilio Burdegalensi, anno 385. 1 Plura de boc illustri viro prodit Idatius iu Fastis
i Occi-o Gratiano vm Kal. Sept. anni 583, Maxi- hoc eodem anno. Ea, si vis, lcge, nota 11.
inus, ut tradunt Mnrcellinuscl incertus Cuspiniani "Idatius ipse, in Fa»tis, Uibus JuniiRomam ingres-
auctor, imperium arripuit. Prosper et Cassiodorus sum fuisse Tbeodosium pro lit. Cui anoiiyuius Cuspi-
perperam hoc referunt in annum sequentem. niani suflragatur. Idalius addil Tbeodosium con-
>•Praecedenti anno alligalum id est in Edilione giarium,dedisse.Romanis • ex quo inlelligiinustriuin-
sirmondiana, restilui suo loco ex Faslis Idalii. Vitle phum eliam tum egisse.
lOtatn 7, n. 2. v idalius. in Fastis, eadera habet. Verum Casiio-
707 ADDENDAAD QUOSDAMPRACEDENTES TOMOS. 708
IlfPH. OL. 1. €.
5<3 Eugeniut tyrannus eflicitur (12)". 293
xv. (13) «> 393
xvi. Abrahamill.CCCCX. u. 394
Eugenius a Theodosio Augusto superatus e occiditur.
xvn. Theodosius invaletudine hydropis apud Mediolanumdefunctus est anno regni sui
XVII d. Et iste annus, qui Theodosii XVII, ipse Arcadii et Honorii in initio regni
eorum ' primus est. Quod ideo indicatur, ne Olympiademquinque annorum turbet
adjeclio, iir boc loco pfopter regna tantum ' inserta principum (14),
i. 57 Romanorum XL Arcadiusetllonorius Theodosii Ulii,defuncto patre «, regnant iv.
annis XXX (15) >.
n 294 396
iii. (Romanaeecclesia>. XXXVII habelur episcopus Anastasius) -. n. 397
IV. 398
v. i . . ni. 399
vi. In provincia Carthaginensi in civilate Toleto synodus episcoporum contrahilur, in iv. 400
qua, quodgestis coutinelur, Symphosius k et Diclinius etalii Gallaeciae' provineisc
episcopi Priscilliani seclatores, haeresisejus blasphemissimamcum assertore eodera pro-
fessionis suse subscriplione condemnant. Statuuntur qucedametiam 58 observanda 295
de Ecclesisedisciplina u>. Communicante in eodem concilio Orligio episcopo, qui
Ccclenis n fuerat ordiuatus; sed agentibus Priscillianistis pro fide calholica pulsus
iactionibus exulabat.
vn. ° Theudosius Arcadii filius nascitur (16). ii. 401
VIII. Solis lacla defectio III Novemb., feria II P., 402
RomanoeecclesiscXXXVIIhabelur episcopus Innocentius i. m.
ix. *. 4-05
X. Abrahami U.CCCCXX. iv. 404
Conslaniinopoli Joannes episcopus praedicatur insignis, qui ob fidemcatholicam
dorus, in Chronico: Valentinianut, ait, vitm tmdioA Anastasiusinter pontificesRomanosXLI pontificatum
apud Viennam laqueo suspensus esl. Ita quidem per adeptus est anno 398 exeunte, non vero 397.
suinmam calumniam ab interfectoribus vulgalum i In Sirmondiana Edilione 5 huic anno subditus
est. Rem ad unguem exponit Orosius, lib. vn, cap. est § In provincia Carthaginenti, et annus 6 vacuus
35. Pressius ac significantius divus Hierunymus, relictus est.E conirario fieri debuil. Vid. not. 16, n. 1.
b Cum ex concilio ipso constet Symphosiumjaiu
epist. 3. Vatentinianus, inquit, necatus est, el cadaver
exanime suspendio infamatum. Occisus est Idibus tum senem fuisse, alius procul dubioest ab eo Syni-
Maii pridie Penlecostes , uliex Epiphanio observa- phosio de quo loquitur Chronicon ad annum 435 ,
runt jam alii. sicut etiam alius est hic Dictiniusab eo de quo agilur
* Eodcm boc anno Eugenius tyrannidem arripuit. anno 460.
Vide notam 12. 1 Hinc apparet merito scripsisseJJatiurn anno 386a
>>Obliius est hic adnotare Idatius Honorium hoc Priscillianimorte ejus bscresimin Gallseciaminvasisse.
anno a palre in consorlium regni assumptum. Yide In universumaflirmarat olim Severus, lib. n Hist., in
liOtani13. iine: Pritcilliano ecciso, non solum non repressaest
« Yictus est Eugenius, Arcadio in et Honorio n hasresis, qute illo auctore proruperat, sed confirmata
consulibus hoc scilicel anno. Ita Claudianus in iv laiius m vropagata est.
consulalu Honorii, vers. 637, Idatius ipse inFastis, Etiam nunc xx canones exstant in hoc concilio
Marcellinus anonymusque Cuspiniani, qui diein ad- confecti. Deeo plura in dissert. de Priscillianislis; ibi
nolat 6 Seat., Prosper et Cassiodorussequenti anno fidem horum canonum contra Quesnelluroostendani,
vicloriam de Eugenio non recle ascribunt, n Sensus est Ostigium tanquara legilimum Coele-
j
g
d Theodosius annum imperiil8 non modo non ex- narum episcopumsedissein concilio , AquseCoslense,
plevit, sed neque altigit; siquidein appellalus est; AntoninoCoelense,nunc Orense.
° Verba isia in vulgatis libris perperam anno 9
Auguslus .19 Jan. ann. 379, obiitque hoc anno 15>
ejusdem mensis , juxta incertum Cuspiniani, vel 17,, ascripla sunt. Vide notain 16, n. 2.
juxta Socratem, lib, vi, cap. 1. Idatius tamen omnes> P lii Fastis feriam silenlio proeteritldatius, quam
annos civiles seu Julianos quos regnando conligit,, forsitan neque hic expressit. Porro cum alicujus
illi tribuit. meminit Chronicon , frequenter mensis aut
e Primum appellat, quia , vivente patre, filii,, eclipsis hebdomadoediem male designat. Namque hoec ecli-
quamvis in imperio socii, nullam illius adminislrandii psis feria 3, non autem 2, conligit, anno 418, feria 6,
partem sorliti sunt, neque oetas ferebat. Csclerum i non autein 5. Anno 447, defectus solis evenit x Kal,
in edendis quinquennalibus, decennalibus,etc., ralio> Dec., pro quo habel Chroniconix Kal. Quaeomnia
babebatur primaevxinaugurationis. casligavit doctissimusFlorius , nolis 5,7 et 13, in
' Ileliqui lihri habent: In hec locolantum preplerr Idatium. Denique Petavius , Ration. , p. n, lib. i<v,
regnantum inserla principum. Yid. not. 14. cap, 15, pro v Kal. Octob.,quem diem pi-ocfertChro-
t lterum Idalius declarat se iroperii Arcadii ett nicon , ilefectum lunse narrans anno 451, legendum
Honorii annos ab boc ipso auspicari. esseait vi kal.
b Quomodohi anni intelligendisunt expliconota15. i lnnocentius in ordine Romanorum ponlificum
' Sirmondus, in prima editione ansulis haeccon- XLHest renuntialus, initio anni sercevulgaris 40i.
clusit, quae in Venela diverso charactere expressai * ' Hoe loco vulgati lihri natalem Theodosiiexhl-
sunl. An quia Chrouico infarta censuit ? Ut ut sit. . C bent, quem dodi an. 7. Vide notam 16, D.9.
709 IDATH EPISCOPI CURONICON. 710
IMPE*. OL. A. C.
59 Eudoxiam Arcadii uxorem infestissimam patilur Arianam, 29C
xi. . 405
xn. Hierosolymis Joannes. Caesarea Eulogius, Cypro Epiphanius b, Alexandria Theo- n. 406
philus, qui supra c, episcopi babentur insignes.
Hieronymus presbylerio praedilus, in Belhleem Judsc vicinia consistens, praecipuus m.
habetur in cunctis.
xui. Posl supradictos d sane Arianos, qui Hierosolymis ante Joannem episcopi fuerint 107
(17) *, Idalius , qui haec scribit, scire non potuit. Hunc vero sancluru cum sanctis iv.
Edlogio, Theophilo et Hieronymo vidit f et inlanlulus et pupillus.
xiv. -t . '.<,..- m 408
xv. Alani et Yandali et Suevi k Hispanias 60 ingressi l aera CCGCLYII, alii quarto 409
Kal., alii III Idus Octob. memorant die, tertia feria, Honorio VIII et Theodosio n.
Arcadii fiiio III consulibus.
(19) 1 Alaricus, rexGothorum, Romatn ingressus cum intraetextra Urbemcoede»
agerentur, omnibus indultum est qui ad sanctorum limina confugerunt (20) k.
Placidia, Theodosii fiiia, Honorii imperatoris soror, a Goibis in lirbe capta -.
xvi. <2i) m Alaricus moritur, cui Ataulfus succedit in regno, 410
Barbari, qui in Hispanias ingressi iuerant, csededepraedantur hostili. Pestilentia suas
parles non segnius operatur.
n Debacchantibus per Hispanias Barbaris, et sscvientenihilominus pestilentise
malo,
opes et conditam in urbibus 61 substantiam tyrannicus exactor diripit, et niiles
exhaurit. m.
Paines dira grassatur adeo, ut humanse carues ab huraano genefe vi famis fuerint
devoratm, matres quoque necatis vel coctis per se natorum suorum sint pastoe •
;orporibus. Bestioe occisorura gladio, fame, pestileulia, cadaveribus assuetae, quos-
que honiinum forliores interimunt, eorumque carnibus pastce, passim in humani
generis elferunlur inleritum. Et ita quatuor plagis, ferri, famis, peslilentise, bestia-
rum, ubique in toto orbe ssevientibus proedictsea Domino per prophetas suos anaun- ,t .
tialiones iinpleutur.
xvn. Subversis meinorata plagarum grassatione Hispaniscprovinciis, Barbari ad pacem 411
ineundam, Domino miseranle, conversi, sorte P ad habitaudum sibi provinciarum iv.
dividunt regiones.
Sicut Juslina Ambrosium , ita etiam Eudoxiam A j Sirmondus vero Ms. secutus, eum annura proefert
fldei causa persecutam fuisse Chrysostomum credidit § Debacchanlibus. Medium inter utrumque teriere
ldatius ; el in Occidente forsan ita pervulgatum est. mihi visum est, et Idatium tenuisse verosiinilius est.
At Eudoxia non Ariana sed catholica fuit. Yide notam 19, n. 1, ubi de anno excidii Urbis
b Epiphanios hoc anno inter vivos non erat; nam- agilur.
que antea obiit. k Yerissime scriptum id ab Idatio; haud eniro una
• Anno 380 de Tbeopbilo locutus est, et nunc eo lantum ecclesin sed plures asylo Roroanis fuerunt.
respicit. Vide not. 20, ubi de Golliorum moderalione in ea
A Arianos episcopos inlelligit, quos Hieronymus urbis irruptione. -
commemofat anno 11 filiorum Conslantini Magni, 1 Capta est Placidia auno 409. Yide not. 10, n. 5.
quos ideo supradiclos ait, quia in eodem voluinine m Huc a § Debacchantibushanc anni 16 nolam re-
Chronicon siium cum Eusebiohieronymiano Idalius traxi. Yide nolam 21, ubi de Alarici roorte et Ataulfl
coiijunxit, ut obs.ervaluroest in diss. prrevia, n. II, successione agilur.
conlirmatque Isldorus. de Yiris ill., c. 9, cuni histo- n Hoc loco Sirmondns ex Ms. aiiiiuin expressit
riam Idatii Cbronico Uieronymi subjectam esse in- Honurii 16, queni ego supra ad illa Alaricus moritur
nuit. ductus Isidori.aucloritate, qui initium regni
'- Omninoscirenon potuit, quia nullus alius prse- apposui,Alaulfi anno 410 alligat, quo eiiam necesseest obiisse
ter eos quos recenset Hieronymus episcopaium illum Alaricum ; et baecest communis omnium senteiitia.
tenuit Arianus. ViJ. not. 17. . ° Rem distinciius narral Olympiodorus inquiens:
f llorum omnium nieroinissevidetur nunc Idalius, "' Mulier una qualuor tiberorum mater omnes devoravit,
quia bocauno factum est ut eos videret, cuminfan- ad singulospralexens reliquosse -alereet salvare vetle;
lulus peregrmaretur per Palsestinain. donec, omnibut absumptis,lapidibus d plebe ovrula est.
«_Hoc amlo Arcadius Kal. Maii. decessit, succes- lloc ipso anno Romani, fame ac peste contlictati,
sore relicto iilio Theodosio. circo tameu vacabaut, ibique feralis illa vox audita
.b De his gentibus nonnulla dicemus dissert. de est: Pone pretium carni humanm. Ita Zosirous.
Golbis. p De hac iuter Barbaros proviuciaruin sortitiona
i Suspecla mihi.sunt quse seqnuntur usque ad fi- meminit Orosius, lib. vn, cap. 40, scribens: Actit
nem §. Idatius has et similes notas ubique omillit, aliquahdiu magnis cruenlisqueatscursibus, posi graves
nisi ubi de defectibus solis aut lunae agit, tum enim rerum alque hominum vastationes, qiiarum iptos quo-
diem et feriara designare solitus esl, Vide notam 18. que modo patniiet, habita sorle et dislributa usque ad
] Cl. Florius hoc loco annutn Honorii 16 consignat. nunc possessione"consistunt.
/11 ADDENBAAD QUOSDAMPILtCEDENTES TOMOS. 71»
HIPER. OL. A. 0.
GallseciaraYuiiJali occupanl» et 62 Stieyi b sitarn in extreniitate Oceani maris
occidua; Alani Lusitaniain et Carioagniensem provincias c ; et Yarolali cogno-
mento Silingid Bselicam sortiuntur. Hispani per civitates et castella R residui a
plagis Barbarorum per provincias dominanliura se subjieiuntf servituli (22).
Conslantinuss, post triennium invasoe lyrannidis, ab llonorii duce Conslantio in-
tra Gallias occidilur h.
xvni. Jovinus et Sebaslianus fratres .ntra Galliam, et in Africa Heraclianus pari lyranni- 412
dis irifianlur insania.
Augustinus Hipponensis episcopus 63 habetur insignis. .nter cujus studia ma- 298
'.-': gnificaDonatistasab eoDei adjutorio superatos probata fidesdemonslrat aciorum.'.
T&X. Joyinuset Sebastianus, oppressi ab Honorii ducibus i, Narbona interfecti suntk (i3). 413
Gothi Narbonam ingressi vindemise lempofe l.
Heraclianus m movens exercitum de Africa adversus Hononum, Utriculo lri Ita- u.
lia in conflictu superalus, effugit in Africam, csesis in loco supradiclo L tiiillibus"
armatorum. Ipse post Cartbagine in scde Memorise per Iionorium percussoribus
missis occidilur.
xx. Abrahami ll.CCCCXXX. ,414
64 Ataulfus apud Narbonam Placidiara duxit uxorcm (24) °. .n quo prophetia
Danielis pulatur impleta r, qui ait liliam regis Austri s.ociandamregi Aquilonis, nullo m.
tamen ejus ex ea scniine subsistenie i.
xxi. Hierosolymjs Joanne, de quo supra r, episcopo prsesidente, sanctus el primus post 413
Christum Dominum martyr Stephanus revelalur (25) s.
Hieronymus, qui supra * prsecipuus in omnibus, elementorum quoque peritissimus iv.
Hebrseorum, in lege Domini, quod scriplum est, diurua nocturnaque meditatione
continuus, studisToperis reliquit innumera. Ad ultimum Pelagianorura sectam u
« Yandali rcgi Gunderico parebant, filio Godigiseli A } cum parvulorum, senum, feminarumque populum
sive Godagisci sive Gudegiscli (namque ita nqmen secuni duceret, quibus annonam providere atque
ejusvariantauctores,subquoVandali Rhenumtrans- etiain ssepe armorum vi aperire. sibi viam necesse
ire aggressi sunt. Sed ibi, Godigiselo ai Francis oc- habuit ? Olympiodorus sane Massiliam obsedisse in
ciso, ut ex Frigerido narrat Grcgorius Turonensis itinere Ataulfum et ab Bonifacio inde repulsum tes-
lib. II, cap. 9, Gundericus primus in Hispania Van- latum reliquit.
dalorum rex fuit, ut recte in eorum historia prodit 1 Orosius, lib. vn,
cap. 42, tyrannidem Heracliani,
Isido-us. Quare corrigendus est Procopius, qui lib. i in
irruplionera ejus Daliam atquesupplicium exponit,
in
de BeiloVandalico Godigiselum Hispaniamvenisse additque expeditionem adornasse, instructa 3700na-
alfirmat. vium classe.
b Suevi regem habebant Hermericum, cujus apud m Numerum occisorum ad Utriculum non L sed xx
Idatium crebra deinceps mentio. millia proefertChronicon Parvuro, quod ibrtasse ve-
c Alax rex erat Alanorum ; meminit illius Idalius, rius est.
infra, anno 418. " Novus hoc loco annus ab Idatio
'd Cum Fredibalum rcgem Vandalorum appellet dens argumentuin est ipsura a Januario designatus evi-
annos
Idatius anno 416, Vandalos' Silingos iulelligo, nam auspicari.
reliquis imperabat Gundericus. 0 De his nuptiis nonnulla ex Olympiodoro descri-
< G-entes, quoe llispanias irruperant, loca aut na- bam uota 24.
tura aul arle munita obsidione cingere et raachinis; P Daniel, cap. xi, de rege jEgypti PtolemoeoPhi-
expugnare admotis nesciebant. Ideo Hispani ad ea jQ ladelpho valicinatur, qui liliam suam Bereniceui
loca confugerunt. nuptui dedit Antiocho, qui Theos cognorainatus est,
' De hac servitute dicam nota 22. Syrise regi. Laodice-autem, prior Antiocbi uxor, re-
s De eodein Constantiiio ldatius noster in Fastis, pudiatara se dolens, necem ipsi Antiocho, Berenici
sub consulibus hujus anni, ait: Constantini tyrannii ct utriusque lilio inlulit, et Callinicum, suum ex eo-
in contocaput allatum est xiv Kal. Octob.Anno igitur dem Antiocho iilium, regein constituit. Rem fusius
408 tyrannidetu arripuit. narrant llieronymus, Apianus et Justinus.
n Prosper victum et captum ail Arelate (Orosiusi i Sicut ex Berentce nullus superstes fllius Syrjae
addit occisum) per duces Honorii Conslantium ett regnuin obtinuil, ita neque ex Placidia et Ataulfo
Ulfilam. Hujus etiara merainere Sozomenus etOlym- nalus lilius, Tiieodcsius nomine, in regno parentibus
' In vulgatis libris legitur auctorum; sed constatl successit;
piodorus. obiitque paulo postquam natus est, et in
leinplo juxta Barcinonera argentea capsula cum in-
manifesto legendura esse aciorum. Ssepe enim Au- gcnti utriusque parentis luctu sepultus est.
guslinus cuui Donalistis disputavit, collationunique> r Supra, anno 40Gel 407.
s Eadem habet Marcellinus in Chronico. Idalius
harum acta, a nolariis excepta, deinde in publicumi
emissa sunt. Horumque lidem appellat liic ldatius. vero in Faslis nonnulla addit, quse videre potes nota
i Marcellinus in Chronico lyrannidis et necis Jo- 23, ubi de patria Pauli Orosius inquiritur ex con-
vini et Sebastiani raeminit arino prsccudenti. De iisi jeclura.
vide notam 23. 1 Supra, anno 4'u6 ct 407.
,* Atlventum Golboruro in Gallias recle Prosper elt u Hieronymus priroum epislola ad Ctesiphontem,
Cassiodorus anno superiori illigant; neque advcr- quoejusti voluuiiuis librum conlicit, Pelagiuin exagj.
santur Idatio, quia Alaulfus Gallias ingres us Nar- tavit, deinde tres confra ipsuin dialogorum libros
bonam rion contendit perpcli c.ursu. Qui poterat,, conscripsit, et utrumque opus eiiamnum exstat. ,
713 IDATII EPISCOPI CHRONICON. 714
IUPKR. «1.. A. 6.
cutn ejusdem auctore adamanlino verilatis malleo conirivit. 65 AdversUs lios et
alios hsereticos exstant ejus probatissima monuraenta.
XXH. Atiulfiis a patricio Constantio puhalus, ut relicta Narbona (26) » Hispanias pete- 416
c
ret, per quemdam Gothum B apud Barcinonam inter familiares fabulas jugulalur.
Cui succedens Vallia d in regno cum patricio Constantio, paee mox facla (27) ° Ala-
Bis et Yandalis Silingis in Lusitania et Baelicasedentibus adversaiur.
AiexandrinseEcclesise post Theophilum quis proesederitf ignoravi hsec scribens.
Constantius Placidiam accipit uxorem (28) e,
66 h Fredibalum regemgentis Vandalorum 4, sine ulto certamine ingemose captum
ai imperatorem Honerium destinat i.
XJJD... Yallia, rex Gothorum, Tiomani nominis causa, intra liispanias csedes tnagnas effi- n. 417
cit Barbarorum.
xsiv. • Solis facla defectio die xiv Kal. Augusli, qui fuit feria v k. 418 •
_ Roinanae Ecclesise XXXIX prcesidet l Zosinius.
" Durante episcopoquo supra, etc. (29).
Vandali Silingi in Boelica"perYalliam regetn omnes n exslindi.
Alani, qui Vandalis et Suevis potenlabanlor, adeo coesi siint a Golliis, ut exstincto
Atace <•rege.ipsoruro, pauci, qui superfuerant, abolito regni nomfne P, 67 Giinde- jii;
-
rici, regis Vandalorum, qui in GallSeciaresedefat, se patrocinio subjugarent. ,
xxv. i Duranle episcopo quosupra r, gravissimo terrsemotu sancla in Hierosolyinis loca 419
quassantur (30). Et csetera - de quibus in Gestis ejusdem episcopu
Gothi, interniisso certamine quod agebant*, per Constantium ad Gallias re*
vocali, sedes in Aquitanica u a Tolosa usque ad Oceanumacceperunt.
Yalliaeoruin rege defunclo (31) T, Theodores (52).x succedit in reghot
7 Inter Gundericum Vandalorum et63 Hermericum Suevorum reges ceriamioe m
orto, Suevi in Nervasii z niontibus obsidentur a Yandalis.
3 Alaulfus, anno superiori Narbonam relinquens, A tes Vandciliel Alani, et ciini eo traducendoe etidili
Barcinonam devenit, ubi hoc anno, qui fuit aeroe stmt u
hsenoise xxv. Vide not. 29.
commiiiiis416, occiditur. Yide notani 26, n. 1. 0
Chronicon ParVum verbum omnes omiltit,
- lutefjectoreni Atauifl Olympiodorus Bobbium, Ex quatuor regibus Barbaroriun, 1 quos supra ad
JoniandesVernulfum vocat. Yide notam eamdem. annuni 411 di-tinxi, Atace nunc exstineto, et anno
c In stabulo occisum ait Olyriipiodorus. 416 Fredibalo, tuo taiuuni relicti siuit, scilicet Her-
d Orosiu?^lib. vu, c. 43, Jornandes in Geticis, mericus Suevorum et Yandalorum Gundericus. '
h. 45, Isldorus et alii Sigericnm successorem Alaulli i>In aliis edilionibus legitur : Abolito regni nomine
faciunt.jM Idatius et Prosper Sigericum silentio proe- de Gunderici regis, elc>:erasi prseposilioiieinde, quae
lereunt; quia, ut refert Olyropiodorus, septem dies contra leges grammalicae irrepsit.
cum imperasset, interlectus est. i Omnino coitsignandus hic fuit ex nieiite Idalii,
* De tempore confectoebujus pacis sentent|a Pagii exque ipso reruin gestariim ordine §. iste Uurante
refulatur nota 27. Ubi ad quos penineat lex 14 Cod. cum aniio 25 Honorii, uti oslensuin est nota 29.
Theod. Be infirmandis qum sub tyrannis, indico. r Supra, anno 415, nieuiiiiit IdatiusJoannis, eutn-
* Seriftti episcoporum Alcxanilrinorum Chronico demque nrinc designari ex Faslis ejus discimus. At
suo inneetefe voluisse IJaiium, uti ab Hieronyino et Joannes secundo aut tertio abhinc anno decCsserat.
Eusebio factuin fuerat, ex hoc loco inteiligiraus. Sed Vide.holam 30.
non hos tantuiii, verum et Hieiosolymilanos Antio- • Ea innuit Marceliinusin Cbronicosub consulibus
chenosque omisisse videtur, quiaeorum scire non hujus *
anni.
potuit successioues. '
g Bellutn inlelligil cuni Yamlalis et Alanis, de quo
s D ei primo sequeutis aimi alligat has nuplias anlea.
Vide notaiii 28. u Lege ex Chronico Parvo Aquilania, vel cx Isidoro
OlyiiipiodoriiSi
» Edilio 'Sirinondiana lincolis circumclusa ista teeunda Aquitanica, cujus capul Burdegala, quseque
exhibet. An subdititia visa sunt Sirmondo ? Saue cuin aliis quibusdam CMitatibusconfiniumprovincia-
Cbronicon IParvum ea omiiiit et eorum Ioco h.c rum , ul ait Prosper, ab Honorio hoc anno Golhis
habet: idalii ad Dominumconbersiopeccaloris. Isi- data est. Ex coiiiinibus provinciis NoveuipOpulaiiaet
dorus quoque illa de Fredibalo prseteriit. At Sigo- Narbonensi prima, in qua Tolosa, pars certo Yaliiic
nius, lib. xt de Oecidentali imperio, Jornandi <ri- allributa fuit.
buit in Annalibus, sed nullibi in Jornande a me re- T Isidorus, in Hist. Goihor., cercei5t mortem Yallioe
perm fciuit. aniicctit. Yide notiun 51.
1 VandalosSilingos intelligit; nanique aliis irope- x Quem Theodorero vocat Idatius, Teiidoredus.
rabat Gundericus. Theudores, Tbeudoridus, Theodoricus et Theudo
i Deslinat Constanliiis, a quo captus est Fredi- dicitur ab aliis. Ab Hi.spanisvulgo Theodoredo ap-
balus. v , pellalur. De ejus gcnere not. 52. '
* Lege feria 6, uti supra ad sfniium402 adnotatum y Consignatum hoc loco offerunt alioe Editiones,
est. una excepta Floriana, annum 25 Honorii;;sed ascri-
1 Praesidet ab initio 417 inter Homanos poiitilices benduin fuisse §. Durante.supra demonstraiuin esl,
XLH./ simulque eum § ioco suo restitui, nihil veritiis na
mN6<1usjiic6ccurrit,qrii necesse est ut scindatuf: |Q quis eorreclioneni iroproperet, aut eatn ex Idalii
cum nullo riiodo soivi possil. Itaque traducendus est nieiite esseneget. - ' •
* .,
§ Durante episcopo, etc. iriveiiies post duos sequcn- Ptolomeus Tori Narbassorum memtiiit in Euro$x
PATBOL. LXXIV. 23
713 ADDENDAAD QUOSDAMPRiECEDENTES TOMOS. 716
IKPES. Cl. 1. C.
Yaleiilinianus * Constantii et Placidiselilius nascitur (33).
In Gallicana regione, in civiiate Bilerris multa signa cflecta terrillca Paulini
epislola ejusdem civitatis episcopi enarrat ubique directn.
xxvi. VanJali, Suevorum obsidione dimissa, instanle Asterio b Hispaniarum comite, 420
elsub vicario c Maurocello, aliquanlis Bracarae in exitu suo occisis, relicta Gallsecia
ad Boelicamtransierunt.
(RomanceEcclesire XL <•prsesidet episcopus Bonifacius.)
Honorius apud Itavennam Conslantium 69 consortem * sibi facit in regno '. 300
Cnnstantius imperator Ravennoemoritur in suo teriio consulatu (54).
xxvii. s. n. 421
xxviii. Castinus raagislcr militum cum magna roanu et auxiliis Gothoruro bellum in 422
Biclica Vandalis infert h; quos cum ad inopiam vi obsidionis arctaret, adeo ut
se tradere jam pararent, inconsulte publico certaraine confligens ', auxiiiorum fraude m.
deceptus i, ad Tarraconem victus v, aufugit.
Bonifaciu3 palatium deserens - Africam invadit (55).
xxix • • 423
xxx. 70 Abraharai lf. CCCCXL. iv.
Honorius aclis tricennalibus suis, Ravennaeobiil (36) m. 42*
Paulinus nobilissimus et eloqirentissimus,dudum conversione ad Deum nobiliorfac-
tus, vir apostolicus, Nola Campaniaeepiscopus habelur insignis; cuif herasia de con-
juge facta soror testiraonio vitae bealse aequatur et merito. Exstant operis ipsius
egregii studia pracdicanda,
Roraanorum XLI Theodosius Arcadii filius anle aliquot annos regnans n in parti-
bus Orientis, defuncto palre, post obitum Honorii patrui monarchiam tenuit imperii °,
cuni esset annorum XXVI P (37).
Joannes arripit lyrannidem <i.
labula 2, quam nfbcm collocat Ortelius ad DuriiiirtA A i Nihil tle hac Iraude Prosper, nihil Salvianu«. Sti-
aranem. Hinc ldalii lempore Nervaiius sive Narbas- perbiens Castinus sibique prseiidenslemere coullixit
sus mons dictus est, qui olim Herminius dicebalur, et exercilUm pcrdidii ; nam xx millia suorum occisa
nori longe ab hodiema civitate Roderici. Morales et sunt, si Prospero Pillueauo credimus.
Mariana aliicr opinantur, et Nervasios monles, de 1 Romanos tum temporis Hi pmiiani citerioremi
quibu-i hic loquilur Idatius, eos esse exislimant excepta GalioCcieprovincia, reiinuisse ex hoc atque
nunc Arvas appellatnus, Legioncin inter ct aliis Idatii locis apparet.
Snos
veliiiii. 1 Bonifacinm a Castino discedentem primum in
• Hnc nnno natus est profecto Valenlinianus, cum Ilaliain, d'-iuJCiu Africatn devenisse docet Prosper.
prius uata essel Honoria. Nota 33. Vide not. 35 n. 2.
b Asterius, sive Asturictis, ulroque enim nomiue ro De Honorii obitu Idatius nosier in Faslis sub
ati Idatio cl ab aliis appellalur , vir fuit comitiva, consulihus Asclepiodotoet M.ixiinianoail: Hisconsu-
ni-gisteria ulriusque militise, consulalii deniuroque libus Honorius Atigusius recessii Ravennse. EiJem
patriciatu insignis. De eo plura ad annuni 449. aiino, qui fuit serreDionysianoe423, Honorfi ntortem
c Ex hoc loco discimus per vicnrium PP. Gallia- alligant Prosper, Marcellinus Cassiodorus. So ra-
ruin Hispanias hoc tempore admiuislratas fuis<e. les, lib. vn, cap. 22, roortis itiem designatlS Au-
d Anno 4l8exeunte, elecius fuit Bonifacius Roma- gusli, 0'yrapiodortis 27; quoJ fortassis verius est,
nre Ecclesise ponlifex XLIV. ILec aiitem (sicut et cli.unsi Socrati astipuletur Theophanes. Aqureinler-
cutis morbo interiisse et alii tradide-
illa qure de Annsta-io, sup>n, anno 397, et de Leo- R "I rnnt. Tricennalia agtreOlympiodorus
non potuisse post annuin
ne, infra, 441 legunlur) adjecta fuisse Idatio vi- 423 evidens esl, nainque eo vita excessit. Cur ergo
dentur.
Idaiius, qui id non ignoravit, et obituro et tricenualia
Constanlii inaugurationem Prosper el Cassiodo- ipsius huic aiino 424 aliigavit? Conjecturam roearo
rns huic auno ascribunt, quibus et IJalio major pno exponaro nota 36.
Orienlali Tlteophane habenda esl fiJes, qui iu annuui " A Kalendis Maii, anno 408; eo enim die obiit
sequenlem eam diilerl.
' Libri editi hoc loco annum Honorii27 exhibeni, Arcadius pater.
0 Monarchiam lenuit, quia solusipse legilimus erat
contra ctari-sima Idalii verba, quoeuos cogunt ejus
anni notas hinc abjicere. Vide nolam 34. princeps; Joanues aulem tyiaiinus crai.
s Yacuumreliqui hunc annum, quia sub ipso proe- P Librarius, ex xxiv, quod scripsit.certissime Ida-
ferunt aliae Editiones quae ad praccedentem annum , tius, xxvi fecit, utiitaiis notam i facili lapsn notaev
ut dicluro est, perlinent. pnstponens, cum anlcponere dcbuiss"t. Vide nol.
57.
_hEodemhoc anno Cassiodoms hnjiis belli memi- <i.Joanncs ex Priinicerio notariorum lyrannidcm
nit. Meminit etiam Prosper, qui tuni hic, tttin nnno vel desinente anno 423, quo Prnsper , vel
425, sub consulibus Theodosio XL et Yaleuliniano arripuit ineune 424, quo Idalius et Marcellinus illius niemi-
pluscnla alia addit de Castino.
'• Quas ob causas expeditio istrt rnate cesserit, ex nere. Adjutores perJiiellionis illi fuerunt Castinus et
Aetius, teste Prospero.
Prospero etSalviano disces nola 35.
717 IDATII EPISCOPI CHROMCON. 713
iMptat, 0I- *• c-
425
7 J « Theodosius Yalentinianum, suse amitae Placidise «lium b, Constanlinopoli
Cacsaremfacit et contra Joannetn miltit (38),
Siib quo a ducibus, qui cum eo per Theodosium missi fuerant, apud Ravennam n.
d
primo anno invassctyrannidis occiditur (39) «. El Felix patricius ordinalur ex raa-
gislro militurn.
Valenlinianus, qui erat Caesar Romae e, Augustus appellalur (40).
Yandali Balearicas insulas depraedantur f. Deinde Carthagine Spartaria s et 72
Hispali eversa, etHispaniis depraedatis, Mauritaniam invadunt b.
n Romanse EcclesiaeXLI - praesidet episcopus Coelestinus. III. 426
.... ^
-••,'•
IV. Gundericus rex Vandalorum, capta Hispali i, cum ipse elalus raanus in ecclesiam iv.
civitalisipsius k exlendisset, mox Dei judiciodoemone correplus inleriit l. Cui Gaise- 428
ricus frater m succedit in regno. Qui, ut aliquorum relalio habet, effectus aposlata, 502
de fide catholica in Arianam dictus est transiisse perfidiam,
v. ijfaisericusrexdeBoeticoe provincice littorecum Vandalis omnibus ", eorumque73
faroiliis mense Maio ad Maurilaniam et Africam relictis, transit Hispaniis (41) °. Qui
pfiusquam pertransiret admonitus, Hermigarium Suevum vicinas in transitu suo
provincias depraedari»recursu cum aliquantulis siiis facto, proedanlem in Lusitania
corisequitur. Quihaud procul de Emerita, quam cum sanctse marlyris Eulalioeinju- ii.
ria spreverat, multis per Gaiserictim csesisex his quos secum habebat, arrepto, ut
putavit, Euro velocius fugse subsidio, in (lumine Ana divino brachio prsecipilatus
interiit. Quo ita exstincto, mox quo cceperat Gaiscricus enavigavit.
v.. Suevi sub Hermerico regeP medias parles Gallsecioedeproedantes perplebem, quoe 431
castella tutiora retinebali acta suorum parlim coede, parlim captivilale, oacem,
qilam ruperant, familiarum qure lenebantur redhibilione instaurant.
Per Aetium comiiem non procul de Arelate ouaedam Gothorum manus exstingui-
tur (42)r, 74 Anaolfo oplimale eorum capto
Julhungi pcr eum similiter debellantur - et Nori. m.
* llinc Idatius simplici numerali nota non tantum A I l Gundericus Stix annos jnxta Isidorum»
fegnavit^
Thendosii, utplures senliunt, nec solius Yalentiniaiii, ubi supra , quos non ab ingressu Barbarorum in
ut auluinat Florius, sed utriusqne annos designat, ut Hispanias, anno 409 , sed a sorlitione provinciarum
ex initio et.fine hujus epochoe perspicuum lit, siqui- ab illis facta anno 411 numerare videtur. At cuin de
dem iiiitio itlius Yalentinianus noridum factus fueral Hermcrico rege Suevorum agit, regni ejus inilium ab
Augiisttts et in fine Theodosius jamdiu obierat. aiino 409 desimiit,
b ThessalonicoeCaesarem renunliatnm fuisse tra- m Gaisericus Viclori Viiensi Geisericus est, reli-
dil Olympiodorus. Vide notam 38. fere omnibus Gensericus. Filius fiit Godigeii
c Expeilitionem hanc mullis narrat Socrates, lib. quis et Gunderici fraler, sed ex •irapari matre, uli obser-
vn, cap. 23, et Olympiodorus alque Philoslorgius, vat Procopius, 1ib. i Hist. Vandal., cap. 3, et, si Si-
quos, Si libet, leges. Prsccipni in ea duces Aidabu- donio credimus, serva; nain de eo in Paneg. Anthe-
rius, Aspar, Gandidianus et Helion fuere. ViJe no- mii, vers. 558, loquens ait :
tam 59. Incerium crepat il'e patrem, cumserva sit illi
d Florentio ct Dionysio consulibus, id est anno Certa pareus.,
429, Felicem patriciuni facluni scribil Prosper, » Numerala Gaiserici jussu Vandalorum multHu-
< Ravennaeait Marcellinus in Chronico; sed falli-
lnr. Yidenotam 40. dine, qiiatn secuni ferebat, t7uireperti sunt (ait Yic-
inilio libri i) senes, juvenet, parvuli, servi, do-
f Ex hoc Idatii loco mnximeque ex Isidoro in His- tor, mini, octoginia millia numerati,
tona Vandalorum , ubi easdem insulas circa annum 0 Gaisericus regnum Africanum hoc anno auspi-
411 VandalosSilingos deproedatosessescribil, osteu- fj cntus est, quo, Ut narrat ldatius, Africam invasit.
ditur non undequaque verum esse quod de Vandalis j ViJe notani 41.
tradit Prtisper sub consulibus Hierio et Ardnburio, p Herniericum hunc regem fuisse Suevorum, su-
scilicet usque ad transitum in Africam, qui anno 429 pra, aroio 411, adnotatuin est, regnavitque solus et
cunligit, navibus eos uti nesciisse. cuin filio Recliila usque ad annum 441, ut socpere-
* Major huic urbi illata clades est quam Ilispaii. pelit Idaiius. Quare Hermigarium, de quo paulo
Ita quaede Hispali narrautur anno 428ostenduut. Ne- ante, ducem aliquem seu pisefectum Suevorum luisse
que* dubito quin eversa penitus fueril lunc larthago. oportet. Florius Hermigarium regem facit eique snc-
Iiivadunt praedandi, non vero manendi ibi causa; cessisse Herraericum falso asserit, toin. XIII, pag,
id enim quarto tlciude anno evenit. 82.
1 Coelestinus ordine XLV creatur pontilex anno i Hispanos in ingressu Barbarorum ad urbes et
422, irieriseSeptembri. castella confugisse , ubi suam adversus hostiuiri iri*
i «lgitnr terlio retro anno, cum iidem Vandali His cursus tuebantur Iibertatem, soepemeininit Idatius,
palim irruperunt, neque eam penilns vastarunt, ne- ct nota 22 declaratum est.
que sibi retinuerunt. Mansit efgo sub Romanis, sub r Bellum islud sex an.nos antehae non bene cmi
quibus ipsa sicut eliam Carlhago arite illud lemptis signat Prosper. Isidoiris de eo quscdam addit. Vida
erat.
* SanctusTsidorus, in Hist. VandaL.-eccIesiamhanc not. 42.
s Meminit hujus belli Sidonius in AvitL
martyri Vincentio dicalam fuisse tradil. C rico, versu 233 mquiens : •' - -panegy-
*',: *
719 ADDENDAAD QLOSDAMPR/ECEDENTES TOMOS. 720
IMPER. 0L. 1. C.
Felix, qui dicebalur patricius, "Ravennaetumuftu " occiditur niilitari (43).
vu. Aetius, dux utriusque militice,Noros edomat rebellantes. Rursus Suevi initaro cum
Gallrccis pacem lihata sibi occasione conturbant. Ob quorum deprocdalionefn Idatius
episcopus b ad Aetiuin ducerii, qui expedilionem agebat in Galliis, suscipit l»gatio- IV.
nem (44)<>.Vetlod, qui de Gothis dolose ad Gallceciamvenerat, sine aliquo effectu
redil nd.Goihos.
vni. Superatis per Aetium iri certamine Francis et in pace susceptis, Ccnsorius • comes 452
legatus roittitur ad Suevos, supra dicto secum Idatio fedeunte.
fionifaciusinaeratilationem Aeliide 75 Africa pef Placidiam evocatus inTtaliam ad 303
Palatium redit (45) f. Qui, depulso Aelio, in locum ejus succedens, paucis post men-
sihus inilo adversus Aeliuni confliclu, de vulnere quo luerat percussus inieriit. Cui
Sebastianus gener substitutus per Aeliura de palatio superatus e.xpelliturs.
ix. Regresso Censorio ad palalium, Hennericus pacera cum Galloecis,auos oradabatur 433
assidue, sub inlerventu episcopali datis sibi rcforniat obsidibus.
Symphosius episcopus, per eum ad comitatum legatus missus, rebus incassun»
fnistralur afrcplisL. i\.
In converitu Lu; ensi contra voluntaleni Agreslii episcopi Lucensis », Pastor i et
Syagrius episcopi ordinantur.
76 Aelhis, dux ulriusqiie militisi?,patricius appellatuf.
x. Abraharoi H.CCCCL. 434
Sebastiahus exsul et profugus effectusk, navigat ad palatium Orientis (46V
Romanoe Ecclesise XLIl'- habetur episcopUs Xistus. iu.
xi. Hierosolymis Juverialem episcopum proesidere m, Germani presbyteri Arabicae 455
regionis exinde ad Gallaeciamvenienlis, el aliorura Groecorunirelatione comperimus,
adjicientibus, Conslanlinopoliin eum cum aliis et Paloeslinseprovinciae et Orientis
episcopis evocatum, sub prseseiitia Theodosii Augusli contracto episcoporum inter-
ftiisse concilio" ad desiruendam Hebionitarum hoeresimc, quam Nestorius, ejusdent
urbisP episcopus, pravo 77 stultissiinoeseclse resuscitabat ingenio.
r
Quo vero lemporc sancli Joannes i, Hieronymus et alii, quos supra diximus, iv.
NampostJiitluinptoset Noricabella subaclo tioifit anno 400, ubi de synodo Toletaria, scito.
1 In Agrestii dicecesi, licet metropolita non esset,
VictorYindelico
Vide Sirmondum adeumdem locum. Interim ne mi- extraneus episcopus absque illius cousensu id prae-
non poierat. Quare peroeram Quesnellus ex
reris quod, linito bello Golhico initio hujus anni, slare Idatii loco Lucum metropolim tunc fuissc infert.
aliud cuiu Juihuiigis cestate et deinceps gestum sit. lioc i An Paslor is est de quo Gennadius, de Script.
« Felicem hunc, virum fuisse improbum ea osten-
dunt quae narrat Prosper de Patroclo, episcopo eccles., n. 76, agit? Libri nrgumentuni Hipano
Arelatensi, et Tilo, Romano diacono, illius jussu oc- episcopo, tempus ipsum huic etiam congruit.
k Exptilsuro ab AetioSebastianuro, prseraisit supra
cisis. Yide not. 43.
b Auctor hujus Chroiiici. ldatius. Idipsum nunc repetit, quia re ipsa boc
c Ex numero sequenti apparet, expeditionem islam anno in Orientem aufugil. Rem ex Prospero lege
a 46.
susceptam fuisse adversus Francos, quos Aetius ul- no1
tra Rlienum trusil. De ea prceinature agil Prosper. Xistus sive Sixtus XLVI pontifex Romanus
Yide notam 44. renuntiatus est anno 452, njense Maio.
<-Qnos dolos struxerit Velto, lacente I.latio, di- ni Prscsidebat
quidera hocvereanno Hierosolymilan»
vinare nori possurous. Ecclesiae Juvenalis, idque narrat Idalius; at
e Censorius Roroanarum pariium comes fuit, qtti longe antea episc patuin illum obtinuerat. De quo
non unica ad Suevos legatione funclus fuit. Memiuit dictum esl notn 30.
illius Idatius annis 433, 437 et 448. .n " Concilium istud babitnm esl Ephesi anno 431.
f Bonifacius in multis vir egregius luit, eferga ' Quare aut Germanus aiiique Grreci teinptis quo co-
Placidialn eximioe fidelitalis, lesle Olyinpiodoro. De aclutn est Idatio non indicarunt, aut Idatius, cum
eo plura si vis, vide notam 45. hcec scriberet, illius oblit.us erat. Ad illud accessit
u Sebastianus non isto, sed secnndo post anno ah Juvenalis intra oclavas Pentecostes, ibique partcs
Aelio palatio exactus est, ut ibi narrat Idatius. At Ecclesise su,« (forsan ultra quam par erat) strenue
iiunc cum de Socero Bonifacio locutus fuisset, hscc egit. 0 Ebionoeumhrcreiicum appellat eliam Nestoriura
de Sebastiano adjecit, ut quaeuterque ab inviJentia
Aelii passtis est, oculis lectorum simul exponeret. Cassianus, lib. i de Incarn. Yerum non Ebionem
b Cum inter Censorium et Hermericum de pace roodo.sedet Patilum Samosateimin et duos Theodu-
non conveiiisset, illo discedenle et episcopis pro- ros, MopsuestenumetTarsensem, susehoeresis magis-
' vinciac adnitentibus, pax taiidem constiluta <s', tros babuit.
iraileritibus GallaecisHermerico aliquos obsides. Ut p Nimi um Conslantinopolis.
auleui Itomanorum nomiiie lirraarelur, inissus est i De anno mortis Joaunis vide nol. 50.
, abHermerico episc.opus Symphosius ad co i.ilatum; r De Hieronymo Prosper, ad annum 420 : Hiero-
Wd fru-tra. Spes ibi.de pace periiius abrupta e l. mjmus, inquit, presbyter moritur anno mtatis 01,
Ita quod duobus hisce §*§ ait Idalius, cipio. Au prid. Kal. Octob. De anno emortuali Hieionyroi nul-
ipsunr rion capio? Pro arreptis lege abruptis. Et luui, de cclatc 21. aliquod dissidium est. Vide Pagiuin,
Uunc Symphosiuin diversum essc ab eo cujus incn- anuo 42i), n.
721 rDATH EPiSCOPI CHRONICON. 722
UJPER OL. A" C.
« obierint, vel quis Joanni ante Juvenalem successerit, sicut et lecisse cognitum
est in brevi (47)b seniorem quemdam, referenlum sermo non edidit.
xn. Narbona obsideri ceepla per Gothos. Burgundiones, qui rebellaverant 1, a Romanis 43t>
duce Aetio debellantur.
Uno eodemque tempore AJexandriseCyrillum episcopum prcesidere et Conslanti- 304
nopoli Nestorium hsereticum Hebionocumd, Cyrilti ipsius ad eumdem epistola 78 i
et hreresira destruentis et regulam lidei exponentis ostendit. Hdec cum aliis «
habentur allata (48)..
xui. Narbena obsidione liberatur { Aetio e duce et magislro inililuin. Burgundionum 437
<Mesa»XX millia (49).
Rursus Censorius et Frelimundtis legali miltuntur ad Suevos n.
Gothorum ' coesaocto niillia sub Aeiio duce. 438
Suevi cum parte plebis Gallaeckc, cui adversanlur, pacis jurai conficiunl.
flermericus rex morbo eppressus, Rechilam filiurii suum subslituit in regnutnk.
Qui Andevotum cum sua quam 79 hahebat raanu ad Singilionem • Baelicaellu-
vium aperto marte prostravit, magnis ejus auri et argenti opibus occupatis.
xv. Carlhagioe fraude decepla (50)m XIV K,al. Novemb., oranera Africam rcx Gaisc- 459
ricus invadit. iv.
Bello Golhico sub Theodore roge apud Tolosam Litorius Romanus dux incon-.
sullius cum auxiliari manu irruens, csesis his ", ipse vulneratus * capilur et post
dies paucos occiditur (51).
p Inter Romanos el Gothos pax eflicilur (52). Gaiserkus elatus impie episcopuin
clefumque Carlhaginis depellit ex ea i. Et juxta prophetiam Danielis r deroulalis
60 ministeriis, sanclorum ecclesiass catholicas tradit Arianis.
Rechila rex Suevorum Emeritara ingreditur.
xvi. Gaisericus Siciliam deprsedatus, Panonnum diu obsedit (55) >; qui damnali 440
" Praeter Joannem et Hieronymum duos alios lau- A £ breves aliquando inducioe erant. Censorius et Freti-
davitsupra Idatius, anno 407, Eulogium Caesariensem mundus, qui anno superiore legati a Romanis ad
et Theophilum Alexandrinum. Theophilus obiitan;io Suevos venerant, hanc inter ulrosque qualeineuiKjtie.
412 Id. Octob. Ita Socrates, lib. vn, cap. 7. De Eu- pacem
k composuisse videnlur.
logio, pfimas tenuisse constat in synodo Diospolitana, Isidorns. in Hist. Suev. eadem habet, proeterea-
quachahita est post diem 20 Decemb., anno 4i5. Quan- que.Hermericum, morbo antea tentatum.pacem cum
diu post iilam vixerii Eulogius nondura scire polui. Gallaecis,de qua modo Idatius, fecisse tradil. Adno-
b Seniof qui Joanni suceessitin Ecclesia Hieroso- tatinsuper, Andevotum Roinanaemilitiseducemfijisse.
lymilana, Praylius fuit. Nomen ignoravit Idalius, Unde Romarii lunc temporis prx-ttr oppida et cas-
at illurii-6rei>i,ohiisse diserte teslatur. Unde opinio lella,,quoe in Gallacciasub eoruro iioinine ab indige-
Papebrochii de excessu Praylii ante annum 42.1con- nis tenebantur, reliquas Hispaniaeprovincias sub se
tra card. Norisium et Pagiunj confirmalur. Vid. habuisse videntur; nisi si ex Lusitania jara tuiu ali-
not. 47. qua• Suevi decerpseranL
c Pisijspe.r.«I Cassiodorus rebellionem hanc sub. Singilio H.ispanis nunc est Genil.
consulibus anni 455 designant; sed.forsan eo aono <" Marcellinus perperam eversionem Carlhaginis
incepit,, isto finivit. a=cribit ,diei x Kal. Oclob.; nain Prosper eurodeiii
d Ila quideui tribus annis et tribus fere mensibns ac Idatius diera proefert, doloque captam urbem
ab inilio Aprilis anni 428 ad exituro Julii anni 431 alfirmat. Idalitis excidium ejus anno 439 consignat,
CyrillusetNestorius.hic Conslanlinopoli, illeAiexan- non n
autem 438, ut ait Pagius. Vjde notam 50.
drise, episcopalum eodcm tempore gessertinl. At hic D | cebatHunrios intelligil, quos secura in auxiliuui du-
sexius erat annus ex quo Nes orius ab Ecclesia Liiorius, ut expnnrit hoc anno Prosper.
0 Latius hsec exponuntur exProspero et Salviano.
Ci)nstan,tiuopolilana ejeclus fuii.
" De his Cyriili scriptis vide notam 4,8. Yide notarii 51.
' De Narbonensis civilatis liberalione sub consu- P Pacem hanc petiisse etimpelrasse Romanos,
libus anni '-436-,quo, ut adnotavit Idatius, obsideri contra i
quam Prosper narral, osleiido nota 52.
Crudelitalem Gaiserici
coeptaiesl, Prosper : Gothi, inquit, pacis placita per- depingit Yictor Vitensis, totoinlib. Catholicos grapbice
i de Persecutione
turbanl, el i.lurima municipia sedibus vicina suis Vandalica. Episcopus erat
occupunti Nerbonensi oppido maxime infesti, quod, tum sua Ecclesia hoc annoQuodvuldeus locus hic
quem ejec-
Uaiii
cum diu obsidioneel (ame laborarei, per Litorinm invicte
comiteniali niroquc pericuto liberatum est. probat.
r Abominalioriem desolalionis
« Non Aetio duce, sed Litorio, ut ait Prosper, vaiicinaius est Daniel cap, xi., 31, intelligit,
quaraque
qtiam
Antio-
Narboua libcrala e&t, quod non ignoravit Idatius. churo Hierosolyroilano templo inlulisse
Locus Jtaque sic est interpurigendus, ut ea Aetio II Machab., cap. vi. legimus lib.
diirecum sequeiilibus, non autein cuui praccedentibus Apparel Rechilam slrenuum ac bellalorem fuis-
coiijungantur.
b Rufsus JJurgundio rebellat bellumque infert, se, qui Romanis tot provincias, scilicet Lusitanam,
Rjcticam et Cafthaginensem, adenierit. Vide, infra,
Vide not; 49.
' Golhi ab obsidione Narbonoenon a bello disces- anno 441. Isidorus usurpatarii riunc Emeritain sibi
relinuisse aflirmal.
seranli Drijn eigo cum Aelio pugnant, octo eoruni r. in.*poslerum
Ex quo Gaisericus Carihagineni expuguavit, cou-
liiillia occisa siinl. Q
liniio maj'il,imasomncs utrinsque iiriperii proviucLs
j'liiier Snevos el Galltccospax nunquam stabilis, iiicursionfhus vexavit. Yide not. 55.
72"> 1DATII EPISGOPI CHRONICON. 724
>«"'E». oi. ». c,
a catholicis episcopis Maximini(54) ", apud Siciliam Arianorum ducis, adversns Ca-
tbolicos prrecipiiaturinstinclu, uteos quoquo pacto in impietalem cogeret Arianam.
Nonnullisdeclinantibus, aliquanli durantes in fidecatliolica vonsummavere martyrium. 305
Censorius comes, qui legatus missus fueratad Suevosb, residens MyrlhV, obses-
sus a Rechila, in pace se tradit.
xvn. Rex Suevorum diuturno per annos septem morbo affliclus moritur Hermericus d. 4il
81 Rex Rechila, Hispali obtenta, Bscticam et Carthaginensem e provincias in
suaro retiigit potestatem.
RomanmEcclesimXLIII prmsidet episcopusLee f.
Sabino episcopo de Hispali factione depulso ss,in locum ejus Epiphanius ordinatur
fraude, uon jure.
Astunus b dux utriusque militiaaad Hispanias missus Tarraconensium credit multi- n.
tudinera Bacaudarum (55) '.
xviu. Conielaesidus apparere incipit niense Decembri i, quod, per menses aliquot vi- 442
sum, 82 subsequenlis in pestilentia plagae, quae fere in toto orbe diffusa est, prae-
misit osientum.
•'ConslantinopolilanaeEcclesioe,depulso Nestorio, praesidetepiscopus Flavianus k. ni.
xix. Aslurio, magistro utriusque mililisc,gener ipsius successor ipsi miltilur Merobaudes, 443
nalu nobilis et eloquenliae nierito vel maxime in poematis studio veteribus coropa-
randus, testimonio eliam provehitur statuarum (56) -. Brevi tempore potestatis suse IV.
Aracellilanoruin m frangit insolentiam Dacaudarum. Mox nonnullqrum invidia per-
urgente ad urbem Romam praeceptione evocatur.
xx. Abrahami H. CCCCLX. 444
Sehastianus, illic quo confugerat deprehensns, sibi adversa moliri e Constanlino-
poli fugit admonilus, et ad Theodorem regero Golhorum veniens, conquisitam 306
n
83 sibi, qua potuit, Barcinonam hoslis ingreditur (57).
xxi, In Ausiuricensi urhe Gallaecicequidam ante aliquol annos latentes Manichaeigestis 445
episcopalihus deteguntur, quce ab Idatio el Turibio (58) °, qui eos audierant, ad
Antonitim Emeriteusem episcopum directa sunt.
Vandali, navibus Turonio P in litlore Gallseciaerepeqte adyecti, familias capiunt \i.
plurimorum.
- Hic, ut opinor, MaximJnusest, cum qno Augu- A i Meminit de hoc cometa Marcellinus sub constt-
slinusHipponeregio dispnlalionein illam habuit, quae libus Euiloxio et Dioscoro. Ex hoc loco denuo tlisci-
Inter ipsius Augiistini Opera reperilur. Vide not. 54. mns, Idatium annos dcdticere non ab Oclobri in O to-
b De liac legalione Idaiius, supra, anno 437. Ea brim, sed a Januario in Januariuro.îquidem Decem-
autem obila, Censorius in Hispania resedit. Jieranni Abrahami 2458 , cui adnectit Uatius hunc
c Oppidum est Lusitaniae ad ulteriorem Anoeflu- coroetam anno 441, nisi is a Januario incipiat, con^
roinis ripam, quod nunc parum iinmulato noiiiine currere non potuit cum Decembri anrii 442 aeroe
Merlola dicitur. vulgaris,
k quo hi consules fuerunt.
d I(i Hisloria Suevorum eadem narrat Isidorus, EcclesioeConstaiiiinopolilanse nonJum hoc tem-
adnotalque, Hermericum xxxu annns regnasse; qui pore proecraiFlavianus , qui, Nestorio ab ea extur-
cum hoc anno obierit, id enim teslatnr ldatius, tjtii hato anno 451, non proxime successit: Nam post
inter Sncvos degebat, quemque Isidnrus exscribere Nestorium priraum Maximianus annis iti, deiiule
colel, illius regnuin necesse est .anno 409 cxor- Flavlanus Palroclus xin Ect lesiain illum rexerunt. Postremo
diuin, aiino vero 441 linem accepissc. Quapropler anuo 447 episcopaluiu illum lenuit.
1 Haccde nostrate Merobaude coiifiruiata repcries
initio Suevicse historiae rera 447 el in niorle Her-
roerici rera 479 cnnsignnnd:Eerant, ct non alioe, ut not. 56.
m lib. in , cap. 3, meminit Arocelitano-
jam antea aniinadvertil Floresius, lom. VI Hispaniae rum ,Plinius,conveniui
sacrae, pag. 526, quos Caesarauguslano altribuil et
• Easdein provincias retinet anno 446. stipendiarios fuisse afliniiat. An Arocelitaiii Plinii,
' Cum Leonis pontiflcatus ileruro adnntalus sit „u[ Arracillum Flori, Aracilluni Orosii, et quod AraraJim
infraad annuiii447, ista cerlo ah alio quam ab Idatio vocnl Anloninus, idetn omnino sint ac quos A'acel-
sc.tipla stuit et Chronico subdita, nam de hac Leonis litanos hic vocal Idatius, incerlum est. Sed verisimile
electione nihil Idaliuni scivisse, currente anno 445 , valtle esl de codeiu cunctos ltiquioppido, quod nuiic
tleno ant pfoecipueverba quaeibi leguntur, videlicet: eliaiu ^vstare el 4ran>/vulgo appellari censet Zurita.
Per episcopumliammtuneprwsidcntem,<-le.Sanesi sci- " Dccirooahliiuc anno Sebaslinni aufugiuin in pa-
visset pontificis nomen , uoii ita loquerclur, sed dice- latiuinOrienlis narravit Idatius. lllinc, auno 440, in
ret: Per Leonem, etc. Alricaui transroisisse, refert Prosper, cum Idalius ex
« ChroniconParvumdehoc Sabino subscra495ait: Orienle ad Aquitaniam venissehocanno et iiiseqtieuti
Posl aiinos xx, quam cerlaverat, expulsusde Galliis, ex Hispania iu Airicam coromigrasseaffirmct. Vide
•
ed propriam rediil Ecclesiam. Si ergo ejectus fuil hoc nol. 57.
aniio , redire non poiiiil anle serani 499. 0 Idntius el Turibius hsec gesta conficiunt Lconis
b Quem anno 420 Aslericum vocat, nuuc Asturiuml exemplo provocali. An ea ad Antonium Einerileiiseiii
appellat, itemque annis 443 et 449. miserunt tanquain metropolilam? ViJe notam 58.
' De Bacaudaruiii faclione vide nolam b5. P MeminitTuronii bujusdivisio episcopatuumcoi.
725 1DATII EPISCOPl CllRONiCON. 7-6
IHPER. OL. A. G.
Sebastianus de Barcinona fugatus migrat. ad Vandnlos "..
Per episcoputn Roraoetunc prsesidentem ',. gesia c de Manichseis per provincias
dirigunlur.
XXII. 84 îlus , magister utriusque militicefactus , ad Kispamas missns , non exigua» . 448,
uianus fultus auxilio,], cum Carlhaginenses vexaret et Boeticos, succedeniibus cum
rege sup illic Suevis, suneralis etiam in congressione, qui ei ad praeJanduni in adju- la.
loriuin venerant, Gothis e, terrilus raiserabili. limore dillugil. Suevi exin iilas pro-
vincias magnas deprsedalione subvertunt.
xx'u. Romancc Ecclesiae XLIII f prxsidet episcopus Leo. Hujus scripta per episcopi 417
Turibii diaconum Pervincum contra Priscillianislas ad Hispanenses episcopos defe-
runtur. Inter qux ad episcopum Turibium de observaiione catholicre lidei et de IV.
hacresmn blasphemiis.disputatio plena diiigilur (59) s, quse ab aliquibus Gallaccis
subdolo probalur arbitrio. '
. Solis facla defectio die IX Kal. «an. (60) b, qui fuit Ill.feria
xxiv. 85 Rechila, rex Suevorum , Emerilse genlilis moritur ineuse Auguslo , cui iriox 448
tllius suus calholicus Recbiarius - succedit in regnum , nonnullis quidem sibi de 507
gente sua cemulis, sedlalenier. Oblento lamen regno, sine raora ulleriorcs rcgioncs
invadit ad prcedam.
Pascentium quemdara urbis Roraac i, qui de Asturica diflugerat, MaiiklioeumAnio-
ninus episcopus comprehendit, audilumque etiam de provincia Lusilana k facit expelli.
. Per Ajulfum * llispali Censorius jugulatur.
xxv. Rechiarius, accepta in conjugium Theodoris regis filia m, auspicatus initium rcgni, 419
86 Yasconias depraedatur inense Februario.
Basilius n ob teslimonium egregii ausus sui, congregatis Bacaudis in Tyriassone
locderatos •>oci idit.. Ubi et Leo , ejusdem Ecclesiaeepiscopus , ab iisdem qui cuiu
Rasilio aderanl in eo loco obiit vulneralus.
Rechiarius mense Julio ad Theodorem socerum suum profeclos, Csesaraugustam
regionem cum Basilio in redilu deprredatur. Irrupta per dolum Ilerdensi urbe , acta ,i.
est non pauca [ Al., non parva ] captivitas.
cilio, ut feftur, Lucensi, oora607 cclebrato, annexa,, & post ejus obilum, ab Atace quodam Galata seducii,,
quae inter paroecias Tudensis- eniscopatus Turoniuni' iii Arianam impietatem prolapsi suiit auno 466, ut
nninerat. Anno 1171 comes Urgelloe dominans in ibi narrat Idaliiis. Eam lanJeiiisuh Tlieoloniirorege,
Liinia et Turonio confirmal privilegium,quod descri- anno circiter 560, ejiirarnut, et calholici facli sunt
bit Florius tom. XVI Hispanisesacroe.Nomen illi eiat praeJicatione sancti Marlini Dumiensis. Ita lsidorus
Arroengandus, obiitque aimo lj84,.uti narrant Zu- in Uisloria Suevorum.
rita et Mariana, I An hic Pascentius Roma aufugit, duui ibi Len ;
° Sebasiianuin preecipiteinvocat Sidoniuscarm.ix, Asturica vero, dum in ea Turibius et ljalius in Mani-
277, quia, varia et subita consilia secutus, non Jiu in chceos inquirebanl ?
eoJein animi proposilo peiiiianere visus est. k Observa jus et antiquam consueludineui cpisco-
b Leo Magnus is erat. porum agt?ndicontra luerelicos.
c Causa c,r Leo hsec gesta ad provincias miserit, 1 Agiiilfum vocat Chronicoii Parvutn. Jornandes
pro.Iit Prosper anno superiori, inquiens : Conjessio- in Gelhicis, n. 74, Athiuijum Varnonim itirpe geni-
nibus.in Urbe captorum Manichmorum, qui doctores lum lenge a Golliicisanguinit nobiiitnte sejunctum
eorum , qui episcopi, quive presbyteri , in quibuspro- fiisse scribii. Suevis hoc tempore adbjcsisse videlur.
vinciis vel civilatibusdegerent, pdlefaclumest. Delecti Inter quos cuin esset Censorius, qui Myrlili regi
ergo Manichmiprovinciis dinunliahtur, ut ub illis hm coriiin sese dederat,. poluit (jure ari injuria quis
caveant, slatuat?) ab Ajulfojugtilari.
d Vilus a Valenliniano missus , ut Hispanias a m Nomfn iilioe hujus Theodoris nusquani, quod
Suevico jugo vindicarel, ipsee-conyersoeas depopu? sciam,. proditur, sicut neque annus ' quo nupsit
latus est.. B Rechiario..
e Gotbos ex foederatis inlelligo,_qui ea tempestate n Basilius fortasse ex imperii perduelle Bacauda-
plurimi inler Rpmanos railitabant, quique Viti exem- rum dux evasit, cujus audax lactuin fuerit, qnod ex
plum seculi, ipsi pariter |,roviucias, quibus auxilio sallibus , fragosisque ac prseruplis montiuili jogis in
veneraut, depr;cdahantur. aperta et plana loca descenderit, bellumque urbibus
f Lco ab. arnio 440, iuense Julio, Romanse Ecclesiae el provinciis iruulerit. Sed 1aec conjectuiai sunt.
praeeratordine XLVIII. 0 AII foeJeratos pro inililibus , qui ita appellaban-
£ Muita hic praeslringiiIdatius, qnoe brevi scholio lur, accipiat ldatius, an siroplicius pro populo in
eipiicari nequeiint. Vide ergo notain 59.
k Atlarinuiri402
ecclesia congregalo, quis staluat? Priinum videtur
monui legendum esse x Kal. Jan., verisimilius; naro nequc cxJem istam factani in ec-
noil vero lx Kal., quiare ipsa eclipsis hoc anno con- c.lesia fuisse ait cxpresse IJatjus, neque plebem ao
tigit dieS3Decembr.,qui incidit in feriain 5 designa- cives fcederaiorum noroine appellatu<us viiletur. Ty-
lam ab Idalio, dies autein 24 feria 4.fuit, Corrigendi riasso , aliis Turiaso est, aliis Turiasso; sed in nuui
itein stint Pagius et (<alvisius.Dc quibus not. 60. mis Turiaso couslanter legilur. Vulgo nunc Toraatonii
1 Suevi elhnici erant. Rechiarius iidem catholi- appellatur.
catn primus ex eoruin regibus professus est. Veruin
727 ADDENDAAD QUOSDAMPRvECEDENTESTOMOS. 728
»™> OL. A. C.
" Asturius vir illustris (61) '• ad honorem provehitur consnlatiis.
xxvi. « Sebastianus (62) •«exsul factus, ad perniciosam sibi, 87 sicut post exitus docuit, 450
e
Gaiseriri confugit poteslatem; parvo post tempore quam venerat, per eum jubetur
occidi.
De Galliis (63) f epistolsedeferuntur Flaviani episcopi ad Leoneni episcopum e mis- ni.
sa?h ( cum scriptis Cyrilli episcopi AlexanJrini ad Neslorium Constaulin.opolitanum)
de Eutychcte Hebionita hoeretico>el Leonis episcopi ad eumdeni responsa I, quae cum
aliorum episcoporum 88etgestisel scriptis k per Ecclesiasdirigunlur.
1 Theodesius imperator moritur
Conslantinopoli, anno aetatis suae quadragesimo.
octayo (64)m,
PoStquem XLIH n stalim ° apnd Constantinopolim Marcianus a militibus et ab
exercilu, inslante etiam sorore Theodosii Pulclieria regina p, eflicilur iraperator •
qua sibi in conjugium i assumpta, regnat in partibits Oj-ientis.
r Placidia moritur apud Romaiii (65).
89 ln Gallaeciatcrrcemotus assidui; signa in cce<opmriroa oslendunlur. Nam pri-
die Nonas Aprilis, tertia feria a, post solis occasum, ab Aquilonis plaga ccelum ru-
bens sicut ignis aut sanguis efficilur , intermistis per igneum ruborem lineis clario-
ribus iri speciein hastarum rulilanlium deforinatis '. A die clauso usque in horatn
fere tertiam signi durat ostensio, quacmox ingenli exitu u perdocetur.
xxvu. i. T Gens Hunnorura (66), pace rupia, depraadalur provincias Galliarum. Plurimae 451.
* Hic etiam , sinit supra, dum constilalumCon- A i Inscriptam hocloco nolam 27 contra manifeslara
stnnlii meminil ldatitis , librarius notani cbronolo- ldatii meiitem , ut ostendi in prologo et mox iterum
gicain anlicipavil. Utrobique eniin lecto consulatus denionslrabo , incunclanter erasi.
nomine, quasi novus aperirelur anmis , novuro nu- raTbeodosiusoetatis aiino 49
expleto obiit. Nota 64.
nierum inscripsit, cum taroen utrobique nno post 11XLl transit ad XLIII, prseiermi.ssoXLII; parum
versu consignandus esset. Neque aliter scriptum hoc refert, sed tanien riolandum est.
fuisse ab Idatiu quemquaro diibilatiiriuri exi-tinin , et
ideo ncque ego utrumqtie locuin corrigere dilbitavi. 0 Auctor Chronici Alexandriuisub hujusanni cou-
b De Aslurio aliqua dixi ad annum 420. Vide sulibus inilium assuinpti a Marciano iraperii consi-
not. 61. gnat his veibis : Marcianus in Hebdflmoâbexercitu
c Annus26, quem librarins §Asturius anti lem- menseAuguslo viu Kal. Seplemb. die Jovis imperare
pus apposuU, hic certissime, aut insequenli n. § De jussus est. Ubi tanien aut in mensis aul in septiin.inae
Gattiis,consgnatus est abIdatio. Vide not. 63, 2. die errat; nam hoc anno dies 25 Augusti non 5, sed 6
*>De Sebastiano vide nolam 62. feria eral.
e Sebastiauus quinto ahhinc anno ad Gaisoricum l' Reginamappellat Pulcheriara illius reyi more. Ita
confugit, Si ergo parvo post terapqre occisus esl , enim vnlgo appellabantur liliseaut sorores Augusto-
anle hunc annuni occidendusfuit. rura. Cyrillus Alexandrinus ad eamdein Pulcberiani
' Sanctus Leo per Gnltinshaccad Hispanias scripta et sorores duos libros misit, quos de Fide ad reginas
rriisil. Exinde insulse Quesnellusoccasionein arripuit iuscripsil. Quin eliaih Claudianus, si roale iion uie-
extollendi episcopos Gallos, et Hispanos depriraeudi. B mini, Serennni, Honoriifratris TlieodosiiMagnililiam,
Vide not. 63, n. 1. reginaenomine alicubi honorat. CseleruinPulcheria a
« Binaeliileraesunt, qu« intcr Lconinas post vitt fralre Theodosio Augusta renunli.Ua est anno 414,
reperiuntur in veteribus E.lilionibus. ut trad|]nt Marcellinus et auclor Chronici Alexan-
<>> Ilccc parenthesi conclusi, ne cu.ni scqnentibns drini.
cpnjungantur ; uain ad superiora rerle periinenl, qui- t Data Pulcherioe fide <Ie ipsius virgitiiiale non
lius ita sunt conneclenda : de Galliis epistolmdeferun- temeranda , qtiam Deo devoverai.
tur Flavian) episcopi ad Leonem episcopummissmdc r In aliis Editionibusita legitur : XXVIII Valen-
Eutycliele, elc; siquidem Cyiilli scripla Nestoriiiin tiniani imperatoris maler Placidia moritur apud Ro-
impugiiabant, non autein Eulychein. De his Cyrilli mam. Notam chronologicain et tria priora verba
scripiis egi nota 48. delevi. Vide noiam 65, n. 1.
I Cur Eulyches Hcbionttn dicatur penilus ignoro. * Hoec inanifeste declaran!, Ualium anno Diony-
AbHcbionis eniro hxresi, quoe Cbrislum pururo ho- s'auo 450 , Yalentiniani26, eadem subjecisse; nain
inineui esse docebaf, tain louge abluit Eutyches , ut PO anno dies 4 Aprilis incidit in feriam tertiain;
in opposituui Apollinaiis errorem declinav,rit, qui habuit enim cyclutn solis XI, litleram dorainicam A.
in Christo horoincin negavil; quanquam Flavinuis x Oslenta et signa hujusmodi quid divinitus porlen-
:
de eo loquens Nestorii, inquil, impielalemconfir- dcre exislimavit anliquitas; neque falsam semper
ma'bqtel iiiccingebalurpro Nestorio mililare)'t pugna. fuisse lianc interprelationem credere nos cogit auclor
Hsec Idaliuui in errorein ducere potuerunl; nani lib. II Machab. cap. 5. Nunc etiam nihil prohibel,
Nesloriu» Hebioiiila fuit. Sed et Aviius Viennensis C quoniinus hisce rignis praemonslrare voluis<eDeutn
post Idaliuin Nesiorii errores Eutychcti applicuil, dicamus dirum ac ferale illud Attilce bellum, ul in-
epislola %. nuit Idatius,et cum eo Isidorus. At si quis porleutum
j Loo Flaviano respondit releberrima epistota hic nullum agnoscere velit, ad auro-
recurratque
Lectis dileclionis tuw, etc., de fide Incarnationis, ram, ul dicunt, Rprealem, suo fruaiur iudicio.
quam ipsi carJinalis Nurisius nimis quaro iinroerilo u Pugnam Attilanam intelligit.
abrogat, ut Prospero adjuJicct. Vide nolain 65 ,
i). 3 et 1. T Notas has xxvii. i. hoc loco inscripsit Id.ilius,
k Horum geslorum meminere Flavianus, epist. 1 easque perperam librarii ad § Placidia retro. traxe--
2|iu 2, et Leo, epist. olim 16. ruiit.Yide notam 06.
729 IDATH EPISCOPl CHROMCON. 73«
IBPER. OL. k. C.
civitates effractae '. In campis Catalaunicis (67) b, haud longe de civrtate quara
egregerant 90, Mcltis, Aelio ducic et regi Theodori, quibus erat in pace societas iv.
(08) *, aperlo raarte confligens, divino caesa superatur auxilio. Bellum nox intem-
'
pesta diremit. Rex illic Theodores prostratus occubuit (69); CCC ferme millia
horoinuro f in eo cerlainine occisa numerantur.
Multaanno signa procedunt. Quinto Kal. Octob. s, a parte Orientis luna fuseatur. In
diebus sequentis Pasclioc^.visaquacdamincceloinregionibusGaHiarum, epistola de his
EufroniiAugustodunensisepiscopi91 ad Agrippinumcomitem facta evidenter ostendit.
Stella cometesa XIVKal. Jul. apparere incipil, quaelHKal.diluculo ab Orientevisa, post
occasum solis ab occidua parte niox cernilur; Kal. Augusti a parteOccidentis apparet.
Occiso Theodore, Thorismo lilius ejus succedit »in regno.
Hunni cum rege suo Attila, relictis Galliis post certamen, Italiam pelunt
xxviu. il. i (id est, secundoregni anno principis Marciani) Hunni, qui Italiam praedabantur, 458
aliquantis etiam clvitatibus irruplis, divinitus partim fame, partim morbo quodam,
plagis coelestibus feriuntur ; missis eliam per Marcianum principem , Aetio duce ,
cseiluntnr auxiliis; pariterque iu sedibus suis et ccelestibus plagis el per Marciani
subjugantur exercitum; 92 k et >,a subacli, pace facta cum Romanis, proprias repe-
tunl sedes. Ad quas rex eorum Allila mox reversus l interiit (70).
Ad Suevos Mansuetus comes Hispaniarum m, et Fronto n similiter comes, legati
pro pace milluntur el obtinenl conditiones injunctas. 30g
Thorismo rex Golhorum , spirans hostilia °, a Theodorico. et Frederico fratribus
jugulatur (71) P, cui Theudoricus succedit iri regno.
xxix. in.1 (id est, lerlio regni anno principis Marciani) 93 regina moritur Pulcheria mense 453
Julio (72)'.
»,Multa dehoc Atliliano bello apud Paulum Diaco- rismundum oetatis prrcrogativa patri ex electione ta-
num, ltb. xV,et Jornandem, n. 60. Prscterea in Actis men successisse. Regnum illi delatum est inter fremi-
fusioribus sancii Lupi episcopi Tr icassini die 29julii tus exsullationesqtte militum; nam eodein ipso tem-
11011pauca invenies de provinciis ab Altila vastatis, pore , ut narrat Jornandes , n. 6 , Theodori adltuc
de urbibui direptis aut etiam excisis. Quse omnia justa solventesGothi, armis insonanlibus, regiam de-
pleraque alia collegit lladrianus Valesius, tom. 1 ferebanl Thurismundomajestalem. Hic observa, hiinc
Rerum Franciae, lib. IV. qui Thorismo est Uatio, Thorismodum Prosper, Tho-
b Gregorius Turonicus Mauriacosvocat bos cara- rismund Jornandes,.IsidorusThurismundum appellant.
pos. Utrumque nomen habuerunt, teste Jornande, i Nunquam alias nisi numeralibus tantum notis
n. 6. De eorum situ viJe notam 67.' annos principum designat IJatius. Unde neque an-
' In Chronico Parvo ila legitur : Cumgenteejus du- num 1 Mnrciani, expressis id genus verbis; adno-
cis gensregis Theodori, etc.: puto germanain lectio- tasse videtur : alioquin in lanta luce annus iile
nera fuisse :Ciim genle Aelii duciset regis Theodoris, 1 effugere non potuisset librariorum ocUios, ut
quibut, etc.; nam confligere cum genle dicimus, sane effugit, quandoquidem designatum eum • in
11011 aulemcnnfiigeref/enii. Chronico non reperunus. Ergo ista subJitilia sunt al-
d Idatius Gothos tantum Aetiiin boc procliosocios que hoc et consequentibus annis expungenda erant,
numerat. Sidonius insuperFrancos cum Aitila fuisse repositis numeralibus notis. At notas ego reposui,
diserte tradit. Itaque improbabilia narrant Pagius et sed verha eliam servavi, ne antiquis Editionibus
alii scriptores Galli, qni Meroveum Francorum re- quilquam detraherem.
B k Ex his apparet, bellumln canno cum Hunniset in
gem cuin suis Aetio adhxsisse, eosdemque reporia-
tce de Atlilavictorioeparlem raagnara vel eliam prcc- Pannoniaet in Italia gcstuin fuisse auspiciisMarciani.
cipuSm fnissejactant. Vide noiara 68. ' Immnnis gcneris humani hostis Atlila non tani
8 DeTbeoJoris uiorle, regno atqueliliis, nonnulla armis militum quam ccclesti vi viclus et interfectos
dabo nota 69. est,m ut inJicat 1latius. Vide notam 70.
r Enorniis visus est aliquibus occisorum hic nu- Comes erat Mansuelus Hispaniarum, qua hae
merus. Apud aiiclorem Miscellreel Jornandero ad Romanis parebant.
cc millia nou ascendit. Isidorus Idatium exscribit. E De hoc Frnnlone iterum Idatius anno 456.
• « Islicdies corrigendus est, ut ad annum 402 do- vernus erat, laudalurque a Sidonio, lib. IV,epist. Ar- 21.
cui , el ex Petnvio pro v Kal. reponenlum vi Kal.' 0 Tyro Prosper sub consulibus ins quenlis anni
esse monui. Hic autera solis defectus novum suppedi- inquit: Apud Gothos inlra Gallias consistentesinter
tat nobis arguinenlum, quo librariorum negligenfiam fitios Theodori regis, quorum Thorismodut maximus
demonstremus.Incredibite enim est Idatium , qui ac- natu patri successerat, orla dissensio est. El cum rex
curaiissime annos eclipsiumadnotavit, hanc Valen- ea moliretur qum el Romanm paci et Gothicmadver-
tiniani anno28, Christi452subjecisse. Ilaque anno sarentur quieti, a germanissuis , quod noxiis disposi-
27 Valentiniani, Christi vero 451 eam consignavit. tionibus irrevocabililer inslarel , occisus ett. Grego-
k Vereor ne
prmc.dentis Paschm Idatius scripse- rius, Hist. Franc. 1. it, c. 7, narrat Thorismun-
rit; nam siboc ad consequentero aunum pertineret, dum Atanos betlo domuisse.
uiquid praesentianno illudsubJidisset ? De Eufronio P De anno m irtis Thorismundi agam nota 71.
iioiinulladicani nola 67. r/-. . 1 E regione anni 3 Marciani exhibent libri ediii an-
1 Tlieidores, ait Jornandes, quatuor filiis domi nura Abrnhaini2i70: nimirum, auclo numero anno-
dimitt:tt Frederico et Turico (l>>geEurico )Rotem ro rum principuin snpra § Theodosius impa-ator, conse-
l llimnierit. tecum luntum Thoritmund et Theo- quens fuit, ul cilius quam par eral ad eum Abiahami
ioric.im participes laboris assumil, id est, secnm anntim perveniretur,
duxil in bellum contra Attilam. His docemur Tho- r Divam Pulcheriaiu diem suuni obiisse hoc anno
131 ADDENDAAD QUOSDAMPRJECEDEINTESTOMOS 75*.
WIPEfl. ot. A. c,
Per Fredericum Theudorici regis fratrem BacaudaeTarraconenses cceJuntur ex
auctorilale Romana °.
In Gadloeciaterraemolus el in sole signum in ortu, quasi allero secutn concerlante,
monstratur.
xxx. iv. Abrnhami il.cCCCLXX. 45*
b Aetius dux (73) et palricius, fraudulenter singularis accitus, intra
palatium manu
ipsius Yalentiniani iroperatoris occiditur «. Et cum ipso per spatariuin ejus aliqui,
singulariter inlromissi jugulantur honorati.
9^, Ilis geslis legatos Valentinianus.mittit ad gentes,' ex quibus ad Suevos venit
Jusliiiianus. m.
XXM.v. 4 Per dtios barharos Aelii familiares e-Yalentiniantis Romoe iroperalor occidiiur 45$.
in Caropo f, excrcitti circumstante, anno oetatis suoe XXXVIs et regni XXXI. Post
quem roox Maximusex consulibtts XLIII Romce Augustus appellalur. Qui cum, iin-
perator faclus, reliclam Yalenliniani sibi duxisset uxorero, et filio suo ex priore conjuge
Palladio, quero Ccesaremfecerat, Valentiniani liliara (74)b in conjugium tradidisse,fK
magnorum motuum, quos verebatur, perturbalione distortus, et quia in oc.cisorum.
per Valentinianum, et in ipsius interitum Yalentiniani, ambilu regni consilia sce-
lesla patrata contulerat, cum imperiuni deserere vellet et Romam, 95 vix quatuor
regni sui mensibus expletis, in ipsa Urbe tumultu, populi et seditione occiditur mi-
litari (75) i.
Ipso anno in Galliis Avitus, Gallus civis k, ab exercitu Gallicano et ab honoralis iv.
primum Tolosoe', dchinc apud Arelalem m, Augustus appellalus, Romam pergil et
suscipitur».
i. (76) ° Romanorum X.LIHP, Marcianus 196 quinto jam rcgni sui anno oblrael
monarchiam.
Vincomalo et Opilionc consulibus, testantur etiam A \ lantum decebat chronologum ista recenset, Idatius
Marcellinuset Chronicon Alexandriiiuui. De mense autem ex v non inlegris princjpatus mensibus duos
cardinalis Norisius et Pagius immerilo ab Idatio dis- annos l et xxxi.fecit, ipod prrestitit eiiam iti Avito.
sentiunt. Vide nolam 72. b Utram? Placidiatu an Eudociam? Nemo
" Quia auspiciis Roroani imperii non autera Go- Vide nol. 74. explicat.
thiro noinine hoc bellura gessil Fredericus, ideo ' In eamdeni senteniiam Sidnnius, lib. n,
cap. 13,
aucloritale Romana Bacaudas cecidisse di.cilur. de Maxiraoait: Quamdampolestaiisimmensmvertigi-
b Hoc loco has excidisse noias. xxx. iv, designanlcs nem sub corona paliebatnr. Nec sustinebat
domiuut.
trigesimuin annuniValentiniani et quartum Marciani, esse, qui non sustinuerat esse sub domino.
oslendain nota 73, neque niilii religio fuil eas huc i Idem Sidonius, carra. vn, 441, denece, Maxi-
revocare, licet in reliquis Edilionibus omitlanlur. nii hcecscribil:
i Procopius, lib. i deBclloVandal.,narrat, Valen- Inlerea incaulamfurtivisVanJalusarmi»
tinianum, deceplum ab Eunuchis (uiftimtaniuro H.e- 'fe capit(Romam)iiifidoquetibi Burgundioduclu..
raclitim expriinil Prospersub consulibus hujus anni, Exlorquettrepitlasmaclandiprincipisir*s.
ejusdemquemeininii Marcellinussequenti consulatu), Ubi Burgimdionisalicujtis ductu sive inanu periisse-
credidisse Aelium sibi insiiliasslruere. FrauJis hujus Maximuminnuit. Atiter alii narrant. Nol. 75.
auclorem accu-al Maximum; quod eiiam iufra innuit l' Nempe Avilus Arvernus erat.
Idaliu>affirmatque cxpresse Marcellinus.Porro Sido- 1 Sidonius, carm. vn, Theodoricum Yisigothum
nius, carin. v, 203, Aelium ejusque conjugem, quam Avito, cum bic Tolosrein iliius regiaessei, auctorem
Gelhko et regio sanguine ortain aflirniat, Gaudcntio "„r luisse narrat sumendi iniperii, quod inviium susce-
iilio iiiiperiuinconcupivisse prodidit. Joannis insuper pisse ait, ut illius regis ope alque auxjlioreipublicx
tyrannidi Aetium favisse Prosper suo loco coraine- subvenire posset. Se.l par erat ul gener soceri am-
morat. Denique hoc eodera lempore, ul altcra ex li- biltnn tegeret, et cuncta silerel quae Avitus <gil ut.
liabus Valenliniani fiiio suo noberel, iiislanter urge- a Gallicano exercitu Golhis conseiitientibus Augus-
bat. CoeleraAetium virum fuisse bello et pace claris- lus reiiuntiarelur. Levatus aulein est (ut loquilur
sinniili quis neget? Anonyraus Cuspinianeus) rii<?vi ld. Julius.
•1Libri editi sic hnbent: xxxi. Quartoregni anno m De hac Aviti iiuncupaljone Sidonius, carm. vn,
principis Marciani. Verba haecdelevi et notam v ad- 571, inquil:
didi, quin cx dictis constat anmim hic quintum Man Fragor atria complet
ciani Idalium ascripsisse. Ugerni,ouo fortelocopipturba, stiuatus
* Hos Uarbaros Optilam et Transtillam vocat Dululeratvim, vota, preces.Locus,hora, diesjue
Marcellinus; a quo niliil fcre discreuat Jornandes Dicilurirnperiofelix.
de reruin et temp. Success. aulem castrum erat Arclatensium. l.leo
f In campo Martio, ul expressit Marcellinussub Ugernum Ualiiis Arelate Auguslum reiiuntialum esseait.
bujus anni c uisulibus. n Avitum a Romanis susceptum, ut Idatius narrat,
K Incertns Cuspioiani levatum fuisse ait Maxi- probat Panegyris ipsi dicta Komje.a Sidonio..
miim xvi Kal. Aprilis, el Marianus Scotus Valeuti- 0 Hxc nola l non initium novi anni, sed imperii.
nianuin uno anle die occisum esse traJii, id est Avili designat. Nota 76.
16 Marlii. Vixit igilur Valeniiuianus annos xxxvi, p Tertium jam iiuiic numeratus est XLIIl im-
inenses vui, dies xv; agebal principaius anniiiuSO a C ( peralor:
die x Kal. Novcrob. praecedenlisanni. Card. Nori- <tPerperant vulgati libri pro <7«in«o prsefeiunt quar-
siu:, Ilist. Pclag. lib. n, cap. 15, roinus exacte quaiit lo annc
755 IDATII EPISCOPI CHRONICON. 731
1MPER. 0L' A' °
Per Avitum, qui a Romanis et vocatus et susceptus fuerat imperator, legati ad
Marcianum pro unanimilate mitluntur imperii.
Gaisericus sollicitntus a relicta Valenliniani, ut malum fama dispergit a, prius-
«
quam Avitus Auguslus fieretb, Romam ingreditur, direptisque opibus Romanorum,
Carthagineiu redit, relictam Yalentiniani et filias duas et Aelii filium Gaudentium
noinine secum ducens.
Suevi Cartbaginienses regiones, quas Romanis reddideranl >, deprasdautur.
Marcianus et Avilus concordes principatu utuntur imperii.
• Per Augusturo Avilum (77) Frouto comes 97 legalus mitlilur ad Suevos. Simi- 4t55
Ii. vi.
liler a rege Gotho Theudorico, quia fidus Romano esset imperio, legati ad eosdem
niitluntur, ut tain secum quam curo Romano imperio, quia uno essent pacis foedere
copulali, jurali fcederis promissa servarenl f. Remissis legatis ulriusque partis,
atque orani juris ratione violala, Suevi Tarraconensem proviiiciam, quce Roroano
iroperio deserviebat «, inva'dunt,
De Erulorum genle (78) h septem navibus in Lucensi Iittore aliquanti advecti,
viri feritre CCCC expediti, superventu multiludinis congregatae, duobus tautum ex
sue riumero effugantur occisis. Qui ad sedes propiias redcuntcs, Cantabriarum ; et
Yarduliarum i loca roaritima crudelissime deprcedati sunt.
98 Legati Gothorum rursuro veniunl ad Suevos, Post quorum adventum rex
Recbiarius cum magna suorum mulliiudine regiones provincise Tarraconensis inva-
dil k, acta illic depraedatione et grandi ad Gallcecianicaplivitale deduela.
Mox - llispanias rex Golhorum Theudoricus !cum ingenti exercilu suo m et cum 309
voluntale et ordinalione Aviti imperatoris n ingreditur. Cui cum multitudine Sue-
vorurn 99 rex Rechiarius occurrens, duodecimo de Asluricensi urbe milliario, ad
fluviura noraine Urbicum ° III Non. Octob. die, quarla [Al., sexla] feria, iuilo mox
• Ita etiam narrant Marcellinusiu Chronico, Jor- A qua vergunt, Vardulique ex prmdictis et Cantabri.
liandes,lib. de fer. et lemp, Success., et Paulus dia- i Vartlulorum civilas et porius Flaviobriga fuit.
couus,.lib. xv, alque eliam alii. Idem Plinius, lib. iv, cap. 2. Flaviobrigani auteui
b Hsec perspicne denotant, Idatiura etiam nunc earo esse urbem quoc nuuc Hispanis Bilbao dicitur,
gesta anm 435 el 5 Marciani narrare; quibuscum 1 muhoruin k opinio esl.
Aviii aiiniiro conjuuxit, uti supra 1 ArcaJii et Hono- Rursus postquam Avitus imperator renuntiatus
rii cum 17 Theodosii copulavit. Sed de his acluin est, legati Golliorum veniunt ad Suevos, ut hos de
est niemorata nola 7J. irruptione in provinciam Tarraconensem
'« De hac urbis direptione Prosper : Posf xiv dies Sed nihil bnc expostulatione profecerunt; arguerent.
imo Siievi
sccura el iibera scrutatitine onmibusopibus suis Roma eamdem provinciam secundo invasere. Hinc luce cla-
vacuata esl, multaque millia captivorum, prout quiqne rius ostenditur, duplicem hanc Golhorura legalionem
aul mlale aut arte placuerunt, cum regina et fitiabus Suevorumque irruptionem, nisi caecus penitus esset
ejus Carlhaginem abducta sunt. H;cc Prosper, quac Idatitis. in annum 455 post Aviti nuncupalioiiein coii-
auclor Miscellsetranscripsit lib. xv; regina Eudoxia, gerere ncquivisse.
liiix Eudocia et Placidia vocabantnr. 1 Rerura gesiarum hoc lempore hic ordo fuit. De •
d Isidorus in Hisl. Suevor. Rechilam has provin- sinenle anno 455 concordia Marcianum inler ac Avi-
cias Romanis reddidisse tradit. Rechila autem an- tHm siabilita, hic Frontonem legalum suum cnm
no 448 obiit. lcgalis Tlieudorici ad Suevos inittit inilio anni 456.
• Iueiuite novo anno civili, qui fuit reroevulgaris Sed Suevi, nulla datoe fidei ratione habita, Tarraco-
456, Idatius 6 Marciani aunuinet Aviti2 (naro ulrius- JJ
r, nensem provinciam invadunt. Qund cum au livisset
que imperatoris ann<>sconjungere, ubi primum se Theudoricus, secundam ad Rechiarum legationem
nat occasio, mos illius est) designavit. Et quiJero direxit. Nibil tamen profecit, Suevique ilerum in
hoc eodem loco annum 6 Marciani retinct Cbronicon Tarracoiensem irrumpuiil. Interea annus 456 in
Parvum. Yide noiam 77. auiumuumvergebat, cum Tbeuduricns contra Recliia-
f Avilumnon soluin Marciani,sed aliorum qnoque rium in Hispanias venil, uti narrat hoc loco Idatius.
principum amicilias sollicite sibi quaesivisse, Tbeo- m EaJem habet IsiJorus in Hisl. Gothor., eaque
dorico juvanle, clare ista ostendunt, alligat anno 5 regni TheoJorici. Aniiiiin aulem 1
e Ex his evidenter colligitur, IJaiium a § Per Au- ipsius conjunxit cuni anno 2 Marckmi. Unde liquet
guslum Avitum res gestas anno aeraecoinmunis 456 haec ascripta fuisse anno 6 Marciani ab Idalio, atque
atque adeo 6 Marciani narrare incepisse. SeJ el quac aJeo anno 456. Jornandcs in Geticis, n. 74, narrat
narrat u-que ad. § Mox Hispanias, idipsum etiam Burguiitiionum reges Gnudiacumet Ililpericum cum
evidentius demonslrant. Nam lot lantoeque res con- Ttieudorico in Hispanias veui-se.
fici non poterant a die x Julii auno 435, quo Avilus " Isidorus, Inudnto loco ; Tiieudoricus,ail, in His-
faclusest imperator, aJ liinMiiillius anni. Itaquc mi- paniam cnm ingcnti mnliitudine erercittis, et cum li-
rum esl annum ipsius 2, qui totus cum 6 Marciani centiaAvitiimperaloris ingreditur anno 5 regni. Unde
decucurrit, poluisse a librariis tauto post ad § Re- Theo oricus requo jure Hispaniarum regnum a
chiarius transferri. Suevis extorsisse sibique coniparasse conslat.
h De Erulis paucula nota 78. v 0 Hodie Orbigo vulgo iippellaliir et ab Euro Aslu-
' Anliqui scriplores Canlabros, Vardulos, Vasco- ricam respicit. Prseliura istud ad oram Glnonici
nos dixere, non autem Cantabrins, Vaiduiias, Yas- Yictoris Tuncnsis anonyrous adnotator sed antiquus
conias; liX'Ceniin noinina delerioris sunt ataiis. •' rontigisseait in campoParamo, juxta flumenOrbicum.
Piinius, Iib.'~î, cap. 3 : Ad Oceanum, inquil, reli- Unde duo colligimus : 1 ffmiien illud Orbicum cl
735 . ADDE2SDA AD QUOSDAMPR.iXEDENTES TOMOS. 756-
IMPEK Ot. A. C.
cerlamine superatur. Caesis suorum agminibus, aliquantis captis, plurimisque fu-
galis, ipse ad extfemas sedes Gallaeciseplagatus vix evadit ac profugit.
Theudorico rege cum exercilu ad Bracaram extremam civitalem Gallaeciaeperten-
dente Y Kal. Novemb. die Dominico °, etsi iticruenta , lit lamen mcesta et Iacryma-
bilis ejusdem direplio civitalis. Romanorura b magna agitur captivilas captivorum;
sanctoruni basilicaeefffactx, altaria sublata atque confracta; virgines Dei exin quidem
abductse, sed inlegritate servala c. Clerus usque ad nuditatem pudoris exulus; pro-
miscui sexus 100 cum parvulis, de locis refugii sanctis populus oronis abslractus;
jumentorum, pecorum, camelorumque horrore locus sacer impletus, scripta super
Jerusalem ex parle ccetestis irae- revocavit exempla.
• Rechiarius (79) ad locum, qui Portucale f appellalur, profugus, regi Theudorico
caplivus adducitur. Quo in cuslodiam redacto, cseleris, qui de priore certaraine
superfuerant, tradenlibus se Suevis, aliquanlis iiiliilominus interfeetis, regnum
deslructuin et Dnitum esl s Suevorum.
Iisdem diebus Rechimeris comitis circunivenlione raagna multitudo Vandalorum ,
101 a.u8Cse ae Carthagine cum LX navibus ad Gallias vel ad llaliam moverat, regi
Theodorico nunlialur occisa per Aviuro.
n
liesychius tribunus legalus ad Theudoricum-cum sacris muneribus missus ad
Gallieciam venil, nunlians ei, id quod supra, in Corsica caesam mullitudinem Van-
dalorum, et Avitum de Italia ad GalliasArelate (SO)' successisse. Orientalium naves
Hispalim venientes per Marciani exercitura I csesasnunliat (81).
rn conventus parle Bracarensis latrocinantium depraedatio perpetratur.
Ajulfus deserens Golhos in Gallaeciaresidet.
Suevi, qui remanserant in exlrema parte Gallsecise,Massilisefilium nomine Mal-
dram sihi regem conslituunt.
Theudoricus Emeritam deproedarivolens neatscEulalisemartyris terjretur.oslentis.
nt.. vu. 102 (82) k Avilus>postqu.ama Gallis el a Gothis faclus luerat imperator, caret 457
'"
iroperio ', Golhorum promisso destitutus auxilio caretet viia.
In Orientis parlibus VH anno imperii suin morilur Marcianus.
Urbicumdictum, frequenli u in o et e converso lacta A ' Observare hoc loco maxime oportel Ofdineni
commutatione; 2° Sepontiam Paramicam Ptolomrjci quem lenet Idalius in bis quoehoc anno gesta sunt
in hoc fuisse tractu ab urbe quse nunc Miranda de narrandis. Nam ex eo quivis intelligere poterit, res
Duero dicitur, salis dissitam. ea continuatione et tenore processisse quo ab ldatio
• Diesista 28 Octob. in Dominicam,et dies 5 ejus- narrantur. Aique inde ukerius certi aliquid de tem-
dem mensis, de qua paulo antea in feriam quarlam pore quo Avitus ab imperio dejectus est elicienius.
inciderunl anno 456. Quare n.ullumdubium relinqui- Yidenotam 80.
lur Idatium acta liujus antii nunc persequi, recleque i Tam inepte librarii hunc locum immutiverunt,
supra annum 6 Marciani et 2 Aviti insciiptos esse. ut nullus in eo sensus sit. Quare ex Fragwento se-
b Scilicel Galloecorum,qui sub Romanorum iinpe- cundo Hispaniae illuslratse sic legendum exisiime:
rio aul protectione erant. Orientalium naves Hispulim venientespro Marciane
« Goihorum pudicitiam mirifice laudal Salvianus, exercitum cmsum nuntiant; nimiruro G.aiserici.exer-
lib. vi de Providenlia. citum, qui in Corsicara descenderat. Vide not. 81.
- Daniel. ix, 24; Mallh. xxiv, lo. k Chronicon a Sirmondo edituni hunc locum ita
• Non nisi per summam librariorum inscitiam aut cxpriniit :iu. Avilusler.tioanno a Gallit,tttc.
ul isluc 2 Aviti At poslquam
egligenliamlieri potuit, arinus trans- Henricus Valesius, qui manuscriptum Sirmondi
lalus fuerit. Yitle notam 79. viderat, ita in eo le.gi testatur in noiis ad Iib. u
f Ad Durii ripam propeque illius ostium castrum Evagrii, cap. 7 : Tenio anno Avilus, seplimomense
hujus nominis unicuni eral Idalii lempore; nam si B ^ poslquama Galiis, eic, atque haiic lectionem in EJi-
duplex fuisset, ulique distinxissel, ut sciremus quod- tjone sua offerl doclissimus Florius. At germnani
nam illorum luit ad quod devenerat Rechiarius. lectionero hanc esse, qtiain nos danius, demonstra-
Procedente vero tempore, novunicastruni erectum bitur iioia 82.
esl Porlucale eliam dicium a Cale vico utrique vi- 1 Exutus purpura a
Rechimere, u.t dictum est
cino. Postremum hoc episcopa'i sede cohonestatum, nola 80. An ad Avittim dejicieiiJuni decretura sena-
antiquuni episcopo Coirabiicensi subjecluin fuit, ut l.usmexquisierit Recbiroer? Yalde dubtto.
conslat ex divisione sediuni episcopalium, quae sub Avitum ordinatum fuisse Piacentioeepiscopum
nomine concilii Lucensis fertur. Hinc ilaque apparet post imperii ahdicationem, iraduut Gregorius Turo-
ascendenlibus a mari per Durium, casiruro iiovuui nensis et Yiclor Tunensis, qui mullis post amiis
ad loevam,ubi nunc est civitas Porluensis, velus au- vixerunt. Coaevi autem scriptores de Avivi episco»
tem ad dextram occurrerc, atque huc, quia eo lem- patu non mcroinere; quininio l.dalius, dum Avili in
pore unicum erat, appuiissc Rechiarium. Gallias advenlum el legatioiiem ab eo ad Theudori-
s Isidorus, in Historia Golhoruni sic ista le.iit : cum inissam narrat, hujusmodi episcopatum segarc
Pro majori parte deslruclumest finitumqueSuevorum mihi ccrto videtur. Vide notam 83, n. 5.
" Marcianus imperium teouil a die 24 atil 25 Au-
regnum; in Historia vero Suevorum : Pene destruc-
(itm eil finitumque.An perdita siinl in Idalio illa pro gusti anni 450 ad iniliura Februarii anni 457. Ilaquc
majari parte, aut illud pene? Sane Suevorum reges recte Marcellinus regnasse cum ait anuos vi, men--
el regniini toto dcinceps Chroriico legirous. ses vi, nisi quod pauculos dies proeteriii; Idatiusniore
b Sacra vocal, quia niissa a"bimpcralorc. suo aliter nunicrai, ul saipe dictutii esl.
737 lDATll EPISCOPICIIRONICON. 738
1HPER. <*• A- '••
Romanorum XLIV Majoriainus in Italia et Conslantinopoli Leo ° Augusti appel-
lantur.
I. b Theudoricus (83) adversis sibi nuntiis territus, mox post dies Paschatis, quod
fuil IIc Kal. Aprilis 103 °"eEmerita egreditur, et Gallias repetens-,partem ex ea
quam habebat multitudine varioenationis d, cum ducibus suis ad campos e Galloeciae
dirigit. Qui dolis et perjuriis instructi, sicut eis fuerat imperatum, Asturicam (quam
f
jam praedonesipsius sub specie Romanae ordinationis inlraverant) mentientes ad
Suevos, qui remanserant, jussam sibi expeJilionein, ingrediuntur pace fucala soliia
arte perlidiae. Nec mora, promiscui generis reperta illic caeditur multitudo; sanctoc
effringuntur ecclesiae, altaribus direplis et demolitis, sacer omnis ornatus et usus
aufertur. Duo illic episcopi inventi J04 cum omni -lero abducunturin captivita-
tem; invalhlior promiscui sexus agitur miseranda caplivitas, residuis et vacuis civi-
tatis domibus datis incendio. Caroporumloca vaslantur (84) «, Palenlina civiias simili,
quo Asturica, per Gothos periit exitio. Unum Coviacense h castrum tricesimo deAstu- i;.
rica milliario a Gothis diulino cerlamine faligatum, auxilio Dei hostibuset obsistit et
prsevalet. Quamplurimis Cx eorum manu interfectis, reliqui revertuntur ad Gallias.
•
Ajulfus, dum regnum Suevorum spirat, Portucale moritur merise Julio,
Suevi in partes divisi pacem ambiunt GallaeciarumJ. E quibus pars Frantanem,
k
pars Maldram regem appellant. Solito more perfidiae,105 Lusitaniam depraedatur
pars Suevorum Maldram sequens. Acta illic Romanorum coedepraedisque conlractis
civilas Ulyxiponasub .specie pacis intratur.
ii. - Frantanes (85) morilur per Pascha et Pentecosten. Jnbente Maldra, Suevi in 458
solitam perfiJiam versi regionem Gallacciacalhaerentem flumini Durio depraedantur.
Quinto * Idus Junias die IV ferta, ab hora qnarta in horam sextam, ad speciem lurioe
quintse vel sexlaesol de lumine orbis sui minoratus est.
" Gdlhicus exercilus, duce suo Cyrila a Tbeudorico rege ad Hispanias missus, lii.
mense Julio succeJit ° ad Boelicam. Legati Gothorum et Vandalorum pariler ad
Suevos P veniunt et reverlunlur.
» Ulrumque hoc anno imperium adeptum fuisse, A w ' Ajulfumneque proeposilnmSuevis a Theudorico
MarcellinusetCassiodorusaliique testantur. Majoria- neque hujus imperio occisum fuisse (quod tradit Jor-
nus, ut ail incerlus Cuspiniani, levalus esl Kal. Apri- narides, n. 74 in Geticis) apparet ex bis quoeIdatius
lis; Leo vil Idus Febr., lesle Chronico Alexandrino. testis oculatus scribil. Nam Ajullus, antequam Theu-
* T/anlumLeonis ct Majoriani epocham designat doiicus a provincia disceJeret, Golhos deseruit; et
haec nota i,' chronologiam vero regit illa, quacsupra morluus, non autera inlerfectus hic dicilur. Ipsuni
ascfipta est ad tertium Aviii annum. Yidenolam 83. regno inhiasse nnn dssimulai Idalius; atlamen am-
" in vulgatis libris legitur v Kal.; correxi n Kal., bire potuit regnum sine TheuJorici injuria, qui Sue-
non tantum quia Pascha hoc arino 31 Martiicelebra- vis poteslatero feceral eligendi sibi regem.
tura est».nain potuisset ex oblivioneerrare, sed quia j Nempe Gallaecorum, qui liberlate gaudebaiit,
verosimiiius est librarium ex hac nota ii, quam I,la- neque k
Barbaris subjiciebantiir.
lius, hanc aliatn v fecisse. Insuperin vutgatis legitur Maldroeelectionem aijno superiore con-:ignnvit
Paschte quod; correxi ex gramhialicae regulis Pas- Idalius; sed aliquanto post, dissensibne orla inler
chatis, quo nomine ulitur infra IJatius § Frantanes. Suevos, no nulli alium sibi regem, scilicet Frarita-
* Burgiindionescum Theuilorico in Hispaniasve- nera coristituuni. Rem dilucide exposujt Isidorns in
nisse adnotavi supra ex Jomande. Hist. Suevor.. ubi hoecscribit: Suevi Maldram Mas-
" Ad campos ait, vel quia Suevi aperta tanlnm silim filium sibi reqem constituunt. Mex bifariam di-
planaque loca possidebant, vel potius quia ad trac- visi pars Franlanem, pars Maldram regem appetlaut.
tura illum, quem nunc Tierra de Campos diciuius , 1 Hic ex § sequenti aimum 2 Majoriani et/Leonis
mililes suos direxit Theudoricus. Caropi siquidein _."' relraxi. Nota 85.
Palentitii ab Orosio (audanlur lib. vn, cap. 40, ubi m v Kat. Junias non autem v Idut scribendumesse
tamen pro Palatinis campis, Palentinis cum Livio, docent Pelavius et Ricciolus, el uos alias monuimus.
aut Palontini» cnm Straboue, legendum e>t. 0 Libri editi annuni hic 2 Majoriani exhibent vitio
f Quodjam alias dictum esi, GaIloeci,quiannn409, librariorum ; nam Idalitis hanc notara supra, ut de-
irrueulibus in provinciaro Barbaris, in loca tuliora monstratum °
esl nola 85, ad § Frantanes consignavit.
se receperunt, sub Roinanorum nomine etiam nunc llinc rursus intelligimus, Uatium acia anni 458 a
censebantur; quod significavitpaulo antea Idatius, § praecedeute narrare exorsum fuisse, et illic qu;c
dum Bracarae magnam Romanorumcaplivilatemfnc- mense Maio, hic quacmense Julio gestasunt, eodera
tara fuisse alfirmat. Sed ergo caussefuit cur Asturica, anno tradere.
Palentia, aliaque oppida Golhos, qui pr.o Roroano p Quo tenderent isloelegationes, quid Gothi, Yan-.
imperio alque ex imperatoris ordinatione bellum dili et Suevi molireiilur, eventus ipseldocuit. Omnes
getere praeseferebant,intra moeniareceperunt. enim communi consilioin Romanos arma verterunt,
« Theudoiicus ob Aviti ab iroperio dejectioneni quos privalis odiis dissidiisque inler se certanles,
in Gallaecos,qui pari.es Roriianorum sequebantur, iacillime vinci posse aniraaclverierant. Theudorici
desaevit.Vide no!ain 84. tunc odiura in buevos exstinclura erat, occiso aut
h Anno aerseChrislianoe 1050 habitum esl couci- mortuo Avito, cujus causa in eos bellnin suscepcrat,
lium in caslro Coyacensi, quoJ aliud non 'est quam atque interrecto Rechiari.o,quem liccl afline.mpri-
cnjus hic meminit Idatius. Situm est in agro Ove- vatiin odeial ob ea quoc jiarral Jornandes in Geli-
lensi, vulgoque nunc V'«7?no<i deD. Juan appcilatur. cis, n, 75.
739 ADDENDAAD QUOSDAMPRifeCEDENTESTOMOS. 741}
IBPES. OL. k. C.
iti. lOB TheuduricUs cum duce suo Sunierico exercilus sui aliquantam ad Bxticam 459
dirigit manum. Cyritla revocatur ad Gallias. Suevi nihilominus Lusitanioepartes cum
Maldra, alii cum RemismOndo» Gallaeciamdepraedantur.
Eruli maritima conventus Luccnsis loca nonnulla crudelissime invadunt, ad Baeti-
caro perlenJentcs.
Maldras germanum suum fratrem inlerficit, et Portucale (86) b castrura idem bos-
tis invadit.
Inler Suevos et Gallaecos,interfectis aliquaritis bonestis natu, malum hoslile mis-
celur.
Legali a Ncpoliano c magistfo militum 107 et a Sunierico comile missi veniiint
ad Galloccos,nuntianles, Majoriarium Augustum et Theudoricum regem firmissima
inler se pacis jura sanxisse, Golhis in quodam certamine d suneratis (87).
iv. Maldras, iii fine (88) Fehruarii • jugulatus, merito periil interitu. ^60
Pcr Suevos Luco habitantes in diebus PaschoeRomani aliquanii cum rectore siid
honesto natu repentino (securi de reverenlia dierum) occiduntur incursu.
Mense Maio, Majorianusliispanias ingredilur imperator. Quo Carlhaginensem pro-
vinciam perlendenle, aliquantas naves, quas sibi ad transitum adversus Vandalos
pracparabat, de littore Carlhaginensif commoti Vandali per proditores abripiunt.
108 Majorianus, ita a sua ordinaliorie fruslfalus, ad Italiam reverlitur.
Pars Golhi eJtefcitus, a Sunierico et Nepotiano comitibus ad Gallacciaittdirecta, 310
Suevos apud Luciim depraedantur *; quaeDictinio, Spinione el Ascanio delatoribus,
spargentibusqtie ad terrorem pfoprioevenena perfidioeh, indicata - recurrit ad suos.
Ac mox iisdem delatoribus quibus supra, Frumarius, cuin manu Suevofulri quam
habebat impulsus, caplo Idatio episcopo vu Kal. Augusli iu Aquaeflaviensii ccclesia,
eumdem conventum grandi everlit excidio.
Remismundus vicina pariter Auregensium k loca el Lucensis conventus maritima
populatur.
lnter Frumanum et Remismtindum orittir de regni potestate dissensio.
109 Gallrecorum et Suevorum pacis quccdamumbra conseritnr-
A Theudorico lcgali ad Suevos veniunt et revertuntur.
« In Historia Suevorum divi IsidoriRecchimundum A a Vandalis naves fuisse ail Idatius. Atqtii lillu-. lotN
ei Remismundum.reperimus. Sed cum neque in ora- gius se exlendit, ad orain scilicet marilimaro lotitls
nibus illius Historisc exemplafibtis, nequc in Idatio provinciae.Quamobrem verum esse exislimo quod
Recchimundi nomen unquam legaiur, unicum lan- Marius Avenlicensis pre=sius scribit, dum ait propa
tum euniquc Remismundi nomine Suevorum regem Ilicem ista contigisse. Porro in illa ora promotito-
fuisse hoc terapore pulo. In aliquibus prreterea Go- rium est, cujus nullam apttd antiquos geog-raphos
thicae Hislorioc eiu«dem lsidori Editionibus Rcniis- mentionem invenio; nunc auleln noslralibus Cabo
mundiis dicitur Maldrm filius; at in Labbeana hoec de Sanla Pota dicilur, duplicemque proebet slalio-
verba desunt, el ldalius diversarnm partium reges nem, alteram ad orluro, ubi Alona, alteram ad oc-
Maldramet Reniisinundurofacit. Idro verius existiroo casum.ubi castruni est et viculus vulgo Lw<7or nuevo,
Remismundtiro non fuisse Maldrcelilium. utr.imquc salis navibus lidam alque opportunam.
*»Penes Gallaecoshoc caslrum eo lempore fuisse * In Ediiione Veneta, anno 172S, haecita in Ms.
existimo. Not. 86. reperiri adnotatur : Su«tios apud Lucum deprmdatur
« Nunc primum apud Gothos coroites et magistros habilanles, ctc, quam leclionem geriiiaiiain Idalii
mililiim lego. An reipsa talcs erant Nepotianns et esse puto. Habelur id in proefatione, totn. II Oper.
Sunioricus? an ldalius a Roinanis lios litulos in eos Sirmondi.
transtulit? Sane Suniericuin Golhum fuisso non du* h Apparet Dictinium, Spinionem et Ascanium ho-
bito. Et licel Nepoliani iiomeii Goihicum non rit, mines fuisse perfidos, qui nunc Suevos, nunc Gallae-
sub Theudorico militasse leslalur inlra lualius; atta- cos prodiderunl, illos Golhis, hos Suevis.
men adhoesisse Gothis pottiit post Aviti interitum, I 1 Suspectum mihi est verbum illud. In Sandovalii
sicut etiam Suniericus, atque hic comitivse, ille n>a* Idalio lacuna hoc loco cernilur.
gislerice honorem, quem apud Romanos adepti erant,
intfer Gothos retinuere. Oslrogoihus TheoJoricus i Quod in Aquiflaviensi ecclesia inventus fuerit
hiijusnindi honoris gradus paulo post in Iialicum Idatius a Frumario et ad eamdem posl terlium men-
sem redierit, illius Ecclesireepiscopum fuisse affalim
suuni regnum invexit; apud Visigolhos nou uisi declarat.
longe serius inveniiuus. 1 An quos hic Auregenses vocat Idaiius iiJem illi
4 Ubinam gcstiiro sil hoc bellnm. in quo Golbi a
Romanis vicli sunt, non cxpriroit Idalius. ln Gallia sunt qui in lapide AquiflaviensiAobrigenses tlicun-
inter utrosque fuisse ex Sidonio colligitur. tur?Sane noroen non multum abhidit. Et si Aure-
Sugnatum
ot. 87. gensium civitas eadem est ac quam nunc Orente
• Ex lemppre quo Maldram regnasse conslat, vulgo dicimus, etet ad convenluni Lucenscm procul
dubio pertinuit, ponti A'|Uiflavieusiconsiruende,
liquel Idalium ista ad annum Abrahami 2476 retu- ob vicinilatem, opem ferre et poiuil et debuit. Joannes
lisse, qui cum anno aerae vulgaris 460 concurrit. Biclarensis anno 7 Leovigildi meminit etiara montea
Not. 88.
f Dc littore, non de portu Carthaginensi abreptasi Aregenses,
741 IDATII EPISCOPl CHROMCON. 74l
lUPEB. OL- A. C.
Suriiericus Scalabim », cui adversabatur, obtinet civitatem.
Idalius, qui supra, tribus mensibus captiviialis implelis, mense Novembfi , mise-
rantis Dei ^ratia, conlra votum et ordinaiionem supradiclorum dclatorum c, redit
adFlavias* 1.
De rege Theudorico legati gentis perfidae reverluntur.
Gaisericus rex a Majoriano imperalore per legatos postulat pacem f;
T- 110 g Majorianum de Galliis Romam redeuntem el Romano impeno Velnomini 431
res necessarias ordinaftiem Rechiraer, livore percitus et invidorum consilio fullu^,
fraude inlerficit circumvenltim h.
Roinanoruro XLVSeverus a senatu RomaeAuguslus appellatur 1, aimoimperii Leo-
nis quinlo.
vi. l. 1 Suniericus redit ad Gallias. Nepolianus, Theudortco ordJnante, Arhorium accipit 462
suecessorem.
In provincia Galloeciacpfodigiorum viaentur signa diversa. JEra D, VI Nonas Mar-
tias, 111 pullorum cantu ab occasu solis, luuain sanguinem plena convertitur. Idem
dies sexta feria fuit (89) k.
; Antiochia major Isauriae (90) l inobediens momlis salutaribus m, lerra dehiscente
'demergitur ", tantura ipsius civitalis aliquantis, qui ea, obaudienles limori Domini,
sunl secuii, de inleritu liberatis tuiTiuin eliam solis cacuroinibus exstanlihus super
fcerram.
Caiserlcus Yaleritiniani felictam Constanlinopolim remiliit (91) °. Filiac siioe, una m.
Gentoni P, Gaiserici lilio (92), alia Oivbrio, senatori urbis Roroaa,jure malriinonii
topnlanlur
::Agrippinus (93) i Galltis et comes et civis JEgidio comiti, viro insigni, iuimicus,
tit Gothorum mcrerelur auxilia, Narbonem tradidil Theudorico.
vii. n. ' Adversus ./Egidium comitem ulriusque-H2 raililiaeviruin, ut .ama commendat, 465
" Scalabis notn nunc est Lusilanioecivitas sub no- A tor xin Kal. Decemb. Eidem huic anno alljganl nun*
Inine Santarem. Plolemococolonia, Pliniomunicipium cupationem Severi Marcellinus et Cassiodorus, quani
civium Romanorum tuit. Ravenuae factam fuisse ait Marius Aveiilicensis. At
b Annon clarissime ostendit nuncldalius, se a Ja- Idatius res suo tempore gestas narrat, non ita nuuc
nuario, Tionauieni ah Octobri annum auspicari, cum Marius.
a mcriseAngusto ad Novembrem transeat sub eailem 1 Ad-6 Leonis annum, quocum currebat reroevtil-
nota chronologica qua 4 annura Majoriani desi- garis 462, Severi annron 2 et Abrahami 248J praefe-
gnavit? ..:' ruut libri editi. Sed Severi annus 1 hic consignandus
c Dietinium, Spinionem et Ascanium inlelligit, Ida- est, Abrahami vero 2480, secundo post anno, quod
tio, utapparel. maxime iufestos. ex dictis supra coiisequitur.
d Morales et Mariana Flavias in Iriam Flaviam k Ex hocloco appaiel, Idalii chronologiam a libra-
commUiaverunt, decepti a Hoderico Toletano, qui, riis fuisse pertuibalam. Vide notam 89, ubi alia etiaui
dtlm IIBBC narrat, Flaviam pro Aquis Flaviis scribit, iave«.;es.
Isinorus etiam non Aquas Flavias sed urbem Flavien- 1 Hiec dubio ila scripsit Idalius : Antiochia
procul
sem noininavit. Moralesel Mariana Idalium non vi- majoris Syrim inobediens monitis salutaribus.... ali-
derant.- quantis, qui ea(monita) obaudientes limori Domini,
• SneVoruinsciliêt gentis, etc. Vide not. 90, n. 1.
f Gaisericus equidem expedilionem Majoriani in U1Quacmoniia dederit hoc tempore Antiochenis
Africam, direpta illius classe in liltore Carthaginensi, sanctus Siiucon Slylita. Vide eamdem notam 90.,n.2.
disturbaverat; sed lamen forlem slrenuunique impe- B j *>De nniio quo hic lerrre motus conligil, eadem
ratoretn subvereri cceperat, ideoque pacem ab eo nota, n. 3.
0 Una cum Endoxia Augusta remissa est Constan-
poslulai. ,..
R Yu'gali libri hoc in loco notas prreferunt duas v ' tinopolim lilia Placidia ef quidera hoc anno, quod
el I, aniKimLeonis (Uiiiittmiet prirotim Severi signi- perperam negat Pagius. Vide notam 9i.
ficantes.'Yerum I.lalii perpetuus mos est ut nullius P Alii Hunnerico, alii TrasimunJo Eudociam, al-
principis annos attnotet, quin prius ejusdem innugu- teram Endoxioeliliaro, nnpsisse aflirniant. Not. 92.
ralionera enunliel. Atqui ita res ipsa postulat; cuin q De Êgidio et Agrippino agam nota 93.
' Exploratc bas notas hoc loco aflinxi, licet eas
agnoscere nequeatlec.torcujusnatn principis epocham
denoletinovus numerus, si rionduin novus princeps oraillant reliqui vulgati libri; nam.ut supra dcmons-
in Chronico apparuit. Praeterea cunclis relro priiici- travi, annus 1 Severi inscribendiis luit§ Sunieriais
pilms adjudicavil Idatius annuin iilum quo vita funcli redit; cum ergo § Nepetianus recedit, qni mulio post
sunl, eliamsi initio ejus excesserint. Igilur unicam sequilur, adjectm sit annus 3 ejusdem Severi, nul-
hanc noiam v hic alfixit, aniiuin quintum Leonis et libi inelius quam isto loco cOnsignaripotest annus
Majoriani ugriificaniem, qui labenle anno obiit. illius 2 : praeserlim cum Marius Aventicensis hoc
h AniinyinUssaepe taudalus, sub consulibus htijus jEgidii cum Frederico procliumsub consulibUsBasi-
anni : Majorianus depositus esl it palricio Ricimere lio el Yiviano, qui hoc anno consulatum gesserunt,
DerlonmyiNon. Aug., eloccisusesl adfluvium Hyram contigisse tcstetur. Quod si quis proecedenti8 Agrip-
VIIIdui Augusli. Cassiodorus eumdeni annuui, Mar- pinus has notas ascribendasesse velit, non admodoni
rellinus cumdem et annum et locum necis designat; f. (^ contendam, si modo mihi assentialur alteri ex his
diein neuter exprimit. duobus §<êasconsignandases.se. Etsane poluit Nar-
4 De Severo idem Anonymus : Levatus esi impera- bona GoibisnbAgrippino tradi eodera hoc anno 4b5
743 ADDENDAAD QUOSDAMPR/ECEDENTES TOMOS. 74*
WPKR. OL. 4.. Ci
Deo bonis operibiis placentem «, in Arraoricena provincia b Frederictis
(94) iratcr
Theudorici regis insurgens, ciim his cum quibus fuerat superatus occiditur c.
d Cum Palegorio, viro nobili Gallaecise,
qui ad supradictum fuerat regem, Cyfila
legalus ad Gallaeciamveniens, eunles \ 13 ad eumdem regem legatos obviat Remis-
mundi. Qui regressi in celeri revertemem Cyrilara in Lucensi urbe juscipiunt. Post tv.
cujus raox egressum de GallceciaSuevi, promissionum ut semper fallaces et perfidi,
diversa loca infelicis Gallaeciaesolito deproridantur;
Per Theudoricum ad Snevos Reriiismundus • et Cyrila cum aliquantis Gothis, qiii
prius venerant, remitluntur Cyrila in Gallaeciaremanente, Rernismundo mox recur-
rente ad regem, inler Gallaecoset Sucvos indisciplinata perturbatio dominatur.
RomanaeEcclesiaeXLIV f proesidetCpiscopus Hilarus.
VIII.in. (95) e Abrahami ll.CCCCLXXX-. 464
Nepofianus recedit e corpofe.
Frumario mortuo h, Remismundus, omnibus Suevis in Suam ditionem regali jure
revocatis 114, paeem reformat elapsam.
Mense Maio, supradicti viri jEgidii legali per Oceanum ad Yandalos transeunt,
qui eodem cursu Septembri' uiense revertuntur ad suos.
Deciitiotertio Kal. Aug. die, u feria i, in speciem lunoequint-£,soI delumine suoab 311
hora tertia in hofam sextam cernilur minoratus.
Legalos Remismtindusmillit ad Theiidoricurri,qiii simililer suos ad Remismundum
rcmitlit cum armorum adjeclione vel munerum, direcla et conjuge k quaui haberet.
Vandali per MarcellinUtn- in Sicilia cacsifuganlur ex ea.
IK. iv. H5 (96) m iEgidius moritur (97) u, alii dicunt insidiis, alii veneno deceplus. 4*55
Quo desinente, mox Gothi regiones invadunt quas Romaiio nomine luebalur.
» JEgidii probitati alii eliam iestimonium praebent. A 1 risse eum principatus annUm, qui llispanam hanc
Qunre falsum puto quod nonuullus de eo harrat, ocram 1
et ser.e comnuinis aiinum 464 referret.
probante Pagio, per calumniaro scilicet Agrippinum jGgidiumauspiciis suis,non vero imperatoris Se-
accusasse perduellionis apud iniperatorera. Vide quae , veri aucloritate, provinciam seu partem illain Gallia-
dicta sunt uota 93. rura quam regebat, administrasse perspicue liocc
*>Ventutn esl ad pugnara, ut scribit MariusAven- ostendunt. Nec mirura si, cum vir esset egregius ac
ticensis sub consulibus hujns anni, inter Ligerim ct forlis, immani Rechiineris, qui insignes quoque viros
Ligericinum; cum autem Ligericinus seu Ligerulus conciilcabat, tyrannidi sese submittere noluit.
tma tiinlum exigua leuca ab Aurelia oriatur, cursum- i lla quidein contigit ut auno 8 Leonis, vulgaris
que habeat paris tongitudinis ant paulo majoris, ut oeras464, dies 20 Julii in feriam secundam inciderit,
tradit Masson,de Fluminibus Gallioe,pag. .f;7,pugna- CIIITIliitera Doniinica esset E. D. Eadem die solem
tum fuisse diciraus duobns aut iribus milliaribus ab obscuratum fuisse adnotavit Petavius in Rationario
ea urbe. De boc belio vide nolain 94. p. n, lib. iv, cap. 13, et lib. vm de Doc-
• lta Frederici nomen expressi constanliaecausa, Temporum,trina Temporum, pag. 818, ubi eumdein <liem 20
quia supra, airoo 452 et 453, Fredericus legilur, non Julii designat, nonaulero 22, ut male refert Pagiusad
vero Fridericus, ut niodo in Yulgalis legitur. Frater annum 464. ttaquecertum nobis esse debet Ualiuin
rcgiserat, nonauteinrex.ul falso narrat MariusAven- anno k
Abraharoi 2480 et anuo Leonis Sista alligasse.
ticensis. Fredericuro magnificumvirumfilium noslrum Conjugem Remismundo missain a Theudoricu
appeliat Hilarus papa, et litieras ab eodero accepisse hujus iiliam fuisse tradUnt Mariana et alii. Verisimile
siguificat in cpislola ad Leontium Arelatensero. sane verum, tacentibus Idalio atquelsidoro, affir>-
d Sensus est : Cyrila a Theudorico ad Reuiismuti- ,,, mareesl; non audeo.
dum regetn Suevorum legatus, cu-,uPalegorio, qui ex - De Maircellinononnulla ex Prisco proluli nota
Gallaeciaad Theudoricum ieral (sic enim legenJuni 94;de eodemque agam iterum nola 104. Nalioue
esse viJeliir, non autem (uerat), Tolosa profectus erat Dalmala, et.ut ait Marcellinusin Chronico, pa-
obvios habuit legatos, qui a Remismundo ad Theu- tricius Occidentis atque paganus; tantaque crevit
doricum eodem temporc mittebantur. Ili legatione pntentia, ut utrique imperio magno luefui esset.
cito obita et Tolosa ad Gallaeciamredeuntes, Cyrilae, Novis studuisse rebus indicat Procopius, lib. i de
qui legatione itidem functus Tolosaiii properabat, Bello Yandal. Aperlius loquitur Sidonius, lib. i,
in civitate Lucensi occurruut, euroque in ipsa e\ci- epist. 11, duiii ait: Cum de capessendodiademalecon-
piunt. Nisi haccita interpreleris, vix ac ne vix quidem juratie Marcelliana coquerelur. Sed valde vereor ne
intelligere poteris. calumniara hanc passus sit a Rechimere, qui, teste
• Gothum oportet fuisse bunc R-gismunduni, ut Prisco, hominem pessirae oderat.
qui Gothorum regi Theodorico parebat. Sane distinc- m Haenotaeannura 9 Leonis et 4 Severi significan-
tus omuiiio necesse est ut sit a Reniisniundo rege tes desunt in libris vulgatis. Nota 96.
Suevorura. n Chronicon Yinlunense ait, Childericus Me-
' Hilarus XLVIII pontifex Romanus renunliatus rovei, expulsoMgidio duce Romsmorumdefiliut at-
regno
est, anno 461 exeuute. . que iuterfecto, regnum invqdit anno ab Incarnaliotte
• Hoc loco annus Leonis 8 adnolandus efat; sed Domini466. At Giegorius Turoncnsis, lib. n, cap. 18,
enm librarius supra ad § Adversus jEgidium consi- Rorico, lib. i de Gest. Francor,, et Aiuionius, non
gnare omisisset aniium 7, huc illum transtulit, euro- occisum, sed mortuum fuisse aiunl. Quod utique ne-
queh hic offeruiit lectoribus libri editi. Vide notam 95. C
i cesse est, ut de veneno, quod ait Idatius, rumor
Frumarii moitein Isidorus in Hist. Suevor. seroe spargeretur; nani si in acie cecidisset, quodnam
502adneciil. Quare diiliitauduinnon esl consignatum esse poterat de genere raorlis dubium ? Cietera quss
hic fuisseab IJatio, Isitloruuique consignatum repc- refert illtid Cbronicon discutiam nota 97. Quod re-
IDATH EPJJ5C0PICIIRONICON. 7*6
7Ii
«JIPZR. OX. -A.0.
Sue-i.Conirobricam dolose ingicssi, faniiliam nobilem Caritabri spolianl, et capli- <i.
vain abducuut niatreni cuin liliis.
- Legati eodem aiino duabus vicibus a rege Suevorum mittunlur ad regem Theudo*
ricqtn. Ad quem et Aiborius proficiscilur " evocalus.
x. b Reversi legaii Suevorura obiisse nuntiant Severum \\Q imperii suianno 466
quarto (98).'Qui supra remittuntur ad Conimbricaro. d
Ajax, natione Galata,•-, effeclus apostata et senior inter Suevos, regis sui auxi-
lio hoslis calliolicoefidei et divinoe Trinitalis emergit e. De Gallicana Golhorum
habitatione hoc pestiferum inimici hominis virus advenil.
Suevi adversum Aunonenseni sanviunt plebem. Qua de causa legati a Theudorico 111.
ad Remismundura miltnntor incassnm, sprelique ab ee mox redeunt.
n. "* De Constanlinopoli a Leone Augusto \yj Anthemius frater e Procopii (99) 467
cum MarceUinoaliiscraecomitibus viris~electis,et cura ingeiili mullitudine exercitus
copiosi ad Italiam, Deo ordinante, directus ascendit.
Rotnanorum XLVI Anthemius oclavo " milliario de 'Rotna Augustus appeltalur IV.
(aiiuo Leonis imperii octavo >, mense Augusto )).
i. (400) - Expeditio ad Africara (101) adversus Vandalos ordinata l metabolerum"
commutatione -J.Jg ct navigationis inopportunitate revocatur.
Per Theudoricum Sella[AL, Salla] legatus mittitur ad Remismundum regem
Suevorum, qui, reversus ad Gallias, eum a fratre suo Eurico reperit mlerfe-
ctum(102)".
.- Euricus, pari scelere quo frater, succedit in regnum °; qui honore provectus ac
Rionesîl Idat!us Êgidiutn Romano nomine tuitum A s Nulltts dnbilo quin pro frater Procopii legendum
fuisse, non sic capias ut credas ipsum obeilivisse sit atius Procopii. Vide notam 99.
turo Roinano imperatori; neque enitn ita <?st.Sed ita h Terlio ab urbe milliario in loco Brontotas, ait
loquitiir Idatius, quia Êgidius pro imperio se stare Cassiodorus, Nec lacile staluas ulri polius credas
jactabat, Jicet principibus, quos illegitimos habebat, Cassipdoro an Idalio.
sesc nollet subjicere. 1 ProrsusafficlasuntldaliohjecverbaiAnnoLeoiiis
» SulpiCiusSeveTus et Fortunatus, in Vita sancli octavo,ex quo ad Isidorum transicrunl, utninx
Martini Arborii cujusdara viri praefectoriimeminere, imperii dicam. Error inde orlus esl quod Idatius octavum
qui hujus Arborii pater vel poiius avus csse poluit; Leonis annuro lantuinmodo in Chronico designavit,
namque utrumque Aquitanum fuisse existimo. ut ssepe alias aiiimadversum est. Librarius auteni
t>HaecIdatii ve.rba satis clare significant post an- haec addidit, ut roemoriam lectoris juvaret, si forte
num 4 Severi ea Idaiium scripsisse, alias is simplici- oblitus fuerat Idatium etiamiium res êstas narrare
ter dixisset r tCWiiitSeverus,vel Legatiobiisse nunliant arino Leonis 6 ; ipse enim ita exisiimavit, cum post
Severum. Ita enim debuit loqui, si mors Severi in annuin hunc 8 nullutn alrain designatum inChronico
airoum quem decurril incidisset. Quapropter nuilibi reperiret.
melius Leonis anrinm 10 consignare possumus (si- j Incerlus Cuspiniani sub consulibus hujus anni:
quidem cfironologiam,quam abanno illiusS deseruit Anihemius, levatuse:t imperator Romm pridie
I lalius, corilinuare veliinus ) quam hoc posl Severi Idus April. inquit, De loco, ut vides, neque cum Cassiodoro
miTlem loco, quae anno superiore certo contigit. neque cum idatio illi convenit. Ab Uatio de uienso
Vide nolara 98. Deinde c.um ea quoeproecedenl.i§ Le- "B eliam dissentit.
gati eodem anno scribit Idalius ad aiiuuni Leonis 9 k Leonis 9 cum 1 Anlhe-
cl Severi 4 atlinere demonstraverim nota 96, nunc mii Mulliplici errore annuin
bi novus hic annus designandus esl» non Leonis 9, eo Antbemiiannnm conju.ctum prxferunl hoc loco libri edili; at in
sed 10, procul dubio csl. 1, quem ipse labente Leonis 11 et
<•An GalatamAjacemvocat Grsecorummore, cum vulgiris air.e 467 auspicatus est, consignaudus tan-
tum erat, uti hi hac Editione faclum vides nola 100.
Gallumeum esse signilicare velil ? Au potius Galalam 1 Parari coepla est hocanno expeditio.in Africam;
dixit, id-.est Gnecum, sicul in Vita sancli Epiphanii
Ticinensis. Ennodius Anthemium imperatorein Gala- peracta laraen non est nisi anno sequenti. Yide
lam appellat? Sahe si ex Gallaeciaorigineni duceret, not. 101.
Uatiiis Galloectim-eum nominasset, non Galatam. m IsiJorus in Glossario metabiilumait prospefam
Quare perpefam OrosiusGallsecuinhunc facit. Hlius navigalionem signiiicarc; et in hoc serisu, vel aflini
orones Hispani historici meminere, quia ab eo pri- huic aliquo, scilicet pro tempestivo navigationi tem-
nium Suevorum gens Ariansehoeresisveneno infecla pnre meiabulumsunitt Idatius, quaetamen vox miita-
e-t, cum anlehac imrounis hujus labis puraque vel tionem alioquin aut conversiouem Latine significat.
eiiam inter Vandalos permanserit. n CacdesTheuJorici anno Leonis H, Anlhemii 1,
d Noluiteum presbyterum appellare. comrounis 467 contigit; nara illam ldatius subji-
• In manuscripto ila hsec scripta feruntur : Ad araa cit Anthemii nuncupalioni, qux boc anno certissiroe
Gallicanam Gothorum habitationem hoc pestilerum, facta est. Proinde Thetidoricus regnavit annos xiv,
etc. Sed cum in historia Suevorura divi Isidorieodein C et quiJem integros atque coiripletos, attigitquo
modo ista legantur, ac in Editione priina Sirmon- etiam 15. Aliter numerat 1-iJorus. Videnolam loi.
diana relinenda est a suramo viro scite adhibita 0 Nimirumquia sicul Theudoricus per Thorismundi
emendatio.
f Cum hoecad annuro 4G7perlinennt, chronogra- fratris necem ad regnum ipgressus esl, itn etiatn Eu-
ricus illala a se nece Theudorico
plii Cuspinianei, Marcellini, Cassiodori el cominuni fralri.regnum usurpavii,
scrjptoruiri oinnium teslimonio conscribendiis hoc
loco fuit annus II Leonis, qui cum eo coiictirril.
PATROL.LXXIY. 2i
,47 ADDENDAAD QUOSDAMPRJ.CEDENTES TOMOS. 748
1SIPE*. OL. A. t.
criroine legatos ad regem dirigit Suevoruni. Quibus sine mora a Reroismundo remis-
sis, ejusdem regis a legati ad imperatorem, alii ad Vandalos, alii diriguntur ad Gothos.
De Auuonensi plebe, cui Suevorum adversabatur hoslilitas, Opilio cuni viris H9
sccum a rcge profect:s, et cum aliquantis qni cum ipso missi fiieraiit, reverlitur.
Goihi, qui ad Vandalos 1' missi fuerant, supradicire expediiionis rumore perterrili,
revertuntur in celeric. Pariter et Suevi, qui post legatos, more solito, per diversa
locn in prredaro dispersi fuerant, revocantur. Sed, paucis post mensibus, ipse rex
Sucvorum ad Lusitaniam transit.
xu. n. <*Couirabrica in pace dccepta e diripilur. Domus deslruuntur cum aliqua parle 468
murorum, habitalorihus captis atque dispersis, et regio desolalur el civitas.
Legaii de Golhico reversi f nuntianl 120 portenta in Galliis visa aliquanta in
conspectu »....: siinilem ipsi de continuo paruisse solem, aliuui visisro solis 312
occifsu; congregatis eliamquodam die h concilii sui Cothis, tela , quoe habebant in
niaiiibus, a parte ferri vel acie, alia viridi, alia roseo, alia crocco, alia nigro colnre
naiuralem ferri speckm aliquandiu ' habuisse niutriiani; medio Tolosre civilaiis,
ii.-demdiebus, e terra sanguinem erupisse toloque diei fluxisse curr.iculo.
xni. in. i Legatorum Suevorum L redilum aliquanla Golhorum manus insequens Eme- 460
ritam petit.
121 TJlixipponaa Suevis oceupatnr, civesuo, qui illic prreerat, tradeuie Lu-iilio.
Hac re eognita, Gothi, qui venerant, et Suevos depra;danlur pariter et Romanos '
ipsis in Lusitania (103) servienles.
Legali, qui ad iraperatorem missi fneranl m,redeunt nuntiantes sub pneseiilia sui 1
» Dubium est ad quem isla ejusdem recjis referan- \^ s L.ivius, lib. xxvm, cap. 11, Anlii cruenlas spicas
tur, an ad Euricuin, an polius ad Remisraunduni. et Albreduos soles visos esse narrat anno Urbis 544.
Idatius dum de cotlem rege ail ipsum 1 gxtos misisse Sinileque prodigium meroinil Plutarcbus in Mar-
ad imperatorem, ad Yandalos et ad Golhos de Re- cello. h Rodericus Toletanus, lib. n, cap. 10, el
mismunJo loqui videtur; nam Gothus rex legatos ad Morales,
se non miiteret. Al Idatius pauo post legatos ad lib. xi, cap. 34, evenis e hssc aiunt AreIate;.quod
Yandalos Golhum.misisse prodil, Idaliumqite descri- peque Idatius neqne I-idorus prodiderunt. Decepit
bens Isidorus, Euricum.statimacreguum adeplus esl, virns doclissimos itlein IsiJorus, qni ea narrat, post-
legatos ad Leonem imperatorem direxisse narrat. qtiaro Arelaleni et Massiliam db Eurico captas fuisse
Quamobrem judico Isidoruin haec lanlum in IJ.iiio commemoraverat, quoi lnngo po<t hunc aniiuin eve-
legisse : Eiusdem regis (Eurici) legali ad imperatorem nit. Sed ex verbis etiara ipsius Isidori aperle colii-
alii, ad Vandalos alii diriquntur, et tluo ilta verba gilt.irse, quoto Eurici aniio portentuin hoc tonligerit,
«o*Gotliospost Isidori oevutnsubdita fuisse el adjecta designare nolle, cum indiscriininalitn scribat: Isle
Uatio. quodam die, et cselera quse siatim dabn.
b En quod antea diccbam Goihorum regem Euri- • In Vulgatis est: Aliqnandiu non habuisse mutala.
•cuinlcgalos suos ad Vnndalos misisse, atque adeo Delevi voculam non evideuiisîmeldntio ingesinui.
dc itlo intelligen !a esse illa ejusdem regis. Afficla eliam fuil Isidoro in Hisioria Golborum E li-
c Hinc discimus: 1* expeditionem in Alricam anno tionis Labbeanae; at in aliis iia 1,'gilur : Iste (EuiiC'is)
die congregatis in colloqiio Gothis, tela, quas
467. apparari ceeplam fuisse, fauiaque vulgatum cl.is- quodam habebanl in a parte (crri vel acie, alia viridi,
sero in Vandalos eodem anno iromittendamesse, quod K "{ alia ro'.eo, manibus,
aliacroceo. atin culore naturatem
supra observatum jam est; 2° non solum Vandalos ferri speciem vidil aliqiiandiunigro habuisse mulalam. Ex
sed eliam Gothos atque Suevos limore perculsos ct in Idalio mulatam rcposui, cuui niilea mitlnla
animis suspensos fuisse, dum qiiero finein lanlus belli qtio
legereiur.
apparatus habilurus sit exspeclant. i D,est iu Yulgalis hoecnota xni.
* <lnvulgatis Ubris Leonis qtioque 12 annus desi-
deratur. Eum lamen atque eliaml3, qui pariter " Ad Golhos hi Suevorum legali naissi videnlur,
omissus est, adjcci, non quod illis opus esset ad chrn- quos ex Aquitania veuientes insecuti dicuniur Gothi.
nologiaecontiuualionem, ut sane opus fuit 10 et 11, 1 Euricus, ait divus Isidorns in Hisloria Golhoium,
quando inlerregnutn erat in Occidenle; sed quia his honore et crimine provectus, statim legatos ad Leonem
et aliquot post annis Leo imperium lenuit, illudque imperatorem dirigil. Nec mora, partes Lusilunimma-
ab initio adnotare cocperat Idatius. gne impelu deprmdatur. Habes hic legationero Eurici
* Conimbrica, Scalabis, Olisipo, item Lucensium, ad Leonem imperalorem, quam suprn dixi ab Isidoro
Aurcgensium et Aunonensium civitales et opp da ini conimemorari; quod autern addil: JVt?cmora, partes
Lusilania cl Galloecia,a Golhis et Suevis per hoec; Lusilanim, elc, secundo post anno,nempe isto, con-
lenipora liostili invasione direpla argumento su.il, ligit. Nain Euricus post regui usurpationem scse
multa etiauinum oppida sub Provincialium jure ac continuit, nec bellum ciere ausus est, nisi p«stiiuam
potestate fuisse. de infcliciexilu expeditionis Romanoruro in Vanja'.os
* Cum magna ex parle hunc § exscribat Isidorus. < « certior faclus est. Vide not. 103.
in Hisloria Golhorum, ostenlum taincn de duplicii m Htcc rursus dubilare nos fncinnt an supra de le-
so]e, qund primis versibus narrare videtur Idatius, gatis ad iroperalorem a rege Golhorum, an de missis
peiiilus ille omitiit. Sed neque aliundc caeiera, quae\ a rege Suevorum loquatur Idaiius; nam ii qui nuiie
uqsunt, supplere possumus, nisi lioc tanium verbum[ rediisse dicuulur Suevi procul dubio erant.
" Erant igitur legati apud imperalorem amio 468,
nuntlanl,autaliud shnile, quod in Chronico scripluir
fuisse res ipsa et granimatica docent. quo haecacla sunt.
749 1N 1DATI1EPISCOPI CfiRONlCONNOT.E. 750
IMPEH. 01. -A.C.
inagnuin valde excrcilum °cum tribus ducibus 11leetis ailversum Vandalos a Leone
imperatore descendisse.direclo Marcellino (104) c pariter cum magna manu eidem
per imperatorem Anlheiroum sociata; Rechimerura (105) generum Anlhemii impe-
ratoris et patriciuro factum *; Asparem (166) 122 e degradatum ad privalam vitam,
tJiliumejus occisum, adversus Romaiium imperium, sicul detecli suut, Vandalis
eonsulenles.
Hilaro defuncto sex sacerdotii sui aunis expletis ', XLV s RomanaeEcclesiae Sim-
plicius episcopus ordinatur.
Aunonenses h pacetri cum rege faciunt Suevorum ; <jui et Lusitanioe et cenventus
Asluricensis quoedamloca praedanres invadunt.
Golhi circa eumdem coiiventuiii pari hostilitate desaeviunt,partes eliam Lusilaniae
deproedantur '.
Lusidius per Remismundum, cum suis hominibus Suevis, ad imperatorem in lega- H.
tione i dirigitur.
].2'3.ûr'ssfmus extra soliluin hoc eodem tempore annus hiberni, veris, ocslatis,
aulumni, in aeris et omnium fructuum permutalione diffunditur.
Signa etiam aliquanta et prodigia in locis Galiaecioepervidentur k.
In QumineMinio, de raunicipio Lais roilliario fere quinto, capiunlur pisces quatuor
tiovi visu el specie, siclit rctulere qui ceperant Chrisliani et religiosi, autem He-
tirais et Groecislilteris -, Lalinis oerannn mimeris insignili, ita CCCLXVm anni
circulum continentes, pari mensium intervallo. Haud procul de supradicto municipio,
in speciem lenliculaeviridissimorum, nt herba qusedaro, forma 124 granorum plena
amaritudine defluxite ceelo. Et mulla alia ostenta memorare prolixum est.
FINIS CHRONICI».
* De ingenti miiitum naviumque numero lotaque A 't Suevos admisisse, ut eam urbem a Gotliis defende
cupeditione, videBaroniumetPagiumad hunc annum. rent, qui tunc Romanis infestiores erant quam Suevi.
b Praeler Dasilicumet Heraclium, quos Procopius ldeo non veretur cum Suevis ad imperatoretn ac -
commemoral, tertiura ducem, nisi is Marcellinus sit, cedere. k Sigebertus, in Chronico ad annum 494, Tiaec
non reperio. At alium a Marcellino fuisse significare
videtur Idatius. aliter narrat; ait enim in flumineMinio captos fuisse
» Marcellinus ab ipsis quibus auxilio in Africam pisces qui inscriptara habebant oeram Hispanam
venerat Romanis in eadem Africa occisus est, si quae itlum annum referebat, ac proinde xra 533 fu-
Marcellinocomiti fidem habeamus. In Sicilia inter- lura erat. Yerum Idatius non epochaealicujus certum
Tectum narrant AnonymusGuspinianeus et Cassio- annum, sed numerum dierum, quo quilibet arinus
dorus. Vide notam 104. solaris constat expressum prre se tulisse eos pisces
<>Rechfmer non isto, sed secundo relro anno, vi- affirmat.Yelergoaliudportenlum est quod narrat Si-
delicet>467; Anthemii gener, iterumque Patricius gebertus, vel si unum idemque est, ascila sunt hoec
factus est. Yide notara 105. Idalio post absolutmnChronicon anno 25; aliter nar-
s Quaead Asparera pertinent, postquam absotutum rata hic sunt, ac in scripto illn, unde ea desurapsit
est Chronicon, eidem certissime adjecta suut sive ab Sigebertus. Quid litterae Hebraeae,qnid Graecx>signi-
Idatio, sive ab alio. Reliqua omnia Idatii esse viden- ficarent, non prodit Cliponicon. Neque ego quid sibi
tur. Vide notam 106. illa velint pari mensium intervallo capio.
f Nescio qtto pacto Pagius ad annum 457, n. 5, 1 Aliquid hinc excidisse videlur, ex' quo suspensa
oblilus fuit sententiain suam de annis ponlilicatus et hiulca inansit oralio. Id autem fortasse erat, quod
Hilari expresso hoc Idatii auctoris coaevi testimonio **HebroeoeatqueGraecoelitler.e signilicabanl, vel verba
coufirmare; praesertim cum nnllura alium, cujus ipsa Hebroeaatque Gracca.
nomen cognitum sit, aetatis tantoc,quanta Idalio est, m Tria modo conjungit Idatius, vel si quis ista
haberet, opinioque sua tot adversarios pateretur. SeJ Chronico adjecit, scram, numerum et anntiin, quac
reipsa vera illa est, si credimus Idatio. nisi aliquatenus dist.inctasint, male ipsum loculum
s Simpliciusjuxta Pagium laulato loco ordinaius fuisse necesse esi. Igitur ararum noniine significari
est die i5 februarii, sexta a morle Hilari, anuo 468, hic pulo nolas immerales, quales apud Litinos sunt
Romanus pnnlilex XLI-X. v, x, et quales apud nos sunt, quas cifras dici-
h Ubi Aiinonenses constituti fuerint nondum scire i, mus, 1, 5, 10.
polui. Intra- conventnra Lucensem fuisse vel juxla DGarzonius ad calcem pagina? verba quaesequun-
ipsum opinor. tur Hispano idiomate ascripsil: < Esta cita de Sige-
1 Hispanos, qui in Lusilania et Galloccialiberta- berto esta lomada de Morales, lib. xi, cap. 38, en
tem suam tuebanlur, saepealias vidiinus a Golhis et donde por hierro de imprenla se pone la era 432;
Suevis oppugnari. mas si era el ano de 494, la era no puede ser olra
i Hinc deducilur Lusidiumintra Olisiponis mcenia quela S32,porque esta es que corresponde i lalano.i
127 NOTÊ IN IDATIUM.

Nota I, p. 51. est affinitas nom.inis, et situs ipse suadel; nam si
Caucam, quac Livio Caucia est, inter Yaecoeorum Antonini Itinerario credimus, xxix milliario Segovia
urbes numerant Plrnius, lib. m, cap. 3, et Ploleroaeus, Palantinm tendentibus occurrit. Gallaeciaecontribu-
in 3 Europaetabula. Eam ibi fuisse ubi nuuc Coca tam fuisse Idatlus, ut vides, et ex eo explicandur
T*I ADDENBAAD QIOSDAM PRjeCEDSNTES TOMOS. 7S2
Orosiiu, lib. Y,cap. 7, (eslanlur. Accinit Clautlianus, A / tem obruil, sepullum possidei. Niiuirmn quflnqnam
earm. de laudibus Serenae,Honorii, Theodosii fratris Tlieoiiosins post inilum principattim nondum Con-
filioe,u!;i natale solum in ejus orlu lastitia exsultans slanlinopolim ingressus fuerat, eratque in ea hoere-
depingit a versu 70, inquiens : ticorum ingens potent;a, par audacia, ille tamen,
Te nasccnielerunl per r.inguiactiltalumentem nihil liorum veriius, statiin a suscepto Tiiessalonicce
DiviiiistiwlitsseTagum,Gallteciarisu bapiisnio beilum haiie>i indixit lelici adeo exitu, ut
Florilius,et roseistonnnsusDuriarinis dmn ipse pro fide ac reliKionepugnat, Deus illi cun-
Vellerepurpareo passimmutavilovil«. ctos imperii hostes subdiderit, lyrannosque Maxi-
C.nntaberOceanusricinolitlore gemmas mum et Eugenium procedente tempore conculcantlos
Expuil subjeceril. Si'd ante haac Athanaricum, ul ait Am-
Haec Serenam in Galker.ianatam innuunt, Caueai brosius, dedituui ac supplicem recepit.
niiuirum, ubi familia Tbeodosii consederat. Alioquin,
si lialicae nata fuisset, Bactimatque BaHicamrriare- Nota IV, p. 52.
qoe Ta-tessiacum carmini suo inseruissel Clandanus, 0 osius Hb. vii, cap. 3i, de pace inler Romnnos
IK>U vero Galkcciam, Durium et Uceanum Cantabri- et Gothos inila anno '&Theudosii, Christi 582, ita
cum. Buriuni, inquaui; nam si qni ea roseis formosus scriliil: Cniii rsw Golhorum
Duria ripis de Turia Edelanorum flutnine interpre- aspicienlesvirtulem gentes, rege d.foncto,
teutur, credet bis qui volet, mibi nunquam impo- »o sese imperio dederunt. beiiignitatcmqueTheodosii,Roma-
Paulus Diac, lib. xi, et
nent. Qni eniin fieri poleral ut poela neque indiligens Mncellinu*, in ClironicoOrosiuni exscribunt. San-
neque inerudilus ex Galkecia, quam floribusridenlem .( jj cltiilsiilorusin Histor.Gothor.: Gothi, inquit, proprio
depinxerat, Durlo ip'5iusl28PV0V',lc'Jl;''uv'0Pr3Dlei'_ reqe defuncto... inito fcedere lioinauo se imperio de-
misbo, sallu s-eproripcret ad Turise ripas, nulla de- diderunl. Setl el Sinesius, in Orat. adArcadimn, de
«eri railone habila?Duritim autem Duriam dixil, titi Theodosio et tle hac pace loqu«ns, inquil : Gothos
anleii Straboni dietus fueral Dorias. Nec me quid- unu cumuxoribussuisad pedesejus J 30 procumbentes
(jiiam movet auetoritas Melaj, apud quem Duria le- supplices exciiav:.l,belli socios ascivii, cimtute donu-
gitur, cum de Tufia illi sermo ibi sil; nam librario- vil, honores omnes communicavitel parlem agri Ro-
rum hic error e.-l, quem Hermolaus, Pincianus, mani ullriby.it.Nullus praterea esl scriptor vetus,
Schoilus, et proeler hos Pelrus Joannes Oliverius qui de bac pace loquens malse (idei Gothos nrguat.
atque etinm Petrus Joaunes Hunnesius, ulerque pa- lino divns Ambrosius, quo nemo tneli s res hoc lein-
tria Yalentinus el erudilione clarissimus, jam olim pore gesias cognovit, de his agens, epist. 22, ait:
oastigavcrunt. Scio Claudianum nori semel Honorii Nonne in Macedonia similia ( viilelicel Mtnilia liis
originem ad genlem Ulpiain referre, qnas Halicensis qtia; tle Eli-;eo, IV Beg. vn, riarranttir) Dominus per
erai. Auteliuseliam Victor Theodosium ipsuin a Tia- orationes sancli Ac/ioliifecit miraada. aut piope ma-
jano principe originem ducere aliirnial. Ebt<>;sed non jura ? Non enim inani melu, nec superftua.suspicione,
propterca llalica: nasci debuit. sed saviente lue el ardenti pesti enlia perlurbati Colhi
Nola II, p. 52. ac lerrili sunt. Drnicpietunc (ugerunl, ul evuderenl;
Theopliiliis. anno 385, Alexandrinus crealus est egressi poslea pacem rogaverunl, ut tiverent. Tnngit
in his Ambrosius aliquorum iinnorum gesta. Ptiiuo
episcopus XXIU, non veroXXI, ut ait ldatius, qui bellum innuii, dequo in Chronico Maiiu-s,arino 371,
EuseLiiiin numerandis iilius Ecclesisepraesulibusor- , ait: Inter
dinem seculus, non a sancto Marco, sed a Marci C *- Romanoset Gotliosmulia cerlainina conse-
suceBssore Aniano antislitum Alexandrinorum cata- runtur. Et in Fabtis eodem anno victorias amborum
logtini, Mcui Romanotuin a Lino, et Anliochenoruin AugiislDruiii i.iuntiatas fiiisse tradit. Has Ambrosius
ab Evodio, non autein a sanclo Petro exorsus est. bus ul vidimus, non lain arinis militum quam oralioni-
Ad liaccipsi',ldatius post Pelruni, quem ullimum no- sancli Acholii Thessnloiiicensinm episcopi ob-
tuinaverat Hieronymus, Timotheum pralermisit, qtii tentas refert, cujus precibus lues pestileiitiaque Go-
Pelro anle Theuphilum successor dalus est circa thos perculit atque fugavil. Dein !e pacis, de qna
an. 580. Sancio itaque Marco aique lioc Timolheo nunc agimus, quxqtie ad ani.um 382 peninel, me-
ad ilisAlexandrinorum patriarcharuih numero, rccle niinil Ambrosius, quam profecto neque Acholii me-
in eornm clironologia pralixa V tomo Sanctorum ritis parlain neqite divinilus concessain prsedicarel,
mens s Junii Jesuilac Antuerpienses XXIII episcopum si mala Golhi hde eam rogassenl ac oblinuissciv.
iiuiiieranl Theophilum. Quapropter recte, opinor, pro infida, quod habent
libri edili, reposui in [xdera; sed si rnagis arriiiet,
Nota III, p. 52. lege, ex Lidoro et Jjrnande, iiiiio fcedere.De hac
Consulalu Syagrii el Eucherii, qui nomen fecerunt Romanos inter et Golhos pace ilerura Idatius scribit
anno xrsc vulgaris 381, hsec de Aihanarico scribit in Fasiis consulatu Syagrii et Anlonii : Vniversa
Ida.ius in Fastis : lngressus esl Alkanaricus rex Go- gensGolliorumcum rege suo iii Romaniam se tradide-
thorum Constanlinopolimdie III Idus Januur.,eodem runl die V Non. Octobr. Die.n nunc exprimil, quem
meme diem functus idem Alhanaricus VIII Kal. in Chronico praeterierai. Atque inde videmr cjrri--
Februar. Eumdem annum ac mensein designat Mar- in gendus Marcellinus, in quo legitur : Eodem anno uni-
cellinus in Chronico; diem otnitiit. Porro pnlcber- versa gens Golhorum. Alhanarico rege suo defunclo,
rimushicdehosletormidabili triumphus praemiuinfuit Romano sese imperio dedit. Mense Octobri Damasus,
ob debellatum anno J.29 superioreArianisfnumreli- etc. Lcgenduni est eiiim : Romano sese imperio decUt
giosissimoimperaton Theodosio divinitusdestinatum. menseOctobri. Damasus, etc; ita ut illud menseOcto-
Ila interpretatur sanclus Anibrosius in prologo adi bri ad dt-ditionem Gothoruin referatur, non amem
lih. i de Spiritu sancto. Sed p,oes:at autlire Marcelli- ad mortemDainasi, qusesecundo posl mense contigst.
nttni, qui sub Gratinno V et Theodosio consulibusi QuoiildatiUsait-.Cumregesuo,deFrtligerne 131 '""
haec narrat : TheodosiusMagnus, postquam de Scy- telligo; nam tunc cum Gothis, qui sub ip o erant,
tliicit gentibus triumphavit, expulsis conlinuo ab ur- de pace actum; nimirum cum illis, quihuscum post
thodoxorum ecclesia Arianis, qui eam per XL annosi falale illtid prasliumquo Valensejusque exercilus pe-
tenuerant, noslris catholicis oHhodoxusrestiluit impe- rierunl, Tlteodosius hellum gessit annis 379 et 580.
ralor menseDecembri.Ecclesiani inielligit uruis Coii- Ad litcc Goihi, qui parles Atbanariei seculi fue-
stantinopolilan», ad qttain anno elapso direclum ^stt raui, cum illo subt:ito rege carerenl, Titeodosio
a Theodosio celeberrimum illud edictum I. n de fulei sese submitiere decrevertmt, a quo et hunianissime
cailioiica, Cod. Theod. De Constantinopoli el de) suscepluin el splendidis.ime liabilum regem suum
Alhanarico loquens Ambrosius loco laudato, inquil:: lcelanles audiera.it. Ati|tte ita factum est ut universa
Poslea vero quani fidei exsules obdicavit (Constanli- Visigolhorum gens, vivo ex suis regibus altero, altero.
qnpolib) hostem-ipsum, qucm regnum semper limere? exstintto, pacem a Theodosio pettret et acciperet:
eonsueverdt,deditum vidit, snpplicemrecepit, morien- Quine non esl cur Idatium corrignmus el quod ail
753 IN JDAT.1IEPISCOPI CIIRONICONNOT.fi. 7»-
xum mje su&, scilicel Friligerne, in cum regno SHOA A.i'li fuit § Prisci/iianKs<fer/i«(»i!*ûbjrcere § Greothin-
muteimis, qiiod tentavit Pagius, ih Critica, ad annum gorum, ulruniqtie anna 7' Theodosii consignand»
Chrhti3Sl,n.2. cmn hic anno8, §.vero Priscillianus declinans mtno 7
Nota V, p. 53. ascribendus esset; quod ex ldatio et ex dictis patere
Arcadiumin consortium regni ascitum a patre ail existnnot,
Id.ilius in Fasiis die 1(5Jannarii. Sed Pagius, ih D s- 5. Cuiri § Greothingorumsub eodem anrio 8 Theo-
sert. Hypal., in coss. anni 585, inaugurationis hujus dnsii conjiinxit Idatius § Priscitlianus propier. At K-
diem 19 ejusdem mensis fuisse affirmat. Cujus lesles itraritts , qui hunc locum dederat § PrisciUianus de-
adducitMarcellinuwiin Chronico, Paulum Diaconum clinans, coac'us e t § Prisciltianus propter alio, tra-
et Chronicon Alexandrinum. Sed MarceMinuset ducere, ne quos et loco et anno sejunxer.it Idaliiis.
Paulus Diaconus diem non exprimunt. Chronicon ipse ulroque conjnngeret. Hinc post § PriseillianinL
Alexandrinum in his frequenler errat. Quare non est declinans, quem subjecerat anno 7 Ttieodosii,aiinurn
ctir illi pdiifls quam ldatio credamus; prseserlim si adnotavil 8 el Arcadii quinquennalia. Post haecsub
Idatio Soerates adhaerere leslatur ibidem Pagius. anno 9 conscripsit § Priscillianus propter, alque liis
Socratis tamen exemplar, quo utor, diem praeferl 19. interpolationibuslriiimannorumchronologiampenilus
Quod autern iritiritiea, ad.an. 383, n. 12, addit idem evertil. Conanli eam restiluere facem mihi prsetulill la-
Pagitfs, sciliett electurn fuisse diem illum xiv Kal. tius ipse,duin in Fastis victoriam de Greothingis aniio
Eebi>.ad Arcadii inatiguialionem, quia eodem die 8, ut dictum est, adnectit, Arcadiique quinquennalia
Theodosius patev iiiiperator renuntiatus est, nullius anno 9 oera vulgaris 587; quippe sub hujus anni con-
est momenti; nam e't Honorius ab eodem Theodosio g[ snlibus hsec scribil ; Quinquennalia Arcadius Augus-
palre et minor Theodosius ab Arcadio Augusli nnn- tus propria cum TheodosioAugusto patre suo eailio-
ctipali Suntalio quam ipsorum parenles die. Idaiins nibus ludisque celebravitxmKal. Febr. Quapropler
insuper, in Fastis ad nnnunt 383, quod de die inau- ista sic ordinanda sunt, ut sub anno 7 consignelur §
gurationis Arcadii in Chronico scripserat confirmans, Priscitlianus declinans; fub 8 § Greothihgorumet §
ait quinquennalia ipsius celebrata fuisse xvn Kal. Priscilianus propter; sub 9 § Arcadii quinquennaliai
Febr. Quod iterum suggillat Pagius, in Critica, eo quse omnia ex Chronico et F-astisIdalii desiimnntur..
.•iiitio, inquiens id esse in errore 132 perstare. Cujusopequodl3&vulneraipsimei a libranis infii-
Verum eidem diei iniiium imperii et quinquennalia clacuremus, quis reprehendat? Tantirmde § Priscit-
ascribere, non quidem erroris, sed constantis veri- lianus prcpler dubitare quis poterit an ab Idalio al-
tiiis indicium est. ligatus sit anno Tbeodosii 8. Sed prxterquam quod
.-.-: - Nota VI, p. 55. verosimillimum est quod supra dixi, eum § a librario
De legatione Persarum ad Tlieodositim, Orosius, ejectum fuisse loco suo, cum in eum intulit § Pris-
Jib. viii.cap. 37, ait : Persai... ullro Constantinopo- eillianus declinans, ea etiam quac in eo narranlur
lim ad fheodosium misere legalos pacemquesupplices illo Theodosii 8 anno certissime conligerunt.
poposcervrit;-iciumquefcedustunc est, quo universus i. Itaque Priscillianus, quemadmodum relert Pros^
Oriens ad nunc Iranquittissime fruitur. Pro islo foe- per in Chronico sub consulibus Arcadio et Bautone,
dere cuni Persis feriendo inissus est a Theodosio le- qtii anno 385 nomen dederunt, damnandum se inlel-
gatus Stilico, uii nos docet Claudian., paneg. i in ligens in syno.lo Burdegalensi, ad imperatorem Maxl-
ipsius laudem, vers. 51, ubiiuquit : C mum provocavit. Idatius in Chronico a Sirmondo
Vix primnevuseras, paciscnm mitteris anctor edito lisec etiam alligat eidem anno 385, dum ait
Assyrite.Tanla foeduscum gente ferire Priscillianum in Galliis a sanclo Marlino et ab aliis
Comnrissuui juveni, elc. episcopis hsereticum judicatum ad Cxsarem appel-
Nota VII, p. 53 et 54. lasse. Cum ex his ergo pisecipuum sit supplicium da
i. Theodosium de Greolhingis triuinphasse, anno Priscilliano, posl conciiium Burdegalense el anto
invasam a MaximoUaliaiu, sumptuin fuisse; cogiinur
Imperii sui 8, serceDionysianse386, nos dubitare non
«init Claudianus, Honorii IV consul., vers. 654, ubi anno 8 Theodosii, xrx Dionysianse386, jiecem illins
ipsunv Honorium alloqnens ait: illigare. Maxime cum quac Severus, lib. n. Ilistor.
scribit inter synodum et Prisciliiani necem inteices.-
Tibidebeal orbis sisse; ante exitum anni 383 peragi nequaquam po-
Fata Golhunorumo\ bfllaiumquelyrannum tuerint, rursusque qu.c iti eadein Hisloria et.in.lib.
Isler sanguineosegit, te consule, fluclus. JI Dialog. sesta esse narrai, a nece Prisctlliani ad-
Namliaec ad primum Honorii consulatum referf, motum in Italiam Maximi integr.uni ut miniinnni an-
quem gessit eo anno. Non id laluit Iilatium ; siqui- num requiram. Atqui Maximus anno 387, aulumno
dem m Fastis sub eodem consulatu scribit: His con- appe.le.ule,aul etiam antea, bellum in Italiain tulit.
eulibusticli alque expugnali et in Romaniam captivi Iiinc consequensest ut Priscillianus et socii anno
adducti gens Greolhingorum a nostris Tlieodosio et, 386, TJieodosii 8, plexi fuerint..
Arcadio. Deinde cum victoria et triumphoingressi sunt
Constantinopolimdie-\s Idus Octobris. Quapropter p, Nata VIII, p. 54.
iriamphum de Greothingis optime et ex aucloritnle 1. Greothingos inter Ostrogothos iiumeranl Jor-
I.iatii ab sfnno7 TheodObii,cui ascriptus cst in Edi-
lioire Sirmondiana, in annum 8 transtutit Florius. nandes et Ammianus Marcellinus.JNaniJornandes, in
2. Sub eodem anno 7 Theodo.-ii consignalus esl in Gcticis, n. 46, lloinianaiicitni Osirogolhorum regem
ChTonicoSirmondi § Priscillianus declinans, in quo appellat, eumdemque Marcellinus', lib. xxxi, regem
I latius[eade Priscilliano 133 narratqu.neante annum vocat Grettthingoriim. Eosdem Claudianus Gulhtincs
8 Thebdosii aeracommunis 386 gesta esse satis cerlo ubique nominai. Quare iidem omnino ?unt Greo-
constal, uli.in scholiis per singula notatum est. thingi Idalii, Ammiani Greuthingi el Claudiani Go-
Proindeqtie §iste PriseiUianus declinans sub arino 7 thuni, qnidquid contradicat 135 Salmasius in no-
Tlieodosji relihquendus erat, ubi eum ex Ms. exhi- tis ad Trebellium, pag^.329. An vero hoc nonien in
buit Sjrmondus. Neque enim consequens cst ut ad Ciaudianodepravatum sit? Aliaquaeslio est.
anriuni 8 periineat, si ad hunc perlinet § Greolhinr 2. BiHuro cup»Greolhingis per Iegalum Promoluni .
(joiwm,qui ante ipsum ilescriptus est. Namque hoc gessit iniiio Theodosius; deinde pcr se ipsuni. Do .
vitium in Chronicon irrepsit ex librarii oscilanlia, illo fuse Zosimus, lib. iv, et Claudianus, de iv con^
qtii a § Legati Persarum ad § GreolJiingorumtransiil, snlalti Ilonorii, non parce; hsecex isto accip*. verfc.
prsetermissp% Priscillianus aeclinans, Cumque erro- 623 :
rem hune suum corrigere debuisset, delelo ibi
Ausi DannbiumquodamIranareGotliuin.
§. GreotMngorum,et iri 'locum suum (acl annum sci- ln lintres fregere uemus; ter mille ruebant
ttcet H) transjato, emendatione hac.conlempta, satis Per flunicupeii» cuaeis immanibuAaloi.
735 SDDENDAAD QUOSDAMPR^CEDENTES TOMOS. 736-
Dui Odolliseuseral. Taitueinoliminaclassis A borio eodem fere tempore, et in eadem itrbe Cons-
Itfcipiensaetasel pr muscontudilannus tanlinopoli vita luncto, qui in palriam, stve ea.
Primus annus Claudiano est primus Honorii consu- Tolosa fuit, sive Burdegala, translalus est. Qtiod
talus, quo h.necacta sunt, ut superius observabam. Ausonius ejusdem Arborii sororis tiliusprodiJit lau-
Idatius in Faslis non expugnatos modo, sed et cap- dato loco, epigr. xvtt, inqujens :
livos in Romaninra traductos fuisse Greothingos les- (B.patriamsed le sedeniac moiKimentatuorum
tatur, iibi colendis agris addicli sunt alii, alii in Priticipi&Augusii restiluit pietas.
niilitjam assumpli. Ulrumque tradit Claudianus, lib. 2. Cynegius igittir Hispanus erat. Sed veterum
n in Eulropium , iriquiens : Ostrogolhis colilur ntis- scriptorum perlinaci siientio vel aliis casibus factum
tisque Ggthunis Pltryx agert.En vrimnm.'Legiopridem est ut neque illius neque plnriuiu alioruin Ili-pano-
Romana Gotlium.Eadem habet Pacalus in panegyrico rum, quos secum habuisse Theodosium necesse est,
ad Thenddsiiiui, tibi : Dicamne, ait, receptos ad ser- patriam ttllibi litteris expressam habeamus. Cl:\udia-.
vilkitn Gathoscastris inilitem,terris su/jicere cullorem? ntis profeclo Hispanam nobilitatem Honorii lateri
En securiMum.Ubi licet Gothunos ab Ostrogothis adhscsisse, in IV ejus consulalus panegyrico testatur,
distinguere vMeaiur, reipsa Golhuni sive Greothingi dtun versu 582 ait:
non/ungis a Gdthis dislinguebanlur, quam Silingi a llltistrite prole Tagtis, ie Galliadoctis
Vamlalis, GaVlakiab Hispauis. Civibus,et totoslipavitlloma senalu.
iVots IX, p. 54.
Una cum Priscilliano, quoo Severus et Hieronymus Quidni eliam Theodosium patrem plures etjam
filium Uispani sequerentur ? Sed ad Cynpgium
teslanliir, inorte multaii sunt Felicissimus, Julianus, «B quam euni non- ultra merilum ab Idatio lanilaturn
Asarinus, Anrelius, Arroenus, Latronianus alque redi; teslis est minime snspecms,
uxor Delphidii Rhetoris Ettcrocia. De quoruni filia fuisse, Zosimus, lib. iv,viris
Procula ait Severus : Fuit in sermone hominum, ulpote qui est. Christianis eliam principibus iniÛns
Priscilliani stupro gravidam psrlum sibi graminibus Irequenier Magnuseliam Theodosius, lib. xv de
Cod. jTheod., cum Cynegto lo-
abegisse. Ulrumque et uxoris Delphidii supplicium 138 Accusaloribus, ait: Juslilia et wquilale, qua notus, etc. Plura
et fili;e dedecus signilicat Ausonius, dum., epig. v quens
de eodem ut si vis, lege Gothofredum, in Prosopog., Cod. Theod.,
Burdeg.,
profess. adnoiav.it 136 Delphidio ait, verbo Cynegius,ubi accurate de Cynegii muneribis,
jam oljm Gjslenius : comitiva Sacr. largit., Praefeciura pra.torii per Orien-
Medioquod aeviraplus est: tem pluribus annis el consulatu agit.
Errore quod non deviaubsfilis, 3. Quoad locum quo morluus est Cynegius, non
Ecenaquelassusconjugis. te fallat diem obiisse cum ait in ilinere. Ita
Alii Priscilliani seclatores, mitioribus suppliciis quidem ;Zosimus, sed Cynegio ut ex Jlgypto ad Theodosium*
affecti, in exsiliumque pulsi sunt. At liaeresis ex- a qno arcessitus erai, in Hlyricum veniret, Conslan-
stincta non esl, sed in majus aucta exinde, ut ait tinopoli transeundum erat, ibique, ut ait Idatius,
tdatius, in Gallxciam invasit. mors illum occupavit. Lex etiam xvi de hcereticis,
Nola X, p. 55. Cod. Theod., cum inscripta sit Cynegio prxf. prae-
Maximum,quem, multorum judicio, exitus potius torio die 6 Augnsti hujus anni, inducere poterit lec-
quam causa tyrannum fecit, cur plerique Britannum torem et impellere ut ea die Cynegium noudum vita
dicant vix capio. Nam quod.de illo canil Claudianus, „ functum credat. Verum fallit ea inscriptio, ut probat
IVconsulalu Honorii : Hunc satvum Britannia fudit, Q *-' lex
III, de his qui superreligione. eodem Cod., ex qua
non patriam signilioat , sed provinciam ubi impe- discimus xviKal.Julias ejtisdem anni Tatianum prso-
rium arripuit. Zosimus profecto Hi&panumfuisse af- fecturam illam tenuisse. Quare Cynegius ab humanis
lirmal, lib. IV. Depranius Theodosio ipso coram excessitpropediem 19 Martii,quo,secundumIdaliuni,
Theodosianaedomus vernam indigitat tanquam in ea ad Apostolos elatus est.
ortum. Coa;vishis testibus et fermeoculatis quis non 4. In aclis sancti Porphyrii, apud Snrium et BoN
credat? Plnra his dabit Pagius in Crilica, ad annum landum, 26 Febr., pnvclara lit alierius Cynegii men-
383, n. 4. Maxinoumnon semel nec parce laudat Se- tio, cui Arcadius Angustus ejusque uxor Eudoxia
verus, et ejusdem uxoris pielatem atque religionem anno 401 excidendiMarnajGazensis delubrum curam
multis commendaldialogo n, n. 7. Orosius, lib. vii, imposuerunt. Cynegii nomen arden-que religionis
cap. 34,vMaximum virum slrenuum, probum atque sludium, alque eximius in eum aube favor, (iliutnaut
Augusto dignum vocat. Quin etiam Theodosius ipse cognatum superioris Cynegii indicant. Unde inclyta
(apud Suidam, verbo Valenlianus) eumdem Valen- gens Cynegioruin expugnandis et solo iBquandisido-
tianuiri alloquens, de Maximo ait. : Recte Christum loluiriie arcibus nata vitleri potest. Verum bic
Cyne-
colit, qui te non injjiste ejecit, ac perversa fides lua gius idem fortasse est ac cmdivus Ambrosius episto-
( Arianis quippe adhseserat) Maximo hanc fecil ocea- lam misit 72, Pietas alqne egregia illius juvenis indo-
sionem, Denique sanctissimus eliam ponlifex Leo re- les, lempus etiam quo illoe l.ittersescriplaj sunt, Iianc
ligionem Maximi commendat, epist. . ati Thurib. mihi cogilalionem indiderunt. Caelerum Cynegii
Milio Rufinmn lib. ii, cap. 16, ubi causas lyranni- ltujus pater Palernus vocabalur, quem Ambrosius a
dis Maximi et. rebellionis in Valentinianum hujus1D r, proposila deterrel sociandi bunc filium suum cum
impietaletu et hxresim fuisse indicat. nepte sua ex (ilia, alque adeo ex islius Cynegii
Nota XI, p. 55. sorore nata. Borrebat religiosus juvenis has nuptias,
1. De Cynegio ldatius in Fastis consulatu Theo-' quas cum iltesa erga patrem pietate vitare vellet,
dosii tf et ipsius Cynegi:: Defunctusesl,M, Cynegius. Ambrosipm, qui eas patri dissuaderet, deprecalus esi.
Quod sanclissimus pontifex prsestilit data epislola 47
praefectusOrientis\2^Jincons)ilatusuoConstantinopo- 139 ad Paiemnm lectu dignissima. Uti et aiTbeo-
li.tiic, universasprovinciaslongitemporislabedeceptas' aosio
ih stalum pristinum revocavit, ei usque ad JEgypium ct consobrinornm legem tatain meminit, qua patruelium fratrum
inter se conjugia sub severissima
penelravit. el sijnulacra gentium evertit. (Jnde t-um". veluit ; lege, si vis, emin. Baronium, an. 390.
tnagno (lelu tolius populi chitalis dtduclum est corpus' poena
ejus ud Aposlolos, die xiv Kal. April. Elposl annum inline. Denique apud E inodium,*postepist. 7 lib. iv,
iranslulil eum matrona ejus Actianlja ad ilispanias' ct alibi, epitaphia legitur Cyiiegiae uxoris Faust',
suimni viri et supremis hpnoribus functi, quse alicu-
pedestre. Videsne,, lector, u,t nostratem Cynegium, jus ex his Cynegiisneptis esse potuil.
obitismuneiibusilliislrissimum, fideicalholicseeljus-[
titiai zelus illuslrioreni redJiderit? Nostratem, in-'. Nota XII, p. 56.
quam; nam quo perlinet ur. conjux Achanlia ab urbes Eugeniaiiaetyrannidis ipitium anno 591 perperam
Constantinopolitana .iinmcnso fere ittnere in Hispa- adneclunl Prnsper, Marccllinusel Incenus Cuspinia-
niam deduceret, nisi.ut evm in majormn suorum moni, qui tliein iliius tlesignal xi Kal. Septembris. Porro
iSMiuienlum infcrrel? Factum id ipsum c l cuin Ar- Manellinus el Auonymus tem narranl non per sts
757 IN IDATII EPISCOPl CHUONICONNOT.S. 7?iT
mcredibilem; nam Valentinianicaedem,quam Euge-- A , anno Abrahamilico 2410 in Idalii Chronico respon-
nii tyrannis consecuta est, eidera anno 391ascribuni. derc; nam prselerquam quod hic annus Abraharui
At Prosper, qui occisum ail Valentinianum, ut qui- propius accedit in Chronico ad annum 16 Tueodosii,
dem occisus est, anno 392, sibi ipsi conlrarius est ett reliqui omnes usque ad 2460 neccssario postulant ut
pugnantia scribit.Quod non an:madvertens'Petavius,, 2410 Theodosii 16 allgetur. n.Sed de his plura, si vis,
ci.len»ac Prosppr anno 591 arrepli ab Eugenio ini- invenics in dissert. procvia, 25 et 26.
perii exordium illigat. Neta XV, p. 57.
Nola XIII, p. 56.
Dumidatius,deArcadioeiHonorioioquens,regnasse
Nescio quo pacto fieri potuit ut ldalius ad annumii eos asserit xxx annos ab excessu patris, non utrum-
593 Hondrium in consorlium principatus a patree que eorum, sed al:erum, Honoritim videlicet, aunum
'llieodosio assumptum nnn memineril. Socrales , 50 regui pervenisse significare voluit. Et nec Hono-
lib. v, cap. 24, consulalu Theodosii iu el Abundalii,, rium verum est solidos xxx annns imperasse. Nam
qui .huic anno 395 nomen dederunt, llonoriiim Au- Arcadius 14 imperii anno, mense quarlo, obiit, ni-
gustum reniintiatum fuisse v Idus Januarii tradit. miium Kal. Maii, anno XTXvulgaris 408; Honorius
Sed cnm Theodosium non mullo post in Gallias con- vero 29 quidein non implevii. At (datius ejtis regno
tra EtigentumprolVcttimfuissescribai, legesque xxxii ascribens quod lempnris excurrit a Theodo=ii patris
de operibut publicis, et xxiv de hasreticis, Cod:: morte ad imperium Valenliniani III, anno 425, vel
Theott., nos doceant Theodosiuin initio Julii inse- potius ad initium hujus anui, ubi annum 1 Tlieodo-
quentis ahni nonduin Constantinopoliin dereliquisse, , ,T>sii minoris proefixit subduclis ralionibus, sutnniam
qitisnon vidcl Socratem sibi non censiare ? Nam quo) confecitannorum xxx. Hinc colligimusperspicuseIda-
pacto veruin esse polest Theodosium, paiilo posl as- tium oeraecommunis annum 421 Honotio adjuJicasse.
cituni in regni sorietatem Honorium, versus Galliasi Quod etiam ex ipsa notarum clironologicarum desi-
Constantinopoli movisse, si post sesqniannum non- gnalione aperle comprobalur.
dum Constantinopoliegressus eral ? Quid quo.l Pros-! Nota XVI, p. 58.
per et Marcellinusila loquuntur, ut 140 eadem die
qua Honorium consorteni imperii renuniiavit pater,, num 1. In Edilione Sirmondiana concilium isludTolela-
solem.defecisse afiirinare videanlur; hic autem solisi anno Arcadii et Honorii 5, Qhristi vero 399, al-
defectus anno 393, ex aslronomiccregulis, cadere noni ligatum est. CI. Florius 1 2 '"ucl pnmus huic anno C
potuil in diem 9 Januarii. Meliusilaque praeclarissi- subjecit; et licet nullo alio ldatii teslimonio correclio
mus astronomus Pelavius, Ralionarii Tempor. parte: fulcialur, firmiter lanien tenenda mihi visa est; tutn.
n, lib. IV,cap. 2, Honorium a patie in regni consor- quia epigraphe ipsa concibi consulatum Stiliconis
tium astuniplum fuisse censet die 26 Novemb., quo» praefert, qui alius vix ac nec vix quidem esse potest
il'!o anno 393 sol eclipsim passus esi, quinquedecemi quam quem gessit anno4@6; tu-ucqnia facilis fuit
niinus menses et amplius distat a Julie consequenlisi librarii lapsus anticipandi liunc § In provinciaCarlha-
anni 394, qno Theodosius adversus Eugenium ex: ginensi lineola una, maxime ciun riia vacaret. Atta-
Oriente profectus est, quam die 9 Januarii a Socratei men doctissimus Pagius anliquam leciionem retinen-
designata. Ptolemeus Silvius, inKalendario.natalem i dam censel, quia concilium istud alligasse Idaliuin
Bonorii consignat 18 Febr., natalem, inquam, pur- pntat, nec fallilur, anno Abrahami 2416, qui (ait..
purae, de quo nunc quoeriiur. Quod si ab opinioneii C Pagius, ad annum 405, n. 14) Kal. Sept. amii Chrisli
Petavii recedendum sit, Silvio potius quam Socrati 599 inchoatur. Sed primum si annus Abrahami 2416
assenliar, quia ille in Occidente, vel etiatn in ipsai inchoatussit Kal. Septemb. an. 599, necesse est
Roma. vixit, ubi quotannis nalalis hic dies Ilonoriii pridie Kalendas easdem anno 400 finem accepisse.
solemnis erat Silvii ipsius lempore. Ab omnibus dis- Atqui concilium his an. 40 . Kalendis coactum est, si
sentiens Anonymus Cuspiniani eclipsim ascribii dieii coaclum est consulatu i Stiliconis. Non ergo iiitra
vi Kal. Novemb. tt inauguralioiiem Honorii x Kal. annum Abrahami 2416 est celebratum, sed die
Februarii. prima anni 2417, quod nolet Pagius. Deinde annus
Nota XIV, p. 56. Arcadii et Honorii 5 secundum Idaliuin neque iu an-
num Dionysianum 400, qno primuin Stilico consnl
Cum dormilans nescio quis librarius haec ita prius> renuntialus est, nequein Abrahainiticum 2416 inci-
descripsisset: In hoctoco tantum praler regna tantum dere poluit, cum annus eorumdem Augustorum 1
inserta principum, vocabulum tanlum ineptissime innexus sit ab Idatio anno Abrahainilico 2410, qui
iterans, alius poslea labem hanc emundare aggressus, cum Dionysiauo395 concurrit. Igilur quisquis conci-
adverbium tantum in prima sede conservavit, in se- lium hoc Toletanum celebraluin esse aflirmet anno
cunda veroiilud cum praecedenliverbo regna com- xrx communis 400 ac Abrahamitico 2M6, nequit
miscens, ex duobus illis regna et tanlum hoc unum non ipsum conjicere in annum Arcadii el Honorii 6.
fecilregnanium, quod hucusque in libris editis reten- Quod non animadverlisse Pagiiiin vehemenler mira-
tum est, ul monui in schoiio.. Interim tamen mani- rer, nisi non ipse alibi monuisset periolorum mulii-
festum nobisindicium iclictum fuit antiquaelectionis, O pj plicationem memorix et animo oitefosam esse; a
qua?adverbium istud tantum semel et quidem in ul- diversa namque annos Idatianos coniinunesque pu-
tima sede pra^ferebat, afficiens, ut ita dicam, verba tandi ratione, quam sequilur Pagius, hunc ipsius lap-
illa prapter regna. Neque unquam Idatio mens fuil sum ilnxisse mmime dubi.lo.
ut in hoc tantuin loco quinque principalus annos 2. Natalem Theodosii junioris, qui in aliis Chro-
sub nna Olympiade legeremus, nam idipsuui aliquo- nici liiijus Editionibus illigalus cst anno 9 Arcadii
ties infra videbimus. Quoliescunque autem id fiet, el Honorii in liuiic annuni 7 rtlraxi, nihil dultuaiii
sub uno anno civili iniperatorios duos reperies, al- eidem anno ab Iilatio fuisse ascriptum, librariorum-
terum principis excedentis, alterum principis impe- que errore in illum annum 9 asr.-ccoininunis 403
rium 141 adeunlis; atlamen qnia neuler completus rejectum fuisse»-Siquidem in Chronico, sub Severi
esl, ambo unicocivilinolantur. Quod anlem de Olym- Sulpicii nomine ab erudilissimo Florio proiuulgalo
piademonuit Ijatius, moniium etiam es e debet. de anno 7 (Florius correxit8, sed immerito), ita in Ms..
ilccadibus ann.orumAbrahamiiicoruin, ne eam uu- legitur: 143 TheodosiusjunioKetAuguslusfactus est.
decimi anni principalus lurbit adjectio. Quod B;ou- Constat autem fere oimiia qir.c in eo Chronicoa
queiiug Pagiusque non anunattvencnlcs ab anno Theodosio Magno usque ad Antlieminm scripta sunt,
Abrahami 24.0 ad annum 24-20annos undecim nu- ex Idatio desumpta fuisse. Quapropier liaodqtiaquani
ineiant. Exinde Pagitts, ad annum 405,n. 14, aniiinn ego dubitem ldalium in Chronico ita scripsisse : vu.
2416 Abrahamiannolloiiorii 5uon reclealligal, ut ad TliodosimArcadiifiliusnuscituretAuguslus [actus est.
amiutn 400 oslendam. Bouqueiins ( apttd Floriiiin El sane in Vila sancti Porphirii episcopi Gazensis
a. 116).erralpra2ierea,iiiquiens annuin'17 Tlieo-losi ("26Febt'0 ita sci ipiuui est : Theodosius,cum.primitm?
?'» AI.DENDAAD QUOSDAMPR.-ECEBENTESTOMOS. 7SO
fvisset niilus, faii renuitiiutus imperator. Ojnod de A ex Chronico Parvo, legaique iv Idi, viI illuin penitus
aiclanialioHe et assumplione purpurae sallem inler- rejiciai, ex Excerptis Hispaniae illiislraioe, ubi pri-
prctari possumus; verum si cui de snletnni inaugu- ' mus tantum dies w Kal. expressus est. Nam cuni ab
r.ilione interprclauda esse velil verba ldaiii, eam- hoc anno ingressus Barbaroruai in Hispaniam re-
qtie ctini Marcellinoet Chroniro Akxandrino in diem moveri n"queat, quandoquide.inUlum confirmat Ida-
iv Idus Januarii anni 8 Arcadii et Hinotii referat, lius in Fastis, lsidor .>,Prospero et Cassiodoro ipsi
diram Idatium hxc ila distinxisse : vn. Theodo4.is assenlipnlibus, satitis est ut diein illuni mlti.,qiii
Arcadii filius nascilur; vin. Tlieodosiusfactusest Au- feria 4 (habuit enim hic anmis cycluni solis XXVI,
guslus. Selis.factst defeciio ui Idus Novemb. Porro litt. Dotn. C), Ml miitemusin iv Id., qui liiit leria
apud Severum, post illa verba Tlieodosiusjunior,a|i- 5, uti eiiatn dies IV Kil. aut hiine poslremum reii-
quid deesse mariifestum est; ncque melius locum neamus, illo prorsus abjecto.
suppleas quam si legas : Tliepdosus.junior nascitur Nota XIX, p. 60.
cl Auwstus factus est. Atque id eliam suadent quje
iti w.lrrii Sivero sequunlur; namaddit statim : Sol 1. Cum Sirmondus, ex fide Codicisms., anniini 18
eelipsim,passus, qnce certe-fclipsis anno 8 contigil. Honorii, qui fuit aera:coinniunis 410, post rel lam
Il.ec o nnia satis clare demonstrant Idalium natalem in Chronico Urbis irruplioiiem morteinque Alarici
Tlieo.losii.anno7 Arcadii et Honorii adnexuisse, li- ad § Debacchanlibusconsignavisset,Cl. Florius eas
hrarioniinque osc.taniia in annum ipsorum 9 delap- nolas loco movit et § Aluricusrex Gof/iorunt-adjecit,
siim es-se. ul irruptio Urbis, obilusque Alarici, sub eo Honorii
5. PioelcreaMaiius ad annum Honorii 30, Cluisli «B anno legereiqr. Ego auteiii, quemadinodum facila
424, tle eodeni Theodosio ait : Post obitumtlonorii assentior IJatium, mortem Alarici anno 409 uou
piitrui monarchiamtenuil imperii cum esset annorum alligasse,nolasque illas § Alarkus mnritur a 'junxissej
xxvi. Qiire falsa esse necessariuin est, si natus fuerit cui i.lem initiuin est ac illi a'ter-iAlaricus rex, ita
Tli-olosius anno 405. Yerum si pro xxvi legalur eliam exisliino ea qnoede Placidioecaplivitate aiqne
xxiv, air.eposila nota l nolse v, cui facili lapsu po^t- Urbis vastalione Sfripsit^snb anno Honoiii 15, terae
pn-ila est, ul ego,exislimo, a lbrario, tunc omnia vulgaris 409 aJnotasse.. Nam licet oiuiiium fenne
colnure.it, neque ptignantiascribet.ldatius; namqua scriptorum teslimonio constet Roinam ab Alarico
xxiv annos si Theodosius iiutnerabat, dum anno 425 caplam luisse atque direplam anno Honor.i 16, cum
Chronicosno eumingerilldatius, natum fuisseopor- tamen conteslatutn paritcr sii, Alarictun.m>nunam
tetanno 40l;et si natus esteoanno.cuui ad426 perta tuni in utbem fecisseinvasionem , ea oaitiia qute
veirum esi, xxiy annojriimtunc cente eral. Nalus cst a § Alaniel Vandali usque ad §sallem A/«HCMS mori-
Theodosjus iv Ifus Aprilis; ita Socrates, lib. vi.tap. tur narral Idatius, anno Honorii 15, Chrisii 409, n.i!)
6, el Marcellinus,in Cbronir.oante Sinnondum edilo inepte iiiigare potuit, quia pars eorum uiaxiuia ltoc
et i i Ms. Rrngensi, quod habuit Petrtis Franciscus anno gesta suut. Plurinweintra et extra Urbem ca>
144 Chiffietiiis,at in Sirmontliano 111Idus legilur. des,cives vehementervexati; AlaricusRomamingres-.
Bollandus,ex.Actissancti PorphyriiepiscopiGazensis sus,.146 Placidiamvelut obsidem initoecum senatu
deducit.natum fuisse die 23 Martii. Sed quae in illis pacis, et ut ab Honorio coniirmaretur, inde adduxil.
Aciis narrantur etun diem non necessario postulant. Ilacc igimr narranshocanno 409 Idalius, cladem Ut-
Kl fortasse. nalus est ejusdem mensis Martii de 29, p bis , quia cum iis connexa crat, adjecit. Ut ut sil,
atque in Socrale et Marcellino pro iv Kal. librarii "G quia Yen. Beda, lib. l Histor. Anglor., cap. 2, et Ivo
vi.io seriplum est iv ldus Aprilis. Carnolensis, in Chrouico ms., apud Sulieleslraltini,
Nota XV11, p. 59. tom. I, dUsert,. 2, pag. 2-29, anno 409, excidium
Uibis eveuisse tradunl.quod novissimePagius tnultis
in
C Cyrillo, de qiio Hjeronymus,, lib. de Script, asserere aggressus est, transferenduni in Idatio noti
eccbjs., n. 122, lestaliim reliquit, quod sitpe pulsus1 putavi Ilonoiii annuin 16 ad § Alaricusrex, ne hutic
ecclesia (llierosolymitana) et receplus ad exlremum 1 sententiae suae patronutn eripere.ipsi velle videar.
sub Theodosioprincipe octoannis inconcussumepisco- ' 2. Cxterum vastitatem Romoe illatam non fuisse
patnm tcnuil, Joannes sutfeclus lueril circiter annum1 ante annum 410 ego quoque fjrmissiine assentior.
587, nullus praaterqnam quod idem Ilieronymus in\ Namque idipsum cuncti hislorici Iradunt, pracler
suo Chronico commemoraveral, Arianus. episcopus' Bedam.et Iyonem la,udatos,de quorum lamen sup-
ante Jtianncm Ecclesiam Hierosolymitanamoccupa-i pulatione dubitare possunius.an quamalii observant
veral. Imo cum de orlhodoxia et sanplilate Cytilli\ ipsi sequantur. Deindeid ipsuni rerum. quoea nece
satis abunde constet, utpote qui sanctorum fasiiss Stiliconis ad posiremam illam Urbis iiruptionem
ascriplus esl (viite Acta Jesuitarum Aptucrpiensiuni, > gestoe sunl magniludine deinonslraiur. Siquidem
ad dicm 28 Martii), nunquam per ea lempora legili- Alaiicus non slaiim ac Siilico inierfec.lusest, in Ur-
mtis fuit. Hieriisolyinorum episcopus Arianus; nam1 bem movit, sed movjt non paulo post, cmn etiani
Maximocatholico surcessit Cyrillus,Cyrillo vero de- Eucherius Stiliconis.filiusexlinclus fuerit. Accedenle
ftincto proxjine successil Jpannes. Quapropler quos3 deinde ad Urbem Alatico, eamque obsidione cin-
aitnoll duplici ex Consianlini Aiianos episcnpos 5 r. genle, gemina legatjo a senatu.,ad Honoriumf qui
filioruiii inirusi I
etL D
ntimerat Hierbnymus causa, Ravennx tunc eral, pro.pace cum Giitho ferienda
et et a
psendoepiscopitiiceiidi sunt, qnia hacrelici, quia missa est. Poil hoecipse etiam Alaricus cum exer-
vivente legitimo episcopo Cyrillo , Ecclesiam illa.in II cit.uRavennam accessii. Longse ibi per inten.uniios
o.cupaverunl. de paeis conditionibus inter ipsuni et Honoriuin
NotaXVIIl, p. 60. ttactatio habila esl. Praelerea Atlsliis semel alqne
De ingressu Barbarorum in Hispanias Idatius con- i- ilerum purpura indutus atq.ue exutus fu"l, nuidquid
sulatii Honoiii viu el Theodosii iu hasc tautiim in n Pagius ad an. 410, n. 10, conlra perspieua Ovosii«t
Fastis scripsit : Ilis consul\bus Bdrbari Rispaitias iS Oiyinniodoji verba reclainet, lyraniiidemsecuodo al>
ingrcssi; nec plura. Couteraquaehaecliabet Clironi- i- Aitalo assumpiani anno 414 coiilendens, D.eniqneab
con suspecta mihi esse fassus sum in scholio. Equi- i- eodem Aitalo lunc lemporis expediUo in Airic.am
dem cmn ingressus Barbarorum in Hispanias inspec- :- inslilula iuil, ob eamque, quia male cessit, quod Ho-
lante ldatio contigerit,"quis ab illo scripla csse cre- s- mano lantuni ni.lile, exclusis Colhis, su.;ceplaiuerat,
datilla : Atii IV Kal,, alii m.Irf, Oclobr. memoranl,, Aâricus Aiulo imperium abrogav.it. lluec anie.n
uiaxime cum uno eoilemqueanno dies 28 Septtmbris is omnia longioremquain uuius anni uioramrequiruiit.
el loOclobr.in terliam lerimn 145iucillcia nequeat, t, Qu..re cum Slilico occisus sit 25 die Augu^ti ct 2i
i i qua ingressum illum statuit Idalius ? haque a-lter :r Augusii etiam mensis Urbs a Gothis vasiala, Stilico-
coriitn dierum stibditilius cst; cur non et reliqua la nis e.etiemmeiise Augusto anni 408,147 poslr-einaii».
iiinniaa verbo illn ingressi? Se.vqui vulgalain lectio- i- Urbis irruptionem Citdcni IIIGIISS Auguslo ann}41C
jjein lucri vclii, dicm iliuiti m Idus Oclob. corrigat tt ctintii liistorici eoiisignaveruui.
764 IN IDUII EIMSCOPlCIIRO.NICON NOT.*;. 753
3. Sed propstataudire Zosimum, qm, refereute in n A tiam Urbis lrrnptionem, ut inoilo dictuin est, linem
sua Bihliolbec»Pholio. ail : Alaricus Romtimilernm?i f>cil,lioecde Placidia, lib. vi, scribit: Pheidia soror
ebstdens,eivibnsnd inopiamredactis,obsidionemsolvit, t, imperalorisapudA-laricummanebal,vicemilla\liQqui-
eisqueimperalarem dedit Allalum,quem liimen deindete demobsidiimoJo quodamimplens, ita tam n ut honore
ritrsus sbdicdrilimperio; alque ad HonoriumAug:ts- i- omii c.dtuqueregali frueretur. Ex qubusiiontiulla,
titm Rtwenneetnnc agentemfcedus cum eo iniliirum n qu;c supra dictasunt, conlirmantur, et Alarici co-
misit.Assaritsvero(.SarumappelUnl coulinuoreliqui), ), mitaset magnanimitaso?tenditur, q ti regiain virgi-
G$tltitsel ipse, Alurici rebus impedhnenlun injecil. l. nein splendideet, tilcum Plauto loquar, basilke habuit.
linein
Alq'ueliunc(addilPholiiis)sf>xtiliistoriarumlil)ri » Nota XX, p. 60.
id
ftftil Zosimus. Agnovii iptum Pagius, ad annuin n
410, n. 3, dHinail: Deindelequilur (Zosiinu ) depngnaa a 1. Consulto ab Idalio scriptum esl, indultum esse
in'ler Atarkumet Sarum ducemhabila; qio prcelioexc Gothis in Urbis excidio iis qtii ad sancloruin liiui-
parle narralo, opus ejus absolvilnr, reliqnisinjuria 'a lorumna coufugerunl; non enim basilicaetanlum Apostn-
tempomm deperdilis. Hinc liquide constat Romam n , sed ut testatur divus Aiiguslinus, Iib. i de
ter a Gothis obsessam fuisse, quol diserte tradit jt C vit., cap. 1, Martyrum etiam tocain illa vastatione
Sozemcnus, lib. ix, capp. 6, '8 et 9. Et ex- ita Urbis ad se confugienlessuos alienosquereceperunl,
presse Zosimus iterate obsidionis meminil, eam- j. ut quodin Romanosjure belli fieri licuisset, «7/ici-
qtie Alaricnui solvisse , deindeque de pace cum n tum sibi essc judicarent Golhi. Ait ibidem, lib. ti ,
Honorioirieundacogitasseatque serio egisse narraf,, cap. 2, Augtislinus, quin etiam universum miiitibus
cui conciliandoeimpe iimenliiinobjecit Sarus. Plura,| _ suis Alaricum indixisse, ul in quantumpossent, prw-
non legimus in liisloria Zosimi, quam nunc habe-,_ B dai inhicmtes,a sanguine temperarent. Ita Oro-ius r<-
inus, vir Pagiits ipse agnoscit, atl an. 410, n. 5. Et;t imo fert, lib. VII,cap. 59. Parsum quoque est maxima ,
tamen postquam ipse hislorioe suoelinem posuit, etJj omni fere ex parte, domibus atque oediliciis
Sarus injuria Alaricum lacessivil, irruplio illa sub- civitatis.I lem Orosius,cap. 40, de hac claile loquens,
secnta e^t , qua capta R >ma alque vasiata est.. inq.tit: Cujus rei quamvis recensmemoria sit, tamen
Qnare ircredibile prorsus lit tertiam hanc et postre- "„ si quis populi Romani multitudinemvideal et vocem
uiaiuUrbisexpiignalionemanleanntim4IOcooiigisse. [ audiat, nihil faclum,sicut etiam ipsi futentur, arbilra-
4. Teriulli prateiea cnnsulatusid ipsum, ut egoQ bitur, nisi aliquantis adhuc existentibusex incendio
sentio,clarissime demonstrat, mirorque docti-simum n ruinis doceatur. Ita a Gothis in Romanos act in est.
Pagium, ad an. 410, n. 8, ex eo consulatu Urbem n Qtiod conlirmat Olympiodnrus,qui quarto ab irrup-
ab Alaricovasiatam esse anno 409, collegisse. Ter- lione anno, praefecturam Urbis gerente Albino, eam
tullusne post Allali ab liralionem, post Urbis direp- ad prisiintim rediisse statum tradit. Quicunque au-
tionem alque Golhorum inde abitum, ausus fuissett lcai ista comparet ciim iis quae Romaui ipsi luin in
consulis nomen usurpare? At Pagius adducto Zosimo j Deum tum in homines impie crudeliterque adniise-
ait : Aitalum postridie (quam imperator appellatuss rant, inveniet profecto longe eos mitiora quam quoe •
esi) senalumingressumTerlullumconsulemdesignasse, fecerant passos fuisse.
2. Nam pracier enormia qtiibus tunc laborabant
quod unnoAXfosinedubio factum... Urbemquelunc abJ
Alarico direptam. Imprimis hoecTertulli designalio j vitia, quoequedivus Augustinus, Orosius, Salvianus,
quid ad rCmfacial I4S nondum capio. E conlrarioy Sozomenuset alii exprobrant, quanto illi atrocius in
veroconsulalus,anno410, peraliquotmensesintraqiie3 Q G reliquum penc orbem terraruin grassati sunt? Ul
LYbis tantum mcenia a Tertullo gestus . eam initio) laceam praeclarissimasurbes Carlhaginem , Corin-
saliemillius anni a Golliisiioniluiiideproedal.ani 3 ihum , Syracusas , Tarentum et virtutis merito cla-
fuisse
alque desertam ostendit. Quare appetente illo annoJ rioremhis omnibus Numantiam, innuinerasquealias,
410, lurbatis maxime rebus, Gothisque circa Urbem, unus Sempronius 1 150 Gracchusccc oppida intra Hi-
omniaoccupaniibus, licuit in eaTertullo persona-um,. spanix liinit:sferro et igne vastavit. Polybiusin frag-
consulem agere, donec post Roinoecladcm, G.ithis mentis id testatur. Orosius, lib. K, cap. 20, excisa
inde discedentibus mense Augusloejusdcinanni 410, fuisseab hoc Graccho ait oppida CCCL. Sed lege cccv,
ea consulatns umbra etiam evauuit. Hinc Oro-ins! nam libri variant et htc numerus propius accelit ad
umbratilem consulem Tertulltim appellat, lib. vu, Polybianum. Quil eliam Juiius Cccsar in Gaiiis ?
cap. 42; Prosper et Marceilinus, in Chron., non| Prceter civilesviclorias, xi cenlena et xcn millia ho-
modo consnlatum ejus prxiereunt, veruni ctiani! minumab ' eo occisa prmlis confessusest ipse. Verba
expresse notant unicuni eo anno consulcin luisse, sunt ! Pliiiii, Hist. lib. v.i, ca>. 25. Toiiilem uno
orieiiialiuni parlium Varanem. Idatius quoque ita[ Gallico ' bel o viciimas ins noeanibilionisuaevictima-
Tertulliconsulatum asserii, ut nrganti propior sit. rius ' iste Julins maclavit. Sed non est cur airiijuiora
'
Deindeubinam Ieg t Pagitis Urbem captam ac direp-,\, qn.era:nus. Heraclianus coines Africochoc eodem
tani fuisse a Gothis, st;uim,ac Altalus inipera-. 'temppre truculeniius qnam Gothi saeviitin Ronianos
lor et Tertulliis consul designatus fuit? Zosimus; !suos, qni ex Urbis naufragio eniergentes crudcliora,
tam longe abfuit ut hoc scripseril, ul disertis ver- nt scribil Hieronytnus, episl. 8, inve ere Africiu
bis coutrarium. tradat inquiens : Aiaricus Ilomam jlittora. Deni |ue mu'la non barbaroe aut feroc, imo
iterumobsidens,civibusad inopiam redaclis, obsidio-\ D n' 'egregioo indolis exempla dedere tunc Golbi, uii
nemsolvit, et reliqua supra exhibita. Qni.l quod tot' 'narrantHieronymu;, Augustinus, Orosius, So/.ome-
tanta.|ue ab hoc tentpore usque ad excidium Urbis nus ' alque a'ii. Scio duobus non retro saeculisa
gesta sunt, ut hic integer solidusque annus vix suf-\ Jmagno viro scriptum fuisse, Urbe a Golhis occupala,
liciat; quod jani antea salis superque ostendisse me TiluniDiaconum pecuniam pauperibus dislribucntem
exisiiuio. Ut aulem Pagius plura de Urbis direplae tribuni ' baibari jussu per Gothos Arianos occisuiii
'
anno a vcriiate aliena scriberet, inde nalum est quod fuisse. Quid Golhi lantiim virum laaserinlneseio; at
a I scrihcndtiin aeuesseril, sibi persuasuin habens quam imnicriio ips« Goihos Goihorniiique nepotes
|
bis lanlum a Gotliis Romain ob essam fuisse. Hinc '(requenter traducat norunt omnes. Porro sanctus
qnod in ierlia expugualionecontigit,quodque de illa 'Prosper, neeissanctiTiti lestis singularis, longealiter
antiqui scriplorcs narrani de secunda, qux' leiliani JadconsulatumTheodosiixn et Valentinianin rem nar-
aunouno anteverlil, interpretalus esi. Idatius ergo 'rat.qiiodjaiuolim viriin Galliadoctissimiadnotaruiit.
cum de Urbis calamiialibus aimo superiori, quaiulo Verba Prosperi, infia, nota 43,exscripta reperies.
semel et ilerum obse^sa est, loqui coepisset,po-lre- Nota XXI, p. 60.
niocilliusciadis eodem ilo anuo memiiiit ante scenoe Alaricus, ut narrat Isidorusin Historia Golhoriini,
quidem iinero. r post cladem Urbisvita functus est 27 rer.ni sir
5. Tiim etiam Placidiam ab Alaricocaplam in Urbe paulo aaimo, Honorii 16, aoroevulgaris 410. Cum ergo Isi-
niemorat; et reipsa eo anno 409 inde a Gothisab- dorus c Idalium exscribat, non temere cretlidi A.lariti
«•J.la <;•>(.Sannjue Z jsiti.us, qui liiitorkc anie ler-. morlem
i librarioruin vitio anno Hpnorii 15.subJ.tair
763 ADDENDAAD-QUOSDAMPRJECEDENTESTOMOS. 764.
fuisse, uti in libris editis videmus, atlamen alligan- A Nota XXIII, p. 63.
dam esse anno ejusdem Honorii 16, atquchanc no- Idatius noster in Faslis, Lucio consule, qui aiuio
tam § a Debacchantibusavulsam § Alaricus morilur 413 nomen dedit, ait: Occisisunt Jevinus, Seliastia-
prseponendani. Iiaque lertio, non sexto die, ul per- nits et Heraclianus abolilus. Subscribit Prosper. At
peram Marccllinus151 in Chronicoltradit, Alaricus> Marcellinus Jovini et Sebastiani necem anno praece-
sponle sua cum suis egressus et Campaniam Luca- denlialiigat. Polior.estldalii 153 a,1'ue Prosperi au-
niamque pervagatus, landem in Bruliis prope Con- ctoritas. Deiisdem lyrannisOrosius.lib. vn.cap. 42 :
sentiam morho correptus interiit. Eo ingenli luctui Jovinus, inquit, vir Galliarum nobiissimus, in tyran-
et superbo funere elalo, Visigolhi rcgnum Ataulfo i nidem mox ul assurrexil, cecidil; Sebastianus
jraler
ejus consanguineo (certe aflini, nam uxoris Alaricii ejus hoc solum, ut lyrannus morerettir, elegil; nam
frater erat) ei forma et mente conspicuotradunt. Itat conlinuo, ul est erectus, occisus est. Olympiodorus
Jornandes, in Geiicis , n. 54 et 55, ubi alia, si vis,> Jovinum apud Mundiacum(lege Mogunciacnm),Ger-
legere poteris. Quo autem die Alaricus morluus sit,, inaniac urbem, tyrannidem arripuisse tradit stndio
quove rex factus Alaufus , certo statui non potest, > Goaris Alani el Guntarii (aliis est Gundicarius) Bur-
eum mhil horum ab historicis litteris mandatum sit. guiidioimiu ptoefecti. Addit praelerea Jovinum ocgre
Sed neutruin ante Novembrem anni 410 conligisei lulisse Ataulfum sibi appropinquasse, pariterque
cx eo colligitur, quod capta Roma est die 24 Au- Ataulfum Jovino succensuisse, quod is se invito Se-
gusli, Pau'o Diacono et Theophane testibus. Postt bastianum fralrcm imperatorem renuntiaverit. Quare
tridilum, id est, 27 ant 28 die ejus lem mensis, eami ulrique Ataulfus infestus Sebastiano caput abscidil,
deseruit Alaricus, et in Campantamirruens reliquaini .i» Jovinum vero ad Honorium vivum remisit. Hoec
Italiain usque ad Siculrim fretum peragravit, quoc i ' ' Olympiodorus, qui in Italia, ubi erat llonorius , ne-
duos ut minimum tresvc mcnses requirunt. cem Jovino illatam aperte significal. Prosper tameii
Nota XXII, p. 62. et Marcellinus Idalio consentiunt., dum utruinque
fralrem in Callia interfeclum fuisse narrant,
1* Dum Idatius Hispanos, quai in castella sese ett Nota XXIV, p. 64.
urbes receperunt, Barbarorum se subjecisse servimii l.De nupliis Ataulfi et Placidiae Olympiodorus
ait, non ila illius verba accipias ut exislimes suam aptul Mhfficprodit : « Ataullo studio ac con -
cos libeilatem amisisse. Namque his in locis cum a silio Photiu Cantlidiani nuplioe c.um Placidia conveniunt.
Barbaris expugnari non possent, ad exlremum pax Januario mense nuptiis dies dictus Narbone Galliae
inler utrosque conciliata esl, atque Hispani niajarem in domo Ingenii cujusdam priinarii ejus urbis
quam antea liberlalem quodammodo nacti sunt, cum urbe, viri. Ilic digniore loco residente Placidia in atrio
neqtie Barbaris n>que Romanis servire cogerentur.! Bomano more adornato habilnque regio, assedit ipsi.
Siquidem a Barbaris tutos eos reddebat locorum et Ataulfus lana
intin tio, a Romanis vero eorumque tum teniporis mano. Inter alia iudiilus omnique alio amictu Ro-
effreno dominatu Barbari ipsi. Cneteiuminter Roma- nnptiarum dona donatur Ataulfus
nos etiam tum numerari avebanl Hispani 6b imperii,!. (ab Ataulfo legi debel; nam non Aianlfus a Placidia,
cui din suberant, majeslatem , el ut a Romanis , si. etiam sed Placidia ab Alaulfo his muneribus donata est)
fors ferret, adjuvarcntur. Quod sane soepiusexperti, quinquaginta formosis pueris serica veste indu-
sunt Gallseci, uli pluribus locis scriptum reliquit tis, ferentibus singulis utraque inanu ingentes discos
Idalius. Magistratus eliam ab imperatore accepissev Q binos, quorum alter auri plenus, aller lapillis pretio-
C sis
eos pulo, quotiescunque ab Urbe ipsis miitebanlur.! urbis velpretii potius inncstimabilis, quae ex Romanoe
Sed raro in Galloeciamniissos crediderim , ubi ab canunlur direplione Gothi deprsedati sunt. Hinc versus
anno 400 fusi per campeslria Suevi omnia itinera Ruslicio epilhalamii , Allalo profc'nente, dehinc
commeantibus Roma in Gallaeciamclaudebant. Ergo atque Phoebadio. Nupliis linis datus lusu.
Barbaroiutn simul el Romanoruin,
per haec152$ lempora electuma civibusinunaquaque,' gaudioqueingenli
urbe ac oppnlo magislraluin rempublicam adiiiinis- qui cum eisHmc eranl. i
trasse et liberlatem tuam populos servasse cxisti-\ 154^- liquideinfertur el tempus el locumha-
ino. Quin eliam id aperle lestalur Isidorus in Histor." rumnupliarumignorasseaiictoremMiscelliC,dmn, lib.
celebratas esse ait Foro Cornelii, antequam
Suevor., ubi haecait : Gallwci (ita Jegcs, non Ga//i- xui,
cia; uti Grotius , neque GaMia;uli Labbeus, legunt)j Ataulfus ab Italia discessisset. Patet deinde ex assi-
ab Olympiodoro nupliarum mense Januario
in parle provinciceregno suo utebantur. Atlamen Ida-"[ gnaio.
litis Hispanos sese barbaris submisisse ait, quia doclissiiiium Pagium hallticinatum esse vehcinenler,
dum persuasissimam eam inihibil opinionem de annis
passi sunt eos in provincia consisttre, atque uberio'' Idatianisab Octobri anspicantibus. Nam si ita essel,
rcs et fecundiores agros possidere. Quibus scepe non
eontenti, reliquos etiam, qui ex paefesconditionibus' prolecto vindemiocanni 413 actaevulgaris et nuptioe
Ataulli et Placidiaj meiise Januario consequeule
antquis locorum dominis cesserant, continuo depo-[ celebraloeeiilcm anno alligaitc essent ab ldatioin.
pulabantur, urbibusque eliam ac castellis assidue Chronico, niiiiiriiin anno Abiahami 24.0, in cujus
imminebant. De hac igilur serviluleloquiturldatius,
quaeGalloecosfrequeniibus et fere quotidianis Sue-"_'D i pr.imummei sem vindemioe, in teriium vero nupii:»-
vorum infcstationibus obnoxios.reddebat. iiicidissc.nl. Alqui non iia ab illo faclum est; sed
2. At quaniunicuiique b;cc servitus molesla essel. sunt contra vindemias, quaruin lcmpore Golhi ingressi.
Hispanis, longe illos Gillo^quegraviorem his tempo-"" 20 ascripsit.Narbonem, anno 19Honorii, nuplias vero anno
ribus a Romanis, dum ipsis subjecti erant, susti- annum 19 Honorii Exinde igitur nianifeslum est Idalium
nuisse testanturOrosius et Salvianus. Orosius quidem' et Abraliami 2429 finem tisqtie
dc hac re loquens , lib. v:i, cap. 41 , ait: Post hoc tus Decembris, qui proxime post illas vindeniias insecu-
( id est post maguos cruentosqtie barbarorum inr.iir-" esl, perduxisse, eoque ibi absoluto, novum a
MISin Hispanias, quorum anlea nieniiner.it) conlinuo Jannaiio seijiieiiii at nimi inchoasse, videlicel Hono-
barbari exsecrali gtadios suos ad aralra conversisunl, rii 20, Abrahaini 2450, die prima anniChristiani 41 i.
Sed hoc i| siiin posiius notaruin chronologicarum.
residuosque Romanos (Ilispaiios inleiligit, qui pars Chronici cvideiitissimedemorislrat.
fticranl imperii Roinani) ul socios modoet amicos 3. Denique Philoslorgius, msndacissimus alioquin
fovent, ul inreniantnr jam inter eos Romani quidam,' scriptor, Ataulfnm duxisse Placidinm tradit, vivente
qui malint inter barbaros pauperem liberlatcm quam prima iptius uxore, quod nullus alius prodidit nequa.
inter Romanostributariam serviiutemsustinere. S.mi-„ crediturus est.
lia habet Salvianus, lib. vi de Gubern., agens de quisquam, opinor,
Galis sporite sua ad Golhos declinantibus : Ad bar- Noia XXV, p. 64.
bvros, inquit, migrant et commigrasse non pasnilel;; 1. Idalius, in Fastis, sub consulibus Honorio x ct
malunt enim sub speciecaptivitatis vivere liberi qnamn Theodoiicvi, id est anno a'r;e oommunis 415, post-
ittb specielibertatit e»secaptivi. quam inventionem sacraruui estiviarum divi Ste-
IN 1DATIIEPISCOPI CHRONICONNOTÊ. 766
pbani conligisse narravil, 6 feria, die 3 Decemb., A nibus apud Gruleruni, pag. 51, n. 8; pag. 93, n. 2;
uddit : Extteml ex his gestis epistola sancti Luciani pag.252, n. 5, el apud Barveirum, in Itiner., pag. 49),
prcsbyteri et ssncti Aviti presbyleri Bracarensis, qni iiem ex peregrinatione in Palaestinam per ea tem-
tunc in Hiirosolymis degebant. Lucianus, cui facia- pora a Galiaecis IrequenlaUi, demum ex Pri-cilliani
est revelalio, Grace historiam hujus inventionisscri- erroribus, qui nullibi magis quam in Gallacciainva-
ps't; Avitus Latinam fccit. Exslat aulem tom. X luerant, quosque Orosius conjunctim cum Origenia-
opemmdivj Atigusliiii, pag. mihi 630. nis in eodem Commonitorio Augiislinopraeposuit,
1552; AVitumhunc non nemo forsan eumdem il- non omnino temere credi posse existimo, Avilum,
luni esse exislimabit cui Hieronymusepistolam misit qui libros Origenis in Hispaniam asportavit, Braca-
LIX, in qua de Origenis erroribus sermo est. Porro rensem, aut sallem Galloecumfuisse. Sed tamen cer-
caii9Qtunc non levis suberat, quamobrem Hispani tum id esse non affirmo; tanliimmodo riostraehisto-
Iliernnymum de Origene consulerent. Ea declarat rise illustrandae desiderio suspicionetn hanc meam
Orosius in comnionitorio quod tom. VI oper. divi volui exponere.
Augnslini insertum est. Tempus deinde optime con- Nola XXVI, p. 65.
gruil: nani ea epistola est circa annum 413, quod ex 157 *• Ataulfus, ut in scholioadnotatumest.Nar-
illius exordio constat, ubi Hieronymus ante annos bonani anno superiore deseruit, el Barcinonamin His-
decetn de eodem argumento litteras se ad Pamma- pania occupavit, ubi inseqnCntianno interfectus est,
chium dedisse affirmat. Atqui litferae hae ad Pam- qui fuit aeraevulgaris 416. Moralesigitur, lit). xi, cap.
machium annOcirciter 404 scriptaesunl; in iisdem 12, ingressum Golhorum in Hispaniain regnique
enim legimusa morle lum Origenis annos numerari B g eorum in illa inilium perperam in eumdem htinc an-
CLI.Origenesaulem mortuus est anno 255; igitur ex niun 416 distulit. Longius abcrravit Majansius, dum
his omnibusannus elicilur 414. Si autem non omnes in proefat.ad opera chronologiaeMarchionisMondex.,
iutegri alque compleli sint, recle eam epislolam ad n. 80, haecscripsil: El Reyno de Espana empesoano
Pamniachiuin ad annum 403 referemus, et epislolam 420... quando los Godossortearonentre si las provin-
ad Aviiumad anntim 413; si vero integri, altera cias de Espana de la manera que escribe Idacio Obispo
anno 404, allera 415 scripta erit. d'e Lamega en su Chronicon y S. Isidoro, copiandale
3. Scio.doctissimumPagium,eam ad Pammachium in Vandalorum Hisloria, cera 459. Non recle; nani
epistolain anno 599 ascribere, ductum testimonio Gothicum in Hispania regnum ex Idatio anno wrx
ipsius Hieronymi, qui ante annos xx quam eas ad vulgaris 420 neutiquam auspicalum est, sed 415.
Pammachium lilleras uiitleret, Conslantinopoli se Sortitio provinciaruma Barbaris facia est, ex eodcin
cum Gregorio Nazianzeno fuisse signilical. At dece- Idatio, anno 411, quo Gothi nonduin Italia excesse-
pius est Pagius, magnusque ctiam Baronius, dum rant Alpesve superarant, ut in Hispaniam venirenl.
credunt Hieronymuin Constantinopoli Gregorium Quare nou hi, sed Vandali, Alani, Silingi atqueSuevi
convenisseanno 579. Siquidem Gregoriuspost syno- provincias inter sese sortili sunl. Eamdem provin-
dnm Anliochenameodem anno 579, mense Octobri, ciarttm divisionem Isidorus aerse 449 adnectit, non
habitairi, ex Syria Constantinopolim proleclus esl, vero 459, ut ait Majansius, qui haeconinia postiit,
ad eumque postea Hieronymusaccessii. Nihil autem ut exinde conliceret regni Golhici aniutm 985 in
similius vero est qnam quod Hieronymus istud iter 1407 Dionysianumincidisse, quod ut elicerei, ne-
non arripuerit, nUi postquam ad Orientem fama per- p^ cesse erat ut regni Gothici exordium anno oeraevul-
venit, ecclesiasConstanlinopoliArianis ereptasfuis;e garis 423 iUigassel.Neque melius doctissinms Pa-
Catliolicisquerestitutas TheodosiiMagniedicto, quod gius Ataulfi mortem retro ad annum 415 (ibi ipsnm
Thessalonicacpromulgatum sive condiltim est iuKal. lege, n. 23), auctoritale Chronici Alcxandrini, in
Martii anni 380 habeturque I. n de fi.decath., Cod. quo sub consulibus Honorio x atque Theodosio vi
Theod, Unde fieri vix potuil ut Hieronymu-t Con- haeclegunlur : Mense Goripiceo,viu Kal. Octob., die
stantinopolim advenerit, nisi eodem anno 380 la- Veneris, nunlius allalus est de ccede Atanlfi barbari
bente. Subslilil eliam in eademurbe anno insequenli in parlibussuperioribus.Ex qurbus elicit Pagiu:, mor-
581,dutngenerale concilium habebatur; quo-l testa- tem Alaulfi die 24 Sept. anni 415, in quem incitlit
tur idemmet Baronius ad eumdem anniim, colligitur- ille consulatus, conligisse, et, Idatium a Kal. Octob.
que 158 ex tPS0 Hieronymo, lib. deScrip. Eccles., aniiiim exordiri. Verum si Pagius de hoc annorum
in GregonoNisseno.Igitur cum ex his omnibusrecie inilio ideo nos nunc monuit, ut Matio cum auctore
conliciatur, lieri non poluisse nt annus 20 a com- Chronici Alexandrini de anno necis Ataiilfi convc-
moratione llieronymi in urbe Constantinopoliiana nire nobis persuademus, fruttra cst; nam 24il!o tlie
complelus fuerit ante annum 402, completum aulem 158 Sept. Abrahami annus2352, cuinecem Alaulli
fuisse tradit idem Hieronymus, dum ail : Habetur alligal Idalius, nondumin cursuerat,sed octavopost
liber in manibusanle xx annos editus, quoesunt verba die, nempe Kalendis insequentis Octobris, Pagio af-
ejus in laudata epistola ad Pammachium 65, multo lirmante, iuchoatus est. Qtiare dicenduin incunctan-
probabilius est, quos ab incolalu suo in urbe Con- lcr, Alaulfiimoccisumluisse anno aeracvulgaris 416,
stantinopolilana ad scriptam a se epistolam ad Pam- cui in Idatii Chronio ex inlegro respondet annus
machium, anrios xx, et ampliusquoque a scripla hac O " Abrahami 253i et S2 Honorii; praeserlimcum divus
cpistola ad scriptas Avitolitleras annos x ipse nume- Isidorusin Hist. Gothor. sex illi regniannos iribuat,
r.tt, ab anno 412 vcl, nl polius, ab anno 4.5, retror- et neqnidem quinque regnasset, si 24 die septembris
sum nutnerando, pulandos esse; non vero ab anno anni 415interfectus fuisset. Nam a mense Novenibri
579. Maxime cum bic computus alque ptior ille an. 410, quo ciiius regnum accipere non pntuisse
quein supra deduxiex annis OrigenianUoptimeinter Ataulfum nola 21 ostendi,'ad 24 Sept. anni 415,
se cohaereant. quinque non integii anni numerantnr. Quapropter
4. Quod si hic Avitus ille etiam sit qui ex Hieri- nisi Isidoro alque I lalio, qtiorum leslimonium in re-
solyinitana peregrinatione Origenislibros in patriam bus praeserlimHispaniaelonge potius est quam Chro-
secum advexit, eqiiidejn vel sanctorum locorum de- nici Alexandrini, reliagari velit Pagius, Atauifi ne-
siderio vel toediopatrioe,quam a Barbaris dilacerari cem ascribat oportet anno 416. Hinc (liam illud
cernebat, vel Hierouymum consullurus, ilerum in iusupcr liquel, desumptum ex Alaufi caede argu-
Paloeiinain post annuin 409 navigare poluit, cimi ineatum uiliil facere ad exordium annorum Idatia-
semel aiiteaeamperegrinaiioueni confecisscl.quaiido noriim eiiccndu II ; uam divus Isidorus, qui annos
ex ea rediens-Origenislibros atlulit. Si ita est, Oro- luraeUispan;c a Jauuario auspicatur,. caedemAlaulli
sius profecio Bracarensis dicendus erit, cum ipse in aseribit aerae454 et anno 22 Honorii, id est anno
Commonitorio Avitum illum civem suum appellet. airsc vulgaris416, siqnilem huic anno alligat regnun»
Kgo ex Avili noinine (quod ea Hi-paniie ora fre- Sigerici. Ctun t rgo ex Olympiodoro cnnstet Sigeri-
quens jam olim fuisse constat ex antiqmisineriplio- ctini scotem lanium regnasse dics, netessc cs.l mar-
7„7 ADD;;MM AD QUOSDAUHI^CEDENTES TOMOS. 7;:8
tem Alaulfidemorlui mense Septembii, et fegnnm A tius noster, Prospcr et Gassiodorus, anno 4,16idc8
Sigerici in.eiimdem aniiuin Jiiliannm incidisse reroe nietninerunt, quia tum Placidia desponsata est Con-
vulgaris 416,- ul tradit lsidorus.. Ilaque de. die ac stantio ab Honorio,anni. licel tradita uon sil ante diem
meiisecacdisAlaidli forlasse non falsa narrat auclor primam insequentis
Chronici Alexandrini, lanlumqne ab eo peccalnm Nota XXIX, p. 66.
erilin anno designan.lo, dum pro Honorio et Palla-
dio, qui cousulatum gessere anno 416, Honorium 1. Duplex in describendo § Duranle episcopocon-
atque Theodosiuin, et sub eis morlem Alauili scrip- tractum est- a librariis vitium; nam et tie sua illutn
sit. Denique Jornandes, in Geticis, n. 55, duni de iede dejecerunt, el notis his chronologicisxxv, quas
Alaullo ail : Terlieanno poslquumGallius Hispanias- Idalius cidem ceriissime indiderat, spoliaverunt, eas
que domuisset, occnbuit,tani anibigue loquitur, ut, si rejicientes in § Inter Gandencum, ubi illas unnc pro-
velis, colligere ex eo possis Alaulfum anno 4 8 aut ferl Editio Sirmondiana. Ultimum hoc vitiuin cor-
419 obiisse. rexil Florius, pracdictasquenntas suo loco restiiuit.
2. Deinlerfeclore Alaulfi.denecislocoei causa, h;rc Opiime id quidein exque aucloriiate ipsius ldalii iu
narrat Olympiodorus: lnterficitur Alau"i(us,dumequos Faslis, ubi consulaluiMonaxiiet Plintoe,qui in aniiuin
suos in slabulo 159 de more contemplaiw, a Gotho atraevulgaris 4)9 et Honorii 25 incidit, terrje motus
qnodamejus domeslico,Dobbi»omiiie<«tm lianc vete- illos Palacstinae161 alligat; ibi enim haec habel:
ris odii vindkandi occasionem illc capiasset; hujiis SanctusJoannes Hierosolymorumepiscopus,qui supra
enim prior dominus, Gollticeapartis rex, fuerul ab epislolam dirigit per Ecclesias orbis lerrantm, quce
Maulfo e medio sublatus. Exin Dobbium receptum Q g habetur de signis lerroribusque divinitus perpeiratis.
Alauljirsin suam familiam asciverat, qui in ulliouem Et ne quis dubitet eumdem hic Idaiiutn loqui qui
prioris domini atterum liunc injccta maim violenta Chronicon scripsit, aniinadvtrlat, quoeso, pari
sustutit.'El hoecOlyrnpiodorus.Ai Jornandes.de re- ulrobique errore haecsub episcopo Joanne conligissa
btis Geticis , n. 55, de eadetn Ataiilfi nece ail : Oc- ab auctore aflirmari. Quod sane a^gumcnliim est
cubuit gladio ilto perfvraio Vernutft, de cujus solitus utrumque opus ab eodem fonte manasse, ut in dis-
erat ridere slalura. In his Olyinpiodori el Jornandis sert. proevia, n. 57, observatum est. Marcellinus
\crbis inicrfectoris Ajaulli nomen diyer uin est. Re- quoque in Chronico sub iisdem consulibuseos lerjrae-
liqiia neque inler se neque ab ltlalianis valdc discre- inotus Palestii aeconsignat.
vani, ni.i quod 0 ympiodorus pl.urihusreiu exponit. 2. Sane correcliune doctissimi F.lorii praedictus §
Qui ciiiii plura eliam vlia de Ataulfo lam distincte Durante episcopoanno suo, id est Honorii 25, resti-
singillaliinqiie describat, cum eodem Atau fo Narbo- tutus est, vcruin non suo loco; namque collocari
nai Bartinonacque fuUse videtur. procul dubio debuit post §§ Vandali SUingiel Atani
qui, in quibus bella quaegessil Vallia anno 418 Ida-
NolaXXVll, p. 65. tius comntemorat. Nequeenim eo anno occisus fuit,
Pagius, ad an. 415, n. 25, ex xiv. Cod. Theod., ieste Orosio, qui, liiiem suis Ursloriarum libris eo-
de lnfirmandis his q\tai sub tyrannis, deduci possei dem anno faciens, htc, cap. u-!l. lib. vn, scriliit :
putat anteKal. Marl. anni 4.16inter Valliam el Ho- Nunc quotidie apud Hispanias geri bella gentiumet
norium de pace convenium fuisse. Sed cuin Vallia agi slrages ex atierutro Barbarorum crebris cerlisque
nonante hunc annum, verum ipso jam labenle, Go- nuniiis discimus. 1'rcecipueValtiam Gotliorum regem
thorum rex fuerit renuntiatus, quod ex supra diclis C inaistere patranda; paci [erunt. Relragatur tiinen
abunde const;t, multo posl Kal. Mart. ejusdem anni Pagius ad annum 417, n. 23, quo Or.osium opus
pacem illam coiifectam fuisse necesseesl. Quid quod suuin in Hispania absolvisse dupijci errore allirmat.
fcx ea, ut mea quidem senlenlia 1'ert, nou eos res- Nam priuium. Orosius linem opcri iniponere se tes-
picit qui alicui ex lyrannis, sed ens qui prxdoe st sei lalur anno inundi Eustbiano (Eusebii eniin chrnno-
lairocinioque dedenles, iiiltrlinbalis rehus, Bacau- logiam seculus esi, ul constat ex cap. 1, lib. i) 5618^
daruin factionem a lcmporibus'Diocletianifere exqui cum a no aeraecommunis418 coucurrit, ul calr
hlinctain iniiio hujus saecuiiin Galliis suscilaverunt, culos subducenti perspicuum (iet. Siquidcm iti chro-
dtiravitquc non ibi modo, sed eliam in Hispauiis; nolngia Ensebii annus 1 oeraevulgaris respondet anno--
ccnluin el eo amplius annos. Hos homines, ut adI muiiili 5201. Igitur annus oeraeVnlgaris418 concur-
iccia el oppida redigeret ex sallibus alque inaccissisi rat necesse est cuni anno mundi 5618. Sed neque
locis, allicit HOnoriusmelioribusillis vetbis ejusdemi unquam lieri potest ul annorum aeraecommunis ini-
le.sis : Si qua per fugam aut per congregalioneminfe- par iiumerus, pula 417, pari annorum.nuinero, sive
licium populorum, elc. Practeieacuin lex xi et xn de: inunili, sive Abralianii, sive Eusebii chr.onologiares-
lndulg. Crim., eod. Cod., datoefuerint, quamlo bel- pondeat, cnm ab iinpaii earum epocharum numero
lum lota llaia fervelial, eur praedicla lex de lufir- epocha Chrisliana inilinni siiiim sumpseril. Qna-
mandis S60ilai' non potuit antequam paxcum Golhisi prooter 162 '" Chronicon Prosperi ubi annusmun-
iicrclur? Igitur cerlius est foedus islud perciissutni di 5618 CUIIIMonaxii et Plintae consulatu con-
fuissedesinente quam ineunle anno 416. Ncque-enim i neciitur, qui nomcn dedertint anno aeraeChristianae
si.fiin ab elcciione Valliaciniri potuit; quin ii o> pj 419, nienduin irrepsil; nam ibi annus mu,;idi561.9
I osiquani de hac cltciione Raven.naiaudilum est:: cousignandus cerlissiine luerat. Veruin hujnsmodi
Emplulius Magislrianns ad Vallium Gothorimi prm- vilium tolum illud Chronicon fcedavjt, ex quo in ejus.
fcclummiilitur (ab Houorin), qui pacis (cedera inirell adilu inscriplus cst annus mimdi 5580, cum consi-
Placidiumque reciperct. llle vere commoderecepil,, gnandusfiiissei5579,quodjam alibi deuioiislralumest.
missnquefrumentalionesexcenlorummillium, Placidia a 5. Deinde allata modo ex eodem Orosio verba
Emplulio tradita ad lionorium fralrem remitlilur. evidenler osteiidunt eum, diim illa scriberet, alibi
lloee scripla reliquil Olyni|iiodorus,quoebrevi lem- quamin Hispania fuissc; ait enim : Nunc qitolidie
pore conlici non potueruni. Quare si Ataulfus ver- apud Uispanias belta geri.... crebris cerlisque nunliis
ncnle anno 416 inteii-cius est, Valliaquepost ipsum n discimus. Haeccineab Orosio scribi poterant in His-
accepil regnuin (Sigericum non esl cur modo nume- !- pauia consisiente? Ubi vero tum erai? InAfnca;
rtmiis), pax ista eodem anno desinente iinnata est.t. quod ipse clarissime prodit, lib. v, cap. 2. Utruinqiie
Marceiiinushaecanno 414 tribuit. praelerea ex epi ti.Ia Severi iu minori Baleaii epi-
scopi (aûd Uaronium, anno 418).satis cerio colli^
NotaXXVni,p.W. gilur, naiii in ea Severus, do Orosio loquens, ait :
De Consianlii elPlacidiaenuptiisO ynipio.lorusbocc :c Presbyierquidamsanclitale prcecipuusab UierosoSyma
«arrat : llcnorius imperator Placidiam licel invitam •n veniens, Miigonm non tongo tempore moratus est.
Constanlioin manum iranii ipsoquo consulatum iniil it Qui poslquamtransveldad Hispanias, sicul dcsiilera-
die.iinil aineni coiisulaluni n (nam de hoc loquilur ir verut, nequit, remearead Africamdenuoslalnil. H;cc
Olyuip.) Kal. Jan. a;;ni 417, liaiuin nupiiaruni Ida-*t-* autem coniigisse trad-t Severus initio Feb;uarii noa».
789 IN 1DATIIEPISCOPI CIMONtCONNOT/E. 770
tousulatum Wonoriict Cons/imtiiiterum, qui consu- A celSidoniusinpaneg. Anlhemii,vers. 560,ttbihaecait:
les fuerunt anno 417. Porro ab Hieros&lymaOrosium Ricimerem
venire ait Severus, quia exindc iter in Hispanias Tnregnum dno regna vocanl; nani pntreStievo
exorsus ille est, ibique sacrarum divi Stephani exu- A goiielriceGetlies.Siinulet rnminiscilurillud,
viarum rcliqtiias adeptus eral, in quaiuin honornn OiiodTarles iacis aviishujnsValljalerris
Deus ingenlia illa prodigia, qu.e narral in epistola Vandalicasturmasel juncti MartisAlanos
sua Severus, operatus fuerat. Altamen Orosius, Strav.it,et occiduamtexere cadaveraCalpen.
priusquam Magonem appulis-et, in Afri.am delams Ubi Sidonius bellum innuil, quod Vallia cum Van-
esi, ut constat ex lillcris Aurelii Carthaginensis et dalisetAlanisgessit annis 417 et 418, cnj isait :Gai-
aiorum episcoporuin provinciae proconsularis ad sericus reminiscilur; uam de Gaiserico ibi loquilul-
lii'.ioccntiuin,_pontiliceinRnmanurii,.ex synodo habiia Nola XXXII, p. 67.
dic 25 Augusii anni 416 dalis. In eadem Africa per- Theodorem Goihorum qui Vallioesuccessit,
stitisse Oiosiiini usque ad initium anni 418 fere cer- lilium, seu poliusgenerum regein,
1uisseAlaricisignificaiApol-
tum est. Sed tum e-xea solvens, cum in niinonm linaris Sidonius, 165 carm. vn, versu 501, ubi TheO-
ex Baiearibusdhsulam descendisset, ibique infeslari doricum Theodoris hujus lilium sist l iia loqueniem ;
otrinia a Barbaris in Iiispania cognovisset, remeare
in Africamslatuii. Ubi ab Augustino, ut pulo, hos- Teslor, Roma,luum nobisveneraldlenunien,
Mepacemservare libi, vcl velle atiolere
pitio exceplus, ipsius rogatu libros Hisloriarum Qua;noster peccavil;;vas; quem fuscat id untim
163 eo anno 4.8 aut a capite ad calcem tolos Quodle, Roma,capit
confecit, aut incoeptos antea, sive anno 416, sive B En Theodoricus Theodoris htijtts fil.us avu;n vocat
417, tuni demum absolvit. Alaricum; hic cnim er-t qui Romam exptignavit et
Noia XXX, p. 67. cepit. Unde ntces'se est Theodorem aut Alarici fiiium
aut generum. Regni ejus iuitium anno 419 in
Prodigia il'a, quae Hierosolymis anno Chrisli 419l. fuisse,
eveneiunt, a Joanne, illius urbis epi>copn, liiieris exitum vergenle coiisignandum est ex supra liclis.
consignata fuisse Uatiiis el iu Faslis el in Cbronico Nota XXXIII, p. 68
tradil. At ex epistola Zosinii papae secuuda ad Au- Olympiodorus, qui Placidiam Coi sianlio tradilani
relium et reliquos epUcopos Africaecerlissiinc con- fuisse scribil Ka1. Jan. an. 417, Hoimriam cx hoc
stat, Jdanne viia funclo, Praylium anno 41 > aut conjugio prius in lucem ediiam quam ValeiiJinianuui
initio stquemis episcopatum Hierosolyiiiilanum ob- memorat. Proinde Valentiniaiiuânte anrium 419 na-
linuisse. Quin eiiam Praylio quoque moriuo, Juve- sci non potuit. Marcellinus, in Chronico a Panvinio
nalis eam Ivcclesiatnrcgcbat anno 418, ul osiendain edito, rursusqiie in Hildelb rgensi Ediiione anui
nota 47. Quapropter vel in scripto illo de signis 1588, diem designat et locum natalis Valeiiliuiaui.
atque prodigiis qmu Hieiosolymis visa sunl expres- inqniens natum fuisse Ravennae vi NOTI.Jul. Sun
sum non eral episcopi noiucn, et IJatius Joannem eadem die Kalendarium Plolemei Silvii, in Actis
esse exislimavit, vel in exemplari quoii ipse habuit sanctorum Antuerpiensibus, lom. VI Jiinii, bsec ha-
pro Juvenale subdilus fuerat Joannes; tit nl sit, bel: Nalalis genuinus domini Valentiniani. Euindeiu
Fasti pr.fecto sic stint coirigendi : flis consulibus ctiam diem designat Prosper in Chronico. Quapropter
Juvenalis Hierosolymorumepiscopus, etc, et m Chro- corrigendus est Marcellinus in Edilione Sirmon-
nico quatuoriUa.verba, Durante episcopoquo supra, C diana, quoe diem v Nonas praefert.
dtleri debent. Attamen nobis nihil inulare licei, quia Nota XXXIV, p. 69.
ab eodem Idatio ila sciiptiim fuisse videtur, cutii in
utroque:Opere-Joaunis nomen legalur, testaturnqne 1. Dum JibraBius ea Chronici verba scriberet :
ipse reliqueriL ad annuni 455 se quo anno obierit Conslanlius iniperalor Ravennce moritur in suo iu
Joannes scire nnn poluisse. Quoeaulem liierint p.or- consulalu, cousulaluin audiens, notam novi aiitii,
tenla illa atque prodigia, quae tunc Hierosolyinis scilicel27 Honorii, ii^dein verbis npposuit non aliler
cvenerunf, narranl Marcellinusin Chronico et d.vtis ac si Chronicon consulare exscriberet. Sed aperte
Augiisiiutis tomo IV Edilionis Benedict., serm. 19. contradicil Idatius. cum dicat Conslantiuni mortuum
Irridel illa omnis pietalis irrisor Phereponus, reli- fuisse lerlio constdatu, qui in Faslis ejtisdem Idatii
giosissimeque Sirmondo imponit quod in notis ad anno Honorii 26 16gaerae courmunis420 respondei.
eum sermonem Augusiini priora Marcellini veiba Similiter peccatuin est a librario infra, apno
prx verecundia reticuerit. 449, uli ostendam. Igilur Idalius Constanlii principis
lola Hispania nolissimi atque celeberrimi, et sub
Nota XXXI, p. 67. cujus ditione ipse ncqtie puer neque adolescens, st d
CtiindivusIsidorus in Ilist. Gotlior. totum exscri- pepevir, anno 420degcbat, eilem anno mortem a'li-
bat ldalitim, mortemque Valliaeadneclat ;cr,c llis- gavit expressis illis verbis : Morilur in sUetertio
pauae 457-, quis dubilet Idatium morlem hauc sub consulatu, quac non facile vitiari queuui; cum e COHT
anno Honorii 25, quem eliam 1(J4 in lsidoro exhi- verso nolae chronolog:coe fr. queniissime a librariis
bent Elitones Labbei et Grolii, consigna>se, et n depravenlur, eas vel prius vel p.sterius quairi ab
notas has xxvin § Inter Gundericumpost uarratam " aucloribus inscriplae sunt describenlibus. Fabvijiius,
mor.em Valliae non rejecisse? llaque Yallia interiit lib. i de~Romanis principibus, Idalio, queiu noo vi-
anno aeroecommunis 419, et quidem, ul ego opinor, derat, consentil, alque ctiarii eiuin. Baronius, duin
noii anteautumnum, Nam cum regnuin, teste Isidoro, ad anniim 419, nnni. de Conslaniio, ait : Quetnse-
tribus annis tenuerit, illu Ique adierit desinenle aiino quenti anno obiisse scimus. Prosper et Cassiodorus
416, ul ex supradiclis nnta 27.constat, cousetjuens mortuum esse aiunt Civnstanlium an. 421. Deiiiquc
cst ul posl Septembrem anni4i9 obieril. Jornande-, Theophanes regnuin adiisse tra.tit 8 die Febr. anni
in Gelicis, per summum errorem Valliaminler vivos 421, eodemque mensis Sept. die 2 obiisse. Dissentil
nuinerat anno quo Vandali in Africam transmise- itaque Theophanes ab omnibus anliquis scriploiibus
runt; quem exteri plerique scriptores secuii sunt, Ocîdenlis, a Prospero et Cassiodoro, de iniiio, ab
Valliae vilam et regniiiii protrahentes ad annmn Idatio veio de iniiin el line in-.p.rii Conslaniii. At
usque .429. Sed neque verius eidem annn alligat lieri potist ut diimCon^laniiuminquil iinperiuinadiisse
Jornandes naufragium illud quod in freto Herculeo vt Id Febr. anni 421, de die inauguralionis vera scri^
passos fiiisse Golhos anno 417 Orosius (anno se- pserit, licct quod narral de anno fal>un omnino esl.
quenti Hislorioesuaefinein imponens) memoiiaetra- 2. Inlerea doctissimus Pagius ad annum420, n. 2,
didit. At vero iion ita hallucinatum fuisê Jornan lem Tlieophani, qui quadringentos fcre post annos in
creao, dum yalliam scribit Tolosae decessisse. Fi- Oiienie vixil, quique ni eadem ConEtmtii narranda
liam is reliquit, qup, viro ex rogia Suevorum siirpe morte insigniler dccepliis esl, fidcm piauslare inaluit
niipla, liliuiucdidil Rcchimerem. Id nos praecipuedo- quam Idatio coocvo scriptori, qui ca quocsub ejua
771 ADDENDAAD QUOSDAMPR.ECEDENTES TOMOS. 772
ferme oculis gerebantur posteritati mandabat, qui- A sel. Equidem constat id genus epislolas ad diversos
que Constanlii mortem singalari characterismo desi- magislralus et episcopos ante imperium dedisse
ftnavit, inquiens : Moritur in suo terlio consulatu. Constantium.
Existimat sanrt Pagius Theophani suflragari proeler 5. Exemplar quoddara hujusmodi litterarum ad
Prosperum et Cassiodorum ( quos tamen non magis Symmachum P. V. datarum affert Baronius, ad an-
Theophani quani Idatio favere snpra vidimus), leges itum 419, etpaulo antea eodetn anno binas exscribit
quas ex Cod. Tlieod. post Sigonium et Gotliolrediim Honorii epislolas, in quarum prirna ad Aurelium Car-
profert. Sed priiimm animadvertere oportet nullam ihagiiiiensem ait Honorius : Et quamvis sufflcerent
tolo imperii Cohstantiani leinpnre (siquidem 2 diei domini germani mei Augusti scripta. In secunda vero
Seplemt), an. 420, mortuus fuerit) edilam luissele- ad Augustinuin et alios : Sed quamvissacra Domini
getn, in qua Constantii nomen ullo modo exprimii1 germani mei Augusliprincipis ad Ilatice synodumevo-
potuenl, etiamsi eo X67 arm0 a ine,lse Februario cms auctoritas non negligenda provenerit, Honorii
in septembrem imperaverit. Nam in his quaea Theo- has esse liiteras, non autem Placidiae, quod opinatur
dbsio lataesunt, cum ille Constantium in regni socic- em. Norisius, lib. i Hist. Pelag., cap. 16, constat
latem assumere noluerit, procul-dubio expressum tum ex (ide manuscriptorum, quae habuit em. Baro-
iion loit. Uonorius autem duas eo anno edidit, alte- nius, tum ex ipsarum verbis. Perpendat illas lector,
ram quacest vi de Legitimis hceredit. V. Kal. Octob.,. invenietque de Honorii Augusli auctoritate non tam
alteiam quae nttnc in duas conscissa est, cum ttiiicai humil.ier demisseque locuiuram fuisse 169 Placi-
taniuin fuiss' l, uti constat ex appendice Cod. Thod.,. diam maxime cum de se ipsa ita loquatur : Socianda,
n 10, apud Sirmnndum, tom. I, p. 409, eamqueGo- _n etiam serenitatis noslrce scripla judicamus. Quidquid
thofrediis monuit in Aniano optimasnottc subcriplami * nou ad uiuim tantum Aurelium, sed ad seplem aiios
esseviiiKal. Novemb.Igitur utraiueeditaestpost.Con- • episcopos scripsisse Placidiam incredibile est. Tan-
stantii obiium, si is mortuus est 2 Septemb. an. 420. de:n in Append. Cod. Theod., apud Sirmondum,
3. Deinde ex seplem legibus anno 421 edilis, se- tom. I, pag. 417, Honorius ad Constantium scribens
cunda de llepudiis in Aniano et aliis manuscriplis> ait : Id, Conslanti, parens charissime, ad notitiam
C.dicihus data legitur vu Idus Novemb., uti testaiur omniumordinariorum judicum facies pervenire. Scri-
Gothofredus. Tum antem, juxla Theoplianeui, inor- pla notatur h;cc eoistola xv Kal. Feb., Honorio xi et
luus erat Constanlius. Qnatuor aiiae, scilicet unica tle; Constantio ui consulibus. Sed vix dubium est quin
Quinquen.prcescripl.,xxmAeBonisprcescript.,etxxxix'- legendum sit Constantio n, ut ad annum referatur
et xxx de Petit. el ull. dal., unica tantuin ab iniiio> 417, quo cum Honorio xi consul fuit iterum Constan-
fuit; nunc aulem cum in quatuor parlita e.-t; prima,. lius; nam si ad anoum 420 pertineret epistola, quo
secundaet ultima, duceillaein Cod. Theod., hx-cint tertium consulaiurii cum Theodosio gessil Conslan-
Cod. Jusiin., Constantii nomine carent. tiuSj librarius Theodosioix in Honorio xi conunulas-
Sexta, quae est XLV &<& episcopis, Conslantium i
non set, longe autem credibilius est pro Contiantio u
eipriinit.
unica ; Si cerlum scripsisse Conslantioiu.
Septima, quse est petatur de chi- 6. Ex his omiiibus nonnulla nobis dalur colligere:
rograplto, Constantii nomen relinet; sed id non sa- 1° Consianiiutn antequam in imperii consortium asci-
tisesl, ut dicamns Constanlium tunc temporis non- tns fuisset, decoralum esse ab Honorio Augustititulo,
duiu obiisse; quandoquidem tam saepe fallunt legum1 quodalias nulli iinquamviroantesoleimieiu inaugura-
inscripliones , ut Gratiant nomen post ejus etiam1G C lionem, id est, ante imperium regnumque assuii.iptum
mor'.em sexagies et ultra nobis oblrudant. Quint conligisse credo, certe non memini. 2° Eumdem
etiam lex xxxt de Pelit. el ult. dat., Cod. Theod.,>. Constantium postquam in rnatrimonium Placidiam
quse latq est anno 422, Constanlium in fronte referl;i duxit, aucloritate quadam functum fuisse, quae ipsi
et tamen neniiiii dubium est lum jam Constantium1 supremos etiam magislratus praefectos praetorio et
vivere desiisse. Igitur ex hujusmodi inscriptiouibus,» Urbi subdebat; quam imperii vicariatum aut procon-
nisi firmiora argumenta aliunde habeantur, nullo> sulare imperium non omnino inepte appellare pos-
paclo collegi ceite potest quo anno Constantius de- sumus. 5° Conslanlium hac, qna proepollebai, aucto-
cesserit, qnaquc morle mortuus fuerit, non violenla,< rilate pracdiclam ad Volusianumepistolam vel ante
ut narrat ibidcm Tlieophanes (ex quo fit ut minor ipsi' initum eliam imperium dare potuisse. Quamobrem
in his quae de Consinntio tradil adhibenda sit (ides),> nisi constel aliunde illam anno 421 scripsisse, niliil
sed pleurilide correplus interiit. Quod scriptor illius5 penitus actum fuerit a Garnerio. Atnui neque ex
temporis Olympiodorus lestatur inquiens : Septimo' ascriptione, cum illa careat epislola, neque ex titulo
imperii mcnse (qnemadmodumel in somnium sic in- lmperatoris Constanlio ibi attributo id deduci potest,
dicaverat : SEXTUS ABIIT,SEPTIMUS INCOFATCR) 168 \ ut supra observalum est. Reslal ergo ut ex persona
pieuriiide exstinctus est. Neque Idalius, si violenta1 illius ad quem mittitur epistola, tempus quo scripla
caedeperiisset, scriberel moritur. est, eruamus. Igitur Volusianus Urbis praefecturam
4. Cardinalis Baronius , ad annum 420, doctissi- accepit anno ejusdem Urbis 1170, tesle Rulilio Nu-
mus Joannes Garnerius, dissert. 5 de Conslit. inipe- maliano, lib. i Iliner., ubi Volusianum sibi proxime
rat. adversus Pelagianos, et alii, epistolam allegatitt frj in ea 170 praefectura successisse aflirmal. Rutilius
Constanlii ad Volusianmn proeftxttim Urbis, quaml autem eam adminisiravit anno Urbis 1179, quod
idem Garnerins pluresque alii erudilissimi viri ecri- ipse hoc disticho testatur ;
piam fuisse opinantur anno 421. Igitur Garnerius,' Qnamvissedeciesdenis et mille peractis
latidalo loco, po.-lquanisup.ra verum asserit Idalium Auouspraetereajatn tibi nonuseat.
ubiqne fere corruptum esse, contraque veritatem opi-
natuin illum fuisse aliirmat Constanliumjam inde ab!> Urbis hunc annum cum acroeChrislianae anuo 417
anno 419 imperiumsuscepisse, ex praedicta epistoiaj conjungit Panvinius. Quare si anno insequCnte pwe-
inilium Consianiiaui imperii alligandum prorsuss feciuram Urbis gessit Yolusianus, profecto eam ges-
contendit anno 419. Sed immerito, tum quia eaj sil anno 418. At inquies , in chronologia P-anviiiii,
epistola nota diei et consulis carel; tum etiam quiaa qui ipsi annus est Ctirisli 417 juxta Dionysiieompu-
titulus illius apud Garnerium Episiola Conslanliiim- tuni est 416, quia Panvinius epocham Chrisii a con-
peratoris patris Valentiaiii Augusli 111 ( a quo nihil1 sulalu Cajsaris el Pauli numerat, atque adeo recte
quoad rem nostram diftert is qui leg>tur apud Salma- cardinalem Norisium in Adventoria ad Macedum
siiiin in Eucharislico) argumenlo est Codicem in quoo scripsisse concludes : Gessil Rufius VolusianusUrbis
ea epistola continebatur Ionge pnst Constanlii inor-?• prcefecturamanno epoclia:Christianm417. Necvaeat,
teiri scriptum fuissc. Unde fieri potuit, et ita factum a nec juvat examinare quam de Urbis condilu opinior
esse iicqiiaquain duhito, ula libratio in inscriptionee nem Numaiianus secutus fuerit, neque an in secundo
epislolae imperaloris noinen adderetur; quantumviss versu legendum sit nonus eat, qua i annus is qncn
illa ante intum a Conslantio impcritim scripta fuis- dejigual eliam tum tlueret, an nonus erat, quoa ii'
773 1N 1DATIIEPISCOPl CIIRONICONNOTvE. 774
Editione Panvinii legitur, quodque arinum jam exa- A & sertim feminas lalitisse, vet in Urbem poslquam deio-
ctum significat. Satis est ut ex Numatiani auctoritate nuil lempeslas, securum rediisse, connivenle llrbis
slatuamus proxime post ipsum Urbis pracfecturam te- prmfecto. Si ergo Coslestius ab Urbe n.uii discessit
nuiSseVolusianum.Nam cum ex \e%.\sdehabituquouli cnnslilulionis Honorii in emn promulgata inetu, vel
oporlel,CuA. Theod.,constet diel2 Decemb.anni4l6 etiamsi adtempus aufugit, ubi primnm sese dedil oc-
cam prsefecluram Probianum administrasse, praefe- casio, in eam iterum irrepit; quis negat anle aniinin
clura Volusiahi riequivit non incidere in niinum 418, 419, id est anno 418 desiderare potuisse praefecti
quando quiderii inter ipsum el Probianum medius fuit Urbis in tanta pesteab ea arcenda diligenliam ?
Numatianns. Ilaque decptus esl cardinalis doctissi- 9. Sane quoe hucusque dicta sunt, quam veri si-
mus, et praefecttiraVolusiani alliganda est anno icrae millima sint, quantoque probabilius anno 418 quam
vulgaris418. Cum ergo adie 39 Aprilis ejusdein anni 421 a-cribi queant, nemo, qui ea pensiculale consi-
constitiuiones atque edicta in Pelagium et Ccelesli- deret, non agno-cei. Ita ut si in epislola. adjectura
num ab Honorio Auguslo et a praefecto praetorio pro- Conslantio lmperatoris nomen non legeretur, neiuo
mulgari coepta fuissent, et prccfeCtusUrbi Volusiauus opinor, anno 421, eam unquam adjudicandam existi-
negligenier nimis sanctiones principis conlra filei masset. At qtiis nwnvi iet Imperatoris titulura apponi
pcrduelles exseculioni mandaret, Coiistanlius severa potuisse a librario, ut sciremus quisnam esset auclor
eum censuit correctione admonendum, quod fecit illius epistoloe, sicut eadem de causa in ejns fronte
inissa ad-eiim epistola de qua sermo esl. adjecla sunt illa palris Valenliniani Augusti III?
171 7. Ex quibus liquido consequilur nullum Porro Pholius cum de scriplis principum adversus
aliud essefiradarnentum,uthujusmodiepistolascripia "'.R Pelagianos agil, Cod. 55, Theodosium et Honorium
fuisse dicaluranno 421, quam quod in ipsius litulo imperatores appellat, 173 Constaiitiuin vero non
imperatoris nomen Constanlio defertur. Caeterumut ita. Igitur ab ea epistola , ut Constanlium usque ad
eam in annuin 448 referamus, suadet, 1° praefectura annum 421 vitain duxisse credamus, dubium adnio-
Volusialii, quam hoc anno adminislras-c modo de- dum, ne dicam fulile, arguinentum desumitur. Efli-
nionslratum est: anno autem 421, eam gessisse cacius multo efformare possumusexconsulatu quem
nusquam alias.quod ego sciam, proditunt esl. 2" Quod idem Constanlius gessit anno 420, ut eodem anno ad
insignila iion sit epistola nominibus aliorum Augu- imperii fastigiuni ascenJisse incunctanter asseramus.
storum , sal em Honorii, cum in epistola ejusdem Id enim alias non semel factuin fuisse scimii, et de
Honorii ad Aureliuin Carthaginensem episcopuin de alio vero teslalur Spartianus, quod qnia depulatus
iisdem, Pelagio et Coslestio , scripla, Theodosii no - erat imperio, iterum consul designatus est. Itaque ctim
iiien expressum sit. 5° Id ipsuin suadet edietum Vo- Honorius Comlantium aiiuo 420 Auguslum nuncu-
ln-iani, in quo ista legunlur : Hactenus Cxteslium pare dccrevis-et, in etimdem hunc aniium consulem
divinaefideVet quielis publicce turbatorem , judiciis , designavil, ut in Kal. Jan. el consul el imperator
amica reii secreta subduxerunl. Jam leges et jam edi- procerterel. Veium, obnitente Theodosio, qui Con-
cta persequentur absentem, elc. HaecVolu-daiius edi- stanlium iu regni socielatem assumere recusabat,
ceret anno postquam sententia in Cocle.-tiiimiata alque euntibus hinc illinc et redeuntibus nuntiis, res
est. 4. Editum jam, an nou polius olim jam in hunc protacta cst ad diem usque vi ante Id. Febr., quo,
divin* fidei et quietis publica?perturbatorein edicta omni spe abrupla obtinendi a Theodosio consensus,
jaculata fuisse diceret Volusianus, si ediclum suum absque eo Conslantius Auguslus factus est eo anno
anno 421 proponeret ? ( 420. Hinc in Orientem, cui Theodosius imperabal,
C
.8. Eniiri vero res, ut ego existimo , ita se habuit. Conslanlii irse; hinc in ipsum meditata expedilio.
Ab Octobri anni 417 ad Maium insequentis anni 418 Exstat apud Grut., p. 449, n. 7, lapis in quo legitur
plurimis grayissimisque inter apostolicam sedem (ut Honorium, Theodosiura et Constantium, Augustos,
relert Augiislinus , lib. u ad Bonif., cap. 5) et Afros jussisse statuam Petronio Maximo, praefecto Urbis
episcoposcurrenlibus et recurrentibusscriptis ecclesia- constitui. Proefecluram autem Urbis gessisse Maxi-
sticis, landem Zosiniiis papa , qitanlumvis eo usque mum anno 420 opinantur viri dociissimi ipsique di-
Jenius cum Coeesiio se gessisset, rursus in examen reclam fnisse auturnant legem vi de legit. hmredil.,
vocare, severiusque causam illius dijuiicare consli- quoe lata est v Kal. Octob. eodem anno 420. Nam li-
luit. Ergo cum ejits ( a tdit ibidera Augustinus ) prm- cet inscripla sit Maximo P. P., at il-loanno 420 Pal-
srntia poseeretur, ut cerlis ac ditucidis responsionibus ladium, non vero Maximnm P. P. fuisse conslat.
vel aslutid hominis, vcl correctio dilucescerel, et nulli Quapropler subscriptionem eam corrigunt leguntque
ambigud remanerel, se subiraxit et negavit examini. Maximo P. U. Ex hiseigo concIudimusConstantiuin,
HaccAugtisiinus. Eadem Marius Mercator narrat iu si renuntiatus fuit Augustusinense Febr., ut ait Theo-
Commonit., illud expresse adnotans, quod Ccelestius phanes, non alio quam Febr. anni 420 renunliatum
huic indictoea Zosinio audientiee pleniori non solum iitisse eodemqueannoporil6 iinperii menses iiileiii-se.-
non adfuit, sed eiiam ex Romand urbe projugit. Dum NolaXXXV, p. 69.
liaecgeruniur, devenltim est ad diem 50 Aprilis anni 1. Salvianns, lib. vn de Gubern. Dei, agens d«
418, qtio Honorius Auguslus coiistilulionem eJidit praelio qnod Castinus cum Vaiidalis commisii, ait :
adversus Pelagium et Ccelestiuni, 172 <IU()Surbe r. Ad Vandalos cum in 174 Hispania sitos nostra pars
pelli ctiin capttfiis sectatoribus jubet. Constitutionem ' pergeret, tantamque ad debellandoseos prmsumpttonis
imperaloris consecutum est edict.umprae/ecti praato-' fiduciam ferret, quanlam proxime ad Gothos (bellum
ris, pra;cipiens ut Pelagius atque Costestiusvenerabili iunuit Tolosahura, de quo Idalius anno 459), pari
Urbe submcti bonorum concilie mutclarentur. Aberat superbice faslu, pari exitu corruerunt. Hoec prima
lunc Roriia Pelagius; attamen quia erroris magister causa infelicitatis iilius pugnae, despectus hoslitim et
et sacrilegoe sectae auctor habebaiur, in eum etiam propriarum virium coniidenlia. Secuudam a Inolat
conslitutiones principum et edicta praefecloruni ani- Pros ersubconsulibushujusanni422:Caslinus, inquit,
madvertebant; et ne illi ad Urbem acce.lere fulurisi Bonifacium virum bellicisartibus prmclarum inepio et
temporibus liceret, ab ea non secus ac si proesenses- injurioso imperio ab expedilionis sum societate uvertil;
sei, pelli ipsum jubent. Ai Volusiani edictum C.ele- nam ille periculosumaique indignum ralus sequiquem
stium sdlum pelit, et exinde nbn temere colliginiusi discordem superbientemqueexpertus esset, celeriler se
editum ilud fais-e anno 418 aliquod po^t tempusi ad portum Urbis atque inde ad Africam proripuit. lta
quam promulgata fuit imperatoris constltutio, quia Ca:tinus duin Bonifacium a se avertit, ab hostibus
dubium erat an CcelestiusUrbem reliquisst, Con- siipsratus et viclus esl. Alter Prosper ad annum 8
siamiusgue aut suspicabatur aut cerle coguoverat. Theo losii xx fere millia Romanorum a Vandalis oc-
Romae delitescere. Porro Garnerius, dissert. de Au- cisa fu.isseallirmat.
ctoribus et Defens. haeresis Pelag., cap. 5, disertis' 2. Idalius silentio praleriit Bonifacium tum tein-
verbis scripsit: Ccelestiumvel re ipsa non pro'ûgi>se 1 poris in Hispania fuisse ex eaque in Italiam prope-
Urbe, cumte judicio subduxit, sed apud potentes proj- rasse. Attamen ip?e cum Prospero ex Italia in Afri-
77S ADDENDAAD QUOSDAil f R/ECEDENTES TOMOS. 778
cam Bonifacium corilendissc testalur. Niniirum in A hu6, qui a 10 ad lOOctob. ejusJem anni 424 excur-
Africamtandem rediil, unde Honorii jussu ad bellum rerunt, ValenlinianiimCaesaremreimntiaUiinfuisse.
s-ubCastinn gerendum in Hispaniam venerat. Ita ex Noia XXXIX, p. 71.
epist. divi Auguslini (olim 70) colligo; qni proeterea
Bonifaciumhoc tempore, defuncta uxore* seciiiidam mat Joannem tyrannum Aquileiaenecatum fuisse affir-
extra Aliicam eamque Arianam duxisse refert. At Philostorgius, lib. xu. Quodquidem dubilaiidum
cognatam eam fuisse regis Gaiserici, ut ait Baronius, non esse asseverat Pagius ad annum 42, n. 4, qtiia
neque Augustinns innuit, nomenque mulieris renoit, Idalius, qui Ravennac Joannem supplicio affectum
luiise tradit, de rebus extra Hispaniam, inquil Pagius,
qiiod fuil Pelagia.
NelaXXXVI, p. 70. parum edoclus fuil. At Philostorgius nequidem de
rebus in Groeciaactilatis consciuin sese prodit eodem
Cnm ex Fastis Idatii noslri (=[uidquidreclamet loco, (liiniilii iein Plaiidiam scribitet Valentinianum
Pagius) liquido constet eum non ignorasse Honorinm pnst obilum Honorii ex Italia Byzanlium profugisse.
aule annum 4*4 vita funclum esse, alque adeo 50 Alqui Placidia Augusta a fratre Honorio pulsa ad
imperii annuni non altigisse, cur triginla principatus Orientemcum Honoria (sic euim lege, non Honorio ,
illi annos tribuit et sub anno 424 morlein cjus ac fcminaesignificam,quod improbabiliter docet alicubi
trici nnalia con ignat? Si vehementer non ego lallor, Noriîus) el Valenlinianofiliisprofeclafuil, ut narrat
Uaiiiis, eum animadverlerel epnchani iniperatortim Prosper sub consulibus Mariniano et Asclepiodoto;
menstiram esse aliarum, Abrahamiiicaenimirum, ct eademt)ue traduul Cassiodorus et auclor Miscellae,
Olympiailicoe, quas non singulis, ut iinperaioriain , ^77 oiiiniumque fusissime Olympiodorus. ldaiio
annis, 175 sed dccimo quoque Abrahamiticam B
, igilur magis quain Philostorgio (idemadhibere opor-
quarlo quoque .Olyinpiaîcam lanlum solitus sit ex- let; Joaiinemqtie neei Raveimai datum credam ,
primere, nullam puiavit faciendamsibi csse inChro- quandocunqiie nullm melior'auctor quam Philosior-
nico aniinrum iraperalnriorum interrtiptionem, ne gius Aquileioeoccisum testetur.
no is hiijusmodi aiinnnnn dclicientibus Abrahaniiti-
corum et Olyinpiadieoriim ciinclsequechronologioe Nola XL, p.li.
ralio periurbatetur, ul s*:iiclurbaia esl iulca al) anno Vntenlinianus junior apitd Ravennam faclus, esl
Leonis \1II, poslqoatn idatiiis narralioncm suain non lmjitrator, fcrib.LtMiirccllinu-,iiiChronico, subcon-
•iigessit, nec partitiis est adnolato qwdibet iniperii sulibus aimo 425. Romm Auguslus appeltalur, ait
ineuuie anno. IJ autem ul prxcaveret I.latius, inler- t.laliiis, cui 0 ympiodorus praeiverat, dum in fine
legnorum teinpns his principibus qi proecesserunt Hisloriocsuoesciipsit: CmsoJoanne Tyranno, Helion
ascrip-it. Quod inlia in Avilo denionslrabo. Igitur magisier et palricius Romam invasit, omnibusqueeo
lilalius Hoiiono adjndicans iiUerregnitcinpus quod confluenlibusValentinianumjam seplennem vestein-
inler ipstiin et ValeuiiiiianumIH fuit, iinperium ejus ditil imperatoria. Septiniuui aiinuin inierat Valenti-
nJ.lrigi la usque annos produxil; ct cum ad extre- nianus secunda die Julii hujiis anni. Quapropter sc-
inum pervenit, Iriceiinalia illius niortemque cniiniia- ptennem etun ttinc fuisse non iia intell gas, quasi
vit; ne <uiqiiam absonuin videretur exhiberi a se seplin.uin jam tum exp!evi>setannum, Die 8 Octob.
H notiuin liiceiuialia anle trgesimu n regni anniim hujus anni ii> nondum Augustumrenunliaium luise
celibrantein ei imperiiiniposl ipsain eiiain morlem Yalentiniannm, indicio est lex XLVH de episc. Eccl. et
adminislrantem. Q cler., Cod. Theod., in qua ea die Cesar appellatur.
NolaXXXVIl,p.lO. Verumtamen decimo quinto posl die, id est, 25 ejus-
Theodosius Arcadii filius, anno oeraeClirislianrc deui melisis Auguslus inauguratus est. Ptolcnuus
in Kjlendario supra laudato : x Kat. No-
425, cui ldatius in Chronico imper.i ejus annum 1 Silvius, nalale Valenlinianipurpurm, e;c. Eadem tiie,
adneclii, oelalis procul dubio agebat 24, atque liiinc, vemb., Roinae imperatoriam vestem induit Valentima-
non autem 26 desiguavit isto loco Idatius. Relege qua IIIIS, Constantinopoli Theodosii decreto Augu tus
quoedicta sunt nota 16. Ulrobiquc ergo tum hic, nuncupatus e^t, ut ex Prospero, in Chronico, el cx
luin ad annum 401 I atius a librariis depravatus est. lib. vit, cap. 25, colligitur; namqtte iu hoc
Quare non eral cur Pagius ad anuum 428, ut nota Socrate, sensu verba Socratis accipienda sunt.
pioecedentiohservabam, ex hoc librariorum errato
in aimis Tlieodnsii describendis el ex inoite Honorii Nota XLI, p. 75.
ab ldatio sub anno iJius '0, id est, 424 aeraevulga- 1. Vandalicum in Africa regnum inilium suutn
ris commemorala , eum quasi paium accuralum in snrtitum est mense Maioanni 529, quod in scholio
HD.Iaha hisioria strihencla jlliusque iinperitum ac- adnntaluin At Cuperus, et, apud ipsum, in
cusarei. Potiori jure Pagius ipse corrigi-udusinfra Vita sancli supra. Victoris Vitensis xxni; Chiffleiiusatque
vciiiet, quia, a I annuin n.
448, ,15, sui immeiiior,
l.lalio iiuponit auspicatiim esse annos regni Theodo- , Ruinarliustestimonio,
Vandalorum in Africam irruptionem, ex
in Cbronico, quem de tuore
sii ab Octobri anm 425, cum ex aunis quos tribuit Prosperi Cassiodorus, anno 427 adnectunt. Veiuni
llonorio quoque , qtiod ei tribuat carpil memoralo _ sequilur
178 nemo erit qui duuitet potiorem in hac re esse
aono 428 176 âS'"s • tnanilestissime deducatur ]" auctoritalem
annum 1 Theoitosii amio ooraevulgaris 425 eum illi- et teriio jamlialii, qni lum inter Vandalos degebal,
anno episcopus crcatus luerat. Quid
gavisse. quod PioskieriChronicon frequenlibus scatet chrono-
Nola XXX VIII, p. 71.
logicis m-tntiis. Sa .e Cuperus ip-e, in Chionoiaxi
OlympiodorusnonCacsaris,sed Nobilissimitilulum, gestorunrdivi Augiistini, ad diem 28 Augusti, anniiin-
Constantinopoli acc^pisse Valenlinianuin scribit; que 428 hcc ail : lloc vel sequenli anno Vandali
Cawarem vero Thc-salonicx faclum ipse Olympio- Africamingrediunter.
dorus atque etiam Philostorgius tradunt. Poiro Va- 2. Neclefellit magnos viros, ut Pagius ad annum
lentiniauus Nobilissimi, Placidia vero Augusti lilulis 428, n. 5, conjicit, modus in aniiis numerandis ab
decoraii antea lueranl; utrique tamen Theudosius Idatio usurpatus (quo.l quia saepe inculc.it vir hic
conferre honores istos voliiissevidetur, quia in prin- doctissimus, saepe eiiam a me refellendus est), nani
cipatus socielatem ipse Coiistaniium a.liiiillere no- in chronologia Idatii Maius est anni Aliraliamilic/
luerat, ex quo in uxoreni Placidiamet fi iuni Valcn- 2445 idem ipsissimusMaius csl anni Dionysiani429,1
tinianutii haecprius decora promauavcrani. Lex xiv sive aunum illum Abrahami numeret ab oclobri aera
de Murilet Gynmc, Cod. Theod., die 16 Oclob. aimi cominuiiis428, sive a Januario insequenlis anni 429.
424 lata, Valeniinianum Caesaremvocat. Sed lex, Quicunque ergo Vandalorum transitum in Africain
e ul. Cod., xxxin de annonuet tributis, quaesex ante vcl anno Dionysiano 427 vel 428 alligaiit, non idio
ilies e.iita fuerat, Theodosii solius nomen pracferl. decepli sunt, quia melhodum non animadvenerunt.
Iliiic inferre ulciinqiie licet aliquo ex illis sex die- qu tin in aunis mimerandis tenet Idatius, sed quia
7;'7 uN IDATII EPISCOPI CHRONICONNOTÊ. 773
Idatii testimonium obliti surit, vel quia despeclui A A.jussu a poteslale mitilari Aelio, etc. Atqui A- lius ab
liabiierunl. exercilu Gallicano amotus est anno 452 poslquam
5. Praeterea exinde eiiam factum est ut viri illi Bonifacio necem inlulit. Ex tenore igiiur narratio-
doclissimisini persuaserinl, VictoremVitensem libros nis Isidorianoe satis clare drducilur, bellum hoc Go-
suos de persecuiione Vaudalica scribere aggressum thicum Aeiii a Galliis remotionem proecedcre nou
fnisse anno 487. Cum lamen, jivxia id quod s ribit poltiisse annis sepiem, quoiqiiot proecedere dehuis-
Idalius, annus sexagesinius Vantlaliciin Africa regni, set, si actum fuisset a:mo 425, cui illud adnectit
quo se scriberenos nionuit Victor, in annum inCiderit Prosper. 5. Qoocprocterea oppugnaveril. Theodorus oppida
4&9, nam a 429 ad 487 non plures quam LVIIIifu- non
riieraiittir. S'xagesinms crgo, quo sciibebat Victor, explicat Idalius, imo neqtie Isidorus. Sed ul
anlius erat Dionysianus.489. ArelatPin usque penetraret, ; lura in ilinere expu-
4. Cseterntn, Ircel ai) anno 429 regnum Africanttm gnasse necesse esi.
auspicatus sit Gaiscticus, aitamen a capta Canha- NolaXLIII,p. 74.
ginc, id est, ab anno 459, numerari vu'go solel ab Felicis necem anno 450 Prosper, hxe con-
l/istorichi, aique eliam ab eodem Viclore. Nam in sulalu Theodosii xin el nialligat
fine lib. i Gaisericuni regnasse scribit annos xxxvn, Aetius Felicem cum uxore suaValentiniani scribens :
Padusia el Gramulium
menses m (Anonyinus Augustaiius a Ganisio edilus Diaconum, eos insidiari sibi cum prmsensisset, iniere-
adtlit dies vi), qims a rapla Carihaginc, non aulem mii. Eumdeni Felicem nefariuiii Tiiisse hoininern
ab ingressu iilins in Afncam nunicrat. Itaque cuni alias ipse Prosper, ad anniim 426, consu-
xiv Kal. Novembiis anni prodiderat
Carlbaginem oecupaverk
459, 178 ut at' eum annum atserit ldatitis; si huic jj B libus Theodosio xn et Valenliniano n, inqtiieus :
numero addas annos xxxvii, menses m, obiisse Gai- Patroclus 181 Arelalensis episcopus a tribitno qun
dum barbaro mullis vulneribus laniattts occidititr.
sericum eolliget an. 477, die xivKal. Febr., aut Quod facinus ad occultamjussienem Felicis magislri
sexto post die, juxia AiionymuinAugusianum.
5. liinc coiTigendus esl Victor Tunensis, qui Gai- mililum referebalur. Cujus impulsu credilus est eliam
sericuii) deeessisse ait Olybrio et Rustico consulibus, Titus diaconus, vir sanctus Rommpecunias pauperibus
dislribuens, interfectus. Vides, leclor, qiiam jur«
qui nomen dederunt anno aeraeconiiiiunis 46i, Afri- nicriio fiagiliorum vindnx Deus At-tii
cani regiii 40 anno. Victorem hunc secnlus est divus ministerio in Felicemscelerunique animadverlcrit! Sed el observa
Isidorus, in qtio propterea lam Gaiserici quara suc- quoede Tili nece narrat Prosper; creditum foisse
cessorum ejus cuncloc epochaedepravalae sunt. Sed lestalur auctorem impiiB coetlisillius enmdem liune.
liaecjam diccre occupavit Florius ad ipsius Isidori Felicem fuisse, qui non Golhus, sed Romanus aut
Vandaloruin Hisloriam. Gallus erat, ut vult Pagius, ad annum 428, n. 1.
Nota XLII, p. 74. Tribt.nuni aulem barbarum Patrocium inleriecisse
1. Prosper consulalu Theodosii xi et Valentiniani, te tilur sane Prosper. De intiTffclore vero Titi pe-
qui eum gesserunt anno 425: Arelas, ait, nobile oppi- nitus lacet. ubi Et tamen de hac Titi coedeea nariaiitui-
dum Galliarum a Golliis multa vi oppugnalum est, (el quidem miiiiinc oportebat) quoesupra nota 20
donec, imminente Aeiio, non impuniti recesserunt. pcrstrinxi.
Unnm ideiiique bcllum Prosperum hic ldatiumque NolaXLIV,p.Tt.
anno 450 narrare res ipsa, verbaque utriusque, _ 1. Expeditioneni, qtiani I lalius egisse ait Actium
atqtie Isidori, quem sialim adducam, oslcndiiut. Et; Q ^
Galliis adversus Francos aimo 451, Prosper ascri-
tanien quinque pritis annos Prosper quam Idaiius' in anno 427; dein sub consulibuS Felice et Tauro
illud cons'gnat. Pagius Prospero lmic adliceret, alte- bit ail : Aelius, mullis Francis cwsis, quam occupaveranl
rumque Prosperuni Pithaiaiiumad Idatii scntentiam1 Rlienoyartem rccipit Galliarum. In boc
aceedehtim sngillat, quia per limc propinquam
propius temporu,1 dissidio satius est ut ldatio assentianuir, quam Pro-
inquit, C/ironicoii ejus qttoad annos imperatorum 1
ralde deprqvalumcsl. Sed id vcrius Aqtiilano Pro- spero, siquidem Iilatius tum cum Aetio in Galliis
hos annos belluni hoc' erat, nec nisi linito hoc bcllo anno 452 ab Aciio re-
spero objici potcrat, qni per in palriam rediturus. Clarissima ltlalii verba
Gothicum et transittim Yandaloriim in Africam,> cessit annis 451 et 4j2. Quid quotl ex-
bellum insuper Fiancicum, perlurbalo iiimium or- exhibet Cbronicon iianc Actii altero post Vaiidaloruni in
dine describit. Quotl ad rcni nunc aiiinct, ntirum est' peditionem Africam transfretationem anno Prosper i|iso coinme-
virum erudilissiniinn Pagium non aniinadverlisse5 morat. Yandali autem in Alricam Iraiismherunt anno
Aetio eo anno 425 piiintim lovendooJoannis lyran- 429. Qui erô Francicum illud bclluin confici anno
nidi, deinde Hi.niiisin Paiinoiiiam deducendis inlen- 428 po.uil ? Sed ut supia aiiiinativerli, el observare
tum, bellum cum Golhis gerere non potuisse. IlaqueJ quilibet poterit, chronologia iu Prospero valde per
belliimistud annos quinque Prosper anlcvertil. F ni- hos annos depravaia est. Franci tuin ab Actio debel-
tum aulem est fcedere Romanos inter et Gothos3 lati in
inito, dalique a Gallis regi Theodori obsidibus,> :iut 451 gfiiitaleni Nicrum retusi sunt. I.linc anno 450
in Galliam cum Allila irrnerunt, Sidonio
inter quos Theodorus eral, 180 Aviti propinquus;> tesle, carm. vn , vcrs. 523. Quapropter neseio quid
cujus merainit SiJoiiius carni. vn, veis. 218 : I jEgidiuin Vceelniuin a Papcbrochio
D 182 rclatum
Rogi GeticottiaGalliapacis JMappendice 2 ad Exegesim de episcopis Tuiigreii-
IMgnora jussad.irc est, iuier qu;en<bilis obsos sibus, lom. IV sanctorum Maii, n. 105, irnptilerit,
Tu",Tlieutlure,venis,i[tic-mprn pietate propin;ui ut, contra aucloritatem Prosperi el Sidonii, scripto-
in
Expeiis uiftliiipellitipriai-i|.isaut), rum ejusdem acvi atque Gallorum, Francos omnes
Tutus, Avite,liJe. ab anno 406, aut 407, in Taxandriam vicin.imqiie
Anno aulem 425 lanloe apud Gotlms atictoritaliss Tungriam ad genliles suos Salios transiisse, neque
fuisse Aviluni, oelaleitim juvei:em, utpote qui tri- deinceps trans Rhenum habitasse affirmarel. Neque
ginla post annos imperalor factus csl, non facileB meliusalii, cum diserte Prosper bellum hoc jitxta
credani. Quain ob rcm rursus Idaiio proeProsperoj Rhenuni aciuni fuisse tesletur, huc revocant quod
assentior. Sidonitts, carm. v, vers. 212, de Aetio et Majoriano
2. De eodem hoc liello Isidorus, in Hist. Gothor.,, cum Ciojone Franco decertanlibus canit, inqucns :
inquit : Theodorus re.jno Aqnilanico non contentns, , Post temporeparvo
pacis Romanm fcedus recusal, pteraque municipia j Pugnastispariler, Francus qua Clojopalentes
Romanorumvicina sedibussuis occupat. Arelas, nobi- Altreliatumlerras pervaserat.
lissimum.Galliwoppidum, mulla vi oppugiiai; a cujus s (Juid Altreb.atesad RJienum?
obsidione imminente virlute Aetii, Iloimtnm mililice e 2. Praaterea haec de bello cum Clo.lione non ad
ducis, non impunilus abscedit. Ptsl qu.c li;cc statiml annum 427 aut 451, ncque ad 457, ut loleiabiiius
«ubjungil : Remolo iijilur Yalenlininni imperaloris s aberravit Valesius, perlinent, -sed ad annuin circiicr
PATUOL. LXXiV. 25
7.79 ADDENDAAD QUOSDAMPR,ECEDKNTESTOMOS. 7Sfl
4'i7 speclant. Nam quipoiuil (inqiiit Sirmondus adI A palatium accirettir. llis arliluis Placidia el Bonifacii»
hiinc Siilonii locuin) Majorianus betlo adesse (anno> circumventis, illa Boiiifaciumex Africa venire ad se
428) el litm acriter dimicare, qui xxx posl annes ini jubet; Bonifacius vero venire abnuit. Quare per-
suo consulalu (anno 458) jnvenis eral; ut palet exi duellionis daninalus, cum bellum in pnblico noniine
eodem Sidonio, ibidein, vrrs. 524? Accfdii auciori- indiceretur, Vandalos ex Hispania, ul sibi auxilio
tas non omnino coiiteinnenda Chronici VerJunensis,, essenl, advocavit. Yeruin tleteclis posiea Aetii doirs
quod ad annum 446 1I;EChahel: ln Francorum terrai abslersisque suspicibnibtis, qiiae PlaciJiam a Bonifa-
reges regnare ceeperunt,el primus eorumregnat Clodio. cio et Bonifaciuina Placidia avcrlerant. Bonifaeius
lnterea tamen Francici scriptores, ex laudalo Prosperii -quidem nihil non egii, ut Vandalos ab Africa reino-
loco, Clodionemanno 428, el, ex Prosper.i Pilhceano,, veret (quanquam oinnia fruslra fuerunt), PlacidioD
Pliaramundum anno 418, velcilius, inlerFrancos cis; vcro jussu in aemulalionein Aetii et loti-t orbis ( ut
el iiltra Rhenum regnasse proedicant.Etsi Pagius, atll ait Prosper ad anrnirii 452) pace et confessione (an
annum 418, n.81, tlc Phar.iinundo, et ad annum 428$ ciinscnsioiie?) mirabili Bonifacius ab Africu ad hct-
de Clodione sic loquilur, niaxime de Pharainundo, utt liam in Urbem venit, accepla'magislri mililum digni-
satis iiqtiido appareal, non suam, sed suorum asser- tate. Aelius acrioiibus propterea invidiac siiiuu is
tain vulgo opinionemdeiniiio regni Francici in Gailiisi agitatus, Bonifaciuin breviore lelo insiruclum Itm-
exprimere voluisse. Sed tle liis alias fortasse plura. g ore ipse asigreditur vulneraique. Hinc terlio post
3. Nunc duo ipsius Pagii lapsus in Crilica ad an- inense Bonifaciusex vulnere moriens uxoreni suam
num 428, 1§3 "• ^< corrig n.li suiit. Aller, quod1 vitlde locupleiem , ut niilli nisi Aetio nubat, monel.
dicat Sirmonduin niliit in iiieJitim proiulisse, quoi T> «n Ubi observa, Aetium luncsitte uxo.e firsse; naiiiquc
suain couiprobet sententiam de Clodiani belli lem- alias importuna esset et inofliciosa Jg5 B-.nifatii
pore. Niinirum evidens argumenliun ab oelate Majo- dc nuptiis cum Aetio contrahendis ad iixoreru aiitno-
riarii tlesuinptum et a ine ipsius Sirniondi verbis mo- nitio. Si tamcn A"lio nupsit, atque illa Gaudemii
do produelum niliili Pagio est. Sinnondus ilaqnes inalerest, de qua loqtiitur Sidmiius c.irin. v, veisu
lieilum illius atmi 427, ul.vult Prosper, vel, ut rectiusi 205; ex Goihica profecio gentc fuii, rion ex Vanda-
observal Idatins, anno45l a Clodiano dir linguit, lica. Quaiiquam Pelagae numeii (quod Bonifacii uxo-
quod gestum esse neg.it per hoectempora', et postl rcm habuisse prpdidii. Marcellinus) ntutrum sonal,
iinnuni 445 ablegal. Iimsus de Clodiano iuo bclloi et extra Gothos et Vandnlos Ariaiiam,quani duceiei,
loquiexistimal nnnsolum Sidoniuni, sed eiani Gre- invenire potuit Bonifacius. Id autem ex Piisco el
gnrium Turonensem, Sigehertum et cum bis Annalesi CassioJoro conslai, Aetiu u aliuiii liabuisse lilititn
Francorum, aique in catlem lempora illud rejicere. iioiniiie Carjiilioiieni, qui niajor G luleiilio erat; nain
Neque est cur Sirniondo Pagius objiciat quod Sido- bic apud Sitlniiiiini parvus Gaudenlius a nialre dici-
nius victos Francos, Sigeberlus vero et Annalesi .lurco lempore quo Carpilio legalioueui jain obieiat
patrioevictorcs fuisse pradicent; nam quando Francii ad Altilain. Q .are si C irpilio rioiiJiini mortuus erai,
apud domesticos liistoricos non viclores ? quaudoi quando Gatnienlio ininori ejus fralri iniperiuin qiiae-
flon triumphos agunl ? rebatttr, quitl cius;ie csse poluit, ni i quo I Aelii
4. Alter Pagii error est, quod dical Idalium lioc; tixor, quoeaputl Siiloniuin loqiiilnr, niater eiat Gau-
loco non significureeo Abraliami anno (2448, Christii (ientii et Carpilionis noverca. Plura dn Bonifacio col-
452) Francos victos esse, sed tanlum pacem eos cumi• G legit Sliliingii- coiiiiiieutaiio praevioad Vila u sancti
C
Aetio pepigisse. El post pauca : Ibi ldalius toquitur AiigUiiini, j 51.
de prislina ditjnitaie ub Aelio recuperata, quod tamen
non nisi post aliquol annos conlitjissevidebimus. Hocc \ Noia XLVl, p. 76.
Pagius, quem ldalius evi.leniissime refellit, dum anno> De Aclio post interfi ctum ab eo Bonifaciutn Pro-
451 inquil: ldalitts episcopusad Aetiurnducem, qtti' sper siib cinîilibns Aetio ipso et Valerio, id e-t
expeditionem acjebal in Galliis, stthcepit legationem. anno 430, b.x'ctradil: Aetins cum, deposila polestate,
Stalimque annn452 subjungil: Superatis per Aeiium 1 in agro suo degeet, ibiqne cum quidam inimicus ejus
in cerlamine Francis, et in pace susceptis. Censorius s repentino eum incursu opprimerntentassel, prnfugns ad
comes tegatus mitlilur atl Suevos, supradicto secum 1 Urbem alque illincad Dalmatiam, deinde Pannoniam,
Idalio redeunte. Qiiaiiiiiamergo ag'bat Aelius expc-- ad liunnos pervenit, quorum amicilia auxilioquepaceni
-.pedilionem in Galliis amio 451 nisi qucn iiisequentii principum el jus inlerpolatas polestalis obtiiuit In li-
anno finila est, supTatis pcr ipsum Francis et in1 bro Prosperi, quo ulor, pro et jusquod hic cxhilieo,
pace susceptis ? Sed la;det inJiis diuiius imuiorari. scriplum esl Aelius. Sed oroe libri ascriptae ex lide
Tanliini in line dtio moneo: altcruni, ldalium harumi Manusciiptorum stint, exque aliis aucloribus optimae
rerum lestem fuisse oculatuni et ideo periculumi pltiresque correctiones et nolac, quas esse su picor
nutluin esl, nec suspicio quideni, quod cas extra io- a studio magni Antonii Augi;stini. Ex illis una lioec
cum et temptis ieferal; alterimi, depristinadigni atee est qu.e, expuncto illo veibo Ae/i«s, ea restituit el
ab Aelio recuperata niillum pcr eos annos Idatiuuiii jus. Igitur ex descripiis Prosperi verbis nenm non
verbuin facere. videl, Aelium, inteifecto Bonifat.io, irani priiiciptim
184 N°ta XLV, p. 75. 5 nietueniem palatium reliquisse. Cbi Stbaslianus Bo-
D
De Bonifacio, comiiieiilarii vice, hoocin iionnulla j nifacio succedcns, tandiu ibidem permansit quattdiu
ltlitil loca ex Angustino, Prospero, Olyinpit)do!o cti abfuit 1S6 Aeiius. Albic, anno 455 ad auiam re-
aliis suminalim exccrpta accipe. Bniiilacius, Tb axx vcrsus, Patiiciu-que lenuniiaitis, S basiiniuin pa lo
genere, belli paci;i|iie arlibus intigiis, a Ca l rio 0 post aula expulit et ad Orienieni navigare coegit.
inale habilus ex bello Hispaniensi conlra Vandalos, Quare quoeProsper t e secessu Aelii in agrum fuga-
anno 452, in aulam Honotii Augusli, et inde in Afri-1 que in Dalmatiatn et Pamioniam narrat, maxima ex
cam Iransiil. Pust llonorii morleiii provinciani hancc parte ad annum 455 pertinent.
eontra J.iannis lyrannidem, tribunus tunc miiituni,'> NotaXLVlI, p. 17.
ilefondit, Placidiaeque et Valenliniano lilio servavil.
Exinde Placidia, quia sibi liJi^simuin Bonif.tcium n 1. Praylimn anno 416 aut initio anni 417 Joanni
ubique experta fueral, comiliva domesticoruin alquee in episcopatu Hierosolymilano successisse, decessisse
Af.-icoehoncslaluin ei.lein provinciaeprocfecil, quodd vero ante annuni 410, ejusque in locum stihVctum
Aelius tulit aegerrimc. llaque ut Placidia; suspectum n fuisse Jiivenaleni, nola 50 paucis exposui. Igitur do-
redderet Bonifacium, euni apud ipsam coepit ciirni- i- ctissimus, cui ego assenlior, Papebrocbius, in Hisl.
nari, regno inhiare dictitans, et siquidem ab Aliica :a chronolog. episcop. Hierosol., Praylii mortem anno
revocaretur, non parituiuin. Siinulquead Bonifacium n 418 adneclit. Clar. vero Pagius, iu Cr.itica, ad an-
scribil Placidiam ipsi insidias struere, quarum hoc ic num 429, n. 27, mortuum asserit Praylium anno 425.
ei eril imlicium, fore ut absque ulla causa subilo ad id Verum neuler quemquam veterum scriptorum pro-
781 IN IDATIl EPISCOPt CHRONICONNOTÊ. 7«2
iducit, qui suse senteritiae presse clareque sulfragelur. A . spolitanos delusisse narravit, contiiiuo quid Antiy-
•QuinimoPagius ex xx episcopatus annis, quos Pray- chiaede eo aclum sit commeinorat, inquiens : Post-
lio Nicephorum et Theophanem tribuere falelur, no- modum evidenler deprehensus (Pelagius) inststentibus
vem et utlra necesse est ut detrahat, et nec sic qui- accusatoribus a posteriore synodo, ciii sanclm memo-
4em compijtus illius constat. Papebrochius similiter rite Theodotus Antiocliim prmsedit episcopus, atque
tn CyriIlo,s riptore Vitaesancti Eulliyinii (20 Janua- detectus, a sanclis quoqite el venerabilibus Hieiosoly-
rii) qui Juvenalem successoreui Prayliianno 46 epi- morum locis esl deturbalus. Efgo si postmodum, si
seopatus obiisse tradil, pro 46 legendum esse ait 40; insislentibus accusatoribus, scijicet iisdem qui iu
namque ila chronologiam, quam astrnii, requirere Dinspolitana synodo euni accusaverant, damnatus est
existimat. Nimirum tam Pagius quam Papebrochius, a Theodoto, quis aut cum Norisio anno ab ea syn-
dum suarii quisque sententiam comp-obare conatur, odo quinto, aut cum Pagio anno octavo, u«i opina-
stripta rveterum vel refellit vel corngit, quia uterque lur is ad annuni 424, n. 8, ntmirum multos etiam
opiuioni saaBcontraria esse eernit. Altamen Pape- postannos, quam celeberrimum .Zosirni decretum
brochii correctio Cyrillo adhibila non tam ennrmis totum orbem percurrerat, factum id fuisse credat?
«st, ut per sese patet, ac illa qtiani Pagius Nicephoro Imo neque Norisium neque Pagium credituros id
et Theophani adhihet, ut eos in suam senlentiam fuisse existimo, nisi viri doclissimi in eam ivissent
trahat. -<giianquamhi, ut verum falear, severiorem opinionem, quod Theodotus longe post annura 417
longe mererilur, qoia Iongissimea veritale aberrant. Anliochenam obtinuerit sedcm.
Prxterea, nt adPapebroehium redeam, facillimum 4. Verum aliter omnino res se tiabet; namque
fuit auciori Vila. Eulhymii Cyrilld episcopalum Ju- •"j» • Theodotus anno isto 417 Antiochiae factus esi epi-
venalis riiiriierare a morte Joannis, praetermisso ex scopus, ut in hist. patriarch. Anfioch. proefixalomo
oblivione Praylio. Quem cum inirevi, id est, brevi IV sanctorum Julii, satis liqiiido deducit eruditissi-
tempore, 187 episcopalnin tenuisse Idalius affir- mus Jesuiia Boschius ; ejusque opinio laudalo Mer-
met, illius testimonio eflicere potuisset Papebro- catoris teslimonio adjunclisque Eusebii verbis supra
chius, nt ejns opinio, sin niinus certa, valde tamen descripiis maxime comprobatur. Cum enim Eusebius
probabilis Iectoribus videretur. Porro episcopatus solius innocentii rescriptum meminerit, nulla recen-
decera annorum, quantum Praylio tribujt Pagius, tioris alicujus decreti (pula Zosimi) facta commemo-
irevis dici non polest. Si autem brevis fuit, ut tra- ratione, profecto gravissimum nobis pr.cbet funda-
diditllatiys, secundo a morte Joannis anno, id est, mentum, ut credamus epistolam 189 'l'am missam
418 olriit; Juvenaiisqtte p st ipsum electus est eodem ad Cyrillum fuisse eodera anno 417. At quid ego mo-
anno. ror ? lidem emin. Norisius ac Pagius-(lege hunc, ad
2. Emin. card. Norisius Praylium non anle an- eam annum, n. 9) hoc i sum fatenlttr, scilicet, eas
num 421 obiisse existiiuare se indicat, dum, in hist. Eusebii lilleras scriplas luisse initio pontilicalus
Pelag., lib.ii, cap. 4, scribit ab eo anno (421), qui Zosimi, quem eodcm anno 417, die 18 Mariii con«e-
acceptae aTheodolo sedis (Anliochenee)primus nu- cratum fuisse tradit ibjdem Pagiu-, n. 12. Cum ergo
nieratuf, conligisse ut Pelagius de sanctis Hierosoly- Pelagius ex sacris Hierosolymorum locis cxlurbaius
jiiOruin locis ejcerelur. Duo liic astruit vir doctis- fuerit auctoritate synodi Antiochcnae, in qua sede-
simus: alltrum, electionem Theodoli evenisse anno rcnt Theodotus et Praylius; namque id eliam. de
421; allerum, Pelagium post Theodoli electionem C Praylio testari videlur Mercalor, qui post laudata
abaclura fiiisse Hierosolymis. Caeteru'ii Eusebius' ipsius supra vcrba liaecstatim adjicit; Quod (ejeclio-
Cremonerisis (ita conjicit magnus Baronius, ad an- nem. Pelagii a sanctis locis Hierosolymorum) ejus-
nurri 417, n. !•% vel si Cremonensis non est, cerle dem sancti Theodoti ud reverendissimumurbis Romm
i'Ie viditur esse cnjus meminit Hieronynms epistola episcopum et sanctm memorim P°-aylii Hierosolymi-
îunc inter Augustinianas 202) Cyrillo Alexandiino lani episcop: missa scripta lestanlur ", annon _ex his
scribeiis "(apud Baron., ibidem) haec inquil: Quo- omnibus liqutdo colligitur, i° synodum Antiochenam
modo riunc, cum beatte menwrim Innocenlius Pela- habitam fuisse auno 417, non autem post aniiiiin
gium, Coslesliumquecum suis capitibus condemnavit, 421; 2° Theodotum jam tum Antiochiaeepiscopumfa-
cnnctis eos abjicienlibus Orienlalibns, Alexandrina ctum fuisse, nti, contra quam opinanlur Norisius et
Ecctetia in communionemreceperil, qttmsola et prima Pagius, iiropugnat Boschius; 5° Pelagiuni, etiam si
inter provincialessuos tales refutare debuerat? Si nunc, post eleclioncmTheodoti Hierosolymis expulsus fue-
id est quando Innoccniius, qui inilio anni 417 derit a Praylio, Prayliusque e vivis excesserit vel i-nline
ces.-il,vPe!agiumdamnavit, Orientales hunc abjece- anni 418, vel initio insequentis, ah eo prorsus expelli
riint Syri el Palaesiini,annon sero nimis, scilicet post potuisse et re ipsa expulsum fuisse anno 417, non au-
quatuor aut quiuque annosabaclus dicilur a Norisio? tem post aniiuin 421, nli conlendunt Norisius et Pa-
Quid quod de hac 1'elagii e sanctis iocis ejectione g.us, cxistimantes Ptaylium eo anno nondum obiisse?
sub Catilinaenomine locutus fuisse videtur Hierony- 5. At constal, inquies, P.aylium propcnsiore in
nius, epist. 55 ad Riparium. At Hieronymus ante animo fuisse initio episcopatus, et pro eo
annuin 421 morluus cst. Fortasse etiam clarius de Pelagium tum ad Innocentiuui papam litteras dedisse. Quo ita-
ejectiono Pelagii e sacris locis locuius est alias Hie-; D que pacto lieri potuit ut tam cito, nemj e in ipso
ronymns, scriplumque, ubi hoec narrat, deperiit. episcopalus anno primo, Pelagium abjiceret el a
Piura enim opera saucti docloris injuria temporum Paltestina expelleret ? Simili ratiocinatione asserere
pcrdita sunt. qui polerit Tractoriam Zo.iini post annuni 418 edi-
5. Itaque Praylius Pelagium Hierosolymis expulil lam fuisse, quia Zosimus usque ad diem 21 Martii
post synodiiin Anlioclieaain, quae serins quain anno ejusdem anni Pelagium Ctjelesiiumque excusare co-
417 cogi 188 non potuit, Nanicum Pelagius ex syn- natus est, eorum accusatoribus acerrime suggillatis.
o.lo Diospolitana indemnaius evasisset anno 415 Praylius uiitiue litleras pro Pelagio ad Innocentium
desiiiente, erlhodoxi, qui ipsius coiideinnalionein scripsit, illaequeperlalae sunt eo tempore quod inter
fiagrantissime concupiscebant, confeslHiihanc cau- priiuas et secundas lilteras Zosimi (qui Innocentio
sam ad Anliochenuin patriarcham, cui suberanl epi- successerat) ad Africanos episcopos excurril. Id «x
scop! Paljcsliui, detulerunt. Sed importune in eo re- eo colligitur 190 quod cum Zosimus nnllam Pray-
rtiin arliculo evenit, ul Alexander episcopus Anlio- lii epistolae nieritionem in priniis suis ad Afros litte-
cliiaemoreretur, unde causa procrastinata est usque ris fecisset, facturus procul dubio, si eam jam tum
a.l electionein Theodoti in aunum 417. Garnerius, accepisset; in secundis, quae datoc sunt 22 die sep-
dissert. 2nde synodis in causa Pelagiana habitis, syn- temb. anno 417, accepiam a se meminii. Cocteruni
«lo 10, Theodoluni anno 411 Alfxandro succes- duin Praylii lillerae ad Innocenliiim perierunlur, tle-
sisse existimat, sed immerito. Marius Mercator, lalum est ad Oricntem decretum ejusdeni Irmo entii,
<'ao. 5 Commonit., postquara Pelagium Patres Dio- quo Pelagius damnabatur. Hoc decreto cxcitus Tbco-
"783 ADDENDAAD QUOSDAMPRÊCEDENTESTOMOS. 714
ilolus, cl insistenlibus Pelagii accusatoribus, syno- ^/ sunt. De quibus exempla reeenlium litterarum sive
riuiri statim coegit, ubi praesenle Praylio Pelagius qum universaliler ad omnes episcopes de memorata
ilaiiinnlus est, et, ul aicbat supra Euscbius, a cunclis sede manarunt, etc Al dubium non csl quin Z siiiius
Oiienlalilius abjectus. Siquidern opportune lunc, id dectetum conlra Pelagianos ediderit. Denique emiti.
esl, ponlificatus Innnceniii lempnre, legaiio Romam Baronius, Garnerius ct alii assensi sunl Gennadio,
missa luerat ab episcopis OYienlalibus,ile qua B.mi- lib. de Vir. illustr., de Innocentio juxla lectionem
kicius papa in epistolis ad qtiosdam Macedoniaeepi- Pagii dicenti : Scripsil decretum Occutentatium et
fcopos, lom. IV Concil. Collectionis Lablieanx, cnl. Orienlatium Eccledis advcrsus Pelagium dxilum.PoH
1708 boechalrct: Anle breve lemptts, id esl,sub prm- quemsuccessor ejus papa Zotimus latius promulgavit.
tfecessore meo beaim memerim Innocenlio Orienla-
' iium 8. Et sttne si quo scripta sua contra Pe.lagium
Ecclesiarum pontifices,dolentes se a beali Pelri mittere debuisse et misisse Innoeentiiiiri credendum
CQtnmunione sejunctos, per legates pacem, si charitas est, Onentis dioece-is fuil, ubi quot et quanta per-
*-veslra relinet, pnposcerunt. N.ininnn Sfjunxtriint petraverit Pelagitis, lum per se episcopos deludens
ses-e Orienlales, Con-laiit:nopol tani el iEgyplii a in synodis, lum per suae faelionis homines Hierony-
cOiiiniunioneRomanae recusantes norriensan- niuni el sanctas virgines Eustocliiu n et Paulani ju-
• cti JoaiinisChrysosloinisedis,
dyplicis inserere, «iuodl.ino- niorein iinmaniler vexans, mature coguoveral, ut
cenlius urgehnt. Orierilaliumautein legal.io-is aucto- palctex ipsius Innocentii epistola, iuter Augusti-
1 rem Alexandrum fuisse procileccssorcm Theodoti, nianasoliiii95,nuncl95, exquealia, i|tiani adJoannem
ipê Innocei.tius testatur epistola ad Maxiinianum episcopumHierosolymiianum sc.ripsil,habrsqueapud
episcoputn, lom. II Conciliorum, col. 12(56; in qua Barnniuiii ad annuin 416. Sed jam nimis multa tle
h;ccscribit: AntiochenmEcclesicefrater et coepiscopus ; "' nomine disputavimus; proesertitn cum uuo veibo lis
- noster Alexander
digna legalione el prosecutus est et dirimi possit, si dixerimus laluisse Augusliiuiiii de-
probavit, negolium scilicel rcconciliationis Oiienia- crettim Innocenlii contra Pelagium missiim iu
linm cum Ecclesia Roniiiia. Igittir ex ltali.i Antio- Orientem , sicuti latuit ipsum concilium in eodem
chiam redeunlibus Alexamlri legatis, desinenle anno1 0. iente , in eadem causa et eodem anno habitum a
• 416 vel ineunle polius 417, ad alia, quae ab ipso In- Theodolo: meminit usquam
nequeeniin
noccniio tradita sunl, rescripta decretum contra sanclus doctor; si ergo illiussynodi ex ejus de hac synotlo silen-
Pclagimnrecets lum edilum aiijunxisse lam est cre- tio neino nisi lemere falsitiitis arguet Mercatorem,
• dibile
quani quod maxinie. His eigo Innocentii lit- qtioJ ct habilam dicat, ct in ea dainuatiiiii liiisse
(.errsa Theoiloto acceptis, uanique inler.m Alexan- Pelagium scribat; cur, quia decretilnnocenliani sub
der decesserat, ut se Romano ponlilici nagis pio- expresso nomine decreti non ineininit Auguslinus,
batvt, synodum slatim coeHit, Pelagium damnavit et; fals latisarguendi sunl Gennadim, liber Poniilicalis,
ab Oriente rejiciendum decrevit. vel eliain landatus stipra Eusebius ? Ego equiJeiii
6. Sed ecce nuncN uisius, lib. i Hist. Pelag , cap. cum hoecel plura liis siinilia lego in llistoria Pela-
11, nullum 191 ab Innoceiilio adversus Pelagium gianorum et Vindiciis Augustini ejnsdein auctoris ,
• condiium decieiuin conten.lil. Tum quia hnjusinodi illud, uno coinmnlato verbo, repettre soleo: ilonor
- decreli, ait, nullibi divus Augustinns memiiiit; lum regis judicium diligit, Yerumtaiiien sive decrcluni
quia iilud Zisinius poutifex Ccelestionon objecit; conlra Pelagianos ediderit Inoocenlius, )\93 qu°d ad
' cum latnen ab eo reqnisiveril ul sedis aposlolicmlil- cunctas Eccleîas miserit,, sive epislolaiuui ad Afros
Jeris, qum a sanclmmemorimsuo prmdecessoremana- Q ( scriptarum exemplarinPalocslinainelOrientemirans-
-veranl, praberet assensum, uti refert idem Augn- mitii curaverit; itl ex Itnsebii elMeriatoristeslimoniis
lib. n de Pectalo origin., cap. 5. In Norisii certissime constat, tlrientales Pelagiuin abjecisse,
••stinus,
stnientiam pedibus, ut solet, ivit-Pagius ad annum quia illum ab Innocenlio, nondum autein a S simo
41(1,n.'16 et 16. Sed imprimis esio quod illius de- nainnatuin didicerant. Quo.i cum anno 417 vel ut
creti Innocentiaiii niillani sanclus Auguslinus nien- serius inilio 418 factum fuerit, sedente Hierosolyrnis
tioneni fecisset, non salis hoc erat ut illud cxsiitisse Praylio, Joannes, qui hunc in episcopalu illo piasces-
unquam negemus. Alqui id expresse tradit Genna- sit, tenere eum non polerat anno 4i9 , quo leiroe
ilius, cujiis leslinioniuni tanli aliquando facit Nori- motusabldaliocommeiiioraticonligerutii.Qiiinetiam
sitis, quanti infra videbimus nota 65, a n. 5, ubi de Praylio brevi vita functo , Juvenalis tunc lemporis
epistola Leonis ad Flavianum de tncarnationis my- Hierosolymilanam sedem occupabat.
sierio dicendum est. Teslalur id ipsum eliam liber
Pontificalis, ut Eusebius anlea laudalus non obscure NotaXLVllI, p. 78.
iiulicat. IHquid cnira cum Pelagianos ab Orienlaii- I.lnterepistolas S. Cyr.lli Alexandrini oclava, qiiac
bus abjectos esse ait, faclum id significanler adno- incipil: Nugantur quidam,adNestoriutiidirectaest. De
tat, cum bealm memorim lnnocenlius Pelagium Cce- eaautem sanclus Leo epist. (mihi) 55, ad Tlieodosium
-lestiumqu;cum suis capilibus condemnavil? Augustiim,ait:Qu«(epi5lol i Cyrillus)Nestoriumcorri-
7. Deinde nego, Augustinumnon meminissedecre- gereelsanarevoluit,pravasprmdicationesipsiusarguens
ti-Innoceniiani, neque illud CcclestioZosiinum obje- etevidentiusfidemNicenmdefinitionisexponens;quam-
cisse. An quia Augustinus tilterarum, non vero decre- _. que abeo mhsam apostolicmsedis scrinia susceperunt.
.li iiomine uiitur, ideo epislolam aut epislol.is aliqnas, " Ejusdem Cyrilli episioloememiiiit sanctus Flavianus
non auiem decrelum signilicarevoluissedicendusest ?' in priinis et secuud s ad sanctutn Leonem missis a
At eniin vei consullo, vel casu poliiit decreii nomtni se lilteris , quae in antiquis Leonis EJiiionibus po*t
.IIOIIusurpare. Annon PossiJius, in Vila ejusdem Au- epislolam octavam reperiuntur. Ergo in priinis tes-
gusiini, cap. 18, de Innocenlio el Zosimo loquens, in- latur Flavianus, ei Cyriili epistoloe omnes synoiii
quit : Al illi lantm sedis anlislites suis diversis tempo- EjJiesinae Palres assensisse. In secundis verba quae-
ribus eosdem (Pelagianos) notantes.... ualis lilteris ett dam adducit, quae cum ex eadein illa Gyrilli epi-
ad Africanus Occidentiset ad Orienlis parlis Ecclesiasi stola desumpta sint, aperte demonslrant, de ea , et
eos analhemalhandos et devitandosab omnibusCaiho- non de alia Cyrilli epi^tola loculum fuisseFiavianum
Mcis censuerunt.Ethoc tale de illis EcclesimDei calho- in primis suis lilieris, et de eadem loeutos Leonem
4>cwprolatum judicium, elc. En Possidius litieras ap- in lillerisad TheoJosium, ettJatium inChronico, duru
pellat lain.Z.osiiiuquaiii Jiinocentii adversus Pelagiumi Cyrilli epistoloeunius meminit ad Nestonum missoe
constituta; euque IIOJIa solo Zositno, sed etiam ab In- ejus hmreJm deslruenliset regulamfidei exponentis.
noceulio ad Orientis parlis Ecclesias missas esse les- 2. Quapropler iuimerito Quesnellus piseter banc
tatur. Ipse eliam Auguslinus, epist. 190, alias 157, adl Cyrilliepistoiam, Nugaiilur quidam, quae in tomo
Optalum, de constilutis ab limoceniio et Zosimo, eo- I Concilii Ephesini , cap. l2,initium aliud habet,
dem lenore loquens, 192 a>1: Pelagiut et Coelestius ; scilicet: Intelligo quosdam; illam etiain,quoe de pace
duobns venerabilibusanlislitibus apostolicmsedis papai est ad Orientaies incipitque : Lwlenlur cmii, 194
innocentio etyipa Zosimo tolo Chrisliam orbedamnatii signilicatani es;e vult a Fiav ano. Nain quod liic JJa-
-
783 IN 1DATHEPISCOPI CHR0N1CONN0TJ3. 785
lius alia Cumliac.epistola missa esse testalur, inter- A & le eversionem Carthaginis aseripsisset Idalius anno
ptetari possumus, et quidemloco consultius, de alio eidem 438. At numerel Pagius annos hujus Chronici
Cyrilli scripto , quod laudato designat Leo in- a Januario , et incidel illud excidimn in annum 439,
qiiiens : Ephesinmeliam synodi gesta recenseat, qni- in quem cum dubitari nequeat Idatium illud relulis-
bus conlra Nestorii impiHutem a sanctm memorim se, agnoscat tandem Pagius errorein suum , desinat-
Gtjriltoinserta et allegala snnl de Incarnatione Caiho- que inculcare tolies annos Idatianos ab Oclobri nu-
ticorvmtestimonia sacerdolum. Quantjuam nihil nos liierandos csse.
cogit, ul ea alia, quaeallata fuisse ait ldatius , Cy- Nota LI, p. 79.
ri li esse dicamus. Debello Tolosano, tle quo Idalius anno 451, Prosper
3. Porro contra Nestorianae hceresis venenum , sub ejusdem anni consulibusliaccscribit: Litorius,qui
<mod has quoque Occidenlis partes alflaverat, piae- secundmab Aelio patri io potestmi Hunnis auxilianti-
senlissimum scripta hoecantidolurn attulerunt. Nam, bus prmerat, dum Aetii gloriam superare appelil, dum-
ut omiitam Leporium monachuin Massiiiensem,- qne aruspicumrespousis el dwmonumsignificationibus
quem in emeiidationis suoelibello (scripto, ut opina fidil, pugnam cum Golltis imprudenter conseruit. Me-
lur Tillemonlius, anno42;) apnd Sinnondum tom. I rilo ergo viclus, captus,occisus est, qui vanilale lu-
opuscm. cenfuenlem legimus : De sancla Maria non midus et sacrilega impietate containinatus pugnam
Deum ipsum natum,sed perfectumcum Deonatum ho- conseruil. Comparat hunc caiholici imperatoris du-
miuemdicepamws.-exHispaniadatlsadCapreoliiniCar- cem Salvianus, lib. vn de Gubern., cutn Theodore
thagineiisem in Alrica episcopum lilteris Vitalis et Gothoruin rege Ariano, pieque sapienlcrque pbilo-
Constantius scripserunt: Sunt hic quidam, qui dicunt „ sophalur, dicens : Cum Gotlti mettterent, prmsump-
non deberedici Deum ualum; nam et hmc est fides °l simus nosin Hunnis spem ponere, iiliin Deo;pax
(hmresispotius) eorum, hominempurumnalitm fuis- ab illis postularelur, a nMs negaretur, illi episco-
se <±e Maria Virgine, el post ha?cDeum habitassein eo. pos millerenl, nos repeUeremus,illi etiam in atienis
Ila a religiosis bis viris VitaleetConstaniio scripla sacerdotibus (erant enim, quos pacis iuternuncios
ftrsse post Ephesinam synodum litlerae Capreoli ad et seqneslres ad Romanos niiltebant Golhi, episcopi
ipsos riemonslrant, quoe tom. I Operum Sirmondi, catholici) Deum honorarent, nos in noslris contemne-
pagina 215, legi polerunt. Cum aulem scripla non remus. Prout aclus utriusque parlis, ita el rerum ter-
iuerint post occupatam a Gaiserico Carthaginein die minus fuit. llaque iile dux noslrm parlis Litorius
19 novemb. anno 429 ; nam ab eo tempore cuncta eamdem urbem iiostium(Tolosam) quam eodem die
in illa urbe perturbati-sima fuerunt; pulo, Vitalem victorem se intraturum esse prmsumpsit, captiuus iu-
et Constaritium eas lilteras ad Capreoluiii misisse travil. Vincla qum aliis paravil, ipse suslinttit. Ul
aliqio ex his annis, qui inter 432 et 459 decurre- qui maximum habuerat superciliumforlis viri, morlem
runt. Quod si scriptas fuisse eas dicamus, anlequam subiret ignavi, longo temporeel dhttnrnu in ergastulo
ad Hi pahias anno 456 allata fuerint scripta quoe Barbarorum tabe consttmplus.197 Ipse rex hostiitm,
boc anno memorat Idatius, nihil fortassca verilate quantum res prodidit, ac probavit, usque ad diem
aberrabimus. pugnm stralus cilicio preces fudil; anle bellumin ora-
. Nota XLIX, p. 78. tione jacuil; ad bellum de oralione surrexit. Prius-
Semel et iterum Idatius Burgundiones contra Ro- auam pugnam manu capesseret, suppticationepugna-
manos rebellasse 195 trudit annis 456 et 457, atque vit; et ideo fidens processit ad pugnam, mtia jam
in hoc iiliimo bello coesaeorum xx millia tcstatiir. (C mernerat in oralione vicloriam. Haeccarplim, qiiia
De quo inielligendasuut illa, quse Sidonius carm. vn, lectu illa dignissiina, et quac egrcgiam Theodoris
vers. 524, scnbit: Gotliorum noslrorum indolem ostendunl, ex Sil-
' viano descripsi. Interiiu observa, Idaliuni post dies
..... Be'gam,Burgundioquem trux
. Presseral, absolvitjuucluslibi. paucos, quam caplus est Litorius, occisum fuis c
Salvianus vero longo lempore et diulurna
VidelicetAetiusjunctusAvito.AdditinsuperSidonius: affirmare; in ergastuo Barbarorum tabe consumplvmait. Sal-
Aiociturillic
CursbHerulus, Chunusjaculis,Francusquenalalu, vianus et locoet lempore rebus his prqpior eral; nam
Sauromal»clypeo,Saiiuspede, clc. per hos dies aut paulo post haecin Gallia scribebat.
Ubi utrosque Francos, Atthurios, qtii ad Nicrunij Nota LII, p. 79.
et Salios, qui ad Salam aul I-alara fliiminaconside- Pacis inter Romanos et Gothos eodem anno 439
bant, Burgundionibus adhaesisse significat. Cocte- confeciaelaudemAvito tribuitSidoniuscarm. vn, vers.
rum unicus belli dux cl auctor Gundiactis fuil, Bur- 299, ubi Aetii toliusque Gallia?Irepidalionem posl de-
gundionum rex; reliqure vero gentes Burgundionis viclura a Theodore Litorium his carminibus depingit:
ductum fortunamquc sequebantur. Et tamen Maria-
nus Scotus sexto post iialussaeculo sub hujus anni Gallia Geticapallebatab ira :
consulibush;ec scribit: Butavos, Tungros, Menapios, Nil prece, nil pretio, nil miliieIractusageliat
Torna- Aelius: caploterrarum damnapalebant
Tervanos, Morinos, Ambiones,Cameracenses, Lilorio.In ltliodanumpropriosproducerefines
et
censes, Atlrebates, Belvacanses, quidquid his regio- Tlieudoridae lixuni;nec erat pugnarenecesse,
et
nibus interjacel, ullraqueSequanam Ligerim Clodius |
D —
Sed migrare, Geiis. Poslquamundiquenulluin-.
Francorum regno adjecit. Haec cum Sidonianis con- Praesidiurnducibusquetuis nil, Roma,relictum
lulisse refulasse est. Sirmondus ad hunc Sidonii lo- Foedus,Avile,nuvas,elc.
cum Gothos Burguudionibusauxilio accurrisse, eo- Praelicenterisla a Sidonio scripta videri poterunt,
rutnque VIII, Burgundionumvero xx millia eodem si Prospero creditur, qui de eadem hac paceJoquens
tempore et loco occisa fuisse refert. Sed fallitur vir inquit : Pax cum Gothis facta, cum em;,post anci-
doclissimus; Golhi enim alio anno qtiam Burgumlio- pilis pugnm lacrymabileexperimentum.humilms,quam
nes perierunt, ut conslat cx IJatio; et loco eliam unquam anle poposcissent.SeJ hunc Prosperi locum
diverso belluin gessisse videntur, scilicetin provincia luxatmn esse dubitare non possumus; tum piopttr
Narboneusi, cum Biiigundionesin Belgica bellarent. Salviani lestimoiiium, quo SiJoiiiaiiuni coiifirmalur;
Nola L,p. 79. lum praecipue,quia Paulus Diacojius,qui Pro peruin
Narralurus Idalius acla anni 459, nihil peccavit si exscribere manifesle videtur, haec, Iib. xiv, tradit :
Carlhaginis, celeberriiiic urbis, excidium anleomnia Paxcum Gothis 198 facta esti cumeam Romani post
praeuiisit, ante ea eliam, quoeeodem illo anno prius hujus lacrymabiiis belli perniciemItumilitts, quam ttn-
conligeriint. 198 Pagius tamen illum peccasse vult, quam anlea poposciss.nl. Quare in Prospeio vox Ro-
iino peccare eumfacit, dum sibifingit Abraliamiau- mani, quae librariorum iiegligenlia indc exiidit,
num 2455, cui ad diem 19 octobris eversioneiu Car- reponcnJa cst.
thaginis alligatldatius, iiiiineraiiduinesse a diepriina Nota LIII, p. 80.
oclobris anni Dionysiani458 ; quod si ita cssct, ce.- De GaisericL imiptionibui, quibus marilimas
787 ADDENDAAD QUOSDAMPR^XkDENTES TOMOS. 78s
nlriusque iin; erii regiories per singulos annos vastare A ; , Virgincoslialiiiaresittuset corporisartns
solitus est, Victor Vitensis in line lib. i hoecscribit : JusSitinire viasparvaquein setlfemorari,
Qum vero in Hispania, llalia, Dalmalia, Calabria, Reliqua in Bibliotheca Vet. PP. invenies. An Me-
Apulia, Sicilia, Sardinia, Brutiis, Litcania, Epyro, robaudes hic lilius neposve fuerit allerius Merobau-
vel Hellade (Gaisericus) gesserit, melius ibi ipsi, qui dis, qui semel et ileruin consulalum gessit annis 377.
passi sunl, miserabiliterlugenda narrabunl. Hinc apud et 588, an nullatn cum eo cognationem lrabuerit ?
Cassiolorum, lib. 1Variar., epist 4 : Smvusetrepen- Horum neulniin sineauctore, sine ullo testev.siatuerc
tinus hostis dicilur, a quo avus ipsius senatofis Sici- valeinus. Raritas quiJem ac insolentia nominis intra
tiam Brutiosqueliberavii. Quod fortassis riune accidil. unam familiamretentum id fuisse suadeiit..Namtiuen»
Ab hac Sicula expeditione na rat Pros-per sub coss. Ammianus Marcellinus, lil>.xxx, et Prosper sub con-
hujus anni revocatum fuisse Gaisericum mclu f-eba- S'ilibus Clearcho et Richemere regem Gallorum et
siiani, qui ab Hispania in Africam liansfretaverat, magistrum militum raeminerunt, non Merobaudes,
adjungitque ab eodem tandemGaiserico Sebastianum quod apud hos auctores Iegilur, sed Mallobaude»
inlerlectum fuisse. Yid. not. 57. dicebatur. Merobandes ille consulaiis sub Maxinro
NolaLIV, p..81. Tyranno periil, ut narrat'Latinus Pacalus in Pane-
Exslat tomo IV Oper. divi Auguslini Editionistheol. gyrico Theodosio dicto.
Lovaniensium dispulalio inler ipsum Augustinum et NolaLVII, p. 85.
Maximinum episcopum Arianum, qui, teste Possidio Idatius, anno 434 in Orientis palatium ex Raven-
in Vila sancti Augustini, cap. 17, cum Gothis in nalensi Sebastianum aufugisse ait. Ex Oriente in
Alricam veneral. Ipse autem Maximinus iniiio dispu- H Aquitaniam profugtim hoc anno 44i venisse affirmai,
taiionis Carthagine se missum Hipportem ait o comile et anno insequenti 445 tiansitum illius ad Vandalos
regis; sed legeu comileSigisvulto,quomoJo legendurn in AlVicamconsignat. Prosper vero, sub consulibus
esse momiit Sirmondus; cujus animailversioncmne- Valenliniano Augtuto v et Anatolio, id est anno 440,
scio cur ex quadam ejusJem Sirmondi nola ad"ser- Sebastianum in Africam navigasse signilicat. At IJa-
nioiiem 140 divi Augustini rescidernnt Bencdictini. lium meliusquam Prosperum res Sebastiani cognitas
Sigisvultus ergo nalione Gdthus beUum pro Valenti- liabuisse existimo. Quod si quis istius lesiimonio
niano in Africa contra Bonifacium administravit; assenliendum sibi esse judicaverit, auplkem Seba-
ipsoque ab ea rec;denle, recessisse etiam cum eo stiani 201 transitum in Africam statuat, primunr
gentilem suum Maximinum existimo. Salteni nemo anno 4it'f post quem regressus in Orientem, ibique
inficias ibit, post devictos a Gaiserico Asparem cl Bo- aliquot annos commoralus, in Aquitaniam nunc ad
nifacium hujusque 199 m aulam regressum anno Theodorem venerit, Barcinonemque postmodum oc-
432, quo eum consignat Idatius, Marcellinnm ab cupaverit; nnJe iterum anno 445, quod Idatius te-
Africa discessisse. Hinc irrumpenti hoc anno 441 in slalur, in Af.icam conv.olarit. Sed ut verum fatear,
Siciliam Gaiserico occurrere et Anani regis Ariauus cum salis Irequenter res gestas praemature consignet
episcopus gratiam aucupari potuit. Maximimimautem et aliquando integro quinquennio praevertal, mirum
ab episcopis damnatum ideo dixit Idatius, quia san- non eril, si nunc etiam annos totidem Sebastiani
ctus Augusiinus, praeter commemoratam supra dispu- transiiom ad Vandalos anticipaverit. Veriim niln
lationem, quce nunc priniusêst ex libris quos habe- ego definio, sed lectoris judicioTelinquo.
mus ab AuguslinocontraMaximinum, duobus insuper C (
aliis n etni eum sanctus doctor validissime refutavit. Nola LVIU , p. 83.
Nota LV, p. 81. Idem Prosper sub consulibus anni 443 diligentiam
Bacauda non gentis, sed factionis nomen est latro- sancti Leonis papaelaudat, qui lateiites in urbe Ma-
e latebris suis eruit, eosque totius Ecclesiae
ciniis dedilce.QuaeDiocleliani lempore in Galliis ita nkhaeos oculis exposuit, addilque : Mutti Orienlalium parlium
invaluit, ut contra Bacaudas millendus fuerit Maxi- tacerdotes induslriam apostolici rectoris imitati sunt.
mianus, qui eos non lam exstinxil, quara frenavit. Imitatus est etiain Turibius Asturicensis episcopus,
Post irruptiones vero Barbarorum in Hispanias Gal- Idatium noslrum in laboris ac sollicitudinis suae
tiasqtie immaniter coaluere, praeterque pluriraa alia qui
sallus omnes a Medilerraneo ad societatem asciscens, ManichaeosAsturicae lalentes
loca, Pyrenaeos cisque diera dixit. Gesta autein episcopalia
Oceanura mare occupaverunt. Hinc Aracillitani, inde detexit, hos haerelicos confecta ad Antoiiiiiin Eineri-
Tarraconenses Bacaudae erumpentes oppida, urbes contra tenseni episcopum a Turibio et Idatio missa fuisse
atque integras provincias vastabant. Mentio eliam
eorutn fit in Chronico pluribus in locis. Lege, si vis, pulo, quomodo ab AJigino episcopo Cordubensi
in frae hujus operis disserlatiunculam de BacaudisV Ecclesiae circa annum 480 ad Idatium ejusdem Emeriiensis
episcopum de Priscilliano relatum est, quod
Nota LVl, p. 82. Severus, Hist. lib. n, prope linem, lestatum reliquil:
Merobaudem, quem eximie laudat Idatius ad annon quod Emeritensi melropoli aut Corduba aut
nuni 445, eumdem illum poetara esse exisiimat Sir- Asturica subjicerentur, quod nec tunc, neque un-
mondus, de quo Apollinaris Sidonius carm. IX, vers. •" -. quam postea conligit, sed vel ob illius urbis dignita-
293, canit: lem vel ob episcoporum Antonii el tdalii (amam. Ita
Sed nec tertius ille nunclegatur etiam a nostratibus .Hispanis saepe alias factum est,
Baetimqui palriumsemel relinquens ut etiam extra provineiam celeberrimaruin urbium
Undosaepetiil sitimKavennte. antisliles Cuprianum et Capreolum Carlhaginienses,
Plosorescui tulgidamQuirites, Ambrosiumet Simplicianum Mediolanide rebus gra-
Et-charuspopularitateprinceps vioribus consulereot. Orania conslant ex epislola 68
Trojano statuam foro Iocavit. Cypriani,ex epistola Capreoli, supra, nota 48, lau-
200 Patriam quidem Merobaudis tacet Idatius, data, atque ex Actis concilii i Toletani.
Sidonius nomen ; caelera tamen quae seorsim unus- 202 Noia LIX, p. 84.
quisquc exprimit satis sunt, ut utrumque de eo viro ;
. loqui credamus. Merobaudis poemala aut perierunt, 1. Turibius, Asturicensis episcopus, ut grassanti-
aut hucusque latent praeter unum de Christo epi-\ IMISper Hispanias Prisciliianistis obviam iret, pri-
gramma, cujus hoc est initium : mum commonitorium ad Orlhodoxos, puto, scripsit.
Deinde libellum composuit, in quo sexdecim capitulis
Proles vera Dei, cunclisqueanliquiorannis damnatas Priscilliani opiniones perstrinxit. Sexdecim,
Nuncgenitns, qui semjwreras, lucisquerepettor.
Ante luaematrisqueparens, quatn misiiab as ris inqiiam ; nam 16 ultimum vocat sanclus Leo, el 17
jEquajvusgeuilor, verbique seuiinafusutn noii in hoc de Priscilliani erroribus libello, sed in
*Hancdissertalionem abaucloreelucutTalamnonfuisse,dictumest io prsefationc.
IN IDATII EPISCOPI CHRONICONNOT/E. 7a0
,89
expressum A communis 425 IJ.-iiium exordiri. Falsum id eviden-
epistola fainiliari Turibii ad se missa series annorum in Cltrouico ob-
fuissedeclarai. Hsc aulem Turibius ad Leonem pon- tissime demonslrat
ViiicemRomam misit, ut ex epislola 95, nunc 15, servaia. tribuil Itera nunierns annorum xxx, quos Idalius
practerhanc ad Turibium Honorio a morte Theodosii patris, et suo or-
ipsius Leouis discimus. Quimisit
eprstolam litteras simul ad cunctos Hispaniac dine digessit ali anno aeraeVulgaris495, quo Honorii
quod haec ipsius verba declarant : Dedi- regno initium fecit. Si ergo huic primo anno xxix
episcopos,
nvis, inquit, litteras ad fralres et coepiscoposnostros adjicias, ut xxx compleas , in annum devenies ejus-
TarraconejiSes,Carlliaginenses, Lusitanos alqtte Gal- tlem aerae424. Ergo insequens annus, cui exordiuin
laicas (fcelicos addit coiicilium i Bracarense, neque Theodosii junioiis et 1'lacidi Valentiniani principa-
ulla suberat causa cur eos proeleriret Leo), eisque ttis adnexuit Idalius, aimus fuit oeraevulgarisPorro 425,
conciliumsynodigeneratis indiximus. Qnoeomnia cum anniisque ipsorum 25, annusejusdemoerae447.
a Leonfe per Pervincum ejusdem Turibii riiaconum cum ex ipso Chronico evidenter constet Idaliunt de-
missa fuisse oculatus leslis Idalius diserte alfirmet, signato anno 50 Theodosii eidem subjecis«e initium
nescio quae .illa scripla sint, quae Leo, eodem con- imperii Valentiniani, et eadem chronologica nola
cilio Bracarensi testante, per Turibium notarinm deinceps utriusque regnieosannos designare conti-
sedis suaead syiiodum Gallaceiaedirexit. Maxime cuni nuasse, quis non videat, annos ab aerseDiony-
ibidem subjecerit Leo: Si autem aliquid, quod absit, sianae 42 auspicatum fuisse, siquidem hoc annoesl? de-
obstiterit quominuspossit cclebrari generale concilium, sinenle Valentinianus Angustus renuntiatus anno
Gallmcicesaltem ift nnum convenianl sacerdotes, qui- . Piaelerea cum Idatius annum 50 Honorii cum
bus congregulisfratres noslri ldatius et Ceponiusim- »j Abrahamiiico 2440 conjunxerit, ut ipsius Curonicon
minebunl, conjuncta cum eis instantia tua, quo citius deraonstrat, anmim Theodosii et Valentiniani 1 cuiu
vel provinciali conveniu remedium' tantis vulneribus Abraliamilico 2441 alligasse necfsse est. Igitur annus
afferatur. Posl haccigitur neque opus erat ut quidquam 25 eorumdem non potuit non concurrere cnm anno
aliud ad synodum Gallaeciacscriberet Leo, neque, si Abrahami 2463, aique aeraevulgaris 447, cujus die
quid scripsit, fieri potuisse videtur ut Idatius ejus- 23 Decemb. eclipsis conligit. Non ergo erravit Idalius
demproviiiciae episcoptis, etillius pars magna synodi consiguans hanc eclipsim anno 23 Theodosii et
posterioris hujus Leonis scripti nusquam meminerit. Abrahami 2465. Sed potius Calvisius Pagiusque abei'
2. Neque suspicari fas est, vilium irrepsisse in rani, quorum ilie sesqui anno citius Tlieodosii regtii
concilium illud Bracarense, et in eo a collectore ad- annos numerare Idalium ccepisse, hic auicm annos
dita esse itla verba notarium 203 sedixs"a' >'":im eai Abrahami ab Octob i auspicari falso aflirmat.
r-epetit. Innocentius 111, lib. u, epist. 155, ubi ait: 205 Nota LXI,p.S6.
Dicilur in i concitio Bracarensi, quod Tlteoribius, 1. Asterium Protogenis in consulatu collcgam an-
notarius a papa Leone ad synodum Gallmcim(qiiaini no 449 Hispanis valde accepium ipsique pariter ae-
Galkeciacsynoduin jam tum periisse aflirmat ibidemi ceplam fuisse gentem noslram, argumenlo sunt diu-
Innocentius) missus fuil. Quod interea tamen simile'' turna illius in Hispahia comraoralio et filia Hispano
valde vero puto, hoc sane cst, Turibium illuni, de Meraubaudi in iriatrimonium collocala. Cojus pieta-
quo loquitur concilium Bracarense, diver»uin noni tem commendanlSedulii Cbrisliani ac religiosi poeia;
esse a-Turibio Asluiicensi, quem irapropria satis si- carmina ab ipso co'lrcta et divulgata. Namque biiic
gnilicaliune, neque quiuto saeculo usitata, notariumi p' noslro Asterio eam carminum Sedulii edciidoruiii
appeltaverit conciiiurri vel ejus poiius collector. I«- curam tribuit Siriiiondus, atl epist 24 lib. i Ennodii,
distincluin etiam existimal Florius, toni. VI Hisp. ubi epigramnia quoddam Asterii ex Codice Rhc-
sacne,"dissert. i, ai n. 200, ubi Pagium Qjesnellum- mensi protuJt, cui praemissa erat hatc adnotaiio :
que releliitj t,ui Tnribium Leonis nolaiium a Turi- Hoc opus Sedulius inter cltarlulas dispersumreliquit;
bio episcopo Asturicensi tliFtinguunt. Verura enim- quod recolleclum adornntnmquead omnemeleganliam
vero sive alter ab altero diversus, sive non diversns> divulgatum esl a Turcio Rufio Aslerio v. c. consnle
sit, confundenItis non est Turibius Leonis notariusi ordinario atque palricio. Sequitur Asterii epigramma
cuin Turibro sive Theoribio itlo ad quem ociogetimo» ad eumdem Macedonium, ad quein per epistolaui
post aniio epislolain scripsit Montanus Toleti episco- opus suum Sedulius direxii. Ita illud ex emendaiio-
pus, qua; edita est po.-tconcilium Toleianum n, quai- ne Gasparis Bartiiii descriptum accipe :
que in addita ibi ad oiani nola scripla dicitur ad^ Sumesacernieritis veracisdicta poelse
TuribiuinAsturiceriseii!. Qui potuit posl annos octo-; Qua;sine ligmenliconditasunl vitio;
ginta? tbietiam epistola aiia legitur ejusdem Montanii 0_uocaret almatides,qua sarictigratia Clirisli,
ad Palenliiios, in qua scripta Tutibii nostri iinpense! Per quamjustus aii laliaSedulius.
coniiiieiidanliir. Astcrique lui seniper meminissejubelo,
Nota LX, p. 85. Cujusope et cura deditasunt populis,
Ouemquamvissumaiicelebrent per ssc.da Fa^ti;
1. Nuric quoqne Pagius Idatium errare facit, illii Plus lamenad meritumesl, si viget orotuo.
impoiiens eclipsim, qtiam Decembri anni Abraha-> 2. Cardinalis Norisius, in Cenotaphiis Pisanis,
inilici 2463 ascribil, aera; viilgaris446, alligare. Et JJ
, dissert. vi, hanc Sirmondi opinationem suis despica-
quidera ila consequitur, si IJalius annos qtiibus. bilem lectoribus facere voluisse videlur, dum eam
Chronicon suurn insignivit ab Octobri auspicatur; tanto conteiupiui habitam fuisse ab Dsserio et Pear-
nairi annus Abraliami 2455, ab Octobri aer;ecornmu- sonio ait, ut nequidem in ea cornmemorauda volue-
nis 446 inchoalus, eumJern cum anno isto Diony- rinl immorari: quasi id solemne non sit plerisque
siano Decembrem habei. At aeqiium erai ut Pagiusi acaiholicis, ut ejusmodi professionis viros, cujus fuit
Idatiuni loties el tam foele in errores impegisse non magnus Sirmondus, nihili se facere videri velinl. Al
crederet, sed potius annos illum a Januario nume- Norisius contra virnm agens eximiaeprobitatis, do-
rare sibi persuaderet, quo pacto tot errores antiquo ctrin;» atque modesliae,euindeinque208 sacerdotem
huic et accuralo scripiori nulla esset objiciendi causa summisque Ecclesiae viris alque etiam Chrislianissi-
nulluDiquefundamentum. Idatius ergo eclipsim illam rais Galliae regibus magno in prelio habituin, non
niensi DeCembri204 an»i Dionysiani 441 adnectii, liis profecto arrais certare debuit. Argumentum ,
quocurii a prinia ad ultimam diem annus Abrahami- quod habuit Sirmondus, ut collecti et adornati ope-
ticus 2453 concurrit. Dies tamen perperam in Chro- ris Seduliani laudem Atterio liuic noslro tribuerel,,
nico desigrialus est; nam feria tertia, qua conligisse desumpturn est ex Gennadio. ex cujus inlegris exem-
dicilur cdrpsis, dies erat 10, 'non autern ix Kal. Jan. plaribus, ait Sirmondus, Sedulium Theodosiujuniore,,
Sed lioc aduolaium supra fu:t in scholio. cuiopussuum dedicavit,etValenlinianoreynantibusvita
/2. P^rgit insuper Pagius, et ad i/umdem annum funclum didicimus. Exstat etiam nunc cainien, ubi
447,-n. 13, suum et Calvisii errorem prodit, asse- Sedulius eutndeni juniorem Thcodosiuin alloqucni
rentiom-Theodosiani principalus annos ab anno aciae haec inter alia scribit:
TH ADDENDAAD QUOSDAM'PRJECEDENTESTO.MOS. 701
Hrecrelegasservesijuediu tradasqueminori A invenimus.YideBibliolhecoeVet. PP. editot;Lugduni
Arcadio; lisecillesuo generi. Ha?c tua seaiper anno 1677, tom. VI. In eadein, tom. V, reperies
Accipial, d oceatque suos Augusiapropago. CeiitonemFalconiaesine eo ad Theodosiumcariiiine%
Neque insertum carmini Arcadii nomen cogit nos Nota LXII, p. 86.
ut TheodoSio'Wagnoinscriptos hns versus credamus; Sebastiani inclyti bello viri Gaiscricus (ait Viclor
iiamque tiic minor Arcadius Theodosii minoris lilius Yitensis, lib. i) sicul censilia necessaria Itabebal,-iia
e'st, non qui iuu ipsi naius essct, aut queni unquam et prmsenliamformidabat.Cupiensautem illum exslin-
nasci elinligerit, sed qnein Thendnsio blandiens nas- . gue:e, occasionemmortisde religione quwsivil, ninii-
cilunmi ominatur potta, sicut et ipsi Arcadio sobo- ruin ad Arianismum trahere ilium pertentavil. Sed
lem liliosque valicinatur, cum addit: Umc iile suo cuiii Gaiserici suggestionem acuta pulcherrniiaque
generi. At minorcmArcadium vocat, quia ex more responsione retudisset Sebastianu-',obmutuit quideni
lllius aevimascula prima Theodosii proles de avi notum Gaisericus; verumtamen(addit Yiclor) alio ge-
mine.appellarida erat, quod fuil Arcadius. A quo, ut neris argumenlopostea bellicosumvirumoecidil.Quod-
distingueretur secundus hicArcadius, minor dicendus nam autem fucrit illud argumcnlum , non proJidit
crat, ul ipse Theodosius junier dictus est, ut ab-avo Yictor. At si unica tantum religio apud impium re-
Tlieodosi" Magno dislinguerelur. Ne autein id de gem reum feeerat Sebastianum, quocunque alio proe-
Arcadio Theodosiijunioris patre dictum exislimemus, textu eum occiderit, ipsius nomcn cceii tabufa (ait
rati-o lemporum siiadet, multoque miniis de Arcadia emin. Baronlus, ad annum 446) et liber vitaciiidele-
ejusdemTheodosiisorore interpretari possumus; nam, bili nota scriptum rctinet.
proeterqiiamquod in ipso carmine Arcadio legitur, nB
iion Areadim, cur Arcadiam potius quam Pulcheriam NotaLXIIl,p.Sl.
aut Mariam appellaret poeta? 1. Qui legat epistolam Leonis ad Ravennium Are-
3. Secundum argumentum , quod habuit Sirmon- lalensem episcopum, quae110 est in antiquis Editio-
dus , ut Aslerio linic Protogenis in consulalu collegae nibus, intelliget profeclo de illis scriptis agere hic
concinnalionem Seduliani <peris adjudicaret, de- Idalium quc sanctissimus pontifex Ravennis intlixit,
sumpsil ex epigrammale supra adducto ipsius Aste- ut sollicitudinevigiiantimsumfaceret universisfratribut
rii ad abbatem illum Macedonium cui idemmet 207 innolescere, fratribus, scilicei, non Hispanis modo,
Sedulius opus suuui mittere decreverat, el cuii 209 se(1 ctiam Gallis. Et ad Hispanos quidein
inscripta est epistola, quae Rhemensi in Codice car- transmittendi haec scripta cura Ravennio deinanda-
men praecedit. Nam cuni Sedulius, Gennadio teste ,, tur, quia, sic provinciarum positu exigenle, per
ante amium 450 obierit; eo enim aimo obiit Theo- Gallias ad Hispanias mitti solebant, uli constat ex
dosius, Seiluliusqueregnante Theodosiofato funclus; episl. (niihi) 52 ipsius Leonis atl eumdem Ravcn-
est, juxta Gennadium (ut omillam quod si vera es- nium. Quare mirari.salis nequeo Paschasii Quesnelli
set cardinalis Norisii conjeclura , qui in lauJato su- luviiatem, qui ex iis occasionem arripuil in notis ad
pra carmine proA.rcodiolegi velletArcarfitEquaemor- epistolam Leonis (apud ipsnm)15, n. 9, isla effutien-
lua est, ut tradit Marcellinusin Chronico, anno44i, di: Cumllispaniarum Ecclesiain magnatuncignoranlia
ante hutic anniiin opus suuin absolvisset); oppido> versarelitr, plurimisearum episcepis vel errore infeclis
incredibile esl, Macedonium inter viros egisse quin- velde Ecclesiwdoclrina non satis insiructis, admodnm
quagesimo ferme ab obitu Sedulii anno. Aiqui hoc> convenienserat, ul earttm synodis ex Gallicanorum
opus erat, ul ipsi epigramma illud misi;set Asturtis, C antisiitum fide ac doclrina robur accederet.Ila Ques-
is qui con*ulatum gessit cum Proesidio anno494, , nellus, honesliore nullo fine quam ut vanissimaiu
queraque Pearsonius, Usseritis, Norisius et Pagiuss Gallis suis laudem quaerat, episcopos Hispaniaede-
aftinnant Sedulii opus collegisse et evulgasse. Ad i honeslat. Verum id tolerabilius, illud gravius est,
haec, carmina tot annos inter charlulas schedasque e quod cum ab episcopisGalliaenulla doctrinae capila,
neglecta alque dispcrsa facilius, quam Sibyllina ora- scripta nulla, nisi quae Ravennio missa siint a sancio
cula foliis insciipta periissent. Demum nemo hucus- Leone, in Hispanias transmissoefuissent, nullo pacio
que evtcit, ea.omnianominaquoein RJiemensisCodi- lieri potuit ut ex Gallicorum antistitum dde ac do-
cis adnotalione expressa sunt, Asterio noslro nonn clrina synodis Hispaniae robur accederet, nisi si
congruere. E contrario aliena ab eo non esse existi- dixerit Quesnellus scriplis sancli Cyrilii a synodo ge-
inavit Sinnondus, qui de nominihus mediaeaetatis s nerali Ephesina approbatis eidemque synodo inser-
erudile scripsit, cujusque de hac rc judiciura non est it tis, atque epistolaedogmaticoepontilicis summi Leo-
cur aliorum opinainenlis non praeferamus. nis novum a Ravennio et collegis robur accessisse ,
4. Sed eslo Asterius hic nosler Flaverius Asterius ,s quod eadem scripta secum in Hispaniam tulerint,
vocatus sit, non vero Turcius Riifius Aserius, quid (1 hujus provinciaasynodis inserenda.
inde?Enim vero haecdico, Turcius llufius affinxisse ;e 2. At quain longe fuerint ab liac vanitate Raven-
illi dicatn librarios. Aniien id facilius fecit, quam n nius et quadraginta tres aliiepiscopi Galliarum cum
Sedulio aflinxisse epistolam ad Macedonitimet car- Ravennio in synodo congregati, ipsorum lilteraaad
men ad Theodosium, quod, ut suam opinionem n Leoneni ostendunt, quibus pro tanto niiiuere sibi
tiieanlur, factum esse dicunt qui Sirmondi senten-. t-. iQ ipsis misso gratias ei agunt, profitentes Galliam lor
tiam contemnunt aut rcjiciunt ? Et carnien quidem ii lumque orbem epislolochujusmoii radiis fuisse illus-
ProbocFalconiaeadjudicanl,quia proeliximiatiquamio o iraiuni.Sedipsos.-iudiainus: Perlata etdnosjnquiunt,
fuit Cenloiu lmjiis poelrioe: quasi non poluerit abb epislola beatiludinis veslrm, quam ad Orientempro
opere Sedulii in CenlonemFalconiaetransferri, sicut ii catlmikm fideiassertionemisistis Quis apostolalui
a carmine Falconiacin opus Sedulii translalum csse ;e veslropro hoc lanto munere, quod non solum Gallias,
diciiur. Porro si in carmine Sedulii ad Tbeodosium ai sed lolummundum velut quibusdamgemmis ornavit,
de Arcadio jam nato sciolus aliquis sermonein esse ;e dignas mstimet yratias posse persolvi? Et rursus :
putavit, satis hoc ipsi erat ut carmen ilhtd Falconiae ae quw uposlolatusveslri scripla ita ul 210 symbolum
ascriberet, 208 quam sciret Theodosii Magni, qui ui fidei quisjjuisredemptionis sacramcnia n.on negligit,
filium habuil Arcadium, tetnpoie vixisse. Epislolam m labttlis cordis ascripsit. Audin' Quesnelle! Scripla
atitrni ad Macedoniumcur Asterio ascribeiidamesse se seibs aposlolicx de re dogmalica, qualis est buila
veliul, nescio. Nisi quod, ut diclutn est, si Sedulio io Unigenilus, ul symbolumfidei tabulis coxdis noslri
iribuatur, et is mortuus fneril ante annum 450, car- r- ascribenda sjinl. Qupd si e converso ea praefracte
nieii quod ad eumJem Macedoniumscribit Asterius, s, Redemploris graliam magnilicis verbis exlollere vi-
. Seduliani operis concinnator et editor, ncmo unquani m deri velis, redemplionis saciamenta factis re ipsa
credet scriplum esse ab eo qui anno 494 consulatura ra negligis, spernis, conculeas. Ssd ad incqeplum re-
gessii. Saneulrumque scriptum, epistolam, inquam, n, deamus. Ex episcoporuin Galliaeallatis verbis, elsi
ad Macedoniumel carmen ad Theodosiumsub Se- e- cacteia deessent,si clausis non eral Quesnellusoculis,
(Julii noniiue ipsiusque operi prajfixum frequenter er videre clartssime poluit, scripta illa a Leone raissa
735 1N IDATU EPISCOPI CHRONICONNOTiE. 7iM
fuisse ta Catlias, non ut illic ab episcopis Gallicanis A exhisquosamatNorisius letigisses,acceplusabeopro-
nova luce.aC rt^bore donarentur, anieqnam deferren- cul dubio fuisses,sicut misellusilleacceptusestProsper
tur in Hispanias, sed quia ad Hispanias, ad quas Pitho3anus,quia ad annum Honorii23 haefesisPraeJes-
sicut ad reliquas orbis provincias mitlebanlur, iter tinatianorum mentionemfecit.Vid., infra, not. 68, n. 6.
erat per Gallias. 6. Epistola Leonis a,d Ravennium scripta esl m
3. Qnesnellus virn auctoritatemque epistoloe Non. Maii Valeminiano Ang. vn et Avieno consuli-
Leonis obscuris ambig«isque verbis extehuare vo- bus^ anno scilicet oeraechristianoe 450. Unde dubi-
luisse visus est. At Norisius , diim etiam inter tare non possunius scripta i-llaquae ibi injungil Leo
suos concellitas privatam vitam ageret, aperle Ravennio, ut noia facial fralribus, ad Hispanias non
nimis atqiie intrepitle diclatae ejusdem epistolae •pervenisse ante bunc anniim. Quod cnm Idaiius nou
laudem Leoni adempiam in Pr.isperum transferre ignoraret, erat enim de illorum numero ad quos ea<
conatus est. Sed proestat ipsum audire, lib. n, cap. dem illa scripla mittebautur, de eorum acceptioue
15, Histor. Pelag., ad quam nihilo plus faciebat ser- meniinisse.non poluit anle annum 26 Vatenliniaui,
mo de hac Leonis epistola, qnam prolixa illa de Le- quocuirr concurril annus ille vulgaris oerati450. Igi-
vinensibus, Agaunensibus et Jurensibns monachis tur has notas xxvi, quae vigesimum sextum aiinuin
dissertaiioatquesexcentaalia.ErgolNorisiUs.adducto iinperii Valenliniani significant, consignare non de-
Cemiadii testimonio, ubi de Prospero inquit : Epi- huit, et certonon consignavitldaiius post 8 De Gal-
stolte quoquevapceLeonis adversus Euttjchen de vera liis epislolm, alioquin asporlationem in Hispanias
Chrisii Incarnaiione ad diversos datm el ab ipso eoruiu scriptorum alligasset anno 25 Valenliniaiii
(Prospero) dictalm creduntur, haecaddit ex Baronio g oeraecommunis 449, vjdelicet uno citius anno quaiu a
in notis ad Martyiologium Romanum, riie 25 Junii .- Lcone missa faerunt. Iiaque annum Valeuliniaiii 36
Ado Vienhensis"et alii tradunl, Prosperum fuisse ab ascripsit Idatius § Sebasiianus; unde ad § Asturius
epislotis sancli Leonis papm ab eoque scripta fertur exlulit librarius bas notas, cum ibi noinen consulis
famesissimailla epistola sancli Leonis ad Flavianum legeret,etiam quod novi auni siguum sibi visum est, uli
de lncarnutione Verbi. Quod non lanlum Gennadius, supra Honorii aoiium 28 ad § Constantiussi-
Hennrius et' alii, sed et Marcellinus comcs lestulur raili duclus errore transtulit.
in Chronico.Ex his concludii emin. Norisitis, con- NolaLXlV, p.88.
clamatque : In tanla anliquorum consensione vix
Bellarmino lutc de re jure dubitandi locus superest. annum Consignalum ad § Theodosius imperator mofitur
4. S d iinprimii cum igimrare non posset Norisius, istic notam 27 Valentiniani delevi, riihil dubitans eam
certe non tieberej, eadem Baroniuni de auctore hu- fuisse. Ex nonnon ab Idatio, sed a librariis impressam
unus lantum, sed plurcs errores
jus epislolae, 2' 1 quam B;dlarminum sentire, qua In Chronicon quo
iide eos quasi inler se di sidentes lcclotibus suis censcbo. irrepserunt, quos singulatim inox re-
objecil? Pdrto Baronius, in AnnalJius, ad annuin anno Valentiniani Igiiur Theodosii mors illigari uon poiuit
449, h.i.c- de ea epilola scribit : Cwten.m non «isi 213 incidit 451. 27, qui in annuin aerae vulgaiis
sancti Leoriisesse dixerim; elenim eamdemdklionem Tlieodosius, cmn 450Hunc enini annum non allgit
qiimesi in epistola ulique recognoscoin ejusdemsancti tiri, lib. III Collcctan., obiisset, die, si Theodoro Lec-
Leonis sermonibus.Bellarminusvero, lib. de Script. Theodosius annos credimus, 28 Jtilii. Vixit
xux, nienses circiter m. Quare
Eccl.,--inProspero, ait : Si ulla epistola sancli Leonis C In Idatio pro quadragesimo oclavo legendum est
est, illa omnino est, sive sttjlttm,sivedoclrinam Leonis xux; naraque hunc numerum retinet
altendas. Eh duo eniiiienlissiniaesanclilatis acsapien- Fraginenliini 1
tiae viri.cum vix dubilare jure possent, si Norisio Hispaniaevehemens illust., el in Chronico Parvo annus legitur
in licium est germanain aiiliqui-
credimus, eam-epislolain Prosperi esse, ipsani Leoni 44, quod
tus lectionem fnisse XI.IX,aique ejt ea nalam fuisse
inilubilanler adjudicant. illam Chrouici Parvi XLIV,mutala x in v. Ex his li-
5. Adhaecilla Adonis , Marcellini atque Honoiii qtiido consequilur non ideo notarum chronologica-
cum Gennadio consensio non lam anliquprum quam ruin seriem in Idatio per hos annos perlurbalani
antiquariofum alienascripla cxscribentiuni conscnsio fuisse, quia ante huiic § Tlteodosiusimperator moritur
est. Nam.ut ipse Norisius laleiur, seqtienli cap. 14, Valenliniani anmis 26.inscriptus est; sed quia nota
Marcellinusunius Gennadiiverbis loquilur; Honorius anni 27 ejusdem Valentiniani cidem § adjecla est,
emnia ad verbum transcribit ex Gennadio. Sed et cum rejicienda esset ad § Geus Hunnorum, ubi eain
Aiionishaecverba sunt : A quo (a Prospero) dictatm consignavit Idalius, ut mox ostendam.
crednritur esse epistolw aduersus Eulyclien de vera
Chrisii incarnaiione. Eadem profeclo quae supra ex Nota LX V, p. 89.
Gennadio protuli. Ergo unus Gennadius tantum illam 1. Morlem PlacidiaeAugustaeadnotavit Tyro Pros-
antiquorutn tiirbani conficil, ex quorum consensione per sub consulibus Yalenliniano vn et Avieno , qui
vix Bellarminolocus superesldiviiiam illam epistolam consules fuere anno aeraevulgaris 450,-Alter Prospcr
sancii Leonis jure adjudicandi. E conlrario vcro mortis diem v Kal. Decemb., quem etiam praeferi
ex obscuro. insertoqne quotibet ramiisculo jus sibi _ sepulcralis inscriptio quoe Ravennaein ecclesia sanc-
assumere licere exisumant hesternj iionnnlli critici, " torum niartyrum Nazarii et Celsi visitur quamque
ut contra oninis retro antiquitatis consensum (Galli- apud emiu. Baroniuin invenies ad annum-4i9. n.
canorum anlistitum supra vidimus) conlra fidrin cce- 167.Pseudo-Severus, quiactahujus temporisexldat:o
iesticin signorum, quoe lanJalo loco relert emin. describil, eidem anno obilum Theodosii el Placidioe
Baronius ,- Prosperum celeberrimoe illius epistolae adneclit, ut minime dubilare liceat tdatium ulriusque
sui torem praedicent, hominem doctum oppidoalque mortem eideni nolae chronologicos subjecisse , liuic
pium, et de gralia Dei contra Pelagianos et Semipe- nimirum xxvt, quoeascripla § Sebaslianus, aniuim
lagianos optinie meritum, sed lamen laicum coetera- designat ceraecoumiiinis4o0, quocuni, ut dicltim est,
que ignoium. A quo proinde-nemo non videt sanc- corinecliiur annus vigesimus sextus •Yalenliniani.
luin Leonem si.ne aliquo sui ipsius toiiusque ordinis Quapropter in reliquis Chronici ldaliani Editionibus,
episcopalis dedecore .emendicare non poluisse scrip- in quibus legitur : xxviu Valentiniani hnperatoris
tuui illud in quo quidquid de «economia sacratissimi maler Placidia morilur apud Romam, triplici labtwat
mysterii fidetenendum erat, universo orbi sexcento- vilio locus iste : 1° quod nolam prseferat chronolo-
romque et amplius episcoporum generali concilio gicara xxviit, cum Idatius sub modo dicla nota xxvi
propositum fuil. Yerumo te felicern 212 Genna- a § Sebaslianus exsul ad § GensHunnorum decurral;
diuin! qui Galla credutitate (licea't cum Valerio Mar- 2" quod ex duabtis nuineralibus 214 n()l'4 altera
tiale loqui quandoqiiideinGennaJius ipse ait: epistolm xxvn, altera i, una conflala sit xxvnt; 3° quod verba
dlcktimcyeduntur)sapientissirao maximoque pontifici illa Vdentiniani imperatoris maler, quoe Idaiii noa
detraxisti quod Prospero adjudicares; nain si quera suni, huic loce ingesla sint.
/»5 ADDENDAAD QUOSDAMPRÊCEDENTESTOMOS. 706
2. Idatius ilaque ab anno aeraeDionysianae 451 , A { Dionysiani 451 inchoalo ex oequo comparasse, per-
quo Valenliniani 27 numerabatur , ulriusque impe- spicue conslat ex ordirie quem in eaeteris ejusdem
ratoristam Occidentis quam Orientis principalus an- Marciani annis designandis observat. Poluisset pro-
nos Clwonico.suo inseruit: Occideritis, quia Idatius> fecto Idatius imperii Marciani exordium ejusqjie an-
ipse sub illo ; Orienlis (opinor) quia legitime el diu- nitm 1 anno 450 jam inchoalo ailneclere, el ineuuti
tius imperare ibi soliti pfincipes. Ctira ergo ad eai postea anno 451 aununi 2 Marciani cura anno 27-
narranda quaeanno illo 451 gesta stinl devenit, quodI Valentiiiiani alligare; nainque ita eum observasse
exsequitur a § Gens Hunnorum; has notas xvvn: i. in Avito et aliis infra videbimus; cur autem non id
illi § apposuit, quibus signilicabai annum vigesimumi ipsum in Marciano praeslilit, divinare non possumus.
seplimum Valentiniani et primum Marciani. Verum- i- 2. SeJ jnvat hic animadverlere ex scriptorum in
enim verocum tias notas plures legerent atque ex- annis Marciani numerandis diversitate natum esse
scriherent, unus nescio qui-, rei novitate pureulsus,, ut tie anno et consiilibus sub quibus babita fuit iv
neque quid lioc, erat intelligens (anni enim Uonoriii synodus, diversa atque pugnanlia litieris consignata
et Arcadii, rursusque anni TheoJoui et Valentinianii inveniantar. Cum enim in cadem synodo annus 2
cura ab iriitioaeqiialitrr fluerent, utroiumque eorumi Marciani ejusdemque consulalus, queni ccm Adel-
simplici ct indiscreta nola ab ldalio consignati fue- phio gessit anno 4ol , ascripti sint, auclor Chronici
rant), ex his duobus numeris xxvnet i unicum confecitt Alexandrini in anniira 2 Marciani,qiiem dcsignat syn-
xxvui. Deide cnm qnoerelro scripia crant relegeret,, odus, ariitnum intendens, Fa^tosque deinde consu-
el notam anni 27 Yaieniiniani nullibi inveniret, eamt latus, dum in his aiiniim 2 Marcianicx integro col-
asoripsit § Theodosiusimperalor morilur , lotamquei "* Lilmn videt cum anno aeraecommunis 452, seu quod
Idalii chronologiam inlerlurbavil. idem est, cum anno qui Sporaliuin et Herculauum
3. Alitis vero, notas illas re'egens xxvn.i. earumque, consules habuil, haec de ea synodo sciipsit : Mar-
significatnm capiens, claritalis gratia boc modo dis-'_ ciani anno 2 Sphoralio el Uerculano consulibus, acttt
linxil xxvn v. i. M., quae sic exponi debuissent:. ist iv synodits Chatcedonensis. At synodus ai.nuii) 2
vigesimoseplimo Valentiniani, primo Marciani anno.\ 452 Marciani non a prima die Januarji aimi Diniysiaui
Sedinvenliis est, qui posleriores illas nolas v. i. M. \ numerat, sed a die 24 aul 25 Angusti anni 451,
ila interpretaretur : Valenliniani imperaloris maler '.; quando Marcianus anniim 1 ab inito imperio exple-
atque ex lioc coitiiiiciilo et ex prinio illo errore, quoJ ît. Cuin ergo anno 451 constiles fuerint Marcianus
dnaeduoruni principurn epoehoe, scilicet xxvn et I in, et Adelphius, et eodem anno , mense Octobri, co-
hanc unara coaluefexxviu, nala est illa lectio xxvui, acta sitiv synodus , recte in ipsa Marciano et Adel-
Valenliniani imperaloris mater Placidia, clc. , quainj phio, in Chrouico vero Alexandrino perperam Spo-
cuncti libri proeferunt, et qua chronologia ldatii pe- raiio et Herculano consulibus liabiia e se dicitur.
nilus liirbata est. Nam qtii. hanc inierpretationem, Non minori, licel dispari, vitio laborat Panvinius de
sive a se invenlam, sive ab alio excogitalam inliaerere , eadem synodo agens in Chronico ; nam dum in con-
non posse vidil § illi Gens llunnorum (quem en m[ sules, qui in ea ascribuntur , oculos ctmjicit, habi-
sensum haherenlisia: xxvin Vuleniinianiimperatoriss lam esse ait anno 1 Marciani, consulibus eodem
matcr. GensUunorum ?) noiam chronologicam et tria, Marciauo et Atlelphio. Ilaque consules eostleni ac
215 priora vcrba , nimirum liaec, xxvin. Valenli- versuin. concilium prafert; annum vero imperii Marcianidi-
nianiimperatorismater.st § GensHunnorum avtilsil.ett. ab inslitulaase Caeteium Panvinius dum 217 'la scribit,
cum his, Placidia morilur apud Romam,quaealiquan- Q C imperiiMarcianiepocha nondiscedit.
to antea praccess^rant, conjunxit, hanc periodumt 3'. tnterea Alexandrini, Oiiupliriani, aliorumque
conliciens: XXVIII.Valenliniani imperatoris mater Chronicorum exempla lidem faciunt, non uioJo Ida-
1'lacidia morilur apud Romam. Haecautem cum sen- tium, sed plures etiam alios scriplores Marciani 1
sura non Ineptum redderent, ablata est legentibus, annum consiilalui ejusdem et Adelphii, id est anno
occasio hujus observandae labis, quoe Chronicon de- 451, anniimque 2 consulaiui Sporatii et Herculani
turbabat. At ea niiiic detecla , Icclionem , qtiant liic, vulgaris aerjeanno 452 solitos ftiisse adnectere. De-
cxhibeo, germanam esse eam et ab Idatii cala toJ, nique in Hisl. Gothor. I-iJori aiinus 1 Marciani et
judicatiiruiu te , lector , conlido. Nam licet quaede Turismundi (is Idaiio Thorismo est) illigatur Hispanae
ratioi.e et cansa eveise per hos annos in IJatio! attae 490, id rsl, annoxrae coinmunis 452. Sed cqm
chronologioedicta a me modo sunt merae conjecturoe. idnn Isidtirus in Chronico am.ium enindem Mar-
sint, at praclcrqiiamquod illoeprobabiles admodumJ, cirni 1 adnectat anno. mundi 5649, cui juxla ipsum
sunl, iuaxiuie si conferantur ctim Itis quaediclurus hidoriiin respondet annus oerx Hispanoe 489, Chri-
sum atl anntim 7 Marciani, nota 82, n. 1, ubi aliam, stianae vero annus 451, ulrumque nec simul verum,
Chronici depravaiionern superiori omnino siniilem, iieque ab eoditin Isidoro csse potesl. Qnin etiam in
detegara , correctiones quas adbibui ex ipso tdatio, liue i.hronici annuin niundi 6845 coinponil Isidorus
cum oera Ilisrana 6a4. Si ergo ab eo anno inundi
vel ex iis qui eum exscribunt desumplte sunt. in aniiuin 5649, cui Isidorus, ut dicluin est,
Nota LXVI, p. 87. .•iiiiiuiii1 MaiViani alligal, relrorsum numerando
1. § Gens lluimorum ascribendas esse has notas- .D ascendere velis, subducenJi tibi stint aimi CLXV.
xxvii. l. quacanntini vigesimiiiiiseplimum Valentinia-. Igilur eosdem sublrahe ex illa aera 654, reliqui erunt
ni, et i. Marciani designent, argnmenta , quae supra, CCCCLXXXIX, noti autem ccccxc. Hinc in Historia illa
adduxi, convincunt. El de Valentinianianno 27 nemo} Gothorum corrigendus est locus ubi Marciani ct
erit qui neget. Al de Marciani vereor ne quis ad- Turisinundi amius 1 ascriplus est ceroe490, et repo-
neclenJiim fuisse contendat anno Yaientinani 26, iienda aera 489. ..
seroecommtinis450. Nam ab hocanno plurimi scripto-" Nota LXVII, p. 89.
res imperiuin Marciani deducunt. Enim vero deducunt
hislorici, quia reipsa Marcianu*imperalor renunlia- Calalaunicos Campos, ubi Romani et Gotbi cum
tns est inense Augusto anni 450. Attamen Chroni- Aliila acie decertarunt, a Calalauno, CainpaniaeGal-
coruni el Faslorum consularium scriplores, adnotato> licanae ad Matrotiain urbe, vulgo Clialoi}s, nomen
principis ad imperium adilu eo anno quo evenit,, accepisse communis est eruditorum sententia. Scd
principalus animm 1 sequenli consulalui subjecerunt. quid si a Cabillono iEduornm oppido ila appellati
Porro MarcellinuselCassloriorusconsulatui ejusdeml snnt? Sane Cabillonum istud ad Aratim Caialaunum
Marciani et Adelphii illius aiinum 1 alligant, qui in- etiam oliin vocaluni fuisse indicio esl, quod nuuc
cidit in annum 451. Apud Panvinium vero non solnmi eliam Chdlons, sicul illutl prius Caialauiiiiin ad Ma-
consulalusdesignalione, sed apposiia eiiam marginii ttonam vulgo noniiiialiir. Deinde Eunienius, in pa-
bac nola i, exin annos Marciani auspicari aperlissi- negyrico Consianlini Augusti, ulii quid egerinl, quid
me signilicamr. 216 ^t sa,le Idatium annura 1I passi fuerint j^dui pro Romanis tiicenduni 2^8 SiDi
Marciani cuin anno 27 Valcnliniani a Januario annii unice proposuerat, cujusdam cladis Caialauuica?
797 IN 1DATHEHSCOPl CHRONICONNOTJE. 798
raeminit. Alqui Cailiilloniad Malronam nihil, Cabil- A De 220 lmJus (Clogionis seu Cl^jonis vel Clo.dionis)
loni vero ad Ararim clades plurimnin ad institutum stirpe quidam Meroveumregem fuisse asserunt, cttjus
suurn faciebat. Proeterea planitiera circa istud jEdun- fuit filius Childerkus. Hacccineverba sunt hohunis
rum CabiUoiiuni oculis noslris videmus, et ipsius qui Francos sub Meroveo lilio Clodionis pro Ronia-
idem Enmenius ibiUenimemiiiit. Denique Rodericus nis militasse et agnoverit ipse et posteris lestalum
Toletanus Euphronium Augustoduni, quoe priraaria esse voluerit?
jEduorum cjvilas est, episcopum innumera in ea 3. Sed et Priscitm audiamus, qui ab ipso Pagio,
pugna wcisorum millia sepelivisse narrat lib. n, ibidem, n. 20, productus ait: At Francos bello laces-
cap. 8.. Qui quidem Rodericus licct mullo poslerior sendi il'i (Atiilae) causa fuit regum ipsorum obilus, et
fuerit, et auttorem longe se anliquiorem hujusce rei de regno inter liberos controrersim. Seniori Atlilas
tesiem habuisse videtur. Nam pseudo-Severus a do- studebat, juniorem Aelius luebaiur; quem Rommvidi-
ctissimoFlorio editus, ad annum 1 Marciani haecscri- mus legationemobeunlemnondiunlanugine efflorescere
bit: Cadavera innumera (ex occisis in pugna Cala- incipienle, flava coma el capillis propter densitalem
launica) Eupronius emscopus Augusleduno sepelilur, et magnitudinemsuper humerumeffusis. Pagius ilaque
ubi procul dubio legendum est : Episcopus Augus- defunctum regem, etsi nomen non exprimat Priscus,
toduni sepelivit.Yerum non dissimulo, iii hoc Severi Clodionem, qtiasi liquido constaret, iiilerprelatur.
loco hxc etiam adduntur : Aeliuscontra Atlilam Tri- Hujus filiuin, cujus nomen silet eliain Priscus, Me-
casis pugnat loco Mauriacos. Tricasses aulein longius roveum esse divinando asserit; nara Gregorius non
distant aCabillono ad Ararim, quatn a Catalauno ad filium Clodionis, sed de ejus stirpe fuisse Meroveum
Malrouani; quo", pietaie duce ac coniite, accurrere B diclitari testalur. Ad haecsi objicias, Merovenm post
potiiil Euphronius, eliainsi pugnaelempore ltui,:e a t pairis Clojonis obitum (quem alias anno 447 alligat
loco abesset; ingens enim nccisorum ille numerus ragius) imberbem, uli eum depingit Priscus, esse
tenrae mandari nisi pluribus diebus non potuit. nequivisse, cuui ipsius filius Childericus anno post
Nota LXVIII,p.m. haac H, nimirum 458, luxuriae immodicus arguatur
a Turonensi, cap. 12; resnondet Pagius, Priscum
1. Cum Aetio adversus Attilam non tanlum Gothos, nullatenus Rnmoevidisse Meroveum anno 448, aut,
sed etiam Francos fuisse narrant Iocis in scholiis quod rerum series quas narral Priscus videtur pos-
lau iatis; Jornandes, Gregorius Turonicus et auctor tulare, amio 448, vel serius; sed anno 432, cum
Miscellae.Quorum Jornandes, omnium anliquissimus, legatus a patre Clodione missus esset ad Aetiuin vel
integro post haec tempora saoculoscripsit. At scri- ad Augustum. Sed praelerquam quod acriores aliae
ptores illiussevi Idatius et Prosper de Francis Altilam
peniius curoedisiinebanl eo tempore Aetitim, perdendi scili-
silent; solos Golhos Romanis junclos conlra cet Bonifacium, quem in palatium a Placidia acci-
pugnasse expresse tradunt. Idalii verba supra habes. tum aegerrime ferebat, queraque tandern eodem
Prosper vero consulalu Marciani et Adelphii haec annn de medio sustulit, ex quo ipsi in Pannoniam
ul
ait : Ciloet nostris el Golhis placuit, furori super- iugiendum fuit, idemmet Priscus non modo istud nori
borum Itostiumconsociaiisuirious repugnaretur. Tacet aslruit, sed ipsum aperle destruit. Natn postquain
etiam de Francis, Gothosque tantum cum Aetio horum meminerat patris niortem, (iliique legatio-
conjungit. auclor ViiaesanctaeGenovefac(3 Januarii) nem, declaralurus quid oratura et a quo missus ille
quem, 21d°P'ni°«st> propeannum 50J scripsisse, Francus Romam ad imperatorera venisset, subdit_:
quemqtie nihil Francorum landibus gloriaeque de- C , Hunc eliam Aelius in
filium adoptaverat et plitrimis
tractuni aut dissimulatuui de illis quidquam ire vo- donis ornatum ad imperatorem,ut amicitiam 221 el
luisse credendnni est, cuni jani tum hi Parisiis doini- socielatem cum eo faceret, miserat. Poluitne Priscus
narentur. Quod aitleni maximi monienti est, Sidonius, clarius exprimere, Francum illura, quem ipse lega-
qui hisloriam hujus belli conscribere se ccepisse tioneni obeuntem Romaevidit, Aelii consiliis instru-
prodit tib. vin, cap. 15, tam longe abest ut Francos' cium et muneribus ornatum illuc ab eodem Aetio
cuni Romanis conjungat, ul contra Romanos pro niissura fiiisse, non ut patri, sed ut sibi aniiciiiain et
Aitila eos sletisse disertis verbis tesletur carm. vn, societatem cuin Vatentiniano conciliaret? Poluit
vers. 325. Cum Hunno enim ait: Aelius praediclo anno 432, dum iram Valentiniani
Ulvosa,quem velNicer abluit unda fugiens secessit in Panuoniam, ista praestare? fiua-
Prorumpit Francus. propier licet Pagius, dum has expiical tricas, in
Itaque tacenlibus vel eliam conlradicentibus viris> manifestam se lucein protulisse dicat, Meroveum
gravissimis Prospcro, Idalio, atque Sidonio, quii jani tum Francis imperantem pro Romanis contra
quoesuo tempore et suos anle oculos gerebantur Attilam pugnasse anno 450, ul ego quideni puto
posteritali mandabant, quis non miretur oculalissi-' (ideinque fortasse judicabunt prudenlissitui quique
inuni Pagimn ista ad annum 451, n. 22, scripsisse? Galli, qui de Pharamundo quo modo alias loqualur
Ex Turonerisis, inquit, el Prisci inter se collationei observarunt), non aliter melius oslendere ille potuit,
aliqua alias magna caligine involuta in manifeslami pleraque ex his quoe de eo rege Annales Francici
lucemproferuntitr; liquetqttei. CtodionemFrancorumi jaclant, incerla prorsus alque obscura esse, ulpote
regem ante qvadriennium demortuum duos filios reli-- _"' quoe non alia luce clareant, nisi quam ab bujusmodi
quisse; 2i.inter eosdempcst ejus mortem de regni suc- caliginosis conjectionibus mutuanlur.
cessione conlroVersiam motam; 5. eorum unum in 4. At inter onraes liistorioe Francicae scriptores
bello Atliliano pro Romanis pugnasse; 4. hunc fuisse' conveiiit Meroveum post Clodionem regnasse. Esto.
Meroveum. Sed ubinam genlium regnavit ? Nam si eidein Pagia
2. Sed Turonensis imprimis, lib. n, cap. 7, nihil! crediinus, frater Meroveinalu niajor utramque Rheni
amplius quaitt quod Franci Aetio adhoeserint,scribit. ripam tenebat. De tempore quo regnum inivit etiara.
Id quoil si atit de tota gente, aut de tanta ejusdemi obscurum. Patre enim mortuo anno circiter 448 , ut
nmltitudine, quoe regnum constilueret, regemquei tradit Pagius ad annum 452, n. U, dissidium ortum
super se haberet, interpretetur Pagius, et non potius[ est inter fratres. Et Meroveus postquam fratri cedere
de his Francis ita existimet, sicttt de Sarmatis Ri- coactus est, ad Aelium confugit, apud quem diutius
pariolU, Ibrionilius et aliis populis, quos etiam sociosi moratum fuisse necesse est, neque enim uno die
adjuugit Aetio Jornandes, ldatii Prosperique silentioi illius amicitiam adoptionemque promereri yoierat.
et expresso Sidonii testinionio ita retunditur, utquae'. Post haecilli Romara proliciscendum fuil deprecaium
narrat non in manifestani lucera prodiisse, setl eai imperatorera , ut Romanorum armis in paternum se-
potius densis adhuc in tenebris delitescere fatendurai regnum reslilui vellet, atquepraeciperet. H;cc omnia
sit: maxime cum idem sanclus Gregorius, cap. non modicum lempus requirunl. Et ta.oien neque
deinde 9,Fraucoruni reges inter vulgi ramusculos; tunc regnura obtinuisse Meroveum , neque a 1illud
(nam quai f x aniiquis scriptoribus desumpsit, nomi- obtinendum adjulum fiiisse a Romanis usquam legi--
ualim eoj appellando e«primit) quaeritans tradat: mus. Quin into quisquis altum scriplorutn itliustem-
739 ADDENDAAD QUOSDAMPR.«CEDENTES TOMOS. 800
poris silrnliun , ingenles Allilae matus , Romano- A in chronologia appareat tolus in hisloria hospes, at
rumque trepidationera considerel, profecto inlelliget omnitimqum litteris prodidil imperilissimus.Rf<ensel
nulliini ab eis bellum pro Meroveo Paglano anle deindeplures foDdosqueilliuslapsus, finiique: Mallem
222 annum 453 fuisse susceptum , neque suscipi Augimslabulum purqare, qttam tyronis hujus errores
I oluisse. ex indice reeilare. Qiianlis igilur sorriilms Mere bunc
5. Vermn itaqne Meroveum patrem Childerici , Prosperuin credimus , qni censurain hanc incruit a
Clodionis ver.>aut liliiim aulcognatum aul generiiin viro cujus ca vox est: acerbiora dicta procul esse
nihil lortassea veritale aberrel, quidicat, posl bellum volumus ac 224 mitissime semper loqui. Hisi. d»
Altilianuin vel c.tiain post Aetii mortera ex Francia Svnodo v, cap. 22. In his ilaque faecibusclarissimi
transrhenan» in Gallias irriipisse , atque huc refe- gloriosissimiqtieFrancorum regni initia
rendum esse quod in Sidonio carm. vu , vers-.572, inquirere va-
nuin el indecorum est.
legitur: NotaLXlX, p. 90.
FrancnsGermanumprimumBelgamquesecundnm Sanctus Isidorusin Hist. Goihor., semel et iteruin
Slernebiil. Romanos et Gothos cum Atlila dimicasse signilicat,
PorroIlcnschenitisinExegeside episcopisTungren. et Theodorum in priraa congressione occisum atque
proefixa lora. IV Maii, n. 2 , Tungroiiim urbc.ni, a Thurismundo (ilioaltero praelioegregie vindicatitm
poslqtiam ab Anila vasiata fuit, a Francis occupalam narrat. Jornatdes, n. 66, eq.uo dejecium, dum
fuisse se npinari significat. Dicamtis crgo Meroveum suos Golhos ad pugnam horlalur, et ab iisdem con-
annuin circ.ler455 sedem inGallia propinqna Rheno culcalum intcriisse affirmat, additque : Alii dicunt
fixisse, priinuniqtie oinnitim Francici regni jecisse B-eum & interfectumtelo Andagisde parle Oitrogotltorttm,
fundame.itum. Quml suadet etiam prima regum Fran- qtti tunc AiiUunumsequebantm regiman. Obiil rcx
coruui in Gallia slirps a Meroveo Merovingiienomen yero magnus aniiuni auspicatus regni 55. Alque ita
sorliia. Al regnuni Clodionis ( ne de Pharamundo inlelligendus csl Isidorus, dum 55 annos princi-atus
loquai)in termino Tungrorumregnantis v*lriedub.uin clori illflribuit, nisi mavis Isidorum ideo,55 annos Theo-
est, vel potius lalsuni. Codices llistorioeTtironensis ascribere, quia uno post anno quam niorluus est
Gregorii fere omnes iion Tungrorumsed Thoringorum ejtis obitum consignat, niinirum 452. Etrevera.Theo-
legiinl, horumqtie 9i:pe in caJein Hisloria mentio doris annum regni 55 vix attigit; nam regnare coapit
occurrit. Deinde de Tuugris, imraaniter ab Huunis auno419 circiler amumnum, ut diciiitn est noiaSl;
hoc bfllo vexatis , dum liistorici loquunlur, nullius obiitque eodem feretempore anno 451. Regnum Go.-
aul regis aul regni aut gentis Francurum mcminere. thicuin sub hocprincipe ingens increinenlum accepit;
baciniam ex Sigebcrlo scriplore saeculi noni Aciis nam anguslis linibus inilio circuniclusiim a.l Li-
sancii Lupi assutam,in qua nicnlio lit Merovei, nihil geriin usque et Rhodanum ab eo dilatalum est;
ego moror. Ilaque Clodioiieni in Gallias aliquando sex lilios masculos superstites reliquit, quorum no-
irrupisse, cerlumest; iu easubslitisse,incertuin quain mina ex Jomande in scholiodescripsi. Fibam insu-
qiiod maxime. 11non ignoranl Gaili, atque aJeo non anno per unatn, quam Rcchiario Suevo niatrimonio junxit
ignoranl, ul Adrianus Yalesius inHistoiiaFraiicoriim 449. Nara de altera , quam Hunnerico Gaiserici
stoniaclii plenus invehi saepesoleat in sanclum Gre- (ilio in Africa nuplam socer deprchensam iieccni sibi
gorium Turoneiisem, Fraucicaellislorioepatrera, quia „ machinari ad palreni hunc Theodorum abscisris nari-
nihil de Pharantnndo, de Clodione vero et Meroveo QJ bus, remisisse narrat Joinandes, non satis constat
jejune admodum locutiisest. Q ia-i ille quidquid po.-t alque baccfabulaesimilia sunL
ipsum ex Prospero Pithccauo iueplissime interpolato Nola LXX , p. [2.
rertnn Francicarnni scriplores de his regibus, neque
223 ,le n's tantuin , sed de Priamo quoque et Tro- mira Prnsper consulalu Sporalii et Herculani Allilam
jana Francoriiiii origine narranl, legere potuerit; sancli Lconis virlute ullra Danubium abactum
aut eiiam , si nunc redivivus leg.ret, aliquo pacto narral. Exinte veio 225 nunquara alias in has
probaturus essel. Laudandus tameii est Liein Vale- Occideniis parles rediit. Quare audiendus iion est
sius, quod in notitia.Qalliarum ingenue faletur, Pha- Jornandcs, qui iteruni conlra Visigothos niovisse et
raiiiuiidiim nihil trrrarum in Gallia, Clodionem et a Thurisniundo pene simiii tenore nt prius in campis
Meroveum pltraque trans Rheuuin pauca eis illuui Calalauuicis fugatuinaflirmat. Atlilaeposl huncannum
oblinuisse. mors accidit, consultoque scfipsil ldatius : Mox in-
6. Irilerpolatuin diio hujus Prosperi Chronicon, ti riit. Prosper et Cassiodorus obilum illius illigant
anno Marccllinusvero anno sequenli. Jornandes
quod ex fide duorum vetu^tissiinorum Codicum os- multa455, de Anila fifcrt in Gelicis, nuinero aulem 82
fendit Henscheiiiusloco siipra liiudato, cap. 10, ubi1 de moriis genere et de ejus funere narrat,
de altero iilorum anno 625 exarato , vel saltem ex singularia ibi legi polerunt. Inler coeteraAuilsc mortera
alio tauti aevi descriplo ait: ln hoc vetustissimoPro- quae Marcianooptiino et
speri Chronicorel saltem tam vetusti exemplaris apo- nilus pracuuntiatamctnnpriinisreligioso principi divi-
mtlla menlio testalur, inquiens: ld accessit
grapho pronus fit Priami, Pharamundi,< mirubVe, ut Marciano principi Orientis de lam fero i
Clodii, Merovei. Inlerpolaium lameii negal Pagius, rD Itoile sollicitoinsomnisdivinitusastistensarcum Attilm
am.o 418 , n. 31, conlendiique in exeniplaribus' in eadem nocle
HenScheniaiiishaecomnia omissafuisse non vero alis' oslenderet. (niiniruni qua Atlila periil) (raclum
inserta. Atiamen quibus argui.nentisprobal hoc Pa-
gius ? Habuilne Codicemaute anniiin 625 scriptum,| IVoIn LXXI, p. 92.
aut aliquem aliiun , qui ex tantoe oelalisCodice de- Licel Prosper Thuristnundi necem ascribat anno
scriptus (ideliler iuerit, qualera habuit allegavitque5 455 eidemque assentiri videalur lridorus, dum inU
Hensclienii/S?Quanquam perindc etiara est sive aI liinn rcgni ejus sub aera Hispaua 590 consignat,
librariis sive ab auctore ipso ea de Priamo Phara- unuinque tanlum aniuim regnasse aflirmat; at cum
mundo el Clojone conlicla sint. Aunon jure confictai ibidein Thurismiindum ad iegnuin provectum fuisse
esse dicunlur, quando iliius temporis scriplores, eliami as>-eratanno primo Marc.ani, qui luit aeioevulgaris
ciini ferebal occasio resque ip-a postulabat, eorural 451, ut supra osteiisum esl, si Thurismundus pnst
nunquam meminerunl. Alqni non uiemiiiisse fateturr unum annuin occisus esl, neceui ejus i-nannuin 452
IhiiteraidcmmelPagius inquiens: Unuspseudo-Prosper r incidisse necessario consequiltir. El reipsa Isidorus
in CltroniCDimperiali monarchieeFrancicm inilii me- cmn Idatio senlire dicenuus est secunduui ea qttae
mtnit. Ne>|UO dociissiinuin virum lntuisseopinor cen- de eo I-idori loc.o dicta siinl uola 66, n. 5; cum
Kiiram, .quam 'de eo.sciiplore prolut.t caidmalis No- ulroque ergn Thuristnundi coedemanno 452 ascri-
risius,.lib. u , cap. 1S II.sl. Pelag.,ubi haccscripsil:: bamus. JornaiiJes in Geticis, n. 72, trientiio regna-
ilirari toleo homines erudilos Prospero Tyroni adeo o vi;se tradit, sed audiendus non esi; eliamsi Roderii
Hdenterfidemp.rmtilisse,cum idemnon lyro, sed puetr cus Toletantts, lib. n, cap. 8, ui hoc dsstdiuin cont-
801 IN 1DATII EPISCOPI CHRONICONNOTyE. 802
ponat, scripsisfe vitlealur : Thorismundus regnavit A t Marciani et30 Valenliniani pertinel; incsrlura antem
anno uno, cwn patre duobus, qui patri annumeranlur; est an ad cum anniini pertineant illa qiine narrat
iiain Thurisiniiudun)cum patre regnasse falstini est. Idalius de FriJerici bello adversuni Bacaudes el de
Intercmplum fuisse notat Jornandes, dum sanguinem Gallaecioeterrae niotu. Denique, Aetio occiso, Valen-
lollit de vend. tiniitiiis legaios suos,- qui hanc morlem nuiiiiarent,
226 tfota LXXII, p. 95. ad cnncias provincias misit, etiam ait Suevos, ut
testaturldalius. Cum ergo inter.228 Suevos ageret,
Pagius, ad annum 455, n. 5, asserere non dubi- credibilene est teinpus illius niortis igriorasse et
lavit emin. Norisium ex Chronico Alexandrino de- anno Chrisli 453, Marci-ani
inonstrasse sanctani Pulcheriam obiisse xu Kal. Mart. de ncce Valenllniani ratiocinari 3 innexuisse? Similiter
Atlansen eruditissimus Joannes Siillingus, in Vila possuiniis, quam in
ejiistlein.sanfciaePuicherh-, 10 Septembris, clarius inus vulgatis hujus Chronici Edilionibus collatain vide-
tlenionStrat Norisiura verba Chronici Aiexandriui Haecciue cuin 4 anno Marciani, qui fuit xroe vulgaris -154.
male intellexisse. Quapropter idem Stillingus et aptul scripsisse I latium erit qui sibi persuadeai?
2. Sed lubet hic delctarum e rcgione § Aetitts
ipsuin Tilleraontius et Cangius Idaiio sub-cribunt,
el quidem jure merito. Nam Chronicon illud inven- dux illarum notarum xxx. iv. occasioneui leclori
tionem capilis sancti Joannis Baptistaeet Pulcherioe aperire. Res, nisi ego inaxime fallor, ita se habel.
morlemuno tfnore narrans, non morteiii Pulclieriae, Anni Valentiniani 30 et Marciaui 4 iisdein prorsus
notis expiiratiiHur ac anni Valenliniaiii 31 et 5
sed iiiventionem capitis saiicti Joannis in diem illuiii Marciani, bis nirairum xxx. iv, ita ut uno taiitum
xii Kal. Martias fefert, uii ex Graecisejiis.iem Chro- D hie aut illic inscriplo disiingiianlur. Si punc-
nici -verbis,-si exacte (ideliterque reddantur, per- 1 puncto
tum iiiiprimas anie i, ita videlicet xxx. iv, designabis
spictiuin iil. Ea vide in Aclis sanelOrum Antuerpien- annum Valeniiniani, ei qiiartuin Mar-
sibus, locoantelaurialo. Utrunique pariter Marcelli' ciani. SiIrigesiniuin
autem pmictuiu posi i afliugas, ita scribeus
nus in Clnonico tradil, ejusque hacc verba sunt:
Hoc venerabile caput (Joannis Bapiistar) sub Uranio xxxi. v, denotabis annnin Yalenliniani irigesiiituin
Marciani qiiii.lun. Tantilia res. aut in Co-
memorata civitalis (E.niseme)episcopo,per prmfalum priinum, dice prxtermissa, aul a librario noli aiiimadversa
Miircellumpresbyterum conslat invenlum Vincomale
et Opitioneconsulibits,mense Februario, die 24, me- plagam luinc, de qua agiinus, Uatio fecit. Exinde
dia jejuniorum paschalium sep.imuna, imperatoribus enim iialiini iiuinernm est, ut exislimaret nescio quis uniim
nolis illis sigmlicari, p;;rqub
vero Vatentinianoet Marcianoregnunlibus. Pulcheria euinderiique.
errorem bis in Chroiiico scriptas esse. Hoc autem
Auuusta, Mdrciani principis uxor, beali Laurenlii errore iinbulus, eas a priino loco ejecil, nimirum a
alrium iriimilabili opere consummavil,bealumquevi-
vendi finemfecit. HoccMarcellinus, diem inventio- duos § Aelius dux, servavil vero secundo loco atl § Per
nis capitis sai.cii Joanni- a iuolans, tacensque obilus Marciani barbaros, ubi d. inceps necesse fuit ut 4 annus
dieni sanctaePulcheri*. Ueuiqtie Cbronicon Alexan- esset. legeretur, cmn retro proxirae3 consignatus
drir.uin exsequitur. Quare silenlibus cumlis et Ualio ex Aiqu« hoc deiiiuni paeto 5 et 6 innus Marciani
diserle teslaute Pulclieriam obiisse niense Julio, manuscriptis Chrouici exemplaribus evaimit.
aequum est illi assemiii. Invenlionem capitis saticti Nola LXXIV, p. 94. -
Joannis Marcellinusdiei 24 Februarii, Alexaiidrinmn
/ aliiSinarrant,
vera sunt quae Niciipliorus, lih. xv, cap. 2, et
veio Chronicon 18 tribait. Ila quidem ; non latnen C Placidiam Valetitiniani liliam, antequain
audeo ulri credendum sil statuere. Laudes augustae Roma a Gaiserico caperetur,
hujii3 et adinirandaj virginis palre, avis alavisque fuisse, oportet Eudociam sororem Oiybrio desponsain
nihil nilnl lilio Palladio a
Hispanis editae, quaqtte sanclius, majus MaximOdatani fuisse. Ni iitabl quis a Maximo Placi-
lulit illud aevuni,eliam in his dotibus quacsuntsupra diam Olybrio ablatam fuisse, aut Olybrium, inter-
sequiorem sexuin, pracdicatsospissime sanclus Leo, fectis Maxiino et lilio Palladio, Placidiam sibi des-
praedicat coticilium Cbalcedonense227 fl 'nlullner' pondisse tridito illo, 229 <I»oda morte Maximi ad
alii. Piura de ea invenies in Annalibtis eeclesia- ingressuin Gaiserici in IJrbein
sticis. delluxit, teste Viclore
Tunensl. lllriiinque aulera salis incredibiie. At ctnti
Nota LXXIII, p. 95. Evagrius, lib. n, cap. 7, alqueeliain Priscus, contra
I. Ad oram § Aelius dux omissas esse a librariis quain alii scriptores frequenler narrant, EuJociam
has nolas xxx et iv, trigesimum Valentiniani et nia.oreiri uatu Placi.lia fuisse tradant, veri cuique
quarlum Marciani anuuni significantes, quas ibi Ida- simiilimum videri poterit Valentinianuin, qui mascul.i
tius impresseiat, duobus argumenlis coniprobalur prole carebal, quique non ignorabat se palremqiie
in hoc genere niaxiine efficacibus. Priiuum est : stiura Coiistaiiiiuin per malrein Placidiam ad imperii
Idatius posthocc continuo aitYalenlinianuni 50 rcgni fastigimn ascendisse, nuptias majons liliae Eudociae
anno interfectum fuisse. Aiqui necesse est, ut SO retardasse, ne duiu ipse vegeta atlhuc et floreritievat
occisus sit, si inter § Tertio regni anno novus non setale. successorem sibi in getiero ascisceret; atque
sit ascriptus numerus. Nam quod Idatius ad § Tertio Maxi-numob eamdem ralionem Palladio filio Eudo-
regni anno Yalentiniani amium 29 consiguaverii, l.U ciara polius quam Placidiam conjungere voluisse
supra affatira demonstratum est. Allerum argiimen- Nota LXXV, p. 95.
lum e5t: Idalius, de annis quos imperavit Marciauus
agens, ait infra : In Orientis parlibus anno 7 imperii l)e interfectoribus Flavii Anicii Pctronii Maximi,
suimorilur Marcianus. Rogo ergo te, kctOr, a § qui occiso Piacido Valentiniano imperium arripuil, non
Tertio regni arino usque ari Marcianiobituui qualuor convenilinlerscriptores. IVosptrabAugustaeEudoxiae
annos reliqiios quaerere. Nusquaminvenies; riamque famulis dilaniatum, Cassiodorus a militibtis exstiiic-
boecnota i § Romanorum XLIll adjuncla numerum tum, Jornandiis ab Urso inilite Roinano uecatiiin,
annor.umMarciaui non auget, ut ibi oslcndam : iino Tneophanes a suis inleremptum fuis-.eniira varietate
et ipsum Chronicon Sirmoiidianmn, "qiiaiiiumcunqiie traiiderunt. Prosper deinde b'eviter s>d dilucide,
depravalum, per sese oatendit; namqne ibi anuum quae ad necem Valentiniani et Maximi atlnient, per-
quartuiii Marciaui etiani luiii lluerc adnotat; cum stringit. Occisus est Maximus, teste Anonytno Crus-'
tamen praecedentinot* aunorilm Valentiniani nimi- pinianeo, priuie Uus Junias. Marcelliiius, in Chro-
rum xxxi hunc euradem Marciuni annuni quartum nico, tertio tyrannidis mense, Chronicon' Severo
alligaveril. A § ergo Tertio anno ad obitum Marciani alfictum sepluagesimo imperii die iiecaium fuisse
tres laiitui.nregni ejus aiini in-ediiis libris nume- narrani. A Severo niliil dilfert Sidonius, qui impe-
ranlur. ltaque annus quarlus ex § Aeiius dux, aut . rium Maxiino paulo ampiiiis quain bimeslre tribuit
ex alloro e duobus. oiii hunc praecedunt, abscissus Iib. II, epist. 13. Veruni IdaiMis more suo eidem
esl. Gaeteruiucgo § Aetius dux Iios numeros xxx et eliam int»:rregni ascribit, quod ad tlietn 10 Jtilii,
iv apposui, quia Aeti' inors ccrtissime ad aniiuni 4 quo Aviius iinperator faclus cst, riuravil. A die au-
SJ:; ADDENDAAD QLOSDAMPRJSCEDENTES TOMOS K«4
leiu 10 Julii, si retro numarando ascendas ad diem A liim in Chronico, ubi expressis verbis ait : Ilujus
17 Martii, qua Maximusimperiura usurpavit, quatuor (Marciani) VI imperii anno Theodoricusrex Gelhorum
raenses, septem niinus dies, reperies. Quare Idalius cum ingenti exercitu in Hispaniam ingredilur. Ilat|ti;
vere exacte'locutus est, dum Maximum vix quatuor librarii pessime atinum 6 Marciaui ubique omiseruut
regni sui menses explevisse dixit. Neque minns et 2 Aviii, quem ciini 6 Marciani certissiine conjunxt
recie emin. Baronins interregnum a Maximi coede IJatius, in § Rechiurins ad lecum a propria sede
atl Aviii nuncupat oneni dierura xxvm fuisse 230 quam longissime rejecerunt.
assemit; ideoque perperam eum corrigit Pagius an- 232 ôla LXXVIIl, p. 97.
uo 455, n. 10.
De Erulis Jornandes in Geticis, n. 45, ai Moeoti-
Neta LXXVl, p. 95. dem sitos et pedestri militia insignes fuisse ex Abla-
Nihil proluil tdalio ad Arcadii et Honorii annum vio describit. Mamerlinus, in panegyrico Maximiano
1 hoec edixisse : JVeOlympiadum quinque annorum Augusto dicto : Cum Eruli, inquii, viribus primi Bar*
turbet adjeclio, propter regna tanlum inserta princi- barorum, locis ullimi, in has provincias(Galliae)irruis-
pum. Nihil, inqiiam, profuit; lurbavit librarios in sent, elc, vicios deinde eos excisosque ibidem ait.
Aviti ad iinperium aditu quinque annortim nutne- Ex quo intelligimus a Galioe linibus ejectos jtixta
randa Olympias, proplerea quod consignari dchuit Amasium seu Amisiumfluinen ad Oceanuin Germa-
annos non augeret, nicum aul consedisse tuiic aut cum jam amea loca
primus illius annus, qui civilesArcadii
sicut eos non auxil 1 annus et Honorii. illa tenerent, ad ea redlisse, (initimos Batavis fuisse,
Enimvero claraat loto ore Idalius se ejusdem anni *„" animisque conjunctos ex eo apparet, quori jnter
rcs geslas persequi a § Per duos barbaros ad § (ut Romanos miliies Eruli Batavis misti saepe memoran-
minimum) Suevi Carlhaginenses regiones; nam pri- tur. Ex iis ergo locis piralicam sicul vicini Saxones
mum id clarissiine significat inquiens : Ipso anno exercentes, Belgii, Gailiaeac Hispaniaeoras assi iuis
Auitits; deinde dum ait: JWarcianusquintojam regni plurimos per annos irruptionibus vexaverunt: Sido-
sui anno eumdem annuin Marciani retincns, quem nius, de Erulis, lib. vm, epist. 9, inquit :
simile quid evenit in aliis
snpra desjgnaveral. Alque errorem Hic glaucisErulus genisvagatur
Edilionibus, in quibus per non quinlo, sed I nosOceanicolensrecessus,
quarto anno legilur; perinde annuinenim est sive quarto Algosopropecuucolorprofundo.
sive quinto legas, si euindein uirobique re- De Saxonum raaritimis irruptionibus, quibus Erulo-
tineas. Atqui si nota illa i § Romanorum XLIII riiin similes oranino erant, loquitur idein Sidonius,
ascripta, quae 1 annurn Avili signilicat, novum an- eod. lib., epist. 6.
num civilem indicaret, annorum Marciani nuinenim
augere dtbuisset ati|ue 6 illius annoiuin cura \ Aviti Nota LXXIX, p. 100.
conjunxisset, et deincej.s 7 cum 2 el 8 cuni 3, quod Nihil opus hic verbis est. Scriptionis etrerum ges-
nonfacil; imo expre^sis dilucidisque verbis septern tarum ordinein tute ipse, lecior, in Chronico dispice.
lanlum annos imperii ei tribuit. Taudeni I laiius Prolecto liquido elicies quod multis jam argumentis
infra Gaiserici ingressum et irruptionem in Urbem deinonsiratum est, perperam a librariis annum 2
narrat, quam factam fuisse ait, priusquam Avitus Avili § Rechiarius ad locum ascriptum fuisse, cum is
Auguslus fieret. Quid ilaque? Nimis vecordem opor- consignari debuisset § Per Auguslum Avitum; qui
lebat esse qui ad annunt post inilum ab Avito im- C eiiamsi ad § Rechiarius pertineret, s-Jungendus nou
perium referre id quod ips- evenisse aflirmat ante erat abanuo6 Marciani; sed uterque simul in cri-
illius inaugurationem. Quid aulem inlra iliius anni bendus eodem loco fuerat. Itaque cuncta quae se-
455 gesta, renunliationeii) Avili, quac poslerior fuit quunlur, usque ad § Avitus posteaquam, ipso nos do-
vastalione Urbis, ante hanc commemoravit; ideo cente Idatio, discimus ad 233 annutn qui caedcm
ab ipso factum est ul successorem Maxinii, cujus Yalentiniani consecutus est, iri est vulgaris xrac 456,
caedes anle Gaiserici irruptionein, el perpetrata fue- perlinere. Neque ad excusanduui librarioruni erro-
ralel in Chromco narrata, uno231 lenore denun- rem prodesse quidquam polest sententh Pagii, quoJ
liarel. Idat us ilaque ad § RomanorumXLIIl annum Idatius auspicetur annos a niense Oclobri; nam
primum Avili consignavii, si.cul consignaverat supra Oclobrem recto jarn reliquit a § Mox Hispanis, quo I
ad § RomanorumXL annum 1 Arcadii et Honorii,'et ex ipso Clitoiuco cvidenlissiiiie constat. Iino vix
ut infra ad § Romanorum XLIV consignaturus ett alius est loto Cbronico locus, exquo opinio Pagii
annum 1 Majotiani alque Leonis, nulliam per hoc in manifestius falsitatis arguatur.
annos civiles innovationem inlucendo. Quapropter
annum 5 Marciani aeiaevulgaris 455 liunc etiam in NolaLXXX,pAO\.
hoc § Romanorttm XLlll ldatius decurrit, decurret- 1. Postquara id qnod gestum fuer.it die 28 Octo-
que usque dum ad § Per Augustum Aviium perve- bris anni 2 Avili et 6 Marciani, vulgaris oorae456,
niet; ubi numerandus eiit anuus Avili 2, Marciani 6, narravit Idatius, subjungit Hesychium tribunum in
Abraham 2472, Clirisli 456. Galloeciamadvenisse legatum ab Avito, uui euindem
Nota LXXVlI,p. 97. U Avilumde Ilalia ad Gallias Arelttle successisse nun-
"I tiavit. Deinde necein Recbiar.i conimemorat,
Animadverteral olim Sirmondusa § Per Augustum occisum iuisse ait mense Decembri. Ex quibusquem non
Avilumexcidisse notas cbrouologicas, cuinque Ida- lcmerc colligimus Hesycliium eotleni anno , mense
liuin in lncem proferret, orac Clironici hujus appo- Novembri ad Gallxciam pervenisse. Quisquis eniin
suit Vannus Marciani, quoa in sua Editione omisil attenle legal Idaiium, dubitare vix polerit ijsum
doctissimus Florius. Lt quideni merito, nam ea verba illius anni gesia non alio quain quo evenere ordine
Sinnondi stuii, non vero Idalii. At locuni quo novus narrare. Hesychiuni auiem postulatum venisse a
designanduseiat nuraerus, recte observavit Sirmon- Theodorico aiixilia, quae hic Avito promiserat, et res
dus, non iiem numeruiu ipsum; neqne cniin Mar- ipsa suudel, innuitque infra Idalins, duin d Avito
ciaui 5, sed 6 araius illic conscribendus erat. Utrtiin- scribit: Gothorum promisso destitutus auxlio carel et
que videre licet in Clironico Parvo; quippe in eo lila. Alqui credere oportet Avilum,statim ac se iinpe-
stalini posl illa verlia : Marcianus et Avitus concordes rio spoliatum sensit, opem auxiiiumque a Theodo-
principalu utuntur imperii, hoec subjuiiguntur VI rico postulasse. Si ergo Hesychius Theodoricum in
unuo Marciani, niri quod in Manuscripto legebatur Galloeciaconveiiit mense Noveoibri, consequens est
tmnis, quod reclc correxit cl. Florins. Ila etiam le- til Avitus a Ricimere imperio depositus fuerit mense
g ssi-1 idoruiii osleiiiiunl ca quoescribil luiii iu Histo- Octobri; neque euim longiore lempore opus erat ut
ria Golhorum, ubi Tlieodoricum ingressuin ait in Hesychiusex llalia adGallacciam peiveniret. Veriini
itispaiiiasS regni sui annO, pauloque aniea tle eodcm eniiu vero clarissimura habemus testiutoniimi Auo-
TbeoJoiico tlixerat rcgnare coepisscaniio i Marciaui, nyiui Cuspiiiiaui, qni Avitutn iniperii fasligio dc-
805 1N IDATH EPISCOPICHRONICONNOT/E. 806
jcctimi fuisse tradit xvi Kal. Novemb. Vcrba illius5 A j Hesychium tribunura auxilia pctilum lega^se. Hesy-
coiisiilatu Varanis et Joannis sunt : Captus ent impe- chius Theodoricum coiivenit in Gallaecia, ubi Idatius
rator (Avitus) Placenlia a magislro miiitum Rkimere3 . agebat, desinente Noverabri aut initio Decembris,
et occisus est Messianus patricius ejus xiv Kal. No- anno 456, nullisque a Theodorico impetratis auxi-
vemb.Ita in eo Chronico legitur, quod Viennae ini liis ad Avitum rediit, appetente anno 457. Tum Avi-
Auslria descripsit anno 1685 234 Joannes B.iptislai tus, aut rerum desperatione aut necis metu, ad
SoienuS (seu potius ConradusJaningus) Socielatiss quam a Recimere quaerebalur, aut ulroque in raor-
Jesu, postea.pje lom. V sanctorum Junii imprimi cu- bum incidit, mortemque oppeliit, ut imlicat Turo-
ravit. Huic Editioni a viro adornalsc harum reruinl nensis, cujus verba stalim dabo.
experienlissitiio,quiqiieperseseraanusciipium Cuspi- 5. Locutn et genus niortis, ulcnnqtie nos docet
nianeum receus desrripserat, aeqtiiusest ut cr. da- lautlatus Gregorius Tiiron., lib. n Hist. 11, ubi hacc
mus, pleriainque adhibeamus litlem, quain anli |u;ee scribit : Aviuts.... 236 a senaloribus ejeclus apttd
Edirioni Parivinii, in qua pro xvi Kal. Novemb.le- Placentiam urbem episcopusordinalnr. Gomperloau-
gifitr xnKal. Junias. Maximecam in ip-a Panviniii tem quo adhttc indignans senatus vita ettm privare
Edilione ista proecedanl : Occisus esl Remiscus ini vellct, basilkam sancli Jutiani Averni marlyris cttm
puCatioClassisxv Kal. Ociob., qnibus proxiine suc- multis muneribus expetivil, sed implelo in itinere vilm
eeduul illa : Captus est imperator Avilus, elc, quaesii cursu obiit, delatusquead Brivatensemvicumad perles
a'J xvi Kal. Jun. perlinerent, prqfecto auetor illiuss antedkti martyris est sepullus. ltaec Gr. gorius. Ubi
Chronici ante cacdemRemiscicommemorasset. quod de episcopatu Placeulino Avito collato narrat
2. Fere nihil discrepat ab Anonymo pseudo-Seve-- „. (iil etiam anie scripserat Viclor Tunensis) veruin
rus, siquidera regnasse Avilum asserit aiinum i,, forlasse est, cerle a moribus illiusoevinon abhorret.
menses m, iJ est seplem minus dies lanlum quam,i Attamen verius puto quod cum Ricimer al ill.us ci-
quns riunterat Anonynius, quosque ille forlasse omi- viialis epiicopatum suscipiendum Avituin cogere
sit, anniiin et irienses rotunde designare contenlus. vellet, ipse in Gallias nondum initialus aulugit, ibi-
Favct etiain inscriptio Romana apud Ailiingum inl que de iriiperio potius recuperaudo qiiam de episco-
Roraa sublerranea et Sirmonriumin carnein vi Sido- patu capessendo cogitavit.
nii, in qua Tegitur : DEP. THIMOTHEA. IN. PACE.D. 6. Sed qunniam iuclyli raarlyris Juliani Brivaten-
KAL.HOV.CONS.D. N. AVITI.Si eniin tanlo antea,, sis incidit mei.tio, juval obiter adnolare quod idem
videlicet, xvi Kal. Jun. purpura exutus esset Avitus,, Gregorius Turonicus, lib. n de Gloria martyrum,
utique Dominusnon appellarelur intra Urbcm a Ro- cap. 4 r. (ert, scilicel, Hispanam feminani primani
mano cive. Quare in illa die inseriptione, quae ab) oinnium huic sancto raartyri leniplum seu sacelluiu
iisdem Sirmondo el Arhingo adducitur : Locus. GE- iledicasse. Nam cuin Brivate transiret, Trevirus ap-
BONTI.PRESB.DEPOSITUS. XIVKAL.JUL.CONS.EPAR- properans , ubi vir ejus jamjam a Tyranno Maxirao
CHI. AVITI.Avitus iste constil unus aliquis est ex; neci adju.licandus eral, auditis Juliani miraculis,
Suffectis, non vero Avitus Augustus, cui non Epar- promisit aedicularase illi constructuram , si marilus
chus, sed Fl. MaecilliusAvitusnomen erat, ul constatt tanto periculo eriperetur. Igitur, voti coinpos facta,
ex numnio apud Mediobarbum, et jam olim observa- pollicitaiioiiem qiiam proraiserat cuin iuunensis mu-
verat Morales, lib. vi, cap. 28, magnusque eliarai nenbus adimplevit.
Augustirius. Nela LXXXI, p. 101.
3. Avrtbs iiaque imperium lenuit a die 10 Jutiii c{
anni 455 ad 17 Octob. insequentis anni; ideoque: Theodorus Lector, Iib. i Colleclan., post irruplio-
imperavit annum i, menses m , riiesvn. Qiapro, ter nem Gaisericiin Urbein adductasque inde in Alricam
corrigendi snnt Evagrius, qui, lib. n, cap. 7, oCloi Euloxiani Augustain cjusque lilias, Marcianuin hel-
lantum menses; Pagius, qui, in Crilica , ad aiinunii- lura Gaiserico inferre decrevisse his verbis testalur :
456, n. 6, pravam AnonymiCuspiniani leciionem se- Marcianus, agnitis qum conlra Romanam civitatem et
cutus, meiises x et die- vn; Valesius, qui, in nolis adI imperalrices ab Afris fierent, pru majestale, imperii
Evagiium , vii ilnnlaxat aut vm mcnses Aviluin iin- commotusad bellumse paravit. tlmc jure meriio am-
peras>e iradidcrti.il. bigas an verum sit quotl Procopins, lib. i de betlo
235 '•*•'Quoauiem loco aut icmpore, quove mor- Vandalorum, et exeo alii scribunt, iiimiruin, Marcia-
tis jêiitre obierit, valde incenuni est. Nam quod[ num aliquando in Afnca a Gaiserico captura lideiti
Ualius mortein ejus inserat anno 457, non saiis est huic suara obslrinxisse nunquam se Yan.lalis mo-
ut ilum ante htinc annum non obii.-se dicamus. lesliim fore. SeJ ad rera iioslr.iin. Expeditio dc qua
Quippe -Hon rii raorlein sub araio 42i adnolavit; 237 Theodorus loquitur Marciani conlia Afros, ne-
et laraen diem ille exiremuin obiit anle hunc annum, que alio tempore quam isto, neque alia quam nav.i-
scilicet anrio 423. QuoJ quidem non ignoravil Ida- lis esse potuit. Unde Iriaiium, dum ait: Lirientalium
tius, ut ipse in Faslis suis indicavit. Verum quia naves Hispalim venieiites pro Marciano excrciium
inlerregni tempus. quod lunc fuit (excluso ab impe- cmsum nuntianl, sic inlerpretor, ut quas Orientales
raturum numero Joannc, uti euni excludit IJalius), naves appellat, classis sil a Marci.moad frttiun H^r-
Honorio ascripsit, idco inortem ejus in Chronico si- », y. culeum et Hispalira nii.-sa, quae auxiliis ab Aviio
luit usque ad aiinura 424. Id ipstira in Avito proesti- aucla in Africam iirumperet. Consial eiiim Prisci
tisse poluit Idatius , ipsi adjudicans interregni tein- testiraonio uirumque Augustuni pro Iiberlaie Eu-
pus quod renuiitialioiiein Majoriani praecessit. Ex: doxioeet (iliarum liberasse. Ergo classis huc llispa-
ldalio igitur eruere ceilo non possumus an Avitusex palim appulsa caedeniexercitus Vahdalici in Corsica
hac vita decesserit anno 456 exeunlc, an 457 inci- a Ricimere faclam, quara Avitus anlea per Hesy-
piente. Atiquanluluin temporis inier ejus abdicatio- cliitiin Theodorico reiulerat, iterum nuntiavii. Pro
nem et raorte.m cessisse Idatius noii semel signili- Marciano autem dixit Idatius, quia ex parle Marcia-
cat; nain et de Ilalin ad Gallias Arelate successisse, ni naves illae Orientales vcnerant. Lectio haccac-in-
impcrio utique siioliatum, hic aflirraal, et postino- terprelalio salis congiua , et alio |um necessaria vi-
dutn haricspoliationem illiusque inoitem gradalimi detur; nanique ea, quam vulgati libri praeferunt, sine
commeuiorat, iuquiens : Avilusposleaquama Gallis el seusu ac nullius rei esl.
a Gothit factus [ueral imperalor, cavet imperio, Go-
ihorum promisto deslitutus auxiiocarel elvita; quin iVolfl LXXXII, p. 102.
etiain supra clare id expressit, dura Hei>ychiumnar- 1. Qnema Imoiimi ad aiiiiui:) 1 Marciani nolas
rasse ait Aviluni de Italia ad Gallias successisse. Ex quas ibi ins ripserat ldaiius, piinium inlerpnlatione
his sane non teraere deduces, Avituni Platenlioe abi isia xxvn v. i. si. deiide hoc commenlo XXVHI.Va-
imperio Jejectum die 17 Octob., uti narrat Anony- lentiniani imperaloris mater, depravaverunl librarii,
nius , ex:ea urbe in Gallias , cum primum se dedit ila eiiain ad ipsius Marciani aiiiniin ullimum, quas
occasio, aufugisse et ad Theodoricura in Hispanias consiguavil Idatius nolas has in, vu, quibusque si-
8(7 ADDENDAAD QUOSDAMPR^BCEDENTESTOMOS. 808
gnilicare voluil lerlium aimum Avili et seplimuin A minissent regulacab Idatio traditacanno 17 Theodosii
Marciani, inlerpolavit priinum nescio quis, ita scri- Magni; ex ea enim intellexissenl 1 Avili annunt
bens : lii A. VIIM., posteaque alius sic illas interpre- eumdem esse cum anno 5 Marciani, ct 1 Majoriam
lams est : 7Vr(ieamio Anilus seplimo mense; nion- etimdem cum 3 Aviti; proptereaqu;: annos civiies in
strum lectionis, quod huc usque oinnes qui haec lege- Chronico angendos non esse, neque u!ii 1 Avili,
runt turbavit. Et erat quidem cognitu diflicilis neque ubi 1 Majnrianiannus in^criptus est. Hoc pacto
depravalio illa : Valentiniani imperatoris maler , constal omriino chronologia ldatii, patetque cunclis
poslquain noiae illae: v. l. M.translaiae sunt a § Gens nihil ab eo peccatum fuisse, qnainvis Avilo tres im-
flunnorum ad § Ptacidia moritur; liam sensuin red- perii annosadjudicaveril; nam numerandi sunt sicuti
debanl non unriequaque ineplum. Ideo nemo quod ab eodem Itlatio numeraniur anni 17 Majoris Theo-
S'iain de ea leclione, quanluinvis nola , aliquando dosii, et 31 Piacidi Yalentiniani.
dubilavit. Verum banc nostiam, qua illud vn ii. in Nota LXXXIIl, p. 102.
septimum mensem, aui. septem menses commutaiuni
est, adeo suspeclam, aul cliam fal-ara 238 habuit QuisquisIdatium crcdidit ad § Theudorttusadversus
Sirmondus, ul in sua Editione duo illa verba septimo novum annum civili-m inchoasse, naciile non inodb
tnense. expunxerit. Henricus Vale.-ius, qui dc hac regulaeoblitus estquam anno primo Arcadii et Ho-
corrcctione Sirmondi nos docuit, ut dictum esl in iinrii Idatius itlem 240 prxscripsit, sed et clausos
seb Jio, nihilo ipso meliorem cxhibet; ail enim : penitus habuisse oculos oportuil. Tam evidens narri-
Sirmondus has dnas vocesseptimo mense in Editione que est Uatium eo § Theudoricus aversis narratio-
sua omisit, melius (aclurus si duas illas terlio anno R nem continuare, quam § Theudoricus Emerilam in-
expunxisset. Florius, nota 14 in I.lalium, n. 6, Vale- " stituerat, ut si modo quis osciianler ista non legat,
sio subscribit, nisi quod pro seplimo mense scripsisse nequeat id non inanifeslo percipere. Quippe res ipsa
fortasse ail Idatium decimo. inoram rejicil sedeciin inensiuin, quos ut iiiiiiiiiiuin
2. Eqnidem tres hi clarissimi viri ldalii lextui ali- decurrisse oportet a prjeconcepia per Theudorictini
quid detractuni volunt. At Sirmondus illud rejicil, Eincrilae depraedaiionead egressuin illius ab ea urbe,
quotl mea scnlenlia nunquam scripsit Irialius, sei si § Thettdoricusadversusnovus anniis cominunis nu-
neque id locornni scribere poluit; nam exintle nar- nicrelur. Porro sanctus I-idorus, in Hist. Gotlior.,
raiiouein eorum exorJitur quoe acla sunt anno 457 ; haec cadem narrans, Theudoricus,ait, dum Emeritam
quando aiilein hic annus arivenit, non septcm aut urbem deprmdarimoliretur, sanctm manyris Eulalim
decem menses, sed octodecim f^.rmeab inauguratione Ostensispertemtus cumomni protinus exerciludiscedii
Aviti effiuxerant. Yeruni Valesius alque Florius id el Gallias repetit. Theudoricuni Emerita protinus di-
detrahere vellent, quod scripsit cerlissime Idatius. sccssisse dicturus erat Isidorus, si, dura haecex Ida-
Praestanlissimuscrilicus Pagius, Dissert. Hypat., cap. lio de>cribebal, exislim ivit nolam illam i § Theudo-
14, dura de cunsulibus anni 456 agit, ulramque lec- ricusadversis aiinexainnon modonoVumprincipalum,
tionein consistere po ise asserit; ipse tamen ne co- sed novu.n etiani a niuni si.gnilicare?Seil rursus, in-
nalus quidem esl ista componere aulibianl iu critica, fra, ad annum 460, oslentlam lsiriorum novum hoc
ubi iteruui liiinc Idaiii locum retractat. Imo, n. 7, loco civilem ainiuni non computasse.Tgilur Idalius a
anno eodem 456, ila concludit : Verbailaque illa, § m. vn. Avitusposieaquamnovum annum iiichoans,
de qttibusqumslio esl (nimiruui liiuc duo, tertio anno) cidem epochamiinperii Leonis et Majnriani, quaepost
in ldatium videniurinjarta. ( Januarium iniiiutu suuni habuit, infra inneclil, consi-
C
5. Pace tamen lanloriini virorum dicam, notara il- gnata ad § Theudoricus qdversis hac nota i, quae
lain ui, quae annuni lerlium Avili imperii significat, proinde novuni principatuih, non autem uovuui civi-
eradendam non esse a Chronico; ab Iriatii namque', iem annum signilicat.
calarao absque ullo dubio scripta est. Idatius igilur Nota LXXXIV, p. 104.
hunc morem ubique in Chronico servat, ut poslquam
Cum Avitum ab imperio dejectym ex Tribuno
cujusque principis annum primum consignavit, tot, didicisset Theuduricus, aui ira percitus,
deinceps iili tribuat, quot ipse iiuperando civilesannos Hesychio
aul subilanea correptus cupiditate regno suo adji-
attigit; etiani si ultinium non solum non explevcrit, ciendi
sed nec vix quidem inchoaverit. Ita ab illo factum[ quidquid in Galhccia et in aliis Hispaniacpro-
est in Theodosio Magno, cui annuin 595 aldixil, et. vinciisjtiris erat Roraanoruni (nam hucusque firiiim
lamen Thodosius 17 illius anni die extremum vilae imperio luisse Idatius et Sidonius non semel testan-
suaeobiit. Similiter Valentiniani et Marciani numera-\ tur), illa quaeab ldatio narraniur ad annum 457 a
vit.!Nam quidqtiid sil de loco de quo iiunc quaerimus, suis Gothis perpetrari passus e:t, vel eiiain jussit.
expressis siatim verbis septein illi regni annos ascri-\ Alrocia quidem ea atque saevaeta raoribus Tlieudo-
bil, inquien.s: ln Orienlis parlibut sepiimo imperiij rici, quos describit idera Sitlonius lib. i, epist. 2,
sui 239 anno morilur Marcianus. Ex dictis autetnL niinis aliena. Postea lainen antiquis Gatlseciso241
liquirio constat, septimura hunc annum MarcianicuniL posscssoribus tam indignis, quam Suevis, cunclaui
457 aeraevulgaris Idaliiiui conneclere ; et tinien vix. provinciani.concessit Suevisque, pro ingenita raag-
illiBSmen ein priinuin vivens explevil "Marcianus;. D 1 naniinitate, ut regera e sua gente sibi asciscerent,
nara successor ejus Leo 7 Febr. die eodera anno[ indulsit. Rem fusi.is narrat JornanJes in Geticis, n.
eleclus e I, juxU Chronicon Alexandrinum. 71, iiiquiens : Suevi. recloris sui ( regis Rechiarii )
4. Praeteiea cujusque interregni tempus, si quando' inleriliim
cum
contuentes, locorumsacerdotesad Tlteodori-
direxerunt. Qttos ille pentificali reve-
inlcrvenisse conligit, ei imperalori atlribuit qui proxi-' rentiasupplices non solnm impunitatem -Suevis in-
me praecessit. Exerapfum habcmus in Honorio, qui1 dttlsit, suscipiens,
sed
anno 423 obiil, ettamcn imperium ipsius prolrahit1 renl, jlexus ul sibi de suo genereprincipem consiilue-
a I annum 425, quo Tbeodosium juniorem primo,> erant calhoiici; pietale concessil. Sacerdutes hi episccpi
deitide Yalenlinianum inseril Chronico. Ergo, juxta laeciaeranl. E sneque enim alii i 1 temporis in Ga;-
morem suuni, Idatitis, cuni Avili principalus et quod|* tamen reverittis est Theutloricus,
seculum esl posl ipsum inierregnum tres annos ci-' propterque illos indulgentius, qtiam pro jiire belli
vilcs conligissent, videlicet 455, 456 et 457, tres t 1i cum S.ievis egit. Golhoruin banc in episcopos obser-
annos iuipetii ascripsit, quos hac nota ui designavit,> vanliani, saepea'ias a scriptoribus testataiu, amraad-
cui aJjnnxil hanc ali.un vn, Marciani annum scpti- verti, verbaque Salviani de bac eadem re, supra,
iiium iiidicaniem. Has atitein notas sciolus aliquis noia5l adJuxi-
inierpolavii. ut riictuni e^t snpra; ti inde nala estt NotaLXXXV,p. 105.
leciio Tertio anno Avitus septimo mense. Neqtic a Florio religioni fuit ex § Gollticusexercilus, qui
propier tres annos Avito ascriplos invecla fuissct ini posl hunc Franianes sequitiir, aiiuiiin 2 Majoriani et
Ghroiiicoii«Htapeiturbttio, si lectores ac libiar i ine- Lconis iihuc rcvocare; ciiam si i fiuc pcrlineie op-
8C9 IN. IDATtl EPISCON CHRONICONNOTAL m
tirae noveiat.Eijuidem niliil amplius opus est ut qui- ^j) in Viia sancli Martini observarat. Caruiiiia Pauli, i
libet ila ab ldalio scriptum fuisse cognoscat, quam dabo nola 95, ex qujbus ista novam lucem accipieni.
eutiidem Idaliutii legere. Nam, supra, § Theudoricus In hoc tand/m bello, quod in line anni 459 ges-
adversis, unius paschatis mcminit, aliusque meininit tuni est, proslrati aliquando Goihi pacein ciuii Majo-
hoc § Franlanes ; alius, inquam, quod nemo inficias riano icerunl. QuodSuniericuset NepotianusGalloccis
ibit.si narralionis Idatianae seriem diligenter perpen- renuntiari curarunt, ut narrat Idalins eodeni aniin
rlat. Igitur primuiii Pascha ad annura xroc coraniunis 459. Ailerat tunc in Galliis Majorianus, et Arelale,
457ell, Majorianispeciat, secnndum vero ad annum dic 17 Maii, edidit Novellasde adulteriis.
458 ef 2 Majoriani, quem ad hunc § Franlanes desi- Nota LXXXVlII,p. 107.
gnasseldalium manifesto apparet. Cum in Hist. Suevor. toiidem fere ac Idatius vcr-
RelaLXXXVI, p. 106. bis ingressuin Maldraein regnum et egresMiine vila
Portucalesub poteslate RomanOrum, id est Gal- referal fsidorus, ejusque obilum aerae 498 alligei,
laecortlra';qui inimunes a jugft Suevorum remanse- salis certo colligitur, numeros Chronici ceiatel-idori
rant,'fuisse exislimo , quando illuc Rechiarius, vi nonhiin in hac parle vitiatos fuisse, 244 eosque,
ulii Maldroemorsconsignalafuitab Idatio, anmiin 460
iempe<tati&aetus,ut narrat Jorriandes, appulit. Eis- aer;c
dem Theiidpriciisiilud castrum reliquit, 242 simul- vulgaris, cui aera Hispana resoondet, reddidisse.
qrie quiilqiiidjuriseorum cratantebcllum contra Re- Pracierea cum idem Isidorus jtigulatum a suis dicat
chiarinm susceplum, quoi ex ipsa ldalii narraiione Ma:dram terlio regni sui.anno (sprevitpauculos dies
ultra regnavit) profeclo a § Suevi, qui remanse-
perspicue "colligilur. Unictim tiinc fuisse caslrum quos
Poriucale nomine, ad annum 456, in scholio, litlera pI* ranf,-ubi regni illius consignaiuniest iniiium, ad httnc
P, adnotalum est. Postea novum ejusdem nominis ldatio § Maldras in fine, tres lantuin annos Julianos ali
caslrum condiluin fuil, quod in proeclaram civilalem iiiscriplos invenisse se oslendit. Alqui desi-
inoxevas.it, riomenque suum Portugalioe dedit ab eo fnatos reperisset non tres tantuin, sedquatuor.siad
lempbre qup catholici nostri reges ex Gallacciacon- § Theudoricus adversis civilium annoriiin uunierus
tra Saracenes ad Austrum moverites civitalem iliam augealur; nam quinquies ab uno ad alium locum
stbi subjecerunt, et ex ea subnrbanara regionem, et numerales n tasrauiliplicai; igitur ita noiai§ Theu-
quidquid postmodum cotitinenter in ea ora occupa- doricus adversis impressa anntini Majoriani et Leonis
verurit, Portucale dixerunl. Hinc liquet non rtcte prinium, uon aiiiem annum civilem designat.
Portugaltia duplici '// a norinullis scribi. Nota LXXXIX, p. 111.
. NotaLXXXVU, p. 107, De hoc defectu lunaescribitPetavius, Ratiou. p. n,
1. Idalius de (irmissirna pace inter Majorianum et lib/iv, cap. 15 : Hoc anno 462 ineunle, feriaS, hoc
est paulopost mediamnoctemdiei secundmMartii, obs-
Theudofitum inita meminit ad annum 459. De ea- curala
dem Sidonius, carm. v, vers. 571, laudes proedieans duhium,esttdatium iuna ad dodranlem. Ilaque verli iiequtt in
quacnunc de defectu lunae narrat ad
Petri, qol ab epistolis eral Majoriano, luec ait: eura Abrahami et Leonis anuuin retulisse, qui anno
.... Altarnenhic nuper, placidissimeCa?sar, 462 aeraeDionyîanaerespondet; quod eliam Hispana
Gbsidepercepto,nosiraede mriuiibusurbis acra 500 isthic inscripla evidenter demonstrat. Et ti-
Visceribusmiserisinserlumdepulit hoslem, cet ab Uatio ea non sil, ab antiquo scriptore, qui hoc
El quia tassalisnimiumspes unicarebiis ,G
Venisti, nostrisprimumsuccurreruiciis, * loco in Idatio illu n Christi annum numeravit, certo
I.ugdunmnqitetuumdumpraeleris,aspice, victor; jnscripta est. Chronicoii Parvum allcruin ex bis pro-
Olia post nitniosposcitte fractalabores. digiis raeminit, inquiens : ln convenlu Bracarensi
Cui paeemdas, redde animos: duttrum nalorum porlenlum visum; id est, duo in-
Hic hostis qui tam misere Ingere Lugdunum coe- fantes carne iuvicem sdidala adhacrenles. tta ex
git, et cum quo nunc, datis obsiriibus, pax composita fragmentis ilispanioealbescente. Illusiratae discinius, ubi taiuen
est, non externus miles, si doclissimo Sirmondo cre- pro infqntes lfgilur
dintus, sed miles praesidiarius erat Lugdunensibus NotaXC, p. 111.
imposilus, ut eos in officiocontineret. At vero Sigo- 1. Duplicimendo quo laboratChronicori §Antiocltia
iiiiis, de Occidenlali imperio, lib. xiv de Golhis, qui corre. tionem adhibui in scholio. Et prinniui legcii-
Lugriunura occupaverant, hunc SiJouii locum inier- ' dum esse dixi Antiochimmajoris Syrim, non vero An-
jiretalur. Cui sane ego quoque assentior. Quisquis tiochia mdjor lsaurim, 245 quod ferunt vulgati li-
enira ldatium altento legat animo, nequibit non in- bri; nam in Isauria nulla est major nec minor Antio-
telligerei Theudoricum, slatini ac de Aviti abjeclione chia. Al majoris Syrim mentio fil iri lapide Tarraco-
ceriior faclus est per Hesychium 243 tribunum, nensi apud Gruteriim, pag. 1091, nec miriiin est ii-
bellum, quod adversus Suevos iustiluerat, in Roma- brariuin ex majoris Syriw fecisse major Isattrim, ex
nos verlisse. Et in Raeticaquidem per legatos illud priori voce majoris duabus postremis liiferis is se-
gessit, in Galhecia per se ipsum. Quo, relicta His- quenti Syrim ascitis, ex quibus vocem hsyrite con-
jiania, properasse Theudoricum post pascha anni fectam poslea in lsauriw mntavit. Deinte ubi vulgati
457 narrat idem Idalius. | libvieum exhibent, legendumiinonui ea, ul refcratur
D
2, Pprrq simile valde vero est Gallos, qui Avito ad salutdrid quOd praecessit. Aliler neque
sumendi iraperii atictores fueranl, oegre illius dejec- sensus neque monita, grammatica constat.
tionem tuliise, Sidoniumque, Aviti generum, alque 2. Baronius, qui ex Evagrio hanc Aniiochiae cla-
alios maxitue ex Avemis cura Theudorico egisse, ut dem describit, ad animm 458, n. 27, eam Antioche-
Ricimeri, et ab ipso creato iinperatori Majoriano bel- nos propler haereses quas
lum imliceret, injuriamque Avilo Galiorura Golho- aflirraat. Verumin Vita sancli fovebant passos fuisse
SiraeouisStylilae (5 Jan.
rumque «ommuni consilio imperatori facto illatam1 apud Boltandum), Aniiochenses lunc at/eo sanctis-
vindicarel. Sidonius sa.ne non prsesidii, sed hostis,i simo viro reprehensos inaxime fuisse dicitur ob
neqne rebtllionis, seJ belli, noniina ibi usurpat, sese- luxum, intemperaniiara aliaque iJ genus
que illi immiscuisse in praetalione fatetur inquieus : Neque enim solius'iiaeresis crimen, sed alia tlagilia. quoque
Uttilii, Flacce, aciesBruli Cassiqneseccto,
• Cwniinisest aucior,quifuit innumera cceleslem irara provocaiit et vindictam Dei
et veniae; in liomines accersunt.
Sic mitii,riiversonnper sul>Martecademi, 3. Quod attinet ad tempus quo ille Anliochiaetern»
Jussisli placido,viclor,ut essemanimo motus coritigit, laleii ium esl Uatium res Orientls,
et
Quin ipse Sirmondus, ad epist. 13 lib. vn ejus- eas quaead staiura publjcuin iion pertiue
dem Sidonii, Golhos hoc leinpore Areialem oppu- bant,praesertim aliquando non satis coguitas haboisse; quod
gnasse, et ab jEgidio cotnite Dei aiixilio ct divi Mar- jara vidimus, irao Idalios ipse nonnuiiquani
tini precibus percuisos atque fugatos, ex Pauliuo,, supra coufessus est. Alterum nunc etiam occurrit exem
PATOOL. LXXIV. 26
tn- ADDENDAAD QIOSDAM PRÊCEDENTESTOMOS. 8)2
plinn isluJ de terrocmoln, nam cerlius est contigisse A verus pacis taedium ceperat, Majorianoque interfecto, Se-
n'ino458 quan/462, cui illum Idalius alligal. Verura regnabal, statuisse. Quapropter vix juxta
»'j Orieiilalibus decipi ille potuit, quippe eorum unus Priscnin fieri potesl ut Eurioxia el Placidia ante an-
r.Tipsit (el quod scripsit Evagrius, alii prius scri- num 462 a Gaiserico in Orieiilera missaesint.
bere poluerunt) lerrxmotum illuin evenisse elapsis
-CCUXLVH annis ab eo alio terraemotti qui Trajani NotaXClI,p. 111.
tcraporibus conligit. Atqni is alligaluraddas ab Eusebio Quisnam fuerit Gaiserici lilius, cui a patre nuptui
Abrahaini anno 2130. Si ergo his annos dala est Eudoxioc et Valentinani lilia Eudocia, non
CCCXLVIII , niinirum CCCXLVII, qui juxta Evagrium una est scriptorum sententia. Idatius Geulonein,
elapsi jara fuerant, annumque praetera qui tunc,adduman-
Paulus Diaconusel GolfridusYiterbiensis Trasamun-
hicalius terriemotus evenii, fluebat, profecto dum, Priscus Procopius, Viclor Tunensis, Evagrius,
num Abrahami devenies 2478. Ilnnc ergo ipsura an- smctus Isidorus, Theophanes, Zonaras et alii, Hun-
linm decurrit Idalius, dum terraemotura hunc com- nericum Etidoxiam duxisse afiirmant. De Trasa-
raemorat. Lege, si lubet, doctissimum 246 Pagium, muiirio non est cur dispuiemus, cum ex CassioJoro,
ad annuni 458, n. 6, ubi non unuui errorem Evagrii lib. v Var., episi. 43, etlib. ix, epist. 1, constet Araa-
iii liac re detegit alque redarguit. lafridara sororem Theodorici llaliae 248 regem ha-
Nota XCl, p. 111. buisse uxorem. Ex his autem qui Eiidociam matri-
monio junctam fuisse Hunnerico asserunt si Priscum
l.Pagius, ad annurn 457, n. 14, adducto Theopha- excipias, qui tamen loede errat Eudociaenomen in
n:s leslinionio, Eudoxiam Augusiam ciun filia Placi- jg i Honoriam commutando, reliqui centum et amplius
dia eoilcni illo anrro457 ex Africa in Orieritera adve- annos posiquam haee gerebantur scripserunt, atqua
nisse aflirmat. Al ut lriatio discessum illum Eudoxiae alius ex alio quod litieris mandabai excipiebat. In-
cx Africa anno 462 alliganti polius assentiar quara super Procopius, praecipuoeinter hos scriplores auc-
Theophani, raovet rae primo quod in Vita sancli Da- torilalis, mulia de Gaiserici Hliis et nepotibus igno-
nielis Stylitae die 11 Dec. apud Surium, n. 22, de rassevisusest, dum Theodoricum, Hunnerici fratrem,
radem Augusta legilur; siquidem haec ibi scripta mortuuin fuisse narrat, vivenle Gaiserico, nullaquo
sunt : Cttm fama stmclum (Danielem) ubiqtie prwdi- relicta prole; quae falsissima esse ex Victore, teste
caret, ad eum (in columna degenlem) venitimperatrix oculat", certo constat. At Idalius sexagenario major
F.udoxia, quce nuper servata ex Africa, etc. Atquii tunc erat, cum Eudociaducla est in Africam,et quin-
conslal Danielem coluwnam ascendisse post mortenii decim ut minimum annos insuper vixit. Prxlerea res
Siraeonis, qui vivere desiit die Parasceves, aut, quodl Gaiserici, quera factus jara episcopus ex Galloeciain
inagis arridet Pagio, Kal. Seplemb., anno 440. Qult Alficam transfrelaniem viderat, fere nibil dubito quin
urgofama Danieleraubique procdicarepotuil, ante an- ad unara omnes cognitashabuerit, ut etiamsi tot alii
num 462? Quod si re ipsa id (ieri non poluit, neques scriptores secus ac ipse narrent, nihilominus illius
Eudoxia ad Danielera venit ante hunc annum, quo- testimonium contemnendum non sit. Porro unus
modo servala nuper ex Africa dicilur, siquidem quin- Victnr Vitensis, qui rebus tunc praesens aderat, bis
que ante annos ex Alrica inOrientem advenerat, annoi nos dubieiatibus atque hesitatlonibus eximere potuis-
scilicet 4,)7, ul vull Pagius. set; verum nequidem Endocke nomen lotaunquam
2. Deinde Eudocia Augusta hujus Eudoxicc ma- /Q bistoria sua mentinit. Et licet lib. I:I Hunnericuin
ler obiit die 20 Octnb., anno 460. Ita legilur ini liiium habuisse tradat Hiklericiim nomine, altaraen
Yila saucii Eulhymii, leste Pagio ad euni annum,, qua ex uxore illmn susceperit nullalenus proJit.
li. 7, cum apud Bollandnm (20 Janu.irii) dies einor- 2. Ut autem Eudociam eam fuisse non conlinuo
tualis Eudociacnon exprimatur. lncredibile aulem estt assentiar, proeter Idalii auclorilalem movet me luni
Eudoxiam, ubi primtim in Orientem pervenit, ad ma- hoc ipsura Victoiis silentium, qui, cum sororis ejus
trem non advcJasse, si hoecinter vivos eliam luml Placidiae memineril, Eudociam non videtur taci-
agebat. Pariter incredibile etiam est, si ad malremi turus, siquiderauxorHunnerici ethujus lilii Hilderici
accurril, scriptores omrtes de hoc ocrursu penituss maier exslilisset; tum quod de Eudociaein Orientera
lacuisse,maxiineCyrillum,qui, illam Vilam Euthyinii-i firga Hunnericum questum aliquando luisse nullibi
scribens, silentio non proeteriil F.udociaincordesau- legilur. Quin imo Plaeidiae soi oris rogalu ordinari
cialam fuisse, cum de generi Valentiniani nece et de3 episcopuiiipernii;itiiiEcclesiaCarihaginensi,quaesi[i6
liliaealqu* neptura captivilaie audivil. Porro Theo- episcopo erat annis xxiv, eidemque Placldi.* possesT
pbanes, adaiinumjuxla Alexandrinos464, non siluit,, siones, quas habebat in Africa, servavit, et per
neplem Eudociain, staiim ac ex Alfica rediit, Hiero- Alexandrum, illius proeuratorem, a Xenone Augusto
solymam properasse 247 cxuvias avioeveneratum. comitem crealum rerum privatarum, administrare
Qnapropter verisimilius mihi videtur quod narratt concessit.QuiBsaiieHiinnericuincxacerbatononfuisse
Idatius, auctorcoacvns, qtiique proxiraior eratAfricoe,, aiiiraoinEudociainejiisqueadquosconfugeratcogna-
et cinii Gaiserico vixeral iri Gallaecia, ubi eliam iptos ostendiiut. 249 At si per hujus fugani non modo
sius legalos virierc potuit anno 458, deque ipsis quid1 uxore'sed etiara liliis viduatus fuit, nemo illum credet
proecedeiiti anno gesluin erat apud Vandalos certo) 1) ; oequoanimo taniam orbitatem laiurum fuisse. Nam
cognoscere, procsertira de Eudoxia ejusque filiabus,, Eudociam Ulios secura abduxisse, morientemque
de quaruin sorle raagna tunc Oriens atque Occidens,, episcopo Hierosolyraorum coininendasse lestatur
in exspeciatione erat. Theophanes his verbis : Eudocia, Gurco cujus opera
5. Immerito pr.cterea Pagius in suanrsententiaml et auxiliis velul sibi fidissimi, dum Honoricum conju-
trahit Priscum, quasi is Gaisericuni liberas misisseB gem fugeret, usa fueral, cum liberis archiepiscopo
Eudoxiam liliamque Placidiam anno 457 ullo modoo Hierosolymorumcommendalo, in pace animam effla-
signilicel. Nam praeterquain quod Prisci narrationess vit. Ut aulem illud cum tiberis, non de Curci, sed de
nuliis chronologicis characleribus distinguuntur,, ipsius Eudociaj liberis, inter quos fuerit Hildericus,
quibus discerni certo possil quid cui anno siiigulaliiii
ti qui in Africa post Trasamundum regnavit, intelli-
ipse ascribat, hanc de asseriigin liberlatem Eudoxia a gamus, id quod Procopius, lib. i de bello Vandal.
ejtisque filia sic exorriitur : Genserichuscum non am-:- scribit, facit; ait enira : Eral Hilderitus arclissimm
plius (mderibuscum Majoriano pactis stare constiiuis- amicitim vinculo atque hospilio junclus Justiniano,
tet, etc. Deinde addit : Missa est ad Genserkhum le- nondum quidem adepto imperium, id tamen ad arbi-
gatio a Riclmnero, ne fmdera violarel; et posi, ibte e triummoderanti.
Eudoxiaenarrat el Placidiae liberationem. Ex bis au-i- 3. Ergo isla de Hilderico ab Eudocia secura in
lem liquido deducitur Priscnra earuin ex Africa re-:- Orientem ex Africa ducto, ibique posl matris obitum
ditum non nisi post paccm inter Gaisericuraet Majo- i- apud malerteram Placidiam et consobrinain Anciain
riaiium initam, irao etposiquam Yandalum hujusruodi li Juianam, Arcobindi uxorem, longo tempore com-
813 IN IDATII EPISGOPI CSIRONICONM'VM. su
morante, non imprudenter interpretamur capimus- A / gislrum militum, callida maliliosaqueapud iinperato-
que. QujeieconversodeHilderico, Hunnerici filio, vix rem arte fuerat obfusCatus,eo qnod Roriianisfa<c»hus
intelligi queunt; hic eniin Carthagine erat, quando liicens, Barbaris procul dubio favere, et subreption«
aliquot ptist annos ab Eudociaefuga Hunnericus pater clandestina provincias a publica niteretur dilione de-
episcOpiscalholicis edici jussit : Jurate si post obi- jeclsse. Evocatum propterea Romam Agrippiiiuin,
tum domhii noslri regis ejus filium Uildericum deside- imiiscussumatque inaudilura capilalem subire senten-
ralis etse regeni, vel si nultus veslrum ad regiones tiam. alqueinterim in carcerem detrudi jussit impera-
transmarinas epislotas diriget. HoecVictor loco su- tor. Ex quoad basilicam sancti Pelri insighi mifaculo
pra laudato. Ex quibus novum pro Idalii narratione elapsus Agrippinus, moxque Augusfo proeseiiiatus,
argumentum desumitur, non illud quidem efficacissi- ac suspicione detersa, adCallias repedavitjaditoqiie
mum, altainen non penitus exile. Nam ad quos trans sanclo Lupicino, cujus precilius lanto discriinriiB'
niare auxilium oerumnis suisimploraluii scriberent ereptus fuerai, gratias illi pro Unlo benelicio corairi
eatholici episcopi, cum, Occidentali imperio abolito, oiiinibtisretulit. HODC iisdeui fere verbisibi, cfd;uqiio-
Hispanias , Gallias , lialiam Barbari tenercnt'! Ab modocunque vera sint, ad anniinl tainen 462 refe-
Oriente vero timendum non erat Hunnerico ne cora- renda non simt, neque ab Êjidio prodilionis. accu--
muni ipsius Eudociaeque fiiio bellum inferretur, cuin salus fuisse Asjrijipinus corara Augusto dicendus ,
cognatt illius Conslaniinopoli potentes admodum p istquam hicNarbonam Gothis conlradidit. Narnqiie,
est-ent atqiie graliosi. Veruin qood Hunnericus limet, rhetore Prisco te-le, cujus verba sequenti annota-
quod relorniidat, hoc ipstira est. Nimirum Ilildciicus, tioneexhibebo,jEgidius,postMajorianiiieceni Roina-
qiiem Eudocia genuerat, non ilunnerici, sedGenlonis nis infesius, eorura sese atque Severi iinperio sub-
filitiserali Is, Gentone 250 patre morluo, cum ina- lBtraxit, et domiuatu quodam sibi in media Gallia
tre Eudocia in Orienteni elapsus in inetu ponebat comparalo, auctontate sua, atque auspiciis bella
llunnericum , rie pro eo Oriens contra Hildericum gerere, deque rebus omnibus di>.ponereconsuevii.
lilium arma suseiperet. Ideo urget episcopos ut ju- 252 Quod Idalius uo=tr annis 463 et'464'diserte
rali promiltant se nihil contra hunc suum Hilderi- prodidit. Quare si cui iinperalnri Jilgidius (lelationcni
cum cum traiismarinis simul-maciiiiiaturo*. contra Agrippiuuin deJit, is Majoiiaiius fuit, ne.jna-
4. Itaque VictorVitens s de crudelilate Hunnerici, quain vero Severus.
posiquam is regnura adepius est, serinoneni insti- 2. Ergo post duos aut tres annos, quam Agrippi-
uiens , baec, lib. n , inler alia scribit : Theodoricum nus apud iraperaio.em perdueilionis accusatus esl,
fratrem filiosque ejus Genlonis fralris filios crudeliter Gothis Naroonani proJidil. Atqui hoc ipsuin, etsf
cwpit insequi. Quorum nultttmdimisisset, nisi ei mors cictera deessent, satis est ut narratioiiera , sup.ra fe.v.
desideriisui voluntalem auferret. Rursus de Gentonis Vila sancti Lupicini adductam, suspectani habeamus.
iilio : Gentonis nvijorem filium nomine Godagisum Nam .cuiii semet Agrippinus prodiiioriis mariilesttis
cum tt.rore atque sotulio servuli aut ancillmcrudeli ex- lenealur, quis crcdat callula ct raalitiusa arte de hbe
silio delegavit. Ex his exque aliis supra expositis, si apud imperatoreiii criinine accusatuui fuisse ab
in re peiiitus obscura lncus cst coiijecturis , quatuor JEgidio, quem, ut ait Idatius, famq commendalviru\ni
haec colligo : 1° Gi-ntoneii, cura regnum assumpsit esse Deo bonis operibus plncentein, quemque nou
Huiinericus , Lto jam suo funclum fuisse ; natn si modo Idatius, sed eiiam Pauinus, qiii Vitani sancti
inler vivos tum ageret, quis dtibilet Hunnericuni, Gregorii Turonensis eodem lenipore scribebal, suili-
sicntfilios, sic eliam patrem insectaturum? 2CEum- (^ (] inis laudibus celebrat, iia de eo lib. vi cauens:
dera Gentoiieiii b.s uxorera duxisse, et ex prima IHuslremvirtute virum, seriiuoribusalmis
Godagisura, qui nnno 477 inairiiiioiiio junctus erat, Plus clarum,niagiiuiuiuefiJe, qua clarior exslal,
et alios fortasse tilios suscepisse , ex secunda vero, jEgidiumhostilisvallaverataginiiiemullo
eaque Eudocia , quain anno 462 , ut tradit Ualius , OtbiJio,objectis,quaeiiiuuaiu sepserjl, armis.
accepit uxorem,Jlil(lcricuin, et quidein non unicum,
5"
genuisse; Eudociam posl 16 annum a nupliis cum Elogia haec jEgidii perspicua sunt. Pergit deiiiJo
Gentofie contraclis,aiinocirciter 478, cum sibi suis- Paulinus ea enarrare qu.-c.obsidioiiisteriipore actitaia
que fiiiisab Hunnerico tiraeret, quem in agnatos suos sunt, et illius Unem perslringens inquit :
oranes tain immaniler desoevire cernebat, Cartha- Verum praasidioDoininid^jecu fugiiitur
gineiriOrientem aufugisse; 4aid causoefuisse quani- Hlillia,et egressumi>oriisiiipatentibusagmea
obrein Hunnericus nibil de Eudociaefuga conquestus ResUuratsolidassecuro priucipe vires.
sit; .raaihneque uxor illius erat, neque ipse GeiJtonts
fratrisfllios amabaf, imo eos a se abigere salagebat, Ergo hoste fugato aique depulso, ait Paulinns,
ut de Godagiso dictum est. Sed laraen quod Eudoc a milites,quicivitaleni delenderant,desaluteMajoiiain
enim intelligi illud debel securo\prin-
ciim filijs siiisad cognatos conliigissei, nullus dubilo (de Majorianosolliciti obviam illi procedtint, eumque salviim
quin ipsi yehementer displicuerit; rieqne eiiim non cipe)
etsecurum ingenti aiacrilate acloeiiiia
videre potefat, exinde sibi tilioque suo Hildericoali- gesliunt. Exoffendefltes,
bis autcni facile inicliigitur periculosis -
quoii belli periciilum iuiminere. Quod ut averieret, fuisse boc bejlum, quod cum Goihis geslum
Xenoriiet placidiiieea quoerefert Vicior gratilicatus lrD simum nota 77. Post hoec redit .Paulinusad
esse videtiir. Deriique Eudociam, viro suo Gentone fuisse ostendi et quis de eo populorum cssct sensus,
Gaiserico viventibus, elabi ex Africa non iEgitliuin,
soceroque declarat, tluni cunctos 253 pavidos, mcestos,etdesa-
potuisse 251 perspicuum est. Ideo post utriusque luleilliusperquara sollicitosalque anxiosdepingit. Sed
obitum, cura non ita continuo observarelur ul an- pmeslat Paul.nuin ipsura audire, cujushaec verbasunl:
tea, fugam capere poluisse exislimo. Sed hae conje- IiiterBairepido viciuiamrcstapavore
cluroesunt, quibtis liberum erit lectoiibus vel assenliri Pallebal tanli proceris(j£gidii)discrimine, etomnis
vel dissenlin. IV-jtum ne Idatiutii, dum Genioni ma-
trinionio juiictain Eudociam riarrat, manifestacfalsi- Anxia pendebalpopulorutncura paveututn,
l)um se quisqueputal siiiiileniperferre procellam,
latis teneri asseveranter pronuntient. iuque uuo nulat, quidquidconsisliliu uno.
Nola XCIII, p. 111. Denique quod prius dixerat, Dei ope atque auxilio
ab hostibus liberatam et in ea .ACgidiuiu
1. Agrippinns coraes, quem Idatius ad annum 462, eivitalera id Martini precibus ascribil, inquiens :
ob inimicilias quas ctiin iligidio comile et magistro ipsum, sancli
militum gerebat, Narbouara Gotbis tradidisse narrat, ObiidioneurbemMartinoorarilesolutam
ab eodem j£gidio perdueJionis falso accusatus dici- Atque ipsi douasseDeuinpopulumqueducemque.
tur iii Vita sancli Lupicini, quam ad diem 21 Marlii llrbs autem, sub cujus mrenia tam insigni prodigio
exhibent.Aeta sanctorura Antuerpiensia. Ex ea pauca Gothi prostrati sunt, eam fuisse ait:
hsec ,. pluriinis praetermissis, accipe. Yir qiiondam ProecipiternRhodanummqlliquseponlesubegii
iliustiis Ajrjppinus per vBgidiumeomitem, tum ma- Et junxit geniiuasciHiuexoiraanifetipms.
8IM ADDKNDAAD QUOSDAMPRÊCEDI-.NTESTOMOS. 816
Quar-Ar. lalensem civila'em rlare significant, ut A Chronico illuslrat, annum (quo Agrippinus prodidil
ad epist. 15 ib. vu Apollinaris Sidonii observavit Narbonarn Golhis) ait fuisse 6 Leonis, mra Hispana
olim doclissitnus Sirmondus. Ilocc igitur, quae hislo- 500, quo anno sexto Nonas Martias ab occasu solis
rica proprietale cecinil Pauliiras vera esse confir- luna defecil feria 6. Alligavit ergo Idatius, fatenie
inant ilt.t, qmc poetice Si lonius ipse scripsii Carm. v, Ndrisio, annura6 Leonis anno scroevulgaris 462. Ad-
vers 555, ubi rie-iEgidionoslro, niagislro tunc mili- dit derade : Scribil Matius Aventicensis Basilio et
luna, inquit: Viviano. His consulibus pugna facta esl inler jEgi-
Digmisrul cede-el uni dium et Gothos, eic. Fuit annus 463, atque ideo 7
Syllaacie, genio F.ibius,piptateMelellus, Leonis. Pergit itnrum vir doctissiinus : Anno inse-
vi
Appiuseloquio, Fulvius, arle Camillus. quenti (videlicet 464) ASgidiumobiisse Idatiui, illius
Quare non erat cur Pagius hujus viri tloriac, Ida- lemporisscriplor,affirmat, nobilibuseliam characleri-
liique de eo testimonio deiractinn ire ynlu.erit, auc- bus eumdemannum demonslrans; quod esset 7 Leonis,
tontate inductus scriploris Vitacsancti Lupicini. Natn quando xin A*a/.Attg., feria 2, solis ectipsis accidit ab
praHerquaiMquod quisnam ilie fnerit, et quonam Itora tertia ad 256 h^tam sextam. Et qttidem anno
piaccise teinpore scripserit, ignorantr, 234 unde 464, Leoms 7, die 20 Jttlii, etc. Idaliusne annum
ctuiparanrius non est coxvis ct inagna;cerlaeque fidei 464 demonstravit eo cuaractorismo, quod esset 7
viris, Idalio, Paulino atqne Sidonio, scripliuncula Leonis annus ? Porro si oera 500, id.esi anno 462,
ipsa non ah oninihus probatur; iino al quibus snp- ante diera vi Nonas Martias, numerabat antium Leo-
posiiilia aul saliem inlerpolata vi*a esi. I.ege Pape- ni; 6, post annos duos et qninque fere inenses, qni
brochium, tom. 11Maii, pag. 805 Venet;uEdiiionis. ab eo lunae defectu, qut vi Non. Mart. anni nienio-
l rati 462contigit, ,ad diera 21 Julii anni 464, quando
R
NetaXClV,p.U<2. cclipsis illa solis acciJit, defluxeranl, nisi penitus
Posl mnrlein Majnriani, .acre inter Romanos qui ceciilirel ldaiitis, annuin Leonis 8 num.-rare debuit.
sub Aigidio militabanl et Golhos be lum exnrsil. Ai, inqnies, Chronicon quod ante oculos hibuit No-
Narbona a Golh s occupala est, tra lenie Agrippino, ri.-iusannum 7 eo in loco exhibebat. Ita saiie. Yerum
ct Fredericus Golhus ab Êgi lianis in proeio occi- tainen quis non mireiur potuisse lanltun chronolo-
siis. Meminit hujus belli Priscus, ciijus in Excerptis gum et criticum non animadvertere a librario, non
legationuin ad hisloriam hujus lemporis facientia vero ab Idatii raanu, annum ibi Leonis 7 pro anno 8
haecveiba accipe : OccidenlalibusRomanis Marcel- scriplum fuisse? Equidem poluissecernimus. Nos au-
lini incremeutu limoreminjiciebant, ne is, laniis viri- tem librariorurn errorem agnoscamus, et, Idatio ipso
bus auctus, bellum ipsis in(erret. Prorstts enim tunc nosdocenlc aiinimiHg.lVepotifl/iHsrcccf/i;rcsliluanius.
temporis res illorum variis motlis perittrbaimviro erant, Nvta XCVI, p. 115.
linc Vandalit imminenlibut, illinc jEaidio, ex
t-allia oriundo, qui Majorianum in bellis comiialut In dissprialione pracvia, n. 50, ex l,idori verbis,
fweral, magnasqitecircu se copias habebal, el ob Ma- pr.ifutiis siiin ab anno 8 Leonis ad finem u que
foriani imperatoris cwdem erat infensus. SedctttnGo- eum a Chronici praetermissas in eo fuisse noias quae acla
heilo Italis inferendo avocaverat ortum ipsi quinque salteiu annorum, quos ulterlus decurrit Ida-
tlik in Gallia dissidium. De contermina enim regione tius, in annales digererenl ac partirentur ; proinde-
cum illis cerlant [orliter b.tlnm gerebat, simulqueviri que laboris in nuiiis relicluui fuisse, ut annorurn
ttramiiii bello facinora edidit. Hinc disciinus 1° M- G _. Leonis 9, 10, 11,12 et 13 nolas propriis in locis sta-
gidiura origine fsiisse Gallura ; 2" eumdem, Mnjoriani *• luamus.etCaetenira cutu tres Arithemii1, 2 el 3,cum
oplimi principis necein periaesuui, proplereaqiie Ro- anni 11, 12 15 Leonis concurrCrint, el hi Anthemii
manis vcheinenler iraunn, exercitusGallicanosatque jam olim adnotali in Chronico fuerint, sive ab
jirovincias (qiiautii.n ex illius lemporis monuineiilis ipso Idalio, sive ab alio, Leonis 12 ct 15 cum 2 el 3
elicere po.-sumus) Lugdunenseni, Senoniam, Relgi- ex iutegro conferemus, 11 paulo ante 1 Amhemii
cam secundain tt conterminarnra aliquam parlein consignabimus, eo quod ex eadeiii llaiii narratione
»ab se retinuisse. Qiiin etiain Annales Francici ex comtat, labente jam anno 467, qtii fuit Leonis annus
Gregorio Tnronense regem euni frequenler appel- is 11, Antheraiiim ioipeiii sui annuni 1 auspicaluni
lani, etFrancos, nbjeclo expu'soqueChilderieo rege fuisse. lgitur reducla in sedera stiatn, a qua reinola
suo gcnlili, .sese iEgidio submisisse aflirmani. Quod tuit ariui 8 Leotiis, nota, ejusdem annus 'J et Severi
unmerilo vcrlcre in dubiuiuvoluiiCalmelus in Chro- 4, qui corinexi fuerunt cuui anno aeraevtilgaris 465,
nico. 3" Dncct nos Piiscus, bellura cuin Golhis ges- nullibi 257 melius quara § JZgidius morilur consi-
si-se jEgldiuin, el quidera diuluinum. Quaesi cuin gnabunlur. Nani legationes qtias lJatius coiiiiucninrat
his quie narrattlaiius conferaniur, 255)llim'îderi § Legalos llemismundus et § Legati codem anno ad
poterit vero irnpius quam quod Agrippinus invidia diversos annos pertinere liquidissime conÛl; cura
yetcttos, tradha Goihis Narbo >a, eos in JSgidiuui-i auiem priores illaede quibus § Legatos Remismun-
stiinulaverit, H ad belluui ipsi indicendiim acceu- dus, ad anniiin L o.iis 8 Severi 3 et a',r;ucommunis
derit. Hsecai.teni rursum suspcctam valle reJduntt 464 specteni, posteriores profec 0 legationes anno
histeriam de Agrippino a sancto Lupicino niire ser- Leonis 9, S veri 4, aciaecoramunis 465, ld.iliu.ii alli-
vato, de qua supra. Interim vero animadverle, lector,. D ; gasse diibitari minime potest. Si autem quaerascur
qualn misere Occidentale im ertum undique dilnce- has nolas § Aigidius morilur potius quain alttriar-e
rabatur, dum, imperatoribos uinbratiiein lanluml duobus sequeutibus apposuerim, ingenue fateor,
principatus tpeciem gerentibus, cnncta ad se Reci- gumentum inodo proposituin id solum probare, sub
mer trahebat. Hndc in sola Gallia yEgidius, Agrippi- his nolis coiiscribeiidum esse § Legnli ebdem anno,
iras et Arvandtis ad aliquam doiriinntonis pariein\ Altamen quia Chronjcon Virdunense jEgiilii mortem
coinparaudani, diversis licet arlibus, excilati sunl. amio ab Iiicarnalione 416 illigat, verisiiniiius milii
Nota XCV,p. «3. visum esl eum post airaum a Chibli nalivitate 464
nar-
obiisse. Ideo § Mijidius morilur, ubi ejus 0111111111
Notam faanc vtu indicem anni octavi Leonis prae- rattdalius, nutas has.ix,iv, annuin nonnm Leonis et
ponendanv esse illis Chronici verbis: Nepotianus re- quartum Severi signiticanles, apposui, quia is annus
cedit e corpore, docui in scholio. Qtionam aulem1 luit sercevulgaris annus 465.
paclo fieri pntuit ut carJinalis Norisius reiiin crit eo• Nola XCVU, p.H5.
loco anni 7 Leonis uotain, nullaego rationc assequi •
potui: maxime cura quaeipse ex Idatio.assuin l libra- nense 1. De anno mortis J£gidii quid Chronicon Virdu-
rii lapsuni lam evidenter rcdarguant, ut nihil clariuss narrat jain vidiraus. Addit deindeinterfeclum
in confirinaiionem correclionis a me nunc adhibitae 8 fuisse a Childerico,1Merovei iiiio, qui reguum ejns
a.ltluci qiieai. En, leclor, verba eniinentissirai viri,, invasit. Idalius contra, Gothos eam Gallioepartein,
ix Historia Peliiij., lib. n, cap. 3 : jEgidiieiAgrip- quam iEgidius tuebatur, hoc inortuo, invasisse di-
ini ttmwt vuriltus cimnologkit neiit Idatius iu1 serte aliirraat, nullain de Francis menlionera facien»
' 81*
817 IN IDATII EPISCOPI CHRONICONNOT.E.
Eodeiri tempofe, jevcro defcderite, inlerregnum A eU Severi, quae data dicilur vn Kal. Octobr. 'sub
subsdcqluih est atque reruin ingens perturbalio. iisd ru coiiMilibns.Habes annnm , diem et locum
QuaeArvaridopraeleclo Galliarum animos feeerunt, niorlis Severi. De veneno quoil addit Cassiodorns ,
ut pirovihciammiscre vastaret, et ntin rempublicam noii credo, quando tres laudali scriploros siraul e*
hostile nescio quid raoliretur. Hujn-modi crirainis Idatius naturali ipsura morte iiiteriisse significanl.
testes a proyinciaiibtis productae sunt lilterac ab Ar- Nola XCIX, p. 117.
vando dictatae, cl ad regi m Gothorum missy, foedus Anthemio Aogusto , Procopius pater fuit, queni
cum Grsecoimperatore (Leonem inteliigeret an An- cgregie laudat Sidonius , carni. n, a vers. 68,. in-
themlutri,iriccrlum) ne feriat suadentes , Rrilannos . quiens :
supef fcigerirasitos expugnari oportere snadentes ,
Procopiogenitore micas,cni priscapropago
ciim Burguuvlionibusjure gentium Gallias dividi de- Aiignstusvenii a proavis;quem dicere digno ,
bere coriflfmantes. H;ec Sidonius, lib. i, cpisi. 7, JVondatur «Joquio.
Arvandus
ju.Iicium 258 exponens, qno est. Ubi cura nul- seciindo
damnatus Lege, si vis, reliqua in Sidonio et Ut nolii SJn-
pOsthari amio niajcslatis mondi ad eum locntn. A patre igitur adeo illiutrl
tani at' Afvando nicnlionem de Francis fieri neque . merito Idatius Aiithemimn 280 contmehilat. Art
hiter iilds quibuscuir. pugnare, neque quibuscum coinmendare ipsntn vultiisse a fTatre, quem Proco-
Galliam dividere deberent Golhi, vjdeamus, profecto piuni nomine nequideiii habuisse uspiam legilur, quit
nori iiriprudenter exislimabimiis, Francorum res in sibi persuadeat ?
Gailia aut iiullas aut niminra lum exiles fuisse. et
Childerieiimneque cum .tEgidiopugnare, neque Êgi- g iVolnC, p. 117.
dium in pngna cxdere poluisse. Si ad § Expeditio in Africam notam hanc i, qtiarn
2. Ttaqiie in fe satis obscura et a nullo scriptorum ubique consignare solilus est ldatius postquam ali-
lllius oeviliiteiis c are ac disTmetetradita liceaiquori cnjus novi itnperaloris niincupationein enunliavit,
probabilius puto verbis etiam exprimere. iEgimor- iius Idatius ipse apposuil, iion eain novum annurn civilem
lgilur arino 465 extremum diem obiil. Post ejus signiGcare certura es,e debet, sed annura I Aiilliern.i
tem, Hiqoi inler Francos (exigiiamsane inanum ela principalus; alias inaiiguratio illius diverso qiiatn
Sidoriio propterea nunquam per hOs annos corame- qtio venil in Ilaliam ai.no consignata esset ab Ida-
inoratam) ChilJerico lavebant, ut.is e Thoringa re- tio. Quod de lanio viro, ct qui ea quoe boc ienipore
vocaretur, effeceriint. Childericus ergo circa annum gcrebaiiiur in diem scripsisse videtur (iiani paulo
466, octavo poslquatn a suis Francis abjecius erat post ilefunctiis esl), credere nobis non Iicel. Qiia-
et in ipsius locnni .tEgidiusab iisdem rex api.cllatus propter nola illa l, a.l § Expeditio in Africam appd-
est, uttestatur Turoncnsis, lib. n, cap. 12, in Galliam sita, nulluin iiicreincntuni affert annis Oiyrapiadicis
rediit, .et cum Syagrio, jEgidii filio, et aliis bcllum neque Abrahaniilicis, uti ticque sitnilis nola cousi-
aniiisiiisequenlibus gessit. Sane de bellis ipsius nihil gnata in aditu ad iuiperitun Honorii, Avhi et Majo-
aliiid qtiisquarii ex laudalo loco Turonensis eliciet. riani augmentum ullum annis civilibus in Chronico
Nam qiiod ibi ait, regiianlibns JEgidio et ChilderiCo, fecerunl. Idalius ilaque conlra \ De Constanlinnpoti,
Bc.sind, relicto viro suo, ad Cliildericum venit, non u.ide liarrationem eoruin quoe ge&ta surtt anno 467
opus.estiit de Childerico iii interiori Galliarcgnante exorsus est, Leonis aiiinim 11 statnil, niintiataquo
intell gamus; scd intelligere possumus de. eo ad Q deinde Antbeniii inaiiguraiione, qiie eodein aiino
Rhenum et Treviros bellum adininistranie,.quando,J mense Aprili vel Augncto ce ehrata est, primum il-
ut narrat Rdrico, lib. l, Coloniam occupavi!; cujus- lius annum § Expedilio in Africam ascripsit, quin
que belli meminit auctor de Geslis Francorwi), Oympiadis quinque annorum adjectione aiuios chro-
cap. 8,- instiper adnotans, tum lemporis iEgidium nologic s mulliplicare vellct. Miii et Anihemii inau-
obiisse. Al:Childericum timc nondum regnum suura guralio et qiiaccunquealia ad § usque Coriimbricain
firnmsse, neque radices in iriteriori Gallia egisse, pace habentur in Clirouico, al eumdem aniimn 467
ostendunt ea quaeSidonius, lib. vin, cap. 3, de Eu- tp-ctant, ut ex Oympiatle 512 insequenli § Legati
rico, Gotlioriint rege, longe posl Francis ad Yahalini de Golhko consignata clarissime patel.
-'
paceirt concedente prodidit. NotaCI, p. 117.
5. Judiciuin de Arvando habitum fuisse dixi anno
467 (exeririlescilicei), quia ex eadem Sidoriiiepist.7, Nisi si duplex expedilio in Africam suscepta est,
iib.iysupra laudata, fere certd constat judicium illud alque non utraque navalis, allera anno 467, altera 468 ,
liabitum ftiisse lura cum Sitlonius praefectiiram Urbis quod ciedo, proemalureeani islhic coiumemora-
nondum adeptus fuerat; alioquin Arvandus non illi viiliatiris. Nam cx Marcellino in Clironico, et ex
expfofcfassetindignum esse prmfeciorio patre, 259 Sijonio, cujus verba mox describam, certissiin«
qucjdrexpTObrasse sibi narrat ibi Sidonius, sed polius constat classenij quoeconjunciis utriusque 261 ',n-
objicgfetihdignum esse praefeciura. Hanc auiem Si- perii viribus apparala liiit per ha>ctenipora inVan-
donius adniinistravit anno 468. Dixi ilr-rumChilderi- d-los, n m nisi anuo 468 suh pr.cfeclo Basilisco iu
cumHfGalliain Tediisse anno 466. Pagius anno 464 Africam movisse. Vermntamen, qniaâiirio4JJ7prse-
rediisseâtrifmat ad eum annum, n. 6. Sedcontradi- '.fjparari et instrui reepia est, vtilgatuiiique qiiaqua-
cit Tiiforiensislaudato loco, ubi voealum e Thorin- versum fuit epdem anno in Alricaui exle"nsufam
gia asserit Childericum, citni octavo anno regnaret (quod laraen factuin non esl aut rellantiiiin verittirura
JZgidius.Cum autem jEgidius clarescere inceperit omnia iniportunitate, aut, quiid verius existiiiio., quia.non
sub Majbfiano imperatore , neque atite annuni 458 in lempore di-posila alque paraia tiierapt),
regnare (ut loquitur Turonerisis) potueril inter Fran- ideo expeJilionem istain sub auiio i Antlieuiii xrae
C(i_s,consequens est ut annus hujiismodi regni ;Egi- Chronici Dionysianse467 alligavit tdaiius, seu quisquis in hac
dii 8 coeperit anno Christi 465 fiuieritque anno 466. poslreina paile uumeros chronologicos in-
scripsil. Nara quod recens EcelesiaslicscHistorioescri-
Nola XCVllI) p. 116. ptor, l.b. xxxv, n. 12, narrat, a Riciiiiere, auno466,
De §eyeri Augusli morle Marcellinus comcs sub Savero instruelam fufese hanc classem, 'dum interregnum,
consiilibus.Ilerniinerico el Basilisco, qui noraen de- moriiio, in Occidentetiurabat, sine ullo an-
deruntaripo' Dioiijsiaiio 455 : Severus, ail, qui Occi- cain liquo leUe diclum exislimo. Igilur expedilio in Afri-
anno 468 peracla est ingeiiti militura navium-
deritisdrripuit primipatum, Romminteriil. Anonymus que instructa cla-se. Sidonius paiiegyrico, Antliemio
Jaudalus aSinnoiido in carmf-n u Sidonii, vers.31,7,
Romm imperaiiit annis iv, Unquere- diclo, anno eodeui, Kal. Jauuai;., de hac expedilione,
inquit.:"J>CTerus vers. 540, inquit :
ligiosemvensobiit. Denique Anonymus Cuspiniarieus
codern anno : Defunctus esl, Severus imperalor Ronue Allamen,o rrinc.ps, quceiimictibiclassin.et.armii
IVIIIKal. Sepi. At ir.ter Novellasconstiluiio qu;edam Traclaolur,quainni.i^nagerjs, i|uamte.inporepirv.o
813 ADDENDAAD QUOSDAMPR.ECEDENTES TOMOS. 8 0
Quaesaue perspieue demonstrant Anlhemium, cx \^ sipo, quidquid deceptus a Clusio dicat Orielius) a
qtto in Occidentemvenit praecedentianiio, apparando Lusidio traditam Suevis, quos exlra Gallaeciaradn-
in Vandalosbello curas suas omnes iniendisse. lllud ininationem proferre nolebant, eosdein Suevos Lusi-
«odcm anno inferendura fuisse, et timuil in Africa tanosque his snbjeclos aggrediuntur, expugnanl,
Gaisericus et tota Europa credilum est, ul indicat depracdanlur. Mox in Auslrum el Eurum arma ver-
Chronicon, § Gollii, qui ad Vandalos. lentes totani fere Hispaniam sibi subjiciunt, Roraa-
numque in ea nomen tantura non penitus delent
NotaCII, p. 118.
impenumque evertunt; sed haecpostea. Rello huic
1. Isidorris in Historia Golhorum Theudorici ne- Hispanienbi Gallicum successit, in quo Euricus Are-
rcin et Eurici in regnura ndiluiii 8 Leonis anno as- latem et Mas-iliani suo regno adjecit circa annura
cribit. At cum haecibidein alliget ocraeHispanse504, 475, Anihemio ct Olybrio Augusiis fato functis. lta
pugnantia profecto sc ibit; narn aera 504 cum anno ex Jornande discimus, qui in Geticis, n. 75, scribit:
i.eiinis 18, Christi vcro 466, concurrit. Hujnsce rei Eitrkus, Vesigolhorumrex, crebrammutationemRoma-
lestem habemus ipsum Isidorum in Chronico, in quo norttm principum cernens, Gallias suo jure nisus est
ilriperiiLeonisiniliom anno rnundi 5670 inneclit, qno- occupare. Et n. 76 : Euricus Arvernam Gallim civila-
cuin tcorinexaesl aera 435. Ab hac autem oeraad 504, lem occupavil,Anthemioprincipejam defuncto.Occu-
si 262 utr'us<I"e cxlrenlunl annum in stimmaincon- pavil quidem non vi, sed eam ipsi ceuenie Nepote
'feras, non viu tantura annos sed prorsus x invenies. Augusto. Plura de his Sidonius, et ad episl. ejusdem
Deinde in ipsa Historia Colhorum paulo ante scribe- 1, lib. III, Sinnondus.
ifat lsidorus Theudoricura annos xi i regnasse, ejus- 2. Verum, cxteris omissis quae nuncad inslilutura
que rcgni iniliuin actoe471 illigavit. Haecsane vera 13noslrum 264 faciunt, duo haeccerla suiit: 1" Ida-
B
esse .non possui.t, si Thetnloricus anno Leonis 8 tiiim anno 469Chronico linera imposuisse; utpote qui
interfectusest. Si cniin ccccxci addas xiu, efliciesDIV. nullura Eurici bellum meininerit, practerquaiii quod
Ilaec auteni ocra annum Dionysianum 466 refert, et in Lunitania gessit, quod ultra eum annura differre
l-eonis.10, ut.diclum est. Isidorus, diim Euricum ait non possumus, juxia ea quac dicta sunt in scholio;
Theudorico successisse anno 8 Lconis, aut deprava- 2' portenlum illud de lelis f.othorum in varios colo-
lus cst a librario, aut inCodiceni ipse Idalii vel vitia- res permutatis anno 468 contigisse, cui alligal Idatius,
linn vel nolis chronologicis carcntem incidit; indeque atque adeo aliquol ante annos quam Euricus trans
faclum est ut cuncta quocab eo loco ubi notam 7 anni Riiodanum arma tulerit et Arelatera occupaverit.
Leonis invenit, ad finem usque Chronici, ex eodem Nola CIV, p. 12!.
desunipsit, eidem anno Leonis 8 adjudicaverit.
2. Cacieriim neqtie lsidorus concors cum Idalio Incertus Cuspiniani, anno 468 : Marceliinus,inquil,
rrit, eliamsi Tiieudnrici morlcm ct exordium Eurici occisus esl in Sicilia mense Augusto. De anno el loco
.nino Leonis 10 nique ae ae Hispanac 504 ascribat. coedisassentitur Anonyrao Cassiodorus. Marcellinus
, ftam Idatius uirumque adnectit anno quo Anthemius comes, in Chronico, eodem anno, hacchabet: Mar-
Augustus renuniiaius est, ut ex ipso Chronico patct. cellinus Occidenlis patricius, idemque paganus, dum
Anihemius vero iinperium inivit anno Leonis 11, Romanis contra Vandalos apud Carlhaginempuguan-
Chrisli 467, acra Hispana 505. Idalio adhocretMarius libus opemauxiliumquefert, ab iisdemdolo confodilur,
Avenlicensis, qui licet Velsero atictor sit parvi pre- pro quibuspalam venerat pugnalurus. Uhi Marcelliuuiu
lii, cuin consentieiitem habeat Idatium, scriptorem Q ( non in Sicilia, sed in Aliica inlerfectuiii fuisse signi-
coaevum harnmque reruni pene oculatum leslem, licat. At praestat anonymo cootvo scriptori alque
amborum tesliinoiiium non exigui raeriti est. Quare, Cassiodorocredere quam Marcellino. Daniasius,apud
occiso Thorismond» anno 452, cum ab eodem annoi Photium, Cod. 262, pag. 570, narrat Gniscricum,
Tlieudoricus ad 467 rcgnaverit, ipsum xivet ampiius> audita Marcellinicaede,dixisse: Romanisinisira munu
nnnos regnuni lenuisse, non autem xm tantura, utI dexteram ampularunl.
plerique olnnes nuraeranl, atqtic Euricum eodem!
:iuno467 regnum arripuisse, dicentluniest. Diligentis- NotaCV,p. 121.
simus Morales haec de fine Theudorici el exordioi Anthemius Angustus,apud Ennodium, in Vila Epi-
Eurici acule vidit, et in hunc annum rctulit. At lami phanii, episcopi Ticinensis, aiebat: Quisveterumretro
ipse quarn Mariana, cum Idalium nunqnam inlegrumi principum fecil unquam ul inler munera qttm pellito
vidissent, Theudorici regno initiura cum Liriori annoi Getm (Riciineri) dqre necesseerat pro quiele communi
454 fccerunt. Hos secuti sunl posterr, et exinde in- filia poneretur? Invitus ergo Anlhemius filiam Rici-
valuil error eorum qui Theudorico x n laiitum annoss meri nuplui collocavit. Sed nuptiae anno 467 desi-
regni Iriliiiunl. Denique Sidoniusamplissirauin Tlieu- nente, non vero 469, quaudo earum meminit Ida-
dorico elogium coufecit lib. i, epist. 2, ubi ejus virtu- tius, coojunclac suiit, uti cx Sidonio, lib. i, epist. 5,
tes, magno qtiolibct rege dignas, egregie laudat. et carm. n, vers. 543, manifesle colligitur. De patri-
ciatu eiiam dubium ingerit AnonymussaepeJautlalus,
263 M"« CIU, p. 121. dum consulatu Conslanlini el Ruli, hoc est anno
1. Eurici bella lioc ordine rccenset Isidorus ini p. " 457 aerac Dionysianae, haec scribit : Ilis consulibus
llistoria Golhorura : Partes Lttsitaniw ' '
magnoimpetu Ricimer, magister mitilum, palricius factus est pridie
depradatttr. lnde PampilonamefCmsaraugustammis- Kal. Mart. Ergo ante Anthemiuin Ricimer patricia-
so exercitu capil. Superiorem quoque Hispaniam in1 lus 265 bonoie tlecoratus fuerat. Quanquain id ve-
poleslate tua mi'tit. Tarraconensis eliam provtncim - rum sit, duplici ex causa novos patriciatus codicil-
nobilitalem, qumei repugnaverat, exercitus irruptione- los ab Anlhemio expelere poluit Ricimer. Nam prio-
everiit. ln Gallias autem reversus, Arelgtitmurbem et' res illos inlerregni lempore, dum turbatae nimium
Masiliam bellando oblinuit, sttoque regno mramque' res erani, accepii, aul ipse sibi confecii, ct foedis
adjecil. Isle quodumdie congregatisin colloqttioGo- postea in Majoriauum et Severum criminibus ab eo
tliis, etc, quac in scliolio exliibui. Nimirum Euricus5 lionore excidissevideri poterat. Deinde, cum patri-
«;um domiiialui umversx Hispauiae, quse Roniauiss cius, ex leg. i inslit., tit. xn, in patrem imperatoris
parebat, inhiaret, poslquara hos a Gaiserico in Africai eligatur, sanctius putavit Riciraer Anthemio futurnm
victos anno 4b8 iuieiexit, anno insequenti 469 arma> sui patricialtis nomen, quod idem Anlheraius ipsi
movit in Hispaniaii, et a Lnsitania, in ciijus lines ab> praeslilissel.Namqiie is quetn ipse sibi princeps pa-
anno456 pedem iutuleranl Gtthi, ibique militare, utt tiiciunielegerat,singulans ejus patricius habebaiur.
«ipiuor, piaisitiiuui cotistilueraiit, bellum inchoavil,, Quodindicat anonyinus Cuspinianeus,dum consulatu
Miorttniqnc iiianiiiii Eiueriiam, quod narrat ldalius,• Joannis el Varannis MessiiiiuniAviti palricium vocat.
priraum inisil. Ibi niilem Gollii audicnles Oiisiponem JVo/a CVI, p. <22.
(«ic hnjus civilalis roraen scribeiuiiim est, namqiie!
iia iicri).tno lapitlibus incisum e>t, non autcm U.is- 1. Marcclliuiis,.in Chronico, consulatu Lconis iv
821 DE IDATH F.PISCOP! CtiRONICODISSERTATIOI. »22»
et Probiani, anno seraevulgaris 471, hoccde Aspare A i que silentio praeteriisse ? Quid quod minus eiiam
ejusque filiis tradit : Aspar primus patriciorum cum credibite est, legatos ab anno 467, quo liliam Antlie-
Ardabur et Pdlrkioto ftliis, illo qnidem olim patricio, mius in uxorem riedit Ricimeri, usque ad finem 471,
hoc auient coesdre,generoque Leonis principis appel- quo de Aspare et liliis supplicinm suraplum esl,
talo, ArianuscumAriana prole, spadonum ensibttsin apud imperatorera substiiisse? Ilaque legali Ronia
pahlio vulneralusinleriit. HaecMarcellinus breviier discedentes, postqtiam nuniiatum est classem vci>
quidem, sed dilucidiusatque eliain verius quara tda- sus Alricam vela lecisse, ad Gallocciamperyeh.eruut,-
tius, vet quisquis illius Chronicon hoc addimento aut exeunle anno 468, aut 469 ineunti, ibique ea
auxit, de Aspare et liliis narrat. Caeterum Candidus, narraverunt quaeIdalius Chronico inseruit, expressil-
apud Pbolium, Cod. LVXIX, scribit Patriciolum CJC- que ab inilio illius § Legati qui ad imperalorem ad ea
sarem excepla plaga salvum evasisse. usque Patricium faclum. Caeteravero ad (inein ejus-
Cassiodorus eidem ac Marcellinusanno hrrc ascri- dem §, vel ab Idatio vel ab alio margini, ut puto,
hit, eoque jam desinente conligissc necesse est; prirnum inscripla, postraoduiri a librafio aliquo ctiin
siqnidera Theophanes id ad annum Incarnalionis iis qiioe ibidem conscripsit certo Idatius (non quod
seciinJuniAIexandrinos 464 refert, qui Kal.Seplemb. cuncla ad annum 469 perlinerent, seJ quia tunc, ut
anni Dionysiani471 inceplus fuil. ipse ait, a legatis nuntiala sunt), eodera lenore ac
2i Igitur de Asparis filiorumque casu Idalius in reliqna in inlerius Chronicon relata fueriint. Atque
Galloeciaante annura 472 vix ac ne vix quitlem scire haec ila inlerpreiatus snm auctoriiate Marcellini,
potuit. Quapropler, si bacc, ubi de Aspare agitur, Cassioiori et Theophanis. Si quis tamen nialit adhi-
ipse scripsit, consequcns est ul ante eum annuiii non .R bere fidemChronico Alexandrino, dicet, Idatiuin op-
'
"
cxcesserit. Quod si non ab Idatio scripla, sed ab lime quod de Aspare et lilio narrat auiire polnisss
allo assiita sunt Chronico, caetera quae sequunlur anno 469, cum Chronicon istud, sub consulibus
etiani calamo tribuemus ? Joanne et Pusaeo, anno 467, id accidisse aflirmet.
cninam_ anno,itacujusnamIdalium
Ego quidem judico, onmia scripsise, et 3. Quod autem de Aspare et filiis addituin esf,
ad annum 469 pertinere cuncta procter ista quoede nimirum animadvercum in eos fuisse, quia invenluin
Aspare et lilio 2S6 narrantur. Haecenim a legaiis, est Vandalis ipsos favere, Theophanes coriliriuat,
quorum paulo anfe meininerat; non accepit tdalius, ir.quiens : Aspar et Ardaburius, Arii seciulores, Basi-
sed aliquol ab eoruin rcdiln annis nuntiata sont et li.co (iliius Afficanaeexpeditionis duciet praefecio)
addita Chronico. Alioquin si haec qnaeanno 471 acta imperium se pollicebantur tradere, si modo classem
tunl Idatio legali retulere, cur de exilu expediiionis cum loto exercitu Gaiserico,qui tina cum ipsis Arianas
in A'ricam nihil, sed lanlum bellicum apparaium opinionessequebatur,proderel. Qua de causa Basilis-
irnuiissamqiiein Vainlalosclassein nunliarunl? Nam cum ad exercilumprodendum inclinasse dkttnl.
quis credat, finem illius belli scivisse Idatium, eura-
DISSERTATIOJNTES VUM
DE DUOBUS NOTANDIS CHRONICI LOCIS.
DISSERTATIO PRIMA W.
DE JUBILÔ VII AB ASCEN"SIONE
DOMINI
• ( nicon neque Faslos insignivissc, abunde, nisi valde
269'*- ^n ora Chronici Idaliani ad annum 4 Theo- C
dosiiMagni,quicumannoaeraeDionysianx482conciir- deceptus sum, deraonstravi disserlalione praevia
rit, liaecconsignatasuiit: ccccxx. vn jubilmus, exquo» nnm. 9. Sed nunc prancipue de ejus exordio dicam
Donunut ascendit. Quoesi scripta fuissent ab ldalio,> quod tlici non potesl quam sil obscurum qtian qtie
ipse procul dubio et cum Dionysio de anno mortis> inter se pugnanlia sint quae de eo deducuntur ex
Chrisli.et cum omnibus plerisque scriptoribus hnjus> dictis veterum scriplorum, quorum auctoritate ducti
temporis de exordio seraeHispanae,quaeexpressa estt posteri in consulaium Pulcliri et Flacci, et in annum
ea notstccccxx consenliret. Nam juxta Dionysium,ai periodi Julianac4676,. mundi vero (juxta Eusebium)
morle seu ascensione Christi, si ineunte aetatis 33> 5163, id est in arraum 58 anle Nalatem Chrisli Dio-
anno passus est, ad 4 Theodosii annum, CCCL sive'. nysianura, referendum esse sibi persuaserunt. Caele-
seplies quiriquaginla anni numerantur, per quos adI rum quidqttid dicara, non eo lendit, ut usitaluni aerao
7 jubilaeunrdeveniiur; eodemque anno oera Hispanai computum dissuadeam, nam a communi scripiorum
420 pulanda est, si haec anno ante Natalem Chrislii sententia sinc certis alque evidcntibus argumentis
Dionysianum 38, ut communis ferl opinio, initiumi dissenlire non licet cordalo ac modesto viro. Imo
babuit. Ast ego Ionge aliter judico, eaque verba post; nunc temporis etiarasi certo constaret natam fuisse
Idalii EevumChronico infarta fuisse seraper existi- D ] xram vel ante vel post 38 annum quam Clirislus
mavi. Argumenta vero, 270 *Iua3 '" liane me °P'" Doininusnatus est, nihil prorsus in usu hujus epocba:
nionem induxerunt, hac dissertalione expendere innovandum esset, eademque quae nunc ejus pu-
slatui. Et prirao quidem de jubilaeo agara, deinde tandaeratio servalur retinenda foret, siquidem mille
vero de aera Hispana. Hac aeraIdatiura neque Cltro- et amplius annos ubicunque ea adhibita es>, sive in
(a) In Codice Garzonii hoec dissertatio inscribitur in unam dissertalionem conflaverat, sed proptcr ar-
secunda, et quaesequilur de aeraeHispanaeinilio tertia gunienti diversitatem duae faclaesunt. Desiileranlui
licitur; prxvia enim disserlalio de vita el scriptis AJx disserlationes de Priscillianistis, de Gnlhis, elc,
datii ordinc prima esl. Secundam et tertiam auctor quas auctor morle prjeventus elucubrare non poluit- '
1J5 AmtENDA AD QUOSDAMPRiECEDENTES TOHOS S2*
lislorlt*, sive in conciliis, sive in aliis monumentis, A a morte Cbrisli anntis jnita Dionysii computum hic
txxviu praeciseannis acram vulgarem antevcrlit; ila et nunc decurrit, nunquam in hac epocha quidquam
•it nisi cuncla relinganlur, corrigi nequeal crror, si turbatum est, neque dtibitalum an nunc numeran-
quisintali supputatione admissus est. Igitur, quod dtts sit iiic an alius a Christi morte annus; igitur
tii hac dissertatione de aerreHispanae inilio demon- si a primis Ecclesisetemporibus mos obtinuisset ce-
strare inlendo, id tantum est, nimirum illud incertum lebrandi jubilseumqiiinquagesiinoquoque aut cenle-
penitus esse et neque ex hoc Idatii loco, neque ex simo anno ab Ascensione Doniini, nnllum interscri-
ullis antiquitalis munumentis hucusque liquido con- ptores esset nunc dissidium de anno, qui Lodie nu-
stare, anno ante ocram communem 38 illigandum meran lus est ab eadem Ascensione. Quod si in
fuisse. Id autera gi Iectoribus probaverim, forlassis aliqu bus Ecclesiis, eliam ante quintum saectilum,et
uxindeliet ul in tain erudito saeculoviri docti aliqua in Alexandrina multo antea, atque a lempore divi
ex rnderfcus 271 antiquitatis effodiant, quibus vul- Marci, si vera esl conjectura Papebrochii (Conat.
garis de a?racnostro exordio opinio melius firmiusque chron., p. 53, n. II), indicebatur quotannis populo,
slabiliatur. quo 273 die agendum erat Pascha, atlamen annus
a raorie Cliristi tunc flueret non enunliabalur,
§ I. Quod ea verba, VII jubilacus, elc, afflcta sint „B qui
Chronice, probat veterum scriplorum de Itujusmodi ut constat ex forrattla qua in Ecclesia Mediolanensi
jubilec»tilenlium. diaconus Pascha promulgabat, inquiens (Ibid.) : No-
2. Jubilacus primum apud Hebraeos institutus est veril charitas vestra, fralres charissimi,quod, annuente
Dei et Domini noslri Jesu Christi misericordia,tali die
(Levit. xxv). Qui, ul ait divus Gregorius Nazianzenus Pascha cum
(Orat. 44), Septennarium numerum ex legis Mosaicm gaudio celebrabimus.Hinc non impru-
denter quis eliciat, notam hanc de 7 jitbil.co ab As-
prmtcripto in lionorehaient. Porro hic honos apud eos censione Domini additam fuisse Chronico Idatii post
itonin diebustanlum est, sed ad annos quoqueporrigi-
tnr; nec in hebdomadissolum, sed etiam in hebdnma- Bonifacii VIII et Clemenlis VI tempora, quando He-
darum hebdomadis,in diebusjttxta alque annis.Enim- braici jubilaei inslar jubilaeusCbristianus statis lerr.-
vero dierum hebdomadesPenlecostespariunl, annorum poribus, primum centesimo, deinde quinquagesimo
aulem septimanmjubilmumannum. Jubilaeihoc genus' quoque anno, ut celebraretur, sancilum est.Nbi
ad quinqnagesimumquemque annum ah Ascensione mavis, post Bonifacium, anlequam a Clemente ad
in ccelos Chrisli Domini recensendo, solemne ali- quinquagesiraumquemqtte annum jubilaeus contra-
quando ftiisse alque speciali aliquo in Ecclesia ritu clus fuissel, eara Chronico nolara infartam esse. De
celebratum nunquam lcgi. hidorus Hispal. (L. v r jubilaeo curiosa quaedam recenset liber non minus
Orig., c.31) eumin usu non (uisse satis aperle indicat,' egregius quam ab aemulis arrosus, qui inscribitur:
dum, postquam de jubilaeo apud Hebraeusquinqua- Imago primi smculi societalisJesu, in prolegom., dis-
gesimo quoque anno celebrnlo menlionem fecisset,» sert. v.
ait : Hunc numerum etiam in diebus Pentecostes ett § II. Eadem verba afflcta fuisse Chronicoex Fastis
ipsi celebramusposl Domini resurrectionem; silelque. ipsius ldatii oslendilur.
penitus de jubilaeo quinquagesirai cujusque anni ab> 4. Sub consulibusOctaviano Augusto xin et Silva-
Ascensione Christi, aut centesimi. no, Idalius in Fastis hacchabet:His consulibusnatns
3. Praeterca si hujusmodijubilaeusinslilutus fuissell esl Chrislusdie vm Kal. Januarii. Silvanusautem cum
in Ecclesia ante ldalii tempora, non essent nunc loll Augustoconsul fuit duobus ante airam Dionysianain
lites lotque opiniones de anno saeculi quo Christuss annis. Sive ergo IJalius coramnnem inter scriptores
Dominus 272 mortuus cst; nam ex puhlica solem- sui oevide anno mortis Christi sentenliam seculus
nique hac institutione constitisset apud omnes, fuerit, quod ego vix dubilo, ut mox dicam, sive cuni
Chrislum passum luisse sub consnlibus Persico ett Eusebio, quem ante oculos habebat, senserit Chri-
Vitellio, a quorum consulalu ad 4 Theodosii annumii stum passum Iuisse quarto post expletum 32 aelalis
VII jiibiloeiseu CCCL anni numeranlur. Neque passum nD] annum mense, 274 consulatu Tiberii Augusli v
fnisse Cliristum sub duobus Geminis tradidissent totit atque/Elii Sejani, necesse est in annum jubikci 7
anliqui scriplores quos infra recensebo, inlerquee vel, quod idem est, in annum350 ab Ascensione ejus,
eos iJommet Idatius. Necme latet, a VenerabiliBeda a ante 4 aiinum Theodosii devenerit. Cum enim annus
(Ration. temp., c. 65) raemoriaeposterorum tradiiura ri emortualis Christi primus sit annus primi jubilaei,
fuisse : Fratres qui Romm fuerunt anno juxta Diony- i- sicul dies Resurrectionis illius primus dies Penle-
sium 750, in Naluli Domini, in cereissanctmMarttim ce cosles, annus 350ab AscensioneDominiseptimusque
tcriptum vidisse,et inde descripsissehocmodo: A pas- i- ab ea jubilaeus cura consulalu concurret Graliani v
sione Bomini nostri Jesu Christi anni tunl DCLXVIII. ,. et Theodosii, qui nomen dederuntanno380 seraevul-
At isla longe post Idatii rcvum,post inductam vidc- .. garis, Theodosii Magni anno 2, uli nuraeralis consu-
licet a Dionysioraiionem annos numerandi ab Incar- r. libus perspicuum fiet.
nalione, aclitata Romoeteslalur expresse Beda, qute % 3. Sed est longe prooabilius, Idatium mortnum
proinde argumenlum nostrumnon modo non elidunt, t, credidisse Chrisluin sub duobus GeminisRubellioet
sed potius egregie confirmanl. Nam si a tempore quo IO Fusco consulibus; nara id expresse tradit ipse in
coiitueludoinducla est edicendiqcotannis populoquis is Faslis.ad eutntlem consulalura inquiens : llis coiisu
335 DE ibATH EPISCOPI CllRO.NlCODISSERTATIO 11. 826
libus passus ett Cltrislus Deminut. Quod si quis isla A . nis el Pfosperi, qui aliqunnto prius quam Idatiiis
neget scripla fuisse ab Idatio, Fastisque ejus ingesla scrjpsere, jubilocus 7 ab Asecnsione Domini qnalUor
esse cootendal ab aliena manu, at inficiari non po- aut quiuque annos Tlieodosiani iinperii aiinum 4
terit, hanc eamdeni fuisse totius ferme anliquitatis a praecessit, ita ul jubilaeus primus nnmerandus sil a
lempore TertuHiani opinionera, maxime eorum qui consulaiu duorum Geminoruin,vel, juxta Prosperum,
Idatii setate scripserunt. Id nos docet Auctarium si mendum in ejus Chrnnicon iion irrepsit, ab uno
Chronici Tironis Prosperi Edilionis Labbeanoe, et altius anno. ltaque a tot lantisque viris Codein illi
scriplores ipsi per se aperte testanlur: Sulpicius Se- sevorecesslsse Idatium, aiit ipsum, qiti Fastos con-
vcrus(L. nHitt.), saiictusAuguslinus (xvm de Civit., sulares scripsit, ignorasse quot anni a consnlatu
c. 54), Vkrtorius Aquitanus (Can. pasch.), anonymi duorum Geminorum ad consnlalum Aritonii et Sya-
duo Guspiniani, quos a cl. Janingo descriptos, atle- grii annumque 4 Magni Theodosii effltixerint, qui
rum idem Janingus (Tom. VI SS. Jun), alterum cl. pru lcns aflirmet ?
Scheelstratus (Appcnd.ad op.chron.) edidit. In eadem 6. Si ergo horum sententiam seculus est Idalius,
senlentia fuisse puto Quintura Julium Uilarionem el quod vix in dubium verti pojesl, juxta ipsum jubi-
Prosperam Pithceanum. Nam ille (L. de Hebdom. lacus 7 raense Maio anno 379 (inem accepit. Cura
Dan.) scripla hoecreliqirit : A pemone 275 Domini B aulein Tlieodosius eodem illo anno die 19 Januarii
in contnlatum Cmsaris (Iege Coesarii) et Atiici.dk renuntiatus fuisset imperalor, primus regni sui anaus
i. Kai. April., anui transierunt CCCLXIX. Consulalus qualuor fere menses cum hoc jubilaeo communes ha-
aittem Caesariiet Attici incidit in annum aerocvulgaris buit. Unde existimare quis polerit, Idatiura, dum in
397, Ex quibus si annos subducas xix, qui in CCCLXIXChroiiico suo verba 276 '"a> VH jubilmus, ex quo
sunt, supra vn jubiaeos, sive supra anno-i ab Ascen- Dominus ascendit, consignavit, ea eiriem anno 379
sione Domini CCCL,reliqui lient CCCLXXVIII. Isto ergo a^cripsisse, ut hac nola, quasi futuioefelicilalis oinine,
araio, juxta Hilarionera, jubiloeus 7 a morte Christi initium Theodosiani principatus insigniret. Nain cum
r censenduserit. Praclerea Prosper a passione Chrisli nusqiiamaliashiijusmodijubikciincnliooccurrat.quod
ad consulatum Yalentiniani Junioris tertiuui annos unus Idatius illius meminerit, in cnmineridationem
nuinerat CCCLX. Cum ergo consulams ille cura anno Theodosii, irnperium tura adeuntis, ficlum id ab eo
aeroecommunis 387 coiicurreril, si cx his annos x aliquis suspicabatur. Cui isla placeant, suo ul fruatur
tollas, qui subtrahendi sunt ex CCCLX, ut fiant CCCL, judicio per me licet. Al ego neque ad annura 1
siveseptem jubilaei, al ann. regredieris 377, in quem Theodosii ueque ad 4 ea verba Idatium ascripsisse,
7 jubilacus incidt-rit. Igitur ex suppulalione Hilario- sed a librariis illius Chronico afficla fuisse, puio.
DISSERTATIO SECUNDA.
DE m\m HISPANJE INITIO.
§ I. Qitatitutn,sibiin notis chronologicissive formandis C ( Africanis, quas supra recensui. Alqui nullum concilio-
sive reformandis indulserinl librarii, dum antiqua ruin Codicem habemus, quem scriptum fuisse constet
monumenta exscribunl. Locus Auguslini corrigitur. anle sxculum x. Coclerura in
Ccsarauguslano m
1. Cum aera Hispana nullo in usu fuerit apud ex- forla^sis acra consignala est eo tempore quo conci-
teras geutes, neque chronologioededucendaecausa a lium celebratum est, scilicet anno scrae commiinis
verba illa, quocibi legunlur : ln nomine
quoquam exlra Hispaniam adhibita unquam sil, quis 191; nam
librariorum audaciam non mirelur, qui hanc epo- Domini incipiunt gesta synodalia in urbe Cmsar-
cham epistolis sancli Leonis Magni non semel ascri- augusta sub die Kal. Novemb., mra 729, anno 4 ortho-
doxi atque serenissimi domini noslri Egicanis regis,
pserunt? Quia eliara prastixa ab ipsis est plerisque
coneitiis, videlicet Nicoenoi, Sardicensi, Constanli- non penilus absimile est scripta fuisse ab ejusdeni
nopolilano i, Cbalcc.lonensi, Carlhaginensi IV et v, concilii notario. Verumtamen non erat cur argu-
atque sexcenlis aliis. Qui aulera in synodis 277 mentis non omnino certis aut eliam falsis agerel
extra Hispaniam habitis ista sibi licere arbilrati sunt, conlra Majansium Florius, cum efficacissimumde-
quid non iit Hispanisconciliis describendis sibi permi- sumere posset ex constilulione Fisci Barcinonensis
serinl? Quare irabelle prorsds est argumentum quod (/« collecl. Loaism, p. 250), ubi haeChabentur : ln
Florius(T.II Hisp. sacr.p.n,c. ult.) urgel,dum conlra D ' quo conserisusubter qui consensimus,manibus noitris
Majansium, ex landatis ibi conciliis, Tarraconensi, subscripsimus: Factum consensumsub die pridie Non.
Gerundensi atque Ilerdensi, deinonslrare nilitur, ante Nov., mra 650, anno 7 regni Dni noslri, nimiruni
saeeulumx in usu fuisse aeraeepochara in provincia Reccaredi. De hac acra nemini dubium esse potes'
quin adiiibila fuerit ab eo qui instrumentum itlud
TaTracouensi; namque in titulis tantum horum conci- Barcinone confecit. confectum sit arino 592
Cumque
liorunt sera expressa esl, ubi nona nolariis tempore
278 XT3ivulgaris, liquet longe ante saeciilumx us.i-
cnnciliorinn, seJ a librariis inscripla poslca est, uti ab talum .iuisse oeroe compulum in provincia Tarraco
ioio cerlissinie lactum luil in synodis rjecumeniciset.• nensi. Sod isla dodissiiiiis Florio atque Majaiisio fe
827 ADDENDAAD QUOSDAMPRdECEDENTESTOMOS. 82S
linquainus; nos vero ad ocrasconsignatas in conciliis A tus sanctus per ldus Maias. Numeratis proinde con-
Hispanioeredcamus. sulibus, CCCLXV anni reperiuntur expleti per ettsdem
2. Ergo de his ila ego judico : eas omnes quae in Idus consulaluHonorii et Eutychiani. Quod apertis-
plerisque synodorum iiiscriptionihus reperiuntur, sime refragatur menli verbisque Augustini ; nam
quales Sunt illac: Concilium Eliberilanum mra 362, cum ibidein mortem Domini duobus Geminis consu-
concilium Cmsaraugustanum mra 418, conslitulio libus conligisse affirmet, qui nomen dederunt anno
conciliiepisceporumTeleti Arcadii el Honorii lempo- serocyulgaris 29, ab hoc ad consulatum Honorii IV
ribus mra 438, conciliumTarraconensemra 554, con- el Eutychiani numerare non potest 280 pauciores
ciiium Gerundensemra 555, conciliumllerdense mra quara CCCLXIX annos, siquideni consulalum hi ges-
583, subditilias esse et ab anliquariis vel collecto- serunl anno communis terse 398. Quis igilur nunc
ribus ipsornni conciliorutn, non aulem a notariis, temerilaiem librariorum non agnoscat et damnet,
qui decrela Patrum excipiebant, eaque diei et anni qui hoc Augu-lini loco, et saepcfortassis alias, quara-
nota munirc debebant, consignalas esse. Nimirttin cunque annorum summam aut a nalali aut a raorle
qui olim ca concilia ajit collegerunt, aut descripse- Christi deduclam, conlra menlein atque -auctorum
runt, quamvis nullam in eis adnotatam acram in- ™quos describebant verba, ad epoehaeDionysianaecal-
venirent, eara ipsi addiderunt; sicut poslmodura **cnlos reformare ausi sunt ? Quanquam, IIUBC Augu-
Loaisa aliquibus synodis, in quibus suo terapore serac stini locum corrtimpendo, id modo assecuti nou
noia desiderabalur, illam ipse adjecil. Quod in chro- sunt: nam ab anno emortuali Christi, si morluum
nologia conciliorum, quam suaecollectioni praeposuit, dicas Dominum posl 33 aetatis expletum annura, ad
ingcnue fatelur. Rem ita, ut a mc dictum est, con- euin Honorii consulatum, juxta Dionysium, CCCLXIV
tigisse, Codices ipsi ex quibusconciliaa lypographis lantum anni, non aulem CCCLXV elapsi sunt. Co-
expressa sunl manifesto demonstrant. Namque ali- quxus, de priniis ex supra scriptis Augustini verbis:
quando omnes ocram omitlunt, aliquando unusquis- MorluuseslCltrislusDominusduobusGeminisconsuii-
que diversam ab aliis proefert. Codex Emilianensis bus, non dubitavit asserere (Aug. ibid.) : Auguslinus
(alias Hispalensis), omnium antiquissimus, in nullo forlasse, non examinalis Faslis consularibus sub
eorum conciliorum, quoe anle saeculumscxtum ha- duobusGeminis consulibusChrisli passionem cotloca-
bila sunt, scram consignatam habet. Quod testatum vil. Quod, salva reverentia quae Auguslino debetur,
reliquit cl. et illustrissimus Peres in chronologia de poslremis saliem verbis dici non polest, cum
conciliorum Ilispanioe, quam in colleclione Loaisoe sanclus doctor disertis verbis dixerit: Numeralis
et alibi rcpcries. Atqui incredibile est riolarios diem proindeconsulibus,anni reperiuntur. Quot?non uti-
et annum quibus habiloesuut synodi adnotare ob!i- que CCCLXV, quod librarius, Augustini chrnriologiara
tos fuissc? Sane nunc eliam in aliquibus eorum ad Dionysianamconlorquerevolens, ausus est confin-
exftant 279 diligentite notariorum in hac re indigere, sed CCCLXIX, quos Augustinus a consulatu Ge-
cia. Nara in concilio Toletano i consulatus Sliliconis minorum ad consulatum HonoriiIVnumeravit, scrip-
cxprimitur, in Tarraconcnsi consulatus Pctri et an- toque suo tradidit. Ex his utique omnibus apparct
iius 6 Theodorici, in Gerundensi consulatus Agapiii quid nos de librariis timere possumus, cum aeram
et annus Theodorici 7. CoBterumlibrarii in mullis aliis noslram cuni oera Chrisliana, sive Dionysiana, sive
compendii ergo ista resecanles, uno verbo tempus Euscbiana, sive alia quacui.que comparant, addilis
quo concilia coacta sunt, significarunt, ila scriben- super hanc annis xxxviu, ut illam eliciant.
tps : Concilium Caesarauguslanum aera4l8, conci-
lium Eliberitanuin oera 562. An vero, ubi pro consu- 281 § " Q"° te»}pore, gttave occasione publkus
wrw usus in Hispania cceperit.
lalu annoque principis oeram subrogarunt, id sine
errore prausliterint, an e contrario annum qui per 4. Oranium monumentorura quaea;ram Hispanam
illas notas significabatur falso per sufleclam ocrami praferunl illud et antiquissimum cst, et dignissi-
reddiderint, scire haudquaquara possuraus ; id enimi .mum, cui (idem adhibeamus, quod in dissertaiione
non nisi ex iisdem nolis colligendumerat, quas ipsii D prxvia ex Morale (L. xi, c. 31) descripsi, invenitur-
e lihris cum eraserint. nulla adipiscendoe veritalisi que etiam apud Gruleruiu (a), ubi illud reperiet lec-
via nobis relicla cst. tor. Cumque in eo oera503 insculpta sil, quisquis
3. Quin tamen numerales nolas pulandique raeam ante sacculuniquinlum in publico et communi
tionem, quam in libris quos describebant repererunt, usu apud Hispanos fuisse snadere voluerit, is nisi
ad 'arbitrium sensumque suum soepc contorserint,, vetustiora monumenta effodcrit, lestesque suscila-
dubilare uos non sinunl varianles Codicum lectio- verit, quibus prudenter credi possit, profecto a
nes, atque nonnulla etiam exempla, quorum unumi nemine assensuni extorquebit. In publico, inquam,
idemque valde perspicuuni occurrit in Auguslino ) et communittsu ; nam ab officio ralionalis, et apud
(xvin de Civit., c. 54), apud quem de anno mortiss procuratorem summoerei per Hispanias usurpatam
Christi, de quo modo agcbamus, hacc leguntur:: fuisse plurimos ante annos, et ab ipsius acrocexor-
tlortuus est Christus, dttobusGeminis consulibtts,vmi dio, neutiquam dubitari potest : alioquin quomodo
Kalend. April.; et aliquanto post: JWissusesl Spiri-- in eo lapide acra 505 consignata esset, si tolidera
(a) Pag. 1049. — Vitl. supra pagc 20.

<23 DE IBATII EPISCOPI CIIRONICODISSERTATIO II. 830
iiiteannosorta atqne usitata abaliquitrasnonfuisset? ? A carensis. regnante Domino nostro Jesu Christo, cur-
5. Verum enim vero, cum ante oeroeexordiumi rente mra 508, anno 3 Ariamiri regis, die Kat.
Romani, qui Hi.spanis dominabantur, in publitisi Maias (b). DeTolelano i e contrario vix dubium esso
raonumenlisannura quo ea conficiebanlur per con- poiest, quin in eo acra 458 a librariis adjecta sit.
sules designare consuescerent, cautumque aliquan- Licel enim in contextu synodi hoec lcgantur : AHra
do firerit lege («) uullum ut instrumentum quodI qua supra, tamen ea verba collecloris sunt qui acla
cnneule careret ullius esset roboris, 282 compuiusi illius .»yriodiinterpolavit, mullos post habitum con-
iile aerr? in officio ralionalis, inter scribas quocsto- criium annos. Quod clarissime ex co constal, quod
rios, et in ore.vulgi, quod acra census so|vere quo- ibidem concilii allerius raeminit, quod sanclus Leo
lannis cogebatur, retentus est, neque in alia publicai papa, nt ex omnibus Hispaniae parlibus cogerctur,
inetrumenia transiit, donec, Roraano labente impe- injunxit anno 447, sivc eerse485. Ita ex epistola ip-
rio, Gothisque Suevisque magnam partem Hispaniasi sius Leonis (Epist. olim 93) et ex Idalii Cbronico (c)
occupantibus, nequidein quis Romacconsulalum ge- colligitur. In concilio Toletano n, quamvis aeraex-
rcret srirL polerat in his partibus. Exinde ergo, ne- pressa sit in fine inscriplionis post annotalum Ama-
cessitate duce ac magistra, lempora atque annos• larici annuin 5, taraen ascribi potuit a librario, et
Hispani exorsi sunt pcr eeras designare, moremquei B ascripsisse suadent tria concilia quac usque ad Bra-
istura initio, ut assolet, unus aut alter secutus cst, carense i sequuntur, qucequeseraninon nisi in 284
mox in omnem gentem transiit, et in omnia instru- litulis a concinnatoribus collectiouis conciliorum
inenia, iu charlas, in lapides, in reliqua. Conse- adjeclis habent. Ideo ca concilii Tolelani n xra 565
quenti vero tempore, nolarii eliam in solemnioribus> dubia, imo subdititia raihi semper visa est. Quare his
inaxirae aclis annos principum et Theodorici Ilaliae insuper habitis, ex certioribus aliis monumentis ar-
regis aetate consules exprimere consueverunt. De1 gumenlisque supra adduclis dicamus, publicum ccrae
annis principum exempla passim occurrunt. Consu- usum labenle v sxculo inveelum fuisse, paulatimque
laium Petri in concilio Tarraconensi, et consulatum1 per omnem Hispaniam increbuisse.
Agapiti in Gcrundensi, supra laudatis, inscriptos> 7. De tempore vero quo audacia librariorum hanc
reperies. Nimirum Theodoricus cum in Occidenle1 acraeepocham scriplis Codicibus qui illa carebant
consules designaret, non modo ltalioc sed etiara| affinxit, mirum cst quod Loaisa (d), magnum Hispa-
llispaiiiac, quani pro nepote suo Amalarico admini- nioe ornamentum ex Ilincmaro, ut ait, Rheniensi,
strabat, quis ab eo unoquoque anno consul nnun- narrat. Nimirum ltincmarum producit in libro de
tiaius fuerat, nolum fieri jubebat, placebalque, opi- Conciliis, quem ms. apud se habere testatur, *asse-
nor, Theodorico, utsicutolim, ila eliam tura nomen (C rentem aeram nostram in synodo i Conslanlinopoli-
consulis qui ab eo creabatur aclis inserereiur. lana et in universali Ephesina reperiri. Atqui Hinc-
6. Itaque inveciae in publica monumenta acrx epo- inarus Rhemensis obiit anno 882 ; oporlel ergo oeise
chain deducendam esse statuo ab eo circiter tem- computum anle annos ferme uonagentos in aliaruni
pore quo Theodoricus, Visigolhorum rex, Aviii im- extra Hispaniamgenlium monumenla illalui» fuisse.
peratoris coiisensu, deinde suum dilalantii regnum Profecto (ieri potuissc non inficior; at locus a
ile.-iJcrio, Hispanias ingenli ctim exercitu aggressus Loaisa productus nibil convincit, ncque cnini liber
esl, Gailacciamque, Lusitaniam et Baetica?partem illc de conciliis Hincmari Rhemensis esse polest,
occupavit. Quod ex Idatio, Isidoro et aliis, anno 456 cmn in eo menlio (iat Domini Hermani, id esl, Her-
evenisse constal. Ex eo autem lempore omnia in mani Conlracti, qui duobus ferme satculis Ilincmaro
Hispauia turbari, resque Romanorum in pracceps poslerior fuit.
ruere visa sunt, ita ut in Gallxcia, ciim Fastos con- 8. Hoec de iniiio et progressu publici usus xn»
sulares 283 scriberet Idatius, scire non polue- vero similiora raihi videnlur; neque Florio et Ma-
rit quinam post annum 464 consules fuerint. Ad jansio assentiri in oranibus valeo. Disputant ergo
sequentem vero aiinum, secundura communera de viri lii doctissimi de invectae in comniunem usuin
exordio sene opinionem, spectat elogium illud Alex-' D ocracinitio, et Florius (tlisp. sac, t. II, p. i, c. 7)
andriac quod seram 505 proefert. Post haec incre- anle Gothos, Majansius vero a Gothis hujusinodi
buit ususoeraepublicus, eamque frequenler exbibent supputationcm inductam fuisse imliscriminatim af-
inscriptiones sepulcrales. Duas ad inilium sacculivi firraani. At oportebal duplicem serae usnni distin-
pcrtinentes refert Morales (L. xi, c. 41), earttmque guere, alium publicuni 285 et ubique adhibitum,
alteram Griiterus (P. 1051), posteriorisque aevi privattira alium, qni non ubique, sed ab his tanlum
plures aliaepassim occurrunl.ConciliuraBracarense l qui vecligalia ct tribula exigebant, usurpatus fuerit.
acra 598 consignalum est, neque de ejus inscriplione Ergo dc publico, quod asserit Florius, nego anie
dubitari potest, cum genius lenorque illius ceriam invasam a Visigotho Theodorico Hispaniam anno
nobis (ideni faciant; ila enira habel: Synodus Bra- 4S6 usurpatum unquani fuissc, quandoqnidem nul-
(a) Leg. i, de Const. princip. Cod. Theod., qiuc (6) Elitio Loaisce,pag.115, Aquirrii Editio novis-
daia est ad Lusilanos, iransit Iioc etiam ad Gesta siraa, pag. 177.
cccles., uii constal ex Aug., lom. IX Edit. Rene- (c) Anno Domini 447. —Vide snpra.
dicl., in Brevic-Collai. diei 3, n. 27, et can. 8'J con- (d) In notis ad conc. Elibcr.,§ Quidsil JEra.
cil. Milevit.tiabili an 401.
851 ADDENDAAD QUOSDAMPRiECEDENTES TOMOS. bM
ltiin hujus rei indiciura ullibi exslat. Nam elogium A raonio et ex Orosio, Idalio, Joanncqiie Bklariensi,
cujusdain lidellx, quod offert vir cl. (Hisp. sac, certissime colliginius, clironologos nostrates Eusc-
t. 11, p. i, c 7, p. 123), et si qua sunt alia huic bium Cxsarifyisem ejusdemque compntum in annis
affmia, quo loco habenda sinl docuerunl anle me mundi deducendis maxiine seculos fuisse; atque adco
plerique viri eruditissirai. Incredibile aulem est in nihil melius sccuriusque a nobis ntinc agetur quara
tanta inscriptionum segete, quaepassim in libris pro- si ad cjusdtin Eusebii calculos varias scriptorura srn-
stant, quoequenon tantum a Romanis magistralibus, tentias de xroe initio exigamus, et cora illius cftro-
sed etiam a municipiis civilatibus et privatis qoibus- nologia coinparcinus. Ilaque online nunc ostendam
que tndigenis in tlispania dedicaloesunt, nuiiquam cui scriplorum noslrorum quisque tura xrae tum
ante Theodoricum atque annuin 465 inveniendam Cbristi Natalem Chronici Eusebiani anno alliget,
fuisse xram, si publicus illius usus qualuor ct am- additis etiam consulalibus annisqua periodi Julianx
plius anle Theodoricum sccculis invalueral inter it Augusti, qui Eusebianis respondent, ut ex ceriis
nostrales: maxirae cum in iisdem elogiis sive in- Iiis characlerismis, quo anno unaquxque opinio ex
scriptionibus coiisulalus nonnunquam annolali sint quinque , quas ( praeler vulgarem ) in scripiis vote-
etiam apud Hispanos, apud exteras vero genles vel rura Hispanorura invenio , xroe iniliura auladneclat
in lapidibus srpulcralibus saepissime. 1 aut adnectere debuerit, lectoribus perspicuum flat.
B
9. lmbelle vocal hoc argumeiHum Florius , con- Iucipiam vero ab ea qu;e minus recedit a communi
lendens ex defeclu monumenlorura anle sacculum usttiue nunc recepla xrx epocha, quoe ab anno
quinliim aeram proferentium non recte deduci eam mundi Eusebiano5163 , periodi Julianx 4676, Au-
anle hoc tcmpus in usu non fuisse, quasi, ul atiquid gusti 6 , consulatu Pulchri et Flacci auspicatur. An-
cxslilisse negemus , non salis sit nullum de eo indi- nos autera Augu--tia KalendisJanuarii numero illius
cium reperiri. Porro nihil apud ipsnm Florium fre- anni quo consulcs renuntiati sunt C. Livius Pansa
quentius est quam hujusraodi argumenlum , pas- cl Aulus tllirtius. Hunc enim annum designat ct
simqtie eorum scriptorum qui de rebus vetusliori- quidem a prima die Januarii Chronicon Eusebio-llie-
bus aguiit opiniones rejicit, causatus, auclorum ejus- ronymianum, dum 1 Augusli annura mundi anno ilti-
dem aevi iestinioniis eas deslitui. Quapropler veris- gat 5158. Euscbitim vero secutos fuisse nostraiej
sime auctor Chronici Burgensis, diligens, ut apparet, chronologos, practcr illuin qui Chronicon Burgcnse
scriptor, DXLV retro annis, hxc tradidit: Ex quo Gotho sciipsit, mihi dubiuoi non est.
Hispanias 283 inlraverunt, consueludo oblinuit 11. Prima igitur senlenlia Christi Nalalem anno
ut per mras temporasupptttarent. Ab co itaque tem- mundi Eusebiano 5200 ascribit, anno imo xrain
pore ea consuetudo invaluit, ab Hispanis, ut supra C ( Dionysianamprxvertens , quianno mundi 5231 pe-
dictum csi, nccessitate cogente, ex vulgi ore et ra- riodi Julianae4714 , Augusti 44, consuaiu Cxsaris tt
tionalis officio desumpia , non aulem , ut vult Ma- Pauli, 288 nalum fuisse Chrisliun docct. Eru-
jansius, a Gothis inducla , quibus neque usitata , ditus Majansius, in prxfatione ad opcra chronola-
imo neque cognita fuisse videlur, dum in Aquilania gica excellenlissimi marchionisMondejarensis, n. 5"i,
el ullra Pyrenoeos raontes se teiuierunt. linjus primx scntenlix anctorem facii sive asscr-
lorem Julianum Tolelanuin. Porro in Juliani opere
§ III. De anno primo seu initio cerm.
de sex xlatibus sxculi aliquando Natalera Chrisii
10. Aiiteinvcntum a DionysioExiguoxrxChrislia- anno mundi 5200 alligatum legimus. Sed cum alias
nje computum nullibi allegatum reperimus ceraeHis- anno 4525 , alias etiam anno 5325 in codeni opere
panae exordiuni.cuiquaui ex antiquioribus epocbis, aJnectalur, nihil cerli ex his locis , qui a librariis
aul Olympiadis, aut urbis Romae,aut alii. Cacterum, evidenlerdcpravaiisunt, de sensu Julianidelinire pos-
cum anno anle Christum 58 eam exortatn fuisse sumus : maxime cum ex sincerioribusaliisquos inlra
antiqua et pervulgata genlis noslrae opinio sit, ex cxhibebo , appareal in alia illum longe diversa opi-
anno quo nattim Chrislum scriplorum quisque leneai, nione fuisse. Quisquis aulem primam hanc scnten-
quo ilem anno eeram incepisse senserit, dedu-i D tiam aut tenuerit, aut teneat, xrx exordium trahere
cemus. El quia de anno Nalali Chrisli diversoc sunt ipse reiro debet in annum mundi 5162, periodi Ju-
sententiae, diversx pariler futurcesuut opiniones de lianx 4675, Augusli 5 , consulalu Censorini et Sa-
seroeinilio. Qnapropter , ul quxstionem istam cla- bini.
rius ct expeditiits agitemus, operoc pretium erit 12. Secundam senlentiam tribuere possumus an-
nobilis alicujus scriploris chrpnologiam in exera- liquioribus Hispaniaehistorix parentibus Idatio, Joau-
plum assumere, juxlaque ipsam pro varielale sen- ni Riclariensi, et alicubi eliam sancto Isidoro. Sanu
tcntiarum diversos Nalalis Chrisli atque xrx annos Idatius , in prxfatione ad Chronicon , ubi magnopere
Ktatucre. Cumque satis diligens vetusque auclor Isi- oporluit, acrx non meminit. Unde xrarum notau
dorus Pacensis in fine Clironici sui (Num. 80) stri- eidem Chronico Faslisque Uatif ascriplx , milii ,
pserit: AnnoOctaviani 42 Clirisittmnalum secundum ut alias dictum est, suspectx etsubleslx fidei scin-
llistoriam ecclesiaslicamdomini Eusebii, Cmsariensis per visx sunt. Veruuitamen esto tdatius de xra oiu-
episcopi, in lib. l, wlate 6 , el nunc secundttm287 nino taceat, al in Faslis Nalalem Chrisli adneclit
Chronicam domini Isidori utiqtte consulatui Augnsti xin cl Silvani, id est anno
emnet scriplurcedenunliani; proleclo cx hoc testi- muiuli Euscbiano 5199, periodi Julianac 4712, Au-
DE IDATH EPlSCOPt CIIUONICOD SSERTATIO II. 83i
853 ,
elicias ^
\ Augusti anniis ejusdem Augusti anuus terlius est
gusti 42. Ex quibus si, ut seram noslram apud alios, qui a Kalendis Januarii anni Juliani 5
iliiusque Nalale, annos subducas-xxxviii, in consu-
atispicalus est, el cum consulalu Antonii et lsaurici
laium devenies Calvini et Pollionis, et in nnnum d currit. Hinc inilium xrx nunc anno 3 Augusti
nmnJi Eiisebiairam 5181, periodi Julianx4676, Au- juxla alioruni sententiain, nunc 4, juxla propriam,
gusfi 4. Pariler Joannes Biclariensis acram nunquam illigat, seu polius annum 3 exclusive, 4 vero inclu-
usurpat; sed cum infine Clironici ab.Abrahani usqu* sive, uli dici vulgo solct, corapulal. lgitur scriptor is
ad Chrislum eosdem cum Eusebio annos IIH.XV plura, ut ipse teHalur, antiquoiura Codicum exeni-
numeral (concludit 289 >" his ipsum Christi na- plaria contulit, qux aut archelypa erant, aut saltera
taleinannum,sicut fecit olimOrosius et deinceps alii), cmendaliora qtiaui qux aliqttibus poslea soeeulis
eidem ac Idalius anno , tutn Chrisli, tura eiiam oeraa Edilionibiistypograpbicisobsteiricandisdeservieruiit.
ortura ascribit, Denique lsidorus, in-Chronico, Na- Ilis onmibus receusilis, Hispanam aeram tribus
lale Christi anno Augusli 42 cum Idalio, Biclariensi ariiiquiorem annis quani quod vulgo putatur depre-
Joanne etatiis, diserte illigat. Altamen , quod dis- hendit, ipsiusque iiiilium in priinam tliem Jaiiuarii
infra anni 5
simulandup tion est, s^d potius pro his quje Juliani, mundi, juxla Eusebiu.u , J.160,
dicemus djligenter est observanduro, annum 1 Au-. B periodi Julianx 4675, quo consulalum gessere L.
Isidori Antoniuset
gusli cum aniio niunJi 5156conjungit. Hunc 291 Tsauricus,. retulit. tluic lerlioesen-
locurri fum: obiter legisset Majansins, fcedum ipsi tentix adhxsisse videtur sanctus Juliaiius, Toleti epi-
erroreiri iftiposuil, dum iu praefalione ad opera scopus , quando lib. i de sextocxtatis eoniprobatione
clironologica ftiarchionis Mondejarensis scribit, Isi- scfibit : Oclavianus Casar regnat annis LVI.Uitjus 4t
dorum NaialeChristi anno raundi 5155 tribuere. anno, secundumquod Tertullianus Hierontjmusquetes-
ln Isidori computo, si per annos rouudi, quomodo lantur, Christus Dei Filius de Maria v.rgine nascilur.
Hle io (ineiqulrite xtatis hos annos numerat, Nala- Namque verosimiliimum esl Juljanuin Augusli annos
lem Chrisli qiixras, in annmn inde venies 5197. Si cuin Eusebio ab anno mundi 5l58put,ire.
autera per.annos Augusti ab eodein Isidoro ibidem 14. Quarta deinitio xrx seiiltiniadeducitur ex his
eo-
expressos, non t.imen ab anrio luitndi 5156 cum qux divus Uidorus Hispal. narrat in Ciironico. Ibi
dcm IsiJoro, seJ a 5158 cum Eusebio putalos, ratio- enim cuni Augusli anno 42 naluin fuisse Cluistura
nem ineas, in annum incurres 5199, nunquam vero tradal, Augusli annuin 1 alligat anno niundi 5156, uli
in annumr5155, quod Isidorum affinnare Majansius superius adiiotatuin cst. Exinde aulem fil, Natalem
at. Eamdem ciiin laudatis chronologis setHentiam Chrisii in annuin niuiidi 5197 inciJisse dicciduin
r
amplexi''sunt Lttcas Tudensis et auclor Clironici Z e se. Alqui si ex his xxxvm subducas, ut ad oriceexor-
Abeldensis, qui de Nalali Christi hxc scribit : dium reverlaris, tantura VU.CLIX reliqui lient. Itoc er-
Coiligilur otrine tempus ab Ailamusque ad Cltrisium go mundianno, periodi vero Julianx4672, constilalu
VM.CICIX. Itfin aucior Aiinalium Corapostellanorum, M. Lepidl II et L. Mtinatii Planci, jitxta Ininc Jsidori
sub locum, xra inchoata est. Non unitis Isidori llispalen-
cujus bxc verba sunt: Augusti 42 anno imperii
1 mra (po5l) 38 Jesus in Belltlemnalus est. Exciderat sis hanc fuisse opinionem (si lainen illius fuit, et non
hxc vocula post, verborumque sensus perierat; nunc potius depravaium est ejus Chronicou) indicat Isi-
vero inanifestissiinusestmentemque scriptoris expri- dorus alius dicius Pacensis, in Chronico, n. 79, ubi
mit, qui Clirisium naiura esse vult xra 59, qux prima hxc leguiilur: Quia complelo 5 anno Julii Cwsaris,
cst post 38. Saltera hic est illius loci genuinus sensus. fiunl unni tmculi VM.CLIV; addilis XLIIOctaviani,.fiuni
13. Chroiiici Burgcnsis auctor, cujus menlio ab Adam usque in Nativitatem Cltrisli VM.CXCVI, sub-
supra fufta est, postquam aliorum scriploruui crro- traclis IV, quos snperius diximus ab aiino smculi5200
res ac vilia suggillavit, 290 diligenliaraque suam quosdamsubtrdhere ; quibus vm.cxcvi superius meme-
in lemporibus digerendis exposuil, initium xrae ratis si addanlur anni lncamationis Domini DCCLIV,
anno Augusli 4 alligans, inquit: Quia scriporum qui in wra 792 veridice computanlur, reperiunlur anni
t"
diligentiain numeris errat scepe, oritur lectoribus in VM.DCCCCL, oblitis qualuor diminutisqueeffeclis. ObLtis
annoruitt s«rie conirarielns. Concordare voleniibus legendura est ex Ms. Marianx, non obilis; ab oblino,
difficultai eit, eo quod ajii Codices imperatoribus vel non ab obeo. Multuin in his verhis Isidori exlricandis
regibut attribuunt plures annos, alii pauciores. Ego laborat cl. Florius, 2921" 6"1viJe tom- ^^ ^'s_
imperatorum et regum lempora ex variis exemplaribut panix sacrx, ubi Marianx lectionem nobis offert.
a primmmrmprincipi»imperatorumtempora, perannos Nunc satis est ut, adductii IsiJori verbis, perspicue
quibusimperabanl,cempulavi,etmrasassumpsi,itaquod colligaiur- reperiri nonnullos qui Natalem Christi
imperalorumlempoiibus computatioa principio 4 anni alligarunt anno raundi 5197. Cura enim dicat Isido-
Octaviani Augusti, u quo mra legitur incepisse, etc. rus : vii.cxcvi superius memoratissi addantur anni
Italegendumest, non autema principio quorum, quod Incarnutionis Domini DCCLIV , qui in mra Dccxcn veri-
alias iriepte legiiur. Haccscripla reliquit auctor illus dice computantur, repervmlur anni VM.DCCCCL , veruui
Chroniciy quleuni finera operi suo iraponal anno id esse non potest, nisi 1 Christi annus conneclatur
212 j eo lempore floruisse videri poterit. Scd anira- cum anno mundi 5197 iniliumque xrx curn anno
advertere oportet, eum annos Augusti a morte Julii 5159, quatuor prxverten.lo aniiis coinmunem xra?
Csesars putare, atque adeo quartus apud ipsum Cbrisliaux atque Hisp'nce compatum.
835 ADDKNDAAD QUOSDAMPRJECEDENTESTOMOS. . 831)
Hucnsque quatuor sentenlias proluli, cunctas- A sui i videtur habere annum 4. Sed priinum, quicuuqua
que conimuni vulgoque receplx de inilio xrx repu- xram : annis lanlum xxxvui Natalem Christi anteir*
gnanles. Nunc quinla in qua diutius inimorabimur, isentiunt, correclionemhancrejicient, contendenlquel
cxponenda est. Ilegendura esse, non 4, quod intrudit, inquient, mar-
§ IV. Sancti Juliani archiepiscopiTeletani loctis, ubi tchio, ut senieniiani suam de excessu xrx ad Chri-
mram 724 cum anne cl regis Ervigii comparal, ex- < sluni xxxix aimoriini confirmet. Deinde utrosque re-
pendiiur. .
futanl cuucti libri, in quibus neque 4, neque 5
15. Sanclissimus pariter ac sapientissimus Tole- uspiam legitur. Denique annus sine ulla adjecta nota
latnusepiscopusJulianus («) hxc de xra tradidil: JE- •
anuos Chrisittsnasce- primus, secundus, lerlius, «ic, adhibetur in sermone
ra invenlaest unlexxxvm quam a probaiis quibusque auctoribus, uli a Plauto, qui
retttr. Est quidem Julianus, inler eos qui de hoc xrx ait : (Men., scen. 3, a. 1) : Isthanc emi anno; et dura
initio lestimoniura tulere, el auctoritale prxeipuus et (sic absolule effertur, annum uniira autprimura sigui-
tempore primus. Atque ille, ut quod verbo docuerat ficat. j Quare non est cur ulla in Juliano correclio (ial,
aliquo exemplo conlirmaret, hxcaddidit: Nunc ac- nisi cum, quantumvis repugnantem, ad se sensumque
ckmatur mra esse724. Delraclis igilur xxxvm, ex que suum trahere quisquam velit. Neque quod Natalem
tera invenla est, usquead Nalivitalem Chrisii, residui «B Chrisli . 41 anno Augusti ascripsisse eura supra vidi-
sunl DCCCCLXXXVI. Corrigendus est manifeslus 293 mus, quidquam refcri, cum scire nequeamus unde
crror typographix, reponendumquu DCLXXXVI , uti
Nunc vero Augusti annos numerare exorsus fuerit. Credibile.est
paulo post errore sublalo legilur. compu- cum Isidoro Hispalensi anno mundi 5156 Augusii
tum ineamus, si prius Julianum ipsum audimus, qui anuuin 1
illigare, ipsiusque 41, quo naium affirmat
.
se ista scribere leslalur , quando serenissimus Ervi- Christum, anno niuiidi 5196, periodi Juliaux 4709,
gius princepsirnperii sui videlur habereannum.Niuii- consulibus eodera Auguslo xn et Sulla adnectere.
rum libros hos absolvil Julianus, et Ervigio obtulit, Quod . si ila est, ulrobique hanc quintam sentenliam
in
recurrente annali inauguratioriisipsius regem die, tenere dicemus, tertiam vero nullibi.
qux incidil in xn Kal. Nuvemb. Siquidemfatetur hoc-
opus se confecisse, ejusdem Ervigii, ulique jam regis, 295 ! § Y.ffispana mra nala videri potuit triumviralu
Lepidt, Anloniiet Octavii.
rogalu; estque ila spissum elaboralumque, ulbrevi
tempore perfici non potuefit Adhxc initio regni Er- 17. Si vera est sancti Juliani commemorala sen-
vigii pluribus disteutus fuit Julianus curis, scilicet tenlia, oporlel Hispanam xram inilium habuisse eo
inaugurandiregis, concilii xn Metani celebrandi, et ipso aiino quo M. Lepidus, M. Antonius et Octavius
aliis. Quapropter eo die quo Ervigius annuin princi- pQ Cxsar triuinviratuin sibi vindicaverunt. Id non erit
palus exegerat, aut circiler, hos libros absolvit Ju_ creditu difficileiis qui, cum eam opinionem imbibe-
lianus, eodemqtie illo tempore ca scripsit qux in lint, quodxra iiomensuura ab xresoilita est, sciunt
fine operis sui legimtts: Nunc acclamntur mra esse! ab co sta:im lempore Aiiloniuinel Octaviuin pecu-
75A.Ergo octobri illo, in quo desiit 1 Ervigii annus, nias corrogare, vectigalia cupiJissime exigere coe-
ct initiurnhahuit ejusdem annus 2, numerabat Julia- pisse. Quod abunde teslanlur Appianus Alexandri-
nus 686Chrisli, alque xrxllispanx 721. Al in aliis uus, DioCassius, nec abiiuit Tranquillus. Vectigalia.
Iiispanix nostrx monumenlis et Chronicis hic i.icmi inquit Dio (L. xxxvn), parlim prius abrogala tum
Ervigii annus Christi esl 681, xrxque 719. Qnin- renovabaniur, partim nova constituebanlur.Qux licct
que ergo superius annis qtiam vulgaris fert opinioi narret Dio, poslquam consulatus a Lepido et Planco
Natalem tuin Cliristi lum xrx repetit Julianus. Qua- inili anno Urbis 712 (muudi 5159) meraineral, lauien
proptersi 1 Chrisli annus, secundum recepiara vulgo• ueque prxccdenlein aiinuni iramuuera triumviros
chronologiain , in consulaluin incidit Cxsaris ett tributo fecisse vix dubiuiu es.t. Prxterea Appianus
Pauli, atque 1 xra Hispaua iu consulatumPulchri ctt (L. IV) ediclorum triumviraliuin formulam nobis
Flacci, in Juliaui coraputo 1 xra tlispana incidcritl conseivavil, qux triuinvirorum nomina prxferebat
in cousulalura Hirlii et Pansx, et in annuin inunriii r) ^. hoc ordine : Jl/. Lepidus,M. Antonius, OctaviusCw-
5158, periodi Julianx 4671, Aug. 1. sar, etc. Et licct de Lepido loquens adjungal, Anlo-
16. Et sane, cuni fere id ipsuin sit quod plurimii iiium et Cxsarem statuisse eum ob utrosquelberim
alque eruditissimi viri jam olnn demonstrandunisus- prmsidere, al in llispania sictit in reliquis provinciis
ceperunt, videlicet, NataleraChrislia Dionysioquin- edicta sub ea formula proraulgabanlur. Itaque pecu-
que serius annis 294 quam quo evenit consigna- nixqux primuraCxsaris noniine,licet non solius,dein,
tum fuisse,mirum cuique videri potest quod neque ini abolilo triumviratu, sub ejusdem solius nomiue plii-
illo lam grandi de hac re Scheelstrali volumine tanui rimos annos indictx Hispaitis sunt, mrm Cwsariset
docloris testiraonium in hujusce opinionis confirma- i- noraen et iniliuin facere in ilispania quam belle po-
tionem adducatur. Scio, cxcetleniissimummarchio- i- tuernnt. Sed inilium a Cxsare et sociis acceperit,
nera Mondejarensem(De mra Hisp., diss. 3, § 14) t) nomen vero 296 a s°l° Cxsare, propter diulurnain
laudatum Juliani locum ita legendum esse existi- i- imperii illius duratiouem, et quia deinceps hoc C;u
raasse : QuandoserenissimusErvigiusprincepstmperii ii saris nomen reliqui iraperatores sibi relinuerunt.
-
(a) Lib. m desextm miatis comprobatione, in Bibl. I. 251, et muliis in aliis, auas ?'•''•.
Vct. PJ\ Editionis Paris., an. 1010, tom. IV, col.
857 DE 1DAT1IEPISCOri CllitONlCO DISSERTATIO II. 83S
18. Yerum si consulatu Hirlii et Pansx v Kal.. A anno, videlicet 714 Urbis, in pntestatem Cxsaris
Decemb. erectus fuit triumviratus, ab Hispania,, venisse. Deindead annum U. c. 715 ait senalum rala
inquies, non nisi anno consequente, tributum exigii esse jussisse omnia qux triuraviri ab inito eo ina-
ullo modo potuit. Ita sane est. Sed tamen anno Ur- gistralu egissent. Demuin novornm vectigalium me-
bis 712, anle Philippense bellura, duorum annorurai minit, qux triumviri jam anle insliluissent. Ex his
vectigalia exigi potuerunt ab Hispanis : alterum quodI autem quo pacto elici possit Hispanam aeram initium
ai ipsius anni 712, alterum quod ad prxcedentis 711,, habuisse anno 716 U. c, cocsulatu Pulchri etFlacci,
quo consules fuerunt Hirlius et Pansa, tationes per- ego plane non video. Nam senatusconsultum illud
tineret. Scitum non minus est alque facetum, quodI lani nihil ad rem facit, quam nihili senafum facie-
triuravifo Antonio, eodein illo anno Urbis712dupli- bant triumviri, de quibus ipse Dio (L. XLVI): Omiiiri
catum abAsiaticis tributnm exigenti, Hybrxus quiex animi sui sentenlia agebant, etsi neque ad senatum
dem objecit : Si potes, inquit, Antoni, eodem annoi neque ad populum de his relulissent. Quid ergo?
bis vecligalexigere, illud etiam cfficere te decei, ul bisi etiamsi non stalim ac triumviratum iiiierunt Lepidus,
m&talemItdbeamusbisque autumnum (Plularch., ini Antonius et Ociavius, nova vectigalia provinciis
Vit. Anton.). Eusebitis, in Chronico, anno altero ai omnibus quas sub se habebant indixissent, credibilo
morte Ciceronis, qui ltirtio et Pansa consulibus oc-- B est, Cxsarem Hispaniam, auri ditissimam, ab anno
cisus est, refcrt, Curtium Talassum cumqualuor co- 714 U. c. pleno jure et dominalu obtinenlem, uno et
Iiorlibus vivum conibu-liiiu csse in insula Arado,, altsro anno usque ad 716 immunera eam tribulo vo-
quod gravius tributa exigeret. Quod de eadem exa- luisse, bellis circimiquaque strepentibiis, et militi-
clione de quaHybrxus ab Anlonio imperata intelli- bus non soltiin slipendia pelenlibus, sed donativa
gendum est, sive is in Asiam jam advenisscl, sives insuper largissitne proraissa minaciier exposliilanti-
tum eliam in Grx.ia stibsisteret. Cum ergo trium- bus? Sed neque Dio, quod maxime ad rem perlinei,
viris bellum adversus Brutum et Cassium apparanti- ulliusvectigalisquodannoUrbis716instilutumsit, rae-
bus iinmerisa vis auri atqne argenii opus esset, noni minil, meminit vero veciigaliumjamanle institutorum.
prorsus absimile vero est eos, sicut'Asianis postt 21. Verura enim vero si, quori viri doctissimi opi-
confeclum belluui, sic ante ipsum, anno Urbis 512, nati sunt, scilicet Hispanx ccrx exordium consulattii
duplura, id estduorum annorum tributum atque l ett Pulchri et Flacci ex Dionis auctoritale affigi posse,
n xs Hispanix indixisse, ni vero anno Urbis condilae » incertum maxime esse dixi, non propterea existiinare
513, et ita deinceps tv, v, \i, elc, quoloquoque aimo, quisquam debet me ea qux altuli tanquam certiora
scriptum. vindicare. Profecto quidquid ex Romana hisloria de
297 ''*§'. An Lepidi, an Antonii, an Cxssris no-. C ^1 hac re deducatur, cerluui n;liil, seJ meras oporlct
mine, seu, quod mogis arridet, solenriniilla ab A;>- esse conjecturas, 299 cllin l-'cxra "oslra ibi altum
piano ineiriofataformula, xra isla, seu tributa, jussai sit silenliutn. Veruin si ab xre llispanis iinperato
fuerint, delinire non possumus. Verum si ab inilio> dicta sit xra, liujusque initium ad priraam illius tri-
ea Cxsari pendere se Hispani putarunt, indeque> buli seu vecligalis institutionem referendum esse
Bonienxrae Cxsaris dcrivatum est atque inventum, dicatmis, quisquis Appianum, Dionem, Plularclium
id proplerea facluin fuisse crediderini, qttod Anlonio) legal, fortasse qux a ine exhibila atque dispulata
sxpiusTorige agenle et Lepido cuncta Cxsari assen- sunt verisimiliora judicabit. Ad hxc moniluin hic
lante, hujus nbmen et auctoritas prxvalebal. Quoil1 volo, nullara me nunc litem his inlen iere qui xxxviu
de terapore consulalus Hirtii et Pansx lestatur Xiplii-. non amplius annosxramiioslrara praecedereNalalem
linus (L. XLVI)inquiens : Poleslas omnis penes Ctesa- Chrisli exislimanl: nara neque de Iioc ipse quidquain
rem fuit. Et versus isti, quos alicubi legi, et de> dubiio, quin verura sit totius gentis hic sensus est.
Iriiinivirissunt intelligendi in eanidem rem : Quid ego pervicaciter frusiraque obnitar? Cxlerum
Ontisnon probat liicdnus sodales, argunienta supra exposita dubitare nos faciunt de
Latitialiirtaineiia tluuousunus. quo Natali Christi anno iiilelligentlumid sit, querave
Aut esl Maxiuius,aui uuotnliilsunt. rj illorum sara Hispana xxxvm aniiO'.antevertat, Dio-
D
Quapropier si consulalu Hiriii et Pansx anno Ur- nysianumne an alium queraquam illorum quinque
bis 711, Augusti 1, periodi Julianx 4671, inundii quosex scriploribus nostratibus anliquioribus recen-
5198, aut pro eo, ul dictum est, consequenli anno> sui, quorumque unaquxque opinio cliamnuin pa-
712 Urbis conditse, novum tributum imperalum estt tronos suos viros erudilissimos habet ? Quare
qu:e
Ilispanis etab iliis exactum, triumviris pecunias in- hucusque a rae dicta sunt de xrx noslrx initio, eo
satiabili cnpiditate undequaque everrentibus, nescio> tendunt ut oslendam xxxvm illos annos,
quibus ea
cur xna Hispana ab eodeni illo anno orlum suumt dicitur Nataleni Christi superare, non adco certis
exordiumque non deducal. argumentis constare compulandos esse ab anno 1
20. Porro inirari satis nequeo, quosdam uliquc ma-- xrx Dionysianx sursum, ut piaculuni sit lioc in du-
gnos viros Hispanx xrx initium in consulaiuni Pul- biura vertere et in quxslionem vocare.
chri el Flacci sibi visos fuisse, ex Dionis auctoritale!
§ VI. JErw initium , dum de co rerliora non appa-
(L. XLvm)referre cerlo posse. Narrat quidem Dio,, reant argtimenla, dubittm eril. Tenenda tamen cst
stalim a Philippensi bello Anloniuni Cxsari Hispa- communisel usilata illiusjpulandw raiio.
niam ccssisse, Lepido ereptam, el 298 serundo post• 22. Sanclus Ji.lianus cenlum abhinc suo_a niillo
K9 ADDENDAAD QUOSDAMPR.ECEDENTES TOMOS. 840
Christi 754 i neclii;
amplius annos ea scfipsit quocsupra retuli : JEra ,\ 5954 xram 7 2 annumque
inventa est ante xxxvm unnos quam Cltrislus nasce- namque, ut supra, n. 12, vidimus, Natal: Chrisii
relur. Sexagesimo posl Julianum anno eadem Isidorus cum Eusebio, Isidoro, omnibusqiie scriptu is (sic lo-
Pacensis tradidit 300 inquiens : In mra 792 anni quitur) anno 42 Augusti adnectit., qui cum anno
DCCLIVIncarndlignis Domini veridice computanlur. iiiundi 5199 concurril.. Alqni ab hoc mundi anno ad
E,x qtiibus duo perspicue colligiraus : 1° ab anliquis 5954 numer.inlur anni DCCLVI , non vero DCCLIV. Et
lliswanix scriptoribus, dum chronologos agunt, in si xra Hispana xxxvui arr.e Christum annis exorta
.aJem signilicationesumi Incarnalionis ac Nalivitatis . esl, numerari debet DCCXCIV, non auiem DCCXCII.
Cliristi verbum; nimirum ulrumque pro Nalali Christi lgitur Isidorus sibi ipsi coiitrarius est et pugnantia
accipiunt, quod statiin de Isidoro, qui Incarnationis scribit.
voee utitnr, demonslrabo; 23 totius anliquilatis sen- Porro mirabile valde est inlellectuque difficile,qul
sum (uisse Hispanam xrara xxxvm annis ante Na- fieri potuit ut qui xram nostram xxxvni, neque plus
lale Christi incocpisse. Addo insuper Isidorum exces- neque minus, annos Natalem Christi diera prxcessisse
sum huncxrx Hispanix ad Christianam, qualem hanc crediderunl, istudque alii anno 39, alii 40, alii 41,
DionysiusExiguus conimenlus est, rnetiri; ait nam- alii 42, alii 43 Augusti illigarunt, oinnes ferme
que (Jn Chren., n. 79) : Fittnt igitur ab exordio \B eamdera xrara xxxvm illis annis priorem faciant
mttndi usque in mram cceptam 792, imperii Constan- uno lantum Natali Christi Dionysiano, quod cura
tini (Copronymi) 10 anui VM.DCCCCLIV. Annus nullo ex eis Atigusti annis, nisi cum 44 connexura
iste mundi, ne de aliis xris quas ibi congerii I-iJorns est. lljec ut quara male inler se cohxreant oculis
dispulemus, annum desiguat Dionysianum 754, ad leclorum subjiciara, duplicem liic annorum Augnsti
qnein. ul ex xra 792 descendas , quain cuin eodem lalerculura proponam, quoruin primus sex annos
ar.no flucre Isidorus aflirmat, sublrahendi libi sunt a 1 illius ad 6, quibus initium xrx, secundus vcro
neque plures, neque pauciores quam xxxyiu anni. sex alios a 39 ad 44 , quibus Nalivitas Christi se-
Isidorus crgo inille ante annos expresse diserlcquc cundum sex diversas opiniones respondet, antiqui-
conimuneni bujus lemporis opinionem de exordio talis ordine servalo, exhibebit. Nirairom in utroque
tcrx noslrx xxxvm prxcise annis ante Dionysianam, laterculo priinam lineam ducet ea opinio qux anti-
qux a Nativitale Chrisli, non vero ab Incarnatione quius reliquis initiuni uniuscujusque xrx statuit,
deducitur, tenuit et amplexus est. Neque enim an. Hispanx anno Augusli 1, Cliristianse anno 39; se-
mundi VM.DCCCCLIV nuraerare polest Isidorus Chri- cundam, qux xram Hispanam alligat anno Augnsti 2,
slianx xrx 754, nisi hos ab anno mundi 5201 cuni Christianam anno 40, et sic deinceps. Annis autein
Dionysioauspicelur, uli subdictis rationibus quilibet IC Augusli consulalus annosque mundi et periodi Ju-
deprehendit. lianx, quibuscum 302 concurrunl, adjiciara, ut cx
23. Vera equidem ista sunt. Al cum paulo antea his characteribus illarum opinionum varielas et
ex aliorum opinione ea non refulata eamdem xrain contrarielas facilius clariusque dignoscatur. Si quis
annumque Christi illiget lsidorus anno inundi 5950, atitem in Hisloria liro tot de anno Natali Chrisli esse
utisupra, 301 num. 20, annolatum est, profeclo senlentias uunc primum legit et slupet, consulat
exeo discimus, non unam eanideinque fuisse suo doctissiraum Laray, qui eas el quos uuaquxque ha-
tempore scriplorum omnium de hac re seutenliara. buerit assenlores recenset (Appar. Chrori. ad con-
Imo neque ipse secum convenit, dum anno mundi cord. p. l, c. 7, § 4).
Laterculus arm Uispanm.
I. Aug. an. Coss. Hiriio et Pansa. M. 5t58, p. J. 4671, 1
II. Aug. an. Coss. Lepido u et Planco. M. 5159, p. J. 4672, 2.
III. Aug. an. Coss. Antonio et I-aurico. M. 5160, p. J. 4673, 3
IV. Aug. an. Coss. Calvino et Pollione. M. 5161, p. J. 4674, 4
V. Aug. an. Coss. t.ensorino et Sabino. M. 5162, p. J. 4675, 5
VI. Aug. an. Coss. Pulchro et Flacco. M. 5165, p. J. 4676, 6
Lalerculus eerce Christianm.
XXXIX. Aug. an. Coss. Aug. xn et Sulla. M. 51H6, p. J. 4709, 1
XL. Aug. an. Coss. Sabino et Rtifo. M. 5197, p. J. 4710, 2
XLI. Aug. an. Coss. Lentulo et Messal. M. 5198, p. J. 4711, 3
XLH. Aug. an. Coss. Aug. xiu et Silvano. M. 5199, p. J. 4712, 4
XLIII. Aug. aii. Coss. Lei.lulo et Pisone. M. 5i00, p. J. 4713, 5
XLIV. Aug. an. Coss. Cxsare et Paulo. M. 5201, p. i. 4714, 6
lnspeclis liis lalerculis non potest lector non in- D alligare debet araio ejusdera Augu=ti 1 et raundi
telligere quolo ex sex supra inenioralis opinionibus anno 5158.
anno Hispanam xrara aut reipsa inuectai, aut saltctn Qui Nalalem Christi connertat cum anno Augnsti
inneclere debeat. 40, Hispanam aeram fjusque cxordiuin illigare debet
24. Nimirum quisquis natnm Chrisltim ex-islima- ejusdem Augusti anno 2 et mutidi 5159, et sic de
verit anrio Augusti 39, seu, qtiod rdem est, anno cxteris. Loquimur autein 303 *ê''is qui xxxviu
mundi Euseurano 5196, Hispanx xrx amiu'n primuin anitos Hispanarn xratn prius qnam Chrislianani inl-
m DE IDATH EPISCOPl CIIRONICO DISSERTATIO II. 852
•Siumsuum sortitam fuisse sentiant et e converso. Hi A significare; nam si haec cerla sint, ex reliquis chara-
nunquam, nisi sibi ip.;i contrarii essevelint, xrx cteribus elicilur annus 587 xrx vulgaris, in quo
Hispatix exordiura in postremum primi laterculi primo Idus seu Idibus Aprilis dies 305 cathclicus,
annum conjicient, si Naialcm Chrisli addicant alicni hoc esl, universo populo colendus, el 1 feria fuil.
ex quinque priinis annis secundi laterculi. Neque si Annis aulera DLXXXVH si addas xxxvm, eflicies xram
flispanam aeram nalam fuisse asserant aliquo ex Hispanam 625
qninque prioribus annis primi laterculi, cousignare 26. Gxterum lesiiraonium sancti Juliani .'supra
poterunt Nalale Chrisli anno secundi lalerculi pos- exhibilum formaque ipsa ultimx notx v dubitationem
tremo. Sed quod Ueri non posse dicimus factuin vi- inihi ingerunt, et limere me faciuut ue propter litte-
detnus. Quo laraen casu factuin, ignoramus. Cxterum rarum Golhicarum diflicultalem , vel etiam quia si-
ab inducto in usum Ecclesiarum paschali Dionysii nistrorsum exesa est inferne nota illa v, accepla ea
cyclo nalum id fuisse verosimilliraum conjectanms. sit pro v a scriptoribus, cum re ipsa x futura sit. Id
Anliqua ntonumenta omnia a clericis et monachis quod maxime verendum est, si eum qui priinus ex_-
vel scriptavel ex-cripta ad nos pervenisse nullus scripsit illud elogium (idem putem rie his qui eliam
non scil. Dionysii cyclus statim ac coiifeclus fuil, nunc legant) prxjudicium senlenlx communis ui^-
quin omnibus Occidentis Ecclesiis a Romano pontilici B II gebat, ut exinde xram Hispanam 625 eliceret. Sed
sit tnissus, nemo inficias ibil, qui antiquura Alexan- neque ex die Doininico ibi consignato arguraentura
drinx et Romanx Ecclesix morem in paschate de- ullum desuraere possumus, quod dubium istud diri-
nunliarido noyerit. Igilur in eo cyclo ecclesiaslici illi mat, cum tam oera Juliani (juxla memoralam ipsios
viri Natale Christi relatnm ostendemes in annum! auclorilatera) 630, quam aliorutn 625 cum annn
postremum secundi laterculi, lidem incunctanier Chrisii 5i7 coiicurrerit. Quin etiain anno Christi 592,
Dionysio adhibent, non intelligentes diversara illiiin, quocum, juxta communem sententiam, xra Hispana
cbronolngiam sequi quam qux ab ipsis aut ab his; 630 conjungitur, Idibus Aprilis dics Dominica fuit,
quos descfibebant usurpala hactenus fuerat. Inde> Quod si nola illa v non v sed x est, lapis hic ipsissi-
itaque faclum est ut dum sive suum ipsorum sive. niam"diviJuiiani epochara expriniet, nimirtini xram
eorum quos describebant coinputum modo retiuent, 630, et hoc novo argumento comprobahitur xram
modo abdesciscunt, ut Dionysiano adhxreant, om- nostrara integro quinquennio prius quam vulgo nunc
iiem in libris chronologiam inextricabilibus nodisi creditur inccepisse. Quapropter maximi refert, ut de
implicuerint, dubiumque fecerint quonam quisquis; hujus inscriplionis germana lectione publice liqtiido-
Hispanam xrani, quonam Chrisiianam consignaveritt que constel.
anno C 27. Sed neque id satis est, ut xrx computtis certus
G
25. Inlerea lamen cum ,n dubium revocari ne- sit et indubilatus. Postquara enira demonstratum
queat Hispanos, si apud eos in ralionario saltem fisci fuerit in eo lapide Toletano vel DCXXV vel DCXXX
aut in officio procuratoris summx rei xrx computus scriptum fuisse, illud prxterea necesse est, ut qui
perpetuo in 304 usu mit> tam m 'eo designamlo, eas notas insculpsit, hujus epochx ortum exacte no-
falli non poluisse, quam nos nunc falli neqtiimus in veril, ila ut neque plures neque pauciores anni trans-
xra vulgari assignanda, illius annutn I758nuiiie- ierint ex quo xra nata est qtiatn quot iile designavit.
rando; hic enim, dum hxc scribo, agitur, quando- Id autem valde affirmare ego non ausim, 308 neque
ctinque cerlis et incluctabilibus argumenlis demon- alius forlasse quisquam, quandoquideinin monunieutis
slraretur scriptores noslrates hanc a majoribus xram qux apud nos sunt non nisi post quingeniesiiiiiiin.al>
sine interruptione acceptam ita semper pulasse, ut, xrx exordio annutn iilius mentio sit. Atqui Diony-
xxvm anni, nequeplures ncque pauciores, inter eara. sium Exiguutu, dum sexlo sxculo communemCbrisli
vulgaremque Dionysii Exigui intercedant, profecto xram commentiis est, quinqueunio toto a yero, ut
cxordiumaerx nostrx in consulatumPulchri et Flacci, nunc fert plurimorrim eruriitissimorunique hominum
in Angusli annum 6, periodi julianx 4676, miuidi[ opinio, aberrare videmus. Ergo si quid simile de
anno 5163incidisse, comprobabitur; exenipli gratia D xrx nostrx putandx ratione vereri se quisquam di-
de lapide Toletano, quem adducit cl. Florius ista cat, non est cur illi succensearaus et temeritatis il-
lum damnemus. Nam si Dionysius, cui prxfulserat
teguntur(Hisp. sacr. t. II, p. 23et alibi) :
infallibilediviLucx testiraouium illud, ubi ea enarran;
INNOMINE DM CONSECRA-
TAEcCLESIA SCTEMjVRlB qux gesla sunt anno quinto decirao imperii Tiberii
• INCATHOLICO UIEPR1MO Csesarisait: Et ipse Jesus erat incipiens quasi qttno-
iBHSAPKILIS ANNO FELl- rum iriginta (Luc. ni), iraraaniter hallucinaius est, si
CITERPRIMO REGNl D.M
NOSTItl
GLORlOblSSlMI FL. credimus chronologis oranium dociissimis, nonne
RECCAREDI REGISERA sirailiter hallucinari potuit is qui sxculo sexio xrx
DCXXY. Hispanx inscriptionem eam Tolelanam exaravil? Falli
Hxc iriscriptio rem conliceret, siqnidera duo com- utique potuit, tantoque facilius quarii
Dionysius,
parent ; prituum, xratn sine errore n
consignatam quanto. rariora, ut apparet, exstitere semper indicia
faisae, eo quod hxc epocha ab ipsius ortu usque add de exordio xrx nostrx, quam de anno Incarnationis
eum annurn seraper apud Hispanos in usu fuerit;; Chrisli Domini; huic enim inveniendo prxter scri-
secundum, aotas illas DCXXY xram 625, non vero 630,!, ptores ecclesiasiicosFasti f tiam toiaqtie Romanortjm
PATROL. LXXIV. 27
843 ADDENDAAD QIOSDAM PRÊCEDENTESTOMOS. fc44
historia usui esse poterant Dionysio ex assignato Â Christianx xrx initiura non alligare anno muiidi
ibi a divo Luca Tiberii decimo quinlo anno. Eusebiano 5_01,eidem scilicet, cui alligavit Dionysius
28. Ergo, ut tinem ponam prolixx disputationi, Exiguus. Alqui cura anno mundi Eusebiano 5201
quxcunque hactenus dicta sunl, nos planc, opinor, connexiis fuil annus Augusti 44. Igitur Isidorus Na-
docent non satis certo constare epocham xrx Hi- talem Clirisli anno Augusti 62 verbo innexuil, at
spanx a consulatu Pulchri et Flacci, atque ab anno reipsa cum 308 ami° W conjunxit communemque
Augusti 6 mundi 5183, periodi Julianx 4676 descende a:rx noslrx exordio sentenliam tenuit. Relege quae
dere. Quare manifcstioribus id arguraenlis corapro- n. 28 scripta sunt. Si cui bxc responsio placet, vi-
bari oportet. Id quod .cura ex antiquis tantum inscri- deal perpendaique an reliquis adductis supra testi-
ptionibus 307 ac monumentis erui valeal, profecto moniis adhiberi possil fides. Ego sane sancti Juliani
anliquitatuin Hispanarura studiosi erudilique viri auctorilalera allatain n. 21 Jilui noti posse existimo
inlelligenl hileresse quam plurimi, ut si qux adhuc hujusmodi interprelatione, quatn eliara respuerc vi-
suiit, qiix in lenebris delilescant, publica ac coramuni denlur verba Chronici Burgensis, qux n. 19 prolnli.
luce donentur. Et quodsilenlio prxlerire nolo, clarissimus erudilissi-
29. lnlerea autem, quia unius veritatis amore hxc musqiie vir Joannes Vergara, canonicus Toletanus,
scribere aggressus sum, diuque mecum cogitavi si B I ante ducentos annos ex historiis, chronologis, fastis-
qua ralione pervulgala de xrx initio senlentia susti- que consularibus exordium xrx noslrx cum eruers
neri possit, nihil obstantibus qux adversus eam su- tentasset, illud consulatui Cn. Domitii Calvini et
perius allata sunt, lectorem meum non celabo argu- C. A-inii Pollionis innexuit, Natalemque Christi,
ineiilis supra expositis occurri non improbabiliter quem xxxvm annis xram prxvertisse, cum communi
posse, si dicatur laudatosantea scriplores, iltorumque senlentia aflirmat, in annura Augusli 42 verbo alqn»
anliquissimos, seramab annoanlcconsulatumCxsaris re conjecit.
et Pauli, seu, quod idem est, ab anno ante Natalem 30. Denique si forte aliquis invcnisse se certo cre-
Chrisli Dionysianum38 deriuxisse, accepta ex ore dirieril xram uon eo quo vulgo pulatur anno nalaiu
vulgi et ex rationario Asci hujusmodi suppulalione. fuisse, non propterea aliter ejus computo utendum
Qux proinde, ut observabara, num. 22, incerla csse licere sibi existimet, ac quo nunc ab omnibus usur-
non potest, etiamsi posleri, Nalalem Chrisli per an- palur. Equidem postquam de Chrislianx xr.e inilio
nos Atigusli dcsignantes, illum tribus quatuorve aut a doctissimisviris disputari coeptuui esl, atque alii
pluribus annis antevertisse videanlur. Namque ipsi ires, alii qualuor, alii quinque aut plures aimos se-
quutocuique anno Augusti aut mundi Nalivilatem rius quam par erat auspicalum cam fuisse Dionysium
Domini alligenl, eidem ac Dionysius anno se illani (C demonslrasse sibi visi sunt, non propterea in ea alle-
alligare opinabantur. Hoc de Isidoro Pacensi inani- ganda quitiquam prxter communera usum licere sibi
festum est, quem, supra, n. 16, vidimus Natalem arbilrati stint; sciteque a non nemine, dum de hae
Christi anno Atigusli 42 asseverantissime adneclere; re ageret, dictum est: Scienliam libi serva, consue-
et tamen annos ab exorriio mundi usque in xrara ludinem et antiquum usum vulgo relinque. Pixterea
792 (in qua , ait, anni Incarnationis Doinini DCCLIV cum hislorias, chronica cxteraque monumenta scri-
veridice computanlur) colligens, summara conficit plorum nostratium legeris, xram juxla vnlgarem
annorum VM.DCCCCLIV. Si ergo hoc mundi anno nu- supputationera surae; nam juxta eam ab ipsis scri-
merabat Isidorus annum 754 Christi, non poluit Dloribus sive a librariis ubique fere adhibiia est.
AD TOMUM LII.
SANCTUS SEVERINUS,
ET ABIJAS.
EPISCOPUS
ISOTITIA HISTORICA IN SEVERINUM.
(Fabric.Bibl. Med.et inf. aetat.)
Severinus, incerlx xtatis et sedis episcopus.Cole- .D sauro Anecdotorum novissimo Pezii t. IV, part. n,
niensem fuisse conjectura est rev. Pezii. Opusculum p. 1, denique in Fabricio nostro sub linem libri vi
ejus exigux molis, quod Doctrinam inscripsit, vel ut hujus operis p. 227. Horailia inter opera S. Petri
codex monast. Hilariensis in Austria habet, Doctrina Chrysologiserra. 50 legendaqux incipit: Christumin
4e Sapientia, editum esl primo per Pilhxum Paris., humanisaclibus, in vetusto homiliarioms. Bibliotbecas
deinde in Bibl. PP. Parisinx supplemento Lalino, in Can. majoris ecclesix Lucensis tribuitur S. Severiuo
Bibl PP. Coloniensi, t. II Operum Sirraondi, in The- episcopo. Nec sane in ascribcnda horailia illa S. Pe-
845 S. SEVERINI DOCTRINA. 846
tro CUrysologomss. Codicesconvemunt; nam in aliis ,A esse dicatur, dubii pariter haerebimus, num prxfe-
S. Hieronymi, in aliis S. Joannis Chrysostomi nomen rendus sit Severinus ille, cujus Doclrina de Sapientia
prxfert. An reipsa aRavennatensi prxsule detrahenda sxpe typos exercuit.
sit, et alteri ascribenda, incerlum. Si tamen Severini
S. SEVERINI EPISCOPI DOCTRINA.
i. Dilige Deiim. xtn. Siraullates oJio habe.

u. Sapienliam disce. XLiu. Liligantes concorda.
m. Omniacura mensma age. XLIV.Mala qux libi accesserint, patienter sustine.
IV.Quod odis, et tibi fieri non vis aliis non facias. XLV.Juste judica; meinineris enim te hominem
v. Semper spera in Doriiino. esse.
vi. Tenipus futurum exspecta. XLVI.De rebus nonnullis noli auxius esse: sapiens
vu. Necessitali subditus esto. n homo cito non conlurbatur.
vni. Justiliam sequere. XLVII.Cura nullo litiges.
ix. Jurejurando uti noli. XLVIII.Linguam bonx famx habe.
x. Doce quod utile est. XLIX.Sectare silentium, quia absque poenitenlia
xi. Injustitiam odio habe. est : luuiultum poenitenlia subsequitur.
xu. Sapienles homines cole, insipientes fuge. L. Inimicitias dissolve.
xni. Quod bonuin est, discere non erubescas. LI. Noli incredulus esse; et elabora in bono «on
xiv. Linguseluae impera. esse jactantior.
xv. Magnaniraus esto. LII. lnanera gloriara fuge.
xvi. In nullo menliaris. LIII.Tuis mansuetus esto, et extraneis necessarius.
xvn. Fidem tuere. LIV. Concupiscentias animi tui vince.
xvni. Verilalem lestificare. LV. Amicosnoli cilo comparare; quos aulem com-
xix. Noti aliena concupiscere, paraveris, noli cilo reprobare. ,
xx. Pecunix amator ne fueris : quantum ad usus is LVI. Peccantium curara habere noli: nihil emm
libi sulliciat, qusere : cum habueris, dona petenti. tibi proderit.
xxi. Tuis negotiis vaca, alienis autem noli com-- C < i-vn. Brutis sapientiam ne dederis; postea enim
misceri. persequentur te.
xxn. Loquacitatem odio habe; bona est enim taci- '* LVIU.Sacraraenla Dei non nisi diguis aperias.
tiirnilas, raala esl verbosilas. LIX. Imprudenlium primatum ne eligas, ne dux
xxui. Boni consilii amator esto
dxraonum efficiaris.
xxiv. Nullumeontemnas.
LI. Contra legem Dei nihii agas.
xxv. Majorem natu venerare; adolescentiorera, si
LXI. Differentiam habe inter bonum et malum, et
sapiens fuerit, ut senem honora.
xxvi. Lauda veritatem, et aux antmse prosint dis-. maniteslura apud te sit inter justum et injustum;
cere elabora. injustilix enim opera hxc sunl: odium, fornicalio,
xxvu. De amicis bene opinare. furtum, rapacilas, veneficia, mendacium, falsum
xxvni. lnimicos noli exasperare : tttilius est enimn testimonium, cupiditas, detraclio, dolus, superbia,
eos amicos lacere, quam inimicos habere. malitia, temeritas, improbitas, jactantia, contentio,
xxix. Cum juslis hominibus loquere. simulatio, maliloquium, amor pecunix, irapietas et
xxx. Filios luos bene educa, omne quod alienal a doctrina Dei. Justiiix autem
xxxi. Simplicibusinserere. 1 opera sunt bxc : seraper Deo gratias agere, Dei cul-
Q
xxxn. Misericordiam faciens noli contristari, necc tores ainare, uemini nocere, nec contristare quem-
dubitare. quam, pudice vivere, misericordem esse, proximum
xxxui. Quod dalurus es, ex animo da, quia futura ,a suum sicut se ipsum diligere, esurientes saturare,
ignnras. sitientibus potum dare, nudos vestire, hospitalem
xxxiv. Misericordia et veritas non desint libi, et ,t esse et humanum et indigentibus iribuere cum
charitas; et hxc bona cooperient niulliltulinem n hilaritate.
peccatorum. LXII.Noli esse amarus his qui m tnstitia sunt.
xxxv. Nemini-opprobrium dixeris. LXIII.Omne quod pertiuet ad justitiam fac.
xxxvi. Animsequus,et suavis, et continens eslo. LXIV.Leges horainura ut horao utere. et legem
xxxvii. Iram fuge. mater est enim peccati. Dei ut Dei.
vxxvin. Justitiam operare in judicio. LXV.Noli invidere bono; non enim immortalis es.
xxxix. Servos dilige. LXVI.Sicut lucerna ardens ila esto, et angelu»
XL. De rinllo malum loquaris. Deivocaberis.
XLI.Tesliraotiiurain lempore opportuno veruni clic.:, LXVII.Cum conscientla mala noli accedere ad ora-
s' 7 DE REBUS LITURGICIS 848
lioncm; condemnaberisenim per luam conscientiam. A ris verbis eorum : sapientum enim sensus pleni suul
Confessio peccati iniliura est salutis. fructibus vilx.
LXVIII.Supplex esto Deo semper, et sic age ut LXXVIII. Ducem vitx lux ut Deum habe, a Deo
irreprehensibilis habearis. enira libi missus est ut salveris : et in orani substan-
LXIX.Neminemmale Ioqui permittas, ne ut fautor tia lua parlicipem eum habe; qui enim in divinis le
injustilix habearis. comparticipat, riebet in humanis particeps esse.
LXX.Absenlera noli condemnare; prxsentem jusie LXXIX.Miseronoli exprobrare, ne et tu exprobta-
accipe. bilis efliciaris : cirea omncs enim judicium Dei cst,
LXXI.Ex argumentis noli condemnare, ne et lu et tit justum esl judicat.
condenineris, quia displicent Deo talia : el quomodo LXXX.Misericordiam faciens absconse faeilo, et
vis videri agere, sic judica. non confundes personam toam. Si facis ul ab aliis
i.xxn. Mulierem in testinioniura noli recipere. publice videaris, et ul magnificeris ab horainibus,
Lxxiii. Omne peccalura indulge, praeler lioinici- nihil tibi proderit.
dium et adulterium. LXXXI.Adorans Dominum secrelo adora, et noli
LXXIV. lnjuriam facienti noli consentire, ne sicut nolabilem locunt eligcre : ubiqtie enim est Deus, et
adjutor injustilix puniaris : quem vero reprobaveris, B
] ubicumqtie invocatos fuerit, adest. Quotidie auten»
sit tibi quasi ignarus illi gratias age, vigilans et dormiens, ut propitium
LXXV.Servos ul filios enulri ; apud Dominum eum habeas, et desideria lua impleat. Et orans, nol;
enira xquales sunt, quia personas non accipit. multum loqui, ne slulto similis habearis; scit enim
LXXVI.Super mensuram niliil feceris, et superbis Deus petiUouesluas ante quam petas, et qux cogitas
noli conjungi, ne amicus injusliiix babearis. non ignorat.
LSXVII. Faciesseniorunisemperinquire, ut inslrua-
APPENDIX AD SiECULUM QUINTUM.
DE REBUS LITURGICIS
MURATORII DISSERTATIO.
^t^fettO.
Non angustum crudilionis ccclesiasticx campum iC briel Alhaspineus,Leo AHatius,Joannes Morinus, e«
Uludiosx genti sacra liturgia exhibel, quae deritibus Hugo Menardus, accuraiius de ritibus sacris scri-
adliibitis ad publicum Dei cultnm, in minislrandis psere. Sed omnium raaxiine nos obstriclos faiemur
divinis sacrariientis, alque in aliis catliolicaareligio- tribus hoc de argumento scriploribus , videlicet,
nis ofliciisagii. Ex quo Carolus Magnus Augustus, Joanui Bnnx cardinali, qui rcs liturgicas lanta euui
ejusque lilius Ludovicns Pius tam Gallos quam Ger- erudilione acjudicio perlractavit; et venerabili car-
manos ad resiauranduni jaceniium litterarum regnum dinali Josepho Marix Thomasio, qui lot egregia hac
excitavit, jam lunc docli viri ad hujusmodi argu- de re monumenti teuebris erepta evulgavit; et
mentum exornanrium se contulere, Amalarius, Flo- Joanni Mabillonioimmorialis nominis viro , qui in
rus Magisler, Agobardus, Rhabanus Maurus, Wala- bnc eiiam argunieiiluin vires sux eruditionis non
fridus Strabo, Subsequentibussxculis Berno Augien- uno opere extendit. Ab liiscevero catholicorum stu-
sis abbas , Micrologus, ct qui sub Alcuini nomine diis cxciiattis inler AnglicanosJoseph Binghamus ,
evulgatus est scriplor. Serius quoque GuilielmusDu- cuin uiuliis et ipse libris origines, sive antiquiiaies
randus, et Joannes Belethusde divinis olficiismulias ecclesiasticas excolendas post primos saeeuli prx-
tradidere. Tum sxculo Clirisli sexlodecimoJacobus semis annos suscepissct, liturgiain quoque sacram
Pamelius, GregoriusCassander, Joannes Stephanus ]j) illuslrare aggressus esl, secix sux pro viribus ser-
Durantus, Claudiusde Saintes, et alii, qui Orienta- viens, sed non setnper veriiali. lisdem ferme lem-
tium Ecclesiarum liturgias Latio donarunt, in hac poribus egregium opus confecit Eusebius Renaudo-
palxslra se exercuere. Longe majori eiiam succes- tius Parisiensis, Collectionem, scilicet, liturgiarum
su, subsequente sxculo decimo septimo , lilurgix Orienlalium, quas eiiam erudhis noiis auxit. Mirnin
ecclesiasiicx patriraonium est auctum; nam, ut alios quoque in modum bene de eadem lilurgia nteritus
praeiereain, Joseph Vicecomcs,Joannes Baptista Ca- est Patcr Don Edinundus Martene, Benedictinus e
salitis. BarlaolomaeusGavantus, Jacobus Goar, Ga- congrcgatione sancti Mauri, editis quatuor tomis de
849 PR^FATIO. «53
miiqmtiEeciesim Rilibus. Ad haec Paler Petrus Le A . posse? Nobis sunt, inqtiient illi, Missales nostri;
Brun, Oratorii Parisiensis presbyter, quatuor aliis quidqiiid in vctitstis, irao et velustissirais eccurrit,
torais Expticationem missm, omnium ulilissimam, el tara precum quara rituum, in liis quoque nostris
habenl nostri quam illi.
liturgiarum quarumcunque compendium, nobis dedit, deprehendilur ; imo plura
nna cum aliquot dissertationibus lilurgicis , quibus Cur ergo exoletos et carie consumptos Codices excu-
aliud prxbeat,
singularis laus debeliir. In llalia vero Paler Joseph (ere hic homo velit, ut nobis non
Blanchinius, Oralorii Romani presbyter, insigne be- qtiam quod a tanlo lempore possidetnus? Res niinc
oeliciuni Christianx reipublicx contiilii ob deiectum est mihi, non cum veris eruditis, doclissiniisque ho-
sint lum
typisque pulilicis iraditnm LeonianumSacramenta- minibus, qui probe noritnt quanli facienda
rium, siuiulqueob antiqiium Golbico-IIispaui ritus in se ipsis, tum obipsara antiquitatem.ejusmodi Sa-
Orationarium, luce donatum atque illustralum. Prae- cramentaria, quantumque sit pondus ipsius velusta-
terea Pater DOHCajeianus Maria Meratus clericus tis in controversiis ecciesiasticis ; sed cum id genus
regularisThesaurum sacrorumriiuum Gavunti ampli- hominibus , qui, prx oculis aurifodinas habentes ,
licavit. Sed et sanciissimus p nlifex hodie regnans earum taraen pretium rainime noscunt, aut omnein
Denedictus XIV, pro suo erga earadem liturgiam • edticendi auri rationem ignorant. liaque hosce tan-
amOre, cujus eliam paries aliquot suis jam edilis B tnin monendos duco, rrullam graviorem, nullam ce-
libris exornavit, inler alias a se institutas in Urbe lebriorem inler nos atque acatholicos lervere conlro-
Academias, lilurgicaiu minime neglexit, alque inde versiara , quam qux Eucharisliam et sacrificium
jaiu fructum se percepisse gavisus esl. Nam Dorei- missx respicit. Ad hanc aulem dirimendam niirifice
•nicusGeorgius Pontificium Missam mullip'ici erudi- couriucit liturgicorum Codicum aucloriias , si quos
tione illuslravit. Ad elucidandara quoque Mozarabi- osiendere possumus nalos ante putidam fabellam de
cam aliasquellispanicas liturgias multum sludii con- Paschasio Ratberto, querii stulta iraagiuaiione hete-
tulil Pater Jbseph Pinius e spcietate Jesu ; Peirns rodoxi somniarunt veteris catholicx doctrinaecorru-
vero Moreltuscaiioiiicus sanctae Marioe trans-Tibe- ptorem. Istius iiaque doctrinx stabilem semper et
rim , Riium dandi presbyterium exponens, lilurgica nunquain variatam in Ecclesia Dei veritatem demon-
multa cOniplexusest. Alia alii ex doetis iis viris me- strandam mihi sumpsi, ope potissimum veiusiissin>x
dilantur, continuandicqueprofecto messis spes nobis Romanx liturgiae. Adjeci consensionem reliquartitn
cstfacia. omnium velerum lilurgiarum Cbrisliani orbis, san-
Quod tamen exposttiiore quisquam possit , ejus- clortimque etiam Patrum, iia tit idem dogma de Eti-
modi maferies exhausta jam videatur, et occupata a cbarislia in omniuin temporum, in omnium locornni
tol eximiisscriptoiibus provincia, prope esl utquis- 6* Ecclesiis, constantissime viguisse videas, el grandi
quiliae tanlummodo, aut merces parum utiles , suc- piaculo novatores ab eo recessisse. Tanto autem It-
cessoribns silil reliclx. Alque in lianc ipsam cogiia- denlius in agonem isium descendi, quori, iiti infra
tionein airtea praereplum me faieor, cum nuper me- ostendetur, lieterodoxi.eadem arma qux loties ab
morairis Pater Blanchinius a sludiis liturgicis avo- iiluslrlbiis catliolicx conimunionis pugilibiis protrila
calusob iriiposilumsibi a praelandatopontilice maxi- fuere, nobis opponere pergunt, quasi eorum vigor
ino onus concinnnndi Annalcs ecclesiasticos Odorici perduret; satisque fulurus sii ad con.iinendumin.fide
Raynaldi, sibi jam parata antiquissima Gregoriaui conlribulum suorum gregem, Si quis ergo ex»iismi-
Sacramentarii exemplaria ari me misit, ul per me qu.im bxc pauca legat, el sincere in taiili momenli
aliquo cum fenore donum boc acciperet calholica re secum agat, non inuiili fnrlasse labore eadem ego
Ecclesia. Nam quis, aiebam ego, in aniinum inducat, congesseriin. Sin minus, hoc sallem consecutiirum
Sacramentarjo huic commeniarios et ornaraenta ine spero, ut quicunque e nosiris, minus iri ejiismotli
comparare se posse, quando noc munere adeo feli- concerlationibus versatus , ad ista legendum aridu-
ciier Hngo Menardus monachus Benedictinus est catur, sibi ea cousolationi esse seniiat, duiri et ab
functus ? Unum ergo ntilii proposui, scilicel, con- infantia acceplani fidem suam lanto tolius antiqui-
juncta exhibere lectoribus Roinana tria Sacramen- D ^ tatis consensu firmatam agnoscet, simulque excusa-
laria, Leenianum videlicet, quod pancoriini in manus tione eos niiniine dignos intelligel, qui ineffabilemy-
bactenus pervenit, dignumque majori plane forturia steriura Eucharislix, et missaesacrificinm, sna di-
est; tuiri Getasianum, cujus exempla jain rara ad- griitate temerario ausu privarunt, ejusque veritaii
inodiim evaserant; denique Gregorianumex oinnium insultare adhuc non desinunt.
id genus antiquissimo Codice ms. expressum ; ejus Denique, ut lector snb ocnlis babeat antiquiora
enim xtas nongenios annos superare deprehensa OccidentaliumEcclesiarum Sacramenlaria, Romanis.
mihi estv Iri tribus hisce Sacramentariis lota liiurgia adjuncta volui Missale Gothicum, Francorum, eii
Romana velus coneluditur, eamque habere conjun- . Gallicanum vettis, a cardinali Thomasio edila; utj.et
etatn non ingratum corapluribus fulurum arbitrabar. alterum Galljcanura, una cum duohus omniu.n anii.
At mecum siraul recogitabam : ex tot hominibus, qnissimis Romanx Ecclesix Rjtualibus libris a Ma-
qui sacrisTitteris dant operam , quot quxso erunt, billonio evnlgatum. Pe his poslremis aliquid suo loco
quibus videatur aliquid miliiatis exlundi e* hocopere prspfabor.
l£l DE REBUS LITURGICIS 85i
DE ORIGINE
SACRÊ LITURGLE.
CAPUT PRIMBM. A sive efficacius ad alendara augendamque populi de-

Lti jam complures docti viri animadverlernnt, votionem.
Groecavox liiurgia significabat quod apud ethni- De hujusmodi sacra liturgia nunc nobis sermo est,
cos minitlerium publicum, ita ut lErroupyof di- quse riius roissx aliorumque sacramenlorum com-
ceretur qui publico aliquo munere lungebatur, et pleclitur. Nulla autem dubitalio est quin vel ipsis
iilud exercere y.itrovpytfo. Ad sacra facientes eadera apostolis viventibus aliquis fuerit liturgix usus, va-
vox quoque translala. Testem habemus sanctum Lu- riis constans precibus in conliciendo tremendo alta-
cam (Act. xin, 2), scribentem depropbelis etdocto- ris sacrificio. Sancto Luca teste, perseverabant apo-
ribus Ecclesix : Kwo-opytyj-nxm Se auT&ivra Kupt'u>, sloli in fraclione pan{s et orationibus (Act. if, 42).
Minislrantibusautem illis Domino. Qux liturgia, ut a Apostolns vero vult fieri obsecrationes,oraliones, in-
caeleris distingueretur, sacra propterea appellata terpellalionet, et graliarum actiones pro omnibttsho-
fuit. Estautera liturgia, peculiarisignilicatione usur- minibus, pro regibus, et omnibus qui in sublimilat»
pata, ratio colendi Deum verum per exlernos legiti- sunl (I Tim. n, 1). Ecquando vero ista perageban-
mos ritus, tum ad illins lionorem testandum, tumi lur? In sacrificio ineffabili Chrislianx genlis, uli me-
ad ipslus in homines beneficia derivanda. Strictiorii morix prodidii sancliisjustinus marlyr. Eo eniin lein-
etiam sensu accepla, eos tantum ritus respicit, qui-. B pore congregabantur fideles < adcommunes preces et
lius sacrificium peragilur, el quidquid ad munus sa- supplicationes ciiin pro se ipsis, lum pro illuminalo,
crificandi perlinet, quale est apud catliolicae Eccle- et aliis ubique geutium omnibus, intenlo animo pe-
six filios incruentum missx sacrificium. Aliis voci- ragendas (Justin. mnrl. apolog. n).» Paria referl Ter-
hus lum a Graecis, tum a Latinis sacrum hujusmodii tullianus : t llaque, ail, sacrificamus prosalute im-
inunus designatur, neqne solum sacerdoles com- peratoris, sed Deo nostro, et ipsius (Tertul. ad
plectiiur, sed ad reliquos etiam Ecclesix rainisiros; ScapuL). > Morem hunc ab Ecclesia observatum
sacris operautes extenditur. Fuit sua Judaico populo> describebat circa annuin Christi 317 sanclus Cyril-
liturgia, cnm sacrificia crneiua aut pacilica Deo of- lus Jerosolyraiianus, inquiens : < Super. illam pro-
ferret, ac de ejus gentis sacerdotibus idcirco Apo- pitiaiionis hosliam (en sacriiicium propiliaioriuin,
tolus aiehat : El omnis qttidem sacerdos prmsloest( quod negare snnt ausi, qui missain impia teineriiate
quolidie ministrans, et easdem smpe offerens Itoslias t abrogarunl) obsecramus Deum pro communi Eccle-
(Hebr. x, 11). In Grxco esl ItnovpyZv pro mini- siarura pace, pro recla mundi compositione, pro re-
ttrans. Eorura autem sacrificia, Apnstoloipso testan- gibus, pro exercilibus, ei sociis, etc. (Cyril. Jer. Ca-
te, umbra fuiurorum fuerunt (Col. u, 17), qua do re2 lltech. XXIII,n. 8). Prnpterea sanclus Auguslinus,
inulta habet sanctus Augustinus. Chrysostomus s C quid in Ecclesia Dei a vetustis lemporibus agcretur,
vero : < Sive ovis, ait, immolabalur, crat imago Sal- considerans, obsecraiiones,sive precaiiones ab Apo-
vatoris ; sive bos, imago erai Domini; sive viiulus, stolo nuper memoratas interpretaiur,, < quas faci-
sive juvenca, seu aliud quid eorum, qux offereban- mus in celebratione sacratnentorurn, antequam illud,
lur, sive columba et tuitur; omnia ad Salvatoremii quod est in Domini mensa, incipiat beuedici. i Ora-
referebantur (Homil. CLXVI, lom. V). Per adveniuma liones quoque significari ait, < quas proferimus, cum
auiem Filii Dei reformaia in melius veteri lege, et:t benedicitur et sanctificatur, el ad distributioneiu com-
cessanlibus cruenlis sacriliciis, uli jam prxdictum a niiuuitur : quam lotam petitionem fere omnis Eccle-
rrophetis fucrat, snccessere perfectiora sacramenta,i, sia Dominica oratione concludit (Augusl.epist. CLIX.
ac novi ritus, plerisque anliqui popnli cxremoniis IS otim 59, ad Paulin.). > Paucis delineatura habes sa-
sibrogatis, hoc esl, nova Chrisiianse reipublicx litur- crtim raissx canonem, qualis adhuc apud Catliolicos
gia successit, sive disciplina in sacris, cujus duplex x in usu est. Quare jain agnoscimus, ipsis quoque pri-
genus staluendum esl: alterum ex ritibus aut ab ipso ;o mis Ecclesix sxculis ordinera quemdam precum et
Salvalore, ejusve apostolis nascente Ecclesia prx->- orationura exstitisse, quibus in divinis mysleriis ute-
nt bantur sacerdos et plebs fidelis. Praefaiionisnunc
scriptis, de quibus cerlos nos faciunt divini libri, aut
apostolica traditio, per primitivx Ecclesix Patres >s D quoque usitatx meminit sanctus Cyprianus cum
usque ad nos derivata : alterum ritns illos comple- >- nempe dicimus Sursitm cerda, et populus respondet.
clitur, quos identidem Ecclesia universa, aut pecu- i- Habemus ad Dominum(Cypr. tib. de Orat.). Ita ba
liares Ecclesix invexerunt in sacra,prout pastoribus is ptismi quosdam ritus suo tempore obscrvalos Ter
\tsuui luit magis congruum majeslati niysteriorum, ^, tullianus indicabat; uti et orationem adhibitam iu
853 DISSERTATIO.CAP. I. 831
conferendqeohflrmalionis sacramento ium ipse, lum A mus. > Pars ergo linirgiie, qnx ab apostolis descen-
idem Cyprianus innuernnl, nt alia omittam. debat, quos sanclorum noraine ffasilius appellat;
Dociissimusvir Pater Petrus Le Brun, Oratorii Pa- hanc illi in scripto miuiiue reliquerunt. At hiuc rni-
risiensis presbyter, auctor est, <anie quintum Eccle- nime inferiur neminem scriplis postea consigi.asso
six saeculumnullamex liturgiis, sive Grxcis siveLa- qux apostoli sine scriptis tradidere. Doclrina hxc,
iinis,scripto foissecommendalam >(Le Brun, tom. II, etiaiiisi litieris iinmissa postea fuerit, adhuc appella-
Dissert.titurg.); sed preces omnes ac ritus, memoriae batur traditio sine scriptis, quia revera in apostolo-
traditos, per oralem tantummodo traditionem ad rum libris non legebatur; ab iis autem et illam se
posteros fuisse propagatos. Equidem fateor me in accepisse Ecclesia firmissime credebat per traditio-
ejusmodi sententiam inclinare nondnni poluisse; non nem raajorum, qui aposlolorum andilores antea ftte-
cniin ea vis esse videtur illius argumentis, qux ad rant. Neque plus ponderis habet, quod Le Brun po-
rem siaiuendain sit satis. Epiphanium is profert stea subdit, iriquiens, cum in Diocletiaui persecu-
scribentem de apostolis : < lidera mysteriorum an- tione liliri sancti Christianorum flammisiraderentur,
ctores atque conditores fuerunt, una ciim Jacobo nullain lilurgiam meraorari, qux hanc poenamsubie-
Domini fratre, etc. (Epiphan. Itwres. Lxxrx). > Non rit. Nam, uii Eusebius auctor est, Scripturas, qui-
nit Epiphanius quae ab ipsis apostolis facta dictaque B dem sanctus, hpi.; ypaf&s (Euseb. Hist. ecclet. t.
fuere in celebrandis divinis mysteriis, litleris etiam vm, c. 2), tratlere jnssi sunt Christiani, non re-
fuisse consignata. Ita Pater Le Brun, inani prorsus liquos religionis, aut sanctorum patrum libros. Opia-
rationej cum neque sanctus Epiphanius neget quin tus ilidein Milevitanus : < Instruinenta diviux legis,
constituta ah iis liturgia scripto tradita fuerii, imo instrumeota Deifica, religiosissiinas Seripturas >,
veri semper similius sit, quxcunque ordinanlur ad traditas a nonniillis fuisse scribit (Optal. t. i), nou
successores instruendns, etiam lilteris commendari. vero quxlibel Christianx genlis volumina. Sin vero
Justiuus Marlyr, dum sacrilicii incruenti ritus re- etiara alios Cliiistiauorura libros tunc periisse putes
censet, hsec habel: < Prxpositus, quantum pro sua (quod Actis marlyrum accidisse cardinalis itaronius
virili polest, preces et graliarum actiones fundil; et est arbitratus), cur non idem et sacris liiurgiis con-
populus fauslc acclamat, dicens : Anien ( Justin. tigerit?
marl. apolog. n). > Ctini sacerdos mulluin, el qtious- Nihil ergo profert Pater Le Brun, quo nobis per-
qiie poterat, oraret, infert inde Le Brun siatas et stiadeat nullam liiurgiam, aut saltem niissac cano-
i onstantes nequaquam fuisse omnes synaxeos pre- nera ante sxculum Christi quintum litteris fuisse
ces.. Sed minime vis facienda verbis Grxci textus consignatum. Contra idem sanctus Justiniis potiorein
ocraSu-uKfit;auTu ; nam per ea significari poiest quod ^C illius partem describit, iino neque sibi religioni du-
nos llalice dicimus : II sacerdole per la sua parte,. cit, producere verba ipsa Dotnini, quibus consecra-
aut, secondochea lui apparliene, profferisce le pretio peragilur. Addil eliam : "EirsiTaantrxKpitQaxoiv'
gkiere e i rendimenli dj grazie. Haec autem non ex- «TTuvxis, v.ai £\>%&s id est: Sub hac consur-
n£p.iro[i£i>,
leniporanei, sed jam diu constiluta fuisse, nierilo gimus communiter omnes; et precaliones profundi-
conjicere possumus, si apostoli, ul vidimus, myste- mus (Juslin. tnarl. apolog. n). Nisi jam conslitiil»
riorum condilores fuere, ut fuerint etiam traditx ab fuissent sacrificii orationes et preces, quomodo con-
ipsis ohsecrationes et.gratiarum acliones, aique istx cors in iis recilandis populus perrexisset? Si autem
ab eorura discipulis observatx. Tertullianum deinde constitmx, scriplis qtioqne iraditx fuerint
oportet.
Le Brun iiobis exhibet: < Quacrainus an et traditio Idemque dicendum de episcopis et
presbyteris sacr»
non scripta non debeat recipi (Terlul.de Coron. mil. facienlibus, quibus, ul concordiam servarent in c»nr-
c. xxvu). > Et sanctum Basilium, qui tradit: < Nos ficiendis divinis mysieriis, opus fuit liliellumaliquem.
alia quidem babere e doclrina scripto prodita, alia precum habere prx oculis ; neque enim pro libiio
vcro nobis iri mysterio tradila recipere ex tradilione eas compoiiere ant nnilare cuicunque licebat; neque
apostolorum, eic. (Basil. I. de Spir. S. c. xxvn). > in lanti moinenti oralionibus cl ritibus memoriat
Tum subdil : < Invocationis verba, cum conficitur E U duiitaxai (idere, cnngruum ac tutum videbalur. Pr;e-
panis Eucliaristix, et poculum benediciionis, quis laudatus sanclus Basilius, de baptismo loquens, pelil:
sanclorum in scriplo uobis reliquit ? > Ex his excul- < Jara ler immergi bominera, unde baustum ? Reli-
pere se posse arbiiratus est idera Le Brun noiidum qua autem, qu.e litint in baptismo, veluti renunliare-
Teitulliaui et Basilii xvo liiteris fuisse mandatas Satanx et angelis ejns, ex qua Scriptura habemtis?
fortnulas sacraineiilonini. Vulgare doguia cailiolica: Nonne ex ininime publicata et.arcana hac dodrina,
Ecclesix semper fuit nos doctrinx partem alterain quam Patres nostri silentio quieto minimeque curioso
accepisse ab aposlolis per*scripia ab eis Evangelia el servarunt (Basil. lib. de Spir. S.)? >Eo semper Basilii
Epistolas, alteram vero siue scriptis, et viva voce niens recidit, quos niinc babernusrilussine scripto ab
lantum commendatani discipulis, eortnnque succes- aposlolisfuisseadnostransmissos.nonveroqiiodnefas.
soribus. < Non euim, inquit Basilius, Iiis contcnti essel eosdem scriptis tradere ad sacri mysterii tisum.
sumus, qux COmrnemoraiAposlolus.autEvangelium; Ipsemet Basiliusniliilveretur liaeceadem in scripta sua
verura alia quoque et ante et post (consecrationem) inferre, uli neque Tertullianus, qui scripsit: < Denique-
dicimus, tanquam multum habentia momenti ad ut a bapiisroale ingrediar, aquam adituri, ibidem,seii
tnyslerium, qux ex traditione non scripla accepi- el aliqttanlo prius in Ecclesiasub antisiitis manu..coa-
otiB DE REBUS LITURGICIS 886
lestamur, nos renuniiare diabolo, ei pomprp, et An- A die soleninissimopro iufanium myslerio solet offerri,
gelis ejtis. Dehinc ter mergitainur, amplius aliquid quamvis in altari offeranlur , suara tamen habent
respondenles, quam Dominus in Evangelio delermi- propriam Denedictionem; ut a sacramenlo dominici
navit (Tertul. l. i de. coron. mil. c. 3). >Erant aiilera corporis el >anguinisdistinguantur (Can. 2»). > Quis
oliin rilus nonniilli et dogmata quxdam sacra, qux non videt jarn diu benedicliones islas scriptis tradi-
nonduni iniiialis Ecclesiaocculiarecoiisuevit, atquein las fuisse ? ex sane e libro, non e memoria arces-
primis Eucharistiaeraysteriiun; at eariem fidelibus s-endx erant.
tradere, atque in labulas referre, sacris minisiria Mirura etiain videatur coniendi a Patre Le Brtin,
iiunquam inlerdictum fuil. Exemplo sit ipse sanclus per qnatuor, atit quiuque Ecclesix sxcula <-
Basilius. Ab eo compositam fuisse aliquam liturgiam, lum apostnlorum > a nemine Symbo-
exaratum, et memorisc
non solum Grxci veteres, sed el ipse Gregorius lanttinimorio fuisse commendatura.
Quara in rem
Nazianzenus, oratione in ejusdera Basilii landem urget sancti Hieroiiymi adversus errores Joannis Je-
(Oral. xx), aguovere. Hxc ab ipso NazianzenoiZvyJiv rosolyinitani sequemia verba : < In Symbolo fidei el
8taTtt%H{,Ordo precum, appellatur, atque hxc pro- spei nostrx, quod ab apostolis traditum non scribi-
cul dubio lnnge ante linem sxculi quarti scripta fue- tur iu cliarta et airamento, sed in labulis cordis
rit. Negari etiain ncquit quin sanclus Cyrilliis Jero- »B carnalibus posl confessionem
Trinitatis, et unitatera
solyinitanus liiurgix partem, non levem, in baptismo Ecclesi*, oiiine Christiani dogmalis sacramenlurii
et sacra synaxi observatam, circiter annum Christi camis resurrectioue concluditur (Hieron. adv. error.
347, in Caiecbeses suas intulerit. Joan. Jerosol. c. 7). > Saiictum quoque Augustinum
Pcr eadem fernie tempora in Galliis sanctus Hila- inducit scribentem : < Quotidie dicite apud vos.
rius I'iciavorum episcopus Hicronymo teste, < li- Synibolum nemo scribit, ut legi possit ; sed ad re-
briiin llyinnoriim et mysleriormn alium confecit censendnm, ne forle deleat oblivio qudd tradidit
(Hieron. lib. de Scripl. eccles.). > Lilurgix quoque diligentia. Sit vobis Codex vester memoria (Aug. de
prolixa documenta hahemusin Constilutionibusapo- Sytnb. ad Catech.). > Hisce locis utittir Le Brun, ut
slolicis, sub falso Clementis noinine eyulgaiis, qua- ostendatad lempora usque Hieronymi et Auguslini
viim tamen origo saltem ad ipstim pertinel sxcu- Syuibolum apostolorurn papyro ac meinbranis a ne-
luni quartmn. Quid plnra ? Cxlestino I, pontilici niine commendaliim fuisse ; sed quidem uni fide-
Romano tribuinitur, et cerle sxcnlo Cliristi quinto litim niemorix traditum. Oblitus profeclo videtur
nata sunt, capilula noiinulladc gralia Dei, qux in vir doctissiiniis, Symboliim apostolorum litteris
conciliorum Collectionibus legunlur. Taniam sa- ct nsignatum fuisse* a sanclo Cyrillo Jero-0'yfnita-
crx liturgiasantiquilaiein deprxdicat auctor ille, de C no , cujus Catecheses ipse Hieronymus memorat
canone, ul reor, loquens, nt ad aposlolosipsos eara- (Lib. de Scripi. Eccles.). > Notum prxterea est, a
dem referat. < Obsecraiioniim qnoque, ait, sacra- Ruffino Aquileiensi ante Aiigusiini lempora idem
menlaliuni sacramenta respiciamus, qnx ab aposlo- Symliolumcommeniario fuisse illustratum, ipsumque
lis tradiia, in tolo inundo, atque in omni Ecclesiai in Actis concilii Nicoenii et Constanlino|ioIitani i
catholica imifonniter celebranlur, ut legem creden- conscripiuin adhuc legi ; neque enim propter addi-
di lex slaluat supplicandi.> Tumex eisdem precibus; taiiienta quxdatn desiit esse Symbolum anlea in
nonnnllas recenset, inquiens : < Sanctarum plebiumi Ecclesia usiiaiuui. Quxnam ergo niens llieronymo
praesules precantur,' ut infidelibus donetur fides ; et Augustino fuit ? Non alia, nisi Syniboluni snl>
ul idololatrx ab impietaiis sux liberenlur- erroribus; ; apostoloruin nomine evulgalum lanli esse preiii, ut
ut JoJxi-, ablato eordis velamine, lux veritatis ap- quisque (ideliummeraorix tradere, ac sxpe recilare
pareat; ul hxreiici catholicx lidei perceptione re- jubeatur , ipsura in menie poiius quam in cliaria
sipiscant, > elc. Si ejusmodi preces in loto mundo> scriplum retinens, ad Judxorum discrimen, qui in
atque in oinni Ecclesia catholica uniformiter, ett tabtilis lapideis, alque in phytacieriis chanaceis le-
quitleinab Aposlolorum xvo,ce!ebrabantur, quis un- gem scriplam prxfcrebant, cuin hxc cordibus foret
quamcredal , sine scripto potuisse hxc celebrari, ac3 D I conscribenda. Utilur autem Hieronymns Apostoli
prxsules et presbyteros quosque memoria tanlumI veibis : Manifeslati quod epistola eslis Chrisli, mini-
fuisse complexos lot Precinn seriem alque appara- slrala a nobis et scripla non atramento, sed spiritu
tmn ? Sxculo Chrisii quintn (tit habemus a Grego- Dei vivi, non in tabulis lapideis, sed in labuiis cordh
rio Turoiiensi (Lib. n Hut. c. 22) Appollinaris Si- carnalibus(II Cor. m, 3). Quia Corinthii probe le-
lionius, cclebris Arvernonini e.piscopus, < ablato si- neant Chrisiianae legis docuinenla, in cordibus suis
bi iiequiter libello, per quein sacrosancla soletiiniai impressa, eos epistolam Clnisti Paulus appellat. At
tigere consueverat, ita pnralus a tempore cunctumi ista documenta in Codicibusetiam legebantur. imo
feslivilatis opus explicavit, ut ab omnibus mirare- Aiigustiniis ipsc in loco nuper memorato nos docet
tur. > Mirabilis nempe res visa est, episcopum sinei Symbolum ipsum litteris commissum fuisse, non ut
Ubro, el sola raemoria freium, divina peregisse e legendo recitaretur, curn fidelis quisque memoria
mysteria. Denique audi quid ferant concilii m Car- illud complecli, ac inemoriler recitare deberet, sed ut
tliaginieusis Patres, quod Anno Christi 597 habitumi in memoriam ex scripto, si opus esset, revocaretur ,
fnit : < Primiliae vero, seu mel et lac, quod tmo r» hoc enira significal, inquicns, < sed ad recetnendum
857 DISSERTATIO. CAP. II. 838
(id est, ad iterum legendum) ne forte deleat oblivioi Ai sita esl, ab apostolorum xvo ad noslra usque tem-
quod tradidit diligentia. > Ad episcopos Galliarumi pora semper fuisse in universa Ecclesia observalum.
sanctus Leo 1 papa epistolara scripserat; en quid iii Nulla unquam in his discordia fuit inler Latinos et
ad ipsuni rescripserint: < Apostolalus vestri scripla,, Grxcos, aliosque Orienlis fideles, el ne nunc quidem
ita ul synibolum lidei quisquis redemptionis sacra- liabeiur, qtianqtiam plerique ex iis a Romanx Eccle-
menta non negligit, tabulis cordis ascribit, lenaci,, six communione avulsi sint, aut videantur. Seraper
quoad confundendoshxreticorum errores paratiorsit,, oblatio, semper consecratio et communio peracta ;
inemorix commendavit (Aug. de Symb. ad caiech.). semper creditum sacra dona realiter converli in
Scripta certe fuil Leonis Magniepislola, sed simulI preliosum corpus et sanguinera Domini. Tota ergo
memoriaecommendaia ab iis episcopis. Sacramenla- varietas*ac dissimililudo non solum inter Orientales
rium quoque Gelasianum vide, a venerabilicardina- et Occidentales, sed et inler ipsas Occidentis Eccle-
le Thomasio editum. Symbolum fidei Crxcis verbisi sias, in varieiate precum, in diversitalc verborum,
scriptum ibi legitur, et nihilominus cathechumenis> atque in arbitrariis cxremoniis versata est. Aliis enim
edicitur: <Inlenlis itaque animis Symbolum discite;; ritibus Laiini, aliis Graeciulebantur in conliciendis
et quod vobis, sicut accepimus, tradimus, non alicuii sacramentis; et in oraiionibus ad Deum, intacta
malerise, qux corrumpi polest, sed paginis vestri B l tamen eoruradem sacramentorum essentia : quod
cordis ascribite. > Paria legunlur in MissaliGallicano prxcipue in baptismi administralione, et in Euchari-
apud eumdem Thomasium. Quisnara inde inferat, stix sacramenloelsacrificio animadveriere possumus.
ininime exaralum neque exarandum fuisse Syra- Porro notissimumest inter ipsas OccidenlisEccle-
bolum? sias hanc ipsam riluum el precum varietatem olim
CAPUT II. viguisse; alia enira a Romana ftiit Hispanicis et
De RomanmEcdesiw liiurgia. Golhicis iilurgia; alia Gallicanis, alia Ambrosianx
Ecclesiae. Imo cuilibet Ecclesiae, cuilibet episcopo
Qualis fuerit qtiatuor primis Ecclesix sxculis Ro- licuit suam instruere novis orationibus, easque am-
manx Ecclesix liturgia in sacrificio ineffabili, frustra plificare ac minuere. Sanctis Basilioel Chrysoslonio
quaeras. Nam quod sanclus Gregorius 1 papa scripsit, sux missx ritus tribtiunt Grxci, sancio Ambrosio
scilicet i morem apnstolorum fuisse, ut ad ipsam ordinem suarum precum Metliolanensis Ecclcsia. A
solummodooralionem Dominicaraoblationis hostiawi sanclo Hilario in Galliis confectum vidimus tibrnm
consecrarent (Lib. vu, epist. 64), > cum sine labulis Mysieriorum. A sancto Paulino episcopo Nolano Sa-
ac lestibus id ab eo affirmatura fuerit, consensum. cramentarium, et tlymnarium, Gennadio tesle, fuisse
minime extorquet a nobis. Et prxcipue qtiod aliter C conscripta circiter annum Christi 412 pariter com-
senserint antiquiores Ecclesix Patres. Quid de liac: perlum habenius. Ila et in Ilispaniis sapieiiiissimi
re sanclus Basilius tradiderit, capite prxcedenti vi- alii pasiores, aut presbyteri, pro sna quisque pru-
diraus. Accipe nunc, qux de ipsa Roraana Ecclesia dentia ac pielale, sacros ritus composucrunt et ex-
atino Christi 4>lti,iioc est, lot ante Gregorium Ma- ornarunt. Neque hoc improbatuin, imo probaiura
gnum aniios, scripserit imioceniius I suminus ponti- videas a sancto Gregorio MagnoRomano pomifice in
fex : < Si instilula ecclesiastica,ait, ut sunt a beatis lilteris ad Auguslinum Canluariensem episcopum
apostolis tradita, integra vellent servare Domini sa- datis. Inlerrogatio Augustini hoec fuit : < Cum una
cerdotes, nulla diversitas, ntilla varieias in ipsis or- sit fides, cur sunt Ecclesiurnm constieiiidines lam
dinibuset consecrationibus haberetur (Episl. ad De- diversx, et altera consuetudo missarum est in Ro-
cent. Eugub.).i Adtlit infra : < Quis enim nescial, mana Ecclesia, ati|iie aliera in Galliartim Ecclesiis
aut non advertal id, qtiod a principe apostolorum lenelur? > Cui his verbis respondet sanctus Pon-
Petro Romanx Ecclesue tradilum est, ac nuiic usque lifex : < Novitfraterniias lua RomansoEcclesix con-
ctistoditur, ab omnibus debere servari? > etc. Utboc siieiudinein, in qua se merainit enutritam. Sed
lierel, quis noo videi, scripto opus fuisse? Denique mihi placei, ui. sive in Romana, sive in Gallicana,
ait : < Soepedileclinnera tuam ad Urbera venisse, ac D C seu in qualibet Ecclesia aliquid invenisli, quod plus
nobiscum in eeclesia convenisse, et quem morem omnipoleiiti Deo possil placcre, sollitiie eligas, et
vel in consecranriis raysteriis, vel in cxteris agendis in Anglorum Ecclesia, qnx adhuc in (ide nova est,
arcanis leneai, cognovisse, dubium non est > etc. inslitiitione praecipua,qux de multis Ecclesiis colli-
Qux tutic igilur liturgia missx in usu erat, ab Apo- gere potuisti, infumlas. Non enim pro locis res, sed
slolis descendisse Innocentio ponlifici credebaiur : pro rebus loca nobis amanda sunt. Ex singulis ergo
quod et ipsum tamen iu tanla latitudine uon facile quibusque Ecclesiis, qux pia, qnae religiosa, qux
accipienduinest; moris enim fuit eoruin temporum recta sunt, elige; et hxc quasi in fasciculum collecta,
ad aposlolosreferre quxcunque in sacris anliqiiila- apud Anglorum mentes in consueludinem depone. >
tem olebant, neque eorum origo erat pcrspecla, cura Idein e sancto Augustino Hipponensicolligas (Aug.,
laiuen ex iis nonnnlla post apostoloruni xvum insti- epist. 64 ad Januar. olim 118 ), atque a sancto
tnta fuisse deprehcndautur. Unum nobis pro certo Ambrosio, sive a velustissimo auciore operis de
siatuenduin est, videlicet, quidquid ad substantia n Sacramentis. Quod plus est, ne ipsa quidcm Ro-
sacrainentornni periinet, in quibus necessaria ani- inaua Ecclesia ejusmodi varielalis expers fuil; nam,
marum subsidia, aut praecipuavis ineffabilissacrificii uti infra monebiinus, Leo M.ignitspontifex liturgiara
859 DE REUUSLITURGlCtS 8G0
sacram Instaurasse videtur. CerteearademGelasiusI A nunc usilalas redegil. Psalnii etiam integri adhibili
pspa novo ordine donavit; rursus vero idem Gre- antiquitus, sive cantali in missa fuerunl; idque ex
gorius Magnusad eam formara reJegil, qux subinde non unosancti Augustini loco, -et ex homiliis sancli
semper servala est, exceptis additamentis non pau- Petri Chrysologi constat; verum noslris ternpori-
cis fcstorum atque oraiionum, qux subsequenlium bus versicultts tantunimotloex iis canitur, aut reci-
teraporiim devotio invexit. At quod esl ad canonem, latur. Cur autem a sancto Gregorioponiificebreviata
in quoprxcipue trcmendum sacrificiiMysteriumper- fuerit liturgia, iri faclura suspicari licet ad majus
agitur, nulla in eo unquam facta est novatio; et si fideliumcommodum, atque ut omnes divinis inyste-
qux levis momenti verba addita fuere a Romanis riis interesse possent. Olimquoque multos occupa-
quibusdamponiilicibus, id in eorum Vilis apud Ana- bat cura filiorum, custodia agrorum et besliarum,
stasium collectorem coinraemuratum fuii. Illusiris serviiium dominis prxstitum, ut alia iuipedimenla
est in hanc rem Vigiliipapx locusjn cpistola anno omiltam. Hosce, ut opinari fas est, absterrebat a
Christi 538 exarata : < Ordinem quoque precum (ita sacris prolixilas lilurgix. Idcirco satius visum fuil
ille scribit) iti celebrilate missarum nullo nos tern- eamdem contrahere, et prxserlim postquam prae-
pore, nullafeslivilaiesignilicainushaberedivisiiin;sed ceptuin invaluit de missa audienda singulis Dumi-
seraper eodemlenore olriataDeomunera consecrare. R nicis, aliisque festis solemnibtis.
Quoties vero Paschatis, aut AscensionisDomini, vel SedquandoRomanampriorumsaeculortimlilnrgiam
Pentecostes, vel Epiphanix, sanctorumque Deifuerit ostendere non damr, antiquiora saltem illius morra-
agenda feslivilas, singula capitula diebus apta sub- menta et exemplariaprodamus. Ante paucos atinos,
jiinguinis,quibus commemorationemsancix solem- clarissimusPaterJosephBlanchinius.OratoriiRomaiii
iiitati", aut eorum facimus, qiiorum natalitia cele- presbyter,quartum tomumadjiciensRomanorumpou-
lirainus; cselera vero ordine consueto prosequimur. lificum Vitis ab Anastasio colleclis, et a cl. v. Fran-
Qoapropter et ipsius canonicx precis texlum diri- cisco patruo suo illuslratis, opusculum edidit ciiui
gimus subier adjeclum, quem Deo propitio ex apo- liocce litulo : Codex sacramentorumvetus Romanm
stolica tradiiione suscepinuis (Vigil. pap. episl. ad1 Ecclesim, a sancto Leone papa confeclus, primum
Eulherium.,»ive Profutttrum.). > Qux hic canonicse '. prodit ex ms. libro, anle mille annos conscripto,qui
preces dicuntur, et ex apostolica iraditione proficiscii exstat in biblioihecaamplissimi capiluti Veronensis.
asseruntur, respiciuntunumcanonemmissae,qui inom- Egregium sane ac preliosum venerandx anliquitalis
nibus inissisidem erai, neque niutationibusobnoxius. monumentum, cui par in hoc genere non reperias,
Stibiles qtioque semper fuere ritus alii in missa, utii utpotc quod in eo exhibealur omnium veiuslissima
leciiones ex Veteri Teslamenio, aut ex Epistolisi C liturgia, qux Roinanx olitn in usu fuil. Dolendum
aposiolorum, atque ex Evangelio, aique aliis, de: lanlummodo quod non integrum opus ad nos per-
quibuslilurgici scriplores iuulta iradidere. veneril, ctun mnlta exciderint, et prxsertim ora-
Quod nunc cernimus, inier Romanx Ecclesix tiones pro compluribus Dominicisdiebus, qux prx-
inis-ain et Grxcnrura non leve discrimcn intercedit. cipuum divini cultus patrimonium constiiuunt. Ad
Primis eiiam Christianx fidei sxculis intercessisse) haec anno Christi 1680 Joseph Maria Thomasius,
videlur; neque eniin a Grxcis sacros riius Romanii clericus regularis, postea venerabilis sanctx Ro-
acceperunt, sed ab aposlolorum principibus. Ini manx Ecclesix cardinalis, vir pielate noti rainus
stibstantialibus lamen tam Romana quam reliqux. quara doctrina conspicuus,.et de sacris litteris opti-
Clnisliani orbis Ecclesix concordes perrexere sem- me ineritus, libros tres Sacraraenlorum Romanin
per. Fieri lameii poluit ut anle Gelasium el Grego- Ecclesix ex insigni CodiceChrislinx Suecorutn re-
rium Magiiumpontilicesquotidiana Romanx taissae 2 ginx evulgavit. Contendit ille, et gravibus quidem
liturg.iaprolixior foret, quam quae noslris lempori- rationibus adductus, Missalem librum a GelasioI
bus usurpatnr. In Grxeorum missaante prxfationemi ponlifice circiter annum Christi 491 instauraium,
Orationes dicunlur pro Ecclesia, pro regibus, proj ibi conlineri, quanquam faleatur nonnullafuisse ap-
caiechiimeiiis, elc. Alix ciiatn adduntur posl con-' . D posita sxculo subsequenli. Nobis denique est Sacra-
secralionera, pro clero, elc. Laiinus auctor de Sa- mentarium Gregorianum,ordinalum videlicetab iu-
cramentis, si nou Ambrosiiis, certe vetustissimus g signi Romanx Ecclesi.fi pontifice Gregorio Magno
alque llalus, ait: < Landes Deo deferumur, oratio0 circiter annum Chrisli 598. Plura hujus peranliqua
petiinr pro populo, pro regibus, pro caeteris (Auct. exemplaria exaraia supersunt. Mihi omnium , ut
de Sacr. I. IV, c. i, inter Op. Ambros.). > Nunc in n reor, anliquissimum ex Vaticano Codice suppedi-
Romana liiurgia paucis, et quidem in secreta ora- tavit prxlaudatus Pater Joseph Blanchinius, vir pro
lione, papa, episcopus, elreges Deocoramendaniur. virili ad sacras liileras promovendas uatus. Tria
Olim forlasse pro iis rogalum fuil in quailibetmissaa hxc ergo Sacrameniaria ad Romanam Ecclesiam
a speclantia, iu unum conjuncta, producere constitu-
snlemni distinclis orationibus, ut nunc fit in inissa
ferix sexix in Parasceve, qua; missa a nonnullis, - tum mihi fuit, ut sub uno conspectu habeant iecto-
mera coiijectura iilentibus, cxislimalur oniniuin [n res quidquid in remola anti iuiiate reliquum est de
,
antiquissiitia,quanqiiatnde prxsanctificatisconfectn. liturgia Romana. Quod antcquam prxsiem, aliquid
;u prxfari juvat de singulis hisce Sacramentariis, el
Cerle vetustis saeculis prxfationes cnraplurcs in usu
fuere. liasce satictus Gregorius Magnus ad paucas lS quanto in pretio habenda sint, palam faccre.
861 DISSERTATIO. CAP. III. 862
CAPUT 111. A riri poluerunt : tanta est earum copia atque varie-
De Sacrameniario Leoniano, cui per conjecturam prm- las. Quippe ad prirai, secundi, leriii satculi preces
fixum fuit nemensancli Leonis Magni. addilamenta idenlidem facta fiieruut, prout sanctis-
EJilum, ut nuper monui, priinum fuit a Palre sirais pontificibus videbaiur magis idoneum ad au-
Rlancliinio, et recudendum infra erit Sacramenta- gendam sacramentorum venerationem, populiqiie
rium, quod < a sancto Leone papa I > confectum, Christiani devoiionem. Qnarlo auleni et qiiinlo sx-
per conjecturain ipse est opinatus. Qux de hac re culo potior oralionuin adjectio, uti suspieari licet,
doctiorum virorum sentenlia forei, exqnisivit deinde facta fuerit. Atque ubi conjeciura h;ec vim habeat,
ftlanchinius,' eorumque liiteras pro suo erga me ., jam intelligimus quanti faciendum sit Sacramenta-
amore ad me inisit. Rescripsit cl. Pater Joseph rium islud, in quo videlicet pietatis Chrislianx pro-
Augustinus Ursitis ordinis Prxdicatorum, a secretis fessio et supplicaliones conlineanlur, primis illis
cougregationis Indicis, sibi minime videri Gelasia- Ecclesix temporiliiis usitatx. lnter ejusraodi ora-
nura opus Sacrameniarium illud, quod venerabilis tiones, sensim ad sacra mysteria adjectas, ex di-
cardiualis Thomasius edidit, et Gelasio potius tri- gnosci facile possunt, qux saeculoni, qux iv, qux v
buendum esse, si quod a Blanchinio evulgatum fuit, ' originem suam debeitt. Nim qtioties nov» hxreses
allero sine dubitatione vetuslius. Cum Gelasianam " emergebant, atque in conciliis orthodoxis damna-
liturgiani sanctus Gregorius M;ignus < iniilta subtra- bantur, curabant etiam doctissimi et piissirai pon-
bens, > contraxerit (iia arguinenlatur Ursius) atque tifices ut in concionibus et sacris precibus germana
ad liieliorem ordiuem redegerit, verba lixc ininime Ecclcsix doctrina proponereiur, et poputi cafho-
cum Tliomasiano Codice conveniunt, qui raole sua licis auribus ac mentibus sxpius inculcaretur. Hinc
inferior Gregoriano deprehendilur. Contra noix natx pro lemporum varietate complures-oralioiieii
hujusmodi recte cadunt in Blanchinianum, qui si et prxfationes, quibus configebantur hxreses Ma-
integer ad nos pervenisset, longe Gregorianuin mole netis, Sabellii, Pauli Samosaleni, Arii, Apollinaris,
superaret; qusc vero sine ordine in Gelnsiano pro- Macedonii, Pelagii, Neslorii.et Eulychelis. In Blan-
cednnt, ordinem a sancto Gregorio acce|ierunt. Sed chiniano Sacramentario passim prostant hujiis ve-
quod potissimum ad hujusmodi quxstionem diri- rilatis documenta. Sed quinam fuerint singularium
raendam urget idem Ursius, hxc oratio pagina 51 e.jusmodi addilameniorura auctores, indicare, eoque
Editionis Blanchinianx in Leoniano Codice occur- minus decernere, nemo nunc poiest. Certe quin
rit: Majestatem tuam, Domine, supplkes exoramus, Roraanis pontificibus tribuenda sint quxcunque in
ul anima famuli lui Simplicii episcopi ab omnibus, p prxlaudalo Sacramentario occurrunt, negare quis-
qum humunitusattraxil exuta, in sanciorum censea- quam nnn ausit; liitnc eniin Coriicem in usu Eccle-
tur torte pastorum. Post sancium Leonem Simplicius'< six Romanx fuisse, evidenlissime agnoscimns. In
Romanx Ecclesix prxfuit, et vita functus est annoi lesto sanctorum martyrum Pauli et Joannis ad mis-
Chrisli 485. Ergo Leonem Magnumnequaquam Colle- sain 5 legilur : Nobis contulisti, ut non solum vas-
'ctio ista habere poluit. Rursus cnm hxc, post inor- tionibus -martyrum Urbis islius ambilum coronares,
lem Simplicii staluenda sit, ad Gelasiana temporai sed eliam in ipsis visceribuScivilatis Joannis el Pauli
referendusCodex videtur; nam Gelasius anno Christii victricia membra reconderes. Et in festo sancli Lau-
492 renuntiatus fuit Romanus ponlifex. Ad conlro- rentii ad missam 5 : Quamvis sanclorum luorumtolo
versiam hanc dijudicandam accessit eliara cl. v. orbe clara sit gloria, de beali lamen sotemnitateLnu-
Eusebius Amort ccclesix collegiaix ad sanclami renlii prm cmteris Roma tmtatur. Alque eodera Sa-
Crucem Pollingx in Superiort Bavaria canonicus; cranteniario Romanos ipsos ponlifices usos fuisse,
regularis, et sacrx theologix professor. En ejus: mulla apertissime evincniit. ln festo aposioloruiii
sententiam : Sacramentarium istud < non est opusi Petri et Pauli, nuin. 20, Prxfatio ha;c verba exhi-
unius alicujus pontificis, sed est Sacramemariumi bet : Qui ui hanc sedem regimen Ecclesim toiius ef-
Romaoorum ponlilicuin, usu receptura priniis tein- D ] ficeres, et quod hmc prtedicasset, ostenderes ubtque
poribus, aucluro tamen et interpolalum per variosi servandum, simul in ea et apostelicm principemdigni-
poniitices usque ad lempora Gelasii papx. Specia- tatis, et magistrum genlium cotlocasti. ln nalali epi-
liter in hoc Sacramentario agnoscuntur manus> scoporum, nura, 5 : Qui ticet Ecclesiam tuam, tota
Sixti III, Leonis I et Felicis III. > Qux oranii is eru- terrurum orbe diffusam, largilate munerum dilare non
dite persequitur, et subacio judicio consenlire cumi desinis, sedem tamen beali apostoli lui Petri tanlo
sua seolentia oslendit. Utraque sane opinio lau- propensius intueris, quanlo sublimiusesse voluisli; da
danda, aique inter uiramque ego, sed titubantei mihi famulo tuo hujus providenlimtum dispositionibus
gressu, proeedara; cum enim conjecturis tanlumi exhibere congruenlerofflcium,etc. Hxc s.ipiunl,sancti
esse hic locus possit, nulla neque ab iis, neque ai Leonis I doctrinani. Alia id genus praelereo. Pro
me inconcussa in omnibussententia esl exspectanda. usti quoque Romanx Ecclesix conciunatam fuisse
Itaque primo veri prorsus siniile videlur, in litur- Collectionem islam, ediscimus ex ccsmcteriis, aliis-
gicum boc xrarium illalas fuisse preces el obsecra- qne sanclis Iocis xternx Urbis, ubi festa olim cele-
liones qux per prima quiriqiie religionis Christianx brabantur, atque stationes. lbi enim pridie Kalendas
Bxcula in usu fuerunt Romanx Ecclesix, ac repe- Octobris receuselur < natale basilicx Angeli iu Sa-
303 DE REBUS LITHRGICIS S6>
laria. > Tuni alibi: < naiale sancii Stephani in coe- - A mentario. Unum lantummorioet alterum
exempliint
meterio Callisti; et Felicissimi et Agapiti in coeme- proferam. In sermone
primo de Jejunio Penlecostes
terio Prxlextaii via Appia. >El < sexlo Iduum Ju- hxc habet sanclus pontifex : < Ili
iiaque doctores et
liarnrn > de filiis sancix Felicilatis habentur hxc: : tiiocinium mililix Chrislianx sanclis
jejuniis inchoa-
< Natale sanciorum Felicis, Philippi, in coemeterio j runt, ut, contra spirilales ndqtiilias pugnaturi, ab-
Priscillx ; Viialis, et ,Martialis, et Alexanriri, in coe-
- stinenlix arma caperent. > In Sacraraentario ad
ineterio Jordanorum ; et Silani in coemeterio Maxi- junium quarli tnensis h*c repeluntur : Concede no- je-
nii, via Salaria; elJanuarii in ccerneleiio Prxlextatii bis, Domine,prmsidia mililim Chrislianm sanctis in-
via Appia. > IIcc mirain aiitiquilalem olent. choare jejuniis, ut, contra spirituates nequitias pugna~
Secundo ubi quxratur quis hujus Sacramentariij turi, continenliw muniamur auxiiiis. Infra in eodem
auclor sive consarcinator fuerit, nuper meraoralusg sermone sanctus Leo addit: < lgilur post sanclre
Pater Blanchinius, cui thesaurum hunc debeinus, dies Ixlilix, quos in honorera Dorainia mortuis re-
continuo occurrit, inquiens, noinine sancti Leonis [I surgentis, ac deinde in coelos ascendentis exegiirius,
videri illud inscribendum. Et profecio non pauciss postque perceptum sancti Spiritus donum, salubriier
conjecltiris, iisque gravissimis, ejus opinio nitilur. et necessarie consuetudo est ordinata, ut si quid forte
Eliamsi ex Joanne Diacono didicerimus a sanctis. 6 inter ipsa festivitatum gaudia negligens libertas et
duntaxat poniificibus Gelasio et Gregorio I elaboraut licentia inordinata prxsumpsit, hoc religiosx absti-
fuisse Sacramentaria ad usum Romanx Ecclesix> uentix censura castigei. Qux eb hoc quoque sludio-
(Joan. Diac. in Vil. S. Greg. M.), attaraen etiain, sius exsequenda est, ut illa in nobis, qux hac die
ante Gelasium Romanis pontificibussua procul dubio} Ecclesix sunt collata, permaneant. > At in Sacra-.
fuil lilurgia, atque ad eam exornandani et amplifi- menlario ad idem jejuuium quinti mensis prxfatio
candam facile suam opem coniulerii sanclus Leo5 eadem sensa, totidemque ferme verbis, exhibet:
Magnus bene de religione tot aliis in rebus meritus, Vere dignum. Posl iltos enim Imliliwdies, quos in ho-
et singulari eloquentia prxditus. El revera vetustus norem Domini a morluis resurgenlis, ac in ccelosas-
auctnr libri, cui titulus : Gemma animm, scribit : cendenlis, exegimus, postqueperceplumsancli Spirilus
< Orate pro me peccalore,Leo papa dici statuit. Hic, donum, necessarie nobis hmc jejunia sancta pvovisa
et prxfaiiones composuit (Auctor Gem. anim., c.' sunt, ul pura conversationevivenlibus, quw divinilus
49). > Tum addil,: < Leo papa apposuil (canoni) sunt collaia permaneant. (ta in sermone 70 ista legun-
Sanclum sacrificium, immaculalam hos'iam (Idem, c. tur: < Solemne jejunium, quod anirais corporibus-
90); > qtiod el in Romanorum pontificum Vitis le- C que curandis salubriter iustitutum, devota oobis est
Q observanlia celebrandum. > Eadem occurrunt in Sa-
gitur apud Anastasium Bibliolhecarium. Iufra ait :
t Benedkamus Domino, acceplum esl de Psalterio. craraentario ad jejunium quarti mensis : Adesto, Do-
Deo gratias, de Aposlolo. Sed hxc dici conslitiiil Leo mine, supplicaiionibusnostris, ut hoc solemnejejunium,
animabus corporibusquecurandis talubriter insli-
papa.> Ad hxc Quesnellius adnotat: < QuiPontificale quod
lulum esi, devoto servitiocetebremus.
Missaleque Romanum paulo ailentius legerit, haudi
difficile deprehendet plurima hic inserta legi, quxe Possit quidem quisquam contendere hujusmodi
Leoninam phrasim dictionemque omniuo redo- orationes ac prxfationes expressas fuisse e sancli
lcni, ut dubitim apud uie non sit magnam eorum Leonis serraonibus pcr aliquem ex subsecutis pon-
parlcin, quge vei iii officiis ecclesiaslicis, antiquarumn tificibus, puia a sancto Gelasio, Sacrameniarii in-
prseseriim solemnilalum, Pascbx puia et Penteco- stanraii auctore. Sed xquius esl arbitrari eas ad ip -
stes, recitantur, a sanctissimo ponlifice Leone I sum Leonem Magnumesse referendas, qui utrobique
fuisse coraposila vel resiiiula. Iiiler hxc numerandxe lam in sermonibus, quara in concinnandis sacris pre-
mihi videntur prxfaliones, qux.canoni missx prx- cibus, phrasibus ac sensis sibi familiaribus usus fue-
uiiiliiniiir, iiec non et alixdux, quas habel Pontifi- rit. Neque hujus opinionis fuiidamenta nutanl, quod
cale Roinaniim, altera in episcopi consecratione, al-. £r> Siinplicii pontificis nomen sese hic intulerit; conji-
lera in ordinalione presbyteri (Quesn. 1.1 Ed. op. S. cere eiiiin quisquain potest, a librario Leonianum
Leon. ad serm. 96), >elc. Neque alia mens fuilcardi- opus exscribente pro Sitvestri nomiiie, improvide
uali Thoinasio, scribenti : < Quod nolim, integrum n substitutura fuisse Simplicii nomen. Accedit, quod
Gelasio ascribas, sed Lenni Magno ex parle, ejusque e mulia in hoc Sacramentario coinprehensa ad condi-
prxdecessoribus Romanis episcopis. Nec immerito; lionem temporum, quibus sanctus Leo cathedram
cceperam enira Leoninas phrases sententiasqne cum n apostolicam tenuit, speclare omnino videantur. No-
lioc Codiceconlerre; et inveni, neduiii slylum, sedd runt eruditi, sub eo pontifice contigisse immanera
ipsissima verbaLeonis hic recitari; et binc certior >r Attilx irruptionera in Italiam, cujus imraensus exer-
factus, paulo ccrtius hoc asserere non dubito (Card. (. cilus postreraiira Urbi trepidanti exilium minabalur ;
Thom. in prmf. ad Sacram Gelas.). > Qux eminenlis- s- tum aimo Chr. 455 eamdem urbem a Genserico
simus Thomasius scribil, facile foret exemplis pluri- i- Vandalorura rege captam, atque direptam. In ulro-
tnis confinnare ; eloquenlia enira sancii Leonis, ejus- s- que eventu misereniis Dei manus super Romanos
que elegans stylus in oculos incurril tain in ejns ser- r- effulsil, lum quod Altilam crudelissimum vaslaiorem
raonibus et episiolis, quain in lilanchiniann Sacra- i- urbium corapescuil, ne Romara victor pergeret; lura
805 DISSERTATIO. CAP. III. 866
quod Gensericum a capta neque tamen vastata Urbe A i more serpentium, non ulique ul cttiquam noxii simus,
tam cilo removit. Miserrima hujusmodi tempora de- sed ut sollkile dolos caceamus alienos. Ila mites ad
lineata iu Saeramenlario videntur. In jejunio quarii omnesessenos jubes, ul pariter corripereprmcipiasin-
mensis, nuni. 11, oratio bxc legitur.: Deus, qui va- quielos; longe aliud quippe esl contumeliatnprmterire;
statoris antiqui perfidiam virtute Filii tui el sancti ciliud, ne per improvidam benignitalemcapiamur, in-
Spiritus dettruendo, dedisti nobis de captivilaleviclo- lendere. Quoniamet lua clementiaea legenostros rtsol-
riam, cencede, qumsumus, ul qui nes impetere mo- vil errores, ut nos denuo, ne deteriora subeamus,errare
liunlur, polentim tuw dextera conteranitir. MenseJu- prohibeas; nec sibi quispiam aut non eessum judicet
lio, num. 28 : Munera nomini luo, Domine, cumt funse deliclum, aul tmsumse fortassisexislimet,si fa-
gratiarumaclione deferimus,qui nos, ab infeslisItosli- cultas eidem potius subtrahalur Imdendi,cum hoc ipso
bus liberatos, paschale sacratnenlum placida tribuis; magnumbeneficiumtalibus conferalur, ut mali essede-
menlesuscipere.In praefalione: Ul sic viliu noslra de- discanl vel impossibilitatepeccandi. Qui hxc attente
pellas, sicul corporum feralesexstinguis iitimicos, nec: perpendat, duo inde mauileste colligit : scilicei hanc
caplivitalemquamexlrinsecussubmovisti, sustinerenosi prxfaiionera a Roraano quopiam ponlifice elucubra-
paiiaris internam. Supra quoque babetur : Agnoscimus ; laiu, qtii potentem aliquem aut aliquos inimicos, ca-
ud peccalorummeriia pertinereut servorum luorum la-- B ' lumniatores, sive insiriialores, passus fuerat, a quibus
borequxesitasub conspeclunoslro manibus diripiantur adhuc sibi tiinebat. Respicere hxc possunt scbisma
alienis, el qum desudantibusfamulis nasci tribttis, abi contra Damasuin papam ab Ursicino excitatum auno
hostibus patiaris absuini, elc. Supplices exoramus,ut[ Chrisli 567. Referenda tamen potius sunt ad scliisma
ab omniniortalitatisincursu continuata miserationenos; Eulalii anno 419 contra BonifaciumI papara, aut ad
protegas, Sunt et alia loca, quaeprxtermitto, indican- Bassi exconsulis accusaliones anno 433 adversus
lia, gravibus pressuris tunc populuin Romanum ob- Sixluin 111poiitilieemconflaias, de quibus Viix Ro-
noxiinn fiiisse, quod certe Leonis Magni tejuporibus; manorum pontificum aliaque uionumenta firiem fa-
coritigit, Audi quid ipse sanctus pontifex dicat: ciunt, Pagio jtauien reclamante, ac rein in dubiura
< Quis lianc Urbem reformavit saluti ? quis a capii- revocante. Neque eniiii hic agi videtur de schisinate
vitate erriil? quis a cxde defendit? Lttdus Circen- Symraachi et Laurentii, tjuod sxculo subsequenti ac-
siura, an cnra sanclorum ? Quorum iiiique precibus; cidit. Alterum est, hxc miuinie consentire cum Lco-
diviux censurx flexa sentenlia est, tit qui raereba- nis I pontilicis viia, moribus ac rebus gestis, erga
iniir iram, servaremur ad veniain. > Infra subdit :; quem perpeiuus fuit auinr et obsequium cleri et po-
< Revertimini ad Domiiiiim, intelligenles mirabitia, puli Romani. Ncque illuni excogiiare licet hujnsmodi
^*
quaein nobis dignatus est operari; et liberationemi prxfaiionis auclorcm, cum adversus tantuni virum
nostraiu, non sicut opinanlur impii, slellarum affecti- nullus unquam domeslicus hoslis iusurrexeril, eive
bus, sed ineffabiliomnipolentis Dei misericnrdix de- iusidias struxerit. lmoimprovide eadein prxfalio in
putantes, qui corda fureniium Barharorum miligare> collectionem lianc illala videtur; qux usui quidem
dignatusest(S. Leo, serm. 81,m oclav.Apos(.).>Quare > fuerit alicui Romano pontifici in privata quapiamcon-
tandem intelligas, jusias Blanchiuioadfuisse causasi (entione suis cum xmulis, at locuin subinde liabitura
tribuendi sancto Leoni eriitum a se Sacramentarium. non erat in Sacramentario, quod in usum subsequen-
Tertio, ista nihilominusceni aliquid nobis prxbere, tis Ecclesix fuissel efformatum.
non possunt; et qiiicuiique reliqua monumenta e.x- Posteamdem prxfationem alia subseqiiuntur non
pendat, rem adhuc dubiara fateri cogatur. Si, quodI absimilia. Deut, qui prudenlem sinceramqueconcor-
ego suspicor, proferre licet, veri raihi videtur sitni- diam tuorum cordibus inesse voluisti, da nobis le-
lius collectionemhanc post terapora sancti Leonis abi gilimm dileclionis lenere mensuram, ul qui a juslm pa-
aliquo consarcinatam fuisse; quascunque reperit ora- cis puritate dissentiunt, in nobislainenquod merilo de-
tiones et prxfalioncs, ab ipso sancto Leone ejusquei beanl lacerare, non invenianl. ibidein, in niissa 8:
praedecessoribus Romanis ponlificibus composiias, D { Comprime,Domine, qumsumus,os iniqua loquenlium,
in unum Codicem coegit, et quidera siue accurato1 et eos qui nos moliuntur insimulareconfuta. lu praefa-
illo delectu, ac sine exquisiioordine, quero rei gravi- tione: Qui fumulos luos informare dignaris, ut non
las exposcebat. Fas railii sil el alteram addere con- lam nos exagilet inepla laceralio superborum, quam
jecturara. A Gelasio papa, aul sub ipso Gelasio eadem polius moveatmiseraliolacerantum. In missa 3 liacc
collectip fieri poluit, inclinante ad finem sxculo| animadverlenda occurrunt: Nihil ergojuvat eos qni
Cliristi quinto; veri lauien similius videatur id potius> dedecorasua nolasque non ceruunt; et quia ipsi se non
sub Felice 111ponlilice comigisse, qui Gelasio pro- vident, mstimantnec se ab aliis videri. Cum enim cla-
xirae prativil. En qux rae ad hujusmodi opinionemi mat Apostolus: < Qum tectmdumfaciemsunt, videte'. >
adduxere. MenseJulio, num. 18, haec in prxfaiione: quemadmodum se celare posse confidunt, qui, ticul
occurrunt :Qui nos docesitlorumjugiter relaxare, qnii scriptumesl, per dulcessermonessuot seducentetcorda
nobis adversanlur, offensas, sic dissimulare culpas, ut fallacia, el (sicul Evangeliumait) Chritium in cubili
subspeeiegralim nocerecupientiumdeclinemus,in qua' requirentes,palam manifestequedeclaranl quid et di-
student perteverare,malitiam. Tu etenlm, Domine,nos clis extequantur et factis ? Nec eos fulcit aut nmuil,
manerevis simililudine celumbarum, et astulos fieri' quia ut se valere comendant, velutnina divina percur-
863 DE REBUS LITURGICIS 868
runl: cum per httc ipsi potius tmprovosmores sttoset A ab Anastasiocolleclis, <vi Nonas Mariias > sepulturse
profiteanturet damnent; nescienlesquod tradunlur in tradiius fuit? Cur geminx oraliones ibi in honorem
>
reprobumsensum, ut faciant qum non conveniunl,etc. ' <sanctiSilveslriexbibentur, teriiavero,quxad ipsura
Graviora habes in missa 20, mcnse Jutio, ubi haec quoque referenda pro more eral, de Simplicio epi-
prxfalio : Qui cceleslibusdisciplinis ex omni parte nvs scopo agit?Conjicere possumus tres orationes in ho-
instruens, qualiter a fidelibustuis falsos fratres discer- norem sancti Silvesiri fuisse posiias in Codice, et
neremSt,eic. De hit sunt enitninflaii sensu carnissum; posl eam missam successisse alteram in depositione
de his tunt qui, terrena sapientes, ideo deprecantium Simpliciipontificis: librarium vero, dum istam Col-
te vtrba fastidiunt, quia animalesalque carnales, qum leclionem exscriberet, incaule ex una per saltum
snnl spirilus Dei, stttlta mentenon capiunt. De his sunt transiliisse in alieram. Ailamen hxc ipsa papx Sim-
qui, reprobi circa fidem, quam nescientesel qumlo- plicii mentio Collectionishujus tempus posse innuere
quantur, nequede quibusafflrntent,tmpe s bverlereco- videtur. In Romana Ecclesi» perdurat adhuc mos ut
nali sunl. De his tnnt subdoli operarii qtti inlroeunt pontilicis ultimo vita functi annuum funus habealur.
expiorareEcclesimliberlalem quam habel in Clirislo, ul Si Gelasius hujustnorii liturgiara concinnasset, cur
eam secumin turpetn redigant servituiem. De liis sunt Simplicii, et non polius Felicis 111papx praedecesso-
qui penelrant domos, et caplivas ducunt mulierculasB B ris sui noiiicn posuisset? Hxcautem adnolatiovertim
onerulas peccalis, r.on solum viduarumfaculiates,sed leraptis indicare videlur, et prxserlim quod cura eo
devoraniesetiam marilarum. Isti nec juslos appetunt se consentiant, qux supra animadvertimus. Sedente
videri, nec saltent deforissunt vel dealbutivel loti, sed sancto Leone I, qtioi lurbines passa fuerit Romana
pulampudore calcato, de pravis conversalionibussuis civiias, jam vidimus, el propterea illius xvo miilta
eliam gloriantur; et domi (orisque spurcitiam conlra- qux hic conlinenlur congruere demonstraium est.
henies, non tam referti surilossibus mortuorum, quam At comraode etiam direptiones illx, inajoraque im-
magit ipti tunt mortui, etc. Isti non solumad lui grw pendenlia pericula, et subsecuta liberatio, ad Fe-
tiamvenientes sui fmditatedelerrent, sed etiam intrin- licis III ponlilicatum spectare possunt. Eo quippe
secus (ratribusconsiiiulis,pro quibusChrislusest mor- tempore inter Barbaros, hoc est inter Odoacrem re-
luus, offendiculumsum perversitaiis opponunt. Tales gem ac Theodericum Gothorum ducem, poslea re-
caverenos jubes, etc. Ilxc sane longiuscula, sed IIOM gem, atrox bellum viguil, et de Romx lotiusque Ra-
dissimulanda. Equidem quo ssepiuS ipsa cnnsidero, lix imperio disputatum fuit: fierique non potuit quin
persuadere roihi non pussuni, eadem a quoquam Ro- Romanus ager gravissima subicrit incommoda, gran-
inanorum pontilicum, nedum a prudentioribus, in sa- disque trepidatio Urbem concusserit, quam tameu
cram tilurgiam fuisse illata. In concionibus quidem C miseratio divina excussit. Meuse Julio, ad missain
atquein epistolishxc ferantur, hxc laudeniur.Verumi \i, oratio ista occurril : Auxiliare, Domine,lempori-
atrox uujusmodi censura adversus privatos hominesi busnoslris, ul tua nos ubique dextera prolegat, et re-
male sedet in divinis inysteriis, neque cum eorumi ligionis iniegrilat, el Romani nominissecuritas repa-
inajeslate, inansueluiiineet modestia, compnni facile> raia consistat. Paganorum colluviem Odoacer, Gothos
possit. Si ejusraodi prxfationes ab aliqiio privato ho- Arianam gentein Theodoricns in llaliam invexere.
iiiine, aut a ponlilice quopiam, pro aliqua singularii Horura causa et religioni et Urbi sub Felice III papa
necessitate compositse fuerunt, dignx cerle noni timebatur. Sub Gelasioaiitetn pontificepacata omnia
erant qtix in publica et coramuni liturgia conserva- Itierunt Romx, ita ut rectius id ejusdem Felicis 111
renlur. Doctissjmusquidam vir in litteris, ad Palrerai letnpora refcrenda hxc videantur.
Blanchinium dalis, haec interprelatur de Manichxiss Prxterea aniraadvertas velira preces ad Deum in
sub sanclo Leone delectis. Addere is poterat, et stib) islo Sacramentario, uli mos poscebai, pro domiuan-
sanclo Gelasio. In iis tamen prxfationibus agi noni tibus Romx fundi. En quibus verbis. Mense Julio, ad
de liaerelicis,quos sanclus Leo acerrima eloquentia j missam 25 : Protege, qumsumus,Domine, Romani
exagital (Serm. 35, 41; epist. 8 ad episc. ltal.), sedj nomims ulique reclores. Ad raissam 34 : Romanis
quidem de fratribus, quorum corrupii mores graphice ] auiiliare principibus.MenseAugusto, ad missam45 :
e J)
pinguntur omninoevidens quisque fateatur. In eo- Romaninominisdefende Rectores. ln Gelasiano quo-
ruin quoque consortio ecclesiasticos qttosdam saltem n que Sacramentario isla habentur, Cur nusquam ini-
viros non detuisse, ex adduclis verbis non difficile e peratorum sive Augustoruin nomen adliibelur? Ea,
colligas. Quod si in Gelasionum Sacramenlariura ali- i- ut videtur, ratione, quod primo Odoacer, lum Theo-
qna ex istis irrepsere, nulluin tamen ibi excessum n doricus , Urbi sunt dominali, ulerque regis notnine
deprehendas. contenlus, el neuler imperatoris aut Augusti appel-
Accipeniinc quare mihi visa ftierit liturgia hxc:c lationem usurpare ausus. Iino Grxcos Augustos, uli
consarciuata teraporibus potius Felicis III, papx,i, supreinos Urbis dominos ulerque, xque ac populus
quain Gelasii successoris. Jam supra vidimus preces :s Roinauus, veuerabantur. Qiianiobreni Romana li-
lieo oblatas fuisse in Sacramenlario hoc pro anima ,a turgia eo lempore lain pro barbaricis regibus quam
fz.mutiSimplicii episcopi. Viiialum eum locum a 11- i- pro imperatoribus deprecatura, rectores liomani no-
lirarip suspicari fas est. Natn cur ciiui feslo sanctili mtms, aut Romanosprincipes, apto ulrisque domins-
Silvestri conjungitur emorlualis dies Simplicii ponti-
i- toribus vocabulo, in suis precibtis appellare coo
licis, qui, ut habelur in Vitis Romanorumponlificuin m suevit. Deniquerecolenda suniqnxin Sacramentario
38» DISSERTATIO. CAP. III. «70
islo ad missam quartara mense Septembri in natali A cimi. Missx de vigi!i;\ fonftis» sunl iiilerdum cuin
episcoporum occurrunt. lbi hxc prxfatio : Aptius missis de festo. Aliquaiido prxfaliones sine prxviis
siquidetn alque decentiushis diebus episcopalis offlcii el subsequentibus oralionibus ponunlur. Julio inense
suscepta principia celebramus, quibus el Ecclesimlo- varix congeruutur mis.sx in jejunio, atque orationes
lius observanliadevota concurrit; et ipsius, cui sacer- et preces diurnx; tum paucx quxdapi orationes ma-
dolale ministerium depulatum, natalis colilur sacra- lutinx et vesperlinx. Subsequuntur preces diurnx
menti; dutnque, resirictius castigatiusque vivenies, in cnin sensibus necessariis, et alix niissx in jejunio.
summi pontificis proficiendo membra transfcrimur, Hic grandis congeries et confusio missarum et ora-
iideplumtemporalem hunc honorem, polius fieri spe- tionum, neque prxscriptura quibus diebus earum
ramus mternum. Subsequitur oratio; Prmsta, Domine, usus futurus esset. Uno verbo, videtur collectnr
qumsumus,ut de nostrm gaudeamus provectionisaug- quidquid sibi occurrebat descripsisse, sed non eara,
menlo, el de congrvo sacramenli paschalis obsequio. qux par urat, dispositionem et ordinem curx ipsi
Paria liabes in subsequenli missa. Ex his autem evi- fuisse. Ei lamen vitio ne vertas quod hic nulla
denter colligitur, cum lempore et jejunio quadrage- Quadragesimx, Paschatis, et Doniinicarum recur-
siniali, quod noraine observantimet observaiionisno- rentiiira per annum, ineniio fiat; neque enim inte-
vimus donalum in Gelasiana et Gregoriana liturgia, B I grtiin ad nos pervenit Sacrameiitarium istud, muti-
coiiciirrisse diera natalem, hoc est, anniversarium lum nempe in principio et line. Et nihilominus
diem ordinalionis, sive consecralionis Romani illius ' sparsas ibi reperimus non paucas Dominicarum ipsa-
episcopi, sive sacerdotis (lioc enim quoque nomine rutn oraliones, qux omniurn veluslissimx in lilurgia
tunc designabantur episcopi)quiSacrameniarii hujus censendx suiit. Inlerea, utciinque de Sacramenlarii
consarcinator dicendus est, aut sub quo idem con- ipsius auclore statnas, repetendum hic est, pretio-
cinnatum fuil. Quam vellera hxc sanclo Leoni sum exiraiumque nos in eo habere prompluariuin
Magnopontifici possent aptari! Verum si cardinalera sacrx antiqnitaiis, el Romanx lilurgix; nullumque
Itaronium audiuiiis, Leo 1 ordinatns est summus alium litnrgicuin Codicem Occidentalis aul Orientalis
pontifex post Pascba auni 440, id esl, die decima Ecclesix superesse, qui ad tantara vetustatem acce-
inensis maii; si Papebrochium, die octava Septem- dat. Ex Latinis enim etGrxcis liturgiis, nobis notis,
liris; si Pagium, die vigesima serunda ejusdem Se- et noinina sanctorum Jacobi, Basilii, Arabrosii, Chry-
ptembris. Quare ex hisce rationibus Leonera exclii- sostomi, Gelasii, aliorumque Patrum prxferentibus,
sum vides. Conlra, qui Gelasium auctorem Sacra- nullam ostendas, in quam scnsim non irrepserint ad-
inentarii istius opinantur, consentientem habent Co- ditamenla aliqua subsequentis xvi. At hic pixler
dicem ipsuin, cum is ordinatus fuerit pontifex C fj tnillenariain originera Yeronensis Codicis, a Patre
Kalendis Martiis, anno Christi 492, adeoque Domi- Blanchinio, hujusinodi rerum xslimatore idoneo,
uica secunda Quariragesimx, cura anno illo Pasclia firmaiam, niliii olfendis quod cum quinlisxculi condi-
in diem quinlam Apntis incideril, non vero in diem lionealqueeruditione non consenliat. Imoadsunt.qux
seplimumAprilis, ut ex oscitantia lypographorum le- siiigularem illius amiquitalem apcrtissinie produnt.
gilur in Crilica Raroniana Pagii. Sed quando visum In Pentecosleii ascendentibus de fonte hxc beue-
poiius fuerit pertinere S.icrarnentarium hoc ad tem- riictio iegilur : Benedic, Domine, et has luus crealuras
pora Felicis III papx , a systernate hoc non dissenlit fontit, mellis, et taclis; el potafamulos tuosex lioc fonte
illius consecralio. Testibus enim Anastasio, Pagio, aqum.vivmperennis,quies Spiritusveritatis,el enutri eos
aliisqtie scriploribus, a quibus bidUo tantuin cardi- de hoc lacte, et melte, quemadmodum palribus nostris
halis Baroriius differt; consecratus fuit Romanus Abraham,lsaac, el Jacob... inlreducere leeos in lerram
pomifex ideln Felix III anno Christi 485, die sexta promissionis, terram fluentem ntelle el lacte. Con-
Martii. Et cum eo anno celebraluin sit Pascha die junge ergo famulos luos, Domine, Spirilui sanclo,
rieciina Aprilis, natalis quoque ejusdera pap;e inciir- sicul conjunclum est hoc mel et tac, quo ccelestisterre-
rerit oportet in Dominicamsecundam Quadragesimx. nmque subtlanlim significqtur unilio in Chrislp, etc.
Reliquum igilur est, si bisce conjecturis fidendum D
I Ilaec, inquam, remotiorum sa-culorum post Christuiii
sit, ut ad sancii FelicisIII tempora relerendum videa- vestigia sunt; primis enim Ecclesix sxculis in more
tur Sacramentarium istud. Fueritne auiera illius con- fuit infantibus e sacro lavacro egressis lac et inel de-
ditor ipse pontifex, an quisqnam alius, decernere guslanria porrigere, veluli sacra symbola quibus signi-
qtiis unquam sibi stimat? Potuit aliquis in unum licabatur eorum ingressus in sortem filioruin Dei,
compingere, qux ex variis tunc Sacramentariis seli- veliit in terrara proinissionis lacie et melle fiuenieni.
genda censuil, et Rouianum vetus novis onerare llujus moris, irao et oralionis, iiientionein supra vi-
iuercibiis. Certe non hic is ordo, atque accuratus dimus factam in concilio Carthaginiensi; quoJ habi-
rerum delectus apparel, qui ejusdcm xdificium ali- tiini fuit anno Chr. 397. Sanctus autein Hieronyinus
cujus Romani pontilicis prudenti* sine ulla dubita- circiter eadem tempora scribebat : < Multa alia, qtt»
tione tribuendum persuadeat. Nempe in eo deside- per tradilionem in tEccIesiis observantur, auctorila-
ratur exaeta lemporum connexio , el distributio fe- tem sibi scriptx legis iisurpaveriiiit, velut in lavacr»
storum. Mense Septeinhri missam sancti Petri apo- ter caput mergilare, deinde egressos lactis et meilis
stoli, missain quoque sancti Laurentii liabes. Ad prxgustare concordiain (tlieron. dhil. adv. Lucif.).»
Sepionibrem fit invitatio plcbis in jejunio mensis de- Sed el ejusce ritus sxculo Christi secundo teslcni ba-
B7I DE REBUS LITURGICIS 872
liemtis Tertullianum, dum et ipse ad traditionem A A collala, atieniius animadvertissent. En ejus verba :
provocans, de baplisrao agit : <Ter mergilamur, in- < Sed nec illud tangal animum, quod sibi alit|uando
quit, amplius aliquid respondentcs, quam Dominus quxdam vis necessilalis assumit, veluti fquotl nuuc
in Evangelio determinavit. lude suscepli, lactis et per Africam ficri dicittir) ut presbyleri saiictuin chri-
mellis concordiam praegiislnmus(Terfui., de Coron., sma conficiant; quod merito moverel, si isiain pon-
mil., c. 3).> Adversus Marcionem(Lib. 1)commemo- tificalis aucloritas licenliaui non dedisset. > Sxctiln
ral < Mellis ct laclis societatem , qua Creator suos Christi nono excisa omnino eral in AfricaCbrisliana
infantat. >Alicui mirura videatur a prxlaudato llie- religio, circumquaque ibi diffuso imperio ct super-
ronymo alilii scribi, non laclis et mellis, sed c vini siitione Arabicx gentis. Qux igitur hic legis, Joan-
ei lactis, > concordiaui recens baplizatis ftiisse exhi- neni hunc Diacouuin referendum monent sallein ad
bitam (ffteron. comment.in cap. LV,Isai.): < Quimos, finemsxculi quinti, quo tempore in Caiholicosbar-
ait; ac lypus in Occidentis Ecclesiis hodie usque baricam persecutionein excitavit llunericus Ariantis
servatur, ut renalis iu Cbristo vinum lacque tribua- Africx rex. ll;cc coepta anuo Christi 485 acrius
tur. > Suspicari quis possit a librario pro mellis scri- deinde efferbuit. Tunc in exsilium actis episcopis
ptuin fuisse vini. Scd aiiiinadvertendum Clementem calholicis, ex necessilale presbyteris chrisma con-
Alexandrintun, postquam lactis el inellis mislionem B 1 ferre perraisstim fuit. Fieri etiam potesl ut anle ea-
in baptismo agnovit, bxc adtlere : < Miscetur qnoque dem lempora floruerit Joannes ille Diaconus. Repe-
lac vino (Ctem. Alex. L i, c. 6, Pwdagoy.), etc, > lere hic liceat, qu;e habenliir in Carlhaginiensi con-
qtianquain hxc non salis aperle ab bapiismum rete- cilio anni 597 . <Ut in Sacrameniis corporis et sau-
rat. Cxterum perdnrat adhuc rilus istc in ,/Eihiopicis guinis Domininiliil amplius oITeratur, quain quod
Ecclesiis, ibique baptizalis lac el rael prxbetur. ipse Dominus tradidit; hocest panis et viniiin aqua
Verum in Occidenlalibus Ecclesiis desiisse liunc ri- misium. Primitix vero, seu mel el lac, quod die
tum post sxculum Chrisli quinium, conjicerepossu- solemnissimo in infanlum mysierio (nempe bapti-
inus ex aniiquoriim silentio. Nulluin enitii illius ve- smo) solet offerri, quaravis in aliari offeratur, siiam
sligium superest in Sacratneutariis Gelasianoet Gre- laineii habent propriam benedictionem, ut a sacra-
goriano, uti neque in velustissiinisOrdinibus Rnina- niento corporis et sanguinis distinguanlur (Concil.
tiisa Mabillonioeditis, Carlltag. in, c. 24). > Ciim Joaunes Diaconus non
Occurrit quidera oratio hxc in anliqtiissimo Ordine improbaril commislioncinlactis et ruellis ciiin sau-
Romano de divinis ofliciis, quetn Melchior llittorpius guine Doniini, a Palribus Carthaginieusibus impro-
anno 1568 evulgavit, sed ad diera sacrum Resurrc- , baiam, suspicio suboritur, ipsum eodetnsxculo Cliri-
ctionis Domini, et siue ulla nieniione rilus porri- sti quarto floruisse. Quod lamen ad reni nostram fa-
gendi lactis et mellis recens baptizatis. Est et ibi cit, cum in Sacramenlario Leoniano, sive Blan-
benediclio agni in Pascha, et benediclio aliarum car- chiniano, benediclio lactis et raellis a Sacrameulo
niiiiii, lura beuediciio lactis ei inellis. Dissimulare corporis et sanguinis Domini disiinguaiHur, liinc
lainen nolim, cl. Patrem Martene censuisse us- deducere fas est reraolissiinam ipsius antiquiiaiem.
tpie ad sxculuin noiiuui perseverasse in Occidenie Neque minoris roboris suppedilatur nobis argutnen-
ritum hunc exhibendi ncophyiis lac ct uiei (Marlen. tum ex paucitale feslorum; qua de re in subsequcnli
I. 1, c. 1, art. 15, de anliq. Eccles. ritib.). Joaiines capitulo agemus
cniin Diaconus, in epislola ad Senarium, edila a Ma- Non est auiem dissimulandum quod habetur hic
billonio.sciscilantera inducil : < Cnr in sanciissiiniiin dc confessoribus. Mense Aprilt ad missara nonam
calicemlac miltatur et mel, el Pasclix Sabbato cura hxc prxfatio occurrit: Qui non solum martyrum,
sacrifieiis offeratur (Tom. 1 MuswiIial.). > Diligen- sed eliam confessorumluorum es virlute mirabilis; li-
ler anitnadverte, qualis forel Joannis isiius Diaconi cetenim illi passione sint clari, qui manifestisacerba
tempore uios. Nonenira lacelmel seorsim benetlice- supplicia suslinuere tormenlis, etiam isli tamen, oc-
bantur, ut est in Leoniano Sacrainentario, sed una 1) cullw proposilo castigationis afflicliel cruciali, spiri-
CIIIIIvino raista offercbanlur. Respondet Joannes lalis observanlimdisciplinis iltorum sunt vestigia sub-
Diactnius: < Baptizalis liocsacraiiienii genus offerri, secuti. In subsequenli prxlatione hx-c alia haben-
titi intelliganl, quia non alii, sed ipsi, qui panicipes lur : Qni dum confessoresluos eliam nunc iantu.fe.sti-
liuni corporis et sanguinis Domini, lerram repromis- vitate glorificas, simul et nullum apud te sanclum prn
sionis accipient, cujus iler iiichoanies, lanquam par- positumdocesesse sine prwmio,et, prater duriora cer-
vuli, lacte nutriuntur et melle. > Hic autem assentiri lamina, fragiles qnoque ad tum remuneralionis'munus
nnn Lossnm doctissiniis viris Mabillonioet Marlene, invitas. Memorantur etiam in missa Irigesima octava
dnm epistolam lianc iribuunt Joanni illi Diacono, insignes confesserum tuorum et mariyrttm palmm.
qui sseculoChristi nono ex Vila Gregorii Magnialiis- Fieri potest ut inenlio isla confessorutn videatur de-
que libris non mediocrera noininis celebritalem sibi traliere aliquiJ anliquitaiis Sacrameuiario liuic. No-
coiiqnisivit. Num in Romana Ecclesia unus fuit Joan- rtint eniin erudili, primis Ecclesix sxculis inler
nes Diaconns? lntellexissent ii longc nirais velustio- Martyres et confessores discrimen iutercessisse. Qui
rcra fuisse aliero illo auctorem epistolx hujus, si pro Christo sanguinem, eoqtie magis viiam dabant,
q»ix idem scribit de conlirmaiione per presbyteros marlyres appellati; quivero exsilia, carceres, sive
875 DISSERTATIO.CAP. III: &7h
tormenta pro confessioneChrislianx professionis to- A j tre ambulanle inordinate. Mense Seplembri hic
lerabant, confessorum nomine donati fuerunt. Pro- legitur : Episcopalum qui desiderat, bonutn oput
cedenle autem lempore translalum fuit confessoriss concupiscil(I Tim. m, 1). Al in Vulgata : Si quis,
nornen ad eos eiiam qui piissimo vivendi gcnere cll episcbpatum desiderat, bonum opits desideral. Menso
virlutibus supra cxleros excellebant. Sed nibil hxcc Decembri lnc habemus : Ecee ettim Virgo in utero
pngnant adverstis Sacramenlaiii istius vetustatcm;; concepit,etc. Cttjttspolestassuper humeros ejus (Isai,
nam sscculo Christi quinio, quo ipsum fuisse con- vii, 14, lx, 6). ln Vulgala ; Ecce Virgo concipiet,
sarcinatum diximus, jam confessoris vocalralum adI etc. Cujus poleslas super humerumejus. Quo crgo
qnosqite sanctilate conspicuos viros propagaium Tue- tempore concinnata fuit hxc littirgia, nondum inRo-
rat. Serius quidem conlessorum liujusmodi, quam n mana Ecclesia tisus Vulgatx fuisse videtur.
marlyrum, fesia institnia fuerunl; sed ipso sxcnlo9 Quod supercst, ex prxstantissimo hujusmodi Sa>
qninto «oruin quntnie festivitates invalescere coepe<- cranienlario raultiplicem eruditionis Ecclesiaslicss
runt. Hoc noinine celebris potissimum fuii sanciuss segelem colligere possumus. Hic sentenliaruni co-
Martinus, episcopus Turonensis, de quo Apolliuaris s pia.quibus hxrescs Ariana, Pelagiana,Nestoriana et
Sidonius anno Christi 4S2 scribebat : < Basilicam a Euiychiana, refelluutur. Hic priuiaius apostolicx
sancli ponlificis confessorisque Mariini, perpetuuss » sedis, el ilfibata ejusdem Ecclesix doctrina, qtiam
episcopus, dignissimus tanto prxdecessore succes- eliara retiquarum magisirain Deirs constiiuit. Hic
sor, multum priori, qux fuit haclenus, capacioremi eodern die, quanquain non eodein anno, saucti apo-
novavit (Apoll. Sidon., I. iv, epist. 16). » Et infra : stoli Petrus et Paulus niartyriuin fecisse Iradiinlur ;
Qua?confessorinonerat sequasuo. quod et sancii Hieronynms, ct Prudenlius, atque
lnio animadverte niilluni in Sacrainentario isto fe- alii, opinali sunt : qua de rc tainen videndus est
sliiin confestorum haberi, si sanctum SilvestremII
Pagius (ln Critic. Buron., ad an. 258). Qux Dod-
-excipias, cui lameri, quod sub ethnicis impcralori— wellus Britannus de Paucit ile niarlyriiiii ( Dissert.
bus, aiUequam Consiantinus Magnus Roma potire-' II .) scripsit, nemo eruditoruin
veterum ignorat. llline, an
Hir, conTessoruminerila nen defuissc, veri1
anliquoruni sxculorum scriptoriims, major lides lia-
admodum siinile esi. Dubitnri etiam poiest num is3 benda? Ut alios
OHiittam, Paulinus Nolantis episco-
jam sanciorun) albo fuerit atldilu-, cura hicpreces* piis anno Chr. 4C6, in naiali 13, a uie tenebris
in illius depositione adliibitx videantur, et sancti1
erepto, scribebal:
.ippeflaiio viventibus eliara episcopis eo lempore
•tribucretur. Quod plus est, sancli Silvestri cnranic-' Hic Pelrus, liic Paulusproceres,bic martyresomnes,
Quossimuliuuuinerosinagnajtenel ambitusUrbis.
moratio ponitur hic mense Noveinbri, iiulliimqiicr'
«jus feslura exhibeltir pridie Kalendas Jantiarii, Sanctus Leo, in Natali aposiolorura (Serm. 8) com-
quod lamen reperias in Sacramentario Gregoriano, memorat : < Beatorum inillia martyrum, quae,apo-
iia III hinc etam aliquod insignis auliqiiilatis prx- slolitorum xmula triumphoru M, Urbem nostram
tioalnr.indiciuni. Aprili mense, ad missam 20, legas. purpuratis, el longe Intequc rtililanlUius populis
veliin hxc verba : Ctijus Ecclesia sic veiis confesso- ainbieruni. > Paria in hoc Sacramentario iiabes
ribus, fals^qtiepmiiisla NIISC Mense Aprili ad Missara Septiniam, in Vujus Prx-
agitur, ut tamen elfra-
gititatis humanm sempercavenda tnutalio, et nulHus faiiuue legitur : Quoniam lui operit, Mtmquepietaih
*il desperunda crnversio. De cnnfessoribus secundi: esl, qttod innumerm sanctorum tuoriim muttiludini,
^cncris, hoc est, de piis liominibus, hxc dicta non non solumcredtre in Filium luum Dominumnottrum,
puto; qui.enim confessoresfalsos eos quisquam ap- sed etiam pro eo pati datum est. Et infra ad missaiu
pellet, quibns nomen confcssoris minime convenic-.. vigesiinam octavam : Prcesta nobis, Dbmine, qumsu-
bat ? llxc polius interpretanda veniunt de confesso- mus, universa peccata pariter atque peritula corporis
ribus primi generis, qui coram ethnicis simulabantt et merilis evadere, quos innutnerabilium marlyrum
fe nonien Clirisli confessos fuisse. Et nisi malis hic; pid confessione circumdas. De intercessione qtioque
•agi de perseciilioue Aliicaua qux sub Felice IIII D * sanctorum, de vigiliis ante eorura festiviiatem;
papa, uti supra innuimus, «xciiata est, referendaL de suffragiis pro defunctis, de benedictione mi-
erit prxfalio Ista ad sxculum Christi lertium. Novi- ptiali, de cleri erdinalionibus, aliisque hujusinodi
nins enim sancti Cypriani xvo non defuisse confcs-. Ecclesix calholicse dogmaiibusetrilibus, a priorum
sores lioc nomine indignos, uli consiat ex ejus scri- sxculorum veneranda antiquitate ad. nos usijue
plis(/.i>V.'«t>«7m7.,c. 18; episl. 57). Ad uberius con-. transmissis, mutia ibi occurrunt. Tot etiam oratio-
firinandairi Sacramentarii Leoniani anliquitalem, nes, quibus nunc in sacris ulimur, ex eorum tem-
anirnadvertere eliatn juvat ibi adhibilam fuisse noni porum religione, sacraque eloquentia ad nos descen-
Vnlgatain,qua utiiniir, sed llaiicam veterem Scri- disse aniraadvertas. Ascensa Domini lum hic, tum
pturx satnclx versionem. McnseJunio babes : Nitii in Gelasiano, el Gregoriano anliquissimo, ut infra
granum tritici cadens in ierram, etc. (Joan. xu, videbis memoratur. Aseensionemel Ascentum ele-
54). In Vulgata est: Nisi grdnum (rumenli, elc. gantia Latina poscebat. Cliristianx plebi Ascensain
Mense Julio habetur liic : Separate vos ab omnii IISIIfuit, qux vox adhuc perdurat apud Venetum
fralre inordinalc ambulante (11 Thess. iu, 6 ). populum, Mutinenses, aliosque Ilalix populos. Cuni
ln Yulgala est: Ut sublrahatis vos ab omni fra- vero hic reperias tot de mariyribns missas et ora-
PATROL.LXXIV 28
'373 DE REBUS LITURGICIS 87S
tiones, tili nunc dicimus, de communi, id factum \ nicis diebus missa de mariyribus celebrata fuisse
noveris ut prxslo essent missx pro singuiis marty- credi poie-t. Aitamen in coemeteriis illis, ant xdi-
ribus, aliisque sanclis, quorum sacra corpora inira bus sacns, ubi eorum corpora jacebanl, celebrare
Urbem, seu pntius in suburbanis coeineteriiscondc- ad eorum honoieui niissain, reciirrenle anntia ipso-
lianlur, anl in quorura hnnorein templa Deo dicaia riiin inariyriiiu comtrieinoratinne . oliin inos fuissc
ftieiant. Sanctus Gregnrius Magnus hxc scribil ad putandiis esl. Illud d.enique inoiieniliis est lcctor,
Enlogium patriarcham Alexanilrinmn : < Nos autetn qiiani|ti.im de aticlore pretinsi Imjus alque oiiiiiiuin
pene omnium inartyriim, distinciis per dies singti- anliquissinti Sacraineniarii niliil cerle liahenmus,
los pnssionibus, collecta in uno Coriice nomina ba- posse illtui lamen jam ediinin a Paire B ancbinio
bemus ( quibus verbis marlyrologium designat) al- sancti Leonis Magui notnen retinere, liim qu<d
que quoiiilianis diclnis in eorum venerationc mis- pliira quam t|itisquam arbiiretur a sant ti-simo pon-
saruni solemnia agiinus ( Crcgorius Magnus, lib. vu, lifice illo prnfecia coniplectalur, tiiui eiiain iu a
episl. 29, ind. I). > De coniinuni marlyrum tiinc, Gelasiano et Gregoriano in posicruiii di»iiugualur.
ut reor, missa celebraia fuerit. Qui vero quolidianis Antiquitatein vero Co.licis Veronensis, unde Sacra-
dicbus in venerationein eoruindem inartyi iim missa nieutariuin ipsuni luil cxpressura, speciineu chara-
:pcracla dicatnr, inicrpreiationc aliqua forlassis indi- g cleruiu contirniabii, in sequenti tabella ejusdem Pa-
gei; netitie enim quadragesiniali teinpare, ac Domi- liis Blanchinii cura xre insculpluiii.
£77 DIS^FRTATR). CAP. IV. 878
CAPUT IV. t ibi inissa celehrala. Nulla ilii inentio liveMioos et

A
Be festis in Leoniannaliisjue Sacramentariis Romanm Exaliationis sanclx crucis ; nulla Assuiuplionis,
Ecclesimoccttrrenlibus. ant Naliviiaii. Deiparat. Sed qtiod prxripue me-
Si iniegrnm ad nos penenisset Leonianum Sacra- niinisseiuv.it, peiqnam similis est fesloriini liic de-
meivtariiim, inajor fotlasse lux nobis aflulgcrel ad scriptoriiin catalogus KalenJario oiiiniurn aut quis-
cjns iflateni diguosccndani. Exper anuir lamen an siuio, quori iEgitiius Biicherius e"societate Jesu olim
qtix panca iiijtiiiaiu leiniinriim cv.i-ere ad liujus- evulgavit, et exaraium raerito creditur circiler me-
inodi inquisitionem prxsidio nobis csse possinl. diuni sxcttliira quartum, tura quod ibi nulliis Roma-
Equidein cum festns diein eo mcmoratos consi- nus poniifex in feslis referltir ultra ilhnl teinpus,
dero, inde ^randis :inlit|iiiiatis prxrngativam cduci tum etiain quod in eo Codice cal.dogus Roniaiiorum
posse reor : Niillins («niessoiis solcinnitas ibi visi- poniificniu iu Liberio deînii, sine ulla ejus incnlione.
tur, rrisi sniicti Siivesni papx.cnjus lanien infia Kalcndariuni IIPC. titppte brcve ac rarum, neuiineni
cernes uonien beatornin faslis adJitum vel ipso s«- pigebit lnic translatum accipere, siniulque e regione
culo Cbrisli quartn. Fortassis eliam non de feslivi- posiiiim iiitueri Lconiauinn, ut qux siniiliiudo intcr-
tate, sed lanlum de riepoMtionerllius aiiiuta virielur Ci'dt, facilins deprchenrii possii.
KALENDArtlHM BUCIIEKIAMJM. ]
R KAI.ENDAItlLM LEOMA.NUJI.
lv Id. Janinir., Miliiadis(papx) in Callisli,
xvin Kal. Febr., Marcellini (papx) in Priscillx.
xin Kal. Febr., Fabiani (papx) in Callisii, ct Seba-
stiani in Calacunibis.
xit Kal. Febr., Ainetis ii Nomeiiiaiia. [Priores ntensesexciderunt.)
v>i Kal. MaTl., natale Pe:ri de Caihedra.
IH Mon.Mari.. Lucii (papx) in Callisti.
Non. Maru, Perpetu;c et Felicilatis Africx.
Prid. Ui. April., Julii (papx) in via Aurelia, millia-
rio 5-in Callisii.
x Kal, Maii,-Caii(paps?) in Callisti.
xiv Kd. Jun., Panhini et Caioceri in Callisti, Dio*
eletiaho IXet Maximianaviu coss. xvni Kal. Maias, sancti Tiburlii.
in Kal. Jun., Petri iu Calacumbiset Pauli Osliense, Paschale lempus.
Tusco et Basso dss. ". < ix Kal. Maias, Georgi martyris.
C
iv ld. (Jtil.), Felicis et Pliilippi in Priscillx; et in Dcdicatio basrlicx beati Peiri apostoli.
Jordauorum, Mariialis, Vitalis, Alexaudri; el in Ascensio Domini.
Maxiuii, Silani (lnuic Silanum mariyrera Novalt Pridie Peniecosien.
furaiirsuiit); et iu Pr:rlexiaii, Januarii. 11 1'entecnsieiiascendcniibusde fonic,
III Kal. A"g-i Abdiuiel Senen in Pouliani, quori cst DominicaPemecostcn.
ad Ursi.iiiiPileaiuin. Jejuniiiiii quarli uicnsis.
iv Nili. Aug., Stepliani (papx) in Callisti. vnt Kal. Jul., naiale sancti Jo:mnis Kaplislae.
vmtd. Aug-. Syxti (papx) in Callisii; ei Prxiextati, vi Kal. Jul., nalalc sancloruin Joannis et Pauli.
Agapiti et FclicisNimi. iii Kal. Jul., natale aposlolotum Pelri etPauli.
vn ld. Ang., Secunrii, Carpopbori, Vieiorini, et Se- vi Id. Juliarnin, naiale sanclnruni inartyrum Felicis.
veriani, Albann, et Ostiense P Pbilippi in ccemeterio 1'riscillx. Vitalis, et Mariia-
vi IJallisiaria, Cyriaci, Largi, Crescenliani, Memmix, lis, et Alexandri in coemeierioJordanoruin. Et Si-
Jtiliaiiat.et Sniaragili. lani in cceaielcrio Maximi,via Saiaria. Ei Januarii
iv Id. Aug., Laurentii in Tibintina. in ccemeterio Prxtcxiali, viaAnpia.
D
* Iti est .iniio Chiisti 2K8, quo illorum facla credi- if.ieveiusla Marlyrologia liortim ssnciorum mcntio-
tur translalio uno vodcmque.die. num faciuni. Et cum lipo cnnnecienilmne.H lalercu-
* Scriplum ihi, ut opinor, fuerit vi Id. Attg,, quo lu'«nsubsequens, in quo Batlisiaria csl p; o via Salaria,
«79 DE REGUS L1TURG1C1S SS9
Kalendarium Bucherianum. }
A Kalendarium Leoiiumum.
Idib. Aug., Hippolyihi in Tiburiina , ct Pontiani iii Non. Aug., natale sancii Stephani in coemelerio
(papx) in Cnllisti. Callisti, via Appia.
xi Kal. Sept., Timolliei Ostiense. vni Id. Aug., nalale sancti Sixli in coumelerio Cal-
vi Kal. Sept., Hermelis in Bassillx Salaria vetere. listi. El Felicissimi et Agapili in coemeterio Prx-
Non Sept., Aconti in Porlo; et Monni, el Hcrculani, textati, via Appia.
et Taurini. iv ld. Aug., naiale sancti Laurcntii.
>v Id. Sept., Gorgonii in Labicana. Idib. Aug., natale sanclorum Hippolythi et Pontiani.
iii Id. Sept., Protlii et Ilyacinthi in Bassillx. III Kal. Sept., nalale sanctorum Adaucli el Felicis.
xvin Kal. Oclob.; Cypriani Africx. Roinxcelebraiur xvin Kal. Oclob., natale sanctorum Cornelii et Cy-
in Callisli ". priani.
-x Kal. Octob., Bassillx h Salaria vclere, D ocleliano xvi Kal. Octob., natale sanclx Euphemix.
ix el Maxiraianovm coss. Jejuninm ntensis seplimi.
"vi Kal. Oclob., Eusebii (papx) in Callisti. Prid. Kal. Ociob., n.ilale basilicx Angeli in Salaria.
Non. Oclob., Marci (papx) in Balbinae. De|>ositiosancti Silveslri.
Vr. Id. Octob., Callisli (papx) iu via Aurelia mil- B ' v (vel vi) Id. Nov., natale sanrtoriim Qualuor Coro-
liario 3. naioiiira.
VId. Nov., Clementis, Semproniani, Claudii, Nico- x Kal. Dec, natale sanclx Cxcilix.
strati in Comilalum. lx Kal. Dec, itatalesanclorum Cletncntiset Felicitilis.
ui Kal. Decemb., Salurnini in Thrasonis. vm Kal. Dcc, natale sancloruin Chrysogoni el Gre-
vi ld. Decemb., Eulychiani (papx) in Callisli. gorii.
ldib. Decemb., Ariston in Ponium. Prid. Kal. Dec, naiale sancti Andrex apostoli.
viu Kal. Jan., natus Cliristus in Bethleem Judx. viu Kal. Jan., naiale Domini. Et martyrum Pastnris,
vi Kal. Jan., Dionysii (papx) inCallisti. Basilei, et Joviani, et Victorini, et Eugenix, el Feli-
lii Kal. Jan., Felicis (papae)in Callisti. citalis, et Anastasix.
Prid. Kal. Jan., S.lvestri (papx) iii Priscillx. vi Kal. Jan., nalale sancti Joannis evang.Jisix.
v Kal. Jan., natale Innocentura.
Nunc utrumque Kalendarium confer, Bnchcria- struclam fuisse Romx < ecclesiam saucli Michaelis
num, quod circiler annum Christi 555 scripium viri in suramitate Circi, > quasi prima sacia xdes ea
docli censenl, et Leonianum, quod ex conjecluris r. fuerit in Urbe liiulo sancii Michaelis insignila. Anie
exaratum opinamur ciiciter annum Christi 48S. In Bonifacium II, uti oslendimus, una sallem basilica
multis conveniunt, in aliis disi repai.t. Nonuulla ejusdem angeli a Roraanis colebaiur. Qux in Leo-
Tesia in illo referunlur, qute in isio non reperis. niano Sacramenlario memoratur, siia fuii in < via
Rursus alia in Leoniano exhibeniur, qtiorum i.ulla Salaria, > ejusque < natalis > dics, hnc est, anniuis
est mentio in Buehoriano. Quod nostra refcrt, nili I dedicationis dies, in honore erat. Moretn invcclum
in Leoniano occurrit quod opinioni de illius xtaie quotnnnis renovandx teniploruin dedicat onis habe-
adverselur. < Pridie Kalendas Ociobris > adnoUHur mus eliam a sanclo Leone Magno. Iiisnjer animad-
< natale Basilicx Angeli in Salaria. > Miuoris vetu- verle feslum dcdicationis illius referri i Pridie Ka-
statis suspicionem ingerere tibi possei hxc solemni- lendas Octobris > cum a pluriniis sxcnlis sancti
tas; nam ,-ut est apud Anasiasium , < Gclasii I papx Micbaelissolemnitas celebrctur leriio Kalendas Oe-
tcinporilius invcnta cst ecclesia sancti Anêli in tobris; eamque dedicationem non spectasse ad basi-
monle Gargano, > hoc cst circiter anniini Chrisii it)5, licam Gargani, sed quidem ad basilicam Romanani
et ex eo tempore excilatx videntur alix basilicx in in via Salaria xdilicalam. COnsitlerandnsqtioque iu
honorem sancti Michaelis. Sed prxlerquam quod Leoniano Sacramentario sancli Stephani dies lestus.
verba illa in ttibus Anastasii Mss. non leguntur, ex D Ibi tanturamodo ad tliem < III Nonas Augu.-ti > com-
iis cerle argumeniari non licct quin basilica aliqua memoraiur < nalale sancti Stcphani in cccmelerit)
Romx fuerit longe anlea constructa in sancti Angeli Callsli, via Appia. > In missa 4 is appellaiur < dies
lionorem. Anastasio ipso leste, Symmachus Roma- naialis cjus. > Vcrnm ad mUsam 9 siguata videtur
nus ponlifex circiier annum Christi 490 < ad arehan- annua deriicatio basilicx alicujus, in tionorem sancii
jgelum Micbaelem basilicam ampliavit, et gradus fe- -prulomartyris constructx; legitur enm in prxfa-
oit, et inlroduxil aqiiam. > Vitlen hanc basilicam tione : IIac fesliviiate Imtanles, qua dicatam nomini
antea fuisse xdificatam, et a Symmacbo duntaxat tuo basilicam beatus Stephanus martyr suo honort
fuisse amplificatam? Ergo cave ne inlerpreieris Ado- signavit. S.iculo aniem Christi quinln non una in
nerrvin Marlyrologio(radentem, peracta-apparitiOne Urhe el extra Urbeui basilica sancti Stephani fuit,
archangeli in Gargano, < non multo post > a-Boniia- uti memnrix prodituui est in sancti Leonis I et Sim-
cio papa (qui alius esse nequil nisi Sectindus) con- plicii Romanorum pontificum Vilis apud Anastasium.
a In postremis verbis fortasse excidit nomen Cor-
marlyris desideratur. At in Mariyrologio Hierony-
tielii
• * s\papx. miano sancla Rassilla ad httnc dietn p-niilur.
Bassillte pro coemeterio hic sumilur, nomeni
8gl DISSERTATIO. CAP. IV. 88i
Primo aspecla persuaseram mihi quo lempore Sa-'. A ronalos exhikei.il< Claudium, Nicoslratum, Simpbro-
cramentarimn boc litleris consignaliim fuit, nondum1 nianum, Caslorium, > alque < Simplicium. > At
festivitatem protomartyris Slephani celebratam fuisse B < Simplicius > iste invitus in ,Qnaliior Coronaloruin
post Nalivitalem Domini, scilicet <vn Kalendas Ja- aciem inveclus fuii. Manyrologium sub Hieronymi
nuarias, » cum ad eum diem nulla sil illius meniio. nomine editum haliet taniuinniodo < Claudi, Castori,
Sed oculos conjiciens in missam 7, lixc in praefa- - Nicostrati. > Excidit Sempionianus. sive Symphoria-
tione verba deprehendi: Et ideo Nativiiatem Filii\i nus. In antiquissimo Gregoriano Mntinensi eadetn
tui ,merilo prm cmteris, passienis sum fesiirilale subse- nomina repetuntur. At in iiiarginem divcrsa manu
aliam mis-ain intrusit, sub falso no-
qaitur, cujus gtoriw sempiternmprimusmariyr occurrit. sciolus aliquis
Ergo etiam die 26 Decembris lunc sancli protomar- mine Qualuor Coronatorum, scilicel, < Severi, Sevc-
lyris festum in usu erat, quanquam ad eum diem cxs. riani, Carpnphori, > et < Victorini. > Neque relieen-
osciiantia collectoris uulla sit ejus mentio. Coniraa dum est Patrem Solleriiiiii e socieiate Jcsn, in cora-
tam in Gelasiano, quam in Gregoriano antiquissimo 0 menlariis ad Usuardi Mariyrologium ( Acta sanct.
Sacramentario infra edendo, niillom sancli Slephaniii Bolland., tom. Xll JuL), quxsisse noniina Qualuor
feslum invenies ad diem teriiam Augusti. Neque e Coronaiorum in Kalendario liiichcriano, ad diein
ullum cjtis vesligium in Vindobonensi et Muiinensi; " < vii Id. Aug., > ubi nalalis < Secunrii, Carpoptiori,
Cndicibus. Quare inletligas non ejus esse anliquiiatiss Victorini, > et < Severiani, Albano > et < Oslierise. i
festum Invent onis sancti Slepbani, qux a nonnuliis s Sed ca conquirenda fuere ad diera v seu < vi 16".
creditur. Anliquissimisteraporibus, uli ex Leoniano 9 Nov. > Snbdit ille : < sed quid sibi volunt Albano et
constat, die terlia Augusti dedicalio alicujns basilicxe Ostiense? > llisce verlds indicatur, cx sacris iis cor~
cetebrabalur. Aniiquatum postea hoc festum cumn poribus quxdam asservari in oppido < Albano, > nisi
subsequenlium pnntificumdevotin erga sancium pro- velis, in via qux Albanum ducil, reliqua vero in via
tomartyrem renovare vellet, Invenlionis reliquiarum n < Ostiense. >
illius titulutn feslo itnposuit. Quod etiam animadvertas velim, uti neque post
In Kalentlaiio Bucheriano ad diem i v Idus Novem- - reslauratum seu ordinatum a sanclo Gregorio 1 pon-
bris > habetur nalalis martyrum < Clememis, Sera- lifice Sacramentarium-staliilis fuit feslorum calalo-
proniani, Claudii, Nicostrati in Comitatum. > Inn gus in Romana Ecclesia, alque aliis ipsain iniiianti-
Leoniano lanlummorio habelur < natale saiiclorura n bus, ita et anie sancium Gregnriura varii hac in ro
Qnaiiior Coronatorura. « Suspicor ego, pro in Comi- '- fuere mores. In Gregorianoad diem 18 Jantiatii lia-
latum, quod in Bucheriano nullum tolerabilem sen-- pr beiur < natale sancix Priscx; >ad diem^S ejusdem
suffl admitlit, scriptum fuisse Quwuor Coronalorttm,el :t raensis, < natalc sancti Vincentii; > ad diem 25
Rocberktffl.quod corriipli characteres forent, legissee Aprilis, < natale sancti Gregorii, > ut alia fesla
in Comitatum. Forlassis eliam ibi fuil vt Id. Nov.,, omiilain. De his tamen in Gelasiano nihil oecurrii.
cum eo die in velustissimis mariyrologiis rrcunatit Rtirsus in GelasianoCodice fesia exhibentiir, quilius
Qualnor Coronatorum dies festus. Istorum Matyrunin in Gregoriano nullits erat locus. Bucherianuin Kalen-
nomina habes ex Bucheriano, id cst, < Clenientis,, darium, omnium anliquissimum, ad diein < iv Non.
Seroproniani, Claudii, Nicostrali. > Est hic interr Aug. > habet Feslum < sancti Stephani (papi) in
Martyrelogosnon levis pugna , imo confusio. Tradi- Callisti, > quotl eliam reperias in anliquissiniis Mis-
dere veieres Melcliiadis papx xvo excidisse horum n salibus Gregorianis. Veruui in Leoniano et Gela-
nomina, ac proplerea invaluisse nomen Quatuor Co- siano nulla est hujus festi ralio. Apostolorura dies
ronatorum. Fabulam prodit Kalendarium Bucheria- fes'os Ecclesia catholica nunc celebrat, aut singulos
num, in quo expressa liabes eorum nomina, uti con- aut binos recolens. At sxcnlo nono, quo exarati
jeciurx fuerunt, sub sancto Liberio poniifice. Inn fucre antiquiores Codices Gregoriani, quinqne dim-
Martyrologio Romano cardinalis Baronii revelaiaa taxat erant aposlolorum fesla. Nam celebrabaltir
dcinde dicunlur hxc nomina, eaque fuisse < Severi,, D E Kalcndis Maii < naiale aposiolorum Philippi et Ja-
Severiani, Carpophori, et Victorini. > In ea quoque e cobi; > et iu Kalendas Julias, <naiale sancii Pctri; >
senteniia Usnardus el alii prxcesserant. At hicc el subsequenli die, < natale sancti Pauli; > el prid.
emendalionem poseil Romanum idem Marlyrolo- Kalendas Decembris, <natale sancli Andrex ; >el vi
gium, cum veris Qualuor Coronalorum nominihus s Kalendas Januarias, < natale sancli. Joannis Evangg-
derelictis aliena fuerint supposita. Jam ex Buclie- lislx. > Ex Gelasiano autem ediscimus celebratum
rianoKalendariodidicisti qux nomina gererent Qua- olim ftiisse < nalale ointiiiiin aposloloriim > infra
tuor Coronati. Ibi lortasse pro Glementiireponendum» octavam aposiolorum, Petri et Pauli. Vide ibi libro
est Castorit nomen, ila quippe in antiquissimis Mar- secundo, capitulo irigesimo qiiinio, Missam<in na-
tyrologiis scribitur. In Gelasiano Sacramentario ad1 lali omnium apostolorum. > llnjus festiviiatis ac
sexlum Idus Novembris memoralur naialis diess missx anliquitatem confirmalam videas a Sacraraen-
• Qnatiior Coronatorurn, Costiani, Claudii, Casiori,, tario Leoniano , in quo ad raissam 21, currenlo
Siinproniani. > Recte se habent Claudii et Sempro- ociava eorumdem principum apostoiorum, oralio
niani, nomina. Costianus pro Nicoslratus fort.is.sepo- hxc legitur : Omnipolens sempiierne Deus, qui nos
lilus.. Yelusti Codices Gregoriani ad Iranc diem Co- onmiumaposlolorummerila sub una tribulsti celebri--
«83 DK REBUS LITUftGICIS S84
lalevenerari, qumsumus,ttl celerem lum propitialionis ,\ lauriaiornm trium apostnlorum. Neque in vetnstis
ttbundantinm, mulliplicaiis intercessoribus, largiaris. GrcgorJanis Codicibus invenias Januaiin meiise so-
En unde sumpia olim fttit oratio quam Ecclesia nunc lernnein diem < sancii Vincenlii martyris, > qni ta-
adhibel in festo Omnium Sanclnrum. Liceat milii incii iu Kalendario Marieniano visitur. tn eo quoque
etiam animatlvertere non lanlx antiquiiaiis esse relerlur ad tlietn 25 Jnlii < nnlale sancli Apnllina-
Kalendarium illnd Romannm , quori publici juris ris innnyris Itavennx. > Veruni in vetuslissimis Sa-
fecere celebres Bcnediciini monachi Mariene et Du- cramentariis Gregnriauis ejnsmndi (eslum ne(|iia-
ranri. Ibi lcgitur < natalc sancii Jacobi apnstoli > qnam legilur, ila ut jam inielligas, Kalendario il!i
ad diera 25 mensis Jtilii; el ad dicm 23 Atigu- longe niinoreiu trilnieiidani esse vetusiatrm, quam
sli, < natale sancii Bartholomxi apostoli; > et ad docii-simi ii ninnachi persuasum habnere Ex Sa-
diem 21 Septembris, < naiale sancti Matihxi apo- cramentariis autem Gelasiano el Gregoriano infra
sloli. > Sed sxculo Christi nono feslivitates hujns- edendis quanuuam leclor dignoscere per se pnssit,
modi in Ecclesia Romana nondiim babebanlur in- quot stiliinde festa in Missale ac Breviariuin Rnma-
stitutx, ut constat ex anliqiiissimis CodicibusSacra- Diiiiiinvecta fiieriul usqite ad tempora nnsira-, ad
meniarii Gregoriani Vaticano , Oihohoniano, Vin- iiiajus tamen ipsius commodum subjicere placuit il-
dobonensi, et Mutinensi. Propterea CoJicibns istis ° lorutn qnoque Kalendaria, ut sub uno conspectu
vetnstate impares ccnsendi illi qiiibus usi sunt Pa- singula eorum lemporum festa habeantur.
indlius el Menardus; in ipsis enim exsiam festa prx-
KALENDARIUMGELASIANUM. KALENDARIUMANTtQUUMGREGORIANUM.
JANUARIUS.
Kaleml., octava Natalis Domini. Kaiend., octava Domini.
vui Itl., Theophania. VIIIld,, i:pipltaiiia.
xix Kal. Febr., saneii Felicis confessoris. xix Kal. Febr., sancti Felicts in Pincis.
xvn Kul. Febr., saneli Marcelliconfessoris. XVIIKal.^Febr., S. Marcelli papae.
xni Kal. Febr., sanctorum niartyrum Sebastiani, Ma- xv Kal. Febr., sanctx Priscx.
riae, Marlhi, Audifax, et Abacuc. ltem sancli Fa- xm Kal. Febr,, sanctoruin Faliiani et Seb.istiani^
biani marlyris. XIIKal. Febr., sanrlx Aftnetis.
xii Kal. Febr., sancix Agnelis. xi Kal. Febr., sancti Vincenlii.
v Kal. Febr., nativitas sanctx Agnetis. v Kal. Eebr.., sanctx Agnelis secundo.
FEBIITJAHIUS
iv Non., Purificatio sînctx Marix^ G tv Non., Ypapante, sive Purilicatio sanctx Marix.
Non., sanclx Agatlix. Nonis, sanctx Agatlix.
iv ld., sanctx Soieris. Sepluagesima.
Septiiagesima. Sexagesima.
Scxagesima. Qtiiti'iuagesima.
Quinquagesima. Qiiadragesiina.
Quadragfsima. xvi Kal. Mart., sancti Valeiiiini.
xvi Kal. Mart., sanctorum Valenlini, Vitalis, et Fi-
liculae.
xiti Kal. Mart., sanctx Julianx.
MARTITJS.
Nonis, sanctarum Perpelux et Felicitalis. iv Id., sancli Gregorii Papx.
vni Kal. April., Annuntiatio sanctx Marix. viii Kal. Apr., Anuiiiitiatiosanctx Marix.
Pascha. Pasclia.
APBItlS.
idib., sancix Etiphemix. XVIIIKal. Maii, sancioruin Tiburlii et Valeiiani.
ix Kal. Maii, sancti Georgii.
iv Kal. Maii, sancti Vitalis.
MAIIJS.
Kalendis, Pliilippi el Jacobi aposlolorum. Kalend., apostolorum Pbilippi ct Jacohi.
Ascensio Dnmini. v Non., sanctorum Alexauriri, Eventii, et Theodnli.
v Non., sancti Juvenalis. Ei Invenlio sancix Crticis. Priri. Non., nalale saucii Joannis ante riorlain La-
, Peniecosie. tiuam.
iv Id., sanclorum Nerei el Acliilleifrairum, et sancti vt Id., sanciorum Gordiani et Epiraachi..
Pancralii. AscensioDomini.
iv ld., sancii Pancratii.
Pentecnsie.
iii Iri., naiale sancix M;irix ad Mariyres.
viu lial. Jun., sancti Urbani papx.
885 DISSEItTATIO. CAP. IV. 888
KalendariumGetasianum. Kelendarium antiquum Gregorianum.
JUNiUS.
iv Non., sanctorutn Petri el Marccllini. A Kalend., dedicatio basilicx sancti Nicomedis.
Prid. Id., sanctornm Cyrini, Naboris cl Nazarii. iv Non., sanclorum Marcelliniel Peiri.
xvii Kal. JuL, saucti Viti. xiv Kal. Jul., saiiciorinn Marci(t Marcilliani,
xiv Kal. Jul., sanctoriiin Marci ct Marcelliani. xtn Knl. Jul., sanctorum Protasii et Gerv.isiL
xui Kal. Jul,, sanciortim Gervasi et Proiasi. VIIIK>l. Jul., natale sancii Joannis Baptisla'.
VIIIKal. Jul., natale sancti Joanuis Biptisla'. vi Kal. Jul., sancioruin Joannis et Pauli.
vi Kal. Jul., sanctoruin Joaunis et Pauli. iv. Kal. Jiil., sancti Leonis papx.
III Kal. Jul., natale apostolorum Pelri et Pauli. III Kal. Jul., natalc sanctorum Peiri el Pauli apo-
siolorum.
Prid. Kal. Jul., nalale sancti Pauli.
JULIUS.
Prid. Non., ociava apostoloruu*.. vi Non., s-inctorum Processi et Martimani;
v (seu polins IV) Kal. Aug., sanctorum Siinplicii , vi ld., uaiale Sepiem Fratrura.
Faustini, et Viairicis. iv Kal. Aug., sancioriim Fclicis, Simplicii, Faustini,
III Kal. Aug., Abdo et Senis inariyrum. el Bratricis.
III Kal. Aug., sanctorura Abdon et Seiinen.
AUGUSTUS.
Kalend., natale Machabxorum. B Kalend. sancti Pctri in Vincula.
vm Id., sancti Sixli. iv Non., sancti Slephani episcopi.
v.i Id., sancii D maii. Nonis , sancloruin Xysti episcopi, Felicissimi, et
iv Itl., saucli Laurenlii. Agapyli.
III ld., sancti Tiburtii. vi lil., sancli Cyriaci.
Idib., sancti Hippolyllii. iv Iri., natale sancii Latirenlii.
xvni Kal. Sept., As-oinpiio sanclx Maria:. III Itl., sancii Tiburlii.
xvii Kal. Sept., oct. saucti Laurentii. Idib., sancti Hippolythi.
xv Kal. Sept., sancii Agapiti. xix Kal. Sept., sancti Euscbii prcsbytcri.
xiv Kal. Sepl., sancli Magni. xvui Kal. Sept., Assuinpiio sancix Mari.c.
vi Kal. Sepl., sancti Ruffi. xv Kal. Sept., sancti Agapiii.
v Kal. Sept., sancii Hermis. xi Kal. Scpt., sancti Timothei.
iv Kal. Sept., passio sancti Joannis Baptistx. v Kal. Sept., sancii Hernietis.
iv Kal. Sept., sanctx Sabinx.
III Kal. Sept., sanclorum Fclitis et AJaucti.
SEPTEMBER
Kal., sancti Prisci. •C xviu Kal. Ocl., sanclorura Cornelii clCy|iriani. Ifem^
vi Id., Nativilas sancix Marix. Exaltalio sanctx Crucis.
v Id., sancti Gurgnni. xvn Kal. Oct., iiiitale sancti Nieomcdis.
xvin Kal. Octob., Exaltalio sanctx Crucis. liem, san- xvi Kal. Oct., natale sanctorura Eiipliemix, Lucix et-
clorum Cornelii et Cypriani. Geininiani.
v Kal. Octob., sanctornra Cosmx et Damiani. v Kal. Oct, sauctorum Ccsnix et Damiaui.
iii Kal. Octob., sancii Michaelisarchangeli. ni Kal. Oci. , dedicatio basilicx sancii angeli Mi-
vi IJ., Nalivitas sanclx Marix. haelis.
iii Itl., saiictorum Proti et Hyacintlii.
OGTOBEB.
Konis, sanctorum Marcelliet Apulei. Noms, natale sancti Marci papx.
Prid. ld., naiale sancti Callisii papx.
NOVEMBER.
vi Id., sanclorum Qualuor Coronatoruin Costiani, |D Kal. sancli Cxsarii.
Claudi, Castori, Simproniani. vi ld., sanctorum Quatuor Coronalorum.
x Kal. Dec, sanctx Cxciiix. v ld., uatale sancli Tliendori.
ix Kal. Dec, sancli Clemeutis. Item, sancix Felici- iii ld., natale sancti Mennx. ltem , sancti Martin'
taiis. - episcopi.
lii Kat. Dec, sanctorum niarlyriim Saluruini, Cri- x Kal. Dec, sanctx Cxcilix.
sanli, Mauri, Darix, el alioruin. ix Kal. Dec, sancti Clementis. Item , sancix Fcli-
Prid. Kal. Dec, sancti Andrex aposloli. ciiatis.
VHIKal. Dec, sancti Chrysogoni.
iii Kal. Dec, sancti Saluniini.
Prid. Kal. IKc, sancli Andrex aposloli.
*»7 DE REilUS LITUUGICIS 8*8
Kalendaiium Getasianum. Kalendariumantiquum Gregorianum.
DECEMBER.
vii ld., ociava sancii Andrex apostoli. A ldib., sanctx Lucix.
xii Kal. Jan., sancti Thomaeapostoli. vni Kal. Jan., Nativilas Domini.
VIIIKal. Jan., NiitaleDomini.. vn Kal. Jan„ natale sancti Stephanf.
vu Kal. Jan., sancti Slephani. vi Kat. Jan., sancti Joannis evangelislar
vi Kal. Jan., sancti Joannis evangelistac. v Kul. Jan., sanctorum Innocentum.
v Kal. Jan., snnctorum Innocentum. Prid. Kal. Jan., saneti Silvestri papx^
CAPUT V. eorum quidem sentenlix adhxrendum omnino vide-
De SacramenlarioGelasiano. tur. Certum quippe est exhiberi in eo Sacraraenia-
Ad ReinanaeEcclesix Sacramentaria quod attinet, rium pro Ecclesia Romana constructum, ihique olim
nihil aliud antiqua monutnenia babent, nisi Gela- usurpaium, cum in tiiulo inscribaiur: Liber Sacra-
sium I ponlificemcirciter annum Cinisii.4t)5 confe- mentorttm Ecclesim Romanm; aiqne ibi referanmr
cisse < sacranienloriiin prafaiiones eloraliones cauto raissx de sanctis, quorum fesia in eadem Ecclesia
sermoue, > uli ex ejus Vila apud Anastasium Bibtio- celebrabantur. Aut ergo sit Sacramentarium Gelasia-
thecarium consiai. In antiquiore tamen catalogo Ro- niim, aut Gregorianum, neqneenim ulla alia nisi bxc
manoruin Pontificuro, quera cl. Pater Josepb Blan- in usu fuere Romanx Ecclesix posl firiem saeculi
chinius, Oratorii Romani presbyter, publieijuris tecil qjuinti. Gregorianum non est : eigo Gelagianumsit
de Gelasio haec referuntur: t Fecit et bymnos in oportet. Ad eamdem verilatem conspirant, qux ibi
modum beati Ambrosii. Fecitelsacramentoruin prx- tradunlur libro tertio, Missa 58 et sequeniibus tem-
fationes caulo sermone (Blanchin., in proleg. ad tom. pore belli , ubi Deus rogaiur ut Romanorumregum
IV Anast.), > ubi nihil de orationihus. Erat procul sibi subditumprolegatprincipalum.Ut Romattinominis
dubio ante sancli Gelasii tempora suum Romanx Ec- inimicosvirtule sum comprimalmajestaiis. Ul Romani
clesix Sacramentarium; ac proinde illud Gelasius regni adsil principibut. Ul Romani imperii defendat
lantummodo instanrasse, meliorique ordine donassc, reclores. Ut barbararum gentium comprimalferilatcm.
aliis ctiam praefalionibusauxisse, credendus est. San- Deus regnorumomnium, et Romani maximeproteclor
ctus deinde Gregorius Maguus pontifex, tcstante imperii, da servistuit regibusnoslris (illis) Iriumphum,
Joanne Diacono,circiter annum Chrisli 591, < Gcla- etc. Deus, in cttjus manu corda sunt regum, principi-
sianum Codicem de missarum solemniis, multa sub- Q ( bus nostrisfamulis luisregimen tum imponesapienlia,
trahens, pauca convertens, nonnutla vere superadji- eic Sancii Gelasiiteinpore pro Grxcis iraperatoribus
ciens pro exponendisevangelicisleclionibus, in unius preces Deo oiTercbaniur, quia supremum tiominiiiin
libri volnminecoarctavit (Joan. Diac, in Vil. Greg. in Urbe reiinebanl; scd simul pro reî«H»Gothicis,
M.). > Obscurasunt verba illa : pro exponendisevan- eidem Utbi dominantibus. Ibi Kalendis Januariis ha-
geticisleclionibiis,nisi velimus Evangelistariumquo- beiur missa Prohibendum ab itlolis. Lege eruditas
que fnisse a sancto pontificeinstauralum, de quo nilii' cardinalis Baronii nolas in MarlyrologinmRomanum
apud veteres occurrit. Sxculo Christi nono super- ad banc diem, et intelliges quanium Romani Ponti-
sliies adhuc ftiisse GelasinnosCodicesde Sacramen- Oces, cxterique episcopi sxculo Christi quarlo et
lis, card nalis Bona et Mabilloniusanimadverterunt. quinto laborarint, nt ethnicorum supersliliones ab
Et cerle anno Chrisu*851, in Cenlulensi mouasterio, illo die elimiiiarent. ilxc ad sancii Gelasii tempora
jti consiat ex ejus Clironico apud Dacherium, asser- spectani.
rabantur i Missales Gelasiani quatuordecim, Grego- Itidem libro primo, niissa 85, legilur hic < Bene-
riani tres (Dacher., in Chren. Centul. monasl., Spi- dictio super eos qui de Ariana ad catholicam redeunt
;ileg.). > Anno auiem 1680, libros tres Sacramento- uniiatem. >Cura Gelasii xtate ista, ut vides, conve-
rum liemanm Ecclesimex insigni Codice Christinx D | niunt. Nondumeniin Ariana hxresis exslincta jacebat,
Suecorum reginx, in Italiam e Gallia asportalo, evul- eamqiie, vivente ipso Gelasio, Gothi prolitebantur,
gavit Joseph Maria Thomasius, ciericus regularis, ltalix dominantes.Jam diu vero animadvertit cardi-
postea eminentissimusel venerabitis sanctx Roraanx nalis Tlioiiiasius Codicem unde sumptum fuit Sacra-
Ecclesix cardinalis, vir pielate non rainus quam do- mmtarium hoc in Gallia exaratuin, ibique ad usum
ctrina conspicuus,et de sacris litteris optiine meriius. alicujus Ecclesix fuisse. In Gallia vero et Hispania
Ut is vir modestissimus fuil, conjecturas lautummodo anle annum Christi octingentesimum Symbolo Con-
exeruit, qux suadere viderentur GelasianuraSacra- staminopolilano additura fuerat ad processionem
mentarium illud esse, quanquam et ipsc agnosceret Spirilus sancti Filioque, atque ita Symbolum canta-
ac fateretur nonnullos festos dies subsequentibus sx- batur in sacris, quod lamen minime probavit Leo III
culis ad illud accessisse. Ante Thomasium in eamdem papa anno Chrisli 809, ut Acta ostendunt a cardinali
sententiam concesseranl celeberrimi viri Joannes Baronio ad eum annum evulgala.Cum vero in Sym-
Morinus et cardinalis Bona, quibus Codexidem ms. bolohujus Sacramentarii additio illa tfonlegatur.recte
reginx Suecorum non ignolus fuit, opinali, videlicet, indeinferturCodicem anieeatempora fuissescriptum.
ipsum Gelasio tauquam auctori esse tribuendum. Et Prxterea, Anastasio tesie, Gregorius II papa, circiicr
889 DISSERTATIO. CAP. Y. 89C
annum Chrisli .720, < Quadragesimali tempore, ut A Pfafflus, Gregorius Magnusail, se canoni missatico
in quinta Jeria jejunium atqtte missarum celehritas adjecisse orationem Dominicain, qux in eodem ha-
fierel in Ecclesiis, quod non agebalur, instituit. > ctenus non exslileril. Iiaque in Gelasiauo Codice ea
Cum aulem in hoc Sacramentario nulla missa assi- inveniri haud debet, qux tamen in illo quem Tho-
gnetur feriis quintis Quadragesirox, ejus anliquitatem masius edidit exslat (Greg. M., I. vn, epist. 64). >
inde etiam sstimare licet. Accedit quod nulli hic Sed ubi Pfaffius diligentius sancti Grcgorii verba
dies festi tribuantur sanctis pontiiicibtis Sylvestro, expendisset (Greg. M. epist. 12, /. ix, Ed. Bened.,
Leoni Magno, et Gregorio pariter Magno. Reliqua olim 64), et cardinalem Bonam (Card. Bona, l. n,
argumenia ad ipsius veiustalem asserendam ab ipso c. 5), aut nolas Benediclinorum consuluisset, non ei
ven. cardinali Tbomasio adhibila in ejus prxfatione excidisset, ut reor, tam inconsulla hujusmodi sen-
habebis. Verum Sacramentario ipsi posl Gelasium tentia. Canonem missx, u i sanctus Augustiniis
additamenta facta fuere. Id minime inficias imus. At aiebat, < fere omnis Ecclesia Dotninica oratioue
nibil hoc obslat quominus auctor illius dicendus sit concludit (Aug. episl. 149, olim 59, ad Paulin.). >
sanclus Gelasius, quando et ipsa liturgia Gregoriana Hoc idera sancti Cyprianus, llieronynius, Opialus
a nemine suo auctori eripitur, quod in eam post san- " Milevilanus, Cyrillus Jerosolymiianus, Ambrosius,
ctum Gregorium invectx fuerint alix orationes, fesla, seu quisquis auctor de sacrameniis, aliique confir-
et ritus. Certe bic occurrit ad diem xitf Kalendas mant. Fierine poluit ut orationem lanli momenii una
Harlii missa in natali sanctx Julianx; ad xiv Ka- Romana Ecclesia olim in sacris omitleret ? Apage !
lendas Septembres, missa in natali sancti Magni; Non omisit profeclo; ne rae eam priraus in liturgiam
vi Kalendas Seplenibris, missa in nalali sanctiRuffi; invexit Gregorius Magnus, sed tantummodo statuit
et Kakndis Scptembribus, missa in natali sancti eam recitandam esse post consecrationem, aliquos
Prisci; qux festa non ad Romanam, sed ad Galli- propterea damnaus, qui aut ante ipsam consecra-
canas Ecclesias spectabaui. Missa quoque habetur tionem, aul post comraunionem ipsam reciiabant,
ibi in Exaltalione sanctx Crucis, qui dies festus, ut aut aliarn pro ea orationem substiiuerant. De ipso
erudili norunl, post sancli Gelasii terapora insiitulus pontilice murmur erat in Sicilia, « quia orationem
fuii. Caput etiam Qnadragesimalisjejunii ad feriam4 Dominicammox post canonem dici slatuisset. > Qui-
Quinquagesimx slatuitur : quod Gelasii xvo aptari bus ille respondet, ad Joannem episcopum Syracu-
nequit. Haec, inquam, produnt quidem Cotliceinscri- sarnirn ila .scriliens : < Orationcm vero Dominicam
ptumfuisse longe post Gelasii aetatem; sed minime mox post precein dicimus, quia raos apostolorum
impediuut quin Sacrainentarinm ipsum appellandura (, .-. fnit, ut ad ipsam solummodo orationem oblationis
sil Gelasianum, et merito sil eidera pontifici iribuen- hostiam consecrarent. > Etinfra ; i Dominica ora-
dum. Cum vero sub Carolo Magno Francorum rcge tio apuri Grxcos ab omni populo dicilur, apud nos
ante annum Christi oclingentesimum, sublata litur- vero a solo sacerdole. > Mos ergo aniea quoqne Ro-
gia Gallicana, invalueril Gregoriana , el Gelasiana nix erat rccitandx oralionis Dominicx < mox post
cessarit iis in tocis ubi antea usurpabatur, ad agno- canonem ; > liunc servandum jussit sanctus pontifex,
scendum ducimur Codicem ipsum Gelasianum ante ac taiitiiimiiodo eos improbavit qui loco non suo
ea lempora scriptum fuisse. eamdcm reciiabanl, aul pro illa novam in sacra in-
Veruin sub fuiein prxcedentis sxculi coniia litur- liuseranl. Ad Pfaffiicensuram hxc arbitror satis.
giam Gelasianam, seu potius contia Codicem, a Audiendus nunc Jarobus Basnagius. Ut is ostcn-
venerabili Thomasio editum, insurrexit Jacobus Bas- d.Had sxculum decimum peninere Missalema car-
nagius, Samuelis consobrinus, ex Calvinianorum dinale Thomasio editiim, sequenlibus uiilur argti-
grege; et de antiquis liturgiis toqiiens(J. Basn., Uist. menlis. < Cereus, iiiquii ille, in hoc Missali mullis
eccles. I. //, l. xvi, c. 10), contendit Missalem eum cuin cxremoniis benedicitur. Ilunc morem quidam
librum saeculoChrisli lantum decimo fnisse consrri- niiituati sunt a paganis, qni faces in suis feslis ac-
pltim. Quisquis ejus verba legit, miram in homiue D TJcendebant. Sed Tertisllianus ei Palres concilii Eli-
illo confidentiam nflendit. Sed anlequam ipsius sen- beritani damnarunl. Sanctus vero Hieronymus in
tentiam excutiamus, juvat referre qux Christophorus Orieme usiiatum lolerandum censuit. Gregorius I
Matthxus Pfaflius Tubingensis professor, anno 1718, Magnus, cxreinoniarum arnator, in Occidenlem, sx-
in opusculo de liturgiis de Gelasiana liiurgia scribe- culo vn invexit. Al liunc riluin mininie amplexus est
bal. En ejus verba : < Oslendii Jacobus Casnage populus; nam paucos post moriem Gregorii annos
eam Gelasio longe posteriorem esse, alque ad sxcu- cidem esl forraali opposiiione adversalns. Dubitutur
lum decimum spectare. Ilujus ergo argumenta cum Galline an Gallxci ob^titerinl.Quaremagnoannorum
nemo hactenus ex Romanensibus jugulaveril, rum nnmero opus fnii ad eum inlrodiicendum cum nmni-
ct Basnagius ad eas ralioncs quas pro sua sentenlia bus cxremoniis,qux una posl alierani succedere so-
Thomasius attulit nil respouderii; nos rem indeci- let. > Oblilus est Basnagius, mouere lectorem ut
sam liic relinqueremus, nisi causa nobis prxcipua, hinc ediscat referendum esse ad sxculura dcciinum
sed a Basnagio, hauri memorata, essei, ob quam Missalera a Tlmraasio typis editum; sed sinc moni-
lianc liturgiain Gelasio arijudicandam cen.seremus. > lorc id successurura ille sibi pcrsuasit. Ad cercorum
Q.ux-rismbxccausa? < En vero islam, pergit dicere jn sacris origincm quod atlinet, vide infra, cap.,20.
Cerei aulem paschalis ritura duin is ad posteriora A gustino ; cerei paschalis benedictio, hoc est: Extultzt
sxcola traliit, illudere plane volnisse lectoribus suis - jam j angelica lurba ccclorum.Id non facilc credendum,
videtur. Uli ipse noverat,apud Catholicosaccenriilur (|iianquam t\ similitudine veri prorsus non rareat, cum
cerens, ei rie eo caniiur pnrfatio ad osiendenda ip- idem i sanctus dociorgeminns versnsasserai a se com-
sius mysieria.ln hnc sitaesunlomnes cxremonix.ad \
positns < in laudem cerei (Aug., de Civit. Dei, l. xv,
quas slabiliemlas tanlo ariimrum mnnero opus fuit, cc.2'2). >Allamen pluranequaTis,ntinaiiii tangasquain
si ipsuiii aiiriiniiis. Noverat iiidem ipse in liturgia inani i aiguiiienlo aiilii|uilalem GclaîaniCmlicisBas-
Gotbicaa Tlio.i asio ediia, et in Sacraireniario Cal- inngius ex cereo pasclialiminiieiidamsusceperii 1
lico, quod Mabillonius pttblici juris fecil, benedi- At rtirsus ille inslat, im|uiens: < In hac liiurgia
clioneni cerei occnrrere, alque lias lilnrgias prxce- (feria ( sexta ntajnris hebdoinadx) legitur: Respice
dere annitm Christi oclingenlesimuni. et nihilo secnts propitius j ad Romanum, sive Francorum, benignus,
morem hiinc ad louge posicriora tempora pertra- iimperium. Omnes norunl impcriiim hoc anno 806 per
hcre auriet. Mttlto evidentius leclori illudit, cum Carolurn < magnuin exordiiira cepisse, et propterea ad
ipsuui ab Oriente in Occitlentem per sanctum Grego- itempora coronationem illius stibsccuta necessarius
rium fuisse invectum ait, nullo teste addticio, ratus referendus est Codex. > Etiarasi darenius, inferri
sibi aflirmanti iinnniquemque esse assensurum. Lo- B " binc posse Codicem exaralum fuisse posl aiintnn
cum ergo afferam, quo frelus hoc ille pronuniiavit. iCltristi octingeiiicsimura,niiin propterca seqtieietur,
Gregorius magnus ad Marinianumepiscopura Raven- uli Basuagius somniavii, ipsum periiuere ad sxcu-
nalem, adversa valetudine laboranteni , scribit : < A lum deiiinura? Sed qtiiil raoror ? Bonara fidem in
vigiliis quoque tcinperandiim esi, el nreces qnx su- ccnsore hoc desider.ire cogiinur, qui prxcedentem
per cereuin in Raveunati civitate DICISOLENT (abi oratioucm viriit, ac tlissimiilavil, cnm tamen ipsa
episropo) vel exposiiioncs Evangelii , qux circai subseqiieniem explicet. lbi einm diciiur: Orenntset
Paschalem soleranilalcm a sacerdoiibus (id est ,, _ pro Chrisiianissimoimperatore, ve.l rerje, noslro(Hlo),
episcnpis) fitnit, per alinm dicantur. Et lua dilectioi ul Deussubdilas itli facial ontnes barbaras ttaliones.
conlia viitulcin laliorcm silii niinime imponat (Greg. Nemie Romx pro imperatorepreces Deoab anliquis
il,, l. xi, epitt. 55, olim 28, IIK/.4 ). > Eslne hoc: leniporibus offerebaniur ; et cerie Ronianum perdu-
invehere cerei riiuin in Occirienlern? Jara ihi tem- ravit imperiuin apud Grxcos nsque ad anniim
pnre sancli Gregorii is vigebat. Atque hinc jam in-- Christi 806. At in Gallia, qtio tempore scriptns fuit
lelligis poluisse ipsum cxhiheri in prascedenli liitir- Codex, adhuc orabamr pro recjenostro. Iino si post
gia saucli Gelasii. At snlidit Basuagius: Eidein rituii r iinperiutn ad Francos reges Iranslatum exaratus Co-
paucos posl annns se adversarium jirxbnit populus.• '' dex fuisset, lanlumniodo dictum fuissei: Respice
Neque lesiein aflerl. Aridurain ego, nempe canonem1 propitius ad Romanum benignusimperium; tunc enim
nonum concilii qnarli Tulelani aniio Cliristi 653 ce- imperii nomeii Franciam qunqne coinpleclebalur.
lebrali, ub bxc verba : <Luceriiael cereus in privile- Qiiaiuobrein adnotatio liac non snlura niliil lndit,
giis Paschxapiidqtiasdam Ecclcsias noti celebraniur,, sed aperle confiriiial Gelasianx lilurgix antiquila-
et ctir n nnliis lien.dicanlur iiiqtiirnnt. Propler glo- tcm, ante aiiiiiiui Cliristi 8.0. Pergit Basnagius, ino-
riosinn eniin nnciis ipsius saciaiueniuiii soleniintur r nens in Sacramentario lioc memorari : < festa As-
bxc benedicimus. El quia bxc observatio PERMUL- sumpiionis et N.tlivitalis lieatx Marix vir.ins, >
TAH>;M LOCA TERnAnuM, rcgionesque llispanix in V.c- qu;f. satciilntaniuin decimo insiiitita fuere. Ad As-
clesiis coiiimendaliir, dignum csl ut prupier unila- sumptionis Diiparx resiiim quod aitinei, Irusira bic
lem pacis in Gallicanis Ecclesiis conserveiur. > lnn cen-or iricainr, quod sxculo Christi nono quidam in
quibiisdain Codicibuspro Gallicanit Ecclesis legiiurr dubium revncarent Assiirapiiinemvirjjineicnrporis in
Gallicianis,quod faclumopinornb imperilis, ignoran- i- cceliini.liocciiiiii rmiilollit quin anica le-lum Depo-
lilius siibjcclam oliin Golbis fuisse Gallix parlein, i, sitionis, sive Dorinitioiiissancix Marix celehralura
nempe Seiiiiinaniani, sive provinciamNarboiienseni, rj fueiit. Neque hic quairilur, an Gelasii tempore insli-
i, [)
iiiinc /a Lingttadoca.Quid ergo de Basnagio dicen- l- lutiini fuerit hujtismndi festum (quotl profecio nemo
dum.qui vidit observalnm cerei paschalis riium pau- i- aii) seri quiriem an aute anntim Christi oclingeniesi-
cis posl obiiuin Gri gorii Magniannis, <per niiiliarnm m rnum inslitutio ejus fesli facia fuerit, alque adtliia
loca terraruin, et per regiones llispanix, > et niliilo-i- Sacrainentario Gclasiano, utide al.is festisei adjeclis
ininiis popnlos ab eo abliorriiisse,aique ipsi rcstitisse
se accitlisse diximus, atque ipsi Gregoriano viciisira
audacter scribit, cinn laiitunimndo n Pairibus syn- a- accidit; nam ncque sanctiis Greaorius in siiitm Sa-
oiliTolelaniedicalur, < apiidqu.isdamEccleîas(regiii ni cranientariiira iniulisse videiur fe-la Naiiviiatis et
Cotliici) noii celebraius? > Ad hx.c rem istaui confi- fi- Assumpiionis Deiparx. Cxterum quin assniiiptioiiis
ciuni, noii qiiidem epislola ad Prxsidium, quie sub ib siilemmlas aiiliquissinia sit, prxccsseriiqut an-
nomine sancti Hiernnymi circumferlur, seri geminx ix num 800, dubitnre non licet. Sergius I papa, ut est
benedictiones cerei paschalis a Sirmondo editae, e, apud Anastasium Bibliolbecariuin, circi er aiinuin
qiinrum auctnr Enuodius Ticinensis , ipii ipsius us Chrisli 690, litaniaiii facieudain jussil < diebus An-
:o, nuntiaiioiiis Domini , Nalivilalis et Dorinilioiiis
sancti Gelasii leraporilius (loruit. In Missali Gothico,
ct in Sacr.inientariiiGallicano, Iribuitsr sauclo Au- u- tanct.c Dei genilricis. > In Galliis celebraltim fuisse
893 DISSE1VTAT10.CAP. V. 894
feslum Dormitionis hujus anno 580, hoc est, sedenie A>,Ecclesia tisilatuni nrdinavit, et quibusdam prxfatio-
Romx Gregorio Magno poniifice, lestaiur Gregorius nibus, iit supra vidimus, attxit. Fnrtassis etiam ali-
Tiironensis : < llujns, inqiiil, fesliviias sacra rae- qunt de suo oratioues arijec.it,cet'lumi|iie est in Gela-
dianie mense uudccimo celebralur {Greg. Turon., siano tot nraliones et prxfatioues legi , qu;c non
l.lde Glor. mart., c. 9), > iioc esl die 18 Januarii, eum , sed sanclum Leonem aiiclnreiM habeiil. II:i
r.on pau-
qtm eliarii die nrcurrit in MissaliGolhiro, cdito a ve- quoque asservnlas opinari possilnius preces
neraliili Toinasio ; iu liniryia Gallicana apud Mabillo- cas a primis Ecdesix sxi ulis instiiutas. Qu:ire ri-
niiiin, etin Maityrolngiu tl cronymiano Florenlinii, demliis sit. (|iii ex Gelasii slyl.. Sacraiiieniaiii liujus
ut alms lestes (im liain. Vrriiiti in Rmnana Kcclcsia origiiiein meliri velil. I£l nibiloiuiiiiis |m>l loi inauia
celebrahaliir ideni fesniui die 15 Angnsli, qun, si arguiiienta, qniluis Basnagius e.st nsus ad illud eri-
fides Nicephoro, Manricins Augnstiis Gngorii Magni pieiidum Gela-io,et traliendniii CoJiccin ari sivculum
teinpp.ribus«sacro«anita' Dei Genilricis Dnriniiinnem (leciiiiiiin, triiiniplium silu deceruit. Falelur qniriein
quiiiiadecima Angnsii nnnsis riie relehrari pr«>cepii in lilurgiis Paschaîi ltalherli tcmpora prircedcmibiis
toto orbe lerraruin (Niceph., I. xvn, c. 18). > Pio- < traiissubslaiilialioneni > Eucliaristiae reperiri ; scd
pterea iii.velustissimn lierix Marlyrnlogio, quod pro- " siinul coiilendii post liliros ah endem Paschasio cir-
tuleriintB(rilanriisi:i',ad riiemxvin KalenriasSeptein- cibtr aiinuni Cliristi 851 evulgatos adriiiaiiienta' illa
bris legitur: < Sancix Marix Dormiiin (Bolland., ad ipsas lilurgias facta fuisse, < per iniilaiiones qux
Act. srtiicl., t. II Marl.). > Pervetnslum ilideui Ro in duliiiim revocari noii possiinl, poslquain nos
manre.Ecelesix Kalcuriarium apiid Fromoiiein ad osiendiiiiiis easdcm non poluisse contingeie nisi sx-
eura riiem hahet: < Solemnia de Pausaiione Marix, > culo decimo. > An gloriosus hic miles ostentlerit
uti el in jirariaiidno MarlyrologioIlieronymiano, et in qnx ipse jaciitiit, nos qniriera liacienus osicmlimus.
Kalendaiiii Rnmano, ipind ve.luliinsigne aniiquiialis Sed uiaxiine dolendum esl virns rinclos prxnccnpari
moniiineinuiiieriid l Paler Marlene, occmrit ad euin, adeo ei praTipt a ciinienlionis et scliismaiis amore,
dicm < Assimipliosanctx Mariae(Marten. Tlies. nov. ut net|iie 'critaletn sinceriiale, qn.c par csl, coiiqui-
anecdot., t. V). > Posi nceptain Gregorianani lilur- rant, setjue el popnliim iuiaginaiioiiiliiismeiis in re
giamin Galliissttli Canrio M»gno,.iniis ipioque Kccle- lanti iiioineiiii pnscant, atque in iis tam placide con-
siis, uti Maliilliuiinsaniinarivertit, iiivaluil celebralie ._qiiiescanl. Ut enini viri inler callioliros ernriiUssiini
hiijiis festi ad ilicm 15 Augusti. Qiiaiuuhrem inlelli- jam riiii riemoiisirariint, alisunla plane iiiiaginalio
gasquam iinmeiilo B.isnagius antqnilati CoriicisGe- est, in Calvinistx Claudii cerebro nala, Pascliasium
lasiani opposiierit feslxm Assumpliniiis Marianae.Iino _- corrupisse Ecclesix de Eucliarislia (loctrinim, pri-
ipsitis aniiquiiaiem ex responsis Nicolai I poiitihcis iniinii|iie invcxisse rcalem oblaiorura conversjonem
ad Bulgarprum consiilta deriucere eiiaiu possunius. in corpus et sangiiiiieuiDoniini, uti iiifraosiendeinus.
Nara is ponlifex, anno Cliristi 866, inicr jejiinia, Et qtiale forel Gallicaruin et Briiaiinicariim Ecdcsia-
t qux sancta Roman.i snscepit anliqnitas, cl tenel riim dogma de Eucharisiia paucns ante Paschasium
Ecclesia, > refert < jejuiiium anle solenmiiatein As- Raiberluin annos, iiniis Alcuinus Albinus, vir om-
sumpiionis sanclx Dei Cenitricis. > Eral igiiur iis iiiiini ilieologorum sui lemporis sppctalisîiiiijs, edo-
temporibus ab amiquitate (iiinineiirialnin As-umptio- cere eos potest, quippe qui ad Paulinum Aquileien-
nis fislum. Cnra vern in Gclasiano Sacraniemario seni palriarcham bxc scribit: < Ne, quxso, oblivi-
nulla baheatur vigilia, iri est, jojuiiiuin anle iilem scaris in tuis sanctis oraiiombus noiiien amici ini
festuin, id etiam prodit Sacranieiiiariuin boc fui-se Albini; sed in alii|iio ineinorix lux gazophilacio
compositum iion uuo sxculo ante tempora ejustlein recontle illuri, et profer eo tempore opportuno, quo
NicolaiI poiilificis. De Naiiviiale sanclx Marix su- panem et viuiim IS SOBSTANT'AM CORI>ORIS
ETSANGUI-
perfluum esl quidquara addere, posiquaiii supia vidi- NI>CIIHISTIcouseciaveris (Aicuiu. Alb., c. llo, ad.
mus, jain sub Sergin I papa, anno Christi (i!i0,Romx Pautin.) >Stutiissiina auiem oinnium estaltera iiua-
fj ginatio, iiempe taulam ftiisse vjtn Pa-cbasii libris, ut
ejtis festuin in usufuisse ; et marlyrologia vetusta fere T)
oniniaejiisdein raentioneni faciiint inense Septembri. - univers* Occidentis Ecclesiie, iicinine hiscenie, :iut
Duo aulera diversa stitit, celcbratio ejiismodi fcslo- reclamante, ac neuiiiie p'xcipente, iranssubstaiHia-
rum in Ecclesiis , el eorurn observatio dc prx- lionem conlra fidcm prxcedeiuein fuerint ani|ilcxx,
ceplo in po| ulo, quod liasnagins minime distinxit, eamque docirinam in liturgias alque iu alios libros
eldequo duniaxal ilispiiliiiuiiialiquanrio luit. pacilice intulerini. Itxc,ut dixi, imagiuaiio mera est,
Deniqueis poslreimiin jaciilum inlorqtiet, iuquiens: atque oniniiio ridenda : tieque en ni ulluni lesiein
<lslius Sacraiiieniani stylus ab eo dillert, quo in suis prodiicunt, qui excogilaiain hanc tanise rei muialio-
epislolis superslitibus itsus est Gelasius. Neque veri nem aiiiniadvertcrii, et fa^sus fuer.it. Sed quod
videlur simile ip*um sibi vini fecisse, ut Leonis I niaxime interesi, jam diu palara fecere Cailiolici,
stylum imitarelur, a suo perquani diversura. > Sed omnes tain Occidentis quam Orientis Ecclesias, lam
vix iudiget me moniiore erudilus lecior ad digno- amequam post Paschasii tenipora, unanimes pr.ces-
scendum quara futile sit hoc argumentum. Non de sisse sernper iu asscrenda doctrina quam etiaranuni
novo, non ex integro Gelasius Sacrauientarium con- Ecclesia catholica profiletur. Plura bic non addo,
struxit, sed jara a prxcedenlibus s.xcuiis in Roraana quippe mihi slatutum est infra in ejusmodi lio-
8*5 DE REBUS LiTURGICIS £96
terodoxornm imaginaiiones invadere, quando eas- A papam (In epist. ad Carol. M.), et anliquissimos
dein adlmc cernimus perlinaciter venditari, ac alins scriplnres , alque Missales, testes habemus
tania cnnlidentia lecloribus incautis propinari. hiijusmodi laboris. Illud lanlummodo quxrendum
Interea slatiiiiriusniliil hactenus productum fuisse venil, an Coriexaliquissup rsit, purum acgermanum
qnnilsancto Gelasioabjudicandum suadeat Sacramen- Gregoriani Sacramentarii lexinm exhibens. Et qui-
lariiim snb ejus iiomine eriitum, simulque Codicem dera sine dubitalione rcspondendum aio , riulluin
unde illud expressuin fuit ostendiinus anle anniim hactenus repertura , irao repcriendi spem oitinein
Cbrisii ociiiigenlesiinitmfuisse exaraimn. Hic auiem erepiam videri. Cnm enira non Romana taiiiiim
obiter animadvertendum reor, utiveri fert similitudo, Ecclesia, sed et reliqux, novos dies festos in anti-
per incuriam librarii excidisse ex hoc Sacramenta- quam liiurgiam inveherent, vix fieri potuii ui Codex
rio commemorationera defiinclorum, qnx post con- aliquis tanlx anliquitalis ad nos venerit, in quo nihil
sccralionem adhibetur a Romana Ecclesia, nempe : addiiameuli occurrat. ltaque illud duntaxat in volis
Memento etiam, Demine, famulorum famularumque mihi fuit, ul qnem possem reperire textum Grego-
tuarum, qui nos prmcesserunl, elc. Quippe nullam rianum, cxteris antiquitate prxstantem, lectori cx-
ferme lilurgiam sive Occidenialiiimsive Oriemalium biberem. Sacramentarium Gregoriaiiumanno Christi
Ecclesiarum mibi ostendas, in qua pins isle rilus B ' 1571 primus ex antiqnissimo Codice evulgavit Jaco-
desidereinr. Neque tibi in menteui subeat dubiialio bus Pamelius (Tom. 11 Litttrg.) : quod lamen qui-
an sancti Gelasii xvo vigeret mortunrum fidelium cunque conferal cum lextu que.mego prolaiurus suro,
commemoralio in sacris, el preces pro iis Deo offer- slalim animadvenel eidem antiqnitate cedere ; multa
renlur. Sxculo ipso Cliristi tertio, ei quario, nediim quippe in eo addita occurruiit, quae in infra mihi
qiiinln, habemus Patres hnjusmodidoginatis et ritus edendominime spectantur. Alterum posiea evulga-
testes. Nulluinex iis ego meraorabo in re niraium vit Angelus Rocca , aposlolici palaiii sacrisla «. In
nota atque protriia. Sed et in hoc ipso Sacramenta- eo eliam minor veluslas, quam in Pameliano. Teriiura
riu compliires legunlur missx pro defunctis, qux denique Hugo Menardus (Sacrament. Greg. M.) ex
fldem faciunt anliquissimx hujtis in Ecclesia doctri- sancti Eligii Codice ms. expressum et noiis illu-
nx. Rnrsus nullam tibi suspicionem minoris antiqui- stratum typis tradidit; illudque clarissimi PatresBe-
talis ingerant raissx, aul oraiiones pro quibusdam nedictini e congregatione sancti Mauri nobis iterura
privatis necessilatibus , et bencdictiones iioimullx, dedere b. Duoautem ibi consideranda sunt, lextus
nam et isias novit ct adliibuil priorum Chrislianx videlicet Gregoriani Sacramentarii, ipsiusque Me-
fidei sxculorum devotio. Excmpliira dabo. Est hic, nardi notae.Ad hasce quod attinei, ex ex multiplici
lib. ni, cap. 83, oiatio pro eo, qui prius barbam lon- C^ eruditione.qua in liturgicis rebuseminebat vir doctis-
dil, ubi hxc verba : Propitius super hunc famnlum simus, summopere sunt commendandx, et dignae
tuum juvenilia (scribe juvenilis) mlatisdecoremIwtan- qnx om:iium manihus leranlur. Quod vero pertinet
tetn, el florem primis auspiciis attondentem, ades'o. ad Gregorianum lextum ab eo editum, en quid de
Feslivus apud eihnicos mos iste olim fuit. llliim ipeo senserinl prxlaudati Benedictini in prxfatione
sum Christiani retinentes sacrarunt. Sanclus Pauli- ad idem Sacramenlarium : < Et sane, inquiunl, per-
iius episcopus Nolanus, cum adolescens circiler pensis omnibus xquiori lance, nullum jpsi vel ob
annum Chrisli 375 primam poneret barbam , ante: antiquilalera, vel ob inlcgritaiem prxferendum duxi-
sepulcrum sancii Fclicis ipsam tolondissc videttir. mus, lecla, quam Edilioni suaevir doctissimus prx-
Inquit enim, sanctum Felicem alloquens lln natal. fixit, prxfatione. > Verum Vencrabili cardinali Tho-
15, v. 324, Anecdol., Ed. Mttrai.): masio, uti in ejus Vita meraorix proditum lego, ali-
Tuneetiam primae...[Forle ponens]litiaminabarbae ter visum fuit. Scilicet optasset ille, ut Benedictini
Anle tuum solium,quasi le carpenle,totonrii. Gregorianum a Pamelio edilum Sarrameniarium in
Antiquilatem vero Gelasiani Codicis liiculenliiis 8 Edilione Operum sancii Gregorii Magniprxlulissent,
confirmabil spccies characterum, quara P. Blaniliinio} cum illud magis coiiforme ac simile censeret prirai-
, acceptam refero. genio textui sancti ponlificis, quara alterum a Me-
CAPUT VI. nardo evulgatum : quod tainen facere ii vctabanlur,
quando staluerant uli'issimas Menardinolas in suain
De Sacramenlario Gregoriano. Edilionem inferre, qux textui divcrso a Menardino
Exploralum habemus Gelasianum Sacrainenta- minime respondisseni.
riitra a sancto Gregorio Magno coarciatum fuisse , Cxlerum quin Pamelii lexlus Menardinosit prxfe-
aique ad eum ordinem rcdactum , qtti dcinceps in0 rendus, uti arbitratus esl Thomasius, ac deinde
Roinana Ecclesia, caetcrisque ipsam imitantibus, adi conlirmavil eximius Paler Mabillionius, nemo dubi-
nostros usque dies observalus esi, additamentis ta- tare poleril, qui diligenliori lance utrnmqne expen-
men non paucis.sed levibus, idenlidem faclis, quibus s dal. Niraisenim raulia sunt in Gregoriano Sacraraen-
nibil subtractum fuit substaniix. Gregoriani feius.i. tario Menardi, quas sanctum Gregorinm aucloreni
Joannem Diaconum(ln Vit. S.Greg. 17.), Adrianum11 nequaqiiamagnoscunt, et a vetustis Romanx Eccle-
* AngeiusRocca, in Edilione operum sancti Grego- i. i> Nova Editio operttm tancti Gregerii I, a Benedi-
rii sub ClemenieVIII Rommvcracia. ctin.s sanrti Mauri iustrucla.
««, DISSERTATIO. CAP. V!. 8&S
six moribus recedunt, ita ut sancti Eligii codex (quo>A siina tantummodo dicendam. Has pranfationeslenet
lamen non ipse sanctus Eligius, sed monachi sanclii ct cuslodit sancta Romana Ecclesia. llas leuendas
Eligii olim utebanlur, et usus postea est Menardusi vohis mandamus. > Isidori Mercatoris feluin atlttl-
ad suam Edilionein) non sit ejus antiquilatis et inie- lerinuin hanc Epislolam suspicatus esl Labbeus.
gritatis quam sibi persnaserunl monachi Benediclini. Caidinalis vero Bona suspicioneni concepil < ne
Iti ocnlos primo statim incurrunt innumerx, ut itai alierius forle pontilicis recentioris sit, etPelagio per
dicara, praefaiionesillx qux ad singulos ferme fesios3 errorera tribuia. > Suspicionis sux causam deinde is
dics, et ad omnes tolius anni Doftiinicas,vel ad ipsass affert, inquiens : < Si eniin xtale Pelagii illis lantiim
vigilias, et ad privatarum necessitalum raissas, ad- prxfalinnibus Romana Ecclesia, lanquam dudinn in
junguiitiir. Atqui lantam prxfalionum copiaui a sancto) ea receptis el apprnbatis ut.baiur, quoraodo Grego-
Gregorioprofeciam atque probatam, a credendonosi rius, ejus iinme lialus successor, sacrorumqiie riluum
velera moniimenla deterrent. Concorditcr quidem\ (enacissiinus cti^tos, afias novas instruxit? Evidens
procedebanl universx orbis Christiani Ecclesix ina eiiim est in libris antiquis Sacramenlorum, qui Roma-
quadam prxfaiione sive prxparatione ad caiionem,, nx Ecclesix tituli.m prx se ferunt, plures repeiiri
quam liymno seraphico concludebanl, atque istiuss prxfaiiones, vixque ulla missa est ctii propria et
communis prxlationis menlio esl apud .'anctos Cy-. B " pennliaris non assignetur prxfatio. > CurdinaliBonac
prianuni.CyrillumJerosolyinitanum, Chrysostomiim,, majori fragore subscripsit Pagius (Critic. Baron., ad
Aiiguslinuin,aliosque Patres. Sed mos sensim in Oc- an. 590), iisdemac ille ralinnibiis usus. Supposili-
cidente invaluit, ut huic prxfationi aliquid singulare3 liam, aul alteri Romano pontifici recentiori potius
adderettir, pertinens ad singulas quasvis feslivitafes. iribuendam, et ego arbitror epislolam illani Pelagii
Antiquitatem tinjusce consuetudinis habemus a COK- II papx, sed non ob adducla argumenta. Decepti
cilio Mileviianon, quod anno Christi 416, prxsenteB namqueab EditioncMenardi fani liona qtiatn Pagius,
sancto Augustino,celebratura fuit. Ibi hxc leguniur : sibi persuasere tot in Gregoriani Sacramentarii Edi-
< Phcuit eiiam el illud, ut preces, vel orationes, seu, linne Menardiuaprxfationes ab ipso Gregorio Magno
missx, quasprobaix fuerint in concilio, sive prxfa- pontilice esse jfrofectas, quod lamen cum veritate pu-
liones, etc., ab omnibus celebreniur. Nec alix om-. gnat; quippe brevi palara fiet dunlaxal paucas illas,
nino dicanlur in Ecclesia, nisi qux a pi udenlinrilius s quibus nunc utiinur prxfaiiones, a sancto Grcgorio
tracialx vel comprobatx in syuodo fuerim, ne fortee esse receplas aique probatas. Raiio ergo Cur stipj o-
aliquid contra fidem, vcl per ignoranliam, vel perr sitionis arguenda sit episiola nuper niemoraia, ea est,
iuinus studium sit coinpositum (Conc. Milev. u, c.., r quotl revera anie Pelagium II aique ante anniira 590
^
12). > Eu qualis xraulalio olim foret piis hominibus s Ecclesia Romana compluribus usa ftiil pia.faiionibus,
Latinis , vel ipso quinto Ecclesix sseculo, concin- uti constat e Sacramentariis Leoniano el Gelasiauo,
nandi novas orationes, prxfaiiones et missas. Parr alque ex Anasiasio scribenle < Sacraiiienloi.uraprx-
quoque in ipsa Romana Ecclesia stiidium fuit. Vide e fationcs > a sanclo Gclasio elaboratas fuisse; quse
Sacrainentaritim Leonianum , in quod coniliixisse e verba non novem tanlum, easque brevissimas, prae-
videtur quidquid prxfalionura Rorax habebaiur, fa ioncs indicant, sed quidem niulias, quales in Ge-
qiioleinporeilludconfeciunifuii. Videet Gelasianuni,^ lasiana lilurgia leperinius. I aque falso ea scripsissct
ubi non levis praefaiionumcopia; et piofec.o, ut jamn Pelagius Secundus. Contra auclor illius episiolx,
diilicimus,ex Anastasio, sanctus Gelasius fecit <Sa- fortas is Isid.irus Mercalor, cum ineunie sxculo
cramentorum prxlationes. > Chrisli nono, sive snb Carolo Magnospurias epislolas
Cum atilem usque ad Gregorinm Magnum eodcm n scriberel, nierito affirmare pomit nonnisi novein
SacrameritarioGelasianousa fuerit Ecclesia Romann, prxfationibus a longo terapore uli Romanam Eccle-
juslx proplerea dubitationi aditiis relinquitur ann siam ; nam revera nonnisi octo, aut novem, aul de-
iribuenda sil Pelagio II papx episiola ad episcopos s cera, a Gregorii Magni temporibus eadera usiirpavil
Germanix et Galtix, quam in conciliorum collectio-_ Q D in sacris, idque antiqnissimi Codices lestautur.
nilnis, et in Annalibus ecclcsiasticis cardiualis Baro- Verum unde in edilum a Menardo Saeramenia-
nii, habes ad annuin Christi 590, hoc est centum n rium lanta prxfationura cnpia irrepsil? Micrologtis
pest Gclasii morlem annis. Pctebant episcopi illi li sxculi undecimi scripior auclor est Alciiinuiii Albi-
< ordinera prif.itinnuni, quem sancla Romana Eccle- itntii sub linem sxculi octavi confecisse, ant colle-
sia liaclenushaberet. > Rescribit pontifex : < Sacrnm gisse, varias prxfaliones, qux lamen sanclum Gre-
OrdineroRomaniitii, sacraqtie conslilula nostrorum n goritini niiuime auctorem habebant : <Fecil (sunt
antecessorurarelegenies, inveniraus has novcin prx- ejus vcrba) idem Albinus in sancla Ecclesia nnn
fationes in sacro catalogo recipiendas , quas longa a conteinncndiim opus; nam Gregorianas oraliones
relro veritas in Romana Ecclesia hactenus servavit: in libris Sacramenlorum collegisse asseritur, paucis
Unam in Albis paschalibus, aliam de Ascensione Do- aliis adjectis, quas tarnen sub obelo notandas esse
mini, lerliam de Pentecoste, quarlam de Natali Do- indicavit (ut eas a Gregorianis dislinguerel). Deinde
niini, quiniam de Apparilione (id est de Epiphania), , alias orationes, sive prxfationes, eisi NONGrego-
sextam de Apostolis, scptimam de sancia Trinitaie, riifas, ecclesiasticx lamen celebrilati idoneas, col-
octavam de Cruce, nnijamde Jejunio et Quadragc- legit, sicul prologtts testaiur, qucm post ijregoria-
nas oralionej in incdio ejusdem libri collncavit (Mi- A ex auro, argento, rainio, alqtie atramenlo elTormaiis:
erolog., de ecc'es. Obterv., c. 9). > Qui vero in Gal- In nomineDomini. Incipit Liber Sacratnentorum in
licanis et Gerniaiiicis licclcsiis pielile prxslabanl, circulo anni, exposiiuina sancio Gregnrio papa Ro-
ejiisinorii pro| rias praefaliones ad majoicin quibus- mano, edilum ex aulltcnlico libro liblioihecwcapiluli
dam dielnis vencraliocein conciliandara in lilirrgiam scripttim. Viden ul prajfaiiones riisliuctx sint a Gre-
Grcgi.riaiiam intnlere. ln Chronico Ceiiltileiisi apud goriano Saciaiiienlaiio ? Eani sane ob causaiu, quod
Daclicriuin mc.iiioratiir< Missalis Grcgoriantis , el auciorem iion habcnt prxclariMsimiiinillnni pnntifi-
Gcla-ianns uiotlernis lcinpoiilius ab Alliinoordina- cem. Spectasse Codtcem litincatl celeberriinuiii Au-
lus (Uachtr., in Spicile.g.,I. m, c. 5). > Coiifer cura gix Majuris Motiasterium in Conslanliensi dicecesi
Sai raiiieniaro per Menarriiim edito Gclasianuin ; siliini, ex Kalendario eruiliir, ubi anniversariiis dies
repcries non paucas e Gelasianis prafationibus in obitus el interriiim ordinationis illorum abbalum an-
Giegoriamiin liturgiani iiuniigrasse, uli in vigilia iiotaiiir, atque iusuper re;;uiii aliorumque honiinum
Natalis Doniini in nocte, (eria 6 in Alnis, D .ini- hene de eoriem coennbiomeritorum dies emoritialis
nica 2 ei Dominica4 po-t nctavas Paschx, ut alias vario characiere signiiur. Postrenius regum est
prxleream. Rcliqux vero, non Gelasianx, ab Al- Menricus rex, priinus virielicetejus nominis iu Ger-
ciiino Albiuo aliunilc colleclx fuerunl. Mosauiem "I niaaia ; alibaluin vcro Folewinus, qui anno Cliristi
fuii in describenrio Sacraiueniario Gregoriano ejus- 809 eleclus fuit. In eo Codice noiiiiuJx missa:, ora-
modi prxlaiioues non Gregorianas seorsiin appo- tioucs el beuetlictiones, uobis sese oflerunt qux in
iicre, uli feius miiiime sanclo illi poulilici tribiicn- Cotlice Menarrii desiilerantur; el alix conlra ex-
dos, adhibeiidas lamcii devolionis causa pro oppor- stant apud eumriem Menardum, quibus carct Vindo-
tuuilaie lesloniin. Inceiiiiin c-l an Codex sancti Eli- boueusis Codex.
gii, quo tisus esl llngo Menaidus, easdein ad «juamli- Sunt et alii in Italia velusiissimi Codices ejtisdem
bet inissam inserias habcret, an nil calcein Coriicis Gregoriana^ litnrgiir. An ex iis aliqiiem asservaret
rejeclas. Iu Cxs-irea Vindobmeusi Ribliolheca in- insignis Aqtiileiensis palriarchalis Lcclesia, a cl. V.
signc aiilii|iiilatis iiioiiiimentuiu visitur, celebcrri- Joanne Doniinico Berroli, ciusdem Ecciesix cano-
intiiti, viriel.cel, Sacraiiicnlariuin Gicgoiianum, quod nico, suiii perconiatus. Reiulit ille haberi iltic ele-
Pelrns Lambeciiis(Tom. II Biblioih. Cws.,c. 5), idem Codicera, cujus a:ias speciare videiur
gaiilissiiniiui
ipsum csse ceusuit ac missuiii ab Adriano 1 siimrao ad sxculum Christi noiiuin, aul deciinuin. En ejus
pomificc ad Caroiitm Magnum Francorum et Lon- lilulum : In Cltrisli nomine incipit Liber Sucramenlo-
gobardorum regem, ut palet cx episiola 82 Codicis r rum de circulo anni, a sanclo Gregoriopapa liomano
Carolini. *
edilum, qualiter missa Rotnana celebratur. lluc est in
An lanlx anliquitatis censendus foret ejtismorii pritnis introilus, elc. In Bibliotheca quoquc iusignis
Codex dubiians ego, hac de re litleras dcdi ad Dn- capituli Canonicorum Veruneiisium exsistit idem
miiiicniii Briclicriuin Coluinbiim, aiiiicuiii iueiiin Sai r.iiiieiitariiiin cuin Usilaio liitiln, scilicet: lnciplt
doctissimum, ul ipsum scruiaieiur, sive judicium Liber Sacramenlorum de circulo anni, exposilus a
«xposi eret doniini Forlasix primi bibliothecx custo- sanclo Gregoriopapa Romano, edilus ex authenlico
dis. Rescripsit ille, in oratioue feria 6 in Parasceve libro bibliothecmCubiculiscriplus, qualiler missa Ro-
legi: Oremusel pro Christianissimoimperatorenostro; mana celebralur.Cnnsullusa ine Barthoioraxus Cam-
alia vero mauu supra scriptum fuis.-e IIEGE.Non pagnola, sanctx Cxcilix archipresbyter, et Vem-
aliud habere potuil, alquc habtiit Sacrameiiiariuin nensiuui rcruni peritissiraus, ad me rescripsit in
Cregoi iaiiuin, quara pro imperutore nostro, ita eniin benedietione cerei Sabbalo sancto hxc legi :.Ut nos
suo lerapore scripsit sanctus Gregorius. Quiniam famulos iMos,etc, unucum papa nostro (illo) el glorio-
vero tenipore scriptum in eo Codice fueril rege, in- sissjmorege noslro Oltone, nec non cl venerabilianii-
cei tuni est. Ibi quoque habetur, die Dominicamissa slile noslro VUOLFKANGO , quieta lemporum conti-
desancta Trinilale. Feria 2, de Sapieniia; Feria 3, J) ] nua, etc. Aucloritale Miâlis bujus cl. v. Scipio
de Spirilus sancti douo posiulando, eic. At liiijns- Maffeius Marchio, in caialogo episcoponiin Vero-
modi niissx, uti nos veteres liiurgici scriptores rao- neiisium iniulit Vuollkanguin, ul ex pos rcina Vc-
nuerunt, auctorem agnoscuut prxlaudalnm Alcuinumi neta Editione Italix sacrx constat. Veruni praiau-
Albinum, ita ut hinc discamus exaraium fnrlassci dato Carapagnolx visura est Sacranieniariiiiii illtiri
fuisse Codicemillum ante fiiieiii sxculi octavi; all s.ectasse olira ad Ratibboneusem Ecclesiam sub
iron eiini esse potuisse qui ab Adriano 1 pontilice adI Oiione III Germanico rege, iiondum imperalore,
Carotura Magnum missus fuit. Prxierea anle idami quo tempore floriiil VuolfkangusRaiisboneusis epi-
Vindobonense Sacramentarium' primigenia manui scopus ab anno Clirisii 974, usque ad 994. Codicem
scriptx occiirrunl prxfationes inissarinn a priniai vero ab Oberto episcopo, qui cathedram Veronen-
Dorainica Quadragesimx usque ad feriain sextain inI seni lenuit ab anno 992 ad 1008, aique Oltoni III
Parasceve. Deinde missa de paironi* Ecclesix, be- perquam cliarus et familiaris fuit, ob devotionem
iiediciio candelarum in die purificaiionissanctx Ma- erga sanctum illtim prasulem fnisse Veronain rie-
rix virginis, missa sancti Christophori, et Kalenda- portatum. Qux si vera sunl, expungendns e^t ex
rium. Tanilcni sequilitr hic liliilus, liticiis allerniss caial(>goYeroncnsiura aniistitiim illc Vuoilkangti-.
901 DISSERTATIO. CAP. VI. 1:02
In eodem autem Sacramenlario, prxter consuelas A t et honoris mei et heneficio Ecclesix pcrdara. > Ibi
Rnmanx Ecclesix prxlationes, nulla alia occurrit. qnoque prxfationes illx duntaxat in textu legiiiilnr,
Sed et apud caunnicos Mutinenses Gregoriani Sa- qiia: adliuc in usu sacrorura sunt. Si qux vero ad-
cramenlarii vetuslissiiniim exemplum snperest, mu- diiaesunt, in margiue alia manu adnoialx fueriint.
tiliitn lamcn, cutn a Maiali sancli Fabiani, die xni Longe lamen amiqniora Sarrameiiiarii Gregoriani
Kalendas Februarii, ext iderint non pauca folia us- exempla milii snpperiitavit diligeniia, el aniiquus
que ad feriarii quartain infra octavain Peniccosles. etga tne amor c.l. viii Pairis Josepbi lllancliinii, quem
En Codicis liliilura : In nomine Domini incipil Liber eriiti librs celcbrem reririiriere, el cui in Oratorio Ro»
Sacramenlorum de anni circulo, exposiium a sanclo mano coinmendaia est ecclesiasticorum Aiirialium
Gregorio papa Romano, edilum ex amheniico libro cnniimiaiio. Geuiinos ille, inquam, Cotlices ad me
b.bliolliecceRomanw Ecclesim. Incipil miisa Ecclesim misit ex veneranda profecto veiusiaie prx cxteris
Ronianm. Per oninia sacula smculorum. Sxculo Cliri- Gregnrianis commendandos. Alter ex iis olira in
sti nono exaralus Codex videiur; salteni decimo sla- Gallia speclavii ad Pauluin PetaVium Parisiensem
luenda iilius a:tas : quod el charaelerum lorma, el senatorein ; tuin ad <;iiristinain inclytam Suecorum
qnadam in niargine alia manu adnotata evincunt. reginam pervenil, denique Romx in Ollioboniaiiam
Ibi iuler alia legitnr : < m Kalendas Julii, quod fuil B bibliolliecam illatiis ibi quiescii. Conliimalur rara
festivitas npostolorum Pelri et Pauli, obiit Gotefre- ejus aniiquilas ex characlerum forma, quorum spe-
dusde Bolonia; sed et Enieraria uxnr ejus oliiil ipsa cimen ideui Pater Blanchiniits ;cre;e lamiiix com-
Kal. Julii de hoc sxculo ; quod fuil genilor et geni- mendalum voluit, aioue hic ego omnium oculis eX-
trice domni Warini episcopi Mutinensis, indiciione positum volo.
prima (id esi, anno Cltristi 1003, aut 1018, qno Qo- Rursus Codicis hujus anliquitas ex necrologio.,
ruil idem Warinus episcopus). > Allerara accipc ad-
idenlidem varia iiianii, divcrsisque leinporibiis,
notatiouein in niargine : <Ab hac hora in aniea qtiod eidem Sacramenlario adjectum fnit, deduci posse
prnmitlo ego Joannes archipresbyter lihi Warino videiur. Certum quippe est aniea exaratum lni-se
episcopn, quori dielius viix mex cura muliere alle- Cndicem ; tiini r.driilaprout sors fcrebai, el conftise
rius adiilleriiim iion faciam, neque ciiin illicita me- in sive in paginis vacuis, noniina defiin-
margine,
retrice fdrnicationem. Et si fecerq, me ipsnm con- aut infirmoruin, aliorumque etiara viven-
adnotalio- ctorum,
firmo in periciilum. > Tertiara deniijue
tium, pro (piibus preces in tremendo sacrilicio fun-
nem accipe : < Ego Naira presbyier promilto corara
debantur. Singula rcferre, in niillius usum concede-
Deo et omiiibus sanctis, el libi Guarino cpiscopo, ret. lantum memorabo.
non faciam. El si p
( Prxcipua
quod carnis conimislionem fecero,
Nomina canonicorumParisiensium.
Ercanradus episc, Amalingns, Ambrico, Bernardus,
ErcaiifredHS, Amalgarius, Atroldns, Magenardus,
R-agnlioldus, Vuacco, Everladus, Gillarriiis,
Falcalriiis, Agaims, Jonas, Viilliiinus,
Hadericus, Heni Aganus, Melismus, Drogo,
Gabilo, Ercanfredtis Benliaiis, Vuinebalilus,
Remigius, ltem Ercanfrediis, Aiuricus, Rotgaraus, etc.
Fulcricus Ellberius, Gislefredus,
Alo Mariiniis, Joliannes,
Qiiod de Italia animadverti ego alibi (Murator., fieri qon poluit, quin confusionem aliquando pareret.
Antiq. llal, dissert. 41), de Gallis nunc animadver- Hic habes tres Ercanfredos, duos Aganos. Qnid
tere potes. Scilicel honiiues unico nomine descriplos, quxso, unum ab altero dislinguit?
cum nullus tunc essel cognominum usus. Qui raus
Nomina infirmorum.
Gerulfiis sacerdos, Adalaldus, D llildufus, Melismus,
HilJearrius, Adalardus, Zaiigriilfiis, Sidliardns,
Teibaldus, Waltharius, Aldecrudis, Godelindis,
Fiilcoldus, Ivo, Sichardus,, Agiiio,
Adbalarius sacerdos, Durandus, Eiifania, Murandus,
Gerbertus, llnlciilfus, Hainramnus, Ageuildis,
Lingradus. Amalliardiis, Anthelmtis, Rolfridtis,
Walaradus, Diirandus, Sigebertus, Ingelbaldus, etc.
tlildegardis, Lcduis,
Nomina defunclorunt.
Domnus Incliadtts cpi- Adalricus, Amallruriis, Rodulftjs coroes,
scopus, llililuinus abba, Deuifretliis, Mctarius laicus,
Ercanradtis episcopus, Arigarins sacerdos, Geriugaritis, Oifrcdus eiJscopus,
Ercmbertus episcopus, Loliiarius imperator, Beniainin, Mndelgarius,
Dunihaldus episcopus, iVIeinariliismouaclius, Eiongns, Ileni Madelgarius,
Aldricus episcoptis, Teowin s monaclius, Wllgriinmiis sacerdos, Emeltrudis,
Adalberius episco|.us, Yuiiielinria, Baltadus sacerdos, Wlfalritis,.
Item Wlf.ildus, BERINGARIUS, A Plectrmlis, Almedus,
Cnnstaniius, Jacobus episcopus, Gumardus, Stephanus, elc.
Itcni Conslantitis, Ralfredus, Slephanus,
In aliis paginis hwc habenlur.
Kirolus imperator, Drogo, Jnannes subdiaconus. Flaremburgis femina,
lilii lovicus imperalor, Elisard episcopus, Giroldus, Godevertns laicus,
1'ippinusrex, llodolricus riecaiius, Fulbertus, liigelrannus,
Coiistanliiisepiscoptis, Fulcheriiis decanus, Waldrit levila, Anstasius,
llewarriiis levita, Froimiindus dccanus, Olulfo levila, Heriberius,
Sirmundus sacerdos, Otrainntis levita, Adelenda femina, Anstasius, eic.
Alliedus levila,
Relitjuorumliominum liic descriptorum culluviem Junior vero interfiiit synodo Theodnnis Villx circiler
prxlereo. Eorum nomina diversa characterum fonna annura 835, el decessissecredilur circiter aniiuin 853.
plerum'|ue scripia apparent, ideoque addila, pnst- Qnare sallein ante hunc anniim OlhoboniamisCodex
qiiam Sacrameiiiariiim exaralum fuerat. Gemini au- scriptus videtur. In eodem autem Codice legiiur Li-
tem Ercanradi, sivc Erchenradi, Parisienses episcopi tania Romana, non adeo antiquo cliaractere scripta,
hic nuinerari vitlentur. Catalogum pervctustiim Pari- alque ad Parisicnsis' Ecclesix usum accommodaia,
siensium cpiscopoiiiiu edidit Mabillonius(Lib. iv de quam a me accipere leclorein non pigebit. Ibi oraiur
Re diplom.,p. 625), in quo recensentur duo Erclian- pro dornno imperaiore, et exerciiu Fraucorum. Ergo
radi. Stnior, a Sainraarlhanis in priore Editinne hxc Litania ante anntim Christi 887, in usu fuil.
Galiix Christianx oniissus, florebat anno Clirisli 775.
Litania Romana.
Kyrie-,eleison. (Ter.) Sancte Gergi, ora. Sancte Medarde, ora. Propitius csto. Libera
Clirisle, audi nos. (Ter.) Sancte Ignati, ora. Sancle Sulpici, ora. nos, Domine.
S.nicla Maria, ora. Sancte Alcxander, ora. Sancte Lupe, ora. Ab otriiii malo, libera.
Saucte Michael,ora. Sancte Cuctifas,ora. Sancte Eligi, ora. Ab boste malo, libera.
Sancte Gabriel, ora. Sancte Gervasi, ora. Sancte Albine, ora. A periculo mortis, libera.
Sancte Rapbael, ora. Sancte Protasi, ora. Sancte Audoene, ora. Per.Crucem tiiam, libera.
Sancte Joannes, ora. Sancte Celse, ora. Sancia Feliciias, ora. Peccalores. Te rogamus,
• Sancie Peire, ora. Sancie Hippolythe,ora. Sancta Perpetua, ora. audi nos.
Sancie Paule, ora. Sancte Dionysi, ora. Sancta Agatlia, ora. Ufpacem nobis dones, le
Sancte AnJrea, ora. Sancie Rustice, ora. Sancla Agnes, ora. rogamus.
Sancle Jacobe, ora. Saucte Eleutheri, ora. Sancta Lucia, ora. Ul sanitatem nobis dones,
Sancle Joannes, ora. Sancte Salttrnine, ora. Sancta Cxcilia, ora. te rogamus.
Sancte Tlioina, ora. Sancte Polycarpe, ora. C Sancla Anastasia, ora. Ut frnctum terr.e nobis
Sincle Philippe, ora. Sancte Timotliee, ora. Sancta Pelronilla, ora. dones, te rogamus.
Sancte Bertholomee,ora. Sancte Cosraa, ora. Sancta Scholastica, ora. Ul aeris temperiem nobis
Sancie Maitbee,ora. Sancte Damiane, ora. Snicla Susanua, ora. dones, te rogarans.
Sancie Siinon, ora. Snicle Maurici, ora. Sancta Prisca, ora. Ul doninum aposloiicurn
Sancte Taddee, ora. S.inclc Gereon, cuin so- Sancia Praxedis, ora. (liluin) iu sancla reli-
Sancie Matliia,ora. ciis luis, ora. Sancta Brigida, ora. gione conservare di-
Sancte Marce,or.i. Sancte Crispine, ora. Sancta Afra, ora. gneris, te rogannis.
Sancle Luca, ora. Sancle Clirispiuiane,ora. Sanrta Juliana, ora. Ut doinnumiraperaiorcra,
Sancte Sicphane, ora. Sancte Cbrislophore,ora. Sancta Eulalia, ora. et exercitura Franco-
âncte Line, ora. Sancie llilari, ora. Sancta Leocliadia,ora. riiin conservare digue-
Sancte Cleie, ora. Sancte Martine, ora. Sancta Eugenia, ora. ris, le rogamus.
Sancte Clemens, ora. Sancte Augtisline,ora. Saucla Eupliemia, ora. Ul cunclum populuni
Sancte Xiste, ora. Sancte Gregori, ora. Sancta Genovefa, ora. Cln isiianum, prelioso
Sancie Corneli, ora. Sancte llieionyme, ora. Sancta Tecla, ora. sanguine tuo redeni-
Snicle Cypiiane, ora. Sancte Silvester, ora. Sancta Columlia, ora. piiiin.', conservare di-
Sancle Chrysogone, ora. Sancie Benedicte, ora. Sancta llelena, ora. gneris, le rogamus.
Sancte Laurcnti, ora. Sancte Amhrosi, ora. Sancta Adelgundis, ora. Fili Dei, lc rogamus.
Sancte Vinccnti, ora. Sancte Apollinaris, ora. Sancta Autouina, ora. Agnus Dei, qui tollis pec-
Sancle Anaslasi, ora. Sniicie Maximine,ora. D Sancla Cbrislina, ora. cata mundi, tniserere.
Sancte Fabiane, ora. Sancle Remigi,ora. Oinnes sancti, orate pro Christe, audi nos.
Sanctc Sehastiane, ora. Sancie Vedaste, oia. nnbis. Kyrie eleisou.
Sancte Tiburli, ora. Sancte Marcelle, ora. Propitius esto. Parce no-
Sancte Valeriane, ora. Sancte Gerrnane, ora. bis, Domine.
AlterumS.icrainentariiCrcgnnani Codicem,saltem cmLubtculiscrtpltim.InalnsCodicibiis,utstipravidisti,
ineiiiile sxculo Christi nouo exaratum, asservat supra habctur,indignanle Prisciauo,fit>erea;pon7«m,edilHm,
cxteras dilisMina, hoc est, Codicibus inss. referta, scriplum. Si quis Codexeditns aliler elfert, de cor-
Vaticana bibliolheca. Illius cxcmplum sibi procura- reclione lunge serius adlribita dubitandum est. Hxc
rat indefessuscruditionis ecc'eîasticx venator Pater autera animadvcrsio me ad opinandmn adducii, non
lllancliinius nuper menioratus, illudque lamdem in ex ipso aulheniico libro biblinlhecx Cubiculi ponli-
IISUIIImeura concessii, aiijtmcio eliam speciinine ticii singula excinpla Sacianientarii Gregorianiluisse
cliaracterum ejusdem Cudcis in xrea lainina in- olim pctita. Ununi exemplum inde expressum, et ad
scriplo. Idein cuni aiiis ibi litulus : lncipit Liber Sa- Ecclesiam quampiam Galliarutn, aut Germanix, aut
cramentorumde circuto anni exposituma sanctoGre- lialiut traiislaiuin, salis fuil, ul complurcs alix Ec-
go>hprtpaRomano,editumexaulltenticolibrobiblicthe- clesix nova in 'e exempla deiumerent: quod praeci-
on« DlSSERTATiO. CAP. IV. 906
Vranle, circiler anntim Christi 850, instiluit. Cimi il-
pue faclumsdeculoCIirisiiiionoeldecitno,quonempe A missa lam in CodicePameliano quam in Me-
temporepersingulas fermecivilates canonicorum col- lius diei
ntilla vero in Vaticano alqne Otho-
legia constituta certarunt, ut ritus suoscomponerent nardiuo legatur,
ad exemplar-qniniummatris Eccfesix, iioc est, aposto- bcniano, legitima inde conjeclura, inio et pcrempto-
licx Romanae. Si unusquisque e Romano Codice ria sentenlia exsuigii, raajorem islis vetusiatem esse
suutn derivasset, vix fieri potuissel ut in tot exempla tribuendam. Vindobonensis Cxsarens Codex ntissas
incurrissetideni grammaticalis error. Attamen in Co- concordes cum ambobus Codicibus nostris exhibet,
dice Otlioboniiino,de quo nuper egimus, ita con- et cnin nulliira ibi sit de regationibus verbura, inde
Ceptus^sUiiulus, litteris majusculis et ininio exara- illius quoqne xialem raetiri poies. Redeo nunc ad
tus : ln nomine Domini. lnc.ipil liber Sacramenlorum lot prxfationes, quibus oneratam vides liturgiam
de circulo anni, a sancto Gregorio papa Romanoedi- Gregorianam a Menardo editam; ac repeto easdem
lus. Quuliter tnissa Romana, etc. Bcpetendura autem in textum missarum illalas, causam errori dedisse,
hic est, in neulro Codice, VatiCano, scilicet, atque qtiasi ipsarum aiictor fuerit sanctus ipse Gieôrius,
Othohoniano,exhiberi nolrispurum puluni Sacramenta- uli nimium fidenies eidem Menardo credidere cardi-
rium,quale esancli Gregorii raanibus prodiii. Aliquot nalis Rona, el Antonius Pagius. Atquicertum est non
etiam addilamenta festorura subinde ad illud ulro- B D alias prxfaliones in tcxtu Gregoriano haberi qiiam
bique simt facta : cujus rei exemplum satis esl me- qux adhuc in usu Romanx Ecclesix sunt, uti fidem
moraT,e,dieiii festum ipsius sancti Gregorii ad tv Idus faciunt antiquissitni Codices Vindoboneiisis, Vaiica-
Marlias, et mjssam sanctx Marix ad martyres, iu nus, Othobonianus, el Mulinensis; excepta missa
Idus Malas;<rax instituta fertur a Bonilacio IV papa sanctx Anastasix in Natali Domini, cui propria olim
circiler anngm Christi 610. Attamen suum siat re- atiribuia fuit prxfatio. In vigilia quoque, el iialali
molissimaeantiqiiitaiis prelium gemiuis memoratis sancti Andrex peculiares olim fuere prxfaiiones,
Codicibus , Vaticano vidclicet atque Oihoboniano, quse laraen alix sunt a Menardinis. Plerique autem
iia utanfboreferreNatalesuum censendi sint, autatl Codices in finecollectas habent prxfaliones et bene-
finem sxculi octavi, hoc est ante aniium Chrisli dictiones, qux pro arbiirio sacerdotum et episcopo-
octingenlesimum, aul ad priores sxculi noui annos. rum adhibebantur, Antiquissimiis tandem collector,
Leo III papa anno 795 ponlificatum iniil; auno 816 qucra Pamelius Grimoldum abbalem, Menardusvero
vivere desiil. De hoc aiitem pontifice quid habeal Rodradum presbylerum est opinalus, nos vero, an-
Anasiasius Bibliolbccaiius in ejus Vita accipe: < Ipse ctoritaie Micrologi, xquius arbilrabiraur Alciuiuiu
vero a Deo prolecius ct prxclarus pontilex consti- Albintini, monet in prologo (quem proferam et ego
tuil, ut ante ires dies Ascensionis dominicx litanix ante benedictiunem cerei ex Otboboniano) se hxc
celebrareittur. Scilicet feria secunda, egredienle pon- < in aliis sacramentorum libellis invenisse inserta; >
tifice cum orani clero et cuncto populo cum hymnis sed a Gregoriano textu sejuncta exhiberi, ul unus-
et canticis spirilualibus ab Ecclesia Dei genitricis ad quisque noscat < qux a beato Gregorio, quxve sint
Prxsepe, etc, Feria tertia vero,exeuntes ab ecclesia ab aliisedita Pairibus. > Tum de prxfalionibus ipsis
sancix Sabinx mariyris, elc. Feria quarta exeuntes haecinfra subdit : < Prxfationes vero, quas in fine
ab EcclesiaJerusalera, > eic. Habes hic, quo lempore posuimus Codicis, flagitamus, ul ab iis, quibus pla-
liianix iriinores, sive rogationes, ante aliquot sx- cent, cum charitaie sttscipiantur et cananlur. Ab his
cnla in Galliis instituix, in Rornanain Ecclesiam vero qui eas iuielligunl, ncc lamen deleclani,necnon
inveclx fuerint. Eartim quidem mcnlio occurrit in et ab liis qni eas volunt, nec intelligunl, posciraus
Sacranientario Menarriino; nulla vero in Vaticano ul nec assumantur nec canantur. >
alque Othoboniano Codicibtis. Itaque firmo decrelo Ista satis produnl pecularium ejusmodi prxfatio-
stalui jampoiest geminos liosce Codices stib finem num auctorem ininime fuisse sanctum Gregorium,
saeculioctavi, aut exordium noni, fuisse exaratos. et neminem liturgix Gregorianx addictum ad eas
Ad hxc in Sacrameniariis Pamelii et Menardi lia- ,D adhibendas adactum, liberumque omnibus eo tem-
bentur missx in Natali sancli Marci evangelistx, ad pore fuisse illis uti, aut non uti. Plcrxjue etiam
diem vii Kalendas Maias; et in natali sancii Jacohi cnncordes perguntcumevulgalis aMenardo. Ad hxc
apostoli, ad diem vm Kalendis Augusti, qux in Va- animadvertas velim aliquot Olhoboniani Codicis prx-
licano atque Othoboniano minime leguiiinr. Rursusi fatiories a Menardinis differre, ut in festo sanctx
apud Menardtimhabes Missasin natali sancii Barllio- Agnx, sive Agnetis, in Sabbato sancto, in Paseha-
lomxi aposloli, et sancli Augustini episcopi, et ini le, in Annunlialione sanctx Marix, iu Ascensionc
vigilia sanctiLucx evangelistx; et in nalali sancto- Domini, io Domiijica quarta post Peutecosten, ut
rum Sirooriis et Judae, et sancti Thomx apostoli. alias prxtermitiam. Rursus in Othoboniano Codiee
Nullaex bis missis visitur in utroque Codice nostro ;; plares. habentur prxfalipues, paucx in Vaticano :
qux satis eyilicunt Pamelii et Menaidi Sacramentar- qux landein nos ad persp.jcienduin impellunt ejus-
ria uirique ilti Coriici aiitiquiiaie concedere. Alque! modi-.prxfationes, et pr.csertim ob earum varieta-
iioc raanifestius poslea elucel ex die feslo Omniuini tem-,/non e Gregoriano Sacramentario, sed ex aliis
Sanetorura, quem Adone, et Usuardo testibus Gre- fontib.ushaiuias.fuis.se. Rejectas qtioque intueberis
gorius IV, summus pontifex, Ludovico Pio impe-- ad calcera littirgi» Gregorianx benediclioncs epi-
PATROL. LXXIV. 29
"
907 DE REBtJS LITURGICIS 908
scopales, qnas tatnen apud Meuardurii perperam in- >\ ^ Quod nunc expostulare cogor, cst quidem Sacra-
sertas habemus in lextu Gregoriano. lis in pontifi- mentarium Gregorianum; sed iiitegriim conspectum
cali missa episcopi oiim benedicebanl populo ante quotidianx missaeminime habemus, qualis fuit ejus-
illa Verba : Pax Domini sit semper vobiseum; faleri dcm sancti pontificis xvo. Iloc aulem inquiens, non
eriim cogimur ejnsmodi consuetudinem antiquissi- moror lectionum, Evangeliorum, et aniiphonarum
inain fiiisse. Aderat proplet-eapeculiaris liber, quem textum, quorurn nulla ibi est meniio. Fuerunt enira
Benedictionalem appellabant. Ne bas qnidem bene- olira varii Codices ad usum missx solemnis, sive
dictiones fetumesse Gregorii Magni, staiuendiim est, missx cantu peractx. Nempe Antiphonariuin, psal-
cum in veluslis Ordinibus Romauis a Mabillonio edi- mos, et antiphonas pro diversis diebus ad missam
tis nullum de iis vcrbum sil, el nullx in Mulinensis decaniandas continens, aderalclericisin choro canen-
Sacramentarii Gregoriani Codicc, nono aiil decimo libus. Leclionarium, lecliones complectens, ex Ve-
sxculo scripti, reperiantur. In calce quidcm Vati- teri Testamento, aul ex Epistolis canonicis decerptas,
cani ei Oihoboniani exstant, seri plures in uno quara prxstoerat subdiacono. Evangelistariura quoqne, ex-
in allero, atqne interdum diversx a Menardi Godice. hibens diversas Evangelioram portiones singulis die-
Si easdem complexum fuisset Romani ciibicttli Sa- bus canendas, diacono minislrabalur. Unus interdum
cramenlarium, unde exeinpla olim fuere desumpta, jQ Codextam Epistolarum quam Evangeliorum lectioues
nulla inter Codices antiquos esset diversitas. Pro- amplectebatur. Erat etiani clero Iiber Comitis, sive
pterea Mabilloniusmerito censuit easdem benediclio- Coines, antiquus sane, ita ut eura iionntilli sanclo
nes non fuisse inferendas in Sacramentarium Gre- llicronymo, perperam lamen, Iribuerint; qui lectio-
gorianura; imo opinatns est, easdem a Zacharia nes indicabat singulis diebus adliibendas in sacris.
poniilice iraprobatas lnisse in officio Gtllicanx fcic- Iudicabat, inqtiatn, nam niliilominus erat opus lia-
clesix (Mabilt. commenl. in Ord. Rom., c. 8, p. 5i). tere Codiceinuntle ips* lecliones extensx desumen-
Et nunquam iis usos ftii-.se Romanos ponlilices, dx eranl. Nosh;rc oinnia in Missalibus nostris con-
conjicere ctiain possumtis e Sacraraeniariis Gela- juncta nunc hal.emus. At nullum, quem noscam,
siano el Leoniano, in quibus iiullura est earum ve- Missalem iihruin, conscri|)tum anle annum Cliristi
stigium. Quod mirari cogor, missx fere omnes Do- millesimum, q(i:s.|uam arilmc cxeruit, in quo uuiver-
rainicarum recurrenlium pcr annuin, tam in Vali- sus isle sacrorum apparatus, coagmentalus et por
cano, quam in Olhobnniano Codice, alque in Edilis ordineiii dislribtitus, lcgalur. Qtiare vixintelligas qui"
a Pamelio, rcjiciuntur in alterum librum, veluti non sine incoinmodo tuiic privalx missx sine diacono,
procedentes a sanclo &r-egorioMagrio. Imo in veiu- subdiaeono et cboro, colebrarentur, cum e divcrsis
stissimo Mutineusi Sacramenlario post missam ad (Q Codicibus peienda esset integra missa, scilicet ora-
pontificein ordinandum hxc adnoiantur : EXPLICIT tiones ex Sacrameutario, antipbonx, lectiones el
SACH.VMENT03WSI A SANCTOGREGORIO PAPAEDITUM. Evangelia, ex aliis libris. Ingens profeclo incomiiio-
Turn sequilur : Incipiunl missmin diebus Dominicis. dum fuerit quatuor aut salieni tres Codiees deferre
lu Othoboniano auiem ac Paraeliano inserilur prolo- ad altare, et ex uno ad alimn procelere, ul qiixspe-
gus, sive adnolalio, Alcuini, veluli indicantis inissas ctabanl ad peculiarem missx recurrentis ordincm,
de Dominicis non pertinere ad sanctum Gregorium. conjungerenltir. An aliter fieri et ejusuiodi incoui-
Alqui fierine potcst ut sanctus ille pontilex missas modum evitari polucrit, jiidicibunt alii. At ista nii-
prxieriniseril, quae oniiiium maxime ad divinum nime, ut aiebain, moror. Id niittui coiitendo, non
ciiltum atque ad Sacramenium spectabain? Quid hic oinnia qux in unaquaque missa incnncusso Hiiu re-
(liceiiduni? Si Valicanuin vetustissimum Codicem citanda erant, exhiberi in vetustis Sacranientariis a
consulimus, '|tto ad lianc Editionein usurus sura, saneto Gregorio concinnatis. Nullx enim in iis ple-
nulla ibi iiitcrponirur adiiotatio, sive prologtis, di- rumque rubricx, niliil ibi de salulationibus ad popu-
slinguens a Gregoriano lextu oraliones dorainicales. luin, lioc esl Dominus vobiscutn,anl Pax vobis, po-
Contra in prologo', sive in prxfatione Alcuini, prx- pulo respondeiilc Et cum spiritu tuo : qux satutaiio
posita eisdem missis, hxc lcgunlur : < Sed quia sunt D [ ad alientionein renovandain non semel in sacra litin-
et alia qutcdam, quibus necessario sancta uiitur Ec- gia recnrrit, el a sera anliquiiate coiiunendalur. In-
clesia, qnx idem Pater (scilicet sanclus Gregorius) leger vero canon ntissx deciirrtt usqtie atl Libeta
ab aliis jain ediia esse inspiciens prxlermisit, idcir- nos, qumsumus,,Domine,eic, quo reeilalo niliil aliiid
co operx pretium duximus ea velut flores pratorum Siilijungilurin Gregoriana, nisi Pax Dominisit sem-
vernantes carpere, > etc. Et profecto orationes de per vobiscitm. Rcsponrieitir : El cum tpiritu luo. Ne-
Dominicis, omniuin elegantissirax ac devolissirax, que plura habes in Sacrameinario Gelasiano; imo
auctorem ininime agnoscunt sanctum Gregoriuni. liulla ibi rricniio Agiiits Dei. Prxlerea in Gregoriano
VideSacrameiilaria prxccdentia, Leonianura, vidc- nuf-astinl vcrba de fraclloue consecraii panis, et in
licet, ac Gelasianum, in quibus plerxque legunlur. corpus Christi immutati, neque de immissione parti-
Si Gregorius eas in suo prxlermisil (qtiod lainen fa- culx in caliccm, neipie referuntur illa magni nio-
cile concedendum non cst), alia de causa faclum nnn nienii verba, a saccrriole recilanda, id esl : Hwc
fuil, nisi quia ipsx in uianibus jam erant oniniuiii commisiioel consecratio corporis, etc. Fraclio hxc ex
cartitn EcclesJartun, qux Romana liiurgia ulelian- • npo->iolicatradiiione nianasse cre.litur, eamque eiiniii
ttir. Oricnialcs Christi fideles ub aittiquis sxcutis lisur-
t|'09 DISSERTATIO.GAP. VI. 910
panl ad designandam Domini passionem. Dubiiare \, bano Mauro (Lib. i de Inslit. cter., e. 55) et ab Ama-
atttem non possiimus qtiiri Ecclesia Romana supra lario (Eclog. et lib. 111de Offlc.divin., c. 36) ineino-
laudatis verbis ad fraclionem fuerit usa, curn in or- rata, quorum tamen menlionem frustra ab eodem
dine primo Romano, cujtis frequens mcritio est apud Sacramentario exspeites. Ut opinari f.is est, quod
Anialarium,et quem Mabilloniussxculo Cliristi nono nunc el oralionum et riluum in velustis libris desi-
longe superiorem censet, eadem formula prxscriba- deratur, supplebant olim episcopi et presbyleri,
lur^ videlicet: Fiat commistio, seu : llwc comtnistio, sive mcmoria complexi quidquid scriplo tradilura
elc. Neque hxc taiitura desiderantur in Sacraraenta- non fuerat ad compleinenlUmsacrilicii etcommunio-
rio Gregoriano, sed el cxtera de pace danda, quami nis, sive pntius quia, ut nunc etiam fieri videmus,
oim osculum sanclnm confirrnabat. Omissa quoquei scripia ea haberent in labella altari superposita.
videas qux prxcedunt et subsequuntur communio- quam pro opporlunilate consulebant; nam fidere
nem sacerdolis ct.populi fidelis, cum lamen comper- memnrix non omnes possunt, neque lulum in rebus
tum sit sacerdotem porrigentem popnlo coelestemi tanti momenti est. Aiqug hxc satis sinl de Sacra-
panem usum fuisseverbis illis : Corpus Domini,elc, , -n mentario Gregoriano. Qnalis autem sit characterum
et communicantes respondisse : Amen. Anliquissimat forma in Valicano Codice, unrie ista cxpressa fue-1
quoque est formula : Ite, missa est, uti et aliqua be-- runt, in specimine sequenti intueberis, quod ad me
nedictionis species in fine raissx non solum in veiu- uiisit P. Blanchinius.
stis Romanx Ecclesix Ordinibus, sed eiiam a Rha-
9H DE REBUS LlTURGlCIS 91-2
CAPUT Vll. A^ Ces,quam antiqux. Librumhunc ex Codice vetusiis-

1» quoolimsitaforelvarielas utentiumliliirgia Romana. simo dedit nobis venerabilis cardinalis Thomasius.
Post sacrum Tridcniinum concilium, muliipli- Veterum Missaliuradiversitatem, pro Ecclesiarum
ccmque curam Romanorum pontilicuin, lilurgia varietate auctam, quicunque agnoscCrevelii, adeat
omniuni catfaolicarum in Occidenie Ecclesiaruin ad 'cl. Patrein Maitene, qui orriinarium, sive consue-
uissani pcrliiiens, stabilem consecuta est unionem. tum, missxcursura ex muttis Galliaruin Missalibus
Excipienda est Ambrosiana Ecclesia, qux suis ad- alque Ritualibus collegit (Marten. tom. 1 de antiq.
Imc anliquis ritibus utitur. Diversitas lamen illius a Eccles. Ritib.). Non dissiiniieinvarietaiein ostendere
Itoinana in incruento sacrilicio pctissiraum respicit possel in llalicis Ecclesiis, quisquis antiquos earura
orationes, sive collecias, et alias Epistolarum sa- Missalesmss. superstiles consuleret. Jamque varios
crarum aique Evangeliorura lectiones, et complu- lilurgix Siculx ritus illustravit anno 1736 doctissi-
rium prxfationum usum. Nam quod atlinet ad camus vir Joannes de Joanne, Panormitanx Ecclesix
iionein, Ambrosiani quoqne ipsi ferme in omnibus aanonicus (De divin, Sicul. Offlc). Liceat el mihi
toncordos procedimt cuin Itomana Ecclesia. In an- prodere quibus olim ritibus Mulinensis Ecclesia tre-
gulo pariter Tolelanx civilatis locus relinquitur mendum sacrificiuin celebraret. Uti supra monui,
Muzarabicx vcluslx liuirgix. Nara quod a nonnullis 6" erat et adhuc est huic Ecclesix sacrameiilarium Gre-
ninnaclioruin coetibus peculiaris aliquis, sed levis, gorianum, nono velsallem decitno sxculo exaratum.
riius adhibealur adbiic in raissa, id nullius moinenti Verum in antiquis id genus Sacrameutariis plerum-
negotiura csl. Anlitjuis autein sxculis elsi a plerisque rubricx desideranlur, ritus scilicet omnes ad
que lialix, Gallix, Germauix, Britaiinix, aliarum- sacram synaxira adltibendi. Ejusmodi ritus post
que prtivinciarum Ecclesiis missx Bomanx liturgia annuni millesimum coepti sunt adjungi Missalibus
observaretur, non mediocris tamen varictas in ea- libris. Asservanlur autem in arcbivo capituli cano-
rum Missalibusdeprehendebitur ; sed qux, uti jam nicorum Mutineiisium gemini id geiius libri mera-
lnoniiiintis, iiihil officeret,snbstaiitix mysterii, atque branacei, anle annos sexcentos exarali. Aller ex
cssentialibus prxcipu sque rilibus missx. Versaba- liis ad equites, sive fratres Templarios spectasse
tur hxc in addilamenlis orationum, sequentiarum, mihi credilur, nam ad varios Kalendarii dies re-
et prasertim lestorum, ac propterea missarum, qui- centiori ac vario charactere hxc iiomina atlscripta
bus licebat unicuiqne episcopo suutn infercire Mis- ftiere : < V Id. Jul. obiit Ugo de Paens, primus ina-
salem. Verura immutarc sacrata canouis verba ne- gister. II Id. Jul. obiit venerabilis Philippus rex
fas semper fuit. A libro, cui litulus Comes, eo quod Francix (id est, Philippus H, anno 1225). VII Iti.
prxsto semper erat sacris templi ministris, de qu» C Sepi. ob it frater G. Carnoc, decinius lertius ma-
iiiipcr facta fuil mentio, indicabantur lecliones ex gister. XV Kal. Octob. obiit Irater fieruardus de
prophelis, aul Epistolis canonicis, simulque Evau- Tiemailca, tertius magister. VI Non. Oct. obiit fra-
gcliorum segmenta ad quamtibet mis<am reciianda. lcr Arnaldus de Terra rubea, octavus inagister. >
Veneranda maxime fuit iibri htijus anliquitas, cum Aliortininomina prxtereo. Agi hic de magnis maî-
ejus menlio ipso sxculo Cliristi quiiv.ooccurrat, uti stris ordiuis Teiiiplariorum sum opinatus. Pluris
Mabilloniusanimadvertil. ls tamen tol novis sanctis tamen faciendus est alter Codex, quod rubricas
ac missis oneralus ad nos per Pamelium el B iluzium' missx tunc usilatx accuratius descriptas exhibeat.
pervenit, nt pltires fortassis sint iu eo addiix nfer- En ergo quid ex illo excerpenduin credidi.
<Riius quotidianmmissm,expressiex CodiceM MulinensisEcclesim,ante annossexcentosscripto.
Incipit Ordo, qualiterepiscopus, velj>r$sbyterad Q y Domine,adjuva. iiesjj.Etlibera.Fiai inisericordiatua,
mistamse debeal prmparare. In primis cantel per se Doiiiine, snpcmos. Resp. Quemadmodum. Deus, tu
e>.per circumstantespsalm. islos cumlelaniis, et anti- conversusvivificabisnos. Resp.Ltplebs tualxiabitur.
phona : Sanclifica nos, Doininc. Psalm. Qtiain dile- O.^tendenobis, Domine,niisericordiaintuani. liesp. Et
tia. Psatm. Benedixisti. Ptalm. Inclina. Psttlm. Cre- salutare liiuin. Ab occultis ineis nninda me, Doinine.
didi, ruiHPaler nosier, etprecibus his Cap. Exsurge, Resv. Et ab alicnis. Non iuires iu indiciuracunt servo
DISSERTATIO. CAP. VII. 91*
913
BoiBine. Quia non jiistificabitur. Sacer- A « Pone, Domine, custodiam ori meo. ttesv. Et
tuo, Resp.
dotes tui induantur justiliain. ltesp. Et sancli ttii ostium circumslantix.
exsullent. < El agal, ut mos est, confenionem.Peracta vero
< El tunc exsuat se cotidianamtunicam dicens .- confessionedical : . .
cum < Deus, viiam meam aniiuiiliavi tibi. Resp. Po-
< Exsue me, Doraine, veterem hominem
sulsti lacrymas. Deliciuiri meum cogivilum libi feCi.
actibus suis, et indue me novum hominem, qui se-
et sanclitate Resp. Et in jusiitiam. Dixi: Conlilebor adversum
cundum Deum creatus est in justitia, me injusiitiam meam Doraino. Resp. Et tu" remi*
veritatis. sisti. • ---,r
< Adikdnus iavandum. Pro hac orabit ad te omnis sancttts. Resp. In tem-
< Ablue, Domine. manus meas, et cor meum
pOre opporiuno.
quatenus templum sancti Spirilus elftci merear. < Doiiiineexaiidi oraiionem meam. Resp. Et cla-
< Ad eplwi dicat. '
mor.
< Doria,Domine, galeara salulis in capite rreo, < Aufer a nobis. qnxsumus, Domine, intercedenli-
ad expugnandas et superandas oranes diabolicas bus islis, et oninibttssanclis tuis, cunctasiniquitaies,
fraudes. "I ut ad.sancta sanctorum puris mereatnur mentibus
<Ad albam. ' '
inlroire. Per.
< Indue me, Domine, vestimento samtis, et tunica < Cuniautem si erexerit, mittat incensum in ihuri-
laetilix et castitalis ac conlinentix circumda nie bulum, dicens:
scmper. < In nomine Patris et Filii et Spiritus sancti bene-
< Ad cingutuni. dicatur incensum istud, et acceptabile fiat in odorem
t Pricinge, Domine, lumbos raeos, et circumci- suaviiatis.
deoimiia vitia cordis et corporis mei, cum custodia i Timc sumat de eo, et otcutelur Evangelium, ut
Hieritismex. jubet Romanus. Deinde procedens paululum prope
< Ad stolam, allare inclinatus dicat hanc oralionem;
< DomineJesu Clirisie, mundi Redemptor, propi-
< Circumda, Dominc, cervicera meam stola jti-
lius esto uiibi peccalori, omnibuSque modis in pec-
stitise, et ab omni corntptione purilica inentera cato
meani. jacenli : quia in solus, Domine Deus noster,
immortalis es, et sine pencato. Indulge mihi misero
< Ad casulam.
prxsuraenli accedcre ad sanctum altare tuum et in-
< Indue me, Domine, lorica fidei et galea salutis, € vocare te : quia peccavi ab infantia mea usque imnc
et perfecta caritate reple cor meura. coram te, etcoram angelis, et omnibus sanctis tuis.
< Admanipulum. Sed per illorum inlercessionem tribue- mibi divioam
t Da, Domine, manibus meis manipulum ad ex- clementiain, etveniam delictorura meorum, et doce
lergendas sordes a corde et corpore meo, ut sine me facere volnntatem tuam oranibus diebus vitx
pollutione valeam nomen luum laudare et benedice- mex. Qui vivis et regnas.
re in sxcula sxctilorum. Amen. < Deinde erigal se, et osculetur altare : et dicat
i Et curn paratus fuerit,dicat .: hancorationem :'..
< Facme, quxso, omnipqtens Deus, ita justilia . < Domine Deus omnipotens, qui es magniis el
indui, ulsanclorurn tuorum merear exsultatione lae- admirabilis Dominus, qui donasti nobis introitum in
tari quatenus eraundatus ab omnibus sordibus pec- sancla sanctorum , propler Incarnalionem Domini
calorum, consortium adipiscar libi placenlium sacer- nostri Jesu Chrisli, unigeniii Filii lui obsecramus
dotum, meque tua misericordia a vitiis omnibus ex- et petiraus benigniialem tuara ; et propterea in ti-
suas, quem reatus propriae cohscicntix graval. Per more sumus et liemore, volentes assistere antesan-
Dominum. j ctura et gloriosum aliare luuni. Emitte super nos
D
< Aiiaaralio, donum Spiritus sancti tui, et renova animas nostras
corde ofTeramustibi sacriliciuiii
<Rogo te, allissime Deus. Sabaoth, Paler san- et corpora, ul mundo
cte, ut me tunica castitalis digneris accingere, el jn remissionem peccatorum nostrorum, el omniuin
meos lumbos balteo tui amoris ambire ac renes cor- populorum tuorum, qui gralia tua et tuisericordia
dismei tux caritatis igne urere, ut pro peccatis meis Christi tui suut redempli. Qui lecum vivit.
< Tunc dicat Gloria in excelsis Deo, si adesl tem-
possim intercedere, et adstantis populi veniam pror
et eo ptane finilo, dical haric brationem
mereri,ac pacificas hostias singnlorum immolare. pus,
Me quoque audacier accedenteni non sinas perke, < Ante cpnspectura divinaeMajeslalis tux, Deus,
sed difnarelavare, ornare, elJeuiter suscipere. reus assisto, qui invocare noraen sanctum tuura
• Hracdiclamgressiofil ad allare, iricipiendo ita : prxsiirao. Miserere, Domine, milii homini peccatori.
< Aridphona.Introibo. Judica me, Deus. Ignosce indigno sacerdoti, per cujus manus hxc
oblatio videtur offerri. Parce peccalorum labe, praa
t Qint autem perveneritatite attare humilitcr incli- ceteris capitalium, polluto, et non inlrcs in
judicii>m
tiale vuttu: cum scrvo luo, quia non justilicabitur in tonspectu
tuo omnis vivens. Et licel vitiis el voluptatibus car A nis et laudis, quas tibi offero indigntts famulus tuus,
nis aggravati sirnus, Deus, tamen recordare, quod ad gloriam et honorem nominis tui, ut vivis prosit
caro suraus. In tuo conspecln eliam cceli non sunt ad veniam, et cunctis lidelibus defunctis ad indul-
mundi: quanto magis.nos bomines lerreni, immundi gentiam : et me indulgenliam quxrentem placatus
sicut pannus menstrualus ? Indigni suinus, Doraine respice. Qui vivis, etc.
Jesu Clniste, nl siinus viventes ; sed tu, qui non vis < Deinde positumsacrificium benedicathis verbis,
mortem peccaloris, da nobis veniara in carne consti- crucem faciendo :
lulis, ut per poenitenlix labores viia xterna perfrui <ln nomine 1'atris et Filii et Spiritus sancti, sit
mereamur, in coelis. Per le, Chrisle Jesu. signatura, etconsecratura, et benedictum hoc sacri-
< Alia oratie. (icium.
t Oinnipolens sempiterne Detis, qui me peccato- < Super oblatam.
rem sacrisaltaribus adslarevoluisli, etsancti noininis
< Sanctifica, quxsumus, Doraine, hanc oblatio-
lui laudare polenliam, concede, quxsumus, per Ira-
meorum raihi nera, ut nobis Unigeniti tui corpus fiat.
jus sacrainenti mysterium veniam < Super calicem.
peccatorura, ut tux majestati digne ministrare me- i Sanctifica, quxsumus, Domine, et bunc calicem.
rear. Per. B
£
ut nobis Unigeniti lui sanguisfiat.
< Deindecum Evangeliumoscutatur, dical:
< Tunc mitlat incensum in thuribulum dicens :
< Pax Cbristi, qnani nobis per Evangelium suum
< Per intercessionem sancii Gabrielis arcliangeli
tradidil, confirrael, et conservet corda, et corpora stantis a dexlris altaris incensi, et omniura electo-
noslra in vitam xternara. Amen. Dominus dignetur incensum istud be-
< El cum incensum, antequam Evangetiumlegalur, rum suorum,
in thuributum mittit, dical: nedicere, et in ndorem sttavilatis accipere.
< Et cumvaporem em<serit,dicat:
<Odore coelestisinspirationissux Dominusaccen-
dat el impleal corda nostra, ad audienda et implenda < tucensum istud a te benedictum, ascendat ad te,
Evangelii sui prxcepta. Qui vivit, Domine, et descendat sttper nos misericordia tua.
< Dcindeinclinato diacono, et benediclionempetenli, Itcm.
iignuin crucit faciendo, dicat : < Dirigaiur oratio inea, sicut incensum in conspe-
< Doiniuus sit in corde tuo el in labiis tuis , ut ctu luo.
nuniies competenter Evangelium pacis. < Cumincensumoffertur singulis dicalur :
< ltem benediclio. _ < Accendat in nobis Dorainus ignem sui amoris,
Q
< Benediclio Dei Palris et Filii el Spirilus sancii el flammamauernx carilatis.
descendat super te, et aperiat os luum , ad digne < Ad offerendatnunera.
idoneequepronuntiandum Evangelium suum. < Suscipe, sancta Trinitas, hanc oblationem, quam
< Diaconusdicat: tibi offerimus in raemoriam incarnalionis, nalivitatis,
< Conforta me, Rex sanciorum principatum tenens passionis, resurreclionis, el ascensionisDomininostri
el da sermonem rectum, et bene sonantem in os' Jesu Chrisli, et in honorem perpetux VirginisMarix,
nieuin. atque omnium electorum looriim , qui libi placue-
< Ptjsl, leclo Evangelio, dicat : runt ab inilio mundi: ut omnibus proficiat ad hono-
< Per istos sanclos sermones Evangelii Domini1 rem , nobis aulcm ad salulem; et illi omnes pro no-
nosiri Jcsu Christi, indulgcat nobis universa dslicta' bis iniercedere dignentur in coelis, qtioriiin memo-
npsira. riam facimus in terris. Per einndem.
< Et calice tibi a diacono cum gblata dalo, dicat( i Pro defunctis.
diaconus :
i Suscipe, sancta Trinitas, hanc oblationem, quam
< Tibi Domino Creatori meo hosliam offero pro' libi offero
pro aniraabtis fainulorum famularumque
remissione omnium peccatorum meorum, cuncto-' -P Jj luarura, ut eis requiem xternam donare digueris in
rumque fideliuraluorum. numero elcctoruin tuarura , ut in illorum consorlio
<Et sacerdos, oblaiionemaccipiens, dicat : vita perfruantur xterna. Per Christum.
< DomineJesu Chrisle, qui in cruce passionis lux' < Poslea verlat se, deosculeturaltare et dicat:
de latere luo, unde libi Ecclesi.ini consecrares, san-
< Orate prp me p?ccatore, fratres ac sororcs, ul
guinem manare voluisti, suscipe hoc sacrilicium,' meum ac vesiruni
saprificiiimacceptum fiat.omnipo
quod tibi offeri famulus tuus, et concede clementis- lcnti Deo ante
sime ut pro redemptione noslra el totius raundi ini cunspectura suum.
conspectu divinx majestaiis lux cuui odore suavila- < El respondelur a circumstantibus:
tis ascendat. < Orent pro te omnes sancti etelecti Dei, et exau-
< Tunc diaconus, libamen in culice offerens,, dial te Domiuus orantem pro noslrum omnium sa-
dicat : lute; et mcraor sit omnis sacrilicii lui. Et immola
< Acceplumsitomnipotenii Deo sacrificinm istud. Deo sacrificinra laudis, et misereatur tui oranipoiens
< Ei cum s.acerdosid ipsitm offert dical: Deus , et diiniilal tibi omniapeccaia tua. Dominus
t Suscipe, clementissiine Pater, hostias placalio- Deus sil in corde luo, et in Ore tuo. cl suscipiat sa-
S17 DISSERTATIO. CAP. Vll. 918
crificiura sibi acccpluni de maiiibus tnis pro noslra A < Doniine Jesu Clnislc, qui dixisliaposlolisluis,i(c.
et omuinin saluie. < Deindepacem dicul:
< Ei posleadicani Itds psaltnos : ( llaliete vincuium caritatis et pacis, ut apti siiis
< Exaudiat le. Psalm. Ad le levavi. Psalm. Mise- sacrosanclis mysicriis.
rere meiDeus, secundum. Psalm. Deus refugium. < Ceteri invicemdicant
Psalm. Qui habitat. Psalm. Ad Dominumetim tri- « Pax Cltrisli et Ecclesix abundet in cordibus
bularer. Cantiaim graduum usque Qui fecit coeliiract nosiris. Arnen.
lerraro. Kyrie cleison, cum Paler nosier, cuin pre- < AnU:communionemdicat.
cibus his: Salvura fac servum tuum. Resp. Deus « DouiineJesu Christe, Fili Dei vivi, etc.
meus. Desideriiiin cordis ejus iribuisli ei. Resp. Et t Dcinde panem manu tenendo, dicai :
voltnualem. Vilam petiit a te, et tribuisli ei. Rep. « Panein coslestem accipiam , et nonien Domini
Longiludincm. Octili Dnmini super jusios. Re>p. Kt invocabo,
aures ejus. Fiat volunias toa super nos. Ilesp. Quem- < Alia.
adinodum. Exsurge, Doiuine, adjiiva nos. liesp. El, « Doinine , non sum digims ut .inlres sub tectuiti
libera. Domine, exaudi oraiionem ineain. Rcsp. Et ineum ; sed lanium dic verbo, elsaiiabiiur puer meus.
clamor. 1} « Cttm corpus accipit, dicat :
< Collectapro sacerdote. < Corpus Domini nostri Jesu Christi sil mihi ad
< Gaudeat, Domine , fanmlus ttius beneliciis im- remedium sempiiernum in viiam aicinant. Amen.
petralis, el ctii lidiiciaui spcrandx pietatis tribiiisti, < Suscipiendocalicem, dkat:
optafx misericordix prxsta beuignus effeclum. Per. < Quid relribuam Domino, etc.
< Colleclqpro omnibus. < Sumendocatkem, dicai:
< Precibus nostris , quxsumus, Domine, anrcs t Sanguis Doraini noslri Jcsu Chrisli cusloJiat
lux pieiatis accoimiioda, et oraliones supplicum, nie in vitam xlernam.
occuliorum cognitor, benignus,exaudi, ul te largien- « Pont corpus el sanguinem acceplum,dicat:
te ad vitairi perveniainus sempilernam. Per. < Corpus Domini mci Jesu Christi, quod accepi,
< Symboium.aposlolorutn. et sanguis ejus, quo putatus sura , adhxreai visceri-
< Credo in unum Deum Palrem, omnipotentem, bus meis, el prxslet, ul ibi null.aremaneat peccati
etc. macula , ubi ejus introierunt sacraraenla. Qui cura
< Sequuntttr Prmfaliones". Patre, cic.".
« Sequitur Ganonh. c Et cum aliis dederil, dical :
< Te igilur, elc. 6 < Corpus Domini nostri Jesu Chrisli conservel
< Hic ie inclina aliquanluluoii, animani luam in vitam xternam. Anieii.
<.Hanc igjlur oblationem, etc. Corpus f ct san- < Iiem alia.
guis f-fial.dilectissiiiii Filii itii Doraini nostri Jesu < Perceptio sanguinis Domiui nostii Jasu Chrisli
Clirisii. conscrvel aniraam luam in vitain aiiernam. Amen.
< Hic accipit o.blalamde aliari. < Poslcommunia.
<.Qui. piidie quam pateretur, elc, Benedixit f « Lxii, Doniine, stiinpsimus sacramenla coelestia.
fregit, dedit discipulis suis diccns: Accipite, et man- Iniercedenie beata Dei Genitrice seraper virgine
ducale ex hoc oimies. Hoc est eiiiin corpus uieuni. Maria cuni oninibiis sanctis tuis, ad vitaui nobis pro-
< Hic accipitcalicem. licianlsempiteriiam. Per euindcm.
< Simili niodo poslea quam ccenatum est, etc, ut < Item dical:
in contueto canone, « Ii.e.Missaesi.
< Antfquammiscealur corptts cum sanguine. < Fiiiiia missa osculeluraltare el dical:
< llxc sacrosancla conunixlio corporis et sangui- < Meritis et intercessionibtis beatissirax Marix
nis Domininostri Jesu Chrisli .fiatomnibus sumenti- n semper virginis el omnium sanctorum, niiserealur
bus salus roenlis et corporis, »>tad xlernam vitam nostri omnipolens Deus. Qni vivit, elc.
capescendamprxparatio salularis. Per eiinidom. i Poslearediens ad sacrtirinin, dical:
< Hic osculetururam sacerdosdicens: < Bencdieile omnia opera Doiuini Domino, eic.
aW est prxfaliones in Nativitale Doinini, in Epi- aniistite nostro (illo), elc. Cosiiirrel Damiani, el om-
pliania Domiii, per lotam Qnariragesiniani, in Re- niunt sanclorum tiiorum, tiec nonet illorum, quorum
surreciione Doniini, in Ascensione Domini, in Pente- Iwdie solemnilaiis in conspectttgiorim lum celebrdlur
cnste, de saicta Cruce, de Aposlolis, in assumptioiie triumphus. Quorum merilis precibusque,etc.
satictx Marjx, in honore sanctx Trinitatis. Tiiin una c Quantx antiquitalis sit liujusmodi oralio, quae
prxfalio reliquis diebus usitala, uti in Edilis. Anie aillinc in liturgia Rouiana quotidie repetilur, babes
postremam prxfaiioiiem occurrit imago Salvaloris, ex Missali Gothico ante Annum Cb. .800 usurpato.
nianu librum tenentis. Post illam visitur altera ima- lbi ab missam dominicalem hxc postcommun. legi-
go ejusdeiri e cruce peiidentis. Utraraque, aul unam tur : Corpus,tuum,Domine,quodaccepimus,etcalicem
saltera osculari nios fuit. Atiquanluin coloris oscnla tumn , qvem potavimus, hwreat in visceribut noslris ;
data deterserunt. priesia. Deus oinnipotens, ut non remaneat macuta,
ll Cauon procedil, ut in Edilis. Ibi leîlur : Una ubi oura el suncta iulraverunt sacramenta. Per.
tum famulr tuo papa notlro ( illo ) el rege nostro, et
< Sequitur missa. Tertio Kal. Decembris, vigilia 0A . Eodem die, sancti Cxsarii marlyris.
sancti Andrem apostoti. Tum reliqum missm. Ex iis is ld. Nov., sancli Britii episcopi et confessoris.
Ifwduntaxat tnemorandmmihi sunt vism: ix Kal. Dec, sancfi Clemenlis papx et martyris.
< viu Id. Decemb., sancli Nicolai episcopi ct 3t Eodem die, sancti Colurabaniabbalis..
confessoris. vui Kal. Decemb., sancti Prosperi episcopi et con-
vn Id. Decemb., natalis sancti Ambrosii cpiscopi el>l fessoris.
confessoris. Ad feriam i, caput jejunii, habeiur.
Eodcm die, sancii Savini episcopi et martyris. i Exorcitinus cineris:
yi Id. Decemb., sancti Zenonis episcopi. Eodem die, :, < Exorcizo te, cinis, etc.
sancli Dalniatis martyris. < Benedicliocinerxs:
.v Id. Decemh., sancti Syri episcopt et confessoris. < Omnipotens senipiterne Deus, parce meluenii-
vin Kal. Febr., Conversio saucli Pauli apostoli. bus, eic.
Eodcm die, sancti Prosperi martyris. < Aiia.
jiKal. Fcbr., naialis sancti Geminiani episcopi el1 t Deus, qui non mortem, sed poenitentiam,elc.
confe>soiis. < Alia.
Kal. Febr, nalalissancliSeverlconfessoris et arcbi-- B ' < Omnipotenssempiterne Deus, qui Ninivitis, etc.
episcopi. < Benedictiocilicii,
vn Id. Febr., sancli Vedasli confessoris. < Omnipotens et misericors Deus, qui peccaton-
iv Id. Febr., sanclx Scholasticx virginis. biis, eic.
xvi Kal. Marl., naialis sancti Valentini martyris. « Ad processionem.
Eodem die, sanciorum Vilalis, Feliculx et Zenonis. i. < Exaudi nos, Domine, etc.
xiv Kal. Mari,, sancix Julianx virginis. < Hm oraliones dicendmsunl super pcenitenlem.
Non. April., sancli Ambrosii archiepiscopi. < Deus, qui humiliatione, etc.
Id. April. sanclx Euphemix virginis, t Alia.
n Kal. Maii, iu Kalendario prmfixo,Translatio bealili « Exaudi, Domine, preces nostras, et confilen-
Geminiani; sed missa desideratur. tium, etc.
vni Id. Maii, Appariiio sancti Michaelisarchangeli. < Sequunlur alim oralionet, quas oinitto.
Eodem die, sancli Victoris mariyris. In margine: « Sabbato sanclo, peracta benedictione- foniis, post
Sancli Cathaldi archiepiscopi. verbailla :
vi Id. Maii, sanctorum Gordiani el Epimachi. . « Conjunctio chrismatis sanctificationis, et olei
^
Eodein die, sanctx Cliristinx virginis«l martyris. unctionis, etaquse bapiismalis, in nomine Patris, eic,
ni Id. Maii, Dedicatiosanctx Marix ad Maityres. sequilur: Tunc accipe infanlem, quem vis bapti-
Ad Id. Januarii habelttr : sancti Hilarii episcopi et,t zare et interroga cum vatrino lenente ipsum iufantem
,. in manibus, dkens ita :
confessoris; et nihitominusu Id. Maii occurrjt tnis-
sa sancti Hilarii episcopi et confessoris. * Johannes, vel Maria : Credis in Deum Patrem
xvi Kal. Jun., Translalio sancti Syriepiscopi et con-,. omnipotenlem, etc?
fcssoris. ln Kalendario: Translatio sancti Gerai- < Interroga.
niani, sed sine missa. < Johannes : Vis bapiizarir
xtt Kal. Jun., Translatio sanctorum Sencsii et Tlieo-i. « Resp.
porapi, t Volo.
xKal. Jun., sancti Juliani maityris. « Et acceptoinfanle, baptizal eum tub trina mer-
VIIIKal. Jun., sancti Urbani papx et marlyris. sione, ita dicendo:
Eodem die, sancti Dionysii Mediolanensis. « Et Ego le baplizo in nomine Patris.
Eodem die, sancti Salvatoris. « Mergattemel:
ii Kal. Jul., Festum sancti Pauli apnstoii. < Et Filii.
]
D
Eodem die, sancti Martialis. < Et mergal iterum :
vui ld. Jul., sanclorum Kiliani, Colonati.Tliolliauani.
j_ < Et Spiiittis sancli.
v Id. Jul., Translatio sancti Benedicti iu Floriaco. < Et mergat terlie.
Kal. Aug., sanctx Prxxedis virginis. t Ul autem surrexerit a fonle, faciat crucetntacer-
Eodem die, sancti Danielis proDhelx. dos de chrismate in vertice eius cum invocationesan-
vin Id. Aug., saucti Sixli papx et raarlyris. ctm Trinitatis, dicensila :
Benedidio uvm, antequam dicatur: Hxc omnia, Do- ,_ < Deus oranipotens, eic.
mine, semper. < Deinde pones linteunjtin capile ejut dicens:
Benedic, Domine, hos frucius, etc. < Accipeveslein candidam, eic. Deinde pones can-
Kal. Seplemb., sanctorum Reguli et Prisci. delam accensam in maiiibus ejus, dicens :
vi Kal. Octob., sanctx Justinx virginis el marlyris. « Accipe lampadam, etc.
xvn Kal. Novemb., saneti Galli abbatis. < Cutn communicalinfanlem, dical:
ju Kal. Novemh., sancli Gcmiaiii Capuaui. < Corpus et sanguis Domini noslri Jesu Clirisii
Kal. Novemb., Fesiivitas OmiiiumSandorunj. custodiat te in vitam xternam. > ,
921 DISSERTATIO.CAP. VII: 92_
Atque lixe pauca ex co Missalicxcerpta sint satis, A i carraen, symplionia, et omnigenarum vox linguarum,
nara qui ritus quoslibet Ecclesiarum sivc legilimos, Kyrie eleison.
sive illegitimos, barbaricis temporibus usilatos in < Christe eleison. Patris uuice, luatn in riobis na-
sacrjs, sirie delectn exhibere lefloribus vellet, aut turam refove.
< Christe, eleison etc.
parum Ulitem, aut niinus jucundam operam luderet.
Neque putes, hic lantum stetisse oliin varialiones < Omnes pariter ailis vocibus te laudamus, Trine
atque addilamenia in celebratiorie missarum. Cura et Une.
enim nbllo tunc freno pii homines comprimereniur, < Cujus unitas concors parque in Trinilate, vivit
et augere se posse Urieliuradevotionem novis inven- et regnat nunc el in infinita sxcula sxculorura.
tis arbitrarenlur, QOIIdubitabant in ipsara missam Amen.
inferre novas sequentias (ita enim appeflabantur) ex < Exsurrexi, et adhuc tecum sum : Alleluia. >
quibus coniplures sane eleganies el pix, sed non- Interdum quoqiie ad hujusmodi additamenta sub-
nullx eliam ineptiis constabant, utpote siinplicitatis jungebatur hyranus prb ingenio eorura temporum
fetus, Neque solum hisce seqiieritiis, posl lectioneni composilus. En alterum exemptum, complectens ap-
Epislolarura decaniatis, missaticuin penus cresce- pendices ad liyrie eleison,siroulque hymnum metrice
bat, sed etiam ad Kyrie eleison pias apponebanl la- B I concinnatum.
cinias. Cujus moris lestem habeo vetustissiinuni An- < DE KYRIE ELEISON.
tiphonarium roembranaceum Miitinensis Ecclesix ; < Kyrie eleison. Oranipotens Genilor, Iumenqne
Codex injuria temporum male habilus, corruptis, et lucis origo y
videlicet, atque oblitteratis non uno in loco cliara- < Kyrie eleison, De niliilo jussu Yerbi qui cuncia
cteribus, tweculo decimo scriptus reputari potest, crcasti,
turo ex lillerarum forma, tum ex festorum numero, < Kyrie eleison. Humano generi, peccaii pondero
inter quse recentius feslitm Omniura Sanctorum. presso,
Exhibet et antipbonas in inissis adhibitas cum nolis <•Christe eleison. Ad cxnum terrae raissus Genilo-
muslcalibus perquam minulis superposilis, quarum ris abarce,
duetu cantores lunc regebantur in choro. Concors « Chrisle eleison. Indueras carnem, casta de Vir-
in plerisque procedit cum Antiphonario edilo a car- gine nalus,
dinali Tboraasio. Contra nonnulla hic habentur. qux < Christe eleison. Tu niuntii culpam mundasti
in eo desideranlur. Specimen exhibeo. sangriine fifso.
_ < Kyrie eleison. jEqualis Patri seu Nalo Spirjtus
< 1N RESURRECTIONEDOMINI. I almus :
< Anf. Vidi aquam egredienlem de teraplo a lalerei < Kyrie eleison. Trinus personis Deus in, deitate
dcxtro: Alleloia. Et oranes, ad quos pervenit aqua sed unus.
ista salvi facti sunt, el dicent: Alleluia, alleluia. In < Kyrie eleison, ele
die Resurrectionis raex, dicit Douiinus : Alleluia. < Canamus cuncti
Congregabogenles, et colligam regna, et effundam Laudes Hymniferas
super eos aquam mundam. Alleluia. Soli Deo placide.
< Cîi Rex glorix portas inferorum debellaiurus < Qui pius salvel
iniraret, sanctorura cliorus, qui lenebatur in morte Semper, et oroteeat
captivus, voce lacrymabili clamabat: Advenisti, de- Se sequenies in xvutn, etc. >
siderabHis^ quem exspeclabamus in tenebris, ut Id genus additamema ad Ktjrie eleison decantala,
educere? nbs Vinculalos de claustris. Te noslra vo- Joannes quoque de Joanne canouicus supra laudatus
cabant voia, suspiria te larga requirebanl. apud Panormitanos et Messanenses usiirpala fuisse
< Sedil angelus ad sepulcrum Domini, etc. iradit in festis duplicibus sauctorum ; imo et eadera
< Verj. Crucifixum Dominumlaudate, et sepultum D j in Missalibus aliorum locorum, impressis etiam, re-
propler nos glorificate, resurgenteraque de morle periri animadverlit. Cxterura in calce antiquissimi
adorate. Anliplionarii Mutinensis exhihentur complures hym-
< Iiesp. Kotite mettiere, dico vobis, quia ille, ni, iri quibus neque melrum, neque rythmum inter-
quera quaeritis mortuum, jam vivil, et vita hominum dum invenias. Similes, sed maiori cura elaboratos,
cum eo •surrexit. sxculo nono el dccimo procuderunt monaclii San-
< Vefti Recordaraini quomodo prxdixit, quia gallenses Notkerus, Harlmannus, Raperlus, et alii,
oporletîlftim: hominis crucifigi, et tertia die a morte quos apiid Canisium habemus (In Lection. antiq.).
suscitari. Et isti quidem hytnni in solemnioribus festis Muiinx
« Kyrie eleison. 0 Theos . '. , . athanaios1 canebantur ad missara. En primos versus illius qui
. '•'"._'. yraas. in nocle sancli Natalis Domini canlari consuevit:
< Kyrie eleison. 0 Pater alme sedens super alas < Eia recolamus laudibus piis digua
clierubim e£ seraphim, eslo pius alque clemens fa- Hujus diei carmina
mulis pro debitis. In qua nobis oritur gralissima, etc.
< Kyrie eleison. Te decet" solum hymnus, melos, Alier decantabalur in pfiino mane :
9i5 DE REBUS LITURGICIS 92*
< Gratcs nunc omnes A aut augelur graiia et sancliflcalio in hoinine Christi
Reddamus Dnmino Deo; i
fidem profiienle. El notissima quidem sunt, quxcnn-
Qui sua naiivilate, eic. > 'que ad Ecclesix sacranienia pcrlinenl, ex tol theo-
Terlius aJIiibebatur in die ad missam : 1 gorum lucubrationibus ac libris arguinentum isluni
1<
< Nattis ante sxcnla versantibus, iia ul niliil riovi ad hanc provinciam
Dei Filius invisiblis, aflerri possit, et qui de iis loqui velit, ca lanium re-
Per quem fit machina, elc, > peierc cogaiur, qux jani diu ab aliis diligentissime
Lcgunttir et elegiaci versns in Resurreclione Do- dispulala fuerunt. Atlamen veniain rae iinpetratiiriini
mini : spero ab Irane^to lectore, si quod in Roinanx Eccle-
< Salve fesla Dies, lolo venerabilis orlie, six liturgia ad Eucliarisliam spectat expendendiira.
Qua Deus infernum vicit, et astra teuel, etc > ct ego suscepcto, lum ad consola.tioneraraajorem-
Lauriaiida est Ronianorum poiitificiiin sapientia, que firmitaleiii fidelitnn orihoJoxoruni, tum eliam,.
qux sublatis hisce peregrinis mercibus, quibus one- si fjeri potcst, ad aliquorum, si hxc legere velint,
rata polius quam ornata fuerat sacra liiurgia, in anli- medclani, qiiorum mens infirma aiqne oculi cxcu-
quaiji puritatem ac moderalionein pensum Romanx " tienies veram docirinatn de eorpore et sanguine
raissx resiituit. Sed severitate etiam non mediocri Christi in missa non vide.nt, cum tameii evidens Iu-_
in posferum opus est. Nimis cnim liominum genus culeulaque sit.
ad novilalem proclive se prodit, et nisi obices inve- Coiisiliuinhoc inihi de refricanda hujusmodi ma-
uiret, quoiidie novaret. Si meliora affcrri in medium leria ingessit Josepli Binghamus Btiiailnus (Lib. xi
possunt ad amplificandum pietalis regnum, eariem Oiig. sive Anliq. eccles.), qui rilus missx fideliiim
sane amplecti nefas non erii, imo interdum prxsla- nitilta eruditione persequitur, sed simul potiora ca-
bil. Al si qux nova proponuntur, ad veram pietalem tholicorum doginata aut tiissimiilans aut dainuans
aul alendam, aut augcndam, omiiino inepla, et se- qux in treniendo sacrilicio et sacramento Euclia-.
creto forsitan privatx alicujus ambilionis, sive ristixcoiiiprelieiidunliir,
consiitutintqne istud sacra-
prxeminenfix, vcl utililatis siulio excogiiata, i>iis meniuin, si subsiajitiara spectes, supra cxtera emi-
obsistere xqiuim est, neque sincre, ut in usu:n ve- iienlissimuni. Neqtie enim
quidquam babet de inr
niant. Sed ultra railii pergendiim non esi. cruenlo missx sacrificio; prxsenliam realem corpo-
CAPUT VIII. ris el sanguinjs Domini in Eucliatislia etdonoruin
Quid acatolki molili sinl arlversttsmissamel Eucba- Iransubsiantiaiioiiem negat;. adorationem vero de-
risliam; et RinghamiAngli, lela toiies protriia exe- ^„n bilara Christo prxsenti improbai. Tolle hxc e missa
remis, confutaiio. lidelium, imuiensa ejus dignitas rairiitn in inodtim
luier alias prxrogativas qux veieres lilurgias; decrescii, imo perit. Ad h;«c alii ex hxreticis sacri-
easque'oiim pro varietale Ecclesiarura Varias sum- ficiuni lioc propitialorium esse iiegarunt, iia ut qtix
mopere commendanl, ilia sane plurimi facienda est, omnium aiigtistissiraa actio est in Ecclesia Dei, in
quod lanla congeries calliolicoruni dogmatura in eis; iiiliilntn penc abeat. Deniquc eliain abiil .'ipuJ Ln-
interspersa deprelienditur. In tot enini oralionilius, theri seetatores, qui missain ipsam, scilicel, sacri^
riiibus ac cxreraoniis, ideniidera riignoscitur qnid ai fi.ium prorsus abrogarunt, commuiiione lanlum-
tol sxculis Ecclesia orthodoxa credat de uuilate ac; morio reienla. Horrorem inculiunt, qiix idem. Lu?
trinitatc Dei, de divinitale, incarnatione cxterisque> tberus in missara Romanam evomuil, rninime veri-
ad Dei Filium speclanlibus, uti et de tlivinitate ac: lus fateri se doclrinam hanc a diabolo accepisse, et
poienlia Spirilus sancli, et invocatione et interces- quidem dum vigilaret. Nerao nostrum ci atque illius
sione sanciorum, et de aliis Ecclesi.e catholicx ca- asseclis taniiiin doctorem invideat. Quid Zwinglius
piiulis. Proplerea ad hunc ipsum fontem recurrebatt poslea et Calviiius, ium Anglicani, Sociniani, alii-
sanctus Augustinus, curn de necessitate gralix coe- que, a Romanx catholicx Ecclesix sjnu div.ulsi, de
lestis dissereret: quod et alii ex Patribus, prontt D JJ eadem missa et Eucharislia slatuerint, saiis norunt
occasio fercbat, prxstiiere. Nara qux ibi dogmaiai eruditj. Notissimuraquoque est, hoc liorainum genus.
occurrunt, non unius privali docloressententix sunt,, rationem excogilasse, qua eluderent aperte dqcu-
sed universx illius Ecclesix qux iisdem liiurgiiss iiienta non minus sacrx antiquissimx fiturgix, qiiam.
ulebatiir. Alque inter eas uemo ncscit primura Ro-- sanctorum Patrura, ubj panem el vinura per conse-
manx semper locum fnisse, qux cxierarum magistrai cralionera fieri vere corpus et sangtiinem Domini,
uti ab ejus incuiiabulis incorriiptain fidem perpeiuoi diserie tradunt; niliil aliud in Eucharisiia agnoscen-
servavil, ita tot alias Ecclesias suorurn riluuin se- lcs, sive imagiiiantes, nisi figuram Christi ad dexle-
ctatrices habuil. Ipso enim Augustino monente, adi rain Patris in coelo sedeniis, et virtuleni coelitusin-
cognoscendam Ecclesi.x fidcm prxcipue facit publi- fiisampani et vino, quorum conversiooem i,n corpus
carum precura aucloritas. Sacramentaria autem quxe el sanguinem, uti et realem prxsenliam Christi in.
appcllamus vel ipso noniiue satis produnt, ibi po- eodem sacraracnto inficiaiitur. Tura de nomine tran-
Ussimunicontineri calholicam doclrinam de sacra- subsianiiaiionis, uii recentiorum sxculorum invento,
iiierilis,.signisnempe visibilibus invisibilisgratixDei,i, litcm riobis movent, quasi non aliis iiominibus et
quibus nempe cx instiluiione diviiia aul conferturr lilurgia el Patres eamdem rera a primis usque saj-
925 DISSERTATIO. CAP. VIII. 9_§,
culis designarint. Binghamus ipse sil;i ostendendum A afferre solent Sacramenlarii, quasi aut nulla, aut
sumpsit < prxcipuos de antiquis Patribus tam per- nullius ponderis siut, neque consulere opus sit
spicue quarii verbis fieri potest declarasse quod mu- qux catholici viri ad veritatem sui dogmalis confir-
tatio per consecraiionem in elemenlis panis ac vini inandam coniulere? Utique fallere velfe lecloreni,
facta non sit ejusmodi mutaiio quae riaturaffl et.sub- ille dicendus est, qni, conlroversiam tauti ponderis
stantiam destruat, seri lantuin eorum qualitates iiui- explicandam suscipiens, dissimulatis contrarix par-
tet, alque ad usum elevei spiritualem, quemadmo- lis viiibus, sux tanium partis arraa veliiti victricia
dum fit in multis aliis cousecrationibns, ubi qualita- prolert. Anno 1719, Binghamus sextum hoc suuin
tes rerura immutantur, sine ulla reali subsianlix volumen Lontiini publici juris fecit. Atqui post me-
immutatione (BinijfiHm.,/. xv, c 5, § J).> Ejnsmndi dium sxculum prxcedens agilata jam fiierat suimno
opinione stattita , is continuo prx-eniiam realem studio alque labore, imo exhaiista insignis conirover-
atque adorationem Eucharistix excidisse arbilralur. sia de Eucharistia inter Gallicuin scriptorem Arnal-
Contra, Cathoiici cianiant perspicuam certissi- dum, aliosqiie auctores librorum de perpetuo co.n-
mamque esse universx veleris Ecclesix senientiam sensu Ecclesix catholicx, et Claudium Calviniani
de reali sacrorum donorura immutatione in Eiicha- " gregis hdmiiiem. Ea antem argumenlorum copia et
ristia, de reali prx-entia Domini in sacramento, at-'-" robore Catholicorum sentemia firmata fuil, repnlsx-'
que ex ipsa illius prxsentia effluere efficaciam ef que cavillationes el sophismata non Claudii tariiinn,
virluiem tam augusii sacramenti, non vero e figura sed et Albertini, ut quicunque libero judicio ei sin-
aut promissjone aliqua, cujus nuliuin esl vestigiuin ceriiale utitur, fateri cbgatur evidemissimi crjrainis
in sacris lilteris, neque apud sanctos Patres. Aut reos esse qui veritatem carnis el sanguinis domiujci
ergo nos, aut illi, supine falluntur; et quando Ec- in Eucharistia ncganies, a catbolica Ecctesia dissen-
clesiam, quam tamen uti jndicem legitiraum in con- liunt. Si IisECBinghamo"ignota fncre, supinx igno-
troversiis de religionc Chrislus instituit, et colum- ranlix arcessendus est; sin ipse novil, qul apud
nam veritatis, et nunquam defecuiram denuniiavit, Deum sese excusaril, quando plebi et lectpribus suis
hoc liominum genus repudiat aiqiie coniemnit, quis conlroversiam lianc unis Calvinianx sectx argumen-
unquam liligandi finis erit? Deplorandum sane infe- tis diremplam pmposuil? Sed quaiii infirraa, quam
licitatis humaiix docurnenlum habemus, dura cemi- nulla sint hxc eoruin' argumenta, composita culn
raus viros, sacris litteris irapensam operam dantes, Catliolicorura ratioiiibns, etsi clarorum yirorum siu-
jn magiii triomeiili rebus, et e quibtis seierna saltis dio patefactum jaifi diu ftierii, quanta tamen potero
aut damnatiq pendet, quam quisque opiuionem fal- p„ brevitate, ego quotjije oslendain. Quod antequain
sam aique absurdam a pueriiia et scliola imbuit, prxsteiri, inea.ineril lector veliin quanialibet vi iu-
uiordicus deinde et pervicacissime lueri, atque omnia genii polleat homo, non iia semper accurale loqui
tentare, ne viclus det unquam manus, vel in rebus posse aut scribere, neque terminis adeo perspicuis
luce patenli pircumfusis. Exorandus est in primis atque prxcisis sua sensa semper exponere, et potis-
Deus, ut sincernm pacaiijmqiie animuiij, et menlein siraum ubi metaphysicas difficilesque ideas materia
unius veritaiis et pacis avidani, fratribus nostris, ab exposcit, ui otiiiiiin oriinibns locis obscuritate careat,
uuitate Ecclesix sejunciis, imperiialur. Tunc enira certusque sit quin aliquando cavillatores el sopliislica
facile et ii perspicient, liinc inexcusabili lemeritate ingenia detnrquere possint voces et senlenlias ad
nijssam ftiisse explosam ab homiriibus, non Dei, sed opiniones, ineiiii ejusdem auctoris conlrarias. Itecta
superbix .piritu inflaiis; inde vero a nobis eamdein autem ralio jubet nos ex iis q<ix alibi clara aperta-
jitslissima religiositaie retineri et observa,ri; catholi- que sunt iiiterpreiari et exponere debere qux ob-
cxque Ecclesix de Eucharislia doctrinam non sine scura sunt. Quis enim nisi desij.iens pro adhihenda
ingenti flagitio posse repudiari. Nunc quo amo- luce ad tenebras expellendaS, ipsis tenebris utatur
re, Ct cura veritaiis Binghamus in ejusmodi argu- ad caligiuem ltici offundendani? Uiinain tamem abo-
jnenlo processerit aperieudum esl. Quxdiim is co- j) £ minanda hac ratione quotidie non abulereiitur Sa-
gerit loca jarn protrita ex Gregorio Nysseno, Cyrillo cramentarii, quando nihil aliud agunl, quam decer-
Jerosolymitano,' Chrysostomo in epislola ad Cxsa- pere el nrgere in quxstione de Eucharistfa pauca
rium, Theodoreto, Ephraimo episcopo Aniiocheno, quxdam sanctoriim Pairum loca dubia, lenebrosa, ct
TerttrllianO;Augustjno, Gelasio I Roraano pontifice, variis inierpretaiioiiibtis obnoxia, eodemque tempbre
Facundo Hermiaiiensi, Isidoro Hispalensi. Tum le- aspernari, qux disertis perspicuisque Verbis iidem
r.ioreiii nlura eupieniem reiniitit ad Cosini Calvini- Patres de ipso argiiinento promintiant, et quibus
stx Historiam transitbslantiationis, et ad Albertini catholicx Ecclesix doctrina manifeslissime prpditur.
Calvino addieti tibrum de sacramento Eucharistix. A Facundo Hermianensi exordium sumere jtivat.
Quo facto, tinita est causa, el, ul reor, sibi ac Pro- Miniin enim est, quam opporttrae aique Tinporiune
testantibus suis Anglicanus scriptor triumplium ce- Proteslantes afferre et inculcare illius verba consue-
cinit. : verint, quasi ab iis pendeat controversix istiusin-
Verttm Si hxc homini illi persuasio fuit, qui fieri concussa definitio. Guilielmus C.jve Briianntis (De
potest ut is putarit se proprix conscicntix satisfe- Scriptor. eccles.), cura de Facundo agit, veluii pal-
cisse, dum ea tanliim ptofert qux pro sua serjlemia nwe Calvinianx opinionis monumeiilura eadem verba
prxter morem el exlra cliorum altulit. Ita Joannes A Cl Chrysoslomus,. aliique Paires aul myslerium, aut
Fellus Anglicanus Oxoniensis episcopus (In nol. ad m mysteria, eaque vivifica, coeleslia, tremenda, sancta,
S. Cyprianilib. de Lapsis, c. 10) induclo in scenam di divina, appellarunt. In collectis post commuuionem
ejusdem Facundi loco, avertendos lcctorum oculos Ecclcsia E- prxsertim Romana hujusmodi voce signili-
curat a prxgnantibus manifestisque saucti Cypriani cabat C£ percepturo corpus et sanguinem Domini. Yide
verbis de veritate cnrporis et sanguinis dominici, infra in Leonianum Sacramenlarium, Gelasianum, ac
'
qux intra afleremus. Alios omitto, in uoo Binghamo G Gregorianura. ibi legilur ; Sacris reparati mysleriis.
consislens, cui manifeslumviJetur excludia Facundo "Refecticmlestimytterio. Quatumus, ul divina tnytle-
prxsenliam realem Domini in aliaris sacramento ria. n Deus , cujus mysteriis mundamur et pascimur,
ineffabili.En Facundi ipsius verba (Facundus, lib. A Adesto, Domine, populo tuo, quem mysleriis cmlesli-
JX, c. 5) : < Sacramentum adoplionis snscipere dibus *' imbuisti.Sanclificali salutari mysterio.Salutaribus
gnatus est Christus, et quando circumcisusest, et r< repleti mysleriis.Sit nobis reparalio mentis et corporis
quando baptizalus est. Et polest sacraroentum ado- cmlesie c> mysterium. Reliqua prxlereo. Tara certum
ptionis adoptio nuncupari, sicut sacramentum corpo- aautera est, quara quod cerlissimum, uti nunc, ita et
ris et sangtiinis ejus, quod esl in pane et poculocon- aantiquis sxculis, designatam fuisse realeni, et non
secrato, corptisejus et sanguinemsumimus, non qttodI B t(igiiratam, perceptionem corporis et sanguinis Do-
proprie corpus ejus sit panis, et poculum sangtiis; 'mini, ut infra ostendemus. Quare jam inlelligis, tan-
sed quod IN SE MTSTEHHJH CORPORIS , SANGUINISQCE ,. tum
' abesse, ut Facundi oratio pugnet contra Catho-
CONTINEAT. Hinc et ipse Dominus benediclum panem, licorum ' sententiam, ut eam diserte confirraet. Re-
et calicem, quem discipulis tradidit, corpus et san- sultat s hxc eadera veritas e comparalione baptismi,
guinera suttm vocavit. Quocirca sicut Christi fideles 3 (qtia ulitur idera Facundus. Quamvis baptismus lan-
sacramentum corporis et sanguinis Doraini recte di- tummodosil' sacramentum, lioc est visibile Signum
cuntur accipere, sic et ipse Christus sacranienlum} 'adopiionis, et non sil ipsa adoptio, attamen baplismus
adoptionis filiorum cum suscepisset, poluil recie dicii poteslI adoptio nuncupari. Porro nulla dubitatio est
adoptionem filiorum suscepisse. > Qui nullo partiura} 'quin homines baptismura recipientes veram et npn
studio teneatur, nihil manifesti in obscuris hisce g 'figuratara adoptionem fiiiorum Dei accipiant. Ergo
verbis deprehendet quod Catholicorumdoctrinoead- eliarasi ' sacramentum, id est, signura visibije, corpo-
versetur. Duin leclor meminerit, sacramenli voce e ris' et sanguinis Domini proprie non sit ipsura cor-
nihil aliud designari, quam signum visibile, invisibile B pus I et sanguis Domini,qui laraeu ipsura sacramenlum
aliquod divinx poieniix et gratix donum conlinens, sumit, veram el non figuratam carnem et sanguinem
Factindi menlem non difficile intelligat. Panis et vi-_ C **Christi recipit, quia species panis el vini revera in se
num in Eucharistia symhola sunt et signa, qux, per u myslerium, hoc est, arcanara tremendamque prx-
verba consecrationis divinitus sanctiiicala, verara n st-ntiam corporis sanguinisque Domini conlinent; et
carnem et sanguinera Cliristi conlinent. Nequ.eper >r nos in pane el poculo coiuecrato carnem ejus et
consecrationera desinunt esse symbola ac signa , sanguinem sumiraus, uti diserte Facundus testatur.
quanquam panis el vini substanlia converlatur in In Fatendura nihilominus est quemquara ex boc Fa-
corpus et sanguinem Doniini. cundi ioco posse inferre Lutheranx seclx, ut aiunt,
Pete nuiic, an proprie panis sacraius (lioc est spe-
,, impanalionem, qurtsi in Eucharistia panis ac viuum,
cies panis) sit corpus Domini, et poculum sil sanguis is servata sua substantia, cum veritate corporis el san-
ejus. Negal hoc Facundus, neque immerilo. Quan- guinis Dominici conjunganlur. Verura corruit hxc
quam enim symbola vere conlineant corpus et san- ... illatio, ubi frequentatum ab omnibus sxculis raorem
guinem, non ipsa tamen sunt ipsuin corptts el san- animadvertas, quem adlrac Catholici inlerdum reli-
guis ; el quanquara Christi fideles, duin sacraroen- nent, scilicel, appellandi panem hostiam consecra-
tum, lioc esi, symbola et signa, corporis et sanguinis|is tam, et calicem vinum consecratum, quanquam per-
accipitint, corpus el sanguinem Chrisii recte dicun- n. _. petuo statuerinl et staluant panem et vinum, quorum
JJ
tur accipere, aitaraen eadem syrabola proprie non un species permanent, per cousecrationem conversa
sunt Chrisii corpus et sanguis. Negatne propterea ea luisse in verura ac reale corpus et sanguineui Do
Facundus accipi revera a Fidelibus carnem et san- n. raini.
guinem Domini, qux sub saciamento, sive sub sym- ra- Ad sanctura Augusiinumprocedo. Negari non po-
bolis latenl? Nequaquam. Imo, si rite perpendas, id lest quin Sacramentarix sectx prirai pareutes Be-
ipsum illius verba fatenlur. Quid enira aliud vult ult rengarius, euraque secuii Zwinglius, et Calvinus,
ille, cum ait: panem el poculuin in se mysterium ura quibusdam librorum Augusiiui locis dubiis, obscuiis,
corporis sanguinisque continere ? Mysterii voce veie- et perperam intelleciis, ahusi fuerint, ut realem
tercs significarunl aliquid arcanum, latens, aut inef-
ef- Christi Doraini prxsentiam ex Eucharistia auferrent,
fabile, el Chrysostoraus ( Homil. 19 in Epist. ad contempto per ingens facinus perpetuo kac de re
liom.) mysteriuni appellat, quod ignoratur, el arca-ca- Ecclesix consensu. Af nunquara Augustinussomnia-
iiura esi, quodque' stiinmopore mirandum et insue- ue- vit aliter hic se sentire quam senserint reliqui Ec-
tum est atque ioopinatum. Propterea Eucharistiam iam clesix Patres; et si qux occurrunl in ejus librisam-
ip-ain sancti Alhanasius, Gregorius Nazianzenus, JS , bjgua, ex aliis ejusdcm minime dubiis sculenliis et
929 DISSERTATIO. CAP. VIII. 930
verbis rpetis illius est peienda. apposne tn nanc reml A n >
Christi, sed corpus fidelium, et sanguine.mfldelium.
Facundus, ijuem cuper audivimus, audiendus hicc Nonne J etiam exlra sacramentura Ecclesia cst mysti-
«juoque est, dura scribil: < Quemadmodum calum-. cum ' eorpus Clirisli? Qui ergo hxc intelligenda? Illud
niantium hserelicorumcst ex dubiis et obscuris, quxe certe < evidens est, non posse Calvinianos hinc ali-
ceria et manifestasunt male interpreiari, ita solitnm n quid derivare ad sux opinionis snbsidium. Quainvis
prudentitrac veritaiis catholicx et indubilatis alquee euim naturale corpus Christi in Eucharistia ii non
evidenlibus ambigua et latentia declarare. > Opian- adminant, figuram tamen cjusdein naturalis corporis
dum est.ut prudenti imo et necessaria hac regula a in ea agnoscunt. At hic nullum de figura verbum.
ulantur, quicunque veritatem potius quara seciam n Aot ergo Auguslinus nihil hoc in loco decernit vcri.
suam amani. Ex Albenino selegit Binghamus veluli li tasne an figura carnis et sanguinis naturalis Domini
formidandum arielem ad everlendam Calliolicoruiii n sit in sacramento; aut senteniiain catbolicam lan-
de Eucharislia doctrinam fragroeritura serraonis 3 tummOdo eXprimit, dum ait: < Panis est corpus
sancli Auguslini npbis a sancto Fulgentio servaluin. 1. Christi, et calix esl sanguis ejus. > Neque.enim quis-
Inquit Augustinusad infantes, hoc est, ad neophy- ,. quam nisi teroere negare audebit Augustini quoque
tos: < Hoc, qtiod videtis in allari Dei, etiam lra»s-;_ lernpore Ecclesiamin lilurgia rogasss Deum ut panis
acta noete vidislis. Sed quid esset, quid sibi vellet, [ B < fleret corpus Cliristi, >et per verba Dominiac per
cum magnx rei sacramenturn coniineat, nondum [n illapsum Spiritus sancti mutareiur panis in carnem
andistis. Quod ergo videtis, panis esl et calix, quod „j Domiriiipsius. Unum itaque exculpere liinc possis,
vobiseiiam ocuii vestri renuiitiant. Quod aulem fides is scilicet, Augustinum iri isto sermone explicanduin
vestra postulat instruenda, PASIS ESTCORPUS CHRISTI, i ininime surapsisse sitne revera in sacrameiito cafo
CALJX SANCBISCHRISTI (Augusl.serm. _7_, nov. Ed.t. {, et sanguis Cbristi, sed hoc sibi dumaxat propo-
Bened.). >'Tum infanies inducit inlerfogantes < quo- ). suissc, scilicet, explicandum, cur sacratnenium ip-
modo > cum Clirislus in ccrlutn ascenderii, sedeai- t_ sura in pane et vino institulum fuerit. 11oc mystie
que ad dexleram Patris, < est pauis corpus ejus, et el factum ail ad deprxdicandam fidelibus necessitatem
calix, vel quod habet callx, est sanguis ejus? > Ad j charilaiis et unionis inter se, et cum Christo : quod
lixc Augoslinus: < Isla, frotres, ideo dicuntur sa- ,. ille iu lot aliis locis inculcal, ut populum suura a
r< lerventi Donatistaruni schisraate avertat. Attaiuen
cramenta, quia in eis aliuri videtiir, aliud intelligilur.
Quod videtur, speciem habet corporalem. Quod in- j_ hoc etiara in loco is evidenter veritatem ac realita-
telligilur, fruclum habet spirilualem. Corpus auiem rn tem corporis Christi in Eucharistia tradit, cuin ait
Christi sj vis inlelligere, Apostulum audi diccnlera m _ a sacerdoie exhibenle neophytis sanclificatura pa-
ridelibuSv.FOT aulem estis corpusChrisli, el membra. ^ G ne.n dici: CORPUS CHRISTJ,IJOCest: Ecce corpus
Si ergo vos estis cnrptis Chrisli et membra, myste- e_ Doniini, et ipsos respondere ASIEN,id est: Ita crcdo,
riuni vesirum iii mensa Dominicaposilum est; my- ita esl; credo, inqitain, h.ic esse vemm Christi cor-
steriura veslruin accipilis. Ad id, quod eslis, Anie.i >n p..s. Tum subdii Augustinus : < Esto niembrura cor-
jespondetis, et respondendosubscribilis. Audis enim: poris, ut veruiii sit anien. > Hoc est: Si credis, hoc
CoRPOsCsRisTj;etrcspondes, Anjen. Esto membruni M esse verum corpus Christi, tu qnoque fac per veram
corpoTis,ul verum sit amen. > Tum pergit oslendere charitatem ut sis meinbruin veri corporis hujus.
cur in pane et vino conficieudum Christus voluerit rjt Nam si aliler agis, et cliaritate cares, non ex corde
sacramentuin lioc; nempe nl cliaritateni et uniiatcin m dicis auien, hoc esi, non tibi conli cst ut sis iiieni-
fidelibiissuis coinmendaret; nam de inultis granis ;g brura corporis Domini, qui charitalem ab tiominibtis
tam panls quain vinuin coustituuntur. fix isto ser- r_ Evangelio addictis prxcipue exigit. Huc autem ad-
mone Bingliamtis et alii ejus gregis inferunt niliil ,il vocandus est alier ejusdem sancti docloris serrao
aliud esse in altari, nisi panera et vinuin; corpus 1S ad inlanles ipsos, sivc ad. neopliytos : < Meinorsura,
jiaturale Cbristi 11011iliic liaberi, sed lantura re- e. ait, promissioiiis mex. Promiseram eiiiin vobis, qui
prxseiilatipnem illius, et corporis eliam mysiici, hoc IC _ baptizati estis, seirnonem, quo exponerem mensx
" dominicx
esl, Ecclesix. sacrameniura, quod modo etiam videtis,
Quam facile nobis blandimur in liis qux voI'iriuis, s et cujtis nocle prxlerita participes facii estis. Dibeiis
qux senlimus, qux amaiuus! Quisquis atiente ser- r- scire quid aCccpistis,quid accepiuri estis, quid quo-
nionem hune scruiaiur atqtte perpeudit, fatealur ne- e- liiiie accipere debeatis. Panis ille, quem videJs in
cesse esl se mulias lcnebras, se coucatenationein m altari, sanctificaliis per verbum Dei, coiiri:s £st
serraoriisnullani ibi reperire; usque adeo ut cardi- i- ClimsTi.Calix ille, imo quod habet calix, saiiitili-
nalis Perronius excidisse hic aliquid, neque imme- e- catum per verbum Dei, SANGUIS ESTCHRISTI. Per ista
rilo, fuerii suspicalus. Nam « panis esl corpus Chri- j. voluil DominusChrislus coraroendareCORPUS el SAN-
sti, cafix-sarigtiis Christi > diserle dicitur. Tum pe- e. CUIMEU sinim, quem pro nobis fudit in remissionera
titur quomodo naiurale corpus et sangnis Cliristi ui peccalorum(August.serm. 227, nov.Edit., olim 83). >
sint iu Eucharistia, cum in ccelo Christus serieai. I. Ul quisque intelligit, aliier sane locutus fuisset, qui
Anguslinus respondel ciini Apostolo : Ves eslis cor- r- Calvinianam opinionem exposilurus fuisset neopliy-
pus Chriiti 'cl tnembra. Absurda plane videaiur re- e- lis, tum primum percepturis, quid Eucharisli» sit,
sponsio; binc eniin scquitur panera esse nori corpus JS ne quisquam fallerelur. Ejusmodi exrositio illi lan-
T!3i DE REDUS LltURGICIS 9§_
tum convenit cui catholicx Ecctcsix scnlenliam tra-- A cipaiionem nierisx linjus perlinet, quam sacerdos
derc aniinus est. Quid autem sil hdc corpns, liic san- ipse raedialor tesiamenti novi exhibet secundurri
guis, Auguslinus explicat, nempe corpus naturale,, ordinem Melcliisedeclide corpore et sanguinesuo?
et sanguis ntttiralis Cliristi, quem ipse pro nobiss Id enira sacrificiuirisuccessit dmnibus iliis sacrificiis
furiil. Panis igiiur, per verbum Dei sanctificatus, hoc: veieris tesiamenli, qux iinmolabanlur in umbra fu-
cst pcr veH)a consecrationis (quod contra nonnullo-; turi (Aug., lib. xvii de Civit. Dei, c. 20). >Si Chri1
riiin Grxcorum opinionem semper nieminisse juvat)) stus incrueiituiii sacrificium corpore et sanguiue suo
corpus est Chrisii naturale, nori vero imaginariuuii peragere dicitur: ergo Augusiinns non figuram, non
per fidem percipietifuim. Nam si iioc postreniumi umbram novit corporis et sangninis Domini in eo-
fuisset, dixtsset Augustiuiis : Panis ille, quein vide-- deni sacrificio. Et polissimum quod Iiic et in tot aliis
tis, ligura est corporis Cfirisli, neque dixisset: Cor- locis scripserit, vetera sacrificia figuras, umbras ct
pus est Clirisli. Pari ratione is ait: Vinum, pcr ver- signa, fuisse unitls Christiani sacrificii, et Christi
bum Dei sanctificatiim, sanguis est Cliristi naiuralis,, quotidie immolati in sacro allari; quia (sribdit Au-
et iiiiuioie figura illitis. Pergit deinde in hoc serinone> giisiinus) < pro itlis oninlbus sacrificiis et oblationi-
Augustiiras docerc neophytos quid exigat Chrisius adI bus corpus cjus offerlur, ct p_rticipantibus rainistra-
bene recteque accipienduin corpus et saiigiiinem R tur. > Ergo non panis lanlum, non figura corporis et
i jj
suum. Scilieei, chaiitatem el uniouem membroruini sanguinis Christi, sed verum corpus ef sahgttis Christi
inter se, et cum capite ipso Domino Jcsu. « Cora- in missa offerluret iiiimolatur.
niendatiir vobis (suut ejus verba) in i«io pane, quo- Prxierea scribit idera sanctus episcopus : <Me-
modo uniiaiem araarc dcbcatis. Unus panis, iiniimi diatorem Dei atque IiOininum, lioininem Christum
corpus, linilii siiinus, > Apostolus ak (/ Cor. x, 17). Jesmvi, carnera suain nobis manducandam, biben-
Imiiaius hic AiigtistinusChrysostoniiim (Homil. 2-4 i duuique sanguiuera daniem, fideli corde atque o;o
in 1 Cor.). Ex isto ergo scrmone allcr expli- suscipiraus; quamvis horribilius videatur huraanam
candus. camera manducarc, quam perimere, el liitraaniirn
Quod sallem fatealur sincerus quisque ex Cahinii sangiiinem poiare, quara fundere (Aug. Contra ad-
asseclis, prior ille serrno aliqua caiigine circumrusus5 vers. leg., I. u, c. 9). > Hoc esl, quanquam Dominus
est, et nimia. conlirieniia laboraii quicunque ibi Cal- dixeril, se dalurura et revera del carnem suam nobir
vini documcnla mauifesle cnntinori, et cx lioc aliis- manducandam, bibendumque sanguinem, quod sane
qne locis Augustini lenebrosis exponenda esse tott horribile est, attaraen verbis ejus fidenles, flrmissimo
alia ejusdera, qux apertissime slatuunt caiholicx Ec- corde credimus nos eamdem carnera ore accipere et
clesix scnieiitiam, coniendit. Pauca ha?c seligp : C nianducare, ipsumque sanguinera polare. Ineptissime
< Diximus, fratrcs (inquit), buc Doniiiium commen- hxc dicerenlur in Calvini sententia; qux enira diffi-
dassc in mauducaiitine carnis SUJC,et poiatione san- cult.is ad credendura, quis horror, si figura lantum
guiuis sni, ttl in illo maiieamtis.el ipsein noliis, eic. carnis et sanguinis Christi in sacramento accipitiir?
Quiri nos credimus, ct cognoviuius?Qtiia tu es Cliri- Denique, ui alia omiltani, petenda ex Bellarraino,
sius Filius Dei vivi, id est ipsa vita xierna tu es; ett aliisque poleniicis scriptoribus, el prxcipue ex au-
non das in (arne et sanguine tuo, nisi quod es, etc. Ctore Pcrpeluiialis fidei, en quid Augusiinus in cele-
Carneni Clnisti ct sanguinem Christi non edainus s betrimo loco ait: < Et ferebatur in manibus suis.
laiiliiin in sacrainenlo, quod et inulli mali, sed usquee Ilocvero (fratres) quomodo possel fieri in honiine,
ad spiriius participationein manducemus el bibamus,, quis intelligit? Qiiis enim portalur in manibus suis?
ut in Domiui cotpnre lanquam meinbra raaneaiiius s Manibus aliorum possel portari liomo, raanihus suis
(Aug. traci. 27, in Joan. vi). > Si Chrisius dat nobiss nciiio porlatur. Quomodo intelligatur in ipso David
quod ipse esi, ergo sc ipsuni dai, id esl vcrain car^ secunduiii lilterain, non inveniraus: in Clirislo au-
nein el sanguinein suutn cuui diviui ate coiijuncluni;; tcra iuvenimus. Ferebaiur enim Christus in manibus
ct vitani spiiitus nobis dat, ita ut nianeal ipse in no-I- suis, quando comineiidansCORPUS SUUM, ait: HOCEST
bis, el nos in ipso maueanius, quia ipsa vita xtemaa D B CORPUS MECM;ferebatur enim illtid corpus in mani-
est Chrislus. Ad hxc de M .nica mutre sua ail Au- i- bus suis (Aug. enan\ in psal. xxxm). > Possunt
gustiims : < Mcmoriamsui ad altare luum fieri tlesi- quidem Sacrainenlarii in sacris litteris, atque iniiu-
dcravit, cui nullius riiei intermissioneservierat, untlee meris in locis sanclorum Palrum, ubi de Eucbarislia
scirct dispcusari vic.iinam sanciain, qua deletura est H sermo est, cxpiscari opinionein suara, et ubivis ob-
chirograpliiiin quod erat conliarinm nobis (Aug., ., trudeie liguram, interpretari verbnni est pro signifi-
tib. IX Conf., c. 15). > Unquanine fuil panis, qualem n cai, etquod litterale prorstts esi, melaphoricuin sibi
Sacranienlarii Eucharistiara censent, viclima sancta, I, (ingere, sese decipiendo et alios; fieri enim non po-
qux chirograpbura damnationis nostrx delevit? Mi- i- luit quin Patres, z\ cuin Calvino sensissent, ali-
uirae geniiuin. Victima hxc fuit, ac est* verum cor- •- quando, imo sxpc cxpnncrent, quid significaret in
pus Christi. Neqtie ait Augustiiius dispensari liguram in Eucbarislia corpus et sanguis Dominisecundum Cal-
victintx illius, sed victiinam ipsam. Rursus scribit it vinianam interpretationem: a quo lamen ii absti-
ideui sanctus episcopus : < Ecclesiastes ait: Non est st nuerunt, imo conlrarium tradiderunl. Ast adeo lu-
bonum homini, nisi quod manducabit el bibei. Quid id culenta sunl Augustini nuper adducia verba, ul nul-
- crcdibilius dicere
iniclligiiur, quam quod ad parli- i- lus effugiendo sit locus. Inquil il!e Jesum in insli-
;»-3 DISSERTATIO. CAP. VIII. V_4
Uienda Eucliaristja, et dicendo de pane : lloc estl A Nysseno, qiiaeoptabat, eiqiiisivii, neque tamen inw*
corput meum^ portasse se ipsum in tnanibus snis,, nit; tum negfexil alia loca, in quitius evidenlissinie
atqne id verificaiuiiifuisse secundum litteram, id estt idem sanclns doctor 61realem prxsentiam Domirii in
non ruelapfiorice, non figurale, rion ex imagin-lione> Eucharislia, et miitaiioiieni panis et vini in corpvjoet
percipienlium Eticharistiain. Aghoscit Augustirniss sanguinem Cliristi leslatur? Florebat ille aririb Cbri-
secuiiduranatnralerii nrdinem iiripossibile qnemqnam1 sti 380. Niiiiius essem, si iiiiegram orationem de Eu^
hoininuinporiare se i|istnn in manilnis suis. At non1 cliarisiia afferrciri ex uiagna caiechesi illius. Paucis
jd Deo lmpossibile; prodigium hoc revera facliirai conteniiis erO : < J su Christi corpus, iiiquit, eo
a Dornino faletor in hujus ineffabilis sacrarneuli in- qiind inhabitatum fuita Verbo Dei, in divinam digni-
sliiutronfeiNlhil aute.ti mirandi occnrreret in hOmine > (ntera iininutalum fnit. Recte igilur sanclificatuiii
portariieiriiaginem ct figuram suam in manibus snis. pancni in verbo Dei coitprjs IMMACULATUJI credirnus
Ergo nisi pervicaces et obcflecati homines conten- (Grfg.Ntjss. Culecli., c. 57). > Tum ait, Scuti panis
dere ppssiftl, ignoratam aut negStam a sanclo Au-- et viiiiiiii aliinenta naiiiralia in substanliain noslrain
guslino realcm corpOris et sanguinis Domini prxsen- coiivcrtiiiiliir, iia Dominiis nobis exhifiuit lixc donaj
tiam in Eucharislia. Aique ex his manifesiis Iocis,, « ciiin iinniiHat et traiis'orinal vitibilium naturam, >
yjuaeamliigtiaet obscura intcrdura in Augiisiini librisi B " i 1est, ponern et viniiin, < in suuin corpus ex vi sa-
offendunttJr,explicanda sunt, rion vero perspicua e> crx heriedictiouis. > Diserte eiiara iraditj ad fer-
lenebrosis. Neque tanlo viro contradiciinnes trilmen- itieuli siniiiitudinera corpus Christi in fideliuuicorpus
das qiilsrfue sapiens intelligjt. Videas eiiam velimi ingredi, utlotuni in se transferat aique immorialilaie
illius seriri.^225, oliui 14-0, detenipore, et serm. donei. In his quxre, si potes, Calvini somnia : nibil
572 , pliril: 5-4, de diversis, ui alia loca prx- iriyenies, nisi vcrain catliolicx Ecclcsix doctriuara.
leream. }'""" Ex catechesi saiicii Cyrilli, qiii anno Chrisli, 560 ,
Nescioqiiid exculpers velit Bjngtiamusex Gregorioj Jeiosolyinitanarn Ecclesiani regebat, h;cc Binghainus
Nyssenn,' qai scribit : < 1'anis item panis est inilio> excerpsit, ubidesacraloclirisinate sanctus episcopus
cominunis, sed ubi cum mysteriiiin sanciificaveiil,, serinonem liabct: « Vidc ne illud esse. putes un-
Xpto-xov JtsystKi x«i yivsTKi,CORPCS r.HRisn dicilnrr gueiitum tantura. Quemadniodtim. enim pauis Eu-
ETFiT.Sic allare, sic oleum, sic sacerdos per bene- charisiicus post saucii Spiritus invocationem nort
dictioiiera sanclificaniur, et sacerd.uti comingii, curai ampliusestpanis coinmunis, SEDESTCORPUS CHRI^TI,
niliit Vet/Corpore vel forma inuialus, sed quod adI sicetsanctum hoc unguentuin nou ampliusestunguen-
specieiri exterriairi ailinei, ille est, qui erai, invisi-. ~- tum, neque, ul ita dicam, comniune, postquam jam
liili quadara vi et gralia iuvisibilem animam iu me- coiisecraium est; sed est chaiisina (sive donariuni)
litis iranslbrinal.im gcrens (Greg. JYtJss.,lib. deBapl. Chrisli elSpirilus sancli, prxsentia divinitalis ejus
C/irisJ,}.'> Veiit fortasse Bingliuimis comparalionem1 efficax reddiium (Cyrill. Jeros., Catech. 21, seu
instruereiriter"altare, oleum sacfum, et sacerdoles,, Mystag.Z). 1 Sed adhac cum aere digladiaiur Biu-
qiiorum subslantia non raiit itur, ct Eucharistiam, in1 gtiamus, AperieEucliarisiiaiii a clnisma e sacro di-
qua Cailiolic; muiaiionem snbslarilix panis et viuii slinguil Cyrillus. Tain panls, quaiu unguentura per
slaliiunt. Sed niirum cst, qtii non vldeal nihil oratio- invocalioiicni Dei sanctificantur ; sed .ungueutiim
neiri Nysseni faverc Calviriianis, et couira ex bis evi* remanel qnale erat, efficacia duniaxat rirxditum
denler coiifirriiaii catholicam sententiam, Quid ini ad Cdnlribuendam lidelibns foiiitudiiiem. At quid
altari, .oteo ei sacerdoiibus operalur benediciio,, panis Eucharislicus per iurocalionenv consequilur?
si>e sarifjiificatib?Ut quod profanum el rcs coniniu-- N'in ainpliiis esl panis ciniiraunis, .'ed fit panis vivus,
uis antea erat, per invisibilem effecium gralix san- qui de coelodesccndit. Estcorptis Christi. Quare lnc
ctuin et ressacra incipiat esse, etveneraiione dignaa etiam locus conlra Sacranientaiios pugnal. Qul-v.ro
efficiatnr. Hoc vere ac vcrissime bpefawr vis bene- lioc hpminuiii genus consulere conscieutix-sux apud
dictiOiiis,'quaiiquam quod ad specjeiii externain al-,- D [ Deum possit, non video, qtiando hxc aliaque corra-
linet, ririllh niulalio accidal. ttufsus qtiem iu linem n dont aut dubia, aut oniiiiuo sux opinioni Coiitraria,
benedictio elsauciificaiio ad paneraet vinum in sacraa iit sibi suisque audiiorilnis persuadeanl invenla Bc-
niensa adliibetur/ Ut panis fiat corpus, vinuin sanguis s rengarii atque Calvini, quando loca perspicua arite.
fiat 'diteetTssimiFilii lui Donimi nostri Jesu Cliristi. ;. peries liabeni, ex rjuibns veieris Ecclesix dogma de
Hoc Rouiana, hoc cxterx Occidentiset Orienlis liiur- Eucharislia aperlissilne, resullal. lpsum Cyrilluiii
gixsonanC Atquedioc ipsuin itidem per benedi.tio- Jernsolyiniianum railli.es opposueie Catliolici Cal-i-
jiera el verba Christi quotidie Ecclesia vere ac veris- niauis. Ciir laciemab rjus luce averlunt, et a cali-
sime impetral, el quod antea panis eommunis, JNys- ginosistaiitumlocisprxsidiuinsibi conquiruiil? Norunt
seno teslanle, corpus Christi fii,el diCiiur, non soluur ir ii, Cyriilura hxc quoque habcre : « Cura igitur ipse
yteyETcti, iticilur, sed yivsTsii',lil, quanquam specicss Clirisms pronuntiaverit ac dixerii de pane : Hoc est
cxlernaitihil imniutetur. llxc qui iton vidct, capius s Corpus ineuin, quis audebit deinccps ainbigere ? Et
oculis sit uccesse cst. Sed et hic iibenler a Binglianio 0 Cumijise asseveraveril et dixeril : Hic meus estsan-
peliissein, num sincere ad veriialeiri inqiiire. damu guis, quis unquani dubilaveril, aiens nOn cjus esse
composilum ahininni gereret, uitando is in Gregorio 0 sangtiiricm(Cyril!., Caleclt.22, seu Mtjtlag. 4)? >Turii
m BE REBUS LITURGICIS 93«
illos prasoccupat Cyrillus, qui de tanto. rairaculo, A iis processeriiii. Canoni certe, in quo tremcnd
scilicel, de coiiversione panis in cqrpus, el vini in mysterii summa eonsistit, nihil unquam additnra ftiit,
sanguincm dubitafe forsitan pergunt, inquiens : quod vel miniiiiiini substantiam ret mutet; atque is
< Aquam olim in vinura, quod sanguini atfine est> inutroqtie Gelasii et Gregorii Sacramentario legilur.
ia Cana Galilea; transmuiavit; el eum parum dignum Quod nunc igitur in missa Romana de consecratione
exislimabiraus, ,c_m viuum in sanguiiiem transmu- oblationis, sive oblatorura, id est, panis et vini, ha-
tavit? Ad nuplias corporales vocatus, slupendiim hoc betttr, idem quoque prxcedenlibils quibusque sxculis
miraculnra cffecit; et non einn mullo raagis filiis Ecclesia Romana usurpavit. Nerape saeerdos ait;
thatami nuptialis corpus suum et sanguinem fruenda Quam oblalionem lu, Dens, in omnibus, quwsumus,
donare confilebimtir? > Itabes hic in meridie positam benediclam, ascriptam, ratam, raiienabilem, accepla-
Caihulicorum iransubslarilialioiiein, simulque prorsus bilemque facete digneris; ul nobis corpus et sanguis
dejecia Calviiiisomnia. Quale enim miraculiun mihi fiat dilectissitni Viliitui Domini nostri Jesu Chrisli.
in Ettcharistia, Calviniauo more intellecta, ostendas, Tum Christi verba subdil, per quae ipse in casna
ut opus sit altero niiraculo mulationem ibi factara panem et vinum in proprium corpus et sanguinem
confiimaie? Majori etiam luce donata calliolicx convertil, et re ipsa fit consecraiio. Aliqriod inler
Ecclesix senlenlia se tihi infra offert, dtim hxc ait 61 Romanamet Orienlales Ecclesias discrimen occurrit;
Jerosolymitanus episcopus : « QUamobrem ne lan- nam Grxci ac varix Christianorum secix in Oriente,
quatn nudis el communibus elemeiuis pani et vino post Chrisii verba Spiritura quoque sanctum invocant,
aitende : SIINTENIM CORPUS ET SANGUNS CHRISTI,seut in sacra dona illapsus, eadem iransniutet, el faciat
cundum Domini asseveraiionem. Nam etiamsi illud corpus el sanguinem Doniini, videlicet ut complealur
tibi suggerat sensus, fides tamen elcertum et lirranm acperficiatur jam per verba Cliristi donorum irans-
efliciai. Ne judices rem ex gustu, sed ex fide citra inutatio peracla. tdera quoque in liturgia Mozara-
ullara dubitationeni certus esto tc corporis et san- bica, Gothica et vetere Gallicana factum constat.
guinis Christi dono dignalum fuisse. > Hxc proslant, Hacde re nulia dispUlatioapud veteres fuit; postre-
haec legunl Protesianies, in quibus quid revera sen- mis tantum sajculis oborta esl aliqua inter Latinoset
serit de Eucharislia vetus Ecclesja, uiiiisqiiisque Grxcos controversia, nnm per verba Chrisli, ari
videre cogitur; et niliilominus non vident, aut nihili simul, aut postea, per invocaiioneni sancti SpiritUs.
faciunl; imo velut novum commenlum transubstan- Complures autera ex calholicis, id est, Goarius,
tiationem inllatis buccis vendiiant, quasi nova voce
Cliefoniaine, Renaudotius, Bruuius, el nuper.P. Car-
Catbolici uteiites rem antiquissimam non designent, _ don Iradiderunt non esse Grxcis et
sanctos 1 Benediclinus,
cum cerium sit qttoquc Palres aliis vocibus Syris inferendam molestiam, quod ex eorum lituf-
idera signilicantibus dOgmaipsura tradidisse, ul infra
giis nondum satis peracla consummataque videalur
uberiUsostenderaus.
per verba Domini consecratio donoruui, quando post
CAPUTIX. illa invocatur Spirilus sanctus, ut eadem dooa effi-
Quidveleret Romance Ecclesim lilurgim tradant de cial corpus et sanguinem Christi. Verum tantam, erga
Eucliarislia. Grxcos et Syros indulgentiam proxime prxlerliis
Etsi nulla supersit cum Occidentaliura, lum Orien- annis nou tulcre aliqubt inier Catholicos, gravissi-
lalium Ecclesiarum liturgia, qux earadem omnino, niisque rationibus ostenderunt nequaquam toleran-
facietn relineat, quain primis sxculis, Christianx, dos esse Grxcos, nisi palam fateantur ex unis Do-
rcligionjs sortila fuit, certum tamen est vel ipsis iis, raini vcrbis sequi integram transubstaritiationem,
saiculis incruenlura sacrificium celebratum semper quod etiain ii fassi videiilur in concilio Florenlino.
fuisse, el preces et ritus, hoc est, litorgiara adbibitam! Nam si prxler eadera yerba ,pd,consecratioriem exi-
in actione, qux omnium prxsianlissimum raysleriura giiur posterior invocatio Spiritus sancli, artolqlroi,
complectitur. Accesserunt sensim alix preces, ora- sive adoratores panis, dicendi eruut Latini. Pro-
tiones et ritus, pro varietate feslorum, pro diversa{jy ] plerea, si tiosce audiraus, censendi stinl tam Grxci
episcoporuro pietate et iugenio : at id qtiod prxci- quam Syri, in antiquas liturgias perperam intulisse
puum est in niissa, et quod ad sacrificii subslantiain preces illas, sive iiivocaiionem, a qua infirmari vi-
pertinet, religiose semper fuisse servatuii), et nun- delur virtus dominicorum verborum. Paucis dicam
quam immulatum, conslat ex iis ipsis Palribus, qui1 rectissime a Calbolicis constiiulum fuisse consecra-
priora Ecclesix sxcula suis scriptis illustrariiiil. IJI tionem pendere duntaxat ex Chrisli verbis, dogma
cardinalis Bona, id egregii alii tum antiqui, lum, namque boc ex antiquis Patribus elicitur, et prx-
recentes scriptores copiose oslenderunt. Proptereai seriiin ex Joatrae Chrysostomo, Ambrosio, et Augu-
quid sentiendum, quid crederidum sil de Eucharislia, stino. Ante paucos eliam annos P. Petrus de Bene-
ex hoc potissimura fonle petendum est. Sunt nobisi diClis in insigne edilione operum sancii Eplirxm
vetustissiina Ecclesix Roraanx Sacramenlaria, Leo- ostendil Syros ipsos agnovisse peragi consecraiior
niantim.t.elasiantim, et Cregoiianum, etCodices ante) nem per eadem Cliristi verba, aique ad eamdein
inille ferme annos scripli. Qux pauca in eis addita- niliil couferre invocationem posteriorem sancti, Spi-
ruenla oceurrunt, post sancios Gelasiumet Gregoriumj rilus, qux eliam in non paucis liturgiis desideratur.
facta, niliil obstant quo minus ejusmodt liturgix ab> Yerura ad Ecclesias Latinas quod atiinet, uttltu*
557 BISSERTATK). CAP. IX. 938
stiperesl locus susjiicioui adorati panis. Nam etsi A Et tunc quot c.ipiia, tot senlentix erant, et adver-
preces ad essentiam oonsecrationis exigereniur sus apertam Christi dactrinam non amplius una erit
(quod [alsum esl), in Lalinis tamen litnrgiis istx Ecclesia, sed mullx; et qualis vera ac legitima sit
prxcedunl verba Chrisli, ita ut post eorum pronun- Ecclesia Dei, in posierura agnoscere nemini dabitur.
liationem cerlissime et absolutissime cnnsummaiai Sin allerum eligai.it, uli sperandum cst, neque enira
sit iranssubslanliatio, et nihil deinde. adoretur, nisii ii contemnere videnttir priorum saltera Ecclesix
verum corpus et verus sanguis Domini. Quod veroi sxculorum Patres, rursus ii rogandi sunl ut, de-
Grscci et Syri antiqtias adulterariiil liturgias, qnami posito in Calholicos odio, deposilisque prxjudicatis
facile dicitur, tain difficile foret legilimis confirmare. opinionibus, uuo veriiatis siudio incensi, qux vele-
docuroemis. Ex quo Nesioriani et Eutycliiani a Grx- ris Ecclcsix dortrina fuerit de Eucharistia, sincere,
cis et Latinis discessionera fecere, nunquara existi- neqwe in suis tanium, sed et° in Catliolicorum libris,
inandi siinl conspirasse cum Grxcis ad viiiandam, invesiigeut. Tunc enim, manum prxbente Deo, uullo
velerem lilurgiam, quae utrique genti sxculo Ciirisiii negoiio iiitelligenl quara Catholici de Eucharislia
quinto communis erat. Asl illi, inquies, invocaiio- profitentur scnteotiam, eamdem ab antiqua eliara
nein adhibent posteriorem, quae cura efficacia ver- ei universali Ecclesia deprxdicalam semper fuissc.
bormn Domini pugnare cidetur. Jta sane; sed mi- 15 R Albertinus et Clautlius, prxcipui Calvinistariim
niine irascendum iis qui Orientalium ritus emol- pugiles, fabulam sane lepidam in cerebro suo slru-
liunl, modo ii nequaquain dubitent quia consccra- xere, earnque suis tribulibus facile persuasere, scili-
lio.sita sit in ojusraodi verborura virtnte. Cxterum! cet, Paschasium Ratbertum Corbeiensem abbaietn,
nuHa uttquam fuit inter Occidentis el Orientis Ec- anno Cliristi 818, primum fuisse qui realiiatem cor-
clesias discnrdia et coucertatio de praesentia reali[ poris et sanguinis Domini in Eucharisiiaro iuvexerit,
Doraini in Eucharisiia, neque de mutatione, sive. cura antea universara Ecclesiani occuparct Calvini-
tianssubstanliatioiie; hisce enim dogmatis concor- slica opiuio; ac proinde in Paschasium insurrexisse
diter omnes adhxsere semper, alque adhxrent; Rliabanuni, Amalarium, Walafridum, Florum, Heri-
nobisque prxslo sunt certissima Acla, quibus prx- baldum, Lupum, aliosque illius sxculi scriptores.
cipue Graci novas hac de re Lutheri et Calvini opi- Hanc eamdem fabulam imperterrite postremis bisce
niones exsecrantur. tcnporibus etiam Bingharaus in scenam produxit.
Quid auiem sacerdotes petant a Deo, dum petunt, Indignationem lixc pugnandi ratio movel, cuin plane
ut sacra _ona fianl corpus et sanguis Doraini, ver- dissiroulentur quxcranque Catholici, et prxsertirn
borum vis satis prudit, nimirura panem et vinum, auctor librorum de Perpetuitate fidei, attulere ad
iion ficte, non metaphnrice, sed realiter converli in, G dejiciendiim dissipandumque male consutum istud
corpus et sanguinem Christi. Petitio enitn innititur. commentum. Tanlum abest ut in contraria sentenlia
omnipotentiaDei, cui id possibile est; et exemplo. Ecclesiam sui lemporis Paschasius invenerit, ut is
Chrisii, qui idem in coenaprxslitit, inquiens: Hoc esl{ pro sua consensum omniura Ecclesiarum prtcserliui
.crpusfneum; etmandato ipsius Dominiprxcipientis ut, adduxerit, neqtie sit inventus qui buic assensioni
sacerdoles in suam commemorationem idem faciant. contradixerit. < Nemo, is ait, tainen est in aperlo,
Si quis sanctorura a Dvo peteret ut virga hxc fiat, qni hoc esse con'radicat, quod tolus orbis credit et
serpens, aqua hxc fiat vinum, quis unquam somnia- confitelur. Videat, qui contra hoc venire voluerit,
retaliud pefi quara quod verbum fio significat apud quid agat contra ipsuin Dominum, el.contra otnnem
Latinos, et in llalica lingua sonat aiveuti? Atlamen. Christi Ecclesiam. > Demonstratum insuper fuitne-
ausi sunt Sacramentarii nullam hic agnoscere realem. minera ex supra memoratis scriploribus sese Pa-
uiuiaiionein. Pergit, secundum illos, vel post con- schasio, quod est ad realem prxsentiam Christi in
seerationem panis esse panis. Sola fides iinaginaiiir. Eucharistia, opposuisse. Nam si Joannem Scottim
in sacramento Dominuin. At nihil borum Ecclesia. excipias, cujus dubia raens fuit, reliqui aut rainiine
liabct; nihil eorum quaepro lubito ii sotunianl, li-. nj> oppuguarunt, aut contra di-crte probarunt ejusdem
turgia tradit, riihil refert. tmo verba ipsa consecra- Paschasi sententiam. Quarc ludibria hxc sunt, et
tionis, scilicet, Hoc esl corpus meunt, in noviiin sen- grandis flagilii poanatn a Deo non evadet, qui incau-
suin contorserunt, ita ut nihil aliud eis sonet nisi:. tis lecloribus protritara jatti diu fabulara propinare
tloc signilicat corpus raeum. Sed qui iia senliuntt peigit.
rogandi sunt ut libere edicant liceatne homini, Cbri- Ad Roinanam lilurgiam regredior, quae anle P.i-
slianam fidem profilenti, ad cerebri ingeniique suii schasii Ratberti tempora sine dubitatione fuil in usu.
arbitrium sanctissiinain lianc Religionem coinpo- Codices eiiara, sive Sacramentaria, qux h:c exhibeo,
nere, inlerpretari ac veluli de novo instituere; aui anlequain ille suos componerel libros, exarata fuere.
poiius deceat, atque opus sit, eamdem accipere ac• Lilteralis autem sensus Romanx liturgix, dum ait
veuerari, qualis ab apostolis primis Ecclesix sxctilisi fiat corpus, sacrorum donortim mtitationem et realem
tradita est successoribus suis. Si priinura eligunt,, corporis el sauguinis Domini in sacramento prxsen-
jara Socinianx pestis lemerilatem probant, et so- liam importal. Proinde sacerdos sanclificalani lio-
mnia Lockii Uritanni, aliorumque in religione indif- stiam Deo subinde offerens, eamdem appellat panem
ferentium, non conieninenda esse faleantur oportet. sanctnm vitw wternm,quo nomine Cliristus ipse desi-
PATROI.. LXXIV. 30
gnatur, et caticem salutaris, qna rocc Patres ipsutn A >\ Pascha .' Ul CORPORE EJUSETSANGUINE, quo a peccatis
Cbristi sanguinem indicant. Tum rogat itt quotquot retlempli sumus, ad aternam vitam SACRIFICIIS CSE-
ex hac allaris participatione saerosanciumFiiii luicor- LE^TIBUS PASCAMGR. ln Gclasiaiio, Gregoriano, el
puset sanguinem sumpserimus,omni benedictione cce- Missali Francorum ad consecrandam palenara :
letli et gratia replettmur. Non inquil : corporis et Consecramuset sanrtificamushanc patenam ADCONFI-
sanguinis Filii lui figuram, iraaginera sumpserinius, CIENDUM (ad coiifringendumhabel aller Codex) IN EA
sed ipsum corpus el tanguinem. tla, dum in calicera CHRPUS DOMINI «osTRiJESU CHRISTI,patieiuis crucem
imniiliilur particula hostix sacratx, dicil sacerdos : pro satute nostra omnium. ln Gelasiano et Missali
Hmc commiilio et consecratio corporis ei sanguinis Do- Fraiicoruin ad consecrationeiri vasculi, in qtio ser-
mini, elclnOrdine Romano, qui anle leuipora Caroli vabaiur cnrpus Doiniui pro inlirmis : Oremus, ttt
Magni conscriptus fuil, apud Mabillonium, dicebatur Deus omnipoienshoc ministerium, coRpnnisFILII SUI
Fiat commisiio,etc. Hanc aulem Ecclesix metilemma- DOMINI NOSTRIJESU CHRISTIGERULUM, benedtciione
iiifesiissimeconlirmanloraliones adhibitx in anliquis- implere dignetur. Ilem : OmnipotensTrinilat insepa-
simis SacrsraientariisLeoniano,Gelasiano et Gregoria- rabilis, manibus noslris opem lum benedictknis in-
no, ad ipsam Romanam Ecclesiam anle Paschasii Rat- funde, ut per nosiram benediclionemhoc vrtscutum
berli tempora spectantibus.llaque in Leoniano et Gre- B sanctificelur, et CORPORIS CHRISTINOVUSI SEPULCRUM ,
goriano legittir: CORPORIS SACRI ETPRETJOSI SANGUINISSpiriius sancti gralia perficiatur. In Gregoriano, Do-
repleli iibamine,qumsumus,Deus noster, quod pia devo- ininica post Pentecosten : Munera, Domine, eblaia
tionegerimus, certaredemplionecapiamus. llein in Leo- tanctifica, utTvi nobit UNIGENITI CORPUS ETSANGUIS
niano : Repleli SUBSTANTIA (et miniine figura) REPARA- FIANT.ln Roraana missa sequens oralio nunc dicitiir
TIONISET VITJE,qumsumtts,DomineDeusnoster, utper ante comrounionem : Perceptio CORPORIS ETSANGUI-
ea qumnobis munera prwberedignaris cmleslia,per hwc NISDOHJNI JESUCHRISTI,quam ego indignus sumere
eademtribuas nos inhwrere ctelestibus.Item : Sumen- prwsumo, etc. Ilacc aniiquis etiam temporibus recita-
tes pignus ccelestis arcani, el in terris posili, jam su- batur, ut consiat ex vetustissiina missa a Maiibia
PERNO PANEsatiati, cic. In Leoniano et Gelasiano : Flacco lllyrico edita. In Othoboniano Codice noni
Remolit obumbrationibuscarnatium victimarum,spiri- sx.culi ad Dorainicam qitintam post Tlieophaniam
tualem libi, summe Pater, IIOSTIAH supplici serviiute hxc prxfalio legitur : Aiterne Deus, el tibi immola-
deferimus,qum niiro ine/fabiliquentysterio ETIMHOLA- lionis hostiam offerre, qum est salulifcra, et ineffabile
TUBSEHPER, ET EADEU SEHPEROFFERTUR; pariierque divinmgralim sacramentum. Quw offcrtur a pturitnis,
et devotorum ntunus, el remttnerantis esl prmmium. In el UNUM CORPUS CIIRISTI,SANCTJ SPIRITUSINFUSLNE
Leoniano, Gclasiano et Gregoriano : SflciosanciiG C PERFICITUR. Singuli accipiunt Christum Dominum,et
CORPOIIIS ET SANGUINIS Domini noslri Jesu Christi rein singutis portionibus toius esl; nec per singulos mi-
(eclione vegetuti, supplices te rogamus, Deus, ut hoc nuilur; sed inlegrum se prmbelin singutis. Proplerea
remedio singutari et ab omniumpeccalorum nos conta- ipsi, qui suinitntts communionemhujus sanr.ii pans el
gione purifices, et a periculcrum munias incursione calicis, unum corpus Christi efflcimur,eic. Legilur
cimctorum. In Leoniano et Gelasiano : Supptices te hsec ipsa prxfatio in Sacrauiuutario Ambrosianu ;
rogamus, Domine Deus noster, ut qui percipimus coc- eamdemque contia Berengariura sxculo Cliriti un-
J.ESTJS uENSiG SUBSTANTIAM, ad viiam pertingamusmler- deuimo produxit Algerus (lib. 1 de Sacram.) veluti
nam. ln iisdein Sacramentariis : Majestalem tuam, fetum sancti Arobrosii. Guitraundus quoque episco-
Domine, tupptices deprecamur, ut sicut CORPORIS ET pus Aversanus ejusdem sxculi protulit < prxfatio-
SANGUlNIS SACROSANCTI PASCISALIMENTO, 1/0 divillW netn istani, inquiens, qux per loiuiii peue orbcm
naturat facias etse consortes. Demura, ut. alia omillam, Latinura habetur (Guitm., lib. ide Veril. Euchar.). >
in Leoniano, ubi invitatio legitur ad jejunium mensis Alteram prxfationem accipe cx prxlaudato Codice
decimi, hasc habentur : Consequent enim fuil,ul Othoboniano desuinplain , ad feriani 3 posl Doiiiini-
trantactis terrat fructibus, cmletle semen oriretur (ad caiu primam Quadragesimx. Ilxc in Sacranientario
Natalem Doraini respicil) et alimonia vitm mortalis jy quoque Ambro-iano apud Panielium exbibeiur: Per
expleta germen immorlalitatk exsisteret, alque escis ChrislumDominumnostrum. ln quo jejttnanlium fides
carnalibus expedilis, cibus nascerelttr mhabililer ani- additttr, spes proveliiltir, charitas roboratur.
Ipse est
marum; ac, tempore [rumenii, viniet otei, peracto, enim punis vivus et verus , qui subsluniiamlernitatisei
ineffabiliter ederetur, qui filiis Dei, ad simititudimm e>cavirlutisesl. Verbttmenim luum, per quod facta sunl
proficieritibusangelorum, hoc lotum non solum SUB- omnia, non solum humanurum mentium,sed ipse panis
STANTJA deferret ,ET NOMINE , sed PANBHprmberel esl angelorum.llunc panem ministrare nobisnon desi-
JGTEBNUH. nis, et ut eum indesinenteresuriamus, horlaris: ecius
ln Gelasiaqo Sacramentario alque, in antiquis- CARNE DUMPA-CIMIJR, lofcordmMr,et SANGUJNE DUHPO-
simo Missali Francorura, ad ordinationem presbyie- TAMUR, abluimur. Hisce addere juvat pauca ex missa
rorum rogatur Deus, ut purum et immaculatum mi- ariliquissiina, a Mallhia Flacrolllyrico olira edila. Ab
nislerii tui donum cuslodianl, et per obsequiumplebis ista, quod ex hxretici hominis penu prodiissel, sibi
tuee, CORMJS ET SANGUINEM FILII TUIIUHACULATA BE- limuere Catholici sxculo sexto decituo; sed seiisiui
KBDICTIONE TRANstORMENT. Item ad feriam 4 post; dignovere nihil aliud eara esse nisi ipsain Romauaui
cfl DISSERTATIO. CAP. IX. 942
tnissam, mulns varusque oralionibus oneratam, qua- A sacratam Hostiam cornrnunicantibusc Cqrptis Christi;
rutu usus arbitrio sacerdolum tunc liber fuil. Vide communicaiitein vero respondisse Amen, qua parti-
Marlene (Tem. 1 de Ril. Eccles.). lbi post oblationera cula signilicabalur: Hoc credo, hoc veruin est. En
panis sacerdos ail: Sanctifica, Domine, hixncoblatio- qux fides esset de Eucharistia Leonis quoque Magni
nem, ut nobis Unigenili Filii lui Domini noslri Jesu xlate. Relege, perpende ilerum hxc verba. Vel tum
CAriih'CORPUS FIAT.Et infra: Oblatum tibi, Domine, aliquis dubitasse videtur de lanlo nriraculo, scilicet,
talicem sanclifica, ul nobis Unigeniti Filii lui Domini an verum Christi corpus in Eucharisiia concluderelur
nostri Jesu ChristiSANGUIS FIAT.lbi cum sumitur cor- atque lateret. Quid Leo? Tu, aiebat, corpns Chrisii
pus et sanguis, iixc pronunlianlur : Domine sancte , dum accipis, dicis Ainen, quod idem est aique: Credo
omnipolenscelerne Deus, da mihi uoc CORPUS ETSAN- me suscipere veruin ac reale corpus Doraini.Ne efgo
GUIMEM FILTITUIita sumere, ulper hoc merear remis- ambige de veritate corporis et sanguinis ; nam si hoc
sionem omnium peccatorumaccipere. In eadera missa in dispuiationem Irahis, frustraî rron sincere Amen
liabentur geininx illx orationes , qux post cominu- pronuntiasse videris. Idem repeiitutn videas ab ipso
nionem a Romanis sacerdolibus nunc proferuniur, el pontifice , dum contra hxreticos negantes veritaiera
in Missali Dionysiano ad lerapora Caroli Magni spe- carnis a Doniino susceptx in hxc verba loquitur -
ctante, apud-eunidem Mariene reperiuntur : Nempe: B I < In quibut sunt ignorantim tenebris? In quo hactenus
Domine Jetu Chrisle , Fiti Dei vivi, qui ex voluntate desidimtorpore jacuere .' ul nec auditu discerent, tiei"
Patris; elc, el corpus tuum, Domine, quod accepi, et lectione cognoseerent,quod in Eccletia Dei in oninium
<calix,quempotavi,elc. Alteram hanc orationem missai ore tam consonumest, ut nec ab infantium linguis VERI-
lllyrici sulidlt: Prtesta, DomineJesuChriste, Fiti Dei TASCORPORIS ET SAKGCINIS CBRISTI INTERCOMHUNIONIS
vivi, ut qui CORPUS ETSANKUINEM PROPRJUM, PRONOBJS ; SACRAMENTA lacedtur (ld., Epist. 46, olim 25, ad cler.
INDIGNIS DATU.U, EDIMUS ET BIBIHUS, fltlt nobisad Satu- Const. urbis). >Infanlibus enim (ut notuin est, ei Sa-
lem et ad redemplionisremedium sempiternumomnium; craraentaria Romana ostendunt) post baptisinura
criminumnotlrorum. sacramenium corporis Domini confer.ebatur.
Quaeliactenus attuliimis , e Romanx Ecclesiic li- Non ergo Figura, non imaginaria caro Chrisii in
inrgiis aniiquissintis excerpta, nib 1aliud exposcunt, Eucbaristia lunc credebatur , tunc sumebalur, sett
nisi sincerutn lectorem, et veritatis unius avidum, ut veritas et subslaiitia tpsius sacraiisshni corporis.
intelligat quitl ipsis vetuslis sxculis eadem Ecclesiai Quod sanclus Leo efficacius deinde confirraat, dtim
dc Eucharistia tradiderit el crediderit. Scilicel verami subdit: < Quia in illa raystica distribulione spiritalis
fieri in sacrificio oblatorum conversionem in corpus alimonix HOCIHPARTITUR, HOCsuHiTUR<jdest verura
f
•et sanguinem Doinini; persuasumque omnino fuisse corpus el sanguis Chrisli) ut aceipienles virtuteni
fitlelibtts, se in sacramcnto accipere veram Christi COELESTIS CIBJ,in carnem ipsius, qui caro nostra fa-
carnem, verum acrealem ejns sanguinem, ei cohx- clus est, transeamus. > Ad ha^c idem pontifex ad
rere minime posse cum lot diversis dicendi formulis Anatolium episcopum scribit: < Qui Cbristus, licet in
commenluni figurxa ISercngarioejiisque seclatoribns Patris sit dexlera conslitulus, in EADEM tainen CARNE,
excogiialum. Si niliil aliud , nisi umhrara et figurara quam sumpsit ex Virgine, sacramenlum propitiatio-
corporis et sangninis Dotnini in Eucharislia veteresi nis exsequiturfCeo M.,epist. 60, oilim40,adAnatol.),»
agnovere , qut licri potuit ut senieiitiam hanc nus- Hxc iteriim releê aique perpende. Alterum, eura-
quam, et coritra tot in locis verilalem ct realilalem, que celeberrimum ejusdem Roraanx Ecclesiw ponti-
ejusdem corporis et sanguinis expresserinl? Nmi alia, ficem, audiainns, scilicet, Gregorium Magnum, qui,
certe.de causa , nisi quia hxc veritas fidelibus per- inierpretans Domini verba : Ego sum Pastor bonus ,
«pectissima erat, neque aliud olim qiiain quod nunc hxc habel: « Fecit, quod monuit; ostendit, quod
in Romana Ecclesia credebatur. Ul aiilera dubitationii jnssit. Ronus pastor auitnam suam posuit ut in SACR.V-
et cavillationibus aditus onmis prseeludatur, audi Leo- MENTO NOSTftO CORPUS StJUMET SANGUINEM VERTERET,
uem Magnum,ejusdem Ecclesix sanctissiiiuini ponli- j. j et oves, quas redemerat, CARNIS SUJ:ALIMENTO SATIA-
ficem, qui quod liturgia docet, suo pariler s<erraone, RET(€,reg. M., •hotnil. 14, in Evqng. ). i Alibi sau- >
hoc est, circiter annum Clnisli 4S0 , affirmabat: Ctus idem poniifex liuc alia scribil: Debemusquo-
« DicenteDoroino(inquit): IVisitnanducaveritiscamem tidianas CARNIS et SANGUINIS ( Cliristi) IIOSTIAS immo-
Fitii Iwmitiis,el biberitis ejus sangttineih,non habebilis; lare. Ilwc namque singulariter viciimaab mlerttointe-
vilam in vobis, sic sacrx raensx communicare debe- ritu unimam salval, qum illam nobis mortem Unigeniti
tis, ut niliil prorsns de VERITATE CORPORIS ET SANGUJ-pcr mysteriamrepurat, qui pro nobisilerum in hoc my-
NISambigalis. Iloc enim ORESUMITUR, quod fide cre- sterio sacrm oblalioids immolatur. EJUSquippeibi COK-
ditur, et frustra ab illis AMEN respondelur, a quibusi pus SUMITCR ; EJUSCAROiji populi saluiem partiiur;
conlra id, qnod accipilur disputattir (Leo M.,serm. EJUSSANGUJS, non jam in manus iiiftUetiuin,sed IN OUA
90, siveB tept. mensis). > Notissinium est, ex Augu- riDELiusiFtNDJTUR(Idem , lib. iv ,Dial. , c. 58 .
siini verbis atitea, hoc est, prxcedenti capiie, me- Tuin bxcadjicit: < Quis enim lidelium habere du-
moratis, et exCyrillo Jerosolymitano, Ambrosio, sive> biuro possit in ipsa immolationis liora ad sacerdolis
auclore libroruin de Mysteriis el Sacraruentis, aliis- vocem ccelos aperiri; iti illo Jesu Chrisii mysterio
<jue Patribu», dixisse sacerdotem, duin porrigeretl angelofum clioros adesse, sumtnis ima sociari; ter-
945- DE REBUS LITURGICIS 9«
rena coeleslibusjungi; unum quoque ex visibilibus A slis militix sacrainenta serveinus. Al quid Jesperare
atque invisihilibus lieri ? i Mitto alia ejusdem Gre- de lua misericordia possumus, qui tamutn munus ac-
gorii loca; nam ex haclenus adduclis manifestissime cepimus, ut lalerii tibi hosliam offerre inereremur ,
elucet quid in anliquissimis Sacramentariis suis Ec- corpus scilicet elsanguinera Doiniuinostri Jesu Ciiri-
clesia Romana senseril de Eucharistia, nerape illud, sti, qui se pro mundi redetnptione pix illi ac vene-
quod etiamnum sentit; neque ullam unquam in do- randx Iradidit passioni? Qui formam sacrificii saltitis
gmalc tanti raomenti factara fuisse mutationeiii, ut perennis insiiluens, hostiam se priraus obtulit, et pri-
perperara somniarunl postremi temporis Sacramen- iittis docuit olferri. Sed et mciiioiiam venerantes in
tarii. pritnis gloriosx semper virginis Genitricis Dei ac
CAPUT X. Domiui noslri Jesu Cliristi, sed et beatorum aposto-
ContensusAmvrosianmEcclesiwcum Roinana lorum etnianyrum luoruin Pelri, et Pauli, Andrex,
in doclrina de Eucharislia. Jacobi, Joar.nis, Tlionia:, Jacnbi, Philippi, Rarlliolo-
inxi, Matihad, Simonis, el Tbadxi, Xisii, Laurernii,
Nihil est, quod lectores moneam Medioianensem , Hippolythi, Vinceiuii, Comelii, Cypriatii, Clementis,
sive Ambrosianam Ecclesiam, non nunc tanluramcdo, Grisogoni, Joannis ei Pauli, Cosmx et Daraiani, Apol-
sed et anliquis etiam sxculis, sacra peregisse riiibus B jj linaris, Vitalis, fvazarii, Celsi, Protasii, Gervasii, Vi-
ac precibtis a Roraanx Ecclesix consueludine diver- cloris,Naboris, Felicis, Kaliineii,Enslorgii,Dinnysii",
sis. Verum quod allinet ad canonem et ad prxcipuas AnibiOsJ, Simpliciani, Martiui, Euscbii, Hilarii ct
iucruenti sacrificii partes, veltislis etiam temporibus Julii, et oa nitini sanclorura tiiorutn, quonim uieriiis
concors utraque Ecclesia procedebat. Clarissimum precibusque toncedas ut in oiuuibus proectionis lux
virtnn Josepli Anioniiim Saxium, bibliothecx Airilir.)- rauniarauf auxilio. Per Cluisiuiii Doraiiium.
sianx prxfectum, rogavi, ul ex omnium anliqiiissimo i Ilauc igitur oblationera, quam libi offeriiniis ob
uiissali Ambrosiano canonem missx dcpromptnm ad diera jejunii Coenx dominicx, in qua Dominus noser
me, pro antiqua sua erga mc lienevolenlia, miHere'. Jesus Chrisius Filius tuus in uovo lestamento sacri-
Codicera ille sui juris inenrbranaceum consulttit, cu- ficandi riltiin inHiUiit, diiiu PANEM ET VJNUM, quo.t
;jiis antiquilateni perlinere arbitratur ad sxculum Melchisedech in prxliguraiioue fuiuri myslerii sa-
Cliristi nonura aut decimum , simulqne alterum paris cerdos obliilerat, IN SACRAMENTUM SUICORPORIS ET
vetuslatisin Ainbrosianabibliotheca asservatiint.lnde SANGUJNIS TRANSFORMAVJT, celelirandain , quxsuiiius,
vero canonem qualis in missa Coenx Douiini legiiur Dsmine , placaius intende , ul per inulta curricula
expressit, ab orditiario minime dissimilem , prxier- annorum salvi et incolumes niunera nostra, Domine,
quam in nonnullis ad sacrum diem illum ferix quintx "C ntereamur offerre; diesque nosiros in tua pace dis-
majoris hebdomadx peculiariter spectantibus. En ponas, alque ab xlerua nos damnaiione cripias , ct
qux ibi occurriinl. in electorum luoruin jubeas grege numeiari. Per
< Canon antiquus missmAmorostanwin Cmna Domini. Cliristum Doniinuin noslruin.
« Teigitur, clementissime Paler, per Dominuin < Quain olilalionem, quam pieiati tnx offerimus ,
nostrun. Jesuni Clirisitim Filium tuiiin, supplices exo-
tu, Deus, in omiiibtis , qiia>sumus>Bbenediciam _<
raniiis el pelimits, uti accepta habeas, et benedicas
hxcsancta sacrilicia ascriplam _<ratain rationabilemqne lacere digneris,
->_« hxc dona _<hxc munera _< nt nobis CORPUS ETSANGUIS FIATdileclissimi Filii tui,
illibata. In prirais qux tibi oiTerimuspro Eccesia tua boniini auicra Dei nostri Jesu Christ.i.
Qui pridie
bancta catholica, quam pacilicare, cusioriire, adunare,'
el icgeie digneris, toto orbe terrarum , una cum fa- quam pro noslra et oinnium salute paterelur , hoc
est, hodierna die, discuinbens in medio discipuloruin
inulo et sacerdole tuo ponlifice (illo), et fainulo luo
sed et omnibus orlliodoxis suorum, accipiens panrm, elevavil oculos ad cceluin
(illo) imperatore, alquc ad te Deum Patrem suum
oniiiipoterilem, tibi gratias
npostoIicxTidei cultoribus. Memento, Doniine, fainii-
tuaruin et omiiiura agens _<beuedixil, fregit, dedilque discipulis suis ,
lorum, fariiularumque (itlorum )
circumastanlium , quorum tibi fides cogniia est, et Q * diccns ad eos : Accipite et manducalt ex hoc omnes.
Hoc eslenim corpusnteum.Simili modo postquam coe-
uoia devotio ; pro quibus libi offeriraus, vel qui libi natiiin cst,accipiens calicem, elevaviloctilos adcoelos
oflerunlhoc sacrificiuinlaudis pro se suisque ornnibus,' ad te Deum Patrera sniiin item tibi
cmnipotentem,
pro redemplione aniniaruiii suarum , pro spe salulis,' gralias agens, benedixil, tradidit discipulis suis, di-
et incolumilatis sux reddunt libi vola sua aHerno 0 cens »d eos :
Accipite et bibite ex eo omnes. Hic
Deo vivo et vcro. est enim calix sanguinis mei,novi et mterni Testamenti,
< Coinmunicantes el diem sacratissiinum celebran- '" wi/steriiimfidei, qui pro vobisei pro tnultis ejfundetur
tcs, quo traditus est Dominus noster Jesus Clirisuis.• in remissionempeccatorum.
Tu nos, Doniine, rarticipes Filii lui, lu consortcss < Mandans quoque et dicens ad eos: Hxc qno-
regtii lui, tn incolas paradisi, lu angelorum comiies s tiescunqtie leceritis , raortem meara prxdicabitis ,
esse jussisti, si tamen illxsa et iiitemerala fide coele.- '" resufreclionem mcam annuntiabilis, adventum
' J« mitsa Anarosmna, qitam tomo primo lilurgico

o lanlummodofit menlio, non vero confessorum. Quare
'-
Panielius dedii, in nomine Dionysii consislii enume- liwcinconsttliavietaie ac rilu superaddiia ftterint ?
ratio sanciorum. Et sime rectins. Nam hic mar'yrun>
545 D;SSEHT..T!0. CAB. X. 94»..
ineum sperabitis , donnc iieruni de coelis veniara ad A & illorum.riie perpemlal^ et tliversam a Vulgata vej;r
vos». sionem Scriplurx, aliaque argumenla a Benedietinis
«.Ilxc faeimus , bxc celebramns , lua, Domine, in prxfatione adducla, fateri cogitur , etsi miniine
prxcepta servanles , ei ad communionera inviolabi- - ab Ambrosio, ab aliquo saliem episcopo anle effusam
lem , hoc ipsum , quod CORPUSBOMINISUMIMUS , a barbaris in Iialicas plagas ignoraniiam libros illos
nioriem doinimcam noiitiainiis. Tttum vero est, ora- fuissc compositos. Sxculo Chrisli quarto et qtiinto
nipotens Pater, mittere nunc nobis Unigenilum Fi- novimus in more fuisse episcopis neopliyios erudire
lium lunm, queni inquxrenlibus sponte misisli. Qui sacris mysteriis, ut constat ex ipso Ambrosio, ex
cuin sis ipse immensus et inxsliniabilis , Denm quo- Cyrillo Jerosolyniilano, Gregorio Nysseno,. Gau-
quc ex te immensuin el inxslimabilem genuisii, ul deniio Rrixiano et Auguslino. Indica mihi, si potes ,
cujus passione redcinptioiiem biiinani generis tri- subseqiienlibus saMnlis liunc morera.fuisse observa-
buisli, EJUSNUNC CORPUS TBIBUAS ad salulem. Per lum , qui. tamen in libris de Sacramentis obser-
ctmideni Cliristum Dnminuinnostrum. vatiir...
< Per quera hxc omnia , Domine , semper bona Vidimus ab Ambrosiano canone expressam reatem
creas _< sanctificas _< vivilicas _j benedicis, el prxseiitiam el veritatem carnis et sanguinis Dominl
nobis famulis luis largiter prxstas ad augmenlum B jn Eucbarislia. Tot sunt, ac lara aperla adeoque per-
fidei, et reinissioneni oinniuni peccaloruni nostro- vulgata in eisdem libris de Sacramenlis, sub sancU
rum. Ambrosii noinine ediiis, documenla, quibus conver-
< Et est libi Deo Patri omnipotenti ex ipso, et p*er sio et immutaiio, sive, ut nunc loquimur, lranssub>
ipsum, el in ipso omnis honor, virtus, laus , gloria , stanliatio panis el vini in idem corpus et sanguinem
imperium, perpetuitas, et poteslas per infinita sxcula Cliristi, confirmatur, ul qui negare audeat, cxcura,
sxculortini. se peniius ac opiniosiira prodat. Paria colliguntur
« Sequitur deinde oraiio. ex libro de Mysieriis, quem sancti Ambrosii felmu
« Ipsius prxcepiuni cst, Dominc, quotl agimus , vix ullus eruditoruin negare audet. Inde accipe hxc
cujus NUNC TE PRiESENTiA posiulamus; da sacrifico pauca. Poslquam ostendit sanclus doctor qtianto-
auctorem suum, ut compleaiur fides rei in sublimi- prxstantior sit caro Cbristi, nobis in sacrainenlo
tale mysterii, ul sicut verilalem cceleslis sacrificii prxbila, quam manna Judxorum: < polior est enim
exsequimur, sic VERITATEM DOMINJCI CORPORIS IT Lux quam uinbra, Veritas quam figura, corpus auclo-
SANGUINIS HAURIAMUS. Per eumdeni Chrisium Poini- ris qtiarn mauna de ccelo, i hxc allexit: < Forte
num noslrum, dicenles : JPaler noster, qui es, etc. i _ dicas : Aliud video. Quomodo lu mihi asseris quod
Intcrim alicui fonasse videaniur poiiora canonis ^ corpus Christi accipiam ? Probeinus, non hoc esse
Ambrosi.ni ex Romano desuinpia ; et cura (Carolo quod nalura formavit (scilicet, panem), sed quod
Magno,nuper regno Langnbardoruin potito) Adria- benedictio consecravit; majoremque viiu esse beue-
ntis I ponlifex studuerit ut, abolila Iiturgia Ambrn- . dictionis quam nalurx , quia BENEDICTIONE etiam.
siana, rilus Romanx Ecclesix Mediolanensiclero et NATURA ipsa MUTATUR (.4m6ros. de Myst. , c. 9). >.
populo siisciperentiir, tunc fieri poluisse m Rnmanus Tum post congesia e Veteri Testamenlo quxdam
canon Mediolanensi luerit subslitutus. Verum gratis divinx potentix miracula , subdit: < Qttod si lan-
uxc dicanlur; non levis cnim inler proposilum nii- tum valuil humana benedictio, ut naturam conver-
per canonem' ct Romanum diversitas occurrit. Ad teret, quid diciraus de ipsa consecrationo divina ,
consecrationem panis tantummodo, ut vides, dice- ubi verba ipsa Domini Salvatoris operantur ? Senno
batur : Hoc est corpus meum, neque lunc addeba- Christi, qui potuit ex nihilo facere qtiod non etat,
tur, ut Pamelius el alii censent, quod pro vobis con- non poiesl ea qux sunt MUTARE quod non erant ? >
(tingetur. Prxterea si i.brorura deSacranientis cer- Reliqua prxtereo, ex quibus raeridiano sole clarius
ins auctor fuisset sauclus Ainbrosiiis, aut sallein elucet. non figuram Calvinianam, sed veritatem
qtiisqtiam post eum Mediolanensis antistes, ex libri -. T corporis et sanguinis Doiniiii per realem donoriitri
qtiarti capilulis quinlo el sexlo conslaret in mullis sacrorura mutationem statuend nn esse in Eucha-
ciiicordem processisse Ainbrosiaminj canonem cum rislia ; atque ex bis explicari qux idem Arabrosius
Romano,. vel anle tempora Caroli Magni. Cerle nono alibi, atque in indubitalis suis libris, srribit: < Nos
saciilit vnlgatissiiiii ii libri fuerunf, etab Amalario , autem , quotiescunque sacramenia sumiraus , qux
Pasthasio Ratberto, llincmaro, Floro, aliisque illius per sacrx oralionis mysierium in carnem TRANSFL-
;cvi scriplorihus niciiioraniiir,el quidein sub nomine GURANTUR et sauguinem , nioricra Domini antiuntia-
Ambrosii. Prxterea quisquis slylum diclionemque mus (Idem, l. IVde Fide, c 10, n. 124). n.Paria is
0 In ordinario missx Ambrosianx post ea.verba : benedicitur; SANGUIS TUUS sit nobis semper ad vitam ,
Donec veniam, etc, sequitur : Unde et memores s«- ct ad-salvandasanimns, Deus nosler. Al in vetiistis-
mus.Domine, tui servi, sed el pkbs tua, etc. Me- simis Missalibns ejusdein Ecclesix hxc minirne le-
mentoeliqmDomine , elc. JVoiis quoqucpeccaloribus, guntur, sed duntaxat : commistioconsecraii CORPORIS
elc, qUx oralio desinit in Justina et Sabina. A ET SANGUINIS, etc De liujusmodi coufractorio, addilo
fflullis sxculis in missa Ambrosiana confractio olim missx Ambrosianx, ejusqiie origine , cpistc-
bosti», et commistio
' in calice, hisce vcrbis con- latn erudilione multa refertam edidit sup:a laudalos ,
ceplx fuere CoP..'ur «JUM frangitur, CURISTK ; celix Saxius.
917; DE REBUS LITURGICIS 94»
qiioque habet , u!ri ail : « llalieo coclcslium sacra- A vinum coeiius nifnsa. Atqui Palres Eucharisliam
nieritorum veneranda consortia. Jatri mensx cos- uti inysleriiim multis gravissimisque dubiiationibus
lestis fionore stiscipior. Chrisius niihi ciJins,Chrisliis obnoxium nobis cxhibent; et ctir? Non alia de cau-
inilii poftis, crifo tlei cibus riiilii, el Dei sanguis pottis sa , nisi quia mens refugii credere coiiversioneiti
est mihi. Non jam ari satielatem riiei annuos ex- panis ei vini in realem carnem et sanguinem veruin
specto provcntus. Chrislus quotidie milii ministra- Chrisii; el cum niliil alind videat, tangatet gtislet,
lur. Fuerat mihi antc miraridus panis de ccelo; in Encharisiia, quam quod speciem refert panis et
scriptum est enira : Panem de ccelo dedit eis man- vini, cogiitir lanicn credere in ea realiter exsisiere
ducare. Scd non erat verus ille. Panis, sed fuiuri Chrisli corpus et sanguinein, ipsaque indivisa sem-
uriibra. Panerii de ccelovcruin mihi servavil Pater pefque iniegra qnoiidie dividi in tot hominura mil-
( Id., Serm. 18, n. 26, in Psal. cxvni ) , ctc. > lia. Ergo sancti Patres , fitlelem populum contra
Rurstis saiiclus doctor bxc inqitit : « Naui etsf cre- pjusmodi diibiiniioiies armatnri, omnipoteniiaju Dei
das, a Christo verain carnera esse suscepiara, et hic addiiceliant, ineffabilemSpiriius sancii vim pro-
OFFERAS TltANSriGUBANIUM CORPUS ALTARIBUS ( ld. I. ferebanl, Dei veracilalem urgebant, quam nemo
de Incarn. Dom., c. h) > , eic. Sed qtiid transffgu- nisi irapius neget. Eucharistiain enim iiisiitiiens ,
fatio et transligurari Ambiosio? Utique substaiiiia- B * corpus et sanguinem suum disertis verbis ibi exlii-
lis conversio et mntatio alicujus rei iii aHeram. beri affirmavit. Turn alia ingentia uriracula a Deo
Audi Suetonium hxc scribentera : « Puerura Spo- facla Patres exerebant, qux credere jubemur, lit
rum, exseclis testibiis, etiani in muliebiem naturam grande etiam Eucharistix miraculum credendura-
irairsfigurare conaiiis est (Sueton. de Ctaud. Ner., agnnscamus. Quid Cyrillus Jerosolymilanus, quid,
c, 28). » Audi Pliniuni inquientera : Sole cancri Ambrosiiis hac de re scripserint, jara vidimus.
signiim trariseurite, cancrorum, cum examinali sunt, Eis jungendi sunl Gaudenlius Brixianus (Tract. 2 ari
corpus transfigurari in scorpiories narratur (Plin. Neoph.), Gregorius Nyssenus (In Orat. Catech.),
I. ix, c. 5). > Fabulam idem Plinius eenset homines Ephrxm Edessenus diacomis (Homil. de Nat. Dei),
verii in liipos, homines iransfigurari in lupos (/_., auctor librorum de Sacramentis, Eutychius Con-
/. vin, c. 22), Sed omriium luciilenlissinie vitn verbi staiilinopoliianus (Lib.uin Leiii(i<;.),tlyrillusAlexan-
ac vocis hujus explical Tertullianus., cum ait: drinus (Lib. ivin Joan.), Epiphanius (ln Anchorato).
«-Transliguratio autem interemptio est prisliui. Reliquos Patres, in idem intenlos, prxtereo, unius-
Omne eniin, quodcunque transfigtiratur in aliud, que sancli llilarii celebrem locum lanlummodo ad-
dcsinit esse quod fucrat, et incipit esse qnod non ( jungo, « Non est humano (sunt ejus verba) aut sx-
erat (TerluL,advers. Prax., c. 27).» Viden ? Trans?. culLsensu in Dei rebus loquendum, neque per vio-
figuratio idem esl, ac iranssubstantialio. Duplex lentam atque iraprudentem praulicationein coelestium
nomen, al eadera res. tlxc, quxso, legant et rele- diciorum satiiiali alienx atque impix intelli-
gaiil pacato animo Iietcrodoxi, ac landera iiitelliganti gentix extorquenda perversiias est. Qux scripta
quam bene eis sedeat lam prsefr.ieieimpanaiibnem, sunl legamus, el qttx tegerimus intelliganuis, et tum
veriditare, el transsubsiantiationi ob novitaiem.vociss perfectx fidei olficio fungemur. De nalurali en;m ii>
insiillare. Seiiterilix sitse lesles ex omni anliquitale, riobis Chrisii veriiate qux dicimus , nisi ab eo riirii-
Ecclesia calholica proferre potest. At salis est unus, cimus, stulte aiqtie impie didicimiis. Ipse eniin ait:
insigtiis Mediolanensiumpastor Ambrosius ad deji- Caro mea vere est esca , et sanguis meus vere esi,
cierida hac in recuncla Prolesianlium conimenta. polus. Qui edit carnem meam , et bibit sanguinetn
Perganl, ul velint, Sacramcntarii in hxc sirailia, tneum, in me manet, et ego in eo. DB VERITATE
saticioruin Patrum verba obtrudere excogitatam ab, CARNISET SANGUINJS NONRELICTUS EST AMBJGENDI
ipsis liguram et figuratas loculiones, et virtutem exc LOGUS. Nunc enira et ipsius Domini professione , et
corum fide inanantem, cum tamen Palres nihil ho- fide nostra , VERECARO EST, et VERESAXGUISEST.
rum in scriiionibiis snis, dimi de Eucharislia age-. jj-. Et hxc aceepta alque liausni i I elficitint , ut ei no*
rent, liabuerini, neque auditorcs unquam nioiuierinlt in Christo, etCliristus in nobis sit. Anne hoc vcriias
doctimenta sua (iguraie e.^seaccipienda, fnrtassis iii non est ? contingal plane his veruin non nsse , qni
non seniienl se in eju nwdi opinioiiedeceplos, seque3 Ciiristum Jesum verura esse Deum denegani (Uilar.
alTmgere Palrilms quod eisdcm iiunquam in nien- I. VHIdeTrin., n. 14), » eic. Si hatc sincere qnx-
lera veiiit. At duo scinper reslaliuni, ul alia omil- rerent atque perpendereiit cailmlicx. Ecib-sias
lam, qux inexciisahiiis icmerilans argnent aliierr hosles, qund nos videinus, et ipsi vidercni. Int|iiit
quam Ecclesia eatliolica sciiiicnlcs. Qund aqnai Hilarius : « Vere (el uon imaginarie) caroesl. Vere
liaptisnialis sigiium sil graiiiu corieslis, peccala ho- (et non ex opinione lanlum , scu fide duniaxat
iiiinum abluenlis, lanlaqiie virtus in eam a Spirilu,i siinieiiiU) saiiguis esi. >. Sed eliamsi quxranl ,
sancto infundatur, Chrisliani oiiiues iiorunl, ei riciuo 9 dubilaiiduin esl.an revera inveuire cupiant.
dtibilationes de ea movet, nequc id siupriulum ett Alicrum resiat ineluciabile argumenlum apud Pa-
vix. credibile arbilratur. Itleni evcniat oportet, sii ires de vcritate corporis Doiniiii in Eucharistia. Sn-
iiiliii aliud in Eucbarisiiaest quara figura cl signimii pra vidimtis, iu velustis Romanis liturgiis dici, suc-
cor.porisel sanguiuis Domini, et virlus in pancm ett cessisse obumbraiionibus carnalium vifiiraarum v%.
949 DISSERTATIQ. CAP. XI. 95t>
lcris legis veram novx hostiam, scilicct, corpus et.I A FIERIMiNSIOEJUS,ACC1PIF.NTES EUMTOTUH (DtOJiyf.
sanguinem Domini. Ex Apostolo autcm didiceruntl Alex. ad Paul. Samosat.). >
Palres, qua? in lege velere exhibentur, umfti-am 1
CAPUT XI.
fuisse (uturorvm bonorum (Hebr. x, 1) legis novx.
Propterea nianna de coalocadens, agnus pascbalis ini Aliarum 'tomana
Ecclesiarum Occidenlaltum consensus cum
in dogmatede Eucharistia.
inensa eJendus, panis et viiiura, qux Melcliisedcch
oblulit, urnbrx, figmx aiqne imagines fuere verila- Venerabili cardinali Thomasio Editionem debe-
tis complendx in uovo icstamento, hoc est, in incf- iniis Missalis Gothici, cujus nejnpe usus olini fuitin
fabili Eucharislix sacranieriio. Hiuc Paires, de in- Gallia Narbonensi, Gotliis in Ilispania dominanlibus
cruenlo sacrificio altaris loqtienles, pradiguralum subjecla. Missx bujus Golhicx antiquitas ad sxcula
hoc aiunl in oblalis a Melchisedech(mi aniea Apo- pertinel qux regrram ct imperiura Caroli Magni
siolus quoque nionucrai) in Agno Pascliatis aliis- pracesserunt, eo aulcm regnanle desiisse videtur.
que Judaiii foeJeris inonumeiiiis. Sicmi nuper audi- Missalc itidera Francorum, et Missale Gailicanuui
vimus, Ambrosiusscribebat inainia fnisse fumri ura- veius clarissiraus idem cardinalis nobis dedit, qui-
liram; at veriini panein de coelo, videlicet, Chrisli bus usx sunt earum regionum Ecclesix, ante-
corpus et sanguinera nunc manducari et potari. Audi B ' quara sub Adriano I pontificeel C.trolo Magno rege
<t Clirysostoniuinloquentem de Melchisedech: < Et illuc inveheretur Roraanx Ecclesix lilurgia, cui prx-
vide propler honorein in patriarcham collatum,, cedentes locum dedere. Ejusdem Missaliumvelusta-
qtioniodosacrameutum insiuuatur. Extulit enira ibi. tem confirmabit characterum forma, quain mihi
panem et vinuin. Videns typum, cogita, oro, VERJTA- P. Blanchinius suppeditavit.
TLM; et admirare divinarum Scripturarura accura- Juvat nunc et in istis antiqtiaiis aique obsoleti»
lam diligenliain, quumodosupe.rioribus sxculis elab liturgiis riiuari, quid anle tot sxcula Ecclesix ilhe
initio praesignatasint (Cltrysost.,hom. 55 in Gen.). i crederent ac traderent de Eucharistia. Et quidem id
Ita et alii Patres loculi sunt. In re notissima ab iis jpsum, quod Romana profitebattir; diversitas enim
recensendis abstiueo. Qui ergo stare untjuam poterit jituura nihil obstabat quomintis iii dograate unani-
Sacramentariortim coraiueniiim, qui nihii aliud nisi mes procederenl totius Occidentis Ecclesix. Ilaque
(iguranj, umbram el iinaginem in Eucharistia agno- in Sacramenlario Gothico ad Circuincisionein Do-
scuut, et veriialern aversautur in ea corporis et san- niini lixc legunlur : Suppliciler exoramut, uti hoc ta-
guinis doininici? Ex sancloium Palrum concordi crifitium sutcipere, el benedkere, el tanctificare di-
calciilo iiilelligiraus agnura ante paschalem ligurara gneris, ut fial nobis Eucharistia legilimain tuo, Filii-
fuisse veritatis adimplendx in mensa Doraiui; scili- que tui nomine, et Spiriius sancti, INTRANSFORMATIO-
cet, caritis et sangniuis veri ipsius Agni, qui loilit NEMCORPORIS ACSANGUINJS DOMINl NOSTRI JESUCURISTI
pcccala mundi, uti Ecclesix omnes In missa profi- Unigenililui, per quem omnia creas, creala benedicis,
teniur. Ubinam hxc veritas in altari et mensa Chri- benediclatanclificas, et sanctificatalargiris, Deus. In
stianorum, si ne ibi quidera aliud sumitur, quam Cathedra sancti Petri hxc eadernoralio repelilur, et
lyptis seu fignra, et pauis materialis, prxligurans post Unigeniti tui addiiur : Edentibus' nobis Vitam
veium panem qui de coelo descendit? Plura non mlernam,regriumqueperpetuumcollaturu bibituris.Ad
addo; bxc enim passim a theologicispolemicis illu- diem Epiphanix : Epiphanimdiem, fratres churistimi,
sirata habes, qui Protestaniiuin cavillationes in re celebri solemniiate veneremur, pia obsecratione po-
adeo manifesia jara diu prolriverunt, et prxsens scenies, ut qui tunc aquas in vina mulavit, NUNCIN
capul concludo verbis sancli Dionysii Alexandrini SANGUINEM (vm oblationumnoslrarumVINACONVF.RTAT.
episcopi,qui sxtulo Christi tertio hxc scribebat : el qui aliis salurilalem meri polatione concessit, not
< Mystcriura illud inenarrabile sic ab ipso (Chrislo) potationis sum libamine, el Paracleti Spirilus in[u-
vocatur uovum testamentum, DARESE IPSUM JN sione sanclificet. Ad diera Assumplionissanc.tx Ma-
NOJIJS
MYSTICA COINA.Non sicuti illi ofim carnes ani- D - rix : Descendat,Domine, in his sacrificiis tum bene-
maniium ratione carentium super altare impone- diclioniscomlernuset cooperalor Paracletus, ttl obla-
bant, etc Nunc aulem non sic. Sed ipse Dominus et tionem, quam tibi de tua terra fructificareporrigimus,
Deus lsrael Salvator nosler ait: Qui manducat me, cmlestipermuneralione,le sanctificante, sumamus.UT
vivet propter me. Deus igitur, qui HABITAT IN NOBIS TRANSLATA FRUGE IN CORPORE, CALICE INCRUORE, pro-
secundura leslamentum, quod disposuit nobiscum, ficiat meritis, quod oblulimuspro delictis, Ad inilium
dicens: Accipiie et dkidite, etc. Hxc est exinaniiio Quadragesimx : lpse esl enim punit (sciiicet, Chri-
Dei facta ad usum nostrura, UT POSSIMUS CAPERE stus antea memoratus) vivuset verus,.qui de aelo de-
EUM.Hoc enitn mysteiiiiiu pertimescendura Aposlo- scendil, eic. Hunc panem, Domine, nobit per hot qua-
lus dicit, quia semetipsuiu exinanivit. Neque INNO- draginta dies tninistrare digneris, quem, ut siliamut,
BIS IIABITAT, relicto Patre : apage, elc. Exinaniri indesinenter,horlaris. CUJUSCARNE, a le ipso tanctifi-
Apostolus vocat, capi a nobis mysterium vitx (id cata, dutn PASCIMUR, roboramur, et SANGUJNE dum
est corpus et sanguinera in Eucharislia) per raantis hauslo sitienles POTAMUS, abtuemur. ttic panit vivvs.
ejus incoiitaniinatas et incorruptibiles et divinas, UT et verut, qui de ccelodescendit,ut duret etcam esu-
POSSIHUS, qui fideles ejus sumus, IPSUM CAPERE,et rkntium, imo ul ET IPSE.ESSET., ESC*.uiiienli«ni.fiat
551 DE REttUS LITUflGiCIS 95i?
nobifsin pane, quo corda firmantur. Ilauc ipsam ora- A firigendo aniiqiiis Ecclesix Iiturgiis et scripioribus
tioiiein liabes in veteri Sacrainentario Gallicano, quod ipsi uunquara somniarutrt. Srucerx doctxqu.
quod Mabillonius publicijuris fecil. Ibi enim post gentis judicium hic appello.
Snnctus legitur : IIic panis vivuset^verus,qui de cmlo Paucula interea deliberaus ex velustissimo Missalt
descendit,ul darel escas esurienlium, imo ETJPSEES- Francorum. Ibi in prxfatione liuiearaiiiuin hxc le-
SETESCAesurientium, fiat no'.is in pane, quo corda gunlur : Sanclificare, benedicere, consecrareque rfi*-
firmantur. In coena DominiGotliica liturgia haec ha- gneris hmcLINTEAMINA in usumaltaris mi, ad tenen-
bet : Vivi panis alimenta el sacri sanguinis dona dum involvendumquecorpus el sanguinem Filii lui
mmpluri, Dominicaprecetnenteset corda firmenius.In Domini noslri Jesu Chrisli- In allera prxfalione : Et
missa sancti Leudegaris raariyris : Ut desccndat hic Filius luus Jesus Chrislus, qui se usque in finemsm-
benedictietua super hunc panem et calkem IN TRANS- culi suis fidelibuspromisitadfuturum, el PR_2SENTIA
PORMATIONE Spiritus lui sancii, uti hmc benedkendo CORPORALIS MYSTERII noit deseral,.quos redemil. Ita in
tienedkus, elc In missa dominicali, pag. 595, post aiitiquissimo Missali Galticano per cardinalem Tho-
Secreta, hxc lcgunlur: Explenle tacrosancta cmremo- masium ediio legitur collecta hxc post Euchari-
uiarutn solemnia, rilu Melchiseilechsummi sacerdolis, sliara pcrceptara : Sumentesex sacris altaribus Chri-
ubtala,precamur mentedevola lc, Majeslas mlerna, ut B sti Domini ac Dei nostri corpus ac sanguinem... cre-
vperanie virtute PANEM HUTATUM IN CARNE, PGCULUMdenlesunilalem beatmTrinilalis, aremus, etc. Aspice,
VERSISM JN SAKGUINE, ILLUHSUMAMUS IN CALICEM, QUI Domine, qui tuo vesei corpore, et tuum corpus efflci
UE TE FLUXJT IN crticE EXLATERE. Post orationem vis fideles; fac nobisin remissionempeccotorum esse,
Doniinicara: Liberanos a mato, DomineChristeJesu. quod sumpsimus.Acceptis,fratres cltaristimi, spirita-
CORPUS TUBMpro nobisORUCIFIXUH KDIMUS, ETSA-N- libus cibis, et Chrisli cruore guslalo, pelamus, ut pos-
SUINEM Tuutt pro nobis EFFUSUM BHIIMUS.Fial nobis sideat pecloranostra, qui ora nostra dignalus esl san-
i.nnpustanctum ad satutem, et SANGUIS sanctus in re- ctificare per munera. In Ccena Doraini cadera missa,
mistionepeceaterum. Gallicana prxfert orationem in canone, quam supr.i,
Qnx posircma et similia cum producimns, con- dedimus in canone missx Amhrosianx, id: est :
suevere quidemNovaloresconiorquerc in senteniiam Hanc igitur obiatienem, quam libi offerimus, elc.,.
Miain, et ingenio suo supplentes, quasi per fideui, dum panem ac vinum (quod Melchisedecliin prmfigu-
ct non realiter, manducari corpus Christi dicatur, ratione futuri mysterii sacerdos obtuleral) IN SACRA-
i jusiiue sanguis potari. At quis non videt, hoc ho- MENTO SUICORPORIS ET SANGUINIS TRANSFORMAVIT. Ita-
ininnm genus sibi suisque auditoribus patentem in expositione vetustissima liiurgias Gallicanx, edita
«reare fraudetn, dum ilaPatrum senteutias inierpre- ^ a Patre Martene hxc pauca leguntur : « Corpus vcro
tantiir, non in eis quxrenles qux revera fuerit eo- Doraini ideo deferlur in lurribus (de qua voce iiifra
ium inens, sed qualis esse debuerit secundum pta- serino redibit) quia inonumentum Domini in siinili-
riia et desideria Berengarii atque Calvini? Nihil est ttidinem turris fuit scissura in petra. Sanguis vero-
in aliorum verbis, quod detorqtieri non possit in ri- Cliristi ideo specialiter offertur in catice, quia in tale
dcitdos,.falsos, absonosque sensus, si eis iraumver- vasum consecramus (sic), fuit mysterium Euchari -
buiu et nos addamus. Qux nunc Sacrainentarii sen- stix, etc. PAMSvero IN.CORPORE el VINUM TRANSJ-OR-
tinnt, si veieres eliara Patres sensissent, an non MATUR INSANCUINE (Marien., Thes, Anecdel.et lom. I
cenlies ac raillies populum monuis enl, nc, cum de anliq. Eccles. Ritib.). »
dicitur manducari corpus Christi, fjusquc sanguinem Et fidem Christi, et sacram liturgiam a lioman i
bibi, hxc ligurate et meiaphorice, neque secnnduin Ecclesia se accepisse, sedente sancto Gregorio
litlerara, esse accipienda, cinn vere acrealiter man- Magno pontifice, per sanctum Aiigustiimmprimum
ducatio ista et poiatio non fiat, sed fides lantum- Cantuariensem episcopum Brilanni gloriantur. Uii-
modo eamdem imaginetur? Ast unuin, quxso, lo- nam qux dogmata et ritus tunc accepere postremis,
cum cx anliquorum libris prnducaut Novatores, quo pj liisce sxculis per lacrymabile schisma non abjecis-
discrteaperlcque eorum opinio tradalur. Non profe- sent!' Laudant ii geminos illos gemis sux doctores
reni, puto; nara quod veleres sxpe docuerunt, nos; aiqtie Ecclesiarura fundatores; tura taciie ac per
scctradum iiitelligeiniara Capharnaiiaruin niininie latus eosdem veluti deceptores ac falsarios tradu-
cdere erudam Cbrisli camein, cerlnm quidem est; cuiit; nam ex dogmatis tunc sibi traditis nonnulla,
scd nihil eortnn causaui juvai, uii omnes norunl. el prxcipue qux ad sacrificium incruentum, et rea-
Cmiira tanium abest, ut vctus Ecclesia populumdo- lem Doraini prxsenliam in Eucharislia pertineni,
cueril Calvinianx scholx coiunienta, ul Calholico- veluii impias inerces repudiani. Atqui evidcns cer-
i•ti-.iisenieniiani perspicuis formulistradiderii. Nuper lissiuiuinqiieest sanctura Gregoriura cum universa
v disti panem mutatum in carne, poculum versumini lura sxculi SIIJ, lum prxcedentium sxculorum Ec-
sniKjuine.Eadem rcpcliia sxpu videas in anliquo- cbîa, credidisse, et Auglis tradidisse, qnx nunc^
rtim libris. Aul ergo ex niniia simplicilaie erraruntt iu Rninana Ecclesia credtinlur atque docentur. Al-
Patrcs, dirai hxc traderent, nulla alia ititerpreta- tameii ii gratiam hanc referunl sanctissirais ponlifi-
tionc et correctione adliibita; aut niniis dccipiunlur cibus, utnoii solura suslulerinl, sed eiiain damneni-
tt decipiunt postcriorum sxculorum novalores, af- eorum de missa dociriiiara. An ullum cx velustissi
953 DiSSIiRTATIO. CAP. XII. .954
mis Missalibus suao gentis luce donarinl Angli, rae A petuum summa dulcedo. Ave in mvitmcasleslispotui,
latel. Foi-tassis illorum Editionem gtiis opinioiiibus qui ntihianle omnra ei sttper omnia dulcis es. Additut
minirne conducere senserunt. Cencin iis niliil aliud oratio : Corpus el sanguis Domini nostri Jetu Christi
invenienl de sacrificio incruenlo, quam quod cseterx eusiodiat comus et animam meam in tiiam mternam.
Occidenllslilurgix prxferunt, et quod sxculo Chri- Refecti Chrisli corpore et sanguine, pariterque sancti-
sti octavo ctarissimi enrnm scriptores Beda et Alcui- ficati, elc. Iu raissa Natalis Domini oratio hxc post
nus depnedicaruni. Edidi jain ego veiustissimuin nomina legitur : Famuli lui indigni et exigui sacerdo-
tes trjmendw Majestati tttm spirilales victimas immo-
Antiphonarium celebris inonasterii Bencllorensis in
liibcrnia, sxculo Christi septimo aut saltem octavo lantis, offeritnuslibi, Dcus, hotliam immacutatam,
mnlernus werits impolluta virginitaleproduxit,
exaralum, quod temporibus Caroli Magni Dungalus quam
inoiiacltus Scotus Ticiuuin depoilavit, et Bobiensi pudor edirtil, sanciificatio genuil, hostiaqueimmacit-
deiudemonasteriodonodedit (Murator., anecdol. tom. lata vivit, el vivensjttgiler intmolalur, hostia qum sola
Deo placere prwvalet, quia Dominusest. In his habes
iv). Inde qux seiiuuntur, excerpsi : Hynmum,
Ecclesiarum doctrinam de Etichari-
quando communicarentsacerdoles.Sancti, venite, Chri- Hispanicariira
sli CORPUS slia. Eadem autein cst cuiu ilia, quam sanctus Isi-
suwile, sanctum bibentes, quo redempli,
B dorus Itispalensis episcopus cl dooior trariidit, scri-
6ASGUINEM. Sequilur ibi ad communkare : Corpus
Domini accepimus, et sanguine ejus potali sumus. Ab bens : < Primuin discipuli corpus et sanguinetn Do-
omni malo non timebimus,quia DominusnobiscutnesL mini non acceperunt jejtini. Ab universa autein Ee-
fnfra habeluf: Hoc SACRUM CORPUS DOMINI ETSALVA- elesia niiiic a jejunis semper accipilnr. Sic euim
TORIS sumile vobis in vitam perennem. Hic fsi Panis placuit Spiriltii sanclo per apostolos, ut in lionoreui
vivus, qui de ccelodesandil. Alleluia. Ita loquebanlur tanti sacraraenti in os Chrisliani prius dominicum
piissimi ejus temporis monachi, non reputantes se eorpus inlraret, quam cxteri cibi. Panis eniin, queni
per fidem in Eucharislia sumere imaginarium lan- frangimus, CORPUS CHRJSTI EST; qui dicit: Ego sum
tuminodo corpus et sanguinem Doraini, sive figuram Panisvkus, etc. Viuumautem SANGTJIS EJUSEST.HXC
ac virtutem Chrisli abseniis ; sed quidem cerlissime autein duo sunl visibilra; sanctilicata lamen per
credentes se reale corpus, verumque sanguinem, Spiriluiu sanctum in sacrameniuin DIVINICORPO-
quo redempti sumus, tunc accipere, quod et reliqux RIS TRANSEUNT, » (Isid. I. de Offic Eccles., c. 18)
Ecclesix ante Paschasiuni Ralberlum rredebant. etc. Mirum esl qui Binghainus quxdara cx his
Neque alia fuit doctrina Mozarabicx liturgix, qua Isidori verbis afferat, quasi panis et vinum con-
per lol sxcula usx sunt Hispariiarum Ecclesix. De ".- secrata aliud non sint quani signa Christi absen-
illa videndi Bona et de Aguirre sanclx Romanx Ec- tis. Sacramenium ulique sunt, et signum visibile
elesix cardinales, Mariene, le Brun, Paler Pinins e Christi, sed Christi in eodem sacraniento realiier
societaie Jesu, et alii. Ibi legitur post oraiionem pra sentis. Alioquin non diceret Isidorus in os Cliri-
Dominicammore Grxcorum : Sancia sanciis. Et con- siiani dominicum corpus inlrare, et aposlolos acce-
jttnciiocorporis et sanguinis Domini nostri Jesu Chri— pisse corpus et sanguinem Doiniiii, el panem esse
sii sit tumentibus et potantibusnobis ad veniam, etc. corpus Clirisli, et vinurii sanguineni Chrisli. Ait
ConciliuraToleianura quarium, anuo Christi 655 ce- eiiain infra : < Qnantum interesi inler pmposilionis
lebralura, hrcc habet: < Posl orationem Dominicain, paucs et corpus Chrisli ? Qux differeutia inier cor-
et eonjunctionem panis el calicis, benedictio in po- pus et umbram, inler imaginera et veritatem, inler
puliiin sequatur (Coitc. Tolet. iv, c. 18). » Hoc ad- exemplaria fulurorura et ea ipsa qux per exemplaria
Hotatuin volui, ut discaut Protestantes non abuli no- fi,;urabantur. »
niiiiibuspanis et vini, quibus usi sunt olim coinplu- CAPUTXII.
res, et adhuc multi ex Catholicis uturitur post eorum De Orientalium Ecclesiarum liturgiis cum Romana
consecralioiiem, quasi dona consecrata pergant esse consonis. Conlra doctrinam de Eitcharistia alia Bin-
quod eranl. Quod a Toletanis Patribus panis et calix _{ ghami Angli siveNovalorum elumbia lela.
ob species appellalur, in coruiii liturgia, imo et in Jam a sxculis multis non satis deplorabili schis-
reliquis, ad conlraciioncm diciiur Corpus el tanguis inate plerxque Orienlales Ecclesix a Roraana di-
Dominiob inlernam Eucharistix subsiantiam. Sequi- vul-x sunt; niliilo tamcii secius falendum est
lur iii Mozarabica: Panem cmlestemde mensa Domini Grxcx a nnbis dissidium levibus potius de causis
accipiam,uli et in liturgia Rornana. Nornine auiein cnnflaliim fuisse ; reliquas vero sectas Orieiiialiuiu
panis ccelestis unura Christum Dominum Ecclesia Chrislianoruni uno aut altero dogmate a Latinis ca-
seinper designavit, prxeunle Domiuo ipso, qui di- tholicis dissenlire. Exploratum quoque habeinus liul-
xit: Ego sum Panis vivus, qui de crelodescendi.Sub- lam ex iis sectis esse qux non horreal Lutheri, Cal-
nectitur : DomineDeus meus, da mihi corpus et san- vini, Socini, aliorumque in Occidenle novatortira
tjuinemFitii tui Domini noslri Jesu Christi sumere, ut dnclrinam. Sunt autem singulis Orientalium sectis
per illud remissionem omnium peccalorummerear ac- sux peculiares liturgix ; Grxcis videlicel sub Con-
cipere. Tiiiu sacerdos prxsentern Cliristi carnem et siantiriopolilano patriarclia degentibus, qux iioiiiina
sanguineni fldeliler credens, eadem alloquitur, in- |irxferunt satictoruni Basilii Magni ct Joatuiis Chry-
rjJtieiis:Avein mvuni,sanclissiniaChrisli caro, in pcr- sostomi. Ecclesix Alcxandrinx propria fuit, qtia
JSS - DE RliDUS LITURGXIS 95fi
iiomine saucti Marci insignitnr ; Aniiochenx el Je- A Domini, necesse est ut panis et vinum in substantia
rosolymilatix, qux sancti Jacobi nomen reiinet. Siml sua desinant esse quod erant, quanquain nihil ex
ei alix liturgix Nesiorianis et Eulychianis, hoc est, eorum speciebus immutetur ; nam si pergunt esse
Syris, Alexandrinis, sive Coptis, alqne iEihiO|>ihus. quod erant, in corpus et sanguinem Dominiconversa
Proecipuas Basilii el Chrysoslomi edidil atque illu- ac mutata dici nnn possunt. Qna ratione autem <jus-
stravit Jacobus Goar volitmine singulari; ca-teras morii conversio liat, et qui corpus Clirisli in Euclia-
alii, quas poiissimtim collegit, publicique jtiris fecit ristia, alquein minima illius particula, et uno tein-
duobus libris Eusebius Reiiaudoiins Parisicnsis. Ar- pore in tol locis, exsislai, aliaque, qux aut philo-
nieniortim qiioque lilttrgiam evulgavit le Brnn (Tom. sophix, aut sensibus, atque intellectui noslro repu-
111 Explic. Miss.). Cerlum est parem Orienialibus gnare videniur, antiqui Palres ex omnipoientia Dei
lilttrgiis, aique Occidentalibus contgisse forliinam. credibilia osiendernnt. Quis enira negel quin Deus
Nain utinutic nuilus Codex superest qui earri ipsara iniiumerabilia possit facere qux intelligentiain no-
liturgiam Lalinam, quam aul Gregorius primus, aut stram supereni ? In sacris propterea lilurgiis roga-
Ambrosius, aut sancti Leander et Isidorus, in lli- lur Dens, ul olilatio, hoc est, panis et vinum, fiai
spania ab anliqtiioribus acceplam nova forma dona- corpus el sanguis Chrisli. In Grxcis vero et Syriacis,
"
rnnt.in primxvo sno statti servaium habeat, cum uti infra videbimus, invocatur etiam Spiritus san-
in oinnes addiiamenlum aliquod snbsequentia sxcula clus, ul in sacra dona illabens, eadem transmmet in
iniulerint, iia ad liiurgias Orientales sensim acces- corpus et sanguinem Domini. Sed antequam isianrm
siones factje fuerunt, el pro varietale Ecclesiarum quoque verba proleram, prxoccupare juvai qux Bin-
in Codicibusvarielas orationum invaluit. Orationtim, gliamus Anglus aitulit, contra omnium veierum
inquam'; quod enim est ad incruenti sacrifi. ii sub- Ecclesiarum de transsubstantialione senleniiam, non
stantiam et canonem, Orientales, quanquam scissi exotica sane, sed vnlgatissima aique protrita.
a tot sxculis in varias seclas, et plerique a Ro- Scilicet i< Chrysosiomi episiolam ad Cxsariiun
raanx Ecclesix uniiale sejuncti, in hoc tamen con- adducit, ubi legilur: « Sictn aiitequam sanctificelur
cordes perrexere semper, el pergere deprebendun- panis, panem nnminainus; divina auiein illumsancii-
litr. Si igitur lantam omnium Ecclesiarum concor- licante gratia, raedianle sacerdole, liberaltisest qui-
diara in dogmaledeEucharislia oslendere possiiiuus, dern ah appellaiione panis, dignus aulem babiius est
et simplici quidem ac litlerali stylo (quo ad captmn dominici corporis app Jlatione, eiiamsi nalura panis
populi conscriplx antiquitus liturgix omnes variis in ipso permaneat, el nnn duo corpora, i.ed uiuitn
linguis fuerunt) expressam reperimus eamdem do- _ Filii corpus prxdicaltir ; stc et liic divina insidentev
rlrinam, quid alind diccndum restabit, nisi ab uno (vel iniindante) corporis natura, nniim Filiuin, unain
fonte, scilicet, Christo per ejus apostolos, prolluxisse personam, uiraquc hxc fecerunl. »Famosum deinde
in universam Ecclesiam dogma de verilate corporis Tlieodoreti locum in dialogo secundo exerit, nbi
et sanguinis Domini in sacrificio allaris? Ncque enini Eranisles Eiilycliiauns hxchaliel: « Sicut symbola
excogitari potest nisi a Ixso cerebro, aut impudenti dominici corporis el sanguiuis alia sunl ante sacer-
iiomine, in corruptioncra apostolicx doctrinx de re dotis invocationera, post invocationem vero MUTAN-
lanli momenii conspirare poluisse lot Ecclesias per TUR,el alia FIUNT y.aiixtpa yiverai), ila
(p.txttSaX).sT«i,
orbem diffusas, e quibus nonnullx vel ante mille et domiuicum corpus post ascensionemin divinam sub-
trecentos annos ab orthodoxis discessionem fecere. slaniiam raulalnm est. > Ad hxc respondebat Theo-
Jam tot loca adduximus ex Ecclesiarum Latina- doretus: < Rciibus, qux ipse lexuisti, capttis es.
rum liturgiis, quibus realis prxsentia et veritas Neque enim symbola mysiica pnsl saiiciificationem
corporis el sanguinis Domini in Eucharislia apirte recediint a sua natura ; manenl cniui in priore sub-
traditur, ulcuicunque sincere agenti conslare possit stanlia et figura, et fnrrna, et videri tangique pos-
non aliani fuisse Ecclesix veieris mentera, quam suni, sicut el prius. lnlelliguiitur aulem ea esse qux
qux conlra Berengarium, illiusque recentiores se- D p lacta suni, et creduntur, ct adorantur, ut pote qum
etatores catholica Ecclesia constituit. Si in Euchari- illa sunl qux crcduniur. Confcr igiluriraaginem cum
siia realiter adest el sumilur corpus Cliristi, inde archetypo, el videbis similitudinem. Oportet cnim
necessario sequitur panem et vinum conversa fuisse, figuram esse similem veriiati. llliid enim corpus prio-
uii Ecclesia poscere consuevil, in idem Domini cor- rem habel formaraet circiimscripiionem, et ulsemel
pus el saiiguiiiem.Conversio lia:capuri Latinos post dicam, curporis substanliani; immortale au>tempost
Berengarium appellari ex quadani necessitate cceptai resurreclionem, et immune a corruplione facttimest,
esl transsubstantialio, ad excludendas cavillatioues; sedeusque a dexteris adeptuin, et ab omni creatura
ct fraudes qtiibus Sacratnentarii eludere nituntur adoratur, quia Doniini naturx corpus appellatur. »
tcrminos cl verba Ecclesix el Patruin, eamdem niii- Prxterea Eplirxinius cpiscopus Antiochenus, apud
tationera designanlia sxculis omnibus Berengariii Photium, ubi duas in Christo naturas deprxdicat,
novatoris coualum praicedentibus. Fruslra eniin no- ait: « Sic quod a fidelibua percipitur Chrisli corpus,
vitalem vocis carpunt hxrelici, quando minime no- el a sensibili substautia non discedit, et indivisuma.
vum est quod per illara signilicatur. Posita aulerai gratia inielligibili manet. Et baptismus, spiriiualis to-
conversione panis el vini in corpus et sanguinem1 tus faclus et unusexisteris, propriumsensibilis sib-
«j57 DISSERTATIO. CAI\ XII. 958
stantix, aqtiae,inqnain, conservat, el quod fuil non A *1corda misericcrs Dcus ahquando, uii speranduin (>sf,
amittit. » Denique Gelasius 1 Roinamis pontifex, iri inclinei, e cujus materno sinu infeliciter divulsi fue-
libro deduabus Naturis, hxc scribii: « Certe sacra- rtiiit, facile ii perspicient quam leraere in Eucliaristia
riienta qux sumimus corporis et sanguinis Domni, argiimcnlo ab ejnsdera Ecclesix sententia illorutti
divina res esl; quod et per eadem divinx efficiinur majores discesserint.
censories naturx, et lamen esse iion desinet substan- Calvinista:igilur, locis snpra recensilis uientes.imo
tia panis et vini. Et cerie imago et siinilitudo corpo- abutentes , x<|ue Catliolicis ac Luiheranis belltnn
ris et sangiiiiiis Domini in aciione celebrantiir. Satis movent, nmi solnm iranssubslantiaiionem, sed et
ergo. evidenfer lioc nobis in ipso Clirislo Domino ipsarri reilern pr.i seniiam negantes. At quoniam ne-
setilie»dum, quod in ejus imagine profitemur, ce!e- gare iionaiirieiit mulatioiicm perconsecralionis verba
bramus et suinimus, ut sicut in lianc, scilicet, in in panein cl viniiin iulcrii, banc larrien non aliara
mviNAMTUANSEUNT Spiritu sanclo perficiente SUB- esse conleniliinl qiiain qux baptisino et olco sacro
STANTIAM, pefrnaiiente lamen in sua proprieiate na- conlii.gii, viituiis iiempe rcclestis additx symbolis,
tura, sicilitid ipsuin mysterinmprincipale (id estunio qua: syrabola nnn,veritaieii) et realiialerii cofporis et
iu Christo divinx et huinanx nalnrx) cujus vobis ef- sanguinis Di>iniui,srd figuram laiitumniodoac lypum
ficiemiam virtutemque reprxsenlat, ex quibus con- exhihent. Siine lubrica et solida eoruin arguraenla-
slat proprie permanentibus, unuin Christum, qttia tio, ex nuper allaiis locis vidcamus, et primo de
inlegruin riirumque, permancre.» reali prrrsentia. Ad Clirysostonii verba quod atlinei,
De istis locis acriter disputatum fuit inter Catholi- Paier Monifaiiconiiis (In Edil. Oper. Chrysost.) et
cos et Pfolesianlcs ; neque iiiihi animus e-l exscri- Pater Leqnien (In Edit. Oper. Damascen.)miilta ad-
bere qux lorigo sermone commenlati sunt Bellarmi- duxere, ul episiolam ad Cxsarium minime Chryso-
nns et Perronius cardinales , auctor librorum de stotno ascribendam esse evincant. De hac etiam epi-
Perpeliiitale fidei, Natalis Alexander, aliiqne caiho- siola novi clarissimos viros Paireni Ilarduiniim
lici scriptores. Alianien quid altente Ieetori liic ani- e societaie Jesu, et Scipionem Maffeiummarchionem
inadverteiidum sit, pro mea virili exponara. Ex his disputasse, sed eorum lucubrationes nondttm vidi.
Lntlierani deduciinl consubstantiationem, sive impa- Neque reiicendus Jacobus Basnagius, qui eaimlem
naiioneiri, iri i-acramenlo, crederites alioqui cum Ca- Cpistolamrursus lypis iradidit (Tom. I Lect. Canisit,
tliolicis reaiem prxsentiam, hoc est, prxcipuura, p. 226), nihil tamen inde haurire ansus adversus
inio maxiirium Eiicharislix consiitutivum , a quo Caibolicorum sentcntiam. Pfudenter sane; nam ctsi
pendet illius tremenda majeslas, incffabilis cflicacia, _, tolaliisex locis non paterei quanluin tiifbidi affccius
virius el prxstaniia, supra reliqua sacrameiiia. Ve- in transversiim agant Caivinianoruiri aiiiiiios et cala-
mm quam juste, quara solide, excogilatam qtioque a mos, solus iste evincere posset eosdeni clausis sane
Luthero impanalionem , seu consubstaniiationem , ocrilis in nos ptigriare, neque respicere an dnrii liosli
Ecclesia calholica damnavit, facile perspicies. Ani- vulnus inferre leniant, se ipsOSSimul gravissime
raadveriendura quippe est maniiestam adeo esse vim confodiani. Quicunque enira sit illiusepistolxauctor,
vocum, quilius lum omuiura Ecclesiarum liturgix, certe antiquus, iia de Eucharistia lnqiiitur, nt videri
tura saiicti Paires utunlur ad designandara mutatio- possit Catholicofiim dogmati de iraiissubsiaritiatione
nem qux per consecrationis verba lit in pane el vino, conirarius; sed el eodem tempore erroreniCaUini-
et pervocabulum irans-ubslaniiationis designari solei, siarum ncgantium in Eucharistia prxsctiiiam realein
ut absurdum plane sit cxcogitare sUperstitem eorum corporis Doraini evidenter damnat. Duo iiiliiloiniiiiis
eleraentorum substahtiam in sacramento,elagnoscere sxcula jaiti currtint, ex quo Calvini assecln: ejus-
cogamusconverti illorumsubstantiam in corpus elsan- modi epistnlam in nos intorquern, cutn lamen lmc
guineniDomini.PrecaturnempeomnisEcclesia,ut pa- telnm eorUm peclus recie petal atque cotifodiat.Duas
nisfiatcorpus Domini, vinuni sanguis: ut Spiritus san- in Christo-naiuras ttniias, neque confusas, auctor ille
ctus illapsus in sacra dona, efficiat panem corpus, i\ ] conlra Etilychianuni exeinplo Eucharistix ostendil.
ul immuiei, ul vertat eaderii. Ergo non alia mens Ambx autein naturx non figurate, non imaginarie,
Ecclesix esse potesi, nisi panem desinere csse pa- sed vere in Clnistum per nnionem hyposlalicam
nera, ejusque substamiam converli in Christi corpus. confliiunl. Iileiu quoijue auctnr ille de Euchafistia
Nuuqtiamorarunl Ecclesix, ul Doniini rorpus iu pa- cr.'d:deril oportel. Al evitlenler itide cohsequilur, ab
nem descendat, et cura illo unialur, quod in hypo- ipso scripiore statui in Eucharislia realiter existere
thesi Lutherana dicendum fuisset. Mtilaiionem , corpus Domini; ridicule enim argumeinaretur, irao
transclemenlatinnem, transfigurationem (cujus vocis ciim Eulychianis soraniis omnino consentiret, si ni-
vim Supra ostendimtis) ei similia verba adliibiierunt liilaliud in Eticharistia crederct, nisi figuram et iraa-
Patres, e quibus aperiissime deducilur catholicx Ec- g ncin corporis Dornini; iino neqiic hanc in ipso sa-
clesix dogma. Ac nolissimum cst eosdem Paires ad cranienlo pouerel, sed in una meme et imaginaiione
idem iniraculum confirmanduirisimilia adhibere sub- lidelium, titi Calvinistre fingunl. Necessario igitiir et
staniialis miitaiionis excmpla, uti in hac ipsa lucu- bic atictor, cnm universa Ecclesia concors, corpus
bralione non semel monuimus. Qtiarc si ad paceni Domini realiter in Eucharistia posl consecraiionem
cum Erclesia catliolica ineundam Lutheranx gentis exislens credidil etdocuil.
9i9 DE REBUS LITURGICIS 'ji.tl
Atqui liic insiirgit Calvinisla pronraius, el Luthe- A Tlieodorelus idera afflrmal. Pergit EulhycliianiK
ranorura impanationi, ut aiuni, hunc sallera lociim dicere symbola per invocaioncm inulari, el alia
fieri,
favere, et Iranssubsiantiationi adversari inquit. Quid hoc esl converti in carnera et sanûinem Domiui,
hoc, quxso, Calvinistarum causse prodest? Sed ne ex quoposica infertcorpus Christi post ascensionem
transsubstanliationiquidem scriptoris hujus mens of- conversum fuisse in divinam naluram, qni error
licere poiest. Cedo rursus illius verba: < Sicul ante- Eulychianornm fuit. Quid Tlieodorelus? !s reponil
quam sanctilicetur panis, panem nominanms, > quia adhuc resiare in symbolis eoriim forraam externam,
revera pauis est, < divina aitlem sanctilicante gralia ila ut revera possint videri ei tangi. Nos autera in-
liberalus est quidem ab appellatione panis, » quia telligere suh symbolorum forma Taiere et existere id
panis non amplius est, el faclus cst corpus Chrisii, propter quod appellanlur corpus et sanguis Do-
mi poscebat precatio Ecclesix et sacerdotis. Cuin mini, ctim re ipsa facta sint corpus et
sanguis Chri-
lainen color, odor, fiiabilitas, palpabilitas, alixque sti, et prnplerea nos credere el adorare ibi iJein
panis qualitates, sive species, post consecraiionein corpus ei sangninem. Quod ego propriis vocibus
perraaneant, proplerea natura panis remanere in sa- dico, cauiius cxprimit Theodoretus secundum disci-
cramenlo dieitur; nam hxc revera ari naiuram panis plinam eortiin leinpnrum ; prxmiserat enim de his
speclant, neque imaginaria, sed vera sunt accidentia B aperie loquendum non esse, ne forle quisquain au-
panis. Quod si sophisticando exigis, sicnti rorpus diret noudiim Chrisiianis mysteriis iniiiatiis. Nihilo
Clirisli in Eucharislia realiter existit, ita illic rema- tamen sccius ejus mens cuicunque satis patel, cuin
nere debere corpus panis, nos cum eodem anciore ail: < Intelliguntur autem (symbola) ea ESSE,qua?
respondemns, non duocorpora.sed UNUM FILHCORPUS FACTASUNT,et CREDUNTUR, et ADORANTUR, llt pOlC
prxdicari de Eucharistia, quia panis subslaniia in qux illa SUNTqux CREDUNTUR. » Quid facla sunt
coipns Domini pcr divinam virtulem conversa est, panis et vinum per invocationem? quid sunt? quid
ac proplerca Christi rorpus ibi est, cum visibilibus creduntur esse? Utiipie corpus et sanguis Domini,
spcciebus, Iioc est, sub nattira panis superstite invisi- ac propterea ADORANTUR. Si nihil ibi esset nisi panis
biliter el realiier lalens. Quod tamen perversam et vinura, et veruiri ibi non esset corpus el sanguis
iigendi rationem (liceal dicere) et peninaciam Calvi- Domini,procul dubio non adorarenlur. Infra idem
nianx gcniis manifeste prodil, ii apud dnbium Theodoretus adriit Eucharisiiam non solura appellari
scriplorem, alque in obscuris el confusis unius vt r- corpns Jesu Chrisii, sed et panem vitx. < Et quod
sionis Laiinx verbis, quxrunt, unde realem prxscn- est ad corpus, nos illud appellamus CORPUS DJVINUM,
tiam Doiiiini ab Eucharislia excludanl, curn conlra <- corpus vivificans, CORP.US DOMINI,per hxc signifi-'
habeant in lot certissimis Chrysostomi libris qux cantes non esse illud corpus hominis alicujus vul-
sit illius manifesta senlenlia de sacramento altaris. garis, sed COREUS JESU CHRJSTI,qui Deus esl et
NuIIum inihj ex sanctis Patribus oslendas qui Chry- iiomo. » Palmare igilur et hic habes argumeniuni
soslomo luctilenlius, magnificemius, aperlius, de contra Sacraraentariorum commenta. Agnoscit
ineffabili hoc sacramento fnerit locutns. Possuinus Theodnretus pancm faclnm esse per consecraiionein
obruere hxreticos compluribus locis (idque jam alii corpus, et quidem ipsius Christi, cui iii sacranienlo
prxstitere) quibus incomparabilis ille episcopus, ap- prxsenti proplerea debita sit adoratio. S>'d quia
pellandus propierea doctor Eucharistix, realem in illius prxcedentia verba f.ivere videnlur impugna-
sacramento carnem el sanguinem agnoscit acdeprx- toribus Iraiissiibsianiialionis calholicx, ilerura de
dicat. Neque is nnqiiam somniavii, tni novaiores fa- hoc infra agemus.
citinl, figuraie et meiaphorice accipicnda esse Do- Eplirxm quoque Aiitioclieiius, uli supra vidimus,
mini verba dicenlis: Caro meavereest cibus, elsanguis lesialnr a lidelibus percipi corpus Chrisii. in Eucha-
meus vereest potus sed imo eosdem maiure damnans, rislia. Neque alia mens fuit Gelasio I Roraano pnn-
scrips t, ideo vere a Clirislo addii.mn fnisse, < ne tilici, si lamen ad eura pertinent iibri de duabus in
obscure, aul per xnigma et parabolam sc locutum j) i) Christo Naturis; de hoc enini etiamnum dispulaiur
arbiirarenlur, sed scirent oiiiiiinonecessaiium esse ut Ait enini sacramenta, qux sumimus corporis et
corpus comederent; "JTIS-TS eXw.iT6 sanguinis Christi esse rem divinara. Deinde addit
p.nvoy.i?stva'o>typ.v.
x«i it'J.pa.$o\-frj,
r'f>r,p.£vov, Sef hxc IN DIVINAM
«)./' dSivai, oxt 71-KVTM? TUANSIRE, Spiiitu sancto perficiente
««veivT6CTW(X« (Chrysost.hom. iC in Joan. vi).» Plurai sacramentum, SURSTANTIAM. En qnnd in oninibns
>i quisquam cupit ex Chrysoslomo, ejus hoinilias, liturgiis pelebalur a Deo, et adhuc pelilur, ut panis
atii iheologos polemicos, et prxcipue librosdc Perpe. et vinura fial corpus et sanguis Christi, ut Deus
tuiiatc fideiconsulal. Nonnulla ego quoquebreviex eoi sacra dona convertal ac transinutel in carnem ct
infia proferam. sanguinem Dnmini. Al non niinus liic auclor, in-
Ad Theodoreti verba quod altinei, cxcus sit quii quies, quara scripior episiolx ad Cxsarium, ac
iion videat cx eodem ipso loco manifeslissime elu- Theodoretus et Ephrxm Antiochenus, scribuni post
cere realera prxseutiam Domini in Eucliaristia. ipsam consecrationem remanere subsiantiara vet
Primo Eutychianus staluit, post consecratioiieini naluram panis et vini. Petas ergo ubinam iranpsub-
syitibola appellari corpus et sanguineni Jesu Chrisli,, stantatio? Jamdudum Catholici Bellarminus, Pcrro-
ci nos parlicipes fieri ejusdcm corporis el sanguinis,, nius, Nalalis Alexander, Amaldus, et alii, anim3,!
961 DISSKRTATIO.CAP. XIH. 962
vertcrtinl aequivocaesse noraina subslantix et na- A i dirimere potesl; el quin apertissime ab eo in tianc
ttirx, neque semper accipi seciindura rigorem Pe- rem iradantur dogmata quxque catholicx Ecclesirr,
ripaieticae scholx, Proprielaies nempe corpornm iis carcus aul impudens sit qui negei. Quid Orieulales
etiara vocibusilesignariiur, uti mnltis exeinplis iidem quoqueEcclesix dereali prxscniiaCiiristi in Etichari-
evincniit. Cerlura est eiicharislica symbola vel post stia, el de sacrornm donorum transmutatione, sive ut
c msecrationem remanere, quod est ati exiernara riunc dicimus,transsubsiantiatione, senserint, investi-
eoruin faciem et iiguram, qualia anlea erant, langi- gabimus : seniper meminerit, quxso, Iector, quidquid
que ac vidcri posse, neque in hoc errare sensns aniea ex Leone Magno conlra Eutyclrianos, a san-
noslros. Aliquid igitur ex natura panis el vini per- clis Ambrosio, Hilario, Augiistino, aliisque Patribns,
manei, boc esi, id quod sensibus nosiris expositum attulimus. Ex iis cnini evidentissirae colligilnr ntir.i-
cst, ita ul revera dici possit omnia qux ad panein bilem muiaiionem Ueri per consecrationem in sacris
ct vinum eorumque naturam perlineiit non iransire donis, et non per fidem Christiani hominis, seJ rea-
in substaniiani el naluram corporis Christi, qtind liter et per omnipoientiam Dei, illiusque verba fieri
salis fuit ad relundendos Eutychianos, contendentes et haberi in sacramenlo verum corpus et sanguiuetii
corpus Ct naluram hnmanam Cliristi conversa im- Christi. Caput hoc concludamus verbis Anastasii St-
inutaiaque prorsus fuisse in naturam et essentiam IBnailx, qui xque ac Theodoretus in Eutychianns,
divinitatis. Verum quod esl ad internara siilisianliam Gaianitas appellalos, circiter annura Chrisii 0-0, aut
el naiuram symbolorum post consecraiiniiem, saiis serius etiani, ,i mavis, scribebat, disputinietti Gaiani-
veleres illi ipsi prodidernnt a se cretli eam converli lam ciun orlhodoxo inducens. Orthodoxus inlerro-
in substanliam corporis et sanguinis Doniiui. Nara gai : <Dic milii,obsccro, num communiosacratissima
Theodoreliis ipse non diffilelur mutaiionem in sym- corpnris et saiiguiuis Chrisii, quam offers et partici-
bolis fieri per consecrationera, ut vidimus. Testatnr pas, vere est verum corpus et sanguis Christi Filii
iiidem panem et vinum symbola esse veri corporis Dei, vel nudus panis, qualis osliatiin vendilur, vel
Christi; et iiilerroganie Eulhyrhiano : < El credis, vicera dunlaxat et figuram gerit corporis Chrisli, ut
te corpus Cliristi et sanguinem percipere? » orihn- sacrificium hirci, quod Judxi oflertint (Anost. Sin. in
doxus respondet : < lia credo. > Tum fatetiir sym- Odego, sive in lib. cui titul. Duxvim)? » Respondil
bola facta fuisse corpus el sanguinem Christi, dum C.vaniia : < Absit ul Jicamus sacram comraunionetn
inquit: t Inlelliguntur auiem ESSEQVXFACTA SUNT, esse tanlum Uguram corporis Chrisli, aut nudura
et CREDUNTUR, et ADORANTUR, utpoie qti;e ILLASUNT panera; sed JPSUM CORPUS ETSANGUINEM CHRISTJ FILII
QU/ECRGDUNTUR. » Id esl creduniur esse verum cor- . DEIINCARNATl, ETEXSANCTISMMA VIIIGINEMARIA NATJ
" accipiraus. > Orlliodoxus: < Sic credimus et confi-
et
pus sanguis Domini; neque alius sensus, quara
iste, deduci legitime ex ojus verbis potest. teinur, etc. Non dixit Clirislus : Hoc est figura, seu
Paria tradit Gelasins, dum scribil sacraraenta Eu- quid vices gcrens, corporis et sanguinis mei, > etc.
cliarislix essc rem divinain, el per eadera nos diviux Eit quid sxculo Christi seplimo crederent de Kticlia-
eliici consortes nalurx : quod sanctus Hilarius, ct rislia lam hxretici quam orlliodorxi
tot alii Palres concorditer antea iradiderant. Eaqoe CAPUT XIIl.
JN DIVINAM TRANSIRE, Spiritu sancto perfieiente sa- Quid lilurgiw OrientaliumChristianorttm,sive Grmco-
cramentum, SUBSTANTIAM. Ex his dejiciuntur Calvi- rum, sve Syrorum habeant de reali prmseittiaChrt-
iiistaruui imaginaliones, et locus non relinquitnr sti in Eucharistia, el de transsubstanliatione.
Lutheranorum opinioni, quando secundum eos non Adeamus ntinc lilnrgias quibus ab antiquis sxcu-
fit rauiatio donorum in corpus Christi, sed tani - lis usi sunl Clirisli fideles Orieniales, ut qux illorum
modo adjectio unius substamix ad alteram; cmn firies fueril et sit de Eucharislia, percipiamus. Si
contra Ecclesia semper agnoverit panem et vinnm constabit non aliam fuisse, aique adliuc esse, eoruiii
transrautari, converti ac transire in carnera et san- senteniiam de verilate corporis et sangninis Doinini
guinetu Domini. Neque baptismalis aqux et olei sa- Q j in Eiicharisti.i, et de transsubstantiatioue, quam qux
cri exempla, uti dixiinus, conlorqueri possunt ad a Romana Ecclesia seraper observata esl, jara tau-
cludendara realem in Eucharistia symbolorum inu- dein inlelligent, aul inlelligere po:erunt, Prolestan-
lationem; neque eniin ulliis unquam scripsit aquam tes, dnm oculos et aures prxbeaut veritali, conlia
illatn el oleum transire in Cbristi aul Spiritus sancii eos mililare universx tum aiiliqux, lum prxsenlis
substantiam. Quod dcnique tenebras ex allatis l'a- Ecclesix, consensum , niillamqueullo sxculo acci-
Irura locis cxcitatas peuitus dissipare potest ac dedisse mulalionein iu his fidei arliculis, quando el
bet, illud esl, quod per dccem priora sxcula con- Orientales a Roinana Ecclesia , nonnulli ame sepiin-
cordes seraper processerint Ecclesire et Patre> in gentos, et alii anle raille et trecentos annos divulsi,
dogmate de Eucharisiix sacramenio, et nullx timc in hoc dogmate processere semper concordes. Nara
nisi teves nebulx oborix fuerint contra incffabile qux inter nos et illos discordia intercedit de azyrnis,
boc mysterium. Ergo creJendi sunt Theodoretus, et rie communionepopuli sub ulraquespecie, et utrum
Gelasius,et Ephrxm Antiochenus, non aliud sensisse e vcrbis Doraini, an ex iiivocaiioneconsecraiio per-
quam cxteri Patres. Nam ad Chrysostomuin quod agalur, argunientum quod prx manibus habemus
allinel, solus is oriineriide Eucharistia conlroversiam miuittic respicii. Quid habeat liturgia qux saac i
'
963 DE REBUS LITURGICIS %t
Joannis Cbrysostorai nomcn a lol sxculis prxlert, A j\ et potan a fideiious credunt. Quod vero iidcmcre-
el qtia uluntur plerique iGrxcorum, ii potissimiim, dunt, aperla eliam confessione testanlur, cura anlo
qui Consiantinopoliiatiopairi.ircliaesubsiuit, ei Rus- propositura Chrisli corpus aiunt: Crede, Domtne,
si , seu Rolheiii, Valacchi, et Moldavi, videaraus. et confiieor, ut supra. Latini quoque, ul antea anim-
Ilanc •Jacobus Goar uobili corainenlario illuslravil. adveitimus, idera olira profilebantur ad commutiio-
lbi saccrrios ita Cliristum rogal, riiimlivinniis Clie- nein ; iiam dicente sacerdole: CorpusDomini, re-
rtihicus canittir, inquiens : Fac idoneumtne virittle spnndebal fidelis : Amen; id est, ita credo: id quod
sancti tui Spiritus,,elc, assislere sanclw httic mensw ctiam habetur in Constitutionibus aposiolicis. Erunt
e.tconsecraresanctum et immacntalumCORPUS TIIUM, etiam ex Sacra.meiitariis, qui prxlaudalas missas
ei preliosmn SANGUINEM. RIIISIISDeum hisce verbis iribuendas Basilio el Chrysostomo negabunt, quasi
oral : Emitte Spiritum sanclumtuum in nos, el in hwc nottmi non essel sancti Basilii xtate sar.ram litur-
dona .proposila. Fac quidem panem hunc preliostim giam in usu fuisse, ipsuniqtie de ea raeulionem
CORPUS Clirisli tui. Diacnnus dicit: Atnen.Addit sa- fecisse (Lib. de Spirit. S., c. 27), et quasi Proclus
cerdos : Quod autem esl in itoc calice , [ac preliosum episCopusConsianiiiiopoleos sxculo subsequenti, ac
SANGUINEM Cliristi lui. Diaconus: Ameu. Rursus sa- synodus Trullana (6'an. 52), et Petrus Uiaconuscir-
cerrios: TRANSMUTANS Spiritu luo sanclo. Diaconus: '»
;- ciier aniiinn Chrisli 520, et Leontius Scholasticus
Amen, atuen, amen. Sacerdos: Ul fiai accipienlibus (Contra Neslor. t. u), certos nosmet non fecissent
in sobrieiaie.tnanitnm, in remissionem peccatorum, in de liturgiis a Basilio et Clirysosiomo restauraiis.
cfimmunicationemsancti Spirilus, elc. Post alias pre- Sed quod oinnein cavillationibus locnm prxripft,
<cs sacerdos orans secreio dicil: Aliende, Domine quid aliud in Chrysostomi liturgia liabetur quaui
Jesu Cluhle Deus nosler, de sanclo habitaculo tuo, et quod ille tam sxpe, lam aperte in sacris inculcav;1
de ihrono gloriw regni tui; el veni ad sanctificandum homiiiis ? Paucula ex grandi acervo afferre liceat.
nos , qui in excetsis cum Palre simul resides, et hic Homilia in Mallhxum iuquit : « Non sunt humanx
una nobiscuminvisibiiier versaris, et dignare polenli virtutis hxc opera. Qux tunc in illa ccena fecil Chri-
manu iua nobis impeniri immaculatumcorpus luum stus, nupc operalur ac perficit. Minislrorum nos or-
el pretiosumsanguinem, et per nos toti populo. Ad dinem tenemus ; qui vero ipsa (dona) sanctificatet
fractionem : Frangitur ct dividitur Agnus,Dei, Filius TRANSMUTAT, ipse est. Bouo aiiiiTioaccede. Cumdi-
Patris; qui [rangkur, al non comminuitttr;qui seniper scipulis meis, inqiiit, [acio Patcha. Hxc enim non
comedilitr,et non consumiiur; sed eosqui sunl partici- alia mensa est, hxc nulla re rainor quara illa est.
pessanclificat. Diaconus ad couiniunioneinait: Im- ., Nonenim illam Christus, hanc quispiam liomo facit.
pertiremihi, Domine,preiiosumel sanctumcorpus Do- Sed uiramque ipse (C/irysost. hom. 83 tn Mattfi.). >
mini Dei et Salvatoris nostri Jesu Chrisii. Sacerdos Quid vero ex hujusmodi tiansmutatione sequatur,
iiuiciii accipit sanctum panem , inclinans capnt anie passim ille prodit, in sacramento agnoscens realita-
sanctam iiiensam, et precatur hoc pacto : Credo, lem ac veritaiem corporis et sanguinis Domini,
Doniine, el confiteor, quod tu es ChristusFilius Dei quanquaui superba nosira mens (qualis Calvinisti-
- tiveniis, qui venisliin mundum ad talvandos peccalo- rtira est) ac sensus nostri tanix rei repugnare vi-
r<s, quorum primus ego sum. Deindedicit: Domine, deanlur. lbideui ergo, siinulqiie horailia G0, ad
IIon sum dignus, etc. Sed qiiemadniodum Dominus populuin ait: < Credainus ubique Deo. nec repugne-
iioii dedignalus.esl recumbeie in stabulo, el ingredi mus ei, eliamsi sensui nostro et cogilalioni absur-
doninm Sinionis Leprosi, rogat ut dignelur inlrare (1uni esse videatur, quod djcit. Et prxcipue in my-
in prasepe animmsuw , et in coiiquinalum corpus steriis ila faciamus, non illa qu;e anie nosjacent
suum , eic. . Reliqua bene multa dirailto. Apud eos- lanlumnioilo aspicieus , sed verlia quoque ejus te-
dera Grxcos in usu est uiissa sancti Basilii, aique neamus. Nam verbis ejus defraudari non possuraus;
aitera lilurgia, qux inscribilur TUV7tpor>ytc/.o-p.ivtav. srnsus vero noster decep:u facilis esl, jlla falsa esse
Sed quod ibi sirailes preces occtn runi, nJiil ex eis .-. non po^sunl. Quoniain ergo illedixit: IIoc esl cor-
decerpenduin ceitsui. Neque dissiinilia siinl qux le- pus meum, nulla lenearaur aiubiguitale, (sed) creda-
guntur iu libro ociavo Constiliilionuinapostolicariim iniis, el oculis intellectus (id) percipiamus. >
de Grxcorum niissa. !n alia quoque homilia in Malthxum sanctus do-
Fieri posset, ui aliquis e Calrinistis hxc legens, ctor hxc bahet: < Qui dixit : Hoc esl corpus meutn,
pro inore sux Sectx, non hic veram Ecclesix Grxcx et reiu simul cum verho confecit. Non vestis soluni,
mentem, sed suam senieiuiain reperiret, addendo, ' scd corjras ChriMlinobis proposilum est, non ut
scilicet ac snpplendo qux neque aiiliqni, neqiie re- langamiis lautummodo, sed ut coraedaiuus ac satu-
centes Grxci uiiquain somniaruiii. At qui apttd eos, rcmur (IIom. o, in Matth.). t Homiliade prodilione
sincere agunl, fieri non potesi quin iittelligani cre- Jinlx : Non eiiim homo est, qui de proposila conse-
dere Gracos revera et couliteri conversionem et• cratione mensx DomiuiCORPUS CURISTJ FACIT ETSAN-
mulaiionem donorura in reale corpus et sanguineraI GUINEM, sed ille qui pro iiobis crucilixus est Cliri-
Domini, qux ipsi quanquam invisibilia per lidemi sius. Sacerdolis ore veiba proferuniur, et Dei virtute
ceriimit, vcre tmnen ac real.ter esse in sacramenio,, consecraniiir et gratia. Hoc est, aii, corpus meum.
et ve'c, neque per solam iinaginatioiiein, inaiidiicarii lloc vcrbo propnsila cousecrautur. » Eu Roraana)
9Gi DISSERTATIO. CAP. XIII. 866
Ecclesiaesetilenliara de vcrbis consitcrationis, qiiamtni A pg° prxtereo. Adde tot alias Grxcos scriplores sa-
Gratculiquidam carpere sunt ausi. (lomilia de san- n. cros, per subsequentia sxcula concordes in hujus-
cto Philogonio : < Hxc mensa vicem explet prxsepis, is, raodi dogmate, quoruin testimonia congesta liabes
in quo nalus est Christus. Nam et hic PONJTUR con-n- in libris de Perpetuilate fitlei. Uno verbo, nulla du-
PUSDOMINICOH, non quidem fasclis involulum, ut tunc,ic bitaiio superesi quin Ecclesiarum Grxcarura sen-
SEDUNDIQUE SpiRITUSANCTO CONVESTITUM. » Ubi agiti>U tenlia de Eucbaristia, lara antiquarum quain rccen-
de sacerdotio , hxc habentur : < 0 miraculiiin, 0o tium, r.ariem semper fuerit, et adliuc sit, quam qtix
Dei benignilalem! Qui cum Palre sursura sedei, in jn a Romana Ecclesia creditur et prxdicatnr.
illo ipso leinporis articulo omnium manibus perlra- a. Jcrosolymis iiiitiquiius in usu fuil liturgia sub no-
ctaiur, ac se tradit voleniihus ipsum accipere et mine Jacobi fralris Doinini,qux Gra ca priuiuin, ti.in
complecli (Chrysost., I. 111de.Sacerd.). » In alia ho- r>. Syriaca lingua fuit conscripta,' quod Syii poiissiimtiii
inilia : «Ttecolite, quia illius CORPUS ESTET SAN- N. in ea civiiate versareiitiir..Ceriuin qnippe est oinniiin
GUIS,QUISUPRA COELOS RESIDET,O.UIABA.NGELIS SUP-P. vetustissimas liturgias.in Oriente Grxcis lilteris fuis-e
PLICJTER ADORATUR. lllius, inquam, qui proxime as- IS. consignatas. Hxc aulem lilurgia turii a Christianis
sisiit immortali Dei potentix. llujus nos delibamus ug Jacohitis, Monophysiiarujii errorein profilenlibus,
SANGUINEM ei PRnpRicsiCORPUS nobis sumendum tra- a. B tum a Melcliiti.sortliodoxis est usurpata. Sunt larneri
didil (Idem honi. 3 in Epist. ad Ephes.). > Plura non Jn iis populis et alix liturgix, quas Renaudolius publici
ariilo. 0 ulinain qui ineffabili huic sacramenlo ac juris fecit. Quod prxcipue in tam multiplici liturgia-
mysteiio priraum ac prxcipuum ponrius dignitatis l\s rinn cnpia aniinadveilcre possumus, qux ari siibstan-
ac virtutis per stinininii! scelus eripuere , hoc est ,st liara Eucharislix aiqne incrueni sacrificii pertinent
realem prxsentiam Doinini negare sunt ausi, Chry- y. cum Rornanse, et reliquaruin Ecclesiarum lilurgiis
soslorai scriptis, deposita omni siraultate, diligenterer et doctrina consejiliuui. Syrorum Jacobiiarum lilur-
aniraoque sincero studeant! Ibi in meridie posiiam m giam audire nunc jiivat. Vaiieias eiiini precum su-
intuebuntur Romanx Ecclesix de Eucharistia sen- n. perliciale lautuiiimodo discriraen iinporiat. Ibi ca;i-
tenliam, et invenient cornplures missx Grascrecx- E. licum hoc babelur : Populus luus, Cliriste, benedi-
remonias, et fractionem corporis Clirisli, ut alia ja clut Christus, qui cedificavitEcclesiamsuam super Si-
omittam. Dixi Grxcos ad communionera proliieri ,r; tnoneni,el elegiisacerdotesad dividendumin ea corput
suamfidem de veritate corporis Domini. Id confir- r_ etsanguinem suum. In timore magno siant sacerdo-
mandum censeo auctoritate Theodori Studitx jn in ies cum diaconis, el dislribuunl corpus ,el san-
dialqgo inter hxreiicuin e.t orthodoxum scribenlis. .: guinem Filii Dei. Oves tum, Christe, ttant ad ostium
< Quomodo, ajt orlhodoxus, appellas qux a sacer- r. G** (uuni.; comedunl corpus, el bibunl sanguinem tuum,
dote in hierologia sacrisque hymnis tractantur? ti canunlque gloriam divinitati lum. lnfra Sacerdos
imaginem, an veritaiem? Quod si imaginem, o rem ,HI ait: Egp sum Panis vitw, dicit Oominus noster, qui
absurdam ! A blasphemia in blasplieniiani ruis. Sin jU ex allo in infima descendi, ut per me niundus vi-
auiein verilalem, ut rcvera est; ipsum enim CORPUS us iia(, etc, el ecce ftrunl me manibus suis sacerdoles
JSTSANGUJNFM DOHINI fideles , dum sumunt, diviux );e super altaria: alletuia. Tum hxc alia dicit de viia
vocis auclorilate CONFJTENTUR; quorsum nugaris, is jain defunctjs : llli, qui comederuntcorpus luuin san-
VERITATIS MVSTERIA ad liguras traducens (Theodor.)r_ cium, el.libaverunt sanguinem luum caliccm salulis,
||._ cum Abraham recumbunlad mensam tuam, Domine.
Sitidit., in Antirrh. 1 adv. Iconontac). » Iia ille cir-
ciier annum Christi 7,6. Neque aliier senseruni ei cl Sacerdns : dum frangit hostium, et dum corpus esl
locu.ti siin.t Grxci Patres in concilio secuiido Nicx-^. super manus ejus, dicit hanc orationera, sive iidei
no, anno Christi 787, dum contra eosdem Icnnn- 0- professionem : Tu es Christus Deus nostcr, qui in
claslas aiunt: < Nullus aliquando tiibarum Spiritus, ls verliceGolgolhain Jerusalem transftxuses in iater.etuo
>a_ propter nos. Tu es Aynus Dei, qui t„llis peccatum
sanctortiRi videlicel aposiolorum, aut illuslriuin Pa-
trum nostrorum , iiu rueutum sacrificium nosirum im mandi. Tu purcede.ictis noslris, el dimiltepeccata no-
dixilimaginejii corporis Cliristi (COJIC.Nic. n, Act. ,t D stra, nosque constilue ad dexleratn tuam. Diun par-
C). » Post Salvatoris verba iubduiji: « Et non dixit: jl: liculain raitlit in cal cein, ait: Pater veriiaiis, ecc
Accipile et comedile iniagineui corporis nxi, > elc. IC Fitius tuus, hostia libi placita : illum siiscipe, qifi pro
Ergo liquido denjonslratuui est quod iiiinquain Do- (). HI<J mortuus esl, et per eum eslo.propitius.Ante.com-
int iiiunionemdicil : Prmsla mihi, Domiite, ui cvuettuiii
miiius, vel .aposloli, atit Patres, iiuagineui dixerimt
sacriliriuui incruentuni, quod.per saccrdnteiiioffer-._.. te sancte, el per comestionemtui piUanlur vmma pmta
t.ur; sed IPSUM CORPUS I.TIPSUM SANGLJNEM.> DeniqueMe mea desidaia, etc. D.uni accipit parliculain ex.co-
de paneel.vino Eucharisiico aiunt: « Anicquain sau- iU. clileari, dicit : Teneoegote, qui continesfmes lerrm;
ctilicenlur, vocaia sun.t lypi, post sauctiticationein.in le in manibus habeo, qui regis profunda; le, Deus,
autera PBUPRIE CORPUS ACSANGUIS CHBISTI ii- pono in os vieum, etc. Cumiiiiinicansinquit : Pqrli-
dicuntur,
SIJNT,et CREDUNTUR. > llisce adde qux Joaimes Da-ia- cvla propitiatoria corporis et sanguinis ,Chris0 dqlur
mascenus, alter aptid Cra:cos Tliomas Aquinas, is, servo infirmo, etc. Qui coniinunionem accipit, di-
longe anle idein concilium [\jc_.iium u scripseral •at cit Amen. Sacerdos an|em reversus-ad Aliare, dicit:
de Eucuarislia (Lib, iv dc Fide,c. 13), omnino con- n- DomineJesus Christe,corpus tuwn tandum,-quod co-
traria Calvinislarura conunenlis : qux uti noiissiraa ia medimus,et santjuis luiis prppitiatoriut, quembibims,
D67 JJE RERIS UTURGICIS 968
iion i» jndicium aut in vindiclamfial nobis, sed in vi- A \ turgia Syriaca Malthxi Pastoris hxc oratio habelur:
tam el in salutem. In antiquiore liturgia sancli Ja- Cliriste, qui dedisli corpus tuum, ut comeJeremus,
cobi, ubi canon missx habetor, secunduin inorein essetquefermentttmvitm, elc. In liiurgia Syriaca beaii
Orienialium postChrisli Doniiniverba consecratoria, JacobiEdesseni pnst invocationemsancti Spiritus, de
lisecdicil sacerdos : Misererenobis, DeusPttler omni- corpore el sanguine Domini dicilur : ul cemmista
potens, el milte Spiritnm luum sanctttm,eic., ut adve- animabusel corporibusnosiris, sinlnobis ad veniam,
niens efflcial panem istum corpus vivificum, corpns el non ad accusationent,etc. In liiurgia Syriaca Dio-
saltttare, corpus ctelcsle, corpus animabusel corpori- nysii Barsalibi Spiritus sanclus invocaiur, ul panem
but salutem prwstans,corpus DominiDei el Salvaioris islum perfuiul corpus Dei noslri, el mitlum, quod esl
nostri Jesu Christi, in remissionempeccalorumet vilam in calice, iransmuletin sanguinetnChrisliDei nostri.
miernam accipientibus illud. Populus dicii, Atnen. Siinilis formulaoccurrit in liturgia Dioscoriepiscopi.
Pergil sacerdos dicere : El mislum, qttod est in huc Milln Syriacas Ncstorianorum liturgias. In oinnibus
calice, efficialsanguinemnovi leslamenli,elc. Sangui- hisce Orieiiialinni 1itnrjjjis e.vdemsunt canonis prse-
nem DominiDei et Salvatoris nosiri Jesu Chrisli, e!c. cipux partes, incipienles a Sursum corda, liymuo
Infra dicil : Credimus, accedimus, ebsignamus, et Seraphico, vcrbis Dominiconsecraloriis, el invoca-
frangimus Euchurisliamhanc, panem ccelestent,corpm B tione Spiritus sancti, ut eamdrm conseciationem
Verbi Dei viviin calice saltuis, eic. Corpusluum san- perficiat. Sequiiur Paler notter, deinde coinmunio.
ctum et tanguis via sinl qumdeducalad regnumtuum. Et liic quicumqueoculis minime captus est ex tio-
Infra diaconus : lnclinnte capila vestra coram Deomi- ininibiis tloctis, non viderc nequit confirinatamab
sericordi, coram aliwi propitiatorio, el coram corpore Orientalibus Roraanx et reliquarurn Occidcnialium
et sanguine Salvatoris noslri, ctc. Ut alia prxieream, Ecclcsiarum de Eucharisiia doctrinairi. Ilic etiara
ibi ha-coraiio I.-giiur: Ora assuela alintenlo el frugi- prxsentia realis, hic vcra conversio donorum in
bus confitenlurgratinm luum, per quam merueruntdo- corpus et sanguinem Domini, et vera illorum raan-
num hoc err/esfe,quod est corpus el sanguis Unigeniti ducatio cl poiatio staluiiur ; neque populis iis, a int
Fil:i ttti. soeculisa Roraana Ecclesia divisis, in meniem venit
Apud Reiiaudoiiiiin succedit liturgia sancti Xisti imaginaria Calvinianorura prxsentia Cbristi, qux ex
papae Romiini, ab eisdein Jacobilis uûrpaia, ex qna fide accipientiutn, el non ex verbis Dominiet stu-
hase pauca tantum decerpo. Sacerdos, dum frangil penda vi Spirilus sancti, pendei. Neque ii unquam
olrialani, dicit: Prwsla, Domine, manibustneis infir- somniarunt mutationem, quarn in Eucharistia et ipsi
mis ut accedanl el frangant corpus luum sanctum, el - Calvinistx negare non possuni, nihil aliud esse quain
filiit Ecclesimsanctm dividam illud, etc. Dum signat additamenttim viitutis et qualitatis ccelestis pani et
particulas fracti corporis et calicem, dicil: Insper- vino. Concordes enira Orientalesomnes cum Eccle-
gilur snnguis Domini noslri super corpus ejus san- sia Romana agnoscunt, crednnt, fatentur, mulaiio-
ctum, elc. Et cum communicaturusesl, hanc oraiionem ohlatorum fieri in ipsum corpus et sanguinem
nem inclinalus recilat: Te gesto, Domine, manibus Domini. Atqiie in omnibus ferrae Hlurgiisislis anim-
meis, et compleciorpugillo, Dominesmculorum,quem advertendura esl populum post verba invocationis
crealurmnon cominenl, teqtte,Omnipolens,in os meum saucti Spiritus respondere Amen, id est, ita credi-
pone. Presta mihi, Domine,ul comedamte sancte, elc. mus. Quod autem a lol sxculis credunt ii populi,
III gemiiiislilnrgiis Jacobitarum, qux nomen prafe- idera est ac quod sxculo Cbristi quarto, netnpe cir-
runt sancli Petri principis apostolorum, paria legun- ciier annura Christi 530, in iis ipsis regionibus cre-
ur de iuvocaiinne Spiriius sancti ad consecrandai debant, ei tleprxdicabant sancti viri, scilicel, Cyril-
oblata, ul efliciat panem corpus Chrisii, et vimimi lus Jerosolymitanus episcpus, et Ephrxm diaconus
sanguinemejus. Similia deprehendas in liturgia duo- Edessenus. Celeherrima Cyrilli ejusdem catholicx
decirii apostolorum, cl in altera sancii Joannis evan- Ecclcsix doclrinain exponeniis verba, qux supra jam
gelisix; et in ea qux (ribuitur sanclo Marco evange-- D j aitulimiis, sine puriore sit, qui alio deiorquere se
)islx;et in aliis insignitis noinine sancti Ctemeulisi posse puiet. Ilxc eliani addere liceat: < lu lypo (sive
Romani, sancli Dionysii Athenarum episcopi, sanciii fignra) Panis datur libi corpus, el in lypo vini datur
Ignatii, sancli Julii papx Roraani, sancli Joannis; libi saugiiis, ut cum SUMPSERIS CORPUS ETSANGUINEM
Chrysosiomi Syriaca. lu liturgia sancli Marni« iii- CHRISTI, CONCORPOREUS ETCONSANGUIS IPSJEFFICIARIS
dem Syriaca invoraiur Spiritus sanctus, ul PANEJI ,I (Cyrilt. Jerosol., Catech.22 sive Mystagog.A). > Qua
HUNCSI.MPLICEM TRANSMUTJIT , et EFFICIATCOHPUS s loqueudi ratione usi sunt et alii ex Palribus. Litur-
IPSUM, QOOB PRONOBISIMMOLATUM EST 13 CRUCE, elC,, giam posimodum Cyrillus explicai, non dissimilem
et VINUM mittum, quod est in hoc calicc, TRANSMUTET r in subsianlia a reliquis nuper lauda'tis ; et de invo-
et PERFICJAT SANGUINEH IPSUMQUIEFFUSUS F.STPRO0 catione ad consecraiionem in hxc verba loquilur :
NOBIS INVERTICE GoLGOTn.E, etc Sunl et ibi liturgix,., < Deum benignum exoramus, ut einiilat Spiritum
prxfcrentes nomen Dioscori palriarchx Alexandrini,, sanctum super dona proposita, ut FACIAT PANEM qui-
ct Philoxeni episcopi. In isla de Chrislo dicilur:: dem CORPUS CHRISTI , viNUM^vero
SANGUINEM CHRISTI ;
Qui commiscuitcorpus suum cum corporibut noslris, i, omnino enim quodcunque alligerit Spiritus sanctus,
ti sanguinemtuum miscuit membrisnestris. Et in li- i- TOUTO vjittaxai r.ai METABEBAHTAI, ID SaiJClificalum
969 DISSERTATIO.CAP. XIV. 970
et TRANSMUTATUM EST(Catech.23, tive Mystagog.5). > AK succedunt, elata voce pronuntiata, ad qux populus
Et hicbabes transsubstaniiationem. Epiirxm vero, ac respondet: Amen; et nihilominiis pro more Orien-
si Sacrawentarios docendos suscepisset, tot cavilla- laliura post ea additur : Emilte prmterea super nos,
tionibus inseclantes citholicx Ecclesix fidem, ita et tuper panes et calices istos Spiritum sanctum tuum,
scribit: • Qui per oculos fidei iutuetur, manifesle ac uteos sanclificel et consecret, lanquam,Deus omnipo-
perspicue Dominuin conteiuplatur, et plena ac firma tens,et facidl panemquidem corpus (populus respon-
fide manducat sanctissiraum corpus et bibit sacra- del Atnen), calicem autem sanguinem novi lestamettli,
tissimuin sanguineni Agni immaculati, qui est unige- ipsius Domini Dei el Salvatoris ei summi Regis ne-
oitus* Filius coelestis Patris; neque inani curiosi- stri Jesu Chrisli. Sacerdos dans coiuiiiiiiiioueni
taie scruiatur niysieria fidei sanctissimx ac prorsus clero, dicit: Corpus sanctum. Sanguis pretiosus Do-
divinx, elc. Quod unigenitus Filius Dei Jesus Chri- mini et Dei el Salvatoris nottri. In liturgia Coplica
stus Salvalor noster pro nobis operatus est, omnera sancti Basilii oratio oblationis, sive propositionis,
arimirationem, omnes cogitationes, omnia verba su- panis el calicis hisce verbis concepia est: Domine
perat, quando nos, quanquam carne indutos, igne Jesu Chritte, Fili unigenite, Verbum Dei Patris, etc,
et Spiriiu nutrit, dum COMEBENDUH NOBISPRJSBET rogamus obsecramusquebonilalemluam, o amalor ho-
SUUM CORPUSBTSANGUINEH POTANDUM (Ep/ir«?m.Edess. 6 minum. Ostende faciem tuam super hunc panem, et
serm. de Nat. Dei curiose non tcrut.).t Qui adeo super hunc calicem, quos super mensam hanc tuam sa-
ineffabile et supra humanum capium seraper cen- .cerdotalem posuimus. Benediceos f tanctifica eet y
suere Eueharistiam, uti adhttc a Catholicis credilur, .• el consecra e.os. TRANSFER EOS, ila ut panis quidem
quam longe abessent a Berengarii et Calvini com- hic FIATCORPUS TUUM SANCTUM, el hoc mittum in hoc
menlis unusquisque inielligit. Vera fide, non cu- calice SANGUIS TUUS PRETIOSUS, ut tint nobis omnibus
riosiiaie, uteiiduin ait sanctus Ephixin, cum grande prmsidium, etc. Procedit deinde liturgia, el sequilur
illud oninipoieniia' ct amoris divini miraculmn con- anaphora, sive canon, in quo ad verba consecrato-
lempamur. En interea ut liturgix sanciis Palribus ria panis, populus respondet Amen, et ad consecra-
lucetn prxbenl, et a Patribus rursusipsx accipiunt. loria calicis, Amen, nempe, ita est. Subsequitur in-
Poiuissera huc adducere Arnieniorum liiurgiam a vocatio Spiritus sancti, utpanem quidem hunc faciat
Patre Le Brun in snos libros liturgicos integre illa- corpus sanclum ipsius Dotnini Dei et Salvaloris nostri
lam, ubi iiisi qui dedita opera cxcutire velit, non Jesu Christi, quod datur in remissionempeccalorum et
intueri neqiiil populorum quoqiie illorum fidem de viiammlernam ei qui iltud percipiet (populus respon-
Christo realiier prxseute in Eucharistia. Sed qnia r det Amen), el hunc caticem sanguinem pretiosum novi
prostant etapud Ilalos illius libri, ab iosa liturgia testamenli lui, ipsius Domini Dei et Salvatoris nostri,
defloranda abstineo. eic. (populus repetit Ameu). Ad fractionem, ut Ru-
CAPUT XIV. brica habet, sacerdns surait corpus sanctum manu
dextera, iraponitque sinistrx, ponilque digiluiu su-
Consensusdogmatis de Eucharistia ex /Egyptiis litur- in latere Dcspotici (sive majoris pai ti-
sive Grmcis, sive per corpus
giis, Goptick, confirmatus.
ctrix) eo loco, ubi fraciura est, et dicit: Corpus
In iEgyptum transeamus, ubi Alexandrina Eccle- snnclum.
Tollitque digiium suuin desuper corpore,
sia priinuin olim post Roraanara locura tenuit, et a immillitque in calicem, et
imingit exlremuui pollicis
sauclo Marco evangelista originem suam arcessit.. sui sauguine pretioso. Tum educit digitum e san-
Plures ibi qunque liturgix in usu fuere, et adhuc
guine, et iterum signat saiiguinera in modum crucis
sunt, sive Grsecis, sive Copticis litteris consignalx, gloriosx, et aii: Et sanguis pretiotut Christi ipsius
quarum Editioiiem debemus diligenlix clarissimi omnipotentisDomini Dei notlri. Pust Sancla saitciis,
viri Eusebii Renaudolii. lis poUssiinum uluntur Co- accipil saccrdos tertiaui
partem in qua erat despoti-
pti Jacobita, iu Monnphysitarum errorem a tot sx- con, dividitque in tres paries. Quod si fuerint ma-
culis prolapM. Et quandoquidem .Ethiopes Chri-
jv
^ gnx, frangit eas disco, et tres partes inanui dexlrse
stiani, iugens pnpiilus, Aiexandriiio patriarchx sub- irapoiiil, quam reiinct elevatara, Ixvara vero inlra
siini. aique ab eo cniisueverunt accipere raelropoli- diciini, iii.jiiieiis: CORPUS sanclum, et SANGUIS pre-
lain, sive abunu suuin, nil mmm, si earura quoque tiosus, purus, VERUSJesit Cliristi Filii Dei nnstri.
Ecclcsariiui velustx liiurgix cuin Copticis consen- Amen. Courus el SANGUIS Eminanuelis Dei nomi IN
tiani, euindenique errorem foveani. Ad no^trura vero REIVERITATE. AMEN.Credo, creda, credo, ei confiteor
arguuientum quori aiiinei, ex divina Providentia fa- usque ad ext einum vitw spiiitum, HOCese CORPUS
ctuin est iit iidera populi non aliani unquara professi vivtficumFtlii lui uniyenili DominiDei et Salvaioris
fiierim ac profiteantur de iucrueuto sacrilicio et Eu- noslri Jesu Christi, qum ttccepit ex oinnium nostrttm
cliaristia sentenliara, quam qux servata semper fuit domina, Deipara, etc. Aute coraiiiuiiioneni dicitsa-
in Ecclesia Roraana. ld primo constabit ex liturgia cerdos secrelo : Dignos fac, Domine, not omnes, ut
Grxca, ctii prxfixum noiiien sancii Marci. Ibi ante corpus luum sancium percipiamus,et sanguinem tuum
verba Dominiconsecratoria legilur : Fac, o Deut, ut preliosum ad mundalionemcorperum, animarum, ete.
plenum quoque sit hoc tacrificiutn benedictione lua, AII hic locus sit sensibus metaphorieis, typis, figu-
per advenlum tanctissimi Spiritut tui. Christi verba ris aliisque Calvinislarura imaginationibus, qui inter
PATROL.LXXIV. 31
eos pacate et sincere isla perpendent, judicare facile A J datx liturgix exhibent de veritate corporis Chrisli in
poterunt. Eucharisiia. Nan quid aliud nos docet Origenes ter-
ln Coptica lilurgia, quae sancto Basilio tribuitur, tio Christi saeculo,dum de puero centnrionis loquens
oraiio fraetionis ad Filium hisce verbis concepta esl: hxc scribit: < Quando sanctura cibum, illudque in-
Benedicius es, Chritte Deus, qui per incarnationem corruptum accipis epulum, quajido PANEVJT*el PO-
tuam incomprehensibilemprwparasti nobis panem cm- CULO frueris, MANDUCAS ET RIBISCORPUS ETSANGW>H3M
lettem, COBPUS JJOCTUUMSANCTUM tn mtjslerio, omni- DOMINI, tuuc DOMINUS stibteclum tuura JNGREDITJJR. Gt
but medis tanclum. Miscuisti nobis celicem ex fruciu tu ergo humilians lemetiisum, imitare hunc centu-
vitis verm, qum ett lalus divinum luum el immacula- rionem, et dicito : DoHiine,non sumtUgnut (Origen.,
tum, ex quo manavit no.bit,poslquam tradidisti spiri- hom. i de divers. Evang. loc), etc. t Adeo auiem per-
tuin, sangms et aqua, qum mundum univenum purifi- spicua sunt hac de re verba Cyrilli episcopi Alexan-
caverunt. Sequilur Corput sanclum, etc, et professio drini, qui sxculo Cliristi quinto fioruit, ui inanem
fidei: Credo, credo, ete. In lilurgia isancli Cyrilli in- semper lusum luserit, quicunque aperte ejus Hjenli
vocatur Sjriritus sanclu. super hunc panem, et super tenebras effundere nisus Mt. £x coraplnribus Jocis
hmc calicem, ut purificenlur et irmsferanlur, et hunc pauca hxc accipe.« Quare (ait) instimu fuit eatogia
panem quidemfaciat corpus Christi, etc Ibi est oraiio B & mystica (id est, Eucbarisiia)? qualisejus vktus, tmx
pro cocltteari,inquo suscipiendasunl membra corporis UTSEmSJNUET INNOS,ACIN MOBIS HAWTARE FACIAT
tancti, quodest corpus Filii lu\, otc. Sirailia leguntur JESUMCHRISTUM ETIAMCORPORALITSR PJ.R SiMCTi-
m tUwgia Grxca Alexandrina sancti Basilii, et in,, SU_5CARNIS PARTiCIPATJOJJEM <5TCOMUUM0NEH? Nofl
sllera sancti Gregorii (quis ille fuerit, nescio) in qua tanlum dicit Jesus Chrisitts, intra nos se fuiurum
oraiio inctinationis capitis hxc verba exbibet: Al- unione benevolenlbjeet amaris, sed etiain PERCOM-
iende, Domine Jesu, cic, qui sursum sedes cwmPa- MUNicATioNEM NATURALEM' (Cyrilt. Akx.,1. \ in Joan.
tre, & hic nobiscum invisibiliier ades, etc, el dignare II, c. 15). > Quam in rem excinplum adbiliet gemi-
potemimanu tua parlkipes nos facere immaculaii cor- narum iportionumcerse, qux per igftem fusx com-
porit tui, et preliosi sanguiim, el per nos omnem po- raiscenlur. Alibi conlra Nestorium inducjt Clirisiuui
pulum. Tu emm es qui frangeris, et (rmgis, quamvis dicentem : < se ipsuui intrareatque introduci in no-
btfractut, etc. Ibi qtioque occurrit professio lidei ad stra corpora PER PAQPIUAM SUAM CARNEM. JSon eniin
proposituiB corpus et «anguinem Dotnini: Credo, Divinilas est, sed PROPRJUM COBIPUB VERBI,quod pro-
eredo,etc. Neque prxlermiUendum tara Grxcis, quam positum est super sacras ecclesiarura raensas. Nos in
Copticis «t Arabicis, litl&risantiquitus scriplara re- ecclesiis celebramus sanctunt, viviftcum,ct incruen-
periri hane sancti "Gregoriititurgiam. Ibi prae cxie- lum sacrificium, cred.entes, corpus, quod nobis pro-
rts precibus consideranda venit «ratio, qux verba ponitur (in altari) non esse corpus simplicis hominis,
consecralioiiis subsequiiur. Diaconus ak : Adorale et nostri similis; ILLUDeuira SUMIMUS FACTUM nto-
Deum cum timoreet tremore; quas referenda esse ad PRIUM CORPUS ET PROPRIUM SANGUINEM VERBIomnia
Ctiristum Deminiim ex coniextu apparet. Prosequi- vivificantis (Itfem. /. tv Contra Neslor., c. 5). > Alibi
lw «acerdos inquiens: Tu, DOMINE, VOGE TUACOM- (Lib. \i in Joan., c. 12) rursus ait, nos < corporaliler
JTUTA _xc, ftue sunt propotita (scilieet, panem el vi- et spiritualiter > sutnere flltim qtii verus et natnralis
Dum). Tu oonAMNOBIS POSITUS, perficenebis lioe mi- Filius Dei est. llidem multis eos arguit (LtJ>.iv m
nifttrium pitnum mysleriis, mitte super ms gratiam Joan.), uti blasphemos, qui peterent qiti lieri possit
Sphritut tattcti, qui sanctificel et TBANSFERAT H.CC ut Chrisli corpus et sanguis realitcr sint in Euclia-
DON*proposita INCORPUS ETSANGVINEM tatuiis nostrw, ristia, qnasi omnipoteiitix Dei Tunilesstatuant. Eo-
el hunc qtcidemPA-NEM FACIAS <GORPUS TUIJMSANCTUM,dem tempore, quo Cyrillus Alexandriricts,scilicei,
elc El rurcus IttincCALICEM SANGUINEM IPRETIOSUM le- hiedio sxculo Christi quinto, fiorult isidorus Pelu-
ttamenti liei novi, DomineDettsel Salvator noster Jesti sioia, illius ainicus. Is quoque Maralhoni monacho
Chrisle, etc. fiogatur Doininns, iil voce stia, boc esl, ,n scribit: « ts Cst ideift Spiritus sanclus, qui in raysiica
voce qnse omnia polest, commutet sacra dona; qui raensa facit ul PA.NIS COMMUNIS et lamlliaris olriains
ea tratttferat in cnrpus et saiigiiineinsuum, iilabeute PROPRIUM CORPUS FIAT,QUOD DEI FlLlUS1N INCARNA-
in ipsa tepiihu sanclo, Qui in ejusinodi verbis ac pe- TIONESUSCEPIT (Isidor. Pelus., I. i, epist. 109). > in
titione traiiSiiriiiattonem donorum ab antiquis de- altera epistola inquit: t Uti JosCph ab Arimathea
prredicaiaui fion agnoscil; libero animo bsec rniniine involvit in linteo, et in sepulcrO tumulavit corpus
contempl-tur» Renaudotius anlea ostendh quara fu- Domini, etc, iia cum nOs super liirteum sanciifi-
titi ttc violema interpietatione Claudius Salmasiiis cainus panem oblatutn, sine dubitatione invenirhus
eludere ac depravare conatus luerit in ejusdem litur- CORPCS JESUCURISTI(Idetn, L t, episi. 1_3). > En
gix terbis petsptcuam mentera ac fidem iEgyptiacx quam concordes cura 'thuTgiissux gentis olira qUo-
Ecclesix. que pergerent sahcli Patres. Si filontth sermonehi
Quot ettHtoiisdoctoribus floruerit ofirn Alexandrina nondum pro sua calamitate aot peninacta Sacra-
Ecclesia , nemo .ruditiorum ignornt. In eorura qno- merit_fii intelligunt, solafio tamen Catlirilicls efit re-
que libtis Protestautes, si positis prxjudidiis quxre- petita hic lcgere iri conflrmaiionemfidei et dO-tlHfiae
reirt, nullo negotio invenirent, qaidquid miper lauquam profiientuT.
*>_ DISSERTATIO. CAP. XIV. 974
Supwest ut atfrfuid eiiam afferamus ex Abyssino- Atulit
A (Tom. 1, Lilurg.). Dioscoro Alexandrino, fa- .
rnm, siv* jEtWtqram, sacris liturgiis. Ad hxc nsque moso Uoinopliysitaruinpugili, altera tribuitur; atque
tempOT- in Africx intimis regionibns dominatur hanc publici juris fecil Wausleb Erfurtensis. Easdem
itjnltis provtnciis Abyssinorum r_x, qui cum genle nunc consulamus oporiet, visuri quaanam sit de Eu-
sua C_rfttl t-figioncm observat, ffluc jnvectam _S- cbarisiia illoiHirnsentemia.
qlie - sjtfi.fi Athanasii magni eprscopi Atexandrini ln liturgia a flenaudotio edita, quse apud yEthio-
teinporfb-S.'Quod populi ii dogmaia fidei priramn pes Cbristi fideles coramunis est, et cauon univer-
accep-riiii a_ Ecclesia Alexan_tftT_,otholicum q_o- salis appeliatttr, praimittiiur oratio sujier paienara,
que, id eSt, metropolitamim usque adhuc accipere in qua haec leguntor: Domine Deus nosier Jesu
conStteY_ruirtab Alexandrino patriarcha. Atque hinc Chritte, etc, <exlwdenunc manum Luam suoer hauc
etlam feetum iit Dioscori AlexariaYiuierrorem de patenam; benedic, sanctifica, et purifica illam, ut jn
una iiijChrisld natura, sive trinc, sive postea, ad» ea PEBFJCIATU* CORPUS TUUMSANCTUM, etc. Paria in
optarirrt. Ex quo Arabes sxcatoChrtstiseptimo pottli oratione super ealicem babentur. Et i« oratione «u-
suiit _Egypto,inter populos Oceideiftis,irao et Oiien- per icocbtear, qno sangnis Doraini minisirabatur,
tis, ourtie-Oitimercitirii sbpuptnro friit cum Abyssi- ™ sanctificatio iltitw petiiur ad administrandum corpus et
"
nis. At posiqttam Lusitani, labente sxculo qninlo ft_- sanguinem unigeniti Filii tui, etc. llisce »utein verbis
cirno, irilii-iaStMentales peiretrarunt, res illius re- oralio oblationis mysticae coocepta es* : Prineept
gionis mn-tesCere Tursus eoepenirit, eorunique mo* Jesu Ghrhie, etc, ottende faeiem Utam super hunc
res anuoCtiristJ .530 peculiari libro descripsit Fran- panem, el super hunc calicem,quos proposuimm tuper
-ISCQSA1vare_ presbyler L-sHartri-, inter eos per Itoc allar-e trptrilualetuum. Beitedic, sanctifka, etpn-
sexenniuin versatus. Tunc jgitijr innoliiit, ex rriise- rifica iltoi, ET TRANSMUTA HUNCPA«_M,u>r«AT OOR-
ricordia BeJ, getrteni, a tot sseculis :vix Occidenti -no- PTJSTUUMPUR-M,ei quod mistum esl in HHCCALICE,
tam, atque a Romana et Craica Ec.resia scissam, SANGUIS TUUSps-Tios-s, etc Postquara sacerdos ad
constaiYtt-slmeservasse eamdern d_ Euclisristia do- consecraiionem panis adhibuit Christi -tomini verba,
cirinam, qflam et ftomani et Grfeci intaclam semper hicpunis est corpus mtum, «tc. (pro quo i_ Evangelio
retinherunt. ttealera nempe Gfiristi praeseniiain in et apiid Aposloliim legitur Hoc e»t carpus meum),
Eucliaristia, aC iraiisimiiaiioncm donorum in corpus populus resp milel: Amen, amen, rtmen.Credimut, et
et sanjrnin-m illius universas ille populus credit, fa- certi sumus. Laudamus le, Domine Dem nosler : BOC
tetUr.ac prreoMc.it.Doleftiiurtiest tentaiam uon se- BSTVERE,et ita tredimus CORPUS TUUM.Pariter ubi
meVE«9esiarum iftarum omoiiem cum Rottiana in- ,_ Sacerdos «d calieem pronuntiavit: Hic etl calix, etc.
Telidter-essisse, quod tamen bene cceotura fuerat. •Populns respwidet: Amen. VE«E ESTSMMJBIS TUUS.
Sed quia nimis multa ab iis populis exegimus, ne- Credimus. Fidem Protestanlium nunc appello; nonno
que tolerandos quosdam ritus censuimus, qui tamen •fcicperspicua est A_yssinorum fidesde realitate _or-
lolerari cutn levi mulatioire possnnt, omnia in pes- poris et sangtiinis Domini in sacramento* Neqne
sum ruerunt, ita ut nunc, hon dicam Ronianis, sed enim n ttine test-ntur se credere suscepiam « Verbo
Europseis qnibusque in Abysstriiampraeclusus sit ad- Dei humanam carnenr, tieque imaginarium et «gu-
ttus.fhi yrti d-Cti ammadveYtefunt, Jo_us Ltidril- raiuin corpuset Banguinera in mysterio sibi fiiignnt";
plirtSjlnt-r.>rotestanies beira de lingoa tri rebtis _E- sed conceplis v«rbis et iiteluctaliili prolessione eon-
throplcisthertliis, lepidom Ttnlum*lusit, cnm GregO- versionem el transmulatioiicm factam agnescunt di-
Tiurij(presbyteinin -Ethiopem inierrogavit, an Abys- Cendo : Hoc est vere corpus Ittum. Ita credimns. Vere
sitri CafhotiCoiiim iTatiSsubstamiationem amplecte- -es( sanguis tuut. Gredimus. Tum ad «onipteudum
reiftof. 1l.sp.ndit Gregorius, ralem transsubstantia- perficiendumqtie mirabile hoc mysterhim, iwibjun-
tionem Aby-Sinis esse ignot-m; cives suos tam scru- gtKitpro tiiore OrieiMalium praecipue Eeclesiaruni:
pulosos non esse, neque tara sptnosas quocstrones P,egumus te, Domine, et depreeamur, wt mittai san-
movere. Si bona flde Ludutphus egisset, rectoque H < c(um Spjriltwrtet virtutetnsuper hunc panem, et super
animo verttalem assequt escupisset, nulla ei facienda hvnc caticem, FACIATOBE UTRBMQBE, COIIPDSET SAN-
erat de iranssiibsiantiatione interrogatio, cum hanc GTTINEM DoMimET SALVATOMS NOSTMJESUCWUSTI.
vocem nutlus ex aniiqnis Patribus usurparil; sed Quin ipsius Chrisli verbis consecratio peraga*nr, <lu-
qniden. an Abyssini crederent quod per eam vocera bitare nos non sinunl sancti Patres CypriannSj Gre-
Calliotfci signifiiani. Scificet, num panis et vinum gorius. Nyssenus, attctor librorum de Sacramefiiis,
per cdftisecifationemrevera corivertantur atque trans- Clirysostomus, Augustinus, et alii. Neque i_ (JHen-
nniteliitUriti reale corpus et sanguinera Doniini. lloc tales Ecclesiae negant. Attameii qood ipsi invocaiio-
sin6 dnbft-lione Abyssinus ilte sacerdos asseruisset; nem Spiritus saucti addunt, hoe est, preees quas
constat CiiirYrhanc esse fidetn gentis illius, quod et Komana lilurgia verbis consecraiionis prsemH.it, tfiii
itloruiii titurrgiiiemanifeste testantur. Sunt autem po- docti, uli supra innnimus, jam din ostenderunt, ni-
puttS ItS, Christi religionerii protltentibus, plures fi- Ml hoc officere virtuti verhorum Doniini, et Orien-
t(ii%i_>,iflfef quas omnium vetusiissima; censentor talibiis nnltam propter hoe litem esse movendam.
dua>.Prior Aposlolorum nomen praefert, atque apud Ad fraetionem in eadem liturgia subdiaconus simul
eos pbiSssimum in usu est. HanC Renaudotius pro- cum populo dicit: j_„erei(Ks mgelmtm Sutvutoris
»7- DE RERUS LlTUKGlClS. 976
wiun-i sunt coram te (ila quoque Chrysostorous, alii- A vinuin per consecraiiouera fieri corpus et sanguinera
que Patres, el Graecoruuiliturgia, in incruenlo sa- Douiini, eaque iransmutari, de iranssubstantiationis
crificio iieri teslanlur) et cinguni corpuset tanguinem voce el signilicatione non aiuplius dispuianduin est.
Domini et Satvaloris nostri Jesu Christi (qute sine Continuo enim agnoscere cogirour oblata desiisse
dubltatione idesse iiitelliguutur et creduniur super intirae esse quod erant, et retinere lantuiiiinodo spe-
sacra rpensa). Accedamus anle (aciem ejus, el cum cieni el figurain externara sensibus nostris obnoxiara.
fide Chrhtum veneremur.Cavillationes quidera cxer- Tauiar rei raodum si uiens humana nou capit, si
cerc liic possuiil, qui a Romana Ecclesia aversi dilficullales iu menlem nosiram incurrunl nb tot alia
sunl; sed perspicua arieo est iu his verbis Abyssino- mirabilia, qure e Calliolicoruui sentenlia coiisequ<in-
Iruin lides, ut ingeiiio suo abuialur quisquis aliter lur, fides quam de oraiiipoientia divma profiteintir
'
iijierpreiart audcat. Lticulentius etiara elucet eadcm dubiiaiionein oraneni abstergere debet, uti jam nos
: iides ex iis quae post formulam consuetam Sancta inonuere lot sanuii Patres. Quia el ipsi ut uos sen-
tanctit, atque ante communioneui, sacerdos suo ac tiebant atque credebam, pariterque uti nos adrairan-
populi nomiiie profiteiur; nara iu manu leiiens dura sacratissiini hujus inysierii apparatum supra
dona coiisecrala, eaque populo osleudens, coufes- capluro nostittin esse aguoscebaul; propterea eara-
sionera banc emittit: Corpus sanclum, pretiosum, vi- B dem virtulem fidei ad liucharisliara exigebani quara
vum, el verum Dominiet Satvatoris nostriJesu Chri- ad reliqua religionis Chnsiiaiiie ardua mysteria ad-
tli, quod datur ad retnissionem peccatorum et vitam bibere necesse est. Alque hoc dura exigebajit, quis
miernam, suscipienlibusillud cutn fide. Amen. Sanguis nou videt damnatam ab iis ante tot saecula iuisse sa-
sancius, pretiosus, vivificans et verus Domini et Sal- crameutaiii gregis temeritatem, qui iu Eucharislia,
vatorit nottri Jesu Christi, qui dalur, etc. Anten. Hoc atque iu aliaris sacrilicio, niliil ardui, inliil adini-
est corpus et sanguis Emmanuelis, in rei veritale. randi, reliquii, contra lotius aiitiquitatis conseusuin ?
Amen, amen, amen. Credo, credo, ex nunc el usque Ex tot eliara diversisque toiius Christiaiii orbis litur-
in tmculum. Ameu,Hoc est corpus el sanguis Domini, giis, ad aiiiiqua sxcula periiiientibiis, nuin aliquod
etc, tii supra iu nii-sa /Ggyptia. Dura sacerdos cora- aniplnis deest ad dejiciendain coniereudauique ridi-
mmiioneiu populo distiibuit, dicit: liic etl panis culara omnino fabulaiu a Calvinistis excogitatara rie
vitm, qui de cmtodetcendil, vere preliosumcorpus Em- reaii pneseniia Christi invecta in Eucharistiaiu ste-
manuel Dei nostri. Amen. El qui recipil, dicit Atnen, culo Cbristi nono a Paschasio Ratberto? Ex tauta
id est, Ita credo. Addit sacerdos : tiic est calix vita, luce optaiiduin nunc est, ut proficiaut, qni cum evi-
qui detcendit de cmto, qui est preiiosussanguis Chrisli. denti aiiifflrjesuae periculo in tenebris jacenl, neque
Et qui accipit, dicit Amen.Htec ex liturgia communi C " veritatera sincere tie tanli momenti dograate exqui-
Abyssinoruin. runt.
ln altera, quara Wausleb edidit, post verba conse- CAPUT XV.
crationis, auliqua U_ecadnotalio legitur : Ne auiem Quw Samuel Basnagius adversus dogma de iransiub-
videaiur cuidam ex nobis, quasi corpus hoc, quod co- slantiaiione prolulit, rejutala.
medit, sit corpus absque sanguine et anima; et dum Antequam ad alia descendam, lectoretn tion pigebil
bibit culicemhunc, sit sanguis ianium ubsquecorpore et accipere, quibus arniis ineunle hoc sajculo Sarauel
anima; sed corpus, et sunguis, et anima est. lufra liaec fiasuagius Calvinista cOntratranssubsianiiatioiieiii de-
oratio legitur : Quemadmodum, Domine, inseruisli cerlarit (Annal. politico-eccles., an. Chritt. 55). ls
corput Filii tui in corpora nostra, el quemadmodttm quoque, ul suos contriirales in fide conlineat, paucis
tniscuitti sanguinem Messitutui in sanguinemnostrum, verbis sanctorum Palrum, qui primis Ecclesiae sat-
sic quoque iniere in corda nostra timorem tuum, elc. culis florueruni, productis, quibus et pr-jsentia rea-
Eu ut Deus in rcinotissiiiiis iis orbis partibus incor- lis, et iraii^nuilaliu subsiantialis sacroruiu doiiorum,
ruptam a tot saeculis servavil verara Ecclesiae Ro- negari videlur, lanli raoraenli quaestioiierase saiis
. inaiio-calholica: doctriuara de Eucharislia. Missam _-. direraisse furtasse putavil. Ast Catlioiici, innumeris
. liumaiiam Franciscus Alvarez sacerdos supra rae- adductis documenlis, Iticuleiilissinie, poslrenio pr;c-
moratus, coram Abyssino rege, ejusque magiialibus, serlim sxculo, perpeluuin consensuni Ecclesiu: ab
antequam Lutlieri liajresis eiuuiperet, ceiebravit. ejus exordio in doctrina de Eucharistia, eadeuii{ue
tlanc ii suiiiniopere laudaiunt, et consequenter ad- verba Palrum, qua; Basnagius protulit, aut huic do-
oratiOuem liostiaeet calicis probarunt, ut pote cum fide gmati favere, aut miiiiine advcrsari, ostendcrunl.
Eccle.i* sua: confoiiiiem. Ex lot auiem diversarutn Yerura Basnagius ha:c se legisse dissiinulans, aut
autiquaruiiique Ecclesiaruin lilurgiis, hactenus cotn- coiilemiieus, paucis iis pugiliims a se adduclis, Ca-
iiieinoiatis, qui nondura intelliglt ab apostolis in om- lliolicoruiii aties inicgras disjeclum iri est arbilra-
neni ciicuniqiiaqiie Christi Ecclesiara ditfusum fuisse lus. Objicit iile nobis sanctum Justinuro rnariyretii,
dogma de reali prasenlia Doniini iu Eucharistia, et de sacraiissiraa synaxi loquenlera, scriploreiu, vide-
de sacroruin donorum trausraiitalione in verura cor- licet, satculi secundi a Christo nato. Priusquam illius
pus et sanguinein Jesu Christi, vira faciat inlellectui verba proferamus, liceat uobis antiquiorem scripto-
suo, necesse est; dislricleque a Deo judicabilur, quod rem, ipsorumque apostolorura discipulum, Basnagio
patenti veritali resktat. Ubi vero posueris panem et opponere, sanctuni, scilicet, tgnatiuin Anliochenum
»77 DISSERTATIO. GAP. XV. «78
raento veram ejus carnem esse edocti sttmus et cre-
episcopum et martyrem, de quibusdam sui temporis A « subdit panis, vinum,
haeretieis,hoc esl, Gnosticis el Ophitis, baecscriben- dimus. Denique,ministerioBasnagius, ad absentes deferri non
tem : < Ab Eucharistia et oratione abslinent; eo aqua diaconorum
confitenlur Euclrarisiiam elvtu TOU potuisset, si ex rerum natura exterminata fuissent
qnod rion a«py.a
CARNEM E SSESALVATORIS nostri, quae passa vi consecrationis. > Haecad fatlendos lectores; ipse
iwryptis, sed solum panem
est pro peccatis nostris, quam Paler sua benignitate enim novit non vinura et aqnani,
ad absentes deferri. Atqui,
suscitavit (Ignatius martyr., epist. ad Smyrnmot). > consecratum consuevisse
conversa
Non aif sanclus marlyr Kucharistiam significare, ut vull dicere Basnagius, si panis snbslantia
Sacramcntarii volnnt, sed quidem ESSECARNEH Jesu fuit in corpus Domini, panis amplius appellari nnn
tamen panem appellai. Vertim ad
Doinini nostri. Vim hujus voeis inleligumne he- poiuit; Justinus
falsuni est panem et viniim
terodoxi? Sancium Jusiinum nunc audiamus, qui Catholicos quod ajltinet,
natura exlerminaia fuisse; illorum enim
circiter annuin Christi 168 vitam martyrio corona- ex eorum
et Alii Palres, et nos
vii. Is sacram synaxim describens, « Sacerdoti, in- supersunt specics proprietates.
adhuc panis consecrati noraino utimur, cum tamen
quit, panis offertur et pocnliim aqua et vino tempe- transsubstantiationem firmissimecredanius. lta ex
quo
raium; quibiis acceptis, laudera el gloriam omnium adeo sanctus Justinus panera et
*
g perspicue agnoscit
Parenti, Filii, Spiritusque sancti notnine iribuit, vinnin per verba Christi consecrata esse corpus et
gratiasque dio et
agil. Eisque peractis, precibus gra- inde Caiholici deducuni,
tiarum actioui populns omnis, qui adesi, acclamat sanguinem illius, legitime
intimam eorum nalurara sive substantiam desiisse
Amen, id est fiat (Juslin. martyr, Apologia ad An-
in Domini corpus verura
tonin.- Pium Attg.). > Tum < qui apud nos vocantur esse, iransmutaiain nempe
Frequentia nimis sunt, «um apud ve-
diaconi, distribuuni unicuique prsesentium, ut parti- etsanguinem. tum apud recentiores, exempla pergenlium
cipet euni, in quo gratiae actae sunl, panera, vinum, teres,
et aquam, et ad absentes perferunt. > Ad IiaecBas- appellare panem Eucharistiam, quamvis transsubsian-
tiationis dogma credant et alios doceant; non quod
nagius. addit : < Quibus perspicne indicaiur, quid
amplius sit, sed qnod panis figuram et visibi-
pani mtitalionis obtigerit, nempe quod reraanente! panis les proprietates retineat, et quod panis ccelestis pa-
ejus siibstantia, consetratus sit. > Ita ille, sed prae- nis vitas selerna: evaseril.
cipiti niuiium senlentia, panis vix audito nomine1
Ad hsec ait Basnagius : < Alimentum corporeum,
abulens, et ejus temporis disciplinam oblitus. vere proprieque sanguis et caro Chrisli esse non po-
Quidsit isle panis, accipiendum prius est a Justino,> tesl (quod tamen Juslinus asseril) ubstante prorsus
qui docere pergit: < Porro alimentum lioc apud nos' C ( subsiantiarum sive numeri sive speciei diversitaic»
appellalur Eucharisiia, de quo nulli alii participare1 Non nobis Basnagius lilem movet, sed ipsi Justino,
liciluin'-est quara veram esse doctrinam nostram1 et sanctis
Irenseo, Cyrillo Jerosolymiiano, Hilario,
'
credenli, etc Non enim ut coramunem panem, neque Gregorio Nysseno, Cyrillo Alexandriuo, et aliis, qui
communem potran, ista sumimus; sed queniadmo- evidentissime tradiderunt prx.senliam realem Douiini
dum per Verbuin Dei caro factus Jesus Christus> in Eucharistia, alque idem ac Justinus asseruerunt
Salvator noster et carnera et sanguinem, salutis no- de corpore et sanguine realiter per moduiii cibi ac
strse eaiisa, babuit; ADEUMDEM UODUM etiam, in qua1 potus in corpora nostra jnlrantibus. Veteri objectioni
per preces verbi ejns ab ipso proiecti gratiaa sunt' huic nostri non sernel respouderunt, antiquos illos
actae, alimnniani, unde sanguis et caro nostra per' Patres credidisse et docuisse, ex corpore Domini
niulationem alunlur, incaniati illius 'Iuo-our.ul oapxtx. c non quidera augeri aut resiaurari inore cibi terreni
ytai«Ifta iSib*«xQriu.£velvcu,JESUCARNEM ET SANGUINEM 1 corpus nostriini, sed per illius contractum ex cor-
ESSEedocti sunius. > Hic etiani aniraadverte illud1 ruptibili fieri incorruptum, ita ut bealam resurrectio-
ECVKI,scilicet, ESSE,unde figura, lypus, aliajque Cal- nera et vitam rjeternam sit suo tempore consecutu-
viiiianaj iiitaginaliones exploduntur. Tura affert san- rum, uti dixit Dominus : Qui manducat meam carnem,
ctus vir consccraiinnis verba ex Evangelio atque ex1 ^1 et bibit meum sanguinem, habet vilam mternam, et ego
Aposiolo. Ad ista tricas inslriiit Basnagius, inquiens '• : resuscitabo eum in novissimodie (Joan. vi), scilicei,
« De re qiiaepanis non est onraino, quod comraunis3 ejus corpus ad beatam immortalitaiem. Sanctura
panis sii, apposiie dici neqiiit. > lnio Jiistinus a cmn- quoque Irenseum adversus Catholicos in aciem Bas-
muni parie Eucharisiiam distinguit. Addit ille : nagiits eduxit, scribentem : < Quomodo aulem con-
< Sirmo hic indicat pancmadhucesse, sed digniorem1 stabit eis (scilicei Marciouitis et Valentinianis ne-
atijue sanctiorera eo qui cedil in alimentum. > lirecc gantibus verara esse carnera Christi, aut ex eadem
contra perspicuarn mentem atque altestaiionem sanctii raateria, ex qua noslra efformaia fuit) eiim paneni,
Justini, qui diserte scribil aliinoiiiam illam Christii in quo gratia^ acta? sunt, CORPUS ESSEDOMINI SUI,et
eainein et sanguiiiera ESSE; hoc est non amplius ibii calieem SANGUINJS EJUS, si non ipsura fabricatoris
esse pariis subsianiiam : quod ille confirmat ipsiuss mundi Filiura dicunt (Irenmus, l. JV, c. 34)? > Non
Doininiverbis : Hoc est corpus meum. lmo etiarai aitigit haec verba Basnagius, ex qtiibus constat agno-
probat allero ineiTabiiireligionis Christiana! rayste- visse sanclum Irenaiiitti Eucharistiam ESSECORPUS
rio, scilicel, carnis assuinpue a Verbo Dei. Uti veroo Domini, non vero illius iiguram. Siibdit sanctus ille
VerbutU Del.«e>am cariiein asiuuipsitj ita in saerai- «jplscopus licet: oli» u Bvtsnflgioquidem indicsUi
97» DE REBUS LHURGICIS 980
< QttOfnodoa-tera fiirs-S dicuut, camem in corru- A i percipientia verbum Dei, Eucharistia FIUNT,_uot>EST
ptionem devenire, et m»n percipece vitam, qsia;COH- CORPUS ET SANCUIS CHRISII; sic fit uoslra corpor* ex
POKEDOHINI ET SANGUINE alilur? Ergo aul sententiam ea nutrita et reposita in terram, el resobita in ea»
mulent, aul abstirieatrt offerendo quse praedictasunt. resurgent in suo tempore, Verbo Dei resjjrreclionem
Nostva antem consonaiis est senteniiie Eucharisliae, eis donanle (Iren., I. v, c. 2). > Dilfkile fortas_is
et Eucharistia rursns cenfirmat senteniiam nostrara. intclliges qui corpoie et sanguine Dominicaro nostra
Ofleriimisenim Ei qu% sunt ejus, congvuenter com- nttiriajiir; inc_ncussum tameu reuiaiiel Pab-es _po-
municaiionera el wnitatcm prsedicantes ca-niis et sloticos ducuisse rcaliicr in corpus ijnsjjcumper £u-
spiritus. Quemadmodum enira qui est e terra panis, cbarisiiam ingredi sacraiissiiuura ejus _orp_s et
percipiens invoeationem Bei, jam non comniunis saiiguioejji, non vero iilius figjuram;atque .x e_ m»
panis est, sed Euthartstia, ex dualms rebns constans taiiiura aj-imam, $ed el corp-S, donaiieiieai Dei
terrena et costesti, stc el corpora nostra percipientia accipere, quas est vita aetetna. Uoc nos q«aeriiwis,
Eucharrstiam jam nori sunl eornrplfbilta, spera re- idque perspicue ab aprtslolkis iis viris tr-riitum vi-
surreclioiiis babentia. > Rursus hic Basnagius con- dernus. Accedil alius ejusdem Irenat- tncus, ubi 4*
tendit panem non destrni, sed duntaxat sanctilicari. magicisprsesligiis Marcicnjusriatulueretici agit. «Ca-
Ludibrhi haecesse iterum dicere cogor. tn tioc uno * Icera enira, inquit, vi»o uislum lingens se conse-
Basnagius insislii, scificet, perduiare in sacramento crare, stque invocationis verba in tongius porlen-
rem terrenam, id est, panem, ut incauti leclores, dens, purpureiim et iubicuadura tacil, ui existtmetnr
vrel se tacente, deducant non immutari panem in gratia illa, q,u_!supr» oumia est (mulier nempe in-
Christi corpus et realem prsesentiam excludi. Atque excogitabilisab ipso apfieJlaUi),saig-i-em«i-mper
disertissime Irensetts amea dixerat eum panem, in invocationem i^sius, in calicem illura slittaTi (irtn.
quo gratrae actse sunt, id est, sanciiltcatum, corpus I. i, c. 15). > Uli prselaudalos Pater MasstHHani-
KSSEDomini, quod Rasnagius se non vidisse siinu- madvertU, ex h#c facto consequitur, seeundo Cbristi
lal; ergo certuni esl rera coeleatem in Eucliaristia sseculo,quo Ir_nae-9 fiorait, ©wl.ni fuisse eonver-
riliil aliud esse nisi ipsum corpus et sanguinem sionem vini in verum sanguiinan Gfcrristi (wswetraiw-
Domini. Quid vero res lerrena? Species, proprieta- subsiantiationeni appelUiuus); «ur enim t_m ope-
les, et exierna figura panis et vini, qu* non sunt, ro-e haereticus ille ititflri in calice Tlnnm flnxisset,
ut Basnagius putat, < res nudaevanreque rerum iraa- nisi Cliristii--oru_i«j-Huumea ttt~.f_i.--t sfentenlia,
gines, > cum sine fallacia senstis noslros aificiant. vinum oonsecraiioue facta oon manere, sed ia w-
Qui vcro hsec sine snbstanlia permaneant, non a no- „. rum sanguinem converti? El sunt nihilorninus qw
bis petendtim est, sed a Deo, cujus infiniia poienlia sanctwn Irenaeuin Catlioiicis oppoMre «-deM, _j»-»
est, et veraciias semper adorauda. Propterea Patres, siolicum neixpe viruru, 4 quo dilucide nihil *_a_t
non hic adhiliendam esse phitosophia. curiositalem, tradilur quam quod calholka E-ctesia d« sacr»*
sed fidem, tolies edixerunt. mento altaris docet!,
Hanc autem germanam fuisse sancti Ireioci men- Neque leclorera djunojôrwiexeuiMttô TerlMtV
tem, pluribus ostendit cl. Pater Massuet Bene- liani effalo satis conlroverso, quod Basnagius aSert,
diciinus (Dissert. prmvia ad Op. lren. noviss. Edit.). quasi plnres e Catholjcis 11011-«lea ostejiderriil nikil
Refellebal gloriosus ille episcopus et martyr, Mar- ab eo offici dogmati sno. < Acceptuw pauera, inquit
cionis et Valentini commenta, qui negabanl non1 Teriullianus, et disiributum discipulis, CORMIS SUUII
soltim terrena a Deo Patre condila, sed etiam Cliri- lLLUM FEC.iT,lloc ett corpus meum dicendo, id est,
stum veram carnem a Virgine sanctissima snsce- figura corporis mei, Figura aujvem nou foisset, nisi
pisse. Ubi imaginaria tantinn in sacraraenlo altarisi veritatis esset corpus (Tertul. I. iv contra Marcion.,
foret Domini caro et prasenlia, sicuti visum est c. 40). > Cuiim uic certnm baberaus, scilicet, p-nem
Calvinislis, quanain, qnaeso, ingenii soiiditaie Ire- ex verbis Dorainifieri corpus ipsius; rel_)«a iene-
naras non semel inculcasset liticliaristise institutjo- n brosa sunl, et niliilouiiuiis a Calholicis exjalicaiUur.
nern, ut verilaleni caruis Clirisli adversus Marcioni- Scilicet, Tertulliani raens fuit panein fuisge in vete-
tas evinceret? Confirmatur eadein senlemia ex aliisi ris testamenli libris figuram corporis Christi. ln eo-
lrenaei verbis. < Quando ergo, is ait, mislus calix; dein eiiira loco scribit: < Cur autera panem corpus
(id est, vinura aqua mistum, qnam mistionem quii suuin appellal, elc, non inlelligens veterem fuisse
ex recenlioribus hsereticis sustulere, primiiivaesane> isiam (iguram corporis Christi, diceulis per hre-
Ecclesix adversantur) et factus panis percipil ver- miain : Venile, mitlamus lignum in panem ejus, sci-
buni Dei, el fit Eucharistia sanguinis et corporis; licet, crucera in corpus ejus. >. liaijjue Tertiilliani
Christi (in Graco est : sanguis et corpus Chrisii) ex; sensus hic est: Acceptum panera corpus suum illum
quibus augetur et consistil carnis noslrse substantia,, feck, dicendo : Hoc, id est vetus ligura oorporis
quoraodo carnem negant capacem esse donationisi raei, facium est corpus meum. Neque aliter esplkari
Bei, quaeest viia asterna, quae SANGUINE ET CORPORE : illius verba possijni. Nara panis antea erat figiira eor-
CiraiSTiNUTBITDR, el membrum ejus cst, elc ? EtL poris Christi, Terlulliano ipso fatenle. Non ergo Chri-
qiiemadmodum lignurn vitis depnsitum in lerrain1 stus panem consecrans fecitul figura illa lieret figura
suo fructificat tempore; et granum trilici, elc, , corporis, sed fecil illum panein corpus suum; i4«.l>>
981 DISSERTATIO.CAP. XV. 382
illud, quod in priori testamento fuit figura, factum a A Nec potest videri SANGUIS EJUS,qtio redempti et vivi-
Christo Cuitin novo verum corpus suum. Quibus licati sumus, ESSEIN CAUCE,quando vjnum (fesit
verbis intjieat jara figuram velerem fuisse adimple- calici. Infra ail : Quis magis sacerdos Dei summi,
tam, et sub typo et qualitatibus panis apostolos ac- quam Dominus noster Jesus Christus? qui sacrifi-
cepisse verum Chrjsii corpus, Audiendus hic itidem cium Deo Patri obtulit, hoc idem, quod Melchise-
est sanctus Gaudentius lirixianus cpiscopus, sxculi dech olnulerat, id est panera ePvinum ; SUUM, scili-
iv scriptor, qui, tracl. 2 ad neopli., ait: < Ilaiiona- cet, COBPUS ETSANGUINEM. > Tuiii subjuiigit: « Vini
bjliter in pane figura accipilur eorporis Christi, quia utique nientio (apnd Isaiam) ideo ponitur, ut DOMINI
novirausex multitudiiie totius huinani gencris uuuiij SANGUIS inielligatur, ET QUOD IN CALICEDOMINI PO-
essecorpus efleetuiii. > Atqui in eodem suriu. 3,. utj STEAMANIFESTATUM EST. > Rursus inquit : NECNOS
infra oslendaro, cap. 19, idem sauctus episcopus SANGUINEM CHRISTIPOSSEMUS EIBERE,nisi Christus
apenissimis verbis tradit hanc ipsam figiirain, sive calcalus prius fuisset et pressus (in passione) et ca-
panein, per jconsecrationis verba revera Ueri corpus licem prior biberet, quera (vel quo) credentibus
Domiui.-tdem pariter dogma ex aliis jpsius Tertul- propinaret. >Stibinde addit : < IJnde apparet SAN-
liani locis deducitur, puta cum sciibit: < Caro ab- GUINEJI CHRISTI IIOIIofferri, si desit vinum calici. >
luitur, ul aninia emaculetur. Caro imiDgitur, ut ani- ^" Htcc quoque subneclit: « Quemadmodutn vino isto
ma consecreiur, Caro CORPOJIE >STSAN.GU)NE CUBJSTI communi mens solvitur et anima relaxatur, et tri-
VESCITUR, ut anima DEDEOsagjnetur (Lib. de Resur- stilia omnis exponitur, ita EPOTO SANGUINE DOHINI,
rect. carn„.c, 8). > Nunquara Pafres dixere carnemI et poculo (sive calice) salutari, ^xponitur (id est
noslrara vesci figura corporis ^hrjsti, sed quideiui deponitur) memoria veteris hominis, et moestum pe-
ipsius corpore et sanguine. Tuin contra Marcionemi ctus qnod prius peccatis ingenlibus preinebatur, di-
ait: « Panig et calicis sacram_nto jam probavimus. i. vinseindulgentiae laetitia resolvitur.> Reliqua prajter-
CO.RP0RIS.ET. SANGUINIS DQMJMCI VEIUTATGM (Lib. V eo illitts epistolse loca, nt unum laniuniraodo me-
contr. Martwn,, c 8). > Alibiliacchabet: <Annulumi morem, ubi confessores laudat, quorum sanctificata
quoque accipjt tuiic primum, qurj fidei pactionemi ora COELESTIBUS CIBIS,post CORPUS ET SANGUJNEM
(in baptismo) interrogalus obsignal, aique ila exifide> Domini (nam ut resisterent tornientis, lunc Cbristi
OPIMITATE DOMJNICJ CQJjPORISVESCITUR (Lib. de Pudir- fideles fortitudinem ab Eucharisiia petebant) pro-
citiatc, d); > Eucliarjstia, scilicei, nam recens J&r- fana conlagia ei idolorum reliquias respuerunt (Cy-
pJUatis.lijqc JEucharisiiaconferebatur;,quod is reper prian., lib, de Lapsis). > Contra jn alios invehitur,
tjt inquiens : < Quatenus qui in sanguinem ejus cre- _ < qui a diaboli aris reverlentcs, ADSANCTUM DOMIJII
dereut, aqua la?arti!i__r-r qui aqna, lavissent, etiami (ita appellabatur Eucharislia) sordidis et infectis
SAJiG.iUNJi_i*owii.ENT (Lib. deBa0.,,c,, 16). > Tumi nidore raanibus accedunt; mortiferos idotorum ci-
in eos, qjii Jjjpjsierant in idoJolatriain, scribendo in- bos adhuc njctantes, DOHLNI CORPUS (id est, Eucha-
gemit, i eas manus admovere CORPORI DOMINI, quse; ristiam) invadunt, quando occnrrat Scriptura divina
dsmoniis corpora conferunt. AJlagunlur i» ordjneini et clatnet, etc Spretis bis omnibus alque conlem-
ecclesiasticumartifices idolorum. Proh scelus 1 Se-- ptis, vis infermr CORPORI EJUSET SANOUINI; et plus
mel Judasi Chrislo inanus intulerimt. Isti qtwiidie3 modo in Dominum raanibus alque ore delinqu-oi,
C0BPDS EJflSJ«c-3«int (Lib. (k Idolol., c. 7). > Htec; qitam cum Dominura negaverunt, > elc, Ex bis in-
satis perspicua pro nobis. At ista Novatores iransi- lelligeie Basnagius poteraf qua: mens ex sententia
liunt, atque in obscuris insiiilunt. sancli Cypriaijj fucrit de EncJiaristia. Nam quod ille
Prtjelerea sanctum Cyprianum pro se teslantemi cavillari perg.it, et forlassis deridere miracula quse-
Basnagius Jaudat, quod is„ dum hajreticos quosdamn dam per Eucliaristiara facta, atque ab eodein sancto
refellit, aqua sola ad sacrificrara ulenles, dixit : episcopo narrata, niliil est quod refellauius, Sive
< Inveniirius vinum fiti.sse quq.dsanguiuetn suurai vera, sive falsa slaluas ejusraodi prodigia, satis inde
dixft. CaHxDomioi non esi.aquasola a.u,tvinum so-1 . j. patet a sancto Cypriano creditam ac depraidicataiu
lum, iiisi utrumque sibi miscealur, quomodo uecc fuisse praBseutiararealem Domini in altaris sacra-
corpus Domini potest esse farina s.olaaul aqua, nisiii pieiito, et potissiraura, cura queradam describit, qui
ulrumque adunatum fuerit (Cyprian., epist. 63). > idolis sacrilicarat. Is, < sacrificio a sacerdote cele-
Somntetiiecejsse est, quj ex Jiiscg verbis Calv,jnjar - brato, parlen) (Dominici corporis) ausus est latenter
oara wnlentiam exsculpere se npsse putat. Certe e accipere, > ui domum dcferrct, u4 tunc in joore
vinum antea fuit, quod ChrUlUSpoqsecrans saogui-- fuit. < Sed SANCTUM DOMINI (id est, corpus) edere et
nem sutun faclum esse djxjt. Neque corpus Domjnii conlrectare non potuit; cinerejn ferre se apertis
ex farina$oi>confieitur, nequ§ ssmguisj;x aqua sola,, uiaiiibiis ijivenit, Docuiuenlo unius ostensui-. est,
aut vino solo. Ex hisce tajijen jnistis per consecra- DOMINUM RECEjjEitB, cuui negaUtr. > Si recessit Do-
lionepi cooficitiir corpuitetânguisClirisli. Sedquaraii minus, ergp is VCJCin sacraniejjlo exislebat.
Calvihrstarumcausa ruinosa sil,hinc iniolligere pos-. Qupd tanieii excessura omnera superat, sanctura
sumus, quando ex liisCyprianiverbisfulcruraaiiquodi quoque Cyrilluiji Jerosolymitauiiin Basnagius, uti
emendfcant, cum ad evertenfja eorum coramenla a sibi inililaptera, producit, locuni eius iiieiiionans,
idem sanctus episcopus et martyr liaecalia subdit:: verbis hisce exorsum : < Quemadraodum enim pa-
983 DE REBUS LITURGICI3 084
nis euchai islicus (Cyrilt. Jerosol., Catech. My- A tano teste, ad communionem fideles manibus sa-
ttag, 3), > elc. Locuin hunc supra, cap. 8 ostendi- crum corpus accipiebant, et < sancti corporis conla-
mus, manifeste favere Catholicorum seiiteniiae.Quod ciu ocnlossanclificabant. >Hoc fuerit inetaphnricura
plus e»l, pudorem orauem exueril oportet, quicun- calaplasma ab Auguslino memoratura. El qiiando
que, dimissis aliis ejusdein sancti Cyrilli iocis, qui- etiam fuerit cataplasina verura, habes in muliere II-
bus apcrtissime staluiiur prresenlia realis el trans- dei excessum, qiiein lamen Kcclesiaininime proba-
substantiatio in Eucliaristia, lectorem suum hisce vil. Quod si alios id geims hominura pioiinn exces-
detinet, quse ne ipsa quidein ejus causam juvant, sus refert Basnagius, nullum ex iis veritati corporis
imo jugulant. Ejtismodi migatoriis armis pugnam Doniiniciin Encharisiia oflicit, cura conir.i appareat,
nihilo secius Basnagiuscontinu.H, inier alia relerens in eos excessus interdurn Christianos declinasse,
saniiaiein a sancla Gorgonia Eucharistix ope rece- qnod ipsam Veritatein iiicnncusse crederent. Interea
ptam. Rera narrat sancttis Gregorius Nazianzenus non ego, sed Christus a Basnagio ejiisque siinililius
ejus frater : < _Egra, desperalis oranibus aliis auxi- in jndicio suo petieril : Cur hisce ariibus adversus
liis, iiilempcsta nocte ad altare cum fide procumbil, Iremendiim Eiicharisi.iar> a me iiistituiee niysleriinn
Eunique qui super ipso houoraiur cura claraore in- pugnasii ? Nonne immanis sceleris rcus es, qui ex
vocans, eic, cum si quid anlily orum pretiosi COR-E B paucis quorumdam Pairum lucis obscuris et dubiis,
POBISaul SANGUINIS maiius recondiderat, id lacrymis et ex popularibus iionnullis factis, Berengarii et
admiscuisscl, (o rera adrairandam I) statim libera- Calvini comraenia extorquere conalus es, ncglectis
tam se morbo sentit (Grey. Nazianz., oral. 11). > interira innumeris Ecclesise raeae documentis, ex
Quilibet hinc deducere cogitur realem pra:sentiam quibus meridiano sole clarius elucet quid de Eucha-
Domini in Eucliaristia; nain quod anlilvpi nomine ristia credendum sit? Salis perspicua verba de hoc
eam Nazianzenus donet, Elias Creteusis, aliiqne mysterio contempsisti. Eranl tibi ad manus aposto-
Gncci docuc: unt nihil obslarc veritali corporis etsan- lici viri, qui prirais Eccleske inese srjeculisflorue-
guinis in sacrainenlo. Quid vero Basnagius? < Gor- runt. Ainbigua taiiiuininodo qnredam eorura verba
gnniaj faclum scelns inerilo existimandutn, si Eu- pro tua opinmne arripuisse, eaque duntaxat plebi et
charisiia ipsissimum corpus Christi esset; > hoc lecloribus tuis incautis inculcasse contentus, reli-
tamen < non rnodo non vituperat Gregorius, vertim qua, e quihus apertissiine deducitnr vera senleniia,
etiam laudibus elfert. > At haec dicla ad fallendam aut non quaesisti, aut contempsisti. Tot priorum
pleliera Protesianiiuin, et si lieri posset, indocios s_!Culoriim,et prasertim quarti et quinti sa:culi Pa-
eiiam quosdam Catbolicos. Certissima tunc erat fi- tres, in asserenda reali prseseniia in sacramento
des de veritate cnrporis Domini in Eticbarislia; no- 0'' altaris concordes, oraniurnque Ecclesiarum lilurgias,
vit autem Basnagius, uti vir eriiriitus, laicis quoque ejusdem veritatis testes, et perpetuum hac de re
tunc licnisse contingere Eucliaristiara, nam coiu- totius Ecclesiaeconsensura ad lempora usque Beien-
municantibus in mantis dabatur, acdomum imerdiim garii, Zwinglii, et Calvini, a Calholicis produci et
deferebatur. liliinam ergo scelus ab eo excogiiatum? inciilcari vidisti; nonne liiuui erat diligenler consu-
neque enira aliud Gorgonia cgil, nisi aut coinmii- lere, sincere expeudere, et humili judicii tui sub-
nionem accipere, aut sanctum corpus lacrymis permissione amplecti, riimissis tot cavillalionibu-, qui-
fusum suo corpori admovere. Contra ex isio eliam bus bactenus usa est novatorum secla ? Quam ju-
facto aitentus lector percipiel quas tunc furet Na- stam exciisationein arihibere possint ejusmodi nova-
zianzeni ejusque sororis de Eucharistia fides. Inquil tores, ipsi viderint.
idem sancius vir, Gorgoniam imitatam fnisse mulie- CAPUT XVI.
rem evangelicam, quse, tangendo Christi iinibriam, Sacrificium verum in sacra mista ex velustissimis
profluvio sanguinis liberala est; uti et alieram, quae Ecclesiarum Occidenlaliumliturgiisconfirmatum.
olim lacryniis Christi pedes rigavit. Contigerunt Primus post tot ssecula Luiherus internecino odio
illrjeniediatexaut immeriiate verum corpus Domini; - in EcclesiamRomanam fervens, eta diabolo edocius,
j>
si illas imitata est Gorgonia ; ergo et ipsa in sacra- ut ipse fatelur, imperterrite sacrificiume sacra missa
mento idera sacralissimum ac verum corpus conti- abrogavit, alque uno vino sine aqua consecrationem
gisse dicenda est. Alterum exeraplum profert Basna- calicis peragendam statuit. Ecclesi» primiiivae,et
gius ex sancto Augustino adversus Jiilianum (Lib. Patrum consensus, et potissimum Justini, Irenaei,
iii, c. 1"._, olim 146). Clausis oculis puer natus, Cypriani, elc, eidem objiciebatur. At ille, ul est
cobsrentes adhuc palpebras quinquennis gerebat. apud cardinalem Bellarminum, regerehat in libro de
At eas aperiendas medicus se promptum eshibuit. abroganda missa : < Profiteor in primis adversus eos
< Non boc religiosa mater perroisit; sed id cOecit, qui clamaiuri sunt, quod contra ritum Ecclesiae,
imposito ex Eucharisiia cataplasraate. > Ex hoc contra statuta Patrura docuerim, niliil horum me
Basnagiusdeducil, non credidisse raulierem corpus auditurum. > Similia habet in libro contra Regera
Domini in Eucharisiia conclusum. Imo, dicirausi Angliae. < Ultimo, inquit, dicta Patrum inducil rex
nos quia credidit Eum ibi concludi, qui cceco naloi pro missaiico sacrificio, et ridet meam slullitiam,
oculorum usum donavit, ideo ad filium suum sa- quod Solus velim sapere pra»oranibus. Hoc est quod
Haiidiimlllius contactu esl usai Cyrillo Jernsolymi* ttixi«Thotnlsiko- Mlmt hdb.re riiliii,quodproducanC
985 DISSERTATIO.CAP. XVI. 98«
nisi mullitudinemhominum,et nsiim antiquum. > Iia A l tina cum in GraecaEcclesiaa lot sxculis Deo offertur,
ille, hisce dicleriis, et creterorum conteraptu, solitus e Protesianiiom coelibus proscriplae fuere, ingenti
dimicare. Tum in libro de roissa privata : < Itic non cnra detrimento honoris Deo debiti. Grabii verba
raoramur (inquit) si claraitent papistae: Ecclesia, accipere catliolicis Iectoribus volupe procul dubio
Ecclesia; Patres, Patres. Quia, ut dixi, bominum erit. Ilfec ille habet in adnotationibus ad lib. iv, cap.
dicia aut facta nihil in tara magnis causis curamus. 32, sancti lrenari : < Certnm est Irenaeum.acomiies,
Scimus enim ipsos prophetas tapsos esse, adeoque quorum scripta hahemus, Patres apostolis sive co-
apostolos. Verbo Chrisii jndicamus Ecclesiam, apo- revos, sive proxime succedentes, saneiam Eucliari-
stolos, ideoqueipsos angelns. > Denique in libro de sliam pro novaelegis sacrificio hahuisse. Atque hanc
Captivitate Babylonis : < Si nihil, ait, habetur, quod non privatam particularis Ecclesirje,vel docttiris, sed
dicatur, tutius est omnia negare, qtiain missae sacri- piiblicam universalisEcclesisedoctrinara atque praxin
ficium esse concedere. > Ilsec referre placuit, ut fuisse, quam illi ab apostolis, apostoli ab ipso Chri-
quale fuerit, quantaque superbia inflatum Lutheri sto edocli acceperunt. > Tum referl sancti Cleraentis
ingeninm, ex ipso intelligas. Sed, quod in primis Romani verba, aliosque ariliquissimosPatres innuit
horrorem inculii, eumriemaudiaraus (uti B.Jlarminiis ejusdem doctrinseet vcritatis tesles. Deniqne pro
tradit) in formulamissaeproEcclesia Witlembergensi B * sacrificio Eucharislim non deesse ait < Anglicanae
haecscribeinem : < Sequitur tota illa abominatio, cui Ecclesiae doctores, ex quibus unura nomino, tam
servire coaclum est quidquid in missa prseccssit, doctrinae, quam pietatis eximiae virum, Josephum
unde et ofTerloriumvocatur, et ab hinc omnia fere Mediiin, ut pole qui peculiari tractatu de sacrificio
sonant ac olent oblaliones. >.Et infra : < Proinde Christiano, Anglice scripto, hanc rem egregie pro-
oronibus illis repudiatis, qnaeoblationem sonant ciim bavit et illustravit; ab omnilius proinde theologiae
universo canone, reiinearaus quae pura et sancla studiosis pneserlim sacri presbylerii candidatis dili-
stint. > Ita ille. Ad aboiendum postea sacrificiuni genter legendo. Aique hujus non solum senientiae,
lubentius convolarunt Calvinus, ejusque grex, ad sed et voto in fine cap. 8 expresso, toto corde sub-
quos sese adjnnxere Anglicani, ut potc qui realem scribo; atque opto, ut postquam miilli pii doctique
Christi praeseniiamex Eucharisiia excluserunt. Eo e parte Proteslantium viri, hunc Lntheri el Calvini
usque progressus est Calvinus, ut incruentum missas errorem, ac veram apostolkae Ecclesiae doetrinam,
sacrificium appellare non erubuerit pestilenlissimum bene agnoverunt, hujus qunque sanctissimas foruiiilas
errorem. Ita impudentissimi hominum non nostri jiturgicas, quibus diclum sacrificium Deo oflertnr,
tanliim temporis Ecclesiara catholicam, sed et prio -_ ab illis raale c suis coelibus proscripias in nsutn
rum saeculorumproscindiint, ac nequiier concnlcant, revocent, et liunc summumdivinaeMajestati honorem
cum tamen certo certius sit vel ipsos apostolicos delrite reddant. > Ita Grabius; cujus verba uti con-
viros, eorumque successores, per quinque continuata solationi fulura sunt Catholicis Romanis, ita efficere
aacula agnovisse, non secus ac nos, testamenti novi possuiit atque deberent nt non leviter Protcstamium
sacrificiumin missa. Mitioresergo Lulheri et Calvini aniraos in posterum couscientia remorderet. El sane
asseclae hujusmodi quidera sacrificium negare non quantum ejusraodi confessio et votiim, ab hoinine
audent, at unum coniendunt non esse hoc veruin doclissiino piolectuin, qui in Catliolicorum castris
propriumque sacrificium, cuin, ut ii arhilraniur, roinirae militabat, obesse in posierum possel Lulhero
primitiva Ecclesia niiuime corpus et sangiiinem Deo et Luilieranie communionis decori ac placitis probe
obtulerit in sacris mysteriis : quod tainen Catholici perspiciens Joannes Franciscus Buddeus, publicus
et olim semper factum, et adhuc fieri docent. Quae- apud Lipsienses llieologiie Professor, adversus Gra-
siionem hanc Samuel Basnagius Calvinista, supra bium in arenam descendere statuii. Itaque edita, uti
nobis memoratus, agitavit in Annalibus politico-ec- ex Actis erudilorum didici (Act. Erudit. Lipsim, an.
clesiasiicisad aniiura Christi 53, cap. 67. 1713) dissertatione, id fortasse consecutiis est, ut
Eodeinfere tempore, hoc est sub initium praesentisJJ n conterraneos suos, ac praecipue gregalium sitorum
saeculi, Joannes Erneslus Grabe, Anglicante sectarj vulgns, in officio continueril; salis enim in despe-
acerrimns pugil, sancti Iremei opera edidit, ejusque ratis causis est in arenam descendere, nt populo
sanctissinji viri senlenlias, qiianlis poluit viribus, imperito persuadeatur, dubiara saltera restasse vi-
ad soaegenlis palaiura accommodavit.Attamen, nimia ctoriam. Si Basnagio, si Buddeo credimus, nnlla
verilalis luce victus, ingenue conlesstis est Euchari- tempore Christi atque apostolorum menlio sacrilicii
stiam verum novae legis sacrificium esse (Grab., occurrit, et ne ipsa quidein vox missaecognita fuit;
adnot. ad l. iv, c. 32, S. Iren.). Irao se optare palam apud sanctum Jusiinum saccttli secmidi a Cliiisio
professus fuil, ut, < postquam mulii ex Protestan- naloscriplorem, qui tam accurale de Chrisiianorura
tiiini numero httnc Lutheri et Calvini errorem ac mysleriis scripsit, et ad mintitias usque descendit,
naevtnn agnovere, > atque ab apostolica doclrina nolltim sacrificii, eoque niinus propitialorii, vesti-
descenriere senteniiara de sacrificio miss-e aniinad- giura comparere, nec oblationes, quarura raeminit,
verterunl, missa quoque in usum revocaretur. Malo huc quidquain conferre, cura ct oblationes lierenl de
quipjie ingenio sanctissimse incruenti sacrificii for- inaniinalis, quae tamen sacrificii veri materia non
multe liturgicsei quibus idem sacriflcium lurn in L«« «rant i neque e Justini dialogo cum Tryphone Judaeo
987 DE REBUS LITURGICIS 98»
arguait-iiu-) peti posse. Idem ii asserunt de saeeuloAi trocinium adduxerit Pfaffius, atque initium ducanras
Eceteste terlio; el quamvis oblatio pro mortuis e Leoniana el Gelasiana, quae Gregorianani praece-
praecipuumsacrifieii missalici praeludium exstiterif, dunt.
ac rituum, caerenoniarum, symbolortimque nimia In prima, scilicet, Leoniana, oecwrrit divinum sa
veneratio, ab apostotiea simpliciiate et puritata crifictum; Sacrificium placationis et laudis. Sacrifi-
abtu__ns aceesserit, nullum lamen ex prioribus sse- ciumtibi, Damine, pro sanciontm martyrum natalitiis
culis < ad septimi inititnw > usque produci lestinio- immolamus. Certe sacrificii noinine plura designan-
niuro posse, quo evincatiir veteres Chrisiianos < salur iti litteris sacris, translato proprio nomirie ad
crificitini propitiatorium > in missa agnovisse. Sed varia pietatis otitcia. Gum in missa Romana hoc sa-
etiisdem fenne tcmporibus alteram dissenalionera, crificium laudis inveniunt Proiestames, non ulira
mihi minime visam, evulgavit Chrisiophorus Mal- pergunt. Sed ibi etiam requiraut ac invenient sacri-
thaeus Pfaffitis,Tubingaeinler Protestanles iheologus, ficium placationis,quod efiain tn Sacramentario Ge-
in qua de oblalione el consecraiione veteri eucha- lasiano legitur ad diem xi Kalendas Decembres in
rlstica disseruit, ubi monstratura a se ait < exslitisse festo sanctce Cieciliae,uti et in Gregoriano, et Go^
i„ lildrgiis, qure ame Gregoriuin celebratae fuere, lliico : IIwc hoslia, Domine, piacaiionis et laudit.
varia egregia, nraxime quae contra sacrificiuincor- B " Itidem in Lennhraoreperient immotari sacrificiumin
p_m Ch#i-ti in Eucharistia repeiendum urgeri pos- missa. Immoiationis autem voce vet ipsi etliiiici
sint, ex IHurgiis Graecisdesumpta, poslea ex parte scriptores verum sacrilicium desiguarunt, uti ex eo-
a_rogata. > rum verbis, qrae referre'superfltium fbret, evincilur.
Equidem non mihi sumo in densam illam inter- Immotare enim supponit victimam et hostiani ani-
pretaiionum, cavillalionum, omissionum silvam in- malam. Rtirsus in Leoniano haec prajtatio habetur :
gredi, quibus Protestantes hactenus usi sunt ad Vere dignum; quit enirrtaut possit, aut audeat a tua
ervertendutn, si fieri posset, verura. ac proprium litudc cessare, perpendensmirandm disposilibnis effe-
riiissaesacrificinm. Insignem virum cardinalem Bel- clus, qtiod de substanliiegenerepeccdtritlsirnmaculata
larminum, aliosqne noslros scriplores polemicos hosiia gigneretur, cujus, pro ejusdem naturm reatu,
adeat, quisqnis hac de re edoceri plenius cupiat. possis rasioEATiONE PLACiRi ? Habes liic hostiam,quae
Duo tanlum hic raihi propono : scilicel, ex antiqtiis- iricruento sacrifleio immolatur, id est, Cliristus, et
Simisomntum Ecclesiarum liturgiis ostendere perpe- quidem ad Deum placando erga nos peccatores ;
tuum fuisse universae Ecclesiae consensum de vero neque enim haecad Crticis, sed ad RfissaeSacriflcinm
etnon imaginario sacrificio altaris. Tum majori, A sunt pro Llturgiai more referenda. Supra ex eodeni
qua potero, brevitate palam faciam, quara concordes Leoniano, Gelasiano, et Missati Francertimj dedi>-
cum sacris liturgiis pergant Palres, qui primis Ec- nius spiritualem HOSTIAM , qum mlro ineffabitiquemy-
clesi* saecnlisfloruerunt. Uno etiam itineie dedu- sterioet IMMOLATUR temper,et eaderrisemperOFFERTUR.
cetur lector ad inlelligeudum quami flagitii apud Mense Junio in LeonianO in sanctorum Joannis et
Deum sit reus, qui non anle sxculum Christi Pauli festo; HOSTIAS altdribus tuis, Domine, PLACA-
septiraum suis tribulibtis vendilavil natum sacrificii TIONIS imponimus.Easdem hoslias placationis reperi-
propitiaiorii dogma, quo nerape Deus propiiius red- raus in Gelasianoet Gregoriano, Julio mense in Leo-
ditur erga vivos aique defunctos fideles, eorumque niano se nobis otferl SACRIFJCIUM SINGULARE, quod
peccala dimittit ex ipsius sacrificii virlute. Heu! Majestati tuw et semperBEDDITUR el debetur. ln ipso,
qnanlam slragem (exclamare liceat) coslestiChri- atque in Gregoriano : HOSTIAS tibi, Domine, deferi-
stianorum religioni iniulere novalores, tlura pr;e- mus IMMOLANDAS, clc. HosTtASlibi, Domine, suppli-
seiitiam realem Christi, hoc est, ineffabile illud ciler IMMOLAMUS, hoc est, Vivuincorpus et sanguinem
divini erga nos amoris prodigium, abrogarunt; prae- Domiriisub speciebus existenles; quod infra confir-
lereaque verura sacrificiura, quo non ipsi caruere matum videas in Natali Domini his verbis : Munut
Judaei, ab Ecclesia abjecere, boc est, quotidianum 1j,populi tui, Domine,ptacatus iniende, quo non altari-
illud divin* gratirc fjerarium evenerunl, per quod bus tuis ignis alienus, net irrationabiliumcruor effun-
redimere posse peccata uostra nobis dedit clemen- dilur animalium; sed sancli Spirilus operantevirlule,
tissimtjs oniniiim Paier! Verum ubi ostendamus, SACRIFICIUM jam nestrum, CORPUS ET SANGUIS ESTIP-
ejusmodi doginaia, non ex novaiioue facta ab Ec- SIUSSACERDOTIS, Christi Domininoslri. Eu transsub-
clesia, uti tncxcusabili temeritale sseculo Christi[ staniialio, ac verum sacrifieium. ibidem in Natali
quarlo facttira conlendere videutur Protestantes,, Domini: Vere dignum. Tttw laudis HOSTJAM jugiter
grandi ejus teraporis Paires infaraia onerando, sedI IMMOLANTES : cujus figuram Abel juslus instituil,
ex pereimi Ecclesiaecatliolicaeconsensu ab aposlolis; agnus quoquelegatis bstendil; celebravit Abraham;
descendere, recogilent ii se ad tribunal Christi essei Melchitedech sacerdos exhibuil; sed verus Agnus, et
sistendns, qui ab ipsis rationem exigel de novalione, alernus Ponlifex hodie nalus Chrittus Iniptevit. Ibi-
non ab Ecclesia, sed ab ipsis facia cutn tanta norainisi deiri in Nalali Domini : Tot sensibushodierniim, Do-
el unitalis Clirisiiana: perturbationc, et iunumera- mine, SACRIFICIUM celebramus,quod nobis ipsius sacri-
bilium aiiimarum deceptione. Age ergo videanius,, ficii sunt nala primordia. lbiJem, et in Gelasiano ad
jurene vetuslissimas liturgias in sua: opinionis pa- jejunium decimi mensis : SusciPE,,_>omine,SACRIFI-
989 DISSEP.TATtO.CAF. XVI. 99t
cuiu, cujnttfi voluiMidignanter IMJIOLATIONE placari. Asex
j prisra Eeelesiaesaeeul*neminem eredidiaae, per
In Leoniaaoad missatu 3, mense Septembri: Ul HOC sacrificium altaris Beum fitri propitium fidelibusvi-
TUUM SACJUWESTBSI »-» sit nebis realus ad petnam, sed vis alque defunctis.
fial iniercesti»saiutaris ad ve.niam;sit abolilio peccalo- Parem de incriujnto sacrificio dncirinam exhib.t
rum, etc, Swjili oratione adluic ulitur Ecclesia Ro- Sacramentarram Gothicum * venerabHi eardinale
mana in Qu*kagesima. Thomasio editum. Ibi haecpraefatioin tradiiione sym-
Ad Sacr_*wiUaritimGelasianum procedo. In. Vi- boli : Adi.ni ergo (Christe) rogamus, et in medittm
gilia Theophania: tegitur: Tribue, qumsumus,Domi- nosiri adsiste; et qui nos lunc reparasti per crucem,
ne, ut EUMffastpitibus IMIUOI.EM.S SACR-r«2iis, ETSU- PEKTSTUM IMMACULATUM PANEM ET SANGUINEH tierum
MAMUS, QUEM veuturat solemnitatis pia mttnera prmlo- lapsos repara, ut le advenire in noslris cordibus sen-
quuntur. Feria 2 pnst DoniinicarasecnndamQuarira- tientet, exeamusobviamVui,eic tn vigitia Pasehatis -.
gesiraae, et in Gregoriano Dominica deeima post Ulin nebis HOCvecipientibusHOLOCAUSTtH, pdeeits,
Peniecosien : Concedenobis Itmc,qumsumus,Domine, quam speramus, habeamus.Et in praefatione: Dignum
frequentart mijtsieriii,quia quotiet niuus HOSTI.* cele- et justum esl, noi-tibi iaudes dicere, et KOSTIAS IMMO-
brutio commemoralur, opus nottim REDEMP.JONIS LARE,ete. Te ortmus, tjr HHCSACRIFICIUB tua benedi-
exercetur. Eeria . posl Pascha: Sutcipe,qumsumus,]_f ttionS benedicas,el Spirtius sancli tui rore prrfuhdas,
Domine, UOSTIAS REDEMPTIONIS kumanm, etc. Et in ut iit bmnibutlegitima EUC-ARI-TIA. In tiie Paschatis :
praefaliona: Qircumdanies allaria tua virlutmi, el in Mmte famulmtes devota per HCJBSSAGRrntrrIMMOLA-
IPSJUS.AGNI IMMACULATJ arjnitionegleriantes, qui seip- TIINBW rojajnw», etc Feria & posr Pasclia : Hic enim
sttmpro nobk oblulil imtnolandum,ut GORPOHE EJUSET est AG-NUS DEI, unigenilus Fitius tuus, qui totlil pec-
SANGUINE, quo - peceaiisredempii lumui, ad mlernam canmi muitdi; qui se pro nobis offerendonon desinit,
vitam SACBiFiGiis COBLESTIBUS BASCAMUR.. Dominica3 nosqneapud te perpetuaadvocationedefendit, qui nun-
post clausum Pasclue : Deut, qui not per IIUJUSSA- quam moriiur IMMO_ATUS , sed semper vivtt occitus,
CRIFICII veueranda commerciauniut tummmDimnila- eie. in missa dominicali : Pretemur, ut harc, qum
tis parlifipei tffteisti, etc. lbi, et in Gregoriano ad oblata tunt, benignnsassumat; nullum unquam ex his,
feslui- sa«-tomtm Cosraae et D-niiani : ln tuorum, pro qurbus HOLOCADSTA franguniur, tmmeris sui exte-
Domine, pnfmm motte jusiorum, SACBUTGUJM ISTUD rum esse patiatur. Item : Magnum hoc munui miseri-
OFFERIMUS, de quo martyrium tumpsit omne princi- corditktue?est, qui riobisdocuit(CEDEIHPTIONI. NOSTR*
piuni.NoijisOclobris,in lesto SS. Marcelliet Apuleii: SAGKIFICIA eelebrare, sictit bblulit Dbminusnrnler Je-
Majestaum tuam nobis, Domine, quwsumus,H.ECHO- stts Christus in terris. Et in praefalione : Digimm el
STIArtddat IMMOLANDA placatam, etc ln missa Dorai-C ( justitm ett, immense Deus, et Paler Domiriinoslri fesif
nicali: OBLATJO, Domine, tuit aspectibus IHMOLA.NDA, Chrisli, qui formam sacRiricii PERENmsiristituens,
elc SACJIIFICIIS, Domine, placatut, OSI.ATIS, ete. Ibi, se tm PRJMUM o-TULiT, el PRHTS DOCUJTP OFFERRI.
ut et in Giegoriano: Suscipt, Domine, propitialus lo Mrssali quoque antiq-issimo Francorum, quod
HOSTIAS, apibut, te placari voiuisli, et nobis salutem praelaudatiis cardinalis evulgavit, haec leguntur :
poteniipielaU restilui. Ibidem : Prolegat nos, Domi- Deus, cui omnium sucrificibrum varietate ftnita, HO-
ne, queibumus,BOSTIA SALUTARJS, et QU_Sad honorem STIAMnunc offerimus SINGULAREM. In vetoslissimo
tui nominit IM-OLATUR, nubis prosit ad veniam. Paria etiara MissaliGallieanonptid enmdem Thomasiam te-
nobis exhib-t Sacraraeniariura Gvegorianum, raqu» ghurin-CoenaDomini : Hanc igitur oblationem, quam
ad Dominicam3 Quadragesim» liaechabeniur . R*c tibi offtrimm ob diem jejnnii CcenceDemini, in quo
BOSTIA, Domkbt,qumtumus, mundet neslrtt delicla, el Dominusnoster JESUSCHRJSTUS Filius luus in novo
SAcaieiciUM CELEBRANJMJM, tvbditorumtibicmpora men- lestetmentoSACRirresHBi RWUMINSTITGIT, rfant panem
letqtte tamctifieti. Feria i pMt Pascha: SACMFICJA;et vinnm, qum MetcnisedechW prmfiguraiionefitturi
Domiue, patcJtatibmgaudiii JMMO-AMUS, quibus Eccle- musterii sacetdos obtuletot, IN SACRAM-NTUM SUICOR-
sia mirabititeret patckur et nutrilw. Dominica8 post PORISET SANGUINISTHANSFORMAVIT. H___eatadem ora-
Pentecoslen : Deus, qui legalium differenliamhostia- 0] tionem, uti supra vidimus, adlrihet Ariibrosianalilur-
rum UNKI8 SACRJFiCii PERFECTIONE sanxisli, accipe SA- gia. Denique in Gregoriaira, Golhica, et Mozarabica,
CBIFI«IU)1(S dmiistibi famutis, ietc. Dominica 11 post ad sacrum diem Eptpiiaiiiae,oratio isia occurrit: Ec-
Peiiiecostea -. Tibi, Dotnine, »Ac*nriciADICATA RED- clesitt tum, qmesumus,Dtsmine,dona propithts intuere,
DANTUR, 4WMK sic •_ ItonoreMttominis tui deferenda quibus non jam aurum, tims «t mgrrha profertur, sed
tribuietir ut eademreinedia fieriuoslra prmstares. Do- quod eisdem muneribus DECLARVTCR, MMOLATUR ET
niisie» 15: HOSTIAS, awesumus,Domine, promiiusin- SUMITUR. Quid ver« liac de re in tlispaniis anle an-
lendc, qumsmcri*aliaribm «xhibemus,ul nobis indul- nuin Christi 505 «red-retur, docebtt nos sanctas
genttamlmgiendo, luo nonunidewthonorem. In missa Leander Hispaleitsi- episcoptis, inqui«ns : < Sactift-
speciati sacejrdoiis: SAC»IFICH vrossenus,quceso,Do- cia certe tdcireo pecudum litabaotw, quia VERUM SA-
mine, eMirriO, ntea expurgetfaeinora, per quod lelius CRIPICIUM, hoc esl, Chrisli corpus etsSftguiuei», ilgu-
mundi velmsti relamri peccata. Quod liturgiae de sa- rabant. Venit Veritas, umbra discessit. Venit VEKGM
crificio pwpilialorio Ijalient, saacli quoque Patres SACRJFKIUM, et cessavit hostia pecudum (S. Leand.
saepeiratitl-ftnuji, ila ul mirura sri,qui sit inter Pro- Hisp., c. 7 Regul. de Instil. virg.). » Atque liacteuus
teslanles inventus, qui scribere veritus non sil, per Rotnanae,aliarumque OccidentaliumEcclesiarum an-
991 DE REBDS LITURGICIS 99»
liquissima et perspicua documenta de incruento ac ALitiderocelebrisest
i aptid Graecos.Ibi in Sabbatoante
propiliatorio sacrificio. Sed amequam perpendatur Pascha I post consecrata sacra dona dicit sacerdos :
quid ex hac navigalione emoluraenti resultet, juvat Rex J regnanlium,et Dominusdominanliumprogreditur,
et Orientem petere, ac sciscilari qnsenamin iis reut t mactetur,et detur in cibum fidelibus. Eum aulem
gionibusde eoderasacrificiosit tot Ecclesiaruinctiam prmcedunl / chori angetorum, elc In Constitutionihtis
inter se dissidentiuin sententia. 'apostolicis,quaruni cerle auclor ad prima Ecclesiae
saeculaspectare vidctur, sacra liturgia refertnr (Lib.
CAPUT XVH. {vm, c. 12), in qua lum post verba Domini consecra-
OrientaliumEcclesiarumconsensusde vero ac proprio ,toria, et iterura post invocationem sancti Spiritus,
sarrificio
' in missa. i
OBLATIO comraemoratur.Idem vero atictor, ut osten-
Dupliceraoblationem Ecctesia Romana in sacris 'dat a Christo perfecta fuisse instituta veteris legis,
mystcriis observavit; alteram nempe panis et vini ait: < Pro sacrificio cruento RATIONALE, INCRUENTUM
oblati, antequam consecrarentur; et alteram, post- ETHYSTicuH insiituit, qiiod in roorlem ejus propter
quam dona ipsa in corpus et sanguinem Dominisunt syinbola celebratnr, SACRIFICIUM CORPORIS ETSANGUI-
immutata. Graeci vero, aliique ex Orientalibus tri- NKS DOMINI (Lib. vi, c. 23). > Vera ac propria sacri-
"
plicem videntur adhibuisse oblationcm. Priraa cum B liciafnere Judaica, cum lainen unibiaetantura fuerint
panem et vinum, oblata olim a populo, sacerdos of- sacrificii nov.e legis, in quo est verilas; et nihilomi-
fert Deo. Secundaiuperagii post verba conseciatioms nus sacrificiuninostrum uti imaginarium et impro-
Domini,Terliam vero post invocaiionemsancli Spi- prium appellare Protestantes audent. Sed cedo li-
ritus, quo tempore completam perfectamque conse- turgias Orientalium reliquorinn, quibus utuntur Ne-
cralionem Graeciarbitrantur. Ex iis qtise supra altu- storiani et Eutychiani Syri, sectasvidelicat a mille
limus cerlum, certissimumque est eos in tertia sal- et (recenlis annis ab nniiaie Ecclesiae catliolicaedi-
tem oblatione flrmissimecredere se non maierialem vulsse. Eas, ut supra innuimus, typis coraraendavit
panem ac vinum offerre Deo Patri, uti Calviniawa Renaudoiius. In liturgia Syriaca, siveCoptica.sancli
secia opinaiur, sed quidera ipsuni verum, qiianquaM Basilii, sacerdos in oratione post lectionem Evange-
invisibile,corpus et sanguinem, sub visibilibus spe-> lii ait : Dum offerimut libi TREMENHUM HOCET IN-
ciebus existentia, hoc est, viclimam illam et ho- CRUENTUM SACRIFICIUM. In aliis qnoqtieliturgiis ei apud
sliam, quae e cruce pependit, spiritualiier tamen, et 1'atres appellatum invenimus tremendum istud sa-
sine sanguine in sacramenlo mactatain. Bvoica ap- crificium; quae sola vox supercinineniem raajesta-
pellabanl ii sacrificium, sive liostiam , el quidem tera sacrificiiCbrisliani indicai, et qiianium hocJu-
-vaif-axrov, id est, iiicrueniuin, ut idem esse sacri- daicis praecellai. In oratione ad osculum pacis haec
ficiumaltaris cum sacrificio crucis oslenderent, cum sunt sacerdotis verba : llmc in nos peccatoresgratiose
nullitm aliud discrimen intercederet, nisi visibilis contulitli, ul ea administraremus, et per ea sanclifi-
sanguinis, quo crux conspersa fuit, et qui in mystica caremur, cumFilii lui dtspensationemnobis exhibui-
altaris immolatione minime oculis astaniium appa- Sti, ClSACRUM RJTUM ISTIUS SACRIFICII INCRUENTl (lia-
rel. In consiietaCbrysostomi missa apud Goar (qua didisti). Nec enimillud esl sanguinis legalis, auljusli-
lale excurrens Graecorum, Russorum, aliarumque tiw corporew, sed AGNUS ESTSPJRITUALIS, gladiusque
genlium religio in sacris uiitur) sacerdos ait: Fac rationalis el incorporeusin HOCSACRIFICIO , quod libi
nes esse dignos,qui OFFERAMUS libi precesel supplica- offerimus.En iierura quaesit vera ei inetfabilisobla-
tiones, ET INCRUENTA SACRIFICJA, sive hostias et vitio in sacrificionovi testauienli.
ctimas incrucntas. ChristumDominuminfra alloquens In Syriaca liiurgia, quae sancto cuidam Gregorio
et deprecans, inquit: Fac me idoneum,virtute tancti iribuitur, sacerdos dicit: OFFERAM TIBI HOCSACKI-
tui Spiritut indulum gratia tacerdotii, ut huic sanctm FICIUM, RATIONABILE, INCRUENTUM, in remissionempec-
tux mensmastittam, el lititmsanctumel immaculalum catorum meorum, veniam deliciorum populi lui, re-
corpusac pretiosumsanguinemconsecrem.Tu enimes T» -r quiem et refrigeriumpatrum noslrorum,qui ebdormie-
oui OFFERS ETOFFERRIS (aut si mavisoffereris)ASSUMISrunt. Mirabilem hunc effectum sacrilicii iucruenti
i r DisTitiBUEitis,Christe Deut nosler. Ex quilius ver- depraedicatumvideas in aliis lilurgiis, et npud sau-
Iri- imelligis quid revera in sacrificio offeratur. Post ctos Patres; et sunt nihilo secius qui propiliatorium
rioiuinicacmisecrationisverba sacerrios secreto haec negare audent ccelestehoc sacrificium.Accipe nunc,
profert: Offerimustibi rationabitem(sivespirilualein) quid habcat liturgia GraecaAlexandrina, nomen san-
liunc el incrttenlumculium, y.«zptiav,quo etiam no- cli Rasilii prfclerens. Ibi quoque repetitur : OFFERI-
inine riesignabatur Eucharistia. Rursus post invoca- MUS TIBITREMENDUM HOCETINCRUBNTUM SACRJFICIUM.
lionem sancti Spiritus, qua pelilur, ul Immuiet pa- Et infra, quae nuper vidimus : Deditti ttobis HUJUS
nem el vinirai, ut fiant accipientibutad remissionem I SACiuFicnRITUM, in quo non legalissanguis,non car
peccQtornm(quo tempore nulla supcrest dubitalio,, nis juslificaiio, sed AGNUS SPIRITUALIS EST,elc. Infra
quin Graecicredant reali.er in sacramento corpus ett post coramunionem ait sacerdos: Digni facti mini-
sangiiinem Domini).iterum sacerdos ail: Offerimus i slrandi altari sancto tuo, qui tibiobtulimus immacula-
tibi rationabilemhunc cullumpro his qui in Christore- tum CORPUS el pretiosum SANGUINEM magni Dei et
quiescuni.Paria liabenlur in roissa taricii Rasilii)quee 9 Balvateri*nottri Jtfsti GmtiiTi,m> Iri commUniW
993 DISSERTATIO.CAiP. XVII. 994
cobitarum Syrorum liturgia ita precatur sacerdos: A 1 det: Amen. Tum diaconus alia voce dicit: Benedic,
Quem vidit Motes in rubo, et Ezechiel super currum, Domine. Iterum atque iterum per OBLATIONEM HANC
IPSEPONITUR SUPER ALTARE, ACCIPIUNTQUE ILLUMpO- SANCTAH ET SACRIFICIUM PROPITIATORJUM, qUod DEO
puli, et vivunt.Deus, qtti per misericordiamtuam sus- PATRIOBLATUM, tunctificalum,complelumel pcrfeclum
cepisti tacrificium justorum anliquorum, SUSCIPE per est per illapsumSpirilus sancti, etc Anle comraunio-
misericordiamtuam SACRIFICIUM NOSTRUM. Infrainquil: nem dicil diaconus : Vitules cmlorumstant uobiscum
DeUS, TUFACTUS ESSACRIFICIUM ETTIBl SACRIFJCIUM in medio sanctuarii, et ministerium exhibent CORPORI
OFFEBTUR. Suscipe hoc sacrificiumpre anima N., etc FILII DEI, QUIIMMOLATUS ESTCORAM NOBIS.Contor-
Dura laval manus , hisce verbis precatur : Ut sine queanl hic, si possunt, novatores. in liturgia Co-
macuta tracterixsacramenla tua adoranda et divina, el ptica, quae sancto Pelro apostolorum principi tribui-
cumcontcientiapura OFFERAM TJBISACRIFICIUM VIVUM, tur, post invocatioiiemsancti Spiritus hsechabenitir:
quodplacealDkiniiati tuw, el SIMILE SITSACRIFICIO TCO i Per BOCSACRIFICIUM, quod manibus noslris peccatrici-
glorioto,Domine,el Deusnosler.Post orationem fractio- bus tibi OFFERTUR, Domine, etc llidera in lilurgia
nis haic in primis considerauriapronuntiat sacerrios: appellata duodecim Apostolorura, post iuvocationem
Ita vere pastut,esl Deus Verbumin carne, et immotatus haec leguntur: OFFERIMUS libi, Domine omnipotent,
est el fractus in crucifixione,etc Ita credimuset con- B 1 SACRIFICIUM noc DIVINUM, etc. lii liurgia sancti Rara-
fitemur; et ita prmdicamtts nuc ESSECORPUS ISTJUS dali sacnrdos ait: OFFERIMUS IPSUM (Filniiit tuum) tibi
SANGUJNIS, ETHUNC ESSESANGUINEH HUJUSCORPORIS.deprecalorem pro nobis, ul in eo et per eum liberemur
Deinde margaritam, sive particulain, quam fregit, a judicii venturi damnatione, etc. El in lilurgia Joan-
miltit in calicein. Alia oratio sancti Jacobi succedit: nis Psasorensis posl invocationein sancti Spiritus
Pater veritatis.-ECCEEILIUSTUUS,HOSTIA TJBIPLA- banc oralionein sacerdos adhibet : Fitium tuutn dile-
CITA: ILLBM tuscipe, QUIPROHE HORTUUS EST,et per Clum,elC EUMDEH INSACRIFICIUM ETOBLATJONEM tibsqtte
eumESTOPROPiTius. Suscipe HOCSACRIFJCIUM ex mani- maculaet purum OFFEBIMUS TIBI,quemipsumdeprecato-
bus mds, ut mihi placatus sis, elc. En quae fides, rem nobiscumesse facimus. Infra idem addit: Quando
quaedoctrina pupuli illius, cui a tot saeculisuulla quidem his omnibus atque aliis ejusmodi digni faeti
communio est cuin Rnmana Ecclesia. Nullus hic lo- fuimus, viamque nobistrilam quodammodoad cmlum
cus iitiaginationibtis,arbiirariis verborum et sensus fecimus,et AGNUM OCCISUM SUPER ALTARE viDEMUs.elc,
supplementis, quibus noslri temporis novatores ob- deprecamur te, amalor hominum, Domine, UTSISPRO-
scurare tam saepe conantur apertum, simplicem, et PJTIUS peccatis nostris, etc. In aliis bene multis litur-
non figuratum neque meiaphoricum sensum sermo- giis a Renaudotio evulgatis paria leguntur, uti et in
'
num, quibus liturgici scriptores et sancti Patres in- C Abyssinorum HtUrgia. Ab Armenis usitalam publici
eflabile nobis Eucharistiseet sacrificii iucruenii ap- juris fecit Pater Le Brun, atque in ea legitur ante
paratum descripsere. Additur infra : Os tuum, Do- consecrationem : Dedisli nobis'Filiutn tuum unigeni-
mine, purum et sanclumpronuntiavitet dixil: Quicun- tum, debitoremet debitum, hostiam el unctum, agnutn
que manducaverit,etc Nobis igitur, Dotnine,qui co- et panem cmlestem,summum sacerdotemet SACRIFI-
MEDIMUS CORPUS TUUM SANCTUH, ET HIBIMUS SANGUINEM CIUM,QUIAIPSESEMPER DISTKIBUJTUR inter nos incon-
TUUM PR0PITIATORIUH, tioti sil ad judicium, elc sumptibililer, etc Post consecrationein chorus in liaac
Quaehabentur in. lilurgia a Coptis tributa sancio verba raodulatur : FILI DEI, qui immolatusPatri pro
Jacobo apostolo fratri Domini, et Jerosolymis usut- reconcilialione,PANIS VITS.DISTRIBUERIS, inter nos, etc
pata, videamus. lbi ante osculum pacis dicitur : Sie- lnfra legitur : PROPITIUS ESTO,Domine, animabusde-
mus decenler, et oremus, gratias agamus el laudemus functorum, pro quibui OFFERIMUS HOCSANCTCM SACRI-
AGNUM VIVUM DEJ, QUIOFFERTUR SUPERALTARE , etc. FICICM.Ibi quoqtie complura sunl lestantia praesen-
Post verba consecrationis ait sacerdos : OFFERIMUStiaia realem ac transsubstantialionem in sacramento,
TlDIHOCSACRIFICIUU TREMENDUM ET INCRUENTUM , Ut et veriiin ac ineffabile sacrificiura altaris, propiliato-
deleat peccata nottra. Rursus post iuvocalionem san- , rium siiniil et impetratorium.
cti Spiritus eaindem repetit oblalionem, inquiens : Tantam segetein testimoniorura, tanlum Christiani
Quupropter offerimus libi, Domine, sacrificium hoc: orbis consensum, lioc est, Ecclesiarura omiiiuin per
iremendumet incruenlum pro locis tuis sanciis, etc, orbem diffusarum, e quibus eiiam nonnullaea tot sae-
qu;e satis produnt per ipsa consecralionis verba jarai culis coramunionemabrupere cum Romana catholica,
fuisse factam transmutationem donorum, et Spirilumi ubi Prolestantes sinceris oculis et animis perpen-
sanclum poslet invocari, ut quod faciura ftiit perli- dant inanu taugent se nimium a Lulheri et Calvini
ciat in remitsionempeccalorutn,et vilam mternamacci- impia temeritate illusos, qui abominaiionemet pesti-
picntibuscorpus ei sunijuinemDomini.Consonant liaec: lenlissimum errorem appellare non sunt veriti mis-
cum Graecamissa Chrysoslomi, ubi post invocatio-. sam Romanam, cuin tainen haecalia non sit quam
nem Spiriius sancti rogatur Deus, ut sacrificiurn fiat! quaeper orbem universum ab exordio Ecclesire per
accipientibusin sobrielalem animm, in remissionem i Cbrisliani nominis horaines observatur. Saciificiuin
pevcatorum,etc. Rursus in Coplica ad fractioiiemsa- quoque novae legis non agnoscere neqnibuni verum
cerdos ait: Frangimus Eucharisliam hanc , Panemt propriuraqiie sacrificium, ei sine comparatione Jti-
crelestem,COBPUS VERBJ DEIvivi, etc. Pooulus respou- daicis cunctis sacrificiis perfectius. Nam qu» ii de
995 DE REBUS LtTURGtCIS 99G
qnalitaiibus et ritibus velerura sacrifieiorum, hostia- A g>as,neque cotutare «s «s posee ^tttii» de aaerificio
rum et vicliraarum, disserunt, nonnisi cavillationeii missaefuerit veterts ac primitivre Ecolesiaesenlenlia.
sunt, ubi agnoscant et aguoscere ex tot hactewis Sed inane prorsus htijusraodi .fftjgium conitnuo io-
adduciis cogunwr realiler in sacramento pott conse- lelligas, ubi auimadvertas additamenla quEeeiinq_e
crationem existere Chrisiwn Deminuin, neque tan- in liiurgiii oocurrenlia, uli jam supra .iximus, in nnis
lummode pauem et vrnum in eucharislico sacrificioi orationibns ac proorbus consistere, quae variaesunt
offerri. Hle hoMia, itte victima animata, qiiaesnper pro varietate £cotesiarum. Qwoniarnvero in omnibtrs
altare poniltir, »ti «nysticemaotat», ac .o_lesti ejusi tol Ecclestariim tittirgris eadem conManligsimede-
Patri offertur pro nobis «n remissionempeccatortimi jrrelienditur fides ac doctrina «1epraesentiareali, et
nostrorum, ille etiam M sacratissimo _oe mysterio, de sacrificio eucharistico, propifiatorio simul atqne
sacerdos <* postifex, qui «fferl et oiTertur, et se Pa- impetratorio, qoanquam diversis «aspe verb* «*-
tri exhibet, eualis in cruce pro wo_i_ pependit, utt pressa, necessarto consequiiur, non hanc additamen-
nobis applicet meriium prctiosi sangumis, quem proi tura fuisse, sed quidein dogina ab ipsa Ecclesiie „a-
peecatori-us in passione efTudit. Weque sacrificiumi liviiate in omties poptrios tidem Christi ample.os
lioe -tind est a «rncis sacriflcio, Jmo ipsnrwmet ex diffosuro, atque ad posieros transuiissum, el sine
ejasdem Ckritti jusfione a nobis repeltt-rn in memo-. B Hllacomroversia depr.edicatmn. Neque errim liert,
riatn ejtis, .1 ut nioriem ejus aiinunliefmis; ita utt imo ne excogitari quidem potest, _i qua ex Ecclesiis
qoeties -tineordi vocePatres appellarunt missam sa- noviira dogma de EnChaTisliaprocudissel, twc tanta
orifiekmt, «t qnldem IncruetHiim, satis stgniflcarint t facititate progredi potuisse, ut in cofietas Christiani
umim eiira rete crucis sacriflcio istud esse, quan- orbis Ecclesias, nemine tiiscente, petietraret, etab
qnimi iltud cum visihiti sangnine peractum sil, hoc5 orotribHssine titla difBcultate excrperetur. Omnem
vero sine wmg-ine visrbili peragatur. Neque eriim in, doclrinaenovitatein aversabairlur sacri rrastores, et
sa.rtfl.io _MITOverus Christi sangitis deest, sed ray- Romana pra;seriimEc.lesia, rii quacetetire ftiit effa-
stk», tioc est, secrele, atque oculis nostris imper- tum in ea : iNiliil uovaiidum. Qnod traditum est i_»
vro», ibi«9t. Eiranestunt deniqne cavittationesomnes, nendum.i Sed m oninem hic adiium suspicionibus
qaotttt #-cri„eii encliarislici admifanda majestas ac< Protestanliiira praBripiamus,ostendendiiin stipCTest,
prsestatitiftt*iisideratur, comporiiturqueCumvictiniiss non aliam doctriiiani de sacrainetTtijet sarciiftcinarl-
Ju_a1ci popnH, qiife ad banc cOihparationemomnino) tarrs rn fhurgiis quarti et quinti sleculi tja._ts_e lo-
vilescuni. Aputl eos vituti et agnl terresiria animalia, cnm, qiiam quaesubseqtientrbuSs_ic_tis -blp^ts cum
Deo tinmolabantuT, liic Agnus mysiiCUs,quem pa-. * Occidentis tufti Orieiitis Patribus trau1t_ ftst atque
scbalis agwnsv.ter1s (estamenti figurabat; hic Agnuss obserVata.
Dei, qui t-Nit peccaia mundi: hic ipse Filius Patris, CAWJT xvm.
Denset hotno, prO nobis ttjystic.lmmolatur. Nostrii Dogma de vero Christianorum shcrtficio ih lilurgiit
qooqwesaCrHtCtiefficaCiamsuperetTiinerecunctis Ju- prierum Ecoteticetcseuiorumtme dubitaHoneprnpo-
silumet servalum, o iauctit Paltibus eoHfmmttum.
daonhn ..erifieils _b omni sevo Chrlsii fideles credi-
deront et professi sum, cum nofj solum remissio> Consideraiis iis quas a doctissirais inler Cailiolicos
peecatorum tnde sperctnr, neque tantum pro viven- viris allata fuere , et ego quoque inuui cap. 1, con-
tft_s, sed et pro tls, qui in pace Chfisti et Ecclesiae > slat, prirais etiam Chfi.tiani populi saeculisEcclestas
defuncti sunt, ut omnes liturgise testantur, offeratur, quastibet aliqua liiurgia Usas IuiSsead Eucharisiiarii
imo sptritoalis quaequegrafia, e't publica privataque8 celebrandara, utt Chrislus Douiiniisfariendura prae-
rerum tetnporalium non pauca beneficia in necessi- ceperat. Nemo Proieslantinra , ut puto , id inficiari
tatibti- per cojleste tioc Myslerium impetrari pos- audcbil, postt|uam vel ipse Josephus Bingharaus An-
smt. Turie Improprium et non verum sacrificium hoce glos, cxeorufn grege, plmibusidem in suis libris con-
appellat. _udes, lanta e.cellenlia, lanta virlute do- llrmavit. Ad haecstatttairiUSOporiet iion aliter sen-
natum ? Merito proplerea in Tridentina synodo sla-- ijh sisse quarii et ijiiinti SiecnliPatres de saorificioeu-
tutura friit, Bcilicet, rion sOturasacrificii < illius salu- charistico quain quod iu ipsis lilUrgiistradebatur, ac
tarera vlrtutem tn remissioriem eorum quaea nobiss potissiinniii in catiOne, quse p.rs missaecum slabitis
quotidie commiltunlur, peccatorura applicari, sedd in omnibus EcclesiiS seniper depreliendatur, nieriio
etiam hnjus oblaiione placatum Domiiiura, graiiam n ab instiiutione apostoloriim fluiiissecredHiidaesi, uti
et donum pflemlenlia?. concedendo,crimina et peccata a lestalus est Vigiliuspapa in Epistola ad Eulin riu n,
etiam ingentia dimittere. (Conc. Trid. sess. 22, c. 1, sive Pioftilurum. llaque interrogeraus eorum tcmpo-
2). Gregorius Magnus papa, ut in ejus Vita habe-s- rura Paires , iitrura Caiholicorum sententia de vero
tur, fidelibus Eucbaristiam porrigens, aiebat: Corpus s altaris sacrificio , an Proiestaiitiuni couimenla tunc
Domininostri Jesu Christi prosit libi in remhsionern n in Ecclesia vigerent. Sauclum Ambrosiuniaudi scii-
peccutorumomnium, et vitam mlernam. Paria habeg ;s bentem : < Vitlimus principem sacerdotum ad nos
in Orienialiuuiliturgiis. Verura quotiescunque litur- r- venientem ; vidimus et audivimns offerentempro no-
giarum tolius orbis Christiani consensum Protestan-l- bis sanguinem sutim. Sequiraiir, ut possumus, sacer-
tibus opponimus, ad suspiciones ii se vertunt, ima- j- dotes, ut offeraraus pro populo sacrilicium, etsi in-
ginando, sensira additamenta facta fuisse ad liitir- firini merilo, tarnen honorabiles sacrificio. Quia eisi
997 DISSERTATIO.CAP. XVIII. 998
nunc Christus non videtur offerre, tamen IPSEOFFER-A Sed nemo luculentius, quani sanctus Joannes Cliry
TURINTERRIS, QUANDO CHRISTI COBPUS OFFERTUR. ImO sostomus, quale sit novre legis sacrificium expressit
IPSEOFFKJtltE MANIFESTATUR IN NOjBIS, CUJlISSemiO celeberrirais hisce verbis: < OFFERIMCS quidem, sed
saiictilical sacrificiura, quod offertnr (Ambros. enarr. Ejus mortem revocamusin memoriara; et ipsa HOSTIA
in psal. 38, n, 25). > Quaepostreraa verba indicant, UNAEST,non multae. Quoraodo una esl, non raulta; ?
per verba Domini fieri iransmuiaiionera donorum in Qtiouiam semel fuit oblaia, illa iilaia est in sancta
sacrificio. <tniiturgiis iuvenimus, Christum inimolari, sanctorum. Hoc esl figura illius, et ipsa illius. EUM-
quoties tr,_roe»dum sacrificium celcbratur. Accipe DEM enim SEMPF.R OFFERIMUS, non nunc quidem alinm,
quoqiie quid praelaiidalnssanctus Pater alibi tradat. scd semper euradera. Qtiamobrem UNUH ESTSACRIFI-
c Aique utinam nobis quoque adolenlilius altaria, CIUM propter hanc eamdem raiionem. Quoniam rnul-
sacrificium dcferentibus, nobis assistal angelus, imo tis in locis offerlur Clirisius, ninlti ne sunt Cliristi ?
prnbeat se vtdenduni (ut Zachariassacrificanti appa- Nequaquain,sed UNUS UBIQUE CHRISTUS, qui ct hic est
ruit)» Nononim .dubites, assistere angelum, quando plenus, et illic plenus, UNUM CORPUS. Quoraodo ergo
ChristusassMSXit, QUANOO CIIRJSTUS JMMOLATUR (ldem, iiiullis in locis oblatum iiiiuinest corpus, et non iniiila
Expos. Evang. sec, Luc, l. i, n. 28). > Hinc habes corpora , ila eiiam unum eSl.sacrificium. Pontilex
ihuriticaiionem vel ipso saeculoChristi quarlo in my- gj noster ille esl, qui illam obtulit liosliam, qure nos
steriis ceiebrandis adhibilam , ipsumque Ciiristum raundat; ILLAMNUNC quoque OFFERJMUS , quae TUNC
hosliam ia incrnento sacrificio immolalum fuisse. FUITOCLATA, qnae non potest consumi. lloc fit in re-
Ex hqjus Cflelestishosiiaeoblatione et perceptione cordationem ejtts , quod lunc factura est. Hoc eniin
consequi remissionem peccatorum titurgise quaecun- facile, inquil, in tnei recordationem. NONALIAM HO-
que tesianlur. Boc idera depraedicat sanctus Ambro- STIAM sicut pontifex, sed EAMDEM SEMPER FACIMUS, vet
sius, riicens, a jejtinis sumendam esse Encharistiam. potius hosliae seu sacrificii facimus recordationein
Itbi eniffladvenit tempus <celebrandaa oblationis , (Chrysost., hom. 17 in Heb. ix ). > Proplerea idera
lunc utique (ait) paratus adsiste, ut accipias libi mu- Chrysostomus sacerdotium Christiaiiorum < mulio
nimentu-i; ut (CORPUS EDAS DOMINJ JESU,INQUO REMIS- meiius ac sublitnius > Judaicis statuit ( Orat. 3 adv.
SIOPECCATORUM EST,p"smlatio divinaereconcilialionis Judwos). In hanc rem advocari quoque possunt lesles
et ê-eCJ-onig acterna:(Idem, Expos. in psal. cxviu, Gregorius Nazianzenus, Itieronymus, Cyrillus Ale-
n. 48). * Alia ejusdein sancli episcopi loca iransilio. xandrinus, et alii; setl pluribus non est opus , ut
Eode».snculo sanctus CyrillusJerosolymiianus anti- inaiiu teneamus ipsissimain de sacrilicio eucharislico
stes banceamdem sentenliam in Orienle coinmerao- doclrinam fuisse quae miiic in velustis liturgiis legi-
rat, inquiens: < Postquara vero spirituale sacrificiiim,{>4 tur, et a Patribus quarti et quiuli saeculipopulo ex-
incriieatus cullus, super illara PROPITJATIONIS HOSTJAMponebatur, ei perperam confingi novationem hac de
(iiri TSJT sxsivnfTOO
Ouoi/ocf ilao-p.o\i)obsecramusDeum re in ipsis liturgiis. Attamen ne sic quidero, ul puio,
pr» commuui Ecclesi;e pace (Cyril.JerosoL, orat. 25, ViCtosse crCdent novatores, novumque, sed imagi-
seu Myttag. 5, «. 8), > etc. Pro defiuictis quoque narium inslruent vallum, quo sese recipiufjt.
nos depn-cari Deura affirraat, < maximum hoc cre- Lulherus impia temeritate professus est se in hocce
dentes a-jumenlum illis animabus fore, pro quibus argumento non aiiditurutn sanctos Palres, exegitque
oraiio deferlur, dum SANCTA ET JPERQUAM TREMENDAui auctoritali suoe lotus Christianus (iibis froniera
CORAM MCETVICTIMA. > El infia : < Chrjslum macta- inclinaret. Ab unis Novi Testamenti libris peiendam
tura pro peccatis nostris offerimus. > INoune idem voluil fidem el praxim Eucharistiae. Nulla autera ifl
passinasacraelilurgiae ingeminant? Consonat quoque iis sacrificii menlio, sed unius coenae.Buddeusauiem
sanctus Augustintis, dura scribit": < Nonne semel im- illius discipulus, Sanmel Basnagius, Pfaffius, aique
molatus est Chrisius in seipso, et tamen INSACRA- alii ex Protestantibus, comendunt ignolamprimitivae
MENTO non solum per omnes Paschae solemniiaies , EcclesircPalribus fuisse sacrificii nostri docirinam ;
sed OMNI DlEPOPULIS IIIMOLATUR? nec iitique menti- subsequentes .veroPatres e simplicitaie et poriate
lur, qui interrngatus responderit IMMOLARE ( Aug., t)
1 dogmalum aposloliccrum rieflexisse, jjovuinque hoc
epist. .98,plim 23 , ad Bonif.). Propterea idem san- noliis saciilicium obtrtisisse ; neq.tie enim jllud e
ctus doctor (Lib. de Spir. et litl., c. 11) VERISSJJUUM sancti Justini aliisque priorum temporum scriptori-
et SINGULARE appcllal sacrificiumnovaelegis. Audialur bus resultat. Iia illi, satis prodentes quid factionis
etiam Oplatu» Milevilunus,qui circiler annura Cliristii amor possit in homitiibus, cum nibil pensi habent,
365 haecscribeliat: < Quid enim est lam sacrilegiim, si praevaricationiset imposluraearguant loi Ecclesiae
quam altaria Dei, in quibus et vos aliquando obtuli- pastores et scriptores non dociriua roinus quain san-
stis, frasgere, radere, reraovere? iu quibus vota po- ctitate vitae celebres, qui sa>cnloquario et quinto
puli fil membra Chrisli poriata sunt. Unde a multis; Ecclesiam Dei rexeruut atque illustrarunt, ac toties
pignus salulis aeiernrje(id est corpus Domini) et tu- edixerunl non aliud esse credendum ac tenendum
lela fidei, et spes resiirrectionis accepla est. Qt JD i giiara quod Christus ejusque apostoli tradidere. Et
ESTENJM ALTAUE, NISlSEDES ETCORPORIS j quibus , quaeso, logicae legibus usi novatores haec
ETSANG.UINIS
CURISTI (Optat. Mitev.I. xiadv. Donatisl.); t Nonieni audent ? lllegitimis sane ac detestandis. Etiamsi sta-
altaris quid importet infra dicemus. lueremus, nullum de sacrificio eucharistico verbum
DE RERUS LIT.RGICIS 1000
faclum fuisse ab apostolis, et a tertii saeculi scripto- A verba in raedium adducla, hsec subdit: < De hostiis
ribus Cbrislianis, dic, qtiaeso, negavitne ex iis quis- (sive viciimis) qusc eidero Deo a nobis ex geniilitate
quam hujusmodi sacrificiura 1 Eratne eis lex impo- conversis UBIQUE OFFERUNTUR, id esl DEPANEEUCHA*
sita ot cum Eucbaristiam memorabant, sacnlicii RISTICO ETPOCULO similiter EUCDARISTI/_ , jain tura
quoque menlionera facerent ? Accedit qnod Aposto- locutus prajdixit. >Quibus ex verbis intelligis, dograa ,
lus et sanctus Irenaeus agnovere dogmata quacdam Chrisiianorum fuisse , noiidiini elapso saeculo, quo
non scripta per traditionem ad posteros raanasse, et apostoli floriieruni, successisse cruentis Judaeorura
ex his ipsis quoque Protestantes non pauca araple- hostiis Christianoruni hoslias et sacrificium inciucn-
ctunlur. Cum vero doctrina de sacrificio per onines tum Eucharisiiae; atque nti vera ac propria fuere
Clirisliani noniinis provincias quarto ipso saectilo sacrilicia Judaeorura, quauqtiam ligniae lautummodo
diffusa reperialur, consequens profeclo est non eam fuerint sacrilicii a Clirislo insiituendi, ita verum ac
tiinc fuisse excogitatam, sive procusara, sanctosque proprium di-iude fuJsse Christiante religionis sacrifi-
viros (jiialein invenerunt depraedicasse , uti ab apo- cium, quo uuo nunc deleciatur Deus. Hoc idera a
stolorum prredicatione profectara. Sed quod excnsa- sancto Jiislino repcliliiin infra habes : < Nos, inqtiit,
tionem oinnein hac in re Protestantibus praeripit, pontificale et sacerdotale veruni genus suiniis , ut
jara diu palam fecere Catholici, ne in ipsis quidera B " etiara ipse Deus testis esl, qui ait in OM.NI LOCO IN
divinis libris, et in primitiva- Ecclesiaescriplis desi- CENTJBUS UOSTIAS ACCEPTAS GRATASQUE SIBI OFFERRI.
derari eamdem doctrinam de ineffabili sacrificio, Neque vero a quoquam liostias Deus accipit, nisi a
quam Patres sacculi quarti concordi voce docebant. suis sacerdoiibus. Iiaque otnnia SACRIFICIA , qu;e suo
Liceat mihi hoc refricare, ul fratres a nobis devii noniiiie facienda Jesus Chrisius tradidit, id e»tiN EU-
evidentius inlelligaut quid Rritaiinuin Grabe moverit; CHAB.IS1IA PANISETCALICIS, qtiac ill OMNI
LOCO a Chri-
ad restiiuiionem raissae inter stios desiderandam, et; slianis (iuni, praeoeeupatione usus Deus sibi grata
quanta temerilate Lulherus etCalvinus raissaui non esse testatur. Quae autera a vobis, vesirisque sacer-
solum abrogarint, sed etiara aboininationis ac into- dotibus liuni, iinprobat, > etc. De Christo etiara sa-
leranili erroris nota impudenier inusserint. cerdote secnndura ordiuem Melchisedech alibi rae-
Uti ez psalmo centesimo nono, et ex Epistolai ininil sanctus ilie vir , qui doctrinam suara postea
Apostoli ad Hebraos ( Uebr. vu ) constat, Cltristus; glorioso raariyrio cnmprobavit. lisdein temporibus,
fuil Pontifex et sacerdos secundum ordinem Melchi- hoc est, circiier annum Chrisli 168 , Aiheuagoras
tedech. Quicunque siue bumanis affectibus sincere> Chrislianus philosophus apologiam pio Christianis
banc veritatem et dogma expendit, nequil quin in-. - Marco Aurelio et Commorio Augusiis obtulit. Vix
tclligatquod quaeriraus. Sacerdos, sive pontifex nihil| dubitari potest quin et ille Eucharistiarn indicaverit,
aliud est, nisi sacrificator apud Judaeos , ipsosquei dniii tradit, Deum non indigere crueiitis victunis, sed
genliles. Cui sacrificandi jus neges, sacerdotis quo- exposcere avatftaxTovSuo-tav,xni "koycxitv Aavpstav,S3-
que nomeii ab eo auferas oportet. Saccrdos et hostiai crificium incruenlum el raiionalem cultum; nam, hoc
fuit utique Christus Dominusin cruce; sed ibi sacri- nomine tura liturgiae , tum sancti Patres eueharisti-
ficiumnon peregit uti sacerdos imitatus Melchisede- ciira sacrificiura inuuineris in locis designare con-
chum. Hoc mtinere is tantumuiodo fungilur, cura ad[ sueverunt. Atque binc intelligiinus quam antiqua sit
illius imiialionem panem et vinum in sacris ray- in ipsis iiturgiis ejusmodi doctrina.
Steriis Deo offert. El cum nullum sacrificium sitt Adeo auiein perspicua, adeo ineluctabilia sunt
sine sacerdote, el nullus sacerdos sine sacrificio, sancti Justini verba, ut ab humanis affectibus omni-
nnllumqne alium locum assignare possimus, ubi Chri- no perturbatus, ne dicam, exccecattissit, qui nonduin
stus sacerdotium et sacrilicium ad insiar Metchisede- videat el adhuc iiificiari audeat, ipso apostolorum
chi exerceat, nisi in consecratione panis et vini ett aevo Eucharistiae celebraiioiiein reputatam creditara-
eorum oblatione, necesse est ut in sublimi aciione> que fuisse sacrilicium, illudque Hebraeoruinsacrili-
ista allerum hoc Domini nostri sacrificium statua-. TVciis prxstantius. Uiniiiura oculos memeraque bic
JJ
nms. Haecmeinoriae commenda , dum tibi conside- appeilo. Cura Christiaui iiunc veri pontiiices et sa-
ranria offcro verba quoque Malachiaeprophetse: Noni cerdotes a Juslino dicantur, qui negare audent PJO-
ett votuntas mea in vobis, dicit Dominus, et sacrificiai lesiautes vetum ab iis confiui sacriticium ? El quis
vcstra non accipiam de manibus vestris: proptereaj deiestandae leineritatiseos non daranet,
qii et rnu-
quod tib orlu selis ad occasum usque nomen meumt nuset iiomen sacerdoliiin ab Ecclesia Dei sustulere?
glerificatum est in gentibus (quae nempe proedicnntur r Neque unuui tanturamodo Justinuin hujus veritaiis
crcdituraj in Christum),.( INOMNJ LOCO incensumof-- tesiem habemus. Circiter annuiit Chrisli 190 , libros
ferlur nomini meo, xtti fluertay.aflapaet VJCTJMA PCRAi suos contra liaereses scripsii gloriosis.ituus Lugdu-
(Mnlacli. i, 10). Quaenara fuerit viciiraa, sive hostia,, nensium episcopus et inartyr Ireuaeus. Ipse quoque
hxc ptira a propheta illo praedicta, sive saorificiumii in lirccverba de Christo loquitur : < Sed et suis dis-
(idem enim per vocem -uuia veteres significarunt),, cipulis dans consilium, primitias Deo offerre ex suis
a primiiivae Ecclesiae scriplore sciscilemur. Is eritit creaturis, eum qui ex creatura panis est
accepit, et
Justinus martyr, qui circiter annum Chrisli 1.0 inn gratias egit, dicens : Hocesl corput meum, el calicem
dialogo cum Tryphone Jmlaeo post aadem Malachi»e similiter SUCMSANGUINEM CONFESSUS EST. En novi
4001 DISSERTATIO.CAP. XVIII. «092
Teslomenti NOVAMBOCUIT OBLATIONEM (qua voce sacri- A fuisse
i altareaTerlulliano, Cypriano, Eliberiiauis Pa-
ficium saepe sscpius liturgiae et Patres designant), 'tribus, in canonibusnpostolorum et alibi. Ex Sucraiis
quam ECCLESIA ABAPOSTOLIS ACCIPIENS (en qualis Historiaidem Basnagiushsecreferi. Fervente perlur-
tunc esset Ecclesiaecatnolicaefides atque professio) batione Arii causa < Alexander episcoptis in eccle-
INBPIIVERSO HUNDO OFFERT DEO.De quo Malachiassic sia, quae Irena cognominaiur , se solum inclusif,
prseflguravit: Non est mihi voluntas, elc. Manifestis- et ingressus ad altare , sub sacra mensa pronum se
siine per ha?c, qnoniam quidem populus cessabit humi prosiravit (Socul. I. I Hist. Eccles., e. 57). >
offerre Dco ; OMNI auiem LOCOEACBIFICIUM OFFERTURAmbrosius quoque Mediolaneusisepiscopus , fiireiue
EI, et hoc purum (Iren., I. IV, c, 47, n. 5, Edit. Be- Jusiina Augiisla, sub aliari positus Ruflino dicimr.
ned). i Subinde addil: < Igilur ECCLESI.« OBLATIO, < Ex his apparel, Basnagius ait, mcnsam sacram et
quam Dominusdocuitoffeniiiiuniverso inunilo, rur.ujt altare umim ideiiique luisse. > Alque ita sane fuit.
SACRIFICIDMREPDTATOM E^TArunDEUM (Idem, c. 18). i Atqui, subdit ille, inauditumest in omni memoria
Elinfra : i Oblalio illic (id est apud populuni Jud:ii- germanum aiiare noinine mensse iuisse designatum.
cum), OBLATioNESautem el mc (scilicet, in Ecclesia). Evolvantiir Annales eihnicoruin et JudaeorUm.>
Sacrificia in populo, SACRIFICIA INECCLESIA ; sed spe- Miseram plane Calvinianorum plebeni iiuis non
cies immutata est tantum. >Offerri aulem Deo in tre-. B appellel, qiiam inania liujusmodi documenta nu-
mendo hoc sacriOcio corpus el sanguinem Cliristii triunt alqueerudiunl. Non apud elbnicos, nOnapud
realiter praesentis, ex ipso Irenaeosupra osieiulimiis. Judaeosid conquirendum, quod uiiius Christiance
Diserlissimeiradit sanctushic martyr, ab apostolornmi religiouis proprium ac singulare privilcgium est,
discipulis eruditus, sacriflcium nunc in omni In- videlicet eanidem eucharisticam mensam altaris
co offerri a Chrisli fidelibus, illudqne Judaicis sa- quoque miiuere fungi. Mensa est, quia ibi renovatur
criliciis opponit et prseferl: et sunt iiihilominus quii sacra Dominiccena ; allare est, quia ibi sacrilieiiim
ad tanlam lucem caeculiunt, atque imperterrile> crucis mystice renovaiur. Calholici utrumque agnos-
plebi suseyenditant nullam offendi apud primiiivos3 cunt, duplicique eo noinine ulunlur. Idem in more
Ecclesia? Patres menlionem Chrisliani sacrilicii. fuit priorura quoque saeculorum Palribus, cum vix
Accedat et Tertullianus, ejusdem saecuiiscriptor. Is3 ullus sit ex iis qui sacram meiisam allare qiioque
Christum appellat« novorumSACRIFICIORUM sacerdo- non appellarit. Iloc ideni ex ipso Socraiis adducto
tem, qui NOVASACRIFICIA offerat, et sacriliciorum! loco discere debuit et potuit liasnagius ; sed is inge-
auernoruni anlistilem (Tertul., t. adv. Judceos, c. nium pracoccupatumCalvinianis commenlis gerens,
6). > Quid vero sacrificiorum nomine Tertullianuss quod obvium erat nori vidit. Visurus lamen est qui-
significat ? Ipse nobis edisseret : Similiter, inqui!, i, C cunque animadvenens umnium sacculoruni Patres
de slationum diebusnon putant pleriquesacrificiorum n tara saepc tanloque consensu modo mensam, modo
oralionibus intervenisndum, quod statio solvendasitit altare, unam eamdemque rem nominasse, boc non
ACCEPTO CORPOHE DOMINI. Ergo devolumDeoobsequium n alia ratione fieri potuisse intelliget, nisi quia in meu-
Eucliarislia resolvil, an magis Deo obligal (Idem, l.!. sa illa simul Domini ccena verumque novse Iegis
de Orat., c. li) 1En incruenium missae sncrificium, i, sacrificiiini a Malachia praedictum peragebatur. Si
quod oraiionibus non paucis absolvebatur. fligaltiuss sccus fuisset, culpandi viderentur Patres, quud no-
Calvinianus, aul cerie ad Calvinianorum castra non n mine altaiis abusi tolies fuissent. Potuit etiam ac
faro deficiens, hic nobis obirudit sacrilirinrum voce e debtiit discere liasnagius, idco sanctos episcopos
orationes designari, qnasi Terluliianus aperte non n Alexandrum et Ambrosiuui iu Ecclesia: necessilali-
distinxeril sacrilicia ab oralionibus. Supra ipse ina- bus ad altare acce-sisse ul sub ipso ( nam tum li-
nifestius a sacrilicio orationes sejunxerat sci ibens : giiea et cava er.it sacra mensa) divinum implorarent
* Quaeoralio cuin divorlio sancti osculi iiuegra ? auxilium, nnn alia de causa factum, nisi quia super
Quale sacrificiuin est, a quo sine pace disceditur ? > alt.ire, sive supra mensam, asservabutur in ciborio
liaque et Tertulliano Eucharistia est sacrificium : Eucharistia, pro inflrinorum \i itico reservala, ld ex
quod ei subsequeniibus verbis confirmat addendo : D I sancia: Gorgoniae Actibus apud Nazianzenum eîs
ACCEPTO CORPORK DOJII.Met reservato, uirumque sal- I- fratrem supra memoratis, et ex Viiasancli AmbroMi
vum est, et pariicipatio SACRIFICII et exsecutio offl-
i- a Paulino scripta , non immerilo colligitur. Ad nu-
cii. > Horumverborum seusus in oiuniiim oculos in- i- dam Calvinianam meusam extra ccenam quis un-
currit. Neque reticendum quod is adjicil, inquiens : quam precaturus Deum accedat ? Frustra vero obji-
• Nonne solemniter erit statio lua, si et ADARAM DEI
EI ciimtiirnobis ethnici, lanqiiani irridentes olim Minu-
steieris?) Ara, sive altare, de sacrificiocertos etipsasa cio Felici et Origeni, quod Christiani uullas aras ha-
nos facil. Calvinianistamen oculis hanc vocem ac- > berent, templa nulla, nulla nota simulacra. Quid arae
cipiens Rigaliius, conlendebatex MiuuciiFelicis dia- a- nomine elhuici designareut, iiemo nescit: allaria
logo (addere poieiat et ex Origene contra Celsuin) ii) nempe lapidea sacriliciis cruentis et vicliniis carna-
neque aras , neqne leinpla iis temporibus iiiisse po- j- libus destiflata. Hisce profecio, uii et niagniflcis
pulo Chrisiiano, ac propiere.i aram hic esse mcnsam m lemplis carebanl priorum saeculorum Christiani ;
Cbristi. Canlilenambanca SamucleBasnagio, in An- n- propterea hujusmodi altarium tcmplorumque defe-
nalibus,atque ab aliis repetitam novimus, scribcnti- >i- ctum eis exprolirabant pigani, quasi solis iis victimis
bus ipsis, metamophorice mensam Domininppellalam m placanda essel Divinitas. Amobius quoque contra
FATRiJL LXXIV. 32
1005 DE REtJtS LITUHGICIS 1004
gentiles haechabet: < Consuestis, inquit, crimen A . /. vui contra Cels. ). > Qui sacrificium statnit altara
nobis maximum impielalis affingere, quod neque quoque staluat oportet. Pele etiam ab Origenej sft
ffidessacras,non altaria fabiiceifius,noiiaras (Arnob., ne propitiatorium liocsacrificium. Is respondebit :
i. vi cont. Gent.). > Scripsit haec Arnobius circiter ITA ESTCOMMEMORATIO SOLA, QVJEPROPITIDM FACIT
rtnnnm Curisti 303. Longe etiam serius, ipsaque DEUM noMiNiBus (Idem, homit. 13 in Levitc.). > Ad
feBgione Christinna regnanle , Julinnus Apostata gloriosum Africse lumen et martyrem Cyprianuin
Christi Qdeles arguebat, quod Bupou? x«i 8uo-ta- nostra nuuc prOcedat oratio, ut ab eo discamiis
(mipta, aras et allaria, sive sacrificaloria, non ex- quaenamde sacra missa foret Ecclesiau sententia
struerenl. Vide Cyrillum Alexandrinum(Lib. \ cout. stectiloChristi terlio, quo el ipse floruit.
ilutran.). Cuni tanlum discrinicu intercederet inler In rpistola ad Caeciliumscripla circiler aniium
<llinicoriim el Uliristianoruin all.iria , inde nata Cliristi 253, lotus est sanclus episcopus in refellen-
cnlumnia de Clirisiiana religione lanqiiam altaribus dis quibusdamsciolis, qui ad trcmendum sacrificium
desliltila. Vellel Bnsnagitis,respondissenl Christiani, aqtiam, non vero vinum, adhibebant (Cyprian.,epist.
ne sbi quidem deesse aram. At Basnagio niagistro 63 ad Cmcilium).Utrumque adliibilum in Ecclesia
non indigebant veteres Christinni, ul rebus suis con- semper fuisse, primi Patres Jiistiims, Irenaeus, Cle-
snlerent. Praelerquamqiiod nimitira discriminis fuil " mens Alexandrinus, et deniqne ipseCyprianus ost>n-
inter paganorumaras et altaria lignoaChrislianorum, dit, < cum Dominuscalicem docuerit, exemplo ma-
ad inslar nicnsaeconfccta prioribus Ecclesiaesxculis, gisterii sni, viui et aqnac conjiinclioiie inWceri.i
exenrpla passim cxsianl, saepe nolnisse iilos tre- Cerle magui illi viri ritum hunc miuime invexerunt,
menda myslcria stia fevelare, atque eihnicorum irri- sed ab aposlolis iradiium accepere. Et nihilominus
ironibus expnnere. impia auctoritate a novatoribus proscripta fuit aqna e
Contra, cum fideles alloquerentur, minquid ii cceiiii.Quis tantain lemeritaiem ferat, quaeaul igno-
laciierunt religionis uostrae altaria ? Nequaquana; rantiae, aul praevaricationis, damnat primilivac Ec-
et nnn dicam Arnobii elCyrilli Alexaiidriiiilcmpori- clesiae Patres? Admissam ergo quod atlinel, nou
bus, sed ne ipsis quidempriniis tribus Ecclesiaesae- disputat Cyprianus au < sacrificium > sit appellanda.
culis. lino et ab Apostolo ejusmodi dogma accepi- Id uli consians dogma, atque in Ecclesia Dei in du-
iinis. Is cnim meminil mensaeDominiad Corinihios biurh a neinine revocatum , tradil. < Quis magis sa»
scribens ; el aeque ad Hebraeos, altare in Ecclesia cerdos Deisummi,>ait, <qnam Dominusnoster Jesus
agnoscit. Habemus, »it, altare (euo-iao-T>ipiov), id est, Christus? qui SACRIFICIUM DeoPatii OBTULIT,cloluti-
sacrificaloiiuin)dequoedere puteslatemnon liabeni,qui P . lil hoc idem quod Melchiscdecbobiulerai, id e t pa-
tabernaculodeserviunt (Heb. xm, 10), hnc est, Ju- nem et vinum, SUDM scilicet CORPUS ETSANGUINEH? >
daei legalibus adliuc inhajrenles. Neque altari in cce- Quicunque in tam perspicuis verbis verum nnn
lis posito haecacconimodaiiliir,cum edere Paulus di- agnoscitreligionis Christianaesacrificium, ac realerh
seite dicat, sed quidem mystico aliari noslro, in Domini prsesenii.am in Eucharislia , inexcu abilis
quo Panis vitserealitcr manducalur, id esl corpus penkaciae reum se prodit. Infra addit praclandatus
Dornini. Idem accipe a sancto wartyre Igualio, hoc snnctus autisies : < Nani si Jesus Christus, Dominus
esl, ab apostolorum discipulo, qui in epistoia gcr- el Deus noster, ipse et summus saeerdos Dei Patrts,
mana ad Philadelpliienscs, ante Minuciiet Origenis et SACRinciDM 1'atii SEIPSUM primus OBTULIT, et HOC
tempora, haecscripsit. < Opeiam jgilurdate, ut una FIERIin sui commemoratiowempra^cepit, uiique ille
Eucliarislia utamini. Una enim cst caro Dominiuo- sacerdos vice Christi vere fungitur, qui id quoii
stri ( en qtiid Eucliarislia essct; qtiod luculentiiis Christus fecit imitatur, et SACRIFICIDM VERUM ET
ab co in epislola ad Smymaeos affirmatum supra PLENUM lunc OFFERTIN ECCLKSIA DEOPatri, si sic
vidimus) et iinns calix in unitatem sanguinis ipsius. incipiat offerre secunilum quod ip-uiri Chrisluin vi-
UNUM ALTARE si(ul iinus episcopns,> deal obtulisse. > Relegc, atque studiose haec verba
(iv ©uo-tKo-Tjjpto»)
elc. Poterat etiaiu, si volubsei, respondere Origenes n] considera. Et niliilominus aivo nostro, quoetciu-
Celso Chiistianis non deessc altare ; hoc enim et dilio et inquiiendae veritatis ratio poiissimum exco-
ipse confessus est alilai scribens : < Sacerdos, qui litur, inventi sunt qni Luiheri et Calvini de sacra
BIVINISASSISTIT ALTARIDUS, aliis indumentis iitilur, missa errores, non paucis Proiestantibus jam per-
cmn est IN SACRIFICIORUM MINISTERIO (Orig. hom. 4 spectos, tueri suut ausi, el ignaro populo suadere
irt Leviiic). > En et, Origene tesle, in Ecclesia adhuc pergnnt, ignoium veteri Ecclesiaefuisse in-
Chrisli divinum allare el sacrificium. Et quid dixi, criieutum sacrificium, laniumque errnrem, sive abo-
respondcre ilie pnlerat ? Iinoet respondit, cum con- minationem comiptoriMis Christianaereligionis, sive
ira euuulem Cclsum hisce verbis esl usus : Funden- papislis, esse trihuendum. Ecquando discemus, prse-
tss universorum Deo omuipotenti orationes per judicalis opiuionibus sepnsitis, unam veritatern iu-
Unigeniitimejus, cui primum eas offeriinns, rogantes quirere, inventamque (ateri? Infra oslendil Cyprianus
illiiin, ul pole qui propitiaiio esl pro peccaiis nostris, a Spiritu sancto (Proverb. ix), DOMINICI SACRIFICII, et
otvelutsiimiiuisPonlifex(adi|uemsacrificiiiiiiS|ieciat) iMMACULATyE UOSTI.€[)niis et vini, sed et ALTARIS,
KTPttECES ETSACRIFICIA (xui T«J 8'jiriKf)Cl Culloquia el apostolurum, faclam fuisse meiiiionem ; tuni li;ec
iiostra, illi, qui esl snper onyiia, Deo sistat (Idem. subjiingil: < Apparel S.VNCUINEM CHRISTnon OFFFII*!,
400*5 DISSERTATIO. CAP. XYlll. * 100*
si desit vinum calici, nec SACRIFICIUM POMINICUM le- A primis Ecclesiae sseculis ignola , in sacrorum myste-
gitima sanciificatione celebrari, nisi OBLATIO ETSA- riornm preces sensim irrepserint. Habes eliam cur
CRIFICIUU NOSTRUM responderit pnssioni. > Anglicano Gralie missa in Anglia resiittienda videre-
Praeterea sanctus ille vir, qui Ecclesia; doclrinam lur, ntque is liac in re Luiheri et Calvini errores fa-
suo martytio postea cnuflrmavit, praecessisse lesta- teri veriius non fuefit. Ex tot etiam veterum testi-
tur in MeleliisedeclisaeerdOte i imaginem SACRIFICUmoniis collatis constat evidentcr, non iuiaginariuini
CHRISTI,in pane et vino, scPicei, consiituiam. > non improprium esse cailiolicac Ecclesiaesacrificiumi
Quam * fem perficiens et ndimplens Dominus. panem aique in meras plialeras cavillari volenlium resolvi
et calicem inistuln vino ohiulil; el qui est pleniltido, quidquid Proiestniites coiiimeiiiantiir ut osieiiilant
VERiTjmaipfaefignraiateimaginis ADIMPLEVIT. >Memo- non occurrere in sacrificio nostro coiidiiiones et
fat idein Cyprianus DOMINICA SACitiFicU(Cyprittn., qualitates omncs que in criieniis Judaeornni sacri-
epitt:. 69); vl alibi ait : < Quando w SACHIFICIIS pre- ficiis deprebcnduiiiur, ideoqne verum ac proprium
cem CHimpluribtis facimus (Idem, epist. 37). > Ri- sacnficiiini non esse islud diceinlum. Catholici con*-
dendus hic Jligaltius, qui sacrifidia pro orationibus tra oslendunt, notas omnes >eii saCrificiiin euclia-
fursnsiniefpreiaiur, quando apertissime prerem a risiicinn conlluere. Sed qnid terendum leniius in
sacriflciis distinclam hahes, el qnid fuerinl sacfificia B superfluis hisce disputaiinnibus? Qui Judiieas ho-
sancto CypriaiiO,«x productis locls m<Tidianosole stias iiistituit, Eucharistiain quoque novo populo
clarilis elticel. Ahundani el alia loca, ubi is meminit praescripsit. Eliainsi illae crtienlip, incruenia vero
altafis, qua voce veri saerifieii idea menti nostraei liaec sit, etquamvis daremus aliquid discriminis in-
renovatur. Uniim memoralio. De schismalico hnminei ler islam et illas, nonne Deo licuil vafia, et tamen
inquit : € Hostis ALTARIS ,-adversus SACRIFICIUM [ vera instiluere sacrilicia? In sacriflcio crucis non vi-
CHRISTI rebellis, etc., audet aliud altare, precem al- ctima, non altafe, non sacerdos, siiiiilia fuere Ju-
teram illicitis vocibus facere, DOMimccHOSTI*VERJ- daicis. Nihil autem aliud eucharisticuiii est quam
TATEMpef^falsa sacrificia profanare (Idem, lib.de > renovatio mystica ejiisilein sacrilicii. Quod lameri
Vttit. Eccies.). > Sed non dimiltendus Cyprianus, an- omnem cavillationem dissipal, da mihi, realiter iu
lequam ab ipso quoipie discamtis, mim vel liinc cre- Eucharistia contineri vcrum corpus ct snnguinem
deretuf Chrisliaiii populi sncrificiuin esse propiliato- Domini, qtiaui veiitatem semper ab Ecclesise exordio
rium prn 'fidelihns in Chrislo qniesceniibus. AdI lilurgin: et Patres ilepfiedicarnni, uti supra eviden-
allcrum Cypiiaiiiini scribeus, ab antecessoribus epi- lissime osteniliinus. Da insuper mihi, nos in myste-
scopis ve ilnm ail ne quis clcricus ad tntelam adhi- riis diviuam hanc hostiam, mystice singulis dichus
berelur : t"Si quis hoc fecisset, non offerrelur proi •*' mactatam, et niinquam deficientem., offerre Deo in
eo, ncc 8ACRIFICIUM PROD<RMITIONE ejus celebrare- remissionein peccatorum; quid ultra ftiiiem cniiten-
tur (Idem,episl. 1nd alterum Cyprianum). > Propterea( lionis exlcndiiinjs? Nonne animaniibus ratione.ca-
cum Vicior quiilam decrclum islud conteihpsisset, rentibus Filius Dei praestat? Ullane gralior et cffica-
< non esl (siibdii) quod PRODDRMITIOME ejus apud| cior victima coeiesti Patri quam ista offerri poiest?
vos liat OBLATIO (id est, sacrificium) aut DEPRECATIO i Novum ergo sacriflcium, singubre sacrificium in
aliqua uowine ejus in Ecclesia frequentetur. i Locumi Eucharistia habemus : < Sacriliciiim longe prsestan-
Iiunc de divini sacrilicii efficacia in deiiiiciornmi tius > antiquis, uti scribit Eusehius (Demonst.
evang.,
qnOquesiibsidium eripere se posse Catliolicis existi- I. u, c. 10). Qiiicunque igitur Christo credens, ad-
mavil Joannes Fellus, Oxoniensis in Anglia episco- mirabile hoc beneficium*Christiana3religioni ab
ipso
pus, ul alios novatores prsetermittam, diceudo (Ad- praeslitum, contra tot testium iiubem tum priorum
nol. adxpist. I Cypnani) martyfum quoque in sacrisi tum subsequentium Ecclesiae saeculorum,
pernegare
factam fuisse comineiuoraiionem, et oblata pro eisi audet, plus Luthero et Calvino quam omnibus orbis
saciificia, qui tamen Cypriano credebantur jain per- Cliristiani liturgiis, sanciisijiie Patribus, fldem et
venisse ad coronam. Ast ille oculos clausit» ne vide- •bsequium adjungens, perpendat an rite ac sincere
ret. Relege Cypriani verba : « Pro dofmitione ejusi examen lantae quacstionis iniefit, ad quod oinnium
apud vOs n.on liat oblatio, aut deprecatio aliqua no- cunscienlia obligatam sc sentit. Venient, ut spero,
mine ejus. > Pro martyribus, fatenie ipso Fello,, dies, quibus tot popnli, nunc a nobis leterfimo
nulla deprecatio fiebat. Si proreliquis lidelibus fiebat,, schismate sejuncli, ad unitatem cathohcae
religionis
tunc Eccle&ia crediderit oportet, defiinctis quoque» redibunt; et luiic mirabunlur se ac
majores suos
opem per sacrificia et preces praestari. Dogmatis 5 tandiu a sophismatibus et cavillalionibiis novatorum
ejusdem vadem habenius Terlullianum Cypriano an- fuisse deceptos. Neque enim controversia de Euclia-
liquinrem (Terlull., I. de Exhorl. ad Gast., c. 11, et{ ristia ex iis est quui uti obstrusae hominum ingenia
de ilonogam., c. 10). lorquent, et ab omiiibus lenebris expediri difficile
Cura ilaque toties in Romanas reliquarumque Ec- possunt. Dum Christianus eam animi ac rrientis de^
clesiarem liturgiis nobis occurrunt' sacrificii, et al- missionem Deo loquenti profileatur
quam utiusquis-
taris, et liosiiaa iiomina, manu jam tenes, eadem , que nostrum profitetur in credenda Trinilate, Incar-
ntque ilhid, quod per ea sigoihcniir, inani conatu ai natione Verbi, aliisque Christianae religionis myste-
Protestamibus in su.-picionemnovilatis adduci, quasi»i riis, fidentissime aio non posse ipsum non iutueri
1007 DE RK15LSLITURCICIS 100S
pateiilcm liic veritatis Iticem , hoc cst dogma de A quium in corde sitnm. Genu auleih fleetere, sivc in
praesemia reali, et sacrificio missa», perennem cun- genua procumbere, signum majoribus noslris sem-
ciis saeculisEcclesiie senientiam fuisse, a qua rece- per visum fuil valde accommodatum ad testandani
ilere sunimnm flagilium est. De Socinianis hic non inlerioris homiuis servilem venerationem atque hu-
loquor, neque de aliis id genus hoininibus, qui aut miiitatem. Nulla tamen dubitatio est quin etiam rite
nihil credunt, aul non religioni sua iugenia, sed suis perfecicque peragi et ostendi reverentia atque ado-
ingeniis religionem dctestanda auctoritate submit- ratio crga Deum possit solo corde et absque genuum
iiiot, et reliquorum Christianorum cretiiilitaiein de- corporisque prostratione. Sola etiam capitis inclina-
rident; inter quos sstnte nostra apud Brilannos eru- lio id exterius praestare potest. i Orantes, inquit san-
pit Jonaiiias Swifl, auctor libelli inGnllicam linguam ctus Augustinus, de inembris sui corporis faciunt
conversi, ac lilultim praeferemis : Le Contedu lon- qinKl supplicaiilibus congruil, ciini genua figunt,
neau, qui de sacramento altaris comcediam struere cum cxtendunt manus, vel etiam prosternuntur solo;
•iioiiest veriius. Talia audere nisi impius bomo nc- et si quid aliud faciunt, quamvis eorum visibilis vo-
quil, et qui in Epicuri atqne Atbeorum caslris mani- luntas et cordis inlemio Deo nota sit,' nec ille indi-
feste militat. Ad pestilentissimum hoc hominum ge- " geat Iris iudiciis, ut hiimanus ei pandatur animus
ims quae hactenus congessi non pertiueni. B (Aug., I. de Cura pro Mortuis, c. 5). > Quid ethnici
praestarent, templa seu idola veneraluri, prodit Apu-
CAPUT XIX. leius, Inquiens : < Si fanum aliquod jEmilianus prae-
AdoralioEucharistiwa liturgiis el Palribus confirmata. lereat, nclas babet adorandi gratia manum labris ad-
Uli omnes inter Catholicos eruditi fatentur, post niovere (Apulelus in Apolog. 1). > Proinde ctsi no-
lum sit ex Actibus apostolorum, el ex Epistola ad
Perengarii baeresim rifus in catholiea Romana Ec-
elesia invaluit, scilicet, post consecrationem elevare, Ephesios, consuevisse apostolos positisgenibusorare,
sive attollere hosliam ac deinde calicem, ut a populo allamen, tesiibus Justino Martyre ac Tertulliano,
adorclur corpus el sangnis Domini. Ilinc noliis liete- < die Domiiiico et a die Pascliee in Pentecostes
rodoxi novitatein rilus objiciunt, eumque progenitum usque, nelas erat de geniculis adoraie. > ldque
clamant ex opinionelranssubstanlialionis,|quam ridi- etiain consiitulum videas a Nica'uis Palribus (Conc.
culo coinmciito obortam nono Christi soeculo,atque Nicasn. l, c. «//.). Num minus propterea adorabaliir
a Paschasio Ratberto primum excngitatam, sibi Deus in oratione atque in mysteriis? Ejusmoili rilum
variare ac prsescribere ad Ecclesiam perlinel. Ex-
fingunt. Hnju«modi adoralionem suslulere Lutbc-
est olim Christi (ideles tam in Oriente
rani, quanquain realitatem corporis Domini in sa- "f ploratum
cramenlo faienles; Calviniani vero nos ob hujus- quam in Occidenle stantes accepisse Cnrpns et ean-
modi consuetudinem idololatria; (si superis placet) guinem Domini.Nunc genibus fiexis accipiunt. Êipie
insimulant. Quam absurda sit accusatio haec et profecto ac illi adorant sacerdotes, qui adhuc stantes
sacratissimo corpore et sanguine vescuntur.
pnerilis calumuia, nemo grnndi ingenio indigel ut
agnoscat. Si apud Catholicoscertissimum dogmaest, Cum nullum ex antiquis Sacramentariis haben-
in Eucharislii lotum Chrisliim reali sua praesentia nuis, in quo rubricae seu ritus omnes legantur adlii-
existere, quis non videt ac inielligit necessario biti in missa, propterea multum lncis deesl ad di-
consequi ipsum ibi esse adorandum, cum ubicunque gnoscendam antiquorum temporum adoraiioucm in
is praisens adsit, ejusmodi hcnore el obsequio sit sacris mysleriis. Nihilo lamen secius liujusce ritus
donandus; imo qui secus ageiel damnandus forct? vestigiura aliquod satis pcrspicuum superest. Vide
jEque etiam , imo plus lepidum se praeberetquisquisi Ordinem Romanum priinnm missac ponlificalis a
ex illo adorationis ritu , post anniim Cbrisii c.entesi- Cassaudro, Uitloipio, el Mahillonio edilum, cujus
imun et millesimum invecto, inferre vellet circiter aiiliquitas annum Christi octingemesimum pncce-
ea tempora credi ccepiam transsuhstaniialionem et[ dit, cum de eo Amalarius mentiouem fecerit. Ihi
prxsemiam in sacramenlo allaris, quando hoc dogmai .., < inclinato capile pomifex , vel diaconus salutat
cum Ecclesia natum semperque cusloditum suprai sancla, > id est, Eucbarisiiam praecedenlis diei re-
cvicimus. Atlamen, ut pusillis etiam satisfiat, auim- servatnm, quaesupra altare statuebatur ad majorem
adverlendum est miruin csse qtii ab hominihusi reverentiam conciliandam novo solenmi sacrilicio
non incrudilis ob adorationem corporis et sanguinis> quod relebrandum eiat. Ilnjusce ritus lestem quo-
Doinini in missa ad eorum elevntionem lis nobis> que habemus Gregorium Turonensem (Lib. i de
moveatur. Nova sil, ul velint, elevatio illa, nova certei Glor. marl., c. 85). ln altero Ordine Romano apud
non est Eucharisliae adoratio, imo seuiper usiialai eumdem Mabilloiiium ideiu Riius repeiitur hi.-ce
ftiit, ul jam polemici calholicae Ecclesiae scriplores> verbis : <Et periransit pontifex incaput schoiae,et in
jamdiidum palam fecere. Nos adorationis nnininc si- gradu superiore, iuclinaio capite ad nllare, primo
gnificamus obsequium inlernac humiliatimiis, quodI adorat sancla. > Praeterea Amalarius, cui unus aut
servus uomino praestal; dividiturque in inlernum ett alter cx hisce Ordinibus ad manus erat, de sacris
externnni. PraestanUus procul dubio inlernuni qiiami miuisiris au : <Perseveranl retro slantes incliuali,
allerum; imo hoc mbilferc est sine illo; uam ideo) usque dum ilicalur : Sed liberanos a m:do (Amalar.,
adinvenluin esl cxternmii, ut homo prodat obse- I, ui de divin. Oflic, c. 25). i Hoc est, adorationem
1009 DISSERTATIO. CAP. XIX, 1010
per tolum canonem contintiabant. Et in ejus Eglo- A < El quis adeo impie sentiat, qui non sancla simul
gis, circiter annum Christi 820, scribebat: < Epi- et adoranda conliieatur? >Orihodoxus: <Non igitur
scopus veniens ante altare, adorat primo sancla tecum pugnantia loqueris, qui cum ante dixeris, non
(Idem; i» Eclog. a Dalus. el Mabil. edil.). > El infra: stalim quod sanctum est, idem eliam adorandum
< Episcopuspostquam adoraverit snncta, pergit ad esse, nunc rursuin afflrmas quod negasli? > Ilnere-
dexteram altaris. > Hacc ante Paschasii Ratberfi li- licus: < Atqtii nou de mysteriis (id est de missa)
brns pefacta. In ipso omnium vetnsiissimo Ordine 1, mihi sermo erat, cum de his omnes consenliant, ut
ba.-cahhnadverle, cuni Amalarii verbis consona: <Ex- dixi. > Sanctus quoque Maximus idem confirniavit,
pletoliyinno Angelico, id est, Sanctus%surgitpontifex dicens-. <Pontifex atiollcns sacrum panem, oslen-
solus, et iiitrat in canonem. Episcopi vero, diaconi, debat benediclionem, seu sacramentum, dicens :
snbdiaconiet presbyteri in presbyterio PERMANENT tN» Sancla sanctis (S. Maxim., in Dionys. Hierarch. ec-
CLINATI. Et cum dixerit : Nobis quoque peccatoribus, cles). > En eucharislici corporis et sanguinis ele-
surgunt subdiaconi, >etc. En adorationem lunc in valionem , quara etiam testatur Simeon Thessalo-
divinis mysteriis comintntain per totum canonis nicensis (Opusc. de lemplo el missa.,apud Canisium).
tempus. Apud Gracos praecipuum adorandi sacra- " In Vila quoque beati Lucse Junioris a. Combefisio
tissimi corporis et sanguinis Domini tempus est, edita, inter Graecorum optiscula, occurrit eadem
cum post Pater Noster dicunt Sancta sanctis, et fit sacrorum praxis. Eloruit ille inter Grxcos Ascetas
elcvatio hosliae et calicis. Anaslasius Sinaita scri- sseculoChr. x, et in soliludine versabatur, cum ad
bebat: i Sacerdos post sacrificii illius incruenti con- eum invisendum accessit arcbiepiscopus Corinthi.
secrationem panem vitae in allum ele-vat, ipsumque Petiit Lucas qua ralione anachoretae illi < horrcnda
omnibus ostendit, etc. Tum slalim adjungit: Sancta mysleria possenl percipere.) Respondit praesul prae-
sanctis {Anastas. Sinaita, orat. de S. Syuaxi, 1.1 sauctificata esse accipienda. < Tuin; inquit, explicans
Canisii). i ln usilala apud Graecos Cbrysostomi li- velum minus, proponcs in eosacras particulas, accen-
lurgia, 'a Jacoho Goario edita, haec habenlur : < De- soque thymiamate , lypicorum psalmos, aut hymnum
hinc adorat sacerdos et diaconus, in quo snnt loco, Ter Sanctus cantabis cum Symbolo lidei; TRINAODE
ler secreto dicentes : Deus. propitius esto milii pec- GENUUM FLEXIONE ADORANS, manus quidem conlrahes
catori. Et populus similiter cunctus cum devotione (in formam crucis), ore autem sacrum pretiosi Christi
adorat. Cum autem viderit diaconus sacerdoiein ac Dei nostri corpus-sumes, dicendo Amen. Riirsum
manus extendentem, et sanclum panem tangentem, vero reliquas particulas in vase linleolo colliges,
ui faciat sanctam elevationem , exclamat: Atlenda- omnem diligentiam adhibens, ut ne ma'garila de-
mus. Et sacerdos : Sancta. sanciis. Cliorus : Unus cidat ac conculcetur. > En quanta reverentia a Graj-
Sanclus, unus DominusJesus Christus in gloria Dei cis olim adhiberetur ad tremendum Christi corpus,
Patris. Amen. >Tum cliaconus ad communionem quem -praesentem, ut vidisti, adorabant. Atque ex
accedens c Adorat semel dicens : Eccevenio ad inw his edocemur quid de debita corpori Domini adora,-
mortalem Regem. Credo, Domine, el confileor. >Com- lione in sacris mysteriis vel tunc crederei.et prae-
municaiurus populum, < diaconus adorans semel slaret GraccorumEcclesia.
sumit sanctura calicem, etc, ostendit ipsura popu- Neque alia scntentia, neque alius. usus fuit Syri»
lo, dicens : Cum timore, > etc. el Coptis. Nam uti Renaudotius demonstravit, ele-
Noltim esteosdem Graecos lanta devotione ferri valionem et ipsi faciebant et faciuul hostiaeet cali-
in Eucharisliam ut rn excessus ruere videantur; cis, non quidem statim post consecrationem, sed
nam vel dum sacra dona ad altare magno apparatu post oralionem Dominicalem.: < Totius quippe
deferunlur, quanquam nondum consecrata, populus Oricntis, is ait, consueiiido fert, ut noii prius cle-
procunibit in genua, quasi eadem adoraturus. Fe- vetur sacrameiiiiiin, e.l populo. oslendatur, quam
rendtim, neque vetandum, hunc ritum censuerunt dicatur : Sancia sanctw. Ex hoc.errore.faclum estut
non Graeci tantum, sed et Latini docti viri, dum- >r. multi OrienlaJibus Ecclesiis ignotam esse elevatio-
modo gens illa edocealur quo mentis el cultus nem temene-affirmaverint. • Tunc aulem peculiari
discrimine excipienda sinl dona nondum consecrata, devotione sancta mysteria populus adorabat, ct
ac posiea consecrata. Attamen non deerunt cavilla- adbuc adorat. In liturgia Syriaca sanctQ Gregorio
lores, qui pro.more suo novilatem suspicentur ado- tributa, post consecrationem diaconus clamat: Adq-
rationis apud Graecos, cum Sancla sanctis hiclamat raie Agnum Verbum, elc. Quid aulem refert, si im-
sacerdos. Irisignem locnui habeo ego, qno eis os mediate posl consecraiionem a Romana Ecclesia
obslruam, nempe Tbeodorum Sludilam, qui, circiter elevatio et adoralio divinormn mysterioruiii pera-
annutn Chrisli 796, in dialogo inter orthodoxum et gitur, et ab Orientalibus Ecclesiis nonnisi ante
hacreticum, liaec scribit (Theod. Studii., in Antirr. communionem? Satis est babere nos constantem
rheticon, e.-31) : Orthodoxus: i Quo in niimero ha-> omnium Ecclesiarum doctrinam et usum de adora-
bes corpus et sanguincm Doniini Jesn Christi? > llae- lione debila in sacris mysteriis Cliristo Dominorea-
reticus : < Sancta sunt procul dubio. Etenim Sancta liter praesenlL; ac propterea Latinis Ecclesiis licuis-
sanctis, a sacerdote pronunlialur. i Orlhodoxus : se, imo singularem Iaudem deberi, quod actiim
« Haecilaque etiam adoranda judicas? >Huer.cticus: hunc liuiuiliationis el obsequii nostri sialini post
1011 DE REBUS LITIRGICIS 10i*
peractam consccrationem sensim invectum proba- A j lartiin, qua debeant veneratione sancta suscipere.et
rjnt, et persolvere pergant, ut quem honorem Sa- altnris Christi ministerio deservire, sacrosque calices
cramentarii divino ipsi Redemplori in sacris sub- et sancta velamina, el cxlera quae ad cultum domi-
traxere, nos visibilius etiam et cnixius persolvamus. nicae perlinent passioois, uou quasi inania el sensu
Sed quid plurn quoerimus, quando ante tot saecula carenlia sanciimoiiiamnon halicre, sed, ex consortio
sancli Palres adorationemagnoverunt in Ecclesia Dei corporis ei sanguinis Domini, eadem qua corpus
nsitatam, cum incruenttim sacrificiumconficiebalur? ejus et san^nis majestate veneranda (Hieron., cpist.
JNoiissimasunt et pervulgata sancti AmbrOsiiverba : prmfixaepitl. Theophil. Alex. t. V Biblioth. PP,). »
<Caro Chrisli, QUAM HODIEQUE INMYSTERIIS ADORAMUS, Non ait Hieronymus adoranda, sed veneranda, sive
et QUAM APOSTOLI in DominoJesu ADORAVERUNT (Am- veneratione digna. An figuram tanltimmodo corporis
l/ros., I. m de Spir. S., c. 11). > llebes plane ingenio Doniiiiiin Euchnristia crederet, qui scribit parlicipes
sit, aut animum corruptum geral, qui et bic non fuisse sacros calices veneialionis debitae Chrislo
videt, quanla (iducia ttinc Christi fideles credcrent Dninino, quod cx ejus corporis et sangiiinis consor-
carncm Christi in mysteriis praescntem esse, uti tio sive conlaclii sanclificaii forent, ciiicuuque aequo
cerle aposlolis pracsens fuit Jesus Dominus. Ncc el perspicaci lectori dijudicandum relinquo. Denique
nliier loquittir sanclus Auguslinus : < Suscepil, in- B ' legas velim (uialia loca praeteream) Chrysosiomide
qnit, Dominus de terra terram, qui.i caro de ierra Christo loqnenlis liaccvcrba : < Hoc corpus etiam ja-
est, et de carne Marise carnem accepit. El qtiia in cens in piaesepio revcrili sunl magi, et cum mullo
ipsa carne hic anibulnvit, ETIPSAM CARNEM (ac pro- meluac liemore adorariini.Tu non in praesepivides,
pterea non imaginariam, nou metaphoricam) NOBIS sed in ALTARI. Nosergolonge-MAJOREM quam illibar-
HANDUCANDA,H ud saluleni BEDIT; uemo aiitem illam La.IIOSTENDAMUS REVERENTIAM (CllHJSUSl.,llOlll.U t»
carnem manducat, NISIPRIUSADORAVERIT ; inventum I Cor.). > ctc. Duliitasneadliuc an aniiqiiitus eliam
est quemadmodiim adorelur scabellum pedum Do- adoratinnis trihuimn persolverelur cnrpori Christi in
miiii; et non solum NONPECCAMUS ADORANDO, sed sacris mysteriis 1 ldeni Clnysosiomus aiebal: < Qui
PECCEMUS NONADORANDO (Aug. Enarr. in psal. xr.vm, cum Patre (sursum) sedei, oiiiiiiiiininanibusconline-
h. 9). > Deinde subdit: < ldeo et ad terram quamli- tur (Idem, l. III de Sacerd.), > in sacra videlicet
bet (id est ad quamlibet Eucharisliae, quse caro synaxi. Hoc fidelibus denuiiliabalur; et adliuc sci-
Christi est, portionem) TE INCLINAS ATQUE PROSTF.R- scitarisaiiiauium DominumpraeVentemii adorarent?
nis, non quasi lerram intuearis (boc est, veluli ler- Interca opusculo huic meo si lanta felicitas obtinge-
renam rem, nulla veneratione dignam), sed ILLDM ret, ut ad Prolesiantium mnnus perveniret, eos per
"
SANCTUM, cujus scabellnm esi, quod ADORAS (id est, viscera Jesu Cbrisii rogo, si religionem amant, si pa-
caro); propter Ipsum eniui ADORAS. > Itidem supra cem Ecclesiarum cupiiint, a qua abhorrcre nisi im-
vidimiis, cnp. 12, quid Theodoretus habeat de sa- pius iicino polest, ut qnid ex adoratione Eucliaristiae
cris Eucharisliae syinbolis, cum ait: < liitelligiininr necessario consequatur accnrate et sine partiiiinsiu-
nutem ea esse quae facta sunt et creduntur, ET ADO- dio perpendant. Nulla dubitatiosiiperesse potest quin
»ANTI:R,ulpole quac illa sunl quac crcduntur. > Clirisli fidclcs, cum quario et quinto Christi saeculo
Prsecedenti qtioque saeculoqtiarto saiicius Cyrillus sive genua ilectendo, sive caput inclinando, adora-
llierosolymitanus ritum tradidit quo luiic popuius lionem suam ad Eucharisiiani pioesenicmdirigerent,
sacruin Domini corpns et sanguinem acciperet, sci- Si Auibrosiiis, si Augtisliniis,aliique Paires censtiis-
licet, slans quidem, sed inelinalo aut corpore, aut sent, uti niinc Lutheri discipuii opinantur, in sacra-
capite; nam istud vox XUTTTWV, scilicel, pronus, ab inenlo CIIIIIcurpore ct sanguine Clirisli perdurare
eo adhibita prodil quod signum adoraiionis tunc adhuc panis el vini subslaniiam,adoraiionem iinpro-
erat ex institu(ione Eccle.-iae.< Acccde, inquit, et bassent, ne cultus uni Deo debitus siinul creaturae
ad sanguinis poculum non extendens manus, sed reddcrelur ; ita enim Lutberanis vidctur, an jure,
PRONUS, el adoratiouis ac veneralionis in inodum, T. . non inquiro. Sin, uli Calvini.ilaesentiunt, Patres ii iq
dicens: Amen. t El in accipiendo corpare adinonet Euchnristia solum panem et vinum contiueri putas-
sinisliam manum <veltit ibronum > subjici solitam sent, iionah ea tantummodo abstiuuissent, sed ipsam
dexter*, < utpole Regem suscepturas. > Tanta lunc idololatriae damnassent. Atqui pro cerlo liabeinus
eral lides, non ficte, sed vere, sumi in sacramento antiquos Patres ejusmodi adorationem probasse,
ipsummet Christi Domini corpus. imo censuisse sine peccato omitli uoii posse. Nonne
Uli eliam animadvertit Meldensinm episcopus ergo consequi intelligis non aiiam fnisse veieri Eccle-
Bossuetus,inagnusnempe vir, in explicationemissie, siaesenteiiliam et fiiiemde Eucbaristia quam quae in
non solum aqtiquis sa^culissuprcma veneratio el la- Romnna servatur, semperque servala est? Simul
triae cultus adhibebatur a Christi fidelibus sacfatis- etiam fateri cogeris mhil cogitasse Palres de pane et
simaeEucharistia;, sed etiam extendebalur ad sacra viito post consecrationem, sed in sacramento unum
vasa tremendi sacrificii; qui culius tamen non in corpusel sanguinem et aiiiiiiauiCliristiuiiadorationo
malerie sistebat, sed in ipsum adorandum Dominum digna considerasse. Propterea veritatem hanc, id est,
ferebatuf. Id sanctus Hieronymus testalur, inquiens: transmutationem veram symbotorum, iidem aliis iq
« Discant qui ignOfaiit, eruditi teslimoniis Seriptu- locis diserte lestati sunt.
1015 DISSERTATIO. CAP. XX. 1014
Neque aiiamluncfuisse Ecclesiasfideni Gaudenlius A . rtint Romanam liturgi.im arrodere, et muscas eiiaw
episcopus Brixianus, ip-itis Ambrosii et Chrysostomi venari, 111eam in conteinptum apudsuos addunereiu.
aeqnalis, le certum faciet; inquitenim: < Ipse igitur An merito, nunc est inspiciendum. ln Romanl ritus
naturarnm Crealor et Dominus, qui producit de missa, antequam sacerdos ad aliare ascendal, gene-
lerra panem, dc pane rursus (quia et potest et pro- ralem confessionem peccatorum suorum ac populi
misit) efficit ?ROPRIUM CORPUS. Et qui de aqua vinum astanlis prxmiltit;quamvis enim gravia peccala pcr
fecit, et de vino SANGUINEM SDUM, ctc. Ne terrenum poeiiiteniiaes.icramciilum eluere prius jubealur quis-
putes quod ccelesleeffeetum est per eum, QCITRANS- quis ad sacrani communionem anlielat, attamen quia
rr- in Hlud, ct FECITILLDD SUUM CORPUS ET SANGUI- cx inlirniitaie hiimana in quotidianas colpasincurri-
NEM(Gaud. Brix.,tract. 2 ad Neophyt.). > lnfra idem mus, tollendacet istae sunt, atque in eum fiuem in-
repetit: < Neque sacramenlum illud commune ac stiiiita fuit prsevia ista confessio et absoluiio ante
terrenuin esse cxislimans; sed ut per ignem divini missaeexordium. Ilocipsuiniiiculcassevidetiirsauctus
Spirilus id effecltim, quod annunliatum est, credas. Augnsliiuis, inquiens: < Intrate in portas ejus in
Nam quod.accrpis, CORPUS ESTillius Panis 'ccelestis eonfessiohe. ln portis initium cst; a coufessioiie iti-
(non ligura, non imaginatio) el SANCCIS ESTitlius sa- cipite. Portn, id esf, iniiiuin, confessio tibi sil. Unda
crae viliSj..etc. Credamus, quaesn, cui credidimus. B in alio psalmo dicilur: Incipite Dominoin confes-
Nescit mendacium Veritas. * Ergoiisdem temporibus sione. Et quid? Cum jam imraverimus, 11011 confite-
cum liabeas Ambrosium Mediolaui , Gaudentium bimur? Semper confitere; semper habes qttod con-
Brixiaj , Cbrysosiomum Constanlinopoli, Cyrillum fitenris. Diflicileest in hacvita ut sic bomo miileiur,
J.erosolyniis,Tlieodorelum in Syria, Augustinum in ul nihil invcnialiir in eo quod repreheiidaluf. Opus
Africa (ut alios Patres omittam)concordi voce deprae- est ut tu te repreliendas, ne ille rcpreliendat qui
dicantes quod Romana Ecclesia dopraedicat, intel- damnaturus est (Aug.,.Enarr. in psal. xcix). >Porro
lige landem, hanc fuisse olim et adhuc esse venc exploratum est, muliisque veterum monumeutis
Ecclesise doctrinam, ejusque impios. perlurbalores confirmatum, ejusdem confessionis geuere usos fuisse
fuisse ullimoriim sacculorum novatores. Qui tamcii aniiquiius sacerdotes, vel antequam e sacrario pro-
ex iis veritalem non fugiuot, sed ainant, suaeque cederent, vel ad pcdcs sacri altaris. Quod vetuslis.-
conscienliae quietem poiius desideranl qaam sectae sima Ecclesiie Romanae Sacrameniatia rubribis et
Kiiselionorem.atqiie tulelam, adeant, quaeso, libros caeremoiiiis in missa adhibitis careant, an aniiquis
de Perpetuitate fidei Gallice scriptos. Saltem in saeculis peculiaris ista confessio in usu luerii, 11011
unius sancti Joanuis Chrysoslomi libris inquirant _ constat. In missa ab Illyrico edita, quoo grandem
qnid oliui de Eucharislia universalis Ecclesiae sen- absque dubio amiquilateiii sapit, par formula inveni-
teutia ac fides fuerit. Tol sancli illius episcopi verba lur, Allera ferme similis fnrmula confessioiiis a M:-
accepisti, me tamen conlinere non possum qiiiu et crologo rc.fertur, qui sub finein soeculiundeeimi de
hic iinum ex ejus penu depromam. Desaerificio in- liturgicis rebus scribebal, uti et in Sacrameiilario
cruenlo Iiaec habet: < Hic lerram libi cuelum facit Roinano, quod e hihliotheca Chisiana cardinalii
I1.0Cmysterium. Nam quod ILLICESTOMNIUM PRETIO- Bona produxit. Missalem canonici cathedralis Muti-
SISSIMUM ETHONORANDUM, IIOCosiendam libi SITUM IN nensis, ante annos sexcentos exaralum, servani, ex
TERRA. S.icut enim in regia id quod omnium magni- quo missam snpra exhibui eo.teinpore Mutinaeusi-
ficetitissimumest, non parieles, non tectum aureum, lalam. In illa post Introibo, et Jntdicame, Deus, se-
scd corpus regis sedens in solio, ila el in ccielisRegis quitur haecrubrica : < Cuin autem (sacerdos) perve-
corpus. jSed noc libi nunc LICJ;TVIDERE IS TERRA.Non neril anle-altare-, dicat humiliter inclinato vultii:
enim angeios, nec arehaiigelos, scd IPSUMeorum Pone, Domine, custodiam ori meo. Respondeatur:
ostendam DOMINDH. NEQDE solum VIDKS,SEOetiam Et ostium circumsianlia).Et agai, UTMOS ESIS,confes-
TANGis,sedeiiam COMEDIS, et EOACCEPTO doinum re- sionem. Peracta autem conlBssionedical: Deus,vi-
vcrleris (Chrysost., hom. %i in I Cor.). > Qui haee et JJ j lam meamanmintiuvi tibi, t etc.Quod cerium est, non
siiniiia nondiim intelligit, et Galvinianis arhiirariis niiiius in Occiilenlnlinmquam in Orientaliuin missis,
inlerprelalionilms corrumpere nititur, horrendum se.jiie sacerdos ac populus divinam misericonliam
illud sibi timeal quod Aposlolns Judjeis intimavil: implorare consucverunl, non soliiin in ipso introitu
Aure audielis, el non intellig tis, elvidenles videbilis,, cxclamando Kyrie eleiton, Chrisie eleison%id est,
ei non perspicieiis(Act. apost. XXVIII,26). Domine, miserere, Christe, miserere^ sed,' eliam in
CAPUT XX. aliis missneparlibus; idque observatuin repeliiumqu»
De quibusdam ritibus sacrm tilurgigz,quibusnovaloies videmtisin ipsorttm Orientalium liturgiis.et praecipoe
lilemintenjanl, in missa Cbrysosiomi, anlequam sacerdos communi-
Postquam Lutherus et Calviniis, sive Zwinglins, cet. Nemocerte sanclissimum hunc usum disciplinae
aucioritaie sibi cerle a Deo non data, praccipuum ccclesiastica;; non laudel. Binghamiis. tamen, homo
Cliristianae religionis sacramentum, sivc ahrogato Britannus (De. Origin. eccles., I. xv, e. 1), habet
incruenlo sacrificio, sive suhlata ex Eucharistia do- quod carpat in Rpmana liturgia ; confessio quippeibi
minici corporis reali praeseniia, prorsus deforma- lil Deo omnipotenti, Dcipar.e, et omnibus sanctis,
riint, luin ii, tum eorum discipuli, nunquaiii cessa- * cum olim, ut ipse comendii, htec soli Deo fieret.
1015 DE REBUS LITURGICIS 101G
Quam in rem GallicanioTficiiapologiam, siveconfes- A V neophyti, sed alii quoque ad honorcm lanti sacra-
sionem, vetustam commemorai. Yerum quibus ver- rnenti. (i Marcus diaconus Gazensis, et scriptor syn-
c
bis concepla fuerit in aliis Ecclesii»antiquitus eadcm chronus, in Vita sancti Porpliyrii episcopi, descrihit
confessio, ex rubricarum dcfeclu, ut dixi, rescire napparatum diei quo Theodosius II infans, Arcadii
non possumus. Quod satis esl, nihil hic habes quod IAugusti filius, anno Chrisii 401, hoc est, vivente et
cum dogmale ac disciplina calbolicae Ecclesioenon vvegeto sancto Ilieronymo, sacro baptismale rcgene-
conveniat. Legitimis eniin rationibus.ut infra innue- ratus r fuit. Egresso infanti e salutari lavacro, < prae-
inus, el calculo primilivae ipsins Ecclesiaenititur in- cedebanl
c palricii, illuslres, etomnis dignilas, cum
vocatio sanclorum, eorumque coiiiuiuiiionciunobis- ordinibus < militaribus, oiiines porlanles cereos, ut
cum io Synibolo profitemur. Deo autem confilemur, putareniur ] astra cerni in tenebris. > Quod plus est,
ul nobis parcat; sanclis tantunimodo, ut orent pro sanctus ! Paulinus Nolanus, anno Chrisli 396, haec
nobis; quemadmodumdiserte ibi confessioipsa testa- habel I (in Nalal. 3 in honoremS. Felicis) :
ttir, in qua saeerdos el pnpulus precanlur sanclos Claracoronanlurdensisaliarialychnis,
Lumin.iceratisadolenlurodorapapyris.
mnnes orare pro me ad DominumDeumnosirum. Pu- NocteDIEQCE micant. Sic nox splendorqueDIEI
blica II-JCC est confessio ; si coram populo, cur et non Fulget, et ipsaoiEScoalesliillustrishouore
», 1'lusmicat, inuumerislucemgeminalalucernis.
coram sauctis? Sancti cerle viri in ccelesli patria B lia Pauliuus ante Vigilantium annos, cnjus
aliquot
astant Deo, ad quein confessio iu primis dirigitur. verba
interprete non egent. Sanctus quoque Epipha-
Proplerea iu anliquissimn confessione ' nius scribil
poenitenlis, ad Joan. episc. Jerosol.) se prae-
(Episiol.
quam ex Ordine Romano Hittorpiusexhibet, et Mo- tereuntem per villam quamdam vidisse ibi < lucer-
rinus refert, hsec leguulur: Confueor tibi, Domine, ' nam ardentem, > et cum interrogassel, didicisse
Pater caeliet lerrm, libique beniguissimeJesu, una cum1 < esse ecclesiam. > Cereos atitem accensos, < quando
Spiriiu sancio, coram sanct.s angelis et coram omni- Icgendum est Evangelium, aut sacriftcium offeren-
bus sanctis (Morin., append, ad lib. de Poznil.), etc. dum, >
agnovit sancius Isidorus Hispalensis; neque
Alias pares formulas Morinus. idem ex antiquis5 id mi rem novam, sed uti jamdiu usitatam. Venan-
Poenilentialibus decerpst. Eadein ratione sacer- lius
quoqtie Fortunatus (Lib. v, carm. 5) diem festum
dos populuin, populus sacerdotem rogit, ut oret Ascensionis Domini describcns, cereos accensos et
pro se. camlelabra memorat. Sed quamvisdaremus (neque
Ad incruenlum sacrificium luininaria adhibenlur. tamen hoc dandum), lantummodo posl Hierunymi
Non desunt lieterodoxi, inler quos Joannes fleuri- ajvuminveclum fuisse morem cereorum, seu lumi-
cus Otlius Calvinisia, qui Examen insliluit contraa rp narium ad integrum missaesacrilicium, id cerle lau-
cardinalis Baronii Annales, ob cjiisinodi ritum Ca- dabili ratione factum fuerit. Si enim gaudii osfen-
Iholicis insullantes, nobisque sanctum llieronymum n clendigratia ad Evangelia antea adhibebantut-lumi-
objicieoles, qui adversus Vigilantum in haec verbaa naria, cur pari causa adhiberi deinde non potuere
loquitur : < Cereosiion clara luce acceudimus, sicul il ad iulegram missam? Sed et aiiam potiorem ratio-
frustia calumiiiaris, sed ut nociis tenebras lioc so- )- iieni accipe. SacratissimamDominicoenaniuna cum
lalio lemperemus, et vigilemus ad luiuen, ne cx'ci ei sacrilicio crucis niissa exbibet. Mensas prbplerea
tecum dormiamus in lei.eLiris. >. Propterea Patri ri apparatum ibi liabes calicem , patenam, mappas,
LeBrun visumfuil Hieronymisevoininimeusos fuisse >e etc, omnia ad imilalionem ac renovationem tanti
Cbristianos luminariis in sacris diurnis, sed postea :a opcris composiia. Siue lumiuibus prolecto peracta
invaluisse hunc morem, desum])tume ritu defereudi Ji iioii fuit poslrema Salvatoris ccena. Quis ergo nou
luinina, ciiin legebatur Evangelium. Nam ibi ipse se commendel adbibila a noliis in rcnovatione ejusdem
llieronymus adJit: < Pcr toias Oricnlis Ecclesias, s, coenaeliimiiiaria? Imo, ut ea adjungere decuit, ita
quando lcgendum est Evangelium, accendunlur lu- u- aufeire dedeceret, alque improbare demeniis fo-
niinaria, jam sole rutilauie, non ulique ud fugaudas as ret.
lenebras, sed ad signum Jxlitiaedemonstrandum. > rp Supra vidimus.cap. 16, quousque progressa fue-
De cereis in honoreui iiiartyruin acccnsis erat ibi bi rit superhia et furor Lutlnri, dum offerlorium et
sermo ; attanien cuin llieronynius lumiuaria adhib.ta la quidquid oblafionemolel in ccelestimissse sacrificio,
probcl, < quando legeiiduiu esl Evangelium ad sig- g- abominalionem appellare minime erubuit, ac pror-
iiimi lx'tilia>, > idein pater Lelirun opinatur cjus- s- sus repudiandum esse una cum universo canoue
modi excniplo fretos Christi lideles morera imninum im imperatorio decretosancivit. Ita ille in couiemptum
extendisse ad integram inissam. Uti jam alibi osie.n- n- non dicam prasentis RomanaeEcclesiae,omniumque
disse ine arbitror (Murat., Anecdot., t. I,disserl. 1(1),
)), et Occideulis ct Orieutis Ecclesiarum, quae suis in
non lam lacilc concedeiiduui est tlieronymi leuipo- iu- iilurgiis sacr.c oblatiouis rituiu observaut, uti supra
ribus defuisse interdiu luminaria in templis, et ad tot exemplisosteudimus, sed primitivaeeliam ipsius
sacramciitoruin celebrationem. Si in Palaestinausus ;us Ecclesiae. El qtianta quidcm fuerit hominis illius im-
on potenlia ac temeiitas, et quam immerito pro tulan-
isle non fuit, aliis in regionibus viguisse puiuil. iNnn
soluiu ad Evangelium, scd ad baptismum cerei ac- ic- dis ejus erroribus uounulli adliuc in aciem doscen-
censi deferebaniitr, ut ex Cyrillo Jerosolymitano ct dant, unus sanctus Clemens 1 Romauus ponlifex et
Qregoiio Naziauzeno constat. Neque iis duntaxat usi isi marlyr, n,os edocere potest. Is ergo in h<ec verja
1017 DISSERTATIO.CAP. XX. 1018
Joquilur: « Cuncta ordine debemus facere quae nos is A amplexatae,infamare non eruburt, ac si lhurgicam
Dominusjussil peragere. Statutis temporibus obla- i- oblationem ab ipsius Cliristianse religionis exordio
tiones et- Kturgias perflci, neque inordinate fieri ri freqnentatam ac propterea ab ipso insiitutore Chri-
prxccpil, sed-praefinitistemporibus et horis : T«? if slo descendentem, snnclissimi illi Palres aut te-
Tt irpoatfop&rv.ul leirovpyiu; imrikeiaBut. Addit it mere invexerint, aul insipientorprobarint?
etiain : Oi ounTO?JTrooo-titw/p.iwt;xtappic Trotovv-zec:,- Quod cardinalis Bnna in Lilurgicis suis adnolave-
T«f ixpoafopacauTGv, e\>-poaSexTOi t. rit, nunc < solos clericos vel ministros respondere
T£ xul jj.axaptot.
Quiergoassignalisiempnribusoblaiionessuasfaciunt, t, in missa, Et cum spiritu tuo, Binghamusoceasionem
accepti et beali sunt (Clem.I pap., episi. adCorinth., ., arripit insullandi Romanae Ecclesiae, quasi haec
C. 40). > Cum Clementem andis, nudire te pnta la < populum ab hac divini cullus-parte penitus exclu-
ipsosmet aposlolos; nam vivenlibus ipsis apostolis is seril, > ac propterea < in errorem et pravhatem in-
floruit, eorumque discipulus fuit. Neque hic som- i- currerit (Bingkam., Orig. ecctes.,I. xv, c. 3). > Tum
nies, oblationum nomine posse designari dona in in subdit: <Cujus rei haud ulia raliodari potest, quam
pauperum usum altari oblata. Non aliud ibi sunl il magisterialis Ecclesiaeaucloritas, qtiae, quidquid lu-
oblationes qnamquibus incruentum sacrilicitim con- i- bet, populo praescribere sibi sumil, non obstante
ficiebalur, ac Deo offerebatur ; boc enim Doini-* i_ B qtiacunque regula, sive tradilione veteris Ecclesiae.>
nus jussit peragere, et quidem ceriis temporibus et st Sed ejusmodi accusatio ex una hominis temere judi-
horis. Si audire volumus Joannem Gasparem Svi- i_ cantis inscitia manavit, et reservanda erat adversus
certim Tigurinum, sive Calvinianum professorem in n Lulheros et Calvinos, qui sine ulla auctoritate tot e
suo Thesauro ecclesiaslico vox npoa?op* < usurpa- t. sacra liturgia sustulere, quanquam traditione vele-
tur desacra coena. > Imo diceredebuit de sacrificio, , ris Ecclesiae probata. Indicet mihi Binghamus, si
cnjus causa fit ohlatio ; neque enim ad cosnam „, potest, ullum Ecclesiaedecretum quo populus veii-
eadem pertinei. Idque ipse postea fateri coactus est 5t tus sit respondere sacerdoli in sacris. Una necessi-
scribens, izpoayipetv, sive offerre, <absolute posilum, , tas morem liiinc sensim invexit, utin privalismissis
significat> Qualoa Tzpoo-fipeiv nl iinus clericus, et in solemnibus cliorus, pro popnlo
, scilicet, sacrificium
offerre. Proinde in canone sexto apostolorum slatu- ,. rcspondeat, ex quo idem populus ob non amplius
tum habes : < Si quis episcopus, presbyter, aut dia- j. intellectam linguam Lalinam, el ob ignorantiam re-
conus, facta oblatione non communicaverit, causam „ sponsorum, a respondendo cessavit. Tuncopusfuit
dicat. > Noritnt eruditi quanla sit eorum canonum n in missa non solemni iiinnn stibstiluere clericum,
anliquifas, quanquam revera non sint aposiolis tri- j. (" qui defectum populi indocti stippleret atque illius
buendi. Prseterea oblationemet sacriflcium verum n nomine sacerdoli responderet; nam quidquid nunc
in calholicaEcclesia a sanctis lrenaeo et Cypriano 0 clericus respondel, astantium nomine respondere
depraetlicatavidinius supra, cap. 18. Quales sancti ij ii certum esi. Caeterumet nunc ipsis laicis clericorutn
viri fuerint, eruditus lector sat novii. Terlullianus iS munere fungi licet inserviendo missis privatis. Ne-
quoque de diabolo ait aemulatore < sacrameiitorum n que vetaniur laici, canius lege edocti, miscere se
divinorum. Signat ille in fronlibus milites suos ; ce- ». cum choro clericorum, ct respondere. Imo laici soli
lehrat et panis oblalionem(Terttfl., I. dePrmscript. c.n_ in sacris confratcrnitalibus, el sanclimoiiiales solae,
11). i Alibivero inquil : < Non permittiiur mulieri- i. diim niissa cantalur, respondent sacerdoti. Quare
bus in ecclesia loqui, nec tinguere, neque offerre c videas quam injusta sit Binghami accusalio, qui et
(sacrificium),nec aiicujus virilis muneris, nedum sa- i. infra ad alteram descendit, conlendens < Conse-
cerdotalis oflicii, sorlem sibi vindicare (Idem in tib.i,, crationis verba semper alta vocefuisse pronuntiata, >
de veland. Virgin. c. 9). > Confirmalumidem videas |S ac populum respondisse Amen. Quam in rem produ-
a celeberrimi conciliiprimi Nicaenianno Christi 525 :;; cit novellam Jusliniani Augitsti, jubenlis, < non in
celebrati canone: < Pervenit ad sanctum magnum- sccreto, sed ciiin ea voce quaea fidelissimo populo
que cqncilium, quod in quihiisdam locis el civitati-. nr exaudiatur, divinam oblationem facere, ut populus
bus presbyteris gratiam sacrae communionis diacoui ij gratiarum actioni subjiciat Deo sanctum Hlud Amen
porrigaht; qund nec regula nec consuetudo tradidit, 1 (Justinian., in novelta 157, c. 6). > Tum subdit Bin-
ul ab his, qui polestalem non habenl offerendi, tnv ft ghamus : < Facit pro Ecclesia Romanensi, quod lex
i|ouo"iotvf«) syjmu; izpoo-fipeiv t( canonica superior est civili ; alioquin lam horrenda
, illi qui offerunt
Clirisli corpus accipiant (Conc.Nic. i, c. 18). > An- ,. oriiuium divinarum et hiijnanariim legum violatio
tea quoqiieiii coucilio Arclaiensi anni 514 imerdi- i. non inulta impunitaque foret. > Neqtie ptiduil ho-
clum fucrat < diaconibusoffene (subaudi) sucrificium ,i minem doclum in tam horrendum epiphonemaerum-
(Conc.Arelat., c. 15). > Quisergo non horreat Lu- pere, ul RomanaeEcclesisetribueret < omniunidivi-
llieriim, qui non soluin Oblalionem el Offerlorium n narum humanarumquelegum violationem?> Si Biii-
susltilit e missa, sed eliani primilivam Ecclesiam ii ghamiis hominum judicium contempsit, cum in ex-
Abeminalionisnota denigrare esl ausus, quod Obla- i- secrabilem calumniam bauc raplus est, num judi-
tionem usurpaverit in sacris mysteriis, ipsumque ie cium Dei effugerit; qui ab ipso rationem certe exe-
Nicoenum concilium, cujus taincn dogmata sutuma ia gerii, cur lanla iiifamiaonerare sil atisus Ecclesiam
semper veneralionc universae orbis Ecctesioesunt it Romanam? Q«od vero is cardinalem Baronium «»-
m» DE REBUS LITUUCICIS 1020
cuset, siiccenscntemJustiniano ob ejusniodi legem, A diiniur. Ila composita esl morlnlium conditio, ut s;c-
uiliil aliud ab eo peiendiim cst, nisi ut edicat posi- pissime ex una eadeiuque re. commoda ct inconi-
tine fuerinl imperatores, an episcopi regcre Eccle- njoda conseqoaiUur. Quod nietlioiliim suam Prote-
liam Dei, quqm acquhivit sanguine.suo, §1 jurene stantes commendent, scilicet, linguam populo notara
dixeril sanctus Ambrosius < lmperalor.es intra Ec- adhibere in sacris, non eos profecto deficient ratio-
clesiam esse, non supra Ecclesiam ,. et publicorum nes : ast judicii inops sit, qui hanc ob causain in
tmperatori moeniumjus esse commissum, non sa- jurgia ct conlumelias adversus, Romanam Ecclesiam^
crorum (Ambros.,epist. 20,-?> Jus islud si forte Brj- ruat. Et qui corfuptela hic ei tribuenda, quac lin-
lannus scriptor in regem suum, conferal, cum diguam Latinam, qualem ab aposlolorum aevoaccepit,
vinaelegis Itnn disciplinae ccclesiaslicae injurium se ailliuc reiiuet, quod nempe religioni sibi ducat dese-
prodet. Verum quid de lioc ritu dicendum est ? Car- rere qua?.vetus Ecclesia usiirpavit? Adversabaturne
dinnlis Bona in ea fuit sententia, olim < in Ecclcsia Britannica gens communi sensui et rationi homi-
O.ccidentaliomnesaudisse sanclissima cleffiracissima ntim, cum nsque ad sacculumChrisli decimum sex-
verba, quibus Cliristi corpus conficitur, ac postea tuni Latinam in sacris liturgiis liiiguam conservavit?
siatulum fuisse ut canon submissa voce recitaretur At inqnies : Ab aittiqua consuetudine recedere prae-
*
(Bova, de Liturg. I. n, c. 13). > Anliqiiom vero mo- o staret. Audio; sed suae qunque rationis catbnlicae.
rcm desiisse saeculo Cliristi decimo ex conjectura Ecclesice sint, ne venerandae anliquitatis instiluta
censuit. Propterea auU aliqttot annos insurrexere miilet; quod et aiiimadvertas in tot aliis Chrisliani.
qui canonem non amplius sccreto recilarent, aul re- ritus populis, qui aut Graeco, aut Syriaco, /Etliio-
cilanduin clara voce edicerent. Secl Patcr le Brun pico, Copiico, Armenio, aliove idiomate lilurgiam
(Tom. IV Lilurg.) disseriationem perquam elabo- couflciunt, qiianquam vcieris illius linguaeiguari. A
ratam istis nova ciipienlibus opposuit, multisque me nou exspectet lector qu.id de hac re docti viri
rationibiis et copiosa eruditione contendil in Eccle- disseruerinl, neqite enim mihi, staliuiim est in om-
siis Occidentalibus semper viguisse, nunquam de- nes controversias invadere quac ad sacram liturgiain
siisse, secreiam canouis recitationem. Negari tnmen spcctant. Salis sil nionere majeslateiii couciliari sa-
oequit, quin apud Orienlales omnes Ecclesias, uli cris a Latina Hngua, in qua fuere instituta; popuJi-
conslat ex omnibus ferme liturgiis Grapcis.Syriacis, que caiholici devotionem niiiiiine languerc, etiamsi
Ct Copticis, consecraiionis verba audianiur a po- Lalina verba. non iiitelligal, atit sacerdos secreto,
pulo , respondente postea : Amen. Ejusmodi novita- oret, atque ip-am Eeelesiam indulgere ut exoptanii*.
lem post nuper niemoraum Jus:iniani legem in eas . bus intelligere iJlas sacras preces, versio earum in
regiones invectam le Brun arbilratur, rum autea ^* linguam vulgarem ministretur. Eadem eliam de.
non alius ibi rilus observaretur, quam qui sempcr cau-a a refricanda qtiaestione illa abstineo qiiam
abOcciJentalibus observains fuit. An ita fuerit, sa- Nicolaus Cabasilas Groecus scriptor , aliique ejus
tiVcomperlum non puto. lllius disserlalionem, quii gentis, adversus Latinos agiiaruut, contendcntes,
plura cupit, consulere poterit. Dicenduminterea no- non verbis Domini, sed invocaiinne Spiritus sancti,
bis esl rilum hunc cx iis esse qui indiffcrentes sunt,, sive prcce, quae in quibusvis Oriciitalium liturgiis
el sive uno, sive allero modo peragauiur, ralione ett posl eadem vei ba occurrunt, consecrationem dono-
auctoritaie firm.mlur. Proptcrea ob ejusmodi varie- rum lieri. Salis milii sit hacdc r.e cap. 10 lcctorem
tatera nulta unquam inler Lniinos et Graecos de toll monuisse, neque nos Graeciset Graccos nobis ob.
aliis dispulantes obortn esl controversia ; et arqiiuiiii ejnsmodi rilus diversitatcm infeslos esse dcbere,
esl ul laudabiiem usum suum unaquaiqoe Ecclesiai uti ostenderunl cardinalisBona (Lib. n Litnrg., c. 15),
retineat sine coiilrndiciione alterius. Slainendiiii) > Renauiloiins (In. CollectioneLiturg.), Martene (D»
vero praccipue est uemini licere privata aucloritalei aniiq. Eccles. Itiiib., I. i, c. 4S art. 8), ct praeseriim
iiovationemhic facere ; nnm eiiamsi de ritibus aga-- Petrus le Brun (Explicul. missce,l. IV), qui juslam
lur, qui mulari sine detriinento religionis po.-sunt,, JJ dissertationem de hoe ipso argumenlo elaboravit,
jus tanien unis est supremis Ecclesix pastoribus, nont ostendiique nou pugnare inler se Occidenialium et
nobis, id prxscriberc, retiuere, aut muiare, proutt OrieiHalium hac de re consuetiidinem diversam. Ad,
eoruin sapicntia; inelius visum ftierit. Romanam vero lilurgiam quod attinel, cum invoca-»
Nonoinisil Binghamusveteremcanlilenam cauere,, lio, sive preces (uii supra rooniii), praecesserint, et
quod Romana Ecclesia in sacris quotidie ulatnr lin- pone sequaiiiur effuacia Clirisiiverba, nulla dubi-
gua populo iiicognila : < qu.e corrupteln, is ait, in- tatio superest quin compleia perfeclaque lunc sit
tolerabilis esi, et aposiolorum aucloriiati, priscaeEc- consecralio, et legitime insihuia fuerit subsequens
clesiaeregulis, populi Chrisliani oedificationiet com- elevalio et adoratio corporis et sangoinis Doinini,
inuni setisui ac rationi liominiim con'raria.> Ita ille,, Dixi praecedereinvocalionem; haecanicin non solum
elquidem buccisinflatis. Astis minirhereo giiavii in- i- peragilur cutn rogalur Deus ut oblaiio nobis corpus
numeros iu mundo usus et mores esse, in quibns duass el suuguisfial dilectissimiFilii lui Domininostti, etc.,
ansas cum Epicteto reperimus. Si eos ex una facie e sed eliani ante abluliouem manuuin, cuni sacerdos
respicimus, uliles ac laudandi videntur ; sin ex al- ait : Veni, sanclificalor omninotens wlerne Deus, el
lern, inuliles forlaspis eliam improbandi, deprehen- benedic lioc sacrificitim luo sanclo nomini prmpara.-
1021 DISSERTATIO,CAP. XXI. 1021
inm.In miwa Mozarabumeadem invocatio oc.currit, , A cttim ut consulerclur periculo tot fragmentorum,
dirigiturque ad Spiritum sanctilin; ainnt enim : quae ex veierum fiactione evitari non poteranl;
Veni, sancte Spirilus sanaiftcalor; sanciificahoc sa- constat autem in levibus hisce rebus potestatein
crificium de mdiiibus mtis libi praparaium. In om- esse Ecclesiae varinndi, prout ei satius videatur.
niiini vetiislissiino Sacrameittario Leoninnn, de quo> Ante consecratioiieui, uii probabiliter creditur, pa-
supra egimus, in missa trige-ima, mense Julio, haec i nem Dominus noster benedixit et fregit. Altauien
oratio liabetur : Mille, Domine,qumsumus,Spiritum, hunc frangere post consecrationcm Ecclesia seinper
sanctum, qui et hmc mnnera prmsemia noslra luum, cousuevit; qunnto ergo plus eidem licnit in tres
nobis efficial sacramenium, et ad hec percipiendum i dumaxat partes hostiam sacerdotalem frangere, et-
nostra corda purificet. in IOIpartictilas sive oblatas amea divisum panem
consecrare, el fideiibus postea distribuere, sublato,
CAPUT XXI. quautum fieri poiuil, fragmentorum incommodo?
De aliis missmBoniamvrilibus, a Protestanlibushru- Vermn ad graviora trnnseamtis. Siinl ex Proie-
sla censura impelitis. staiiiibus nonntilli, atque inler cos praecipueBinghn-
Egregius cnrdinalis Bona (Lib. i Lilurg. c, 25, _. mus (Lib. xv, c. 5, §25), qui sihi visi sunl repeiisse
§ 11) erudile ac sincere animadvertit tantumniodo( B in canone Romano quaedam repugnamia sonleiitiaj
post annum a Clnisio nato millcsimum, orlum ha- de transsobsianliatione ct reaii pracseutiacorporis et
buisse oblaias, quarum nunc usus est in Ecclesia, sanguinis Domiui posl donorum consecraiionein.
quae,scilicel, tenues siuit, el ad figuram et exigui- Scilicet, ibi legilur : Super qum propitio ac sereno
tatem ferme unitis denarii formaiiinr, cum molis vullu respicere digneris et acceptahabere, sicnti acce-
longe mnjoris anlea fnrent. Ansam inde sumpsit, pta habere dignaius es muuera pueri lui jusii Abel, et
Binghamus Anglusadversus bunc ritum declamandi, sacrificiumpalririrchmnostri Abrahm; el quod tibi x>b*
quasi panis ad altare «fferendus < adeo in cxire- tulil summussacerdosluus Melchisedech,sanclum sa-
mum inciderit, ut fere naiuram elementi sacramen- crificium, imniaculalamhostiam.Ad quae lixe adjun-
lalis perdiderit, reni quaepanis vix dici poierat sub- git Bingbamus : < Quomodo enim reale corpus ac
slituendo in locum communis elementi (Bingham, sanguis Christi vocari possunt liaec dona ? aut com-
Orig. eccles., I. xv, c. 2, § 5, 6). > Sed quis non, parari cum sacrificio Abel, qui de animantibus ob-
agnoscat in lioc summam cavillandi prurigiuem?i tulit? Quomodoquis precari polest (siue injuria in
Ineplus enim sil declamalor, qui oblatas, sive ho- Filium Dei) tit Deus sacrificium unici Filii sui sibi
stias, quibus nunc utimur, verum ac naturalem pa- Q _ acceptum esse sinal, quemadmodum sacrificium
nein negare audeat. Desipiat etiam, qui ex mole Abel ? > Proptcrea is censet baec bonum olim sen-
panis majorem minoremve coeleslissncramenti effi- sum admisisse, quando super pnnc et vino pronun-
caciain arcesiat. Intcr hoinilias quae sub nomine. liabantur ad consecrandum ea in monuinentum ac
Eusebii episcopi Gallicani editae sunt, qtiinta de. symbola corporis et sanguinis Domini; nunc aulem,
Pascha, qusesancto Isitloro in Mss. attribuitur, ha;c. ut is dicere pergil, < absurda sunl, et primilivsein-
babet: < Invisibilis sacerdos visibiles creaturas IN j lenlioni conlraria. > Qtiia Calviuianis oculis hxc
SUBSTANTUM CORPORIS ET SANGDINIS sui verbo suo se- intuilus est Binghamus, quod videre debuit non vi-
creta polestate CONVERIIT, eic, Deinde haecaddii: ; dii. Nos dona et data Euchnrisiiaesacramenltim ap-
< luicliarisliaesacra percepiio non in quantitate, sedI pellamus, quod cceleslis victima quae ibi continetur
in virtuie consistit. Quod corpus, sacerdote dispcn- incomparabile bcneficium est, a Dco nobis rolla-
sante, lanltim est in exiguo, quanium csse constati tum. Ad hacculi donmn agnoscimusab ipsoomnium
in toto. > Neque certe antiquis temporibus grandisi datore bonorum ipsuni panem et vinum, sine quo
buccellain os fidelium iramiilebalur, sed quodlibett sacrificium novae legis conlici non possei. At quid
fragtnenlura consecrati panis satis fuit, cum ibi non, sunt haec dona et data, cum haec verba sacerdos
miuus quam in grandioribus fragmentis se accipere, JJ D pronuiitiat? Sunt dona in rem divinam conversa,
totum Chris.licorpus Christi.ini olim quoque crede- qnod ante verba consecrationis erat panis et vinuin
renl. Aileram idem Itinghamus censuram slniii, jam faclum est corpus et sanguis Domini. Cur non
fassus laroen, < de re leviore > esse (Idem, ibid., legit, cur aitenle non consideravit Binghamus prae
e. 5, § 55), videlicet, post coiisecraiionemantiqui- cedentia immediate verba , quibus sacerdos ait suo
tus fractum et comminulum fuisse panem in multasi ac populi nomine : Offerimusprceclarmmajestati tuas
pnrtes, ut fidelihus distribueretur, iiunc autem ini de luis donis el daiis hosliam puram, hosliamsanctam,
Ecclesia Roinana < unam duntaxat oblatam in ires; hosliam immaculalam, panem sanclum viimwlernm,
parliculas dividi, de quibus nemini datur, modo ull et caticemsilulis perpclum.Super quw propilio, etc?
umbrant relineanl antiiiu.e consuctudinis ; > qni mos; Ergo tion amplius ille terrenus est panis, sed panii
ab inso appellntur < aberratio a veteris Ecclesiae > santlus vilmmlernm, quo nomine una caro et corpus
simplicitate, > et quidem < vituperabilis. > Levis liu- Domini donatur. Eritne quisquam e Proteslantibus
jusce mutationiscausas a noslris adductas , easque> qui panetn quo corpora uostra aluutur hac voce de-
jiistas, ipse affert, neque refellere audel, et nihilo- signari piitet, cum disertis verbis ipse Jcsus no»
minu* garrire pergit. Nimirum novo iuvento id fa- illius verani significationem docuerit, inquiens:
4023 DE REBUS LITURGICIS 102*
Egosum panis vivus (Joan. vi, 48)? Quod etiam ef- A foret quem opinaluf Binghamus, niliil majestaiem
ficacius exprimiiur additamento Mternm; hanc Filii Dei dedeceret, si sacratissimum ejas oorpus
enim vitam materialis panis dare nequit, sed unice per angelos ex lerreno ad ccelesie altarc dicereiur
dare potest divinus ille panis, hoc est, corptis Chri- deferri; Cbristus enim in sacramento existit, spe-
sti Doinini, de quo ipsc ait: Qui manducal hunc pa- ciem victimai mactataepraeferens,quanquam sempet
nem, vivet in mternum. Conlirmatur eliam veritas vivus ; seque Palri pro nobis exliibet, qualis humi-
sanguinis Christi, quem sub speciebus vini sacra liatus iisque ad moriem pependit in cruce. Sed sa-
mensa nobis, non figuraie, sed vere pracbet, quando lius est opinari, cum dicitur : Jub.e hmc perferri,
appellatum videmuscalicemsalutis perpetum, dicente nihil aliud exoplari ab Ecclesia, nisi ut ad ccelesle
Domino: Qui manducat meam carnem, et bibit san- altare (cujus mentio est in Apocalypsi), sive ad cce-
guinem memn, habet vilam wternam. En quid sint Jestem Dei tbronum et sancluarium Divinitatis, per
dona posl consecraiionem. Ad haec agnoscenda ni- angelum (qui orationibus fidelium vivorum praeest,
hil aliud exigilur, nisi animus pravis affeclionibus easque ad Patrem delert, uti pariter in Apocalypsi
et praejudiciisliber. legitur) deferanlur orationes, vota et oblatio, sivc
Ad alterara Binghaml inlerrogationem proceda- sacrificium, quod lunc Deo offertur.
°
mus. Nullam ille comparalionem invenit inter sa- * Neque enim existimari potest Ecclesiam exoptare.
crificia Abel, Abraham, el Melchisedech, et incruen- ut revera Christi corpus et sanguis de allari in cce-
tum altaris, uti Catholici sentiunt. Docendus esset lum, sive de loco inferiore in superiorem ferantur,
Binghamus censuisse sanctos Palres, patriarcharum cuui hoc sine miractilo, eoquc perenni, fieri ne-
sacrificia, quac Deo placuere in Veleri Tesiamento, qticat, ei quotidie cernanlur creleslia dona ex altari
ideo placuisse Deo, quia Filium Dei unigenitum lerreno non diuioveii. Hanc esse mentem Ecclesiae
postea pro nobis bosliam fulurum praefigurabant,il- ediscimus ex aliis cum Latinorum tnm Orieulalium.
laque sacriflcia fuisse flguraspraecellemissimisacti-. liturgiis, dum prima oblalio (il panis etvini. ln Ro-
flcii crucis cl altaris. Sed hac inspecl.ionedimissa, mana Deum deprecamur, ut oblaium vinum nondum
duo iu re praesenti consideranda sunl, scilicet, sa- conswatum, sive calix, in c,onspectumdivinm Ma-
criflcium, et res sacrificata, sive qui sacrificium fa- jeslaiis cum odore suavilatis ascendal. In Liturgia
cii, et victima qu:e offertur Deo. Nunquam autem sancti Basilii apud Goarem : Ut simus digni libi of
Ecclesia somniavit petere a Deo ut acccptam ha- ferre hoc rationale et incruenlum sacrificiumpro no-
beal Mlara hostiam, hoc est, corpus ct sanguinem slris peccatis, et populiignoranliis; quo suscepto in
Filii sui, fum nemo unquam inter Christianos du- snncto et intellecluali tuo altari in odorem suavitatis,
Lilaril quin acceptissima semper sit divino ejns Pa- vicissimnobis remilte gratiam sancti lui Spiritus. Non
tri, sed pelil ut sacrificium ab indignis et peccato- ergo peliliir ut pauis el vinum' oblata realiter per
ribus facliim ei placeat; petit ut.vota ei preces offe- miraculura altollantur ad supercmiesleallare, ad al-
rentium immaculalam illatn hostiam placido vullu taxe spiriluale, quod excelsiuscmlisest, ul aliae litur-
e.xcipial. ln praecedentibus ejusilem missae Ronaa- giae liabeut, sed ut sacrificitira peragendum, quod
nae precibus oratur: Sic fiat sacrificium noslrum in compleciilur preces et spem veniae ab offereniibus
conspeclutuo hodie, utplaceal tibi, Domine Deus. Ul conceptam, et ab eorum actione pcndel, coram.di-
sacrificiumacceplabile fial apud Deum Patrem omni- vino Palre sistaturin coelis; moris quippe est in
potenlem. Ha el in saucti llasilii Lilurgia lcgitur: Ecclesia intueri Deum, quamvis Omnipraesentem,iu
Deus graliw largitor, da nobis, ul sacrificiumnoslrum solio praesertimgloriaesuaeac tlirono majestatis se-
coram te acceptumsit. Cum vero exempla liabeamus denlem ac dominanletn. Ita cum sacerdos incenstim
Dei placido vultu accipienlis sacrificia quaedam le- adolel Deo, rogat ut ascendal ad Deum ; et in litur-
gis antiquae, pracfiguraulia sacrificium longe excel- gia Graecasancti Joannis Chrysoslomi apud Goarem,
lentius novaelegis, iis mitiir Ecclesia, ut quod sanei in aliis quas practereo, offerlur thymiama, quod
cli viri ob purilatem, fidem, animiquc devolam dis- > TJsuscipe,Domine, in sanctumet supercwlesteac intelte-
posilionem, suis oblalionibus impctrarunt, nos ciuale luum altare, etc. Profecio non fumus et oilor
etiam, quanquam impares, quanquam indigni obti- thuris ad coelnm usque peneiraiurus creditur , sed
neamus. Ad eamdem pariler intemionem icferenda quidem orationes el affectus sacerdotis et populi,
sunl quae subsequiinlur, supplicanle sacerdote ut adorationem prxstantis Deo per lioc signum, illuc
Deus jubeat hmc perfeni per manus sancli angeli sui pervenluros speramus. Ilaque iu praelaudala ora-
in conspectumdivinw Majestatis sum. liiquit hic Biu- lione pelitur, non ut tlivina praesenshoslia dcferatur
ghamus : < Quo pacto Cliristus, qui scdet ad dexte- in coelum. Id unum Ecclesia pelit cum Daniele ut
ram Patris, miuislerio eget angelorum, ut perfera- fial sacrificiumnostrum in conspectuDei, et ptaceat
tur ad Patrem in ccelesle allare ? > Hujusmodi mi- iili (Daniel. m, iO), hoc esl, ut ad Deum deferaitir
nisterio cerle non indiget Dominus noster, de quoi oratio, actio, et oblatio nostra, atque in conspeclu
Cbrysostomus ait: < Qui cum Patre surstim scdcl, Dei iu ccelo compleatiir qnod iu lerrestri altari per-
in illo ipso temporis articulo omniuin manibus per- agitur, et ex praestantia coelestisvictimae,et ex ac-
traciatur, ac se tradit volentibus accipere (Chrysost., ceptatione sacrificii nostri, in nos deinde oinnis bc-
I. lii de sacerd.). > Verum etsi Ecclesioc sensus isi nodictio descendat. Hoc subsequentia verba «onfir-
1025 DtSSERTATiO. CAP. XXII. 1026
fnant. Vota ncir.pe nostra ascendere ad Deum A j duiit, dum sacerdos posl consecrationem ail: Offe-
cupimus, tit quolquot ex hac altaris parlicipaiione rimus prmclarw Majes'nii tum de luis donis ac dalis
sacrosanciumFitii tui corpus et sanguinem sumpseri- hosliam puram, etc, panem sancium vitm mternm.
mus, omrtibeitediclionccmlesliet gralia repleamur. In Graaci in missa divina Chrysosiomo tributa aiunl el
allari est corpnset sanguis Domini; ex illo sumen- ipsi post verba consecralionis : Tua de luis libi of-
dum est noibis: sed rogandus divinus ejus Pater, ut fetiriius in omnibus el per ornnia; id est, corpus et
actio hominum peccatorum tam sanctam hostiam sanguinem Filii lui, efformatum ex pane et vino
offerenlium, ab eo cleinenter aceipialur; tunc enim crealuris tuis. Nescio qttem in finemLeibnitius v. cl.
omnis benedictio coelestis el gralia e coelesti isto in Miscellaneis adnolaril, ex Apuleii lib. XI Meta-
convivio et sacrificio est nobissperanda. morph., morem fuissc peraclis sacris Isidis popnluin
Denique in canoneante orationem DominicamII.TC diinittere ea voce . Populis missio. Si carpere nos
habeniur : Per quem (scilicel, Christum Dominum) velit, quasi ab ethniris myslis bunc rilum nostri
hac omnii, Domine, semper bona creas, sanclificas, acceperinl, monendus cst lector ut Pamelium et
nvificas, benedicisel prcestas nobis. Hic etiam trica- eiiiinenliss. Bonam consulal, qui antea hunc ipsum
tur Binghamus,ejiisquc asseclae. < Qua, quaeso,ait, Apuleii locum animadverlerunt, simulque palam
loquendi fatione Chrislus vocari potest : Hmc omnia B f fecerunt antiquissimum hunc ftiisse morera apud
^..na? et quideni bona, quae Dcus semper creai, Romanos, ut quolies populus ad sacra et ad con-
ssnctiflcat, Denedicit? Num Deus creat, sanctificat, cionem pubiicam conveniebat, conceptis verbis di-
Vivificat, et bencdicit Deum Christiim per Jesum mitteretur in fine. Virgilius :
Clirislnm? > Ila ille, phnntasma in cerebro stio fa- Lustravitqueviros,dixitque novissimavetba.
bricatus quod uunquam in rerum natura luit. Non lloc est, llicet, idem quod lre licet, uli Servitis ex>
de Christo existenic in sacramcnto haec dicuniur; ponii. Dimittebaiur autem senatus liisce verbis :
absonum quippe nimis foret pef dictioncm hmc om- Nit vos moramur, Palres Conscripti. Concioniseiiam
nia significarc Chrislum Dominum. Sed quidem per dimiltendae haec erat formula : Si vobisvidelur, dis-
ejusmodi diclionein signilicantur quaecunquebona in cedite Quiriles. Ita dimissam plebcm Chrislinnam
usum nostrum divina misericordia quotidie crent; acvosuo testanlur Tertullianus et Cyprianus. Qurd
aut duntaxal fructus lerrae, qui stato quodam anni hic, quaeso,afrodendum occurrat?
cKead haecverba benedicebanlur; aut denique ipse
panis et vinuin, per quaesacrificium conficitur. Ilaec CAPUT XXII.
semper Deus quotannis per Jesum Christum Filiiim De invocationeel commemoralionesanclorumin i.tur-
suum creat et producit in beneficium nostrum : Q C gia a Prolestantibus improbala, sive damnata.
quod quidem beneficium pracgrande est, cum crea- Invocaiionem sanctorum hominum qui ex hac
turae islaenobis iuserviant non solum ad viiam, sed viia discesserunt, in Augustana Lutheranorumcon-
etiam a'd omnium praestanlissimum mystcrium in fessione fuisse damnatam, norunt erudiii. In eam»
Ecclesia Dei, et sine quibus ineffabile sacrifuiiim dem sentenliam reliqui Proleslantium coiifluxertinl.
allaris confici nequit, Ejusmodi postea bencficium Meum non est in celebrem controversiam hanc pe-
Dominusmirum in modum auget, cum panem et vi- dem inferre, ulpote a lot Ecclesiaecalholicaepro-
nnm sanelificans, et a communi usu secernens, ad pugnaioribus copiose perlractatam, ac nuper a doc-
laniam digniiatem exlollit, ut sacramentum fieri lissimo viro Joanne Chrysostomo Trombelli, Buno-
possint immaculaii corporis et sanguinis sui, In im- niensi abbate canonicortim regulariura Salvaloris,
mensum postea as-urgit beneficiumistud, cum Chri- qui prae caeteris, de cultu sanctorum agens, variis
slus per sua verba panem ipsum vivificat. Res ina- libris argumenlum hujusmodi exhausisse videttir.
nimes sunt panis el vinum. Qnomodo vivificantur Pauca ad rem praesentemfari mihi liceat. Venerari
el vitani accipiunl? Non alia ratione et causa, nisi sanctos ad cceleslem patriam translatos, eorumque
ex oinnipolentia Dei, qui dona ipsa in Filii sui cor- nos commendare orationibus, quam antiquum sit in
pus et sangttinen), cum aniina et divinitale conjun- 1)
1 Ecclesia Dei, omnium liturgiarum consensus aperte
clum, < transmulat et transelerneniat, > ut sancti dcmonslrat. Quod Romana cacteraeque Occidentis
Patres et lilurgiaetestanlur, eodem modo quo vir- Ecclesiaede beatis illis paradisi civibus sentit, om-
gam Moysis vivificavit, in serpenlem convertens; ncs etiam Orientales, quanquam a nobis, el inler
nam et hujiismodi exemploiidem Palres utunlurad se divisae, a tot saeculis sentiunt, lum eorum me-
statuendam realem mutationera donorum in sacra- moriam festis diebus honorantes, lum ad eorum
mento allaris. lla quod crat anie panis terrenus, fit p.ilrocinium confugientes. Mosiste inale habet Pro-
et evadit panis ille, qui de se ipso ait : Ego sum lestanles, quasi Medialori Dei et hominum Chrislo
panis vivus, qui de calo descendi. Vivificaiuin auiem iujuriam irrogemus. Binghamusipse Anglus minime
hunc panem Deus benedicit,ut per ipsum in fidelcs nos probat, uti supra diximus, quod in confessione
suos digne communicanles coslesiis omnis benedi- generali ante missam sanctos invocemus, ul orent
ctio et gratia demum effundatur. Si ad hacc ani- pro nobis. Deinde sanctorum commemorationeni,
mum advertisset Binghamus, a ridenda illa in- qcaa fit post consccralionem in missa, vellicare ni-
terrogatione abstinuisset. Atque ex his explicala vi- litur (Lib. xv, c. 3, § 16), quasi pro eis asquc ac
deas nuoer memorala verba , quce in canone proece- cajieris defunctis fidelibus Deumvetus Ecclesia pre-
,10« DE REBUS LITURGICIS 1028
carelur, non vero ut ii Deum precarentur pro A A tuorum patsionc honorando. Quinto decimo Kalendas
viventibus. Sed utinam Protestantes et diligeniius Seplembfis : Sancli mariyris Agapiii merita nos, Do-
exquirerent, et aeqiiius perpenderenl quaesit calho- titine,preliesa lueanlur, in quibus lum Majeslaiit operd
licae Ecclesiaesententia de sanctis, quam expressam prmdicamus,elc. Neque disparem docttinae profes-
habent iu Tridenlino concilio. Scilicet : < Boiium sionem in Gregnriano Sacramenlario liabes. Nonis
atque utile esse suppliciier cos invocare, et ob Februarii : Deus qui inter c&tera potentim tum mira-
beueficia impetranda a Deo per Filium ejus Jesum cula eliam in sexu fragili vicloriam martyrii conluli-
Dominum noslrum, qui solus noster Redemptor ( et sli, etc Quinto Kalendas Seplembres : Deus, qui
Salvalor) est, ad eorum oraliones, opem et auxi- bealum Ilermetem marlyrem luum virtute comtanlice
lium confngere (Conc. Trid., sess, 25). > llinc ha- roborasii, etc. Plura habcniur in Sacramenlario
bes nos nguoscere et exspectare abuno D6olargilofe Gotliico, et in Missali Francorum, sed nolo uitia
quidquid boni et gratiarum in nos manat, aul a no- vagari, Salis baec sunt, ut quisque iulelligat dam-
bis speralur. Tiim discis spem impetrandi silam in nandos esse qtii nos damnant quod glorificemtis
Christo Domino: nam vel ipsi sancii in coelis Denm Deum in sanciis ejus, qttod illius dona ac tritiin-
per Medialorem noslrum precanlur. Siculi aulem phos in beatis ceeli civibus honoremus.
vel ex confessione Protestinlium i|isorum, honum £B Ad sanclorum quoque palrocinium confugirhus,
stque utile est nos commendare orationibus sancto- eorum nos orationibus commendantes. At quo paclo?
rum vivenlium, neqiie per hoc injuria Christo inler* Sacra liturgia libi indiCabit. Nihil nobis ii conferre
tur, ila nihil deperil dignitali sanciissimi Medialoris possunt. Deum tanliiinmodo rogamus, ut ob illoruin
noslri, si ad sanclorum in coeliscum ipso regnan- preces atque inlercessionem sua in nos beneficia
tium oraiionesttiiirtigimus. Liturgiam ergo consule; cffundat. Ipsas etiam eorum supplicationes vim non
ibi, tiuassil Ecclesiae mens in cullu el invocalione aliter Itabituras credimus, nisi per Mediatorem Dei
sanctorum, continuo iutelliges. et bominum Cbristum Jesuin divino Patri sistanlur
Itaque sanctos religioso culiu et honore prose- et commendeniuri Propterea mos esl Ecclesiac, oriw
qnimur, feslivos dies in eorum niemoriam celebra- lioncs, quas in eorum solemnitaiibus ad Detimdi-
inus, sacrificium quoque in eorum honorem offeri- rigimus, uti et in aliis occasionibus, consueta for-
imis; sed prampue ul in cis honorelur et glorificeluf snulaconcludere: Per DominumJesum Chrislum,eic.
Deus, per cujus gratiam ei doun sanctain illi duxere Ejusmodi confugium ad sanctos, coelorum regno
vilam, aut pro Chrislo tormenta ac mortem snsli- politos, impedire non possumus quin Protestantes
nuere, dignique ciricsti lieaiiiudine sunt f.icli. In improbeut, quasi piorum hominum inveuttim, et
Sacrainentario Lconiano hacchabeiur pr.tfatio: Vere "* nullo sacrartim littcrarum fulcro nixum. Iiane ergo?
dignum. Tuas enim, Domine, virtutes, tuaique victo- Al nus dogmatis bnjiis vesligia in Apocalypsiosten-
rias admiramur, quoiiesin Eccletia lua horum dierum dimtis, ubi coimnemorantiirorationt»,Trpoatv£«i,san-
fetla celebrantur, quos insignes confessotum tuorum clorum, in ccelis cum Cbrislo jegnantium, qnibus
el marlyrum palnm ad perennemmemoriam, solem- profecto nihil opus est orare pro se ipsis, et in Epi-.
nemque Imlitiam fidelibus populis sacraveruni. In stola sccunda Petri (II Petr. i, 15), et in secundo
aliera legilur: Vere dignum. Qui non solum mariy- Mnchabacorum libro (// Machab. xlv, H). Deinde
rum, sed etiam confessorumtuorum, et virtute -mira- antiquitatem coiisiietiidiuis hujus ad ipsa pene
bilis. Aliam accipe : Vere dignum. Te enim laudanl apostoloruni lempora dedncimus, lestes iu hanc rem
et benedicunlonmessancti tui, quibus el in confetsione adducendo Irenaeuni, Origenem , Cyprianum, ttim
virtutem, et in patsione victoriam coniulisli. Infra reliquos qnarli et qtiinii saeculi Paires. Hosce ido-
ha?calia prajfatio occurril : Vere dignum. Qui nos neos lestes si superstitionis paironos, aut supinaa
beatorum manyium palmas, in diebus, quos suo sun- ignorantia; reos Iraducere, simul'|ue primitivam lic-
guine signavere, veneranles, in tua exaliare (exsul- clesiam praevaricntionisnota aspcrgere velinl, leme-
tare) potintia, in luo, Domine, iribuis s.mper honore »,
i ritaie non careant; et potissimum postqUam evi-
gaudere. Tuni hascalia : Vere dignum. Quoniam tu denler demonstraliim est, nibil officere sauctilati ac
es gloriosus in sanctis, quibus et in perseculionetl in doctrinai religionis Chrislianae cultum el invocatio-
pastione vicloriam contulisti. Occurrunt ihi complura nem sanctorum. llic atttem, ut supra iunui, insurgit
alia loca in eamclem sentenliam convenienlia. Paria Binghainus Britannus, persuadere nobis volens mo-
habenlur in Gelasiano Sacramentario. lndc pauca rein in prioruin saccuioruinEcclesia fuisse eliam
delibemtis. Pridie Idus Junias : Pro sanciorum Cy- precaudi Deum pro sanclis, quod is deducere se
rini, Naborit, et Naitarii sanguine vtnerando, hoslias posse arbitralur ex Consiituiionibus aposlolorum
libi, Domine, solemniler immolamus, lua mirabilia (Lib. vin, c. 12), in queis post consecrailonem sa-1
periractaiiles, per quem talis etl perfecla ticloria. cerdos ail: Offerimuslibi pro omnibut sanctis, qui a
Decimo septiuio iialendas Julii : Sicut glorimdivinm saculo placuerunl libi, patriarchis, propketit, justis,
polenliammunera pro sauciis oblata testanlur, sic no- aposlolis, etc, laicis, ei omnibu*quorum lu notlino-
bis effectum,Domine,lumsalvationisimpendanl. Sexto minu. Tum subdit'. iFuisse universalem Ecclesite
Kaltndas Julias : Hottiat allaribut luis, Domine, praxim, pro omnibus, neinine excepto, orare, et
placationumimpendimus,poteiuiamtuam in sanctorum concordi omniutn scriplorum ccclesiasticorum testi-'
,0i3 'DISSERTATfO.CAP. X.XU. 1150
monio 'liquet. > Utique pro oninibutrespondemus, sed A Asubjitngil) reformatis missiilibus ita mutaverunl:-
dispari Eeclesise inieniione; quod ne ipse quidem Memento, Domine, jainhioritm famularumque tii«-
Bingliamus-Bfgareinfra audei, cnm scribat: <PrO ruin N. et N. qui prmcesserunl,eic, he pro snnctis
manyribus preces, laniles, ac gratiarum actiones ajque ac aliis qui essent in purgatorio precari vitlc-
me supra
offerebanl; pro aliis potisîmumpreces. > Et niliilo- rentur. Hinc perspicient, spero, lectores,
minus irffrSi"ostemlere nilitnr ipro omnibus sanctls, npn injuria pronunlinSse de polemicisPiotestanlium
Tionexcepta.ipsa Maria virgine,» precatos oliin fuisse scriptoribiis Isaiae et Aposloli verba': Aure audieiis,
Tideles,quasi el illi viventium preeibus apml Deum et non inteltigelis; el videnletviilsbilis, et non perspi-
indigefent; attjue in hnnc rem nonnulla contorijuet cieiis. Ubinam cerie eraiii oculi Binghaini, cum ha»'c
velerum vcrba. Sed uli antea animadveriinins, scripsii? Mitto negati a nobis tnutaiionem ab ipso
scriptori istt, non secns alque aliis, de sectae qui- adductam ; nam Codices Gregoriani Sacramentafii
"demsuie honofc, non vero de veriiatis cura solli- supersuiit, ferine ante annos mille exarati, in qiiibus
cilis, in ruore fuit, non lucem quaerere, quaein eadem verba occurruni qune in reformatis Mis>alibus
omnium tfculos-mcurfil, sed teiiebras tanium quae- teguniur. Sed qnod pudere ningliamumdebuit, nonnct
ritafe, quaruin ppe, si fieri possit, ostendanl lucem "™adliuc in MissabbusRomanis h;ec verba succeduiit?
il>ideesse. _Peto cgo: Legitne Binghnmus, an non, lpsis, Domine, el OMNIDUS in Christe quietcentibuslo-
quaeidein auctor Constitulionura apostolicarum ha- cum refrigerii, litcis, el pacis, ut indulgeasdeprecamur}
bet eodem libro, ubi orationem pro mortuis refert? quae nemo non vitlet, pro vitafunctis, nondum glo-
Ibi legilur •._Collocaeumin sinu palriarcharum, pro- ria ccelesti donatis, dunlaxat dici. Obiter hic anim-
phelarum, aposlolorum, omniumquequi tibi a swcula adverlas velim Romanae Littirgiae venerandam an-
placuerunl, ubi non est trislilia, dolor, gemilut, imo liqiiitntem et doctrinam, ibi enini'4ormiiIa est qua
locut piorum sedatus, el pariter ierra reclorunt, eo- Terlullinni aetaie Eccleîa iitebntur in ofando prd
rumque qui iii ea vident gloriam Christi lui (Ibid. c. mortuis. Enim vcro (sunt ejtisilcm TerlulJiani verba)
41). Itaque geminos defunclorum ordines auclor ille et pro anima ejus o:at, et refrigerium adposlulat ei
agnovil, hos, videlicet, qui jara pairiam, seu para- (Terlul., lib. de Monogam., c. 10). Quod stupcas, lo-
disum aliigere, ubi vident glotiam Chrisli sedentis cnm*ejusdemMissalis, quo nunc uiimtir, Biiighamus
ad dexteram Patris, et illos qui adhtic in via sunt, non solum lcgit, sed toiidcm verbis exscripsit, et
et gemunt a paradiso exclusi. Imo ipsemet auclor nihilominus illud Omnibus in Chrislo quiescenlibus
hosce vita funclos anlea dislinxerat; nain verba a vi.l.ens, non perspexit ridiculam esse excogitatam
rsingliamo memorata, scilicei, Offerimus tibi, etc, _., liiutationem, <ne pro sanctis etiatn precari videa-
respiciunt oblniionem Deofactain in hoiioiein san- iuur.> Quod plusest, inaltc fulei realtim ncscio iini
ctorum. Tum,capite subseqtienti rerertur oratio pro effugere is possiij cum siibsequcntia Romani canonis
fideljbus post divinnm oblaiioncm, atque inter alia vcrba dissiinulat, hoc est: Nobisquoquepeccnloribus
ibi dicitur : Pro iis qui in fiie requieverunl, Oiemus. famulistuis, de nitilliliidinemiseralioniiinluarum spe-
En reliquos fideles (lelunclos, atque a sanctis jam rantibus, partem atiquam et socieiulemdonare dignc-
in coelumreceptis distinctos, pro quibns preccs ad ris cum luis sanclis aposlolis el marlyribus, cum
Deum fundendae sunt, tit a peccatis solvanlur. An Joanne, Stcphano, elc, el omnibussanclis luis, intra
bona fide Bingliaimis hic egerit, judicium eslo le- quorum nos consorlium, nonmttimatormerili, sed ve-
ctorum. niw, qumsumus,targitor admitte. Meridianum soleul
Ullra tamen ille pergit, postga scribcns: < Augu• hic habes. Omnibusfidclibits in pace Cliristi et Ec-
stinus quidem singularem fovei opinioiiem in hac clesia: jam ex lerreno ergaslulo solulis loeuin refri-
materia de precibus pro monuis. Non enim aeiiue gerii et veniam a Deo precamur. Postea de sam (is
pro mariyribus ac uliis hoininibus oraiidiim esse regnum ccele.->ie jam asset uiis loqueiitus ut cum eis
statuit, eo quod ad ccelestis bealitatis fruilionem societatem et consortium misericors Deus nohis
illico post morlem admissi siut.i Audistte iSiuguIa- jj TJimpertiatur, precamur. Sed aniinum nonduin llin-
rem opinionem?> Imo, si paucos Millenarios cxci- ghamus despondel, atque ex Ilinemaro scripl>re
pias, de quilius in iractaiu de Paradiso multis ego noni sxculi animadvertil, liinc oratioiiem, recur-
e'gi, Ecclcsiiecalholicaesenlentia luec semper fuit; et rente sancti Leonis papaefesto, liisce verbis in Ro-
Binglianius,dum ha:c ignorai, aul non nossese lin- niano Sacrameninrio fttisse conceptam : Adme nobis,
git, popqlumsuuin foedissimedecipiu Eos qui via Domine, ut animmfainuli lui Leonishmc prosit obla-
funcfi ob suam pietatcm in coeleslem patriam sunl tio, quam irnmolando loliut mundi ir buisti relaxari
jam recepti, quis, nisi desipiat, putet precum am- delkta. Verum, ait Bngbamiis, in receniiorihus Sa-
pj.ns nostrarum intligere? Imo eosdem invocare, ut cramentariis huiic iu modum mutnta est: Adnue no*
Deum exorent pronobis, ab ipsocxordio suo Eccle- bis, qiimsumus,Domine, ut inietcessionebeati Leonis
sia consuevit. Ineptiaesunt, quas Biughamus addit, hmc nobis prosit oblutio. Animadveriere poterit le-
inqnieris, in anliqua Gnrca et Lalina Editione Sa- ctor, non solum banc orationem, qualis ab Hinc-
crnmenlarii Gregorlani scriplum reperiri : Meinenlo, maro legebatur, rcperiii ad quarlum Kalendas Ju-
Domine,famulorumluorum cunctorum alque cuncla- lias in velustis.-imoSaciamentario Gregorianoinfra
rum, quinos prmcessnunl, etc. <Al in posiea (ut is eviilgnndo; sed eliam ad quarlum Iduum Marlii
1051 DE REBUS LITURGICIS tOa^
oraiionem in festo sncti Gregorii papae (otidem A Veteris, tum Novi Testamenti, nntiphonis, graduali,
fuisse verbis conceptam. Sed quidnam, quaeso, illud iclc, ut pote institulis ad implorandam Dei clemen-
protit olim significabat? niliii aliud, nisi prosit ad ltiam, et reliqua beneflcia ab uno Patre misericor-
honorem; nani et nunc in vulgnta liturgia dicimus : diarum< Per Dominum nostrum Jesum Chrtstum ex-
Suscipe, tanela Trinilas, hanc oblalionem,quam tibi 'speclanda, et plerisque e divino Codice derivalis.
offcrimut, elc, el in honore beatm Marim, elc, et Manus aulem vel ante pectus junctae, aut modeste
omniumsanctorum, ut illis proficial ad honorem, nobls clevatae,consentiunt cum humilitate cordis, et depre-
aulcmad salulcm, el iili intetcedere pro nobis dignen- cantium affcctu. Anliquissimi iiujusce moris (praeter
tur in ccelis, elc. Alque hanc el non aliam fuisse exempla e sacris lilteris petila) locupleiem habemus
nienlem Ecclesiae, ex aliis duabus adjunctis oraiio- testem Tertullianum scribentem : < Aiqui cum mo-
nibus aperte deducitur, in quarom una haec legun- deslia el humililate adorantes, magis comraendamus
tur : Deus, qui beatumLeonem pontificenisanciorum Deo preces noslras, ne ipsis quidem MANIBUS subli*
tuorum meritis comqnasti, etc; et in altera : Deus, mius elatis, sed TEMPERATE ACPROBE ELATIS (Tertul.,
qui animm famuli lui Leonis (uli et Gregorii) mier- I. de Orat., c. 17). > Manuumextensio super oblata,
ncs beaiitudinisprwmia conlutidi, etc Num adeo sui quae antiquitus mullum spatii in altari occupabant,
oblitam putcs Ecclcsiam Romanam, ut suis precibus B cum dicimus : Hanc igitur oblalionem, etc, imilalio
ad assequendam ceiernam bcatitudinem pontificem est sacerdolum veteris legis, qui, ut habetur in Le-
illum juvare velit, quem jam ihgenlis ejus praemii vilico, ponebant manum super capitt viclimw(Levit.
compolem factum agnoscit ? iv, i). Translatio Missalis ad alteram altaris partem
Neque omiitcndum, e Protestantibus qunsdam non in missis privatis apud piscatores mysteriorum cau-
in suis lantum sermonibus, sed et in publicis libris sas mysticas continere creditur. Verum uihil aliud
solitos esse traducere sacrificium missoe veluti mi- est qiiam imilalio aliqua inissac solemnis. Pleraque
micuin speclaculum ob tot Dominus vobisCum,ge- Ciiristiaiiorum lempla olim orieniem inspiciebant.
nuutn flexiones, cruces, gesticulationes, ut aiunl, Ambon (sive pulpkum) in septentrionali parte situs
et quid noii? Sed et ejusmodi censura sal prodit quid erat. Post lectiones in meridionali parte recitatas,
in eis possit exulceratus animus, et a lurbulentis diaconus, venia ab episcopo petita, ambonem as-
affeciibus depravatus; quando sine ulla justa ratione, cendebat, ibique conversus ad populum Evangeliuch
et ex solo arbilrio, irrideudo damnant quod lot sa- canebat. lnde natus in privatis missis mos deferendi
pientes quibus conslai Calholicorum respublica, imo> Missalis ad alterain pariein altaris, ilemque consue-
el caeleraenatioiies Cbristi fidcm amplexae,probanl, ludo qua presbyler, non recto vultu, Sed farie all-
dum a primis usque Ecclesiae saeculis sacrificium C « quantulum conversa, ad populum recilat Evauge-
peraguni, ritibus non paucis ad mysteriorum venera- liimi.
lionem adinveniis. Inlidi judices inimicorum oculi. Atqui lliurificatio in solemnibus sacris adbibetUr.
Memini me audisse Calvinistam presbyleris nostris; lta est. Hanc abrogarunt anliquorum rituum, et Ec-
insultanlem, quasi missam ludicri spectaculi loco, clesiae ipsius, novi hostes. Sed nunquid thealrale
habereni. Cur in acrcm hnnc ccnsuram is ferretur, aliquid in hoc rilu excogiiare audeant? Thura in
interrogavi. < Quia, respondit, hisce mcis oculis eosi sacris ex Dei praecepto Judael quoqiie usurparuht.
couspexi deferenies ad altare pyxidem ad tabaccumi Eunidem inorem pariler Christiani ex Apocalypsi
desumeudum, dum sacra coiificiunl. > Tunc ego : diiliceruui, nam angelus sleiit ante aliare, habens thii-
< lleu! sodes, in (antam deinentinm alque jrfeve- ribulum aureum, el dala sunl illi incensa mulla, etC.
rentiam erga divina mysleria Catholicoruin quem»' El ascenditfumus incensorumde oralionibussancto-
quain sacerdotutn erupisse, qui tibi unquam per- rum de munu angeli coram Deo (Apoc.vm, 3). Quin
suasisti? Evideniissimum est, in ea pyxide, quami antiquissimi sint canones qui siib nomine AposlO-
aspexisti, non labaccum, sed perspicillos fuisse con- loruin circumferiiuiur, nullus erudilofum uegat. Ibi
clusos, quiliiisuti passimconsuevere presbyteri senesi _ offerri dicitur incensuin, sive lliymiania, < tempore
ad refovendam declinantem oculorum nciem. > Fierii sacrae oblaliuni.s(Canonesapost., c. 5). > Proplerea,
lamen potesl ul interdum cx imperilia, festinalioue, uli supra vidimus, sanctus Ambrosius saeculoChrisli
aut languente pietaie, nonniillorum sacerdotum sacraa quarlo hoc usitatum in divino sacrificio prodit, scri-
mysteria incongriie perlraclentur, unde potius con- bens : < Atque ulinam nobis quoque adolentibus
lemplus quam reverenlia in malevolis aut parum piiss altaria, et sacrificium defereuiibus, assistat angelus
spectaloribus excilelur. Ast in eos, non in ipsa a (Ambros.,Expos. in Evang. Luc, 1.1, e. 28), etc >
mysteria ac rilus, rejicienda est culpa ; et adVersus
is Ejusdem rilus ineiniiiil eliam Eusebius (Demonst.
tiujusniodi ministros, qui uon aedificant, sed de- evang., I. i). Crucis quoque signa cornplura a sacer-
struimt, concordi voce lonant canones ct pii qtii- i- dotibus usurpantur in sacra liturgia, tum super
cunqtie Ecclesiae calbolicai scriptores. Nibil ergoo ob'ata, lum super ipsum eorpus el sangiiinem Do-
theairale, nihil mimicum heterodoxi in Catholico- )- mini. Jam sancus Augustinus de signo Ciucis mo-
rtiin missa invcnienl, dum sibi caveant ab inlernisis mieral: < Quod nisi adhibealur fronlibus creden-
concepti in nos odii iusidiis. Nihil certc obloquen-
i- liuin, siv.eipsi aquae, ex qua rcgenerantur, sive oleu,
dum habeam de lot orationibtis, JectiunibUs tum m quo chrismate ungtinttir, sive sacriritin, quo alun-
1033 DJSSERTATJO. CAP. XXII. 1031
A quater eadem salutatio sine ulla corporis conver-
tur, nihil eorum rite perficilur (Aug., tracl. 118 in ~A
Joan.y* Ex quo Carolus vere Magnus saeculoChrisli sione peragilur, nempe ante accessum ad allare,
octavo el sequenti ad litterarum studia, quae jam anie Evangelium in missis privatis, ante praefatio-
diu neglectae jacuerant, suam gentem excitavit, nem, et anie Evangelium Joannis in flne missae.Cur
docti nonnulli viri explicanda et illustranda susce- tunc ab eadem conversione sacerdotes abstineant,
perunt divina Officia, videlicet, Alcuinus, Amalarius, quserunt Amalarius, Durandus, et alii, ineptasque
Florus, Agobardus, Watfridus Slrabo, aique alii. causas adducere mihi videntur. Vcrum, sivc fiat, aut
Mirum est qnot allegorias, quot mysteria iidem in non fiat conversio, dum praescripta a Ritualibus ob-
sacris quibusvis ritibus invenerint. Et profeclo in1 serventur, cerlum est nihil oceurrere quod censurae
eis non desunt mysticae significationes : pleneque locum relinquat.
lamen ab iis produdae (liceat dicere) piarum men- Cantum in sacris ubi quis reprehenderet, judicii,
lium phanlasmaia sunt, quae in leves auras facile ut arbilror, inopia Iaboraret, utpote qui Apostolo
resolvuntur. Ad ipsa crucis signa quod attinet, lau- adversaretur, ad Ephesios scribenli: Loquentes vo-
danda in primis videtur doctissimi Patris Lebrun1 bismetipsis in psalmis, et hymnis, et cunlicis spirilua-
inlerprelatio his verbis : 1 Ante consecrationem haec; libus, canlanles, et psallenles in cordibus veslris Do-
adhibentur ad impetrandas gratias quse non aliter• B £ mino; id est, corde consenliente cuin cantu. Idem
qtiam per meritn crucis Christi Domini sunt exspe- repelilum videas ad Colossenses (Coloss. m, 16).
ctandae. Post consecrationera vero nos lantummodo1 Ipsemet Dominus nosler hymno dicto sacram ccenam
ollenraus. Signa ergo crucis lunc non in alium ti- conclusit. Canuim ex institutionc sua exigit hym-
nera facimus, nisi ad ostendendum altaris dona jam1 nus. Disciplinam ejusmodi in usu jain primis sae-
fuisse immulata in corpus Domini. Nihil Ecclesia1 culis fuisse leslis est Tertullianus, duin sacra con-
omitlii ut in corda sacerdoiura aique assistentium1 vivia describit, inquiens : < Ut quisque de Scripturis
imprimat sacrificium altaris idem esse cum sacri- sanctis vel de proprio ingenio polest, provocatur in
ficio crucis, ibique haberi Cbristum, uti in cruce> medium Deo canere (Terlul. Apologei., c. 59). > Quas
sacrilicatuin (Explic. IUI. miss., tom. I, p. 5, art. indicanl novis etiain hymnis et canticis tunc uti (i-
41). > delibus licuisse. Neque dedecere in sacjjtfiiiisiru-
Usum saliitaiioTiis, srve Dominus vobiscum, sive> menta musicalia, Veleris TesUmenti -iî^plo ih-
Pa% vobis, ex divinaa Scripturae libris habemus. struimur, et ipse regius Psaltes non oncTfihloco os-
Ejus meminil Uranius auctor synchronus in Vita1 tendit. Sed uiinam in licito et liudabili^Su niusicaj
sancii Paulini episcopi, anno 451 ad ccelestem pa- sacrae uulli unquam deprehenderenlu^^buius et
triam evocati, ubi de sanclo Joanne Neapolitano, C cxcessus! quos Tridentina synodus (Ses^^fc^-?)
scribit: < Ad ecclesiam processit, et asceuso tribu- cavendos monuil, piissimique catholicae Ecclesiae
naii populum ex more salulavit, resalulalusque a1 scriplores jam diu invectos doluerunt atque damna-
populo brationem dedit. > Scilicet, respondit poruni. Musicam et cautum gravem in Ecclesia nemo
pulns: Et cum spirilu luo; subinteliigilur Dominus5 non commendet, eum, videlicet', qui unisona modula-
sit. Ordinem Uomaniini, longe ante annum a Christo) tione laetiliam simul el devotionem excital, qualis
nato octingentesimum compositum, prae oculis ha- esl Gregorianus, Ambrosianus, Benedictinus, et si
bens Amalarius saeculo nono scribebat: < Ouaiulo, quis alius id genus. A cantu quoque Gregoriano, ut
dicitnus: Pax vobiscum (seu polius Pax vobis) sive> aiunt, figurato per sonos in discordia concordes,
Dominui vobitcum, quod esi salutatio, ad populum1 commoveri teneros devotionis affectus, ssepe ani-
sumus versi (Lib. m, c. 9). > Et profecto lunc pres- madvertere possis. Insuper ad eamdem animi com-
byter se convertit ad populum; sed antiquis lem- positionem moderata, neque desuhoria pulsatio or-
poribus nulla conversione opus iis fuit, qui non in1 ganorum pneumalicorum nos inducere consuevit.
anlica sed in postica altaris parle sacra celebrabantt Verum non hic stetit prudenler inslituta aut lole-
facie semper ad populum conversa; cujus moriss T j. rata a sanclis Palribus musica in templo adhi-
adbuc vestigia supersunt aliquibus in locis, el po- benda.
tissimum Romae in Patriarchalibus, aliisque vetu- Jam a multis sseculis conquesli sunt viri ex pie-
stissimis lemplis. Sane et in hunc ritum aliqua in- tale judicioque subacto commendalissimi, et nostris
terdum deformilas cx minislrnrum defeclu incur- polissimum temporibus dolent, quod iri Dei domum,
rere potesl, sive quod conversiones, cboreas ducen- atque in ipsum praesertim augustissimum missae sa-
lium ad insiar, rapida corporis revolulione per- crificium irrepseril mollis illa atque effeminata mu-
aganfur, siye quod presbyteri oculos, quos habere5 sica, quam vel ipsi elhnicorum philosophi e coetu
demissps tunc jubentur, aperlos conjiciant in cir-- populi eliminandam censuerunt, uti animorum ac
cumslaniium faciem. Sel quis non videt, acciderei morum surdam corruptricem. Dispulandum aliis re-
lioc contra meutem Ecclesise regulasque ab ea prae- linquo silne haec ferenda in thealris; at quod e
scripta»? Ab ejusmodi periculo abest Ambrosiana1 theatris in gravissima Ecclesiae sanctse mysteria
Ecclesia, quse, praBterquam ad Evangelium missae e fuerit translata, nemo, qui rem attente consideret,
solemnis, facie ad altare conversa Dominus vobiseum <i mentemque Ecclesiae exploratam babeal, islud rmi-
recilat semper aut canit. Imo et in ipsa Romaua1 sicae genus laudare possit, ac tolerare velit. Quid-
PATROL. LXXIV. 33
quid devolionem non excital aut alit in divinis my- A i COUPORIS CHRISTI,Dei noslri, maguus numerus su-
sleriis, et, qtiod gravius est, ab ea animum avertit, perfuerit, pueri impuberes evocentur, qui eas man-
improbandum quis continuo non exclamet? Ad ex- duceni (Evagr., Hisl. eccles., I. iv, c. 5G). > Idern in
perientiam nunc provoco. Ubi tot vocum ct instrti- Gallicanis Ecclesiis consuevisse fieri, edi&eiiuusex
menlorum slrepitns, ac lam ingeniosa, ne dicam concilio ii Matisconensi (Can. 6), anno Christi 588
Iuxuriosa, modulatio in lemplis resonal, illuc tota celebralo. Morem alterum Ecclesiae Jerosolytnitanae
aurium atqne animorum iuleniio rapilur; omnia ad proprium Bingli.imus in medium profert ex Hesy-
delectationem composita sunt, niliil ad devolionem chio, qui Jerosolymitanus presbyter et episcopus
trahit. Tunc lempus esl coiligendi mentem, alque fuisse traditur saecttloChristi quinlo aut sexto. Ejus
liabendi sursum corda ad Dominum. Quis non videt verba sunt ex antiqua (hacc enim una sttpercsi) ver-
distrahi el avocari per isla animum a contempla- sione Latina : < Hoc quod reliqitum est de camibtn
tione rerum cceleslium? Attameu nos per summam et panibus, in igne incendi praccepit. Quod uunc vi-
incogitantiam baec miramur, bisce plandimus; et detnus etiam sensibililer in ecclesia fieri, ignrqua
tunc nobis vidcntur festa et sacra officiaeo solem- tradi quaecuiique remanere contigerit inconsumpla,
nius perac a, qno plura exhibentur spectacula unde ™non oinnino ea quae una die, vel duabus, aut multis,
oculis el.auribus singularisobleclalio praebealur.Ne- " servata sunt (Hesych., in Levit. t. u, c. 8). > Ex
que perspicimus nos in islis non quaerere Deum, Alberlino, fatnoso illo Calviniani commenti patrono,
nlque cum eo per menlis noslrae obsequium et cor- hacc hausit Binghamus, illius sophismalis nimium
dis affecluin uniri, sed nostrorum tanluminodo credulus, ati|ue ab ipso observalum ait: < Non fuisse
sensuum voluptatem. Quod mirari possis, non li:cc Ecclesiie Jerosolymitnnae consuetudinem, reservare
tnnlum noslrorum temporum vitia suni, sed vel ipso Eticharistiam de die altero in alterum, non credi-
Chrislianae xrx saeculo quario naia ac deploraia disse eos illam realiter, proprie ac substaniialiler,
fnerunt. <Sic canlet servus Chrisli (sunt vetba secl typice tantnin et symbolice Christi sui corpus
Hieronymi), ut non vox canlanlis, sed verba pia- esse. Quantuin enim offendiculiim (inqtiit Alberti-
ceant quas legtinlur; ut spiritus malus qui erat in nus) Judiiis el elhnicis fuisset, si Ciiristianos resci-
Saule cjiciatur ab his qui similiter ab co possiden- vissent Christi sui corpus animatuin et gloriosum
tur, el non inlroducatur in eos qni de Dei domo ignibus tradcre? Simplices etiam Chrisliani id tan-
fcenam feceruni. populorum (Hieron., in Ephes. v).> qiiam horrenduin abmninati fuissent. > Ita deinde
Sanclus aulem Augustiniis inquil: < Cum milii ac- Bingtiamus idem buccas inflat, ut in lisec verba
cidit ul me amplius cantus qunm res quae canitur ^. _ erumpat : < Quod si nullum aliud argumenltim sup-
inoveat, poenaliler me peccare confiteor, et lunc peteret conlra iranssubstantiationem et cultum ho-
mallem non audire (Aug. Confess., I. x, c. 35). > Ita siiae, lutc res una sola suffieeret nd persuadendum
Isidorus Pelusiola mulieres damnai, qtiod in eccle- homini cuililiet ralionali, tales doctrinas et consue-
siis hymnos < in dissolutionem et peccati oecasio- ludines ab aniiqua Ecclesia nunquam esê proposi-
nem canerieni. Siiinidem canius suaviiate ad irri- tas ac defensas. > Imo lioc unum satis esse posset ad
tandas et exstimulandas libidines abutentes, nihilo evincendum ratione omnino destitulum bic fuisse,
eam scenicis cantilenis praestantiorem esse existi- qui lantopere sibi ex hoc uno Hesychii loco blandi-
mant (Isidor. Pelus., t. l, epist. 90). > Alios in ejus- tur, et non soltiin se lutum in Calvini senlenlia re-
modi intemperanliam invectos non addo ; neque putet, sed etiam omnium orbis Ecclesiarum de veri-
diiiiius in hisce imniorari lubet, cum persuasum tate ac realitale corporis Christi in Eucliarisiia do-
habeam parum virium habiiuram esse hanc musi- ctrinam esse reformaudam corrigendamque arbi-
cam meam ad expuguandam voluptuosam temporum trelur.
iiosirorum musicam, et ad severiores mores stia- Ecqnando enim ex eo quod aliqui olim ritum
dendos in divinis Ofliciis. obscrvarunt, qui nunc prorsus reverentia debita
CAPUT XXIH. I erga (am auguslum sacramentum carere videtur, rite
JJ
De asservutopott sancta mysteria corpore Cltristi, et inferre po-sit minime eis persuasum fuisse ibi exi-
de helerodoxis abulentibus in hancrem Hesychii Je- stere verum corpus Chrisii ? Tanta lux a doctis viris
rosoiymilani verbis. allata est ecclesiasticae ac lilterariae historiac de do-
Fieri non potuil antiqtiis Ecclesiae sasculis quin gmate Eucharistiae, tit nemo dubilare nunc jure queal,
interdum post populi communionem aliqnol reli- tuni nostro, tum praeterilis semper saeculis, concor-
quiac consecrati panis superessent. Uti viri docli des ciim Romana processisse Graecorum aliorumque
animadverlerunl, atque ipse Binghamus Anglus fa- Orienlaliuiii Ecclesias atque scriptores in credenda
lelur (Orig. eccles., I. xv, c. 7, § 2), in Ecdesia el asserenda reali praesenlia Cliristi in sacramento
Alexandrina mos fuit easdem reliquias clericis et fi- allaris. Medio saeculo undecimo Humbertus, Sylvae
delibus qui jam communicaverant dislribuere, ut Candidsc episcopus, contra GraecumNicelam siylo
easdem comederent et biberent. Id constat ex canone nimis aculeato in eorum irreverentiam invebebatur,
septimo Theophili Alexandrini episcopi (Apud dicens : < Panem frangentes et sumentes, Iiinc inde
Ilevereg.t. II). Alia Constanlinopoli consuetudo fuit, decidentcs micas non curatis. Quod enim solet con-
Evagrio lestanie, < nl quolies ex partibus IMMACULATI lingere, dum paiinas sauctas foliis palmarum c'.
1037 DISSERTATIO. CAP. XXlli. 1038
porcorum setis fricatis inhoneste. Multi quoque ve- A gnum, alque affer, manens omnino in ea Jordauis
strum lam irreverenter CORPUS CHRISTIreponunt, ut ripa, elc. Omnino mihi affcras salutifera atque di-
pyxides inde cumuleiil, et ne decidat, aut superef- vina mysteria ea hora qua Dominus discipulos suos
fluat, man» inculcant. Reliquias qtioqtie oblationis, divini istius epuli fecit panicipes. > Ergo habes cor-
velut communes panes usque ad faslidium sumunt. pus Domini post sacram synaxim magna veneratione
Et si sumere non sufficiunt, sublerrant, aut in pu- asservatum in usu fuisse. Ibi vivificum corpus et
(eum projiciunl (Humbert. adv. Nicetam, t. XV111 sangtiis Chrisii permanere credebatur, et realiter
Cibliath. PP.). >Si qtiis Calviniani gregis inde colli- quidem conlra id quod Calvinislae censent; neque
gere vellel, aliler sensisse de Eucharistia illius tempost ccenam sublata erat eadem realilas, uti alii
poris Graecos ac niiiic sentiant, in promptu nubes Protestanles opinantur. Hoc dogma, hanc lidem non
erit scriplorum veterum qui ipsum falsae opinionis Jerosolymitana lantum, sed et reliqme orbis Eccle-
argtianl. Praeterea, si aliqtio in loco desiderabatur siae profitebanlur, idque tot liturgiarum sanclorum-
reverentia erga corpus Domini, nonne innuuieris que Patrum auctorilatc antea deinonslrntum fuit.
nliis in locis eadem observabatur? Forlassis eliam Suspicnrine possis aliam Hesychio tncnlem fidemque
paucorum fuil mosille; Humbertus enim idem scri- fuisse? At ipse pro se loquatur. Inquit enim : i CAR-
bebat haecaevo suo : < Si quid ex sancta et venera- B 1 NEMaulem CBRISTI,qtnc ad comedendum inepta
tiili Eucharistia in Jerosolymilanis Ecclesiis supererat ante passionem (quis enim cupiebat comedere
fuerit, nec iiicendunl, nec in fovenm mitluni, sed ini carncm Dei ?) APTAH CIBOpost passionem FECIT.Si
pyxidem mundam recondunt, et seqtienti die-com- enim non fuisset crucifixus, SACRIFICHIM CORPORIS
municant ex ea populum, etc Subierrare autem, EJirsminime comederemus. COMEDIMUS autem niine
vet infodere sanctam Eucharisiiam in lerra, sicut; CIBUM, sumentes ejus memoriaiu passionis (Hcsych.
quidam dicunlur agere, aut in lagenam miltere, aut, Jeros. in Levit. I. i, c. 2). > Ex perspicuis hisce ver-
effundere illam, negligentia magna esl, et nullus ti- bis, non ex tenebrosis, haurienda est Hesychii fides
mor Dei.'> Equidem vereor ne et baec pro more atque doctrina. Si caro Cliristi facta est apta cibo,
exaggeraril Iltimbertns. Nullns fortasse hujus-m«di efgo eam revera in cibiim sumimus, et non typice
fuit abusus. Adjicit etinm, ex quadam epislola Lalio et symboliee tanturn; nequc enim lypus comedi
-donata, < luce clarius intelligi, -eumdemritunn divini potesl. Ad Levilici verba : Qui comederil de sancti-
sacrilicii sanctam Jerosulymitanam Ecclesiam obser- ficaiis per ignorantiam, elc, hac ille rursus habet:
vasse anliqiiilus, quem sacrosancta Romana Ecclesia < Sancta sanctorum sunt PROPRIE Christi mysteria,
observare non cessat hactenus. > Nulla certe excu- quia IPSIUSESTCORPUS, de quo Gabriel ad Virginem
satione -digni fuissent, qui olim adeo irreverenter dicebat : Spiritus sanctus superveniet in le, etc. Ah
habtrissent Domini corpus, quanquam ii fortasse non hoc enim non solum alieuigenas et inquilinos, et
animadverterent ejusmodi excessum, quod scirenl, mercenarios sacrilicii prohibuit, sed nec per igno-
species qujdem eucharisticas destrui, sed nihil inde ranliam percipere praecepit. Per ignoraiuiam autem
offici dominico corpori, quod incorruplibite esl, et percipit, qui virtutem ejus et dignitalem ignorat, QUI
.probro sibi non ducit in ofiicinam stomachi nostri NESCITQUIACORTOS HOCET SANCUIS EST SECUNDUM
tlescendere. VERITATEM; sed mysieria quidem percipil, nescit
Age vero, vanitatem argumentationis Binghamianae, autem mysteriorutn virlulem (Idem, in tib. vi ad
seu polius Alberlinianae, oslendamus ; boc enim c. xxn Levit.). i
liominum genus jEsopici canis ad inslar carnem Inquient sane Calviniani : Nos mysteriorum virtu-
veram dimillens, et ad illius umbram unice inhinns, lem probe scimus et credimus. At, quaeso, dicnnt,
nionilore indiget, ut agnoscat quantum fatlntur at- num sciaut et credant, in mysteriis esse corpus et
que alios fallat. Illi ergo ex incensis sacrilicii in- sanguinem Christi secundum veriiaiem ? In eorum
cruenti reliquiis deducere se posse arbiirantur, non quidem mente ac cerebro esl, non in ipsis vero my-
agnitnm crediiamqiie fuisseveritalem ac realitatem i\ r sleriis. El quare? Quia sensibus tantum lidem ha-
-corporis Domini in Eucharistia. Atque inierea ncm hentes, oculis scilicet, lactui et odorato, aliud nisi
qnaeritnt, imo videre fugiunt cerlam veritatis hujus merum panem et vinum concipere nesciunt in sa-
professionem in ipsa Jerosolymilaua Ecclesia vi- cramenio. Al istos alloquitur Hesychius, addens:
guisse. Ex sancto Cyrillo episcopo ejusdem sanctae < Sermo qui prolatus est ab ipso Christo super do-
Ecclesiae ipsam autea stmuimtis. Quanla atitein re- minicum mysterium (id est, verba consecrationis)
verenlia sacralissiino corpori et saiiguini Dnmini ibi ipse est qui liberat nos ab ignoranlia, reinovetqiie
deferrelur, vel post missam peractam, consiat ex nos carnale quidpiam et lerrenum de sanciis arbi-
Vita sanctae MariseÊgypliacae in Pataestina defun- trari (scilicet, opinnri adliuc panem et vinuin, quae
ctne, quas Sophronio episcopo Jerosolymilano Hesy- a verbisChristi sanctificata sunt), sed divine ea et
chii synchrono tribuitur, attt antiquiorem habet spiritualiter accipi sancii. Quia in nobis esl divinus
«criptorem. Vide Surium, et Acta sanctorum, ad Spiritus (invocatio videlicet Spiritus sancti, ut-in
iliera secundam Aprilis. Ad Zosimam abbntem inquit liturgia Graecdrum) et sermo quem tradidit (nempe
sancta poenitens : < Accipe milii sacrum vas vivifici verba Domini) componil sensus, et non solum ho-
corporis et sangtiinis Christi, tantis mysieriis di- slrum gusium producil ad mysterium, sed et audi-
tum cl visum el laclum et odoratum; ita ut nil ini A , qui illud recle comedunl; nisi enim Clnislus, roga-
eis minori raiioni et infirmae menti proximura, de! tus esse sacerdotem, ipse venerii, et ccenaro sancti-
bis vidclicet, qnaevalde supema sunt, suspicemur. >i ficaveril, et initiaveri.t ea qua? aguniur, nullatenus
Veriiaii ac realitati corporis Cbristi in Eucharistiat saciificinni dominicum fmnt, sed hoc quod reliquum
repugnanl sensus, repugnat ratio et mens Calvini-- est de carnibus, > etc Siibsequunlur verba a Bin-
starum; asl ubi perpendit, Spiritum sanctum illabi' ghamo supra adducla, po.-l quae Hesychius explica-
in oblata, et Hoc est corpus meum per sacerdotemi turus quid signilicet iucendere sacrificii reliquias,
pronuntiari a Domiuo, desinere debet omnis sen- haccalia dicere pergit; < Ergo ex boc, quod agitur
suum el ralionis repugnantia, et tam grandis mira- sensibiliter, significalio cujosdam inielligibijis rei
culi verilas credenda est. Hesychii perspicita meus> eis qni inlendum provenii. Ut quando ad comestio-
hinc elticet. Adhucne dubitas? Audi quse ipse ad-• iieiu sacrificii deficimus, alque illud inlegra r.on
jungit: < Sanctilicationem cnim mystici sacrilicii, possumus, mente forsan lassescente sive deiiciente,
el a sensibilibus ad inielligibilia translalionem, sives utrum EAQUJEVIDENTUR, COKPUS OPORTEAT INTELLIGI
commuintioiiem, ei qtii verus est sacerdos, videlicel, DOMINI, in quod oculis nec angeii possunl prospicere
Chrislo, oporlel dari, id est, IPSII>EEISMIKACULUM (<n quae sil veritas et majesias hujus sacramenti)
CREUERE, el impuiare; quia per ejus virtulem, et "1 iion rclinqui, sed etiain tradi ea igni oportel Spi-
VROLATUH ABEOVERBUM, qii.e videntur, tam sancti- riltis, ul eu comedal quae nobis sunl ex iiifirniilate
ficata sunt, qiiam cuncium carnis excedunl sensum.> inesibilia. Quomodo autem comedat, cum cogitave-
lndica milii, si potis es, quodnam aliud miraculum rimus, VIRTUTI SPIRITUSESSEPOSSIBILIA, QVJENOBIS
in Eucharisiia deprehendaiur, cui sensus et ratio1 1MP0SSIB1L1A VIDENTUR. >
adverseutur, nisi donorum iransmulalio in carnem Oculos, quaeso, Proiestanles apcriant : non quod
el sanguiiiem Clirisli. Adjicit liaec alia llesycliius: ipsi somniant, sed quod caibolica fides docet, in
t Qtii enim Christo suurum myslcriorum sanciifica- Hesychio perspicient, quanquam ejus dictio allego-
tionem impulant, et addenies sibimelipsis verbum riis scaieus, alque antiqua Latiua versio, qua sola
ejus, quod nostros perducit sensus ad sublimiora, ulimur, tenebrarum non sit immunis. Quidnam est
iiOII coniamiuanl saucta sanciorum, utpole qualia quod in sacramento imiTabili turquere meniem na-
oportet de eis inteiligentes. Sed nec inducunl super stram potest, eique dubitaliones ingerere? Illud est,
se iniquitalem delicti (quod Calvinianis accidit, plus utruin panis et vinum, quae post ipsam consecralio-
sensibus quam efficaciae verborum Christi, fidem nem adhucqualia eranl conspiciuntur, corpus opor-
prabenlibus) comedendo sancla sanctorum. Nec _ leat intelligi Domini, in quod eo iransmiilata et
enim ut ad communem cibum, sed sicul ad mysii- * conversa universalis Ecclesia agnoscit ac depraedi-
cum et lerribile et cceleste accedunl. > Passim Pa- cal; boc enim impossibile humanaeraiioni videtur.
tres ac lilurgiae tremendum ac terribile appellant At liesychius ail ejusmodi menlis haesiiationes com-
allaris sacramenlum, non aliam ob causam, nisi burendas esse ab igne Spiriius sancti, noliisque co-
fluia lides nos docet sub eo et in eo, quanquam in- gitandum virtuti Spiritus ejusdem.ad illius transmu-
visibilem, realiter lamen existere Regera regum lationem a sacerdote invocati, esse possiliilia quae
Domiimm. nobis impossibilia videntur. Rideudus plaue sit qui
Ex his ergo inleliigas quam improvide Albertinusi haec de Calviniana coena inlerprelari velit; cogitur
el Binghamus ex ritu apud Hesycliium indicato ex- enim sincera omnium mens boec inlelligere de reali
lorquere se posse censuerint Jerosolymis olim mi- praesentia Domini in sacramenlo, el de subslanliali
ivime creditam foisse pracsentiam realem dominicii donorum transelementatione, miraculo nempe quo-
corporis in Eucharistia. Ipsum Hesychium testerai tidie ccelilus facto in incruento sacrificio. Quod au-
perspicuum caiholicae sententiae liabcmus, imo et ini tem Hesychius hic scribii, Joannis Damasceni verba
ipso loco habemus unde illi somniandi occasionenii tibi explicabun1, nam de Eucharistia loquens is ait :
sumpsere. En cjus verba : < Est aulem locus sanctus>.£) i < Nun ut illud, quod in ccelis receplum est, corpus
altare; f»i eiihn SANCTUS SANCTORUM REQUIESCIT : tiescendat; sed quia PANISET VINUM
(quoe IN CORPUS ET
clarissima sunt verba Calvinianis iinaginalionibus• SANGUINEM DEI TRANSHUTANTUR. Si requiras, quonam
omnino contraria). Quomodo ergo in bis non admi- pacto id fiat, sat libi sit, hoc fieri per Spirilum san-
randa sit sapienlia Spiriius? nullain quippe dubita- ctum; quemadmodum et ex sancta Dei Genitiice
tionem hnjusmodi inlelleclui dereliquit; proptereai Doninus sibi ipsi carnem assurnpsii. Nec amplius
carnes cum panibus comedi praecipiens, ut-nos in- quidquain nobis perspectum est et exploratum,
telligereinus illud ab eo myslcrium dici, quod simull quam quod sermo Dei verax efilcaxque esl, atque
Modusvero investigari prorsus nequit
panis et caro est, sicut Chrisii, panis vivi, qui dej omnia polest.
coelo descendit. Propter quod Eliae, secundum Se-- (Joan. Damasc, de Fide, l. iv, c. 13). >Sed et longe
cir-
ptuaginta Editionem, carnes mane, panes auteml antea sanctus Gaudentius Brixianus episcopus,
docuerat his
vesperi deferehant corvi supernc, praefigurare hocc ciler annum Cliristi 393, neophylos
Domino volente, intus oportet in
I verbis : « Si qua mysicriorum superaverint in mane
m.ysierium quod
ca-
ecclesia, in loco sancto, id csl, ad altare, coqui ell illius futuroe Resurreclionis manifesianda, quae
«ons»di; alibi vcro nequaquam, elc Aaron ct lilii,, pere modo non possumus, hoec igni crcmanda sunt,
DISSERTATIO. CAP. XXIV. 10«
1041
id est, divino tradenda Spirilui, ut ea quorum ralio- A i recessisse corpus el sanguinera Domini, reliquias
nem mttdo non capimus ardenlis fidei spiriiu con- illas in subterraneum sacrum locum demitlit, alii
sumanlnr (Gaudeni. iract. 2 de ratione sacram.). >i vero comburere consueverunt. Id ex ipso Hesychio
BH autem, >quemadmodum etiam supra, cap. 19I habes, cum ait : t Cujuscunque rei causa emer-
ianimadyertimus, tam evidenter calholicam doclrinami gente, sive lempus in causa sit (quod nempe diulius
Gaudenlius exponit, ut volunlariae eaecilatis reus sit,, quam par sit servala fuerinl), sive quid aliud fue-
cam; non intueattir. Tum rationem concludil, in- rit, > inconsumpla sunt igni tradenda. Atque hic au-
qui
diendus Algerus, qui circiter annuni Christi 1130
quiens : < Hoc sacrificium Paschae Salvaioris tolai
nobiscum reiigiosi cordis avidiiate percipite, ut ab> floruil et scripsit. Inquit enim : i Quod autem eliam
ipso Domino nostro JESUCHRISTO, QUEM SACRAMENTIS i a religiosis incendio iradi et ibi disparere dicuntur
sois iNESSeCREDiMUs, viscerum nostrorum sanctifi- ipsae sacramentales species, non ad indignitaiem
cenlur interna. > Sed et Gregorius Magnus parii Christi fit, quasi ignibus exurendus tradatur; quod"
sententia usus esl, scribens : < Quod ex Agno rema- impossibile est, cum sit omnium elemenlorum Deus.
net, igne comburimus, quando hoc, quod de myste- Sed quolies aliqua lalis indignitas (quam nuper in-
rio lncarnationis ejus intelligere et penetrare noni nuimus) ipsi sacramento negligenter acciderii, ut
possumus, poleslali sancti Spiritus reservamus, ull B ' horrorem sumendi incutinnt ipsae sensuales speeies,
non superbe quis audeat vel conlemnere, vel de- quas ibidem Deus altissimo suo consilio POSTMUTA-
nuntiare, quod non intelligit. Sed hoc igni tradit, TIONEM SUÊsuBSTANTiiE remanere voluit, ignibus
cum sancto Spiritui re-erval (Greg. M., hom. 22 ini traduntur, ut oslendant quod suum est, deliciendo
Evang. I. n). > et disparendo sine omni fceditate in illo purissimo
Atqui adhuc mirantem et intcrrogantem llinglia- ignis elemenlo (Alger., de Sacram. corp-. el sang.
mum audire mihi videor : Qui fieri potuit ut quii Dom., I. n, c. 1). > Audi et concilium Aurelianense
revera crederent in sacrameuto inesse realiter Do- quartum, anno Christi 541 habitum, boc est, iisdem
mirii corpus, illud posiea comburerenl?Qnid etlinicii ferme temporibus quibus floruisse Hesychius credi-
dixisseht? Nonne boc liorrori el scandalo fidelibus3 tur : < Oblata, inquit, quae in allari offeiuntur, de
fuisset? An ita se res halmcrit, videamus. Quod sa-. Sabbato in Sabbatum semper innoventur, quia panes
cramenii reliquiaeigni lraderentnr, statuit idem Bin- piopositionis, qui super mensam Domini mutaban-
gliamus, scribens < non fuisse Ecclesiae Jerosolymi- tur, ne diu servati mucidi liant, et ut quidam sen-
lanis cohsueludirtem, reservare Eucharistiam de die» liunt, igni concremeniur. > Imo < de lertio in ter-
allero in alteium. > Verba Hesychii repeiamus •: liuin diem (Eucharistia mutanda erat), ne forle
« Quod nunc videmus etiam sensibiliter in Ecclesiai ^ diuiius reservala, mucida, quod absit, fial, > ul est
fieri ignique iradi quaecunque remanere contigeritt in concilio Turonensi apud Reginonem (L. i, c. 7, de
rflconsuuipta; non oninino e.i quae iina die, vel dua- eccles. Discipl.). Ex haclenus ergo traditis colligcre
bus, aul mulfis servaia sunt; sicut enim apparet, jam possint, si velint, Prolestantes, quam immerito
non hoc legislaior praecepit, sed quod reliquum estt aucloritate Hesychii ulantur ad oppugnandam Ca-
incendi jubet. Dies autem non commemoravit, utl tliolicorum sententiam de Eucharistia. Imo el ab
quaecunque, cujuscunque rei causa emergente, re- eodem scriptore discere coguntur quid de Beren-
maiiserint inconsumpia, sive tempus io causa sit, gario et Calvino sentiendum sit, cum non. minus.
sive qufd aliud fuerit, ignis opus et consumpiioD Hesychius quam universae orbis Ecclesice conlraria
flat. > Si haec diligentius scrutati fuissent hetero-. plane eorum commenlis seraper tradiderint atque
doxi, non eam suis obtrusisseni opinionem, scilicet, crediderint.
in Ecclesia Jerosolymitana de aliero in atterum diem[ CAPUT XXIV.
servatas non fuisse sacrificii, sive Eucharistiae reli- De reverentiaprwstila corpori Christi, post sacrificium
quias. Imo contrarium e verbis Hesychii eruitur; asservato, ejusque publica exposilione el circum-
ipse enim ea inconsumpta memorat, < quae una die, j gesiatione in sacris supplicalionibus.
vel dttabus, aut muliis servaia sunt. > Ejus autera Quod Lutheri sectntores docere adbuc pergant,
sensus est, praecipi quidem a lege reliquias sacrificiii extra coenamevanescere Eucharisliam, neque sacra-
esse igrti tradendas; sed nihil decerni de die quo sitl tissimum Christi corpus reliquum esse in sacra-
facieiida combusiio; el proinde inlelligis falso con.- - ntento, mirandum sane esl; nequit enim gens eru-
tendi easdem minime fuisse servatas, ac statim) dita nou agnoscere rhorem vel in primitiva Ecclesia
fuisse comhuslas. Qusenam ergo Hesychii mens '! ? ftiisse deferendi domum Eucharistiam, ad absenles
Quaeolira fuit, et etiamnum est cathoJicse Ecclesise. eamdem mitlendi, et viaticnm per eam deferendi ad
Scilicel Eucharislicae retiquiae, nisi eas consnmerentt aegrotantes in mortis periculo, ut alios mores pr;c-
commuhicantes, aut iunocentes pneri, asservabantnrr teream, quorum lesies liabemus Terlullianum, Gle-
in pastophorio, de quo infra erit sermo. At quoniam1 mentem Alexandrinum, Acta sancti Lnciani marly-
sacraii panis species post aliquoi aut multos diess ris, Basilium, Ambrosimn, et alios Patres. Aposio-
mucorem aui odorem corrupiionis conirahere pos- licus ipse vir sanctus lrenaens apud Eiisebuim (Hist.
suni, sive ex aqua, lineis, muribus aliisque acci- eccles., I. v, c. 24) testatur ad Ecclesiarum prcsbyle-
dentibus vitiari, tunc Ecclesia sibi persuadens inde: ros, qui Pascha observabaiit,. Eudiaristiam missam
«45 DE REBUS LITURGICIS 1044
fuisse; quod etiam confirmatum habes a sancto A A domus se ad quiescendum composuisset, tertio vo-
Jnsiino mariyre, eorum ferme temporum scriptore. cem vocaniis se audivil, dicentisque sibi : Surge,
Plurisne fulura esl apud viros ratione ntentes aucto- feslina, quia modo est rccessurus. Qui descendens
ritas Lutheri lurbuleniissimi (liceat dicere) hnminis, obtulit sancto Domini corpus; quo accepto, ubi glu-
qnam priorum sseculorum Ecclcsia? Tune illam tivit, emisit spiritum, bonum viaticum secum fe-
quara aposloli eornmque discipuli erudierunt apo- rens. > Atque hic obiter animadverte corpus quidem
stolicaj docirinae cormptricem non suspicari lanium, Domini, non vero sanguinem, ministrari aegrotanti-
sed allirmare, audeas? Varia autem pro diversilate bus consuevisse, ut intelligas sub specie lanium pa-
icmporum et locorum fuit disciplina Ecclesiae in nis etiam veierem Ecclcsiam censuisse tolttm Cliri-
asservando iminaculato corpore Christi posl sacra stum contineri, el a fldelibus accipi. Ad haecsi quis
expleta. Neque propterea culpandi velerum mores, petat quid eorum temporum fidelibtis foret Eucha-
quod eamdem reverenlice et obsequii mensuram erga ristia reservata, jam vidisli appellari Domini cor-
ccelesie illud pignus observarint, quam nunc tanta pus ; quai doctrina satis patet quantum Lutlieri di-
religione, laudabilique consueludine eatholica ob- scipulis adversetur, reputanlibus in unius ccenaeusu
servat Ecclesia. Olim fidelibus, ut diximus, lieuit sa- haberi corpus Chrisli ; eoque magis Calvini asseclis,
cram Eucharistiam deferre ad acdes proprias, ut ibi " qui ne in ipsa quidem ccena verum ac reale corpus
communionem perngerent. Dabatur haec in manus ejusdem Domini agnoscunt. Coneilium sane Nicae-
communicaniium, eam itinerantes secum quandoque num primum slaiuit, secuudum antiquae legis regu-
deferebani; laicis inlerdum eliam traditam novimus, lam infirraos viaiico non esse fraudandos. Ergo jam
ut eam ad aegrosferrent. Omnibus tamen eadem fides tunc mos fuit sacrura Domini corpus pro iis asser-
et doctrina erat, scilicet, in sacramenlo existere vatum habere.
pretiosum corpus et sanguinem Domini. Sed hosce In hujusmodi veritatem conspirat illustris sancli
tnores religiosos subsequentium saeculorum disci- Cyrilli Alexandriui locus, inquientis : < Audio non-
plina suslulit. Porro communis olim rilus fuit, nullos haberi qui dicere auilearil Eucharistiam nul-
ineffabilissacrifieii reliquias, nisi a communicantibus lam sanctitatem accipientibus conferre posse, si de
aut pueris innocentibus comederentur, inferre in altero in alterum diem servetur. Profecto qui lalia
sacrarium, ibique custodire. Vetustissimi hujus mo- vendiiant delirenl necesse est. Neque enim Jesus
ris tesiem adducimus ipsas Constilutiones apostoli- Chrislus alicui corruplioni obnoxius est, ejusque
cas, quas vel ipse Binghamus Anglus tanti faciebat. SANCTUM CURPUS mutalionem minime incurrit (dum
Hsec ibi legunlur : < Cumque universi et universae perdurant species). Sed et virlus ac vis benediclio-
eommunicaverinl, accipientes diaconi quaesupersunt, nis (id est, consecraiionis) et gralia vivilicans quam
inferant in pasiophorium (Constitut. apost. I. viu, CORPUS JESU CIIRISTIsemper in se ipso coniiuet,
c. 15). > Creditur autem fuisse pastophorium sacra- perpetua est et immutabilis (Cyrit. Atex., epist. ad
rium, sive secrelarium, non longe ab altari maximo Calosyrium adv. Anthropomorph.). > Cur uon haec le-
situm. Thalamum sanctus Hieronymus appellat. Ibi gunt, qui commenta de Pascbasio Ralberto ubique
quoque altare fuisse videtur, et labernaculum, sive soniniant? Ex epislola eiiam sancii Joannis Chryso-
ciborium , in quo veteres recondere consueverunt slomi ad lnnocentium I papam habemus, sacratissi-
sacratissimam Eucharisliam.pro inflrmis potissimum mum Christi sanguinem in ecclesia a miiitibus
reservatam. Non uiium altare in sacris aedibusolim effusum, cum lamen (unc missa minime celehrare
quoque asdiGcatum,ex sanctis Amhrosio et Paulino lur. Quod si libi apud veteres occurrant consuetu-
Nolano discimus, dum altaria in una basiiica raemo- dines quaedani, in queis revereiiliam desideies erga
rant. Oplatus quoque Milevitanus auctor est Eucha- ineffabile sacramenium hoc, aut simplicitaii, aut
risiiam a Donatistis adinventam in altaribus proje- inconsiilta.'pietati eorum temporum tribuendum est.
ctam fuisse canibus. Et in Turonensi concilio primo Tanta erat tunc fides de veritaie el viriute corporis
anni 567 decernilur : < Ut corpus Domini in altari U Clirisli in Eucharistia, ut iis qui, instante morte,
sub crucis titulo componaiur. > In lurribus aureis cceleste hoc pignus accipere non potuerant, vila
aut argenteis lunc asservatum teslanlur Gregorius functis porrigercnl, et proficuum censerent. Consue-
Turonensis et Venantius Fortunatus. Quod super ludiuein hanc abrogarunt concitia Carlhaginiensia,
altari requiesceret Sanctus sanctorum , proplerea et Autissiodorense. Mos eliam aiiquando fuit cum
stib ipso altari, uti supra vidimns, in necessitatibus episcoportim corponbus sepelire Eucharisiiam. San-
privatas preces fuderunt sanrii episcopi Alexander cio quoque Gregorio Magno scribente, cum tellus
et Ambrosius. Gorgonia quoque Gregorii Nazianzeni evomeret liumatum corpus pueruli cujusdam, san-
soror intempesta nocie ad aliare accessit, et inde ctus Benedictus abbas : < Ite, inquit, atque hoc do-
accepto corpore Domini, sanitatem sibi conquisivit. minicum corpus super peclus ejus cura magna reve-
Prsetcrea, Paulino Diacono lesle, in Vila sancti Am- rentia ponite, et sic sepullurae tradite. Tunc susce-
brosii, cum in exfremis idem sanclus episcopns vcr- ptum corpus ejus terra tenuit, nec ultra projecit
saretnr, nocte accepil sacratissimum dominici cor- (Gregor. M., I. u, c. 24). > Hujusmodi aliosque quos
poris viaticum. < Honoratus enim sacerdos (id est, praetereo privalorum hominum mores, cum instilu-
episcopus) Ecclesiae Vercellis, cum in superioribus 'ione et niajeslaie Eucliaristiae parum conformes,
10« DISSERTATIO. CAP. XXIV. 1016
et ab universali Ecclesia nunquam probalos, eva- A rum in vetustissimis etiam saeculisaliquod vestigium
imisse a multis saeculisnotum est. Certe non aliunde se nobis offert et circumgeslati, et palam expositi,
olim processerunt, nisi ex firma et vegeia fnle de divini sacramenti. Supra, cap. 19, ex Ordine Ro-
praesenlia et virtute Chrisli in EuehariMia. Nostris mano, qui anle annos sallem nongentos scriptus vi-
quoqtie temporibus Graeci,aliique Christiani Orien- detur, osiendimus exposilam ftiisse in altari Eucha-
tales, Eueharistiam per mium annum servant, ar-gris ristiam, antequam missa pontificalis inchoaretiir.
pro viatico ministrandam, neque cam miitant, nisi Ilanc atiiem de sacrario, sive condilorio, ubi repo-
anno exp'eto. Ne corrumpaiur, intinciam pretioso silaanlea fueral, eductam et in processione delatam
sanguine ilerum in furuo coquttni, sive exsiccant : fuisse ad altare, ediscere possnmus e Gregorio
quam constieiudinem vel ipse Arcudius, Graerus Turonensi, qui saeculo Clirisli sexlo ita scribebat:
scriptor.improbavit. Accedil nuod hostiam ipsam ant < Tempus ad sacrificitim offerenduni advenil; acce-
in pnsiica aliaris nut in vasis ligneisferreisve inclu- ptaque turri (vase, scilicet, aureo aul argenteo), dia-
sam et sine lampade asservant. Ha?c Latiui videnies contis, in qua ministeriiim (rectius alii Codices ha.
iniranlur, alque eis vitio vertunt tam parum reve- bent mysierium) dominici corporis habebaiur, ferre
renliae impendi sacralissimo corpori Christi. Ai illi coepil ad oslium ; ingressusqtie lemplum, ut eam su-
se paupeitalis, ac Turcicae lyrannidis excusatione B " per allari superponeret, elapsn de manibus ejus fe-
defendtinl; et qnod magnopere referl, nihilominus rebatur in aera (Gre.g.Tur., de Glor. mart. 1.1),> Non
omnes concorditer fateniur el creilunl in servala sine ingenti reverenlia lunc gestatum fuisse Christi
Eucharistia realiter contineri sanctissimum Cliristi corpus, nos edocebil anliquus Ordo Gallicanae Ec-
corpus, nli ex eoriim edilis professionibus fidei et clesiae a praelaudato Martene editus, et sancto Ger-
aliis actis evidpniissime conslal, el impudens jam sit mano Parisiensi episcopo per conjecluram tribulus,
qui de hac eoruiii fide ac professione dubitet. in quo legilur : < Nunc auiem procedentem ad alia-
Occidentalesaulem Ecclesiae, el Romana in primis rium corpus Christi, non jam tubis irreprehensibi-
omnitim magistra, ex quo Berengarius Eucharistiae libus, sed spirilualibus vocibus, praeclara Christi ma-
dulci melodia psallat Ecclesia. Corpus vero
dignilalem deprimere impio dogmate conatus est, gnalia
nihil anliquius hnhucre quam cultum et reverenliam Domini ideo deferlur in lurribus, quia mnnumentum
> etc. Anlea is auctor dixerat : < Psallenti-
crga augiistissiiiiiiin altaris sacramentum quniidie Domini, bus clericis procedit sacerdos in specie Christi de
augere. Hinc natum festum Corporis Christi; hinc,
in aliari exlra sacrifi- sacrario, lanquam de coelo in Arca Domini, > etc
publica ejusdem expo4tio IJein quoque ab antiquis saeculisagere consueverunt
cium ; hinc ejtis ciriuiiigeslaiio in sacris supplicatio- pG
nibus extra templnm, et benedictionem populo per Gracci, cum celebratur Praesanciificatorum missa.
Tunc enim summa reverentia e sacrario ad altare-
ipsnmimpertiri. Ilacc, non negamus, nova sunt in
Ecclesia Dei;.neque enim per priora duodecim sae- praesanctilieata dona deferuntur, et, teste velustis-
cuta ullum enrum vesligiiim nobis se offert in vele- simo auclore Cbronici paschalis, sive Alexandrini, ad
rum libris. Quaesitum fuit num Urbnnus IV papa, Olympiadem 348, anno quinto, populus canere coe-
cum anno Christi 1204 festum Corporis Chrisli in- pit : Nunc virlutes cwlorum NOBISCUM invisibiliter
stiluit, eiiam publicam eam supplicationem insiiiue- ADURANT DEUM.Ecce enim EGREDITUR REXGLORI.E.
rit in qna nunc gesiaiur idem Domini corpus. Polior Ecce sacrificiummyslicumoffertur. Cum fide et tremort
sentenlia yidetur, uti eminentissimuscardinaiis Lam- accedamus, ul vitw simus participes wternw.Alleluia.
berlinus scripsit (Lib. i, instruct. 5), nullam ejusmodi Cerlum lamen est, non anle saeculum Cliristi deci-
processionis, sive stipplicalionis, inslituiionem tri- mum tertium inveclum fuisse morem exponendi cor-
buendam esse Urbano, cum de hoc monuinenla vele- pus Domini in altari, alque in oslensorio supra emi-
rttm prorstis sileant, et sine te.slibos idoneis deanti- nentem thronum, neque circumferendi exlra sacras.
qiiarnm rerum veriiaie decernere prndeniis viri non acdes ingenti cum pompa et sub umbello, ut nuuc
sil. Anno lanium Christi 1530, uli niemoriaetradit n[) fieri cernimus. Ritum litinc nil mirum si Proieslau-
Gnalvaneus Flamma, < Joannes VicecomesNovarien- tes improbent, quod impiis illorum de Eucharistia
sis episcopus, et EcclesiaeMediolanensisconservator, opinionibus adversetttr. Si Grotium audimus, mos
feslum de Corpore Christi celebrari ordinavit; lbi iste praeter novitatem, < eliam a consuetudine veie-
fuit universus clerus, et quacdam mirabilis processio rum discrepat, qui ab ipso conspeclu Eucharistiae
religiosortim, qualem Roma sibi ipsi relicta facere non communicantes arcebanl (Ugo Grot., in adnot.
non pntuisset (G. Flamma, de Reb. gest. Vicecom., ad consnlt. Cassandri,.art. 10). >Dehocaliqmd nunc
t. XII Rer. Ilalic). t Vides fesium uli et processio- dicendum.
nem Corporis Chrisii lunc primum insiitiita Medio- Respicit Grotius ad canonem septimum, qui aliis
Jani. Doctissimtis eliam vir Joannes de Joanne ca- est nonus aui decimus ex corum numero quos apo-
nonicus Panormitanus animadverlil (De divin. Sicul. slolorum appellamus, ubi hxc verba, Dionysio Exi-
Offic, c. 33) anno tanlum 1346 occurrere memoriam guo interprele : < Omnes fidcles qui ingrediuntur
fesli Corporis Christi in Missalibus Sicnlis. Et sanei Ecclesiam, non autem perseverant in oraiione, nec
conslitutionem Urbani IV serius in Galliis ipsis re- sacram communior.em percipiunl, velul inquieludi-
ceptam prodil Paier Marlene (De cccles. Riiib.). Ve- nes Ecclosiae coininovenics, convenit communione
1047 DE REBUS LITURGICIS DISSERTATIO.CAP. XXIV. 1048
privari. > Ad haec in concilio Antiocln no, quod ha-, A r orationi eum populo non communicant (foriasse
bitum fuit anno Chrisli 341, canon 2 hisce verbis miod discederent ante missam fidelium) vel Eucha-
est conceptus : < Oinnes qui in ecclesiam ingrediun- ristiam propter aliquam insolenliam aversantur, (aut)
tur, et sacras Scripturas aiidiunt, orationi autem inquietudinem in ecclesia commovent. I Hi scandalo
cum populo non communicant, vel sanclam Eticba- fidelibus erant, eamque ob causam poeniientiaesub-
ristiae participationem propter aliquam insolentiam jiciebanlur. Eodem saeculo quo Antiochenum con-
aversanlur, eos ab Ecclesia expelli (oportet) donec, cilium est habitum sancti Ambrosius et Joanncs
postquam confessi fuerint, fruclusque posnitentiae Chrysostomus frequentem communionem exolevisso
ostenderint, et imploraverini, veniara assequi pos- agnoscunt; at nemo praeceplum hac de re inemerat.
sint. > Proplerea Binghamus censuit omnes fideles Chrysostomus vero increpat qnidem ei arguit, uti in
olim ad Ecclesiam confluentcs < per regulas Eccle- pietate frigidos, qui missae intererant, et minime
siae ad sumendam Eucharistiam sub pceua censurae communicabant, nunquam tamen eos anathemate
ecclesiastica?accedere debuisse (Bingham., I. xv, c. perculiendos ait. Balsamon ipse Graecus(In Respont.
i, § 1). > Sed hunc usum primitivae Ecclesiae fru- ad Marc. Alexandrimepisc.) censuit minime ab An-
stfa exlorsit Grotius adversus recentiorem Romanae tiocheno canone coactos fuisse cunctos ad commu-
Ecclesiae, quasi exlra sacrificium conspicere Eucha- B nionem accedere, qui sacris inlererant. Uti constat
ristiam non liceret. Tertullianus ipse auctor est con- ex eorumdem apostolorum Constitutionibus (Can.
suevisse fidetes solvere staiionem, seu sacrificium, 6), erant interdum presbyleri, diaconi, aliique ex
t acceplo corpore Domini (Tertul., I. de Orat., e. sacri ordinis catalogo, qui non communicabant. Ubi
ly). > At siinul monei, licuisse interesse < sacrificio- legilimam causam adducerent quare a communiona
rum orationibus, et acceptum corpus Domini > se- abslinuissent, veniam consequebantur. Caeterumfru-
cum postea deferre domum. Idem sane corpus erat slra novitatem rilus objicias publicaeexpositioni do-
Clirisli Jesu sumpium domi, aut ad aegrotantes de- roinici corporis, ejusque in sacris supplicationibus
latum, atque acceplum in ecclesia. Ideoque et nunc circumgestalioni; postquam enim demonslratum est
quod in ecclesia est reale corpus Domini, ibique, perpelua fide ab Ecclesia universa creditara fuisse
ut vidimus, antiquitus etiam adorabatur, non desinit realem prsesentiam Christi Jesu in sacramenlo, tam
esse verum Domini corpus, si exlra ecclesiam aut in missa, quam extra missam, sive lioc in templo,
ad eosdem infirmos defertur, aut devotionis et ad- sive extra acciperetur, eique adorationem seinper a
orationis gralia in publicis suppticationibus circum- fidelibus luisse impcnsam, legilimus quoque ritus
gestatur. An autem anatliemate percellerentur pri- sil. oporlet, qui cum ipso incnncusso dogmale cohae-
mitiva; Ecclesiaesaeculis qui incruenlo sacrificio in- " ret, atque ab ipso defluit. Circumferebatur etiam a
teresseni, neque Eucharistiam acciperenl, dubitari Judaeis arca Domini, quaefigura tanlum fuit coeleslis
posse de tanio rigore videtur. Certe poeniientes, qui Eucharistiae; cur non et veritas circumgesletur, ad
eonsistentes appellabanlur, sacrificio intererant, ne- augendum honorem divini Salvatoris nostri, suorum-
que proplerea coramunicabant. In Antiocheno au- que fidelium pietatem amplificandam?
tem canone expellendi ab ecclesia dicuntur, qni
MCRIMITARM GELASIAIII
SIVE
LIBER SACRAMENTORUM ROMANvE ECCLESLE
A SANCTO GELASIO PRIMO, PAPA,
Qaem Romje anno 1680 luce donavit Joseph Maria THOMASIUS,et anirotavil
MuRATORJUS.
(Ex Mutatorii edilionecui lilulus: Liturgia Romanavetus.)
SERENISS. CHRISTINiE ALEXANDR^

SUECORUM, GOTIIORUM, ET VANDALORUM REGINJE,
JOSEPH
MARIA
THOMASIUS CLER.REG.PRESBTTER.
CONGREG.
S. D.
Quot Codices abhinc complura tmcula conscriptos re sacra oplime meritam jure ex eisdem apud eruditos
munificeniia tua mihi concessitedendos, hos nunc sui omneshaberi. Accipe ergo quod prceclaramdecet ta-
fecundos exemplis libi restituo, regina serenissima. pientiam, religionemque luam, atque in eo summat
Qua in re utrumquegratulor, el sine prisci characteris obtervantim in te m«e obtequium humaniter admitte.
tnolettiam hoc unovolumineeos leclitare te posse, et de
-pr&fatto.
Perscruianti mihi praeslantissimas Urbis biblio- A . 52 : c Antiquissimns, inquit, omninm Codicum, quos
Ihecas, ex multis variisque manuscriptis Codicibus, nanciscinobiscontigit, iileest quem in operenostro
quilius abiiudant, venit in mentem aliquot seligere, Petavianum saepius vocavimns a possessore , vir»
publico bono communicandos, quatuor nimirum amplissimo, domino Petavio parlamenif Parisiensis
Sacramenlorum Codices, quos et ab aniiquitato et senatore integerrimo, qui perhumane illum nobis
ab eeclesiasticornm riluum notitia commeudabiles dedit utendum. Illius character nongentis annis non
fore censebam. Uos modo sub hoc Sacramentorum videlur inferior; est enimscriptus lilteris majoribus
tilulo exhibemus; uorunt quippe omnes apud ve- et quadratis, quas unciales aliqui vocant. Scriptor
tustissiinos Ecclesiae Palres sacramenta antono- Laiinitaiis parum periius erat;ssepe eniin ignoran-
masliceappelliiri Christi corpus et sanguinem, cum tia potius quam negligenlia, aut praecipitatione,
in altariconliciunlur inmissa. Hac praecipueralione Kupuypittfu.Scriptus est in Francia, nam iii ca-
Missales libri, Sacrameniorum libri sunt appellati, noiie commemorantur sancii Dionysius Ruslicus et
quamvis nec iis deficiantur quae ad retiquorum sa- Eleutherius, Hilarius el Martinus. Deinde in officio
cramentorum adminislrationem pertineanl. De his feria3 6 ante Pascba, cum oratur pro imperio Ro-
Sacramentorura Codicibus, quos edimus, pauca prse- mano, dicitur: Respice propitius ad Romanum, sive
fari leclori pio aeque ac sludioso ratio ipsa poslulat, B
] Francorum benignus imperium. Divisus esl in tres
ut unde habiti, quando conscripti, et a quo concjili libros, et uniuscujusque Jibri initium graphice ad-
fuerint, prius agnoscat. modjim, el magnis litteris monocondiliis exaratum
Disiinxi Codicem sacramcntorum RoraauacEccle- est. Perlinet nunc ille Codex ad celeberrimam illam
siae in tres libros, quorum primus esl de anni ciret polentissimam SUecorum et Gothorum reginam
culo, secundus de sanclorum natalitiis, lerlius de Christinam, > etc. Haecille de Codicis possessoribus
Dominicis diebus, variisque causis. Perlinel nunc et qualitalibus. Cnjus vetustaiem haec inter alia
ad instructissimam bibliolbecam serenissimae reginae astruere possunt, 1° quia in Symbolo quod habe-
Sueciae, cujus benignitate punlici juris fieri lictiit. tur in scrutinio anie Dominicara in Palmis deest
Ipsum viderunt ac sacpius Iaudarunt eminentissi- addilio ilJa, Filioque, quae sane in Germania Gallia-
rnuscard. Boua.Iib. de Rebus liturgicis, etdoctis- que (ubi scripius videtur Codex) vn, et RomaBnon.-
simus Joan. Morinus, Jib. de Poenitentia et sacris nisi ix Christi saeculo facta fuit; 2° quia non habet
Ordinationibus, qui in appendice Manuscriptorum ad missas pro quinque feriis Quadragesimee, quas san-
eommeniarium de Pcenitenlia editum anno 1651, in ctus Gregorius II, initio vni sacculi primus instituiC
adnoUlionead Sacramentarium Gelasianum, pagina ut scribit Anastasius, sive atius, in Vitis Pontiflc JD»,
1031 SACRAMENTARIUMGELASIANUM. I0K2
el pracfatiosub nomine Grimoldi suo Sacramenlo- A cilialione poenitentium,quam supra reperies col.914,
riim libropraeposila, apud Pamelium, lom. II Liiur- auctOrem facit saltem Constantino coaelaneum ,
gicon (Sub nomine Grimgldi, divi, quia Microtogus, licel una aut allera dictio Celasianam forsan sapiat
cap. <:0,illam citat tanquam Albini magistri Caroli rccensionem. Non nie latcl hiinc ipsum sermonem
Magni. Vidimus et uos illam i>ra>fationemin anti- MagnoLeoni ascribi ab erudito Paschasio Quesnelio,
quissimo Ms. sancti Gregorii Sacramentario biblio- tom. I Operum ejusdem sancti, cni non difficuller
theCaereginaeSueciae, sed nullo nomine inscriptam); adhacreo, vicltis ipso Leouiuo calamo, quem inibi
5* quia uiullis missis caret, quasa satculo vu usur- milii videre videor vel primo scribcniem, vel fere
patas ftiisse scimus, ut in festo Dedicatiouis sanclae ex inlegro recensentem. Ex his litnrgicaruin precum
Mariaead Marlyres, mense Maio, et Omnium San- conditorihus praecipue commeiidalur in Vitis pnntili-
ctoruiu, mense Novembri, quarum Ronifacius IV, cum sanclus Gelasius ponlifex.ab anno 492, de quo
qui, Sabiiii.ino intcrmedio , successit Gregorio Ma- ibi : < Fecil eliam Sacramciilorum praefaiiones et
gno, iuitio vn saeculi auclor liiit; i' quod paucinra orationescauto sermone. > Ab hujus sancii praesulis
bic quam in aliis Sacrainenioruin libris sanciorum nova accessione toltim illud opus Missalium precurn
naialitia recenseantur. Quod indicium esse vetusta- Gclasianus Codex vocari ccepil; unde ad fiueiiivi sae-
"
lis recte Menardus ohservavit, cujusque rei geima- **culi sanctus Gregorius suum Sacramentorum librum
nam raiionem ostenditJ. Fronto in pracnolatis ad veluli illius breviarium etsummam adornavit,utpl»ne
Kalendariiim Romanuin, praeserlim § 5, quia nimi- constat ex Joanne Diacono in Vita ipsius Gregoiii,
runi ea tantum sanelorum festa noiabantur in libris 1. n, cap. 17. Sic enim de illo inqtiit : < Sed el Ge-
Missalibus, in qnibus populi conventus, sive publicoe lasianum Codicem de missarum solemniis multa sub-
inissaea pomifice una cum clero et populo peragc- trahens, pauca convertens, nonnulla atljiciens pro
baniur; 5* quod manyrum solummodo in hoc Co- exponendis evangelicis lectionibus, in unius libri
dfceprnpria natalitia celebrentur, quodque ex prisco volumine coarclavit. > Quibus verbis obiter docemur
Ecclesiae usu sancli Fetix in Pincis, et Marcellus Getasianum Codicem unnm quidem, sed in plures
papa, qtiia sanguinem non ftidernnl, liatid martyres, libios fuisse distincttim; qualis esl liic noster in
scd lanlum confessores appellentur. Sunt el alia tres libros divisus; id enim milii videtur Joannes
complura anliqtiioris nolje argtimenta, qtiac in ipso iniiuere, dum veluti ex anlithesi Gregorium suum
Codice de se lector deprehentlai. Unde illum jure Sacramentarium in unum tibrum coarctasse dicit.
meriio Morinus, lib. vu dc Posniteniia, cap. 1, num. Post sanctum Gregorium omnes quotquol consecuti
15, annttm seplingeniesimum anlecedeie conjicii. p_ siinl ponlifices illo Gregoriano quam maxime usi
Quod vero special ad Codicis conditorem, idem sunt opere, illtidque aliis nalionibus invexerunt, ul
Morinus Gelasii esse censet, licei post sanclum in Adriauo patet, qui ipsum Caroln Magnodono de-
Gregorium sit scriplus, < seu (ut ejus verbis utar, dil. Sed et Gelasianum Codicem prorsus rejectum
loco cii., num. 14) eum officiuruin ordinem com- non crediderim ; nam multa illi conformia coiitinet
plecli, qualis ante sanctum Girgoritim usurpaba- Anliphonarius ins. Bibliothecae Anglicaeapud san-
tur. > Nec disseniil card. Bona, I. n, cap. 5, de Re- ctiiin Augusiinum hic in Urbc, scriptus ante me-
bns liturgicis. Ad ejus aulem veritatis quam quaeri- dium xi soeculiad usum Ecc'esiae Romanae.Grego-
mns asseciitioneni, lento veluii passu manuducendus riana Er.cmplaria passim exslant, tum mss. in bl-
est lector, ut prius, scilicel, repetat jam ab exordio bliollieca Valicana, ac reginae Sueciie, et alibi; ium
nasceniis Ecclesiaccerlas quasdam sacrificandi oran- edila Romaeab Angelo Roccha, Coloniaea Pamelio,
dique formtilas in usu fuisse. Id acta mariyruin Pa- ac Parisiis ab Ilugone Menardo; quorum quisquo
trumque traclaius nos docent, proferunt enim nnn suam Editionem ut germanum Gregorii feluin pra'-
raro slaia qiiacdam ac solemnia verlia iu sacris coti- tticat. Scd mirum esi quam inter se dissideanl, ut
ventihus recitari solita. Has preces lemporis pro- diflicile sit litem decidere ; nec ego lantnrum viro-
cessu a poutilicibus auctas et restitiitas, vel cliam \\
i runi judex esse possum, aut volo; illud lamcn pro
iterum cuntractas, Ecclesia semper retimiit', et verilatis amore silere non debeo, Pamelio prae reli-
ad posteros transmisit, quas in noslris adhuc Missa- quis me adhoerere, moveor enim ex anliquissimorum
libus habeinus, addilis tamen .'iliis quae de novo mss. Codicum consensu ; nioveor ex multorum fe-
instiluuntur officiis. Sancium Leonem Magnum inler stormn missarumquc defectu in cjus etliiione (si
alios sanctos antislites egregie huic operi manuin tamen quae virgulis vel quae tanquam aliunde ascila
admovisse, ipse ejus slylus, qui se liomini vel (anlil- Pamelius ipse adiiotavil diligenter dempseris); mo-
luin in ejus scriplis versalo illico prodil, aperle veor cx illius brevitale, quae Gregorianam coarcta-
oSiendit. Nec a vero aberrat laiidatus Morinus, dum, tiouem, juxta Joannis Diaconi narralionem, magis
lib. ixde Poenilenlia, cap. 50, num. 2, scribitmulia rcdolere videtur; nec minoris mnmenli dixerim Gri-
ex his Rilualibus precibus sanclis Silveslro Jtitioque r.ioldi abbatis, sive Alcuini magistri Caroli Magni
pontificrbus non esse posleriora, ei ex phrasi slylo- juxta Micrologum, teslimonium in prailandata prae-
qne sapcre omnino tempora quaj imperatorem Con- falione. quam Gregoriano operi atlexuit. Post bos
slanlinum praecesserunt. Sic ipse orationis illius aulem auihenlicos Romana; Ecclcsioe Sacramcn-
cloquentissimie archidiaconi ad pontificem in recon- torum libros, Gelasii nimirum cl Gregorii, exstiilt
1055 PltiEFATIO. 1054
alia quidera sed privata Missalislibri confectio per A J Commemoratio, priilie Kal. Julii; quodque ni Kalen-
Albinum ex utroque confiata; sic enim legitur i.i dasejusilem, niissa nnietttr propria pro natali sancli
Ceiitutensi Clironico, I. m, cap. 3, tom. IV Spicile- Peiri, et ipsomet die alia item prnpria pro natali
gii Dacheriani , in inilice librorum anno 831 nu- •sancii Pauli. Auctorein en m hujusinodi Comme-
ineratorum : Missalis Gregorianus el Gelasianus mo- moraiionis sancitim Gregorium lacit Micrologus,
dernis lemporibus ab Albinoordinalus. conseniientibus illins Sacrameiiiariis. Antea enirn
Hac longinscula, sed non prorsus inutili, narra- eodem die utriu-que apostoli, ut fcslum in duabus
lione lector per se jam animadvertere potest cojus v is Triumphali ei Osiiensi, ita et repetita missa in
sit insiitutionis Co lex quem edimus. Nam hojns dtiabus basilicis, Vaiicana sancli Petri, el sancii
Albini non esse cnnstai, quod in ipso non baheauiiir Pauli extra Porlam Trijji'iiiinani a Romano antislile
eocoraiiones et missae qn* lum tempnris in Grego- celebrabatur. Pulciire Prudenlius, qui stil) fioem iv
riann Sacramenlario passim exstabant. Cur eniin saeculifloruit, id expressit in hyinno aposlolorum his
Gregorianas missas praeiermiserit, qni e>. Gregorio vethis :
primum sunm ille Missale digessil? Nee ip«e operis Aspiceper t>ifirlas plebs Romnlafundilusplateas :
l.ux in duoliuslervel una festis.
hujiis litulus banc privalam coorilinaiionem paiiiur, j} Nosad tilrumqitetame»gresstiproperemusincitato^
quippe qui absolulam sibi vindicet Romanae Eccle- Et liisei illis pcrlruamuri ymnis.
siaeusum el aucloritaiem. Gregorianum autem non lbittiu<ulterius qtiafen via PontisAdriani;
L.Tvamdeindelluminisp. IPITUIS.
esse faeile sibi quispiam persuadebit, si illum cmn Transliheriuapritis solvitsacra pervigil sacerdos:
boc noslro contulerit, adeo discrepant; quin ex ipsa Moxhic recurrit, DUILICATQUE vota.
collaiione argumentabitur hunc esse Gelasianum Ciii prisco mori opiime respondet noster hic Co-
Codicem illum a Joanne Diacouo memoratuni. Iude dex, ciim duas separalim missas uno eodemque apo-
enim conslibit 1° multa esse in Gregoriano snlis- stulortim d>e praescribit, pra?ier tertiam de utroque
tracta; 2* panca conversa; 3* nonnulla eidem ad- aposiolo commttuem, in aliis ulique Urliis eccle-
jecta qiiae in lioc non exslanl. Ut siininia dicam, siis recitandam. Gelasianum autem hunc esse Codi-
hunc eum Romana; EcclesiaeSacrameniorum Codi- cem liquido (ni fallor) oslendit Tolosanus ille Codex
cem putaverim, qui Gelasii olim appellabatur ex il- allatus a Morino in appendice ad commenlarium de
Iius sancti pontificis precum augmenlo. Appeltabatur, Pcenilenlia, pag. 53, ita enim in eo scribitur in of-
dixi; nolim enim illuin integrum ei ascribis, sed flcio Sabbati sai cti cum xn lectioiies leguntur :
Leoni Magno magna ex parle, ejusque proedecesso- < Seqiiiintur iectiones secundum Gelasium. Oratio
ribus Romanis episcopis. Nec immeriio ; cceperain r. , aniequam legatur prima lectio, illico post bene-
enim Leoninas phrases senlenliasqiiecum hocCoilice diclionem > cerei, scilicet. Descriplis mox xn leclio-
conferre, etinveninedumsiylum, sed ipsissimaverba nibus secundum Cclasium . sequitur ibi Rubrica :
Leonis hic fecilari ; et liinc ceriinr lactus.paulo cer- < Ilem lectiones secundum Gregorium. Lectio prinla
tius boc asserere non clubilo : lioc quoil mibi prose- in Gencsi : ln principio creavil Deus. Oralio. Deui,
qui otiuin non | ennisit, sludiosus quisque suuinel qui mirabiliter creasti hominem, et reliqua, ul stipra,
observatione praestare poterit. Id tamen lilienlius secundum Gelasiuni. > Hinc discimus in Gclasiano
ndmilio hnic Codici iionnulla esse apposiia sequenli Codice cerei henedictionem contineri, priinaeque
saeculo, qnae praefaios conditores non sapitinl; non lectioni Geneseos orationem praeire, atque xii in eo
mulla lamen sunt ea in terlio libro, pauciora enim Iectiones conlineri, qnas oinnia ut in Gregorianis
deprehendes in secundo, paucissima in primo. Nec non habenlur, ita in hoc nosiro plenissime exhiben-
ideo recle dixeris respuendtim, sient nec omnino lur, nisi quod hic x tanliimmndo lecliones habeniur,
rejicitnr tanquam fucalus sancli Gregorii Sacramen- duabus omissis lihrarii oscitantia, ut conjicio. Nec
larius; etsi in illo legas missam in Dedicatione minus favet aiiliquissimum Missale ms. membrana-
sanctacMariaead Marlyres, quam instituit aliquot ceum bibliolheca; Vallicellanae Oratorii signalum
post eum annis Bonifacins IV. Constal enim htijtis- jD B. vin, in quo Doniinicis diebus post Pascha ei 1'en-
modi sacros libros non ad meram eruditionem con- lecosten duplex fere missa noialur, allera missa
scribi, sed ad nsum potissimum Ecclesiarum, unde sic inscripta : Iiem alia missa. At Dominica 2 post
novas semper accessiones pati oporlet, proul ipsa Octavas Paschae. h;rc secunda missa sic descri-
consuetudinis lemporisque ralio lulerit. Et liinc bitur.
quam facillime refellitur quoil opponi possit, in lioc < Alia missa sancli Gelasii.
Cudice sancltim Gregorium in canone nominari, et < Tibi placilam, Deus noster, populd luo tribtie
illiiis in eo verba : Diesquenoslros in tua pace dispo- voluntatem,quia liinc illi prospera ciincla prwstabisx
nas, etquod majus est, integrum capiiulum ex ejus cum tuis aplum (eceris instilutis.
Regislro inter sacras ordinalioncs reciiari; nain < Super obl.
ullro coucedimus non exiguo posl tempore fuisse < His nobis, Domine, mysteriis conferalur, tjits ter*
conscriptum, el liinc aliqua adclilamcnla passum. rena desideria mitiganles, discamus amare cmlestia.
Rursus institutionem sancto Gregorio antiquiorem Per.
hiincCodicem contincie uon obscure elici posse vi- < Ad commun.
deiur ex eo quod in ipso non exslet sancti Pauli < Sacramenlu qucetumptimus, qiiasumttt,Domine ,.
1055 SACRAMENTARIUM " 105«
GELASIANUM.
et tpiriluatibut not expientalimentit, et corporatibut A sed cum non vacarel, maluimus crudilorum desi-
tueantur auxiliit. Per. > derio cito potius satisfacere, quam diuturniore
Hanc eamdem sancii Gelasii missam hic legimus adhuc lempore iis elucidandis Iucubrare. Pari iiem
eodem die; in hoc tantum est discrimen , quod hic de causa id quod circa libri medium ad margnales
duae, ibi una praescribiiur oraiio. At orationem al- oras aggressi fueramus, ul textus casligationcs inihi
teram habet Missale illud in missa priori, quae cst ex aliis Codicibus apponeremus, longius prosequi
Gregoriana; ex dnabus nimirum oralionibus Gela- non potuimus Codicum defeclu, qui tum temporis
sianis unam practermisil, alteras Gregorius reiinuit, ad manum non eranl. Nostrarum nihilnminusadno-
qui, ut jam dictum esi, ex Gelasiano mulia sub- tationum loco, quod attinet ad libros Sacramento-
traxit, pauca convertit, nonnulla de sno adjiciens. mm RomanaeEcclesiae, praesto esse possuni Vice-
Leclorein tandem non praetereal quod in nosiro hoc comitis, Pamelii, Rocchae, Menardi, Hallerii, Ha-
Codice saepius inissae, orationes el preces inscriban- berti, Morini, et cardinalis Bonae, clarissimorum
tur; qui litulus quam bene consonet Sacramenio- virorum, erudilissimac commenlaiiones, ut Ordinem
rum libro in Romana Ecclesia anie sanctum Grego- Romanum, Mcuinum, Amalarium, caeterosque an-
rium usiirpaio, teslem alfero Vigilium, qui, qua- liqtiiores omiltam. Prn Gallicanis auiem Missalibus
draginta plus annis ante eum, hoc est anno 538, Patres sunt potissime consutendi, Aiigiislinus, Cae-
Ordinem PRF.CIIM scripsit, in episl. ad Eutherium, sarius Areiatensis, Gregorius Turonensis, caeterique
cap. 5. « In celebritate missarum nullo nos tem- Gallise veteres Scriptores, a quihns haud exiguam
pore, nulla feslivitate significamns habere divisum, lucem accipere posse animadvertimus. Quod auiem
sed semper eodem tenore oblaia Deo munera con- prolixioribus notationibus conficere nequivimus, hcc
secrare. Qtioties vero paschalis, aut Ascensionis vel qualitercunque ex parle praesiare conaii sumus.
Domini, vel Penlecostes, et Epiphaniae, sanctorum- Qtiantum enim properatim fas fuit, conferri cura-
que Dei •fuerit agenda fesiiviias, singula capilula vimns cnm aliis sacris lihris Codieem Sacramento-
diehus apta subjungimus, quibus commemorationen) mm RtunanaeEcclesiae(Gallicanoriim enim Missa-
sanctae solemnilatis, aul eorum facimus quorum lium alia exempla non habuinius) ut in promplu
natalilia celebramus, caeiera vero ordine consueto essenl castigationes mendorum quibiis ille sca-
prosequimur. Quapropler et ipsius canouica»precis tel. Quae vero ex ejusmodi liliris facile emendari
texium direximus subicr adjectum, qtiem (Deo pro- non potuerunt, lectori castiganda relii|iiiinus. Quem
pilio) ex aposlolica traditione sttscepimns. El ut admonilum voliimns iniegra nos fide, tit par est,
( ipsa mss. Exemplaria exliibere, iis tantum sublatis
cliarilas lua cognoscat quibus locis aliqua festivita- Q
tibusapta conuectes, paschalis diei PRECES similiier erroribus, nec lamen omnibus, qui fasliilium magis
adjecinius. > Haecille. Ubi eliam missales oraliones facerent qnam fidem, cujusmodi suni medillam, con-
capilula vocavii ex atitiqtio more, quem videre est in cide, anlestes, etc.qui non lanium scriploris, quan-
Breviario Mozarabo, in quo coniplures orationes tum linguaeLatinab vilio, quae lum communis erat
capiiula vocantur. Haecde primo CodiceSacramen- et vulgaris , sed jam Barbarorum commistioue foa-
torum RomanoeEcclesiae indicasse sufficiai. data, siinl ascribendi; reliquos vero barbarismos
Haeevisa sunt sludioso lectori compendio praeli- et solcecismos, maxime qui multifarie resiilui pos-
banda. Cneterumfusioribus adnotationibus hos Sa- sent, de industria relinuimus.
cramentorum libros illuslrare coeperamusquidem ;
A f ft
IN NOMINE DNI JESU XPI SALVATORIS
J.NCIPIT LIBER SACRAMENTORUM ROMAN.E ECCLESIiE.
ORDINIS ANNI CIRCULI.
ORAT.ET PRECES 1NVIGILUS NATALIS IIOMINI. ]D lui singulare Naiivilatis myslerinm , et menies ere-
Ad nonani. denlium praeparenlur, et non credenlium corda snb-
Da nobis, omnipotens Deus, ut sicul adoranda danlur. i»Psr Dominum noslrum.
Filii lui Nalalilia praevenimus, » sic et ejus munera Secfeta.
capiamus sempiterna gaudentes. Per Dominum
noslrum. Tanto nos, Domine, quoesiimus, promptiore ser-
Praesta, misericors Deus, ut ad suscipiendum Filii vilio hujus sacrificia prxcurrere concede solemnia,
» Lege: sicejus. b Lege: Per.
10o7 LIBER PRIMUS. 1058
quanlo in hoc constare principium nostrae redem- A J Redemploris exordia puriQcalis menlibus celebre-
ptionis ostendis. * Per. inus. Per.
Poslcommun. ---^ Nos, sursum cordibus erectis , divinum
Hujus nos, Dominc, sacramenli semper naialis1 «vE-J adorarc mysterium, quo humana condi-
instauret, b cujus nobilitas singularis humanam re- lio, veteri terrenaque iege cessante,nova cuelestisque
pulil velustatem. Per Dominum. substantia mirabililer reslaurata proferlur, ul quod
II. magno Dei munere geritur magnis Ecclesiacgaudiis
1TEHDEVIGILIA DOHINI. celebretnr. Per.
ln nocte. Postcommun.
Deus, qui hanc sacratissimam noctem veri lumi- Concede noliis, Doniine, quaesumus, ut Sacra-
nis fecisli inlustratione clarescere, da, quacsumus, menla, qtiaesuinpsimiis , quicquid in nostra incnle
utcujus lucis mysierium in terra cognovimus, ejus vitiusuin est , ipsius medicationis dono ctiretur.
quoque gaudiis in ccelo perfruamur. Per. Per.
Concede, quaesumus, omnipotens Deus, ut Unige- Ad popuium.
niti tui nova per carnem Nalivilas liberet, quos subi Populum luum, Domine, quaesumus, tueantur ,
peccalijugo velusta serviius tenet. Per. ,n sanctilicent, et gubernenl, aeternuraque perficiant
Secrela. lam devolionibusacta solemuibus , quam nataliliis
Munera nostra, Domine, quaesumus, Nativilalis> agenda divinis Jcsu Christi Domini nosiri.
hodierna?mysteriis apta* | erveniant. Ut sicut homo> IV.
genitus, idem d praefulsit et Deus , sic uobis hnec ! ITEM1NNATALE DOUINI.
terrena subsianlia conlerat quod divinum est. Per. In die.
__. ei jusium esl,a:qiiumeisalutare. Cujusdivinae, Omnipotcns sempiterne Deus, qui hunc diem per
^--, Nativitatis
potenliam ingenita virtutis luae ge- incarnaliouem Verbi tui, elper parlumbeaiae virginis
nuil niagnitudo. Quem semper Filinm et ante tem- Mariaeconsecrasii, da populis luis in hac celebritate
pora aeterna generaittm , quia libi pleno atque per- t justiliae ut et qui tua gratia sunl redempli, lua
fecto aeterni Patris nomen non defuit, prnedicamus, adupiioue sint iilii. Per Doniinum.
verum etiam honore, majestale, atque virluie aequa- Praesta, misericors Deus, ut uatiis liodie Salva-
letn tibi cum sancto Spiritu conlitemur, dum trin*, tor, sicut divmae generationis esl auctor, ita et
vocabulo unicam credimus majestalem. Quem lau- immortalitaiis sil ipse largitor. Per.
dani angeli. Secreta.
. Postcommun. Oblaiio tibi sit, Doinine , bodiernae festivilatis
Laeti.Domine,frequciilaiuus salulis humanaeprin- C * accepta, h quia et nostra; reconciliationis processit
cipia, quia trina celebratio beatae compelii mysterioi perfecta placalio, ei divini cultus nobis est indila
Tfiniiatis. Per Dominumnostrum. plenitudo Jesu Cbrisii Domini noslri. Qui tecum
III. vivil.
1TEUIN VIGILUDOUINI -j-^ Tuaelaudis hosiiam jugiter immolanles.
Maneprima. '^3-'
Cujus liguramAbeljuslus inslituit, agnus
DeuB,qui per bealae Mariacsacrae virginis partum quoque legalis ostendit, celebravit Al raham, Mel-
sine humana concupiscentia e percreatum, in Filii chisedech sacerdos exhibuii, sed verus agnus, aeter-
lui membra venientes, paternis fecisti prajudiciis nus Ponlifex hodie natus Christus implevit. El ideo
non teneri, praesia, quasumus , ut, hujtis creaturae cum angelis.
novitale suscepta , velustatis amiquae conlagiis 1 Infra aciion.
exuamur. Per eundcm Dominum, Communicantes,et diem sacratissimumcelebran-
in quo inconiaminala virginitas huic mundo
Respice nos, omnipotens et miscricors Dcus, et tes,
mentibus clementer humanis, nascenle Chrislo , edidit Salvalorem Jesum Christum Duiuinum no-
summanveriiatis lumen f infunde. Per. strum. Sed et memoriam.
D • Poslcommun.
Secreta. Da nobis, Domine, quaesumus, ipsius recensita
Da nobis, Domine , ut Nalivitatis Domini Nostri Nalivitale
vegetare, cujus ccelesti mysterio et pasci-
Jesu Chrisli solemnia, quae praesentibus sacrificiis
sic nova sint nobis ut continuata mur, el potamur Jesu Chrisli Domini noslri Filii
praevenimus, , tui. Qui tecum vivit.
permaneant, sic perpetua perseverent, ut suo mi- Ad populum.
raculo nova semper existant. Per eumdem.
Praesta, qusesumus, Deus noster, ut familia tua ,
llem alia. Filii lui Domini nostri Jesu Christi esl Nativi-
Cuncta , Domine, quaesuraus, bis muneribus a quse
tate salvata , ejus etiam sil perpettia reJemptione
nobis semper diabolica ligmenta seclude, ut nostri
secura. Per Dominum.
• Lege : Per Dominum. * Apud eosdem : procrealum.
b Nativitas, et sic in Sacramentar. sanCli Grego- ' Pamelio et Menardo, oslende.
rii, apud Pamelium et Menardum, in die INaialis e ln MissaliGoihico, Imiiliw.
Dominihabetur. , 11Ita in missa Ambrosiana aputl Pamelinm iufra
c Apud Menard. et Pamel. Iegitur : provenianl. oclavam Na'ivilalis Doiuini.
* Apndeosdem : refultit Deus. » Lege: Inlra.
1059 SACRAMENTARIUMGELASIANUM. 1060
V. j
A Ad populum.
1TEUOIUT.DE NATAL. DOMINl. Reaius martyr Stephanus, Domine, quaesumus ,
Ad vesp. tive matut. pro Udelibus tuis sufifagaior accedat, qui dum bene
Adeslo, Domiue, supplicalionibus noStris, et posit tibi placitus, pro his etiam prosit audiior. Per.
pulum tuum, qui te iactore condttus, leque esi re- i VII.
paraius auctore, le etiam jugiler operanle, salvelur. IN NAT.SANCTI JOAN.EVANGEL.
Per Doininum. VI Kal. Januarias.
Largire, qtnesumus, Domine, famttlis tuis fidei et Deus, qui per os beaii apostoli lui Joannis evan-
securitalis augmeiitiim, ut qtii de Naiivilate Domini gelisiae, Verbi tui nobis arcana reserasti, praesta ,
noslri Jesu Chrlsii glorianlur, et adversa mundi, te qnaesumtis, ul quod ille nosiris auribus excellemcf
gubenianie, non sentiant, el quaetemporaliler ccle- infudil, inlelligentia; competenlis erudilione capia-
brare desiderant, sine fine percipiant. Per Do- mus. Per Dominumnosirum.
ininum. Deus, qui beaii Joannis cvangelistae praeconiis
Dcus, qui populo luo plene praeslitisii redemptio- Principii sempiterni secreta reserasti, da , quaesu-
nis ofleciiiin, ut non solum Unigeniii tui Naiivitale inus, ut ad intelligculiam Verbi ejusper qiiein nobis
'
corporea, sed eliam et crucis " patibulo salvarelur , ]D splenduil suITragiisaccedamus. Per Domiimm.
htijus, quaesumus, fiilei famulis tuis tribue firmita- Praesta, quacsumus, omnipoleus Deus, ul excel-
lem, ut usque ad promissum gloriae praemium, ipso lentiam Verbi lui, quam bealus evangelisla Joannes
qunqtic gnbernanle, pcrvcniatit, Per. adseruit, et convenienter intelligere valeamus, et
Deus, qui humanae substanliic dignitatem et mi- veraciter confiteri. Per.
rabililer condidisii, ct mirabilius reformasti, * da, Secreta.
quaesnmus, ut ejus efficiamur in divina consories , Suppiicalionihus aposioiicis beati .toannis evan-
qui nostra' humanitatis fieri dignatus est parliceps gelistae, qtiacsumus, Ecclesiae tuae, Dnmine, com-
Chrislus Filiustuus. Pereumdcm Dominumnostrum. mendetur oblatio , cujus magnificis pracdicaiionibus
Onimpotens sempiterne Deus crealor humamc emdilur. Per. Posicommun.
reformaiorque naturic, quain Unigenitus luus in Beali evangelistacJoaunis nos, Domine, quacsu-
utero perpeluae virginilalis assumpsil , respice ncs mus, merita prosequantur, et luam nobis indulgen-
propitius, ul, Filii lui incarnaiioue suscepla , intcr liam semper implorent. Per.
ip-ius mereaniur membra numerari. Per eundem. Ad populum.
Deus, qui Nativilaiis tuae exordium pro nostra Ads:t Ecclesiic luae, Domine, quaesumus,bealus
necessarium salvationeduxisli, respice nos propitius, C ( evangelista Joattnes , ut eujus perpeltius doclor
et quo similes ad imaginem tuam fecisii, similiores existit, seni|ier esse non desinat Suffiagator. Per.
observaiione perfice mandaiorum. « Per. VIII.
VI. IN NATAL.1NNOCENT.
IN NAT.SANCTI STEPHANl MARTVR. V. Kal. Januar.
Vll Kal. Januarias. Deus, ctijus bodierna die praeconium lnnocenles
Omnipotens aeterne Deus, qui primitias niartyrum martyres non loquendo , sed moriendo, confessi
in >ahcli Levitae Stephani sanguinededicasti, tribue, sunt, omnia in nobis viliorum mala morlifica, ut
quaesumus , ui pro nobis inlercessor adsisial , qui fidcm tuam, quam lingtia nostra loquilur, eliam
pro sui-i etiam persecnloi ibus supplicavit. Per. moribus viia lateaiur. Per Dominum.
Prarsta , quaesuinus, omnipolens Deus, ut sicut Deus, qui l.onis luis lufanliuqi qunque nescia
iLvina laudauius in sancti Stephani passione magna- sacramenti corda praecedis, tribue , qusesumns, ut
Jia, ticindulgemiam tuam piis ejus precihus asse- in nostra conscientia fnfuciam non babenles iudul-
quamiir. Per. gentia semper copiosa f praeveniai. Per.
Praesta, quaesiimus, omnipotcns Deus , ut bealus Adjuva nos, Doniine, quaesnmus, eorum depre-
Steplianiis Leviia niagtiificus, sicul ante alios imi- D ] calione sancloriim, qui Filiurn luum humana necdum
talor dominicae pnssionis el pictaiis enituit, ita sit voce proliientes, coelesti sunl pro ejus nativ.tate
fragilitatis noslne proniptus ailjuior. Pcr. gralia corouaii. Per.
Secrela. Secreia.
Grata lihi sint, Domiiie, inunera , quacsumus, Adesto, Domine, muneribus Innocenttim feslivi-
devolionis hodierno;, quae beali Slei>bani martyris late sacraudis, et prsesta , quaesunius, ut eorum
lui commemoralio gloriosa depromii. Per. sincerilatem possimus imilari , quorum libi dican-
Poslcommiin. <Iam veneramur infantiam. Per.
<Gratiasagitnus, Domine, muliiplicalis circa nos Poslcommun.
miseratioiiibus tuis, qui et Filii ini Naiiviiaie nos Ipsi nobis, Domine, quaesumus, poslulent men-
salvas, et beati martyris Stcpliani cleprecatione lium purilatem, quornm innoccntiam hodie solem-
s-istcnlas. Per. niler celebramus. Per Dominum.
a Lege : ejus patibulum, Qui cum.
*>Aputl Painelium, c.t Munarcluin: Da nobis, qum- <JLege:V/.
tunnts, tjus diviniiatisesse cousorles. e Lege : splendet.
<-'In Auibrosiana missa apud Pamclium legiltir : ' Lcgc : perveniai
1061 LIBF.R PRIMUS. 1062
Ad populum. A Secrela.
DiscatEcclesia ttia, Deus, Infantum , quos hodie Ut tibi grala sint, Domine, munera populi tui,
veneramur, exemplo sinceram tenere pietatem , ab omni, quaesumus, eum conlagione perveisiiatis
qute prius vitam praestitit sempiternam, quam possit emunda , nec falsis gaudiis inhaerere patiaris, quos
nosse praesenlein. Per Dominumnosirum. ad diversilatis luae praemia venire promillis. Per.
IX. Postcommun.
ITEH1NOCTABAS DOMINI. Mysieriis tuis veneranter adsumplis, qusesumus,
Kal. Januar. Domine , ut contra nostne condilionis errorem, et
Deus, qui bonis nati Salvaioris diem celebrare contra diabolicas armemur insidias. Per.
concedis uclavum, fac, qua^sumus, nos u ejus per- XI.
petua diviniiate '" muniri cujus siimiis camali com- 1NVIGILIIS DETHE0PHAN1A.
mercio reparaii. Per. Cprda nostra, quaesumus, Domine, venturae fesli-
Omnipoiens sempiterne Deus, c qui Unigeniio viiatis splendor inltistrei, quo mundi Imjns lenebris
tuo novam creaturam nos libi esse fecisii, custodi carere valeamus, et perveniamus ad patriam clari-
opera juiserjcordiae tuae, ct al>omnibus nos maculis _ lalis aeterna1. Per. Secreta
vetiislalis euiunda, ut per auxilium graliae luae in 10 " Tribue, qmrsunnis, Domine, ul eum praesentibus
illius inveuiamur forma, in quo lecum est noslra immolemus sacrificiis , et snmamtis , qtiem venlurae
subsiantia. Per. solemnitatis pia munera prxIoi|utinlur. Pcr.
Secrela.
Praesta, qnaesumus, Domine, ul per lisecmunera , <vj— ^_ Quia cum Unigenitus luus e in substantiae
nosiraemortaiitatis luccm reparavit. Perquem
quae DominiJesu Chrisli arcanaeNativitaiis myste-
rio gerimus , puriiicatae iueiilis inteltigcntiam con- latidani angeli.
Poslcommun.
scquamuf. Per Dominum. Iuliiinina, qtiacsumus, Do.iiine, popnliim tuum.et
-j_- Per Chrisiuni Dominum nostrum. Cujus ho- splendore gratiae luae cor ejus semper accende, 111
r<3-J die octavas nali celebrantes, ttta, Domine, Salvatoris mundi, slella famulantc, manifestaia na-
mirabilia veneramur. Quia quae peperit, el mater tivitas menlibus eorum el reveletur semper et cre-
et virgo esl, d qui natus est, et infans el Deus est. scat. Per.
Merilo cceli locuti sunt, angeli gralulati, pastores XII.
felali, magi mutati, reges turbali, parvuli gloriosa ITF.SIINTHEOPHANIA.
passione coronati. Lacta , Maler, cibuin nostrum ; In die.
lacta panem de ccelovenieutem in praesepiopositum ** Omnipotcns sempiterne Deus, qui Verbi lui in-
Q carnationem praeclari lestimonio sideris indicasii,
velul piorum cibaria jumenlorum. Illic namque
bos quod vidcules magi ohlalis Majeslalcm luam mune-
agnovii possessoretn siiuiii, el asinus praesepium ribus f
Domini sui, circumc.sio , scilicel, et praepuiium. adorarunt, conccde ut semper in mentibus
nostris luae appareal stella el noster in
Quod eliani Salvalor el Dominus noster a Simeone lua sit confessione ihcsatirus. jiislitioe, Per.
susceptusin templo, pleuissime dignaius cst adim-
Etideocum Deus, cujiis Unigeniius in substanlia nostraecar-
plere. angeiis, etaichangelis. nis apparuit, pr.TSta, quaesumus, ul per eum quein
Poylcommun.
Praesta, qutesumus, Domine, ul quod Salvatoris similem nobis foras agnovimus, iutus reformari
nostri iieraia soleninitate percipimus, perpetmv no- mereamur. Per Dominum noslrum.
bis redemptionis conferat mediciiiam. Pcr. Deus intumiiiaior omnium genliuin , da populis
Ad populum. tuis perpelua pace gaudere , et illud lumen splendi-
(Inminfuude cordihus nosiris, quod triiim niagorum
Omnipotenssempitcrne Dcus, qui tuae mensacpar- menlibus s
licipes a diabolicn jnbes abstinere convivio, da, aspersisti. Per.
Secreta.
qnaesumus,plebi luae ut, gustn mortilerae profanita-
lis abjecio, puris mcnlibus ad epulas oeternaesalu- JJ Uoslias tibi, Domiiie, pro nati liti Filii apparitio-
^ ne defeiimus , suppliciler exoranles, ut sictit ipse
tis accedat. Per.
X. nosirorum auclor est munertnn, ipse sit misericors
PROHIBFNMJM AR1DOLIS. 'et susteplor Jesus Ctiristus Doininiis noslcr. Qui
Omnipotens sempiieine Deus, da nobis volunia- tectim I vivit.
tem tuam et fideli mente retinere, et pia cnnversa- __ Te laudare mirabileui h Dominum in omni-
lione depromere, ul Ecclesia tua, a profanis vanita- bus operibus tuis , quibus regni lui mysteria
libus expiata , non alimi profileatur verbis , aliud revelasti.l
i llanequc i enim festivitatem index puer-
exerceat actione. Pcr Doniinum. ]
perae virginalis slella praecesît, quic nauiiii in lerra
• In exemplari: esse , — sed mendose. Ita cor- iimmorlalilatissnmlucem reparavil.
rectiim ex Pamelio. f Lege : adorurent.
b In Esemplari : munere, — sed perperam. Sic 6 A|>tid Patiielium et Menardum: aspirasti.
emendatum ex Pamelio. h Lege : Deum.
e Apud Pamel. et Menard. legilur : 711/j». ; Apnd 1'ameliuinlegittir: Hanc e.tenimfestivila-
d Lege: quia. I Dominicwappaiilionis indexslella prmcessil.
tem
* ApinlMenardum in die Epiphaniaehabetur : in i Lege: II.
subsianiia nostrm mortaliiatis apparuil, innovam nos
1065 . SACRAMENTARJUM GELASIANUM. 1064
coeli Dominum magis stupentibusnuntiaret. Ut ma- A J\ que salutaris, qui et temporalem viiam munial, et
nifcstandus inundo Deus, el ccelesli denunciaretur pracstet aeternam.
indicio, et lemporaliter procreaius signorum lem- Ad populum.
poralium minislerio panderetur. Et ideo. Rege, quaesumus, Domine, populum luum, etgra-
Infra actiou. tiae tuae in eo dona multiplica, utab omnibus liber
Gommuiiicantes, ei diem sacratissimum celebran- olfensis, el temporalibus non desiitualur auxiiiis, et
tes, quo Unigenilns tuus iu tua tecum gloria sempi- sempiiernis gaudeat instiiutis. Per.
terntis , in veritale nosirae carnis natus, magis de
XV.
longinqoo venienlibns visibilis et corporalis appa- ORAT.ET PRECES SUPERPQENITENTES.
ruit. Sed et meinoriam.
Exaudi, Domine, preces nostras, et coiifitenliom
Postcommun. tibi parce peccatis, ut quos conscienliaereatus accu-
Ccelesli Iumine, quaesumus, Domine, semper et
nos ut nos sat, indulgentiae luaemiseraiio absolvat. Per.
ubique praeveni, mysterium, cujus parli- Praevenial hunc famulum tuum, quaesumus, Do-
cipes esse voluisti, et puro cernamus intuitu et
efieclu. Per. mine, misericordia lua , et oinnes iniquitates ejus
digno percipiamus celeri indulgentia deleantur. Per Dominumnostrum.
Ad populum. ]•
Domine, supplicatiunibus nostris, nec sit
Dens, qui per hujus celebritatis mysterium aeter- ab Adesto, hoc fainulo tuo clemenliae luae longinqua inisera-
nitatis luae lumen cunclis gcntibus suscitasii, da
lio. Sana vulnera, ejusque remille peccata, ut iml-
plebi tuae Redemploris sui plenum cognoscere ful- lis a tc iniquitatibus separatus, libi semper Domino
gorem, ut ad perpeiuum clarilatem per ejus incre- valeat adhaerere. Per.
menia perveniat. Per.
XIII. Domine Deus noster, qtii offensione nostra non
1NSEPTDACESIMA. vinceris, sed satisfaclione placans, respice, quaesu-
Deus, qui per ineffabilem observantiam sacramen- mus, ad hunc famulum tuum, qui se tibi peccasse
li famulorum tuurum praeparas voluniates, donis graviler confiletur. Tuum esl ablutionem criminum
gratiae tuae corda nostra ptirifica, ut quod sancta est dare, et venianvpracslare peccantibus , qui dixisti
devotionc traciandum, sinceris menlibus exequa- poenitentiam te malle peccalorum, quam mortem.
mur. Per Domiuum. Concede ergo, Domine, lioc, ut et libi pceniteniiae
d
Concede, quaesumus, omnipotens Deus, fragiiitati excubias celebret, ui, correctis aciihus suis, con-
nostrac sufficiemiain competeutem, ul sux- repara- ferre libi ad le sempilemi gaudia cetebretur. Per.
tionis affectiim et pia conversatione recenseal, ct pC -Precor, Domine, clementiam tuae majeslatis ac
cum exultalione suscipiat. Per. nominis, ut huic famulo luo peccata et facinora sua
Secreta. confiienti veniam dare, et praeteritorum • criminum
0 Concede, misericors Deus.et digne luis servire relaxare digneris. Qui harneris luis ovem perditam
reduxisti ad caulas, qui publicani precibus vel cou-
semper aliaribus, et eorum perpelua participatione
salvari. Per. fessione placatus es, tu eiiam, Domine, et huic fa-
Ad populum. mulo tuo placare, ul ejus precibus benignus adsi-
Sacrae nobis, quaesumus, Domine, mensae libatio, sle, ut in confessione flevili permanens clementiam
et piae conversationis augmenlum, et luae proteclio- tuam celeriter exoret, et sanctis ac sacris ailaribus
nis coniiiiuum praeslet auxilium. Per. restilutus, spei rursus aelernaeet coeleslisgloriae re-
XIV. formetur. Per.
1NSEXAGESIHA XVI.
ORDOAGENTI8US PUBLICAM POENITENTIAH.
Tuere, qiiaesumus, Domine, plebem luam, el sa-
cram solemnitaiem recolenlem gratiae coeleslislar- Suscipis eum iv feria mane in capile Quadragesi-
gitate prosequere, ut visibilibus adjuta solaliis, nd mw, et cooperis eum cilicio, oras pro eo, et inclaudis
invisibilia bona promplior inciletur. Per DomiiiiiinID usque ad Cmnam Domini. Qui eodem die in gremio
nostrum. prmseniatur ecclesim, el prottrato eo omni corpore in
Adjuva nos, Deus salutaris nostcr et ad bencficia terra, dal oralionem pentifex super eum ad reconci-
ecolenda, quibus nos jnstaurare dignatus es, tribue liandum in quinta feria CmnmDomini, sicul ibi conti-
venire gaudentes: netur.
Secreta. XVII.
Intende, qutesumus, Domine, hoslias familiae ORAT.ET PRECESA QUINQIIAG. USQDE QUADRAGIS.
« luae, qnam sacris muneribus facis esse participem, Aufer anobis, Domine , qtiaesumus, iniquiiales
tribuas ad eam plenitudinem pervenire. Per. nostras, ut ad sancta sanctorum puris mereamursen-
Poslcommun. sibus inlroire. Per.
Sil nobis, quaesumus, Domine cibus sacer, potus- Perlice, Dominc, benignus in nobis observaulias
a Lege : MII. — Pamelius vero in d Restiiuendiim ex Menardo : conferri sibi a te
exemplari
ementlaio legit: tit in stii reparalionis effectum, sempilema gaudia graluletur.
b Lege : Concedenobis " Apud eunidem
• Apu.l Paiuelium habelur: luie, et quam. : criminum debita retaxare.
1065 _dBER PRNIUS. *OC*
sanclas subsitlium , ut quae le auctore facienda co- A Ad poputum.
gtiovimus, le operante impleamus. Per. Praesia famulis tuis, Domiiie, abundautiain pro-
'~p.:"-T-.'. Secreta. •<' teclionis ct gratije ; da salntem meiilis et eorporis ;
Sacrirtcium, Domine, observaniiae paschalis * exe- da conliniia prosperitalis aiigmcnta ; el tibi semper
rinms; iprsesta,:quaesumus, (ittibi el menies no- facesse devoios. Per Dominuin iioslrtiiii. l
siras re-_at-accepias, el b cOntinehtiae promptio- FERIASFPTIMA
res. Per.
Poslcommun. In Quinquagesima..
Observationis hujus aiiiiua celebrilaie lictanies,
Rep.elf sumus', Domine, dbnofum participatione -.nt paselialjbus aciionibus in-
cadesiiufh vpr«sia , qnaesumus, ut eadem el suma- qtiacsiimus, Domiue,
inus jugiter, et incessabiliter ambiamus. Per. haerentes, plenis ejus cffeciibus gamleainus. Per.
-. ' Ad populuni, Adesto, Domiiie, supplicaiionibiis iiQslris, «t •'•
De multitudine misericordiae1uaer,Domine, popu- hoc solemne jejuniiim , quod atiimis,.d corpofilm*
liitn Bbi.pfQtegeconfiteiitem, et corporaliter guber- curandis .salubriter iustiiuliim est, dcvolo serviti»
celebremus. Per. >.
tiaium, piaemeniis alfectu luis muneribus adsequen-
clis effice promptiorem. Per Dominum nostrum. j,
15 Secreta*
: IN"J_3UNI0 PRIMA STATION. Suseipe , Doiniiie, sacrificium, cujuS le voltiisli
'-'--""' - F«rio lir. e
dignaiiti iminol.iijoiie placare; pracsta, quaesumun,
Inclioata.jejuni:i, quaesumns, Domine, benigno fa- nt hujtis operaiione mumlaii, beneplacitum tibi no-
vore prosequere, ul observamiam, quain corpofa- strae menlis olferamus affectum. Per.
liter exerceftius, meniibus valeamus implere since- Posicummun.
ris. Per^ v\ -'*, Ca?,lestisvitaemunere vegetati-,quaesumus, Domi-
•Fac n8s,-4uaesumus, Domine, salutis nostrae csu- ne, ut quod est imbis in prcesenti vita inysterium,
sas el devotis semper frequentare servitiis, et dev«- fiat alernitatis auxiliuin. Per.
tius recolere principaliier inchoatas. Per. Ad populum, ,
.;.'--'-... Secreta. Fidelibus ttiis, Domine , perpetua dona firmentur,
Fac ,iw«,, quoesumus, Domine, Iiis muneribus. nl eadem percipiendo te quaerant, et quaerendo sina
ofterendis conveniemer aptari, quibus ipsius vene- liue percipianl. Per.
rabilis sacramenti venturiim celebremus exordknn. XVIIL
Per. ,:"->,-- -' '- ORAT.ET PRECES.
v ; ,., Posteommunj ^C Doniimcain Quadrugesima
Trilme nobis, omnipotensDeus, utdona cnclestia, "
sinccra \ . Inchoantis initium.
quae tlebito frequentamus obsequio, pro-
fessione sen|iamus. Per Concede nobis, omnipolens Deus, tit per anno»
Ad populum. qnadragcsimalis exercitia sacramenli, et ad intelli-
f
Re-piee, Pomine, quaes.umus,super famulos tuos, gendum Christi proficiainus arcanum, et affecitis
H in tua misericnrdia confideiiles caclesti protege, ejus digna conversatione sectemur. Per.
benigiius auxilio. Per. Omnipotens sempilerne Deus, qui nobis in obser-
FERIASEXTA valione jejunii, et eleemosynarum semine posuisti
In Quinquagesima. iiosiroruro remedia peccalorum, concede nos opera
Da ;\ quaesumus, Domine, fidelibus luis jejuniis. menlis et corporis semper tibi esse devotos. Per.
pascbiiiitsusconveniehter aptari, ut suscepta solem- ; Secreia.
niter castigalio corporalis cuncits ad fruclum profi- SacriOcium, Domino , qiiadragesi_ialis iniiii so-
ciat aiiiiiiarum. Per. lemniter immolamus, te, Domine, deprecantes, nt
AdjUvanos, Deus salutaris noster, utqnae conlala, cum epularum resiriclioiie carnalium, a noxiis quo-
flobis uouorabilHer "ecensemus, devotis meniibus- D E que voluplatibus s temperemiir. Per.
adsequanwr. Per. Postcommun. . ;
Secreta. Praesia nobis, omnipotens Deus, u( yivificationis
Praepara nos, quaesumus, Domine, hujus praecipue ; tttae gratiam conscquentes, in ejus munere semper
festivitatis officiis, ul haec sacrificia sobriis menti- gloriemur. Pen . .
Ad populum. '
bus celebremus. Per. .
Postcommun. Super populum tuum, Domine, quaesumus, bene-
Salntari munere , Domine, satiati, supplices de-. dictio copiosa descendal, consolaiio tribuatur, lides
precamur, nl cujus Jaetamnrguslu, reparemur ef- sancla succrescat, fedeinptio sempiterna firmetur.
fectu. Per Dominum nostrura. Per Dominum nostrum.
* Apud Pamelinm, feria 6 intra qninqiiagesimam: * Pamelius: et eoncedemhoc.

offerimuhi et apud Aleiiaidum, eadem feria 6 : quodI <*Pamelio : corpoributqpe.
cfferimus. * Apud eumdem : dignanler immolationeplacari.
b Apud Pamelium, 1'eria6 : continenlim t Eidem : et effeelus.
prompiio- -
rh nobis tribuat facultaiem. s Munardus: temueremut.
PATROL. LXXIV.
1067 SACRAMENTARIUMGELASIANUM. 106«
FEBIASEC.NBA AA Secreta.
ln Quadragesima. Sacrificia , Domine, propilius isla nos salvent,
Sanctiflca, Domine, quaesumus, noslra jejunia, quae medicinalibus sunt instituta jejuniis. Per.
el cunctarum nobis indulgentiam propilius largire Postcommuiu
culparum. Per Dominum. Tuorum nos, Domine, largitate donorum, et lem-
Omnipotens sempiterne Deus, qui per continen- poralibus adtolle praesidiis, et renova scmpilernis.
tiam salularem et corporibus mederis et mentibus, Pcr.
Ad populum.
majestatem tuam suppliciier exoramus, ut pia jeju-
naiiiium precatione placatus, et prsesentia nobis Da , quaesumus, Domine , populis Cbristianis, et
subsidia prasbeas et auerna. Per. quod profitenlur agnoscere el f ad casleste munus,*
Secrela. diligere quod frequentant. Per.
Accepta iibi sii, Domine, nostrse devotionis obla- FERIASEXTA.
tio, quae et jejunium nostrum, te operante, sanctili- Iiujus nobis parsimoniae, quaesumus , Domine,
cet, c-t indiilgeiiiiam nobis tuae consolationis obti- prs.be mensuram, ut quod licetilisecarnis auferi-
neat. Per Dominum. mus, salutarem nobis fruclum meniis adquirat.
Posl.onimnn. B Per.
Qtiaasumns,omnipolens Deus, ut inler ejus nume- Da, quaesumus, nobis , omnipotens ueus, jejunio-
remur menibra, a cujus corpore communicamus et rum magnifice sacramenti et digne semper tractare
sangutne. Per. mysteria, et compelenter primordia. Per.
Ad populum. Secrela.
TCsto,Domine, propitius plebi luae, et temporali Suscipe, quaesumus, Domine, devotorum munera
consolatione non deseras, quam vis ad seterna con- famulorum, et tuis divinis purifiea servienles pietato
temlere. Per. mysteriis, quibus etiam jusiificas ignorantes. Per
FERIATERTIA. Dominum.
Da, quaesumus, Domine, ° nostrae affectus jejunii Poslcommun.
satutare, ul castigatio carnalis adsumpta ad noslra- Praesta , quaesumus, Domine, s spirilualibus gau-
rum vegelalionem transeat animarum. Per Domi- diis nos repleri, ut quae actu gerimus, mente secte-
iium. mur. Per.
Cordibus nosiris, quaesumus, Domine, benigims Ad popuium.
c
inftinde, ut sicut ab escis leinporalibus tempera- C Plebs tua, Domine, quaesumus, benedictionis saa-
irmr, ita sensus quoque nosiros a noxio relrabamus ctaemunus accipiat, per quod etnoxia quaequede-
cxcessu. Per. clinel, et optata reperiat. Per.
Secrela. FERIASEPTIHA.
Suscipe, creator omnipolens Deus, qnaejejunan- Deus, qui nos gloriosis remediis in terris adbuc
tes de luae munificentiaelargitate deferimus, et pro positos jam coelestium rerum facis esse consortes,
temporali nobis conlata praesidia, ad vilam converte tu, qusesumus, in ista, qua vivimus, nos vila guber-
propitiatus aeternam. Per. na, ut ad illam, in qua ipse es, lucera perducas.
P.stconimM». Per Dominum nosirtim.
Suinpsimus, Domine , celehrilalis annuae votiva
ut viiae Reparet nos, quaesumus, Domine, semper et in-
f aciamenta; praesta, quaesumus, temporalis novet tuae provideniiaj b pietaiisque fragilitatem
nobis femedia d praevetiiant et aeterna. Per. nostram, et imer mundi tempestates protegat, et
Ad populum.
ad tuam, ct guliernet, et in portum perpctuae saluiis indueat.
Respice, Domine, propilius plebem Per.
e sacramentis ab oni-
quam divinis tribues proficere Secrela.
nibits absolve peccatis. Per Dominum nostrum. Hsec, quai nos reparent, quaesumus, Domine,
FERIAQCARTA. beaia mysleria, suo munere dignos efficiant. Per
Precamur, omnipotens Deus, ut dc transitoriis> Dominum.
operibiis abstinentes, ea potius operemitr, quibus ad1 Postcemmun.
a-terha gaudia consequenda, et spes nobis suppetatI Perpetuo, Domine, favore prosequere, quos reficis
et faculias. Per Dominum. divino mysterio, et quos imbuisti caelesiibus institu-
Pacem nobis tribue, Domine, quaesumus, menlis* lis, salutaribus comitare solatiis. Per.
ct corporis , ut per jejunium noslrae fragilitatis ett Ad poputum.
manifesti subjiciaiitur hostes. et invisibiles e.clu- Fideles tnos, Domine , benedictio desiderata con-
daniur. Per. firmet, quae eos a tua voluntaie nunquam faciat
e Apud Pamel., fer. i sequenti : tribuis.
'1 • Apud Pamelium m Sabbato hebdomad. 3: cujuss f Pametius fer. 5 sequenti: ei cmleste.
corpori communicamusel sanguini. *
' - Apud Menard., Sabbaio hebdomad. _ tioiiriss s Lege : spiritalibut.
jejuniis salularem. h Apud Pamelium in Domimca vacat habsiun
affcctum
c Lege: coiporn/idus. vielalis, qum.
d Menardo: vroveniant.
10&. LIBER PRIMUS. 1070
discrepare , et luis sempcr induigeal beneliciis gra-1A Kyrie eleison, cum Iwlania. Hae txplela, ascenduni
tulari. Per. ipti etecti ad sedempontificis,et benedicit eos f a quo
XIX. vocati sunt, el s descendunt.Stanl in ordinet tuot,
h
Itlm orat. qum tequunlur vrima Sabb. in mense benediclionepercepta. Per Doininum.
sunt dicendm. Sequilur oialio de Bened. Require ipsam in quarto,
primo
ORAT.ETPRECES aut x Mense.
ln xii lecl. menseprimo. Ad ordinandospresbgteros.
Deus, qui delinquenies perire non paleris, donec Oremus, dilectissimi, Denm Patrem ommpoten-
convertantur et vivant, debitam, qursumus, peccatis tem. ut super lios famulos suos, quos ad presbyterii
noslrissuspende vindictam, et praesta propilius, ue iniuius elegil, caelestiadona multiplicet, et quae ejus
ilissimulatio eumulel uliionem , sed potius per jeju- dignatione suscipiunt, ejus exeqiiantur auxilio. Per
niiim emendatio prosit ad veniain. Per Domiuum Dominum.
nostrum. , Exaudi nos, Deus salularis noster, et supef hos
Omniom nostrorum , Domine , quaesumus, ad le famulostuos benedictionem sancii Spirilns et gratiae
corda converle,. et ab liis, quibus olfenderis, absti- sacerdolalis effunde virlutem, nt quos liiae pietatis
nentes, nou iram tuatu sed misericordiam sentia- ' aspectibus olferimus consecrandos, perpeltta inuiie-
nius. Per. ris tui largitale l conseqnanlur. Per.
Jejunia, qiiaesmnus, Domine, nos sacrata laetifi- Consecratio.
ut
cent, jmbeeillitati nosirae trihuatur auxilium, et Domine sancte Paler omnipotens, aelerne Deus,
meniibus•;desideratus virluluin succedat affectus. j honorum omnium tibi niililaut,
dignitatum , quae
Per Dominum. , distributor. Per quem proficiunt uniyersa, per,quein
Adesto, quaesumus, omnipotens Deus, ac jejunio cimcta lirmantur, amplificalis semper in melius na-
corporali mentem nostram operibus luorum-refice lurae raiionalis incremenlis per ordinem congrua
tuandatorum. Per Doiriiiiuin. ratione disposiium. Unde sacerdotalis gradus, et of-
Danobts observanliam, Domine, legilimam de- licia Levilaruni sacramentis
mysiicis institnla creve-
vmione perfectam , ut cuni .refraenatione- carnalis
iiint, ut, cum pontilices summos regendis populis
alimonise, sancia tibi coiiversaljone placeamus. Per.
praefecisses,ad eorum societalis et operis adjumen-
Omnipotens sempiteme Deus, qni per cuntinen-
lum, sequenlis ordinis viros et secundac dignitalis
tiam saiutafei.ilcorporibus mederis ct mentibus, ma- Sic in erenlo per LXXvirorum prudenlium
ut keligeres.
jeîalem luam suppliciler exoramus, pia jejunan- inenies
spiritum propagasti, qtiibus ille adju-
tium precatione placatus, el tcmporalia subsidia C toribns Moysi Usus in populo, innumeras multitudiiies fa-
nobis tribuas «asterna. Per. cile gubernavit. Sic et Ileleazaro, et Ithamar filiis
XX. Aaron paiefnae ptenitudinis abundantiam translu-
Oido qualit. in Roinana sedis apostoiicae erclesia tlisli, ' et ad hosliaesalutaris officiasacramentasuf-
presbyteri., diacoui , vcl subdiaeoni eligenui ficeret mcriium sacerdotum. Hac
Stiiil., providenlia, Do-
Mensit primi, iv, vn et x,Sabbatorum die in xii uiiue , apostolos Filii tui doctores fidei comites
lectipries,ad Sanclum Petrum, ubi b missmcelebran- addidisli, quibus illi orbem totum secundis praedica-
lur. Postqudmantiphonam ad introitum dixerint, data toribus impleverunl. Quapropter infirmitali quoque
oralioneadnunlial ponlifex in populodicens: itostrae, Domine, quaesumus, haecadjumenta largire,
Auxiliante Domino Deo, et Salvaiore nostro Jesu quia quanto magis fragiliores suinus, tanto . his
m plurius iiidigeiniis. Da, quaesumus, oiniiipoiens
Chrislo,
e Ilerum dicit: Pater, in hos famutos luos presbyterii dignitalem.
Auxiliante Domino d Deo Salvalore nostro Jesu lniiova in visceribus eorum Spiritum sanciitatis, ut
Cliristo, Elegimus in ordine diaconi, sivt e presby- * acceptum a te, Deus, secundi meriti munus obti-
eii, tUkmsubdiaconum, sivediacotiumde titulo i//o. D ueant, censuramque morum exemplo suae conversa-
ii quis autem habet aliquid contra hos viros, pro tionis insinuent. Sint providi cooperatores nostri
ieo el propter Deum cum fiducia exeat et dicat. onlinis; luceatin eis totius forma justiliae,ul, boiiam
erumtamen memor sit communionissuae. raiionem dispensationis sibi creditaereddituri, aelerna:
Et pott mpdicuminlenallum mox incipiunlomnes: beaiitudiuis praemiaconsequantur. " Per.
a In MissaliRomano : et eeterna. i Apnd Menardum: honorumauctor, et distribuloi
b Lege: missas. cmnium dignilalum. Per quem, elc.
c Lege: Iterum, iterum dicit. k ita correximus, cum legalur mendose in Exein-
d Lege: Deoet Salvaiore. pl.iri: elegeris.
• Lege: Presbyterii. 1 Alii Cod.: t(t ad hosliastalutaret cl frequentiorit
f Apud Menardum: ad quod. officii. Apud Menardum: Ut ad husliassatutaret, e
x Menardus: et descendentesslant in ordine suo. jieguentioresofftciisacramenla, tnw's_?ria»ttuffteere.
h Haefcverba,etseq. rubr. male est hic iranspo- sacerdolum, eic.
sita; repoui enim debent post oration. in xu lee- m Amplius.
tionib. .» Dclp.
1 AIHCod.: prosequarit.
IJ71 SACRAMENTARiUMGELASlANUM. 1072
ronsuiimialio piesbyleri. A quendis.pro nosira inlelligenliacredimns offerendos,
A
Sii nolii', fraties, communis oratio, » ut his qui lua potius electione justifices.
in adjtilorium et utililaiem veslrae salulis eliguntur, Consecralio.
pre-byteraius benedictionem divini indulgentia inn- Adesio, qu£sumus, omnipotens Deus, hcnoriim
neris consequantur, ut sancti Spiritus sacerdolalia dator, ordinum dislribntor, officiorumquedisposilor.
dnna privitegio virttittim, ne imparis loco deprchen- Qui in le manens innovas omnia, et cuncta dispo-
danlur, obtineani. b Pcr.su.um. nens p'r Verbum, Virtutem, Sapientiamque luam
lltm benediciio. Jesum Chrisitim Filium tuum Dominum nostrum,
Sanctificationuin omnium Auctor, cujns vera con- sempiterna providenlia praeparas, et singulis qui-
secrat'0, ciijus plena benedictio est, tu, Domine, su- bnsque * lemporatiuin aptanda dispensas. Cujus cor-1
per hos famulos tuos, quos presbyterii honore dedi- pus Ecclesi.im tuam, caelestium gratiarum varielaie
camus, manum luae benedictionis his infunde, ul distiuctam, suorum connexam discretione membro-
gravitate aciuuin, et censura vivendi probent se esse rtini, per legem lotius mirabilem compaginisunitam,
seniores, his instituti disciplinis, quas Tito el Timo- in augumenlum tcmpli tui crescere, dilatarique lar-
theo Paulus exposuit, ut in lege tua die ac nocle, * giris, sacri muucris h servilutem trinis gradibus mi-
Omnipotens, meditantes, quod elegerint e et cre- > nislrorum nomini tuo > militare constituens; electis
dant, quod crediderinl doceant, quod "docuerintimi- ab initio Levi filiis, qui mysticis operationibus do-
lenlur: justitiam, coiisiaiitiam, misericordiam, for- mus tuae fideiibus excubiis permanentcs, haeredita-
tiludinem in se osiendanl, et exemplo probent , tern benedictionis aeieruae sorie perpeiua posside-
admonitione confiriiient, nt ptirum aique immacula- rent. Supcr hos quoque famulos luos, quaesumus,
tum minislerii tui donum ctModiam, et per obse- Douiine, placatus inlende, quos tuis i sacris servi-
iquium plebis lux corpus el sangninem Filii ttii im- turos in olficium diaconii snppliciler dedicamus. Et
maculata benediclione Iransformenl, et inviolabili nos quidem lanquam tiomines diviui sensus - et
charilate in virum perfeetum, in meiisiirani aelatis summae raliouis ignari, horum viiam, quanlum pos-
pleniludinis Chrbti, in die justitiae <*asterhaejudicii, sumus, aestimamus. Te autem, Domine, quaea nobis
eonstantia pura, fide plena, Spiriiu sancto pleni per- 1 sunl ignota non transeunt, te ta nota noh fallunt.
solvant. Per. Tu cognitor " peclorum, lu scrulator es animarum,
XXI. tu veraciter in eis caeleste potes adbibere judicium,
aAPITULUM et yeltti indignis donare quaeposcimus. Emittein eos,
Sancti Gregorii papa>. _ quaesumus, Domine, Spirilum sancUim, quo in opus
Sicutqni invilatus renuit, quaesilus refugit sacrisl ininisterii fideliter exeqiiendi munere sepliformis luae
^st altaribus removendus; sic qui ullro ambit, vel gratiae roborenltir. Abundet in eis totius forma virtu-
importunus se ingerit, est procul dubio repellendus. tis, auctorilas modesta, pudor consians, ° innocentiae,
Nant qui nitilur ad alliora conscendere, quid agit spirilalis observantia disciplinae.P In moribus 1 prae-
nisi ut crescendo e decrescat? cur non perpenditur cepla tua fulgeant, utsuae castitatis exemplo, r imi-
quia benedictio illi in nialedicto»onvertitur, qualiter latione sanciae plebis adquirant, et bonum coiiscien-
«_d hoc ul fiat haereticiis promovetur? Per. tiii' testimonium praeferentes, in Chrislo firmi et
XXII. stabiles perseverent, dignisque successibus de infe-
Ad ordinandos diaconos, riore gradu per gratiam tuam potiora capere me-
Oremns, dilectissimi, Deum, Patrera omnipolen- reanlur. Per.
tem, ulsuper hos famulos suos, quos ad officium XXIII.
diaconatns vocare dignatur, benedictionem graliae Ad consummand.diacon. officia.
suae clementer effundat, et consecrationis adulte Commune votum communis oratiu prosequalur, nt
firopilius dona conservet. hi totius Ecclesiaeprece, qui indiaconatus ministerio
Oremus, j praeparantur, Leviticse benediciionis, • ct spiritali
D
Sequilur eratio. conversatioue praeftilgenies, graiia sanctificationis
Domine Deus, preces nostras clementer exaudi, -liiceant. Per.
' ut quae noslro sunt gerenda servilio, tuo benignus Sequitur benedictio.
prosequaris auxilio, el quos sacris minisleriis exe - Domine, sanctae spei, fulei, gratiae.profectuum mu-
" Lege: ut tt. Exemplari legitur: summmrationis ignorare.
b Lege; Per. 1 Lege: tint.
* Dele «l, ex aliis Ordinibus aptid Morinum. m Occulla.
d Ex iisdem Ordinibus lege: wterni. u Secrelorum.
* Lege: discretcal. " Apud Menardum: Innocentim puritat et tpiri-;
' Lege: utqs. talis.
iTemporibus. v Idem: In moribus ejus.
..,*itege: servientem. i Eorum.
''Mimitrare. T lmilationem sancla plebs.
t Sacris Altaribut sercilttios in officium Diaco- ' Adde ex aliis Ordinibus apud Morioum : or_in«
natns: clarescani.
k Ita eorrexlraus ex Menardo, quia mendose in
1075 LIBKR PRIMUS 107*
fieralor, flni in caeleslibus el lerrenis angelorum mi- A i veniam consequentes, a ncixiisliberemur incursiluis.
nistris ubique dispositis pcr omuia elementa volun- F'er.
talis luae defundis afiectum, hos quoque famulos Secrela.
tuos * nostri speciali dignare aspectu, ut tuis obse- Ecdesise tuae, Domine, munera placatus adsume,
quiis expediti, h sacris altaribus ministri puri adcre- quae et misericors offerenda iribuisli, et in nostrsj
6canl, et induigentia puriores, eorum gratlu, quos salutis potenter efficis transire mystcrium. Per.
apostoli tui iri seplenarium n_merum,Jieato Ssephano Postcommun.
duceatquepnBvio, sancto Spirilu auetore, elegerunt, Refecti, Domine, pane caelesti, ad vitam, qucesu-
digni existant, et viriulibus universis, quibus tilii nius, nulriamur aelernam. Per.
servire oporiet, instructi complaceant. Per. Ad popuium.
XXIV. Familiam tuain, quaesumus, Domino, propitiatus
: . - P; r. ITEMORAT.ETPRECE. iolustra, ul beneplacilis inliaerendo,cuncta qua: bona
- ".%-_,
'.:.. . Ad missam. • sunt, mereatur accipere. Per.
FERIASECUNDA
Exaudi, Domine, supplicum preces, et devoto lio.
Hebddm. secunda
peclore famnlanles perpelua defensione custodi, ut, ^ Tuis, quaesumus, Dumiiie, adeslo supplicibus, et
R
nullispe_t_r__tionibus impedili, liberam servilutera
inter mundanae pravitatis insidias, fragiiitatem no-
tuis semper exbibeamus olficiis. Per.
siram sempiierna pietate prosequere. Per Doiiiinutn.
- '-"' T ' Secreta. Ecclesiam tuam, Domine, perpetua miserationo
TuiS, Domine, quaesumus, operare mysleriis, ut prosequere, ut inter sseculi turbines constiluta, el
baeclibi munera dignis menlibus offeramus. Per. prasenti jucunditate respiret, f etaeternae beatitudt-
'-_-. Qurratioiiabilem creaiuram ne lemporalibus nis percipiat. Per.
"^f-J dedita bbnis , ad proemiasempiterna c con- Secreta. .
tendat, ea dispensalione dignaris erudi; el nec ca- Concede nobis haec, quaesuutus, Domine, freqtien-
sligatione deficiant, nec prOsperitatibus insolescani, lare mysteria, quia s quoties hujus hoslia.celebratio
sed lioc potius fiat ejus gloriosa devotia, quo nullis commemoratur,opus nostrae redemptionis eierceiur.
adversitatibus obTula superglur. * Per quein Majesta- Per. '"
temtuam. Postcommun.
Infra aclionem. Percepta,' Domine, sancta nos adjuvent,. ei suis
Hanc igitur oblationem, quam tibi offerimus pro repleani instituiis. Per.
famulis tuis, quos ad presbylerii, vel diaconatus, "( Ad populum
gradus promovere dignatus es, quaesumus, Domine, Populum luuni, Domine, quaesumus, ad te loto
placatus suscipias; et quod eis divino muncre contu • corde converte, quia quos defendis eliam delin-
listi, in cis propitius tua dona cusiodi. Pcr Cliristum quentes, majore pietate lueris sincera menle devo-
Doininiimnoslruiii. Quam. tos. Per.
' FERIATERTIA
Postcommun.
Hebdom. secunda.
Hos, quos reficis, Domine, sacramentis, adiolle
bcnigntis auxiliis, nt tuae redemtionis effeclum et Dcus, qui ob animaium medelam jejunii devo-
et moribus. Per. lione h castigare corpora praecepisti, concede ut
inysieriis capiamus
corda nostra ita pielaiis tuae valeant exercere niati-
.; Ad plebem. .
data, quatenus ab omnibus possimus sempi'r absti-
Da, quaesumus, Doiuine, poptilis Cbristianis, et
nere peccatis. Per.
quod profilentur agnoscere: et caeleste munus dili.-
Per. ° Imploramus, Domine, clemenliam tuam, ul liaec
gere quod frequentanl. tlivina jejunioruin subsidia a vitiis expiatos ad festa
'
XXV. veutura nos praeparent. Per.
SECUNDA DOMINICA 1
V Secrela.
In Quadrages. Praesenlibus sacrificiis, Domine, jcijunia nostra
Praesta nobis, omnipoiens Deus, ut quia viliis sanclifica, ut quod observanlia nostra profitetur
subjacetnostra morialitas, tua nosetmedicina puri- extrinsecus, interius operetur. Per.
ficet, el poteniia tueatur. Per Doiiiinum Posicommun.
Praesta nobis, misericors Deus, ut placationem Delicias, Domine, mirabiles mensa. caelestis am-
luam pfomiis mentibus exoremus, et, peccatorum bimus, quibus jejunando copiosius saglnamur. Per.
." Ut sententia constet, legendum: nomina. n In eodem Sacfam. : Per Christum Dominum.
b Lege: sauciis. . e Adde: Dominum.
« Locus sic emendandus ex Sacramentario Gre- ' Apud Pamelium, feria 5 post Dominicam secun-
goriano Edilionis Roraanae in praefatione Dorainicae dam Quadragesimae, legitur : el mlernam beatku-
Sexagesiniaer Ne temporalibus dedita bonis, ad pree- dinem.
mia sempiterna non lendat, ea' ditpensatione dignaris «Lege:quotiens.
erudire, Vlnec caslirjationedefictat, nec prosperilali- ••Apud Menardum. in pisefalione supradicl.e fe-
bus iniolescai, clc. riae S: castiqari.
1075 SACRAMELY.ARIUM GELASIANUM. 1075
Ad popuium. A affeclibns praegravatas medicinalibus tribue e ex-
Da, quaesumus,Domine, fidelibus tuis et sine ces- onerare jejuniis, et corporis affectionem corrobora.
sationecapere paschalia sacramenta, et dcsideranter Pcr Dominum.
expeciare veniura, ut mysteriis, quibns renalisunt, Deus, qui profundo consilio, prospiciendo morta-
permanenles, ad novam vitam liis operibus perdu- libus, sancta inslituisti jejunia, quibus corda lan-
caitiur. Per. guentium salubriter curarenlur, tu animam nostram,
FERIAQUARTA corpusque caslifica, corporis animaeque Salvator,
Hebdom. secunda. aeternaefelicitatis benigne largitor. Per Dotninum.
Deus, qui per Verbum tuum Iiumani generis recon-
ciliatiotiem mirabiliter operaris, praesta, quacsumus, Secreia.
citsancto jejunio et tibi toto simtis corde subjecti, Domine, Deus nosier, in cnjiis spiritalibtis castris
et in lua nobis efficiamur prece concordes. Per I)o- militat laudanda sobrietas, nbstinentia fructuosa, et
casti pectoris opulenta frugalitas, jejunaniium vota
ininnm.
Praestanobis, Domitie, quaesumtis,auxilium gratiae clemenler adsmne, et fidelibus posiulaiis consueta
inae, uljejuniiset oralionibus convenienter inteuii, pietate succurre. Per.
lilieremur ab hostibus mentis et corporis. Per. nE Poslcommun.
Secreta. Sacrae nobis, qitaesumus,Domine, mensae libatio,
Praesenlisacrificio nomini luo nos, Domine, jeju- el piaeconversationis augmentum, et tuae propiliatio-
nia dicata sanctiliceut, et quod observantia nosira, nis continuum praestet auxilium. Per Dominum no-
proliletur estrinsccus, inierius operetur effectus. strum,
Per. Ad populum.
Postcommwn. Implorantes, Domine, misericordiam fideles po-
Gratia lua nos, quaesumus,Domine, non relinquat, pulos propitius intuere ' qtii praeier te alium non
rjuaeel sacrae nos deditos faciat servituti, et tuami noverunt, luis semper beneliciis glorienlur. Per.
nobis ooem semper adqnirat. Per. XXVI
Ad poputum. TERTIA DOMINICA
Adesto, Domme, famulis luis, et opem tuam lar- Qum pro scruliniis,electorum celebralur.
gire poscentibus, ni his, qui te auctore et guberna- Da, qiiaesumus,Domine, eleclis uostris digne atque
lore gloriantur, « et grata reslaures, et restauraia1
sapieuler ad confessionem tuae laudis accedere, ut
conserves. Per.
p
l dignitati pristinae, quam originali • transgressione
KERIASEXTA
perdiderant, per tuam gloriam reformentur. Per.
Hebdom. secunda.
Ad hosles nostros, Domine, siiperandos, praesta,' Secrela.
Miseratio tua, Deus, ad haec percipienda mysteria
quaesumus, ut auxilium tuum jejnniis tibi placitis et
bonis operibus impeiremus. Per Dominum. furoulostuos, quaesumus,el praeveniat competenter,
et devola conversatione perducat. Per.
Omnipoiens sempiterne Deus, qui per continen-
tiam salularem corporibus mederis et mentibus, Ma- Infra canonem, ubi dicil :
jeslalem tuam suppliciter exoramus, ut pia jejutian- Memento,Domiiie,famulorum, famularumque lua-
lium pfccatione placatus, el temporalia nobis subsidia. rum,qui elcctos tuos suscepturi sunt ad sanctam gra-
praebeas b el aeterna. Per. liam baptismi tui ; et omnium circumadslantium. Et
Secreta. tacit. Et recitantur nomina virorum, et mnlierum, qui
Efficiatur baec hostia, Domine, quaesiimiis,solem- ipsos infantes suscepturisunt. Et intras Qtiurum tibi
nibusgralajejuniis, utet libifiataccceptior.purificatiss lides cogn.
mentibus c immolemur. Iiem intra aclion.
Poslcommwi. Hanc lgilur oblationem, Domine, ut propiiius stis-
d Praeveniant nobis, Domine, quaesumus, divinaa D ' cipias deprecamur; qnam libi offeriimis pro famulis
tua sancta fervorem, quo eorum pariter et actu de- et famulabns tuis, quos ad aeternamvitain, et bealum
leclemur et fructu. Per. s graiiae tuae dinumerare, elicere atque vocare di-
Ad populum. gnaius es. Per Christum.
Adeslo, Domine, propilius plebi luae, et lempnrali i: Et recitatur nominaelectorum.
consolatione non deseras, quam vis ad aeterna con- Poslquam recensila fuerint, dicis :
tendere. Per. Hos, Domine, fonte bapiismatis innovandos, Spi-
FERIASEPTIMA ritus lui munere ad sacramentorum luorum plenitti-
Hebdom. secunda. dinem posciraus praeparari. Per.
Subveni, Eromine,servis luis pro sua j-ugiter ini- Poslcommun.
quitate gemenlibus, mentesque nostras ierrenis>s Adesto, Domine, quaesumus, redemptionis effecti-
* ApudPamelium, fena 5, legilur : el congrega'a. i. e Idem, in Sabbati praefalione: exonerari.
h Deleei. f Pamelius, die sequenii : et qui.
* Apud Menardum, feria 5, habetur : immolelur. r. « Ex Ordine Romano, corrigo : gratim tum donunu
* Eidem, feria 2 post Palmas : Prmbeanl.
tan LIBER PRIM-S. WTO
bus, ut quos sacramentis aetcriiitaiis insliluis," eos-, A tima devoiiona perfeclam, ul refraenattone carnali.
dera protegas digiianter aplandos. Per. alimoniaesancla tibi conversatione plaeeamus. Per.
Ad populum. Secreta.
Suppliciler, Domine, sacra familia munus tuae Dens, de cujus graliae rore descendit, ut ad myste-
misefatioriisexpeciat; concede, quaesumus,ut quod ria toa purgatis sensibus accedamus : praesta, qune-
te juberite desiderat, te largiente percipiat. Per. sumus, ut in eorum traditione solemniter honoranda,
FERIASECUNDA compelens deferamus obsequium. Per.
Hebdom. tertia. Poslcommun.
Conserva, Domine, familiam tuam bonis semper Percipientes, Domine, gloriosa mysleria referimus
in terris positosjam caeiestiumprxstas-
operibus efuditani, el sic praesentibnsconsolare snb- gratias, quod
sidiis, ut ad superna perducas donn propitius. Per. esse participes. Per. ,
Ad populum.
Da, qiiaesuuitis, omnipotens Deus, ut abslinenliae
noslraerestaufalionis exordiis competenlem, dignis Defenae, Uoinine, familiam tuam, b ut loto tibi
corde prosirata et ab hostium tuere formidine, nec
praecurfamusofficiis. Per.
Secrela. bona lua difficulter inveniant, pro quibus et sancti
Il.-ecnos beala mysteria, Deus, principia stta aplos g tui el angelicc tilii supplicant polestates. Per.
efficiantrecensere. FERIASliXTA
Ilebdom. lerlia.
Infra actionein, ul supra.
Sequilur'; Praesta, quaesumus, Dominc, observationes sa»
Poslcommun, cras annua dcvotione recolenles, et corpore libi
cl Per.
Quos jejunia votiva castiganl, tua, Domiue, sa- placeamus mente.
cramenla purificent, ut lerrenis affectibus mitigatis, Concede, quaesumus, Douune, fragililati nostr.-n
faciliUscaelestiacapiamus. Per. sufficienliam compelenlem, ut suaereparationis effe-
Ad populum. cttim cl pia conversatione recenseat, et cum extilta-
Gratias tibi referat, Domine, corde subjccto, iua tione suscipiat. Per. Secreta.
setnper Ecclesia, consequenter obtineat, el obser-
valiones antiquas jugiler recenseudo proficial in fu- Accepta tibi sint, Domine, quaesumus,nostri dona
jejunii, quaeexpiando nos tua gratia dignos efficiant,
tiiruih. Per. et ad sempitema promissa perducant. Per.
FERIATERTIA. Postcommun.
Ilebdom. lertia.
Hos, Domine, quos relicis sacrameniis, adtolle
Pi-SCKJ-bre;nos, omnipolens Deus, et quos ab benignus auxiliis, ut tuae redemplionis effeclura et
escis carnalibus praecipisabstinere, a noxiis quoque mysteriis capiamus et moribus. Per.
viliis cessare concede. Per Dominum. Ad populum.
Da",quaesutnus,Domine , Rex aeterne cunclorum, Supcr poptilum luum, Domine, quacsumus, bene-
ui sacro iios purificatosjejunio sinceris quoque men- diclio copiosa descendat, indulgeutia venial, conso-
libus ad tua sancta venlura facias pervenire. Per. latio tribualur, fides sancla succrescal, redempiio
Secreta. sempiterna lirmelur. Per.
Ut accepta sint, Domine, noslra jejunta, pracsta FERIASEPTIMA
nos, quaesumus, hujus munere sacramenli purifica- Hebdom.terlia.
lum tibi pectus offerre. Per. Praesta, quxsumus, otnnipolens Deus, ut dlgnitas
Poslcommun. condilionis humanae,per immoderantiam sauciata,
Sacramenti lui, Domine, veneranda perceptio, et medicinalis parsimoniae studio reformetur. PerDo-
mystico riqs mundet effectu, et perpelua virlute de- minum.
fendat. Per. Auge fidein tuam, Domine,quxsumus, cmiser.itus
Ad populum. r>in nobis, qualilef pietatis (uae subsidia non negaliis,
Concede, misencors Deus, ut devolus libi popnlus quibiis inlegre conluleris firmitatem. Per.
semper existat, el dc ttia clementia, quod ei prosii, Secreta.
indesinenler obtiheat. Per. Domine Deus noster, qui in his potius creaturis,
FERIAQUARTA quasad fragilitalis noslraesubsidium coiididisli, tuo-
Hebdom.tertia. quenomini inunera jussisti dicanda constitui, tribue,
Deus, qui nos formam humilitalis jejunando ct quaesumus,ut et vitse nobis praesentis auxiliuui ot
orarido, Unigeniti tui Domininostri imitatione, do aeieriHialisefficiant sacramcnlum. Per.
cuisti, concede, quacsumus,ut quod ille jugi jejunio- Postcommun.
rum conlinualione complevit, nos quoque per partes Quod ore sumpsimus, Domine, mente capiauius,
Jierum fa;Ciasadimplere. Per. et de munere temporali, fiat nobis remedium sempi-
Da nobis, Domine, quaesUrhos,observantiam kgi- ternum. Per.
8 Kx eodem lege : eisdem. tuere formidine; nec bona lua difficullerinveniat, ete.
b,Apud Pamelium, feria 5 post DominicamSQua- c Pamelius iu Sabbato Dominica. terlioa Quadra-
dtagesimai: el lelo libi corde prostratam ab hostium gesimiclegit: operalusin nobis, quia.
I0"9 SACRAMENTARIUM GELASIANUM. 1080
j Ad poputum. A suscipiat pascliale mysierium, et continiiataeJevotio-
Eslo, quaesumus, Domine, propitius ptebi luae, ul nis sumat augmcnlum. Per.
qux libi non placent rcspuenics, luorum potius Secreta.
repleantur delectationibus mandatorum. Per Domi- Purifica nos, misericors Deus, ut Ecclesiae tua.
_om. preces, quae libi gratae sunt pia munera deferenlis,
XXVII. Qaiit,expiatis menlibus, gratiores. Per.
QUARTA DOMINICA Postcommun.
Pro scrulinio II. Caelestia dona capientibus, quivsumns, Domine,
OmnipOlenssempiterne Deus, Ecclesiam tuam spi- non ad judicium pervenire patiaris, quod fidelibus
ritali jucunditate muliiplica, ut qui sunt generatione luis ad remedium providisti. Per.
terreni, fiant regeneratione caelestes. Per. Ad pepulum.
Populi ttii, Deus, institiitor et rector, peccata quU
Remedii sempiterni munera, Domine, laetantes bus c impugnantuc expetle, ut semper tibi placilus,
offerimus, suppliciter exoranies, ut eadem nos et et luo munimine sit securus. Per.
b digni venerat i, el pro salvandis FERIAQUARTA
congruenter exhi-
bere perlicias. Per. *
B Hebdom. quarla.
Infra canonem,ultupra, Omnipotens sempiterne Deus, qui et juslis praemia
Sequilur: merilorum, et peccaioribus per jejunium errorisstii
Postcommun. veuiam praebes, miserere suppbcibus, parce peccan-
Tu semper, quxsumus, Domine, tuam adtolle libtis, ut realus noslri confessio indulgentiam vaieal
benignusfamiliain, lu dispone correciam, 111propiiius percipere deliclorum. Per Dominum nostrum.
mere suhjectam, lu guberna perpetua bonitaie sal- Concede, misericors Deus, ut sicut nos tribuis
vandam. Per. solemne libi deferre jejuiiiuiii, sic nobis indulgemias
Ad populum. tuae praebebenignus auxilium. Per,
Tu famulos tuos, quaesumus,Domine, bonis mori- Secreia.
bus placatus iiislilue, tu in eis quod tibi placitum sit Acceptatibi sit, Domine, nostraedevotionisoblalio,
«fignauter infunde, ut el digni sint, et tua valeant q-ae et jejunium nosirum le operante sanctilicel, et
beneficia promereri. Per. indulgeniiam luae consotationis obtineat. Per.
FERIA SECUNDA Poslcommun.
Hebdom. quarta. Sacramentorum benedictione satiati, quaesumus,
Sacrae nobis, quaesiimus, Domiue, observatioiiisi ^ Domine, ul pcr baec semper mundemur a viiiis. Per.
jejunia, et piae conversationis auginenlum, et tuae> Ad populum.
propitiationis conlinuum praeslenl auxilium. Per. D.i plebi tuae, Domine, piae semper devotionis
Proficiat, quaesumtis,Domine, plebi tibi dicataepiae > affecium , ut, quaeprava suut respuens, sancla con-
devotionis affecttis, ul, sacris actionibus erudita, versatioue lirmetur, et a peccalis libera nullis ad-
quatilo majestati tuaesil gratior, lanto donis potiori- versitatibus adteralur. Pcr.
bus augeaiur. Per. FERIASEXTA
Secrela. Hebdoni. quarla.
Cunctis nos, quaesumus, Domine, realibus et pe- Praesta, quaisumus, Domine, ut, salutaribus jeju-
riculis propiliaius absolve, quos tanti mysterii tribue. niis eruditi, a noxiis etiam vitiis abstinenles, propi-
esse consones. Per Dominum. liationem tuam facilius impetremus. Per.
Postcommun. Prosequcre, quaesumus, omnipotens Deus, jeju-
Divinisaiiali muneris largilate, quacsumus, Do- niorum sacra myslerio, et quos ab escis carnalilius
mine Deus nosier, ul in liujus semoer participatione> praecipis temperare, a noxiis quoque vitiis cessare
vivamus. Per. j-j concede. Per.
Ad popuMm Secreta.
Tneatur, quaesumus,Doniine, dexlera tua populumi HJECsacrificia nos, omnipotens Deus, poienti vir-
deprecanlem, et piirificaiuin dignanter erudiat, utt tute mundatos , ad suum faciant puriores venira
consolatione praesenii ad futura bona proficiat. Per. prineipium. Per.
FEItlATF.RTIA Postcommun.
Uebdom. quaria. d Sacra tua nos, Domine, quaesumus, et vivift-
Da, nostraesummaeconditionis Reparalor, ut sem- cando renovent, et renovaudo vivilicent. Per.
per declinemns a raalis, et oinne quod bouum estt Ad populum,
urompta voluntate sectemur. Per Dominum. Adesto, Domine, populis, qui sacra mysleria « con*
Exercitatio veneranda, Domine, jejunii salulariss tigerunt, ut ntillis periculis affliganlur, qui te prote*
populi lui corda disponat, ut et dignis mentibuss ctore confidunt. Per Dotninum.
3 In margine : Secreta. Qnadrages. : impugnatur.
'' Ex Ordine Romano emenda : digne. d Lege : San.ia.
' • Lege : contingerunt.
Apud Pamelium, feria S hebdoiuaJis quaria.b
4031 LIBER PRIMUS. .082
FERIASEPTiUA A jejuniorum nostras meriles purifica, ul ad beneficia
Hebdom. quarla. - recolenda, quibus nos inslaurare dignalus es, tri-
Deus, omnium misericordiarum ac lotius bouitatisj buas vcnire gaudenter. Per.
auctor, qui peccatorutn remedia jejuniis, orationibus5 Secrela.
et eleeinosynis, demonstrasti, respice propitius ini Exaudi nos, omnipotens Deus, et famulos tuos,
lianc liumilitatis nostr;e confessiortein, ut qui indi- quos fidei Christianae, primiiiis imbuisti,' hujus sa-
naniur conscientia nostra, lua semper misericordiai crificii tribuas operatione mundari. Per.
erigamup. Per. Postcommun.
Tua nos, Doinine, quaesumus, gratia et sancii-> Sanctificent nos, Domine, sumpla mysteria, et
exerceat veoeranda jejuniis, caeleslibus inysieriisi paschalis observanliae sufficieiiicin nobis tribuant
efliciat apliares, Per. facultatem. Per.
Secrela. Ad populum.
OTferimuslibi, Domine, munera, quaededisli, ut' Renediclio, Domine, quaesumus, in tuos fideles
et creationis tuaecirca mortaliialem nostram testifi- copiosa descendai, et quam subjeciis cordibus expe-
cenlur auxilium, et remedium immortaliialis ope- luul, Iargiter consequantur. Per.
reniur. Per. B FERlATERTIA
:•-. Posicotnmuti, Hebdom. quinia.
Percepla nobis, Doiuine, praebeant tua sacra- Praesla, quaesumtis, Domiue, nt observationes sa-
menta subsidium, ut et libi grata sint nostra jejunia,> cras annua devotione rccolenles, et corpore tibi pla-
el nobis proliciant ad medelam. Per Dominum. ceamus et mente. Per.
Ad populum. Fiat, quaesumus, Domine, per graliam luam fru-
Plenem tuam, Doniine, quaestimus, inlerius exte- ctuosus nostrae devotiouis affcctus, quta tunc nobis
riusque feslaura, ut quam corporeis non vis delecla- proderunt suscepta jejunia, si luae sint placita pie-
tionibus impediri, spiriiali facias vigere proposiio, eti laii. Per.
sic rebns foveas a transiiuris, ut tribuas polius i»- Secrela.
haerere perpetuis. Per. Concede nobis, Domine, quxsumus, ut celebra-
XXVIH. turic sacra mysleria, non soliim abstineuiiam corpo-
QUINTA DOMINICA ralem, sed, quod esl potius, habeamus menliuin
Quw pro scrut. celebratur. puritatem. Per.
Concede, Domine, eleclis nostrfs ut, b sacris edo-
'
cli mysleriis, el renoventur fonte baptismatis, et CPoslcommun. Vegetet nos, Domine, semper et innovet luae
inief Ecclesiaetuae membra nuroerentur. Per. mensae libatio, quaefragilitaiem nostram gubernet,
Secreta. et protegat, el in portum perpetuae salutis inducat.
Exaudi nos, omnipotens Deus, et famnlos tuos, Per.
quos fidei Ghristianaeprimitiis inibuisti, hujus sacri- Ad populum.
iicii tribuas Operationemundari. Per. Libera, Domine, quaesumus,a peccatis et hostibus
lnfra canonem,ubi supra. tibi populum supplicantem: in sancta conversatione
Sequitur : viventes, nutlis alficiautur adversis. Per Dominum.
Postcommun. FERIAQUARTA
Concurrat, Domine, quaesumus, populus luiis, et
Hebdom,quinla.
toto tibi corde subjectus, obliueat ut ab omni per-
lurbatione securus, et salvationibus suae gaudia Jejunia, quaesumus, Domine, quae sacris exequi-
mur institutis, el nos a reatibus nostris semper ex-
promptus exerceat, et pro regeiierandis benignus
exoret. Per. pediant, et luam nobis justiliam faciant esse placa-
Ad populum. lam. Per Dominum.
Praesta, quaesumus, omnipotens Deus, ut quos
Deus, qui cum salulem hominiim semper operaris, D -
nunc tamen populum luum gratia abundanliore mul- jejunia votiva casligant, ipsa quoque devolio sancta
terrenis affeclibusmiiigatis,facilius cae-
tiplicas, respice propilius ad clectiouem tuam, ut laetificet,ut,
Jeslia capiamus. Per.
paternaeproiectionis auxilio et regeneraudos munias
ct renaios. Per. Secreta.
FERIASECUNDA Praesla, omnipotens Deus, ut jejut_orum placatus
Hebdom.quinla. sacriliciis, remissionis tuae nos venia prosequaris.
Deus,qui ad imaginem tuam condilis ideo das tem- Per.
poratia, ul largiaris aelerna, Ecclesiam tuam spiritali Poslcommun.
Ipecuoditalemultiplica, ut qui sunl generalione ler- Adesto, Domine, fidelibus tuis, et quos caelestibus
reni, fiant regeneratione caelesies.Per Dominum. rcficis sacranientis, a terrenis conserva periculis.
Adjtiva uos, Deus salularis noster, et in sacrificio Pcf Dominum.
"' Lege : transiiuiiit.
fcLege : sanctis. «Lege : sancla.
.083 SACRAMENTAIUUM GELASIANUM. 1084
Ad populimi. A XXIX.
Gregem tiium , Pastor bone, placatus iniende, et DEMJNTIATIO PROSCRHT1NI0,
oves, quas pretioso sanguine Filii lui redemisii, dia- Quod terlia hebdomadain Quadrages.
bolica non sinas incursione lacerari. Per. secundaferia, c initiatur.
FKRIASF.XTA Scruiinii diem, dilectissimi fralres, quo elecli no-
Ilcbdom. quinta. stri diviniius instrtianlnr, imminerecognoscite. Ideo-
Tribuenobis, quaesumus, Domine, •ndutgentiam qne solicita devotione, succedenlesequente tWaferia,
peccatorum, ut instituia paschalia tibi placitis sensi- circa horam diei sextam convenire dignemini. Ut
bus operemur. Per. canleste myslerium, quo diabolus cum sua pompa
Omnipolens sempiterne Dens, clemenliam tuani Adestruetur, et janua regni caelestisaperitur, incnl-
suppliciter exoramus, ut qui mala nostra semiier pabili, Deo juvante, ministerio peragere valeamus.
pnevenis miserendo, facias nos tibi placilos, ct piis Per Domimtm nostrum Jesum Cliristum, qni cum
aclionibus el jejuniis salubribus expiando. Per. Palre et Spiritu sancto vivit et regnat Deus per orn-
nia sapculasaeculorum.Amen.
Secreta.
Sanctilica nos, quaesunius,Domine, bis muneribus j Ul autem venerint ad ecclesiam, scribunlur nomina
ab et vocantur in ecclesia per no-
offerendis, ei pascbatis observamiaesufficienlemno- infanlum acolylho,
bis tribue facultatem. Per. mina, sicut scripli sunt. El staluuntur masculiin dex-
teram partem, [wminmin sinistram, el dat oralionem
Postcommun. eos.
presbylersuper
Da, quaesumus, Domine, nt lanti mysterii miinus XXA.
indultum, non condemnatio, sed sit medicina su- ORAT.SUPER ELECTOS
nicniibus. Per. Ad calechumenumfaciendum.
Ad populum. Omnipotens sempiterne Deus, Paler Domininostri
Prolege, Dominc, pnpnlum tuum, et in sanctorum Jesu Christi, respicere dignare super hos famulos
tuornm patrocinioa confideiiiemperpelua defensione, tuos, quos ad rudimenta fidei vocare dignalus es.
guberna. Per. Omnem caecitatem cordis ab eis expelle; disrumpa
FERIASIPTIMA omnes laqueos Satanae, quibus fuerant conligati;
Ilebdom. quinta. aperi eis, Domine, januam pietatis luae; e ei signo
sapienliae tuae imbuti, omnium cupiditalum foetori-
'
Omnipolens sempilerne Deus, qui per abstinen- bus careant, et suavi odore praeceplorum luorum
tiam salutarem et corporibus nostris mederis et<p laetilibi in ecclesia
deserviant; et proficiant de die
mentibus, Majestatem tuam supplices exoramus, ut in diem, ul idonei efficiantur accedere ad gratiam
pia jejunantium prccatione placatus, et praesentia baptismi tui, f percepta medicina. Per Dominum
nobis subsidia praebeaset futura. Per. nostrum.
b
Sanctifica hoc jejunium luorum corda fideltum, Preces noslras, quaestimus, Domine, clemenler
Deus miserator inlustra , et quibus devolionis prae-
exaudi, et bos elcclos tuos crucis Dominicae,s cujus
sias affectum, praebe supplicanlibus pium benignus'
impressione signamus, virtule custodi, ut magnitu-
auditum. Per. dinis gloriae rudimenta servantes, per cuslodiam
Secrela. mandatorum luorum ad regenerationis pervenire
Sacrificia, Domine, propensius ista restaurent, . gloriam mereantur. Per.
quse medicinalibussunt insliiuta jejuniis. Per. Deus, qui bumani generis ila es conditor, ut sis
Poslcommun. etiam reformator, propitiare populis adoplivis, et
Suppiices le rogamus, Domine Deus noster, utt novo lestamento sobolem novs. prolis adscribe, ut
sicut nos Fiiii tui corporis et sangiiinis sacrosancti; filii proraissionis, quod non b potuerunl adsequi per
se recepisse per gratiam. Per
] naluram, gaudeant
pascis alimonio, ita nos et divinaenattirae ejus facias |»
esse consortes. Pcr. Dominuranostrum.
XXXI.
Ad populum.
BENE-ICTIO SALIS
Visila, quaesumus,Domine, plebem tuam, el cordaI
sacris dicaia mysleriis pietate tuere pervigili, ul re- dandi catechumen.
niedia salutis aeternae, quaete miserante percipit, tei Exorcizo te, crealura salis, in nomine Dei Palris
protegente cuslodiat. Per. omnipolenlis, et in charitale Domini nostri Jesu
» Lege : confitentem. Missale vetuslum ms. ejusd. card. : destruitur.
b Legendum : et tuorum. Vel, ul in Edilis : Sm- 8 Apud Pamelium : ut signo.
Clificatohocjejunio, tuorum corda, elc. { Sic emendavimus ex Pamelio, cum perperam
c Sic emendavimusex Missaliantiquo ms. cardi- legatur in Exemplari : percepiwmedicinm.
nalis Sanctorii in Bibliotheca Barberiua; in Exem- s Aptid Pamelium legitur : impretsione,cum, quia
plari Iegebalur: initiarum. ln Valicano Codice SG7,, in oraiione fit sermo in s.ingulari.
b lta correctum ex Pamelio; Exemplar eniru men-
habetur idem scrnlinium, ita ut inlelligamus illoj
tisam fuisse Romanam Ecclesiam. dose habet: potucrint.
,nR- ' LIBER PRIMUS. 108«
confilciur cnelestinm, lerreslrium, cl infemo-
Christi, el in virtute Spiritus sancii. Exorcizo te per A gna ut has famulas tuas perdu-
Deum yiviim, et per Dettm verum, qni le ad ttitelam rum, te invoco, Domine,
Immani generis procreavit, et populo venienti ad cere et cuslodire digneris ad gratiam baptistni tui.
credulitatem per servos suos conseerare praccepit. Ergo, maledicte, ut supra.
Proinde regamus te, Domine Deus noster, ut haec Item super masculos.
crealura salis in nomine Trinilatis efficiaiur salutare Audi, maledicie Satanas, adjuraius per nomen
sacramentum ad effugandum inimicum ; quem tu, aeterni Dei et Salvaloris nostri Filii Dei, ctim tua
Domiue, san.ctificandosanctifices, benedicendo be- victus invidia, tremens, gemensque discede. Nihil
nedicas, ut fiat omnibus accipientibus perfecta me- li.liisit commune cum servis Dei jam cxdestia cogi-
dicina permaiiens in visccribus eorum, in nomine lauiibus, • reiuintiatnris tibi f ac saeculo tuo, et
Domini nostri Jesu Chrisli. Qiii venturus est judicare beatae immortalilati s victuris. Da igilur honorem
vivoset mOrtuosel sacculumper ignem. advenienli Spirilui sancto, qui ex summa caeli arce
Et poit hanc orationemponessat in ore infantis, et
descendens, perlurbatis fraudihus tuis divino fonte
dices: Accipe illi sal sapieniiae propitiattis in vilam
purgata pectora, id esl, sanciificata, Den templum
aeiernam TJel b habitaculum perficiat, et ab ninnibus penitus
XXXlf. 1 '
. noxiis praeteritnrum criminum liberati servi Dei,
fiFINEDICTIO
gratias perenni Deo referant semper, el benedicant
Posi dalum satem. nomen ejus sanclum in saeculasaeculoriim. Per Do-
Dens patrum nosirornin, Deus universaeconditor miiiuui nostrum Jesum Cbristum, qui ventnrus est
veriialis.te suppliees exoramus, ut hunc famulum judicare vivos et mortuos et ssecuhimper ignem.
tiium respicere digueris propitius, ut hoc primiini Jtem super fwminas.
*
pabulum salis gustantem, non diutius esurire per- Deus Abraham, Deus Isaac, Deus Jacob, Dens qui
iuilias, quo minus cibo expleatnr caelesli, quatenus tribus 1 Israet monnisti, et Susannam de falsocri-
sil seiriper,-.Domine, spirilu fervens, spe gaudens, mine tiberasti, te
tub semper nomini serviens; perduc eum ad novae beres et bas famulas supplex deprecor, Domine, ut li-
tuis tuas, et perduccre eas digneris
regenerationis lavacrum, ut cura fideJibus pro- ad gratiam bapiismi lui. Ergo maledicte, «i supra.
inissionnm luarum aeterna praemia consequi merea-
Ilem super masculos
tur. Per Dominum.
XXXIII Exorcizo te, immunde spiritus, in nomine Patris
1TEM EXORCISMI SUPER ELECTOS, ( et Filii, et Spiritus sancli, utexeaset recedas ahbis
C
Qups acotythi, impositamanu svper eos, famulis Dei. Ipse enim tibi imperal, maledicte dam-
dicere debent. nate , qui pedibus stiper mare amhulavit, et Petro
Deus Abraliam, Deus fsaac, Deus Jacob, Deus, qui mergenti dexleram porrexil. Ergo maledicle , sicut
Moysifaniulo tuo in monle Sinai npparuisti, et filios supra.
lsrael de. lerra _Egyptieduxisti, deputans eis ange- Item tuper fmminas.
lum pietalis luae,qui custodiret eos die ac nocte, te, Exorcizo le , immunde spiritus , per Patrem et
quaesumus,Domine, ut miltere digneris sanclum an- Filinm, et Spiritum sanctum, ut exeas et recedas ab
gelum luum, ut similiter custodiat et hos famulos liisfamulabus. lpseenim tibiimperal, maledicledam-
tuos, el perducal eos ad gratiam baplisrai lui. nale, qui caeconato oculos aperuit, et qualriduanum
Ergoi maledicle diabole, recognosce senlenliam Lazarum de monumerrtosuscitavit. Ergo, maledicle,
ttiam, et da honorem Deovivo et vero; et da hono- ut supra.
rcm Jesu Cliristo Filio ejiis, et Spiritui sancto; et
recede ab his famulis Dei. Quia istos sibi Deus et Sequtlur oratio, quam sacerdosdicere debet.
Dominus noster Jcsus Christus ad suam sanctam _Eternam, ac justissimam pielatem tuam deprecor,
graliam et benedictionem foniemque baptismatis D I Domine sancle, Paler omnipoiens, aeterne Deus, lu-
b donum vocare dignatus est. Per hoc siguum san- minis et veritatis, super hos famuloset famulas tuas,
ctae crucis, fronlibus eorum c quod nosdamus, tu, ut digneris eos inlumiuare lumine intelligeiitiaetuae.
maledicte diabole, nunquam audeas violare. Mundaeos, et sanctifica. Da eis scientiam yeram ,
Item Afmminas. ut digni efficiantur accedere ad gratiam baptismi
Deus caeli, Deus lerrae, Deus angelorum, Deusar- tui; leneanl firmam spem, consilium rectum , do-
cbangelorum, Deus prophetariim, Deus martyruui, ctrinam sanctam,, ul apti sint ad percipiendam gra-
Deusomnium bene viventium, Deus cui omnis liu- liam tuam. Per.
» Ita posuimus ex Pamelio; quia male babebattir ' Ita Pamelius. In Exemplari scriptum male: a
in Exemplari : deucius.
* Ih Missali cardinalis Sanctorii omittilur donitm. smculotuo. s Exemplar mendose habet: vicloris.
" Lege : quem nos. — Emendavimus ex Pamelio. b Lege habilum. — Sed perperam.
Mendoseenim scriptum : quem nos. ' Apud Pamelium iegiiur : .noxis.
d In maTgine: super. i Pamelius habet: Israel de JEgypti servilutelibe-
• Lege: renuniiatoribus. — Sed ex Pa- rasti per Moysemfamulumtuum, el de custodia mcm-
perperam
inelio renunHaiuiis. datorum tuorum monuisti.
-087 SACUAMENTARIUM GELASIANUM. 108$
XXXJV. l Inilium Evangelii secundum Marcum , usque: Ega
A
IXCIPITEXPOSITIO EVANGELIORUH baptizo vos aqua ; ille vero baptizabit vos Spirilu
/« auiium ' apertionemad electos. sancto.
Primitus enim procedunt de sacrario iv diaconicum Et sequilur presbyler his verbis:
qualuor Evangeliis, prwcedenlibusduobus candetabris Marcus evangelista Leonis gerens figuram, a soli-
cum thuribulis b , el ponunlur super IV angulos alta- ludine incipit dicens: Vox clamanlis in deserto:
ris. Et tractal presbyter, antequamaliquis eorum legat, Parate viam Domini. s Sive quia regnat invictus.
liis verbit. Hujus Leonis f multifaria invenimus exempla, ut
Aperluri vobis, filii charissimi, Evangelia, id esi, non vacet dictum illtid: Juda (ilius meus, catulus
gcsta divina, prius ordinem insinuare debemus, quid Leonis, de germine mihi ascendisti; recubans dor-
est Evangelium, el unde descendat, et cujus in eo niivit, ut Leo, el sicut catulus Leonis: quis i exci-
verba ponantur, el quare quatuor sint, qui haecgesia tabit eum ?
scripserunt, vel qui sunl ipsi quaiuor qui, divino Item adnunliat diacon. ul supra.
Spiritu adnnntiante, Propheta signati sunt. Ne forie Et legit: Iniliura Evangelii secundura Lucam, us-
sine hac ordinis ratione vel causa stuporem vobis in que: Parare Domino plebem perfeclam.
meniibiis reliiiquamns. El quia ad hoc venislis, ut 1" Et prosequilur presbyterhis verbis: -
aures \obis aperiantur, nec incipiat sensus vesier Lucas evangelista Viluti speciem gestat, an cnitis
obtundi. Evangelium dicitur proprie bona adnumia- inslar Salvator noster est immolaius. Hicenim Chri-
tio, quac uiique aclnuntialio est Jesu Christi Domini sii Evangelium locuturus , sic coepitde Zacharia et
nosiri. Descendit auteni Evangelium ab eo quod ad- Elisabelh, de
quibus Joannes liaptista in summa
nuntiel et ostendat, quod is qtii, c per prophelas to- naius est senectuie. Et ideoLucas Viiulo comparatur,
quebatur. venit in carnem, sicut scriptura est: Qui quia duo cornua, duo tesiamenta ; et quatuor pedum
loquebar , Ecce adsum. Explicanles aulem breviler ungulas, quatuor Evangelia , quasi lenera iirmitate
quid sii Eyaiigelium, vel qui sint hi qualuor qui per nascentia, in se h plenissima continebat.
Prophetam anle monstrati sunt, nunc sua quaeque Ilem adnuntiatur a diaconout supra.
nomiiia singiilis adsignemus indiciis. Ait enim pro- Et legil: Initium Evangelii secundum Johannem,
phela llezechicl : Et simililudo vultus eorum, ut fa- usque: Plenum graliae et veritalis.
cies Hominis , e. facies Leonis a dexteris illius ; et Ilerum prosequiturpresbyler his verbis:
facies Vituli, et facies Aquilaea sinislris illius. d Hos Johannes habet sitnititudinem Aquilae, eo quod
quatuor has figuras habentes, evangelistas esse non '_ nimis alta pelierit; ait enim : In principio erat Ver-
dubium est. Sed noinina eorum qui Evangelia scri- bum, et Verbum erat apud Denm, el Deuserat Ver-
psernnt, liaecsunt: Maiihaeus, Marcus, Lucas, Jo- bura. Hoc erat in principio apud Deum. Et David
hanncs. dicil de persona Chrisii: Renovabitur sicut aquilae
Et adnunliat diucontts, dicens : jtiventus lua: idest Jesu Christi Domini noslri; qtii
Siate cum silenlio, audienles inlente. El incipiens resurgens a mortuis , ascendit in caelos. Unde jam
legit: lnitium Evangelii secundum Malthaeum,usque: vobis conceptis, * praegnansgloriatur Ecclesia, oin-
lpse enim salvum faciet populum suum a peccatis nem festivitatemvolorum ad nova tendere Chrislianae
eorum. legis exordia, ut advenienie die venerabilis Paschae,
Poslquam legerit, traclat presbyter his verbis. lavacro baplismatis renascentes, sicul sahctAomnes
Filii charissimi, ne diuiius ergo vos leneamus , tnereamini fidele munus infanliae a Cbrisio Domino
exponamus vobis, quam ralionem, et quam figuram noslro percipere. Qui vivit et regnat iu saeculasae-
unusquisque in se contineat, el quare Matthaeusin culorum.
se figuram llominis habeat, quia in inilio suo niliil XXXV.
aliud agit, nisi nativitatem Salvaloris pleno ordine
INCIPIT PRiEFATlO SYMBOLI ADF.LECT0S,
gcnerationis enarrat. Sic enim coepil: Liber gene- ".
ratiunis Jesu Christi filii David, filii Abraham. Virie- Id est, aniequam dicas Symbolum,
his verbisprosequeris:
lis quia non immerilo buic hominis adsignata per-
sona est, quando ab bominis nativitaie initium com- Dileclissimi, nobis accepturi sacramenta baplis-
sancti Spirilus pro-
prehendit; nec immerito, ut diximus, huic mysterio matis , et in novam creaturam
adsignala esi Maithai persona. creandi, fidem, qua i credenies justificandi estis tolo
liem adnuntial diacon, ul snpra. corde coticipile, et animis vestris vera conversalione
Stale cum silentio. audientes iutenle. Ei legil: mutatis, ad Deum,qui mentium noslrarum est inlu-
" In Exemptan mendnse : dpertionum ' Lege muliifarim.— Sed perperam.
b'Ex Missali cardinalis Sauctorii. In E-Cmplari s Lege: exckavit.
leîtnr : lAura.tiiia. b ln MissaliGallicano veteri infra postto legitur :
c Correctum ex eodem Missali. Exempiar omisil plenissime.Missale cardinalis Sanctoni omitlii na-
per. scentia. ,. .. .Iu
* Perperara in Exemplari: Hii. * lta correctum ex Missali carilmalis Sanctorn.
Haeceadem h.ibcs in Mi-sali Gallicano veteri. Exenipiari eniin viliose scriplum : prtanan». nam cx?
Mi-sale auteni cardinalis Sanctorii legit: Sive qu\ i Ita correximus ex pradaudato Missali,
"mat- ctnplar liabcl mendose : q«n»i.
10 b LIBER PRIMUS. 1090
minator, accedile: suscipientes * evangelica; Symboli A } cum gloris judicafe vivos et moriuos:
sacramentum a Domino inspiraitini , b apostolis in- meta doxis. crinein.
e nonerit
zontas. kae necrtis.
verba sed cujus regrii linis. et iu
slitulum, cttjiis pauca quidem sunt, magna vtis. basilias. vc estin. tbelos. kae his.
mysteria. S.inctus etenim Spiritus, qui magistris Ec- -piritum sadclum Domiaum et
clesiaeista dictavit, tali to Pneuma. ' lo agion. tou Kyrion. kte
eloqtiio , talique brevitate,
salutiferam condidii lidem, ut quod credendum vobis vivTficatorem; ei Palre procedenlem;
ton ec tu
est, seniperque providenduriv, nec intelligentiam zoophyon. patros. emporegumenoii.
quicumPatre et Filio siroul adofa-
possit latere, nec memoriam faligafe. lnteniis iiaque lon syn Patri. kae yion. syupros; kynu-
animis Symbolum discile, el quod vobis siculc ac- tnm et conglorificalum ; - qui loculusest
cepimus tradimus, non alicui materiae, quaecorrumpi menon. kae syndoxazomen. to lalesan.
polest, sed paginis veslri cordis ascribite. Confessio per prophetas. In unam, ; sanctahn,
itaqtie fidei,quam suscepistis, hoc inchoalur exordiu. dia ton prophiton. Ilismian. agian.
catholicam ' eianosloticam, Ecclesiam.
Posl hwc, accipiens acolythus unum ex ipsis infan- catholicin. kae aposlolocin. Ecclesian.
libus mateulum, lenens eum hi sinistro brachio, po- Confiteor unttm baplisma in remissionem
nens manum super capul ejut. El interrogal ettm " Oinologo. d en. bapiisma. liis apesin.
' peccatorum. Spero resurrectionem morluorum
preibytet* amarlioii. Prosduko. anastasin. necron.
Qiia lingua confilentur Dominum nostrum Jesum H vitam - futuri ssBculi. Amen.
Clirislum. Retp. Graece. Iterum dicil presbyter : Ad- kae zoin. tu melloutos. aeonas. Amin.
nuneia fidem ipsorum qualiler credtiui. Filii charissimi, audistis Symbolum Graece, audiie
El dicit acolylhus SyrnbolumGrwce decaniando,ie- et Laline. Et dicis: Qua lingua confilentur Dominuin
nens manum tuper caput infantis, in his verbis : nosirum Jcsum Chrislum. Resp, Laliue. Aduuntia
Crecfo* nvunura Dentfi, Patrem omni lidgm ipsorum, qttaliter credunt.
Pisteuo. liis ena. Tlieon. Patera. pauto- Ponens mnnum acotyihus super cqput infanlis , ei
potentem, - factorem caeli . et terrse, visibilium dicit Symbolum decantando, his verbis;
cratoca. poietiu. uranu. kae gis. oraton. Credo i-i uuuin Deum, Patrem omnipotentem, fa-
omnihm el invisibiliutn E_tin unum caeti et lerrae, visibilium omnium et invisi-
kae panlOn. kae aoraton. kae Jiis ena. clorem
Dominnm - Jesum Cliristum, Filinm Dei bilium. El in unum Dominum Jesum Cliristum, Fi-
Kyrion, llim. Xpm. lon yon. lu tbeu. iium Dei iinigenitum ; de Patre natum ante omni.i
unigenltum; de Patre natum ssecula; Itimen de lumine; Deum verum de Deo
ton mouogeiiin. 1011ec lu patros. geuitenta. C ( vero ; naiuin, non facium; consubstaniialem ' Patri
.tnle omnia saecula; lumencle lumine; omnia facta sunt; s qui propter nos ho-
ton eonon. los ec futos. per quem
pro pauton.
Deum veruui de Deo vero; mines, et propter nosiram salutem descendenlem de
liieuji. , aliiiiin. ec theu. alitliinu. caclis; et incarnaium de Spiritu sancto, et Maria
natum, iioitfacluin; consubstantialem 'Virgine, et humanatum ; crncifixum etiam pronobis
geiiithfeuta. upyiihenta. omoysion. sub Pontio Pilato, el passttm, et scpuiltim ; et resur-
Patris per quem omnia factasunl; tlie secunduin Scripturas; et ascen-
tu palri. diilfu lao pauta. egenonlo. gentem lertia
qtii propter nos homines et propter denlem in caelos, et seileutem ad dexleram Pairis ;
ton U.'hinias. tus aiithropiis. kae dia lin. et iierum veuturum cttin gloria judicare vivos et
nos,tfarii:,' salulein descendentem de mortuos ; cujus regni non erit fiuis. El in Spirituui
lumeieraii. soierian. kateltonta. ec lon. sancium Dominum el vivificatorem ; ex Patre pro-
cajlis; * et incarnatnm de Spirilu cedentem ; qui cum Palre el Filio simul b adoratum,
uraiMU. kaesarcotenia. ec pneumatos.
et Maria et conglorificatum; qui loeutus est per propheta*.
tant'10,^ virgine,
agiu kae Marias.: tis parihenu. In unani, sanclani, catholicam et apestolicam Ecele-
et huinanatum; crucifixum eliam pro siam. Confileor unum baptisma in remissionem
kae iiianthropi*»iita. staurothenla. de yper. "I
peccatorum. Spero resuri ectionem mortuorum , et
nobis i sub Pontio Pilato, et passum,
iliion. epi Pontiu. Pilaiu. kae paihonta. vitam futuri saeculi. Amen.
et sepultum; et resurgenlen. tertia Hoc explelo, sequilur presbyter his verbis :
Kae p-th-iiia. kae anast enta. ti irili. Haecsuinina est fidei nostrac, dileclissimi nobis,
clie'' _ " secundum Scripluras; et asceu- haec verba sunt Symboli, non sapientiae humandser-
binier-.: . kata. las Graphas. kae anel- inone facta, sed vera divinitus ratione disposita.
tientem : in cselis, et sedentem
ilionla. his lus. uranus. kae katezomeuo. Quibus comprehendendis atque servandis nemo uon
ad dextefam Palris; et iterum veniuruin idoneus, nemo non aptus. Hic Dei Pairis et Filii iiua
en dexia. luPairos. kae patin. ercomeuon. aequalis pronuntialur poteslas. llie Unigenitus Deide
* Missale ms. cardinalis Sanctorii legil : evan- ' Lege : Patris.

.o s Ha Missale cardinalis Sanctorii, sed verba, quae
gelifis. incamatus est, e
b IrieO-em Missali: a. Apotlelis. sequnntur , ponit sio : descendit, ei
e liege :'dccipimus. homo jacius est, crucifixus, passus, tepuitus, elc.
- ln Exemplari legittir : ei. " lia in eodem Missali, sed verba ponuntur sic
-
' Le?e : nen erunt fines. • raiur, et congloriftcatur.
10.1 SACIUMENTARIUMGELASIANLM 1092
Maria Virgiue ct Spiritu saitclo secundum carncm A . luum. Cubiculum quod nomiiiat, non occultam do-
uatus ostendilur. Hic ejusdem crucifixio et sepuliura, mum ostendit, sed cordis nostri secreta illi soli pa-
iic die lertia resurrectio praedicalur. Hic ascensio tere commemorat. Et ctauso ostio, Deum adorare
ipsius super caelos et confessio iu dextcra paternae debere, id est, ut a mala cogitatione pectus nostrum
majestatis agnoscitur, venturusque ad judicandos mystica clave claudamus, ac, tabiis clausis, ineor-
vivos et mortuos declaratur. Hic Spirilus sanclus in rupta mente Deo loquamur. Deus auiem nosier, fl-
eadem qua Pater et Filius deitate indiscreliis acci- dei, et tion vocis, auditor est. Claudatur ergo clave
pitur. llic postremo Ecclesiae vocalio , peccatorum fidei pectus noslrum contra insidias adversarii, et
remissio, et carnis resurrectio a perdocetur. Vos soli Deo pateat, cujus lemplum esse cognoscitur, ut
itaquc, dilectissimi, ex vetere hominc in novum re- cum habitat in cordibus nostris, ipse sit advocalus
forrnamini; et de carnalibus spiritales , de terrenis in precibus noslris. Ergo Dei Sermo et Dei Sapieu-
incipitis esse caelesles : secura et constanti fide cre- lia, Christus Dominus noster, hanc orationem nos
dite resurrectionem, quae facta est in Christo, etiam docuit, ul iia oremus.
in nobis omnibus b esse complendam : et hoc secu- Posl hoc iniras, et dicis:
turum in toto corpore , quod prsecessit in capite. PATER NOSTER, QUI ES IN C_ELIS.
Quoniam et ipsum , quod percepluri estis baptismi "' Haeclibertatis vox est, el plena fiducia. Ergo liis
sacramenlum , • lnijus spei expremit formam d ibi. vobis moribus est vivendum ut et filii Dei, et fra-
Quaedam eiiim ibi mors, et quaedam resurreclio ce- tres Chrisii esse possitis. Nam Patrem suum Deum,
lebratur. Velus homo depunitur, novus sumilur. qua lemerilale dicere praesumit, qui ab ejus volun-
Peccator aquas ingredilur ; et justificatus egredilur. late degenerat ? Unde vos, dileclissimi, dignos exhi-
llle abjicitur , qui traxit ad mortem , el suscipitur bete adoplione divina, quoniam scfiptum est: Quol-
ille qui reduxil ad viiam , per cujus gratiam vobis quot crediderunl iu eum, dedit eis potestatem filios
confertur , ut filii Dei siiis , non carnis voluntate Dei fieri.
editi, sed sancti Spiritus virtute generati. El ideo ANCTIFICETUR NOMENTUUM.
hanc brevissimara plenitudinein ita debetis vestris Id est, non quod Deus nostris e sanclificalionibus,
cordibus inhaerere, ut omni tempore praesidio hujus qui semper esl Sanctus, sed petimus ut nomen ejus
confessionis ulamini. Invicta est enim semper talium sanctilicetur in nobis, ut qui in baptismaie ejus san-
armorum potestas conlra omnes insidias inimici ad ctificamur, in eo quod esse f inccepimus perseve-
bonain Cbrisli mililiam profuturis. Diabolus , qui remus.
hominem tentare non desinit, munitos vos hoc Sym- ADVENIAT REGNUM TUUM,
bolo semper inveniat. Ut, devicto adversario , cui C *
Deus namque noster qUando non regnat maxime,
renuntiatis, graliam Domini incorruptam et immacu-
Jatam usquein fiuem, ipso, conlitemini, protegente, cujiis regnum est immortale ? Sed cum dicimus :
Veniat regnum tuura, nostrum regnum petimus ad-
servetis, ut in quo peccatorum remissionem accipitis,
in eo gioriam resurreclionis habeatis. Ergo , dile- veuire a Deo nobis promissum, Chrisli sanguine et
clissimi, praefatum Symbolum fidei Catholicac in passione quaesitum.
praesenli cognovistis, nunc euntes edocimini nullo FIATVOLUNTAS TUA, SICUT1NC_CLOET 1NTERIU.
muialo sermone. Potens est enim Dei misericordia Idest, in eo Uat voluntas tua, ut quod tu vis in
quse et vos ad baplismi fidem currentes perducat, et caelo, hoc nos iu lerra positi inreprehensibiliter fa-
nos qui vobis mysteria tradimus , una vobiscum ad c.ainus :
regna caeleslia faciat pervenire. Per eundem Domi- PANEM NOSTRUM COTIDIANUM DANOBISHODIE.
iiuui noslrum Jesum Christum, qui vivit et regnat in Hic spiritalem cibum inlelligere debemus. Chn-
saeculasaeculorum. Amen, stus enim panis est noster, qui dixit: Ego sum pa-
nis vivus, qui de caelodescendi. Quem colidianum
XXXVI.
Item m.iFATio ORATIONIS DOMINICJS. tlicimus, quod ita nos semper imraunitatem petere
;* debetnus ul digni simus caelestibus ali-
Et admonentur a diacono, ut tupra. peccali,
meniis.
Oominus ct Salvator nosler Jesus Chrislus, inter
caetera salularia praecepta, discipulis suis pelenlibus ET DIMITTE NOBIS DEBITA NOSTRA,SICUTET.NOSDlJilT-
TIMUSDEBITORIBUS NOSTRIS.
quemadmodum orare debereut eam fonnam eis ora-
tioriis concessit, quam etiam lectione praesenti et vos; Hoc praecepto significans, non nos aliler peccato-
rtim posse veniam promereri, nisi prius nos, « iu
plenius cognovistis. Audiat nunc dilectio vestraL
nos delinquentibus aliis relaxemus, sicut in Evange-
quemadmodum doceat discipulos suos orare Deum,
Patrem omnipolentem : Tu autem ctim orabis, intra, lio Dominus dicit: Nisi dimiseritis peccata liomini-
in cubiculum luuin, et, clauso oslio, ora Patrem, bus, nec vobis Pater vester dimittet peccaia vestra.
d Redundat ibi, et omiltilur in dicto Missali.
aLege: pcrifH-ilur. — Sed correximus ex supral e MissaleGallicanum habet : sanclificeturorationi-
relato Missali.
b lia emendavimus ex dicto Missali, cum in Excm- bus, qui.
1 Lege: incipimus.
plari legalur, est cemplenda.
c Lege: hue tpei. — Sed perperam. s Lege : in nobis. — Sed mendose.
1093 LIBER PRIMUS. 1034
ET m NOSINDUCAS l!t T_!CTATIONEM. A J dus rursus inficiat sed salvatio sempilerua possi-
Id esl; nenos patiaris induci ab eo qui tenlal, deat. Per.
praviiatis auctore. Nam dicit Scriptura : Deusenim FERIASECUNDA
intentator fitaiorum est. Diabolus vero est tentator; Hebdom. sexta.
ad quem ovincendum Dominus dicit: Vigilate et Reminiscere miseratioiium tuarum, Domine, et
oraie ne intrctis in teniationem. faiiiuios tuos aeterna protcctione sanclilica , pro
SEDLIBERA NOSA HALO. quibus Christus Filius tuus per suum cruorem no-
Iloc ideo ail, quia dixit Apostolus : Nescilis quid bis instituit paschale mysterium. Per Dotuiuum no-
vos oporteat orare. Uuus Deus omnipotens ita a no- siruin.
bis orandus, ut quidqttid humana fragililas cavere Exciia, Domine, tuorum corda fidelium, ut sacris
el vitare iioh praevalet, boc ille ut possimus propi- intenta doclrinis et iutelligant quOd sequanlur, et
tius nobis coiiferre dignetur Jesus Christtis Dominus sequendo fideliter adprehendant. Per.
noster. Qui vivit et regnat Deus in unilate Spirilus Secreta.
sancii, per omnia saecula saeculorum. Respice, Domine, propitius sacra niysteria, qnaa
Ilem adnunlial diacon. ut supra. gerimus, et quod ad noslra evacuanda Apraejudicia
State cum diseiplina et cum silentio, audienies in-1B tnisericors providisti, vitam nobis tribue fructificare
tente. perpetuam. Per.
Audistis, dilectissimi, Domimcae oraiioms sanctai Pps'-9mt?!Mtt
mysieria; nunc euntes ea vestris cordibus innovaie, Sancta tua nos, Domine, quaesumus, et vivificando
ut ad exorandam ac percipiendam Dei misericordiami semper renovenl, et renovando vivificent. Per.
perfecli in Christo esse possitis. Potens est Dominusi Ad populum.
Deus noster, et vos, qui ad fidem acurretis, ad la- Populum tuum, Domine, quxsumus, toto cordo
vacrum aquae regenerationis perducat, et nos, qui converle, quia quos defendis etiam delinquemes,
vobis mysterium fidei catholicae una Iradidimus, majore pietate lueris et sincera lnente devolos. Per.
vobiscurOad caclestia regna faciat pervenire. Qui FERIATERT1A
vivit et fegiiat ctim Deo Patre iu uniiate Spiritus Hebdom. sexia.
Bancti, per omnia saeculasaeculorum. Da, rnisericors Deus, ut quod in ttii Filii passione
XXXVII. mundus exercuit, saluiare nobis fideliier sentiamus.
, DOMINICAIN PALMAS. Per:
' DE PASSlONE DOHINI. (
Q Fac, omnipoteus Deus, ut quae veraciler facta re-
Deus, qu. humano generi ad imitandtim numiliia- currimus, in nosimtn transire remedium; gratule-
tis exemplttm, Salvatorem nostruin et carnein su- tnur. Per.
liiere, etcrucem subire fecisti, concede propitius ut Secreta.
ei paiieniiae ejus habere documentum, et resurre- Intenae, quaesumus, Domine, hostias.familije luae,
ciionis ejus consortia mereamur Christi Domini uo- et quam sacris muneribus facis esse participem,
slri. Qui lecum vivit et regnat Deus in unilate Spi- tribuas ad ejus pleniiudinem pervenire. Per.
rilus sancli. Per. Poslcommun
Deus, quem diligere et arhare justitia est, ineffa- Repleti, Domine, sacri iuuneris gratia, suppliees
bilis graliae tuaein nobis dona niultiplica, ut qui fe- exorainus, ut quaegustu corporeo dulci veneraiiono
cisti nosmorte Filii tui sperare quod crediinus, fac * contigimus, dutciora mentibus senliamus. Pur.
uos, eodera resurgente, pervenire quo lendimus. Per. Ad populum.
. . Secreta. Da, quaesumus, Domine, fidelibus tuis, et siae
lpsa majeslali luae, Domine, fideles populos com- cessalione, capere pasclialia Sacranienta ; et deside-
mendet oblatio, quae per Filiuin tuum reconciliavit ranter expeclare veniura, ut inysteriis, quibus re-
b inimicos, Jesum Cliristum Dominum nostrum. Qui D J nati sunt, permanentes, ad uovam vilam his operi-
lecum vivii et regnat Deus in unitate Spiritus san- bus perducanlur. Per.
cti, per orania saecula saeculorum. FERIAQUARTA
Postcommun: Hebdom.texla.
Sacro munere satiali, supplices te, Domine, de- Omnipolens sempiterne Deus , qui Christi tui
precamur, ut quod c debitae servitutis celebramus oeala passione nos reparas, conserva in nobis opera
olllcio.salvationis tuae suscipiamusaugmentum. Per. misericordiae luae, ut in hujus celebritate mysterii,
Ad populum. perpetua devotione vivamus. Per.
Purifica, quaesumus, Domine, familiam tuam, et Prsesta, quaesumus, oninipotens et misericors
ab omnibus contagiis pravitatis emunda, ut redem- Deus, ut sicut in condemnatione Filii lui, salus om-
pia vasa sfii Domini passione. non spirilus iminua- uium fuil piaculum perfidorum, ita et per inisori-
* In MissaliGallicano: curritis - Exemptar mtnus recle habet: perjudicia.

h In fixemplari male scriptum : awicus. e Lege : contegimus.
c Lege: ttebite. — Sed perperam.
cordiam tuatn communis sit cultus iste credenlium. Ai varias formas criminum, neglectu mandaloruin r.x-
Per. lestium , et moriim - probabilium transgressioue ,
Secreta. cecidit, humiliatus atque prostratus, propheiica ad
Suscipe, quaesumus, Domine, munus oblatum, et Deum voce clamal, dicens : Peccayi, impie egi, ini-
dignanter operare, ut quod passionis myslerio geri- quitaiem feci, miscrere mei, Domine. Evangelicata
vocem non frtislraloria aure capieus : Beali qui lu—
mus, piis affectibus conseciuamur. Per.
Posicommun. gent, quoniam ipsi consolabuutur. Manducavit,
sicut scriptum est, panem doloris, lacrymis stratum
Caelestis doni benedictione praccepla, supplices
ut hoc idem nobis seroper rigavit, cor sunm luclu, corpus adfiixit jejuniis, ut
te, Domine, deprecamtir, animae suae reciperet quam perdiderat sanilatein.
et sacramenli causa sit el salutis. Pcr.
Uuicuin iiaque est poeuiteniiaesuffragium, quod et
Ad populum. singulis prodest, et omnibus in commune succurrit.
Auxiliare, Domine, populo tuo, ut sacris et devo- Hic ergo dunt ad pcenitudinis actionem lantis h exci-
lionem proficiens incrementis, et tuo semper mulatur exemplis, sub conspectu ingemiscentis Eccle-
nere gubefnetur, et ad redemiionis scternaepertin- siae, venerabilis pontifex, protestalur et dicit: Ini-
gat, te " ducenie, consortium. Per. £ quitales meas ego aguosco, et delictum meum con-
B
XXXVIII. ira me est semper. Averle faciem tuam a peccatis
meis, Domine, et omnes iniquitaies meas dele.
ORAT.1NQUINTA FERIA. Redde mibi laetiliamsalularis tui, cl spirilu princi-
Eodem die non psatlitur, vec salutat, idesl, non di- pali confirma me. Quo ila supplicanle, et misericor-
eil: Dominus vobiscum, el rceonciliatiopxnitentis. diam Dei adfiicto corde poscente, rediniegra in eo,
Omnipoiens sempiterne Deus, da, qiiaesumus, uni- auoslolice pontifex, quicquid, diabolo scindenle,
versis famulis tuis plenius, atque perfeclius oinuia corruptum est, et oralionum luarum palrocinantibus
fesii paschalis introire mystcria, nl iiicuncianler pia rueritis, per divinac reconcilialionis gratiam fa.c ho-
corda cognoscani quanium debcanl de conlirmata in minem proximura Deo, ul qui antea in suis perver-
Christo renascentium glorificatione gaudere. Per. sitatibus displicebat, mmc jam placere se Dominoin
Concede Credentibus, misericors. Deus, salvum regione vivorum cum devicto inorlis suae auctore
nobis de Cbrisii passione remedium; el humauae gratuletur. Per Dominum.
fragililatis prteieritae culpaelaqueos b aetemaesuffra- Posl hoc admonetur ab episcopo, swe alio sacer-
gio plebs absolvat. Per Dominumnostrum. doie, ut quod potnitendodiluit, iterando non revocet.
Omnipotens sempilerne Deus, qui vitam bumani d*
lnde vero hat dicit orationessacerdot super eum.
generis, pro nobis Filio tuo morienle, salvasli,
praesta, quaesumus, ul in bac populi tui devoiioue Adeslo, Dominc, supplicalionibus nostris, et me,
fruclus c pracveniat gaudiorum. Per Domiiium. qui eiiam misericordia tua primus indigeo, clemeu-
ter exaudi, tit t|uem non >electione merili, sed dono
ORDOAGENTIBUS PUBLICAU FOENITENTIAM.
gratiac luae consiituisti operis liujus ministrum ; da
Egreditur pwnilens de loco u.t pwnilenliamgesstt, fiduciain lui mtmeris exequendi, et ipse in nostro
et in gremio prmtentaiur eccletim, proslrato omni ministerio, quod luae pielalis est, operaro. Per.
corpmrein lefra et postulal in his verbis diaconus. Praesia, quaesumus, Domine, huic famulo luo di-
Adest, o venerabilis pontifex, lempus acceptum, gnum pcenitentiae fnictuni, ut Ecclesiue luae sanciae,
dies propilialionis divinae, et salutis humanae, qua a cujus inlegritaie deviarat peccaudo, admissorutn
inors interitum et vita accepil aeterna principitim, veniam consequendo, reddatur iunoxius. Per Do-
qtiando in vinea Domini Sabaolh, sic novorum minum.
plantatio facienda est, ut purgelur d et curatio ve- Deus, Iiumani generis benignissime conditor, et
tustatis. Quamvis euim a divitiis boniiatis et pieia- misericordissime formator, qui bomineoi invidia
tis Dca nihil lemporis vacel, nunc lamen et e lar- JJ diaboli ab aeternitate dejectum, Unici tui sanguiiie
gior est per indnlgentiam remissio peccatorum, et redemisli, vivilica ilaque quem libi nullalenus mori
copiosiur per graliam adsumlio renascentium. Au- desideras; et qui non derelinquis devium, adsume
gemur regenerandis, crescimus reversis. Lavant 1 correptum. Moveant pietalem tuam, quoesumiis,
aqi.ae,lavant lacrymae. lnde gaudium de adsumtione Domine, liujiis famuli lui Iacrymosa suspiria. Tct
vocalorum, hinc f laetiiiaede absolntione pceniien- ejus medere vulneribus. Tu jacenti manum porrige
titim. Inde est quod snpplex tuus, posieaquam in salutarem, ne Ecclesia lua aliqua sui corporis por-
.* Ita correximus, nam in Exempian legitur : do- ' Idem legit ^lmlitia.
cere., e Ita in Ordine Romano; alias : probatorum. —
b Emenda ex Brev. Ambros.: mternw pielatis : improbabilium.
suf- Lcge
fragio absolvat. h Lege: excitatus. — Ex praelatidato tamen Or-
In Missali Ambrosiano : proveniat. dine emendavimus.
6 In ordine Romano: exsecralio. 1 Lege : electio. — Quia mendose; ideo ex eodem
c Emeiidaviiiinsex Ordine Romano nam exera-
; Ordine correximus.
plar habet: largitor. i Emendavimus Exemplar in quo : corruplum.
4097 • LIRER PRIMUS. -0<M
lione vasletur, nec grox luiis deiriiiieiitnm susti- A^ clesinetuaj membrum perfecta remissione resliiue ;
iieat,-ne,de familiaetuaedamno inimicus exultet, ne miserere.Doininc, gemiluum, miscrere lacrymarum,
renatum lavacro salttlari mors secunda possideat. el uon habenlem fiducium, nisi in lua misericordia,
Tibi ergo, Domine, stipplices preces, tibi Ilelum ad sacramentum reconciliationis admilte. Per.
cordis efTundimus.Tti parce confitenti, tit in a im- Majestatem luam, Oomine, supplices deprecamur,
minenies poanas sententiamque futuri judicii, te mi- ut liuic famulo luo, longo squalore poenileniiaema-
serante, non incidat. Nesciat quod lerret in tene- ceralo, iniseralionis ttiae veniam largiri digneris, ut
bris, quod stridel in flammis, atque ab erroris via nupiiali veste recepta, ad regalem inensam, uiitli;
ad iter reversus jusliline nequaqnam ultra novis vut- ejectus fuer.it, mereaiur intrare. Per.
neribus saucieiur, sed integrum sit ei atque perpe-
lua ct misericor- Majestatem ttiam, qiiaesumtis, Domine, sancte Pa-
tuum et qupd graiia contulit, qtiod ter, omnipoiens aeterne Detis: qui non mortem, sed
dia reformavil. Per. peccaiorum vitam semper inquiris. Respice flentcmt
Ikm ad reconciliandum pmnitenlem. famulum tuum, adtende prostratuin, ejusque p.lan-
Omnipotens sempiterne Deus, confitenli libi lniic ctum in gaudium lua miseratioue concede. Scinde
famUlo-toopro tua pietate peccata relaxa, ut non deliclorum saccum, el indue eum la'tiiiani salula-
plns ei noceat conscientiae reatus ad posnam, quam ] rem, ni post longam peregrinationis fainein de san-
iudulgcntia luae pielatis ad veniam. Per Domi- ctis allaribus tuis satielur, ingressus cubiculum Re-
num.
g«s, in ipsius aula bencdicat nomen gloriae luaesem-
Ornnipotens et misericors Dcus, qni peccatorom per. Per Dominum.
indulgentiam b in confessione celeri posuisti, suc- Deus misericors, Deus clemens, qui indulgeniiaui
curre lapsis, miserere confessis, ut quos delictorum
liiam nulla tempurum lege concludis, sed ptilsanti
catuna cOnstringit, magniiudo tuse pietatis absolvat.
misericordiac tu.£ januam aperis, pcenitentes eiiam
Per. sub ipsovilae hujus <=termino non reljnquis. Respic?
Deus, qui conlitenlitim tibi corda purificas, et ac- hunc famulum tuiiin, remissionem
conscientias ab omni vinculo prepilius super
cusantes suas iniqui- sibi omnium peccatorum lola cordis confessioiiK
talis absolvis, da indulgentiam reis, et medicinam Renova in eo, piissime Pater, qiiod
tribue vulneralis , ul, c percepla remissione omnittm posceHtem.
actione, quod verbo, qnod ipsa denique cogitatione,
peccatorum, sincera deinceps devolione perma- diabolica fraude vitiaium est, et unitati corporis Ec-
neant; et ntillum redemtionis aeternae suslineant de- clesiae membrum luse redeintionis adnecte. Misereru
trimentum. Per. ' , miserere lacrymarum, et non habcnleni
Domine sancte, Pater omnipotens, aeterne Deus, Q gemiluumnisi in misericordia
hunc famultim ab infesta fiduciam, lua, ad sacramentum
respice super luum, qui reconciliationis admitle, quia nuilius animae in hoc
saeculi tempesiale demersus, flebili lamentatione
constitutaedifficilis apud le, aul larda curatin
suos accusai excessus, ut lletus ac gemitus ejus pic corpore
lumen ei esi. Fidelis enim eis in verbis tuis, qui couversum
suscipias, eumque de tenebris ad revoces,
saluiem el vulneraio peccatorem non longa leinporum spatia dilferendum,
medetam confilenti, poenilenti, sed mox ut in te gemuisset dixisti esse. Per.
auxilium saniiaiis indulgeas. Nec ulira inimicus in
d ' Oratio posl reconciliationem,
ejus habeat anima poteslalem ; ejusque confessin-
nem libenter admitlens, Ecclesiae tuae purificatum vel posleaquam communicaverit..
restitue, ac tuo altario repraesenta, ul ad sacra- Deus, qui confitenlium tihi corda purificas, et
mentum recOnciliaiionis admissus, una noliiscuw aecusantes se conscientias ab omni vinculo iniqui-
'
sancto nomini tuo gratias agere mereatur. Per. talis absolvis, da s indulgentiam eis et medicinam
RECONC1L1ATIO iribue vulneralis, ut, percepla rcmissione omiiium
pttnitentis ad mortem. peccatorum, in sacramentis tuis sincera deinceps
Deus misericors, Detis clemens, qui secundum jQ det-otione permaneant, et nnlltim redcmtionis
mulliludinem miserationum luariim peccaia pceni- aeternaesustineant detrimenlum. Per.
lentium deles, et practeritortim criminum culpas ve- Posl htec offerl plebs, el conficiunlur sacramenla.
nia remissionis evacuas, respice super liunc famu- Secreta.
ltim tuuin, et remissionem sibi omnium peccato- Virtutum cattleslium Deus, de cujus gratise rora
rum loia cordis confessione poscentem deprecaius descendit, ul ad mysteria tua purgatis sensibus ac-
exaudi. Renova in eo, piissime Pater, quicquid ter- ceilamus, praesia, quaesumus, ut in eornm traditione
rena frngilitate corruptum est, • vel quicqtiid diabo- solemnilerb honorum, libi placitum deferamus ob-
bca fraude violatum est; in unilalem corporis Ec- sequium. Per.
Sic correximus ex Ordine Romano ; nam in f lla correetum. — Lege : lcrttitHum.
: imminentibuspcenw,senieniimque. ' Lcge: Vratiun.
Exemplari legitur
b Ex Ordine Romano. Exemplar habet minus re- s In Codice Tbolosano, apud M.orinum, ad com-
cte : ad confessione. mcniarium de Pcenitenlia, pag. 68, legilur : indul-
c Lege : peracta. — Ex eodem Ordine. Male in genliam reis.
'" ldem Codex, pag. 40, henoranda.
Exemplari, peraccepta.
d Lege: cujusque. — Sed mendose. ' " "
pATnoL. LXXIV. 3_ . _
1099 SACRAME.NTARIU.M GELASIANUM. .100
Infra aciionem. \ sumus, Domine, placatus accipias, et tua pieiata
Conimunicautes, et diem sacratissimum celetiran- concedas, ut per multa curricula annorum salvi et
lcs, quo traditus cst Dominus noster Jesus Cliri- iucoluines munera sua libi Domino mereanlur of-
slus. Sed et inemoriam. ferre, diesque nostros.
llem infra. Benedictio olei.
Hanc igilur oblalionem, Domine, cunctse familiae Ad populum in his verbis.
Islud oleum ad ungendos inlirmos. Ulaulem ve-
tuae, quam libi offerunt ob diem jejtinii Coenae do-
famulis luis; et
minicae, in qua Dominus nosler Jesus Christus tra- neris: Nobis quoque peccatoribus
clidit discipulis suis corporis et sanguinis sui myste- reliqua, usqiie ad: Per Christum Dominum nostr.
ria celebranda, quaesiimus, Domine, placatus in- El inlras.
tende, ut per mulia curricula annorum salva et Emitte, quaesumus, Domine, Spirilum sanctum
incolumis munera sua tibi, Domine, mereatur of- Paraclitum de caelis in hanc pinguedinem olei, quam
nostros in tua d. de viridi ligno producere diguatus es ad refectionem
ferre, diesque pace
ltem infra canonem, ubi dicimus: Qui pridie quam mentis et corporis. Et tua sancla benedictio sit omni
in diei processione dicimus: Qui hac ungenti , gustanli, tangenli tutamentum corporis,
pateretur, hujus animae et spiriius, ad evacuandos omues dolores,
die antequam traderelur, accepitpanem in suis san- g
omnem inlirmitatem, omrieinaegritudinem mentis et
etis manibus, elevatis.
Posf.ommuti. corpoiis. Untle d unxisti sacerdoles, reges, et pro-
phetas, et : e chrisma tuuni perfectum a le,
Concede, quaesumus, Domine, ut percepli novi marlyres
sacramenti mysterium et corpore sentiamus et Domine, benedicium, permaneusiu visceribus nostris
in nomine Dotniui nostri Jesu Clirisli. Per quem
mente. Per.
Ad vopulum. liaccomnia, Domine, semper bona creas. Et cwtera.
Explelo enim canone, dicil:
Gregem luum, Paslor bone, placatus intende, ct Oremus. Pracceplis salutaribus moniii. Sequiiur
oves, quas pretioso sanguine Filii tui redemisli,
oralio Dominica. Et ilerum subsequilur alia oralio:
diabolica non sinas incursione lacerari. Per.
Libera nos, quaesumus, Domiue. Ipsa explein, con-
XL. el tegis de sindoneallaris munera, et ascmdis
FERIA frangis,
1TEM1NQUINTA ad sedem. Ibique oblato a diacono atio oleo ad bene-
Missa chrismalis.
dicendum, el dicis:
Domme Deus, qui in regenerandis plebibus luis Dominus vobiscum.
ministerio uleris sacerdotum, tribue nobis perseve- ,Q Resp. Et cum spiritu luo.
ranlem in tua voluntate lamulatum, ut, dono gratuc 1 Dicis. Oremus. Et intras.
tuae, in diebus noslris Det merito et nnmero sacra- Deus incrementorum et profectuum spirilalium
tus libi populus augealur. Per Dominum. inuneralor, qui virlute sancii Spiritus tui imbecilla-
Da nobis, omnipotens Deus, remedia conditionis rum meniium rudimenla eonfirmas, te oramus, Do-
liumanae et sincero traclare servitio, et cum b pro- mine, ut venturis ad beatae regenerationis lavacrum
fectu salutis impiere. Per. tribuas per uiictioiiem islius creaturae, purgaiionem
Secreta. menlis ei corporis. Ut si quse illis adversamiuui
Hujtis sacrificii potentia, Domrne, quaesumus, et spirituum inhxrere reliquiae, ad laclum sanctilicati
vetustalem noslram clemenler abstergat, et novila- olei hujus abscedant. Nullus spiritalibus nequitiis lo-
tem nobis augeat salutarem. Per. cus, nulla refugis virlutibus sil facullas, nulla insi-
._.Clemeniiam tuam suppticiter obsecrare, ttt diantibus malis latendi liccnlia relinquaiur, sed ve-
*^*-^spiritalis lavacri baptismo renovandis, crea- nienlibus ad fidem servis tuis, el sancti Spiritus
luram chrismalis in sacramentum perfeclae salutis operatione mundandis, sit unctionis bujus praepara-
vitaeque confirraes. Utsanclificatione unctionis iu- lio ulilis ad salutem, quam etiam per caelestis rege-
fusa, corruptione primae nativitatis absorpla, san- D nerationis nativitatem in sacraraento sunt baptisma-
ciuni uniuscujusque lemplum acceplabilis vitae iiino- lis adepturi. Per Dominum nostrum Jesum Cliri-
cens c odore redolescat. Ut secundum conslituiionis stum, qui venlurus est judicare saeculumper ignein.
tuas sacramenlum, regio et sacerdolali propbetico- llerum dicis: Dominus vobiscuin.
que honore perlusi, vestimento incorrupti muneris Resp. Et cum spiritu luo.
induanlur. Per quem majestateui luam. Sursum corda.
Infra actionem, Communicantes, ut supra. Resp. Habemus s ad Dominuin.
Hanc igilur oblationem famulorum famularura- Gratias agamus Domino Deo uoslro.
qtte tuarum, quam tibi offerunl ob diem, in qua Do- Resp. Dignum et justuin est.
niinus nosler Jesus Christus tradidit discipulis suis ___ Et juslum esl, aequumet salutare, nos tibi sem-
*N^L--'per bic et ubiquegratias agere, Domine saii-
corporis etsanguinis sui mysteria celebranda, quae-
Lege : ut. — Perperam Exempl-f habet. «Sic Pamelius legit.
b In Exemplari mendose : perfecto. ' Lcge : Dicit. — Emendavimus sic.
c Lege: odor. — Pcrperam lameu. s Exemplar perperam babet: a Domino.
d lia tegiiur apud Pamelium.
i 101 LIBER PIU.M-S. HOi
cte, Pateromnipotens, aeterne Deus. Qui in principio A A sluin Domiiium nostrum, qui veuturus esl iu Spiritu
inier caetera bonitatis et pietatis tuae munera terram sancto judicare vivos et moriuos et sicculutn ' pcr
prodticere fructifera ligua jussisti. Inter qtiaehujus ignem. Per Domiuum.
pinguissimi liquoris ministrae oleae nascerentur; -^ Omnipotens acterrie Deus, qui, mysterionim
*NJ~' tuoruin secreta revelans, tiennis ore columbaa
quarum fruclus sacro chrismati deserviret. Nam
David propheiico spirilu gralias tuaesacramenla prae- testatum Noe oculis ostendisti, ut discerent haliita-
noscens, vultus noslros in oleo exhilarandos esse tores arcae per Spiritum sanctum, et olivaechrisma,
caitlavit. El ctiit) inuiidi crimina diluvio quondam mundo liherationis gloriam reversurain. Per Duini-
expiarentur efluso, in simililudinem futuri muneris mmi nnstrum jesum Cliristum, qui venitirus est ju-
columba-demonstrans, per olivaerainum pacem ler- dicare vivos et mortuos et saeculum per igiiem.
ris redditam nuntiavit. Quod in novissimis tempn- Hoc aulem expleto, veniensante attare, pouis in ore
ribiis manifeslis est cffectibus declaratum, cum ba- calicisde ipsa Itoslia; nondicis: PaxDomini; nec fa-
plismalis aqnis omnium criminum commissa delen- ciunt paccm; sed communicant, et reservant de ipso
libus, Itaecolei unctio vulius nostros jucundos effi- sacrificio in craslinum, unde communicent.
ciat ac serenos. Inde etiam Moysi famulo tuo man-
dala dedisti, ut Aaron fratrem suum, prius aqua B l _T.M1NFERIAV.
lotum, perinfusionem liujus unguenti constitueril Missa ad vesperum.
sacerdotem. Accessit ad hoc amplior honor, cuin Secreta.
Filius tuus, Dominiis nostcr Jesus Christus, lavari a
Jolianne uridis Jordanicis exegisset, et Spiritu sari- Suscipe, quaesumus, Domine, munus Oblaium, et
in columbae similitudine, misso, Ur.i- dignanier operare, ul quOd passionis mysterio geri-
cto, desuper e effectibus consequamur. .Per Domi-
in tibi mus, piis
genituin luum, quo opiime cotnplacuisse niiiii.
lestimonio subsequeniis vocis ostenderes, hoc iilud
esse manifestissime comprobares, quod cuin oleo <VLJ T-^ Et justum est, per Cbristum Dominum no-
strum. Quemin hac nocte inter sacras epuJas
laetitkc praeconsortibus suis ungendura David pro-
cecinisset. Te Domiue san- increpanlem mens sibi conscia tradiloris ferre iioii
pheta igitur deprecamur,
sed, apostoloruni derelicto consoriio, sahgni-
cte, Paler omnipotens, aaterne Deus, per Jesuin potuit, nis prelium a Judaeis accepit, ut vilam perderel,
Christum Filium tuum Dominum nostrum, ul bujus
dislraxit. Ccenavit igitur liodie proditor mor-
creaiurae piuguedinem sanctificare tua benediclione quam
tem suam, et cruentis manibus panem de manu Sal-
digneris, »-et in sancti Spirilus immiscere virtu-
lem per potentiam Cliristi tui, a cujus saucto nomiue C * vatoris exiturus accepit, ut saginatum cibo major
chrisma nomen accepit, unde unxisti sacerdoies, pcena constringerel, quem nec sub praemio pielas ab
ut sit his scelere revocaret. Patitur itaque Dominusfioster Je-
reges, proplielas, et martyres luos, qui sus Christtis Filius luus cum
rcnati fuerinl ex aqua el Spiritu sancto clirisma sa- hoste novissimumpar-
a quo se noveral conlinuo tra-
lulis, eosque aelernaevitae panicipes et cailesiis glo- tieipare convivium, ut excmplum innocentiaj mundo relinque-
riae facias esse consortes. Per eundcm Dominum diturum,
noslrum Jesum Cliristum Filium luuni. ret, et passiouem suam pro saeculi redemplione
suppleret. ' Pascit igitur mitis Deus barbarum Ju-
1TEUOLEI
exorcizaliconfectio. dam, et sustinet in mensa s crudele convivam, do-.
nec se suolaqueo perdereij qui de magistri san-
Iloc locomisces batsamumcum oleo, et sequilur hic h cogitarat. 0 Dominum per Omnia palien-
exorcismut. guine
tem! 0 inter suas epulas miiem ! adhuc
Exorci-O le, creatura oiei-, in noniine Dei Patris cibum Agiuim
et in iiomiue Jesu Christi Filii ejus Judas in ore ferebat, et ad lanianda
omnipotenlis, ejus, membra ejus Judaeos carnifices advocabat. Sed Fi-
et Spirilus saucti, ui in hanc invocationem trinae po-
_ lius tuus Dominus noster, lamquam pia hostia et
lestalis, atque virlutem Deilalis, oinnis nequissima D immolari se tibi
virius adversarii, omnis inveierata malitia diaboli, pro nobis patienter permisit, et
mundus commiserat, relaxavit. Per
omnis violentiaeoccursio, omne Confusum et caecum peccatum, quod
ipsum te, Domine, supplices deprecamtir , supplici
phantasma eradicare et effugare, et discede a crea- confessione dicenies.
tura liujus olei, ad utililatem hominum constiluta.
Ut fiat hxc unctio divinis sacrainentis purilicata in Infra canonem, ul supra-.
b adoptionem carnis et spiritus : * eisque ex eo un- PosUommun.
gere babent iri remissionem omnium peccatorum, Concede, quaesumus, Dominc, ut perceptum nOvi
ut elHciatur in eis corporum ad oiniiem gratiara sacramenii mysteriura etcorpore senliamuset meuie,
d spiritualem sanctificatum. Per eundem Jesum Cbri- Per.
* Apud Pamelium legitur : el Spirilus sancli ei ad- i ' Apud Menardum : Pasciiur mitis.
rmscere.. e ldem legit: sustinet pius crudelem convivam»—
b ln Exemplari mendose : adoptione. Lege: crudelem.
« Iri Ofdine Romano : eis, qui ex eo ungi debent. ^ Sic einendavimus ex Menardo, cum in Exera-
* Lege: tpiritalem.
' Apud Pamelium, feria 6 ; affectibut. plari male legatur : cogilaret.
-Hi3 SACRAMENTARIUM GELASIANUM. 1104
Ad populum. _ stolicac ilt., 1 et pro anlistite nostro ill., ut Dcusom-
A
Pracsia, quaesumus, Domiuc, ul sicut de praeteri- nipoiens, qui elegit eos in ordine episcopaius, sal-
lis ad nova transimiis, ita, vctnstate deposita, san- vos ct incolumes custodiat Ecclesia. suae sanctae, ad
clilicalis mentibus innovemur. Per. regendum populum sanctum Dci.
XLI. Oremus.
INCIPlT ORDO Ilem adnunliat diaconus, ut supra.
de feria vi, passioneDomini.
Hora nona proceduntomnes ad ecclesiam; et poni- cioOmnipotens sempiterne Deus, cnjus aclerno judi-
nniversa fundantur, respice propitius ad preces
tur sancla crux super altare. Et egrediiur sacerdot de
nostras el electos a le nobis anlistites lua pietale
lacrario cum sacrit ordinibut cum tileniio, nihil canen- ut Chrisliana plebs, quaelalibus guberna-
ante sacerdos se conserva,
tt, el veniunl altare, poslittans pro lur auctoribus, sub s taniis pontificibus credulilaiis
nrare, et dicit. Oremus. Et adnuntiat diaconus: Fle- suaemeritis augeatur. P.r.
ilamus genua. El posl vaululum , dicit: Levale. £(
Oremus el pro omnibus episcopis, presbyteris,
dal orationem.
et con- diaconibus, subdiaconibus, acolyihis, exorcislis, le-
a
Deus, quo et Judas realus sui pcenam, cioribus, ostiariis, confessoribus, virginibus, viduis,
fessionis suae lalro praemiumsuinpsii, concede no- ] et
ul sicut « pro omni populo sancto Dei.
bis tuae propitiationis effecium, passione
sua Christus Dominus nosier diversa ulrisque iniu- Oremus.
lit stipendia meriiorum, ita nobis, ablato vetiistatis Item adnunliat diaconus, ul supra.
crrore, resurreclionis suaegratiam largiatur. Qui le- Omnipotens sempiierne Deus, cujus spiritu lotum
cum vivit. corpus Ecclesiae sanctificatur et regitur, exaudi nos
Isla oralione expleta b vadit retro aliare, el legiiur pro universis ordinibus supplicantes, ut gratiae tuae
leclio. Deinde tequitur responsorium. munere * ab omnibus fideliter servialur. Per.
Iterum dicil sacerdos: Oremus. Et adnunliat diaco- Oremus et pro chrisiianissimo imperaiore, vel
nus ul supra ; el sequilur alia oratio. rege nostro ill., ut Deus omnipotens subditas illis
Deus, qui peccati veteris haereditariam mortem, faciat omnes barbaras naliones ad nostram perpe-
in qna posteritatis genus omne successerat, Chrisli tuam pacem.
tui Domini noslri passione solvisti, dona ut, confor- Oremus.
mes eidem facti, sicul imaginem lerreni naturaene- ltem adnuniial diaconus, ut supra.
cessitate portavimus, ita imaginem cacleslis, graiias „' Omnipolenssempilerne Deus, qui regnis omnibtis
.anctificatione portemus, Christi Domini nostri. Qui aeterna polestaie dominaris, respice propiiius ad
tecum vivit. Romanum, sive Francorum, benignus imperium, ut
Item tequitur lectio el responsorium. gentes quae in sua feritate confidunt dexterae > luae
Inde vero legilur Passio Domini. potenlia comprimantur. Per.
Ipsa exptela, incipil sacerdos orationes tolemnes, Oremus et pro calechumenis nostris, ut Deus ct
qum tequuntur. Dominns noster adaperial aures praecordiorumipso-
Oremus, dileciissimi nobis, in primis pro Ecclesia rum, januamque misericordiae, ut per lavacrum re-
sancta Dei, c ut eam Deus et Dominus noster paci- generationis, accepta remissione omnitim peccato-
ftcare, adunare, etcuslodire dignetur per universum rtiin, digni invenianlur in Christo Jesu Domino no-
orbem terrarum, subjiciens ei principatus et pote- stro.
states ; detque nobis tranquillam el quietam vitam Oremus.
degentibus glorificare Dcum Patrem oraniputen- Adnuntial diaconut, ul supra.
lein. Omnipotens sempiterne Deus, qtti Ecclesiamtuam
Oremut. nova semper prole faecundas, auge fidem et in-
Adnuntiatdiaconus: Flectamus genua. Iterum di- lelleclum catechumenis noslris, ut, renati fonte
cit: Levale. baplismaiis, adopiionis tua. filiis adgregentur. Per.
Onmipotens scmpitcrne Deus, qui gloriam tnam Oremus, dilectissimi nobis, Deum Patrem omni-
in omnibus in Cbristo genlibus revetasli, custodi potenlem, ut cunclis mundum purget erroribus,
7»pcramisericordiae tuae, nl Ecclesia (ua tolo orbe morbos auferal, famem depellai, aperiat carceres,
liffusa, stabili lide in confessione lui nominis per- vincula dissolvat, peregrinantibtis redilum, infir-
leveret. • Per. manlibus sanilatem, navigantibus portum salutis in-
Oremus et pro famulo Dei papa noslro sedisapo- dulgeat.
" Apud Pameliutn : i« passione. s Ila correximus, cum perperam in Exemplari le-
b Lege: vadit.
c Ita correclum ex Pamelio. Exemplar autem ha- gatur : laticosponlifice. Apud Pamelium, et Menar-
dum legitur: sub tanto pomifice, quia in oratione
lel: eliam. de papa solummodo fit sermo.
Pamelium deest iti. h Apud Pamelium : ab cmnibus.ibi gradibus.
• Apud : Per Dominum.
Lege
' Et pro antistite nostro III. Apud Pameiiuin, et Apud Pamelium et Menardum : potentim tum
dexlera comprimantur.
Menarduinverba baec oniiituntur.
Oremus. A minere tibi tormenla, iinminere llbi diem jtidicii,
Adnunliaidiaconus,ut supra. diem supplicii, diem qui venlurus est velut clibanus
Omnipoiens sempiterne Deus, moestorumconso- ardens, in quo libi atque universis angelis lui<
latio, laborantium fortitudo, perveniant ad le pre- aeternus a veniet interitus. Proinde, damnate. da
ces dc quaeumque tribulatione clamantium, ul om- honorem Deo vivo el vero, da honorem Jesu Christo
nes sibi in necessiiatibus suis misericordiam tuam Filio ejus, et Spirilui sancto; in cujus nomine aique
gaudeanl adfuisse. Per Dominum. virlute praecipio tibi ut exeas et recedas ab hoc fa-
Oremus et pro haereticis, et schismalieis, ut Dens rnulo Dei, quem hodie Dominus Deus noster Jesus
et Dominusnoster eruat eos ab erroribus universis; Christusad suam sanctam gratiam et benedicliouem,
el ad sanctam matrem Ecclesiam calhoticam atque fontemque, baptismatis dono, vocare dignattts est,
aposlolicam revocare dignelur. Per. ul fiat ejus templurii per aquam regenerationis in
Oremus. remissionem oinnium peccatorum in nomine Domini
Adnunlialdiaconus, ut supra. nostri Jesu Cliristi. Qui venturus esl judicare vivos
Omnipolens sempiterne Deus, qui omnes salvas, et morluos, et saeculum per ignem.
et neminem vis perire, respice ad animas diabolica Inde langis ei nares el aures de sputo, tt dicit ei
fraude deceplas, ul, omni hrerelica perversilate de- ad aurem.
pulsa, errantium corda resipiscant, et ad veritalis Ephpheta, quod est: Adaperire in odorem suavi-
luaeredeanl firmitatem. Per Dominum. tatis. Tu atitem effugare, diabole, adpropinquavit
Oremuset pro perfidis Judaeis, ut Deus et Domi- enifii
uus noster auferat velamen de cordibus eorum, ut el judicium Dei.
Chrisiiiui Jesum Doininum nostrum. Poslea vero tangis ei vecius el inter scapulat de oleo
ipsi cognoscanl
Oremus. exorcizato: et vocalonomine, tinguiis dicit:
Adnunliat diaconus, ut supra. Abrenuntias Satanae?
Resp. Abrenuntio.
Omnipotenssempiterne Deus, qui etiam Judaicam
Et omnibus operibus ejus?
perfidiam a tua misericordia non repellis, exaudi
preces nostras, qttas libi pro illius populi obcceca- Resp. Abrenuniio.
lione deferimus, ul, agnita vcritatis tuae luce, quae El omnibus pompis ejus?
Cbristus est, a suis lenebris eruantur. Per Do- Resp. Abrenuutio.
lnde vero dicis Stjmbolum, imposila manu super
minum.
vero dicilur eit ab archidia-
Oremus et pro paganis, ut Deus omnipotens au- capita iptorum. Postea
ferat iniquiiatem a cordibus eorum, et, relictis ido- C cono :
lis suis, convertantur ad Deum verum, et imicuin Orate, electi, flectite genua. Complcte oraliouem
Filium ejus Jesiim Cliristum Dominum nosirum. vesiram in unttin, et dicite: Amen. Et respondent
Cum quo vivit et regnat Deus in unitate Spiritus omnes: Aiuen.
sancti. llerum admonenlur ab archidiuconohis verbis :
Oremus. Catechumenirecedaut: omnes caiechumeni exeant
Adnuuiiat diaconus, ut supra. foris.
Omnipotens sempiterne Deus, qui non mortem Ilerum dicil diaconus:
peccatorum, sed vitam semper inquiris, suscipe Filii charissimi, revertimini b in locos vestros :
propitius orationem nostram, et libera eos ab ido- c et expectanles horam, qua possil circa vos Dei
lorum cullura, et adgrega Ecclesiae tuae sanctae ad gratia bapiisrauin operari.
laudem et gloriam nominis tui. Per. ORDO
SEQUITUR
Istis orationibussuprascriptis exptetis, ingiediuniur
diaconi in sacrarium. Procedunt cum corpore ei san- Qualiier Sabbalo sanctoad vigiliamingredianlur.
Primus enim vin hora diei medianle, procedimt ad
guine Domini,quod ante die remansit; el ponunt super et induunt te
allare. Et venit sacerdosanle altare, adorans crucem r. in
! ecclesiam; el ingrediuntur sacrarium,
Domini et otculans. Et dicit : Oremus, et sequilur : vestimentissicul tnos esl. Et incipit clerus letaniam
salutaribus moniti. Et oratio et procedit sacerdos de sacrario cum erdinibut sacrit.
Praeceplis Dominica.
dum
Inde, Libera nos, Domine, quaesumus. flis omiri.u. Veniunt ante attare, stanles inclinalo capiii usque
: tollis peccata muudi, miser.
expletit adoranl umnessanctam crucem, et communi- dicent Agous Dei, qui
cant. Deindesurgens tacerdot ab oratione, vadil relro alhire,
XLII. sedent in sede sua.
EABBATORUM DIE, Deinde veniens archidiaconusanle attare, accipiens
ttian. reddunt infantes Symbotum. de lumine, quod vt feria abtconsum fuil, faciens rru-
Priut calechiias eos, imposita super capila eorum cemsuper cereum, el inluminans eum, et completur ab
manu, his verbit: ipsc benedictiocerei.
Nec le Jatet, Satanas, imminere libi poenas, im« Deus mundi condilor, auctor luminis, siderum
* Ita correximus, quia in Exemplari mendose po- in Exemplari legilur : in locit veslris.
nitur: veniat. peram
c Otnillilur et in Ordine Romano.
b Ua emendavimus ex Ordine Romano, qttia per-
»107 SACRAMENTARIUMGELASIANUM. 1108
fabricator, iieus qui jacentem mundnm in lenebris'.,A censum larga tuae benedictionis infusio, el hunc no-
luce perspicua reiexisti, Deus per quem ineffabili ctnrnum splendorem invisibilis 1 regnalor inlende,
poteniia omnium clarilas sumpsit exordium, te in ut non solum sacrificium, qnod hac nocte lilaium
luis operibus invocanles, in hac sacratissima noctis est, arcana luminis tui admixtione refulgeat, k sed
vigilia de donis luis cereum luae snppliciter offeri- qiiocumque loco ex hiijus aliquid sanctilicalionis
mus Majeslati, non adipe carnis polluium, non pro- 1 fuerit mysterio deportatum, exptilsa diabolicas
fana unCtione vitialum, non sacrilego igne conta- fraudis nequitia, virtus luae majestatis assistal. Per
cturii, sed cera, oleo, atque papiro * coiisirucium , Dominum nostrum Jesum Cliristum Filium tuum,
tn ttii nominis honore succensum, obsequio religiosae qui tecum vivil el regnat Deus in unitale Spiritus
devOtionisofferimtts. Magnum igilur mysterium, et sancti, per omnia saecula saeculortim.Amen.
noctis Itiijus mirabile sacramenlum, dignis necesse Post hoc surgens sacerdgs a sede sua, et dicit ora-
esi laiidibus cumulari. In quo dominicae resurreclio- liones de vigilia Paschm, sicut in Sacramenlorum
nis miraculo diem sibi iniroductum tenebrae inve- conlinetur.
teratae senserunt. Et mors, quae olim fuerat aeterna XLIII.
nocie damnata, inserlo veri fulgoris lumine, capti- ORAT.PERSINCULAS LECTIONES
vam se irahi dominicis triumphis obstupuit. Et B ' in Sabbalo sanclo.
quod, praevaricante b primo plasto, tcnebrosa prae- Deus, qui divitias misericordiae tuae in hac prae-
sumptione fuerat in c servituiem damnatum, hujus cipue nocte largiris, propiliare universo ordini sa-
noctis miracuto splendore liheratis inradiat. Ad cerdoialis offlcii, et omnes gradus famulalus nostri
hujus ergo festivilaiis revereniiam fervore Spiriius perfecta deliclorum remissione sanclifica, ut mini-
m
descendenles, quantum devoiio humana exigit, tibi straturos regeneratrici graliae luae, nutli esse ob-
Deo fulgore flammarum placida luminaria exhibe- noxios patiaris n offendi. Per.
rjius, ut dum haec fide inlegra persolvuntur, crea- Sequitur lect.: In principio fecit Deus.
turas lnae eliam praeconia d extollantur. Flammae Deus incommutabilis virtus, lumen aeternum, re-
lux quippe dicenda est, per * quam potestas Deitaiis spice propititus ad totitis Ecclesiae tuae mirabile
* Moysi apparere dignata esi, quae de terra servi- sacramentum, et opus salutis humanae perpetuas
lutis populo exeiinti saluiifero luraine ducatum dispositionis effectu tranquillus operare, lotusque
exhibuit, quae tribtis pueris in camino senteiilia ty- mundus experiaiur el videat dejecta erigi, invete-
ranni deposilis, vilam bJandimeniis mollioribus re- raia novari, et per ipsum redire omnia in integrum,
servavit. Nam ut praccedenie hujiis lumiuis graiia, a quo sumpscre principium. Per, etc.
lenebrarum liorror excludilur, ita, Domine, luce- C Sequitur de Noe.
scenle Majestatis tuae imperio, peccatorum sarcinae Oinnipotens sempiterne Deus, qui in omnium
s diluantur. Cuin igilur Imjiis substaniiae miratnur operum luoriim dispensaiione mirabilis es, intelli-
exordium, aputn necesse est lauderatis originem. gant redeinpti lui non fuisse excellentius quod initio
°
Apes vero sunt frugales in sumptibus, in procrea- factus est mundus, quam quod in finem saecnlorum
tione castissimaeaedificantcellulas cerae liquore fun- pascha nostrum immojatus est Chrislus. Per eun-
datas, h qnas humanae peritiae ars magistra non dem Dominum.
coacquat. Legunt pedibus flores, et nullum damnum De Abraham leriia.
in floribus invenitur. Parlus non edunt, sed ore Deus fidelimn Pater snmme, qui in toto orbe ter-
legehles, concepti fcctus reddunt examina, sicut rarum promissionis tuae filios, diffusa adopiione,
exemplo mirabiti Christus ore paierno processit. Foe- mulliplicas, P et Paschale sacramentum Abraham
cunda est in his sine parlu virginitas; l quam uli- puerum tuum univcrsarum, sicul juras.ii, gentiuni
que Dominus sequi dignaius, carnalem se tnalrem eflicis patrem, da populis tuis digne ad graliam tuae
habere virginitalis amore constituit. Talia igitur, vocationis intrare. Per.
Doinine, digne sacris altaribus tuis rounera offe- ln Exodo quarta, cum canlico : Cantemus Do-
riintiir, quibns te laetari religio Chrisliana non am- mino.
WnK Dens, cujus antiqua miracula etiam noslris ssecuti
Benedictiotupcr incentum. coruscare sentimus : dtim, quod uni populo a per-
Veniat ergo, omnipotens Deus, super lninc in- secntione _Egyplia liberando, dexlerae ttiae polentia
Lege : co»s/ttc(utii. Correximus ex eodem Or- 1 Quam utique, ex Ordine Romano. In Exemplari
dine. : uique.
b Ita emendaium ex Ordine Romano. In Exem- scriptum i lu Missali Romano: regenerator accende.
plari vitiose : primo planstro. * ldcm : in quocumque.
' Siccornige; nam Exemplar habet: servilule. 1 In eodem Missali addilur mysterio.
A Emendatum. In. Exemplari: exioltuntur. m Ita correximus ex Missati cardinalis Sanclorii,
• Correciiim, nain Exemptar habet: ^tcem. cum in Exempiari mendose scribatur: reyenerati.
' Lege : Mqyse. n Praelaudatum Missalehabet: offensioni.
n Ex Ordine. Romano ita rcposuimus. Codex ha- " In Ambrosiana missa apud Paraelium habetur:
bet: deluantur. in fine.
h Lege : quurum. — Ua cmendatum ex eodem Or- p In eadem missa apnd Pamelinm habetur : et
dine. In Exemplari memlose legitur: fundatut qua- per.
tpim.
(109 LJBER PRIMUS. 1110
conlulisli; id in salulem genlium per aquam rege- jA Inde proceduni ad fonles cum letania ad baptizan-
nerationis operaris, praesta ut et in Abrabae filios et dum. Baptismo expleto consignantur ipti infanies ab
in lsraeliticam dignitatera totius mundi iranseal episcopo, dum accipiunt seplem dona gratim Sphitut-
pleniludo. Per. sancli, et mittil chrisma in frontibtts eorum:
In Eiaia v. Postea vero ipse sacerdos reverlitur cum omnibu.
Omnipotens sempiterne Deus, mulliplica in bo- ordinibus t;i sacrarium; ei post paululum incipiuni
norem nominis tui quod Palrum fidei spopondisti, tertiam lelaniam; el ingrediuntur ad missas in vigilia,.
et promissionis filios sacra adoptione dilala, ut vt stella in cmlo apparuerit. El sic lemperent, ut in,
quod priores sancti non dubitaverunt ftiturnm, Ec- Trinilatisnumero ipsm letanimfiant.
clesia tua rnagna jam parie cognoscal implelum. XLIV.
Per. WiDE DESCENDIS CUMLETANIA
Jn Ezechielvi.
ad fontem.
Deus, qui nos, ad celebrandum pascbale eacra-
menlum, « ulriusque testamenli paginis imbuisti, B.nedictio fontis.
da nobis inlelligere misericordias tuas, ut ex per- Omnipotens sempiterne Dcus, adeslo magnaepic-
ceplione praesentium munertim firma sit expeclatio 6 tatis tuae mysteriis, adesto sacramentis, et ad crean-
futurorum. Per. dos novos populos, quos tibi fons baptismatis par-
VII. In Esaiacum canlico: Vinea Domini. turii, spiritum adoptionis emitte, et quod humililalis
Deus, qui in omnibus Ecclesiae tuac filiis sancto- nostrae gerendum est minislerio, luae virtulis com-
rum prnphetarum voce manifeslasti, in omni loco pleatureflectu. Per.
dominalionis luoesatorem te bonorum seminum, el Iteni
electorum palmiium esse cullorem, tribue populis CONSECRATIO FONTIS.
luis, qni et vinearum apud le nomiue ccnseniur et Deus, qui invisibili polenlia tua sacrameniorum
segetum, ut spinarum et tribulorum squalore rese- luorum mirabiliter opcraris " afieclum, et licet nos
calo digni efficiantur fruge fcecundi. Per. tantis mysleriis exequendis simus indigni, tu lamen
llem in Exodo vm. gratiae tuacdona non deseris, ciiam ad noslras pre-
Deus, qui diversitatem omnium gentium in conces aures luae pietalis inclina. Deus, cnjus Spiritus
fessione b lui nominis unum esse fecisli, da nobis super aquas inter ipsa mundi primordia ferebatur,
et velle et posse quod praecipis,ut populo ad aeler- ut jam lunc virtutem sanciificalionis aquarum na-
nitatem vocato una sit fides mentium, et pietas ac- lura conciperel. Deus, qui, nocentis mundi crimina
lionum. Per. C per aquas abluens, regeneralionis speciem in ipsa
c IX. In Deuleronomio,cum cantico. diluvii effusione signasti f unius ejusdemqiie cle-
Deus celsiludo btimiliiim, ct fortiludo reclorum, menti rayslerio et finis esset vitiis, et origo virtu-
qui per sancttim Moyseupuerum tuum, ila erudire tum. Respice, Domine, in faciem Ecclesise luae, et
populos tuos sacri carminis tui decanlalione vo- multiplica in ea generaiioncs tuas s qui gratiae tuae
luisti, ut illa Iegis iteraiio fieret etiam nosira di- effluenlis impelu Uctificas civitalem tuam, fontem-
reclio, excita in oninem justificatarum gentium ple- qtie baptismatis aperis toto orbe lerrarum gentibus
nitudinerii pOlentiam luam d et laetitiam.miiigando iunovandis, ut tuae Majestatisimperio sumal Uhige-
terrorem, ul omnium peccalis lua remissione deletis, niti lui graliam de Spiritu sancto, qui hanc aquam
quod denuntiatum cst in ullionem transeat in salu- regenerandis hominibus praeparatam arcana sui lu-
tem. Per. minis admixtione fcecundet. Ul sanclilicaiione con-
Jn Danielex. cepta ab immaculalo divini fonlis uiero in novam
Omnipotenssempilerne Deus, spes unica mundi, renata creaturam progenies caelestis emergat, et
qni propbetarum tuorum praeconiopraesentiumtem- quos aut sexus in corpore, aut aetas discernit in
porum declarasti mysteria, auge poptili tui vota pla- , lempore, omnes in unam b pareat gratia mater in-
eatus, quia in nullo fidelium, nisi ex tua inspira-' fantiam. Procul ergo hinc, jubenle te, Domirie, om-
lione proveniunt quarumlibet incremenla virtulum. nis spiriius immundus abscedat, procut tota nequitia
Pcr. diabolicaefraudis absislat. Nihil hic loci habeat con-
Orat. post psalm. XLI. trariae virlulis ammixtib : non insidiando, cifcum-
Omnipolens sempiterne Deus respice propilius ad volet, non latendo subripiat, non inficiendocorrum-
devotionem populi renascentis; qui sicut cervus, pat. Sit lioec sancla et innocens creatura libera ab
aquarum expeclat fontem, el concede propitius ut omni impugnatoris incursu; et totius nequitire pur-
fnlei ipsius siiis, baptismatis mysterio, aniraam cor- gata discessu. Sit fons vivns aqute regenerans, und»
pusque sanctificei. purificans,ut oinnes hoc lavacro salutifero diluendi,
Lege:ntrisque. — Sed perperam. Nos emcnda- * Ila correximus ex Pamelio, In
Exemplari : n/-
vimus ex Pamelio.
h In Missali cardinalis Sanclorii babeltir : tiii no- fecium.
' Apud Pamelium liabetur : ut uiiius.
minisadunasii. - Ita emendalum ex Pamelio; nam Exomptar men_
r IX dele. dose liabet: qum gratitr.
* U\ eodein Missali: et da tmlitiani. b Lcgt! : pariat. . _
Jlli SACRAMENTARIUMGELASIANUM. HH
operante in eis S(iiritu sancto," perfecti purgationiss AJ Resp. Amen.
iiululgenliam consequantur. Deinde ab episcopo dalur eis Spiritus septiformit-
i llic tignas. Ad consiguandumimponit eis manum in his verbis:
Uride benedico te, creatura aquae, per Dcuin vi- Deus omnipolens, Pater Domini nostri Jesu Cliri-
vum, per Deum sanctum, per Dsumqui le in princi- sli, qui regenerasli famulos tuos ex aqua et Spiritu
pi'o verbo separavit ab arida, et in quatuor flumini- sancto, quique dedisti eis remissionem omnium
bus totam lerram rigare praccepil. Qui le in deserto9 peccalorum, lu , Domine, inmitle in eos Spiritum
amaram, stiavitate indita, fecit esse potabilem, ctt sanctum tuum ParacJitum, et da eis Spiriium sa-
sitienti populo de petra produxii. Benedico le et perr pientiae et intellectus, Spiritum consilii et fortitudi-
Jesum Cliristum Filiilm ejus unictim Dominum nonis, Spiritum scienliae et piclatis. Adimple eos Spi-
strum. Qui te in Chana Galileaesigno ammirabili sua_, riiu timoris Dei in nomine Domini uostri Jesu Cbri-
poienlia converlit in vinutn. Qtii pedibus super lee sii, cum quo vivis et rcgnas Deus semper cum Spi-
ambulavil, eia Johannein Jordanein lc baptizalusesl. ritu sancto, per omnia saccula saeculorum.
Qui le una cmn sanguine de latere suo produxit, ett d Resp. Amen.
discipulis suis jussit ut credeiiies baptizarenlur ini Postea signai eos in fronte de chnsmale dicens :
te, dicens: Iie, docete omnes gentes, baptizantes eos5 III Signum Chrisli in vitara aeternara
in nomine Palris, ctFilii, etSpiritus saucti. Hesp. Ameu.
Hic sensum mulabis. Pax tecum.
Haecnobis praecepta servanlibus, tu, Detis omni- Hesp. Et ciiin spiriln luo.
potens, clemens adesto, tu benignus aspira. Tu lias3 Inde vero cum letania ascendil ad sedem suam, et
simplices aquas tuo ore beriedicilo, ut praeter natu- dicit:
ralein emundaiioiiem, quam lavandis possunt adiii- Gloria in excelsis Deo.
bere corporibus, sint etiam purificandis mentibusi XLV.
efficaces. ORAT.ET PREC.ADMIS.
Descendat in banc pleniiudinetn fonlis virtusj s in nocte.
Spiritus tui; et totam luijus aquaestibstantiam b re- Omnipolens sempiterne Deus, qui banc sacraiissi-
generamli fiecundet effecui. Hic omnium peccalo- mam noctein per universa mundi spatia e gloria
rum roaculae deleanlur. Ilic natura ad imagincmi dominicae resurreclionis inlustras, conserva in nova
tuam condila, et od honorem sui reformata princi- familiaetuae progeuie sanclificalionis Spirilum, quem
pii, cunclis velusiatis squaloribus emundetur. Ut dedisti, ut, corpore et nieiite renovali, purain t.ibi
cmnis liomo hoc sacramenlum legeneratioiiis in-. L C auimam et purum pectus semper exhibeant. Per
gressus, in vera innncentia nova iiifantia renascatur. Dominum.
Per Doiniiiiiin nostrum Jesum Cluistuui Filium Deus, qui hancsacralissimam noctem gloria domi-
tuuni, qtii venlurus est in Spiritu sancto judicare nicae resurrectionis inlustras, conserva iu nova fa-
vivos.et mortuos et saeculum per lgnem. miliae luae progenie adoptiouis spiritum,.quem deui-
lnde bcnedictpfonte, baptizas unumquemquein sti, ut, corpore et mente renovati, purara tibi exhi-
ordinc suo, c sub his inlerrogalionibus : beant servitutem. Per Dominum
Credis in Deum Patrera omnipoteiuem ? Secreta.
Resp. Credo. Snscipe, quaesumus, Domine, et plebis luacettuo-
Crcdis et in Jesum Christum Filium ejus iimcuni, rum hostias renatorum, ut el confes-ione tui nomi-
Doniiniiiii hostruin, nalum, et passum ? nis et baplismate renovaii, sempiternam beatiiudi-
Resp. Credo. nem consequantur. Per Dominum.
Credis et in Spirilum sanctiiiii, sanclam Eccle- Item alia.
siam; remissionem peccatorum; carnis resune- Suscipe, Domine, preces populi tui cum oblalio-
clionem? nibus hostiarum, ut paschalibus initiata mysteriis
" ad aeternitatis nobis
llesp. Credo. medelam, le operanle, profi-
D-in_. per singulas vices mergis eumlertio in aqua. ciaut. Per Domiuum.
Postea cutn ascenderil a fonte infans signalur a pre- __^ Et jiisiiim esl, aequiim et salutare. Adest
-^ enim nobis
tbylero i» cerebrq de chrismale, his verbis: optalissimum tempiis, et deside-
Deus, omnipotens Paler Domini nostri Jesu Chri- ratae noctis lumeii advenit. Quid enim majus vel
sti, qui le regeneravil ex aqua et Spirilu sancto, melius inveniri poleril, quam Domini resurgentis
qtiique dedit -ib> remissionem omnium peccaioruin, praedicare virtutem? Iiic uarnque inferorum clau-
ipse le linit chrisma salutis in Christo Jesu Domino stra disrumpens,' clarissima nobis hodie suae resur-
nostro in vitam aelernam, rectionis vexilla suscepil, atquehominem, remeans,
» Apud Pameiitim: perfectw 6 Lege: gloriosm. — Sed perperam. Correcium
b Ita correctuni ex Pamelio, cum in Exemplarii lamen ex Pamelio.
legaltir: regenerandis. f Lege : carissima. — Nos emendavimus ex Pa-
c Sic emen lavimus, nam Exemplar mendose ba melio, apud quein legitur : ciara vexitta suscepH
-
liet iub has inierrogutionei. Meudosein Exemplari scriptum : carissimam.
d liesp dele.
IU5 LIBER PRIMUS. ;; Hi.
invidia iuimici dejcclnm mirantibus inlulit astris. A ---. Teqnidem oruni tempore, sed in boc prieci-
0 noctis islius mystica ct veneranda commercia ! pue die lauclare, benedicere, et praedicafe,
0 sanctae"malwisEcclesiaepia sempiterna bencficia! quod pascba nostrum immolatus est Cbrisius. Per
Non vult habere quod perimal, sed cupit invenire quem in aelermim vitam filii lucis oriuntur, fidelibus
qund rediinai.ExiiltaviiMaria insaeraiissimo * puer- regni caelestisatria reserantur, el beati Jege com-
perio. Exullal Ecclesia in liliorum suoriim geoera- mercii diviuis bumana mtilaniur. Quia nostrorum
lionis specie. Sic lons ille beatus, qui dominico la- omniiim mors cruce Cbristi redempta est, et in re-
lere b circumfulsit, moles excepit viliorum, ul his surreciione ejus omnium vita resurrexit. Qtiem in
sacris altaribus vitales escas perpetua vita conferat susceptione mortalitatis Deum majestalis agnosci-
renatorniii. Et ideo cum angelis. mus; et in divinitatis gloria Deum et homiiictn con-
~_. Te quidem omni tempore , sed in nac po- (ilemnr. Qui mortem nostram, moriendo, deslruxil,
'V:L-' lentissiir.a nocte
gloriosius praedicare, cum et vilam, resurgendo, restituil Jesus Cliristus Do-
Pascha. nosirum immolatus est Christus. Ipse enim minus noster. Et ideo cum angelis.
verus est Agnus qui abslulil peccata mundi; qui Infra aciionem, ut supra in nocte sanclu.
morlein nostram, moriendo, deslruxit, et vitam, re- Sequilur :
surgendo, reparavii. Propterea profusis pascbalibus "* Poslcommun.
gandiis tiitus in orbe tcrrarum mundiis exultat. Sed Omnipotens sempiterne Deus , qui ad aetcrnam
el stipeniie virttites atque angelicae concinnnt pote- vilam in Clirisli resurrectione nos reparas, custodi
slales hymnum gloriae luae, siue (ine dicentes.
opera misericordiaa tuaj, et suavilatem corporis et
lnfra aclionem. saiigtiinis Domini nnsiri Jesu Clirisli Unigenili Fi-
Communicantes, et noctera sacratissimam cele- lii lui nostris infmide pectoribus. Per Dominum.
brantes resurrcctionis Domini nostri Jesu Clirisli
XLVH
secundura carnem. Sed ct inemoriam.
INCIPIUNT TOTIUS ALD_!
hem inlra c action.
orat. el preces.
Ilanc igitur oblationem. servitulis nostrae sed ct
cunctoelamiliae lu r, quam tibi oflerimus pro his FEBIASECUNDA.
quoque, quos regenerare dignatus es ex aqua el Spi- Paschale mysterium recensentes, aposlolortim,
ritu sanclo, tribiiens eis remissionem omiiimn pec- Domine, beaiorum precibus foveamur, quorum nia-
catoruin, ut invenires eos in Cbristo Jesu Domino gislerio cognovimus excqiieiidiim. Per.
noslro, quaesumus, Domine, placalus accipias. Pro Deus Ecctesiae tuae redempior atque perfector,
quibus majestati tuae supplices fundimus preces, ut fac, quaesumus, ut apostolnrum precibus paschalis
nomina eorum ascr.lii jubeas iu libro viventium ; sacramenti dona capiamus, quoruin uobis ea tribui-
diesque nostros. sti magistetio praedicare. Per.
Poslcommun. Secreta.
Praesta, qtiaesumus, omnipolens Deus, ut divino Sacrificia, Domine, paschalibus gaudiis immola-
munere saiiati, et sacris mysleriis innovemur et inos, quibus Ecclesia lua mirabililer icnascitur et
moribus. nutiitur.
Iiem alia. __ Nos precari clemenliam luam, ut ad cele-
_>-i-.)
^— brandum digne pascliale
Concede, quaesumus, omnipolens Deus, ut pa- mystcrium, beato-
schalis perceptio sacramenli coutinuaia iu nostris ruin aposlolorum prccibus adjuvemur, et quorum
menlibus perseverel. Per. praedicalioite liaec credenda suscepimus, eorum
XLVI. palrociniis fideliter exequamur. Per Cbristum Do-
DOMINICUM PASCH_!. miuiim.
Deus, qui per Unigeuitum luutn aeternilalis nobis Jnfra aclionemul supra in nocte sanclu.
nditum, devicla morte, reserasti, da nobis, quaesu- -. i Sequilur :
nius, ut qui resurrectionis dominicaesolemuia coli- Postcommun.
mus, per innovationem tui Spiritus a morte aniinaa Implealiir in nobis, quaesumus, Domine, sacra-
resurgamus. Per Dominum. meiili pascbalis sancta libalio, nosque de terreuis
Deus, qui nos resurrectionis dominicac annna affeclibusad Cieleste transferat itistilulum. Per.
soleinnitate laeiificas, concede propitius, ut per XLVIII.
leroporalia fesla quae agimus pervenire ad gaudia FERIATERTIA.
aeterna mereamur. Per Dominum. Deus, qui pascbalia nobis retnedia cnnlulisli, po-
Secreia. pulum tuum cacleslidono prosequere, ut inde post
Suscipe, Domine, propiiius munera famulorum in perpetuum gaudeal, unde nunc temporaliter exul-
luorum, ut confessione tni nominis et baplismale lat. Per.
renovali, sempiternam beatiiudinem, cousequanlur. Deus, qui solemnitate paschali caelesiia mundo
Per Dominuni. remedia benignus operaris, annua festivitalis hujus
0 Perpersm in Exomplari : puerperi. c Lcgc : aclionem.
b Lege: eircumfuf.rir.
1)15 t SACRAMENTARIUMGELASIANUM. llifi
dona prosequere, ut observanlia temporalis ad vitam A A fac eos gaudere propitius de stiorum venia peccato-
proliciat sempiternam. Per. •um. Per.
Secrela. Deus, qni humanam natnram supra primae origi -
Hostias, Domine, quaesnmus, placatus adsnme, nis * praeparas dignitatem, respice ad pietalis tuae
quasetprorenatornm expiatione peccati deferimus, ineffabile sacramentum, ut quos regenerationis my-
et adceteralione cadestis auxilii. Per. steriis dignatus es iiinovare, in his dona tuac perpc-
_^ Per Cbristum Dominum nostrum. Qui obla- tuaegratiaehenedictionisqiic conserva. Per Dominum
"^*—' Uone sui, remolis sacrificiis carnalium victt- nostrum.
marum, seipsum tibi pro salule nostra offerens, Secrela.
idem sncerdos et sacer Agnus exhibuit. Quem lau- Concede, qtiaesumus, Domine, semper nos per
dani. baec mysteria pascbafia gratulari, ut continua nostrae
Jnfra actionem, ut supra in nocle sancta. reparationis operatio perpettta noliis fiat causa laeti-
Sequitur: liae. Per Dominum nostrum.
Postcommun. Qnia vetiistate destructa, renovanlur universa
^T--.
Adesto, Domine, quaesumus, nostrae redemplionis *sa-J dejecta; et vitae nobis in Clirislo reparatur
» afleciibus, ut quos sacramentis aeternitatis insti- " inlegritas. Quem laudant angeii
tuis, iisdem protegas dignanter aptandos. Infra aclionem, ut supra in nocle tancta.
Dignenos tuo nomini, quacsumus, Domine, famu- Sequitur:
Jari salutaris cibus et sacer polus instiluat, ut reno- Postcommun.
vationem cundilionis humanae,b quaemysterio con- i Ptirificalo, Domine, qtixsumus, mentes noslras
tinet, in nostris jugiter sensibusc operentur. benigims, et renova caelestibus sacramenlis, nt con-
XLVlllI. sequenter et corporum praesens pariter et (uturuni
FERIAQUARTA. capiamus auxilium. Per.
Deus, qui pro salute mundi sacrificium pascbaJe LI.
fecisli, propitiare supplicationibus nostris, ul inler- FERIASEXTA.
pellans pro nobis ponlifex summus, quos per id Deus, qui ad coileste regnum nonnisi renatis ex
quod noslri est similis, reconciliaiur, per id cjuod aqua et Spirilu sancto pandis inlroitum, auge scm-
tibi est aequalis, absolvat, Jcsus Chrislus Dominus per super famulos luos gratiae tuae dona, ut qui ab
noster. Qui tecum vivil et regnat. omnibus sunt purgati peccalis, a nullis fraudentur
Deus, d qui onines in Cbristo renatos genus e re- p promissis. Per Dominum.
gium et sacerdniale fecisti, da noliis et velle et Deus, qui credentes in le fonte baplismatis lnno-
pnsse quod praecipis, ut populo ad aeternilalem vo- vasli, banc renalis in Cbristo concede cuslodiam, ut
cato una sit fides cordium ct pietas aciionum. Per. nullo erroris incursu graliam luae benedictionis
Secreta. amitiant. Per.
Suscipe, qnaesumus, Domine, hosiias redemtio- Secreta.
iiis humanae, et salutem nobis mentis et corporis Pascbales hoslias recensentes, quaesumns,Domine,
operare placalus. Per Dominnm nostrum. ul quod frequentamus, actu, comprehendainus effe-
_-_. Circumdantes allaria tua virlutum , et in ip- clu. Per.
"^J—^sius
Agni immaculaii agnitione gloriantes^, -_-. Per Christum Dominum noslrum. Qni secun-
qtii seipsum pro nobis obtulit immolandum, ut cor- *>a--' dumpromissionissux incommulabilem verila-
pore ejus ' in sanguine, quo a peccatis redempti iem,cceleotisPoniifexfactusinaelernum,solusomnium
sumus, ad aeternam vitam sacrificiis caeleslibus pa- sacerdotum peccaii remissione non eguit: sed poiius
scamur. Per Chrisium Dominum. peccaium mundi idem verns Agnus abslersil. El ideo
Infra actionem, ut supra in nocle sancta. cum angeiis.
Sequilur: ..
I) Infra aclionem, ul supra in nocle sdncta.
Pottcommun.
Sequilur :
Adesto, Domine, qiiaestimus,nosirae redemtionis Postcommun.
affectibus, ut quos sacramentis aeternitaiis instiiuis, Immorlalitatis alimoniam consccnti, quaesnmus,
• iisdem protegasdignanler aptandos. PerDominum Domine, ul quod ore percipimus, mente seciemttr.
iiostrum. Per Dominum.
L. LII.
FERIAQUINTA. FERIASEPTIMA.
Deus, qui mulliplicas sobolem h renascentium, Dens, qui nos cxulianlibtis animis Pascha liitim
« Lege: .e.ffeclibut. c Legi:: regnum.— Sed minus rccte. Correclum
b Lege : que. — Ambrosiana missa in die sancto cx Pamelio, ibidem.
Paschae, apud Pamelium, habet, quam. ' Insanguine. Lege : el sangnine.
• In Ambrosinna missa : operetur. e Lege : tsrfem.
d Sic emendavimus ex Pamelio in oratinnibus h Lege : renatcentum.
post Dominicamin Albis. ln Exemplari cnim meu- • Ambrosiana missa in die Pasclia liabet: reparas,
dose lcgiuir :. omnes qni in. i Lcge : Purificatio. —Perperam lamen.
HI7 LIBER PRIMUS. H.8
celebrare Iribuisti, fac, qti,-Siimtis, nns el tempnra- X LIV.
libus gatidere snbsidiis, el aetcrr.itaiis effeclilins gra- ORAT.ETPRKCES
lulari. Per Dominum. de Pasclia annotina.
Deus innocenliat re-tiiulor et amatnr, dirige ad te Deus, per cujns providentiam nec praeleritorum
luoriim corda famulcrum, ut quos de infidelitatis momenla deficiunt, nec ulla superest expeclalio
lenebris liberasli, nunquam a luae veritalis luce di- ftitnrorum, tribne permanenicm peraclx, quam re-
scedant. Per. coliinus, solemniiatis effeclmn, ut quod recordalione
Secrela. percurrimus, semper in opere leneamtis. Per.
Suscipe rfmnera, qii.i-snmus, Domine, exsiiltaniis Deus, qui rcnatis fonte baptismatis delictorum
Ecclesij-', et cui causam lanti gaudii pradstitisti, per- intttilgentiamtribuisti, praesta, misericors, ut recolen-
petuuin fructum cnnced;: laeliiiin. libus liujtis nativitatis iusignia, plenam adopttonis
_^'os te suppliciler obsecrare, ut Jesu Cliristi graiiam largiaris. Per.
«^n^tJ—. . . . . Secrela.
Domuu nosiri, cujusmunerispigniisaccepimus,
manifesia dona comprehendere valeamus, et qtiae Clementiam tuam, Domiue, suppliciler exoramus,
nobis feliciter speranda pascliale coniulit sacramen- ut paschalis muueris sacramentum, quod fide recoli-
inm, adiingere mereamur resurrectionis dominicaeB mus, et spe desideramus ititenti, perpetua dilectione
firmitate. El ideo cum angelis. capiamus. Per Dominum.
Infra actionem, ut stipra in nocle sancta. __ Per Cfiristum Dominum nostrum ' redem-
«\TT*
^1—i tionis nostrae festa recolere, qnihus humana
Sequitur :
Postcommun. subslanlia vinculis praevaricaiionis exuta, spem re-
Exuberel, quaesumtis, Domine, mcntibus nostrisi surrectionis per renovatam originis s dignitalem.
pisclialis gratia sacramenti, ut « donis suis ipsi nos Ter quem majestatem.
efficial. b Per. lnfra actionem.
LIII. Hanc igitur oblatinnem f.imulortim famnlarnmqne
OCTAVAS PASCUJG. tuaruin, quam libi offerunl, annua recolenles myste-
Die Dominico. ria, quibus eos tnis adoplasti regalibus inslitutis,
quaesumus, Domine, placatus intende. Pro quibm
Dens, qui renalis baptismate mortem adimis, et supplicis preces effundimus, nt in eis et conlata
vitam tribuis sempilernam, cnncede, qtiaesiimus, ut cuslodias, b ut promissre beatiltidinis praemialargia-
quortim nunc regeneraiionis sacrae diem celebramus ris, diesque nostros.
oclavum, ita corpora eorum animasque cuSlodias, ut C Postcommun.
graliam se caiholicae fidei percipisse, pietatis luae Tua nos, quaesumus, Domine, quae sumpsimu»,
defensione, cognoscant. Per. sancta purilicenl, et operationis snae remedio nos
Deus, qui credentes in le populos gratiae lnaelar- perficiant esse ' placaius. Per Dominum.
gitate multiplicas, respice propiiius ad clectionem LV.
tnam, nl qui sacramento baptismatis sunt renati,
ORAT.ET PRECES
regni cselcstis mereantur introilum. Per
Secreta. in Parochia.
Su^cipe, cniaesumus, Dnmihe, obtaliones famitiae Deus, qui humani generis es et reparator Ct re-
tuae, ut snb luae proteclionis auxilio, et c conlala ctor, da, quaesumtis, Ecclesiam luam et nova prole
non perdant et ad aeterna dona perveniant, Per. semper augeri et devotione cunciorum crescere
__ Nos clemenliam tuam suppliciter exorare, nt liliorum. Per.
<S3-J Filitis IIIHSDominus nosier Jesus Cliristiis ,
Renovaium, Domine, fonle ac spiritus ilii potenlia
qui seusque in fiuem saeculi suis promisit fidelibus in haereditarium populnm cleincnter adlmmera, ut
adfuturum, et praesenliao corporalis ntysleriis non qui multitudine pnrgiiti sunt criminum, invisibilium
deserat, quos redemit, d majestatis suae beneficiis eiiam roereaniur copia prasmiorum. Per.
non relinquat. Et ideo cum. i Offerimiis tibi, Domine, laudes et munera; et
Infra aclionem, nl supra. proconcessis beneficiisexbibeules gratias, pro conce-
Sequitur: dendis snppliciler deprecamur. Pcr.
" Poslcommun. Nos le suppliciier exorare, nt fidelibus tuis.
__,^
**a--'
Majesialem tnam, Domine, snpptices exoramus, dignanler impendas, quo el paschalia capiant
ut quos viam fecisti perpetuaesalutis intrare, nullis saCramenta, el desideranier expecient k venturum,
permiltas errornm laqtieis implicari. Per. ul in mysteriis quibus renali sunt permanentes, ad
* In Amwosiana missa in Atbis legilur : Donistuis ' Parnelitis addit: e'.
ipsa not dignos efficiat. - ln margine. Al., assumpsil. — Apud Pamelium;:
b Deleper. dignilalem assumsil.
c Lege : consolala. — VUiose. Sic emendavimos. '" F.i.
d Pamelins, in pra;faiione Dominie.x2. post I'cn- ii Al., purgalos. — Sic et Pamelius.
tecosten, addit et, In margine : Secretn.
i Postcommun. Lecc ; Commitn. In margine : Al., renlura.
1119 SACRAMENTARIUMGELASIA.NUM. 1120
novaiii vitam, Iiis operautibus, perduciiulur. Et ideo A J Fac, omnipotens Deus, ut qui paschalibus reme-
cutn angelis. diis d iimovati, similitudiuem terreni paremis eva-i-
Poslcommun. mus, ad formaiu casleslis iransferamur Auctoris.
Adjuvet nos, quaesuiuus, Domine, smctuni istud Per.
pascliale mysterium, ct ut devolis hoc mentibus exe- Da, misericors Deus, ut in resurrectionc Domiui
quamur, oblincat. Per. nosiri Jesu Christi inveuiamus et nos veraciter por-
Ad populum. tionem. Per Domiiium.
Populus luus, qua-siimiis, Domine, renovata sem- Adcsto, quaestimus, e Domine, tuae adesto familiae
per exultet animaejiivenluie, ulqui anle peccaiorinn el dignanier impende, ul quibus lidei gratiam contu-
vcternoso in inoriis venerat b senio, nuiic laetetur lisii, etcoronam lirgiaris aeternam. Per.
in pristinam se gloriam restiiulum. Per. Exaudi nos, omuipotens Deus, et familiae lune
LVI. corda, cui perfectam baptismi graliam coutulisli, ad
INCIPIUNT ORAT.PASCHALES VESPERTINALES. promerendam beatiiudinem aptes aeternam. '
Deus, qui ad aelernam viiam in Clirisli resurre- Conserva in nobis, qux-iimus, Domine, misericor-
ctione nos reparas, imple pietalis tuae ineffabile sa- diani tuam, et quos ab erroris liberasti caligine,
cramentum, ut, ctitn in majestate sua Salvalor noster B I veritaiis tuae firmius inhaereie facias documeuio.
ad>eneiit, cfuos fccisli baplismo regenerari, facias Per.
beala immorlalilale vestiri. Per Dominum. 8 Snlicita, qtiaesumus, Domine, quos lavasii,
Pasclialibus nobis, quaesumus, Domiite, remediis pietate custodi, ul qui a tua-unt passione redemli,
dignanter impende, ul, terrena desideria respuentes, ttia resurrectione laelentur. Per Dominum iioslrtnn.
discamus inhiare caelesiia. Per. Christianam, quaesumus, Domine, respicc plebem,
Quaesumus, omnipotens Deus, jam non leneamur el «juatn aeternis dignatus es renovare mysteriis, a
obnoxii senteiiline ditmualionis bunianae, cujus nos temporalibus culpis dignanter absolve. Per.
vinculi liaec redemplio paschalis absolvii. Per Doiui- Da, quaesumtis, omnipotens Deus, ut, qux divina
uum. sunt jugiler ambienics, donis semper mereamur cae-
Concede, misericors Deus, ut qtiod paschalibus lesiibus propinquare. Per.
exequimiir inslitutis, fructiferuin nobis omni tenipore Omtiipotens sempiterne Deus, propensius his die
sciitiaiims. Per. bus liwin misericordiam consequamur, qttibiis eaiu
Muitiplica fidem, qiuesiimus, Domine, pnpuli tui, plenius, te largiente, cognovimus. Per Dominuui.
ul cujus per le sumpsit iniiiuui, per le consequaniur Concede, misericors Deus, ut devotus libi populus
augmentum. Per. ^*- tnus existal, et de lua clemenlia
quod ei prosil in-
Praesta nobis, oronipotens Deus, ut percipientes desinenler obtineat. Pcr.
paschali munere vcuiam peccatorum, deinceps pec- Deus, qui seusus noslros lerrenis actionibus per-
cala vitemus. Per Domiuum. spicis retardari, concede, quaesumus, ut luo poiius
Deus, per quem nobis et redemlio venit, et prae- munere luis aplemur remediis. Per.
slalur adoplio, respice in opera misericordiae luae, Tribue, quaesumus, Domiue, ut illuc seniper ten-
ut in Christo renaiis et aelerna tribuatur haeredilas dat Christiana! devolionis affeclus, quo tecum esl
et vera libertas. Per. nostra substantia. Per.
Deus, qui per Unigenilum tmiiii, devicta morie, Concede, quaesumus, omuipotens Deus, utEcclesia
seternitatis nobis adittim reserasli, erige ad te liiorum lua et in suorum b firmitaie membrorum, et in no»a
corda credeniium , ut omnis geueratio adprehendat sernêr fpecunditate Letetur. Per.
ineritis quod suscipit inysleriis. Per. Largire, quaesumus, Ecclesiae tu:c, Deus, et a suis
Oinnipotenssempiierne Deus, deduc nos ad socie- semper, cl ab alienis abstinere delictis, ut ptira tilii
lalem caelestiuin gaudiorum , ut Spirilti saucto rena- mente deserviens, pielatis tuae retnedia sine cessa-
los regnum luuni tribuas introire; atque in c ea ,. lione percipiat. Per Dominum.
pervenial humiliias gregis, IIIIOprocessil fortitudo LVII.
Pastoris. Per. ORAT.ET PRFX.
Deus, qui renatis per aquam et Spirilum sanclum DominicuiHposl octabas Pusclim.
caelestis regni pandis inlroilum, atigc super famulos Deus, qui in Filii tui humilitale jacentem IIHIIKIIIIII
luos graliani, qiinin dedisti, ul qui ab omnibus sunl erexi-li; laeliliam concede, ut quo> pcrpetuae ' eri-
purgati pcccatis, a nullis priventur promissis. Per. puisii casibus, guudiis facias sempiteniis perfrui.
Dele, qiiaesumus, Dominc, conscriptum peccati Per.
lcge chirographiim , quud in uobis pascltali mysierio Deiis, in cnjiis pnrcipuis mirabiiibtts est humaiia
per resurrectionem tui Filii vacuasti. Per. reparatio, solve opera diabuii, et monifera peccati
0 Al., veterno. Dominefamitimluw.
b Al., s.niuni. ' Per.
c AI., ea. * Pamelio : sotita.
d lla emendavimus ex ,namelio; tiain in Exemplari b Lege : infirmitate. — Quia pcrperam, ila corre-
corritple legiiur : innovatti. ctum ex Pamelio in feria 5 iu Albis.
* Apud raaielium, in feria 6 post Pasciia habelui : 1 Iiunarg.: AL, morlti.
ll'j| LlilER PRiMUS. 112-
vincula disrumpe, ut destrncta mnlignitate quac no- A mcrcia u.iius SummaeDivinitaiis participes cffecisii,
cuii, vinCatmisericordiaqusc redemit. Per. praesla, quacsumus, ut sicut tuam cognovimus veri-
Secrela. lalem, sic eam dignis moribus adsequamur. Per.
__ De luo munere pnstiilantes, ut tempora qui-
Renedictionein,Domine, nobis conTeratsalutarcm *^*-^ bus
sacra semper oblatio, ut quod agif mysterio, virtule post resurrectionem Dominus noster Je-
sus Cliristus cum discipulis corporaliier habiiavit,
per ficiat. Per.
Nos tibi sempcr et ubique gralias agere, et pia dcvotione tractemus. Pcr Dominum.
^^ fosicoiiimtiB.
*&--' suppliciler exorare, sic nos boni.s tuis insirui
ul consoleris ; sic praesen- Adcsto, Domine Dcus noster, ul. per haec, qnaa
sempileinis, temporalibus et purgemiir a vitiis, et a peri-
tibus refoveri, ut ad gatidia nos inausura pertlucas. fitleliier siniipsimus, d exuamur. Per Duminum nostrum.
culis omnibus
Per Chrislum Doininumnnslrum. LX.
Postcommun. DOMIN.
QIIARTA
Prtfsla nobis, omnipolens Deus, til vivifitationis posl clausnm Paschtv.
tuan gratiam consequentes, in tuo sempcr niunere Deus, a qno bona cuncia procedunt, largire sup-
gloriemur. Per Dominum. I plicibus ut cogitemus, le inspiranle, quae recta suut,
B
LVIII. el, le gubernante, eadcm ficiamus. Per.
ITESIII DOMIN. Deus, qui misericordine januani fidelibus palero
posl clausum Pascliw. voluisti, respice in nos, et miserere nostri, ut qui vo-
te donanle, sequimtir, a vil.e
Deus, qtii a errantibus, ut in viam possiut redirc, luntatis luae viam,
verilatis luaeIumen oslendis, da cuuctis qui Chri- iiunquam seinilis deviemus. Per.
stiana professione censentur, et illa respuere qtia. Secrela.
Imic inimica sunt nomini, et ea quae sunt apta se - Prasla, Domiiie, qiiaesumus, ul illius salutis ca-
clari. Per Dominum. piamus effeitiim, cujus per baec mysleria pignus ac-
Tibi pjacitam, Deus noster, populo luo iribuc vo- cepimus. Per Dominum.
__> Ut quia primum tuoe pietatis indicium est, si
lunlaiem, qtiia lunc ilti prospera cuncta praestabis, tv*-^
cum luis aptum feceris insiiluiis. Pcr Dominutn. libi nos facias loio corde sulijectos, tu spiri-
Secrela. tum nobis tanlae devoiionis infuudas, ut propitius
His nobis, Domine, mysleriis b conferat, qun ter- largiaris consequenter auxilium. Per.
rena desideria mitigantes, discamus babere cselestia. ~ Postcommun.
C Tribtte nobis, Domine, caelestismenstc virtnle sa-
Per.
__>. Per Christum Dominum nostrum. Qui huma- liaiis, et desiderarc qtiae recta suni, et desiderata
nis miscratus erroribus, pcr Virginem nasci percipere. Per. LXI.
el
dignalus est, per passionem mortis a perpetua nos
QCINTA DoHIN.
morle liberavil, ac resurreciiono sua aeternamnobis
contulit vitam. Quem laudant angeli. posi ciuusum Pasclim.
Posf.omnitm. Omnipnlens sempilerne Deus, fac nos tibi semper
Sacramenla, quae sumsimus, quaesumus, Domine, ei devotam gerere voluniaiem, et inajesiali luaesiu-
et spirilualibus nos expient alimentis, et corporali- cero corde servire. Per.
libus lueaniur auxiliis. Per Dominum nostrum Je- Deus vita fidelium, gloria humilium, bcatiturlo
sum Chrisium. juslortim , propitius suscipe supplicum preces, ut
LIX. nnimaequae promissiones snas siliunt de lua seiu-
TERTIA DOIIIN. per abundantia repleantur. Per Dominumnostrum.
posf clausum Paschm. Secreta.
Deus, qui fidelium mentes unius efficis voluntatis, E " Oblatio nos, Dorqine, tuo nomini dicaia ptirificet,
da populis luis, id amare quod praecipis, id deside-
et de die iu diem ad caelestisvitae transferat aclio-
rare quod promitiis, ul inter mundanas varielates nem. Per Domimim.
ibi nostra fixa sint corda, ubi vera sunt gaudia. _. c Tti menics nostras bonis operibus sempcr
Per.
"^3—,informes, quia sie erimus praeclari muncris
Exaudi, Domine, preces nostras, ut qtiod tui Verbi prompta sinceritale ciiltores, si ad meliora jugiler
sanctificaiione promissum est evangelico ubique
transeuiiles, paschale mysterium studeamus habcro
et
compleatur effeclu, plenitudo adoptionis obtiiteat perpetuum. Per quem niajeslaiem.
qtiod praedixit tesiificaiio veritatis. Per c Donii-
niim. Poslcommuii.
Secrela. Repleli, Dominc, muneribus sacris, tla, qira^stimus,.
Deus, qui nos per hujus sacrificii vencranda com- ul in gratiarum sempcr aclione nianeamiis. Pcr.
«Ita emendavimusex Menardo,siquidem in Exem- ' Dele Dominum.
plari mendose scrihitur : errantes ut in via posseni. d lo marg. : Al., eruainur.
1 Al., conferalur. e Al., ut.
11-3 SACRAMENTARIUMGELASIANUM. uu
LXH. A lufra acttonem.
SEXTADOMIN. Communicantes, et diem sacratissimum cclebran-
posf clausum Paschm. lcs, quo Dnminus noster Unigeniius Filius luus uni-
Deus, in te sperantium fortitudo, adesto propitius lum sibi hominem nostraj subslantiae in gloria: luae
invocationibus nostris; ct quia sine te nihil polest dextera conlocavit. Sed el memoria.
mortalis infirmilas, praesta auxilium graiiae tuae, ut Inde veromodicumante expletumcanonembenedices
in exequendis mandalis tuis, et voluntate libi et fruges novas
actione placeamus. Per Domintirn. Sequitur benedictio
Deus spei a lumiuis sincerum mentium luxque per- Benedic, Domine, et has fruges novas fabae, quas
fecta beatorum, qui vere es lumen Ecclesiae tuae, da lu, Domine, rore caelesiiel inundantia pluviarura ad
cordibus noslris, et dignam tibi oralioncm persol- maturitatem perducere dignalus es, ad percipiendum
vere, et te semper pracconiorum munere conlaudare. nobis cum graiiarum actione in nomine Domini no-
Per. stri Jesu Chrisli. Per quem haec omnia, Domine,
Secreta. semper bonusque
Hoslias noslras, Domine, tibi diealas placatus ad- Expleto ' canonem.
snme, et ad perpetuum nobis tribue b pervenire B _ Poslcommun.
subsidium. Per. Deus, cujus Filius, in alta caelorumpoienter ascen-
_. Qui Ecclesite tuae filios sicut erudire non dens, caplivitalem nostram sua duxit virtute capli-
cessas, ita non desinas adjuvare, ut reele vain, tribue, quaesumus, ut dona quae suis participi-
• faciendi cognoscanl, et
possibilitatem capiant exe- bus conlulit, largiatur et nobis. Per Domiuumno-
qtiendi. Per Christum. strum.
Poslcommun. Ad populum.
Tantis, Domine, repleii muneribus, praesia, quae- Erectis sensibus, et oculis cordis ad sublimia ele-
sumus, ut salutaria dona capiamus, et a tua nun- vantes, quaesumus ut quuein precum vota detulimus,
qnain laude cessemus. Per. adjmpetrandi fiduciam referamus. Per.
Ad populum. LXIV.
Fideles luos, Domine, benedictio desiderala con- 1TEHALIAHISSA.
firmet, quaeeos et a lua voliiniate nunquara faciat Adesto, Domine, supplicationibus nostris, ut sicut
discrepare, et tuis seraper indulgeat beneficiis gra- humani generis Salvatorem consedere lecuro in tua
tulari. Per. majesiaie confidimus, ita usque ad consummationem
LXIIL ( saeculi manere nobiscum, quemadmodum est pollici-
C
OIIAT.ET PRECES tus, sentiamus. Per.
in Ascensa Domini. Tribue, quaesumus, omnipotens Deus, ut munere
Deus, qui ad declaranda tua miracula Majesttrtis > festivilatis hodiernae illuc iiliorum tuorum dirigatur
post resuireciioneni a morluis hodie in caelos, apo- intenlio, quo in luo Unigenilo tecum est noslra sub-
stolis adslaniibus, ascendisti, concede nobis luae! stanlia. Per.
pielalis auxilium, ut secundum tuam promissionem,, Secreia.
et tu nobiscum semper in terris, et nos lecnm in Sacrificia nos, Domine, immaculala purificent, et
caelovivere mereamur. Per. mentibus nostris supernae graliae dent vigorem. Per
Prasia, quaesumus, omnipotens Paier, ut nost>rae ; Dominum
nientis iniemio quo d solemnitaiis hodiernae glorio- In hac praecipue die, e qua Jesus Christus Fi-
sus Auctor ingressus est, semper iniendat, et quo3 <VL-ÎJUS ,uus Oon.inus nosier, divino consum-
iide pergit, cdnversatione pervenial. Per. tnato line mysterii, dispositionis anliquae h munus
Secreta. explevit, ut scilicel ei diabolum caelestisoperis » ini-
Sacrificium, Domine, pro Filii tui, supplices, ve- iiiicum per hominem, quem subjugarat, elideret,
nerabili nunc Ascensione deferimus, praesta, quaesu- - **
' et humanam reducerel ad superna dona substantiain
nius, ut et nos pcr ipsum his comraerciis sacrosan- El ideo cum angelis.
clis ad caelesiiaconsurgamus. Per. Infra aclionem, ut supra.
-_-. Per Christum Dominum nostrum. Qui salutili Sequitur:
"^3—^humanae subvenire
digoalus est; nascendo o Postcomtnuu.
eienim, nobis donavit gloriam, patiendo diabolumn Tribue, quaesumus, Domirie, ut pef hace sacra,
vicit, resurgeudo a mortiiis vilaeaelernaeaditus prae-
:- quae sumpsimus, illuc tendat nostrac devotionis affe-
stilit, ascendendo ad Patrem cxlestes januas * repa-- cius, quo tecum est nosira substanlia. Per Domi-
ravit. Quem laudanl angeli. num.
« In marg., lumen. ' Lege : bon. usque expleto Canone.
b Al., provenire. s Lege : quo.
c ln margine : facienda. b lta emendaium ex Pamelio : Exemplar legit
o Ita correximus, nam Exemplar habet corrupte : male : manus.
tolemnilas. 5 Sic correctum ex eodem, quum in Exemplari
e lieseravit. mendose sil positum ; inimicus.
m5 LIUER PRIMUS. .._6
Ad poputum. ' Per Christum Dominum noslrum. Qui venturus es*
A
vivos et mortuos.
Da, quaesumus, omnipoiens Deus, illuc subsequi judicare
ttiofiim membra fideliuui, quo caput noslrum prin- LXVII.
cipium « prtecessit. Per Domimim. 1TEHc UIPOSITIO MANUS
d energunienum catechumenum.
LXV
011AT.ET PRECES Omnipoleus sempiterue Deus, a cujus facie caeli
Doiiim. posf Ascensa Domini. distillant, moiiies sicut cera liquescunt, terra tre-
Sancti nominis tui, Domiue, limorem pariier et init, cui patent abyssi, quem infernus pavescit, quem
amorem fac nos babere perpemum, quia nunquam omnis iraruin motus aspiciens humiliatur, te supplex
toa gubernalione destitues, quos in soliJiiate luaa deprecor, Dominator Domine, ut invocalione nomi-
tlileclioiiis institues. Per. nis lui ab hujus famuli lui vexatione iniinicus con-
ac sinceris manere ftisus abscedat, e el ab liujus possessione aniraa libe-
Deus, qu'ue rectis pectoribus
'
adseris, da nobis tua gratia lales exislere, in quibus rata ab Auclore suaesalutis recurrat, liberalorem-
habiiare digneris. Per Dominuin. qtie s suo, diabolico fcetore depulso, et odore
Secreta. . suavissimo Spiritus sancti percepto, sequatur. Per
Oblalio, Domine, tuo nomine drcanda purilicet, et LXVIIL
de die in diem ad cacleslis vitae iransferat aciionem. ITESI ALIA
Per Dominum nostrum. pro parvulo energumeno.
Cujus hoc mirilicum opus ac salutare mysle- Domine sancte, Pater omnipolens, aeternc Deus,
">^-' rium fuit, ut perditi dudum atque prosirati de virtutem tuam tolis exoro gemitibus pro litijus n
diabolo et mortis aculeo ad hancgloriam vocaremur, diabolo oppressa infantia, qui eiiam imlignis inter
quia nunc genus eleclum, sacerdotiumque regale, pressuras donas praesidium. Exurge pro infantia
populns adquisitionis , et sancta gens vocaremur. debellala, et noli diu retinere vindictam : nec ante
Agentes igilur indefessas graiias, sanclamque munifi- conspeclum tmim veniant parenluin delicta, qui nec
centiam prsedicanles, majestali tuae baecsacra defe- pro filio patrem, nec pro patre promisisii filium
rimus, quae.nobis ipse salutis nostrae auctor Christus jndicare. Auxiliare, quaesnmus, inimici furore ve-
iuslituit. Quein laudant angeli. xato, ne SHI3 baptismate facias ejus animam a dia-
Poslcommun. bolo possideri, sed poiius lenera aetas, malignis op-
Sumplis muneribus, Domine, quasstimus, tua fre- pressionibus libera, tibi referat gratias sempiternas.
queniatione myslerii crescat uostrac saluiis affectus. C ( Per Dominum nostrum Jesum Chrislum. Qui ven-
Per Dominum nostrum. turus esl judicare vivos et moriuos el saeculum.
Ad populum. LXIX.
Benedic, Domine, familiam tuam in C-leslibus, ct ORAT.SUPERCATECIIUMENUM
reple eam donis tuis spiritalibus : concede eis chari- infirmum.
tatem, gaudium, pacem, palientiam, bonitaiem, 111:111- Famtilum luum, Domine, ad tui baptismi gratiam
suetudinem, spem, (idem, continentiam, ut repleti recurrentcm, respicere et conservare dignare, ut in
omnibus b castitalem donis litts, desiderantes ad le ttii nominis signo, quicquid in eo per originalis pec-
pervenire mereaniur. Per Dominum nostrum. cati transgressionem pccnae obnoxhim diabolus de-
LXVI. tinebat, sacri fontis indulgentia resolvatur, veteri.
SABBATO PENTECOSTEN bominis excubias deponat, et novae vitae indulus
celebrabis baptisinum, sicut in nocte sanctae ainictu resurgat. b Omnes nequissimi spiritus ab eo
Paschae. venena depetle, et salutari baptismi tui gratia adim-
ASgroianticaiechumenoimposiliomanuum. ple, ul lui muneris perceplione in l auieruam vilam
Innuiueras medelae tuae curas deprecamur, Do- valeat exultare. Per Dominum.
mine, sancte Pater, omnipoiens aeterne Deus, quas D I LXX.
dislribuit humanis infirmitaiibus Chrislus : erige Si fuerit baplizandus, accedens sacerdos dicit ei
famulum luum aegritudinis languore depressum; et orationem, el Symbolum, el catechizai eum his verbis,
omnem sensum ejus dignare luis visitafionibus re- imposiia manu capiii ejus ; deinde.dicit hanc oralio-
fovere, quatenus adoplionem tuam possit cuin gau- nem super eum : Nec le lateat, Salanas. Sicut scri-
dio sanitatis percipere. ExpeJle itaque ab eo cuncta pium est in Sabbato.
contrari-i valetudinis tela, ul ad gratiam tuam gra- Te, Domine, supplices cxoramus, ut visitatione
danler occurrat. Releva quem redimerc gloriaris, ut tua sancta crigas ad le bunc famulum tuum, ne ad-
baptismi sit in illo palma non morlis, et gloriosum versario iiceat usque ad lentationem animae perve-
semper bajulet, quod accipit, signaculum crucis. nire, sed, sicut in Job, lerminum pone, ne iuimicus
« In margine: Al., que. ' Ad Auctorem.
b Redundat casliiatem. _B Siti.
c Lege : imposila. h Omnia.
d In marg. super. 1 t_\.,a'terna vila.
• Ut.
1125 SACR\MENTARIUMGELASIANUM. 1!_8
de anima liujus sine rcdemptione baptismaiis inci- A Epliphelha, quod e.t : Adaperire in odorem stia-
piat triumpliare. Differ, Domine, exittim morlis, et vitatis. Tu aulem efftigare, diabole, adpropinquabit
spatium vilae distende. Releva quem perducas ad enim judicium Dei.
baptismi sacramentum, ne redempiioni tuae inferas Deindelangit ei pectus el inter scapulas de oleoexsr-
damnum. Tolle occasionem diabolo iriumphandi, et cizalo sub his inlerrogationibus :
reserva quein Iritimphis a comparis Clirisii, ut sauus Abrenuntias Satanae?
tibi in Ecclesia tua gratia !:a|>lismalis renascatur Itesp. Abrenumio.
fjctnrus cuncta quae pelimus. Per. Et omnibus operibus ejus?
LXXI. /i.cp. Abreniiiiiio.
ITEMADCATECIIUMENUM Et omnibus poropis ejus ?
ex pagano faciendum. Itesp. Abrenuntio.
Genlilem hominem cum susceperis, in priniis cale- LXXlll.
chizas eum divinis sermonibus, el das ei monita, quem- Cum aulem expolialur infirmns
admvdum po_lcognitam veritnlem vivere debeat. Post benedicit fonlem.
hmcfacii eum catecliumenum: exsufftasin faciemejus,
Incipil ordlio.
el facis ei crucem in fronle; imponis manum sttper ca- B f_ Exaudi nos, omnipoleus Deus, et in htijtis aquae
put ejus his verbis: stibslantiam tuam immitle virlutem, ut abluendus per
Accipe signum crucis lam in fronte, quam in cor- eam, et sanitatem simul et vilam niereatur acter-
de ; sume fidem caelestium praeceptorum; lalis esto nam. Per.
rnoribus, ut templiim Dei esse jam possis. lngres- Item benediclio aqnae
stisque Ecclesiam tici evasisse le laqueos moriis ad succurrendum.
li'lus agnosce. Uorresce idola; respue simulacra; Exorcizo te, creatura aquae, per Deum vivum, per
cole Deum Patrem oinnipotentem, et Jesum Cliri- Deum sanctum, per Deum totius dulcedinis creato-
siuni Filium ejus, qui vivit cuiii Patre, el Spiriiu rem, qui le iu priucipio verbo separavit a terra, el
sancto, per omnia saecula saccutorum. in quatuor fluminihus divideus, totam lerram rigare
Seqnilur oiratio. praecepit. Adjuro te, per Jesum Christum Filium
Te deprecor, Domine sancte, Patcr omnipotens, ejus unicum Dominum nostrum, ut efficiaris in eo
nlerne Deus, ut liuic famulo luo, qui i;i saeculi hu- qui in lc baptizandns erit fons aquae salientis in vi-
jtis nocte vagatur iiicerlus et dubius, viam veritatis el tam aelernam, regenerans eum Deo Patri, et Filio,
-gniiionis luaa jubeas demonstrarii, quatenus, rese- el Spirilui sanclo. Qui veiilurus eslin Spiritu sancto
ratis oculis cordis sui, le unum Deiim Patrem in Fi- : * judicare vivos et mortuos et onine saeculum per
lio, et Filium in Paire cum sanclo Spiritu recqgno- ignem.
LXXIV.
scat, alque hujus confessionis fritctum et hic et ini
luluro saeculo percipere nierealur. Per. ITEMALIAADSUCCURRENDUM.
lnde vero posfr/uam gustaverit medicinam salis, el, Adesto, Doinine, luis adeslo muueribus, ut quod
nostro est gerenduin servitio, luo impleatur auxilio.
ipse se signaveril, benediciseum his verbis :
Domine saucte, Paier omnipotens, aeterne Deus, Per Dominum.
b in Sequilur benediciio.
qui es, et eras, permanes usque finem, cujits Domine sancte, Pater omnipoiens, aeterne Dens;
origo nescilur, nec finis compreliendi potesi, te,' aquarum spirilalium sanctificator, le
invocamus liunc famulum suppliciter de-
Domine, supplices super ut ad.hoc ministerium humilitatis noslrae
et con-" precamur,
tuum; quem liberasti de errore gentilium respicere et super d has abluendis aquis et
digneris,
versalione lurpissima. Dignare exaudire eum qui vivifieandishominibas
praeparaiasangelumsanclitatis
tibi cervices suas bumiliat; pcrveniat ad lavacri
emittas, quo peccatis vilae prioris ablutis, realuque
fontem, ul renatus ex aqua et Spiritu sancto, expo-
" deterso, purum sancto Spiritui habitaculum in rege-
liatus veterem hominem induatur novum, qui se-
D neratis procuret. Per Dominum nostrum.
cundum te creatus est; accipiat vestem incorrupiam
et immaculalam, libique Domino noslro servire me-\ LXXV.
ITEHALIABENEDICTIO.
realur. Per Dominum.
LXXll. Exorcizo te, creatura aquce, in nomine Dei Patris
ITEMADSCCCURRENDUM omnipotentis, et in nomine Jesu Christi Filii ejus,
c infirmum catechumenum. et Spirilus sancti. Omnis virtus adversarii, onmis
Si baptizandus [uerit, accedenssacerdos dicit superi- incursio diaboli, omne phantasma eradicare el effu-
eum oraliones qum suprascriplm sunl; et tradit ei !t gare ab hac creattira aquae, ut fiat fons 6 salienlis
Symbolumet Oralionem; et calcciiizaleumhis verbis : in vitam aeternam; el ' cum baptizatus fuerit, fiat
Nec 10 laleat, Salanas. El reliqua sicut super in nocte e templum Dei vivi in remissione p.ccalorum. Per
sancla scriplum cst. Inde saliva oris sui cum cliaito o Dominum nostrum Jesum Cliristum, qui venturus
tangil nares el aures; el dicil ei: est judicare vivos et saeculum per ignem.
* Lege : compares. d Al., ariuas abluendis el viviHcandit.
b Al., ef e Al., snlicns.
c Lege : infirmo ca-hecnmeno. ' Al., qui ex ea.
H_- LIBER PRIMUS. 1130
Ei anlequamperfundat «nm aqua, inlerrogas eum A j LXXVI.
vtrba Symboti, el dicis : ADSICCURRENDUM
Credis in Deum Patrem omnipolentem? Benedictio oleo exorcizali.
Resp.Credo. Exorcizo te, crealura olei, per Derim omiiipoten-
Credis ef in Jesum Christtim Filium ejus uiiicum lem, qui fecit caclum et terram, mare et omnia qttaa
Domiriumnostrum, natum et passum? in eis sunt. Omnjs virtus adversarii, omnis exercilus
Resp. Credo. diaboli, omnis incursus, omne pbantasma Satanas
Credis et in Spiritum sancttim, sanctam Ecclesiam, eradicare et effugare ab bac creatura olei, ut fiat
remissionetn peccaiorum, carnis resurrectionem 1 omnibus qui ex eo ungeudi sunt in adoplionem filio-
Respondet: Credo. rum per Spiritum sanctum, in nomine Dei Patris
Et cum interrogas, per singutas vices mergit eurn omnipolenlis, et in charilate Jesu Chrisli Domini
terlio in aqua. Postea cum ascenderit a fonle infans nostri, qui venlurus est in Spiritu sancto judicaro
tignatur apresbytero in cerebro de chrismale , his vivos et mortuos et saeculum per ignem.
vertfit: LXXVII.
Dcus omnipotens, Pater Domini nostri Jesu Chri- Oralio per singulas lectiones
sli, qui le regeneravil ex aqua et Spiritu sancto, ' In Sabbalo Pentecosten.
quique dedit tibi remissionem omiiium peccatorum, Da nobis, quaesumus, Domine, per gratiam Spiri-
ipse te lineat chrismate salulis in Christo Jesu in tus sancti, novam tui Paracliti spiritalis obsenvantiae
vitam aeternam. disciplinam, ut menies noslrae, sac.ro purgatae jejti-
Reip. Amen. nio, cunciis reddanlur ejus inimeribus aptiores. Per
PdtXeasi fueril obiala, agendm sunt missm, et com- Dominum nosirum.
municat; tin aulem, dabis ei tantumtacramenla corporii Sequilur leclio in Genesis.
et tanguitiit Chritii, dicens : Omnipolens sempilernc Deus, indeficiens lumen,
Corpus Dbniini nostri Jesu Christi sit tibi in vi- qui Spiritum tuum sanctum, cum super aqtias in
tam __ern_m. mundi creationis exordio ferrelur, humanae decla-
Et dal ei orationem iia dicens : rasli salutis auclorem, praesta, quaesiimus, ut idem
veritatis Ecclesiae tuaedona multiplicet. Per
Omnipotens sempilerne Deus, qui regenerasti fa- Spirilus
mulum tuum ex aqua et Spiritu sanclo, quique de- Dominum.
disti ei remissionem oroniura peccatorum, tribue ei Item de canlico Exodi.
continuain sanitatem ad agnosceudam unilalis tuao ri Deus, qui primis temporibus impleta miracula
veritatem, Per Dominum. novl lesiamenli luce reserasti, b quod fnare Rubriim
forma sacri fontis existeret, et liberata ptebs ab
Omnipotens ei misericors Deus, majestatem tuam
_Egyplia servitute Christiani populi saeramenta prae-
supplices deprecamur, ul famulum tuura digneris da ut omnes gentes Israelis privilegium me-
serenis aspectibus praesentari; et cui donasli ba- ferret,
«
rito fidei consecutae, Spiritus tui parlicipaiione c re-
ptismi sacramenlum, long.evam tribuas sanilatem.
Per Dominum noslrura. gnentur. Per.
Item de cantico Deuteronomii d lectione.
Deinde consignalur ab episcopo, in his verbis : Deus glorialio fideiium, et * vitae justorum, qui
Deus, omnipolens Pater Domini noslri Jesu Cliri- per Moysen famulum tuum nos quoque modutationa
sti, qui regenerasli famulum luum ex aqua ct Spi- sacri carminis erudisii, in universis gentibus mise-
rilu sancto, quique dedisli ei remissionem ornniura rkordiae tuae munus operare, tribuendo beatiludi-
peccalorum, lu, Domine, emitle in eum Spirilum nem, auferendo terrorein, ut quod praenunliatum est
sanctum luitm Paraclitum, et da ci Spiritum sapien- nd supplicium in remedium iransferatur seternum.
tiae et intellectus; Spiritum consilii et fortitudinis, Per Dominum.
Spirilum scieniiae et pielatis; adimple eum Spirilu D 1 Item __ canlko Esaim cum lectione.
limoris Dei et Domini nostri Jesu Cbrisli; et jube Omnipotens sempiterne Deus, qui per unicom Fi-
cum consignari signo crucis in yitam aeternam. Per lium luura Ecclesiae luac demonstrasti te esse cul-
eundem Bominum nostrum Jesum Cliristum cum lorem, 'utomneu. palroitem fructum in eodem Chri-
quo vivis et regnas in unilaie Spiritus sancti. slo luo, qui vera vitis est, efferentem clementer ex,-
Postea signat eum in fronle de chrismae, dicens : colens, s fructus afferal ampliores, fidelibus luis,
Signum Christi in vitam aeternam. quos velut vineam ex _Egyplo per fonlem baptismi
ifcsp.Amen. b pertutisti, nullae peccatorum spinae praevalearit, u(,
Pax lecum. . Spiritus tui sanciilicaiione muniti, perpetua fruge
Retp. El cuin spiritu luo. ditentur. Per.
Al., fttts. e AL, iiifa.
b Ambrosiana missa apud Pamelitim habet : uf el ' Vi redundal.., — Cultoremuti. Ita quoque leglt
mare. ; Pamelius.
c Al., itgenetenlur. S Al., Mf. • .
d Cicm. b Al., trantlulitti.
PATROL LXXIV. 3fl
Domine Deus virtuttim, qtii conlapsa reparas, et A nostras.sancii Spiritus salularis emundet adventus.
reparata conservas, auge populos in tui nominis Per.
sanciificatione renovandos, ul omnes qui dituuntur ^-r— Qui Sacramentum paschale consummans,
sacro baptismale, lua semper inspiralione dirigan- "^1-^ quibus per Unigeniti tui consorlium, filios
lur. Per. adoptionis esse tribuisti, per sanctum Spiritum lar-
LXXVHI. giris dona gratiarum, et sui cohaeredibus Redemplo-
ITEMINVIGILIA ris jam niiiic siipernac pignus haereditatijs impendis,
de Penlecnsten. ut tanto se c ceriius ad eam confidant esse venlu-
Ad missam. ros, quanlo in ejus participatione profecerint. Pro-
Deus, qui Ecclesiam tuam novo semper fcetu mul- pterea.
.iplicas, concede famulis luis ul sacramenlum luura lnfra aclionem, ul supra.
vivendo leneant, quod fide perceperunl. Per. Item posicommun.
Deus, cujus Spiritu totttm corpus Ecclesiae mut- Sacris cadesiibus, Domine, vitia nostra purgen-
tiplicatur et regilur, conserva in nova familiae tuae tur, ut muneribus tuis possimus semper aptari. Per.
progenie sanclificationis gratiam, quam dedisti, ut Presla, quaasunrius,omnipolens Deus, ut Spiriius d
•corpore el mente renovati, in miitate (idei ferventes B j advenicns majestatem nobis Filii tui manifestando
tibi, Domine, servire mereantur. Per. clarificei. Per eundcm.
Secreta. LXXX.
Virlule sancli Spiritus, Dominc, munera noslra ORAT.ET PREC.
conliiige, ut quod solemnitate pracsemi suo nomine Domin. Penlecoslen.
cledicavit, et intelligibile nobis faciat et telernum. Omnipotens sempiterne Deus, qui Paschale sacra-
Per. mentum quinquagiuta dierum voluisli mysierio con-
-__. Per Chrislum Dominum nostruin. Qui ascen- tineri, praesta ut gentium facla dispersio divisione
CVL~-' dens siiper omnes eaelos sedensque ad dexle- Jinguarum, ad unam confessionem tui nominis cac-
ram tuain, promissum Spirilum sanctum in filios lesti munere ° congregentur. Per.
adoptionis tffudil. Unde laetantes inter allaria tua, Deus, qui sacramento festivitatis hodiernaeuniver-
Dornine virtutum, bostias libi laudis offerimus per sam Ecclesiam luam in omni genle el naiione sah-
Ciiristum Dominum. Quem laudanl. ctificas, in totam mundi lalitudinem Spiritus tui
sancti dona diffunde, ut quod iiitef ipsa evangelicae
Infra aciionem.
Communicantcs et diem sacralissimum Penteco- praedicationis exordia operata est divina dignatio,
sten. praevenicnles, quo Spiritus sancius aposlolos C' nunc quoque per credenlium corda diffunde.
Secrela,
plebemque credentium praesenlia suae majestalis im-
Mentes noslras, quaesumus, Domine, Spiritus san-
plevit. Sed et memoriam.
clus divinis praeparet sacramenlis, quia ipse est om-
ITEM1NFRA ACTION.
remissio peccatorum. Per Dominum nostrumi
Hanc igiiur. Dicis sicut el in nocle sancla, el de, nium
Purificet nos, quaesumus,Domine, muneris prae-
crealuris benedicendis.
sentis oblatio,et dignos sacra participatione perfici it.
Postcommun. Per Dominum.
Concede, omnipotens Deus, ut K
pasclialis per- __-. Quia hodie sancti Spiritus celebramus adven
fectio sacramenli menlibus noslris conlinua perse- c<i—' ium. Qui
principiis nascenlis Ecclesiaecunclis
veret. Per Dominum. genlibus imbuendis, et Deitatis scientiam indidit
b LXXIX. et loquetam : in diversitate donorum mirabilis ope-
ITEMALITER rator unilatis, variarumque gratiarum lfibutor idem
In vigilia Pentecosten. et unus effector, et praedicantiuiri dispensator ipse
Concede nobis, Domine, praesidia militiae Chri- ljnguarum. Quem laudant angeli.
sfianae sanclis inchoare jejuniis, ul, conlra spiritales>D
I Infra aaionem.
nequitias pugnaturi, corilinentise munianiur auxiliis., Communicanles, et diem Pentecosten sacratissi-
Per. mum celebranles, quo Spirilus sanctus aposiolos
Da nobis, quaesumus, Domine, per gratiam sanctii plebemque'CredentiuriVpraeseniia suae majeslaiis im-
Spirilus ntvam lui Paraclili spiritalis observanliaej plevit. Sed et memoriam.
disciplinam, ut mentes nostrac, sacro purificalaejeju- Hanc igilur oblalionem. Dicis sicut in noclesaricta.
nio, cunctis reddantur ejus muneribus aptiores. Perr Poslcomthun.
Dominum. Sacris caelestibus,Domine, vilia nostra purgenlur,
Secreta ut muneribus tuis possimus semper aptari. Per.
, lloslias populi tui, quaesumus, Domine, miseratuss Ad populum.
intende, et ut tibi reddanlur acceptae, conscientiasi Pracsta, quacsumus, Domine, ut a nostris inenli-
Arobrosiana missa apud Pameiium scribtt : d In margine : Al., san.tas.
percepiio. _ e Missa Ambrosiana apud Pamelium babet : con-
b Lege : LXXXII.
« Lcge : secretiut. gregetur.
1153 LIBERPRIMUS. «3*
tuis et carnales amoveat Spiritus sanctus affecius, et Â Item atiter.
lllius mensis jejunia in hac ntbis sunt lielidoniada
spiritatia nobis dona potenler infundat. Per Domi-
num nostrum. tenenda; ideoque hortamur sanctam fidem vestram,
vet septima, feria jejunemus qua -
Adeslo, Domine, quaesumus, populo tuo, et quem ut quarta, sexta,
diviuis inhaerendo mandatis, propiliationem
mysieriis caelcstibus satiasti, ab hoslium incursione tenus,
defende. Per Dominum. Dei nostri perseverantia s devotae servitutis obti-
LXXXI neat. Per.
> ITEMORATIONES ADVESPEROS LXXXIII.
INCIPIUNT ORAT.ET PREC
Infra oclabasPenlecosten.
Mensis quarli.
Deus, qui discipulis luis Spiritum sanctum Para-
clitum a in ignis fervore lui amoris mittere dignalus FERIAQUARTA.
Concede nobis, Domine, praesidia militiae Chri-
cs, da populis tuis, in unitate fidei esse ferventes,
ut intuab semper manentes, et-in fide invenianiur siianaesanclis inchoare jejuniis, ut, conlra spiritales
stabiles, et in opere eflicaces. Per. nequitias b pugnaluri, contiiienliae muniamur auxi-
Omnipotens sempiterne Deus, deduc nos ad socie- ™liis. Per,
tatem caelestiumgaudiorum, ut Spirilu sancto rena- B Omnipolens et misericors Deus, apta nos lu:c,
tos regnum luum facias introire, atqtie c in ea per- propitius, voluntali, quoniam sicut ejtts praetereuti-
L
veniat liumililas gregis, quo praecessit celsitudo Pa- les tramilem, deviamus, sic integro tenore diriga-
storis.Per. mur, ad illitts semper ordinem recurrenies. Per.
Adsit nobis, quaesumus, Domine, virtus Spirilus Da nobis mcntem, Douiine, quae tibi sil placita,
sancti, d qui et corda nostra clementer expurgel, et qtiia lalibus jugiler quicquid est prosperum, miiii-
ab omnibus luealur adversis. Per Dominum. strabis. Per.
Mentes nostras, Domine, Spiritus Paraclitus, qui Secrela.
a te procedit, inluminet, et inducat in omnem, sicut Solemnibus jejuniis expiatos, i suo nos, Dotnine,
tuus proroisit Filius, veritatem. Per. mysterio congruentes hoc k sacrtim munus ellieiat,
quia lanlo nobis salubrius ' aderit, quanto id devo-
SanctiSpiritus, Doniine, corda noslra mqndet in-
lius sumpserimus. Per. .:._.
fusio, et sui roris uberlate foecundet. Per Dominum
noslrum. __-. Post illps enim laetiiiaedies, quos.ra in liono-
<>a--^rem Domini a morluis
Concede nobis, misericors Deus, ut sicule nomine resurgentis, et in <•»-
n
Patris et Filii divini generis intelligimus verilatem, _ los ascendenlis, exegimus, postquam »
percepluiH
S'M:in Spiritu sancto toiius cognoscamus substantiam G sancti Spirilus douum, necessaria etenim nobic
Trinitatis. Per. jejunia sancta provisa suut, ut pura conversationo vi<
LXXXII. venlibus, qute divinilus sunt Ecclesiae conlata, per-
' DENUNCIATIO maneant. Per Cliristuni Douiiinun nostrum.
JEJONIORI!..
Quarti. septimi, et decitnimensis. Postcommun.
Quos jejunia votiva castigant, tua, Domine, sa-
Anniversariam, fratres cliarissinii, jejunii purita- cramenta vivificent, ut, lerrenis affectibus
tem, qua et corporis adquiritur et anitiiae sanctitas, mitigatis,
facilius ccelestia capiamus. Per.
nos commonet illius mensis iiistaurala devotio.
Ad populum.
Quaria igitur et sexta feria ' solicilo convenientes
occursu, offeramusDeo spiritale jejunium; die vero Graiias tibi referat, Domine, corde subjecto tUa
Sabbati apud beatum Petrum, cujiis nos intercessio- semper Ecclesia, etcohsequentcf obtineal; et, ob-
nibus credimus adjuvandos, sanctas vigiiias Chri- sefvationes antiquas jugiter recensendo, proliciat in
stiana pi-tato celebremus. Ut per hanc institutionem futurum. Per.
Eatuiiferam peccaiorum sordes, quas corporis fra- FERIASEXTA.
gililate conlrahimus, jejuniis et eleemosynis ablua- D I L't nnbis, Domine, terrenarum frugum tribuas
nitis, auxiliante Domino noslro Jesu Christo, qui ubertalem, fac mentes nostras caelesll fertilitale foe-
cum Patrieet Spiritu sanclo vivil et regnal Deus, per cundas. Per.
-tnriia saeculasceculorum. p Fiat tua gralia, Domine, i fructuosus nostrae
Ambrosiana missa apud Pamelium Iegit : in i Apud Menardum : fuo.

'gnis-tpecie fervore tui amoris : hanc enim vocem v Exemplar habel: sacro munus. Menardus vero:
\pecieaddendam esse Pamelius censet. tacro munere.
b In eadem inissa : semper dileciione permanenies. 1 Menardo aderis.
c ln margine : Al., eo. m In Exemplari et apud Menardum scribitur: iit
d ApridPamelium, in feria 3 Pentecosies : honore.
9 Apndeumdcm : in nomine. qum.
n Alias : poslque.
' Lege; solicili. ° Redundat etenim.
s Lege: ,_<!.iicE. p lta correximus, cum Exemplar mendose babeat:
b Sic emeiidavimus
exemplar, in quo legitur: pu- Ftsnf.
gnare. i Emendavimus Excmplar, in quo male: [mcieo-
1 Lege: tetlore, sed
perperam. — Correctum ex sius.
Menardo.
1155 SACRAMIINTAIUUMGELASIANUM. H36
devolionis affeclus, qul * actu nobis proderunt su- A rum servare docuisti, quia striciis corporibu», aniinat
scepta jejunia, si luae sint placita pielati. Per Domi- saginantur; b in quo exierior homo rioster affiignur,
num. dilatatur interior. Memenlo, Domine, jejunii nostrt
Sccreta. et misericardiarum tuarum, quas peccatoribus pio
-Omnipolens scmpilerne Dens, qui non sacrificio- semper jejunantibus contutisli, ut non solum a cibis,
rum ambitione placaris, sed slutlio piae devoiionis sed a peccaiis omnibus abstinentes, devotionis libi
int-ndis, da familiae tuae spiriliim rectum, el Iiabere jejunio placeamus. Et ideo cum angelis.
cor mundum, ut fides eorum haccdona libi concilict, Poslcommun.
liumilitas oblala commendei. Per. Sumplum, quacsumus, Domine , venerabile sacra-
Postcommun. menlum, et praesenlis vitae subsidiis nos foveat et
Annue, quaesumus,onmipoieiis Deus, ut sacramen- aeternae.Per.
torum luorum gesta recolentes, e. temporali securi- Ad populmn.
lata relevemur, et erudiamur legalibus instiluiis. Proficiat, Domine, quaesumus, plebs tibi dicata
Per. piac devofionis affectu, ut sacris aclibus erudita,
Ad populum. quanto majestati luac fil gralior, tanto donis poiiori-
Fideli popnlo, Domine, misericordiam tuam pla- B I bus augeatur. Per.
calus impende, et praesidia corporis copiosa tribtio LXXXIV.
supplicanti. Per. ORAT.ETPRF.CES
, SABBATO IN XII LECT. ln Dominica octavorum Pentecosten.
'Praesta,-Domine, quaesumus, famulis tuis, talesquo Timenlium, Domine, Salvator et Custos, averte ab
nos concede fieii tuac graliae largitate, ut bolia tua Ecclesia tua mundanaesapientiae obtcctamenla > fal-
et llducialitef b imploremus, el sine-ifficullate su- laciae ut Spiritus lui eruditinne forma nobis pro-
mamus. Per. phelica ct apostolica polius instilula, quam philoso-
Da nobis, Domine, quaesumus, regnum luiwn ju- phiae verba delectent, ne vanitas mendaciorum deci-
sliliamque semper inquirere, ut quibus indigere nos piat, quos erudilio vcrilaiis intuminat. Per.
perspicis, clememer facias abundare. Per. Sensibus nostris, Domine, Spiriluin luum sanctnm
Deos, qui nos de praesenlibus adjumentis csse vo- benignus infunde, ul tibi semper simus devpti, cujus
luisti solicilos, tribue, quaesumus, ut « piis seciando sapienlia creali sumus, et providenlia gubernamur.
quse tuasunt, universa nobis salutaria condoiienlur. Per.
Per. Omnipotens et misericors Deus, ad cujus beatitu-
*
Deus, qui misericordia tua praevenisnon petcnles, dtnem sempiternam non fragilitate carnis, sed ala-
da nobis affeclum majeslatem tuiim jugiter deprc- critate menlis ascendilur, facnos atria supernae ci-
cartdi, ut pietate perpetua supplicibus poliora defen- vitatis, et, te inspiraule, semper ambire, et lua in-
das. Per. 4ulgentia fideliter introire. Per.
Deus, qui non despicis corde contritos, ct adfli- Secrela.
clos miseriis, populuin luum jejunii ad te devotione Remotis obumbralionibus carnalium viclimartim,
clamanlem, d-propiliatus exaudi, ut quos humiliavit spiritalem tibi, summe Pater, hostiam supplici ser-
adversilas adtollat reparationis tiiaeprosperitas. Per. vitule deferimus, qua. miro i et ineffaldliquemyste-
Itrm post benedictionem. rio et immotatur semper, et eadem semper offenur,
Deus cujus adorandse e potenliam Majestatis Oam- pariterque et devolorum munus, et remiineraiiiis
mas saevientis incendiuin sanctis tribus pueris in esl praemium. Per.
splendorem demutatum est, ' animarum Ecclesit» j_^ Qui cum Unigeniio Filio tuo et sancto Spi-
luae siinilibus adesto remediis, ut de gravioribus "^~} ritu unus es Deus, unus es Dominus, non in
miindi hujus adversiiatibus, propitiatique caele.sli, unius singularitate personae, sed in unius k Trini-
populus tuus ereplus exultet. Per. ,jj late substanlitc; quod enim de tua gturia, revelante
Secreta, te, credimus, hoc de Filio luo, hoc de Spiritti sanclo,
Domine Deus nosler, qui in liis potius creaturis sine differentia l discretionis sentimus. Ul in con-
qoas ad fragilitatis nostrae pracsidium condidisli, tuo fessione verac sempilernaeque Deitatis, et in perso-
qtioque - nomine munera jussisli dedicanda consti- nis proprietas, et in essentia unitas, el in majestate
tui, tribue, quacsumus, ut et vilae nobis praesentis adorelur sequalitas. Quem laudant angeli.
auxiJium, et aeiernitatis effieiant sacramenlum. Per. Poslcommun.
-__. Tibi sanclificare jejunium, quod nos ad aedifi- Laetificet nos , qtixsumus, Domine, sacramenti
*<a--' caiionem animarum ct
castigalionem corpo- veneranda solemnilas; pariterque mentes nostras
:' Alias tunc. 6 Menardus legit: nomitiimunera jttssisti dicanda.
1 Apud Menardum : impelremni. h Al., tt in.
c ln niatgine : al., pii'. — Apud slcnardiim legi- 1 Apud Pamelium leBitnr mclius : faltacia.
lur: pie seciantibus. j Eidem rectius : ineffabiliqne.
d Eidem : propiiiu» k Ita correxinius ex eodem Mendose in Exempla-
* Lege: potenlia. ri: 7'ii/iiialts.
' Lege: animubut. ' Legc : discretione.
|iS7 LIRER PRIMUS. 1138
ei corpora spiritali sanctificatioue foecundet, et ca- A supplices exoramus, ut bunc famulum tuum ad san-
Etis gaudiissemper exerceat. Per. cta tua, quae reliquerat, atria revertentem, immensa
Ad populum. benignitate suscipias, et piissima propitiatione salvi-
fices, ul qui ruinae suae lapsum * anathemando nunc
Ecelesia lua, Domine, caelesti gratia replealur Arrium, lamentatione castigat ' digne poeniten-
jugi
el crescat; atque, ab omnibus vitiis expiata, perci- liae fructus, te miseranle, perficiat. Tuo quippe re—
piat sempiiernae redemplionis augmentum, ut quod spectu salisfactionis- sumpsit inilium, luo munere
in membris suis copiosa temporum * prorogatione se jam senliat longinquitate regres-
Per deperditionis
veneraltir, spiritali capiat largilate donorum. sum; lopgius enim s ante lam conlalae fidei nega-
Dominuin nostrum. lione, quam operum praviiaie disceditur. Unde,
LXXXV. quaesumus, ut secundum multitudinem miseratio-
,- BENEDICTIO SCPEREOS num luatuin immanissima supplicis lui remittatur
Quitde Arriana ad calliolicam redeunt unitatem. impietas, et aberranlem longius ab itinere salulis
xternae tua dignetur revocare majestas. Nos aulem
Domine Deus omnipotens, Pater Domini nostri sicut in exequendis mysteriis tnis probamur indi-
Jesu Chrisli, qtii dignatus es famulos et famulas tiias B
\ gni, ila de tua sumus miseratione certissimi; et ob
ab errore et mendacio baereseos Arrianae eruere, IIQCnon audemus revertenli alque pulsanli recon-
et ad Ecctesiam tuam catholicam eos perducere, lu, cilialionis januam claudere cui ad reverlendum cor-
Domine, initte in eos Spiritum Paraclitum sanctum dis oculos lc confidimus revelasse; et licet h actioni
sapientiaa el intelleclus, Spirilum consilii et fortitu- pcenitentiae melas temporum praeficiamus, tamen
dinis, Spiriium scicntiacet pieiaiis ; cl adimple eos, quia non solum diem mortis, sed et qualitatem pc-
Domine, Spirilu limoris Dei, in nomine Jcsu Cliristi cloris ignoramus, sic eum ad spem reconciliationis-
Dei Salvaloris nostri. Per quem el cum quo est libi admitlimus, ut affectum jngis pcenitudinis non omit-
lionor et gloria in saecula saeculorum. Ainen. tat, sed perenni timore continua lamentalione redi-
vivus, et sacramentorum caelestium communione
LXXXVI. merealur esse perpetuus. Per.
ITEMPROEIS
Alia ' minore wlale.
, Qat de diversis hwresibusveniunt.
qtii hominem ad imaginem luam conditum
Sancie Pater onmipotens Deus, qui ramulum luum in Deus, id reparas quod creasti, respice propilius super
b
ab errore haereseon dignatus es eruere, et ad san- C Q hunc famulum tuum, el quidquid ignorantiae ipsiu..
ciam Ecclesiam catholicam revocare,. quaesumus te, haereiica
pravilas inrepsit, indtilgenlia ttiae pietatis
Doinine, immitle in eum Paraclitum Spiritum liiuin ut quod in ,eo diaboli fraudc commissunv
sancium septiformem, Spirilum sapienlia. et intelle- ignosce,
est, ei nequitia Arrianaa perfidiaenocuit, uon ei re-
ctus, consilii et forlitudinis, scientiae et pietatis; ad culpam, scd membrum Ecclesiae catho-
putetur
adimple famuliimtuum Spiritu timoris Dei. Per Do- iicae rcmissionis tuae clememia relormetur, ut 1 ad
mintim nostrum Jesum Chr. altaribus sacris, rccepla verilatis tuae communione,
LXXXVIL reddatur. Per.
BECONCILIATIO REIUPTIZATI ABILERETICIS. Ilem alia * minore mlale.
Deus humani generis conditor et redemptor, Deus
Oinnipotens Paler misericordiarum el Deus con- facUiram simililudinis et imaginis tuae secundum
solatioms, qui per Unigenilum tuum Dominum no- qui
sirum Jesum Christum iia regenerationis humanac diviiiiis bonitatis in id reparas quod creasti, respice
'
conseerasli myslerium, ut nec in eis qui fraudc dia- propilius super bunc famulum tuum, ul quidquid
bolicae malignitaiis a baplismi uniiate disceiliint ignorantiac ipsius necessilas bostilitaiis iniluxit, in-
nulla possit iteratione c recensendi, quia cnm d ge- J) ^ dulgentia tuae pietaiis ignosce; ul in e.o cui adhuc
niinatura sacrae legis non virtus indilae consecratio- intelligentia integra non suppeiit, nihil repuietur
nis cxcluditnr, sed injuria fidei sacramentis manen- ad culpam, scd Ecclesiae mcmbrum remissionis.
tibus inrogatur, ideo cum ad.veram matrem Eccle- tuae benignitale reputetur. Per..
siam calliolicam tui muneris aspiratione resipiscen-
lcs aposlalae rcdeunt, non quod amiserunt baplis- LXXXVIIU
mum recipiunl, sed quod in se permanenti fecerint ORATIO 1NDEU1GATIONE BAS1LIC_S- NOV_5.
eontumeliam, veracis pceniieniiae salisfaclione re- loca nomini tuo dicala sanctificas,.
Deus,.
paranlur. Hinc tuam misericordiam, Paler sanctc^ efiunde qui banc oralionis domum
super gratiam luam,
a Lege : prmrogatione. * Ate.
b Lege: hmreseorum. h Lege : actione.
' Retcindi, aul recenseri. ' In marg>, pro.
A Geminatur. i Et. -
' Analhemalizando. * Pro.
f Lcgeildum videlur : riignot. t Lege : et qniilquid..
1)39 SACRAMENTARIUMGELASIANUM. _>•..
ut ab omnibus hic invocantibus te auxilium tuae A A Prtefatio tinleaminum.
misericordiaesentiatur. Per. DomineDeus omnipoiens, sicul ab initio bommi-
Consecratiobatilicm. bus b vitalia et necessaria creasti, et quemad_-od_m
Deus sanclificationum omnipotens dominator, veslimenta pontificalia sacerdotibus, et Levitjs or-
cujns pietas sine' fine senlilur, Deus qui caelestia namenla, qute Maria texuit el fecit in nsum mini
simul et terrena complecleris, servans misericor- sterii tabernaculi fuederis, ' saiictifieare, benedi-
diam tiiam populo tuo ambulanti ante conspeclum cere, consecrareque digneris haee linteamina in
gloriae tuae, exaudi prcces servorum, ut sint oculi usum altaris lui ad tegendum involvendumque eor-
tui aperlisuper domum islam die ac nocte; bancque pus et sanguinem Filii lui Domini noslri Jesu Chri-
basilicam in honorem sancti illius sacris mysleriis sli, qui tecum vivit et regnat Deus.
Snstilutam clemeniissimus dedica, miserator inlu- Ad consecrandampatenaw
stra, proprio splendore clarifica; omnemque homi- Consecramus et sanclificamus hanc patenam ai
nem venientem adorare in hoc loco placatus ad- eonficiendum in ea corpus Domininostri Jesu Cliri-
initte, propitius dignare respicere; et propler nosli patientis crucem pro saluie nostra omnium.
men luum magnum, el manum forlem, et brachium Qui cum Palre et Spiritu sancto i qui vivil et re-
cxcelsum , in hoc habitaculo supplicantes libens I" gnat Deus per omnia saecula sacculorum.
protege, dignanler exaudi, seterna defensione con- Inde facis signum crucis de oleo sancto super pate-
serva; ut semper felices, semperque lua religione nam et dicis hanc orationem.
lactantes, eonslanter in sanctae Trinitatis fide caiho- Consecrare et sanctificare digneris, Domine, pate-
Jica persevereni. Per. nam banc per istam unctionem et nuslram benedi-
Orat. super aquam el vinum ad consecralionem clionem, in Chrislo Jesu Domino noslro. k Qui vivit
allaris. et regnal.
Creator et conservator humani generis, dator Ad calicembenedicendum.
gfatiae spirilalis, Jargitor aeternae salutis, tu * per- Oremus, dilectissimi Fratres, ut Dominus Deus
miite Spiritum luurii super viriumeum aqua roixtum, noster l calicem suum in minisierio consecralum
iit b arma virtule caclestis defensionis ad consecra- caclestis
c gratiae inspiratione sanclificct, et ad huma-
tionem bujus Ecclesiae, vel altaris perliciat. Pcr. nam benediciionem pleniludinem divini favoris ae-
Sequilur prmfatio consecralionisallaris. commodet. Per Dominum.
Primitus enim ponis super cornu allaris digilo luo Item alia.
vinum cum aqun mixlum; el asperges altare scptetnp, Dignare, Domine, calicem islum in usum mini-
vicibus; reliquum auiem [undes ad basem, et offeres sterii tui pia famuli lui devotione formatum, ea
incensumsuper allare odoremsuavissimumDomino. sanctificatione perfundere, qua Melchisedechfamuli
d Benediclio allaris. tni a>sacramenlum calicem perfudisii, et quod arte
n
Dei Pairis omnipoteniis misericordiam, dilectis- vel meiallo efficinon potest altaribus tuis dignum,
simi fral.es, deprecemur, ut hoc altare sacrificiis fiat tua benedictione pretiosum. Per.
spiriialibus consecrandum, vocis nostrae exorandus Item benediclioad omnia in usum basilicw.
offleio praesenti benedictione sanctificet, « studio Dignare, Domine, Deus oninipotens, Rex regum,
suaedevolionis imposilas hencdicere et sanctificare et Dominus dominantium, Sacerdos omnium, Ponti-
tlignetur; et spiritali placatus incenso, praccanli fa- fex universorum, per quem una cum Patre sancto-
miliaesuae promptus exaudilor adsistat. Per. que Spiritu facta sunt universa, Christe Jesu, bcne-
Benedictioaltaris, sive consecratio. dicere, consecrare, et sanctificare digneris vasa
Deus omnipotens, in cujus hnnorem altare sub haec cum hoc altari, linteaminibus, ctsterisque va-
invocatione ' tui consecramiis, clemens et propitius sis; et quemadraoduin sanclificasli officiataberna-
prcces nostrae humiliiatis exaudi, et praesta, ut in culi testimonii olim cum arca, oraculo, cherubin
hac merisa sinl tibi libamina accepta, sint graia, P 1 alosis, velis, columnis, ° candelabris, allari, argen-
sint pinguia, et Spiritus sancti tui semper rore"- leis basibus, tabulis deatiratis, hotocaustis, hostiis,
perfusa, ut omni lempore in hoc loco supplicaulis aeneo altari, cum P aeneis vasis, lenloriis, funibus,
tibi familiae tuae - auxilietates releves, aegritudines oleo unctionis, et caeteris aliis in figura nosiri, per
cures, preces audias, vota snscipias, desiderata nianus sanctorum sanctiticasti sacerdotum, ita nune
cnnfirmes, postulata concedas. Per. manens iu acternum summus Sacerdos saeerdotum
" AL, ttttff-. — Permiltil legitur aptid Menardum. ' AL, fieri decrevisli.
b Apud etimdem : armata. i Redundat qui.
c Lege : proficiat. — Menardus legit : profi- k Menardo : Qut tiuits, elc.
cianl • Apud eum lcgiinus : Calicemin utu sui nitnisfmi
d Prmfalio consecralionis. consecrandum.
' Al., ul in eo semper oblationes famulorum luo- m Al., sacralum.
rnm. 11Ita correximus; perperam enim in Exemplari:
' Menardus : lui nominis indigni consecramus. offtcii.
t Iii marg. :iAI., anxielates. 0 Lege : eandelabra, allare.
b Apua"Menardum : ufifta. P Lege cereis.
M41 LlfJER PiilMUS. 114-'
secundum ordinem Melcbisedech, ul diximus, paie- A , illaritm sanctarum, et ronfcssorum, sacris niysteriis
nam banc, et calicem hunc, et omnia instrumenta institiitum clemenlissimus dedica, miserator iiilu-
aliaris hujus ecclesiae, sive basilicae, quae inter uostra, propitius splcndore clariftca, cunclara familiam
stras pahnas habentur; corde precamur, benedi- luam ad aulae lmjus suffragia concurreniem beni-
cas, purifices, consecres, et cohsumes, a quibus in- gnus exaudi, ejusdemque conditorum omnia deside-
ler nos el aeternam unilaiem in supremo mcatu sine ria cordis complacita ttbi pius adimple, votisqtie
fineconstare credimus. Per. respqnde. Augmenla eis annos vitae, et temporum
felicilatera : ut per spatia longaeva viventes, melio-
Prwfatio chrismatis. ribus ornameniis sludio eorum locus isle refulgeat;
Oreirius.fratfes charissimi.ut Deus omnipotens hoc nostros
minislerium corporis Filii sui Domini nostri Jesu diesque Poslcommun.
Cliristi gerulum benedictione , sanciifieaiionis tula-
Copiosa beneficia, quaesumus, Domine, Christia-
mine, defensionis donalionelmplere dignetur, oran- xius ut b in odorem san-
tibus riobi-. Per Dominum. populus assequatur, qui
' ':; Ilem alia. ctorum sacrandis tibi liminibus prsesentis c accipiat,
Trinitas et graiiam sempilernse redemplionis inveniat. Per d
Omnipotens inseparabilis, manibus.no-.
stris opem luae benedictionisinfunde, iit per nostram B ' Dominum.
XC.
benedictionem hoc vasculum sanctificelur, etCorporis
1TEMALIAMISSA.
Christi novum sepulcrum Spirilus sancti gralia per-
ficialur. Per Dominum. Deus, qui sacrandorum tibi auciqr es mupenim,
effundesuper hancorationis domtim benediclionem.
LXXXIX.
tuam, ulab omnibus invocantibus nomen tuum, de-
ORAT.ET PRECES ADMISSAS, iensionis auxilium senliatur. Per Dominum.
ln dedicationebasilicmnovw.
Deus, qni ex omni coaplalione sanctorum aeler-
Deus, qui sacrandorum libi auctor cs munerum, num libi condis habilaculum, da aedificaiioni tua.
ad sanclificationem loci liiijus prbpitius adesse di- iucrementa caelestia, e et
in qtiorum hic reliquias pio
gnare, _. qui haec honorem tui noininiscondide- more complectimur, eorum semper merilis adjuve-
runt, proteclorem te habere in omnibus mereantur.
mur. Per.
Per. '"" Secrela.
Magnificare, Domine Deus noster, in sanciis luis,
et hoc in templo aedificaiionis appare, ut qui omnia Omnipotens sempiieme Deus, effunde supcr liunc
locum graliam ttiam, et omnibus te invpcantibus au-
in filiis adoplionis operaris, ipse semper in lua hae- ,G
xilii tui munus ostende, ut liic sacramentorum vir-
reditate lauderis. Per.
tus omnium (idelium corda confirmet. Per Dominuni
Secrela. noslrum.
Omnipotcnssempiterne Deus, qui gregalium diffe- Per Chrisium Dominum nostrum. Per queui
^^
rentias hosiiarum in unius htijus sacrificii perfe- **3-J le suppiices deprecamur, ut altare hocsan-
ctione sanxisti, respice propitius de throno gloriae ctis usibus praeparalum caelesli dedicatiune sanctifi-
tuac, et super hoc allare benediclionis tuae munus ces, etsicul Melcliisedech sacerdotis prxcipui obla-
effuride,' ut iri eo sic temporales hostise cotisecren- tionem dignalione mirabili suscepisti, ita imposila
tur, ut perpetuae vitac sumentibns procurenl sub- novo huic altari munera ' super accepto ferre digne-
stantiam. Per Dominum nosirum Jestioi Cliristuin. ris, ut populus tttus in banc Ecclesiae douium san-
-__.Qui.cum ubique sis tbtus, el universa tua ctam conveniens, per haecpura libamina ccelesti san-
"^^
majestate contineas, sacrari tamen libi loca clificatione salvatus, animarum quoque suarum salu-
tuis mysleriis apla voluisti, ut ipsae orationum dotem
perpeluam conseqnatur. Per quem majesiateni.
mus supplicum menles ad invocalionem lui nominis Infra aclinn.
iiicilarent, effunde super bunc locum gratiam tuam; llanc igitur ohlalionem faniuli vel famulae tuae il-
et omnibusin lesperantibus auxilii lui munusosten- J lius, vel illius, quam libi in hiijus templi sanctifica-
de, ut bic et sacramentorum virlus, et votorum ob- tionem offerunt iinmolandam, quaesumus, Domine,
lineatur effecius. Per. dignanter intende, ut aulam, quai beali martyris tui
Infra actionem. illius meritis s aequipctcre non possit, tuas claritalis
Ilanc igitur oblalionem famuli vel famulaeluae il- vulius inlustret, fiaique tua propitiatione tuis sacris
lius, quam tibi offerunt, hanc dedicantes ecclesiam, sanctisque digna mysleriis. Sic aeternae lucis habila-
qtiaesumus, Domine, placatus accipias, noslrasque culum temporale. Nibil hic mundanaesordis obscu-
preces dignanler exaudias, ut sint oeuli tui aperti rilatisque possideant, utveniens hic populus luus suae
super domum islam die ac nocte. Templumque hoc consequatur orationis effeclum, dignumque locuni
iri honorem"bealorum martyrum tuorum illorum, vel hunc tua sentiat majestate, dum a te poslulata fue-
Quibusjfiler nos, etc. Iia fere Iegitur in Ordine d Dele : Dominum.
Romano. e Menardus : «(.
b Apud Menardumrectius habetur : in honorem. ' Apud Menardum : semper accepla.
'* k\:_4evotusoccurrii et vitmsubsidia. — Sic eiiam - Legendum : mquiparare non yatetb
apud Menardum. — Lege : tuminibus
11-3 SACRAMENTARIUMGELASIANUM. IIIJ
rit consecutus, sitque aedificanlibus in prelio deli- A i Poslcomnmn
ctorum, dum a le non pro sui operis quantilate, sed Largire, quaesumus, omnipolens Deus, ut anima
pro offerentum fuerit devotione suscepta; diesque famuli tui t//i_. pTenaracapiat de hujtis Ecclesi»
nostros. perfeclione mercedem. Per Dominum noslrum.
Postcommun. XCIII.
Sanctorum tuomm, Domine, precibus confidentes, ORAT.ETPREC.
quaesumus ut per ea quae sumpsimus elerna reme- In dedicationeloci illius ubi prius fuil
dia capiamus. Per. synagoga.
XCI. Deus, qui absque ulla temporis mulabilitate cun-
ORAT.ET PREC. cta disponis, etb ad meliorandam perducis quae eli-
Jti dedicationebasilicm quam condilor non gis esse mutanda, respice super hanc basilicam in
dedicaiam reliquil. honore beati illius nomini luo dicatam, ut, velustate
Deus, qui loca nomini tuo dedicata sanctilicas, et Judaici erroris expulsa, huic loco sancti Spiritut
benediclionibus tuis dicanda praccedis, praesta, quae- uovilate Ecclesiaeconferas veritalem. Per Dominum
sumus, ut quod bealo apostoto tuo ilto, et sanctis nostrum.
martyribus illis famulus luus ille in hoc aedificiode- B ' Omnipolens sempiterne Deus, qui hunc locum,
pniavii, digno prcparelur olficio. Per. Judaicae superstitionis fceditate detersa, in lionore
Omnipotentiam luam, quaesumus, Domine, san- beati illius Ecclesiae tuae dignatus es pulchriiudinem
ctus tuus ille itilervenlor exoret, ut ejus merilis banc c decorare. Per Dominum.
Ecclesiam deputalam clementcr inlustres, quOniam Praesta, quaesumus, Domine, ut illa fides hic ful-
quidquid sanctis honoris impendilur, luae respicit geat, quae, signo crucis erecla, mortem subegii, et
Lnsigniamajeslalis. Per Dominum. satulem nobis contulit et triumphum. Per.
Secreta, Secreta.
Concede, quaesumus, Domine, ut sicut famulus Deus vita crcdenlium, et origo virtultim, reple,
tuus ille oblatis oplavit muneribus, beatorum marty- quaesumus, boc templum tuae gloria majestalis in
rum tuorum itlorum hic scmper merita celebrenlur. honore beati iltius fiat domus orationis, quod per-
Per. ditum fuerat ante lalibulum; et quia infidelium turba
,_~ Qui tribuis ut tibi Ddeles tui quod te inspi- in isto loco conveniebat adversa, populus tuus obla-
"v*~' ranle devoverunt impleant. Ideoque hujus ba- lionibus suis le hic semper mereatur invenire propi-
silicx dedicationem, quam beato apostolo tuo ilti, el. _ tium. Per.
sanctis martyribus luis illis famulus tuus offerre in- Posf.ommttH.
stituit, pio praevenientes officio, dignas Majestali Gralias libi refcrimus, Domine, sacro muncre ve-
tuac laudes offerimus. Pcr quem Majeslatem luais. getati, tuam misericordiam deprecantes, ut dignos
Posf.omttitm. ejus nos parlicipatione perficias. Per.
Da, quaesuraus, omnipotens Deus, ul, divino mu- Ad populum.
nere satiati, et sicut famulus luus Ule pro suaeanimao A plebe lua, qnaesumus, Domine, spirilales nequi-
requie deputavit in hujiis consummationis requiem tiae repellantur, et aerearum discedat malignitas po-
beali apostoli tui illius et sanclorum martyrum ilto- tesiatum. Per Dominum.
rum gloriam luam plebs devola venerelur. Per. XCIV.
XCI1. ORAT.ETPRECES
In ejusdemcohditoris agendis. /n dedicatione fonlis.
OmnipolenssempiterneDeus, hoc baptisterium cae-
Deus, fidelium recepior animarum, praesta, quae- lesli visitalione dedicalum, Spiritus tui inlustratione
sumus, ut famulus litus ille et in perpetua luce quie-
sanctifica, ut quoscnnque fons iste lavaturus est,
et
scat, quod de hoc loco desideravii, obtineat. Per
D (rina ablutione purgaii, indulgentiam omnium deli-
Dorainum noslrum.
ctorum tuo munere consequantur. Per.
Secreta.
Omnipolens sempiterne Deus, fons-omnium virtti-
Pro anima famuli tui illius, Domlne, libi sacrifl- eadem sacro
ttitn, el plenitudo gratiarum, dignare
cium supplices exoramus, ut ad tuam misericordiam luae praesentia con-
baptismali praeparata majestatis
conferendam perpetuam dignanler ejus vola perficias.
secrare, ut qui ubique totus es, etiam hic adesse te
Per.
actionem. in nostris precibus senliamus. Per.
Infra
Hane igittir oblationem, quam tibi offerimus pro Secrela.
anima famuli lui iltiut, Domine, quaesumus, placatus . Suscipe, quaesumus, Doniine, preccs nostras cum
et conccde propilius ut
inlendas, et ul fructum boni operis consequalur, quae oblationibus supplicantum,
in his locis Chrisliana promisil menie, perficias* quidquid hic novum regenerandi per gpiritum san-
diesque nosiros. cium acceperint, tua gratia fiat alernum. Per.
» Ccirreximusexemplar, in quomendose : el libi. c Decorare. Per. Deesl aliquid ul sentenlia eon-

b Lcge : «d meliora, sive : ttd melioranda. slet.
11(5 LIBER PRIMUS. 114«
__ PerChrislum Dominum nostrum. Per quem A . Sane ut etiam defensoreseccletict, qui ex laicit fiunt,
"*3-J nobls regenerationis exorlus est, ut qui per tupradicla obtervalieneteneantur, ti merutrinl ette in
carnalem originem moriales in hoc saeculumvene- ordineelericatut.
ramus, ad spem viiae acternae ex aqua et Spirilu1 Episcopus cuin ordinatur, duo episcopi ponant et
sanclo renasceremur. Quod sacramentorum pietalis teneantEvangeliorumCodicemmper caput ejut; etuno
tuae, Domine, ut loco tota gratiae tuae potentia cele- tuper eum fundente benedictionem,reliqui omnesepi-
bretur, supplices tibi hoc sacrificium laudis offeri- tcopi qui adsunt manibussuis caput ejus tangaht.
miis, obsecrantes misericordiam luam, ut htiic fonli cum ordinatur, c Episcopum eum benedi-
Presbyter
virtutem Spiritus lui indesinenter praesedereconce- centemetiam omnes
Presbyteri qni prcesentestunt d.
das; quo operante, onines qui in haecfluenta de-
scenderint, ab universorumcriminum coniagiis emun- Diaconuscum ordinatur, solut Episcopus, qui eum
dati, et perpelua sanctiftcationeptirgati, libro bealae verobenedicit, manum super caput illius ponat : reliqui
vitaemereantur ascribi. Per. Sacerdotes juxta manum Epitcopi capul iltius
ponant: quia non ad Sacerdotium, ttd ad Minitterium
Infra action. comecraiur.
Hanc igitur oblationem, quarr. tibi offerimus in B Subdiaconuteum ordinalur, c quia manuum impo-
hiijus consecratione bapiisterii, quaesumus, Domine, titionem non accipit, palenam de manu episcopi acci-
placalus accipias, ct lua pietale concedas, ut quos- piat vacuam et caticemvacuum; de manu vere archi-
cunque fons iste lavaturus est, oronium criminum diaconi accipial urceolumcum aqua, et aquimantile,ac
abolitione purgenlur, alque famulis tuis conditori- [F. cum] manulergio.
bus merccdem tanli operis promissai relributionis Acolythus cum ordinatur, ab episcopoquidem do-
impendas. Quam oblationem tu, Deus. ceatur qualiter se ' in officiosuo agere debeat; sed ab
Postcommun. arcliidiaconoaccipiat ceroferariumcum eereo, ut sciat
' se ad accendendaluminariaecctesiwmancipari; accipial
Multiplica, Domine, benedictionem tuam, et per et urceolumvacuumad
Spiritum lui muneris (idem nostram conrobora, ul rislia suggerendum vinumin Eucha-
in hacc flttenta eos in libro vitae corporis Chrisli.
qui descenderint,
ascribi jubeas, in regno libi Deo Patri in resurre- Exorcista cum ordinatur, accipiat de manu episcopi
ctione tradcndOs. Per. libellum in quo scripli sunt exorcismi, dicentetibi epi-
scopo :
Ad populum.
Accipe, et commenda -, et habeto potestatem
Propiiiare, Domiue, familiaetuae, et benignus hu- C ( imponendi manum super energumenum sive bapti-
militatis noslrae vola sanctifica, et ornnes in hoc zalum, sive calechumenum.
fnnte regenerandos, universali adopiione custodi. Leclor cum ordinatur, facial de illo verbum epitco- .
Per. put ad plebem, indicant ejut fidem alque ingenium.
xcv. Potlhwc, tpeclanle plebe, tradal ei Codieemdt quo
INCIPITORDO leclurus ett, dicensad eum:
Desacris ordinibusbenedicendis. Accipe et eslo verbi Dei relator, k babilurus, si
Hmcautem singulis gradibus observandasunt lem- fideliier et utiiiler impleveris officium, partera cum
pora. Si ab infanlia ecclesiasticis B minislris nomen his qui verbum Dei minislraverunt.
dederit, interlecloresusquein vigesimuriitetalis annum Ottiariut cum ordinatnr, potiquam ab arehidiacono
coniinuataobservalioneptrduret. Si majori mtate jam inslruclusfueril qualiler in domoDeidebeat conversari;
accesserit, ila tamen ut post baplismumb mlatemte - ' a sjiggestionearchidiaconi tradal ei episcopusctaves
divinwmitiliw desideral mancipari, sive inler lecloret ecclesiwde allari, dicens ei:
tive inter exorcistas quinquennio lenealur, et exinde Sic age quasi redditurus Deo rationem pro his
acotylhut tel subdiaconusquatuor annis slel, et sic ad f., rebus 1 quaeque islis clavibus recluduntur.
benedictiqnemdiaconalus, si merelur, accedal. In quo Psalmista, id esl cantor, potest absque scientia epl-
ordine quinque annis, si inculpate se gesserit, hwrere scopi, sola jussione presbyteri, officiumtutcipere can-
debel; ex sujfragantibusmeritis stipendiis per lot gra- landi, dicente sibi presbytere:
dus,dutis propriwfidei documenlis, presbyterii sacer- Vide ut qttod ore cantas, corde credas; ei qund
doiiumpoierit promereri. De quo loco si illum exac- corde credis, operibus probes.
tior ad bonoimores viia perduxerit, summumpontifi- Sanctimonialis virgo cum ad cansecralionemk tUi
calumtperare debebii.Hac tamenlegeservata, ut neque episcopi offertur, in lalibut veslibut applicetur, quali-
bigamus,nequepxnitcns ad hos gradus possit admitli. bus semper usura est professionitt sanctimonimaptis.
In OrdineRoniano scriplum : minisleriis. r Menardus: iti officiosuo.
b Idem Qrdo legit : staiim se. e Memoriler.
c Menardtts: Episcopo eum benedicenleet maninn b Sic emendavimns ex Menardo. Perperam enim
super caput ejus tenente, eiiam. itt lOxetuplariscribilur : Itabitalurut.
d Apud eumdemadditurr manussuas iuxla manum ' ApndMeiiard.correctius lcgilur: ad tvggetiionem
episcopi per capul ejus tenear.t. i Menardo: quw.
e Lege : qtii imwHin. k Lcge : _ui cpiscopo.
1U7 SACJUMENTARIUMGELASIANUM. 1148
XCVl. A eligere, ul eum sacrario tuo sancto strcnuum solli
ltembtntdictionet tuper eot qui tacrit ordinibut bene- ciiumque cselesti militiae instituas, ut sanctis alta-
dicendisunl. ribus fideliter subminisirel, et requiescat super eum
' PR4FATI0OSTIARII. Spiritus sapientiaeel inieliectus, Spirilus consilii et
Deum Palrem omnipolentem suppliciler a depre- fortiiudinis, Spiritus Scieniiae et pietalis; repleas
cemur, ut liunc famulum suum nomine illum bene- eum Spiriiu limoris tui, l ut eum minisierio divino
dicere dignelur, quem in olficium osliarii eligerei confirmcs, ' ut obediens aique dicto pareus, tuam
dignatus est, tit sit ei fidelissimacura in diebns ac gratiam consequatur. Per.
noctibus ad distinctionem borarum certarum ad in- m Consecratiomanuum.
vocandumnomen Domini. Pcr Dominum. Consecrentur inanus istae per istam unclionem et
1tem benediclioejusdem. noslram benedictionem, ut quaecunquebencdixerint,
Domine sancie, Pater omnipoiehs, aeterne Deus,, benedicta sini, ei quaecunquesaiictificaverint, sancli-
bencdicere digneris hunc famulum luum osliariumi (icentur. Per Dominum nostrum.
nomine illum, ut inier janitores ecclesioe paret ob- XCVH.
sequia, et inter electos tuos parlem merealur ha- l.\ NATALE CONSECUATIONIS DIACONI.
bere mercedis. Pcr. $ Ad preces nostras, quaesumus, Doniine, propiiia-
B
PRJEFATIO LECTORIS. tus inlende, ul Levilaelui sacrisaltarlbus scrvientes,
Eliguiit te fratres tui, ut sis lector in domoDei tui,, et fideiveritaie ftindati, et mente sint spirilali con-
ul agnoscas officium tiium, ut impleas illud, potensi spicui. Per Dominum.
esl enim Deus ut augeat tibi graliam. Per. Secreta,
Benedictiolecloris. Suscipe, quaesnmus, Domine, boslias famuli et
Domine sancte, Pater omnipotens, aeterne Deus,, Levitae tui iltius, qtiibus menlium nos tui nomine
benedicere digneris famulum tuum nomine illum inl devotarum, et a terrenis contagiis expiari, et caele-
oflicio Jectoris, ut, assiduilate leciinnum distinctusi stibus contulisli propinquare consortes. Per Domi-
atque b ornatus, curis moduiis spiritali devolione; num nosirum.
« resonel ecclesiae. Per Doroin. Infra action.
PR_:FATIO EXORCIST_!. Tlanc igiliir oblatiotiem famnli tui illius, quam
Deum Palrcm omnipoientem supplices deprece- libi offerimtisob dicm quo enm in Levitarum sacra-
mur, ut hunc famulum suum nomine iltum benedi- rii ministeriis contulisii, qiiaestimns, Domine, pla-
cere dignelur in officium exorcislae, ut sit spiritaliss catus accipias, eiqtte propitiatus concedas ut cui
*-
imperator ad abjiciendos dacmones de corporibuss donasti Levilaeminislefii facultatem, tribuas sufli-
Obsessiscum omni ncquitia eorum multiformi. Pcr. cienlem graiiam minisirandi. Quam oblalionem.
Benediclioexorcislw. Postcommun.
Dninine sancte, Paier omnipotens, aclerne Oeus,, Praesla, quaesumus, Domine, ut nostrae gaudea-
benedieere digneris famulum tuum hunc nomine: mus profectionis augmento, et de congruo sacra-
illum in d officio exorcislas, ut per «'impositioniss mcnii paschalis obsequio. Per Dominum.
' manuum, et oris in ollicium eum eligere digneris, XCVUI.
s et iinperium habeat spiriiuum immundoruinbcoer- n INNATALE CONSECRATIONIS PRESBVTERI,
cendo et probabilis sit medicus e
ecclesiae tuae, gratfce Qualiler sibi mits. debeatcelebrare.
curationum virtiite confirmatus. Pcr Dominum.
Deus, cujus arbilrio omnium caelorum ordo de-
PR/EFATIO ORDINANDI SUBDIAC0NI. curril, respice propitius nostri lemporis actatem, ut
Oremus Deum ac Dominnm nostrum : ul superr libi servitus nostra complaceat, et misericordiaetuae
scrvum suuiu nomine illum, quem ad subdiaconatus s in nobis dona concedas. Per Dominum.
olficium ' evocare dignalus est, infundat benediciio- Secreta.
nern et graliam suam, ui, in conspectui suo fideliter rD 1 Munenbus nostris, Domine, precibusque susce-
serviens, desiinala sanctis praemia consequaiur. plis, et caeleslibtis munda mysleriis, et clemehler
Per. exaudi. Per Dominum.
Benedictiosubdiaconi. ___ _Equum el salutare, quia in saeculorum sae-
"^3—'
tlomine sanclc, Pater omnipolens, aelerne Deus, i( cu|a) Domine, permanet Jaudaiio tua. Vbx
benedicere digneris famulum luum hunc nomine il- (. haec populi tui fideliler concinentis, ut Majestati
lum, quem ad subdiaconalus oflicium dignalus cs •s tuae placens atque jucunda sit deprecamur; stuiul
- " h Apud comdem : coercendorum.
Lege: deprecamur. • Menardo: vocare.
b Apud Menarduuiei in MissaliFrancorum : ordi- i-
naius. I Correclumex eodem.
c In MissaliFrancorum : resoncf. k Mennrdus: et eum.
d Lege : Morcisfatn. 1 Apud eumdem : ul obediensfaclo dtque.
* lmpotitionem. m Haecconsecratio pertinet ad presbyteri ordina-
' Apud Mcuardum legilur : et adimpotilionemma- i- lionem; perperam hjc posita.
" LcgC: INMATL.
nuum, el oris offtcium.
t ldem : ut imperium.
etiam illud supptex quaeso,ul haec sacrificia, quaeJA mentis totius glorificationis instructos caclestis un-
tibi indignus offerre praesumoob diem, qtio me sa- guenti flore sanctifica. IIoc, Domine, copiose in eo-
cris allaribus sacerdotem consecrari jussisti, de ex- rum caput influat, hoc in oris subjecta decurrai, lioc
celso throni tui resptcere digneris; benedictione lua in totius corporis extrema descendal, ul lui Spiritus
et exteriora cir-
impleas, sanclilicatione tua sanclifices. Per Christum virlus et inleriorum ora repleal;
Domlnuni. cumlegat. Abundet in his constantia fidei, puriias
aclion. dilectiohis, sinceriias pacis. Sint speciosi munefe
Infra tuo pedes horum ad evangelizandumpacem, ad evan-
Hanc igitur oblationem, quam tibi offero, ego luus gelizandum bona lua. Da eis, Domine, miiiisterium
famulus hodie ob dietn quo me nullis dignum me- reconcilialionis in verbo, et in faclis, et in virlule
ritis, sed solo luae misericordiae dono, ad bunc lo- signorum et prodigiorum. Sit sermo eorum et prae-
cum perducere dignatus es presbyterii, quaeso, pla- dicatio non in persuasibilibus humanae sapientiaa
catus accipias: Majestatem luam suppliciier depre- verbis, sed in ostensione Spiritus et virtulis. Da eis,
cans, ut sicut me sacris altaribus tna dignatio sa- Domine, claves regni caelorum uiantnr, « ne glorien-
cerdolali servire praecepit officio, ila et dignum lur
el'» meritum. oblat. n potestate, quam tribuis in aedificaiionem,non iii
praestet Quam B desirucliOneiri. Quodcumque ligaverinl super tcrram
Poslcommun. sit iigatum et in ccelis, et quodcumque solverint su-
Purificct nos, Domine, caclestis exequulio sacra- per terram sit soluium ct in caelis. Quorum reti-
menti, et ad tuam magnificentiarn capiendam divi- nuerint peccata, detenta sint; et quorum dimise-
nis affectibus semper instauret. Per. rint, lu dimittas. Qui benedixeril, sit benedictus; et
XCIX. qui maledixerit eis, maledictionibus replealuf. Sint
fideles servi prudcntes, quos constituas lu, Domine,
. OKAT.DE EPISCOPIS ORDINANDIS.
super familiam tuam, ul dent illis cibum in temriore
Oreuus, dileciissimi nobis, ut his viris ad utilita- nccessario; ut cxbibeant omnem hominem perfe-
tem Ecclesiae providendis, benignilas omnipolentis ctuni. Sint sollicitudineimpigri, sint spirilu fervenles.
Dei gratiaesuaciribuat largitatem. Per. Odiant superbiam; diiigant vcritatem; nec eani un-
Exaudi, Dqmine, stipplicum preces ut qtiod nostro quam deserant aut Jassiiudine aul liinore superati.
gerendum est minisierio lua propitius virtute firme- Non ponant lucem tenebras, nec tenebras lucem;
lur. Per Dominuni. non dicant malum bonum, nec bonum malum. Sint sa-
Propitiare. Domine, supplicationibus nostris, et pienlibus debitores, et fructum de profectu omnium
inclinato super bos famulos luos cornu graliae sacer- C ( consequaniur.Tribuas eis, Domine.calliedram episco-
dolalis, benediclionis tu:e in eos effunde virlutem. palem ad regendam Ecclcsiamtuam et ptebem univer-
PerDominum. Sam. Sis cis auctoritas; multiplices super eos bene-
Consecrafto. dictionem etgraiiam tuam, ut ad exorandam semper
DeusJionorum omnium, Deus omnium tlignitatum misericordiam tuam tuo munere idonei, tua gratia
quaegloriaetuae sacris famulantur ordinibus; Deus, possint esse devoli. Per.
qui Moysenfamulum luum secreti familiaris affeclu Seerela.
inter caetera caelestisdocumenta cullurae, de habitu Suscipe, Domine, munera quae tibi offerimus pro
quoque indumenti sacerdolalis instituehs, electum famulo tuo itlo, et propitius in eodem tua dona cu-
Aaron niyslico amiciu vestire inter sacra jussisti, ut stodi. Pef Dominum.
intelligenliae sensum de exemplis priorum caperet Postcommun.
scculura posteritas, ne erudilio doctrinae luae ulli Plenum, quaesumus, Domine, in nobis remedium
deesset aelati, cum etapud veleres revereniiam ipsa tttre miserationis operare, et tales nos esse perficere
signifieationumspecies obtineret, et apud nos cer- propilius, fovere d digneris. Per.
tiora essenl experimenta rerum quam aenigmaiafi- C
gurarum. Illius namque sacerdoiii auterioris habiius,' D 1TEHMISSA
nostraementis ornatus est, et pontificalis glorke uon Quam pro u epitcopus die erdinalionitsute cantat.
jam nobis bonorem coinmendat veslium, sed splen- Deus, qui non proprijs suffraganlibus meritis, sed
dnrem animarum, qtiia et illa quae lunc carnalilms sola ineffabili gratiae largilate, me familiaetuae pfae-
blandiebantur obtutibus ea polius quae ii>ipsis erant esse jussisti, iribue libi digne persolvere minisieritim
intelllgenda posceb_nt. Et idcirco famulis tcis, quos sacerdotalis officii, et ecclesiasticis convenienter
ad summi sacerdotii minislerium elegisli, hanc, qiiae- servire ministeriis, plebemque commissam, te in
sumus, Domine, gratiam largiaris, ul quicquid illa omnibus protegente, gubernare concede. Per.
velamina in fulgore auri, in nilore gemmarum, et Deus, mundi crcator et rector, ad humilitatis meae
multimodi operis varielate signabant, hoc in horum preces placatus adiende, et me famulum tuum, quem
moribus actibusque clarescal. Comple, Domine, in iiullis suffragantibus meritis, sed immensa largiiate
sacerdolibus tuis b minislerii lui summain, et orna- clemenibe tuaecaelesiibusmysteriis servire tribuisti,
" Legerem : merito. c In Missali Francnrum habeiur: nee gtorientur
b Apud Menardum : mytlerii. d Fovere videlur rcdundare.
1131 SACRAMENTARIUM GELASIANUM. 115»
dignum sacris allaribus fac minislrum, ut quod niea A lnfra actionem.
celebrandum voce depromilur, tua sanclificaiione Hanc igiiur oblalionem famuli tui el anlislitis
ttrmelur. Per. lui illius, quara libi offert ob devolionem meutis
Secreia. suae,quacsumus,Domine, placatus accipias, tuaque
'
Ad gloriam, Domine, tui nominis annua festa rein eo munera ipse custodias; donesque ei annorum
petenles sacerdotalis exordii, hosiiam lihi laudis spalia, ut Ecclesiae tuac feliciter praesidendo, te
offerimus, suppliciier exoranles, ul cujus ministerii, omnia in omnibus operanle, sic utatur temporali-
yice libi servimus immerili, suflragiiscjus reddamur bus, ut praemia mereatur aeterna. Diesque hostros.
accepli. Per. Postcommun.
Infra actionem. Da, quaesumus, Domine, ul lanti myslerii munus
Hanc quoque oblationem, quam offero ego tuiis indiiltum, non condemnatio, sed sit medicina su-
famtiluset sacerdos ob diem in quo me dignalus es mentilms. Per.
ministerio sacro consliltiere sarerdoiem, obsecro, CIII.
Domine,placatussuscipias. Unde majestatem tuam CONSECRATIO SACR._ VIRGINIS,
supplex exoro, ut quod in me largiri dignatus es, * Qumin Epiphania, vet secundaferia Puschw,aut in
propitius custodire digneris. Per Cbrislum Dominuin B apostotorumnataliiiocelebralur.
ntistruin. Quam oblalionem. Sequiiur oratio.
Posfcommun. Respice propiiius, Domine,super hanc famulam
Repleaniur consolaiionibus luis, Domine, quaesu- tuam, ut virginiiaiis sanctae propositum, qttod te
mus, luorum corda fidelium, pariterque etiam et de inspirante suscepit, te gubernante cuslodial. Per.
Ecelesiaeprxsule et de suorum volorum plenitudine Ilem benediciio.
gratiariim rcferanl acliones. Per. Deus castorum corporum benignus babitalor, et
CI. incorruptarum, Deus, amator animarum, Deus qui
ITEliIN NATALITIO EPISCOPI, humanam subslantiam in primis hominibus dia-
Si infirmui aut abtens fuerit, qualiter presbyter debeal bolica fraude vitiatam ita in Verbo ttio, per quod
ctlebrare a niissam. omnia facta sunt, reparas, ut eam non solum ad
Pracsla, quacstimus,omnipotens sempiierne Deus, primae originis innocentiam revoces, sed etiam ad
ul fidelibus luis ordin.iium pracbeamusaffecttim,eis- experiemiam quorumdam bonorum , qtiae in novo
que nos similiterSpirilum sanctum diligeudibenignus sacculosunt habenda, perducas, et obstrictos adhuc
iufunde. Per. conditione morialium,jam ad similitudinemprovehas
Secreta. ^*
angelorum. Respice, Domine, superhanc famulam
Da, quaesumus,omnipotens Deus, ul in lua spe et tuam, quae, in manu lua comineniiaesuae proposi-
cliaritate sincera sacrificititn libi placaluin deferamus tinn conlocans, libi devotionem suam offert, a quo
el plebis et praesulis.Per. ipsa vola adsumpsit. Quando cnim animus, mortali
Infra actionem. carne circumdatus, legera naturae, libertatem licen-
Mancigitur oblationem sancti Patris nostri i//itts liae, vim consucludinis, et stimulos aetatis, evince-
episcopi, qnam tibi offerimusob diem quo eum pon- ret, nisi tu per liberum arbitrium hune amorem
liUcalibenedictionc ditasti. Pr.cbe ei,quaesuinus,aeUi- virginitalis clementer accenderes, (u hanc cupidi-
tis spatia prolixiora, cujus Sacerdotii nobis lempora tatcm in earum corde benignus aleres, tu forlitudi-
dignalus es donare praecipua. Quatn oblationein. nem minislrares? Effusa namque in omnes genies
Posicommun. gratia tua, ex omni nalione, quaeest sub caelo, in
Deus, qui nos sacramenlis luis pascere non desi- stellarum innumerabilem numerum novi testamenti
slis, tribue, quacsumus,ut per eorum nobis indulta haeredibus adoptatis, inter caeteras virtutes, quas
refeclio viiam conferat sempitcrnam. Per. filiistuis nonex sanguinibus neque.ex voluntate car-
C.I. uis, sed de tuo Spirilu genitis indidisti, eliam hoc
ITEMMISSA donum in quasdam mentes de largitaiis luae fonle
Pro alio sacerdote. defiuxit, ul ciini honorem nuptiarum nulla inier-
Deus, qui dicriun nostronim numeros, mensuras- dicia minuissent, ac super sancium conjugium ini-
que temporum majestatis luae poieslate dispensas, lialis benedictio permanerel, exjsterent tamen su-
ad htimilitatis noslrae propilius respice servilntein, blimiores auimae, quae in viri ac mulieris copula
et tuae pacis abiindantia tempora nostra et episcopi fastidirent connubium, concupiscerentsacramentum,
uoslri tua graiia benignus adcimmla. Per. nec imitarentur quod nupiiis agittir, sed diligerenl
Secretd. quod miptiis praenolalur, Agnovit atictorem suum
Respice, qnaesumus, Domine, nostram propitius beala virginilas, et acmula inlegritatis angelicae,
scrvituiem, b el haecoblaiio noslra sit libi munus illius thalamo, illius cubiculo se devovit, qui sic
acceplum, sit fragililalis noslracsubsidium scmpilcr- perpeluae virginiiatis est c filius. Imploranii ergo
num. Per. auxilium luum, Domine, el confirmari se benedi-
" Lege : miss. c Ex alio Cod. Vatic. supple : Sponsut, quemnd-
b Leg« : Ut. modumperpeiute virginilalisest Filiits.
11.5 LIBER PRIMUS »**
clionis tus consecratione cnpienli, da protectionis A / CV.
tuae munimen et regimen, ne hostis anliquus, qui ITEUORATIONUS
excellentiora sludia subtilioribus infestat insidiis, Ad missas ejusclem.
ad obscurandam perfectae continentiae palinam per Da, quaesumtis, Domine, famulaetuae, quam virgt-
aliquam mentis serpat incuriam, et rapiat de pro- nitalis bonore dignatus es decorare, incboati operis
posito virginum, quod eliam moribus decet inesse coiisummatum effeclum ; et ut perfectam libi offc-
« nupliarum. Sit in ea, Domine, per donum Spi- rat plenitudinem , inilia sua perducere mercaiur ad
ritus lui prudens modeslia, sapiens benignilas, gra- finem. Per.
vis lenilas, casta libertas : in cliaritate ferveat, et Secreta
nibil extra te diligat, laudabililer yivat, laudariqtie Oblatis hosliis, Domine, quaesumus, praesenti fa-
non appetat. b ln sanclitate corporis te in animi stii muJaetuae perseverantiam perpetmc virginitatis ad-
purificet. Amore le limeat, amore libi serviat. Tu commoda, ut apcrtis januis summi Regis advenlu
ei bonor sis, lu gaudium, tu voluntas, tu in mcerore ciim laetitiamereatur intrare. Per.
• consolatu, in ambiguitate consilium, lu in injuria Infra aciion.
defcnsio, ih iribulatione paiientia , in paupertate Uanc igitur oblationem famulae tuae t'//i«s, quam
abundantia, in jcjunio cibus, in infirmitate medi- _• tibi offert ob dicm natalis sui, in quo eairi libi
cina. In te habeat omnia, quem diligere appetat socians, sacro velamine prolegere dignatus es, qux-
super omnia, et quod est professa custodiat, Scrti- snmus, Domine , propitiatus ^sanctifica, ut tibi Do-
talori pectprujn non corpore placilura sed mente. mino ac Sponso suo venienti cnm lampade sua in-
Transeat in. numerum sapientium puellarum, ut extinguibili placilura occurrere mereatur. Per.
caeleslemSponsum accensis lampadibus cum oleo -"ojfcommtm.
praeparationis expeclel; nec turbata improvisi Re- IVespice,Domine, famulae luae libi debitara servi-
gis adventu, sequutura cum lumine, praecedentium tutem, ut inter humanae fragilitatis incerta, nullis
cboro jiingatur, occurrat; nec excludatur cum stul- adversitatihus obprimatur; quae do tua proteclione
tis, regalem jantiam cum sapientibus virginibus li- confidit. Per.
center inlroeat, et in Agni tui perpetuo comitatu CVI.
probabilis mansura castitate permaneat. Per Domi- 1TEMALIAEJIISDEM.
num. Deus castitalis amalor et conlinentiae conservator,
Benediciiovesiimentorttmvirginum. supplicalionem nostram benignus exaudi, et hano
Dens acternorum bonorum fidelissimus promissor, . famulam tuam propitius intuere; et quacpro limore
C
cerlissimos. pcrsoluior, qui vestimentum salutare iuo conlinenliae pudicitiara vovit tuo auxilio con-
et indumentum jucundilatis luis iidelibus promisi- servetur, ul sexagesimum fruclum continentiae, vi-
sti, clementiam tuam suppliciter exoramus, ut haec lam aeternam, le largienle, percipiat. Per.
indumenla liumilitatem cordis el conlemptiim mundi Secreta.
signilicanlia, quibus famulae tuse sancto visibiliter Munera, quaesumus, Domine, famulaeel sacrattt
sunt informand*, propitius, proposito, benedicas, tuoe itlius, quae libi ob consecralionem sui cnrporis
ut beatae castitalis habitum, quem le spirantc su- offeret, simul ad ejus aniraae medelam proficiant.
scipiunl, te protegenle cuslodiant : et quas vestibus Per Dominum
vencrandae promissionis induis tcmporaliter, beala Poslcommnn.
facias imraortalitale vestiri. Per Dominum noslrum. Ronorum, Deus, operum institutor, famulae tuas
illius corda purifica, ul niliil in ea quod punire,
CIV. sed quod coronare possis, invenias. Per.
Item oralio super ancillas Dei,
QuibusConversisveslimenlamutantur. ITEMALIAEJUSDEM.
Preces famulse tuae illius, quaesumus, Domine,
Te invocamus, Domine sancte, Paler ofnnipotens,
_.
seterne Deus, super has famulas tuas, quae tibi vo- I benignus exaudi, ut adsumptam castitatis graliam,
te auxiliante, cuslodiat. Per.
luerint servire puris mentibus mundoque corde,
Secreta.
ut eas sociare digneris inler illa centiim quadra-
ginta quaiuor millia infantum, d virgines perman- Votivis, quaesumus, Ddmine, famulae liste iltiut
serunt, et se cum mulieribus non coinquinaverunl, adeslo muneribus, ut, le custode, servaia, haeredi-
in quorom ore dolus inventus non cst; ila et bas taiem benedictionis aelernaepercipiat. Per.
famulas luas facias permanere immaculaias usque lnfra actionem.
ad finerri. Per imraaculatum Jesum Cbristum Domi- Hanc igitur oblalionem famulae tuas iliiut, quam
num nostrum, cum quo viviset regnas Deus in uni- tibi offerimus ob diem natalis ejus, quo eam sacro
tate Spirilus saucti per omnia saecnla. velamine prolegerc dignatus es, quaesumus,Domine,
placalus accipias. Pro qua majestati lua. supplices
fundimus preces, ut in numerum eam sanctarum
* Legerem : nuptarttm. c In eodem Ortline : sotatiuni.
b In Online Romano : Te in santtittte d Ordo Roroanus legil : 711/virginei.
tii animatsurn puriiaie qlorificet. corporis, te
_1._ SACRAMENTARIUMGELASIANUM. 1156
virginum transire praecipias, ut tibi Sponso venienli A Potlcommun.
cum lampade sua inexlinguibilj possit occurrere, Deus, qui babilacitlum linim iu corde pudico fun-
atque inlra regni caele.tis clauslra gralias libi refe- dasti, respice superTamulam luam, et quae castiga-
rat, clioris sanclarum virginum sociata. Quam oblationibus adsiduis postulat, lua consolalione perci-
lionem. piat. Per.
A f -1
INCIPIT LIBER SECUNDUS.
ORATIONES ET PRECES
DE NATALITIIS SANCTGRUM.
i. B Poslcommitn.
DENUNCIATIO NATALlTfl UNIUS MARTTRIS. Sanciorum pfecibus confidentes, quaesumus, Do-
Noverit veslra devoiio, sanctissimi fraires, quod mine, ut per ea qtiae stimpsimtis, aeterna remedia
beali martyris illius anniversarius dies inlrat, qtio capiamus. Per.
diaboli lentationes exuperans, universilatis Creatori III.
INNATAL.SANCTl
gloria passione conjunclus est. (hem pluraliler : Quo SIAItCELLI CONFESSORIS.
diaboli tentamenta vincentes universitatis Creatori XVII Kal. Febrnar.
gloriosa passione conjuncti sunt.) Ideoque Dominum Exaiidi, Domine, preces noslras, quas in sanc'.i
conlaudemus, qui est mirabilis in sanctis suis, ut confessoris tui atque poniificis Marcelli solcmnilate
qui illis vktoriae coronam contulit, nobis eorum deferimus, ut qui tibi digue meruit famulari, ejus
meritis delictorum indulgenliam largiattir. Iri t'//o inlercedenlibus merilis, ab omr.ibus nos . absolve
igilur loco, vel in illa via, illa feria, hanc eamdem peccatis. Per Dominum nostrum Jesum Chrintum.
festivilalcm solita devolione celebremus. Praesta, quaesumus, omuipotens Dens, ut bealns
Mafcellus tibi placiio fulgeal sorte poiilificaius, et
DENUNCUTIO
pfeiati luae iios pia supplicatioite comiriendet. Per
Cum reliquiw ponendtesitnt martyrum. ,"
Domintim nostrum.
Dileclissimi fratres, inter coetera virtutum solem- Da, quaesunius, omuipotens Detis, ut qui beati
nia, qttae ad gloriam perlinent Christi Domini rio-
« Marceili coufessoris lui atque poiitificis solemnia
stri, hoc quoque praeslilit martyribus; pro nomi-
nis ejits confessione, morte suscepta, caelesiia prae- colimus, cjus apud te intercessionibus adjuvemur.
Per.
mia meruerunt, ui fidelium volis eorum praeclaris Secrela.
reliquiis conlocatis inlcgritas sancli corporis esse S.mcli Marcelli conlessoris lui atqne ponlificis,
credatur. Et ideo commonemus dilectionem veslram,
- quoniam iila feria, t7/oloco rellquiaesunt sancti itlius quaeSumus, Dornine, annua solcmnitas pietaii tuae
nos redtlal acceptos; per hacc piae oblaiiouis officia
martyris conlocandae, quxsumus, ul veslram prse- el ilkini beata relribulio
coinitetur, et nobis gratiae
senliam, nobis adinonenlibus, non negelis. luaj dona concibet. Per Dominum.
II. Postcommun.
1NNATALE SANCTl FELICISCOXFESSORIS. Deus (idelium remuneralor animarum, praesta ut
XVlll Kal. Febniarias. beati Marcelli conlessoris lui atque ponlificis, cujus
Sancti Felicis, Domine, confessio fcccnsita con- i venerandain ceJebramus fcsiivitatem, precibus in-
ferat nobis piaedevotionis augmenttim, qui, in con- dulgenliam consequamur. Per Dominum.
fessione lui nominis perseverans, meruil honorari. IV.
Da, quacsumus, omnipolens b, ut qtii beaius Fclix IN NATAL.SS. HAitTVnuSI
donis tuis extitit gloriosus, apud te nosiris extslat Sebastiani, Marim, Mariw, Audifax, et Abacuc.
nominibus idoneus intervenlor. Per. XIII Kal. Februar.
Secrela. Concede, quaesumus, omnipolens Deus, nt san-
Hoslias libi, Domine, pro commemoraiione sanclorum mariyrum luorum, quorum celebramus vi-
cti Felicis lui confessofis offerimus, suppliciier de- clorias, participemur et praemiis. Per Dominum.
precantes, ut sicut illi praebuisti sacrae fidei largita- Praesta, quaesumus, Domine, ut, iniercedente
tern, sic npbis largiaris el pacem. Per Domitium. beao Sebasliano martyre luo, el a cunclis adversi-
* Adde qui. - Pamdius addit Deus.
1157 LIBER SECUNDUS. «_-
talibus muniamur in corpofe, et a pravis cogitalio- A VII.
nibus muftd-mur in corde. Per. 1TEMIN NATALE EJUSDEH,
Secrela. De nativitale.
Sancto Sebasiiano, inlervenienfe, Domine, libi V Kal. Febniar.
servitus nostfa complaceat, et obsequia munerum . Adeslo nobis, omnipotens Deus, beatae Agnes
fiant pracsidia devotorum. Per. festa repeientibus, quam liodiernaefeslivitatis « pro-
Postcommun. latam exortu, ineffabili munere sublevasti. Per.
Secreta.
Caelesti rounere satiaii, quaesumus, Domine Deus Grata libi sinl, quacsumus, Domine, munera qtii-
noster, ut haecnos dona marlyris lui Sebastiani de- bus sanctae Agnetis magnifica solemnitas recensetur;
precalioi.e sanciificeiU. Per.
sic enim ab exordio sui usqtie in finem beati certa-
V. minis extilit gloriosa, ut ejus nec initiura debeamus
IH NATAL.SANCTI FABIANI. prseterire nec fmem. Per.
Item XIII Kal. Februar. Postcommun.
Adsit nobis, Domine, quaesiimus, sancla precatio Adjuvent nos, quaesumus, Domine, hoec mysteria
beati pontilicis el Martyris lui Fabiani, quae nos et a B fc sancta quaesumpsimus, el beaue Agnae intercessio
terrenis affectibus incessanter expediat, el caeleslia veneranda. Per
desideria perficiat. Per Dominum. VIII.
ORAT.IN FURiFICATIONIS
Secrela.
Sanclw Marim.
Inlercessio, qtioesumus, Domirie, ponlificis et
IV Nqnas Februar.
mnrtyfis (uiF-biani munera riostra commendet, d Deus, qui in bodiernadie Unigeriilus luus in
nosque ejus veneralio tuae majestati reddat acceptos. nosira carne, quam adsumpsit pro nobis, in templo
Per. '. -.*••
»,;-." .. • Postcommun. est praesentatus, praesla, ut quem Hedemplorem no-
strum laeti suscipimus, venicntem quoque Judicem
Sumpsimus, Domiiie, saucti Fabiani snlemnitate
caeleslia sacramenla, cujus suffragiis, quaesumus, securi videamus. Per eundein DominumDostftvin.
a largiaris, ut quod temporaliter gerimus, aeternis, Secreta.
gaudiis consequamur. Per. Accepta tibi sil, Domine, quaesumus, hodiernae.
' '•' fesiivitalis oblalio, el, tua gralia largiente, e haecsa-
:'- VI.
1N NATAL.S. AGNETIS VHYGINIS, < crosancta commercia in illa inveniamur forma, in
st
qua tecum est nostra substantia. Per. .
-, .",.,;, De passione sua.
.Postcommun.
.v.ja:,. XII Kal. Febfuarias., Goncede nobis, Domine, quaesumus, ut' sacra-
Crescat, D.imine, scmper in nobis sanctae jucun- rcenla qtiae sumpsimus, quicquid in nostra menle
ditatis aflectus, el heatae Agnaevirginis atquc mar- vtilneratum est, ipsius miserationis dono curetur.
tyrae tme veneramla festivitasaugeatur. Per. Per Dominum nostrum.
Praesla, quacsumus, Domine, meniibus nostrisi IX.
cum exullalionc b pervectum, ut beatae Agnes mar- IN NATAL.SANCTJS AGATHjG.
tyris.luaBj cujus diein passionis annua devotione) Nonas Februar.
recolimus, e^ttam fidei constanliani subsequamur. Indulgentiam nobis, Domine, s bealae Agalhaemar-
Per. ..--....,, .' lyrae luae implorei, qtiae libi grala extitit virtute
Secreta. marlyrii el merito castitaiis. Pef Dominura.
llodiernuifi, Dnmine, sacrilicibm lactantes exse- Seicretd.
quimur, quo beatae Agnes caelestem vicloriam rc- Fiant, Domiiiu, tuo grata conspeclui muriera sup-
censenies, et tua magnalia praedicamus, ct nos ad- ]^plicantis Ecclesiae; el ul nostrae saluti proficiani,
quisissc gaudemus suffragia gloriosa. Per. adsit inlercessio bcalae tuse martyfae Agalha.. Per.
Posicommun. Posfcomnitin.
Sumeiiies, Domine, gaudia sempilerna de parti- h Exultamus pariter et de percepto pane justifiae,
cipatione sacramenti lcstivitatis sanclae martyrisi et de tuae, Doriiine, festivitate ' niartyrae, Agaibac,
Agnes, suppliciier deprecamur, ut quae sednla ser- i qualiter, inlerventionibus libi placentium confi-
vituie,' drinarite te, gerimus, dignis sensibus tuoi diraus, nobis ad perpeluam vitam profulura quai
niuner_ eapiamus. Per. sumpsimus k proficiant. Per. ;
a Sic emendavimus, nam in e Lege ex Missali Homano:: per hac. ,
Exemplari Jegilur
corrupte^/afîfafts. ' Legendum : «i per..
b Apud Pamelium : profectum, s Apud Pamelium : beata Agata marlyr. '
c Ha correximtis ex Pamelio, cum h Ambrosiana missa apud eumdein : Exsuliemut.
Exemplar per- 1 In eadem missa : martyris.
leram Jegat :,p/orafam.
d Apud Pamelium rectiu^ babelur:
Deus, cujus; i Ambrosiana missa : quia.
hodierna. * Ketlundat proficiant, et ila eadem tnissa. -,
1159 SACIUMENTAIUUMGELA51ANUM. ItfiO
X. A XIII.
INNATAL.SANCT._ SOTERIS. 1NNATAL. SANCT.B _LR-£TU._ETFELICITATIS.
IV Id. Februar. Non. Martias.
Praesta, qtiaesumits, omnipotens Deus, ut sanctae Da nobis, DomineDeus noster, sanclormn marty-
Soieris, cujus humanilalis celebrainus exordia, mar- ruin palmas inccssabili veneratione venerari, ut
lyris benelicia senliamus. Per quos digyg mente non possumus celebrare, liumili-
Secrela. bus saltem b frequentibus obsequiis veueremur.
Preces nostras, quacsumus, Domiue, propiliattis Per.
Secrela.
admitte, et dicatum libi sacrilicium beaia: Soleris
comuieiidet. Per. lutende, Domine, munera, quaesumus, altaribus
Pcslcommttn. tuis pro sanclarum luarum Felicitalis, Perpetaae
Sanctae Soteris precibus confidentes, quaesumus, commemoralione proposit i, nt sicut- per liaecbeaia
Domiue, ui per ea quae suinpsimus aeterna remedia mysteria illis gloriam contulisli, nobis indulgenliam
capiamus. Pcr. largiaris. Per
Pestco nniun.
XI.
ORAT.IN NATAL. " Praesta nobis, Domine, quaesumus, intercedenlibus
B
sauclis, ut quae ore contingimus pura meute capia-
Vatenlini, Vilalis, el Filiculm.
mus. Per.
XVI Kal. Mart. XIV.
Tuorum nos, Domine, quaesumus, precibus luere
INADNUNCIATIONE
canctorum, ul fesla Martyrum tuorum Valentini,
Vitalis et Filiculae, sinc ccssatione venerantes, el Sanctm Marim matrit Domini nostri Jtsu Christi.
fideli rouniamur auxilio, el magnifico proliciamus VIII Kal. Aprilis.
exemplo. Per. Exaudi nos, Domine sancte , Paler omnipotens,
Secreta. aelerne Deus, qui per beatae Mariae sacri uteri divi-
Ad martyrum tuorum Valentini, Vitalis el Fili- naegraliae obumbraiionem universum mundum in-
cnla', Domine, fesla veuientes, cum muneribiis no- luminare dignatus es ; majestalem luam supplices
niini luo dicatis occurrimus, ut illis reverentiam exoramus, utquod nostris meritis non valemus ob-
.eferentes, nobis veniam impetremus. Per Domi- tinere , ejus adipisci pracsidiis mereamur. Per.
num. Te, quresumus, Domine, famulantes, prece hu-
Postcommun. C mili auxilium implorantes, el beatae semper virginis
fj
Prolege, Domine, plebem tuam, el feslivitatem Mariae nos gaudia comilenlur solemniis , cujus
c praeconia ac meriiis nostra deleantur chirograpba
marljrum luonim Valentini, Vitalis el Filiculao,
quam nobis tradis • assiduae debila tibi persolvi, peccatorum,datque rubiginemscelerum moliviciorum
precibus concede sanctorum. Per Dominum. igne corapanctionis tui amore mundemur incursu.
XII." Per.
Secreta.
1NNATAL.SANCT_! JCLIAN_I.
Oblaliones nostras, quacsumus, Domme, propilia-
XIII Kal. Martias. lus intende, quas in bonore beatac et gloriosae scm-
Omnipotens sempiterne Deus, qui eligis infirma per virginis Dei genilricis Mariae, annua solemnitate
mundi, ut fortia quaeqtie confundas, da nobis in deferimus, et coaeteVnus Spirilus sanctus tuus,
feslivilate.sanctae marlyrx tuae Julianae congrua illius viscera splendorc suae gratiac veritaiis re-
qui
devotione gaudere ut, et potentiam tuam in ejus
plevit, nos ab omni facinore deliclorum emundet
passione laudemus, el proyisum nobis percipiamus benignus. Per.
auxilium. Per. Poslcommun.
Secrela. fj
Quos caelesli, Domine, alimenlo satiasti, interce-
In saiictse inarlyrae luae Julianae passione pre- dente beata et
gloriosa semperque virgine Dei geni-
liosa le, Domine, mirabilem praedicantes, mune- trice Maria, ab omni nos, qtiaesuiuus, adversitala
ra votiva deferimus; praesta, quaesuinus, ut sicut custodi. Per Dominum.
ejus libi grata sunt merita, sic noslrae servitulis ac- Orationes ad vesperum.
cepla reddanlur oflicia. Per
Beataeet gloriosae semperque virginis Dei gcni-
Posfeommutt.
tricis Mariaenos, Domine, quaesumus, merita prose-
Libantes, Domine, mensae luae beata mysteria, et tuam nobisindulgenliam semper implo-
qtianlur,
qiiaesumiisutsanctae Jnlian;c martyrae luae interven- rent. Per Dominum.
lionibus ternporalem cl prieseniem nobis misericor- Beaiae et gloriosae semperque virginis Dei geni-
diam conferant et aeternam. Per. tricis Mariac,quaesumus, omnipotens Deus, interces-
• Lege : assidue debitam. d Locus valde mendosus, et nonnisi ex aliis Codi-
b legendum : taliem, ei. cibus cmendandus.
' Lcge : praconio, vel prwconiit,'
LIBER SECUNDUS. H6.
U-j|
sio nos gloriosa protegat, et ad vitam perducat aeter- A\ Postcommun.
nam. Per Dominum. Beatorum apostolorura, Domine, quaesumus, inter-
soleimiitate perci-
Porrige nobis, Deus, dexteratn tuam et per inter- cessioiie nos adjuva, pro quorum
cessionem beatae et gloriosae semperque virginis pirous tua sancta laetantes. Per.
Dei genitricis Mariae,auxilium nobis supernae virlu- XVII.
tis impende. Per. 1NNATALE SANCTI JUVENALIS.
V Nonas Madias.
XV.
a Beati nos, quaesutnus, Domine, Juvenalis et con«
INNATIVITATES_._--._iEUPHIMIJE.
fessio semper prosit et meritum . Per.
Id. Aprilis. Annue, quaesumus, Domine, ut merila tibi plaeita
Concede nobis, omnipotens Deus, sanclae martyris sancti confessoris el episcopi lui Juvetiulis pro gre-
Eupltimiaeet exullare meriiis, et beneficia referre gibus, quos sincero mysterio gubernavit, pietaten:
suffragiis. Per Dominum nosirum. tuam seinper exorent. Per.
Annue, quaesumus, Domine, ut sanclae martyris Secreia.
Eupbimiaetibi placitis deprecationibus adjuvemur. Ilosiias nostras, quaesumus, Domine, sanctus pon-
Foveatnos, Domine, sanctae raartyris Eupbimiae B ] tifex Juvenalis nomini tuo reddat acceptas, qtti eas
jocunda solemnitas et pietali tuae commendare non tibi digne complacuit offerendas. Per.
desinat. Per. Po$tcommun.
S«^r.fa. Laeti, Domine, sitmpsiinus sacramenta celestia,
Muneribus, Domine , te magnificamus oblatis, qui- quae nobis, intercedente beato Juvenale confessore
bus in sanctaenobis solemnitatibus Euphimiae et gau- tuo alque ponlifice, uberius confidimiis profutura.
dia superna concilias, et patrocinia serapiterna lar- Per.
giaris. Per. XVIII.
Item atia. DE1NVENT. SANCT_i CRUCI-'.
Benedictiotua, Domine, larga descendat, quaemu- Item. V Non. Mailias.
nera nostra, deprecante beata Euphimia , tibi red- Deus, qui in praeclara salutiferae ciucis inventio-
dat accepta, et nobis sacramenluin redemptionis ne passionis tuaa miracula suscilasti, concede ut vt-
efficiat. Per. talis ligni pretio aeternaevilae suffragia consequamur.
Poslcommun. Per.
Deus, cui cunclae obediunt creaturae, et c omnia iu
Sanctaenos martyris Euphimiaeprecatio tibi, Domi- (
Verbo tuo fecisii in sapienlia, supplices quaesumusin-
ne, grata comitetur, et tuam nobis indulgentiam effabilem clementiam
non desistat. Per. luam, ut quos per lignum san-
poscere clae crucis, Filii tui pio cruore, es dignatus rc.dime-
XVI. re, tu qui es lignum vilae, Paradisi reparator,
INNATAL.PHILIPPlET JACOBI APOSTOLORUM. otnnibus intercedentibus dira serpentis venena ex-
Kalend. Madias. lingue, et per gratiam Spiritus poculum salutis sem-
Deus, qni es omnium sanclorum luorum splendor per infunde. Per.
Secrela.
uiirabilis, qoique hunc diem beatorum apostolorum
Pliilippi et Jacobi martyrio consecrasli, da Ecclesiae Sacrificium, Domine, quod immola.mus, placatus
tusede natalitio lantae feslivitatis laelari, el apud mi- intende, ut ab omni nos exual bellormn nequiiia,
, sericordiam tuam et exemplis eorum et meritis ad- et per vexillum sanctae crucis Filii lui, ad conleren-
i juvemur. Per. das poteslatis adversariorum iusidias, nos in tu.e
Omnipolens Deus, ut sancti nos Jacobi laetificet protectionis securitate constituat. Per.
ac Philippi festiva solemnitas, et quorum suffragiis PosJcomttitiH.
nilimur nalalitiis gloriemur. Per. j
D Hepleti alimonia caelesti, et spiritali poculo re-
Secreta. cfeati, quaesumus, omiiipotens Deus, ut ab liosie mali-
de:endas quos per lignum sanctae crucis Filii ttti,
Respice, Domine, munera , quae in sanctoruui gno
arma justitiae pro salute mundi, iriumphare jussisli.
apostolorum tuorum Philippi et Jacobi commemo-
ratione deferimus, ut quorum honure sutit grata, Per.
XVIIII.
eorura nobis fiant intercessione perpetua. Per.
Bi NATAL.SANCTORUM NEREIETACHILEI FRATRUM, El
Prwfatw. SANCTI PANCRATH.
-_ b Quia lui est operis, tuaeque virtutis, ut Dea- llll ld. Madias.
t,CL-j' torum apostolorum Jacobi, ei Philippi gloriosai Semper nos, Domine, martyrum luiirutii Nerei et
confessio usque in linem sacculi nobis capiai regnii Achillei foveat, qtiaesumus, beata solemnitas, et luo
cacleslis augmentum. Per Chrislum. dignos reddat obsequio. Per,
a Legc : INNAT. plari mendose scribitur: Qui tibi et operis iv.xque
b Sic emendalum ex Ambrosiana missa. In Exem- virtutis.
c Apud Pamelium : et qui.
PATROL LXXIV. 31
U65 SACRAMENTARIUMGELASIANUM. .164
Secreta. _A Secrela.
Sanctorum luorum, Domine, Nerei, et Achillei c Sicut gloriae divinse polentiae mimera pro san-
tibi grata confessio, et munera nostra commendet, ctis oblata tesiantur, sic nobis e_.ctun), Domine,
et tuam nobis indulgentiam semper imploret tuae salvationis impendant. Per.
Per. Pestcommun.
F..t-Oim_.tM.
rit beatorum luo- Refecti, Domine, betiediciione solemni, quaesumus,
(Juaesumus, Domiue, martyrum
iil per intercessionem sancti Viti medicina sacra-
ruiri Nefei et Achillei deprecationibus sacramenta
menti et corporibus nostris prosit ef mentibus.
sancla, quae sumpsimus, ad luaenobis proficiant pla-
catioiiis augmenlum. Per Per.
XXIII.
XX,
INNATAL. SANCTORUM MARCl ET MARCELLIAtSl
l-NNJkTAL.SANCTORUM PETRI,ET MARCELLINI
1111 Non. Junias. Xllll Itat. Julias.
Laetelur Ecclesia lua, Deus, martyrum tuorum Sanctoritm tuorum nos, Dotnine, Marci et Marcel-
liani natalitia lueanlur, quia lanlo fiducialius l_o
Petri et Marcellini confisa suffragiis, atque eoruin > R •
nomini supplicamus, quanto frequentius marlyrum
precibus gloriosis et devota permaneal, et secura benedictionibus
consistat. Per. confovemur. Per.
Secrefa. Secreta.
Votiva, Domine, munera deferentes in luorum Suscipe, Domine mumera tuortim piipuldrum vo-
a
Pelri et Marcellini' Mariyrum passione, et luam liva, et sanctorum Marci et MafceHiawitibi precibus
magnificenliam veneramur, et per eam nobis implo- esse grata concede, pfo quorum solemnitatibus of-
ramus tuae pietalis auxilium. Per. ferunlur. Per.
Poslcommun. Pos/_onrm_n.
Qusesumus, Domine, ut salutaribus repleti niyste-
solemnia celebramus, orationibusad- Libantes, Domine, mensae lua. beata mysleria
riis, quorum
Per Dominum nostrum. quaesumus ut beatorum inlervefliione sanctorum
juvemur. ei
lulercedentibus sanctis tuis, Domine, plebi luae Marci et Marcelliani temporalem nobis misericor-
diam conferant el aeternarn. Per.
praesla subsidium, ut ab omnibus noxiis expedila,
-unctasibi prolutura percipiat. Per. XXIIII.
XXI. (" 1NVIGIL.SS. HARTTRUM CERBASI _T PROTASt.
ITEM1NSANCTORUM CYRINI,NABORIS ETNAZARI. Ilem XIIII Kal. Julias.
Prid. ld. Junias.
Mariyrum tuorum, Doniine, Gerbasi, et Prutasi
Sanctorum Cyrini, Naboris et Nazari, quacsumus, nalalitia praeeunles, suppiices te rogamus, ut <|uos
Domine, nalalilia nobis b vola resplendeant; el quod caelesti gloria sublimasti, tnjs adesse conceile fideli-
illis conlulil excellen iam seinpiternam fructibus bus. Per.
ttostrae devotionis crescat. Per Dom. Sanclorum Gerbasi e! Prolasi suffragiis implore-
Secreta. mus, ut ad cunctis, Doininc, liberemur offensis.
Pro sanclorum Cyri-ii, Naboris et Nazari sangui- Per.
ne venerando boslias libi, Domine, solemniter im- Secrela.
c
molamus, tua mirabilia pertraclanles per tuiam Sacrifieium, Domine, quodprosanctis f martyribus
talis est perfecta victoria. Per. Gerbasi et Protasi pracvenit nostra devotio, eornm
Postcommun. - merita nobis atigeat te donanle, suffragium. Per
Semper, Domine, sanclorum marlyrum Cyrini, Postcommun.
&
; Naboris elNazari, soleinuia celebramus et eoruin .D Sumpli sacrilicii, Domine, perpetua nos luilio non
• patrocinia jugiter senliamus. Per.
relinquat, et noxia scmper a nobis cuncta depellat.
XXII. Per.
INNATAL. SANCTI VlTI. ITEMINNATAL.
XV11 Kal. Jul.
fjf sicpra.
Da Ecclesiae tuae, Domiue, quaesumus, sancio Vito
intercedente , superbe non sapere, sed libi pJacila XIII Kal. Julias.
hutnilitate proficere, ut prolerva desplciens, qu:c- Sanctorum martyrum nos, Domine, Gerbasi et
cumque roatura siint libera excrceat charitate. Prolasi confessio beata communiat, et h fragililalis
Per. nostrae subsidium dignanler exoret. Per.
• Pamelius rectius legit: passione, luain Majestalem tuam suppliciter imploramus omnipotens
b Idem : votiva respleiideant. Deus, ul sicut gloriam.
6 Pamelius : per quem f In proclaudata missa : martyribus tuis Protasio
d Apud eumdem : celebremus. el Gervasio.
•ln Ambrosiana missa apud Pamelium habettit- : B Eadem missa : merilo.
11'ii eadein missa : fragilitati.
LIBER SECUNDUS. -166
tm
Seereta . A ISTAINVIGIL.S. JOHANNIS.
Concede noDis,omnipolens Deus, ul his mnneri- Beati Johannis Baptistae nos, quae.sumus,Domi-
bus, qnae pro sanctorum martyrum Gerbasi, et Pro: ne, praeclara comiletur oratio, quem venturum esse
tasi honoredeferimus, et te placemus exhibilis et praedixit, poscat nobis ab eo sempiternum remedium.
nos viviflcemur acceptis. Per. Per.
XXVII.
Postcommun. INVIGIL.MARTVRUM J0IIANNIS
ET PAULI.
ut
Da, qTr*sri_rus,omnipotens Deus, mysteriorum VII Kal. Jnl.
virtute sanclorum Gerbasi et Prolasi vita nostra Rr- Beatorum martyrum Johannis et Pauli natalitia
mettir. Pef. veneranda, quaesumus, Domine, Ecclesia tua devota
XXV.
suscipiat, et fiat magnaeglorificationis amore __vo-
1NVrGIL.S. J01IANNIS BAPTIST_5. tior. Per.
VJII Kal. Julii. Beatorum mafiyrum luorum Johaiinis, et Pauli
Praesta, quaesumns, Domine, ut pormltts tuus ad nos, Domine, nverita prosequantuf, et tuam n ibis
plenae devoWonis effectum beaii Baptistie Johannis indulgentiam semper implorenl. Per.
nalalitiis praeparetui', qnem precmisisli Filio tuo pa- B Secreta.
rare plebem perfect.ni a Jesum Christnm Sinl tibi, quaesumus, Domine, nostn munera grata
Beatl Jdbannis Baptistse nos, Domine, prseelara jejunii, qualiter tunc eadem fn sanctoruin tuorum
comitetur oratio, et quem venturum esse praedixit, Johannis, et Pauli digna commemoratiorie deferimus,
poscat riobis facere placatum. Per ss actus iliorum pariler subsequamur. Per Domi-
Secrela. nuni.
Munera populitut, Domine, propitiatus -ittende, et Fosf.oinmttH.
beati Bapiis.ae Johannis, cujus nos tribuis praeire Prolege, Domine, plebem tuam, et quam martyrum
tuoruin Johannis, et Pauli adsidua tribuis festivilate
solemnia, fac gaudere suliragils. Per.
Postcommun. devolam, libi semper placitam fieri, precibus con-
ut Ec- cede iusioruin. Per.
Da, quaesumus, misericors Deus, mysticis XXVIII.
C.esiaetuaebeati Bapiislae Johannis exordiis, el sacris IT_MINNATAL. EORTJMDEM.
erudita praeconiis, ad iram venturi judicii declinan VI Kal. Jui.
dam, dignos salutis fructus jugiter operetur. Per. vtuaesumus,omnipotens Deus, ut nos gemiiirita ae-
Beati nos, Domine, BaptislaeJohannis oratio et in- r, litia hodiernae festivitaiis excipiat, quae beatorum
telligere Christi tui mysterium postulet et mereri. J-hannis et Pauli gtorificatioiie probedit, tjtfos ea-
Per. dem fides et oassio fecit esse germanos. Per.
XXVI. Secreta
ITEMINNATAL. Hostias altafibus fftis, Domihe, plac-tfttnrim b ira-
Unde supra. ponemus, polentiain tuam in sanclorum luorum
Deus, qui prsesentem diem honorabilem nnbis in passionibus lioiiorar.do, et per eos nobis implorando
beati Jehaimis nativitale fecisii, da popu'!s tuis sniri- veniam peccatorum. Per Dominum.
taliunVgratiam gaudiorum, el omnittm fidelium men- Postcommun.
tes dirigein viam salutis et pacis. Per Dotninum. Sumpta munera, Domine, nostra sanctificatione
Omnipotens sempiterne Deus qui insiiiuta legalia Uiorum ptecibus concede sanctorum. Per.
et sanctorum praeconia prophetarum in diebus beati Caelesti munere satiati , quaesumus , Domine
BaplislaeJohannis implesti, praesia, quaesuinns, ut, Deus nosler, ul c haec dona maftyruhi tuorum
Cessantibus significationum figuris, ipsa stii tnanife- Johannis et Pauli deprecattone _anc.i_cerit. Per
Statione Veritas eloquatur Jesus Ghrisii!"-Dominus Dominum.
noster. Qui tecum. D XXVIHI.
Secreta.
INVIGIL. APOSTOLORUM PETRIE_ PAtLt.
Tua, Domine, muneribus altaria cumutainus, san-
cli Johanuis nalivitatem honore debito cclehfanles, 111 Kal. Jutids.
qui Salvatorem mundi et cecinit adfulurum, el adesse Deus, qui nobis aposlolorum _eat.rum-P.lri ei'
monstfavit Jesum Christum. Pauli nalalitia gloriosa praeireconcedis, Iribue, quae-
Poslcommun. sumus, eorum nos semper et beneficiis praeveriiri,
Suroat Ecclesia lua, Deus, Beati Johaniiis Bapli- et orationibus adjuvari. Per.
Bta_geaeralionis laetitiam perquem suae regeneratio- Secreta.
nis cogaovit auclorem. Per. Munera, Domine, tuae gtorificatioriis offerimus,
Saricti Johannis natalilia celebranles supplices quae libi pro noslris grala jejuniis, sanctorum apo-
te, Domine, depreeamur, ut hoc idem nobis semper slolorum, quaesumus, deprecatio, quorum sotomnia
et indulgeniiae causa sil et salutis. Per. praavenimus, efficiat. Per.
11Apud Pamclium : ,lesu Chrislo Domino noslro. c Pamelius babet: tcf nos.
b ApudMenardum ; imuoniinus.
H67 SACRAMEf-TARIUMGELASIANUM. 1168
Poslcommun. A XXXII
Bealorum Petri et Pauli honore continuo plebs ITEM1_NATAL. SANCTI PAULI
tua semper exultet, et his praesulfbus gubernetur, proprie.
quorum doctrinis gaudet et meritis. Per Domi- III Kal. Julias.
num. Deus, qui muliittidinem geniium beati Pauli apos-
XXX. toli praedicationedocuisii, da nobis, quaesumus,ut qui
ITKIMN NATAL. SANCTI PBTRI ejus natalitia colimus ejus apud te palrocinia sen-
tiamus. Per.
proprie.
HlKal.Julias. Majestatem luam, Domine, supplices exoramus,
utsicut Ecclesic tuae sanctus apostolus Paulus ex-
Deus, qui beato apostolo tuo Petro, conlatis clavi-
bus regni cadeslis, aniroas ligandi alque solvendi pon- titil praedicator, ita sit nobis perpetuus suffragaior.
lificium tradidisli, concede ul intercessionis ejus Per
auxilio a peccatorum nostrorum nexibus liberemur. Secreta.
Per. Praeveniant nobis, Domine, quaesumus, Apostoli
Secreta. tui desiderata commercia , ul quorum perpettiam di-
Ecclesia. tuae, quaesumus, Domine, preces et no- 1> B gnitatem sacro mysterio frequentamus in lerris,
sliasbeati Petriapostolicommehdetoratio, uiquod pro et praesentia nobis subsidia postulent, et aelerna.
illius gloria celebramus, nobis prosil ad veniam. Per. Per.
Po.-C0_1_.un.
Poslcommun.
L_.tificet nos, Domine, munus oblatum, ut sicut Perceptis, Domine, sacramentis, subdito corde
in aposlolo luo Petro te inirabilem praedicamus, sic rogamus et pelimus ut, intercedente beato Paulo
per illuin luae sumamus indulgentiae largitatem. Per. apostolo tuo, nobis proficiant ad medelam, qua. pro
illius gesta sunt passione. Per.
XXXI. XXXIII.
1NNATALl APOSTOI.ORUH PETRIETPAULI. ORATlONES
111 Kal. Julias. Ad vesperum,
Deus, qui hunc diem beatorum apostolorum Petri Deus, qui ligandi solvendique licentiam tuis apo-
et Pauli martyrio consecrasti, da Ecclesiae lua. tolo stolis conlulisti, da, quaesumus, ut peHpsos a ter-
lerrarum orbe diffusae, eorum semper magislerio renis vitiis expeditib, liberi possimus caelestibus in-
gubernari, perquos sumpsit religiouisexordium.Per. teresse mysteriis. Per.
Largienle te, Domine, beatorum Petri et Pauli nala- ^C Omnipolens sempiterne Deus, qui nos beatorum
lilium nobis effulsil; concede, quaesumus,ut hodiema
apostolorum Petri et Pauli mulliplici facis celebritate
gloria passionis, sicut illis magnificentiam tribuit gaudere, da, quaesumus, ut eorum saepius iterata so-
seinpiternam, ita nobis muuimen operetur perpe- lemnitas noslrae sit tuitionis augmentum. Per.
tuum. Per.
Apostolicis uos, Domine, quaesumus, bealorum
Secreta. Petri el Pauli adtolle presidiis, ut quanlo fragiliores
Oblationes populi tui,. Domine, quaesumus, beato- sumus, tanto validioribus auxiliis foveamur. Per Dn-
rura apostolorum Petri et Pauli passio beata conci- minum.
liet, et quae nostris non apta sunt merilis, fiant libi Concede, quaesumus, Domine, apostolis tuis, iu-
placila luorum deprecatione justorum. Per. tervenire pro nobis, quia tunc nos salvari posse
Prmfalio. confidimus, si eorum precibus tua gubernetur Eccle-
__ Apud quem cum bealorum apostolorum con- sia, quibus utitur, te constituenie, principibus. Per
*"—' tinuata festivitas et aelerna celebritas,
alque Dominum.
Iriumphi caelestis perpetuus sit nalalis, non tamen Omnipotens sempiterne Deus, qui nos omniura
heata. confessionis initia recolenles frequenli tribuas apostolorum merita sub una Iribuisti celebritate ve-
devotione gaudere, ut crebrior honor sacralissiraee *' ^ nerari, quaesumus ut celeriler nobis tuae propitiaiio-
passioni repensus, majorem nobis retribulionis granis abundantiam multiplicaiis inlercessoribus largia-
tiam largiatur. Per. ris. Per.
Postcommun. Exaudi nos, Deus, salutaris noster, el apostolo-
Sumptis , Domine , remediis sempilernis , luorum tuere praesidiis, quorum donasti fideles esse
rum mundentur corda fidelium, ut « aposiolice Petri doclrinis. Per.
el Pauli natalis insignia, quao corporalibus ofliciis Solemnitaiis aposlolicaemulliplicatione gaudentes,
exequuntur , pia cordis inlelligentia comprehendani. clementiam tuam deprecamur, omnipotens Dcus, ut
Per. tribuas jugiter nos eorum et confessione benedici,
_(em ana. et patrociniis confoveri. Per.
Sumpsimus, Domine, pignus salulis aeternae,cele- Praesta, quacsumus,omnipotens Deus, ul qui jugi-
brantes apostolorum Petri et Pauli votiva solemnia, ler apostolica defensione munimur, nec succumba
et perpetua merita venerantes. Per mus viliis, nec opprimamur adversis. Per.
" Apud Pamelium : apostowrum h Lege : expeaitique.
1169 LI-BERSECUNDUS. 1170
\XXIllt. A rectoribusedirigantur, quos operis tui vicarios f iis-
ITEMB>EVIGIL.OMNIUH APOSTOI.ORUM. dem conlulisti praeessepastores. Per.
Poslcommun.
Concede, quaesuinus, omnipotens Deus , ut sicut[
aposlolorum tuorum illorum gloriosa nalalilia prae- Pignus aeternae vitse capientes humiles itnplora-
iiilti patrociniis, quod imagine
venimus, sic ad lua beneficia promerenda Majesta- mus, ul, apostolicis
tem tuam pro nobis ipsi prteveniant. Per. contingimus sacramenli, manifesla perceptione su-
mamus. Per.
Secrela. XXXVII.
Munenbus noslris, Domine, apostolorum illorum INNATAL. SANCTORUM SIMPI.ICI , FAUSTINI ET VIATRICIS.
festa praecediraus, ul quae conscientiae nosirae prae- V Kal., seu potius IV Kal. August.
>pediuntur obstaculis, illorum meritis grata reddan-
Praesia, Domine, quaesumus, ut sicut populus Chri-
lur. Per. stianus martyrum tuorum Simplici, Faustini et Via-
Poslcommun.
tricis, temporali solemnilatc congaudel, ila perfrua-
Siimpto, Domine, sacramento, snppticiter depre- turaeleriia, ct quod votis celebrat, comprebendat
camur, ut, in.ercederiiibus beatis apostolis , quod effeclu. Per Dominuro.
lemporaliler gerimus , ad vitam capiamus aeternam. B S-.rela.
Per.
Hoslias tibi, Domine, pro sanctorum marlyrum
XXXV. Simplici, Fausiini el Viairicis, commemoratione de-
ITEM1NNATAL. OMNIUM APOSTOLORUM. ferimus, s suppliciter pbsecrantes, ul et indulgenliam
Deus, qui nos per beatos apostolos ad cognitioneni nobis pariler conferant et salutem. Per.
lui nouiinis venire tribuisli, da nobis eorum gloriam Postcommun.
sempilernam et a piuliciendocelebrare, et celebran- Praesta, quaesumus, omnipotens Deus, ut sanclo-
do proficere. Per. rum tuorum Simplici, Faustini et Viatricis, caelesu-
Secrela. bus mysteriis celebrala solemnitas indulgentiam
Gloriam, Domine, sanctorum apostoiorum perpe- nobis luae propiliaiionis adquirat. Per Domiiiu.ii.
luam praeciirrenles, quaesumus ul eamdem , sacris XXXVIII.
mysteriis expiati, dignius celebremus. Per Domi- 1NNATAL.ABDO,ET SENIS.
num. III Kal. August.
Sancti tui nos, Domine, Abdo et Senis piis oratio-
Prmfaiio.
Ecclesiam luam non nibus prosequantur, et ab hnjus vitae periculis jtigi-
_^ Qui sempiterna pietate (
<>a--' - deserens, per apostolos tttos jugiter eam et C ter postulent expediri. Per.
erudis et prolegis. Et ideo cum angelis. Praesta, quaesumus, Domine, ut Ecclesia lua, mar-
Poslcommun. lyrum luorum Abdo et Senis confisa suffragiis, de-
vola permaneat, et eorum precibus gloriosis secura
Perceplis, Domine, sacramenlis, suppliciter roga- consistat. Per.
mus, ut, inlercedentibus bealis apostolis tuis, quae Secreta.
pro illorum veneranda gerimus passione, nobis pro- Munera tibi, Domine, pro sanctorum martyrum
ficianl ad medelam. Per.
Abdo et Senis cccisione deferimus, qui, dum
xxxvi. ; finiiintur in lerris, facti sunt caelesii luce perpetui.
IN OCTAB. APOSTOL. Per.
Prid. Non. Julii. Postcommun.
Deus, cujus dexiera beatum Petrum apostolum Populum luum, Domine, perpetua munitione de-
ambulantem in fluctilnis ne mergeretur erexit, et fende; nech difliculter quod pie, quod juste, poslu-
coapostolum ejus Pauliim terlio naufraganlcui de latconseqtialur, cui sanctorum luorum merila suffra-
profundo pelagi liberavit, concede propitius ut am- gantur. Per. XXXVIIII.
borum meritisc aeternamTrinitatis graliam conse- D '
INNATAL. MACHAB__ORUM.
quamur. Per. Kal. Augustas.
Secreta.
Betts, qui in sanctis habitas, et pi i corda non de-
Offerimus sacrificium, Domine, quod pro reveren-
seris, suscipe propitius oralionem nostram, et tribue
tiaaposlolorum Pelri et Pauii Majestati tuae jugiter misericordiam tuam , ut, te custode, servati, ab
eiredJimus et debemus. Per Dominum nosirum.
omnibus vitae hujus periculis liberemur. Per Domi-
-_. Suppliciler exorantes, ut gregem tuum, Pa-
*>J-"' stor aeterne, non d nuin.
deseras, et per beatos Secrefa.
apostoloscontinua protectione custodias , ul iisdem Fianl, Domine, tuo grata conspectui munera sup
a Ita correximus, nam in exemplari perperam le- d Menardus legit: sed per.
gilur.i c Apud eumdem : gubernelur.
b Sicperficiendo.
emendavimus, cum Exemplar mendose ha- ' Menardo: eidem.
beal: deseres. - Lege : simpliciier.
c Auud Pamelium cl Menardum : mternilaiis glo- h Sic emendavJmus ex Menardo. Exem .'!ar men
riam. dose scribit: difficultas.
H"M SACI.AMCNTAR._MGELASIANUM. H72
pticanlis Ecclesiae, et ut nostrae proficiant saltili, ad- A gratia nos refoveat, qnatn glorifieatirmis ejus, et
sit intercessio bealorum sanctorum luoruir.. Per. optatis praeimusolficiis, et dcsideranler expectemus
Posf-.ft._-a_. aclvenium.Per.
Caeksti munere satiati , quxsumiis, Domine Deus Secreta.
nosler, ul haccn«6 dona, martyriim liiunun deprc- Magnifica, Domine, beati Laurenti solemnia re-
catione, sanclificent. Per. eenscmtis, quse promptis cordibus ambientes, oblatis
XL. mtuteribtis et stiscipimus el praeimus. Per.
INNATAL.S. SVXTl. __. Glorinsi Lnurenti martyris pia eertami_a prae-
"
VIII Id. Augusl. currendo. Ciijus honorabiiis annua recursione
BeatiSyxli, Dotiiiiie, (ui sacerdolis otmauyris solemnilas, et perpetua senipcr, et nova est, quia et
anntta festa recolentes, quassnmiis ut qttae luonim in conspeclu liiae Majcstatis pcrmanel mors tuoiiini
a
nobis sunl in. Irumeiiln proeseiiliiim,fiaiit aclernnrum pretiosa jtislorum ct restatirantur incremeuta I__-
patrocinia gratiarum. Per. titiaa, ctiin fclicitaiis aclernacrecoluitlur cxordia. Et
Sancti Syxli, Domine, frequenlata solemnitas, et ideo cum angelis. Postcommun.
de saeerdotalibus nos instruat, te miseranle, cloclri- n* S-tncta Domine ,'beati Laurenti martyris pre-
de foveat tua,
nis, et gloria martyrii ubiqne suffragiis. liosa passione, et solemnia qcae
praeimiis, nos refo- '
Per Dominum.
Secreta. veni, quibus et jugiter sociamur, et semner deside-
ramus expleri. Per.
Suscipe, Domine, niunera propitiatns oblaia , quaa XLIII.
majestati ttiae beatusSyxius sacerdos commendat et
1TEM1NNATAL. EJUSDEM.
mariyr. Per. 1111 ld. Aucjustas.
Posicommun.
Repleti stinnis, Domine, munere solemnitafis opia- Deus, cujus charitatis ardore beatus Laurentius
tae, qua beaii Syxti et celebrilale juvamur et preci- edaces incendii flarnmas,contempto persectilore, de-
bus. Per. vicit, concede propilius ut omttes qtii martyrii ejus
XLI. merita venerainur, protectionis tua> auxilio munia-
IN NATAL.SANCTI DONATI. mur. Per.
Vll ld. Augusl. Deus, qui mttndi creator et rector es, et hutic
Adeslo, Domine, precibns noslris, quas in sancti diem in Levilae ttti Laurenli marlyrio consecrasli,
confessoris et episcopi tui Donati commemoratione ccucede propilius ut omnes qni marlyrii ejus tnerita
b
defcrimus, nt qui nostraejnstiiiae fiditciamnon habe- ^_ veneramur, ut inlercessionibus ejus ab a.lernis
mus, qui libi placuit meritis adjuvemur. Per _>omi- gehennaeincendiis liberemur. Per
num. Secrela.
Deus, tuorum gloria sacerdotum, pracsta, quocsii- Prassta, quaesumus, Domine , nt beati sancti Lau-
in c
sumus, ut sancti confessoris et episcopi tui Donati, renli suffragiis nobis tua mut.era tuearis, pro
ctijus festa gerimus, senliamus auxiliuin. Per. cujus honorauda confcssioneiiostias libi laudis offe-
Szcreltt. rimtis. Per.
Praesla, quacsumus,Domine, ut sancti confcssQris '"^1-"^ ___ In die soleranilatis hodicrnse , qua beati Lau-
el episcopi tui Donati, qucm ad latidein nominis ttti rcnti hostiam tibi placitam et castam corpore
dicatis inuneribus honoramus, pioe nobis devotionis glorioso cerlamine suscepisti , prunis namque su-
fructus adcrescat. Per. perposita stridebant membra viventia, nec lamen
erat pcena palientis, sed pia: ccnfessionis incessus ;
Poslcommun.
neque terrcno d iiberari cruciatu martyr oplabat,
Voliva, Domine, pro beati confessoris uii cl epi- sed coronari
Donali deprc" \.lur in cselis. Per Christum
scopi percipinitis, quapsumus, utcjus precibus Dominum.
et praesentis vita. nobis pariter et _eleni_etribuas Postcommun
confetre pracsidiutn. Per Dominutn. 0I V-oliva,Domine, pro beati marfyris tui Laureuti
XLII. passione tlona percipimus; quacsumusut ejus preci-
IN VICIL.SANCTl LAURENTl. bus et pra-sentis vitaenobis pariter eta-ternae tribuas
V ld. Augusli. conferre pr,-sidium. Pcr.
Da, quaesumus, omnipotens Deus , ut beaii Lau- ORATIONES
renti marlyris tui, quam pra-veniinus, veneranda so- Ad vesper.
lemnitas, el devoiioneniixibisaugeal etsalulem. Per. Sancli Laurenti nos, Domine, sancta precatio
Quaesumus,omuipoicns Deus , ut nostra devolio , tueatur, et quod nostra conscientia non meretur,
quas nalulilia beati Laurenti martyris anlecedit, ejus nobis, qui libi placuit, oratione donetur. Per.
patrocinia nobis ejus accumulet. Per. Adsit nobis , Domitte, quce-umus, sancli Laurenti
Beaii Laurenli martyris tui, Domiue, geminata' martyris e in lua glorificalione
beuciliclio, cujus
a Lege : restaurata. — Correximus, quia viliose. d lta correximtts. In Exemplari miiius iecle : ti-
b Apud Pamelium deest ui.
• Lege : propitius. — Quia perperam, eniendavi- berato. ' Apud Pamelium : sua gtorificatione.
raus.
1173 L.1DKRSECUNDUS. H74
nobis esl liodie facia stifiragium in lua vinuie con- A __lcseleslis mensae parlicipatio, b qnae sumpsimas,
fessio. Per. Iribuat Ecclesiae tuaerecensita laeli.ia. Per
XLVIl.
Praesla, quaesumus,Domine, utseroper nobis beati
Laurenti Iselificenl voliva marlyria , quse sem.per 1NADSUMPT. SANCT_3 MARI„E.
esse non desinunt admiranda. Per Dominum. XVTll Kal. Seplemb.
XLIIII. Deus, qui spe saltilis actcrnaebeatae Mariae virgini-
TIBURTI. laie fcecutida, humano generi proemia praestiiisti,
IN NATAL.SANCTI
111 Id. August tribue, quaesumns, ut ipsam pro nobis apud le inter-
cedere sentiamus, per qtiain meruimus auctorent
Omni.poienssempiierne Deus, qui nos sancti mar- vitae nostrae suseipere. Per Dominum
lyris tui Tiburii fesiivitale lxtificas, praesta ut cujus
Omnipolens sempiterne Deus, qui terrenis C_QT-
commemoratione gattdemus, proesidio muniamur.
Per. potibos "Vefbitui verilalis Filii Ihiigenili per vene-
Srcrela. rabilem ac gloriosam c semper virginem -Jariam
Respice, Domine, munera, quae in sancti Tiburti inefl-bile mysterium conjungere voluisti, peiiiatis
commeriioratione deferimus, ut cnjns bonoro sunt •immeiisam ciementiam luam, ttt qund in ejus ve-
1 neratione deposcimiss, te propitiante, consequi me-
fi
grata, ejus ntrbis fiant inlercessione perpetna. Per,
Postcomtnun. reamur. Per.
Secreta.
Prosit riohis, J)omine, sancli Tiburti celebrata
Accipe munera, Domine , quae in beatse Mariae
solemnilas, guia quanto fragiliores sumus, tanto pla- iterala solemnitate defeiimns, qiiia ad tua praecpnia
centium ri_i,pr_'.idiis iudigemus.Per.
.ecurrit ad iattdem , quod vel lalis adsumpla est.
XLV °er.
IN NATAL.SANCTl VPOLITI. Poslcommun.
ld. August. Caetestimunere d satiaii, omnipotens Deus, * lua
Sancli ypqliti ,t. ariyris, Domirie, quocsunnis,ve- «protectionecustodi, et castimonise, pacem ineniibus
neranda festivitas, salutaris .aux.tii nobis pracs.ei nostris atque corporibus,-nieicedenle saneta -laria,
augmentum. Per. propiiiatus indulge ; et vcn.enle sponso Filio tuo
Secrela.
Praesta nonis, qtisesumus, omnipolens Deus , ut - -Jnigenito, accensis lampadibus ejusvdigni praesto-
nostraebumilitatis obiatio et pro luorum grata sit 'lemur occursttm. Per.
XLVHl.
honore sanciorum, et nos corpore p.ariter et mente^ 13
Per. IN NATAL.SANCTI AGA-ITI.
purificet. XV ___/. Seplemb.
Poslcommun.
Sumptis, uominc, sacramenlis , quoesumiis ut, Sancti martyris Agapki merHa -nos , Domine ,
inlercedente beato martyre tno Vpolito, ad redem- pretiosa tueaitiur, in quibus -uos Majestatis tfpera
ptionis aeternae proficiamus augmentum. pr«dicantes, et praesens capiamus adjinofrum _t
XLVI. fulurum. Per.
_>__r_fa,
IN OCTAD.SANCTI LAURENTI. Mtinera troi, Domine, pro sancti n_anlpis>Agc>piii
XVI Kat. Septemb.
passione deferimus, qui iluui •liiiilur ip .t&njas,faeius
BeaiiLaurenti nos laciat, Domiiie , passio vene- esl eaelesti sede perpetuus. .P,er.
randa )i_.anles, et ut cam sufficienter recolamus , Postcommun.
efficial. Per. Suinpli sacrificii, Domine,,perpelua nos.luitio non
Iteratafestivitale beati Laurenti nataliiia venera- reli.nquai, ,et IJoxia semper a .nohis cuncita
jd^pellaA,
mur, quae in caelesti beatitudine fulgcre novimus Per.
sempiterna. Per XLVIIII.
Secrela. ]P IN NATAL. SANCTI MAGNI.
Beali Laurenti martyris honoraDiIem passionem XIUI Kal. Seplemb.
muneribus, Domine, geminatis exequimur, quae li- Adesto, Domine, supplicaiionibus nostris, et,
cel propriis sil memoranda pfincipiis, indesinenter intercedente beaio Martyre tuo Magno, ab hostitim
lamen permanet gloriosa. Per. nos defende propitialus incursu. Per.
-p^ Quoniam tanto jucunda sunl, Domine , beati Secrela.
"^-^ Laurenti
marlyris crebrius repelita solemuia, Grata libi sint mtinera nostra , Domine, quae et
quanlo nobis ejus sine cessatione pra;dicanda sunt tuis sint instituta procceplis, et beali Magni festivitas
merita. flt ideo cum angelis. gloriosa commendet. Per.
Poslcommun. Poslcommun.
a Solempe nobis intercessio beali Laurenli mar- Tua sancla sumentes, quaesumus, Domine , u
.yris, quacsumus, Domine , praeslet anxilitim, ut beati Magni nos foveaut continuata proesidia. Per.
" Apud Pamelium : solemnis. d In eadem missa : satiatos
b Eidem : nttam sumsimus. c Eadem : ftcanos.
c Aiubrosiana missa : semperque.
1775 SACRAMENTARIUMGELASIANllM. M7C
L. A fac celebrilate laelari, et inlercessione beati mar-
INNATAL.SANCTlRUFFI. lyris Prisci omnium intercedcntium vota profici is.
VI Kal. Seplemb. Per.
Adesto, Domine, supplicationibus noslris, et beati Secrela.
Ruffi intercessionibus cnnfidentes, nec minis adver- Ejus tibi precibus, Domine, quaesumus, grata
santium, nec ullo conliirbeiiiur incursu. Per. reddatur oblatio, pro cujus est festivitate immolan-
Secreia. da. Per.
intercessio, qiiaesumus,Domine, sancti lui Rum Postcommun.
munera nosira comroendet, nosque in ejus venera- Praesta, quaesumus, Domiue, ut, sacramenti tui
tione tuae Majesialj reddat acceptos. Per. participatione vegetati , sancti quoque marlyris
Posf-Ommun. Prisci precibus adjuvcmur. Per,
Sumentes, gaudia sempilerna de parlicipatione LIIII.
sacramenli, et festivitale beati marlyris tui Ruffi , IN NATIVlT. SANCT„_ MARI__.
suppliciler deprecamur, ut quae sedula servitule , VI ld. Septemb.
donante le , gerimus, dignis sensibus tuo munere Adjuvet nos, quaesumus, Domine, sancloe Maria.
capiamus. Per Dominum. B gloriosa intercessio, cnjiis etiam diem, quo felix
LI. ejus est inchoata nativitas, meroinimus. Per.
1NNATAL.SANCTI IIERMIS. Secreta.
V Kal. Seplemb. Suscipe, Domine, quaesumus, bostias placationis
Sancti nos, qua;sumus, Domiue, Hermis naialitia et laudis, quas tibi offerimus pro Nativitate bealae
votiva laetificent, el suae beneficiis intercessionis et gloriosoe semperque virginis Dei getiitricis Mariae,
adlollant. Per Dominum. et sanctis ejus inlercessionibus cunclis nobis proli-
Secrela. ciant ad salutem. Per.
Munera nostra , quaasumus, Domine, propilialus Poslcommun,
adsume; el ut digne luis famulemur altaribus, sancti Adesto, quaesumus, Domine, fidelibus luis, ut qua.
tui nos Hermis intercessioue custodi. Per. sumpserunt fideliter, et mente sibi, et corpore beat;e
Posfcotiimun. Mariaeintercessione custodianl. Per.
Extiltei , quaesumus , Domine , poputus tuus iri Item alia.
sancti tui commemoratione Hermis ; et cujus votivo Sumplis, Doinine, sacramentis, iniercedenle beala
laetaiur officio, suffragio relevetur optalo. Per. et gloriosa semperque virgine Dei genitrice Maria
LII. C ad redemptionis aeternae, quaesuinus, proficiamus
G
1NDIEI-.SSIONIS SANCTI JOHANNIS 1SAPT1ST.€. augmentum. Per
1111 Kal. Septemb. LV.
Sancli Joliannis liaptistaeei marlyris tui, Domine, IN NATAL.SANCTI GUKGONI
quaesumus, vcneranda feslivitas salutaris auxilii V Id. Septemb.
nobis praestet elfectum.-Per. Sanclits, Domine, Curgoniussua nos iniercession.
Perpetuis nos, Domine, sancti Johanms Baptistae laetificel, et pia faciat solemnilate gaudere. Per Do-
luere praesidiis; el quanlo fragiliores sumus, lanlo ininum.
tnagis necessariis adtolle suffragiis. Per. Grala sit libi, Domine, nostrae servitul.is oblatio,
Secreta. qua sanctus Gurgoniusmartyr intervenil. Per.
Munera tibi, Domine, pro sancti martyris Johan- Familiam tuam, Deus, suavitas illa contingat e*.
nis Baptislacpa.sione deferimus, b quia dum finitur vegelet, qua iu martyre luo Gurgouio Christi lui
in lerris, factus est caelestisede c perpeluus. Per. bono jugiter odore pascalur. Per Doiiiiiium.
Postcommun. LVI.
Conferat nobis, Domine, sancti Johannisd utrum- IN EXALT.SANCTJE CRUCIS.
que solemnitas, itl magnifica sacramenla quae suiii- DE X VIII Kal. Ovtob.
psimus, • significata veneremur, et in nobis potius Deus, qui nus hodierna die Exaltatioue sanciae
aedila gaudeamtts. Per Dominum crucis annua solemnilate laciificas, praesia ut ciijus
LIIL mysterium in terra cognovimus , ejus rederoptionis
IN NATAL.SANCTl PRISCl. praemia consequamur. Per.
Kal. Seplemb. Secreta.
-tannipotens sempiterne Deus, forlitudo certan- Devotas, Domine, humiliialis nostrae preces et
'.ium, et martyrum palma , solemnitalem hodierni hoslias misericordi-. tuae praecedat auxilium, el sa-
diei propitius inluere, el Ecclesiam tuara continua lutem, quam per Adam in paradiso ligni clauserat
" Beda, cap. 2-, sive lib. n, cap. 6, in Marcum c Apud eumdem : perpetuus , qumsumus, v.t ejus
haec habet de passione Joaunis pra_cursoris: i In obtenlu nobis proftciul ad salulem.
llbro Sucrainenlorum nataleejus quarto Kalendarum d Apuil Menardum ita etiam habetur. Pamelitis
Septeiiibrium denutatum csl; el in Marlyrologio , vero legit: beala solemnilas.
quod Eusebii efllieronymi vocabulis insignitum esi, e Apud Pamelium idem legilur; sed apud Menar-
legitur quarto Kal. Sept. in Edessa, etc. » clum liabetur : digne veneremur, et nobit satularia
" Apud Mcnardum : qui dum. sentiamut.
H77 LIBBR SECUNDUS. H78
iemerata prsesumplio, ligni rursuin fides aperial. A . Poslcommuu.
Per DoBiinum. Adesto plebi tua_, misericors Deus; el ut gratiae
Peslcommun. tuaebeneficia potiora percipiat, beali Michaelis ar-
Adesto familiae tuse, quaesumus, clemens et mi- changeli fac supplicem deprecalionibus sublevari,
sericors Deus a in adversis et prosperis preces Per.
exaudias , et nefas adversariorum per auxilium LX
sanciaccrucis digneris conterere, ut portum salutis ORAT.INJEJUNIO
luaevaleant adprehendere. Per. Mensis seplimi.
LVII. Praesta, quaesumus, Domine, fidelibus luis, ut je-
INNATAL.SANCTORUM CORNELI ET CYPRIANI. juniorum veneranda solemnia el congrua pielate
XVI Kal. Octob. suscipiant, et secura devolione percurrant. Pcr.
Beatonim martyrum pariterque pontificmn Cor- Deus, qui te sinceris asseris manere pectorilius ,
da nobis tua gratia lales existere, in quibus habiiare
neli, et Cypriani nos , Domine , quaesumus, fesla
tueantur, et eorum commendet oralio veneranda. digneris. Pef.
Per. Secreta.
Secreta. ]
B Deus, qui de his terrae fructibus tua sacramenta
Plebis tuae, Domine, munera l.enignus intcnde , consiare voluisli, praesia, quaesumus,ut opem nobis
quaemajestati tuae pro sanctorum martyrum Corneli et praesentis vitae conferas et fiiitirae.Per
et Cypriani solemnitatibus sunt dicata. Per. Postcommun.
Pos-.o_._._n. Salutari tuo munere, Domine, satiati, supplices
Sacro munere vegelatos sanctorum martyrum -_ deprecaniur , ut cujus laetamur gustu, renove.niur
Corneli et Cypriani natalitia nos tibi, Domine, quae- effectu. Per Dominum.
siunus, commendet oratio. Per Dominum. 1NSEXTAFERIA
LVIII. Mensisseptimi.
IN NATAL.SANCTORUM COSM„E ET DAMIANI. Inchoata jejunia , Domine , quaesumus, benigno
V Kal. Oclob. favore prosequere ; et sicut ab alimentis in corpore,
Magnificette, Domine, sanclorum Cosmoe et Da- iia a vitiis jejunemus in menle. Per.
miani beata solemnitas , b quia el illis gloriam sem- Secreta.
c
piternam, opem nobis ineffabili providentia con- . tlujuste, boniine, muneris oblatione placemus ,
tulisli. Per. / et
C perpetuae vitoe particioes hujtis operalione red-
Secreta. damur. Per.
In tuorum , Domine , pretiosa morie justoruro Postcommun.
sacrificium illud offerimus, de quo marlyrinm suinsit
Caclestis mensae, quaesumus, Domine, sacrosancta
omne principium. Per.
Poslcommun, libatio corda nosira purget semper et pascat. Per.
INXII LECTIONES.
Sit nobis, Domine, sacramenli tui cert,. salvalio:
et D Die Sabbati,
quae beatorum martyrum luorum CoSmac ..iniani
meriiis imploraliir. Per Dominum. Tribue, quaesumus, Domine , fidelil-tis tuis ul je-
LVIIII. junio mensis seplimi conveuienter aptentur, ei su-
ORATIONES IN SANCTl ARCHANGELI MICUAELIS. scepta solemniter castigatio corporalis ad fruclum
cuiiclariim transeat animaruin. Per
/// Kal. Octob
Praesla, quacsumus, omuipotens Deus, ut qui se ,
Da nobis, omnipotens Deus, beati archangeli adfiigendo carnem , ab alimentis abstinel, sectando
Michaelisa eo lenus honore proficere, ut eujus in justitiam, culpa
jejunet. Per Dominum nostrum.
terra gloriam praedicamus, precibus adjuvemur in - Deus humanoesalutis operator, da nobis exercere
caelis.Per. I
jejunia congritenter, quibus nosirae siibstaiitiaesem-
Beati archangeli Michaelis intervenlione suflulti , piterna remedia providisti. Per.
supplices te, Domine , deprecamur , ut quos honore Suscipe, Domine, preces populi supplicantis, et
prosequimur, contingamus el inenle. Per. nostri vota jejunii salutaris lui perfice sacramenlum.
Perpeluum nobis, Domine, tua- miseraiionis prae- Per.
sla subsidiutn, quibus et augelica praeslilisti sttf-
Omnipotens tua, Domine, prompta menle lau-
fragia non deesse. Per. dantes, jejunia libi sacrala deferimus, ul dum iugrati
Secrela. de perceptis existitnus, elficiamur percipiendis fru-
Munus populi iui, Domine, quaesunms, dignanter ctibus gratiores. Per Dominum.
adsume, quod non nostris meriiis, sed sancti ar- Deus, qui tribus pueris mitigasti flammas igneas,
cbangeli tui Michaelis deprecalione sit aratum. concede, qua?sumus, ut nos Inmulos tttos non exurat
Per. fJamma viliorum. Per.
a Pamelius : ul adversis. c Pamelio : el opem.
b Apud eumdem : qua et, d Apud Panielium : eat_nut.
H79 SACRA-ME_.TA-.l-.__ f.ELASlANUM. _180
Stcreta A festivitaiem prrevenimus, et perdueat ad veniam ,
Haeciiostia, _>omiiie,quaestimus.etvincula nostrce et in perpetuam graliarum consiituat actioiiem.
iniquitalis absolvat, et lu_enobis misericordise dona Per.
conciliet. Per. Poslcommun
Poslcommun. Libantes, Domine, mensa. Itire beata mysleria ,
Perficiant in nobis, Domine, quocsumus, lua sa- quaesumus, ut marlyrac interventione sanctoeCaeci«
cramenia quod continent, ut quoenunc specie geri- lite et prseseiitis nobis niisericordiam conuj|;U ct
mus rerum veritate capiamtis. Per. aciernam. Per.
Ad populum. LXIIII.
Auxiliare, Domine, populo tno, ut, sacrae devo- ITEMIN NATAL.I..ICSBEM.
tionis proficiens incremenlis, et tuo semper munere X Kal. c Octob.
gubenietur, et ad redemplionis octernre pertineat, Omnipotens sempitertie Deus, qui eligis infirmt.
te docente, consortium. Per Dominum. mundi, ut fortia qiiacque confundas , da mibis-in
LXI. festivitate sanctoe marlyrae tnae Caecilioc congrua
IN NATAL. SANCTORUM MARCELLI ET APULEl. „ devotinne gautterc, ut et polentiam luam in ejusdem
e
Non. Oclob. passione pcrcipiantus atixilitmi. Per,
Sanctorum tuorum nos , Domine, Marcelli ct Exaudi nos, Deus salutaris noster, ut sicut da
Apulei beata meriia prosequanlur , et suo semper sanctae Caecilia.festivitate gaudemtis , ita piaedevo-
perficiant amore ferventes. Per. tionis ertidiamiir d elTeelu. Per Dominum.
' Crescat, Domine setnper in nobis sanctse joctin-
Secreta.
Majeslatem ttiam nnbis, Pomine, qtiacsumus, baec dilatis affectus, el bealoe Csecili_emartyrrc tuse ve-
Itostia reddat immolanda placatam, tuorum digna neranda festivitas augeatur. Per Dominum.
postulalione sanclorutn. Per. Secrela.
Poslcommmi. e Quoesumus, virlulum caelestium Domine , ttt
Sacramenlis, Domine, .mitniamurxicceptis,etsan- sacrificia pro sanciae Caeciliae solemnilaie delaia
c.oriu.i luoium Marcelli et Apulei conlra omnes desiderium nos ' tcmpuraJem doceant Iiabere con-
nequiiias inruenies arrois caelestibtis protegatnur. temptum, et ambire dona faciant ceelestiuni gaudio-
Per Dominum noslrum. ruui. Per.
LXII. P.sicommun.
1NNATAL.SANCTORUM H_ecnos, Domine, grutia tua, quoesumus,semper
QUATUOP. CORONATO.RUM , COS-
TIANI,CLAUDl, CASTORI, SIMPRONIANI. C '*- exerceat, ut divinis insiatirel nostra corda mysleriis,
VI Id. Novembris. et sanctae Coeciliaeniar.tyroe luae commemoratione
Annua marlyrum luorum, Domine, vola, recurri- laetilicei. Per.
. LXV.
mus, Majeslaiem tuam suppliciter deprecantes , nt IN NATAL.SANCTI
cnm lemporalibus incrementis prosperitati aelernae CLEMENTIS.
IX Kal. Decemb.
Coronatorum capiamus augmenlis. Per
a Natalem beati Clememis sacenlolis el marlyris
Hostias tibi, Domine, pro martyrum luorum Co- tui naialitia veneranda, qu.esiimus, Domine, Eccle-
sia lua devota suscipial, et fiat magna. glorificationis
ronatorumcommcmoralioiiedeferimiis.supplioanles, ' amore devolior. Per.
ul indulgenliam nobis paritcr confsrant et saluiem.
Secrela.
Per.
Sacrilicium libi, Domine, laudis offerimtis pro
Poslcommun.
sancti celebrilate Clcincntis, ut propitiationem tuam,
Sanclorum tuorum Coronatornm , quaesnmus,
noslris operibus non meremur, pii suffraga-
Domine , semper nos laetiftcent festa , et majestali; quam
toris intercessionibtts adsequamur. Per.
Uiseperpoitia placatione «ommendenl. Per.
j) Postcomnuin.
LXIII. Beati Cletnentis, Dotninc , iiatalitio fidelibus luis
b
IN NATAL. SANCT/E C/ECILt-E. niunere suffragetur; el .jui libi plactiii, nobis itnplo-
XI Kat. Dccemb. ret auxilium. .'er Domintim noslrum.
Sancise marlyrae uioe Caociliae supplicationibuss
LXVI.
tribue nos foveri, ut cujus venerabilem solemnitalem1
1NNATAL.S. FELICITATIS.
praevenimus obsequio, ejtis inlercessionibus com- Ilem IX Ktil. Dec.
mendcmur. Per Dominum. Intercessio nos , qu_esumiis, Domine, sancla. Fo-
Secreia. licitatis martyrse tuoe voliva confoveat, ui ejtis sa-
Suscipe, Domine, sacrificium placationis el laudis,' crata nalalitia el temporaliler
quod nos, intervenienle sancta lua Cecilia, cujuss freqtienlemus , et
conspiciamusaelerna. Per.
Adde: Secreta. e Ambrosiana missa apnd Pamelium : Tribue,
b ln marg. vigil.
e Decemb. quwsiimus,virtutum cwlestiumDeiis.
1 ln eadem missa : lemporale.
d In MissaliRomano : affeciu.
H81 LIBER SEC««DUS. _1&3
Secrela A Beatus Andreas pro nobis, Domine, qusesumus,
Munpra;tibi, Domine, pro sanctae Felicitatis glo- imploret apostolus, tit, et noslris reatibtis absoluii ,
riosa comrhemoralione tleferimus, a quae nobis hnjtis «unctis etiam periculis eruamur. Per.
soleinnitas effectu et confessione dedicavit et san- Secreta.
guine. b Per. Sacrificium noslrum tibi, Domine , qirasumus ,
Posfcomtnun. beali Andreae precatio sancta conciliet, et c ut cujus
Prsesta., Domirie , quaesumus, ,ut, sacraroeiili _ui -honorem solemniter exhibetur, meritis efficiatur ac-
participalione vegeiati, sanctse F_.licity.is qtioque ceptum. Per.
martyris precibus adjuvemur. Per. ___ Qui Ecclesiam tuam d in apostolis tfibuisti
LXVIL 1>tL--'consistere fundamentis. De quorum collegio
IN NATALSS. MARTYRUM SATIJRNI, CRISANTI , MAURI, beati Andreae solemnia celebrautes , tua, Domine,
DARI_E, ET ALI0RUM. praeconia non lacemus. fit ideo cum.
/// Kal. Decemb. Postcommun.
Beaioruitfirprtyrum , Domine , Saturnini el Cri- Reali Andreae aposioli tui, Domine , tfu_.s___t_s,
santi adsit oratio , ut quos obsequio veneraiuur, pio intercessione nos adjuva , pro cujus"Solemmtale
jugiter experiamur auxilio. Per. B percipimus lua sancta l_etan.es. Per Dominum.
Secreta. LXX.
Populi Jui. (Domine, qtiaesumus, tibi .grata sit IN OCTABAS SANCTl AN_RE„EAPOSTOLI
hosiia, qusp natalitiis sanclorum marlyrum luorum VII Id. Decemb.
Saturnini et Crisanti solemnilatibus imraolalur. Pcolegat nos, Domine, saepius beali Andreae apo-
Per. stoli repelita solemnitas , ut eujus patrocinia sine
Postcommun. iiiieimissione recolimus , perpetua defensione sen-
Mysleriis , Domine, repleti stimus ; votis et gau- tiamus. Per.
diis, praesla , qusesumus, ut, per inlercessionem Secrela.
sanclorum roarlyrum tnorum Saturnini et Crisanti, Indulgentiam nobis praebeant Iraecmnnera, qtisc-
quoe corpofaliter agimus spiritaliter consequamur. sumus, Domine, largiorem, quaevenerabflis Andrese
Per Dominum. suffragiis offernntnr. -Per Domiiunn.
LXVIII. Postcommun.
IN -VIGIL.SANCTl ANDtlE/E.
Adjuvet familiam tuam, tibi, Domine, supp.ican-
111 Kal. Decemb. venerandus Andreas apostolus tuus, et pius in-
do,
Tuere nos, misericors Deus , ei beati Andreae G lerveptor « .effieiat, ,qui tui jiomlBis «xtitit prsedi-
apostoli tui, cujus natalitia praevenimus , semper cator. Per Dominum.
guberna prtesidiis. Per. LXXL
iecreta. IN N^TAL.SANCTI T,UOMiEAP0SXOI.I.
Aposlolicse reverentiae culmen offenmus , sacris Xll Kal. Jauuar.
mysteriis imbuendtim ; prsesta, Domine, qusesumus, Da nobis , qusesumus „ Domine, J_eati apostoli
ut beati Andreae suffragiis, cujus naialitia prseimus, Thomse solemnitatibus gloriari , ut ejus semper et
hic plebs lua semper et sua vota depromat, et desi- patrociniis sublevemur, et fidem congrua devfttio-ie
derata percipiat. Per Dominum. sectem.vir.Per.
__-Reverenti_e luse dicato jejunio gralulantes, Seerela.
<>a--'quo apostolica beaii Andreaemeriia desideratis Debiium, uomine, nostrae reddimus servitutis,
praevenimus offlciis, et ad eandem celebrandam so- suppliciter exoranies, ut sulfragiis beati aposioli
lemniler prasparemns. Per Thomae in nobis tua munera luearis , cujtis liouo-
Posfcomtntm. rando confessionem, laudis ' tuae "hostias immoJj..
Puriheent semper et miinianl tua sacramei.ia mus. Per.
Postcommun.
nos, Domine, et beati Andreae aposloli liji inler- Ij
cessione ad perpeiuae dticanl salvationis effeetum. Conserva, Domine, pop.uluin luum; et quem
Per. sanctorum tuorum pr-esidiis non desinis adjuvare,
LXVIUl. perpetuis tribue gaudere remediis. Per.
JTEMINNATAL.EJUSDEM. LXXH.
Prid. Kal. Decemb. •0___T.4N NATAL.PLURIMORUM SANCTOROM.
Majesiatem tuam, Domine, suppliciter esoraiiins, Exaudi, Domine, populum cum sanoiorum 4tiornm
ut sicut Êeclesiae luoe sanctus Andreas apostulus libi pairocinio suppllcantem, ut temporalis vitae nos
exlititpraediCsrtoret reelor, ita sit pro nobis perpc- tribtias pace gaud_re , «t selefn-e reperiro ««bsidia.
tuus suffragalor. Per Dominumnosti-um. Per.
" Apud Pamelium : obsecranies, ut qum nobis hujus Apud Menardum, in natali sancti tliomoe : iu
solemnitatiseffecium.
b Apud eumdem ndditur : mtseraitoiiis quoque ittw apostolicis.
e Apud eumdein in vigilia sancti Andreae : efjl
continuum imptoret auxilium. ciatur.
c Apud Pamelium et Medardum legitur : ut cujus ' Tum, vel fui, ut in Exemplari. Menardus : tibi.
Iwnore,
H-3 SACRAJIENTARIUMGELASIANUM. MHi
Secreta. A rum caeleslibus mysteriis celebrala soiemnitas in-
Preces, Domine, luorum respice oblationesque dulgentiam nobis tuae propilialionis adquirai. Per
fidelium , ut et tibi grata sint perpetuo festivilate Dominum.
sanctorum, et nobis conferant tuae propiliationis LXXVI.
auxilium. Per. 1TEMALIAMISSA.
Postcommun. Majestali tuae nos, Domine, marlyrum supplicatio
Sanctorum Inorum, Domine, inlercessione placa- beata conciliet, ut qui incessabiliter actibus nostris
tus , praesta, quaesurous, ut qtiaetemporali celebra- offendimus, justorum precibus expiemtir. Per.
mus actione, perpetua salvaiione capiamus. Per. Martyrum tuorutn nos, Domine, seni|ier fesla
LXXIII. laetilicent,et quorumcelebrarous nierittim, expiemttr
ITEMAL1AMISSA. auxilium. Per.
Praesla, Domine, quaesumtis, ut sicut sanctorum Secreta.
tuorum nos natalitia celebranda non deserunt ; ita Accepta tibi sit, Domine, sacratae plebis oralio
jugiter suffragiis comitenlur. Per. pro luorum honore sanctorum , quortmi ineritis
Adesto, Domine , populo tuo cum Sanctoruni pa- temper coepisse in tribulatione agnoscit auxilium.
trocinio supplicanli : ut quod propria fiducia non B Per.
praesumil; suffragantium meritis • consequatur. Poslcommun.
Per Dominum. Jugiter nos, Domine, sanctorum tuorum vola .ae-
Secreta. lificent , et patrocitiia nobis mariyrum ipsaesemper
Salutari sacrificio, Domine , populus luus semper festivilales exhibeant. Per.
exuliet, quo et debitus honor sacris marlyribus LXXVII.
exhibetur, et sanctificationis luae munus adqtiiriiur. 1TEMALIAMISSA
Per.
Postcommun. Magnificantes, Domine, clementiam luam, suppli-
Et natalitiis sanctorum, Domine, et sacramenli ciier exoramus, ut qui nos sanclorum luorum fre-
rounere vegetati, quaesumus, ui bonis , qnibiis per quentibus facis nalaliliis inleresse, perpelui. Iribuas
tuam gratiam nunc fovemur, perfruamttr aeiernis. gaudere consoniis. Per Dominum.
Per. Da nobis, omnipolens Deus, in sanctorum luorttm
te semper commemoralione laudare, qttia refovere
LXXIV.
ITEMALIAMISSA. curabis, quos in bonore luo perseverare concedis.
Per.
Sancti tui, quxsumus, Domine, jugiter nobis a le 'C Secrela.
et veniam postulenl et profectum. Per. Accepta tibi sit in conspeclu luo, Domine, nosiroc
Deus, qui nos et sanctorum martyrum solemnila- devotionis oblalio, el eorum nobis fialsupplicatioiie
tibus, et confessorum gloria circundas et protegis , salularis, pro quorUm solemnitate defertur. Per.
praesta nobis eorum semper et imitatione proficere , Pos_comm.e.!.
et emundatione fulgere. Per. Ad defensionem Ddelium, Domine, quaesumtis,
Secreta. dexteram tuae Majestalis extende; et ut perpetua
Haec hostia, Domine , quacsumus,solemniler iro- pietatis protectione niunianttir. intercessio pro his
molanda pro luorum commemoratione jusiorum, non desit martyrum continuata sanclorum. Per.
conscientias nostras semper et mundel et prolegat. LXXVIII.
Per. ITEMALIA MISSA.
Postcommun. Fraterna nos, Domine, martyrum luoriim coronu
Voiiva, Domine, dona percipimus, quta sanctorum laetificet, qua. el lidei nostrae praebeatincitamenia
nobis precibus et prsesentis, quaesumus,vilaepariter virlutum , et multi|)lici nos suffragio consolelur.
et a.iern.1.tribue conferre pracsidium.Per Dominum Per.
nostrum. Pr_esta, qiiacsunius, Domine, ut sicut nobis indi-
LXXV. screla pietas borum martyrunt beatorum iudividua.
1TEMALIAMISSA. charitatis praebet exemplum , sie spiritum gratioe
Fac nos, Domine, quaesumus, sanclortim tuorum luae , quo jugiter muniamur, sernper impioret.
semper festa sectari , quorum suffragiis proteclionis Per.
luaedona sentimus. Per. Secrela.
Secreta. Ilerata mysteria, Domine, pro sanctorum marty-
Fiat, Domine , quaesumus, hostia sacranda placa- rum devota mente iractamus, quibus nobis et prae-
bilis, pretiosi celebritate martyrii, quaeel peccata sidium creseit et gaudium. Per.
nostra purificet, ct sanclorum libi vota conciliet fa- Postcommun.
mulorum. Per. Caelestimunere saginati, quaesttmus,Domine Deus
Postcommun. noster, ut haecnobis dona marlyrum luorum dupli-
Qiiacsumus,omnipotens Deus, ut sanciorum tuo- catio beata saiictificet. Per.
»lta emendavimusex Pamelio.cum male in Exemplari legalur: consequamur
• 185 LIliliR SECUNDUS. 1186
LXXVIIII. A cotidic.visilando purifica, ut, veniente Domino Filio
A
1TEM ALIA MISSA. tuo, paratam sibi in nobjs inveniat mansionem.
Doroine Deus noster, multiptica super nos gra- Per.
liam luam; et quorum celebramus gloriosa certa- Fac nos, quaesumus, Domine Deus noster, pervi-
mina, tribue subsequi in sancia professione victo- giles alque solicitos adventum expectare Christi Filii
riam. Per. tui Domini nostri, ut dum venerit pulsans, non dor-
Secreta. mientes peccatis, sed vigilantes el in suis inveniat
Suscipe, Domine, quaesumus, munera popu.i lui laudibus exultanles. Per.
pro mariyrum festivitate sanclorum, et sincero nos Secreta.
corde faceorum natalitiis inleresse. Per. Sacrificium tibi, Doroine, celebranaum p.ac.ius
Poslcoinmun. inlende, quod et nos a viiiis nostrae conditionis
Sacramenti tui, Domiue, quscsuiniis, sumpla be- emundet, et tuo nomini rcddat acceplos. Per.
nedictio corpora nosti a mentesque sanclificet, et Poslcommun.
perpeluae misericordiae nos praeparet ascribeudos. Sumptis muneribus, Dotnine, qtisesumus ut curo
Per Dominum. frequcntiiiioiie roysterii crescat nostrae salutis el-
LXXX. aI fectus. Per.
w
LXXX...
ORAT.DEADVENTU DOM1..I.
1TEM ALIAMISSA
Excita, Domine, poientam luam, et vent, et quod Praecinge, qusesumus, Domine Deus nosler, lum-
Ecclcsiaeluae usque in finem saeculi promisisti cle- bos mentis nostracdivina. tua virtuie * poientium, ut
menter operare. Per. venicnte Doraino nostro Jesu Christo Filio luo, digni
Excita, Domine, polentiam Ittam, et magna nouts inveuiamiir aelernaevilaeconvivio, et vota cacleslium
virtttle succurre, ut per auxilium gloriae tuce, quod dignilatum ab ipso percipere mereamur. Per.
noslra peccata prsepediunl,indulgentia tuae propitia- Adjuva,Domine, fragilitatem plebis tuae, utad vo-
lionis acceleret. Per. tiVummagnae feslivitatis effectum, et corporaliler gu-
Secreta. bernata percurral, et ari perpetuam gratiam devota
Placare, Donnne, tiusesumus, burnililaiis nostroe mente perveniat. Per.
precibns et hostiis; et ubi nulla suppetunt suffragia Secrela.
meritorum, tuae nobis indulgeiiliaesuccurre prsesi- Grata tibi sint, Domine, inunera, quibus mysteria
diis. Per. celebrantur nostrae libertatis et vitae. Per.
Deus cui propriuni est ac singulare quod Poslcommun
"^-^ bonus es, et nulla unquam a te es commuta- p(
. Animsenoslrse, quscsumus, omnipolens Deus, hoc
lione diversus, propitiare supplicationibus nostris,et potiantur desiderio, ut a tuo Spiritu indammeniur,
Ecclesiaetuoemisericordiam luam, quam confileii- ut sicut d
lui lampadas diviuo munere satiati, ante con-
tur, ostende, manifestans plebi tuae Unigewiti spectum venientis Christi Filii tui velul clara lumina
mirabile Sacramentum, ut in nniversitale nationum
fulgeamus. Per.
periiciaturquodper Verbi tui Evangelium promisisti, LXXXIII.
et babet plenitudo adoptionis, quotl pertulit testifi- ITEMALIAMISSA.
catio veritatis. Per CliristumDominum.
Feslina, quaesumus, ne tardaveris, Domine, et
Poslcommun.
a praesidium nobis tuae pietatis impende, ut opporlunis
Repleticibo spiritali alimoniae,supplices te de- consolationibus subleventur, qui in tua miseratione
ut
precamur, omnipotens Deus, hujus participatione confidunt. Per.
myslerii, doceas nos terrena despicere, et amare Concede, quaesumus, omnipotens Deus, hanc gra-
cselestia , alque omni nexu mouiferse cupiditatis tiam
plebi luse, adventum Unigenili tui cum suiuma
exutos regno perpetuae libertatis consortes elficias.
vigilantia expectare, ui, sicut ipse atictor noslrse s_-
Pcr Dominuin. lulis docuit, velut fulgenles lampadas in ejus occur-
LXXXI. J|.
sum nostras animas praeparemus. Per
1TEM ALIAUISSA. Voci tiostrae, quaesumus, Domine, aures tuac pi=.-
Excita, Domine, qusesumus, corda nostra ad prae- talis accommoda, et cordis noslri tenebras lumine
parandas Unigenili tui vias, ut per ejus adveulumi tuaevisilationis iulustia. Per.
purificatis libi serviremenlibus mereamur. Per. Secreta.
Prsevenial nos, qua.sumus, omnipotens Deus, tuai Sacrificiis proesentibus, Domine, qusesumus, in-
gratia semper et subsequalur, ut b cum adventmni tende placatus, ut et devotioni nostrse proficianl et
Unigeniii lui, qiiem summo cordis desiderio susli- saluti. Per.
nemus, et prsesentis viteesubsidia el fulurse etiar» Poslcemmun.
_onsequamur.Per. Da, qusesumus, omnipolens Deus, cunctae familiae
Conscienliasnostras, qu_esutnus,omnipolensDeus,, tuse hanc volunlalem in Christo Filio tuo Domino
» Apud Menardum, in bebdomada 5 ante Natalei « Apud eumde.ii: polentr.-.
Domini: spirilalis. d Apud Menardum, liebdomadse 5 ante-.NainleDo
b Pnineliusliabet: per advenlunn mini: lampades.
1187 SACRAMENTARIUMGELASIANUM. 11-8
nostro venienti in operibus juslis aptos occurrere, ei A peccatis nostris meremur arfligi, per adventum Filii
ejusdexterse sociali, regnum mereanlur possidere lui a cunctis adversitalibus liberemur. Per.
coeleste. Per. Deus, qui nos redemptionis noslrseaotiua exspecia-
LXXXIIII. tione 1-Ctificas,prsesta ut Unigenitum Filium tutim
ITEMALIAMISSA. . quem Redemplorem foeti suscipimus , venienlein
ut quoque Judicem securi videamus. Per.
Prsesta, qusesumus , orimipotens Deus, re- LXXXV.
demptionis nostrse ventura solemnitas, et prsesentis ORAT.ETPRECES
nobis vitse subsidia coiiferat, et aelernaeviisebeali- Mensis decimi. Feriallll,
tudinis pr_emialargialur. Per Dominum. Deus, qui conspicis quia in liia pietate confidimus,
Excila, rquaesumus, Domine, polenliam tuam, et concede propitius ut de cselesii semper proteclione
veni, ut ii qui in tua pietaie confidunt ab omni citius gaudcamus. Per.
adversitate liberentur. Per. Subveniat nobis, Domine, misericordia lua et ab
Exsnltemus, qusesumus, Domine, Deus noster, immincntibus peccatorum nosirorum periculis te
omnes recti corde in unitate fidei congregali, ut ve- mereamur veniente salvari. Per.
niente Salvatore nostro Filio tuo, immaculati occur- B "
Secrela.
ramus illi iri ejus sanclorum comitatu. Per eumdem Ecclesise tuae, Domine, munera placalus adsume,
Dominum. quae el misericors pfferenda tribuisti, el in nostrae
Fac nos, Domine, quaesumus, mala noslra toto salulis potenter efficias transire mysierium. Per.
corde respuere, ut venienle Filio tuo Domino nostro, __ Referentes graliarum de praeteritis devotio-
boha ejus capere valeamus. Per. t<*—'
nem, promtius quae venltira sunt prtestanda
Secreta. confidimus, nec est nobis seminum desperanda f__-
Devolionisnostrse libi, Domine, qu_3SUihus,hostia cnnditas, cum pro supplicationibtts nOstris anntta
jirgiler immoletur, quaeetsacri peragat instituta my- devoiione venerandus etiam malris Virginis frttctus
sterK, et salutare tuum nobis mirabilitef operetur. salutaris intervenit Christus Dominus uoster. Qucm
Per Dominum. audarit.
Postcommun. jPosfcommwn.
Tuorum nos, Domine, largitale donorum el lem-
Pfeces populi tui, quaesumus, Domine, clementer
poralibus adlolle prscsidiis, ct conversalione tibi pla-
exaudi, ut qui de adventu Unigenili tui secundum
carnem lsctantur, in seciiiido curo venerit in majes- C „ ceat, et secura deserviat. Per Dominum.
Ad populum.
tate sua, procmium aeternsevitae percipianl. Per.
Esto, Domine, plebi itiacsaneiificalor et cu.tos, et
Indignos, quaesumus, Domine, famulos '
luos, quia bealao Mariae munita pisesidii» et couvcrsatione tibi
actiohis proprisc culpa contristat, Unigenili lui nos'
placeat, et secura deserviat. Per Doniinum.
adventu lcetifica.Per Domintim.
ln sexla feria
Quaesumus, omnipolens Deus , preces nostras
respice, ei luse super nos vfscera pieiatis iropende, Httjus nobis parsimonia., qiia\.uniiis, D.mine,
ut qui ex nostra culpa adfligimttr, Salvatore nostro praebe mensuram, tu quod liccnlioscaruis anferiiniis,
adveniente, respiremus. Per. salularetn nobis fruclum aeq.tirat. Per.
ConCede, qua.si_mus,omnipolens Deus, ut qui sub Deus, qui nostram conspicis semper inlirmita-
lem destilui, advenlus lui nos visitatione custodi.
peccali jugo ex debito deprimimur, expectala Unige-
niti lui nova nativilate liberemur. Per. Per.
Excita, Domine, potenliam tuam, et veni, ul (ua Adesto, quaesumtis, omnipolens Deus, alque in
cunclis aclionibus nostris et aspirando nos pr_eve;ii,
propitiatione salvemur. Per.
Festina, ne lardaveris, Domine, Deus nosler, et a et adjuvando custodi. Per.
diabolico furore nos potenler libera. Per. 1
Jt Secrela.
Porrige nobis, Domine, dexleram tuse venera- Prsesta, Domine, qua.sumus, ut dicato lnuneri
tionis, et veni, et peccata noslra propitialus absolve. Congruentem nostrae devotionis offeramus affeclum.
Per. Per.
Deus, qci prospicis quia ex nostra pravitate adfli- Posfconitnun
giinur, concedepropitius, ut ex lua visitationeconso- Refecli vitalibus alimeniis, quocsumus, Domine,
lemur. Per Bomin. ut quod tempore noslrse mortalitalis exequiinur, im-
Festinantes, omnipotens Deus, in occursum Filiij mortalitalis tuse mtinere consequamur. Per.
tui Domini nostri, nulla impediant opera actus ler- Ad populum.
reni, sed caelestis sapieritiae eruditio faciat nos ejuss Respice, Domine, qusesumus, propilius ad plebem
esse consories. Per Dominum. tuam, et quam divinis tribuis proficere sacramenlis,
Praesta, qoaesumus, omnipotens Deus, ul Filii tui11 ab omnibus absolve peccatis. Per Domiuum no-
ventura solemnitas, et prsesentis nobis vitse remediaa slrum.
conferat, et prsemia auerna concedat. Per. Sabbato in XII lectiones.
Praesta, qusesumtts, omnipotens Deus, ut quia proo Adesio, Doniine, supplicatiotiibus nosiris, ei prae"
1189 LIBER TERTIUS. «9-
sentis vota jejunii placiia libi devoiione exbibere, A concede, qtiaesumus,ul nos famulos tios non exur.it
concede. Per. flamma vitioram. Per.
Couverte nos, Deus samiaris nosier, el ut nobis Secreta.
jejunium corporale proficial, menles nosiras caslesii- Ecclesiae tuae, Domine, munera a saticufica cct>
bus institue diseipliuis. Per.
cede, ut per haec veneranda mysleria pa.ie cselesti
Deus, qui, pro animarum expiatioue noslrarum, refici mereamur. Per.
sacti jcjunii insiiluia mandasli, fragilitati nostrse ad-
Poslcommun.
jumenta eoneede, et effectum caeleslium iiKindato- Prosint nobis, Domine, sumpta mysteria pariler-
rum benignus inspira. I'er Dominum.
Miserationumluarum, Domine, quaesumus, prae- que noseta peccalisexuani, el prsesidiis i.ucepropi-
veniamur auxilio, et in liujus solemnitate jejunii tiationis adiollanl. Per.
oninium libi sit devotio grala fidelium. Per. Ad populum.
Preces populi lui, tiusesumus, Deus, elemenler Veniat, Dornine, qtiaesumus,populo tuo supplicanii
exaudi, ut qui juste pro peccatisnostris adfliginiur, tuse benedictionis infusio, quse diabolicas ab eodem
pietaiis tuaevisitalinne cousolemur. Per. repellat insidias, quse fragiliiatem muadet et prole-
Posl benedict. n gat, quse inopem suslentet et loveal. Per. Doiiiitturo
Deus, qui tribus pueris mitigasii flammas igiiiuin, nostrum Jesiiin Chrislum.
A f u
INCIPIT LIBER TERTIUS.
ORATIONES ET PRECES CUM CAN0NE
PRO BOMINICIS DIEBUS.
i. d quae sunl bona nutrias e ac vigilsuitia siudium,

•
Deus, qui diligentibus le bona invisibilia proepa-C quaesumus, nutrita custodias. Per.
rasli, infunde cordibus tiostristui amoris alfecttim, ult Da nobis, Domirie, quacsumus,ul iii ttisi gratia
le in omnibusetsupcr omniadiligenles, promissiouesi veraciter confidenles, el quaedlgna stint poslulemus,
tuas, quaeomne desiderium superant, consequamur. et jugiter postulaia sumamus. Per.
Per Dominumnostrum. Secrela.
Col. Propitiare, Domine, supplicationibus noslris, et
ueus, qui in sanctis liabitas, et pia corda non de- has populi tui oblationes benignus assume, f ut nul-
seris, libera nos a (errenis desideriis et cupidilaie lius sii irritum voltim, et nullius vacua poslulatio,
carnali, ut, nullo in nobis regnanle peccato, tibi soli praesta, ut quod (ideliler petimus, elficaciler conse-
Doiuinoliberis mentibus serviamus. Per. quamur. Per.
Secrela. -Posfco.miiun.
Propitiare, Domiiie, supplicationibus noslris, et Repleti sumus, Doiniue, muneribus ttiis, tribue,
has oblationes famulorum famularumqtie tuarum quaesumus, ut eorum et muudemur s affectu, et rnu-
benignus assume, ut quod singuli obluleruiit ad ho- niamur auxilio. Per.
nor.m nominis lui, cunctis proficiat ad salutem. III.
Per. B
.0 1TEM AL1A SI1SSA.
Poslcommun. Deus, cujus providenlia in sui dispositione non
Quos cselesti', Domine, b donae satiasti, prcesla, fallitur, le supplices exoramus, ut noxia ctincta
queesumus,ut a nostris tnundemur occultis, et ab submoveas, el omnia nobis profutura concedas.
hosliuih liberemur insidiis. Per Dominutn. Per.
II Custodi nos, Dotnine, quaesumus,in luo serviiio
1TESIALIAMISSA. consiilutos, ut quibus famulatum esse vis sincere,
Deus virlutum, cujus esi totum, quod est opli- propitius largire quod praecepisti.Per.
mum, insere pecloribus nostris amorem tui nomi- Secreta.
nis, el c praesta ut et nobis religionis augmeniuin, Deus, qui legalium differenlias hostiarum unius
a Menardus: sanciifica,el concede. d Pametitis : tcf qua sunt.
b Lege: dona.— Apud Pamelium, DominicaC post e Apud etimdem : ac vigilanlistudio qute sunt.
Pentecoslen: dom. f Pamelius, Doniinica 7 post Penlecosteii legil:
e Apud eumdem ibidem babetur: prwsta in no- ei ui.
bis. s Apud eumdem : effeciu.
1191 SAGRAMENTARIUM GELASIANUM. «32
sacriflcn pertectiottc sanxisli, accipe * sacrificium A H tiam tuam, ut ad tua promissa currenles, coelestiuni
devolis libi famulis, et pari benedictione sicut mti- bonorum facias esse consortes. Per.
ticra Abel jttsii sanctifica, ut quod singuli oblulerunt Secreta.
ad Majestatis luse honorem cunctis proficial ad sa- Tibi, Domine, sacrificia dicaia reddanlur, quae sic
lulem. Per. ad honorem nominis lui deferenda tribuisti, ut ea-
Postcommun. dero reroedia fieri nostra pracstares. Per.
b Cotidiani, Domine, quaesumus, rounere sacra-
Postcommun.
roenti perpetuaenobis tribtiesalutis augmenlum.c Per
Quaestimus, Domine Deus nosler, ut quos diviuis
Domimnn. reparare non desinis sacramenlis, tnis non destittias
IIII. auuliis. Per.
benignus
n EMALIAHISSA
VII
Largire nobis, Domine, qusesumus, sempcr spi-
1TEMALIAMISSA.
riium cogitandi qnoerecta sunt, propitius, et agendi,
utqui sine teesse non possumus, secundum ledqu_e- tatis Omnipotens sempiteme Deus, qu>aoundanlia pie-
rere valeamus. Per. luaeet merita supplicum excedis ct vota, ef-
Itinde super nos misericordiatti tuam, ut dimittas
Concede, quaesumus, omnipotens Deus, ut v.iam IR conscienlia meiuit, et adjicias quod oratio non
tuam devola menle currenles, subripieiilium dcli- quoe
ctorum laqueos evadamus. Per. praesumit. Per.
Secrela. Omnipoteiis semplterne Deus, a quo solo sancta
desideria, recta consilia, et justa sunt opera, da
Suscipe munera, quaesumus, Domine, quae libi de servis tuis
lua largitate deferimtis, ut lisec sacrosancla myste- illam, quam mundus dare non potest,
ut et corda nostra roandatis tuis dedita, el
ria, gratioe luae operanle virtule, prsesentis vitseiios pacem,
conversalione sanclificent, et ad gaudia sempilerna tempora sint lua protectione iraiiquilia. Per.
perducant. Per. Secreta.
Postcommun. Respice, Domine, qusesumus, nostram propitius
Sil nobis, Domine, reparatio mentis et corporis servitutem, ut quod offerimus sit libi munus acce-
caeleste mysterium, ut cujus exsequimur actionent, pttira, sit nostrse fragilitatis subsidium. Per.
sentiamus e atfectum. Per. Poslcommun.
V. Sentiamus, Domine, qusesumus, tui perceptione
1TEM ALIAMISSA. sacramenti subsidiuin menlis et corporis, ut in ulro-
Praesta, quaesuinus, omnipotens et misericors (_>que salvati, cselestis remedii pleniluditte gloricmur.
Deus, ttt inter hujus viiae caligines non ignorantia Per.
fallente mergamur; ncc praecipiti studeamus volun- VIII.
late peccare, sed cui fiduciam sperandae pietalis in- ITEMALIAMISSA
dulges, optatse misericordise praesta benignus effe- jmnipo.ens sempiterne Deus, per quem coepil
ctum. Per. esse quod uon erat; et factum est visibile, quod la-
Pateant aures misericordioe, Domine, precibus tebat; stultitiam nostri cordis emunda : et
' qtiae in
supplicanlium, ut et pelentibus desiderata con- nobis sunt vitiorum secreta purifica : ut possimus
cedas; fac libi eos, ausesumus, placila poslulare. tibi, Domine, pura menle servire. Per.
Per. Omnipotens et misericors Deus, de cujns munere
Secreta. venit, ut tibi a fidelibus luis digne et laudabiliier
Concede nobis lianc,qusesumus, Domine, frequen- servialur; tribue,
quoesumus, nobis : * ul _ promis-
tare mysieria, quia quotiens hujus hostisecommeroo- sionibus tuis sine offensione curramus. Per.
ratio s celebratur, opus noslrae redetnplionis a exer-
Secrela.
ceiur. Per.
Poslcommun. I
D Hostias, qtiaesumus, Doinine, propilius i inle,
Qusesumus, Domine Deus noster, ut quos divinis quas sacris allaribus exbibemus : tit nobis indul-
k largiaris; tuo nomini denl honorera.
reparare non desinis sacramentis, tuis non destiluas gcntiam
benignus auxiliis. Per. Per.
VI. Poslcommun.
ITEMALIAMISSA. Vivificet nos, quaesumus, Domine, hnjus partici-
Detis, qui omnipotentiam tuam parcenilo maxiine palio sancta mysierii; et pariter nobis e_piaiioneni
et miserando r.ianilcstas, multiplica super tios gra- tribuat et munimen. Per
a Pamelius, Doroiuica8 post Peulecosien babet. « Lege: celebrutum.
Stcrificium a devolis. b Lege: ercercifum.
b Lege'. Cotidianis. 1 Pamelius, Dominica 13 post Pentecosten : ad
c Lege : Per D. nostrum. tuas.
AApud P-iueliura, DoroinicaJ post Pentecoslen promis.iones i Forle inluere, aul tnlende. — Et intende apud
legiltir: vivere. Pamelium, ibidem.
ldem : effectum. k lilem, ibidem : largientlo.
1 ldein, Domiiiica10 post Peut. : ct ut pcienlibus.
119$ LIBER TERTIUS. llf.
VIIII. A sensus in nobis, c sed jugiter d ejus prceveniaut cf-
1TEMALIAMISSA. feeius. Per.
Omnipolens sempilerne Deus, da nobis fidei, spei XII.
et charitatis augmenlum; et ul mereamur adsequi 1TF.MALUlilSSA.
quod protuillis, fac nos amare quod prsecipis. Fac nos, bomine, quoesiimtis, prompta voluntate
Per. subjectos, el ad supplicahdum libi nostras semper
O.nnipotens sempilerne Deus, fac nns tibi semper excita vohintates. Per.
ct devptam gerere voluntatero, el a Majestati tuae Fac nos, Domine, qusesumus, tuis obedire mah-
sincero corde servire. Per. datis, quia tunc nobis prospera ctiucta pricvcnient,
Secrela. si lotius vitaesequamur auctorein. Per.
Oblalio nos, Domine, tuo nomini dicata purificet, Secreta.
et de die in dieni ad caelestis vitse transferat actio- Mtsndanos, Domine, sacrificii praesenliseffectu, et
nem. Per» perfice miseratus in nobis, ut ejus mereamur esso
Postcommun. parlicipes. Per.
Sumplis, Domine, caelestibus sacramenlis, ad re- PosfcomtttHtt
deinptionis aeienise, quoesumus, b proficiat augmen- B Purifica, Domine, quaesumns, mentes nostras be-
tum. Per. nignus, et renova caelestibus sacramenlis, ut conse-
quenter et corporum praesens pariter et fulunrai ca-
1TEMALIAMISSA. piamus auxilium. Per.
Cuslodi, Domine, quaesumus, Ecclcsiam ttiam XIII.
propiliatione perpetua, el quia sine te labilur hu- 1TEMALIAMISSA.
mana mortalitas» tuis semper auxiliis et abstrahatur Da, quscsunous, Domiiie, pppulo tuo diabolica vi-
a noxiis, et ad salularia dirigalur. Per. tare contagia, el te solum, Domine, puro corde se-
Praesta nobis, misericors Deus, ut placalionem ctari. Per.
tuatn promptis roenlibus exoremus, et peccalorum Cuslodi nos, omniputens Deus, ut, tua dextera
veniam consequentes, a noxiis liberemur incursibus. gis.ienian.e, nec nosira nobis prscvaleant nec aliena
Per. peccata. Per_
Secrela. Secrela.
Conccde nobis, Domine, quacsumus, ut haechostia Majestalem tuam, Domine, suppliciier depreca-
salularis el noslrorum fiat purgatio deliclorum, et mur, ut lisecsancta quae gerimus, et praelerilis nos
luce propiliatio polestatis. Per. delictis exuant et futuris. Per.
Secreta. Postcommun.
Purificent nos, Domine, sacramenta, quae sum- Praesla, quaesumus, omnipotens Deus, ut divino
psimus, et a cunctis efficianl viliis absolutos. munere saiiati et sacris mysleriis innovemur et mo-
Per. ribns. Per.
Postcommun. XIII!.
Sancta tua nos, Domine, sumpta vivificent;
ITEMALIAMISSA.
et misericordise sempiternae prxparent expiatos.
Per. Dirigat corda nostra, Domine, quaesumus, tuse mi-
XI. serationis operatip: quia tibi sine te placere non
ITEMALIAMISSA. possumus. Per.
Ecclesiam tuam, Domine, miseralio continuata Tuis, Dnmine, quaesumus, adesio supplicibus, et
mundet et rouniat; et quia sine le non potest salva inter mundanae praviiaiis insidias fragiiitatera no-
slram sempiterna pietate prosequere. Per,
consistere, (uo semper munere guberiietur. Per.
Da, qusesumus, Domine, hanc menlem po- Secrela.
pul'o tno, ut quia ad te placandum necessiiate con- Deus, qni nos per hujtis sacrificii venerandi com-
currit, Mijeslali luae fiat etiam volunlate devolus. mcrci.aunius summaeque Divinilatis pariicipes effe-
Per. cisti, praesta, quaesuinUs,ut sicttt tuam cognoscimus
Secreta.. veritatem, sic eam dignis moribus et mentibus adse-
Tua nog, Domine, sacramenla custodiant, et con- quamur. Per.
tra diabolicos lueantur semper incursus. Per. Postcommun.
Pestcommun. Gratias tibi referimus, Domine, sacfo munere ve-
Mentes noslras et corpora possideat, Domine, getati, luam misericordiam deprecantes, ut diguos
quaesumus, doni caelestis operatio, ul non noster ejus nos participalione perficias. Per.
11Ita correximus ex Pamelio, Dominica post As- « Sic emendavimus ex eodcm, in Dominica if
censionem Domini, ctim perperam in Exemplari le- posi Pentecosten, ' nam Exeinplar mendose babet:
galur: Majestatem tuam.
b Apud.Pamelium, stmf.
Dominica H posl PentecoStcn * Apud Pamelium, ibidem: «»_ pramniat.--
ejilur: pro/fctaitiu*.
PiTHOI.. LXXIV. 38
-1-3 SACRAMENTARIU»GELASIANUM. I19C
XV A Te igitur, clemeiitissime Paler, per Jestim Chrl-
ITEMALI.V _--.«-, sttim Filium iuum Domiuum nosfrum, supplices ro-
'Ommpoieus el misericors Deus, unive.sa nobisi gamus et petimus, uti accepta et habeas et f bene-
adversanlia u propiiiationis exclude, ut, meuie ett dicas haec f donn , liaec'f niunera , baecf sancta
•cnrporepariter expedili, quse lui sunt liberis men- sacrificia f inlibata. In primis quSe tibi offerimus
libus exequamur. Per. pro Ecclesia lna sancta catbolica, quam pacificare,
Da, quacsuinus,omnipotens Deu=,sic nostram ve-, cuslodire , adunare et regere, digneris loto orbe
niam promereri, rit nosiros con iganius excesstis;.sic. lerrafum, una Cum famulo luo papa nosiro illo, et
latentibtis relaxarc tleliciiim, ut coerceainus in suis. antistite nostro t//o episcopo. Memento, Domine,
pravitatibus obstinalos. Per. famulorum famularumque luarum el oimiium cir-
ciimadslaniium. Quorum libi fides cognita est, et
Secrela.
Ha.c mnnera, qiiresumus, Domine, qnie ocnlis r.ue noia devotio, qui libi offerunt lioc sacfificium laudis
tnajesialis ofierimus, sa.utaria nohis es.e concede. pro se, suisque omnibos, pfo redemptione animarum
Per. suarum, pio spe salulis et incoluniiialis snse, tibi c
Postcommun. reddunt Vola sua oelerno Deo vivo et vero. Commu-
"i
nicanles el mcmoriam venerantes in primis glcriosao
Quaesumus, omuipotens Dcus, ut inunus divi-
Marioe Genitricis Dei et Domi-ii
nnm, qnod sumpsinius, salnlari nobis prosit ef- semper Virginis
fectu. Per. noslii Jesu Christi, sed et beatorttm apostolorum
XVI ac martyruro tuorum Petri et Pauli, Andreoe, Ja-
ITEMALIAMISSA. cobi, Joannis, Thomsc, _
Jacobi, Philippi, Barlho-
Largire, qtiaesiimus, Domine, fidelibus mis in- lomsci, Malllix-i, Simouis, et Taddaci, Lini, Cleti,.
dulgenti.m placatus et pacem, ut pariler ab om- Ctemenlis, Xysti, Gorneli, Cypriani, Laurenli,
uibus mundenlur offensis, b libi menie de.erviaiit.
Per. Chrisogont , Joannis , et Pauli, Cosmae et Da-
miani d ct Eleutheri', el omnium
Dclicta r.oslra, Domine, quibus adversa dominan- sanctorum
tiiorum, quorum merilis precibusque
tur, ahstergc, et tua nos ubique miseraiione cu- concedas ut in omnibus
prolectionis tuae muniamur
slodi. Per. auxilio. Per Christum Dominum nostrum.
Secrela. llanc igilur oblationem serviiutis nostrse, sed et
Caelestem nobis prasbeant h_ecmysleria, quaesu- cunclse familise
tuae, quaesumus,Domine, ul placatus
mus, DoTiiine,roedicinam; et vitia nostri cordis ex- ( nostros in tua pace disponas, at-
accipias, diesque
purgenl. Per. ab aeternadamnatinne nos eripi, el in eleetorum
quc
Poslcommun, tuorum jubeas grege numerari. Per Chrislum Do-
Auxilientur nobis, Doroine, sumpta mysleria, ct minum noslrum.
scmpiterna proteclione confirmenl. Per. Quam oblationem tu, Deus, in omnibus, qusesumns,
fncipif ocnediciam, ascriplam, ratam, rationabilem ac-
CANON ACT10NIS. cepiabilemque faccre digneris , ut nobis corpus et
Sursum corda. sanguis fiat dilectissimi Filii tui Domini Dei nostri
Jtcsp. Ilabemus ad Dominum. Jesu Christi. Qui pridie qnam pateretur, acccpit
Gratias agamus Oomino Deo nostro. pancm in sanclasac venerabiles manus suas, ' ele-
Resp. Dignum et jusiitm est. vatis oculis in r_elum ad te Deum Palrem suum
Et jusium esl, aequum el salutare nos tibi omnipotentem, tibi gratias agens, benedixit, fregit,
*s*--' semper et ubique gratias agere, Doroine sdedilque discipnlis snis, dicens : Accipite, et man-
sancte, Pater omnipolens, alerne Deus, per Chri- dncate ex hoc omnes : hoc est enim corpus meum.
stum Dominum nostrum. Per quem Majeslalem tuani .n Simili modo postea quam ccenatum est, accipiens
iindant angeli, adorant dominationes, tremunt po- et htinc praeclarum calicem in sanctas ac venerabiles
lestates, caelicseloiumque virtuies, ac beata syrafin, manus suas, ilem libi gratias agens, benedixit,
socia exullatione concelebrant. Cum quibus et no - dedit discipulis suis dicens : Accipiie, et biliite ex
stras voces ut admitti jubeas, deprecamur, supplici eo omnes : hic est cnim calix sanguinis mei, novi
confessione diceales: Sanctus, Sanctus, Sanctus, et aeterni leslamenli, myslerium fidei : qni pro vo-
Dominus Deus sabaolh. Pleni sunl cscli et terra bis et pro niultis effundeiur b in remissionem pec-
gloria tua, osanna in excelsis. Dcnediclus qui venit catorum. Ilaec qitoliescumqtie fecerilis, in mei
in nomine Domini. Osanna in excelsis. memoriam facietis. Unde et ' memores sumus, Do-
* Pamelius, Dominica20 post Pentecoslen, egit: e Hilarii, Marlini, Augustini,Gregoiii, Hicronymi,
propitiatus. Benediai.
b Idem, Dom.21 post Peniecosten: et secura tibi f Pamelius : et elevaiis.
mente. s Ita ex eodem. Exemplar habet: dedil.
c Aptid Pamelinm : libique, h Corrcximns ex Pamelio, nain in exemplari legt-
' Dionytii, Rustici. lur : in remissione.
' Apud Pamclium : tticmores.
1197 LIBER TERTIUS. 1198
mine, nos tui servi, sed et plebs tua sancla Christi A fi Postcemmun.
Filii tui Domini Dei noslri taro beatae passionis , Quos caelesti, Domine, alimenlo satiasii, aposto-
necnnn e_ ab inferis resurrectionis, sed et in caelos licis intercessionibus ab omui nos, quaesumus, ad-
gloriosaeascensionis, offerirous praeclara. Majestati versitate custodi. Per Dorainum.
lusede.luis donis ac daiis bosliam puram, hosiiam Locli, Dominc, sumpsiuius sacramenta caelestia ,
sanciam, hosliain immaculatam, panem sanctura intercedenie pro uobis beata et gloriosa scmperqua
viiae _eiern_e, et calicem salutis perpe_ii_c. Snpra virgine Dei gcnitrice Maria , ad vitani nobis
profi-
quae propilio ac sereno vultu respicere digneris, et cianl sempiternam. Per.
accepta habere, sicuti accepta habere dignatus es Augeatur in nobis, Domine, quaesumus, tnae vir-
munera pueri tuijusti Abel, et sacrificium patriar- lutis operalio, ut, diviuis vegetati sacr.imeniis, ad
clise nostri Abraboe, et quod libi oblulit summus eorum promissa capienda tuo munere
prirpareiiiur.
sacerdos tuus Melchisedech, sanctum sacrilicium , Per.
immaculalam hostiam. Supplices te rogamus, omni- Omnipolens Dens, .ac nobis tibi semper devolan
potens Deus , jube hsec perferri per manus angeli gerere volunlalero,d Majestati tuoe siueero cordo
tui iu sublime altare luum in conspectu divinae famulari. Per.
Majestatis tuae , ut quotqtiot ex hac allaris pariici- B Mysleria nos, Domine, saucta purificent, et stiti
palione sacrosanctum Filii tui corpus el sanguinem munere lueanlur. Per.
sumscrimus, omni benediclione coelesti et graiia . Quos tartis, Domine, largiris uli mysleriis, qu_n-
repleamur. Per Ghristum Dominum nostrtim. sumus, ui effeclibus nos eornin veraciter aptare
Nobis quoque peccaloribus famulis luis de multi-
digneris. Per.
ludine miserationum tuarum speranlibus , pariein Mensa tua nos, Deus, a deleciationibus terrenig
aliquam socielatis donare digneris cum tuis sanctis expediat, et cseleslibus
et cum semper instruat alimemis.
apostolis mariyribus, Johanne, Slephann, Per.
Matlliia, Barnaban, Ignatio, Alexandro, Marcellino, Tui nobis, Doroine, comrnunio sacramenli et pu-
Peiro, Felicilale, Perpeiua, Agatha, Lucia, Agncin, rificationem conferat, ct tribuat unitatem.
Per.
Csecilia, Anastasia, ct cum omnibus sanclis mis, Tua sancta nobis, omnipotens Deus, el indul-
intra quortim no_ consortia." non oestimalor mcriti, gentiam
praebeant, et auxilium perpetuae defensionis
sed venioe,qusestimus, largilor admitte. Per Chrislum iitipendanl. Per.
.
Dominum noslrum. Tua, nos, Domine, medicinalis operalio, el a no-
Per quem haec omnia , Dnmine, semper bona stris perversitatibus clementer expediat, et tuis faciat
Q
creas, sanctiiicas, vivificas, benedicis, et pra.slas seuipcr inhaerere inandatis. Per
nobis. Per ipsum, et cum ipso, el in ipso esi tibi, Purificent semper et munian' lua sacramenta nos,
Deo Patri omnipotenli, in unilate Spiritus sancli, I), us, et ad perpettiic ducanl salvalionis effectum.
omnis lionor et gloria per omnia saccula socculoruro. Per Dominum uostrum.
Amen.
Quaesumus, omnipotens Dens,c ut munusdivinnm,
Oremns.
quod sumpsiinus, salulari nobis prosit effectu. Per.
Praeceptis salularibus moniti, et divina institutione XVIL
formati, audeinus diccre: Pater noster, qui es in ITI.MeENEDICTIONES
caelis. Sed libera nos a roalo. Super populum posl communionem.i
Libera nos, qusesumus, Domine, nb omnibtis malis
Domine sancie, Pater omnipotens, scterne Deus,
praeieritis, prasentibus, et luluris , el intercedenie
Dei de abundanlia misericordiarum (uarum famulos et
pro nobis beata et gloriosa semperque virgine
et farnulas luas prsesta tocupletes, praesta securos, ut
genitrice Maria, et sattctis apostolis tuis Petro
in diebus conlirroaii benedictionibus luis, abundent in omni
Paulo, atque Andrea, da propitius pacem
actione, teque perpetua exultatione beue-
nosiris, ut ope misericordiae tuse adjuti, et a pec- ] graiiarum dicant. Per.
catis simus liberi semper, el ab omni perturbatione
securi. Pef. Gregeni tuum, Pasior bo"e, placalus ititeude, et
oves quas preiioso sanguine redcmisti diabolica non
Pax Domini sit semper vobiscuui.
sinas incursione laceiaii. Per.
Resp. Et cum spirilu tuo.
f*usihmceommoncnda"p.plebspro ° jejuniis quarli, Uenedic, Domine, hanc familiam luam in caelesti-
et reple eam donis tuis spiritatibus ; concede
seplimi et decimi mensis temporibut tuis, sive pro bus,
scruliniis, tel aurium e apertione, sive erandum pro eis cbarilatem, gaudium, paccm, palientiam, boni-
tatem, mansueludinem, spem, (idem, coniineuiiam ;
infirmil, vel adnunciandum natalitia sanctorum.
Post hwc communicatsacerdos cum ordinibtts sacris ei repleti omnibus casiitatem donis tuis desideran-
cum omni popule. les, ad le pervenire mereantur. Per.
" lta emendavimus ex Pamelio, cum in exemplar! o Lege : opcrftonttm.

- ht Missali Roroano : et Majestali.
perperam ponatur : non wstimarum mentis, sed ve- e lla correximus, quia ininus apte in Exemplarl
uiam.
b Lege: jejunii. scribitur : «i munere divino.
__!). SACRAMENTARIUMGELASIANUM. 1409
Ucuedicat vos Dens oinni benedictione cselesli, A . XIX.
sanetosque puros efficiat in conspeclu suo ; super- ITl.MALIAMISSA.
abuiidenl in vos divitisc glorioeejus; verbo veritalis Exaudi nos, miserator et misericors Deus, et con-
inslruat, et Evangelio salutis erudiat, omniumqiie linentiae salutaris propilius nobis dona concede. Per.
sanctorum charitate locuplelet. Per. Plebis tuae, Deus, ad le corda converle, ut tuo
Plebis ttise, quoesumiis, D.imine, ad te semper munere lalis exislat, cui lu perpelua beneficia lar-
corda converle, et quam lantis facis patrociniis giaris. Per.
ndjuvari, perpctuis non desinas gubernare praesidiis. Secreta.
Per. Mystica nobis, Domine, prosil oo atio, quae nos ct
Propitiare populo tuo, Detis, ni, a suis pravitali- a reatibus nnstris expediat, et perpetua salvatione
bus liberatus, et toto tibi corde deservial, el sub lua confirmet. Per Dominum.
semper proiectione consistat. Pcr. Posicommun.
Tuere, qusesumus, Domine, familiam tuam, et spi- Sancla lua nos, Domine, quoesumuS,et a peccalis
ritalibus inslrue disciplinis. Per Dominum nostrum. exuaui, et a csclestis vitae vigore confirment. Per
Familia tua, Deus, ct ad celebranda principia suae XX
redempiionis desideranter occurral, el ejus dona B ITEHALIA- MISSA.
perseveranter adquirat. Per. Quaesumus,omnipotens Detis, ut plebs iua loto
Fideles tuos, Domine, qusesumu., corpore pariter libi corde deserviens, et beneficia lua jugiter meres-
et menle purifica, ul, tua inspiratione compuncti, tur et pacem. Per.
noxias deleclaliones viiare prsevaleant, atque ut Miserere nostri, Deus, et tnae nobis pielalis ef-
earum non capiantur inlecebris, lua semper suavi- feclus potenii bonilate largire. Per.
tale pascantur. Per. Secreta.
Propiliare, Doroine, populo luo ; et ab oronibus Suscipe, Domine, quaesumus, hostiam redempiio-
absolve peccatis, ut quod nostris offensionibus pro- nis humauae, et salutem nobls mentis el corpofis
uieremur, lua indulgentia repellatur. Per. operare placaius. Per,
Adeslo, Domine, supplicibus luis, et nibil de sua _Pos<comt.tu.(.
conscienlia praesumentibus, ineffabili miseratione Tui nobis, Domine, comrounio sacramenti et puri-
succurre, ut quod non babet,fiducia.meriiorum, tua ficationcm conferat; el tribuat unilatem. Per.
consecrel largilas invicta donorum. Per Doininum XXI.
noslrum. ITEMALIAMISSA.
'**
Da, qusesumus, Domine, populo tuo et menlem Rege nostras, Domine, propitius voluntates, nl nec
qua libi devotus exislat, ct intellectnm quo jusia propriis iniquitatibus impliceiitur,necsubdantur alie-
deposcal, et propitiationem luam , qua pie deside- ni... Per.
rantibus quse sint profulura proficiat. Per. Da famulis luis, Deus, induigentiam peceaiorufn,
Plebem noinini luo subditam, Doinine, propilitis consolationem vitse, gubernationemque perpetuam,
iniuere, eique consolaiiones luas jugiter per cse- qua libi fideliier servienies, ad luam jugiter miseri-
lestem graliam di,;iianlcr operare. Per. cordiam perveuire mereantur. Per
Familiam luam, Domine, pervigili proteclione Secreta.
conserva, et perpetuis defende prsesidiis, ul, omni Tua sacramenla nos, Deus, circumtegant et retor-»
semper inordinatione seclusa, lua jngiter providentia ment, simulque nobis temporale remedium conferant
dirigatur. Per. ct seternum. Per.
Respice, Domine, propitius plehcm luam, ct tolo Postcommun.
tibi corde subjeclam pracsidiis inviclsc pietatis at- Tua sancta nobis, omuipotens Deus, qtise sumsi»
lolle. Per. rous, el indulgenliam praebeanl, et auxilium perpe-
XVIII. tiue defensionis iropendaut. Per Dominum.
OKAT.COT1DIAWS lllEBUS D
Ad missat. XXII.
Perpelua, quaesumus, Domine, pace custodi, qnos ITEMALIAMISP;
in te sperare donasli. Per Dorninum noslrum. Comprime, Domine, qusesumus, noxios semper
Adesto nobis, misericors Deus, el tuoe pielalis in incursus, et saluiareiii temporibus uostris propitius
nobis propiiius dona concede. Per. da quielem. Per.
Secrela. Tu, Domine, semper a nobis omnem reraove pra-
Mnnera, Domine, libi dicala, qutcsumiis, sancti- vilatero, et ad tuam nos propitius couverte juslitiara,
Per.
lica, el per eadem nos placalus intendc. Per.
u^ ##> t ;^.. Seereta.
Mysteria sancta nos, Domine, et spiriialibus cx- lu liio conspectu, Domine, qtisesumus, talia nostra
pleanl alimentis . et corporalibus lueaniur auxiliis. mimcra pfficiant. quoe et placare te valeant, et GOS
Per. libi placcre perliciant b,
a .ti ntargine : Postcommun. b In margine : Per.
Posf.ommuH. A eum faciat in lua sancta l.cclesia, et I_eluslibi et
Tua nobis, Domine, medicinalis operatio, et a no- nomini (uo gratias referat. Per..
siris perversitatibus cleroenter expediat, et ad ea Iiem infra aclion.
quse sunt recta p^rducat. Per. Hanc igilur oblationem, Domine, famuli tui illius,
XXUI. quam libi offert pro salule famuli tui iltius, placatus
ITEMALIAMISSA. suscipias deprecamur. Pro quo Majeslati luae funtli-
mus ut confirmata pacis foedcra, eutti
Ab omnibus nos defende, qucesumus, Dotnine, omnipreces, ad eum, nos ouantocius facias remeare. Per.
et con.inuis tuere Per. gaudio
seinper adversis, praesidiis. obl.
Coiiserva populum tuum, Deus, et tuo nomini fac Quam Postcommun.
devolom, ut divinis subjectus ofliciis et lemporalis Deusinfiniiaemisericordiae,et majestatis imniensae,
virililer et aelernaedona perficiat. Per. nec spatia locorum, nec inlervalla lemporum,
quem
Secreta. ab his quos tueris abjungunt, adesio famulis tuis in
Haeenos oblatio, Deus, mundet et renovei, guber- te
ubique fidenlibus, ct per omnem quatn acturi
net et protegat. Per. sunt viam, dux eis et comes esse dignare, nihil illis
Posfeomttiun. B adversitatis noceat, niliil difficultalis obsistat; cuncta
Cacleslibus, Domine, pasli deliciis, quaesumus, ut
eis salubria, cuncla sini prospera, ut sub ope dexterae
semper eadem », quo veraciler vivimus, adpetamus. luae quidquid juslo expetierunt desiderio, celeri con-
Per. seouantur effectu. Per.
Adsit, Domine, hdefibus tuis sacroe ueneaiclionis Item alia.
efleclus, qui mentes omnium spiritnli vegetaiioue Deus, qui ad vilam ducis, et conlilentes in le pa_
disponal, ut pro opera pielatis tuae muiieribus im- terna protectione custodis, qusesumus ut praesenti
pleantur. Per. famulo tuo a nobis egredienti angelicum tribuas co-
xxiw. mitalum, ut ejusauxilio protecius, iinl.a mati concu-
ORATIO_.ES tiatur formidine, nullo comprematur adVersitatis
Ad proficiscendumin itinere. angoreb, nullis iniuenlis inimici molestelur insidiis;
Adesto, Domine, supplicationibus nostris, et viam sed spaiiis necessarii itineris prospero gressu per-
fauiuli tui illius in salutis luse prosperitate dispone, actis, propriisque locis feliciter restitulus, universos
ut inier omnes vitae hujus varietates tuo semper pro- reperiat sospites, acdebitas exolvat tuo noiiiiiii
gra-
tegatur auxilio. Per. tes. Per.
Deus, qui ditigentibus te misericordiam tuam sem- G xxv-
per iropendis, et a servientibus tibi in nulla es re- 1TEMORATIONES
gione longinquus , dirige viam famuli tui iltius in Ad iler agcnlibus..
voluntate tua, ut le protectore, et tc perdttci, per Deus,-vera_ beaiitudinis auctor atque largitor, di-
jusiiliae semitas sine offensione gradiatur. Per. rige nos in eam, quarii imraaculati ambulant viaiu,
Exaudi, Domine, preees nostras, et profeclioni ut testimonia legis tuae piis eordibus exquirenles,
famulilui i//ius misericordiam luam , qui semper es perseveremus et diligere quod praccipiunt, et desi-
ubique, prselende , ut ab omnibus adversilaiibus iua derare quo ducunt. Per.
opiiulatione defensus, justorum desidcriorum potia- Deus, qui sanctorum luorum dirigis gressus, a
lur effectibus. Per. nobis iniquitatis viam , et noslri tua lege miserere,
Secrela. ut non oblili judicia lua , viam niandatorum dilaiatu
Propitiare, Doniine, supplicalionjbus nostris^ et corde currarous. Per.
has oblationes, quas tibi offerimus pro famiilo u.o XXVi.
illo benignus adsume, ut viam illius et praecedenle ORAT.PROCHARITATE.
gratia lua. dirigas, et subsequente comiiari digneris, Deus, qui diligentibus te facis cuncta prodesse,
ut de actu atqtte incolumitate secundum inisericor- JQ da cordibus nostris inviolabilem charilatis effecttim,
di_etuac priesidia gaudearnus. Per. ut desideria de tua insperaiione coneepta nutla pos-
sint tentatione mtitari. Per
Infra actionem*
Deus, qui c justiliam liiam eligis, in cordibus ore-
llanc igitur oblationem, Domine, fainuli itii illius, deciliuin digilo tuo scribis, da nobis fidei, ei d spei,
qtiain tibi offert ob desiJerium animac suse, cominen- clnritaiisque augmeniuin; et ut mereatnur adsequi
dans tibi Deo iter suum, placalus suscipias depreca— quod pioinillis, fac nos amare quod ° praacepisti.
uior;cuilu, Domine, angelum pacis mitiere digne- Per.
ris angelum luum sanctum, sicul roisisti famulo luo Secreta-.
Tobiae Raptiael angelum , qui eum salvum atque in- Deus, qui nus ad imagiiiem- tuam ' sacramentis
columem perducat usque ad loca desiinata, ilerato reuovaset prseceptis, perlice gressus nostros in se-
lempore opportuno, omnibus riie perfcctis, reduci mitis luis, ut ehari.atis donum , quod fecisli a nobis
* In Missali Romauo : per quw. <tPaiuelio : spei ef charitaiis.
b Lege : nullius.\ « Apud eumdem : prtvcipis.
' Apud Pauiclium : jusiitiam lutv legis. 1 Lege : tuam luis.
1203 SACRAMENTARIUMGELASIANUM. 1-0-
sperari, per haecauae offerimus facias sacrifieia ad- A Secrela.
prehendi. Per. Suscipe , quacsumus, Dominc , preces populi lul
Postcommun, cuni oblalionibus hostiarum, et lua mysteria cele-
Libera nos, Dotnine, ab otnni malo, propiiiusque branles ab omnibus defende periculis. Per.
concede ut quapnobis poscimus relaxari, ipsi quoque Pdslcommun.
proximis remittamus. Per. Vivificet nos, Domine, sacra parlicipationis infu-
XXVII. sio, et perpeiua protectione defendal. Per Dominum
1TEM ALIAMISSA. nostrutn.
Deus largitor pacis, et ainalor charitaiis, da servis XXX.
tuis verain cum tua volunlale concordiam , ut ab ITEMAL1AMISSA.
omnibus, qtise nos pulsant tentationibus liheremur. Parce, Domine,parce peccatis nostris : et quamvia
Per Dominum nostrum. incessabiliter delinqueniibus conlinua posna debea-
Deus, qui, cum omncs creaturas diligens feceris, lur , prsesta, quaesumus, ut quod ad perpetuum me-
in eam indulgentiam hominero, til eliain illum ab remur exitium transeat ad correptionis auxilium.
impietatibus a redimeres, condidisti, da servis tuis Per.
htinc charitatis affectum, ut bona pro raalis reien- IB Memor esto, Domine, fragililatis humanae; et qui
dere tuo incilentur cxemplo. Per. jtiste verberas peccatores, parce propitialus afflictis.
Secreta. Per.
H's, Domine, sacriiiciis, qusesiimtis,concede pia- Secreta.
caius, ut qui propriis oramus absolvi delictis, non Propitiare, Domine, populi tui propiliaius inune-
gravemur externis. Per. ribus, tit hac oblatione placatus, et indulgenliam
PoslClimmun. nobis iribuas et postnlata concedas. Per.
bpiritum nobis, Domine, ime charitaiis infunde, Posicommun,
ut qtios uno cselesti paue satiasli, una facias pietale Vitia cordis bumani bcec,Domine, quaesumus,me->
concordcs. Per. dicina compescat, quae morlalitatis nostrse venit
Ad populum. curare languores. Per Dominum nostrum.
_.a Ecclesiae tuae, Dninine, non snperbe sapere, XXXI.
k tibi placita humiliiate proficere, ut proterva despi-
ITEMALIAMISSA.
ciens, et matura qtiacque desidcrans exerceal libera Doniine Deus, qui ad hoc irasceris, ut subvenias,
cbaritate. Per.
' ad boc minaris, ut parcas, lapsis manum porrige,,
Confirma, Domine,quoesumus,luorum corda fide- ct taborantibus multiplici miseratione succuire, et
lium, et gratiae luae virtule conrobora, ut et in tua qui per te redempti sunt, ad spem vitse skieriisctua
sint suppticatione devoti, et mtittia dileclione sin- moderatione serveniur. Per.
ceri. Per. Adesto, Domine, invocationibus noslris, et non sit
XXVIII.
a nobis clemenliaeluse longinqiia misericordia : sana
ORAT.INTRIBULATIONE.
Ineffabilem misericordiam tuam , Domine, nobis vnlnera, remitte peccata, ut, nullis iniquitatibus a
ic separati, tibi semper adliserere possimus. Per.
elementer oslende, ut simul nos el a peccalis exuas,
et a poenis,quas pro his meremur, eripias. Per. Secreta.
Sacrificia , Domine, libi cum Ecclesise precibus
Parce, Domine, parce peccanlibiis; et ut ad pro-
imronlanda, qusesumus, corda nostra purificent, ei
pitiationem tuam possimus accedere, spirifum nobis
tribue corrigendi. Per. iiidulgeniisetusenobis dona concilicnt, el de adversis
Secreta,. prospera senlire perfieiant. Per.
Poslcommun.
Qusesumus, Dumine, nostris placare muneribus
Cielestis doni benedictione percepta, supplices le,
quo tu cadem tribuis, ut placeris. Per.
Poslcommun. ] Dc.us omnipotens, deprecamur, ut hoc idein et sa->
j)
\ Sumpti sacrificii, Domine, perpetua nns luitin nnn cramenli causa sit nobis et saltiiis. Per.
XXXII.
relinquat, et noxia seaiper a uobis cuncta depellat. 1TEMALIAM1SSA.
Per.
XXVIIII. Omnipotens et misericors Deus, qni peccantium
ITEMAIIA MISSA. noii vis animas perire, sed culpas, contine quam
Atlesto, Domine, fidelibus luis, et qtiibus supph- meremiir iram, et quam precamur efiunde clemen-
candi tribuis miseratus affeclum , concede benignis- liam, ut mcerore in gaudium oer luam inisericordiarn
sime consolalionisauxilitim. Per. transferamur. Per.
Da nobis, quacsumus, Doniine, dc tribulatione Ise- Deus, refugium pauperum, spes humilitim, saltis-
tiliam, ut qui diu pro nostris peccalis afficimur, inque miserorum, supplicationes populi lui clementer
lervenientibus sanciis luis, celerius in lua miscri- exaudi, ut quos justiiia verberum fecit afflictos,
cordia respiremus. Per. abundanlia remediorum.faciat consolatos. Per.
• lta emendavimus, nam in Exemplari babelur : b In Missali Romano : sed tibL,
sedmifis.
1205 Llf-E.. TERTIUS. 1203
Secrtta. A qualilate diflidimus, non jiidiclum tuum, sed indul-
Su.cip. , Dimiine, propiliaius hoslias, quibus el gentiam seutiamus. Per.
te * placare voluisti, et nobis salutem potenli pielate Secreta.
restiiui. Per. Sacrificia nos, Domiue, celebranda purificenl, ct
Poslcemmun. eaelestibusimbuant in-titutis. Pcr.
Quosniunere,.Domine, caelesti reficis, divino tuera Postcommun.
prsesidio, ut luis mysteriis perfrucnles, nullis sub- Prsesta, Domine, quaesumus, ut, lerrenis affe-
damur adversis. Per. ctibus d expiaii, ad supcrni pleniludiiieinsacramenu,
XXXIII. cujus libavimus sancta , lendamus. Per.
ITIMALIAMISSA. XXXVL
Deus, qui offensinnibus servorum tuor-um et jusie 1TEMALIAMISSA.
irasceris, el clerocnter ignoscis, pracsla supplicibus Deus humilium consolator, el fidelium fortiiudo ,
Indulgentiampeccatorum, ut, reparalo staiu tibi snb- propilius esto supplicibus, ut humana fragilitas, tiuse
ditac libertatis, et correptio ab iniquilale, ct cessatio pcr se proclivis est ad labendum, pcr te sempcr
fial a verbere. Per. muniatur ad standum; ei q.uaeper se prona est ad
Parce, Domine, parce supplicibus; da propitiatio- " offensam, per- te semper repareiur ad veniam. Per.
nis auxilium, qui procslas etiam per ipsa ftagella Suscipe, misericors Doiniiie , supplicum preces,
remedium; nec lisee tua correptio, Domine, sit ne- et secundum multitudinem indulgentiarum tuarum
gligenlibus major cattsa paenarum , sed fiat eruditio ab omriibus nos absolve peccatis, ut ad omnia pie-
palerna coneptis. Per. tatis opera, le parcente, reparemur, et quos venia
Secreia. feceris iunocentes , auxilio facias efficaces. Per I)o-
Oblaiionibus, Domitie, placare susceptts, etad te luiniim noslruin Jesuni Christiim.
iiostras etiain rebeiles compelle propitius voluniales. Secrea.
Per. Ilaec hoslia, Domine, quse-umiis, et ab occtiltls
Poslcommun. Ecclesiam tuam reatibus semper expediat, et mani-
Sit nobis, quaesumus, Domiue, inedicina menies festis convenienter expurget.. Per Dominumnostruin
el corporibus, quod de sancti altaris tui benedi- Jesum Chrislum.
ctione percipimus, ut nullis adversitaiibus perfrua- Posfcommiitt.
iiiur, qui lanti remedii participalione muuiintir. Purificent nos, Domine, sacramenta qusesumpsi-
Per. '., mus, et a cunciis efficiant viliis absolutos. Per Do-
XXXIHL minum nostruin Jesum Ctiristum
1TEMALIAMISSA. XXXVII.
Deus inliniisc misericordke et bonitatis immens_e, 1TE.U ALIAMISSA.
propitiare iniquitatibus nostris , et omnibtis anima- Si iniqiiitates noslras observaveris, Domine, quis
rum nostrarum medere languoribus, ut lniserationum suslinebit? Precaraur ergo cleineiiliam luaro, ul ubi
remissione percepta, semper in tua benedictiune nulla liducia suppetit aciionum , gratia tua copiosa
l-eiemur. Per. resplendeat, et cum delicta remiitit indignis, elcuni
Secrela. noslru.ti
Tuere nos, Domiue, tlivinis propitius sacrnmenlis, beuelh-ia prrcslat immeritis. Per Dominum
et iit'biscongrue famulemur, eorum pracsta poteiitec Jcsum Chrislum.
Misericors et miseralor, Domine, • a.qui nos par-
effectum. Per.
cendo sustentas, el ignoscendosanctificas, da veniam
Poslcommun.
peccatis nostris, et sacramenlis caeleslibusservien-
Muniat, quaesumus, Domine, fideles tuos suropta les, ob omni liberos esse concede. Per Domi-
et a vitiis omnibus culpa
vivificatio sacramenti, expedilos num nosirum Jesum Cliristimi.
in sancta faciat devotione currentes. Per. Secreta.
D
XXXV. Ilostias tibi, Domine, placatiouis offerimus : ut et
1 1TEM.ALIAMIS-A, delicla noslra iniseratns absolvas, el nutaiitia,corda
Deus, sub cujtis oculis omne b coritrepidat,. et oro- lu dirigas. Per Dominum liostrum Jestitn.
nes conscientise pavcscuut, propiliare c omnium PosfcoHimun.
gemituum, elcunclorum medere vulneribus, ut sicut Supplices le rogainus , Deus, ut quos luis reficis
nemo nostrum liber a culpa est, ita iiemo sit alienus sacraroeiiiis, ' et tibi placitis moribus dignanler in-
a veuia. Per. formes. Per Dominum uostrum Jesum Cliristum.
Omnipotens sempilerne Deus, qui liinore sentiris, ORAT.INNATAL. PRESEVTERI,
dilectione coleris, confessione placaris, misericor- qualiter sibi miss. debealcelebrare.
diam luam effunde supplicibus, ul qui de merilorum Deus, cujus arhitrio omnium sseculorum ordo d»
Menardum : placari <tLege .expiutii.
b Apud
Scribendum videlur : cor trepidat. — Sic eliam ' Apiid Menardtim:qui uos.
Menardus. ' Metiardus - tibi, sinc cf.
' Idem: omniumdotoribusgementium.
1207 SACRAMENTARIUM GELASIANUM. 1208
cunil, respice propitlus ad me famulum iuum, quero A _ justiiia reperitur, de qna praesumere valcamus. ita
ad orJinem presbyterii promovere dignatus es; et le fontem pietatis agnoscimus, a quo et a peccatis
ut libi mea servitus placeat, lua in mc misericorditer nosiris nos ablui, et a necessitalibus liberari conft-
ilona conserva. Pcr. dimus. Per.
Domine Deus noster, verax promissor, propitiare Secreta.
operi tuo, et mihi famulo tuo serviemi libi tribttas Per bsee, qnaesumus,venial, Domine, sacramenta
perseveranlem in tua voluntale famulatum, ut diebus nostrae redemptionis eifeclusi qui nos et ab humanis
nosiris ut merilo ei nuroero populus libi serviens retrabat semper excessibus. el ad salutaria cuncla
augealiir. Per, perducat. Per.
Super obl Postcommun.
Perfice, Domine, qusesumus, benignus in nobis, ut Hujns operalio aos, Domine, sacrameuli, quaesu-
quaesacris niysteriis profilemur, piis aciionibus exe- mus, puriftcet semper et muniat. Per.
qiiamnr. Per. XL.
Ilanc igitur oblalionem, Domine, servitutis mese, 1TE.M ALIAMISSA-.
quam tibi offero ego famulus tuus el sacerdos, pro Deus, cujus roisericordia caelestitimquoque virtu-
eo quod nie eligere dignatus es in ordinem presby- B 1 lim indigent pntestates, et in ctijusconspectu nullus
lerii, ul sacrificiis tuis acclivinis aharibus deservi- est homiiiuui absque sorde et poenapeccati, delicta
fem, pro hoc reddo tibi voia roea Deo vero et vivo, populi tui, quaismnus, averte propitiylus, ut quos
Majestntem luam suppliciler implorans, ul opcra proprisc conscientiae realus accusat, lionitaiLsture
inanuum luarum in me ipse cusiodias , et idoneum patieniia faciat veniam promoveri. Per Dominum
ine * pro omnia ministrum luae voluntatis efficias. tristrum.
Per. Deus, cujus tanla est exee.Icntia pietatis, ut, uno
Posicommun. peccatore converso , maximum gaudium facias in
Munerum tuorum, Domiue, b largitate sumenlcs, cselis habere, respice in exigua populi poriione, ut,
supplices deprecamur, ut quihus donasti hujus mi- omni vexatione depulsa , h;.-reditas tua in nuroero
liisterii servitutem, exeqiiendi gralise tuae tribuas fa- augeatur, et devotione perficiat. Per.
cultaiem. Per Dominiini. Secrela.
XXXVIII. Protegal nos, Domine,quaesumus,hoslia salutaris;
OltATIONES et quse ad honorem tui nominis immolatur , nobis
Tempore(quod absit) morlalilatis. f, prosit ad veniam. Per.
Dcus, qui non moriein, sed poenitentiamdesideras Posfcommu.t.
peccatorum, populum luiim, quaestimus, ad te con- Sancta tua nos, Domine, sumpta vivificenl, et mi-
vette propilius, ut dum tibi devotus extiterit, ira- sericordise sempilemse prseparent expiatos. Per Do-
cundiae flagella amoveas. Per. minum iiostrum.
Populum tuum, qusesumus, ommpotens Deus, ab XLl.
ira lua ad te confugientempatema recipe pielate, ut 1TEMAI.IAMISSA.
qui luae majestatis flagella forroidant de tua merean- Gxaudi, Domine, qusesumus, populum tuum de
tur venia gratulari. Per. tua misericordia malorum sunrum veniam suppli-
.ScJcrefa. cantem; et quia poiens es peccata dimiltere, suppti-
Subyeniiitnobis, Domine, qna.sumus, sacrificii cia, quae noslris uieremiir operibus , potentia luoe
averle. Per.
prsesenlis operatio, quaen>'Set ab. erroribus univer- pielatis Iram luam, quaesumus, Domine, a populo luo ml-
sis potenler absolvat. et a toiius eripiat perditionis
incursu. Pcr. seratus averte, quam nostris quidem mererour ope-
Pottcommun. ribus, sed Iiumana fragilitate suslinere no:i pogsu-
Tui nos, Domine, quaesiimiis, lua sancia sumen-;„' inus : illa nos ilaque cotitine pietate, quain prsestaie
soles indiguis. Per.
tes, et ab omtii propitius iuiquitate de.ende, Per.
Secreta.
XXXIIII.
Concede nobis, Domine, quaesumus,ul h_echoslia
1TEM ALIAHISSA.
salutaris ct noslrorum fiat purgaiio delictorum, et
Ecclesisclusc , qusesurous,onmipotens Dctts, pla- liiic
propitiatio.poteslatis. Per.
jatus intende convenitim ; et misericordia tga nos
Potlcommun.
polius quam ira prseveoiat, quia si iniqiiilates no-
slras observare volneris, nulla poieril rreatura sub- Plebero nomini luo subditam, Domine , propitius
siStere; sed admirabili pielate, qua nos fecisti, intuere , eique tuas consolationes jugiier per caele-
ignosce peccaniibiis, ut ope a niauuuqi inarum non siein gratiam dignanler operare. Per.
facias interire. Per. XLII.
Exaudi, Domine, preccs uostras, el ne velis cum ORAT.PROU0RTAL1TATE AN1MAL1UM.
F.ervistuis adire judicium, quia sicu,l in nobis nulla Deus, qui laboribus liominumeliam de muiis ani,
« Lese '•ter. — Sic et Pamelius. b Idem : targitatem.
LIBER TERTIUS. 1219
<209
-Posfcomi-tu-i.
malibus solalia subrogasti, supptlces le rogamus, ut. \ tua sancla su-
humana conditio, nostris fa- Tuere nos , Domine, quaesumus,
sine quibus non alitur
Per Dominum. mentes, el ab omnibus propitius absolve peccatis.
cias usibus non perire.
Per,
Deus, qui humanae fragililati necessaria providisii, XLY.
misericors, adminicula jumentorum, quaesumus ea-
dero, miseris consulendo, non subtralias; et quorum ITEMALIAMISSA.
nostris merilis saevit inleriius, tua, nobis parcendo Omnipoiens sempiterne Deus, cujus mnnere ele-
clemenlia cessare jubeas vastitalem. Per, menta omuia recreantur, reminiscere miserationum
Secreta. tuarum, et salutiferos imbres bumano generi con-
Sacripciis, Domine, placatus oblaiis, opem lnam cede propitius, quatetuts fcecunditalis luse alimoniis
noslris temporibus clementer impende. Per. omnis lerra loeteltir. Per.
-..'• Postcommun. Omnipotens sempiieme Deus, petimus divinatn
Benedietionem tuam, Domijrie, popmus fidelis ac- clcmentiam luam, ut faciera lotius lerrse largioribus
cipiat, qua corpnrc salvatus ac mente, et congrtiam imbribus inrigare digneris,aurasquesalubreslribuas,
tibi semper exhibeat servilulem, et propitiationis ,, atqiie acgris restituas pristinam sanitatem, etanimoe,
tuse beneficia semper iuveniat. Per. qtise promissiones tuas sitiunt, de tua semper chari-
Averte, Dotnitie,qusesumus, a fidelibus ttiis cunciis taie abundantia repleanlur. Per.
miseratus errores, et ssevieniium morhorum depelle Deus , qui ad mutandam aeris qualilatem operis
perniciem, ut quos merito flagellas devios , foveas ccelum imbibus, et paras terrae pluviam , aperi fon-
tua miseratione correctos. Per, tem benignitatis luse, et terram squalidam et aridi-
XLIL latem pulveream lieio imbre foecunda, ut recipisse
ORAT.DESTERILITATE. iias veiiiam peccatorum, cessantc jam correptione,
Sempiiernse pietatis luaeabundanliam , Domine, lsetemur. Per,
Secreta.
supplices imploramus, ut nus beneficiis, quibus non
meremur, amicipans , bencfacere cognoscaris indi- Placare, Domine, muneribus semper acceptis, et
$nis. Per.. diuturna a tempora diffusis nubibus siccitatem. Per.
Da nobis, qusesumus, Domine, piae supplicationis Postcommun.
effectum , et pestilentiam famemque propitiaius Precibus populi tui, Doniine, quaesumus, p.acaitis
averle, ut mortalium corda cognoscant et te indi-
adspira, ut veniam tribuas humanis excessibus , et
gnanle talia flagella producere,- et te miseranie ces- .
^ opem miseris benignus b impende. Per Dominum
sare. Per.
nostrum.
Secreta.
Da nobis, Dom.ne, qusesumus, pluviam salutarem,
Deus, qui liumani generis utramque substantiam et aridaro terrx faciem fluentis ccelestibus
dignanter
praesentium munerum et alimento vegetas, et reno-
vas sacramento, iribtie , qusrsumus, ut eorum et infuude. Per.
XLVI.
corporibus nostris subsidiuin non desit et menli-
bus. Per. ORATIONES
Postcommun. Ad poscendamserenitatem.
Guberna, quaesumus, Doutine, leroporalibus adju- Ad te nos, Domine, claman.es exaudi, et aeris se-
mentis, quos dignaris seternis informare mysteriis. renilatem nobis tribue supplicantibus, ut qui pro
Per Doininutnnostr. peccatis nosirisjuste adfiigimur, misericordia tua
XLIIH. praevenienle, clementiara seniiamus. Per.
ORAT.ADPLUVIAM P0STULANDAM. Deus, qui fidelium precibus flecteris, et humilimn
Deus, in quo vivirous, movemur et sumus , plu- conlessione placaris, conversis ad te propitiare sup—
viam nobis tribue congruentem , ut, prscsentibus D plicibus; et quos fecisti iram intelligere castigantes,
stibsidiis suflicieiiler adjuli, sempiierua (iducialius fac misericordiaro sentire parcentis. Pcr.
appetamus. Per. Deus, qui omnium rerttm tibi servienlium c nalura,
Terram luam, Domine, quamvidemus nostrisini- per ipsos modos aeris ad cultum luae majeslalis iti-
quilalibus labescenlem , cselestibus aquis infunde , stituis, tianquilliiatem nobis misericordise tuae , re-
aique iniiga beneficiis gratiaesempiternac. Per. niotis largire lerroribus, ut ctijus iram «""vimus ,
Delicta, Doniine, quaesumus, miscratus absolve, et clemenliam senliamus. Per.
aquarum subsidia praebe caeleslium, quibus terrena Secrela.
conditio vegelata subsistat. Per Dominum nostrum. Praeveniat nos, qiisesurous,Domine, gratia lua sc.n-
Secreta. per et subsequatur, ct has oblationes, quas pro pec-
Oblatis, Domine , placare muneribus, et opportu- c.itis nostris nomini luo consecrandas defererous J,
n_m iribue nobis pluvia?sufficientis auxilium. Per. benignus adsunie, ul per intercessionem sanctoruin
B Apud Menardum : tempera. c Idem : naturam per ipsos molut
b Ajsud Menardum : impendat. J 1-leni• de'ncimiis.
1211 SACRAMENTARIUM GELASIANUM 121*.
tuoruin cuiictis nobis * perflcianl ad saluiein. Pcr. A _. feratur, rccipiatque pro parvis magna, pro tcrrenis
Postcommun. cseleslia, pro lemporalibus senipiterna t
Plebs tua, Domine, capial sacrse benedictionis ati- Secrela.
gmeniuro, et copiosis beneficiorum tuorum suble- Deus, qtii luortim corda (idelium per eleemosy-
vetur auxiliis, quae tanlis intercessionum depreca- nam dixisti posse mundari, prsesla, quaesumus, ut.
tionibus adjuvalur. Per. bujtis consorliis sacramenti ut ad conscientise suae
fructum noii gravare studeant miseros. sed !uvare.
XLVII. P,-r.
ORAT.b P0ST TEMPESTATEM ET FUL6UR*. lnfra aclionem.
Ilanc igilnr oblationem, Domine, famu'i tui t7/ius,
Magnilicentiam luam, Domine, precamur, suppli-
ciler imploranies, ut quia nos eminentibus periculis quam tibi offertob justis eleemosynis suis, quod iti
exuisli, a peccalis quoque benignus absolvas, ut et pauêres ttios operalur, placalits suscipias depreca-
betieficia nobis roajora concedis , et tuis nos facias niur. Pro quo Majestali lu:e snpplices fundimus pre-
mandalis. Per. ces, ut ailjicias ei lempora vitae»ul per multa cur-
parere
A domo tua, qusesumus, Domine, spirilales nequi- ricula annorum laclus tibi iu pauperes tnos haecope-
lisc pellantur, et e aercarum discedat roalignitas po- B * retur, atque annua tibi vota persolvat.Per Chrislum.
lcstatum. Per. Quam oblationenu
d Poslcommun.
Offerimus , Domine , laudes et munera , pro con- Otmiipolens sempiterne Deus, resp.ce propitius
cessis beneliciis gratias referenles, ut pro conceden- super hunc famtitum tiitim illum, qui iri pauperes.
dis semper suppliciler deprecantes. Per. tuos operatur ;. vir.luie cuslodi, potestate tuearis,
Posfcommutt. ut per multa ciirriciila annorum loeluslibi in pau-
tuos IUGCoperelur. Per Dominiim nastrutn.
Omnipoiens sempiterne Deus, qui nos cl casii- peres L.
gando sanas, et ignoscendo conservas, prsesta sup-
luis ut et • con- MISSA IX MONASTEIlll).
plicibus tranquillitatis Iiujus optatac
Solationi la.lemur,elf dona luae pietalis seraper uta- Omnipoiens sempilerne Deus, qui facis mirabilia,
nsur. Per. BB-tgnasolus, pratende super faroulos luus spiritum
XLVllI. graiiae salutar.is, et ut in veritate tibi complaceant,
ORATIONES PROlllS QUIAGAPE FACIUNT. perpeluum eis rorem tuse benedictionis infunde.
Per.
Oremus, dilectissimi nohis, omnipolenti Deo pro G ( Fac, qusesumus, Domine, famulos luos toto sem-.
filio nosiro illo; qui , recolens divina mandata , de per ad te corde concurrere, tibi subdita mente ser-
jusiis laboribus suis viclum indigenlibus submini- vire, tuam misericordiam suppliciter implorare, el
slrat, qnaienus ha_cdevotio ipsius, sicut nobis esl tuis jugiier oeneficiis gratulari. Per.
necessaria, ita sit Deo semper accepia. Per. Famulos ttios, quaesuuiiis, Domiue, pVacatus in-
Oremut, lende, pariterque eos el a peccatis absolve propi-
Sanctum' ac venerabilem retributorem bonorum tius, et a cuuctis cripe beuignus adversis. Per Dor
operum Dominum deprecamur pro filio nostro illo, miiiuin nostrum.
qui de suis juslis laboribus victum indigentibus ad- Secrela
ininistrai, ut Dominus caelesii sua misericordia ler- lloslias, Domme, famtilorum ttiorum ptacatus in-
renam eleemosynaro coropenset, et spiritales diviiias lende; et quas in honore nominis ttii devota menta
largiatur; tribuat ei magna pro parvis, pro lerrenis celebrant, prolicere sibi senliant ad medelaro. Per.
ccelestia, pro temporalibus sempiierna. Per. _—. Per Cbristutn Domimim nostrum. Qui dum
^^ confessores tuos lanta pieiate glorificas, ut
XLVIIII.
nulium apttd le sanclum proposilum doceas esse
ITEMORAT.ADMISSAS. ] sine
prseroio, quanto inagis duriora certamina susti-
Deus, qui post baptismi sacramentum secumluin uentes ad ttiae quoque retribuiionis munus invitas ?
ablulionem peccatorum eleemosynis indidisti, re- Et ideo.
spice propitios super famulum luum illum , cujus lnfra aclionem.
operibus libi gratiae referuntur; fac euin praemio Hanc igittir oblaiiouem, Doinine, famulorum tuo-
beiituii), quem fecisti pielale devotum. Per. rum, quain tibi olferunt ob devoiiouem mentis suae,
Deus, qui homini ad luam imaginem facto etiam pius ac propitius clemeuti vultususcipias, tibiquesup-
spiritaleni alimoniam praeparasli, concede (ilio nnslro plicanlcs libens protege, dignanter exaudi, el selerna
famulo tuo illo, qui in pauperes luos lua seminal eos proteciione conserva, ut semper in tua religione
dona, ut verius melat stiorttm operum fructus, ct loctantes, instanter in sanctaeTriuita.is fide catho-
h
largilalis hodiernsc compensatio isiius perpelua con- ltca persevcrent; uobis haec quoque unaniniiler
* Legc: proficiunt. e Pamelius : tranquitlitatibus
h Apud Menardum: ADRE_ELLENDAM TEMPESTATF.M. ' Apud eumdem : dono.
1 Lege: aeriarum, t In inarg. : Per.
AIn margine : Secrela. h Lege : unianimiler.
1215 LIBER TERTIUS. »»-
8t crebre pelentibus ipse prxstabis omnipotens A _ edidit ornatum, regeneralio ad Ecclesiae perducat
Deus. * Per. augmenlum.
Poslcommun. lnfra actionem.
Quos cselesti recreas munere, perpetuo , Do- Hanc igitur oblationem famularuro tuarum illi et
mine," comltare praesidio; et quos fovere non illas, quam tibi offerunl pro famula tua illa, quaesu-
desinis, dignos fieri sempiterna redemplione concede. iniis, Doroine, placaius accipias: pro qua majestaiei.i
Per. tuam supplices exoramus, ul sicut eam ad oeiatem
Li. nuptiis congruentem pervenirc tribuisti , sic eaut
ITF.HORAT.MONACHORLM. consortio maritali luo munere copulatam desiderata
Tu famulis luis, qmrsumus, Domine, bonos mo- sobole gaudere proficias, atque ad optaiam seriem
res placatus instilue, tu in eis quod libi ptacitum sit cum suo conjuge provehas benignus annorum, dies-
nostros.
dignamer infunde, ut el digni sini, et tua valeant que
beneficia promereri. Per. Infra aclionem.
Respice, quaesumus, Domine, famtibs tuos', et in Ad Ire. vel annualem nupt.
tua misericordia confidentes, ccelesti protege beni- , Hanc igitur oblationem, Domine, fainulorum luo-
**rum illi el illas, quam libi offerunt ob diem trigesi-
gnus auxilio. Per.
Da famulis tuis, qucesumus, Domine, 111tua fide mum conjunciioms suse, vel annualem, quo die eos
et sinceritate constantiam, ut in charitate divitia jugali vinculo sociare dignatus es , placatus susei-
firmati, nullis lentalionibiis ab e:us inleprilaie vel- pias deprecamur ; ob hoc igitur reddunt tibi vota
lantur. Pef. sua Deo vero et vivo, pro quibus tremend.e pietati
Famulos luos, qusesumus, Domine, tua semper luce supplices fundimus preces, ut pariter bene et
gratia benedicat, et inculpabiles ad vilam nerducat pacificisenescatit, et vidsant lilios (iliorum sucrum
seternam. Per. usqne in leriiam et quartam progeniem, el te bene-
Famulos tuos, qcaesumus, Domine, benignus indicant omnibus diebus vitaesuse. Per Christum Do-
tende, et eis dignanter pictatis tuae impende custo- minum nostrum. Quam oblationem lu, Deus.
diam. Per, c Percompleis canonem plenariam el dicis oralio-
Famulis tuis, quaesumus,Domine, sperata cence- nem Dominicam,el sic eam benedicishis verbis:
de, el ab nmnibus eos ctilpis excusa. Per. Incipil oratio.
Adesto, Domine, supplicationibus nostris, el fa- Deus, qui roundi crescentis d exordio multiplicata
mulos luos assidua proteclione conserva, ul qui < p prole benedicis, propitiare supplicationibus nostris,
tibi jugiter famulantur, oniinua remuneratione diet super hanc faroulam tuaui opem lux>benedictionis
tentur. Per, inftinde, ut in jugali consorlio affectu compari,
LII. menle consimili, sanctitale mutua copulentur. Per.
INCIPITACTIO NUPTIALIS. Incipil benedictio.
Adesto, Doroine, supplicaiionibus noslris,el in- Paier munoi condilor, uascenlium genitor, mul-
Elitutis tuis , quibus propagaiionem humani generis tiplicandaeoriginis instilulor, qui Adaecomitem luis
ordinasti, benignus ad.sisie, ut quod, te auctore, roanibus addidisli, cujus ex ossibus ossa crescentia
jungiiur, te auxiliante servetur. b parem formam admirabili diversitate signarent, hinc
Qusesumus, omnipoiens Deus, inslitula providen- ad totius multitudinis incremenlum conjugalis Ihori
lisc tuae pio favore comilare; et quos legitima socie- jussa consorlia, quo loltiin inter se sseculumcon-
tate connectis, longaevapacc cuslodi. Per. ligarent, humani generis foedera nexuerunt. Sic
Secrela, eniiti libi , Domine , placitum , sic necessaiium
AdeslO,Domine, supplicaiionibtis noslris, el lianc fiiit : e ul quia longc est et iiifiriiiins quod ho-
oblalionem famularum tuarum iltarum , quam libi uiiuem similem qtiem quod tibi Deo feceras ad-
offerunt pro famula tua .//_, qiiam ad statum tnatu- -. n ditus forliore sexus inlirmior, ut imum efficeris
ritaiisetad diem nuptiarum perducere dignatus es, ex duobus; et pari pignore soboles mixta ma-
placidus ac benignus adsume, ul quod tua disposi- neret tunc per ordinem fluerei < dejesta poste-
tione expediiur, tua gratia compleatur. Per. riias, et priores ventura sequerenlur, nec ullum
__-. Qui fcedera nuptiarum blando concordiaejugo sibi (inem in tam brevi lermino, quamvis essenl
r<a--' el insolubili
pacis vinculo nexuisti, ut roul- caduca, proponerent. Ad bax igilur datse sint leges
tiplicandis adopiiontiin filiis sanctorum conneibio- instiluta venlura. : quapropter htijus famulse furc
rum fcecunuiias pudica seiviret. Tuaeniin, Domiue, pat. rudimeuta sanclifica, ut bono et prospero
providentia, (uaque graiia ineffabilibus modis sociata consortio, legis sclernae jussa custodiat;
utrumque dispensat, ul quod generatio ad niundi nieinineriiqiie, Domine, non tantmn ad licenliana
* Lege .: Per Chrislum. esf infirmius, quod homini simile, quam quod tibi Deo
b ln margine : Per. feceras,additur forlior sexus infirmiori, uf unum effi-
' Menardus : Percomples canonem plenarium. ceres ex duobus.
A Apud eumdcni : exordium. ' Apud Mcnardum : egesta, apud quem vida casti-
• Menardus in observaiionibus suis hanc bene-
galiones hujus oralionis mendosissimse.
djctiouem ita castigandam ceusuil: ut quia longe
1213 SACRAMENTARIUM GELASIANUM. 1210
conjugalem, sed ad observantiam (idei sanclorum At pro quo Majestali tuae supplices fundimus preces,
pignorum diligalain, fidelis et casta nubat in Chri- utadjiciasei annos et teropora vitae, ut per mujla
sto, imilalrixque sanctarum permaneat fceminarum. curricula annorum laelustibi ht£Gsua vola persolval,
Sit amabilis, ul Rachel, viro sno •' sapiens, ut l.e- atque ad optaiam pervciiiatsenectutem; et te betie-
becca; longaeva el fidelis, ut Sarra. Nihil ex iiac dicatomnibus diebus vitaesuae.Per.
subsitivns ille auclor praevaricationis usurpet; nexa Posfcommutt.
fidei mandatisque permanenl foeminarum,serviens Dcus vita fidelium, timentium le salvator et cu-
Det>vero devola, muniat inlirmitaiem sttam robore stos, qui famulum ttium iltum ad hanc diem natalis
disciplinac; uni thoro juncia, contactus vitae illicilos sui genuini, exempto anno , perducere dignatus es,
lugial. Sil vcrecunda, gravis, pudore venerabilis, gratiam in eo viiae protectoris augmenta, et dics
doirinis caelestibuserudita; sit fcecunda in sobole, ejus antmrum numerosiiate multiplica , ul, le an-
sit probata et innocens , ct ad beatorum requiem nuenie, per felicem proveclus celatem, ad principa-
usque ad caelestiaregna perveniat. Per. turo cseleslium gaudiorum pervenire merealur. Pef.
Pesl hwcdicis : Pax vobiscum. Et sic eos commu- LIIIl
nicas. Deinde poslea quam communicaverint, dicis 0RA.T10NKS AD MISS.
tuper eos Bened. his verbis: E
B Pro sterililatc mulierum
Domine sancle, Paler omnipotens, oeterne Deus, Deus, qui emortuam vulvam Sarrse ita per Abra-
ileratis prccibiis, te supplices exoramus, pro quibus baesemen foecunditale dignatus es, ul ei eliam con-
apud te supplicaior est Cbristif., conjunclioncs tra spem soboles nascerelur, preces famulae luas
famulorum tiiorum fovere digneris; benedictiones t//ius pro sua slerililale deprecantis propitius respi-
luas excipere mereantur, ° el (itiorum success.bus ce.etei juxta lenorem praecedentium Patrum et
fuecundeniiir; nuplias eorum b sicuti primi lioniinis fcecundilatein tribuas, et lilium quetn donaverisbe-
cotifirniare dignare. Avertanlur ab eis inimiciomnes nedicas. Per.
insidiae, ut sanctitalem Palrum eliam in i|iso con- , Deus, qui famulum tuutn Isaac pro steiilitate con.
jugio imitentur; qui providentia tua , Doniiue, con- jugii sui te deprecanlem exaudire ct conceptum
jugi metuerunt. Per. Rebeccae donare dignatus es, preces famulae ttiae
Item post commun. illius pro percipienda prole benignus evaudi, ut
n,xaudi nos, Domine sancie, Pater omnipotens, firmamenlum spei, quod in ttta miserici rdia posuit,
seterne Dcus, ut quod uostro minislratur officio, lua ea ex percepto munere quod postulal confirmetur.
benedictione polius impleatur. Per. Per.
(
C Deus, qui opprobrium sterilitalis a Racbel aufe-
LIII.
ORATlO 1NNATALE GENllNUM. rens, dum anxietate prolem quaererel, meruit foe-
cundari, concede propilius, ut famula tua itta iu
Omnipolens sempilerne Deus lotius conditor earum foeminarumquoe tibi placuerunt sorlem fte-
crealurse, prcces nostras clementer exaudi, etan- cunditatis accipial, et quod fidcliler a tua pieiate
nos fainuli lui illius, quem de roalernis visceribus in deposcit oblineat. Per.
hac vita prodere jussisti, prosperos plurimosque Omnipolens sempiterne Deus, qui continuuni
largire, ut oronem tibi exigat placilurus aetaiem. eliam post fuiiirain ad te precem gemiium Annse,
Per Dominumnostrum. dum eam foecundares, in gaudium convertisti, desi
Deus, qui sseculorumomntumcursum ac momenta derium fatnulaeluae i.'/ius, ut foecundelur, propiiius
temporum regis, exaudi nos prop lius, el concede, ut perfice, ei ad laudem gloiiae c ab ea opprobrium
famulilui iltius, cujus natalem divinaecelebramuseon- steriliiatis benignus avente. Per.
secratione mysterii, longaevamci largiaris selatem; Deus, cujus occulto consilio ideo Ilelisabeth ste-
quaienus fidei ejus augmenlo multisque aniioruinct;r* rilis ulerus exlitit, ut quandoque angelica potius
riculis bcecsolemniiatis devotio perseverei. Per. voce fcecundareiur , concede propilius ut sicut illa
Secreta. in Judaico populo pracursorem -Domini,.ita famula
Adeslo, Domine, supplicalionibus noslris, el hanc lua illa in lilio, qui ad creduliiatem libi hujus popu.i
oblalionem famulilui illius, quam tibi offerlobdiem pure deserviat, foecundelur. Pcr.
natalis sui genuinum, quo die ctun de malernis vi- Deus, qui anxietate sierilium pie respiciens, in
sceribus iu btinc mundum nasci jussisli, placitlus ac eis fcecundilaiem etiam in sua desperalione mirabi-
beniguus adsume. Per. liier operaris, concede propitius ut famula tua illa
Infra actionem. tle percipienda sobole, quod per se non valet, servi
Hanc igiittr oblationcm, Domine, famuli lui illius, lui Gregorii merealur precibus obiinere. Per.
quam libi offerl ob diem natalis sui celebrans genui- Omnipotens sempilerne Deus, qui malernum af-
num, quo die cum dc maternis visceribus in hunc feclum nec in ipsa sacra semper virgine Maria, qu*
tiinnduni nasci jussisti ad te cognoscendum Deumi Redemptorem nosirum genuit, denegasti, concede
verum el vivum, placatus suscipias deprecamur; ob) propitius ut ejusdem Dei Genitricis precibus famula
lioc igiiur reddit libi vola sua Dco vivo ct vcro : lua illa esse genitrix merealur. Per.
0 Lcge : uf filiorum. ' Adile : .««'.
b Legu : sicut.
ml LIBER TERTIUS. »218 .
Secrela. A cui servire, regnareest, prolege ab omnibns impu-
.A
Suscipe, Domine, preces' nostras cum muneribus gnationibus supplices luos, e ut qui defensione ma
bosliarum, quas pro famnia tua illa clemenlise luse (idemus, nullius hoslilitatis arma timeatnus. Per.
supplici mehtcdeferimus, ut quia affectum filiornm Deus, qui misericordise tuaft potenlis, ' auxilium
maxime in matrum visceribus indid.sti, mserorcm et prospera tribuis, et adversa depellis, univefsa
inloecundilatis ab ea submoveas, et ad concipien- obstacula.quae servis luis adversanlur, expugna, ut,
dam sobolem miser corditer beiiedicas. Per * Do- remolo terrore bellorum, et libertas secura, * reli-
minum. - gio sit qnieta. Per.
Infra aclion, LVII
lfanc igitur oblalionc.m servilnlis nostrse, sed et ORAT.TEMPORE RELLI.
cimclse familiap, quaro libi offerimus pro fatnula tua Deus, h qui conteres bella, et impugnatores in le
iUa, qua.sunius, Domine, ul plaealns suscipias : pro speranlium i potenli_e tuac defensionis expugnas,
qua Majeslati tusc supplices fttndimus preces.utora- auxiliare imploraniibus misericordiam tuam, ut,
tionem ejusexaudias, et ejusuterum vinculnm ste- omnium genlium feritate compressa, indefessa te
rililalis absolvens, et prolem, in qua nomen tuum graliarum aciione laudemus. Per.
ber_edic-tlur,-oncedas-; diesque nostros. I
B Deus regnorum omnium, regumqiie dominator,
Poslcommun. qui nos et perculiendo sanas, et ignoscendo coiisef-
Cseleslis vilse munus accipienies, quacsumus, om- vas, praetende nobis misericordiam tuam, ul tran-
iiipolens Deus,quod pro famula lua iiladeprecatisu- quillitaie pacis; lua potestate i firmati, ad remedia
inus, clementer a lua pietate exaudiri mereatur. Per. correctionis ulamhr. Per Dominum nOslrum.
'--•., LV.- Deus cujus regnum est omnium saeculorum, sup-
BENEDICT. ViDU/E, plicationes nostras clementcr exaudi, et RoTnano-
Quw fueril castiialem professa. rinn k regum tibi subdilum prolege principatum, ut
Consolare, Doroine, hanc famulam luam-viduila- in tua virtute fidentes, el tibi placeant et super om-
lis tanguoribus constrictam, sicut cmisolare digna- nia regna praecetlant. Per.
lus es Saraplbenam viduam per Heliam propbelam, Secrela.
concede ei pudiciti;. fructum, ut auiiqiiarum 11011 Sacrificium, Domine, quod immolamus, intende,
memineat voluptalum ; nesciai etiam incenlivade- Ut abomni nos exuat bellorum nequitia, et iri tuse
sideria, ut soli libi subdat propria colla, quo possit proieciionis securitale constiluat. Per.
pro laboribus lantis sexagcsimum gradum percipere Poslcommun.
munus delectabile sanclilaiis. Per. (
rj Sacrosancti corporis et sanguinis Dnnini nostri
LVI. Jesu Christi refcctione vegetati, supplices te roga-
ORAT.PROTACE.
tnus, omnipotens Deus, ut hoc remedio singulari ab
a
Deus, quo sancia desideria, el recta sunt consi- omnium peccatorum nos. contagione purifices, et a
lia, el justa sunt opera, da servis luis illam, qttain periculorum munias incursione cuuclorum. Per.
mundus dare non potest, paeein. ut et corda inau-
tlatis tuis dedita, et, hoslium sublaia formidiue, tcm- LVlll.
ITEMALIAMISSA".
pora sint tua proiec.ione tranquilla. Per.
Dcusccniliior muudi, sub cujtts arbitrio oiiiiiiuin Contere, quocsumus, Domine, Iiosles populi tul,
saeculortim brdo decurrit, adesto prOpiiius invoca- et delicta nostra, quorum merito nobis doniinanlur,
tionibus nosliis, et traniiuilliiatem pacis pracsenli- emunda, ut cum, te placito, puritalein memibus
busconcede temporibus, ut in Jaudibus misericor- nostris infunderis, largiaris et pacem. Per
diselusc ihces.abili exultatione Isetemur. Per. Ilo-tiuni nosiroriini, qusesumns, Domine, eiide
Deusin te sperantium lortiiudo.conselva in popu- superbiaui, et dexterae tuae virtute pfosierne. Pef
lis luis quod es dignaius operare; poteniis mi. ericor- Domiiium nosiriini.
di_etuae oslentle .irtiitem, ut qni superba impeiimur t\ I Omitipoiens Deus Romani nomlnis iniinicos Vir_
'wstiumferitatc, tua inereamur pace gaudere. Per. tule, qusestimus, tuce coinpriine Majesiaiis, ul popti-
Secrela. lus liius et fidei inlegritate laeteiur; et teinporur.i
Deus, qui credentes in le b populis nulli sinis iranquillitate seroper exultel. Per.
c nocere lerroribus, diguare d precihus et bostiis Sccrefo.
dicatae libi plebis suscipere, ul pax a lua piclate Itujiis, Domine, qmesuinus, virlule royslerii, el a
concessa Romanos fines ab oniui hostc faciat esse nostris roundeinur occullis; et ab inimicorum libe-
securos. Per. remur insidiis. Per.
Postcommith. Postcommun.
DeiisauCtbrpacis et ainator, quem i:Osse, vivere, Vivificet tios, qusesumus, Domine, pariicipalio tu_.
a Dele: Dominum. e Idem : el Religio.
1 Menardiis: populos. u Apiideumdem : conlerts.
c Apud Painelium, et Menaraiim : conculi. 1 Menardo : polenlia.
d Apud ulrumqne : preces et hoslias. i Idem : firmala. '
e Menartlus: uf qui in defensione tna fidimns. k Lege : retjnum.
1 Apud eumdem : aux.lio.,
t-lO SACRAMENTARIUM GELASIANUM. »220
sancta « mysleriis, et pariler nobis expiationem tri- A _. imperii adeslo rectorinus, ut, tuis considisinspiraii,
btiat et mimiuien. Per. tua opitulalione muniti, adversum oinnia resistere
LVIIII. sibi arma praevaleant. Per.
ITEMALIAMISSA. Deus elleroporalis vitae aucior et seiernse, roise-
Deus, qui regnis omnibus aeternis dnminaris iin- rere supplicuin in tua proiectione (identium, ut per
perio, inclina ad preces linmilitalis nostrsc aures mi- viriutem brachii tui omnibus qui nobis adversautur
sericordiaetuae, et Romani regni adeslo principibus, revictis, nec in lerrenis nec a csckstibus possituus
tit tua tranquilliiatem clementer lua sint seroper excludi. »
virtute viclores. Per. Omnipotens sempiterne Deus, miserere siippfi-
Propiiiare, Domine, in le speranlibus populis, et cumintua proleclione (idenlium, et propter gloriam
a cusiodia Romani noininis dextcram lusc proteciio- nnminis tui barbararum gentium comprime leriia-
nis ostende, ul regnum majestati luse dcditum lua tem, ut, dexierse tuce virtute defensi,liberis tibimen-
semper sit virtute defensum. Per. tibus serviamus. Per.
Deus, qui sub luoc majestatis arbiirio omnitun Secreta.
regnorum contines potestatem, Romani imperii pro- Deus, qui subjectas libi glorificaspoleslales, susci-
piliare prineipibus, ul qui tua expectaui proteclione B I pe propitius oblationes noslras, et Romanis viros
dcfendi, oronibus sint hostibus fortiores. Per. adde principibus, ut qui se dexlera tiia expedinl
Secrela. protege, nulla possint adversitaie snperari. Per.
huscipe, uoimne, propitius hostias, quibus el te Poslcommun.
b placare voluisli, et nobis salutem * polenti pietate Fidercm populum, qusesumus, Domine, poientise
resiitui. Pcr. tuocrnuniat invicta defensio, ut pio semper tibi de-
Postcommun. votus affectu, et ab infestis liberctur iniroicis, el in
Adesto, Domtne, populis qui sacra mysteria con- luu jugiler gratia perseverel. Per.
ligerunt, ut nullis periculis affl ganlur, qui te pro- Item atia.
tectore confidunt. Per. Populi tui, quaesumus,omnipolens Deus, propi-
LX. liare peccaiis, et lolius hoslilitatis a nobis errores
1TEMALIAMISSA. a.ene, ut Roroani nominis secura libertas in tua
Dcus,qui providentia lua cseleslia simnl et ter- devoiioneseuiper exultet. Per.
rena moderaris, propiliare Romanis rebus et regi- Protector noster aspice, Deus, et ab hostium nos
bus, nl omnis hostium forlitudo, le pro nobis pu- _ defende pericutis, ut, oinni perlurbatione submota,
gnante, frangalur. Per. liberis tibi roen.ibus serviamus. Per Dominum.
Deus servientium libi forlitudo rcgnorum, propi- LXII.
d
tius Romani noniiiiis esto principihus, ut quorum ITEMMISSA PROREGIBUS.
tibi•subjeclor est huroiliias, eorum ubique excel-
Deus, regnorum omnium, ei Romani maxime pro-
lentior sit poteslas. Per. teclor imperii, da servis tuis regibus nostris i//is
Deus, cujtis regnum nulla ssecula prsevenerunt, triumphum virtutis scienter excolere, ut cujus con-
uullaconclaudunt, supplicationes nosiras cleinenier slittilioue sunt principes, ejus semper muuere sint
'
exaudi, et Romanorum reguin tibi subditum pro- potentes. Per.
lege principatum, ul in tua virlule fidentes omnibus
Deus, in cujns manu corda sunt regum, inclina
sinl hostibus foriiores. Per. ad preces liumiliialis nostrae aures mi.eiicordice
Secreta. tuse, et principibus nostris famul.s tuis i/.is regimen
Propitiare, Domine, « preces el hostias famulo- luaeadpone sapienliae, ut, baustis de tuo fonte consi-
rum luoruin, et propter nomen luum Romani impe- liis, ct libi placeant, et super omnia regna prseccl-
rii defendc reclores, ut salus servieniium tibi lant. Per.
b princip.itutun, pax luorum possh esse populorum. ecreta.
j)
Per. Suscipe, Domine, preces et hoslias Ecclesiaetuae
Poslcommun. pro salule faniulitui illius supplicantes, etproleciione
Protege, Doroine, famulos tuos subsidiis pacis, et fidelium populorumantiqua biachii lui operaremira-
sorporis el spiritalibus enulriens alimenlis, a cunctis cuta 1 et, superatis pacis inimicis, secura libi serviat
hostibus redde securos. Per. Reraana libertas. Per.
LXI. Infra aclion.
TEMALIAMISSA. Ilanc igitur oblalionem, Domine. famuli lui illius,
Deus in lesperaniium salus, et servientium forti- quam tibi ministerio officii sacerdotalis offeriinus
tudo, suscipc propilius preces noslras, et Romauii pro eo quod in ipsum potestalero imperii conferre
" Menardus: myster.t. ' Lege: regnum.
b Apud euindem : placari. « Menardus : precibus el hostiis
e Lege : polenttce. h Idein : principum.
d Romdni nomittisesle. Menardus : C/irtsfi«noriim i ' Iii margine : Per.
tdetto. i Saciamenlariutn sancti Gregotit Editionis Uo-
Apud eumdem: subjecia. manae : tcf.
Hi\ LIDER TERTIUS. I««
- 1»
dignalus es, propiiius etbenigiius adstime; ei, cxo- A mus absolvant, ct ad cadem mtlnlant ab lotius pra-
raius noslra obsecratione, concede ut Majestatiss vitatis incursu. Per.
tuse proieclioiie confidens et sevo augeatur et regno. Poslcommun.
Per. Quos refecisli, Domine, c.elesti mysterio, propriis
Postcemmun. alienis, qtiaesumus, e prnpitiatus absolve dcli-
Deus, qiii praedicandoselerni regni Evangelio Ro- cXis<let divino munere purificalis mentibus perfrua-
•manumfroperium praeparasti, prseicntle famulis luiss mur. Per.
illif priricipibtis nosltis arma caelcslia, el pax Ec- LXVI.
clesiarum nulla lurbelur tempestatc belloruin. Perr ITEMALIAMISSA.
Domiuum. Prsesta, qucesumus,omuipoiens Deus, nl, semper
LXIII. rationabilianiediiantes, qtiaetibi suut placila etdictis
IJISSACONTRA JLD1CES MALEAGENTES exequamur et faclis. Per.
Ecclesae tuae, Domine, preces placatus adroitte. Dcus, qui unianimes nos in domo ttia prsecipis
dissensionum causas plac.lns depelle
el, distilulisadversitaiibus universis, secura tibiI habilare,
serviat libertate. Per. liostruin, ut, cnmpelenlibns adjuti subsidiis, le lar-
B gienle, possimus esse coneordes. Per.
Secreta. Concede nobis, omnipotens Deus, ul, despeclis
Prolege ribs, Domine, qucesuttiUSj luis mysteriis falsitalibus
divinis et famulemur iniquarum, quce animoe nostrae conve-
servienies, ut rebus, corpore iiiunt rationabilia exequamur. Per Dominum.
et mente. Per. Secrela.
Postcommun.
Domine Deu.s ut di.vina Suppliciier te rogamus, Domine Dcns nosler, ut
Oucesumus, nosler, quos et vitia nosira purgentiir,
tribuis participalione gaudere, huroanis non sinas htijus operatione mysterii
et jusla desideria compleanlur. Per Dominuni.
subjacere periculis. Per Dominum.
Poslcommun.
LXIIII. Sanctificationem tuam nobis, Domine, his myste-
ITEMALIAMISSA. fiis placatus, opcrare, quae nos et a terrenis purgent
Prsesla, Doniine, quxsumus, ut 1010tibi cnrde viiiis, et ad ccelc.tia dnna perducant. Per Domi-
subjecli timentium voluutalum resptiamus affectus. niim.
Per. LXVII.
Secreta. ORAT.ADMISS.
Ilostias, Domine, qusesumus, quas immnlamus, C Q Conlra obloquenles.
placatus sdsume et pro noslri expiaiione peccati et Prcesta, quaesurous, Domine, ul menlium repro-
pro acceleratione cselestisauxilii. Per. barum non curemus obloquinm, sed, eadem pravi-
Poslcommun. tate calcata, exoramns ut nec • terrere nns lacera-
Da plebl tuse, Domine, pisesempcr devotionis affe- lionibus ' pateris injustis; nec captiosis adulalio-
clum, ul, quae prava siint respuens, sancta conver- nibus implicari, sed poiius amare quse prcecipis.
satione firmetur, et a peccatis libera nullis adversi- Per.
latibus adteratur. Per. Conspiranles , Domtne , contra tuse plenitudinis
Pracsta, qusesumus, Domine, ut Ecclesia tua firmanientum, dexlerse lux virtuie proslerne, ut
prompia tibi voluntate deserviai, quia piopensius jtistitice non dominetur iniquilas, sed subdalur sem-
audiri poterit et defendi. cum eam tibi digrie praesti- per falsitas veriiati. Per.
teris famulari. Per. Secreta.
LXV. Oblalio , Domine, tuis aspectibus immolanda,
ORAT.IN CONTENTIONE quscsumus, ut el nos in omnihus vitiis polenierab-
Ad missas. solvat, et a cunctis defendat inimicis. Per.
Omnipotens sempiterne Dens, qni superbis re- D ** Postcommun.
sislis, et gratlam procstas humilibus, tribue, quce- Praesta, Domine, qusesumus, nl per hsecsancta
sumus, ut non indignationem luain pruvocemus quae sumpsimus , s dissimulatis laceralionibus im
elati, sed propitialionis tuse capiamus dona subjecii. prohorum, h eadem gubernanle, quae recta sunt
Per. cautius exequamur. Per Dominum nostrum Jesum
Concede nobis, miscricors Deus, ei studia per- Clirislum.
ver.a deponere, et sanctam semper amare justiiiam. LXVIIL
Per. ORAT.ADMISSAS
Secrela. Pro inreligiosis.
Ab omni realu nos Domine, sancla quac tracta- Deus, qui fideliuro devotione Isetaris, populnm
Apud Pamelium : ut destituiis. ' Apud eumdem : patiaris.
b Idem : el eadem. s Emendatum ex Paroclio ; nam m cxenijiiaii
r Apud eumdem -.prop.tis ef alienis. i
imendose : desimulatis
* P-melius 'iegit: ttt. b ldemlegilur
: fe gubernante.
' •Pamclius: ferre.r.
tutim, qtisestimus, sanctis luis fac esse devottim, ul _A dentium, exaudi nos pro famulis tnis illit, pro quibus
qui ab eorum officia impia pravitale mentis absce- misericordise luse imploramus b aUxilio, ul, reddita
dunl, per tuam conversi gratiam, diaboli, quibus sibi saniiale, gratiarum tibi in EccleSia lua referant
capti lenentur, laqueis resipiscant. Per, aclionem. Per.
Deus, qui infideles deseris, el juste indevolis Omnipotens sempiterne Deus, qui aegriiudines et
irasceris, poptilum tuum, qusesumus, convene pro- animorum depellis et corporum; auxilii tui super
piliiis, ut qui le per duriliam iureligiosse mentis infirmos nostrus osiende virtutem, ul ope misericor-
semper offendunt, ad sanctorum beneficia prome- dice lucc ad omnia pielatis tuse reparentur officia.
renda , tticemiseraiionis gratia inspiranle, conver- Per.
las. Per. Sebreta.
Secreta. Deus, sub cujus nutibus viiaenostrae momenta de-
'
Cor populi tui, qusesumus, Domine, converte currimt, suscipe preces el hostias famulorum et
propitins, ut ab his muneribus non recedant, qui- famularumque tttarum, pro quibus misericordiam
luam segrotanlibus imploramus, ul de quorum peri-
busque majestatem tuam magnificare deposcimus.
Per. culo metuimus de eorum salute lcelemur. Per.
Postcommnn. T>
] Postcommun.
Da nobis, quaesumus, Domine, anibire quat recta Deus infirmitatis humanse singulare prccsidium,
auxilii tui super infimios nostros ostende virtutem,
sunl, et vitare qua' noxia , ut sancla quac capimus,
non ad judicium nobis, sed potius proficianl ad ment ope misericordise tuie adjuti, Ecclesise tuse san-
delam. Per. ctce repraesemari mereantur. Per Dainiuum nostrum.
Ail populum. LXXI.
OHAT.TROREDDITA SANITATE.
Adesto, Domine, supplicationibus nostris, el niliil
de sua conscientia pracsumentibus ineffabili misera- Domine sancle , Pater omnipotens, aeterne Deus,
lione succurre, ul quod non babet fidncia merito- qui beiiedictionis tuse graiiam segris infundendo cor-
tua conferal invicta donorum. Pcr. poribus, facturam luara |J multiplicas pietalem cu -
rum, largitas
LXVIIII. slodis, ad invocationem nominis tui benignus adsi-
ste, el buiic famulum luum * liberalam scgritudinem
ORAT.SUPERINFIRMUM, et sanilatem donatam dexteru tua erigas, vifluie
ln domo.
confirmes , pdeslate tuearis, Ecclesicetuaesanrtis-
Deus, qm facturae luae pio semper ininans affectu,
altaribus tuis cum omni desiderata prosperilala
inclina aurem luam supplicationibus nosiris, et fa- que restiiuas. Per Dominum noslrum.
mulum luuin ex adversa valetudine corporis labo- Q LXXlL
rarrtem placidus respice, et visita in salulari trio, OIIAT.INTltANTIBUS 1NDOMO,
et cseleslis gratise prsesta medicinam. Per.
* Sive benedictio.
Deus, qui humani generis et salutis remedii vi-
Adesto , Domine, supplicatiOnibusnostris, cl fa-
tcc aeternce muncra conlulisli, conserva faroulo tuo mulos charilalis visitamus officiis, gfa-
luarum dona virtulum, et concede ul medelam tuam tiaettioeluos, quos
non solum in corpore, sed etiam in anima sentiat. largitate locupleta, ut iti eorum prosperitald
conlinua gaudeamus. Per Domintim.
Per. Exaudi nos, Domine sancle , Pater omnipotens,
Virlulum cccleslium Deus, qui ab humnnis corpo- seterne
Deus, et humilitatis iioslrae officiis gratiae
ribus omnem languorem ct omnem infirmitatem luse visitaiionis admiscc, ut quoruin adimus babita-
praecepti lui potestate depcllis, adesto propitius btiic cula , tu in eorum libi cordibus facias maushnem.
servo tuo, ut, fugaiis infirmitalibus, et viribus rcvo- Per Dominum nostrum.
calis, nomen sanctum luum, inslauraia prolinus Adesio, Doroine, supplicationibus nosiris, et hanc
sanitale, benedieat. Per. domum serenis oculis luse pietali.s inlustra ; desccn-
Domine sancte , Pater omnipoiens, aeterne Deus, D dat
super habitantes iu ea gratise tuse larga bene-
qui fragililatem conditionis nostrse infusa virtutis
dictio, ut bis mauufactis cum salubriiate maiieiiti-
luae dignatione confirmas , ut salutaribus remediis bus
, ipsi luum semper sint habitaculum. Per Do*
pietatis tuoc conpora nostra et membra vcgeleniur, minum.
super iiunc famulum tuum propiliatus iniende, uf Exaudi nos , Domine sancle , Pater omnipotens,
oinni necessitate corporea infirmilalis exclusa, gra-
selerne Deus, ut si qua sunt adversa, si qua contra-
ti'a in eo pristinse sanilatis perfecta reparetnr. Per. ria in hac domo famuli tui illius, auctorilate Majc-
LXX. statis luce pellantur. Per Dominum noslrum.
ITEMORAT.ADMISS. LXXIII.
Pro infirmis. 1TEMORAT.ADMlSSAS.
Omnipotens sempiierne Deus, salus" __lernacre- Protector 111le sperantium Dcus, ct subditarum
' Apud Pamel. lcgitur: humano d ldem : muliiptici pietale.
gr.nert et so.uiis
yemediumet vitm. e Rectius apud Pamelium : tiberdtum mgritttdtne
b Pmnelitis: auxflium et sanilate donaium.
e Apud rumdetn dee-,1et.
tibi mentium custos, habitantibus in hac domo fa- A careat immunditia , liberetur d a noxia ; non illic
nmlis tnis- propitius adesse dignare : veniat super resedeat spirilus pestilens, non aura corrumpens ;
eos spirantea te benedictionis ubertas, et, pielatis abscedant omnes insidicelatentes inimici; et si quid
tuse repleti muneribus, in tua gralia et in tuo no- est quod incolumitati habilanlium invidet aut quie-
mine Isetisemperexultent. Per li, aspersione hujus aquae effugiat, ut salubritas per
Protector fideliuro, Deus, etsubditarum tibi men- invocalionem tui nominis e expedita, ab oinni sit
tium frequeniator, habitantibus in hac domo famulis impugnalionedefensa. PerDominum nostrum Jesum
tuis propilius adesse digneris , ut qttos nos humana Christum Filium tuiim, qui venlurus esl judicare
visitamus solicitudine , tu divina munias oolestate. vivos et mortuos et sseculum per ignem.
Per. LXXVI.
Secrela. ITEHALIA.
Suscipe, Domine, qucesumus, preces el boslias Exorcizo te, creatura aquce, in nomine Dei Patris
famuloram tuorum, et muro custodise tuce hanc do-
omnipotenlis, et in nomine Jesu Cbristi Filii ejus,
mutn circumda, ut, omni adversitate depulsa, sit el
Spirilus sancli. Omhis virtus adversarii, otunis
hoc semper domiciliuni racolumitatis et pacis. Per. . incursio diaboli, omne phatitasma, omnem inimici
p
Infra aclion. potestatem eradicare et effiigare ab hac crealura
Hanc igitur oblationem a famuli tui itlius, quam aquse. Unde exorcizo te, creatura aquse , per Deum
tibi offert pro votis et desideriis snis atque et pro verum , et per Deum vivum, per Deum sanctuin ,
incoltimitale domus suce, placaius suscipias depre- el per Domiuuro noslrum Jesum Chrislum ,
camur : pro quo in hac habitalione aiixilimn Itiae ut efficiaris aqua sancta, aqua benedicta, ut ubi-
Majestalis deposco , ut mitlere ei digneris angeluin cumque effusa fueris, vel aspersa, sive in do-
lutim sanclum, ad custodietidos omnes in hac habi- mo, sive in agro, effuges omnem phantasiam ,0111-
tatione. Per. neni inimici poteslatem , Spiriius sancius habilet in
Poslcommun. domo bac. Per Dominum nosirum Jesum Christum,
Omnipotens sempiterne Deus, qui facis mirabilia qui ventnriis est judicare vivos el mortuos et ssecu-
magna solns , praeiende super hos famulos degentes lum per ignem.
in hac domo spirilum gratisesalutaris, et ut com- Iiem ad consparsumfaciendum,
placeant tibi, Deus , in veritate tua perpeluum eis Exaudi nos , Domine sancle , Pater omnipotens,
rorem luse benedictionis effunde. Per. seierne Deus, et millere dignare angelum tiiuin san
Omnipotens sempiterne Deus, insere le officiis nQ clum de cselis; qui custodiat, foveat, prolegat, visi-
nostris , et in hanc manentibus domum prcesentise tet et defendat omnesbabiianies ' in hunc habilacu-
tiKeconcede custodiam, ut familise luse defensor ac lum famuli tui illius; et prsesta, quaesuimis, ul san-
totius habitaculi hujus habitator appareas. Per. cli.icatio sit doniui liujus nostrae inlroiius. Donet
ctinctis inira eum babitti constitulos divinarum bea-
LXXIIII. tiludine largitatem , doininis ac familiocgubernacu-
,. OBAT.SUPERVENIENTES IN DOMO. lu«n, ad .ustodienriam obedientiam et irreprehens..-
Deus humilium visiialor, qui nos fraterna digna- bilem disciplinam, infantibus bonsc indolis gratiam,
tione consolaris, prsetende socielali nostrse gratiam adullis imroaculatam adolesceiiliam , senibns san-
tuam, ut per eos, in quibus babitas, b tuumque no- ctam serice conversationis cctatem, omnibusque lon-
bis sentiamus adveritum. Per. gam ac sibi placitaro seneclutem ; et ita patrocinan-
Deus, qui nobis in famulis luis praeseniicetuce tibus sanctis perenni domui huic beatitudinem prse-
signa nianifestas, mitle super nos spiritum charila- stet, ut jugi super eam angelicse protectionis cttsto-
lis , ut in adveniu fratrum conservorumque nostro- dia perseveret. Per Dominum.
rtitn gratia nobis luce largitatis augealur. Per Dom. Posf hmc benediceisal, et clicit:
I
D Exorcizo le, creatura salis, in noroine Patris, et
LXXV. Filii, et Spirilus saocti, qui teper Heliseumin - aqua
BENEDIGT. AQU.ESPARGEND/E IN DOMO. milti jussit, ut sanaretur sterilitas; qui divini oris
Deus, qui ad salutem humani generis maxima sui voce discipulis ail: Vos estis sal terrse; el per
quccquesacramenla in aquarum substantia condidi- Apostolum inquit: Cor vestrum sale sit condiiutu.
sti, adesto invocationibus nostris, et elemento huic Ideoqne eflicere sale exorcizatuin, ui omnes qui te
multimodis purificationibuS prscparato virtutem tuse sumpserint sis eis anitiia. tutaroenluni, atque liiiic
benedictionis infunde , ut creatura mysteriis tuis domui in remissione pecccttorum,in sanitate mentis,
serviens ad abjiciendos dsemones morbosque pellen- in protet lione animse, in confirmalione salutis, ad
dos divinae gratise sumat effectus. Ut quicquid in expellendas et exciudendas omnes dsemonum ten-
loci in e doroibus fidelium bsec unda resperserit, taiiones. ln nomine Dei Patris omnipotenlis el Jesu
u Adde: Domine. 0 Apud eunidem : expelita.

b Apud Pamelitin): luumnobis. ' Pamelius : t» habitaculo.
c Pamelius : domibus, vel in locit. i Patnelio : aquam.
d Idem : a noxa.
PATKOI LXXIV. 39
1227 SACRAMENTARIUMGELASIANUM. <—" 1248
G-iristi Filii ejus, qui venturus est judicare sceculum A . LXXVIL
i per ignem. Per. ITEMORAT.PROFULGORIBUS.
Deinde miliis ipsum sal in " aqua et exsufflusin ea, Omnipolens seropiterne Deus, parce metuentibus,
b Uicis: et propiliare supplicibus, ut post noxios ignes nu-
Deus, qui ad salutem humani generis maxima biura et vim procellarum, in materiam transeat lau-
d
quseque sacramenta in aquartrai substantia coudidi- dis cotnmunicatio potestatis. Per Dominum.
Sti. Et ewlera dcut superius scriplum est. DeUs, sub cujus imperio nibil non verbo regitur,
Hie mittit vinum in ipsa aqua, et benediceam, dic ; nihil noii oratione mutatur, parce metuentibus, pro»
Domine sancte, Pater omnipotens, aelerne Deus, piliare supplicibus, ut postc innoxios ignes nubium
exaudi precem meam, sicut exaudire dignatus es et lurbines procellarum, in materiam traitseat lau-
famulutn tuum Moysen in mare Rubro hoc quod dis coiiiroiiialio potestatis. Per.
Pharao in populo tuo exercebat, ipse marinus exer- LXXVIH.
citus negaretur. Sic el Heliseus sacerdos cum po- BENEDICT. AQU_E EXORGIZ.
pulus tuus aquam gustare non posset, eoquod esset Ad fulgura.
amara, salem accepit, et projecit ad exitus aqua- Exorcizo le, crealura salis et aqua, in nomine
rum , et benedixit eam, eldixil: Sanavit Dominus B Domini nostri Jesu Christi Nazareni Filii Dei vivi :
aquas islas ; non erit ex eis moriens, neque infir- ut sis purgatio et purificaiio in tiis locis in quibus
inans, et sanaise sunt aqusc illse. lta lu, Domine, aspersa fueris, ad effugandos et erraticos spirittis,
dignare sanare aquas istas , ut ubicumque adsparsse omnemque nefariam vim diaboli pellendam, et om-
fuerinl per angulos domus , ubi inimicus celalus nes figuras et minas pbantasmatis Satanse exlermi-
fueril, stalim areptus effugiat; et sit illi, Domine, nandas, et fulgura et sidera quse missa videniur in
htec aqua adsparsionis velut clibanus ardens ignis hanc arborem, non hominibus, aut pecoribus, aut
inexlinguibilis. Sil nobis, Domine, hsec aqua ad- frugibus noceant, sed abscedant et fugiant per in-
sparsionis aqua virltitis, aqua refrigerans diaboli vocationem nominis Domini nostri Jesu Christi, et
ritu . ut liberati hospitalis agamus libi, Domine Pa- Spiritus sancti, qui venturus est judicare vivos et
ter omnipotcns, laudes et gratias. Per Dominum morluos, et omne sceculumperignem. Per.
noslrum. LXXIIII.
Post hmc mitlis oleo sanctificato in aqua, et sic ORAT.1N AREANOVA.
aspargit ea cum hysopo per domus. Omnipotens sempiterne Deus1, multiplica super
ORAT.PROASPAR.AQU_£.
p nos misericordiaro tuam,«tpreces noslras beoignus
Deum omnipotemem, fratres charissimi, iu cujus ut in liac area famuli t_t t//.xsSpiriium tuum
mtiliie e exaudi,
domum mansiones sunt, supplices depreca- sanclum Ptiraclylum iniitere digneris; et veniat
mur ut habitaculum isium utia cum babilatoribus
sperat* benedictionis ubertas, ut repleti ' de fru-
benedicere atque cuslodire dignetur, tenebras ab
tuis in tuo nomine et in tua gratia Iteti seuiper
ea repellat, lumen infundat, nullam scevienti adver- gibus
exultent. Per Dominum.
sario tribuat potestaiem; sed propria Deo dicata sit
ut iralbim in ea inimicus licentiam babeat Mulliplica, Domine, super nos miscricordiam
domus,
virlutem et nomen Domini nostri Jesu tuam, et preees nostras propitius-exaudire dignare,
nocendi, per sicut exaudisti famulum tuum regem David, qui te
Christi, qui venturus est judicare sseculum per in area bostias offerendo s placavit, iram averlit, in-
ignein. Per Dominuro.
Ita venlnt, qucesumus, spe-
Benedic huic domui, Domine , benedic dominis dulgenliam inipetravit.
ralae bcnediciionis uberlas, ut, repleti frugibus luis,
domus hujus ; respice de cselo, et vide oculis mise-
de lua semper misericordia gloriemur. Per Doroin.
ricordise tuse; aperi aures pietatis tuae, el inclina
LXXX.
super habitaculo isto alque habilaloribus suis, et
miiie cuslodem angelurn in circuitu supplicantum, ITEMORAT.IN MONASTERIB.
qui in iateribus domus istius jugiter excubet, et ad D Deus, qui renuncianlibus sseculo mansionem pa-
custodiam illius perpetuo perseveret, cujus sit obuin- ras in cselo, dilata sancise hujus congregationis lia-
bratio , salus omnium , et patrocinium , beatitudo bitactilum temporale cselestibus bonis, ut fraterni-
cunctorum. Per Dominum nosirum. tatem teneanf compagine charitatis unanirniter;
Benedic, Domine, hanc domtim et omnes habitan- continentise luce pracepta cuslodiant sobrii, simpli-
tes in ea, sicul benedicere dignatus es domum , ces, et quieti, gratis sibi datam gratiam fuisse cogno-
Abrabam, Isaac el Jacob , ul in his parielibus ange- scant; concordet illorum vita cum nomine; pro-
lus lucis inbabilel: sentiatit in ea commaneutes ro- fessio sentiaiur in opere. Per.
re caeliabundantiam, et per indulgentiain laeteniur Suscipe, Domine, preces nostfas et mnro custodiae
pacifici alque securi; miltas ad eos angelum pacis .ucehoc sanclum ovile circumda, ut, omni adversi-
qui inlroilum nostrum exitumque custodial. Per. taie depulsa, sit boc semper domicilium incolumita-
a Apud Metiardtim: aquam. e Menardus : noxios.
> Adtle : el. ' Pamelius : frugibus luis, sine de.
c Lege : depreccmur. s Sic emendavimus exeodem, cuin perperam ic
AApud Pamelium : comminaiio. exemplari legalnr : placuit.
LIBER TERTIUS, 193°
1229
tis et paeis. Per Dominum uostrum Jesum Chri- A t\,et Spiritus sancti lucem in nos semper accende.
stum. Per.
LXXXi. Deus, qui diem discernls a nocte, actus noslros a
OBAT.IN POMO j_NCILLAR_M UEI. tenebrarnm dislingue caligine, ut semper quse san-
tabernaculum an- cia sunt meditantes, in tua jugiter laude vivarous.
Ingredientes, Domine, in boc
d.
cilbrum tuarum tibi servientium, angelo lun visi- Per
et ab sseculi adversitatibus Emitte, quaesumus, Domine, lucem tuam 111coi-
tanle, .ustodias, hiijus e et mandatorum tuorum luce ' per-
dibus nostris,
defendas. Dona eis.proposilum menlis ; ul tibi exhi-
vitia cer- pelua, et in via tua ambulantes, nihil patiamur « er-
beant pudiciliam castilalis ; adjuva conlra
rorem. Per Dominum.
lantes, et viclorice sumant coronam ad le perve- Veritas tua, quaesumus, Domine, lupeat m cordi-
nienles. per. bus nostris, etomnis falsitasdestrualur inimici. Per.
LXXXil. Gralias agimus inenarrabiles pietati luae, omnipo-
ORAT.PRORENU..CIANT1BUS S„_CULO. lens Deus, qui nos, depulsa no.ctiscaligine, ad diei
Prcesla, Domine, qucesumus, famulis tuis remin- hnjus principium perduxisti, et, abjecta ignorantiae
ciantibus saecularibiis poropis, gratise luse januas 5J caecilate, ad cultum tui nominis alque scientiam
h
aperire, qui, despecto diabolo, confugiunt sub lilulo revocasli : in labe sensibus nostris omnipotens
Christi. Jube venientes ad le sereno vultu suscipere, Pater, ut, in prseceplorum tuorum lumine gradieu-
ne de eis inimicus valeat tritimpbare. Tribue eis tes, le ducem sequamur et principem. Per.
brachiura infaligabile auxilii lui; mentes eorum fi- Deus, qui tenebras ignorantiae verbi lui luce de-
deilorica circumda, tit, felicimuro vallati, m.undum pellis, auge in cordibus nostris virtutemfidei, qtiam
se gaudeant evasisse. Per. dedisii, ut ignis, quem gralia tua fecit accendi, nul-
lis tentaiionibus possit extingui. Per.
LXXXIII.
Sensibus nostris , quaesumus, Domine, lumen
OIlAT.PROEO
sancium tuiim benignus infunde, ul tibi semper si-
Qui prius barbam londit.
mus devoii, cujiis sapienlia creali sumus, et provi-
" Deus, eujus providentiam creatura omnes cre- dentia
gubernamur. Per.
nientes adulia congaudet, propitius super hitnc fa- LXXXV.
mulum tunm juvenilia setatis decorem Isetantem et ORAT.ADVESPERUM.
florem primis auspiciis adtondenlem adesfo ; in Omnipotens sempiterne Deus, vespere, et mane,
omnibus luce protectionis muniatur auxilium, cevo /C el meridie, Majeslatem luam suppliciler depreca-
longiore provectus, et proesentis vitoe proesidiisgau- mur, ut, expulsis de cordibus liostris peccatoru_a
deat et ceternis. Per Dominuinnostrum. lenebris, ad veram lucem, quae Christus est, nos fa-
LXXXIV, sias pervenire. Per Dominum nostrum.
ORAT.AOMATCJTINAS Deus, qui illuminas noclem, et- Jumen post tene-
Gratias agimus, Doroine san.te, Paler omnipo- bras facis, concede nobis, ut hanc noctem sine im-
tens, rcterne Deus, qui nos, transaclo nobis spatio, pedimento Satanse transeamus, atque inaiutinis ho-
ad malulinas boras perducere dignatus es; qucesu- ris ad altare tuum recurrentes, libi Deo gratias re-
mus ut b donis nobis diein Jiuuc sine peccato trans- feramus. Per Dominum.
ire, quaiepus ad vcsperum graiias referamus. Per. Inlumina, qusesumus, Domine, tenebras nostras,
Exurgentes de cubililms nostris, auxilium gratise et totius noclis insidias repelle propilius. Per.
tuce malulinis, Domine, precibus imploramus, ut, Tuus est dies, Domine, et tua est nox : concede
discussis tenebris vitiorum, ambulare mereamur in Solem justitiae permanere in cordibus nostris ad re-
luce yirtutum. Per Dominum. pellendas tenebras cogitationum iniquarum. Per
Matuijjia supplicum vota, Don.ine, propitius in- Doaiinum.
luere, et c occultis cordis nostri remedio (uaeclari- D 1 Vespertince laudls offlcia persoiventes, Ciemen-
(ica pieiatis, ul desideria tenebrosa non teneant, tiam tuam, Domine, humili prece deposcimus, ul
guos }nx ,c«Jestis graticereparavit. Per Dominum 1 nocturnis insidiatoris fraude, te protegente, yin- !
iiostruro. caniiis. Per.
Te luceui verain, et lucis Auctorem, Doroine, Propitiare, Domine, vesperlinis supplica.ionibtis
deprecamuir»ut digneris a nobis tenebras depellere nostris, et fac nos sine ullu reatu matutiais libi
sitiariUin,ei cjarificare oos Iuce virlutum. Per. i laudes praesenlare Per Dominum nostium.
Auge iu «obis, Domine, qusesumus, fidem luam, Oriatur, Domine, nascentibus lenabris, aurora
a ApudMenardum rectius e Menardo : uf.
legitur:/)e_s cujusSpi- ' Apud etimdem :
ritn crealura omnis adulta congandet, etc, juvenili percepla in via.
mtath decore Imianlem, etc, ut in omnibus luw pro- s Menardus : erroris.
tectiomsnutuifUttrauxilio, eic b Pamelius : iltabere.
b Pamelius : dones. 1 Rectius aptiil Pameliura : nocturni insidiatoris
c Aptid eumdem : occulta.
d Adde : Dominum. (raudcs.
s Pameliu. : laudibus prmsenlari.
1131 SACRAMENTARUIMGELASIANUM. 1-52
"
justilisc, ut peraclo diei, libi suppliciier gratias A liunc fruclum novum poniorum, ut qui esu inter-
agentes, eliam mane dignanler respicias vota sol- dictce arboris Isethalis pomi in Protoparente jusiae*
venles. Per. funeris sententioe multaii sumus, per illustrationem
Gratias tibib agemus, Domine, cuslodiii per cliem.; uuici Filii tui Redemptoris Dei ac Dumini nostri
graiias tibi exsolvimus, custodiendi per nocleni : re- Jesu Christi, et Spiritus sancti benedictionem , san-
prse-enlanos, quaesumus,Domine, matuiinis hm-isin- ctificata omnia aique benedicta, depulsis atque ab-
coluines, ntnos omni lempore habeas latidaiores. i'cr. jectis velusli liostis atque primi facinoris intenloiis
LXXXVl. insidiis, salubriler c.v lmjus diei anni.ersaria so
ORAT.ANTEi.IBUM. lemnitate, diversis terree edendis germirvibus simia-
Refice no9, Domine, donis luis, el.opulentia: luse mus. Qui vivis et regnas in unilate.
XC.
largitale substenta. Per.
Reficiamus, Domine, de donis et dalis tuis, cl lua BENEUICTIO AHBORIS.
bcnedictione satiemttr. Per. Deus, qui hanc arboris pumma, tua jussione ct
Domine Deus et • providenlia progenitam, nunc eliam eaudem ben -
Proiege nos, noster, fragilitati dicere et
nostrae necessariam praebe substanliam. Per Domi- sauctificare digneris, precamur ul quicuu-
num nostrum. B que ex ea stimpserint incoltimes esse valeant. Per.
Benedic, Domine, dona lua, quae de lua largiiate XCI.
sumus sumpluri. Pcr. ORAT.POSTOBITUM HOMINIS.
Deus, qui nos ad delicias spiritales setnper invi- Pio recortlationis affectu, fratres carissimi, com-
las, da benedctionem super dona lua, ut ea qucc in memorationem faciamus cari noslri illius, quem Do-
tuo nomine sunt edenda, sanctilicata percipere me- minus de tentationibus bujus saeculi adsump.-it, ob-
reamur. Per Dominum. secrantes misericordiam Dei nostri, ut ipse ei iri-
Tua nos, Domine, dona feficiant, et ttta gratiii buere dignelur placitam et quietam mansionem ; re-
consoleiur. Per Domin. nostrum. miltat omnes lubricse temeritatis offensas, ut, con-
LXXXVII. cessa venia plenae indu.gentiee, quicquid in" boe sse-
ORAT.POSTCIDOS. culo proprius error adtulit, totum ineffibili pietale
ac benignitale sua compenset. Per.
Saiiaii,Domine, opulentice tuae donis, libi gratias
bis te c Diri vulneris novitate perculsi, et quoaammodo
agimus pro quae, largiente, suscipimus, obse-
cranies roisericordiam luam, ut quid corporibus cordibus sauciati, misericordiam tuam, mundi Re-
d
nostris necessarium fuii, mentibus non sit onero- nC demptor, flevilibus vocibus imploramus, ul cari
nostri iltius animam ad te datorem proprium rever-
sum. Per.
Satiali sumus, Domine, de tuis donis ac dalis ;' tenlem blande lenilerque suscipias; et si quas illa ex
liac carnali coroinoralione contraxit maeulas, tu,
reple nos de tua misericordia, e qni es benedictus. inoleta bouitate clementer deleas, pie indul-
Qui cum Palre et Spirilu sancto vivis et regnas[ Deus,
Deus per omnia ssecula sccculorttm. geas, oblivione in perpetuuro tradas, atque hanc
eandem laudes libi cum cceleris reddituram, et ad
LXXXVIII.
corpus quandoque reversuram sanclorum luorutn
ORAT.ADFRUGi-S NOVAS BENEDICENDAS. coeiibus adgregare percipias. Per Dominum.
Benedic, Domine, hos fructus novos itvae, sivee Tu nobis, Domine, auxilium prceslare digneris, lu
fabae,quos tu, Domine, per rorem cceli, et inundan- lu misericordiam largiaris ; spiritum etiam
opem,
liam plttviarum , el lempora serena atque iran- famuli tui itlius ac cari nostri, vinculis corporalibus
qtiilla, ad maiuritatem perducere dignatus es, ad liberalum, in pace sanclorum titorum
nobis cum recipias, uti
percipiendum gratiarum actione, in no- locum pcenalem, el gehennae ignem, ilammamque
mine Domini nosiri Jesu Christi, per quem hccconi-
tarlari in regione vivenlium evadat. Per euni qui
nia. Domine, semper bona. lecum vivit et regnat Deus in unilate Spirilus san-
liem alia. I cti. Per.
D
Oremus pielatem ttiam, oinnipotens Deus, ul bas
creaturoe aeris Suscipe, Domine, animam servi tui iltius ad te
primilias tuae, quas et pluvieelempe- reverteutem de
ramento nutiirc dignalus es, benedictionis luce iin- '" le. Emilte .Egypti partibus proficiscentem ad
bre perfundas, el fruclus lerree tucc usque ad matu-l~ angelos tuos sanctos in obviam illius, et
viam juslitiee demonslra ei. Aperi ei portas justi-
ritatem perducas, tribuasque populo luo de luis ls
tise, et repelle ab ea principes lenebraruro; agnosce
mutieribus tibi semper gralias agere, ut a fertililale Le
terrae esurientium auimas bonis affluentibus repleas, depositum fidele quod tuum est. Stiscipe, Domine,
5' creaiuram luarn, non ex diis alienis creatam, sed a
etegenus etpauper laudent nomen glorice tuce. Per. r* te Deo
solo, vero et vivo, quia non est Deus praeter
LXXXIX. te solum, el non est secundum opera tua. Lsetifica,
BENEDICTIO POMORUM. Domine, animam servi tui illius; clarifica, Domine,
Te deprecamur, omnipotens Deus, ut benedicas ts faiuulum tuum ; ne memineris iniquilatum ejus au
• Apud euiiideni : peracto die. d Apud euindem : quod.
h Pamelio : agimus. e Painelius : quia tu es.
v Eidem : sttscepimus.
1233 Lll.tR TERTIUS. *25i
Ikjuarumetebrietatum, quaesuscitavit furoi roale de-- A laui leesionemsustineat anima ejus, sed cum magnus
siderii; licet enim peccavit, Patrem, et Pilium, ett dies iilc resurrectionis ac remunerationis adveneiit,
sanctum Spiritum tamen non negavit, sed credidit,, restiscitare eum digneris, Dotnine, una cum sanctis
et zelum Dei habuit, et Deum fecisse omnia ad- et electis luis; dones ei delicta alque peccata usque
oravit. ad novissiroumqtiadranlem, tecumque immorlalita-
Suscipe, Domine, animam servitui illius rever- tis viiam et regnum consequatur a>ternum. Per Do-
tentem ad te; vestem cselestemindue eam, et lavai minuro nostruro.
eam sanctum fontem vitaeeeteriiae; ut inler gauden- Omnipotentis Dei misericordiam, dilectissimi fra-
tes gaudeal, el inter sapieutes sapial, et inler mar- Ires, deprecemttr, cujus judicio aut nascimur, aut
lyies coronalos consedeat, et inter patriarcbas ett finimur, ut animam fratris nostri iltius, quetn Do-
prophelas proficiat, et inler aposlolos Chrislum semini pietas de iocolatu mundi bujus transire pracce-
quistudeat, et inter angelos et archangelos clarita- pit, requies selerna suscipial, et eam beata resurre-
tem Dei pervideat, et inter paradisi ruiilos lapidesi ctione prseseniet, et in sinibus Abralise, Isaac et
gaudium possideat, et notitiam mysteriortini agno- Jacob, collocare dignetur. Per.
scai, et inter cherubin et syraphin claritalem Deii Deus, qui universorum creator et conditor es, ijui
inveniat, et inter viginti quatuor seniores canticai B cum sis ttiorum beatiludo sanciorum, prsesta nobis
canlicorum audiat, et inter lavanles stolas in fontes petentibus ul animam fratris nostri illius, corporis
luininis veslem lavet, et inler pulsantes pulsans,, nexibus absolutam, in pritua sanctorum luorum re-
porlas ceelestisIlierusalem aperlas reperiat, et inier surrectione facias prsesentari. Per.
videnies Deum facie ad faciem videat, et inler au-
lteni oraf. ad sepulchrum, prius quam sepeiiatur.
dienles auditu ccelesti ceelestem sonum exaudiat.
Suscipe, Domine, servum tuum t//um in actcrniim! Oremus, fratres carissimi, pro anima cari noslri
babitaculum, et da ei requiein et regniini, id est ilie- t"//ius,qtiem Dominusde laqueo hujus seectililiberare
rusalcm caelestero,ul in sinibus patriarcharum nos- dignalus est, cujtis corpusculum hodie .epullurae
trorum, id esi Abraham, Isaac, el Jacob collocare traditur, ut eum Domini pietas inler sanclos et ele-
digneris; et habeat parlem in prima tesurrectione, ctos suos, id est, in sinu Abrahse,et Isaae, el Jacob,
et inter surgenles resurgat, et inter suscipientes collocare dignelur, et parl.einbabeat in prima rcsur-
corpora in die resuneciionis corpns suscipiat, et reclione, quam facturus est, orantibus sanctis. Per
cum benediciis ad dexieraiu Dei Patris veuienlibus Doroinumnostrtim.
veniat, et inler possideules vitam aeternam possi- Opus misericordice tuse est, Pater omnipoiens,
deat. Per Dom, ( a.terne Deus, rogare pro aliis, qui nobis non suffici-
Q
Anliqui memores cliyrographi, fratres carissimi, mus; suscipe, Domine, aniinain servi tui illius re-
qui primi bominis peccalo et corrtipiioni addicla est venentem ad te. Adsit ei angelus teslamcn.i lui Mi-
hronana condilio, sub cujus lege sibi unusquisque chacl. Libera earo, Domine, de principibus lenebra-
formitlat, quod aliis accidisse videat, oiunipotentis rum, et de locis pcenarura, ne jam nllis primse naiivi-
Dei misericordiam deprecemur pro spiritu cari noslri tatisvelignoranliicconlundalnrerroribus; agnoscatnr
itlius, cnjus bodie depositio celebralur, ut eum in a luis, et misericordia bonitatis tuse ad locum refri-
selerua requie suscipiat, et beata resurrectione re- gerii et quietis in sinum transferatur Abrahse. Per
prsesentet.Per Dominum. Dominumnostrum.
Deus, qni justis stipplicationiDusprseslo es, qui Redemptor animarum Deus, ceterniiatem concede
pia vota dignaris inlueri, da famulo tuo illi, cujus defunctis, neque vacuari passionistriumphum muncli
diem deposilionis hodie officia pia prsestamus, ciiin morte patiaris. Qui cum Patre el Spiritu sancto vivis
sanctis alqtie electis luis beati miroeris portionem. et reguas in sceculasceculorum.
Per Dominum.
Item orat. post sepulluram.
Dic. cap. In memoria seterna.
0E Debilum bumani corporis sepelicndi officiumlide-
Item oral. antequamad sepulchrumdeferalitr.
lium more complentes, Deura, cui omnia vivunl, (ide-
Deumjudicem universitalis, Deum ccelestium, et liter depreceniur, ut hoc corpus a nobis in infirmitate
terreslrittm, et infernorum, Dominum deprecemur sepultum, in virtute et ordine sanclorum resuscitet,
pro spirilu cari nostri illius, uti eum Dominus in etejus animam sanctis et fidelibus jubeat adgregari;
requiem cotlocare dignetur, et in parte prinioe re- cuique in judicio misericordiam tribuat; quemque
surreclionisresuscitet. Per Dom. nostruin. morle redempturo, debitis soltilum, Palri reconcilia-
Te, Doroine sancte, Pater omnipotens, celerne tum, boni Pastoris huroeris reporlatum, in comilaiu
Deus, supplices deprecamur pro spiritu fauiuli tui oeterniRegis perenni gaudio et sanctorum consortio
illiiis, quem ab originibus liiijns saeculi ad te arces- perfrui concedat. Pei Dominumnostrum.
sire praecepisti,ul digneris, Domine, dare ei locum Oronipolenscelerne Deus, qui liuniano corpori ad
kicidum, locuro refrigerii et quietis. l.iceat ei trans- te ipso animam inspirare dignalus es, dum te juben-
jre porlas infernorum et vias tenebrarum ; roaneal- te, pulvis pulveri rursum redditur, lu imagitie_i
que in mausionibus sanclorum, et in luce sancia, luam cum sanctis et electis luis ceternissedibus pr*-
quam oiim Abrabsepromisisii et semini ejus: nul- cipias sociari. Per Dominum noslrtim.
12]35 SACRAMliNTARIUMGELASIANUM. 1250
Obsequiis auiem rile celebratis, membris ex fere- A animaro famuli lui itlius episcopi in .vivorum regiotie
tro depositis, lumulo ex more composito, post Israe- aeternisgaudiis jubeas sociare. Per Dominum.
lis exitum ex .Egypto, deprecemur clementiam Dei XCIII.
Patris pro anima cari nostri illius, queni Dominus ITEMAL1A PROSACERDOTE
de laqtieo htijus mundi liberavit, lucubris lethali Praesla, quaesumus,Domine, ut anima famuli lui
cuique possis ubique Cst, et potestas inmimerabilis illius episcopi, quain in hoc seeculocommorantem
habeus divitias spirilales, animce hujus subveniat sacris miineribus decorasti, ccelesti sede gloriosa
sublimis Dominus, tit ardore careat seterni ignis, scmper exsttltet. Per Domihumnostrum.
adeplura perpeiui fegiti relugium coram suo rege : Deus, cujus misericordisenon est numerus, suscipe
. graiificet in gaudio gettilali in sublimi solio Palrum pro anima famuli tui t'//iusepiscopi pfeces nostras, ei
praeelectorum, in medio splendoribus sanctorum, in lucis ei laetiticcqueiii fegione sanclorum luorum so»
sede majeslatis, magho in liiroine, in regione in cietatem concede. Pef.
regno vivorum. Per. < S-CI...I.
Commendatioanitnte. Suscipe, Domine, qucesumus, hostias pro anima
Commendamus libi, Domine, animaro fralris no- famtilitui i//ius episcopi, ut cui pontificale donasti
slri illius : precamur propter quam ad lerras tua 1$ prcemium,dones et meritum. Per Dominum.
pielate descenderas, patriarcliarum tuoruin sinibns Infra aclionem.
insinuare non renuas, scd miserere migranti in ttio Hanc igilur oblationem serviltilis liOsli-c, quam
nomine de hac instabili et tam incerla seinpiternatii libi offerimus pro anima famuli lui illitis epiScipi,
- illam vitam ac laetitiamin cselestibus;prcesia, Salva- qusesumus, Domine, placatus accipias, et cum pfee-
tor mundi. Qui cum Patre vivis Dominator, ei regnas sulibus apostolicse dignitatis, qiiofum e_>lsecittuS
Deus in linitate Spiritus sancti in ssecula. officium, habere tribuas sempiteiiise beatitudinis
Itein alia. portionem ; diesque nostros.
Posfcommun.
Detis, apud quem omnia morientia vivitnt, cui non
pereunt moriendo corpora nostfa, sed mutantur in Prcesla, qucesumus, omnipotens Deus, ut anima
lui t"//iusepiscopi in congregalione jusloruGJ
melius, te supplices deprecamur, ut suscipi jubeas famuli
animam famuli lui itlius per manus sanclorum an- aetermebeatiiudinis jubeas esse consoriefh. Per Do-
minum nostrum.
gelorum deducendam in sinum amici tui patriarchce XCIV.
Abrahae, resuscitandam in die novissimo magni ju- ITEMALIAPROSACERDOTE SIVEAltlJATE.
dicii; et quid de regione mortali tibi conlrarium (C Deus, qui famulum tuum t7/umsacerdOtem atque
contraxit, faltente diabolo, tua pielate ablue indul- abbateiti et sanctificas unclione misericOfdfcetuct.,et
gendo. Per. adsumpsisti consiimmalioiie felici, suscipe propititis
XCH.
preces nostras, et praesta ut sicut ille lecuin est mc-
1TEHMISSA PUODEfCNCTO SACERDOTE.
ritis, ila a nobis non recCdat exemplis. Per Domi-
8 Deus, inler apostolicos sacerdotes famulum luum nuin.
i//um pontificem fecisti dignitate vigere, prcesta, Omiiipotens sempiterne Deus, Majestatem tuam
qusesumus, ut coriiin quoque b el perpetuo adgrege- supplices exOraihus, ht famulo tuo ;7/i abbati atque
lur consorlio. e sacerdoti, quem in reqniem tuam vocare dighatus
Preces nostras, qucesumus,Domine, quas in famuli es, dones sedem honorificalaro, et fructum beatitudi-
tui i//itis depositiotie defcrimus, propitiatus exaudi, nis sempiternae, ut ea qucein oculis noStris docuit et
ut qui nomini luo ministerium fidele dependit, per- gessit, non judicium nobis parianl, sed proiectum
pelua sanciorum societate leetelur. Per. altribuaut, ut per quo nunc in le gatideinus in terris,
Secreta, cum eodem apud te exuitare mereamur irt ccl.lis.
Suscipe, quoesumus,Domine, pro anima famttli et O > Per.
6acerdolis tui iltius, quas offerimus hostias, ut cui Secreta.
potitificaledonasliineritum, dones et prseroium.Per Concede, qusesumus, omnipotens Deus, ut anima
Doroinuro. famuli lui itlius abbatis atque saccrdolis per heec
saiicta mysteria in iuo ccnspectu semper clara cbti-
lnfra aclion.
fldelilCfmihistfavit. Per.
Hanc igitur oblationetn, quam tibi pro deposiiione sistat; quce
famuliet sacerdoiis lui t7/ius deferimus, qucesumus, Infra actionem.
Hanc igitur Oblalibnem, qiiain tibi pfo atiilita fa-
Domine, placatus inlende; pro qna Majestali luae muli tui t'//tus abbalis
atque sacerdoiis offefimus,
supplices fundimus preces, ut eum in nuraero tibi
qu_esun10s,Domine, placatus intende; jiro cjua Ma-
placentium censeri facias sacerdotuiS. Per. jestati tuee stlppliccs ftinclimus preces, ut eam iti
Postcommun. iiiiitiero sanctorum tUorlim d placenlium facias di-
Propitiare , Domine, supplicationibus riostris, et gnaiiter adscfibi, diesque nostros.
8 Apud Menardum : Deus qui inler. d Legendum : ftfii,ut ponilur in
h Menardus -.perpeiuo sine et. sequenli oralione
c ln marg, : Ptf, infraaction., col. seq.
«37 tlBER TERT1U& 1238
Postcommun. J vitcehujtis exulum, oeatorum numero digneris inse-
A
Pros.it,quaesiimtis,Domine, animae farouli lui it- rcre spiriluum. Quam oblat.
lius sacerdotis misericordisetuoe iraplorata clemenlia,, Postcommun..
ut ejtts, iuquo speravit et credidit, aeternum capiat,, Propitiare, Domine, animse famuli tui illius, ut
te miserante, consortium. Per Dominum. quem in finera islius vitce regeneralionis fonte mun-
XCV. dasti, ad cceleslisregni beatitudinem faciasperveuire.
ORAT.ADMISSAM. Per
XCVII.
ln nalale sanctorum, sive agenda morluorum.
ITEMALIAMISSA
Beatl maftyfis tui t7.i«s, Domine, queesumiis, in-
tercessione nosprotege: et animam famuti tui itlius Deus, cujus bonitalis nulltis est numerus, quia
sacerdotis sanctorum tuorum jnnge consortiis. Per. semper misericordia libi est causa miserendi, exaudi
illius famuli ttii anima supplicanies, ut illum gra-
Adjuva nos, Domine Deus noster, beali tui illius, pro
tia lua sicut donavit baptismo, ita donet et regno.
precibns exoratus, et animam famuli lui t'//iussacer-
dotis in beatitudinis sempiternse lucis constitue. Per. Per.
' Secreta. Deus, qui cceleslis regni nonnisi renatis pandis in-
B
Suscipe, quscsumus, Domine, hostias placationis5 troitum, auge super anima famuli tui i//tus gralise
et laudis, quas libi in honore sancti rnartyris tui i/- tuoe dcna, ut quce ab omnibus est purgata peccatis,
lius, nomini tuo consecrandas deferimus, et pro re- a uullis sit aliena promissi. Per.
quie famuli tui illitts sacerdotis tibi suppliciter immo- Secrela.
lamus. Per. Oblationes nostras, quoesumus, Domine, propitia-
lnfra aclion. tus intende, quas tibi offerimus pro anima famuli
Hanc igilwr oblationem, quam tibi in bonore san- tui illius; el cui donasti baptismi sacramentum, da
cti mwtyris tui illiut, vel pro requie famuli lui illiuss ei selernorum plenitudinem gaudiorum. Per.
sacerdotis offerimus, qusesumus,Domine, placalus in- ' Poslcommun.
temle; pro qua Majestali " tuse fundirous preces, utt Ascendant ad te, Domine, preces nostrse, et ani-
eam in numero sanctorum libi placeniium facias di- mam famuli tui illius gaudia eetema suscipiaut, ut
gnanter adscribi. Quam oblationem. quem fecisti adopiionis participem, jubeas haeredi-
Postcommun. taiis tuce esse consortem. Per.
Ascendant ad te, Domine, preces noslrce, et ani- XCVIH.
maitt fatauli lui illius g. udia aeterna suscipiant, ut'_ 0RAT.ADMlSS.dPRO BEFUNCT.
quem fociwib adoptionem parlicipem, jubeas hccre- t
Cujus desiderantibus pcenilentiam, et mtmmum
ditatis luceesse consorlem. Per Doroinum. consecutus.
XCVI. Si quis pcenitentiam petens, dum sacerdos e venil,
MISSA PRODEFUNCTO NUPER BAPT17.AT0. fueril ' officium lingum privalus, constitutumest m si
__H_HS.tJUlad cseleste regnum nonnisi renatis per idonea testimonia hoc s dixerunt : el ipse per moius
aquaf» et Sfilritum sanctinh pandis iniroitum, multi- eliquos salisfacil, sacerdos impleat omnia circa pmni-
plica super nniroam famuli tui iltius misericordiam, tentem, ut moris est.
tuam; et cui donasti eelerem et inconiaminatiwm i Ilem ad missas.'
transilum post Raptismi sacramentum, da ei et ceier- Omnipotens et misericors Dcus, in ctijus Iiuniana
norum pleniludinem gaudiorum. Per. condilio poteslale consislil, animam famuli lui illius,
Alia. qusesuimus,ab omnibus absolve peccalis, ut poeiii-
Deus, qai omne roeritutn vocatorum donis luse, tentiee hfruclum, quem volunlas ejus optavit, prae-
bouilatis anticipas, propitiare animse famuli tui illius, venlus mortalitalis non perdal. Per.
qucein finem istius vitae regenerationis unda roun- Secreta.
davil; etquem fecisti non timerede culpa, fac gau- Salisfaciat libi, Domine, qucesumus, pro anima
deie degratia. Per. D famnli lui itlius sacrilicii prec-entis oblatio, et pec-
Secrefa. catortim veniam, quam qii;<..ivil,inveniat; et quod
Fropniare, Domine, supplicationibus uostris proi officio linguse implere non potuit, ' desiderante poe-
anima famuli tui illius; pro qua libi offerimus sacri- nitentise compensatione, percipial. Per Dominuiii.
ficium laudis, ut eam sanctorum luorutn ' conso- Infra aclion.
ciare digneris. Per. Ilanc igilur oblationem, quam libi offerl fainuia
Infra aclionem. tua illa pro aninia famuli tni illius, cujus deposilio-
Banc igitur oblationem, quam libi offerimus, Do- nis diem i//wm celebramus, qucesumus, Domine, ut
mine, pro aniroa faniuli lui ittius, benignus adsume, placalus accipias, et ineffabili pietale concedas tit
eumque regeneralionis fonle purgalum, et perictilis; quod exequi preeventus conditione mortali, ministe-
8 Lege : tuw supplices e Pamelio: iienerif.
b Castigandum est ita fundimus.
: adoplionis. 1 Eidem: efficio.
« Pamelius : consorliasociare. fi ldem : dixerinl.
d Apud Pameliiiin iegittir : h Eidem : morlatitate.
Defunctisdesiderantibusi
pteniteniiam, et minime comequenlibus. • Apud eumdem : desideralm
12-9 SACRAMENTARIUM GELASIANUM. iUC
rio Hngaaenon potuit, mereatur indulgentiam sem- A JPosfcemmun.
piternam, quse in ejus menle non defuit puenilendi. lnveniant, quaesumus, Domine, amroae lamtilorum
Quara oblat. famularumque tuarum omnium in Christo quiescen-
Postcommun. liiim lucis seternce consortium, qui, in hac lucepo-
Deus, a quo speralur humani corporis omne quod siii, tuuro consecuti sunt sacrainentum. Per.
bonum est, tribue per hsec sancta, qusesumus, ut CI.
sicut animce famuli tui illius pcenitentise velle do- ITEMALIAMISSA.
nasti, sic indulgenliam tribue miseratus optataro. Fidelium Deus omniutn conditor et Redemplor,
Per. d aniroarum famulorum famularumque luarum re-
XCIX. missionem cunctorum iribue peccalorum, ul indul-
ORAT.PRODEFUNCTIS LAICIS. gentiam, quam semper oplaverunt, piis supplicatio-
Item uniut defuncli. nibus consequanlur. Per Dominum.
Omnipotens seropiterne Deus, cui nunquam sin_ Majeslatem tuam, Domine, supplices exoramus,
spe misericordiee supplicatur, propitiare animce fa- ul animse famuloruro famularumque luariim , ab
muli tui iltius, ut qui de bac vita in tui nominis con- omnibus, quae per humanitaiero commiserunt, extt-
fessione decessit, sanctorum tuorum numero facias B ] tse, in tuorum censeantur sorle juslorum. Per.
adgregari. Per. [Secreta.
Secrefa. Hostias, queesumus, Domine, quas tib'i pro ani-
Propitiare, qusesumus, Domine, animcefamuli lui mabtts famulorunf famularumque tuarum offerimus,
illius , pro qua libi hostias placatiopis offerimus ; et propitiatus intende, e el quibus fidei Ciiristianee
quia in hac a luce fide mansit calholica, ei iti lulura merilum contulisti, dones et prcemium. Per Doin.
vita ejus retributio condonetur. lnfru aclion.
b S.ecrela.\ Hanc igitur oblationem, quam tibi pro commemo-
Hanc igitur oblationem, quam tibi pro requie et ratione animarum in pace dormientium suppliciler
anima famuli tui illius offerimus, queesumus, Do- immolamus, qusesumus, Domine, benignus accipias,
mine, placatus accipias, et lua pietate concede ul, et tua pietaie concede ut et nobis proficiat hujus pie-
mortalitatis uexibus absolutam, inler fideles tuos tatis affectus, el illis impelret beatitudinem sempi-
habere constituas portiouem. Per. ternam. Per.
Postcommun. Postcommun.
Prsesta, qusesumus, omnipolens Detis, ui « ani- Animaous, qusesumus, Domine, famulorum famu-
mam famuli tui illius, ab angelis lucis susceplam,<G larumque tuarum illi oratio proficiat supplicaiiiium,
in prseparatis habitaculis deduci facias beatorum. ut eas el a peccalis exuas, et tuse redemptionis fa-
Per. cias esse parlicipes. Per.
C. CII.
1NAGENDA>LURUIORUM. CTEM ALIAMISSA.
Animaous, qucesumus, Domine, famulorum famu-
Prcesla, qucesumus, Domine, animabus famulo- tuarum misericordiam concede perpe-
rum famularumque tuarum misericordiam sempi- larumque
Hiam, ul eis proficiat in aelernum, quod in te spe-
lernam, ut, mortalibus nexibus expeditas, lux eas
raveruni et crediderunt. Per.
seterna possideat. Per.
Alia. Secreta.
Deus, cui soli competit medicinam prsestare post His, qusesumus, Domine, placatus intende mune-
moriem, tribue, quaesuuius, ut anirooe famulorum ribus; et quod ad laudem tui nominis supplicantes
ad indulgentiam proficiat defunctorum.
famularumque tuarum, ab omnibus exutae peccatis, offerimus,
in electorum tuorum societatibus adgregentur. Per Per,
Secreta. Jnfra action.
' Hanc igitur oblationem, quani tibi pro animabus
Hostias lioi, Doroine , humili placatioue deferi-
inus, ut animse famulorum famularumque luarum famulorum famularumque tuarum venerantes defe-
per hsec placationis ofiicia perpeluam misericordiam rimus, qusesumus, Domine, piacatus inlcnde; et tua
consequantur. Per. dignalioiie coucede ut, morlis vinculis absoluti,
Infra actionem. traiisitiim mereanlur ad vitam. Per.
Hanc igitur oblationem, quam tibi pro requie et Postcommun.
aniinabus famulorum famularumque tuarum offeri- Supplices, qtisesumus, Domine, pro animabus
mus, qusesumus, Domine, propititts intucre, et con- faiiiuloruui luorum preces effundimus, speratiles ut
cede ut el mortuis prosit ad veniain quod cunctis quicquid conversatione conlraxerunt humana, et
viventibtis prceparare dignatus es ad medelani. Quam ciemcnter indulgeas, et in luorum sede lcetaniiutti
oblalionem. constiluas redemptorum. Per.
» Pamelius : tuce in fide. d Pamelius : animabus.

'» Lege : infra aciione. e Idem : w.
« Jut correetuin ex Pametio.
m\ LIBER TERTIUS. , 12-2
CIII. A et miserationts luae argitate concedas, ut ab omnN
1TEM ALIAMISSA bus, quae per terrenam conversationem traxerunt,
Jn cymileriis. his sacrificiis emundentur. Per.
Deus, cujus roiseraiione animse fidelitim requie- Postcommun.
scunt famulis luis itlis, et illis, vel omnibtis bic quie- Multiplica, Domine, super animas fatmilorum
scentibus, da propilius veniam peccalorum, ul, a famularumque tuarum roisericordiam tuam; el cui
cunciis realibus a absolutis, sine fine lcetenttir. Per. donasti baptismi sacramenlum, da eis aeternorum
Alia. - plenitudinem gaudiorum. Per.
Omnipotens, sempiterne Deus, annue precibtis CV.
nostris ea quoeposcimus, et dona omnibus, quorum Item missa in depositione defuncii lertii, teptimi tri-
hic corpora requiescunt, refrigerii sedem, quietis cesimi dierum, vel annuatem.
beatitudinem, luminis claritatem; et qui peccatorum Adeslo, quaesumus, Domine, pro anima famuli tui
suorum pondere prccgravanlur, eis supplicatio coni- i//ius, cujus in depositione sua officium commemo
mendel Ecclesise. Per. rationis impendimus, utsi'qua eum seecularisma-
Secreta. cula invasit, aut vitium mundiale infecit, dono tuae
Pro animabus famttlorum tuorum b et illorum, et B pietatis indulgeas et extergas. Per Dominum no-
hicomnium dormientitim hostiam, Domine, suscipe strum.
benignus oblatam ; c et hoc sacrtficio singulari vin- Quaesumus, ' Domine, ut famu.o luo, cujus se-
culis horrendse mortis d exutse, vitani mereantur ptimum obiius sui diem commemoramus, sanclo-
seternam. Per. rum alque eleciorum largire consoriium, * et rore
Infra action. misericordise tuse perennis inlunde. Per.
Hancigitur oblationem, quam tibi otferimus, Do- Deus indulgenliarnm, Domine, da famu.o luo
mine, pro tuorum reqtiie famulorum et famularura ilti cujus anniversarium depositionis diem comme-
illi et i//i, et omriiunifidelium catholicorum ortho- nioramus, refrigerii sedem, quietis beaiiludinem,
doxorum in hac basilica in Christo quicscentium, et luminis clariiatem largiaris. Per.
qui in circuilu bujus ecclesieeluse requiescunt, quse- Secreta:
sumus, Domine, placatus accipias, ut per bcecsalu- Adeslo, Domine, supplicaliontbus nostris ; ethanc
tis buinaneesubsidia in luorum numero redemplo- oblaiionem quam tibi offerimus ob diem deposilionis
rum sorte perpetua censeanltir, diesque nostros. septimi, vel Iricesimi pro anima famuli lui t//ius pla-
Per. citus ac benignus adsume. Per.
Poslcommun. C
i
u Infra actionem.
Deus, fidelium Iumen animaruin, adesto suppiica- ilanc igtlur oblationem, Domine, quam tibi offe-
tionibus nostris, et da umnibus quorum corpora hic ritnus pro aniroa famuli tui iliius, cujus deposilionis
quiescunt refrigerii sedem,e quietem, beatitudinem, diem seplimuni vel iricesimum celebramus, quod, de-
luminis clarilateii). Per Dorainum.
posito corpore, animam tibi Creatori reddidit, quam
Cilll. dedisti; pro qtto petimus divinam clementiain tuam,
ITEMALIAMISSA. ut, morlis vinculis absolulus, transitum mereatur ad
Adesto, qucesumtts, Domihe, pro animabus famu- vilam. Per.
lorum famularumque luarum, et omniiiro hic quie- Postcommun.
scentiuin, ut si quse carnales maculse in eis de ter- Omnipotens sempiterne Deus, conlocare dignare
renis contagiis inhee.eruul, miserationis tuce venia corpus et animaii) etspiritum famuli tui i//ius, cujus
deleanlur. Per. diem septimum, vel tricesimum, sive deposilione
Inclina, quaesumus, Domine, aures ttias ad preces celebravimus, in sinibus Abrahse, Isaac, et Jacob,
nostras, pro quibus misericordiain tuani snpplices nt cum dies agnitionis tuse venerii, inter sanctos et
exoramus, utaniiiias famuloruui famularumque tua- electos litos eum resuscitare prsecipias. Per.
rum in pacis ac lucis regione constituas, et sancto- 'D CVI.
rurn jubeas.esse consortes. Per. 1TEM ORAT.ADMISS.
Secreta. Pro saluievivorum.
Munera, quacsumus, Domine, qua. tibi pro requie Prsetende, Doinine, b misericordiain luam famulis
et animabus farotilorum faniularumqne Uiarum om- ct famulabus tuis, dextcram caelestis auxilii, ut te
nium in Christo quiesceiitium offerimus, ad earum toto corde perquirani, et quscdigne postulant adse-
redemptionemproliciant. Per. quanlur. Per.
Infra aclionem. Secreta.
Hanc igitur oblationem, quam tibi pro defunctis Propitiare supplicationibus nostris, et has oblatio-
offerimus, quaesumus, Doniine,propitiatus accipias, nes famulorum famularumque luarum, » qiiam tibi
* Pamelio: absoluii. f Apud Menardum : Domine, famulo.
b Apud eumdem : iltorum, et iltorum. B Menardus : cf rore misericdrdiwluce perennem.
« Pamelius : uf hoc sacrificio. 0 Apud Pameliuro duo hcec verba, misertcordium
d Idem : exuti.
' Eidem : quielis. tuam, otnitiunlur.
* Pamelius; quas.
1243 ARMENIIET HONORllMO.NACHORUM _24*
pfo ihcoiumiiaieeorum offerimtis,benigntis adstime, _\ ADPOENITENTIAM
1_.CIP1T DANDAM.
« tit nullius sil irritum votum, nullitis vacua postula- Dicis psalmum vi foficm; ef iterum dicit: Oremus.
lio ; prcesla, qttsesumUs,ul quod fideliler petimus Et incipiens psalm. cn, usque : Renovabitur sicut
efficaciler consequamur. Per. aquilse juvenlus. Dicis deinde psalmumqninquageti-
Infra aclion. mum ; posl Iwc, oralio sequilur.
Hahc igitur oblalionem, Domine, famulorum fa- Deum ontnipoientem ac misericordem, qui non
mularumqiie tuarum, quam tibi offerimosob devo- vult mortem peccaiorum, sed ut converianiur et vi-
tionem mentis eorum, pitis ac propitius clemenli vanl, fratres carissimi, supplices deprecemur, ut
vultu suscipias ; tibi supplicantes libens protege, converso ad viam rectam famulo suo illo, misericor-
dignanter exaudi, et aeierna eos protectione con- dise sune veniam propiliatus indulgeat; et si qtta
serva, ut semper in tua religione lcetantes, instanter sunt culparom suarttm omniuin vulnera, quce post
in sanctseTfiniiatis eonfessionefide calholica pcrse- sacri lavacri unda contraxit, ita in hac publica con-
vereiit; diesque nostros. fessione delicta sancntur, ut nulla in eum ultra ci-
Postcommun. cairicum signa remaneant. Pcr Dominumnostrum.
Deus, justorum gloria, misericordia peccaiorum,
Da famulis el famulabus luis, qticcstimus, Do-
^da huic famulo luo illi plenam indulgentiaeveniain,
mine, in tua fide et sinceritate constantiam, ul, in
et pcenitentise loco exoratus indulge, ut qui preele-
charilate divina lirmati, nullis lentalionibus ab ejus
rita peccata deplorai, futura mala non sentiat, neque
iutegriiale veilantur. Per Doniinum.
jam ullerius lugenda commiltat. Dimitte ei, Domine,
Conleslalio. omnia crimina, et in semilis eum justilia. placalus
-j~~ Per ChristiimDominumnostrum. Perquemsa- reinstaura, ut securus mereaiur deinceps inler luos
"^3—'lus roundi. per
quein viia uinnium , per quem benemeritis currere, et ad pacis aciernceprsemia
resnrreclio morluorum. Per ipsum le, Domine, sup- pervenire. Per Dominum nostrum Jesum Cbrislum.
pliciter deprecamur, ut anima famuli lui illius, cujus Domine Deus omnipotens sempiierne, qui pec-
diem illum celebramus, indulgeuliamlargiri perpe- calorum indulgentiam in confessione celeri posuisti,
tuom digueris, atque, contagiis mortalitatis exutam, succurre lapsis, miserere confessis, ul quos delicto-
in seternoe salvalionis parlem restituas cum angelis rum catena constringit, miseralio luae pielatis absol-
et arehangelis. val. Per Dominum.
Encplicit liber Sacramentorum. Deo gratias.
Sicut naviganlibusdulcisest porlus,
Sicscriptorinovissimusvcrsus.
* Apnd eumdem : el ttf.
ANNOSJ3CULIVI INCERTO
ARMENIUS ET HONORIUS,
VULCO DI'.T! MO.NACIH.
NOTITIA HISTORICA
0_uisinl monachi isli, incerlum. Facile crederem C cis preedicla confessio assignanda videlur. Sed lirc
Thcophiluin, cui directa esl sequens fidei confes- conjectur;e suiit. In Codice Atigiensigrandi et prae-
SiO,essc patriarcltam Alexandrinura, nisi viri illu- claro reperitur ista confessio cum aliis antiquorum
ilris tilultis, qui ei iribuitur, potius comili quam Palrum confessionibns, eoruniqtie exposilionibus in
episcopo conveniret. Si tamen id tle Theopliilo pa- orationem Dominicani. Inter illas porro confessio-
iriarcba interprelari placerat, heccconfessio iribui nes exslat Ureve (idei, quod Faustinus presbyter
posset Ammonio mouacho et frairibus ejus, quos Luciferianus Tbeodosio imperatori direxit post' li-
Longosfralres appellabanl. Ilorum enini litlem su- bellum suppliceni a Sirinundo edilum; qiiod Breve
spectam reddere cunlendeb.it Theophilus Alexamiri- crudiius Quesneliusviilgavii in 11lorao operuin san-
nus. Quanquam potius Latinis roonacliis quitm Cree- cti Lconis.
INCIPIT
DILIGENTIA BR. MONACHORUM ARMENII ET HONORII 8
VETEMSATQCENOVITESTIMENTI,SEDETIAMCONFESSIO
DE UBRIS CANONICtS TIDEI CATBOLIC*
QUAMBREVITERVIROILLUSTRlTHEOPHILODIREXERDNT.
lnter caetera el ad locum divinarum Scripturarum D conlitemur atque veneramur. Et quoniam Deum Pa-
reslimoniis introducii, Patrem, et Filium, et Spi- irem, Deum Filium, Deumque Spiriiuni sanclum in
ritum sanclum, tres personas coacternas, cosequales, Scripluris divinis legimus, atque secundum dogma
Hhius subslantiee, unum Deuro pia fidei credulitate catholicum et apostolicumconfilemur. Absil a nobis
* Forsan, Amnwmi.
1245 DE LIBRIS CANOLNICIS VET. ET NOV. TEST., ATQUE FIDEI CONFESSIO. 1246
et longe repellalur gentilis erroris impietas, ul h qua nune sumus carne re.surgimus. Rex, eo quod
utritim in una deitate personarura tres deos fateri ipse est Rex regum, et dominus dominantium. Sa-
videatur. Absit, absil hoc a nobis, el procul a pio- cerdos, eo quod ipse est sacerdos in sternum se-
rum menlibus excludatur. Nos enim, juxta sancloe cundum ordinem Melchisedech. Drachium, eo quod
(ut ostendimus) Scriplurce aucloritatem, nominuin sua excellentia et forlitudine nos de manu mortis
tantummodo ac personarum distinclionem in Trini liberavit. Dexlera, eo quod nihil in illo sinislrce sit.
nitaie facimus. Caeterumdeitatem unam invisibilem, Retia, eo quod in mundum, tanquam in mare, ve-
inenarrabilem , incapabilem , inconipieliensiiiileni niens, majestale sua complexus est et elegit nos.
confitemur, quia ipsa est in Palre, ipsa esl in Filio, Lapis, eo quud posiius est in caput anguli, el conti-
ipsa esl in Spiritu sancto una et perfecta diviniias. net duos parietes, Velus alqueNovum Testamentiim.
Non enim Ires deos dicimus, qui unam divinilaiem Fundamentum, eoquod redemptio el salus nostra sil,
falemur; neque obliti sumus Scripturam diceiuem : sicul Apostolus ait: Fundamentum aliud nemo polesi
Audi, hrael, Dominus Dcus luus Dominut unus esl; ponere, prmlcr id quod posilum est, Christus Jesus.
et. rursum : Dominus n.us ipse est in coeto sursum, Aquila, eo quod ad ccelestemaliiludinem de lerrena
et in terra deor.iim, et non esl alius nisiipse. Et iiieo humilitale remeavit. Leo, eo quod vlctor est dia-
denique ciiirigenlibus atit iioere_.isnumerum in dei- B boli, sicui scripium est : Absorpta est mors in victo-
late nOn facihius, neque cum Jtidceis liiysieriiim ria. Vilulus, eo qnod hostia pro nobis voluhtarie
Trinilatis negamus, sed confitemufexsistere Patrero, oblaius et immolatus est. Homo, eo quod unus in
exsistere Flllum, exsisiere Spifitiim sanctum, in tiliiiisque naturis manenlibus, id esl, deitatis et hti-
personartltii proprietate unllatem deliatis, in Trini- manitatis, homo Christus Jesus esl. Agnus, eo quod
tate credente-i atque veneranies, id est, personas innocens pro nobis condemnatus, passus, cruciflxus,
Palris.et Filil, et Spiritus saticti, uniim Deum esse ac mortuus est, et lertia dte resurrexit aiqu.e abstu-
confitemur. Et ideo Deus omnipoleiis, quia ante lit peccata mundi. Gigans, eo quod gemina in eo
omrtia iiiitia, el ctnteoinnia principia et ante omnia substantia est, id est, Verbi et camis, et virtute et
scecula, Oitinipotenicni,coactertium sibi, sine ttllo forlltudine sua omhia transcurril. Vermis, eo quod
omtiino initio, genuit Filium. Genuit eitim, nnn sine coilu et semine conceptus et de Virgine iiatus
creavil, neque fecii, quoniam neqiie factura, neque est. Speculum, eo quod est absque macula vel fuga,
creatUra e$t, sed coneternus, coeequ&lisFilius Patri quipbe imago deitalis. Janua, eo quod per ipsUOi
et Spiritui sahcto ab omhibus catholicis conlitebimr. ingredimuf ad vitam seternaro. Spohsus, eo quod
Qutililer aUtem secrelo illo et inenarrabili consilio virgo de Virgine natus Ecclesiam sibi imiiiaculalatn
sil genitus, nullus catholicus prorsus debet hoe pro- C copulavit. Pastor, eo quod discernit agnos ab hcedis
loqul, heqde mente vel qualibet cOgilatlone conci- et ulriusque in resurrectione secundUm meritum
pere, cUttipfOpfietaaperlissime increpans dixerit: reddit. Panis, eo quod ipse sit panis vlvus qui de
Generatioketlianiem ejus quis enarrabit ? Deus est ccelo descendil. Vitis, eo quod ejUs sanguine pota-
ergo Paier; Eilius Dei est Cliristus, id est, unctus, uiur in remissionem peccatorum. Forma Dei, 00
eo quod in nostro sseculounctus sit oleo lcetiticeprce quod sequalis est Palri et Spiritui sanclo in eadem
consortibus suis. Jesus, eo quod salvator est om** subslaniice divinitate. Fons, eo quod ipse est fons
nium nOstrOfum credentitim. Dominus, ob quod vitae, qui nobis pleiiiliidineni gratice donavit in ge-
majesiatis 6st Dominus, qui etiam pro nobis cruci- nerationem baplismatis. Ignis, eo quod ipse est qui
fixus est. Yerbum, eo quod ex persona Pairis loin columna nubis patribus nostris apparuit et itl
quitur propheia : Eruclavil cor meum Verbumbo- rubo Moysi, et nos ignivil eloquio.
nuiK. Vlrttis, eo quod omnia quae sunt in c_.lo, et Omnipotens vis trioa DeusPater optinierertim,
in lerra, et in mari, e".in his qua_ iii eis sunt, ipse Quogenerante natussiiie s<_tuine, tempore.matre,
Ortu,line, loco, vel membris posl caro nalus,
dixit; et faeta sunt; ipse mandavit, et creata sunt. Permiltettscerni mulloquoquenominedictus :
Sapientia, eo quod oinnia in sapientia facta sunt, et Spes, ralio, via, vila, salus,sapieutia,mens, nioiis,
sine ipso faClum est niliil. Lux, eo quod in hoc D Judex, porta,gigans, rex, geinnia,propbeta, sacerdos,
Messias,sabaolb,rabbi, sponsus,meJialor,
iiiund. venit, jieut et ipse dixil : Eiyoswmlux muncti. Virgti.coluinba,manus,pelra, Kilius,Eminaiwel,lux,
VerilMi __ quod in illo nihil mendacii sit. Yia, eo Vinea,paslor,ovis, pax, radix, vitis,oliva,
accessum habemus ad Patrem. Fous, J-los,panis,agnus, vitulus,leo, JesuS,
quod per ipsuro Verbum,homo,rete, lapis,Dominus,Deas, omniaCiiri-
Vita, eo quod in ipso vivifieati ex morluis in hac fstus.
ANN0DOMINIDXL.
SANCTUS CARILEFUS,
SACERDOS ET MONACHUS,ANISOLENSISABBAS PRIMUS.
VITA SANCTI CARILEFI,

AUCTORE B. SIVIARDO ABBATE ANISOLENSI QUINTO.
(Mabill.Act.SS. Beu. 1.1.)
auctortg.
IJrologug
Constat velerum fuisse morem ut sui temporis vi- A t jutor exstitit ad bona peragenda quse praecepit, sit et
ros per scripturarum suarum moniroenla posterilatii nobis adjutor ad narranda qtice in eo peregit, quo
commendarent, eorumque dicta memoraiu dignai scilicel tenerior setas cognoscens veteranorum Chri-
vei facia, aut litt.ris traderent, aut piclurae commit- sti militum laboriosa pro Cliristo certamina, seu
lerenl; vel certe sere, seu marmore, laborioso atques quce propriis laboribus adepti sunl preemia, veluli
spectabili opere efligiarent, id studii habentes, utt paleestriciagonistae certaminis fortissimi, oleo imi-
qusequead sui notiiiam utilia, vel cognitu digna, vell taliouis palernse peruncti, forliores reddantur ad
acstiraarenlur imitanda, eorum industria ad succes- loleranda contra spiritales nequitias acerba discri-
sorum suorum perducerentur notiliam, quatenusi mina. Qtisesingula ad Divinitatis gloriam referun-
nec stio tempore indevoti, uec ftpsteritati api arerent: tur, quse lantam merilorum famulis suis tribuil prae-
inofliciusi. Haeccum ila sint, nohis quoque veren- rogativam. Corda etiam torpentia raanu commoni-
duni esf ne militum Christi forlia facta alque imi- lionis suae, ut evigilent, pulsat, ul pudeat eos nort
landa tropsea, qtiibus in nostro sceculo emicuerunt, iraitari quos similes sui aliquando noverint, utpota
silenlii carcere premamus, sed succedenli profulurai quibus et caro exeadem maieria consliterit, et
cetati, vel mediocri stylo mandemus. Unum enim ai anima seque a Deo cunctis bona inserta sit.
pluribus Chrisii fortissimis prcelialoribus Domiuus>g; Sed quia invalidi reddimur, noslris exigentibus
nostro altribuit eevoCarilefuma nomine, cujus incly- desidiis, ad eorum sequenda vesiigia, vel narremus
lam vitaro, multorum utililali profuluram, ipso opemi utc.uiiquequaede eis miranda cognovimus, ul vel per
ferenie, suscepimus charlulce contradendam. Ett hoc nos in sui consortium adsciscant.si operum quo-
quanquam lanto operi existimus impares, utpole. ruro illi exstitere factores, nos inveniarour vel qua•
quibus et lenuis adest facundia, et ingenii peran- lescunque narratores. Quod opus non aggredimur
gusla copia, satius tamen rati sumus vel exiiiter di- nostra prsesuinptione, sed sacrorum Ecclesiaeprse-
cere quae novimus, vel paucula, quain cum setvo) sidentium episcoporumjussione. Injungitur naroque
pigro el uegligenti pro retcnta Domini pecnnia sub- nobisutjam dicti beatissimi Carilefi Vitam quoquo
ire laciturnitatis sti| entlia. Dal eiiatn Dominuslo- modo describamus, qui tempore Childebcrti prae-
quendi inciiaroenluin, qui prsecipit ora aperire, ett eminemissimi regis floruit, atque iu castris sanctae
ca ne elinguia remaiicaiit, Spiritus saucli gralia pro- Ecclesice tanquam slrenuus miles contra potestales
iniitit adimplere. aereas, clypeo fidei protectus, spicula doctrinaecon-
Ipse ergo nobis orandus est, ut qui servi sui ad- torsit, fulmina iniiaculoium emisil.
VITA INGIPIT.
Principe ilaque supra dicto et gerroano ejus CIo-1C fuit, superorum conversationi propinquans, vocante
tario rempublicam regni Francorum gubernantibus, hora mortalibus praefiniia, terrce quod suum erat re-
ut se babel talium ustts reruni, inoi.areliiamregni sui liquit, animam auiem consonio angelorum socian-
in duo diviserunt; ita lamen, ut in amore germani- dam, quibus et diutinis laboribus se sociam praebue-
tatis manente unilate, unusquisqtic eoruni potirettir rat , misit. lis quidem qui adbuc domibus luleis
regni sui abalterutrotradita portione. Moventeetiam precsident, excubias sui corporis curo sudore relin-
successionis aroore, connubiasluduerunt inire. Quo- quens eemulationis,angelicis vero ccetibus admisceri
rum Clotarius Radeguntlem natione Turingam, pie- fesiinans, mortalia tiquit, et immortali Sponso, cui
latis insignitam moribus, sibi ascivit reginam. Quse jamdudum conjungi ardebat, sese conjunxit. Incly-
poslea, exaclis in ejus copula aliquot annorum cur- tus vero rex Cbildeberius Ullrogodam meritis vene-
riculis, Piclavum peliii, atque in suburbio ejusdem randam reginam sibi rnatrimonio copulavit. Quo
civitatis aniroabus Chrislum desiderantibus semet lempore, prcediclus Christi faraulus Carileftisin Ar-
spectabilem reddidit. Ibique, quantum sibi posse vernensi territorio, parenlibus secundum sceculicst
*
Mtt., Karileffum. Q
1049 SANCTI CARILEFI SACERD. ET MON. VITA, A B. SIVIARDO SCRIPTA. 4259
dignitalemclarissimisortus. Quiquanquam nobiliialis A i mentariec apoihecisque preepositus monasterialibus.
clarerent litulis,accessit tamen huic nobilitali animus Sicque landem, ruptis deliberationutn morulis, pe-
clientelsedevoiissimusdominicae,quseeos,obunibrata dem a inonasterio extulere, et deslinalum iter cor-
sceculidignitate, potiore donavit claritudine. pore ccepere. Emenso ilaque non multo a monasto-
Susceperunl ilaque sibi donaium Dei famulum, et rio ilitiere, Ligeris adiere fretum. Quod navi con-
lcnerioribus quidem adliuc morantero in annis stu- sconsa Christoque propitio facile transmearunt, et
diose nulrierunt. Ai vero appellenie eo tempora quce in suburbium Aurelianense devenerunl. Audita antem
sludiis sunt habilia discendis, doclrinen gralia in mo- prceslantissimi viri et Deo amabilis Maximini fama,
nasierium, cui Menate vocabulum est, mitiitur, ubi, qui in iisdem locis cohortibus monachortim in coe-
Domino comministratore, el lilterarum facundiam nobio Miciacensi degenlium preeerat, citissime ad
et sanctse conversationis suscepit normam. Videns eum visendum convolaverunt. Isdem namque prse-
naitique ejusdem loci devotos Chrisli famulos, alter- clarus meritis vir Maximinus a Clodovei regis et re-
utrum in ejns charitate scse preecedere fesiinanles, gin.i: ejus Clotildis liberaliiate fundum acceperai,
et ut eum alius vcrbo, alius instruerel exeroplo lain qtio sibi suisque ccenobium.conslruxerai, et in eo
borantes, ipsuui vero tauquam bonam lerram sti.ee-. ' spiriiali philnsophieetunc lemporisoperam dabat.Qui
" ut sanctorum
plo divini verbi fenore, qno centtiplicatam redderet cognovit adventum virorum, et arden-
semenlem. Nempe quanquam immaluritas temporis tem circi Dei culturam affectum, prolinus eis etsecum
jttveniles repromilteret annos, gravilas tamen inte- habilandi facullatem, et fratrum atiribuit societatcm.
rior lascivos compresserat motus. El quaiiiiuam cal- Ip.i vero, nequaquara obliti suce proposiium in-
lerel inlelligeniiee sa|>ieiUi_equeacrimonia, veluli tenlionis, haud retro aciem mentis retorserunt, vel
ad omnia invalidus, htimilitate magistra, a seniori- tepiditati aul ignavieemanus dederuni; sed, t.nquam
bus sludebal expelere cousulla ; et qnceqiiecx eorum evangelico manum iroponentes aratro, inenlis obtu-
ore audiebat, veluti oracula sibi divinitus eroissa, tibus ad bravium supernse vocationis intendebant,
sunimopere sludebat servanda. Interea, cum iis diu castigabantque corporis sensus a sinislris affeclibus,
operam daret exercitiis, velttli in gyronasio exerci- ac sludebant eos venustate sacrorum acluum exhi-
tatus ccelesli, cupiebat tandem apeito sese credere bitionibus, siudioque illis erat et opere sese reddere
campo, etsingulari contra diabolum dimicare certu- conspicuos et sermonibus salsos. Erat in eorum ope-
uiine, eremiiicam scilicet appetens vilam, in qua ribus videnlium admiraiio et in sermonibus gralice
solus cum solo dextram consereret, el fautrice Divi- obleelatio. Reddebal namque eos castilas floridos,
nitate hosiem protervum humiliiatis protereret ar- ._ fides inviclos, mentis puritas simplices, splendor
mis. Hseceo intra se diutius volvenle, et debita cum vitoe laudabiles. Procponebatur ab eis cunctis quce
caulela qualiter sibi agendum esset deliberante, qua- diligi possuntin dileclione Dominus, et proprisedi-
dam die vir speclabilis vilseel per cuncta latulabilis, leciioni nullo modo supponebalur proximus. Erat
ejusdem ccenobiimonaclius, Avitus nomine,ei collo- illis huroilitas non modo verborum vel habitus, sed
cutionis gratia adluit. Erat namque isdcm de quo loius ipsoriim veriiate condilus erat aclus, ita ut
sermo agitur vir, quanquam minus clarus secundum quicunque eos viderenl, in eorum studiis velut pi-
periluram saeculi dignitalem prosapia, nieriloruro ctura spirituali verba Domini picla putarent quibus
tameii prccditus sumroorum prserogaliva. Dum ergo ait: Si quis vult venire post me, abneget semeiipsum,
inter se opportuna colloquia serunt et divini epulas el tollat crucem suum et sequatur me.
verbi palato roentis degustant, codicem saticti Evan- Interea virpice reeordationisMaximinus, ubi com-
gelii lextum geslantem aperiunt, oblalamque oculis perit eorum studia, circa theoriceeaanhelare appeti -
lineam, quse prima fronte occurrit, lingua recitanl, tum, vilamque per orationum instantiam, vigiliarum
mente perlraciant. Erat namque hujusmodi: Qui assiduiiatem, precum pernoclationem, ad supernum
plus diligit palrem aut malremaul fraires aut sorores aspirare convenlum, studuit ambos sacerdotali insi-
quam me, non potesl meusesse discipulus, el non est ijjgnire digniiaie, ciijus voliintati divina provisione
me dignus. Ccepere itaque veluti animalia munda ci- prosper cessit eventus. At h devotissiroi Cliristi fa-
hurn hunc denle discretionis terere, et quia se plus muli, uiinio fliigranies amore, nec saiislieri suo in
ad arduam conversationem hcec verba sectandam bis desiderio cernenles, remotius sibi habilaculum
admonerent commenlari; ubi, scilicet, vacui paren- judicaruni perquirendum. Ad quam rem non illos
tum solliciludine, alieni a cognalorum notitia , solo fluclivaga inciiabat leviias, sed Doinini excilabat vo-
brachio intenlionis cceleslis sanciique desiderii vilia luntas, Cbristoque placendi inexplebilis ctipiditas.
carnis libere possenl conterere. Erat namque illud sludii, ul quia annosum jam
IiaqueevesligioPetrumsecuti apostotuin, qul, voce transegerant in coenobitali conversaiione cursum,
iubeiilis audiia, proiinus, retibus navique relictis, Do- attingere anachorilale cerlamenc rnererentur, ne qua
mini secutus est itinera, beatus Avilus claves cella- illis deessel perlectio, quam eis demonslrabal Pa-
rii cum cingulo revinctas clanculo abbalis sui suppo- trum recitata Ieclio. Itaque ab eodem quoque loco
suit cervicali. Erat namque tunc temporis rei fru- pedem referentes, vastas expetunl Perlhe.i saltus
»Al., theorice. c Al., singulare.
b __/,, imerea.
HM SANCTI CARILEFI SACERDOTISKT MONACHI 1252
soliiudines. Quas peragrantes, inler opaca quceque A Cumque noctis spatia orationibus occupasset, in
nemorum et lustra abditissima ferarum, obvium se crastinum cellulam faabitalionissibi et fratribus suis
luiiteorum conspectibug fertitis locus ; qui mnc Pi- inlra parielinas supradicli sedificii vimine Iento con-
ciacus dictus, al nunc vocabulo Cellae sancti Avili texit, ethinc indeagriculturaeoperam dare incboavit.
cognoscilur insignilus. Sanc ut amoena Uivinilatis Itaque die quadam cum operi instaret coeplo,
polentia in eorura cordibus uberrimum monslraret vitemque reperlam tanquam voti sui adjutricem
fluere sanctiSpirilus rivum, eisfontem apeniit aquae circumfodiendo, et superflua quaeque resecando ,
viveniis, ne qua iili qui gralia sancti Spiritus pota- excoleret, sudore laboris coactus, vestimenlo quod
bantur inierius, necessilale gravarentur exterius. cucullam vocant exutus, quercui appendit. Iiiter
Quem fontem bealissimus Carilefus inanu sua, ut hasc aulem avicula perexigua cujus voeabulum est
aquaerelentor esset, lerreslri circumdedil aedificio, bilriscus a, dum singula quaquaversum {ut ei mos est)
«tbactenus ob amorem illius a devotis non igno- vaga pererrat, el juxta familiarem sibi consuetudi-
bili legitur operculo. Quem locum tanquam Domini nem intima quseque quadam curiosilate dictante per-
provisione sibi delectum complexi, in eo slalionem luslral, vestimento seabdit, atque recedens ovum
eollocant, diesque complures in sanctae Trinitatis enixum reliquit. Carilefus aulern devotus Christi fa-
devolione continuant. "* mnlus, opere diurno explicilo, cum
jaia sol verticem
Cum vero et tempora eis divinis sludiis manci- axis declivior linquerel.etoccasum tjepescentibusra-
pata in eodeui loco protelarenlur, el odor eorum diis vicinum promiiteret, vestimentum resumpturus
noiilise alque operum circumquaque divulgarelur, arboremadiit, ovumquealitisreperit.Quo viso, inaesti-
fama bealissimi Aviti aures supradicli regis occupa- mabile gaudium cum admiratione mislum eum occu-
vit, probata veridica Salvatoris sententia dicenlis : pavit, lotumque spatium illud, quo lucis abscessu
Nemo accendillucernam, et in abscondiloponit, neque umliroelerras tenuerunt, in laudibus divinis expendil.
sub nwdio, sed suprn candelabrum, ut qui ingrediuntur Cum vero jubaresuo Phoebea lampas jammundum
lumen videant. Jussu itaque ipsius inclyti regis, et venustaret, ei, s.uppressis caecae noctis lenebris,
basilica in eodem loco fabrjcatur, opibusque regiis umbrarum densilate occuliata manjfesta redderen-
dalur, nec non coenobium praeparatur, quatenus tur, siimpto secum germano suo Daumero, beatum
lychnus sancla»Ecclesisc nequaquam fulvis occule- Avitum petiit, de liis quaa corde jllius tegebautur
reiur in tenebris, sed cunctis sanctae Ecclesiae filiis consulturus, simulque et de loci inveuti opportuni-
sui radios spargerel luminis. tate perlalurus. Inlerea dum, ut morjs est sanctis
Beaius autem Carilefus, (prout moris est sanctis viris, mulla multorum ulilitati profutura inl.er eos
viris prospera vitare, sinistra ob cuslodiam sui ap- C * verluntur, venerandus vir, inter caetera ei illud,
petere) in iis cbarissimum sibi relinquens locis Avi- quod ei evenerat, venerabili Avito retulit, explorare
tum, carne ab ejus praesenlia in interiora secessit volensutrum ab eo qtiasi novumaliquod aceidens au-
eremi, cum lamen ei inextricabilibus esset devincius diretur, vel si quid hac re portendi posse viderelur.
nexibus animi. Neque enim Divinitas probabat duos Yir auiem Domini Avilus se eis moveri confessus
tui exercitus inclytos duces uni debere praeesse est, et quia non frustra nec casu id acciderit adjun-
caulae, cum pluribus uter eorum sufflcere posset. gens, ait: « 0 mi amantissime, et nulli postpo-
Itaque, assumpto secum suo commililone Daumero, nende mortalium, Carilefe, insiste labori; non baec
conservoque itidem Gallo, pcdem vertit in partes quidem qualiacunque promittunt, sed editus alitis
Cenomanicseurbis. Taudemque divertit in locum, fetus, magnos loci illius futuros portendil proveiilus.
velerum vocabuloCasa-Gayaninuncupatum, sitnni in Scito enim multo majorem ejusdemloci fuiurum Do-
parocbia Labrocinensi, prope quem locumdefluiiAni- minicum gregem quam quem hic cernis nobiscum
solaeamnis,quihactenus,nomenipsiusfluviimuluaris, eonsisientem. Qui, tanquam optimi milites in exer-
eodem quo ille nuncupatur nomine, in quo mullis citiis Domini vitam transigentes, posi laboriosos
admodum delituit diebus. Erat namque locus a cu- " carnis triumphos, a Domino immarcescibiles labo-
juslibel accessu secrelus, in aliitudine eremi a vi- * rum suorum consequenlur fructus. i Noctem itaque
venlium conversatione remotus, sed tamen terrse illam insomnem ducenles, lotam eam Domini ser- .
fenilitate jucundus. Keperit etiam inibi fontem vi- vitio dedicavere. Et nunc sermo erat eis de prae-
vaci vena fluvium evomentem , parietesqne vetusti sentis vitaeinslitutione, nunc ad futuram remunera-
xdificii senio liabentes, dignitatem tamen prislinam lionem locutio percurrebat; modo immortalium
ipsius operis vestigiis proteslantes. Oblulil se eliam spirituum consortio intererat, nunc aulem sanclorum
ejus conspeclibus parva vilis. Cumque bac singula virorum documeula alque exempla, nunc item xd
lumine curioso perlustraret, insestimabili suffusus Psalterii modulamen dulci plectro mens docla, et ad
gaudio, in tcrram sese protinus dedit, et misericor- suavem Dominosonum reddendum pulsaliat. Iis ita-
dise Domini, lanquam qui haecsibi praeparaverat, queactibus, totius noctis opacaesolali sunt tenebras.
gratias reddebat innumeras, tolis supplicans viribus At faliscentibus umbris, Christi miles Carilefus, re-
ut qui ei prseparaverat iocuni, fructus quoque ope- pedans quo venerat, tugurio sese recepit dilecto.
tai ii, coeleslis sibi ibidem peragere prseciperet. Erat nempe, ul jam didum est, isdem locus secu-
" At„ biteiicus.
1255 VITA, A B. SIYIARDOSCRIPTA. 125*
rus totiuf exlerni (umultus, et tantummodo fcris A £ sermoagitur. > Euntes itaque pervenerunt ad locuio,
eremique familiarissimisanimantibus pervius. Nam- in quo Domini servus, beslia sibi famulante, Donii-
que earum adventu saepevisitabatur, ita ut quodam- nuiii exorabat.
modo de eo proprie dictum videretur : Et besiim Tunc rex, viso boc miraculo, nequaquam Dei po~
terrm paciftae erunt tibi. Erat namque specta- tentiam studuit in taiibus venerari , sed, permotus
bile videre Jwibalnro, qui in ea provioeia difficilis indignatione, has increpando voces coepil emiltere:
est inveniu, iptcr caelera aniiiianlia venientem ad « Unde, inquit, vobis, o incognitas personae, tanta
eum. Et qui ante spissioribus sese locis tanium oc- pracsumptionis superbia, ut mei iuris salium, nullo
culendum credideral, tunc vidcres eum, omnis sac- concedente, ausi sitis irrumpere, aut noslrae vena-
vitiae oblitum, et depositis rictibus et feralis animi tionis dignitatem veslra importunitate vel in aliquo
pervicacia, servo Domini mitem se et traclabilem mutilare ? At vero vir sanctns, nequaquam oblitus
'
praeber«,atque in morem adorantis torosam cervi- vocis Domini qui ait : Dum sleteriti* tnte reges et
cem indinare, virnmque venerabilem,submoto omnis prmsides, nolite prmmedilari quid respondeati$, ego
timoris angore; belluam adeuntem, lenlo ungue selas .'' enim dabo vobis os ct sapieniiam, cum siminia con-
inler cornua sulcanicm, nec non collitoros aiqne stanlia et humilitatis reverenlia ait ad regera : t O
palearia iractaiitem et illam veluli familiariier mul- B
I rex bone, nos, quos hie vides, nequaquam despc-
ceutem, Atque ferus ilie iioc contrectatu veluti clus tui gratia aut conturbandae venalionis lustra
benedictiona donalus, praepeti cursu (uii ei nalura ferarum irrupimus et inbabitabiiia loca occupavimus,
dictaole mpris est) vaslas repelebat solituilines. sed ut familiarius atque eliixius Domini occupare-
Inter hsecautem Cbildebertus Auguslus, cum sibi mur servitio, inaccessibilia hominibus loca petivi-
juncta conjuge Ultrogoda omnisque comitatus fre- mus, si quo modo placeat Divinitati ut, qtiia hic
quentia, partes Cenomanicaeurbis adiit, et in villara consortiis hominum secernimur, post lapsum moru-
Madualis nuncupalam devenit. Nunlialurque ei ibi lis vitse, in coeloconsortiis angelorum perfrui me-
consislenli bubalum in iis locis inusitatam bestiain resmur. Rex autem, nimio felle suffusus : < Prae-
haud loitge in solitudine delitescerc. Rex autera cipio, ait, auctoritate nostra, et te et socios tuos
gaudio exhilaritus , jubet venatores suos prceparare hinc secedere, et ul deinceps nuilus ex vobis hic
quseque erant necessaria bestiae capiendae, canum, invenialur cavete. > Tuue venerandusCarilefus nec
scilicet, tim exacui, areuum sagiilarumque copiam in minimo minis conturbatus regalibus, ad implenda
sufflcieulem exhiberi, vdlens eum in crasiinum ve- praecepta sese vertit, et regi dixii:* Est nobis,
nari; quse cum celerilate omnia peracta sunl. \a inclyte rex, servis luis aliquid vini quod parva vitis
craslinuna vero , nccdum caeca nocie anfugienie, G f bic inventa atque exculta clicuit, pelimusque sereni-
iuteriora salius pelunt; el sicubi animanlis vesli- tatem cuiminis vestri, «t aiiquantisper ejus poculo
gium perepiciant, mox ut sese lux rcpraeseuiavit, induigeatis , quatenus alacrius lam tua iwbiiitas
lerram oculocurioso pererrant. Tandem itaque si- quam et comilum tuoruin ad palalium redeundi ba-
gaa ejus iliuens diu rimata reperiunt, et acres post beat facultalem. i Egil enim boc ut Scripiura obse-
eum molossos ad eum insequendum fiinibus absol- cundaret dicenli: Si inimicus iuus sUierit, da ci po-
vunt. Miser .aiilem jam jainque capieudus ad san- tum; hoc enim faciens, carbones ignis congeres super
clujn Carilefuaaaceurrit bubalus,et quasi cui quaqua- caput ejas. Porro pnnceps isdetn nimio parendo
versum fuga negareiur, Domini virum quasi singu- furori, non solum carbones charitatis frigore re-
lareadiit reuigium. Sane venatores iudicia ejus iti- strinxit maMtiae,sed equum suum calcaribus verbe-
ncrum sequenles, canum etiam lalratui credentes, rans, ut ad palatiuu) rediret, iler arripuit.
tandem deveuere ad locum ubi Sanctu=, cellula pro- Sed Doiniui iarga misericordia et inexhausia po -
pria uaanu «dificala, babitabat. Ibi ilaque sanctum teutia, quae humiles suos, fracla superborum poten-
vjrum , et post lergum illius praedictum astantem tia, exaltarfi «lonsuevit, lalissime quanti apud eum
bubaJum, veluti querulum ac trementem videre. valeret qui despeetus fuerat apparuit. Nam cum rex
Tuoc yero, insolila rei novitaie tnrbati, nec bestiam D £ isdem, tumore inordinato distentus, iler in red-
atliiigere, aec sancto viro aliquam molestiam inge- eundo accelerare vellet, equus illius, slupore re-
rere ausisunt; sed venienti regi el sciscitanli cau- peniino captus, subito coustilix, et Iicel hinc indc
sammoraruui atque ignaviam socordiami|ise illis crueutatus, processum regi denegavit. Inler haec
objicieati, iiarespondent: i En, inquiunt, uti peritia admiratio limori sociala omnes occupat, et quid
et industria dictante consuevimus, cuncia peregi- facio opus esset cunctos cogitare compellil. Sed
mus, bubalum ipsum reperimus, sed quadam eventus cum diu in iis baesitarent, unus illorum, qui pru-
novitalepcrculsi sumus. Invenimus namque in quo- ' dentia caeteris praestabat, ita ad regeai loijuilur :
dam lugurio bominem nohis incognitum, propter- t Oplinie rex, si non me suspicio fallil, bomo ille
que qus Jiabitaculum bestiam consislentem, tnan- qui a nobis conlumeliose tractatus, alque ignobiliter
suefactam immanem. Enimvero quia visum est nobis est compellatus, Domini est serviluti devotus; cu-
eumdem hominem Domini esse servum, ulpote cui jus virtuti boc praestitit Dominus, ut quia a le nou
feralia subduntur animalia, nec ejus quietem aosi ut decuit est tractatus, tibi quoque ad ea quae vis
sumusperturbare, nec bubalum impetere. > Airex, peragenda denegelur eifectus. > JUaque celer ad vi-
ira permotus : i Eamus, inquit, ad locum de quo ruin Dei dirigitur uuntius, qui et de prse.teritis ve-
4255 SANCTi CARILEFI SACERDOTIS ET MONACHl 1256
niam impelraret, et jussionem illius de iis quaeagen- A magnitudinem, ut liquor ille viteus ubertim singu-
da forent regi deferret. Qui citissime ad locum ubi lis propinaretur, nec tamen delrimentum inopiae,
vir Dei erat devenit; orantem eum invenil, et regis quousque omnes sufficienter biberent, pateretur.
necessilalem exposuit. Devotissimus autem Chrisli Sed patet non minoris fuisse merili beatum Carile-
famulus, haec audiens, Domini misericordiam se fum, noslri temporis eremitam, olim Elia atque
honorantem gloriflcavii, el regi ut ad se reverleretur Elisen itidem eremilicis prophetis, quorum unus ex
humiliter praecepit, dicens : i Vade, fili, et dic regi hydriae parvula farina, tam sibi quam hospilae suae
ut revertatur. » Et quia sine benedictione reces- jussit exuberari abiindanler cibaria; alier vero ex
serat ira permolus, accipiata Domino, per famulum pauculis hordei panibus cenlum virornra exclusit
esuriem.
ejus, benedictionem, et ita revertatur ad palatium, '
submola omni laesione. Igitur rege et comitibus ejus, quanlum volunlas
vino exsatiatis, vasculo supra dicto ne
Haque ipse.orationi devotissime incubuit. Appari- dictabat,
lor vero mandata suscipiens, quam celerrime ad re- quaquam aliqua sustinente diminutionis dispendia,
iierum pedibus sancti viri advolvitur, et depreca-
gem revertitur, quem uti dimiserat immobilem ,
et spiritualibus vinctum reperit nexibus, et coram tionem in haec verba profundit. i Certum habeo,
eo legationis suae verba deposuit dicens : i Opiime B * virorum oplime, le Domini inhaerere culturae, et
vir ad me lua censura ire Domini servum, Divinitatem vero tuarum in omni-
principuui, Domini, quem
bus fautricem esse precum. Ideoque peto uti voto
decrevit, te ad se redire prsecipit, el benedictionem
meo luum praebeas nutum, quo, scilicet, fundi bu-
ejus, qua te ipse irascendo fraudasti, ul accipias
> Mirum in mox ut verba jus Madualensis, quanla animo luo sederit, accepla
magnopere cupit. modum,
Christo adjutore fabricare de-
servi Domini audivit rex armis terribilis, potenlia porlione, coenobiurn
beas. > Quam petilionem, licet vir Dei diutissime
singularis, comitatus frequentia pene inaccessibilis,
ex quibus vinctus erat solutus est nexibus. Et qui refugeiit, tamen regis petitio praevaluit, et ut id
volunlati Dei, quac in sancto Dei viro habitabat, fieret obtinuit. Nec tamen vir Domini ampliora spatia
se suscepturum ullo modo consensit, quam diiirno
contrarierat et contraeundo semet vinciri advertit,
ilinere sedens asino posset obambire.
iterum ejus nulibus parendo, ab illis, quibus arcta-
Hoc rex impetrato, veluti magno donalus praemio,
batur, instiiis solulus, quod jubebatur iiuplebat benediclione
festinus. Ilaque, absoluio equo, fesline ad homiuem postulata et accepta, reversus est ad
Dei devenit rexdudum tremendus, modo Iremebun- propria. Cumque illi regresso, et penetrale domus
petenti jam dicta Deo devola occurrisset regiiia, per
dus, el oculos, quos dudum, prae irae magniiudine, ordinem ei suorum eventuuin texit historiam. Ipsa
cruenta obsederat nubes, nunc abluebat cor contri- C
vero ad haec ila respondil: « Frater, magnam cordi
tum, lacrymas eliciens. Cervicem quam dudum su- meo haec quae auditu addisco, cum timore peperere
perbia reddiderat rigidam, nunc bumilitas reddebat
curvam. Planlis itaque Sancti advolvilur, dextera lselitiam; timeo enim tibi, domine rex, ne quid hu-
jus rei causa offensae apnd Deum famuluuive ejus
pectus frequenler quatilur, reum se iterum iterumque incurreris. tamen tuae saluti, quod prae
ul a Congratulor
faletur, el sancio viro indulgentiam pro bis quae multa
benignitale sua Deus noluit in praesenli suas
superbiendo commiserat conseouereiur, moestus im- suique laiviuli injurias ulcisci. Oporlet te operam
plorat. dare iis quaa ab eo didicisii, ue forsitan dissimulans,
Beatus aulem Carileftis, amica sibimet bumilitate inobedieutiae
aique indevotionis arguaris, el leviora
commonilus, regem prosiratum adiil humililer evitans, delerioribus plectaris tormentis.
et benigne erexit, devotissime verbis praedicationis Inter haec vero devotus Cbristi famulus, non uli
instruxit, et ut deinceps talem levitatem imperaret moris est terrenis commodis inhiantibus, in eo exul-
commonuit. At vero princeps, iterum se vestigiis
labal, quod ei ruralium suppelebat copia iundorum;
ejus siibmitlens, loco magni beneflcii liabilurum se sed omnipotenlissimae collaudabat muniflcenltam
dicebal, si, beati viri muniflcentia, vino quod du- .jj pietalis, quae unde pauperes aleret exsulibusqoe ac
dum niliili habueral nunc potaretur. Ipse aulem,
peregrinis solamen conferrel, sibi aitribuerat.Volens
qui atiimosiiali funditus renunliaverat, et saluti re- eliam divina clementia servi sui devolionem magis
giae solummodo sibi providendum persuaserat, ce- magisque in sui augmentare mulcendo clientelam,
lerrime, quod precabatur, fieri jussit, dicens uni cum quadam die, coactis fratribus qui secum nio-
suorum commilitonum : i Ocius; frater mi, vinum
rabantur, agriculturae in praedio jam diclo insiste-
huc deferalur, simulque calix, quo regis volunlali ret, atque rastro terram verteret (deerat namque
a nobis obsecundetur. > Quo extemplo allalo, san- illis arandi copia),beatusCarilefus terrae glebam sar-
ctus Carilefus manu propria calicem implevit, et culo
detrahens, thesaurum latentem detexii, eate-
regi poculum porrexit. Rex vero alacri animo quod nus mortalibus incognitum. Quo viso, fralres suos
offerebatur pro danlis dignitate potius quam pro sui accersere studuil, et qualiier eos Domini miseri-
sapore suscepit, et osculata manu ejus ori admovit, cordia consolaretur indicavit; pariterque osten-
atque eo exhausto, Divinitati gralias retulit; quod dit, dicens: i En, optimi commilitones, altendile
eliam comitum ejus quisque fecit. Mirumque erat
qualiler nostri misericordia Creatoris douis suis
videre vas perparvulum in tanlum exuberasse copiae noslram
exiguitalem nobilitat, cui parum est homi-
1257 • VlTA A B. SlVlAftDO SCRlPTAj KS8
num nos beneficiis ditare, nisi et opes terrae sinibus A rum est sanclos viros ea. quse al-erûs perdidere
hactemis abdilas jam incipial conlradere. Refera- ignavia, propria recuperare etiam in praesenli laboris
mus ilaqtie illi gratias, eumque tota pectoris devo- instantia, cum slaluerit rerum Conditor ad eas se-
tione sludeamus laudare, utpote qui ea quae msjora des revocare illos earne solutos, in quibus sine ali-
sunt, atque illi, ut sibi competit, servientium munera quo sui status permanerent delrimenlo, nisi obiceui
nobis contradidit, qui sumus membrorum ejus inse praebuisset praecepli transgressio. Et quia illi
flma et conlemplibilia. > Solo itaque prostrati, et humiliaiido sese ardent divinas exsequi jussiones,
diulissime sanctam Trinitalem in faymnis et laudum sequum est non eos multari ea quae in transgresso-
decantatione venerati, tandem assurgunt, el sus- res lata est severitatis senleutia; sed potius etiarn
ceplum quem reperere thesaurum in oratorium in praesenti honorari divina munificentia.
quod dudum fabricarant transvehunt. Filius nam- Igitur vir Domini, quia lantis ac talibusse bonora-.
que summi Patris Dominus Jesus Chrislus, cui motum videbal beneficiis,magisac magis crescebat in va-
ris est in luteis habitaculis degentibus suis famulis riarum virtulum exerciliis. Namque in eleemosyna-<
quae secutura eos maneanl bona demonstrare, quo rnm largitionibus semet liberalissimum exhibebat;
scilicet uberius in amorem ejus satagant ignire, et in jejuniis proroptum, in vigiliis slrenuum, nec non
qui jUsserat eis, per Evangelii oraculum, in coelis B in omni plenitudine virtulum operatorem se com-
tliesaurum manentem condere, dicendo : Thesauri- probabat eximium;ita ui quodammodo singulariter
sate Vobisthesauros in caelo,ubi neque mrugo exter- senlentiam Davidico ore prolalam implesse videre-
minal, neque tinea demolilur, neque fures effodiunt et tur dicentis: Ibunt, haud dubium sancti, de virtutt
furantur, eliam terra consistentes, terreno voluit in virtulem, quousque homineni exuant, el Deum
invitare thesauro, ut perpenderent cnjus pretii es- Deorum in Jerusalem cmleslivideant.
set ccelicus, si lanli esse poierat humanus the- Inlerea, circa illius eremi quae sanclus vir lenue-
.sanrus. rat loca, qnidam hominum rusticali operc tenuem
ltemque et hoc quisquam forsilan nec minus digne sustentantes vitam habitabanl, numero septem. Qui
mirelur, quia digniiatem quam in protoplasti per- divino limore et amore inspirati, simulque rei no-
didimus transgressione, isli divinae obtemperando vitale allecti, Dei famulum saepius invisere cura-
voluntati recuperare valuit, non quidem adliuc do- bant, et necessitatem ejus, quantum sibi posse erat,
nalus paradisi habitatione, sed adluic oneratus ter- sublevabant. Sed a viro Dei thesauri ex terrae visce-
rea gravedine. Scimus namque eumdem parentem ribus sibi traditi aliqua portione ftierant donati, quu
nostrum tanlac fuisse sapientiae, ut omnia ruris pon- scilicet et propriam indigenliam ejus juli solatio
lique atque aeris animantia ejus crederenlur nuti-C0 temperarent, et sediflcandi monasterii adjulores fo-
bus, et vocata illa obedienliam non detrectarent; rent. Qui et promissionis suae memores, et ipsi
el congrua sibi susciperent, eo imponente, nomina. quandiu mortalibus interfuere rebus, ea quse pro-
Nonne reddila videtur haec sanclo viro prudenlia, fessi sunt opere impleverunt. Sed et nepotes eorum
cui didicit saeva obsecundare bestia? Et cujus rictus hactenus devotissime pradecessonnn suorum exem-
solent bene cordaii viri fugere, nunc cernere crat, pla sectali, itidem actitare noscuntur.
etiam farauli more, ejus adhaerere Iiminibus; et ve- Inter haec vero cum regina Ulirogoda Domini de-
luti discipulum assidue magistri limina lerenleaa; votione nobilissima, certis nuntiis sibi deferentibus,
moxque ul praecepta illius audisset, avia qnaeqtie viii domini vitae qualitatem addidicisset, cibi scili-
cursu petentem. Est etiam illud considerandum, cet parcimoniam, sed et noctium insomnietalem,
quod imperiosa qu« illi attribula est peritura po- nec non et vestium vilitatem, sed et super omnia
teslas, isti etiam misericordiler contribuerit divina . clarum in Cbristi famulatu ac perseverantem favo-
Majestas. Dictum est enim illis primis in origine rem (erat namque ei eliam consuetudo, cinere et
creatis : Dominaminipiscibus maris et volaiilibus cceli cilicio corpus obvolvcre, ei, quando suinma exige-
et bestiis. Ideoque praecellentissimus Carilefus, quia bat lassiludo quieti indulgere, nudse humo corpus
eum qui regalia videbatur regere sceptra viderat ab D I superslernere), misit ad eum aliquos apparitorum
humana discessisse digniiate, el potius cordi hu- suorum, ut suam volunlatem Domini viro significa-
mano interiisse bestialem feritatem, non oblitus suae rent, loquens in hsec verba : i Rumor, dileclissimi
potestatem dominationis, freno orationum docuit mihi, nostras occupavit aures, virum lnmc vcue-
eum irae limilem imponere, et de csetero se humane rabilcm qui Vicinum incolit eremum Domiui esse
civiliterque traciare, ne de illo posset dici : Homo, familiarissimum, el ejus ori divinum palere aditum;
eum in honore esset, non intellexit, comparalus est unde pelo ut ad eum cum summa celeritate propc-
jumentis insipientibus et similis faclus esl illis. relis, meique desiderium animi patefaciatis, et, ut
Inter haecvero, nec dignitatem isti vid«o defuisse ei satisfaciat, instantia precum vesirarum oblinea-
priscam, quia sicut colonis paradisi, omni suppresso tis. Magnopere enim, si voluntati effectus detur,
laboris sudore, ju>sa esl tellus provenlum fructuum exopto ut vultus ejus perfrui merear prsesenlia, et
sponie ministrare, baud aliter beato viro paruin animam meatn divinae cupio commendabilem rcd-
quod habuit vini exiguitate oblala, didicit sese ex- dere clementise per ipsius inierventionem. Quod sj
{endere ad multorum satielatem virorum. Nec mi- precibus meis anpuerit omnia flsci illius, in cujus
PATROt. LXXIV. fr6
1259 SANCTI CARILEFI, SACERDOTISET MONACIii 1260
parte resident, pracdia ei attiibuam, ut facnltatem A muit transilitas niigarum : quia, scilicet, agonis cer-
babeat quidquid de liis voluerit agendi. > lamen non propriae virtuli aliquid Iribuens assum-
At minisiri nequaquam segniores dominse suse psit, sed Chrisli fulltis auxilio, et inslrucius exem-
jussionis exsecntores ocius ad venerandum Chrisli plo, contra bostes ejus ipso duce militavit. Robora-
famulum, volmilalem doininae suae aperturi, per- balur nainque in eo naturalis inlirmitas carnis ardore
venerunt. Ipse autem parumper deliberans, laciie iniimo cbaritatis, imbecilliiatemque corporearum
secum volvebat in liunc modum cogitationem. Unde, virium solabatur copia spiritalium charismatum, si-
inquii, lalia reginas, ut tantopere me videre exoptet mulque illud aposlolicum liortamentum, quia Non
diuiinis cbamaeleonliscoloribus incullum a, jcjunio- sunt condignm passiones hujiis temporis ad fuluram
rum squalore lioriidum, rurali exercitio niliil aliud gloriam qum revclabiturin nobis; ilemque: Per mullas
quam ruslicum, pannorum vilitate deformem, pru- tribulationcs oporlel nos inlrare in rcgnum Dei. Ilaec
dentiae tenuitaledegenerem? Novi cerle, novi viru- ali|ue alia sacrse Scriplurse documenta, tanquam sal
lentam veterni bostis callidilalem, qua in paradisi spirilale, fluxa mundi gaudia atque sseculi piluitas
amoenilate per fcmineam imbecillitalem fregil viri ab eo exsiccabant, et ad semper mansura cor illius
vigorem. Ideoque sei|uuin est mibi cavere mutiebrem ignibant. Haecillius exercitatio, baecconlinuata con-
aspeclum, ne capiar ego laqueis inimici, iccolens B tra diabolum exstitil decerlatio, donec taiidem Opiata
squalida eremi loia, si irrelitus est suasionir/us ejus quicie posl laboris exrursum a Domino ei frui con-
ille qui paradiso frtiebatur cum vilae jucunditate cessum est, et operis sui recumpensata rcmuneratio.
etiam colloculione divina. Itai|ue deliberali«ni cilo Dirm igitur beatus Carileftis multis modis agoni
linem imponens , nuntiis reginac ita refert: i Ite, iiisudarelb, el pene infatigibili intentione sese avidus
inquit, oplimi juvenum, ct dominse vestrae haecmea praelialor hosti protervo ad singulare quolidie certa-
verba referle. Si qtiid pnwvaleo, pro ea exorabo; nien objiceret, agminibusque monaslicis undequaque
cerlum tamen habeat, quandiu in corpore fuero, fa- ad se conlluentibus seinulaminasuarum virlutum in-
ciem me mulieris neiiuaquam visurum, neque boc victissima relinqueret, finis inevitabiliscuiictis mor-
coenobium quod, Dominopraecipienle, construxi, in- talibus ostium corpusculi ejus coepifpulsare, ut anima
gressui mulieris nunquam patebit. Neque enira de- Deo dilecla diutissimis revincta calenis carceralibus,
cet nos, qui de Christi censemnr familia, vendere tandem libera servitutis rumperel vincula, et regi
nostrum mulieribus aspectum, aut pro capessenda suo occurreret in gaudium ejus suscipienda. Acri
terra ininwco generis humani nosiram prostituere igitor febre corpore praerepto , medullse ejus igne
animam. Idcoque animum sutim ab liac inlenlione gemino perurebanlur, et sanguinis unda per membra
submoveat, et fisci sui partem cui libuerit altribuat. " singula siccabatur; spiritus tamen, carnis infirmanto
Quae consuetudo in eodem monasierio, Deo favenie, vigore fortior reddebalur , el ad Dominifaciem de-
Iiactenus manet inconvulsa. precandam, quo celerrime soluto carnis vinculo Iibe-
Prsepropere autein ad dominam reversi lamuli, raretnr, magis ac magis accendebalur, cupiens, se-
responsa sibi tradila retexunl, reginamque trisiitia oundum Apostolum, dhsolvi, el cum Chrislo esse.
magna afficiunl. Nec lamen illa ultra rogare appo- Divinitasautein fautrix bonarum precum et rationa-
suit, ut faciemviri Dei cerneret, eo quod et sanctum bilitim susceptrix vocumt ipsius preces benigne ad se
virum inquietare perlimescerei, et per raliouem sa- admisit, et quod anxie pelebat pie implevil. Denique
lisfactum sibi judicasset. lpse vero devotus Dei fa- resoloiione jam vicina, cohorlibus monacliorum cir-
mulus adeo a cunctis judicabaiur reverendus , ut cum se astantibus , et qtise venlura erat ei praesto-
operum suorum claresceniibus meritis, nullus ejus lantibus, paulo post futuram suam eis praedixitreso-
voluntali conaretiir rcluclari. Cernebalur namqne luiionem , el, prout possibilitas permisil, ut sui me-
vultus ejus angclico veluli nitens aspectu; ei, secun- mores essenl, iis verbis admonuit: i Filioli , adest
dum Scriptmam , vultus indicabat mentem. Aderat mei finis irrevocabilis hora , ideoque peto ut, vestrl
illi morum lemperantia aequa lauce trutinala ; circa ii;enioies, memores quoque Clirisli, fidemreciam ipsi
exercitia dominici cultus animus devotissimus amor- D serveiis , neqtie ulla commistione adulterina eam
que inexhauslus; jam vero verba, quae dicerel, salc commaculetis. Obedientiamilem chariiati connexam
sapientiic condita cemercs divinae, omiiibusque com- vestro in corde et opere lanquam singulare Cliristi
immicare sui fragranliam odoris. Haec omnia super imilamen couslituatis, ut non tanlummodo poenas
fundamenium lidei Clristianae in corde suo colloca- possitis cvadere gehenuales, sed etiam, Domino tri-
verat, Cbristum adhibens struclurae suae perpeluum buente, percipere mereamini, veluli devotissimi mi-
fundanientum, qui est vera petra, super quem omnis lites, coronas triumphales. > His et his simitibus do-
structura stabilita crescit in lemplumsanctoin Domino. cumenlis , tanquam ultimum vale fralribus dixit, et
Erat ei interea circa peregrinos el exsules magnus cceiicum coelo collocandum reddidit spiritum.
dil: ctionis favor, ila ul non secus quam sibi bseren- Jam vero eo migranle, quae lingua explicet, quisve
tilnis alimoniam subministrarel, tegumentaque prae- stylus percurrat, qui fuerit circumastantium dolor,
beret. Hujuspede coelestis desiderii compressus suc- qui pectoris anxii singultus, el crebris pulsati pul-
cubuit amor mundi, bunc tremuil hoslis antiqui pene montim suspiriis ? Qualiter loqui volentibus , atqua
invincibilis asluiia , decipulasque suartim sero ge- orare nitentibus, media interrumpens verba, locutio-
* Al., diulius tudoribus incultvm. b Al., hit alque hujutmodi aqonibus insudaret.
1261 ' EXEMPLAR TRADITlONIb, VfcL TES1AMENTI. 1162
nertt interdixerit doloris magnitudo? Etsi enim gau- .A viinobililare. Neque enim vel ejus operis sinit bre-
tiebant se ad ccelos lantum praemittere patronura , vitas, vel siylo suficit facullas, enarrandi quot caici
nequaqmnn lamen ab eo sine dolore poieraiit divelli, post illius excessum ad illius sepiilcruin receperint
cujus verMs 'consueveranl adhortari, il imiiamine in visum, vel debifs sanitali sint reddili, sed el dae-
Dorninl amorem subindc augmentari. Corpori autem mones ex obsessis corporibus propulsi, nec non pin-
funebria i*nfendenlt:s obsequia, cum magna diligen- rima sint mortalibus per intercessionem ejus a Do-
lia locttfompraparaveriint, et in basiiica, qtiam ante miiiocollata beneficia. Sepultus itaque cst totius boni
obiium sbum ipse sedificavit, terrae mandaverunt. speculum, Kalendis Julii, lerra plorante , coelo lae-
Quem locum Domirius Jesus Christus saepissime,ad tante, regnante Dominonostro Jesu Christo, qui ciirn
demonstrsrtrfumquem circa Famulumsmim liabuerit 1'alre el Spiritu sanclo vivit et gloriatur Deus per
favbrem, ftllrandorum operum ostehsionibus consue- omnia saecula sa-ciiloruin.Amen.
SANCTI GARILEFI ,
SACERDOTIS ET MONACHI,
EXEMPLAR TRABiTIONIS, VEL TESTAMENTI.

(MabiIlon.,rei.Anal.)
Sequtiiir exemplar iradilionis vel testamenti, quod fe- B facere coepi, quodam die domims Innocens, ipsius pa-
cit sanctus Karileffus , suadenle alque horlanie rochiac pontifex, ad me veniens, me valde increpavit,
sanclo lnnocente, de monaslerfdAmsolmsancimCe- quare hoc absque ejns consilio vel permissu facere
nomannicmmalri ecclesim,tempore el permissn Hil- auderem, sive in rebus in quibus antecessores sui
deberti regis el Vuldrogodm reginm ejus. Quod olim ecclesiaiii sub eorum jure et doniinatione fece-
idcirco hic inserere placuit, ut si, quod absit, aliqua runt lalia facerem. Qui et me mox recognoscens,
negligentiaipsttm autltenlicumperdilumaut concre- erga illum me humili.ivi, et quod antea infra rne
matum fuerit,hicfeperiatur ejus exemplar insertum, cogiiabam illi patefeci idem, qufrd et me, et ani-
per quod sciaiur qitaliter tioc dctum fuerit, sicut molas quas ibi lucrare Domino cupiebam, sive res
in eo habetur inserlum. ct omnia qiiic mihi ex qualibet partedatum vel tra-
Dum fragililas liuinani generis perlimescit, ulti- ditum fuerat, sive futuris temporibus adquirere me-
mum vitaelemporis subitanea transposiiione venlura, ruissem, ecclcsisecivitatis senioris, el ipsi pr*dicto
oporlet ut non inveniai unumquemque hominem pontiflci domno Inuocenii tradere cupiebam, sub
imparalum, ne sine aliquo boni operis respecium cujus mundiburde vel defensione lam ego, quam
migrelde saeculo. Igitur ego in Dei nomine Cari- et ipsaj res sive homines ibidem degentes, mttfrts
Jeffiis, indignus sacerdos atque monachus, pertra- temporibus esse meruissemus. Cujus manibus ine
Clavi de Domini misericordia pro remedium animae cnm aliquibus Monachis qui mecum crant libeWler
raeseet remissionem peccatorum meorum, ut seier- iradidi, et omnes res quas adqnirere potui siVe'quas
nam mercedem in futurura apud Dominum consequi in futuro adquirere potuissem, perpetualiter p%irhfec
merear, ul aliqua cellula ac monasteriolum aidili- Q sirumenia cartai um ad possidendum ei, vel su5sstfc-
care, adjuvanle Domino, coeperam, ubicumque lo- cessoribus, per licentiam ct permissum, sive ccn-
cum aptum ihvenirem. Dnin haec cogitaus et mente cessum, domni Cliildeberti, benefacloris mfeiregis,
revolvens, ubi lioc facere poterarri, quaerendo loca una cum suo misso nomine Wilirieo coinile lega-
ire eoeperam, Domino ducente, perveui in pago liter tradidi atque coiilirmavi. A prsediclo eiiim
Cenomannico, in condita Lavarcihinse, in ioco quo- dumno Innocenie episcopo de rebus eccleslae suae
dam quiab anliquis dicebatur Casa-Gaya.ii, supra idem sanctae Marise et sancti Cervasii el Protasit
fluvium Aniselam, quod secundura nomen ipsius valde ditatus sum ad ipsum monasieriolum.perfi-
fluminis nuncupatur Auisola, ubi domnus Turihius, ciendum, ipsius.iue pontiflciis adjutoriis fultus, cel-
ejusdein parrochiae ponlifex, dudum in rebiis senio- lulam ibi sedifiearemerui. Quam, ut diclum est, ipsi
ris et matris civiiatis licclesise, cui praesidebat, ec- vel ecclesiie suaesedis perpeiualiter ad possidendum,
clesiam in honoie sancti l'elri principis apostolorum juliente et horiante praediclo dorrrno Cliildeberto
fecerat, quse,tamen deslrucia propter immineiites rege, conlradidimus atque confirmavimus; eo vide-
necessitates Jtierat; sed adhuc de ipsis maeeriis licet modo, ut futuris temporibus mohaclii ibi se'm-
aliqua piirs ipsi erai. Ibique ego Carilelfus qnse- pcr regiilaiiier vivenies sub potestale pontificis per-
rendo loca, ubi auxiliante Domiuo aliquam cellu- inancant; ci hoc illis coram Deo commiiteUtes, ut
lam (acere ad animas luciatidas atque salvandas rc- ita liat humiliter supplicamus, ea scilicet 'ratione
motiori loco potuissem, adveniens, inveni quamdam atque pivfitexio, ut rem datam pontificis, siinulque
parlein ahliquaruui maceriarum, ubi et quoddam ecclesiasticorura omnium poiitificalium, seu publi-
tugurium faciens in circuilu ejns, prout melius potui, D corum omnium poiestaie privandas, iiulias fuhctio-
slirpare crjepi.Hsccautem agens, et in eo desudans, nes vel exacliones, ne.|ne exquisiia et lauta con-
qnadaiii dte Childebeitus rex, suam exercens vena- vivia, neque gratiora, vel insidiosa iliuouscula, Tieque
lionein, usque ad nos pcrvenil; et liaec videus, etiam caballorum parlus, aul paraVeieda, vel anga-
quamvis ei primo displicuUsei, poslea vero, iristi- ria, aui quodcumque funciionis tiiuitim judiciaria
gaote Doniino, cum sua uxore et suis consiliariis poteslale dici potesl, de pracsciipta facultate penitus
cepil concilium. ut milii ad hoc perlkiendiim ali- non requiratur, sed sub integra emuiiiiate facultati-
quoj facerel cx rebus lisci sui adjutorium. Quod et cula, sicul a nobis hucusque possessa est, in jiire
fccit, atqiieconcessit. ut quanlum in una Jie cir- oraiorio sancii Petri et sancti Martini, et prsedicto-
cuire cum asello meo valerem, totum milii dedit. rura sanctorum apostolortiai, sub jure et potestate
ln liis aulein laboriosius atque delectabilius poslca ac dorainaiione sanct.e Marisematris Domini noslri
laborare el stirpare, vineasque plantare coepi, ab Jesu Christi, vel sanctorum Manyrum 'Gervasit ei
alns etiam nObilibus et Irutiris personis ex rebus Protasii, et eorum rectoribus atque pontificibus de-
eurum diiatus sum. Uiun hoc agens et ecclesiam bcat, Deo protegenle et opilulante, eo noinine iu-
1263 SANCTI CARILEFI, SACERD. ET MON., DE EXEMPLARI, ETC. 1-264
fiistere. Licet in cessionibus poenam adnecti non sit A Acium monasteriolum Anisola. Data vin Id. Januarii,
necesse, sed uubis pro omni lirmiiale placuil inse- anno XIIHregnanie Childeberio rege- Ego Karilelfns
rendum. Si quis vero, quod fuliirnm esse non cre- indignus moiiachus hanc donationem a me faelam
diinus, si nos ipsi, quod absit, aut aliquis de be- „ subscripsi, et aflirmare rognvi. In Dei nomineTuro-
rcdibus aut proheredibus nostris, seu quadibet per- nicse mbis episcopus, peceator, deprecante misso
sona calliditate commoiiisaut tupiditaie praeventus, Karileffo monacbo subscripsi. In Christi noinine
tillo umquam tcmpore comprelicnsam epistolam ces- Lamiolenus episcopus subs. Ego Magoolenus, acsi
sionis nostrsc, quam propler nomen Domini et ve- peccator episcopus, subs. Winimundus, licet indi-
neratione ipsios sancti loci sponianea voluntate gnus episcopus, subs. Oldomarus, quamvis indignus
lieri decrevimus, venire aut aliquid agere voluerii, episcopus, subs. Abbo, misericordia Christi episco-
aultergiversator exsliteril, anajhema sit; et cum pus, subs. Rotfredus indignus subs. ln nomine Do-
suprascriplis sanctis anle tribunal Christi deducat mini Hildemannus, indignus episcopus, subs. Signum
»
rationes; insupci- inferai juxta poena smcnli, cmn Gundoino comite. Signum Hostremundo comile. Si-
cogente (Uco, partibus ipsius ecclesiae vel eornm gnum Gundc.Ienocomite. Signum Wilirico comiie.
reciorilms auri lib. D, argenliui) pondera mille sol- Signum Wintemaro comite. In Chrisli nomine Ber-
vere faciat, cl rjuod repetit nullatenus valeat vin- nehardus, indignus episcopus, subs. Ego Landole-
dicare, sed prsesens cessio atqtie volunlas nosira nus abbas subs. Signum Aldauvino vicecomite. Si-
omni.lempore inviolata permaneat cum slipulalione gntim Octrumtim. Signum Hildericum. Siguum Ui-
subnixa. Et ul lr.ec cessio firmior habeatnr cl invio- cbardo. Signiim Emmonem. Heriardus subs. Signum
labiliter conservetur, nianu nostra subterfirmavimus, j. Ingbilgatio. Signum Wislremaro. Signuin Bernenclio.
et aliorum bonorum virorum decrevimus roborari. a Ego Winiimundus scripsi et subs.
a Forle
leg., jusias vamas.
SANCTI GARILEFI
SACERDOTISET MONACHI
DE EXEMPLARI PRjECARI^ffi
A SANCTO INNOCENTE EPISCOPO SIBI FACTJG.
(Mabill.,loc. cil.)
Sequltur exemplarprecarim sancti Innocentis episcopi, C degenlium bulticulas duas paratas, plerias de oplimo
(
qunm feeil sancto Karileffo abbali de monasterio vino, et in CoenaDomini plenum modium de ovis; et
Anisolm; cujus exemplar idcirco hic inserttimus, ut si negligcns aul itardus de ipso censu apparuero ,
'si, quod absit,casualiquo eadem precaria p&rditafue- fideiu exinde faciam, et ipsum monasteriolum tem-
ril, exemplar ejtts Itic inserlum reperiatur, per quod pore viiaemeae non perdam ; et alicubi nec vendere,
recuperatio fiat, et scialur quahler actum fuerit. nec donare, nec alienare pnntificium non habeam,
nisi sub jnre et potestate ac dominaiione sanctae
Domno sancto ac venerabile sede apostolico Inno- Mariae,el sanctorura mariymm Gervasii et Proiasii,
cenle, CenomaimiCDe ecclesiaepraesule, una cum san- vel eoriim pontificibus alque recloribus permaueat.
cta congregatione ex ipsa urbe consistente, ego in Et post liieuin quoque, Deo jnbenie, de hac luce di-
Dei nomine Karileffus indignus sacerdos, atque mo- sccssum, absquc ullius judicis consignaiione , aut
naclius , precatnr a vobis accedo. Dum ct mea fuit herediim nostrorum contradiclione, jara dictuni mo-
pelitio, et vestra decrevt voluntas, nt illud monaste- nasicriolnrn cum omni inlegrilate, et res ad se per-
riolum quod est construcinm in bonore sancii Petri tincnlcs vel aspicienies, vos aut rectores successores
et sancti Martini, el esl situm in territtirium sanctse \ esiri. in veslram faciatis revocare potestatero vel
MariaeDei genitricis, vel sanctorum marlyrum Cer- dominalionem. Etut precarise uno lenore conseriptae,
vasii et Protasii matris et Cenomannis civitatis senio- una qiuc, in tbesauro civitatis ecclesiaerecondita sit,
ris ecclesiae, in pago Cenomannico, in loco quodam, et alia quam ego Karileffus a vobis accepero, flrmio-
qtii ab antiquis dicebatur Casa-Gayani stiper lluviiim reni obtineant vigorem, manus nosiras pioprias sub-
Anisohc, qnod secnndiim nomen ipsius fliiminisinm- ,rj terfirmavimiis, el bonorum virorum decrevimus ro-
cupatur Anisola, ubi domnus Turibius, ejnsdem pa- borare. Actum Canomanuica civiiate publice. Data
rochiae pontifex , dudnm in rebus senioris et malris xv Kal. Februarii, anno xmi regnante Childeberto
ecc.lesisccivitalis, cui praesbiebal, ecclesiam in bo- rege. Ego lnnocens, acsi indignus episcopus , lianc
nore sancii Petri principis apostolorum fecerai, quae precariam a me factara subs. Hildemandus indignus
tamen desiructa proptcr imminentes vasliilionusfue- abbas subs. Rotfredus archipresbyler subs. Helenus
r.il, sed adhuc de ipsis maceriis aliqua pars ibi erat, presbyter subs. Harigaudiis diaconus subs. Odilo
quam egojam dictus in veslram terram cum vi'slra presbyter subs. Bcrnericus diaconus snbs. Godiscal-
licenlia et adjutorium ex vesiris rebus ct aliorura cus abbas subs. Alto diaconus subs. Winctmuiidus
bonoriun virorum mco opere aedilicavi; per vesirum levita subs. Ostremundus presbyter sttbs. Ebrenus
bcneficium, sub usufrucmario ordine leraporum viue siibdiacorius subs. Winegaudus diaconus subs. Berlo
meae, cpm.oranes res ad se pcrtinentes, vel aspi- presbyler subs. Signiim Harigaudo advocalo. Signum
cientes mihi tenere permisistis, el censum annis sin- liernardo vicecoinili. Sigmim Wintemari. Signutti
gulis ad matrem civitatis ecclesiam persolvcre cjus Jonam. Signuin Turpingo. Signuin Ostrevino. Sig»um
ponlilicibiis alque rectoribns, id est, ad lunien eccle- Hngamiie. Albuinus subs. Serulus presbyter subs.
siae'de cera iib. im, et ad opus episcopi canibutta i, Godalmandus levita subs. Ego Leodevaldus nolarius
et subtalares u, et ad opus canonicorutn inibi Deo banc pracipieute Innoceute episcopo scrinsi et subs;
FINIS.
INDICES IN VITAS PATRUM.
INDICES IN
VITAS PATRUM.
Revocatar lector ad numeros crassiori charactere in textu expressos.
JNDEX SACRÊ SCRIPTUR^.
GENESIS. ad DominumDeumIsrael, 41. Ibid., 5. Irascimini, et nolite pec-

II, 7. Ioflavitiu eum spiraculumvi- -LIBRI REGUM. care, 813.
133,239. . Lib. I. —Cap. II, 6. P.rculit, et V, 17.Perdit omnes qui loquunlur
III,' 1. Serpens aulomerat pruden- manus ipsiussanat; humiliatet exal- meudacium,719,949, 984.
tissimusoraniumbestiarumquseerani tat, mortilicatet viviiicai,deducitad VI, 7. Laborari in gemitu meo, la-
super terram',541..766,975.anle eum- inferos, et redueit, 574. vaboper singulasnoiles lectummeum,
III, 24. Posuil Dominuscum II, 30. Quhniamqui glorificautme, lacrymismeis stralum meum rigabo,
dem paradisumciienibim ignea glorilicabo,203. 268.
rhomphasaatque volubiliadcustodien- XVI,12. Laelifieatosenim habebat Ibid., 9. Disceditea me.omnes qui
dum vitseligoum,228. oculos, et dentes sicut lae candidos, operamiuiiniquitatem,745.
IV, 5. AdsacriGeiumCain non re- 53. Ibid., 11. Confundanluret erube-
spexit Deus, 185. XVII, 35. Quialeonemquidemper- scauloruuesinimicimei, confundantur
9.
VIII, Quia noninvenienscolumba cutiebam,namet ursurafrequenssuf- et erubpscaiitvalde velooiler,332.
requiemjpedibussuis reversa est ad focabam,497. VII, 16. Lacum aperuit et effodit
Noe iuareaiu, 621. XXIV,15. Quidsumego, canismor- eum, et inciditin foveamquam fecit.
XII, 1, 2. Egredere de terra tua, et tuus? et quaa est vila>mea?146. 908.
de cognalionetua, et de domo patris Lib. II. — Cap. XIV, 14. Omnes IX, 7. Defeceruntinimiciframex ia
tui, el veuiiu lerram quam monslrabo enim morimur,302. finem, etcivitates eorum destruxisti,
tibi, 213, 585. Lib.IlL— Cap.II, 10.Patrum gra- 46.
XV,15. Adjectusest ad pairessuos, dior viam,59. Ibid., 8. Periit memoria ejus cum
iu bona educlussencctute, 815. XVII, 1. VivitDomiuus,et benedi- soniiu, 297.
XXII,12.Nunc scio quoniam timeas ctus DominusDousmeus, iu cujuscon- Ibid., 11.Nonderelinquis quaeren-
Deum, 610. specii)cri nus, 102. tes te, Dotniue,589.
I6id.,17.Nisibenedicensbenedixe- XVIII, 15. VivitDominus,cui adslo lbid., 19. Quoniam non in finem
ro te, et imiltiplicansmuliiplicabo,et liodieante ipsutn,384. oblivioerit pauperis, patienliapaupe-
sicut slellas coeliiu mulliiudinem,et Lib. IV. —Cap.VI, 17. Aperi, Do- rum nonperibil in selernum,101.
sicut arenam quse est ad orammaris mine, oculosservi tui, et videatqtiod H.X, U.Quoiiinn tibi derelictusest
innumerabilis,112. plures sunt nobiscum' quam cum iliis, pauner : orphanolu ei-is adjutor,292.
Ibid.t 18. In semine tuobenedicen- 257, 493, 658. Ibid., 2. Tiansmigrain momemve-
tur omuesgenles lerrse, 112. TOBIAS. Iut pisser, 895.
XXV,27. Iunoceuter habilabat do- XII, 7. Secrelum regis celare, bo- XV,8. ProvidebamDominumin con-
uii, 56. num est; opera autem Dei revelare et spectu meo semper,quoniama dextris
Ibid. Quod uoo Gcluserat domum couiiteri,honorificurnest, 58-. est niilii,ne coinmovcar,357, 685.
habitans,82i. JOB. XVII, 50. In Deo nieo transgrediar
XXXI,2. Nonest faciespatrisvestri I, 21. Dominus dedit, Dominusut muruin, 6 2, 1003.
sicutherl et nudiusteriius.
' 53. voluit abstulit, sicut Doininoplacuit, Ibid., 5S. Pers<quarinimicosmeo1!,
•V, EXODUS. ita faclum est; sit nomenDomiuibe- et compreliendaniillos, ei non couver-
III,5.Solve corriyiam calceamenti neriictum,194,512. tar duiiecdeljciant,120,503, 99(3.
lui, sm Ibid. Nudus exivi de utero matris XVIII,2.Ca-lieuarrauigloria:iiDei,
XII, 50. Non erat domusin qua non mese, nuduset redcam. Sicut Domiuo et opera iiianuuiiiejus annuntiat flr-
esset mortnus,658. placuit,ita faitum est; sio uomenDo- mamentiim,65, 281,6S5;
XV,9. Persequenscompreheadam, mini lienediciuai,109, 420. liid , 10, 11. JudiciaDominivera,
42. III, 25.Tiuioreuim,quem tua causa justilicatain idipMim,desideiabiliasu-
LEVITICUS. limebnm,evenil mihi, et quod vere- per iiurumet lapiiem pretiosummul-
XIX,2. Sancti enim estote, quoniam bar ;;ccidilinihi,297. tum, eldulciora super mel el favum,
ego sauclussum, 289. V, 19. Sepiies ex necessitalibusli- 801.
NUMERI. berabil te, in oeiavoaulem le iionat- lbid., 14. Ab alienis parce servo
XII, 5. Erat enim Moysesmitissimustingo.imalum,782. tuo, 936-
prseter omneshomiuesqui erant super Ibid., 22. Et demoues fugabat, et XIX, 8. Hi in curribus, et l)i in
terram, 826. ferassecumpatificabal,49. equis.nosauteinin noniiueDomiuiDei
X\\, 26. Exi de medio eorum, ac VII, 1. Tentatioesl vitahominissu- nostri magniticabimur,46.
separare, et immuudumuoli tangere, per terram, 447. XX,6. Magna est ijloriaejus in sa-
264. XXIV,8. Et uon hubenles operi- lutari tuo, 679, 1000.
XXIV,5. Quam bonaedornus tuae, meiiium,petraecircumdatisunt tegmi- XXI, 7. Esoauiem sum vermis et
Jacob, taberuacula lua, Israel, lan- ne, 589. noriliouio, 199,t84.
quam neinora oburabraiiliu,ta:iqttam XL, 5. No rejiciasjudiciummeum, lbid., 12. De venlre malris meae
paradisussuper fluvios,Unquam ta- ne;|ue puies nie libi aliter respondis- De.usmeus es; ne. discesseris a me,
bernacula quae Gxa MJIIIa Domino, se, sed ul justus appareas,766. 357.
ceilricirca aquas. 47.
tanquamDEUTERONOMIUM. XLI, 9, 10.Oculiejus ac.si speci.es Ibid., 21. Animammeama framea
luoifeii, ex ore ejus proceduiitlampa» eripe, acde manucauisunicammeam,
V, 18,20. Non coiicupisces. N onfa- des iiicensaj.42. 514.
cies furwm, 721, 1002. Ibid , 18.Artiilralurpnimferrum ut XXIII,1. Dominicst lerra et ple-
VI, b. Dilige»DoininiunDpumluum paleas,jeraoieiitum * liguum puiridum, nitudoejus ; orbis lerr», et oumesqui
ex toto corde tuo, ex lota auiiuatua. 42 baiiitantin eo, 820.
236. PSALMI. lbid , 3. Quis ascendet in monlem
Ibid. et X, 13. Dominum Deum I, 3. Qui m ditatur jn lege Domini Domini?712,944, 995.
tuum adorabis,et iili soli servies , 43. die ac nui.-te,^rit lauquainli;;numquod XXIV, 5. Neque iirideaut me ini-
XV, 8. Volenti mutuare a te ne plaiitalumeslsecusdecursusaquarun;, micimei. 316.
avertas aliquamJo,196. quod IVuo.tiiin suumdaoit in lempore Ibitl.., 16. Respice in ms, et mise-
JOSUE. suo, 228,681,S06. rer" mei, 500.
V, 16.Locuseuimin quoslas, terra 11,3. Dirunipamusvincula eormn, Ibid., 18.A'idehumilitalemmeam,
sancta est, 545. et projicianiusa nobisiuguinipsorum, et lahorem meum, cl diniitle omuia
XXllI, 14. Patrum gradior viam, 684. peccatamea, 637, 1002.
89. IV, 2. lu tribulalionediiatasti me, XXVI,1. Diiminusilluminatiomea
. XXIY,23.Reclumfacitecorvesirum 586. et salus mea, quem limebo? Domiuu»
I" INDICES IN VITAS PATRUM- W
defensorvita; mere, a quo trepidabo, XLV,2. Dous no.ster refugium et bonum est, pouere ia Domino Deo
eic.,'383. virius, adjuto in tribiilationibus,qute spemmeam, 101.
Ibid., 3. Si consistnntadversumme inveneruulnos niiiiis,119,216, 637. LXXIII, 16. Tuus est dies, et tua
caslra, non timebit cor. meum, 38, llrid , 8. Dominliis v irtuliini nobis- esl nox, 607.
927. cum , suscepior noster Deus Jacob, Ibid., 19. Ne tradashestiis animam
IbitL, 9. Exquisivil te anima meaj 216. con ile.niemtibi, 500, 758,6'J0.
ie. avertas faciemtuam a me, ei ne Ibid., 9. Venite et videte opera Ibid., 2i. Ne avertalur bumilisfa-
dccliiiesin ira a servo tuo, 336. Dei, 523. ctus confusiis,875.
Ibid., 14.Viriliter age, ctconfoner Ilrid , II. Vaeate, el cognoscite, LXXVI,4. Memorenim fui Dei, et
mr cor tuum, et susline Doininum, quoniamego sum Dominui,742. delectatussum, 335.
K34, 494. XLVff, 10. Suscepimus, Deus, mi- Ibid., 5. Turbata sum, et non sum
XXIX, 2. Exaltabo te, Domine,quo- sericordium tnam in inedio templitui, locuta, 631.
niamsuscepislime, nec delectasti ini- 342. IHd., 11. Haecest mutatiodexteraj
mieosrneossuper me, 770,972- XLIX, 3. Deus manifeste veniet, Excelsi,455.
XXX,2. ln te, Domine,speravi,non Deus"msteret non silebit, 263. LXXVIII,8. Cito antieipet nos mi-
coufundarin seternum,516. Ibid., 16. Quare tu enarras justitias sericordiaiua, 181.
Ibid , 5, 6. Quonian) es prptector meas, el assumistestamentummeum
lu LXXXV,16. Respice in me, et mi-
nieus, Domirie, i n msimstuas commen- per os tuum? 43, 660,766,975. serere inei, 292.
do spiritummeuin, 219. L, 5. Miserere raei, Deus, secun- LXXXVI,5. Homo navijsest in ea,
XXXII,6. Verbo ^nim Dominicceli dummagnammise.ricordiamtuam.etc, et ipse fundavitearn AlfissTinus, 421.
flrmatisunt, et spiritu oris ejus, omuis 502, 531,'614, 908. LXXXIX, 10. Dies vi.tf nosliaB?e-
virtns eorum, 521. Ibid., 5 Quoniamimquitalemmeam ptuaginiaanni; si autemBiglium,octo-
Ibid., 18, 19.EcceoculiDominisu- ego pronuntiabo, et cogilabopro pec- ginta ; quidquidreliquuag" est, laior et
per limentes eum, tit alai eos in fa- cato meo, 1001. d.olorest, 40.
me, 2i9. Ibid., 13. Ne projicias me a facie XC, 10. Flagellumnon appropmqua-
XXXIII,9. Gustate et yidete quo- tua, et Spiritum sanctumluum (ie au- bit tabernaculoluo, 930, i}89.
niam siiavisest Dominus,801. feras a me, 908. XCl, 13. Tanqiiani ced'us quseest
Ibid., 16. Oculi Domini super ju- LI, 4. Tatiquamnovaculaacuta doin Libanomuliiplicai)itu,r4 854.
stos, et aures ejus in preces eorum, lum contexit, 313. XCXIII,8ln.elligite eiiim, iusipien-
283. HV, 8. Eece elongavi fugiens, et tesinpopulo, et stulli aliquandosa-
Ibid., 6. Accede et illuminare, et mansiin solitudine, 388, 742. pite, 215.
faciestua non confundetui',321. Ibid., 9. Qui salvosfacit pusilloset XCXV,3. Omnesdiig*n'iumd3emo-
Ibid., 20, 21. MulUEtribulaliones magnos,588. nia; Deusautem nos(.ercoalos fecit.
justorum; sed tameiiex omnibus his Ibid., 23. Jacta in Domino,cogila- Confessioet pnlchritugQin canspectu
liberabit eos Dominus.CustbditDbmi- ttim luum, 5H0. ejus, sanctitaset magniKcentia" in ma-
Bus omnia ossa eorum, unum ex bis LVI, 2. Miserere mei, Deus, mise- jestate ejus, 31, 541.
non conteretur, 210. rere mci.quoiiiamin te contidilanima CI, 26. In principiotu, Domine,ter-
XXXIV,19.Nonsupergaudcanlmihi, niea, 501. ram fundasti, et opera iuanuum tua-
qui oderunt me iniuue, 514. Ibid., 7. Cur pedibusmeis laqneum runi sunt coili, 320.
XXXVI,4. Deleclare Domino, in e t parasi, el incurvasti aniinam meam? Cll, 22. Benedicite Domino,omnia
dabit tibi petitiones cordis lui, 801, 310. opera ejus, iu omniloccidomiiutJQuis
m. LVII, 2. Si vere ulique jnstiiian\lo- cjus, 820.
Ibid., 15. Ghdius eorum intret in q"imiui, iusla iudicate, liliihoininurh, Clll, 19, 20. Sol «igBOvitoccaûm
corda ipsorum,908. 5)7. suum. Pdsuisd leneiila^, et fictaiest
Ibid., 27. Declinaa malo, et fac bo- LIXet CVII,9. Ephraim, fortitudo nox : in ipsa perlransVbantoiunesbe-
num, 615. capitis mei, 168. stiaesilvas,732,959,(igg.
Ibirl., 35,56. VMieoimimpium .su- LXI, 7. Naiii et ipse Deus meus, Ibid., 24. Quam magnificata sunt
perexaltatum, et elevattiin sicut ce- adjutormeus, non emigrabo.,893. opera lua, Domine! ompiain sapie itia
dros Libani; ei. irausivi, et ecce non LXII, 3. Iu sitisardore, in terra ina- fecisti,523, 640, 677.
erat; quaesivieum, et uon esl inven- quosi, 50,0. CIV, 3. La3letiir cor quajrentium
tus locusejus, 320, 908. Ibid., 9. Adhaasttanjma niea post Doiu.inum,80.1.
XXXVII,14, 13. Ego autem quasi te, m« anlem suscepit dexiera tua , Ilrid., 19. E'oquiumDominiiufjjni-
stirdusnoii audiebam, cl quasi mulus 557, 50), 990. maviteum, 669.
ubn aperiens os suuin. Et faclus sum LXIV.S. Beatus qtienn.clegisli, et CVI, 19. p^xaudivvteos Dominusin
sicui homonon audiens, f*tnon babens assumpsisti; babilabit in atriis tiiis, die Iribulatiouis,el de omni angustia
*n ore suo inerepaliones, 43, 549, 757. liberavit ens, 101.
»81. Ibid., 10. Visitasti terram, et ine- CVII, 2. Paralum wir meum, Deu-,
Ibid., 22.Nee me dcrelinquas, uec briasi eam, uiuliiplicaslilocu.pietare paratumcor meu.ni 6,?S.
discedasa nv, 500. eam, 113. CVIII,4. Detraiiebauiimihi; ego au-
XXXVIII,2, 3. Cumconsisierelad- LXV, 12. Transivimusper ignem c.l tem orabam, 840.
veisiun me peccalor, oiinutut, ei hu- aquam, 386. CX,8. Fidefia o.nruj.iamandataejus,
miliaiussum, et silui a bonis, 43. Ibid., 18. IiiiquiUlem si conspexi confi.rmataiu sajculum,saeculi,faclain
bttt,, 3, Obmultii, et liumiliatus in corde me.o,non exaudiet Deus , veriiale e"tuquiiaie, 101.
sum, et siluide bonis, 423. 682. Ibid., 10. Initium s,:ipienlia3timor
lbid., 15. Adveua sum et peregri- 5
LXVII,2, Esurgat Deus, el dis- Domuii,610, 682.
nus siciit omnes palres niei, 401. . sipentur ininiici eju^ et fugiaiit qui CXI,1. Heatus vir qui timet Domi-
XXXIX,12.Ne auferasmisericordias orl runt 1'uma facie ejus. Sicutdeficit nuin, in mandatis eius \olet uimis,
tuas a me, quia rn:sericordiael veri- fiimus,deticiaiit; ut liqueseil cera a 330'.
tas tua semper mscepe.riintme, 132. facie ignis, ita pereanl pe.ccaloresa Ibid , 2. Gcneratio rectorumbene-
XLI, 2. Qucmadniodumdesideral facie ilei, iO,320, 532, 508, 908. dicetur, 458.
cervus ad fontes aquaruiu, deside-ita Ibid., 51. increpa, Domine, bestias /t-?"d.,'2.Djspersit, dedit pauperi-
ral animamea ad te, Deus , 288, 551, cal.-imi,690. bus; justitia ejus mapet insrjeculum sa;-
658. Iftii.,32. jElhiopia prrjevenietma- culi, SI97.
IMd., 3. Sitivit,animamea ad Deum nus ejus Deo, 749. CXIII,8. Similes illis fiant qui fa-
fontemvivum,531. LXVIII,30. Pauper et iaops, et do- ciuut ea, et omnes qui co:,lidui)t iu
Ibiti. Qnandoveniam et apparebo lens ego sum, 586. eis, 21.6,264.
ante faciemDei? 283. LXIX,2. Deus, adjutoriumrpeum Ibid., H. Qui convertisti petram in
in
lbid., 4. Fueruiilraihilacrymtemese inlende, i) niine; ad adjuvjiidumme stagna aquarum, et rupem iu fontes
panes die ac tiocte, 685. leslina, 292, aqtiarii.n,32:i.
tliid., 6, 7. Quare liristises, auima LXX, 9. Ne projiciasnie in tem- f6:ri.,5,et CXXXIV, 6. Omuiaeaiiu
BJC.I,ri qnare Ronturbasme? Spera in pore senectulis; cum defcceritvirtns quaevol.uitD<iniiiius fceit, 823.
Den , quoiiiam adhuc contitebor ilii, inea, ne.derclinquasme, !!08. CXVII,B.DoniiDusauxilialormeu..<,
saliiiarc vuhus mei, et Deus metis, LXXII,1. Quam bonusIsrael Dous non limebo quid,"fpcial milii luiiio,
327. his qui recto suut,cordu! 317. 6S8.
XLIII, 6. In te inimicos nostros llrid., 25. Ut jumentuni faclus sum Ibid., 7. Dominusmilii adjiilo.r;et
venVdabiraus, Doinine, et in uomine apmi le, cl ego semper tocuni,62i, PKOdespiciauiinim.cosmeo3,37, 3,32
luo spernemus irisurgentesin nobis, 6»2, 6!*o,1005. aol.lOOi.
»17. Ibid., 28, Mihiautem adli*rere !)eo Ibid., 10. Qnmesgentes circumde-
v INDEX SCRIPTURJE SACR/E. VI
derunt me, et in nomine Dominivin- IV, 23. Omni cuslodia serva cor funiculis vanitatis,et quasi vinculum
dicaviin eos, 40, 148. tunm, 116,573. plaustripcccaliun,262
Ibid., 12. Circumdederuntme sicut X, 19. Per multiloquiumnoneffu- X, 15. Kunquidgliriabitur securis
apes favum,et exarseruntsicul ignis gie< peicalum, 806. sine eo qui inciditcum i| si, 600.
in spinis, et in nomineDomini vindi- XI, 1. Stateram magnamet parvum XIV, 13, 14. In COJIUID ascendam,
in
cabor eis, 149. odiohabet Deus, 181. super sidera creli pouam tluonum
Ibid.. 17. No"nmoriar, sed vivam, Ibid., 14. Quibusnon est guberna- meumet ero similisAhissimo, 76.
et narraboopera Domini,895. lio, ii cadunl ut folia,734, 961. XXVI,10.Tollalur impiusne videat
Ibid,, 18. Castiganscastigavit me XV, 13. Cordehetantevullus lloret, gloriamDei, 155.
Dominus, et morti non tradidit me, et in moerore couslilutus tristatur, llrid., 1-8.Concepiinus,et doluimus,
586. 53. et peperimus spiiitum salulis, 684,
CXVHI, 1 . Beati immaculati i n via, 3.
XVIII, Impius cnm in profundum 1006.
qui aurtiiilant i n lege Domini, 809. venerit, contemnit, 288. XXXIV,4.Et involveturcrelumsicnt
Ibid., 71. Bonum mihi quod tu hu- Ibitl., 19.Fraler fratrem adjuvans, liber.omnesstelloecadentsicut folium
miliasli me, ' ut discam jusliflcaliones exaltabilur ul civitasmuuitaet fortis, de vinea, 262.
tuas, 1&4. 785. XXXV,6. Tunc saliet sicut cervus,
liitd., 77.Veniantmihimiserationes XXIV,27.Parainexitnmopera tua, claudus; et aperta erlt lingua babba-
tuas, et vivam,132. et prseparatein agrum, 708,940. tienlium, 161.
Ibid., 103. Quam dulcia faucibus XXV, 16. Mel invenisti, comede XLj.JvOmiiis'caro feni instar est,
raeis eloquiatua, super melel favuro quod sufficittibi, ne forte satiatusevo- et omuisgloria ejus tanquamflosfeni,
ofiraeo.lOI, 801. mas illud,178. 199,2S9.
Ibid., 106.Juravi et statui apudme, XXVIU, 1. Justus confiditut leo, Ibtd., 31.Assumentpennas nt aqui-
servareomnesluas juslilicationes,525, 830. las; volabunt, et nbn deficient; cur-
677. Ibid., 14.Beatus est vir, qui sem- rent, et gressuseorum uon labentur,
IMd.,437. Justus es,Domine,et per est pavidus,101. 101.
recium judlciumtuum, 931. ECCLESIASTES. XLII, 17. Confundanturqui in scnlp-
Ibid., 163. Iniquitatem odio habui I, 14. Omniavauitassunt et afflictio lilibus conliduDl,et qui dieuut iis qua3
et abominatussum; legemautem tuam spirilus, 271. contlata suiit : Vos dii noslri eslis,
dilexi, 289. VII, 16. Vidijustum pereuntem in 26i.
IbiA., 165. Pax multa diligentibus sua justificatione.Id quoqueest vani XLIX, 23. Et erunt reges nulritii
legem tuam, et uon est eis scanda- las, 733, 960. tui, et reginaenutricestuse; vultuter-
luto, 737. X, 19. Omniaobediunlauro, 874. ram demi-so adorabunt te, et pulve-
CXIX,S. Heu mihi! quia peregri- CANTICACANTICORUM. rem pedum tuoruin lingent, 97.
liatioinea prolongalaest; liabitavicum II, 4. Vuluerata charilaie ego sum, LIV, 1. Laeiare,desertum sitiens;
babit&ntibusCedar, muitum peregri- 331. erumpe et clama, qnaj non parluris;
nati est animaniea, 401, 434. lbid.,5. Sicutmalumin lignis silvae, quoniammultisuntfilii deserlse,magis
CXX, 1. Laavavioculos meos in ita patruelis meusin medio filioriim, quam virumhabemis, 748.
montes,uude veniret auxiliummihi, 822. LVIII, 9. Kcceego arisum,289.
178. Ibid.,\i. Ostendemihifaciemluam, LIX, 1. Nunquidinvalida estmanus
CXXIV,1. Qui confidunt i n Domino, et fac me audire vocem tuam; vox Dominiad salvandum,aut aggravata
sicut monsSion non commovebiturin enim tua dulcis,et facies tua decora, est auris ejus, ut nonexaudiat? 494.
seternum,49, 575. 331. Ibid., i. Laboremparluriuut,et ini-
CXXVII, 1 . Beati omnes qui liment IV, 9. Vulnerasti me, soror mea quilalemparium, 304.
Dominuin,qui ambulant in viis eius, sponsa,unode oculistuis, 555, 822. LXV,25. Lupiet agni simul pascen-
530. VIII, 6. Fortis enim sicut morsdi- tur, ei leo, et bossimulcomedentpa-
Ibid., 9. Labores manuum tuarnm lectio, 331. leas, 749.
qniamanducabis, et beaius es, et bene SAPIENTIA. LXVI, 2. Super quem respiciam,
tibi erit, 494. III, 1.Juslorumanimsem manuDei nisi super mansuetumet .humilfm et
Ibid., 5. Benedicatte Dominusex sunt, 203. tremeulumverbamea? 751,826,958.
Sion; et vldeasbonaJerusalemomni- In
IV, 15, brevi consummatus,im- Ibid., 18. Ego opera illorum novi,
bus diebnsvitaeluae,751, 757. plevit longalempora,763, 969. et reddameis. Ecce venio ut congre-
1.
CXXXT, Memento,Domine, Da- V 16. Justi in perpeluum vivent, gem omues gentes et linguas; et ve-
vid, et omnis marisuetudmisejus, 204. nient, et videbuut gloriam meam,
826. VII, 5. Nullusenim aut eo- 262.
CXXXII,1. Ecce quambonum, et rumqui insubli nitate regum aliudha- JEREMIAS.
quam jucundum habitare fratres in buit nativitatisinilium,sunt, 281. IX, 21.Asceuditmors perfenestras,
unum,32. ECCLESIASTICUS. 796.
CXXXIII,2. In noctibus extollite I, 32. Abomiuatioest pietas pec- XIII, 19. Ideo in depraedationem
manusvestrasin sancta, et benedicite calori, 43. venerunl dilecti, sancti suntabomina-
Dominum,292. II, 1.Sta in timore et prae- biles, el corona capitis eorum sublata
CXXXIV,1. LaudatenomenDomini, para animamtuara adDomini, tenlationes et est. Civitatesad Ausirum silaeclausuj
laudate,servi,Dominum,218. angustias, 549. * sunt, nec est qui aperiat eas, 133.
CXXXV'1, Super1. Oumina Babylo- III, 22. Altiorale ne qusesieris,et Ibid.,25. Si mutarequeat jElhiops
nis illic sedimuset 11vimus,dum nos forliora te ue scrutalusfueris, 178. pelleni suam, ac pardus varietales
recordareniurtui, Sion,819,434. VII, 40. In omnibusoperibus tuis suas, 519.
Ibid., 4. Quomodocmtabimuscan- memorarenovissima lua, el iu perpe- XXIII,24.Coelumet terram ego im-
ticnmDbnjiniin lerra alieua? 829. pleo, 817.
CXXXVIII, 12.Sicntteiiebra3illius, tuumnon peccabis,700, 940.
VIII, 11. Neperdideris narrationem XLVIII, 10. Maledictu.squi facit
ita et lumen ejus, 401. namel ipsi suis palribusdidi- opus Domminegligenter, 518.
CXLIl, 1 0. Doceme facere volunta- senum;
cerunt, 940. BAUUCrl.
tem tuam,292. X, 9. Quid superbit terra et cinis, V,4. Pax justitiaj,et honorpietatis,
CXLIV,19. Voluntatemtimentium 133. 257.
se faciet, et depreealiouemeorum EZECHIEL.
exaudiet,161,325, 826, 840. XIX,27. Amictuset gressus pedis,
et risus dentiumauuuntiabitde ipso, XIV, 20. Si fuerint tres viri isti,
CXLV, 8 . Domiuus illuminat caecos, 709, 942. Noe, Job, et Daniel; vivo ego, dicit
711,944! ISAIAS. erunt, 585,1002.
GXLVIII,1,2. LaudateDominumde I, 16. Lavamini,mundi estote.,au- Dominus,ipsisilvi XXXIII, 11.Vivo ego, dicit Domi-
ccclis.laudateeuhi,omuesangeli ejus, ferte iualum cogiiationumvestrarnm uus, quia nolomorlempeccaioris, sed
laudaleeum, omnesvirtutes ejus, 220. ab oculismeis, etc, 521, 327, ul magisconvertalur a via sua, vi- ei
Ibid., b. Haecomnia ipse dixit, et 525,
factasunt, 255. 6it), 677. vat, 299,521, 525, 5Tl, 587,6*0,777,
Ibid., 18.Si fuerint peccata vestra 9S2.
PROVERBIA. sicut coccinum,quasi nix dealbaliun- DAMEL.
III, 12.Noli delicere, fili, a disci- tur; si autemul vermiculus,quasilana III, 52. Bencdietumsil nomeu glo-
plinaDomini,quiaquemdiligitDomi- alba erunt, 265,268.,.640. riseipsius sanctiimet laudabile,etsu-
inis corripit, 366. III, 12. Quoniamhi qni beatificant per .exaltatumin ssecula,282. es'
lbid.,ii. Sidormieris,jucuadecon- vos decipiunt vos, 513. Ibid., 56. uuoniain henedictus
rjuiesces,263. V, 18. Vsequitrahitis iniquilalemin et gloriosusin ssecula.Ameu;292
m 1NDICES1N YITAS PATRUM. viu
IV, 24. Propter boc,rex, consilium Ibid., 23 et 31.Nesollicitisiiisani- !sum et bumilis corde , et mvenieiis
Dieumlibi placeat;et peccataluaelee- maa i vesiroequidmanducelisaut quid irequiem animabusveslris, 86, 506,
niosynisredime,atque injustitiastuas bibatis, I neque corporivestro quid in- I685,991.
in miserationibnspauperum,276. (
duamini, elc, 47, 239. XII, 32. Quiblasphemaveritin Spi-
X, 3. Panem in coiicupiscenlian on Ibid., 53. Quaeriteprimum regnum ]
ritum sanclum,non reinitlelur ei, ne-
comedi,994.' IDei, et.juslitiam ejos, et ba3Comnia iquein hocsaeculo.nequeinfuturo,150.
AMOS. i
adjicienturvobis, 195,259. Ibid., 38. Dir.ovobis, quod omue
I, 9. Super duobuset iribus pecca- IbitL, 54.Nolite cogitarede crasti- verbum oliosum, quod locutifuerint
tisTvriavertamme, supcrqualuorau- ino, 56, 658. homines, reddent de eo rationem in
lemnon averlam, 6i5. VII. 1. Nolileiudicareet nonjudica- die judicii,262.
MICHÊAS. 1bimini,201, 1006. XIII, 4. Exiit quiseminatseminare-
II, 10. Surge et ambula, quia non ' Ibid.. 2. Quocunqnejudiciojndica- Et dumseminat, alia quidemceiide-
nabeshicrequiem,264. veriiis,in eo judicabiturde vobis,57. runt secusviam, et volucrescoeii co-
HABACUC. Ibid. In qiia mensurametisifueritis, mederuul illa; alia cecideiunt, etc,
1,5. Videte, coniemptores,etadmi- remetietur i vobis, 181. 233.
ramini, et disperdiuiini,130. Ibid.,5. Hypocriia,'ejice primum XV,11. Noncoinquinat,quod in os
II, 11. th;
Lapis parieteclamavit,et trabem I de ouulo tuo, et tunc videbis inlrat, animamhominis: sed e corde
scarabseusd» lignoloquitur,684. iejicere feslucamde oculo fratris tui, exeunt, qnaein interitum demerguut
Ibid., 15. Vae qui poiat nroximum >
660. honiinem,682.
suumsubversionelurbida,43, 512. lbid., 7. Petite, et dabitur vobis, Ibid., 14.Caecusenimsi decoduca-
SOPHONIAS. 48. lum praebet,ulerque in foveamcadil,
I, 14.Juxta est dies Domini,magna IbitL, 12.Onmia quaecunquevullis 152.
ct veloxnin is, 263. ul faciantvoliishomines,eademel vos XVI,26. Quidenim prodesl homini
ZACHARIAS. faciteillis, 266. si tolum muudumlucrifecerit,et aui-
T, 3. Convertiiniiiiad me, et ego lbid., 13. Iiilrate perangustampor- maesuasdamnumhabueril, 124.
converiarad vos, 268. tam, quia lata est, et spaliosavia,quae XVII, 19.Si babueritisfidemut gra-
lbid. App-opiuquatemihi,et appro- ducil ad morlem,angustaauleinel ar- numsiuapis,diceiisliuicinonti: Trans-
pinquabovobis,612. cta viaest qua;ducitad vilam,266. ferte, et transferelur, et nihil impos-
MATTH/EUS. Ibid., 14. Angustanamqueest por- sibile cril vobis,57.
III, 2. Poenilenliamagile, appro- ta, et arcla viaquaeducilad vitam, et XV1II,3.Amendicovobis,nisi con-
pinquavit eDim regnumcoeIorurn,267, pauci sunt qui inveniunt eam, 2i5, versifueritisut puelljisti, nonintrabi-
870. 1002. lis in regnumccelorum,829.
Ibid., 10. Omnisarbor nonfaciens Ibid,, 16,20. A fruetiLusipsorum Ibid., 18.Quascunquesolveritissu-
fructumbonumexcidelur,et in ignein cognosceliseos, 708, 941. per terram, erunt soluta et in coelis,
niiltetur, 597. IOid., 21. Nonomnisqui dicilmihi, et quaecunqueligaveritissuper ler-
Ibid., 17. Hic est filiusmeus dile- Domine,Domiue, inlrabit in regnum ram, erunt iigataet in ccelis,204.
ctns, in quo mibi bene complacui, cceloruni,sed qui facitvoluntaiemPa- Ibid., 20. Ubicunquefuerint duo
257. tris mei qui in ccelisest, 266. vel tres congregali in nominemeo,
IV, 4. Nonin solopane vivit bomo, VIII, 31. Daemones autem rogabant illicsumin medioillorum,270.
sed in omui verbo quodproceditde eum dicentes: Si ejreisnoshinc, mitte XIX,6. QuodDeus conjunxit,bomo
ore Dei, 102, 589, 754. nosin gregcmporcorum,44. non separet, 315.
Ibid., 9. Omuia lihi ista dabo, si IX, 12. Nonopus habentsani medi- Ibid., 14.Taliumest regnum coclo-
prouusmevoluerisadorare,983. co, sed maleliabentes,740,965. rum, 173.
Ibid., 10.Vade retrn, Satana,45. lbid., 15.Noupossunlliliisponsije- Ibtd., 19.Diliges proximumtuum
V, 5. Beali pauperes spiritu, quo- ju,a:e quaudiu cum illisest spousus, sicut le ipsum,5 5.
niamipi-orumest regnum cuiorum, 519,615. IbitL, 21. Si vis perfectusesse, va-
266, 743. Ibid., 22.Fides tua,te salvumfccil, de, vendeomnia lua quaecunqueha-
IbitL, 4. Beati mites, quoniaiiiipsi 201. bes, etda panperibus,et veni,sequere
haereditabiintterram, 826, 985. X, 8. Gratisaccepistis,gratis date, me, et babebis lliesaurumin ccelis,
V, 7. Beati misericordes, quoniam 57. 56, 582.
ipsi misericordiamcousuquentur,503, Ifrid.,9. Nolilepossidereaurum.ne- Ibid., 26. Apul homines sunt im-
997. queiigeuluni, ueque pecuniaininzoiiis possibilia,apudDeumautem nibd esl
Ibid., 8. Beali mnndo corde, quo- vostri»;nnu peiani in via, ndiue duas quod lierinon possit,278.
iiiantipsiDeumvideluint,582, MH. luuicas,nequecidceameuta,62. Ibid., 27. E' ce nos reliquiuiusoiu-
Ibid., 15. Voseslissal terrae,237. Ibid., 22. Quiperseveraverit in bis nia, elseculi suiuuste, 605.
Ibid., 14. Nonpotest civitas lalere usqnein liueaihicsalvuserit, Sj49. Ibid., 28. Amen amen dico vobis,
sup'T monlem| osita,214,548. Ibid., 23. Cuinperseculivosfuerint quod vosqui secuti eslis me, in r<ge-
IbitL, 16. Luieat lux veslracoram in civilaluisla, fugilein aliam,202. neratiouecuni sederit Filius hniuinis
Immiiiibus,ut videanloperavestrabo- Ibid , 24. Nin est discipulussuper in sede majestalissuae, sedibilisel
na , et gloiiliceniPairem veslrcm qui magislrum,171. vos supir sedes duodecimjudiciintes
in cuiis est, 266. Ibid., 2S.Nol.telimere c s qui oc- duodf-cimiribus Israel, 221.
Ilrid., 22. Quiirascilurlralrisuosine cidir.ilcorpus,animaniautemnon pos- Ib.d., 29. Qui reliquent patrem ct
ca: sa, 601. suninccidere, 283. matreni, et fialreni el filios propter
Ibid., 23. Si offersmunus luum ad Ibid., 30. Vestrivero el capillica- meumEvangelium,elianiin hocsaecu-
altare, et ilii ncordatus liieris, quia pilisouiuesnuiueraiisiiul, 262. lo centupluiuaccipiet, et iu luturoerit
fratcr luushabet aliquidadversutnle, Ibid., 52. Oiiinisqui me confessus baer^svita?aieinae,853.
reliuqu.' iiiiinuims luum, elc, 186. fuerit coram bominibus,confiteborel XX,25. Scilis quia principes gen-
lbid., 39. Si quis te percu-serit in ego eumcorainPalre meo,qui in ece- liuni majores sunl bis quibus domi-
maullain dexteiam,pra;beillialteram, lisest, 221, 815. nantur, et principatunieorumgerunt,
638,667. Ibkl., 57. Qui diligit patrem aut 343.
lbid., 41. Si quis le angariaverit maireinplusquainme , nouest inedi- Ibid., 26. Qui vult intcr vos cs-se
milliario,vadecuin ipsoduo, 634. gnus,123, 566,809. magnus, sil omnium servus, et om-
Ibid ,18. EUicianiinisancliel per- Ibid., 42. QuicunquepotumdedcriL niumminister,758.
fecti, sicul el 1'ater vesierqui in coelis uni ex miuimisislis calicemaqnaafri- XXI,"ia.DomusDei, domusoratio-
est, 685. gidaelautuniiu nominodiscipuli,.non nis vocabilur,201.
VI, 2. Amendicovobisquiarecepe- perdel mercedemsuain, 261. XXII,21. Date quae sunl Cacsaris,
runt mercedemsuam, 991. Ibid., 12.Kegnuiucoelorum vimpa- Cassari;et quaesunl Dei, Deo, 614.
Ilid., 12.Dimittenobis debila no- litur, i'l vinlentidiripiiuilillud,591. XXIV,12.Eo quodabundavitiuiqui-
stra, sicul elnos dimittimusdebitori- Ibitl., 18 VeuitJoannesin ,viaju- tas , refrigescit charitas imillorum,
bus nosliis, 186,653. slilia»,neque comedens,nec bibens, 179, 529.
in
Ibid , 13. Nenosinducas lenta- 708. lbid., 25.Si quisvobisdixerit,Eico
Lionem,122,913. Ibid., 19.Eccehomovorax, ct po- hic est Clirislus,aul etce illic, noii.o
Ibid., 19. Nolite Ihesaurizarevobis talor vini , auiicus publicanorumet credere, 628.
thesaurosin terra, ubi aerugoet linea peccatprum,941. XXV,5. Faluae,acceptislamparlibus
demolilur,et lures eirodiuulet furau- IbitL, 28.Venileadme , omnesqui suis, noii suiiipseruiitoletuii secum,
lur, 266. lab ralis et oneratis eslis, el ego reli- prudeulesautemsumpserunt,262.
1 Ibid., 24. Nemo potcst dupbusilo- ciam ves, 121. Ibid., 51, 52. Cumvenerit Filius
piinisservire, 26!?. Ibid., 29. Discitea me, quia initis bomiiiis in majestaie sua, et own.es
tx INDEX SCRIPTURTESACR/E; «;
angeli cumeo, tunc sedebit super se- XIV, II. Quiaquise extollit, humi- Ibid., 13. Ut ponat quis animam•
dem majestatissuae, et congregabun- litabitur, 742. suam pro amicissuis, 896.
tur ante eum oinnes genles, et sepa- liiid., 26; Si quis nonabrenunliave- Ibid., 15. Jam non dicovos servos,
rabit eos abinvicem, sicut pastor serit patrem it matrem, et fraires et sed amkos, 342, 453.
gregatovesai) hasdis-,261. filios,insuperet propriamanimam,nou XVI,32. In niundopressuramhabe-
Ibid., 33. Hospesfui, et suscepisiis potest meusesse disci|..ulus,534. bitis; sed confidite,ego vici muudum,
me, 464. Ibid., 53. Si quis nou abrenuntia- 335.
Ibid., 36. In carcere eram, et ve- veril omnibusquaepossidet,nonpolest Ibid., 23. Amen,sme.n dico vobis,
nisti-sad me. 1005. meus esse disciuulus,366 omne quod pelieritis Palrem iu no-
Ibrd., 40. Quandiu fecistisuni ex XVI,9. Facilevobisamicosde mam- mins meo, dabit vobis, 57.
minimUfratribus meis, mihifecistis, monainiquiialis, ut, cum defeceritis, Ibid., 24. Petite et accipietis,ibid.
126. recipiant vos in aeterna labernacula, XVII,24..Pater, quos dedisli"
XXVI,26. Accipienspanein, bene- 276,399. voloul ubi ego sum , ot illic sintmihi,
me-
dixit et freg t,et dedit discipulissuis, XVII, 10. Cum feceritis ommaquae cum, ul vi leaul claritatemmeamquam
638. praseeplasunl vobis,dicite: Servi iuu- dedisli mihi, 221.
Ibid., 52. Omnesqiii accipiuntgla- tiles sumus; quaedebuimusfacere, fe- Ibid., 21. Utomnesunumsint, slcut
diuin,gladioperibunt, 638. cimus.270, 355. lu, 1'ater, in me, et ego in te, 222,
XXVIII, 19. EOntes docele omnes Ibid , 21.KeguumDei intra vosest, XX,22, 25. Accipite Spiritumsan-
gentes, haptizanteseoski uonriiiiePa- 41. clum; quorumremiseritis peccata,re-
tris, et Filii, et Spifitussancti,113, XVIII, 22. Vade, vende omniaquae mittunlureis, et quorum retinueritis,
814. babes, et da pauperibus,et babebis retenta sunt, 204.
Ibid., 20.Nolitetimere: ego vobis- thesaurmnin ceelo,276. XXI, 25. Sunt etalia multa quaefe-
cuui sum usque ad consummationem XXI,35. Coelumet terra transibunt, cit Jesus; quae si scribantur per siu-
saeculi,119. verba autem mea uon transibunt, gula, noc ipsuin arbitror mundumeos
MARCUS. 520. qui scribendisunt capere posse libros,
II, 16. Magisiervestercumpublica- Ibid., 34. Videtene quandograven- 239'
nis el peccaloribuscomedit et bibit, tur corda vestraincrapulaet ebrielate, ACTUSAPOSTOLORUM.
7>8, 941. 573. 1,1. CoepitJesus facere et docere,
X, 21.Vendequaehabes, et da pau- XXII,26. Si quis in vobisvult pri- 151.
peribus, 772. mus esse, sit vester ultimus; et si quis IX, 16. Ego ostendamei quanta pro
Ibid., 43, 44. Si quis voluerit inter inter \os voluerit esse dominus,sit nomine meoillum oporleal pati, 927.
vos majorfieri,erit vester minister; et vester servus, 343. XIV,21. Quiaper multastribulatio-
quicuaquevoluentin vobisprior esse, Ibid., 37. Quihabel lunicamvendat nes oportetuosintroire in reguumcce-
crii omniumservus, 683. eam, et ematsibi gladium,639, 873. lorum, 268, 494, 549,742.
XI, 25.Cumsleleritis ad orationem, JOANNES. XX,52. Deovoscommendo,et verbo
reinittitefratribusvestris, si quid ha- 1,1. In principio erat Verbum,et gratue ipsius,quipoteusest superaedi-
betis contra eos, 443. Verbumcaro factumest, 283. licaro, et dare vobis hserediiatemin
XVI, 16.Qui crediderit et bapliza- Ibid.,o. Omniaperipsum factasunl, sanctilicalisomnibus,330.
tus fuerit, salvuserit, 258, 265. . et sine ipso faclum est nihil quod fa- EPISTOLAVAULIAD ROMANOS.
LUCAS. ctum esl, 264, 321. I, 20. Invisibilia ipsius a creatura
II, 29, 59. Nunc dimittis aucillam I6id., 12. Quotquot enim recepe- muudiper ea quaefactasunl iulellecla
tuamsecundumverbumtuumin pace, runt eum, dedil eis potestatem filios conspieiunlur,281.
quia videruntoculi mei salutare tuum, Dei fieri, 287. Ibid., 21. Insipienscor erravit, 503.
390. /trirf.,18. Deumnemovidit uuquam, Ibid., 22. Putantes eniinse esse sa-
111,4.Rectasfacite semitasejus, 41. 280. pieutes, slulti suni, ibid.
IV, 18. Spirilus Dommi supevme, III, 5. Amen dico vobis, nisi quis Ibid., 28. Et sicut non probaverunt
propter quod unxit me , evangelizare regeueratus fuerit ex aqua et Spirilu Deurn in notilia habere, tradidit illos
pauperibusmisil me, 6'i8. sancto, nou inlrabit in regnum cuelo- in reprobumseusum,767, 975.
V, 32. Nouveni vocare juuos, sed rum, 258. II, 15. Nonauditoreslegis justi sunt
peccaloresad pceniteniiain,521. Ibid., 16.SiedilexitDeus mundtim, apud Deum, sed factoreslegisjuslifi-
VI, 10.Qmnipetenti le da, 182. utFilium suum uuigenitumdaret pro Cabun'ur,6S2.
Itiid., 30.Abeo qui absiulerit tua eo, 648, 525, 676. V, 4. Scieul.es quoniam tribulatio
ne repetas, 197. IV, 21.Amenenimdico libi,mulier, patiemiam operatur, palieutia aulem
IbiU.,56. Estoiemisericordes,sicut venit liora, et uunc est, quaudoneque probatioiieni,probaiioverospem, spes
et 1'atervestercoeleslismisericorsest, in locoh ic, neque Jerosolymis,sed iii autem uon coufuiidit,366.
198. oinnilocoadorabuntFatrem, 820. ibid., 20. Ubiabuudavitp.eccalum,
VIII, 8. Qui babet aures audiendi V, 14. Ecce factus es sauus.noli suiierabuiidaviigralia, 326, 40^0,748.
audiat,260. - anijjliuspec-are, ue quid libi deterius VI, 20. Cum servi essetis peccati,
IX, 55. Nescitiscujus spirilus sitis, fiat, 767,973. liberi cratis juslitiae,282.
800. Ibid., 28. Venit hora, in qua omnrs VII, 24. lnfelix ego homo, quis me
Ibid., 62. Nemo mittens super ara- qui in moiiunieniissunt, audieut vo- liberabit do corpore morlis liujus?
Iruni iiiaiiuinsuam, etrelro aspiciens, cem Filii Dei, 260. 285.
aptus estr gnocffilOrum,41, 966. VI, 27. Nolile operari cibum qui VIII, 4. Qui nonseeundumcarnem
X, 18. VidiSatanaiiiejuasifulgurca- perit, 603. ambu!amus,sed secuiiduin Sjjiritum,
denteiiide ccelo,46. Ibid., 37. Quivenit ad me, non eji- 08.
ibid., 19.,Ecce dedi vobis potesta- ciamforas, 364. IbiiL, 22. Iugemiscitcreatura, 55.
lem calcare super serpeutes el scor- Ibid, 53. Qui manducat carnem IbitL, 26.-Quidoreiuussicut oporlet
pioues, et super omnemviriuteiuini- meaiu, et bibit sanguinenr meum, in uescimus,154.
niici,44,751. me manet, et ego in eo, 751. lbitl., 28. Quiaoinni proponentibo-
Ibitl., 20..Ne gaudealisquh daemo- non VIII, ii-. In veriiate nun stelit, et num Deus coo|ieralur,41.
nes vjuis subjeclisuut, sed quod no- est verilasin eo, 53S. XI, 55. O aliitudodivitiarumsapien-
uiina vestra scripta suut iu coelis,45. Ibid., 48. Samaritanuses, etdaemo- tiaeet scienliaeDei,quam inscrutabilia
Ibid., 42. Mar.a optuuam partem uiuai hibes, 409, 430. sunt judiciaejus, ei invesligabilesvia?
elegit, 909, 605. X, li. Ego sum pastor bonus, et ejus, 281.
XI, 24. Gumexiverit imuundusspi- cognoscomeasoves, etcoguoscuiilme Ibid.,36. Quoniamex ipso, el per
rilus ab Iiomiue,ambulatper luca iua- meae,2la. ipstim,el in ipso omuia sum, 55, 264.
quosa,quaerensrequiem, et non inve- XIV, 12. Qui credit in me, opeia XIII, 12.Noxpraecessit,dies autem
nit, 3b5. a,ua3e.gofacio,41ie quoque laciet, et approjjinquavit,68.
XII, 8. Omnis quicunqueconfuebi- majorahis faciet, 851. XIV,21. Bonumest vinum non bi-
tur me coramliominibus,confiteboret mea Ibid., 13. Si diligitisme, mandata bere, et caniein non manducare,401.
ego eiiincoram«Palre meo,qui est in snrvale, 683. IbiiL,25. Omnequodiionest ex fida
coelis,261. ibid., 23.Si <|uisdiligit me, sermo- peccalumest, 708, 941.
iiem niouni el Paier meus I PAULlADCGiUNTHIOS.
Ibid., 20. Quaeaulem prseparasli, diliget eum,servabil; el ad eum venieinus,et II, 2. Lac vobispotumdedi, non so-
cujus euint ? 555. maiisionemapud eum faciemus,335. lidumcibum, 141.
lbid., 31.Pelite reguumDei, et ju- Ibid., 51. Surgite, eamus biiic, 582. I6irf.,9. Quas oculus non vidit,ei
stitiam, etcaeteraemniaadjicieuturvo- XV,5. Ego sum vitis, vos palmites, auiis iion audivit,et in cor liominisnur
fcis,837, 326. asceoderunt,praeparavitDeus diligec-
*i INDICES IN VITAS PATRUM. sir
tibus se, 114, 184, 988, 291, 582, Ibid; 29.QuisinIirmator,'etegonon PAULI PRIMA AD THESSALONf-
883. infirmor?186. CENSES.
14:,8. Unusquisquepropriam mer- XII, 2. Sive in corpore, sive extra V, 16, 17. Sempergaudete, sine in-
cedem accipiet, secundumsuum labo- corpus, nescio; Deus scit, 52. termissioheorate, in omnibusgraliar.
rem, 101. lbid., 7. Daus est miliivelut agite, 57. 751.
Ibid., 16. Nescitis quia corporave- lus Salanse, qui me colaphizet,uange-t nou PAULI SECbNDAAD THE8SAL0-
stra lemplumDei sunt, 1000. extollar,767, 975. NlCENSES.
Ibid., 18. Si quis videlur esse inler Ibid., 10. Quandoinfirmor,tunc for- III, 8. Noclu diuque operantes, ne
vos sapiens.lnboc saculo, sit stultus, tior sum,58. essemusoneri alicuivestrum,825.
ut liat sapiens,6.39,738, 964. 5.
XIII, Dijudicalc vosmetipsos,et IbU., 10. Qui non operalur, non :i
IV, 3. Nolile iudicareante tempus, probate, 50. manducet,56.
8Q..198. EPIST. PACLI AD GALATAS. PAULIPRIMAADTIMOTHEUM.
Ibid , 26. Regnum,Dei non est in I, 7. Nescientes, nec quid dicaut,
sermoue, sed io vinute, 682. I, 8. Etiamsi angclus de ca:lo evail- nec de quibus alfirmeut,301.
V, 2. Etves iriflatieslis, 733, 960. gelizel vobis, praeterquamquod evan- Ibid., 9. Justo lex non est posila,
VI, 7. Quare non magismjuriamsu- gelizavimusvobis, anathemasit, 286. 707,941.
stinetis? uuare non magis fraudempa- Ibid., 18. AscendiJerosolymamvi- Ibid., 15.Fidclisenim sermc.atque
timiui7 197. dere Petrum, 940.
Ibid.,9. Quia injusti et avari re- II, 19, 20. Cum Cbristo sum cruci- omni acceptionedi«nus,536.
11,4. Qui vult omnes hominessal-
gnum Dei non bwreditabunt,995. Gxns: vivoanlein jam non ego; vivil
vero in me Chrislus,837. vare, el ad agnitionem veritatisveni-
VII, 10. Melius est nubere quam 232, 848.
uri 313, 397. III, 16. Non dicit, et seminibus, re,ibid., 8. Orare viros in omni loco,
Itrid., 16. Unde scis, mulier, si ma- quasi in multis: sed quasi in uno, et tollcntesmanussanclas absque ira, et
ritum salvuin facies? Uude scis, vir, seinini lun, quod est Chrislus,112.
si mulieiemsalvatnfacies?774, 970. Ilrid., 27.Quotquotin Clnistobapi- disceplationibus, 292, 820.
zati estis, ChristuminJuistis, 196. V, 24. Qnorumdampeceata mani-
Ibid., 29. lempus breve esl: reli-
quum esl ut qui habent uxores, lau- Ibid., 28. Koii est masculusel fe- 203, sunt, praecedentiaad judcium,
festa
quam nonhabentessiut, 551. mini, 515, 976. VI, 7. Nil intulimus in bunc mun-
I-X,25, Omnisqui certat ab omnibus V, 14. Tota lex et Prophetaein hoc dum,666.
absiinet, 708, 9.41. sermoneinsummamrediguntur,nem- PAULISECUNDAADTIMOTHEUM.
Ibid., 37. Subjiiio corpus meum et pe, diliges proximom tuum sicut 1,11,12. Si commprimur,et convi-
in senilutem redigo,, ne aliis praedi- teipsum,811. si suslinemus,et conregnabi-
cans, ipsereprobus inveniar,401,795, Ibid., 16. Spiritu ambulale, et de- veiuus; 3i6.
100,1,. siderium carnis nou perllcietis, 236, mus,
754. II, i. Nemomilitans Christo,impli-
X, 12. Quistat videat ne cadal, 518, cat se negoiiis saecuiaribus,683.
611. Ibid.,11. Caroconcupiscitadversus 1i. N»li verbis conlendere:
Ibid., 13. Teniatiome non appre- spirilum,spiritiis autem adversuscajr- adIbid., nihilenim utile nisi ad subver-
bendal ni.siUurnana,430. nem, ut uon quaecunquevultis, illa sionemaudienlium,est, 342, 679.
Ibid., 31. Sive manducalis sive bi- faciatis,678. III, 7. Semper disceutes, et nun-
bitis, sive quid aliud facitis,omniain Ibid., 21. Quoniamqui talia agunt, quam ad scieiuiam pervenientes, 425.
gloriamDei facite, 649. in tormentisvadunt, 579. IV, 6. Ego iia.rn.que
VI, 3. Qui se e'xisiiniaialiquidesse, tempus jam delihor, et
Ibitl., 33. Nou q\iserens quod mihi cumnihil sit, ipse se seducit,684. meaeresolntionisinstat, 157.
ulile sit, sed.qubduiultis,ut salvifiant, Ibid., 7, 8. Bonumcertamencerla-
239, 235, 801. lbid., 7. Deusnon irridetur, 177. cursumconsunimavi,fidemserva-
XI, 24. Accipiteet manducate: hoc IbiU., 14. Mihi muiidus crucifixus vi, vi: de caitero,reposita estmibicorona
est corpusmeuin, 286. est, el ego mundo,244, 282. justiliae,426, .494.
XII, 8. Aliienimper Spiritum datur EPIST. PAULIAD EPUESIOS. EPIST. PAULI AD HEBRÊOS.
sermo sap.ien.tue> alii autem sermoco- III, 11. Hujusrci gratia flectoge- I, 3. Qui est spiendor glori33 et
guitionis, 796. nua meaad Deumnoslrum,280. Verbumvere subsistens, 282.
XIII, 9. Ex parte cognoscimus,et IV, 26. Sol non occidat supex ira- IV, 12.Vivusest sermo Dei, et elfi-
ex parte propfieiarnus,281. cundiainvestram,50, 815. ac peuetrabilior omui gladioau-
XV, 10, Nonautem ego, sed gratia Ibid., 13. Iu virumperfeclum,etin cax, et perlingens usque ad divisio-
quaemecumest, 37. mensuram aeiatispleniludinisChristi, ci|iili,
nem animaeet corporis, elc, 262,
Del, 287.
Ibid , 12. Si aulem Christuspraedi- 991.
catur quod resurrexit a mortuis, quo- V, 5. Fornicatioet immunditiave.l Ibid., 13. Omnia nuda et aperta
modorticu.nt quidamquod resu reclio omniscupiditas non nomineturin vo- sunt oculis ejus, 99.
mortuorumnou est, 261. bis, 665. II, 38. Circuierunt in melolis, in
Ibid,, 41.Semiualurcorpusanimale, Ibid., 18. Nolileinebriari vino, in pellibuscaprinis, egentes, angusliaii,
surget corpusspirituale, 690. quoesl luxuria, 575. quibus non eral dignus mun-
II PAULI AD COltlNTHIOS. VI, 12.Nonest nobiscolluctatioad- alilicli, ru.solitudinibuserrantes et mon-
1,12. Glorianostra hsecesl, teslimo- versuscarnemet sauguinem, sed ad- dus, in speluncis et caveruis lerras,
niumconscieutiaenostrae, 116. versus principatuset potestates, con- tibus, 806.
II, 11. Non enim ejus ignoramus tra inundi rectores teiiebrarum ha- 113, XII, 6. Quem enim diligit Dominus
astutias, 42. rum, contra spiri:alia nequitiaein co> corripit, 555.
IV, 16. Non deficiamus;sed licet is lestibus,42, 795. Ibid., 14.Pacemsectaminicumom-
aui forisest homonosler corrumpatur, Ibid., 13. Assumite arma Dei, ut nibus, et sanctilicatione,sinequa nemo
lamen is qui intus est, renovaiur de possitis resistere in die mala, 52, videbitDeum, 329.
die in diem, 334. 793. XIII, 4. Honorabile connnbinm,et
V, 1. Scimusenimquoniamsi terre- Ibid; 14.State ergo succinctilum- torus immaculalus,315.
slris domus noslra»bujus habitatiouis bos vestrosin veritale, et. indutilori- Ibid., 6. Non te deseram nequede-
dissolvilur,etc, 283. cam jusliliae,et calceaiipedes in pra- relinquam, 184,'194.
Vf, 15. QUieest societas luci cum paratione Evangeliipacis, ia omnibus JACOBI EPISTOLA.
tenebris? aut quaepars est fideliscum assumentesclypeumiidei, in quo po- Desiderium concupiseenspa-
. inlideli?749. teritisomuiatela maligniignitaexstiu- rit1,18. peccatum,quo perfectomors «\ga\-
I Ibid., 16. Inhabilaboin ipsis, et iu- guere, 795, tur, 41.
( ambulabo,271. EPIST. PAULI ADPHILIPPENSES. Ibid., 20. Iracundia viri justiliani
| IX, 6. Qui semiaat parce, parce et I, 25. Coarctor cx duobus,deside- Dei non operatur, ibid.
/ metet, 191. rimn habensdissolvict esseeumChri- tam II, 10. Quicijuqueobservaverit lo-
Ibid., Qni seminat iu benedictioni- sto multomelius,285, 94J. legem, offendalautem in uno, fa-
!-.,bus, de benediclionibusmelet, 205. IV, 7. Et pax Dei, quae exsuperat clus est omniumreus, 118, 185.
X, 3. In came ambnlanl.es,non se- omnemseusum, cuslodiat,etc.,335. Ibid., 20. Fides sine operibusmor-
condumcarnem militamus,838. tua
XI, 2. Aptavivos uni viro virginem EPIST. PAULI AD COLOSSENSES. est, 265,287. PETRI PRIMA.
castamexhibere Christo, 201. I, 26. Mysieriumquod absconditum I, S. BenediciusDeus et Pater Do-
lbid., 6. Et si imperitus sermone, est a saeculiset generationibus,257. mininostri Jasu Clirisli,287.
non lamen sciemia, 819. III, 5. Mortuienim estis huicmun- Ibid., 17.Si Patrem invocaliseum,
Ibid., 27. In fameet siti, 239,684, do, et vita vestia absconditaest cumi qui sine persoiiarumacceptione,etc,
1006. Christoin Deo, 990. 289.
xin INDEX RERUM. X1V
debet quemadmodumille [ambulavit, APOCALYPSISJOANNIS.
Ibid., 44. Omniscaro fenumest, et et ipse ambulare, 990.
onmis gjoria cjus tanquam flos feui, iu III, 11. Tene quod habes, ne alius
Z'J'3. Ibid., 11. Qui oditfratrem suum, accipi.itcoronamluam, 931.
II, 21. Christus passus est pro no- lem'bris est, et nescil quo eat, et ma-
netiu inorle, 667. V, 18. Suadeolihi euiere a me au-
b s, vobis relinquens exemplum, ut rura iguilum probalum, ut locuples
499.
scpiamiui vesligiaeius,vobis IbiiL, 13.Nolite diligere mundum, fias, et vestimentis albis induans, ut
\, 2. Pascile,qui in est, gre- neque ea quae in muudo sunt, 246, lioii appareat confusiuuuditatis tuae.,
683. 409.
gem Dci, 212.
P|TRI SECUNDA. huicet Ibid., 18,19. Ultimahora est, 774, XIX, 16. Rex regum, ac Dominus
II, 10.A quoquissuperatur, 977. dominantium,298, 302.
serviiselBcitur,118, 126. IV, 18.Perfect»dileciio forasmittit etoir-
III, 1$. Coeliigne solventur, et ele-
limorem,332. XXII,9. Conservusenim tnus234.
meiiiaiirilorecontabesceut,261. niuinfratrum luorumego sum,
JOANMS PRIMA. V, 19. Totusmundusin malignopo-
II, 6. Qui dicit se in Chrislomanere situs est, 246, 401.
INDEX RERUM.
alioslucretur, ibid. Variis injuriisaffi- Launis non mutavil, 150.M*rlam'ne-

&. citur, ibiu.l'ro adversariisorat el fide- ptem suamdocet Psalterium et Scri-
Abban mirabilisahstinentia, etiam jubet, ibid.In prassidemab adversariis pluras, 368. Facultatesenis juhet di-
.ib.aqua, 8l3, Ferro lumbos stringit, eligimr, ibid. Ecclestamasdificat,ibid. stribuiMariae pauperibus,36».'Visioejus de
ibid- Prsefectusmonaclicrum, ibid. Ordiuauirsacerdos,835. Fil Carrarum lapsu neptis, ibid. Doletdeper-
Abdicatiorerum, et vetus de ea do- episcopus,ibid. Modusejus in exhor- ditamovem, 370. Hbitu n.ilitisad ne-
ctriiia, J?I6. Abdicatio omnimodamo- lando inridosuavismodoasper, ut me- ptem suaiu perquirenilaui pergit ,
nacliisnecessaria,596. dici soleut, ibid. Pane et aqua absti- ibid. Ejus cum Abrahamo patriarcha
Abemierrex Juda3ommidolisdedi- net, ibid. XL hvmnosiioc.ludecantat, collatio,ibid. Maria3 praesentiama sta-
tus, 443.Liberis carere244 se dole', ibid. tftid.Victus ejiis ratio, ibid. Liberalis bulario expelit, ibid. Qui L annisnou
Manachospersequitur, , 294, 295. in hospites,833.Judiciumejusrectum, guslarat571. paneiu, modo carnes inan-
GraviusChrislianospetsequilur, 246, el justitia, ibid. Ab imperatoreiuvisi- ducat, Cum nepte in cubicu-
247. Nas,ei(uripsi (ilius Josaphat, 247. tur, ibid. Exsequiis ejus interest im- lura concedit,ibid. Aperit se ei cuin
ad
ObnaialcraJosapliai sacrificiaoffert, perator et regina, ibid. Panni ejus lacrymis, horlaturque ut. pristinam
aslvologosde lllioconsiilii, et Chris!ia- vita funclioinnibuspretiosi,856. vitam rediret, ibid. NeptemConfusam
num"furecognoscit,i6id. Ouines mo- Abraham p.ariarcha ex rebus consolatur, ibid. Morilur anno aetatis70
lesliasproculaeum filioarcere siudet, ibid. ditis Coiidiloremagnascit,250. conversionisS<\ 372. Ejus encomia,
Calljde apud aemulis occultus princeps Abraliauiiabbatii diclum, 517, 597. 149, 572.Ejus reliquiaesanitalemcon-
Chrisiiaurisah accusalur,248. Abrahamiussua supcrbiaa da3:uoni- ferunt, 572.
Honachumse velle fieri corameodem bus illudtur; se crcdens ordinatum Abrenuntiatioperfectausque —
ad ve-
priocipe simulat, ibid. Iram obconce- pium presbytenui a Deo, 769.Humililatea slium exspoliaiionem, 666. Abre-
nuntiationemChristiet baplismiexigit
praedictiprincipis responsum seuioiibus corrigitur,ibid.
monachos
ptam premil, 249. Dnos 250.Ara- ca- Abraniereniita secundusAbrabam, diaholus,156.
pit, ibtd. Illos exuri jubet, 144.Castitalema puero servavit,ibid. Abrodianusmaritus Assyriae,a san-
chen consiliariumad se accersit,293. Pareulibusiocupletibusoiiundus,ibid. cto Macedonioopempro uxore petit.
Rellquiasdeteslatui, 295.Morlem mo- Sponsalia ptier contrahit, ibid. Ado- 830.
nachis ininatur, ibid. Monachosxv.i lescens ecccsiam freqiieiilat, ibid. Absida inscripta ab AlexandroMa-
afficit martyrio, 296. Ejus ad Gliiim Verbi Dei smdiosusest, ibid. Matri- gno, viaeindex, 225,
oratio,297.E.usdem in eumdem mihae, moidojiingitur, 145.Sponsame thala- Absolvitur monachus proprietarius
298, SCjO., Compungitur,sed non con- iuo tugitiis deserit, ibid.Adilumcel- mortuus excoinmunicatuset libera-
\erlitur, 303.Disputationempublicam ls3obstruii, ibid. Ad eummiiltuscon- tur, 923.
liberamfide publica indicit, ibid. Di- (ursus, ifci;.'.Sapientiaesermo in eo, Abstineutia Abban ab aqua, 813.
sputailohislegem slatuit, 504, Ejus ibid. lLorediaiem opulenlam in pau- Abraamis,laclucis, ihtybis et apiisvi-
rlietores et sacerdotos obmuiescunl, peres d.stribuicurat, jfiid. Ejus vestis, Lamducentis, in auliimnovero fructi-
303 Inde roagua auimianxietale tor- sagiimet ciliciuni,ibid. Ejus supellex, bus, 835. Acepslmss,lenle rnadefacta
qiietur,,311.Ejusad Theiidam respon- catictisel psiailium ibid. yEqualiter viventis,iftid.Ilem Damiaiii,disci;uli
sio, 51i. Cum Tlieuda diis sacrilicat, erga omnesatti.itur, ibid. Sermo ejus Polychronii,846, oec nou Dominas,
ibid. A Theudaconsiliumet auxilium suavis, ibitl. Vultus ejus sauctilatis 856.Adolii,allero. lantum die come-
p 'ltl,iMict.Visilatlegrolumtiliun),516. imago,ibid. Quiniuaginlaannisin in- dentis, iu Quadragesima vero post
Qiiiddefjliofacieidnmdeliberat,322. stitulo pcrseverat, ibid. Ordinalur luiintumdiem se relicleulis,769.Am-
Pilimrim regiiipnrtpmdimidiaii) vocal, presbyer i er impositionemmanus monaeet suorumvaria, 746. Ammonii,
ibid. Rcsipiscit,324. Epislula ejus ad episoopi,146.Ecclesianiex suo,palri- aihil coclum unquam guslanlis, 716.
filiiim, ibid. Recipil liliuin ad se ve- mouiocoiistiuit,ibitl. Or.it pro Genti- fteinsuorum,739. Ammoy,in morbo
nientem, 325. Inspectantbtis omnibus lium conversione,ibid-ArasGenlilium stiam ciborumincuriosi,568. Auaxa-
signnmcrucis adorai, 526.Jdolaever- evertit, icirf.Graviterverberalusnou loiilis, paucissimo.ciboconlenti, 875.
tit, ibiii. Templa Deo aedificat,ibid. curat verbera, ibid. Iterum verbera- lAatonii,pane, sale et aqua duntaxat
Daptizatur,ibid. Prioi entiamagitma- lus semiiiiotuusrelinquiui.t,|ifcid.Ter- itenlis, 38.Itein Palsemonis,105.Item
gna cum humilitate, 327. Deo et lilio tio ciedilur, 147. Patientia ejus et Sachaei,136.llem monachorumEva-
grajias agit, ibid. Moritur,ibid. Cum charitaleconvertunlurgentiles, ibid. ?riocohabitantium,479.SimiliterRo-
cilieiosepehuir,ibid. Oriinesbaptizatcic numero, ibid. In- nani, «26. Arsenii, parcissimocibo
Abhorreremala, ipiid, !519. slar angeli hibetur, ibid. Praedicat wntenti, 568. Barlaam,aqua et oleri-
Abibasconlinenset a sajcularibusre- verbum neophjii-,iiid. Orationelacia Jus victiiantis,335. Uem Basilii, 133,
bus abstracius,Vi23.A palrereprehen- fugtt amore solitudinis,ibid., el 148. lot.l!einPoslhumIi,233.IlemEvagrii,
sus, paiipnter sustinet, ibid. Solus Qusrilur stndiose,ibid. Revertilur ad (64.Benjamin,triennio olenmuongu-
haeresa palre scnliiiur, ibid.Fratres celianisuam, ibid.Adaenionetentatur itantis,568.Candidae,a carnibus,780.
facit cohseredes,ibid. Pariem suamin boui angelispccie, ibid. Superat das- -iononis,xxx annissemel in hebdo-
paupefesdistrilmit,ibid. Pnesciusest monem liumilitnte, i!iid. Et nimine nada panem comedentis, et aquam
suaemortis,iftid. Jisu, ibid. Securi tentatdaemonejus libantis,861. Damiani,discipuli1'oly-
AbitonEusebii discipulus,818. cellamdejicere,etvincitnr,ibid.Ignem ihronii,lente madefactavivemis, 846.
sui
Abnegatio et humilitasferramen- caxat illa?sus,ibid. Daemonadole-cen. :tem Domninse,856,. Eliae mirabilis,
ta auiiiijB,625. tisspecieei apparet,iliid.Psallit, 149. '47. Eliae.jamepiscopia \ inoabstinen-
Abta&messenex ab errore cele- Oralionefugatur, ibid. Viclumse cla- 870.Elpidii,Sabbatotantumet die
brandi PascbaconirausumEcclesiaea mai, jWd.Imperterrisus esl adversus is, )oiitinia comedeniis, 769. Esii, ame
Mari'ianorevocalur,809.— Abraames dasmoiifis. ibid. Faciem ct pedes non ois occasumcibum non sonieiitis,
simufmoflachusel pontifex,834.Cor- lavil, ibid,Aniiniejus purilalem indi- 139,569.-AIteriusEvagriinquaet ole-
pns domatvigiliis,stationeet jejuuio, cat facies, ibid. Facies eius nec in ibustanttim victitanlis, 764.Eusebii
ibtd. Personam mercaterisinduit, ut morte mutata, ibid. Veslem ciljcinam icere et fabis aqua roa"defactis se nu-
,Xv INDICES IN VITAS PATRUM. xvi
trientis, 836.Ejusdem,xvcaricis Qua- .nentiavini consnlitur,911. Abstinea- /Equabilitasanimi in laudeet vilu-
dragesimamiransigentis, ibid. Helle- tiaeodor suavissinius,570. Abstinen- perioservanda, 895.
nis a cibo, ne animalaedalur,734.Hi- tiam ab aqualemporejcjunii Silvauus /Esciilapiusmedicusinter dess rela-
docet, 508. Abstinenlia tus,506. ,
larionis, in nionacbatunihil occisum discipulum Ab- /Elernavita vili prelio comparatur,
comedentis,568. Joauuis, ad decen- malaecogilationespellemlae,510. 40.
liium omui cibo corporalise privanlis, sliiienlia hosiis domesticus iuflrma- /Eteroaj vilae
745.Joauuis,a viaticoabstinentis,quia lur 569. Abstiiienliadaemonfugalur, tio; 220. pulcherriinadcscrip-
ei senior nonbenedixerat, 877.Maca-
rii Romani, triennio herbis vive.nlis, Aceusalio.VideCalumnia. /Etiiiopesinfeslimonachis,225.
230. MacariiAlexandriniel suorum, Acedia, inilium recedendi a Deo, mon /EthiopisspecieapparctApolliuid;e-
ab uva, 721. Annis vn lantum cruda 603. Acediaqnomodosuperauda, 589. superbiae, 747. /Elhiopisspecie
comedit, ibid. Tantum buccellate co- Acediamfugat vel sola cellae custodia psalleoiemseuem daemouturbareco-
medit, quaniummanusexibid. lageua an- propterDeum,516, 589.Item fuluro- fetidae natur, 910. VideDaemon./Ethiopissae
gustioris efferrc posset, Macarii rum cogitalio,516, 904. specie apparet daemoncoucu-
viui poculaeliamaquaeabsiinentiaca- i,x annis nrminemvidit, piscentiae carnalis,576.
Acepsimas
hordeo nemint locutus, 832. Lente aqua ma- Affectionesexsiirpandae,564.
sligantis, 509,569. Macedonii, Afilictossolatur Christus,190
madefacto«e susteiilantis,828. Macni, defactaviclllat,853. Paslor, lupum ra-
a pane el \'iiio,866.Mar<iani,nui)quamtus, dumjaculariin eum leutal, mauus Agape,id esl eleemosyua, 616, 625.
596. Agape in
ad satietatenicomedentisaul bibeulis, cjus redditur immobilis, ibid. Ejus Agape pro defuncto,
806. Mari«/Egyptiacae, septemdecim acla curiosj inquirens punilur, 833. oblalionem,7t 19.
anmsin eremotribus panibusviclitan- Praedicitdiem iuortis suae,ibid. Onus Agapelus ferri libris corpuscon-
tis, 588; de.nde heibis conlenta),389. sacerdoliicensetgravissimum,ibid. In stringit, 809.
Moiiacliicujusdamab omni polualisti- line vilaelil sacerdos,ibid. Corpusde- AgapitusmonachusEuphrosynae ma-
neiitis, 5*42.llem alleriussenis xLdie- functi quisque sibi vradicare nititur, gister, 365.
bus a potr.se conttnenlis,572.Mouachi ibid. Agathotriennio Iapidemio ore ges-
alterius, a'botnnipolu eliamin ardcn- Achilles tavil; 568. Agalho pecuniam contera-
indigniori
tissimalebri, 909; in agrometeutis, et slal, el quare, 587. postulatum prae- nil, 58?. Seipsumvincit,584. Palieus
ne spicam quidem sine venia come- Actio minoribusut opprobrii,596. Ejus diclumde fervore
graliarum pro novilialus eonservando,59U.Ejussin-
delitis, 569. MonachorumcircaJorda- majoraquis impetret, 279, 280.
nera cohimoranliumtempore Quadra- Actusoration.iconsentiat, 530, 657. gularesibid. virtutes, 597. Haereseosini-
gesimae,383,384.Eorumdem pane non Actus. Vide Opera. micus, Prelium operummanuum
suaruinnon numerat,667.
vescenltum,770.Monachorum septeni, Adami lapsusorigo omnis mali, 326. Ager agricolaesibi per iracundiam
herbis, pomiset rore vivenlium,5~0. Addas plalano inclusus, 881.fiarbari id oJManlisardet, 918.
Wouao.horum iu Scythi,ab nmnijuscu- manuseumoccidere conanlis obrige-
lo abstiueiitium,568.Moysis,duodecnn scil, ind. Restituitur seuis oratione, Agiodulusabhas.VideHagiodulus.
uuciis sicci panisvivemis,726. Onu- ibid. Alba postbaplismum,379.
Albina in Sicilia cl Campaniaopes
phrii, daclyliset herbarumfoliisvicti- Adelphius abbas episcopusNilopo- disperlil, 775.
taillis, 102.Pachomii,qui lolocouver- leos, 593. — Adelphius Arabessi epi- Alexander Cilix moribundusa dae-
siomssuaelempore nulla unquamfuit scopusdaemoniacamoralione liberat, monearreptus,917.—Ale%anderdisci-
creatura satialus, 132.Palsemouts,pa- 901. Ejusvisiode gioria Chrysoslomi,
ne, sale, et aqua tanlum victitaniis, ibid. " pulus Arsenii, 621.—Alexanderepi-
scopus, 828. — Alexander patriarcha
115, 117.Pauli Galatae,sextariolentis Adolescens poenitens includit in sein furem
et parvovasculoaquaeQuadragesimam pulcro.743.Eidempaeoitenlidaemones Jerosolymitanusbenignus 8/0. Lassusa laedenle ve-
traosigenlis, 666. Pauli iSazariieusis, insulianl, ibid.Vincil perseverantia, famulum,
quinquagiutaaiiuis puiis eleernosyna ibid. Adolescensfalso homi.idii con- niam petit, ifcid.—Alexandersenex
salutisdal, 912.
ab Ecrle.sia subm.nistrala vivenlis, demnalus, liberaiur modo mirabili, dogmaia Alexandra sive Alexandriaxn annis
873. Petri Pyoui,lepida aipiapro viuo 881. Adolesceusdives totus depaupe- in monumeiiio,
uteulis, 570. Philoro.i.i,a coclis, 770. ralur, 925. 711, 944, 986. Curse
Pior, aqua salsa, uno paximatio, et Adoliasihi incluserit,711,944, 986. Quibusvaca-
ctDeoservit, 775. verit inclusa,711,944, 986.
quin ue olivis viclitanLs, 505, 570. AdoliusTarseusis Jerosolymampro- AlexandriaePliilippnprasfectobapti-
Pilyrionis, bis tantum in bebdomada ficiscimr,768.Daemonibus eal terrori, zatocumfamiliapax dalur Christianis
couiedenlis, 760. Polyciirnuii,septem ibid. Mra ejus absiiuenlia,iu Quadra- 345.
dies jejunare soliti, 839. Posidouii,a gesima pnst quiuque dies comedenlis, omnibus, Alimentum ut medicainentumsu-
paue XLaniiisabsiiueiitis,76l.Postbu- anno lolo altemis diebus,769.Eratres meiidum, 708.
uiii, aqunet oleribus lautum vescen- excital,ibid. Cumiis orat, ibid. Allois,609.
lis, 255. Publii, paiiem ad trutiuam , Adonis, veuationisdeus antiquis, Aliniridensiumcivitasin Scythiaquo
coiiied<-tiiis,H14, 815. Romani, paue, 307. se conliilerani ex fuga Epictelus et
sale et aqua soluincontenli, 826.Ve- Adoratio adventantium hospitum in Astion,214, 218.
terum Scylbiotarum,nuuquamnisi ho- polychronio,847. Aloniusabbas huii.ilitalen docet,
spil.dii-.lis ergo cibum siimcntiiiin, Adiiller sepulcri violatorXLannis 625 Laudalustacet, el quare, ibid.
877.Senioris cujusdam,492.ALeiius mutuset
etiam in morbocibumrecusautis,572. lipsana surdus175. ad Simeonis Stylitae Alphiibetumruslicise ignorare fa-
letur doctusArsenius,921.
Item allenus aeg oli, omniscibi oliliti, sanaiur,
Advnrsa bonisin hoc mundocontin- Altare Zosimi abbalis presbyte/i,
ibid. Seuis eujtisdnu, XLdiebus a potu gunt, 647. 385. Aliarisauctificatoastatjugiterau-
se conlineuiis,572. SimeonisStylilae,
septimo lautum die ubuiii sumeutis, —/Eger Benjaminsauataegrotos,717. gelus, 864.
cuidim seni miuistrat ange- Amata,seu AmmaTalida, LXXX an-
170. Sis ,i, a vinoabsiiueiitis, et qua- -lus,/Egro cibusomniset ponis ascetria, 776, 979. A passionibus
re, i id. liem Eliaejam episcopi,ibid. tus 591.—/Egrotis
licitus, ut iis utantur nl medica- imniuuis,ibid.
Sophronii, aiiiiis LXXheibis viveutis, meniis, —
708, 829. jEgrotos visitat Ambiiiovade peruiciosamonachis,
910. Theodori pueti adiuirauda,123. bis, vel ler iu septimana sanctusJoan- 122. Ambiiionislugain docet Bara-
Virginiscnjusdam,Sabbatolauiuinet nes Eleemosyiiarius, 283. chias, 328. Ambilionempulchra simi-
Do.iinicacomedenlis,727. Ilem Elpi- /Egriiudopatiuuterferenda,591. — litudinedissuadetPachomius,122.
dii, 769. Zacchaei,pane.sale, et aqua /Egiitudo viliacorporisrelundit, 586 Amici juvandi cilra auimaeuaufra-
«.oltiniwvenlis,136. Zenonis, pane et
aqua viclitamis,827.Absiiiienliaa po- /Egypiiioppre9soresbonorumpuni- gium,712. Amicitia quorum sit fugienda,565,
tu, 542, 572; avmo, 570, 870; apane, ti, 256. /Egyplii hospileset Jerosoly- 598.
761, 770; ab aqua, 813; a paue et milani qui siut Anlouio,728./Egyplio- Ammahsnoriscausa
pia virgo voca-
aqua, 835; a pane el vino,866; a car- rmn dii, 307. /Egyplior.imiuipielas, 659. '
nibus, 572,780; a carnibus et vino, ibid. /Egvp;iorummosin limere : catur, Au.mianusEHsebiumad proximicu-
724; arotis, 716, 77t. Ab^lineiria davera coud.unt,meusa;adliibenl,59. ram horiatur, 811.
faciemAbrahuenon immutat, 150.Ab- . /Egyplusidolumbflicina,718.Simu- Animoii Tabeooensis, seu Ammo-
stineiitia moiiachisueoessaria, 511. cra ejus ad ingcesmm Salvatoriscor- nas, Pater MM.mooaclioruin,458,746.
Abslinentiaa cibomiraculoprobatur, ruum,747.llabet deosniuKos,etunde, —Ammona basiliscodivinitusltberai-
571. Abstinentiaubi et potusqiue et : 748. Habet etiam mullos iiion..chos, tur, 552.—Ammon/Egypliiis seu Ni-
qualissil oportet, 708. Abstinent-iaa iaid.
carne et vinoXLdicbuscuidami semo- /Emtilatiopravapunitur inGermana triotes fralrum Nilriemium auctor,
11", 482. Cogitur ad coujugium,482,
niacoin ninediu.ii et graliarumaclio- relijjiosa,558. 713. Suadetspopsa3virginitatem,713,
nem aMacarto injuncta, 724. Absti- Auesius iaudatuscum Elpidio,769. Coutinenter vivit cum uxore, 482,
xvil INtiEX RERU&4 xvitl
precnmtenia- et aquamdefert, 102. AngelusAmmo* malia
Ejusexercitia,713. ViSeorsimhahitat benedicit,ibid. Diebus«olemni-
lionessuperat, ibid. nam seu Piammonemaegrum curat, bus Paschae el Pentecosles lunica
uxoris cousilio,ibid. Ad montemNi- 759. Angelussignalcommunicantesin Pauli pajmea vestiebatur, ibid. Ejus
triaeconteodit,714. Fil Pater mona- missaAmmonae,et quospra3terit, in- genus et patria, 36. Saiir.lapuentia,
cliorum,illa yirginum,482.1'ueruma tra triduum moriuniiir,7o'1.Angelus tus 36. Erequens in ecclesia, 36. Atten-
rabiosi canismorsusnadendofurli re- hortulani cujusdampedem jam inci- auditor, 56. Vendit possessones,
siitutioiiemsanat, ibid., el 714. Pro- dendumtactu sanat,584.Eumdemdo- 36. Saiculo renuntiat, ibid. Meliores
phelicospirilu furtumcognoscit,'i6«'i. ibid. cet non numinis, sed Deo Utiendum, aemulatur, 56, 37. Operatur mani-
Se nudumvidere renuit, 51, 714. CI- Angelus l.iboriosa vestigianu- bus, 36. Orallrequenter, 37. Sacram
tra flumeudiviiiitus transfertur, ibid. merat, 589. Angelus psallit cum ora- Scripturamsludioseaudit,37. Deicola
Ejusaoimamvidtl Antoniuscameliihi-in coelum tionum.inierjeciioue, 543. Inde mos vocatur, ibid.A diaboloinfestalur,37.
euntem,81, 714.Ei negans psallendi,ibid. Angelusaegrocuidam Orationesuperat, ibid.. Vigiliiset ,je-
nisterium,camelumamiitit, 714. Obit ministrat, 591.Angelusseneminstruit juniis deditus, 37. Carnis illecebras
annoriimLXIIexislens,ibid.—Ammon, de errore, 636.Angelusde digne com- memoriamortis superat, ibid. Tetra
sive Amun,conlra latrones portaemo- municante laetatur,649. Angeluscu- specie fornicationis spiritum videt,
uasteriicustodesduos draconesponit, raljecur segroti, 655. Angelus tem- ibid. Vincit,J6id. Orationes ejus, 38.
752. Latroneshumaniteriractal, et ad peranlitjerecedit ab obsessa spiritu Viclus,panis,sal, aqua, 38. Lectus,
Deum coDvertit,752. Dracoejus pre- superbiae,735. Angeluspoenitetitiam jnncus et cibcium,58. Vesiis,cilicinm
cibusdisrumpilur,ibid. 1'uerumemo- cujusdamDeogralamnuiiliat,745.An- et pellis, 48. Verberatura dsemoni-
la mente sacro oleo sibi reslituit, gelus allari sanctificalojugiter aslat, bus, 38.Semimortuusad villulam re-
ibid. 864. Angelusseni apparetde sepultu- portatur, ibid. Relatusad eremumdae-
Amraona,sive Piammonaegerper ra rogans, 916.Angelum altari astan- monibusexprobrat, ibid.Variain eum
angelumcuralur, 759. Eo in altario!'- tem videtLconlius,864. Angelocon- daemonumterriciilamenta,38, 39. Si-
ferente angelus signal communican- speclo moritur Pachomius, 138.An- gno crucisse tuetur, 39. Cceleslivi-
tes, 739.Quospraateritangelus, intra geli animamAmmonisin ccelumde- sione recreatur, 39. Petit eremum,39..
tres dies morluntur, 739. Ammonae ferunt, 51,714. Item fralris cujusdam, Discoobjectotentatur, 39. Eugit viso
diela, 597,.184'. 130. Item Anuph,754.Item Onuplirii, auro, ibid. Ad montemprimum sece-
Ainmonas.VideAmmonTabenneu- 103. Item peregrini cujusdam, 645. dit, ibid. Serpenles eum fugiunt,ibid.
sis. Item Protocnnitiscujusdam,756.Item Vigintiannis solitarie vixit, 40. Sem-
Ammoniifratres Eusebius,Euthy- Silvani, 129. Item SimeonisStyliloe, per idemiu illo corporis decor, 40.
mius, Dioscorus,715,946. Ammonius 174. Angeli sanctiset juslis famulan- Infirmoset daemoniacos cural,40. Cro-
hospilicellulamsuam cedit,759.Apud tur, 106. Augeli Pachoniiuma terra codilostransit illaesus,40. Mouasteria
eum noviliorumcellulaeoccultea Ira- levant, 153. Angeli protectio oran- exstruit, ibid. Praeceptadiscipulistra-
tribus inslruuntur supelleclile, 379. tium,529.—Angeii Jiominescontradae- dit, 40, 41. Concio ejus addscipulos,
Idein Origenista discipulusPambore- moiies luentur, 638. Angeli laetantur 40. Daemonemhorrenda formavidit,
nuil episropatum,716, 947. Quaesilus de peccatoris conversione, et coritra 42. Nocendidaemonisvarios modosre-
imporlune aurem sibi ampulat,ibid. trislanlur, 677. Angeli sacrilicanti ceiiset, 42, 43,44. Varie tentatus quid
Minatur sibi liuguam cvellere, ibid. dextra laevaqueastant, 927. Augelo- responderitdaemoni,46. Conspuitdae-
Candenteferro libidinem exslinguit, rum ordines, 705. Angelos moriens monem,ibid. Discipulorumejus vir-
ibid. Crudisvescilur, ibid. Olrumque videt Anlonius,59. Angeliscircumda- tutes, 47.. Corporis necessitati cum
Te tamentum memoriter tenet, ifcid. tur Basiliussacrilicans,155. pudore scrvit, 47. Desiderio martyr
Propbeliaespirilu pollet, ibid. Rufi- Angusta via est, voluntalisuaevio- martyresconfirmat,ibid. Ejusjejunia,
num pradeclumpraelorioex sacrofon- lentiam facere, 605.—Anguslavia cur vigiliae,48. Daemoniacamsanat,
te suscipii,947. sit- eligenda,647. 54. Gloriajmetu fugam adornat, 48, 48.
Ammoys s ilentii studi«siis,6 08. Anima recta qua ralione dlcalur, Ad desertum interius divinitus milti-
AmorChrisliomnesdifficultatessu- 41. Animaquandovere possitdici Su- tur, 48.Ad monteinsecundum se re-
perat, 351.Amorforasmiltit timorem, namitis,645.Animapoenitenspulchro cep:t, ibid. Victumsibicomparat,ibid.
632. Amor impudicus amore diviuo apologo describitur, 659.Animama- Bestiis imperal, 48, 49. Daemoniim
vincilur, 314. Amoris divini vis ac culalur vitiis, 681. Animasemper ar- impulsua bestiis impetitur, 49. Aliam
potentia,335. Amorisdaeinou,97. manda, 682. Animainvicla, nisi quis besiiaefbrmarncruce pellit, 49. Fra«
Amos pairiarcha Jerosolymitanus, sensuum portas aperiat, 796.—Ani- tres eorum precibus victus invisit,
906. Stupendaejus narratio de sancto mampro amicoponeredocel P.oemen, ibid. Fontem precibus impetral, ibid,
Leooe ponlilice Romano, ibid., el 530. Animam ponit pro proxirnoqui Soror ejus puellarummagistrae,ibid.
907. conlristatus sustioet, 633.—Animam Varia ejus monita, 49, 50. Memoria
Ampull» daemonis M acario ostensae, in vanum qui accipiaut, 712.Animae saoclorumad virtutem incitamenluin,
665,666. sancloromab angelis in ccelumdefe- 50. Examenaclorum die ac nocte in-
Anachoretamagistrumsepelit, 888. runtur. Vide Angelii—Ai.lmarum di- stituendum, ibid. Temerarium judi-
—Anachoretavivumse super magis- versos postobitum status videtAnlo- cium fugieiidum,ibid. Delictalibello
trum suumsepelii, ibid.—Anachoieta nius, 52,675,729. notanda,ibid. Eodemsemper vultu et
operalur in lacune gralis librum obti- Animalia obediunt sanclis. Vide animoAntonius,50. Variosa dasmonio
Bial,sed utpretinrn solval,902. Ana- Bestiae. liberat, 30, 32, 56. Virginema variis
choretarum aequale cum marlyribus Animusab exterioribusscquestran- niorbisliberai, 50. Novitabsenlia,51,
lneritum, 103.Anachorelarum domici- dus, 684. Animi curatio adhibenda, 52. Ammonis animam in ccelumvehi
lia et vlvendiralio, 510. Anachorela- 905. vidit, 51. Aiiunonismortem praedicit,
rum institutum,550. Annihominisa quo tempore nume- 51. Polycratiamvirginein absenscu-
Anaslasiuspresbyter adventantem randi, 282. rat, ibid. Omnesab se laelosdimiltit,
Basiliumdivinitus agnoscit, 158. In Anniversarius ordinationisabbatis 52. Daemonis fetorem solussenlit, 52.
contiuentiaXLaniyiscumuxore vixil, dies celebris,364. Rapitur in subliiiteab angelis,queni
156.'Theogniaejus uxor, usu soror, Antigonus Lyciae praefectuspater daemonesimpedire fruslra
ibid. Clam fovet leprosum, 159.— Euphrasiae,351. Ejus ad uxoremEu- 52. Accusatura daimonibus,conantnr, ibid. Est
Anaslasiiiiiiperaloris mors praescilur fraxiamsermodevaDitatesaeculi,351. etoSiSaxto;, ibid. Animarumstatus post
al) Elia et Flaviano,870. Ejus vilaob Moriturmultisantea factiseleemosy- obilum videt, 52, 673, 729. Clericos
perfidiambreviatur,972. nis,351. Eum in cceloessevisioosten- honorat,53.Ex vultiishdaritateagno-
Aiiaxanonnuuitnosdonooblalosre- dit, 354. scitur, 55. Haerelicoset schismaticos
mitlit, b73. Morlemsuam praedicit, Anliochiavariisvirissanclisclaruit, deviat, 53. Palam-damnalArianos,ut
ibitl. Ejusabstinenlia, ibid. 831. Antichrisliprscursores, ibid. Miracu-
.rAncyraedeceu sunt milliavirginum, Antiochusin montesub dio, 845. culisfirmatlidem,53. ConvertitPaga-
Antiquaeel novaelegis differenlia, nos, 53, 54. Argutumejus ad philoso-
0SShdreas Messeniusfurti falsoaccu- 266. phosdictum,54. Philosophosinstruit,
'salur,897.Furti crimeninse innoxium Antonius monaslicaevilae caput el 54, 55. Sophistasprovocat ad ejectio-
derivat, V)id.Porgatur ab accusatore, princeps,113, 270. Ejusvila, 35. Ue- iiem daemonum,56. Constantinus ad
897.D&riiouiacoii) cural, ibid. cordatio ejus lucrum esl Alhauasio, illnmscribit, 56.Konmagnifacit,idid,
Angelicus monacborum habitos, 55. Ejus vila perfecta ad virtutem Salutariaxescribit, ibid. ReJit ad ri-
-924. via, 53. Ejus vitaehisloria verissima, goreni solilur»,ibid. PraevidetKccle-
Angelus cuuttossemper assisiit et 36. Crucis signo-arniatfrontem, \iso siaeaffliclionem,57. Pacem praedicit
docet Anuph,'7S4.A ngeluscustosho- hippocentauro,ibid. Scutumfideisaty post tempestaiem,57. Judicesmontt,
norandus,68J,Ahgelusrestaurat vires ro opponit,ibid. AnimamPaulividitin 57. Ejus epistolaadBalaciumArianum,
OuupliVio, 99. Eidem quolidie panem coelumcouscendere, ibid. Mutaani- 58. Diverîs beneficia praeslat,
'jS,
xtx INDICES IN VITAS PATRUM XX
Moriem suam prsedicit,58. Postrema P Hospitumadvenlum prarinuntiat,730. Arrogans et sibi placensab angclo
cjiis moniia,58, 59. Kunrris pompam H Hospilesadorai,osiulalur,laval pedes, providemiaedereiintuitur, 766
proliibel,39. TCstamentiimfacii, ibid. 750. 7 Eralres ejiis cbmmuniouemante Arsenius Arcadium et Honorinm
Pidei coiif"-soreshonoratmimeribns, cibtimsumunt.
c 739. Quotidianam com- impp.de bapli<;mo suscepii. 5»6. Ere-
ibid. Augelos mdriens videt, ilrid. n
munionem suadet,7ol. Apollonius dia- miiin peiii. ibid. Cii pretiosiorain saj-
Semper in propoiito aequabilis,60. conus c inarlyrumarihorlaior,757. Ma- culo , sic viiiora vestiniFiilain eremo
Celebrisuhiriiie, 60. Antoniusconso- lediclioneni
Ij patitur a Phileiiione.7.>7. qtiaetil, 500,620. Ejos visiode iribus
lalur Didyinumcsecuin,553.Antonius, Palientia I el, mansuetudinePhilemo- hominumgene.riims ' et operibus,506,
proprieiai.is Vitiumquid facial in nionem r convertil,757. Iguibus cumPlii- 633, 681. aseuliodoramenta fetore
nacho, docet puiclierrime, 58i,5"(2. lemone I tradilur, 75S. Incoluniiscum casligat, 507. De sa!me sua sollcilus
Antonfusgradiispalientbcdocet, 667, soc.io s pe.rstai, ibid. PraefeclisAlevan- diinitus monetur,528, 365. Solitudi-
i
668. Anlohins disccnduin—antequam driaeofiicialibus et satellitibuscouver- nis studium et fngam hoiniuumsuo
doceas moriet, 6^0, 681. Anlonius ssis, miraculaedunlur ad ipsorumreli- exemplo laudat, 528, 3i4. Fugil fra-
Magiitisdicitur, 674, 728, 9o6.Anto- quias,
q 758. ApdlloniuscognomentoEx trum conspeclumlit conliiiiie cmlum
nlus Eulogiiprseseuliamdivinitusno- rriegoliatioribiismedicnmse et pliarma- aspiciat, 328. Cadit pronusiu terram
vll, 67i, 729. Ejus oratio ad Eulngium copolampraeslat
( fratribus,717,948. na homines videat, ibid. In ecclesia
et Elepliahiiaciim,675, 729. Eosdcm Apolognsde luscinia, quo dicetur semper post coliimnamseiiet ne vi-
conciliat,873,729. Antouii perfectio, (quibus similes sint idoloiatrae,263, deat vel videalur,528,621.Etiamslre-
626. Antonii Codex cieaturae ipsae, 262. 3 Apoiogns.Vide Parabola. piium aruudinumfugit, 564, Devasta-
659.Aiitonlisolitudo,727. Antonii vi- Apostoliinomnesorbispartessparsi, lionemScytliideplorat. ilrid.Femina-
sio de aniiriabusjustorum et damnato- 213. i rum conspeclumadversatur, 511",564.
rum, 673.—Aritonio oslenditur opera- ApparitidAstionisViailanlio ad se- Ne discipulisui quidqttamde corpore
tio oralioni ju&genda, 584. Anlonio pulcrum ] suum oranti, 219.Aslioniset suo velut reliquiascuiquamdeul, mo-
qui Jerosdlymiiani,qui /Egypliihospi- 1Epictelipareniibusfacla, 2.5. Christi riturus vetat, 524, 621. Oblationem
tes, 674, 728.—Antpniiisquidaih au- Macario ] in spelnnca,230. BarlaarnJo- post moilem pro se lieri a discipulis
clor vilrjeSimeOnisStylitae,172. iSaphat,557. EiiireniaemalrisuaeClau- suis postnlat,524. Reliquavero chari-
AnUph,hunquammeiitilus,763.Mi- di;e, i 548. MultorumsauclorumSisoio latis officiavetat, 524, 569. Lacryms»
liisterio angelorum pascitur, 753.Ab iri i morte, 521. Appaiitionibuscon sla- ejus continuae,324. Judicii apnd eum
aogelo cu4ode sibi semper assistente tim i fidendiim,628. niemoria,563. Mortuussaeculolesta-
docetnr,734.Pe.lilaa Deo seniperim- Appelitus insignis cohii.iiio, visum menta respuit,58i. Ejus pauperlatis
petrat,754. Sanclorum«loriam,daemo- ciliumniiii gusiaudo, 509. In sene qui studium, ibid. Auxiliura Dei conlra
num crur.iatusviiiel,754.Ariiniaejus vilioso oleo pro melle oblal.otacitus dsemonesinvocandumd.icet, 620. Al-
cum hyrimisab angelisin coelumdefer- etiain iu iniirmitateutiltir, 509. phabelum ruslici se ignorare faletur,
tur, 734. Aprion Tentvrorum episcopus, 123. 621. Eulogiam etiam vald'. exiguam
Apellesv.elAnellenfaber ferrarius, Aquaputei oraiionecujusdamfratris fratribus nansmissam expetit, ibid.
presliyter, 755. Ferro candeutediabo- ascendit,502, 631. Aquasolidatursub Ijiis discipnli Alexander et Zoilus,
fumin muiierisspuciefogat, ibid..Post pndibns Mariae/Egyptiac*, 391. Item ibid. Nunquamde quaestionibusScrl-
ferruincaridensmaiiuhudatraclal, ibid. Besarionis,649. Aqua marisoratione pturaa loquivoluit, ibid. Ejus formaa
Aphraaies ex Pcrsarum hiagorum Besariouis dolcescil, 532, 649. Item descriptio.ibid. Vilae cjnsdem brevis
geriere, 818. Primum Eiessae,deimle oratione Theodori, et signo crucis, Siimma,621, 622. Totus igneiis appa-
Anliochiaeasceta, ibid. Omriiscondi- 914, Aquaepolus nimiusphantasiasge- rei, 655. Idem semper fugiens et la-
tionis hoinine.sinstruil, »19. Ab uno nerat, 479, 483. Aquaimira visa ma- cens, 673. Curhominesfugiatpulchre
lantum pancmaccipil,819. Nequideirt nibus virorumsanctorum ad tenlatos edoceti 680. OccasiortEm excusalionls
Persicainiuriicatnaccipilab Anthemio, sanandos,654, 655, Aquaebeuedictae captalne videaturab hominibus,680.
819. Egregio apologorem eamdecla 1. vis et efficacia,840. Aquam bibere Arsisiusquid el qnaliafecerit, 713.
ral, 819.tii perseculionefortis, impe- contra obedienliam, peccaium, 236. Asclepionhegumenusmultorunimo-
ratori quare soliludinem deseruerit Aquam bibere qualiter malurh , 708. nachorum Pater, 225.
siniiltllidiiieelisserit', 820. Eunuchus Aqua monasteriiSimeonStyli.teslibe- Asclepiusejusdemcum Polychronio
eideriiminasiiilentansin balrieosulfo- rat a serpenle mulierem, 175. Aqua instiluliin civiliei Solitariavita egre-
catiir, 820. Eqiluft)imperatorisaegrum vel pulvere monasteriiSimeonisStyli- gius, 847.
aqua el bleo,Sigho crncis benediclo taesparso noxiuspardus inlerit, ibid. Asellavirorumetmuliefum conven-
cnrat, 821. Mulieres intra fores non Aqua benedicta phnnlasma a feminain tus Komaeinsiiiuit, 775.
admillil, 821. Oleosanctosolvitmale- equain mutala visa depellil Macarius Asinus obsonator,fet per se olera
ficirimilite.rmariiumet nxorem, 821. /Egyptius,720. Aquabenedictaet oleo monacliisdeferens,910.
Locustasaq.ia benedictaali agro arcel, snnclo daemoniacumcuralr Macarius Aspeclu solo modestiam saoctus
ibid. Tiieodoreloet matri ejus bene- Alexandrinus, 724. Aqua benedicla Ephra?mdocet,168, 169.Aspectuvir-
dicit,ibid. mulieremab ingiuviedicnioiiiacilibe- ginis sanctse adoiescens cxardescit,
AplillibriiusprocuralorPachomii,757. rat Maceilonius, 850. Insaniameadem 878.Aspcclusfeminaecausatentalionis.
ApollinarisAlexandiinusepiscopus, curat, ibid. Aqua beuedictaepota ab- 886.
899. ApollinarispairiarcliaAlexaudri- orius periculumpellitur, 851. Aqtia Asper veslilus in monachis,el con-
nus adolescentemverecuiidumet pau- benedicta curat equum imperatoris vcrsatio,2H.
perem arte insigni et charitate adju-• Aphraates. 821.Locustasarcet, ifrirf. Asperitasanimi in sanguiriemversa
vai 923,924. Ara. Vide Altare , 723. Aram in exspuitur, 368.
Apollocutti arcu , pharetra, i
cilhara moute Sina exstruit Julianus, 805. Aspistractalur innoxiea pueris re-
cl libia, dous gei.tilium, 307. Araeadmolus puer curatur a Maesyma, ligiosis,539.
seu
Apollonius, Apollp, Pater D mo-• 852, Arasgei)li!iumdiruitAbraliam,146. Assyria nominefemina ab insania
nachorum, 460, 747. XV anuosnatusi Arachesconsiliariusadregem Abm- per aquam benedictamcuratur, 830.
(ereiuumpetit, 160, 747. Oransexau- ner advoraiur,295. Consulitut Rar- AsteriusadolescensseiieraJnlianum
diiur pro iactantiaespiritu a se aule- lnam quasratur,ibid. Eumdemquaerit, convenil pro vitaa instituto,802. Slti
rendo, 747.Cenliesdie, el noaiecen- 294. Mi.nachoscomprehendit, ilrid. probatur, itiid. Foniern in ejus sola-
tiesorat, 747. Veslitusejus non vete- Moriemillis miuatur,291. tium impetralJulianus, ibid. Exercet
rascit, 747. Die Dominicocharitalii i Arbor inelinatur ad sanctamPatrum monasiicani, 803. Sciiem julianum
gratiasuosad cibumconvocat,7i7.In- controveisiauide iejuiiiodirimendam, ali([hotiesinvisitcum niunusciilis,803.
carceratur cum aliis ut mititet, 748.. 615. Aslerius haerelicorUmepiscopusdia-
Diviriitusapeilis carceris foribuslibe- Arcus nonsemper inten iitur, 596. leciic.ael eloquenliaabulitnradhaere-
ratur, 718. Quod a D«o pelil consequi- Ardaboriusmagistcr inililumad se- sim, 805. Divinituspercniptus mori-
tur , 748. R.velationes habet, 748.. pultuiam SimeonisStylitaivenit, 174. lur, ibid.
Mtilliad euin veniuntul sint mnnachi, , Ardordis.endi Pasioris,610. AstiouadoleSctens nobilis audit Epi-
748. Ves'ium muuditiemamat, ibid. Argueresoipsumquid, 1003. cteiumde fitledisserentem,212. Con-
Siinulacrumidoli pro pluviacircumfe- Arianiut Antichristipraecursoresab vertilur, 212. Baplizaiur, 213. Cum
rentes facit immnbiles,749. Oralione 3 Antoniopalam damnali,55. Arianise- Epictetoin Scylhiamfugit, 214.Dai-
lil>er,t"S ad Christuinconverlil, 749.. ciun senlire Anioniummenliuntur, monlacumsigno cruciseurat, 215.Sc-
Lairoiiemad melioremvitamrevocat,, ibid. mimortuumex lapsureddidit prislinaB
74!). Ejnsden et lalronis visio, ibid. Arjanisimimelementa dctestanlur, sanilati,ibid., 215.Egressussine senis
i
Principi coiite.ntios mortempriedicit, , ibid. imperio turpi cogitalione afiligilur,
749.Duos pagosdi-sidenles concilal, ., Armaconlradaemonem, 44, 47. ibid. Confcssiqnecnraiur, 216, A La-
749. Gialiainhumilitalisel mansnetu- Armaura spiritusdocetur, 285. troniano dlice cnmpreheridi.lnr , ibid.
diuisalicuiluipetrat,75'). Oratione -
pa- ArinaliiraimTitumChristi, 793. /Etas ojus ct forriia,ibid. Varie triri
Ces iri dies pluriuio»mulliplicat,730. '. Arreplitius.Vide DasmouiiCus. queiur,2i6, 217,218. Caplte plectl»
<x, INDEXRERUM xxif
iur, 219. Corpus ejus splendet,ifcid. 266. 2 Quidpost cavendnm,ibid.Baplis- 3133. Vigilipeet nocturnae oraliones,
ApparetV;giUvtioad sppiilcrumsuum mus n omniapeccataelnit, 321. Baptis- tbid. Studium virtutis, ibid. Mortem
orauli, ibid. Ejnsparenles Vigilanlius nms n marlyriiomniumpraestantissimus,f>radicH,331.Timenspiirgalbriuu)pe-
exctmt, ibid. Testaineiitumeius crux 269. 2 Baplismusnon datur meretrici- tit preces, 334, 556. Morlisinemoriam
Dominicael sariciumevangelium,220, bus, t ni*i deut Gdejussorein, 578. Ba- iinciilcalJosaphat,ibid. Remediuiriad-
221. Apparelparenlibus, 223. Boria ptisriuis I olimin smcia h«hdo;nadadari 'versus vaiiani gloriam suggerit, 335.
sua panperibusdistribuipetit, ilrid.' s
so'itiis,9tl. Bailismusquotuplex,915. !Missamante mortem celebrat, 356.-
Asvlumeccle.sia,194. 1
Baptismi eflectus, 258. Bapiismum ]Ejusmorienlisoralio,ibid.Muniensse
AihanasiusTabeunam vrnit, 123. praeCedil I jejuiiiumet oratio,285. Po?t icruce moritur, 536. Super corprisejus
Honoraiura Pachomio,ibiil. Ctimby- b.pLis.tiiim
J alha induunlur baplizati, ipsalmos recitat Josaphai,ibia. Sepe-
mnis et.psalmissuscipilor,ibid. Atha- 579. • Baptisrniim expelit Hebracusqui- !iitur, ibid. In visu oitjurgat Josaphat,
nasius Romampelil, 7C9. Ahanasius dani < moribundus,915.Per haptisuium 337. I Corpusejus integrum a Barachia
puer in liriwe.marisepiscoptnnsimn- ibid. eliam putalilium sanilati reslituilur, rege in Indiam transiertur, 358, Cum •
'
lanscatecliumenosliaplizat,927. Vide ' Sine baptismo nulla boua spes houore i suscipilur,ibid. Multain ejus j
Pueri. AlhaiiasiusEcvlesiaecumsoclis '
esse polesi, 2'i-;.De baptismoper are- iranslatione miricula, ibiil.
sacerdetibusel diaconifc traditur, 927. ' >
nain cuidamHebraeo collato dispulatio, Bamabasspinam pedi infixam nou
AlexarulroAlexaiidrinoeptscopocolia- 915. cvellit, 865.
bitat, ibid. Variispersecutionibusagi- Aliud BriptisleriumEpiphaniissudat, 933. , BasianillaCandianiducistilia asce-
lalu.r,.t&td.Alhanasiiisvi annis latiiit a PaschateadPentecosien sponte tria, 775.
Alexandriaeapud virgiriein, 7 76.Redit >
impletur, ibid.
ad suos, «7)id.AtbanasiusAntoniumin Baplizat mille conversosAbrabam. nem Basilictisrex Saracenonim Sirneo-
Antonii imraeribus amploclitur, 59. 147. Bapluatur Basilius in Jordane, Slybtaminvisit, 172.
Atlianasiiscriptorumlaus, 875. 153. Item Eubulus; ibid. Baplizalur Basiliivitaa variisscripta, 152. Va-
Allienarnmlaus, 133. Alexandriaepriefectus cum familia, riaBasiii elogia, 152.Basiliussepten-
AtlienogeriesepiscopusPetrensis, 345. Baptizaniurparentes Astionisab nis lilfpris traditnr, ibid. Duodeiinis
900. Evangelico, 225. Baptizali ananturab est piiilosophus,ibid. Eubulus prae-
s
AlterilioPachomiiin legendo Scri- omni infirmilde, 525. Baplizandinoii ceptor ejus, 133.CohdiscipuliGrego-
pluras, 116. baptizatiante omnia,805. rius Nazianzeriiis, Julianus, Libanius,
Aiidilor attentus iu ecclesia Arito- BarachiasChristianusunus dispula- ibid. XV annis operamdedt sludiis,
nius, 36, 37. turus proditpro Josaphat, 303.Eidem ibid. Astronomiamet geometriam
Auri contemptus. VideContcmplus regnum oiieriur a Josaphal,528. Re- discil, ibid. Divinitusmonelur sacram
auri el pecunias.Auro conspeclofugit cnsat, ibid. Rex eonsiituitur, 529.Ei Scripturamlegere, ibid. Abilin /Egy-
Antonius,39. mors Josaphat jubetur nuntiari, 338. piumad PorphyriumArchihiandritairi,
Aurifexjuvenis cruci aureaede suo Rarlaam etJoiaphat corpora transfert ibid. Aqua el oleribus viclitat, ibid.
peculioex pielatequaedaniaddit,928. adhuc integrain ludiam,summapompa, Conalurpraaceploremet discipulosad
fidemadtiucere,ibid. E us ingeniuma
Adoptalurob opushocpielatisin lilinm ibid. Baradatmcellaslaturasuaarigusfiore praceptore celebra ur, iiid. CumEu-
a Patricio,928.
AusleritaSsine cbaritale periculosa, se includit, 834. Pelle veslitur, ilrid. bulo proeceptoresuode lide disputat,
733.Austeritasvitaeocculteassumen- Melius Aii.->tolelicis ratiocinalur,ibid. 153.Primam philosophaedefiniiionem
da, 751. AusteiitasvitiemirabilisMa- futili Barbariescuiuzeloetv^ritalemelior docetesse meditalionemmbrtis, ibid.
rauaeel Cyrae,855,856.Subdioagnnt, eloquentia,818. Tribusvelul Cebetis tabulis niemem
ibid. Austeritas Simeouis Slvlitae, Barlaamet Josaphal h istona ab Indis paraboticeitsttuii, ibid. Resurreciio-
171. accepta, 242.Barlaammonachuset sa- nem docef, ibid. CumEubulosocieta-
Auxilinmdivinumadestubi huma- cerdosiu Sennaaritide lerra, 252.Di- lem iuit, 154. Bona sua pie erogant,
num defecerit,591. vinoadmonitiiin Indiamprolici^citur, ibid. Aniiochiamperveniunt,vrid.Phi-
Avaraut amicos dilet, bonis coele- ibid. Kegisiiliolapidem preiiosumse loromo hospilispuero Basilius thema
slibus exuitUr,7.11- daturum promittit, quefi)asserit tan- dictat, ibid. Basilius et Eubulus ad
Avarisemper pauperes, 281. Avari tnm a puro oculo videri posSe,252. laulam meusaminvitantura Libanio',
fonlibusranashabenlibussimiles,766. bus Ejusdemoratioad Josaphat,235. Qui- l.:4. Lautiliamrespuunt,ibid. Parieet
AvarusepiscopusTroilus cuni invilus doctrinapia praedicandasil decla- aqua vivuiit, ibid. Libanii-disciprilos
eleemosyriarii dedisset tegrotat, 193. rat, ibid. Docet ut
pulclierrimoexempio, ad omniahonestaIiOrtatur,ibid, Jero-
mortis
Receptapecuniaconvalescit,194.Ava- religiwos, praeconesel judi- solymaasacraloca lu-trat, ibia. poslu-
rus pulchrasimilitudiueduscribiiur,a cii divini, summohonoreafficiendos, lanl baptisinumab episcopb,ibid. Ejus
canibuset venaiicisavibus debumpta, 254.Docet religiososbonorandossimi- baptismusfulgureet columbafiririatur,
295. liludineduarum arcartim,ibid. Josa- 153. Cbrismaet comriiUtiio datur Ulri-
Avaritia punitur elephantia, 719. phat in fide iusiruit,ibi:l. Eumdemad que, 165. Revertuhtur Antibcliiarii,
Avaritiadelet quodparaverateleeino- 265. pceniteutiamet baptismumhoriaiur, ibid. Basiliusa Meleliodiacoriuscrea-
syna, 194.Avariliapunilurdtmimalias PoeiiisRes mundi fluxas docet, 263. tur, ibid. Scribit in Prpverbia, ibid.
incendil 1'achoniius,131.Ava.itiifire- ibid. De lerret, ibid. Praemiisinvitat, Redit cum Eubulo in Cappadociain,
mediumdolohono Macaritisdocelvir- De bonisoperibusdisserit, ibid. ibid. Eusebio Caesariehsieîscopodi-
giuem, et convertit, 711, 712. Item rerum pceniientia,267. De abdicalioue vinitus ipsornm"adveutus innotescit,
Isidorus, 948. Avaritiaercpreheusio, nime desperaudum oiiiiiium,276. Ob peccatami- ibid. Hoiiorificeab eo excipiuntur,
293. docet exemplode ibid. BasiliusCaesarieusiurii episcbpus
Aves aoaequecreaturaa morlemSi- filio prodigo, 267. Hem de bouo pa- creatur,l53. Quoiidiemissamcelebrat,
meonisSlylitaeplatiguiit,174. store, tbid.CurPelrtislabi pennissus, ibid. DivinitusedoctusLiturgiaoiscri-
Avila cum maritoel lilia Deo ser- causam assignat,2o8. Allerius regis bit, ibid. llosl.iamsacrariiin tres par-
viunt, 773. exemploJosaphaldocet, 278.In spem tes dividtt,ibid. CUrissimolumineet
Avitus frater sanciaeEugeuiae,540, pairis conversionis inducit,279.Reli- augelis circumdalursacrificans,ibid,
Avilus moiiachusMarciauumiuvisil, giosam vitam iiulcherrima parabola Eucharistiamin colnmbaau.reaservat
808. suatlet,279, 280. Orat pro saluie Jo- super ailare, 156. Ipso cplebraiiiein-
Azariascustossaucti Scpulcri,876. saphai, 281. Virtus ejus et vestilus, laiiliilusin EucharistiacuidamHebraeo
283. Cur veslem modomu.taveril,si- apparet. elcalix saiiguineplerius,t7)i«l.
B militudineca; tivurnab bostitusredi- Eumdemexinde cirdeutem cumfairii-
mere volentis odocet, 283. Comitari lia sua baplizal,ibid. FamulurnPro-
Babylas'mimus, audila voleuleat
sciiieniiaad melioremvilamEvangelii edocethocnonium lerii, qui se dEcmonioper chirogra
conveiti- expedire Josaphat paiabola pulchrade ca|irea pliuindevoverat,ad melioremriientem
tur, 561. Item duae.ejus concubiiise, delecta , dis-dmulandum suadet, 284. revocal,157. Eumcrhce sigiiatiiriire-
tbid. Cuin iisdem religiosumhabitum i Munera respuit, 284,291. Vestes recludit in sacrario, ibid. Pro eo ctitii
assumii,ibid. 285. CatechizatJo?aphal,285. daemone
Ilacchustumulentisemagister,307. cusat, Eumdembaptizat,287. Missampriva- daimoniocoiifligil,
13S. Chirograplium
extorquet, ibid. Anastasium
Ilacnlus senis in probatiouemcasti- tam i elebrat, itiid. Post baplismiiiii domi esse 158. Leprostim
latis supcr sepulcro cjus frondescit, Josaphat ad bona opera exhortatur, sanat., 159.praedicil, Ejus precibus mulieris
500. Baculoabbatissaeperciitilur ener- ibid. Discedendifacultatemab eodem peccatricispeccnta in charla scripla
gtimenaad diaboliterrorem, 539. pelil, 291. Poslrema ad eumdem et bullaia omuia unum di-
HalaciusArianus epistolamAntonii i oratio, ibid. Ejusdemejus oralio ad Deum luunfur, 160. Quodpraeler postea super fe-
conpuens punitur,58. proJosapliat,292.Quseritur e x Arachis relrum ejus projectumetiam diluitur,
R.ipiisiuusBasiliifulgureet columba i consilioad pceam, 295.A Josaphat 160.Instarcolumnae
finnjtur, 155. Baplismuschristianae i biennioquaesitus ignisEphr.eiuoap-
invenitur , 332, 333. parel, ibid. In eodem linguamigueam
lideiradix, 238. Baptismusquidagat,, Ejus abstinentiaet ciborum delectus, Ephr&m videt, 161. Ephraemoscult)
xxin 1NDICESIN VITAS PATRUM. xxiv
excipit, ibid. Ephraemoper orationem nec Bigamus ad diaconatumnec prece Cancridolorem - mitigat Pefrus sua
Graeceloquiimpetrat, 161. ne pretioadmittitura Joanne eleemo- pr t
| sentia, 824.
BasillasoeielatemEugeniaeexpelit, synario,
sy 185. Candelaante bealae.Virginisimagi-
316. Baptizaliira Corneliopapa, ibid. Bisarion una tnnica superhumerali nem i accensamiraculosenou minuitur,
Dcus ei revelat instans marfyrium, co
contentus , 772. Superhumerali mor- 917. '
347. Ab ancilla prodilur, 347. Pedes lu
luum iiiduil,ilrid. Ipse interim nudus ' Candidauxor Trajani ducis filinm
Proti el Hyaciiv.hi osculatur, ibid. m manei, ibitl. Vendit Evangelium,772. virgineui Deo dicat, 78'!. Eailpni ut
Bi
Aversatur colloquiumsponsi Ponipei, Bisarion.VideBesarion. <
corpus exerceat facilpanesoblationis,
ifctrf.A Gallieao imperaiore jubeiur BlaesillasanctaePaulaefilia,402. absliiiel a carnibus,ibid.
spinsumPompeiumaccipereaul gladio Blaniitiis potiusagendumquam mi- Canismonachisviammonstrat, 910.
inlerire, 348.Obamoremcastilalisgla- nis, ni docet Araches.322. Canonmonasteriivirginum,410.Ca-
dio transoditur, ibid. Blaspheniiain Deum, est literelico- nones monasterii doceri jubetur Si-
Bassus monasteriorum prsefeclus, rum, rt 672.Biasphemias poeuaiiiflamma- meon Slyliles, 170.
845. ti libidinis,551.
tio Capillo apprehensum Poslhumium
Be seu Benustotus mansnetus,458, Blasphemus in bealam Virginem angelustransfertad sacerdotemut ba-
746. Hippopotamoet crocodiloimpe- Gaianus G miraculose pedibus et maoi- plizetur, 254.
rat, 459, 746. b' truncatuspunitur, 875.
bus .CapiioL annis in spelunca degit.
UellariaMacariodata, 735. Bona socielasdocet timere Deum, 767.
Benedicendi pneros mos antiquus, 610. 6 Bonaevitaecura potius habenda Caplivtister in anno liberatur, cum -
799. quammiraculorum,
'1; 45. lionaevilaesua- pro eo velut morluocollectaseu sacri-
Benedictio veslimenlorurn, 127. vitas,vt 275.1'onavera quoeiiamdicenda, liciumofferlur, 192 Captivus calum-
i> Bona opera nou differeada, vi- niosein carcerem conjeetusab angelo
olei, ibid., 724; animalium.20; aquae, irid.
724; iKinis,473; panis et olei,81. Be- sione
si pulchradoceluret exemplo,195. educilur, 894.
nediclio moiiachorumsalutaris, 524. Bona B op!ra necessaria praeter baptis- Caputinortui hominis loquitur Ma-
BeiiediclioiiissacerJoialismagnum fru- m mum,263,28?.Bonaoperaoccultanda, cario, et gravioremin idfernoCbristia-
ctuni censet ,<imeonStylites,831.Be- 592. 5 Boua opera indiscretiorievitian- norum quam pagamtrumpoenamesse
npdictionem Hilarionis petunt Sarn- tur, t' 596.Boiuim opus secretum ser- docet, 526,«56, 637.
ccni , 80. Benedictionemadventans vareDeo v; gratum, probaturiu Vitalio Camalisconcupiscenlia fetida/Ethio-
n
hospes ab hospite suscipiente petit, merelrices frequentanleut converlat, pissa, 576.
4
101. BenediclionemSiraeouisSiylitae 197,198. Bonorum operum corona, Camis illecebras memoria mortis
cxpeluritBarhari, ita ut pro ea decer- 149.
1 Bona ecclesiaslica ignis consu- superat Antonius,57. Carnes conie-
tent,851. BenediclionemMaraniEet nmens, 616. dere et vinum bibere praestat,quanv
Cyraepetit Tlieodoretus,856. Bene- Bonosuspresbyter Aslionisparentes cuiquam detrahere, 519, 570. Carnes
dictiouePolyclironiilecylhusoleo im- caleehumenos
c facit, 222. pro oleribus manducantmonachi,572.
plelur,8l7. Benedictione non dalaa s Brochastrabemmaximamineleemo- Carnescomedente i» eo
Stephano infirmo,
sene, a cibo abstinet monachus, svnam per iocum datam solus tolltt, qui scandalizatur,divinitusdoce-
877. 9
922. tur, 879.
Benefacere, naturaedivinaesimili- CastisconjugibusDeus opitulatores
ludo, 197. c excitat, 922.
BeneficiorumDei magnil.udo,280. Caecailluminalurper tactum oeulo- deserentis,CastitasAbraharnisponsamiDtbalamo
Benjamin oleosacrocurat morbos, rum r a sanclo Epicteto,212.Caecisenis 145.Basilhespoii-umPom-
716, 947. Hydropisilaboral,ibid.Alter rpatientia in haurienda aqua, et ejus- peium contemnentis, 54;!. Eusjeniae,
est Job patientia, 717, 947. Interiio dem d induslria, 912. Caecorumtrium Aquiliiconsulisliliiconjugiumrespueii-
liominesano non curat de corpore, ccolloquium de causa caecilatis, 883. lis, 340. Ejusilem fortiter resis enlis
717,918.Egeripse aliis medetur,ibid. Caecis
( leaenaecatulis ab anachoretavi- incesloMeianlhiae amori, 344. Macarii
Mo.ilur, ibid. ssus redditur, 540. Romaiii,e nuptiis fugienlis,228.Mo-
Benignitas.Videlnjuriarum oblivio. Caecitaspeccanlium,612. Caecitatem naclii cujnsdama mairis co.itacu, ne
Benignitate potius quam ausieritate ]DidymiconsolaturAntonius,533. urerelur, abstinentis,572.Mulieris,na
homines emendanlur, 577. Beuiguitas Calceameulorum quis usus apud a Magneuliiiomacularetuf,dum mun-
in ca?coset pauperes, 845. u/Egypliosmonachos,543. dum se simulat parare muliebrem,
Benusmonaclms.Vide sitpra Be. Calcearius clericus ecclesiamfre- gladio se transfodientis,7S1.Pachomii
Besarionorationeaquani niaris dul- < a pueritia, 114. Sercni iu vullu ejus
queutans lil dilior alio assiduoopera- refulgeus, 354. VirginisCorinlliiae
cem reddit, B32,649.DocelDeofiden- tore, | 2i)2. pro-
dum, ibid. Ambulatsuper aquas, 649. siiliulo
Calculisin orationibusannumerandis et in terra tradiiae, 781. Castilasiu coelo
Sol stat ad preces ejus, 649. Nesciens utitur
i Paulusde Pherme, 727. bonoratur,571.Castifasl'a-
damioiicmverbo pellit, 518,649, 671. usus apud /Egyptiosmo- Castilas a
(honiium feris illaesumservai, 732.
Caligarum Deo familiares reddit, 908.
Paralyticumcurat,518 Slat XLnocfes inachosqualis,343. Castitatiscertamen rnemorabilein Jo-
inter spinasnon dormiens,584. Ejus CalliuicusJosnnem abbatem Ibsens sapliat,515, 514,513.Castitatisproba-
dicium, 594. Besarion. Vide Bisa- ,novit, 905. lio in Theognia ignem sinu gestante,
rion.
Besliaehomini aote peccatumohe- Calumnia Pompeii in Christianos, 158; in monacho, veste illsesa ignem
dienles, 804. Besliaeobediuntel ser- 347. Calumniastnpri Macario illala ferente, 202; in sene, super cujns
viunt sanctis. Onagri Anlonio, 49. punilur parieudi dillicultate,515,625, sepulcro baculus frondescehat, 500.
CrocodilusPachomio, 120. Columba i 624. Item Eustailiioleclori, 778. Ca- tem Cast.itatis s ummacustodia,571.Caslila-
Theophilo, Sergio el Hygino, 220.'. lumniaevis quauta inter clauslrales, occulta pariunl securitos, taciturnitas et
Item leones, 251. Leories MacaiioRo- 737. Calumniae maliiiaquaeet quanta, dium meiiitatio,576. Castitalis stu-
mano, 228. Nec non Onager,229. ilip-. 777,778, 779.Calumniampassus pre- Alexandraesc xu aunis monu-
popolamusBeno, 746. Ittm crocodiius, sbyier, et in carcerem conjecius ab menlo includentis, 711. Castilatis in
matrimouio
ibid. CrocodilusHeleno,471.Duodra-.' anj;eloeducilnr,894.CalumiiialrixMa- 922. Castitatis exemplum insigne, 921,
conesAmmoni,465,752.LeaenaJoanui, rinaj iornicaiia pandocisliliadaemone [ cuslodiain docei.bona
502.Lco anachoreta3Cuidam,559. Leo-1 arripitur, 594. Apud Marinaecorpus;! mulier ne manumquidemsuama re-
lanî sustinens,930. VideCon-
nes Simeoni Prisco,816, 817. Leo 3 l.beralur.ilMri.Calumniamfurliinnoxio Iis;ioso
seni cuidam, 651. Hyaena Macario } Amlreaeillatam senex deflet, 837. Ca- linonliainmatrimonio.
Caslrantesse propter rcgnum Dei
Alexandrino,725. Leo Gerasiino,893. lumniarn passusob homicidium,iibera- 629.
Leo Juliani discipulo,878. Item Ser-_ tur inorluoexcitatoper Paliadium,qui| excornmuiiicantur,
gio, 899; Paulo Helladico,911. Cauis s verumhomicidamdeclaravit, 818.Ca-l 903. Catcchismus baptismum praecedif,
abbatiSubevonimSyrorum,910. Be-_ liuiiiiiamlioruicidiiptissusadolescens ' Catholici hasreticosviriliter rcpel-
stiaesanclosveneranlur. Leaenaana- _ liberatur modo mirabili,881. Caium- "
choretae pedibus supplex advolvitur, niose adulferii insitnulatus Danief, a lunt, 193. monacho
540. Bestise sanclis non nocent, sed ('l puero xwdierum ab iufamialibera- Caupona fugienda,924.
prosunt potius. Leones cum sene in„ nir. 896, 897. Calumnioseaccusatiin-'. Basilius,lo3. Cebefisveluttabnla meuteiuinstruit
eodem cuhili, 865, 866.HyenuePaclio-i. nocentia miraculoseAgapetopontilici Cedendummaioribuset
nem eirciimlinguiit,752.Leoniaccubatlt declaratur,907. Calumnianlescxcom- " TOffiianeis,
nudus l'ccmen, 912. Serpenles non n municantur,757. 628.
uocent Paulo.OSO.Leonesjn_su Ma- i- Cameli LXXsine duce ad Fionte-- 8^9.Cellacum Cella propter Demj) cn-toiienda!
cariiRomaniadvenlautibiisnonnocent, nlum cumsuis paseendumrecta per-'- 39T.Cellaslaediuin liumiMatecuslutlieuda,
t,
228. Leo ifer Joanni anachorelasprae' qdomodosiiperan-
3' gunl, 240, 241. Cauielo.pnvalur, qui li dum, 589.Cella noi>. deserenda»6U.
>et, 917. ejus usum sanclonegat, 714. Cellarepetenda suiim oost collecfam,
xxv INDEX REIILM _%vi -
060. Celia monachocustodienda,666. tior, G34,802. Charitasproximumsibi Ciliciiususin sepullura, 527.Cilicium-
O.ellaecUstodiapropter Deumacediam praefert,634. Charitas portat alteriris VideVestis.
fiigil, 51,6,589.Celias diligenscusto- onera, 633, 634.Charitaspelenti dat, Circumciditse monachusa diabolo
dia mODachum perficit, 588.Cellaecu- 634, 6 :6. Ctiariiasproximi curain exi- deceptus, 553.
Pulchra similitudine do-
stodia,,5#9,.Cellaesturiium et cnslo- git, 811. Charilate nimia ne rostrum
cetur, _9<). Claudiamater sancta)Eugehia., 540.
comburas,665. Cbaritate ffigescenle Xenodochium
diam homicida supplicio ailicientfus minus prolicitur, 679. Charilas. vide exstrnit, 346. Vidnas
monachumdocet, 881. Cellamcusio- Misericordia.Charitatisfuuiculus,156. congregat, tMd. Ei post mortem appa-
diens Deomvidetut tres pueri in ca- Charitatis esca jejunium non solvit, ret Eugena , et mortem pradicit,
rainoBabylonieo,596. Ilem cumDo- 508.Charilalisofiiciumbenigne inter- 348.
minoloquitur, quemadmodnmMoyses pretandum,606, 607.Chariiatis defe- Clavisnullain monaslerioTalidae,
in nube;S90, 661.CellaediversaeMa- ctus, defecius.profectus, 654. Charita- 778.
carii, 724. Cella Marcianiminorcor- tis praeceptum, 672. Charitatisexem- Clericorumgradusdiversi, 53.Cleri-
poreejus, 812. plum. VidePatientia. cos percussoresexcommunicatJoannes
Cereoset thymiamain monasterio Cheremonoperansmorilur,765. Eleemosynarius,186.
virgiriumdffertEuphraxia,353. Cherubimparadisicustos, 228. Clerumhonorat Otympias,779.
Certamenhumilitalisinter Zosimam Cliirograplium,quo se Christo et CodexAntonii natura rerum crea-
et Mariam/Egypliacam, 583. baptismo renuntiare fatetur , tradit tarum, 659.
dii et
Cti-ldaeorum qui quales, 305. daemonifamulus Proterii ut filiaheri Coelestisgloriaeexspeciatiosenicui--
Chaaanseialias Cynocephali,225. sui poliatur, 136. IdemdasmoniBasi- dam semper in memoria, 685.Coelum
Charisiuslector nullis parens moni- lius extorquet, 158.Chirograpliommi- non eslDeus, 305.Coelum cogitanscilo
lis divioituspunitur, 903. raculosum servatur qno satisfactum ejus fit haeres,611.Ccelorumregiium
C.liariiasAbraliamis,pro affligeirti- sibi mortuus qn:e Deofennri dederat qua re polissimuriicousistat,238.
bus se inlidelibus infercedemis, 834. corifessusest, 923. Chirograpltidecem CoenaeDominidie pauperibus jlee-
Achillis,,indigoiori beneficiumprae- centenariadiviniius deleia ob frauda- mosynaerogabaturin monasterioSco-
stantis, et qriare, 597. Anastasii,le- tam eleemosynama JoannefEleempsy- puli, 886.
prosura domifoventis,159. Apollinis, nario dari jussam, 184.transcribitur
Chiro^rapho Coenobiuri). Tide Monasterium.
in proximoChri.stumcogitantis,672. eleemosynae merces , Cogitatio^divinso praesentiaBlenta-
Apolliaarispatriarcha;, insigr.iarte ve- 194. tiones fugat, 873. Cogltatiofornicaiio-
recutKhiqiadblescentem adiuvantis, ClilamyspelliceaAnlonii,728. nis fragilisut papyrus, 578. Cogilatio
925, 924. Apollonii,medicum Se et et
Clirisinabaptizatisliasdio Eubulo pullusvagabundus,589.Cogilatioolio-
pliarmacopolamfralribus exhibenlis, conferlur, 155. Chrismain baptismo, sa quae sit, 602. Cogitalio nostra si
717, 948. Christianorumin mililes, 865. . . semper in ccelosit, brevi eo pervenie-
114. EreriiiUecujtisdam,latrones sui Christimae fidei veritas probatur, mus, 611. Cogitatioccelesliumsemper
causa compreueusosliberantis, 668. quia tamiufirma fortiora superarunt, in menle habenda, 685. Cogitaliooes
Eiilogil,elephantiosumet mufilatum 320. nostraeapud Deumin numeralo sunt,
Ibvenlis, 67.3, 728. Fratris cujosdam nostriinChristianisumus, fiai voluntas Vei 287. Cogilationesviam ad acfiories
insoritis.cum.fonte pcenitpntiamageu- nobis,voxduorummartyrum, sterriunt, ibid. Cogitiouesmalaedum
tis, 493, 577. Fratris cujusdam, fra- in illis loleramiam, in aliis operalur invitis contingunt, coronaeserviunt.
tremsuumalapsu servantis,577.Fra- conversionem.217. Christianict mo- 516. Cogitationesvariieoperatione fu-
tris ciijosdainin aegrotum,panemca- nachi intrepide in IndiaChristumpras- gandae, ibid. Cogitalionessenioribus
lidumex /Egyploafferenlis, 634.Fra- dicant, 245. Lalentes prodeunt,323. manifestandae,526, 575, 574. Cogita-
tris cujosdam, ut seni ex vulnere ChrisliauiAlexaudriajussi excedere, tiones lurpes oratione, ut ignis aqua
decunibeutims°rvire pergat, lavalu- 341. Chrisliani gravius puniuutur in extinguendae,551. Molesliissuperan-
ram viilneris eWbentis, 635. Fratris inferno quani alii, 657. Christiariorum da3,533; oralione eljeiuiiiopelleniae,
ctijusdampro fornicantefralre se afili- docirina, 308. Christianorumperseeu- 571; oratione propulsandae,660. Cogi-
gentis, 890.Fratrum quorumdamdeli- tio exciiatur Severoet Antonnio Au- lationesut pictores novi et veteres,
«ientibus in raonasteio lignis, 546. guslis, 347, 548. 574. Cogitationes c arnalesnon inutiles
Fralrum pro jrilirmolaborantium, et Christophoruscentiesia nocleflectit resistentibns,ibid. C'gitationes prae-
mercedemut abcipiatcogentium,634. genua, 892. Ejusvisiode accensiscan- lereundae,et per illas ut per tabernae
Joahuis Eleenjosynarii,pauperes dor delis rite certantium,ibid. Jerosolyma odores transeundum,575. Cogitaliones
minossuosvocantis,et snpra vu M.D. tendit ad crucem adorandam, ibid. lurpes quomodosupsiraudae,ne in con-
alenlis,181. Ejusdeni conviiiantine- Eumdajmonesabadoraliouecrucisar- sensUm et aclum prodeant,600, 601.
potcm suuii)henefacienlis,187. Ejus- cere.conantur,ibid. Ut securissine incideuleniliil potest,
dem dauim-sibi siragulum pretiosius Christus in pauperibus nudus est, sic nec illaesine consensu,ibid. Cnm
aliquolies vendi curantis, 189.Joan- vestitur, 190.Christussolaturafflictos, tempore evanescunt ut vestes, 601.
nis abbatis, fralris errorem tegeniis, exemplum in Pelro Teloneario, 190. Moriunturin corde, til serpens in ar-
6"5. Monachoiuinuvam ;:d proximos ChrisiusapparetsauctoMacarioinspe- ca, ibid. Non inquiiianlsi cilo rejician-
liaiisuiilterilium, 507. Monachorum luri a, 250. Chrislus primitiaeresur- tur, 605. Cogilationes non semp r
/Egyplf.uipauperibussuliveniantope- gentiuinquomododicatur, 261. Chri^ simt peccatum,604, 605. Cogitatioties
raiuiuin,,55t.,Motoisiuimicumhumi- stus carnis Iiumanaeaffectionesquae malascomprimendas, nii actus, C'i5.
litaie praeveriientis,669.Mo\sis,noctu vitio carent suscepit,286.Christus ha- Cogitatiouesillusoria?,607. Cogilaiio-
hydrias:moriachorumaqua replentis, bet in se duas naluras, 519. Christi nes malaeutaves abigendas,612. Co-
726. Pachomii,absentiumfratrumoffi- benignilas in servos suos, 60. Christi gitationes raalae a limore Dei stciit
ciumsuppleiitis,122. Pamboaiscame- nomine invocatofugit diabolus, 46. arundinesab iana consumuntur,615.
lumsuumalteri concedctilis,521.Po- Ilem crocodili,782.Christi iocarualio, Cogitationum capulexpngnandmri,603,
lycbroniiseptem dies jejunari sclilj, 256; miracula, 257; crucilixio,ibid.; 748.Cogilationumimmuiidartimreme-
refeclionisaliquid sumentisut aegro- resurrectio,ibid.)ascensio,ibid. Cliri- dium, sursuraaspicere, 510,637.,6Gfi.
lum ad idem inducat, 8)9. Seniscu- stum in paupere recognoscitsanctus Item citra saiietatemcomedereel dor-
jusdam, sportellarum suarum retina- loannesEleemosynarius,183. mire, 510. Cogitatiouumusns bonus
cula atterj dantis, 522, 634.Seniscu- ChroniusPhceniciusfugillocumha- vel malus,605. Cogitaiienumlibidin >-
jusdam docentis debitum-a fratribus bitatum,765, 973.Annis LXsacerdos sarum tres causaj, 752. Cogilationum
sollitite.riouesse exigendum,526.Se- arae assidet, 765.Chronius. VideCro- observatiomedicamentumsalulis, 880.
nis cujusdamadmiranda in vivos et nius. Cogitationibusconcupiscentiae terribi-
mortuos, 867. Serapionis, omnia a<j Chrysostomusthrono Dei assistere lis est571. probatusmonachus,ut leo ona-
ipsum usque librum Evangeliornm Adelphio reveiatur, 901. Chrysostoiiii gris, Cogitationesimmrindasca-
elargientis, 512, 582. SerapionisSin- laus, 916. daveris.foelor.equidamnaribusadmoto
donitae mercedem labcrum fratrum Cibus bealiludiuis consolatur esiir pellit,495, 576.Cogitationesmalasre-
sibi subditorumpauperibusdistribueu- 7u9. Cibus aniuiae corporis pellendoprudeutia'acquiritur,526.Co-
tis, 760. Ejusdem,mimiset .Manichaao necessitatipraeferendus,675.Ciborum gitalionesexcludioon posse,sedelmli,
rientem,
cuidamut.illos Deo lucrelur se ven- venlisimililudinedocelur,601. Cojiila-
dentis, 761, 762. S.imeonisStylit*, deleclus, 269.Vide Abstinenlia. fionesdiscer.nitPastor egressurus ad
suos cibospaUperibuserogantis, 171. Ciiiciumadquid ulile, 117.Cilicium opusOei, 610.
Sisoi cum hrispite discessur.o\jejunii L aim.isAbratiamuoii iiiutavit,130. Ci- CognitioDei. Vide Deus. Cognitio
teinporegustanlis,595.Theodori,sin- liciuri)Posthiynii,235.Cilicium'portat sui per'quielem et silen.tiumgenera-
gularitatem cibi in comraunitateim- Josaphat, 331. Cibciumpurpuraimpe- tur, 880. Coguiliosui alios nou judi
probaiitis',509. Charitas tegit aiieim riali praeslanlius,85S.Cificiuiri elegan- cai, 905.
•jeccafa,593.Charitasjcjuoiopraestan- lius remitlit datoriPolychromius,817. Collcrtionisgratia JulianusJacobuir
PATROL. LXXIV. ki
txvn INDiCES 1N VITAS PATI.UM. xx\m
smiinuise scqui jubel ne distrahalur, scienliaabs.inenliaexslinguenda,908. Conliuensquidamcumuxore ih ma-
302. Concupiscentiam frenat Isidorus, 569. trimonio,894. Idem presbytercreatus
Collbquendum cum iis quibus pro- Gonfessiocurat Astionem a tnrpi per calumniam carceri mancipalur,
desse possumns,740. cogitatione,et diabolusab eo mirabili ibid. Abangelo ecarcere educitur, ut
Colloquiumathlelicum animae ad modo recedit, 216. Confessiocogita- Missamdie Dominicocelebret, ibid.
corpus et membra, 134. Colloquium tionis blasphemiaeillam minuit, 510. Ab. eodem roducitur in carcerein,
Iriomcsecorumde eausacaecilatis,883. Cpnfessiominuitpugnam,663. Confes- carcerario ignorautc, 895. Cum glo-
Colloquiospirituali augeli iutersunt, sio humilis corainDeo culpamsanat, ria ab episcopo educitur, ibid. Con-
saBCularietsordidodaemones,506,645. 669. Confessionisquanta vis, 216. linentia est vitaespiritalis funiiamen-
Colloquiain ecclesia prohibet Joannes Confessionefurti curatur Secapion, tuin, 145. Contineutiaet paupertas
Eleemosynarius,201. Colloquiaspiri- igne.e sinu egresso,553, 569.Cotifes- seclanda, 901. Coulinenlia conjugato-
tualia monaciiorum,530.Collpquiasae- sione publicaquidama slimulocarnis rum in Ecclesia,56. Continentiacon-
cularia ad spiritualia trahenda, 609. liberatur, 574, 575. jugatorumEucharistiet Mariaasenibus
Coiloquiacumfeminis cavendamona- Coufidendum Deo etiam in deserto , duobus praeferlur,652, Continenliain
cho, 742.Colloquiasaeculariuinnoviliis quiper ibicerndocet moiuchumuoxias matrimonio perpetua Auastasii el
onsunt,910., herbas refugere, 541. Theogiiiie,158; Eucharistiiel Mariae,
Colobiaquid signiflcent,543. Coniidentia in Deum panemde coelo 652; Ammoniscum nxore, 482, 713 ;
Columbaaurea iu qua Eucharistia impetrat, 539. Magnaecum inarito,776; Olympiae cum
servabalur, 156. Columbaiter mon- Congregatione plurium interesse Ne.bridio,779; cujusdam qui postea
strat Theophilo, Sergio, et Hygmo, praesfafcumvoluntatesoluudinis,qnam rjreshyiercreatus.est cum uxore, 894.
226.Columbamin humerisBasilii san- soluinesse cumdesideriomultitudinis, Contineniiain malrimoniocerlo tem-
___'_' Eplirasmvidet suggerentem con- 564. - poreAntigoniet Euphraxiae,331; Pro-
cionem,168. Conjugatae d uaesine querela viven- locomiliscum uxore annis xxx, 753.
ColumnalucisHilarion,632. Colum- tes praeferunturMacario,637. Coniiueiili- oculorum in Pacliomio,
ni_vios.stiiSimeon Stylites,171. Conjugumcontinentia. Vide Conti- sororem videre renuenle, 124; iu
Comedens plus miuus edenti ali- nentia in matrimonio. Theodoromatrem yidere delrectante ,
quandopra-fertur,607. Conon presbyte.r mulieres ob peri- 125, 126,505; in eodem sororem vi-
CometaBabylae c oncubiua converti- ciilum haplizarerenuit, 864.Liberatur dere renuente, el ut fuluram vitam
tur, 870; religiosumhabitumassumit, a stimulo caruis per Joannem Bapti- inquirat nuntiaricurante , 505; in Si-
ibid. stam, ibid. Eimi occidere volenfium meone Stvlila, matris aspectum re-
tcmmunicat omnidie SimeonStyli- manus rigescunt, 866. Quas oralione nuente, 172;in Joaune eremita, femi-
les, 170.Commtinicaiit mohachiprima solvit,ibid. CononaliusCilixxxx annis nas refugiente quas XLaiuiisnon vi-
"DominicaQuadragesimae,383. Com- semelin hebdomaaecomedit.867. dit, 739, 741; in Pastore nec judicem
municant omni die. qui sub Macario, Conscientiasemper purgaiida,612. nee sororemvidere volente, 499, 593;
733-Communicat EpiphaniaefestoEva- Consecrationisverba a pueiis proin eodemrelugiente suorumaspeclum,
grius,764.Communicare quotidiequam lala super pane, igne panis et saxurii 525, 526, 650; in Arsenio,aspectum
proficuum,.751.CommunicandumDo- in quo positus cousumilur, 926. Vide mulierumdecUriante,511; in Pcemeiiii
minico die et celebrandaesynaxes, Pueri. et Anuphmatrisaspectiiinlugientibus,
754.Communicantesdigne et indigne Consensusest cogitalioniimmuudae, 523, 570; in Sara, LXannis super flu-
videt PaulusSimplex, 640. Communi- quod manusseeuri, 601. men habitante et illudnon aspieienle,
cantium.dignenominascribit angelus, ConsUiarii Joannis Eleemosynarii 587; in Silvaao eliam arborum con-
759.Communicantium vultus diversi, Joanneset Sophronius, 93.
1 speelumav.ersanle,610; iu Marcoclau-
647, 648. Communicanlium cogitatio- Consiliumbono principi paupere sis oculis matrem s-lutanie, 618; in
a
nes Euloginsagnoscit,760.Conimuni- quemsuscepitsuggeritur, 249. Consi- Pior sororise clausis oculisollereute,
candumsoli catholicaeEcclesi_>,916. lium Evangelicumabdicare omoesres 764; in Eusebio nec. vicinos campoa
Communioab angelo deferlur, 102. suas, 276.Consiliidefinitio,277. nec coelumaspicienle, 811. Coritiiieu-
Cpmiiiunioapud Tabennenses quomo- Consolalio B arlaamia d Josaphat,535. tia venlris et linguaenecessaria, 511
«loineatur, 120.Communiodatur ba- Conslanlialidelium,113. Constantia 562, 574,666,831, 999, 1003.Conti-'
ptizatis, 135.Communiodeclarat (fi- moiiachoruminsignis, 294,295,296. nentia in verbis, 592. Vide Sileiilium.
versa meritavel demerita diversorum, Gonslantinuscrimiuantiumse sacer- Coiitinenfiain victu. VideAbstinentia.
riumalii lucidi, alii riigrioslenduulur, dotum charfas exussit, 197.Idem pro Coiiliiienliaaliqua in aliquo siogulis
324. Commuuiorarior praBstigiisfe- EcclesiaDei alter Zorobabel,799.Con- annis exercenda, 568. Contineiitiam
minamobnoxiamfacit, 720.Communio stanlinusdux abbas, i-64.Conslantinus sauctusEphraempersuadet merelrici-
-noninlerinittendapropter somnia lur- ex assessorereligiosus,775. bus duabus divinaepraesentiajmenio-
pia, 727.CommuiiioSabbatoet Domi- Consuetudopeccandicavenda,287. ria, 168, 169.Continentiama femiiiis
nica, sub-Pachomio,736. Communio- Consueludinemloleranlia;in nalurain docet Arseoius,dum earuiu aspectiun
iiBm negat diacono publice Joannes vertebat Aiilonius,58. et memoriam aversatur, 511, 564.
Eleemosyuarius,donee coramaliisse Conlemplanlibusleuebrae apliores, Item Sisois, 564.
cumalio reconcihet, 187. Communio- 536. Coutristatoa te poenitenliasalisfac,
nem IielHlouiadissingulis Epicletus Conlemplativaactiva vita melior, 669.
familiaecuidam suadet, 211.Commu- 743. Contrilioet dolorde peccato ma.nis
riionemcuidammonachosuadetdiabo- Contemplussui infra animalia,625. delet peccatumquamcorporisallliclio,
lus, elquaie, 588. Communiobono- Conteinptuspassioparit salutem, 629. 575.
rtirn spirilualium,814. Cnmmunioet Contemptusetiamminimimandati pe- Conlnmeliampati, magnum,629.—
fratnim societasutilis, 877.Communio riculosus, 154. Contemptusmunerum Contumeliaabstineiiduniin senioreiu,
qiiid, 201.Communiohaereticorumvi- iri Barlaam,284, 283, 291.Conlemptus 734.
tanda,»..-. auri in matre cum fiiiabiisUeum fide- Conversatiomultorumnoxia eliam
Commnnisvilamelior aliquandoso- lem curatorempraedicanlibus , 583.In sanguinejuiictorum,496.
litaria, 564. monachisqniaurutti oblaliiinnec tol- Couver.io.nobilisadolescenlis.Theo-
Commul-tioIoci monachis ohest, lere uecaspicere volunt,584.Coutem- dori, 124.Conversiophilosophi, 130-
568. . plus pecuniae in Agaihone, 5-13; in 131.Conversiomultorumad Deumper
Compiincliont nmbra semper opor- Philagrio, ibid.; in Pambone, 715; in Simeonem Styliten), 171. Conversio
tet sit nobiscum,567. Joanne, 741; iu Dorolheo,767; in Po- JonalhaeLatrouis,173.Conversiophi-
Conciliaquatuorprimageneralia, et lychronio, 847; in Aiiaxanonte,873; losophorum, 536. Conversioforum,
quol iu singulisfueritil,.916. ih viro calvo,895. Contemplumrerum quos senexin furto aliquidoblltosnio-
Conciliabtiltimda moiiuin,556,580. pnesenliumet verbis et eiemplo do- nnil, 631. Conversiopraclecticujiis-
ConcioPachomiiail virlulissludium, cet pulcherrime Barlaam, 278, 279, dam, 650.Conversiolaironisper Apol-
propositioipraemiis el pceiiis,133.Con- 284, 283. Vide Religiosavita. lonium, 747.ConverstoPalladiiabba-
cio sancio Basilioa Spirilu sancfoin Conlentio vitanda, .37, 527, 569, tis ex visioneignissupra cellam s"iiis
speoie columbae suggeritur sanclo 607, 610.Contentiofugiendain merei- Davidcoelitusapparentis, 881.Conver-
Ephraemvidente, 168* momis, 607.Contentiosancla Olympii sio Cyriaci latronis, 911. Couversio
'Concordiaeet piotas duarum conju- servi cnm dominis suis de obsequio millehpminumper miraculumEpicteti
gum Macariivirtutibus praelata, 515. praeitando, 497, 623.Contentioepisco- sanando surdum, mutum, et aridum.
Ooncordiainter fratres qui servetur, porum et inonachoruraob Origenisli- 115.Conversioa statu pravoad vit,'m
830,m, 683. bros Alexandriae,537, 538.Contei.tio meliorem: Pelagiae,202; Mariaeneplis
Coueupiscenliacarnalis fetida/Elhio- humililalisinter discipulumquemdam Abrahae, 372; Tbaisis, 374 Mari?e
pissa, 576. Concupiscentianon tam in eremose exercentera, el abbatem /Egypliacie,,587; Moysislatr_<m 726,
labore quamoralionesuperanda, 580. suum 539.Conlenlioal/sitab hospite, 9i):j;Babyliecuiiic.oncuU".is. 870, Mi-
Coiicupiscenlia vitanda, 721. Concupi- 711. htis ciijii-diim,867; M_rae meretricis.
_„1X LNDEX RERTJM *"
869; Davklislatronis,904; latroniscu- in regni auspiciiserigUur a .Tosaphat, Cyrionisde generatione ippsteriore
iusdam,V0.-2.Conversiomiranda,non 322. Crux monachi, timor Dei, 549. responsio,646.
iapsu-,598.. Crux pro velo erigenda hic naviganti- D
Convitiatorem nepotissuiofficiispror bus, 386.Crucis.adoralio, 223. Earo
sequitur sanclusJoannesEleemosyna- daemonesimpediunt, omnibusrex 892. Crucis si- Daclylicibus Onupbrii.,102.
rius,187. gnum inspeclantibus A- Daerrion diversisformisapparet; ado-
Copreshospitalis, 752. Ejusnarratio- benner adoral, 326.Crucis signum in lescentisspecieA4)r«hameremit8B,l48;.
nes audiens ciiiii taedio et dormiens mensa, 115.Crucis in
signatio ingressu item abhali IsaacThebaeo,910^jElhio-
visioneincrepatur, 752.Narratsna fa- itineris, 225,227. Crucissuadct.Aato-
signalionem pis formaAntonio,37 ; Apollouio,sive
•ctaada.diflcationem,752: Arenaabipso pconlrametumdaemoniim Appllini,747; Macario Alexandrino,
calcata.fertifitatem terrae sterili con- nius, 40, 42, 45. Crucissignum al)ad- 507, 508; similiter seui cuidam,904;
fertr7535.IUsesusin igne cruce signa- ventanlibus in lestimonium Ctirisliani- /Ethiopissaeiustarjaveai cuidam,576;
tus perstal ob fidei inlegritatem, ad- latis exigit Macarius, " 228.Crucis si- angeli specie Abrahameremilae,148;
versario Mauicbaeoigne adusto, 753. gnum daemonibusterrori eit.286, 517. iiemSimeoniStylita3,:17i, 172j It.em
Converiitad fideniidololairasgenliles, Crucissigni v"isatque polenlia corilra alteri cuidam,628; item Joanni, 745;
753.Frireingenlilemmtraculoadfidem praestigiasd;33monum, 533, 588.Eodem In Christ.effigiePachomio,135; item
ad_ueit, 753. conlra monstrosam bestiamfronlemsi- alteri cuidam,628; et Valenti', 733;
Corijilr«mmolliturverboDei quem- gnat pelfit, et 49. Asliondaemoniacum feminasspecie„Pachomio,116', 119,
admodumgutta cavatlapidem, 638.Cor curat, 215. Dorotheusvenenum supe- 135; MacarioRomano, 320; Apelli,
munduaaiu saeculo el tabernis gerere rat, 710. Evagrius seram aperit, 764. 785; puerocuidairiiK-Sc.ythi,,575'; IIOT,
difiiijileest,-914.— Cordis puritas in Eudoxia puerumparalylicum inulumet minis forma Macario, diversa vascula
Sara, 603i Cordis janitor quisquesui, surdum cirat, 533.Item energumenam circumferentis,ex quibus se fratribus
m..',':: liborat, 359.'JacobusNisibifamiracula in solitudiheguslum prafbiturub)dice-
Coriarios Alexandrinus omnes sibi facit, 792. Limnaeus colicos dolores bat, 510,637,665j roonachiinstar cui-
praefett,.et praefertur Anloaio, 671, curat, 843. Item vipeiae lriorsus, ibid. damseniin RaythB,888.Damiontimet
«72. Macariusvarias pellit phantasias,229. non iracundum, 569. Daemoafugatur
Cornelius papa baptizat Basillam, Pachomiusdapmouenipellit, 119.Item orationeet psalmicaulii,119,148,149,
316. «-Cprnelius papa latet propter Christumse simulantemdenuo fugat, 645; item sigriocriicis,119, 2l5, 332;
persecutionem,347.CorneliusPacho- 135. Pastor puerumsanat, 650. Petrus item Jesu et Chrisli aomirie prolalo;
inii discipulus,121. Galataoeulumuxoris praefeciiOrientis 136, 148; item oruce, orafiorie,jeju-
Corouacertantiura contra impugna- sanat, 822.Iiem oculummatrisThco- nio, et recursu ad' Deum, 257; siguo
tiflnea,578. doreli, 823.SiineonStylites daemonem crucis et, insuttlatione,379; oralioue
Corporaliaquispernit, accipitspiri- repellit cumad igneumcurrum ascen- et signo crucis, 556; signo crucis et
1ualia,402.Corporaitus inhaerensest dendurhpedem elevat, 172 Zosimas aqua benedicta, 83I1.Daemoria Chrisfo
proxirauslapsiu, 564. eodemse mnnit contra leonem, et seut passerirretilus tenetur, 42. Daemon
CorpusDomiiti edimus pro manna, curus est, 591. Cruiis signo moriens Chrisli polentiam confitetur, 46. Dae-
123.Corporiset sanguiuisChristi perse munit-Bariaam,336. Item Paclio- roon superatur ab Abraham eremita,
ceptio, '588. VideEuchari.tta. -- Cor- mius, 138. Crucissigno munit se con- 148, 149; ilem a Jacobo, 842, 843,
pus amigendum ne nos oiicidat, 710. tra spectra Joannes ElePmosynarius, Daemondormientiin oratione Hilarioni
182.Item Zosimas,584- Crucis signo insullat, 76. Daemonprodit lateillem
Corjms Vejtiniisexteiiiiandum, 758. munitus
Corpus Theodosii eremitae religiose Copresiguerriillaesusperlran- Hilarionem,83, 84. Daaiuonpraesenle
elaium, 826. De ejus cubiliconlentio , sit, 753. Helenus episcopus in igne Pachoiriio obmutescit1, 114. Mulieris
ibid. Corporisnecessitaii cum pudore illaesusperstai, 312.Julianus a veueno afflictaespecie Pachomiumfahif, 116.
servit Antonius,47. Corporisafflietio, propinato immimis est, 889. ambu- Maria Ad preces Pacbomiiet psalmi Cantujih
236. Gerporismotum iripliceffidocet /Egyptiacasuper aquasJordanis inslar fumi evanescit, 119. flem signo
Antonius,-573. Ccrpbris viror sicoat lat, 590.Crucissigno et aqua benedi- crucis pellitur, ibid. \ti Christi etligie
-iiimatii,597,.Corpcras:inctorurnAsi,to-cla qu33damab edacilate liberata a Pachomioaiparet, 155. Ciimclairiore
nis eliEpicteiispl.ndeni, 219.Corppra Macedenio,830.Crucissigno et insuf- et fetore recedit, tfcid.Eideiripulcher-
inlegra duorriinmonachorum morluo- fiationediabolumvincit Pelagia, 379. rimaemulierisiiisfarse offert,ifc.fcf. Pa-
ruoi prap._iti.iniusula, 898. Corporuta Crucis signo et oratione fuganlurdae- chomio snbditur, 155. Ignorat- 1'utura
Barlaamel Jbsaphat religiosa transla- mouesab Anlonio,556.Crucissigooet contingenUain sua causa, ibid. Qud-
tio, 33.. oralione aqua maris dulcescit, 914. m>do sciat futura, ibid. A naitfraljet
Cosmaseuriucliusparalyticumsanat, Crucissigno et oratione Joannes na- frequenti rerum everituarguriieniatiir,
872. Ejus'reliquisepreiiosae,t/>id.Mor- vem iiicantatam solvit, 886. Crucis 136. Diversimodeliomineslentat, ibid.
luus abha.reti.-icominunionein sepul- signo Jesum iuvocapsdracouem Ju- Fugalur a Pachomioiu Christiriomine,
cro abborrel, 875. Dracouemillassus Jiauu_iDi_.ri.it,802.Crucis siguo ne- ibi t. CootraAbrahameremitam armar
noete glecto in varias diaboli tenialioiies tur, 148.Boniarigejispecie eum deci-
trari-it, ibid. Ejus orandi eauon Scho-
sanctaeDominica:,875.Coitnas iiicidit sanclus Macarius, 229 , 250. pere conalur, ibid. Ab eodeih noiiiiue
lasticu_'elaspeclu ot doclring.docens Crucemargenteamtenetmanlbus aua- Jesu prolatofugatur.ifctd. Securi cei
annis xxxui in omni se virtute exer- choreta iuortuus ante \« aiinos, totus iam ejusdi.-Tiugerej_.Qi_t, ibitt.Psalmi
cuil, 914.Noujuravit, uou inenUUis, iuteger, 887. Cruce purpurea siguat versu recitatotugatur.i.td. AdoJesceri-
non risit, ibiii. cucullasPachomius,736. lis specie eidem apparet. 143. Psallit,
Cosmaeet Damianitemplum,900. Cucullorumususet signiticatio,Sio. 149.Orationefugatur, ibid. Vielumso
Cosmanahsereticaa sepuicroDomi- Cucullusrnodicussaeculariumest, 583. clamat, ibid. Latrohianum lyranriuhi
ni nostri per. beatam Virgiuem arce- Cucurnerem desiderafum quidam corripit, snffocat,219. Perpetub insi-"
tur, t.,75.Ecclesiajreconciiialur, ibid. anle se suspenditintactum, ut appeti- diatur, 517.Moysemsecundum obsidel
Cranium mortui loquilur Macario, tum suum effrenumcasliget, 809. ob verbumduriuscoritra Macariqm3i-
526,636,"637, Cupiditasa tribuDaliableganda,244. ctum, 555. Sub specie bumililatismo-
Creitio rerum aslroilur, 254. Cura sanclorum in coelispro vivo- nachum educfumdecipit ut labatur in
Creatura. orrines ingralitudini-!horum salute, 223. f rnicationem,580, 581. Daeinonquos-
iiiineinarguunt, 200.Creaturaedocent Cririositasvilanda,679. dam,quosdamvoluntasimpugnat,678.
esse Deum, 304.Creatursa omnesco- Custotiiaoculorum. Vide Coiitinpn- Daemonnos impu^nat, quia arma abji-
dex 4,utooli,659. tia oculorum. CusloJia seusuum, ne cimus, 678._Daeri)on malorumsuperse-
Credendunilarde,607. Credendum, fures per illos ingrediantur, 611. minator, 681. Daemoricomedens cjbos
non inquirendum,quomodoFilius ge- Cynocephaliseu Chaaanaei,225. resolvit, aon digerit,'720. Despectus
nitus ab aeterno,
" vel Spiritusprocedat, Cyra. VideMarnna. tentare cessat, 732. Pro Deo superbe
831. : Cyriregio errore Marcionis imbula, se oifert, 733.Ferro ignitoabigitur ab
CrocO-ilusvehit Helenum,794.Cro- 840. Apelle, 755. Egredieus dat sjgnom,
-Odiii Pachomium vehiinl, 120. Ad 760. Quarehabeat poleslateri)in crea-
Cliristinomenfugiunt, 782.Crocodilos Cyriacus princepslalronumpenculo luras, 8.!3. Daemonsuperbias inslar
rllssus transit Anlonius,40. - eripitur, infantum intercessione quos 57, 747. Daemon carnaljs
a morte servaverat, 1001. Cyriaco ab- ./Ethinpis,
Croniusinterpres Autonii, 675, 729. bali Laurae concop.iscenliaeinstar /Ethiopissae,576.
Ob tristitiamfugit a nioaaslerio,727. Joanue Calamonis beata Maria curn Daemoniraeet memorjae."mjuriarum,
Crucianlura Sarraceaisseptemmo- Baptista et Evaitgelistaappa- 91Q.Daemonad GloriaPalri evauescit,
Daclii,__0. ret, 875. Cellam ejus ingredi eadem 898.Horret psalniorummediiatiouem,
GrucUixiis beala Maria
Chrislus,ne pecces, sit in libros, ibid. recusat, propter Nestorii ibid. Forma /Ethiripis"psallenieinse-
cogitatq,659. nem saltando turj)ar.e conatur , 910.
Crux Dnrhiiiicaet sanctum Evange- Cyrilliprudentiaut senemab errore Dajinon.Vide Diabolus. Daeinonisvi-
lium tesiaiueiilumAsiionis,221,Crux de Melcliisede.hrevocaret, 636. res fregit incarn_tioChrisli, 155.htt
x_xi INDICESIN VITAS PATRUM. x_S]l
moiiis opus aniinarum perd.tio, 130. cto daemonio,qui se mullorumh rreli- tur, 638. Detractor earnes fratrliiu
Daemoois anes variasvidet Pachomius, corum patrem prolitebatur, 211, 212. manducat,571.Detraclorprodest, 607.
505. Daomonismajormodopersecutio Daemoniacumsignocrueiscurat Astion, Delractorem munere placa, 668. De-
quam olim,526, 626, 678. Daemonis 2t5. Daemoniacum oralione et jejonio tr.icl'ores sarerdotum adversatur Pa-
astulia declinantis sanetos,638. Dae- curat Macarius /Egyplius, 720, 721. chomiiis,123. Detractores odit ei ex-
moninec vera dicenti credendum,43. Dasmoniacumsanat Panlns Simplex cludilsanctusJoatmesEleemosynarius.
DsBmonisuam inlirmilatemexprobrat sua humilitate,731. Daemoniacum sa- 188.
Alexanderm .ribuudus ab eo arreplus, riat Marcianus absens, 807. Dnemonia- Deus ut natura est a hemine videii
917, 918. Ile.m Evagrius, 764. Item cum curat Petrus Galata, 822, 823. polest, 256. Deus verus unus, 264.
Thallelaeus, 8 55. Daemonem vicitMa- Daemoniacum liberat oratiotie Adel- Deus ex relms conditis quomodoco-
cirius sna fortitudine, 585. Daemonem phius Arabessi episcopus, 901; ora- gnoscatur,281.Quomodoex earumdem
gulosumejicil Mac,arius,720, 721. Dae- tione Andreas,897.Daemoniacos curat rerum conservatione,281; similitudi-
iiiouem quem Anioniusnon (icterat, Antonius, 40. ne navis quse est sine gubernatore,
Panlus Simplexejicit, 731. Daemonem Damiana, a bbatissasohtaria,899. ilrid.Deusex creaturis agnosciiur,304.
amaloriummagicisprsesligiisiuduclum DamiatiodiaconoJoannes Eleemo- Deus super omne bonura, 291.Deus
pellit Macedonius, 830.Daemones An- synarius negai coiiimunionem , donec solus mundus est, 598. Deuiuplus di-
lonium verberant, 38, Eumlem varie cumadversariosuo reconcilietur, 187. ligcns plus honoratur ab honiiiiibus,
exagttant, 39. Ejus ascensum impe- DaraianusdiscipulusPolychroniileute 632. Deus, noii mammona,eligendus,
dire conanlur, 82. Eumdemaccusant, madefactavivit, 846. 6ii6. Deusloquiturnobisiuiillis modis,
ibid. Darmoiies non natura, sed suo Damnatorum gravissima po?Da, vi- 808. Deusfortis adjutor, 903. Dei di-
vitio mali, 42. Fallunt alfinitateviitu- sione Dei carere, 260. leclio, 237. Dei auxilium adest, ubi
tiim, 43. Quomodo futura praedicant, Daniel discipulus Arsenii, 528. Daniel biirrianumdertcit, 591. Dei ignoratio
44; Egrediemide corporeanimae occur- presbyter ordinalus,in ministeriodia- anim_3caligo est, 263. Dei prssentia
libidinem incitant, 316. conatus ex humilitateperseverat, 554. ubique cogitanda, 609, 611.Dei pro-
runt, 2110.Ad Chrisli
Lugent tidem dilatari,323. Ho- Daniel /Egypliusde adulterio injuste videiilia,dtvitemper augelummonen-
minum lapsn laetanlur,496, 556, 581. infamalus, 896. Liberatur ab infamia, lis ui Frontoniocscasiniital, 240, 241.
Qtiomodoe.xpellendidocet Pithyrion, infantulo xxv dieruin palrein enun- Dei providentiacuidampanem diviui-
760. Daenionesnon plusnocere possunt liante, 897. Danielis abbatis dictum, lus sijbmintstrantis,744. Dei provi
quam Deus permiltai, 554. Daemoncs 597. (lcnliaHfclleniin deserfomeusampa-
ob levia peccalaobsidebanl olim san- Dantidalur et abimdat,,616, 617. raniis, 755. Dei providentiain se cou-
ctos, 555.Daemones n onaudjendilicet David LXXX annis celbe incliisus, fideni panemcceliiussubmin;strantis,
ad bonuminviteiit,606.Daemonesdu- 880.Ejus cella igne coelesiiillustratur, 539. Dei procidentia noviliummona-
pliciter nos impugnant, exterius et ibid. David latro ad iuoni ticain nspi- ciiiim in eremo per angelumaquilae
inlerius, 611. Daemonesinslar apum ral, 904. Minatiir et jurat inaliim ni stieciedncentisadlocuinannon.ireier-
nos circumdant stridentes denlibus, admiltalur, ibid. Omnisvirtutisexem- tum , 587.Dei providentia pane deli-
64_.Daemonesdelapsu monachiexsul- plum efficilur, ibid. Ah aii.,elo sibi cieute canislrumuvts"et ficubusple-
tant, 576. Monachumdeceplum743. ri- peccataremissa;.udit,ilid. Extra psal- uum mittentis Posiionio , 760. Dei
dent, 742. Insultanl poenilenli, morum canonem miitns, !)(5. David servir.iummirabili inodo compensatur
In specie augelorum se Joanoiexlii- orationeignemexstinguii,918. iu Abiba,929.Deo lidendum,532,619.
bent, 745. Martyrum reliquis vo- ter- Davides Eusebii discipnlusnunquain Sine eo nihil possumus,607. Deo pro-
rentur, 810, 841. ln Theodoretum excanduiI,XLvanni-absquiraviveits, ximus non laeditur,612. Deoquo quis
ciferantur,940. Nonaudent appropin- 812.CLviroruin p.ielectiis,il/id. A l- propior, eo magisSP,iniserumnovit,
qUarespeluncaeSophronii,nisicum a lon_e mo seinpor el. viillu iratiquillo,8!2, 624. Deo vacandum, 742. Sectindurn
-stadiis lribus,910. Pugnant iis 815. Ne qnideni accpla conlunielia eum interiusofeiaduui, 608.Deorum
qui ipsis adversantur, 602.Adoralio- mulatur, 813. cullus ab,/Egyptiis,,profectus,365.
nem crucisimpudiuiil, 892.Daemonnm Debitum non rlgide exigendum, Devotiopraclica, 530.
procacium varia terriculamenta 38
, , 667. Diabolicisinîdiis infestalur Anlo-
42. Daemonum odiumcontra monacl.os Decretum patruin de canone psal- nius, 37. Easoratione tuperal, ibid.
et virgines, 42. Dasmonum.variae leu- lendi, 543. DiabolushumilitateSilvani monachi
tationes,118,119. Daemonum catervas Dediraiur ecclcsia ab episcopo, 3 23. victus, 129. Diabolus Basilio orante
oratione profligat Postliumius, 238. Delicieutesa uiouast.rii. pessimi, coacius chirographum reddit famulo
Daemonumtenlationes varraetempore 754. Proteril, 158. Dabolusse in angelum
oraliooisMacarioAlexandrinoper pue- Deruncto 1IOII'TPS immerilo exhi- lucis Iraiisformansconatur ad super-
ros /Elhiopesinler fratresdiscurrentes biti in dolores cedunt, 129. Dcfuoclo- biam Simeonem Stvlitain inductTe,
ostenduiilur,507,508.Daemonum illu- rumcomme.mnralio terlise, el quadra- 172.DiabolussanctoMacarioRoi ann
sio in fratre quodam, cui diabolus iu gesimae,673, 729. nmlierisspecie apparet, 230.Diahdlus
specie angeli. ad plures annos appa- DeicolavocalusAnloniiis,5". crucis signum timet, 288. Diaboiu.
rens, tandem in parricidiutniiiduxii, Deliciie monat-hisdeclinand.T,658. suain impotetitiamfatetur, 517.Diabo-
661; in Valente, qui dum se versari Delicialibeilonofanda,50. lus leutat Josaphat,551,532. Diabolus
cum angelis arbitratur, sacramento- Denieirius Romam pel l, 700. vincilurali Eudoxia,quaebboremdu
rum coiiimunionemcontemnit, et dae- Deposiliimubi sit, inorluus iudicat, pl.c-t, 356. Diabolus coitqueritur de
monemSalvatorisspecie sibi apparen- Macarioorauip, 6'j0- Nonnoet Pelagia,379. Diaboluspelli-
tem adoral,753; inAbrahamio,dumex Desertiostalusperfectiorisoritur ex lur a Pelagia signo crucis et insuffla-
stiperbia se a Deo ordinalumpresby- negotiorumimplicatione,707. lioiic, 579. Diabolnsjam pjus perse-
terum credidit, 769. Daemonum con- Deserlor vocationis a daemone inva- quilur homines quam olimet quare,
sistorium, 556, 580. Daemonumdiffe- dilur, 512. Desertoresmonasteriorum 526. 626, 678. Diabolusut monachum
remia mentediversa cadem essenlia, pessimi,73i. qupmdam e cella educat, commuuio-
720. Daemonesad tentandura, angelns Desertum fidentibusfruclus produ- ii. m suadel, 588. Diabolusvaria len-
ai) succurrenduin,Moyses videt, 495. cit. 755. laionurn spmina seril, 599. Dialiolus
Diemones ejiciendi mira poleslas in Desideriumiacredibile Josaphalnu- PinissariusJulianisistifuroralionePu-
qtjodain,qui a daemone contra vanam dieudi bona,255.Desideriasup. randa blti, 650. Diabolus presbyterum se
gloriampossiderioptat, 542. Da?mnnes docentTheodoruset Lucius, 5^5. sniiilat, 755. Diabolus dislraciioiiu.
ltiiniittunt philosophi Antonio., 556. Desperandumnon es<- o!) peccata tomporeoralionisiugerit, 877.D:abo-
Ter fugauluroratiooeet signo crucis, docet Barlaam,exemplo filii prodnri, Jiis. Vide Daemon.Di.bolivirtus ad-
ibid. boni pasloris, Peiri lapsi, 2!>7, 208. venlu Chrisfi riebililata, 43. Diabo'us
Dacmoniacaquaedam oralioneetcom- Desperandumnon esl iu leulatione, studet laedere re»i's!euies,ibid. Dia-
ciinalioneAntonii liberatur, 54. Dae- 590. boli imbeeillila*, 45. 46. Diaboli in
motiiacaex calumnialiberaturconfes- Desperatio cavenda,742. Desp.ra- bonos odium, 113.Diabolia Deode-
slone apud corpus Marinas,394.Dae- tionis cogitationessupciat Isidoru-, leclio, 255. hialioli in liominuminvi-
ii oniacam voti violatricemsanat Pa- 516. Desperalionisremedia, et quiti dia. ibid. Diabolum aliquando redi-
cliomius oleo benediclo, 127. Ilem daemonieamsuggerenlirespodendum, mendtini renset Origenes', 557, 558.
daemoDlacampane benediclo, 128. 893. Desperationem posl peccatum Diabolilaqueosquisevadai,531. Dia-
Daemoniacamcurat Eitphraxia, 359. suadet daeraon,742. lioli p'-a3sligi:ecellam illuininaiitis,
Dasmoniacamedacilatemcural Mace- Detractio fugienda, 2.7, 607. Cnr 5">2.Diaboliartcs vari-.e, ad homiui's
donius siguo crucis et aqua benedicta, fogienda, 519. Quomodovitetur, 672. siibverlendos,586.Diaboliarles var ;v
850. Delractionesaudiens Macbe_dormit, ut, nionncliuiiia cella extrahal, .'S87,
:_)a?moniacus liberatur in celb Vilali, 550. 388 Diaboli prodromi tres , oblivpi,
198. Dicmoni.__insan.t Epictetusejie- Detractor insigniparaboladepingi- m^ligeiilia, concupiscenli:,612.Di.
x_\i;i IND .__RER"_M. xvxiv:
Loliifflpslusqnis nou liincat, ilrid. dorelu", dtimfeminarumminisicriimi ab episcopodedicatur, 327. Ecclesit.
Diaeouatus(|uautt diguiias, 62*. c.gitur admillere, 553. Di^cretioci- e maxiinain itionle Kitriae, 713. Eccle-
Diaconissaruinprima, Homanano- servatiircomedens,nolenso'..lJluji) siaBalilitdioiiempraevidet Anlonius,
reine, Peiagiam e b.iptismosus-ipit, bum, sed a Deo exspectansclarus . .moritur, 57. Eiclesiaeihesaiiros Dcus tuelnr,
379. 5>2.DiscretioneSpiriluuui Au- 184 , 185. Ecclesiai pecunia irijusle
Diaconusordinalurl.asiiiusa Mcle- lonius,45, 47. acr|uisilaeadinistaperit utraque, 18.7.
lio Antiochiaeeaiseopo,133. Diaconus Dissensionescavendae,237. Ecclcsiaematiisdescri.dioex Canticis
quidamindiguuscelfbr.nti aslansSpi- Dislractiofacileconlingit,606. Non 223.Ecclesiaefrequeiitatioa tribus et
riliissancti desceusum impedit, 907. dislraliiin orationemaguum,majusin quatuormillib'is, 478. Ecelesiamfre-
JW)ajtafi removelui', ibid. Diacoui psallendo,609..Distractiouessi a Deo qtieutat Anionius,36. Ecclcsiainex-
lips: vera poeuileiitiamiraculodecla- noliis im:ulenlur , quis salvabitur, slruil Abraham ex suo patrimonio,
ratur, 577. 609 146.Ecclesiamfrequeutaus operarius
Dianavenilionis dea antiquis,307. Dislraclusquidamnunquamiu ora- ditior lit non vaânte, sed sempec
liidymns oculis orbatus, 711, 941, tioue fuit, 891. operante, 202. Idein promovetura.l
98(_.Quandiu viierit, ibid. Sacras Diversadiemonumnequitia, 42, 45, presbytera',um,ibid. Ecclesiamingre-
S.ripltiras m.verat, licet non didicis- 45. diciitiurudiversosslatus Paulus Sini-
set.tWd. Mors Jtiliam aposlalae illi Divsrsimudein via Domini ambula- plex videt, 52_>. Ecclesiarncxslruxit in
revelatur, ibid. tur, 5l>3. SinaiJulianus Sabas, 803. Ecclesiam
Dies primus conversionis semper Diversitasmonachorum priorum et nond.serenJam SimeonJulianumino-
esl cdusprvandus,3.9. posteriorum,657.Divcrsitasahstiiieu- net, 890.
DifTerenlia prcmiiarumel monacho- tiuui, 663. Edacitasdasmoniacactirata a Mace-
rum, 10'6. Differentiainter Deuinpa- Divinatioconlem.ienda,44. dnniosigno cruciset aqua benedicta,
trem et carnalem,212. Dilferenliale- Diviiiuiiauxiliumadest Macariola- 830.
gis ariliquaeet novae,266. boranfiin ilinere et fat-igafn,532 lulunt propler Deum monachiprae-
Dii falsi mulli, 264. Dii jEgyptio- Divitesveri, 284. ter consueliidinem,527.
rum, Isis, Osiris,brula animanliacom- Divitiaead coelumper mannspaupe- Egredientes anie fiiiitain nrissam
plura, etcepas, allia,spiuae,etc, 307. rum iuitteridae,276. dextre corrigit Joannes Eleemosvna-
J
Dii Chaldaeorumeieiiienta et sidera, Doceus,el uou faciens, puleo simi- rius, 201.
305, 306. Dii Graccoruin,Saturnus, lis, 601. Eleclioquid, 277. Variefasejus pul-
Jupiter, Ganymedei,Vuicanus, Mer- Doctoremsalutispro palre Siineon chra similitudinea foutibusdesumpla- »
curius, iEsculapus, 506; Mars, Bac- Styiiteshabet, 170. prohalurj278.
chus,Hercules,Apollo,Diaua,Vi-nus, Doctrina Chrisiianoruma Christo I.Ieemonin omnes misoricor^,771.
307;"Adonis, 507. Dii geuiium non orisinem ducit, 308. Docirinaeevan- Parturieiiti Subvenit, ._>._.. Librns-
sunt dii. et quare, 308. Dii multi in gelicaevis, 56. vendit, ut paupeiibussubveniat,772.
/Egypto, et uude, 748. Dii Persarum Documeufasalubria,551. Eleemo.-yna,virginis spccie oliva
ex
sol, ignin,aqua, Milidone, 5 85. Dominico d ie angeluscommuniouem coronatae sancioJoanni Eleemosynario
Dilaniatiira bestiis qui peregrinum defert Onuphrio,102. apparet, 182.Eademmorieiiteinsnsci-
non liheraveratab illis, 912. Domnina coitinu) lacrymaus, 836. pt, 203. EleemosynaOnuphrii, 105.
Dilaliosalutispericulosa,238. Templi ornatum suadet, ibid. Lente EleemosynaJoannis, 117. Eieemosyna
Dilectio cauta, 96. Dilectio Dei, madefactavivit, ibid. Vultum celat, palaliumin coeloparat, 191. Eleemo-
257. ibid. Alliletas auimal, ibid. Monachis syna quae in pauperes confenur, a
Diluvium,255. suppeditatnecessaria, 837. Varia per Chrislolanquamsibi exhjbita suscipi-
Dio et aeri nudo exposili : Euse- orbemejus monasteria,___<_. tur, 276.Eleemosynaoptime pauperi-
bius, 836; Cjra, 831, 836; Limmaeus Domniouislectuscurataegrotos,762, bus impenditur,601, 602. Eleemosyna
xxxviu annis,845; MacariusAlexan- 968. danda potius non cousanguineis,607
drinus xx diebas, uf souinumsuperet, Donain sanclisviris varia, 796. Eleemosynasine mensnra danda, 616.
722; Macariusjuuior homicidatribus Dormitansin spirifalicolloquiodi- Eleemosynain vere mendicismiiaculo-
aonis1Dsoliludine,718; Marana,85>, vinitusincrepatur,752. firmata,616. Eleemosynadandain lii-
856; Maro,835. Dormitoriiralio, 237. larilate, 766. EleemosyuaEleemonis
Dioclese philosophorroiHchus,767. DorotheusLXannosversatusio spe- Iibrosvendenlisut pauperibussubve-
DiOnysius presbylerreprehenditPa- lunca, 709,943, 985. Palladins ei in uiat, 772. Eleemosyoanon ex naturaii
clioiniiiin,q uod ab aliis separel nospi- disciplinamtraditur, 709, 985. Itern affeclu,sed ex pielate dandapauperi-
tcs, 126.— DionysiusSeleuciaee.pi- Heraclides,943.Ct aflligatcorpuscon- bus, 809. Eleemosynaauus quidquid
scopus,et quidsub eo acciderit,883. linue laborat, 710, 943, 985.Manibus maiiu lucratur iu templo eroganiis,
Disceodiardor, 610, sibi victuinparat, 710,945, 985.Som- 900. Lupini inde empti dulcescnnt',
.DiscipulusMacarii plagis afficitur, num superat modorairabili,t6--_.-_.ru- tbid. EleemosyiiaZenonem Irnp. a
118.Discipuluspalientiamagistereva- cis signo venenurasuperat, ibid. Do- pcenaliberat, 915.Eleemosynamulieri
dit, 652.DiscipulusSisinuiiin eodem rotheus inclus.usrector virginum,735. miseraepraestitaMoschume carcere
cumiilo dnm sepelitur sepulcroquie- Dorotheus pecnniaeconlemptor, 767. liberat. 920.Eleemosyna.VidePelrus
scii, .889. Draco ab Hilarione crematur, 81. Teloneariuset Seraphion.Eleemosyna
Discoargenteo objectolentatur Au- DracoadoratSimeonemSlylitem.173. arte excogilatamirabili,.verecundoet
tonius, 59. Dracocuratur aSimeone Slylite,ibid. pauperialolesceriti exhibitaab Apol-
DiscrelioAhrahaineremitaeut neptis Draco mulierem torquet, 226. Draco 1 nari,925, 924. Eleemosyriae delrau-
51133 animamsalvet, carnes libere co- precibiisAmun rumpitur, 752.Draco- daiio impendit compeiisalionem,et
medemis,37). Agathonisin vestibus, nein ingentemsanctivirinon borrenl, scriptamdelet, 184. Eleemosynaefur-
512,687.Joannis Nani, aquam, aliis 751.Draconemillaesuslransit Cosmas, tivsepulchriimexemplum,199. Elee-
recusantibus, accipientis, ne dator 875. Dracuiiescustodiunta latronibus inosyna.pretium Deo commitiendum,
contristaretur,599.Mathois,leve opus osliumAmun,732. 713. Eleeinosynae mercesIransjribilur
el conliDuuKi, gravi quod cito absolvi- Dr_coutius episcopusconfessor,82. cliirograplio, 194. Eleemosvnasobti-
tur praeferentis,585. Patris cujusdam Duaein Christoiiaturae,51!). uendae modusadivitibus, 1S9.Elee-
oratiouemel abstinealiammagnis la- Duoadolescentesdeliciosi proban- mosynaenomirieulibler pauperbus da-
boribuspraefereiitis,380.Silvani,iapsi tur a Macario.VideMacarius. lur haereditas,6^1.Eleemosyiiae virtus
monachianimamsalvat,605. Discrelio Duodemiisest philosophusDasilius, stanuumin argentuui converlu, 185.
securisest quaearborem dejicif, 602. 152. Eleemosyuamrogatus, lacite dat, quia
Discretioin jejunioquaeel qualis,G03 Duplum re.stituitDeusJoanni Elee- aliud non habet, cruciculamargen-
Discretioviamregiamdecet, 552. Vir- mosyuario,193. leam, 180. Eleemosyoamreuuineralur
el
liilumgenitrix custos,ibid. Disc.-e- ifura iucrepalio monachumdejicit Deus, experitur Joannes Eleemosyna-
tio In omnibus operibus necessaria, ad egressura,575.Duramundosanctis rius ceutuplura, 182. Eleemosynam
606.Discretioiiiset prudentiu.exem- virissunt siiavia.,796. pauper dans monachis dilatur, 616.
pliuri siagulare discipuli magistrum Iliix quidamPalaesliDae ab ingressu iileemosynamin cmlum praemittere
continenlisab iracuuiia, et postea a sancti Sepulcri arcelur ab ariete ob pulchra parabola docelur, exemplo
magistrolaudati, 501, 502. Discreiio- haresim Severianain,876.Resipisceus hominis uno anno regnamis s-bi.pie
nis defectuimmolaretliliuma diabolo admitlitur,ibid. interea providentis,273,274.Eleemc-
deceptus nisi olapsusaufugeret, 552, E syuam laudatmirito Euphraxia, etli-
553.'i.i_cre'tionisdefeclu Heron cadil, beralitatis exemplum insigne, 531.
532.Discretionisdefectu alius mona- Ecclesia posniteiiliae Antiochiae, Elpemosyuasubtractabenedicliosuh-
r.liuscircumciditseipsum, 553.Discru- 175. Ecclesia asyluro, 194. Ecclesia trahitur, 887. Eleeri.osynaeJosajlnt
tionemPaulus a mulierJbusabhorrens crjhlallDa admiranda, 227. Ecclesia iu paupcres,521,328, 531, Eleemos^
xv-tv INDICES I.N YITAS P.VTl.UM. xxxvi
Beepro de.unc.lisofri.run.iir, 534.Elee- ill-esa,ibid.—Ephre-niuscomespubli- EucharistiaformaInfaulisJudaeoappa-
mosyira.'largie Olynphe,779.Ele.emo- ci aediliciarelicit,poslea fitepiscopuj, re', 156. Eucharistianattir.iestcor|ms
synas suas beatae Mariaeviigini ascri- 871. Chrisii, non ligura, 636. Revelationpm
bit bea.usLeoiiiius,879 Epictetus, temporeDiocletiani,211 petit .senexea de re duliilans,ibid. ln
EleemosynariiJoannisbeatiludoani-et 22">.A puero pius, 211. Miracula Eticharistia iostar pueruli apparet
maevariisvisionibusoslensa,263.Elee- facil,ibid. Sacerdos ordiuatur, ibid. Christus,ibid.Christusin specie panis
mosynariililius qui Christomcurato- Paralyticamxv aimoruminunctamsa- naturcehumanaese accommodat,ibid.
rem elegerat divitem filiam,Deosic nat, 211. Daemoniacumsanat, qui se Eiicbarhtia fons animaes tienti, 638.
disponente,uxorem accipit,928. miiltoriiinbaerelicorumpatre.n proii- Eucharistiadigne sumentibus lux, in-
Elementa Arianismumdelestantur, tetur, 212.Caecaelumen restituit per digne ignisexurens, 648. Eucharistia
55. Elementanonsuntdii, 503. factumoculorum,ibii. Aslionemado- omnibuscarnalibuscibis pr_eniiuenda,
Elephantiacus xv annosoplimelia- lescenlemconverlit,ibid, Fugiunt in 715.Euc.harisliaCalholiciin ollamfer-
betur ab Eulogio,675, 728. Scytliiam, 214. Sanat sv annissur- ventemmi«a inlegra man t,Severiani
Eleulherius miriyr leclorem sa>pe dum, muium,etaridum,i6id.Homines panisstatim consumilur, 869. Eucha-
monitumel flagitioseviventempunit, supra mille.onversi, 213.Spuit ter in rislia a Sevpriano in luturn proiecta
903. os pueri, ibid. Comprehenditura La- coruscat, ibid. Eucharistia Ecclesiaa
ElevatioEuchariitia?,133. Ironiano duce, 216./Etas ejus et for- catholica.culmos et spicasgerminans
Elias exemplumvitaemonasticae,38. ma, ibid. Varie lorque.ur, 216,217, haereticum Severianum couverlit et
Eju. exemplo ad eremum iucitalur 218. Astionem juniorom ad canlelam multos alios, 883. Eucharistiaefidesa
Oriuplirius, 1 008.Elias et JoannesBa- martyrioprius olTert, 219. Capileple- Basilio doceiur, 135. Eucharistiaeper-
ptisla principes vitae monasl'cae,17, clitnr, ibid. Corpus ejus splendet, ceptiodiebus Dotuinicis,2.0. Ejusdem
811.—Eliaeabbalis congregalio, 591. 219. elfcciiis,ibii. EucliarisliaeHJeiexpli-
Eliis LXX annis vivitinsoliiudine,7i6. Epiphaniaefesto communicat Eva- catio, 288. Eueliaristiainservat Basi-
lutegras hebdom.idas jejunal, 747.Cla- grius, 764. Epiphaniaefesto in Ccea- lius in coluniba aurea super aliare,
rel siguiset medicaminecunicx esset nensium civilale baptisteiiumsudat, 136. Euchari.tiam aversatur qui se
anrioruin,747. Elias monasteTiuin vir- 953. dabmonidevoverat,157. Eucharisliam
giliumexaedilieal,753. Bectorxxx vir- Episcopaturelicto Sisinnius vilam sumit sanctaMariajEgyptiacaiu leni-
j.iiuim fentatur voluptaie,.tbt'd.Eugit so]itnii..namplectilur,889. Episcopa- plo sanctiJoannisBaplistaejuxlaJor-
m.l_i lapsus,733. Curatur ab anstelis lurnreiiuit Zozoiias,893. danero,388.Eucharisiiamad se deferri
a fii.nite,IOid.Eliashospitahs,cuiDeus Episcopus ecclesiam dedicat, 525. in sacro vasc dignanter petil sanrta
inul.plicat panes, 770.—Eliasarchi- Episcopusquidam archilectis servit, Maria -Egyptiaca, 389. Eiiclnri.-.tiaiu
episcof.u. _eros"lymorum Joannem 87I.Co!un>naignis super ca.nul eju. sumit Maria -Egypliacaante obilum,
moiiacl.uinordinari vult episcopum, apparet, ibid. Ephremiocomitiepisco- 3)0. Eucharistiamab angelo accipit
833.-Elias abhas lentalionemcarnis palum p.aedicit, ibid. EpiscopusBu- Marcus,72>. Euchaiisiiam aiiis cibis
superatterritus visione mirabili, 866. mellaefalsoapudpontificemAgapelum Apollofralribussemperpraerniltit,7;i0.
—Elias episcopus Jerosolymilanusa accusatuscarceri irad'itur,907.Visione Eucha'isliam sumendo consequimur
viuo absliuet. ul solebat Cum esset ejus innocentiadocelur, iotd. Episco- rcmissionempeccatorum,751. Eucha-
monachus, 870. In exsiliummittitur, pum Helenumplusjuam decem mille rrstiain Theodoreius conlicitin mani-
ibidi—Eliaesoln.ariidictum, 877. viri corailantnr,541.Episcopiduomor- bus diaconorumloco allaris, 857.Eu-
KlogiaNicolaipapae,178,179. tui, morluoJoanni Eleemosynarioce- charisiiaiiisumil dieDominicaaiuclio-
Eloquens vilae perversae, da_monis dunt niediumlocumin sepulcro,203. reta, 887. Idem niorlissuaep:_escins,
imitiuor,766, EpistolaJoannisEleemosynariicom- eadem ante obitum se munit, ibtd.
Elpidiushabilat i-n spelunca, 769. pungit Nicetam patricium ablaiorem Eucliarisfiasola pascilur Joannes,
Annisxxvcomeditlantum Sabbatiset thesauriejusdem,181. Epistolainale- 753.
Dominicis,769. Illjesusscorpiumcal- liciad diabolum, 136. EpistolaLeonis Eugeuia(S.) virgo el martyr , 340.
caf, ibid. Sarmenlumab eo planlatum super lumulumsanctiPelri positaapo- Parentes ejus, ibid. Docetur pbiloso-
crescit in-vitem,ibid. Vix ossibushae- stofca ruanuemendalur,906. phiam, 340. Kespuit Aquilii consulis
ret, iiiid.Seaiper ad Orieutemconver- Eqiiilri)apparere qiudam feminam lilii conjugium, ibid. Philosophorum
sus, ibid. facitpraealigiis,720. se.ctasaversatur,341.Curatse in viri-
Emilisab occisoresponsuin eli il ut Equuin imperalorisaegrumaqua et .e.m habitum allonderi, ibid. Petit
iniiocentemservet, 630. oleo signo crucis benediclo curat Chrislbiiiafieri, 312. Ab Heleno epi-
Ehergumeni et energuinenaelibe- Aphraates,821. scopoeiiam mulalohabitu agnoscitur,
rantur. Vide Dcemoniacuset D_eii)o- Eremitadeb:t esse doclor,603,673. itntl.Alexandriae tanquaraperditaplan-
niaca. Kremiiaeduortudi Macaiiooccurrunt, gitar, 345. Fit ei.simuiacrumtanquain
Epliraemin spirilu Basilium videt 633.Eremitarumfortitudo,1006.Ere- deae, ibid. Catalogus virtutum ejus,
inslar columh__iguis, 160.Eunisp.triiu mitaruin proiectorDeus, ibid. Eremi- iritl. Cogilurpraeessemonasterio,543.
proplietiaeBasiliusagnoscit,161. Viso taruri)adjutoresangeli, 101. Vilissimaobit munera, ibid. Preciun
ln
Basiliooirendilur,ibid. Basiliolin- Ero contemiiitM acarium fastu, 734. horararium sttidiosissima,ibid. Melau-
guam igneam videt, ilrid. Graeceio- Ejus abstincntiaporleulosatriummen- tiiiama quartauaoleo sacro curat, ibid.
quilur precibnsBasilii, ibid. Sacerdos sium, excepta solaComrriuiiioiie, ibd. A Melanlhiainceslo amalur airiore,
ordinaiur. ilrid, Ejus patria l.dessa ILJUS metnoriaincrefibilis, ilrid.Labi- 314.Fortiter resistit, ibi't. Ealsoaccu-
Syriae, 167. Puerilia, ibid. Ex ore lur in omne gelius vili rum, ibid. suur altentati stupri, ibid. Catenis
puerivitis vis.ipareniibns omnemre- jtesipiscit, moritur, ibid. Ero. Vide viiictasistitur praefecto,344.Ejus pru-
gioticm rep'ere, ibid. Ereinumiiico- Ilero. deiis responsioad objecta,ibid. Kalso
lit, ibid. Alia vision?,quis fulunisfoi.s iErudiliomundanavirtutumretarda- Teslimoniorespondet, 545. Sexu suo.
sermonwi oslendit, ibid. Aba visioue lio, 596. omoe-.criminatores confundit, 5*5.
qtiaiilussilEphraemalius senexdoee- teca charitatisiejuniumnoufrangit, A parenlibus agnoscitur,345. Mona-
lur, ibid. Kdessamcogitat, 168. Orat 50-1,. sierium virginum slruxit. 346. Virgi
nt hominem.obviarahabeat quo cuin jisuries slimulos carnis snperat, nes llomse congregat, tWd. Ei Deus
ilisserattln Scripturis, ibid. Occurrit 577. revelat instans martyrium, 347. Ejus
illi iuerelrix, ibid. Responsiimmere- ..ubuluspr-eceplorBasilii,153. Ejus oralioad Chrjstum,ibid. Ejus exhor-
tricis pulchrum,ibid. Scor.umilli iu- tpîiinoiiHim de Basilio,ibid. Adlidem latioad virginitalemet ad mailyriuni,
sitlialur,._>_d.R_spoiidolargute: Deum Tiinitatis converiilura Basilio,et ba- ibid. Ejusdein praeclarumde castitate
prubescere oporlet plusquam homi- '(lismurnexpelil, 154.CuniBasilioso- Ecclesiaetestimonium, 548. Ad tem-
nes, 168.Prodenler impudicamcorri- 11.tateiii coutrahil, ibid. Bonasua.pe pliimDianaeducitur, ilrid. Ejusoratio,
Rit, 168,598. Cre.sareamvenil ad Pa- (.rogat,ibid. Aniiochiamveniuiit,ibtd. ibid. Ad ejus preccs templumDianae
siliiini, 168. Videt columlvmBas.iio >VLibanioad l.tutammei)S3iniuvilan- corruit, 518. Jubetur ab imperatoru
siiggereiitpmconcionem,ibid. Irasci iur, 154.Lautiliamrespuuiii,._>.d.Paiiepriecipilariin Tilierim,ibid. Praecipi-
n.scit, ibid. Solo.aspectu modcstiam pt aqua vivunt,ibid. Jerosolvmissacra lata norimergilur, ibid. Illaesamanel
docel, 169. Teslamenmm.facil,ibid. joca visituil, ibid. Ab episcopoJeroso- ab igne iheriiiaruin,ibid. A Christoiu
Moritur,ibid.—EphrsemcollegaAlira- Ivmilaiio baplismumpostulant, ibitl. carcere pascilur,ibid, Gladiopercoti-
)i_omonaclii,369. Suainmiseriamde- .I.iptizantur,155. Conlirmantur,et salur, ibid. MatriClaudiaeappanl post
ploral,572, 373. Actuumsuoniiiia se cram communionemaccipiunt, ibid. mortem, etmortem praedicit,ibid.
rali"nem exigit, 373.Oralioad Deimi, HeveriunturAnliocliiam,ibid. Deinde Eulalius ex hamilitalealiorumfra-
ibid. Ephraemoccurrit esurientibus, in Cappadociam redeuut, iirid. Adven- trum delicta in se recipit, 502. E;us
768. lus eorumd-viniliisinnotescitEusebio mattulain igne perstal illaesain le>.li-
Ephremiuspalriarcha Anliochenu. Caesariensiepiscopo,tttri. Houorifice inoniumveraehumilitalis,505. Ut glo-
iKcrelicunrincausa fideiad ignempro- ab eodem excipiuutur,ibid. riam -elemam consequatur,tempora,-
Y-_.i-.l_ 87'i. Ejus stolam igue pcrsut Eucharisliacoelestemysleiium,122. leni fugit, ibid.
xxxvii INDEX.REHIM. xxxvnr
Eulogittspr.sbyter, discipulusJoan- iiiiagiiie liliam abbalissaetradit, 5-J3. mavullesse quamepiscopus,630. Epi-
nis archiepiscepi,biduanas jejunans, Ejussobriitas et virtus,334.E'tis mors phaniaefesfocommiinicat,7.'4.Patrem
592; aliquando integra bebdomadi), praediciiurab alibalissa,ibid. Morilura suum immortalemdicir, ibid. Evagrii
ibid. Pane et sale victttat,ibid. Eulo- liliaminsttuit, ibid. hjerelici cellarn inhabiiansmonachus
e scliolaslicofit mo-
'gius AlexandriousMutilalum Euphrosynavirgo,.S63. Ejusparen- se suspendit,916. Evagriumphiloso-
l.achus,€75, 728. iliid. iiiater ejus sterilis, ibid.Ora- phum ad fidemconatur Synesiusad-
ineiiibris _t>.s,
recreaiiduinsuscipit,ibid. Miraejus in lionihus altbalis impelratur, ibd. ducere, 923. T«rgiversaiur Evagrius
rmililatuuihumanilas,074, 728. Con- Septennisb.iplizatur,iiiid.A multis in de resiirrcciione, ibid. TandeiDcum
sulil Aiilouium de mulilali maiilia, tuorem expelitur, 363. Despoudelur, familia baptizatur, ibid. Aurum Deo
074, .728.-Morituriiferque, 675, 727. ilrid.A suo patre OTationibusaab bbalis per pauperes fenoridal caulionischi-
Eulogiuspresbyler ineulescommuni- connipndalur,ibid. mohasterii ah- rographo
LJeuedicitiir a Synesioaccepio, ibid.Cu-
cantium agnoscit, 472 , 700. Si-tgulis bale.iMd.Invesiigat mores, rat se cum chirographosepeliri, ili.d.
edictt, ibtd. Euloaius Alexaridriuus 364.Ei moiiacluls suadet virginitaiem Morluus .salisfactumsibi a Chrislore-,
rpiscopustemplumJulianomartyrimi- et sexus dissimulalionem,ibid. Accer- nuiitiat, ibid. Testalur id cbirograpbo
rabili visioue erigere jubetur, 903, siri curat moiiachumex monasterio in inanuejiis in sepulcroinvenlo, 925
906. Theodosi abbalis, 364. Instruiiur a Servatur miraculosumchirographiim,
Eunomia,filia Avilae,773. sene,nionaclio,ifiid.Tondetur',elsche- ibid.
liOituOhus Aphraaii iiiinasinterilans mate monachicoiiiduilur,ibid.Simulat Evangelicus Scylharum poutifex,
in balneosultbcalur,820. se fuiiuclium,et admonasteriumfesti- 218. Parentes Aslionis bap.izat, 223.
EuphemiusepiscopusConstanlinopo- nat, 565. Admittitur,ibid. Smaragdum Evangelicumconsilium, abdicare res
It.rius in exsliuin ab Auaslasibejici- se nominal,ibi-i. Ejus pulchriludine suas, 276.
tur, 872. diabolus abuli nitilur, ibid. Solitudo Evangeliivis, virtus, alquediiratio,
Euphrasia(S.),seuEiipliraxia,virgo, praescribitur,ne aliisscandalosit, 5563. 320. Evangeliumvendit Serapion-5in-
351. Ejusparenles, ibid. Despondeuir Orat ne manifesteturet praevalet, 66. donius, ul succurrat pauperibus,191.
anno quioto diviii seuatori,332. Cnm Patvem bonis sermonibus inslruil cl Evaogelitimvendil Besarion,772.
malre elam jEgyptiinipetil, ibid. -In- coiisolalur,ibid. XXXVIIIanms soli- EversiouemSintedocel Orenlusin-
fanlulaeplumet religiosumdesiderinm, laria in cella vixit, 566. Patri sereve- verso sago, 899.
333. Septennis Dominicam imaginem lat, 567. Moritur, _ Lnoculooculum
_>__. Evulgatioboni operis pnnitur, 197.
osculatur, et Chrislo se devovei, ibid. resiiiuil, ibid. Exaltatiosanctaecrucis Jerosolyrais
Induinrvesle monachali,ibid.Asponso EusebiusepiscopusCaesariensisdivi- celebris, 586.
repelitur,35i. Ejus sua ad imperatorem nitus cosuosciLBasiliietEubuli adveu- Examencocscientiaebis in die, 611.
episloia, ibid. Bona in pauperes tum, 155. Honoriliceeosdem excipit, Examensuarumaclionom,373.
distribuipetit, ibid. Ejusepistolam im- ilrid. Divinarum Scripturaruminlelli- Excommunicaufurcastrantes sc-
perator. senatui legit, ibid. Duodennis gentiam in iis miraiur iiid. Morilur, ipsos, (.23.
pia in monasteria exercitia, ibid. Ten- ibid. EusebiusMarciani a ciriulalor,809. Ext ommunicatiovinculumsacerdo-
tatam abbatissacorroliorat, 355. Ten- Ejus austeritas feiro corpus constrin- lum, 838.
lalionemaperitabbalissrs,ibid. Absli- geudiprimoxx librarum,indead.jiciti., Excornmunicaius monachusmortuus
nentia munilur, ibid. Ouatridub jeju- inde LXXX, ibid. Patruus ejus Marcia- ahsolvituret Iiberatur,925.
nat, ibtd. Vicennisiterum leutalur, nus, 810. Perpetuo inclusus, nullilo- Exemplis poliusquam praeceplis ad
ibid.Obeditsimplieitereiiaminarduis, quens, 811. Curam gregis monaslici virtulis sludiumtrahimur, 242.
ibid. Pistrini opere exercetur, ibid. suscipit, ibid. Vriltu solo negligenles Exercilia religiosacirca Jordanem,
Otiosa iterillm tentalur, ibid. Eliam corrigit, ibid. Jejunium et tciu.met 585. Exercifiis virliiluiii fornicalioois
nullis deest divinisofli-
occupa'_ssima tenlalur et ab abba- quatuor membra docet dierum servat, ibid. Siugu'a temalio superatur, 575.
ciis, ibid. Denuo corporis componere, ExhortatioBasiliiad Libaniidiscipu-
lissa confirmalnr,556 Tota seplimana ibid. Oculoscustodit, ibid. Zonaferrea los, 154. Exhorlatioad eleemosyoam
aono
jejunai, ibid. Tolo icmulaGermaoa
nunquam se- el collari se deprimit ne oculis evage- sanctiJoannisEleemosynarii,exemplo
dere visaj i_>id.Eam tur, ibid. Pugna ejus spiritualis,812. Petri Telonearii, 191, Exhortalio pii
exercet, tbid. Humiliatse coramaemu- SuccessoresJuliani se eidem submit- principis ad regem Abenner, pro mo-
latrice, ifrid. Pro eadem abbatissam tiirit, ifiid. Ejus discipuli per lotum nachalu elfuga saeculi,246.
deprecafur,ibid. A diaholo,pr_eeipifa-orbem836.Pelle dispersi,815. Eusebiussub dio Exorcismus baplismum prsecedit,
tur in puteuni, ibid. Cliristi adjutorio vivit, veslitur, ibid. Cicere 378.
evadit,ibid. Laboremcontradiabolum pt fabisvivit,ibid.Miraejus morlifica- Experimento homines probaliorcs
duplicat,ibid. Se impruJens vulnerat, renam tio.tfctrt.Aversalurconversationem ler- fiunt,601.
357. Lsesa opus explet, ibid. BUrsus , 856. Cehae aditmn obstruit, ExponitursummadoclrinaeChris'ia-
laeditur iiistigante diabolo,ibid. Non ibid. Caricisxv Iransigit Quadragesi- nae,Zardaneaudienle,290.
cessat ab opere, ibid. Praecipitalure mam, ibid. Moritur,ibid. Exstirpanda vitia paulalim opliraa
a
sobirio daemone, sed illaesa, ibid. Euslatliiusleclor injusle accusatur similiiudinedocelur, 596.
Facies ejus conspersaferventiolusculo de stupro, 777. Deponilur ab officio, ExsufSatio pellit daemonem,119.
non laeditur,._>._.. Puerum paralyticum ibid. Oralio ejus ad D.mm,778. Eum Exlensis mauibus orat Josapbat ,.
miitum et surdum s;guo cruciscurat, purgare cogilur calumniatrixin partu 329.
358. Energumenaeministrat, ibid. Ei- laboransdivinojudicio, ibid. Innocens Exlerior homo dum patit'"*,viget
dem praeyaletet abhatissaevirgamina- nianet inclususinstar pcenitenlis,778. inlerior , 865. Exterior hoiuo bene
tur, iirid. Iterurn Germanaeaenaulanti Ad ejus cellampergirepiscopus,ibid. cuslodifuscustodiliuteriorem,612.
succurrit,ibid. Bursus minislratener- Ejns precibusparit calumniauix, ibid. Externo habilu aestimaudihomines
gumenae, ibid. Poiestatem accipit a EustochiumsanciaePaula3filia, Cum non sunt, 254.
Deodaemonemexpelleudi,339.Baculo L virginibusvivit, 775.
energumenam pulsat, ._>._..Oratione Eustochius interpres Vitae sancl_e F
daeraonempellit, ibid. Eo ampliusse Pelagiae,576.
humilial, ibid. Ejus vicinammoriem Evagrii Macarii discipuli inlerro- Faciesliilaris pnraempnlisMidiciuin,
praevidet abbatissa, ibid. Soliura ei galio, 596. Ejus dicmm , 59.. Eva- 157. Fa ies Abrahampuritaieinanimi
praeparatnmin ccelovidet abbalissa, grius Origenisla leclor a l.asil__t crea- indicat, 149. Faciem nec pedes lavit
360. Ejusprofundahumilitns,360. In- tur,765. AGregorioNys.enopriiinalur Abraham, ibid. Facies non mutaiur
lirmatur et fertur in oralorium,560. diaconus,ibid. Versatur apud Nec.ta- abstinenlia, 1*30.
Oralones sororum in exlrema hora rium Conslantinopolifannm, ibid. Ai;i- Facilisin coclumvia, 287.
pe_il,'561.Eillatanitnamtricennis,iliid. tur (.onciipiSceiilia m femiiu.m,ibid. Facta veibis responderedebent, ne
Sepelilurin snsematris scpulcro,._).<.. Visionelerrcliirabamore, ibid. Aiii»e- lonlessimnsnon qui al.ioslavant, 527. Fa-
Multamiraculaeduuiur ad sepulcrnm lus specie amici inlimi eumdcmsoia- cta doeent, verba, 60..
ejus, ibid. Ejusabbatissasiniulobdor- (nr , 765. Jurat se. migralurum ad Falsae religionisvaria genera, 233..
mit in Domino,ibid. evilaiidnrnpericulum. ibid. Venit Je- Falso accusanssanclamMarinain,a
EuphraxiaAuligoniuxor mater Eu- rosolvmam,et a Melauiaexcipiiur, daemonearreplaapud defunctaecorpus
phrasiae,531.VidualiliamEuphrasiam ilrid.Bursusadsaeculumledire lentai, liberatur. 394.
commendalimperatiri, 552.Secundas ilriil. Morborevocatur, ibid. Amiclu Falsum criracn alteri iuiponentem
nupiias respuit, f°.-'2.Cum Cliaclam monasticoinduilur, 761. Viclus ejus punit Deus, 625. Falsumteslimoniiun
iEgyplUmpetil, 552. InterioreuiThe- ratio et lenuilas, ibid. Pcr.bitConlra- ancillae c.ontraEiigeuiam,343.
baidem penetrat. ibid. Mbnasleriis dictorja,ibid. Frangit daemonumim- Familiaritascum abbale juonqute-
oblatioaes°.o_rerl,t6id. Tliymiamaoflert ppi.us,toid. Crucissignoseram aperil, renda, 629.
et cereos,.j553.I're es pVt.itpro ma- ..>.._.Praedicilfulura, ibitl.Crudisole- Famula Dei fratrem suum viderd.
r.ilo uiortu",, ibid. Coram Doiuinica ribusel ai[uavictitat,tftid.Peregriiius dctrectat, 504..
.vx-wx IND.CI-S 1N ViTAS _>._IT.U.U. XL
Famulusdomfnaesu-eexitium.parans, precibussancliJoannisEleemosynarii, diorummillia,887.Frumenloreplclur
a heala Maria virgiue iu.peJilus, se- 193.Filii proparentibusin eoelosolli- borieum Julianimerilis, 869.
ipsuminterficit,885. citi, 229. Fugafeminarum,735. Fuga fornica-
Fastidiuminitiumrecedendi a Deo, Finis actionemdiscernit,733. lionis et mulierum,605. Fuga honii-
1-03. Flagellumtriplexin monasierin,713. mim.VideSolitudu.Fuga a monastprio
- Febris Juliani prece pelliiur, 805. FlavianuSiAnliochenus episcopus humilitatispraefexiuagit monachumin
Felix abbaSdicit nonesse sibi ser- Macedouiumins.ium ordinat sacerdo- fornicaiionem,580, 5»1. Fugamundi,
mouein,quia io aliis uon videret ope- tem, 829.In exsilitimmillilur, 870. 654. Fuga otii, 607. Fuga piorum in
laliobe..!,K66. Flet senex quidam quia to'o anno persecutione bene fit et quare ali-
Feiniiia libidinibusdedila resipiscil, nen aegrolal,525.Flere solet semper quando,249. Fuga sacerdoliiAmmo-
159. Pe.ccatasua in charta scripla et Arsenius, 621. Flendum monacho, nii, 716. VideAmmooius.Fuga.s_ccu-
iHitlataBasiiiooffert, ibid. Feminaso- 566. larium, 256.
crelumbooum opus Vitaliievulgansa Fcdiens puleumohrullur, 765. Fugiathominesoportel quicum Deo
(laeoioneposstdelur,197.Feminavio Fonsvirlulumnaturalisaiiimaepuri- esse vult, 652,tp55.Fugiendasocietas
periculosa,313. Feminacavendamo- las, 41. Fontrm impetravit Simeon qu;e laedit.,602. Fugit houoremAnio-
iiacho,742.Feminafugienda.necnian- Slylites, 178. nius, 48. Fugit lionoremmonaclius,ab
(lucaiiduracum ea, 660. Femina qu;c- Fornicandivoliirifasob paiipertatem imperatorevisilarisulitus: ne luimili-
damna fralri cuidamscandalosit,con- ciboquotidianodato impeditura Sisin- tatis jaciuram fnciai,498,'628. Fugit
spectumcjusfugil, 930. Mentiouefe- nio, 905. Fomicalioiri.ntis, 573.For- magnorum virorum ronversationem
ditatiim inulicbrium lentationem a nicaliomors, 574.Fornicatiofacit mo- Pomen, ne hiimilitate exo:dal, 498.
fraire abigit,ibid. Femiiiacamoramores nachorumnegriro Deum, baptismum Fugit aspecluroamicormnCynacus,
aliarumrer.um superat, 525.Feminas ct professionem, 579. Foniicalionis 877.
specie admissuma superho monacho spiritustelra specie, 57. Fornicalionis Fugiliva.virgiues qninqneP.mona-
spectrumblanditiis emri decipt, 454. spiritusimpiignatJosaphu, 313. For- slerio a daemonecorripiiintiir,903.
Feinina. daenunes vocantur,505.Fe- nicalionis lentatio cogitatione morlis Fune lolum corpus slringit Simpon
minarumspecie iusidianlurd__mones, et tormenlorumsuperatur, 577.For- Slyliies, 170. Funiculus charitalis,
J73. Vide Daemon.Feminas propin- nicationisspirilum mirabilitersuperat 256.
quas visilare cum seue, 124. Femina. Macariu?, 722. Fornicalionistentalio Funerissui pompametgloriam vctat
VideMulier. quomodosui cranda , Moysen docet Anlonius,59. Fuu.rumOIISPIjuia liben-
Feneraloresires perniciosi,avarilia, Isidorus,726. Fornicationisspirifusiu ter Irequentat Joannes Eleeu_syua-
gida, luxuria, 76k specie /EthiopissaePachonem leniat, rius, 192.
Ferro ignito dtemonemfemiuaespe- 732. 'nfoniicalioneminciditmonachus, Fur non tolerandus, bene infirmus,
rie sihi apparealem abigit Apelles, huniililalisspecie monasteriumsuum 597, 598.
733. deserens, 580, 581. Fornicalionemfu- FuraniemsibiadjuvatMac.rius,C3l.
Ferlilem facit sterilemmonlemJa- giendanidocet Evagrios, 763. Visione 666.
cohussua habitatione,838. Eliasmonitur, 866.Suo exemplodocet Furnum detergens veste sua, illae-
Fervenlem spiritu daemonesfugiunt puella. quaedam,916. A fornicatione sus exit Gregorius,889.
ut muscaeollam ferventem,531, 682. puellaprudenter monachumquemdam Furlumnonfaciendummemoriatcr-
Fervor Simeonis Stylitae, salulis revocat, 872. mentorum,569. Furlumfulmiiiedivi-
; mor et monasterii,170.Fervor novi- Fornicalortemplumingressusaudita nitus punitur,816. Furtum cletepinir
l';ilus omni lempore servandus,596, sacraleclione compungitur,640. For- oralioneInnoceiilii, 768.Furto ablala
i>85.Fervorem assumitquidam1'raler nicatorad meretncem pergcDSlepra olera coqui non possum,753.
iiiifemrrtem, 864. percutitur, 866. Fornicalor fratris af- FuturasclusDeuscognoscit,44.Fu-
FestumPassioniset Resurrectionis, llictioneel precibusad mentem redit, lnra ex praecedentibus probauiur,
808. Festa marlyrumcelebrat Maris, 890. 260.
837. Fortibusforli) imperanda,617. G
Fetorem peccati odorantur angeli, Fortiter resisleus a s'imulo carnis Gaddanaabsquetectovivil,770.Ex-
037. Fetore eadaverismonacbuscon- liberatur, 574, 575. siccaturnianus Judaeivolentis percu-
iiipiscenliamvincil, 576. FortitudoAbrahami a dversusd.i mo- tere eum, ibid.
iicus deferentes adolescentesma- ues, 149. Forliiudo Epicteti et Astio- Gaianus mimus beatam Virginpm
luiitmoriquamconsumere, 551. iris, qui nonaliud • uuinCbriHianoss<: hlaspheuianspuuiturtiuncatismuiiibus
Fid.liws Philagrii, 583. esse respondent,216,217, 218. Forli- et pedibus,875.
FideudumDeo,649,651. tudomonachitanta sit oportel,ut in- Gaitanm exsilium legat cpiscoicn
Fides, spes, charitas, ires lapides star slaluae nec laudenec injuria mu- CoiistantinopolilanosEuphcniiuin et
preliosi,149,Fides,spes, charitas sem- tetur, 530,ForliludoJacobi daenioiiem Macedouium,872.
per sint in meute, 685.Fidesex Evan- coiitemnentis, , 8 40 842. Polychrouii Ganymedesan dcus sit, 506.
Kelio, 259. Fides sola noo sufficitut in morbis, 847.« Gastrimargia origo nnpugnationis
qtiisad Deumascendat,245.Fidessola FossaminhabitatSalamanus,837. diaboli, 509. Gastiiiuargiaiiiquoiuo,o
ad salutemnon suflicit,302. Fidesar- Frater moribundusbenedictiouema frater quidamsuperarit, 493.
dpniem clilianMtiiingressum servat, Pachomiopetit, 130.Ejusanimamde- Gelasiamilis el condonausiuiurias,
511. Fides quid,672. Fidcs si desit ferunt angeli in ccelum,ibid. Frater 780.
recla, nullsevirtutes prosunt,868. Fi- sororetnmeretricemconvertitmemoria Gemmas in mare projicit quidam,
•ies prava fnliginnsacclnmba designa- aeternitormenli, 677. ne propter eas occidatur,929.
lur, 895. Fidei Cliristianaelaus, 318, Fraus in minus distribuendoquam GennadiusConslanti.iupolilanns
519.Fide el operibusad atternamglo- jusseral saiiclusJoannes Eleemosyiia- scopusmitis, niundus conti.ncns,tepi- '0'i.
riam pervenilur,258. rius per deletionem cbirographidefe- Gentiles errons poetfficonviiicunt,
Fidosus, 492. gitur, 184. 320. Genliliumconversio,147,5i5.
Fiduciasou praefidentia cavenda,596, Frequenlalusab liominibusnon fre- Genu flpcteiidumquatido,ulquando
608. FiduciasanctiJoannis Eleemosy- quentaturabaugelis, 5il. a genuflexionecessanduin,544.
iiarii 182.Fiducia
' 85, i.uDeum,5S5. Fiducia Tlieodori, Frouloniussub Antonio,241. Ejus Genufle\iotabulauiexcavatad <pia-
Macarii, senis leo- oralioad LXX fralres, 259. Cuinillis atl luor digitos,919.
'em neo iiuienlis, 651. Fiducia Sisoi eremum lendil, ibid. Murmuraiioni GenrgiusuepossanctiJoannisElec-
dicentis Domiuo: Nondimittote, .ni i fratrumcontra insliluti rigoremoccur- mosynarii propter injuriam tur_.3tus
euraveris eum, 631. Fiducn in Deum rit, ibid. CameliLIXa quodanidivini- miligalur, 187. Georgus iuclususnia-
Agathonis,et rontemptus rerum sae- lus monitomittuiilursine directorc in gnam cladem futuraui|ira>videi.87li.
ci.ii, 667. Fiducia sanciorumcontra iucerlum cum cibariis, 240. Angeli Georgiussemper iinpeilurbalus,ocu-
draconern,731.FiduciaApolloleiiipore ductu quarlo dio ad euin p.rveniunl, los,aures, linguanifrenaus.893.lipor-
lamis, et liberalilas,750. Fiduciamin 240. Muriiiuranlesincrepai, _/>._.. Kc- gius in cellaniaiiens in ccclesiainve-
Deo habeiidnn, Abrabaiucremitado- mittilmediam parlem, tlrid. Ad eum- uitur ul communicel,900.AdoratDo-
cel lapsam, 371. 'Fiduciaroin Deum dem quotannisiiaecsubmi.siolitab eo- iniiii nostri sepulcruin,ilritl. Morlem
hahens mirabilileriu soliludinerelic.i- dem, 241. suam et pairiarchae Jerosolymilaui
tur, 655. Fiduciaserpenlescalcat,cro- Frucium non faciensiu loco,a loco praedicit,ibid.
codilosdomalPachomis, 120.Kiducia expellitu",605. Gerasimusex leonis pede aculeum
iii Deum angelus paiiem esurienti Frugalitas Pachomiiab adolescemia extrahit, 893.Ei gralus est leo et ob-
lielleni iuinistrat, 755. mirabilis, 114. Fiugaltialis securum sequiosus,ibid.
Filia Prolcr.i arfibus djemouisad convivium,627,665. Gerrnana rcligiosa aemulasurgit in
Siiinremaccenditur,156,157. Frumenliquin(|ue modiipauperibus Euph axiam,356.Geniianaiteruin iu-
VUiusboni viri a malo pracscrvalur subiracti, lrit'ci perdunlqiiitiquen:o- surgit iio.iimpune,558.
xu. INDEX RERliM. xtn
Gerontocouiia aedificatJoarmfs Elee- ct exemploPacbomiiaquismergendi, se inferioremquomodoquis cogitabil,
mosynarius,J03. 125. Haereticorumconsorlia vilanda 519.
(sioriasaecularisfruclu coeleslica- mnrilurusmonetPacfiomius,137.Hae- Homicidiumet infaiMicidiiiiu puoi-
ret, <i70.GloriamDomini corporttis reticorum cominunionemviiandam , tur miro modo. Vide Maria inlami-
ocnlis dicitur vidisse Pachoinius, Joanncs Eleemosynarius monei , 201. cida.
133. ..,- Ha.reticorun)multorumpalremse d:e- Honorsacerdotum,122.Honorreli-
Glorificandus Deus omni tempore, mon p ofiielur,212. Huerpticorum do- giosisduobusarege singubris exhib -
607. •- micilia lugienda, 916. Haeretcorum lus, 233. Houor rejicilur a sanclis, et
Graecorum dii, 506, 307. cell.uniiihabitanslaqueose suspendit, lamen a Deo datur, 853. llouor sa i-
•
GraliDeo sunt tres ordineshomi- ibid- Haertticis resislp.ndumcliama ctorum major post mortem,855. Ilo-
Biim,562. GratosDeonos faciuntDei monachis,904. HaerelicosPachomius, norisfn°gaet coiileinptusin Juliano,
praesenlia,Scripturarumexempla,loci et eoriiiulibrosfugicndosdocet, 125. 803; in Philagrio, 583; in Pastorp,
stahilitas,516. HaeriticosodoralurPachoinius, et ex 661; in virgineq.uadam,6">9, 75.!.Ho-
Gralia, 121. Gratiamajorubi major fetore cognoscit,151.ll_efeiieoslibros nores mutant aliqtiandomor.s in roe-
ch:irilas,t_.d..Gr_tiaDeispecievirgitiismergendos docetPachoiniiis.132.Hae- lius, 127.
crii.lamapparelj,591. Grafiain sanclis reticts conv.rtit libcralilas,771. HonoratDeus sanctos,60.Honorari
quandnqiie"Occulta, 527.Graliaamitl.i- Hagioduiiis abbas, 8.5. Fralrem abhominibns impeditnea Deo.etcon-
lur ob verbum odios m, 596. Gralia moiltiumut ei pacis osculumpwbeat fra, 517. Honorandi religiosi, quia
I>ei lulgere facil ariimam, 678, 679. evciial, ibid. Duod.e'm lapides J. su mortis praecouesel judtcii, lum quia
Gratiaedefeclns, delerlu cliaritniis, Navein Jordans videt, ibid. virlutibuspleni, exemploregis et dua-
679. GratiaeDei non libero arbitrio Hebraso in Eucharistia irifantulusap- rum arcarum similifudinedocelur ,
bonaaseribehda,766.Gratiarumactio, paret, 156. Bnptizaftir,ibid. Hebraeus 254. Honoraudosparenies Epietetus
279,280.- qui iam moribundusbaptismumexpe- docpf,215.
Gralituriohyenae Macario pellem tcns areua baplizatur,915. Eliamper HonorilicaexceptioBasiliiet Eubuli
ovioam defereiitis,quod caeciimillius putatiiiiimbaptismumsatiltati reslilui- ab EusebioCaesarieusi, 153.
ca:u'uii) iHuminasset,723. Gratftmlo lur, 913. Hor nuiiquaiiimenlitus, nunquam
leonis Gerasiniumsemper comitiutis, Helenus,al., Hellen,Heliopolisepi- juravit, 633. Hor.VideOt.
quiaex pede ejusaculeuniextraxerai, scopus,541. Ejus monasieium, 311. Horaorationissexta exlensismani-
895. Graiitudinisexemplum. VideMa- Infantulusadhucardenlesprunasillaesa bus orat Josaphat, 329. Horaecanoni-
cariu». veste defert, 541. Eum plusquam de- caeiu monasteriis,356, 545; ab angelo
Gr.gorius'Cappadoxvcstn furniim cemmilla virorumcum psalmiscomi- introductae,5i5; earuindemuiysteria,
dctergensillaesusexil, 8s9. Gregorium lantur, 541. CumZa-ea magodispulat, 515.
praeposilum monasterii1'haianpatriar- 541,342.Signocrucismunitusin tesfi- Hordeumtrigpsimodiematurescens,
chamfulurumpraevidelSergius, 8I.5. moniumveraslidei illoesusperstat in 557.
GregoriiVirtules,ibid. Grcgoriipapre igne, 542.Ejusde Eugenia visio,542. Hortulanusquidamdoceturab ange-
hiimilitasJoanni Persre in saluUiido Quamctiam mutalo habituagnoscit, Io non iiuiumis,Sed Deo fidendur,
exhibila, 907. Gregorius anacliOreta il.id.DiviuiluscihiSmirabilibusrecrea- 584.
53annisnudosincedit, t.82.Gregorius tur,7b5. Onagerei sarcinamdeferendo Hospilaleprandium eremitae Cyre-
narralorvilaeOnuphrii,99. Gregorius obedit, 754. Crocodilovectore fiumeri nensrs; 557.Hospitalis senis charita-
Nazianz.condiscipulusBasilii, 153. trausmittit,754. Cogilalionesfratruiri teruarbor diviniiusiuclinataprodifet
Giihernatornavissuo errore multos et tentationes occultasdivinitusnovit probat, 603.
decipit, sic qui renipub. gobernat, et deteîl, 754.Ejus abstinentiaa cibo, Hospitalilasmira Ammonii, 759;
5i9. '- ne li-dalur auima,754. lielenus pa- Abraamis,835.Eremilaecujusdaniauto
Gula. Vide Serapion et Macarius. truelis 3 47. - horamnoiiamhospilesrelicientis',
Basillae, 549;
Gula origo impugiialionis diaboli, Heliodorus praefectus monasterii, Maesyniae mira, 852; •Protocomiiis cu-
509. Gula feneratur pessimus, 761. 818. Tres annos u itus moDasterium jusdaiu,755;Sisiniiiipauperisiu vilti-
Gnlaciboproposilovincitur,572.Gula ingressiisvaldesimplex,848, 849.Je- pcrium diviium, 770; Theodoli pa-
incendil,569,570.Gulacoiiiprimenda, junat integra hebdomada,8.9. Fune triarchaeJerosolymilanicoinmeudalur,
665.GulaecohlemptusHor,insipidaut palmeolumbossuccingit,ibid. Lacum 870; Zebiriae,846. Hospilalitaspere-
oplimaprohantis, 625. Gula.victoria, siccumpro domoeligit, ibid. Tres au- grinoexhihenda,237. Hospiialiiasrr>-
paiietn etsalem sumere, 665. Item nos in parva domunculainclususegit, gula charitatis,615. Hospitalilascuin
-onlei.ti!messepr_esent.ibus,./>.d. Gulae 849.JejunatinlegramQuadragesimain charitate Manichasumlucratur, 615,
victoriaiuZenone, gulosam furti co- absquecibo, ibid. Eucharisliarefiii- 616. Hospitalilasscandalo esse nonde-
gitaiioneni lormeniorum experientia lur, ibid. bet, 606, 607. Hospitalitatiscausamo-
siiperarite,494. Helladius Basilii successor, 156. nacims quidam solummodocoruedii,
Guiosilululenlis fonlibus similes, Helladius Theodosii successor, post 549, 550. Hospilalitatis (riduiioi ov
766. Cilicumautistes,826. more eremi, 607. Hospitalitaliscausn
H Heraclidis epistola ad I.ausum prin- Moysesjejunium itirieraulibusI..XH,
cipem, 942. Ejusdemliumililas,._>:__.615. Hospitalitaiiscausa inanrlucaio
Habilatiosubdio Jacobi,852. Vide Herbarumignotarumvi tedilurmo- duplex meritum, 613."Hospitalitatis
Dio. Ilabilalioangusta liaradati,cor- nachus, 5H. Herbis tanluni victilat coutenliointer Pambonpt Pior, 716.
poreipsiusminor,834. HabitalioTha- Josaphal, 331.VideAbstinenlfa. Hospitalitaiis merito servi.tui' puer
j. laei eraul rolaesub dio suspensae, Herculescur non sit deus, 307. iapsusin puteum, 805. Hospilallaiis
855. Hero defectudiscreiioniscadit,532. mercesfruuieiiium et oleum iudofi-
Habitus monachorumcertus, 271. Die Paschaejejunat, 552. In puteuin ciens, 832. Hospilalitalidalur. in sili
Habilusnionschorum_E>\'pli,513.Ha- se prtecipitat,ibid. Hero. VideEro. refectio miraciiiosa,866.
bitiis virtulis vix evelli polest, 288. i n
Hieronvmus Beihlehemrexit ec- Hospitesingraliinsigni seiiisin !u-
llabitusvirtutis sponte in opusfertur, clesiain,558.Ejusdemencomium,ibi.7. stria dncenlur, 495.Hospites'quaudo-
288. Sacrae legis peritissimus,ibid. A quique cogendi, 751. Hospituscum gau-
Haemorrhoissa taclu cucullaePacho- biisodiohabelur Hieronyiiius,aquibus dio suscipiendi,(ili. Hospilmi icci-
miisariatur,127. amatur 558. lovidiae insiinulatur, piendimodussub Paclioinio,120,126,
H_er_»is a Deo separalio, 597. Hae- 761. , 756. Uospitumcuram viris iuausuelis
resis prnbibetducemal>ingressusan- Hilarion 632.Nibiledit oc- commendatTiieodosius, 825.
cii Sepiilcn,876. Haeresisab amore cisum,568.Lucifer, Hostes spirituales,795.
propn_>orfum babet, 882. Haeresis Hilarisfaciespuraemenlis iudicium, Hostiasacrain tres pa.les a Basilin
ma!uin,499. Haeresiscrimen soluma 137. dividilur, 151. rideEucharistia.
se amolifur Aga'hon, ibid. Haeresis Historiseulilitas, 794. Humana providenlia homilieiiiex-
spiritaleadulleriumvisioneostendilur, Homocenlum cubitorumcalenisli- siccat,594.
921 l «eresiscavenda, 550. Haereses gatns, Theophilo, Sergio, et Hygino Humiliasecfanda,592.
conien.ioutyi.crescunt, 558. 226. Homo liominigladius, Ilumiliale, licet angelus appareat,
Haurelica a Dominiseiulcroperbea- apparet,
592.Hominesexterno ex habiiu _esti- 628. Huruiliare el reprehendere se
tam Virgineraarcetur, 8:3. VideCos- mandinon sunt, 234. Hominesassimi- semperplus invcniiuriri erembquaui
iuiaua. lantur columbae in saeculo,625. Huriiiliarese infraom-
Haereticusfugicndus,365,596.Hae- 275.Hominesabquaeaccipitremfugil,
hominibuscorrigeu- neiiicrealuram,maguum,62u. llumi-
rctici fuga, 865. HaereticiJuliaoum di, nonab angclis,928. liandusqui piTfecluiuse putal, 626.
loouachumde suaehaeresiscommunione Homicidaociisoresnscitatooslendi- Hnmilians se glonficatur,62.7.Huioi-
lufamaol,804. Haereticilibri combu- tnr, liberatoeo qui falso per calnnr- liansse comburl dremones,627.Htt-
rendt, 809. H;eieticoruinlibri vitandi, niain; ccusabatur,813, (.81.lloiuc da niiliaiissc exaltubitur,669.
j.i.111 1NDICF.SIN VITAS P.vTRliM. xuv
Uumilialioneel conlemptucxpiafur cunisummasui demissioneexcipieu- mius, 256.Humilitatemdocel concnl-
nionachusdefunctus,130. tis, 847; praefecticujusdanipreces ex- cans cucullumsuum Zacharias,513,
Humilis obedienliamimperans fa- pelenlis, ._>.(_. Pimenii, miraculade- 623, 668. Humilitate superbiamvin-
cile impetrat,529.Humilisreprehendi trectautis, 671. Pinuphii, sacerdotium cendamdocetIsidorus,516. De humi-
gaudet, 592,593.Kumilisinaiiiinbono fugienlis,547; hortummonasleriiex- litale colloquiumdaemorimn,sacerdo-
pensat,627. Humilisperfecluscani se colenlis,548; secundone honoretur tem idolorumconverlit, 497. Humili-
comparat,627.Humilissermomalosin agniius fugientis,ibid. Pmmenis,irati tate adversariumpraavenit Mulhuis,
meliusmutat,et contra,exemploMa- senisanimumplacantis,514; tionorem 514.Iliiuiilitalis cerlameniuter Zosi-
carii, 518, 519. Humilis.gloria rcgis detrectaulis,525,526.Seniscujusdam, mamet MariamjEgyptiacam,38b.Cum
gloriamsuperat, 920.HumiliDeusap- iitgloriamvifet, slullitiamsimulantis, huniilitate praesfatvinc.iquam supe-
parel, 627.HumilisSisut publicauus, 517, 661.670.Senis cujusdam,daemo- rare cum superbia, 627. Humililate
mitisut Moyses,626. nium ejicerenoleutis, 651.Seniscu- pervincendusinimicus, 629, 630.Hu-
HumililasAbennerregis,327.Abra- jusdain,morlem prae praelatura exo- mililatesuperaturadversarius,926.
hami, praedicaiionis munusdetrectan- plantis et a Deo impetranlis, 864.Sil- Hunnorumin Romauumorbemir-
lis, 146. Agatho.iis,multorum pecea- vani jnonachi, frairibus omnibusse ruplio, 3':>9.
tortimse reum simulantis,499. Aph- postponentis,128, 129.SimeonisSty- HyacinlhusfamulusEugeniaefit re-
ttionii, etiam in episcopaluse iu vili- litae,dumsencmquemdamviamsalii- 1giosus, 343. Hyacinthusdecollatur,
bus fratrum ministeriis exercenlis, tis docentemilt Deumreverefur, 170; 548.
815. Apolloniise iuter haedosevange- objurgationemjequo aniino fereufis, Hymni et psalmodiaein sepultnra
licosniimerantis,627,501.Arseniiva- 171; curationum honoreni Deo tri- sanctorum, 219. Hymui hora nona,
ria, 620, 621.Basilii,mulieremquam- bueiitis,173; daemoniacum curandum 715.
darn poenilenieniad sauclumEphraem ad Andream reiiiilteiiiis,897. Sisois, Hymnodiamiraculosajuxta sepul-
ableganlis, 160. Coriarii cujusdam, 635.Ejusdemmirac.ulapatrare delre- crum saucii Joauois Eteemosynarii,
alioscoelo,se vero infertffediguumiu- clantis, 651. Solitariorum,miraculo- 203.
dicantis,519.Dauielis, qui prcsbyter rum palrationem declinantium,622. Hyperichiidicta,587, 605.
ordinalusin miuisteriodiaconatus per- Theodori, officiumdiaconiexercere HypocrisimaversaturJacobus,840.
severat, 534. Evagrii,630. Eugeuiae, recusaulis,623,679,680. Theodoti pa- I
vilissimamuneraobeuntis, 343.Eula- triarcha.Jerosolyuiiianl,lecticamsuam
lii, ralumniasfralrumapquanimifer suf- clericoconcedentis,870. Virginiscu- Ibicis magisterio monachusnoxias
ferenlis, 502, 62). Euphraxiae, vilia jusdam sfultitiam simulantis,reliqu.i- herbas discit, 541.
iuinisieria obeiuilis, 351, 353. Ejus- rum opprobria paiientissimeferentis, IdololatraecrudelesEvangeliumre-
dem se ad pedesaemulalricisabjicieu-tandem gloriam fugienlis, 6^9, 758. spuunt, 145. Idololalraequibussimiles
tis, et pro illa veniam rogantis,556. Zosima;,episcopalumrenuentis,899. sinl, insignide lusciniaapologodoce-
Ejusdemenergiiinenre exhibila, 559. Humililasquomodoacquiratur, 526, tur, 263,261.Idololalrarumvecordia,
Ejusdemstupenda,360. Eusebiiprae- 549, 620, 671.Humilitasdiabolumsu- 264,318.
iecturam deireclanlis, 811. Item Ja- perat, 129, 497, 516,624.Diabolum Igois de coelopunit calumniasMe-
cobi, 812.NeenouJoannis, 863.Fra- incendit, 518, 628. Diabolumejicit, lanthiae,545. Ignis corpus mulieris,
tris cujusdem,veniama Iraire, dnm 622.Humilitassalus animne,499.Na- 572. Ignis et aqua merilis sanctorum
caedereiuroblucernamdaeinonisopera vigiispiriialisgubernaculuin,518.Bo- panno deferuntur, 868. Ignis divinus
cxstinctam,posiulanlis, 497. Fralris norum operum cuslos, 519. Laqueos lacryinisaccenditur,566. Ignema dae-
cujusdamjunioris, iralum senem pla- daemoniseffugil,519,620.Contrafor- moneimmissumcalcatAbraham,148.
cantis, 501.Fratris cnjusdam,daemo- nicaliouemvalel, 574.Charilalemge- Igne corporali ignis libidinis exslin-
niacoalterammaxillam praebenlis,626. nerat,671. Vanamgloriamvincit,618, guitur, 579. tgne colesti illustralur
Fralris cujusdam,ut iralum placet, 619.Potiorcorporaltbuslaboribcs,622. anachoretaespeltmca,887.
culpamagnosceutis,934.Gregoriipa- Abstinerefacilab aulicismis,(>23,Ja- Ignoraiio Dei animae caligo est,
pae,JoanniPers e in salulandoexhibi- nua Dei, ibid. Superat omnes virtu- 265.
la, 907.Joannis Eleemosynarii, facla tes, ibid. Prima monac.hivirius, 623. ImagoChrisfi honoreaflicienJa, et
sua omniaDeo ef aliorumfideiascri- Hnmilitas imperlurbahilis,627. Hu- quare, 286. ImagoDominicain mona-
beutis, 193. Ejusdem, clerico contu- militas profeclus hominis est, 617. sterio, 333. ImagobealaeMariaevirgi-
maci cxhibila, 186.Ejusdem,servum Deo proximat,624, 628.Declinatl'a- nisante templumsanctaecrucis Jero-
servonm se vocantis,181. Ejusdem, miliaritalemabbatis, 629. Inter duos solymistempore MariaejEgypliacje,
naulragiicausamsibi impuianiis,194. fratres pacemservat, 650. Prtccursor 387. Imago-beatae Mariaecum pueroa
Joannis, 630. Isaacipresbyteraiumfu- est claritalis sicut Baptisla*Christi, Joanne colttur, 917. Coram imagine
gientis, 680.Juliani, miraculumpatra- 518,u70.Arborest vitte in altumex- bealaeVirginis candelaaccensamira-
tum se vivo celari poslulanlis,802. crescens,671.Ascenditarboreuivitae, culusenon minuitur,917. Ejusadora-
Mararii.Egyptii,655; ut liominesla- 626.Terra est in qua Deus sibi vult tionemdaemon,ut a lenlalione forni-
teat in speluncamse recipientis,720. sacrificiumolferri,625, 671.Periectio cationisdesislat,ontiltislipulatur,874.
Macarii, qua diabo'um viucit, 518, hominisest, 671. Nec ipsa irascilur, Imago SimeonisBomaein oflicinisad
624,670. Macariiclericalum fugien- nec aliosirascipalitur, ibid. Indulget praesidium,850.Theodosiimonachiiu
lis, 623. Macarii,iuofluiresuscilatio- priusquamrngetnr, ibid.; ut velamen aquiimdemissa, aquani s alurire fa-
nem alleri tribnentis, G50. Maici,in nos cusloil, 671. Oiuniumvirtutum cit, 886. ImagiuemChrisli osculanlur
lacera veste inatrem salutantis,618. fundamei)lum,743. HumilitasSilvano Euphraxia,353. lmagineshoiiotaudae,
Mathois,al., Motcisel Muihuis,licel mouaclioassiduarumlaciymarumocca- 286.
ordinali,consecraredetrectaulis,528, sio, 128.Humililashomini non minus Impatienliainjuriae,animaelalroci-
624,680. Monachicujusdamnobilis, necessaria quara respiratio,625.Hu- nium, 515.
sportellassuasvenalescircunifereiitis, nhliiasimperatquod LXXhibdomades lmperandumeum humilitate, non
547.Monachicujusdam,a Theodosio jejuniorumnonvaluerunt,628. Hunii- cum auctoritafp,627.
_mp.visilali, ne honorelur fugientis, lilasest iguoscere antequamrogeris, Impietas episcopi Thessaloniceusis
627.Alterius,se visiialioneangelorum 627. Iterriiufra animaliairralionabilia Thallelaeisuffocalionein lalriiia a Deo
'itdignum judican.is, 628. Moysis,ul se submittere,625.Itemcane.inferio- puiiila, 568.
vanamgloriamvitet, haereseossemei- rem se aeslimare,660. Humililasim- Impiorummiseria,302.
ipsumiDsiiiiulaut's,593. Moysis,re- perans oblinet, non aucloritas, 627. Imposiliomauus in catechizafione,
pulsamab allari irjnquillissimoanimo Humilitases teniatione, 732.Humili- 254.
fereniis, 624. Ne...er.nis,asinose astalis certauien, uter prior lienedicat, Improborumvita nil verae jucundi-
siniilantis,__>/(/.
Olympiae nohibsvirgi- 383.Humilitatisgraliam alicuii npe- talis habel, 502.
nis, 779. Olympii,quotannis doniinis tral Apollonius,730.Humilitalisiusi- IncarnatioChristiviresdaemoniseli-
suis etiamre(usa"libus inercedonife- gne.exemplum,500. Humilitaliscon- sit, 156.Incarnalio Christi asseritur,
renlis, 621,625.Pachomii,variisani- f.nlio, 539. Huniilitalissigna, 519. 256. IncarnatioChristipulchre descri-
iui molibusagitsti se dominosubmif- llumilitalisdogmata, 626. Humililaiis bitur et defendifur,519.
lenlis, 118;fralribusniinislranlis 121, necessitas,tftid. Humiliiatisvia, 629. Inciperesemper te cogila, 684.In.
122; ite ordinaretur ab Alhanasiose:• Humililaset abnegafiosui ferraraenla cipienduinraonacbo.semiini', 565.Inci-
inler raonacbosoccultanlis,125.1'am- animae,625.Humilitatelandesdaemo- piendumbominiseinper,611,
bonis morienlis.716. Pastoris, aemuli nis snperalAbraham, 148. Humilita- Increpationimia quaiidoquenoxia,
anlmum aegrum sanantis,655; mira-• tem docetsnperbosmagnadexlerilate S20.
cula declinanlis,650. Patricii,prala-• Joannes Eleemosynarius, 199, 200. Indiaidolisaddicta,245.
lur a metu periculise abdicanlis,890.. Humilitalem docet pulcherrima ex- Inediaoctogintadiernm, 225. Ine-
-
Petri miraculis,823. Polychronii,vir- liortationeJoannes Eleemosynarius,, dia seplen) dierum, 226. luediaqua-
tuies occultauiis, 846; ad.entantes. ibid. Humilitatemsuos docelPoslhu- draginladi.-.rum,227 Iii.Via centum
xiv I.SDEXRERIM. , JL I
dierum, ibid. Inedja viginli dierum superauda, 584. lraa tribunali able- Nisibi ^ orlus, 798. Ejus cella, victus,
MacariiAlexandrini.723. ganda,244. Ira orationis impedimeii- veslis, v Urid.Futura praevidet.ibid. Ou
Iiilausvixdumnatu.s, monachus de- tum, 289. lra nonin soliludine, sed in 1;
lascivientes puellas footemfacil exa-
signalur, 739.Infautescurariturinnio- consortio superanda, 513. Ira inconsi- rrescere, ibid. Easdemque caueseere
iiaslerioEuBhTaxiae,357.Iiif'anfum quos derate elluudit, et Deus permittit ut ante a tempus,ibid.Rogatusfomiaquam
a inorieliberaveral iiuercessione pe- eveniat, 527. Ira mentem turbal, 568. revocat, r ibid. Crucis sigiio miracula
riculoerjpitur Cyriacuslatronumpriu- Ira devicla daemones f:
fugat, 563. Jra facil, ibid. Iniquum judicem lapide
ceps,9U. abesse debel ab increpaute, 570. Ira per p exsecrationemconlrilo castigat,
lufanlicidamonachus ad sasculum etiam solitariuminvadit,389. Ira Dei ibid. i Eligimrin episcopumNisibeuum,
redii, ut crimenmorte expiet, 912. comra opus nialum,645. I ra fjigaquan- 7
799. fauperum Curamgerit, ibid.Pm-
-
I Infen.i poehascranium idololatrae doque fugienda,681. Ira animamab peremj. pro mortuo propos.lu-uvere
Macariumedocet, 526. oratione excludit,682.Ira naturae,non mortuumi suscilat, 79:5.Inlerest conci-
i Inlirmofratri duplumobsequiumest nostri arbitrii, 813. Irae raodus,4 2. lio I Nicaeiio, ibid. Hostiiim obsessse
in.pendendum, 655. Infumo moroso Iraequatuor causae,512, 667. Quatuor civitatis ( molitiouesirritas reddil suis
fservieus instar angeli habetur,,673. modi,512, 567, 658. Gradus irae,667. precibus, i 800.Murodestrucloinagiiiis
IIufirmpele-phaotiaco t
Eulogiusquinde- Terminusirae,813.Iraerepressio per- civium murus, ibid. Intercessor pro
iciin annis.palienter servit, 673, 728. petua anle occasumsolis,569. Iraeoc- obsessis ( , ibid. Nubes cyniphum in
Iiifirmisobsequiapraestare.meiiussex , casio fugieoda,681. Ira3daemon,910. hostesmil 1 i a Deo impetrat, ibi i. Ja-
dierum je.unio, 673. IiifirmosDensa Irani dopoaerefacit principemsanctus cobus ( poeuanihostiimprecansclemen-
tentatiuuibusservat, 596.JnOrmioral- Joannes Eleeniosyuaiiusmirabili in- liae t meiuor, ibid. Corpuse.us e Nisibi
tiora ne scrutelur, de passionibusiion vento iu Missa, 199.Iramsedat pul- a: Persiscapta elatum,ibid.—Jacobus
de coclestibusloqualur,527. cherrime Suoius, duin Deum nobis Persa 1 mona"chus, 802.Julianuin emi-
Itilirmitascorporis prode-t animae, non ampliusuecessariumdicil.se viii- nus i sequi jubetur, ne forte dis raha-
675 In Intirmilate Domiuusbenedi- dicare va.len.ibus,512,651, 668.Iram Itur, ibid.—JaeobusMaronisdiscipulus
ceudus,156. - omiiein deposuit antequam dormiret imngno Jacoho moribus similis, 858.
Jiiforiuniumsalutare,718, 949. Epiphanius,568.Iram frenat Isidorus, ICoelumhabet pro lec.to, ibid. Monli
Ingluviesdsinoniacasi^nocruciset 569. Iramut superet Ammonas,xivan- fertilitatem I atferl, ibid. jEgrotat, ibid.
aquabeuedictacuratnr, 850. nos Deumrogat, 584. Iram anle occa- 1Ejus palieniia, ibtd. Ferri pondusfert,
Ingraliludinemhoiniuisarguuntom- sum solis semper deposuit Agathou, 859.Goiicurrilur l ut quisque sibi rapiat
nes creatur_e,200. 635. |
corpus.ejusdem,tbid. Usum ignis sioi
Inimicuspraeveniendiishumililate, Iracundia ante solisoccasumdepo- interdixit, ibid. Hypocrisimaversatur,
669. nitur a Joanne Eleemosynarioet pa- 810.Cibus l ejus leus mnd_.fa.la,ibid.
Injuria remittenda, 530. Injuriam tricio Niceta,186.Iracundieeexpertem Hominemad se sero venienlem, dae-
ferre nec paria respondere, est pone- timel daemon,569. monemrafus, non exhorret,'i_>t'./. Gla-
re animamprp.proximo, t'81. Injuria- Iracundus neminem increpes, 570. >
cie et nive opertus extraliitur, ibid.
tiim perpessip porta cceli,515, 659; Iracundusnon placetDeo, licel mor- Morboscural, aquam beiiedicit, ibid.
sa utis via, 513; perfectio monachi, tuos suscilet, 5.'7. Iracundi agricolae Pueium resuscitit, ibid.Auxiliumest
592. liiiuriarum latieus monachiisad- ager ut sibi oplaratincendjlur,et ora- 'contra daemones,ibid. \ idel Joamiem
miraliouiest phil sophis,652. lujuria- tioneDavidisignis exstiuguitur, 918. Baplislam, 841; item Josephum pa-
rum causa peccata, 668. Ad injurias irast endicau-asi quis te a Deose- triarchain, «40. Magniliidine animi
• ferendas oportetquisque sil insensibi- parare velit, non alia, 501. Irascen- daemouemcoiitemiiit,ibid. Daemonin
iis ut lapis,668,-085.ld pulchroexeiri- tiumdiversitastriplex, 512. formajEthiopisilli varie molestussu-
pln docelur, 530,622, 685. Injuriarum Iratus nuiiquamiluit quidam mona- peratur diversassubinde formas assu-
oblivio, el ejus iliustre exemplura, chus, 539, 569.Iraius rusticus Sergil mens, 842, 8°43.Sepnlcrum vivo ei
870. monacliimodestiaplacatur, et Dtmo- p_rat in aede ApostolurumTheodore-
Injuriaiitibusdatquis mercedeman- naciius,935,95i. tus, 813. Humiliias ejus in sepulcro
nis tribus,659. Isaac, interpres Antonii,ne fiatsa- eligendo, ibid. Tempusorationisaeger-
Innocentes.pueri innoxie aspidem cenios, ex humililatefugit, 500. Oc- rime interrumpit, ibid. Insigni uiuiti-
tractant, 539.iunocensMacariusffiu- cultalus mire proditur, ibid. Ex Dei 844. plici— parabola dictum suum declarat,
ditur, 623. voluntatepresbyleriuin suicipii,ibi I. Jacobus ejusdem cum Poly-
Iiiiioceuliamonachimirabiliierde- Isaacdoceturab angelo proximijudi- chronio institutidouiuiiculaeinclusns,
tegilurqui in suspicionemturpituditiis cium Deo rel.nqueiidum esse,-520, 818.Nec igne, nec lucernae luiniue
veuerat, 191, 192. Innocenlia gentis 594.—IsaacThebaeuspne.rosab ereino utens, ibid. Per fossamquamdamin-
Cyrenensis,557.Innocenliamarciisaii ablegandoscensel, 599. Ejusdemvi- curvam ad se veiiientihus loquitur,
tesiaiur. excitalus a morle per Maca- _io, qua reconciliationemcuminimico ibid.
lium, 507. anie coiiiuiuuionemnecessariamesse Joctantia virlutes evacnat, 122.Ja-
Iiiiiocentiusa matrimoniomouachtis, discit, 910. ctanti i lugienia, 432.Eaduplex, ibtd.
768.Mira ejus contra daemouemvir- lsidorusa qnibus abslinuerit, 709, Janitrix monialiuindebet esseae.aie
liis, 768.Paraljliciimsaiiat,ibid. Fur1 945, 984.Ihnbra ejusgentilibusvene- moribusque matura, 352.
tum oratioiiedelegil,././.(.. rabiiis,709, 915.Extasisejus tempore Janua liugua; claudeuda, 615.
Inobedienliaepoena onicalio, 576. refecfioiiis,709, 945, 984.Esurientem Jejunandumcum ratiOne,708. Jeju-
Praclentus haereticoruin, 734. Ejus solaturcibusimmor.alitalis,709, 943, nium Aduliiv dierum, 769. Avili iri-
puniiio,131. 984. Hoiuaein honoreest, ibid. Mo- duaiium, 808. Cononisxxx annis, se-
Iusoihoiaa Deo impetralur,120. riens sororibus nullas opes relinquit, uiel tanlumin he.bdomade comedentis,
•
Intcrcessios-iicloium,557, 558.In- sed eas Chrisiocommendat,ibid, Isi- 867. Cyraeportenlosum, 856. Davidis,
a
lereessione.infanium, (|uos raortei dorusjugiter fler.s,869, maximumse Eusebii dlscipuli,biduauum, 813. Rlise
servaverat, periculoeripiiur Cyriacus i peccatorem vocat, el quare, 869.— in jiiveotule hebdomadarium, 747.
latro, 614. Item
Isidorus,a/.,Macarius,prfsbyterprae- lis tantuin Heliodori,849 Elpidiicomeden-
Interidrhomoad exlerioremmanal,, iectiis paupcrum,virginem quamdam Sabbaiiset Dominicis,769.
915. ab avaritiasanavit,945.Quaodiuvixe- Eionis friura mensium, communione
lulernom perfeclionissludium,)16.. rit_ ibid. Isidorus mille monaeliorum excepta, et quandoqueolereagresli,
in.eiilqr statuarumSerurh, 520. Paler, 759. Ejusiiionasferiumomnibus 734. Eulogii presbyteri bhltianum,
hividia superalur liuiuililate, 514.. abundal, 759.Clausuraejusdem,ibid. 592; aliquandohebdomadarium,ibid.;
Item niemoriasepulcri,631. Quisemel ingressus, nuiiquaiiiegru- si;e paue et sale loleralum, ibid. Euphra-
Invocaodisnnt sancti,et quare, 841.. dilur, 759.Nullusibi infirmus,etiam iriduanuuiel qualriduamiiii, 55"..
InvocalsanctamPaulamEpliroem, 169;; dum moilur, 759. Omnesdiemmor- cu.usdamin Ejusdemhebdimadarium,356.Fratris
abbasquidam Euphrosyuam,567.ln-. tispraesciunt,ibid. eremo ocliduanum,539.
vocatTheodoretusSanctos, 7'.8, 815,, lsis /Egyptiorumdea, 307. Frauis cujusdam,tola Paschaehebdo-
815, 817,818; Apliraalem, 82i: Pc- Itur monstrat columba, 226. Iier mada, 552. Eusebiiquandoquefridua-
irum Galatam,823;'I heodosium,t/jid.;; ccelestemultoviaticoopus habet, 275. num, aliquando quatriduanum, 811.
Itomaiitim,827; Zenonem, 828; Ma- . Jtinerisdillicultales,226. Josapliatpro Abennerdetimctopatre,
cedonium,831; Mtesymam, Ace-
8.">_>; 527. Macariimirandum, 723. M3rau_e
psimam,833;Abraa.meu,856; Euse-: J porienlosum,856. Marci, hebdomadas
biiun,iiid.; Salamanuin,837; Marem, , Jacobusdiaconusauctor Vilae sanc- rabile, iniegras jejuuantis,865. Onuphrii mi-
ilrid.; Jaoobum, 844; alios plures!, claePelagiae,576.AmiocuiaJerosoly- 99 Petri Galataealterujs die-
i-i/d.-SimponemSlylilam,854; Bara-- mamproliciscitur,580. visi- bus, 822.PolycJironiivn dierum, 85'J.
• Pelagium
daium, ibid ; Sauclos,8S, 857, 886. tat, ibid. — Jacobus claudus suriiiiia in Poslhumii, 235. SerapionisSindouila:
Ira.supcrarida,il, 237.Ira precibus> cngniiioiiepraeditus, 763. — Ja.obu. ab navi v dierum, 762. Silvaui cliaiu
aquaepolu, 308,570.TheoJoriauu-
JLMI INDICESIN VITAS-PATHUM. XLrni
lescentismonachi, I2b.Theedotis:ecu- necessilalis
111 imperii thesaurum ejus siobelii
si, eventum pr.edi.xil,54Q,739,
l.ris usquevesperam,annisxxu, prae- ai aufert,181.Deipfovidentiaaliaeipecu-745. 1i Videlurin somnis ab tixori. tri-
tcr Sabbalisel Dominicis,909..Tlieo- nia n submiltitnr,._>.<_. Ejus epistola ad bi
buni, 739.Maritoabsenlis usoris pe-
ilosiisolitariibiiluanuiiixxxvaiiiioriiii),N Nicetampatricium,i/jiri.ReddilNiceta riculum ri praedicit,ibid. Occulta-cordis
bSO.TheoJuli .piotidianum,867.Si- eidem ei raptaset acceptaspecuniascum ct cogntfsCit,ib'id.FlagellorumDei cau-
iueonis Stylilaeseplem dierurn,170. fe fenore,185.FitcoinpalerNiceUepalri- sas sa propalat, 739. .Egros oleo bene-
Elusdemquadragesimalexxvm anno- cii, ci iirid.Bigamumad diaconatumncc di diclosanat,iiid. Eodemoleofemnain
lum Sinecibo, 819, 850. Zacliteibi- preceuecprelioadmitlit.t-Ur-.Duas
pi na- a caecilafeliberat, ibid. Ti riauam
duauum, 137. Je.juniumBaplisnmm vesfruinento v onustasex iMCilia accipit, eodem
et pellit, 711.Palladiumnovit, el
praecedit,234,322.Jejuniumpassiones ibid. H Componitur anle soliso.casumlis ui
unde veniat,710.Ejusleiilationesprae-
.ujierat, 309,311.Hosteindomesticum orla o imer Joannemet Nicetam,ejus scit st divinitus,iliid. Eidem pareiiluui
dpbililai, 569. Frenum est peccati, industria, ii 186.Benefacitei qui ollen- conditionem
ci aperit. ibid. Eidem epi-
571. Mouacliicoudimeniumest, t°->id.deral d nepotem suum, 187. Damiano scopalum s< praedicit,ibid.XLannisucc
Siccatfistiilasdclecl ationum,ibid.Men- diaconod coinmuuioiiemnegat, douec fi
feminamuec pecuniamvidit, ibid.
lem elevat,ibid. Jejuniumquale dae- reconcilietur,r in leinplo, 187.S.rriio Diaconi
T manumosculatur,741.Exio -
iuonemlaelilicet,605.Jijunium hebdo- eejussacrascriptura,1'atrumdogmata,- taliones ti ejus,ibid., et 742. Joanncs
mailariumin Scylhi,607.Jiijunium4 188.Detractionem 1 excludil,ibid. Mo- divinilus
d
n
pasciturdecennio,743. D,e-
elBferiae, 751. Jejuniumsexlaeferiae, numentum t suumjubet exstrui, et mo- mones in specie angelorumei appa-
595, 599iJcjunii modusoplimus,601. neri r vult diebus solemuioribus,quan- rrent, ibid.VictoriamTheodosiicoinra
J_yunioxxixdieru.iitorquenlnr marly- do c velil perfici, ibid. Mitlit munera Eugenium 1 absens novit, 715.Morl m
res Epictetus et Astion, 217. Jejuuio pro f ecclesiaJefosolymitaua,ibid. Vile bus 'Iheodosii
I praedicil,ibid.Moiilurgeni-
el orationeseptemdierum daemonem ejusstragulinn, . ibid. Paupertatisstu- b llexis, __.ii..Pcemeniaeper.culum
ejicitMacarius/Egyptius, 721.Jeunia dium, d duiuvendicurat stragulumpre- 1> lapsus aimiinlial, 745. Joannes stat
liiduana el triduana improbantura tiosius t t
tribus
oblalum,ibid., et 189.Coulra cbaristiadie annis continuis,755.Solaliu-
Poemene,508.Jejuniahebdomadaria, i
monachum accusaliflnemnonrecipit, '" Dominicasnmpiavivii,
587.Jejuaia et vigiliaeanimambumi- 191.Monachis 1 fj
xenodochiuinaedilicat, •755. Diaholo presbylerumsmulau.i
liant, 637. Jejunia moderatasub Pa- 192.Fonerum 1 obsequiael moribuudos rresistil, ibitt. Pedes ejus longastalio-
chomio, 763. Jejunia uioderatasunt Ilibeuler iiequeulat, ibid. Multisua ei ne l disru ti, ihid. Smatur ab angelo,
meliora,806. I'
bona olleruut,irid. l>au|ieres'visitaf, ef « scieutia diviiia repletur, ibid.Ju-
Jereniiaeossain TetraphyloAlexan- 193. Ac.ipitchiiographotranscriptam menioruai r ciugulafacit, ibid. Curati.r
driaerequiesciint,885. . inercedenielcemosviiio
i a Troilo, 194. claudustarlu
< cinguli ab eo conf«cii,
JerosolyniislocasanctainvisilTalle- ii.lagiiaiiimuset palieus in adversis: ilrid. '
(
dicto
Sauauturacgripane ab eo bene-
laeus, 888. Jerosolymateudit ad Cru- p| rditis tredec m navibu. duplum ei absens , ibid. Frairum coiiversatioiie-i
cemadorandamChrisfophorus, 892. Deusrcstiiuii, ibid.Miuislrosuo ege- ' cognoscit, ibid. — Joanncs
Jcrosolyniilanaperegrinatio,771. noduosauri librasdat, 195.Hilaris-in mo '
BrevisvelNanus angeli instar in ere
Jesu noiiiiiieinvocalo,daeraoniacaina; mssionereriiui, 193, 191.Promptis- ' vivere desiderat, 509, bVi.Juan
cural Aiiloiiiis,48.JHSU nomendaemo- sime niutuum praestat, 193. Aufert '
nes aridum lignumiirigat, 540.Joan-
nes horrent, 59.Jesu nomine daemo- .ceiiluplumsuaprompiitudiiiemutuaudines-saxuui J iugens movere conatu1,
nem Abraliamfugal, 148.Jesuuomine al>alio tardilaleauussuin,195.Prom- 546. • JoinDp.sparalylicoscuratet po-
iuvocato cum signo crucis Julianus pte a genero vexataesuccurrit, ibid. dagrico*, ( 759. Joaunes xxv aniis iu
dracoueminteiiicit,802. Corripil '
iu mansuetudiiiequi servos rupe aspera degii, 84". Oiimemre-
Joannes Bapti.ta Jacobo apparet, durius , Iractavil, ibid. I'u0',iii)suadet crealionema
' se abdicat,ibid. Joannes
.841.OratDeumpro reduclioneerran- servo ei tjui dominuminclementem monasterii ' praefecluram detractat,865.
ad montem
ttum, 812.Joannes Cononem
Baplisfa — Peregrinationemsnscipit
nac.tus,196. Cuerumqui Dei Malreii ]Sina.ibid.Joannes
a slimulocarnisliberal, 864. Joao- praepecuuiaelegerat, mirabiliinodo et Baplistaei apparet,
nes Pachomiigermauusse ei juiigil, juvat, ibid. NODpermisit imposorum 'abstineta sanitalem spondet, ibid. JriaiiDes
ciboquia senex illi benedi-
117.Exresiduooperumsubveuitpau- eleemosyntepuniri,ibi.t.Temerarium ctionem non
peribus, ibid.Ve»teunicautitur, tbid. judiciumcaveiidumdocetinsignifacfo, morboscurat.ibid.Mulierem detlerat, 877. Varios
Pacbomiuiufratrem monasleriisepla 197,198.Convicianti pro arbitriuquan- liberat, 878.Joannesomnesdaemouia- a cancro
- «lilatantem reprelieudit, 118. Moritur, tam \ult lollere eleemosynamjubet, coscurat, 886.Navem iiicantatiouibi.s
FUDUS ejushymuis,pervigilio,psalntis 198, 199. Eleemosynarios rogat quo- oralionesolvit,ibid. Joau-
el uiatiouibus prosequilurPachomius, modoadeamgratiampervenerint,199. immobilem,
ibid. Ab eodemsepeiitur,ibid.—Joan- Principemiramservanlemad recon- nes a serpente lel.halilerpercussus
iiesPachoraiidiscipulus,121.— Joan- ciliatiouemadducit, ibid. Superbiam morilur, 899.A morle excilalur, ibid.
nes Eleemosynarius(S.) : Ejus Vitae sanatdextre, ibid.,et 200.Exhorlat.o- —JoannesPersaperegrinaiur ad sepul-
.scriptoresJoamies el l.eoiitius,179. neiiilongamet pulchramhabetde hu- cra apostolorum, 9 07. Joannes varins
Causaeob quas Leonlius ejus Vitaai i milifale,ibid.Egredienlesame finilam peregrinalioiies suscipit,917.Leoilli
scribal, ibid. Meimascecononiusejus s Miasamdexlre corrigil,201.Colloquia iter prasbet, et impedimentaaufen,
actanarralLeoulio,180.Nunquam.jura- - in ecclesiaprohibel,ibid. Omnilem- ibid. Spelnncaejus spirilalismercatu-
dal et accipit, ibid.Joannesniiie
vil, ibid. Pauperesdorniiiossuo.s vocat, , pore vigorein ecclesiaslscae disciplirue ra, clianiin beslias, omniade-
18'1;el quotidie plusquamVHMD alit,-, ila observavit,ut.mullosmoiiachos su- hospiialis futuiis inleiilus, 98. Muiuum
i.id.Conseoialurpatriarcha,ibid.Ptin- peraret, ibid.Dnosmoaachorum ordi- spicit dat aliunde muluaium,ibid.
deriniiet ineiisuraruniinsequalitalem a nes aht, ibid, Vilandamhaerelicorum petenti ad restituenduinmu-
velat, ibid.Proliibetab ofliciaiibus mii-- coiiimiinioiiem monet, ibid. Neiuinem Debitorem juvat
—
nera accipi, ibid. Modumquo com- - coiidcmiiai,et coiidemiiautesrepre- liiuiii,ibid. Jou —
nlsHumiiiscorpus
liiode possit ab omnilius adiri ex-- hendii, ibid. Eliam publica peccaia inveiiium, 887. Joannis Ciliris uio-
cogitat, ibiI. liel quod nemb a.l.i- - iionjudicandaexe.nplopulciirodocel, nila,897.
ctus ad se veiiil, ibid.Vulueratoset:t ibid., et 202. Fugit in Cyprum,ibid. nisJouathaslairoad columnamSiineo-
iiilirmoslovct, 182. Debiuor.buslar-- Per angelumvocatur ad Deum, 205. Slylilaefugil lanquauiad asyluin,
gius subvenil, ibid. Oruatiore c.iltu ii Niceliepatriciose evocarivilaaperit, ibique.exspirat,175. Abennerfilius
indulispelenttbuspraecipitnonnegari,, ibid. Teslamenlumejus, ibid. (Juanta inJosapbatnascilur Imiia, 247. Pater
regi
ob nalaleni e!us
ibid.Fiduciaejus iu Deum,ibid. 'spe- i-- paupe.ribusdederit, ot quauipaupei' offerl
cie virgiuisoliva coronate Misericor- moritur,ibid. Xenodocliia, geroutoco- sacriiicia,ibid. Chrislianumfore
dia ei apparet. Dat pauperiinduiueii- i- mi;>,ut niisoconiia tedilicavit,ibid. praediciturab aslrologo,ibiu. Oumes
'Epi-
tum suum, ibid. Experilur tentaudo o scopiduo locuininediumiili cedunl, arcontur,aulb illo
molestiae quani diligeriiissinie
deliciis 217. E|us
Dei proinissioiieinde. cenluplo,ibitl. L iiionui morluoin sepulcro,ibid.1'ec- sludia,230. Causamafflual, conelusus
Bisvl ter in septimauaaegrolo_visi- - cati ..criptidelelioueii)niortuusimpe- leneatur et exire sibiqnaie non liceat, in-
tal, 185. Eidem lerlio putenli, dan'i trat, 204.Aniniaojusa Sabmomoua- quirii, 250. Pelit a patre ut egredi
lertio dupluni praecpit, ne forle, in. i- ciit»\i-a suscipiab Eleemosyna,203. possit,250; et impctrat, 231.
quit, Chrislus in; leniei, ibitl. Nau- i- (lb.itdiusaiictiMemi_3,t/)i'r/. Aliavisio' sum conspicit et caecum,ibid.l.i-pro- Ro.Eat.
cleto dat iusigneinelatmusynamhis , de bealiludine3nim;Bejus, ibitl. Se-- morboruincausam,tbiri. Miraturde-
et terlio tradit uavem integrani fi-ii- i- pulcfumcjus uiigiienlUiiiodoriierum 1 crepitura spnem, iotd. An moriluius
mento oiiustam,ibid. A Joaiuie ab- i- et salutifeiutusudaf, itid. — Juannes 5 sit rogat,251. Mceroremex medila-
sente navisdirigiiur, ikii- lu Drilan- i- cotisitiarius Joannis E eemosynarii,• tio.ie mortiscontractumapud pairem
niamappcilit,ibid.Slauiiutnin argcn- i- l!>5.—Jojunes abbas primuui faber, dissimnlal,....d. Quoeritquise instruat,
tuiii cOnverlitur,ibid. Fraudoui suo- i- 758. Apud Lycuiiicivitaleinhabitat,. ihid.Dedira in religiosos
rum eleemosynns fraudaiiliti.u it 758.Nullamvidetfeminaui,759.-Pro-• a patre uxcitalacertiortactus.graviler persccutone
aguoscit
a\\iii:lii'i,18i.Nii.cla p Uriciusspccie e phcti_fspiritti..'.oiiatui',759. Theodo- • allligilur,231, 252. Adeum Barlaam,
XLIX 1NDEXRERLM. . L
lapidis pretiosi osteorlenili pr_etextu studium virtulis, ibid. Cum Ba;laam buliiriiapudAniiochiam,i_>!_/. Febrem
admittitur,252, 253. Iucrechbili desi- inori desiderat, 535. Affertnecessaria prece pellil, ibid. Mendicusdebibs
derio tenetur audiendi liona, 235. Lu- ad sacrificium, 3 36. DelunctiBarlaaro pedib is pallii ejus tactu restituitur,
men lideiaccipit,.157.Futuionim ra- corpus sepulcro tradit cum psalmis, t'i>i!/.Ejuspraesenliaconfuudunturad-
tiouemexqnirit,260. Quidsibi facien- ibid. Ejus ad Denmoralio, ibid. Orat versarii, 805. PraifeciumOrientissa-
dnm inquirit-,263. Baptistmiinpetit, ut per famuli sui Barlaam preces se nat,ibid.—JulianusSlylites morbidum
263. Num rerum oniniumabdicatio servet, 557. Visiocjus, ibid. Corouas orationesanat, 869.Horreumfrumen-
vetus sit inslituUiminterrogat, 276. duas conspicil,ibid. De corona patris lorepletur ejusmeritis, ibid. Moilem
Rerumomniumabdicaiionemainplexa-miratur, ibid. Ob murrnuraiiouemin SimeouisStylitaefulgure percussiab-
lur, 279'.Begantiei quot annos Bar- visua Barlaamobjurgalur,ibid.XXXV sens novil,878. Leoiiiper discipulum
laam haheat, acute respondetur,282. annosegit in soliludine,557. Morilur, discessumimperat,ibid—Juliamisse-
Eumdemobsecratul se in sua con- 358. Sepelifurcum Barlaam,ibid. Per nex monasterii/EgypliorumLXXannis
sueiaveste ostendat,285. Oplalcomi- yisionem haecin IhdiaBarachiaeregi in spelaio vivens exlreme pauper,
taTil.arliam, 284. Eidem muneraot- jubentur nunliari, ibid. Corpus ejus 8T6.Noctecoelituscellaejus illuslra-
lert, ibid. B<.ptlzatur,287. Mouclura non corrumpitur, ibid. Cum honore tur, ibid.—JulianusppiscopusBostren-
Zardan suo paedagogo de Barlaaniex- suscipitur, tliid. In translatione ejus sis veiieuatumcalicem, signo crucis
terohomine ablegando,289. Explorat miracula,ibid. ante edito, innoxins ebibit, 889—Ju-
menlem Zardanis,atque ad fidemse- Josep.h abbas quibusdamproilesse. lianusArabs caecusmoneturne se ab
rio horlatur;290 DiscedendiBarlaamo tentationes, quibusdain vero obesse Ecclesiaseparet, 890.
tepre potestatemconcedit,231. Quavis docet, 599 Josephpatriarchaappartt Junior voluntati seuioris se accom-
purpurameliorem aestimatvestemBar- Jacobo, 842. modaf,608.
laam,231. Oraiioni se dat post Bar- JubiousepiscopusAscalonis,779. Jupiter qnalis fueril, 306.
laami discessum, 292. Sui rationem Judaeusvisa forrna iofanlis in Eu- Jurameniumper Deum prohibetSi-
magnam habet ut bene vivat, ibid. charistia136.Judaeus a
converlitur, et Basilioba- meon Stylites, per se permiilit,175.
Deusilliomniarevelat, 293. Bes.ou- ptizalur, quidammonbun- Juramentamala et perniciosanon scr-
sio ejus ad patris orationem,297. Fi- dus baptismumexpelens arena bapti- vanda, 953. Jurameoto sacri calicis
dem profitetor liberrime , 297, 298, zatur, 915. Efiam per pulafiliumba- frater quidam se a crimine puraat.'
299.Idoladespicit, 298. Palremserio ptisrauin saniiati re-tituitiir, ibid. Ju- 934.
monet, 299.Oratioejus ad Deum,300. dacicdiivincuntur,308. Juravit DimquamJoannes Elecmo-
Fraudem blandienlispatris intelligil, Judicandusneino, 565, 657. Judi- synarius,180.
301. Patri respondet,ibid. Ejusoratio candoneminem quies, 595. Judican- Juste judicandum,597.
ad NachoTemfalsuin liarlaam, 504. dumjuste, 597. .lustitiae amore Pomen sivePaslot
Dispulationisinitium inter Nacborem Judices monet Antonius, 57.Judex nibil carni iribuii, omnia jusliliaere-
et Josapiiat,304. A patre Nachorem iniquuscorrigiiurlapide per exsecra- linquit, 499..593.
soeiumrostuUl,509.SecumNachorcm lionemconlrilo per JacobumNiaibi- Jtistus pahua3 assimilalur, 645.
abducil,tWd. Agit gratiis quod pro tam, 798. Justus comniunicansciara facie appa-
veritate «eterit, 310. Sperare de vc- Judiciumextiemum asseritur, 259. tel, nigra peccator, 676.
nia praccipit, ibid. Suis sermonibns Ejusmemoriasalularis,565. Judicium Juveni monacho polius laboribus
conveitit mnltosab erroribus gentili- sacerdolum,122.Judiciumi[icorrupluinopus quam sernioiiibus,709..luvenes
tiis, et averlit a saeculo,311.Orationi- prolocomitis,756. Judiciumrectuniel duo deliciosia Macarioprobantur,528,
lius vacat et jejuniis,511. Pupllaead juslitia Aliraamis,855.Judiciumteme- 652. Proliciunt,529, 652.Visitanturab
euin inlrodticu.ilur,515. In eumdem rarium cavendum,50, 599.Id egregio eodern, ibid. Surgunt ad oratioueni,
foruicatioriisspiritus millilur , ibid. exemplodocetur,198.Judiciumleme- ibid. Protegunturab angelo,ibid Can-
Amori impudico amorem diviuum rarium fugat Dei gratiam, 595,596. lant psalmosxn, _(.._..Ignis ex ore eo-
objicit,514. Oralioriemobjicit tenla- JudiciaDei timeuda, 608.Judicia Dei nim egreditnr, 523, 652. Moriunlur,
tiOni,i!>td. ADeo aceipitsolalium,ibid. DODinvesliganda, 620. Judicia Dei, ibid.
A puclla rcgia tentaiur, 514. Abea- temporaliapeccaloribusprospera,me- K
dernin marilnmsed fruslra expelilur, lioribus adversaaccidere permillenti-,
314, 515.Volocasiilatis so olMrictum 616, 647. Kitissefodo, nomen locj, ubi tres
dicil,3l5. Ad foriiicaiioneinil.icilnr, Julia Euphraxiaemagistraramde:n pueri Auanias, Azarias, Misael re-
ihid. Daemonesfaces admovent,315, instruit, 55S, 356, 357. Cum ea mori quiescunt,225.
316. Oralione.su.erat carnis lentalio- expetit, 501. Quiiitadie post obitum L
nes,316..:ln visione ad loca amnena d u- beala3Euphraxiaemoritur, et in ejus-
eiiur, ibi L IleiKad trisiia, 316.Adse dem tumulosepelilur,561. I.abor vitai aeternitafis inluitu fit
re.lti, iiiid. /Egrotal, ibid. Paier eurn Juliana Origeuishospila,786, 787. levis, 493. Laborfacit hortulumferli-
•isiial. ibid Palrem serio muuel, 517. Julianus condiscipulus,Basilii,153. lcm in. locosterili 559. Labor lempo-
Tlieud.ii.ralionesegregie rcfcllif,ibid. —Juliaiiusapostalainterfectiisin Pvr- ralis memoiia laliorisaeterui vincen-
Art;uriCntumTlK.iidieiu cum lefor- sia,iu locoAssianomiue,a sanctoMer- dtts, 588.Laborvirtutesacquirit, 596.
cu.t , 320. Thcud.m con eriil, 521. curio, 225. Ejus mors n velalurDidy- Labor corporisali Agaihone foliisar-
Parpnli se. in partem rcgui vocanii mo, 711.Ilem Julianomonaclio,803. boriscoiiiparatur,537.'Laborinaximns
inorem geril, 522. Erigit crucem in —JulianuslionoriscausaSabas, id est orau., 615. Labor iiiouaclioiuiiiPa-
io-'iiiausjii.ciis,ibid. TciiipliimChristo senex, dictus, 800.Ejus victus, panis chomii,757. Labore acquirilurvirlus,
a-.liiicat,ibid. Omoesadse traliit, 523. hordeaceus,sal et aqua, 801. llymuos 587.Laboribus polius c.u-tmsermoiii-
P, cimias in. paupercsdislribuit,521. Davidicossemper habet in ore, ibid. bus opusmoiiachojuveui, 709.
Augeturd;mus ejus, et palris decre- Congreganlur ad illum mulli, ibid. I.alWandum iiianihns, nou semper
scil, ibid. Palris conversi accipitepi- Orat remolus longeabaliis, SOl.Bilus coiilemplaiidiimpulchredocelur, 509,
solam, 524, 323. Ad imaginem Chrisii precationum,ibiU.Jacobumse einiiius 531, 5J8, L03. I.abnrandumassiduc,
prociiriibit,325. GratiasDeo agil,.6i__. sequi jubet ue forte disirahalur, 802. 589. Laborare coutiniio levi operc
Ad patrern conversum proliciscitur, Miraculumrie dracone occiso eelari pr;esiaf, quam gravi brevi tpmporp,
ibid. Ejusoratioad patrom, ._>'_.. Pa- postulat, ibii. Signo crucisJe.sumin- 585. Laborantessanctiquieli a .aecuii
Ircm ronsoiatur,327. Ofiert regnum vocans dracoiiem iuterlicii, 802. Ab cogitalionibus,679.
Baracl.iiae,328; Quo rciiuenle.reliu- Asterioadolescentesenex de vitaein- Lacryinaehic ljvant, post mortem
ipiens epislolam,clam fujjit, 529.Ex- stituto consulitur,ibid. Probat Asle- urunt, _66°.Lacrym3e gaudiumpariiinl,
tensis mahibusoralionemsexlaeper- rium siii, ibid. Fontem ad sedand.ira 566.Dei misericordiairi pro-.ocant,ibid.
solvensinvenilur,ibid. Coaclusrever- silimilli impetrat,ibid. Acaciumposl LacrymaeOlympiadis,781. LacrymaB
liiur, ibid. Baracliiaiuregem consti- Berhoeae episcopumad ascelicamat- DomiriaB perpctna>, 856. Lacryrnarum
itiil, ibid. EJus ad Baracbiamoratio, traxit, 805. Ab Asterio invisiturali- doiiumterra promissionis,567. Lacry-
529. Rursusorat, 350. Pauperibusdat quoties cum munuseuhs,ibtd. F.e- marum gladius conlra cogitationes
vcsfes, ibid. Solum cilicium portat, quenfiam se visitanliuin fugiens et exacuendus, 613. Lacrymurumvirlus,
ibid. Herbis tautuni victilat,331.Siti honorem, in niontemSinaeumconce- 682.
laborat,ibid.Diabolitentationibusim- dit, 805. lbi ccclesiam exstruit et Lacrymaturomnidie Abrahamere-
petitur, ibid. Vexalur speclris, 332. aram consecral, ibid. Juliani apostatre mita, 149. Lacrymalur Pammon ob
Vincit crucis signo, ibid. B.estiaeei morsillidivinilusindicaiur,ifcid.Illuui duas causas,perdiiionemcomptaeniu-
occurruot, ibid. Biennio Barlaamum haereticide sua3haeresiscomraunione lieris, suatnnegligfmiam,524. Lacry-
quaerit, ibid. Tandem invenil, -333. infamant,804.Antiocbiamproliciscitnr malnr jngiter Arcviiius,531.
Barlaarnilii bene precalur, ibid. Nar- ad confutandoshaereticos, 804 Puer Laelitiaspirifualis daemonemvin.ii,
ral patfis conversionem,335. Ejus viin puteum lapsus ejus meriiisserva- 47.Lasiiiiaabundareopqriel Dcoser-
giliaeet uocturnaeoraliones,554. Ejus ttir, 805. Divertit ad beati Paulilati- vieutes, 751
_,_ fND.CES IN VITAS PATRU.M. ui
Macarii Post 'ttir a Theophilo, Sergio,"et
Lapides porlando 533. et rcponando nomano, 228. ppccatum Higyno,
excrc-iur buphraxia, Lapides a Macario patratumfugiunt,230.Trien- :
225.
in mare
pretiosos prOjiciloccidatur mercalor, nio poenilenliaselapso ad eomdemre- Longinusabhas,599.
ne propter eos a nantis, ver.unliir, 250. Duces sunt itineris Loquacilaslaciturnitate reprimen-
929. Theophilo, Serjio, et Hygiao, 231. < da, 6 7.
Lapso(pro) non lapsuspcenitenliam Leonesversaulurcnm sene in eodem Loquarislantum rogalus, 598. Lrv
faciens-,veniamimpelral, 577. ci)bili,883.Ostendunterraulibusviara, tquilur Deusnobis per creaturaset di-
Lapsidiaconipoeiiitenliavera mira- 816. )
vinas Scripluras, 808.
cula declaratur, 577. Leonlius videlangelumaltari astui- Lol abbas, 596.
Ldpsu hominum daemonlaeiatur, non tem, 864.Leonliusanrtis quadraginta Luciusabbas pra^clare Longino ad
536. recedit a templo beatae Mariae, iinteirogalarespondet, 599.
5ol.
Laqiieosdiaboliquis evadat,exsicca- 878. rûcrum fralris, lucrum Dei, 652.
Las.ivia puellarum foutis Leprosus clam fovetur ab Anasta- Lucttisfratris, fructus
1
Lucrum tuuSjfiSo.
lione et captilorum canitie punita, sio, 159. Oralione Basilii sanatur, cirinaraoirinem salutaris, 566. Lacliis do-
798. ibid. i in se habel, el iu celia
Latoius,quia Msesymae monitisnon LibaniuscondiscipulusBasilii, 153. < quijrendus, 610.
psret, haerel cnm currn immobilis, Libauiusad lautammensam Basilium ' Lumbos luue coBstringit Simeon
852. Solvtnr Maesymae precihus,ibid. vocal,154. Slylites, 170;palmisHeliolorus, 849.
La'ti-0Jonalhasad columnamSimpo- Liber quis a raundo,565. Lux inoribundu.ilcingilOnuphrium,
nisSt.lita. velut ad asjliun confugit, Liberalitasdanliscruciculamargen- 103. 1
et exs|>irat,.173.Latro convertiiurab leam quamsolamhabet, 180.Libpra- Luxuriamlabore superandamfiguli
Apollonii.',749. Lalro lit monaclius, litas EuphraxuB in pauperes, 534. invento i uxoremsibi et proleslingen-
912. A'lsteculumredit, utcrimeu in- JoannisEleeiuosyoariipro temp'oJe- tis l dextere docetur, 496,497.Luxuria
fanticidiimorteexpiet, ibitt.Latro mu- rosolymitanomullamillentis, 188.Ejus- 1fenerator, 761. Luxuiiie cogitatiooes
lieii (.'asl_eihesaurum muriiuru<osten- dem, con.itiatori laiilumquantumlol- molesiiis ' superaDdae,533. Luxuriam
dlt, 922. LatronumprincepsCyriacus lere vultdari jubentis, 198, 199.Ejus- dffimon < accendit, 156.
periculo eripitur propter infantes a dem, xenodochia, gerontocomia et nilus Luxuriosa ab ingressu lempli divi-
inortc servalos,911. monasteriaacdificaaiis,203. Josaphat i repellltur, 587.
in
Latronianusdux Scythiacompre- in pauperes, 324, 328, 531. Marci, lum Luxuriosusinstar porci diOicilecoe-
hendit Epictetiim et Astionem, 216. 865. Sabbalii, 770. Senis cujusdam, I respicit,643.
Ejflscrudelilas in martyres,216, 217. 805.Zaihariae cura Deocertantis.ro- M
Obrigescil iilis visis, 216. A daemone gaudo,180. Vide Miseric.ordia. Libe-
corripitnr,219. Suffocatur,ibid. ralitasatupendaJoaunisEleemosynarii Macarius quioquagintamilliuramo-
Luudandaalieua, 625. ex pjus testamento perspicitur, 205. nachorum
LausAntonii,58. Laus propriaest Liberdlitas iu pauperes haereticus ,ni Paler, 253.—Macarii
, vita ejusqueauetores,254.Ejusspe-
Hoiua-
rugieiida, 591. Laus humaiia nociva convertit,771. 228.Signaculocrucisse munit,
et periculosa, 627. Laus scriptorum Liberum arbilrium astruitur, 121, liinca, ibid. Formae;uset habitus,ibid. \\o-
Athauasii,873-Laudes Abrrdiamere- 235.Liberuraarbitriumfacitul iu no- gat quid in uuindorerum agalur, ibid.
mii_e, 149. Laudcs Hasilii magni, bis virlutemadipiscisilum sit, acce- Cujassit, etquomodoeoveuerit, enar-
161. deule tamen Dei gralia, 288. Liberi ,rat, 228 Lednes illi
Laususquis, 704. Laususomniaa se arbitriidefinitio,277. familiares, ibid.
abdicat,789. Libidoeliam vivit in senibus,578. E j', nuptiisfugjt, ibid. Dox viaeejus Ka-
229. D:sparenleangeloab ona-
Lautiorescibi inPaschite, 115. Libidinislentatiomolestiissuperanda, pha"I, in via dirigitur, ibid. Signaculo
Lavacro in monaslerio exstructo 535. Libidinis inflaiumaiiupcena est gro jcrucisse coiitradraconem
fons miraculosusarescil; destruclo, praviorispeceati, 351. -sibidiuemdae- Crucevariasdiaholi pellit liiuuil,229. phantasias,
iterum fluil, 883. inoiicsinceudu.it,516. ilrid.Dialiolusiili mulieris specie ap-
Leaenaanichoretsepedibussupplex Libidinosariim cogilalionum tres pare', 230. Decipitur, ibid. Leones
advolvitur,540. Leaeuaecaaciscatulis causae, caro, motus animi, d_einon, fugiunt postpeccatumab eo perpelra-
visus ab anaclioreta rodditur, 540. 732. ibiil. Itedeunteopueiiitente,i/)id.
Leaenamligatam simplex obedienlia Lignumaridumplantatum ab Elpi- lum, Coilotenus triennio slat sepultusMa-
adducit,302. dio,crescitin viiem,76"..
LeclusAntoniijiincuset ciliciumvel l.ininaeusThalassii discipulus,844. cariusin terra, 250. XL dies et noctes
liexis genibus in eodem locq manet,
nuda huuiiis, 58. Leclus Doinniouis Sileniiumsibiindicil, ibid. A Marone ibid. Christusei in spelunca,
cural aexrotos,701. instruitur,ibid. Morbidoset daeuiona- ibid.Benedicliabapparel eodemTheophilus,
Legisaniiqureet novaedifferentia, cos cural, 843. Sub dio degit, ilrid. Sergius, (l Hyginus,ducibus ieonibus
206. Leges genlium deos puuiuut, Colicosdoloressanatsignocrucis,ibid. adiuoiiastcriiimreversi, fralribusvisa
308. item viperaemorsus, ibid. Benignus 251.MacariusiEgypliusnior-
Lpnticulaegrana tria uegligenspu- est et liberalisin caecoset paupcres, narrant, luiiiiiad fideicontir.iiiatioii>;iii
suscitat,
nilur, 546. itiid. 720.Anioiiium 585.
Leo luunilis,silens, etc, 893. Ut Lin^tiaet venter coitinendi, 511, rosiis, 585. Dienionein invisif, Mireope-
vicitliducia et
alios liberel, se vend.t, 896. Martyrio 362,374,863. Linima; c.usiodia,6l)7. furiiludine, 585. Fatigatusah angelis
afiicitur,ibid. Lin;i,u_3janua clautieiida,615.Lin.-use defertur, 6i9. Paralyticumverlio.sa-
Lconisepistolasuper lumulumsan- idcomiueufii stabulum si.ie jauua, nat, ibid. Quinque.iuio
ctiPelri posila.aposlolicamauu emeii- 567. Lingua.ruiuamdeprecafurSisoi, explorat. 653. XCannissuggestionein ct e'xlis
dalur, 906. Sanctus Leo Eulogio per 570. LmKuaerotentor, pa-,sionumre- LXin soliludine, 719.Obvixit, iiialuritatern
visumseexhibet, ibid. Ad sepulcrum tenlor, 571.Litiguam refrenans ubi- diciluritai5aPioY'_»«v, idid. XL aunosni-
sancli Pelri audit sibi peceala dique peregrinusest, 399. lus, conira .^piritusvalel, gralia cora-
missa, practer imposifionismanuum, Lis inler Joannem Eleemosynarium tionumet prophetiaedonatur,719.Sa-
907.- et Nicetam palricium compbnitur, cerdos ordinalur, ibid. Joannemdisci-
Leoanachoretauconvivaeique obe- 186. pulumspiriluavariiiaetentandumprae-
diens, 359. Leo seni cubilecedit.,651. Litigare nescit discere religiosus, videl, ibid. In extasi Irequenter, 720.
l.eo oblemperatjussusdiscedere,878. 513. Cur equapraestigiisamaloriisappareat
Parcit abbalise ad devorandumcom- Lilteras parenlumetamicorumiion qucedainfemina,revejafionecoguoscit,
ponenli, 831.LeoGerasiroumsemper apertasexurit MachesIIP.dis;rahatur, ibid. AquaeJ)enedici_evirtute phan-
comitatur,quia ex ejus pede aculeum 550. tasmaa-ieiiiiuadepellit, 720.Utiiomi-
exlraxerat.893 Asiri;pascendicuram
gerll, ibid. Asinoper furtum sublalo, edoclus, Lilurgiam scribil Basiliusdivinilus1 nes lateat, cuiiiculosfodit, ibid. Ora-
lionesxxiveuudo,et loliden)redeundo
Cjus odiclumferendo aguamsupplet, 153. ibid. Daemoneiri
ibid. Asinumreducil, 894.Obitu.nGe- I.ocusjudicii et pconarum,226. Lo-- recilal, gulosumpjicit
oratione el jejunio seplem dieruci,
rasimiabbalisdeflet,._>'_/. ôn capieusi' cusqui obest saluti, mutaodus,582. 721.—Macarius Alexandriuuspresby-
super raorle Gerasiioi solatium,super Locistabilitas fetilicat,586. Locista- ter Cellarum, 7^1.Non coiicupisceii-
sepulcrumejus emoritur, ibid. Leo> bilitassorvaudain tantationeproptgr duraa magno docetiir Antonio,raiuis
iter Joannlanachorelaepraebet, 917. varia,589.Locnmin sepulcromedium palmarum guas coricupiertt divinitus
Lecni imperat Sergius, 899.Leonei/i i mortuo Joanni Eleemosynarioceduiit. loiTfefactis, ibid.Tentatur a diaboloiu
pascit quotidie Pauius Helladicusues dtio ppiscopi, 205.Loca sacra Jcroso- soliiudini.specie cameli cibis ouusli,
raedataliquid,911.Casligatimmorige- - lvmis lusiraiit Basil.us et Eubulu*, ilrid.Oratioue pellit, ibid.
Inm, ibid. A Leone pasciiur Simeoii i 154. Iteiii Paula, 404. Viie Peregri- Ejus diclumadplianlasiiia iribunos, quibds mnn-
priscus, 817. Leones fimiiiaressanctj) n.t o. Loca Jeru.olymisrp.ligiosavis..n- dus illudebat,721. Domatcibi coucu-
Liii IiNDEXP_ERlJ.il. v.y
dolem 829. - nachumel a.l s-eculum properaiiteni
piscentiam, u vam ad se missamfralri- cooptaturinscius, Magna
liiis transmittendo,ibid. Si quid ab in eo simpiicitaset aniriupurilas, 829. ad sanioren) mentem redqcil, 573.
alio praeclarefe6tumaudivit, ardeuter VenationemDei spiritualpminsliluil, Pastoris , jioeniteniiamlapsp praescri-
eltecit,.itid. Annis vu lauium cruda idiri.Ab imperaloris ducibns lionora- benlis, 601. Be ablialis miranda,746.
comedK,ibidi Tantum bureellati co- tur, ibid. Statnas vivas mortois pra3- Gelasiaeiijuriam condonantis, 780.
nietfi.,qu-mlummanusex lagena an- stare imperatoridiceadumcurat, ibid. Mansuetudiiieniirato principipersua^
gusti o.is elTerre possel, ttia. Lage- Feminam ab ingluvie sanat, 830. A det saucliis Joannes Eleeraosynarius,
narriiP_niipnblicanuiusuunivocat,722. puella daemonemmagicis praestigiis 199.MansueludineAnniiilairorieseon.-
Somnttm superal, vigimi diebus sub induclumpellit, ibid. DaemoDi plnres venit,752. Mansuetndo."Ft._e.Beui--
teciumirenipgrediens,ibid. A spirilu accusafuro silentium imponit, 830. gnilas, Injuriarumoblivio,el Traoquil-
fornicatidaistentatus culicumse tnor- Beos nomiiiarejubet praecipuos,~830.lltas.
sibus exponiu,ibid. Visit scpulcrum Aquae signo crucis benedictaegustu ManusoccidereCononemvolentium
Jatineset Mambreut cumdaemoiuT_usinsanam mulierem curat, 830. lgne obrigescunt, 866. Item barbarj cujus-
al)eo lixas coelitus iilusiratur , t"I>td.Lupiciano dam Adrlamoccidere.teniantis, 881.
coiitendat,722.Arundines722.Daemo-
viaeindicesd___n.nlollit, quaedamdouoprophelicopraedicit,831. Item paslorisparanlisjaculari in Ace-
nibus ixx occnrrenlibusnon lerrelur, Macri Theodoretl prolem impetrat, psimam,835.
ibid. Jnrat -daembnibus, ibid. Nomen ibid. Aquabenedicta periculumabor- Marana.etCyraBerhccaoriundaesub
JJomiiiistrict-fediabolirhomphaeae op- lionispellit, 831, Exhortatioip.-iusad dio vilam agunt, 855. Velo tegunlur,
ponil. ifrid.fe.ntatur rsoriens xx die- Theodoreium, ibid. Sepelitur apud 856. AnnisXLUcollo,lumbis,manibiis,
rum iDe[flia,723. Speciepuellaenrnam AphraatemetTheodosium,ibid.Mace- refrum magniponderisgeslarunt, ibid. .
aquae. gestantis ct quasi inviuinis doiiius episcopusCorislaiilinopolilauusibid.Aeris injurias patienter excipiunl,
oblala adhiic Uidoum suslinet, ibid. jn exiliumab Ahastasioeiicitur, 872. Moysiset Danielisjeiuriiaimitau-
Lactatura bufala,ibid. Eidein aspidis Maches ad deiraclioncs et yerba tur, ibid. Proliciscuti-urJerosolym3oi,
morsus rionoUruif,ibid. Exploratau- otiosadormit, 550. Earentumet ami- ibid. Item ad sanciainTheclam,ibld.
sleritatem: mooac)iorum Tabennen-' corumlilteras non lectas.ne iis distra- Marcellnsxxxv ayinosrriScylhi ma-
sium, 723. Jeivmhimejus portentosiim hatur exurit, ibid, net ne coronamin civilateaccipiat,908.
quadragesimale,riihilromedenlisprae- Mncimspnne-etvinoabsliriens, 866. Marceili ScylhiotaediclaetVila, 908.
ter paucacruda.craiiibesfoliadie Db- Maesymassacerdos vici, 832. Mire.-jna MarcianusCyrooriuridusnobilis,so
ininico, sempSrqueslanlis, 723. Sln- lunica semper conlenlns,ibid.. litudioemeligit, el cellaeangustaemi
pori est Hionach.sPachomii, ibitl.,'A hos|iitalis,!°_>td. Prumentoet oleo sem- nori corpore se incluHit, 806. Orat,
fachom.Qniraculoseagnoscilur,ibid. per abundal, ibid. MiraculiSclarus, Scripluraslegit, 806.Victusejusratio,
Dies quinque.slatuit mancreconlinuos ibid. Basiaraeadmotumpuerumsanat, ibjd. Nunquau satur,seinper esuriens,
in contemplalione,724. Quibusargu- ibid. Currum se despiciemis reddil semper sitiens, 806.Duo exsiruit mo-
mentisnientemad coslesliaerigeret, immobilem,832.Eumdemrogatuspre- nasteria, ibid. Capul ejusdem lumint.
ibid. Daeiriooinstarflammaeignisom- cibus solvit, ibid, divinitusadimibratur,807. Olei lecy-
niain cella ejus exurit, ilrid.Presbyte- Mafortesidem qnodpalliola,513. Ihusad pjuscellam deferlur utvirlu-
rtimcancro latrorantem,quia conscius Magipelliintur.Egypto, 340. tpm concipiat, 807. Sanat precibns
fornicatiohis-sacrilicaêrat,post con- Magicoslibrosexuiit Theudas, 321. daemoniaeumeliam absens, ibid. Epi-
fessioncm peccaii et piiieudatiouis Magistrianus adolescens formosus scopi ad eum conveniunt, 808. Ab
sponsionemcurat, 724. Diversae'ejus virginem servat,'781. Martyrevadit , Avito convenitur, 808, OHiciumNonaa
simul celebranl, ibid. Vident se irivi-
cellae, TH. Variordaemoniacoscnrat, ibid.
ibid. Mulirremparalylieimofeosaocto Magnacontinelin matrimonio,776. cem spiritu eliam corporenbn absenles,
sanat,~,ib';&.Piierum dsrmoniacum S2- Vullu severa et episcopis reverenda, ibid. Sororem ad aspecium admit-
nat oleo et aqua benedicia,ibid.Variae ibid. Munificaio pauperes, ibid. tit, 809.Sororis filii pleemisyuamre-
gloria3virililerresistit, iOid.Miroone- MagnanimitasIsidori liiiiiiilianlisse spuit quia respeclu cognalionisdala,
re se slffligit,,vexamein se carnem semper,et respondentis d_emoiiibiis: ibid. Arinm, Saltellium, Euchitas, et
vexans, ibia. Spiiio -illuminatcaecum Licet in tormenta iriiltar, tamen vos Maniclncosoppugnat,ibitt. Zeiosuspro
hyaenaecatulum. .23.Hyaeiiaei pelletn subtnsme iuveirio,6S9. decretis ecclesiaslicis,tfitd.Abraamen
promunere dcfeH.tWr/.Adjurathyae-. Mignitudo beDeficiorum Dei. 280. converlitad Paschacelebranduminore
nam ne pauperuin oves poslhac.de,o- Maj ribus el coaetaneiscedendum, Ecclesiae,809. Ei vivooraioria erecia,
ret, ibid. Ei assenlieus Capite annuit 628. ibid. Kilitiir ignotiim babcre sepul-
hyaena, _ Huminou
_>.-.. spuit post ha- Mala horrel qui ppceala ho'retet crum , ibid. Ueliquiaeejps deceuler
ptisinurtii* anriis, ibid. Forma ejus, omues diiigit, 519. Mala nobis, bona asservatae,809. MarcianusEusebii pa-
ib'd. Palladio tcntato ut rpcederet, Deo lribueiida,668.Malopropositoni- truus, 810. Eusebium cum fralie ad
(piodothHtissederet in cella, consi- hil agendum,licet boni speciem lia- monasticamvilam adducit,'8U.
liuiii-stiggeritrpspondeudi,se propler beat, 766. Marcionit-eadorabaul serpentem,
Deiim cellaeeUslodireparietes,,7_>5. Malarumcogitatiopumscminasufib- 655.
Marcotiti angelo ronimunioneind_rri cauda piilchre.docetur,378. Marcusmorlemsuam pravidit, 658.
e,xara viflet,*:t6id.Macariusdnosdpli- Mnlchusetconservacairielosdoniini F.jiis mira obedientia,321,,617, 618.
ciosos jcvehes probal, 528,651.Ba-. ..conscendunt, 9:5. Ad Romanacaslra MarcuSEucharisliainangeli manibus
rariiis pro furniralorc haberise pali- veniiml. ibid. Jungitse rursummoua- accipere solilu', 723.Vetns et Npvum
lur, 51:5,623:'D;tecla caluniiiia, ne chis, ibid, Teslamentum tenet iriertioriter,ilrid,
lionor,.relor, in Scjtliiin fngil, 516, Malplicicmamai-orium,156. Ejus virlutcs, ibid. Secmii elhumi- ciim
62i.-MacaHusmorluuinsusctal.ul ubi Malleo excitat fratresAdolius, 769. diabolo dispulaf,in omnibtisse,
si.l de[iosilumindicel, (...0. Macanus Mandatorumobservatio necessaria liat, ibid. Marcushebdomadasjejunat,
viginli antiis nfecpane ni-c aqua nec ulquisaJ Oeumascemlat,243. Man- 865.
somnos'ali___iS;660. Macariiisiaudalus datbrum obseivaiio, cusiodia noslii, Mareoratione Besarionis dulcescit,
lacet; coiilemplns, v erba aedificatidois638. 532. Mare Rtibru»)duomonacliipedi-
loquiiiir^6S9.M.icarins ob unum vioi Maiiducaulcmmonachumquemdam bus perarribu.aiit,898,
calicemseraqu* absii.niitia casligat, oon viditSol, 539, 569. Mariavirgo(B.) cum Joanne Bap-
5fi9.Maoiiriu_'quemdaiii siti>-ntemrim- Manede omui virluie cogitandum,. tisla et evaugelista apparet ( yriaco,
bra solilttr, 659. Macariusdiviniius 162. Mane propositarenovanda,683, 878.Beata M_niavirgopropler Neslo-
transTenurultra flumeii, 649. M.ica- 684. ManeorandusDeus, 681. rii libroscellam Cyriaciinlrare recu-
rius presbyter et praefeclusPtocho- Mauichaensprpsbyler charilate se- sat, ibid. Beata Maria virgo a puero
trophn, insigoiastu virgincm ab ava- nis cujiisdairiconvertiDir,616. Mani- quodam prae pecunia eligilur, 166.
rilta mJnxii, 712. Ad ceniomannos chaeirefellunturde duobus principiis, Huic riiiro modo pnevidit Deiw, ibid,
vixit, Wid,Macariusjunior occasione 286. Beatee Mariee promplum Subsidiuiii
caedisisvoluntariaesolitudinemiugre- > Mansnelead poenilentiampeccautes erga Mariam/Esi.yptiacam, 389.Beat»
ditur, 718,94».Trlbus anuissine tecto mdnendi, (01. Mariaeimago. Fidiilmagn.Be-itaeMariae
in solitodmemanft, ibid. Despuitdas- Mansuetudodaemo„ibusest terrori, commendalanxor a niaiito alioprolici-
ipones,ti&id.Macarinsex vicaria hio- 513. Mansuetudoin servos pulchrvea sc.enie,cumfiliaa morte praeservalur,
nasticaB- se -dedit, 775.—Macarius ar-' sancloJoanriel-leemosynario commcn- 882.
chiepiscopus-jerosoiymitanus, 866. dalur, 193. MansueiudoJoanois.Elee- Maria neptis Abrahae septenriis
Macedohiusversatur in montittraca- mosynariiin eleemosyn;eimpostorem, disco PsalteriUmet Scripturas, 368.
cumiD_tott_,,-_28. Annis xtv .m foisa 196. Ejusdem,coiiviliatori pauperidari Viginli annis pairuo convixil, Con- 309.
stanssiib diovivit, ibid. Cibus ej_s jubentis quautum tollere vellet, 198, Daemoniu eam armatur, tiwd.
horderirt._gua madefaclum,iUd. A 199.Apolloniiinialediciini Philemonem stupratur a mouacho, ilrid. Plaiig.t
FlaviaBoepiscopo Aniiocheno in sacer* converlit, 476. ApoHinisafflictumino- secum peccalum stiuni, ibid. Descrit
i.v INDiCLS 1\ MIAS PATULM. LVI
pniruum,seque sl_.bulariolocat, 539. Maritnsmoribus,n:n m tjorib:s cli- moriaaelernisuppliciirevocala lapsn,
Bieiiiijo luxurialiir, 570. Meretricio geinlus,
j 310. 034. Memoriamali,ignis sub palea,
tiabiluindula coram Abrah.im patruo Marmoradiversa iinppraloribusini- 660. Memoriasiippliciorumaelernorum
iicscia coinparel, 370, Compungitiir, tio I imperii oslendi solent, ut mouu- fraler sororem Dierelricemconvertit,
ilrid. Cum Abraham palruo stio rcdit i
mpnlumex cerlo genere exstrui cu- qnae in itinere moritnr et salvatur,
ad cellam,572. Keclusain cella, ro.ui- rent, 188. 677, 678. Memoriadivime praeseiiliio
leiili» se aclibnscoiificit,ibid. Po-iii- Marosub dio vivil, 835. Ex daemo- sancii Erihraemduas meretricescon-
teiiliariisibi acccpl m Deusriouoei sa- numranooraloritim,acit.-./>.'d.Morboi vertit, 168. Memoria novissimornni.
iiilalumcollaloostendil, 572. Quinque corporumcural, ibil. Auimiallectibus Vide Novissinr.rummemoria.Merim-
annisprcnileuliaeexpielisiiioritur, ibid, medelur,854. Fcliciler inorilur, ibid. ria Ammoniislt.peuda,716.Item Ero-
Maria jEgvpliaca, 582. Inventa a Pro corpore ejus contendilur,ibid. nis. 734.
Zosimaabbate in eremo fugit, 384. Marosasabbas insignisexercitator, Menasdiaconusmonasticum habituin
Appellat Zositnamstionominesibih.i- 815. deserit. 897. A SimeoueSlylitadivini-
«ieuusnonvisum, 385. Muluo liene- Mars non cst deus, el quarp, 307. tus agnoscitur, et ad monasieriuin
diciionempetunt, ibid.DivraPusdocla Martha Mariaejungeuda est neces- suura remilliiur, ibid. Ejuspceniteutia
novilZosimamesse presbyterum,ibid. saria, id est cibuscorporalisspirituali, post fugam Deo grata signoostendi-
Adjnrataprior benedicit, 385.Muiuas 509, 603. tur, 898.
orationespoSlulant,ibid. Suspensaiu Mariniantismilitum praeposiluspro Mennasoeconomus Ecclesia;Alexan-
aere orat, ibid. CorrigitZosimamsus- filiaorat Antoninm,48. drinae_180. MennasvicedominusEc-
picantem illam spirilu.nesse, 583.Si- MartyresEpictetus et Asiiondiaboli clesise,202.
pnit se signocrucis,i_>irf. ExponitZo- .ncautur a judice Latroniano, 218. MensquomodD sempercumDeoesso
simaeanleaetamvitam,386. Jerosoly- M.ir_vrihus septemtotidemcorouaede- possit, 767. Meiis humana quomodo
mamnavig.itlibidinidedila, 586. Aela feniiililf, 638. iiat vel daemonvel.beslia, 767. Mentis
miain navirecenset, ibid. litiamJero- Manyrium desiderat Antouius, 47. puiitatistiideiidum,355.
solvmaliliidinibusiucestav.it,387. Non Martyriumuobile et praeelarumxvu MercalorAlexandrimisin pauperes
ailiniililiirilitra templum divinitusre- mouachorum,296. MartyriuinEpiceti benigriusPaphnutioaequatur,757.Mn-
pulsa,387. Intelligensse ob sc.pleraab el Astioiiis, 216 el seqq.Basillae,318. nachospascit,ibid. Saeculorenuntiat,
aspectusaneae crucisarceri, conipun- Eugeniae,ibid. Milidiciimduobusdis- ibid. Felicilermoritur, ibid.
gilur, 587. Imptoratsiilfragiabeatissi- ciptilis,585. I.eonis,898. Mercesoperum in die jutiicii,261,
m_BvirginisMariae,ibid. Propouitcor- MilerTheodorivenit adPachomiiun, Idem asserilur ex histbria de Lazaro
rl„'ere vila.n,ibid.l.eaiaeMariaesullra- 123.Fiiium rei elit, ibid. Miro modo et Epuloae, ibid, Parabola regis qui
gio libere temp'um ingreditur, ibtd. conver.Uur,126. mipliasfilio lecit, 262. Ex paraholax
Pavimenlum Ipinpli os.ulatur, 388. Mtllios jaciauiiam fugiendamesse virgimim,t°6id.Ex ScripluraNoviTe-
Gratiasagit Dei Malri,ibid.Vocemissa docet, f.93. slamenti, ibid. Ex prophelis, ibid.
co»Iilusdocelur quid lacere debeat, Malas incendijubet Pachomius,ul Mercesbonorumoperum, 114.
tb.d.Tresiiummosadeomparandam an- aiariliam puuiat, 131. Mercurius(S.) Julianum interpmit
nonamdivinitiisaccipii,.>88,Ect;|. siam, MJIIUIH Eulaliiin ignc perstat illaesa in Perside loco Assia nominato,225.
sanciiJoaQiiisBapliStaejiixta Jordunem aliis conflag:anlbus, in lesfiiuoitiuiii Mercuriusgentiliumdeus, 506.
ingreditur, et in ea coiniiiiiiiicat,i/>i(/. Verieliu'ti.i'.ilaiis,
303. Merelrix Pelagia converiitur,202.
AnniXLVII in soliludineagit, 588.An- Malnli".aorattonisliora, 105.Malu- Merelrix convertilura fratre suo nio-
nis xvu Irihtts panihus vicfilal,ilrid. tiunelaudcs, 312. . nacho, 552. Meretrix Maria accedit
Conflictaturiuemoria pra?leriti luxus, u s
Maxiininusepisco, .Terosolytnifa-senem Evangeliumlegentem et con-
ibid. Besislit inenoria originis suae nus litptizatDasiliuui,134, 133. verlitur, 869. Merelricem resipiscen-
conversionis,389. Promplu.n be.atic Melicinadulcremaugel, 157. tem monacliuspublicead monasterium
Mariassubsidiumconiinuoexperitur, Mediiatio cubiliim eunlium, 157. ducit, 201, 202. Merelnces duas Con-
ibid. Herbis nulritur, ibid. .Estu algo- Meditationinon prtevaletdaemon,615. vertitsanctus liphraemmemoriadivinae
rpque crucialur, ibid. Nec hnminpui Medifationes duodecim a.iachoreta- pracseiilis, 168. Meretrices multas
necanimalviditaunisXL.II, 589. Viva rum, 684. converiit Vitalius emendo noctes ab
et superstesvult celari, ibid. Pefit sibi Mel optimum, lagunculis pecunia eis ne fornicarentur,197,198,
vivificasicramenla in sacro vaseho- plenis ad Joannein Eleemosyiiariuiii Meritumet inerces,356. Meritanon
norilice alforri, ibid. Novit absenlis trausmissisinscriptum,181.Mellisexi- lempore, sed smore pensanda, 58.
mmiasteriisecreta, 591).Edilo sinno gui suavitale captus homosuum peri- Merita vita;post mortem quisque re-
crucis super aquas Jonlatiis ambulat, ciilumnegligit, 272. cipit, 259. Meritadiversorumoperum
390. Sub obiiuin sumil sacrosauclam Melaniavariamunera oflert Parnbo, eadem, 601.Mpritaetdemerita cujus-
Eucharistiam,ibid. Corpus ejus exa- 715. MelaniaRomanasenior.sub Va- qnidatn ex vultu post communio-
nime a Zosimainvenitur,591.Leo pa- lenle, 772. Nitriaamonlispatres invi- que iiem agnoscit,676. Meritorumordiues
rat eisepulcrum, 591. sil, 773. Mediumannum apud illos quatuor, 520. Meritis AntoDiiDeus
Mariameretnxsenes legenlesEvan- agit. ibiI. Subministrat in vili vesle oninia concedit,57. Merilissauclorum
gelium accedit,809. A tiirpi viia ad caplivismonachisnecess.tria,ibid. In- stat mundns,492. Meritis saiictowim
melioremconvprliiur, ibid. cludiiur, se aperit, dimillilur, __>'_/.igilis et aquaepaoiiodeferimlur,888.
Mariainfauticidanavivectanon pro- Jcrosolymismoii.isteriiim virginumex- Milidimartyriumcumduobusdisci-
greddur navis, 882>Eaiu scaphamex- slruit, ibid. Peregrinosvoticausave- pulis, 585.
piilsaet submersa,uaviscursuuipeiD- nieiues excepilannis xxxvu,775. Non Mditisoratio seplies per dicmrepe-
cil,R83. tenetur alTe.iu unici fili.i,775. Ejus tiia 882.
Marlalarus, 712, 943. beueliceiilia loto orbe nofa, ibid. Con- Mimus Babylas convertilur audiia
Mariua virgo, 595. De pjus salute tiuentiamcoujugibussuadet,77l. Ilcm Evangelii senteBlia,870. lieligiosum
sollcilus pater, ibid. Mulatohabitu et multisaliisut s;eculorpnimtient, ibiti. habitumassumil,ibid.
nomiiie in Marinum,ingreditur viro- MnrifurJerosol.imis, ibid. Melaniaju- Miraculaoratiouibnsnon praecejnis
rum monasierium,ibid. Instruitur a nior viroxxvn aniioriiiusuadel eonli- sanctoruni fiurit,57. Miracula per ve-
jiatre, ibid. Ejus pater nioritur, 595. neiitiiiii, 771. Quomodosua dislribue- slimenla el oleum benediclum, 127.
Fornicaiionisin pandocisfiliamcom- ril, ibid. Ornameuta sua verlt in or- Miraculaniulla faritSimeon Stylitps,
inissceaccus3tur,ibid. Ppccaiumquod namena Eccl sise, il-id. Cognatosad 171. Miracula Chrjsli, 237. Miracula
non arlmisil,agnoscilquasi a se adntis- religiosamvilamallicil, 775. ad corpora sanctorumBarlaamet Jo-
sum, ibitl. Ejicilur ex monasterio,et Melantlnaaii Eugeuia oluo sacroa saplial, 538. Miracnlaad martyrum
ad porlam poenitet,ibid. Admittiiur qtiartanacuralur, 515 lncesto Euge- rdiqnias Apolloriiiet aliorum, 758.
rursus iu monasteriiim, 394.Vilissima niaeardel amore,54i. Ejusdornusigne Miraculaqua virtute liauf, 797. Mira-
obit ministcria,ibid. Moritur,elsexus de coelopuuitur, 545. cula pignus doctrinae,831. Miracila
ejus cognpscitur, 594 Ouodeam im- Melchisedecbhominemesse el non variaeduntur ad SimeooisSlylita co-
merito alllixisset, atiligit se abbas, filium Dei, divinitus senex quidam lumDamet tumulum,854.Miraculacur
ibid. Ejus calumaiatrix fornicaia a docetur, 636. in Ecdesia fiant, 933. Miraculoruiu
daemonecorripitur,ibid. Ad ejus cor- Melioresaemulalur AnloDius,56, vis, 55, 56. MiraculisfirraalfidemAn-
ptis eadem libcratur, tbid. Sanctilas 37. lonius, 53. Miraculis et curatioDibus
ejus miraculiscomprobatu",ibid. Melotasquid sint et quidsignificent, coiiveriitinfidelesTbalelaeus,835.
Maris xxxvu annis inclusus, 857. 543. MisericordiaDei exbibifaeiqui ne-
Norimntpt male sanam habitalionem, Memoriasanclorumad virlufemvia, gaverai Deuin.baptismume't profes-
837. Coipore et anima C3stus, ibid. 50.Memoriaasternarumpoenarum, 118. sionemmoaachalem,579.Misp.ricordia
Fesla iitariyrumcelehrat, ibid Ejus Memoriamnlurumquaedaemonesinfc- Dei superat omnia peccala,648, 676.
vcs:itusct viclus,ibid. runt imperfoiabilcsuosf.cit, 599.Mc- Miseriordiadantis criiclailamar_eu
tvii INDI-XRERIW. t-vitl
leam quam «olamhabel, 180.M:seri- Imltatio,611. Monachiest ire in mon- liles, I7'" 1. Mona^tcriacxslruit Anto-
t-urili..sancli Joanuis Eleemosyuarii, tein, 621. Mouac.ht decus pallorel ma- niiis, 40. Moiwseii.i .Cililioa;Joanues
p.iblice se certis diebus expohentis, cics, 511, 606. Monachihabilus impe- Eleemosynarius, 203. Monasteriain
ut lacilisad se miserises>etaccessus, ralorio praestaniior,908. Monachone- ^5gypto varia, 538. Maiuisleriamille
184. Ejusdeiu,sub lincm diei,lacry- gligenti prolessio DODprodesl, 126. fratfuinsub Or abbaie, 714. Monasie-
niauiis<|uodneinoatfliclusadse vene- Monachoqualuorobservanda,529,680. ria alia virorum, alia mulieriiiit,716.
rit, ibid. Ejusdemvulneritos et infir- Monachos_.mperagendumatque si in- Monasteria fciiiiiiariiin xn, Autiuoi,
inosfovenlis,182.iDliruiioribus largio- ciperct, 563. Mcnachonullo praetexlu 776. Monasleriaduo exslruil Marcia-
res eleemosynaselatgienlis, ibid.Cul- locus deserendus, 588. Monachovclut tius, 806. Monasieriorujiieiicomia,47.
liore babituindulis peleulibus negari in exsilio vivendum, 618. Monacho Moiiasleriorum coinmoda,100. Mon.i-
non vult, ibid. Enisdempauperiindu- nihilcum raupona, 924. Monachoju- steriorumdestrucforesviviab angehs
menium suum dantis, 182. Ejusdem, veni laboribuspotius quam sermoni- exuruntur, 130.
eidemtertio pelenti dari praecipienlis, bus opus, 709,9io, 981. Monachoca- Monaslicavilaquare a piisvirissns-
et quare, 183. Ejusdem servos sub vendamulierne ut sal in aqua solva- cepla, 2G9. Monaslicavita qnoddam
duriorihusdominis detenlos emenlis tur, 933.MonachumjEgyptiumTheo- marlyrii genus est. ibid. Moiiaslc.i
et iiberlale donantis, 196. Principis dosiusimperatorinvisitjuxta Constan- ansleritasex VeteriTeslamenloastui-
r.tirisiiaiiioccultepauperumsublevan- tinopolim,et cum eo manducat,498; lur, 8'iO.Monasticae vitae origo, 113.
tis, 248. Josaphat in pauperes,324, 617. Fugit honorem ne humilitalis 271. Monasticae vilaeencomiaet descriplio,
528, 531.B-sar.onismiranda,772.Mi- jacturam faciat, 498, 628. Monachi Monaslicam vilam suscipil ptin-
sericordia lauonis virgiuis pudorem bona consideralioad :
paiientiam Ego ceps quidamIndicus, 214. Monaîicam
tuelur, 735. Misericordiaafflictaefe- et asinusunumsumus,624.Monacbum vitamdelodere periculosum,823.
minae subvenit, ibid. Ephraemfame a diabolilaqueisquidservet, 531. Mo- Monialiumvariapietalissluiia, r-52,
laboraolibussu-currit,768.Eleemonis nachum perficitperseverantiain cella, Earumjaniirix dehet esse Eelaleino-
mira emnibiissnbveriienlis, et libros 589. Monacbumcaedere volensSara- ribusquematura, ibid.
vendenlis,771, 772. VideLiberalitas. cenus, duos dies el noctes immobilis MonitaJoannisCilicis,897. sanclu.
Melaoiaehaerelicosel schismalicos con- baeretdonec dimiltalur,902.Moiiachi Monumentuinexslrui jubct
vcrtit, 773.Misericordiasocii Palladii, CCCLII in uno monasterio,564. SnbSe- Joannes Eleemosynarius, et imper-
783. rapione XM,683. In monteNilriaeVM, fectum relinqui, eldiebus soleuuiiori-
J-isericorsDcumimitatur,330. 712. Sub abhaieOr IIIM, 7 15In monle bus de eo moneri,188.
Missa,58'.. Missae c elebraudaeetiam Pherme D, 727.In Scylhi IHMD, 896. Morbo nontenlalusaniio uno senex,
ol m certum tempuspraescriplnra, 868. In /EgyptoVM,857. Monachiubique, dereliclum se a Deo putavit, 59C
Missamcelebratoranidie Basilius,155. 313, IH.Monachi duo igne cremantur Morbi nulli Polychroniumin sludio
Missamcelebrans Basiliusclarissimo ab rege Abenner, 230.Monachimira- virtutumretardant, 817. Morbis nou
liunine et angelis circumdatur,ibid. culose per LXXcamefosia eremo pa- cedit Posthumius,235. Morbus. Vhle.
Missamprivatam celebrat Barlaam, scuDtur, 240, 241. Monachiet Chri- Infirmilas.
287. Missamcelebrat Barlaam,336. stiani in IndiaintrepideChristumprae- M.oriproximoquid sit, 638.Morienli
Missarnquidampresbyternoncelebrat, dicant, 243. Monachifiuiit multi ex SisoioChrisluselvariisancli apparpnl,
nisi Spirilussanctiadvemumad allare Iudis senatoribus,ibid. Monachiintra 653.Moriturmo.achussenex laetuset
videal, 868. MissarumcelebratioDo- tres diesomnestota regione Abenuer ridens, 612.
mioicodie, 588.Sabbatodie, 595.Mis- excedere jubenlur, 247. Monachi a Moribunduslibenterfrequenlat Joan-
_ascelebrat sanclusJoannes Eleemo- rege qnodameximie honoranlur,253. nes Eleemosynarius,192.
synarius, 199. Post missamsilenlium Monachiquare de mundo fugiebant, Morset infernus semper ante ocu-
servandiim,570. 270. Monacliicomprehenduntur, 294. lossint oportet, 154. Mors quib s s<>-
MissioSpiritus sancli iu aposlolos, Monachiin Quadragesimasolitudinein leal esse terrori, 219.Morspiis trausi-
237. petunt, 585. Monachinon siml tribus tusad vitam,ibid. Morsnaturalc debi-
ModestiaZenonisqua so'a vita co- vitiis implieiti, 601. Moaachinmndo tum est, 251.Morstemporariaproprh»
gnoscitur,827.Modesliaaspectussola illuduut, saecularibusmundus, 650. nonest mors, 282, 283. Moitis med -
docet sanctusEphraem,169. Modestia Monachiduo ntidi occurrunl Macario, tatjo primaphilosoi.hiaedednilio, 153.
Sergii monacbiplacafuriratus agrico- 633.Monac.lii ad militiamincludnntur, Mortis cogitalio utilis, longodiscursu
la, et litmonachus,935, 934. 748. Angelo visilaati liberanlur, ibid, probatnr a Joanne Eleemosynario,et
Modusvindemiandidivites, 189. Monachitria habent honorabilia,men- exemploHilarionis,200.Morfisdelini-
Monaclricae vestis mysterium,608. sam, Sacramenta,pelvim, 649.Mona- tio, 259.Morlismemoriareligiosopr;p
Monachusinter saeculares,seuextra chi haerelicisresistuot in communi oculis semper habenda, 534. Mortis
cellam, piscis extra aquam,58, 516. periculo, 804.Monachiduo communi- memoria cuidam semper in inente,
Monachustentalus suavitaiesanatur, cant nudi, nemineid praeterunumad- 685. Mortismemoria vincit pusillani-
127. Monachusvagari non debet, 191, vertente, 898. Pedibus super mare mitatem, 669. Moitis couteinplus iu
192. M.inachuspecuniamacciperere- Rubrum ambulant, ibid. Monachorum sene qundam qui moribtindustertio
cusat, 192.Monachusiostar apis esse concordia,100.Monachorum taciturni- ridet, 523. Morlis meditatioet silen
debel ubique mel operans, 527, 679. tas, ibid. Monachorumvila angelicae tiumopus verte philosophiae, 909.Mor-
Monailiiisnegligeus visione docetur, vilaeiraitatio,212. 243, 245. Monacbo- tem Simeouis Stylita aves et alias
566 567.Monachuslansnshabet media rum exercitia,jejunia, orationes,vigi- creatnraeplanguut,174. Morieinsnani
multaut resurgal,575. Monachusper- li.e, pauperlasvoluntaria,et vilaein- praedicitAnloiiius,58. Item fratenpii-
severausinslarcanis venaticileporem nocentia. 269, 270.Monachorumolie- (Jam,804.Mortemcoiilcmuunl u.oua-
persequenlis,589. Monachusquidam dienlia, 270.Moiachorumconslanlia, chi, 294,293.
jEgyptiusscandalizalussanatur a lto- 294, 295.Mouaclxrum in deserto con- Mortalisomnlshomo,231.
raaiio remissiusse vivente, 603, 604. suetudo, 270. Monachoinnihabitus Mortalitas magna Caesart'_e,902.
Monachiisperegrinus exemplo debet certns, 271. Monachorumantiqucum Avertitur Zachrei abbalis precibus,
esse localibus, 605. Monachustotus asper veslitus, 283. Monachorumha- ibid.
debet esseocuius, 609. Monachussibi bilus angelicus,924.Moiiachoi'uui mu- Morliiicaliosui insisuis phlegmato
ceriat insiar militi--,611. Monachus nera saecularibusnon prosnm, sed no- alterius sumplo,5°i2. Mortilicalio cai-
inslar statuae esse debi-t,622.Mona- cenl, 616.Monachorum diversastudia, nis fuga et pmuae inferoalis, 853.
chus silentii observans eliara coram 854. MonachorummanducariLium tri- Mor.iiicaliODem >er;un quoinodoquis
hospilihug,631. Mortuus feminade- plex diversusstatus, 649.Moiiacliorum assequatur,562, 602.678.
prehenditur,ibid. Monachus(ieri po- genera varia, nt a varia iinagine di- Morluussaeculo quis, 678. Morluus
tcst qui omnibusrenuntiat, 655. Mo- versum nummoprelium, sic religioui saeculn uon conlidat, 670. Morimix
nachusSeveriaousdie nocliiquepsal- a variovi ae inslitufo, 851. Monachos respondet ul iriDocensservetur, 650.
lens nemini loquitur, 895. Fuligiaosa multosdamnari,laicossalvarivtditSil- Mortuusfictusvere pior.tur, 799.Mor-
ejus fidesfuliginosacolumbadeclara- vanus abbas, fiol, 566. tuus abhaereticicommuoioneio sepul-
tur. ibid. Monachusprofugus Menaa Monasleriummouialiumtn jEgyplo cro abhorret, 875.Mortuuset sfipullus
Simeone Slylite divinitus agnosciiur, centum triginla cellarum,352.Mona- Thomasmulieremjuxla se non pali-
898. Monachusproprietarius excom- steriumccc virgnum, ?33. Monaste- lur, 8.7. Morluusanochoretagenibus
municatur, 9 23. Mortuusabsolvitur et rium fugereparamesquinquevirgines flexis,manibusin coelume tensispost
liberator, ibid.Monaciii verum munus, a daemonepossidpiitur,903.Monasle- xv annosinlegerperseverat,888.Mor-
334. Monacbiopera et vila, 563.Mo- rium mulieruu)TabeiiDae,757.Moaa- tuus SisiDiiinsho-piii sunviter gralu-
nachi opusquodsit, 582.Monachi\ir- slerium feminarum,824. Moiiaslerium lalur arkeotum, 889.Mo_'uum vesli-
tus in teDlatk>Dibus,586. Monachiopus JerosolymisaedilicafMelauia,773.Mo- bus jussit spoliari Pachomiug,et eas-
nnn est seminare agrura et agapern nastorii exstruciioiuonitudivino,116. dein exur', 129. Mortnumrpsjisciut
facere, G6I.Monacliivila, an_elorum Monasleriicanoiies jubeturdoceri Sly- ncsciens Sisoius,?i!8. I'5I. Morluua»
PATIICL. LXXIV, .2
xix INDICES IN VITAS PATRUM. «
inortnoPxcrpctiiiir.
sp.-.liti!)._) KR5.Mor- Miitus, sttrItts ct aridus xv annis inem, 377. E.\ ejus conrione nopului
lui duo episcopiJoaiiuii.l.u.m.synano sanaiur s: a smicio Epiclelo in Scylbia, ccompungitnr, ibid., Ejus ad Pciagia
locura iiiediuin cedunl iu sepulcru, 214. 2 MnlusDavidpxtra Psalmoruraca- iepisio.amresponsio.578.Solusvilere
203. nnonem,quia hicredulus,003. IPelagiamrecnsai, ibid. Pelagiamcon-
Mos/Hgyptiorumin funerenohiliiini Mtiluumdal prnmpli-simeJoaunes versam v baptiz.t, conlirmal-, i>lKiicba-
_t marlyrumreprehenditur, 59. Jlios E Eleemosyiiarius,193,'535. r 57/., 579. Ob couversio-
0'ccurrendiviris in diguitate vel san- Miiluo d.iuli prumptiludo Joannis risiiarelicit,
i
nein Pelagiie Itetalur,vinnmlnbil, et
clilate- constiluiis cuiii lampailibus, Persae V laudatnr, pi miraculoprobaiur, praiidel 379. xxxMSarra-
517. MosAlhenieiisiuii in porla, 639. 582. 5 Muluodat Jnaiinps,et in redden- (cenornm ( liheraliu*,
ibid. No»palilur
Moresiiivelerati vix possunt pervim d<j d juval, quia aliuade sumpseralmu- :aliqiiidexcouvnrlit, bouiscx act|iii-
evelli, 322. I 918.
tuo, s
siiis in ecclpsianittirpitudiiie
Iratislcrri, 571).—
Moschiismiset_ev lihras auri dal, ut
' marilum Myrogenes bydrnpicnsafo inlerna Nouniis I pre-byter nnciu iu lemplo
redimal. iliO. Ejus visio in hhydropHpostulal liberari, 861, 863. orans ( iiiveiiitur,et slella sniiprcaput
; carcere, ilritl. I
Pteces lanliiumiud. pplpns rcliqua ejus ( iipparei,891.1.iusdemiiianiislem-
Moliiscorporalistriplex, 573. o
omniaiiuinera recusal, 805. |
pore pralionisinslar igaisluceul, ibid.
Moysaicae legis eifcclus,250. Mystenas .oa de nocte peragit Cor- Nol_cverormnChrisiiaiiurnin,309.
Moysessecuudus ob leve peccatnm nneliuspapa,546. Kovaoet aiiliqua. legis diirercnlia,
a d_emonecorripitur 555. Liberalur N '
2&i.
conlinno, illid. Moyses homines fugit, Novissimorummemorii, 555,56G,
593.Movscsoninibus cnmmuais,675. Nar.horab Arache snbormltir ut su '
60:i.
Hloyses"latro, 723. Conversionispjus Baila.im I fingat, 296.Uegiiislilnr.tAM. Novitialustrinm"anitofiimsnb Pa-
«ecasio,726. J-.alrooosin illum qua- Ad .' parles Josaplial transil, 504, 309. chomio, » 73'.>.Novliatus fervorsempcr
luor irrunnt, quos ille siiutil alliunl, 1Ejus <
i rnlio, .-04. A .losaphatsocins coHserviindus, 6S3.
ibid. Tenlalur a fornicationp,ibitl. pe.ilnr.et abiincilur,509. Serio re.si- cocluni Novilius qnt-rititr Pacliotdn iton
Con-olitIsidorum,ib.d.Ejiisab tincn- ppiscit.,510.
| Josaphat ad cousiaiitiam < pntmp.iiluin,131. Noviins »d-
lia, 726. OralioneSLquoiidie fundit, |jluirialur, 510. Abit iu eremiim,ibid. moneiurPt \ cgrugie diicptur.548,549.
ibid. Somniis tor(|ueiur, ibid. Illasu- IBaptizalur,ibid. Noviliusin ingressuordiiiisad pilipn-
perat, ._>....
Noclu inonachorumhydrias Naihanael perpetuus cellae custns, tiainse prrfparrl diceudo: Lgo el asi-
aqua implef, ibid. D_emonin eum ir- "j 718, 913. Euui daemunlauri.ia pelle nus iiiitimsuiiiiis, 624. Novliunimo-
rtiil, ibitl. TEgroiat,727. Propter tnr- iiidutiismilitisvplcarnifics
i specin.ler- iiacliumiu deseiioaiigeliisai|t)ii'_espe-
pia somnianon eommuiiical,._>'<_. Mo- rpre j conatur, ibid.Conliiidilciuii(iae- fieduitad lofilmaiiuona reicitiim,
rilur annorumLXXV discipulos LXXVIiiionp,etvincit, ibid. t.pis.opi se.ptcni 587. Novilium|i:ilicntHiiiaiiê us so-
ridinquens,iiid.—Moysesscriplordi~ eiun
vinilus edoclus,797.—Moyses
i iiivisunt,718, 945.Eumdeiiidte- lalur, 652.lNoviii es n.gul.i Pa bo t ii
in mnti- moiii pueri ligurae cella evneareIPU- qmd i
egerinl, 120.Novii delieulad
tis verlice monaslicen exercet, 845. lat, t 729, 943.Kiis lirmumproposiluiii iufaiui m reverli, 515. Novittiin rpio
-^MoysesPolychroniidiscipulus,816. et ( coulidp.iiiia, ibi.l. niaxiuii!laboraredi-hean',45.. Novttii
Moysisseplemsenlp.nliae,1007. Nalliyr.iseveiiorin epis'opaluquam probarciifpra-cipicndoi:s non r. cia,
Mulitr dracone circumvoluii!,226. in i tnno.ichalu,etqnare, 599. 599 Noviiiiipiandotpiesenuin iu vir-
MulierClirislianamaritogentilisualet Naluraeduaein Cliristo,5!<X tul.iliiisduces, 652. Noviiorumproba-
ul Deo Chrislimorum feneret, 919. Ncgligens paulalim decidit, 611. lio aiiie ingressiiiii et po.-l,511,515,
j,
-Ejtis marittis iiumisniatapauperibus !Negli,_,cns nligiosus visioneiuoactiir, 5i7. Pecuuiiis,-il.dicai.t,5i">.Vcsiem
•erogai,919.Fenus quaerensuniiinnu- iet in ineliusinuialiir,512. Kejtligeiili dppoiiunl, ibitt. Cuiusaerulari vpsle
imsnia in ecclesia iuvenit, ibid. Eo suainsilutem
i no'i protlest orniioalie- lasltissimuldpponpndis. Urid.Ve.-tes
ibid. In pisce l.ipis pre- iriu«,idquea similideclaiatur, 490. uovilioritiiisp.(|iipslraulur,515. Snb
.•piscememii,
liosus invenilur, ibid. Treceutisnu- Npgbgeniia monachnriimni rebns lilitis s "niorisdisciplina.ittiiiil.ibid. llospi-
mismatibuslapisdistrahilur, 920.Mu- miiiiiiiis i puuita, 546. Neglip-entiare- care famultiiiuir,ibitl.Docculuralidi-
lier cavendamonachoneul salin atiua ligiosipiini.a visioue oslenditur, 874. vo iiiilaleiu, inid. Snperiorum
.olvalur, 933.Mulier fugienda. Vide '.NegligenliamDPOdisplicereignis w- prapceptaul Dei acciiiunt,ib d- Prom-
Coiiliiieiiliaoculorum.Mulierisspecie sione : probauir, 876. piiludiiad opus, ibid. Null.i proprie-
Macariodaemonapparet, 250. Vide Negoliatinindigua moriaclio,237. tas, 510.
Daemon.M'ulieresquia indiscretiusl'u- Neuto facile coiideiiimiudus,672. Nuphabbas malris asp'.ctum fugil,
-gil Paulus,pmiiturdivinitus,555.Mu- Neminite praeferas,627. 523.
iierum consuetudomonachisfugienda, Nesteroirihuh.lussilonlium sihi et NuptiassanclusMacariusipsanuplia»
tl27. Mulier. VideFemiiia. patieniiam comparabat, dicendo: Eô ruin iioctoelfuîi, 228.
• Mundus fallax in promissis, 271. et asinusiiiiunisiiiiius,624.
Miindusinstar lyraiiiucum Itominilms Ne*inriilibri iugressumbeatae Ma- 0
agit, 274. Mundtisst.u 'merilis sancio- rise virgiuisimpediunt,8T5. ObeîensPaphimtiuslaironiinhati-
rum, 491 Mundus lugiendus aut irri- Nicenae synodiSymbolom, 283. sto vini, ipsum CIIIIIsociis lucratnr,
dendus, 594. Mundiiiic.oiislanlia,271. Nicetas Patriciusspecipnecessitatisi 522, ('33. Ob'riiens verus conlessor
Mundiamalorumslulliiia elegai.ti pa- imperiitliesaiiros.loaniiisElcemosyna-esl, eiMpiarc,618. Oliedieiislanlum
tabolaoslendilur,272. Mundires oni- rii auferl, 184. Eosdem cum leuoret in iiinndaa supprioris iiiiendil, 618.
nes infiniiaeet instabiles, 265, 274. resliliiit, 164, 183. Obpdiens oratione suppriniis evadit
Torrenli sim les, 274. Mundivolupta- Nicolausin extasimrapitur, 860.Si-• fornicaiionispeiiculiim,I°>I9. Ohcdicns
tes cum atiiaritudinederiguuiur, 299. liens in eremo divinilts telicilur,i_>i__. . iu arrluis fmiri a crocodils nonbedi-
Miindiblandimuniafallaeia,._47. Mundi Nicolatp:i|>;eeloîa, 178, 179. lur, 619.Obrdiens inoriiiiimsus-iiat,
periculum religioso timeudum, 619. •
Nicosa Rabyla;coiicubinaconvcrti- iuid. Obeiieiis praeeriui' sohtario,
Mundifallacia. Vide Vanitas.Mundo i lur, 870. Rebgiusumhahituiuassumit, , 6:0 Obediem perf..jius cani *e coin-
ad liciiin morluis habendi, 282. ibid. parat. 6^7. Obedienfiuinordo praucel-
Muiius regis praecipuumquodnam Nisihisa Sapore Persarum rege ob- bt, 520. -
sit, 323. Munera majora Enphraxiae i sidelur, 799. Obetlienlia Alesandri scnipu'osa,
respuit abbatissi,353.Munerarcspuil Nisteionabhas ad quodopns bonum ) C\1. Athre, qui vocatus ab llor, cul-
-
Barlaam,284, 291. Munerumacceplioi queuique horlelur, 562, 565.—Niste- friini in pisfe exeiileiando relitpiil,
ofiicialibiisa sancto Joaune Eleemo- ron majorhigam vauaegloria. docel,, 625. Enpltraiiiaein arduis, 535.Jnan-
-synariointerdicilur,181.. 593. nis, iriduiu liginiiii per aniiinriinie-
Munusculasuis benefactoribusrc- NitricnsiummnnachorumslnJia va-- grum aqua lonê pelita rigaulis, 346.
penditAnlonius,49. ria, 758. Hospiialilas,ibid. Sileulium, i, Ejusduni, saxuin ingens niuliolem-
MurmurclaustraleDeus punit, 737.. tt>«/.Cella»cuslodia,759.
- pore movere conanlis, 547. Joannis,
Murmurantesmonachiquomodocui- NocteDominicahymni et sacra my- leLenaiiiligatarnad abbalem adJuceu-
dam divinitusfnerint delecti, 649. steria, 346. lis, 502, 617. Marri, lilteram imper-
MulilatusabEulngiosnscipittir,673, , Konarefeciio,542. leclam relinqueiilis, 521, 617, 618.
728. Agilurspiritu daemonis,etiu Eu- NouaeoHiciuin,808 Mulii, filium in flumeiiprojicierilis,
logiummurmurat,~t7.tr/. Vult vescicar- Nonnus episcopus, ante nionaclius is 547. Papliiiutii.vinuma latronilmspro-
nalibus,674, 728. Objurgalura sancto ) Tabeonensis,veuit ad synoduinAntio- - pinalumliibentis.522, 633. Simeonis
Antonio,675. 729. Dimiltitur ab Ati- - cbenam, 376. Ex vitio virtnliscalear r in parcndoepiscoi>o,qui calenam di-
lonio. ibid. Moriiur,673, 729. desumil, visa Pelaîa,377. Ad animae e milfi suodebal,850.Obedicntiavirlu-
Mnlius patenuim superal afiectum l pulchritudinemseipsum ex corporali li tiiniomniuraeminentissinia,146.Obe-
ex obedieniia,517. Filiura in fliimen n Pelagin.decore exslimulal,577. Prie-- dientia orgamajoresa Posibumiorlo-
projicil,ibid. videt merelricis Pelagiae convcrsio- \- cemr, 236. Itemergapares,2_b Obo-
lx, I1.DEX RERUM. ttn
Jieiitu moimclionim,570. Ohedientl- VideContineDtia octilorum.Oculosslbi ranti asslmilatnr,J679.Operans mori-
lia ad perfeclionpni com|.endiosa, 552. eruit virgo sauctimonialis,qnibus ado- tur Cheremon, 765. Operantes Deus
Obedieiiiia- polior multis virlulihus• lescensse eleclumdicebat,878. adjuvat, 905. Operaniiuni male trim
morlutimsuscilat,52l. Obetlienliavir- Odorem Odor abstinenti-e suavissimus,370. hominumgenera, el de iis visio Arse-
tus prima monachorutii, 538, SH. 681.
spirat morlui corpus Slylitae, nii,506, 655,Macarius,585.
UbediPDtiadocemr iu monasteriis, 174. Operosus
_J45. Oberti«ntiacsecaDeo grala, 547. Odoramenta felore castiganda docet Opiuioni tiuaeniiniuai fidens raro
Ghedientiain bello victrix, 584.Obe- Arseuiiis, 568. 808.OfBcium coiiveriittirad Dornitiuiii.603.
dienlia prsferlur aliis virliilihus prn- OlliciiiniNonan, scpul- Opliraumuihil possidere,582.
pt.'r .oliiiitiitisabjeciiwiem. 618.Obe- lurae, 915. Opusmnn.chi quod sit, 562. Opus
dieulia omnia apnd De.iitnimpeiral, Olcum beuedictuma Sim»oneSlyli- monachi quid noii sit, 601. Opus ani-
618.Continenliaepraeferlur, et qiiarp, t.i, regiua IVrsaruuimaximi doui loco maeprap.cipuum,opus manuumparer-
tWrf.Otiedieiria sciipliirarum exqui- habet, 814.Oleosibi sacro Ainuii.puerum gon, 59.S.Opns auiinie et maiiiiUDi
novitiis ex- emot;e uieiitis
riiur, t/iid Obedietuia itiinotiaclio rcstitiiii, 752. (|ui-J,672. Operis assiduilas iu niona-
quililiir, 619. Obedienlia more ne- Aphraa'es equum impcratoris san.t, slenis, 515. Opere, aule pracslanda
cessaria, 730. Inipiigiiaiur no- 821. Maidliciuui cnhibci, ibid. Benja- quae loqiiiinur, 592. Opcre complen-
slrornm llajrelicoruiii,751. Obetlien- ir.in aegrotos curat, 716.211. Epiclelus diiin quod ore dicitur, 595,607. Operc
lisfi ne^leciusin saucio A.iioue tnrjii piiellamxv aniiorumMelaiahiam sanat, Euge- compleiida dugmata, non iu charlis
eogitali-h. punitur, 215. Obcdieiiliae nia cural a quartaiia , 343. servanda, 608.Opere rcginun Dei ac-
vi ariilnsslipos lerlio amio ngalus Ho- Joauues aegrossaual, 759. Mulierivi- quiritur non memoriavel libris, 682.
.iiit, __'_2,617. ObPdipnsiaefrucius sum rcstiluil, ibid. Terlianamlpbrcm Opcra exteroa, 117. Opera boua ne-
proplieiiae,516. Obedienliae aureola, pellit, 741.MacariusAlexaiidriuiisiim- cessaria praelerbaptismuiii,263.Opera
620.ObedieiiliiEelngi..,i_i.__. Obedipn- liereiii a parahsi curat, 724. Paulus quae lauuis fiuman* studio iiunt uier-
liaui i.npeiise suadet Pacliomiiis,122. inlirmossanat,555.Oleosancloel.aqna cede carenl, 270. Opera bona uia exl-
IIPIIIPoeiiieu,522.ExObedieutia|iro- beuetlirla puerumd_eiiioniacum liberat guntiir |tost baplismtim, 562. Opera
lictsceiis"a periculo foniicaliouiseti- MacariusAlexandriniis,724. bona iugant diabolura, 527. Opera non
pitur, 521. Ex Obedientia ardentem Olynipiasslirpe nobilis, 779. Virgo verba uecessaria, €0i. Opora bona
clibaniiniingr. ssus, i!i;e-nsegredilur, in iiiatriiooiiio,ibid. Elcemosynarum duorum conjugaloruin, 632. Opera
et
54. Ex Oiiedieuia jussus in 1'urituin larga, ibid. Corpore meiiie lloreus oplimadoctrina, »011verba, 703. Opera
inillere ;liliuin, illaesumservat, 609, in oiiuii huiiiililale,i bii. Cleru.m liono- inanuiiiii coramendat Theodosius,825.
620. rat, ibid. \ aria opera niisericordiae Operum merces in die Judicii, 261.
Ohedire voleus abbati paratus est cxercet, 780. Vilibus veslimentis in- Ideui asserilifrex hisioria de Lazuro
proiicere iu Qumen proprium lilium, duitur, ibid.sancti LacrymisditHuil, ibid.Vas et Epiiloue,ibid.; parabola regis qui,
347, 618. pretio.um Spiritus, ibid.Iiiler fcr.ilnupiiasliliosuo, 262; ex parabola
Oblatio cereorum et tbymiairiatis, confefsoresrelara, ibid. x virgiiiura,ibid; ex Scripfura Novi
553,Ohlaliosacriliciitautiinieslju.lo- Olympiusabbashaereticorumfugam, Testamenli, 262; ex prophetis, ibid.
ruiD,528.Oblaiiniispaues lacil Can- linguae et venlriscootiiieaf-iaindoce.t, Opcrum manuuiii aecessitas a Puulo
dida, 780*.Oblaliouis tempore olim 863. Olympiusfert malaprresenliain- asserilur, 551. Operum diversorumsi-
Spirilus sanctus visus,867. Ublatiouis luilu a-ternorum,904. railia merila, 601. Operiim honorum
verba recilans frater super panem, OiDDimodu abdicalioab Arseoiopro- praemia, et malorum supplicia, 646.
mire eum sanctilicat,867. Obialionis bafur, 596. Exemplo et visioue pulcherriine as-
verbaordinalns laniumdicere debel, Ouagprdux viaesancfoMacarioRo- truuntur, 647.
868. Oblalionisformarecta3fideicou- mano, 229. lleleno i-arciiiamdeiert, Or, Or genista, palermille monasle-
veuiensdicenda,927. Oblationempro 370, .754. rioniii), 714. Victusejus qualis, ibid.
defunclosibi petit Arseuius,524. Oncribuspaulalimoportet assuesce- Angelicaapparitio.decicsmille per su
Olilvio cor|ioralisrelectionisex spi- re, 121. salvandos, ibid. Ipse cellas aedilicat,
riluali eollatione, 495, 571. Oblivio Onuphrius eremita, 99. Ejos Vit» 715. Fictionem fratris diviuitusnovit,
ppccatorum,Satanaecur anlecursor, 612. auclorPaplimilius,ibid. Totushirstilus ibid. In eo quaeVide maxime praeclara,
Oblivio injuriarum necessaria, terret Paphnutium, 99. CogaoscitPa- ibid., et labor 916.Or. Hor..
681. plinutiuin rfivinitus, 100. LXXannis Orare maximus, 613. Oratju-
Obsequiumcbaritatislaudabile,072, neminem videral,ilrid. Cujtismonasle- giter Pnsthumius, 233, 254, 255. Orat
6/3,- rii fuerit, ibid. ExemploEliaeet Bapli- exten.is mauibus Josapliat, 529.Orat
Gbservaiiomandaiorum praeterfidem slaead ereuium iiicilatur, 100.Ab au- cerlis boris Zosimas,384. OratArse-
necessariaiit quis ad Deura ascendat, gelo cuslodededucilur, 101. Benedi- niiis a sobsoccasuusque ortum,331. ad
245. Observatio uiaudatoruui, nostri ct onemab ertmtta pelil, ibid. Osculo Orat quidam mandticaus, 613. Orat
custodia,638. pacisexcipitur, ilrid.Ailinleriora de- reniuin vkqbusilexjs genibus in uocle
Obsessi a daemonibusnon contem- serti Jeducitur, Md. Morilurejus di- Christopliorus, 892. Oraiur in loco
nendi, ___;.Obsessus.VideDaemouiu- rector, 102. Ejusdem ad Paphtiulium marlytuaia parenlil.usiii:irlyriint,222.
cus. oralio, ibid. Oiiinidie panemelaquam Oraudum quoinodo docet Macarius,
ObsisPachomiidiscipiilns,121. ab angelo accipil, ibid. Die Domuiico 551.Orandumquomodosemper docot
Obslinalioin malodocetur slinililu- cumsociiseremiiisah atigelocoinmu- Lucius, 53f,6l4. Ocliduiii semper vel
dinp.eoruin qui solem aspicere recu- nionem accipit, 102. liapi.unlurio coe- psalleudum, 615. Orandum purgata
s_iot,277. liiin visu, ibid. Cum Papiinulio orat, aniiia, quia in aqua lurbidu niliil con-
Obirectalorcarnes fralrum maudu- 102.Ciimeodemcnmedit, ibid. Impe- spicilur, 614. Orandi modus Macarii,
cat, 571. trat a Deout quicumquein nicinoriain ibid. Orans pro aliq noiisomper exau-
OcctdeieConoDem volentiummanus ejiis sacrificavuril,ab omni teniatioue difur, 495,496, 575. Orantiumex ore.
solvil, 866. iiberelur, 105. Moribiiudusluce cin- ignis egredilur, S29.
rigescunt, quas precibnsmaiiiisobri-
Occidere.Addancouauiis gitur, 103. Augeloriinicauiu in ccelum Oratio Abrahatnpro gentiliumcon-
gescil,qiiamilem rrstiiuii, 863.Occi- deferiur, t'6id.Ejusspeluncael i>ahnae versione, 146. Adde matiumUarbari
tlere Antoniuniseuem inonachum len- corriiiint,ib.d. Sepelilur, ibid. Obiilxi se occidere conaptis obrigescentem
taus Saraceuus a te.rra absorbelur, Junii, iWd. sanilatirestitait, 881. Adelphiidaemo-
891. Operariusubi proficiat,605. Diacamliberat, 901. Apolloredilitido-
Occisortnonachimortedivinitnspu- Operas cl peusum diiirnum Paulus lum colentes cnuisub deo Imniobiles,
nitnr, 867. sibi impoiiit,551. 749.Eosdemsolvit, ibid. Anloniidia-
Occuliasint suspiria, 670. Operalioor-aliooijiiDgeadaosfendi- bolumsuperat, 57.Astioiiisel Kpicteli
Ociullantlabonaopera. 592. tur ADlouio,584.Operationeslres Deo eUara pro iniiuicis,218. Barlaam ad
Oculiauribus fideliures,7.1. Oculi acceptae,563. Operationesaai.oaetres, DeumproJosapitat,356.Basiliil.pro-
ne cvagentur,coputcollan ferreo de- ibid. sum sauat, 159.Besarionisaquam ma_f'
primitEusebius, 911.Oculorum custo- Operalur manibus Aotonius, 36. ris dulcenireddit, 552. Besarioniscu;- per
dia monacho perfecloqualis esse de- Operanduui etiaineleclis iit se custo- xivdies jugiter oraplis manibusiu
beat, 572. Ocnlorum custodia Elladii diaot, 527, 678. OperanJum iis qui au- lum exieusis, 613. Cyriaci lasso. et
qui xx aanis non rospexit sursum ad diunt sermonem, 5ii6. Operandum aestuantinubem impetrat, 877. Eum-
tectumcellaB,568. Oculorum cnslodia maoibus munacho, 585. Uper.iinliim demamicisquosfugitiovisibilemfacii,
eunlisAlexandriamnec alium praeter doceturJoannes Nanus, qui augetus iiiid. Davidis,ignis exstitignitiir.91S.
episcopum aspicienti.%571.Oculoruni esse volebal, 509, 598. OperansUDO Jaeobi Nisibilwir.ritasrcddit bostiuiu
cuslodiaLXV annorumSarae,587.Ocu daemoae,oliosi multispnlsaiitur,551. nioliiiones,900. Joaimis solvit uavem
loruincuslodiaSilvani,oe arbores vi- Opcrans Joannes Deo intouius, _u9. incanlalam, 886. Josapbat pro palriir
deat quasirrigat, faciemtcgenlis,5!0. Operanspropter Deum api mel ope- anima, 327. Ejusdera «d Oium, Sj6;
«.xm INDICESIN VITAS PATRLM. LX.»
Innoccnliifurtumdct«_ll, 768. Julianl nachus per inipositionemmanus epi- riple:idi hospites,ibid Vltusratio et
lebrem pellil, 799. Mtiilis cujusdam stopi, 146. I ihoris, 120, 736. Oralionumniodus,
1sepliesin die repetifa, 882.Nautaecu- Ordioestres honorabdesin conspe- 120, ibtd. ilem sacr;cconimtiuioiiis,
jtisdam reli(*i_sipluviammiraculosam ctu Dei. 5J2. Ordines qualuor merito- ibid.De tribus suossednloinouet.121.
tmpstrat, iftid.Nicolaisalvatquem Sa- rum, 620. Eralribus minisiral, iiid. Psalmoset
raCeniiuterimere conanlur, 909. Pa- Orentus sago inverso eversionem Evangeiasnis cominendat, ioid. Ejus
se
chomiipro ailligenlibus malis mo- Siha docet, 899. discipuli, 121.Nonpatitur suossacer-
nach.s, 126. Ejusdem exposlulatoria Origenes hospitatur apud virgiaem doies onlitiiri, 122. Qutin sil peroi-
cura Deo, 152.Ejusdemcurat ictum a aanos duos, 78;i, 781. Ejus libn con- ciosa moiiacliisaiiilulio,pulchrasimili-
scorpione, 156. Pior sl.erilitali putei Iroversiampaliunlur, 557. Ab haereti- ludiDe declarat, ilrid. Sacerdofes in
•medetur, 765. Poslliumiicalervas dae- cis depravalidiciintur,ibid. Lbi bene, lionore haberi jnbet, ibid. -lu iis se
-monum fugal, 258. Publii diabolum nemo inelius; ubi male, neuio pejus Chri.-_.uni cernpre prolitelur, 123.De-
cmissariuraJuliani sislit, 650. Senis senlit, ibid. Ceaset diaboluii)aliqiian- linquentium judciiiiii ordioario c.oin-
•pluviamimpelrat, 614. SimeonisSty- do redimendum, 557, 558. Origenem miitit, ibid. Ejus erga (tiiines cha-
lilae aquamimpetrat, 175.Suii uavem legenlihiis aternas poenasdeuuutial ritas, 122. Ejus iu regendo pruden-
et seciinduni ventum impetrat, 755. Pachomius,152. lia, ibid. Obediealiam iiiipe.isiussua-
Theodori adolcscentis nobilis ad Origo oraculorumdaamonum,41. d.l, ibid. Alioruui olliciuni suoplet,
Deum, 124.Theodosii fontemiu sco- Ornamenlasacculariaveriit in orna- ibid. Kjus aitiinjiiiiinzelus, 122, 125.
pulo iinpetrat, 885. Theonis lalrones menia EcclesiaeMelauia,774. Lectoris olfictofiiiigilur,.123.Sanc.uin
reddit immobiles,746. Zachaeipesfem Oruatus vestium iiiuiius arguitur Athanasiumcum p-alniiset hyuiuissti-
Caesareaavertit, 902.Zebinaeassidua, pulchrasimiliiudine,823. Ornalusec- scipit, ilrid. Ejiishuiiiibiiis,ibid. Ejus
843.Oralioelevatis in ccelum inani- clesiaemovelgentiles, 146. de Athanasiojudicium,ibui. llaerelic.s
bus, 114, 613, 853.Oralio in formam Orsesiuspiaelatus post Potrouium, omnes inaximequeOrigen>-m delcsta-
crucis manusextendentis, 118.Oratio 138. tur, 125.1.ihrosOrigcnisaquisinergit,
ad sepulcramarlyrum, 219.Oralio ad Os janua cordis,610. Osfrenare pe- ibid. Detraheiiles aversalur, ibid. So-
Orieniemfieri solita, 235. Oratio fre- regrinatiomouachi,571-. rorein videre re.iuit, ibid. Monasle-
nuens a Poslhumiocommendalur,236. Osculumpac.s ut det excilatur mcr- rium soruii exstrui j .bet, cui Pelruin
Oratio assidua cilo perlicil menlem, tuus ab Agiodulo,863. qtienidam senem visilatorempraeficil,
"614.Oratio vera quae dicenda, 289. Otium liigiendum, 514, 531, G07, 124.Eideminoiiasletiu regiilamscriliit,
OraliocumDeo colloquium,288,811. 666, 678,715.Oiii fugaAntoniooslen- ibid. Theodorum adolescenlem nobi-
Kutura. beatiludinispraeludium,ibid. difur, 584. Otii fuga in uionasleriis, lem conversiim biimaniler excipit ,
Conlra daemonemvalet, 149, 910. Re- 545. 125. Prodyscolismonachisoral, 126.A
mediumcoolra carnis lenfaliones,324, Oliosa tentatur Euphraxia, 555. Dionysio presbytero reprchenditur
316.Turpescogitalionesexslinguit, ut ab Oliosusa multis damonibus , operaos quod seorsimab aliis hospilcs excipe-
aqua ignem, 531.Conlra phantasmaia arbor uno vexatur, 551. Oliosus homo ret, 126.Eidemraiioneiulaciissuired-
auhibenda,531,^37, 745.Citocorrigit sine fructu, 603. Otiosum ver- dil, ibid. Hatniorthonsa tactu cucullae
meiitem; 614. biiirraoin viaDei medi- bumexsulala cougregaliouePachomii, ipsiusS3nalur,127. Prudettlii sua mo-
cina, 659.Tentationes superal, 682. 506. naclium,clericaiuindesideiaute/n,ser-
Facii immobilesarmalos, 736.Sterili- OxyriDchi civitatis in Thebaide in vat, .„..'/.Occutaaliorm peccalanovit,
lalem pellit. 831.Oratiosine vila ho- Ddeintegritas, ibid. Ifein hospilalilas, 127.Piiellaiuvoli violatricemol.o be-
nesla est instar spicaevame, 766. Ora- ibid. lii ea vigiuli milliavirgiuum et nedictoa daemonioliberal, ibid. Fana
tionis pennie quae sint, 289. Ora- decem-milliamouac.lioum, ibid. benedicto dsetiioniaciirnliberat, 128.
lioriisfervorignitosfacit,615.Oralionis Pachomius gentilis Cliristianusefli- In omuibusidem semper et aequalis,
vis*ligat et solvit calumiiialricemin citur, 114. Eo praesenle bbinutescil ibid. A Deo quandoque DOIIexaudiri
partus doloribus,779. Orationisimpe- statumdaemoii,ibid. Vinum libationis degu- palienler ferl, ibid. Silvanumad me-
-linieiuuiiiira, 289.Oraliouisinlenu- evoniii, ibid. 1it mile.s,iiiid. liorern ineiitoiii reducil, ibid. Ejusda
l>lioneinviiaiidainnuillipliciparabola Cbristiaoorumcharilas illum allicit, Silv:inolestimoniiim,129.A Varo Pa-
docel et probat Jarobus ,844. Oratio- ibid. Orat elevalis mauibus, ibid. Vo- nos episcopo ad monasieria in ejus
nem qua. disirahunt repellenda, 615. lum facil, ibid. Casliiatisatnator,ibid, dioscesiexstruendaevncalur,itiid.Mo-
Orationemdiabolusnitilur impedire, Mililiaabsolvilur, ilrid. Caterhizatur. nasteria vi4tai, ibid. Erairis cujusdaiii
ibid. OrationeSisoirapilurinextasin , ibid. Bnptizalur, ibid. Palaeinoiiem defuncli splendidi vestimenta jubet
614:Orationesuperaudas teiilatioues, anachoretamadit, 115.Monachusfieri exuri, et quare, ibid. Alteriusanimiwn
Simililudiiie arborum ascendeutiuin liostulat, ibid. Suscipiiur, ibid. Se in ab angel s in C03lumtolli videt, 150.
doret Joaimes,551. Oratioue aquapu- vaiiis virtutibus exercet, 116. Divini- Proph.liae gratia cbrel, 130.A Varo
lei ascendit,502, 631. Oralione et je- lus jiibemr extruere moiiasterium, episcopohonorificesuscipitur, mona-
juniespplem dierum daemouemgulo- i.rid. Reriulamab angeloaccipit, ibid. steriaque exstruit, ibid. Coquumprni-
suin ejicil Macarius jEgyptius, 721. Indicat revelalionem Pahemoni, 117. posteraeparciiuoniaerepreheiidit, 131.
Oraiione Tbeodori et signo cruc.is Cumeo Tabeimampergit, ibid.lndivi- Mattasex inobedientiafactasjuiiel iu-
aqua maris dulcescit, 914. Oraliones dnamsocielalemcumeodern init, 117. cendi, ibid. Ex leiore praesentiumhae-
Anloiili,38. Orationessanctorum,103. Ex residuo operum subveiiit pauperi- resim persemit,adh:ei ibid. Origenem le-
Oraliones breves sed frequenliores bus, ibid. Unicaulittirveste , ibid. Ad geutibus eique entibus inferiu
lanilaiiliir, 544. Oraliones plurimas liuiiiiliaiiduincorpusc.iicio se iuduit, pceuasclenunliai,152.Destalu suoruin
onini die Simeon Slyliles Deo ofierl, ibid. Soiiinuiiiin mediocellaesedeas divinilusedocetur, ibid.CuuiDeo ora-
85.. Oraliones virgo fundit quolidie capit, ibid. Moiiasteriiiindilaial, 117, tioae expostulal,itiid. Totoconversio-
DCC,727. Orationesc publicisrebus 118. Iteprehensiisa fratre , mansuele nis suae.l"nipore iiuda uiiqiiani fuit
impliealonou minorisprefii quara ccc se conliiiet, 118.Variisanimimotibus crealura satur, ibid. Abangelis e lerra
nibil aliud ageulis, tbid. Oraliones agilatus coram Doiiiiuose liuniiliai, levalur, 133. Posieritalis duralio ei a
sancloruiucoinmiinemorbis omnibus ibid. Anlequamaliosdoceal, passiones DomiiioprOmittilur,ibid. Ejus concio
ren.e_.iun.,834.SimeonisSlyli.aesls- carnisdomitasoptat, itiid. Expansisin qua siiosad perseveraniiani el virlutis
livaemanibusin coelnraexlensis, die- formamcrucismanibusorat, 118.Fu- studium hortatur, 135, 134.Coiir.ioati
Imsfestisiiociibusintegris, 853.Ora- nus fratris pervigilio, psalmishymuis- suos de perseverantia, 135, 134. Ta-
lones puiiasmiiiuuiit,874.Oralionum que prosequiiur,ilrid./Eternarumme- bennamredit, lSl.Oblalioiieni panem
(piotidiauarummimerusPachomiosuis- moria poeiiarinn noxias cogitaliones sdenliofieri jubet, ibid. Sileniii viola-
ijiie ab angelo praescripius, 120. Ora- pellil, ibid.Daemoueshjbitacuiumejus tionernabsenscognoscit,ibid.A puero
liones facit Macarius euudo xxiv, et conantur evertere, 119. Qnos prec.i- reprehensiis, nialias lexere d.«cit ,
tolideniredeundo, 720.OrationesPau- bus et siguo crucis pelht, itiid. Eidem ibid. Daiiioneiiisibi iu Christioffi-ie
lus de Phermerecilal trecentas et lo- daemonesmulierum efiiiie apparent, apparenlem ciucis signo pellit, 135.
tidein calculis ulilur, 727. Orationibus 119.A diabolocaedilur,ibit. Ab Apol- Vaiia ex dtenioiiepulelie.rimaeuiulie-
vacatJosaphal,3U.Oralio regis Aben- lone monaciioroboratur, ibid. Apollo- ris specie appar.mte sciscitatur, ibid.
IIer ad monachum,244, 245. Oralio nis funus psalmis,liymnis et canticis GlonamDoniinlcorporei*oculisvidit,
B.irlaamad Josaphaluhiota, 292. Ora- celebrat, i.td. Serpenles illaesuscal- ibid. Chrislinoiiiinedaeuioiiiim iu.li.im
tio Josaphal ad suos, 528.Oratioex- cal, 120. CrocodiloruinminislerioHu- fugat, 136.Precihusqiiemdama bcor-
horlatoria Abraham eieinilae ad lamina tranat, ilrid. Iiisoimiiama Deo pioiic icluni sanal, tftu/. lnirmalur,
psam,57t. poslulal, ibiit.Vocaturdivinilusio ab- 13T.Facies ejus semper hilaris, ibid.
Oralorium super reliquias sauclo- bitem, 120, 756. Apparet ei angelus Haerelicorumconsortiavitaiidamonet,
rum exstructnm, 888. Oratorium ex et monisterii regulamtradit, ibid. Cu- iOid.Pelroiiiiiinsibiin piaelalurasubsti-
daemonumfanofacit Maro,855. cnllas moiiachoruiiirruce signat pur- tuit, ibid.MoriturugsigHaculocrucis se
Qrdjnaturprc-byler Abralutmei.mo- purea , 73'.. Quisapud eummodusre- munit, 138. Aogeloconspectomoritur,
»..» _ 1_.DE__K__.ltM. irm
ibitj. Dlscipull.uhusejus vltjlliis,psal- retiil-sion.' accipientu delerior, 744, reni2ilia, ibid.non Pasilonumremediain-
h>lselhymnls celebranl, ibid. In mo- 455 quirenda et ea.les.ia sciuiaud. •
ti&steriise.us fuere viui virorum,737. Panem benedictiim aversalur dae- dorel Poemen, 527, 600. Passionuti.
PachomiusagnoscitMacariummiracu- mon; 128. Panes oblationisfacitCan viiiosarum medelae, 598. Passione»
lose, 723. — PachomiusPachouiiidi- dida, 780. qni supe andte, 603. Passionibus nan
scipulus,121. miras daemonumlen- 50.Paplinutiusmonarhns et confessor, ducitur Deo intentus, 609.
Pachounpprit Paphniilius auctor Vitae saucti Passionis feslum, S08.
taiioues, 732. De-peratAb fomi.aiioul- ODuplirii,99.l.usfrandoeremummulta Pastor abbastres auimaeoperationes
spiritu.oppiighalus,ibid. et agua absumptis esse dicit, 565. Deo servieudummo-
iiyeiiis il- perferi.,ibid, PaneDiviDitas
lassutcircuiiilingitiir,751.Eum l.entat ipse deticit, ibid. roboratur, aet, ibd. Tres oper3tiones Deo gra-
lornicationisspiiilus in spccie /Elhio- el ab angelo vires ejus. restanrantur, las pnutnerat,ibid. Quis ab hocmuu-
pissae,ibid. i':.id.VisoOnuphrioterretur, ibid.Cum do libcr sit osfendil, ibfd.Jiidicemvi-
Pacluni societalisinler Pachomium eodem orat et cibum sumit, 102.In dere reuuit, S93. Lacryiiiatur,(inmad
Cl Palamonem,117. iEgyptum redire jubetur, 103. Onu- se'd escas invilatur,.5°0.NihilCaroitribuit,
Pa_es>uset Isaias fratres Apollonii phrium sepelit, ibid. Paphuuliu. Ale- omoia legi reli.ic.uit,ibtd.. Facta
soliliidiuem.spirant, 717, 942. Vitse xandriaeimpetmta Deo liliamEuphro- verbis respooderedebere docel, ibid..
diversuminstilutumarripiunt-,717.De synam,365. Eam oralionibus abbatis In hoe delinquentem puleo assirailat,_
eorumbealitudiiie,posl inortem con- commendat, ibid. Anxius amissam 601.Aliena peccataminUciida,et pro-
lentio ob" diversum
'~ vitaeiustitulum, quaerit filiam, 565. Lameolalur, ibid. pria aggravanda esse monet, G00.Ut
ibid. .' Abbalispreces expostulat,366. S-ola- mortuuscpnversatur,ibid. Humiliaet
Palaemon eremita vultu severus , tium accipitah abbale, ibid. Ad tiliam terreua, non coelestiascrulaiur, ibid.
115. Ejusabslineiitia, vigiliaeet pre- nesciosadmittilur, ibid. Solaliumae- In poeniteDliae prascriplione maasue-
ces, ._.._..Pachomiumad monaslicen cipit, 366. Laetior domum revertitur, tus, ibid. De imraundiset vanis cogi-
aspiranteiususclpereprimodetrectans, ibid. jEgrotauteminvisitEuphrosynam, laiionihus interrogatus, varie rrspon-
monachi habiiu cousecravit, 567. Ejus conslernatio in agnilioue det, 601. .Quomodojejiinandutii sit
posteaSomiiuleoiiam
ibid. cxercilio pellere Hliae,ibid. Fil monaclius,et bonasua docet,ibid.Iiera qna causairascendum,"
docet, 118. Ob memoriampassionis offeii, ibid. Morilurpostdecem annos GOI.Ilera deliiiqneiites non esse co-
Christi lautionbus cibis in Paschate in eodem monasterio,ibid. Paplinu- gendos ail pteniienltam,sed excitaa-
abstinet. -fJtd.CumPachomioTabeo- tius abbas conversioniTharsis mere- dos, ibid. Quisnon sit monachnsde-
nampergit, 117. Cum eodem indivi- tricis intcudit, 574. Eam convenit, et clarat, ilrid. Cogilal-ionesnon excludi
duaiusocietalempaciscitur,ibid. Mor- parvaecellulaeincludit,ibid. De eadem sed-eludi posse pulchre docet, ibid.
ho.corripit-ir,ibid. Nilde pristina ab- cpnsulitabbaiem Anlonium,ibid. Pa- VidePcemen.
slinenlia remitlil, ibid.Exemplomarr phnutius orat ul reveletur ei cui sit Paien, porta non impBgnatur,612.
lyruiu se coufirmat, ibiii. Morilur, similis, 756.Ei symplioniacus seu libi- Paier noster in hoaoredi Onuphrii
117. cen aequatur,ibid. Item-protocomes ter recilans liberatur ab ouiai tenla-
Palaestfa-eremitarum,100. seu vici primaiius, 756.Nec nonmer- tioue, 105.
PaJlatJiUsGalala qualis fuerit, 704. cafor Alexandrinus,757. Ab angelo Patrem sutimimmortalemvocatmo-
Ejus huiitllilas, ibid. Uude didicerit vocalur, 757. Ejus aniinaab angelis in n.clius, 562.Ilem Evagrius;761.
(juae scribit, 705. Ten<batur studio coelumnimiam defertur, ibid. PaphnutiusCe- Pati oportet pro gloria futura, 10__.
pios viros conveniendi,707. Ale.van- phalas increpalionem aoxiain Pali coutumeliam,magnum,629. Pa-
ilriampetit, 709.Theodoroin discipli- esse docet, 520. A Deo doclus, 765. lienti occasionempraebebad salutem
nam traditur, ibid. De cogiialionibus AnnisLXXX una veste utilur, ibid. Pa- qui afiligit, 668. Patienlem novilium
suis consulitMacarinm, el ut parieles phnutiusMacariidiscipulus,723. angelus solalnr, 632.
propier Deuni cuslodiat docetur, 723. Parabola cvangelica dnplex bono- Patienter fert Pachomiusse-quan-
Teiitationes carnis Pachoni aperit, rtim operum merita astruens, 262. doquea Deono i exaudiri.l^S.Patlen-
752. AdJoannemcontendit,740.Morae Paraboia alia mnndi amatcrum slulti- ler calumniamfornicationisferl Ma-
iuipatieiishabiluniparal,ibid. Dicitse tiam demonstrans,272.Aliavanitatem rina , 395 , 594. Iiein Macarius, 3f3.
culinariumepiscopum,740. Episcopus mundi osfendcns ibid. Aliade bonis Item Eustathins,777el seqq.PalieDler
creatur in Bitliynia,ibnl. Calumuialur per eleemosynamio cceluoi praemit- et fortiter fert suam miseriam, qui
saiiclum-Hierouymuii),773.Ejusdiclum, teudis, 275.Alia de eo qui vilamreli- alieuam intuetur majorem, 591. Pa--
605.Perpgrinalioiiisejusptrieula,782. gio-am amplexaiur; 279. Alia qua tienter fert Theodosiussolitanuj sibi
SociuSejusmiris polletviilufibus,ibid. l.arlaam dissuadet Josaphat se coini- palliuma lafronibusaufcrri, 880.
Cuiudaemonepiignal,ibid. Ab angelo tari, 284. Alia qua ('"ocemurnostra el Palienlia Aiibanvel Amrnanvar.ia
pasrilur, ibid. Miserisconipalilur,782. non aliena curare, 658. Alia detracto- et slupenda, 815. Abraarais convenit
rem
PalladiusaliussancloSimeouifarailiaris, pulchre describens, 638.Alia de infideles,835.Abraliameremitaever-
818. Ejus habitatio, jcjnnium,oratio, anima poeniteiite, 659. Alia ora- bera nnn curantis gentiles converttt,
!_>'./.Excitat raorfnuin ut bomicidatn lionem nun iiuerrumpendam do;ens, 146, 147. Adnlesceriiiscujusdam~in.
declaret, cujus crimen iimoceiui im- 844. ferendis conviciis, 513. A.iollonii in
pingebatur,ibid. Sepnlcrumejus cu- Paradisusterreslris inaccessns,228. maledictis,758 l_arnat)ae, sphiara pedl
ratiottibusillustre, itiid. Palladiiabba- In eo primushotiioa Deo coiislitutus, im.xamnon evelleulis, 865. Benjarmu
tis monitaad-pati.nliaiii,882.Comersio 155. Paradisuset infernus ab Anlonio hydropisilaiiorautis, 717. Besarionls
ejus cx visimieiguissupra cellamsenis visus, 72_>.Paralyticumsanal Cosmas, XLiioclesstantis interspiuasvigilando,
Davidcrelilusappareutis, 881. 872. 584. Eulogii elephaniiacumxv aiiiio<«
PatliolpriimUSHS apudJ-gyptiosmo- Paratum semper oportet esse ad- curanlis, 675, 728. Euphraxiae erga
nacliosqualis, 543. versus cogitalioues fornicationis, aemulam,356,358.Euslatliiiin ferendt
Pahna. duodecies in anno fruclifi- 574. c dumnia forniolionis admissae,777,
canles, 102. Parcimooia nimia repreheDditur, 778, 779. Frairum duorumiu hortuh
Pamboalibase\ charitate camelum 131. disturbatione,500.Gelasiiiurlum silii
suiiiiialiericnncedit, 521.' Pambopa- Pardus mulio,quia mulus puerum faclunidissimulaniis, 630. Jacohi m
cem cum proximo saluiis viam es«_ occidil, mire pmiiitel,591. Leoni se frigore ferendo, 810. Sanc'i Joanni.s
docet, 602. •Paniho,sive Pammo,la- devorandum exponil, ibid. Parcit el EleemosyDariiin adversis, 194. Joau-
cryinalur mulierein l.heatricam plus leo.,ibid. nis abbalisiosignisinlerius etexterius,
diligeniiaeimpehdisseut placeretmuu- Parentes honorandosEpicletus do- 514. Jomnis minorisThebaei, qui i|ir
do quamipse ut Deo,524,566.Pambo cet, 215. Pareufes AsfionisBooosus firmo moroso diu serviit, 525, 630,
a quorioclus,715, 946. Aurumdespi- pre-ljyter catecbizat, 222. Eosdera 673. Macarii furem cellam suam.spo-
cit, ibid. Dala inunera pauperibus excijiit Vigilanlias,219. A pareutum liantem adjuyaulis,512. Marinae,quao
monacliisdistribuit,715, 940. Moritnr visitalioneahhorret Pior, 504. fornicationisfalso::ciisalapoenilentiam
LXXaonorum, ibid. Verba morienlis Parietes custodiopropler Cliristuiri, admirabilem subiit, 59_>,394. M_aris,
scmpertoissein oceupalione,715,941. inquietis respondendumesse cogiia- domicilium niatesanum.xxxvn, auriis
Ne iu morte qiiidemse iucpp.issereli- lionibus docet Macarius Palladiuin, non mulanlis, 837.' Monachia daemo-
giuse .ivere protestatur,716, 947. lu 725. niaco colaphizali, alteram maxillam
loquendo prscmediiaius, ilrid. Ejus Paschadics feslus universalisChri- piiebenlis, 622. Monachi freqiieutius
conlentio curii Pior in hospitalitaie, slianoiuin, 115. eos a quibusinjuriisalficiebatur,acce-
jbid.~. . . Passiouesnon moriuntar, sed ligan- dentis, 651.Monachorumvn quos cru-
Pammachiuslaudabilis vilae et in tur in sanclis, 517, 597. Passiones ciant Saraceni, 530. Moaachoruniqui
pauperes;liheralis, 399. Pammachius corporalesreprimendae,608,660, 6 >5. xc ariuorumexisteutes exercebaiits.
ptncODsularis omnibusrenu.itiat,-775. Passioiiescorpore_emultae,665. Passio- iu laboribps jiivciitutis, 813. Mwiiaiis
Paiiis.'«uelilusdatus fil ex taudi !o immorigoqiiadriipl(_x,51..Passiouuui cujuvlam seni inc.raliili raovbofabo.
nrii KNDICESl_. VITAS PATRUI. LX.III
ranll prompllsIme lervlenils, 500. Itpsecnral, 731. Pau'us pensum sibi vaiida.modiis v, opliraus,Instar statu»
in
Moysis opptobriis, 6 31. Myrogenis r <_
diurnum imponil, 551. Paulus mulie- e
esse, 622.Pacis inimicussolus inter
hydropiciab ialrrna hydropelahorari rem fugit iit leonem,5K'5.Cogilurmu- omnes oi occiditiir,750.
desideranlis, 865. Olympii, intuilu 1
lieris niinisferiumeb indiscretionem Paysionsbcielatembonamcoramen-
Kternorumpraesentiamalatolerantis, pnnitus [ adiuitlere,ibid. Oleosanatin- ddat.filO.
904. Onuplirii in premo mira, 1f2. tlirmos, ibid.—Paulus Galata alibas Peccandicon.Mieludo cavenda.287.
Pachomii,rei.reliensionemfralrisman- Onarliagesiinaiii
( cunisexiariolenliset Pcccanlitim
V 'caeciias,612.
suete ferenlis , 118. Ejii«<lpmsanat vasculo \ aqiiaetrausigii, 6t6—1'aulus Peccaloranimaudns.594
monarhninsccnicumdeficientem,128. monachus r ii montePhenne. 727.Ejus Peccatumgrandescriplum morliius
SimemiisSlyliucvaria el adirirandi, er.coma, _ ibid. Oraiionesccc recilat, Joannes
J I.leemnsynarius impplrat ut
t ad
830. Ejusdein in ulceris pessimo fe- el eisdem totidem calculis ulitur, 6delealur, 20*4. Percaium,aiiim_c niors,
rendo, 855. Senis cujusdamaegroti, i
ibid. PaitltisannisL panis eleemosyiia 282.Peccatuin
2 odio habendiini, 613.
dicenlis se oplare iu morbn maneic vivil v iuilli colloquens, 873.—Paiilus Peccatumlimere
P leonesuosfer.il,866.
xxx annos, 572. Senis cujusdamin IHeMadicusleonenipascitqn lidie,9Il. 1'
1'occali fetor angelis abominaudiis,
cihornalisaporis,571, 572.Senisalle- ICnsligiilimnioiigeruni,ibid. Pauliuus 637. 6 Jêrcato perpeiralo Ipones fu-
rius, rlerplicltimse climaulisquia uno Melaniae I saiiguinejitncius,436. g
giunt Marariuni,230. Perrala libello
annonnn aegrolasspt,590. Senisfures Pauper prcmortuo supposittis v ere u
nol-.nda, 50. Pcccatain charla descri-
revocantis,el quod rcliquprantoile- iranriiur, el excitalur per Jacolium pla p oratiouibiisBasiliidelenlur, 159,
rcntis, 651, 926. Seuis duplicantis Nisibilam, I 799. P.iuperishoinimron- 160. 1 Peccaia minoracavt-ndapnlclne
labores post iiirtnm , el manusfuris silitim £ principi datur, 249. Paupere.s (iocelnr,
0 288.PeccaVanarrandant alio-
osculantis, 652. Senis admiranria I si
a freqiieiiiandi, proleclus apud illos r
riiinoral 386.Peccata
ioiiihiisjiiveiiiiir,
puerostiotritliuimjeiiiiareco:icli,631. liabdri 1 possil,675.Pauperes el _egro;i qui q lionisoperib.sadiiiiscel.ideiii fvicit
Senis cujusdMii, delrahpniibus sibi geinmae f snut magni prelii, 712, 945. quod q qui aquamiu <asperti-sumliau-
munera transmitteniis, 668. Senum Pauperibus I PXresiduonperumsnbve- rrit, 506. Peccala nostra magisquam
aliquot.843. Senis, fnrtumsibi factum iniitiil Pachomius et Joantics fraler aliorum a pensaiida, 591, 593. Peccala
dissiiaulantis, f urrm captumpasccnlis, ejns, i 117. Patippribus haereditalem aliena
a niinupnda, et propria aggra-
et e carcpre libcranlis, 952.. Senis < opulenfam disiribui cural Abraliam v
vaida, COO.Peccala peccalis addens,
eeci in hauriendaaqua,912. Slephani erein.ia. < 145. Paupertbus stia bona onus o oneri accumulanti coniparainr,
ailinirabilis,755. 'fheodori et Zoili, dislribui i pelil Astioii,225. Pauperilius 506.Peccata
5 |ibiigpiida,658,672.Pec-
013. Zarli_eilabore iiianus laedpBfis, sna i dislribuuntparentPSAslionis,._)._..caia c propria consideranda,660. Pec-
137.Patientiain aegritudinemaximum Pauperibus opli.ne erogatur hieredi- cata c injiiriapumcausa, 668. Pfccalo-
ineritiim, 136. Palienliadupliimreci- tas, I (-'01,602. Pauperesvocavitdomi- riiin r rcmediavaria ut et niorborum,
pit, 193. Patieulia injuriarum porta nos suos Joanoes Eleemosynarius, 884. 8
ctrli, 515 , 639, 667. Salutis via, 513, 181. Pecunia Ecclcsiaeininste acquisitae
624. Palientia duorumjuvennm deli- P.tupertasvoluntaria c onsiliomevan- a
admista perKcumill;>, 183.
calorumprohatura Macario,528. Pa- gelicum, | 276. Paupertas JoannisElee- Pecusins Pachonii disctpulns,121.
tienlia trium annorumstipitemaridum tnosyiiariil e x lestamenlo ejus apparet, _
— Pecusius Seuex visitat fr.itres,
niadpfactnmvirere facit,542.Patienta 203. '. PaupertasAgalhonis,aliquidre- i125.
et cliarif-Sin monachisScylbi cnm- icipere recusanlis, 512. Pauperlalis PeliculienmeduntZoilumet paiiin-
mendamr,609. Patienliadocetur,884. isiudium ahbatissaecujusdam, majora ter i paiitur, 913.
Patientia facil ul sis insensjbilisad irespuentis,553.Aphraalis,ab unolan- Pclagiavel Porphyriameretrixcon-
injuriamul lapis, C63. Palieniiavivos lnm I necessariaaccipienlis,819. Ejus- vertiiur, ^ 202.
porlat potiusqu.immorluos,ibid. Pa- tdera, tunicam 1'ersicamab Anthemio Pellis ovina defcrttir Macario ab
. lientiadoceluralapidecocloiiifluiiiiiie tohlatam egregio apologo renuentis, 1hyaenaob illumiuatumab eo catulum,
misso, 669. Palicnliaeet mansueludi- 819.Arscni"i,vestimeula non aeceplau- 725.
",
n)s exemphun singul.re desideranlis lis, 582. Ejusdem, etiam iiiitiiiiium Pensionemdominis,eliaro nolpnti-
pro modesfavirgine aliqnamquaese iKiiciin in iiecessilale cmendicanlis, Ibus,quolai|uisOlyuipiuseremilaquou-
exerceal, 930. Palientiaeexemplum. ibid. Cyreneusiummonachorum,557. dain t servusdt-feif,497, 625.
Viae Mausueltido.Palientiaegradus, Dnrniltpinianibiis sibi victiiinparari- Peregrinatio l.eonlii ad -sepulcra
638,639,667, 658. Paiienliamexer- tis, 710. Ejusdem,ex quingenlisnnm- sancloriiiii s marlvrcm Cyrd el Joannis
cet Pachumius, llfi. Palienliain simis sibi submissistres taniuni acci- _Alexaudriae,180.Peregrinalibadlem-
tienti suadet Macarius,quod umbra pienlis, 767. Joannis Eleeinosyiiarii, plnm | sancii(^vri,192.Peregrinatioad
frualur,qna multiviaores et navigan- prelii sitts stragiilniiisibi datiiinvendi sanctumSoannem
i 105.I'e-
niari<_reiii,
lcs carenl,659.Patienliamslalua per- curjiilis, 188,,1H9.Juliani, n,b1 ba- regtinalioJetosolymitar.a
i Adohi,768.
cussa uos docet Aub, 530,622,683. benlis-priPtercilicium,sagum, vascn- ]Peregriiiaiio Hasiliiel Eubnliad loca
ralienlia ct liuiniliiateAnasiasii ipii litiiili;.iieuiiiel.librum,87K.Map.symae, :
saucta Jirosolymis, 134. Theoplnli,
furtumci fecitcompuiigilur,503.Pa- unicatuuicaulentis, 852.Moiiacliicu- iSergii et llygi«i. 225. Perejjrinalij
tieniia superalur lentalio, elmiracu- juslam, peciiniania Juanue Eleeino- Itomanael .Iprosnlyniilaiia, °(7i.Pere-
lose annoiiasubmillilur,b87.P.ttienliai synario ohlalam recusanlis, 192.Mo- igrinalo Petri in nioiilemSina.SSl.
opus eliam in soliliiduie,5.9. Palien- nasleriorumqualuor iu quibusiiiveii- EjusdemAlexandiiam*>lsancluiuMe-
tia lenlatio novemaniioriiin vinciur, liiin non est [larum ac ii pro iufiruio, nam, ibid. Einsdeni Jerosolyma ad
590.Patientiacuiat letitatos Isidorus, ,• 896. Myrogcnis,nibil ip.cipieDlisprx>- sepulcrumChiisti, ibid. 1'eregriiiniio
C31. Palicnlia crpsciinus,dum a nii- ter preces, 863.Pauliin 1'herme,qui ad iiioiiieniSiua, 913. PcregriiKiljn
noribusad ni.tjoralolcrantiaassuesci- • niliilaccepiipraetprquodposseieodem ad loca.sancta,930. Perpgrinalione»
ntus, 514, 631. Paiieutia opus,quiai die eomedere, 727. Serapioiiio,585. variassiisci|>itJoanncs,917. Peregri-
maltliamaliiarnnon
- Palricius perirulum superat, 668. - SerapioiiisSiudoniiae,Evaugeliumct Eilio iiioiiachics frcuare ct iacern,
iuelueus prx- seipsumvemienlisut pauperibussub- 571, 626.
latura seabdicat, 890. veniat, 512,582, 761. Silvani,oblior- Percnnins praefectus Alexandriaa
Palrinus patris fit Josaplial, dum l tiinidilalatiinidisccderevolentis,667. pcrseqtiiturEcclesiam,546.
llliiinex sacro fonte snscipil,526. Tlieodorae, extreme egentis, 775.Ze- Perfuctiooisgradus, 5i9.
Paulus Pachomiidifcipulus,121.— - noiiis, iitilla ntciisiiia babeniis, 827. Pcriculosasaluiis dihitio,25*.Peri-
PaiilusinniiacliiisAntoniiabbaiisdisci- - Ejiisdeinsinguloslibros tauluincom- culosusin pet caiunilapsus,208.
pnlus vid l Thaisilocumio culo_pa- - niodato accijiienlis,et saliui posl le- Periculuiiiuon parvum,<leScripln-
ralum, 374,—.PaulusDi iconusTheo- i- clionom rp.slituenis, 827, 82r<.Pau- ris colloqui, 610. Periciiluiu saeculi
phili pceiiiieuliamLa,initati donavit, ,,- perlasreligiosoriiminl propriihahore, iinieuduiii,619. Pericula pere«rina-
381. Scripsilquoqtie gcs'» et consii- 12i, 346.Panprrtas pcrfecla docelur tinuis Palladii,78.2;paludcset sent.s,
lula pontilictim, ibid.—PaulusSimp'ex x ali Amnnioegregio dogmaieet exem- ibitL; sitis, ibid.j ciin.um,i id.; Nili
coiiverlilurex adnlterin nxoris, 750. I. plo, 511. Iteiii ab alio. 512.Paupcrlas iiicr.Miieuliiiii, ibid.; latrnnts, ibiJ.;
BealumAiilo.nium -
adit, 730. Siinplid-- voluntaria aiiincurequies, 526. Pau- naufragium, ibid.; insula desoili,
ler ohedil, 750. Ex facieciijusqueCu- pertas inciniliilal,
antmas, 583. Tlie- 782;crocodili,ibid.
gitationesvidct,676,677. Pcrseveran- i- saurus <st monaclii,iiid. Paciledialio- PerseculioMaximiani,47. Persecu-
lia ejus in petenlo, 750; in orando, >, lnmsuperat,660.PauperlasDeograla, tlo Chrislianoriim Valer.aniet Cialiui.i,
ibid.; in laborando,ibid. Septera<lies :s dtiin.liiliaiorella uocte.cteliiusilluslra- 347.PersPCtilionelyrannorumcrcscil
jejunus persevetat, ibid. Ejus niiia a lur, 876.Pauperlas. VideCuDleinplus i Ecclesia,115.PersecutioiiH. crescit ze-
probtio, ibid. Graliatn Riciendidae- i- auri, pecuuiie. lus Ahraiiaiuinonaclii,147.
nioiiespronieretiirohediemiaot sim- Pax menlis quomodo ftcquiratur, Peiseqiiitnr motiacliosrex Abennei
-
pliciuie, 751. Alolescoulemdaeino- 563.Pax (.iiinproxiuiOvias,i|iuis,602.. in India,2l4.
uiacmn,queui Antcniusuou poicrat, ., Pae.i»amitnr Agatbou,311.Pacts_,ei'- Perstvsranter laborandum,678.
lx!!, INDEX.I.ER4JM. !.«»
Perse.M_ntl_d_.monesvi.xil, 7i3. sis, convcrluntur, 536. Philosephos moda agenla, 268. PiEnitentu non
Pcrseveranti»AbrahameremilaBt an- inslruit Antonius,cum 54, 55. diirerenda,52i, 612.Puenilentiaqnam
norum, H!S. Perseverantiacujusdam Photiua virgo Parva Melania Deo grala, donosanitaiuincollaloMa-
in oratione,ne quidem ob scorpjonis exercetur, 773. rirepa.nitenti ostenditur, 372. Posni-
lclumeam htterrumpenlis, 136. Per- Piammon presbyter, verberatiis a tenliaDeo graliorquaedamvirgoquain
severanliaPauli Siinplicisin petenrio daemonibiis,sanalur ab angcl.is,ibid. virgioilate,733. 777. Pceoite.Dlia nulliio-
ab Arilonio ut nioiiacliiistiat, 750. Piamun v'rgo donatur gralia pro- fructuosa, Poenileniia,voluntaria
Kju.-dem in oraiid:>,730.Perseveranlia [ilieii;-., 736. Oratione adversarios casligatio,588.PoeiiiteiiliaaquamNilt
Arspoii hi-uraiiui.e, ab oceasu solis iinmnhilessislit, ibid. impelral, 576,b77.Poenilentiaduortim
ustpieadortnm __m 613.
proirahciuis,canis Pichiti seu 1'yguia.iquales, 225, aequalis,unius cum trislilia, alterius
Perseveranlia m nachi iustar 227. cum laeliliaadim*pleDlis,578. Pcenilen-
VPiiaiici Pietalis sludium qnidam vanilalis lia necessariajuvenibuset senibus, et v
leporeiniriseqiicnlissit opor- sltulio
tet, 589. Perseveranttiiiet. viclori_e .iqtialc esseoplal, 305. (.piare,910.PtenitenCiaet confessioin
corooa,660. Pigriliainonacliivisiouecorrigilur, divinuin niimerum poenilentes refe-
Petroiiins Pachomioin praelalura 567. runt, 648.Pa_nileiiliaveradiacoiii lapsi
Pinianuscumxxx rnonachis exer- mirac.ulo dcclaralur, 577. Poenilenlia
soccedtt,137.Moriiur,158. Ei Orse- cetur, 773. rigida, 584. Poeniienli_e> vis accensa
sius subbliluilur,ibiu. Pinuphius preshyter honores fugit, divinituslucerna.declaralur, 581.Pce-
Pclriis Alexandrinui mariyr, 115. 518. Humilialur, 548. Fuiiim Ditenliaefruclus et Dei erga pcenileD-
Pelrns Pachonii,120, 121.—Pelrusa 517, noctc operaiur, itiid. Agnoscitur et les boniias, 525. Pa_nileiitiam uon
Pachonttofcminis prxlicilur, 124.— houoratitr,ibid. Iterum fugit etagno- lapsuspro lapsofjciens, veniamimpe-
Petrris Tclooearius in | aupcremsili- scilur, 5i8.Novitium instruit de mul tral, 577. Pceiiilenliam inansuete
ginpuinpaneinprojicil,189.AclUsejus lis, 519. Humililasquomodo acquiratur Paslor describit,600. Ad poenitenliam
iu siateraappeniiiiiuir.etpafrocinaliir docet, ./.td.llemquidia congregalione non cogendised excitandidelinqueii-
ei quod iinlignahuudiispanempauperi sit oliservaiiduin,519. Gradus perfc- tes, 601. Pceniientiam agit in perse-
dederat, ibid. lusigiiiselecniosynalor ctionis euuraerat,ibid. ciilione lapsus episcopnsXLIXatino-
evadit, ibid. Vestemsuam iuteiiorcm Pior discipulussancliAnloniiaquam rum, 655.Poeniteiitianilapsi Deo gra-
paiiier{ largitur, ibid. Cbrislus ea se salsanibibil, 505. Uno paximalioel tam nuntialurab angeio, 745. Pceni-
1udu'.umosleudit,190.Vcndisejubel, paucisolivis viclitat,ibid. A pareutum tenlia. VideMorlilicatio.
eljreiium pauperibusdistribui, ibid. visitatione abhorret, 504.Vovitauticos Poetasgentiles erroris conviocuni,'
Jn qcibiisofficiis<>tpiis operibus se se non visurum,164.Sorori se videre 320.
vendiuisexercuerit,._>ir/.lienuil liber volenti clausis oculis pracbel viden- Pollulio noclurna qnoecommunio-
lati restilui, 190.Inslar ameiitishabc- dtiin,501,761.HospitalitatecumPam- nem impediat,758. Pollulionisorigo,
lur, ibiU. Eutn Cbiistus consolatiir, bone conteiidit,7l6.Saccoarenapleno 663.
ibid. Agnosciiura conlerraiieis,ilriU. docet raagis nostra quam aliena pen- Polychroniusseptem dies jejunat,
Eujtipiis surtlo pt niiiio ainliiiiiiiet •sandapeccafa, 520, 595. Vpslisejns 859.—PplychroniusZebinae discipulus,
loquelamiinpelrai, ilritl.—Pelruscur pullisovilla,765.Putei sleriliia.i pre- 846. Nocturna statioue se exercet,
latii sit permissus,268. PelruSorbis cibus medetur, ibid. ibid. Virtules occultat, ibid. Miracu'a
magister,1<,tpriiiciprm locum tenet, Piosvirosquo audio adire oporteat, facit, 817. Ejus henedictioue lecythus
iWd.—Pelrusilisciptilusabbatis J;ol, 707. oieo iniplelur,ibid. Adventanlesadn-
596.—Perus Galala nniiisxciicerla- Piscis extra aquam,raoiiacbusextra ral, ibid. Preces peiit, ibid. Nullis
vil, 822.RPSab eo gesiae mirabiles, cellam,565. morbis.insludio virliiliim rctardaiur,
ibitt.VisitlocasauctaPalaeslir.ae, ibid. PilhvrionsancliAntttnii discipulus, 847.Auruinrejicii, ibid. Ciliciumelc-
Altcrnistanti.nidiebus t otitedil,ib d. 759. Clarus discreliont. spiriluiiin, ganiiiis dalori reiuiilil, ibid. ]'<_ly-
Sppiilcrumviee domus iiirtlit. ibid. 760. Qui dtemonesexpclleiidl docel, chroniuspresbyternovaeLaurae,864."
Daeinoiiiacum liiierat,ib d.Tbeodoreto ibid.Taulumin hebdouiadecomedere Polycraljamvirginem Anloniusab-
beuedicil, ibid lixorein pra_lecii solilus,760. seiileincurat, 51.
Orienlis cnrat ab oculi vilio signo Pleutlicssus Pachomii discipulus, Pompeius sponsusHasillae,317. Ejus-
crttcis, ibd. Arguit uimiuin mairis 121. colloquium BasiiU aversalur, t°/j't'd.
Theodiiretiornalumapla simililudiiie,, Poemeniae periculnmlapsusprtenun- Ejus iu Ciirisfiauoscaluinnia,ibiii.
823. Ejiisdeinhumiliias,ibid.Malreui tialur aJoaime, 745. Ponderuii)et mensiirarnminaequa-
Theodoretisignoerucis curat sb ocu- Poemenniagnorumvirorumconver- litasveialtira sancfoJoaime Eleemo-
lorum dolore, ibid. ll.Diiioniacuin a safiouem respuii, ne.per vanainglo- synario, 181.
dicmoDioliberat, 825,824. Doloreme riam liumililate excidal, 498. Suadel Porphyriaenierelriciconvcrsaeimpo-
cancro miligat sua piieseiitia, 824. monachononprodendos latrones,513. nitur nomenPelagiae.202.
Excilat iiioiibuiidainTlieodorelima- Pceiuennudusleoni accurabit, 912.A iiintarcliimaiidrilamin .4Jgy-
trem, ibid. Zonapjiismir;iculosa,ibid. bestiis devoratur, quia peregrinum ploPorpltyi vlsit 153.
Moritur,823.. Petnis ex votoin Sina Doniibcraveral ii canura dilauia.ione, Porta Basilius, cceli, iiijtuiarum ptrpessio,
monlemjcjtmusprn'iciscilur,89l'.Itein ibid. Ponmen.VidePasior.
Alexandri3.nl arisanclutnMentm,821. Pcena Ariani despicientis monita 515. Posidoniustolus mitis, 760. Cuni
IntleJerosolytitaa<lsepiilcrumCliri.st', Antonii,48. Poena volentis mutilare panis
iiiid. Pelri solitarii apparitio, 889. corpus SimeonisSlylitae, 174. Poena uviseleilicubus deesscl, canislriim plemiiu
riivinitus ioveiiii,ibia.
loi-porisejusinvenlio,itiid. iriii|Uoruindelatoruin,187.Poanadam- Mulierem gravidama spiriiu iminuii-
Pliantasmalafugal oralio,531, 745. tialorumvisioneDeicareregravisîma, do curat, ibid.xLanuis pane abstiuet.
Pharaodemursus, 255. 260. Poena Clirisliauorumin iuferno 761.
Philagrii conleiuptus pecuniae et gravior quam paganorum, 526, 636, Possibiliaagenda,609.
CJelilas,583. 657. Poenarumleiror, 265. Posihumiusvel Posthumianusado-
Phili| pus Alexandrife praefeclusEu- Poe.iiieudumhodie, 524, 676, 893. ralad sepiilcrumsancliCypriauj,.53C.
geniae palcr, 340. Magos jEgyplo Piciiileos non repelleudus, sed re- Seplem diebus raansit apud seuein
pellit, tbid. Eugeniam compreh,nai cipiendus,594. PceniieDSaiiima pul- Cvreneiisem,537;-sex uiensibusapnd .
jtibet, 544. Agit in Eiigeuiainfiliam ciiro apologodescrihiiur, 659. Pceni- Hieroiiymiuii,558. Post Alcxandriaui
incogiiitam,ibid. Co_nilaliliabapiiza- lens iieccatorclarafacieapparelPaulo luslraf Thebaidam,ibid. Annomtegro .
lur cum iamilia,545. Itoma.acctisalnr împlici.Sô.Poeniteulesno-n abjicit cum septem fere mensibus in solilu-
apud imperatorem,515, o4S. Proscri- sed
Deus, lecipil, idquepulchro simbi dine iuausit, 511.—Poslhumiiis Mem-
hilur, S46.Bonasua Keelesi_e et pan- aslruiinr, 660.PceiiitenfiumDeo ini- pheus, 235. Kes'io, ._./_..Variaeejus
peribiiserogai,7Mt.EpiscopusAlexan-I ossibilenonmisereri, 527. virlutes, ibid. Docelur ab Angelo,
driseeligilur,
• iiii. GlaJio percutiiur, PuemieiiiiaArseuii assiluo lacry- 253. Orat geDUflexo a I Orieutem,
ibid. maiilis, 524. PonitPDfiaFabiolaepu- itiid.Ejusprima oratio,i_.id.Tratis.er-
Pliiloromuspresbyler Juliani lem- b:ica, 597.Pamitenlia Macariileones tur abaugelo,254.Baplizatura Prisco,
pore Basiliofaniiliarisahsliiienliagnlae qui ab se liigeranl facit retlire, 250. ibid. Variis ornaiur viiiulibus, 235.
el l.iriiicalionissiintum exstiiij/uil. Eiusdem collolenustriennio sppulli, Ejus jpjiiuiiim,vicius, cdicium, viî-
770,771. 230.EjuKdemxi riies et noclesllexis liae,ilrid. Oratinnis praesiuioleiitalio-
Pliilosopbi:pmonaslicae gymnasiuni, geuihiisin endeml«co maneDlis,ibid. nes superat, itiio. Satur nunquam a
810. PiLiiiteiiliaSiniionis Stylilae ruue to- meiisa reccssit, ibid. Loulra morbos
PliilosophuscoDverfitur,150, 151. luni corpusconslriDgPoiis,170.Ejus- forlis luclalur,ibid.Orat jugiter,.ibitt.
Solvunlurtres qti.ftiones ab eodem deiiiaDiiiia.quainpedisuo prtepropere Eremi arcana petit, 235. Jmiot'scil
propesitae,1.31.Philosophiimmiltmit prop ranli imposnil, 172. Pomileritia Macario,255.Ei suorumregimen Ma-
d»iii<)nes Anionio,quibustcrfio repnl- inEcclesia,2U7.PocDitcutia ver» (pio- cariusinQriPMiint>oi)il,.256. Ab.uReio
__-.II I.MIICES\ii VITAS PATIU.M. txxii
reiiuhim acriplt, eamque disclpuli» Promptitodi)in bonoopere pulchre ad a trulinamcomcdit,ibid. Visitatsuo*
trariiv 236, 23?. Oratione caterms •l • viSionfe et exemplodocelur,195. Ilemporeoraliouis,814.C.onimune o:n-
tlauioiiuiiiproOigal,258. Prophetiaegraliam babuit Pacho- nibus n cttnobium aedificat,itnd. Aliud
Polamieua,al., Poiampuia, ad sLn- n
mius, 130. i
indigeois monasteriuiiiexcitat, ibid.
priiin ab hero sollicilatnr, 710, 9*45, Propositum preni.pnliaeprolicuum, Templum 1 omnibuscomrauneexslruit,
985-.Necpra"mfisnac pa.uis movetnr, 677. 6 Propositumbonumsemper tencn- ibid. i Ciimsuis hyuinos matulinoset
710,913, 985. Dire t rquelur, 710, ddum,615. vvesperlinosdecauiat, t°/)id.Ejusdem
943,944,983. iri
Proprietas monachodeteslanda, cum t discipulisvictusratio, 815.
Poleslas inira djeiiiones ejiciendi, 535. 5 Proprielalis vitiuihia moDacho PudiCitia pro muro contra bestias,
542. p
pulcherrima simililudiucdocet Aiito- 96. S Piidiciliieamor uiiraculoliruiatur,
Polus quornmdamros taolum, 530. i: nius, 581, 582. _ VideCaslilas.
31.
Pomsabslinenlia,542, 573. Proterii lanuiliisfiliainheri deperit, Puellaiiim praesenliaviro ad sub-
Prseccpla monasticac v ilaeiradil An- 1
156. Maleficum consulii, ibid. Abre- vcrsiuiiem
> aniuiipericulosa,515.
loiiius, 40. i
iiunlial Clirislo,el diabolioperamquae- 1'uer qui Dei matiem elegeral prae
Praefeclnsvici Paplmulioaeqiialur, rril, 156.Scribiturad diabolumepisio- pecuuia, | iniio iiiotlodifalura Juaune
733. Vide Protocomes. 1 t&id.Diabolosislilur,ibid.Christuni 1Lleeiuosynario,1__>;>.
la, I'uer Alhanasiiis
PrseiiciturPelrus monastcriofemi- (et baplismumchirographo daemoui iu i liliorc inaris episcopumsimulans,
narnrna Pacbomio,121. r
dalo abjurat, ibid. Crinro signalur, calecliumeiios
c baplizat, 927. llatus is
Praelatiis pr_esenie el a>gro:ante oralione
t muuilur,recl.nliiur in sacra- 1bnptismus hatiitus, ibid Pueri olim
Pacbomioeligitur, 157.Praclalusqua- trio, 157. Variea daemonibusinfesta- nionachi. i 126Pueri a cellis ablegandi,
lis esse debeat, 685. I
lur, ibid. Bursiis siguo erucis et 638. t Pueri Mlssamcclcbranl, verba
Pramia bonorunioperum, el malo- oratione ( roboratur, ibid.Educiturpost (
coiiseirationis super paoemproferen-'
rum mppliciaexpmploel visionede- XL j dies, ibid. Pro eo clerus, monachi (dct, 926. Ab igne ccnlcsti panis et
clarai.ltir,646, 647.Praemiisinvitatur ct ( populuspervigiliumcelebranl, 158. saxum s consumilur, ibid. Monasterio
Josaphala Barlaamadli lem, 263. (Chirographumsiuiin diabolo daiura tradiiulur t pucri, et etclesia loco ilio
Prsrpositi non aniitiuitate sed mo- Basiliiintercessione
1 recepit, ibid.Pro- i
niiracultfso exstrailtir , itrid. Pueri
riim probtlateeligendi, 125. Praeposi- terii I tiiia impedilura monaslerioarte < episcopaliaoflicia aemulantur, ibid.
torum negligpnfia omnia in pejus (diaboli,lo6. In amoremfamuliaccen- Pueros I benediccodi mos anliquus,
lapsurapraevirielPachomius,152. iditur,
' ibid. EjusameiitiaindolotpEler, 81)5. f
Praesens vita, diaboli hamus esl, 157.Palrem urget ul uupluiilli delur, Pueriliaâirta Anlonii,56.Puerilia
502. i
iotd. Perlicilur iuiquum conjugium, ' 1
Posthuuiii variis oruata virfulibus,
Pra.scntiar.Dei consideralio, 685. ibid. ; Marituma sacrameiu.oEucha- 255.
PraesenliaDci sanctiisEplir_emimpu- risliaeabhorrent.em
i ad id invilat, ibid. Pugna necessaria,963. Pugna cum
riican quamdamforuicalionecorrigit, Ei marilus paratum facinus revelat, loleraulia 1 animrs salufaris, 585. Pu-
y)H.Pracsenltunirerum vanitas et 157.Cummaritoa Basilioopemflagi- gnam i uuliamsustinensmonachus cui
inslabililas,246. tat eloblinel, ibid. iassimilelur,612. De pugna spirituali
Prandium hospitale eremilasCyre- Protocomes Paphnulio aequatur, ct < Dei adjuloriovisioTlieodosii,879.
ncnsis, 557. 755.In matrimODio xji.x annis conli- Ful.hriiudo corporisad animaepul-
Prati spirilnalis noinen el ratio nens,tfcid.Ejushospitalilaset eleemo- < chriludinem exemplo Noiini episc>pi
uoniinis,862,865. synae,ibid.Ejusdemincorruptuiji-judi-nos ] provocel,377.Pulchriiudo|iericu-
Precibusira superanda,584.Preces cium,756.SaeculoValedicit,756.Ejus losael ' ofmoxiateDtaltoniiiiisprobalur
.•'liqttando expedil non exaudiri, 128. animamab angelis m ccslumdeferri ih Pulverevel Euphrosyna^565.
VideOrafio. vidit Paphnuliiis,ibid: aquamonasteriiSimeo-
Presbytcriocloinonachisserviunt, Protusfamulus Eugeoiaecum ea fit nisPuiiiuulur ' Siylitae noxius pardusiuteril, 175.
715. religiosus,543. Decollalur,348. occUoresmartyrumin Mi-
Primianuscum uxore et lilia Deo Proverbiaexplicat Basilius,135. 1lidone,586.
Korvit,775. Providentiahumanaexsiccathomi- Purgatoriumlimel Barlaam,el ideo
Princeps qutdam regis Abennerfit nem, 5J4. Providentia negatur, 734. petil preces, 334.
_i.oiiai.hu8,214. R gis jussu quaerilur, ProvidenliaDei,Eliaetres panes divi- Purilascordis Scripturarumnotiiain
ibitt. llegi insuo habitu sislilur, 241. Ditiis ad exercendam liospilaliiatein acquiril, 550. Purilas metilis ornatui
llpgis ad euin oralio, ilrid. Ejusdein snppfcditantis,770. Providentia Dei se:mnuis pr_eferenda,o0r>.Purilali
egregiaresponsio,244,245,216.Prin- miraculoseApollocumsuisin Paschate nitutis sliiden um,650. 555.Purilatietiam
<eps occulte Chrisfianuspauperem a copiososcibospraebet,750. Provideniia serpcnles innoxii,
1;tcd<>. miserum suscipit, 247, 218.Ab Dei. Vide Dei Providentia.Providen- Pu.sill.iiiniititsvinciturmorlis Die-
inulis acciisalur, 248. Ad eumdem tiie divince exenipluin stupendum, Dioria,660. PusillauiDiifas niorbtisani-
callida regis oratio,ibid. Ejus pia ad Eronloniimonaslerio quotanniscibos; 1111,911.
rcgem respousio,218. Pauperisqueni subiiiitt(iilis,24l. Putei aqua ascenditad fralris alicu-
snsceperal consPiumsecutus, rpgem Prsximisalus procuranda,653. jus oralionemut haiiriai,5u2, 651.
I lacat, 219. Principein imiiaiifursub- Prulenlia serpentum el columba- 227. Pygmteisuu Pichiti quaics, 223,
difi, 323. rum s:ui|licitasquie sil, 615. Pruden-
PriiicipiuiiivicloriaerevelaliolcuU- lia quomodoacquirenda, 526, 611. sePyotrriussive Pilirum ad.virginem
lionis,574. PrudeuliaPachon.iiiservat nioiiachum , sauclioremab angelo mitlilur,639,
Probandibcne qui religiosamvitam tentalum,127. PrudeuliaPachomiiin, 758.Adif virginumiiionaslerium,659,
inibiunl, 905. regen.lo, 122.PrutlenliaMacariicurat 738. tjuamreiiquiE mouialesiiisanam
Probanturfuturaex praecedenlibus, le.UaluiD,510, 657. 1'rudeoliaCyrilli i aibitrabantur,ipsepronusado.ral, be-
260. revocatab enore dubilaDtemsenem, uediciqueab ea posltilal,639, 738.
Probatio Pauli Simplicismira per 636.Ptiideniiaeexen.plum inAlhanasio ) Pylliagoricuradogma de migralioas
Antonium,730, 731. Probaiioduorum i'urt,urri siliifacttimdissimulaute,503. aniriiarumrefellilur, 54.
deliciosorumjuvenum noviliorum a P»allitnocloet diesine intermissio-
Macario, 528. Probatio Koviliorum, ne Isidorus,609. Psallit angeluscum; Q
tiil. oralioniiiiiimerjpctione,513.Psallendi i Quadragesimaa monachisTabenne-
Probiiatistcs'imonia,709. mos;>i> angelis,ibid. sioiis transigilur cibisigne nou coclu,
non
ProcessioSpiritussancii curiose Psaluii xii in hnrlis nocturnis ett 721. Eadeniab iisdemdiversimodeob-
iiivesligandj,2s5. diurnisper lolamjEgyptumraiitantur,, servttiir, 725.Quadragesimam transigit
ProcopiusPorphyreoDitesZacchaenm i 515. Psalniiin funere, 256.Psalmorum l PaulusabbasGalala c umsextariolenlis
abbatemconsulitrie tiliissnisCaes.reae t niedilationeinhorreidaemon,908. el vasculoaquae,666.MacariusAlexan-
pp.siislpmporedegentiiuis,902. Plolom;eussuperbia sua omnespraB s dri.tiusnihil coinedens praeter pauca
in
Prociimlierein oraiioneuon probant, se despiciens misprabilemiuciilil l crinjacrauibestoliadie Dominico,nun-
| alrrs. 544. hscresiiii.Oiiinia casuferri, et in omnia a quani geuu flcclens, nuuquainaccu-
Profectuseliam apud rgenos quat- vilia sp praetipilat,754. baus, semper slans, 725.Adol.uspost
K ndus, 675. Publire revelans lentalionem,libe- qninquetanlum dies comedens,769.
-
Pro.essio negligenti non prodesl,, ratur, 574,573. SimeouSiylilesxxvuiamiissine ciho,
126. Publius nionachusdiaholumJuliani li 819. In Quadragesiiua mouachiquidam
Pioficpre possnnmsuuo dip, 609.. emissariumoratione sislii, 630. Pu-- soliludinempeiunt, 583. in Quadrage-
Prclicltortninusfrigcsceniecharitalc,, bliusex ordine senatotio, 814.Patri- i- 8ini:icellassine ostioinhabitaresolilus
«79. moniiimveodit, el io paupcrcsdistri-- Macarius,724.
Promissioposteritaiis d,i.rur;i. Pa-• huii, ibid. Ejus (Talin, psdmodia, t, Quaestiojudiciariain loooasterioDon
r.imnlotacta* Dco, 1'°> lccti", l.ospilalitas,ibid, P^n-mvuuin n e&lbabeuda, 850.Quaestiouescurio..
INDEX hERUM. tnit
lxxnl
non scr .tanda;,623. Rf.liaqniiu.ura Deo propter socor- choiuicsAlli.;nasiii:u cpis-O.Jiiiiiexc.e-
igne ei Ûdio diam,i 7ii7 perit, 125.
Qualoer viros cuin Reliquiaesanctorum:Aeepsimaecorpus Rigorpro Chrisloulilis, 120. .
viam munient.s vide.nlTheophilus, (quisquevinrticiresibiDitltur,833.Item RisuscoliibendUs,567.Itisus impor-
Sergius, et Hyginus,227. Qualuoror- - 'Maronis, 836. Necnon inonachorum lunus, 565.
dinesmerilorum,6.0. Roma diruititr, 774. Ro iiam cl Je-
Quie&nemineDiiudicaniio, 595.Quies < quorumdama Saracenisinterfeclorum,
hic nnllaqua.re»da, 59.. Quiesmenlis 534. . Eti.m SimeooisSljlila., 174.Ma- rosolymam peregrinalur Philoroinus - .-.,',-'•;•
i
rioae miraculisclarum, 59.. Item Ja- presbyter, 771.
est laudaiida,527,565.Quiesseclanda, < Auachorelae Roinana Pelagiam ex baplismO«u-
863. Quiesclsoliludo ,suicog lilionem cObiMaroiiisdiscipuli,859.
mo- 'seplem annisintegrum, 887.Simeouis scipil,579.
cenerat, ibid. Qnielisacquirendx Roinaiiuspontifcx capul oinniuni,
dus, 561,-625, 682 Quielis sludium !Stylitae cum hymnis,psalmis,ct lam- 629. —RoiiianusHelladiiaudiior, prtE-
Arseuii eliam strepilum arunJiiium patlibus AiuioctuamiDlertur,175.Cor-
564: pora sanctorum Aslionis et Epieleli . ffctus uioiiac.horuin,826. Nunquam
lugientis, 219. Barlaam et Josaphat igne usus, ibid. Perro et cilicio vekti-
Qundlibi nonvis fieri, alteri ne fe- isplendent,translala et miraculisclara, tus, 827. Morboscural, sleriliiatem
ceri», 563. religiose
Qnotauniscibos submillitErontonio 338. Dnorummonachoruinprae siti io avertii, ibid.
cumsuis dives a Deo ad boc excita- insiila morluorum integra reperta ,
sanctorum circumterun- 9
lus,241. 898. Reliquiae
tnr a nionachisin pera cilicina, 294. Sabbaltusliberalisio monachos,770.
R Sancfi Jominis Baplislae honorarilur, Ab invarieiileJeone miro iiiodoeripi-
229. 768. Maiciani decenter asservantur, tur, ibid.
Raphaelduy sanrti Macarii,caecitafe 809. Cosmaepreliosae, 872. De culiili Sabinusmonachusanitnam Joannis
Baptusvirgipis DeosacratK Theodosii eremita. contentio , 826. I-leeiriosynariiabEleeniisvna virginis
puriiiur, 824. de vesle Abraamis, 856. Reli- specie apparenlesuscipividit, 203.
Baliocontrapeccatummultumvalet, Item sariclornmsludioseasanctoJoan- Sabinusfarinaaqua madelactavivit,
707.Ut Ralioneui redditurus quisque quiae ne visuntur,911. Reliquiaemarlyrum 810. Mira ejus austeritas, ibid. Som-
vivatoportei,567 269.AdSimco- nium Aniiochenaemulieris de eo,
BecoDciliationempersuadet irato ad varia efEcacissimae,
nis StylitaelipsauasanaiUradullersur- ibiii. Ejus uierits daemoniacasanatur,
principi modo mirabiliiu missasanctus et mulus annis quadraginta, 173. ibid.
JoaitnesEleemosynarius.199.Recoo- dus ejiisdein tuniuluiii et columnam Sacerdos idolorum (il inoiiaclius,
cilialioneopus ctuniuiuiicoahle com- Ad variaeduntur miracula, 851. Abraham 118. Sacerdos, licet malns, sacriOcium
muniouein,910. sanilatera conf ruut, 572. noii raaculat, idque pulchra parabola
RecordatioAnloniilucrumest Alha- eremitae Lectus DomDioais curat aegrolos,761. docetur, 595.Sacerdosin fomicalionis
nasio, 35. Recordationi Pachomii mo- Petri Galalae miraculosa, 824. slalu saciilicanscancro puniLur,724.
nachus quidam remis ioneiu suorum Zona Rcliquiae et res martyrum daemones Sanatur a Macario, ibii. Sacerdotes
peccatorumtribuit, 125. 840, 841. Reliquiaruai amor, ab episcopisordin.-intur,122.
Refeclioqualiier iustiiueudaex re- lerreiit, 174".Earumdempatrocinium,tlitd. Ite- Sacerdoiium inter nionachosvene-
gula Pacbomii, 120. liqiiiarum saiittaruinet locorinnaspe- randum, 719. Sacerdotii onus grave
Jtegis muous quodsit, 523. c.iis qitarn utilis, 822, 841. Reliquiis esse c-nset At-epsimas,833.
Regnum coelorum in qua re potissi- Sacra Scriptiira non iolellecla dae-
mum consisiat, 258, 606, 682. Regoi sanctarum vicinitra sepulcum eiigit
843. Reliquias Antonii visi- mones fugat, 507.Sacram Stripturam
coelesliscausanullusdolorrecusandus, Jacobus, Poslhumius,235.Reliquiasinsecta- legere divinitus monelur Basilius,
302. In Regni auspiciiscrucem erigil tat tur Abenner, conira earum cullum 153.
Josaphat, 322. Begui praedictio in 294, Sacramenforuracommunicatiointer
Leoaemooachomartyriumdesiguabat, disoDtat.defeiidetilitiusmuDachis,
295. Reliquiashonorandasdisputalioue monaclios,649.
896. puichra docelur, 293. Reliquias seu Sacrilicansin memoriam Onnpbrii
Regula tmbecilliorilins debet e<se iipsana Simeouis Slylila osculatur ab oiniiilentatioue hberatur, 105.Sa-
nccommodata, 120, 757. Uegula Pa- AntoniusVitaeejus scriptor, 174. Re- crificanli angeli dextra laeaqne ad.
choraio ab aogelo data, 116, 120. Re- liquiis sanclo.umvel trilius corporibus sunt, 927.SacrificantetiiBasiliumcir-
gula femiriaruraeadem quae virorum navigio imposilistranquillatur mare, cumdat ignis, 139.
apud tabennenses, 124. Regula Re- 898.mo- Sairificiumnonofferlur pro dcspe-
nasterii virginum sub Paula, 610. Remediumlenlalionumlurpiuui est ratis, 737.
gula Poslbuuiio ab angelo tradila ad ipsa earum revelalio, 494. Saecularisconversatiofugiend.i mo-
haec seguei.tia capita referlur : Obe- Remitlendainjuria, 530. nachis, 126. Saecularesin religio.is
dienlia, 256; liroorcaslus,ibid.; tem- Renunliare saeculo mulfis suadet facile scaiid.iii/.atilitr,90i). Sucularia
peranlia, ttr.d.; corpprisatlliclio,ibid.; Melania,774. ad spirilualia trahif Joannes Brevis,
oralio frequens, ibtd,; homilitas,.';!,..; Reiiuntiatiotriplex , 121. Renunlia- 609.
saeculariuinfuga, ibid.; funiculuscha- tio insigniscujusriamadolescentis tpii Saecularinrnet spiritualiuaiviae di-
ohedientia erga pares, veslibus se spoliai,, et uudusad mo- versilas, 611.
rilatis, __•__..;
ibid.; doruiitoriiratio, 137; vigiliarum nasleriumfugit, 511. Sal.iiiiiii.usfossacse includit, 837.
cura, ibid.; Dei dileclio, ibid.; sermo Reprehenditurparcimqniapraeposie- Nulli loqukur, ibid. Fit sacerdos,ilrid.
salecondilus.ibid.; detractiofugienda, ra a Pachomio,131. De eo vicinicoiileodum,dum qoisqne
237; dissensionescaveadae,iftid.;obe- Reprehensio soi, hominis justilia , eiiuiad se trahere. nilitur, ibid. Totus
dieutia pralato, hospitaliiasperegrino 519, 672. Reprehensionem a puero mundomortuus, ibid.
exhiberida,iMd.; ira pofliganda,tdid.; accipit Pachumius, et ab illo maltas Saliin aqua liquescenli comparatnr
contentiovitanda, ibid.; negotiatioin- lexere discit, 131. monachuscum mulieribuscoiiversans,
digoanionacho,ibid. Requies acquiritur, nullis se mi- 933.
Religio ,»lter bapiismus, 32, 645. sceodo, 596. Requiesin coeloquaereu- SalomonLanuis iu spclunca degeus,
Tt.Hgi__.i_falsaevaria geoera, 255. da, 598. Requiesin labore, 586. Re- 767.
Religionis,tria geoera in muudo,gen- qnies uondalur facile in mundo, 585. Salnlis dilatio pericnlosa,238. Salu-
tiles, Jadaei,Ciirisliaui,505. Requiesquaesancli, 679. Requiesqno lis via , injo.riarum lolerantia , 513.
Religiosusnegligeas visiooemooe- modo acquirenda, 563, 595,609, 678. Item bominiiiiiTuga,895. Salutisvia
lor, 532. Religiosus licet sit mortuus Vide Qnies. Macarii,528.Salutis principiaArsenio,
muado, lamcn diabolusnonesl mor- Resipiscitquidam frater ante mor- Fuge, tace, quiesce, 528. Salutisim-
luns, 611. Iteligioso cogitanduiu se; tem, 861. pediinenta vilanda, 5S2. S .lutisSalus fria
primuraiocipere,59..Religiosousque Responderogatns, 602. niedia declarat Antonius, 5G2.
ad inorlpmsemper inciptendum,523. Responsio viri religiosi ad regem nonita reinveniri polest ul aiirumper-
ISeligiosimuiidoilluduut, saecularrbus Abemier geotilem el iinpiura, 244, ditum,611.
muitdus illudit, 482, 656, 721, Reli- 215, 246. S.irauel prceposilus monacborum,
j,'iosospraecoiiesdiviiii judiciiet morfisi Restitiitiofaciendarei furtivse,630. 130.
nostras.hbnorandos, pulcliro exemploi ResurgentiiimprimitiaeClirisiU- quo- Sanatnr puer per Pimenmm signo
doceliir, 255, 254. Ileligiotaexercila-. modo dicatur, 261. crucis, 67.1.SaDaiiitur ialiroiiad corfio-
lio, angelicrevitae Resurreclio
imitatio, 242, 243, reclioneDci quid, constare non259. Sine Resur- ra sarictorura Epicleti et Astiouis ,
245.Religiosavita et fuga saeculipul- juslilia po- 219..
oherrhnesaadetur, 218. Religiosavitai test, 23). Sanaliisex lapsu filiuscum parenti-
Mndrtur pulclierrinia parabola, 279,, l.elro respicere, 41. bus litleiusuS'ipil,"2i5.
280. Religiosaeiercilia in moaaslerioi RevelalionedivinaîgnoscitBasilium 'Sauctaeviiaesuavitas, 27S.
circa jordanem, 383 Auastasius, 138. Qua revere iliai Pa- Saiicoruin uicmoiia ad vilutciD
-XXT INDICES IN VITAS PATRUM. txxvi
via, 50. Sanctorum preccs, 158. Saa- q-ieveslibus,ab cadcmretinelur, nec veraephilosophi_e, 909. Silcntli prs-
rtorum ia rccliscura pro vivorumsa- dimitiilur, nisi se monacliumforc ju- ceptumPachomii,dum panesoblatio-
Jule, 223. Sancloritminvocatio. Vide raverit, 884. Sepulcro iocludit se immliuni, 134. Silentii violalionem
Iniocalio saoctorum.Sanclorumreli- Alexamlra,711. Iiera adolescenspce- absciiscognoscitPachomius,ibid. Si-
quias. VideKeliquiaesanctorum. nilens, 745. lentii observaior item monacliusqui-
Sapiens Aiiniioiiisfaluiias, 622. a
ScpulluraOnuphrii Paphnulio cu- dam.Sis, 651.Silentii clavisinleiro-
Sapor ob.-idtonein Nisibis solvit, et ralnr, 105. Sepullura virgimtm cum galio, 610. Silentri stndiuuia varii_
qnare, 794. (il
psalmis rainis ohvae,et psalmndia, laudatnr.679.Sileiilii a;nansiiiona.hus,
Sapsis spelunca Joanirs Baptistae 737. Sppiilltirae lioix.tr
el opprohruim post niortpni fen.iia dfiprelipnililur,
ubi saepea Chrisinvisiiaus est, 865. in praiiiiiun ef pa_iiarncadunl, 646. 680. Silentii cansa omitis Jacobiliu
Sara dseinouisfornicaliinis viclrix, Sepiiliur.i'ulDciuin,913. seipii juliPt .lnlianiu Sahas, 802. lu
574. Coiiliiifiiiic oculoium mernora- Sepuluis iu lerra l:ihus annis slat siluniinrequies,:°)27, 679.
li.lnexcii plniii,587.Sexu mulier.uon vivus Alacaiits, £30. Silvania;auster.i vila, 779. Docto-
aniiir . 605. Serrpinn riccein inillinm monacho- riito seriptastndioselegit, )/>/(/.
Saraoeiinsmn'aclnimvnlen*cardere riiin Paicr, 760.Ut pauppnbiissubve- Silvaoos sceuiciiscoovrrlitiir, 158.
iinmoliilishterel bi"liiO,9;i2. Saraceui niat, ciinii>s.lemoperiinistiaui inessis Eitspciiior, ibitl. Eiiciendusc nsemr,
Ircs iiiuluis concidere vul.ieribus, toii.poreelocat,7(-0. Serapion arihuc ibid. Rpiiiielura Pachomio.ibid. Hu-
909. piiciuliis iiiniiiipaxiiiialiumiiidiesoc- niilis lolus ellicilut', 1:8, 129. De eo
Salanascnr niincferocior,026. cuile liirari soliius,confessiouecura- IpsiininiiiurnPachnmii.1i9. Morimr,
Safur uiin.|uama meu.sa1'oathumius tur, 553. S rapio'1fralrcniqueiinlain ibid. Aniiiia ejus ab angelis iu rtchiin
rccedii, 233. vpiamliiiiiiilitaitiiidocet, 592.—Sera- defeiiur, ibid. Silvanns videt tiiona-
Salurnusuone«t Deus, 303. pion Siiidoniladiclus, quia sindotie cli s d .mna:i. laicossalvsri, 531,.566,
Pcanda.i7aul.ir f acile saeculares in 1,'tiilnmiudiilus. 761. A Deo doclus, lOHo.Silvanusdocet Manham Mariaa
religioso,909. Scaudalizariiu alerius ibid. Vendit Evatigelinmut pauperi- juiigendani,id est c buni corporalem
vila vel conversalioneqiiaiu sil peci- hus subvenial,191. Se veudit iniinis spiriinali, 509,605. Silvaiinsdiscreh»
ciilostuii,\ iiali exeinplodocelur,197, ut illos Incril.icial,191, 761. Aurum et liouusaiiimrcmeriicus,603. Silvaui
198.Scandaiizarieiiainin pulilicoalte- respuit,701.Abiqne,sere,absquepera, evlasis el in ciclumraplus. 644. Sil-
rius ppccaloimprobalura sancloJoan- absqtie pdle iucedit, ibid. Kaineiii vanusamal pauperlalem,667.
ne Eleeniosvuario,£01,2i2. Seauda- suaiiiindicalAllients, 761, 762.Ven- Simcnn Styliles ex ntero elpctns,
lizaiusquiriumiu Sfphano cantes co- didit se viro Muiiclireout ipsoto ab 170.Spsa Ciliciaeoriiindiis,818. Pascil
medeuledivinitusdoceiur, 879. errorc redncat, 762. Iluniainnavigat, oves, 170,848. In leinplo seiilenliam
Srandalonuliiesse debet hospitali- ibid, Jeiuuus iu navimanetad v dies, audieiisconvertiliir, 170, 848. Docto-
606,(07. ibid. rein salutispro palrc habel, 170.Mo-
•tas.
Scripiorum(JifTcrenlia, 706, 959. Sercni castitas in vultu refulgens, iiasiciiiinisancii Timotheiingrcdifur,
Scripiumpactnm iinpp.lralJoanncs 554. Quomodo ad eani perveuerit, ibid. Quoidiec. mnninical,ibitt. Septi-
Elceiuosyaariusmortuus uldeleatur, ibid. inolaiitiiindie rilnimstiuiit,ibid.iune
201. Sergius frater Eugenia., 340. Ser- totuiucorpus coiiMlriiigil,tWrf.Cilios
Scriplura sarra uon intpllecta dae- giis leoni iinppral, S99. Sergius DODsuos pauperibuserogat, 171.Ohjorga-
h
mones fngal, 507.Seiipiuras in rollo- ptizatume-bc aliquciiidivinitiisno- lus ab abbate lacui, ibid. Puirescit
quiiimaddnceri. velde Scriplurisloqui vil, £03. Sergius pra_vi<iet, vi auuis fuiiisin ejus coriore, ibid. Extrahttur
penculiisum, 610. anle, Gregoriiun moiiacliumfore pa- funis,elcorpiis ejus cu.aiur, ibid.Mo-
Scyilia;usque Proponlidcmgras- triartham,
ad 004. nasterio exire jussus puteuin desi-r-
B.llllir, 823. Serino cui iion respondetvita, panis luin ingrcdilur,ibitt. Ejussancllas per
Secedprea mundoquid sit, 270. sine sale, 766.SermoAuloniisalecon- visumabbaliosieuriiuii',i_>'i/.Qua,rilur
Seciiri rpllaui Ahraham cremilae diius, 40. Siiiito salc condins inona- a iiiunachis,iuid. Repenliir in puteo,
daemoii.rcslra eflringere lenlat. 148. chis Posilmmii conimuinlatur, 157. 171. Columnae iiisistit,ibid. Adniran-
Soitiiooilittis cx lapsu a saiicio SeiniosapieiiliieinAlrahamuionaclin, da sigua edit, ibiil. Gcnies variasad
Astione reslituitur prisliuis vinbus, 145. Ejusdem suavisel sapieos, 145. Deuiucoiiverlit,ibid. Tcutaliira dse-
213. SeuiiosaneliJoannisClpcinosynarii de moueut inslar Eliseigncum currum
Senex ob hospilesjejnnium solvii, Scriptuiis ct Pairuin senten iis, 188. asc.endnt, 172. Signo crucis pcllit
C06, 6l4.Senex oiiiiiihus se vitaecom- Scni.o Joannis l.lepinosynai ii de acti- praesligias.idid.Praiproperopedi |.(B-
niodisptivat, 713.Douaiurpane (|uo- bussaocloruio1'atrumcl ElceniosyuiBnani indicit, ibid. Lno periecolumuas
tidieriivnitus, 741.Senex in caverna culturilnis,191. insistilanuointegro,ibitl.Vermesde-
a
reperlus viuesiiii iiisliluluni indicai, Serpeus adorabalor Marcionils, ciduntesileriimvulucri imponil.iiid.
817. Sepiilcriiiniuhalilal, ibid. i.emi 8il. Scipenles lugiuut Autouium, Verrais e corpore ejus decidens in
IIt secedal imp>rat.ibid. l.ideml.o 59. gemmam venilnr, ibid. A Rasilico
airi-rt<la<tylos,ibid. Stnex LXXannis Scruclistaliiaruminvent<>r, 320. rege Saraceiioruiuvisimr, iWd. P.e-
In cella ii.clusiis,874. Senesspiritua- St rvKiilniii DuoDauielisexcmpiO nuit ntalrisaspectum,172 Malremspe
!ei (pii sini, 575. Seniorihusouincs docel Paslor, 56">. aeleruaevisionissolamr,i/v.d.Ejusma-
actits manifestanrii,526. Sevenaiiiis ciini ronjugein paupe- ler pne dolure exspirat, ibid. Orat
Seiuiaar«riiiius, 294. res liberalis, 77. Sus benigiiitalelue- aniinadeliuicla?uutris, ibid. Co-
Senlen iann alicrius onn noslrain relicisc niviruinl, tbid. Eonnnvesli- ftro Diiinaei altior erigitur, ibid. Draconi
qiiiete.ii,625.
praelerrp,parilvivus lus it victus ralio, ibid. Civhau-set bcneliciinri praestat, 175. Draco emn
Sepelil se atta.Itorotasupra earumviiialugiunl, ibid. adorat, t!>id. Mulierem a serpeuie
magisriini mortuum, 888. Sepelitur Severiani haerelici.lOS. liberat aqua mouaslerii,ibid. Atpiarn
cuini iliciorex Abenner,327. Severinrin episcopaiuquammona- oralioue impeiial, ibid. Ad nomen
>eplpiiidtps .losaphalpro animapa- chaiu Nalhyra,599,6:0. cjus cerva sisiiiur, ibid. Sparsopu!-
tri* jejunai, 527. • Sexlam oialionis horam extcnsis vere vel aqua monastcriipartlusinte-
Sepleunis litteris traditur Basilius, maiiiiuispersulvens Jusaphat inveni- ril, 173.1'rohibelibid. ue quisse a îineo-
152. lur, 329.Sexla myslcriacelebraulur, necuialuin riical, Jutaiiienta per
Sepiilcrumsancli JoannisEleemo- 342. l.eumpiohtbi-i, per sepenniiiit,ibid.
synariiunguentnrii (dorilcrum elsalu- Signnm crucis.VideCrucis signnm. Lalroad colutniiamejus ul ad asylum
liferuni sudal, 205. Itcm mulloriim Signalaciunloinnes monacliilsidori, fuc.itelinonlur, 173,174.Pertririunin
aliorumsancioruiiiiu Cypro,ibid.Se- 789. anle obiiuiiioral, 174. Mortuicorjius
pulcrum Irium pupiorum, Auaui.e, Silenlium post missamservandum, odorpin spiral, ibid. I.ipsaniim ejus
Azariae,Misaelis,225. Sepulcri viola- 570. Silenliiim monacliornmTaben- osculalurAuioniiisejusVitaescriplor,
tor xt. annisniiil s et siirduspersuve- ne.isiiimtfinpore releciionis,746.Si- ibid. Apparet Aut<nio discipulo,174.
rat, 175. Sepulcri memoria viucitur' lentiuiiisuinmutiipsaliooromlempore, Ejus preces posmlal Aiiiotniis,itiid.
invilia, (i°51.Sepulcriet ninrluispolia-' 511. Silenliuma Macarioconimeiida- Adseptilturam ejus qnaluor episcopi
lor a inoiiuo excrecaiur,8s3. Sepul- lur, 570. liem a Sisoi, 571. ltera ab cum Ardaburio niagislromilituinve-
crum sancli Cyprianivisitat Posiliu- Ainmoys,608.Sileiiliiimiiniiisanniab niunl, 174. Avcs ali,equB crealuraa
miusetad illurioral, 536. Sepulcrum Arem cuidam hijungitur,617.Silen- mortem ejus plangunt, ibid. Auiraa
Jannes Pl Mambrcvf.it.Macaruts,722. liiiui \xx annis a Theoiiaoliservafum, ejus ah augelisdeducilur,iWd.Corpus
Sepulcrumbahilal Pe.trust.alala, 822. 746. Sileiitium Nilrensium, 738. Si- ejus ciini psalinis et byninis Antio-
Ilem Zeno,827.Sepiilcriiinsanctoriim lcotiuiii virginis xxv anuorum, 762. cliiamducilur,ibid.Ejuscorporevelut
reliquiisvicinumJacobus eligtl, 813. SileuliumLimnaei,844.Sileniiuinciitn thesauro privarisedolentaccolae,ibid.
AdsepulcrumZebinri)inulli ciiranlur, cella (.ervet saaculorenunlians, 893. Ad ejus lipsanum surdus mutusque
(.16.Sepulcruravjrgini*spolianscam- tiiienlium et uiorli»meditalio o,us sanatur, 173. Stiseipitur Antiochi»
mvii (NDKXREI.l.M. LX_.-II
cnmhymnls,psalmis,lampallbus,i75.. -xstingnun!, 287. Ut fumns aptss,sic: raret, ibid. Vas elecliouis ei eini,
Confen se in ecclesium sanctornm i quies timoremDoaiiaipcllit, 570.UtL 053.
maiiyrrim,848. Visio ejusdem,tW. , pallina ovasua deserens nou felilical,, , Sili laborat Josaphat,531,Sitialius
AnuisxxvuiQuadragesitnam sine ciboi sic monachusincum saepiusmutans1 morilur,763.
transigit,849. Slans per totam Qna-. non prolicit, 588. Ut gulla lapidem t Smaragdumse nominatliupiirosyna,
dragpsimamdurat,8o0. Eerrpacalenai cavat, siccor duriimverbumDei. 638. 365.
se alligalsepln ronchisus,iti d. Tole-. L't ignis aiiiiidineliim,sic limorDei SobrietasetvirtiisEuphraxiaevidn_e,
rare niavnll cimices qiiani i ccidere, malis cogitalinnesalisiunil,613.Lt leo> S..4.SobrielascusloditintPtiorpinhn-
ibid- Alflictiab illohei rcileiiui,t_..rf. onagrislorribilis,sic religiosusproba- miiieui,612. Sobrietai seclaiida,905.
Ex omniiispariilnisad pinn coiiciiiii- lus coiriialiotnbiis ronciipiscpniiae, 571. Solnictatis virtns mirabili exercitio
tur, 850. Iningi «jin Ruina.inollicinis , Lt lepro-us aqoamquam liaiirit iion comparatnr,493.
ad prae*i<liiim,ibitt. Ex conacinvslis i iiifitil,sic ooqiiesacp.dosinalussacra- Solitioiim riiversilas,509.
ejus pellice.esperalnrsiibstlinni.ibid. inpiita onae adiuiois.ral conlatoiiial, Socialisviia aliquandoinelior soli-
Qnot coloinnasel qnare incolueril, 595.Ul Ittceriiacubiculiim,siciimor laroi, 56i.
ibitl.Variariiingpiuiniuad PUIII COII-Dei cor hniniuisillitiii-ii.it.. 363. lit Societas rugipiidaqnae lcedit, 602.
ciirsnset conversto,831. Sacprdotalis ; medici iiuiic I -1011118 ph.iriincisunnc Socielasboiiaseciatdu.I 02
benpdicliriiiismag"iim friictuoicou- acrilins itltoitnr, sic piaefecfosspii-i- Soco.(lialugienla, 570.
set,ibid. Vnaejns beiiediclionpcerlanl. IiialtsiittncblanJiliii niiiic asperiori- Sol, iiuia, liooio, cnr dii DOU sint,
bjrhari, 831. Curat paraljiicnm po-l busverliis a^ i'e dehcl, 833.Lt pluvia 306. Sol sut ari pre.es llesnrioiiis,
ahjiiralionpmimpirlalis, itiid. Violanti iiri.at ailio-es, siu Spirilus smcius 649.Iiem ad pre.p.s seuis in Scvihi,
vnliim.eolcsle lacluin,catolapidcscil, curla liimiuiiin, lOflo.Ut papyrus,sic ibid. SolisoriuinAiitoiiiiisor.ins dolel,
el
852.Frseiixil sterilitatein peslem, cngiiatio foriiicaliouis lVagilis, 578. 556.Solmoiiacliuiii n on vidil mamlu-
ibid.; brnchi irruplioiieui,ibid.; blis1 Ut pisser irrelitus leneliirdicmona caiilem, uec alleruiu iralum, 539,
finem,ibid. Vtdel irrnplionemPersa-, Cliristo,42.Ut pastor esse solet ubi 569.
rum ct Scylharum,852.RegiuaPer- oves ej°us,sic epi>copusulii popoltis, Solitarievixit Antoniusannis xx,
sarnm oleuai benedicuimab eodem 201.Instar pictorumveleruinet novo- 40.
maxiuiidonilocohabet, ib.d. Rpgin_e rum siiul cogilalioiies,574. Llpicor SolilariiDODdebent fieriqoi recea-
lsaiaelilanim liliuin 4topctr:tt. tbid. egregius oflenditur altero imperfe- ter suiil convcrsi,608.Solil.iriiquidam
Noctu et iiiterdiiislat, ibid. Plurimas1 ctiore volenleeuicndare ejus imagi- unlecadaut in infeinperaniiam,7S5.
oralionesomni die olfert, 853. Ulcus; nein, sic Deiisciiinnosornamuivesii- SolitariorumsiiscepiorDeus, 622.
chironiumpalienter fert, ibid. incre- bus, 283.Lt piscis exlra aquam, sic SoliiinloAbrahamisraonachi cellae
diilumhenignead vilaestiaeexperien- monachusexlra celam, 58, 516.Ut seinchidcntisejusqueadiluiiiohslruen-
liani jdinillil, ibid. In festis publ.cis , pullu.svagabundiisad matreui semper lis, 145. Aceps.uiaeLXamiorum,832.
nociesiiilegrasmanihusin ccelumex- revenilur, siCcogilutionesad liitii qui Alexaodriexn auiioruinin inonuuien-
tensisoraf. ibid.Variaejus excrcitia: sedel in cella, 539. Ut puteusaltcs 10,711.Anachoreiaecujiisdamniidiin
exhorlatur, juiicem agit, orat, liles 11011 se purgat, sic doccns et notifa- cacuminemomisSiua,541.SancliAn-
componil,genliles, Judaeosct haereii- cieos, 527, 601. Ut scalurigiaes fon- tonii inler Rabylonpmet Ilerculeas,
ros expogiiat,853.Slansmorilur,ibid. tium diversae,sic el electio, 278. Ut 727.CapiionisLannisin spelunca rie-
Ad colunutamejus et liiiiiiilumvaria scintill.itoiaui rnessemp.xurit,sicam- gentis, 767.DoroiheiLXauiiis in spe-
edunlnr iniraculi, 851.SiitnonSl.vli- bitio bouaopcra, 122. Ul securissine liincaviventis,709. Eusebii perpeluo
tes lulgiire perciissusiu crcliuiialiit, iiicileule iiil.ilpolesl, ila neccogitalio incliisinulli loqup.nlis,811. llilarioujs
878.SiiiieonSlylilesMcnamtliaconuii) sine conseusn,6'JO,601. Ut serpens seplimo uiilliaiio 3 Majuina,76. Ju -
profuguma iiionasteriodivinifusuovit arce inclusiisinoritur,sic cogilaliones lianiul honore.selfieqiieiiliainfngiat,
cteoremitttt, 897. in corde, 601. Ut spica cvanida, iia in Sinacumiiionieincuiicedenlis,805.
Simeones Priscus spclnncaminco- faciuidia.ine honeslis moribus,975. I.imiiai siib riio, 844. Maris iuclusi
!il,8l5. Eeris imprat, ibid, Leones Lt stama coiiliimeliisaffecta et latn xxxviianiiis,837.Monachorum Isjdori
viie diicrs erranlibtis a-s;gnat, 816. daia 11011 movefur, sic uec monachus perpeluo in mouasleri) permauen-
Ejus sauctilas Judxis irinoluil, ibid. moveri dubtt, 550, 62', 083. Utper lium, 759. Natliatiaelis perpetuo iu
Ne rtimiuiiiinnolescat,alio seced.l, t:ibern_coriorem iia per cog.laliones cella nianentis,949. Nilreiisiuuiana-
itiid. KiiletnacrolisAmanimontisiu- transeunduin, 575. Torremi similes cliorclarum, 759. Onuphrii annorura
ten,ibid. Ignein oralioueexslingiiii, res iiiundi, 274. Ul trihuli el spiuae LXX,lOO.Salomoiiis L aunorumi.i spe-
816.Varjismorhisaflectosciirat,ibid. paiilatimcx agro evell niur, sic vilia lunca couimnraiitis,767. Severtani,
Aniaiisqiiieiisalio secedil,ibid. Emi- ex corde, 590.L'tveuuis excludi non ovilalPSetvilia liigieiilis,77l.Sisinnii
nus videt monachiciijusriaininantis, r>otesl,sic uec cogiiationes,601. Ut nioiiiimeuto se includentis,769. Sisoi,
ibiil.Sencmquemriamin cavcrna re- uiiibr.icorpus,sic cmnpuuctio 1
te co.ni- qtii dccem iueiisbuslioraiueuinonvi-
petit, 817. in inoolf. Sinaal) oratione leiur, 567. Ut.vesles in arca seiuper 1dil, 653.Virgiuis(iijusdamxxxviuan-
non surgit nisi voce conliiusandil.a, tnaneiitessensun corrumpuotur,s;c 1iiorum,quibiishoininem uonvidi1,633.
817.' Duo iiioii.isleiiaiedilical.ibid. cogitalioiipsiu cordc si 11011 I
iu actum SoliludoabArsenio laudatur,680.So-
Malrc.m Theodoreli bcnpdicil,ibid. prodeanl,601. 1
litiidinisamoreAbraliaiii oraiionelacla
Siinililnilomoiiiincoiijtiiiclioiiis
in- Siinoii primariorum[virorumvisita- Ifuît, 147, 118. Sotiiiidiniscommo-
dicitiin,111. li"iiem aveisalurel glorijmhominum dum, 1 ,.63, 564. Solitudiniset cellae
Similitudinesvariac: ul apisubiqne fugit, 594. 1
ctislodia. e enipliinimemorabilePauli,
Piel operalur. sic iiionacliitsiriiique Simulacra/Egytiliad ingrcssumSal- 512. i S. Iiftiditiissludiumel lugamho-
boniiinopus, ..77.L"t apes stc riieino- valoriscorruutii,747. 1niinuinsuo pxpmplo laudalArsenius,
nes iios circum ant, 645. L't aqua Simulalioregis Abeanermoaachum !SiH,564.Soliliidinisdesirieritiiii CI110-
igupin, sic oratio Uirpescogitatioues velle se lierisimulanlis,248 1 (|ui LXauiiisaraeassidet sacer.Jos,
nii
exslinguit,53l. Duariuu ar. in
aruiii.qna- Siiigularitas cibo fugienda,509, 763. . Solituiliiieiiiremoliorem eligit
rum uiia splendida exierius, iutus 592, 593, 594. Singularitasdamnosa, iAnloiiiiis,48. Solitiidiiiema.aiatPa-
plenaossibus, altera eontra, cnmho- 877. cclioiiiios,116.Solitudo.VirfeKuga.
minibuspulrhre el iiialuveslilis,234. SisinniusElpidiidiscipnlus,769.Mo- Solliiilusuportelquissil proseipso,
Ut srcus iion poiestsi.iopei'iiuendi, niimenlose iiicludh, ibitt. Presbyler 59«. S
sic nec animus, 590. Ul avcsdeforis ordi.ialur,770. Sisiuuiusliosptli stia- Somniaviliosavjgilia,inedia.etora-
ah -irboribns,sic abinlusa conle co- viler gralulaliiradveiilimi,889. Dum lone l supeiamur,726.
gitatl.ups malae repellenda., 612. Ut sepelimr, discipulnsejus in eodein Somuolemiapel ilur, 115.Somno-
cauiet avjveiialicreveuator ameve- sepulcro obJormiscit,889. Sisinnius Ipntia I viuceiidaspirilualihusinluntis,
nationeinblanritiur, posl pracriamori Saraccnam a foruicaliooisani>i>oob 6609,610.
eripil, sic rcges lyrauuisubdilssuis, iiieiliainrclrahit, quoiidianoilli cibo Somiius,malu3servusArseniovoca-
293. lit coliimbaaquilam vel accipi- miiiistrato,9 i3. ttiir, 531, 567.Soiiinc-unius hora.1110-
trem tugiensiiislahilisesf iiiincliuiic Sisoinesci iismorluiimexcita',318, 11 naeliosatiSjSl piiguaior csl,568.Somno
uuncilliimraiiiinooccupans,s.c mimdi 651.Occuhariiiiiraculiimjubet, ibid. r ineiitoiiiiin,590,591.Som-
amatoresniiiilstabile liiibent,275.Lt Discipiiluiiia ila-iuoiiiocural, iiiid. re-islere, 11 supe.ral Dorollieiissludio incre-
inun
doinusa. tebr.oala, relro spoliala,sic IIos;ilaliiaiis ergo jcjuniuiii solvii, dilibili, 710.Somiiuiiisuperat Macarius
loonachnsiaiidatnsseilnonpatiensitt- 593.Puriialemmcntisornatu sermo- x\ x dtebns,722.
j<in'-e,S9J. lll domus semel exslructa nis pcrfereiidamriocei.ibid. A Iratrc SoplirouiusconsiilalurJoaDiieniElee-
honuiiifuiidamentumel parieles ha- qtioiiaii)interrogatusde passionibus 111 n synarium.riolenlcm qoodiiumoalOi-
hiins, si collabalurlacile resiauratur, (pridresponderit, 60>.Ei in horainor- c us ad eum veuisset, 181.—Sopbro-
n.i ei lapsusmonachus,5^5.Ut fumus tis variisancliapparent,521,633. Mo- uiiiusconsiliarius Joanuis Eleemosyna-
»t'cs, sic eogitaliones iii.crpgratia.ni rienti^liumiliia?,i/>i°'.(Iiri^lus w ap- uit', IP3.—Sophrniijus Sophistael Vj'tis.
txxix IND.CES1N tlTAS PATRIIM. _.*:._;
. iiin, 811.SophroilussoH»herblsan- do do.et Pachomius, 118,119, 129, 130. griuatlo, gt 046.facifu.nitalenll meliuj,
nis i.xxvivil,910. In
IiemSimpon Slvlites, 172.IteniJosa- 623.Taciluriiitaie
tli reprimenda loqin-
Soror Paeheraiilit monacha, 124. pt phat, 327, 328." Ilcin Uarlaam , 536. ci
cilas, 627. Taciliniiitate supuraiur
Motiaslpriuniei exsfruit Pa liomius, Ilem lli Euphraxia,353.Itemsenex qui- oinnis oi labor, 651. Taciiurnilatequan-
ibid. Mnllrese ei "iiiigunt,iirid. da
dam,888. d(
doquCproximusdocelur,679.
Speotris vexalur Jo_aphal. 3 32. SuggcslionemMacariusquinqueDiiio Taciluruusjuveuisabbas vocaripo-
Speluuca et palma. Oiiuphiii cor- e> cxplorat,635. tc
test, 625.
riuiiil ipso morluo, 103. Spelunra Sni inspeclor,proximi esl 1'aiirialor, TacluvestisSimenuisStylitaespera-
Jiiaonisanachorelaespirifualistuerca- 519. 51 Sui cognitionecfssaria, 672.Sui lur t'1 siibsidiiiti, 850.TaclnpalliiJuliani
tura,dai et «ccipit,917. cc
cognitioaliosnon judical,91)3.Sui re- dehilis dt ped bus restiluitur,8B3.
Speranttambene omniconverlise- prehcnsio pr sola itomiiiisjusillia, 519. Taediumcellacquo.iiodosuperandum,
rio volenii,310. 6"
672. 51 Ta_diumquomodosuperaudun,
589.
Spes uulla salolisextra cathollcam Summiponlifieislauset elogia, 179. 584. 5' VideAcedia.
Ecclesi.m,868. Spe praemioruiiiiuvi- Superba cogilafioomuiabona dis- TalidaLXXX aiinorumascelria, 776.
lattir Josaphala Barlaamad lidem, sc solvit,
' 670. Taor novasvestes respuit ne egredi
203. Superbiifratriscujusdamsine causa cogatur, ci 777.Eormaesuaetemperautia
Spiritussanclus,ignis specie sacri- P
Palaemonem el Pachoiiiium ad ignem consulii,i.itd.
c
flcanteiiiAnaslasiumcircuinJat, 15'). provocanlis P turpi lapsu punilor,115, Temeraria suspicio impugnalioue
Spiritus sanctiinissio iu aposfolos d o- 1
llO.IlcinErouisMacariiim c oiiteiiinen- P
punilur, 577.
cetur, 2°_7.Spiritus sancti praesenlia tis, ti 734. Necuon virgiuis cujusdani, Temerarium judicium cavendum,
lemporeoblaiionisin raissa siguodu- 7: 735. Et monacliicujusdam,742. Su- 550, 201. 202, 520, 309, 934. ldem
roonslrala,401. p
perbia Plolomaei liaeresipunitur, 734. eegregioexemplodocelur, 198.
Spiriiu cxaltalionisperdis laliorem S Superbia mouachieum privat pane TeB_peraniiamonachis in regnla
tuuni,670. . ci
ccelilus<Jlarisulilo,744. Superbia Abra- Pachomii
T praescnbitur, 236. Teinpe-
Spiriluale bellum ctiamin ererno, h
hami huiuilitale corrigitur,769. Va- ' r
ranlia forma»suae consulitTaor, 777.
008. Spirilualisnegotiatio riocelura 1< lentis, fullaciSalvalorisspecie a dae- Temrlum Christoaedilicatura Josa»
lcmporali,603.Spiriiualissis negolia- mone n illudilur,733. Suptrbia magna phal, P 322. Teiiiplum d:eraoaiimin
lor DUIIjiianisatur, 660. Spiriiualibus dexterilate
d sauatur a sancto Joanne Y verticemonlis propeAntiochiam,810:
inieiirierecst a casu aliesse, el econ- Eleemosynario,
V. 193, 200. Superbia Templum J sancli Joaiiuis Baptisiaein
ira, 504. Spirilualibusintentissomno- ii ingressuui in coelumim.edit, idque villa v Mardaados,b6S.Templumbealce
lcntia vincenda,609.,010. s
siiuiliiuiline declaratur ab Arsenio, Mariae * virginisannis XLnon deserit
Spulo riaemonem fugatAnlonins,46. 506. 5 Superbia hic rccipit mercedein. \ Leoiilius Cihx,878.TeniiIuinerigere
Sputoc_ecaevisun resiiluit Hilariou, 669. 6 Superbiasi in coclumascenderit, jubelnrEulOrjiiusJ1 AlexandrinusJuliauo
786. i: infernumdeducitur,670. Supeibia K
in niartyri,mirabili apologoet visione,
Squirionis de ultima generatioDe et e fastunil perniciostus,707, - 9i)6.TemplaDeo aedilicatAbeu-
905,
prophelia, 529. Superbus.VideArrogans. rner, 326.
StabPiendumcor tinioreDei et so- Suppliciamalorumoperumet bono- Tenebraecoatemplanlibusaptiores.
brip.liiie,610. r praemiaexemploet visionedecla- 556.,
rum -
Stabililas loci felilicat,588.Stabi- ranlur, r 646. Tenlatur otiosa Enpliraxia, 555.
litas loci pro, ter Iria mutalur, 588. Surdusel mutusXLaunissanalurad Teutitur
^ superbi» Simeon Siylites,
Slabilitasloci arhori lixa.assiinilatur, 1lipsanaSimeonisStylilae,175.Surdus 172.Tenlaniur . graviusquia arma sub-
589 Slabilitasloci in tenlalione nou el < mutussauatura 1'elro Teloneario. ' J
jicimus, 526,627. TentariDeus tequa-
mulaiidapropter varia, 589.Stahilitas 100. I l
literoinnestionpermitlit,I30.Tenlari
non
cclheSlephani obstaulibusdaemo- Surgcndumsemper a lapsu, 516, prodest 1 quibusdam, quibusdamnoi),
uis lenlationibus,879. I669. !
599.Tentalusmonachus servatursua-
Staniiiimin aigenliirn cunvertitur SurisPachomiidiscipulus,121. vitale Pachoniii, 127. Tenlatus non
eleemosyiise virttue, 18°). Surusoralionenavem et secuiidum 'cogiletdecraslino, 058.Tentatusnou
Slaiiles sii pxercentZebiuaset Po- ventumimpetral,753. 'despicieiidusoe tentetur despiciens,
lychronins,816. Susocionpaler Siuconis Sl.lilae. '672.Tenlatusorel, 657.Teulalibeni-
Statigiivigilie,jejuniiim,opns,892. 170. l consolandi,
gne 573.
et
Slaiuam lapidavitAitub, poniii- Suspiciotemeraria,577. Tentafioprobatvirtutem,586.Tea-
leiilianicorameadem agil, 622. Sla- SyiubolumNicxnum,2s3. latiovet ad gloriam vel ad patnam,
tiiarom inv ntor Seruch, 320.Slatuas Syniplioniaciis, anle lalro,virginis 44.Teolattofornicationismajorisexer-
vivasiiKrluispraeferpiulas Maceduuius Deocousecralae pudorcratuctur, 574. citii et occasio,494.
impetatorimintiaricural, 829. Alfliciainfeminameleemosynajuvat, Tenlalioprofeclussaepe aul vana. gloriaa
Stalusoiiuiissaiictosliabet, 637. ibid. Triennalisejus ptcirilentia,ilrid. quomodosuperhiae superanda, 517, 626, 627,
Stellasupcr caputdefunclimonarhi Bealemoriiur,ibid. 670. Tenlalio milis,modoadsilforti-
coaspicitur dum ad sepulcrum defer- Synaxisexpleturhoranona, 125. tudo, 574,575.Teuialiohymnissubl*-
tur, 864.Slella supercapul Nonniap- Syucleiica.varia dicta, 5S6, 594, vanda,587.Tenlatiosuperalurpatien-
parel, 803. 603. lia, 587,590. Tenlaiio corooauipro-
Stephanus semper crucilixointen- Synesii cnm Evagrio gesla, 923« meretur, 590.TeolaiiQsemperliinea-
lus , 879. Perslat in cplla daemonis Vide Evagritis. da, 620.Tentalio Josephi, elvictori.,
lciilatioiiessupcrans, iriid. Slepliaiiiis Synodiis xxi epi- 626.Teutalio.noncessaldurante vila,
curalomnesatllicios,735. Ejus aegri- scoporuminCcausa onslanlinopolitana
Arianorumepisco- er_ose;iiperpugnaiiduin,6.S2.Teriiaiii)
tudo, ibid. Ejuspatieutia,ibid. Synodusliaheturin leinplo t iinmuudaquomodoviiiceuda,682,726.
Slenlitntemaruna henedicta fugat porum,690. Juliauiraartyris,376. Tenlatio cau-a humiiitalis,732.Ten-
Copres, 733. SterilitateinaverfitHo- tationisremediumoratio, 530.Teula-
maiiiis, 8 27. T lionisremedia varia,586. Tenlalionis
Stola Epliraem palriarchaeAnlioche- Tabennc monasterium 1 igne percoctus durat Orsisius, 626.
in
ni ignuperslat illaesa,871. e.struere Teulaliouiquolies quis resisiit lolies
SiuriiumvirlutisJosapliat,531. dlviuilusjubetur Pachomius,116. corouammerelur,590,591.'1entationes
Stulliliatnsimulanswrgo muasvir- Tabenneitsesn.onacliilemporequa-"" riaemoiium varise, 136;et qnare, 599.
lules exercet, 738 ViileVirgo. dragesimaecoclis abstinent,721. Di- Tpntalioiiibiisseinper resistendmn
Siulmmsp.simulatseiiexut houores s vorsimodeqiiadragcsiiiiatn tr.an-iguut, > 660,670. Tentaiionihusgaudentsani,,
declinel,517. 723. coulra aegrolivei pusillauimes,911.
Slylila quidarn advenlan'ibosre- Tabernaculi M oysism ystica explica- " Teiitalionesda_monisoportetrepelle-
sponsadal, 901. Demerila cujuslam , tio, 123. re, 136. Teiilalionesdetegunt monia-
diviniliisiiovil,ibi I. Tace DOII Tac
in'errogatus,602. re,> les abbatissae,353. Teutaliones ora-
Slyhtes monachiis Sevcriimis . peregrinaliospiritualls est monachi, > lione superandastanquam ascensuiu
Ephfaiii Anlioclienum ad igoe n pro-- 571,626. Tacre dum laulamur ab ' arboremdocetJoaHnes,531.Tentatio-
vocal iu causa liJei, 871. Alnnio el
probatur, (piarp,625. T acens 3 iicssuperatMacariusarenamportando,
Sulxjiliprincipemimitantur, 323. loquitur, et loqueiij lacel Pasior ,
- 724. Tentatio. Ftde Tribuiatio.
Snbjici o muibus quid sil, 629.. 601. Tacentis Deo gralaopera visionu
i oslenduiilur,673. Terra cmlo comparalaexiguaest,
SuflVagiasancloriiin, qiiidapudDeum
possiut,103. SulTragiasanciorumex- TaciuiriiilasAgathonistrip.nnio11- 40.Terra nonest Ueus,303.
petenla, exemplosuo docelAnioitiiis s pitlemin ore geslanlis, 568. Tacilur- Terreoa despicienlibus co.eslia
seriplor VitaoSimeons Siylifae,174.. nitas quemf>23. non aedilicat,nec se.rmo n doaanlur,928. Testameiituii)Jonntii»
Sifnvyis pro defiinctisexcniplosuo_. aedill.abil, Taoiurnttasesl pcre-- i;ieeii)osynarii,203; A5'iouis,220,ii\
i.xxi INDEX RKflLiJi u*\n
'TesiiiODiumnoo faeile ft-rondum, rl ali el Dei auxiliovisione d.eetur , nem Tiuotheiis ahbts inonasterliSimco-
661.Teslimoniaprobiiatis,709. . 879. Aunisx\xv biduariuinservaljejii- SiyHtainad mohasticeti aspirau-
Thaisis multos juvenes pervertil'', niuiu semper sileus, 880. Eurtum pa- tcm suscipil, et aliis instrtieiiduintra-
—
374. Converliliir,ibid. 1'rciiuiiipeccali lienier ferl, ibitl. 'Jheodosius883. nio- dit, 170. Timolltetis coulra teiitatuiii
in niediacivitateexurit, i>/d..Cellulae nachus precibus fontemiinpelrat, ex- iHpoiior, lehtafur in po-iiam,520.
parvic includilur, 374. Ejtis oralio, I.avacroibiii. in monasterio exslrutlo Toleranliam exercet Polychronius
iOid.Moritui',575. arescit, E<>dem deslructo, ilerum Irii.iicumliunipris lenendo , 840, 847.
Thalalaeuscellam juxla daembtiis fliiere iucipit,ibid. lmago ejus aquam Torrenti simiies res ninndi,271.
leiiipltiinslaluil, 833. Arbores vic.itias evoeat, 886. TraUeuimaxunaii)per ju.uiiiiiir.ee-
dinnoiics eradicani, tlitd. Ariaeinoni- Theodtilus Antiochenus episcopns, mosynamdalam Uiochussolus tollil,
bus noctu inqiiiptalin'.»!>irl.Aunis x 854. — Theodoti pairiarchaeJerosoly- 922.
rotis niclususvivit, ibid. Miraculisel milani in hospilem lienignilas, 870. Traditiollilas cnsiodienda,59.
cuiitionilHisclarel, 855. Leciicainrletico cedii, ibid. Tratiqii animi et vultusDavl-
Tbalassus simplex, ct man.uelus, TheoJulusomnidie jejunat, 867. dis, 811, 813.
844. Theognia Auaslasiiuxor usu soror, TriUulatiopsl cuidam propriara fa-
Thallelaeusarchiepiscopus Thessa- 158. Accensos carboues illtcso siau cere volunlalein,522. Tribulatio im-
loniceiisisoh impielatem in latrina portat, tfrid. niittiliirqiiandoqueul juslos prolieiur,
sui.oealus, 874. TlullclaeusnLX annis Thcoiias xxx anoissilet, 764. Bene- 706. Aliquandonl ah arrogamia ser-
flet jiigiler, 878.Thallelaetis aiitaDIO- diclioue, el nianiisimposilionemorbos vetnr, tbid. Tribulationes vinceiKjae
iiacliicamvitamamplectitur, 888. Ob- curat, 746. Oralione lalrones reddit hiiccogilatione: Ego ei asiuus uuum
iium praecoguoscii,ibid. Jerosolymis iinmobiles, 746. Conveiluulur, iWtf. stimtis,6S3.
locasanciainvisil, itid. Diversarum linguarumperilus,_t'_it°d. A 'Iribunus dives eremum petit, 542.
Thebais superior monachisreferta, cnctis alislinel, ibid. Feras adatpiat, Tentafns re pdil , ibid. Invaditur a
782. .••-." ibid.—Theonas abbs camaliumcon- da_moiie, ibid. Liberaius corrigiiur,
Thema pueri anxii componitBasl- cupiscenliarumoriginemosteiidit,609. ibid. Pteniipnlia ductus ereiniiin ic-
lius, 154. Theopemplus leiitalus prndentia pelit, ibid. Tribmius monachos ad mi-
'I heoclistos. aHasdirius Theopem- Macariicuratur, filO.— Tbeopei»|itiis, liiem includit,748. Puuilur ruiiia do-
ptus,spiritu loruicatioiiislenlaliir, 637. alias Theoctislus.spirilu foriiicaiionis iiios stiae, ibid. Dimitl.itinclusos,ibid.
Theo_lr.niexlrenieegcns, 775. lenlatur, 637. Trinitalis mysterium explicatur ,
.Theodorelusquoruni meniinit, fuit Tlieophanes-Nestorianushaerelico-
revo-
264.
parliriioculHvs, partim aurilus testis, rum in infernovisioneabhaercsi Tristilia duplex, una bopa,allera
707. Theodorjjius Deo dicatur anid- calur, 808. mala,603. Trislilia sehis propier de-
quam natus, 831. Nifiiur persuadere Theophilusarchiepiscopus Arsenium solaliooein Scylhi,645. Trisliliam su-
Jacobout aliquidde ausiera vita lem- visit, 528, b'65. perare docet Certis mediis Po_meri,
pore aegritudiiifsremittai, 8.39. Ad TheosebiusCosmetor Antiochenus, 516.
iiioribinidumJacotium excurrit, •___... 721. Triticum pauperibus subtractum
Ei familiar.sEusebius,830. item Ma- Thes uros Joannis Eleemosynarii germioat et corrumpilur, 886.
ris, 837..Ejus maler monastica. exer- aulerl Nicetapalticius, 1-81,185.E"s,- Trop.usepiscopusavarusiuvilusctiin
cilaiionisamatrix, 828. Eidemprimuiu deraablafcsresliluifciinifenoreJoauui mnlta dedisset aegrotal, 193.
sierili prolem iinpeirat Matedonius, ElepmosynarioNicelas,ibitl. Tiiriuarum dislributio ex regula
831. .Tlieuriasmagusconlra Josaphat evo- Pacliomii,120.
TheoJorus Ammonis socius, 113. catur ex speluuca, 311. Ad regera Turpis cogitatio vexal Aslionem
Tbeoitorus adolescensnobilisconver- Abenner se confert, ibid. Ejusad re- egressuin siue veuia, 215. Turpis ro-
titur, 121.Ejnsor3tioad Deumetabs- gem adulatoiia oralio, 312. Cumrege gilatio oralio.ie ul ignis aqua exstin-
lineii.ia, .25. Pacliomiumvisital, et diis sacrilical,512. Suadet lilioin mi- guitur, t3l. Vide Cogitationes lur-
ejus tit niouaclius,125. A malre repe- nisierium dandas feminas piilchras, pes.
titur, .fcid.-Malrcm-viriere recusaf, 513. 1'abulam aarrat, ibid. Spiriiuiu U
ibid. Tlieodorusmonachussolvitqnae- fornicalioiiismi.tif in Josaphat, 513.
stiones trrs a pliilosopliopropositas, Oralione cerlal cum Josapbat. 317. Ulterius tendendum,93S.
131. Theodorus praefeclusiiionaste- Cln'isu;;iiispaupertaiemetrusticitalem Diigueiilumsudant suave et sani»
rii sancii Heleoi, miracnlis clarus , objicit, 519, Oralione Josaphat ad ferum sanclorum, et fancti
511. Tiieodorusabbas notiliara Scri- lidem adducitur, 321. Oiiines libros Joamiissepulcra Eleemosynarii,205.
plnrariim cordis puritale non acquirit, maj<icosexurit, ibid. Sacerdotemba- Urbi in allo aeililicata?
auima assimi-
550.Theodorusde Piierme facile plismi causaaccedil, ibid. latur, et quare, 790.
requiem darr docel, 584, 583. Sine Tliotoas aposlolus in Itidiammillitur, Usiahonesiissirna,773.
forinidine-vivit,585. Ejus dicla, 598: 215, 308. Thouias moriiinsin eodem
TheodorusmoiiailiiissauciiTlieodosii sepulcro raulieremsecumnon palilur,
coeoobii, 892. Tlieodorussaecularis, 887. ; v
solutiidie Salibatiel Doininicodie co- Thusin memoriamODtiphriiotTerens VaRsoli,921.
medeus, 909. Mercedemorelesteiiipro liberatur ab omui tentatione, 103. Valeos superbns, 733. Contemnit
terrestri eligit, ibid. Theodori de Tibicen quidaniPa|ihnuiin aequalur, beharia donataecclesiae,733. Elalum
Eiinato dicluin, 609. Theodori philo- 756.Aule lalro virginis pudoremlue- diemon(allaciSaivalorisspecie illudit,
sopln studia et exercitia,913. Theo- tur, itiitl. Attlictamfeuiinai.i eleemo- ibid. In ferrcos compcdes a palribus
doriaiinchorelteoratioiieet signocru- syna juyat, 756. Monachus efficitur, conjicitur, et ad sanammcolem redu-
Cisaqua marisdii.cesdt, 914. ibid. Pie moritur, ibid. citur, ibid. Valens Ecclesiaepcrsecu-
Theodosius imperalor gravius in Timel mortem semper Arsenius, lor, 804,819. lgne cremalussepultura
propriamtixorem inveliilur, et quare, 524.Titnet se a Deodeseri senex qu.i- caruit,821.
352. Agil pTo castilate Eupliraxise, dam, quia loto aiino uon iri.irmatur, Vana gloria bonorum proedo,517.
35i.;lDVisil_tionacliutii /Egyptitimjuxta 675. Timere Deumdocetbonasocie- Vana gloria .iigienda, 593, 669, 670.
Oonsjaotinopolim,498, 627. Cum eo las, 610. Timenda Iria ex seulentia Vana gloria sa>pcjeiUuaiilibiisnutri-
nianducut; itrid. Filicpin praedicat, Eh;e, 5H5. mp.ntum,903.Vana?gloriaerempdiiitn,
—
ibid. Tlieotlosius ablias ctim suis Timor D, i optimus virlulnmmagi- 535. Vanaegloriiepernicies,381.Vanu
orat pro.Paphnulio,el non exauditur, sler, 134. Mnrus inexpugnaliilis,135. gloriae coriteinpHis, 517, 394. lana?
360. Ejnsmrioasterium,361.— Tlieo- Salulls principiumet liius, 540, 610. gioriaecoutemptiisPoemenis,325,526.
dosins,magnadomorclica, vitammo- (Juouiodoacquirenrhis,5t>3, 676. De VanaegloriaeCODI. ru;.ioresArseninset
nasiicaiusectaiur, 823. Ferro collum, eo lantum cogiiandnm,667. Tam est Theudonis, 392. Vanaegloriaece-lriun
kiuilios,manusslringit. ibid. P ecatur homini necessarius (piam anlielilus, omnia bona cnrrumpil, 767. Vanam
el hyiunizatassidue,ibid. Mtilirs sui 625. VPIIIIiguiscomburitarundineiura gloriam liiuniliiassuperat, 618, 619.
iinitatoresexciiat,i/ii:i.Uperamaiitium1 cogiufionum,613.LuCernaest auimae, Vatiamgloriam evitaiisqiiidaiua djB-
suadei,U|3. Hospitiiin ciiram viris 50,3. Meiitem mtindat,565, 566. Cor- moue possideriopiai, 542. Ut vanain
maiisiieliscommendal, ibiti. EjusDeus porisquiele pellilurul apesfumo,370. gloriam lugiat Moysesse Iiserelicqm
in perictitoin.oe.lii.s,ibid. Ejusuoiiit- Timor D i inagna esl' perfectio, 675, .inr.it,595.Propter vinam gloriamopns
uis appellationelemppstatessedanlur, 676. Tiinor jiid:ciorum Dei doeeiur boniiiii non esl iiiteriiiittendum,615.
ibid. Kjusnionascrio parcunt lsauri dum Agaihoumorifenslimet, 523,524. Vanamgloriarafugit 1'olycliroiiius vir-
qui etiain pagos vastare soliti, ibkl. .Timorcm paritin.repatio,567. Tuiiore toles occiillando,846,Vanam «loriam
Antiocliiamtevertilur, 826. Pntra ab Dei et subrietate cor siabilipndiira, quia non lugeraiii,vapulant piieri, 35ll.
eo.perciissa
— aqu.s copiosasfuuriit,ibid. 610. Timor, hnmiiilaset pgestassm- Vatia gloria implicitns, licet bonis
. i-.eodos.us solitariusde puguaspi- per adsunf,676. 0,'cribi.s pbmus, similisest na 1 opu
t-vuii INDICES m VITAS PATRUM. LXKXIT
s._e mercibus inter scopulosperitli- nachHPosthumu commPDriantur, 257. Palladiladmlrand»,782,783.Virtutpa
lantl, 592. Vigiliis el jejuulis deditus Anlonius, qtiiedama casn, quaedamab electinnc,
Vaniias mundanarum rerum , 271, 37. 718, 949. Vinulum exercitium, 681.
277. Vanitas munrii fallax parahola Viucere seipsumveri monachi est, Virlutibis singulis personam eremila
triiimamicoriimnslendiiur,272. Vani- 513. quitlaininiponciis,iis se circuincinctum
tas araaiorumiiiundieleganti parabola Vinrnh cnptivisolutadum pro co fit assiduonicdlalnr, 683.
.slcnriiltir, 272, 273. Vauilas srecnli sacriun, 132. Visio Aironii de pprsccuConepcr
»b AiiligonoLyciaepraefeclo uxori de- Vinriieart. qni se vult, de eo Deus Arianosfutura, 57. E|iislein de anima-
scrilliinr, 331. Vanilas saeculi depo- non cogitat,631. luis jitslotutii et ilatiinaloruii, 729.
neiidacst ut Deum landaiilibusadjuu- VindKa Deo rplinquenda,668.Vin- Apolloet lalronis,.749.ArsPiiiirie H-
gamur, 901,902. diclarefrenalio Achilhe,514. Vindrci» lius hoiiiiiiumgp.iipribusniale operan-
VeiialioueniDci instiluit Macedo- sed ilio oulchraSisoi, 512. Iiem alte- tibus. C81. Chrisloplioririe nci.p.nsis
niii«, 829. ritts, 513. canrielisrite ceriautiiiiii.892.Eilnaem
VeiieiiumJnlianopropmatum,calice Vineainvidet Ephrjpmin lingua sua vineaitividemis,C36.K.ralri^cujosilam
ter siguatonnn nocuit, 889. na'ani laie se iliifuuilpiiienri,
636. de diversoiliiorointnorieniiuni stalr.,
Venereadal sua pauperibiis,775. Vimimhibere qualitprImiiimi, 708. 656. Sancli HPIPIIJds Eugenia, 512.
Vcnusrnr dea nousil, 507. Vini abslinenlia consulinir, 911. V.ni .Insiqiliatarilncaaniniiael liislia ilncli,
Vera vfrtns lalere non poiest, 60. pottiuiaquaeabsiinenliac;isi_ratMaca- 316 Macariiriedaeunne cuui aiupullls,
Vera vila hoininisqiiaesii, 282.Vera rius, 509.Vinomors inesi, 871. 657. MonaJii cujtisdamiu Scvlhi da
bonaqiiaeiiaindicenria,273. Violani votum nou edeudi carnes, spplem coronis loiidem niailyrilms
VerliumDci aildflumlicel non in- caro fapidescii,832. allaiis.638.Pachomi (le rore etmclie
tellecliini prodest,568,6116. Verhmn Virga conlinetui' energumena, 338, dpxtcraiu ejus replciiie, 114. Srnis
Dei inollitdiira cordaul gutia lapiriem, 559. cujusdatnde EpliticinCoiliceiiiab an-
C38. Vprbum.inriiluiniu leiuplocom- Virgoqmedamab avaritiaa Macario gelo accipienê,637. Soplironiisnphl-
puiigit foriiicatoreiuut converlatur, saoalur, 712,el ab Isidoro,9i5. Virgo s:;ede pticllis anle se Iripurianlibiis.
fiSfl.Verb im l.ci freqneiitpr auriitnm a daemonesuperbiaiobsessaab angelo 801. Visiune cariesli rccreiuur Anto-
einollil cor Pimenio, 679. Verhi Dei leniperantiae«iesiirilnr,et lurpiler la- nitis, 39. VisioneosteiiriilurV)eig ata
saepeanriili fruct"Siicet DOIIreleuli, bilur, 733. Virgo Corinihia deornm et laciliiruiiasArs.euii et Moysisalfa-
vasissrepe.aqua lnti simililuditiede- ciiileiiiplrix pmstibulo Iradilur, 781. bi iias, 675.Visioncspulelir* riebea-
claralur, 526. VerhoDei audiio pecca- FornicJlores insignistralagemateillu- tiluriiiipaiiunaeJoaiinisEleemosynarii,
lor compuugiur, 677. Verhum odio- dil, iliid. Signocrncisss>. signans vesle 203. Visioneshabet frcquenier Zos>-
sum -ratiaiii fugal, 596. Verba malu virili egredilur ab adolesceoleindnla, mas, 382.
ul spiu.-efugiemla,571. 781. Virgo lapsa despe abunda, 777. r Visitat monasteriaPachomins,129.
Veriias Cliritianre fidei probatnr, Ejtisdpinpuniteiitisoraiio, 777.Foriii- VisiciDlJerosohinainot locasacral)a-
qtiia mlirmafurlinra superaruiil, 3211. cationis liliuma Deo lolli impetrat, silius et Eubulus, 154. Vi'si'aiUiifa
Veritas non in Icpore rhetorico, 7:>6. ibid. Eadempaj.niteniiaquam virgiui- Puhlioinonachilemuoreoraiinuis.814.
Vermisex nlcero Simeonis Slylilae tate Deo gralicr, tWd.Virgoquotiriie-Visitandisorores riiodus apud mona-
decideus in genmiam veiiilur, i72. orationesDCC fundil,727. Virgusiulti- cliosquis, 124.
Vermes eluillienles stto pe.di ilerum liam simulat pro Chrislo, 639, 738. Vita hominisvera qux sil, 28.. Vit»
impotiiiSimeonSly.iles,172. Spnugiainonaserii riicla,sordida,quas- prtesensdiabolihamus est, 5D2.Vita
vesperlinasvnaxis,228. que muniaohit, ibitl. Coiituiiieliisafle duplex , activa et contemplaiiva, et
Vestis. Ftde Ctlicitim.V estismona- rla tacel, ibid. Sanc.loPioterio sve quaemelior, 743.Vila atiiva ef con-
choruin Pachomii qualis, 120. Vesiis Pilirum praelertur,ibid. Omnibusdie- lemplaliva,duo gladii, 873. Vita au-
Abraham ir.onaclii, 145. Vestis vilis busjejniiat,exceplisSabiialisel Doini- slera Silvauia. seu Silviae, 977, 979.
Olympiae, 780.Vestismonachalisarrha nicis,727. Ab omnibusinsaoa liabiia Vitaeboncesuavilas,275.Vitaeiucprli-
est sponsicueleslis,333. Veslismona- omnibus sanctior demonstralur,6°i9. tudo, 41.
chalis quaudoin sa.cul_.remmulaiida, 758.Ammahoooriscausavocatur,ibid. Vitaliusmerettices niultasconvertit.
simililudinepulchradocelur, 283. Ve- NODfereus gloriam et honoremfugit, redimeiidonortes ab eis, ne iornica-
slis monachorumÊgypti,543. Vestis ibid. Virgo niinqiiamegrediens, 777. rentur, 197,198. Ejusbomnnopusde-
mnnacliicae myslerium,608.Vesle una Preces pro viaticoexlrumopetit, ibid. tegens, a daernoniovexalur, 197. A
iiC.ur-LXXX annis PapbuutiiisCephala, ClememisSiromaleiopus in Amosepi- muliiscaluraniampatilur, 197. Ei for-
765. Veslesnioiiachorunivelustae,583. scopo legat, itiid. Virgo oculos sibi nicaloralapamiinpioîl, 198.Ejus ob-
VPSIPSsanclorumin prelio habenda., eruil quia iis captumse adolpsceusdi» ilns, ibid. Ejus nomine riaemonforni-
291.Veslinmornatus nimiusarguitur ceret, 878. Virgiais habilu Eleeniosv- caiori alapam reddil, ibid. Adccllatn
pulclira simililudine, 823. Veslium na JoaiiiieniEleeiiiosyuariuinsuscipit, ejus rornicalor!Pe a dainioDeobsessus
usiisdiscretus Agalhouis,512. Vesies 205. Virginis «liar.i sacrae perictilusa liberatur, ibid. Virlus ejus inanifesta-
sacrns pro sacrilicionecessariasaflert conveisalio,054. Virgines ad castita- tur, et scandaliimtollilur, 198. Mira-
BarlaamoJosaphat,336. lem soloaspeciu inducitAiitouius,58. culis claret, ibid.
VesiiiiiPtitaspleiidiiladefunclijubet Virgines LXXcum sororibus Isitlori Viiandimali, 112.
extiri l'a,':lionitis, et qtiare, 129. exerceutur, 709. Virginumxii Anc.y- Vitiu.ii ex D<?ipermissione,mani- 765.
Vesliluset vicius ralio Severiaai, rae, 776. Viiia uude oriantur, 682.V.lia
771. Ve.siimsasperiiasin niouachiset Virginilatis amor in Polamicena, feslanda, virtus celanria, 670. Vitia
(iura cniiversalii),24i, 283. 776. aiiiinaii)maculant,681.Vitia scrisiinet
Viain cmlumfacilis,287. Virospiosquo sludio adire oportcal, panlatini esse pxslirpauda, optimaet
Vialico niulio opus habet cocleste 707. , pnlc.hprriiiia similitiidiiiedocclur, 590.
iter, 275. Virlus ex necessitate facienda, 41. Vitia qui odit, virmtes acquiril, 921.
Victoriasui insignis,phlegmale al- Virtus in opere . non in memoriavel Vitiosteaircctionesvinciuiu,311.
terius suinpto,572; alteriuslavaturam lihris, 606. Virtusin poiestate liominis Vitiosarumpassioiimiimp.dela, 598.
vulnerishibetido,653. pst, praesuppositalamendivinagratia, Vivered bemns taiiquamralionem
Viclus Anlonii,38, 48.'Poslhnmii, 278.Virtus ad habiium pcrducla vix reddituri, 567.Vivensrefrtgeriumca-
235. Barlaam et socinrumejus, 283; e.elli polest, 2s8. Imnsponte in opus pit ux collectisprose tauquammortuo
seplem inoiiachorum, 530. Vtclusmo- ft.rj.ur,ifr.d -Virtnscelanda, vilia ma- facis, 192.
nachiex ineole Sisois panis cum sale nifestanda, 517, 670.Virlus quomodo Vocalionemsuam deserunt quidnm
et aqiia, 508. in inlirmitale perficiatnr,pul.herrime ex monasteriosaiicli 1'achomii, 126.
Vigilanliacontra diabolum,683. docpiur, 523. Virms labore acquiritur, Volalihaloquentiavisaa Theophilo,
Vigilanlius, nnus ex quaeslioaariis 587. Virtus publicatapenclitauir, 5114. Sergio el Hygino,227. a fuluris
Epiclp.fiet Aslionis, cum lainiliasua Viriuscelata Duo judice gniidet,396. Voiumariacastigatio poenis
tit.Clirisliiiuis, 217. Excipit parenlcs Virlus-exDe.i beneplaciln,763.Virtus DOS l iberal, 586. . ,
Aslinois,219.Eosdemcatechizat,221. non a nalura, scd ex prnposiloet Dei Voluntasmala, diabolimanubrium,
Ei Asuon apparet oranli ad sepul- ope, 905.Viruuis studium Josapliat, 678. Voluntaspropriatnu.rusesl inle»
iruni, 219. 334 Virtulps aliorom in SP.exprimit DOSet Duum, 602. Volunla. propria
Vigilia.contra dsemonem,535. Vigi- Aotoaius, 57. Viriutes discipulorum abdiciinda,603.Voluotas propna tri-
llae PostliuiPii, 235; Dorolhei, 710; Auloiiii,47. Virlutesvelul scalaequae- lnilalioiiisel tristiliaecausa, 615.C73,
Slraligii,'89_. Visriliasuperat dremo- dam cjeli sunt, 255. Virlutcs pueri iiieinuiii VuluiilalispropriaeinorliBcalio,ferra-
nes 1'acliomiu;,505.Vigiliae,psalmi, Posthuuiii, -25°..Ejusdemvariae post est quo auima operatnr, 625.
et liymiiifunebres,158. Vigiliaeet uo- baplismum,2"\5.Viiiuiestres aequalis Voluniaiislibertatem docet Pambo,
rttirn.Torniiojie.jl_a_laamet.Josaphat, iitcrili, 681.Virtulcs quaemanere de- 6<l-_.
531.Vigiliromouteinacuunl, 492.Mo- beanl in liomine, 676. Virlutes sooii Volnptatlhrcvl «lerna booa pnefa
1NDIX NOJJIXUMI'ROPR10RUM.VIItORUM AC M_.I_.___.U-_. L-kirt
i end.i,930.Vuluplatesinundicumama- Cfpsareape_leniprccibussuis aveilil, nl.isuo laboreallalam,Beiiediclionetn 827. Cognoscl-
riludiue digeruntur, 299. Vohiptales ibid. tur ex moileslia, ibid.
seternartitnrertini pracseniibusantepo- ZachariasJoannis Eleemosynariidi- ab illo pelitTheodo-etiis, ibid. xt an-
iieinla.,idqitp.longact pulchraoralioue scipuhisin pauperfs tntiltiim liheralis, nis in mnnasticariisciplina versalus,
ducelur, 299- Volnplaiibii.simperan- ISO.Zachariasalibas, 562. Monacliuui ibid. Uihuens verbi Dei andilor et
dum, 323, Volnpfaiifiiisscrvire esl ceiisel.qii seipsuninecessilaiibussub- iticusre Domnicae pattitipalor, itiid.
Piiaraouiobuoxiinnes<c, 903. jpceril, ibid. Zacharias discipulusMoy- Eji>soralioneIs.uris caliguiit'ocnli, et
VotuiiiconcipitPa(hontiussub con- sis, 513,623, 6C8.1'alliicouciilcalione abaugelis pplluntur, 828. Facultales
ditionp,114.Votnmcislitaiis, 313.\ o- verum moiiacluinideclaat, ibid. suas per Alexiiudrum episeopum cu-
lum vilasinoiias;ic;cseplen is emillil ZurdaninoiictJosaphat.de llnrlaam rai dislribui, ibid. Feliciter niorilur,
Enphraxia, 253. Votiunito iasliciuvi- exlero homine abl-tgaiiilo, 2S9. Eo ibid.
laecutncotidilion. pmiHens, ppriiiilo auriipnie exponiliir siiiiiina rioutrioae Zenonliumilia sectanda 'docet, 592.
eripitur, 8I>7.Volum l>elri |>cregri- Clirisiianae, 2.10.Kjnsmeolemexplorat Ileui Deum soliim esse munduui,
ii.iinli in nionipiii Sina , 891. Iiem Josaphat,alque ad lilem suscipienriaiu 598.
Al xiiiiilriaiiiatl sanciitinMenain,ibid. horiatu'-,290.AJosaphaldi.ce.dil,292. Zoilns pmit Pelrum Telonearium
Ilein Jerosiilymamad sepulciuin Chri- Morbiiinsimnlat,ti.id. A1)6111161' rpgem trigiiiiaimoiismalilms,190.Zoililecto-
sti, ibid.Votnmahsli cudi a carnibtis adit, eitpie onniiaquae filio ejus Josa- ris varia pieialis exerciiia, 913. .
violauticnrn lapidescit,85"2.Voiivio- phal eveneranl aperit,293. Zosimas inoii.iilins in monasterio
lalrix a iltemoiie imssirieiur,127. Voti Zareasmasruspulaiur a Christomis- Paliistiiiorum, 382. Ejns perleclio,
violalioiieniPacho.i.iusin spirilu co- sns,5il. Ilc)i"policum saucioHelcno 382. 1'requeiiter psaililel meditalur,
guoscit, tl.d.. Vola persolvero gestit dispttlal.iOirf.Abeodem iniesiimoiiiiiiii visionesqne habel, ibitt. Ab iihiisma-
Jusnpliat,328. iriissimiisa<l tgiifm prov<catur, 342. tns nioiiasliriolrailitus, tiirf. Tenialiir
Vove„lur.piieraparentibnst)eo,8I0. Ueluclanset invilus a apopulo igni tra- stipcrhia perfeclioois suae, ilrid. Mo^
Vtilcanri»rioilest Deus, 3(J6. diiur, ibid.Seriiiiislns sancloHeleno nelur divinitus cxire, 383. Mouasle-
VulliisAbrahaiueremita. sanclitalis eripiiur, et a populoe regioue illa rium ad Jordanemsiium pelil exabdivi-
imago,113. ej cimr, ibid. n.i tiioniiioiip,ibid. Admitliiur ab-
Zcbinas etiamsenex inslitutitenax, liate, ibid. Monasleriiinores et absil-
X 845. Assidiiiisin oralione, ibiU.Hospi- neiiliam mniiachoriiincognoscit, 383,
846.Varii ad sepulcruraejus cu- 384. Qua<lragesiiii_e tenipore per rie-
Xenia nec dant n^c accpiunt rcll- lalis,
rauiur, ilrid. sprtiiuivagalur, tliirf.Oial ceriishoris
se
giosi visilantes, 121. ZHIIISa nimarnm PachnmiiAprionem ab iiinere quiescens, 384. Signai se
Xeiioriochiiim exslrnifClaudiamaler Tenty onim episcopumul ecclesiam ad spectri ut puUbat occursum,584.
Etigeiiia',346.Xenndochiuiiiin nioiile iri viro qiiodampeiie descno exslrue- Mariam.Egypliticaiiifiigienipm inse-
Nitriae prone. ecclesiam. 715. Xeno- ret induceniis, in eaqne lecloriscllicio quilur, ibid. Miitiiambeiiedlclionem
dor.liia aediUcatJoannes Eloumusjna- fnngeiiiis, 122,123.Basilii,praecepto- |>eiiinl,385. Muluas oratmnes poStu-
rius, 203. rem, condiscipuloset alios ad fidein iant, 383. Mariani.spiritiini esse pu-
z perduccre.coniniis, 157. Mouachicu- taus, ab cade it corrigilnr, ib:d. Redit
jusdam, ut sororem merelricem COD-atl monasieriiim,590. /Egrolus reina-
Zachaeiismonachiis regio morboin- verteret, c .oliunliiie ad civitalem Dei in nioiiaslt.rio. ibid. AssuiiipiaEu-
flcitur,136.Tota viia pane el salefuit properanlis,532. Ubi Zelus adver&umcliarislia ad Mariani pn.pprat, 590.
COD euiiis, ibitl. Ejus in labonbiiset te, illic Donsubsislas,601. Tertio pergit ari Matiam, 591. Invenit
dolnre iiiaiiuum pjtienlia, 136,137. ob
Zeuo miierator gravius deliclnm corpus ejus exanime, iiiid.—Zoaimas
Signat se crm-e r.uhiiumilnrus, 137. divinitus puuiendus ppr pleemosynas haereiicus,382.
Manuiimejus dolormeriicinaaugelur, piiiiilioiiem e.vadit, 914, 915.—Zeno ZosimusCilix episcopatumrennens
137.AnnoiiHegroSPdeflet, ibitl. Ejus Basilii riis:ipulus in sepulcro degit, arlcellulamsiiamredli, 899. Babylouis
biduana je.iinia, ibtil. Morilur, ibid. 827. Uteusilia milla hahet, ibid. Pane episcopalumei defereiidum divinilis
Zachaeusabbas 1'uturapraevidet, 902. et at]ua vivit, iliid. Kon bibit aquam indicalur, ibid.
IJNDEX NOMINUM PROPRIORUM

VIRORUM AC MULIERUM.
A AHyepisconusOxyryncbi,622. Alypius prajses rcgionis slve! pro-

AgapoliisMarciaiusocius,806, 807. vmcise.740, 965.
AhennerIndorum rex,213. —AgapelusHoinanuspontilex,901. Amaiavirgo in Anlinoo,9*9.
Ahihas,»29. Agapitusiiionaclnis,365. Atnallias discipulus Aiilon i, 727,
Altiton,848. Agaihon, 499, 512, 514, 523. 529, 933, 997.
AbJaviiisexpra_fecttis,779; prae- 56S,5s2, 581, 596, 597.6U2,608,615, Anima Talida, 776.—AmmaTaor,
fecins, 977. 623 633, 619, 666, 667, 683, 100:2, 777.
Ahraames,808, 809,832. 1003. Ammianus,810,811, 818.
Abraliainah as, 517, 597, 617,— Agathonicusahhas Rabae,9I2. Aiiimon,qui PI Atnon.iii Tbebaide,
Ahralnin eremita. 114, 36'.—Abra- Aniodulns,o!t is Ilagio.itihis,865. 752.—AIIIIUOII Niiriensiiiin ni.maclio-
haiiiAgaihonisuiscipulns,6C2.—Atra- Agici, ulius Hagiou,713, 915. ruii) auttor, 113, 563, 713, 740,739,
ham riiscipultisSisois,5.0, 597,526, A_rippi, 812. 946.—Amnion,532, 600, 602, 610,
651,678. Albaiins, a'iier Alhinus,961,974. 62_,632, 673,719.—Atiimoii sive Am-
Abrainius nhbas, 890.— Abramius Aliiina, 775, 980.—Albina niater nioiiiiis1'aiiihodis ipulus, 715, 759,
dux saiiplaeMiirircNova?,874.Âbra- Marcelhe,977. 773, 877, 944.—Amm'11 sive Aitimo-
mius /Egyptius,769, 976. Albiuius,741). nas abhas Tabennensium, 584, 746,
Abrodianns.830. Alliiiius, 765. — Albinusmouachus 760.
Acacins,80S,808,812, 839, 904. Nitriae, 935. Aminonas,593, S97, 631, H 00.—
Acepsitnas,832. Alexanrierabbas Amtuoiias presbyter circa Diolcon,
Achillas, alias Achilles, seu Achil- discipnlusArspnii, 759.
leus, abbas,514, 516, 568, 597,678. 617, 6_l.—Alexander supprior Cala- Ammoniusfralpr Dracontii,987.—
— Achillas episcopus Alexamlrinus monis
, Alexaoderprope Jordanem, 909, 911.— AmniouiusOrigenisla, 716, 733 773,
026. ' episcopus, 828.--Alexan-
'. i
AddasMesopolamius, 881. der seiiex, 912.—Alexanderpalrlir- 941.975,916,947,965,986.
Ammoy,568, 608. ,.....'
Adeiphius, alias clia
Adelus, 773, 973. Ctlix Jerosolymllaiius, 870.—Alexander Amoncontinensihmaldmomo,?!^,
abbas,'
—AdelphiusepiscopusArabessi,900, mooasleriiabbalis 9 17.—Alaxander s uperior 714, 940.
901.'^—Adelphius abbasppiscopusKilo- Gerasimi, 904. Amos patriarcha Jcroso1ymit;iniis,
poleos,59S.., Alexanrira,alias, Alexandria, 711, 907.
Adoli?,77S,971. 942, 944,986. Amf hilochmsIronii cpiscopus, 151.
Adolius"Tarsensis, 708, 769, 971, Alipius,809. Ainunin Tlit baidp,752.
1)72. Alotsabl.as, 600 Anaslasius bib!iolli<earius, 178.--
iEne-ius,769. Al.iiiii»,0_5. Aiiaslasiiispipsbjicr, 17J8.-Anaslasius
,_..xvti INDICES IN VITAS PATRUM. txxxvni
p-eshyler et co tos ornamentorum Barachiasrex, 323. D
»* ctre UesurrectionK 875, 876.— Baradalus',851.
>_.nast:is<u.iinp.,
^,70,872.—Anasla ius Barlaam,2l2. Damiaia abhatissa, mtirr A1hc.1t-
sbbas, 503. Baruabasan.ichoretn,865. g
gponis episcopiPetrensis, 899, 900.
us
Analol CIKVHS, 922. Basianilla,775.965. DamianusdiacoDus,187.—Dautianus
Anaxanon,873. Basilicusrex Saracenorum,172. nmarlyr.900.
Andreas-Me.-spniiisahbas in n y- Baîlius episcopus, 583.—Basilius Daniel abbas. 506; 507, 534,621,
Ihu, 897.—AinireasVbbas Ociavide- Caesjreaeepiscopus, 131, 639, 763, 6622.—Daniel,597, 609, 653, 636,—
cimi. 915. 771, 969, 973, 996—liasiPuspresby- Daniel I _Esypliusabbas, 806.
Anlliemius praefertus et consul , ler Bicaniioriun,872, 873.—Basilius Davidinclii.siis, 880, 881.—Davidex
819. Marcianiriiscipiilus,810. I:
lalrone monachus apud HciDiopoliin,
AutigonusS'nalor, I.yciaepraeses, Basilla Eugenhesocia,346 9904, 903.—David .Egyplius senex,
331. BassuslionioDei, 819. 9
918.
Antiochns,813. Be abhas,716. Davides,812, 813.
Anloniiis orpiuiti, Magnus diclus, Benjaniin. 716, 717.—l.eiiainiii, Demelriusepiscopus,709, 013,' 81.
3*. 113,574,r;0°i,511, 513, 516, 519, 914, 947, 948.—Bii.amin in monte Didymus(aecus, .11, »M2,941,
53
5_>i,*2f.,553,551,552, ', 562, 503, Nitrite,987, 988. 9
9S6.
573, 581,581,585, 389, 5.1, 591,596, Bessarion, qui el Besarion, 518, Dioclese philosopl.omoiia.lius.767.
620, 620, 632,6_1,658,6">9,667,671, 528,532, 584, 594,609,613,619,651. 97... 9
674,673, 07S,679,6811,682, 713,714, 671,680, 1005. Dioilorus,804, 819.
710, 721,727, 728,7SH,7..0,731,753, Bisarioo,772. Dioi.ysiusepiscopos, 710.—D!ony-
8"Bl,9i3, .11,916. 95'i. 936,957,9.8, BlesillaPaulae filia,390, 402. s
s;us Ascaloureepiscopus,915, 917.—
939, 985, 997, 938. 1000,1001,1005. Bosplioriaconjunxcxcomilisin An- 1Dionysiiis episcopus,966.—Dionysius
—Anloiiins,845.—Anionius abbasriux cyra Galatiae,981. p
presbvter «t. oeconomusTenlyroiuni
monaslcrii.Eliotarum,879.—Antouius 'Brocha/Egypliusabbas,922. IEcclesj^»,126.
Smieoiiis Stylilne discipulus, 170.— Dio»corus episcnpus, 716, 917.—
At tonius in Scopulo, 8 ii,—Anionins r '
Dioscorus episc. fratcr Ammouii,946,
1'acltomiifamiliaris,963. 986.—Dioscorus presbyter in eremo
Anub,570. 622,683. 753 Callinicusabbas in monaslerioSa cScylhiae,987.—Dioscorus siveDioscil
•Apeiles,75->. ba., 9tl3. r
rus in monte Mftrite,773, 973.—Dio-
Canriida vitlua,
Aphraates,801, 818, 819, 820, 821, litum lilia,780, 978. Trajani magistri mi- s
scorushsereticus,888.
826, 831. Canus Dioscuruspresbyler iu Tliebaide
Aphthoiiiusprncuralor monasterii alhas, 890. 7
758.
—
sancti Pachoinii, 757. Aphthoiviis ex Capito,767.—Capito a pud Antinoum Domnina,856.
chori praefcctus,postcpiscopns,815. latronemonachus,978. Domnio,762.
Apolllnaris hterpticus, 809, 868.— Cassianus abbas,592, 609, 611.
Chame,563. Dorotheus inclusits, reclor vlrgi-
Apolliiars AlexaiiJritiuspatriarcha, r
Charisius clericus Constantinopoli num, 755, 961, 962—Dorolhetisin
923, 921. sspelunca habilans, 767, 978—lioro-
ApoilomonachusPachomiifamilia- tanusdyscolus, 905.
ris, 119—Apollo in Thebtide, 747, Clieremon, 763.—Cheremonmona- theus l Thebaeu.s,709, 942, 913, 983.
719, 730,751. chns, 974. Dosphoriauxor Severiani,alias fios-
ChristophorosRomanus raonachus. phoria, f 771.
ApoHnnabbas,qn> et Apolloniiis,et 892. Dracontius discipulusablialis Pam-
Apollo,501,575, 672, 1000. l
Chronius, vel Chronio,945, 973.— bo, 713,946.
Apolloninscx negotialoribus,717, Chrooiiis
948—Apollniiiusmarlyrum adhorla- Claudiamater Nitriaeprpsbytcr,933,957. Dulasabbas,613,619.
Eugeniae,540,340. DulciliusKomanusabbas,9.10.
lor, 757, 758—Apollouiusiu Nitria, Clemens Stro.naleus,
VMmonadorum Pater, 988. 915, 979.— E
Aprio.Tentyrorum episropus, 123. Clemens ex latronemooachus,954.
Apronianus*Avdae marilus, 774, Cleopatraregina, 18. Egiariusablias,887.
971: Collullius mariyr, 777 Eleeraonmonaclius,771,981.
AquiliusprocusEugPiiia!,540. Colofhus martyr, 979. Eleulheriusmarlyr, 905.
AracliesconsiliariusAbenner, 293. 870. C.ometaconcubiua Bahylaemiml, Eliaspropheta,38.—Eliasmoiachus
Arcadiusimp.,506,621. in solitudi e Antinoi, 746.—Eliasre-
Arclipbins,550. Commodus imperator, 340. ctor virginum,735,1001.—Elias abbas.
Arem,617. Conon presbyteriiiPeiithucula,863, 511, 565,619,666, 669.—Ivliassoliia-
Ariusli-crp.ticns,123,804,809, 868. 861, 866.—Couon Cilix, 8j7.—CODOD,rius circaJordaiiem,770, 806, 970.—
Arsenins.300; 511.521, 528.331, 869, 875. Elias Jerosolymorumarchiepiscopus,
563, 561,565,567,582, 588,592,596, CoostansfiliusConstanlini'imp., 56. 870.—Eliassolilarius coenobiipatris
598, 608,615,617, 620, 621,632,635, Conslanlinus 972.
Magnusimp.,50, 11i, Sabae.877.
669, 67.', 679, 680, 681. 197,768, Elladius,568.
Consianliusfilins Constanliniimp.,
Arsisius abhas,712, 713.—Arsisius 56.—Conslantius ElpidiusCappalox,769,975, 976.
mnjor,915, 916. ex consiliariolit mo- Emilisabbas,650.
—
nachus, 980. Consianliusassessor, EiinesiiisdiscipulusElpidii,976.
Asciepiuseremita, 847.
Asella nonna decus virglnum,775, 775.—Constantius imp.,776,980. I.phraeincollegaAlnaha', 369,.W,
971. Copres.62'., 752. 616.—EphraerndiaconusEdcssenus,
AssisiusfamnlusChrisli,073. Cornelius Pacliomiiiliscipiilus,121, 1U, 160,161,167,767,971.—Ephra-iii
Asierius,80.1,804,805. 130.—Cornelius poritifexRom.,510. Antiocheunspattiarcha,871.
Astioniiionacliiis,211. Cosmas eunuclius, abbas Laurae EphremiuscomesUrieulis, 871.
Pharan, 872, 873.—Cosmasbigarnus Epictetuspresbyier, 211.
Aihauasiiisabbasirimonasterlosan- d'>aconatiim
cti Sab.-e,800, <01.—At.haiiasius An- Cosmas muneribus ambii, 186.— Epphariius SalamiuaBCyiri episco-
liochemis.922.— Atlianasiusepisco- marlyr, 900.—Cosmasscho- pus, 568, 615, 629.
pus, 35, 83, 113,123, 709, 714, 776, lasiicus, 913. Ero, 715.
»67, 928, 927, 943, 946, 931, 980, Cosmianauxor Germani,875. Esiusabhas,569.
9S4. Croniusinlerpres Antonii,675,713, Eubiilus,15i. 155.
Alhenogonus eniscopus1'elreosis, 729.—Cronius presbyler Nilriae,727,
998.
Eucarpius,76", 974.
Eueharislius,652.
89Jr9l)t. 728,-729,765,997,
Alhre, 623. CyprianusCuculusabbas e.xlra por- Eugciiiavirgoel Diartyr,340.
Avila Aprooiantuxor, 774, 775, lam 536. Caesareae,902.—Cypriauustiiar- Eugenius abbas iiioiiaslerii sanctl
971. tyr. Setgii, postHerraopolisepiscopus iu
Avitusfrater Eugeniae,540.—Aviius Cyra,853,abbas 856. -Egy fo, 917.
monachtis,808. Cyriacus I.aurae Calamonis-, Eulalius,502.
Azari.iscus os sancl-oCrucis,876.' 875.—l.yriacusex monasteriosancii liulogiuscpijcopus,883.—Euloglns
Sabae,877.—Cyriacus discipulusTheo- patriarcha Alcxandiiniis, 903, «06.
u dosii, 880.—Cyrlacus latro, 911. 924.—Eulogiuspresbyter (liscipulus
Cyrillus archiepiscopus Alexandri- Joannis arcliiepiscopi,592, 673, 674,
Ila!iy'asmimus,870. nus, 636.—Cyrillus mouachus,831. 675,727, 728,729,732,760,955, 951°,,
Baisaiiesdi_„otms/82. Cyrion,646. 9..7,—Euloginsex srholaslicomona-
Uaiaiiii*dnx /Rgyplus Aiisnus, .8, Cyrusmartyr, 180 192 -hus, 997, 998.
tvxiix • INBEX NOSIimi.MPROPRIORUM VIRORUMAC MLLIERUM. *c
Eunomiafili..Aprsuhiui,971. Heliodorus praefeclus mouasterii, 931. — Juannes martyr, ;I80.— Jo;;n-
818 ues miles Alexandrinus,88i. Joau- —
Kupliemia,8;7. HelladiusBasili snccessor, 156. — IIPSMoabilairl.bas,!ti6.,9 7. — Joan •
Eophemiuspatriarcha Consiaiiliii-- Hel adiusOiicuinppiscopus.82j. iits Mohas, 879 —Joanires Mosctins,
•pol.,872. 862. — JoaiinesNa.ius,562, _>_3,(,|I9,
Eiipbrasjavirgo,°35l. Helleii, 751, 733. — Jsaiuits Pachn.i.ii
Antigoni uxor, 331. Heracla Alexandriae episcopus , 617 , 623, 630
l-uphtaxia 123. riiscipulin,— 121, — Joau<iesParvus ,
Eiiplnrosyhavirgo, 563. lleraclirieseremila, 9T9,912. 5'JS, 599. Joannes Pauli ahbatis
EusebiiisOrigeiiist-, 715,776, 940,
fiSO.—Eusebius presbjter iu AsciJoue, —Hevon Alexandriuus,765, 9UJ,974. (li-cipulns, 502, 515,614. — Joaiines
"921.—Eu.sebiusChalcideiisisepiscopiis,Hpron se t«¥,72H. 532. Persa ablias,582,91)7.—Joanuespres-
« 8,809 — EiisebitisMarciauisoHus, Hierax, 675, byier, 867. — Joannes preriiytRcmo-
806. 807 ; 81», 811, 815.— Eusebius Hier.ouymus,538, 775. 6"2. nasletii puuiiclioruiii,; 903 , 911. —
Joarinesliuiilus anaclior.eta,890, 916,
•prestijieriuttaylhu, ii.93.—EusebiU-', Hilarion inoiiacliiis,563,
HonoriiisAugiistus,50 i, 621. 917.—Joauiiesscliolasiiciisabba»j,89I.
-36,818.-
Eusebooas, 818. Hor ahbas Origeuista, 56 >',623, -r- Joaiiiiesstxiptor VjiaeJoa.nrisliice
EnstaCfeius moDasteriiSabael'»Jer, 653, 714, 944, 916,987, 1004. niosyn.,179.—lnanue_>subdiaconus,
.920. . _ llvaciitiius, 311. 644.—doaunesTliebaaus,623.—Joau-
EnslalWiisBomanusnhhas,896.— Hvg'iniisinouachus,224. nes Tbeb_eusiiiinor, 675.— Juannes
•Eusi.at.ii.us diaconns, 777, 982; 999. Kypprchiiis, 519,-566/571,, 585, Zosimi dis ipulus in Sjsa, ,839.
— Eustailiiusdiscipulus Elpidii,769, 5SJ, 603 611,618,620, 635 Jouathas lairo, 173.
976. Jordanes ahbas, 909.
Enslochium.Paulse filia,775, 873, 1 Josaphat. 212.
971. Indiislrins Joseph,-508,562,592,593,309,000,
diacouus,915. 614, S20,625, 671.
Eustochitisiiiterpres vita>Pelagi», Jiiaocenlius, 35.—luuo.e_.ius pres- 615, Joyiiiianiisimp., 819.
376. bvter in monle Oliveti, 768 , 972 , Joviiiius diacoiins, post Ascalonen-
Eutychesuionaclius, 831.— £uly- 999. siiuii episcopus,977.
xhes hxreticus, 868, 900. lieiiaeusabbas, 877. JiiliiiiiisepiscopusAsealiiiis,,779.
EuthyminsOrigenisla, 715, 946/ Isaac 1000.
Evagriesprpsbyier, 35, 986.—Eva- — Isaac,abbis, 499, 500,680, Julia inttniabs, socia et magis r t
313. 520, 583. — Isaac'Ihe- Eupliraxiae, 553.
grhis, 716, 74_, 959, 963. 9.7.— Kva- ba.us aobas, 594,509, 910. Juliana\irgo, 780,980.
grius—di-cbuns, 765, 765, 968,9;i9, Isaias 7o_. — Isaias abbas, 601, .lulianus , 826. — .lulianus abbas,
996. Evagrirsabbas, 564, 565, 598, 613. 717, 768.—Julianiissenex monaslftrii.jE^v-
till9, 613,622, 630. — Evagriushaee- 516, 586, 609, 630, 638. 876.—JulianusArabscaecus,
•licus,916.— Evagritis,047, 9t0, 974. —.sidorus, lsiilorus., 773. — Isidorus plioruni,
—
albas, 89(1. Julianusarchi<_iacouus Alexan-
—Evagrirrsphilosophus,914, 925.218. 494, 569, C60, 669, 672, 759. — ls do- —
drinus, 903, 906. JiiliaiiusBostren-
Evangelieusepi«copusScythiae, rus Alexaiidriaeprpsbyieret xeno.lo- sjs episcopus,889.—Jiiliaiiusliup ra-
=p clius, 9S4.-^ lsidorus episcopiisllp.r- tor, 152,4>3v., 747,770,944,972, D80—
Faustus,893. mnpolis,
— 773,975.—lsidorusiu Scytln, Jiiliaiiiisiuaiiyr, 576. — Julianuso.o-
Felix abbas,5fi6. 934. Isidorus in Samo iiioiia_le'riu, ii.ithus Edessae,971.—JuIianusSalns,
Ciiarixeni postea episcopus, 891. — .09. 812.^JuliauusSlylites,868,86'_,
ElavianitsarehippiscopusAtitioche- Isidorusinoiiachus Mjjliliuensis,869.— 878.
TUI=,801, 80'. 829, 870. — Elaviamis Isidorus presbyter, 709. — lsidorus
Corislnnliiiopelitaaus . episcopps, 906. L
— Flaviatius,819, 820. prpsbyt» Alexaudriims, 942 , D43,
r
945. J.aloitis, 832.
Fronloniusabbas, 238 Isychius presbyter Jerosolymil.nus,
873. I.xtroiiiamisdux,2l6.
Uusiis, 783.,939, 941, 949, 954',
Caddanaabbas,770. i 985.
Gaddarius.iu1'a'aestina,976 l.t-o C.i|pariox monachiis, 896.—
—
Jacobus, 565. Jacobus Claiidtis , Le.oHoin.pontitex,906,907.
'Gaiaiiusuiimi.s,875. 763. —Jacobu< 974. — Jaco- l.eonfius altbas, 864. -r Leonlius
fialiieriusimp.,348. Qlodus,
—
GelasiaUibuiiililia,780, 978. bus diacorius, 3 76. Jacobus ereinia, Apinieensis,92i, 925. — LeonliusCi-
— —
847. JaeohnsNisibifa,797,798,799, Itx, 878. Leoii(i"sNeapoiiosCyprio-
Gelasiusabbas, 630. 837,8 .8,810, 841, 842, S44,845, r.umepiscopus,178, 206.
GennadiiisConsUnlinopolilanus pa- 834, —
846. Jacobus Persa, 802, 812, 816, l.ibanius, 153.
triarcbai,DOS.
Georgius abbas in Si;ia, 90Q.— Jamnes,722, 931,992. LiiiiiKtiis,,814
Georgiusinclusus, 876.— Georgius, 901. Joauna avia Atheuogenis, 900, Eoiigiiins,59,1.
/pti uimquam turbabafur , ,mtiiasierii Joannes,742,743,745-— Joannps, l.ol"abbas, 596, 610, 615.
Theodosii,895. Lucitisabbas in Entialo, 531, 613.
—
759. Joannes , 509, 522, 525, — l.iitius rie Nono Aleiaudrtae, 585.
Gerasimusabbas juxla Jordaoem, 735,
-893,891. 551, 542,3 6, 5.7,655,-6o8,.63U, 681. Lupicianus,831.
— Joaniies , 843. 877, 883. —Joannes
GermanaaemulaEuphraxi_e,35C,3o8. abbas,562,"63, 369.—Joannesabhas, M
. Geinanuspatricius, 875.
Geroolius alibas Petrensis, 573. — 569, 613 , 62.,
1005. —
637 , 638, 1002,1003,
Joaiiiies ahbas iu m .- Macariolus,in montoNitriae,988
Geroniius praeposilusiuoiiasteiiisau- naslerio 1004, — Macarius,515, 518,526, 328, 534,
cli Eiilhymii,861. — jEliolarum , 902 Joannes 532,555,565, 566, 569, 570, 599,644,
562. Gregorius,815. abbas leclor Conslanlinopol tanaeEc- 669,998,1001, 1003.—Macarius,,681,
Grpgorius, — Joannes abbas
— Gregorius.AfricaDae proviuciaei rae- clesiae,890.617.— Joiiiues r.assianus, Pauli 682.— Macariussancti Aiiloniiriisci-
997.— Macarius_Egy-
'iectus,925, 920. —Gregorius aiiacbo- discipi.lus, puh_s,233, 7 27,
562. — Joannes (.hrysostoinus, plius, seu senior, 506, 50i_,512, 515
reta, 888, 889,914.— Gregorius By-' 536 ,—
JoaimesCilix in IVayihuabpas, 585, 623,624,631,637, 658, 649,650,
zanlinus abbas , 893. -? Gregorins 922. — Joamies Colob, 994. — 651, 652, 655, 656,057,f>5d,661,665,
Cappadoi,889.—Gregorius Nazianze- 897,916.
DUS,132, 155, 763, 990. — Gregorips JoannesCiisiliaritisJoaunts Eleemosy- 666,670, 719, 721,722, 723.-72., 725',
narii,—19b. — Joannes Damascenus , 950,953,989, 990, 991, 1006 — Ma-
%ssenus,.452,7:63.— Gregoriusp.a-
tiiardia .AlexaotJriuus,872, 875. — 242. —
.loannesde spelunca Sapsas, carius Alexaudrinus,seu iunior,{..6-,
Joaune8 da Peira abbas,890. 510, 513,718, 719, 720, 721. 728,950
r.regorius Pharonitesaljbas,898.903, 863. —• Joaiuies discipulusMacariijEgyptji, 951, 952. 953,954, 960.—.Prpsbyter,
904.— Srefcoriuspresbyter cceuobii 930. —loaunes discipulr_sMacatiiju- 991, H92,993, 994, 995.-"-r,M»_a«i.is
scholariuin, 910. r—Gregorius pool. — Juanjies El«_iuosyiia- archiepiscopusJetosijlymilaîisySSO,
R tuaiitlJ.;907,922, 923.—.Gregorius uioiis,7t9. 508. 890. — Macarius ej Jioriricidai
ItoinanusarchidiacoDus 906.— Gre- rius, 178.—Joa,titieseiniuchits,
,— 615.— —
mnna-
gorius sciiqlasticus.,867. Gregorius Joaiinesex—Joaniteseuuucliusabbas.OlS, chus,—948. M^cariiisex'Vicaria,:775,
Cyzico, monasieriiabbatis 980. Macar(usriarens adolescentis
llieologus,915. saucliAbrantiipater,9il.—Joauuesex diviiis ad extremam inopiamredacti,
H iirbe' Lyco, 758, 739, 965. — Joaiiuns 923, 921. ~r MacariusPolificiis, 72T.
''.;;,"_ ifrnter Draconlii, 987. — Joannesbu- —Macariuspresbyler, 712, 735, 754'
Hagiodiilns,ciUasAgiodulus,S65. milis,887.—JoaiiiicsiiimoiiteC.ala.iio, —Miteariu.prpsbvterin monteNitriae,
liaîori, 713. —501, 915.—Joannes in Scoptilo,886. 9S7, 988. — Jlacarius Bomanus,224.
Helenus episcopus Heiiopolis,311. Joannes Macarii/EgypliiiliscijiuUli>,— Macarinsurbanus,955, 956.
P. ?*()_.. LXXIV.
Jfci INDICES 1N VITAS PATRUM. xr.,i
MacpUuiipis, 8-18,8.0. — Macedo- N me , 727. 953. — Paulus (llim Inno-
nuis palriarclia Coustantiuopolitanus,
Nachor, 296. renli, 768. — Paoliis nionachus in
872. erenio tpiai Porphyrjodicifnr., 531.—
Maches, 5 50. Namanes •sar.-ccnorum riu ., 909. Paulus abhas , 735. — Paulus abbaft
866 Nalhaiiael , 71S, 719,943,988,985. dux ceenobiiahbatis Theognosli,910.
,Ma'cuus,
Mftsymas,831, 832. Niill.yraabbas, post episcopus iu — Paulus Dalmala,979.—Panius ilia-
Magistriantisquidamigneli ncminis, Pharan, 509. 381.—1'an'ns Galata,512,006.
N>briduis prfPrertus urbis Constanli- COIIIIS,
781. 977. 899.--Paulu8 Helladicn«,911.— Pau-
Magna, virge in Ancyra Galaliap, nopolis,779,
NC: t arin. lus Inuocentii li:ins, 999. — Paulus
776,381. ronslantindpolitanusepi- Nazarbensis,973. — Paulus Pachomii
scopus, 763,909. ! 96.
Magnenlinu»,787. NepMianip-, 396. discipiilus, 121.— Paulns palriarcha
MalchnsAutio.hpiius, 831. Nestoriushoereticiis, 58, 868, 875, Alexandrinus,930.—1'aulns
Iflamr>re,722, 931,992. Pt iiioiiachtis,771. — Pauluspresbyler
Simpb.x,
Marana,853, 836. 906. 5-3, 65-J,6 4'9, 676,677,730,751,732,
Marce'llinns seu Marcellnspater Me. Nicela patrieius,181,— 205.
Nicolausablvas,90). iNicolausex 957, 938, 939.
laniaespnioris,4->5,772,975. 610, 631.
Marcellus Scythiola in inonastorio Lycia903. presbyter monaslerii Euniieho- Paysion,Pavsin.,
Ppcusiiis'Pachoniii
Monidion,902. — rum, discipulns,I2t.
Marcianus,658. NicosaconctibinaBabylaemimi,870. Pelagiarnprelrix, 202, 576.
Marcianu»,806, Nilns, "
5!U. Pelagius diaconns, 559.
807, 80S,809, 810,091. Perennius praefectus Alexandriae,
Marcion h_ereticus,8i0, 841,811. 683. Nisteron, s.ve Nesfero, 562 , 624 , 516.
MarcusSilvanidiscipultis,520,617, —NiSteronmajor,sive Nesteron,
669. Pi tronius monadioruDipraefectus.
618,638.— Marcus aoachoreta,865. 593,
— Marcus junior, 725,93", 954, 993. Noiuius abbas preshyter, 892. — 157. Pelrus abbas,discipulusabbat!sLot,
— Marcus marlyr Alexandriae, 771 , NoniiusepiscopusHeliopoleos,376.
973. —.Marcusabbas,596, 632. Nub. VideAniib,529. 596, 610. — Pelrus abb.s , 1003.—
Mariacootmensio mtlrimonio,CS_J. NylerasSilvanidi-cipulus,1001. Peirusabbas, pnst Chalcedoiiensis epi-
— MariaÊgypliaca,581.— Mariania- scopus. 90!. -i-Petrus /Egyplius,761,
o 831. — Pelrus AlexandriDiis archiefi-
ler domniPaulicaii_lidati,919.—Maria sc pus, 926. — Pelrus archiepiscopus
neptis Abrahae, 568. — Maria mere- OhsisPachomii discipulus, 121. Jerosolymitarus, D00. — Pelrus G,a-
trix, 869.—Mariapeccatrixsubmersa, Olyinpiasviriua nobihs,779,780,977, latn, 822,823. 824.— Pelrus Ponticus
882. 979. monachiis, 891.— Petriis presbyler
Marinavirgn, 395. Olympus abbas qni scrv.us fueral, ttonianus, 922,925. — Pelrus presbv-
Maris,857. 624.— Olympiusabbas niouasleriiGii- ter Sab_e, 865, 866, 878. — Petrii»
Maro,835,814. rasimi prope Jordanem, 863, 904. Pyonins, 570 — Pelius solitarius,880.
Mi.ionus,816. Onuphriuseremita, 99. — Petrus Tcloncarus, 189.
Maicsasahbas, 81". Orenlusabbasin Sina, 899.
..lartinusDumiPD-is episcopus.1 002. Piiibamonsophisiain urbe Anlinoo.
— Martiuus presbyter ef abbas, 664. 940,974. Origenes, 123, 132, 716, 780,858, 904.
Marns,846. Orsesius praefeclusmonacborum Philagrlus,b'85.
Malhoes abbas, 574, 583,593, 599, 138 Phileiiionchuraula,757, 758.
.81. Orsisius,611,626. Philcremiisaiiriga, 908.
Malronaabbilissa, 561. Oxyperentius, 760. PhilippnsEugeniasiiater, 314.
Manriliusimp., 909, 1000. Pliilor niris presbyter, 770, 771,
Maxenliustyrannus, 114. P 372, 967.
Maximianusimp.et persecutor,945, Philoihens, 791.
98... Pachomius,114,501,715,725, 736, Pholina,773, 9K>.
Maximustyrannus,965. 737,864,9(6, 952, 939, 962,963, 9J2, Pholinus :ibbts, episcopus Phari ,
Melania,seu Melaiiiuin,Spnrorsive 993.— PachomiusPachomii discipu- 900.
l.omana,423, 711,714,715, 725, 765, lus, 121. Pliotiiis patriarchaConstaiitinopoli-
767, 772,773,914, 946, 934, 309. 975, Pachon, 732. tanus, 539.
976, 987, 996. — Melania,sive Mela- Paeesius,717. Piammou
~ presbvler , alii Amraon,
nium Junior, 767, 774,977, 978,979, Palladius, 817, 818. — Palladius 736.
980. abb s, (03, 880,881, 882.— Palladius Piamonvi675. gn,9f__.
Melantlii)malronaAlexanririii_,545. Cappadociap episcopus, 941. Piemoi),
Meletius,123.— Meleliusepiscopus Palaemouanachoreta, 115. Ptineuio, 679,681,612, 685.
Anliochenus,135,804. Pambo,Wi, 946, 947, 948, 973.— 1'imenius, 665, 666,66S,669,671,
Meuas assessorpatriarchaeAlexan- Pau.bovel Panimos,521,565,566,602, 672.676,677,678.
driti, 900.— Menasdiaconusin llav- 618,625, 653,715, 716,717,773, 973, Pinianus ina itos MelaniaeJiinioris,
thu, 897. — Menas dux monasterii 987, 1005. 774,77o, 977,979, WQ.
Se.veriani,910.— Menaspster coono-< Pammacliins proconsularis, 775, Piniiphius,547.—
hii Salamae,90 ', 907. 980. Pior, 520, 595. —1'ior Antoniidisci-
M-nnas mariyr,203,991.—Mennas Pammon,525,524. pnlus, 503, 5"0. Pior moDachus,
—
716, 917. Pior moiiachus.Kgyptius,
ircononiiissanciiJoauuisEleeraosyna- Pancralius,878. 970.
rii, 180. Paph..utins, 773.— Paphnultusab- 764, l'i>terainotiPissimius. Vide Bilhy-
. Mercuriusmarlyr, 225. bas, 522, 653,973, 974.—Paphuuliiis mus,
Miliduabbas,585. ahbascircaHeracleotasTheba.riis,305, 773, 585.
Misericors,tuiicsEleeraonmonaclitH, ?74, 736, 757.— Papboutius auclor Pilerius, 961, 965.
ViiaeOnuphrii,99. — PaphnuliusCe- Piihinins. Vide l'i>-s>mlus, WI5.
771,981.
MoschusTjri mercaior,920. phala, 520, 765, 974. — Paphuulius 7.2. Pitliyrion sancli Antoniidiscipulus,
Motoisabbas, alias Mullmes, 668, MacariiAlexandriniriiscipulus,725,
£71,680. 994,1003.— Paphnulius nobilis Ale- Pilirum,738.
Moyses»bbas,5l0.5Il,513,516,517, xandriae, pater Euphrosynae , 363 el P(Bmp'n.497, 498 , 499, 507, 508,
529,-555,573.588,593,594,602,611, seqq.— PaplrauliusScetioles,77... 509, 31«,511,«15, Sill, 516,319, 522,
615,023,624,631,658, 657,663,669, PardusKomaousauachoreta,891. 523, 5^5,S26, 527,529,530.- Poeniei»
673, 678,680,1002,1001, 1005,1006, Paschasiusdiaconus,664. solitarius,912.
100.7.—,Mojses in cacumine moutis Paschoin Scythia,983, 986. Picmenia,745, 966.
. riegeus, _>45* — Moysesabbasqui ha- Pastor, 565, 561, 566, 570, 571, Pcempiiio/KiOl,10>5,1007.
bilabat in Petra, 494, 495.— Moyses, 586,595,S95,599,600,601,602,610, Picinenius. 1002, 1003.
si-e Moyseus, ex latrone monachus, 613, 620,621,622, 621,623,631, 635, Polyrhronius,839, 846, 861, 803
725, 726,727, 954,933,995,996.— 638,630, 658,659, 661,939, 1C00. 866, 870.
MoysesLibycus,765, 970. — Moyscs Patriciusin Scopulo,890.. Pofflpeinssponsus Basillie,347.
Antioclienus,831.—MoysesPolychro- Paula Romanaviilua,760, 775, 971. Por| byria meretrix, 202.
Diidiscipuhn,846. Paulina Pauhetilia,396,399, 402. Porpliyriusarchiniandrita,1.5".
Muthues, o/i(WMotois, 514, §18, Paulinushaereticus,775, 973. PossidoniusThebaeus,966, 967.
827. Paulusabbas jnxta Panephysimha- Poslhuiuiiismonachun,233.
Mutttis,517. bitans,533.—Paaltis abbasjuxlaThe- Potamenia, nlias rotamiseiti. 710,
Myrog.ue.,$64, 83». haidamvivens,650.—Paulusde Plier- 942,9.5.
IC,„ INDEX NOMINUMPROPRIQRUM VIRORJJ.MAC HULIERUM. xciv
Proropius scholasticusPorphyreo- Sisol, Sisois,Sisoms, 508, 512,1)15, »90. — —
1lipoilosiusraonscims, »_:»<
r.ites, 96.. 516, 517,524,535, 563, 564, 5T0,571, 826. Tlieodosius solilarius, 879 •
Proieriussenator, 156. 393, 603,610,614, 618, 635, 62(5,631, 880.
Prntus ennnchiisEugeiiiae,341. 619,651, 653,635, 668,669,681,682, Theodotus palriarcha Aniio.henns,
1'senthessus Pacbomii discipulus, 1001., 1 002, 1003. 834. — Theodolus patriarcha Joroso
\S1. Sinaragdiis,305. lymitanus, 870.— TheoJolus ex Ar
Ptolemaetisseu Pioiomseitsj°Egy- Solomon, alias Salomon,767, 978. nienia, 815. — ThcodotusMiorapolila
ptius, uui excidit, 734, 763, 961j Sophia. 893. mis episcopus,808.
972. SophroniiisSophist».862,867, 880, Theodnius,867.
Ptiblinjimooachus, 650. — Piihlius 883, 889, 831. 893,896,909,911.— Thengnia Anastasiiuxor, 138.
Zeugntale.oriuiiihts,814, 815.— l'u- SophrooiusJerOsolymilauus episcopus, Thean, sivc Theonas abbas cui ce-
hlitis Rotnanus,812. 5MI.— Soplironiusscrii l>rVilaeJoan- habitabal Serapion, 553,569.—'!heOn,
Putuhastus, 7.15,943. nis Eleemosynarii,179. — Sophrooius sive Tlieonasabbas,
P.yolheriiisi639 consiliariiis Joanliis Eleemosyiiaiii, Tliponasalibas 746.
Pystus, 6___ 105. — Sophroiiius, vel Sophronas, Alexandriae,930.
856. — Soplironiussolitarins,910. Tlieopeuipius. Vide iheocli.tus et
... -f;.°<® Stephaiiusabbas, 877, 878,—Ste- Theopistus, 510,657,665.
868.
Quiricusabbas,*:)I. phanns Trichinas — antisies monasterii Tlieophanes,792.
sanctieSabae,878. Stephanus abbas Theophiles,
n Moabita, 8.10. Slephanns nionasterii TheopliilusarchiepiscopnsAlexan-
/Elioiarumpresbyter, 879. —Slepba- drinos , 565, 572, .;23, 625, 924.—
liomanacommaier sanclaePelagiaj, niis Cappadoxin Sinaahbas,898,900. TheophiliisaiibasLaur_eTiirriuui,873.
379. — Slephanuslat su>i,765, 974.— Sle- Tlieophiliismouachiis,22i.
Ronianiis,826. phanus Libs, 732,733, 959, 960,971, Theopisins, alias Theoctistus et
—
IloinulnsTlippdosiiriiscipulus, 826. 998; Stephaniisphilosophus,883.
RiiflinusAmiileieusts presbyler,424, Tlieopeiiiptns,663, 666.
monastcriisaricliTheodo- Theosebius (.osnietorAnliocJieniis,
773, 926, 967.— Knlliiius praeleclus sii,Stratigius 892. 724, 955.
prctori&^fli?;:
~ ' SurisPachomiidiscipulus, 121. Tbeoleru.is,815.
'-:f";:; '5 : SMrus,753. Theudas magus,311.
Sjmmachus interpres Judaeornm, Thomasabbas,887.
SahasJerichunlinussaecularis,976. 781.980. Tiberms imp., »89, 896.
Sabha.ihVCtiix abba-, 894.—Sab- Syncleti-a, 566,571, 583, 586,594, Tiinolheusabhas, 170.—Timolheiis
ttalius lerichiiidinus,770. 601, 611, 618, 626,645,660. anachorela, 520, 672.— Tiinotheus,
Sah.llius, 809. SynesiusphilosopbusCyrenensisepi 9)7.'—Tiniotheus Cappadox, 975..—
— scopus, 924, 923.
Sabiuus,810. Sabinusmonacluis, S.yrus, «/wsCvrus, abbas Alexao- Tinictbeus episcopns,7115.
57i. Titianus ronsul, 983.
SabinianusMesopolamiae dux, 96. drinus, Toxolins Paulae maritus, 775. —
Salamanus, 836. T ToxoliusPaulaeIHius,0(71.
Salomonanacliorela,
•' ' " uliitsSolomon, Traianusmagislerniilitum,786,978,
767,978. .'.;' Titor in Antinoovirgo, 979. Troilus episcopus,193.
Samu^l.prasfectusmonachortin), 150. Tatiatus coosul, 783, Tychonmattyr, 205.
Sappres Persarum rex, 799. Thaisis meretrlx, 374.
Sara abhalissa,574, 587, 603. Thalassius,841. O' .
SerapiontnonarhusinraonteNitriae, Thalel-eusCilix.851,«78. Thale- — IVsussiibdiaconus,151.
^45,973-743,735,—Serapion,5l2,585,laeus— archiepiscopusThessalonicetisis, l_sia,77,.,971.
S02, 593, 611, 622.—SerapionablMtis 875. ThalelaeusGregorii anachore-
Thponisdiscipulus, 553. —Serapion la_di>cipul(i<,888. V
«piscopi», .59. — Serapinn presbyier Thecla, 836,867.917. Valpns
Arsenoiles,683, 760. SerapionSiii- Theoctislus. Vide Tiieopemptusrt 827, 975.imp-.
— 132, 772, 708, 819,
— Valens Pala.slinus,7.6_i,
donites vel SiudOHius,191, 761, 8(77. Theopislus,6)7, 663. 960, 974. — Valens qiii excitiit,735. ;
i968". ... Theoriora,775,971. VarusPanosepiscopus,129,130.
Serenns, 554. The«doretus,794.
Sergius abbasdux — aionasleriiabh_- Theodorusabbas,566, 864.—Theo- Venerea, Victorabbas
775,971.
solitarius, 911.
1is Conslantiili,933. Sergius abt.as dorus Ecclesia»propugnator, 820. —
in Rayihu,897.— Sergins anavliorela Theodorus ahbas, 330,930, 1000.— Vtgilanliiisqua_sth>narius,
Vmriemius
217.
in Robari,t)03.— Sergius aiiachoWta Theodorus abbas antirtui mnnasieni Vitaliusabbas, abbas, 651.
in Sina, $99; — Sergius Armenius Paier, 921.— Theodorus prope Fha- 197,198.
Sergii anachorelaediscii.ulns,— 897. — ruin , 802, &93.— Theodorus«econo- X
Sergiu* frater Engeuiae,310 — Ser- iiins,— —
713. TheodorusAlexandriau«, Xprxes,814.
Kiusraartyr in Saraphas,917. i.e'r- 877. Theodorus.Ammonissocius,
gius nioiiachBS, 221. 113, 71.4.— — Theodorus Cilix abbas z
SerhtenalJbii*,107. 8H6, 918. Theodnrus Damaeepisco- Zachseusabbasin Sion,.902.—Za-
Severjant, .195. pus, 906.—TheodowisrieEnoalo,609. chaeusmonachus,137.'
Severiapus, 771. — Theodorusde Pherme, S6*, S82,
Severus hierelicns, 868, 878, 876, ._•**,585, 592, 598,^625,679,740.— Zacharias abbas, 562.—Zachari.s
883, 887,915.—Severus pater Piilia- Theidorus dispensator Pambo, 987, discipulusSilvaoi, 570, 603, _34*.—
—
ni, 774, 979;—Severus magntis,831. 988. TheodornsepiscopusRosensis, Zachariasdiscipulus Moysis,S\S, 623,
Severus Sulpitius,536. 891.— llipodorus eunuchus, 914.— 668, 1005.— ZachaiiasiliscipulusSe-
Silvania virgo,
- aiias Silua,- 977, Theodorusllehraeusareoa baptizatur, rapionis, 622.—*Zachariasmonachus,
779. 915.—Tlipadorusiu partibusJordams, 180.
Silvauus abbas, 508, 509, 526, 531, 902.— Theodorustnarlyr £uchail_e, ZardanpaedagogosJosaphat, 289. '
"566,570,603, 603,610, 611, 617,618, 917. — TheodornsMelilinus monaste- Zareasmagus, 341.
638, 644, 667,683, 1004, tfl06.—Sil- rii Euthymii,899. Theoderusinler-— Zebinas,84.., 846.
vanusex scena monachus,128. pres .loannis, 965.-r-Theodorus Pa- Zeno BasPijdiscipulus,823
Silyiavirgo, tritas Silvania,977,779. chomiidiscipulus, — 131,133, £64, 505, Zenobia,809.
Simeoo, 761.—Simeou,806, 818>- 509, 569 TheodorusPetitapolilanus, Zenonabbas,491, 569,598.—Zenon
Simeon alibas, 890.— Simeoo J-lyli- 911.—TheodorusphilosophusAlexan- abbas in Syria, 517, 678.-r- Zenonah-
tes, 176, 849, 854, 878, 897,-898, driae,913.—Theodorusprafeclus mo- bas in Scytlii, 531, 637. — ZenoilSil-
903. . nasterii Heleni, 341.—Tlieodorus |>uer vaiii discipulus, S92.— Zenon imp.,
SimeonesMareiani .coiivenitur, fit monachus,124, 125.—
805. Theodorus Bomanus abbas, 907. — 914, 915.
— SitiieonesPriscus,dsscipulus,
815.
Simon,5:)4. TbeodorusSeleuciaeepiscopus,885. Zoilus.riiscipiilusArseoii, 62. —Zoi-
Tbeotlositisabbas, 364, 831, 807, lus emiilor Petri Telonearii, 190.—
Sisiniusanai-liorela,qui episcopalui 892, 895.— Theodosius abbas et epi- Zoiltislector Alexandriae,913.
Tenuutiayit,,f889. —.Sisinius3iiacho- scopus Capitoliariis, 893. — Theod>- Zosimasmonachusin-Palaeslina,582,
rela, 903. sius
SismiiiusCappadoxElpidii discipu- 627,imperaior,551,498,506,546,021,
709, 739,942, 965;— Theodo«ius .912. ZosimusCilix in Sina, 899. 900.
ilus,769,970- _ in Scopulo, 883,886, 887, _S8,,889,
m INDICLSII. VUASPATRUM. xevi
INDEX CHOROGRAPHICUS IN VITAS PATRUM.

A Arsinoe,oppiriumad Nilum, 10, 63. Chalcidoseremns, 809.
Ascaton,87, 779, 872,—_1'°,921
Achaia,721. Asia, 691 , 822, 837. 3 Chaltl-ea,247, 305, 305, 50*, 3S8,
Asij miiior, SI8.
Ariiabetic,olim Assyria,800. ,
64. Chanansci,2-25.
Adria, 191.. Asicliamvicus, 836. Cliareinbe.raonasterinm, 910.
/Ega;K69,870,878,887. Assiacampus,223, 231. ChaTixemini i iionasteriiini
in Samo,
iEgaeJuxtaTarsitm, 39i_ As-umptiotiistempium,208. 8
804.
/Eîna nrbs Ctlici.p,868. Assyria,800. Chinobosciurnvicus in ulteriore
_C_;.vplimona.leria,36, 876. Athabeos ipons,668,
' qui el Afhli- 1
Tliebairie, 114. Ibidem monasteriuin,
M4\ptus, 27, 28, 55,56,44,48, 50, , 513. 1130,158, 140.
_C',5S°,59.103,103,113,114,117,124, beus, 97. Chrvsoroanfliivins,619.
!..3, 185, 188,218,233,242,256,505, . Alhenienses,Alhena., 153,513.659,761. Cilices,826,8(8, 876.
..08, 310, 511,544,547,352,574,386, Alhlebecivilas,753. Cilicia,823,837, 878.
.V.8,4-4,426, 4'27,430,431,433, 437. Alhribe, 755. CihCiuspons, 823.
4-4..,493,498, 500, S\i, 514,517,318, Atlanlicum mare, 852 Cilix,855.
.21, 532, 537,512,543,..47, 518,519, Cilficavicus, 846.
5 0, 531,..65,566, 567,56.', 570,575, B Clima*locus, 734.
;>7i_,579,582, KS7,593,596. 600,603, Bahylon,430, 432, 434, 727, 819, Clysmaiusinsula,625.
604,607,-610.011,615,62D,621,623, ,'899. Clysmus,902.
«27, 628,651,'633, 631, 636,649, 630, Babylonia , 225, 251, 276, 517, 590, Coeanensiurii civitas, 93$.
652,655, 654, 658, 661,659, 660, 666, ' 751. Columna Simeonis Stylita. prope
«70, 674,677, 680. 683, 689, 6'2, 698, 622,-658, B.irbaria,212. J
Antiorhiam, 175.
706,708,715,718,719,722, 727, 728, 538. Constaiuinopnlis, 190, 498, 62.7,
731, 734,736,741,75°.,760, 761,764, Barcaei, 699.700, 701,763, 770, 874,
709,774, 779,707, 799, 857, 870,883, Bauin monasteriiimin /Egypto,.106. 690,691,
Berma,97,803,807,810, 839, 855. [928.
j882,
885, 889, 906, 909 , 8i4 , 920,
899,917,931. Besorummonasleriuni,910. •
/Elia eadem qnte .Terusalem,779. Cophralhatnonasteriuir..,888.
/Eiioiarummonasteriim,879. Betamarlm,866.
/Enoanrironcivi.as 953. Beiasimns,909. Corinthus,753, 781.
iii, 2?>0,712, Belhat-arac.istellum,889. Cothvlas,alias Tulhelas, 877.
/E.biopia,189,223, Bplhelia pagus, 89. Cotuias,891.
848.— -Elhiopiaintcrior, quae el In- Bethlehcm,225,• 538,690,760,775, « Crocodilbrum oppidiim, alias Arsi»
dia,2<_. noe, 63.
Africa,606,,189,19_. 192,193,212, 917. 871. Ctesiphon,232
846,435, 438, 536, 691,696,697,698, Bicanlii, Bicanlioriimmonaslerittm,872, 890. Cucusunt,901.
6U9,775. Bithynia, 69', 6H, 692,740. Cupalhal.aura, 867.
Ailal, Aila,vel Hailat oppidum, 8 7. Curiuin,92.
Alexandria, 26, 27, 28, 47, 53, 57, Bleinbi,olias Blemyes,542. Cuzibamonasteriumad Jordanem,
58,115,123,178, 180, 182,183,183, Bleniye*,alias Plembi,ibid. !
867.
187,194, 196, 197,108,202,203,203, Br.lannia,183,399, 773, 850.
Bruchiumoppidum,90. Cycladesinsulae,9.
310,311,344,543,516, 317,363, 567, Buchrin prope mare Itubrum, 898. Cyiioccphali, 2iS.
386,m, 427,459, 497, 511,519,524, Busirs chitasTripolilana,50, 67. Cypms,t.."2,189,192,203,203, 205
533, 537, 866, 571,5*3,621,62_,6.4, Byi.lusSyrin»civilas,507. 405, 629, 803,832,831,840, 847.
630,671,674,075,'680,689,709,710, B.zaulium 699,701,921, 914. Cyreuc,921.
711, 712, 714, 715,717, 729, 751,757, Cjrenorumora exlrema, 536, 537.
740,760, 762, 771, 773,776,881,863, G Cyriregio, 840.
875, 878, 880, 881,891,893,899,903, Cades 89. Cyrrhus, aliler Cynis,apud Anlio-
911; 913,914,915,925,926, 930. descrtum, chiam,803,S06, 808, 809.
Allophyli, 177. 18
Caesarea,135, 160,' i. 763, 774,
Almiridensiumcivilas, 214,215,216, 777, 780, 867, 902, 930. D
217, 218,2*3. C-esaricnsis,433, 445, 440.
Arnantis mons prope Aiitiochiam, Caestrinm,195. Dacia,436.
816,821,88<. Calamone,873. Dade Cypriemporium,869.
Aiiiirihus,203. Calamusmons, 504. — Calamusso- Dalmatia,690, 774,775.
Aniiiioiiiaca,90. litudinisiocus. 555. Danubius,215, 819.
Ammoniace,899. Calidiomealocu«,101, 102. Dapltue locus prope Anliochiam,
Amorrhaecrum speluncae,769. Callioicnscastellum,851. 177,887.
AnazarbusmetropolissecuudteCili- Calomooismonasterium, 891,909, Darna in I.ibya, 906.
cum provinclae,876. 911. Desertum inter Afrieam et ^.gy-
Aucyra civitas Galaliae,208, 771, ("alvarirelemplum,208. plnin, 537.—DeSertumMemphi cou-
776, 873. Campania,698, 707, 775. liguum, 540.
Anlinou?melropolisThebaidis,580, Campi Galilaeae,406.— Campi Ta- Diolcipartes, 566.
776, 874, 901. phneos, ibid. Diolconcivitis, 550, 759.
Antiocliiurbs, 154. Canan,itiid. Diospolismagna, 912. —Diospolis,
Antiochia, 153,173, 174, 175,376,i Caniabbalismonasteriura,890. 912.
378, 579, 629, 701, 774, 805, 8)4,, Canopus,622. Domnio,762.
803, 808, 810, 810, 818, 822, 823, Caparasima, alias Varasiraa, vicus Dora regio, 868.
825, 831.847,830, 854,861, 870,872,, propePlolemaila, 877. Duzamvicus, 848
922. Capers.navicusad ripamEupliratis,
Apamia,885,887, 908, 925. 837 E
Apeliotas,442. Capifulias,894, 893.
Aphraales, 804. Cappariocia,151,153,153, 168,445, Ecclesia sancli Je&nnis Baptisl_e
';. .quUeia,432,445, 446, 775. 706,7.9,780, 827,896. juxla Jordanein,.388.
| Aquitania,774. Carrae,442,856. Edeu, 253.
i Arabena,833. Canhago,346,547,438, 536, 691. Edessa in Syria, 167, 767, 76S,
Arabessus,900. Cedebraliscastellum,935. 818.
Arabia,554, 382, 893. Cella, 5°*0,594,606,612,630, 655, Eleutberopnlis,872.
Arcadia,altas Heraclea, 62. 709,721,905. Elusaoppiduro,89.—Elusamonaslo
ArmacaCappadociae urbs, 176. Celliamonasterium.496 ,501, 568, riiiin, 811.
Armaceni,177. ''24, 764,916. Emaus,mndoNicopolis,911.
Armeni,177. Orvus irons, 8S6. 1 mesa,'834.
Armeoia,61,815,830. ChaereummansioapudAlexandriam, rniialiim,atias Nonum,613.
Arnon,81)1,903. 58,72. Ephesus,917.
Arsenoita regio /Egypll-, 26, 760,. ,. Chalanicalurris, 317. KremiisNilocontigua,'i$8.
«81. Chatcedon,699. Euchaila,917.
xcvn IKDEX CIIOROGRAPIIICUS. xcvm
EuphMtes,221,225,791, 839, 814, L Oli arum mons, 874.
836,857. Oliveli moiis, 225, 379, 580, ..8,
I acedaemoDia, 307, 761. 768,769,867.921.
Eoropa,821, 857. Laodicea,51, 775. Osro uoruDiregio, 800.
Exile promOiiloi iuui, 886. Laoti populiincognili, 176,177. Ostraciuescivitas,583, 612.
F Laura Cal imouis, 868, 875.—l.anra OxvrinchinTheliarum civiUs,140,
Faran 1001. r.upatlia, 867.—LauraPharan, 872, 591,016,622,655.
874.—LauraSabae abbalis, 861,801,
G 866.—LauraTurrium,873. P
Gabalaurbs parva el elegans, 851. Lazariuni, 76S. -
- LeoDlopolib,8!9. Pabttium Josaphal, 247.
Gaita, 872. Letlie locuscarceris,192. Palaeslina,50, 382, 428, 432,4»,
Galatia.689, 740, 770, 771, 822, Libanusmons,104, 834. 416, 494 548,550, 553,569,613,0.4,
873,9.0.
Galilaea,214, 300,503,312, 319_ Libya,186,551, 653, 706, 733, T!4, 632,689,690,706, 740, 773,774, 777,
906. 822, 811,857,867, 876,897,900,915.
Gallta,606, 774, 850. Lucamons, 769. Palmaiiainsula, 400.
Gaza,192,498,415,877,911. LucosThebaidis civilas, vel I.ycos, Palus Seetes, 722.
Gebaloo,527, 624. 910. Panephus, 50^,892, 614.
GebiloBtspartes, 680. Panephysiscivitas,"547,535
Gendarim, 803. Lvc.ionia,348.
Lvcia,351,913,933. Panos civilas, 116,129.
Gerasiuiimonasterium,8f.5. 1'arasema, alias Caparasima,vlcus
Gellisemaoe,^.-!!. l.ycovel Lycos.546,613, 733. 739,
Gigantummanasterium,8 3. LyeusOuvius,27, 51, 714. prope Ptolemaida,877.
Gonagusagef, 925. Para.omon,818.
M Parlhorum regio, 800.
Grascia, 191, 303, 306, 307, T08, Pelusium,62, 536, 603, 613, 779.
401,761,814. MajiiraaGazaeemporium,912. Pemapoli, 183,251, 243, 230 908,
Gyrrhus, idem quod Cyrrhus,apud Mnphoramonasterium,911. 924.
Anli.chiam,799. Maratusvicus, 826. Pentfcneulamonasleriurn,863, 865.
Mardardas villa,868.
H Mardesmons, 910. Pereleus, 898.
Hailaurbsquae marillubroimminet, Mareotispalus,551, 782. Pereltum, 898.
864, 870. Marialacus, 712,718.—MariaNova, Persana vel Capersanivicus, 865
Heleuopoli-,691.692. 380. Persia, 180, 18., 188,192,202,225,
341, 579, 823, 875.— Marmariia,752. 585,798, 799,800,802,805, 818, 819,
Heliopolis, 848, 850, 832.
IleliopolisurbsPheeiiici.e,442. Mauritauia,189, 712
Persida, Persis, 192, 225, 650,773,
Ileliotaruminouastcrium,902. Maz.ces,529, 553, 552, 712, 896. 861.
Helyuraavicus,844. Meuiphis,235, 310, 622.
Heraclea, seu Herculis magnacivi- Meroevicus,174, 177. Pelra, 404,621, 638, 870.
lasiliiEeypto, 727. Me.sopotaniia,96, 880.—Mesopota-870,904. Pharan, 599, 893.—Pharan Laura,
HeracTeoua,514, 668. nia Svriat,224,706.
Heracleusiiilerior, 599. Melhoiiecivitas, 91. Pharus, 193.
Herculeae,727. Mooasteriumsanciae Mariae,— Phaselus, 877, 889.
864.— Pherme
MonasteriumMonidion, 908. Mo- 955. moos ifi jEgyplo, 611,727,
Hermipolis,773.
HermopolisThebarum civilas,100, lasleriiiniTimotheipTropeAnliocliiam, Philisthiim,403.
480,904, 917. 170.—Monasleriumurrium Jordiauis, Pliiloxene
Hesychamonasteriumad marc, 773. .64. iiionasteriuin,869,_
Hierapoli-,871. Mons Anlonii, alias Pispiri, 442, Phoenicia, 41.
8
651.—Monsexlerior, nions inlerior, Phcenixvicus,763, 875, 97$,
HierapolHani,808. Phrygia, 211.
Hippone, 694, 697. lo i|uibus Anlouius,.68.
Hi-iiania,.60,436,774, 830. Phterigiusmons, 888.
N Piapefluvius,ibid.
llypaepisAsia;civilas, 691. Pichilorumterra vel Pygmaeorum.
NarbonaGalliae,53.
1 Nazarbus,875. 225.
Nazianzum,7. Pi.pirt, seu Pisper, 727, 751, 935.
1beres,8.0, 851. Poemeuium,760.
Illvricuni,60. Neapoiis,433.—Neapojis Cypricivi Pontus,400,530,827,857,872.
India,225, 242,213, 252, 303, S08, tas, 40.
848. Netis vicus,857. Porphyrioeremus, 551.
Ionaeporlns, 9. Niara vicus,816 Porphyrites locus, 659, 738, 760
Nicaea, 1 97, 799,809. 899.
Isaufi. fc25. Proponlis, 819.
lsauria, 828, 842, 856. Nicerle, 8£)p. Protei coluuinae,9.
831, 832. Nicia urbs, 746. .
Ismaelilte,813, 830, disolira Emaus, 911. Ptolomaisquaeel Cotb civitas Plioer
Israei, 221, 234,236, 263, 266,304, Nicop
NilopiIjs, 593, 646. nicis,871,877.
SIK,321,432,527, 567,578, 678,680,
722,803, 908. Nihis, 40, 46, 114, 183, 185,195, R
339,542,
Italia, 60,436, 437, 458, 694,698, 137,759, 767. 550,577,636, 714,726,736,
775, 778; 793,850. Kagitbam in partibus Gcbalonls,
Ninive, 811. 527, 680.
:.-/,. .J Nisibeuus ager, 97. Itavthum,593,624, 634, 866, 897,
Nisibi_.civil.s, 1 69, 792* 919. 989.
Jericlro.580, 769,867,891. Nitria oppidum,238, 423, 503, 533,
Jerichunlitiacivitas, 134. 758.—Nitriaeeremus, Ilbegium,9.
356, 727, 740,
Jerosdtvriia,153,154,188, 189,218, 389.-^Nitria inouasterii, 51. 68.— Hhinocoruraoppidum,87.
225, 231, 296, 379, 380, 586, 587, Nitriaemow, 113, S18, 566,623, 655, Bbodus,203, 204.
425,429,432,435,434, 435, 436,438, .09,712,713, 714, 716, 717, 724,764, BoJ).u,903. .
445, 451, 464,474, 501,585, 629,6.40, 775. Boma,60,107,152, 230, 231, 308,
653, 674,684, 6H9,694,698,699, 700, NitrioDis locus, 632. 340, 342, 346, 547, 348, 351,400,401,
701,707,ISi, 734, 757, 741,763,768, Nola, 455,436. 423, 427,428, 450. 432,434,436,438,
769, 771,773, 774, 820,863,872,875, 453. ' 445,4.46,511,364,('05,604,629,681.
Nolaua, 692, 694,698,699, 700, 707. 7Q9,7.13,
888,906,«13, 917. Nomades, 8.48.
Jordaui,,.'_6.j 134, 156, 257,580, Nonuiii 9 16, 918. 724,762,771,774,775,7-76,795,796,
383,58«, 589, 590, 509, 538, __.4,-7S, Numaulia,400. A lexandriae, 8110,804, 845, 818, 830, 852, 862,
«Jfl,,77*_'8H,861, 86">, 861, 866,867, 907.
Nyssaea, 152. Romanacastra, 96
875, 888»890,895, 902,911,914,916, o llosici monXes, 826.
932.
Ja-aea. 2S7,303,308, 340,346,450, Oasa Maticisproxima,655, 7.0\ lioMis oppidum Ciiciae, 825, 885,
684,787,708. ' Uasisullerior ereuius, Sfcil.—OasisS87, 912. 8.8..
niagna et-parva,896. lUibi,
.'"-'* K Ociavum decimum mpaasteriuiji, Kumelliuinoppidun),907.
Kitissrfodocivitas,223, 252. 911- Kut.ni, 784.
x?ix INDICESIN ViTAS PATI.UM. c
S Sigmalacus, 902. ThPbaisprovinria,vel Thebaida,41,
Sina mnni, 256, .50, 501, 541, 599, 100,114,117,352,504, 528,545,540,
Salamacrrnohiinn,905. |605,610, 614,71S,797,
Salciniecoanobi^w,913. j898,900,9)3,915, 917. 817,865,891, 551, 577,580,590,594,599,627,63..
630, 675,680,706, 723,729, 736. 739,
Saloi civitasBaliiiatiae,î. Sinaeusmons,8i)3,816.
Saniaria,237. 740,739,767,774, 866,870,874',881-,
Sion, 434,575, 819. 904,910,918.—Thebaissuperior,48,
Samniles,400. Smyrna, 691. 114,123,538,757.
Sainpsonismoiia<lerium, 915. Sochus villa, 917. Thebae,13, 631.
Svuuusinsii'la,89., 919. Sotloma, 5 34.
SSpsas.ipelunca sanctiJoannisBa- Soliiudosancli Antonii,727. Thebastirm,97.
Thecuevicus, 533, 538.
plisiae,865. Soiyrai,a liler Isauri,825. Thelasomeiios,880.
Saraccni,16. Sophia propePharuii), 892. Theopolis,872, 883, 887, 888,890.
Saraphas,917. Soruba vicus, 933. 897.
Sardi, 100. • SpMuncaMacariiRomani,228.
892,
Tliereiiiithiim,aliasTerenulhe,529,
Scele vicnsin Phoenicia, 719, 721, Siridon, 3. 662,877, 896.
722, 724, 726,727,732,754, 765. Subenorum Syrorum moiiaslerium, Th>'ssalia,21.
Scete>isolitudo,611. 999. Thcssal .liea,721,874,880.
Scopulus,885, 888. Ejusdemmo- SnbibaBesorummonaslerium,ibid. Thorjx oppidum,923.
iiasterium,887. Sveneeremus, 510,702,733. Thracia, 819.
.Sc.ylharumpartes, 218. Syria, 182,423,428,451, 317. 5.K, Tiberis, 159, 348.
Scvlliiercnus, 497, 499,501,503, 615,658, 670, 706,802, 807, 810,815, Ticiuum,91.
514, 531,531,564,566,567,569,571, 857, 92I.-Syri_e solitudo, 7. Tmuis, 71.
572,575,578.580,582. 584, 5S5,586, Syrles prope Alexandriam,550. Tiapezuutnm,339.
JiO1,593, 594,5)7,598, 599,603,606; Treveri, 4:
607,609, 612.015,617,618, 621,622, T Tripolitaoaregio, 50.
623,624, 623,651,653,631,635,637, Trotteusunra Babytouem,622.
638, 645,616,f_49,631,633,656,673, Tabenen«iotarnm monasterium,376, 106.
1179,680,681,682,685,877, 89°, 912, 548, 639, 723, 738. Eiusdem regio, Trullum, Turone, 138,592.
918,9.4. 501. Turres, 863.
Scylhia, 107, 204, 214, 495, 506, Tabenna,116,123, 123, 154. Turriummonasterium,864, 891.
84^, 852. Tabeiinesiota;eremitae,706. Tuihelas,ulianCoilivlas,877.
Scylhiote,877. T-bilha, 821. Tygris, 224,225,231.
Scylhium hcus, 520, 521, 878, Tagasta,458,694,693,697. Tyrrhetuimraare, 400.
90S. Targalla vicus sive Targala, 841, Tyrus,102, 920.
Srythopolisin Palaesliiiii,876. 860.
SJbaste, quau et Samaria, 164, Tarrauoca,69, 774. V
890. Tarsia, 768.
Seleucia, 71, 851, 885, 897, 917, Tar.IIS;39»,707,769, 869. Veneli.e,393.
922. Telanessusvicusprope Anliocliiam, Verona,55.
SelencobeliisurbsSvriae,810. 176,849. X
Seuuaar lerra, 232, 282, 294, Teledavicus, 810,818»
330. Temyri, 123. Xeropofaoius,916.
SepulcrumCyprianimartyris,556. Tentyrorumcivilas,126,127. z
Sesa vicusin C.ritria,818. Teirapyhim,885.
Sicilia,183, 437,459, 694,698,771,
° Terenuihe, aliasTherenulhum,529, Zeugmaoppidum,814.
73. 555, 622,651,685,877.
INDEX CONCIONATORIUS IN VITAS PATRUM.
DOMINICA I ADVENTUS. Seandalumtollitur, 198. Scamlalo compungeiisplebem,'377.Concionem

Advenlus Christi fregit diabolivi- occurrilnr vesteillaesainter prunasar- andireiilile, 523.
res, 43.AdventusChristi iu mundum denles, 202.Scandaluminfirnii lolli-
tur, 604. Scandahimpassivumvilat DOMINICA IV ADVENTUS.
tiaeiiionesprotligat,63. 711.Scandalumpassivuin Carnium abstinentia, 572. Carnis
Judicandusqualis inventns fueris, Alexandia,eremum
41. JudiciosistilurPetrus Telooearius, fugilvirgo pelens, 916. tpntaiionem vincit cadaveris felor,
el actusejus in statera appeuduotur, et Tribulalioneiii patienscogitet: Ego 576. Carniuraabstinenliaviolalacasli-
189. Judiciumextremum,239.Jutlicii lioasinnsiinum
variiscausis
snraus, 683. Tribula- galur, el caro lapidescil,852.
Ciliciuniet juncus leclus sancli An-
exlremi limor, 263. Judicia Dei el iramiltitur,766.
liominnmdtlleritnt,523.Judiciiextre- DOMINICA III ADVENTUS. lonii, 38. Cilicioindiiiussepeliturrev,
ini uiilis meraoria,565.JudiciaDeine 32T.Ciliciumsecumlerl Josaphat,351.
Paplizalur divus adtil-
scruleris, sed libi altende, 620. A(i tus, 3. BaplismusHieronymus siocli Hieronymi
Ciliciumeleganlius datori reinittitur,
judiciuin perguut cum impio imp. Komae,24. llapiisiuiet religiosaevitae 847.
sancli, 870. 68. Compnnclio lacrymasciet,128.Com-
similitudo, Baptismieflicacia,114. punctiODis<'erba,569. Compiinclio Ma-
DOMINTCA II ADVENTCS. Baptizafiinel et Iac deguslabaut,140, riaeiEgyptiacae,370. Compunciiouii-
Christiani irapietatis litulo exagi- 111. Baptismusfulgnre el eolumba lis, 567. Coropuiigerestalim postcul-
tali, 24. ChristiaDos se esse Astionel lirmatur, 155.BaplismicfFectiis,266, pam,669.Coiiipui-Clioiiiorleiii ef salu-
Epicletus respondent lantum, 216. 258.Sine bapfisiuo spus bouaesse ne- tem affert merelrici,677, 678. Com-
Chrislianuslumrus ab ustrologorie- quit, 258. Baptismum praecedit jeju- punclioex conlumeliapalienter tole-
iiiiiiliainr Josaphat, 247. Christianum nium et oraiio, 285. Baplizaio quid rata, 757.
lieri lilium rex cavel, 249,250.Chri- agendnm, 287. Baplizatusquid prae- Culpasetpoenilentiasalienaspraesiat
slianorumdoctriua,308, notie,30). staredebeat, 562. Baptismi inslarest Eulalius,502,505. Culpa ctiam le.is
Conslantiasancli Anlonii, 38, 47. religionisingressus, 645. Nouhapli- puniiur,546.
Exprobrat daemonibus,58. Conslans zalus smus
diviiiitusagnoscitur,905. Bapti-
olim hehdomada 911.
Deliciaemundi exclndunt delicias
tenor viise,et rigor sancliAnlonii,60. saucla, cceli,154.Disciplinaeusus,713.
Cnnslantialideliumdiaholum eludil, Baplisiiuis etiain putafivus morbum Ereini laudes, 21. In ereimimini-
1l3.<".onslans eato in leiililioiiihuset sauat, 915. pellit exemplumEliaeel Baolislre,100.
ttriliulationibus,586.Constanssil mo- Conciosancli Antoniiad discipulos, Eornm vita fortior,ibid. Ere"mitarum
nncliusinslar slatuae,622. Constaulia 40. Concioniseireclus,47. Conciosau- protector Deus, 101. Eosarijtivantan,
juveriuiiilaliorlosa,65!, 652.' cii Pauli couverlit sanclamTheclam, gc\\,ibid. Kreuulicavitantariyriocom-
Filii etiam incnlo pro parenlibus 72. Conciosanr.iiPachoinii, 135.Alli- paraiur, 115.
sollicii.i, 220. Filiorumdesideriumin cilpramiis, pcenislerret, ibid. Concio Mortilicationislenax sanclus Aulp-
rejje Indiae,243.Filins prodij.us,267. ad neophytos,147.Conciouem sugge- nius, 60. Morliflcaliovirl saiscli,856.
Filiurain fliimen proiicil paler obc- ril columiiasancloBasilio,168.Coucio Monificatiocarnis fuga est pauuaeiu-
dieos, 547. de humililate,199. Conciocfficaxet fernalis,855.
ci INDEX CO-.CIONATOIUUS. cu
Peccatorummemoriiex animocon- digerunlur, 299.Voluptatesdeprimuiit agens columnaesimilis,5)2. VitaBmu-
trito rasgisdelel peccsta quamcorpo- hoiniiieminslar porci,643. talioiiisigriisuobiliscst divitisHoraa-
ralis affiiclio,573. DOMINICAINFRA OCTAVAM ui, 604.De vilaestalu eligetido rieli-
vigiliae,jejunia sancli
Poetiiteiitiae, NATIVITATIS. lieraiio, 646, 647. Vita perversuset
AnlODii,57,48,56. Pcenileoti_eSimep- eloquensest riaemonisitnitaior,766.
nis Slylilae,fpne totum corpus con- BonamuitioiTeruntcompalieDtipau- Vpluntaiem propriam abriicaredo-
stringentis,170iPoenitenlia s anctiMa- peribus, 192.Bonasua sanctusAstion ceotur iiovilii.543. Voluulalesiiostrae
carii, 230. Ei apparet Chrislus,ibid. jnfiel dari panpe.ribiis, frialriappareris, daemonesfacuesunt, 602, 605. Vpluu-
P.eniteritiaerie_.ssi.as,267. Qoomodo 223.BoDain ccelumppr eleemosyoani tatem seniorumsequere, 608. Voluo-
agerida,2.8; PceuilenliaMariaeM%y- praemiltuniur,275. Bona sibi oblala tas propria trislitiamparit seni, 615.
ptiac_epcr quitf.juennium,372.Piaeiii- respuil abbalissa, pauperlatis amore, Veliintalem propriam abiiegantium
lenliae vis iri cooversioue Pelagiae, 553.Bonaaliena dislribuensquid iu- nraemia,620. Voiuntas propriatribu-
577. P<__aiteolia dura quinqneaiuro- coinmodisnstineat, 583.Bonamundi lationemparit, 675.
ruai, falsoaccusaiaeMarinae,595,594. iionte retralianla perfecliqnis cursu, Votamouasticapeecata aboient,68.
Poeriilenle*amplectitur Deus, 52'.. 5-83.Uonadividuutur in tres partes, Votimemoriacarnis illecebraspellil,
Pceiiilenspecealorpost communionem652. Bona riefeltu misericordiae per- 114.Votumcoudilionatuinsancti Pa-
clara facie apparel, ibid. PoeniteDtia eniit, 714. chomii, 114. Volumtransgrediensca-
vera niiracii.o.'rteclaralur,577.Ptfini- Centuplipromissionemtentando cx- stilatisa daemoniovexalur, 127. Vo-
teiTtiamage cumpicnitenle,ibid.Pw- peritur patriarcha,182..184.Cenlujila lura violauspunitur, 177.Voli violatio
tiiteiilia unde viffl sumal, 578. Ad renuineralioeleemosynse,1!)5. casligatur, 852. Christo se devovet
pcenitenlemrrdil columba,579.Pceni- Errores fralrumtegil charitas, 633. Euplirasiaseptenuis, 555.
reitia lapsiet desperantis,581.Oratio Errorem alieniim prudeuler corrigil DOMINICA I POSTEPIPHANIAM.
ejns, ibid. Poeoileniiamacceptalara arcliiepiscopus,636.
oslenditlucernadivittitusaccensa,581. liicipieridutiiquotidie religioso,523, Cuslodileipsum,ut juveris ab alia
pouiileiitiadu"raet longa, 584. Poeni- -524, 716. liicipienduinsemper, 563, pro le lentato orante, 496.
tenlia voluiiiaria,586.Poenilenlesre- 611. Daemonpr.csenle Pachomioobmu-
cipiatilur, sitnile, 594. Poenilentiam Martyrii citpiditas in sancto An- tescit, 114.
parvampraesctihilabbas, 600. Adpoe- tonio, 47, 48. Manyriumlitlei et con- MonachorumprincepsJoannes B»
nitentias.alios ne cogas, sed excila, scienliae,ibid. Mar.tyresconlirmatrie- plisia,2l. MouachsmusItomaminve-
601. Poenitentiae aequriosuonomnibus siderio marlyr sanclas Anlonins,47. hitur, 52. MonastiraediscioliniEstu-
cohveniuiit,605.Poeiiiieuliaeelhcacia, Marlyrumreliquiaein lionore,90.Mar- (iitiin,32. Monachusunde diclus,ibid.
605. Ptrnitendum liodie 612. Pceni- lyrio"_equalur vila ereniitica,113.Mar- Monachisini liostes apostatae, ibid.
lenliaet confessioin divinumntiiite- lyrii praestantia,269.Reliquiiemar.v- Mouachismilaudes, 53. Monasterii
iiim pceniientesreferl, 648.Poeuiten- rum efficacissiniae, ibid. Admarlyritiiu exstruitsaoclusAntonius, 40, 64.Mo-
tiam duram agit sacrilegus qui ctiin et virginitatemhorlatursanca Euge- uachoset virginespraecipue. odil dia-
sacravirginepeccarat, 634.Poaniten- nia, 347. Marfyriuraquolidianumesl holus, 42. Monasteriorumlaudes, 47.
tia xtu aimorumlapsumsuuma lide devotaservitus, 414. Marlyriumtrium Monachosejicit judex, 47. Monasle-
eluit cpiscopus,635. roeniteniesreci- iiionacliornrn , 583. Martyres raultos riorumcommoda,100. Mooasticae vitau
pil Deus, simile, 630. Posuitentiae suasioneeffecitApoHoniua, 757. oiigo fuit passiones sanclorumirai-
eliam propositnmutile, 077. Pcenitens Murmurantfralres. Sedanlur, 239. taiidi desideriuiit, 113. Monasteriura
adolescensincludilse sepulcro, 745. Increpantur,240. divinitus jubelur exstruere sanclus
El insultant riKiuones,ibitl.Poeiiilen- Ofliciaaliorum snpplel sanclnsPa- Pachomius, 116. Monachiscur ma-
tis virginisoraiio, 777.Poenileiitiavir- chomius,122.Officiaabjecla subit ab- gnum rieferrel lionorem palriarcha,
ginilatipraefertur,ibid. lias, 548. CRiciavaria exercuit Chri- 191,192. Monachusverusquissil, 192.
Pusillanimilasnocet, 590. slus : Iectoris,diaConi,elc, 638;Offi- Monaclioruiii tluosordioesalit patriar-
SoUludinempetil sauctusAntonius, cia vilia exercet quae ex liuniililale cha, 201. Monachoruiiiquinquaginta
49. In eaqne manetxx .inuis,40. Soli- stiillainse simuiabat,738. milliuni Paler sanetas Postbumius,
tudinetninteriorem peiit sauclusAu- PassionihuscxagitatussecoramDeo 235. Monachiquibusvirtutibusincum-
toniusdiviniius adraounus, 48. Soli- litiniiliat, 118.Passionumorigo, 510. bent, 156,237. MonachiflunlIndise-
ludojosapbal xxxvaoiiorinn,357.So- Quomodo'uperandae,511, 603. Pas- nalores,243,244.Monasticae vilaeprae-
liuria vita sublimis et difficilis,et siooesnon moriuntur,sed liganlur in stanlia,jejuuia,vigiliae.orationes,pau-
quare, 587. sanclis, 517.Passiones prava) exstir- perlas voiuntaria, et vilaeinnoceulia,
Superbossaii.it humilissermo, 199.,. pandK,564. Passionesaninia!alligan- 269, 271. Monasleriummulierumcen-
Superbia diaboli hunrilitatehorainum tur, non exslingiiunlur, 597. Passio- tumtriginta cellarum,332.E monaste-
corruit, exemplum, 622. Superbiam iiibusiionriucifurDeo iiilenlus, 609. rio infaalula sepleunisexire nou vult,
vinceiidi moritis,669. Superhiecogi- A passionihus cnrporalibtis animani et°a matreabbatissaeofferlur,335.Mo-
laiionesquoraodofugieuriie,(.70.Su- avoca,660.Passonibusdominausdse- nachusflt paler Euphrosynae,365.Mo-
perbiaevenit nionacliuui,753. Illurii- mones effugarupotest, 7;9. nachorum quies pra. regibus, 498.
Hir a dtenioue,ibid. Superbiamcurat Peccalaparvaiieconiemnantur,288. Monacboquatuorobservanda,529.Mc-
solilndo,742. Superbiaeliamsaiicfuin PecuniaEcclesiaeraale partaemisla nachusverus sit inslar stttuae, 550.
evertil, 744. perit, 183.PecuniaeaniorTroilumtor- Monarhiyera vita, qoalis,563. Mona-
Virtutesaliorurainse exprimit An- quet, 193.Pecuuiamnonreservel ino- cliiquidariidamnali, laici salvati,566.
tonius, 57. Viruis de necessitalefa- nachus,512.Pecuoiae coulemptusin- Monachilapsusdiabolumlaetiiirat,580.
cieiida,41. Virtutes riiscipuloruaisan- signis, 581. Monachiiuundoillndunt, saeculaiibus
cli Antboii,47. Virlusvera laiere DOH Porcospaseitmonachus,620. iiiiiiidus, 656. Mcnaclitis desigualur
|iotest,'60.VirlutismagislertimorD >- Proticitin spirilu sandus Antonius iufans vix riiiinnalus, 739.Monacho-
inini, 154.Vidutes sauctas Gallaevi- consideraudoexilura ariimarum, 55. rura quinque millia in monasteriU.
duae,136. Virtus vcra laeil cognatio- Ul prnliciat religiosus,cogitet se pri- Êgypti,857.
nem, non sanguis,187.Vjriutessancti miiiniachoarr1,59. Profectumqnaeiai- Moressuos corrigit divus llierony-
Piislhumii,255, 253. Virtutcs variau pediant, 132. Profeclni tuo invigila, mus, 4.
quibus JDCumbaut DioDachi, 250,'237. 155.Profeclusvirtutuni,virtutis para- ObedieDtia perfeclionem, addncit,
Virtotes sanclseEugenia..2.43.Virtu- tur exercitio, 603. 122.Obedientiavirtutumciniiientissi-
tes suotscalaiceli, 265. Virtusin |>o- Se(vil fratribus sanclnsPachomius, ma, 146. Obedienlia sanctiSiiueonis,
tesfate hoiiiinis, praeûpposila divina 12i.ServitZachariasut faciateleemo- 177.ObedieutiaexacU,236.Obedieu-
gratia, 277.Virtutisnahitnsutilis,288. synam,180.Servum servornmse vo^ tia inotiaclioriun, .270.Oiiedientiacaeca
Virtuli ex vitio calcar additur, 577. cat patriarcha, 181. Servit oiuuibus Euphrasise,553.0bedienlia1'auliSim-
Viriutiscogitaliuinane itieunda,562. eremita, 867. Servit archiepiscopus plicis varie exercetur, 485.Obedien-
Vittulemunara acquiresingulisannis, archilectis,871. lia leaenaiB«jddiicit,
502.Ohedieotium
568. Virlus labore acquireDda,5K7. Silenliumnionaclioriiin,100. Silen- ordoaliis praecellit,520.,Obedieiilia__
Virlus publicala periclitalur, 594, tii violalione.nabseas cognoscitsan- facileirapeirathumilisimperans,ibid.
siniile, ibid. Virtus iu «pere, nonin clus Pachomius.154. Sileiitiicuslodia, Obedicotia Marci liltera imperfecta
memoriavjellibris est, 000. Virtulern 528. Silt-niii clavis, 610. Silentiuni relicta, 521, 618.Obedienlia periculo
perlicitinlirniitas,673.Virtutes quae- unios anni, 617. Sileulium virgiuis eripit, 521.Poliorestâbslineiilia,ibid
daera casu, quacdamab electione, xxv annis,762. Obedienlia lere comes biiiuililalis,
718. Virtus ex Dei placilo,viliuinex Vitae iiicorlitiidooliuin fugat, 41. alislineniiasaepesuperliiae,ibid. La-
perniissione,765. Virtutes JacohiNi- Vita bona pluscuraodaquam275. miracula, trones convertu, 522.ObeUietitiapri-
«ibitsB,.798. 43. Vilaesanctaesuaiitis, V-ila nia virlns iiioiijclioruii,,558. Obedil
Vbiuuate* mundicum ainaritudine vera quaenaiii,282. Vitatn suhlimem leo.anach^ret/', 440, b'39.Obedieuti*
cin fNWCES IN VlfAA PATllUM. gjr
mcreriibilism.ignamiracula,S.i.Obe- 618. Religiosaevilteprtestantrammira- ronytiiiis,6. Infeni. poen*deuuriliau-
iiienliaepromptiludo,545.OUedienliae tur iraperator,627.Religionisingres- tur Origeiremlegeutibuseique arihau-
friiciuspiophetia,516.Aridumlignum sns baptisini instir, 615. Heli_ionis 1rentibus,152. Infeini poenaiiiininagrii-
irrigaiur, itiid. Obedfeniiasnperaipa- laboressunt quasimartyrium,632.Re- ludo, 5.6. Inferni consirieratiouliiis,
lernimialTecluiii, 5*7.Obedieiwiainorti ligiosa.vitaeoccasioPauloSimplicicst 563. i hferni inerinoriaientatosroboral,i
praefertor,BBJ. Ofreriientiavictoriam uxor cjus adullera, 730. Religiosae 586. ! Infernimetusrevocala lapsu,63i.
trfeft resignato, n84. 01) drentiani'. VIIBvoluinpericuloeximtl Maurorum, ln iufefno ChristianigraviuS ciucian-.
rttcaui exigniil seniorcs, ,.!I9. 0 e- 867. ftir qnarriethnici, 657. Inferni c.oiisi-'
(fienria exact-i, 617. Lignumaridmn RenoVareet resurge a peccalis,57o, deratione 1 iiieretiicem sororeui i'.o~i(~-
ohcdicotiaviret. ilritt. I.ea.namsecu- 376. vertil frater, 677. Conversamoritur ,
i us allilicil oberiiens,itiid.Obt.dieiii.iae Kenunliatiosaeculi.baplismosimilis, 678. 1 iDfernimemoriautilis,68o.Infer-
|iraecelli.nlia,618. Wbeilicnsproprio 68. Reiiiiniiandiimuerfecto saeculo, iiuiii 1 evaditiriortificatiocarnis, 853.
nlioiion piircii, iliid. Ohedieniiacnr 511,583. Sacerdoles aurei ligneis calicibtis
prieleMliirconlinenliae,i_>i(-. Obedien- Itesiguatio m obedientia vicloriam utebaiitur, 97. Sacerdotiosuosiniliaft
lia pfuTcipueiii noviiiis qnaerenda, parif, Sii. c.ur11011
HI9. O-iediensa periculo liberaitir, paleretur sauctus Pacliotoius,
ibid. Oberiit fraler fratri iu arduis, DOMINTCA II POST EPIPHANIAM. 122. Sacerriosmalus noil eoilaiuuiaS
ibid. Morlimmsuseitjit, ibid. Ex obe- Abdicationemrerumsuadel saoctum sacramenla,
!assidetsexaginta stmt/e, 595. Sacerdosarae
riieilliapaferfiliuniiii furiiumjaetat, el Evangelium,276. annis, 765. Sacetdo-
Jliumiilef iiioiiaChos lioiioratiduin,7l9.
rorescit furnu., 620. Obcdienii_ean- Abnegatio nobilis monaclii sporlas Sacerdolii
. OHIIS 835
reola, ibid. Obedientiiiprompla,625. fSrVmis,574.Abnegatiovera qnaeDam, gravissiniiiin,
Obediens promple cani similis, 627. 623. .. ;DOMINTCA IV POST EPIPHANTAM.
ObediensIalroni eum cpnverlit, 655. Cellulasupef coIumDam,176. Cel-
Ohuflienllaenecessitas, 730. Eructus, lulaeBaradatiaugustiae,834. ' Afflicfiosancti angelos coDlristat,
ejeciio d eir.ouum,7.31. Classesxxivirioriacliorum secliDtlum 171. A. iclus post itiorieiii paradiso
Oliinulescildaemori
' Paeliomioprae- lilteras alphabeliGraeci,142. . Iffuitur, deliciosa cruciaiur, 647. ABli-
sente, 114. Cl.iu.uramouaslerii sancli Isidori, ctos helificalSlmeou,850.
Obsessusadtrmoneliberatur, 52. 759.Clausuraexacla, ibid. Fiduciai» DeumJoannis Eleemosy-
Parenles cnr bonorandi, 213. Pa- Concordtamfacil iraius princeps, narii, 182. EidHcirein Deuin merces_;
ronltimiu liliosafleclus p .lens^ 217, 199. Concordiaet pielas maximiaesii- 185.Fiduciarahabelii Deo, 11011 iu pe-
218, 220. Piireiitnmcuiain ger.nt in mala, 515.Concordiapra_ferlurauste- _unia, 534. Eidere noli libi, 596, 742.
wlolilil, 220. Parei.t s .sii_e
aspecmin rae vitae,657. EidendumDeo,.6i9.
1'iigiunl Pcenien et Nuph, 525. 1'arcn- Convivas habent (Egyplii morluos DOMINICAV POST EPIPHANIAM.
lum el ariiicoruinhtleras nonlectas 73.
nxufil nionachus,550.Parciiliimabne- Eerventem spiritu fugit daemon, Negligensreligiosusvisione mone-
Kalio, 570. Pareiitibuset atotcisnilijl 551. Fervor priinusreligionisContier- .tur, 552,567. Negligeutiaepencula,
tiibue cuihsaeculoreniiiilias,593. Pa- vanriiis,o96. Fervor spifilus uliiis, si- simile,611.
leulilius lie del itinnaohusmuuera, mile, 682. Oliumvitat divusHieronymuslibris
iuia noiip osiint, 616.Pareiifemsuam MalriiiiODiiim iniquum pefficilur, descrihendis, 4. Otium lugat vilaein
claiisis oiulisaspicit Marcus,618.Pa- 157. Matrimoniumvirginale,158,632, (certitude, 41.
rcnlum (liversa oonditio,616. Paren- Tt°5,779, 8J4. Matnmouiiusu sibi iii- Ofiosusa iiitiltis daemonilHis pulsa-
l busel amicisquoibodosuccurressine terdicunl coiijiiês,.551. 531. Otii 570
:iiiiio;enaiifragio,712. Mulieris specie apparel diibolus, tur, pericnla,
Zelus 122. Zelus perse-
PeregriiialiodiviHieronymi,4. Pc- 119, 135, 250, 575. Mulieremsolus cntione aniraarum, rrescil, 1.7. Zelus senis, 1'or-
Tegrinalioiiesa I quiriuliles, 61. Pere- videre renuit Nounusepiscopiis,578. iiicalionem impedientis, 197. Zelus
fcrinalioJerosolymitaiiacclebris, 161. Mulierumconversilio,etiain sanguiue sanciorniiiCypriani et Cornelii: orl»
1'eregiinalk) atl sepu.cra sanclorum junclarum, periculosa,4^6. Mulinrum seditioeo qa.vdCyprianus Carthaginom
Ihaflyriith,180. Peregrinalio ad lein- aspeclum liigil Arseuius,511, 564.A everteret, el CorneliusHo nam, 347.
pluin sancli Cyri, 192. Peregrinalio raemoria etiam iiuilieris limet, ibid. Zelu.s falsus apostasiamcausat,
spirilualis,626. Ciimmuliere conversari periculosuui, Zelumaniiiiarmnsuadel augelus,542.
Prnfessio nionasticaabolet peccata, 654,659,660. Mulierumfugaoinnibus Zelo personammercatori. induit 648. ino-
63. Piofessionon prodestnegligenli, necessaria, 692, 695. Muleres fugit 11.11 lins, ul alios lucrilaciat, 854.Zelo
126. Elias ineiii lapstts, 755. Mulieremper sinctus Joannes Baplistaorat pro re-
1'roposills rinclus Anlonius aequahi- qiiadiagiufa aunos videre 11011 est riuctioneerranlium,842. Zelusco.itra
liler iriiax, 00. Proposila bona inaoe pasûs abbas Joannes, 739, 741.M11- haereficus laudatus, 900.
-.fatlle,6t_3-. Pioposhi firiuilas relmcn- lieris spec:10 de ipilur monatlnis, 7 )2.
ri», 719. Muliercsol) periculumbaplizare re- DOMINICAVIPOST EPIPIIANIAM.
Proprielariiispunliur(5_3.Proprie- iuiit nionaclius,861.
las vilanria, 516. Pioprieiariiiin allli- Novilti per irieuniiim,120. Novitii Exemplo Malchisanr.tiis Hierony-
"guiit canesel nves,581. Mortuussae- t\ ssoiuii dimissioueinrii.ff.rt sanclus mus ad perfectionem incilttur, 5.
i-ulo non exspectal teslamenta, 582. Pachoiiiiusulilifer, 128.ISov>liidebentExempla pioruui sequilur Amonius,
Pfoprietatis amor aUligilmouachum, atl infanliam reverii, 513. Novitiorum 5 :. ExcmploEliae se exstimulat san-
584. probatio, 545. \esles eoruni seque- clus Anionius,58. Exeniplivis, 117,
itecia aniniaquaenamsil, 41. siraulur, ibid Noviiiusniotiitcliusex- 121, 242. Exempli necessitas, 119•
Regulamab augelo accipil sanrlus hoilatione pivatur,548. t;ur prohelur Exemplum conversaeme.retricis se
Fachomius,116, liO. Regulamab an- ante ingressum,ibid. Novitiusfefvo- qiiunlur aliae,202. Exempla ppccan-
telo accipitsancius Poslhumius, 236. rein primiim conservet, 596. Novilii liiitii11011 S"queiid:<,simi-i, 589.Excra-
Begulae imhecillioribusaccoiiiinodaii-praecipuesiut obedieute», 61). Novilii plo ijrteeasantequamdoceas, 592.
dae,737. quaiidoqiieseuumin virlulibusduces, Fides el crucis signum murus ip-
Heligiosaevitaepraestantia,15, 279. 652.Patienlem novitinnisoinlurange- expugnabilis,59. Fidem roboratsin-
lleligiosiquamsirenue diabolorcpu- lu«, ibid. Noviliivisitandi,654.Novi- c.i Antonii praedicalio,55. Fidesmi-
i_nent,46. Religio peccata praeterila obsiinl liatusfervoreniconserva,683.Noviliis raculis lirmalu , tlitd., et 56. Fides et
itbltiil,52.ReligiosusvagnSlanguescil, colioquiasaecularia,9IO. trad lio cuslodienda,.5J. Fides viva
itl pisc.esexira a(|tiain,58. Religiosus Nupliaesepfem diebosa quibusdam maleliciacurat; item vita sincera, 66.
cogilet se primutninchoare, B9.Iteli- ccle;iiaiilur,15i).Nupliasfugil saucius, Fidein suis coiiiinendatsaiiclus Aiito-
giosi sialnsin ulroque sexu excellen- Macarius,228. Nupliaeliliiregis, 262.• niiis et traditiones.72. Fideni uegat
lia,-66. Religiosa coilversio baplismo PerseverahdUtnin bono, 41.Perse- Proterii faiiiulus,156. Fideirtexpouil
smiilis,68.ReligiosOrumvictus vesti- veraconslaDlerin ca^plis,389, stmilc, sanclus BarlaaiuussauCio Josaphal,
tus, habllalio,etc. Abangelo praescrU tbid. Pcrsevera 111cella, bl2 254.Fidei suinma,ibid., tfl290. Fidei
Ixmlur, 120. ReligiosaBvilaeexercittt- Slerilitassanalur, 851. Sterililaset. Iiimensuscipilura lilio regis, 237.Ei-
lio, angelicaevitae imitatio, 212,243, pesds ptaedicilur,852. riesChrislibauriliirex Evaugelio,259.
245. Jteligiosi mortis praeconcs,251. DOMINTCAIIIPOSTEPIPHANtAM. Firieideclaraiio, e,llirieimysieria non
Be.gionis falsaevaria genera, 255.Re- scrulanria, 285. Eiriemdis'it sancta
ligiosaeviUesubliulitasunriecolligatur. ArioraiionesplurimasquovidieDeo> Eugeniaex Epislolissancli Pauli, 549.
580. Religiosumquidcllicial.601.Re- oflert Simeon,855. Fi ie.ni ignis probal, 871. F.des prava
-
ligiosae vil» securitas prae saeculari, D'viiiimcousideratioqualisesse de- siinilis columble futiginosae,895. Fi-
fcll. Angelos imitaiuurreligiosi,ibid. beat, 188. dem suadetviro niulier, ut DeoChri-
•teligioio vclut io exsil.o viveiidumi lnleini liinoro juvafur sanctusHie-- s.iau rum feaeret. 919.
&-. )_.DE_"_C0_.CldNATQRll._5. «*«
DQMINICASEPTU..GESIMVE. DOMIN1CAQUINQUAGESIMiE. 333. Gulicimperat sanclus. 558. Gu.la

incendiiim est vitioruin, 570. <>u(»
ApostalEemohachi-mi htstes, 55. Auxiliuni Dei invoca"contra daemo- eliam cibo.proposilo viucenda.,572.
ApbstaU puriHur, 542. Corrigitur et nes, 620. Giilae lenialioiiera, iugerit diabolus
liber3|>arariaemone, 754. ibid. Apostala- Ciecus sanalUr, 212. Caecum Didy- monachis, 637, 665. Gula domatur,
ru_nprJssimnmingeniiun, Apo.ta- miunsolatur Anionins,S33. atqne uva inlegra niulloruniperambu-
l-ascoifipif.daejioii,90">. PassionisChristi memoriaabstiiien- l.il cellas, 721. Gula imporluniisftitie-
vifae petfeclionis incnm- liam ciboruui suariet, 115. Passioiiis
fclisp_iid_e rator, 761. Gulosi, avari, invidi, cpii-
bil divriS:Hieronyniis, 5. Eleclioex Chrlsli iuemor saoctus Pachnmius su- bus similes,766. GulS et liixuria ul
utero matris, i70. EleCtio quid, 277, per spiuas nu iis pedibus iucedebal, vincatur,770.
278. Beelio status sollicitam haliet 116. Je.junialongadivi Hieronymi,6. Jf-
Eaphrosyiiaii),_,&4.De electionevilae DOMINICA I QUADRAGESIM.E. jtiniis et vigiliisse nuiiiit sanclus An-
delil.eratio,646, 6i7.F,!igitnrdivinitus tonius coiiira carnis lenlationes , 37,
tii abbatemPacho.nius,756. Abslinentiamonac.horum e tiam »gro- 38..lejun;iiiaitpniinartyresadxxxdies,
Mercedeinaccipit noulaborans, 6 34. lorum, 6. Abslinenlia iuter rtelicias 217. JejtiDioinlirmaridiisliostisdorrie-
. 0|ieral(ir titaiiibussancins"Ainoi)iiis, magna res, 108. AbslineutiaSimeonis sticus, simile, 569. Jcjunii severifas,
56. Opera bona non differenda,195. Stylitae, 170. AbstineDliaebona, 492. 570, 571. Jejuniurti foriiicatioiiisten-
ftpuS;bonum deiegens, a daemonio Ouomodoacquiratiir,493.Abstinentiae falionemvincil,577. Jejunio modera-
vexaliir, 197. '.)pus servile in festis austeritas, 568, 569, 570. tionem adhibe,60l. Jejunium qoale
agens uon ditaiur,2)2. Operum ma- Ausleritas vitaedivi Hieronymi,6; daeiuonemlaPtilical,603. Jejunia longa
mium necessitas; pensum quotidia- Palaemonis, 113; Monachorumaiili- quorunidammonacliorum,606, :72.,
iniih. 53l;,_)peraudiiinmanihusmona- quorum, 285; Josaphat,351. 535; Isi- 754. Jejuuiis prolixis mottachumcor-
cho,583.Opusbratinni con;uhgendum, don, 709; Evagrii,quianle indeliciis, pus exiuauire oportel, 758.
584. Opus ieve et conlinuum priestat 764. Ansteritas monaslici ex Veteri Quadrfigesimaeexacta observatio,
5S5.
gravi qupdcilo abrumpilur,592. Opera Testamenloasseritur, 830. 24.Avari 383. QuadragesimaeDomiuica priina
liona in oeculto facietida, Opera AvaritiaafliDeminsequilur, inonaciii(pmmtinicant,383. Quadra-
bona yitial indiscietio, ..96.Iu opera- vinea infeeuttda,81. AVariiiasfetor, gesimaeexaclaob-ervalio in cibis ignp
tioue sil vici..slutlo, tliid. Opus mona- ibid. Ab avaro qiiomodoexlorquenla uon coctis, 721, 725. Qiiadragesimas
chi quale, 601. Operari rcnuens non eleemosyna,189.AvarumsanatTeddi- xx ii sine cibo transegif Siiueon,
comedai, 603. Operibns propriis ne lio pecu iiaB,194. Avari semper pau- 849.
lidas,608. 0,JUSbomimnon, relhiqueii- peres, 284. Avara virgo coelestibjis Qnadragiiitanoclibusstat monachus
(lnin,ob vapam gloriain, inhle, 615. 0|>ibusexcidit, 711. Avarilia sanalur inler spiilaset nondormit.5S4.
Opera bona ahscoude, simiti, 628. aslu. 712. Avari,gnlosi,iiividi,quibus Teulaiioiiibus carnis impu_.nalnr
Opera irlpliciSgeneris liominum, 655. siiitiles,766. Avari fruraeniumSIDUDIdivus Hieronymus; remedia adhihet,
Visiodeeis, ibid. Opera iria honora- pulrescere,768. 6. Tentalionibtisrepugiiantemconso-
Jiiliaapiid monachos,649. Opera bona Dialtoius inipugnat varie sancliim lilur Deus, ibitt. Tentalioues studiis
diversiniodeconsideranfur,717. Aiilonium, 57, 38, 59. Diaboli appj- viiiciiiiliir, ibid. Tcntalioiies diaboii
PrasmiOeleemosynaeprivatur ava- rentis formae,42. Minas ejus et polli- palitur sanctus Anonius , 57, 49. Ora-
TUS,194.iPrsemiisiuvita.ur Josaphat, cilationcs contemne,jbid., ul passer lione eas snperal, ibid. Teniationes
poeiiisjerrefur, i.63. a Cbristo irretitns, ibid. licho procu- vincensin Spirilu roboratlir, 39.Ten-
Vitisex ore sancti Ephraeminfautis, rat, ibid. Diaboluspracipue oditmo- tatio, vel ad gloriam, vel ad pocnam,
167 , nachos et virgines, 42. Ejus leehnae, 44. Tenlationesdiaboliut viceril 1 san-
Vocaljmulti, pauci el»cii, 132. ibid. Diabolideceplioiies.42. Diversa cliis Antonius,46. Tenlatione libera-
Vocaiio,periculose deserilur , 91. ejus neqttitia, ibid. Diabolivires Chri- titf qui in inemoriain Onupliriisacri-
Fugieus velut.fumus effertur , ibid. sti adveulufraclae,45. Ejus imbecilli- licat, eleemosynamriat, ilius offert,
Vocationemdeserunt quidaui, 126. fas, iliid. Diabolumfugat crux , 43. Paler nosier recilat1,105, 105. Tenla-
Diaboli vultustruces, sonilushorridi, tinrtes vaiias paliiur Josaphat, 532.
DOM1NIGASEXAGESIM-E. 43. Diabolilenlationes ut vicerit san- Teniationes suas delegiml inonialss
Diseendiardor, 610 clus Anloiiius,46. Diabolusinspulatus nbbalissae,553. Tenlationisdiabobcas
Disi.raclionesorautis. opus daemo- evauescil, 46. Diaboiovires mini^lrat gravitas,589.TeiitationesMariae/Egy-
nis, 308. Pislraclionumftiga, 610. Eum viucit ljeiitia spiri- ptiacaeper atinos septemdeciui,588.
inerlia, 46. Dteuioiiiacarasauat
•Divitiaesaocli Anlouii,56. Divilia- tualis, 47. Jesu Ad tentanduraparati daeinones,angeli
rum oblenlu teiitat diabolussinclum uoinen, 48/ Daemoaiacus lib rafura ad snccurreiidum, 495. Teiitaiiones
Anloiiium,discoargenteo objeclo',30. sanclo Antonio,50. Diaboli fetoiem v-iriasdiaboli videt Pacliotnius, .505.
Evanescil riiscus,ibid. Divilits con- soliissenfifLberat sanclusAntooius,52.Dae- Teiitaluni ne despicias, et ne lu ten-
lemuens non praesiatquid ma.num , iiioniacum crux, 5j Daemo- teris, 520.Teniatioties snperal oratio,
40. Diviliasel anrimi offe.rldiabolus iiibtis oiiiuibusnon aequalisiiequili;e 5">l.Teiitatos consolare,575. Tpula-
sanr.loAhlonio ( 46. Diviliaeciir conve- gradus, 65.63. Diaboluscur nocelcum sil ti >utilis, 574. Reststensforliter libe-
nianl Roiiiaiiispraesulibus,97. Dmtes alligalus, Diaboli odium eludit i-iitiir, ibid. Tciualiones aperiendae,
quid consideraredebeaut, 188.Divitis cnnstamia Udelium, 115. Daemnnob- 5t"4.Eas revelans liheralur, 575.Ttn-
epnlqnlS:miseriae,561. Diviliaeparen- mm.tscit Pachomiopisesenle,114.Dia- t;;lis adesl angelus, 575 Resistentiae
lelaeque non jnvant, 275. Divtliasin bulHeiilationesvariaeel i.achinas,118. frnctus, ibid. Tenlalionem carnis su-
eoriurninitle per pauperes, 276. Divi- Diaholifetor, 135. Diabolusluriit.cum peral felor cadaveris,576. Tentalione
tes veri quiiiam, 281. Divitis mors iis quos capit ,143. Diabolosistitur superalur, qnem diabnlus iinpuguavit
inisera, 658. DMiis abreniiiiiiaiio, Proteiii famulus,156.Diaboliope aI- XLannis, 581. Teulatiqiiis el pugtiae
ettam vestibusreliclis, 666. Diviiiasut juiiis, postea cruciS signo el oratione utilitas , 583, 586. Tenlatio ignis sub-
amicis congreget virgo, ipsa opibus roboratur , 157, Dialioli praestigiae, letauda, 387. Teiitalioiiumriiaboliva-
cceleslibnsexcidit, 711. Quae deinde 171; blandiliae,172. A daemonioIibe- rielas, 586. Teutatos roboral lufernt
astu ab avantia reducilur a sanclo Ma- ratur currens ad r.eilamVifali:, 198. iiiemnrja, itiiii. Teiilafionis bellura
cario,312. Dae.nories egredianleauimade corpore, frangit palienlia, 587,590. Teutalio
VerbuniDei utililer audit saoctus sua in ea opera quaerunt,200. Diaboli valia diaboli, 588. Tenlatio non le a
Anlonius,36. Verba arguta sanctiAu- defectio, 255. lnvidia in homiiiem, locoluo removeal, 589.Teulalio parit
lonii adphilosoplios,51, 55.VerbiDei ;7;o/. Diabolum liberauduin iiupie do- coronam,590. Teulalioquihusdamnti-
studiosusAbrahameremila,144.Verba cel Origeues,537.Diabolivexaiioues lis, alits noci.va,599. Teiitalioimmdia-
patriarchs de aclilius sanctoruuiPa- siisfneiucs non sunt coineinnendi, boli variaseiuiua, 599. Tenialioiiibus
Iruni.d eleemosynaecullorilius,191. 535. DtabolusI«l3lurlapsu houiiiium, dnpliciler urgemur, simiie,611, 612.
In verhis verum ama, non verbum , 536. Dannonesa philosophisiinrnissos Teutaliones quomodo .iucendae,619.
206.Verba pia rumiuata faciuntChri- cruce elotatione fugal sanctus Anlo- Tentaiiosemper limenda,620. Tenia-
sliaiiiiai,217.Verlioi)ei etiamnon itiJ- nius, ib d. Diaboli consislorium,580. liouis igne percoclusdural,st>tit7e,62i>.
lelleclo utenduin, 578.Verbi Dei au- Diaboluuioralione sislil Publius iuo- Tentalum curat prudenlia,657.Ten-
riitio etiaiu sola , utilis , simVe, 606, nacl)us,6o0.Daemoiiiiin vari* dilferen- tatos luentur angeli, 658. Tputaius
679. Verba. saeculariumad spirilualia liae,eadem essentia. 720. Deiiionuiii Deum invocel, 657.Ten alus senioris
Irahe, 609. Saecularia audiensdormi, vaiie appariliones,722. Juxla daeuio- prmlenlia sanaliir, 666.ln teniaiioue
ibid Vcrbiim Dei cor euiollit',058. nis lemplurastatuil cellamThalelaeus sursumaspice, ibid. Tentamm despi-
Vcrbasaeciilarianoluiilloqui duaecon- inoiiaclius,853. ciens tpnlalur ipse, 672. Te iiaiiom-s
jugaise,,657- Verba pia coDtuientiam (Julosafurli wgilaliovincilur, 494. qtiibusdania rii.tbolo,aliis a seipsrs,
siMrieni,?74. \°erba absquebona vila, Gula qua.udocas.igatida, 509, 510. 670. Tenlalusa daemonedespcrat,752.
jja-iissine sale, 768. Gulae lentatlo; remediimi, \ictoria, Teutatio huiuiiilatemparii, ibid. Ten»
cvn ..l_.DU.ESIN YITAS PATP.UM. cvm
tationes ultcriusuovit Joannes, et cu- tripiiniuinmanere velil, 715. Hospila- 202.Pcccata videns,po_uitenllaranoa
rat, 740. lilatis contentio, 716. Hospites quo- viries; iiaque aliura ne juriica, 202.
Viuclustituta varia, 851. modo admiflPiidi, 736. Hospiialuas Peccatum deletur quod verecuudia
egregia.759.Hospilalilasmoiiachoiura,celabal,204.Peccatuma Macarioper-
UOMINICA II QUADRAGESIM/E. 758, 759. llospilalilatiexercendaeIres peiratum f.igalleones familiares,250.
Beatiltido vili prelio comparatur, panes divinilus suppedilantiir, 770. Iu peccatum lapsus periculosus, 268i
40. lleatiludincm dal patiemia, 102. 773. HospitesexcipilMelaniaxxxvu annis, Pec.calipretiiim iu raedia rititale ex-
Bea'liludinisspe lnatreii)solatur san- inorteilospilalilatis merces , paeri cura
a urit Thais,574.PeccalricisMariae
vita airaos Mgy-
ctus Simeon,172. Beaiiludinisadum- viris inansuelis praeservaiio, SOo.Hospitum ptiacae per septemdeciin,
bratio, 205. Itealiludinis riescriptio, Hospiialilattsmerces co.ninendjtur, 825. 586, 592.Peccalorpeccaloruui au„'ct
220,223. Beatitiidoin quo (O sistat, oieumindelicieus, 832. , fruiiieniumel sarcinam, 506. Peccala lua magis
258. Mealiludinispratludium,oratio, secialor divinitns relicitur, Hoapilalitnlis pensaquainaliena, 520.Peccila etiim
238. Bealiludiiiismediatria, 562. 86H.Ho- levia in sanctis hic puiiiunliir, 555.
GdoriaiiiDoininividel saoclus Pa- spilalilasTheodoli patriarchae,870.Ho- 1'eccalamorliisie'undunlur, 586.Pet-
choniiusoculiscorporeis,153.Glorio- spitalilas Joauiiis mooachi etiam iu cata nlienane judices, 594. Ea tpge,
stis coelumintrat saactusSimeou,177. beslias, 918. 595.Tua riefle,ibid. Peccaloraniinan-
Liberaliiasdivi
Gloria et splenrior sanciaeEugeniae, ralitas sancti Autonii, Hieronymi, 5 . Libe- duset pte.iiiensrecipienJus,594.Pec-
548. Gloriae crelestis species, 3:i0. certaiDPD, 180. Lilieralitas 36. Libeialitatis cata aliena minue, propria aggrava,
Gloria ab homine instabilis,593; fu- cellassuas aliis daiilis,550. mouaclii 6J0. Peccaiaquomodoiulrentaoimaiii,
612. Peccantiumcajcitas,ibid. Peccaii
gienda, 594.Qui gloriatur, non prole- Otfii_ia c t Petri telonearii odium necessariuiii,615.Peccatorem
gilur a Deo, 628. Ul gloriam fugi.it qui se vendipiaopera curaral, 190. te tanto magisagnosjes, quaiitomagis
senex slullitiara simulat,670. Gloria Palaliurastruitur in ccelo per elee- Dco appropiiiqujs.021.Peccaliperse-
Ctirysostomi visionedeclarala, 901. hic datam, 194. verantia uuciva,653.Pe.eatorangelum
Visione cceleslirecreslur sanclus mosyuam Provideiuiae D ei 584. Pro-
Anlonius,39. In visionibusquidinqui- videntiaDei circa eleeniosyuam, coniide, contrisiat,659.Peccaioreinfoniicariuui
renriuiii,47. Visio sanctiAntonij rie Providenliaa Piolemaeomonachoue- compuiigil 184. sacra leclio, 640. Peccata
aninia.umposlexiiuiiistalu, 52. Ejus- o iuiiasuperat niisericorJia l)ei, 618,
dem d« Ecclesiaealtliclioneab Arianis, gatur, daemoaesuggerenle, 734. 670, 677.Peccati fetoremhorreut an-
57. Eju-denide hteresi Ariana,71. \i- Vanae Vana gloria piival inercede, 270. geli, 637.Peccalasuavideusnon videt
sio abbalisde sancioSimeone,71.Visio gloriaeremeriium, 553. Vanam proximi,638.Peccata injuriaruiiicau-
facit eleemosynaiorem,194. Visione gloriam non ftigieulesvapulant,539. sae, 668.Peccati proprii consideratio
l)ei caivre pa.na damiialoruingravis- Vanagloria laboransa (kemoiiecorri- utilis, 671.Peccatoris slultitia, oiins
sima,260. VisioArseniide tribus ho- boiiunine pitur, 542. Ob vamm gloriam opus aggravantis,681.Peccata unde orian-
niiuuni generibus et operibus, 506, ii i; coullictuscum derelinquas,615.Vanaeglo- tur, 682.Peccalumoccasio conversio-
635.VisiosancliEphraeni,636. humilitale, 619. nis, 718. Peccalt consciussacriticans
\ an;e gloriaercsi-tittir viriliter,721. cancrocorripifur,sanalur,724.Pec -
DOMINTCA III QUADRAGESIM.E. Veudise jubet Putrus ieloneariuset lum alienum pjrta, 890. Converlitur
dari paupertbus, 190. Yetidil fornicaloreo facto, ibid. Peccaiaalie-
Confessionecnralurturpicogitalione pretiuui
se ad eleeinosyaasdandassanctusSe- na diviuilusnovitSlyhla,9;)l. Peccata
lihorans, 216. Confessiopofeusleliiin rnpioii, 191. MimosGraecos,quibus remissalatroni pocuiteutinunliat an-
coiiirad.emoiicm,555.Confessiocapti- veudi.useral,co.iverlil,./>._..,761,762.gelus, 901.
vamaniinaoiliherat, 563. Confessioet Viliain aliiscorrigit sanctus Anlo-
poenitenlia in divinuiu i.umeriiiii pue- DOMINICA DE PASSIONE. nitis, 58. Viliorumcurationera nm-
iiitenlesrefert, 648. Calumnie allliguiit sancluin Hiero- nibussuadet,ifrtd.Viliuinvirtulicalcar
Confessoresii.iei sauclus Anlooius liymum, 7. Calnmni.is pattur bene aridit,377.Vitk paulaliuiexsiirpauda,
lionorataiuiieribiis,59. 197. Calumnialoruiocharlas 590.
Labi cur pennissusPelrus, .63. La- agens, exurebatCoii3taiitinus,i_ii(-.Caluriiiiiain D0MINICAPALMARUJl.
p3us Itutliiiiel Melaniae iu htcresim, palicnter fert nioiiac.fi is , 515. Quae
43,432. Lapsus semper surgal, 516. slritxitcaluiiiniamcrucialur,ibid. Ca- Pauperumpater 1'Torentins10 Pau-
Lapsuhomiiiuni l aelalurdiabolus, 556. ItimuUoisustiiieiitemliberat resusc.i- pcre Eliaeguil.rex dives , 26. Paupe-
Lapsu inonacbiexsuifal ilaenion,576, lalus, 6S0. CaluinnU inurleni atfert riltiisdistribuiinturquic supersuuiex
580. I.apsiiinerigit charitas, 577.La- eara sustinenti el in ereuli, 757. Ca- labore raanuuin, 117.Panperibiisdis-
psus diliicile corriiiittir, 590. Lapsus liininiainpassos exspectet Dui judi- tribuituropulenta haeredilas,145.I'au-
741.
paulathngravinr, adulterXL ciuni, 779 peribuscibuinerogal sanclusSlyliies,
Muluslit sacrilcgus aunis, Eiigiendaefeminae, 98. Eugam in 171.Paupendaluraureacrucicula,180.
175. Mutus, stirdtis, aridus sanatur, perseculioae cur capessantpii 249. Paupercs doiuinosstiosvocat saiicius
214.Muluseslexlra psalmodiaraMu- Euge, tace, quiesce,5_!8.Euga ,liouii- Joannes eleemosynarius, 181. Plus-
naclitis,903. uuin ulilis, 564, 595, 632. quam VIIHII alit quolidie,ibitl. Paupe-
DOMINXAIV QUADUAGESIM.-.. impiortimmiseria, 502.330. rem sua vesle induit, 182.ln pauperu
lnjuriaerpinilletidaB, Itijtiria- Chrislum recnguoscil, 185. Pauperes
Benediciionempetit demisso capile rum lolerantiafrangit vires d,eiiionis, visitat, 195.Pauper inoriturqui plun-
sanclus Anlonius, 55. Benedictooleo 498. Injuriamomnerapeccaloluo'im- ma pauperibus dedit, 203. Panper
sanalur daeniouiaca , 127. Beriedicluu puta, 513.Benelieiiseam reinuiierare, benignea pioprincipesuscipitur,218.
panera avcrsatur d;emon,128.Bene- tbid. Iiijuriaruinperpessioporla cceli, Qui coiisilio ipsiiiii principein juvai,
diclionis sacerdotalisraaguum beueli- ibid., 65J. lnjuria el lausnon uiutetn 219. Pauperes ferant in coslumtuas
ciutiicensel Siineon,851. inonaclium,550. Injtiria pe.fectiotiem dtvilias,276. Pauperibusveslcsdistri-
Divitihus quoiiiodoeleemosynaex- monachiprobat, 592.Injuriam el op- buil Josaphat,331. Pauperibus omoia
torquenri»,189. probria patienler pefer, 598, 5)7. sua dat Pelagia, 379. Paupertasvoluu-
Haereditasopulcnta pauperibus da- lniurias el yerbera sustinet innoxius, taria, aniinte requies, 526. Paupere*
lur, 115. Hierediiniisaviditas perdil 623, 621. Injurjarumpalientiaosiendit ne defrauda, 555. Paupertus Arsenii,
iuonaclium,588. H;rredilascum mer- verum mouachiim, 631. Injuriantibus ")82..Paiiperlasiiicandidalaiiitnas,585
cede pauperibusrialur, 602. quidam d.il mercedem, 659. Iujuriis lCaest thesaurus inoiiachi,ibid. Pau
Hospiles suscipitsanctusAnlonius, lacessItir arioiescensAlhenasinlratis, perfuiis aiuor recusal eleemosyuas,
48. Hospitalitascoiiversionemcausal, et vexattir ab oronibus, 665. liijuriii 583. Pauperum curalorDeus, ibid.,
114. Hospilisarrogantia,115.Hospita- ne movearis,similede sialua, 68s. In- 581.Pauperlatemsuamsolatur pauper
hl.s laudala, 140.Hospitale primain- juriae virtutis cccasio simt, 668. Ad iniuilo alienaemiseriae,391. Pauper-
sllluit Eabiota,598. Hospitaliiasinsi- iiijuriamsis iDsensibilis >Hlapis, ibid. laiis tolerantiacoiluiiiproiiierelur, 667.
gni.; alque.ingraliho*pilosdoceutur, Iujuriastert ab eo quem cnraial, et op- Pauporeset aegroligeininasiint sum-
493. llospiles quomoriosuscipieudi, ptobria Eulogius, 675, 674. In- mi prelii, 717. Pauperumet orphaoo-
508. Hospilibus famulantur Novitit, juriaruni el ir.c memordiabolus,910. rum cura, 799.Pauper lingensse mor
845. Hospitalilasimperfeciiiinscania- Peccala ohjiciunt sanclo Anlonio luuni, vere iuoriliir, ibid. A Jacobo
llzat, 6t>4.Hospitalilasnullisil scauda- (laemones,52. Peccaliorigo unde, 65. moiiacho suscilalur, ibid. P-uperu u
lo, 6>>7.llospitalitasalacrissil, simile, Peccaladimiltunturinleiveiilti sancti a.i.or, 835.
614. Jejuniumsolvit, ibid. In Huspite Ouuplirit,107, 103. Pnccala e charla DOMINICAPASCH/E.
suscipitiir Chrisius, 615. Hospilalitjs deleiilur, 159,IbO.Piccata oinnia ap-
cuuimeadalurarbore divinifusiiiclina- penduiilui'in statera juriicii,189.Pec- Picfatis exerritia , et visitaliones
la. 615. Hospilalisdouiusiiiiiiilalorinn, caia cleri legtl CoDslauiiuus, 197. sauclaruiii reliquiarum, 4. Pielalis
112. Hospes exiipitur etiamsi jier Peccata clian publicajudicare noli, cxorcitiain moiiasteriovirginum,552.
ci. INDEX CONCIONATOIUUS. cx
Resurrectionem quomodo yEgyplii Nominiscelebritatem iffert sancto verans in festis, 855.Oratiomorluurn
adumbrenl,75. Kesurreclio quid sit, Antonioconstaiisvieloria tentatioiiimi levat, 874. Oratio liberal a pertculo,
239. Dei juslitia sine ea coBstarene- 59. Nominumin librnviiaeconscriplio. 909.
quit, ibid. Itesurgentiumprimitiaequa lestimoniumest virtulis, 45. Nomeii Psalmusdaemonemfugat, 119.Psal-
ralioiie Chrislus, 261. Resurgendum sancii Anloiiii ubique celebre quia moset Evangeliasuis conmienriatsan-
Kenipera lapsu, 669. miindiimcoutempsit,60. KoineiiMani- rlus Pachomius,121.Puallildiabolus,
B9M1NC.VIN AI.BIS. ehaei uode desiimplum, 69. Noinen 149.Psallenriimosab angelo praescri-
concilial virginitas,72. Somen sancti ptus, 545.PsalmornmDavidisfructus,
Consortianociva luge, 602. Bona Simeoniscervam sistit, \75. Nomen 801. PsaJlit semper monachusdie ac
seclare, .M'd.Consorliabouorumuti- imperatorisolim milili ius.ribebalur, nocte, 895. Psalmorummeditationem
lia, 605. 238. horret daemon,908, 910.
Pax dalur Chrislianis,315.Pacificus Oralio perfeclioremvitam
semper Agathon, 511. Paceiu quae 10.Orati ue snperat Antonius impeirat, DOMINICAINFRA OCTAVAM
concilient,363.Pax ciiinproximovia liones,37, 58.Orare se fingit diabo- lenta- ASCENSIONIS.
saluiis, 601. Pax .piacferturvi:aeausle- lus, 42. Oralin fugal caiervas daerao- CognitioDei operstioneapprobatur,
r;c, _o7.Pacisosculiini Iratri 49.Oraliofontemimpeiral, itrid. 55. Cognitio Dei ex rebus creatis, 281.
euma mortuiseiciiat. 865. dalurus, nurn, Oraltoaliseniiarevelat, 51.Oratiovir- Cognifiosui quieleet solimdinegerie-
DOMINICA II POST PASCHA. ginem cural, itrid.Oratio revelalabs- ratur, 565. Cognoscitabsenlia sanclus
AmorDciomnibuspneponitur,124. condila, 52. OranJo, i on imperando Antonius, 51.
Amora'diaboloexc tatur, 156. Amor sanant saiuli, 57. Oralio cnm laborc Erclesiam . Persecutionein Arianorum contra
fraternus pirniienfiamsuadelpro alio, manuum,66. Oralione sananl sanrli, 57. Persecutione praevidetsanclus Anlouius,
et veniamimpelral,495. AmorDeidat Chrislus iraperio, 71. Oralionessan- tyrannorum crevit
constanliauiel sulleieiuiam, ci.i_._e, ctorum juvant oralioneslidelium,92. Ecclesia, 115. Persequilur mouachos
669. Oralionisoiatutinaeliora, 105.Oratio- rex Inditc, 214.
Animampro amicoquando(|uispo- nes trigima sex in monasleriosancti DOMINICAPENTECOSTE3.
nat, 530. Animampoueru pro Iralre Pacliomii a b angelo praescriplae,120.
quidsit, 577.Aniniaiiiproproximopo- Orat pro riyscolismonacbis sanclus Animaenaturalis purilas fonsvirtu-
nit paliens,633. Pathoiniiis, 126 Oralio perseverans tum, 41. Anima recla quaesit, ibid.
Pasloroviumsancltis Simeon Styli- eiiamin laesoa scrpente, 156.Oratio- Custodiamomnemadhibeanimaj,i_>i_i.
la, 170.Pastor bonus, 267. nisvis coDlradaemonem,119. Oratio Aiiitoa.tranquillilas praesensmajesia-
DOMINICA III POSTPASC4A. piilchra sancli Simeonis, 172.Oratio- lis iiidiciiiin, 45. Animaecura adhiben-
uibus vivens juvatur qute pro ipso da, 47. Aiiiinarum posl exilum statum
Mnnduscoslocomparatusparvusest, (|uasimortuo fiebanl,192. Orationon videt sanclus Anlouius, 52. Aniniao
40. Miiuduincur fugiebant monachi, evauditiir semper eo raodo quo vis, Aiumoiiisin cailumvidet vehisanclus
270. Fallaciaejus, 271. Inconsiaiilia, qui Matrem Anlonius, 51. Animim exeuntera e
ibid. Mundiamaioruinslultiiia pulchre 195.Oiationivacatassidue
Dei curatoremelegit, 196. Oratio pro curporei[uinam ad se trahere coneu-
ih-claramr, 272, 271. Mundivanitas, meretncibus eas a libidiue revocat, tnr, 68. Anima Onuphni angeloruin
279,331. Mnarioarldictiin mortuisha- 198. Orationi vacans Gt dilior, 202. coiicentuincoelumdcferlur, 105.Aui-
heriliii',283. Mundiblandimeiitafalla- Otatio ante marlyrium, 218. Oratio marumdignilas,104.Aniraaead mem-
i.ia, 547. Mundum lugere utile. 565. sancli Poslhumii,255,254,255.Oratio bra el corpuscolloquium,134.Aniinae
Mirariiiriiperfecte coiiiemoe,585. In luturae liealiludinis praeludium,288. an prositcorporisin templosepultura,
inundorigor et rustodiastii necessa- Eamturbat ira, 289. Oratio Barlaam 143.ADobsit malis, ilrid. Animasde-
ita, 600.Mundi verus conlemplusin pro Josapliat,292. OralioJosaphatad -f.iiicloronisuffragiisjuvatsanclusJoan-
nobilidivite,604. Mumloilluriunlmo- Deum,500.Oratio morientisBarlaam, uesEleemosynar_iis,192.Aiiimae egre-
nachi, saerularibusmundus.636,721, 530. Orationeet psaltoismonetur.sao- riieiiiirie corporedaemonesoccurrunt,
Mundumabnega.mercaior,757. Mun- cia Eugenia,341.OratiosanctaeEuge- sua in ca opera quaerenlos,200. Ani-
tloiiioriuus(|uis,762.Miindumfugiens iii.e prosteriiit lenplum Dianae,348. inamJoannisad cceltimducit eleeino-
virgo in eremurafugil, 916. Oratio et eleetnosynaeprolemimpe- syna, 205. Animam palris juval ora-
Tristitia bona; inaU,605. trani, 563.Orat elevalain apre sancla tione Josaphat, et jejunio, 527.AniirtsB
DOMINICA IV POST PASCHA. MariajEpypljaca.385. Oranles vexat pulchritifdo,377. Aiiimaiiiperegrini
Contemptusdiaholusevanescit,46, daemon, 508.Oraliotenlationes supe- deduruut Michael el Gabriel, 656.
752.Conlempitiseliamtiiiiiitniraandali rai, 531.Orare quomodosemper pos- Animae Aiiiiuas
et meretricis apologus, 659.
periculosus,134. Coiiieinplummundi sis, ibid. Oraiiones crebrae, breves, justorumet damnatorumvidet
<|uaesuadeant,212.Conlemptusmundi longioribnspraeferinitur,541. Tertiae, 681. Antoiiius,673.Animamquaeinaculeiii,
uude orialur, 243. Conteinplnm_,ui Sextae, Nonae, horarum, mysteria, mas Aniinaruiii niillelucruin.TU.Ani-
amatseiiex,66l. ConleiiipliisMacari>is ibid. Oratioinsignis vere poenitentis jnstas et damnalas videt sancliis
verlia;edilicaiionisdicii, laudalusla- cumlacrymis,581.Oratiouiopuscon- Anloiiius, 729. Aitimanon facilecapi-
cet, 669. t-r nisiseusuiiin aperial porias, 796.
iuuge, 584.Ad orationem etiain dia- Aiiimarii.il
JustitiaDei sine resurreclionecon- bolus excitat, 606.Orationisperseve- etiani cura iu cotnmunipericulo
stare nonpotest, 259. ranlia, 613. Orare maximusest labor; eremitasspeciat, 804.
Columliain hiiniero sancti Basilii
Paiienliafundat Ecclesiam,95. Pa- semper orandum; oiat llesarion xiv coiicioiiantis,
tienlia beatitudinemtribuit, 102. Pa- diehus, ibii. Eura impedire conatur 168.Coliimbasuper ca-
lienl.ain exercet sanclus Pachomius diabolus,ibitl. Orationis fervor, 615. put san li Gregorii,169.Columbaacci-
275. Coluraba,auiiiia
superspinas incedens, 116. Palientia 814.Iguitum ellicil, ibid. Orandi morius, pilreinfugiens,
('teharilasgentiles convertit,146.Pa- UratioAnima purgala orandnm, ibid. religiosa, 569.Coluraba,specie aduni-
lienter Deus nos exspectat,200.Pa- pluviamimpelrat, 614. Collo- bralur Pelagia, 577. Coliunba.speciu
lienlia elhumilitas Codicemablalum quensquidam sa_pitisoral, ibid. Ora. apparel sancius Spirilus, 579.
resliiuit, 503.Palipntiaeassuescemi- lio superioris avetfit a subdilopericu- S|iriltium oiscrelioa Deo peienda,
nora perferendo, 514. Patieiiliaerga liiin, 619.Oralio phantasraaexploral, 42, .45. Spiiiltium bonoriiiiia malts
intirmum,523. Patiens labor virKain 657. Oralia sislil630. solem, 649. Oratio riiscrelio, 45. Spirims sanctus ignis
flerere facit.,542.Patieniiafrangitten- sislii. riiabolum, Oralionisperse- speciesacriliciuincircuindal.159. Spi-
lationisbclluiH,587. Palientia eliam verautia efficax,651. Orationeaqua e da iilus saiiclusquosfugial,579. Quomo-
soliiariouecessaria, 589. Elndit ten- puleo asceudit,ibid. Oratiode nocle, rieseral, redeat, 581. Spiritussanclusttuos
talioiiem,590.Patienliaejiciliirdaemoii0o2. Ignis ex ore oranlium,ib.d. Ora- 6'.'1. Spirituin saiicluinquiri
ali obsessa,622. Palientiamet silen- tioni conseiitialaclus, 657. Oratione sitiii accersat, 643. Spiriius sancli prclio-
lium qaoinododisces, 62.4.Patienlia pellenda cogilalio mala, 660. Oratio vasOlympias,780. Spirims san-
buinilis solvit virlutc-minlmici,650. phantasmapellit, 721. Orationes plu- 997. rtus adest luissautoiitjore, 867, 872,
Patienliaet prudensdissimulatio,i_>.d.riiti-enionachorum,727. Seplingenias
Patieniiacuranfuranimae,631.Palien- fudil virgo uuo die, ibid. Ora"tperse- DOMINICAlPOSTPENTECOSTEN.
liatii augel minorum toleiatio, 631. veranler PanlusSimplex,730 Media
Piriiemia senis admiranda, 651,632. nocte, 731.Oratioabsquevitaiionesla Eleemosynamut faciat, servit Za-
Palientem solatur angelus, ibid. Pa- cui simihs, 766. Oratioitijuste accu- cbarias, 181).lileennisyiiaiiilacis uon
\lienler fiirlum forens salvatur, 632. sati, 778. Exaudilur, ibid. Oratiobel- ex luu, 182. ICIeemosynapraecipitur
Iuin averlit, 800.Oratremolusabaliis riari pitenlibus, eliam ornalis anro,
jPaiienlia.gradus, 659, 668. Sabas, 801. Oration.isritus, ibid., et ibid. Eleempsyuaolivacoronaiaapi.t.
1 DOMINICA V POST PASCHA. 802.Eontemproducitoralio,ibid.Ora- rel, 182. Eleemosynainsignis dalui
Ecstasis Sisoioranlis,614.Ecslasis Hoiiis instantia,847.Oratio ne facile nauclero, 183. Elepmosynasrieftaii-
Silvani,614. iiilerrumpatui',845,844.Oratioperse- danlcs divinilusagniti, 184.Elccmo-
c_, J.NIMCESIN YlTA. 1'ATRUM. «mt
synamultiplicalbona,ibid. Eleemosy- cl l( ea apparet, ibid. Euch3risliaeeffe- DOMINICA
In L> V POSTPENTECOSTEN.
naruro iliesaurusaufertur; redililur,' ctus, 270.Euohirislia vere est corpus Conviciadaemonum,66. Conviliis
184. Eleeinosynamagna patriarchae, C Chrisli,non ligura, 656.Cursub spe- appeliturnepos .' palriarcliae,qui aui-
_S°8.Elecmosyiiaut a divitibusemuii- cie ci panis, ibid. Re"rigerat tenlatos, mtiinejns sedalelcon.itiatori
pracslal
gauda, 189. Eleemosynaavariei et ira- 638. 6i Eiicharistiacarnaltbuscibisp.Te- i. ' 187. Comiiium
niisericordisPetri telonearii pro- umitienda,713. Ejusr.trususus praesti- beneficium, suarieant, 199.
perferro
Couluinuliant
dest, 189.Postea Gt insigniscleemo- g
giascausaf, 720. Eicliodeiegilur,715. quaenam p, praeclarum,
pali 629.Conlumeliam 10-
synatur, ibid. Eleemosynae nomine E
Encliarisfiam Marcusab angelo acci- {f
lcrans hoininem nequam coiiver.it,
tiat-apiuneri veste Cbristus induius pil, p 7"25.Eucharisliaintegra nianens î 757, 758.Contumelianoumutalur1110-
apparel, 190. Petrus jnbel se vendi el oi
ollam fervemem refrigerat : haerefici .' 815.
preliumdari pauperibns, ibid. Elee- panis p resolviiur, 869. In lutumpro- naciius, Diaponidignilas,625.
tiiosynam quae consideralionessua- jecta ji Eiicharistiafulget, 000. Eor- Examen q'uolid>:inum,50:
deant, 191. Eleemosynam persuadet nnicarius sacrilicanscancrocorripiiur, Exetcitatio athhuruiii, 000.Exer-
Evangelium, 1 91.V enriit ideo seipsinn 7
724. citia eremitarum,1O0.Exeroitatior«-
hanctosSfrapion, ibid. Eleemosynas Jactantiamfuge, 595. p
ligiosa augelica. vilaeiinilalio, 242,
facieniimultibonaofferunl,192.Elee- Luxuriasfuror, 6. Luxurisespirilum 215, 2 245.Exercitia pia sanctaeEuphra-
mosyna clariem moderalur, 195. Elee- I
lelra specie videt sanctus Antonius, ssiae,554.Exercitiaetsolitudoin Qua-
iiiosynalor invitUs T roilus aegrotal, 195. 3
57. LuxurU arrogantiae comes, 116. ,|ilragesiraa, 383. Exerctlium maluli-
Visiofaciteum eleemosynaforem, 194. 1
Luxuriao dedila sanattir, 159.Liixuria 1111111 „ quoliriianum562.Exerciltavaria
Efeemosyna hicdsta palalium iu calo (
elfrenis causa prodigalitalis et liomi- $Alexanrirap, 711. Exercitia sintinode-
Mruilur, 194. Eleemosynario duplum c
eidii,374. Luxuria molesliis superan- r 727. Exercil.a varia Simeoiiis,
rcslitullur, l95.-Elpembsyna_ centupla tda, 555. Luxuriaeinflammaliopiena raia, _
reiiiuneralio,tiid.Eleem6synae frnctus est ( gravioris peccaii, 531. Luxurite 855. Kaeresiminilicalfelor, 131.
Ingens: diialur orphanus, 190.Elee- i
impoleutia eiiamin senibus vivit, 578. Irae lyraiinis superanria,41. Iram
inosyiiam danti vel inviloa Deoreddi- I
Luxuria ul <incenda, 579.Durum re- a ilagitinmfruslraquaentscorluintn
aul
tur, 199. lUeeiiio-yua Joannisanimam imedium,ilrid. Luxurianon l.-misupe- sancto
ad caelumducit, 203.Eleeinosyiias nun lal i labor quam oralio,580.Luxurio- £\princeps Ephraeni, 468. Iram servaus
ad concordiamrevocafur,
de alieno, sed de proprio fac, 209. sorumfacies : apparent uigrae in sacra \
199.Iracundia ef cupiditashostessunt,
Kleemosyna Imna in ccclura praemiltil, <
coinmunionp, 6 48. Luxuria quomoJo 211. \ ira oralionem lurbat, 289. lrae
273. EleemosyntePhilippipatris san- 'vi..iceiida,726.Luxuriae fomes \
curalur, variaecatisae et modi,512.Ira 11011 so-
ctaeEugeniae,346.EleeniosyD_K et ora-• '735. Luxiiriam averlil visio, 765. li.udineseri
| cotsoiliosuperatida,515.
llo prolemimpelrant, 565.Eleemosy- Luxuria et gula ut vineanlur, 770. Irae | imperal sancins perseverauler,,
iiaemagnaeAnligoni, 551. Eleennsy- 'Ltixiiriam punieiis Ibntem exsiccat, 558.Ira \ inentemlurbat, 568. Recon-
iiasreciisaol. (|uidaiii,utiiianihiisvicfuiii 1 798. Luxuriosae insidiae (
repelluntur, ciliareanle soiiiiiiun,ibid. Iracundus
qiiaeraul,585, 581. Eleemosyuamira- 813. Luxuiiosuslepramconlrahii,866.1nominemincrepes, 570.lrain superat
cuio (irmalur, 616. Eleemosynasina: Luxnria fugatSpiritunisaDctum,907. ,oraiio, 584. Ira quando adhibenda,
iueDsuradanda, 616. Danli dalurett Luxurianitugil virgoeremumpeteus, 601. 1 lra_quatuorniodi,658.Iriecause
abundal, ibid. Eteemosyuaeprefium 1 916. iuoriifolideni, 667. Iracunrii
ne f-icias,713. Eleemosynasfacieus ' Missain honorcmsancti Ouuphri a qualuor, ardel,918. Exsfiuguitururaiiuua
aequainrsancloviro, 757.Eleemosyiia. : leniatione liberat, 103, 105.Missam ager Davidis, ibid.
Severianiel uxoris, 771; Elecmonis, , quolidie celebral sanctusBasilius,153. Judiciuiutemerariumfuge, 50,192.
ibid. Eleemosynae mojivuniquale esse. JilissamiDlP.grum pulchrccurataudiri Judiciumde aliis cui competal, 122.
r
dcbeat, 809. Elcemosynaniet pauper palriarcha;200. Missaeel hymninocle Judicarenoli ante tempus, t98. Juli-
lar.it,900.Ea lupinosdulcescere facit,, Dominica,546. Mtssamsequalur si- care noli etiam publicapeccala,201,
ibid. leniiuin,570. MissaelemporeSpiritus 202. Judicare noli alium, 520, 599.
et
M.iseric.ordiam, poslerilalis dura- - sancli praesentia,867,808, 907.Mis- Judiciuraproxinri Deo relin |ue,594,
-
tiouem oslendil Dens sancto Pacho- saniul Domnica celebretab augeloe 595.Nonjudicansquielemhabel, ibid.
mio, 153.MisericordiainsignisJoan- - circere educiiur presbyler, 894.Re- Judicii
nis Eleemosyoarii erga impostorein n duciluriib codem, 835. timor, 608, 609.Ne judicesaut
Judiciumrectuiii
l;edasi|Ui'iiiqiiaiii,(;o7.
eleemosynae, 196. Miseiicordia Dei!' 663. el jttsiilianiotiaclii,855.
superal oniniadelicla,64$. PoIIutioiiisorigo, Juslus qiiomodoul pahna floret,
heprehensio_uiulilis,9l9,820,669, I, . anitalis niiiurii fugam quae sua- 645
671, 672. Reprehendetcipsum iu oni-
1. deint, 124.Yanitas punilur, 172.Va- Ordinaliopericulosa,907.
nibus, 625. iiNatemc.ausatdatio eleumosynae, 194. Passionesatiimam obscuranl, 679.
Teipsumsalva,simile,611. Vanitasel iustabilitas rerum prassen- Perlectionis se priiiiumstudiosum
liuni, 246, 218. Vanilasmundi,279,. cogitalsanctusAntonius, 18. Ejusvila
DOMINICA II POSTPENTECOSTEN. <I. 3il. Vaoaegloriae ruina,592. ad virlulemvia, 35. Perfe-
perfecta
Altare everterevisi muli,71. Altari ri DOMINICAIII POi5T PENTE- clionistuduitetiamnumpuer,56 Per-
sanclilicatoadslalaiigelus,864. COSTEN. feclionisstudio iiitentus sanctus Pa-
in
BeuigiillasChrisli suos servos, s cliomius, 116. Per'eciionis sturijuiii
60. Deirahentes aversatnrsanctusPa-. (|iuesuaserintsancloUasilio,16l.Per-
Communionem Dominicodie ab an- >- choniius,123. Delractoresodilel ex-. feclioZosimi,382.Iiemalioruiumona-
gelo accipit Paplimilius,102.El s.cii :ii oludit palriarcha, 188. Detractionem I cliortim,583.Perfectionisgradus,5i9.
eremilae,ibid. Conimunioquolidiaiia, a> fuge, pt iiullnm conteran.is,519. I)e-. Perfectionisasseqtiendae modus, 502,
170.Communionegatur nolenlirecoti- '- Iractorfralrum carnesmanducal,571.. 563,684.Perfeclemundoreimnlia,ne
ciliari, 187.Comiiiunio hebdomadaria 'a Detractiouesfuge, 607. Delractiopa-. audiasa divoBasilio: £. senalor esse
sn::deliir, 211. CommunicHitomiies !'S rabda nperitu-,058. Delractorcuisi-- desisli,et monacliutnnon fecisli, 583.
Domliiicaprima Quadragpsim P, 583.'• inilis,ibid. Perfeclumse putans,humilieiur,620.
Coiiiiiuiiiicaiitiiiinriigneangelusnomi- i- Perleclionispunctaseptem,637.Per-
na scrtbii,759. Comimminmeiiia et DOMINICAIV POST PENTE- feclione11qu:e promoveant,680. Per-
dcmeriladisremit, 524, 325. GautJenl nt COSTEN. leclioabbalisPambo, 715. Perfeclio-
angeli do ea : daemoiies trislantur, coiislans i n . nis ardor in saucioMacario,721. Per-
ibiti. Coiiimiinicanlium ineiiia et dn- ,1 Lalior seue Anlonio, 2 0. fecfioniattende, ct examiuaoperatua,
:" I.aliormaniiuin cum Psalmis, 66. La- "
mertta videlPaulusSimplex,640.Vi- .1 borem maiiniini excrci t sanclus Pa- 741.
del cpiscopus,676. Commmiicaiitiumchomiiis,121.I.aboransdiebusDomi- " Reconciliatioanle missam,186.Re-
(liversus viiluis, 617, 618.Comniuni- vitaeaeter-'" conciliari nolenli communiodenega-
canHumnienteiii cognoscitEulogius, |s" nicisnonditescil,202.Labnr lur, 187.Reconciliauirprinceps,iram
760.lmpedinienlacomriiunionissiiigu- _'" iiilaiis iiituitufa levis, 493. Laborsu- "
Ibniicationem, 4 96, 497.Labo- remiltens,199.
lis accedenlihusptaedicil,ibid.Gcor- perat
giu.sabbasincella manensiu ecclesia ^:"
' riosa vesligia nuinp.ralangelus,589. >. DOMINICA VIPOSTPENTEC.OSTEN.
iiivenilnrnl coiiiiiniiiiccl, 900. l.abor virtiiti iuiiitus 11011 altenden- '." Cibum quotidie ab angelo accipit
Carnismotusvarii, 575. Origo eo- ~ diK, similf, 589. Laborantisuccurrii II saticlusOiuipliiius, 102. Cibilauliores
" Deus, 619. Laboribus plusqnain '"
ser- iu 1'aschate, 115.Cibumjubetur dives
rum, ibid. Vicoria, 575. Carnis con- inoiiiims o pusestjiiveni,709, 710.La- '"
cupiscenlUevis : ua non tain lalioie bores variiinonachorum,757. fcrre inonachis, 259,210, 241. Cibo-
qnamoralionesuperalur, 580. Carnis ujs ruiiideleciusfugi3iidus,568.Cibiobli^
sliir.uloliberalurinonachus,864. lli-liain venalioneper quadraginla ta vioex colloquiospirifuali,571. Iiicibo
Eucharistiaasservalur in coluniba ba milliaria,capiuntetiamtres monachos, s, rancitlopalienlias nis , 572.Cibicori-
.uj.eraUaresuspensa, 1j6. lufamulus lus qui sulieunlmarlyrium.585. cupisceuliidooiita,uva i ilacla cellas
r.xm I.NDEXCONCIONATORIUS. cxiv
pprtitib lat, 7il. Cibi appelilus insa- nius Munnscularependit sanclus Anto- so putat, ib.d. Humilitatem qnomodo
linoiliseiiralnr,850. lienetactorihiis,49. Munprasancti sciesan habeas,ibi... Hiimilitasirnper-
Paiietn iralus prnjicit.in paupprem Aiuoni tlatsauctoAnaslasio,ibid. 181. Mu- lurbahilis, 627. Mysteriargvelat, 628.
Pelrus Telmiearius, 189. 1'aiieinpor- nera respuunlur ab officialibus, Huinililatisveraevia, 629. Opera prae-
rtgil Cltristtts sancbc Engpniae, 348. Mnnera a Rarlaamrespnttnliir, 2,4. siantia, t'6t°d.Solvil virlutem iniraici,
Pane abstiHetere.mitaAttrahamL an- Munera mituniur pro EcclesiaJero- 630. Huinilitas invidiam viocil, 635.
nis, 571.PosidoninsXLannis,701.Pane Pa- sol., 288. Muneramonacliiconsangui- HumililasancillaeDei, 659. Humiliate
nis ctrlitus subiniiiisiralur,539. neis uon prosunt,616.Muneradisp_.ii- ipsuin, et cane ineiioreui te aeslima,
niiofidianodoiialurdivinitusmoiiachus,santur egeulibus monachis, 713.Mu- 660. Homilitiiscliarilatis praecursor,
74'4;ed privaCurnegligcns, ibid. . nus remittil ex-monachiis,875. 670,671.Cusiosbonortimopeiuin,671.
Mutuum recusatur patriarcha»,185. Humililascoriarij, ibid. Ex liiiiiuliiain
BOMINICAVII POST PENTECO- Muluum priEstansrecipKceniuplum, diaconiolliciumexerc<-rerenuil Theo-
STEN. 193.Mutuumfacile dandnm,19J. Mu- dorusv 679, 680. Hnmilitatem parit
Attoorsine frnctu honiosineopere, tiians lilienter invebit pecuniam,'82. lenialio , 751. Huinilllasslulliliamsi-
605. - Terlio oral anteqiiameam lollal, ibid mulare docet, 758.Ea virgo aliis san-
Daemonicredendiini non esl eliam Muluumpeiemi dat monachusaliunJe clior, ibid. HumilitasinsignisGregoni
vera riicenti,43. iniiliiatum,918. papae,907.
Dereplionesdiabolivariae,42.Deci- Prudentia in. verbis sancti Anlonii, DOMINICA XIPOSTPENTECOSTEN.
piiint<l_-ii)Ones affinitale virluliiin,45. 51. Prudens res iuduslriaeleemosyna-
Dtecipilisrmonaclinsa riaemonesperie rii, 196. Prudeus554. episiola Euphrasiie Crudeliias sacrilega ArianorUm,
hutifilitaiis,580. Deceplioet querelae ad imperaloreni, Prudenlia ten- 57.
•iamnata?'.647. Deceplio miseranda tatum sanat, 510,637, 666. Exhortationumefficacia,1-24.
m.nachi, 661. Dccipit monacllnmsu- DOMII.ICAIX Gratiae D_i ellicacla, 121. Graine
POSTPENTECOSTEN. Dei necessitas, 574, 693. Gralia Dei
perl um diahohisfalsaSalvatorisspe-
cie, 753. Deeepilo kbramiidicentisSc LacrvmarnmSilvanicopia ex htimi- specie virginis apparet, 591. Gcaiiaa
a Deo ordisatumprpslivterum,769. lilate, 118. Lacrymas,quod nullus so Dei bona ascribenda, 766.
Haereliccsel schismalicoscilal. san- accedat, fundit patriarcha, 181. La- J.atro ad columnamStylita.qnasi ad
clus Aritoniiis,53. Haerpticorumserino crymaeet compunclioconcioneNonni asylumfugit, 137. Moritur,174.Latro
serpente deterior, ibid. Elemeuta|n- episcopiandita,577, 578. Lacryuialiir visione coiiversus lit uioiiachus,416.
geirtiscuntcontra lueresim,ibid. Hae- assidue sanctus Arsenius, 524, 565. Lalro couveistis ari iiioiiacliisiiinoi
reticos fuge,'59, 137,201, 598.Haere- Lacrymrehiclavant,pnstmortemnrunt, exemptoesl virmtum; ab angelopec-
sim Arianainpraevidet smietus Anfo-, 565, 567. Lacrymarurnrionum paucis cata remissa autlit, 904.
nins, 71. Haerelicoruindelestalio, 123. concessum, 567. LacrymsBcogitalio- Linguis variis loqtiittir dacmonper
Eibri Origenisaquis mergnulur, i_>../. nes malassuperant, 613. Lacrymarum obsessum, 97. Lingua ignea in sanclo
Haeresimfetor indicat, 151. Hae:etici virms, 682- Basilio, 161. Linguaecontinentiane-
iinpngnsnlur, 195. Haereticorumse Visitat suos sanclus Anlonins, 49. cessaria, 567. Linguaecustos passiones
dicit pitrem diabolus,212. Haerelicos Visitat monachosPaphnuiius,99. Vi- freual, 751. Linguam non refreiiaus,
odilsancta Paula, 411. In hieresimla- sitat bis aut ler inlirmosper hebdoma- uhique peregrinusest, 59. Lingriaeac-
bunliir Bufiinusel Melania,451, 432. dain patriarcha, 185. Visilat pauperes curata cuslodta.608.
Haeresis mahim, .99, quia separat a sanclus .loannesEiecmosjnarius,139. Loquitur Graece miraculo sanctus
Deo, ibid, Haereses contentionibus Visitandi Novilii,.634. Visitari quo- EphraBiri, 161. Loqm in ecclesa veiat
crescunt, 538. Hrerelicosconvertit mododebeantniulieresin oecpssitate, patriarcha, 201. Loquere nibil donec,
charttas,616,771. Haeresimpersuadet 695. Visitatur Natbauaela seplemepi- rogerij , 598. Loquere utilia potius
ploquentia, 803. Ab hcercsi rovocat scopis,718. NODvisitaadi amicosvo- qnam sublimia, 600. Loqueus ulilin
laciturnilalem
\isio haBrelicidamnati,868. Hieretici tum, 764. Visilantesfugit Sabas, 805. servat, 601. Loqu.hies
cellam inhabilaiis misere. moriiur, Visilatussaepiusa ChrislosanctusJoan- spirituaha praesenteshabeut angelos,
916. '-- nes Baplistain spelunca,863. 645, Loquere maxlme cum iis quibus
MaleGciaquomodocuranda, 66, 88. DOMINICAXPOST P ENTECOSTEN. prodcssepossis, 740.'
Maleticumcoasulil Proterii faraulus, Sacranienta uou contaminat malu»
456..Malefici epislola ad diabolum, Honorem fogit sanctus Antonins, sacerdos.Simile, 595. .
ibid. Maleliciuma conjugihusablatum, 48. Honoresquaodoquemores melio- Sacriliciaolfert parens lii Josaph.it
621. res redriunt, 127. Honores inique de- nativitate, 247.
Oraculorumorigo, 41. functo exhibili dolorem ejns angent, Surdus lit ariiiller sacrilpgus XLan-
Phantasma explorat oratlo, 637. 129. Honor cur parenlibiisdebeatur , nis, 175. Surriumet iniitumsauat Pe-
Phantasiiia dcpellit aquae benediclae 213. Honoremfugit monachus,ne hu- trus Telonearius,.190.
vjs, 720; et oratio, 721. Phantasma mllitatisjacluram incurrat, 49S.Hono- 40.Verba saocti AnlODiisale condita,
mulieri»monachumdecipit; irrideiur res declinanssiultum sesinmlat, 517. Verbahaereticorumserpeuie de-
a risemonibus,742. Honores fugit Pinuphius,547. Hono- leriora, 53. Verba ulliina sancii'Ant(-
PraecepUDeiimp'e, futtirane scru- rabilia tria apud monachos,649. Ho- nii ad suos ,martvrio 59. Verba impia nolens
honoratin', 210.
.tere, 45. PriBoeptietiamminimi con- norPriifngiiiiitsancti, 835. proferre,
temptuspericulosns,134. Praeceptiiin Humilitas Dionysii monachi, 107. diirum Verba bona audire utile, 215: Verhuni
humileiililitaieinafleri, 628. Praecepti Humilitaslacrymasciet, 128.Diabolura prohitnmaffligilproferenteni,
transgressio locura desolaium facit, superat, 129. Humililasclericumcon- 555,Verba senioruuiopere complenda,
658. tumacem frangil, 186. Humilis serrno 566. Verbadura fuge,568. Verbadura
superbos sanat, 199.Senlentiaeluuni- altcri ne dicas, 572. Verbonimsince-
DOMI-JJXAVIII POST PENTECO- litalem suadentes; ibid. Humilitas ritat-m seclare, 592. Verbis facla
.,- '. ... STEN. 593.Verbumodiosumgra-
profunda Euphrasiae,360. Humilitafe congruaiil,
DilemmateperslringilsanctusAuto- daemoiivincitur,497, 498.Humiltalem tiain fugat, 596. Verbalua jnncia sint
<niusphilosnphos,55. ne perdat monachus,jaciuramfugit, lacrymis*et compuiiclioni,660. Ver-
Discretio spirituum bonornma mi- 498. Humilitasest salus auimae,499; buiri etiain leve foris audiiumdisira-
lis, 45, 58, 66,155; a Deo peteml,., pellit daemonem , 501.Humilitasinvi- hil, 606. diabolus sanclum Anlo-
42, 45." Dlscreiiohumilisiram sedat, diamsedat, 514.Httmilitatisstudiosibi Verberat
'.501,!5<t2. Discretioviamregiamdocet, detrahit senex, 517.Humilitasnavigii nium, 38, 46. Item sanrûm Pacho'-
:552. ISa virttitutn genilrix el custos spiritualisguheroacultim,518.Humilis miura,119.VerberareGaridanainabba-
p.st,i&i<_. EjusdefeclticadilHero. Se- sermo malos in melius mutat, S19. 770. lem volentisJudaei nianusexsiccalur,
ipsumin puleum .praeeipilat.uWd.In- Iltimilitas laqneos d__nonis effugit,
iliscretus,perit, ibid. Discrelionisde- iliid., 620, 624, 627, 651, 751. Humili- DOMINICAXII POST PENTECO-
fectusiUusionescausat, 533. Discrelto tas qtiomodoacquiralur,526, 549. Ejus STEN.
xenioris. 599. Discretionls defectus oclo signa, ibid. lltniiilitalis specie
opera bonaviliat, 596.Discretiesecuri edticliisnionaclius,a riiabolodecipitnr, AdmonelCoustantiniimiriip. saiiclus
siinilts',602. Discretos quaere quibus 580. Humilis hbenter monelUr,595. Aritonius,56. Ilem judices,57. Ariino-
•tus aperiai, 603. Himiilitas viHutum fruclus profert, iiilio posiremasaucti Arilonii,58-, 59.
Futura solusDeus novit,41. Homi- 606. Humilitalisel vanae gloriae con- AriinonitionisuliliUS, 245. Adnioppri
«era ea nossenon juvat, ibid. Eiitnra fltcttts, 619. Humiliias Arsenii, 62-1. gauriellitimilis,595. Arirnoneiisalios a
quOmodocognosces,45. Fumra con- Humilitassanno esl Dei, 625.Humili- lapsu proprio erigitur, 744. Admonj,-
tlngentia an sc.iat riaeinon, 153,136. las primavirlus*monachi,625. Humi- tiones variaennius senis, 905. Adino-
futura probantur ex praecedemthus, lilas iiisignis,625, 626. Incenditdae- nitioneset instruclionesMarcilliabba-
266. . nionem,626.HuinUieturtiuiperfeclum Us, 908.
c.v INDICES IN YITAS PATRUM. cxvi
Aspecttisolopopulumdocet san,tus fn fuge, 126.Conversaliodiversa mona. ccorni, 272. Mors tempo aria proprio
Epiraemettaiiilacens, 169.-Aspei.tum choruin cl visionemonslratur,152. Con- rnonest mors, 282 Morienlemconso-
viroriim vilat Alexandramouiiiienlo versatiocoeleslis,270.Conversatiocum I:
v lattir palrem Josaphat, 327. Morsiu
per riuorieiim annos inclusa, 711. n
magnis humililatis hoslis, 49.8.Con- (
Oraiorio, 361.Moriemimpetrat aliis
v
Csederevolens'uionacbumimmobilis versauduin semper ut primodie, 529. IEuphrasia,ibid. Morlis,jtidicii,inferni
liaerel,902. C
Coiiver8ationeni spiritualem seclare, cconsideratio,505. Morsvere poeniientt
Calenhismusbaplismum praecetlit, 597. 5 rrevelafur, 581.Moritur SPiiexmona-
114. Calecbizaulur parentes sancii Gratiiudosancti Antouiierga bene- chiis1-t'lus
c et ridens, 612.Mortistiinor
Astionis,221, 2-2. Calechisiamiiiilur f; faclores, 40. i Arsoiiio,621. MoriemiSi-oi appa-
in
a Deo, 252. CatechizaturliliusRegis, Jesu notnen dejicit d.emonem,46. rent i sancli,653.Visiode dunrumino-
231. J
Jesn nomen daemooiacamsauxi, 48. rieiilium
I riivprsostatu, 656.Morsmi-
Corripitiir palriarcha in visioue a J
Jesu nompn horrenl daemones,59. s
sera diviiis,ibid. Mori proximo quid
mouarho qtiem liiandaral ve>berari, Leprosum suiat sancius Basilius, 'sit, 658.MorsJuliaui revelatur Diriy-
191. Correptioniausnela, 195. Cor- 159. 1 Leprosum et caecuniconsniciens imo, 711.Pem Sabae,805.Morscalurri-
replio uimia nor.el, 520, 577.Cone- sanclus
s Josaphatcoulristatur,251. niaiii suslinenlis et iuferentis. 737.
ptionisiililitas,t;31. .DOMINICA
l XIV POST PENTECO- Morluumsc ob eleemosynainlingens
!
Crudelil.isJudacorum,207,209. suscilalur, 799.MorilurSimeuii stando,
Curaloremclegil orplianus Dei Ma- STEI.. ;855. Morsraisera iiionachi, iiaerelici
trem, 196. Corporisdecnret rohur post jejunia cellam( iiihabiianlis,916. A morte li-
Docelura Deo ssnelusAntonius,5'. in i sanctoAnlonio,40, 60. Corporacon- berans I inraiiles, ab iis periculolatro-
Doctrinieevaiigp.lirae vis, 56. Docere idiunl/Egyptii; inortiios meiisisadlii- iiuin i eximiiur, 911.
iit possisalios. passionescarnisrioma, bent, t 75. Corporaintegra Barlaamet Novissimorummemoria, illecebras
J
118. Doi'etur ab angelo sanclus Po- Josaphat post mortein suaussimiim carnisvlncitsanclus i Aiilonius,57. N<>-
slhiiniiiis, 255. Doclrina pia quibiis (
einilluiil odorem, 358. Corpusqua ra- <
vissimorummeraoriacogilalionesno-
suggereiiila, 253. Docetur inonaclius lione i
' tracianduai, 580. Corpussi fo- xias : pellit, 118.Novissiiiioriim cunsi-
ab ibicevenenaiasherliasdiscernerea veas,aiiiiiianidebililas,597,598.Cor- deratio t ulilis, 516. Novissiinaconsicle
sanis,511.Docirfnaiiiiiiidansvirlulem pns | aflligendumne nos occidal,710. rata i laciliiimlaborissuperant, 580.
I
reiardai, 596- Docenset nonlaciens Corpus non magnoperecurandumubi Plangunlcrealuraemorlein Simeo-
cui siinilis, 601. Docendniiiquomodo •
sanaest anima, 717. nis, 174. Plauctusiiiagnussanclo Si-
el discendum, 605. Doclrina divina CreavitDeusomnia bona, 65.Crea- ineoue morluo, ibid. Piauctusmalris
sancli Ephraem, 657. Docei rogal lio l hominis, 255. Creaturaeindicanl sancli : Asiiouis,211. Planclusgaudium
-
Davida Deotria , houitatem, riiscipl Creatorem,256, 281. parit, 524.
nam, el cogiiitionem, 766. Docet Ornatiisvariusnationum,98. Ornalti Sepeliendirifuscum hyniniset psal-
Aphraalusel inslruitoinnes,819. Ecclesiaecapimifurgentiles, 116.Or- mis,219. Sepelipnriimos apu.l Mgy-
EducantparentesAiitoniunisumma nalus vanus Pelagiae,576 Ideovoca- plios,75. Sepeliri in temploan nninia.
cura, 56. batur Margarita, 578. Ornatusnimius prosii, 145.An obsil nialis, ibid. Se-
Exliorlatiopia sancliAntnniisur.det reprehendiliir.Simile,825. pulcri violator aduller, XL.Annisob-
perfeclio em , 40. Exhorlationiselle- Pulchritudoexternacui similis,254. inutuit et obsurriuit, 175.Sepntlurae
clus, 47. ExlioitaliotiesJoannis,741, Pulchriiiido inquielat mnnacbos,563. moiiioriautilis, 188.Sepnlcruuivivens
742. Exhoriansaliusiose a lapsueri- Pulchiiliidiuispericula,825. exslrui jubel JoanuesEleemosynarius,
gitur, 744. Exhonatio Macedoniiad DOMINICAXV POST PENTECO- cui niorluoriuoruin cpiscoporiiincor-
Tbeoriorelum,851. STEN. pora iu mediolocumcedunl, ibid. Se-
Hoinicidadetegilur resuscitalooc- pultiirasolemnisPelaîae,580. Sepul-
ciso, 818. Homiciriiuiiifuge. conside- CompasrioJoannis Elcemosynarii cruin paral leo Mariaej£gypliacae,591.
ratione viv;eDei imaginis,829.Homi- crga pauperes, 182, 188.CooipassionisSepullura pii absque lionoie; impi;c,
cidaetnanusligantur, 866. Solvunlur, erga pauperesfructus,192. celebris,646. Sepultura diviuiluspro-
tWrf. Horaicidamarcet manns ariria, ConsolalurDeus repugnantem ten- curaia, 655. Sepulturavirginumcutn
881.Eamrestiiuit oralio, ibid. Hoini- talionibus, 6. Coiisolalioiies respuens palrais el rarais olivaeel psilmoriia,
ciriiummorte eipialur volunlariesus- corporales, fruilur spirilualibus,102. 737. Sepulcrumincoiitmonaolu_s,827.
ccpta, 912. Con.ohturatilic.umapparens in som- A sepulcro Dominiducem PalaesliDre
Hosles ststil oralio virgioisPiamun, nis sancius Joanues Eleemosynarius, arcel aries, 876.Ob peccala, et maxi-
736. Hostespellit oralioZenonis, 828. 183. Consolalionisverba Euphrosinae rae haeresim,ibid. Admitlilur n-sipi-
Lalrones convenit obedienlia Pa- ad palremsuutn, 566.Consnlaiionnin- scens, ibid. Sepulchrumyirginis vio-
plinutii,522. di arcel consolaijoneraDei,645. lans, ab detinetur, 885, 884.Con-
Matreinviricrenon vult Theodonu Delunilusexpiatiirhumilitaleelcon- verlilur,ipsa ibid. Sepulluracuiuhaerelicis
monachui, 126.Illa lit monacha,itiid. lemptu, 130. Delunclisan prosintex- fugienda,916.
MalrisaspecluiiireiiuitsanclusSimeon,sequiae, 143.Defunctamraatremora- DOMINICAXVI POST PENTECO-
172.Lacrymaiitemspe aeternaevisiouis lione juvat sanctus Siineon, 172.De- STEN.
solatur; quae prae dolore exspirat, functoruinsuflragia,192.
ibid. Eunus Dnbiliumcf martyrumquo- ConversiocoalesiisPauli eremibe,
Oculososculari ritus venerationis, modocurarpnt jEgyplii, 56. llepre- 20. Conversionem suadetpia leclio,61
177.Oculoniiiiexacta cusioriia,553, h ndiinlur,ibid.Eunerispoinpamvetat Conversiosancti Pachomiiad lidem,
568, 371,5S7, 619, 811.Oculus tolus sanclus Aiiloiiius, 59. Funus curalur 114.ConversioTheodoriadolesceulis,
sit monachus,609.Ocuti oleo sanati pervigilio, p>almis,hymnis,118,119. 121. Conversionissincerae vis, 129.
per Joaiiiiemabbatem, 759.Oculiau- Funus cum psaluiis, ramis palmarum Coiiversioad Deum sitsincera, 113.
rihus lideliores,741. et olivarum,124.Funebris pouipasan- Converlilgenlilespaticntiaet charitas,
Proximumquomodoconsiderarede- cli Simeoiiis,174. Eunermn ob<equia 146,147. Converlereconatur pnece-
beas, 196. Proxiuiicura habeiida,811, ct moribundoslibenter frequeulalpa- pforem el coudiscipulos sanctusBasi-
8-0. triarcha, 192. lius, 153, 154. Conversiomeretficis
Vulnera gr.ivia a diabolo accipit Morlislitiiorviliafugat, 41. Mortem per sancliiii!Ephraera, 168.Couversio
sancius Anloiiitis,58.Vuluera bouc-. suam praedicitsancfus Anlonius,58. inultoruinpersanctumSimeonpm,171.
stant marlyrein,67. Monturpraesentibusangelis, 154.Mor- Conveitil Vitaliusmultasmerefrices,
DOMINICAXIII POST PENTECO luos meiisis adhibent iEgyplii, 75. 198. Quiei alapamdederatlbinicalor
Morssmcli Pnclioiniicoiispecloangelo,converliliir,ibid. ConversioAbenncr
STEN. 158. Morsinatiisex desideriovldendi rcgis, 325. ConversioPelagiae,202,
Benelicia varils a sancto Anlonio i filii, 172. Anle morfein triduo orat 577, 378. Convertil sancius Nonnns
praeslila, 58. BeneficioruniDei suavis; sancliis SirueOB,174. Odor ex ejus triginta milliaSaracenorura,579.Con-
nrtemoria, 120.Benelicia saepe mali-- mortui corpore, ibid, Mortemsancli versio sacerdolis idolorumex colln-
liam converliiol,127. Benelicialacry- Siineonis| languntaves et aliae cre.t- quio d.emonuinde humilitate, 497,
mas cient, 12». BeneliciumJraconii lurae, 174.Morluacorruit mulier, ve- 498.(jonversiphilosopliidiaboliinlirmi-
praestatsanclusSimeon,173.Beneficii i liliini locumhabiluriissimnlalouigre- talem cansiderantes,536. Cunvertiiur
prssiandi insase privatidefletpatriar-- dieus, 177.Morliscogilatioutilis,200. nobilis audila virtuieoralioniscontra
cha, 181. Benelacit convilialoripa- Mortein.ioanniElcemosynariodenun- daeuioiiem,650. Convcrsioneniparit
triarcha, 187.Bencfacere, naturaedi- liat angelus, 203. Monentibiisjustis uiiseria, 723, 726. CoiivenilSimeon
vinaeimitatio,197.Bou<ficiarependimt L occurrtiiitsancti,219.Morsquibuster- nmltosadse concurreules,851.
eliam besliae,725. rori sil., 249.Piis transilusad vifam, lnvidel diabolushominilelicitatem,
ConvorsatioinsignisDionysiimona-• ibid , 252. Mortispraecoluba,253,234. 42. Invidii riidholiin lioiiiiiiein,255,
ebi, 167. Conver.snliouem l Mors quid sit, 259.Morssimilisuni- lnvidiam scdal humilitas, 514, 633.
saecularem
zwti M>l-X CONCIONATORIliS.- CXVII,
luudiaiiicural sepuleii nietnoria,6.1. lici atliilterant,537. ScriptorurnAtha- DOMl.NICA XIX PO.T PENTECO
Invidiada_monisconlrasanclosmona- uasiilans, 875. STEN.
clios,731. Invidi,avari, gulosi,quibus Scripluram sacratn studiose amlit Christum in paupere recognoscit
hiiinles,766. 57. Scripturam sacram at- patriarchu, 183.
Locus mulipribiis interdictus, 172. Anlonius,
lente legit sanctus Pachomius, 11«. Damnatorumpcenagravissima, vi-
1ociim-velifum nuiiimpnneingredilur Scripluram sacram divinitusmovetnr sione Dei carer,-, 260. Damnantiir
niulier, 177.Locum tuiuiinori deseras, legere sanctus Basilius,155. DeScri- mnlli mouachi,et laici salvanfur,521.
580,612, nisisaluli obsil, 582.Locum
ne muies.Simile,586. I.ocumnemu- pluraoplalseimonenisaiiciusEphraeiii;
et hnDCmerelrix cum eo orditur ,
Damnatio luxuriosa.', 647. Damnafa.
IPS,bonispecie, 587, 583. Locum qui 168. Scriptura sacra daenionesfugal, aniina.a diaboloperciitiuntiir,729.
Eccl.siam frequenlat Aiiionius,36.
dimisit, periil, 588. Locus mutandus 507.Scriptiiraru.unotitiaincoulerl hu- Ectlesia
iti tribus casibus, ibid. Loci stabililas mililas,550. crevit persecutione lyranno-
A locotoo nou rtun, 115. Ecclesitesaucliedescriptio,
perlicitmonachuin,589.
PENTECO- 213.
te divellallentalio, 589. Locimulatio DOMINICA Exlta Ecclesiara 11011 est salus
XVIII POST 868.
nocet, 590. Similia,ibid. Locumbene STEN. Incaniatio Chrisli a sanclo Anto-
opeiaodoserva, 603. nio praedicaiur,54. Incaniatie Chri-
MorbuslongiorriiviP.asilii,5. Morbi Cogitalionesturpes nt vincendae,42, sti vires riaemouisfregil, 155, 136.
gravesvirginiscuraii,50, 51. Morbnin 510. Cogitalionibusnostrisse confor- Christiincarnalio miracula,crncifixio.
curat oraiio, 51. Morbossananlsancli mat riaenion , 46. Cogilationesfratribus 256, 257.
noii iinperarido,sed orando,57. Mor- revelanriae,41, 546. Cogitafionestnala. Salulemtuam cura, et
bus patientertoleralusmeritumauget, novissimoiiimcogitaiione pelluntur, anlem ea qu;c lecum nonvirtutes.non
156.Morborunicausamquaeiitsauctus 118. Cogitationeinturpem causatin- riens, 41. Saluliscura sil auferesmo-
Josaphat, 251. Morbos varios sanat oberiienlia, 215. Cogilalionesnoslr.-is Salulisviam magna, 47.
uumeril Deus,287. Cogilationisturpis 170.Salulemalfert investigal sancun SlyJita,
Euphrasia,538, 359. Morbo laborans revelatio daemonemeoerval, 494.Co- tem oratio, bonam mor-
alios"cural,535. Morbi ulPes, si pa- impelrans, 195. Salutem vivorunt
lienier lolereiilur,562.In morbotenet gitalionesinahediiininvitiscontingunl, tle cociisturat l .-au.ti, 225. Salulis
senex rigoremabsiinenli_e,572.Morbo corouas pariunt, 516. Operatione fu- dilaliopericulosa,258. Saluli sturicrft
leprae lahoransnou acceplat eleemo- gandae,ibid. Cogitalio lurpis oratione dilficileinler mimdiluraiiltus,268.Sa-
syoam,coiilentusDeo nutritore, 584. exstinguenda, 531. Cogifalionesape- lulis via
Morburanonlevant pecunisereserva- riendae sentori, 552, 575. Cogiialiones liige, lace, qu_esit,528.Salntisprincipia:
lae, ibid. Morbumsanat non pecnnia, celare Novitiispericulostim,569. Co- mi procnranria, quiesce, 565. Salus proxi-
sed angelus, 584. Morbi vi;ia fran- gitatio mala pellitur oratioueet jeju- tiior pariunt, 666. 655,654.Salufemqua-
gunt, 586. Morbi non te aiigaiu, nio, 571. Cogilalio est quasipictor; \ clocitasd.ctiioiiis,44.
iliid. Morbuuioplat spnex: dolel se inalaiustalimrejice, 574.Cogilalionem VestissancliPauii ex palmarumfo-
nou' aegrolare,590. Morbo labnranli pravamaverlit pnena.'liuior, 577. Co- l;is, 16. Vesles
seni minisiral angelus,5.1. Morbum giiaiioiinminalarninseminasiiflocaiiria,Veslessancli Antonii nionachorum,21, 26.
patienterte>,ibid. Morboatilicloscon- 57rf. Coronacontra eas cerlanlium, lis, 48, 74. Eas accipitciliciumet sanclus
pel-
Alha-
solare . 654. Eis serviens jejuoatoii ibid. Cogitationuminslabiiitas,589. nasius, 53. Vestes CliristiaiK
praefertur, ibid. Morbolaborantiseni Cogilalionestempore ovanescunt,6J1. mariyrum quales olim, 67. r.tim et
inserviens lavaturam vulueris bibit; Cogilationeseludi possunt, 11011 ex- sancti Vestes
oliosaqu.enaiii, lluxumsistil Oiuipltii,99. Veslis monachalis
quaein Xpiam mundamvertitur, 655. clmli, 601. Cogitatio 127.Veslimen-
Morbumcurat angelu«,655. Morbus 602. Cogitatioimmundanon inquinat, ta splendida sauguinis, rieluinli
cruce saiiatur, 671. Morbus virtulis si cifo rejicialur, 604, 605. Ejns peri- m KSjubet exuri, 129.monachi Paclio-
Vfsicssuasdat
occasio,673. Momumpatienler lole- culum, 605. Comprimenda, ibjd. Cogi-
rat llenjaminabbas, atqne aliis aegris tationes discerne anlequam exeas, patriarcha oas pauperihus,l82.Compensat
ibid. Veste pauperi daia
medelur. 717. In morbo Stephanus 610. Abigasmalas,612. Cogitationum Cbristusapparet Deus,
sbbas sapieiilissintiis,755. Marbicur arundinelumcomburilDeitimor,615. Clnislus in iiiriiilus,190.Vestitur
immitianlur,76», 767. Morhosneglisit 629. Cngitalionesmalaecur nos imptigiienl, mutatioquiddenolet, pauperibus, ibid. Vestis
austeraeviiaeamans,779.Morboatfecli Cogiiatioiiescummolestae.cuelumcusat, Chrislovestitus.285. Vestes re-
285. Veslium
ciliisprphibitisulautur, 829.Morbum suspice, 657. Cogitatiomalapralione mouachaliumsivrnilicaiio,
patienterferl Jacobusmonachns,858, pellenria,660. Cogitalionumlurpium Vestesiiioiiao.horuni 345, 545.
859. Morbusstudiumvtrliitisoonre- tres causae,752. veliistre el resar-
citae, 585.Veslis raonachorummysle-
tardat, 847. Morbum patienler fert Cordis cnstodia, 611. Simile, ibid. rium, 608.Vesles quaies deceanlmo-
Siraeon,853.Morbi corporis animurn Cordtssui quisqucjanilor, 895. nacliuin, 687. Veslem sive tunicara
lirrnaot, 865. Morborumet casuum Ingrali hospitesdocentur, 493. unam habel Paphnutius LXXXannis,
causae,883. 763.Vesiitiiiiduiii Bisarionsuo Itabi-
Quies animie, praesentismajeslatis Infi 'iitos curat smielusAntonius, lu, ipse intprim iiudus, 772. Vesies
iridicium, 4 5. Qnieiis amor , 563, 564, 40. Infitmisministrat s.incliis 1'aclio-
565. Quielis frucius,5iio. Ouies non niius, 121. Inlinnosbis aul ler visitat Abraamis posl morteni 111preliosunt,
856. Ex vesiium Simeonis conlaclii
facile hic datur, 585. Quietem parit per tiebdoniadamJoannes Eleemosy- sppralnrsubsidium,
labnr , 586. Quielem quae parianl, narins, 183, Inlirmamsanat sancla in igue ilkesa, 871. 850. Veslis sacra
Oo—- Eugenia, 544. Inlirmis minislrat Fa-
biola, 398. Inlirmisassidiiemiuislran- DOMINICAXX POST ;PENTE-
DQMINICAXVII POST PENTECO- riiini,523.Infirrailasvirlutem perlicil, COSTEN.
STEN. ibid. Se non intirmari senex doiet,
ibil. Infirmiorescondescende, 597. Curiositaspiiniiiir,855.
CharitalisoOiciioliif sanclusAntn- InUrmisobsequiumpraeslifumjejunio Praestigiasdiabolidissipatcrux, 172.
nius, 49. CharitasClirisliauoriimcon- potius,695. lis serviensest instaran- 555. Praeslitriiediabolicellam illuminanlis,
vergioniscausa, 114. Chariias uuitua geli, ibid.Inlirmumper xyannuscurat Praesligiaehonibiles daemonis,
inlegrararivamservat, 507. Charilalis Eulogius, ibid. Opprobria a curato ibid. 712. Rara conimuuioeanini causa,
efDcacia, 521, 522. Charilas inutiia ferl, 674.lnlirmumne projicias,quem Praesligiasdaenioniseludil oralio,
monachoriim, 516. Ciiaritas lapsuui De.ts non projicit,613. Infirmis ser- 842
erigit, 577. Charilalisofficiumbeni- viensChrislisubil locum,674. Infirmis DOMINICACOSTEN. XXI POST PENTE-
gne iiiterpreiaiiriitrn , 606. Charitate adest, medicum el pharmacopolam
-oiivertitur haerelicus, 616. Charitas ageus Apolloniiis,717. liilirinuinpa- Debitamonachusne sollicifeexigal,
fratrumerrores legii, 635.Chaiilassil lieuler tractal Eulogius,728. 526.
"discrela,663. Charilas juveuis senes Navem diriglt Joannes Eleemos. Depositi fidem morti praeferuntduo
id
refovet; daemou aegre feit, 726. absens, 183. Naufragiumforli et hu- adolcscenles, 551. Depositumrevelat
Chaiitassi absit, auslerilaspericulosa mili animn 191. Navis resiiHci'itus,650.
est, 735. perfert, perit Deliclorumannotalio, 50.
Coelocomparattismundusparvusest, absquegiibernatore, 281.Navemsistit
infauiicidum,822.Colilusvox cljinat, Examen ame susceplionemin mo-
f it 9. mulierem expelleDdam , ibid. Ea ex- na=le;iuin, 170. Exarainat seipsnm
MagistCr discipulus, Maginra pulsa, naviscursumtenet, 883. sa cius Ephraem,372, 575. Examen
puellarum soror sancii Antonii, 49. ccnscientiae,611. Purgatio. Simile.
Quaestiones curiusae,1 51. Paralytica
Quaeslio- tur, 211. oleosancto inunctasana- 612. Examinaopera lua, an perfecta,
nes curiosasvila,62,1. 741.
Scripta sancmsEplira?raiu Ecclesia Pol.ctitiamChristi diabolusfatetur, Eurto acqnisita etiam perdunt bene
leguntor, 169. ScriplaO.rigenjsfaaer.- 46 parta, 183.Eurti guiosamcogilalior.cui,
cm INDICES IN VITAS PATRUAI. _.<.
toi-lnpntorumexpcrienlia Zenonsupe- Timornnde orialur, 45. Timorper- dplam, quae ardons nou consumitur.
rat, 494. Furlum Alhanasius dissiinn- manens, hostis indicium, ibid. Timor 817.
lando furem «orrigit, 503. Furantem Dei odio el gratiae praeponendus,57. PraesenliaeDei consirieralio mere-
sua jnvat Macafius,512, 631, 666. Fu- Titnor Dominivirtulis magister. 131. tricem couverlit, 168. Deo nos graios
rem tolerat senex, 512.Furli veniam Timormortissit in te qui fuit magnus facit, 516. Praesentia.Dei considera-
petil bestia, 540. A furto revocaltor- in sanclis, 200. Timor Domini,salutis tione sanctus Ephraeinimptidicama se
ineiitoruuimeinoria,509.Fnr non lo- initium, 519. Timor Dei quomodoac- repellit, 598.
1_ratiriiis,538. Furli reslilutio paril quiratur, 503. Ejus ulilitas, 563, 366.
securilalem,650. Fnrismanibusseiiex Timoremgenerat increpaljo, 567. Ti- 51,Pudicitiaeamor miraculo firmatur.
coelumacceplumreferl,632,637. Fur- mor iuilltis turbat Tiieodorum ab-
lum delegit oratio Iniiocenfii abbalis, batem, 585. 'limor Dei velut ignis Purifas naluraljs anime fonsvirin-
768. Eurtumfulmine casligatur, 816. comburit arundinelura cogitationiira, lnm, 41.Puritasaninii ex facie nosti-
Fiireni redim'1 caplivtim Alexander 613. lur, 149. Puritas meiitis in sermono
paliiarclta, 870. Fur virginem mor Ungnenlacurspreverit sanctusAn- quaerenila, 595. Purilaii cedunt ser-
tuam.spohans, ab ea deiinetur; uec tonius, 38. Unguemum ex lipsano pentes, 631).
dirniititur nisi monachumse futurum snncti Joannis Eleemosyn.,205. Ilem VirginaleconjugiumAmmonis,715.
jurel,884. . exaliis corporibus,ibid. Eiicharisiii, 652.Nehridii, 779. Cujus-
l.afionemredtiere in morte difficile, dam presbyteri,894.
200. DOMINICAXXIV POST PEXTE-
Bestilutiocum fenore, 185. Resli- COSTEN. Virgineset monachosprrecipue odit
tuenti inilescit ignis orationeSimeo- diabolus,42. Virginitaiemamplectiin-
ois, 816. Crucissignum et lidesad Dominum lur desponsataeeliam pnellae ad san-
murus inexpugnabilis,39. Crucis si- cti Antoniiconspectum,58. Virginila-
DOMINICAXXII POST PENTE- gnum daemoneinfrangit, 40. Crucis tem suadet Theclaesanctus Paulus, 72.
COSTEN. vexillum eleva coiilra diaboluin,42. Virginesplures quam cousules iu la-
EvaDgelicce docirinse vis, 56. Evan- Crux diabolumfugat, 45. Crux fugal, niiliaAuiciana,ibitl. Virgiiium dece u
geliiini s|iOlialsanclum Serapionetu, m.iistrosam bestiam, 49. Crux Christi parabola,262.Ad Virginilatemet mar-
54, 55. Crux daemoniacum lyrium hortnur sancta Eugenia, 547.
.91. Evangeliiimet crux lesiamentum liraedicatur,
sunt sancliAslionis,221. Evaiigeliiuu liliorat, 56. Crucispotentia,65. Cruce Virgiues pluriinas aggregat Chrislo
mensam mos anliquiis, 115. sancta Eugciiia,319. Virgi.iumdeceni
ad fidera deducit, 259. Etangeljum signandi
veiiriitmonaehus.Ipsum, inquit, ven- Crux pellit daemonem,119. Sanciae inilliaAncyrae,776.
Crucis ligno exslincms igriis, 435.
didi quodjubel: « Vendeoimtia, el da Crux monacliiliraor Dei, 519. Crux IN FESTIS ANGELORUM.
pauperibus.» 582. Evaigelium vendit pro velo erigendanavigantibus,586.
Bisarion ut pauperi suecurrat, 722. Crueesanatur verus Assyriospercussit,
EvangeliiauditioSimeouemcouverlil, puer defarruatus,630. 41.Angtlus boni lurhalamhorainisse-
84*. MereTicem convertit, 869. Et Vindictaeappetitus utvincendus,512, dantAugeli
meutem,45. Angelispraesemibtis
«limum, 870. 515, 514.Vtntiicarese voleutemDeus moritursanclus 59. Augel.is
llonii.iumopera et geiiera triplicia, non ila protegit, 631. VindictaDeo sancti OnuplniiArilonius, vires inslaurat, 1-9.
506,681. relinquenda,668. adjutoreseremitarum 101.A
Iinagimimusus, 165. Imago sancti IN FESTIS BEAT/E VIRGINIS Augeli Sanctiset justis famulantur,ilrid.Au-
Sime.onisin oflicinisRomaeappensa, gelus Cusfossanclnm Oiiuptirium in
ad lutelam, 175,850. Itnagines liuno- MARl/E.
erenium deducit,101. Ab ange o I)o-
randae,2*>. CandelaDeiparaeVirginisimagini a minicodiecomiiioiiioiicm san-
Verilasodiumparit: correpli clerici Joaniie anachoreta aeeensa, multis ctus Onuphrius, 102.Itemaccipil sotii ere-
perspquuiilur divurn Hierouyiuuin,8. raensibusnon consumitur,917. mitae,ibid. AiiKelorumcoiiceniu auiipa
Vera diceuli daetnonine crerias, 43. iu
CaslUasprolegit in periculo, 96. sancti Onuphrii coelumferiur, 105,
Verilas una in lota Ecclesia,278. IratfilsanctoP.tr
Nunquamcapliva,ilrid.Castitatemre- 104.Angelusregulatuanimam
DOMINICAXXIII POST PENTE- verentur besiiae,98. Caslitas dteino- duciiulin chomio, 120. Angeli nionacbi
COSTEN. iiuiin pellit, 127.Caslitas sanctiAbra- cccluin,130.Angeloconspe-
Aquamiransit siccoves'igio sanctus haetreniilae, li4. Caslilasin coujugio, clo moritur sancius Pachomius, 158.
Anlonius,51. Aqua monasferiimulii'- 158,351. Ob caslitalisaiiioremBasilla Angcli praeferunt linrtitn sanciuui
rem libeial a serpenle SimeonSlyli- glariio confoJitur, 548. In castitatis Eptiraein,167. Aogeli contrislanlural-
tes, 173.Ejusrieinoralioneaqua impe- cro lestimoniurasenisbaculussupersepul- HictionesauctiS.iiiiHOiiis, I7l.Angelide-
tralur, ibid. Aqua ex puleo sursum vultuejus frondescit, 500. Castitas in tluctintsanclMiuSimcoiiPui, 174.Airgeli
ascemiitad oraiionem servi Dei, 502. refulget, §54. Ea acquiriturper ductoresnoslri, 200. Angelusmorte.ni
Aqua inaris Besarioiiisoratione dul- preces, jejunia, vigilias, ibid. Angeli denu.iliat Joanni Eleemosyuario, 203.
cescit, 552. Aqusea ma.iibusvirorura inceuliva Casi- Angeltis Raphael coinitatur sauctiim
carnis au erujrit,._>/(_.
sanclorum»is, l_35.Aquasfunditpetra talis summa cuslodia, 571. Castilatis Macarium,229. Angelusdocetsanctum
a Theodosiomonacho percussa, 826. victoria insignis, 579.Castilasvere- Posthumium, 255.Euu. iransferl,234,
Aqua benedicta inaleliciuinsolvit,79. runda Animoiiis, nudum se videre cl regHlamtradit, 258. Angelusdiviii
Phantasmapellit, 720. Aquasolidalur reniieatis, 714. Castitatcm.conjugibus praecipit escasmonachisdeierrc, 259,
Besariooi,619. suadet Melania, 774. Huius neplis 210. Angelico duclu cameli ferenles
Odorex corpore mortuo sancliSi- marilosuceaiiidem persuadel,ilrid. cijbosperveniuntad monasleriutn,240.
meonisSlylilae,174. Maria; (B.) Virgiuis imagini aslat Angelus ade»'ttentaiis, 575, 658 An-
Oleum quid signiHcet,262.Oleutn sanctus Baalius, 165. UeataeVirginis gelus sanat pederacujusJain horlulani
saiiciumparalysimcurat, 721.Oleuin MariaesuHVagioteiiiplum ingreditur pceriiteiuis quod in peciuuaspem po-
benedictiima sancto Simeonemaximi Maria .Egypliaca,quaeauteadiviuitus suisset, 584. Augelus docet oralione.m
dqni bco habet regiua Persarum, . repellelialur,587. Ejus ope dirigitur, operijungendam, 584.Angelusaquilaa
852. et variis lenlationibus resistit, 388, speciejuvenem ad eremnmducit, 587.
ReliquiaBsanctoriimquamutiles,26, 589. De beatre Virginis iiuagiue non Angelus laboriosasenisvestigianume-
295.Reliquiaesancli Anlomiinveutae, adorandatemere daemoiiijiirat mona- rat, 589. Angelns infirmo minislrai.,
61. Beliquisa martyrum honorantur, chus, ut liberetur a spiritu toriiicalio- 501. Angeli adsunt loquentibus spiri-
90. Beliquiarumveneralioet praeseii- nis, 874.Per Theodnrum abitatemad tualia, 645. Angeliauiniainperegriui
lia quid ellicial,92. Iteliquiaruinamor, sanammentem reducitur, ibid.Beatam deducunt, 645. Angeli protegunt mo-
naclios,652. Angdiseiieincoinilantur,
174. Reliquias sauclicapiens piinitur, virgiriemMariamirrideiisiiiiuiuscasli- ()57.Horrei-t
ibid. Reli<,u.aehonorauiur ps;i,nis, gatur, 875.Beata virgo MariaCosmia- pcccatifelorein, ibid. An-
lampadibus,175. lUjliquiarumelfica- namhaerelicama sepulcro Domiuiar- gelum custodemverere, 685. Angelus
cia, 269. Heliquiaeavitie expelunlur; cel,875. Conversamadmillil,876.Bea- 723. MarcoeremitaeEucharisliamporrigil ,
certatur pro illis, 554. Rbliqiiiariim ta virgo Mariaviri er(ra monachosbe- Aogelusin amici specie Evagriuin
aspectus quim ulilis, 822. lteltquiae iiigiiilamiliaitisibi commeiidalamaiiior- solalur, 765. Angelus providenliieai>
tubi lionoraiitur,ibi sancli invocaripe- te praeservat, 882.Bealsevirgini Ma- 706. roântem et sibi placeulera deserii,
culiariter adsiint, 841, 843. Rcliquiae riae coinmendal inonachusperegriua- 864.Angelussaoctilicatoallari adsl.at,
.preiiosa,872. lurus qoamipsiusimagiuiacceudilcau-
CXXI INDbX m PB0LEGOMEN.°i,Pil___LDDlA,NOTATIONES. cxxn
INDEX IN PROLEGOMENA,
PR.ELUDIA, NOTATIONES.
Plura alia hic non notata, invenies in Onomastico,
A Angelicustodes,104. Asteriussophista,859.
Aoimaliaministeriahumana miracu- AtarbiusPonti episccpus,789.
Abba,id eitpater, Hebraeo Syroque lose praestant,25. AlhanasiusauctorVitaeAnlonii, ix,
sermone, vn. ADimae quaedam in campo amcenis- 30 et 31.Curnon meraineritPauli, 52.
Abenoer in Menaeis d icitur i6ivfjf, simo, 232. QuandoVitam Anloniiet/Egyptiorum
940. Anthropomorphitae baeretici mona- monachoruminslitntum Romamdelu-
AbraamesCyrensis,859. chi aversabanturOrigenem,L. lerit, 32, 421. Puer cnm Alexandro
Abrahamio Syria, 150 Anlhropomorphitarumhaeresisqui- episcopo Alexandrinovivit, 61. Visita-
Absidaquid, 232. busdamcatbolicisobjecta, LI. vit ecclesias /Egypti et monachos,74
Abspes,105. Antiochus raonachusLaurae Sabae, Visilat monasteria,142.
Acacius Beroeae episcopus, strennus abbalis,208. Athenarumepilheta, 163.
virtutisathleta, 858. Antonini loco Atheniensium consuetudo in reci-
Acephaliqnandoorti, 209. lapsus, Hieronyraum piendisstudiosis,665.
859. Gennadii citantis, xxi. Athomonshodie habet xxu insignia
Acepsimas,
Acies, lancem trutina. sisnificat, Antonius Coma oriundus, 62. Ejus monasteriasancli Basilii,784.
209. mors, 29, 51. Ejus scripta, 50. Ejus AuctorVilae Pachomii qois, m. —
AdelphiusIoter moDachos, 1007. corpus sub Justiuiano imp. revelatione Auctores, qui Abraham ereiuitae me-
Adriaoi.Ipapaeepistoia de Vitis Pa- 61.
inventum, Saepe ad Constanlinum 150.
trum explicator,LIV. de causaAtlianasiiscribit, 71. Daemo- minere, Augustinus(S.) suspeclus Alypio,
Advivere,97. nibus exprobrat, 66. Philosophos in- Piniano,Albinae, 693. Se Albi-
iEdificant,pro distributint, errore struit, 69.—Antoniiet PachomiiVita n_e,ibid. Sequester inter purgal populum et
Graecae vocisin PalladioHerveti, 786. Romanis innotuit ex relatu Petri — et Pinianum, 696. Monachos defendit,
/Egyptiorumraosin funere, cadavera Alexandrinorumsacerdotum, 32. 53. Suos Hippouensesexcusat,
condiunt,mensaeadhibent,75. Ro- — Autonius episcopus Ephesinus, 690. CumAlypiocontendit, pax brevi 697. con-
-Egyplosregi solita ab equite Antonius quidamscriptor Vitse Si- Bcitur,697,698.
mano,550. meonis Stylitae,ix, 176. Anrelius(Q.) MemmlusSymmachus
/Ethera, pluralis numeri, 105. Aphraates, 859. martyr, 139.
Agens in rebus, al., magislrianus, Aphrodites oppidum, 90. Auxectius (S.) in Bithiniain visione
1009. Apocrisiarius,legatus Ecclesiae ne- vidit triumphum Simeonis Stylitae ad
rudia
Agrestia ligna 232. quibus olim gotia tractans, 935. coelumeuntis, 177.
praeliabanturAfri,87. Apollinarem nondumdamnatumau- AvaritiaMaximi, Romanorumducis,
Aila,a/., Ailat, dit Antiochiae H ieronvmus, 5 et 6. , Gothifamead rebellandumcoactisunt,
Albericus longus Salentinus Theo- Apollosol, 70. — Apollomonachus, 400.
rioretiPhilolheiinterpres, 858. 141. B
Albinaduplex, 457. — AlbinaMela- ApophthegmataPatrum vel anacho-
nia. Junioris mater, 694, 698.—Albina — retarum,quandoquehideVilisPatrum Babylon, 90.
coojux fllii Melaoiae senioris, 698, hi libri fuere inscripti, v. Baisane,ibid.
s e
Albinae purgat sanctus Augustinus, Apostolaeum a RulBno praefecto ma- Balacius Arianus epistolam Antomi
695. gnificum templum exstructum, Rulti- conspuenspunitur, 72.
Albinuspro Albina, 698.— Albinus niana basilicaaliter dictutn, 103. Baptismimateria quaeet qualis,936.
pontifex-geotilis fit Christiaous, 4 15. Apparenlia pro apparatu, nisi sim- Baptisrauscanonibusolim vetitus dari
AlexanderepiscopusAlexandrinus, pliciter pro apparere accipiendumsit, absquepatrino, 38.
61. 930. Baptizatisrecenter vinum et lac da-
AlexandrlajEgypti, Magna Aloxan- AprioDepiscopus, 142. tum, et quare, 140.
drra dicitur,69. Aqua benedictaHilarioa maleficium Barachesiusmartyr, 860.
Almiridensiumcivifas in Scythia, solvita stabuloItalici, 88. Aqua in fa- Baradatuset Uaradatusidem, ibid.
224. ciem, 568. Aqua scativa quae, 258. Barlaara et Josaphat historia vera
AloysiiLipomani lapsus, exislimau- Aquam aspergere,auimosaddere, 562. esse probatur, 339.
tis ex Palladioparadisumfactuma ty- Aquiliusconsul,350. Baroniusuon recte facit Evagrium
pographo, xiv. Archisterium,72. Ponticum auctorem VitarumPatrum,
Altare sauctum,208. Acliitria,562.
AlypiusTagaslensisepiscopus, 694. Ardaburius,177. xvi), xxvt. Ejus lapsus in assiguando
Amataex AmmaTaor depravatum, Argumentahaereticorumconlra Vi- tae, anno obitus sancti Pauli primi eremi-
1009. tam sanctiAnton.i-solvuiitur, 30, 31. 14, 23. Itemin lemporequo Joan-
Amatbonta et Amathus, oppidum Aries, rex PersarumDarius,68. nes Eleemosynarinsversus imp. Hera-
Arii haeresis,859. clium iter instiluit, 210.Item in nu
Cyprl,110.
AmbrosiusCamaldulensisest inter- Ariani ethnicorummoribus se ac- merandisannis Philippi patris sanctae
349.Itemin teraporequando
pres decimi libri de Vitis Patrum, commodant,71. Antoniumsecumsen- Eugeniae, Pachomiusmilitare
XLV.—AmbrosiusCaraaldulensisdi- tire mentiuntur,69. — Ariani idolola- in lemporequo Nicetas coepit, 140. Item
citur VitamsaoctiEugeniiconscripsis- trse, 71. patriciuseccle-
siaeAlexandrinae tliesaurospeliil,iuipe-
se, xu. Ariomanitae,69. ratori mutiio daudos a Joanoe Eleemo-
Ammanomen appellativum, id est Arisiaeneta,87.
materspiritualis,643, 686.786. — Am- Armacontra daemonem,66. synario,207.
AmmoD,ve.lPiammoa, Armacaurbs, vel Armeni,176. Basilius, rex Saraceuorum,177. —
monmonachus,139. Arsacius,416. BasiliusCaesareaeet CoDSlantioopoli
AmmonlusOrigenistacumsuis, 446, Arsisius,416. studuit, 163. BasiliiVita olim per va-
785.—Ammonius ita parumcuriosus,ut Artabamensuraegeous apudJEgy- ria fragmenta descripta et translata,
cumRomseesset, nihil prsetertemplum ptios, 207. 166, 167. An AmphilochiusVitac ejus
Petri et Pauli desideraret, 785. AscensusNili,786. auctor, ,162.
Amorisdaemon,88. Asclepionhegumenus mouachorum Basterna, vectorium,350.
Amphilochius auctorVitaesancliBa- pater, 251. Bavose,643.
silii, IX,162. Asella, 86. Be, vel Benus, idem, 786.
Anastasiuspapa, 690. DamnatRufli- Asiuusad lyram,340. Beauorumdepositio,663.
—
num. 42_; 425. AnastasiusBiblio- AsmodaeusVenereae cohorlis prin- Beatus aliquaodoproprie, aliqtiando
thecariusinterpresVitaesanctiJoanuis ceps, 65. accipituradjective,784.
Eleemosynarii,XLI.Fecit id jussu Ni- Aspitantesquid, 210. Bellua hyaenamvel elephantem si-
eolaipapse,296. Assiaic Perside, 252. gnificat,1008.
PATROL. LXXIV. .4
«xiii INDICES IN VITAS PATRUM. cXxiv
BeneJictio rerum inanimatarum,89. Celedensi» an Chalcidensislegen- ConjunximusJerusalem,id est, per-
BeriediGtioriemliospites advefltantes dnm i apud Hicronymum,10. vvenimus,232.
ab hospitepelunt, 104. Cellaet ctelum inter se comparan- Conopeum,-textile lentorium cuii-
)» Benedicturus imperatori HeracIH»'-__.'___. 1 c
cibus arcendiscomparatum,936.
proliciscenliad bellumPersicimiJoah- TJfeiisH. '238.
ifiniferitOrJ-.i Cdnstadtinusimperatorepiscoporum
nes Eleemosynariusa Niceta deduci- Cerealis Marcellamviduamuxorem accusatibhes a exurit, 209. Vertit deo-
tur, 210. t
auibit. 421. r templa in monasteria,838.
rum
Benjaminin Nitria 442. Certbttos6Sj pro certasti. 553. "Consuetudinempravam abrumpen-
Bercea,97. ChalcidensisanCelcdensislegendum dam <i pulchrbexemplodocetur, 143.
Bethelia,89. i»bfcd'Hierbnymum, 10. Consularis,89.
Bibluspapyrns,642. Cbalcidissoliludb locusin quo san- CohSifsDeus, 87.
Biduanaslevare quid, ibid. '-lus HierOnymiis. degit, "6. Conternansvilula , id est, Iriumau-
BilfiusVitart»Rafl-rarh«t 'Josapbat Chalcis,97. tnorum, 416.
censet°.__everam Iilslbfi4_n,'339. ' Chameuniae,id est, humicubationes, ' Continentia conjtigaloiumin Ecele-
Birfa 'tnddo•pfeiirisartvmiHlo 'vilem 131, 373. sia, 70. Coiitinght-a•religiosorumin
vesteth _lgiilflc«i,580. Chananaeiiidemfoiccui Gyuocephali, mensa, i quoadvisum,142.Continentia
Bl____tu_v_l bisactita ._ff__m in- 232. '. (
oculoraihin SimeooeStylila,qui femi-
_ttrttrhem«tn,241. Gherubimcum ignea rliomphaea, i
nam nunquampostquamin columnam
Biesina, 401. 232. <
editiorem ascendit, nec malremqui-
Boassfcrpe_.sunde dictus,91. Chindium vinum, igootum, notum dem ( aspexit, W7.
BofetiUB Rotnaeclarus,per caltimniam Chydaeum,ex paltnulisfacturo,1009. Copadium,id est pafs exeisa,642.
lmpetilus, a Thiodorico interficituf, Gbbreutria,quae et cantabat etsal- Coronatiqui, 89.
139. tabat, 380. Corpora «anctorijm incorfupta,88.
BonosusHieronymiCollact-iieiR,3. Chosroes Persarum rex bis vEgy- Cranium damnati bominis loquilur
familiaris, 4. Inslgtiis inona- pmm spdiidt,210. 1Macario,662. Quomodohoc cumtbeo-
Ejusdem Chrismain bapli&noil postbSiitis- 1logorum placitis conveniat, §33.
ehus, 445.
BruchidfiilociwAlexandri*, 90. ttMith,_B4. . Cruces argenteas ex collo gestabant
Brumosaaqua. 154. ChrisiianiCeiiOmatifetisis Vita , uxxi. IChristiarii,206. CrucissignumAntunio
BrumusiWid,1009. WiMs .(inifSrtitur, ibid. Eremito- notuih i coDtrabaerelicosdefenditur,06.
<
Buccellalura panem bis coctumsi- rliiih Castltielum ih archiepiscopatti Crucissignum, murus, ibid. Crucisli-
gn_fle.it,1007. ThroiifensiingrediWr, ibid. A poth iguo exstioguitur ignis, 453.
Bucolia,92. abslibet in QnadrageSilhatota septi- Crudelitas persecuibrum, S2, 23,
Buda, strameDtumlecti, 642. riiana,Unodie exceplo, ibid. Ih bieme i
24.
Bulia,sigillum,207. atpise frigidaead collumse immerge- Culicummhrsibus Be Macarmsex-
Bullarepro sigillare, 166. bat, LXXII.Disciplinaad fraclionem ponit | nudus per sex meuses,.78o.
Burdo ex equa et aslno, 177. tlfgaruiri se excipiebst, ibid. Peregri- Curiales,,id «St curiis ascrlpU,642.
Busiris clvitas,67. rtatidhes ad diverSos Sanctos niidis Cuj-wsitatis.mortificaiio,86. Curio-
pedibussusciperestatult, ibid. Dsemo- sitatis i contemptus Ariimoniitahtu.in
G '
nem ex fetore praesentempercipit, lemplumapostolorum.Roinaecumesset,
ibid. Pro amore Sterihanilaheis tan- videre desiderantis,783.
Caccabate,643. tlrin ihdliiWf, ibid. Sub palea aufum Curium, 92.
Cades,89. a quodam recondilumn(Snsihit eum Cusare, id est s_arcire,640.
CaecuSj.pulvere ex cellaMaearii de- "-ftlietiirii
repausarevf&td. Cyphonismus,23.
terso,etaquapu,telquobibere solitns ChfistophOrusa Castro rtOStermlsit CyproprovinciaBlinsuIanatusJoan-
erat, maceratoilluminalur, xxvn. ttllhl jEgyptioruriiPatfhm sementias, nes Eleemnsynarius,208.
Calculorumusus in orandoantiquus, LXXXV. Cyriiel Joannis inemoriaseu tecn-
785 GHfomatius Hieronymo familiaris,4. plumAlexaudrice,209,
Calidiomea,104. GtifysOgonus monachus 'Hieronytno CyriacusEmissenusPalmyramoppi-
Caligaeollmcalceorumloco, 232. familiaris.ibid. (lttmPersaruriiduetus, 702.
Calliculse,98. Chrysbstbmusnimiumlaudatur,»936. CyrillusAlexandjrinus, llO.
Camelauchiumquid, 373. Ciliqetiseslagenseex Cilicia,1008. Cyriouesvarii, 662.
Cainpariastaiera, 207. 1
Campaiiaeolitn Cimiliarchihrn,locus ubi pretiosa
dicta tintinnabula gregibus appensa,> i.thpli sertabaiitur, 208. b
241. Cinefentiisdiciturut pulferulentus,
Cancellarius, 2 07... 643 Dacty.orumesus, 105.
Candidatusquis, 89. .,,,. Citticaviciis,251. Daemona Christout vpasserirretitus
Canthelia,onera asinisimponisolita,> 'Clerlcbrut-igfstius diversi, 69. teuetur, 65. Daemones exsuBlantur,
935. . Ciiilictts,id est, lecto afflxus.400, 141. Daemonusquidam principales,
Caprea eum leone pugnam iriiit,- 'ilji. 783.Daemonesconturaeliis.excipieudi,
340. CodexAiilbhii,creaturse,'663. 66. ...
Captivi viucula soluta, dum pro eo
5 Coelestis, Pelagii UisCipUlus, taeresi Dajmoniacus sanatur, 86.
"
tanquaiti pfb mOrtbb_acrutti"celebra- infaraalus,purgare SeRoraieparat apud Daemoniacae arae, LXXXIV.
tuf, Sb9. , k_3_. IniioceDlium,692. k DamascenusJoanne.sauctorhintori_e
Caribiisîcaplia, Canobia anachofetarumSeminaria, Barlaamet Josaphat, 339,
Cdficaj.W. i\. Danae, 70.
Ca.--.a_e, id est. oherrire, b53. Ccenobiticae vitae Aritoniusrestitu- Darius, 86.
Carlica, cartictila, pfo cefvicali ., tor, «4. Decimi libri de Vilis Patrum auctor
i 813. Collecta,idest, dtstributioIDpaupe- Joannes Moschus,xxxvi. Decifriilihri
! CasaubbnusriSlatur,87, 88. ri_s,207. de Vitis Patrum.interpres esi.Atuliro-
Cassiaoi-isItacoihpendirimredactiis,> Ci-lbbia, id est, lebeta, Seutunicae sius CamaldiReDsis, xiv. Ejusdeirilibri
: exitat Graecein Vaticana bibliotheca a sltfe inaiilcfs,141. olim interpres fuit prseceptor Joauriis
; &t».,xxxii.Ca&ianibpiisculaqnpmodo 0 Coiumbain baplismo et baptisteriis diaooni,XLVI.
et cur c&_Seiilt'urapocrypBa,LI.Cas- '" quare, 164,165. Cohimbamlu hllmeris . Decurio,89.
siani dlllgenteslectores vif1 sanctiBe- *" Basiliisanclus Epbr!_tDvidet sttgge- DedicatiouesEcclesiarum,advocatis
'Sfer- "
nedictus, Cassiodorus,Cliriiaciis, 1_ renii.m Crindionem, 169. Petrus diaco- eliamremotiSsimftr episcopis,celelirari
nardds, Domlnicus,Thomas, tt. Cas- iHisincapite°«aricliGr_gorii'seribenlis, solitaB,1097. .......
sfanus diversus a Coftnore, 357. ibid. Defeosores Ecdesi_6casligant son-
Cassiodoruscxlstimatus ._____.Gas- i- Commemoratorium, i.xxm. tes, 20. ,, . ,uw
slarii quaedamopuscula (.xpurgaSSe, , Cnihft)»)Bti8imperator mittit Philip- Dehabere, id est iridigere, 1009.
licet rionad plenum, xxxi. pum Eugeniaepalrem Alexandriam, Dehonestameritum,68.
Castitatiscustodia,98.Castitafiscon- i- 350. Del.tio _tt_.rumiiv io vlsiouebb
jugalis exempla, tBG.Post susceptos !s C6mSii)hic_itbfl4_ p.eluntOfigehistae : perversitalem fidei,93S.
Ordines,. Paullni et Tera.iae, ibid. '• a RomanaEcclesia, 422. Deiriocrilussibl ociildsetoU-Ssc,.dl*
Leontil et Placidinae, ibM. Castitas is ut melius philosopharetur,535.
in veste, Conimuiiionis r everentia tanta olim, , citur,
probatur ignis gastatione ' ut qui somniis voluptuosisinquietati' DiabolushomiDesut passerestenet,
390. essent abstinerent, 783.
Castor episcopus,__7. 143. Quomodohominesevadere pos.
Cahma,id est, cator, 611. Conducteia,fafum, 1009. slut, 143. DiabolusChrlstumse simu-
cvxv INDEX IN PROLEGOMENA, PR_£LUMA, NOTATIONES. _, c*xvi
lal, 144;Uiib_Bivif.us adventuChnstt Eucherius Lugdunensis presbyter Fislula plumhea,_!06.
debilitata,661. quaedamCassianiopusculaahbreviavit, Flagellum (lisciplinam signiftcat,
Diacohiss*olihibaptizandasfeminas xxx. An Cassianidpera tanluth abbfe- 787.
velabSnt,860. •viaverit, an vero etiam expUfgavfefit, Florenlius Hieronyml scriba el Ta-
Dianahifh, 70. dubilat Baronius,xxxi. miliaris,4. Florentius vulgopatef pau-
Didymus damnatus haereseos,784. Eudoxia major Jerosolymam -voti perum, 443.
Origenista,441.DidymumHieronymus solvendicausa proficiscitur,701. Fous virtutumnatufalis animae pu-
auait, B. Eugenia virgo etmariyr, 349. Ejus fitas, 64,
Dil-CtlB_itcarita,98. parentes, ibid. DocSturpliilosopbiam, «Fffssatum prOfossaj4i%.
Dion</Sius Exlguus nalione Scytha, ibid. Frorito martyr, 241.
107; atJb-isilbthaiius, 108; Ejusdbctfi- Eugypiuspresbyter Vilae sancti Se- Frontonius sancti Petri diseipulus
ua, 107; mores, ibid.; conversatio, vefini auctnr , LXXXIII. — Eugypius episcopusPritragoriciin Gallia,241.
ibid\ .cripta. 11.8,109,110; tempus, ihonachtis,110. Fiilbefius Garriotensis episcobus,
lO1., 110, 111. Interpres Vitse sancti Eulogiae,benedidtiones,241. 334.
Pachomii,XLI. Euljsius BosffaeArabiimepiscopus Fulgeniius, Vitas >Patrumlegens,
Dioscoruspresbyter, 786. in castellum Nusphas relegatus, 702. ad imitationemexafsit, wi.
DiptycjBa blforestabellae, 380 .Eunapius queritur deorum templa Funerales psalmiet hymniin funfefe
Dirimtfi, p.. dijii-iicari,1009. versa in monastefia,838. SimeonisStylit_e,174, 177.
DisCretih.plritiium, 66. Euphemiusin exsiliumab Anastasio Funeris pompaprohibetur, 73,
BiverM deemonum nequitia, 63, missus,953. Fures miraculodeprehensi, 839.
63. Euphrasia seu Eupbraxia virgo, Furius, 401.
Divitia.in Ecclesia prdbandae,97. 562.
Dcmiriicbdie et Sabbato,aiigelus Enplirosynamartyr Nicomediensis, G
communidhemdefert Onuphrib,103. 562.— Euphrosynavirgo, 368. Galla. uobiles et sanctae plures,
Dsmmtsbhde; 206. Eusebius Hieronymo familiaris, i. 138.
DohatusRoiria.Bieronyniipr3eceptor, — Eusebius Caesariensiscur Uonme-
206. minerit Philippimartyrispatris sabclae cessare Gallienus iuiperator persecutipiiem
Dosltheoshjcretie-is, unde Dosithei EUgenia3, 550. Eusebii CaesarienSis3S0. fecit capto Valeriahoparente,
haeretici,416. libri defensioriumpfo Origene editi a Gallodromiqui, 209.
Draconliusepiscopus,89. Ruflino nomine Pamphili martjris,
Dfbthad^ caihfeli,90. xxvu. — Eusebius Origeriista,iiS.— Gaza, 86.
Gazis.incensae basilicaeleiupore Ju-
Dfbrn^d-fii,98. Eusebius anachorela, 839. Eusebii liani, 89. ,, , „, ',. ,
Ducalisidem quodducator, ibid. anachnretae plures et ubi vixeriht, Gelasiuspapaquid de yitis Pat_;um
Hiicafo.idte-riqiiodductof, __4._ ttid. Eusebii cumBaslliocontenfioet senserii, XLVIH. Videtur seijsis?ae_Hie-
Dtiotfeh|Ht_s psaliiiorum nunierusab reconciliatio, 164. esse Vitarum Patriiiriâuc.to-
angelo cotiiinendatus,142. Eusthatius philosophusquaeritur a ronymum rem, ibid. Videtur .pulasse ,"H}<3|oiiy-
Duiiuivlf,S7. Basilio,104. inum esse auctoremVitsesarictiAnto-
E Eusto;hius interpfes Vilaesanctaj nii, ibid.
Pelagi», xi.i. ..,..".
Gello, Gellunculus, vas aqriafium ,
Ecclesiaededicationesadvocalisetiam EulhymiusOrigenista,446. 334.
remoti$stinisepiscopiseelebrarisolii.e, Evagrius Ponticus Origenisfa,141, Genebrarduscorrigitur, lljO.
1007. Ecclesiae defensorum offlciiim 400, 446, 689. Nonest auctor libri se- Generationis pbsleribfis praedictio
castigafelsorites, 2 07.Ecclesiae diviiias cundide Vilis Patrum, xvu. Librorum Cyrioriis,646.
disce, 2fl?.-.Ecclesi_e t hesauros miituo ejus catalogtis, xtx , xx. Evagrius et G.eiibfevadivinitusvelut^prsesentem
Heraclius,207, Ec- alii Origenistae a sanclo Hieroriymo novitSimeonem
accipit imperator A Palladioejusdem sectaB GeDtiauus Hervelus Si.ylitam,,l7_..
clesi». boha rijutuo dare imperalori uotali, 490. est itit-fpres
recu<at;|oaiiae_iEleemosynarius,207. laudatur, 1010. Ejus scripla quae et libri oct3videyitisPatfum,xLiv. Idem
Ede»|,i97. ... qualia, et inscriptionumdepravatarum , est interpres libri noni, XLV.EjusTa-
.vlsa morteiri Arito- correjitio, 1008. — Evagfius presbyter
Eleirieuta lugere psuscensentisPalladiiiriicsse auctbrein
iiii,7t., Hieronymi sociuS.8. Ad ilasiliiiinin libri quinli el.sexti de Vitts Patrum,
EleutherppQiis,87. Cappadociampervenit, ibid. Dires do- Xxxvi. Ejus interpretatio Thebddfeti
ElevatioEucbaristiae,163. minus MaiOiieae,ibid. Hieronymo et hic dalur, 838.
Elias.ioApeliote, 442. Elias efemi sociisin eremo necessaria ministrat, Geuua complicat mortuus Patilus,
cultor, 31. . 6. Lilteras curat, antiquariossuppedi- 23.
Elladhisi,dlias Palladius, 641. tat, ibid. Nonest auctor libri secuudi Georgius Wicelius npn fCcle facit
Elusa, 89. de Vitis Pafrum, xvi. Quis fuerit, 33.
s eu Tnlerpres Vilae 35. EvagriumPonticum —
aucioreriiyitafjim
Embrimium, Embrymium,cervi- Antonii, xxxvu, Patrurii, xvi. Gerifgius episcorihs
cal ex papyro,643. Episcopus,97. Alexandriaesuccessor sancli Joaunis
Eneus, id est mutus, perculsus, 224. Evaugelicus Sfcytharum pontifex, Eleemosynarii,208,
131. Gerardusde Frachetp scripsit yitas
Ennatum,seu Nonum Evectio,
, Alexandriae Ex corde 89. fralrum Dominicanorum,yiu.—Gefar-
vicus, 6_3. recitare., id est memori- dns Vossius interpfes Vitae saheli
Enlheca,prp arca, 207. ter, 642. Ephraem,XLi, 1>39.
Ependyles, 86. Ex gutta pluviam, 86). Ex gutla Gesnerusnon recle FacitEvaigfUim
Ephraein diaconus Edessae, 169. Tan- riiare sSlstim, ibid. PonlicumauctoremVitarum Patfuiri,
tumdiacpniisfuisse dicitur, 166,Yarii Ex pede laboransa Melaniajiiniofe XVI.
Vitae ejui «Jfiptores, 169. Auctorest cufatur, 701. GlobiStoicorumccelesifes,in quilius
Viiaesanc|tii.bf_h_eeremitaeet Mafiae Ex recofdationesahctorum triplex bpnorumaniriias pbst hatic .vitSiaBa-
neptis ejus, x. utilitas, 143. bilare dicebant, 416.
Epibatae,;2_.4. Exspoliare divites qiiid, 209. Graece loquiiiir EphraeHipfecibus
Epictetu. martyr tempore Diocte- Exsufflafio daemonis, 141. fiasilii, 166.
tianj, 224. Ex ungueleonem,860. Grafiani lapsus.Vitani MaCariiRo-
Epidaurus,91- maniHieronymotribiiehtis,xxiv.TJride
Epipbanius,dux Cypri,pater Joannis F eam opinioriemGratianus haiisefit,
Eleemriuriiafii,203. Eabiolae 401. ibid.
Epilapt_iu_npro oratione fuoebri, duae, Gralitudoleaenaepellem ovillaWMa-
163. Fagadaena, ulcera, ve| nimiamcibi Cariodeferentis,783.
Erasmus ribri recte facit Evagrium appetentiam,sigriitlcat,1008. Gregofius Nazianzenus theologus,
PonticumauctoremVitarurriPatfrim, Fasciolisirivolvisoliti morlul, 490, 163. ill annis prsefuit eccleslte Cbp-
xvu. Erasmpsnotatur, 96,97. 491. stantiiiop.,ibid. Elim tres aiuiosaudit
Erohet Herondiversi videhtuf,786. Fauni,23. Hierouymus, 7. ,. . _.
Esius,Paesius,vei Phaesius,641. Febri laborantibus inederi dictus , Grunnjiriomine deîgnit RUffiuum
Esophprium,interuht, 209. post morlem ejrissepulernm visitahfi- Hierohyhaus,533.
Eucliarislia non danda mortiiis, nec bus Ammonuis,489. Grutaria, 1009.
in sepulcris consepelieuiia,T68. Eu- Femina viro periculosa,98.
cbaristiaeelevatio, T63. Iii Eiicha- Fidosus.,-334. H
nstia pjfliailbseipuer ostenditur cui- Figuraemaleli<.,_e, 88.
damHebfjeo, 165. Fiscella, 87. Haeresis.Vide Deletio.
cxxvii . INDICES IN VITAS PATRUM. cxxvni
Hoereticimali contramonasticamvi- nus nominatur,ibid. Cogiturrecedere Invocatur Theodosiusmonacliusad
tam. 72. HaeretiCimonacboromhostes, ex solitudine,ibid, Jerosolymampro- sedandamtempeslatem,10.
33. Hserelici notanlur, 96, 97. Haere- ficisciturex eremo, 7. Iter Constanti- Isidorus episcopus et confessor,
ticorum genius e libris tollere quae nopolimadNaziauzenuminstituit, ibid. 416.—IsidorusOrigenista, 448.—Isi-
suSfagia pro animabus defunctorum Tres annos agit Constantinopoli,ibid. dorus Pelusiola, 416. Cassianummo-
speclant, xxxiv. Haereticorumargu- Gregorium Nyssenuui agooscit,ibid. net de lingua continenda,337. Per-
menla contra VitamsaucfiAntoniisol- Komama Damasovocalur, ibid. Manet stringit Pelagium, et docel volunta-
vuiilur, 30, 51. Hsereticorumlibri vi- triennium Rom_e,8. Athenas profi- lem facile vinci consuetudine,lapidis
landi, 142.Hsereticorumconsortiavi- Ciscilur, ibid. Ab Urbe recedit, ibid. exemplo qnem gutta excavat, 692,
tanda moriturus monet Pachomius, Ejuscomites, ibid. ReversusJeroso- 693.—Isidorusin Scylhi, 441, 442.—
142. ' lymam.miraculavidel, 9. Alexaadriam IsidorusAlexandrinusOrigeuista,400.
Hebdomadariiqui, 143, 362. ID yEgyptumproflciscilur,ibid. Didy- Isis, 70.
Hebdomouseptimaregio in suburbio mum audit, ibid. Origenistas depre- Italicus, genus mensurae,1008.
Conslantinopolitano, 534. hendit, ibid. Bethlehem revertitur,
Ilelenopontus,1010. ibid. JudaeuniBarrabanumhabet prae- J
Helenus (S.) ardentes prunas illaesa ceptorem, ibid. Romanus presbyter
veste fcrt, 550. quomodovocaripossit, 163. Ex Syriae JacobusdiaconusauctorVitaesanct_e
Helimma, alias Tillina, 860. eremo scribit ad Ruffinum,424. Pe- Pelagiae.ix.—JacobusBilliusinlerpres
HetiodorusHieronymifamiliaris,i. lagium et Pelagiaoos alque eorum VitsesancloruniBarlaam et Josaphat,
Comes Hieronymi in ereme, 6. Ab dogmaegregie perstriogit, 692. Salu- XLI.—JacobiFabri Stapulensislapsns
H-leronymotecei\t,'ibid.—Heliodorus tat Augustinum et Alypium nomine de HieroDymo, quodpresbyterelsenex
monacbusin Syria, 860. Albinae,et Pinianse, et Melaniae,698. Syriae eremum petierit, xxiv, xxv.
Htflladius scriptor Vitaebeati Basi- Caluraniiset mendaciisab bseretie.iset —Jacobus Gretzerus noster qulnque
lii, 163. impiisimpudeDterprosciodilur,789. exemplaria Vitarum Patrum mss. e
Hemitrilaeus,87. HilariouMagnusdictus, 86.Unotan- Germaoia submisit, LXXVI.—Jacobus
HeraclasAlexandriaeepiscopus,142. tum die videt Jerosolymam,ibid. Hi- NisibitaconcilioNieaeooinlerfoisseet
Heraclides monachus,446. Heracli- larionisannorum synopsis, 92. Vestis mortuosexcitasse dicitur, 858.—Jaco-
dis Paradisi qtlis auctor, 1007. Hera- ejus, 92. bus Persa Ihtercisuscogiioineiilomar-
clidis Paradisusubi et quandoprimum HimeriusBasiliiprseceptor,163. tyr, 'alius a Confessore,858.—Jacobi
impressus, xiv. Heraclidis Paradisus Hinnus, ex equoetasina, 177. plures, 860.
idem cumPalladii Lausiaca historia, Hippocentaurus,24. Jejunia devotionis causa suscepta
xm. HeraclidesBilhyniaeepiscopusvi- Hircusin Daniele, Alexander nia- aliquoties hospilum causa mutautur,
detur auctor libri secuodide VitisPa- gnus, 86. 859.
—
trum, xin. Heraclides Ephesiorum HistoriaBarlaamet Josaphatproba- Joannes EleemosyoariusCypriusfuit
episcopus, xv. Ia solitudinevixit soli- tur vera, 539. geoere, 203, 206.—Natospatre Epi-
tarius, ibid Honor martyrum fhus et thymiama, phanio Cyprio duce, 205. Heraclio
Heraclius imperator peiiit ut Joan- 935. imp. petente factus episcopusAlexan-
nes Eleemosynariuslieret episcopus Hooorii lapsus Gennadiumdecur- driae,ibid. Varii auctores Vitaeejus,
Alexandriae,203. tantis, xvii. Alius ejusdem lapsus, 206. Anastasius jussu Nicolai papae
Vitamejusa Leontio scriplamtranstu-
Herennius praefectus Augustalis, 447.
280. Hor vel Or haereticusOrigenista, lit, ibid,—Joannes Baptisla princeps
Hermopolis, 104. 641,662. eremi cultomm, 21.—JoannesCassia-
Hesychius,91.—HesychiusOparien- Horaeecclesiasticae,nocturnum,manus auctor libri iv, 537. In causa Chry-
sis episcopus,691.FavetAntoninoepi- tulinum,nona,786. sostomiad Innocentiumlegatus, 557.
scopo Ephesino, ibid. Intirmitatemsi- i HospinianusCalvinistanotatur, 31. —Joannes xxiv aniiisnon egressus e
mulat, ibid. HospitalilasChristianorummovel ad monasterio, 504.—JoanoesDamasce-
Hierocomia, loca ubi sacro morbo conversioneinethnicos, 140. DUSauclor VitaesanctorumBarlaamet
laborant, 368. Hospitiura sanctum reddit hospites Josaphat, x. Joannes Jerosolyinilanus
Hieronymnsnon est auctorVitarum modestos,434. episcopusnon est auclor VitarumPa-
Patrum, xx. Unde Editoreshactenns _ Humanodeflciente solalioadest di- trum, xx. Joannes Jerosolymitaous
eas Hieronymo irihuerint, xxn. Ejus vioum, 104. episcopus Origenista, 400.—Joannes
nomiuelibersecundusVitarumPatrum Humiliias SimeonisStylitaeprobata S. R.sexti E. subdiacoDUS est iolerpres
apud Graecoscircumfertur, ibid. Ejus in columna,177. libri de Vitis Patrum, XLU.—
nomine *_>..>)«?]quaedamde Vilis Pa- Hunni Golhosvaslant,400. Joaones Maria palatii aposlolicima-
trum exslat in Augustauabibliolbeca, Hylus socius Hieronyoii in ere- gister auclpr Indicis librorum expur-
xxiu. Non est auclorVitaesancti Ma- mo, 6. gandorum,xxxm. Recte librumquin-
CariiRomani,ibid. Hieronymusauctor Hypocritae monachi mors horrenda, tum et sextumxxxm. de Vitis Patrum Eva-
Vitsesancti Pauli, -.ilarionis, Malchi, 860. grio abjudicat, Non recle'Eva-
Fabiolse, Paulee, Marcellae, x. Ejus I grium tacit auctoremVitarumPatrum,
epistola ad Ctesiphonlem a pltirimis lbora civitas seu liltti maximen, ibid, De Palladio
uon rite intellecta, xvn. Explicatar, Helenoponti,789. quis vel qualis fuerit, judicia Patrum
xxiv. Ejus senlentia de secundolibro Igitis, tljus, cerei, primariis viris profert, 703.—JoannesMolanus non
Vitarum Patrum, xxv, XLVIU. Ejusju- praeferrisolent, 166. recte facit EvagriumPonticumaucto-
dicinui de lectione librorum Orige- Ima,97. rem Vitarum Patrum, xvi.—Joannis
nis. LUI.Hieronymipalria Stridoii in ImagoMercuriimartyris,165.Imago Moschiliber de Vilis Palrum inscribi-
SinieonisStylitse Romaein vestibolis tur : Sephronii limonariumseu Pra-
Daliiiatia,3. Parentes mediocres,ibid. oflicinarum
Sludiumejus Romae,ibid. Ludil scho- ad tutelam Dgebatur,175, tum spirhuale, seu Hevus Paradisus,
lasticiscontroversiis,-_«'--.Romaebapti- 793, 860. Imaginura usus antiquus, xxxw. Unde nu.ncSophronio, nuoc
ziatur,tWrl.Dissolute vivit, ibid. Sin- 165. Joanni Moscho, ioscribatur, xxxvin.
gulis Dominicisinvisitsanctoriimreli- Impassibilitassloica.hseresisOrige- Prodiit primo ms. ex Vaiicaoaaposto-
quias, 4. BibliolhecamRomseconficit, nis, 641. lica bibliolbeca,tftid.Conscriptusvide-
t_t__.Ejus in Galliam profectio, ibid. Impati.bililasstoica Palladii, 785- tur circa anoum Domini, 636.—JoaD-
Trevirissaucli Hilarii librosde Syno- Impetigo, 87. nis Trilbemii lapsus Vitas Patrum
disdescribil, ibid. Syriaca profectio, Impositie manus episcopi in ordi- Evagrio Antiocheno ascribentis, xv.
ibid. Aquileiaesanctorumvirorumcon- nandopresbytero, 151. Nonrecle idem Evagrium Antioche-
sortio fruitur, ibid. In .palriamredit, Incarduum,medullapalmae,662. numcum Ponlicoconfiindit,ibid. Joan-
ibid. Sororem connubio juugit, ibid. Incubi, 23. nis Trithemii lapsus; Vitas Patrum
Qusudo mooachus in Syria, et cum Indi Persis fiiiilimi,340. Hieronymotribuentis, xxiv.
quibus,i, 5. Ad Basilium in Cappado- Inditi, pro ascititii, 687. Jonas martyr, 860.
ciam venit, 3. Antiochiaeconsedit, Indumentum a Melania acceplum Jonathas, 177.
ibid. Malcbummooacbuminveuit; ejus Paultnus adSeverum mittit, 435. Jordanis desiderio Constantinusat-
exemplo et aliorumaccenditur, ibid. Infuadere quid, 936. sit, ut ibi baptizari posset, 1G.4.Vitas
Petit preces Theodosii et aliorumut Innocentius comes Hieronymi iu Jordanusde S.ajconiascripsit
soivatur a saecnlivinculis, ibid. An- eremo, 6. Moritur, ibid. fratrum Augustinianoruin,ix.
tliocliiaeApollinaremaudit, ibid. Agit Tnterrogationes et responsiones Jnsepb in Pispiri, 442.
in eremo .Chalcidis,6. Comites cjus, jEgyptiornmPatrum, quidam ex his JovinusHieronyraifamiliaris,4.
ibid. Carncmjejuniis domat,ibid, He- libris de Vilis Patrum fuere iuscri- Jubere, vox varie u.surpata,200.
braicaslilteras discit, ibid. Sabellia- pti, v. Julianussororis Hieronymimaritus,
«xix 1NDEX IN PROLEGOMENA,PRM_UDIA, NOTATIONES. cxxx
4.—JulianusSabas a variis laudatus^ pelle ovina a leaena donalur, 423.— libera dimiltitur, 429. Quid ogerit Je-
85.1.—Juliani —
Apostatsemors, 165. Di- Maearius Origenista, 422. Macarii rosolymis,t6trf. Ejus lapsus,431. Lu-
vinitns declarata Didymo et Juliano plur.s, 231. gubris ejus status, 431, 432. Quando
Sabae,859.—Julianivarii, 381. Macedoniusin exsiliumabAnaslasio Romamredierit, 432.Et quare, 453.
Jupiter aether,70. missus, 935.—Macedoniuscrithopha- Ejus Neapolimatque Nolamadventus,
Jurandnminjustenunquam,177. gus, 859. ibid. Occurrunt illi nobiles Romarii,
Juratam promissionempraeslat Pi- Maenianaaedilicia,176. ilrid. Ejus virtutes, 434. Ejusres Pau-
Diaous,696. Maenidia, 1 41. lino incompertae,435.QuidRomaeege-
Jurulentisecarnium, 416. Maesiraas,alii Mausimas,839. rit, 436. Ab Urbe recedit, 437. Eius
Jusjurandumper SimeonemSfyli- Maforte,a.tns Mavorte,1009. progenies,iliirf.Ejus liliioliilusjnAfri-
tera viofalumpunitum,177. Magdeburgensesnotantur, 66, 97. ca, 438.Ejusdemliliilaudes, ibid. Ca-
Magdeburgensesin Simeonem Styli- tholica reddila moritur JerosolymfS,
K tara injurii refelluolur, 176. 459, 694, 698. Eiliorum ejus status,
Magistrianusagens rebus, 1009. 439.—Melania
Kitissifodopro Ctesiphontevidetur Magistrianus, in Junior, distraclisbonis
642. in Ilalia, cum marito suo Pihiano fn
porii, Persidis civitas, 232. Magnificus vir quimiraculafacil,176. Africamproficiscilur,691. Inde Hippo
L Majumaoppidum,86. nem, ibid. Postea Jerosolymam,698:
Malchusmonacbus,5. Malchusquid Ejus vitaeinstitutum, ibid. Constanti-
Laborandummanihus, et non sem- Syriace signiflcet, 96.—Malchivarii, nopolimproflciscitur,699. Hospitatur
medilindum, pulcbre docetur, ibid. apud Lausum praefectum,ibid. Volu-
§er
34. MaleDcialiquos daemonidevovent, sianum patruum convertil, 699, 700.
Lacteranes,lactucae,535. 88. Urget Nestorianos,700. Redit Jeroso-
Lauipadesprimariis viris prseferri Maleficia,ibid. lymam, ibid. Eudociaeimperatorispe-
st_)c.nl,166. Manichsei,69. dem curat, 701.Miraculisclaramoritur
labdicea, 68. Mansio,787. die ultima Septerabris,ibid.
Laoti.populi,176. Mansuetudofeminae postulamisdu- Melaoiumvel Melaniaidem io utro-
Lapetha, 92. riorem pro miliore ut mereri possit, que genere usilatumanliquis,703.
Lapissiccus, 176. Lapis conteritur 936. Melanius paier Melaniae senioris,
exsecratione, 858. Lapides quadrati, Marcellaardet desiderio sacrarum 458.
786. Sciipfurarum,421.Discitmonachorum MelcbiorisCaDi judicium de Vilis
Lapsana vivere vel tenui victu. vitam, 52. Hcerelicisreslitit, 422,425. Patrum nonomninoprobum,LIV.
141. Moritur,423.Domusejus iu Avenliuo, MeleliusAnliochenus,860.
LaudesBasiliiMagni,162, 163. ibid. Mellis et lactis dulcedinem gusta-
Lausiacaunde nomen habet, 689, Marcellus vel MarcelliDus, pater baut recentcr baptizati,i40.
702. Melaniae,705. Membranae,<._>|u»i« , 936. Membra-
Lausus prsefeetus cubiculi sacfi, MarcianusCyriconfessor,859. nas alii vellera ad pluviamexplicanda
689, 703.Laususvideturille ad quera Mares,alicts Maris,episcopus,860. vocant, 936.
scribit Rufflnus,quem Fidosi epithelo Margarini d e la Bignelapsus existi- Membrumpro parte sedium,141.
adumhrat,535, 534. Memoriaet precesprodefunctis,15.
Leaenamparere semel quomodoin- mantis Evagriumlibri v et vi de Vilis Memoria
Pairum auctorem,xxxu. praeseuliaediviose sanctus
telligendum, 98. Maria neplisAbrahae, 3 73. Ephraem duas meretrices couvertit,
Lebitonvestismonachigenus, 141. 169. Memoria mortis imperatoribus
Ledaei,70. MaianiVicforii lapsus exstimantis quomodo inculcetur, 308.
Lembus,91. in ad
Hieronymiepistola Ctesiphontem Mendaciumpropter Deum quomodc
LeouesMacariiper diem foras am- fieri mentioneniduplicisEvagrii,xxvi. inlelligendum,201.
bnlantescontra aliorum morera,232. MarianiVictoriiRealini lapsusclericos Menites,441,442.
Leontiusresiduumscribit, quid hoc copiatas, cuniclericis qui psalmosde- Mennas oeconomus,207.—Mennas
sit, 206.—Leomius a uctor Vitae sancti cantanl coiifundentis, 25. Item ejus martyr, 207, 210.—Mennas vice-
JoannisEleemosynarii,x, 206. lapsus, apud Hieronymun),cavumpro (S.) dominusEcclesiae,206.
iiwallfuw, XIX. caucum legentis, ibid. Menomenaepisces, 209.
A.xri,935. Marina quae,594, 595. MensisTybi,145.
Leucippesterilis fecunda precibus, Marnas idolum, 87. Meretrices duas converlil sanctus
104. Maro, Marosum,Marosas,dfversi, Ephrsem memoriadivinaepraesenlise,
Levitio. Vide supra Lebitonel Le- 859. 169.
beta. Maronaset Mardsasdiversi, ibid Meritamonachorum,15.
Lewenclaviilapsus,110. Maronia,97. MeroevicuspropeAntiochiam,177.
Liber Anlooii,'creatura>, 63. Libro- Martini (S.) Vita a
legitur Paulino, Metanoeamfacere,reverenter acce-
rum sacrorum puraerus varie olim 436.—Martini D elrii de
lapsus Evagrio 166.
iniri solitUs,224. Antiocheno,xvi.—Martinusabbas Du- dere, Metaphrastesquando vixerit, 111.
Libera, id est Proserpina, 70. miensis, et Bracarensis episcopus, — Metaphrastes auctor Vitae sancti
Librali»mamis,pro celeri, 1009. 1009.—Martini Dumiensisepiscopiqui Joannis Eleemosynarii, 206. Vitam
Licii et Lamiuaemaleficium,88. meminerint,LXXXV. MelaoiseJuuioris describit, 703.
Licinius CUDIConslantino contra Martyrmelle perunctus muscis ex- Methoneurbs, 91.
Maxentium,140. ponitur, 23. Martyres mouachi, 340. Metrasmarlyr, 209, 310.
Ligaturaauri, 207. Martyres tliure et thymiamate hono- Michaeliumin Hesiis, xix.
Ligoocrucisexstinguiturignis, 433. rari soliti, 929. Martyres ' plures facti Miliarisia,936.
Lineammittefe, 89. a Saracenis,934. Milido,vel Milidus, episcopus,642.
Lipsaoa, 210. Martyriumfabricare,90. Minuta,933.
LiturgiaBasilii, 165. 177. Miracula Jerosolymis, 9. Miracula
LocusJoannis Diaconia Coloniensi Martyriusepiscopus,
1008. orationibus, nonpraeceptis,sanctorum
Editore depravatus restituitnr, XLVI. Matta, Matthseus Galeuus Westcapellius fiunt, 71, 72.
Loc'asancta Edessaesancfus Ephraem explieatur,LIV.Ejus lapsus, XII. MissaBasilii,166. Misssefldelis,vel
invisit,169. vcl
Mavorte, Maforte, 1 009. Bdelium, 380. Missas privatas dicit
Logotheta officium ecclesiasticum, Maxenlius tyrannus quando vixit, sanctusJoannes Eleemos.,210.
207. 139. Modestus
Lucins Arianus episcopusChrislia- Maximilianusimpcrator sarcopha- nus, 208, 209.patriarcha Jcrosolymita-
norumpersecutor, 441. gum suum circumferri et couservari Monachi vestis summo loco ha-
Lucretii versus, 446. instar thesauri, 203. bita, 15. MonachiOrigenistae', quos
Lupinusuniussereinummipretium, jussit Maximinus,vel Maximus,Jerosoly- taxat Hieronymus,videnlurresipuisse,
209. morumepiscopus,164. 1° quiaquorumdamnominacomparent
Lychnium,lucinium,pro ellychnio, Medimnusgenusmetisurse,838. inMenseis Grsecorum,XLVIII; 2° quia
645. Melaniacum RufiinoRomaesemiuat a Chrysostomofuere recepli, XLIX;
Lychnoslocus, 89. haereses Origenis,423. Ab Athanasio 3° quia quidam eorum dicunlur cla-
Lycnsflumen, 68. donatur pelle ovina, 425.Occuitatet ruisse miraculis,L.MonachiLongiqua-
M pascit monachos,427. Ejus conslauiia, tuor ad Cbrysostomum confugiunt,XLV.
tbid. Profectio ejus in Palaestinam, MooachiAquileiaeiosigoes, 10. Mona
Macariuscaecislesenaecatulisvisum 428, 440, 694. A prsefectoPalaestinse chi in urbe et aliislocisantiquilus,31.
donat, XXTII.Pro graliarum actione spe pecuniaoiocarceratur, et iterum Monachilongaevi,72. Monachislice»
cxxxi JNUICES 1N VITAS PATRUM. cxxxir
clauslra ingredi propter Ecclesisein- ziauienusz quomodolegi debeat, utrin- iignorassevidetur, 698. An Blemmyo-
commocta,_>59.McinachiMCCCC in Ta- q conjecturaeafTeruntur,789.
que trum, sive ./Ethiopiim, episcopus,702.
benna stibuno abbate, 141.Monachia Quis et qnalis habendiis dbfcetJoari.
Vatenle uiilitare jussi, noleutes fusli- O 1
Maria Magistersacri Pafatii, 703. Ori-
bus jussi interlici, 4il, 442. Monacho- genista fuit e't Pelagianus, ideo caule
rum et eremiiarumorigo, 21. Oasis ulterior, 90. llegendus, 704. Palladiitriplex versia,
Moiiasteriummonachorum Medio- Oblationes pro desperata non offe- 3xv, xnv, XLV.Palladii prima Editio,
lani sub Ambrosio, _v. Monaslerium r
rendae, 786. jincerlointerpreie, XLIV. SecundaEdi-
a
Hilarionis Gazensibusdestructum, Obolus 785.
),.r.T_v, t nomineParadisi Heraclidfa,incerto
tio
90, 81. Monasteriaexstruit Anlonius, Oclavi libri de Vitis Patrum auclor iinterprete, XLIV.Tertia Editio, inter-
6-4.MonasleriaL in Nitfia, 488. Mo- Palladius I Helenopoleos episcopus, rprele GemianoHerveio, ibid. Quarta
nasteria iEgypii praecipuain Scythi, x
XXXV. }Editio, interprete Ruflino, XLV. Palla-
el
Nitria, Ceiliis, 538. Monasle.riav a- Oculisse privarunt quidam philoso- c
riaieinporeSimeonisSiylil_e,176.Mo- phi, f iit lotam eogifatiouemad mentis diiEdiiio,iiiterpreteGeiuianoHerveto,
v
videlur magisgerman;.Palladii histo-
c
nasleria ex deorum templis fecisse cogerent purilalem, 553. rria, ibid. Piilia_liil,aiisia.ca, Heraclidis
I Constanlinumquerilur Euiiaepius,838. Ofiiciales,vel ofiicium,177. IParadisus,et libersecuridusRuffini de
1 Monaslicaedisciplinaestudiumexce.l- Onuphriiduo, 104. Vitis , Patrum eadem fere
lens, 52.Nomenrioyuin,res vetus, 32, Or vel Hor Origenisla,446, 662. xxvni.
. Palladii libri de Vitistraetant,
Palrum
35.NomenDonatislsepriinioppuguant, Orare aMeui,id esl pro aliquo,209. dicitnr c LausiacahislSria, xxxv. Palta-
33. (
Orandumnon est pro martyre, 224. c
dius auctor dialogi de rebus sancti
Monita varia adflectorem de hac ( Orbilitis Hierouynsiin patria prae- (Chrysostomidistincius a Gaiala , 703.
Editione, LXXXV. ceptor, 5. ]
Palladii ad Zosimurnlegalio intelli-
Monstrosanon mirumquaedamoslen- Orbus, oculis capius, 72-4. {
genda de auetore dialogi, non de Ga-
Ordinare alios sit
quanlae prudentiae, lata, 705. I
di, 232. <
936. Palmaeverborum, 163.
Monficellus,105. Ordinari petebanturaliquaadoaliqui Palmea Pauli tuntca cum meritis,
Mor'tismemoriaexemplis imperalo- .
rnm inculcaiur,208. conjugali,693. 1regum purpurapotior cum " regnis,' 21.
Mortnumsecuturum se vivus post .talis solet Ordinationis dies epiicopi, dies na- .
26. .
et
dici, celebrari consuevit, Pambusin eellolis, 441, 442
paucosdies edicit, 955. i206.
' Pancratiarii qui, 642.
MosVEgyptiorum in funere nobilium 1008.
et tnartyrnm reprehendilur, 73. Mos Qrgyae,ulnae, 496. hse-
Panis biscoctus, 63.
occurreiidi viris in dignitate vel san- .reses Qrigeues plures, Origenis Panos jEgyptiurbs, 141.
ctitate constitutis cum lampadibus, .haeresis Romam illatae,432,457.Origenis PantophilusIberorum Ponti episco-
853. qtta pouipa inferatur inUrbem, 1pus, 789. Paphniitiusauctoivitaesancli
Movsesin Nitria, 442. 455. Onuphrii, x. — Paphnutiuspater Eu-
Mulierexstinguiiur, locummulieri- Origenistaein jEgypto,9. Origeuislae phrosyiiae, 368. — Paphnulii varii,
bus ingredi vetilum virili habitu in- episcopiaiiquol nomiuanlur, 400. 104.
duta ingredi tentaus, 177. Origo mali, 63. Paphus, 93
Ornatus ecclesiarum defe lditur, 97. Papirius, 401.
Mnseus,380. Orsesius monachus, 1 444. Paradisus
Myoparon,92. Osculari vcl Heraclidis,689, 762.Idem
oculos,manus,
Myxumidem quodellychnium 643. venerationisest ritus, 87, 177. pedes, quod Lausiaca historia, 6S9.Quis eju»
auctor, 1007.
N Osculum pacis,104, 166. Paraetoniumurbs, 91.
Osiris, 70. Parens pro coguato, 1009.
Natesverberare, 422. Oxyrynchus Thebaidae civitas, 140. PascbasiusS.R.E. diaconusest in-
Neapoteponta,Graecarumlitterarum terpres libri vitde Vitis Patrum, XLH.
videlur piutatio facta in Latinas,1009. P Paschasiusnon potest esse auct* He-
M£ov ri«paStt_»ov est Joannes MOschi PachomiusTabiniositavel Tabenne- raclidis Paradisi, LXXXIV. Forte ejus
Limonariuiri,seu Pratum spirituale , sita, 106, 109.Eiusvita, ._>._.. Miracu- interpres est, ibid.
xiv, xxxvi. Dicitur etiaui n<«_pu.!»,lis claret, __>._.. Pater nomenhonoriset honorifices-
xxxvi. Ejus scripta, ibid. Fun- liae, vu. Patres dicti anachoretarum
NepotianusHieronymifamiliaris,4. dalor mooasteriorum,107.Regulamab
angeloaccipit, 106. Quando claruerit, principes, ym. Palriua uomenaa invi-
Neplunusmare, 70. 109. Quihusparentibusfueril or- diosum,vn.Patres se invicem,maxime
Nestorianos urget Melania, 700, 107,109.
701. tus, Ejusobitus, ibitl, Ejus insti- in -EgyptiiOid. et Palsestinsemonasleriis
NicaeassubdiaconusHieronymi fa- tutum et nomenquis primusin urbem vocabanl,
miliaris,4. invexerit, ibid, Pachomii plures, 109. in Pafientia ferendis
addesceutis Alheniensis
Niceia vir martyr , distinetusa Ni- Pachonpro Pachomius,786.Pachon coriviciis,535.
mensis, 144. Pauliniariusfcater et comesHievo-
ceta virgiue, 23. nymi, 38.
Nicetas pafricius, Gregorae patricii Pacilica,206. Pauliijus Sabel.ianus vocatur, 7.
liiius, 207.— NicetasDacorumepisco- nisPaesium monachumqtiadragintaan-
Paulino mconiperlaeres Melauia.atque
pus, 456. Nicet_e prior adventus in 641.non videt sol manducanlcm,558, Ruffini,435.
llaliam, 436. Palaemon magisterPachomii, 141. iPauIus,Neapolis ecclesisediaconus,
Nigra vestismonaehorum , 67. Palladius Galatavidetur auctor libri iriterpres VilaesanctaeMarisejEgyptia-
Niiiianus(S.) episcopus in Auglia, nde Vitis xii. P.illadius Ga- caD,XLI.—Pauliprimiereraitaehislqria
alias Nynus, 643. Patrum, vera, 15. Cur paucis cegnitiw,16. —
' Nisibenidno Origentsta,400, 416. 432. Pclla- Paulus
, Conslantiiet Leonis lata discipulusPe|,ri martSris. 44i.
tempore, 858. dius, efsi Origeirtsla, utiliter legiltir, — Paulus in ibid. — Paulus
Nisibenusagellus, 97. LII,Liii.PalladiusGalala HelenopoleeS in Focis, ibid.Apeliote,
in Bithvnia episcopus, 689 Alexan- Paxamates
Nixa arbpr est et fruptus,642. driatn petit, ibid. jEgvplum lustral, panes sunt certi ponde-
Nocturoaevigiliae,786. ibid. Ab Evagno PonticoOrigeniser- ris in refeciiouem inonachorumin
Nornicps,936. roribus imbuitur, 416,689, 703. Eos. _Egypto,641.
Nomina religios.orumper liiigras dem docet; ef Paulamiis inlicere co- Peccata remittuntur quoad culpam
Graecasdesignantiii', 142. natur, 689. Sanc.lumHierouymumre- 93S: omnia, 11011 seoiper qiwad po_;iam,
Noui lihri de Vitis Pqtruni auctor prehendit sibi resislenlem,690.Simu-
TheoiloretusC.yriepiscopus,xxxvi. lat s.ecalholieuni,ibid. Sancto Chry- Pedes atlingere venetationisgenus,
—
Nonna,86. Nonaadonqinamsigui- sostomoadliseret, ibid. Cum' riuohus 783.
fical,297, 642. aliis in Asiam destinalur, 690,691. Pelagius, S.R.E. diaeonus, est in-
NqpumAlexanlri;cregio, 612. Roraarase corifertad Itinoce,ntiumpa- terpres iihri v de VilisPatrum, XLII.—
No.ljiiorifiad Maruluinla,psi|s,ppn- pam,suscipitur,pro Chrysoslomo agit, Pelagius haeresiarchaInnocenlio ca-
fu|deritis Nicet;tm virum marly.rem ibid. Caliiolieuiiisesiiiiulal.Origenisiastholieurase fmgil, 693. It.t et Zasimo,
cniinNicetavirginemariyce, 23. laudat,tirid.SecundoUomamproficisci- 698. Ejus vesanumdogma, 692.
No.iiliachartainsjgnificat,207. tur sub Zosimppapa,61)2.EumPelagio Pellis ovilla Macariodala ex grati-
Nudus sit n-Diiachus a materiasaecur- favisse ait snictiis Hieronymus,ibid, tudine a leaena,785.
lari,5S3. Perslringitur abHierqjiymoob nit-iiam 1 Pelusium, 89.
Numerus sacrarum librorum olim1 cuinfemiuisfamiliaritauun,G92.,Item Pera vestis, 144.
variis rppdisioiri solilus, 221, ab JsjdproPelusiota, G93, 693.Africa- Percutere ligiim»soliti/figyptiimor
Ny_s§(_us,, .
110,—Nyssep,., vel Na- numiler Piniani, Melapiieet Albinas : nachi ati exciuodos Iratres, 643.
CXXHH JNDEX _N PROLEGOMENA, PR-ELUDIA, NOTATIONES. cxxxiv
° Peregrinatio ad locasaneta
proba- Porphyriimulti, 164. Restes pisciunqsjccatorum, 2t)9. ''
tur, 208,209. Peregrinatio JerospTy- POrtaSolis,locus.Alexanririse, 29g. Hesutfeîionis
mitana celebris omtti tempore, it.4. Ppsca, plisana miibusdam,aliis rist -Revelatioaria t'erppju(n,'956.'
Deo peti possjt, (jBfi.
' '
Peregri_.aiiones q uibus laudabiles,, ^3. oxycratum,792,1099. Rhinocorora civitas, 87.
. Perfectienis viSmmulli ingressi in Posthumius idem putatur cum Pa- Ricirius, 7.19 1916.
a
Aigyptoapud Alexandriam Basijiq chomioquiest Paehamms, 238. flabellum,956.
f-u-iSi-v,
inventi, 115*. PostlitniDiuin, ,^,_. Rpdolphus Hospiniapus. hseretieus
Pergamius, 90. Postumianus mSDachus n pn est %a- temere nafripnemariablioretam
' •—.-- repre-
Per«i_r>»m incursio et deprsedatio ctqr libri H de Vitis Patrura, xxy. Utjfle heridit, 21.'
qa» arine contigerit, 207. Persarum eaiPotamiena opinioorigineinsrimpserit,iSid. Boga7207.
dii, sol, ignis, aqua, 642. martyr, 67, 784. Roitia tulissimus portqs religionis
Persecutio SeCii et Valeriani pro Potamioena variat in et
npmine per- 42F.^pma qua ex *paftel.abvlb_i îcta!
una et eadem saepeaccipitur, 2_>.Per- spoa, 784. '
secutio in Christianos Gazenses, 91. Praefectiani, apparilores praefecti Ttomanus,859.
Perstecutio Diocletiatiiet Maxiriiifjpi prsetorio,1^09; Ruffina sanctse
' Paulee lilia
" nupta v
quando cessavit, 139.Persecutia Arja- Praefectus Augustalis Alexandriae Aletio,4te. '°=
ncruni idversjus jEgypfi moriachos,, Donfacile mut,balur, 350. Praefsctus, Ruffinusest auctor vel jnferpres li-
42'6.Persecutionibuscrevit Ecclesja, triap/.05,784. bri ii"de Vilis.,Patrui_|,xxV. xt. Ejqs
96. Praepbsiiireligiosorum,14% imposturaB,xxvi, xxyn. Videtur scfi-
Petronius Bononiensis episcoous PraetextataafflltaEustoohii"punita, pstsse VitagPatrum jiost historias g.c-
existimatur quornmdamPalrumVitas et quare, 415. clesiaslicas, x,xvii. Chr Vitas Patrqiri
scripsisse, »'*. Non tamen est auefor PraylusJerosolymilanusad Innocen- sine nominesuo ediderit, xxyiii. Vel
libri n de yjtisiPatrum, ibid. Ejusdrim tium scribit pro Pelagio, 692J" auctor, vel interpres, erjtetiam teylii
ms. tractatris de selectis sapctbrum Priscus sScerdos idem dieitur epi- libri (JeyitisPatfuriij" xxx. Golligttur
Patruriiabophtbegmaiis, xx. scopus, S58. id ex prasfatione, ifiiisl;yidetur in^gr-
Petrus eremitia, 859. — Petri Gale- Privilegia Onuphrii sane intelligen- pres vitaesahctaeBugeDiae,XLI.Hiero-
sinii lapsus PaulumSimplicemconfun- da, 103. nvrni familiarls, 4. Cuna'Melania'in
dentis cam Pauloprimoeremila,if.— PrpaBresiusBasiliiprseceplor,163. -figypfiimet Syriamproficiseitur,iind.
Petri a Nalalibus lapsus in assigna- Proaslium, snburbanum,534. 400. EjusRomamappuisus,
lione obitussaDOtiPauli primi erCmi- Probam (ad) iscripsjtRuffinusprse- Origenista, 422: Ejusdera simalatio et damnalio,
lae, 14. claras epistolas,446.' iibid.Jacianter se confessoremmenfi-
Peiria__at_libuslapsiisfacieii_isMaca- Proclus Constantinopojitanijg °'" "*"*egisco- tur, 426.Ejus cum Melauiaopera, 429.
riiniivEgyplium Antoriii tliscipulum,22. pus, 639. nf"" Ejus lapsus, 431. Quandocura Melania
aliasKaxOYTjpoq, 787. ' Romararedierit, 431.Pacifice.recedit
$0,4^005 "Propinquabile,150. 435. E_iisres Paulinoin-
Phantasiaquid signilicet, 151. Proposiluri)idem guodvotum,7iS. Jerosolymis,4^5.
Pharus, locus prope Alexandriam, Proprrietas'irimorisfcbodetestaDda, comperiae, Quid Romaeegerit,
207. 535. 436.'Ejus eDcpmia,445. Prologum e'x
Phidosus,$64. Proterius episcopuset martyr, 110. Palladio expressit, 534. De avarilia
Phidus episcopusJoppe, itiid. Phi- Provocatio ad, ig.pemin causa fjjjei noiatur ab Hieronymo,535.
dus diaconus,ibid. olim freqiiens',"92C Pfovbcalio' ad
—Philjpgns Mplanchthonmenda,Xj 68. ignem frequens, cum desunt alia ad fi- S
Phjhppjis. Alexandriaepraefeclufj, dem probandam,550. SabinianusMesopotamisb
Euaei.iaj> p^ter,249. Gladiopercut)|ur, Psialhi, Psiathiuiri, Psiathumquid, ' dux, 88.—
—
ibta. Plnlippiis imperalor diversp 143,151,209,368. Sabulq; 91."'
a.patre s.pp(se Eurjeniai,350.—Phi- panis,784.
<_-(_ji_5, SacFOrumlibrorum mimerus olim
lipptis (%ijj.|jj'ripn fuisse episcppgs, Ptochiaquid, 568. varie iniri solet, 224.
Alex'ajfjd%ug, 35.0'.'—Philipp)W..°.ty- Publius abbas, 859. Sagittasiti coeluinmiitere, 349.
ri.s quar§ pojj nifimiaerit Eusebius, Pudicitia pro murocontra bestias, """ Saites mensuce genus, 786.
550. 98. Salamaniplures, 859.
Philon,90. Pueri quaudoqqeconsijleset prietQT Sal;iniina,92.
Philosophosinstruit Antonius, 69, res creati, 444. Sale quki sigmhcet,
' 786.
PhQenixvicyg,alia§ Phenesls, 789. Pupillatu exui, 663. Salo, 91.
O^JIJ,395.,. Pythagpricum dogma de migrattpne clorum Sancti semperi)iagnihabiti,61.S_ji-
PpMlggus "- ' Baroniumrestilu-
""' apud ' '" "" animarumrefellithri 71). preces," 143. Sanctis se com-
>^S,'XL)|i. ruendare anliquoiiiinPatrtuiimos,S32.
>?33^
*.»i[«),i^(«_^ Q Sanetitas Simeonis Slylilaetoti orbi
Phrjgef. $ eueminatipnemPhrygiaj Quadragesimaolim varie observata innotuit, 175.
dicti, 70$,. et 859. Sanctuaria,monasleria,3_S2.
686.
$i>Yox<°>fif Pascha, SaraceniLuciferum coluiU,88. Sa-
PieMft,,^ Qusedampossuntlegi.privatim.quae ' raceni duce Alemundarooiarlyciupln-
Pinianus pjaritus Melaniaejumpris non licet m
legere ecclesia, w res affecere, 934.
RoriiiaJjpspitipexcipit Pafiadium,6JJ1, Quirtus libec de Yi.tisPatriilii ex Sarrnaja AiifGutidiscipultis 91.
Piniamis clirn sriis ve^ .t''iri~_$fric_mj Severo Sul/uio' et Joanne Gassiaiao Satis, id esivalde, \im
438, 694. Dotat Tagastai mtinasteria adumbratus, xxx. Saturnus, 76.
duo, 694. AKariiulta donat"EccIesise, nonesl auotorQuiiiliel sexti libri da. Yi|,iIsPatrum Satyri, 25.
ibid. Quidpassus Hippone,6§5. Urge- EvagriuSj'x?xm-(Juinti Saxumsiccum,1T6,
lur ut fiat presbyter, ibid- Hippone )__bri de Yitis 1'airutu aupior Graecus Scapularemooaehoru», 6?..
disceJe^*vjBnitTagaslum,697.Jero- iwertus, xxxu. Scaruitsa,535.
soljmajji ciirn suis proficiscitur,698. R 636.
2jaToy>,o6Tuv,
AliquandoyocaturApiniauus,tMd. Ad- XxaTOyxyo., tbid.
monfi^Felagiuui de errore, ibid. Ejus Rachanellaequid, 209. Scholares,925.
vilseinsiftultim,698. Kaphanelaeum quid, 642. Sci-C-lasticus qqis dioitur, 686, IQOi
Pisper monssancti Antonii, 1009. liecula, itrm K.scella, diminulivum V
X<i{v(_lia
, 88.
PilKymus, 4 44. a re, 642. Scipio, 401.
Pittaciumguid. 207. HegulaPach.omioab angelotradita, Scrula veudere, 9i.
PlaloabbasmonasteriiStuditae,859. 106, 109.Regula sanctimonialiiimquae Scultetus iucreficusBfilalur,31-
Plecfca.vet Flecta quid, 238,641. habeturtomoix apudHieronymum,non Scutarius, 91.
Plegiispresbyler Chrislumin forma est Hieronymi, x xiv. Scythariimcouversio,tiivecsistem-
pueri videtiu altari, 643. Religiosa vila secundus baptismus poribusfacta, %%i.
Poemeotn Pispiri, 442. diciiur, 66. Segmentum ligui satio.ta.crycift a
Pocnitenlia publica Fabiolae, 400. Reliquiarum cullum non prohih«t Joanne episeopo Jerosolyinit.uo atl
Poenilepli^mmittere est ad pedes se Anionius, 74. Paulinnmmissum,4i5,.
prosternere, 1009. Repauso, 1008. Xitpi.pleGia,784. '
hellpo in spriectute, 787.
HO7.WJP_;TO;, Resinosa pluvia, crassa, immunda, Sella lalissima,_if?os,ek»i<naw, 785.
Polycnrohiusmonachus, 231. 534. Seminarein aquam, 340.
Po.itpeius, 401. Responsum, pro sporta, 642, 93_. Senev Vitss Pairqm legpus, seais
Poniusduples , Amasiaeet Polemo- Responsa Palrum quidam ex his libris allerius factuu!imjtalMS esl, ibi.l.
niacus, 7.9, de Vitis Patrtim fuere inscripti, v. Sensus priar quam lilterae,Bft.
.xxxv INDICES 1N VITAS PATRUM. CXXXTl
SenlentiaeSeniorum quandoquehi Spania pro Panopolipoititur,786. detur auctor Vitaa sancti MacariiRo
libri de VitisPalrumfuere iuscripti,v. Spetlum, 936. mani,xi.
Septemdiebus uuptiae celebrariso- Spirare ignem, 340. Tholusquid, 209.
lenl, 150. Sponsalia quando celebrari solita, ThomasIndise 340.
Seplimanariiqui, 562. 150. Thus et cerei apostolus,
imperaloribuset Au-
Seplimilibri de Vitis Patrum auclor Sponsum et sponsam corona redi- gustK prslati, 116.,Thus et
Graecusincertus, xxxv. mire solemoe,785. in hoiioremmartyrumaccendithymiaina
solitum,
Sepliinum climavel regio in subur- Stabuluraquid, 373.
bio ('oiistanlinopoleos,534.—Septi- Statera Campana,207. Timotheus episcopus Alexandrinus
mum,regioAlexandriae, 642. Sterilis fecundalur precibus, 104. videlur auctorlibri u de Viiis Patrum
SepulcrumAntoniiincognitum, 74. Steriles fecundanturper Euthymium J , xn.
a
Sepulcri violator increpatur virgine 860. Tirocinianiilitum, 140.
mortua, quod earn vestibus uudasset, Sticharum,791 Tirones"sub custodibus agebaot,
ctijus vivenlis extra domesticos faciem Strinientur, forte pro rixentur, 643. ibid.
nullus viderat, 860. Studitaemonaslerium,859. Tondere virgiDem,pro consecrare,
in vel
Sepultura praemium poenam, Subripere prosubrepere, 534. 165.
66, 145. id
Sublilitas, est, paupertas, 208. ToxotiusflliusPaulaeLaetamAlbini
SerapionThmueosepiscopusconfes- SuccessusepiscopnsIsauriae,110. flliamuxoremducit, 415.
sione inclylus,71,74.—Serapion,411. sanctorum,107. Suffragia Tractare, 1007.
— SerapiondiscipulusPetri martyris, proSulfragia deftmctis Damascenus probat. Tradiliones,141.
442.—SerapionSindonitadictus, quod 693. Trapezunlius censet historiamBar-
solasindoneuteretur, 789. Super oculos ponere,genus venera- laam et Josaphat a Damascenocon-
Serapis, 935. tionis, 177. Super pacem, 206. scriplam, et est interpres ejusdem,
Seridon abbaset martyr, 209. Suriscula, vas aquarium, 554,642. 359, 540.
SerinonesPalrum quidam ex his li- Susocion pater Simeonis Stylitse, Tremissis,tertia parssolidi, 206.
bris de Vitis Patrumfuere inscripti,1 v. 176. Tribunal sanctum, 166.
Seruchquis, 340. Susurrium, 9 'S. Tricina, 67.
Sesa castellum Ciliciae,patria Si- in
Sybrion Apeliote, 442. Tunica Pauli et sanctorumsempcr
meonisSlylitae,175. XrpMtXfOf, 791. in pretio, 26.
Severiani haeretici iidem qui Ace- Symmachiisclarus Homae,impetitus Turrila 25, dicta sancta Maria Magda-
phali, 209. calumniis , a Theodorico occiditur. lena, 421.
Se.verusimperator persequitur Ec- 159. TychonAmalhunleiu Cypromarlvr. ; '
clesiam,350. —Severus Sulpitiusepi- Syncellus, 936. 210.
scopusBiluricensis,557.Severus Sul- Syncletiusinetropolitanusepiscopus, Typhonfrater Osiridis,70.
pitius monachus Primuliacensis, i bid.
Sexti libri de Vitis Palrum auctor Synopsisannorumsancti Hilarionis u
Graecusincertus, xxxiv. Ejus non est 92.
auctor Evagrius, ibid. Neque Palla- T UrsusS.R. E. subdiaconus,interpres
dius. ibid. VitaesanctiBasilii,XLI,136.
Sibinus,936. TabenmeVMmonachi,141. V
Signocrucisad ingressumilineris se TabeDnesis,787.
signare mos aoliquus, 232. Signum Tabernaculum,788. Valens persequifurEcciesiam,859.
maleflcumamoverean liceat, 88. Tabula regularumab angelo Pacho- Valentisos obstruxit liasiiius,163.
A
SileDliurain mensa, 142. Silentio mio traditur, 141. Valentianusimperator quando re-
dictus quidam .loannes Silentiarius, Taciturnitas peena incredulitatisin gnaverit, (89.
860. Zacharia, 936. ValeriusAsturicensisarchipreshyter
Siliqua,24, parssolidi, 206. Tarichi, 68. au sil auctorVitarumPalrum,xxix.
SitneonPriscus, 859.— SimeonSa- Taurea quid, 786,1009. Valetudo,id est invaletudo,1008.
lus, 860.—SimeonSlyiitessenior, 175. Teleda vicus, 859. Vasasacraad basilicamsaucti Pauli
Sanctitas ejus loti orlii iniioluit, ibid. Templum Calvarirp,sanctaeCrucis, deferunt Gothi,423.
Celebritasejus nominis, ibid. Tentpus Resurrectionis, Assuniptionis,208. Vela circa altaria, 208.
«liio vixit, 176. iSominisorigo, ibid. Terentius praefectus Auimstalis, Veniospascere, 790.
Ejus triumphuraal coelumeunlis vidit 350. Verba consecrationis irreverenler
sanciusAuxentius,177.Ejus bumilitas Terraemotuslotius orbis, 91. prolataDeo displicere, miraculosede-
probata in columna,ibid. SimeonSty- >.i.oi,786.
Tl(r..a.:i£<-. monslralur, 935. Verbaevangelicaau-
liles aller Mauritioplurimapraedixit, Tetrapylunitemplumqtiafuorcolum- dila Babylamsubito convertunt,929.
—
860. Simeoues Slylitae fuere trcs, narumordinibusconstans,955. Verba seniorum quandoque hi libri
175.Eorumdisiiuctio,ibid. Thabatha,86. fuere inscripti, iv. Verbum hic est
Simililudomouelaecumlibris, x. Thaisis,575. Amalre propriadepra- axiomavel brevis sententia, IV.
Simoniacorrigitur, 208. vala, 575. Quandovixerit, ibid. Verbi divinivis, 62.
Simulatiomorlis,858. Thalelaeiplures, 860. Veslis monachalisconsecratur,14t.
Sindonitadiclus Serspion, quodsola Thalelasusquis et quo tempofefue- Vexanti pro vexalo frigore, fami-
sindoneuteretur, 789. rrt, 935. iiare hujus aeviscriptoribus,207.
Singularisferus, 141. Theba.plures,240. Vicaria,791.
Sippulae,788. Thebaida,quaeet Thebais, 22. Vicarius Dei pontifex,et alia ejus
Siricius papa, 689. Cuisnccesserit, Thebatum,89. elogia, 206.
8. Segnior fuisse notatur in compri- Tlieodoreli liber de Vitis Patrum Vicedominus,ibid.
mendis Origenisiis, ideoque subito dicitur Philotheus, seu Theophiles, Victor MarlyritanusepiscopusCas-
exstinctus,422. xxxvi. siani de monaclioruniinstitutionedicfa
Sitarcia, 98. TheodoriciEoher a Stralis lapsus purgavitet supplevil,xxx, xxxi.
—
Sixius papa Ronife, 699. Sixtus in assignatione obitus sancti Pauli Victorianoscribit Augustinus,558.
philosophus,447. —Sixti Senensisla- primi eremitae,14. Vincenliuspresbyter, coniesHiero-
psusVilas Patrum EvagrioAritiocheno Tbeodorus presbyter Pachomio in nynii, 8.
tribuentis, xvi. Noifrecte idein Eva- prailaturasuccessil, 142, —
143. Theo- Vinculacaplivisolutadum pro eo fit
grium AnliochenumcuinPonticocon- dorusmonnchus,558.—-Theoilorusde sacruin,209.
fundit, ibid. ApudSocratemfalsucirri- Pherme alius a Theodoro de Nono Vinculaloriumquid, 224.
lis inicriplio, xvm. Alexandriae,et de Enuaio,641. Vinumet lac recenter baplizatisda-
Solariumquid,562. Thcodosiusmonachiisin Syria, 5,— balur, etquare, 140.VinumChindium,
Sophislaoliiuin bonampartem acci» Theodosiiduo, Comobiarchaet Aulio- 1010.
piebatttrpro sapienle, xxxix. —
ehenus, 8o9. Tlieodosiusimperator, Virginilas in Ecclesia,72.
Sophroiius auctorVitaesanctreMa- 689. Virtutes discipulorumAntonii, 66.
rire jEgyptiacas,x. TheologussancfusJoannes evatige- Visio horrendaAntonii de persecu-
Sororde uxore continenle,785. lisla per excelleiiliamdictus,5i0. tione per Arianos futura, Visiunes
71.
Sostheiiium,xix. Theon, vel Theunaidem,780. privataepericulosae,olim920.
Sozomenihistoriaecapilum elenchi TheophilusAlexandrinusepiscopus VitM sauctorum sine nomine
noii ab aiiclore, sed ab alio nonrite adversarius Origeiiislarum,537. Ejus auctoris, 5i. Vila Atilonii lecla duos
quandoqueconcepli,xix. lilirisOrigenis,u.—Tiieo- agenkcsin reltus a saeculoabstraxit,
judiciumdesociis
riiembranie,956
zd.;i<_t«, philtiscum Sergio et Hyginovi- wv. Item Homanasfemiuas nobiles,
Mrivn H.DEX AUCTORUMCITATORUMIN"PROLEGOMENlS. cxxxvui
LVI.Vita, an Vit» Palrumdicendum.vi. tini Dumiensis,LXVIII, LXIX.Quatuor Volentes,pro volebant,209.
VitsePatrum an Vitas Patrumhi libri harum Edilionuminter se comparatio, Volumina,id est, tholi, 1008.
mscribendi,viu. VitaePatrum vetus Lxix,Lxx,Lxxi,LXXin.VitarumPatrura VolusianuspatruusMelaniaejuoioris;
horum librorum inscriptio, m. Vitas Editiones vulgataBvernaculsevarise, 699. PrsefeclusRomansecivitatiscrea-
Patrum inscribi hunc librum unde LXXIV. Italica duplex,i.id. Gallieaqua- tus, legatus mittitur Conttantinopolim,
acciderepotult, vm, ix. Vitas fratrum druplex,ibid. Flandricatriplex, LXXV.ibid. Vocat Melaniamad se Jerosoly-
Augustinianorum, IX.VitasfratrumDo- Germanicauna, ibid. Anglicana.Lxxv..misConstantinopolim, ibid.Cbristianus
miuicanorDDi, viu.VitsePalrumobru- VilarnmPatrumlibrimss.:Affligemien- ex hac vita discessit,ibid.
dioremstylumnon rejiciendse,Ltv.Vi- sis,Lxxvm.Amandinus,LXxvu. Aquicin- Vulcanus,70.
tarum Patrum quidamlibri olimvarie ctinus, LXXVIII. Audomarensis,LXXVII. Vultusvirginistectus, 860.
inscriptl, iv, vi. Apophihegmata Pa- BON-ESPEI, LXXIX.Camberonensis,
trum, v. Interrogationeset responsio- LXXX. Carthusiariorum Bruxellensium, X
nesiEgyptiorumPatrum, idid. Respon- LXXXI.Claromarescanus, LXXX. Crispi-
sa Patrum,ibid.SententiaeSeniorum, niensis,LXXVIII. SanctiFloriani,LXXVI. Xeniaquid, 67.
ibid. Sermones Patrum, ibid. Verba Gemblacensis,LXXVIII. Sancti Jacobi Xerolitha,lapidessine lulo, 859.
Seniorum,iv. VitarumPatrumEditio- Leodii, LXXX.Iogolstadieosis,LXXVIII. XysliPythagorseiliber a Rutlinoedi-
nes Latinsevariae, LVII.Tres'incerti Insuleusis,LXXXI. Laetiensismajor,mi- tus nomineSixti ponlihcis,xxvi.
loci, typographi,anni, ibid.Norimber- nor, LXXVIII, LXXIX. SanclseMariseBi-
gensisduplex,ibid. Venetaetres, LVIU.brach,LXXx. Moretianus,LXXIX. Sancli Z
Germanicse duaeiacerli lociet typogra- Petri in Munster,LXXXI. Rebdorifien-
phi, itod. Lugdunensesseptem, ibid. sis, LXXX. Rursemuadauus, LXXXII. San- Zabernaprosacco, 1009.
Coloniensesduae,ibid. Compluleosis, cti sepulcrimajor, miaor, LXXXI. Sio- Zachariaspropterincredulitatemmu-
ibid. Trlplex ioter omnesillasdiver- nius, LXXXII. Vedastinus, L XXVI. Vita- tus, 936.
sitas, ibid.Prima earumEdlliosaltem rum Patrum aucloritasconstat: 1°ex Zauanus,87.
ante annum69post1400,LIX.Secunda sanctorumet gravissimorumvirorum Zebinasmonachus,231
earumEditioa priore nonnihilvarians, commendalioae,III, iv, XLVI,XLVII; Zemaquid,209.
LXI.Tertia earum Editioa prioribus 2° ex gravissimorum viroruminterpre- Zeuoquidamdiversusab eo qui Ma-
nonnibilvarians,LXIV.Quarta earum tatione, XLVI. ViiarumPalrum utilitas, jumanamrexit ecclesiam,859:
Editionunc nova, LXVI. Comprehendit LV,LVI,LVII. De VitisPalrumlibri fere Zippulae,642.
naec,prseterquam in aliis Editionibus omnes Grsece scripti, XL. ZosimuspapaRomse,subquosecundo
comprehensa, l ibrumvui. et
tx, x, ap- Vitta, ornamenlum capitis, 783. PalladiusRomamvenit,692.
pendicemHeraclidis,Palladii,et Mar- Viltatacapita,97, 98.
INDEX AUCTORUM CITATORUM

IN PROLEGOMENIS, PR-ELUDIIS ET NOTATIONIBUS.
PLURESALII OCCURRUNT IN. ONOMASTICO.
Numerus Romanus designat Prolegomena.
A AndreasScholtus,561. 422, 423,424, 426,427,429, 430,439

AnnalesFranciscanorum,08. 440,441, 442,443, 444,447, 357,558,
AbrabamusScultelus', 30', 31.— Anselmus,68, 143. 662,688,689, 690, 691,692,694,697
AbrahamusOrtelius, 641. Antoninus,21, 61,68, 69,109,162, 698,702,703,783, 784,785',789,791
AchillesStatius, 109,162. 169,176, 241,787. — 792,860,934,935,936,989, 1007.
Anlonius
Actasancti Anastasii martyris,209, Senen Maffaus, ix. Antonius Basilius Caesariensis,5, 7, 10, 21,
is,
210.Acla Anselmi, 143. Acta sancti •—Anlonius VIII.—Aulooius Melissa,30. 163, 164,—BasiliusSeleuciensis,71,
Possevinus,xvi, xvn, XLI, 72, 790.
Cbrislopbori,23.ActaClementispapae, 30, 31,34,206,
72.ActasanctiCypriani,177.AclaI)a- 557,663. Beda, iv, 21, 108, 232, 241, 394,
nielisStylilae,176,577.ActaEugenias, Aphrodisaeus,561.
Appianus,401. 395,493, 662.
549, 350.Acla sancti Eulhyniii, 61.
Acta Fulgerilii, u. Acta sanctorum Apuleius,25. Bellarminus,21, 30,64, 68, 96,164,
Galationiset Epistemis,104.Aclasan- Arianus, 400. 176,232, 339, 557, 662.
cti Gorgonii, 23, 24. Acta Mercurii Atistoteles,70, 790. Bellinus,395.
martyris,22, 24. ActasanctorumMe- Arnobius,52,65, 70, 72. BenedictiGlossae,642.
Arnoldus
trophaniset Alexaodri, 51, 67. Acta tacus, 14, Wion,i.°58.—Arnoldus Pon- Jienediclus,m.
Sebastiaoi,22,23, 24.ActaThalassiet 21, 29, 159,416, 443. Bernardus,68, 72, 98,145.
LimDsei,176. Asconius, 176. Bibliotheca Augustana, 561, 686,
Ado,xxxn, 21,138, 207, 395, 491, Athanasius,XLI,XLVIII, 22. 26, 27, 783, 787, 790. BibliolhecaBavarica,
642. 50, 31, 32,62, 67, 68, 71, 72, 73,74, 16, 34. BibliolhecaBessariouiscardi-
Adrianus 1, papa, LIV.—Adrianus89,90,159, 142,143, 162, 206, 208, nalis, XLIV.BibliothecaPalatina, 30.
Courten,ix. 4-2!,4.1,534,561. BibliothecaPatrum,v,30. Bibliotheca
jEliusLampridius,vi. AubertusMiraens,LXXVII. Vaticana,xxix.
-EoeasSilvius,97. Angustinus,VI, vn, xxvi, LIV,LVI, Boetius,139, 444.
Alanus Copus,15,96, 176. 24, 30, 31, 32, 5... 61. 62, 63, 65, BoniiiusMombrilius,zxi.
AlbericusLongus,XL,838. 09, 70, 72,73, 87, 88, 89,92, 98, 104, Burchardus,XLVII.
AldmusAvitus,232, 349. 138,150,165,20B,209, 224,238, 437,
Aldelmus,_i, 24. 458,447, 558,643,694,695,696,697, c
Alexanderab Alexandro,24, 65. tm, 793,784,792,936.
AloysiusLipomaiinus, xiv, xvn, Ausonius,63. Caius,150.
XXXVIII, XXIX,XLIV,XLV,Ll, LU,LIII, Aveniinus,ibid. Cajefanus,xi.
CarolusSigonius,xxi, 557
68, 104,110, 111,130, 169, 206, 339, Cassiaims,xxi, xxm, xxx, xxxi
540, 368,373,439,410,441,442,445, B
702,784,1008. XXXII,XXXIII, XL,LI, LXV, 21, 24, 63,
AlphonsusCiacco,v, xxi. liarnahasBrissonius,150. 64,65, 66, 69, 73, 87,141, 142,207,
Ambrosius,10, 31, 63, 67,89,96, • Baronius, xi, .xni, xvn, xxv, xxvi, ' 441,442, 445, 557,558,641, 642,784,
97, 98,140, 790.—Ambrosius Ansber xxxi, xxxu, xui, XLIII,XLIX,LI,5, 4, 786,787,790,791,858,936.
tus, 66, 936.—Ambrosius Camaldulen- S, 7, 8, 9, 10,14, 22, 25, 24, 23, 31, Cassiodorus,ix, xxm, JXX, xxxi,
sis. xxxix, XLI,XLV,936. 32, 35, 61, 63, 67,69, 70, 71, 72,75, XXXII, XLVl,XLVII,LI, nv, 21, 61, 62,
Amtnianus.64, 67, 86, 87, 88, 89, 74,89,90,91,92,96, 109, 138, 139, 107,110,158, 139,141, 642, 783,7.4,
90,91,97, 98,166,176, 550,400. 140,142,161, 162,163,164, 166,175, 783,786, 787, 788,789, 858.
Araphilochius, 167. 176,205,206,207,208,289,210,232, Calenams. tn Lucam,50.
AnastasiusBibliothecarias,208. 339, 350, 392,395, 400, 415,416,421j Calo,400.
nxxx.x INDICES IN VITAS PATRUM. __«_
Cedreruw,66, 7.0, 175, 17.6,277, Frootp Dueaeus,xvi, 783, 784, 785, I
35J.,490,m, 7.4. 786j78.,788. 789,790, 791.
FulbertusCarnotensis,lti. idacius,166.
Cliristophfirusde Ca.tro, xxix, L,K. Pujgepliys,LVt,7.0,138. Ignatius,790,
IsaacusCasaubomis, 87, 88.
C!ee^-vi,.ff,.'as,.l.5,7Q_7.3,74,87, Isidori Glossa., 534, 642. Isidorus
lf£"M 835,71.0. G Hispalensis,XLIII,XLVIII,LXXSV,
ClaiiduisDansqueus,73. 81;
Clemeos,65.—ClemeusAlexaudri- Ga.aeus,232. 67, 91,97, 98,110, 141,176,177,366.
nus, 67,14J,. Gelasiuspapa, xyn, xix, xxu, 13, 207, 210, 400,642, 643,695.
15, 26, 33,3,, 445,557,703 791. IsidorusPelusiota,w, 557.
Climacus,'u,LXV.
Codinus,165. GellJu., ,00. J
Columella,70, 91, 141. Geriebrardus,110.
CouciliumAntisiodoreDse?,*L6i..J3r'»c- Geiiqadius,ix, xix, xxi, xxx, xxxj, JacobusBillius,XLI,133, 166.—Ja-
carense, j,xxxv, 69. C .rthagiflsnse, xxxin, uji, 106, 142,144,
' 422, 445, cobus Faber
Ifio. Chalpfidonjense,$§S.T.bp,tan- 417,791,10Q8.10Q9. Stapulensjs, xm, xxiv,
163, GeqliiipusHervetns, xxxiy, xuv, xxv, xu», XLV—Jacobus Greuerus,
liense, 97. Gonstaqiihppqljtanpifl, 28, 788:—Jace-
176. Epliesinum,Mii. Hippoheuse,16'i. XLV,8$, 87, .9, 91,93, IQ4,110,176; LXIX, bus
2.5,65, 74, 484,
Middendbrpius,ibid. —-Jacobus
Nicenum,163,175,209, 592, 795. Ad 208,349, 530,430, 442,447,686,784, Pontanus, 663.
Quercum,xiv, XLIX.Sardicense,142. 783, 786,787, 788,789,"90, 791,792, Janus Grulerus, 142.
Toletanum, iixxv. Trihurieuse, 97. 858, 860,933, 1008,1009, 1010. Joannes, 111,105,53S,643.—Joan-
Vjtlenijnum,ixxxv. Georgius Alfixandrinns,xv, L, LI,
Coiiimbricenses, 70. 792.— Georgius Cqlveherius, IX.— nes a sancto Andrea, 340.—Joapnes
87.—Joannes
ConradusGesnerus,XIH,xyi. Georgiu^Garnefell,xxviu, xui, XLIII. Andreas,
nus, 69.—Joannes Chri.stopiiprso-
Clirysosiomus,21,
fornttlius Campunsis,66. —GcorgiusTrapezuDtius,339, 340.— 26, 61, 66, 71, 92,161,
Corripus,73. GeorgiusWicelius,xyi. 163,165,166',
Gerardus Franchetus, yiu.rr-Gerar- 557, 561, 702, 784, 793.—Joannes
Cnjacius,,74,159. 110.—JoannesDamascenug,
Cvprianu., 22, 23, 65, 66, 87, dus Vossus, XLI,74, 150,!>.» 163, 166, Conon,
xxxiv,xxxv, xxxvin,Lin,30, 35, l<62,
165.' 169,373.
Gildas,163. 168, 166, 175, 206, 539, 362, 368,
CyrjJIusAlsxandrifius,xxxin, UQ.
Glos§arinmCamberooensems., 62, 392, 561, 6_3, 793, 859.—Jpaones
D 210, 241,642. Despauterius,ix.—JoannesDiacouus,
Glycas,26,162,173. xxxvin, xiv, XLVI, 169;936.—Joannes
DavidHtoschelius,30, 31, 62.67, Gratianidecretum,447.—Graljg.,;,^.episcopus Jerosolymorum,xx, 400.—
xi.xxiir, XLvii,69, 251. Joannes Garzon, 63.—JoannesGor-
72,7?,"74;'-0r,"6_6",783. ratus, 1008.—JoaunesGrinaeus,133.
DanielHeynsius,73. Gregqrius ilag>-us,XLIV,65, 138, —J'qanneff|Ie8Sels, 88.—JoannesKir-
Demosthenes,69. ,4">,°f>8, 209:.—Giegprins f-azian.er chmannus,26.—Joannes Maldonatus,
DesideriusHeraldus,65. nris,7", 8, 21,23, 26, 27, 31, 67, 72, 63. — Joannes Maria Brasiciiellensis,
t)io,350. 89,161, Ifi^, 163,339, 442,535, 665, xxxui, xxxiv,557,641,662, 703,784,
Diodorus, 75. 789.—GregoriusNyssenns,7, 24, 65, 792.—Joannes Maritis Verdizottus,
DionysiusepiscopusAlexand., 22, 110, .62,163, 169.~-GregoriusTbau,- LXXIV.—Joannes ^Meursius,642, 686,
23,24—DionysiusExiguus,XLI.LXVIU; maturgus,24.—Gregorius Turouehsis, 785,784,785,786, 790, 791.—Joan-
30, 110, 111, 138.—Dionysius I gaua, IX,x,iU',XLVI,,I,.V, 175,177, 210,392, nes Molanus,xvi, 394, 595.—Joannes
69, 109.—Dionysius Areopagita, 141. 444. v,xiv,xxxvi,xxxvu, xxxviu,
—DionysiusCarthusianus, LX, 232, GuilielmusBibliothecarius, 208.— Moschus,
662—DionysiusPetayius, 69,416. Guilielmusliudieus, 561, 790.—Gui- XLI,XLVI, 62, 175, 860, 935, 956.—
Dioscqrides,141. lielmusl|aln_esburiea.is,643. JoannesPicus,561.—Joannes Savarro,
88.—Joannes Sichardus, 110.—Joan-
Donatus,iv, v, 69. nes Sinajta, 3.39—Joannes Subdiaco-
Oorotheusabbas,XLVII, 540. H nus, xxxni, XLII,LIX,LKHII,68, 56),
644.—JoannesTritheiBius, xui, xv,
K Helicaarchiep.Csesaraug.,LVII. xvt, xi., xxiv,LI, ix, 27, 50, 97, 107,
Edessenusmonachus,942. Helladius,162,163,163. 108, 110, 138, 206.—JoanqesWiqie-
HenricusCuyckius,557.—Henricusfus, 97.
Edinerus, 143. a Gandavo,59>_..—Henricus Gravius, Jordanusde Saxonia,IX.
Ennodius,139. xx, xxvu.23,24, 97, 110,416.—Hen- Josephus Pamphilus, ibid.—lose-
Ephraim,27,131, 162,163,573. ricus Savilius,31, 936. phus, 62.
Epiphanius episcopus,xiv, XLVUI, Heraclides,LXXVHI, 21, 109, 439, Jovinianus,91, 535.
xux, 7, 8, 9, 72, 416,TB3,859, 860.— 440, 447, 783, 784, 785, Julius;Firmicus, 70.—JuliusCapi-
EpiphaniusScholasficus,6»,.66, 442. 788. Heraclidisinterpres, 786, 787,
445, 444, toliuus,vi, 400, 1008.
Erasmus, xvu, 13, 91, 24,96, 97, 784, 785, 789, 793, 7»1, 792,1007, Justus Lipsius,74, 146,166,416.
165,422. 1008,1009,1010. Juvenalis,70, 40O.
Eucherius,xxxi, 86. Herodianus,166.
Eugypius,138. Herodotus, 7 5, 787, 790. L
EuJogins arcliiepiscopus Alexan- Hesjchius, 151,561, 787.
drise, 175. Laclantius,66, 561.
Hieronymus, x, xi, xiv, xvi, xvn, Larrtius, 25, 26.
Euripides,23,340. XVIII, xxi, xxu, XXIII, xxv, XXVI,XXVII, Lampridlus,63.
Eiisebitis.,14,22, 2.,24,29, 3Q,33, XXVUl,XXIX,XL, XLVIU,
64,66,109,139,140, 142, 176, 330, Liii,iv, 3, 4,5, 6, 7,8,9, XLIX, L,Lll, LaurenliusSurius, xxi, 62, 63, 67,
10,13, 14, 68,69,104,110, 111, 146, 150,167,
416,784,790, 792,858,8b_. 13,16,21,22,23,24, 25, 26, 28,29,
Eustocbiu^,tiu. 30 31, 35, 34, 61, 63, 64, 68, 69, 70, 169,206,549, 362,368,375,392,416,
Evagrius,22, §3, 34,61, 62, 63,64, 73,74,86, 87, 88, 89, 90, 91, 92,96, 698,699, 83,953.—Laurenlius
761, d_la
67, 69, 74, 92, 140. 161,175,176, 97, H8, 101,109,140,141,142,143, Barre, XLII, 84, 858,859,860.
177, 209, 416, 641,644,662,665,702, 150, 163,164,169,177.231,252, iOl), Leonardus Lessius, 792.
703,7K9,791, 860, 1008,1009.—Eva-401, 415, 416, 421,42_,423,425,426, 210. LeonliusCypriepisconus,68, 206,
i-rius Ponticus, xvu, xix, xx, xxxu, 428,429, 431, 432,437,458,459,440,
XXXIII Leuwenclavius,110.
441,442,445,444,44h, 446,447,535, Lilios GregoriusGiraldtis,70.
F 557,S58,641, 662,689, 692, 698,702, Livitis,140,401.
705, 784, 785,788,789, 791, 1009,— Lucianus,73, 224, 422.
FlaccusIllyricus,64, 65. HieronymusWolfms,041. Lueillius, 87.
Flagellumdaemonmn,66. Hilarion Veronaus, 33. 790.
FiaviusVopiscqs,vi, 86. HildebertusepiscopusCenomanen- Lucretius,446,561,
LudoyicusBlosius,%5%.
Elorariumsanclorum ms., 14, 105, sis, 592.
224, 241,359,375, 395. Honorius,xvu, xx, xxi, 27. M
Florus,23,91,401. Hoia 10H0, 62.
Forlunalus,166, 349. Horatius,15, 25, 91. MagdeburgensasCenturiaiores,15,
EranciscusOiivarius, v.—Franciscus Hormis:_papa, 139. 30, 96, 97, 176.
Suares, 232,939.—Franiiscus Torres, Humbertus,vm Marcus Marulus,23.—MarcusVel-
XLIV. Hu.dius, LXxvu. serus, LXXXIV.
oxu INDEX AUCT_.__i.__CITATORUMIN PROLEGOMENIS. eiui.
_rargarinusdekiBigiie,xxxii, xxxm, Paulinns,14,28, 413, 416,428,427, 442,690,706,707,708,736,739, 785>
30,110. 428, 432,433,435,436, 442,415,444, 786, 790, 791, 793. Pelrus, 25, 141,
MarianusVicterius Reatinus, xxvi, 4-43,703. 686, 936. Apocalypsi.,178.
4,25,416,432. PaulnsDiacouus,XLI,139,207, 209, Salustius,415.
MartinusDelrio, xvi,66, 88,166.— 211,539. _ Scaliger,14, 21, 29, 62, 159, 416,
MarlitiHsQum.leu.sis, ixix.—Martinus
• Pelagius, v, XXXII , XLii,XLVII,69, 557.
Meir, 97. 73,86, 144,169, 534, 538,.538, 561, Severus Sulpiliu9, xvi, xxt, xxv,
MartyrologiumA'lonis, 177, 238, 641, 602,663,686,787,1009. XXXI,XLVI, xi, XLVI,
'"'"' LI,LXV,144,416,
•'"*•"' •"•-
241,350, 6.2,1009. Persius, 64. Sb'7,786.
Marlyrdlogium sanctiHieronymi ms., Petrotiitis,Bonon.episcopus,v, xxi. Sexlus philosophus,73, 74.
xxiu. Marivrologium Romanuin,XVII, Pelrus Alexandrifws,67, 442. — Sidonius,vi, 14, 141,443.
xxi, 21,22,"23,25, 53, 61, 67, 86, 87, Petrus Damiaiius,xisu, 74, 86, 7.86.— Sigebertus, v, xxxu, xxxiv, xxxv,
G6,104,105, 109,138, 1-41,142,150, Petrus Galesiniiis,xxi, 368,395, 537. XLU,XLIII,LXXXV, 108, 109, 110,i59,
161,162,169, 173,-203, 206, 209,210, Petrus Gillius, xix,— 533, 64*2, 791.— 162,206,259,561, 644
231,232,241,539, 549,549, 350,362; Petrus Hallolx,11.2. Petrus Larisse- Silius, 75.
—
368 380,592,-59.,595, 415, 416,421, lius , 66§. Pelrus Malurus,241. — Silvesfer,68.
422,558,662,784, 792,85S,859,935. Petrus a NatalibusEquilinus,xm, xiv, SinteonMetaphrastes,XLV,24,26.
Martyrologium Usuardi,xvi, xxui, 23, 21,22. 25,61,109, 158,162,109,241, Siricius1 papa,69.
221,241,550,662. 559,5S5, 1007.—Petrus Ciaccomus, Sinnoodus73, 86, 166, — 791, 444.
MattbeusGalenusWeslapelUus,vm, xxxn, 109,557. Sixlus pontitex,xxvi. Sixtus8e-
XII,LlV. PhilippusMelanchtlion, 68. nensis vn, xv, xvi, 162, 662.
Meja,74. Philostratus,66. Socrates, xvm, xix, xx , xxxv, XLI,
MglchiorGoldastus,XLI, 3 49.—Mel- Pliolius,xiv, xv, xxv;, xxxn, xxxiv, XLV,L, LI,10,28, 50, 61, 62, 67, 90,
chier Canus,LIV. XXXVI, XLI,XLll,XLVl,XLVUI, 50, 67, 163,442,534, 533. 641,642,663, 701
MenaeaSraecorum, XLVIU, 21, 27, 175,444,531, 644. 703, 785, 785, 786, 788, 789, 1008,
61,86,96, 104, 103, 109, 143,150, IMato,xxxvm, 790. 1009.
161, 163»163,164,169,175,176,205, Platns, 68, 150,786. Solinus,91.
206,$09,210,231, 232, 530,340,549, Plinius,vi, 6, 24, 25, 87, 89, 91, 98, Sophronius, xxxvi,86, 87, 89, 90,
356,362,568,375,375,594,495,662, 141,209,232,416,642, 1010. 91,203,592,662,936.'
789, 888,839,860, 935. Plutarchus,vn,25, 66, 401, 786. Sosipater,vi.
JJenploginmGraecorum,21, 61, 86, PolIux,238. Sozomenus,xu, xix, XLIX,L, LI,10,
10,, 186,189,145, 150,161,162,164, Pompo-JTus, 75. 21, 31, 61, 62, 67, 70, 71, 78 , 86, -.9,
169, 173,205,206,210,231,348,35Q, Posidonitis,788. 91, 92, 106, 109, 140, 141, 142, 150,
362,368, 575, 375, 592,391,595,642, Postliumianus,557. 163. 164,166, 169,2(19,416,442,5til,
662, 783, 888, 859, 860, 934. Praedicatorum fratrumVilae,62". 641,783,784,783,786, 788,789,790,
Mercuriimartjris Acta, 22, 24. Pratum spirituale, 592, 662, 790, 791, 792, 858, 839, 860, 1007, 100,1,
Metaphra-te»., LI,24, 51, 67, 68,86, 860, 934. 1009.
87,89,90, »1, 96, 97, 104, 103,111, Priscianus,63. Spartianus,63.
140,143,150,169,173, 177, 206,207, Procopius,139. Speculum exemplorum, 62, 234.
208,109,_U8,340, 350, 568,694,698, Prosper,LI,788, 662.
701.798,791,792,860, 934,935. Proterius, 110. Strabo, 63, 139.
MiebaelGlycas,26. Prudenlius, 66, 70, 73, 139, 241, Suetonius,91, 150,261, 416.
MiautiusFelix, 70. 784. Suidas, xviu, xix, 31, 63, 66, 150,
Modestinus, 150. Ptolomeus,86, 90. 175, 177,208, 340,641, 787,789,770,
Mosander, 395. 859,1008.
R Sulpicius,66.
N Symmachus,64.
Baderus, 68, 231, 858 , 859, 860, Sympuoriaiius Champerius,30.
Nazarins,415. 935.
Nicenhorus, xiv, xix, xx, xxxn, lieinhardus Lorichius Hadamarius, Synesius 67, 69?88, 784.
xxXni.Tcxxvi, xixvui, L,LI,21,23,25, 208. T
28, 31.61,'62, 66,67, 68, 86, 91, 92, Rhabanus, I V,21, 24, 241,394, 595.
109, .50,151,161, 163,164,175,176, ItodnlpliusHospiniamiSj 21, 30, 51. Tacitus,88, 350, 400
177, 28 556 362,392,641,703, 783, Itulliiius,iv,xvn, xxv, xxvn,xxx, Terentius,iv, vi, 69, 350.
784 m, 786,787, 788,789,790,791, ?L, XLVII, XLVIii,L,20, 61,67, 69, 75, Tertullianus,LH,15,25,63, 65, 87,
792, *3$,83-",860,1008, 1009. 104, 164,231, 349,350, 460,422,423, 88, 89, 97, 140, 141, 210, 224, •» 241,
Ni-olmsFaber, xvi, 557—Nicolaus 425,426, 555,790.
439,440,441,442,443,4.44, Tiiarasius
145.—Nicolatis
primriSi"(iiontif'ex, Ser- 446,447,533,551, 535, 641,64i. 643, (S.) ephoopus Constaiiti-
rariiis,6S,88, ISO,787. 662, 663,087,702,785,786,788,7b9, nopoli, 784.
Nicotas,163. 1007, 1016. Theodorelus, xxxvi, xu, ixvni, 7,
Notierus,tv, 21, 211,394, 395. Rutilius,400. 10, 61, 67, 72, 96,162, 165,175,'176,
177,209, 251,252, 442,786,858,8.9,
0 s 860,935,959.
Theodoricusde Apoldia,vu.—Theo-
Olynrpiodorus, 65. SacraScriptura,Genesis,xxxiv, 65, doricus Loher a Stralis, XLIV,LVIH,
Origenes. 142,416, 422. 104,141, 1..0,'179,558. Exodus,551» LXIV, 14, 159.
Oroiius,401. Numeri, 179. Deiiteronomium, 686, Theodorus Lector, 61, 175, <341,
OseasProverb , 790. 787. Judiies, 150.I Regum, 98, 535 702. — Tlieodorus Alexandrinus,662
OyitJfus,25, 70, 88. 787.IVRegum,21,61, 72. Esdras,25, — TlieodorusBalsamo,166.
P 66, 79). Tobias (55,150. Job, 65, 66, ThenphilusAlexandj-inus,xi, XLVIII,
447, 789. i'sa)mi, 32, 63, 61,65, 104 XLIX, 783.
Palladiu^dialpgisfa, XLV.—Palladius, 178,421,423, 434,438,686,687, 784, Theophylactus,21.
Xii,xy, xxvin, xxxiv, xu, 21, 22,^7, 956. Proverbiii, 178, 554, 7C6,707, Thomas ThomasBeauxamis,xxxix, XLIV.
50, 64, 83, 63, 67, 68, 69, 1.09,142, 790. Ecclesiastes,531,703, 707, 709. Waldepsis, 63. — Tlioipas
169, .08, 209,"231,350, 416,423,427, Canticumcanticorum,6, 535. Sapien- (D.), — 68, 145, 165, 043,662, 663,936.
4 8, 4P, 435,437,438,459,449,ifi, lia, 51, ti90. Ecetesiasticus,178,645, Tliomasde Trugillo,395.
442,4>3,44f, 447, 553, 534,641,613, 662, 790. Isaias, LH, 91. Jeremias, Thyreus,63,66,88.
644, 696, 690, 691, 694, 698, 762, XLVU , 450, 798.Ezeeliiel, 416, 423 Timotlieus,xn, 151.
703, 706, 785, 784, 785, 787, 789, 557. Daaiel, 86, 179,433.Oseas, 790. Trcboliius,22.
1008,1000,1010.Palladiivetnsiater- Joel, 786. Jonas, 788. Aggaeus,430. Triparlifahistoria,xxxni,21,65, 72,
pres, 686,784, 786, 790, 1009.Pal- Zacharias,416,632.Matihseus,vn,LV, 92,783,784,785,786,787, 788.
ladii recentior interpres, 686, 784, 165,178,210,427,438,642, 686/687:
1010. 705, 70S. Marcus,427, 430,708'.Lu- D
«8.
Pstliidaiffls, cas, 21, 178,421,422, 425,427, 430, Ulpianus, 69.
Paschasius,ix, 165, 686, 687,786, 434,555,686,708,936 Joannes,179, Ursus subdiaconus,XLI, 162, 163,
7S7.—Paschasiusdiaconus, 111,j>, 430,447, 68;i,787. Acta apololorum, 166, 167-. :•
sxxjf.xii, XLII,XLVII, 232, 491, S6_, 52, 104, 151, 791.Paulns, vn, LII,91, Usuardus, iv, 21, 23, 25, 362,394,
643. 112,141,151,423,426,4_7,430,438, 595.
OXLIII IND CES IN VITAS PATRUM. nvttv
V VinceDtius,Spec. hist., xiv, xxi, XystusPythagoraeus,xxiv
LXXIII,
Valerius Asturicensis presbyter, 787. 29,61, 109,162, 169,329, 337, Z
XSix.ValeriusSarrasius, 30. Virgilius,v. ZachariasPaltbenius, 641.
Varro, 177.
VictorGiselinus,557. X Zenodotus,340.
ViHegasin Flore sanctorum 395. Zonaras, 150,350,392, 95S.
Xenophon,166. Zosimus,140. •
ORDO RERUM
QVM IN HOC TOMO CONf INBNTUR.
VITM PATRUM. CAP.XXVI.—Vitafralris Tbeophanis, ejusque mira-
LIBEKNONUS. 9 bilis visio, et de communicationecum baereticis.
Prologui auctoris Ibid. CAP.XXVII.—Vita 151
CAPUT PRIMOM.—De JacoboNisibita 15 prcsbyleri villaeMardandos. 152
CAP.II.—DeJnlianoSaba. CAP.XXVIII.—FactDm mirabile abbalisJuliani Stylitae.
20
CAP.III.—DeMarciano. 2» CAP.XXIX.—Miraculum Wd.
CAP.IV—De Eusebio. 56 sanclissimaeEucharisti_e. 153
CAP.V.-DePublio. CAP.XXX.—VitaIsidori monachi Melitinensis, alte-
42 rumque miraculum circasaactissimamEucharistiam, Ibid.
CAP.VI.—DeSimeonePrlsco. 43 CAP.XXXI,—Couversio
CAP.VII.—DePalladio. 49 et vifa Mariaeraeretricis. 134
CAP.VIII.—DeAphraafe. CAP.XXXII.—Cooversio et vita Babylaemioii, necnou
50 Cometseet Nicosaeconcubinarnmejus.
CAP.IX.—DePetro. 55 CAP.XXXIII.—Vita Ibid.
CAP.X.—DeTheodosio. 60 S. episcopiTheodoli. 135
CAP.XI.—DeRomano. CAP.XXXIV.—Vita divi Alexaodri, patriarchseJeroso-
63 lymitani.
CAP.XII.—DeZenone. 64 CAP.XXXV.—VitaEliae Jerosolymorumarcliiepiscooi, Ibid.
CAP.XIII—DeMacedonio. 66 et de FlavianoAotiochiaepatriarcha.
CAP.XIV.-De Musyma. 72 CAP.XXXVI.—Vita Ibid.
CAP.XV.—DeAupsima. 73 EpliraemAntiochenipatriarchae,et
CAP.XVI.—DeMarone. 75 quomodoSlylitenmonachumaSeverianaebaereseos impie-
CAP.XVII.—DeAbraame. tate converterit. Ibid.
76 CAP..XXXVII.—Vita
CAP.XVIII.—DeEusebio. 79 episcopi qui, calhedra relicta, ve-
CAP.XIX.—DeSalamano. 80 nit in sanctamciviiatem, et, mutato habifu, ministrabat
CAP.XX.—DeMare. 81 architectis. 136
CAP.XXXVIII.—Mors
CAP.XXI—DeJacobo.
CAP.XXII.—DeThalassioet Limnaeo.
82
92 CAP.XXXIX.—VitamAnaslasii, imperalorisimpii. 137
onachi monasterii abbatis Seve-
CAP.XXIII.—DeJoanoe,Moyse,Antiocho,Anlonio. 94 riani, et quomodoa puellarustica prudenterretractus fue-
CAP.XXIV.—DeZebinaet Polycbronio. 95 rit, ne cam ea peccaret. Ibid.
CAP.XXV.—DeAsclepioet Jacobo eremita. 98 CAP.XL.—VitaabbatisCosmaeeunuchi. 138
CAP.XXVI.—DeSimeone. Ibid. CAP.XLL—VitaabbatisPauliNazarbensis. 140
CAP.XXVII.—DeBaradato. 108 CAP.XLII.—VitaabbatisAnaxanontisservi Dei. Ibid.
CAP. X XVIII.—DeTbaleUeo. 110 CAP.XLIIL—Deteslabilismors impii Thalelaei. Ibid.
CAP.XXIX.—DeMaranaet Cyra. 111 CAP.XLIV.—Vilasenis monachi prope civitalem Auti-
CAP.XXX.—DeDomnina. 113 nounicoinmorantis,etde orationepro morluis. 141
LIBERDECIMUS. CAP.XLV.— Vita monachi inclusi in monte Oliva-
1.19 rum, el de adoralioneimaginissanctissimaeDei
Elogium auctoris. Ibtd. ' genitricis
Prologus. 121 Mariae. 442
. . , . el. _ , CAP.XLVL—Mirabilis visioabbaiis CyriaciLauraeCala-
CAPDT PHIMUM.—Vita sanctisems Joanois, de speluuca
S3D8AS monis, et de duobus — impiiNestoriilibris. Ibid.
CAP II.—De seue qui in propria speluoca pascebat CAP.XI.VII. Miraculutnsanctae Dei genitricis quo
'eones. Cosmiana,uxor Germanipatricii.coactaest ex hseresifce-
CAPIII.—VitaCononispresbyten L . monasterii, .. _Penthri
/*".- veriana ad verara Christitidemredire. Ibid.
cula. 124 CAP.XLVIII.— MiraculumsanctaeDei geoitricis quo
CAP.IV.—VisioabbatisLeontii. Ibid. Cosmiaua,uxor GermaDi,patricii, coacta est ex haeresi
C.p, v.—Relatio abbatis Polychroniide trihus mona- Severiaoaad veram fldemredire. Ibid.
chis. 23 CAP.XLIX.—Mirabilisvisio ducis Palaestinae,qua et
! ipse coactusfuit praedicttehaeresi abrenunliare,et Chrisli
CAP.VI.—Ejusdemrelatio. Ibtd.
fjAP,viL—Viiaet mors cujusdam senis qui recusavit Ecclesiaecommunicare. 144
abbas fleriin monasterioTurrinm. Ibtd. CAP.L.—Visioet dicturaabbatis Georgiiinclusi. Ibtd.
CAP.VIII.—Vitaabbatis Myrogenishydropici. 12b CAP.LI. — Vita Juliaui seais monasterii Êgyplio-
CAPIX —Demira cujusdampatris cliaritate. Ibtd. rum. '*'*
—
CAP.X. VitaBarnabaeanachorelae. Ibid. CAP.LIL—Dictum abbalisEliaesolitarii. Ibid.
CAP.XI.—VitaabbatisAgioduli. Ibtd. CAP. L III. — Vita seuis ex
Cyriaci monasterio saocti
CAPXII.—Dictumabbatis Olympii. 1.27 Sab-e. „ ... . _, im'
CAPXIII.—VilaahbatisMarciauaehorelse. lbtd. CAP. L IV.—Vitamonachorum e t
Scythiotarum, desene
CAP.XIV—De Iralre qui a spiritu fornicationisimpu- Ammonio. _._.__??
gDabaiur,et leprosuseffectusest. Ibttt. CAP.LV.—Visiocujusdamsenis commorantis m Scythi,
CAPXV.—FaclummirabileabbatisCouoDis. Ibid. et de abbate Irenaeo. . . Ibid.
CAP.XVI—Belatio abbatis Nico'ai de .seipso et so- CAP.LVI—VilaJoannis,discipulisenis magoi,qui mo-
ciis. rabatur iDvico Caparasima 147
CAP.XVII.—VitaMacriiseois. J?f
ibtd. CAPLVIL—MorsSimeonisStyhtae,et de Joanneabbate
CAP.XVIII.—Vitaalterius senis momsteru Laurae,qui etiamStylite. îd.
cunileonibusdormiebat. . CAPLVIIL—Itemde Juliano. lmd.
CAP.XIX.—Relalio abbatis Eliaede seipso. {fd.
Ibid. CAP.LIX Vita abbatisThalelaji. 148
CAPXX.—Oonversio cujusdammililis ex miraculoDei CAPLX —Factumegregium saiictin)onialis feminaeper
insefacto.cuius eliamvita compendiosedescribitur. 129 quod(ionipunctus adoiescens,ejus amator, moDa-lmseire-
CAPXXI.—Mors anachorelaeet ejus ioterfectons.Ibid. ciusest. Itid.
CAPXXII.—Vitaalteriussenis CoDonis. 130 CAPLXI.—Vitaabbatis LeootiiCilicis. Ibid.
CAPXXIII.—VitaTheodulimooachi. . Ibid. CAP'. LXII—VitaabbatisStephanimonasteriijEbotarum
CAP'XXIV.—Vitaseois cujusdamhabitantis m cellis presbyleri. ,.\f/
Cuiiba 'btlt'; CAP.LXIII.-De eodem {«W-
CAP XXV.— De fratre monasteriiCuziba, et sanct-e CAP.LXlV.-De eodem. /*«
oblatirjnlsv.rbii. necnonde abbtte Idftotiei Ibtd,,' CAP.LXV.-^Deeodem. J^w
cxi., OROO RERUM QU.E IN HOC TOMOCONTINENTUR. CXLVI
CAP.tXVI.—VilaabbalisTheodosiisolilarii. 180 - CAP.CXI Factumcujusdamviri calvi et saccoindnti.
CAP.LXVIL—Oeeodem. Ibid. 176
CAP.LXVUL—De eodem. Ibid. —
CAP.CXII. Vita et mors Leonis monachi, genere
CAP.LXIX.—Vita abbatisPalladii, et senis Thessalooi- Cappadocis. Ibid.
censisinclusi,nomineDavid. 151 CAP.CXIIL—Admonitio abbatisJoaimisde Petra. 177
CAP.LXX.—VitaraonachiAddae, Mesopotameniin- CAP.CXIV.— Vita abbatisDanielisjEgyptii. 178
clusi. 132 CAP.CXV. — Admonitionesabbatis Joannis Cilicis.
CAP.LXXL— Pulchrum dictum homicidae'ad mona- ' Ilrid.
chum*qui eum sequebaturdumducereturaddecollandnm. CAP.CXVI.—Defratre cuifalsoobjiciebalursubtraxisse
Ibid. numisma. Ilrid.
CAP.LXXII.—Relatio abbatisPalladiide sene homicida, CAP.CXVII.— De fralre daemoniacoab abbateAndrea
qui adolescentemfalsode eodemcrimioeaccusabat.lbid. 153 sanato. 179
CAP.LXXHI.—Vita JoanoismililisAlexandrini. —
CAP.CXVIII. VitaMenaediaconimonachiin Raythu.
CAP.LXXIV.—Ejusdem Palladiiveraxdictumde haere- 180
sibus. 154 —
CAP.CXIX. De daemonequi in habilu monachi pro-
CAP.LXXV.—Miraculum Dominaeerga uxoremet filiam feclusest ad — in
cellamcujusdamsenis Raythu. 180
viri fldelis,qui hospitiosusciperemonacbosconsneverat. CAP.CXX. De tribus monachismortuis inventis a
Ibid. piscatoribnsPharonitis. Ibid.
CAP. LXXVI.— Submersio Mariaemulieris pecca- —
CAP.CXXI. Vitaet morsabbatis Gregorii Ryzanlini,
trids. 155 et alterius GregoriiPharonitaeejusdiscipuli. 181
CAP.LXXVII.—Re.latio trium pauperum caecorum,quo- CAP.CXXII.— De duobus monachisqui nudi ingressi
modoexcaecati fuissent. 156 sunt ecclesiamut communicarent,nec visi sunt ab aliquo
CAP.LXXVIII.—^tupendummiraculum puellaeroorluae, nisi ab abbate Stephano. Ibid.
quaeexspoliatorciri detinuit, nec eum relaxare voluitdo- —
CAP.CXXIII. Vita abbatisZosimiCilicis. Ibid.
nec is promitteretse monachumfuturum. 157 —
CAP.CXXIV. Ejusdemrelatio. 182
CAP.-LXXIX.—Maximum et stupendum miraculumsa- —
CAP.CXXV. Factum pulchrum abbatis Sergii ana-
cratissimaeEucharistiaesub DionysioSeleuciaeepiscopo. choretae. Ibid.
158 CAP. CXXVI. — Egregiaresponsio abbatis Oreoti mon-
CAP. LXXX.—De fonte concessoa Deo fratribus motis Sina. 183
nasterii io ScopUload orationesabbatis eorum Theo- CAP.CXXVIL—Vita abbatisGeorgiisanctimontisSina,
dosii. 159 et anus cujusdamex GalatiaPhrygiae. Ibid.
CAP.LXXXL—De puteoaquaimpleto, submissaimagine —
CAP.CXXVIII. Vita AdelphiiepiscopiArabessi,et de
ejusdemabbalisTheodosii. - 160 beato Joanne Chrysostomo. 184
—
CAP.LXXXII. VitaJoaunissenismonasteriiScopuli. CAP. CXXIX. — Vita cujusdamStylita.. 185
Ibid. CAP.CXXX.—AdmonitionesabbatisAthanasii,et mira-
Cip.LXXXIH.—De eodem. Ibid. bilis ejus visio. 186
CAP.LXXXIV.—Vita et mors anachorefaeejusdemmo- —
CAP.CXXXI. VitaabbatisZachaeisanctseSion. Ibid.
nasteriiservi Dei. 161 CAP.CXXXII.— De eodem. 187
•__*. LXXXV.—Quoniodo triticura ejusdem moDasterii CAP. CXXXIII. — De sanelo monacho,qui Saracennm
germinaveritpropter cessalionera consuetaeeleeraosynae. venalorem dnosdiesimmobilem
per — reddidit. Ibid.
Ibid. CAP.CXXXIV. VitaTheodorianachoretae. Ibid.
C*p.LXXXVI.—De altero ejusdera monasteriianacho- —
CAP.CXXXV. De quinque virginibusquaeexire vo-
reta, qni, statimut comraunionemsacram sumpsit, con- luerunt e mooasterio, et a daemoaiocorreplaesunt. 188
summalusest. 162 CAP.CXXXVI.— De charitateabbatis Sisiniierga mu-
CAP.LXXXVIL—Inventio corporis Joannis anachorelae lierem Saracenam. /(>ir/.
nuncupatiHumilis.— Ibid. —
CAP.CXXXVII. Relatio abbatis Joannis de abbate
CAP.LXXXVIII. VitaabbatisThomaeapocrisiariicoe- Callinico. Ibid.
nobiiApamiensis,el de miraculocorporiseius post roor- —
CAP.CXXXVIII. De abbate Sergio anachoretaet do
tem. 163 monac.ho qui baplizatusest.
gentili, — 189
—
CAP.LXXXIX. Iaveotiocorporissanclianachoretseiu CAP.CXXXIX. PraedictioabbalisSergii. Ibid.
montejEmano. Ibid. CAP. C XL. —Vita ejusdemGregoriipalriarchaeTheopo-
CAP.XC — MorsduorumanachoretarummontisPhteri- litani. 190
gii- 164 CAP.CXLL—PrudensresponsioabbatisOlympii. Ibid.
CAP.XCI.Vita abbatisGregoriianachoretae,ct Thalelaei CAP.CXLII.—Alia prudens responsioabbatisAlexao-
e.usdiscipuli. ibid. dri. Ibid.
CAP.XCII.—VitafratrisGregoriiCappadocis,et inven- CAP.CXLIII.— Vita David latronum principis,postea
tk) corpori»Petri solitariisanctiJordanis. 165 monachi. Ibid.
C*. XCIII.— Vita abbatis Sisinii qui episcopatuire- —
CAP.CXLIV. Admoniliones uniusex senibusqui erant
et
tmgt-jnt, ejus discipuli. 166 in Cellis. 191
fraWClV. —Vita abbatis Juliani episcopiBostrensis. —
CAP.CXLV. Vitabeati GecnadiipatriarchaeConslan-
tioopolitaui, et de ejus lectore Cliarisio. 192
—
CAP.MT. Vita Patricii senis monasteriiin Soopulo. CAP.CXLVI.— Visio Eulogii patriarchaeAlexandrini.
167 Ibid.
CAP.XCVI.— De eodem, et de Juliano Arabe caeco. —
CAP.CXLVII. Mirabilisemendatio epistolaebeali
Ibid. Leonis papaead Flavianumscripta;. 195
CAP.XCVII.— Yita et morsdubrumfratrummonacbo- —
CAP.CXLVIII. VisioTheodoriepiscopiDarnaede eo-
rum, quinnnquam ab invicemsepararijuraverant. Ibid. dem Leone. 191
CAP.XCVIII.— De eodemfratre superstite. 168 CAP. C XLIX. — Stupendarelatio Amos,patriarchaeJe-
CAP.XCIX.— Vita Anloniisenismonasteriiin Scopulo. rosolymitani,de sanctissimoLeone papa. Ibid.
—
CAP.CL. Vitaet sanclitas episcopicivitalisRnme.Ili.
CAP.C — Vita Petri, Ponticimouachi. 169 195
CAP.CI. — Vita Pardi monachiRomani. Ibid. —
CAP.CLI. Relalio abbatis Joannis Persae de bealo
CAP.CII.— RelatioSophroniisophistaede eo quOd sibi Gregoriopapa. 196
in via eontigerat. 179 CAP. C LII.— Vitaet dicta MarcelliScythiotae. Ibid.
~~Vitaet virtWesabbalisSlratigii. Ibid. CAP. CLIII. — ResponsiomonachimonasteriiRaythuad
£"'•*'
SJi1*—
(__p.CIV. VitaabbatisNonnipresbyleri. Ibid. fratremsaecularem. 198
CAP.CV. —Vita sancti seois Christophori,ge.DereRo- —
CAP.CLIV. Vita Theodorisaecularis, hominisDei.
mani. md_ Ilrid.
CAP.CVI.— RelatioabbatisTheodoride monachoSyro CAP.CLV.— RelalioabbalisJordanisde tribus Sarace-
Severiano. 172 nis quise invicem interfecerunt. Ibid.
CAP.CVII.— Vita abbatisGerasial. —
CAP.CLVI. Responsiocojusdamsenis ad duos philo-
ibid. 199
CAP.CVIII.— Vita presbyteri virginis, ' '
ejusque
J uxoris sophos. —
ltidemvirginis. 174 CAP.CLVII. Relalioduorum mouachorummoaasterii
aX' ~ V1UabbatisGeorS>'.-V*nunquamturba- SubevorumSyrorum, de cane qui fratri viam ostendit Ibid
batu?' —
CAP.CLVIII. De asino qui monaslerio nuncupHo
ICAP.CX.—Dictaegregiasanclicujusdamsenis jEgyptii. Mardes inserviebat. Ibii
Ibitl. —
CAP.CLIX. VitaabbatisSophronlisolitarii,et admo"
c.Lvii ORDO RERUM QVJE 1N HOC TOMOCOf.TlNE_.TUR. OXLVIU"
nilionesMenaeducisccenobiiSeveriani. 200 cramentumofferret,angelos videbat Ibid.
—
CAP.CLX. Quomododaemonapparuerit cuidam seni CAP.CC.— Quomodojuvenis aurifexa viro patricio sit
in formapuerioigerrimi. Ibid. in filiumadoplatus. 219
CAP.CLXI.'—Vita abbatis Isaac Thebaei,et quomodo —
CAP.CCI. Vila viri Conslantinopolitani nobilis,cui pa-
in
etiamei.apparuitdaenwn figuraadolescentis. Ibid. ter moriensChristumreliquit curatorem. Ibid.
CAP. C LXII.— Responsio abbalis Theodori Pentapoli- CAP. CCII. — Vita Abibae,ssecularis homiilis filii. 250
taoi super solutioueabslinentia;vini. 201 CAP.CCIII.— De quodamlapidario, qui prudenli con-
. CAP.CLXIII.— —
Vita abbatis 1'auliHelladici. Ibid. silio vitainin mari servavit. 231
CAP.CLXIV. Responsioabbatis Victoris solilarii ad —
CAP.CCIV. Quomodouiulier religiosa et timeos
monachumpusillanimem. 202 Deum, monachuma turpi desiderio compescuerit. Ibid.
CAP.CLXV.—Vita latronis nuncupatiCjrriaci. Ibid. CAP.CCV.— De alia muliere prudente, quae se impe-
—
CAP.CLXVI. Vita latronismonachieflecli, et postea lentem monachumsapienli consiliorejecit. 232
in siecularihabiludecollati. Ibid. —
CAP.CCVI. Qua arte mulier qusedamillustris man-
—
CAP.CLXVII. Vitaet mors abbalisPcemenissolitarii. suetudinemedoctasit. 233
203 —
CAP.CCVII. Vita puellaeAlexandrinae,quaeasanctis
CAP. C LXVIII.— DictaabbatisAlexandrisenis. 204 angelisde sacrofonleluit levata. Ibid.
CAC.CLXIX.— Vita senis cujusdamcapti oCulisin mo- CAP.CCVIIL—Pulchra respottsiosenis,facta fratriqui a
nasterioabbatisSisci. Ibid. tristilia impugnabatur. 234
CAP.CLXX.— Vita cujusdamsanctaemulierisin eremo CAP.CCIX.— Pulchra admoDiliocujusdam sancti viri
defunctae. Ibid. super verbis oralionisDominicae: Et ne nes inducas , etc.
CAP.CLXXI.—Vitaduorummirabiliumvirorum,Theo- Ibid.
dori philosophiet Zoili lectoris. 205 —
CAP.CCX. Quomodosanclus episcopus altercaritem
CAP.CLXXII.— VitaCosmaescholastici. 206 secumalterumhumilitatesnperavit. 235
CAC.CLXXIII.— Mirufn1'actumTheodori anachoreta., CAP.CCXl.—De sene inagnicvirtutis, qui fratrem sua
qui orationesua in —
maridulcemaquam effeclt. Ibid. illi sufFuratume carcere liberavit. Ibii.
CAP.CLXXIV. Factutn Naucleri, viri religiosi, qui —
CAP.CCXIl. Deduobus senibus, qui mira patienlia
pluviama Domino irnpelravit. 207 lalronesusi sirat. S.36
CAP.CLXXV.— Relalio de Zenone imperalore , viro erga —
CAP.CCXIII. Cur sigua et prodigiaio sancta Ecclesia
eleemosynario. — Ibitl. liant. 237
CAP.CLXXVI. Pulchrarelalio abbalisAndrfe_e de de- —
CAP.CCXIV. Miraculumfoniisbaptismalisio Cceanen-
cem viris peregriDantibus,iuter quos fuit et adoteseens siumciviiate. Ibid.
Hebraeus. Ibid. CAP.CCXV.—Aliud miraculumbaplisteriicastelliCede-
—
CAP.CLXXVII. Malaniors monachiiBgyptii,qui ha- bratis. Ibid.
bitare voluit in cella Evagrii liaeretici. 209 —
CAP.CCXVI. Pruderisconsiliumde riontemere de-
C..r. CLXXVIII.—Vita senis cbenobiiScholarium.Ibid. finiendo,deque non servando quae temere definita fue-
CAP.CLXXIX. — Vila sanctimonialisfeminae,quse erat rint. Ibid.
ex sanctacivilate. 210 CAP. C CXVII.— Oplimum seniscorisilium ne monachus
CAI>.CLXXX.— VitaJoannisanachoretse, qUi in spe- mulieri appropinquet. 258
luncavilte Sochusmorabatur. 211 —
CAP.CCXVHI. Qnomodoabbas Sergius injuriantem
CAP. C LXXXI.— De eodem. Ibid. Agricolampatientia confuderit. Ibid.
CAP.CLXXXII.— Vita abbatis Alexandri Cilicis, qui —
CAP.CCXIX. Quomodo frater quidamhumilitale dia_
prope niortem a daemone arreptus est. 212 conode se conquereuti concilialus sit. Ibid.
—
CAP.CLXXXIII. Miiabile factum senis -Egyptii, no-
mine David. Ibid. APPENDIX AD VITAS PATRVM.
CAP.CLXXXIV.— Vila abbatisJoannisEunuchi, necnon Lectori. 244
juvenis monachi,qui nunquambibere stalberal, atque al- Ileraclides ad Lausumprincipem. 2i3
terius senisorationibusdediii. 215 ProoenriMm ad Ldtisum. 245
CAP.CLXXXV.—Vitamulieris lidelis, quae mira sa- Episiola PaUadli, episcopi Cappadocim, ad Lausum
pienlia virnmsuum—genlilemad iidemconVertit. 214 prtenosilum. 219
CAP.CLXXXVI. Vita Moschi,mercalOrisTyrii. 216 HERACLIDISPARADISUS. 251
CAP.CLXXXVII.— Docfrinaabbslis Joannis Cyzicipro PALLADIILAUSIACA. 313
acquirendisvirluiibus.— Vitaduorum Iratrum Irapezitarum
217 /EGYPTIOHUM PATRLMSE_.TEi.TlyE. 381
CAP.CLXXXVIII. ONOMASTICON rerum et verborum difficilium qu« in
Syrorum. 218 VifisPalrum occurrunt. ' 399
CAP.CLXXXIX. —Vitamulieris quae6demservavitviro
suo negotiatori,et amboa Deo adjuli sunt. Ibid. ADDENDAAD QUOSDAMLXXIV PRWRUM
—
CAP.CXC. Miracultimde ligno donatoabbatiBrochae PATROLOGIMTOMOS.
-Egyptio. 220
CAP.CXCI. — Vila compendiosa S . Joannis Chrysostomi. AD TOMUMVIII. — Noliliahistoricain CONSTASTIMOM,
Ibid. 521.— CONSTANTINI edictum et epislolium,523;— MARII
CAP.CXCII.—Dequodam monachomonasteriidivlGre- VICTOBINI de Machabacis
— poema,5io.
gorii papae,quomodopost morfem ab excommunicafione AD TOMUMXIII. GarmenDAMASO papaeadscriptum,
fueritabsoliitus. —
Ibid. 525. Dissertatio de et
historica DAMASOLACRENTIO, 529.
CAP.CXCIII.— Factum mirabilischaritatissanctiabba- AD TOMUMXX. —Carmina SBLPICIO SEVERO aftri-
tis Apoilinaris,patriarchaeAlexandrini.ergajuvenemdivi- buta, 671.
tem ad ioppiamredactum. 221 AD TOMUMLI. — IDATIIChroniConcbrreclionibus,
CAP.CXCIV.— Admoniliosenis qui morabaturin Scy- scholiiset disserlationibusillustratuma JoaDaeMaltliseo,
Ihi, factacuidam monacho, ne iiigredereturtaberoas. 223 Garzon,675. — MUIUTORII
CAP.CXCV.— ViiaEvagriipbilosophi,a SyoesioCyre- AD S/ECULUMQUINTUMAPPENDIX.
oes episcopoad Cliristilidemcouversi. Ibid. Dissertatio de rebus liturgicis, 847.— Sacramentarium
CAP.CXCVI.— Miraculum,quod pueris Apamiensibus GELASIANUM, 1049. „„„ — ABMERII
verba consecralionisprotulerUnt. 225 AD S-ECULUM-SEXTUM A PPENDIX. et
contigit, qui joco— —
CAP.CXCVII. RelatioRuffinide S. Athanasioet aliis HONORII Contessiofidei, et, De libris cailbnicis;—
1243.
pueris sodalibus.— 226 S. CARILEFI tiia a B. Siviardo scripla, 1247. S. CABI
CAP.CXCVIII. ResponsioS. Athanasii,num quis sine LEFI Exempferiraditionis vel testaraeuti, 1261.—'E__SDEM
iide baplizaripossil. 2'28 De exemplpilrecariaDa S. InnOceBteepiscoposibi filetae,
CAP.CXCIA.— De sene quodamsimplice,qui, cumsa- 1263. V-i \
FINIS TOMl SEPTUAGESIMl QUARTtT""""'

Migne. Patrologia Latina Tomus LXXIV.

Transféré par

Informations du document

Titre original

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Migne. Patrologia Latina Tomus LXXIV.

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Jérôme (saint ; 0345?-0420). [Vitae Patrum]Appendix ad monumenta sex priorum ecclesiae saeculorum.

Vitae patrum sive Historiae eremiticae libri decem [sancti Hieronymi]...

Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence

3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :

7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter reutilisation@bnf.fr.

OMNIUM SS. PATRUM, DOCTOMM SCRIPTORUMQUE ECCLESIASTICORUM

PATROLOGI.3E TOMUS LXXIV-

PAUISIIS, APUD EDITOREM.

AD MONUMENTA SEX PRIORUM ECCLESI^ S^CULORUM.

HISTORIiE EREMITICiE LIBRI DEGEM

ACCURANTE J.-P. MIGNE,

VITARUM P.ATRUM TOMUS POSTERIOR. ADDENDORUM

PARISIIS, APUD EDITOREM,

QUJE IN HOC TOMO LXXIV CONTINENTUR

Vitaram Palrum libri IX et X, col. 9

Appendix ad Viias Palrum. 244

CAPUT PRIMUM. A sibi vendicabant, Dei autem cultus negligebatur a

AUCTORE JOAWNE MOSCHO.

1NTERPRETE AMBROSIO CAMALDULENSI.

INCERTO SED VETERI INTERPRETE*

HERACLIDES ALEXANDRINUS AD LAUSUM PRINCIPEM '.

CAPUT PRIMUM. A mens, qui rationalis factus a Deo, deberem in

CAPUT PRIMUM. A besco accipiens corporalem escam sicut irrationalia

AUCTORE GR^ECO INCERTO,

IW APPENDICEM AD VITAS PATRUM

IN HERACLIDISPARADISUM. I Hervelo est, liabet sermonem.

RERUM ET VERBORUM DIFFICILIORUM

QU^ IN HIS PATRUM VITIS OCCURRUNT.

AUGTORES VI PRIORUM S^GULORUM ECCLESLE

AD «JUOSDAM EXXIV PRIOMM fOMORUM PATROMI

Ediclum , ac effalum divinum magni Constanlini xov fjteyaXav

CONSTANTINI IMPERATORIS EPISTOLIUM

PI5SERTATI0 HISTORICA DE DAMASO ET LAURENTIO,

Priscos Hesperioe reddil Franciscus honores, A Tu; xtuu; rzakcv'EaizepinQpayxiaxa;eSo>xe,

DIVIS PATRIIS LAUBENTIO ET DAMASO VOTUM AUCTORIS.

DISSERTATIONIS PARS PRIOR.

CAPUTPRIMUM. A studiis noslris mentionem, nedum perhumaniter ex-

(a) Tom. I Antiquit. ecclesiasticre, in append. ad tiura, ibid.

(a)Ap.PP.BolIand.,addiein21 Februar. (Tom.IIl, Si Damasi mentem divinare liceat, exislimarem

DISSERTATIONIS PARS POSTERIOR.

CAPUT PRIMUM. pientia, prisca illa velerum fraudibusque opporluna

,n) Pag. 293, subiniliuin. ad essa.

(a) Iri nol, ad Ma'lyro'., litt.100A.

summoque ibpnore apud Cxsaraugustanosliabilx, de utraraque Eulaliam ab aliquibus confusam, atque ex

(a) Slroph. LXXXII, vers. 348. (c) Serm. de Natali S. Laurenlii.

(n) Noveil.Jusliiiian.Lxxviii.cap.S.apud Heinecc. (f) In Nol. ad Martyrol. ix Jan., iitt. A. Afferlur

Adduclapro vulgiri, receptissimaquede Laurentii B lisque, et glorke reiineniissima decessurum esse

CAIIMIW SDLPICIO SEVERO ATTRIBUTA.

Honorntissiniisdominis Miller >(Aubenas,dumolim,m recensioneRevue bibtiograpbiqueinscripta , lomiim

In (oiibusprimm Cellm. A Esto humilis sensu se I spe sectare vocantc u;

1DATII EPISGOPI CHRONICON

CORRKCTIONIRUS, SCHOLilS ET MSSERTATIONIBOS ILLUSTRATUM

IDATIl EPISCOPI CHRONICON.

IDATII EPISCOPI CHRONICON.

wp. AMKI. 51 Romanorum XXXIXaTheodosiusper Gratianurain consortiumregm assumplus OLVMP. AN.CIIR.

127 NOT^E IN IDATIUM.

(a) Pag. 1049. — Vitl. supra pagc 20.

ISOTITIA HISTORICA IN SEVERINUM.

(Fabric.Bibl. Med.et inf. aetat.)

S. SEVERINI EPISCOPI DOCTRINA.

i. Dilige Deiim. xtn. Siraullates oJio habe.

APPENDIX AD SiECULUM QUINTUM.

CAPUT PRIMBM. A sive efficacius ad alendara augendamque populi de-